Moc pozytywnego mylenia

Norman Vincent Peale

Tytu oryginau: "The power of positive
thinking"
Przekad: Marta Umiska
Polski przekad cytatw biblijnych: Biblia
Tysiclecia, Pallotinum, Pozna-Warszawa 1980
Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 1995
ISBN 83-85881-19-0

Ksik t powicam moim braciom: Dr med. Robertowi Peale i Wielebnemu Leonardowi Delaney
Peale, ktrzy skutecznie nieli pomoc rodzajowi ludzkiemu.
Przedmowa do wydania
Fawcett Crest
Piszc t ksik, nie przypuszczaem, e zostanie sprzedana w ponad dwch milionach egzemplarzy
rnych wyda w twardej oprawie i e pewnego dnia przycignie dalsze rzesze czytelnikw takim oto
wydaniem w mikkich okadkach. Jednak, mwic szczerze, cieszy mnie nie liczba sprzedanych
egzemplarzy, lecz wielka rzesza osb, ktrym mog dziki temu zaproponowa prost i praktyczn
filozofi yciow.
Zasad, wyoonych w tej ksice, nauczyem si na wasnej skrze, trudn metod prb i bdw, w
trakcie moich osobistych poszukiwa sposobu na ycie. Znalazem w nich odpowied na wasne
problemy, a prosz mi wierzy, e byem najtrudniejsz osob, z jak przyszo mi pracowa. Ksika
stanowi prb podzielenia si moim duchowym dowiadczeniem, uznaem bowiem, e skoro pomogo
mnie, to moe take pomc innym.
Formuujc t prost filozofi yciow, znalazem odpowiedzi na swoje pytania w naukach Jezusa
Chrystusa. Moja rola ograniczya si do opowiedzenia o tych prawdach w formie zrozumiaej dla
wspczesnego czowieka. Droga yciowa, ktrej wiadectwem jest ta ksika, jest wspaniaa. Nie jest
atwa; przeciwnie, czsto bywa trudna, ale za to pena radoci, nadziei i zwycistwa.
Pamitam dobrze dzie, w ktrym zasiadem do pisania tej ksiki. Wiedziaem, e dobre wykonanie
takiej pracy wymaga wikszych zdolnoci ni moje, potrzebowaem wic pomocy, ktr tylko Bg mg
mi da. Moja ona i ja mamy stay zwyczaj prosi Go o wspudzia we wszystkich naszych problemach
i poczynaniach. Modlilimy si wic z wielkim zaangaowaniem, proszc Go o przewodnictwo i
skadajc to przedsiwzicie w Jego rce. Gdy rkopis by przygotowany do zoenia w wydawnictwie,
pomodlilimy si znowu, ofiarowujc Bogu skoczone dzieo. Prosilimy tylko, by pomogo ludziom
prowadzi bardziej udane ycie. Gdy pierwsza ksika z owych dwch milionw zesza z prasy, by to
dla nas kolejny wany duchowy moment. Podzikowalimy Bogu za pomoc i jeszcze raz ofiarowalimy
Mu ksik. Ksika ta zostaa napisana dla zwykych ludzi, do ktrych i ja niewtpliwie nale.
Urodziem si i wychowaem w skromnych warunkach na rodkowym Zachodzie w gboko religijnej,
chrzecijaskiej rodzinie. Zwykli mieszkacy tej ziemi to moi pobratymcy, ktrych znam i kocham, i w
ktrych wierz caym sercem. Gdy ktry z nich pozwala Bogu pokierowa swoim yciem, potga i
chwaa objawiaj si w nim z zadziwiajc moc. Ksika ta zostaa napisana z gbok trosk
wywoan cierpieniem, walk i trudnociami waciwymi ludzkiej egzystencji. Uczy pielgnowa spokj
ducha, niejako sposb ucieczki od ycia w oson biernoci, lecz jako centrum mocy, z ktrego
promieniuje energia potrzebna do wartociowego ycia osobistego i spoecznego. Uczy pozytywnego
mylenia, niejako rodka do zdobycia sawy, bogactwa czy wadzy, lecz jako praktycznego sposobu
zastosowania wiary do przezwyciania poraek i osigania cennych, twrczych wartoci. Uczy ycia

trudnego i zdyscyplinowanego, lecz przynoszcego wielk rado czowiekowi, ktry odniesie

zwycistwo nad samym sob i nad przeciwnociami tego wiata.
Wszystkim, ktrzy pisali do mnie o radosnym zwycistwie, jakie osignli stosujc przedstawione w tej
ksice techniki, a take tym, ktrzy to dowiadczenie maj jeszcze przed sob, chciabym powiedzie,
jak bardzo si ciesz ze wszystkiego, co ich spotyka dziki yciu wedug dynamicznych regu
duchowych.
Na zakoczenie pragn wyrazi wdziczno moim wydawcom za nieustajce wsparcie, wspdziaanie
i przyja. Nigdy nie pracowaem z ludmi tak wspaniaymi jak moi przyjaciele z Prentice - Hall. Z
przyjemnoci rozpoczynam te wspprac z wydawnictwem Fawcett. Oby Bg zechcia nadal
posugiwa si t ksik dla niesienia ludziom pomocy.
Norman Vincent Peale

Wstp.&
Co ta ksika moe
zrobi dla ciebie
Ksika ta zostaa napisana po to, by zaproponowa ci techniki i opisa przykady, ktre dowodz, e
niczemu nie musisz si da pokona, e moesz osign spokj umysu, lepsze zdrowie i nieustajcy
napyw energii; krtko mwic, e twoje ycie moe by pene radoci i satysfakcji. Nie mam co do tego
adnych wtpliwoci, widziaem bowiem, jak rzesze ludzi uczyy si stosowa i stosoway system
prostych regu postpowania, ktry wnis w ich ycie wspomniane wyej korzyci. Te zapewnienia,
jakkolwiek mog si wyda dziwaczne i nazbyt miae, oparte s na prawdziwych obserwacjach
ludzkiego dowiadczenia.
Zbyt wielu ludzi daje si zdominowa codziennym problemom. Id przez ycie szamoczc si i jczc, z
uczuciem zmczonego oburzenia na to, co wydaje si im zoliwoci losu. W yciu zdarzaj si cikie
chwile, lecz istnieje te duch i metoda, ktre pozwalaj je kontrolowa, a nawet panowa nad nimi.
Szkoda, e ludzie daj si pokona problemom, troskom i trudnociom swojej egzystencji; jest to
zupenie niepotrzebne. Mwic tak, nie lekcewa ani nie umniejszam trudnoci i tragedii, jakie nas
spotykaj; sprzeciwiam si jednak ich dominacji. Moesz pozwoli przeciwnociom zapanowa nad
swoim umysem do takiego stopnia, e stan si najwaniejsz rzecz, podstawowym czynnikiem
twojego stylu mylenia. Jeli jednak nauczysz si usuwa je z umysu, nie zgadzajc si by ich
duchowym niewolnikiem i pozwalajc, by prd duchowej mocy przepywa przez twoje myli, to moesz
wznie si ponad przeciwnoci, ktre w przeciwnym razie mogyby ci pokona. Dziki metodom, jakie
opisz, po prostu nie pozwolisz kopotom zniszczy twojego szczcia. Moesz zosta pokonany tylko
wtedy, kiedy sam tego chcesz; ta ksika uczy, jak tego nie chcie. Cel tej ksiki jest prosty i
bezporedni. Nie ma ona wygrowanych aspiracji literackich ani te nie zamierza dowodzi mojej
uczonoci. Jest to po prostu praktyczny podrcznik pracy nad sob. Jedynym jego celem jest pomc
czytelnikowi osign szczliwe, dajce satysfakcj, wartociowe ycie. Wierz zdecydowanie i z
entuzjazmem w pewne sprawdzone, skuteczne zasady, ktrych stosowanie pozwala na ycie zwyciskie.
Moim zamierzeniem jest przedstawi je tutaj w logiczny, prosty, zrozumiay sposb, aby czytelnik, ktry
czuje, e czego mu brak, mg zbudowa sobie, z Bo pomoc, ycie takie, jakiego gboko pragnie.
Jeli przeczytasz t ksik z zastanowieniem, uwanie przyswajajc sobie zawarte w niej nauki, i
bdziesz szczerze i wytrwale stosowa przedstawione zasady i reguy, moesz dowiadczy na sobie
samym zadziwiajcej zmiany na lepsze. Uywajc opisanych tu technik moesz zmodyfikowa lub
cakiem zmieni sytuacj, w jakiej si obecnie znajdujesz, dziki temu, e przejmiesz nad ni kontrol,
zamiast nadal by w jej wadzy. Poprawi si twoje stosunki z innymi ludmi. Staniesz si osob

popularniejsz, bardziej szanowan i lubian. Po opanowaniu tych zasad, bdziesz si cieszy nowym,
wspaniaym uczuciem pomylnoci. Moesz sta si zdrowszy ni kiedykolwiek bye i czerpa now,
intensywn przyjemno z ycia. Staniesz si uyteczniejszym czowiekiem i zwikszy si twj wpyw na
wszystko wok ciebie.
Skd mam pewno, e stosowanie tych zasad da takie skutki? Odpowied jest prosta: przez wiele lat w
kociele Marble Collegiate w Nowym Jorku uczylimy systemu twrczego ycia, opartego na technikach
duchowych, uwanie obserwujc jego dziaanie w yciu setek ludzi. To, co pisz, to nie zbir spekulacji i
zuchwaych twierdze; te zasady dziaay tak skutecznie i przez tak dugi czas, e mona je ju
zdecydowanie uzna za udokumentowan, dajc si udowodni prawd. Opisany system stanowi
doskonay i zadziwiajcy sposb na udane ycie.
W moich publikacjach, wrd ktrych jest kilka ksiek, w mojej cotygodniowej rubryce w niemal stu
gazetach, w moim oglnokrajowym programie radiowym realizowanym od ponad siedemnastu lat, w
naszym czasopimie "Guideposts" i we wszystkich prelekcjach wygaszanych przeze mnie w
dziesitkach miast przedstawiam nieustannie te same naukowe, cho proste zasady osigania
pomylnoci, zdrowia i szczcia. Setki ludzi czytay lub suchay o nich i wprowadzay je w ycie, a
skutek by zawsze ten sam: nowe ycie, nowa sia, wiksza skuteczno, wicej szczcia. Poniewa
wiele osb prosio o przedstawienie tych zasad w formie ksiki, aby atwiej mogy by poznawane i
praktykowane, publikuj zatem ten nowy tom, zatytuowany "Sia pozytywnego mylenia". Nie musz
wyjania, e zawarte w nim fundamentalne zasady nie s moim wynalazkiem, lecz zostay nam dane
przez najwikszego Nauczyciela, jaki kiedykolwiek y i yje nadal. Ta ksika uczy stosowanego
chrzecijastwa: prostego, a zarazem naukowego systemu praktycznych technik dobrego ycia, ktre
rzeczywicie skutkuj.

Rozdzia 1.&
Uwierz w siebie
Uwierz w siebie! Uwierz w swoje moliwoci! Bez skromnej, lecz rozsdnej ufnoci we wasne siy nie
moesz odnie sukcesu ani by szczliwy. Natomiast ze zdecydowan wiar w siebie moe ci si to
uda. Poczucie wasnej niszoci i niezdatnoci przeszkadza w spenieniu twoich nadziei, za wiara w
siebie prowadzi do samorealizacji i sukcesu. Takie nastawienie jest bardzo wane, a ta ksika pomoe ci
uwierzy w siebie i uruchomi ukryte w tobie siy.
Przykra jest wiadomo, e tak wielu nieszcznikw jest krpowanych i drczonych przez chorob
zwan powszechnie kompleksem niszoci. Ale ty nie musisz na ni cierpie. Podejmujc odpowiednie
kroki, moesz j przezwyciy. Moesz rozwin w sobie twrcz wiar w siebie: wiar, ktra jest
uzasadniona.
Pewnego razu, gdy wanie koczyem prelekcj dla grupy przedsibiorcw w miejskiej sali zebra i
staem jeszcze na podium, pozdrawiajc obecnych, podszed do mnie jaki czowiek i z niezwykym
przejciem zapyta: "Czy mgbym z panem porozmawia o sprawie, ktra jest dla mnie najwyszej,
rozpaczliwej wagi?"
Poprosiem go, by poczeka, a inni wyjd, po czym weszlimy za kulisy i usiedlimy.
- Przyjechaem do tego miasta, aby zaatwi najwaniejsz spraw w moim yciu. Jeli mi si
powiedzie, oznacza to dla mnie wszystko. Jeli nie, jestem skoczony.
Zachciem go, by si troch odpry, mwic, e nic nie jest a tak ostateczne. Jeli mu si uda, to
wietnie; jeli nie, c, jutro jest zawsze nowy dzie.
- Brak mi wiary w siebie - powiedzia strapionym gosem. - Czuj si strasznie niepewnie. Po prostu nie
wierz, e mi si uda. Jestem zniechcony i przygnbiony. Waciwie -jkn -jestem prawie przegrany.
Mam czterdzieci lat. Dlaczego przez cae ycie drczy mnie poczucie niszoci, niepewno, zwtpienie

w siebie? Suchaem dzisiaj pana wykadu, w ktrym mwi pan o sile pozytywnego mylenia, i
chciabym zapyta, jak mog zyska cho troch wiary w siebie.
- Trzeba zrobi dwie rzeczy - odpowiedziaem. - Po pierwsze, odkry, dlaczego ma pan poczucie
wasnej niemocy. To wymaga analizy i musi troch potrwa. Do schorze naszego ycia emocjonalnego
musimy podchodzi tak jak lekarz, ktry bada rdo fizycznych dolegliwoci. Nie da si tego zrobi
natychmiast, na pewno nie w trakcie dzisiejszej krtkiej rozmowy, a ostateczne rozwizanie tego
problemu moe wymaga leczenia. Ale eby pomc panu w tej konkretnej sytuacji, dam panu recept,
ktra poskutkuje, jeli zastosuje si pan do niej.
Proponuj, eby idc dzi wieczorem ulic powtarza pan pewne sowa, ktre panu podam. Prosz je te
powtrzy kilkakrotnie po pooeniu si do ka. Kiedy si pan jutro obudzi, prosz je wypowiedzie
trzykrotnie przed wstaniem. W drodze na to wane spotkanie prosz je powtrzy jeszcze trzy razy.
Niech pan to robi z wiar, a otrzyma pan wystarczajc si i zdolno, by poradzi sobie z t spraw.
Pniej, jeli bdzie pan chcia, zajmiemy si analiz paskiego zasadniczego problemu, ale cokolwiek z
niej wyniknie, formua, ktr teraz zamierzam panu poda, bdzie wanym czynnikiem ostatecznego
wyleczenia.
Oto sentencja, ktr mu poleciem: "Wszystko mog w Chrystusie, ktry mnie umacnia." (List w.
Pawa do Filipian 4, 13) Nie zna tych sw, wic zapisaem mu je na kartce i poprosiem, by je
trzykrotnie gono odczyta. - Teraz prosz si zastosowa do mojej recepty, a jestem pewien, e
wszystko pjdzie dobrze.
Podnis si, chwil sta w zamyleniu, po czym powiedzia wyranie wzruszony: "Dobrze, panie
doktorze. Dobrze."
Patrzyem, jak si prostuje i odchodzi w noc. Wydawa si aosn postaci, jednak sposb, w jaki si
trzyma, wiadczy, e wiara zacza ju dziaa w jego umyle. Po pewnym czasie donis mi, e ta
prosta formua "sprawia cuda" i doda: "Wydaje si niewiarygodne, e kilka sw z Biblii moe tyle
zdziaa".
Pniej ten czowiek podda si badaniom przyczyn, ktre wywoay u niego poczucie niszoci. Zostay
one usunite dziki naukowym poradom i dziki jego wierze. Nauczy si wierzy; otrzyma pewne
szczegowe instrukcje (s one podane w dalszej czci tego rozdziau). Stopniowo zdoby mocn, sta,
rozsdn wiar w siebie. Nigdy nie przesta zdumiewa si, e wszystko pynie teraz ku niemu zamiast od
niego. Jego osobowo nabraa cech pozytywnych w miejsce negatywnych, tak, e nie odstrasza ju
sukcesu, lecz przeciwnie, przyciga go do siebie. Ma teraz autentyczn ufno we wasne siy.
Istniej rne przyczyny poczucia niszoci, a niemao z nich ma swoje korzenie w dziecistwie.
Pewien czowiek zajmujcy kierownicze stanowisko zasiga mojej porady w sprawie modego
pracownika w swojej firmie, ktrego chcia awansowa. "Tylko - tumaczy - nie mona mu ufa, jeli
chodzi o wane, tajne informacje; a szkoda, bo inaczej zrobibym go moim asystentem do spraw
zarzdzania. Ma wszelkie potrzebne kwalifikacje, tylko za duo mwi i czsto niechccy, wyjawia
sprawy wanej i tajnej natury." Po przeprowadzeniu analizy stwierdziem, e w mody czowiek "za
duo mwi" na skutek poczucia niszoci. Szukajc rekompensaty, ulega pokusie chwalenia si
posiadanymi przez siebie informacjami.
Obraca si w towarzystwie ludzi raczej zamonych, ktrzy wszyscy ukoczyli studia i naleeli do
ekskluzywnych korporacji studenckich. On sam wychowa si w biedzie, nigdy nie studiowa ani nie
nalea do korporacji. Czu si z tego powodu gorszy od swych znajomych pod wzgldem wyksztacenia i
pozycji spoecznej. Aby podnie swj presti wrd nich i zwikszy poczucie wasnej wartoci, znalaz
w podwiadomoci, ktra zawsze usiuje stwarza mechanizmy kompensacyjne, sposb na umocnienie
swojego ego. By w firmie osob zaufan i towarzyszy swojemu zwierzchnikowi na konferencjach,
podczas ktrych spotyka wybitne osoby i sucha wanych, poufnych rozmw. Z uzyskanych tam
informacji, powtarza akurat tyle, eby wzbudzi podziw i zazdro znajomych. Pozwalao mu to
zwikszy poczucie wasnej wartoci, co zaspokajao jego pragnienie zdobycia uznania. Gdy jego
pracodawca zrozumia przyczyny tej cechy jego osobowoci, bdc czowiekiem dobrym i
wspczujcym, wyjani modemu podwadnemu, jakie szans otwieraj si przed nim ze wzgldu na
jego zdolnoci. Wytumaczy mu te, w jaki sposb jego poczucie niszoci sprawia, e nie mona na nim

polega w poufnych sprawach. Ta samowiedza, wraz ze szczerym praktykowaniem technik wiary i

modlitwy, uczynia go osob cenn dla firmy. Wyzwoliy si jego prawdziwe moliwoci.
Sposb, w jaki wielu modych ludzi nabawia si kompleksu niszoci, mog zilustrowa takim oto
osobistym przykadem. Jako may chopiec byem aonie chudy. Miaem duo energii, naleaem do
druyny lekkoatletycznej, byem zdrowy i odporny, ale chudy. Doskwierao mi to; nie chciaem by
chudy. Chciaem by gruby. Woali na mnie "chudzielec", a ja nie chciaem by "chudzielcem"; chciaem,
eby mnie przezywali "grubas". Pragnem by twardy i gruby. Robiem wszystko, eby uty. Piem tran,
pochaniaem olbrzymie iloci koktajli mlecznych, zjadaem tysice porcji lodw czekoladowych z bit
mietan i orzechami, niezliczone ciasta i ciastka, ale nie dziaao to na mnie w najmniejszym stopniu.
Dalej byem chudy i nocami leaem nie pic i zadrczajc si tym. Uporczywie staraem si przybra
na wadze a do wieku jakich trzydziestu lat, kiedy nagle utyem tak, e ubrania pkay w szwach. Wtedy
zaczem si martwi, e jestem taki gruby, i w kocu musiaem z rwnym wysikiem zrzuci
czterdzieci funtw, eby wrci do przyzwoitych rozmiarw.
Ponadto (eby zakoczy t samoanaliz, ktr podaj tu tylko dlatego, e moe pomc innym w
zrozumieniu, jak dziaa ta choroba) byem synem duchownego, o czym mi nieustannie przypominano.
Wszyscy inni mogli robi, co chcieli, ale jeli ja dopuciem si najmniejszego przewinienia, syszaem:
"Przecie jeste synem pastora!" Nie chciaem wic by synem pastora, bo synowie pastorw powinni
by grzeczni i mazgajowaci. Ja chciaem by znany jako twardy facet. Moe dlatego wanie uwaa si, e
synowie pastorw bywaj trudni, poniewa buntuj si przeciwko przymusowi bycia przez cay czas
sztandarem Kocioa. Poprzysigem sobie, e jednego nigdy nie zrobi: nie zostan pastorem.
Pochodziem te z rodziny, ktrej wszyscy niemal czonkowie mieli zwyczaj wystpowa publicznie,
przemawia, a to bya ostatnia rzecz, na jak miaem ochot. Czsto przymuszano i mnie, bym wsta i
przemwi publicznie, czego si miertelnie baem. Byo to wiele lat temu, lecz wci jeszcze, kiedy
wchodz na podium, powraca nieraz tamten skurcz strachu. Musiaem uywa wszystkich znanych
rodkw, eby wyrobi w sobie ufno w siy, w jakie wyposay mnie dobry Bg.
Rozwizanie tego problemu znalazem w prostych technikach wiary, ktrych naucza Biblia. Zasady te s
naukowe i logiczne, i mog uleczy kadego z blu, jaki sprawia poczucie niszoci. Ich uycie pozwala
cierpicemu odnale i wyzwoli siy hamowane przez poczucie wasnego nieudacznictwa. Oto niektre
ze rde kompleksu niszoci, ktre blokuj si wewntrz naszej psychiki. Moe to by przemoc
emocjonalna stosowana wobec nas w dziecistwie albo skutek takich, a nie innych warunkw, albo co,
co sami sobie uczynilimy. Ta choroba pochodzi z mglistej przeszoci, ukrytej w mrocznych
zakamarkach naszych osobowoci.
Moe miae starszego brata, ktry by wietnym uczniem. W szkole dostawa same pitki, a ty tylko
trje, i wci musiae o tym sucha. Uwierzye wic, e nigdy nie odniesiesz w yciu takiego sukcesu
jak on. On mia pitki, a ty trjki, wic uznae, e jeste skazany na dostawanie trjek przez cae ycie.
Najwyraniej nigdy nie uwiadomie sobie, jak wielu ludzi, ktrzy nie mieli dobrych stopni w szkole,
poza szko okazao si najwybitniejszymi. Fakt, e kto ma pitki na studiach, nie czyni go najwikszym
czowiekiem w Stanach Zjednoczonych, bo jego pitki mog si skoczy wraz ze zrobieniem dyplomu, a
kto inny, kto mia w szkole trjki, moe pniej zacz zbiera prawdziwe pitki w prawdziwym yciu.
Najwikszy sekret pozbycia si kompleksu niszoci (co jest inn nazw gbokiego zwtpienia w siebie)
polega na wypenieniu swojego umysu a po brzegi wiar. Obud w sobie potn wiar w Boga, a da ci
to skromn, lecz solidn, realn wiar w siebie.
Do osignicia dynamicznej wiary dochodzi si przez modlitw, duo modlitwy, przez czytanie i
wchanianie Biblii oraz przez praktykowanie zawartych w niej technik wiary. W innym rozdziale zajm si
konkretnymi formuami modlitwy, ale tu chc tylko wskaza, e modlitwa, ktra wyrabia wiar
potrzebn do pozbycia si poczucia niszoci, ma okrelony charakter. Modlitwa pobiena,
powierzchowna, dla zachowania pozorw, nie ma wystarczajcej mocy.
Pewn wspania Murzynk, kuchark w domu moich przyjaci w Teksasie, zapytano, jak udaje si jej
tak doskonale panowa nad przeciwnociami. Odpowiedziaa, e na zwyke kopoty wystarcz zwyke
modlitwy, ale "kiedy przychodzi wielki kopot, trzeba si modli gbok modlitw". Do swoich
najbardziej inspirujcych przyjaci zaliczam . p. Harlowea B. Andrewsa, jednego z najlepszych

biznesmenw, a zarazem najbardziej kompetentnych ekspertw od duchowoci, jakich kiedykolwiek

znaem. Ot twierdzi on, e kopot z wikszoci modlitw polega na tym, e s za mae. "Aby osign
co poprzez wiar - mawia - naucz si odmawia due modlitwy. Bg oceni ci wedug rozmiaru twoich
modlitw." Niewtpliwie mia racj, bowiem Pismo mwi: "Wedug wiary waszej niech wam si stanie."
(Ewangelia wg w. Mateusza 9, 29) Im wikszy zatem problem, tym wiksza powinna by twoja
modlitwa.
Roland Hayes, piewak, zacytowa mi sowa swojego dziadka, czowieka, ktry wyksztaceniem nie
dorwnywa wnukowi, ale niewtpliwie odznacza si du wrodzon mdroci. Powiedzia on: "Z
wieloma modlitwami jest ten kopot, e sabo cign". Wyceluj swoje modlitwy gboko w swoje
zwtpienie, lk, poczucie niszoci. Odmawiaj gbokie, due modlitwy, ktre cign mocno, a zyskasz
potn, yciodajn wiar. Pjd do kompetentnego duchowego doradcy i pozwl, eby ci nauczy, jak
wierzy. Posiadanie i stosowanie wiary, i wyzwolenie si, ktre ona daje, to umiejtnoci; podobnie jak to
jest z wszystkimi umiejtnociami, trzeba si ich uczy i wiczy je, aby doj do doskonaoci.
Na kocu tego rozdziau zaproponowaem list dziesiciu dziaa sucych przezwycieniu
kompleksu niszoci i rozwiniciu wiary. Stosuj je pilnie, a pomog ci zdoby ufno w siebie,
rozpraszajc twoje poczucie niszoci, jakkolwiek gboko byoby zakorzenione.
W tym miejscu chciabym jednak wskaza, e dla zbudowania poczucia pewnoci siebie bardzo
skuteczna jest praktyka polegajca na podsuwaniu wasnemu umysowi odpowiednich idei. Jeli twj
umys drcz obsesyjne myli o niepewnoci i saboci, dzieje si tak dlatego, e twoje mylenie jest od
dawna zdominowane przez takie idee. Trzeba umysowi da inny, bardziej pozytywny model mylenia, a
robi si to przez cige podsuwanie idei ufnoci. Podczas licznych zaj codziennego ycia, jeli chcesz
reedukowa swj umys i zamieni go w rdo siy duchowej, konieczne jest narzucenie sobie
dyscypliny mylowej. Nawet w trakcie codziennej pracy mona wprowadza do wiadomoci pozytywne
myli. Chciabym tu opowiedzie o pewnym czowieku, ktry robi to wasn, jedyn w swoim rodzaju
metod. Pewnego mronego poranka przyszed po mnie do hotelu w jednym z miast rodkowego
Zachodu, aby zawie mnie do innego miasta, odlegego o okoo trzydzieci pi mil, gdzie miaem
wygosi prelekcj. Wsiedlimy do jego samochodu i ruszylimy ze znaczn prdkoci po liskiej
drodze. Jecha szybciej, ni mi si to wydawao rozsdne, przypomniaem mu wic, e mamy mnstwo
czasu, i zaproponowaem, ebymy si nie pieszyli. - Prosz si nie denerwowa moj jazd
-odpowiedzia mi. - Sam byem kiedy peen wszelkiego rodzaju lkw i niepewnoci, ale wyleczyem
si z nich. Baem si wszystkiego. Baem si wycieczek samochodowych i lotu samolotem, a jeli
ktokolwiek z mojej rodziny wyjeda, denerwowaem si a do jego powrotu. Chodziem po wiecie z
nieustannym uczuciem, e stanie si co zego, i to czynio moje ycie nieznonym. Byem przesycony
poczuciem niszoci i brakowao mi pewnoci siebie. Ten stan ducha odbija si na moich interesach i nie
powodzio mi si dobrze. Ale wpadem na fantastyczny pomys, ktry usun wszystkie te uczucia z
mojego umysu, i teraz yj w poczuciu zaufania nie tylko do siebie, ale w ogle do ycia. Jego
"fantastyczny pomys" by nastpujcy. Pokaza mi dwa spinacze przytwierdzone do tablicy rozdzielczej
samochodu, tu pod przedni szyb, i signwszy do schowka na rkawiczki wyj plik karteczek.
Wybra jedn i wsun j w spinacz. Byo na niej napisane: "Jeli bdziecie mie wiar... nic
niemoliwego nie bdzie dla was." (Ewangelia wg w. Mateusza 17, 20) Wyj j, poszpera z wpraw
jedn rk z kieszeni, cay czas prowadzc, wybra nastpn kartk i umieci j w spinaczu. Na tej
napisane byo: "Jeli Bg z nami, kt przeciwko nam?" (List w. Pawa do Rzymian 8, 31) - Jestem
komiwojaerem - wyjani. - Cay dzie jed i spotykam si z klientami. Zauwayem, e kiedy
czowiek prowadzi samochd, przychodz mu do gowy rne myli. Jeli ich oglny wzr jest
negatywny, w cigu dnia przejdzie mu przez gow wiele niedobrych myli i to, oczywicie, jest dla
niego szkodliwe. Tak wanie byo ze mn. Jedziem cay dzie ze spotkania na spotkanie, oddajc si
mylom o strachu i porace, i by to jeden z powodw, dla ktrych mao sprzedawaem. Ale odkd w
czasie jazdy uywam tych karteczek i zapamituj te sowa, nauczyem si myle inaczej. Przeladujca
mnie dawniej niepewno znika niemal bez ladu i zamiast penych lku myli o porace i
nieskutecznoci mam myli pene wiary i odwagi. To naprawd cudowne, jak ta metoda mnie zmienia.

Pomoga mi te w interesach, bo jak mona cokolwiek sprzeda, jeli jedzie si do klienta mylc, e nie
sprzeda si nic?
Ten plan by bardzo mdry. Wypeniajc swj umys mylami mwicymi o obecnoci Boga, jego
wsparciu i pomocy, mj przyjaciel zmieni swj sposb mylenia. Przezwyciy dugotrwa dominacj
poczucia zagroenia. Jego potencjalne siy zostay wyzwolone.
Powstawanie poczucia bezpieczestwa lub zagroenia jest wynikiem tego, jak mylimy. Jeli w naszych
mylach koncentrujemy si nieustannie na pospnym wyczekiwaniu przykrych wydarze, ktre mog
nastpi, czujemy si w rezultacie nieustannie zagroeni. Co wicej, si myli moemy wywoa te
wanie okolicznoci, ktrych si boimy. w komiwojaer, dziki kartkom umieszczanym przed sob w
samochodzie, mia teraz myli pene odwagi i ufnoci, ktre wywoyway pozytywne skutki. Jego
moliwoci, blokowane przez psychiczne nastawienie na porak, zaczy ujawnia si swobodnie w jego
osobowoci, w ktrej pobudzono twrcze siy.
Brak pewnoci siebie wydaje si jednym z najwikszych problemw osaczajcych wspczesnych ludzi.
Na pewnym uniwersytecie przeprowadzono ankiet wrd szeciuset studentw psychologii. Poproszono
ich, eby podali, jaki jest ich najtrudniejszy problem osobisty. Siedemdziesit pi procent wymienio
brak pewnoci siebie. Mona z pewnoci przyj, e ten odsetek byby rwnie duy w caej populacji.
Wszdzie spotyka si ludzi, ktrzy s wewntrznie przestraszeni, ktrzy pragn uciec od ycia, ktrzy
cierpi z powodu gbokiego poczucia zagroenia i braku wiary we wasn warto. W gbi duszy s
przekonani o swojej nieumiejtnoci podoania obowizkom lub wykorzystania szans. Wci osacza ich
niejasny i zowrogi lk, e co bdzie nie tak. Nie wierz, e to, co chcieliby mie, maj w sobie, usiuj
wic zadowala si czym mniejszym ni to, do czego s zdolni. Mnstwo, mnstwo ludzi porusza si
przez ycie na czworakach, pokonanych i przestraszonych. W wikszoci przypadkw takie
zablokowanie si jest zupenie niepotrzebne.
Ciosy otrzymywane od ycia, nakadajce si na siebie trudnoci i narastajce problemy wysysaj
energi i pozostawiaj czowieka wyczerpanym i zniechconym. W takim stanie jego prawdziwe siy
staj si czsto niewidoczne, a on sam poddaje si niczym nie uzasadnionemu zniechceniu. Bardzo
wan rzecz jest wwczas nowa ocena jego osobistych moliwoci. Jeli zrobi si to rozsdnie, to
mona przekona czowieka, e nie jest tak pokonany, jak mu si wydaje.
Oto przykad. Zwrci si do mnie o rad mczyzna
pidziesiciodwuletni. By zrozpaczony, wrcz zdesperowany. Powiedzia, e jest "skoczony", a
wszystko, co budowa przez cae ycie, zawalio si. - Wszystko? - zapytaem.
- Wszystko - potwierdzi. Jeszcze raz powtrzy, e jest skoczony. - Nic mi nie zostao. Wszystko
przepado. Nie mam adnej nadziei i jestem za stary, eby zaczyna wszystko od pocztku. Straciem ca
wiar. Oczywicie wspczuem mu, cho byo jasne, e jego gwny problem polega na tym, e
mroczny cie zwtpienia i beznadziei wkrad si do jego umysu, znieksztacajc spojrzenie na wiat.
Jego prawdziwe moliwoci wycofay si, ukryy za tym wypaczonym myleniem, pozostawiajc go bez
si. - W takim razie - powiedziaem - moe wemiemy kartk papieru i spiszemy wszystkie cenne
rzeczy, ktre panu pozostay.
- To bez sensu - westchn. - Nie mam nic. Zdawao mi si, e ju to powiedziaem.
- Zastanwmy si jednak - nalegaem. Potem zapytaem:
- Czy paska ona nadal jest z panem?
- No, tak, oczywicie, i jest wspaniaa. Jestemy maestwem od trzydziestu lat. Nie opuciaby mnie
nigdy, cokolwiek by si stao. - Dobrze zapiszmy to: paska ona wci jest z panem i nigdy pana nie
opuci, cokolwiek by si stao. A dzieci? Ma pan dzieci?
- Tak - odpowiedzia. - Mam troje i s naprawd wspaniae. Byem wzruszony, kiedy przyszy do mnie i
powiedziay: "Tato, kochamy ci i jestemy z tob."
- Dobrze - powiedziaem - to bdzie numer dwa: troje dzieci, ktre pana kochaj i s z panem. Czy ma
pan jakich przyjaci? - zapytaem. - Tak - odpowiedzia. - Mam kilku naprawd dobrych przyjaci.
Musz przyzna, e zachowuj si bardzo przyzwoicie. Przyszli i powiedzieli, e chcieliby mi pomc,
ale c mog zrobi? Nic.

- To numer trzy: ma pan kilku przyjaci, ktrzy chcieliby panu pomc i ktrzy pana szanuj. A co z
pask uczciwoci? Czy zrobi pan co zego? - Moja uczciwo jest bez zarzutu - odpowiedzia. Zawsze staraem si robi tylko to, co si godzi, i mam czyste sumienie.
- Dobrze - powiedziaem. - Zapiszemy to jako numer cztery: uczciwo. A jak paskie zdrowie?
- Wszystko jest w porzdku - odpowiedzia. - Rzadko chorowaem i wydaje mi si, e fizycznie jestem
w cakiem dobrej formie.
- Zapiszmy wic to jako numer pi - dobre zdrowie. A Stany Zjednoczone? Czy myli pan, e nadal
dobrze prosperuj i s krajem duych moliwoci? - Tak - powiedzia. - To jedyny kraj na wiecie, w
ktrym chciabym mieszka.
- Oto numer sze: mieszka pan w Stanach Zjednoczonych, kraju moliwoci, i jest pan z tego
zadowolony.
I pytaem dalej: - A wiara? Czy wierzy pan w Boga i w to, e On panu pomoe?
- Tak - odrzek. - Sdz, e nie znisbym wszystkiego, co si stao, gdyby Bg mi nie pomaga.
- Zatem - powiedziaem - wymiemy wszystkie cenne rzeczy, ktre znalelimy:
1. Wspaniaa ona, trzydzieci lat maestwa.
2. Troje oddanych dzieci, ktre bd pana wspiera.
3. Przyjaciele, ktrzy chc panu pomc i ktrzy pana szanuj. 4. Uczciwo - niczego nie musi si pan
wstydzi.
5. Dobre zdrowie.
6. Mieszka pan w Stanach Zjednoczonych, najlepszym kraju na wiecie. 7. Wierzy pan w Boga.
Przesunem kartk do niego przez st.
- Prosz spojrze. Zdaje si, e ma pan cakiem niezgorsze aktywa. Wydawao mi si, e mwi pan, e
straci wszystko?
Umiechn si z zawstydzeniem.
- Chyba nie. Nigdy w ten sposb o tym nie mylaem. Moe rzeczywicie nie jest a tak le - doda z
zastanowieniem. - Moe mgbym zacz od pocztku, gdyby tylko udao mi si zyska troch wiary w
siebie, poczu w sobie troch siy.
Udao mu si i zacz od nowa. Ale nastpio to dopiero wtedy, gdy zmieni swj punkt widzenia, swoje
nastawienie. Wiara usuna wszystkie jego wtpliwoci i znalaz w sobie jeszcze wicej si, ni byo mu
potrzeba, aby przezwyciy wszystkie trudnoci.
To zdarzenie ilustruje pewn gbok prawd, ktr dobrze wyrazi sawny psychiatra, dr Karl
Menniger, mwic: "Postawy s waniejsze ni fakty." Warto powtarza to zdanie, a jego sens w peni
do nas dotrze. aden fakt, przed ktrym stajemy, jakkolwiek byby trudny, czy nawet, z pozoru,
beznadziejny, nie jest tak wany, jak nasze do niego nastawienie. To, jak mylisz o jakim fakcie, moe
rozstrzygn o twojej porace jeszcze zanim cokolwiek zrobisz. Moesz pozwoli, eby jaki fakt
przytoczy ci psychicznie, zanim zaczniesz si z nim zmaga w rzeczywistoci. I odwrotnie, ufny i
optymistyczny model mylenia moe zmieni lub cakiem przemc w fakt.
Znam czowieka, ktry jest wprost bezcenny dla swojej firmy, nie z powodu jakich szczeglnych
zdolnoci, lecz dlatego, e niezmiennie prezentuje triumfalny model mylenia. Kiedy jego
wsppracownicy patrz pesymistycznie na jakie zagadnienie, on stosuje co, co nazywa "metod
odkurzacza". Mianowicie, poprzez seri pyta "wysysa kurz" z umysw swoich wsppracownikw;
pozbawia ich negatywnego nastawienia. Nastpnie spokojnie odkrywa pozytywne strony tego
zagadnienia, a nowe nastawienie pozwoli im zobaczy fakty w innym wietle.
Czsto sami opowiadaj, jak inaczej wygldaj fakty po tym, kiedy ten czowiek "zajmie si nimi".
Sprawia to pewna siebie postawa, co nie wyklucza bynajmniej obiektywnej oceny faktw. Ofiara
kompleksu niszoci widzi wszystko przez ciemne szka negatywnego nastawienia. Sekret powodzenia
polega na tym, eby spojrze normalnie, a to znaczy - zawsze z pewnym nastawieniem pozytywnym.
Jeli wic czujesz si pokonany i stracie wiar w to, e jeste zdolny wygra, usid, we kartk i zrb
list nie tych czynnikw, ktre s przeciw tobie, lecz tych, ktre dziaaj na twoj korzy. Jeli ty czyja,
czy ktokolwiek inny myli nieustannie o siach, ktre s przeciw niemu, nadaje im znacznie wiksz
potg, ni to jest uzasadnione. Nabieraj wtedy przeraajcej mocy, ktrej w rzeczywistoci nie maj.

Ale jeli przeciwnie, wyobraasz sobie dobre strony swojego pooenia, potwierdzasz je i koncentrujesz
na nich swoj myl, podkrelajc je jak najmocniej, to wydobdziesz si z wszelkich trudnoci,
jakiekolwiek by one byy. Twoje wewntrzne siy utwierdz si i, z pomoc Bo, podnios ci z klski ku
zwycistwu.
Jedna z najsilniejszych idei, ktra jest skutecznym lekarstwem na niepewno, to przekonanie, e Bg
naprawd jest z tob i pomaga ci. Jest to zarazem jedna z najprostszych nauk naszej religii, ta
mianowicie, e Bg Wszechmocny bdzie ci towarzyszem, bdzie sta przy tobie, wspomaga ci i
przeprowadza przez trudnoci. adna inna idea nie ma takiej siy w rozwijaniu pewnoci siebie jak to
proste przekonanie, jeli si je utrwala. Polega to po prostu na powtarzaniu: "Bg jest ze mn; Bg mi
pomaga; Bg mnie prowadzi." Codziennie przez kilka minut wyobraaj sobie Jego obecno. Nastpnie
wicz wiar w to twierdzenie. Zajmuj si swoimi sprawami z zaoeniem, e to, co powtarzae i
uzmysowie sobie, jest prawd. Powtarzaj j, wyobraaj sobie, wierz w ni, a urzeczywistni si.
Bdziesz zdumiony, jak si wyzwala takie postpowanie.
Poczucie pewnoci zaley od rodzaju myli, ktrymi twj umys jest najczciej zajty. Myl o porace,
a bdziesz si czu pokonany. Jeli jednak bdziesz wiczy mylenie pene ufnoci i jeli uczynisz z
niego dominujce przyzwyczajenie, to rozwiniesz w sobie tak silne poczucie wasnych moliwoci e
bez wzgldu na to, jakie problemy si pojawi, bdziesz w stanie je pokona. Uczucia ufnoci i pewnoci
siebie wywouj wzrost si. Basil King powiedzia kiedy: "Bd odwany, a potne siy przyjd ci z
pomoc." Dowiadczenie dowodzi prawdy tych sw. Poczujesz pomoc owych potnych si w miar, jak
twoja rosnca wiara bdzie przeksztaca twoje nastawienie.
Emerson wypowiedzia wielk prawd: "Zwyciaj ci, ktrzy wierz, e mog zwyciy." Doda te:
"Zrb to, czego si boisz, a strach niezawodnie umrze." wicz si zatem w ufnoci, pewnoci i wierze, a
twoje lki i niepewnoci wkrtce strac wadz nad tob.
Kiedy, gdy Stonewall Jackson planowa miay atak, jeden z jego generaw podnis lkliwy sprzeciw,
mwic: "Boj si tego", czy te: "Obawiam si, e..." Pooywszy rk na ramieniu zatrwoonego
podwadnego, Jackson powiedzia: "Generale, nigdy nie rad si swoich lkw." Sekret polega na tym,
eby napeni swj umys mylami o wierze, pewnoci i bezpieczestwie. Wypr one myli pene
zwtpienia. Pewnemu czowiekowi, ktrego zadrczay od lat lki i poczucie zagroenia,
zaproponowaem, eby przeczyta ca Bibli, podkrelajc czerwonym owkiem wszystkie zdania
odnoszce si do odwagi i ufnoci. Stara sieje zapamitywa, w efekcie wypeniajc swj umys po
brzegi najzdrowszymi, najradoniejszymi, najpotniejszymi mylami na wiecie. Te pene mocy myli
zmieniy go ze skulonej kupki nieszczcia w czowieka odznaczajcego si przemon si. Zmiana,
jaka nastpia w nim w cigu kilku tygodni, bya niezwyka. Z istoty niemal cakowicie pokonanej sta si
czowiekiem pewnym siebie i krzepicym innych. Teraz promieniuje odwag i magnetyzmem. Odzyska
wiar w siebie i we wasne siy przez prosty proces ksztatowania myli. Podsumowujc: co moesz
zrobi teraz by podbudowa swoj pewno siebie? Poniej podaj dziesi prostych, praktycznych zasad
pokonywania defetystycznego nastawienia i wiczenia si w wierze. Tysice ludzi stosoway te zasady z
dobrym skutkiem. Postpuj wedug tego planu, a i ty take zbudujesz w sobie ufno we wasne siy. Ty
te dowiadczysz nowego uczucia mocy.
1. Stwrz i odcinij trwale w swojej psychice obraz siebie jako kogo, komu si udaje. Trzymaj si tego
obrazu uporczywie. Nie pozwl mu zblakn. Nigdy nie myl o sobie jako o tym, ktry przegrywa; nigdy
nie wtp w realno owego mentalnego wizerunku. To jest najwiksze niebezpieczestwo, gdy umys
zawsze usiuje speni to, co widzi w wyobrani. Zawsze wic wyobraaj sobie sukces, bez wzgldu na
to, jak le ukadaj si sprawy w danym momencie.
2. Za kadym razem, kiedy przyjdzie ci do gowy negatywna myl tyczca si twoich osobistych
moliwoci, wiadomie sformuuj pozytywn myl, ktra t poprzedni "skasuje".
3. Nie pitrz trudnoci w wyobrani. Deprecjonuj, pomniejszaj kad tak zwan przeciwno. By
wyeliminowa trudnoci, naley je bada i skutecznie im przeciwdziaa, ale trzeba je postrzega tylko
jako to, czym s. Nie mona ich wyolbrzymia mylami dyktowanymi przez strach.

4. Nie patrz na innych z lkliwym podziwem i nie prbuj ich naladowa. Nikt nie moe by tob z tak
dobrym skutkiem, jak ty sam. Pamitaj te, e wikszo ludzi, pomimo pewnego siebie wygldu i
sposobu bycia, czsto jest rwnie przestraszona jak ty i tak samo wtpi w siebie.
5. Dziesi razy dziennie powtarzaj te pene mocy sowa: "Jeli Bg z nami, kt przeciw nam?" (List
do Rzymian 8, 31). (Przerwij czytanie i powtrzje |teraz, powoli i z ufnoci.)
6. Znajd kompetentnego doradc, ktry pomoe ci zrozumie, dlaczego robisz to, co robisz. Dowiedz
si, jakie jest rdo twoich uczu niszoci i zwtpienia w siebie; czsto pochodz one z dziecistwa.
Samo wiedza prowadzi do wyleczenia.
7. Dziesi razy dziennie utrwalaj w sobie wiar w nastpujce twierdzenie, powtarzajc je gono, jeli
to moliwe: "Wszystko mog w Chrystusie, ktry mnie umacnia." (List do Filipian 4, 13). Powtrz te
sowa |teraz. To magiczne zdanie jest najpotniejszym na wiecie antidotum na myli o wasnej
niszoci.
8. Dokonaj realistycznej oceny wasnych moliwoci, a nastpnie podnie j o 10 procent. Nie stawaj si
egocentrykiem, ale wzbud w sobie zdrowy szacunek do siebie. Uwierz w swoje wasne, wyzwolone
przez Boga siy. 9. Oddaj si w rce Boga. Aby to uczyni, po prostu oznajmij: "Jestem w rkach Boga."
Potem uwierz, e |teraz otrzymujesz ca moc, jaka jest ci potrzebna. Poczuj, jak spywa w ciebie.
Przyjmij, e "Krlestwo Boe jest w tobie" (Ewangelia wg w. ukasza 17, 21) w postaci siy
wystarczajcej, by odpowiedzie na wyzwania rzucane przez ycie.
10. Przypomnij sobie, e Bg jest z tob i nic nie moe ci pokona. Uwierz, e teraz otrzymujesz od
Niego si.
Rozdzia 2.&
Spokojny umys rdem siy
Przy niadaniu w hotelowej jadalni zaczlimy rozmawia we trzech o tym, jak spalimy ubiegej nocy:
temat w istocie wany. Jeden z nas skary si na bezsenno. Ca noc przewraca si w ku i by teraz
rwnie wyczerpany, jak wtedy, kiedy si kad spa.
- Chyba powinienem przesta sucha wiadomoci przed snem - zauway. - Zrobiem to tej nocy i
kadc si miaem uszy pene problemw. Oto dobre okrelenie: "uszy pene problemw". Trudno si
dziwi, e mia niespokojn noc.
- A moe to przez t kaw, ktr wypiem przed pooeniem si - zastanawia si sennie.
Wtedy odezwa si drugi:
- Jeli o mnie chodzi, spaem wymienicie. Przeczytaem gazet i wysuchaem wczesnego wydania
wiadomoci w radiu, tak e miaem czas je przetrawi, zanim poszedem spa. Oczywicie - cign zastosowaem swj stay sposb kadzenia si spa, ktry mnie nigdy nie zawodzi.
Zapytaem go o w
sposb; objani go nastpujco:
- Kiedy byem chopcem, mj ojciec, farmer, mia zwyczaj przed udaniem si na spoczynek gromadzi
ca rodzin w duym pokoju i czyta nam Bibli. Wci jeszcze go sysz. Waciwie ilekro usysz
wersety z Biblii, wydaje mi si, e sysz je wypowiadane gosem mojego ojca. Po modlitwie szedem do
swego pokoju i spaem jak kamie. Ale kiedy wyprowadziem si z domu, zaniechaem zwyczaju
czytania Biblii i modlitwy.
Musz przyzna, e przez lata cae modliem si tylko raz, kiedy byem w tarapatach. Ale kilka miesicy
temu moja ona i ja, majc szereg powanych problemw, postanowilimy znw tego sprbowa. Ta
praktyka wydaa nam si bardzo pomocna, wic teraz co wieczr przed pjciem spa czytamy razem
Bibli i troch si modlimy. Nie wiem, na czym to polega, ale sypiam lepiej i wszystko w yciu mi si
poprawio. Tak mi to pomaga, e nawet w podry, tak jak teraz, czytam Bibli i modl si. Tej nocy
pooyem si i przeczytaem Psalm 23. Przeczytaem go gono i bardzo dobrze mi to zrobio.
Zwrci si do pierwszego mczyzny i powiedzia:
- Nie kadem si z uszami penymi problemw. Poszedem spa z umysem napenionym pokojem.

Oto dwa zwroty, w ktrych kryje si znaczenie gbsze ni dosowne: "uszy pene problemw" i "umys
peen pokoju". Co wybierasz?
Cay sekret polega na zmianie psychicznego nastawienia. Trzeba si nauczy y z inn podstaw
mylow; pomimo i zmiana sposobu mylenia wymaga wysiku, atwiej jest jej dokona, ni dalej y
tak jak przedtem. ycie w napiciu jest trudne. ycie w wewntrznym pokoju, harmonijne i wolne od
stresu jest najatwiejszym rodzajem egzystencji. W deniu do wewntrznego spokoju gwny trud
polega na przebudowaniu swojego mylenia i wypracowaniu godnej postawy przyjmowania Boego daru
pokoju. Kiedy szukam przykadu takiej postawy i uzyskania dziki niej pokoju, zawsze myl o
dowiadczeniu, ktre przeyem w pewnym miecie, gdzie wygaszaem prelekcj. Przed wejciem na
podium, gdy siedziaem jeszcze za kulisami, przegldajc swoje notatki i przygotowujc si, podszed do
mnie pewien mczyzna, ktry chcia porozmawia o osobistym problemie. Wyjaniem mu, e jest to
w tej chwili niemoliwe, jako e zaraz miaem wystpi, i poprosiem go, by poczeka. W czasie wykadu
widziaem go, jak przechadza si nerwowo w t i z powrotem za kulisami; pniej jednak nie mogem
go nigdzie znale. Zostawi mi jednak wizytwk, z ktrej wynikao, e jest w owym miecie wpywow
osob.
Po powrocie do hotelu, myl o tym czowieku nie dawaa mi spokoju, wic, cho byo ju pno,
zadzwoniem do niego. Zdziwi go mj telefon, ale wyjani mi, e nie czeka, gdy byem zajty.
- Chciaem tylko, eby pan si ze mn pomodli powiedzia. - Pomylaem, e gdyby pan si ze mn
pomodli, moe udaoby mi si zyska troch pokoju. - Nic nie stoi na przeszkodzie, ebymy pomodlili
si razem teraz, przez telefon - powiedziaem.
Odpowiedzia, nieco zdziwiony:
- Nigdy nie syszaem, eby kto si modli przez telefon. - Dlaczego nie? - zapytaem. - Telefon to
tylko urzdzenie do komunikacji. Pan jest o kilka ulic ode mnie, ale dziki telefonowi jestemy razem.
Poza tym - dodaem - Bg jest z kadym z nas. Jest na obu kocach tej linii i porodku. Jest z panem i jest
ze mn.
- Dobrze - zgodzi si. - Chciabym, eby pan si za mnie pomodli. Zamknem wic oczy i modliem
si za niego przez telefon, modliem si tak, jakbymy byli w tym samym pokoju. On sysza i Bg
sysza. Po skoczeniu modlitwy, zaproponowaem:
- Moe i pan si pomodli? - Nie byo odpowiedzi. Potem z drugiego koca usyszaem szloch i w kocu
jego gos:
- Nie mog mwi.
- Niech pan popacze minut albo dwie, a potem si pomodli - poradziem mu. - Prosz po prostu
powiedzie Bogu wszystko, co pana gnbi. Spodziewam si, e to jest telefon prywatny, ale nawet jeli
tak nie jest i jeli kto nas sucha, to nie ma znaczenia. Jestemy dla niego tylko par gosw. Nikt nie
wie, e to pani ja.
Tak zachcony, zacz si modli, najpierw niepewnie - z wahaniem, a nastpnie gwatownie,
wylewajc wszystko ze swojego serca, penego nienawici, frustracji i poczucia poraki. Wreszcie
powiedzia aonie: - "Drogi Jezu, wiem, e postpuj zuchwale, proszc o cokolwiek, skoro sam nigdy
nic dla ciebie nie zrobiem. Myl, e wiesz, jakim jestem zerem, chocia zgrywam waniaka. Mam tego
wszystkiego po dziurki w nosie, Jezu kochany. Pom mi, prosz."
Wwczas znw zaczem si modli, proszc Boga, by wysucha jego modlitwy, po czym
powiedziaem: "Panie, po rk na ramieniu mojego przyjaciela tam, na drugim kocu kabla
telefonicznego, i daj mu pokj. Pom mu teraz podda si i przyj twj dar pokoju." Potem zamilkem.
Nastpia do duga pauza, a kiedy go w kocu usyszaem, zapamitaem na zawsze brzmienie jego
gosu. Powiedzia:
- Nigdy nie zapomn tego dowiadczenia i chc, eby pan wiedzia, e po raz pierwszy od wielu
miesicy czuj si wewntrznie czysty, szczliwy i spokojny.
Ten czowiek posuy si prost technik dla uzyskania spokoju ducha. Oczyci swj umys i przyj
pokj w darze od Boga.
Pewien lekarz powiedzia: "Wielu moim pacjentom nie dolega nic oprcz ich myli. Mam wic ulubion
recept, ktr niektrym przepisuj. Nie jest to jednak recepta, ktr mona zrealizowa w aptece. Moja

recepta to werset z Biblii: List w. Pawa do Rzymian 12, 2. Nie zapisuj moim pacjentom brzmienia
tego wersetu. Chc, eby go sami znaleli w Biblii. Jest tam powiedziane: (r)"...przemieniajcie si przez
odnawianie umysu...". Aby mogli sta si zdrowsi i szczliwsi, potrzeba im(r)odnowienia umysu, to
znaczy zmiany stylu mylenia. Kiedy stosuj si do tej recepty, osigaj peni duchowego pokoju, a to
sprowadza zdrowie i pomylno." Podstawowa metoda suca do osigania umysu penego pokoju to
wiczenie oczyszczania umysu. Opisz je dokadniej w innym rozdziale, ale wspominam o tym tutaj, aby
podkreli wag czstego duchowego katharsis. Zalecam oczyszczanie umysu co najmniej dwa razy
dziennie, a jeli potrzeba, czciej. wiadomie wicz oczyszczanie umysu z lkw, nienawici,
niepewnoci, alw i poczucia winy. Sam fakt, e wiadomie podejmujesz ten wysiek, ju przynosi ulg.
Dowiadczasz zapewne uczucia wyzwolenia, kiedy moesz zwierzy si komu, komu ufasz, ze
wszystkich zmartwie cicych ci na sercu. Jako pastor czsto widziaem, jak wiele znaczy dla ludzi
posiadanie kogo, komu mog szczerze i w zaufaniu powiedzie o wszystkim, co ich trapi.
W czasie niedawnej podry do Honolulu odprawiaem naboestwo na pokadzie parowca Lurline.
Zaproponowaem wwczas, by ci, ktrzy nosz w umyle jakie zmartwienia, poszli na ruf statku, w
wyobrani wyjli sobie z gowy myli pene troski i, jedn za drug, cisnli je do morza przygldajc si,
jak znikaj w spienionej wodzie za statkiem. Pomys wydawa si niemal dziecinny, jednak jeszcze tego
samego dnia przyszed do mnie pniej pewien czowiek i powiedzia:
- Zrobiem to, co pan proponowa, i sam byem zdziwiony, jak bardzo mi ulyo. Podczas tej podry,
co wieczr o zachodzie soca, zamierzam wyrzuca swoje zmartwienia za burt, aby wyrobi w sobie
psychiczn zdolno do cakowitego usuwania ich ze wiadomoci. Codziennie bd patrzy, jak znikaj
w wielkim oceanie czasu. Czy Biblia nie wspomina gdzie o "nieogldaniu si wstecz"?
Czowiek, ktrego tak poruszy w pomys, nie jest niepraktycznym romantykiem. Przeciwnie, jest
osob o wybitnym umyle, czoowym specjalist w swojej dziedzinie.
Oczywicie samo oczyszczenie umysu nie wystarcza. Kiedy jest oczyszczony, co niechybnie si do
niego dostanie. Umys nie moe dugo pozostawa prn przestrzeni. Nie da si stale chodzi po
wiecie z pustym umysem. Przyznaj, e niektrym ludziom najwyraniej udaa si ta sztuka, lecz,
generalnie rzecz biorc, oczyszczony umys trzeba czym wypeni, w przeciwnym razie znw wkradn
si do niego dawne, unieszczliwiajce myli, ktre wyrzucie.
Aby tak si nie stao, natychmiast zacznij napenia swj umys zdrowymi, twrczymi mylami. A jeli
dawne lki, nienawici i strapienia, ktre tak dugo ci przeladoway sprbuj znw dosta si do rodka,
znajd na drzwiach twego umysu wywieszk "zajte". Mog walczy, by je wpuszczono, gdy jako
dugotrwali mieszkacy twojego umysu czuj si tam jak u siebie. Jednak nowe, zdrowe myli bd ju
silniejsze, dobrze okopane, i potrafi teraz ten atak odeprze. Wkrtce dawne myli poddadz si
cakowicie i zostawi ci w spokoju. Bdziesz si mg trwale cieszy umysem penym pokoju.
Co jaki czas w cigu dnia wicz powtarzanie starannie dobranego cigu spokojnych myli. Niech przez
twj umys przewijaj si najspokojniejsze obrazy, jakie widziae w yciu, na przykad jaka pikna
dolina wypeniona wieczorn cisz, w porze, gdy cienie wyduaj si, a soce odchodzi na spoczynek.
Moesz te przypomnie sobie srebrzyste wiato ksiyca na zmarszczonej tafli wody, albo morze
delikatnie obmywajce mikki, piaszczysty brzeg. Takie mylowe obrazy bd dziaa na twj umys jak
kojcy balsam. Kadego dnia co jaki czas pozwl wic, by owe "filmy spokoju" przesuway si powoli
przez twj umys.
Praktykuj te technik "sugestywnej artykulacji", to znaczy powtarzaj gono sowa pene pokoju. Sowa
maj wielk si sugestii i samo ich powtarzanie jest terapi. Wypowiedz kilka sw wyraajcych
popoch, a twj umys natychmiast popadnie w stan lekkiego podenerwowania. Moesz poczu ciskanie
w odku, ktre wpynie na cay twj fizyczny mechanizm. Jeli natomiast wypowiesz sowa spokojne,
kojce, twj umys zareaguje odpowiednio. Powiedz, na przykad: "ukojenie". Powtrz to sowo powoli
kilka razy. Jest ono pikne i melodyjne, i samo jego powtarzanie wywouje stan ukojenia.
Moesz te powtarza zwrot: "czyste i jasne". Wypowiadajc go, unaoczniaj to pojcie (czyste i jasne
niebo, czyste i jasne spojrzenie...). Powtarzaj te sowa powoli, zgodnie z nastrojem, ktry symbolizuj.
Tego rodzaju sowa, stosowane w ten sposb, maj zdolno leczenia.

Pomocne jest te powtarzanie urywkw poezji lub fragmentw Pisma witego. Pewien mj znajomy,
ktry osign niezwyky spokj ducha, ma zwyczaj zapisywa na karteczkach cytaty mwice o
spokoju. Zawsze nosi jedn z tych karteczek w portfelu i zaglda do niej czsto, dopki nie zapamita
wszystkich cytatw. Powiada on, e kada taka idea, wprowadzona do podwiadomoci, "oliwi" jego
umys pokojem. Refleksje o spokoju s w istocie jak oliwa dla wzburzonych myli. Jeden z
przywoywanych przez niego cytatw pochodzi z pism szesnastowiecznego mistyka i brzmi: "Niech nic
ci nie niepokoi. Niech nic ci nie trwoy. Wszystko przemija prcz Boga. Sam Bg wystarcza."
Sowa Biblii maj szczeglnie due walory terapeutyczne. Wkadaj je do swego umysu, pozwalajc im
"rozpuci si" w wiadomoci, a pokryj ca twoj struktur umysow kojcym balsamem. Ten sposb
jest jednym z najatwiejszych do wykonania, a zarazem najskuteczniejszych w osiganiu spokoju ducha.
Pewien komiwojaer opowiedzia mi o zdarzeniu, ktre miao miejsce w pokoju hotelowym gdzie na
rodkowym Zachodzie. Znalaz si tam w grupie przedsibiorcw odbywajcych konferencj. Jeden z
uczestnikw zachowywa si bardzo nerwowo. By spity, odpowiada warkniciami, sprzecza si.
Wszyscy obecni znali go dobrze i rozumieli, e znajduje si w stanie duego napicia nerwowego. W
kocu jednak jego irytujce zachowanie dao si wszystkim we znaki. W pewnym momencie w
czowiek otworzy swoj torb podrn, wyj z niej du butelk paskudnie wygldajcego lekarstwa i
nala sobie spor dawk. Zapytany, co to za rodek, warkn: - To co na nerwy. Czuj si tak, jakbym
mia si zaraz rozlecie na kawaki. yj w takim napiciu, e zastanawiam si, czy w kocu nie
zwariuj. Staram si tego nie okazywa, ale spodziewam si, e i wy zauwaylicie, jaki jestem nerwowy.
Zalecono mi to lekarstwo i poknem ju zawarto kilku butelek, ale wcale mi nie pomaga.
Suchajcy go mczyni zamiali si, po czym jeden z nich powiedzia yczliwie:
- Bill, nie wiem nic o tym lekarstwie, ktre bierzesz. Moe by cakiem w porzdku. To moliwe, ale
mog ci poleci takie lekarstwo na nerwy, ktre lepiej ci zrobi ni to. Wiem, bo mnie te pomogo, a
byem w gorszym stanie ni ty.
- Co to za lekarstwo? - burkn tamten.
Jego rozmwca sign do torby i wycign ksik.
- Ta ksika zaatwi spraw, mwi powanie. Moe wyda ci si dziwne, e nosz ze sob Bibli, ale
wszystko mi jedno, kto si o tym dowie. Nie wstydz si tego ani troch. Od dwch lat nosz t Bibli w
torbie, z zaznaczonymi w niej miejscami, ktre pomagaj mi zachowa spokj ducha. To dziaa i myl,
e tobie te mogoby pomc. Dlaczego nie sprbowa? Pozostali z zainteresowaniem suchali tej
niezwykej przemowy. Zdenerwowany mczyzna osun si na krzeso. Widzc, e jego sowa
wywieraj wraenie, mwca cign dalej:
- Pewnej nocy w hotelu miaem osobliwe przeycie, z ktrego wyniosem w zwyczaj czytania Biblii.
Znajdowaem si w stanie duego napicia. Byem w podry subowej i pewnego dnia pnym
popoudniem przyszedem do swojego pokoju bardzo zdenerwowany. Prbowaem napisa par listw,
ale nie mogem si na nich skupi. Chodziem w t i z powrotem po pokoju; prbowaem czyta gazet,
ale mnie irytowaa; postanowiem wic zej na d i napi si - wszystko, eby tylko uciec od siebie.
Gdy staem przy komodzie, mj wzrok pad na lec na niej Bibli. Widziaem wiele takich Biblii w
pokojach hotelowych, ale nigdy adnej z nich nie czytaem. Tym razem jednak co mnie do tego
nakonio. Otworzyem ksik na jednym z Psalmw i zaczem czyta. Pamitam, e przeczytaem go
stojc; potem usiadem i przeczytaem nastpny. Byem zaciekawiony, ale te zdziwiony - ja czytam
Bibli? To byo mieszne, lecz czytaem dalej. Wkrtce doszedem do Psalmu 23. Uczyem si go jako
chopiec w szkce niedzielnej i zdumiaem si, e cigle jeszcze umiem wiksz cz na pami.
Sprbowaem go powtrzy, zwaszcza ten wers, gdzie jest powiedziane: "Prowadzi mnie nad spokojne
wody, orzewia moj dusz." Spodobaa mi si ta fraza. Jako do mnie trafiaa. Siedziaem tam i
powtarzaem j w kko - a potem si obudziem.
Najwyraniej usnem i spaem mocno. Przespaem zaledwie jakie pitnacie minut, ale obudziem si
tak wiey i wypoczty, jakbym spa ca noc. Pamitam jeszcze cudowne uczucie cakowitego
orzewienia. Zdaem sobie spraw, e jestem spokojny, i powiedziaem do siebie: "Czy to nie dziwne?
Co jest ze mn nie w porzdku, e nie dowiadczaem dotd czego tak cudownego?

Po tym przeyciu kupiem sobie ma Bibli, ktra mieci si w torbie, i od tej pory zawsze nosz j ze
sob. Szczerze lubi j czyta, nie jestem te ju ani w poowie tak nerwowy jak kiedy. Zatem - doda
-sprbuj, Bill, i zobacz, czy ci to pomoe.
Bill sprbowa. Najpierw raz, potem znowu i znowu. Na pocztku, jak mwi, byo to dla niego dziwne i
trudne; czyta Bibli ukradkiem, gdy nikt nie widzia. Nie chcia, eby go uwaano za pobonego. Teraz
jednak powiada, e wyjmuje j "gdzie popadnie", w pocigu i w samolocie, i czyta, i "duo mu lepiej".
- Nie musz ju bra lekarstwa na nerwy - oznajmi. Ten plan w przypadku Billa rzeczywicie musia si
uda, gdy jest teraz duo atwiejszy we wspyciu. Panuje nad swoimi emocjami. Ci dwaj ludzie
odkryli, e zdobywanie spokoju ducha nie jest skomplikowane. Po prostu trzeba karmi swj umys
mylami, ktre go uspokajaj. Aby mie umys peen pokoju, napenij go pokojem. Tylko tyle.
Istniej te inne praktyczne sposoby, dziki ktrym mona uzyska spokj. Jeden z nich zaleca zwraca
uwag na to, jak rozmawiamy z innymi. Zalenie od sw, jakich uywamy, i tonu, jakim je
wypowiadamy, moemy si wprawi w nerwowy, napity nastrj lub przeciwnie, osign spokj.
Moemy dosownie "wmwi" sobie dobry lub zy stan ducha. Aby by spokojnym, mw spokojnie.
Kiedy w jakiej grupie osb rozmowa nabiera nerwowego charakteru i wytrca z rwnowagi, sprbuj
wprowadzi do konwersacji elementy pokojowe. Zobacz, jak przeciwstawiaj si nerwowemu napiciu.
Rozmowa pena ponurych oczekiwa, zwaszcza przy niadaniu, czsto nadaje ton caemu dniowi. Nic
dziwnego, e ponure oczekiwania wtedy si sprawdzaj. Rozmowa o negatywnej treci pogarsza
okolicznoci. Konwersacja utrzymana w nerwowym tonie pobudza wewntrzny niepokj.
A przeciwnie, gdy rozpoczynasz kady dzie od utwierdzenia si w spokoju, zadowoleniu i radoci,
bdzie on miy i uwieczony sukcesem, poniewa taka postawa jest aktywnym i decydujcym
czynnikiem wywoujcym korzystne okolicznoci. Jeli wic chcesz wyrobi w sobie spokj ducha,
uwaaj na to, co mwisz.
Bardzo wane jest wyeliminowanie z rozmw wszystkich negatywnych treci, poniewa tworz one
wewntrzne napicie i wywouj irytacj. Na przykad, jeli jesz lunch w kilkuosobowym gronie, nie
wygaszaj uwag o tym, e "komunici niedugo zdobd wadz w Stanach Zjednoczonych". Po pierwsze,
komunici nie zdobd wadzy w Stanach Zjednoczonych, a ponadto, twierdzc tak, wywoujesz uczucie
przygnbienia w umysach pozostaych osb. Niewtpliwie wpywa to le na trawienie. Pesymistyczna
uwaga odbije si na nastroju wszystkich obecnych i kady z nich odejdzie z lekkim, lecz wyranym
uczuciem rozdranienia. Wynios te z tej rozmowy niekoniecznie silne, ale wyrane poczucie, e co
jest generalnie nie w porzdku. Naturalnie s momenty, kiedy musimy si zmierzy z trudnymi
problemami, zaj si nimi obiektywnie i energicznie; ja rwnie zdecydowanie brzydz si
komunizmem, ale ze wzgldu na spokj ducha zalecam uywanie we wszystkich rozmowach osobistych i
w wikszym gronie pozytywnych, radosnych, optymistycznych sformuowa.
Sowa, ktre wymawiamy, maj bezporedni, zdecydowany wpyw na nasze myli. Myli wytwarzaj
sowa, bowiem sowa przenosz idee. Ale sowa rwnie oddziauj na myli oraz przeksztacaj, jeli nie
wrcz tworz, postawy. W istocie, to, co czsto uchodzi za mylenie, zaczyna si od mwienia. Jeli
wic przyjrze si uwanie przecitnej konwersacji i podda j pewnym rygorom, tak, eby zawieraa
zwroty wyraajce spokj, to w efekcie otrzyma mona treci pene spokoju, a w konsekwencji - spokj
ducha.
Inn skuteczn technik prowadzc do osignicia spokojnego umysu jest codzienne wiczenie
milczenia. Kady potrzebuje co najmniej kwadransa absolutnej ciszy na dob. Pjd sam w
najspokojniejsze dostpne ci miejsce, usid lub po si na pitnacie minut i wicz si w sztuce
milczenia. Z nikim nie rozmawiaj. Nie pisz. Nie czytaj. Staraj si myle jak najmniej. Przerzu swj
umys na luz, jak bieg w samochodzie. Wyobra sobie, e jest nieruchomy, bierny. Nie bdzie to atwe,
gdy z pocztku zacznie si w nim kbi masa myli, ale wkrtce nauczysz si robi to skutecznie.
Sprbuj postrzec swj umys jako powierzchni wody i zobacz, do jakiego stopnia potrafisz j uspokoi
tak, eby nie byo ani jednej zmarszczki. Kiedy osigniesz stan uspokojenia, zacznij nadsuchiwa
gbokich dwikw harmonii, pikna i Boga, ktre mona znale w sercu ciszy. Amerykanie nie maj,
niestety, wprawy w tej praktyce, a szkoda, bo, jak powiedzia Thomas Carlyle, "cisza jest ywioem, w
ktrym formuj si rzeczy wielkie". Obecnemu pokoleniu Amerykanw brak czego, co nasi przodkowie

znali i co przyczynio si do ksztatowania ich charakteru, mianowicie ciszy wielkiego lasu lub rozlegej
rwniny.
By moe nasz brak wewntrznego spokoju jest po czci zawiniony przez wpyw haasu na system
nerwowy wspczesnych ludzi. Badania naukowe dowodz, e haas w miejscu pracy, zamieszkania lub
snu znacznie zmniejsza nasz wydajno. Wbrew potocznemu mniemaniu, jest rzecz wtpliw, czy nasz
mechanizm fizyczny, psychiczny i nerwowy moe si kiedykolwiek cakowicie przystosowa do haasu.
Jakkolwiek byby znajomy powtarzajcy si dwik, nigdy nie przechodzi nie zauwaony przez
podwiadomo. Klaksony samochodw, ryk samolotw i inne silne haasy wywouj fizyczn reakcj w
czasie snu. Impulsy odbierane i przekazywane przez nerwy powoduj ruchy mini; nie dowiadczamy
wtedy prawdziwego wypoczynku. Jeli reakcja jest wystarczajco gwatowna, przypomina szok.
Cisza natomiast ma zdrowe, kojce, lecznicze dziaanie. Starr Daily powiada: "Wrd moich znajomych
aden mczyzna ani adna kobieta, ktrzy umiej praktykowa cisz i robi to, nigdy, z tego, co wiem,
nie byli chorzy. Zauwayem, e moje wasne dolegliwoci nachodz mnie wtedy, gdy nie rwnowa
ekspresji relaksem." Starr Daily cile wie cisz z duchowym uzdrawianiem. Uczucie wypoczcia,
bdce skutkiem praktykowania cakowitej ciszy, jest terapi o ogromnej wartoci.
W dzisiejszych, nowoczesnych warunkach ycia, z jego przyspieszonym tempem, wiczenie ciszy nie
jest, trzeba to powiedzie, tak proste jak w czasach naszych przodkw. Istnieje ogromna liczba
haaliwych urzdze, ktrych oni nie znali, a nasz dzie jest bardziej wypeniony i wymaga wikszego
popiechu. We wspczesnym wiecie przestrze przestaa si liczy, a teraz najwyraniej usiujemy te
wyeliminowa czynnik czasu. Czowiek rzadko ma obecnie okazj spacerowa w lenej guszy, siedzie na
brzegu morza czy te rozmyla na szczycie gry lub na pokadzie statku na rodku oceanu. Jeli jednak
zdarzy nam si takie dowiadczenie, moemy zachowa w swoim umyle obraz owego spokojnego
miejsca i wraenie tej chwili, aby wraca do nich pamici i przeywa je na nowo tak prawdziwie, jak
wtedy, kiedy rzeczywicie znajdowalimy si w tamtej scenerii. Co wicej, podczas takich powrotw
pamici, umys ma skonno do eliminowania wszystkiego, co mogo by w tamtej sytuacji
nieprzyjemne. Wspomnienie jest poprawion wersj samego zdarzenia, gdy umys odtwarza tylko
pikno pamitanej sceny.
Teraz, na przykad, pisz te sowa, na balkonie jednego z najpikniejszych hoteli wiata, Royal
Hawaiian, na synnej, romantycznej play Waikiki w Honolulu na Hawajach. Patrz na ogrd peen
wdzicznych palm, koyszcych si w powiewie balsamicznego wiatru. Powietrze jest przesycone
zapachem egzotycznych kwiatw. Hibiskusy, ktrych dwa tysice odmian ronie na tych wyspach,
wypeniaj ogrd. Za moimi oknami wida drzewa papai cikie od dojrzewajcych owocw. Jaskrawe
kolory poinsecji, pomienia wrd drzew, przydaj widokowi splendoru, za akacje s gsto obsypane
niezrwnanym biaym kwieciem.
Niewiarygodnie bkitny ocean okalajcy te wyspy rozciga si a po horyzont. Biae fale pyn ku
brzegom; tubylcy i turyci unosz si na nich z wdzikiem na deskach i w pirogach. Wszystko to tworzy
sceneri oszaamiajc swoim piknem. Wywiera ona na mnie nieopisanie dobroczynny, kojcy wpyw,
kiedy siedz tu i pisz o sile, jaka moe powsta w spokojnym umyle. Naglce obowizki, ktrymi yj
na co dzie, wydaj si bardzo odlege. I chocia jestem na Hawajach po to, aby wygosi cykl odczytw
i napisa t ksik, spokj, ktrym przepenione jest to miejsce, ogarnia rwnie mnie. Zdaj sobie
jednak spraw, e dopiero po powrocie do mego domu w Nowym Jorku, pi tysicy mil std, bd si
prawdziwie i z radoci delektowa niezrwnanym piknem, na ktre teraz spogldam. W mojej pamici
stanie si ono cennym schronieniem, do ktrego mj umys bdzie mg si wycofa podczas czekajcych
mnie pracowitych dni. Jeszcze nieraz, z dala od tego sielankowego miejsca, bd do niego wraca
pamici, by znale spokj na obrzeonej palmami i obmywanej spienion fal play Waikiki. Napenij
swj umys wszystkimi moliwymi wspomnieniami penymi spokoju, a pniej urzdzaj do nich
zaplanowane wycieczki. Musisz si nauczy, e najprostsza droga do spokojnego umysu to stworzenie
takiego umysu. Robi si to poprzez praktyk, przez stosowanie pewnych prostych zasad, takich jak tu
opisane. Umys szybko reaguje na nauk i dyscyplin. Moesz go skoni, by oddawa ci, co tylko
zechcesz, ale pamitaj, e umys moe odda tylko to, co wczeniej otrzyma. Nasy swoje myli penymi
spokoju przeyciami, sowami i ideami, a bdziesz mia magazyn wprowadzajcych spokj

dowiadcze, do ktrego bdziesz si mg odwoa, aby orzewi i odnowi ducha. Bdzie to potne
rdo siy.
Spdziem noc u przyjaciela, ktry ma wyjtkowo pikny dom. Zjedlimy niadanie w niezwykej,
ciekawie urzdzonej jadalni. Wszystkie jej cztery ciany s pokryte freskiem przedstawiajcym okolic, w
ktrej mj gospodarz wychowywa si jako dziecko. Jest to panorama falistych pagrkw, agodnych dolin
i piewajcych strumieni, czystych, migoczcych w socu i szemrzcych na kamieniach. Krte drogi
wij si wrd rozkosznych k. Tu i wdzie mae domki znacz krajobraz. Porodku wznosi si biay
koci z wysok wie.
Przy niadaniu mj gospodarz opowiada o tych stronach, kraju swojej modoci, wskazujc rne
ciekawe miejsca na malowidle. Potem powiedzia: - Czsto, siedzc w tej jadalni, wdruj w pamici od
miejsca do miejsca i przeywam na nowo dawne dni. Wspominam, na przykad, jak szedem jako
chopiec boso t drog, i wci pamitam dotyk czystego, drobnego piasku midzy palcami ng.
Pamitam, jak w niezliczone letnie popoudnia owiem pstrgi w tym strumieniu i jak w zimie
zjedaem po niegu z tych pagrkw.
Oto koci, do ktrego chodziem jako chopiec. - Umiechn si i powiedzia: - Przesiedziaem w nim
wiele dugich kaza, ale z wdzicznoci wspominam dobro ludzi i szczer prostot ich ycia. Mog
teraz patrze na ten koci i myle o hymnach, ktrych kiedy suchaem, siedzc w awce razem z
matk i ojcem. Dawno ju spoczywaj na tym cmentarzu obok kocioa, ale w mojej pamici chodz tam,
staj nad ich grobami sysz, j ak mwi do mnie, j ak za dawnych lat. Czasami j estem zmczony,
zdenerwowany i napity. Pomaga mi wtedy to, e mog tu usi i powrci do czasw, kiedy mj umys
by beztroski, kiedy ycie byo nowe i wiee. To mi duo daje: daje mi spokj.
Zapewne nie kady z nas moe mie takie freski na cianach jadalni, ale moemy je wymalowa na
cianach swojego umysu: wizerunki najpikniejszych dowiadcze caego ycia. Spdzaj czas wrd
myli podsuwanych przez te obrazy. Jakkolwiek byby zajty i jakakolwiek ciyaby na tobie
odpowiedzialno, ta prosta, jedyna w swoim rodzaju praktyka, ktra sprawdzia si ju w wielu
okolicznociach, moe mie na ciebie dobroczynny wpyw. Jest to atwa droga do osignicia spokoju
ducha.
Jest jeszcze jeden czynnik istotny dla spokoju ducha, ktry musz wymieni. Czsto stwierdzam, e
ludzie, ktrym brak wewntrznego spokoju, s ofiarami psychicznej kary, jak sami sobie wymierzaj. W
pewnym momencie ycia zgrzeszyli i od tej pory przeladuje ich poczucie winy. Szczerze prosili Boga o
przebaczenie, a On zawsze przebacza kademu, kto o to naprawd prosi. Istnieje jednak dziwna sztuczka
ludzkiego umysu, ktra niekiedy powoduje, e czowiek nie potrafi sam sobie przebaczy. Poniewa
czuje, e zasuy na kar, wic nieustannie spodziewa si i oczekuje tej kary. W rezultacie yje z
nieustannym przeczuciem, e stanie si co zego. Aby w tych warunkach znale spokj, musi wci
zwiksza swoj aktywno. Wydaje mu si, e cika praca moe go uwolni od poczucia winy. Pewien
lekarz powiedzia mi, e wiele przypadkw zaamania nerwowego, na jakie natkn si w swojej
praktyce, miao rdo w poczuciu winy, ktre pacjent niewiadomie usiowa skompensowa nadmiarem
pracy. Ludzie ci przypisywali swoje zaamanie nie poczuciu winy, lecz przepracowaniu. "Ale - mwi
w lekarz - ci ludzie zaamaliby si wskutek przepracowania, gdyby wczeniej uwolnili si w peni od
poczucia winy." W takich okolicznociach spokj ducha mona odzyska poddajc zarwno poczucie
winy, jak i wywoywane przez nie napicie, uzdrawiajcej terapii Chrystusa.
W domu
wypoczynkowym, do ktrego pojechaem, by spdzi kilka spokojnych dni na pisaniu, spotkaem
dalekiego znajomego z Nowego Jorku. Siedzia w socu na leaku. Zaproszony, usiadem obok i
gawdziem z nim. - Ciesz si, e pan wypoczywa w tym piknym miejscu - powiedziaem.
Odpowiedzia nerwowo:
- W ogle nie powinienem tu by. W domu czeka na mnie tyle pracy. Jestem pod okropn presj. To
wszystko mnie przytacza, staem si nerwowy, niezrwnowaony, nie mog spa. Moja ona upara si,
ebym tu przyjecha na tydzie. Lekarze mwi, e nic mi nie jest, e powinienem tylko zacz
odpowiednio myle i odpry si. Ale jak, na lito Bosk, to si robi? - Spojrza na mnie aonie.
-Doktorze powiedzia - dabym wszystko, eby odzyska spokj. Pragn tego wicej ni czegokolwiek na
wiecie. W toku dalszej rozmowy okazao si, e czowiek ten y w permanentnej obawie, e stanie si

co strasznego. Przez cae lata spodziewa si jakiego okropnego zdarzenia, yjc w nieustannym
przeczuciu "czego", co miao spotka jego on, dzieci lub dom.
Nietrudno byo przeanalizowa jego przypadek. Jego poczucie zagroenia wypywao z dwch rde - z
lkw dziecistwa i pniejszego poczucia winy. Jego matka zawsze obawiaa si, e "co si stanie", a
on przej ten lk. Pniej popeni kilka grzechw, a jego podwiadomo uporczywie dya do
ukarania go. Sta si ofiar mechanizmu samokarania. Na skutek takiego to pechowego poczenia
znalazem go owego dnia w stanie ostrej reakcji nerwowej.
Ju koczc nasz rozmow, zatrzymaem si na chwil przy jego leaku. W pobliu nie byo nikogo,
wic zaproponowaem z pewnym wahaniem: - A moe chciaby pan, ebym si z panem pomodli?
Skin gow, a ja pooyem do na jego ramieniu i modliem si tymi sowy:
- Dobry Jezu, tak jak kiedy uzdrawiae ludzi i obdarzae ich pokojem, tak teraz uzdrw tego
czowieka. Udziel mu peni Twojego przebaczenia. Pom mu przebaczy samemu sobie. Oddziel go od
wszystkich jego grzechw i daj mu pozna, e mu ich nie pamitasz. Uwolnij go od nich. Niech Twj
pokj spynie na niego, wypeniajc jego umys, dusz i ciao. Spojrza na mnie z dziwnym wyrazem
twarzy, a potem odwrci si, gdy mia zy w oczach i nie chcia, ebym je zobaczy. Obaj czulimy si
troch skrpowani. Odszedem. Po wielu miesicach spotkaem go znw i powiedzia wtedy:
- Co si ze mn stao tamtego dnia, kiedy pan si za mnie modli. Ogarno mnie dziwne poczucie
spokoju i wyciszenia, i - doda - uzdrowienia.
Teraz chodzi regularnie do kocioa i co dzie czytuje Bibli. Jest posuszny Boskim prawom i ma
mnstwo siy i energii. Jest zdrowym, szczliwym czowiekiem, poniewa w jego sercu i umyle
zagoci pokj.
'te
Rozdzia 3.&
Skd bra niespoyt energi
Pewien pierwszoligowy gracz w baseball bra kiedy udzia w meczu rozgrywanym w temperaturze
okoo 40 stopni. Tego popoudnia straci na skutek wysiku kilka kilogramw. W pewnym momencie gry
jego energia opada. Zastosowa wwczas jedyn w swoim rodzaju metod odnawiania sabncych si.
Powtrzy po prostu fragment ze Starego Testamentu: "Lecz ci, co zaufali Panu, odzyskuj siy,
otrzymuj skrzyda jak ory; biegn bez zmczenia, bez znuenia id." (Ksiga Izajasza 40, 31)
w gracz, nazwiskiem Frank Hiller, powiedzia mi, e recytowanie tego wersetu na boisku rzeczywicie
odnowio jego siy tak, e mg zakoczy mecz z zapasem energii. Objani t technik nastpujco:
"Przesunem przez swj umys potn myl wytwarzajc energi."
Nasze przekonanie o tym, jak si czujemy, ma wyrany wpyw na nasze rzeczywiste fizyczne
samopoczucie. Jeli twj umys mwi ci, e jeste zmczony, ciao, nerwy i minie przyjmuj to do
wiadomoci. Kiedy za umys jest czym mocno zainteresowany, moesz bez koca wykonywa t sam
czynno.
Religia dziaa poprzez myli; w istocie jest systemem mylowej dyscypliny. Dostarczajc umysowi
wiary, moe spowodowa wzrost energii. Pomoe ci osign niezwyky poziom aktywnoci dziki
przekonaniu, e masz potne wsparcie i wystarczajce zasoby si.
Mj przyjaciel z Connecticut, energiczny, peen wigoru czowiek, powiada, e chodzi regularnie do
kocioa, eby "podadowa baterie". Jego pomys jest trafny. Bg rzeczywicie jest rdem energii
-energii we wszechwiecie, energii nuklearnej, elektrycznej i duchowej; kada forma energii pochodzi od
Stwrcy. Biblia podkrela ten fakt sowami: "On dodaje mocy zmczonemu i pomnaa siy omdlaego."
(Ksiga Izajasza 40, 29) W innym miejscu Biblia opisuje proces przekazywania energii: "W Nim
yjemy (tj. mamy siy yciowe), poruszamy si (mamy energi dynamiczn) i jestemy (osigamy
peni)." (Dzieje Apostolskie 17, 28)
Kontakt z Bogiem powoduje, e pynie przez nas ta sama energia, ktra odnawia wiat i sprawia, e co
roku znw nastaje wiosna. Gdy jestemy w duchowym kontakcie z Bogiem, Boska energia przepywa
przez nasz osobowo, odnawiajc pierwotny akt stworzenia. Gdy kontakt z Bosk energi ulegnie

zerwaniu, nasze ciao, umys i duch stopniowo trac siy. Elektryczny zegar, wczony do kontaktu, moe
bez nakrcania dziaa dowolnie dugo i pokazywa prawidow godzin. Jeli wycigniesz wtyczk,
zatrzyma si. Straci kontakt ze rdem energii. Oglnie rzecz biorc, takie samo zjawisko, cho nie do
tego stopnia mechanicznie dziaajce, dotyczy ludzi. Wiele lat temu wysuchaem pewnego odczytu:
prelegent twierdzi, wobec bardzo licznej publicznoci, e od trzydziestu lat nigdy nie by zmczony.
Wyjani, e przed owymi trzydziestu laty przey duchowe dowiadczenie, podczas ktrego, przez
poddanie si nawiza kontakt z Bo moc. Od tego czasu mia wystarczajco duo energii do
wszystkich swoich dziaa, a byy one niezwyke. Stanowi tak spektakularny przykad tego, czego
naucza, e caa publiczno bya pod gbokim wraeniem.
Dla mnie byo to objawienie prawdy, e poprzez nasz wiadomo moemy czerpa z zasobw
nieograniczonej mocy; nie musi nas w ogle dotyka utrata energii. Caymi latami badaem pomysy
przedstawione w zarysie przez owego mwc, a objaniane i demonstrowane w praktyce przez wielu
innych; eksperymentowaem wraz z nimi i przekonaem si, e naukowe zastosowanie zasad religii
chrzecijaskiej moe sprawi, e do umysu i ciaa czowieka napywa nieprzerwany strumie energii.
Odkrycia te potwierdzi pewien wybitny lekarz, z ktrym dyskutowaem o naszym wsplnym
znajomym. Czowiek ten, obarczony mnstwem obowizkw, pracuje bez przerwy od rana do nocy i
zawsze wydaje si zdolny do podjcia nowych zada. Ma szczeglny talent do pracy: wszystko robi z
atwoci.
W rozmowie z lekarzem wyraziem nadziej, e w nasz znajomy nie narzuca sobie
niebezpiecznego tempa, ktre mogoby doprowadzi go do zaamania nerwowego. Lekarz potrzsn
gow.
- Nie - powiedzia -jako jego lekarz nie dostrzegam adnego niebezpieczestwa, poniewa jest to
czowiek doskonale zorganizowany, a jego konstrukcja psychiczna nie pozwala na utrat energii. Jest
pierwszorzdnie funkcjonujc maszyn. Wszystkim zajmuje si z rwn swobod i si, znosi dowolne
obcienia nie mczc si. Nigdy nie marnuje ani grama energii, cho w kady podejmowany wysiek
wkada wszystkie siy. - Czym tumaczysz t niebywa wydajno, t energi, ktra wydaje si
niewyczerpana? - zapytaem.
Lekarz zastanawia si przez chwil.
- Odpowied jest nastpujca: on jest normalnym czowiekiem, zintegrowanym emocjonalnie i, co
waniejsze, gboko religijnym. Jego religia nauczya go, jak unika strat energii. Religia jest w jego
przypadku praktycznym, przydatnym mechanizmem zapobiegajcym utracie energii. To nie cika praca
odbiera czowiekowi energi, lecz emocjonalny zamt, a ten czowiek jest od niego cakowicie wolny.
Coraz wicej osb rozumie, e aby cieszy si energi i mie siln osobowo, konieczne jest zdrowe
ycie duchowe.
Ciao czowieka jest tak skonstruowane, by mogo wytwarza potrzebn mu energi przez zadziwiajco
dugi czas. Jeli kto rozsdnie o nie dba - waciwa dieta, gimnastyka, sen, brak fizycznych urazw - to
jego ciao moe produkowa i podtrzymywa niezwyk energi oraz dugo zachowa dobre zdrowie.
Jeli w czowiek w podobny sposb troszczy si o zrwnowaone ycie emocjonalne, to tym samym
chroni i oszczdza energi. Jeli jednak pozwoli, by niepotrzebne reakcje emocjonalne, czy to
dziedziczne, czy wytworzone przez niego samego, spowodoway wyciek energii, zacznie odczuwa
niedostatek si yciowych. Naturalny stan czowieka, ktrego ciao, umys i duch wspdziaaj
harmonijnie, odznacza si nieustannym napywem wieej energii.
Pani Tomaszowa Edison, z ktr czsto rozmawiaem o obyczajach jej sawnego ma, najwikszego
wynalazcy wiata, powiedziaa mi, e p. Edison mia zwyczaj wrciwszy do domu z laboratorium po
wielu godzinach pracy, ka si na swojej starej kanapie i natychmiast zasypia tak naturalnie jak mae
dziecko. Cakowicie odprony, pogra si w gbokim, spokojnym nie; po trzech, czterech, czasem
piciu godzinach budzi si w jednej chwili, od razu cakowicie przytomny, w peni wypoczty i gotowy
do dalszej pracy.
Poproszona o wytumaczenie tej zdolnoci swego ma do tak naturalnego i penego wypoczynku, pani
Edison powiedziaa: "To by czowiek natury". Rozumiaa przez to, e pozostawa w cakowitej zgodzie z
natur i z Bogiem. By wolny od obsesji, wewntrznych konfliktw, nieadu, fanaberii, emocjonalnego
rozchwiania. Pracowa do momentu, w ktrym potrzebowa snu, potem spa mocno, po czym wstawa i

wraca do pracy. y wiele lat i by pod wieloma wzgldami najbardziej twrczym umysem, jaki
kiedykolwiek pojawi si na amerykaskiej ziemi. Czerpa energi z opanowania wasnych emocji i
umiejtnoci penego relaksu. y w zadziwiajcym, harmonijnym zwizku z wszechwiatem i dlatego,
by moe, natura odsaniaa przed nim swoje niezbadane sekrety.
Wszyscy ludzie o wybitnej indywidualnoci, jakich znaem, a znaem ich wielu, i ci wszyscy, ktrzy
przejawiali niezwyk skuteczno i wydajno dziaania, pozostawali w harmonii z Nieskoczonym.
Kada z tych osb zdawaa si y w zgodzie z natur i w kontakcie z Bosk energi. Byli to ludzie
niekoniecznie poboni, ale z reguy uporzdkowani psychicznie i emocjonalnie. To strach, zo, urazy z
dziecistwa wywoane bdami rodzicw, wewntrzne konflikty i obsesje zaburzaj delikatn, naturaln
rwnowag i powoduj nadmierne zuycie si.
Im duej yj, tym bardziej jestem przekonany, e ani wiek, ani warunki nie musz nas pozbawia
energii i witalnoci. Nareszcie zaczynamy sobie zdawa spraw ze cisego zwizku midzy religi i
zdrowiem. Zaczynamy rozumie dugo lekcewaon, podstawow prawd: e nasz stan emocjonalny w
duej mierze decyduje o naszym stanie fizycznym, mylenie za reguluje ycie emocjonalne.
Biblia nieustannie mwi o witalnoci, sile i yciu. Najwaniejszym sowem w caej Biblii jest ycie, a to
znaczy sia yciowa, energia. Jezus wypowiedzia nastpujce fundamentalne stwierdzenie: "przyszedem
po to, aby miay ycie i miay je w obfitoci." (Ewangelia wg w. Jana 10, 10) Nie wyklucza ono
istnienia blu, cierpienia czy trudnoci, ale wynika z niego jasno, e czowiek stosujcy twrcze i
odradzajce zasady chrzecijastwa moe si cieszy w yciu nie sabnc si i energi.
Dziki praktykowaniu wyej wspomnianych zasad czowiek moe wybra odpowiednie tempo ycia.
Nasza energia ulega wyniszczeniu z powodu nienormalnego tempa, w jakim funkcjonujemy.
Oszczdno energii zaley od zsynchronizowania wasnej prdkoci z t, z jak porusza si Bg. Bg
jest w tobie. Jeli ty posuwasz si w jednym tempie, a Bg w innym, rozdzierasz si. "Myny Boga miel
powoli, ale cienko." Myny wikszoci z nas miel szybko i nieporzdnie. Dostrajajc si do rytmu Boga,
wytwarzamy w sobie normalne tempo; energia przepywa wtedy swobodnie.
Nerwowe, popieszne nawyki naszego wieku przynosz wiele katastrofalnych skutkw. Pewna znajoma
zacytowaa mi uwag wypowiedzian przez jej wiekowego ojca. Powiedzia on, e dawniej, kiedy mody
czowiek przychodzi wieczorem w zaloty, siedzia ze swoj wybran w salonie. Czas odmierza im w
owych czasach wysoki zegar skrzynkowy z dugim wahadem. Zdawa si mwi: "Czasu-jest-w brd.
Czasu-jest-w brd. Czasu-jest-w brd." Ale nowoczesne zegarki wydaj si mwi: "Popiesz si!
Popiesz si! Popiesz si!"
Wszystko przypiesza, i z tego powodu wielu ludzi czuje si zmczonych. Rozwizaniem jest
synchronizacja z Wszechmogcym Bogiem. Mona, na przykad, wyj na dwr w ciepy dzie, pooy
si na ziemi, przyoy do niej ucho i sucha. Syszy si wtedy najrozmaitsze dwiki. Mona usysze
szum wiatru w koronach drzew, brzczenie i chrobotanie owadw, i odkry regularny rytm, ktremu
podporzdkowane s te dwiki. Nie usyszy si tego rytmu w odgosach ruchu ulicznego, gdy ginie w
chaosie dwikw. Mona go usysze w kociele, w ktrym rozbrzmiewa Sowo Boe i hymny. W
kociele prawda wibruje w boskim rytmie. A jeli si potrafi, mona go odnale nawet w fabryce.
Pewien mj przyjaciel, przemysowiec, waciciel duej fabryki w Ohio, powiedzia mi, e najlepsi
robotnicy w jego fabryce to ci, ktrzy potrafi zharmonizowa si z rytmem maszyny, przy ktrej
pracuj. Jego zdaniem, robotnik pracujcy zgodnie z rytmem swojej maszyny, nie bywa pod koniec dnia
zmczony. A maszyna, jak podkrela, to zbir czci zoonych zgodnie z prawami Boskimi. Jeli
kochasz maszyn i poznajesz j, bdziesz wiedzia, e ma ona swj rytm. Ten rytm jest zjednoczony z
rytmem ciaa, nerww, duszy. Jest czci boskiego rytmu, i jeli jeste z nim w zgodzie, moesz
pracowa przy maszynie nie mczc si. Istnieje rytm pieca, rytm maszyny do pisania, rytm biura, rytm
samochodu, rytm twojej pracy. By wic unikn zmczenia i zachowa energi, zespl si z
podstawowym rytmem Wszechmocnego Boga i wszystkich Jego dzie.
Aby to osign, odpr si fizycznie. Nastpnie wyobra sobie, e to samo dzieje si z twoim umysem.
Sprbuj zobaczy, jak twoja dusza uspokaja si, a potem mdl si tymi sowami: "Dobry Boe, Ty jeste
rdem wszelkiej energii. Od ciebie pochodzi energia soca, atomu, energia obecna w kadym ciele, w

krwiobiegu, w umyle. Teraz czerpi energi z Ciebie jako z niewyczerpanego rda". Nastpnie
umacniaj si w wierze w to, e otrzymujesz energi. Bd w harmonii z Nieskoczonym.
Oczywicie wielu ludzi bywa zmczonych po prostu dlatego, e nic ich nie interesuje. Nic ich nigdy
gboko nie porusza. Niektrym ludziom jest wszystko jedno, co si wok nich dzieje, jak toczy si
wiat. Ich wasne interesy s waniejsze ni najbardziej przeomowe momenty historii. Nie interesuje ich
nic, prcz wasnych maych zmartwie, pragnie i nienawici. Wypalaj si, biegajc nerwowo wok
mnstwa niewanych, nic niewartych rzeczy. S wic zmczeni, a nawet zapadaj na choroby.
Najpewniejszy sposb na to, by si nie mczy, to zatraci si w czym, w co si gboko wierzy. Pewien
synny m stanu, po wygoszeniu siedmiu przemwie jednego dnia, nadal by peen energii.
- Czemu nie jest pan zmczony po tych siedmiu przemwieniach? - zapytaem.
- Dlatego - odpowiedzia - e wierz we wszystko, co w nich powiedziaem. Odnosz si do moich
przekona z penym entuzjazmem.
I Na tym polega cay sekret. w czowiek by zapalecem. Mwic, dzieli si swym entuzjazmem, i
dziki temu nie traci energii i si yciowych. Traci sieje tylko wwczas, gdy uwaa si ycie za nudne.
Umys zaczyna by znudzony, a zarazem i zmczony nierobieniem niczego. Nie musisz by zmczony.
Zainteresuj si czym. Daj si cakowicie zafascynowa. Rzu si w to caym sob. Wyjd z siebie. Bd
kim. Rb co. Nie sied narzekajc, czytajc gazety i powtarzajc: "Czemu oni czego z tym nie
zrobi?" Czowiek, ktry co robi, nie jest zmczony. Jeli nie zajmujesz si adn poyteczn
dziaalnoci, nie dziw si, e jeste zmczony. Rozpadasz si, degenerujesz, obumierasz. Im bardziej
zatracisz si w czym wikszym od samego siebie, tym wicej bdziesz mia energii. Nie starczy ci czasu
na mylenie o sobie i grzniecie w swoich emocjonalnych problemach. Aby y z nie sabnc energi,
trzeba uporzdkowa, naprawi swoje emocje. Jeli tego nie zrobisz, nigdy nie bdziesz si cieszy peni
energii.
Knute Rockne, jeden z najwikszych trenerw amerykaskiego footballu, jakich wyda nasz kraj,
powiedzia, e pikarz nie dysponuje peni energii, dopki nie osignie duchowej kontroli nad swoimi
emocjami. Twierdzi nawet, e nie zgodziby si mie w druynie czowieka, ktry nie ywiby szczerze
przyjaznych uczu dla wszystkich kolegw. "Musz z kadego wydoby maksimum energii - mwi - a
wiem, e jest to niemoliwe, kiedy kto nienawidzi innego czowieka. Nienawi blokuje jego energi i
dopki si jej nie pozbdzie i nie rozwinie w sobie yczliwych uczu, nie osignie wymaganego
poziomu." Ludziom brakuje energii, gdy s w mniejszym lub wikszym stopniu rozbici przez gbokie
konflikty emocjonalne i psychiczne. Skutki takiego rozbicia bywaj bardzo drastyczne, ale uzdrowienie
zawsze jest moliwe.
W pewnym miecie na rodkowym Zachodzie poproszono mnie, bym porozmawia z czowiekiem,
ktry by kiedy bardzo aktywny, a nastpnie gwatownie opad z si. Jego znajomi sdzili, e mia
wylew. Takie przypuszczenie nasuno im si dlatego, e czowiek w chodzi powczc i szurajc
nogami, zachowywa si ospale i cakowicie porzuci zajcia, ktrym wczeniej powica znaczn cz
swego czasu. Godzinami przesiadywa zgnbiony w fotelu i czsto paka. Mia wszelkie objawy
zaamania nerwowego.
Umwiem si z nim na okrelon godzin w moim pokoju w hotelu. Drzwi byy otwarte i widziaem
przez nie wind. Przypadkowo spojrzaem w jej kierunku w momencie, gdy si otworzya i w czowiek
zacz i korytarzem w moj stron, powczc nogami. Wydawao si, e w kadej chwili moe si
przewrci i e z duym trudem pokonuje t odlego. Poprosiem go, by usiad i zaczem rozmow,
ktra jednak okazaa si bezowocna i niczego mi nie wyjania z powodu jego skonnoci do uskarania
si na swj stan i niemonoci uwanego zastanowienia nad moimi pytaniami. Przyczyna tkwia
najwyraniej w jego niezmiernej litoci dla samego siebie. Gdy zapytaem, czy chciaby wyzdrowie,
spojrza na mnie z wyrazem niezmiernego napicia i aoci. Odpowiedzia, e daby wszystko, aby mc
odzyska energi i ch do ycia, ktrymi kiedy si cieszy. Zaczem wyciga z niego pewne fakty
dotyczce jego ycia i dowiadcze. Byy one wszystkie bardzo osobistej natury, a wiele tkwio w tak
gbokich czeluciach jego wiadomoci, e wydobycie ich na wiato dzienne przyszo mi z
najwyszym trudem. Byy to przeycia z dziecistwa, lki z najwczeniejszych lat, wyrastajce w
wikszoci z relacji midzy matk a dzieckiem. Niemao byo te sytuacji naznaczonych poczuciem

winy. Wygldao na to, e przez lata czynniki te nawarstwiay si jak piasek naniesiony przez rzek do
kanau. Przepyw energii zmniejsza si stopniowo, a zaczo dociera jej za mao. Umys tego
czowieka by w tak totalnej defensywie, e jakiekolwiek racjonalne rozwaanie i wyjanienie wydawao
si zupenie niemoliwe.
Zwrciem si do Boga, by mn pokierowa i nagle stwierdziem ze zdziwieniem, e stoj obok tego
czowieka z rk na jego gowie. Pomodliem si, proszc Boga, by go uzdrowi. Nagle zdaem sobie
spraw, e przez moj rk spoczywajc na jego gowie, przepywa energia. Spiesz doda, e moje rce
nie maj adnej uzdrawiajcej mocy; jednak Bg niekiedy posuguje si czowiekiem jako porednikiem i
niewtpliwie tak wanie byo w tym przypadku, gdy po chwili czowiek w spojrza na mnie z wyrazem
najwyszego szczcia i spokoju, i powiedzia po prostu: "On tu by. Dotkn mnie. Czuj si zupenie
inaczej."
Od tego czasu nastpia u niego zdecydowana poprawa i teraz czowiek ten jest taki jak dawniej, z t
rnic, e nabra ponadto spokojnej, agodnej pewnoci siebie, ktrej przedtem nie mia. Najwyraniej
pewne segmenty jego osobowoci tamoway dopyw energii i dopiero przez akt wiary przywrcony zosta
swobodny przepyw mocy.
Zdarzenie to dowodzi z jednej strony, e tego rodzaju uzdrowienia mog si zdarza, a z drugiej, e
stopniowa akumulacja czynnikw psychicznych moe odci dopyw energii. Wynika z niego i to, e
wspomniane czynniki podlegaj dezintegracji w wyniku dziaania siy wiary, co prowadzi do ponownego
otwarcia rda boskiej energii dziaajcej w czowieku. Wpyw poczucia winy i strachu na energi jest
faktem szeroko uznawanym przez autorytety zajmujce si zagadnieniami ludzkiej psychiki. Ilo si
yciowych niezbdnych, by uwolni od poczucia winy, strachu lub poczenia obu tych czynnikw jest
tak wielka, e ju tylko drobny uamek energii pozostaje na spenianie funkcji yciowych. Drena energii
powodowany przez lk i poczucie winy jest tak znaczny, e ju niewiele siy taki czowiek moe
wydatkowa na prac. Z tego powodu szybko si mczy. Nie mogc w peni sprosta swoim
obowizkom, wycofuje si w stan apatii, biernoci i otpienia, a nawet gotw jest podda si cakowicie i
pogry wyczerpaniu. Zwrci si do mnie pewien biznesmen, skierowany przez psychiatr, ktrego
prosi o porad. Pacjent ten, powszechnie uwaany za czowieka o surowych zasadach moralnych, wda
si w romans z zamn kobiet. Prbowa zerwa ten zwizek, jednak napotka opr ze strony swojej
partnerki w wiaroomstwie, chocia gorco prosi j, by pozwolia mu powrci do dawnego,
honorowego ycia.
Ona jednak zagrozia mu, e jeli bdzie si upiera przy swoim pragnieniu zerwania tego zwizku, to
poinformuje o wszystkim swego ma. Pacjent wiedzia, e oznaczaoby to dla niego kompromitacj w
spoecznoci. By za jednym ze znaczniejszych obywateli i ceni sobie swoj wysok pozycj.
Ze strachu przed kompromitacj i w poczuciu winy nie mg spa ani wypoczywa. A poniewa trwao
to kilka miesicy, straci duo energii i nie mia do si, by dobrze wykonywa swoj prac. Tymczasem
prowadzi kilka wanych spraw i sytuacja staa si bardzo powana.
Gdy psychiatra zaproponowa mu, by zgosi si do mnie, duchownego z problemem bezsennoci,
zaprotestowa przekonany, e duchowny nie bdzie w stanie usun przyczyn tej bezsennoci, podczas gdy
lekarz mgby przepisa odpowiednie lekarstwa.
Gdy wyrazi to przekonanie w rozmowie ze mn, zapytaem po prostu, czy wyobraa sobie, e mona
spa, gdy ma si dwch bardzo nieprzyjemnych i denerwujcych towarzyszy wsplnego oa.
- Towarzyszy wsplnego oa? - zapyta zdziwiony. - Nie mam adnych towarzyszy.
- Owszem, ma pan - powiedziaem - i nikt na wiecie nie byby w stanie spa midzy tymi dwoma, z
jednym po kadej stronie.
- Co pan przez to rozumie? - zapyta.
- Kadej nocy - powiedziaem - usiuje pan zasn majc po jednej stronie strach, a po drugiej poczucie
winy. To nie jest moliwe. Niewane, ile pan wemie proszkw nasennych, zwaszcza, e bra pan ich ju
sporo i nie dziaay. Nie dziaaj dlatego, e nie mog dotrze do gbszych pokadw pana umysu,
gdzie ta bezsenno i utrata energii maj swoje rdo. eby znowu mc spa i odzyska siy, musi pan
wykorzeni lk i poczucie winy. Aby poradzi sobie z lkiem przed demaskacj, zajlimy si
duchowym przygotowaniem go do stawienia czoa wszystkiemu, co mogoby nastpi wskutek jedynego

susznego posunicia, to znaczy zerwania zwizku bez wzgldu na konsekwencje. Zapewniem go, e
ilekro robi si to, co jest suszne, zawsze wychodzi to na dobre. Godziwe postpowanie nigdy nie
powoduje za. Zachciem go, by zoy t spraw w rce Boga i po prostu zrobi to, co suszne, Jemu
pozostawiajc skutki.
Uczyni tak, nie bez lku, ale szczerze. Kobieta, czy to z wyrachowania, czy pod wpywem lepszej
czstki swojej natury, czy te ulokowawszy gdzie indziej swoje uczucia, ju go nie zatrzymywaa.
Z poczuciem winy take sobie poradzi, proszc Boga o przebaczenie. Ten, kto o nie szczerze prosi,
nigdy nie spotyka si z odmow, i nasz pacjent znalaz wreszcie ulg i ukojenie. Zdumiewajce byo, po
zdjciu tego podwjnego brzemienia, jak szybko jego osobowo zacza znw normalnie funkcjonowa.
Mg spa. Odzyska spokj i siy. Szybko powrcia energia. Mg od nowa podj swoje zwyczajne
zajcia jako mdrzejszy i peen wdzicznoci czowiek.
Nierzadk przyczyn spadku energii jest wyjaowienie. Presja, monotonia i nieuchronno obowizkw
odbieraj umysowi wieo konieczn dla skutecznej, udanej pracy. Tak jak sportowiec moe si
przetrenowa, tak te czowiekowi w dowolnym zawodzie mog przytrafi si okresy suche i jaowe. W
takim stanie umysu wydatkuje si wicej energii, robic z trudem to, co kiedy przychodzio ze
wzgldn atwoci. Aby wykrzesa potrzebn energi, eksploatuje si gwatownie zasoby si witalnych i
czowiek sabnie. Lekarstwo na ten stan ducha wymyli i zastosowa znany biznesmen, przewodniczcy
rady nadzorczej pewnego uniwersytetu. Powstaa tam nastpujca sytuacja: Niegdy wybitny i ogromnie
popularny profesor zacz coraz gorzej wykada, straci umiejtno budzenia zainteresowania
studentw. Zarwno studenci, jak i czonkowie rady nadzorczej byli zdania, e jeli w profesor nie
odzyska dawnej zdolnoci nauczania ciekawie i z entuzjazmem, bdzie konieczne zastpienie go kim
innym. To rozwizanie rozwaano z wahaniem, poniewa profesorowi brakowao jeszcze kilku lat do
wieku emerytalnego.
Wspomniany wyej biznesmen zaprosi profesora do swego gabinetu i oznajmi mu, e rada nadzorcza
daje mu sze miesicy penopatnego urlopu, pod jednym tylko warunkiem: e wyjedzie w takie miejsce,
gdzie bdzie mg odpocz i cakowicie powici si odbudowaniu si i odzyskaniu energii. Biznesmen
zaoferowa mu swj drewniany domek, pooony w dzikiej guszy, i poradzi, by nie bra z sob adnych
ksiek z wyjtkiem jednej: Biblii. Zasugerowa mu program dnia skadajcy si ze spacerw, owienia
ryb, fizycznej pracy w ogrodzie oraz czytania Biblii przez tyle czasu dziennie, eby w cigu caego
pobytu przeczyta j ca trzykrotnie. Doradzi te, by jak najwicej fragmentw nauczy si na pami,
aby nasyci swj umys wspaniaymi sowami i ideami zawartymi w tej Ksidze.
Na zakoczenie powiedzia:
- Wierz, e jeli spdzi pan sze miesicy na dworze, rbic drzewo, kopic ziemi, czytajc Bibli i
owic ryby w gbokich jeziorach, stanie si pan nowym czowiekiem.
Profesor zgodzi si na t osobliw propozycj. Przystosowa si do radykalnie zmienionego trybu ycia
atwiej, ni on sam lub ktokolwiek z jego znajomych si spodziewa. Ku swemu zdziwieniu, wrcz go
polubi. Przywykszy do aktywnego ycia na dworze, stwierdzi, e ma ono dla niego nieodparty urok.
Przez jaki czas brakowao mu kontaktw intelektualnych oraz lektur, ale zmuszony wci wraca do
Biblii, jedynej swojej ksiki, zanurzy si w niej cakowicie i ze zdumieniem odkry, e jak to okreli
"ona sama jest ca bibliotek". Na jej kartach znalaz wiar, pokj i si. Po szeciu miesicach by
nowym czowiekiem.
Biznesmen, ktry doradzi mu t kuracj, powiedzia mi, e w profesor sta si teraz "czowiekiem o
zniewalajcej sile". Wyczerpanie i wyjaowienie przemino, powrcia dawna energia, siy i ch do
ycia.
'te

Rozdzia 4.&
Wyprbuj si modlitwy
W pewnym biurowcu, wysoko ponad ulicami miasta, dwch mczyzn prowadzio bardzo powan
rozmow. Jeden z nich, znkany przez kryzys w interesach i yciu osobistym, chodzi niespokojnie tam i

z powrotem po pokoju, a pniej usiad przygnbiony z gow opart na doni, istny obraz rozpaczy.
Przyszed po rad do tego drugiego mczyzny, jako e by on uwaany za bardzo rozumnego czowieka.
Wsplnie rozwaali problem ze wszystkich moliwych stron, ale, jak si wydawao bez skutku, co jeszcze
pogbio zniechcenie owego nieszcznika.
- adna sia na wiecie mnie nie uratuje - westchn.
Drugi mczyzna zastanowi si przez chwil, po czym przemwi troch niepewnie:
- Nie patrzybym na to w ten sposb. Uwaam, e nie masz racji mwic, e adna sia ci nie uratuje.
Osobicie przekonaem si, e kady problem mona rozwiza. Jest taka sia, ktra moe ci pomc.
Czemu nie sprbujesz siy modlitwy?
Przygnbiony rozmwca z pewnym zaskoczeniem odpowiedzia: - Oczywicie wierz w modlitw, ale
by moe nie umiem si modli. Mwisz o modlitwie jak o czym praktycznym, co moe rozwiza
problemy w interesach. Nigdy nie mylaem o tym w ten sposb, ale jestem gotw sprbowajeli
pokaesz mi jak.
Zastosowa praktyczne techniki modlitwy i doczeka si rezultatw. Wszystko skoczyo si dobrze. Nie
znaczy to, e nie mia trudnoci. Byo mu rzeczywicie bardzo ciko, ale wydoby si z kopotw. Teraz
wierzy w si modlitwy tak entuzjastycznie, e niedawno syszaem, jak mwi: "Kady problem mona
rozwiza, i to rozwiza najlepiej przez modlitw". Specjalici od zdrowia fizycznego i samopoczucia
czsto stosuj modlitw w terapii. Niemoc, napicie i inne podobne problemy mog by wywoane
brakiem wewntrznej harmonii. Jest rzecz godn zastanowienia, jak modlitwa potrafi przywrci
harmonijne funkcjonowanie ciaa i duszy. Mj przyjaciel, fizykoterapeuta, powiedzia kiedy do pewnego
nerwowego pacjenta, ktremu wanie robi masa:
- Bg dziaa przez moje palce, kiedy staram si rozluni pana ciao, ktre jest wityni paskiej duszy.
Chciabym, eby pan podczas gdy ja pracuj nad pana zewntrzn powok, pomodli si do Boga o
rozlunienie wewntrzne.
Dla pacjenta by to nowy pomys, ale poniewa by w odpowiednim nastroju, sprbowa przywoa
kilka myli penych pokoju. Zdumia si, jak bardzo pomogo mu to si rozluni.
Jack Smith, prowadzcy gabinet odnowy biologicznej, do ktrego uczszcza wiele znanych osb, wierzy
w terapi za pomoc modlitwy i stosuje j. Kiedy by zawodowym bokserem, potem kierowc
ciarwki, jeszcze pniej kierowc takswki, wreszcie otworzy ten gabinet. Powiada, e kiedy bada
oznaki fizycznego osabienia u swoich klientw, szuka te symptomw zwiotczenia duchowego,
poniewa, jak twierdzi: "Nie mona nikogo uczyni zdrowym fizycznie, pki si go nie uzdrowi
duchowo."
Pewnego dnia przed biurkiem Jacka Smitha siedzia aktor Walter Huston. Na cianie zauway du
wywieszk, na ktrej widniay wypisane owkiem litery: MAWSPOPW. Zdziwiony, spyta:
- Co to znaczy?
Smith zamia si i powiedzia:
- To skrt od "Modlitwy Afirmujce Wyzwalaj Siy Pozwalajce Osign Pozytywne Wyniki".
Huston otworzy usta ze zdumienia.
- Nie spodziewaem si usysze czego takiego w gabinecie odnowy biologicznej.
- Uywam takich metod - powiedzia Smith - eby ludzi zaciekawi, eby pytali, co znacz te litery.
Wtedy mam okazj im powiedzie, e wierz, e modlitwy afirmujce zawsze daj dobre wyniki.
Jack Smith, ktry pomaga ludziom zachowa dobr form fizyczn, uwaa, e modlitwa jest rwnie
wana, jeli nie waniejsza ni gimnastyka, sauna i masa. Jest istotn czci procesu wyzwalania si.
Ludzie modl si dzi wicej ni kiedy, poniewa odkryli, e zwiksza to ich wydajno i skuteczno.
Modlitwa pozwala im korzysta z si niedostpnych w inny sposb.
Pewien sawny psycholog powiada: "Modlitwa jest najwiksz si dostpn jednostce chccej
rozwiza swoje osobiste problemy. Jej potga zdumiewa mnie."
Sia modlitwy jest manifestacj energii. Tak samo, jak istniej naukowo opracowane techniki uwalniania
energii atomu, istniej te naukowe metody uwalniania energii duchowej poprzez mechanizm modlitwy.
Dowodzi tego wiele fascynujcych przykadw.

Sia modlitwy jest w stanie regulowa nawet proces starzenia, hamujc bd ograniczajc
zniedonienie i degeneracj. Nie musisz traci swojej podstawowej energii i si yciowych, stawa si
saby i niemrawy tylko dlatego, e mijaj lata. Nie jest nieuchronne, aby twj duch zwiotcza, popad w
stan wyczerpania czy otpienia. Modlitwa moe ci orzewia kadego wieczora i stawia na nogi
kadego ranka. Moesz otrzyma pomoc w rozwizywaniu problemw, jeli pozwolisz, by modlitwa
przenikna twoj podwiadomo, siedlisko wszystkich si, ktre decyduj o tym, czy podejmujesz
dobre czy bdne decyzje. Modlitwa ma moc takiego pokierowania tob, aby te decyzje byy zawsze
waciwe i rozsdne. Modlitwa skierowana gboko do podwiadomoci moe ci odmieni. Wyzwoli
si i podtrzyma jej swobodny przepyw.
Jeli nie dowiadczye tej siy, by moe powiniene nauczy si nowych technik modlitwy. Warto
zainteresowa si modlitw pod ktem jej skutecznoci. Najczciej kadziemy nacisk na stron religijn,
cho w istocie te dwa aspekty nie s rozczne. Naukowa praktyka duchowa przeciwstawia si
dziaaniom rutynowym tak samo, jak to jest w przypadku nauk przyrodniczych. Skoro modlie si dotd
w okrelony sposb, nawet jeli przynioso ci to dobrodziejstwa, a na pewno tak byo - to by moe
mgby si modli jeszcze skuteczniej, gdyby zmieni schemat, sprbowa innych form modlitwy.
Naucz si czego nowego, opanuj nowe umiejtnoci, by osiga najlepsze rezultaty.
Wan rzecz jest zda sobie spraw z tego, e podczas modlitwy mamy do czynienia z najpotniejsz
si na wiecie. Nie uywasz do owietlenia starowieckich lamp naftowych; chcesz mie najnowsze
urzdzenia owietleniowe. Mczyni i kobiety obdarzeni duchowym geniuszem nieustannie wynajduj
nowe techniki dziaa duchowych. Warto eksperymentowa z si modlitwy za pomoc metod, ktrych
pewno i skuteczno zostaa sprawdzona. By moe brzmi to dziwnie, zbyt naukowo, ale pamitaj, e
sekret modlitwy polega na tym, by znale sposb, ktry najskuteczniej otworzy twj umys na pokorne
przyjcie Boga. Kada metoda, ktra spowoduje, e Boa sia napeni twj umys, jest uprawniona i
uyteczna.
Przykadem naukowego wykorzystania modlitwy s dowiadczenia dwch sawnych przemysowcw,
ktrych nazwiska, gdybym mg je tu przywoa, okazayby si znane wielu czytelnikom. Panowie ci
odbywali narad na temat pewnej sprawy tyczcej si ich interesw. Mona by przypuszcza, e ci ludzie
podejd do takiego problemu czysto technicznie. W istocie zrobili to, ale i co wicej: pomodlili si. Nie
uzyskali jednak zadowalajcego rozwizania. Wezwali wwczas na pomoc wiejskiego ksidza, starego
przyjaciela jednego z nich, gdy, jak wyjanili, biblijna wskazwka dotyczca modlitwy mwi: "Gdzie
dwaj albo trzej s zebrani w imi moje, tam ja jestem pord nich." (Ewangelia wg w. Mateusza 18, 20)
A inna jeszcze brzmi: "Jeli dwaj z was na ziemi zgodnie o co prosi bd, to wszystkiego uyczy im
mj Ojciec, ktry jest w niebie." (Ewangelia wg w. Mateusza 18, 19)
Przyzwyczajeni do dziaania w sposb naukowy, uwaali, e zajmujc si modlitw powinni starannie
przestrzega instrukcji i formu podanych w Biblii, ktr nazywali podrcznikiem nauki duchowej.
Waciwy sposb stosowania jakiej dziedziny nauki to posugiwanie si przyjtymi zasadami opisanymi
w podrczniku tej dziedziny. Obaj uznali, e skoro Biblia mwi, e powinno si zebra dwch lub trzech,
to by moe powodem ich niepowodzenia jest brak trzeciej osoby.
Modlili si zatem we trzech, a dla zapobieenia bdom, zastosowali te rne inne techniki podane
przez Bibli, na przykad te zasugerowane w nastpujcych fragmentach: "Wedug wiary waszej niech
wam si stanie" (Ewangelia wg w. Mateusza 9, 29) i "Wszystko, o co w modlitwie prosicie, stanie si
wam, tylko wierzcie, e otrzymacie." (Ewangelia wg w. Marka 11, 24)
Po kilku dogbnych sesjach modlitewnych trzej mczyni zgodnie stwierdzili, e otrzymali
odpowied. Wynik by cakowicie zadowalajcy. A pniejsze rezultaty potwierdziy, e Bg naprawd
nimi pokierowa. Ci trzej ludzie s wystarczajco wielkimi uczonymi, by nie domaga si dokadnego
wyjanienia, jak funkcjonuj te duchowe prawa, tak jak nie daliby tego w przypadku praw natury;
wystarcza im fakt, e takie prawa dziaaj, jeli zastosowa odpowiednie techniki.
"Cho nie moemy tego wyjani - powiedzieli - pozostaje faktem, e mielimy problem, z ktrym nie
moglimy si upora; jest te faktem, e sprbowalimy modlitwy zgodnej z zasadami podanymi w
Nowym Testamencie, e ta metoda poskutkowaa i uzyskalimy wspaniay efekt."
Dodali te, e wiara i harmonia wydaj im si wanymi czynnikami w akcie modlitwy.

Wiele lat temu pewien czowiek otworzy ma firm w Nowym Jorku. Jej pierwsz siedzib bya,
wedug jego wasnych sw, "maa dziura w cianie". Zatrudnia jednego pracownika.
Po kilku latach przenieli si do wikszego pomieszczenia, a pniej do przestronnego biura.
Przedsiwzicie okazao si bardzo udane. w czowiek swoj metod robienia interesw opisa
nastpujco: "napeni ma dziur w cianie optymistycznymi mylami i modlitwami." By przekonany,
e cika praca, pozytywne mylenie, uczciwo w interesach, przyzwoite traktowanie ludzi i
odpowiednia modlitwa zawsze daj rezultaty. Czowiek ten, obdarzony niezwykym, twrczym
intelektem, wypracowa wasny, prosty system rozwizywania problemw i przezwyciania trudnoci
si modlitwy. Jest to system osobliwy, ale wyprbowaem go osobicie i wiem, e dziaa. Poleciem go
pniej wielu ludziom, dla ktrych rwnie okaza si uyteczny. Polecam go i Tobie, Czytelniku.
System ten jest nastpujcy: (1) Modlitwa, (2) Unaocznienie, (3) Urzeczywistnienie.
Przez "modlitw" mj przyjaciel rozumia system codziennej, twrczej modlitwy. Kiedy mia jaki
problem, omawia go z Bogiem podczas modlitwy, bardzo prosto i bezporednio. Co wicej, nie zwraca
si do Boga jako do jakiej ogromnej, odlegej, tajemniczej istoty, lecz by przekonany, e On jest
obecny w jego biurze, w jego domu, na ulicy, w samochodzie, zawsze blisko, jak wsplnik i bliski
znajomy. Traktowa powanie biblijn zacht do "trwania w modlitwie". W jego interpretacji oznaczao
to, e naley codziennie w zwyky, naturalny sposb omawia z Bogiem wszystkie sprawy wymagaj ce
rozstrzygnicia i zaatwienia. W ten sposb Boska obecno zdominowaa jego wiadome, a w kocu
take i podwiadome mylenie. Jego codzienne ycie na wskro przesiko modlitw. Modli si idc i
jadc, i podczas wszystkich innych codziennych czynnoci. Napeni swoje powszednie ycie modlitw;
y ni. Rzadko klka do modlitwy, raczej zwraca si do Boga jak do bliskiego znajomego i
wsppracownika: "Co mam z tym zrobi, Panie?" albo "Daj mi wiee spojrzenie na t spraw, Panie."
Nasyci modlitw swj umys, a przez to i wszystkie swoje dziaania. Drugi punkt jego systemu
twrczej modlitwy to "unaocznienie". W fizyce sia jest podstawowym czynnikiem. W psychologii takim
podstawowym czynnikiem jest moliwe do zrealizowania yczenie. Kiedy czowiek zakada, e osignie
sukces, czsto go osiga; ten, kto z gry zakada porak, czsto przegrywa. Jeli kto wyobraa sobie
wizualnie sukces lub porak, urzeczywistnienie bywa podobne do owego umysowego wyobraenia.
Aby spowodowa, by co si zdarzyo, najpierw pomdl si o to, dociekajc, czy jest to zgodne z wol
Bo; nastpnie wytwrz w swoim umyle obraz tego zdarzenia i utrzymuj go wytrwale w swojej
wiadomoci. Nieustannie oddawaj ten obraz woli Boga, skadajc przez to ca spraw w Jego rce, i
pozwl si Mu prowadzi. Pracuj ciko i racjonalnie, aby przyczyni si do sukcesu. wicz si w wierze
i stale utrzymuj w mylach wyobraenie zdarzenia. Zrb to wszystko, a zadziwisz si, jakimi
nieoczekiwanymi sposobami twoje wyobraenie bdzie stawa si prawd. Tak nastpuje
"urzeczywistnienie". To, co ogarniae modlitw i konkretyzowae w wyobrani, urzeczywistnia si
zgodnie z wzorem, ktry stanowio twoje yczenie, pod wpywem siy Boga i twojego cakowitego
oddania Mu realizacji tego yczenia.
Stosowaem osobicie t trzypunktow metod skutecznej modlitwy i znalazem w niej wielk moc.
Polecaem j innym, ktrzy rwnie stwierdzili, e wzbogacia ich ycie twrcz si.
Oto przykad. Pewna kobieta odkrya, e jej m oddala si od niej. Ich maestwo dugo byo
szczliwe, lecz pniej on pochona dziaalno spoeczna, m za by coraz bardziej zajty swoj
prac. Wkrtce dawna zayo gdzie przepada. Pewnego dnia ona odkrya, e m interesuje si inn
kobiet. Stracia gow, wpada w histeri. Udaa si po rad do ksidza, ktry skierowa rozmow na
temat jej zachowania jako ony. Przyznaa, e bya niedba gospodyni i e staa si egocentryczna,
nieprzyjemna i ktliwa.
Wyznaa wwczas, e nigdy nie czua si rwna swojemu mowi. Miaa gbokie poczucie wasnej
niszoci pod wzgldem towarzyskim i intelektualnym. Schronia si wic w napastliw postaw,
wyraajc si cigym rozdranieniem i narzekaniem.
Duchowny dostrzeg jednak, e kobieta ta ma wicej talentw, zdolnoci i uroku, ni okazuje. Poradzi
jej, by wytworzya w swym umyle obraz samej siebie jako osoby zdolnej i atrakcyjnej. Przyszo mu do
gowy okrelenie, e "Bg prowadzi salon piknoci", i e wiara moe doda twarzy urody, a zachowaniu
swobody i wdziku. Poinstruowa j, jak ma si modli i jak konkretyzowa w wyobrani.

Doradzi jej rwnie, by stworzya mentalny obraz dawnej zayoci z mem, by "widziaa" jego dobro
i wyobraaa sobie przywrcon zgod. Ten obraz miaa z wiar utrzymywa w umyle. W ten sposb
przygotowa j do niezwykle ciekawego osobistego zwycistwa. Mniej wicej w tym czasie m
powiadomi j, e chce si z ni rozwie. Panowaa ju nad sob tak, e bya w stanie przyj t
wiadomo ze spokojem. Odpowiedziaa z prostot, e zgodzi si, jeli on sobie tego yczy, ale
proponuje odwlec decyzj o dziewidziesit dni, ze wzgldu na definitywno takiego kroku jak rozwd.
- Jeli po upywie dziewidziesiciu dni nadal bdziesz chcia rozwodu, nie bd si sprzeciwia powiedziaa spokojnie. Spojrza na ni ze zdziwieniem, gdy spodziewa si wybuchu.
Noc w noc on wychodzi, a ona zostawaa w domu, ale wyobraaa go sobie siedzcego w tym samym, co
zawsze, starym fotelu. Fotel by pusty, ale ona w wyobrani wytworzya wizerunek swego ma, jak
dawniej wygodnie tam siedzcego i zagbionego w lekturze. Wyobraaa go sobie, jak krzta si po
domu, maluje lub naprawia rne rzeczy, jak to robi wkrtce po lubie. Wyobraaa sobie, e graj we
dwjk w golfa lub urzdzaj wycieczki, jak za dawnych dni.
Budowaa i utrwalaa ten obraz z nie sabnc wiar, a pewnego wieczora rzeczywicie zobaczya
swojego ma w fotelu. Spojrzaa dwa razy, eby upewni si, czy to rzeczywisto, a nie jej wizja; by
moe wyobraenie stao si rzeczywistoci; w kadym razie mczyzna by prawdziwy. Od czasu do
czasu wychodzi jeszcze, ale coraz wicej wieczorw spdza w swoim fotelu. Potem zacz jej gono
czyta, jak za dawnych dni. Wreszcie pewnego sonecznego sobotniego popoudnia zapyta: "Co by
powiedziaa na parti golfa?"
Dni upyway mio, a nagle zdaa sobie spraw, e nadszed dziewidziesity dzie; tego wieczora
powiedziaa wic cicho: - Bill, dzi jest dziewidziesity dzie.
- Dziewidziesity dzie? - zapyta zdziwiony. - Co masz na myli? - Nie pamitasz? Umwilimy
si,
e poczekamy dziewidziesit dni z decyzj o rozwodzie, i to jest ten dzie.
Patrzy na ni przez chwil, po czym schowany za gazet przewrci stron i powiedzia:
- Nie wygupiaj si. W aden sposb nie dabym sobie rady bez ciebie. Skd ci w ogle przyszo do
gowy, e mgbym ci zostawi? System sprawdzi si. ona modlia si, tworzya w wyobrani obraz
swego pragnienia i wymarzony skutek urzeczywistni si. Modlitwa rozwizaa zarwno jej, jak i jego
problem.
Znam wielu ludzi, ktrzy z dobrym skutkiem posugiwali si tym systemem nie tylko w sprawach
osobistych, ale take w interesach. Zastosowany szczerze i rozumnie, daje on w rozmaitych sytuacjach tak
wietne rezultaty, e trzeba go uzna za nadzwyczaj skuteczn form modlitwy. Ludzie, ktrzy traktuj t
metod serio i naprawd j stosuj, uzyskuj zadziwiajce efekty.
Na bankiecie, podczas zjazdu przedsibiorcw, zostaem posadzony przy stole obok czowieka, ktry,
cho troch nieokrzesany, by jednak bardzo sympatyczny. By moe czu si skrpowany ssiedztwem
duchownego - najwyraniej nie byo to towarzystwo, w jakim si zazwyczaj obraca. Podczas obiadu
rozmawia ze mn o religii, ale w niezbyt religijny sposb. Po kadej gwatownej wypowiedzi przeprasza
mnie, ale wyjaniem mu, e wszystko to ju syszaem.
Powiedzia, e kiedy chodzi do kocioa, ale "da sobie z tym spokj". Powtrzy t sam star histori,
ktrej wysuchuj przez cae ycie i ktr wci jeszcze niektrzy ludzie uwaaj za co zupenie
nowego: "Kiedy byem may, ojciec kaza mi chodzi do kocioa i do szkki niedzielnej, i wpycha mi
religi do garda. Wic kiedy wyprowadziem si z domu, miaem tego zupenie do i odtd rzadko
bywam w kociele."
Nastpnie stwierdzi, e "moe powinien zacz chodzi do kocioa, bo si starzeje". Odpowiedziaem
mu, e bdzie mia szczcie, jeli znajdzie wolne miejsce. Bardzo go to zdziwio, bo myla, "e nikt ju
nie chodzi do kocioa". Powiedziaem mu, e wicej ludzi chodzi regularnie do kocioa ni do
jakiejkolwiek innej instytucji w kraju. To zbio go z pantayku. By szefem redniej wielkoci
przedsibiorstwa i w pewnym momencie zacz mi opowiada o zyskach, jakie osigna jego firma w
poprzednim roku. Powiedziaem mu, e znam sporo kociow, ktre zarabiaj wicej. To naprawd
trafio go w sam splot soneczny. Zauwayem, e jego szacunek dla kocioa wzrasta w byskawicznym

tempie. Powiedziaem mu, e ksiek religijnych sprzedaje si wicej ni jakichkolwiek innych. "Moe wy
tam w kociele jestecie sprawni w te klocki" - posuy si potocznym okreleniem.
W tym momencie inny mczyzna podszed do naszego stou, mwic z entuzjazmem, e spotkao go
co wspaniaego. Opowiedzia, e by ostatnio bardzo przygnbiony, bo nic nie szo mu dobrze.
Postanowi wyjecha, aby odpocz przez tydzie i w czasie tego urlopu przeczyta jedn z moich
ksiek, w ktrej przedstawiam w zarysie praktyczne techniki wiary. Powiedzia, e ta lektura daa mu
satysfakcj i uczucie spokoju. Zwikszya jego zaufanie we wasne moliwoci. Uwierzy, e rozwizanie
jego kopotw ley w praktycznym zastosowaniu religii.
- Zatem - powiedzia - postanowiem praktykowa zasady duchowe opisane w pana ksice. Zaczem
wierzy i zyskiwa pewno, e z pomoc Bo cele, na ktrych mi zaley, s moliwe do osignicia.
Ogarno mnie poczucie, e wszystko bdzie dobrze, i od tej pory nic nie mogo mnie zdenerwowa ani
przestraszy. Wiedziaem na pewno, e wszystko bdzie w porzdku. Zaczem lepiej sypia i lepiej si
czu. To dziaao jak rodek uspokajajcy. Punktem zwrotnym byo moje zrozumienie i wiczenie
technik duchowych. Kiedy ten czowiek odszed od naszego stou, mj wsptowarzysz, ktry
przysuchiwa si tej opowieci, powiedzia:
- W yciu nie syszaem czego podobnego. Ten facet mwi o religii jak o czym radosnym i
praktycznym. Nikt mi tego nigdy tak nie przedstawia. Poza tym, suchajc go odnosi si wraenie, e
religia to jakby dziedzina naukowa, ktr mona stosowa, eby poprawi swoje zdrowie i wyniki pracy.
Nigdy nie mylaem o religii w ten sposb. - Po czym doda: - Ale wie pan, co mnie gwnie uderzyo?
Wyraz twarzy tego gocia.
Co dziwniejsze, na twarzy mego rozmwcy, gdy wypowiada te sowa pojawi si podobny wyraz. Po
raz pierwszy dotara do niego myl, e wiara to nie pobone nudziarstwo, lecz naukowy sposb na udane
ycie. Mia moliwo zobaczy na wasne oczy praktyczne dziaanie siy modlitwy w osobistym
dowiadczeniu drugiego czowieka.
Wierz, e podczas modlitwy rozchodz si wibracje od jednej osoby do drugiej i do Boga. Cay
wszechwiat wibruje. Wibruj czsteczki stou, przy ktrym siedzimy. Powietrze pene jest wibracji.
Wibracje zachodz te midzy ludmi. Jeli modlisz si za kogo, uruchamiasz si obecn w duchowym
wszechwiecie. Przekazujesz tej drugiej osobie uczucia mioci, pomocy, wsparcia, wspczucie i
zrozumienie - a robic to wywoujesz we wszechwiecie wibracje, przez ktre Bg sprawia, e spenia si
dobro, o ktre si modlisz. Sprbuj poeksperymentowa z t zasad, a zobaczysz jej zdumiewajce
efekty.
Oto przykad: mam zwyczaj, ktry czsto praktykuj, modli si za ludzi, ktrych mijam. Pamitam
dziwn myl, jaka nasza mnie podczas jazdy pocigiem przez Zachodni Wirgini. Zobaczyem
czowieka stojcego na peronie; potem pocig ruszy i straciem go z oczu. Pomylaem, e widziaem go
po raz pierwszy i ostatni. Jego ycie i moje otary si o siebie przez krtk chwil. On poszed swoj
drog, ja swoj. Zastanawiaem si, jak potocz si jego losy.
Zaczem modli si za tego czowieka, proszc, by jego ycie byo pene bogosawiestw. Pniej
modliem si za innych ludzi, ktrych widziaem z okna pocigu. Modliem si za czowieka orzcego
pole, prosiem Pana, by mu pomg i da obfite zbiory. Zobaczyem kobiet rozwieszajc pranie. Sznur
peen wieo upranych ubra powiedzia mi, e ma duo dzieci, a rzut oka na jej twarz i ruchy, e jest
szczliwa. Pomodliem si, eby miaa udane ycie, eby m zawsze by jej wierny, a ona jemu.
Modliem si, aby byli wierzc rodzin i aby dzieci wyrosy na silnych i porzdnych modych ludzi.
Na innej stacji zobaczyem na wp picego czowieka, opartego o cian, i modliem si, eby si
ockn, eby udao mu si przesta korzysta z zasiku i zosta kim wartociowym.
Potem zatrzymalimy si na nastpnej stacji i zobaczyem tam uroczego malca, zjedna nogawk spodni
dusz od drugiej, w rozchestanej koszuli i za duym swetrze, z potarganymi wosami i brudn buzi.
Ssa z zapamitaniem lizaka. Pomodliem si za niego, a kiedy pocig rusza, chopiec spojrza na mnie i
posa mi przepikny umiech. Wiedziaem, e moja modlitwa dotara do niego; pomachaem mu rk i
on mi pomacha. Najprawdopodobniej nigdy ju tego chopca nie zobacz, ale jego i moje losy zetkny
si. Do tej chwili dzie by pochmurny, ale nagle wyjrzao soce i myl, e w sercu tego chopca
rwnie byo wiato, bo odbijao si ono na jego twarzy. Wiem, bo i moje serce byo szczliwe. Jestem

przekonany, e dziao si tak dlatego, e moc Boa pyna jak w obwodzie elektrycznym, przeze mnie
do chopca i z powrotem do Boga; i wszyscy bylimy ogarnici czarem siy modlitwy.
Jedn z wanych funkcji modlitwy jest pobudzanie twrczych myli. W umyle ludzkim znajduj si
wszelkie zasoby potrzebne do udanego ycia. W wiadomoci kryj si pomysy, ktre, jeli je uwolni i
pozwoli im dziaa, mog prowadzi do skutecznej realizacji kadego przedsiwzicia. Nowy
Testament, mwic: "Krlestwo Boe jest w was" (Ewangelia wg w. ukasza 17, 21), informuje nas, e
Bg, nasz Stwrca, umieci w naszych umysach i osobowociach wszystkie potencjalne zdolnoci i siy,
jakich potrzebujemy do konstruktywnego ycia. Nam pozostaje tylko uruchomi i rozwin te siy.
Oto kolejny przykad. Pewien mj znajomy pracuje w przedsibiorstwie, w ktrym jest zwierzchnikiem
czterech samodzielnych pracownikw. Regularnie co pewien czas ludzie ci organizuj co, co nazywaj
"seansem pomysw", a czego celem jest ujawnienie wszystkich twrczych pomysw kryjcych si w
ich gowach. Do takiego "seansu" uywaj pokoju bez telefonw, dzwonkw i tym podobnych biurowych
sprztw. Okno jest podwjne i uszczelnione, aby haasy z ulicy byy niemal niesyszalne.
Przed rozpoczciem "seansu" spdzaj dziesi minut na milczcej modlitwie i medytacji. Wyobraaj
sobie, e Bg dziaa twrczo w ich umysach. Kady na swj sposb modli si w ciszy, wzbudzajc w
sobie wiar w to, e Bg wydobdzie z jego umysu potrzebne pomysy.
Po tym okresie ciszy wszyscy zaczynaj mwi, wyrzucajc z siebie wszystkie pomysy, jakie im
przyszy do gowy. Notuj je na karteczkach i kad na st. Na tym etapie nie wolno krytykowa adnego
pomysu, poniewa spr mgby przerwa swobodny napyw twrczych myli. Potem zbieraj kartki i
kady z pomysw zostaje poddany ocenie, ale ju na pniejszym spotkaniu; to pierwsze jest seansem
wydobywania pomysw, stymulowanego si modlitwy.
Pocztkowo, po wprowadzeniu tego zwyczaju, dua cz proponowanych pomysw okazywaa si
mao wartociowa, ale w miar upywu czasu, podczas kolejnych seansw wzrasta procent dobrych
pomysw. Obecnie wiele najlepszych sugestii, ktrych warto sprawdza si w praktyce, powstaje
podczas "seansw pomysw".
Tak wyjani to jeden z owych pracownikw: "Nie tylko pojawiy si pomysy, ktrych skuteczno
mona zobaczy w bilansie przedsibiorstwa, ale take zyskalimy now pewno siebie. Co wicej,
midzy nami czterema powstao gbsze poczucie koleestwa, a ono, z kolei, rozprzestrzenia si na
innych ludzi w firmie."
Gdzie podzia si starowiecki przedsibiorca, ktry twierdzi, e religia jest czyst ide i nie ma dla niej
miejsca w interesach? Dzi kady kompetentny biznesmen posuguje si najnowszymi, najlepiej
przetestowanymi metodami produkcji, dystrybucji i zarzdzania, i wielu odkrywa, e jedn z
najskuteczniejszych metod jest stosowanie siy modlitwy.
Energiczni ludzie we wszelkich miejscach i okolicznociach stwierdzaj, e dziki sile modlitwy lepiej
si czuj, lepiej pracuj, lepiej pi, lepiej im si powodzi.
Mj przyjaciel Grove Patterson, wydawca pisma "Blade", jest czowiekiem o niespotykanej energii.
Twierdzi, e energia ta pochodzi, przynajmniej w czci, z jego metod modlitwy. Na przykad, lubi
zasypia modlc si, gdy uwaa, e wtedy jego podwiadomo jest najbardziej odprona.
Podwiadomo w duym stopniu rzdzi naszym yciem. Jeli w momencie najgbszego relaksu
wprowadzi si do podwiadomoci modlitw, ma ona potne dziaanie. Pan Patterson powiada ze
miechem: "Kiedy martwiem si, e zasypiam podczas modlitwy, a teraz wanie staram si to robi."
Wiele niezwykych metod modlitwy zwrcio moj uwag, ale jedn z najskuteczniejszych jest metoda
polecana przez Franka Laubacha w jego znakomitej ksice "Modlitwa, najpotniejsza sia na wiecie".
Uwaam t publikacj za jedn z najpraktyczniej szych ksiek o modlitwie, poniewa przedstawia nowe,
wiee techniki modlitwy, ktre rzeczywicie s skuteczne. Dr Laubach uwaa, e modlitwa wyzwala
autentyczn moc. Jedna z jego metod polega na przechadzaniu si po ulicy i "strzelaniu" modlitwami w
ludzi. Nazywa ten typ modlitwy "modlitw byskow". Bombarduje modlitwami przechodniw,
wysyajc myli pene dobrej woli i mioci. Mwi, e ludzie, w ktrych mijajc ich, "strzela"
modlitwami, czsto odwracaj si, patrz na niego, umiechaj si. Czuj emanacj siy podobnej do
energii elektrycznej.

W autobusie "strzela" modlitwami w innych pasaerw. Kiedy siedzia za czowiekiem, ktry wydawa
si bardzo przygnbiony. Wsiadajc do autobusu dr Laubach zauway jego zachmurzon twarz. Zacz
wysya ku niemu modlitwy pene wiary i dobrej woli; jednoczenie wyobraa sobie, e te modlitwy
otaczaj go i dostaj si do jego umysu. Nagle czowiek ten zacz pociera ty gowy, a kiedy wysiada,
jego chmurna mina znikna, a na jej miejsce pojawi si umiech. Dr Laubach uwaa, e wiele razy udao
mu si zmieni atmosfer w wagonie lub autobusie penym ludzi przez "wywijanie po caej okolicy
mioci i modlitw".
Pewnego razu w wagonie kolejowym na wp pijany mczyzna zachowywa si ordynarnie, mwi
gono i arogancko, i generalnie dawa si wszystkim we znaki. Czuem, e wszyscy w wagonie maj go
do. Siedzc o p wagonu od niego, postanowiem sprbowa metody Franka Laubacha. Zaczem wic
modli si za niego, jednoczenie wyobraajc sobie lepsz czstk jego osobowoci i wysyajc ku
niemu myli pene dobrej woli. Po chwili, bez adnej widocznej przyczyny, czowiek ten odwrci si w
moj stron, umiechn si rozbrajajco i unis rk w gecie pozdrowienia. Jego zachowanie ulego
zmianie; uspokoi si. Mam wszelkie powody, by wierzy, e modlitwy dotary do niego i odniosy
skutek.
Kiedy mam przemwi przed jakkolwiek publicznoci, mam zwyczaj modli si za wszystkich
obecnych i wysya ku nim myli pene mioci i dobrej woli. Czasem wybieram spord suchaczy jedn
czy dwie osoby, ktre wydaj si przygnbione lub nastawione nieprzyjanie, i kieruj te myli i
modlitwy specjalnie do nich. Niedawno, przemawiajc na dorocznym przyjciu Izby Handlowej w
pewnym miecie na Poudniowym Zachodzie, zauwayem wrd zgromadzonych czowieka, ktry, jak
mi si wydao, patrzy na mnie wilkiem. Byo oczywicie cakiem moliwe, e jego wyraz twarzy nie
mia nic wsplnego ze mn, ale wydawa mi si nieprzyjanie nastawiony. Zanim zaczem mwi,
pomodliem si za niego i "wystrzeliem" ku niemu seri modlitw i yczliwych myli. Przemawiajc
zrobiem to jeszcze kilka razy. Po spotkaniu, kiedy ciskaem rce otaczajcych mnie osb, kto nagle
chwyci moj do w potny ucisk i znalazem si twarz w twarz z tym czowiekiem. Umiecha si
szeroko.
- Szczerze mwic, nie byem panu yczliwy, kiedy przyszedem na to spotkanie - powiedzia. - Nie
lubi duchownych i nie widziaem powodu, dla ktrego pan, pastor, miaby przemawia na naszym
przyjciu. Miaem nadziej, e pana wystpienie bdzie nieudane. Ale kiedy pan mwi, co mnie jakby
dotkno. Czuj si odmienionym czowiekiem. Ogarno mnie dziwne uczucie spokoju i, do licha, lubi
pana!
To nie moje przemwienie miao taki skutek, lecz emanujca sia modlitwy. W naszych mzgach mamy
okoo dwch miliardw maych akumulatorkw. Umys ludzki moe wysya energi poprzez myli i
modlitwy. Sia magnetyczna ciaa ludzkiego jest sprawdzona. Dysponujemy tysicami malekich stacji
nadawczych, a jeli s one nastrojone przez modlitw, potna energia moe przepywa przez czowieka
i pomidzy ludmi. Moemy wysya energi przez modlitw, ktra dziaa jak stacja
nadawczo-odbiorcza.
Pracowaem kiedy z czowiekiem, ktry by alkoholikiem. Od szeciu miesicy jednak nie pi.
Przebywa wanie w podry subowej, gdy pewnego wtorkowego popoudnia okoo godziny czwartej
ogarno mnie silne przeczucie, e jest on w tarapatach. Narzuca si moim mylom. Czuem, e co
mnie wzywa, wic zostawiem wszystko i zaczem si modli za niego. Modliem si przez jakie p
godziny, po czym wraenie osabo i przerwaem modlitw.
Kilka dni pniej zadzwoni do mnie.
- Byem cay tydzie w Bostonie - powiedzia - i chc, eby pan wiedzia, e nadal nie pij, chocia na
pocztku tygodnia miaem cikie chwile. - Czy to byo we wtorek o czwartej? - zapytaem.
Odpowiedzia ze zdumieniem:
- Tak, skd pan wie? Kto panu powiedzia?
- Nikt - odrzekem. - To znaczy, aden czowiek.
Opisaem zwizane z nim uczucia, ktre naszy mnie we wtorek o czwartej i powiedziaem, jak
modliem si za niego przez p godziny. Nie posiadajc si ze zdumienia, wyjani mi:

- Byem w hotelu i zatrzymaem si przed barem. Toczyem straszn walk z samym sob. Pomylaem
o panu, bo bardzo potrzebowaem pomocy, i zaczem si modli.
Jego modlitwy dotary do mnie i zaczem modli si za niego. Nasze poczone modlitwy dotary do
Boga i czowiek w otrzyma odpowied w postaci siy potrzebnej do przetrwania kryzysu. A co zrobi?
Poszed do sklepu, kupi pudeko cukierkw i zjad je wszystkie od razu. To, jak powiedzia, pozwolio mu
przetrwa: "modlitwa i cukierki". Pewna moda matka wyznaa mi, e jest przepeniona nienawici,
zazdroci i zoci w stosunku do ssiadw i znajomych. Jest te bardzo lkliwa, wci martwi si o
swoje dzieci, e mog zachorowa, ulec wypadkowi albo nie da sobie rady w szkole. Jej ycie to
aosna mieszanina niezadowolenia, strachu, nienawici i rozalenia. Zapytaem j , czy kiedykolwiek si
modli. Powiedziaa: "Tylko wtedy, kiedy jestem kompletnie zrozpaczona; ale musz przyzna, e
modlitwa nie ma dla mnie znaczenia, wic nie modl si czsto."
Zasugerowaem jej, e prawdziwa modlitwa mogaby zmieni jej ycie, i daem jej kilka wskazwek,
jak wysya myli pene mioci zamiast nienawici, i ufnoci zamiast strachu. Zaproponowaem, by
codziennie, w porze, gdy dzieci powinny wraca ze szkoy, modlia si i czynia z tej modlitwy afirmacj
opiekuczej dobroci Boga. Z pocztku nieufna, pniej znalaza si wrd najzagorzalszych
zwolennikw i praktykw modlitwy, jakich znaem. Zachannie czyta ksiki i broszury, i wiczy
wszelkie moliwe techniki modlitwy. Jak bardzo jej ycie si dziki temu zmienio, ilustruje poniszy
list, ktry niedawno do mnie napisaa: "Czuj, e oboje z mem zrobilimy w cigu ostatnich kilku
tygodni wspaniae postpy. Dla mnie zaczo si to od tego wieczora, kiedy pan powiedzia mi,
e(r)kady dzie jest dobrym dniem, jeli si modlimy. Zaczam wprowadza w ycie zwyczaj, e
budzc si rano postanawiam, e ten wanie dzie bdzie dobry i mog zdecydowanie stwierdzi, e od
tej pory nie przeyam ani jednego zego czy przykrego dnia. Zadziwiajce jest to, e moje dni nie stay
si ani atwiejsze ni przedtem, ani wolne od drobnych nieprzyjemnoci, ale teraz nie s one w stanie
wytrci mnie z rwnowagi. Co wieczr zaczynam modlitw od wymienienia wszystkiego, za co jestem
wdziczna wszystkich drobnych rzeczy, ktre zdarzyy si w cigu dnia i uczyniy go radoniej szym.
Wiem, e dziki temu zwyczajowi mj umys nastawi si na wybieranie miych rzeczy i zapominanie
nieprzyjemnych. To, e przez sze tygodni nie miaam ani jednego zego dnia i nie pozwoliam sobie na
ze uczucia w stosunku do nikogo, jest dla mnie cudowne." Ta kobieta, wyprbowawszy si modlitwy,
odkrya jej zdumiewajc moc. I ty moesz zrobi to samo. Oto dziesi regu skutecznej modlitwy: 1.
Kadego dnia powi na to kilka minut. Nic nie mw. Po prostu wicz mylenie o Bogu. Twj umys
stanie si dziki temu bardziej otwarty. 2. Pniej mdl si sowami. Niech to bd sowa proste,
naturalne. Powiedz Bogu o wszystkim, co ci ley na sercu. Nie myl, e musisz uywa stereotypowych
pobonych zwrotw. Mw do Boga swoim wasnym jzykiem. On go rozumie.
3. Mdl si w trakcie zajmowania si codziennymi sprawami, w metrze czy autobusie, albo przy biurku.
Stosuj krciutkie modlitwy, zamykajc oczy, by oderwa si od wiata i skupi na obecnoci Boga. Im
duej bdziesz to robi codziennie, tym bliej poczujesz Jego obecno.
4. Nie pro w kadej modlitwie, lecz potwierdzaj, e otrzymujesz dary Boe, i powicaj wikszo
swoich modlitw dzikowaniu.
5. Mdl si z wiar, e szczere modlitwy mog dotrze do twoich bliskich, niosc Bo mio i Bo
opiek.
6. Nigdy nie uywaj negatywnych myli w modlitwie. Tylko pozytywne myli daj efekty.
7. Zawsze wyraaj gotowo przyjcia woli Boej. Pro o co chcesz, ale bd gotw przyj to, co Bg
ci da, bo moe by lepsze od tego, o co prosisz.
8. wicz zwyczaj skadania wszystkiego w rce Boga. Pro, eby potrafi zrobi tyle, ile moesz, a
reszt z ufnoci zostaw Bogu. 9. Mdl si za ludzi, ktrych nie lubisz albo ktrzy ci skrzywdzili.
Uraza to najwiksza przeszkoda dla duchowej mocy.
10. Zrb list ludzi, za ktrych bdziesz si modli. Im wicej bdziesz si modli za innych, zwaszcza
nie zwizanych z tob, tym wicej efektw modlitwy wrci do ciebie.
Rozdzia 5.&

Jak tworzy wasne szczcie

Kto decyduje, czy bdziesz szczliwy, czy nie? Odpowied brzmi - ty! Znany dziennikarz telewizyjny
goci w swoim programie czowieka w podeszym wieku. By to zaiste niezwyky stary czowiek. Jego
wypowiedzi byy spontaniczne, nie przygotowywane zawczasu. Po prostu wypyway z promieniejcej
szczciem osobowoci. Ilekro co powiedzia, byo to tak naiwne i zarazem tak trafne, e publiczno
pokadaa si ze miechu. Bya nim zachwycona. Dziennikarz take by pod wraeniem i bawi si razem
ze wszystkimi.
Wreszcie zapyta owego starego czowieka, dlaczego jest taki szczliwy. - Musi pan mie jak
wspania, tajemnicz recept na szczcie! - zasugerowa.
- Nie - odpowiedzia stary czowiek - to nie adna tajemnica. To proste jak drut. Kiedy rano wstaj wyjani - mam dwie moliwoci do wyboru: by szczliwym albo nieszczliwym; no wic, jak pan
myli, co robi? Wybieram szczcie, to wszystko.
Brzmi to moe nazbyt prosto i moe si wydawa, e czowiek ten by powierzchowny, ale
przypominam sobie, e Abraham Lincoln, ktrego trudno byoby oskary o powierzchowno,
powiedzia, e ludzie s tak szczliwi, jak sami zdecyduj. Moesz by nieszczliwy, jeli chcesz. Jest
to najatwiejsza rzecz do osignicia na wiecie. Po prostu wybierz nieszczcie. Powtarzaj sobie, e
wszystko ci si le ukada, e nic nie jest zadowalajce, i moesz by pewien, e bdziesz nieszczliwy.
Ale powiedz sobie: "Wszystko idzie dobrze. ycie jest pikne. Wybieram szczcie" - i moesz by
pewien, e dostaniesz to, co wybrae. Dzieci s bardziej biege w byciu szczliwymi ni doroli.
Dorosy, ktry potrafi przenie dziecinn dusz w swj wiek redni i podeszy, jest geniuszem, bo
zachowuje prawdziwie szczliwego ducha, ktrym Bg obdarza modo. Jezus Chrystus mwi nam z
niezwyk wnikliwoci, e powinnimy mie serce i umys dziecka. Innymi sowy, e nie powinnimy
nigdy sta si starzy duchem, drtwi, wypaleni, czy te przerafinowani.
Moja dziewicioletnia creczka Elbieta zna sposb na szczcie. Pewnego dnia zapytaem j:
- Skarbie, czy jeste szczliwa?
- Pewnie, e jestem - odpowiedziaa.
- Czy jeste zawsze szczliwa? - zapytaem.
- Oczywicie - odpowiedziaa. - Zawsze.
- A dlaczego jeste szczliwa? - pytaem dalej.
- Dlaczego? No, nie wiem. Po prostu jestem szczliwa.
- Musi by co, co sprawia, e jeste szczliwa - upieraem si. - Powiem ci - rzeka. - Jestem
szczliwa, bo mam koleanki. Lubi je. Jestem szczliwa, bo chodz do szkoy. Lubi tam chodzi.
(Nic na to nie powiedziaem, ale na pewno nie odziedziczya tego po mnie.) Lubi moje nauczycielki. I
lubi chodzi do kocioa. I do szkki niedzielnej. Lubi pani ze szkki niedzielnej. Kocham moj
siostr Margaret i brata Johna. Kocham swoich rodzicw. Opiekuj si mn, kiedy jestem chora, kochaj
mnie i s dla mnie dobrzy.
Oto sposb Elbiety na szczcie. Wydaje mi si, e jest w nim wszystko: koleanki (czyli jej znajomi),
szkoa (miejsce pracy), koci i szkka niedzielna (miejsce kultu), siostra, brat, rodzice (domownicy,
wrd ktrych mona znale mio). Oto szczcie w piguce. Najszczliwsze chwile w yciu maj
zwizek z tymi czynnikami.
Poproszono grup chopcw i dziewczynek, eby zrobili list rzeczy, ktre ich najbardziej ciesz. Ich
odpowiedzi byy wzruszajce. Oto lista chopcw: "Lecca jaskka. Patrzenie w gbok, czyst wod.
Dzib odzi rozcinajcy wod. Pdzcy pocig. Dwig podnoszcy co cikiego. Oczy mojego psa."
A oto, co sprawiao najwiksz rado dziewczynkom: "Latarnie odbijajce si w rzece. Czerwone
dachy midzy drzewami. Dym z komina. Czerwony aksamit. Ksiyc wrd chmur." W tych spisach
odbija si nie do koca sformuowane, co z istoty wszechwiata i jego pikna. Aby by szczliwym
czowiekiem, trzeba mie czyst dusz, oczy dostrzegajce romantyzm w rzeczach powszednich, serce
dziecka i duchow prostot.

Wielu z nas wasnymi rkami buduje sobie nieszczliwe ycie. Oczywicie, nie wszystkie nasze
nieszczcia s naszym dzieem; warunki ycia bywaj rdem niejednego strapienia. Pozostaje jednak
faktem, e to swoimi mylami i postaw destylujemy spord skadnikw ycia szczcie lub zgryzot.
"Czterech ludzi na piciu nie jest tak szczliwych, jak mogoby by - twierdzi pewien znany autorytet i
dodaje: - Poczucie nieszczcia jest najczciej spotykanym stanem umysu." Czy rzeczywicie ludzkie
szczcie bywa a tak rzadkie, nie jestem pewien, ale niewtpliwie spotykam wicej ludzi wiodcych
nieszczliwe ycie, ni bym sobie yczy. Poniewa pragnienie stanu zwanego szczciem jest
podstawowym pragnieniem kadego czowieka, powinno si co z tym zrobi. Szczcie jest moliwe do
osignicia, a proces zdobywania go nie jest skomplikowany. Kady, kto tego chce i pragnie, kto pozna
odpowiedni recept i j zastosuje, moe sta si czowiekiem szczliwym.
Siedziaem kiedy w wagonie restauracyjnym naprzeciwko nieznanego mi maestwa. Pani miaa na
sobie kosztowny strj, futro, diamenty. Ale czua si bardzo le we wasnym towarzystwie. Do gono
wyraaa opini, e wagon jest obskurny i jest w nim przecig, koszmarna obsuga i wyjtkowo
niesmaczne jedzenie. Narzekaa dosownie na wszystko.
Jej m, przeciwnie, by pogodnym, miym czowiekiem, najwyraniej obdarzonym zdolnoci
przyjmowania rzeczy takimi, jakimi s. Wydawao mi si, e jest nieco zaenowany postaw swojej
ony, a take rozczarowany, poniewa zabra j w t podr dla przyjemnoci.
Aby zmieni ton rozmowy zapyta, czym si zajmuj, a potem powiedzia mi, e jest prawnikiem.
Nastpnie popeni duy bd, bowiem doda z umieszkiem:
- Moja ona jest z brany produkcyjnej.
To mnie zdziwio, gdy nie wygldaa na kobiet zajmujc si interesami; zapytaem wic:
- Co produkuje?
- Cierpienie - odpowiedzia. - Produkuje swoje wasne cierpienie. Pomimo lodowatej ciszy, jaka
zapanowaa przy stole po tej niefortunnej uwadze, byem wdziczny za jej wypowiedzenie, poniewa
wyjtkowo trafnie opisuje co, co robi bardzo wiele osb: "produkuj wasne cierpienie". A szkoda, bo
samo ycie stwarza tak wiele problemw, ktre zmniejszaj nasze szczcie, e jest doprawdy wielk
gupot fabrykowa dodatkowe cierpienie we wasnym umyle, dokadajc je do wszystkich kopotw,
ktre s od nas niezalene!
Zamiast jednak rozwodzi si nad tym, w jaki sposb ludzie produkuj wasne cierpienie, przejdmy do
omwienia metody, ktra moe ten proces powstrzyma. Wystarczy powiedzie, e wytwarzamy
cierpienie przez cierpitnicze myli, przez nawyk wyobraania sobie, e wszystko le nam pjdzie, lub
te przez wyobraenie sobie, e inni ludzie otrzymuj to, co im si nie naley, podczas gdy nam
odmwiono tego, na co zasugujemy. Kolejne stadium produkcji wasnego cierpienia to nasycenie
wiadomoci uczuciami zoci, oburzenia, zej woli, nienawici. Niezbdnymi skadnikami takiego stanu
psychiki s te strach i zmartwienie. Kadym z tych problemw zajmuj si osobno w rnych
rozdziaach tej ksiki. Tu chciabym tylko zwrci uwag na fakt, e dua cz cierpie przecitnego
czowieka jest wasnego wyrobu. Jak zatem moemy zaj si tworzeniem szczcia zamiast cierpienia?
Odpowied moe podsun takie oto zdarzenie, ktre miao miejsce podczas jednej z moich podry
kolej. Pewnego ranka w starowieckim wagonie pulmanowskim okoo p tuzina panw golio si w
mskiej azience. Jak to zazwyczaj bywa w takich okolicznociach - w ciasnocie i po nocy spdzonej w
pocigu - ci obcy sobie ludzie nie byli w najlepszym nastroju, rozmowa nie kleia si; jeli kto si w
ogle odzywa, to pswkami lub mrukliwie. W pewnej chwili wszed czowiek z szerokim umiechem
na twarzy. Pozdrowi nas wszystkich dziarskim "dzie dobry", lecz odpowiedziay mu mao
entuzjastyczne pomruki. Zabrawszy si do golenia, nuci, by moe cakiem niewiadomie weso
melodyjk. Denerwowao to niektrych spord obecnych. Wreszcie jeden z nich odezwa si raczej
sarkastycznie:
- Bardzo panu dzi wesoo! I c pan taki szczliwy?
- Tak - odpowiedzia w czowiek - rzeczywicie, jestem szczliwy. I jest mi wesoo. - Po czym doda:
- Mam zwyczaj by szczliwy. To byo wszystko, co powiedzia, ale jestem pewien, e kady z tych
mczyzn wysiadajc z pocigu mia w pamici te intrygujce sowa: "Mam zwyczaj by szczliwy."

To bardzo gbokie stwierdzenie, gdy nasze szczcie lub nieszczcie zaley w duym stopniu od
psychicznego przyzwyczajenia, jakie sami w sobie wyrabiamy. Biblijna Ksiga Przysw, ten zbir
mdrych powiedze, mwi nam, e "serce szczliwe to uczta wieczysta". (Ksiga Przysw 15, 15)
Inaczej mwic, naley pielgnowa szczliwe serce - to znaczy, wyrobi w sobie nawyk radoci - a
ycie stanie si nieustann uczt, to znaczy, bdziemy si nim mogli codziennie cieszy. Szczliwe ycie
wyrasta z nawyku bycia szczliwym. A poniewa nawyk mona w sobie wyrobi, mamy moliwo
tworzenia wasnego szczcia.
Nawyk bycia szczliwym powstaje przez praktykowanie radosnego mylenia. Sporzd w gowie list
radosnych myli i kilka razy dziennie wiadomie je uruchamiaj. Jeli jakakolwiek negatywna myl
przyjdzie ci do gowy, niezwocznie zatrzymaj si, wiadomie j usu i wprowad na jej miejsce myl
radosn. Co dzie rano, przed wstaniem, pole spokojnie w ku i z rozmysem napeniaj swj budzcy
si umys radosnymi mylami. Niech przesunie ci si przed oczami cig obrazw przedstawiajcych
wszystkie szczliwe wydarzenia, ktrych si tego dnia spodziewasz. Ciesz si nimi. Nie mw sobie, e
co bdzie tego dnia le si ukada. Przez samo mwienie czego takiego moesz spowodowa, e si to
speni. Bdziesz przyciga do siebie wszystkie wiksze i mniejsze czynniki mogce si przyczyni do
twojego nieszczcia. W rezultacie bdziesz sam siebie pyta: "Co si dzieje? Dlaczego wszystko mi si
le ukada?"
atwo wskaza przyczyn: jest ni sposb, w jaki zacze dzie w mylach. Jutro wyprbuj zamiast
tego nastpujcy plan. Kiedy wstaniesz, powtrz gono trzy razy to zdanie: "Oto dzie, ktry Pan
uczyni: radujmy si ze i weselmy." (Ksiga Psalmw 118, 24) Aby uczyni je bardziej osobistym,
moesz doda: "Bd si ze radowa i weseli." Powtarzaj to silnym czystym gosem, pozytywnym
tonem. Zdanie to pochodzi oczywicie z Biblii i jest dobrym lekarstwem na nieszczcie. Jeli
powtrzysz to zdanie trzykrotnie przed niadaniem, rozwaajc znaczenie jego sw, zmienisz charakter
caego dnia rozpoczynajc go z radosnym umysem. Ubierajc si, golc, robic sobie niadanie,
wypowiedz gono kilka uwag tego rodzaju: "Myl, e to bdzie wspaniay dzie. Wierz, e mog sobie
poradzi ze wszystkimi problemami, ktre si pojawi. Czuj si dobrze fizycznie, duchowo,
emocjonalnie. Piknie jest y. Jestem wdziczny za wszystko, co miaem, co teraz mam i co jeszcze
otrzymam. Nic zego si nie stanie. Bg jest tu, jest ze mn i przeprowadzi mnie. Dzikuj Bogu za cae
dobro."
Znaem kiedy nieszczliwego czowieka, ktry zawsze przy niadaniu mwi do ony: "To bdzie
jeszcze jeden ciki dzie." Nie myla tak naprawd, ale hodowa przesdowi, e jeli powie, e dzie
bdzie ciki, moe si on okaza pomylny. Wszystko jednak ukadao si coraz gorzej, czemu trudno
si dziwi, bo wyobraajc sobie i wmawiajc niepomylno, sprawiamy, e moe ona nas rzeczywicie
spotka. Mw zatem sobie rozpoczynajc kady dzie, e wszystko pjdzie dobrze, a bdziesz zdumiony,
jak czsto rzeczywicie tak bdzie si dziao.
Jednak nawet tak istotna terapia afirmacyjna jak ta, ktr tu opisaem, nie wystarczy, jeli nie bdziesz
take w cigu caego dnia podporzdkowywa swoich dziaa podstawowym zasadom szczliwego
ycia. Jedn z najprostszych i najbardziej podstawowych spord nich jest zasada mioci i dobrej woli.
Zadziwiajce, ile radoci i szczcia moe spowodowa szczerze wyraone wspczucie i serdeczno.
Mj przyjaciel, dr Samuel Shoemaker napisa kiedy wzruszajc histori o naszym wsplnym
przyjacielu, Ralstonie Youngu, sawnym jako tragarz nr 42 na stacji Grand Central w Nowym Jorku.
Zarabia on noszc bagae, ale jego prawdziwym zawodem jest ycie w duchu Chrystusowym jako tragarz
na jednej z najwikszych stacji kolejowych wiata. Niosc czyj walizk, stara si podzieli ze swym
klientem odrobin chrzecijaskiego braterstwa. Przyglda si mu uwanie, by zobaczy, czy moe mu w
jaki sposb doda otuchy i energii, a robi to bardzo umiejtnie.
Pewnego dnia, na przykad, mia dowie do pocigu starsz pani w wzku inwalidzkim. Wiz j
wind. Kiedy wprowadza wzek do kabiny, zauway, e staruszka ma zy w oczach. Gdy winda ruszya,
zamkn oczy i zapyta Boga, jak mgby jej pomc, a Bg mu odpowiedzia. Wyjedajc z windy,
Ralston powiedzia z umiechem:
- Przepraszam pani, ale jeli mona, chciabym powiedzie, e ma pani bardzo adny kapelusz.
Staruszka podniosa na niego wzrok i powiedziaa:

- Dzikuj.
-I jeszcze chciabym doda - powiedzia - e ma pani pikn sukienk. Bardzo mi si podoba.
Jak kada kobieta nie pozostaa obojtna na te sowa i chocia le si czua, rozchmurzya si i zapytaa:
- Dlaczego pan mi mwi takie sympatyczne rzeczy? To bardzo mie z pana strony.
- No, c - odpowiedzia. - Zauwayem, e jest pani smutna. Zobaczyem, e pani pacze, i po prostu
zapytaem Boga, jak mgbym pani pomc. Odpowiedzia mi: "Powiedz co ojej kapeluszu." Sukienka doda - to ju mj wasny pomys.
I Ralston Young i Bg wiedz, jak sprawi, eby kobieta zapomniaa o swoich zmartwieniach.
Nastpnie Ralston zapyta:
- Czy pani le si czuje?
- Tak - odpowiedziaa - cigle mnie boli. Nigdy nie przestaje. Czasami myl, e ju tego nie
wytrzymam. Czy moe wie pan, jak to jest, kiedy czowieka boli bez przerwy?
- Tak, prosz pani, wiem - odpowiedzia Ralston - bo straciem kiedy oko. Bolao dzie i noc jak
przypalane rozarzonym elazem. - Ale teraz - powiedziaa - wydaje si pan zadowolony. Jak pan
to
osign?
Tymczasem dojechali ju do pocigu i Ralston posadzi starsz pani na jej miejscu. Powiedzia:
- Tylko modlitw, prosz pani, tylko modlitw.
- Czy modlitwa, sama tylko modlitwa, moe umierzy bl? - Zapytaa cicho.
- No, moe nie cakiem - odpowiedzia Ralston. - Nie mog powiedzie, e go umierza, ale pomaga go
przezwyciy tak, e staje si mniej drczcy. Niech si pani po prostu modli, a ja te bd si modli za
pani. Jej zy ju obeschy; spojrzaa na niego ze licznym umiechem, wzia go za rk i powiedziaa:
- Wywiadczy mi pan wiele dobrego.
Min rok. Pewnej nocy na dworcu Ralston Young zosta wezwany do punktu informacji. Czekaa tam na
niego moda kobieta, ktra powiedziaa: - Mam dla pana wiadomo od zmarej. Moj a matka przed
mierci kazaa mi pana odnale i powiedzie, jak bardzo jej pan pomg w zeszym roku, kiedy wiz j
pan w wzku inwalidzkim do pocigu. Bdzie pana zawsze pamita, nawet w wiecznoci. Bdzie
pamita, bo by pan tak dobry, rozumiejcy i kochajcy. - Tu moda kobieta wybuchna paczem dajc
upust swojej aoci.
Ralston sta w ciszy i patrzy na ni. Potem powiedzia: - Prosz nie paka! Nie powinna pani paka.
Prosz raczej odmwi modlitw dzikczynn.
Zaskoczona, spytaa:
- Dlaczego miaabym odmawia modlitw dzikczynn?
- Dlatego - odpowiedzia - e wielu ludzi zostao sierotami w modszym wieku ni pani. Miaa pani
matk przez dugi, dugi czas, a poza tym nadal j pani ma. Jeszcze si pani z ni spotka. Ona jest blisko
pani i teraz, i zawsze bdzie. By moe jest przy nas w tej chwili - przy nas dwojgu, kiedy tu
rozmawiamy.
Szloch usta; zy obeschy. Dobro Ralstona miaa taki sam wpyw na crk, jak przedtem na matk. Na
ogromnej stacji, wrd tysicy przechodzcych ludzi, tych dwoje ludzi odczuo obecno Tego, ktry
inspirowa tragarza nr 42 do chodzenia i roznoszenia mioci. "Tam, gdzie jest mio, jest Bg"
-powiedzia Tostoj, a my moglibymy doda: a gdzie jest Bg i mio, jest szczcie. Podstawow
zasad prowadzc do uzyskania szczcia jest praktykowa mio bliniego. Szczerze szczliwym
czowiekiem jest, na przykad, mj znajomy H. C. Mattern, ktry ze wzgldu na swoj prac podruje
po caym kraju wraz ze sw rwnie szczliw on Mary. Pan Mattern ma jedyn w swoim rodzaju
wizytwk, na odwrocie ktrej zapisana jest filozofia yciowa, ktra uczynia szczliwymi jego, jego
on i setki innych ludzi, jacy mieli szczcie zetkn si z nimi i znale si w krgu oddziaywania ich
osobowoci.
Na karcie napisane jest: "Sposb na szczcie: niech twoje serce bdzie wolne od nienawici, a umys od
zatroskania. yj prosto, nie oczekuj wiele, dawaj duo. Napenij swoje ycie mioci. Rozsiewaj
soneczny blask. Zapomnij o sobie, myl o innych. Postpuj z innymi tak, jak chciaby, eby z tob
postpowali. Sprbuj tego przez tydzie, a zdziwisz si." Czytajc te sowa, powiecie moe: "To nic
nowego." Jednak jest to co nowego, jeli si nigdy tego nie prbowao. Kiedy zaczniesz stosowa te

zasady w praktyce, odkryjesz, e jest to fantastycznie nowy, wiey, zadziwiajcy sposb na szczliwe
ycie. Jaki poytek z tego, e cae ycie znae te reguy, skoro ich nigdy nie uywasz? Taka
niewydolno w yciu to tragedia. Jeli czowiek yje w ndzy, podczas gdy zoto ley na jego progu,
dowodzi to nieinteligentnego podejcia do ycia. Ta prosta filozofia to droga do szczcia. Stosuj jej
zasady przez jeden tylko tydzie, jak radzi pan Mattern, i jeli to nie da ci pocztkw prawdziwego
szczcia, to znaczy, e twoje cierpienie jest rzeczywicie gboko zakorzenione. Oczywicie, by tym
zasadom szczcia nada moc i skuteczno, trzeba je wspomaga dynamicznym umysem. Nie uzyskasz
dobrych efektw, nawet wyposaony w duchowe zasady, bez duchowej siy. Kiedy przeywa si gbok,
dynamiczn przemian ducha, powodzenie w stosowaniu zasad nioscych szczcie przychodzi
niezwykle atwo. Jeli jednak zaczniesz stosowa te zasady nawet niezdarnie, stopniowo odczujesz
przypyw wewntrznej duchowej siy. Mog ci zapewni, e da ci to najwikszy przypyw szczcia,
jakiego kiedykolwiek dowiadczye, i e pozostanie ono z tob tak dugo, jak dugo Bg bdzie w
centrum twojego ycia.
W moich podrach po kraju spotykam coraz wicej prawdziwie szczliwych osb. S to ludzie, ktrzy
stosuj zasady opisane przeze mnie w tej i innych ksikach, artykuach i wykadach oraz
popularyzowane przez wielu innych autorw i mwcw. Zdumiewajce jest to, jak szczepionk
szczcia bywa dla ludzi przeycie wewntrznej, duchowej przemiany. To dowiadczenie staje si
udziaem najrozmaitszych ludzi, w rnych miejscach i w kadej chwili. Stao si ono w istocie jednym z
pospolitszych zjawisk naszych czasw i jeli bdzie si nadal rozwija i rozprzestrzenia, to osoby, ktre
nie dowiadczyy owego duchowego przeycia, zaczn by uwaane za starowieckie i zacofane. By
duchowo ywym jest dzi w modzie. Staromodna jest za nieznajomo tej wewntrznej przemiany, ktra
jest dzi wszdzie rdem nowej radoci dla tylu ludzi.
Niedawno w pewnym miecie po skoczonej prelekcji podszed do mnie rosy, mocno zbudowany
przystojny mczyzna. Klepn mnie po ramieniu z tak si, e nieomal mnie przewrci.
- Doktorze - powiedzia - nie chciaby pan si zabawi z nasz paczk? Urzdzamy imprez u Smithw i
chcielibymy, eby pan przyszed. Bdzie ekstra balanga, warto, eby si pan zaapa. - Tak wygldao
jego niekonwencjonalne zaproszenie.
Nie zapowiadao si to jak przyjcie odpowiednie dla duchownego i wahaem si. Obawiaem si, e
bd tylko wszystkim przeszkadza, krpujc ich, i zaczem si wymawia.
- Daj pan spokj - powiedzia mj nowy znajomy - Prosz si nie martwi, to jest przyjcie w sam raz
dla pana. Zdziwi si pan. Ubawi si pan jak nigdy. - Ustpiem wic i poszedem z moim beztroskim,
dziarskim towarzyszem. By niewtpliwie jedn z najsilniejszych indywidualnoci, jakie od duszego
czasu spotkaem. Wkrtce dotarlimy do duego domu wrd drzew, z szerokim podjazdem
prowadzcym do samych drzwi wejciowych. Haas dochodzcy z otwartych okien nie pozostawia
wtpliwoci, e odbywa si tam due przyjcie i zastanawiaem si, w co si pakuj. Mj towarzysz
wprowadzi mnie do pokoju z gromkim okrzykiem, po czym nastpio powszechne ciskanie rk, kiedy
przedstawia mnie licznej grupie wesoych, wylewnych ludzi. Byli szczliw, radosn gromad.
Rozejrzaem si za barem, ale nie byo nic takiego. Podawano tylko kaw, soki owocowe,
bezalkoholowe piwo imbirowe, kanapki i lody, wszystko w duych ilociach.
- Ci ludzie musieli gdzie wstpi, zanim tu przyszli - zauwayem zwracajc si do mojego przyjaciela.
By uraony, gdy odpowiada:
- Wstpi gdzie? Pan nie rozumie. Oni nie s podpici. Dziwi si panu. Czy pan nie widzi, z jakiego
powodu ci ludzie s tacy szczliwi? Oni przeyli duchow odnow. Co si z nimi stao. Zostali
uwolnieni od samych siebie. Odnaleli Boga jako yw, istotn, najprawdziwsz rzeczywisto. Tak przyzna - s w pewnym sensie na rauszu, ale nie na takim, jaki czerpie si z butelki. Ich serca s pene
ducha.
Wtedy zrozumiaem, co mia na myli. To nie by tum smtnych, nudnych ludzi. Byli tam najwaniejsi
obywatele owego miasta - przedsibiorcy, prawnicy, lekarze, nauczyciele. mietanka towarzyska, prcz
tego wielu zwykych ludzi, a wszyscy bawili si fantastycznie, rozmawiajc o Bogu, i robili to w
najnaturalniejszy sposb pod socem. Opowiadali sobie nawzajem o zmianach, jakie nastpiy w ich
yciu dziki oywionej na nowo sile ducha.

Wszyscy, ktrzy wyobraaj sobie naiwnie, e wierzcy nie mog si mia i weseli, powinni znale
si na tym przyjciu.
Kiedy stamtd wyszedem, przypomina mi si cytat z Ewangelii wg w. Jana (1,4): "W Nim byo ycie,
a ycie byo wiatoci ludzi". Wanie to wiato widziaem na twarzach tych szczliwych ludzi.
Odbijao si na nich wewntrzne wiato, pochodzce od czego duchowego i kipicego energi, co byo
w nich. ycie oznacza witalno. Witalno tych ludzi pochodzia niewtpliwie od Boga. Odnaleli si,
ktra tworzy szczcie. Nie jest to odizolowany przypadek. Zaryzykuj twierdzenie e w twojej wasnej
spoecznoci jeli si dobrze rozejrzysz, znajdziesz wielu ludzi takich, jak ci, ktrych tu opisaem. Jeli
nie odkryjesz ich w swoim miecie, przyjed do kocioa Marble Collegiate w Nowym Jorku; tam
znajdziesz ich na pczki. Ale przede wszystkim sam moesz osign taki stan ducha czytajc t ksik i
stosuj c wyoone w niej proste zasady. Czytaj c j uwierz w to, co czytasz, gdy j est to prawda;
nastpnie zacznij wprowadza w ycie zawarte w niej praktyczne sugestie. Wkrtce duchowe
dowiadczenie, ktre jest rdem wielkiego szczcia, stanie si take twoim udziaem. Wiem, e
wanie tak si dzieje, poniewa wiele osb spord tych, o ktrych pisz w tej ksice, zyskao nowe,
intensywne ycie w ten wanie sposb. Przeobraziwszy si wewntrznie, zaczniesz wytwarza w sobie,
zamiast cierpienia, szczcie tak wielkie i niezwyke, e bdziesz si zastanawia, czy yjesz na tym
samym wiecie. W istocie nie bdzie to ten sam wiat, poniewa ty nie bdziesz ju ten sam. To, czym
jeste ksztatuje wiat, w ktrym yjesz, tak, e kiedy ty si zmieniasz, zmienia si take twj wiat.
Jeli szczcie zaley od naszych myli, jest rzecz konieczn pozby si myli, ktre sprowadzaj
przygnbienie i zniechcenie. Aby tego dokona, trzeba najpierw po prostu powzi takie postanowienie,
a nastpnie zastosowa atw w uyciu technik, ktr podsunem kiedy pewnemu biznesmenowi.
Jedlimy wsplnie lunch i stwierdziem, e nieczsto spotyka si tak ponury nastrj, jaki on roztacza.
Rozmowa z nim byaby skrajnie przygnbiajca, gdybym pozwoli jej atmosferze na mnie oddziaywa.
Cuchna pesymizmem. Kady, kto go sucha mia prawo by przekonany, e wszystko si wali.
Oczywicie by zmczony. Nagromadzone problemy przytoczyy jego umys w poszukiwaniu
wytchnienia odsun si wic od wiata, z ktrym jego nadszarpnita energia nie bya w stanie si
zmierzy. Jego gwnym problemem by depresyjny schemat mylenia. Potrzebowa przypywu wiata i
wiary.
Powiedziaem wic do zuchwale:
- Jeli pan chce poczu si lepiej i przesta by nieszczliwy, mog panu da co, co panu pomoe.
- A c pan moe zrobi? - burkn. - Czy pan jest cudotwrc? - Nie - odpowiedziaem - ale mog
pana skontaktowa z cudotwrc, ktry uwolni pana od poczucia nieszczcia i da nowe nastawienie do
ycia. Mwi powanie - zakoczyem, rozstajc si z nim.
Najwyraniej zaintrygowao go to, gdy nieco pniej zgosi si do mnie i otrzyma moj ksieczk
zatytuowan "Odywka dla myli". Zawiera ona czterdzieci myli sprowadzajcych zdrowie i szczcie.
Poniewa jest to tomik kieszonkowego formatu, zaproponowaem mu, eby nosi go ze sob, by atwiej
mc z niego korzysta, i eby przez czterdzieci dni codziennie wprowadza jedn z podanych tam myli
do swojego umysu. Poradziem mu nastpnie, eby zapamitywa kad kolejn myl, pozwalajc jej w
ten sposb przenikn do wiadomoci, i eby wyobraa sobie wizualnie, jak zdrowa myl przenika jego
umys swoim uspokajajcym i leczcym wpywem. Zapewniem go rwnie, e jeli zastosuje si do tego
planu, zdrowe myli wypr myli chore, ktre wysysaj z niego wszelk rado, energi i zdolno
tworzenia.
Pocztkowo ta rada wydaa mu si nieco dziwaczna, i wzbudzia pewne wtpliwoci, ale postpi
zgodnie z moimi wskazwkami. Po trzech tygodniach zadzwoni do mnie i krzykn w telefon: "To
naprawd dziaa, jeszcze jak! To fantastyczne. Otrzsnem si, a mylaem, e to niemoliwe.
Pozosta "otrznity" i teraz jest prawdziwie szczliwym czowiekiem. Ten wspaniay stan jest skutkiem
tego, e nauczy si sztuki tworzenia wasnego szczcia. Powiedzia mi pniej, e pierwszy wysiek
duchowy polega na przyznaniu przed samym sob, e jakkolwiek czu si nieszczliwy z powodu
swego cierpienia, to zarazem przywyk ju do litowania si nad sob i samoudrczenia. Wiedzia, e to
chore myli s przyczyn za, ale cofa si przed wysikiem koniecznym, by wzbudzi w sobie
wystarczajco siln ch przemiany, ktra rzeczywicie by go zmienia. Kiedy jednak zacz, tak jak mu
poradziem,

systematycznie wprowadza zdrowe myli do swojego umysu, najpierw wzbudzi w sobie pragnienie
nowego ycia, nastpnie uwiadomi sobie, e moe je osign, wreszcie zauway zdumiewajcy fakt,
e wanie je zdobywa. Ostateczny skutek by taki, e po jakich trzech tygodniach pracy nad sob,
wybuchna w nim nie znana dotd rado.
Wszdzie w naszym kraju s ju dzi grupy ludzi, ktrzy odnaleli drog do szczcia. Gdyby cho
jedna taka grupa bya w kadym miecie, miasteczku i wiosce w Ameryce, mogoby to w krtkim czasie
zmieni ycie tego kraju. Jak grup mam na myli? Wytumacz.
Miaem odczyt w pewnym miecie na Zachodzie i wrciem do swego pokoju w hotelu do pno.
Chciaem si troch przespa, bo nastpnego dnia musiaem wsta o pitej trzydzieci na samolot. Kiedy
przygotowywaem si do snu, zadzwoni telefon i kobiecy gos powiedzia:
- Jest tu u mnie okoo pidziesiciu osb; czekamy na pana. - Wyjaniem, e nie mog przyj ze
wzgldu na wczesn godzin odlotu nastpnego dnia.
- Ale - odpowiedziaa - dwch ludzi wanie ju jedzie po pana. Modlilimy si za pana i chcielibymy,
eby pan przyszed pomodli si z nami, zanim pan wyjedzie.
Ciesz si, e tam poszedem, chocia nie wyspaem si owej nocy. Obaj mczyni, ktrzy po mnie
przyszli, byli alkoholikami uleczonymi si wiary. Byli najszczliwszymi i najmilszymi ludmi, jakich
moecie sobie wyobrazi.
Dom, do ktrego mnie zaprowadzili, by peen. Ludzie siedzieli na schodach, na stoach, na pododze,
jeden nawet na fortepianie. A co robili? Odbywali spotkanie modlitewne. Powiedzieli mi, e w ich
miecie dziaa szedziesit takich grup modlitewnych.
Nigdy dotd nie byem na takim spotkaniu. Stanowio przeciwiestwo nabonej nudy. By to tum
wyzwolonych, szczliwych, autentycznych ludzi. Czuem si dziwnie poruszony. W tym domu panowa
potny, podniosy duch. Od czasu do czasu wybucha piew, jakiego nigdy nie syszaem. Pokj peen
by cudownego miechu.
Potem wstaa pewna kobieta. Zobaczyem, e ma na nogach szyny ortopedyczne. Powiedziaa:
- Mwili, e nigdy nie bd chodzi. Chce pan zobaczy, jak chodz? -I przesza tam i z powrotem po
pokoju.
- Co pani pomogo? - zapytaem.
- Jezus - odpowiedziaa po prostu.
Potem urodziwa dziewczyna zapytaa:
- Czy widzia pan kiedy ofiar narkotykw? Ja byam jedn z nich i zostaam uzdrowiona. - Siedziaa
tam pikna, skromna i urocza, i ona take powiedziaa: - Jezus to sprawi.
Potem rozmawiaem z par, ktra si kiedy rozstaa; powiedzieli mi, e znw s razem, szczliwsi ni
kiedykolwiek przedtem.
- Jak si to stao? - spytaem. Ich odpowied brzmiaa: - Jezus to sprawi.
Pewien mczyzna powiedzia, e by alkoholikiem, e pogra swoj rodzin tak, e yli w ostatniej
ndzy, a on sam by kompletnym zerem. Teraz za, kiedy sta przede mn, by siln, zdrow
indywidualnoci. Zaczem pyta, jak to osign, a on skin gow i powiedzia: - Jezus to sprawi.
Zaczli piewa nastpn pie, a pniej kto przymi wiato i wszyscy podalimy sobie rce, stojc
w wielkim krgu. Miaem takie uczucie, jakbym trzyma w rkach przewd elektryczny. Prd pyn
naokoo pokoju. Niewtpliwie byem w tej grupie osob najmniej rozwinit duchowo. Wiedziaem w
owej chwili, e Jezus Chrystus jest tam w tym domu, i e ci ludzie go znaleli. Dotkna ich Jego moc.
Da im nowe ycie. To ycie kipiao w nich niepowstrzymanie.
I to jest sekret szczcia. Wszystko inne jest drugorzdne. Przeyj to, a bdziesz mie prawdziwe,
najczystsze szczcie, najlepsze, jakie mona znale na wiecie. Cokolwiek bdziesz robi w yciu, nie
przegap tego jednego, bo to jest to.
Rozdzia 6.& Czowieku,
nie irytuj si

Wielu ludzi niepotrzebnie utrudnia sobie ycie przez zo i irytacj. Czy czasem "pieklisz si" i
"marudzisz"? Jeli to robisz, oto jak wygldasz. "Piekli si" to wrze, kipie, pieni si, by
wzburzonym. Sowo "marudzi" jest rwnie obrazowe. Kojarzy si z chorym dzieckiem, z kaprynym
jkiem i zawodzeniem, ktre ustaje tylko po to, by znw si rozpocz; jest mczce, irytujce,
przenikliwe. "Marudzi" to sowo kojarzce si z dzieckiem, ale opisuje ono zachowanie wielu dorosych.
Biblia radzi: "Nie uno si gniewem..." (Ksiga Psalmw 37, 1) To dobra rada dla ludzi naszych czasw.
Powinnimy si uspokoi, przesta si zoci i narzeka, jeli ma nam starczy si na owocne ycie. Jak
si do tego zabra?
Pierwszy krok to zmniejszy tempo. Nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo jest ono przypieszone, z
jak prdkoci yjemy. Wielu ludzi niszczy w ten sposb swoje ciao, ale jeszcze bardziej dramatyczne
jest to, e dr na strzpki swj umys i dusz. Mona y cakiem spokojnie w sensie fizycznym, a
jednak utrzymywa nadmierne tempo emocjonalne. W tym znaczeniu nawet kto obonie chory moe
y zbyt szybko. O tempie decyduje charakter naszych myli. Kiedy umys miota si od jednego
gorczkowego nastawienia do nastpnego, sam staje si rozgorczkowany; skutkiem jest stan cigego
rozdranienia. Tempo wspczesnego ycia musi si zmniejszy, jeli nie mamy gboko ucierpie od
odbierajcego siy, nadmiernego pobudzenia. Wytwarza ono w organizmie toksyczne substancje i
sprowadza choroby duszy. Wywouje zmczenie i uczucie frustracji, ktre sprawia, e zocimy si i
narzekamy na wszystko, od osobistych kopotw poczynajc, a na sytuacji kraju i wiata koczc. Skoro
za skutki tego niepokoju emocjonalnego tak wyranie odciskaj si na naszej fizycznoci, to jakie musi
by jego oddziaywanie na najgbsz istot naszej indywidualnoci, zwan dusz? Nie uda si
zachowa spokoju ducha przy tak gorczkowym, popiesznym tempie. Bg nie porusza si tak szybko.
Nie bdzie prbowa za tob nady. Mwi on: "Skoro musisz, pd dalej w tym niedorzecznym tempie,
a kiedy ju bdziesz wykoczony, ofiaruj ci uzdrowienie. Ale mog uczyni twoje ycie cudownie
bogatym, jeli zwolnisz ju teraz i zechcesz y, porusza si i istnie we mnie." Bg posuwa si
niewzruszenie, powoli i w doskonaym adzie. Jedyne rozsdne tempo ycia to tempo Boe. Bg robi
rne rzeczy, robi je dobrze i bez popiechu. Nie zoci si. Jest spokojny, a przez to skuteczny i wydajny.
Ten sam spokj ofiarowuje i nam: "Pokj zostawiam wam, pokj mj daj wam". (Ewangelia wg w.
Jana 14, 27) W pewnym sensie obecne pokolenie jest godne wspczucia, zwaszcza ci, ktrzy yj w
duych miastach, ze wzgldu na skutki napicia nerwowego, sztucznego pobudzenia i haasu, ale choroba
ta rozprzestrzenia si te na obszary wiejskie; fale powietrza przenosz napicie. Rozbawia mnie pewna
starsza pani, ktra mwic o tym zjawisku wyrazia si: "ycie jest takie dorane." Ta uwaga mwi
wicej ni cae tomy o presji, obowizkach i napiciu codziennego ycia. Jego natrtne, uporczywe
wymagania wywieraj na nas nieustajcy nacisk.
Zastanawiam si, czy obecne pokolenie Amerykanw nie przyzwyczaio si do napicia tak, e wiele
osb le si czuje, kiedy im go zabraknie. Gboki spokj lasw i dolin, tak dobrze znany naszym
przodkom, dla nich jest czym obcym, do czego nie s przyzwyczajeni. Tempo ich ycia jest tak due, e
w wielu przypadkach s ju niezdolni do czerpania ze rde spokoju i ciszy, jakich dostarcza natura.
Pewnego letniego popoudnia moja ona i ja poszlimy na dugi spacer do lasu. Zatrzymalimy si nad
przepiknym jeziorem Mohonk, ktre ley w jednym z najwspanialszych parkw narodowych w
Ameryce: trzy tysice hektarw dziewiczych zboczy, pord ktrych jezioro tkwi jak klejnot w lesie.
Sowo "mohonk" oznacza "jezioro na niebie". Niezliczone wieki temu jaki gigantyczny wstrzs ziemi
wyrzuci w gr te nagie skay. Wychodzi si z gbi lasu na brzeg urwiska, skd mona ogarn
wzrokiem rozlege doliny wrd skalistych, starych jak wiat wzgrz. Te lasy, gry i doliny mog
stanowi idealne schronienie przed zgiekiem wiata. Owego popoudnia, kiedy spacerowalimy, na
zmian pada letni deszcz i wiecio soce. Przemoklimy i zaczlimy troch narzeka, bo nasze ubrania
wyglday nieporzdnie. Potem jednak powiedzielimy sobie, e czowiekowi nie moe zaszkodzi
przemoczenie czyst deszczwk, e deszcz przyjemnie chodzi i orzewia twarz, i e zawsze mona
usi w socu, eby wyschn. Wdrowalimy pod drzewami, rozmawialimy, wreszcie zamilklimy.

Suchalimy uwanie; suchalimy ciszy i spokoju. cile rzecz biorc, las nigdy nie jest spokojny,
nieruchomy. Mnstwo rzeczy dzieje si w nim nieustannie, ale przyroda nie robi gwatownych haasw,
nawet wykonujc wielkie dziea. Dwiki przyrody s spokojne i harmonijne. Tamtego piknego
popoudnia, przyroda pooya na nas swoje uzdrawiajce rce i czulimy wyranie, jak uchodzi z nas
cae napicie. Wanie kiedy ogarnia nas ten czar, doszy nas sabe dwiki tego, co niektrzy uwaaj
za muzyk. Bya to nerwowa, pena napicia melodia. Wkrtce z lasu wyonia si trjka modych ludzi,
dwie kobiety i jeden mczyzna; ten ostatni taszczy przenone radio.
Byli to modzi ludzie z miasta, ktrzy wybrali si na spacer do lasu i wzili ze sob swj haas, co
wydao nam si bardzo smutne. Byli skdind bardzo sympatyczni; porozmawialimy z nimi mio.
Przyszo mi do gowy poprosi ich, eby wyczyli to urzdzenie i posuchali muzyki lasu, ale uznaem,
e nie jest moj rzecz ich poucza i w kocu poszli swoj drog. Rozmawialimy o tym, ile trac,
wdrujc przez ten spokj i nie chcc sysze muzyki starej jak wiat, melodii i harmonii, ktrej czowiek
nigdy nie dorwna: piewu wiatru w koronach drzew, sodkich dwikw ptasich piosenek, caego ta
muzyki sfer.
T muzyk wci jeszcze mona w Ameryce znale, w lasach i na wielkich rwninach, w dolinach, w
majestacie gr, i tam, gdzie ocean pieni si na mikkich, piaszczystych brzegach. Powinnimy
wykorzystywa jej uzdrawiajc si. Wspomnijcie sowa Jezusa: "Pjdcie wy sami osobno na miejsce
pustynne i wypocznijcie nieco." (Ewangelia wg w. Marka 6, 31) Teraz, gdy pisz te sowa i udzielam
wam tych dobrych rad, przypominaj mi si sytuacje, kiedy sam sobie musiaem przypomina o
stosowaniu tej prawdy: e musimy wci od nowa wprowadza cisz w swoje ycie, jeli mamy odczu jej
zbawienne dziaanie.
Pewnego jesiennego dnia pani Peale i ja pojechalimy do Massachusetts odwiedzi naszego syna Johna w
Deerfield Academy. Powiedzielimy mu, e przyjedziemy o jedenastej przed poudniem. Poniewa
chlubimy si dobrym, starym, amerykaskim obyczajem punktualnoci i poniewa mielimy troch
opnienia w stosunku do planu, jechalimy z karkoomn szybkoci przez jesienny pejza. Moja ona
odezwaa si:
- Norman, czy widziae to cudowne zbocze?
- Jakie zbocze? - zapytaem.
- Wanie je minlimy z tamtej strony - wyjania. - Spjrz na to pikne drzewo!
- Jakie drzewo? - Bylimy ju o mil za nim.
- To jeden z najpikniejszych dni, jakie kiedykolwiek widziaam - powiedziaa moja ona. - Czy w
ogle mona sobie wyobrazi tak niesamowite kolory, jak na tych wzgrzach Nowej Anglii w
padzierniku? Naprawd, czuj si z tego powodu szczliwa.
Ta jej uwaga zrobia na mnie takie wraenie, e zatrzymaem samochd, zawrciem i pojechaem
wier mili wstecz, by zobaczy jezioro, za ktrym wznosiy si gry odziane w jesienne kolory.
Usiedlimy, patrzylimy i medytowalimy. Bg w swoim geniuszu i umiejtnoci namalowa ten pejza
niezrwnanymi barwami, ktre tylko on potrafi uzyska. W spokojnych wodach jeziora odbijaa si Jego
chwaa, jako e byo w nim wida niezapomniany obraz grskich zboczy.
Przez dusz chwil siedzielimy bez sowa, a wreszcie moja ona przerwaa milczenie, wypowiadajc
jedyne stosowne w tym momencie zdanie: "Prowadzi mnie nad wody, gdzie mog odpocz". (Ksiga
Psalmw 23, 2) Do Deerfield dotarlimy na jedenast i nie bylimy zmczeni. Przeciwnie, bylimy do
gbi wypoczci.
Aby przyczyni si do zmniejszenia napicia, ktre jest powszechn plag, moesz zacz od
zwolnienia wasnego tempa. Aby to zrobi, musisz przede wszystkim uspokoi si. Nie zo si. Nie
irytuj si. wicz umiejtno bycia spokojnym. wicz "pokj Boy, ktry przewysza wszelki umys".
(List w. Pawa do Filipian, 4, 7) Obserwuj, jak wzbiera w tobie spokojne poczucie siy.
Pewien mj przyjaciel, ktry wyjecha na przymusowy wypoczynek w zwizku ze skutkami
intensywnoci ycia, napisa do mnie: "Wiele si nauczyem w czasie tego przymusowego odpoczynku.
Teraz lepiej ni przedtem rozumiem, e w spokoju zyskujemy wiadomo Jego obecnoci. ycie moe
ulec zmceniu. Ale Lao-tsy powiada:(r)Mtna woda, jeli postoi, stanie si czysta." Pewien lekarz
udzieli osobliwej porady swemu pacjentowi, agresywnemu, przebojowemu przedsibiorcy. Mwi on z

podnieceniem o nawale pracy, ktr musi wykona, i o tym, e musi ona by zrobiona natychmiast, bo
jknie, to...
- Co wieczr zabieram do domu aktwk wypchan rzeczami do zrobienia - powiedzia nerwowym
tonem.
- Dlaczego zabiera pan prac do domu na wieczr? - zapyta lekarz spokojnie.
- Bo musz j zrobi - odpar tamten ze zoci.
- Czy nikt inny nie moe tego zrobi albo chocia pomc panu? - zapyta lekarz.
- Nie - warkn tamten. - Tylko ja mog to wszystko zrobi. To musi by wykonane dobrze, a tylko ja
mog zrobi to tak, jak trzeba. Poza tym naley to szybko skoczy. Wszystko opiera si na mnie.
- Jeli wypisz panu recept, czy zastosuje si pan do niej? - zapyta lekarz.
Wierzcie lub nie wierzcie, ale recepta brzmiaa nastpujco. Pacjent mia wzi dwie wolne godziny
podczas kadego dnia pracy i pj na dugi spacer. Ponadto mia postara si o p dnia wolnego co
tydzie i spdzi ten czas na cmentarzu. Wprawio go to w osupienie:
- Dlaczego miabym spdza p dnia na cmentarzu?
- Dlatego - odpowiedzia lekarz - e chc, aby pan pospacerowa i popatrzy na nagrobki tych, ktrzy s
tam na stae. Chc, eby pan pomyla o tym, e wielu z nich znalazo si tam dlatego, e byli przekonani,
podobnie jak pan, e cay wiat spoczywa na ich barkach. Prosz rozway, e kiedy i pan znajdzie si
tam na stae, wiat bdzie si toczy dalej tak samo i cho jest pan wany, inni bd wykonywa prac,
ktr teraz bierze pan na siebie. Proponuj, eby pan usiad na jednym z grobw i powtarza to zdanie:
"Bo tysic lat w Twoich oczach jest jak wczorajszy dzie, ktry min, niby stra nocna." (Ksiga
Psalmw 90, 4)
Pacjent zrozumia. Zwolni tempo. Nauczy si przekazywa innym odpowiedzialne zadania. Osign
waciw ocen wasnej wanoci. Przesta si irytowa. Uspokoi si. I, dodajmy, pracuje teraz
wydajniej. Wprowadzi now organizacj pracy i przyznaje, e jego przedsibiorstwo lepiej prosperuje.
Inny znany przedsibiorca cierpia z powodu nieustannego napicia; jego umys znajdowa si w stanie
cigego gorczkowego podniecenia. Jak sam to opisa, "kadego ranka wyskakiwa z ka i natychmiast
rusza na najwyszych obrotach. Tak si pieszy, e na niadanie jad zawsze jajka na mikko, bo
najszybciej sieje poyka." To mordercze tempo sprawiao, e ju koo poudnia by wykoczony. Kadej
nocy wali si na ko w stanie kompletnego wyczerpania.
Tak si skada, e jego dom stoi w zagajniku. Ktrego dnia wczenie rano nie mg ju spa, wsta i
usiad przy oknie. Zainteresowa go widok ptaka, ktry wanie budzi si ze snu. Zauway, e ptak spa
z gow schowan pod skrzydem, otulony nastroszonymi pirkami. Kiedy si obudzi, wysun dzib
spod skrzyde, rozejrza si sennie dookoa, wycign jedn nog na ca dugo, jednoczenie
rozpocierajc skrzydo tak, e okryo t nog jakby wachlarzem. Potem podwin nog, zoy skrzydo i
powtrzy t sam operacj z drug nog i skrzydem, po czym znw schowa gow w pira na
rozkoszn krtk drzemk. Po chwili gowa znw si pojawia. Tym razem ptak rozejrza si z
zainteresowaniem, odrzuci ebek do tyu, jeszcze raz rozprostowa obie nogi i skrzyda, i wreszcie
rozpocz pie: melodyjn, przejmujc pie chwalc nowy dzie. piewajc zeskoczy z gazi, napi
si yk zimnej wody i zacz si rozglda za poywieniem. Mj znerwicowany przyjaciel powiedzia
sobie: "Skoro ptak wstaje w ten sposb, tak jako powoli i na luzie, czemu i ja nie miabym tak zaczyna
dnia?" I naprawd zrobi wszystko tak samo, cznie ze piewem, przy czym zauway, e piosenka miaa
szczeglnie dobroczynne, wyzwalajce dziaanie. - Nie umiem piewa - opowiada chichoczc - ale
wiczyem spokojne siedzenie na krzele i piewanie. piewaem gwnie hymny i wesoe piosenki.
Wyobra sobie, ja i piew, ale naprawd to robiem. Moja ona mylaa, e postradaem zmysy. Jedyna
przewaga, jak miaem nad ptakiem, to ta, e si te troch modliem. Potem, tak jak ten ptak, miaem
ochot co zje, i to co dobrego -jajka na bekonie. Zjadem je sobie powolutku. Potem poszedem do
pracy w swobodnym nastroju. Pomogo mi to zacz dzie bez napicia i przey go spokojnie, bez
nerww.
Pewien byy czonek pierwszorzdnego uniwersyteckiego zespou wiolarzy powiedzia mi, e ich
bardzo inteligentny trener czsto im przypomina: "eby wygra ten wycig, i kady inny, wiosujcie
powoli." Tumaczy, e zbyt szybkie wiosowanie powoduje wypadnicie z rytmu, a kiedy to si ju

stanie, bardzo trudno jest do niego wrci. A tymczasem inne zespoy wyprzedzaj zdezorganizowan
grup. Oto zaiste mdra rada: "eby posuwa si szybko, wiosuj powoli."
eby wiosowa czy pracowa powoli i w rwnym rytmie tak, aby wygra, ofiara nadmiernego tempa
powinna napeni spokojem swj umys, dusz, a take, dodajmy, swoje nerwy i minie Boym
spokojem, ktry bdzie jej ruchy koordynowa. Czy kiedykolwiek zastanawiae si nad tym, jak wan
rzecz jest mie Boy pokj w miniach i stawach? Moe stawy nie bolay by ci tak bardzo, gdyby by w
nich Boy pokj. Twoje minie pracuj harmonijnie, jeli pokj Boga, ktry je stworzy kieruje ich
dziaaniem. Codziennie przemawiaj do swoich mini, staww i nerww, mwic: "Nie uno si
gniewem". (Ksiga Psalmw 37, 1) Odpr si, lec na ku czy na kanapie, pomyl o kadym
waniejszym miniu, od gowy a do stp, i do kadego powiedz: "Teraz dotyka ci Boy pokj." Potem
sprbuj "poczu" w pokj w caym ciele. Po pewnym czasie twoje minie i stawy take to zauwa.
Przyhamuj, bo to na czym ci naprawd zaley poczeka na ciebie, jeli bdziesz do tego dy bez stresu i
napicia. Jeli postpujc pod przewodnictwem Boga i w Jego spokojnym, niespiesznym tempie, nie
osigniesz tego, to wida tak miao by i tak jest lepiej. Staraj si wic zdecydowanie narzuci sobie
normalne, naturalne, kierowane przez Boga tempo. wicz i chro spokj umysu. Naucz si sztuki
uwalniania si od nerwowego podniecenia. Aby to zrobi, zatrzymuj si co jaki czas mwic: "Teraz
porzucam nerwowe podniecenie. Wypywa ze mnie. Jestem spokojny." Nie zo si. Nie irytuj si.
wicz bycie spokojnym.
W osigniciu tego stanu skutecznego i wydajnego ycia pomaga praktykowanie uspokajajcych myli.
Codziennie wykonujemy szereg czynnoci, ktrych celem jest dbanie o ciao. Myjemy zby, kpiemy si,
gimnastykujemy. W podobny sposb powinnimy przeznaczy czas i zaplanowany wysiek na
utrzymanie umysu w zdrowiu. Jeden ze sposobw to usi spokojnie i przesun przez swj umys cig
uspokajajcych myli, na przykad przywoa wspomnienie wysokiej gry, doliny we mgle, migoczcego
w socu strumienia, srebrnego blasku ksiyca odbitego w wodzie. Co najmniej raz na dwadziecia
cztery godziny, najlepiej w najruchliwszej porze dnia, zatrzymaj si z rozmysem, cokolwiek robisz i
powi dziesi - pitnacie minut na wiczenie spokoju.
S momenty, kiedy jest spraw najwyszej wagi przytomnie zahamowa nadmierne tempo, a jedyny
sposb na to, eby si zatrzyma, to wanie si zatrzyma.
Pojechaem do pewnego miasta, gdzie miaem wygosi odczyt. Na dworcu powitaa mnie delegacja.
Popiesznie przewieziono mnie do ksigarni, gdzie podpisywaem ksiki, a nastpnie do drugiej
ksigarni, gdzie znw podpisywaem ksiki. Potem popiesznie zawieziono mnie na lunch. Po
popiesznym pokniciu lunchu popiesznie zawieziono mnie na spotkanie. Po spotkaniu zawieziono
mnie popiesznie do hotelu, gdzie przebraem si i skd zostaem popiesznie zabrany na przyjcie, gdzie
poznaem kilkaset osb i wypiem trzy szklanki ponczu owocowego. Nastpnie odwieziono mnie
popiesznie do hotelu i powiedziano mi, e mam dwadziecia minut na przebranie si do obiadu. Kiedy
si przebieraem, zadzwoni telefon i kto powiedzia:
- Prosz si popieszy, musimy pdzi na obiad.
Odpowiedziaem z podnieceniem:
- Ju pdz.
Wybiegem popiesznie z pokoju, a byem tak przejty, e nie mogem trafi kluczem do zamka.
Obejrzaem si popiesznie, by sprawdzi, czy jestem kompletnie ubrany, i popdziem do windy. Nagle
zatrzymaem si. Brako mi tchu. Zapytaem sam siebie: "O co tu chodzi? Jaki jest sens tego nieustannego
popiechu? Przecie to mieszne!"
Nastpnie zoyem sobie deklaracj wasnej niezalenoci, mwic: "Nie obchodzi mnie, czy pjd na
obiad. Nie obchodzi mnie, czy wygosz odczyt. Nie musz i na obiad i nie musz wygasza odczytu."
Spokojnie i z rozmysem wrciem do pokoju i niespiesznie otworzyem zamek. Zadzwoniem na d i
powiedziaem: "Jeli chcecie je, zaczynajcie. Jeli chcecie zatrzyma dla mnie miejsce, zejd za jaki
czas, ale nie bd ju wicej pdzi."
Zdjem paszcz, usiadem, cignem buty, pooyem nogi na stole i po prostu sobie siedziaem.
Potem otworzyem Bibli i bardzo powoli odczytaem na gos Psalm 121: "Wznosz swe oczy ku grom:

skde nadejdzie mi pomoc?" Zamknem ksik i zaczem rozmawia ze sob, mwic: "Uspokj si,
zacznij y wolniej, odpr si", a potem powiedziaem sobie: "Bg jest tu, Jego pokj dotyka mnie."
"Nie potrzebuj nic je - tumaczyem sobie - i tak jem za duo. Poza tym obiad na pewno bdzie
niezbyt smaczny, a jeli teraz posiedz sobie w spokoju, mj odczyt o smej bdzie lepszy."
Siedziaem wic odpoczywajc i modlc si przez pitnacie minut. Nigdy nie zapomn wraenia
spokoju i kontroli nad sob, z jakim wychodziem z pokoju. Miaem triumfalne uczucie, e co
przezwyciyem, e zapanowaem nad sob emocjonalnie. Kiedy dotarem do jadalni, inni koczyli
wanie pierwsze danie. Wszystko, co straciem, to zupa, a wedug zgodnej opinii wszystkich nie bya to
dua strata.
To zdarzenie byo zadziwiajcym dowiadczeniem uzdrawiajcej obecnoci Boga. Uzyskaem tak duo
po prostu zatrzymujc si, czytajc spokojnie Bibli, modlc si szczerze i oddajc si przez kilka minut
spokojnym mylom.
Wikszo lekarzy jest zdania, e wielu fizycznych dolegliwoci mona byoby unikn lub je
przezwyciy stosujc filozofi i metod nie irytowania si.
Pewien znaczny obywatel Nowego Jorku powiedzia mi, e jego lekarz zaleci mu, eby uda si do
naszej kocielnej poradni, "poniewa -jak stwierdzi - potrzebuje pan spokojnej filozofii yciowej.
Paskie zasoby si s na wyczerpaniu."
- Mj lekarz powiada, e eksploatuj si do ostatnich granic. Mwi, e jestem zbyt spity,
rozgorczkowany, e za duo si irytuj, i e jedyne pewne lekarstwo to wyrobi w sobie co, co on
nazywa spokojn filozofi yciow.
Mj go wsta i zacz chodzi po pokoju w t i z powrotem, wreszcie zapyta:
- Ale jak u licha mam tego dokona? atwiej powiedzie ni zrobi. w bardzo przejty dentelmen
powiedzia nastpnie, e jego lekarz udzieli mu pewnych rad pozwalajcych zdoby ow "spokojn
filozofi yciow". Rady te, tak jak je powtrzy, byy rzeczywicie mdre. - Jednak - wyjani - lekarz
poradzi mi, ebym przyszed tu do was do kocioa, bo uwaa, e jeli naucz si praktycznie stosowa
wiar, to da mi spokj ducha i obniy cinienie, a wtedy poczuj si lepiej. Ja rozumiem, e to ma sens,
ale w jaki sposb pidziesicioletni czowiek o nerwowym charakterze, takim jak mj ma nagle zmieni
nawyki caego ycia i stworzy sobie spokojn filozofi yciow?
Rzeczywicie, by to problem, poniewa w pan by kbkiem podranionych i skonnych do wybuchu
nerww. Chodzi w t i z powrotem, uderza w st, jego gos by wysoki i piskliwy. Robi wraenie
czowieka cakowicie wytrconego z rwnowagi i zagubionego. Niewtpliwie prezentowa si od
najgorszej strony, ale przez to ujawnia wewntrzny stan swojego ducha, a to pozwolio nam lepiej go
zrozumie i pomc mu.
Suchajc jego sw i obserwujc jego zachowanie, zrozumiaem na nowo, dlaczego Jezus Chrystus ma
tak niezwyky wpyw na ludzi. Dlatego wanie, e ma odpowied na tego rodzaju problemy. Tego
wanie dowiodem, zmieniajc nagle kierunek rozmowy. Bez adnych wstpw zaczem recytowa
fragmenty z Biblii, takie jak: "Przyjdcie do mnie wszyscy, ktrzy utrudzeni i obcieni jestecie, a ja
was pokrzepi." (Ewangelia wg w. Mateusza 11, 28) I dalej: "Pokj zostawiam wam, pokj mj daj
wam. Nie tak jak daje wiat, Ja wam daj. Niech si nie trwoy serce wasze ani si nie lka." (Ewangelia
wg w. Jana 14, 27) I jeszcze: "jego charakter stateczny Ty ksztatujesz w pokoju; w pokoju, bo tobie
zaufa." (Ksiga Izajasza 26, 3)
Wypowiadaem te sowa powoli, z namysem. W miar trwania recytacji zauwayem, e mj go
przesta by tak pobudzony. Ogarn go spokj i wkrtce obaj siedzielimy w milczeniu. Wydawao mi
si, e spdzilimy w ten sposb dobre kilka minut, cho by moe nie trwao to tak dugo. Wreszcie mj
go wzi gboki oddech.
- To dziwne - powiedzia - czuj si duo lepiej. Czy to nie osobliwe? Chyba te sowa to sprawiy.
- Nie tylko sowa - odpowiedziaem - cho maj one potne dziaanie na umys; stao si tu co
wikszego. On pana dotkn. Lekarz, ktrego dotyk uzdrawia. By tu, w tym pokoju.
Mj go nie okaza zdziwienia syszc to, lecz przytakn gorliwie i impulsywnie. Na jego twarzy
malowao si przekonanie.

- To prawda. Z pewnoci tu by. Czuem Go. Rozumiem, co pan ma na myli. Teraz wiem, e Jezus
Chrystus pomoe mi wyrobi w sobie spokojn filozofi yciow.
Ten czowiek odkry to, co wci odkrywaj kolejne tysice ludzi: e prosta wiara oraz praktykowanie
chrzecijaskich zasad i technik przynosz pokj, a przez to now si ciaa, umysu i ducha. Jest to
lekarstwo doskonae na zo i irytacj. Pomaga czowiekowi sta si spokojnym, a przez to zyska
dostp do nowych rde siy.
Oczywicie, w przypadku tego czowieka konieczne byo nauczenie go nowych schematw mylenia i
dziaania. Zrobilimy to po czci, podsuwaj c mu lektury napisane przez ekspertw w dziedzinie
duchowego ksztacenia. Nastpnie dalimy mu szereg lekcji chodzenia do kocioa. Pokazalimy, jak z
naboestwa w kociele uczyni terapi. Poinstruowalimy go o naukowym wykorzystaniu modlitwy i
relaksu. Dziki tej praktyce sta si w kocu zdrowym czowiekiem. Kady, kto chce realizowa ten
program i powanie stosowa te zasady w codziennej praktyce, moe w moim przekonaniu, uzyska
spokj i si. Wiele spord tych technik opisaem w niniejszej ksice. Przy przejmowaniu kontroli nad
emocjami rzecz pierwszorzdnej wagi jest codzienne wiczenie technik uzdrawiajcych. Kontroli nad
emocjami nie zdobywa si w aden magiczny ani atwy sposb. Nie mona jej uzyska przez samo
przeczytanie ksiki, cho to czsto pomaga. Jedyn pewn metod jest systematyczna, uporczywa,
naukowa praca i wzbudzenie w sobie twrczej wiary.
Proponuj zacz od najprostrzej praktyki, jak jest wiczenie fizycznego bezruchu. Nie chod po
pokoju. Nie splataj ani nie zaamuj rk. Nie wal w nic pici, nie krzycz, nie sprzeczaj si. Nie wprawiaj
si sam w roztrzsienie. Kiedy kto jest wzburzony, wszystkie jego ruchy uwydatniaj si. Zacznij wic
od najprostszego: przesta si rusza. Sta spokojnie, usid spokojnie, po si spokojnie. Nie podno
gosu.
Chcc wyrobi w sobie spokj i opanowanie, trzeba mie spokojne myli, gdy ciao reaguje na myli
pojawiajce si w umyle. Jest rwnie prawd, e mona uspokoi umys zaczynajc od uspokojenia
ciaa, to znaczy, e postawa fizyczna moe wywoa podan postaw umysow.
Wygaszajc prelekcj opowiedziaem o pewnym zdarzeniu, jakie miao miejsce podczas zebrania
komitetu, ktrego byem czonkiem. Jeden ze suchaczy by pod wielkim wraeniem tej opowieci i wzi
sobie do serca jej przesanie. Wyprbowa opisan w niej technik i donis mi, e okazaa si bardzo
skuteczna w opanowywaniu jego skonnoci do irytacji. A oto ta historia.
Uczestniczyem w zebraniu, podczas ktrego wywizaa si ostra dyskusja. Atmosfera stawaa si coraz
bardziej napita, niektrych wyranie ponosiy nerwy. Wymieniano nieprzyjemne uwagi. Nagle jeden z
obecnych wsta, spokojnie zdj marynark, rozpi konierzyk i pooy si na leance. Wszyscy
osupieli i kto zapyta go, czy le si czuje.
- Nie - powiedzia - czuj si wietnie, ale zaczynam by wcieky, a nauczyem si, e bardzo trudno
si wcieka na leco.
Wszyscy si rozemialimy, napicie opado. Nasz ekscentryczny przyjaciel opowiedzia jeszcze, e
wyprbowa na sobie "ma sztuczk". Mia gwatowne usposobienie, a kiedy zaczyna by wcieky,
czu, e zaciska pi i podnosi gos. Rozmylnie wic rozpostar kiedy palce, nie pozwalajc im zoy
si w pi. W miar jak roso jego napicie czy zo, znia gos i zaczyna mwi przesadnie cicho.
"Nie mona si kci szeptem" - powiedzia miejc si.
Ta metoda moe by skuteczna przy opanowywaniu wzburzonych uczu, irytacji i napicia, co wiele
osb stwierdzio dowiadczalnie. Pierwszym krokiem do osignicia spokj u jest wic opanowanie
reakcji fizycznych. Zdziwisz si, jak prdko ochodzi to twoje negatywne emocje, a kiedy one stygn,
zo i irytacja ustpuj. Bdziesz zdumiony, kiedy zauwaysz, ile oszczdzasz energii i siy. Bdziesz
duo mniej zmczony. Dobrym sposobem jest te wiczy umiejtno bycia flegmatycznym,
apatycznym, nawet obojtnym, do pewnego stopnia take powolnym. Osoby o takim usposobieniu s
mniej podatne na wybuchy emocji. Ludzie o bogatej osobowoci mog uzyska dobre rezultaty wiczc
tego rodzaju reakcje, przynajmniej w pewnym zakresie.
Oczywicie, nie chodzi o to, by straci wraliwo i zdolno do szczerego, intensywnego reagowania
waciw penym osobowociom. Ale wiczenie flegmatycznego zachowania moe pomc nerwowym,
spitym osobom uzyska emocjonaln rwnowag.

Poniej podaj szeciopunktowy plan, ktry mnie osobicie pomg ograniczy skonno do irytacji.
Poleciem go bardzo wielu osobom, ktre go stosuj i uwaaj za bardzo wartociowy.
1. Usid spokojnie na krzele. Powierz mu cay swj ciar. Zaczynajc od palcw u ng i posuwajc
si stopniowo a do gowy, rozlunij kad czstk ciaa. Powtarzaj sobie: "Moje palce u ng s
rozlunione - moje palce u rk - moje minie twarzy".
2. Wyobra sobie swj umys jako powierzchni jeziora w czasie burzy, wzburzon, pokryt pdzcymi
falami. Ale oto fale opadaj, powierzchnia jeziora staje si gadka, bez jednej zmarszczki.
3. Przez dwie - trzy minuty myl o najpikniejszych i najspokojniejszych widokach, jakie ogldae,
takich jak, na przykad, gra w wietle zachodzcego soca, gboka dolina o poranku, las w porze
poudnia albo blask ksiyca na wodzie. W pamici przeyj na nowo te widoki. 4. Powtarzaj powoli,
cicho, wydobywajc melodi kadego z nich, szereg sw wyraajcych spokj, jak na przykad: a)
ukojenie; (wymawiaj je rozwanie, w bardzo spokojny sposb) b) uciszenie; c) bezruch. Przypomnij
sobie inne sowa tego rodzaju i powtarzaj je.
5. Sporzd w pamici list tych chwil w swoim yciu, kiedy bye wiadomy czujnej opieki Boga;
przypomnij sobie, e kiedy bye zatroskany i niespokojny, On opiekowa si tob i sprawi, e wszystko
skoczyo si dobrze. Nastpnie powtrz gono sowa starego hymnu: "Kto si w opiek odda Panu
swemu, A caym sercem szczerze ufa Jemu, miele rzec moe, mam obroc Boga, Nie przyjdzie na
mnie adna straszna trwoga." 6. Powtarzaj nastpujcy fragment, ktry ma niezwyk moc uspokajania
umysu: "Jego charakter stateczny Ty ksztatujesz w pokoju; w pokoju, bo Tobie zaufa." (Ksiga Izajasza
26, 3) Powtarzaj to wiele razy w cigu dnia, kiedy tylko masz woln choby najkrtsz chwil. Jeli
moesz, powtarzaj te sowa na gos. Wyobra je sobie jako aktywne substancje przenikajce twj umys,
przesyajce do wszystkich jego zakamarkw kojcy balsam. To najlepsze znane lekarstwo suce
usuwaniu napicia z umysu. W miar wiczenia opisanych w tym rozdziale technik, skonno do
zoci i irytacji bdzie ustpowa. Proporcjonalnie do twoich postpw, energia, dotychczas zuywana
bezproduktywnie na wybuchy zoci, ujawni si jako zwikszona zdolno do radzenia sobie z
wyzwaniami ycia.
Rozdzia 7.&
Spodziewaj si najlepszego,
a przyjdzie
- Dlaczego mj syn okazuje si do niczego w kadej pracy, jak dostanie? - pyta, nie mogc tego
zrozumie, zmartwiony ojciec trzydziestolatka. Rzeczywicie trudno byo poj niepowodzenia tego
modego czowieka, wydawao si bowiem, e niczego mu nie brak. Pochodzc z dobrej rodziny,
otrzyma na starcie wysze od przecitnego wyksztacenie i moliwoci. Mia w sobie jednak tragiczn
podatno na poraki. Wszystko, czego si dotkn, koczyo si fiaskiem. Naprawd si stara, ale nie
mg osign sukcesu. A znalaz sposb - miesznie prosty, ale potny sposb. Po jakim czasie
stosowania owego nowo odkrytego sekretu straci skonno do poraek, zyska talent do odnoszenia
sukcesw. Jego osobowo i siy zintegroway si, tworzc zdoln do skutecznego dziaania cao.
Niedawno w czasie wsplnego lunchu nie mogem si powstrzyma od wyraenia podziwu dla tego
dynamicznego modego czowieka bdcego u szczytu powodzenia.
- Zadziwiasz mnie - powiedziaem. - Kilka lat temu bye nieudacznikiem. Teraz rozwine oryginalny
pomys w dobrze prosperujce przedsiwzicie. Jeste wan osob w lokalnej spoecznoci. Czy moesz
mi wyjani t niezwyk przemian?
- Tak naprawd to byo cakiem proste - odpowiedzia. - Nauczyem si magii wiary. Odkryem, e jeli
kto spodziewa si najgorszego, otrzyma najgorsze, jeli za spodziewa si najlepszego, otrzyma
najlepsze. Wszystko, co si ze mn stao, stao si dziki praktyce opartej na jednym wersecie z Biblii.
- Jaki to werset?
- "Wszystko moliwe jest dla tego, kto wierzy." (Ewangelia wg w. Marka 9, 23) Wychowaem si w
wierzcej rodzinie i syszaem ten werset wiele razy, ale nigdy na mnie specjalnie nie oddziaa. Pewnego

dnia w kociele usyszaem, jak pan te sowa szczeglnie podkrela. W nagym przebysku zrozumiaem,
e to, czego mi brakowao, to umys umiejcy i przyzwyczajony wierzy, myle pozytywnie, ufa Bogu
i sobie. Stosujc si do pana rady, powierzyem si Bogu i wiczyem opisane przez pana techniki wiary.
Nauczyem si myle pozytywnie o wszystkim. Jednoczenie staram si y uczciwie. - Umiechn si i
mwi dalej: - Bg i ja zawizalimy spk. Kiedy przyjem t strategi, wszystko zaczo si zmienia
prawie natychmiast. Nabraem zwyczaju spodziewania si najlepszego, zamiast najgorszego, i tak te
szy moje interesy. Zdaje si, e to co w rodzaju cudu, prawda? - zapyta, koczc t fascynujc
opowie. Nie by to jednak aden cud. C si w rzeczywistoci stao? w czowiek nauczy si
posugiwa jednym z najpotniejszych praw rzdzcych wiatem, prawem uznawanym zarwno przez
psychologi, jak i religi, a mianowicie: zmie swoje nawyki mylowe, ucz si wiary zamiast niewiary,
oczekiwania zamiast zwtpienia; w ten sposb wszystko przenosi si do krlestwa moliwoci.
Nie znaczy to, e poprzez wiar na pewno dostaniesz wszystko, czego chcesz, albo mylisz, e chcesz. To
mogoby nie by dla ciebie dobre. Kiedy zaufasz Bogu, On poprowadzi twj umys tak, e nie bdziesz
pragn rzeczy, ktre s dla ciebie niedobre lub sprzeczne z Jego wol. Ale oznacza to z ca pewnoci,
e kiedy nauczysz si wierzy, to wszystko, co byo pozornie niemoliwe, przesuwa si w sfer
osigalnego. Wielkie XZQCT^ wreszcie staj si moliwe.
Sawny psycholog William James powiedzia: "Na pocztku niepewnego przedsiwzicia nasza wiara
jest jedyn (zrozum to, jedyn) rzecz, ktra moe nam zapewni powodzenie." Nauczy si wierzy to
rzecz pierwszorzdnej wagi. Jest to podstawowy czynnik powodzenia dowolnego przedsiwzicia. Kiedy
spodziewasz si najlepszego, wyzwalasz w swoim umyle magiczn si, ktra na mocy prawa
przycigania sprowadza do ciebie to, co rzeczywicie najlepsze. Jeli jednak spodziewasz si najgorszego,
wyzwalasz w swoim umyle odpychajc si, ktra odrzuca od ciebie pomylno. Zdumiewajce jest,
jak niezachwiane oczekiwanie najlepszego uruchamia siy, dziki ktrym owo najlepsze materializuje
si.
Ciekawy przykad ilustrujcy to zjawisko opisa kilka lat temu Hugh Fullerton, sawny autor historii
sportowych z minionej epoki. Kiedy byem chopcem, Hugh Fullerton by moim ulubionym autorem
takich opowieci. Historia, ktrej nigdy nie zapomniaem, opowiadaa o Joshu O'Reilly, ktry by swego
czasu trenerem klubu San Antonio w lidze teksaskiej. O'Reilly mia wspaniaych graczy; siedmiu z nich
osigno wyniki po trzydzieci procent punktowanych trafie i wicej, i wszyscy myleli, e jego
druyna z atwoci zdobdzie mistrzostwo. Tymczasem w druynie nastpio zaamanie; na pierwszych
dwadziecia meczw przegrali siedemnacie. Gracze nie trafiali w pik i zaczli wzajemnie si oskara
o przynoszenie pecha druynie.
W meczu z druyn Dallas, ktra tamtego roku bya raczej saba, tylko jeden gracz z San Antonio
uzyska trafienie i, co dziwniejsze, by to miotacz. Druyna O'Reillyego przegraa tego dnia z kretesem. Po
meczu gracze spotkali si w klubie. Byli niepocieszeni. Josh O'Reilly wiedzia, e ma druyn zoon z
gwiazd, i zrozumia, e problem polega na ich niewaciwym myleniu. Przestali spodziewa si celnych
trafie, przestali spodziewa si wygranej; spodziewali si poraki. Nie myleli jak zwycizcy, lecz jak
przegrani. Tor ich myli wytyczaa nie nadzieja, lecz zwtpienie. Ten negatywny proces mylowy
paraliowa ich, usztywni ich minie, naruszy synchronizacj i blokowa swobodny przepyw energii w
druynie.
W owym czasie w tej okolicy popularny by pewien kaznodzieja nazwiskiem Schlater. Podawa si za
uzdrowiciela i, jak si wydawao, uzyskiwa zdumiewajce wyniki. Tumy toczyy si, by go usysze, i
niemal wszyscy w niego wierzyli. By moe ta wiara w jego moc przyczynia si do jego osigni.
O'Reilly zwrci si do kadego z graczy o poyczenie dwch najlepszych kijw. Nastpnie poprosi
ich, eby zaczekali w klubie, a wrci. Zaadowa kije na taczk i gdzie z nimi poszed. Nie byo go
przez godzin. Wrci i triumfalnie oznajmi graczom, e kaznodzieja Schlater pobogosawi ich kije i
teraz jest w nich sia niemoliwa do pokonania. Gracze byli zdumieni i zachwyceni.
Nastpnego dnia pokonali Dallas, zdobywajc 20 punktw przy 37 uderzeniach na baz. Ruszyli po
mistrzostwo jak burza i zdobyli je, a Hugh Fullerton, koczc opowiadanie powiedzia, e przez cae lata
kady gracz na Poudniowym Zachodzie gotw by duo zapaci za "kij od Schlatera". Cokolwiek by
sdzi o mocy Schlatera, pozostaje faktem, e co niezwykego zaszo przede wszystkim w umysach

tych graczy. Zmieni si charakter ich mylenia. Zaczli myle w duchu nadziei, a nie wtpienia.
Spodziewali si nie najgorszego, lecz najlepszego. Pragnli dobrych wynikw i zwycistwa i osignli je.
Mieli si, by zdoby to, czego chcieli. Same kije byy takie jak przedtem -jestem tego pewien - ale
umysy ludzi, ktrzy nimi grali, byy inne. Teraz wiedzieli, e mog dobiec do baz. Wiedzieli, e mog
wygra. Nowy sposb mylenia odmieni ich umysy tak, e moga w nich dziaa twrcza sia wiary.
Moe nie radzisz sobie zbyt dobrze w grze, jak jest ycie. Moe uderzae ju wiele razy i wci masz
aonie nisk liczb trafie. Pozwl, e co ci zaproponuj. Gwarantuj, e to pomoe. Swoj pewno
opieram na tym, e tysice ludzi prboway tego sposobu z bardzo dobrymi skutkami. Wszystko
zdecydowanie si zmieni, jeli sprbujesz powanie tej nowej metody.
Zacznij czyta Nowy Testament i zauwa, ile razy mwi si tam o wierze. Wybierz tuzin najdobitniej
szych zda mwicych o wierze, takich, ktre ci si najbardziej podobaj. Naucz si ich na pami.
Pozwl, by zawarta w nich idea wiary zapada w twoj wiadomo. Powtarzaj je wielokrotnie, zwaszcza
przed pjciem spa. Drog duchowej osmozy przenikn one z twojej wiadomoci do podwiadomoci i
z czasem odmienia twj zasadniczy schemat mylowy. Proces ten uczyni z ciebie czowieka, ktry
wierzy, ktry oczekuje, a kiedy staniesz si taki, po pewnym czasie okaesz si te czowiekiem, ktry
zdobywa. Bdziesz dysponowa now si, ktra pozwoli ci osiga to, o czym Bg i ty zdecydujecie, e
naprawd tego pragniesz w yciu.
Najpotniejsz moc tkwic w czowieku jest technika stosowania siy duchowej, o ktrej uczy Biblia.
Opisuje ona bardzo wnikliwie metod, dziki ktrej czowiek moe sta si kim. Wiara, ufno,
pozytywne mylenie, wiara w Boga, wiara w innych ludzi, wiara w siebie, wiara w ycie: oto istota tej
metody. "Wszystko moliwe jest dlatego, kto wierzy" - powiada Pismo. (Ewangelia wg w. Marka 9, 23)
"Jeli bdziecie mie wiar... nic niemoliwego nie bdzie dla was." (Ewangelia wg w. Mateusza 17, 20)
"Wedug wiary waszej niech wam si stanie." (Ewangelia wg w. Mateusza 9, 29) Wierzcie, wierzcie,
wierzcie - tak Biblia wbija nam do gowy prawd, e wiara przenosi gry.
Tylko kto sceptyczny, kto nigdy nie dowiadczy dziaania waciwego mylenia, moe wtpi w
prawdziwo moich zapewnie o zdumiewajcych skutkach stosowania tej techniki.
Kiedy spodziewasz si najlepszego, nie za najgorszego, wszystkie sprawy zaczynaj wyglda lepiej, a
to dlatego, e uwolniony od zwtpienia moesz woy ca dusz w podejmowane przedsiwzicie, a nic
nie stanie na drodze temu, kto caym sob skupia si na jakim problemie. Kiedy podchodzisz do
problemu jako zintegrowana jednostka, problem, ktry sam w sobie jest przejawem dezintegracji musi
ustpi.
Kiedy nastpuje pena koncentracja wszystkich twoich si - fizycznych, emocjonalnych i duchowych
-cznie stanowi one potg, ktrej nic si nie oprze.
Spodziewanie si najlepszego oznacza, e wkadasz cae serce (to znaczy istot, esencj swojej
osobowoci) w to, co chcesz osign. Ludzie odnosz yciowe poraki nie z braku zdolnoci czy
moliwoci, lecz z braku penego zaangaowania. Nie oczekuj sukcesu caym sercem; nie wkadaj
caego serca w to, co robi, nie oddaj si temu. Osoba, ktra nie jest oddana temu, do czego dy, nie
moe uzyska pomylnych rezultatw.
Klucz do sukcesu yciowego, do osignicia tego, czego si gboko pragnie, polega na tym, eby by
swobodnym i caym sob rzuci si w swoj prac czy jakiekolwiek inne przedsiwzicie. Innymi sowy,
cokolwiek robisz, powi temu wszystko. Powi caego siebie. Niczego nie zatrzymuj. ycie nie
moe odmwi osobie, ktra daje z siebie wszystko. Niestety, wikszo ludzi tego nie robi. cilej,
bardzo niewielu ludzi tak robi i taka jest tragiczna przyczyna niepowodze lub czciowych tylko
powodze.
Synny kanadyjski trener lekkiej atletyki, Ace Percival, powiada, e wikszo ludzi, zarwno
sportowcw jak i nie-sportowcw, to "zachowywacze", czyli tacy, ktrzy zawsze chowaj co w
rezerwie. Nie inwestuj siebie w stu procentach. Dlatego nigdy nie osigaj szczytu swoich moliwoci.
Ray Barber, znany sprawozdawca baseballowy, powiedzia mi, e zna bardzo niewielu sportowcw,
ktrzy dawali z siebie wszystko.
Nie bd "zachowywaczem". Wyjd yciu naprzeciw caym sob, a i ono nie bdzie przed tob niczego
chowa.

Sawny akrobata wiczcy na trapezie instruowa swoich uczniw, jak wiczy na najwyszym drku.
Wreszcie, udzieliwszy wszystkich potrzebnych wyjanie i instrukcji, poprosi ich, eby pokazali co
umiej. Jeden z uczniw spojrza wysoko w gr na niebezpieczn erd, na ktrej mia si znale i
ogarn go nagy lk. Zamar. Zobaczy przeraajc wizj swojego upadku na ziemi. Nie mg si
poruszy, tak gboki by jego strach. "Nie mog tego zrobi! Nie mog!" - wyszepta bez tchu. Instruktor
obj go ramieniem i powiedzia: "Moesz, synu; powiem ci jak." Nastpnie wypowiedzia zdanie,
ktrego warto jest nieoszacowana. Jest to jedno z najmdrzejszych zda, jakie kiedykolwiek syszaem.
Powiedzia: "Przerzu swoje serce przez drek, a twoje ciao pjdzie za nim."
Przepisz sobie to zdanie. Zapisz je na kartce i schowaj do kieszeni. W je pod szyb na swoim biurku.
Przyczep je na cianie. Przyklej na lustrze, przed ktrym si golisz. A jeszcze lepiej, zapisz je w swoim
umyle, ty, ktry naprawd chcesz co zrobi ze swoim yciem. To zdanie jest przepenione si.
"Przerzu swoje serce przez drek, a twoje ciao pjdzie za nim."
Serce jest symbolem twrczej aktywnoci. Napenij swoje serce pomiennym entuzjazmem wobec tego,
czym chcesz by i dokd chcesz doj. Niech to utkwi w twojej podwiadomoci tak mocno, e nie
przyjmiesz do wiadomoci adnego "nie"; wwczas caa twoja osobowo pody tam, gdzie poprowadzi
ci serce. "Przerzu swoje serce przez drek": to znaczy, przerzu swoj wiar przez trudnoci, afirmacj
przez kad przeszkod, wizualne wyobraenie powodzenia przez wszystko, co stanie ci na drodze.
Innymi sowy, przerzu przez drek swoj duchow esencj, a materialna cz twojej osoby pody
zwyciskim ladem napenionego wiar umysu. Spodziewaj si najlepszego, nie najgorszego, a
osigniesz to, czego pragnie twoje serce. Ostatecznie kady otrzymuje to, co ma w sercu, dobre czy ze,
silne czy sabe. Emerson powiedzia: "Strze si tego, czego pragniesz, bo otrzymasz to."
Praktyczn warto tej filozofii ilustruje przypadek modej kobiety, z ktr rozmawiaem wiele lat temu.
Umwia si ze mn na godzin drug pewnego popoudnia w moim biurze. Bdc tego dnia bardzo
zajty, troch si spniem i byo ju pi po drugiej, kiedy wszedem do pokoju, gdzie na mnie czekaa.
Wida byo, e jest niezadowolona, bo miaa zacinite wargi. - Jest pi po drugiej, a umwilimy si
na drug - powiedziaa. - Wysoko ceni punktualno.
- Ja rwnie. Uwaam, e zawsze powinno si by punktualnym, i mam nadziej, e pani zechce mi
wybaczy to spnienie - odpowiedziaem z umiechem.
Ona jednak nie bya w nastroju do umiechw. Powiedziaa sucho: - Mam wany problem, ktry chc
panu przedstawi i oczekuj odpowiedzi. - Po czym wypalia: - Mog rwnie dobrze powiedzie to
wprost. Chc wyj za m.
- C - odrzekem - to zupenie normalne yczenie i chtnie pani pomog. - Chc wiedzie, dlaczego to
mi si nie udaje - cigna. - Ile razy poznam jakiego mczyzn, zaprzyjani si z nim, zaraz okazuje
si, e gdzie przepad i nastpna szansa mina. A ja - dodaa szczerze - nie jestem coraz modsza.
Prowadzi pan poradni problemw osobistych, zajmuje si pan ludmi, ma pan pewne dowiadczenie,
stawiam wic ten problem przed panem. Prosz mi powiedzie, dlaczego nie mog wyj za m?
Przyjrzaem si jej, zastanawiajc si, czy jest osob, do ktrej mona mwi wprost, gdy pewne rzeczy
musiay zosta powiedziane, jeli na serio oczekiwaa porady. W kocu uznaem, e jest osob
wystarczajco duego formatu, by przekn lekarstwo niezbdne, aby moga naprawi swoj
osobowo. Powiedziaem wic:
- Dobrze, przeanalizujmy wic sytuacj. Najwyraniej ma pani nieprzecitny umys i osobowo, a
take, jeli wolno mi to powiedzie, jest pani bardzo przystojn mod dam.
Wszystko to byo prawd. Obsypaem j wszystkimi pochwaami, jakie mogem uczciwie
wypowiedzie, potem jednak dodaem:
- Myl, e rozumiem, na czym polega pani problem. Zbesztaa mnie pani za to, e spniem si pi
minut na spotkanie. Bya pani dla mnie naprawd surowa. Czy kiedykolwiek przyszo pani do gowy, e
taka postawa jest cakiem powan wad? Myl, e m miaby naprawd cikie ycie, gdyby cay
czas trzymaa go pani tak krtko. Obawiam si, e nawet gdyby pani wysza za m, pani ycie
maeskie nie byoby udane. Mio nie moe rozwija si pod panowaniem jednej osoby.
Nastpnie powiedziaem:

- Ma pani zwyczaj zaciska usta w sposb, ktry zdradza skonno do dominacji. Mog pani
powiedzie, e przecitny mczyzna nie lubi, kiedy kto nad nim dominuje, przynajmniej nie tak, eby o
tym wiedzia. - Dodaem jeszcze: - Myl, e byaby pani bardzo atrakcyjn osob, gdyby pozbya si
pani tych twardych rysw na twarzy. Powinna pani mie w sobie troch mikkoci, czuoci, a pani twarz
jest zbyt surowa.
Potem przyjrzaem si jej sukni, ktra wygldaa na kosztown, ale nie ukadaa si dobrze, i
powiedziaem:
- To moe niezupenie moja dziaka i mam nadziej, e to pani nie urazi, ale moe mogaby pani zrobi
tak, eby ta suknia wisiaa troch lepiej. - Wiedziaem, e moje okrelenie byo niezrczne, ale ona
przyja je z humorem i rozemiaa si gono. Powiedziaa:
- Uywa pan osobliwych wyrae, ale rozumiem, o co chodzi. Zasugerowaem jeszcze:
- Moe dobrze byoby te ufryzowa wosy. S troch niesforne. I mogaby pani doda odrobin sodko
pachncych perfum. Ale to, co jest naprawd wane, to nowe nastawienie, ktre zmieni wygld pani
twarzy, nadajc jej ten nieuchwytny wyraz duchowej radoci. Jestem pewien, e to wyzwoli w pani urok
i pikno.
- No, naprawd - wybuchna. - Nie spodziewaam si otrzyma takiego zestawu porad od duchownego.
- Spodziewam si, e nie - zachichotaem - ale w dzisiejszych czasach musimy si zajmowa wszystkimi
aspektami ludzkich problemw. Opowiedziaem jej nastpnie o pewnym starym profesorze, "Rollym"
Walkerze, ktry uczy mnie na uniwersytecie Ohio Wesleyan. Mawia on: "Bg prowadzi salon
piknoci." Opowiada, e niektre dziewczta podczas studiw byy bardzo adne, ale kiedy
przyjeday odwiedzi campus trzydzieci lat pniej, z ich urody niewiele zostawao. Ksiycoworany urok modoci przemija. Inne za w modoci byy bardzo przecitne, a powracay po trzydziestu
latach jako pikne kobiety. "Na czym polegaa rnica? - zapytywa. - Na twarzach tych drugich
wypisane byo pikno wewntrznego, duchowego ycia." -I dodawa: "Bg prowadzi salon piknoci."
Moda dama zastanawiaa si przez par minut nad tym, co jej powiedziaem, po czym rzeka:
- Jest duo prawdy w tym, co pan mwi. Sprbuj.
I tu jej silna osobowo okazaa si przydatna. Rzeczywicie sprbowaa. Mino wiele lat i
zapomniaem o niej. A kiedy, w pewnym miecie, podesza do mnie po prelekcji przeliczna moda pani
z przystojnym mczyzn i dziesicioletnim chopcem. Zapytaa z umiechem: -I jak teraz wisi, pana
zdaniem?
- Co jak wisi? - zapytaem, nie rozumiejc.
- Moja suknia. Czy myli pan, e dobrze wisi?
Cakiem osupiay odpowiedziaem:
- Tak, wydaje mi si, e wisi wietnie, ale dlaczego pani pyta? - Czy pan mnie nie poznaje? - zapytaa.
- Spotykam mnstwo ludzi - powiedziaem. - Ale szczerze mwic, wydaje mi si, e nigdy dotd pani
nie widziaem.
Wwczas przypomniaa mi o naszej rozmowie sprzed lat, ktr tu opisaem. - Prosz, niech pan pozna
mojego ma i synka. To, co pan mi powiedzia, byo absolutn prawd - powiedziaa powanie. - Kiedy
do pana przyszam, byam najbardziej sfrustrowan, nieszczliw osob, jak mona sobie wyobrazi,
ale zastosowaam si do rad, ktre pan mi podsun. I podziaay.
Potem odezwa si jej m. Powiedzia:
- Nie ma i nigdy nie byo sodszej osoby ni Mary.
Musz przyzna, e rzeczywicie tak wygldaa. Najwyraniej odwiedzia "salon piknoci" Pana Boga.
Nie tylko staa si wewntrznie miksza i agodniejsza, lecz take wykorzystaa waciwie wspania
cech, ktr bya obdarzona, mianowicie energi w deniu do celu. To doprowadzio j do pragnienia
zmiany wasnej osobowoci w taki sposb, eby jej marzenia mogy si speni. Miaa t cech, ktra
pozwolia jej wzi si w gar i zastosowa odpowiednie techniki duchowe; miaa te gbok i zarazem
prost wiar, e to, czego pragnie jej serce jest moliwe do osignicia przez twrcze, pozytywne
dziaanie.

Recepta jest wic nastpujca: wiedzie czego si chce; sprawdzi, czy jest to suszne; zmieni si w
taki sposb, eby to, czego chcemy, mogo w naturalny sposb przyj do nas, nie traci wiary. Twrcza
sia wiary stymuluje ten szczeglny zbieg okolicznoci, dziki ktremu yczenie moe si speni.
Badacze dynamiki mylenia coraz lepiej zdaj sobie spraw z wartoci nauk Jezusa, zwaszcza takich
prawd jak: "Wedug wiary waszej niech wam si stanie." (Ewangelia wg w. Mateusza 9, 29) Wedug
twojej wiary w siebie, wedug twojej wiary w swoj prac, wedug twojej wiary w Boga: tak daleko i nie
dalej. Jeli wierzysz w to, co robisz i w siebie, i w moliwoci, jakie daje twj kraj, jeli wierzysz w Boga
i jeli bdziesz ciko pracowa, wkadajc cae serce w swj wysiek, - innymi sowy, jeli "przerzucisz
swoje serce przez drek", moesz wznie si na dowolnie wysokie miejsce, jakie sobie wymarzye dla
swojego ycia, swojej suby, swoich dokona. Zawsze kiedy masz przed sob "drek", przeszkod,
zatrzymaj si, zamknij oczy, wyobra sobie wszystko, co jest ponad drkiem, lecz nic z tego, co jest
poniej, po czym w wyobrani rzu "swoje serce" na drug stron i poczuj, jak spywa na ciebie
wznoszca sia. Wierz, e dowiadczasz tego przypywu mocy. Zdziwisz si, jak bdzie wielka. Jeli w
gbi umysu uzmysawiasz sobie to, co najlepsze, i uruchamiasz si wiary, otrzymasz to, co najlepsze.
Oczywicie, dc do tego, co najlepsze, trzeba wiedzie, czego si chce od ycia. Moesz osign cel,
twoje marzenia mog si speni, moesz dotrze, tam, gdzie chcesz - ale tylko wtedy, jeli wiesz, jaki
jest twj cel. Twoje oczekiwanie i spodziewanie si musi dotyczy czego jasno okrelonego. Wielu
ludzi do niczego nie dochodzi po prostu dlatego, e nie wiedz, do czego chc doj. Nie maj
wyranego, jasno wyznaczonego celu. Nie mona spodziewa si najlepszego, jeli myl do tego nie
dy. Pewien dwudziestoszecioletni modzieniec przyszed do mnie po rad, poniewa by
niezadowolony ze swojej pracy. By ambitny, chcia wicej znaczy w yciu, chcia wiedzie, jak
poprawi swoj sytuacj. Jego motywy wydaway si uczciwe i sensowne.
- A co by pan chcia osign? - zapytaem.
- Nie wiem dokadnie - powiedzia z wahaniem. - Nigdy si nad tym nie zastanawiaem. Wiem tylko, e
chc osign wicej, ni mam teraz. - Co pan najlepiej umie? - zapytaem. - Jakie s pana gwne
zalety? - Nie wiem - odpowiedzia - tego te nigdy nie przemylaem. - Ale co by pan chcia robi,
gdyby pan mg wybiera? Co pan naprawd chce robi? - pytaem uparcie.
- Nie potrafi powiedzie - odpowiedzia tpo. - Waciwie nie wiem, co chciabym robi. Nigdy o tym
nie mylaem. A pewnie powinienem. - Widzi pan - powiedziaem - chce pan ruszy si z miejsca, w
ktrym pan jest, i gdzie doj, ale nie wie pan, dokd. Nie wie pan, co pan umie, ani co pan by chcia
robi. Musi pan troch uporzdkowa swoje myli, zanim zacznie dy do jakich osigni.
To jest przyczyna niepowodzenia wielu osb. Nigdy do niczego nie dochodz, bo maj mgliste pojcie o
tym, do czego chc doj, co chc zrobi. Brak celu nie moe prowadzi do celu.
Dokonalimy nastpnie gruntownej analizy osobowoci, sprawdzajc moliwoci tego modego
czowieka, i odkrylimy kilka cennych cech, o ktrych nie wiedzia, e je posiada. Potrzeba mu byo
jeszcze energii, ktra pchnaby go naprzd, nauczylimy wic go technik stosowanej wiary. Dzi jest na
dobrej drodze do sukcesu. Wie, dokd i jak chce doj. Wie, co jest dla niego owym "najlepszym",
spodziewa si to osign i osignie - nic go nie powstrzyma.
Zadaem redaktorowi naczelnemu duego dziennika, czowiekowi o porywajcej indywidualnoci
pytanie:
- Jak zosta pan naczelnym tej wanej gazety?
- Chciaem tego - odpowiedzia po prostu.
- Czy to wszystko? - zapytaem. - Chcia pan zosta naczelnym duego dziennika, wic pan nim jest?
- Moe to nie jest zupenie wszystko, ale po duej czci na tym to polegao. Uwaam, e jeli si chce
do czego doj, trzeba zdecydowanie okreli, jaki jest ten cel. Trzeba by pewnym, e jest on suszny.
Nastpnie trzeba go odbi w swoim umyle jak fotografi i utrzymywa go tam przez cay czas. Trzeba
ciko pracowa, wierzy, a myl stanie si tak potna, e sprowadzi sukces. Istnieje silna tendencja do
stawania si tym, co umys sobie wyobrazi, jeli tylko trzyma si ten obraz dostatecznie mocno i jeli cel
jest suszny.
Powiedziawszy to, redaktor wyj z portfela zniszczon, wytart kartk i powiedzia:

- Ten cytat powtarzam kadego dnia. Sta si moj dominujc myl. Przepisaem w cytat i podaj go
tutaj: "Czowiek, ktry polega na sobie, myli pozytywnie, jest optymist i podejmuje prac z wiar w
sukces, dziaa jak magnes. Przyciga ku sobie twrcze moce wszechwiata." To fakt, e czowiek, ktry
myli optymistycznie i z pozytywnym poczuciem pewnoci siebie, dziaa rzeczywicie jak magnes i
wyzwala siy, potrzebne mu do osignicia celu. Zawsze wic spodziewaj si najlepszego. Nigdy nie
myl o najgorszym. Wyrzu je ze swoich myli. Niech w twojej gowie nie bdzie ani jednej myli o tym,
e najgorsze moe nastpi. Unikaj jakiegokolwiek zastanawiania si nad najgorszym, poniewa
wszystko, co wpucisz do swego umysu, moe tam urosn. Wpuszczaj wic najlepsze i tylko najlepsze.
Odywiaj je, koncentruj si na nim, uwypuklaj je, wyobraaj je sobie, mdl si o nie, otocz je wiar ze
wszystkich stron. Uczy je swoj obsesj. Oczekuj najlepszego, a duchowa, twrcza moc umysu,
wspomagana moc Boga, wytworzy najlepsze.
Moliwe, e teraz, czytajc t ksik, znajdujesz si w sytuacji, ktr uwaasz za najgorsz, i by moe
powiesz, e adna ilo pozytywnego mylenia nie zmieni danej sytuacji. Tak jednak nie jest. Nawet jeli
jeste na dnie, najlepsze istnieje potencjalnie w tobie. Musisz je tylko znale, wyzwoli i podnie si
razem z nim. Wymaga to niewtpliwie odwagi i charakteru, ale gwnym i najpotrzebniejszym
czynnikiem jest wiara. Pielgnuj wiar, a znajdziesz te odwag.
Pewn kobiet trudnoci yciowe zmusiy do podjcia pracy, do ktrej nie miaa adnego
przygotowania, mianowicie akwizycji. Podja si obnonej prezentacji i sprzeday odkurzaczy. Bya
negatywnie nastawiona do siebie i do swojej pracy. "Nie wierzya, e moe to robi." "Wiedziaa", e jej
si nie uda. Baa si wej do domu, nawet jeli prezentacja bya zamwiona. Bya przekonana, e nie
potrafi nic sprzeda. Nic wic dziwnego, e w rezultacie znaczna cz jej spotka z klientami koczya
si fiaskiem. Pewnego dnia zdarzyo si, e przysza do kobiety, ktra odznaczaa si wiksz ni
przecitna trosk o innych. Tej wanie klientce kobieta-akwizytor opowiedziaa o wszystkich swoich
porakach i caej bezsilnoci. Tamta suchaa cierpliwie, po czym powiedziaa: - Jeli pani oczekuje
poraki, znajdzie pani porak; jeli jednak bdzie pani oczekiwa sukcesu, jestem pewna, e odniesie
pani sukces. -I dodaa: - Dam pani formu, ktra pani pomoe. Zmieni pani sposb mylenia, da pani
nowe poczucie pewnoci i pomoe osiga cele. Prosz powtarza t formu przed kad wizyt u
klienta. Trzeba w ni wierzy, a zadziwi si pani, ile moe dla pani zdziaa. Oto ona: "Jeli Bg z nami,
kt przeciw nam?" (List do Rzymian 8, 31) eby uczyni j bardziej osobist, prosz mwi Jeli Bg
ze mn, kt przeciw mnie?" Jeli Bg jest ze mn, wiem, e z Jego pomoc mog sprzeda te
odkurzacze. Bg rozumie, e pani potrzebuje pomocy, eby zapewni utrzymanie i bezpieczestwo
swoim maym dzieciom i sobie. Przez praktykowanie metody, ktr pani zalecam, otrzyma pani si, by
uzyska to, czego pani chce.
Akwizytorka nauczya si stosowa t formu. Zbliajc si do kolejnego domu spodziewaa si
dokona transakcji, wyobraaa sobie tylko pozytywne, nie za negatywne efekty. W miar stosowania tej
zasady wzrastaa w niej nowa odwaga, wiara, gbsza ufno we wasne moliwoci. Teraz twierdzi:
"Bg pomaga mi sprzedawa odkurzacze." Kt moe temu zaprzeczy? Czego umys gboko oczekuje,
to si spenia. By moe dzieje si tak dlatego, e na og oczekujemy, spodziewamy si tego, czego
naprawd pragniemy. Jeli nie chce si czego wystarczajco mocno, by moc dynamicznego pragnienia
wytworzy atmosfer sprzyjajcych czynnikw, to "co" moe nam si atwo wymkn. "Jeeli caym
sercem" - oto na czym polega sekret. "Jeeli caym sercem", to znaczy, peni swojej osobowoci sigasz
twrczo po to, czego pragniesz, to wtedy twoje denie nie pjdzie na marne.
Oto cztery sowa, w ktrych zawiera si wielka prawda: sia wiary czyni cuda. Te cztery sowa pene s
dynamicznej, twrczej siy. Utrzymuj je w swojej wiadomoci. Pozwl im zapa w podwiadomo, a
pomog ci przezwyciy kad trudno. Myl o nich i powtarzaj je w nieskoczono. Powtarzaj je tak
dugo, a twj umys je zaakceptuje, a bdziesz w nie wierzy: sia wiary czyni cuda.
Nie mam adnych wtpliwoci co do skutecznoci tej idei, poniewa widziaem jej dziaanie tak wiele
razy, e mj entuzjazm dla siy wiary sta si bezgraniczny.
Moesz pokona kad przeszkod. Moesz osign niezwyke rzeczy poprzez si wiary. A jak
rozwin w sobie si wiary? Odpowied brzmi: trzeba nasyci swj umys wielkimi sowami Biblii. Jeli
bdziesz spdza jedn godzin dziennie na czytaniu Biblii i zapamitywaniu jej fragmentw, by mogy

odmieni twoj osobowo, zmiana, ktra nastpi zarwno w twojej osobowoci, jak i sytuacji, bdzie
graniczya z cudem.
Moe tego dokona nawet jeden jedyny fragment Biblii. Jedenasty rozdzia Ewangelii wedug w.
Marka wystarczy. Sekret znajdziesz w nastpujcych sowach - a jest to jedna z najpotniejszych formu
zawartych w Pimie: "Miejcie wiar w Boga (to jest pozytywne, czy nie tak?) Zaprawd powiadam
wam: Kto powie tej grze (bardzo konkretnie!)Podnie si i rzu si w morze(r)(to znaczy poza zasig
wzroku - wszystko, co si wrzuci w morze, przepada na zawsze. Na dnie morza spoczywa Titanic. Peno
tam jest take innych statkw. Cinij w morze stojc ci na drodze przeszkod, zwan "gr"), a nie
wtpi w duszy (dlaczego tekst uywa sowa "dusza": chodzi o to, eby nie wtpi w podwiadomoci, w
swojej wewntrznej istocie. To nie jest tak powierzchowne jak wtpliwo w wiadomej czci umysu.
Ta ostatnia moe by cakiem normalna i rozsdna. Unika naley gbokiego, lecego u podstaw
zwtpienia), lecz wierzy, e speni si to, co mwi, tak mu si stanie." (Ewangelia wg w. Marka 11, 22
-23)
To nie jest teoria, ktr sobie wymyliem. Naucza jej najbardziej godna zaufania ksika, jaka znana
jest ludziom. Pokolenie za pokoleniem, bez wzgldu na postp wiedzy i nauki, wicej ludzi czyta Bibli
ni jakkolwiek inn ksik. Ludzko susznie ywi do niej wiksze zaufanie ni do jakiegokolwiek
innego tekstu, jaki kiedykolwiek napisano. I ta wanie Ksiga mwi nam, e sia wiary dziaa cuda.
Jeli niektrych ludzi nie spotyka nic wielkiego, to dlatego, e stosuj si wiary nie do konkretnie.
Pismo mwi: "powiedz tej grze." Znaczy to, nie kieruj swoich wysikw jednoczenie do wszystkich
pitrzcych si problemw, lecz zaatakuj jedn rzecz, ktra w tym momencie najbardziej daje ci si we
znaki. Bd konkretny. Zajmuj si swymi problemami stopniowo, po jednym.
W jaki sposb, jeli czego chcesz, powiniene dy do zdobycia tego? Najpierw zapytaj samego
siebie: "Czy powinienem tego chcie?" Wyprbuj to rzetelnie poprzez modlitw, aby by pewnym, czy
powiniene chcie tej rzeczy, czy powiniene j mie. Jeli na to pytanie moesz odpowiedzie
twierdzco, popro Boga o to, czego chcesz, nie ocigajc si. Jeli za Bg, ktry wie i widzi wicej ni
ty, uzna, e nie powiniene tego mie, nie martw si - nie da ci tego. Lecz jeli jest to co waciwego,
pro Go o to, a proszc, nie wtp w sercu. Bd te konkretny.
T zasad ilustruje historiajak opowiedzia mi pewien mj przyjaciel, przedsibiorca ze rodkowego
Zachodu. Jest on towarzyskim, uroczym czowiekiem, duym ekstrawertykiem i wspaniaym
chrzecijaninem. Jest nauczycielem religii w najwikszej "klasie" w swoim stanie. W miecie, w ktrym
mieszka jest najwaniejsz osob. Jest szefem fabryki zatrudniajcej czterdzieci tysicy ludzi.
Na jego biurku peno jest ksiek o tematyce religijnej. Ma tam nawet niektre moje kazania i broszury.
Jego fabryka, jedna z najwikszych w Stanach Zjednoczonych, produkuje lodwki.
Naley on do tych szorstkich, szczerych ludzi, ktrzy s zdolni do prawdziwej wiary. Wierzy, e Bg
jest z nim w jego biurze. Powiedzia mi kiedy:
- Nauczaj duej wiary, nie jakiej marnej, maej, rozwodnionej. Nie obawiaj si, e wiara jest nie do
naukowa. Ja jestem naukowcem. Co dzie posuguj si nauk w moim przedsibiorstwie i, rwnie co
dzie, posuguj si Bibli. Biblia jest skuteczna. Wszystko, co w niej jest napisane, dziaa, jeli si w to
wierzy.
Kiedy zosta dyrektorem generalnym fabryki, w miecie szeptano: "Teraz kiedy pan ... zosta
dyrektorem generalnym, bdziemy musieli nosi ze sob Bibli do pracy." Po kilku dniach wezwa do
swojego biura niektrych spord tych, ktrzy tak mwili i powiedzia:
- Syszaem, e chodzicie po miecie i mwicie, e teraz, kiedy jestem dyrektorem, bdziecie musieli
przynosi Bibli do pracy.
- Nie mielimy nic zego na myli - powiedzieli, zmieszani. - Wiecie - powiedzia dyrektor - to dobry
pomys. Ale nie chc, ebycie taszczyli Bibli pod pach. Przynocie j tu w swoich sercach i umysach.
Jeli bdziecie przychodzi z sercami i umysami penymi wiary i dobrej woli, zobaczycie, jak bd szy
interesy.
Koczc swoj opowie, mj przyjaciel rzek:
- Trzeba mie konkretny rodzaj wiary, taki, ktry poruszy t konkretn gr.
Nagle zwrci si do mnie:

- Czy kiedykolwiek dokucza ci palec u nogi?

Troch mnie to zdziwio, ale zanim odpowiedziaem, on cign dalej: - Kiedy dokucza mi palec u
nogi i poszedem z tym do lekarzy, tu w miecie. To wietni lekarze; powiedzieli, e nie widz nic, co by
byo nie w porzdku z tym palcem. Ale nie mieli racji, bo cigle bola. Poszedem wic i kupiem ksik
o anatomii, i przeczytaem o palcach u ng. To cakiem prosta konstrukcja. Tylko par mini, wizade, i
koci w rodku. Wydawaoby si, e kady, kto wie cokolwiek o takim palcu, powinien umie go
zreperowa, ale nie mogem znale nikogo, kto zreperowaby mj palec, a bola mnie przez cay czas.
Usiadem wic pewnego dnia i spojrzaem na niego. Potem powiedziaem: "Panie Boe, odsyam ten
palec do producenta. Ty go zrobie. Ja robi lodwki i wiem wszystko, co mona wiedzie o lodwkach.
Kiedy sprzedajemy lodwk, udzielamy klientowi gwarancji. Jeli lodwka nie dziaa jak trzeba i jeli w
serwisie nie potrafi jej naprawi, klient odsyaj z powrotem do nas, a myj naprawiamy, bo wiemy
jak." I dalej powiedziaem: "Panie Boe, Ty zrobie ten palec. Wyprodukowae go, a twoi fachowcy,
lekarze, najwyraniej nie umiej go naprawi; wic jeli mona, Panie Boe, chciabym, eby go
zreperowa jak najszybciej, bo bardzo mi dokucza."
-I jak si teraz ma twj palec? - zapytaem.
- Idealnie - odpowiedzia.
Moe to niemdra historyjka; miaem si, kiedy j opowiada, ale jednoczenie prawie pakaem, bo
widziaem wspaniay wyraz twarzy owego czowieka, kiedy relacjonowa ten przykad konkretnej
modlitwy. Bd wic konkretny. Pro Boga o kad suszn rzecz, ale podobnie jak mae dziecko, nie
wtp. Zwtpienie zamyka przepyw mocy. Wiara go otwiera. Sia wiary jest tak potna, e nie ma nic,
czego Bg Wszechmogcy nie mgby zrobi dla nas, z nami lub przez nas, jeli pozwolimy Jego mocy
pyn przez nasze umysy.
Powtarzaj wic te sowa; powtarzaj je i powtarzaj, a utkwi gboko w twoim umyle, a dotr do
twojego serca, a zawadn twoj istot: "Kto powie tej grze: "Podnie si i rzu si w morze, a nie
wtpi w duszy, lecz wierzy, e speni si to, co mwi, tak mu si stanie." (Ewangelia wg w. Marka 11,
23)
Kilka miesicy temu podsunem te zasady swemu przyjacielowi, czowiekowi, ktry nieustannie
spodziewa si najgorszego. Przed t nasz rozmow nigdy wczeniej nie syszaem, by mwi co innego
ni to, e wszystko pjdzie le. By negatywnie nastawiony wobec kadego przedsiwzicia czy
problemu. Wyraa pen niewiar w zasady opisane w tym rozdziale i ofiarowa si, e je wyprbuje, by
dowie, e jestem w bdzie. Jest czowiekiem uczciwym, wic rzetelnie stosowa te zasady w
rozwizaniu kilku spraw, a nawet notowa wyniki. Robi to przez sze miesicy. Pod koniec tego okresu
sam mi powiedzia, e 85 procent tych spraw zakoczyo si sukcesem.
- Przekonaem si teraz - powiedzia - chocia nigdy bym w to nie uwierzy, ale to ewidentny fakt: jeli
spodziewasz si najlepszego, otrzymujesz jak dziwn moc stwarzania takich okolicznoci, ktre
przynosz upragnione skutki. Od dzi zmieniam swoje nastawienie i bd spodziewa si najlepszego, a
nie najgorszego. Przeprowadzona przeze mnie prba dowodzi, e to nie wymylona teoria, lecz naukowa
metoda radzenia sobie z sytuacjami yciowymi.
Mgbym jeszcze doda, e nawet taki wysoki wynik (85 procent) mona poprawi przez wiczenie.
wiczenie w sztuce oczekiwania jest rwnie wane, jak w grze na instrumencie lub w golfa. Nikt nigdy
nie osign mistrzostwa w adnej umiejtnoci inaczej, ni przez intensywne, wytrwae i rozsdne
wiczenia. Warto te zauway, e mj przyjaciel podchodzi pocztkowo do tego eksperymentu z
nieufnoci, ktra musiaa wpyn negatywnie na jego pierwsze wyniki.
Codziennie, stajc wobec problemw stwarzanych przez ycie, powtarzaj to wyznanie: "Wierz, e Bg
daje mi si do osignicia tego, czego naprawd chc."
Nigdy nie wspominaj o najgorszym. Nigdy o nim nie myl. Wyrzu je ze swojej wiadomoci. Co
najmniej dziesi razy kadego dnia powtarzaj to wyznanie: "Spodziewam si tego, co najlepsze i z Bo
pomoc osign to." Gdy bdziesz tak robi, twoje myli zwrc si ku najlepszemu i nabior zdolnoci
jego realizacji. Ta praktyka skupi wszystkie twoje siy na deniu do najlepszego. Przycignie to, co
najlepsze, do ciebie.

Rozdzia 8.&
Nie wierz w poraki
Jeli mylisz o przegranej, zachcam ci gorco, by pozby si tych myli, gdy mylc o porace
sprowadzasz j na siebie. Przyjmij zasad niewiary w poraki.
Chc ci opowiedzie o rnych ludziach, ktrzy z powodzeniem stosowali t filozofi, i wyjani
techniki i formuy, ktrymi posugiwali si z dobrymi skutkami. Jeli przeczytasz o tych zdarzeniach
uwanie i z namysem, i uwierzysz tak jak oni, a potem zaczniesz stosowa te techniki w praktyce, to ty
take bdziesz mg unikn poraek, ktre w tej chwili mog ci si wydawa nieuniknione.
Mam nadziej, e nie jeste taki, jak pewien czowiek, o ktrym mi opowiadano. Nazywano go
"wyszukiwaczem przeszkd", z tego powodu, e jeli ktokolwiek przedstawi jakkolwiek propozycj,
jego umys niezwocznie zaczyna wynajdywa wszelkie moliwe przeszkody. Trafi jednak na godnego
przeciwnika i odebra nauczk, ktra zmienia jego negatywne nastawienie. A stao si to w nastpujcy
sposb.
Dyrektorzy jego firmy rozwaali projekt, z ktrym, prcz moliwoci sukcesu, wizay si znaczne
koszty i do wyrane ryzyko. W dyskusjach nad tym przedsiwziciem "wyszukiwacz przeszkd"
zawsze przybiera poz uczonego (tego rodzaju ludzie zawsze tak robi, by moe skrywajc pod t poz
uczucie niepewnoci) i mwi:
- Chwileczk. Rozwamy wszystkie przeszkody, jakie tu wchodz w gr. Inny pracownik, ktry
odzywa si rzadko, ale by oglnie szanowany za swoje zdolnoci i osignicia, a take za charakter nie
poddajcy si porakom, odpowiedzia pytaniem:
- Dlaczego pan zawsze przewiduje przeszkody w realizacji tego projektu, a nigdy jego moliwoci?
- Dlatego - odrzek "wyszukiwacz przeszkd" - e aby myle rozsdnie, trzeba by realist, a jest
faktem, e z tym projektem wie si szereg widocznych trudnoci. Jakie stanowisko zajby pan wobec
nich, jeli wolno spyta?
Tamten odpowiedzia bez wahania:
- Jakie stanowisko zajbym wobec przeszkd? Usun bym je, to wszystko, a potem o nich zapomnia.
- atwiej powiedzie ni zrobi - odpar "wyszukiwacz przeszkd". - Mwi pan: usun i zapomnie.
Czy ma pan jaki specjalny sposb na usuwanie przeszkd i zapominanie o nich, ktrego my wszyscy nie
odkrylimy? Drugi mczyzna umiechn si i powiedzia:
- Synu, cae ycie spdziem na usuwaniu przeszkd i nie spotkaem jeszcze takiej, ktra nie daaby si
usun, jeli ma si do wiary, charakteru i chci do pracy. Skoro chcesz wiedzie, jak to si robi,
poka ci.
Sign do kieszeni i wycign portfel. W zafoliowane okienko na zdjcia woona bya kartka, na
ktrej wypisano jakie sowa. Pchn portfel przez st i powiedzia:
- Masz, synu, przeczytaj to. To moja zasada. Tylko mi nie mw, e nie jest skuteczna. Wiem z
dowiadczenia, e jest.
"Wyszukiwacz przeszkd" wzi portfel i z dziwnym wyrazem twarzy odczyta po cichu tekst.
- Przeczytaj gono - nalega waciciel portfela.
A oto, co tamten przeczyta powolnym, penym wtpliwoci gosem: "Wszystko mog w Chrystusie,
ktry mnie umacnia." (List do Filipian 4, 13) Waciciel portfela schowa go z powrotem do kieszeni, po
czym rzek: - Dugo yj i miaem ju do czynienia z wieloma trudnociami, ale w tych sowach jest
sia - prawdziwa sia - za jej pomoc mona usun kad przeszkod.
Powiedzia to z przekonaniem i wszyscy wiedzieli, e mwi powanie. Ta jego pewno poczona z
tym, co wiedziano o jego dowiadczeniach, by bowiem szczeglnym czowiekiem, ktry przezwyciy
wiele przeciwnoci, a take fakt, e nie mia w sobie nic z zarozumiaego witoszka, wszystko to razem
sprawio, e jego sowa brzmiay przekonywajco. W kadym razie nie byo ju wicej negatywnych
uwag. Projekt zosta wdroony i pomimo ryzyka i trudnoci, uwieczony sukcesem.

Technika stosowana przez tego czowieka opiera si na podstawowym prawie dotyczcym

przeciwnoci: nie wolno si ich ba. Trzeba si umacnia w wierze, e Bg jest z nami i e z Nim mamy
wystarczaj c si, by sobie z problemami poradzi.
Pierwsza rzecz, jak trzeba zrobi, natknwszy si na przeszkod, to stawi jej czoo; nie narzeka, nie
jcze, lecz niezwocznie j zaatakowa. Nie peznij przez ycie na czworakach, stale na p pokonany.
Staw czoo przeciwnociom; zrb co z nimi. Przekonasz si, e nie maj nawet poowy tej siy, jak im
przypisujesz.
Przyjaciel z Anglii przysa mi ksik Winstona Churchilla zatytuowan "Maxims and Reflections"
("Maksymy i refleksje"). W ksice tej Churchill opowiada o brytyjskim generale Tudorze, dowodzcym
jedn z dywizji brytyjskiej Pitej Armii, ktra stawia czoo potnemu natarciu Niemcw w marcu 1918
roku. Jego szans byy nike, ale genera wiedzia, jak postpi w obliczu przeciwnoci, ktra wydawaa
si niewzruszona i niepokonana. Jego metoda bya nieskomplikowana. Po prostu sta i pozwoli, by
przeszkoda rozbia si o niego; w ten sposb j pokona.
A oto, co Churchill powiedzia o generale Tudorze. To zdanie wielkie i pene mocy: "Tudor robi na
mnie wraenie stalowego koka wbitego w zamarznit ziemi: nie do ruszenia."
Genera Tudor wiedzia, jak stawi czoo przeciwnociom. Po prostu trzeba im stawi czoo, to
wszystko; nie ustpowa; w kocu trudnoci si zaami. Co musi si zama; zatem jeli nie ty, to one.
Moesz tego dokona, jeli masz wiar, wiar w Boga i w siebie. Wiara jest gwn si, ktrej
potrzebujesz, i ona wystarcza, a waciwie wicej ni wystarcza.
Posuguj si formu, ktr zaproponowa w biznesmen, a rozwiniesz w sobie ten nowy gatunek
potnej wiary w Boga i w siebie. Nauczysz si zna siebie, swoje moliwoci, swoj si. W takim
stopniu, w jakim twoje nastawienie zmieni si z negatywnego na pozytywne, tak dalece bdziesz panem
sytuacji. I bdziesz mg wwczas w kadych okolicznociach powiedzie z przekonaniem: "Nie wierz w
przegran".
Wemy na przykad histori Gonzalesa, ktry kilka lat temu po zaciekej walce wygra oglnokrajowe
mistrzostwa w tenisie. Przedtem by praktycznie nieznany, a przed samym turniejem nie mg te, z
powodu deszczw, wystarczajco duo trenowa. Sprawozdawca sportowy stoecznego dziennika,
analizujc gr Gonzalesa, zauway kilka bdw technicznych i wyrazi opini, e widzia wikszych
mistrzw, mimo to pochwali Gonzalesa za wspaniay serwis i umiejtny wolej. Jednak tym, co
przesdzio o jego zwycistwie, bya zdaniem sprawozdawcy wytrzymao zawodnika oraz fakt, e
"zmienne koleje gry nie odbieray mu odwagi i zapau".
To jedno z najsubtelniejszych zda, jakie kiedykolwiek przeczytaem w sprawozdaniu sportowym:
"zmienne koleje gry nie odbieray mu odwagi i zapau."
Znaczy to, e wwczas, gdy szala zwycistwa przechylaa si na stron przeciwnika, nie dawa si
ogarn zwtpieniu i negatywnym mylom, ktre odebrayby mu si potrzebn do zwycistwa. Ta cecha
umysowa i duchowa uczynia go championem. Potrafi stawi czoo przeciwnociom i przezwycia je.
Wiara daje wytrzymao. Ma w sobie si, ktra utrzymuje czowieka na nogach, kiedy jest ciko.
Kady moe sobie da rad, kiedy jest atwo, ale eby wytrwa i walczy wtedy, kiedy wydaje si, e
wszystko sprzysigo si przeciw nam, do tego potrzeba czego specjalnego. To wielki sekret, sekret
zachowywania "odwagi i zapau w zmiennych kolejach gry."
Kto moe powiedzie: "Nie zna pan mojego pooenia. Jestem w innej sytuacji ni wszyscy pozostali,
upadem tak nisko, jak tylko czowiek moe upa."
W takim przypadku jeste szczciarzem, bo jeli upade tak nisko, jak to tylko moliwe, nie moesz
ju upa niej. Z tego miejsca prowadzi tylko jedna droga: do gry. Sytuacja jest zatem cakiem
zachcajca. Przestrzegam przed twierdzeniem, e jest si w takiej sytuacji, w jakiej nikt jeszcze nie by.
Nie ma takich sytuacji.
Praktycznie rzecz ujmujc, istnieje zaledwie kilka scenariuszy ludzkich historii i wszystkie one zostay
ju kiedy odegrane. To fakt, o ktrym nigdy nie naley zapomina: byli ju ludzie, ktrzy
przezwyciyli kad trudn sytuacj, jak mona sobie wyobrazi, nawet t, w ktrej ty si teraz
znajdujesz i ktra wydaje ci si beznadziejna. Taka wanie wydawaa si te i innym, a jednak znaleli
wyjcie, drog wzwy, ciek na drug stron.

Jednym z najbardziej budujcych przykadw jest historia Amosa Parrisha, ktry dwa razy w roku
prowadzi w Wielkiej Sali Balowej hotelu Waldorf Astoria spotkania dla kadry kierowniczej czoowych
domw handlowych. Podczas tych kilkusetosobowych spotka pan Parrish udziela handlowcom i ich
wsppracownikom porad dotyczcych trendw ekonomicznych, towarw, metod sprzeday i innych
zagadnie istotnych dla ich pracy. Uczestniczyem w kilku takich spotkaniach i jestem przekonany, e
najcenniejsze, co pan Parrish przekazuje swoim suchaczom, to odwaga i pozytywne mylenie, gboka
wiara w samego siebie oraz przekonanie, e mona przezwyciy wszelkie trudnoci.
On sam wydaje si ywym przykadem filozofii, ktr gosi. Jako chopiec by chorowity. Co wicej,
jka si. By wraliwy i cierpia na kompleks niszoci. Jego stan zdrowia by tak zy, i uwaano, e nie
bdzie dugo y. Jednak pewnego dnia dowiadczy duchowego przebudzenia. Jego umys rozjani si
wiar i od tej pory wiedzia, e z pomoc Boga oraz wykorzystujc wasne siy moe odnie sukces.
Wpad na oryginalny pomys usug dla ludzi interesu; ceni je oni tak wysoko, e s skonni duo
zapaci dwa razy do roku za uczestnictwo w dwudniowej sesji, ktr kieruje mdro, rozeznanie w
interesach i natchnienie Amosa Parrisha. Jest to dla mnie wzruszajce dowiadczenie siedzie w wielkim
tumie w hotelowej sali balowej i sucha, jak "A. P.", jak go pieszczotliwie nazywaj, mwi do tych
wszystkich wanych ludzi interesu o pozytywnym myleniu.
Czasami wada wymowy sprawia mu ogromne trudnoci, ale nigdy si nie zniechca. Mwi o tym
otwarcie i z poczuciem humoru. Pewnego dnia, na przykad, usiowa powiedzie "cadillac". Prbowa
kilka razy i nie wychodzio mu, wreszcie po duym wysiku udao si. Zaraz to skomentowa: "Nie mog
nawet powiedzie c-c-c-cadillac, a co dopiero go kupi!" Publiczno rozemiaa si gromko, ale
zauwayem, e patrz na niego z wyrazem serdecznoci. Ze spotka z nim kady wychodzi z
przekonaniem, e on take moe ze swoich obcie uczyni walory.
Powtarzam raz jeszcze, nie ma trudnoci, ktrej nie mona by pokona. Pewien mdry Murzyn o
filozoficznym usposobieniu powiedzia mi kiedy: "Jak wydostaj si z kopotu? Najpierw prbuj go
obej dookoa; jeli nie mog go obej, prbuj przedosta si doem; jeli nie mog przedosta si
doem, prbuj przele gr; a jeli nie mog przele gr, brn prosto przez rodek." - Po czym doda:
"Bg i j a brniemy prosto przez rodek." Potraktuj powanie formu stosowan przez biznesmena, o
ktrym bya mowa wczeniej w tym rozdziale. Teraz przesta na chwil czyta i powtrz j sobie pi
razy, za kadym razem dodajc na kocu to wyznanie: "Wierz w to." A oto raz jeszcze ta formua:
"Wszystko mog w Chrystusie, ktry mnie umacnia." (List do Filipian 4, 13) Powtarzaj j codziennie
pi razy, a wyzwoli w twoim umyle niezwycion si.
Podwiadomo, ktra zawsze sprzeciwia si zmianom, moe powiedzie do ciebie: "nie wierzysz w nic
podobnego." Ale pamitaj, e twoja podwiadomo jest w pewnym sensie jednym z najwikszych
kamcw, jacy w ogle istniej. Przyjmuje, potwierdza i wysya z powrotem do ciebie twoje wasne
bdy tyczce si twoich moliwoci. Wytworzye w swojej podwiadomoci negatywne nastawienie i
teraz ona zwraca ci ten bd. Zaatakuj wic swoj podwiadomo, powiedz jej: "Suchaj no, wierz w to.
Bd si przy tym upiera." Jeli bdziesz przemawia do swojej podwiadomoci w sposb
zdecydowany, po pewnym czasie przekonasz j. Midzy innymi dlatego, e teraz ju karmisz j
pozytywnymi mylami. Innymi sowy, wreszcie mwisz jej prawd. Po jakim czasie twoja
podwiadomo zacznie odsya ci t sam prawd, mianowicie, e nie ma takich trudnoci, jakich nie
mgby przezwyciy przy pomocy Jezusa Chrystusa.
Skutecznym sposobem ksztatowania pozytywnego charakteru podwiadomoci jest pozbycie si
pewnych okrele, uywanych w myli i w mowie, ktre mona by nazwa "negatywnymi
drobnostkami". Owe "negatywne drobnostki" zamiecaj rozmowy wikszoci przecitnych ludzi i, cho
kada z nich wydaje si sama w sobie mao wana, ich poczone dziaanie wywouje negatywny stan
umysu. Kiedy po raz pierwszy pomylaem o istnieniu "negatywnych drobnostek" i zaczem analizowa
swoje wasne nawyki, byem wstrznity tym, co odkryem. Stwierdziem, e mwi takie rzeczy jak:
"Obawiam si, e si spni" albo "Ciekawe, czy zapi gum", albo "Chyba nie umiem tego zrobi",
albo "W yciu si nie uporam z ca t prac. Tyle jest do zrobienia." Jeli co mi si nie udawao,
mawiaem: "A czego mona si byo spodziewa?" A widzc kilka chmur na niebie oznajmiaem ponuro:
"Wiedziaem, e bdzie pada."

S to rzeczywicie drobnostki, a istotna myl ma potniejsze dziaanie od drobnej, ale nie naley te
zapomina, e "ziarnko do ziarnka..." Jeli twoje rozmowy zamieca mnstwo "negatywnych
drobnostek", to przesczaj si one do twego umysu. Kumuluj si, rosn w si i zanim si obejrzysz,
przestaj by drobnostkami. Postanowiem wic wzi si za "negatywne drobnostki" i wykorzeni je ze
swoich rozmw. Stwierdziem, e najlepszy sposb, by si ich pozby, to rozmylnie mwi na kady
temat co pozytywnego. Kiedy nieustannie stwierdzasz, e wszystko si powiedzie, e potrafisz wykona
jak prac, e nie zapiesz gumy, e zdysz na czas - poprzez samo mwienie o pomylnych
zdarzeniach uruchamiasz prawo pozytywnych skutkw i dobrych wynikw. Wszystko si rzeczywicie
udaje. Na tablicy przy szosie przeczytaem nastpujc reklam oleju silnikowego: "Czysty silnik daje
moc." Podobnie daje moc czysty umys, czyli inaczej, umys wolny od negatywnych myli jest rdem
wszystkiego, co pozytywne. Przepucz wic swoje myli, pamitajc o tym, e czysty umys, tak samo
jak czysty silnik, wytwarza moc.
By zatem pokona przeszkody i y zgodnie z filozofi niewiary w przegran, pielgnuj w gbi
wiadomoci pozytywny model mylenia. To, jak sobie radzimy z przeszkodami, zaley wprost od
naszego nastawienia psychicznego. W gruncie rzeczy wikszo przeszkd ma charakter psychiczny.
-O, nie - sprzeciwi si moe jaki Czytelnik. - Przeszkody, na ktre ja si natykam, nie s psychiczne,
tylko prawdziwe.
Moliwe, lecz twoje nastawienie do nich jest nastawieniem psychicznym. Wynika ono z mylenia, a od
tego, co mylisz o przeszkodach, zaley, co z nimi robisz. Jeli bdziesz psychicznie przygotowany na to,
e nie potrafisz usun jakiej przeszkody, nie usuniesz jej. Jeli jednak bdziesz przekonany, e jest
szansa na jej usunicie, to jakkolwiek wta bdzie ta pozytywna myl, od momentu, kiedy j powzie,
zacznie si proces prowadzcy ostatecznie do przezwycienia tej przeszkody. Jeli co od dawna ciy
nad tob, to zapewne dlatego, e od tygodni, miesicy, a moe od lat powtarzasz sobie, e nic nie moesz
z tym zrobi. Tak wmawiae sobie t niemono, e twj umys stopniowo zaakceptowa to, przy czym
si upierae. A skoro twj umys jest o tym przekonany, to ta niemono jest dla ciebie faktem, bowiem
jak mylisz, taki jeste. Kiedy jednak sprbujesz zastosowa t now, twrcz ide: "Wszystko mog w
Chrystusie", nabierzesz te nowego nastawienia psychicznego. Wzmacniaj to pozytywne mylenie, aby w
kocu przekona wasn wiadomo, e moesz podoa trudnociom. Kiedy wreszcie twj umys
bdzie o tym przekonany, zaczn si dzia zdumiewajce rzeczy. Odkryjesz nagle, e masz w sobie si,
o jak si nigdy nie podejrzewae.
Graem kiedy w golfa z czowiekiem, ktry by nie tylko wietnym graczem, ale take filozofem. W
trakcie naszej wdrwki po polu golfowym sama gra inspirowaa go do formuowania gbokich
mdroci. Za jedn z nich pozostan mu na zawsze wdziczny.
Uderzyem pik tak, e poleciaa na "niestrzyon", wysok traw. Podszedszy do niej, powiedziaem z
niejakim przeraeniem: - No, popatrz tylko. Wpada w dzik traw. Paskudne pooenie. Ciko bdzie
si std wydosta.
Mj przyjaciel umiechn si i powiedzia:
- Czy nie napisae przypadkiem paru ksiek o pozytywnym myleniu? Nieco zakopotany
przyznaem, e to prawda.
- Nie mylabym tak negatywnie o tym pooeniu - powiedzia. - Czy sdzisz, e mgby dobrze
uderzy, gdyby ta pika leaa na rwnym terenie i na strzyonej trawie?
Odparem, e chyba tak.
- A dlaczego - cign dalej - uwaasz, e stamtd byoby atwiej ni std?
- Dlatego - odpowiedziaem - e trawa jest tam niska i pika w niej nie grznie.
Wtedy zrobi co szczeglnego.
- Stamy na czworakach - zaproponowa - i przyjrzyjmy si dobrze sytuacji. Zobaczmy dokadnie, jak ta
pika ley.
Stanlimy wic na czworakach i on powiedzia:
- Zauwa, e wzgldna wysoko piki jest w tym miejscu mniej wicej taka sama, jaka byaby na
otwartym terenie; jedyna rnica to ta, e nad ni jest pi czy sze cali trawy.
Potem zrobi co jeszcze osobliwszego.

- Zobacz, jaka jest ta trawa - powiedzia, wyrywajc dbo i podajc mi je. - Pogry j.
Pogryzem, a on zapyta: - Prawda, e mikka?
- Rzeczywicie - odpowiedziaem - to bardzo mikka trawa. - Widzisz - cign - swobodny zamach
metalowym kijem nr 5 przejdzie przez t traw jak n. -I wtedy wypowiedzia to zdanie, ktre bd
pamita, pki yj, a mam nadziej, e Ty, Czytelniku, take je zapamitasz.
- Paskudne pooenie istnieje tylko w umyle. Innymi sowy, jest paskudne, poniewa ty tak uwaasz. W
swoim umyle rozstrzygne, e tu oto jest przeszkoda, ktra przysporzy ci trudnoci. A sia do
pokonania tej przeszkody jest rwnie w twoim umyle. Jeli wyobrazisz sobie siebie wybijajcego t
pik z niestrzyonej trawy, jeli bdziesz w to wierzy, twj umys nada miniom gitko, si i rytm, i
bdziesz tak manipulowa kijem, e pika wyfrunie stamtd przepiknym ukiem. Musisz tylko patrze
na pik i mwi sobie, e wybijesz j z tej trawy piknym uderzeniem. Pozbd si sztywnoci i
napicia. Uderzaj z radoci i moc. Pamitaj, paskudne pooenie istnieje tylko w umyle.
Do dzi pamitam ten dreszcz, to poczucie mocy i zachwytu, gdy czysty strza skierowa pik na brzeg
trawnika.
To bardzo istotna rzecz do zapamitania, jeli chodzi o trudne problemy: "paskudne pooenie istnieje
tylko w umyle."
Przeszkody oczywicie istniej, nie s tylko wytworem wyobrani, ale te nie s tak trudne do
pokonania, jak si wydaj. Twoje nastawienie psychiczne jest najwaniejszym czynnikiem. Wierz, e
Bg Wszechmogcy napeni ci si, dziki ktrej moesz si wydosta z paskudnego pooenia.
Zapewniaj sam siebie, e dziki tej sile moesz zrobi wszystko, co trzeba zrobi. Uwierz, e ta sia
uwalnia ci od napicia, e pynie przez ciebie. Uwierz w to, a pojawi si uczucie zwycistwa. Spjrz
raz jeszcze na przeszkod, ktr tak si przejmowae. Zobaczysz, e nie jest tak straszna, jak si
wydawao. Powiedz sobie: "Myl o zwycistwie - osigam zwycistwo." Zapamitaj t formuk. Zapisz
j na kawaku papieru, w do portfela, naklej na lustrze, przed ktrym si golisz, przyczep nad zlewem
w kuchni, po sobie na biurku - patrz na ni, a jej prawda zapadnie ci gboko w wiadomo, a
przeniknie cae twoje nastawienie psychiczne, a stanie si pozytywn obsesj: "Wszystko mog w
Chrystusie, ktry mnie umacnia".
Przedsiwzicie, ktre moe si wydawa trudne do zrealizowania, jest trudne lub atwe w zalenoci od
tego, jak o nim mylimy. Mona powiedzie, e na sposb mylenia Amerykanw istotny wpyw
wywaro trzech ludzi: Emerson, Thoreau i William James. (Ralph Waldo Emerson (1803 - 1882) i Henry
Dawid Thoreau (1817 - 1862) - amerykascy pisarze i myliciele, wsptwrcy i najwybitniejsi
przedstawiciele transcendentalizmu - amerykaskiej odmiany filozofii romantycznej. William James
(1842 - 1910) - amerykaski psycholog, pedagog i filozof, twrca doktryny, bdcej oryginalnym
przetworzeniem zasad pragmatyzmu, wedug ktrej wiedza ma warto tylko o tyle, o ile jest przydatna
jednostce do kierowania wasnym losem i osigania udanego ycia.) Nawet dzi jeszcze, jeli
przeanalizujemy "amerykaskiego ducha", wida wyranie, e nauki tych trzech mylicieli przyczyniy
si wsplnie do stworzenia tego szczeglnego amerykaskiego geniuszu, ktry nie poddaje si
przeciwnociom i z niebywa skutecznoci osiga "niemoliwe".
Podstawowa doktryna Emersona mwi, e moc Boska moe dotkn czowieka, jego osobowoci i
wyzwoli w niej wielko. William James podkrela, e najwaniejszym czynnikiem kadego
przedsiwzicia jest wiara. A Thoreau uwiadomi nam, e sekret powodzenia polega na tym, by
utrzymywa w umyle obraz pomylnego zakoczenia sprawy.
Jeszcze jeden mdry Amerykanin to Thomas Jefferson ktry, podobnie jak Franklin narzuci sobie
pewien system zasad. Franklin mia tych zasad trzynacie, Jefferson tylko dziesi. Jedna z zasad tego
ostatniego brzmiaa: "Zawsze chwytaj kad rzecz od gadkiego koca." To znaczy, zabieraj si do pracy
czy do walki z problemem w taki sposb, by napotka najmniejszy opr. W mechanice opr wywoany
jest przez tarcie, ktre trzeba przezwyciy lub zredukowa. Negatywne nastawienie rwnie wywouje
tarcie, opr.
Natomiast pozytywne podejcie to wanie metoda "gadkiego koca". Pozostaje ona w harmonii z
biegiem wszechwiata. Nie tylko napotyka mniejszy opr, ale wrcz stymuluje pomocne siy. Stosowanie

tej filozofii w kadej sytuacji umoliwi ci uzyskiwanie dobrych rezultatw tam, gdzie w innym
przypadku ponis by porak.
Oto przykad. Pewna kobieta przysaa do naszej poradni swego pitnastoletniego syna. Powiedziaa, e
chce, abymy go "doprowadzili do porzdku". Irytowao j niezmiernie, e chopiec nie mg uzyska w
szkole lepszych ocen ni trjki z adnego przedmiotu.
- Ten chopiec ma potencjalnie wybitny umys - oznajmia z dum. - Skd pani wie, e ma wybitny
umys? - zapytaem.
- Bo jest moim synem - odrzeka. - A ja ukoczyam studia |magna |cum |laude.
Chopiec wszed z ponur min, wic spytaem go:
- Jaki masz kopot, synu?
- Nie wiem. Matka mnie tu przysaa.
- Widz, e nie roznosi ci entuzjazm - zauwayem. - Twoja matka powiada, e masz same trje.
- Tak - odpowiedzia - nigdy nie dostaj wicej. Ale to jeszcze nie jest najgorsze. Mam i gorsze stopnie.
- Jak mylisz, synu, czy jeste inteligentny? - zapytaem. - Mama mwi, e tak. Ja nie wiem. Myl, e
jestem strasznie gupi. Panie doktorze - doda z przejciem -j a si ucz. W domu czytam to, co jest
zadane raz, potem zamykam ksik i prbuj to sobie przypomnie. Robi tak trzy razy, a potem myl,
e skoro po trzech razach tego nie umiem, to chyba nigdy si nie naucz. Idc do szkoy myl, e moe
co pamitam, ale gdy nauczyciel mnie wywouje, zupenie nic nie mog sobie przypomnie. Potem
przychodz egzaminy, a ja tylko siedz i robi mi si gorco i zimno, i nie wiem, jak odpowiedzie na
pytania. Nie wiem, czemu. Moja matka bya prymusk. Wida, ja jestem inny.
Ten negatywny model mylenia, poczony z poczuciem niszoci stymulowanym przez postaw matki,
w oczywisty sposb go obezwadnia. Jego umys zamar. Matka nigdy mu nie powiedziaa, e mona
chodzi do szkoy i uczy si dla wspaniaej radoci zdobywania wiedzy. Nie bya dostatecznie mdra,
by zachci go do wspzawodnictwa z samym sob, zamiast z innymi. I niezmiennie upieraa si, aby
powiela jej szkolne sukcesy. Nic dziwnego, e pod tak presj jego umys by sparaliowany.
Daem mu kilka rad, ktre okazay si przydatne:
- Zanim zaczniesz si uczy, zatrzymaj si na chwil i pomdl si w ten sposb: "Boe, wiem, e mam
sprawny umys i mog si nauczy." Potem odpr si i przeczytaj to, co jest w ksice, bez napicia.
Wyobra sobie, e czytasz jak historyjk. Nie czytaj dwa razy, chyba e masz na to ochot. Po prostu
uwierz, e nauczye si przy pierwszym czytaniu. Wyobra sobie plastycznie, jak wiedza wsika w
ciebie i kiekuje. Nastpnego dnia rano, idc do szkoy, powiedz sobie: "Mam wspania matk. Jest
bardzo adna i mia, ale musiaa by strasznym kujonem, eby dostawa te wszystkie dobre stopnie. A
kto by chcia by strasznym kujonem? Nie potrzebuj by adnym |magna |cum co tam. Chc tylko
przyzwoicie skoczy szko. W klasie, kiedy nauczyciel ci wywoa, pomdl si prdko, zanim
zaczniesz odpowiada. Uwierz, e Bg pomoe ci odpowiedzie. Gdy bdziesz zdawa egzamin, mdl
si, utwierdzajc si w przekonaniu, e Bg wyzwala twj umys i e s ci dane prawidowe odpowiedzi.
Chopiec postpi zgodnie z tymi zaleceniami, i jak sdzicie, jakie stopnie mia w nastpnym semestrze?
Czwrki z plusem! Jestem przekonany, e odkrywszy zdumiewajc skuteczno filozofii niewiary w
przegran, bdzie teraz stosowa si pozytywnego mylenia we wszystkich swych poczynaniach w
yciu.
Mgbym przytoczy tak wiele przykadw na to, w jaki sposb ycie ludzi zmienio si dziki tym
metodom, e ta ksika rozrosa by si do nieporcznych rozmiarw. Co wicej, te przykady nie s ani
troch teoretyczne, lecz przeciwnie, to konkretne zdarzenia i dowiadczenia z codziennego ycia. Moja
skrzynka pocztowa jest codziennie dosownie wypchana wiadectwami przysyanymi przez ludzi, ktrzy
usyszawszy lub przeczytawszy moje relacje o zwyciskich dowiadczeniach yciowych innych osb,
zapragnli opowiedzie o podobnych zdarzeniach we wasnym yciu. Taki wanie list dostaem od
pewnego pana, ktry opowiada o swoim ojcu. Znam kilka osb, ktre zastosoway sposb opisany w tym
licie i osigny zadziwiajce wyniki.
"Mj ojciec by komiwojaerem. Raz sprzedawa meble, innym razem narzdzia, to znw wyroby ze
skry. Co roku co innego. Nieraz syszaem, jak zapewnia mam, e skoczy ju z papeteriami czy
lampkami, czy czym tam akurat handlowa. Od nastpnego roku wszystko miao si zmieni; mielimy

si znale na rwnej drodze. Mwi, e ma okazj zwiza si z firm, ktra produkuje co, co samo si
sprzedaje. Zawsze byo tak samo. Ojciec nigdy nie handlowa towarem, ktry by si sprzedawa. Zawsze
by spity, zawsze przestraszony, niepewny siebie, zawsze pogwizdywa w ciemnoci. Pewnego dnia
kolega-komiwojaer da ojcu tekst, krtkiej trzyzdaniowej modlitwy. Poradzi mu, eby odmawia j tu
przed wejciem do klienta. Ojciec sprbowa i efekty graniczyy z cudem. W pierwszym tygodniu
sprzeda swj towar u 85 procent klientw, a w nastpnych tygodniach wyniki byy rwnie imponujce.
Czasami dochodziy a do 95 procent, a przez szesnacie kolejnych tygodni ojciec sprzedawa u kadego
bez wyjtku klienta, ktrego odwiedzi.
Ojciec da t modlitw kilku innym akwizytorom i we wszystkich przypadkach przyniosa oszaamiajce
rezultaty.
Modlitwa ta brzmiaa nastpujco:
"Wierz, e zawsze prowadzi mnie Boska Opatrzno. Wierz, e zawsze skrc we waciw drog.
Wierz, e Bg zawsze uczyni drog tam, gdzie jej nie ma."
Szef maej firmy, ktry mia wiele trudnoci przy zakadaniu i rozkrcaniu swojego interesu, powiedzia
mi, e ogromnie mu pomoga pewna metoda, ktr wymyli. Kopoty sprawiaa mu jego wasna
tendencja do rozdmuchiwania niewielkich trudnoci do rozmiarw nieprzezwycionych przeszkd.
Wiedzia, e podchodzi do problemw z defetystycznym nastawieniem, ale mia do zdrowego
rozsdku, by zdawa sobie spraw, e owe przeszkody nie s naprawd tak trudne, jak mu si wydaje.
Kiedy mi o tym opowiada, zastanawiaem si, czy nie cierpia na osobliw dolegliwo psychiczn
znan jako ch poraki.
Poradzi sobie z tym w sposb, ktry odmieni jego nastawienie psychiczne, co po pewnym czasie
wywaro te znaczcy wpyw na stan jego interesw. Postawi mianowicie na swoim biurku duy
druciany kosz. Na kartce przytwierdzonej do kosza byy wypisane drukowanymi literami nastpujce
sowa: "Z Bogiem wszystko jest moliwe." Kiedy pojawia si problem, a dawne przyzwyczajenie kazao
mu go wyolbrzymia, czowiek w wrzuca dotyczcy tej sprawy dokument do kosza z napisem "Z
Bogiem wszystko jest moliwe" i zostawia go tam na dzie lub dwa.
- To dziwne, ale po wyjciu z kosza aden problem nie wydawa si ju trudny.
To dziaanie byo teatralnym przedstawieniem aktu zoenia sprawy w rce Boga. Dziki temu
otrzymywa si, by zaj si problemem normalnie, a zatem skutecznie.
Koczc ten rozdzia powtrz, prosz, gono te sowa: "Nie wierz w poraki." Powtarzaj to wyznanie,
a zawarta w nim idea zdominuje twoje podwiadome nastawienie.
Rozdzia 9.&
Jak przeama nawyk
denerwowania si
Nie musisz by ofiar zmartwienia i zdenerwowania. Jeli sprowadzi zdenerwowanie do najprostszej
postaci, czym ono jest? Po prostu niezdrowym i niszczcym nawykiem psychicznym. Nikt si z nim nie
rodzi. Jest nabyty. A skoro kady nawyk i kade nabyte nastawienie mona zmieni, moesz si pozby
zdenerwowania. Poniewa zasadnicz czci tego procesu eliminacji jest bezporednie dziaanie
zaczepne, istnieje tylko jeden waciwy moment na przypuszczenie skutecznego ataku na
zdenerwowanie: teraz. Zacznijmy wic natychmiast przeamywa nasz nawyk denerwowania si.
Dlaczego trzeba traktowa problem martwienia si i niepokojenia tak powanie? Przyczyn wyrazi
bardzo jasno wybitny psychiatra, dr Smiley Blanton: "Denerwowanie si to zaraza naszych czasw."
Pewien sawny psycholog twierdzi, e "strach jest najbardziej dezintegrujcym wrogiem osobowoci
czowieka", a znany lekarz dodaje, e "zmartwienie i niepokj to najbardziej nieuchwytne i niszczce z
ludzkich schorze." Inny lekarz twierdzi, e tysice ludzi choruj z powodu "spitrzenia niepokoju".
Ludzie ci nie potrafili si pozby lkw, ktre zwrciy si do wewntrz, atakujc zarwno osobowo, jak
i ciao, i powodujc rozmaite niedomagania. O destruktywnym charakterze denerwowania si

przypomina nam pochodzenie angielskiego sowa "worry" (martwi si, trapi, niepokoi) od starego
anglosaskiego sowa oznaczajcego "dusi". Gdyby kto chwyci ci za gardo i mocno cisn, odcinajc
przepyw ywotnych si, byoby to dramaturgicznym przedstawieniem tego, co sam ze sob robisz przez
dugotrwae, nawykowe zamartwianie si i denerwowanie. Mwi si, e zmartwienia i niepokj s
jednym z czynnikw wywoujcych artretyzm. Lekarze, ktrzy analizowali przyczyny tego
rozpowszechnionego schorzenia, potwierdzaj, e u pacjentw cierpicych na artretyzm stwierdzili z
reguy przynajmniej niektre z nastpujcych czynnikw: klska finansowa, frustracja, napicie,
niepokj, samotno, smutek, dugotrwaa niech lub uraza, nawyk denerwowania si.
Pracownicy pewnej kliniki przebadali pono 177 Amerykanw, o przecitnej wieku 44 lata,
zajmujcych kierownicze stanowiska w firmach, i stwierdzili, e poowa z nich cierpiaa na wysokie
cinienie, choroby serca lub wrzody przewodu pokarmowego. We wszystkich przypadkach istotnym
czynnikiem byy nerwy.
Ten, kto si denerwuje, majak si wydaje, mniejsze szans na dugie ycie ni ten, kto nauczy si
przezwycia zdenerwowanie. "Magazyn Rotariaski" zamieci artyku pod tytuem "Jak dugo moesz
y?" Autor powiada, e lini ycia mierzy si w talii. Twierdzi ponadto, e ten, kto chce dugo y,
powinien przestrzega nastpujcych regu: 1) By spokojnym.
2) Chodzi do kocioa.
3) Wyeliminowa zdenerwowanie.
Wyniki bada wskazuj, e chodzcy do kocioa yj duej ni nie chodzcy (lepiej wic przycz si
do Kocioa, jeli nie chcesz umrze modo!). onaci mczyni i zamne kobiety yj, jak podaje w
artyku, duej ni osoby stanu wolnego. By moe dlatego, e maestwo moe podzieli zmartwienie i
nerwy na p. Kiedy jest si samotnym, trzeba je cae dwiga samemu.
Pewien ekspert zajmujcy si dugoci ycia przebada okoo 450 osb, ktre doyy stu lat. Stwierdzi,
e ludzie ci yli tak dugo i byli zadowoleni z ycia z nastpujcych powodw:
1) Zawsze byli czym zajci.
2) Zachowywali umiar we wszystkim.
3) Jedli niewiele i prosto.
4) Czerpali z ycia duo uciechy.
5) Wczenie kadli si spa i wczenie wstawali.
6) Byli wolni od zmartwie i lkw, zwaszcza lku przed mierci. 7) Mieli spokojne umysy i wiar
w
Boga.
Syszelicie zapewne nieraz, jak kto mwi: "Jestem prawie chory ze zmartwienia", a potem dodaje ze
miechem: "Ale ze zmartwienia nie mona si naprawd rozchorowa." Ten, kto tak mwi, jest w
bdzie. Ze zmartwienia mona si rozchorowa.
Sawny amerykaski chirurg, dr George W. Crile, powiedzia: "Boimy si nie tylko umysem, ale
sercem, mzgiem i wntrznociami, zatem jakikolwiek byby powd niepokoju, skutki mona zawsze
dostrzec w komrkach, tkankach i narzdach ciaa."
Dr Stanley Cobb, neurolog, twierdzi, e denerwowanie si pozostaje w bliskim zwizku z objawami
schorze reumatycznych.
Pewien lekarz powiedzia niedawno, e mamy w tym kraju (tzn. USA - przyp. tum.) epidemi lku i
zmartwienia. "Wszyscy lekarze - stwierdzi - znaj przypadki chorb spowodowanych bezporednio
przez lk lub pogbiajcych si z powodu zamartwiania si i braku poczucia bezpieczestwa. Nie zraaj
si jednak. Moesz pokona swoje zmartwienia. Istnieje rodek, ktry przyniesie ci niechybn ulg.
Pomoe ci przeama nawyk denerwowania si. Pierwszy krok tego przeamywania to po prostu wiara, e
moesz to osign. Jeli wierzysz, e moesz czego dokona, to rzeczywicie moesz, z Bo pomoc.
Oto wic praktyczna procedura, ktra pomoe ci wyeliminowa nienormalne zamartwianie si.
Codziennie wicz oczyszczanie umysu. Najlepiej to robi przed pjciem spa, by unikn
przetrzymywania zmartwie w wiadomoci podczas snu. Wanie wtedy myli maj tendencj do
gbszego zapadania w podwiadomo. Wyjtkowo wane jest ostatnie pi minut przed zaniciem,
bowiem w tym krtkim czasie umys jest bardzo podatny na sugestie. atwo wchania idee, ktre jako
ostatnie byy obecne w wiadomoci przed zaniciem. Ten proces "drenowania" umysu jest wany przy

pokonywaniu zdenerwowania, bowiem niespokojne myli, jeli si ich nie usunie, mog "zatka" umys,
utrudniajc przepyw psychicznej i duchowej energii. Mona jednak oczyci umys z takich myli; jeli
si to robi codziennie, nie bd si nawarstwia. Aby tego dokona, posu si twrcz wyobrani.
Wyobra sobie samego siebie, jak oczyszczasz, dosownie, swj umys ze wszystkich zmartwie i lkw.
Wyobra sobie, e spywaj, jak spywaaby woda z umywalki po wyjciu korka. Wyobraajc sobie to,
powtarzaj nastpujce wyznanie: "Z pomoc Boga uwalniam teraz swj umys od caego niepokoju,
wszystkich lkw, caego poczucia niepewnoci". Powtrz to pi razy, utrzymujc zarazem w umyle
wyobraenie owego oczyszczania. Nastpnie podzikuj Bogu za uwolnienie od lku. Potem id spa.
Na pocztku kuracji opisan wyej metod powinno si stosowa nie tylko przed snem, ale take
pnym rankiem i po poudniu. Wystarczy schroni si na pi minut gdzie, gdzie jest cisza i spokj.
Dziaaj z wiar, a wkrtce zauwaysz dobroczynne skutki.
Dziaanie tej metody moesz wzmocni wyobraajc sobie, e sigasz rk do swojego umysu i
wyjmujesz z niego zmartwienia, jedno po drugim. Dziecko, ktre ma wicej wyobrani ni doroli,
wierzy, e uderzone miejsce przestaje bole od pocaowania, albo e mona wyrzuci strach. Te proste
sposoby s skuteczne, poniewa dziecko wierzy i dziki temu uzdrowienie lub usunicie zmartwienia
rzeczywicie nastpuje. Problem zostaje rozwizany, poniewa teatralne dziaanie jest dla dziecka
rzeczywistoci. Sprbuj zobaczy w wyobrani, jak lki odpywaj z twojego umysu, a po pewnym
czasie ta wizja urzeczywistni si.
Wyobrania moe by rdem lku i moe by lekarstwem na lk. Mona si posuy mentalnymi
obrazami dla uzyskania rzeczywistych efektw; jest to niezwykle skuteczne. Wyobrania to nie po prostu
fantazjowanie. Sowo "wyobrania" pochodzi od sowa "obraz". W umyle tworzymy obraz lku lub
uwolnienia si od lku. To, co sobie "obrazujemy", wyobraamy, moe si sta prawd, jeli bdziemy
si tego trzyma z wystarczajco siln wiar. Utrzymuj wic w umyle obraz siebie uwolnionego od
zmartwie i lkw; proces "drenau" wyeliminuje z czasem z twoich myli nienormalny strach. Jednak
nie wystarczy tylko oczyszczenie umysu, gdy nie pozostanie on dugo pusty. Co musi go zapeni. Nie
moe trwa w prni. Oczyciwszy zatem umys, wicz nastpnie zapenianie go. Napeniaj go mylami
penymi wiary, nadziei, odwagi, radosnego oczekiwania. Wypowiadaj gono takie na przykad
wyznania: "Teraz Bg napenia mj umys odwag, pokojem i spokojn pewnoci. Bg chroni mnie
teraz od wszystkiego zego. Bg chroni moich najbliszych od wszystkiego zego. Bg prowadzi mnie ku
waciwym decyzjom. Bg przeprowadzi mnie przez t sytuacj."
Sze razy dziennie zapeniaj swj umys mylami takimi jak te, a bdzie nimi przepeniony. Po
pewnym czasie natok tych myli wyprze zdenerwowanie. Strach jest najpotniejsz ze wszystkich
myli, z jednym wyjtkiem; ten wyjtek to wiara. Wiara to jedyna sia, ktrej strach musi ulec. Kiedy
dzie po dniu bdziesz wypenia swj umys wiar, w kocu nie bdzie ju w nim miejsca na strach. Oto
wielka prawda, o ktrej nikt nie powinien zapomina: opanuj sztuk wiary, a opanujesz strach.
Metoda jest zatem nastpujca: oczy umys, wypal go Bo ask, nastpnie napeniaj wiar, a
przeamiesz nawyk denerwowania si. Napeniaj umys wiar, a po pewnym czasie nagromadzona wiara
wyprze strach. Samo przeczytanie tej rady nie zda si na wiele, o ile jej nie zastosujesz. Waciwy czas,
eby si do tego zabra jest teraz, kiedy mylisz o tym, kiedy jeste przekonany, e najwaniejszym
dziaaniem w celu przeamania nawyku niepokojenia si jest codzienne oczyszczanie umysu z lku i
codzienne napenianie umysu wiar. Tylko tyle. Naucz si wiczy w wierze, a staniesz si w tej
dziedzinie ekspertem. Wwczas strach nie bdzie mg w tobie y.
Nie da si przeceni wagi uwolnienia umysu od strachu. Jeli boisz si czego przez dugi czas, istnieje
due prawdopodobiestwo, e strach spowoduje to zdarzenie w rzeczywistoci. W Biblii znajduje si
jedno z najbardziej przeraajcych stwierdze, jakie kiedykolwiek sformuowano, przeraajce w swojej
prawdziwoci: "bo spotkao mnie, czegom si lka". (Ksiga Hioba 3, 25) Tak wanie si stanie, bo jeli
boisz si czego nieustannie, stwarzasz w swoim umyle warunki sprzyjajce pojawieniu si wanie
tego, czego si boisz. Powstaje atmosfera, w ktrej to moe zapuci korzenie i rosn. Przycigasz to do
siebie.
Nie przeraaj si jednak. Biblia przynosi rwnie inn wielk prawd: "Przyszo do mnie to, w co
mocno wierzyem". Nie wyraa tego dokadnie tymi sowami, lecz wielokrotnie mwi nam, e jeli

mamy wiar, "nie ma nic niemoliwego", i "niech wam si stanie wedug waszej wiary." Jeli wic
przestawisz swj umys z lku na wiar, przestaniesz ukonkretnia przedmiot swojego lku i zaczniesz
zamiast tego urzeczywistnia przedmiot swojej wiary. Wypenij cay swj umys zdrowymi mylami,
mylami penymi wiary, nie lku, a efekty, jakie uzyskasz, bd efektami wiary zamiast lku. W
kampanii skierowanej przeciw nawykowi denerwowania si trzeba zastosowa mdr strategi. Frontalny
atak na gwne siy niepokoju, z zamiarem ich natychmiastowego pokonania, moe si okaza zbyt
trudny. Lepiej byoby moe zdobywa kolejno zewntrzne fortyfikacje, stopniowo zacieniajc
okrenie wok gwnych pozycji.
Mona te posuy si innym porwnaniem: dobrze jest pocina mniejsze troski jak drobne gazki z
drzewa zmartwienia i niepokoju, a dopiero potem zrba gwny pie.
Kiedy na mojej farmie trzeba byo wyci due drzewo, czego bardzo aowaem. cinanie wielkiego
starego drzewa to smutne zdarzenie. Przyszo kilku ludzi z pi mechaniczn. Spodziewaem si, e
zaczn od przecicia gwnego pnia blisko ziemi. Oni jednak przystawili drabiny i rozpoczli od
obcinania drobnych gazi, potem wikszych, wreszcie cili wierzchoek drzewa. Wtedy pozosta ju
tylko potny pie, a po kilku chwilach moje drzewo leao w schludnych sagach, jakby nie roso przez
pidziesit lat. - Gdybymy cili drzewo przy ziemi, zanim obciosalimy gazie - wyjani drwal - to
upadajc poamaoby ssiednie drzewa. atwiej sobie poradzi z drzewem, jak sieje troch zmniejszy.
Z potnym drzewem niepokoju, ktre przez dugie lata rozroso si w twojej osobowoci, rwnie
atwiej bdzie sobie poradzi, jeli sieje zmniejszy. Warto wic poobcina drobne troski i to, co je
wyraa, czyli ograniczy, na przykad, liczb wypowiadanych sw wyraajcych zdenerwowanie. Sowa
mog by efektem tych uczu, ale mog by te ich rdem. Kiedy przyjdzie ci do gowy niespokojna
myl, zaraz j usu za pomoc innej myli, penej wiary. Na przykad: "Martwi si, e nie zd na
pocig." W takim razie wyjd dostatecznie wczenie, aby mie pewno, e zdysz. Im mniej si
bdziesz niepokoi, tym wiksze szans, e wyruszysz punktualnie, gdy spokojny umys jest
systematyczny i zdolny do kontrolowania czasu.
Usuwajc drobne troski, dotrzesz w kocu do gwnego pnia. Wwczas, majc ju wicej siy, bdziesz
w stanie usun w pie, czyli nawyk denerwowania si, ze swojego ycia.
Mj przyjaciel, dr Daniel A. Poling, daje tak oto cenn rad. Mwi, e kadego ranka, przed
wstawaniem, powtarza trzykrotnie sowo "wierz". W ten sposb na pocztku dnia nastraja swj umys na
wiar, ktra go ju nie opuszcza. Jego umys przyjmuje do wiadomoci, e poprzez wiar zwyciy
wszystkie trudnoci i problemy tego dnia. Zaczyna dzie z umysem penym pozytywnych, twrczych
myli. "Wierzy", a bardzo trudno jest powstrzyma czowieka, ktry wierzy.
Opowiedziaem o technice "wierzenia" dr. Polinga w pogadance radiowej i dostaem list od pewnej
kobiety. Napisaa, e nie bya zbyt wierna swojej religii (bya to akurat religia ydowska). Jej dom peen
by wani, swarw, zmartwie i smutku. Jej m, jak stwierdzia, "pi duo wicej, ni powinien" i
caymi dniami siedzia nic nie robic. Narzeka, e nie moe znale pracy. Teciowa tej kobiety, ktra
rwnie z nimi mieszkaa, "wci jczaa i skarya si na swoje dolegliwoci."
Kobieta ta napisaa, e metoda dr. Polinga zrobia na niej wraenie i postanowia j wyprbowa.
Nastpnego ranka po obudzeniu oznajmia wic: "wierz, wierz, wierz." W licie relacjonowaa z
przejciem: "Trzeciego dnia, od kiedy zaczam realizowa ten plan, mj m wrci do domu i
powiedzia, e znalaz prac za 80 dolarw tygodniowo. Obiecuje te, e przestanie pi. Wierz, e
naprawd chce to zrobi. Co wicej, moja teciowa waciwie przestaa narzeka na zdrowie. Tak jakby
w naszym domu wydarzy si cud. Moje strapienia prawie zupenie znikny." Rzeczywicie wydaje si
to niemal magiczne, a jednak ten sam cud zdarza si codziennie tym ludziom, ktrzy przestawi si z
negatywnych, penych lku myli na mylenie pozytywne i pene wiary.
Mj dobry przyjaciel, p. Howard Chandler Christy, artysta, mia wiele skutecznych sposobw na
niepokj i zmartwienie. Niewielu znaem ludzi tak penych radoci i zachwytu nad yciem. Byo w nim
co niepokonanego, a jego rado bya zaraliwa.
W moim kociele jest zwyczaj malowania portretu kadego pastora. Taki portret wisi w domu pastora
do jego mierci, po czym zostaje przeniesiony do kocioa i umieszczony w galerii wraz z portretami jego

poprzednikw. Rada Starszych i Diakonw ma zwyczaj zamawia taki portret wtedy, kiedy pastor, ich
zdaniem wyglda najlepiej. Wiele lat temu powsta wic i mj portret. Pozujc panu Christy, zapytaem
go:
- Howardzie, czy ty nigdy si nie martwisz, nie denerwujesz? Rozemia si.
- Nie, nigdy. Nie wierz w te XTSCT^.
- To rzeczywicie prosty powd, eby si nie denerwowa - zauwayem. - Powiedziabym, e zbyt
prosty. Zwyczajnie nie wierzysz w te uczucia, wic ich nie odczuwasz? Czy nigdy nie bye
zdenerwowany? - zapytaem. - Owszem - odpowiedzia. - Raz prbowaem. Widziaem, e wszyscy inni
si denerwuj, pomylaem wic, e moe co trac i ktrego dnia postanowiem sam sprbowa.
Zarezerwowaem sobie jeden dzie i powiedziaem: to bdzie mj dzie na zmartwienia. Postanowiem
zbada, jak to jest z tym martwieniem si i denerwowaniem, i podenerwowa si troch na prb.
Poprzedniego wieczora poszedem spa wczenie, abym, wyspany i wypoczty mg si dobrze
denerwowa nastpnego dnia. Rano wstaem, zjadem dobre niadanie - trudno si skutecznie
denerwowa z pustym odkiem - i zamierzaem zacz denerwowa si. Staraem si, najlepiej jak
mogem, mniej wicej do poudnia, ale nie mogem si w tym ani rusz poapa. Nic mi nie wychodzio,
wic daem spokj.
Zamia si swoim zaraliwym miechem.
- Ale - powiedziaem - musisz mie chyba jeszcze jaki sposb na zmartwienia i zdenerwowanie?
Rzeczywicie ma i jest to, by moe, najlepszy sposb ze wszystkich. - Co rano przez pitnacie minut
wypeniam swj umys Bogiem - powiedzia. - Kiedy umys jest peen Boga, zmartwienia i nerwy ju si
nie mieszcz. Codziennie wypeniam swj umys Bogiem i przez cay dzie wietnie si bawi.
Howard Christy by wybitnym mistrzem pdzla, a zarazem nie mniej wybitnym mistrzem ycia,
poniewa potrafi zobaczy wielk prawd i uproci j do najbardziej podstawowego faktu, tego
mianowicie, e z umysu wychodzi tylko to, co wczeniej zostao do niego woone. Napenij umys
mylami o Bogu, nie o lku, a otrzymasz z powrotem myli pene wiary i odwagi. Denerwowanie si to
destrukcyjny proces zajmowania umysu mylami obcymi Boej mioci i opiece. To w zasadzie
wszystko, czym jest zdenerwowanie. Lekarstwem na to jest wypeni umys mylami o Bogu, o Jego
potdze, opiece i dobroci. Powi pitnacie minut dziennie na napenianie umysu Bogiem. Wypchaj
swj umys do pena filozofi "wierz!", a nie zostanie w nim miejsce, by pomieci zdenerwowanie i
brak wiary.
Wielu ludziom nie udaje si przezwyciy problemu zmartwie i zdenerwowania, poniewa w
przeciwiestwie do Howarda Christy pozwalaj, by kopoty wydaway si im skomplikowane i nie
atakuj ich prostymi technikami. A dziw, jak czsto nasze najtrudniejsze problemy osobiste poddaj si
dziaaniu prostej metody. Dzieje si tak dlatego, e nie wystarczy wiedzie, co robi z problemami.
Trzeba te wiedzie, jak robi to, co powinno by zrobione.
Sekret jest nastpujcy: trzeba wypracowa metod ataku i doskonali j. Poyteczne s symboliczne,
teatralne dziaania, ktre nam samym lepiej uzmysowiaj toczc si walk. Uruchomione przez nas
duchowe siy mog wwczas dziaa w sposb zarazem zrozumiay i poyteczny. Wyjtkowo dobrze
ilustruje t strategi walki z denerwowaniem si sposb pewnego biznesmena. By on mistrzem w
denerwowaniu si. W szybkim tempie doprowadzi si do bardzo zego stanu zdrowia i nerww.
Szczeglna odmiana jego denerwowania si polegaa na tym, e zawsze mia wtpliwoci, czy zrobi lub
powiedzia to, co naleao. Nieustannie roztrzsa decyzje, ktre ju podj i denerwowa si nimi. Sta si
mistrzem sekcji zwok. Skdind by on czowiekiem wybitnie inteligentnym, skoczy dwa
uniwersytety, oba z wyrnieniem. Zasugerowaem mu, e powinien wypracowa jak prost metod,
pozwalajc mu zostawi w spokoju miniony dzie, zapomnie o nim i rusza w przyszo. Wyjaniem
mu te skuteczno teatralizacji prostych prawd duchowych.
Jest niewtpliwym faktem, e najwybitniejsze umysy s te najbardziej zdolne do prostoty i potrafi
tworzy proste plany oparte na dziaaniu gbokich prawd; tak wanie zrobi w czowiek poszukujc
sposobu na swoje zamartwianie si. Zauwayem u niego popraw i co na ten temat powiedziaem.
- O, tak - odrzek - zrozumiaem, co trzeba zrobi i udao si to zdumiewajco dobrze. - Zaproponowa,
ebym kiedy wpad do jego biura pod koniec dnia, a pokae mi, w jaki sposb przeama nawyk

denerwowania si. Ktrego dnia zadzwoni i zaproponowa mi wsplny obiad. Spotkaem si z nim w
jego biurze, kiedy wanie koczy prac. Wyjani mi, e przeama nawyk denerwowania si
stworzywszy sobie "pewien may rytua", ktry odprawia kadego dnia przed wyjciem z biura. Rytua
ten by bardzo szczeglny i wywar na mnie niezapomniane wraenie.
Wzilimy palta i kapelusze i ruszylimy ku drzwiom. Przy drzwiach biura sta kosz na mieci, a nad
nim wisia kalendarz. Nie by to jeden z tych kalendarzy, na ktrych wida na jednej kartce cay tydzie,
miesic, lub nawet trzy miesice; to by kalendarz jednodniowy. Wida byo tylko jedn dat,
wydrukowan duymi literami.
- Teraz zobaczysz mj codzienny rytua, ten, ktry pomg mi przeama nawyk denerwowania si powiedzia mj znajomy.
Sign rk i zerwa z kalendarza kartk na biecy dzie. Zwin j w kulk. Zafascynowany
patrzyem, jak jego palce rozwary si powoli wrzucajc "dzie" do kosza na mieci. Potem przymkn
oczy i jego wargi zaczy si porusza; wiedziaem, e si modli, wic zachowaem pene szacunku
milczenie. Skoczywszy modlitw, powiedzia gono: - Amen. O.K, ten dzie si skoczy. Chod,
pjdziemy si troch rozerwa.
Kiedy szlimy ulic, zapytaem:
- Czy zechciaby mi powiedzie, co mwie w tej modlitwie? Rozemia si i odrzek:
- To chyba nie twj rodzaj modlitwy. - Ja jednak upieraem si, wic powiedzia: - Modl si jako tak:
"Panie, Ty dae mi ten dzie. Nie prosiem o niego, ale ciesz si, e by mi dany. Wykorzystaem go,
jak mogem najlepiej, a Ty mi pomoge, za co Ci dzikuj. Zrobiem troch bdw. Byo to wtedy, gdy
nie suchaem Twoich rad; auj tego. Wybacz mi. Ale miaem te kilka sukcesw i zwycistw, i jestem
wdziczny za to, e mnie prowadzie. Teraz jednak, Panie, cay dzie razem z bdami i sukcesami,
zwycistwami i porakami, min. Skoczyem z nim i oddaj go Tobie. Amen."
Nie jest to by moe ortodoksyjna modlitwa, ale z pewnoci okazaa si skuteczna. Ten czowiek
symbolicznie teatralizowa zakoczenie dnia, po czym zwraca si ku przyszoci z nadziej, e
nastpnego dnia poradzi sobie lepiej. Postpowa w ten sposb zgodnie z metodami Boga. Kiedy dzie
si koczy, Bg pogra go w ciemnoci spuszczajc kurtyn nocy. Dziki tej metodzie wczeniejsze
bdy i niepowodzenia tego czowieka stopniowo straciy nad nim wadz. Uwolni si od zmartwie,
ktre si w nim gromadziy przez wszystkie "wczoraj". W ten sposb zastosowa jedn z
najskuteczniejszych metod przeciw strapieniom i zdenerwowaniu opisanych w sowach: "... ale to jedno
czyni: zapominajc o tym, co za mn, pdz ku wyznaczonej mecie, ku nagrodzie, do jakiej Bg wzywa
w gr w Chrystusie Jezusie." (List do Filipian 3, 13 - 14)
Moe i Wam, Czytelnicy, przyjd do gowy inne praktyczne sposoby zapobiegania denerwowaniu si;
chciabym dowiedzie si o tych, ktre po wyprbowaniu okazay si skuteczne. Uwaam, e my
wszyscy, ktrzy jestemy zainteresowani prac nad sob, jestemy studentami w wielkim duchowym
laboratorium Pana Boga. Wsplnie pracujemy nad praktycznymi metodami skutecznego, udanego ycia.
Ludzie zewszd pisz do mnie o swoich metodach i uzyskanych wynikach. Ja rwnie staram si by
uyteczny udostpniajc innym wyprbowane ju metody poprzez moje ksiki, kazania, publikacje
prasowe, radio, telewizj i wszelkie media. W ten sposb moe powsta wielka rzesza ludzi obeznanych
ze sposobami przezwyciania nie tylko zdenerwowania, ale take innych problemw osobistych.
Aby zakoczy ten rozdzia w sposb, ktry pomoe Czytelnikowi rozpocz teraz, natychmiast
przeamywanie nawyku denerwowania si, przedstawiam dziesiciopunktowy plan walki z tym
nawykiem.
1. Powiedz sobie: "Zdenerwowanie to tylko szkodliwy nawyk psychiczny. Kady nawyk mog zmieni
z Bo pomoc."
2. Stae si nerwowy przez praktykowanie denerwowania si. Moesz si od tego uwolni wiczc si
w silniejszym nawyku wiary. Z ca moc i wytrwaoci, na jak ci sta, zacznij si wiczy w wierze.
3. Jak wiczy si w wierze? Co rano przed wstaniem powtrz gono trzy razy: "Wierz."
4. Mdl si tymi sowami: "Skadam ten dzie i cae moje ycie, i moich bliskich, i moj prac, w rce
Boga. W rkach Boga nie ma krzywdy, lecz samo tylko dobro. Cokolwiek si zdarzy, jeli jestem w
rkach Boga, jest to Jego wol i jest dobre."

5. Staraj si mie co pozytywnego do powiedzenia o wszystkim, o czym dotychczas mwie

negatywnie. Mw pozytywnie! Nie stwierdzaj, na przykad: "To bdzie okropny dzie." Zamiast tego
powiedz sobie: "To bdzie wspaniay dzie.: Nie mw: "Nigdy sobie z tym nie poradz." Zamiast tego
powiedz: "Z Bo pomoc zrobi to."
6. Nigdy nie bierz udziau w rozmowie penej zdenerwowania i zmartwie. Do wszystkich swoich
rozmw wprowadzaj zastrzyk wiary. Grupa ludzi rozmawiajcych w duchu pesymizmu moe zarazi
negatywnym myleniem kadego z obecnych. Ale mwic optymistycznie mona rozproszy
przygnbiajc atmosfer i sprawi, e wszyscy poczuj si zadowoleni i peni nadziei. 7. Jeste skonny
do martwienia si i denerwowania, poniewa twj umys jest dosownie nasiknity niespokojnymi
mylami, mylami o porace, ponurymi mylami. Aby temu przeciwdziaa, zaznacz wszystkie
fragmenty w Biblii, ktre mwi o wierze, nadziei, szczciu, radoci i chwale. Zapamitaj je wszystkie.
Powtarzaj je, powtarzaj, a twoja podwiadomo nasiknie nimi. Wwczas zacznie ona oddawa ci to,
co jej dae: optymizm, a nie zmartwienia i nerwy.
8. Podtrzymuj przyjanie z ludmi penymi nadziei. Otocz si przyjacimi, ktrych myli s
pozytywne, pene wiary, ktrzy przyczyniaj si do twrczej atmosfery. Ich postawa bdzie ci
nieustannie stymulowa. 9. Zobacz, ilu ludziom moesz dopomc w wyleczeniu si z ich nawyku
denerwowania si. Pomagajc innym przezwycia ten nawyk, sam zyskujesz nad nim wiksz kontrol.
10. Kadego dnia postrzegaj siebie jako yjcego w przyjani i wsppracy z Jezusem. Gdyby On
naprawd szed koo ciebie, czy baby si albo denerwowa? Powiedz wic sobie: "On jest ze mn."
Oznajmij gono: "Zawsze jestem z Tob." Potem inaczej: "On jest ze mn teraz." Powtarzaj to wyznanie
co dzie trzy razy.
Rozdzia 10.& Moc
rozwizywania osobistych
problemw
Chciabym opowiedzie o kilku szczliwych ludziach, ktrzy znaleli rozwizanie swoich problemw.
Postpowali oni zgodnie z prostym, lecz bardzo praktycznym planem, i we wszystkich przypadkach
kocowy rezultat by pomylny. S to ludzie tacy sami jak ty. Mieli te same kopoty i trudnoci, ale
znaleli sposb, pozwalajcy im uzyska prawidowe odpowiedzi na trudne pytania, przed ktrymi
stawali. Ty take, stosujc ten sposb moesz uzyska podobne efekty.
Najpierw chciabym opowiedzie histori pewnego maestwa, moich przyjaci. On, Bill, pracowa
ciko przez cae lata, a wreszcie wspi si w swojej firmie niemal na szczyt kariery, na przedostatni jej
szczebel. By nastpny w kolejce do stanowiska prezesa firmy i by pewien, e po odejciu prezesa na
emerytur zajmie jego miejsce. Nie byo adnego widocznego powodu, dla ktrego ta ambicja nie
miaaby si speni, bowiem wszystko: zdolnoci, wyksztacenie i dowiadczenie, czynio go
odpowiednim kandydatem. Poza tym dano mu do zrozumienia, e zostanie wybrany. Jednak przy
obsadzaniu tego stanowiska pominito go. Otrzyma je czowiek sprowadzony z zewntrz.
Przybyem do ich miasta wkrtce po tym, jak spad na niego w cios. Jego ona, Mary, bya wyjtkowo
mciwie usposobiona. Przy obiedzie mwia z gorycz wszystko, co "chtnie by im powiedziaa". Cae jej
rozczarowanie, upokorzenie i frustracja ujawniy si w wybuchu palcego gniewu. Bill, przeciwnie,
zachowywa si spokojnie. Cho wyranie uraony, rozczarowany i zdumiony, przyj to dzielnie.
Zasadniczo by czowiekiem agodnym, nie dziw wic, e nie zacz reagowa gwatownie czy ze zoci.
Mary chciaa, eby natychmiast zoy rezygnacj. Namawiaa go, aby powiedzia im tak, eby im w
pity poszo, a potem si wynis.
On jednak nie by do tego skonny; mwi, e moe tak jest lepiej i e bdzie wsppracowa z nowym
szefem i pomaga mu w miar swoich moliwoci. Taka postawa moga by trudna, ale pracowa dla
firmy tak dugo, e nie byby szczliwy gdzie indziej, a ponadto sdzi, e na swoim dawnym
stanowisku moe by nadal uyteczny.

Jego ona zwrcia si do mnie i zapytaa, co zrobibym w takiej sytuacji. Powiedziaem, e na pewno
czubym si, tak jak ona, rozczarowany i uraony, ale starabym si nie pozwoli, aby doczya si do
tego nienawi, ktra nie tylko zera dusz jak rdza, ale take wprawia myli w stan chaosu.
Zasugerowaem, e w tej sytuacji potrzeba nam Boskiej rady i mdroci przekraczajcej nasz. W gr
wchodziy tak silne emocje, e moglibymy si okaza niezdolni do obiektywnego i racjonalnego
rozwaenia problemu. Zaproponowaem wic, abymy usiedli na kilka minut w ciszy, w postawie
wyraajcej braterstwo i modlitw, zwracajc myli ku Temu, ktry powiedzia: "Gdzie s dwaj albo trzej
zebrani w imi moje, tam ja jestem pord nich." (Ewangelia wg w. Mateusza 18,20) Podkreliem, e
jest nas troje, i jeli bdziemy si starali wzbudzi w sobie ducha "zgromadzenia w imi Jego", On
rwnie si zjawi, by nas uspokoi i wskaza nam, co mamy robi.
onie Billa nie byo atwo dostroi si do takiej atmosfery; bya jednak osob rozumn i na poziomie, i
dlatego przyczya si do nas. Po kilku minutach ciszy zaproponowaem, ebymy wzili si za rce i
chocia bylimy w restauracji, odmwiem cicho modlitw. Prosiem w niej o przewodnictwo. Prosiem o
spokj ducha dla Billa i Mary; posunem si jeszcze dalej i prosiem o bogosawiestwo dla nowo
przyjtego dyrektora. Modliem si te o to, by Bill dostosowa si do nowego zarzdu i pracowa lepiej
ni dotychczas.
Po modlitwie siedzielimy dusz chwil w ciszy, po czym ona powiedziaa z westchnieniem:
- Tak, chyba trzeba bdzie tak zrobi. Kiedy si dowiedziaam, e idziesz z nami na obiad, obawiaam
si, e bdziesz nam tumaczy, ebymy przyjli chrzecijask postaw wobec tej sytuacji, a wcale nie
miaam na to ochoty. Caa si gotowaam w rodku. Ale oczywicie rozumiem, e rozwizanie tego
problemu jest moliwe dziki takiej wanie postawie. Bd si szczerze stara, choby, to byo nie wiem
jak trudne. - Umiechna si sabo, ale zo ju jej przesza.
Od czasu do czasu zagldaem do nich i stwierdziem, e cho nie wszystko szo dokadnie po ich myli,
stopniowo zaczli by zadowoleni z nowego ukadu. Udao im si przezwyciy i zo i rozczarowanie.
Bill zwierzy mi si nawet, e lubi swojego nowego szefa i w pewnym sensie odpowiada mu praca z nim.
Powiedzia, e tamten czsto si z nim konsultuje i wyranie si na nim opiera.
Mary bya mia dla ony prezesa; oboje zrobili wszystko, co mogli, aby praca i wzajemne stosunki
ukaday si jak najlepiej.
Miny dwa lata. Pewnego dnia znalazem si w ich miecie i zatelefonowaem do nich.
- Och, jestem taka przejta, e ledwo mog mwi - powiedziaa Mary. Zauwayem, e to, co
wprawio j w stan takiego poruszenia, musi by spraw niezwykej doniosoci. Zignorowaa t uwag i
zawoaa: - Stao si co zupenie cudownego! Pan X (wymienia nazwisko prezesa) zosta wybrany
przez inn firm w ramach konkursu na bardzo wysokie stanowisko i odchodzi od nas. Zgadnij teraz, co
si stao? Bill wanie otrzyma zawiadomienie, e zosta prezesem firmy. Przyjd zaraz, odmwimy we
trjk modlitw dzikczynn.
Pniej, gdy siedzielimy razem, Bill powiedzia:
- Wiesz, zaczynam sobie zdawa spraw, e chrzecijastwo to nie teoria. Rozwizalimy problem
wedug dokadnie okrelonych duchowo-naukowych zasad. Ciarki mnie przechodz, kiedy sobie
pomyl, co by byo, gdybymy nie zabrali si do tego problemu zgodnie z nauk Jezusa. Kt to
wymyli, e chrzecijastwo jest niepraktyczne? Od tej pory kady problem bd rozwizywa w ten
sam sposb, dziki ktremu poradzilimy sobie we trjk. Mino kilka lat. Mary i Bill miewali inne
jeszcze kopoty, jednak wobec wszystkich stosowali t sam metod, zawsze z dobrymi skutkami.
Nauczyli si rozwizywa problemy przez "skadanie ich w rce Boga." Inna efektywna technika
rozwizywania problemw to prosty zabieg wyobraenia sobie Boga jako partnera i sprzymierzeca.
Jedn z podstawowych prawd, jakich naucza Biblia, jest ta, e Bg jest z nami. Ta idea ley u samych
pocztkw chrzecijastwa, bowiem gdy Chrystus si narodzi, nazwano go Immanuel, co znaczy "Bg z
nami."
Chrzecijastwo naucza, e we wszystkich trudnociach, kopotach, we wszystkich sytuacjach
yciowych, Bg jest blisko. Moemy do Niego mwi, wesprze si na Nim, otrzyma od Niego pomoc,
korzysta z Jego zainteresowania i opieki. Niemal wszyscy wierz w to, e tak jest, a wielu dowiadczyo
tej prawdy osobicie.

By jednak prawidowo rozwizywa problemy, trzeba posun si o krok dalej i potraktowa dosownie
ide Boskiej obecnoci. Naucz si wierzy, e Bg jest rwnie realny jak twoja ona albo wsplnik w
interesach, albo najbliszy przyjaciel. Naucz si omawia z Nim rne sprawy; uwierz, e On ci syszy i
myli o twoim problemie. Przyjmij za pewnik, e On wprowadza do twojego umysu waciwe pomysy,
potrzebne do rozwizania danego problemu. Uwierz bez zastrzee, e to rozwizanie bdzie wolne od
bdu, e bdziesz prowadzony w swym dziaaniu zgodnie z prawd, ktra daje waciwe rezultaty.
Pewnego dnia w pewnym miecie na zachodzie kraju, po prelekcji w Klubie Rotariaskim, zatrzyma
mnie jaki przedsibiorca. Powiedzia, e co, co przeczyta w jednej z moich staych rubryk w gazetach
"zupenie zrewolucjonizowao -jak si wyrazi -jego podejcie i uratowao jego przedsibiorstwo."
Naturalnie zaciekawio mnie to, a zarazem byo mi przyjemnie, e co, co powiedziaem, mogo przynie
tak wspaniay skutek. - Moje przedsibiorstwo przechodzio trudny okres - powiedzia. - Jego dalsze
istnienie stao pod znakiem zapytania. Cig niepomylnych okolicznoci w poczeniu ze stanem rynku,
dziaaniami interwencyjnymi rzdu i zaburzeniami w gospodarce caego kraju, wszystko to wpyno
wyjtkowo le na moj bran. Przeczytaem paski artyku, w ktrym zaleca pan wzicie sobie Boga
jako wsplnika. Zdaje si, e uy pan sformuowania: "zawizanie spki z Bogiem." Kiedy to pierwszy
raz przeczytaem, uznaem to za raczej zwariowany pomys. Jak mgby zwyky czowiek zawiza
spk z Bogiem? Poza tym zawsze mylaem o Bogu jako o istocie ogromnej, o tyle wikszej od
czowieka, e j a wydawaem si przy Nim j ak drobny owad, a tu pan mi powiada, e powinienem Go
zrobi swoim wsplnikiem. Pomys wydawa si niedorzeczny. Pniej jednak pewien przyjaciel da mi
jedn z pana ksiek i znalazem w niej wiele podobnych pomysw. Opowiada pan prawdziwe, z ycia
wzite historie o ludziach, ktrzy poszli za t rad. Wszyscy oni wydawali si ludmi rozsdnymi, ale
wci jeszcze nie byem przekonany. Zawsze uwaaem, e duchowni to idealici i teoretycy, e nic nie
wiedz o interesach i w ogle o praktycznych sprawach. Wic waciwie pana skreliem... - powiedzia z
umiechem. - Jednak pewnego dnia stao si co miesznego. Przyszedem do biura zupenie zaamany,
mylc, e najlepiej byoby paln sobie w eb i uciec od tych wszystkich problemw, ktre mnie
kompletnie wykoczyy. I wtedy przypomniaem sobie ten pomys Boga jako wsplnika. Zamknem
drzwi, usiadem w swoim fotelu, pooyem rce na biurku i oparem o nie gow. Mog panu wyzna, e
nie modliem si do tego czasu wicej ni tuzin razy w cigu nie wiedzie ilu lat. Wwczas jednak
zaczem si modli. Powiedziaem Bogu, e wiem o tym pomyle, eby Go zrobi swoim wsplnikiem,
ale e nie jestem pewien, co to waciwie znaczy i jak si to robi. Powiedziaem Mu te, e jestem w
koszmarnych tarapatach, e przychodz mi do gowy same paniczne myli, e jestem zaamany,
zagubiony i bardzo zniechcony. Mwiem: "Boe, nie mog Ci wiele zaoferowa w tej spce, ale
prosz, pocz si ze mn i pom mi. Nie wiem, jak mgby to zrobi, ale potrzebuj pomocy i pragn
jej. Teraz wic skadam moje przedsibiorstwo, siebie samego, moj rodzin i moj przyszo w Twoje
rce. Zrobimy wszystko, co kaesz. Nie wiem nawet, jak mi to powiesz, ale jestem gotw sucha i pjd
za Twoimi wskazwkami, jeli tylko bd zrozumiae." Tak wanie wygldaa ta modlitwa.
Skoczywszy j, chyba spodziewaem si, e stanie si co niezwykego, jaki cud, ale nic takiego si nie
zdarzyo. Poczuem si jednak spokojny i wypoczty. Miaem uczucie pokoju. Nie zdarzyo si nic
szczeglnego ani tamtego dnia, ani tamtej nocy, ale nazajutrz idc do biura czuem si pogodniejszy i
szczliwszy ni zwykle. Zaczem ufa, e wszystko si dobrze skoczy. Trudno powiedzie, dlaczego
tak si czuem. Wszystko byo tak samo jak przedtem. Mona nawet powiedzie, e sytuacja jeszcze
troch si pogorszya, ale za to ja byem inny, nieco inny. To poczucie spokoju pozostao i zaczem czu
si lepiej. Codziennie si modliem i rozmawiaem z Bogiem tak, jak rozmawiabym z wsplnikiem. Nie
byy to kocielne modlitwy, lecz prosta mska rozmowa. A pewnego dnia w biurze nagle przyszed mi
do gowy pewien pomys. Wyskoczy jak grzanka z opiekacza. Powiedziaem sobie: "Ale co ty o tym
waciwie wiesz?", bo byo to co, czego nigdy przedtem nie robiem ani nie rozwaaem; wiedziaem
jednak od razu, e to jest to, o co mi chodzio. Nie mam pojcia, czemu nigdy wczeniej o tym nie
pomylaem. Mj umys by chyba zablokowany. Byem nieczynny intelektualnie.
Ale teraz natychmiast podyem za t intuicj. - Przerwa. - Nie, to nie bya intuicja. Mj partner mwi
do mnie. Niezwocznie zaczem realizowa jego pomys i wszystko si rozkrcio. Nowe pomysy

pojawiay si w moim umyle i pomimo niesprzyjajcych warunkw przestaem ponosi straty. Teraz
oglna sytuacja wyranie si poprawia i wyszedem na prost. Powiedzia jeszcze:
- Nie znam si na kazaniach ani na pisaniu takich ksiek, jakie pan pisze, ani adnych innych te, ale
powiem panu jedn rzecz: ile razy pan bdzie rozmawia z czowiekiem interesu, prosz mu powiedzie,
e z Bogiem jako wsplnikiem bdzie mia wicej dobrych pomysw, ni bdzie mg spoytkowa, i e
te pomysy dadz si przeoy na zyski. Nie mam na myli tylko pienidzy, chocia pomysy
pochodzce od Boga s wietnym sposobem na to, eby inwestycje przynosiy wysokie zyski; ale prosz
im powiedzie, e spka z Bogiem to sposb na skuteczne rozwizanie problemw. To tylko jedna z
wielu sytuacji, w ktrych przejawio si praktyczne dziaanie zwizku czowieka z Bogiem. Nie da si
przeceni skutecznoci takiego rozwizywania problemw. Dao ono zdumiewajce rezultaty w wielu
obserwowanych przeze mnie przypadkach.
Przy problemach osobistych naley przede wszystkim zda sobie spraw z tego, e sia potrzebna do ich
rozwizania tkwi w nas. Nastpnie trzeba wypracowa i zrealizowa okrelony plan. Wanie z powodu
braku planowania w sferze ducha i emocji wielu ludzi nie radzi sobie z osobistymi problemami.
Pewien biznesmen powiedzia mi, e liczy na "rezerwy si ludzkiego umysu". Jego teoria, cakiem
sensowna, zakada, e czowiek ma zapasy si, ktre mona uruchomi i wykorzysta w sytuacji
awaryjnej. W normalnym, codziennym yciu siy te znajduj si w stanie upienia, lecz w
nadzwyczajnych okolicznociach kady z nas moe je wyzwoli. Czowiek, ktry rozwija w sobie
aktywn wiar, nie pozwala tym zasobom si pozosta w upieniu, lecz, proporcjonalnie do siy swojej
wiary, w mniejszej lub wikszej czci uywa ich podczas swoich normalnych zaj. Wyjania to,
dlaczego niektrzy ludzie wykazuj wicej si ni inni, i na co dzie, i w momencie kryzysu. Nauczyli si
normalnie korzysta z tych si, ktre w przeciwnym razie byyby nieczynne, z wyjtkiem jakich
dramatycznych sytuacji.
Czy umiesz stawi czoo trudnej sytuacji? Czy posiadasz jasno okrelony plan rozwizywania
szczeglnie trudnych problemw, ju w momencie ich pojawienia si? Wielu ludzi w takich przypadkach
"strzela w ciemno" i najczciej chybia. Chciabym bardzo mocno podkreli wielk wag planowego
wykorzystywania rezerwowych si w kryzysowych sytuacjach. Prcz wsplnej modlitwy w dwie lub trzy
osoby i "oddania spraw w rce Boga", prcz wejcia w spk z Bogiem, prcz planowego uruchamiania
i wykorzystywania si rezerwowych, istnieje jeszcze jedna wspaniaa metoda: ksztatowanie w sobie
postawy wiary i ufnoci. Czytaem Bibli latami, zanim zauwayem, e prbuje mi ona powiedzie, e
jeli bd mia wiar - naprawd j mia - bd mg pokona wszystkie trudnoci, stawi czoo kadej
sytuacji, wznie si nad kad klsk i rozwiza wszystkie problemy mojego ycia. Dzie, w ktrym
zdaem sobie z tego spraw, by jednym z najwikszych, jeli nie najwikszym w moim yciu.
Niewtpliwie t moj ksik bdzie czytao wiele osb, ktre nigdy nie patrzyy na ycie przez pryzmat
wiary. Mam nadziej, e zechc zrobi to teraz, poniewa wiara jest niewtpliwie jedn z
najpotniejszych na wiecie si zapewniajcych pomylne ycie.
W caej Biblii podkrela si nieustannie t prawd: "Jeli bdziecie mie wiar jak ziarnko gorczycy...
nic niemoliwego nie bdzie dla was." (Ewangelia wg w. Mateusza 17, 20) Biblia rozstrzyga to jako fakt
bezwzgldny, cakowity, jednoznaczny. Nie jest to iluzja, fantazja, metafora czy symbol -jest to fakt.
Wiara, nawet wielkoci ziarnka gorczycy, rozwie twoje problemy, kady problem, wszystkie problemy,
o ile wierzysz i stosujesz j w praktyce. "Wedug wiary waszej niech wam si stanie. "(Ewangelia wg w.
Mateusza 9, 29) Potrzebna jest wiara, a efekty, ktre osigniesz, bd wprost proporcjonalne do wiary,
jak masz i jak si posuysz. Maa wiara daje mae efekty, rednia wiara rednie efekty, a wielka wiara
wielkie. Ale dziki hojnoci Wszechmogcego Boga nawet taka wiara jak ziarnko gorczycy dokona
moe zdumiewajcych rzeczy i rozwiza twoje problemy.
Chciabym, jako przykad, opowiedzie fascynujc histori moich przyjaci, Maurycego i Mary Alice
Flint. Poznaem ich po tym, jak w pimie "Liberty" ukazao si streszczenie jednej z moich poprzednich
ksiek: "y pewnie: przewodnik". Maurycy Flint w owym czasie mia si bardzo le. Nie tylko w
pracy, ale take psychicznie. By peen lku i urazy; by jedn z najbardziej negatywnie nastawionych
osb, jakie kiedykolwiek spotkaem. Mia mi osobowo i w gbi duszy by wietnym facetem, ale, jak
sam przyznawa, zababra sobie ycie.

Przeczyta streszczenie ksiki, w ktrej rozwijaem ide "wiary jak ziarnko gorczycy". W owym czasie
mieszka w Filadelfii z rodzin: on i dwoma synami. Zadzwoni do mnie, do kocioa w Nowym Jorku,
ale z jakiej przyczyny nie udao mu si poczy z moj sekretark. Wspominam o tym, aby ukaza
zmian, jaka ju si rozpocza w jego nastawieniu psychicznym: normalnie nigdy nie zadzwoniby po
raz drugi, mia bowiem poaowania godny zwyczaj rezygnowa ze wszystkiego ju po niewielkim
wysiku. Tym razem jednak dzwoni wytrwale, a uzyska poczenie i informacj o godzinach
naboestw. W nastpn niedziel przyjecha wraz ze swoj rodzin z Filadelfii do Nowego Jorku, do
kocioa, po czym robi to regularnie; nawet w najgorsz pogod.
Pniej, w rozmowie, opowiedzia mi ze szczegami o swoim yciu i zapyta, czy myl, e jeszcze co
z niego moe by. Problemy zwizane z pienidzmi, z dugami, z rnego rodzaju sytuacjami, z
przyszoci, a przede wszystkim z nim samym, byy tak skomplikowane i by tak tym przytoczony, e
uwaa swoj sytuacj za zupenie beznadziejn. Zapewniem go, e jeli doprowadzi siebie do
porzdku, dostosuje swoje nastawienie psychiczne do modelu mylenia proponowanego przez Boga i jeli
pozna i zacznie stosowa metod wiary, to wszystkie jego problemy oka si moliwe do rozwizania.
Zarwno on, jak i jego ona musieli przede wszystkim pozby si ze swoich umysw uczucia urazy.
Oboje byli umiarkowanie wciekli na wszystkich i potwornie na niektrych. Uroili sobie w swoich
chorych mylach, e znaleli si w tak niekorzystnej sytuacji nie z powodu wasnych niepowodze czy
bdw, lecz przez innych, ktrzy "podstawiali im nogi." W nocy, lec w ku, opowiadali sobie jakimi
obelgami chcieliby obrzuci rne osoby. W takiej niezdrowej atmosferze usiowali znale sen i
wypoczynek, oczywicie z marnym skutkiem.
Maurycy Flint naprawd przej si pomysem praktycznego stosowania wiary. Zaangaowa si w to
tak, jak nigdy w nic przedtem. Reakcja pocztkowo bya oczywicie saba, poniewa sia jego woli bya
rozproszona. W zwizku z dugoletnim nawykiem negatywnego mylenia, nie by w stanie wykrzesa na
razie adnej siy ze swoich myli. Trzyma si jednak wytrwale, wrcz rozpaczliwie przekonania, e jeli
kto ma "wiar jak ziarnko gorczycy, nie ma nic niemoliwego." Z ca si, jak mia, chon wiar. W
ten sposb jego zdolno do wierzenia stopniowo rosa wraz z praktyk.
Pewnego wieczoru wszed do kuchni, gdzie jego ona zmywaa naczynia. Powiedzia:
- Stosunkowo atwo jest wierzy w niedziel w kociele, ale potem trudno to utrzyma. Wiara blaknie.
Pomylaem sobie, e gdybym mg nosi w kieszeni ziarnko gorczycy, aby mc go dotyka, gdy czuj,
e sabn, to pomogoby mi podtrzyma wiar. - Zapyta on: - Czy mamy jakie ziarna gorczycy, czy
one s tylko w Biblii? Czy istniej w dzisiejszych czasach? Ona rozemiaa si i odpowiedziaa:
- O, tu mam kilka takich w soiku z marynat. Wyja jedno ziarenko i podaa mu.
- Ale, Maurycy, nie potrzebujesz prawdziwego ziarna gorczycy. To tylko taki symbol - powiedziaa.
- Nic o tym nie wiem - odpowiedzia. - Biblia mwi: ziarno gorczycy, i to wanie chc mie. Moe
potrzebuj symbolu, eby wzbudzi w sobie wiar. Spojrza na ziarno lece na doni i powiedzia z
zastanowieniem: - Czy naprawd tylko tyle wiary mi potrzeba, takiej odrobiny jak to malekie
ziarenko? - Przyglda si przez chwil, po czym schowa je do kieszeni mwic: - Jeli tylko bd mg
go dotyka w cigu dnia, pomoe mi nie ustawa w pracy nad wiar.
Ziarenko byo jednak tak mae, e je zgubi; wzi wic ze soika z marynat nastpne, ktre te gdzie
si zapodziao. Pewnego dnia, kiedy zgubi kolejne ziarenko, przyszed mu do gowy pomys, by zatopi
je w plastikowej kulce. Mgby nosi j w kieszeni albo przyczepi do acuszka od zegarka, aby zawsze
przypominaa mu, e jeli bdzie mia wiar choby jak ziarnko gorczycy, nic nie bdzie dla niego
niemoliwe. Zwrci si do rzekomego eksperta od plastikw, pytajc, jak zatopi ziarenko gorczycy w
plastikowej kulce tak, eby nie byo bbelka powietrza. "Ekspert" powiedzia, e nie mona tego zrobi,
poniewa nikt jeszcze tego nigdy nie zrobi, co oczywicie nie jest adnym powodem.
Flint mia ju wwczas do wiary, by wierzy, e majc wiar jak ziarnko gorczycy mona zatopi
ziarnko gorczycy w plastikowej kulce. Zabra si do pracy. Spdzi nad tym cae tygodnie i w kocu mu
si udao. Zrobi kilka rodzajw sztucznej biuterii: naszyjnik, szpilk do krawata, brelok do kluczy,
bransoletk, i przysa je mnie. Byy pikne i na kadym lnia przezroczysta kulka z ziarenkiem gorczycy
w rodku. Do kadej sztuki doczona bya karteczka z nazw "Przypominacz gorczyczny". Karteczka

wyjaniaa te, do czego suy ta sztuka biuterii: ziarenko gorczycy ma przypomina noszcemu, e
"jeli bdzie mie wiar, nic nie bdzie niemoliwe."
Flint pyta, czy sdz, e te przedmioty mona by sprzedawa. Nie znam si na takich sprawach,
pokazaem wic biuteri Grace Oursler, redaktorce pisma "Guideposts". Ona z kolei zaniosa j naszemu
wsplnemu znajomemu, panu Walterowi Hovingowi, szefowi domu handlowego Bonwitt Teller,
jednemu z najwybitniejszych menederw w caym kraju. Od razu dostrzeg w tej propozycji due
moliwoci. Wyobracie sobie moje zdumienie i zachwyt, gdy kilka dni pniej w nowojorskich gazetach
przeczytaem zajmujc dwie szpalty reklam nastpujcej treci: "Symbol wiary - prawdziwe ziarno
gorczycy zatopione w migoczcym szkle - to bransoletka o specjalnym znaczeniu." Reklama zawieraa
te cytat z Pisma: "Jeli bdziecie mie wiar jak ziarno gorczycy... nic niemoliwego nie bdzie dla
was." (Ewangelia wg w. Mateusza 17, 20) Biuteria sprzedawaa si jak wiee buki. Teraz setki
sklepw i domw towarowych w caym kraju maj kopoty z zapewnieniem sobie wystarczajcych
dostaw.
Pastwo Flint maj w jednym z miast na rodkowym Zachodzie fabryk produkujc "Przypominacze
gorczyczne". Czy to nie osobliwe - nieudacznik idzie do kocioa, syszy tekst z Biblii i stwarza wielkie
przedsibiorstwo. Moe i ty powiniene uwaniej sucha czyta z Pisma witego i homilii, kiedy
nastpny raz bdziesz w kociele. Moe i ty znajdziesz w nich pomys, ktry przebuduje nie tylko twoje
ycie, ale take twoje interesy.
W tym przypadku wiara stworzya przedsibiorstwo produkujce i rozprowadzajce wyrb, ktry
pomg i pomoe tysicom ludzi. Jest tak popularny i skuteczny, e powstay ju jego naladownictwa,
ale "Przypominacz gorczyczny" Flinta jest oryginalny. Historia ycia odmienionego przez ten may
wynalazek jest jedn z najbardziej romantycznych historii duchowych tego pokolenia. Wpyw, jaki
wywary te zdarzenia na Maurycego i Mary Alice Flintw - przemiana ich ycia, przebudowa
charakterw, wyzwolenie indywidualnoci - stanowi fascynujcy przejaw siy wiary. Oni oboje nie s ju
negatywnie nastawieni; s nastawieni pozytywnie. Nie s przegrani, lecz zwyciscy. Nie nienawidz
nikogo. Pokonali urazy i ich serca pene s mioci. Stali si nowymi ludmi, z nowym spojrzeniem na
wiat i nowym poczuciem siy. Nale do najbardziej inspirujcych osb, jakie znam.
Zapytajcie Maurycego i Mary Alice Flintw, jak skutecznie rozwiza problem. Powiedz wam:
"Trzeba mie wiar - naprawd mie wiar." A wierzcie mi oni to dobrze wiedz.
Jeli czytajc t opowie powiedziae sobie (to jest wanie negatywne podejcie): "Flintowie nigdy nie
mieli tak le jak ja", chciabym ci powiedzie, e niewiele razy zdarzyo mi si widzie kogo w rwnie
zej sytuacji, jak oni. I dodam jeszcze, e jakkolwiek rozpaczliwa byaby twoja sytuacja, to jeli
zastosujesz cztery techniki opisane w tym rozdziale, tak jak to zrobili Flintowie, ty take bdziesz mg
skutecznie rozwiza swoje problemy.
W tym rozdziale prbowaem zaprezentowa rne metody rozwizywania problemw. Teraz
chciabym poda dziesi prostych zalece stanowicych podstawowe techniki rozwizywania
wszelkiego rodzaju problemw: 1. Uwierz, e dla kadego problemu istnieje rozwizanie. 2. Zachowaj
spokj. Napicie blokuje przepyw energii.
3. Nie prbuj znale odpowiedzi za wszelk cen. Niech twj umys bdzie odprony, by rozwizanie
mogo si pojawi i sta jasne. 4. Bezstronnie, bez emocji i rozsdnie zbierz wszystkie fakty. 5. Spisz
te fakty na papierze. Dziki temu bdziesz mg myle janiej i uporzdkowa wszystkie dane. Bdziesz
nie tylko myle, ale i widzie. Problem stanie si obiektywny, nie za subiektywny.
6. Pomdl si w zwizku ze swoim problemem, wypowiadajc sowa wiary, e Bg owieci twj umys.
7. Pro Boga o przewodnictwo i wierz, e je otrzymasz zgodnie z obietnic zawart w Psalmie 73:
"Prowadzisz mnie wedug swojej rady." 8. Ufaj w moliwoci poznania intuicyjnego.
9. Id do kocioa i pozwl swojej podwiadomoci pracowa nad problemem, dostrajajc si do
atmosfery naboestwa. Twrcze duchowe mylenie ma zdumiewajce moliwoci dostarczania trafnych
odpowiedzi. 10. Jeli z wiar wypenisz te zalecenia, to rozwizanie, ktre pojawi si w twoim umyle
lub ktre nastpi, bdzie waciwym rozwizaniem twojego problemu.

Rozdzia 11. & Jak

posugiwa si wiar
w leczeniu
Czy wiara religijna moe stanowi element leczenia? Istotne dowody wskazuj, e tak. By taki czas w
moim wasnym yciu, kiedy nie byem o tym przekonany, ale teraz jestem, i to bardzo zdecydowanie.
Widziaem zbyt wiele dowodw, by sdzi inaczej.
Dowiadujemy si, e dobrze pojta i zastosowana wiara jest znaczcym czynnikiem w przezwycianiu
choroby i zapewnianiu zdrowia. Moje przekonanie w tej istotnej sprawie podziela wielu ludzi medycyny.
Gazety opowiaday o wizycie w naszym kraju sawnego wiedeskiego chirurga, dr. Hansa Finsterera.
Cytuj artyku, ktry ukaza si pod tytuem "Odznaczony chirurg "prowadzony przez Boga"."
"Wiedeski lekarz, dr Hans Finsterer, ktry uwaa, e niewidzialna rka Boga pomaga skutecznie
przeprowadza operacje, zosta odznaczony przez Midzynarodowe Kolegium Chirurgw najwyszym
wyrnieniem "Mistrz Chirurgii", zwaszcza za operacje jamy brzusznej dokonywane w znieczuleniu
miejscowym.
Finsterer, siedemdziesiciodwuletni profesor Uniwersytetu Wiedeskiego, wykona ponad 20 tysicy
powanych operacji, w tym 8 tysicy resekcji odka (operacji wycicia czci lub caego odka),
posugujc si tylko znieczuleniem miejscowym. Finsterer twierdzi, e chocia w ostatnich latach
nastpi znaczny postp w medycynie i chirurgii,wszelkie ulepszenia same w sobie nie wystarcz, by
zapewni pomylny wynik kadej operacji. W wielu przypadkach stosunkowo prostych zabiegw
-powiedzia - pacjenci umierali, natomiast zdarzao si, e wtedy, gdy chirurg traci nadziej na
uratowanie pacjenta, nastpowao wyzdrowienie. Niektrzy z naszych kolegw przypisuj takie
zdarzenia przypadkowi, inni natomiast s przekonani, e w tych trudnych sytuacjach wspomagaa ich
niewidzialna rka Boga. Niestety, w naszych czasach wielu pacjentw i lekarzy stracio wiar w to, e
wszystko zaley od Boskiej Opatrznoci.
Kiedy od nowa uwierzymy w wano Boej pomocy w naszych dziaaniach, zwaszcza w leczeniu
pacjentw, nastpi prawdziwy postp w przywracaniu chorych do zdrowia."
Taka jest konkluzja wypowiedzi wielkiego chirurga, ktry czy swoj naukow wiedz z wiar.
Wygaszaem kiedy prelekcj na oglnokrajowym zjedzie pewnej wanej firmy. Byo to due
zgromadzenie liderw niebywale twrczego przedsiwzicia ekonomicznego, ktre uczynio t ga
przemysu jednym z gwnych elementw ycia gospodarczego Ameryki.
Byem nieco zdziwiony, gdy podczas lunchu, w trakcie rozmowy, ktra koncentrowaa si wok
podatkw, rosncych kosztw i problemw ekonomicznych, jeden z liderw owej firmy zwrci si do
mnie i zapyta: - Czy wierzy pan, e wiara moe uzdrawia?
- Jest wiele dobrze udokumentowanych, potwierdzonych przypadkw uzdrowienia przez wiar powiedziaem. - Oczywicie nie uwaam, e powinnimy opiera si na samej tylko wierze w leczeniu
fizycznych dolegliwoci. Wierz w poczone dziaanie Boga i lekarza. Taki punkt widzenia pozwala
wykorzysta zarwno nauki medyczne, jak i naukowo pojt wiar, a jedno i drugie jest elementem
procesu leczenia.
- Pozwoli pan, e mu opowiem swoj histori - cign tamten. - Wiele lat temu cierpiaem na chorob,
ktra zostaa rozpoznana jako osteoma szczki, to znaczy nowotwr kostny w szczce. Lekarze
powiedzieli mi, e jest to praktycznie nieuleczalne. Moe pan sobie wyobrazi, jak to mn wstrzsno.
Rozpaczliwie szukaem pomocy. Chocia regularnie chodziem do kocioa, nie byem zbyt religijnym
czowiekiem. Rzadko kiedy czytaem Bibli. Jednak pewnego dnia, gdy leaem w ku, przyszo mi do
gowy, e chciabym poczyta Pismo wite, poprosiem wic on, by mi je przyniosa. Bya
zdziwiona, bo nigdy przedtem nie prosiem o co takiego. Zaczem czyta znajdujc w tym pociech i
ukojenie. Nabraem troch nadziei i nie byem ju tak bardzo zaamany. Czytaem nadal, kadego dnia
troch duej. Ale nie to byo gwnym efektem. Zaczem zauwaa, e moja choroba jakby mniej mi
dokucza. Z pocztku mylaem, e to tylko dziaanie mojej wyobrani, potem jednak nabraem
przekonania, e zachodzi we mnie jaka zmiana. Pewnego dnia podczas czytania Biblii dowiadczyem

dziwnego uczucia wewntrznego ciepa i wielkiego szczcia. Trudno to opisa, dawno zreszt
zrezygnowaem z prb wytumaczenia tego uczucia. Od tego dnia polepszenie zaczo postpowa
szybciej. Zgosiem si do lekarzy, ktrzy diagnozowali mj przypadek. Przebadali mnie dokadnie. Byli
wyranie zdziwieni i przyznali, e mj stan si poprawi, ostrzegli jednak, e to tylko czasowa remisja.
Pniej jednak po dalszych badaniach stwierdzono, e objawy nowotworowe ustpiy cakowicie. Mimo
to lekarze przestrzegali mnie, e przypuszczalnie wszystko zacznie si od nowa. Nie przejem si tym
jednak, bo w gbi serca wiedziaem, e jestem uzdrowiony.
- Ile czasu mino od paskiego uzdrowienia? - zapytaem. - Czternacie lat - brzmiaa odpowied.
Przyjrzaem si temu czowiekowi. Silny, krzepki, zdrowy, jest jedn z waniejszych postaci w swojej
brany. Zrelacjonowa mi to wydarzenie w sposb rzeczowy, waciwy czowiekowi interesw. W jego
umyle nie byo ladu wtpliwoci. Zaiste, jake miaby by, skoro oznajmiono mu wyrok mierci, a oto
by ywy i peen si.
Co to sprawio? Fachowa praca lekarzy i jeszcze co! Czym byo owo "co"? Bya to uzdrawiajca
wiara.
Uzdrowienie opisane przez tego czowieka to tylko jedna z wielu podobnych historii, a tyle z nich
znajduje potwierdzenie w kompetentnych wiadectwach medycznych, e naleaoby chyba zachca ludzi
do szerszego wykorzystywania zadziwiajcej siy wiary w leczeniu. Niestety, uzdrawiajce znaczenie
wiary nie jest doceniane. Jestem przekonany, e wiara moe sprawia i sprawia to, co nazywamy
"cudami", ktre jednak w istocie opieraj si na dziaaniu duchowo-naukowych praw.
We wspczesnej praktyce religijnej kadzie si coraz wikszy nacisk na pomoc w uzdrawianiu chorb
umysu oraz serca, duszy i ciaa. Jest to powrt do praktyk z pocztkw chrzecijastwa. Dopiero w
ostatnich latach pojawia si tendencja do ignorowania faktu, e przez stulecia dziaania uzdrawiajce
byy czci religii. Czowiek uczyni bdne zaoenie, e nie mona pogodzi nauk Biblii z tym, co
nazywamy "nauk", w zwizku z tym terapeutyczna funkcja religii zostaa niemal cakowicie wyparta
przez materialistyczn nauk. Dzi jednak bliski zwizek religii ze zdrowiem jest coraz szerzej
uznawany.
Znaczce jest, e angielskie sowo "holiness" - "wito" pochodzi od sowa oznaczajcego "cao,
zdrowie", za rdze sowa "medytacja", zazwyczaj uywanego w znaczeniu religijnym, ma w sobie co
podobnego do sowa "medycyna". Skojarzenie tych sw nabiera wyjtkowego znaczenia, gdy
uwiadomimy sobie, e szczera medytacja nad Bogiem i Jego prawd dziaa uzdrawiajco na dusz i
ciao.
Wspczesna medycyna zwraca uwag na znaczenie czynnikw psychosomatycznych w leczeniu,
uznajc zaleno midzy stanami psychicznymi i zdrowiem ciaa. Nowoczesna praktyka medyczna
uwzgldnia bliski zwizek midzy tym, jak czowiek myli, a jego samopoczuciem. Skoro religia
zajmuje si myl, uczuciem i postaw, jest oczywiste, e wiara powinna by wanym elementem
procesu leczenia.
Harold Sherman, pisarz i dramaturg, zosta poproszony o zrecenzowanie wanego programu radiowego;
obiecano mu, e zostanie zatrudniony jako stay wsppracownik. Po kilku miesicach pracy zosta
zwolniony, natomiast jego materia wykorzystano, nie podajc jego nazwiska i nie pacc honorarium.
Pozostay mu kopoty finansowe i poczucie upokorzenia. Ta niesprawiedliwo, jtrzc si w jego
umyle, zmienia si w gwatowny gniew na przedstawiciela radia, ktry nie dotrzyma danego sowa.
Pan Sherman twierdzi, e by to jedyny raz w jego yciu, kiedy mia mord w sercu. Odczuwana
nienawi wywoaa u niego fizyczn dolegliwo w postaci grzybicy garda. Mia bardzo dobr opiek
medyczn, ale to nie wystarczyo. Dopiero gdy porzuci nienawi i rozwin w sobie uczucie
przebaczenia i wyrozumiaoci, choroba stopniowo ustpia. Wyleczya go medycyna i zmienione
nastawienie psychiczne.
Rozsdnym i skutecznym sposobem na zachowanie zdrowia i szczcia jest moliwie najpeniejsze
wykorzystanie umiejtnoci i wiedzy, jakich dostarcza medycyna, przy jednoczesnym zastosowaniu
mdroci, dowiadczenia i technik tej nauki, jak jest wiara. Istniej powane dowody na poparcie
pogldu, e Bg dziaa zarwno przez lekarza posugujcego si nauk, jak i przez duchownego
posugujcego si wiar. Wielu lekarzy podpisuje si pod tym pogldem.

W czasie lunchu w Klubie Rotariaskim siedziaem przy stole z dziewicioma mczyznami. By wrd
nich lekarz, ktry niedawno zosta zwolniony ze suby w wojsku i powrci do cywilnej praktyki.
Powiedzia on:
- Wrciwszy z wojska, zauwayem zmian w dolegliwociach moich pacjentw. Stwierdziem, e
znaczna ich cz nie potrzebuje lekarstw, lecz lepszego modelu mylenia. S chorzy nie tyle na ciele, co
w obszarze myli i emocji. S pozapltywani w lki, urazy, kompleksy niszoci i poczucie winy.
Zauwayem, e leczc ich musz by w rwnym stopniu psychiatr, co i lekarzem oglnym. Co wicej,
wkrtce stwierdziem, e i ten rodzaj terapii nie pozwala w peni zrealizowa mojego zadania.
Uwiadomiem sobie, e w wielu przypadkach podstawowy problem tych ludzi dotyczy ich duszy. Ani
si obejrzaem, jak coraz czciej zaczem cytowa Bibli w rozmowach z pacjentami. Potem nabraem
zwyczaju "przepisywania" nie lekarstw, lecz ksiek religijnych, zwaszcza takich, ktre radz, jak y.
Zwracajc si bezporednio do mnie, powiedzia:
- Czas, eby i duchowni zaczli zdawa sobie spraw z tego, e maj do odegrania swoj rol w leczeniu
wielu ludzi. Oczywicie wasza i nasza dziaalno ma swoje odrbne terytoria, ale my, lekarze,
potrzebujemy waszej wsppracy, by pomc ludziom odzyska zdrowie i dobre samopoczucie.
Otrzymaem list od lekarza z jednego z miast stanu Nowy Jork. Pisa: "Szedziesit procent ludzi w tym
miecie jest chorych, poniewa s umysowo i duchowo nie przystosowani. Trudno to sobie uwiadomi,
ale dusza wspczesnego czowieka jest chora do tego stopnia, e powoduje bl narzdw ciaa.
Spodziewam si, e z czasem pastorzy, ksia i rabini zrozumiej t zaleno."
w lekarz by uprzejmy stwierdzi, e przypisuje swoim pacjentom lektur mojej ksiki "y pewnie:
przewodnik" oraz innych podobnych pozycji i e dao to zauwaalne rezultaty.
Kierowniczka ksigarni w Birmingham, w Alabamie, przesaa mi recept wypisan przez lekarza do
zrealizowania nie w aptece, lecz wanie w ksigarni. Przepisuje on konkretne ksiki na konkretne
dolegliwoci. Dr Carl R. Ferris, byy przewodniczcy Stowarzyszenia Lekarzy Hrabstwa Jackson w
Kansas, Alabama, z ktrym miaem przyjemno bra udzia w programie radiowym powiconym
zdrowiu i szczciu, stwierdzi, e w ludzkich dolegliwociach to, co fizyczne, i to, co duchowe, jest
czsto tak gboko wzajemnie powizane, e nie sposb okreli wyranej linii oddzielajcej jedno od
drugiego.
Wiele lat temu mj przyjaciel, dr Clarence W. Lieb, zwrci mi uwag na wpyw duchowych i
psychicznych czynnikw na zdrowie i dziki jego mdrym wskazwkom zaczem dostrzega, e lk i
poczucie winy, nienawi i uraza, czyli problemy, ktrymi si zajmowaem, czsto s blisko zwizane ze
sfer tzw. zdrowia i fizycznego samopoczucia. Dr Lieb wierzy w te zaoenia i opart na nich terapi tak
gboko, e zaoy wraz z dr. Smileyem Blantonem przy kociele Marble Collegiate w Nowym Jorku
klinik religio-psychiatryczn, ktra od lat suy setkom ludzi.
p. dr William Seaman Bainbridge i ja wsppracowalimy ze sob, czc religi z chirurgi, i udao
nam si przywrci zdrowie i nowe ycie wielu osobom.
Dwch moich przyj aci-lekarzy w Nowym Jorku, dr Z. Taylor Bercovitz i dr Howard Westcott,
udzielio mi nieocenionej pomocy w mojej pracy duszpasterskiej dziki swojemu naukowemu, a zarazem
gboko duchowemu zrozumieniu chorb ciaa, umysu i duszy oraz ich zwizkw z religi. "Odkrylimy
psychosomatyczn przyczyn podwyszonego cinienia krwi; jest ni jaka subtelna forma stumionego
lku - lku przed rzeczami, ktre mogyby si zdarzy, nie przed takimi, ktre istniej" -powiada dr
Rebecca Beard. - "S to najczciej lki dotyczce przyszoci. W pewnym sensie s wic
wyimaginowane, bowiem mog si nigdy nie zdarzy. Jeli chodzi o cukrzyc, stwierdzilimy, e smutek
czy rozczarowania pochaniaj wicej energii ni jakiekolwiek inne emocje, wyczerpujc insulin
produkowan w komrkach trzustki i doprowadzajc do ich zupenego zuycia. Swj wpyw maj
rwnie emocje zwizane z przeszoci - przeywanie na nowo tego, co byo oraz niemono pjcia
naprzd. Medycyna moe przynie ulg w tych schorzeniach. Lekarz zaordynuje co, co obniy wysokie
cinienie krwi lub podwyszy niskie, ale nie na stae. Mona te poda insulin, ktra przetworzy wicej
cukru na energi i przyniesie ulg diabetykowi. Jest to niewtpliwie pomocne, ale nie zapewnia
definitywnego wyleczenia. Nie odkryto adnego lekarstwa czy szczepionki, ktre chroniyby nas przed

naszymi konfliktami emocjonalnymi. Gbsze zrozumienie wasnych emocji i powrt do wiary religijnej
wydaj si najbardziej obiecujcym poczeniem.
Odpowied - podsumowuje dr Beard - ley w naukach Jezusa tyczcych si uzdrawiania."
Inna kobieta-lekarz napisaa do mnie o swych dowiadczeniach w czeniu medycyny z terapi przez
wiar. "Zainteresowaa mnie paska pena prostoty, bezporednia filozofia. Pracowaam na najwyszych
obrotach i byam coraz bardziej spita, atwo wpadaam w rozdranienie; niekiedy opaday mnie dawne
lki i poczucie winy. Pewnego ranka, w chwili zego samopoczucia, signam po Pask ksik i
zaczam j czyta. Stwierdziam, e to jest wanie recepta, ktrej mi trzeba. Oto Bg, wielki Lekarz, i
wiara w Niego jak antybiotyk zabijajcy bakterie lku i unieszkodliwiajcy wirusa poczucia winy.
Zaczam stosowa chrzecijaskie zasady wyoone w Paskiej ksice. Stopniowo opadao ze mnie
napicie, poczuam si odprona i szczliwsza, zaczam dobrze sypia. Przestaam yka witaminy i
piguki na wzmocnienie. Wreszcie - dodaje autorka listu, i to chciabym podkreli - poczuam, e chc
si podzieli tym nowym dowiadczeniem z moimi pacjentami, tymi, ktrzy cierpieli na nerwice.
Zdziwiam si, dowiedziawszy si, jak wielu z nich czytao t i inne Pana ksiki. Okazao si, e pacjent
i ja mamy wsplne pole dziaania. To byo wzbogacajce przeycie. Rozmowa o wierze w Boga staa si
czym atwym i naturalnym.
Jako lekarz widziaam wiele cudownych ozdrowie spowodowanych Bo pomoc. W ostatnich
tygodniach przeyam jeszcze jedno dowiadczenie. Trzy tygodnie temu moja siostra musiaa si podda
powanej operacji. Po operacji powstaa u niej niedrono jelit. Pitego dnia bya w stanie krytycznym.
Po wyjciu ze szpitala zdaam sobie spraw, e jeli poprawa nie nastpi szybko, szans jej wyzdrowienia
bd znikome. Bardzo zmartwiona jechaam powoli przez dwadziecia minut modlc si, by niedrono
ustpia. (Wszystko, co moga zrobi medycyna, zostao ju zrobione.) Byam w domu nie duej ni
dziesi minut, gdy zadzwoni telefon i pielgniarka powiedziaa mi, e niedrono jelit ustpia i e stan
siostry zdecydowanie si poprawi. Od tego czasu zupenie wrcia do zdrowia. Czy mog nie sdzi e
Boska interwencj a uratowaa j ej ycie?" Tak brzmi list praktykuj cego lekarza.
Biorc pod uwag ten punkt widzenia, oparty na cile zdroworozsdkowym i naukowym podejciu,
moemy uzna zjawisko uzdrowienia przez wiar za prawdziwe. Gdybym nie by szczerze przekonany, e
udzia wiary w leczeniu jest powanie udokumentowany, z pewnoci nie rozwijabym opinii
przedstawionych w tym rozdziale.
Przez dugi czas otrzymywaem od wielu czytelnikw i suchaczy radiowych, a take od wasnych
parafian, relacje o uzdrowieniach, w ktrych obecny by czynnik wiary. Skrupulatnie sprawdziem wiele
z nich, by upewni si co do ich prawdziwoci. Chciaem mc oznajmi nawet najwikszym sceptykom,
e istnieje droga do zdrowia, szczcia i udanego ycia, potwierdzona tak wieloma dowodami, e tylko
ten, kto powodowany jakim podwiadomym pragnieniem poraki chce pozosta chory, moe
zignorowa szans wyleczenia wynikajc z tych dowiadcze.
Metod, jak zastosowano we wszystkich tych przypadkach, mona pokrtce okreli nastpujco:
wykorzystanie wszystkich rodkw, jakich dostarcza wiedza medyczna i psychologia, w poczeniu ze
sposobami proponowanymi przez wiedz duchow. Jest to poczenie terapii, ktre moe niechybnie
przynie zdrowie i dobre samopoczucie, jeli jest wol Boga, by pacjent y. Oczywicie dla kadego z
nas przychodzi czas, gdy jego doczesne ycie ma si zakoczy (samo ycie bowiem nie koczy si
nigdy, tylko jego ziemski etap).
My, przedstawiciele tradycyjnych Kociow, przegapilimy, moim skromnym zdaniem jedn z naszych
najwikszych szans, nie wskazujc zdecydowanie na istotny zwizek chrzecijastwa ze zdrowiem.
Poniewa Koci nie wykorzysta tego elementu, powstay rnego rodzaju grupy i organizacje
wypeniajce t luk w nauczaniu chrzecijaskim. Nie ma jednak adnego istotnego powodu, dla ktrego
wszystkie kocioy nie miayby uzna wreszcie tego, co zostao ju udowodnione, czyli tego, e wiara ma
moc uzdrawiajc, i nie zacz powszechnie proponowa naszym wiernym technik leczniczych. Na
szczcie dzi w naszych organizacjach religijnych znajduj si wszdzie rozumni, naukowo mylcy
przywdcy, ktrzy robi ten dodatkowy krok opierajc si na faktach (i Pimie witym) i przedstawiaj
ludziom metody cudownej uzdrawiajcej aski Jezusa Chrystusa.

We wszystkich zbadanych przeze mnie przypadkach pomylnego uleczenia obecne s pewne

powtarzajce si czynniki. Po pierwsze, gotowo cakowitego powierzenia si Bogu. Po drugie,
cakowite odrzucenie wszelkiego bdu i grzechu oraz pragnienie oczyszczenia duszy. Po trzecie, wiara i
ufno w skutki poczonej terapii medycznej i uzdrawiajcej mocy Boga. Po czwarte, szczera gotowo
do przyjcia Jego odpowiedzi, jakakolwiek by bya, a tym samym brak oburzenia czy alu wobec Jego
wyrokw. Po pite, silna, niezachwiana wiara, e Bg moe uzdrawia. We wszystkich takich
przypadkach uzdrowieni podkrelaj wraenie ciepa i wiata oraz poczucie pewnoci, e przepyna
przez nich sia. We wszystkich zbadanych przeze mnie przypadkach pacjenci opowiadali o chwili, w
ktrej pojawio si ciepo, gorco, pikno, pokj, rado i uczucie wyzwolenia. Czasami byo to nage
przeycie; u innych bardziej stopniowe pojawiajce si przekonanie, e nastpio uzdrowienie.
Badajc te sprawy, zawsze czekaem, by upyw czasu dowid, e uleczenie jest trwae; opisane przeze
mnie przypadki nie polegaj na tymczasowej poprawie, ktra mogaby by skutkiem chwilowego
przypywu si. Jako przykad chciabym zrelacjonowa dowiadczenie uzdrowienia opisane mi przez
kobiet, ktr gboko szanuj za wiarygodno i trzewy osd. Dokumentacja tego przypadku jest
niezwykle gruntowna i efektowna z naukowego punktu widzenia. Kobiecie tej powiedziano, e konieczna
jest u niej natychmiastowa operacja w celu usunicia guza, rozpoznanego jako zoliwy.
Cytuj dokadnie jej sowa: "Zastosowano wszelkie formy leczenia, ale objawy powrciy. Jak mona
si spodziewa, byam przeraona; wiedziaam, e dalsze leczenie szpitalne na nic si nie zda. Nie byo
nadziei, zwrciam si wic do Boga o pomoc. Pewna bardzo oddana Bogu osoba pomoga mi modlitw;
dziki niej uwiadomiam sobie, e lepsze poznanie Boga i Chrystusa-uzdrowiciela take i mnie moe
pomc. Byam otwarta na takie mylenie i zoyam siebie w rce Boga.
Pewnego ranka jak zwykle poprosiam Go o pomoc, po czym spdziam dzie na wykonywaniu swoich
domowych obowizkw, ktrych byo w tym czasie duo. Przygotowywaam kolacj. Byam sama w
kuchni. Zauwayam, e pomieszczenie wypenia si niezwykle jasnym wiatem i poczuam napr na
ca lew stron ciaa, jakby kto sta tu koo mnie. Syszaam o uzdrowieniach; wiedziaam, e
modlono si w mojej intencji; uznaam wic, e musi to by Chrystus-uzdrowiciel, stojcy przy mnie.
Postanowiam poczeka do rana, aby si upewni; uznaam, e jeli objawy choroby ustpi, bd
wiedziaa. Do rana poprawa bya tak znaczna i czuam si tak swobodnie, e miaam pewno i
powiadomiam mego przyjaciela, e uzdrowienie nastpio.
Wspomnienie tego uzdrowienia i obecnoci Chrystusa jest dzi rwnie wyrane w moim umyle jak
wtedy. Byo to pitnacie lat temu; od tamtego czasu moje zdrowie poprawiao si stopniowo i teraz
jestem w znakomitej formie."
W wielu przypadkach chorb serca terapia przez wiar (spokojn, zrwnowaon wiar w Jezusa
Chrystusa) niewtpliwie wspomaga leczenie. Osoby, ktre przeszy zawa serca, a ktre nastpnie z
oddaniem praktykoway gbok wiar w uzdrawiajc ask Chrystusa, stosujc si zarazem do zalece
lekarzy, opowiadaj niezwyke historie swego wyleczenia. By moe maj nawet szans osign lepszy
stan zdrowia ni poprzednio, bo znaj c ju granice swoich moliwoci i wiedzc o nadmiernych
obcieniach, jakie na siebie nakaday, teraz rozsdniej gospodaruj swoimi siami. Co wicej:
czowiek taki pozna jedn z najskuteczniejszych metod odzyskiwania zdrowia, jak jest poddawanie si
uzdrawiaj cej mocy Boga. Polega ona na wiadomym podczeniu si do twrczych mocy i
uwiadomieniu sobie ich obecnoci i aktywnoci we wasnym ciele. Pacjent otwiera swoj wiadomo
na przypyw yciowej i odnawiajcej ycie energii obecnej we wszechwiecie, od ktrej by odcity przez
napicia, stresy i inne odstpstwa od zasad zdrowego ycia.
Pewien wysoko postawiony czowiek przed trzydziestu piciu laty przeszed zawa serca. Powiedziano
mu, e nigdy nie bdzie ju mg pracowa. Przykazano mu wikszo czasu spdza w ku.
Wydawao si, e pozostanie obonie chory do koca swoich dni, a te nie bd dugie. Wysucha tych
pospnych przepowiedni na temat swojej przyszoci i starannie je rozway. Pewnego dnia obudzi si
wczenie, wzi do rki Bibli i przypadkiem (czy by to rzeczywicie przypadek?) otworzy j na relacji
o jednym z uzdrowie dokonanych przez Chrystusa. Przeczyta te zdanie "Jezus Chrystus wczoraj i
dzi, ten sam take na wieki." (List do Hebrajczykw 13, 8) Przyszo mu do gowy, e skoro Jezus dawno
temu uzdrawia ludzi i skoro dzi jest ten sam, co wtedy, to czemu nie miaby uzdrawia teraz? "Czemu

Jezus nie miaby mnie uzdrowi?" - zapyta. Poczu przypyw wiary. Z prostot i ufnoci poprosi
Boga, by go uzdrowi. Zdawao mu si, e syszy Jezusa pytajcego "Czy wierzysz, e mog to zrobi?"
Odpowiedzia wic: "Tak, Panie, wierz, e moesz."
Zamkn oczy i "wydao mu si, e czuje dotyk Chrystusa-uzdrowiciela na swoim sercu." Przez cay
tamten dzie mia niezwyke uczucie odprenia. Podczas nastpnych dni nabra przekonania, e
przybywa mu si. Wreszcie kiedy pomodli si nastpujco: "Panie, jeli taka jest Twoja wola, jutro rano
ubior si, wyjd z domu, a za kilka dni wrc do pracy. Powierzam si cakowicie Twojej opiece.
Gdybym za jutro umar z powodu zwikszonego wysiku, chc Ci podzikowa za wszystkie wspaniae
dni, ktre przeyem. Jutro z Twoj pomoc wstan, a Ty bdziesz ze mn przez cay dzie. Wierz, e
starczy mi si, ale gdybym umar na skutek tego wysiku, bd z Tob w wiecznoci, zatem tak czy tak
wszystko bdzie dobrze."
Z t spokojn wiar poszerza w miar upywu dni zakres swoich zaj. Codziennie postpowa zgodnie
z t formu przez cay okres swego czynnego ycia zawodowego, czyli przez trzydzieci lat od owego
ataku. Przeszed na emerytur w wieku siedemdziesiciu piciu lat. Niewielu spord ludzi, ktrych
znaem, odznaczao si wiksz energi w dziaaniu albo przyczynio si bardziej do powszechnego
dobra. Zawsze jednak oszczdza swoje siy fizyczne i psychiczne. Kad si i odpoczywa po lunchu,
nigdy nie pozwala sobie na stresy. Wczenie szed spa i wczenie wstawa, stosujc codziennie
rygorystyczne reguy zdrowego ycia.
We wszystkim, co robi, dawa si zauway brak nerwowoci, niechci i napicia. Pracowa duo, lecz
swobodnie.
Lekarze mieli racj. Gdyby nadal postpowa zgodnie ze szkodliwymi nawykami swego wczeniejszego
ycia, przypuszczalnie nie yby ju lub by beznadziejnie chory. Rady lekarzy doprowadziy go do
sytuacji, w ktrej mogo si dokona Chrystusowe dzieo uzdrowienia. Bez tego nie byby psychicznie
ani duchowo gotowy do uzdrowienia.
Inny mj przyjaciel, znany przedsibiorca, rwnie przeszed zawa serca. Caymi tygodniami lea
przykuty do ka, lecz wkrtce wrci do swoich wanych obowizkw, ktrych teraz ma tyle samo co
przedtem, ale radzi sobie z nimi w duo mniejszym napiciu. Wydaje si obdarzony now si, ktrej
przedtem nie posiada. Jego wyzdrowienie rozpoczo si od zdecydowanego i naukowego, duchowego
podejcia do choroby. By pod opiek kompetentnych lekarzy i cile stosowa si do ich wskazwek, co
jest bardzo wanym czynnikiem w takich sytuacjach.
Jednak obok procesu leczenia wypracowa sobie duchow metod uzdrawiajc. W licie ze szpitala
opisa j tak: "Mj bliski przyjaciel, ktry mia tylko dwadziecia pi lat, zosta przywieziony do szpitala
w podobnym stanie, jak ja, i zmar w cigu czterech godzin. Podobny los spotka jeszcze dwch moich
znajomych. Ja wida mam jeszcze prac do zrobienia. Wrc wic i powic si wykonaniu stojcych
przede mn zada z nadziej , e bd y duej i peniej ni mgbym y bez tego dowiadczenia.
Lekarze byli wspaniali, pielgniarki fantastyczne, szpital idealny."
W dalszej czci listu przedstawia duchow technik odzyskiwania zdrowia, jak zastosowa. Skada si
ona z trzech etapw:
1. "W pierwszym okresie, kiedy konieczny by bezwzgldny spokj i wypoczynek, rozwaaem
napomnienie psalmisty: "Zatrzymajcie si i poznajcie, e Ja jestem Bogiem." (Ksiga Psalmw 46, 11)"
To znaczy, odpra si cakowicie oddajc si w rce Boga.
2. "Kiedy nadeszy janiejsze dni, stosowaem akt wiary:"Oczekuj Pana, bd mny; niech umocni si
serce twoje." (Ksiga Psalmw 27, 14)" Pacjent odda swoje serce Bogu w opiek, a Bg pooy sw
uzdrawiajc rk na jego sercu i odnowi je.
3. "Wreszcie, wraz z przypywem si, przysza nowa ufno i poczucie pewnoci, ktrym daem wyraz w
wyznaniu: "Wszystko mog w Chrystusie, ktry mnie umacnia." (List do Filipian 4, 13)". W ten sposb
stwierdza, e Bg zsya mu si, i rzeczywicie j otrzyma.
W tej trzyetapowej metodzie w czowiek znalaz uzdrowienie. Umiejtne dziaania lekarzy
pielgnoway i stymuloway regenerujce si siy jego organizmu. Rwnie mdre zastosowanie wiary
dopenio jego wyleczenia, pobudzajc duchowe siy obecne w jego naturze. Te dwie, poczone ze sob
terapie czerpi z dwch rde potnych odnowicielskich mocy w czowieku: z si ywotnych ludzkiego

ciaa i krzepicych si tkwicych w umyle. Te pierwsze reaguj na leczenie, drugie na uzdrawianie

wiar, Bg za czuwa nad jednym i drugim obszarem. On stworzy ciao i umys, i on ustanowi prawa
rzdzce zdrowiem jednego i drugiego. "W nim yjemy, poruszamy si i jestemy". (Dzieje Apostolskie
17, 28)
W zapobieganiu chorobom oraz w leczeniu umysu i ciaa nie pomi zatem szansy, jak daje jedno z
najwikszych dostpnych rde pomocy: uzdrawiajca wiara.
Co moesz zrobi, w wietle opisanych tu zasad, gdy ty sam lub kto z drogich ci osb jest chory? Oto
osiem praktycznych rad:
1. Pjd za wskazaniem rektora pewnej powanej uczelni medycznej, ktry powiedzia: "W chorobie
wezwij ksidza tak samo, jak wzywasz lekarza." Innymi sowy, uwierz, e siy duchowe s nie mniej
wane w leczeniu ni umiejtnoci medyczne.
2. Mdl si za lekarza. Uwiadom sobie, e Bg posuguje si przygotowanymi zawodowo ludmi, by
wspomagali Jego uzdrawiajc moc. Jak powiedzia pewien lekarz: "My leczymy, ale Bg uzdrawia."
Mdl si wic, by przez lekarza pyna uzdrawiajca aska Boga.
3. Cokolwiek robisz, nie wpadaj w panik ani przeraenie, bowiem robic to wysyasz negatywne, a
wic niszczce sygnay ku ukochanej osobie wanie wtedy, gdy potrzebuje ona pomocy w formie
pozytywnych, leczcych, uzdrawiajcych myli.
4. Pamitaj, e Bg czyni wszystko w zgodzie ze swoim prawem. Pamitaj take, e nasze mae
materialistyczne prawa s tylko fragmentarycznymi przejawami potnej mocy przenikajcej
wszechwiat. Prawo duchowe rzdzi take chorob. Bg ustanowi dwa sposoby leczenia: jeden przez
stosowanie praw naturalnych, ktrymi posuguje si nauka, i drugi, polegajcy na stosowaniu praw
duchowych, ktrymi posuguje si wiara.
5. Z z zaufaniem ukochan osob w rce Boga. Twoja wiara moe na ni lub na niego skierowa
strumie Boskiej mocy. W niej jest uzdrowienie, ale by mogo by skuteczne, pacjent musi by
cakowicie otwarty na dziaanie woli Boej. Trudno to moe zrozumie i jeszcze trudniej wykona, ale
jest faktem, e jeli gorce pragnienie, by ukochana osoba ya, zbiegnie si z rwnie wielk gotowoci
powierzenia tej osoby Bogu, siy uzdrawiajce uruchamiaj si w przedziwny sposb.
6. Wane jest rwnie, by w rodzinie panowaa duchowa harmonia. Pamitaj, e Ewangelia wg w.
Mateusza (18, 19) podkrela: "Jeli dwaj z was na ziemi zgodnie o co prosi bd, wszystkiego uyczy
im mj Ojciec, ktry jest w niebie". Wydaje si, e midzy niezgod a chorob istnieje pewne
pokrewiestwo.
7. Stwrz w swoim umyle obraz ukochanej osoby w dobrym zdrowiu. Wyobraaj sobie j lub jego w
peni si, promieniejcych mioci i dobroci Boga. wiadomo moe mwi nam o chorobie, nawet o
mierci, ale dziewi dziesitych naszego umysu to podwiadomo. Niech wizerunek zdrowia
ukochanej osoby zapadnie w podwiadomo, a bdzie ona wysya niosc zdrowie energi. To, w co
podwiadomie wierzymy, zazwyczaj otrzymujemy. Jeli twoja wiara nie ma wadzy nad
podwiadomoci, nigdy nie dostaniesz nic dobrego, poniewa podwiadomo oddaje tylko to, co jest
twoj prawdziw myl. Jeli prawdziwe myli s negatywne, skutki bd take negatywne. Jeli myl
jest pozytywna, skutki bd pozytywne i uzdrawiajce.
8. Bd naturalny. Popro Boga, by uzdrowi ukochan osob. Pragniesz tego caym sercem, wic
popro Go, by to uczyni, ale proponuj ci, eby powiedzia "Prosz" tylko raz. W dalszym cigu swojej
modlitwy dzikuj Mu za jego dobro. Ta afirmatywna wiara wyzwoli w tobie gbok duchow si, a
take rado pochodzc z pewnoci troskliwej opieki Boskiej. Ta rado bdzie ci podtrzymywa, a
pamitaj, e rado sama w sobie ma dziaanie lecznicze.
Rozdzia 12.& Recepta
na zdrowie, gdy sabn
siy witalne

Syszaem o kobiecie, ktra wesza do apteki i poprosia o butelk lekarstwa psychosomatycznego.

Takich lekarstw oczywicie w aptekach nie ma, gdy nie produkuje si ich w pigukach ani syropach.
Jednak lekarstwo psychosomatyczne istnieje i wielu z nas go potrzebuje. W jego skad wchodzi
modlitwa, wiara i dynamiczne mylenie duchowe.
Z rnych oblicze wynika, e od 50 do 75 procent ludzi choruje obecnie z powodu wpywu
niekorzystnych stanw ducha na konstytucj fizyczn i emocjonaln. Takie lekarstwo jest wic
niezmiernie wane i potrzebne. Wiele osb, ktre le si czuj, odkrywa, e istnieje recepta na zdrowie,
ktra w poczeniu z poradami lekarzy moe im bardzo pomc.
Sposb, w jaki terapia duchowa i emocjonalna moe przywrci sabnce siy yciowe, ilustruje
przypadek pewnego kierownika dziau sprzeday, skierowanego do nas przez prezesa duej firmy. w
handlowiec, wczeniej odznaczajcy si wybitn wydajnoci pracy i energi, przeywa powany
spadek zarwno energii, jak i zdolnoci. Straci talent. Poprzednio jego pomysy dotyczce sprzeday
byy wyjtkowe, wybitne. Wkrtce stao si wyranie widoczne, e jako jego pracy bardzo si obniya.
Polecono mu zasign rady lekarza, firma wysaa go na wypoczynek, najpierw do Atlantic City, a
pniej na Floryd. Ani jeden, ani drugi wyjazd nie spowodowa jednak wyranej poprawy.
Jego lekarz, ktry wiedzia o istnieniu naszej poradni religio-psychiatrycznej, doradzi prezesowi firmy,
by swego pracownika skierowa do nas na rozmow. Prezes zaproponowa mu, by si do nas uda, co te
uczyni, lecz by wyranie oburzony, e si go wysya do kocioa.
- Te pomys - mrucza ze zoci
-posya czowieka interesu do kaznodziei. Pewno bdzie si pan ze mn modli i czyta Bibli. - Nie
byoby w tym nic dziwnego - odrzekem - jako e czasem problem ley w tej sferze, w ktrej modlitwa i
uzdrawiaj ce dziaanie Biblii mog mie istotny wpyw.
By wyjtkowo naburmuszony i nieskonny do wsppracy, tak, e w kocu byem zmuszony
powiedzie mu:
- Chc panu otwarcie powiedzie, e lepiej pan zrobi wspdziaajc z nami, gdy w przeciwnym razie
straci pan prac.
- Kto panu to powiedzia? - zapyta.
- Paski szef- odrzekem. - Powiedzia, e jeli czego z panem nie zrobimy, to, z wielkim alem, ale
zwolni pana.
W yciu nie widzielicie takiego osupienia na czyjej twarzy. - Co pan sdzi, e powinienem zrobi?
- Zdarza si czsto - powiedziaem - e kto popada w taki stan, w jakim pan si znalaz, poniewa jego
umys jest peen lku, niepokoju, napicia, zoci, urazy, poczucia winy lub poczenia wszystkich tych
uczu. Gdy te obcienia emocjonalne nagromadz si w znacznej iloci, osobowo nie jest ju w stanie
ich utrzyma i zaamuje si. Normalne rda emocjonalnych, duchowych i intelektualnych si ulegaj
zatkaniu. Czowiek grznie w zoci, lku lub poczuciu winy. Nie wiem, na czym polega pana problem,
ale chciabym zaproponowa, aby potraktowa mnie pan jak wspczujcego przyjaciela, ktremu moe
pan cakowicie zaufa i eby mi pan opowiedzia o sobie.
Dodaem jeszcze, jak wane jest, by niczego nie ukrywa i wyla z siebie wszelkie lki, urazy czy
poczucie winy.
- Zapewniam pana, e nasza rozmowa jest cakowicie poufna. Wszystko, czego chce pana firma, to eby
pan powrci jako ten sam wybitnie produktywny pracownik, co kiedy.
Po pewnym czasie wydobylimy jego problem na wiato dzienne. w czowiek popeni szereg
grzechw, ktre wpltay go w skomplikowany labirynt kamstw. y w staym lku przed
zdemaskowaniem, co powodowao, e przedstawia aosny obraz wewntrznego zamtu i duchowego
brudu. Do trudno byo skoni go do mwienia, gdy zasadniczo by przyzwoitym czowiekiem i mia
silne poczucie wstydu. Powiedziaem mu, e rozumiem jego opory, ale tej operacji trzeba dokona, a nie
da si tego zrobi bez gruntownego oczyszczenia umysu.
Nigdy nie zapomn jego reakcji, gdy byo ju po wszystkim. Wsta i zacz si przeciga. Stan na
palcach, wycign donie ku sufitowi i gboko nabra powietrza.
- O rany - powiedzia -jak dobrze si czuj.

By to gest wyzwolenia i ulgi. Potem zasugerowaem mu, eby si pomodli, proszc Boga, by mu
przebaczy i napeni go pokojem i czystoci. - Chce pan, ebym si gono modli? - zapyta z
powtpiewaniem. - Nigdy w yciu tego nie robiem.
- Tak - powiedziaem. - To dobra forma praktyki, wzmocni pana. Bya to prosta modlitwa. A oto co
powiedzia, na tyle dokadnie, na ile mog sobie przypomnie:
- Dobry Boe, byem nieczystym czowiekiem i auj za, ktre uczyniem. Wyznaem wszystko temu
oto mojemu przyjacielowi. Prosz Ci teraz, by mi wybaczy i napeni mnie pokojem. Uczy mnie te
silnym, bym nigdy nie powtrzy tych czynw. Pom mi by znw czystym i lepszym - duo lepszym.
Wrci do swego biura tego samego dnia. Nikt mu nic nie mwi, ale nie byo to potrzebne, poniewa
wkrtce by znw w dawnej formie i dzi jest jednym z najlepszych kierownikw dziau sprzeday w
miecie. Po pewnym czasie spotkaem jego szefa, ktry powiedzia: - Nie wiem, co pan zrobi z Billem,
ale jest teraz wulkanem energii. - Ja nic nie zrobiem. To Bg - odparem.
- Dobrze - powiedzia - rozumiem. W kadym razie to znowu dawny Bill. Czowiek ten, gdy jego siy
yciowe opady, wyprbowa metod, ktra przywrcia mu jego normaln wydajno. Przyj
"lekarstwo psychosomatyczne", ktre wyleczyo go z niezdrowego stanu ducha i umysu. Dr Franklin
Ebaugh ze Szkoy Medycznej Uniwersytetu Kolorado utrzymuje, e jedna trzecia przypadkw w
szpitalach oglnych to choroby o charakterze i pochodzeniu organicznym, jedna trzecia stanowio
poczenie czynnika emocjonalnego i organicznego, a jedna trzecia to zdecydowanie dolegliwoci
emocjonalne.
Dr Flanders Dunbar, autor ksiki "Umys i ciao", pisze: "Pytanie nie brzmi, czy choroba jest fizyczna
czy emocjonalna, ale w jakim stopniu skada si z kadego z tych czynnikw."
Kady mylcy czowiek, ktry kiedykolwiek zastanawia si nad tym problemem, zdaje sobie spraw, e
lekarze maj racj mwic nam, e gniew, nienawi, uraza, za wola, zazdro, mciwo to postawy
szkodliwe dla zdrowia. Gdy wpadniesz w zo, zauwa sam to uczucie ciskania w odku, te mdoci.
Wybuchy emocji uruchamiaj w ciele reakcje chemiczne, ktrych skutkiem jest ze samopoczucie. Jeli
te negatywne emocje utrzymuj si przez duszy czas, czy to w postaci gwatownych wybuchw, czy
tylko tlcej si irytacji, to oglny stan organizmu bdzie si pogarsza. Pewien lekarz, mwic o
czowieku, ktrego znalimy obaj, wyrazi si, e zmar on na "zatrucie zoci". Za przyczyn mierci
uzna dugo chowan nienawi.
- Tak wyniszczy swoje ciao, e mia obnion odporno - wyjani doktor - wic kiedy zaatakowaa
go choroba, nie mia do si ywotnych, by j przezwyciy. Nadszarpn swoje fizyczne zdrowie przez
zabjcze dziaanie zoci.
Dr Charles Miner Cooper, lekarz z San Francisco, w artykule zatytuowanym "Serdeczne rady dla osb
z dolegliwociami sercowymi" powiada: "Musisz poskromi swoje reakcje emocjonalne. Jeli powiem, e
widziaem, jak cinienie krwi pacjenta podnioso si o prawie szedziesit punktw niemal w jednej
chwili na skutek wybuchu gniewu, to wyjania, jak wielkim obcieniem s takie reakcje dla serca."
Osoba o gwatownym temperamencie skonna jest, wedug jego sw, do impulsywnego obwiniania
innych za bd czy przewinienie, gdy tymczasem byoby rozsdniej unika takich emocji, gdy ju co si
stao, a wic jest nieuniknione. Zacytowa te wielkiego szkockiego lekarza Johna Huntera. Dr Hunter
sam chorowa na serce i dobrze rozumia wpyw silnych emocji na swj stan. Mwi, e jego ycie jest na
asce i nieasce kadego, kto moe go zdenerwowa. I rzeczywicie zmar na atak serca spowodowany
wybuchem gniewu w chwili, gdy zapomnia e powinien nad sob zapanowa.
Dr Cooper podsumowuje: "Ilekro poczujesz, e jaki problem w interesach wytrca ci z rwnowagi
albo e wpadasz w gniew, sta si zupenie bezwadny. To rozaduje, rozproszy narastajcy zamt
wewntrzny. Twoje serce domaga si, by je przechowywa w czowieku szczupym, wesoym i
agodnym, ktry potrafi rozumnie ogranicza swoj fizyczn, umysow i emocjonaln aktywno."
Jeli wic nie czujesz si najlepiej, radz ci dokona starannej samoanalizy. Uczciwie zadaj sobie
pytanie, czy nie chowasz do kogo zawici, niechci lub urazy, a jeli tak jest, pozbd si ich bez zwoki.
Nie rani one nikogo prcz ciebie. Nie wyrzdzaj krzywdy osobie, wobec ktrej je ywisz, za to dzie
po dniu niszcz ciebie. Ze, chorobliwe uczucia zwracaj si przeciw tobie, wysysaj energi, zmniejszaj
wydajno, podkopuj zdrowie. I oczywicie pozbawiaj ci radoci. Dzi wiemy ju, jaki wpyw ma

sposb mylenia na stany fizyczne. Jestemy wiadomi, e czowiek moe doprowadzi si do choroby
przez zo i niech. Wiemy, e mog u niego pojawi si rozmaite objawy fizjologiczne wywoane
przez poczucie winy. Wyrane objawy fizyczne mog te wystpi na skutek lku i niepokoju. Wiemy, e
uzdrowienie nastpuje, gdy zmieniaj si myli.
Pewien diagnosta opowiedzia mi niedawno o modej kobiecie, ktr przyjto do szpitala z temperatur
blisko 39 stopni. By to zdecydowany przypadek reumatoidalnego zapalenia staww. Stawy byy bardzo
opuchnite. Aby mc dokadnie zbada ten przypadek, lekarz nie poda jej adnych lekw poza
agodnym rodkiem przeciwblowym. Po dwch dniach dziewczyna zapytaa go:
- Jak dugo bd chora i jak dugo musz pozosta w szpitalu? - Musz pani powiedzie - odpar lekarz
- e przypuszczalnie pozostanie pani tutaj przez jakie sze miesicy.
- Czy to znaczy, e nie mog wyj za m wczeniej ni za sze miesicy? - zapytaa.
- Przykro mi - odpowiedzia - ale nic lepszego nie mog pani obieca. Ta rozmowa miaa miejsce
wieczorem. Nastpnego dnia pacjentka miaa normaln temperatur, a obrzk staww ustpi. Nie
rozumiejc tej zmiany, lekarz pozostawi j przez kilka dni pod obserwacj, a nastpnie wypisa do
domu.
Po miesicu wrcia do szpitala w tym samym stanie, co poprzednio: temperatura trzydzieci dziewi
stopni, obrzknite stawy. Podczas rozmowy wyszo na jaw, e jej ojciec upiera si, by wysza za m za
pewnego czowieka, ktry byby mu przydatny w kontaktach zwizanych z interesami. Dziewczyna
kochaa ojca i chciaa uczyni zado jego yczeniu, ale jednoczenie nie chciaa wyj za czowieka,
ktrego nie kochaa. Podwiadomo przysza jej wic z pomoc, przyprawiajc j o gorczk i objawy
reumatoidalnego zapalenia staww.
Lekarz wyjani ojcu, e zmuszajc crk do maestwa moe j uczyni kalek. Gdy dziewczyna
dowiedziaa si, e nie musi wychodzi za m, wyzdrowiaa szybko i na dobre.
Z tej historii nie naley jednak wyciga wniosku, e jeli kto ma zapalenie staww, to wida zawar
zwizek maeski z niewaciw osob! To zdarzenie ma tylko ilustrowa potny wpyw cierpie
psychicznych na stan fizyczny.
Z zainteresowaniem przeczytaem opini pewnego psychologa, e niemowlta mog si "zarazi"
strachem lub nienawici od osb ze swojego otoczenia szybciej, ni zaraaj si odr i innymi
chorobami zakanymi. Wirus lku moe by ukryty gboko w ich podwiadomoci i pozosta tam na cae
ycie. "Ale na szczcie - dodaje w psycholog - niemowlta mog si te zarazi mioci, dobroci i
wiar, i dziki temu wyrastaj na normalne, zdrowe dzieci i dorosych."
W artykule zamieszczonym w pimie kobiecym "Ladies Home Journal" autorka, Constance J. Foster,
cytuje wystpienie doktora Edwarda Weissa ze Szkoy Medycznej Uniwersytetu Temple na forum
Amerykaskiego Kolegium Lekarzy. W wystpieniu tym dr Weiss stwierdzi, e osoby cierpice na
chroniczne ble mini i staww mog ywi zapiek uraz do kogo z bliskiego otoczenia. Doda, e
takie osoby czsto s zupenie niewiadome, e chowaj tak uraz. "Aby unikn nieporozumie
-kontynuuje autorka - trzeba zdecydowanie podkreli, e emocje i uczucia s rwnie realne jak bakterie i
zasuguj na nie mniejsz uwag. W adnym przypadku pacjent nie wywouje choroby wiadomie. Te
osoby nie cierpi te na adne schorzenia umysowe, lecz raczej na zaburzenia emocjonalne,
niejednokrotnie zwizane z jakim problemem w stosunkach maeskich lub w stosunkach midzy
jednym z rodzicw a dzieckiem."
W tym samym artykule opowiedziana zostaa historia niejakiej pani X, ktra przysza do lekarza skarc
si na wysypk na skrze, ktr rozpoznano jako egzem. Lekarz zachci pacjentk do mwienia o
sobie. Okazao si, e jest bardzo osch osob. Wargi miaa cienkie i zacinite. Cierpiaa rwnie na
dolegliwoci reumatyczne. Lekarz skierowa j do psychiatry, ktry od razu zrozumia, e w jej yciu jest
jaka sytuacja, ktra nie daje jej spokoju i ktr wyraa na zewntrz w formie wysypki skrnej, kierujc
tym samym ku sobie ch podrapania kogo lub czego. Wreszcie doktor postawi spraw otwarcie:
- Co pani gryzie? - zapyta. - Pani jest na co wcieka, prawda? "Zesztywniaa jakby kij pokna,
wstaa i wysza z gabinetu. Wiedziaem wic, e trafiem a za dobrze. Kilka dni pniej wrcia. Egzema
tak jej dokuczaa, e bya ju gotowa pozwoli sobie pomc, nawet jeli miaoby to oznacza rezygnacj
z nienawici.

Okazao si, e chodzi o ktni rodzinn zwizan ze spadkiem; pani X uwaaa, e zostaa
niesprawiedliwie potraktowana przez modszego brata. Po wyzbyciu si wrogich uczu, poczua si
lepiej, a kiedy jeszcze pogodzia si z bratem, egzema znikna w cigu dwudziestu czterech godzin."
Dr I. J. Saul z Akademii Medycznej Uniwersytetu Pennsylvania, ktry zajmuje si tymi zagadnieniami,
dowodzi, e nawet katar moe mie zwizek z zaburzeniami emocjonalnymi.
"Uwaa si, e zaburzenia emocjonalne maj wpyw na krenie krwi w luzwkach nosa i garda.
Wpywaj rwnie na wydzieliny gruczow. Te czynniki powoduj, e uzwki staj si mniej odporne
na atak wirusw kataru i na infekcje bakteryjne."
Dr Edmund P. Fowler jr. z Kolegium Lekarskiego Uniwersytetu Columbia twierdzi: "Studenci dostaj
kataru w porze egzaminw; wiele osb cierpi na katar przed lub po podry; katar pojawia si u matek w
wielodzietnych rodzinach, w zwizku z nawaem pracy. Spotyka si te czsto pacjentw, u ktrych
katar pojawia si, gdy teciowa wprowadza si do ich domu, i ustpuje wraz z jej wyjazdem." (Dr Fowler
nie okreli, jaki wpyw ma synowa lub zi na teciow. By moe ta ostatnia take dostaje kataru.)
Jeden z przypadkw relacjonowanych przez dr Fowlera dotyczy dwudziestopicioletniej dziewczyny, z
zawodu akwizytorki. Kiedy przysza do gabinetu, miaa czerwony, zatkany nos, bl gowy i lekk
gorczk. Te objawy utrzymyway si od dwch tygodni. W rozmowie wyszo na jaw, e zaczy si w
kilka godzin po gwatownej ktni z narzeczonym. Katar min dziki leczeniu, lecz po kilku tygodniach
dziewczyna miaa nawrt choroby. Tym razem zaczo si po zatargu z rzenikiem. I znw leczenie
pomogo. Lecz dziewczyna nadal cierpiaa na chroniczny katar, a za kadym razem jego rdo tkwio w
napadzie zoci. Wreszcie dr Fowler zdoa przekona dziewczyn, e to jej trudny charakter jest rdem
dolegliwoci. Kiedy nauczya si y spokojniej, przestao j mczy kichanie i pociganie nosem.
Jednak ludziom wci wydaje si, e gdy Biblia zaleca powstrzymanie si od nienawici i zoci, to s to
"teoretyczne rady". Biblia to nie teorie. To nasza najwiksza ksiga mdroci. Jest pena praktycznych rad
na temat sposobu ycia i zdrowia. Nowoczeni lekarze mwi nam, e to gniew, uraza i poczucie winy
wpdzaj czowieka w choroby, co znw dowodzi, e najbardziej aktualn ksik na temat "co robi, by
dobrze si czu" jest Biblia, przez tak wielu lekcewaona lub uwaana za ksik tylko religijn, czytaj:
niepraktyczn. Nic dziwnego, e jest czytana czciej ni wszystkie inne ksiki. To dlatego, e
odkrywamy w niej nie tylko to, co jest z nami nie w porzdku, ale take sposb, jak to naprawi.
Dr Fowler zwraca uwag na "emocjonalne przezibienia", ktrym ulegaj dzieci pozbawione poczucia
bezpieczestwa. Podaje on, e wiele przypadkw chronicznych katarw pojawia si u dzieci z rozbitych
rodzin. Starsze dziecko czsto cierpi na nawracajce infekcje drg oddechowych, kiedy rodzi si "nowy
dzidziu", poniewa czuje si zaniedbane i jest zazdrosne. Pewien dziewicioletni chopiec mia
wyjtkowo despotycznego ojca i ustpliw matk. Konflikt midzy surowoci jednego z rodzicw i
pobaliwoci drugiego le wpywa na chopca. Szczeglnie ba si kar ze strony ojca. Chopiec ten
przez wiele lat cierpia na nie koczcy si katar i kaszel. Zauwaono, e dolegliwoci znikny, gdy
wyjecha na obz, z dala od rodzicw.
Skoro rozdranienie, gniew, nienawi lub uraza maj takie potne moliwoci wywoywania zego
stanu zdrowia, j akie j est na to lekarstwo? Jest nim niewtpliwie napenienie umysu dobr wol,
przebaczeniem, wiar, mioci i opanowaniem. A jak tego dokona? Oto kilka praktycznych porad.
Wiele osb korzystao z nich z dobrym skutkiem, zwaszcza w walce z uczuciem gniewu. Konsekwentne
stosowanie tych zalece moe wywoa dobre samopoczucie.
1. Pamitaj, e gniew to emocja, a emocje s zawsze ciepe lub nawet gorce. By wic osabi emocj,
trzeba j ostudzi. Jak to zrobi? Kiedy czowiek wpada w gniew, rce zaciskaj mu si w pici, gos si
podnosi, minie si napinaj, a ciao sztywnieje. (Przygotowuje si do walki; do krwi dostaje si
zastrzyk adrenaliny.) To pozostao po jaskiniowcu w naszym systemie nerwowym. Trzeba wiadomie
przeciwstawi tej rozarzonej emocji chd - zamrozi j. Rozmylnym aktem woli powstrzymaj rce od
zaciskania si. Trzymaj palce wyprostowane. Zni gos a do szeptu. Pamitaj, e trudno si kci
szeptem. Usid na krzele albo nawet po si. Bardzo trudno si wcieka na leco.
2. Powiedz gono sam do siebie: "Nie bd gupi. To do niczego nie prowadzi, wic daj spokj." W tym
momencie moe ci by trudno si modli, ale sprbuj; przynajmniej wywoaj w swoim umyle wizerunek

Jezusa Chrystusa i staraj si myle o Nim, pomimo e jeste wcieky. Nie da si tego zrobi; ten
wysiek zamie twoj zo.
3. Jeden z najlepszych sposobw na ostudzenie gniewu wynalaza pani Grace Oursler. Wczeniej
posugiwaa si popularn technik "liczenia do dziesiciu", ale stwierdzia, e pierwszych dziesi sw
Modlitwy Paskiej dziaalepiej. "Ojcze Nasz, ktry jest w niebie, wi si Imi Twoje." Kiedyjeste
zy, powtrz to dziesi razy, a gniew straci wadz nad tob. 4. Gniew to gwatowny wyraz wielu
poczonych, nagromadzonych drobnych rozdranie. Kade z nich samo w sobie jest niewielkie, lecz
nakadajc si na siebie nabieraj mocy, by wreszcie wybuchn furi, ktra czsto koczy si tym, e
wstydzimy si za siebie. Sporzd wic list wszystkiego, co ci irytuje. Jakkolwiek niewane byyby to
rzeczy, jakkolwiek wydawayby si gupie, spisz je wszystkie. Chodzi o to, by osuszy malekie
strumyczki, ktre ywi wielk rzek gniewu.
5. Kade rozdranienie z osobna uczy przedmiotem modlitwy. Zwyciaj je po jednym. Zamiast
prbowa rozprawi si z caym swoim gniewem, ktry, jak powiedzielimy, jest zwart potg, ucinaj,
poprzez modlitw, kad irytacj, ktra karmi twj gniew. W ten sposb osabisz go tak, e w kocu
uzyskasz nad nim wadz.
6. Naucz si za kadym razem, kiedy czujesz przypyw gniewu, mwi: "Czy warto? Zrobi z siebie
gupca. Strac przyjaci." Aby w peni wykorzysta t technik, mw sobie kilka razy dziennie: "Nigdy
nie warto si zoci." Mw take: "Nie warto traci emocji wartych tysic dolarw na irytacj wart
pi centw."
7. Kiedy powstanie sytuacja, w ktrej kto lub co zrani twoje uczucia, jak najszybciej j rozwi. Nie
rozmylaj o niej ani minuty duej, ni musisz. Zrb co. Nie pozwl sobie gry si ani litowa si nad
sob. Nie sied peen urazy. W momencie gdy co zrani twoje uczucia, postpuj tak, jak kiedy
skaleczysz si w palec: od razu za opatrunek. Jeli tak nie zrobisz, sytuacja moe si skomplikowa
zupenie nieadekwatnie do swojej wagi. Opatrz wic skaleczenie duchow gencjan, wypowiadajc
modlitw mioci i przebaczenia.
8. Uwolnij swj umys od smutku i urazy. Otwrz go i pozwl, by te uczucia wypyny. Pjd do
kogo, komu ufasz, i powiedz mu wszystko, aby aden lad nie pozosta w tobie w rodku. Potem
zapomnij o tym. 9. Zacznij si modli za osob, ktra zrania twoje uczucia. Rb to tak dugo, a
poczujesz, e uraza znika. Czasami trzeba si modli do dugo, by uzyska ten skutek. Pewien
czowiek, ktry stosowa t metod, powiedzia mi, e policzy, ile razy musia powtrzy modlitw, by
uraza odesza i pojawi si spokj. Byo to szedziesit cztery razy. Dosownie wymodli z siebie te
negatywne uczucia. To zabieg z gwarantowanym skutkiem. 10. Zmw tak oto krtk modlitw: "Niech
mio Chrystusa napeni moje serce." Potem dodaj: "Niech mio Chrystusa do... (tu podaj imi osoby)
zaleje moj dusz. Mdl si tak, chciej tego (albo pro, by umia tego chcie), a odczujesz ulg.
11. Pjd za rad Chrystusa, ktry mwi, by przebaczy siedemdziesit razy po siedem. Dosownie daje
to czterysta dziewidziesit razy. Nim przebaczysz komu tak ilo razy, bdziesz ju wolny od uczucia
alu. 12. Ten dziki, nieokieznany, prymitywny impuls, ktry wybucha pomieniem gniewu, moe
zosta poskromiony ostatecznie tylko wtedy, gdy pozwolisz Chrystusowi przej kontrol. Zakocz wic
t lekcj mwic do Niego: "Tak jak potrafisz nawrci czowieka moralnie, tak prosz Ci teraz, by
"nawrci" moje nerwy. Tak jak dajesz si do opanowania grzechw ciaa, tak daj mi si do opanowania
grzechw mojego usposobienia. Zawadnij moim temperamentem. Udziel swojego uzdrawiajcego
pokoju mojej duszy i moim nerwom." Jeli niepohamowany temperament bardzo daje ci si we znaki,
powtarzaj t modlitw trzy razy dziennie. Moesz j nawet wypisa na kartce i umieci na biurku albo w
kuchni nad zlewem, albo w swoim notesie.
Rozdzia 13.& Napyw
nowych myli moe ci
odmieni

Jedna z najwaniejszych prawd o tobie wyraa si w nastpujcym zdaniu Williama Jamesa, ktry by
jednym z najmdrzejszych ludzi, jakich wydaa Ameryka. Powiedzia on: "Najwikszym odkryciem
mojego pokolenia jest to, e ludzie mog zmieni swoje ycie zmieniajc nastawienie swojego umysu."
Jak mylisz, taki bdziesz. Wypucz wic wszystkie stare, zmczone, zuyte myli. Napenij swj umys
wieymi, nowymi, twrczymi mylami wiary, mioci i dobroci. W ten sposb moesz odmieni swoje
dotychczasowe ycie. A skd wzi takie myli, zdolne przeksztaci osobowo? Znam pewnego
biznesmena, czowieka skromnego, lecz takiego, ktrego nie sposb pokona. aden problem, adna
przeszkoda, aden sprzeciw nie robi na nim wraenia. Po prostu atakuje kad trudno z
optymistycznym nastawieniem i niezachwian pewnoci, e wszystko si uda, i rzeczywicie, w jaki
niepojty sposb zawsze mu si udaje. Wyglda to tak, jakby mia magiczny sposb na ycie, ktry go
nigdy nie zawodzi.
Z powodu tej niezwykej cechy czowiek w zawsze mnie interesowa. Wiedziaem, e musi ona mie
konkretne wyjanienie i, oczywicie, chciaem usysze jego histori, ale ze wzgldu na jego skromno i
powcigliwo nieatwo byo go nakoni do mwienia o sobie.
Pewnego dnia, gdy akurat by we waciwym nastroju, zdradzi mi swj sekret, zadziwiajco prosty, a
zarazem skuteczny. Zwiedzaem jego fabryk, nowoczesny budynek w wikszoci klimatyzowany.
Najnowsze maszyny i metody produkcji sprawiaj, e fabryka ta wyrnia si wydajnoci. Stosunki
midzy robotnikami a kierownictwem s zblione do doskonaoci na tyle, na ile jest to moliwe wrd
ludzi, z natury wszak niedoskonaych. Ca instytucj przenika duch dobrej woli.
Jego biuro jest urzdzone i umeblowane super nowoczenie; s tam pikne biurka i dywany oraz
boazeria z kilku rodzajw egzotycznego drewna. Wzr na cianach skada si z piciu zaskakujcych
kolorw skomponowanych w miy dla oka sposb. W sumie jest to ostatni krzyk mody w dekoracji
wntrz. Wyobracie wic sobie moje zdumienie, gdy na jego biurku z lnicego mahoniu zobaczyem
stary, zaczytany egzemplarz Biblii. By to jedyny stary przedmiot w tym nowoczesnym wntrzu.
Wygosiem uwag na temat tej z pozoru dziwnej niekonsekwencji.
- Ta ksika - odpowiedzia, wskazujc na Bibli - to najnowoczeniejsza rzecz w caej tej fabryce.
Sprzt si zuywa, styl dekoracji wntrz zmienia, ale ta ksika wyprzedza nas tak bardzo, e nigdy nie
traci aktualnoci.
Gdy poszedem na studia, moja matka, dobra chrzecijanka, daa mi t Bibli mwic, e jeli bd j
czyta i stosowa jej nauki, zapewni mi to udane ycie. Ja jednak uwaaem j za poczciw staruszk
-rozemia si - poniewa sam byem szczeniakiem, wydawaa mi si stara, chocia w rzeczywistoci
wcale tak nie byo; wziem jednak ksik, by zrobi jej przyjemno, ale latami w ogle do niej nie
zagldaem. Uwaaem, e jej nie potrzebuj. Byem durniem. Byem gupi. Zagmatwaem sobie ycie.
Wszystko szo mi le, przede wszystkim dlatego, e ze mn nic nie byo w porzdku. Mylaem le,
postpowaem le. Nic mi si nie udawao, ponosiem same poraki. Teraz rozumiem, e mj
podstawowy bd polega na niewaciwym myleniu. Byem nastawiony negatywnie, nieyczliwy,
zarozumiay, zawsze upieraem si przy swoim zdaniu. Nikt mi nie mg zwrci uwagi. Mylaem, e
wszystko wiem najlepiej. Do wszystkich miaem pretensje. Nic dziwnego, e nikt mnie nie lubi.
Naprawd byem beznadziejny.
Tak wygldaa jego ponura historia.
- Pewnego wieczora - cign - przegldajc jakie stare papiery, natknem si na t dawno zapomnian
Bibli. Wywoaa wspomnienia minionych czasw; zaczem j czyta bez wyranego celu. To dziwne,
jak to si dzieje: w jednej chwili wszystko moe si nagle zmieni. Kiedy tak czytaem, jedno zdanie
dosownie skoczyo na mnie z ksiki; zdanie, ktre odmienio moje ycie - naprawd odmienio. Od
momentu, kiedy przeczytaem to zdanie, wszystko stao si zupenie zdumiewajco inne. - Jakie to
cudowne zdanie? - zapytaem, a on wyrecytowa powoli: "Pan obron mego ycia... bd peen ufnoci".
(Ksiga Psalmw 27, 1, 3) - Nie wiem, dlaczego ten jeden werset tak mnie poruszy - cign mj
rozmwca - ale poruszy. Wiem, e byem saby i przegrany, poniewa brako mi wiary, ufnoci. Byem
nastawiony bardzo negatywnie, defetystycznie. Wtedy jednak co si we mnie stao. To chyba to, co
nazywaj duchowym dowiadczeniem. Mj cay sposb mylenia zmieni si z negatywnego na
pozytywny. Postanowiem zaufa Bogu i szczerze stara si postpowa jak najlepiej, w zgodzie z

zasadami podanymi w Biblii. I kiedy si do tego zabraem, zaczem mie zupenie inne, nowe myli.
Zaczem myle inaczej. Z czasem to nowe duchowe dowiadczenie wyparo moje stare, ponure myli, a
napyw nowych stopniowo mnie odmieni.
Tak si zakoczya historia owego biznesmena. Zmieni swoje mylenie, a napywajce nowe myli
zajy miejsce starych, ktre go niszczyy; w ten sposb jego ycie odmienio si.
To zdarzenie ilustruje donios prawd o ludzkiej naturze: mylami mona wytyczy sobie drog do
poraki i nieszczcia, ale take do sukcesu i szczcia. wiat, w ktrym yjesz, ksztatuj przede
wszystkim nie zewntrzne okolicznoci, lecz myli, ktre najczciej panuj w twoim umyle.
Zapamitaj mdre sowa Marka Aureliusza, jednego z najwikszych mylicieli staroytnoci, ktry
napisa: "ycie czowieka jest tym, co ze uczyni jego myli."
Kto powiedzia, e najmdrzejszym czowiekiem, jaki kiedykolwiek y w Ameryce, by Ralph Waldo
Emerson. Stwierdzi on: "Czowiek jest tym, o czym myli przez cay dzie."
Pewien sawny psycholog powiada: "W naturze czowieka istnieje silna tendencja, by stawa si
dokadnie tym, czym sobie zazwyczaj wyobraamy, e jestemy."
Kto inny powiedzia, e myli to te rzeczy, ktre maj swoj wasn, prawdziw si. Jeli ocenimy
si, z jak oddziauj, mona si z tym zgodzi. Czowiek moe si "wmyle" w jak sytuacj lub z
niej "wymyle". Moe si mylami wpdzi w chorob i w ten sam sposb, pod wpywem innych,
uzdrawiajcych myli, moe si te wyleczy. Mylisz w jeden sposb - sprowadzasz okolicznoci, ktre
wynikaj z takiego sposobu mylenia. Mylisz inaczej - i wywoujesz zupenie inny splot okolicznoci.
Myli ksztatuj okolicznoci znacznie silniej, ni okolicznoci ksztatuj myli.
Jeli mylisz pozytywnie, uruchamiasz pozytywne siy, ktre sprowadzaj pozytywne efekty. Pozytywne
myli stwarzaj wok ciebie atmosfer sprzyjajc powstawaniu pozytywnych skutkw. I odwrotnie, jeli
mylisz negatywnie, stwarzasz wok siebie atmosfer sprzyjajc powstawaniu negatywnych skutkw.
By zmieni swoje pooenie, najpierw zacznij inaczej myle. Nie akceptuj biernie sytuacji, ktra ci nie
zadowala, lecz stwrz w swoim umyle obraz takiej, jakiej by sobie yczy. Utrzymuj ten obraz w
umyle, doskonal go w szczegach, wierz w niego, mdl si o niego, pracuj nad nim, a moesz go
urzeczywistni, wzmacniajc go si pozytywnego mylenia. To jedno z najwikszych praw
rzdzcych wszechwiatem. auj, e nie odkryem go, gdy byem bardzo mody. Objawio mi si duo
pniej i przekonaem si, e byo jednym z najwikszych, jeli nie najwikszym odkryciem w moim
yciu, prcz zwizku z Bogiem. Zreszt w sensie najgbszym prawo to jest elementem zwizku
czowieka z Bogiem, gdy kieruje moc Bo do naszej osobowoci.
To wielkie prawo, wyraone prosto i zwile, brzmi nastpujco: negatywne mylenie daje negatywne
rezultaty. Pozytywne mylenie daje pozytywne rezultaty. Oto co ley u podstaw sekretu powodzenia i
pomylnoci. Trzy sowa: wierz i zwyciaj.
Poznaem to prawo w bardzo ciekawy sposb. Wiele lat temu grupa w ktrej skad wchodzili Lowell
Thomas, kapitan Eddie Rickenbacker, Branch Rickey, Raymond Thornburg, ja oraz inni jeszcze, zaoya
inspirujce pismo powicone pomocy samemu sobie, zatytuowane "Guideposts". Pismo to ma
podwjn funkcj. Po pierwsze, opowiadajc dzieje ludzi, ktrzy dziki wierze przezwyciyli trudnoci,
uczy metod udanego ycia, zwycistwa nad lkiem, nad warunkami, nad przeszkodami, nad urazami.
Uczy wiary przezwyciajcej wszelkiego rodzaju przeciwnoci.
Po drugie, jako pismo niekomercyjne, apolityczne, midzywyznaniowe, uczy wielkiej prawdy, e Bg
jest obecny w strumieniu historii i e nasz nard powsta na gruncie wiary w Boga i Jego prawa.
Pismo przypomina swoim czytelnikom, e Ameryka jest pierwszym wielkim pastwem w historii, ktre
powstao z zaoe religijnych, i jeli nie podtrzymamy tej tradycji, nasze swobody zwyrodniej.
Pan Raymond Thornburg jako wydawca i ja jako redaktor, zakadajc to pismo, nie mielimy adnego
wsparcia finansowego. Zostao zaoone w oparciu o wiar. Pierwsza siedziba redakcji znajdowaa si w
kilku pokojach nad sklepem spoywczym w maej wsi Pawling w stanie Nowy Jork. Bya tam poyczona
maszyna do pisania, kilka rozklekotanych krzese i to wszystko; wszystko prcz pomysu i wielkiej
wiary. Powoli lista prenumeratorw wyduya si do 25 tys. nazwisk. Przyszo rysowaa si

obiecujco. Jednak pewnej nocy wybuch poar. W cigu jednej godziny wydawnictwo spono, a wraz
z nim caa lista prenumeratorw. Kopia nie istniaa, co byo nierozsdne z naszej strony.
Lowell Thomas, lojalny i uyteczny patron naszego pisma od momentu jego powstania, wspomnia o
tym smutnym zdarzeniu w swoim programie radiowym. Skutek by taki, e wkrtce mielimy 30 tys.
prenumeratorw, praktycznie wszystkich poprzednich i wielu nowych.
Lista prenumerat wkrtce urosa do okoo 40 tys. osb, ale koszty rosy jeszcze szybciej. Pismo,
sprzedawane cay czas poniej kosztw produkcji, by jego przesanie mogo si rozej jak najszerzej,
okazao si drosze, ni przewidywalimy. Stanlimy w obliczu powanych kopotw finansowych. W
pewnym momencie wydawao si, e pisma nie da si utrzyma. W tej sytuacji zwoalimy zebranie.
Jestem pewien, e nigdy nie bylicie na bardziej pesymistycznym, zniechcajcym zebraniu. Po prostu
ociekao pesymizmem. Skd wzi pienidze na zapacenie rachunkw? Kombinowalimy, jak
oszczdzi na jednym, by zapaci za drugie; na prno. Cakowite zniechcenie wypenio nasze umysy.
W tym zebraniu braa te udzia pewna kobieta, ktr wszyscy bardzo powaalimy. Gwnym
powodem jej zaproszenia byo jednak to, e kiedy wspomoga zaoenie pisma dotacj w wysokoci 2
tys. dolarw. Mielimy nadziej, e mogoby si to powtrzy. Tym razem daa nam jednak co duo
cenniejszego ni pienidze.
W trakcie owego ponurego zebrania dugo si nie odzywaa, wreszcie powiedziaa:
- Spodziewam si, e panowie chcielibycie, abym was wspara kolejn dotacj. Mog was pocieszy.
Nie zamierzam wam da ani centa. Nie poczulimy si specjalnie pocieszeni. Coraz gbiej
pogralimy
si w smutku.
- Ale - cigna owa pani - dam wam co duo cenniejszego ni pienidze. To nas zdziwio, gdy w
tych okolicznociach nie wyobraalimy sobie nic, co mogoby nam si przyda bardziej ni pienidze.
- Podsun wam pomys - powiedziaa - twrczy pomys.
- Aha - pomylelimy sobie bez entuzjazmu - i tym pomysem mamy zapaci rachunki?
A jednak, to wanie pomysy umoliwiaj pacenie rachunkw. Kade osignicie na wiecie zaczo
si od twrczego pomysu. Najpierw pomys, potem wiara w niego, potem rodki do wprowadzenia go w
ycie. Taka jest droga do sukcesu.
- Prosz - powiedziaa - oto ten pomys. Na czym polega wasz obecny problem? Wszystkiego wam
brakuje. Brak wam pienidzy, brak prenumeratorw, brak sprztu, brak pomysw, brak odwagi. Skd te
wszystkie braki? Po prostu dlatego, e mylicie o braku. Mylc o braku, stwarzacie warunki, ktre
wywouj stan braku. Z powodu nieustannego koncentrowania si w mylach na braku, stracilicie
twrcze siy, ktre napdzay tworzenie waszego pisma. Pracowalicie ciko, robilicie duo rnych
rzeczy, ale nie zrobilicie tej jednej, najwaniejszej, ktra moe nada moc wszystkim pozostaym
wysikom: nie uruchomilicie pozytywnego mylenia. Zamiast tego mylelicie w kategoriach braku.
Aby naprawi t sytuacj, trzeba odwrci proces mylowy i zacz myle o pomylnoci,
powodzeniu, osigniciach. To wymaga praktyki, ale mona osign j szybko, jeli okae si wiar.
Technika polega na wyobraeniu: trzeba ujrze w wyobrani "Guideposts" jako przedsiwzicie udane.
Stwrzcie w swych umysach wizerunek "Guideposts" jako wielkiego pisma, zalewajcego cay kraj.
Wyobracie sobie tumy prenumeratorw chciwie czytajcych wasze teksty i odnoszcych z nich
korzy. Zobaczcie oczyma duszy ich ycie, zmieniajce si pod wpywem filozofii sukcesu, ktrej
wasze pismo uczy regularnie co miesic, w kolejnych numerach. Nie koncentrujcie si na obrazach
trudnoci i poraek, lecz niech wasze umysy wznios si ponad niepene obrazw siy i osigni. Kiedy
wznosicie swoje myli w sfer wyobraanych dokona, patrzycie na kopoty z gry, a nie z dou, dziki
czemu widzicie je w mniej zniechcajcy sposb. Zawsze trzeba do problemw podchodzi z gry.
Nigdy nie patrzcie na nie z dou. - Pjdmy dalej - kontynuowaa - ilu prenumeratorw potrzebujecie w
tej chwili, eby utrzyma pismo?
Zastanowilimy si szybko i powiedzielimy:
- Sto tysicy. - Mielimy czterdzieci tysicy.
- Dobrze - odpowiedziaa pewnie. - To nietrudne. To wrcz atwe. Wyobracie sobie sto tysicy ludzi
otrzymujcych twrcz pomoc dziki temu pismu, a bdziecie ich mie. Waciwie w momencie, gdy
zobaczycie ich oczyma umysu, ju ich macie.

Zwrcia si do mnie i powiedziaa:

- Norman, czy widzisz w tej chwili sto tysicy prenumeratorw? Spjrz tam, spjrz przed siebie.
Widzisz ich?
Nie byem jeszcze przekonany i odpowiedziaem z powtpiewaniem: - No, moe tak, ale do mtnie.
Bya mn chyba nieco rozczarowana, bo zapytaa:
- Nie umiesz wytworzy w wyobrani obrazu stu tysicy prenumeratorw? Moja wyobrania zapewne
nie dziaaa najlepiej, gdy wszystko, co byem w stanie zobaczy, to owe niewystarczajce, lecz realne
40 tysicy. Nastpnie zwrcia si do mojego starego przyjaciela Raymonda Thornburga szczliwego
posiadacza wyjtkowo zwyciskiej osobowoci, i zapytaa uywajc jego przezwiska:
- Pinky, czy moesz sobie wyobrazi sto tysicy prenumeratorw? Prawd mwic, wtpiem, czy
Pinky ich zobaczy. By producentem gumy, ktry ofiarowywa swj czas, by pomc nam w rozwijaniu
tego niekomercyjnego pisma, a producent gumy zazwyczaj nie kojarzy nam si z tego rodzaju
myleniem. Jednak po fascynacji na jego twarzy poznaem, e go przekonaa. Patrzy wprost przed siebie
z wyrazem uniesienia, kiedy spytaa go: - Czy widzisz sto tysicy prenumeratorw?
- Tak - zawoa z przejciem - tak, widz!
Podekscytowany zapytaem:
- Gdzie? Poka mi!
Wtedy i ja zaczem ich sobie wyobraa.
- Teraz - powiedziaa nasza przyjacika - pochylmy gowy i wsplnie podzikujmy Bogu za to, e da
nam sto tysicy prenumeratorw. Szczerze mwic, wydao mi si to troch nachalnym przymawianiem
si u Boga, ale znajdowao uzasadnienie w wersecie z Pisma w., ktry mwi: "I otrzymacie wszystko, o
co na modlitwie z wiar prosi bdziecie." (Ewangelia wg w. Mateusza 21, 22) Znaczy to: kiedy si o
co modlisz, jednoczenie wyobraaj to sobie i wierz, e jeli jest to zgodne z wol Bo i wartociowe,
jeli nie pragniesz tego z egoistycznych pobudek, lecz dla dobra ludzi, to w tym samym momencie to
otrzymujesz.
Jeli trudno ci poj to rozumowanie, powiem ci, e od tamtego momentu a do chwili, gdy pisz te
sowa, pismu "Guideposts" nigdy niczego nie zabrako. Znalazo wspaniaych przyjaci i doskonae
wsparcie. Zawsze bylimy w stanie zapaci rachunki i kupi potrzebny sprzt; pismo finansuje si samo,
liczba prenumeratorw zblia si obecnie do p miliona i nieustannie przychodz nowe zamwienia,
czasami po trzy - cztery tysice dziennie.
Opowiadam o tym zdarzeniu nie po to, by zareklamowa "Guideposts", chocia zdecydowanie polecam
to pismo wszystkim moim czytelnikom i gdyby chcia je zaprenumerowa, napisz do "Guideposts",
Pawling, New York, by uzyska informacje. Opowiadam t histori, poniewa tamto dowiadczenie
zrobio na mnie ogromne wraenie; zrozumiaem, e odkryem prawo, niezwyke prawo osobistego
zwycistwa. Postanowiem od tej pory zawsze stosowa je do wasnych problemw i ilekro to robiem,
uzyskiwaem wspaniae rezultaty. A ilekro tego zaniedbaem, wspaniae rezultaty mnie omijay. To
takie proste - z swj problem w rce Boga. W mylach wznie si ponad ten problem tak, eby patrze
na niego z gry, a nie od dou. Sprawd zgodno swoich de z wol Bo, to znaczy, nie usiuj
osign sukcesu z drog. Musisz by pewny, e to, o co prosisz, jest suszne moralnie, duchowo,
etycznie. Nie da si uzyska dobrego wyniku z bdu. Jeli twoje mylenie jest ze, to jest ze, a nie dobre,
i nie stanie si dobre, pki jest ze. Jeli jest ze w istocie, bdzie te ze w skutkach. Upewnij si wic,
e to, czego pragniesz, jest waciwe, a nastpnie wznie to do Boga i oczyma wyobrani zobacz
wspaniay efekt. Utrzymuj w umyle idee pomylnoci, osignicia, spenienia. Nie dopuszczaj do siebie
adnej myli o porace. Gdyby przysza ci do gowy myl o przegranej, wyrzu j, wzmacniajc
pozytywne przekonanie. Powiedz gono: "Teraz Bg daje mi sukces. Spenia to, czego pragn." Wizja,
ktr tworzysz i utrzymujesz w swoim umyle, urzeczywistni si, jeli bdziesz j nieustannie
potwierdza w mylach i jeli bdziesz pilnie pracowa. Ten proces twrczy mona najkrcej opisa tak:
wyobraenie - modlitwa - urzeczywistnienie.
Ludzie ze wszystkich rodowisk, ktrzy maj jakie godne uwagi osignicia, znaj z dowiadczenia
warto tego prawa.

Henry J. Kaiser powiedzia mi, e kiedy budowa nabrzee wzdu rzeki, ale przysza wielka burza i
powd, ktra zniszczya wykonan prac, a maszyny ugrzzy w bocie. Kiedy woda opada, poszed
obejrze szkody i zasta swoich robotnikw stojcych wok ponuro i patrzcych na boto i zakopane w
nim maszyny.
Podszed do nich i zapyta z umiechem:
- Czemu jestecie tacy pospni?
- Nie widzi pan, co si stao? - zapytali. - Nasze maszyny s cae w bocie.
- W jakim bocie? - zapyta wesoo.
- W jakim bocie?! - powtrzyli w osupieniu. - Niech si pan rozejrzy! Przecie to morze bota!
Rozemia si:
- Nie widz adnego bota.
- Jak pan moe mwi co takiego?
- Dlatego - odpowiedzia pan Kaiser - e patrz w gr, na czyste, bkitne niebo, a tam nie ma adnego
bota. Jest tylko soce, a nigdy nie widziaem bota, ktre oparoby si dziaaniu soca. Wkrtce
wyschnie, a wtedy bdziecie mogli wydoby maszyny i zacz od nowa.
Jak bardzo mia racj! Jeli patrzysz w d, w boto, i masz poczucie przegranej, to stwarzasz t
przegran. Optymistyczne wyobraenie poczone z modlitw i wiar niezawodnie urzeczywistnia
sukces.
Inny mj przyjaciel, ktry startowa z bardzo niskiej pozycji, mia wiele wybitnych osigni. Pamitam
go ze szkoy jako niezgrabnego, nieatrakcyjnego, bardzo niemiaego chopca ze wsi. Mia jednak
charakter i jeden z najbystrzejszych umysw, jakie kiedykolwiek spotkaem. Dzisiaj jest osobistoci w
swojej dziedzinie. Zapytaem go:
- Jaki jest sekret twojego powodzenia?
- Ludzie, z ktrymi pracowaem w cigu tych lat, oraz nieograniczone moliwoci, jakie ma kady
chopak w Stanach Zjednoczonych Ameryki - odpowiedzia.
- Tak, wiem, e tak jest, ale jestem pewien, e musisz mie jak wasn metod, i chciabym si o niej
dowiedzie - powiedziaem. - Wszystko polega na tym, jak mylisz o problemach - odpar. - Ja atakuj
problem, rozrywam go w swym umyle na strzpy. Wkadam w to ca si psychiczn, jak mam. Po
drugie, modl si jak najszczerzej. Po trzecie, maluj w wyobrani obraz sukcesu. Po czwarte, zawsze
zadaj sobie pytanie: "Co jest suszne?", dlatego, e nic nie moe by dobre, jeli jest ze. Nic, co jest ze,
nie moe si skoczy dobrze. Po pite, daj z siebie wszystko. Pozwl, e podkrel to jeszcze raz doda. - Jeli mylisz w duchu poraki, natychmiast zmie swoje myli. Postaraj si o nowe, pozytywne.
To jest pierwszy i podstawowy czynnik w pokonywaniu trudnoci i odnoszeniu sukcesw.
W tej chwili, gdy czytasz t ksik, w twoim umyle znajduj si potencjalne pomysy. Wyzwalajc i
rozwijajc je, moesz rozwiza swj problem finansowy, kopoty w interesach, moesz pomc sobie i
swojej rodzinie, i osign sukces w swoich przedsiwziciach. Stay napyw i praktyczne wykorzystanie
tych twrczych myli moe odmieni i ciebie, i twoje ycie.
By czas, kiedy przychylaem si do niemdrego pogldu, e midzy wiar a powodzeniem nie ma
zwizku, e, mwic o religii, nie powinno si jej czy z adnymi dokonaniami, e religia winna
zajmowa si tylko etyk, moralnoci i wartociami spoecznymi. Ale teraz zdaj sobie spraw, e taki
punkt widzenia pomniejsza si Boga i moliwoci rozwoju jednostki. Religia uczy, e we wszechwiecie
istnieje potna sia i e ta sia moe zamieszka w nas. Jest to sia, ktra moe usun wszystkie poraki
i wynie czowieka ponad wszelkie trudnoci.
Widzielimy dziaanie energii atomowej. Wiemy, e we wszechwiecie naprawd istnieje
zdumiewajca, ogromna energia. Ta sama moc mieszka w ludzkim umyle. Nic na ziemi nie jest bogatsze
w potencjaln moc ni umys czowieka. Przecitna jednostka jest zdolna do znacznie wikszych
osigni, ni sobie wyobraa.
Jest to prawd, niezalenie od tego, kto czyta to zdanie. Kiedy nauczysz si wyzwala swoje
moliwoci, odkryjesz, e w twoim umyle jest tyle twrczych pomysw, e nie musi ci niczego
brakowa. Dziki penemu i waciwemu wykorzystaniu wasnej mocy stymulowanej przez Boga,
moesz swoje ycie uczyni udanym.

Moesz ze swoim yciem zrobi waciwie wszystko - wszystko, w co uwierzysz, co zobaczysz w

wyobrani, o co bdziesz si modli, nad czym bdziesz pracowa. Zajrzyj gboko w swj umys. S tam
rzeczy zdumiewajce i cudowne.
Jakakolwiek jest twoja sytuacja, moesz j poprawi. Najpierw uspokj swj umys, by z jego gbi
mogo wydobywa si natchnienie. Uwierz, e Bg pomaga ci wanie teraz. Wyobraaj sobie
osignicia, do ktrych dysz. U swoje ycie tak, by Boskie zasady dziaay w tobie. Utrzymuj w
umyle obraz sukcesu, nie poraki. Rb tak, a twrcze myli bd swobodnie wypywa z twojego
umysu. To jest zadziwiajce prawo, ktre moe odmieni ycie kadego, twoje take. Napyw nowych
myli moe ci odmieni niezalenie od wszelkich trudnoci, przed jakimi by moe stoisz; powtarzam
-wszelkich trudnoci.
Ostatecznie, podstawow przyczyn, ktra nie pozwala czowiekowi wie twrczego i udanego ycia,
jest bd w nim samym. Myli niewaciwie. Dlatego musi poprawi bd w swoim myleniu. Musi
wiczy si we waciwym myleniu. Kiedy psalmista powiada (Psalm 23): "Wiedzie mnie po
waciwych ciekach", ma na myli nie tylko cieki dobrego postpowania, lecz take waciwego
mylenia. Gdy Izajasz powiada: "Niechaj bezbony porzuci sw drog i czowiek nieprawy swoje
knowania" (Ksiga Izajasza 55, 7), znaczy to nie tylko, e czowiek powinien porzuci zo dla dobra, lecz
take i to, e powinien zmieni swoje mylenie z bdnego na waciwe. Obecno w umyle nowych,
waciwych, penych zdrowia myli wpywa twrczo na sytuacj yciow, bowiem prawda zawsze
prowadzi do waciwego postpowania, a przez nie do waciwych rezultatw.
Wiele lat temu znaem modego czowieka, ktry by jednym z najwikszych nieudacznikw w caej
mojej praktyce. Mia urocz osobowo, ale nic mu si nie udawao. Kto go zatrudnia z entuzjazmem,
ale wkrtce entuzjazm styg i po niedugim czasie w czowiek traci prac. Ten schemat powtarza si
wiele razy. Nie wiodo mu si rwnie w yciu prywatnym. Nic mu nie wychodzio i nieraz mnie pyta:
"Co jest ze mn nie tak, e nic mi si nie udaje?"
Zarazem by jednak zarozumiay, zadufany i mia denerwujcy zwyczaj winienia wszystkich oprcz
siebie. W kadym biurze, w kadej instytucji, gdzie go zatrudniono, co byo nie tak jak trzeba. Za swoje
niepowodzenia wini wszystkich, tylko nie siebie. Nigdy nie zada sobie trudu zastanowienia si nad
sob. Nigdy nie przyszo mu do gowy, e to z nim moe by co nie w porzdku.
Jednak pewnego wieczora chcia ze mn porozmawia, a poniewa musiaem uda si do miasta
odlegego o okoo sto mil, by wygosi tam prelekcj, pojecha ze mn. W drodze powrotnej, okoo
pnocy, zatrzymalimy si w przydronym barze na hamburgera i kaw. Nie wiem, co byo w tym
hamburgerze, ale od czasu tego zdarzenia nabraem szacunku dla hamburgerw, poniewa mj
towarzysz, jedzc go, zawoa nagle:
- Mam! Mam!
- Co masz? - zapytaem zdumiony.
- Mam odpowied. Ju wiem, co jest ze mn nie w porzdku. Wszystko idzie nie tak, boja sam jestem
nie taki, jak trzeba.
Klepnem go po plecach i powiedziaem:
- Nareszcie jeste na waciwej drodze.
- Ale to jasne jak soce - powiedzia. - Mylaem niewaciwie i tym samym wywoywaem
niewaciwe skutki.
Tymczasem wyszlimy na dwr i stalimy w wietle ksiyca przy moim samochodzie. Powiedziaem
do niego:
- Harry, musisz pj jeszcze krok dalej i poprosi Boga, by ci wewntrznie naprawi. - Zacytowaem
fragment z Biblii: - "Poznacie prawd, a prawda was wyzwoli". (Ewangelia wg w. Jana 8, 32) Jeli w
twoim umyle zamieszka prawda, bdziesz wolny od niepowodze.
w mody czowiek zosta entuzjastycznym, praktykujcym wyznawc Jezusa Chrystusa. Poprzez
prawdziw wiar i cakowit zmian myli i nawykw, usun ze swej natury bdne mylenie i
niewaciwe postpowanie. Wypracowa prawidowy model mylenia i dziaania. Po tej zmianie
wszystko zaczo mu si dobrze ukada.

Poniej podaj siedem praktycznych zasad, ktre prowadz do zmiany nastawienia psychicznego z
negatywnego na pozytywne i do uwolnienia nowych, twrczych myli. Sprbuj je zastosowa. Nie zraaj
si i prbuj. Poskutkuj.
1. Przez nastpne dwadziecia cztery godziny rozmylnie mw o wszystkim z nadziej: o swojej pracy, o
swoim zdrowiu, o swojej przyszoci. Sta na gowie, aby o wszystkim mwi optymistycznie. Bdzie to
trudne, bo by moe masz nawyk mwienia pesymistycznie. Musisz si powstrzyma od tego
negatywnego nawyku, nawet jeli bdzie to wymaga pewnego wysiku woli. 2. Majc ju za sob ca
dob mwienia z optymizmem, utrzymaj t praktyk przez tydzie; potem moesz sobie pozwoli na
dzie lub dwa "realizmu". Zobaczysz, e to, co wydawao ci si "realistyczne" tydzie temu, byo w
istocie pesymistyczne; to, co teraz bdziesz uwaa za "realizm", to ju zupenie co innego. To pocztki
pozytywnego spojrzenia na wiat. Wikszo ludzi udzi si, gdy mwi, e s "realistami"; s po prostu
nastawieni negatywnie.
3. Musisz karmi swj umys tak samo, jak karmisz ciao; aby by zdrowy, musisz go karmi
poywnymi, zdrowymi mylami. Zacznij od pocztku Nowego Testamentu; podkrelaj wszystkie zdania,
w ktrych jest mowa o wierze. Rb to, a zaznaczysz wszystkie takie fragmenty w czterech Ewangeliach:
w. Mateusza, w. Marka, w. ukasza i w. Jana. Zwr szczegln uwag na rozdzia 11 w Marka,
wersety 22, 23 i 24. Stanowi przykad cytatw, ktre powiniene podkrela i pozwoli im zapada
gboko w podwiadomo. 4. Zacznij si uczy podkrelonych fragmentw na pami. Ucz si jednego
dziennie, a bdziesz umia wyrecytowa z pamici ca list. To potrwa, ale pamitaj, e znacznie wicej
czasu zuye na stanie si czowiekiem mylcym negatywnie. Oduczenie si tego wymaga czasu i
wysiku. 5. Sporzd list swoich przyjaci, by stwierdzi, kto z nich jest osob najbardziej pozytywnie
mylc i rozmylnie szukaj jego towarzystwa. Nie porzucaj "negatywnych" przyjaci, lecz przez jaki
czas przestawaj wicej z tymi, ktrzy maj pozytywny punkt widzenia, a wchoniesz ich nastawienie;
wtedy bdziesz mg wrci do "negatywnych" i dzieli si z nimi swoim nowo nabytym sposobem
mylenia, nie przejmujc ich negatywnoci. 6. Unikaj sprzeczek, lecz ilekro kto wyraa negatywn
opini, przeciwstawiaj mu pozytywne, optymistyczne zdanie.
7. Mdl si duo; niech twoja modlitwa ma zawsze form dzikczynienia, opart na zaoeniu, e Bg
daje ci wielkie i wspaniae rzeczy, bo jeli mylisz, e tak si dzieje, dzieje si tak naprawd. Bg nie da
ci bogosawiestwa wikszego, ni takie, w jakie potrafisz uwierzy. On chce obdarza ci wielkimi
rzeczami, ale nawet On nie moe ci zmusi, by przyj co wikszego, ni to, na co ci pozwala twoja
wiara. "Wedug wiary waszej (czyli proporcjonalnie do niej) niech wam si stanie." (Ewangelia wg w.
Mateusza 9, 29)
Sekret lepszego, bardziej udanego ycia polega na odrzuceniu starych, martwych, niezdrowych myli.
Zastp je nowymi, dynamicznymi, penymi wiary. Moesz na nich polega - napyw nowych myli
odmieni ciebie i twoje ycie.
Rozdzia 14.&
Odprenie: sia bez wysiku
"Kadej nocy w Stanach Zjednoczonych potrzeba ponad szeciu milionw proszkw nasennych, by
nard amerykaski mg zasn."
To szokujce stwierdzenie skierowa do mnie wiele lat temu producent lekw na zjedzie farmaceutw,
gdzie wygaszaem odczyt. Cho wydaje si to niewiarygodne, obecnie ta szacunkowa liczba, jak
twierdz inni, znajcy si na tym eksperci, jest ju zbyt niska.
Syszaem, jak pewien autorytet w tej dziedzinie twierdzi, e Amerykanie zuywaj dziennie okoo
dwunastu milionw proszkw nasennych. To wystarczajca dawka, by upi co dwunastego
Amerykanina. Statystyki pokazuj, e spoycie rodkw nasennych wzroso w ostatnich latach o 1000
procent. Wedug wiceprezesa duego koncernu farmaceutycznego rocznie spoywa si u nas okoo
siedmiu miliardw tabletek po 0,032 grama, co daje okoo dziewitnastu milionw sztuk na jedn noc.

C za opakana sytuacja. Sen to naturalny sposb regeneracji si. Wydawaoby si, e kady czowiek
po dniu pracy powinien spokojnie spa, ale najwyraniej Amerykanie utracili t umiejtno. W istocie
ich stan nerww jest taki, e ja, duchowny, majcy wiele okazji do sprawdzenia tego faktu, musz z
ubolewaniem powiedzie, e Amerykanie stali si tak nerwowi i napici, e jest niemal niemoliwoci
upi ich kazaniem. Ju od lat nikt nie zasn u mnie w kociele. To zatrwaajca sytuacja. Pewien
urzdnik pastwowy z Waszyngtonu, ktry uwielbia liczby, zwaszcza astronomiczne, powiedzia mi, e
w cigu ostatniego roku w Stanach Zjednoczonych zanotowano cznie siedem i p miliarda blw
gowy. Daje to okoo pidziesiciu blw rocznie na gow. Czy ju wyrobie swoj norm w tym
roku? Urzdnik w nie powiedzia mi, skd wzi te dane, ale wkrtce po rozmowie z nim przeczytaem
informacj, e w cigu jednego roku przemys farmaceutyczny sprzeda jedenacie milionw funtw
aspiryny. Nasz epok mona by trafnie nazwa "Wiekiem Aspiryny", jak zrobi to pewien pisarz. W
pewnej klinice przebadano grup 500 pacjentw i stwierdzono, e 386 z nich, czyli 77 procent, cierpi na
zaburzenia psychosomatyczne - dolegliwoci fizyczne spowodowane gwnie zym stanem ducha i
psychiki. W innej klinice przebadano liczne przypadki wrzodw przewodu pokarmowego i stwierdzono,
e blisko poowa zachorowa powstaa nie wskutek fizycznych zaburze, lecz dlatego, e pacjent za duo
si denerwowa albo za duo nienawidzi, albo mia silne poczucie winy, albo by ofiar nadmiernego
napicia.
W innej jeszcze klinice lekarz stwierdzi, e jego zdaniem, pomimo niezwykego postpu wiedzy,
medycyna jest dzi w stanie wyleczy samymi tylko naukowymi metodami mniej ni poow
dolegliwoci, z ktrymi zgaszaj si pacjenci. Powiada on, e w wielu przypadkach pacjenci zaraaj
ciao chorymi mylami swojego umysu. Najniebezpieczniejsze z tych chorych myli to niepokj i
napicie.
Sytuacja staa si tak powana, e w naszym wasnym kociele Marble Collegiate, na rogu Pitej Alei i
Dwudziestej Dziewitej Ulicy w Nowym Jorku, zatrudniamy teraz dwunastu psychiatrw pod
kierownictwem dr Smileya Blantona. Co psychiatrzy maj do roboty w kociele? Odpowied brzmi
nastpujco: psychiatria jest nauk. Zajmuje si analiz, diagnozowaniem i leczeniem umysu ludzkiego
za pomoc okrelonych, dowiedzionych praw i sposobw postpowania.
Chrzecijastwo rwnie mona rozumie jako nauk. Jest ono filozofi, systemem teologicznym i
metafizycznym, zespoem praktyk religijnych, kodem moralnym i etycznym. Ma rwnie charakter nauki
poniewa jest oparte na Ksidze, ktra zawiera skad technik i metod postpowania niezbdnych do
rozumienia i leczenia natury ludzkiej. Przedstawione w niej prawa s tak precyzyjne i tak wiele razy
dowiody swojej trafnoci i skutecznoci (jeli spenione s warunki zrozumienia, wiary i praktyki), e
mona uzna, i religia chrzecijaska jest nauk cis.
Gdy pacjent przychodzi do naszej poradni, styka si najpierw z psychiatr, ktry w agodny i ostrony
sposb bada jego problem i mwi mu "dlaczego robi to, co robi." Bardzo wane jest, eby to wiedzie.
Dlaczego, na przykad, przez cae ycie miae kompleks niszoci, dlaczego drcz ci lki, dlaczego
pielgnujesz urazy? Dlaczego zawsze bye niemiay i zamknity w sobie, albo dlaczego robisz lub
mwisz rzeczy bezsensowne? Te zjawiska nie wystpuj ot tak, po prostu. Maj swoje przyczyny, a
dzie, w ktrym te przyczyny poznasz, bdzie wanym dniem w twoim yciu. Samowiedza jest
pocztkiem naprawy charakteru.
Psychiatra kieruje pacjenta do pastora, ktry w sposb systematyczny i naukowy stosuje do kadego
przypadku odpowiedni terapi przez modlitw, wiar i mio. Psychiatra i pastor cz swoj wiedz i
dziaania terapeutyczne, dziki czemu wielu ludzi znalazo nowe ycie i szczcie. Duchowny nie usiuje
by psychiatr ani psychiatra duchownym. Kady z nich spenia swoj funkcj, lecz ich oddziaywanie
jest zespolone. Chrzecijastwo, ktrym posugujemy si w tych dziaaniach, to skondensowana nauka
Jezusa Chrystusa, Pana i Zbawiciela ludzkiego ycia. Wierzymy bez zastrzee w praktyczn
skuteczno nauki Jezusa. Wierzymy, e rzeczywicie "wszystko moemy w Chrystusie." (List do
Filipian 4, 13) Ewangelia jest dla nas, w naszej pracy, dosownym spenieniem niezwykej obietnicy: "ani
oko nie widziao, ani ucho nie syszao, ani serce czowieka nie zdoao poj, jak wielkie rzeczy
przygotowa Bg tym, ktrzy Go miuj." (1 List do Koryntian 2, 9) Wierz w Chrystusa, wierz w Jego
filozofi i system praktyk, wierz, a pokonasz wszelki lk, nienawi, poczucie niszoci, poczucie winy,

wszystko, co stanowi o twoim niepowodzeniu. Innymi sowy, nic nie jest zbyt dobre, by mogo by
prawdziwe. Nigdy nie widziae, nie syszae, ani nawet nie wyobraae sobie rzeczy, ktre Bg da tym,
ktrzy Go miuj.
W praktyce naszej poradni jednym z najczciej spotykanych problemw jest napicie psychiczne.
Mona by je nazwa dominujc dolegliwoci narodu amerykaskiego. Ale nie tylko Amerykanie
cierpi z powodu napicia. Jaki czas temu Krlewski Bank Kanadyjski powici temu zagadnieniu swj
comiesiczny biuletyn. W artykule zatytuowanym "Zwolni tempo" napisano: "Ten biuletyn nie roci
sobie pretensji do udzielania porad tyczcych si zdrowia fizycznego i psychicznego w ogle, lecz
prbuje przeama problem, ktry przeladuje kadego dorosego czowieka w Kanadzie" - i, mona
doda, w Stanach Zjednoczonych rwnie.
Biuletyn bankowy informuje dalej: "Jestemy ofiarami narastajcego napicia; trudno nam si odpry.
Nasz system nerwowy znajduje si w stanie permanentnego oszoomienia. Zapani w tryby nieustajcego
pdu, codziennie, przez cay dzie i dugo w noc, nie yjemy peni ycia. Musimy przypomnie sobie
to, co Carlyle nazwaspokojn dominacj ducha nad okolicznociami."
Kiedy znany bank zwraca uwag swoich klientw na to, e nie otrzymuj od ycia tego, czego naprawd
chc, poniewa s ofiarami napicia, to chyba znak, e czas najwyszy co zrobi z t sytuacj.
W miecie St. Petersburg na Florydzie widziaem na ulicy maszyn opatrzon napisem "Sprawd swoje
cinienie krwi". Po wrzuceniu do niej monety odczytywao si wynik. Jeli pomiar cinienia krwi
sprzedaje si z automatu jak gum do ucia, dowodzi to, e wiele osb ma tego rodzaju kopoty.
Jednym z najprostszych sposobw zmniejszenia napicia jest wiczenie "luzu". Rb wszystko wolniej,
nie tak nerwowo, nie pod presj. Mj przyjaciel Branch Rickey, sawny gracz w baseball, powiedzia mi,
e nie wziby do druyny najlepszego nawet gracza, jeli byby on zbyt spity. Aby odnie sukces jako
pierwszoligowy gracz w baseball, trzeba osign swobodny przepyw energii w kadym dziaaniu i,
oczywicie, w umyle. Najskuteczniej odbija si pik swobodnie, kiedy minie s gitkie i dziaaj w
sposb skoordynowany. Jeli bardzo si starasz odbi pik z caej siy, tylko j muniesz albo w ogle
chybisz. Dotyczy to golfa, baseballa, kadego sportu.
Od roku 1907 do 1919, zjedna tylko przerw w roku 1916, Ty Cobb mia najwiksz redni odlego
odbicia piki; o ile wiem, rekord ten nie zosta dotychczas pobity. Ty Cobb podarowa swj kij, ktrym
dokonywa tych cudw, mojemu przyjacielowi. Pozwolono mi wzi ten kij do rki, co uczyniem z
naleyt czci i oniemieleniem. Stanem w pozie jak do odbicia piki. Niestety, moja postawa w
najmniejszym stopniu nie przypominaa niemiertelnego championa. Mj przyjaciel, ktry sam swego
czasu gra w niszej lidze, zachichota i powiedzia: "Ty Cobb nigdy by tego nie zrobi w ten sposb.
Jeste za sztywny, zbyt spity. Wida, e prbujesz przedobrzy. Przypuszczalnie wybiby na aut."
Ty Cobb w akcji to by wspaniay widok. Czowiek i kij stanowili jedno. Byo to studium doskonaego
rytmu; widzw zdumiewaa swoboda, z jak Ty bra rozmach. By mistrzem siy bez wysiku. Dotyczy to
kadego sukcesu. Przyjrzyj si ludziom, ktrzy s rzeczywicie wydajni: zawsze robi wszystko
swobodnie, z minimum wysiku. W ten sposb uruchamiaj maksymaln si.
Jeden z moich przyjaci, znany przedsibiorca, ktry prowadzi wane i rnorakie interesy, zawsze
wydaje si by na luzie. Robi wszystko szybko i efektywnie, nigdy nie jest zdenerwowany. Nigdy nie ma
tego spitego i zmczonego wyrazu twarzy charakterystycznego dla ludzi, ktrzy nie radz sobie z
czasem lub ze swoj prac. Zapytaem go o sekret tej siy.
Umiechn si i odrzek:
- To nie aden sekret. Po prostu staram si by dostrojony do Boga. To wszystko. Co rano po niadaniu
-wyjani - moja ona i ja idziemy do salonu na kwadrans spokoju. Jedno z nas czyta na gos jaki
inspirujcy tekst, ktry ma nas wprawi w nastrj medytacyjny. Moe to by wiersz albo kilka akapitw
z ksiki. Potem siedzimy w ciszy, kade z nas modli si lub medytuje na swj sposb, stosownie do
swojego nastroju, wreszcie razem wypowiadamy wyznanie, e Bg napenia nas si i spokojn energi.
Jest to nasz stay, pitnastominutowy rytua, ktrego nigdy nie zaniedbujemy. Bez niego nie dalibymy
sobie rady. Rozlecielibymy si. Dziki niemu zawsze czuj, e mam wicej siy i energii, ni mi
potrzeba.
Znam wielu mczyzn i wiele kobiet, ktrzy praktykuj tak lub podobn technik obniania napicia.
Stao si to ostatnimi czasy popularne i rozpowszechnione.

Pewnego lutowego poranka pdziem przez dug werand hotelu na Florydzie z plikiem listw, ktre
wanie nadeszy z mojego biura w Nowym Jorku. Przyjechaem na Floryd na zimowe wakacje, ale
jako nie mogem si pozby rutynowego zwyczaju przegldania korespondencji zaraz po niadaniu.
Kiedy tak pdziem, majc przed sob perspektyw kilku godzin pracy nad ow korespondencj,
zatrzyma mnie w biegu mj przyjaciel z Georgii, ktry siedzia w fotelu na biegunach, z kapeluszem
czciowo zsunitym na oczy. Swoim powolnym, przecigym, miym dla ucha akcentem poudniowca
spyta: - Dokd tak pdzisz, doktorze? Tak si nie postpuje tu, w socu Florydy. Chod, usid sobie
w fotelu i pom mi uprawia jedn z najwikszych sztuk.
Nie rozumiejc, zapytaem:
- Mam ci pomc uprawia jedn z najwikszych sztuk?
- Tak - odpar - sztuk ginc. Niewielu ju zostao tych, ktrzy wiedz, jak si to robi.
- Powiedz mi, prosz, o co chodzi - powiedziaem. - Nie widz, eby uprawia jak sztuk.
- Ale tak - powiedzia. - Uprawiam sztuk siedzenia w socu. Usid tu i pozwl, eby soce padao
ci na twarz. Jest ciepe i mio pachnie. Czowiek czuje si spokojny w rodku. Czy zastanawiae si
kiedy nad socem? - zapyta. - Nigdy si nie pieszy, nigdy si nie denerwuje, po prostu pracuje
powoli, nie robic haasu - nie naciska adnych guzikw, nie odbiera telefonw, nie dzwoni adnymi
dzwonkami, po prostu cay czas wieci i w uamku sekundy wykonuje wicej pracy, ni ty i ja przez cae
ycie. Pomyl tylko, co robi. Sprawia, e kwiaty kwitn i e drzewa rosn, ogrzewa ziemi, pozwala
rosn warzywom i owocom, a zbou dojrzewa; wod podnosi z ziemi, by zesa j z powrotem, i daje
nam jeszcze to mie uczucie spokoju. Kiedy tak siedz w socu i pozwalam, eby na mnie dziaao, ono
wpuszcza we mnie promienie, ktre daj mi energi; ale tylko wtedy, kiedy nie auj czasu na
posiedzenie w socu.
Cinij wic t ca poczt w kt - zakoczy - i usid tu ze mn. Tak wanie zrobiem, a kiedy w
kocu dotarem do swojego pokoju i zabraem si za korespondencj, skoczyem z ni w zadziwiajco
krtkim czasie. I duo jeszcze dnia zostao mi na zajcia wakacyjne i na jeszcze troch siedzenia w
socu.
Oczywicie znam mnstwo leniwych ludzi, ktrzy cae ycie przesiedzieli na socu i nic nie osignli.
Jest rnica midzy byle jakim siedzeniem, a siedzeniem i odpraniem si. Jeli siedzisz i odprasz si,
mylisz o Bogu, dostrajasz si do Niego i otwierasz si na Jego energi, wtedy siedzenie nie jest oznak
lenistwa; jest najlepszym sposobem odnowienia si. Wytwarza energi, i to tak, ktr ty kierujesz, a nie
ktra rzdzi tob.
Sekret polega na tym, aby zachowa spokojny umys, unikajc popiechu i nerwowych reakcji, i aby
wiczy si w myleniu penym spokoju. Istot tej sztuki jest utrzymanie spokojnego tempa i
wykonywanie wszystkich obowizkw poprzez rozsdne gospodarowanie energi. Warto pozna jeden
czy dwa konkretne, praktyczne sposoby, dziki ktrym bdziesz mg sta si ekspertem w dziedzinie
siy bez wysiku.
Jeden z najlepszych sposobw na to podsun mi kapitan Eddie Rickenbacker. Jest on czowiekiem
bardzo zajtym, jednak radzi sobie ze swoimi obowizkami w sposb, ktry wskazuje na istnienie rezerw
siy. Jeden z elementw jego metody odkryem zupenie przypadkowo.
Nagrywalimy razem program dla telewizji. Zapewniano nas, e wszystko da si zrobi szybko i e
bdzie mg uda si do innych, czekajcych na niego spraw.
Filmowanie trwao jednak znacznie duej, ni przewidywano. Zauwayem, e kapitan nie przejawia
adnych oznak zdenerwowania. Nie sta si spity ani niespokojny. Nie chodzi tam i z powrotem, nie
wykonywa histerycznych telefonw. Przyjmowa zaistnia sytuacj z godnoci i wdzikiem. W studiu
byo kilka starych foteli na biegunach, najwyraniej pozostao po jakiej wczeniejszej dekoracji.
Usiad w jednym z nich w swobodnej, odpronej pozie.
Zawsze byem wielkim wielbicielem Eddiego Rickenbackera i teraz wygosiem jak uwag na temat
jego opanowania.
- Wiem, jak jeste zajty - powiedziaem - i imponuje mi to, e siedzisz taki spokojny i opanowany.
Ja sam byem bowiem nieco wytrcony z rwnowagi, przede wszystkim dlatego, e nie chciaem
zabiera tyle czasu kapitanowi Rickenbackerowi. - Jak ty to robisz, e jeste taki niewzruszony?

Odpowiedzia ze miechem:
- Po prostu stosuj to, czego ty nauczasz. Chod, usid tu koo mnie i nie przejmuj si.
Przysunem sobie drugi fotel na biegunach i troch si odpryem. Potem
powiedziaem:
- Eddie, jestem pewien, e masz jak technik, ktra pozwala ci osiga ten imponujcy spokj. Prosz,
opowiedz mi o niej.
Eddie jest czowiekiem skromnym, ale na moje nalegania poda formu, ktr, jak mwi, czsto
stosuje. Ja rwnie zaczem j stosowa i okazaa si bardzo skuteczna. Mona j opisa nastpujco.
Najpierw zupenie oklapnij fizycznie. Rb to kilka razy dziennie. "Pu" kady misie w caym ciele.
Wyobra sobie, e jeste meduz, twoje ciao jest lun galaret. Wyobra sobie wielki jutowy worek
peen kartofli. Nastpnie w wyobrani przetnij ten worek, pozwalajc kartoflom si wysypa. Wyobra
sobie, e to ty jeste tym workiem.
Co moe by bardziej odprone ni pusty worek jutowy?
Nastpny element tej metody to "drenowanie umysu". Kilka razy dziennie wyrzu z umysu ca
irytacj, wszystkie urazy, rozczarowanie, frustracj i zo. Jeli nie bdziesz tego robi regularnie, te
szkodliwe myli bd si gromadzi, a bdzie trzeba usuwa je dynamitem! Pilnuj, eby umys by
oczyszczony ze wszystkich czynnikw, ktre tamuj swobodny przepyw siy. Po trzecie, myl
duchowo. Myle duchowo to znaczy regularnie, co jaki czas, zwraca umys ku Bogu. Co najmniej trzy
razy dziennie, "wzno swe oczy ku grom". To pozwoli ci by w zgodzie z Bosk harmoni i bdzie ci
napenia pokojem.
Ten trzypunktowy program zrobi na mnie ogromne wraenie i stosuj go od kilku miesicy. Jest to
wspaniaa metoda odprania si, ycia na luzie. Od mojego przyjaciela, doktora Z. Taylora Bercovitza
nauczyem si duo o sztuce relaksu przy pracy. Czsto wanie wtedy, kiedy jest pod presj nawau
zaj, kiedy poczekalnia jest pena pacjentw, a telefony dzwoni jak optane, dr Bercovitz przerywa
prac, opiera si o biurko i zwraca si do Boga naturalnie, lecz z szacunkiem. Podoba mi si styl jego
modlitwy. Brzmi ona mniej wicej tak: "Spjrz, Panie, za bardzo si rozpdziem. Zaczynam si trz.
Radz ludziom, eby byli spokojni; teraz sam musz si uspokoi. Dotknij mnie Twoim uzdrawiajcym
pokojem. Daj mi opanowanie, spokj, si i zachowaj moj energi, ebym mg pomaga tym ludziom,
ktrzy do mnie przychodz."
Stoi spokojnie przez minut lub dwie, potem dzikuje Bogu i wraca do pracy z odnowion si.
Jedc z wizytami domowymi do pacjentw, czsto utyka w korkach ulicznych. W bardzo ciekawy
sposb wykorzystuje te potencjalnie denerwujce przestoje jako okazj do relaksu. Gasi silnik, osuwa si
na siedzenie z gow odchylon do tyu, czasem nawet zasypia. Mwi, e nie obawia si spa, bo
klaksony zawsze go obudz, kiedy mona ju ruszy. Te chwile cakowitego relaksu w samym rodku
ulicznego zgieku trwaj tylko minut lub dwie, ale pozwalaj odzyska energi. W cigu dnia jest
mnstwo takich minut albo nawet uamkw minut, ktre mona wykorzysta na relaks, gdziekolwiek si
jest. Nawet w tych krciutkich chwilach mona wiadomie czerpa z mocy Boga i by wystarczajco
wypocztym. To nie czas powicony na relaks daje si, lecz jego jako.
Syszaem, e Roger Babson, znany specjalista w dziedzinie statystyki, czsto zachodzi do pustego
kocioa i siedzi tam w ciszy. Czasem czyta jaki hymn. Znajduje w tym wypoczynek i odnowienie si.
Dale Carnegie, kiedy poczuje si spity, idzie do kocioa pooonego blisko jego biura w Nowym Jorku,
by spdzi tam kwadrans na modlitwie i medytacji. Mwi, e robi to wtedy, kiedy w biurze jest najwicej
pracy. Wida z tego, e panuje nad czasem, zamiast by w jego wadzy. Dowodzi to te jego czujnoci,
dziki ktrej napicie nie moe przekroczy bezpiecznej granicy, poza ktr wymyka si spod kontroli.
Pewnej nocy w pocigu z Waszyngtonu do Nowego Jorku spotkaem znajomego. Jest on czonkiem
Kongresu i wyjani mi, e jedzie do swojego okrgu na spotkanie z wyborcami. Grupa, z ktr mia si
spotka, bya wobec niego wrogo usposobiona i spodziewa si, e bd mu sprawia due trudnoci.
Stanowili mniejszo w jego okrgu, niemniej zamierza stawi im czoo. - To s amerykascy
obywatele, a ja jestem ich reprezentantem. Maj prawo si ze mn spotka, jeli chc.
- Nie wygldasz na bardzo przejtego - zauwayem.

- Nie - odpowiedzia - gdybym zacz si tym denerwowa, bybym wytrcony z rwnowagi i trudno by
mi byo poradzi sobie z t sytuacj. - Czy masz jak szczegln metod radzenia sobie w takich
sytuacjach? - zapytaem.
- Tak - odrzek. - Oni bd haasowa. Aleja mam mj wasny sposb spokojnego stawienia czoa takim
sytuacjom. Bd oddycha gboko, mwi spokojnie i szczerze, zachowywa si przyjanie i z
szacunkiem, panowa nad sob i ufa, e Bg przeprowadzi mnie przez to dowiadczenie. - Nauczyem
si jednej wanej XZQCT^ - cign dalej kongresmen. - W kadej sytuacji trzeba by odpronym,
zachowa spokj, przyj yczliw postaw, mie wiar i robi tyle, ile si moe. Jeli si tak postpuje,
z reguy wszystko dobrze si koczy.
Nie mam wtpliwoci, e ten kongresmen umie y i pracowa bez napicia, i, co wicej, skutecznie
osiga swoje cele.
Kiedy budowalimy co na naszej farmie w Pawling, przygldaem si robotnikowi machajcemu
opat. Przerzuca stert piachu. By to pikny widok. Jego smuke i muskularne ciao, obnaone do pasa,
poruszao si precyzyjnie i z doskona koordynacj. opata unosia si i opadaa w regularnym rytmie.
Wsuwa j w stert, opiera si o ni caym ciaem i wbija gboko w piach. Potem opata unosia si
czystym, swobodnym, zamaszystym gestem; zrzuca piach bez jakiejkolwiek przerwy w ruchu. opata
wracaa do sterty piachu, znw jego ciao napierao na ni, i znw wznosia si lekko idealnym ukiem.
Odnosio si wraenie, e mona byoby piewa w rytm ruchw tego robotnika. On sam rzeczywicie
piewa przy pracy. Nie zdziwiem si wic, kiedy majster powiedzia mi, e to jeden z jego najlepszych
robotnikw, a zarazem jeden z najweselszych, najpogodniejszych i najmilszych ludzi, z jakimi pracowa.
Czowiek odprony, yjcy z radoci i si, mistrz sztuki dziaania na luzie.
Odprenie jest zwizane z odnawianiem si. Proces ten musi by cigy. Czowiek powinien by
podczony do nieprzerwanego obiegu mocy, ktra pynie od Boga przez niego i z powrotem do Boga, by
si w Nim odnowi. Ten, kto yje zgodnie z tym procesem nieustannej odnowy, uczy si niezbdnej
umiejtnoci relaksu i pracy na luzie.
Jak opanowa t sztuk? Oto dziesi zasad, ktre pozwalaj pracowa ciko, a zarazem lekko.
Pomog ci one odpry si i zyska si - bez wysiku.
1. Nie wyobraaj sobie, e jeste Atlasem, dwigajcym wiat na swoich barkach. Nie eksploatuj si.
Nie traktuj siebie tak powanie. 2. Postanw sobie, e bdziesz lubi swoj prac. Wtedy stanie si
przyjemnoci, a nie szarpanin. Moe nie musisz zmienia pracy. Zmie siebie, a praca wyda ci si inna.
3. Zaplanuj swoj prac i postpuj zgodnie z tym planem. Brak planowoci daje uczucie nawau pracy i
wyczerpania.
4. Nie prbuj robi wszystkiego jednoczenie. Po to istnieje czas, eby tego nie robi. Usuchaj mdrej
biblijnej rady: "T jedn rzecz bd czyni."
5. Wyrb w sobie waciwe nastawienie psychiczne, pamitajc, e atwo lub trudno pracy zaley
od tego, jak o niej mylisz. Jeli mylisz, e jest cika, bdzie cika. Myl, e jest lekka, a stanie si
lekka. 6. Sta si kompetentny w swojej pracy. "Wiedza to wadza" (nad twoj prac). atwiej jest
zrobi co dobrze ni kiepsko.
7. Naucz si odpra. Na luzie pracuje si lepiej. Nie szarp si. Rb wszystko we wasnym tempie.
8. Narzu sobie dyscyplin, by nie odkada na jutro tego, co moesz zrobi dzisiaj. Nagromadzenie
niedokoczonych zada czyni prac cisz. Trzymaj si planu.
9. Mdl si. Da ci to odprenie i wydajno.
10. Pocz swoje siy z "niewidzialnym wsplnikiem". Zdziwisz si, jak bardzo On ci odciy. Bg jest
tak samo u siebie w biurach, fabrykach, magazynach, kuchniach, jak i w kociele. Wie o twojej pracy
wicej ni ty. Jego pomoc uczyni twoj prac lekk.
Rozdzia 15.&
Co zrobi, eby ludzie
ci lubili

Moemy si przyzna: chcemy, eby ludzie nas lubili.

Syszae pewnie nie raz, jak kto mwi: "Nie obchodzi mnie, czy mnie lubi, czy nie." Ilekro syszysz
co takiego, moesz spokojnie uzna, e ten, kto tak mwi, nie mwi prawdy.
Psycholog William James powiedzia: "Jedn z najwikszych si kierujcych czowiekiem jest ch
bycia docenianym." Pragnienie, by inni nas lubili, powaali, zabiegali o nasze wzgldy, ley u podstaw
naszej natury. Wrd uczniw szk rednich przeprowadzono ankiet, zadajc im pytanie: "Na czym ci
najbardziej zaley?" Przytaczajca wikszo ujawnia, e chce by lubiana. To samo pragnienie
towarzyszy take dorosym. Wtpi, czy ktokolwiek i kiedykolwiek wyrasta z pragnienia, by o nim
dobrze mylano, szanowano go i otaczano sympati.
Aby osign mistrzostwo w sztuce popularnoci, nie stosuj adnych wybiegw. Jeli celowo dysz do
zdobycia powszechnej sympatii, s due szans, e ci si to nie uda. Jeli jednak staniesz si jedn z tych
rzadkich indywidualnoci, o ktrych ludzie mwi: "on ma w sobie co", jeste na dobrej drodze, by ci
lubiono.
Musz ci jednak ostrzec, e bez wzgldu na rozmiary osignitej przez ciebie popularnoci, nigdy nie
bd ci lubi wszyscy. Istnieje w ludzkiej naturze jaki dziwny kaprys, ktry sprawia, e niektrych po
prostu nie lubi si i ju. Przeczytaem kiedy nastpujcy czterowiersz, wypisany na cianie w
Oksfordzie:
"Doktorze Fell, nie lubi pana.# Czemu? Przyczyna mi nieznana;# Lecz chocia nie wiem, skd i
czemu,# To jedno wiem: nie lubi pana." Wiersz ten jest bardzo subtelny. Autor nie lubi doktora Fella.
Nie wiedzia czemu, ale wiedzia, e go nie lubi. Bya to najprawdopodobniej irracjonalna niech, bo z
pewnoci dr Fell by bardzo miym czowiekiem. Moe, gdyby autor zna go lepiej, polubiby go, jednak
biedny doktor Fell nigdy nie wzbudzi jego sympatii. By moe by to po prostu brak |rapprochement,
owego niepojtego mechanizmu, ktry powoduje, e jedni ludzie potrafi czu do siebie sympati, a inni
nie.
Nawet Biblia uznaje t niefortunn cech ludzkiej natury, powiada bowiem: "Jeli to jest moliwe, o ile
to od was zaley, yjcie w zgodzie ze wszystkimi ludmi." (List w. Pawa do Rzymian 12, 18) Biblia jest
bardzo realistyczn ksik; opiera si na znajomoci ludzi, zarwno ich bezgranicznych moliwoci, jak
i ich niedoskonaoci. Jezus radzi swoim uczniom, eby wszedszy do jakiej miejscowoci, starali si
nawiza przyjazny kontakt z ludmi, gdyby jednak to si nie udao, wwczas odchodzc powinni
strzsn ze stp py z tej miejscowoci. "Jeli was gdzie nie przyjm, wyjdcie z tego miasta i
strznijcie proch z ng waszych na wiadectwo przeciwko nim." (Ewangelia wg w. ukasza 9, 5)
Oznacza to, e rozsdnie jest nie przejmowa si nadmiernie, jeli nie zdobdzie si penej sympatii
wszystkich dookoa.
Istniej jednak metody i sposoby postpowania, ktre, jeli si do nich wiernie zastosujesz, pomog ci
sta si osob lubian. Bdziesz mg cieszy si udanymi zwizkami z ludmi, nawet jeli z natury jeste
czowiekiem "trudnym", niemiaym czy nietowarzyskim. Moesz si sta kim, kto nawizuje normalne,
naturalne i przyjemne stosunki z innymi. Nie da si przeceni wagi tego zagadnienia. Nie szczd czasu
i uwagi, by sobie z nim poradzi, bo jeli tego nie zrobisz, nigdy nie bdziesz w peni szczliwy. Poraka
na tym polu wywouje niekorzystne skutki psychiczne. Bycie lubianym to co waniejszego, gbszego
ni tylko zaspokojenie prnoci. Jest niezbdne do udanego ycia, a normalne, dajce satysfakcj
zwizki z ludmi s jeszcze waniejsze.
Poczucie bycia niechcianym czy niepotrzebnym jest jedn z najbardziej niszczcych reakcji ludzkiej
psychiki. Od tego, czy inni ci ceni i potrzebuj, zaley, czy bdziesz penym, otwartym, swobodnym
czowiekiem. "Wilk - samotnik", kto, kto odsuwa si od ludzi, cierpi w sposb trudny do opisania. I w
odruchu samoobrony cofa si jeszcze gbiej w siebie. Jego introwertyczna, zwrcona do wewntrz
osobowo nie ma moliwoci penego rozwoju, jakiego dowiadcza czowiek otwarty, gotw do
kontaktw z innymi. Jeli taka zamknita osobowo nie zostanie otwarta, skierowana ku innym, a jej
posiadacz nie okae si komu potrzebny, to moe zachorowa, a nawet umrze. Poczucie bycia
niechcianym i niepotrzebnym wywouje frustracj, starzenie si, choroby. Jeli czujesz si bezuyteczny,
jeli nikt ci nie chce i nie potrzebuje, powiniene co z tym zrobi. Oznacza to bowiem nie tylko smutne

ycie, ale take powane zagroenie dla zdrowia psychicznego. Ludzie zajmujcy si problemami
ludzkiej psychiki nieustannie natykaj si na ten problem i jego opakane skutki.
Oto przykad. Podczas lunchu w Klubie Rotariaskim w pewnym miecie siedziao ze mn przy stole
dwch lekarzy: jeden by starszym ju czowiekiem, od kilku lat na emeryturze, a drugi
najpopularniejszym modym lekarzem w miecie. Do klubu mody doktor przybieg spniony i wyranie
wyczerpany, opad na krzeso i westchn ze znueniem:
- Gdyby ten telefon przesta dzwoni. -I poskary si: - Nigdzie nie mog dotrze, bo ludzie w kko
do mnie dzwoni. Chciabym mc wyczy ten telefon.
Starszy lekarz odezwa si cicho:
- Wiem, jak to jest, Jim - powiedzia. - Sam te tak kiedy mylaem. Powiniene jednak cieszy si, e
telefon dzwoni. Ciesz si, e ludzie ci chc i potrzebuj. - Po czym doda aonie: - Do mnie ju nikt
nie dzwoni. Gdybym mg znw usysze dwik telefonu! Ale nikt mnie nie chce ani nie potrzebuje.
Jestem kim byym.
My wszyscy siedzcy przy stole i czasem rzeczywicie zmczeni nadmiarem zaj, suchalimy tego, co
mwi stary lekarz, i dao nam to duo do mylenia.
Pewna kobieta w rednim wieku skarya mi si, e nie czuje si dobrze. Bya niezadowolona,
nieszczliwa. "Mj m nie yje, dzieci dorosy, nie ma ju dla mnie miejsca. Ludzie traktuj mnie mio,
ale s obojtni. Kady ma swoje wasne zajcia i nikt mnie nie potrzebuje - nikt mnie nie chce.
Zastanawiam si, czy to moe by powodem zego samopoczucia?" Rzeczywicie, bardzo
prawdopodobne, e by to istotny powd.
W biurze pewnej firmy jej zaoyciel, ktry wanie przekroczy siedemdziesitk, chodzi niespokojnie
i bez celu tam i z powrotem. Rozmawia ze mn, podczas gdy jego syn, obecny szef firmy, konferowa z
kim przez telefon. Starszy czowiek powiedzia smtnie: "Dlaczego nie napisze pan ksiki o
odchodzeniu na emerytur? Chciabym wiedzie, jak si to robi. Mylaem, e bdzie fantastycznie zdj
z siebie wszystkie obcienia - cign - ale teraz widz, e nikogo nie interesuje to, co mwi. Sdziem,
e jestem czowiekiem lubianym, ale gdy teraz zagldam do biura i siedz tutaj, wszyscy mwi "dzie
dobry" i zaraz o mnie zapominaj. Rwnie dobrze mgbym si tu nie pokazywa. Mj syn prowadzi
firm i robi to dobrze, ale - zakoczy aonie - chciabym mc myle, e cho troszk mnie
potrzebuj."
Wszyscy ci ludzie przeywaj jedno z najbardziej bolesnych dowiadcze w swym yciu. Pragn, by
innym na nich zaleao, jednak to pragnienie nie jest zaspokojone. Chc by doceniani. Ich osobowo
domaga si powaania. Taka sytuacja moe zdarzy si nie tylko emerytom.
Dwudziestojednoletnia dziewczyna zwierzya mi si, e bya nie chciana od urodzenia. Kto podsun
jej myl, e jest nie chcianym dzieckiem. Zapado to gboko w jej podwiadomo, wywoujc u niej
poczucie niszoci i braku wasnej wartoci. Staa si niemiaa, wyciszona, zamknita w sobie, samotna i
nieszczliwa. Jej osobowo bya nierozwinita. Lekarstwem na jej stan moga by tylko duchowa
przebudowa jej ycia, a zwaszcza mylenia, dziki czemu z czasem staa si powszechnie lubian osob,
gdy wreszcie uwolnia si od siebie samej.
Wielu ludzi, niekoniecznie ofiar gbokich, podwiadomych konfliktw wewntrznych, nigdy dobrze
nie opanowao sztuki zdobywania sympatii. Bardzo si staraj. Posuwaj si nawet do skrajnoci, robic
rzeczy, ktre nie sprawiaj im przyjemnoci, po to tylko, by przypodoba si innym. Wszdzie dzi
mona zobaczy osoby, ktre graj jakie role z powodu niepohamowanego pragnienia powierzchownej
popularnoci.
Popularno mona osign poprzez kilka prostych, naturalnych, normalnych i atwych do opanowania
technik. Stosuj je pilnie, a masz szans sta si osob lubian.
Po pierwsze, sta si takim czowiekiem, z ktrym inni mog obcowa bez stresu i wysiku. O
niektrych ludziach mwi si: "Nie mona si do niego zbliy." To ci, ktrzy zawsze stwarzaj jak
barier. Czowiek, ktry nie stresuje innych, jest swobodny i naturalny. Ma miy, serdeczny, pogodny
sposb bycia. Przestawanie z nim jest troch jak noszenie starego, wygodnego kapelusza, butw czy
paszcza. Osoba sztywna, pena rezerwy, nigdy w peni nie wcza si do grupy, zawsze troch od niej

odstaje. Nigdy nie wiadomo do koca, jak z ni postpi, jak zareaguje. Nikt nie czuje si z ni
swobodnie.
Kilku modych ludzi rozmawiao o siedemnastoletnim koledze, ktrego bardzo lubili. Mwili o nim:
"Dobry kompan. Ma poczucie humoru. Mona z nim by na luzie." Warto pielgnowa w sobie cech
naturalnoci. Ludzie, ktrzy j maj, s z reguy wielkoduszni. Ludzie mali, ktrzy bardzo si przejmuj
tym, jak ich kto potraktowa, ktrzy s zazdroni o swoj pozycj, ktrzy zaarcie strzeg swoich
przywilejw, ci wanie s najczciej sztywni i obraalscy.
Czowiek, ktry stanowi ywy przykad tych prawd, to James A. Farley, byy Gwny Naczelnik Poczty
Stanw Zjednoczonych.
Poznaem pana Farleya dawno temu. Wiele miesicy pniej spotkaem go w tumie ludzi i zwrci si
wtedy do mnie moim nazwiskiem. Poniewa jestem tylko czowiekiem, bardzo mi to pochlebio, nigdy o
tym nie zapomniaem i jest to jeden z powodw, dla ktrych tak lubi pana Farleya. Pewne ciekawe
zdarzenie ilustruje tajemnic tego czowieka, eksperta w dziedzinie zjednywania sobie ludzi. Pan Farley,
ja i jeszcze dwch autorw mielimy przemawia w Filadelfii na lunchu poczonym ze "spotkaniem z
ksik i jej autorem". Nie byem obecny przy zdarzeniu, ktre zaraz opisz, poniewa si spniem, ale
widzia je mj wydawca. Ci, ktrzy mieli bra udzia w tym spotkaniu, szli razem korytarzem w hotelu.
Minli czarn pokojwk, stojc przy wzku zaadowanym przecieradami, rcznikami i tym
podobnym sprztem. Nie zwrcia uwagi na grup ludzi, ktrzy zboczyli, by omin jej wzek. Ale pan
Farley podszed do niej, wycign rk i powiedzia: "Dzie dobry. Jestem Jim Farley. A jak ty si
nazywasz? Ciesz si, e ci widz."
Gdy oddalali si korytarzem, mj wydawca spojrza za siebie. Usta dziewczyny otworzyy si ze
zdumienia, a jej twarz rozjani pikny umiech. By to doskonay przykad na to, e nie samolubna,
yczliwa, otwarta osobowo pomaga nawizywa kontakt.
Wydzia psychologii pewnego uniwersytetu prowadzi badania cech charakteru, od ktrych zaley, czy
ludzie s lubiani, czy nie lubiani. Przeanalizowano sto cech i stwierdzono, e aby by lubianym, trzeba
ich mie czterdzieci sze. To troch zniechcajce, gdy czowiek wyobrazi sobie, e musi mie tak
duo cech, eby go lubiano.
Chrzecijastwo uczy jednak jednej podstawowej cechy, ktra moe si bardzo przyczyni do tego,
eby ludzie ci lubili. Ta cecha to szczere i nie skrywane zainteresowanie ludmi i mio do nich. Jeli
bdziesz pielgnowa t podstawow cech, inne rozwin si same.
Jeli jeste typem czowieka, przy ktrym inni le si czuj, zachcam ci, by przeanalizowa swoj
osobowo z zamiarem wyeliminowania wiadomych i niewiadomych napi, ktre mog si w niej
kry. Nie zakadaj, e ludzie ci nie lubi, poniewa to z nimi jest co nie w porzdku. Raczej przyjmij,
e problem ley w tobie, i postaraj si zdecydowanie znale go i wyeliminowa. Bdzie to wymaga
cakowitej uczciwoci; moe si te okaza potrzebna fachowa pomoc psychologa. Nieprzyjemne
elementy twojej osobowoci mogy si gromadzi przez lata. By moe powstay jako mechanizmy
obronne, moe s skutkiem nastawienia wyrobionego jeszcze w dziecistwie. Niezalenie od ich
pochodzenia, mona je usun poprzez naukowe badanie twojej osobowoci, uznanie koniecznoci
zmian i, wreszcie, proces "rehabilitacji osobowoci".
Do naszej kocielnej poradni zgosi si czowiek szukajcy pomocy w zwizku z kopotami w
stosunkach z ludmi. Mia okoo trzydziestu piciu lat; jego wygld przyciga uwag; by doskonale
zbudowany, robi wraenie. W pierwszej chwili mona si byo zdziwi, e ludzie go nie lubi. Zacz
jednak opisywa cig niepomylnych okolicznoci i zdarze, ktre ilustroway jego aosne poraki w
kontaktach z ludmi.
- Robi, co mog - tumaczy. - Staraem si stosowa zasady, ktrych mnie nauczono i ktre dotycz
kontaktw z ludmi, ale nic mi to nie dao. Ludzie mnie po prostu nie lubi i, co gorsze, ja to czuj.
Po
tej rozmowie z nim nietrudno byo zrozumie, gdzie ley problem. Jego sposb mwienia ujawnia
uporczywe krytyczne nastawienie, lekko zamaskowane, lecz widoczne. Zaciska wargi w nieprzyjemny
sposb zdradzajcy sztywno czy moe wyraajcy przygan, tak jakby odnosi si do wszystkich z
pewn wyszoci i lekcewaeniem. Megalomania bya u niego wyranie widoczna. By bardzo sztywny.

- Czy istnieje jaki sposb, ktry pozwoli mi si zmieni tak, eby ludzie mnie lubili? - pyta. - Czy
istnieje taka moliwo, e przestan mimowolnie wszystkich drani?
w mody czowiek by zdecydowanie egocentryczny i samolubny. Tym, kogo naprawd lubi, by on
sam. Kad wypowied i zachowanie podwiadomie ocenia na podstawie ewentualnych skutkw dla
siebie. Musielimy nauczy go kocha innych ludzi i zapomnie o sobie, co byo jakby odwrceniem jego
wczeniejszego rozwoju. Byo to niezbdne dla rozwizania jego problemu. Stwierdziem, e w mody
czowiek ma skonno do irytowania si na ludzi i mwienia im w myli przykrych rzeczy, cho na
zewntrz nie rodziy si adne konflikty. Wewntrznie jednak prbowa wszystkich przerobi wedug
swojego gustu. Ludzie to podwiadomie odczuwali, cho by moe, nie umieliby tego okreli. W ich
umysach powstaway bariery, chronice ich przed nim.
Skoro w mylach by wobec ludzi nieprzyjemny, to w zachowaniu nie mg by ciepy. Zachowywa si
wprawdzie uprzejmie i panowa nad sob na tyle, e nie by gburowaty i niemiy, ale ludzie
podwiadomie wyczuwali w nim chd i odsuwali si od niego, na co tak si uskara. Tymczasem
przyczyn byo to, e on sam w mylach ich odsuwa. Za bardzo lubi samego siebie, a podbudowujc
wasne mniemanie o sobie, nie lubi innych. Cierpia na mio wasn, na ktr najlepszym lekarstwem
jest mio do innych. Zdumia si, kiedy wyjanilimy mu, na czym polega jego problem; nie mg tego
poj. By jednak szczery i rzeczywicie chcia si zmieni. Zacz stosowa zalecone techniki, ktre
su wzbudzeniu w sobie mioci do innych w miejsce mioci wasnej. Wymagao to fundamentalnych
zmian, ale powiodo mu si.
Jedna z metod, jakie mu zalecilimy, polegaa na tym, e wieczorem, przed pooeniem si, mia
sporzdza list ludzi, z ktrymi zetkn si w cigu dnia, takich jak na przykad kierowca autobusu czy
gazeciarz. Mia wyobraa sobie kad z osb na tej licie i widzc przed sob jej twarz, pomyle o niej
co yczliwego. Nastpnie mia si modli za kad z tych osb. Obj modlitw swj may wiat. Kady
z nas ma bowiem swj wiat, zaludniony tymi, z ktrymi w ten czy inny sposb jestemy zwizani. Na
przykad, pierwsz osob spoza rodziny, ktr w mody czowiek spotyka zwykle rano, by windziarz w
domu, w ktrym mieszka. Nigdy nie mia zwyczaju odzywa si do niego, poza burkniciem "dzie
dobry". Teraz znalaz czas na pogawdk z windziarzem. Zapyta go o jego rodzin i zainteresowania.
Odkry, e windziarz ma ciekawy punkt widzenia na rne sprawy i wiele fascynujcych przey do
opowiedzenia. Zacz dostrzega walory w czowieku, ktry przedtem by dla niego tylko robotem
obsugujcym wind. Po prostu go polubi, a windziarz, ktry ze swojej strony mia okrelon opini o
tym modym czowieku, zacz take zmienia swoje zdanie na jego temat. Wkrtce nawizali cakiem
przyjazne stosunki. Tak przebiega ten proces rwnie z innymi osobami.
Pewnego dnia w mody czowiek powiedzia do mnie: "Odkryem, e wiat jest peen ciekawych ludzi, a
ja nigdy przedtem tego nie zauwayem." Tym stwierdzeniem dowid, e "traci siebie", a kiedy to
zrobi, jak mdrze poucza nas Biblia, odnalaz siebie. "Tracc siebie", zarazem odnalaz siebie i wielu
nowych przyjaci na dodatek. Ludzie zaczli go lubi.
Wanym elementem jego kuracji byo nauczenie si modlitwy za innych, kiedy bowiem modlimy si za
kogo, zmienia to nasze do niego nastawienie. Znajomo wznosi si na wyszy poziom. To, co najlepsze
w drugim czowieku, zaczyna pyn ku nam, i podobnie to, co w nas najlepsze, pynie ku niemu. W
zetkniciu tych "najlepszych czstek" nawizuje si wysze porozumienie. Waciwie, zjednywanie
sobie ludzi to to samo, co polubienie ich, tylko widziane z drugiej strony. Jednym z najpopularniejszych
ludzi, jacy yli w Stanach Zjednoczonych w naszych czasach, by p. Will Rogers. Jego bardzo
charakterystyczna wypowied brzmiaa: "Nigdy nie spotkaem czowieka, ktrego bym nie lubi." Bya to
moe nawet lekka przesada, cho jestem pewien, e Will Rogers nie postrzega tego jako przesady. Takie
byy jego uczucia wobec ludzi i wanie dlatego ludzie zwracali si ku niemu, jak kwiaty ku socu.
Czasami czyni si zastrzeenie, e niektrych ludzi trudno polubi. Zgoda, niektrzy z natury daj si
lubi atwiej ni inni; jednak powana prba poznania czowieka zawsze ujawnia w nim cechy godne
podziwu i mioci.
Pewien czowiek mia kopoty z opanowaniem irytacji wobec osb, z ktrymi by zwizany. Do
niektrych ywi wrcz gbok niech. Pokona te uczucia przez prosty zabieg sporzdzenia listy
wszystkiego, co mgby podziwia w kadej z tych osb, ktre go irytoway. Codziennie stara si co

dopisa do tej listy. Ze zdziwieniem odkry, e ludzie, o ktrych myla, e ich nie lubi, maj wiele
miych cech. Uwiadomiwszy sobie ich liczne zalety, nie pojmowa, jak mg ich kiedykolwiek nie lubi.
W tym samym czasie, gdy on czyni te odkrycia na temat swoich znajomych, oni rwnie odkrywali
nowe, sympatyczne cechy u niego.
Jeli do tej pory nie udao ci si nawiza zadowalajcych stosunkw z ludmi, nie zakadaj, e nie
mona ju nic zrobi. Bdziesz jednak musia podj bardzo zdecydowane kroki, by rozwiza ten
problem. Moesz si zmieni i zosta czowiekiem lubianym i szanowanym, jeli zechcesz zada sobie
troch trudu. Chciabym ci przypomnie, tak jak przypominam o tym samemu sobie, e jedn z
najwikszych tragedii przecitnego czowieka jest skonno do powicania caego ycia na
doskonalenie swoich wad. Jeli mamy jak wad, pielgnujemy j i rozwijamy, zamiast si jej pozby.
Jak iga patefonu, ktra zacia si w rowku uszkodzonej pyty, wygrywamy w kko t sam melodi.
Musisz wic wyj ig z rowka. Nie zajmuj si ju duej doskonaleniem swych bdw popenianych w
stosunkach z ludmi. Spd reszt ycia rozwijajc swj potencja yczliwoci, bowiem waciwe
stosunki z ludmi s bardzo istotne dla udanego ycia.
Innym istotnym czynnikiem zjednywania sobie ludzi jest umiejtno utwierdzania ich w poczuciu
wasnej wartoci. Wasne ego jest dla kadego wane. Wszyscy ludzie odczuwaj naturalne pragnienie, by
czu si wanymi. Jeli kto narusza twoje poczucie wasnej wartoci, to jeli nawet si z tego miejesz,
rani ci do gbi. Gdy kto okazuje ci brak szacunku, to ty, jeli nie osigne jeszcze wysokiego
poziomu duchowego rozwoju, nie bdziesz go specjalnie lubi.
Jeli natomiast kto okazuje ci szacunek, to wzmacnia twoje poczucie wasnej wartoci i pomaga ci w
ten sposb ujawni to, co jest w tobie najlepsze. Docenisz to i bdziesz mu wdziczny. Bdziesz go lubi.
Naruszenie poczucia wasnej wartoci moe by cakiem agodne, ale nie sposb oceni, jak gboko
siga czasem uraza nim spowodowana, nawet jeli wywoana bya tylko drobn uwag wypowiedzian
bez zych intencji. Oto banalny przykad.
Wyobra sobie, e w towarzystwie kto opowiada dowcip. Wszyscy miej si z uznaniem - oprcz
ciebie. Kiedy miech cichnie, mwisz z wyszoci: "Ale stary dowcip. W zeszym miesicu czytaem go
w jakim pimie." Oczywicie czujesz si wany, bo okazae innym, e jeste lepiej poinformowany,
ale jak czuje si ten, kto dowcip opowiada? Obrabowae go z satysfakcji opowiedzenia fajnej historii.
Zabrae mu jego krtki moment bycia w centrum powszechnej uwagi, zwracajc t uwag na siebie.
Cieszy si swoim chwilowym powodzeniem, a ty mu je odebrae. Nikt z tego towarzystwa nie bdzie
ci za to lubi, a na pewno nie ten, komu zepsue efekt dowcipu. Czy ci si art podoba, czy nie, pozwl
opowiadajcemu i innym nim si cieszy. Pamitaj, e ten kto moe by troch skrpowany i niemiay.
Odrobina uznania dobrze by mu zrobia. Nie przydeptaj ludzi. Dodawaj im otuchy, a bd ci za to
kochali.
Pracujc nad tym rozdziaem, miaem przyjemno zoy wizyt staremu i drogiemu przyjacielowi,
doktorowi Johnowi W. Hoffmanowi, ktry by swego czasu rektorem Ohio Wesleyan University. Siedzc
z nim w Pasadenie, od nowa zdaem sobie spraw, jak duo zawsze dla mnie znaczy. Wiele lat temu,
kiedy ukoczyem studia, w wieczr poprzedzajcy rozdanie dyplomw odby si bankiet w klubie
korporacji studenckiej, na ktrym dr Hoffman by obecny i przemawia. Po kolacji zaprosi mnie, ebym
przeszed si razem z nim do domu rektorskiego.
By czerwiec, pikna, ksiycowa noc. Przez ca drog na wzgrze mwi mi o yciu i czekajcych
mnie wspaniaych, fascynujcych moliwociach. Kiedy stanlimy przed jego domem, pooy mi rk
na ramieniu i powiedzia: "Norman, zawsze ci lubiem. Wierz w ciebie. Masz wielkie moliwoci.
Zawsze bd z ciebie dumny. Masz w sobie co wyjtkowego." Oczywicie przeceni mnie, ale to duo
lepsze, ni kogo deprecjonowa. Poniewa by to czerwiec, wieczr przed rozdaniem dyplomw, a ja
byem bardzo przejty, wic moje odczucia byy bardzo ywe; powiedziaem mu dobranoc przez zy,
ktre usiowaem ukry. Od tego czasu mino wiele lat, ale nigdy nie zapomniaem tego, co powiedzia,
ani tego jak to powiedzia, tamtej czerwcowej nocy, dawno temu. Kochaem go przez wszystkie te lata.
Odkryem pniej, e podobne rzeczy mwi wielu innym chopcom i dziewczynom, ktrzy dawno ju s
nczyznami i kobietami, i oni take kochaj go, poniewa szanowa ich indywidualno i nieustannie ich
dowartociowywa. W cigu tych lat nieraz pisa do mnie i do innych, gratulujc nam naszych drobnych

dokona, a sowo uznania pochodzce od niego duo dla nas znaczyo. Nic dziwnego, e ten szacowny
przewodnik modziey cieszy si mioci i oddaniem tysicy ludzi, ktrzy si z nim zetknli.
Kady, komu dodasz otuchy i pomoesz sta si lepszym, silniejszym, doskonalszym czowiekiem,
odpaci ci za to nie sabncym oddaniem. Motywuj pozytywnie tyle osb, ile tylko moesz. Rb to nie
mylc o sobie. Rb to, poniewa ich lubisz i dostrzegasz w nich moliwoci. Rb tak, a nigdy nie
zabraknie ci przyjaci. Zawsze bd o tobie dobrze myleli. Dodawaj ludziom otuchy i szczerze ich
kochaj. Czy im dobrze, a zyskasz ich szacunek i przywizanie.
Podstawowe zasady zjednywania sobie ludzi nie wymagaj duszych i szczegowych objanie, gdy
s bardzo proste i mwi same za siebie. Przedstawiam tu jednak list dziesiciu praktycznych
wskazwek. Ich skuteczno zostaa dowiedziona niezliczon ilo razy. Stosuj je, a nabierzesz w nich
wprawy, a ludzie bd ci lubi.
1. Naucz si zapamitywa imiona i nazwiska. Brak tej umiejtnoci sugeruje brak zainteresowania. Dla
kadego jego imi jest bardzo wane. 2. Bd czowiekiem, przy ktrym inni czuj si swobodnie,
ktrego obecno nie wywouje stresu, czowiekiem jak stary kapelusz i stare buty. Bd swojski.
3. Naucz si odprenia i luzu, tak aby si nie irytowa. 4. Nie bd samolubny. Nie bd
przemdrzay. Bd naturalny i skromny. 5. Staraj si by interesujcy, eby ludzie chcieli z tob
przebywa i eby ze znajomoci z tob czerpali co wartociowego, stymulujcego. 6. Do stara, by
pozby si szorstkich, nieprzyjemnych cech, nawet tych, ktrych moesz by niewiadomy.
7. Szczerze d do zaagodzenia, w uczciwym chrzecijaskim duchu, wszelkich nieporozumie, jakie
ci si zdarzyy lub zdarz. Nie chowaj urazy.
8. wicz si w sympatii do ludzi, a nauczysz si to robi spontanicznie. Pamitaj, co powiedzia Will
Rogers: "Nigdy nie spotkaem czowieka, ktrego bym nie lubi." Postaraj si by wanie taki.
9. Nie przepu adnej okazji, by komu pogratulowa sukcesu lub wyrazi wspczucie w zmartwieniu
czy rozczarowaniu.
10. Zdobd gbokie dowiadczenie duchowe, by mg ludziom da co, co ich umocni i pozwoli
lepiej radzi sobie z yciem. Dawaj ludziom si, oni odpac ci przywizaniem.
Rozdzia 16.&
Recepta na bl serca
- Prosz mi da recept na bl serca.
T osobliw i do aosn prob wypowiedzia czowiek poinformowany przez swojego lekarza, e
niemoc, na ktr si skary, nie jest fizycznej natury. Jego problem polega na niemonoci wzniesienia si
ponad strapienia. Cierpia na bl duszy wywoywany smutkiem.
Jego lekarz poradzi mu, by poszuka porady i kuracji duchowej. Nadal posugujc si terminologi
medyczn, pacjent powtrzy pytanie: "Czy jest jaka duchowa recepta, ktra zmniejszy moje nieustajce
wewntrzne cierpienie? Rozumiem, e strapienia przychodz na kadego i powinienem sobie z nimi
radzi tak jak wszyscy. Staraem si, ale nie znalazem spokoju." I znw poprosi ze smutnym
umiechem: "Prosz mi da recept na bl serca."
Rzeczywicie istnieje "recepta" na bl serca. Jeden z jej skadnikw to ruch, wysiek fizyczny. Cierpicy
powinien oprze si pokusie siedzenia i rozpamitywania swego smutku. Rozsdny plan, w ktrym takie
bezowocne zadrczanie si jest zastpione wysikiem fizycznym, zmniejsza obcienie tej czci mzgu,
w ktrej mieci si refleksja i duchowe cierpienie. Wysikiem mini kieruje inna cz mzgu, dziki
czemu obcienie zostaje rozoone, co przynosi ulg.
Stary prawnik mieszkaniec wsi, ktry wyznawa rozsdn filozofi yciow i mia wiele mdroci,
powiedzia smutnej kobiecie, e najlepszym lekarstwem na bl serca jest "wzi szczotk do szorowania
podg, uklkn i zabra si do roboty". Najlepszym natomiast lekarstwem dla mczyzny - twierdzi
-jest chwyci siekier i rba drzewo, a do zmczenia. Nie jest to w peni gwarantowane lekarstwo na bl
serca, ale go agodzi. Jakiejkolwiek natury jest twj bl serca, jedn z pierwszych rzeczy, jakie naley

zrobi, jest ucieczka z defetystycznego schronienia, ktre by moe stworzye wok siebie, nawet
gdyby to byo trudne, i powrt do normalnego ycia. Wskocz znw do gwnego jego nurtu. Odnw stare
znajomoci. Zawrzyj nowe. Zajmij si chodzeniem, pywaniem, jazd konn, grami - niech krew zacznie
w tobie kry. Zaangauj si z pasj w jakie wane przedsiwzicie (takie, ktre jest tego warte!).
Stosuj zdrowe, odciajce mzg zajcia, ale tylko sensowne i konstruktywne. Powierzchowna ucieczka
w gorczkowe dziaanie (np. przyjcia, alkohol) tylko tymczasowo umierza bl, nie leczc go.
Doskonaym i normalnym sposobem uwolnienia si od blu jest da upust smutkowi. Istnieje dzi
gupie przekonanie, e nie powinno si okazywa smutku, e pacz jest czym niewaciwym, e nie
mona wyraa swoich uczu przez co tak naturalnego jak zy. To zaprzeczenie prawom natury. Jest
rzecz naturaln paka, gdy odczuwa si bl lub smutek. To zainstalowany w naszym ciele przez
Wszechmogcego Boga mechanizm, ktry przynosi ulg i ktrego naley uywa.
Powcigajc smutek, hamujc go i opanowujc, nie wykorzystujemy danego przez Boga rodka, ktry
suy do eliminacji napicia wywoywanego przez zmartwienie. Podobnie jak kada inna funkcja
ludzkiego ciaa i systemu nerwowego, pacz powinien by kontrolowany, ale nie cakowicie zarzucony.
Zarwno kobieta, jak i mczyzna, wypakawszy si, doznaje ulgi. Chciabym jednak przestrzec, e
mechanizm ten nie powinien by uywany bezzasadnie ani sta si nawykiem. Jeli co takiego si
dzieje, ma to ju charakter smutku nienaturalnego. Nie naley sobie pozwala na cakowity brak
opanowania w adnej dziedzinie.
Otrzymuj wiele listw od ludzi, ktrzy stracili bliskie osoby. Mwi mi, e jest im bardzo trudno
chodzi w te same miejsca, gdzie bywali razem, i spotyka si z tymi, z ktrymi spdzali czas jako
maestwo czy rodzina. Unikaj wic starych ktw i przyjaci.
Uwaam to za powany bd. Sekret leczenia blu serca polega na tym, eby zachowywa si
najbardziej normalnie i naturalnie, jak to jest moliwe. Nie oznacza to niewiernoci czy obojtnoci
wobec zmarego. Takie postpowanie jest konieczne, by unikn stanu nienormalnego smutku. Normalny
smutek jest czym naturalnym, a jego normalnoci dowodzi to, e cierpicy jest w stanie powrci do
swych codziennych zaj i obowizkw.
Skuteczniejszym lekarstwem na bl serca jest, oczywicie, kojca pociecha wypywajca z wiary w
Boga. Rzecz podstawow jest z ufnoci zwrci si do Boga i otworzy przed Nim umys i serce.
Wytrwao w stosowaniu "duchowego oczyszczania" w pewnym momencie przyniesie zamanemu sercu
uzdrowienie. Nasze pokolenie, ktre dowiadczyo takiego samego, jeli nie wikszego blu serca, co
pokolenia poprzednie, musi si rwnie nauczy tego, co wiedzieli zawsze najwiksi mdrcy wszystkich
czasw, e jedyn drog uleczenia cierpie ludzkoci jest wiara.
Brat Wawrzyniec, czowiek wielkiego ducha, powiedzia: "Jeli chcemy ju w doczesnym yciu pozna
Paski pokj, musimy nauczy si poufale, pokornie z mioci rozmawia z Bogiem." Niewskazane jest
prbowa dwiga brzemi smutku i psychicznego blu bez Boskiej pomocy, bowiem jego ciar bywa
wikszy, ni moemy wytrzyma. Najprostsz i najskuteczniejsz ze wszystkich recept na bl serca jest
wic powiadczenie obecnoci Boga. To ukoi bl w sercu i zagoi w kocu ran. Ci, ktrych spotkay
wielkie tragedie, zawiadczaj, e ta recepta jest skuteczna.
Jeszcze jeden gboko dziaajcy skadnik owej receptury to prawdziwa, przekonywajca filozofia ycia,
mierci i niemiertelnoci. Ja osobicie, zyskawszy niezachwian wiar, e nie ma mierci, e ycie jest
niepodzielne, a ta i przysza egzystencja stanowi jedno, e czas i wieczno s nierozdzielnie poczone,
e jest to jeden wszechwiat, odnalazem w niej najbardziej satysfakcjonujc filozofi mojego ycia. Te
przekonania oparte s na solidnych podstawach, przede wszystkim na Biblii. Uwaam, e Biblia daje nam
wiele subtelnych i, jak si to ostatecznie okae, naukowych sugestii odnonie wielkiego pytania: "Co
dzieje si z czowiekiem, gdy opuszcza ten wiat?" Biblia w swojej mdroci mwi nam, e poznajemy te
prawdy przez wiar. Filozof Henri Bergson twierdzi, e najpewniejsz drog dotarcia do prawdy jest
percepcja, intuicja, dalej przez prowadzenie rozumowania a do pewnego punktu, a nastpnie wykonanie
wielkiego skoku, "salto mortale" i dotarcie do prawdy drog intuicji. Nastpuje wspaniay moment, kiedy
si po prostu "wie". Tak wanie stao si ze mn.

Jestem absolutnie, na wskro, caym sercem przekonany o realnoci prawdy, o ktrej pisz, i nie wtpi
w ni w najmniejszym, mikroskopijnym choby stopniu. Dochodziem do tej pewnoci stopniowo, lecz
kiedy nastpi ten moment, kiedy ju wiedziaem.
Ta filozofia nie uchroni ci przed smutkiem, ktry nadchodzi, kiedy umiera kto ukochany i nastpuje
fizyczne, ziemskie rozstanie. Uly ci jednak w blu, zmniejszy go. Napeni twj umys gbokim
zrozumieniem znaczenia tej nieuchronnej okolicznoci. Da ci pewno, e nie stracie tego, kogo
kochae. yj t wiar, a osigniesz pokj i bl ci opuci. We sobie do serca i do umysu jeden z
najwspanialszych fragmentw Biblii: "Ani oko nie widziao, ani ucho nie syszao, ani serce czowieka
nie zdoao poj, jak wielkie rzeczy przygotowa Bg tym, ktrzy Go miuj." (1 List do Koryntian 2, 9)
To znaczy, e nigdy nie widziae - bez wzgldu na to, co widziae i jakkolwiek by to byo wspaniae
-nigdy nie widziae niczego, co mogoby si rwna z cudownymi rzeczami, jakie Bg przygotowa dla
tych, ktrzy Go kochaj i ktrzy mu zaufali. Co wicej, fragment ten mwi, e nigdy nawet nie syszae
0 niczym, co rwnaoby si ze zdumiewajcymi cudami, jakie Bg naszykowa dla tych, ktrzy
przestrzegali Jego nauki i yli zgodnie z Jego duchem. Nie tylko nigdy nie widziae ani nie syszae, ale
nawet mglicie nie moesz sobie wyobrazi tego, co On dla ciebie zamierza zrobi. To zdanie obiecuje
pociech, niemiertelno, spotkanie i poczenie si z Bogiem oraz z bliskimi, a ponadto wszystko, co
dobre, tym, ktrzy skoncentrowali swoje ycie na Bogu.
Po wielu latach czytania Biblii oraz bliskiego poznania wszystkich etapw ycia setek ludzi, chciabym
stwierdzi jednoznacznie, e uwaam t biblijn obietnic za absolutnie prawdziw. Stosuje si ona
nawet do tego wiata. Najbardziej niewiarygodne rzeczy spotykaj ludzi, ktrzy naprawd yj w
Chrystusie.
Ten fragment odnosi si rwnie do stanu, w jakim yj ci, ktrzy s ju po drugiej stronie, i do naszego
zwizku z tymi, ktrzy przed nami przekroczyli granic, nazywan mierci. Uywam sowa "granica" z
pewn skruch. Zawsze mylimy o mierci jako o granicy, ktra nieuchronnie rozdziela.
Uczeni zajmujcy si parapsychologi i postrzeganiem pozazmysowym, eksperymentujcy z telepati i
jasnowidztwem (ktre wczeniej uwaane byy za domen dziwakw, teraz jednak znajduj naukowe
zastosowanie w laboratoriach) wyraaj przekonanie, e dusza nie podlega ograniczeniom czasu i
przestrzeni. Jestemy o krok od jednego z najwikszych odkry naukowych w historii, ktre wykae, w
oparciu o eksperymenty laboratoryjne, istnienie duszy i jej niemiertelno.
Przez wiele lat gromadziem dane o przypadkach, ktre uwaam za wiarygodne, a ktre popieraj
przekonanie, e yjemy w dynamicznym wszechwiecie, ktrego podstawow zasad jest nie mier, lecz
ycie. Ufam ludziom, ktrzy opisali te dowiadczenia, i jestem przekonany, e wskazuj one na istnienie
wiata, nakadajcego si na nasz wiat czy te przeplatajcego si z nim tak, e dusze ludzkie po obu
stronach mierci yj w nierozerwalnej wsplnocie. Warunki ycia po tamtej stronie s rne od tych,
ktre znamy tutaj. Niewtpliwie ci, ktrzy przeszli na drug stron, yj w wyszym stanie ni my, a ich
wiedza i pojcia s szersze ni nasze, jednak wszystkie fakty wskazuj na to, e nasi bliscy yj nadal i s
blisko, a take, dowodz porednio, lecz nie mniej realnie, e spotkamy si z nimi i poczymy. Na razie
trwamy w braterskim zwizku z tymi, ktrzy yj w wiecie ducha.
William James, jeden z najwikszych uczonych Ameryki, po caym swym yciu wypenionym
badaniami wyrazi przekonanie, e mzg ludzki jest tylko medium duszy i e ten, ktry mamy teraz,
zostanie wymieniony na taki, ktry pozwoli nam sign ku dotychczas niedostpnym obszarom
rozumienia i poznania. W miar jak ronie nasza duchowo tu, na ziemi, w miar jak przybywa nam lat
1 dowiadczenia, stajemy si coraz bardziej wiadomi owego wikszego wiata, ktry otacza nas ze
wszystkich stron, kiedy za umieramy, to tylko po to, by wej w ow poszerzon przestrze.
Eurypides, jeden z najwikszych mylicieli staroytnoci, by przekonany, e nastpne ycie bdzie
nieskoczenie bardziej rozlege. Sokrates podziela to przekonanie. Jedno z budzcych najwicej otuchy,
stwierdze, jakie kiedykolwiek wygosi, brzmiao: "Nic zego nie moe spotka dobrego czowieka ani
w tym yciu, ani w przyszym."
Natalie Kalmus, specjalistka od technikoloru, opowiadaa o mierci swojej siostry. Ponisza relacja
ukazaa si w pimie "Guideposts". Natalie Kalmus cytuje sowa swojej umierajcej siostry: "Natalie,
obiecaj mi, e nie pozwolisz, aby mi podawali narkotyki. Rozumiem, e chc mi pomc, umierzy bl,

ale chc by cakowicie wiadoma wszystkich dozna. Jestem przekonana, e mier bdzie wspaniaym
dowiadczeniem. Obiecaam jej to. Pniej, w samotnoci, pakaam mylc ojej odwadze. A potem,
kiedy w nocy nie mogam zasn, uwiadomiam sobie, e to, o czym ja mylaam jako o nieszczciu, w
zamierzeniu mojej siostry miao by triumfem.
Dziesi dni pniej nadesza jej ostatnia godzina. Siedziaam przy niej ju od wielu godzin.
Rozmawiaymy o wielu rzeczach i cay czas zdumiewaam si jej spokojn, szczer ufnoci w ycie
wieczne. Ani przez chwil fizyczne cierpienie nie przemogo jej duchowej siy. To byo co, czego
lekarze nie wzili pod uwag.
- Dobry Boe, pozwl mi zachowa jasny umys i daj mi pokj - modlia si wielokrotnie w cigu tych
ostatnich dni.
Rozmawiaymy dugo, a zauwayam, e zasypia. Zostawiam j z pielgniark i wyszam po cichu,
by troch odpocz. Kilka minut pniej usyszaam, e moja siostra mnie woa. Szybko wrciam do jej
pokoju. Umieraa.
Usiadam przy niej na ku i wziam j za rk. Pona. Potem uniosa si w ku niemal do pozycji
siedzcej.
- Natalie - powiedziaa -jak ich duo. Jest Fred... i Ruth... co ona tam robi? Ach, wiem!
Drgnam jak raona prdem. Powiedziaa "Ruth". Ruth to bya kuzynka, ktra umara nagle w
poprzednim tygodniu. Ale nie mwilimy Eleanor o tej nagej mierci.
Dreszcze przebiegay mi po plecach. Czuam, e stoj w obliczu wielkiej, niemal przeraajcej
tajemnicy. Wypowiedziaa imi Ruth.
Jej gos by zadziwiajco czysty.
- Jak trudno si poapa. Tylu ich jest. - Nagle jej ramiona wycigny si tak radonie, jak wtedy, kiedy
mnie witaa. - Id tam - powiedziaa. Potem opucia rce, obejmujc mnie za szyj, i osuna si w
moje
ramiona. Wol swojego ducha zmienia agoni w ekstaz.
Kiedy uoyam jej gow na poduszce, na twarzy miaa ciepy, spokojny umiech. Jej zotobrzowe
wosy rozsypay si beztrosko po poduszce. Wyjam biay kwiat z wazonu i woyam jej we wosy. Ze
swoj drobn, szczup figur, falistymi wosami, z biaym kwiatem i agodnym umiechem wygldaa
znowu - i na zawsze -jak dziewczynka."
To, e umierajca mwia o swojej zmarej kuzynce Ruth i e ewidentnie wyranie j widziaa, to
zjawisko powtarzajce si wielokrotnie w znanych mi relacjach tego rodzaju. Powtarza si ono tak czsto
i charakterystyczne elementy s tak podobne, e wydaje si to dowodzi, e osoby, ktrych imiona
padaj i ktrych twarze widz umierajcy, rzeczywicie s obecne. Gdzie s? Jaki jest ich stan?
Jakiego rodzaju maj ciao? To trudne pytania. Pomys innego wymiaru jest zapewne najbardziej
moliwy do utrzymania; by moe trzeba te uzna, e yj w innej czstotliwoci. Nie mona nic
zobaczy przez skrzyda elektrycznego wiatraczka, kiedy si nie krc. Jednak przy duej prdkoci
skrzyda wydaj si przezroczyste. W owej "wyszej czstotliwoci", czyli w tym stanie, w ktrym
znajduj si nasi ukochani zmarli, to, co niezgbione we wszechwiecie, by moe ukazuje si oczom
tych, ktrzy zmierzaj ku tajemnicy. Moliwe, e w istotnych chwilach naszego ycia wchodzimy,
przynajmniej czciowo, w ow wysz czstotliwo. W jednym z najpikniejszych fragmentw
literatury angielskiej Robert Ingersoll gosi t wielk prawd: "Wrd nocy mierci nadzieja widzi
gwiazd, a suchajca mio syszy poszum skrzyda." Sawny neurolog opowiada o czowieku, ktry
sta na progu mierci. Umierajcy spojrza na lekarza siedzcego przy jego ku i zacz wywoywa
imiona, ktre lekarz zapisa. Jemu te imiona nic nie mwiy, zapyta wic pniej crk zmarego:
- Co to za ludzie? Pani ojciec mwi tak, jakby ich widzia. - To krewni - odpowiedziaa - ktrzy od
dawna nie yj. Lekarz wyrazi przekonanie, e umierajcy pacjent rzeczywicie widzia tych
krewnych.
Moi znajomi, pastwo Sag, mieszkali w New Jersey, gdzie czsto ich odwiedzaem. Pan Sag, przez
swoj on zwany Willem, zmar pierwszy. Kilka lat pniej, gdy pani Sag leaa na ou mierci, na jej
twarzy pojawi si nagle wyraz zaskoczenia, a nastpnie promienny umiech, i powiedziaa: "Ale to
Will!" Ci, ktrzy przy niej byli, nie mieli adnych wtpliwoci, e go widziaa.

Arthur Godfrey, lektor radiowy, opowiada, jak w czasie I wojny wiatowej spa na swojej koi na
okrcie. Nagle stan przy nim jego ojciec. Wycign rk, umiechn si i powiedzia: "Do zobaczenia,
synu." Godfrey odpowiedzia: "Do zobaczenia, tato."
Pniej kto go obudzi, by wrczy mu depesz z wiadomoci o mierci ojca. Podana bya godzina, o
ktrej zmar, i bya to dokadnie ta sama pora, kiedy Godfrey ujrza ojca we nie.
Margaret McBride, rwnie posta radiowa, przeywaa aob po mierci matki. Byy sobie bardzo
bliskie. Pewnej nocy obudzia si i usiada na brzegu ka. Nagle naszo j uczucie, e "mama jest przy
niej", eby uy jej wasnych sw. Nie widziaa swojej matki ani nie syszaa jej gosu, ale od tamtej
pory "wiedziaam, e moja matka yje, e jest blisko." witej pamici Rufus Jones, jeden z
najsawniejszych przywdcw duchowych naszych czasw, opowiada o swoim synu Lowellu, ktry
zmar w wieku dwunastu lat. By ukochanym dzieckiem swego ojca. Chopiec zachorowa, gdy ojciec by
na statku, w drodze do Europy. W noc przed zawiniciem do Liverpoolu, kiedy lea na koi, ogarno go
nieokrelone, niepojte uczucie smutku. Potem, jak mwi, otoczyy go ramiona Boga. Nastpnie
przyszo uczucie wielkiego spokoju i gbokiej wizi z synem. Po zejciu na ld w Liverpoolu
dowiedzia si, e jego syn zmar i e mier nastpia dokadnie o tej godzinie, kiedy dr Jones mia
poczucie obecnoci Boga i wiecznej bliskoci swego syna.
Moja parafianka, pani Bryson Kalt, opowiada o ciotce, ktrej m i troje dzieci zginli w poarze ich
domu. Ciotka, bardzo poparzona, ya jeszcze trzy lata. Gdy leaa na ou mierci, jej twarz nagle si
rozjania. "Jakie to pikne - powiedziaa. - Oni id mi na spotkanie. Popraw mi poduszki i daj mi
zasn."
Pan H. B. Clarke, mj stary znajomy, by przez wiele lat inynierem budowlanym i ze wzgldu na swoj
prac podrowa po caym wiecie. Mia zmys naukowca, by czowiekiem powcigliwym,
konkretnym, ktrego nie ponosiy emocje. Pewnej nocy wezwa mnie jego lekarz, ktry powiedzia, e
nie spodziewa si, by pan Clarke y duej ni kilka godzin. Akcja serca bya spowolniona, cinienie
krwi niezwykle niskie, brak odruchw. Lekarz nie dawa adnej nadziei.
Zaczem si modli za niego, podobnie jak inni. Nastpnego dnia otworzy oczy, a po kilku dniach
odzyska mow. Akcja serca i cinienie krwi wrciy do normy. Kiedy znw nabra si, opowiedzia mi, co
nastpuje: - W pewnym momencie mojej choroby przytrafio mi si co bardzo dziwnego. Nie potrafi
tego wytumaczy. Wydawao mi si, e jestem bardzo daleko. Byem w najpikniejszym miejscu, jakie
kiedykolwiek widziaem. Wszdzie dookoa byy przepikne lampy. Dostrzegem ledwo widoczne
twarze, ale byy to twarze przyjazne, spokojne i radosne. Waciwie nigdy w yciu nie czuem si
szczliwszy. Przyszo mi na myl: "A moe umarem?" Potem o mao si nie rozemiaem gono i
zapytaem sam siebie: "Dlaczego przez cae ycie baem si mierci? Tu nie ma si czego ba."
- Co jeszcze o tym mylae? - dopytywaem. - Czy chciae wrci do ycia? Czy chciae y, bo nie
bye jeszcze martwy, chocia doktor by zdania, e jeste bliski mierci. Czy chciae y?
Umiechn si i odrzek:
- Nie robio mi to najmniejszej rnicy. Chocia, by moe wolabym zosta w tamtym piknym
miejscu.
Halucynacja, sen, wizja? Nie sdz. Zbyt wiele lat rozmawiaem z ludmi, ktrzy stanli na granicy
"czego" i zajrzeli na drug stron. Wszyscy oni mwili o piknie, wietle i pokoju. Wysuchawszy ich
wszystkich nie mam adnych wtpliwoci.
Nowy Testament opowiada o niezniszczalnoci ycia w niezwykle ciekawy i prosty sposb. Opisuje,
Jezusa po Jego ukrzyowaniu: pojawia si, znika, znw si pojawia. Niektrzy Go widz, a potem znika
im z oczu. Potem inni go widz i znw znika. Jakby chcia powiedzie: "Widzicie mnie, a potem nie
widzicie." Mwi nam w ten sposb, e kiedy go nie widzimy, nie oznacza to, e go nie ma. Zdarzajce si
czasem mistyczne widzenia dowodz tego samego: e On jest blisko. Czy nie powiedzia: "Poniewa ja
yj, i wy y bdziecie" (Ewangelia wg w. Jana 14, 19)? Innymi sowy, nasi bliscy, ktrzy umarli w tej
wierze, rwnie s niedaleko, a czasem mog si cakiem przybliy, by doda nam otuchy.
Mody chopak, sucy podczas wojny w Korei, pisa w licie do swojej matki: "Zdarzaj mi si
przedziwne rzeczy. Co jaki czas, w nocy, kiedy si boj, wydaje mi si, e Tato jest ze mn." (Tato nie
yje od dziesiciu lat.) Chopak zapytuje matk: "Czy mylisz, e to moliwe, eby Tato by ze mn tu,

w Korei, na polu bitwy?" Odpowied brzmi: "Dlaczego nie?" Majc tyle dowodw, dlaczego mielibymy
w to nie wierzy? yjemy we wszechwiecie, ktry jest dynamiczny, przenikaj go mistyczne,
elektryczne, elektroniczne, atomowe siy, wszystkie tak niezwyke i cudowne, e jeszcze nie zdoalimy
ich poj.
Albert E. Cliff, znany pisarz kanadyjski, opowiada o mierci swojego ojca. Umierajcy zapad w
piczk i sdzono, e ju nie yje. Powrci jednak jeszcze na chwil. Otworzy oczy. Na cianie
znajdowa si jeden z tych starowieckich napisw: "Wiem, e mj Zbawiciel yje." Umierajcy otworzy
oczy, spojrza na napis i powiedzia: "Naprawd wiem, e mj Zbawiciel yje, bo oto wszyscy s tu przy
mnie: matka, ojciec, bracia, siostry." Od dawna nie byo ju ich na tym wiecie, on jednak ich widzia.
Kt moe temu zaprzeczy?
witej pamici pani Tomaszowa Edison powiedziaa mi, e kiedy jej sawny m umiera, szepn do
swego lekarza: "Bardzo tam piknie." Edison by najwikszym naukowcem na wiecie. Cae ycie
zajmowa si zjawiskami fizycznymi i chemicznymi. Mia cisy umys. Nigdy nie podawa niczego jako
faktu, dopki si o tym nie przekona. Nie powiedziaby "Bardzo tam piknie", gdyby nie widzia tego na
wasne oczy.
Wiele lat temu pewien misjonarz uda si na wyspy mrz poudniowych, by pracowa wrd plemienia
ludoercw. Po wielu miesicach nawrci ich wodza na chrzecijastwo. Pewnego dnia w stary wdz
powiedzia do niego: - Czy pamitasz, jak do nas przybye?
- Pamitam - odrzek misjonarz. - Kiedy szedem przez las, czuem wszdzie wok siebie wrogie siy.
- Rzeczywicie ci otaczay - powiedzia wdz - bo podalimy za tob, by ci zabi, ale co nas od
tego powstrzymao.
- A c to byo? - zapyta misjonarz.
- Teraz kiedy jestemy przyjacimi - odrzek wdz - powiedz mi, kim byli ci dwaj wieccy, ktrzy szli
z tob, po obu stronach?
Mj przyjaciel Geoffrey O'Hara, znany autor piosenek, midzy innymi popularnej piosenki z czasw I
wojny wiatowej "Kty", a take "There Is No Death" ("Nie ma mierci"), "Give a Man a Horse He Can
Ride" ("Dajcie czowiekowi konia pod wierzch") i wielu innych, opowiada o pukowniku z I wojny
wiatowej, ktrego puk zosta zmieciony w krwawym starciu. Mwi on, e chodzc tam i z powrotem w
okopach czu rce swoich onierzy, wyczuwa ich obecno. Powiedzia do Geoffreya: "Mwi ci, nie
ma mierci." To zdanie stao si tytuem piosenki.
Osobicie nie mam adnej wtpliwoci co do istnienia tych gbokich zjawisk. Wierz zdecydowanie, e
po tym, co zwiemy mierci ycie trwa nadal. Wierz, e zjawisko, zwane mierci, ma dwie strony: t,
po ktrej yjemy teraz, i t, po ktrej bdziemy y dalej. Wieczno nie zaczyna si wraz ze mierci.
Teraz ju jestemy w wiecznoci. Jestemy jej obywatelami. Nasze ycie zmienia tylko form, i jest to -w
to rwnie wierz - zmiana na lepsze.
Moja matka bya wspania osob o wielkiej duszy; jej wpyw na mnie bdzie zawsze obecny w moim
yciu jako dowiadczenie, z ktrym nic si nie rwna. Bya wspania rozmwczyni. Jej umys by ywy
i bystry. Podrowaa po caym wiecie i miaa rozlege kontakty zwizane z prac misyjn. Jej ycie
byo pene i bogate. Miaa fantastyczne poczucie humoru. Uwielbiaem przebywa w jej towarzystwie.
Wszyscy, ktrzy j znali uwaali j za niezwykle fascynujc i inspirujc osobowo.
Ju jako dorosy jedziem do domu, by si z ni zobaczy, kiedy tylko miaem okazj. Zawsze
wyczekiwaem niecierpliwie momentu przybycia do domu rodzinnego, bo bya to radosna chwila, kiedy
wszyscy mwili naraz, zasiadajc do niadania. Jake wspaniae byy to spotkania. Potem przysza jej
mier i z czuoci zoylimy jej ciao na piknym maym cmentarzu w Lynchburgu, w poudniowym
Ohio, miecie, w ktrym mieszkaa jako dziecko. Byem bardzo smutny owego dnia, kiedy j tam
zostawilimy, i odjechaem z cikim sercem. Bya to penia lata.
Nadesza jesie i poczuem, e chc znw by z moj matk. Bez niej czuem si samotny, pojechaem
wic do Lynchburga. Przez ca noc w pocigu mylaem ze smutkiem o szczliwych dniach, ktre
odeszy, i o tym, e wszystko si zmienio i nigdy ju nie bdzie tak, jak kiedy. Dojechaem wreszcie
do miasteczka. Byo zimno, a niebo chmurzyo si, kiedy szedem na cmentarz. Otworzyem star elazn
bram. Szedem po opadych, szeleszczcych liciach, a kiedy dotarem do w jej grobu, usiadem tam

samotny i smutny. Nagle chmury rozstpiy si i wyjrzao soce. Rozwietlio wzgrza Ohio, okryte
niezrwnanymi barwami jesieni, wzgrza, wrd ktrych wzrastaem jako chopiec i ktre zawsze tak
kochaem, wrd ktrych i ona bawia si jako dziewczynka, dawno temu. Nagle wydao mi si, e
sysz jej gos. Nie syszaem go naprawd, ale miaem takie wraenie. Jestem pewien, e syszaem go
jakim wewntrznym uchem. To, co mwia, byo jasne i wyrane, wypowiedziane znajomym,
ukochanym tonem. A oto, co powiedziaa: "Czemu szukasz yjcej wrd umarych? Czy mylisz, e
zostaabym w tym ciemnym i ponurym miejscu? Jestem zawsze z tob i z tymi, ktrych kocham." W
rozbysku wewntrznego wiata staem si nagle cudownie szczliwy. Wiedziaem, e to, co
usyszaem, jest prawd. Dotaro to do mnie z ca si realnoci. Miaem ochot gono krzykn.
Wstaem, pooyem rk na grobowcu i ujrzaem go tym, czym jest: tylko miejscem, gdzie spoczywaj
doczesne szcztki. Ciao, oczywicie, znajdowao si tam, ale byo tylko paszczem, ktry zosta
odoony, bo ten, kto go nosi, ju go nie potrzebuje. Ale ona, ten cudownie pikny duch - jej tam nie
byo.
Wyszedem z cmentarza i od tej pory bywaem tam rzadko. Lubi tam wraca mylc o niej i o dawnych
dniach mojej modoci, ale nie jest to ju dla mnie miejsce smutne. To tylko symbol, bo jej tam nie ma.
Ona jest z nami; z tymi, ktrych kocha. "Dlaczego szukacie yjcego wrd umarych" (Ewangelia wg
w. ukasza 24, 5)
Czytaj Bibli i wierz jej, kiedy mwi o dobroci Boga i niemiertelnoci duszy. Mdl si szczerze i z
wiar. Uczy modlitw i wiar nawykiem. Naucz si y w prawdziwej przyjani z Bogiem i z Jezusem
Chrystusem. Kiedy bdziesz tak robi, poczujesz, jak w twoim umyle wzbiera gbokie przewiadczenie,
e te wspaniae rzeczy s rzeczywicie prawd. "Gdyby tak nie byo, to bym wam powiedzia."
(Ewangelia wg w. Jana 14, 2) Moesz polega na Chrystusie. Nie pozwoliby ci wierzy w rzeczy tak
wite gdyby nie byy absolutnie prawdziwe.
Taka wiara, ktra jest uzasadnionym, solidnym, racjonalnym pogldem na ycie i wieczno, stanowi
recept na bl serca.
Rozdzia 17.&
Jak czerpa z Najwyszej Mocy
Czterech mczyzn siedziao w szatni wiejskiego klubu golfowego po skoczonej grze. Rozmowa, ktra
zacza si od wyniku gry, zesza na osobiste trudnoci i kopoty. Jeden z mczyzn by szczeglnie
zgnbiony. Pozostali, jego przyjaciele, zdajc sobie spraw ze stanu jego ducha, zorganizowali t parti
golfa, by go oderwa od kopotw. Mieli nadziej, e kilka godzin spdzonych na polu golfowym
przyniesie mu pewn ulg. Teraz, siedzc razem po skoczonej grze, podsuwali mu rne pomysy.
Wreszcie jeden z mczyzn zacz si zbiera do wyjcia. Wiedzia duo o kopotach, bo sam ich swego
czasu mia niemao, ale znalaz sposb na ich rozwizanie. Przez chwil sta wahajc si, po czym
pooy rk na ramieniu swego przyjaciela.
- George - powiedzia - mam nadziej, e nie pomylisz, e prawi ci kazania. Naprawd nie mam
takiego zamiaru, ale chc ci co zasugerowa. To sposb, ktry pomg mi wydosta si z kopotw.
Naprawd skutkuje, jeli si postara. Oto on: trzeba zaczerpn z Najwyszej Mocy. Klepn
przyjaciela serdecznie po ramieniu i odszed. Przygnbiony mczyzna powiedzia:
-Wiem, o co mu chodzi, i wiem, gdzie jest ta Najwysza Moc. Chciabym tylko wiedzie, jak z niej
zaczerpn. Tego mi wanie trzeba. Z czasem odkry, jak si czerpie z Najwyszej Mocy, i wszystko si
w jego yciu zmienio. Teraz jest zdrowym, zadowolonym czowiekiem. Rada, ktra pada w klubie
golfowym, jest naprawd bardzo mdra. Jest wielu ludzi, ktrzy s nieszczliwi, przygnbieni i nie radz
sobie ze sob ani ze swoj sytuacj. Sekret polega na tym, eby zaczerpn z Najwyszej Mocy. A jak
si to robi?
Pozwlcie, e opowiem o osobistym dowiadczeniu. Gdy byem jeszcze bardzo mody, przydzielono mi
du parafi w miecie uniwersyteckim. Wielu moich parafian byo profesorami uniwersytetu i zarazem

wanymi obywatelami owego miasta. Bardzo chciaem nie zawie zaufania tych, ktrzy powierzyli mi tak
odpowiedzialne i pene moliwoci stanowisko, pracowaem wic bardzo ciko. Zaczem odczuwa
przemczenie. Kady powinien ciko pracowa, ale nie ma nic chwalebnego w eksploatowaniu si do
takiego stopnia, e przestaje si pracowa wydajnie. To tak, jak w grze w golfa: jeli si bardzo starasz
strzeli z caych si, strza bdzie marny. Co podobnego moe si zdarzy w pracy. Zaczem si czu
zmczony i podenerwowany, nie miaem w sobie tyle siy co zwykle.
Pewnego dnia postanowiem zoy wizyt jednemu z profesorw, p. Hugonowi M. Tilroe, mojemu
wielkiemu przyjacielowi. By on wspaniaym nauczycielem, a take niezrwnanym wdkarzem i
myliwym. Duo czasu spdza na dworze. Wiedziaem, e jeli nie zastan go na uniwersytecie, bdzie na
jeziorze z wdk, i rzeczywicie by. Przypyn do brzegu, syszc moje pozdrowienie.
- Dobrze bior, chod - powiedzia. Wsiadem do jego odzi i przez chwil owilimy.
- Co si stao, synu? - zapyta ze zrozumieniem.
Opowiedziaem mu, jak bardzo si staram i jak mnie to wyczerpuje nerwowo. - Nie czuj w sobie siy
-powiedziaem.
- Moe za bardzo si starasz - zamia si.
Kiedy dka przybia do brzegu, powiedzia:
- Chod ze mn do domu. - Kiedy weszlimy do jego chaty, zakomenderowa: - Po si tam na
kanapie. Chc ci co przeczyta. Zamknij oczy i odpr si, a ja poszukam tego cytatu.
Zrobiem, jak mi poleci. Mylaem, e przeczyta mi jaki tekst filozoficzny albo moe rozrywkowy, ale
zamiast tego powiedzia: - O, jest. Suchaj uwanie, kiedy bd czyta, i pozwl tym sowom zapada w
siebie. "Czy nie wiesz tego? Czy nie sysza? Jahwe to Bg wieczny, Stwrca kracw ziemi; On si nie
mczy ani si nie nuy, Jego mdro jest niezgbiona. On dodaje mocy zmczonemu i pomnaa siy
omdlaego. Chopcy si mcz i nu, chwiej si sabnc modziecy; lecz ci, co zaufali Panu, odzyskuj
siy, otrzymuj skrzyda jak ory; biegn bez zmczenia, bez znuenia id." (Ksiga Izajasza 40, 28-31)
Potem zapyta:
- Wiesz, co czytam?
- Tak, Izajasz, rozdzia czterdziesty - odpowiedziaem. - Ciesz si, e znasz Bibli - zauway. Dlaczego nie stosujesz jej wskaza? Teraz odpr si. Odetchnij gboko trzy razy: wdech, wydech,
powoli. Naucz si wypoczywa w Bogu. Naucz si polega na Jego wsparciu i mocy. Wierz, e On ci j
daje wanie teraz, i nie tra kontaktu z t moc. Poddaj si jej. Pozwl jej pyn przez siebie.
W swojej pracy daj z siebie wszystko - oczywicie trzeba tak robi. Ale rb to spokojnie, na luzie, jak
dobry gracz w baseball, ktry bierze zamach swobodnie i nie prbuje wybi piki na koniec wiata. Po
prostu robi wszystko, co moe, i wierzy w siebie, bo wie, e ma duy zapas si. - Potem jeszcze raz
powtrzy cytat: - "Ci, co zaufali Panu, odzyskuj siy." Byo to dawno temu, lecz nigdy nie
zapomniaem tej lekcji. Nauczy mnie, jak czerpa z Najwyszej Mocy, i wierzcie, jego rady
poskutkoway. Nadal si do nich stosuj i w cigu dwudziestu lat, jakie miny od tamtej chwili, nigdy
mnie nie zawiody. Moje ycie jest wypenione rnymi zajciami, ale ta metoda dostarcza mi tyle siy, ile
jest mi potrzebne. Drugi sposb czerpania z Najwyszej Mocy polega na tym, by nauczy si
podchodzi do kadego problemu z pozytywnym, optymistycznym nastawieniem. Wprost
proporcjonalnie do intensywnoci wiary, jak uruchomisz, otrzymasz si potrzebn do stawienia czoa
rnym sytuacjom. "Wedug wiary waszej niech wam si stanie" (Ewangelia wg w. Mateusza 9, 29) to
podstawowe prawo udanego ycia.
Istnieje Najwysza Moc, ktra moe zrobi dla ciebie wszystko. Czerp z niej, a dowiadczysz jej
wielkiej pomocy. Dlaczego miaby ulec przeciwnociom, skoro moesz czerpa z Najwyszej Mocy?
Okrel swj problem. Popro o konkretne rozwizanie. Uwierz, e je otrzymujesz. Uwierz, e teraz,
dziki Boej pomocy, zyskujesz wadz nad trudnociami. Pewien mczyzna i jego ona przyszli do
mnie, bdc w prawdziwych tarapatach. On, niegdy redaktor naczelny pewnego pisma, by znan
postaci w krgach muzycznych i artystycznych. Wszyscy go lubili za wesoe i yczliwe usposobienie.
Jego ona cieszya si podobn sympati. Bya jednak sabego zdrowia i z tego powodu przenieli si na
wie, gdzie yli w pewnej izolacji.

w czowiek powiedzia mi, e mia ju dwa ataki serca, jeden do ciki. Stan jego ony pogarsza si
systematycznie i m bardzo si o ni martwi. Pytanie, ktre mi zada, byo nastpujce: "Skd mgbym
zaczerpn moc, ktra pozwoliaby nam doj do siebie fizycznie i zyska now nadziej, odwag i si?"
Sytuacja, przedstawiona przez niego, wygldaa bardzo przygnbiajco.
Szczerze mwic, obawiaem si, e jest zbyt przeintelektualizowany, by potrafi przyj i spoytkowa
prost wiar, ktra bya mu potrzebna, jeli miaby si leczy za jej pomoc. Wyraziem wic wtpliwo,
czy jest zdolny wzbudzi w sobie do prostej wiary, by uruchomi rda mocy zgodnie z metodami
chrzecijastwa.
Zapewni mnie jednak, e podchodzi do tego powanie, e jest otwarty i zastosuje si do wszelkich
wskazwek, jakich mu udziel. Dostrzegem jego szczero i prawdziw warto jego duszy, i od tej pory
ywi do niego ogromne przywizanie. Daem mu prost recept. Mia czyta Nowy Testament i Psalmy
tak dugo, a jego umys bdzie nimi nasycony. Poradziem mu te, by uczy si fragmentw na pami.
Przede wszystkim za zachciem go, by nauczy si skada swe ycie w rce Boga z wiar, e Bg
napeni si jego i jego on. Zaleciem im wierzy niezomnie, e Bg prowadzi ich nawet w
najdrobniejszych, najpowszedniej szych szczegach ich ycia. Mieli rwnie wierzy, e Jezus Chrystus
wsppracuje z ich lekarzem, ktrego znaem i wysoko ceniem, i udziela im swojej uzdrawiajcej aski.
Poradziem im take, by wyobraali sobie uzdrawiajc moc Wielkiego Lekarza dziaajc w nich.
Niewiele razy zdarzyo mi si widzie dwoje ludzi, ktrzy staliby si tak zachwycajco podobni
dzieciom w swojej wierze i ktrych ufno byaby tak pena. Stali si entuzjastami Biblii i czsto
dzwonili do mnie, by mi powiedzie o "jednym wspaniaym fragmencie", ktry wanie odkryli.
Umoliwili mi wiee spojrzenie na prawdy Biblii. Praca z nimi bya naprawd twrcza.
Nastpnej wiosny Helena (tak ma na imi ona) powiedziaa: "Nigdy nie przeyam cudowniej szej
wiosny. Kwiaty w tym roku s pikniejsze ni kiedykolwiek, a czy widzicie to niebo, z chmurami o
niezwykych ksztatach, i te delikatne kolory o wicie i o zachodzie? Licie wydaj mi si w tym roku
bardziej zielone, nigdy te nie syszaam, eby ptaki pieway tak melodyjnie i z takim uniesieniem."
Kiedy to mwia, na jej twarzy widziaem ekstatyczne wiato i wiedziaem, e odrodzia si duchowo. Jej
zdrowie fizyczne zaczo si poprawia, odzyskaa sporo dawnych si. Jej wrodzona sia twrcza zacza
znw si wzmaga; ycie nabrao nowego sensu. Horacy nie ma ju wicej kopotw z sercem, a jego
energia fizyczna, intelektualna i duchowa jest wyjtkowa. Przeprowadzili si i s orodkiem ycia swojej
nowej spoecznoci. Gdziekolwiek si znajd, przekazuj ludziom niezwyk podnios moc.
Jaki to sekret odkryli? Po prostu nauczyli si czerpa z Najwyszej Mocy.
Owa Moc to jedna z najbardziej zdumiewajcych rzeczy w ludzkiej egzystencji. Bez wzgldu na to, ile
razy ju widziaem to zjawisko, zawsze czci i zachwytem napeniaj mnie gruntowne, potne zmiany na
lepsze, jakie ono powoduje w yciu ludzi. Odczuwam taki entuzjazm do wszystkiego, co Najwysza Moc
moe zrobi dla ludzi, e ocigam si z zakoczeniem tej ksiki. Mgbym opowiada jedna za drug
historie o ludziach, ktrzy zaczerpnwszy tej Mocy, narodzili si na nowo.
Ta sia jest dostpna nieustannie. Jeli bdziesz na ni otwarty, napynie w ciebie wielk fal. Jest
dostpna dla kadego, w kadych warunkach. Ten niebyway napyw mocy jest tak potny, e
wdzierajc si do naszego umysu usuwa po drodze wszystko: lk, nienawi, sabo, chorob, moraln
porak. Likwiduje je tak, jakby ich nigdy nie byo, odwiea i wzmacnia twoje ycie zdrowiem,
szczciem i yczliwoci. Przez wiele lat interesowaem si problemem alkoholizmu i organizacj
Anonimowych Alkoholikw. Jedna z ich podstawowych zasad jest taka, e zanim czowiek otrzyma
pomoc, musi uzna, e jest alkoholikiem i sam nic nie potrafi z tym zrobi, e nie ma w sobie siy, e jest
pokonany. Dopiero kiedy przyjmie ten punkt widzenia, jest w stanie otrzyma pomoc od innych
alkoholikw i od Najwyszej Mocy - Boga.
Inna zasada to gotowo do polegania, oparcia si na Najwyszej Mocy, z ktrej czowiek czerpie si,
jakiej sam nie ma. Wpyw tej mocy na ycie ludzi to najbardziej wzruszajce i pasjonujce zjawisko na
tym wiecie. aden inny przejaw adnej innej siy nie moe si z tym rwna. Ujarzmianie si natury
bywa romantyczne: ludzie odkrywaj prawa rzdzce tymi siami i wykorzystuj je do swoich celw,
dokonujc nieraz niezwykych XTSCT^. MOC duchowa rwnie rzdzi si swymi prawami. Poznanie ich
moe sprawia cuda w dziedzinie znacznie bardziej skomplikowanej i subtelnej ni jakakolwiek

mechanika: w ludzkiej naturze. Sprawi, eby maszyna dziaaa jak naley, to wane, ale sprawi, eby
czowiek dziaa, jak naley, to zupenie co innego. Wymaga to o wiele wikszych umiejtnoci, ale da
si zrobi. Pewnego dnia siedziaem pod chwiejcymi si palmami na Florydzie, suchajc opowieci o
tym, jak Najwysza Moc przejawia si w yciu czowieka, ktry cudem unikn tragedii. Powiedzia mi,
e zacz pi w wieku szesnastu lat, bo by to wwczas tak zwany "szpan". Po dwudziestu trzech latach
picia, rozpocztego przy okazjach towarzyskich, "24 kwietnia 1947 roku doszed do koca drogi."
Narastajca w nim nienawi i zawzita uraza do ony, ktra od niego ucieka, oraz do teciowej i
szwagierki osigny punkt kulminacyjny: postanowi zabi te trzy kobiety. Powtarzam t histori tak,
jak mija opowiedzia, jego jzykiem.
"eby si pokrzepi przed tym krwawym zadaniem, poszedem si napi. Kilka kieliszkw daoby mi
do odwagi, by popeni to potrjne morderstwo. Wszedszy do baru, zobaczyem modego czowieka
imieniem Carl, pijcego kaw. Chocia nie znosiem go od dziecistwa, zdumiaem si spostrzegszy jego
nieskazitelny wygld; byem te nie mniej zdziwiony widzc, e pije kaw w barze, gdzie jeszcze
niedawno wydawa 400 dolarw miesicznie na sam alkohol. Zaintrygowao mnie rwnie jakie dziwne
wiato w jego twarzy. Zafascynowany jego wygldem, zbliyem si i zapytaem:
- Co ci si stao, e pijesz kaw?
- Od roku nie tknem kieliszka - odpar Carl.
Osupiaem kompletnie, bo bylimy razem na wielu popijawach. Jeszcze bardziej osobliwe byo to, e
chocia nie znosiem Carla, byem dziwnie poruszony. Nie mogem si powstrzyma od suchania, a on
zapyta: - Ed, czy kiedykolwiek chciae przesta pi?
- Tak, prbowaem ju tysice razy - odrzekem.
Carl umiechn si i powiedzia:
- Jeli naprawd chcesz co z tym zrobi, wytrzewiej i przyjd na spotkanie w kociele
prezbiteriaskim w sobot o dziewitej. To spotkanie Anonimowych Alkoholikw.
Odpowiedziaem mu, e nie interesuj si religi, ale moe przyjd. Nie bardzo mi si chciao, ale nie
mogem zapomnie tego wiata w jego oczach. Carl nie nalega, ebym przyszed na spotkanie, tylko
powtrzy, e jeli chc co zrobi ze sob, on i jego znajomi znaj sposb. Powiedziawszy to wyszed, a
ja podszedem do baru, by zamwi kieliszek, ale jako mi si odechciao. Wic zamiast tego poszedem
do domu, jedynego, jaki mi pozosta: do mojej matki.
Chciabym wyjani, e przez siedemnacie lat byem onaty ze wietn dziewczyn, ale utraciwszy do
mnie zaufanie z powodu mojego picia, moja zniecierpliwiona ona w kocu zdecydowaa si na rozwd;
straciem wic nie tylko prac i pienidze, ale take dom.
Przyszedszy do domu matki, zmagaem si z butelk do szstej rano, ale cigle nie piem. Cay czas
mylaem o tym, jak Carl wyglda. W sobot rano poszedem do niego i zapytaem go, co mam robi,
eby si powstrzyma od picia do dziewitej wieczorem, czyli do spotkania.
Carl powiedzia: - Ile razy zobaczysz szyld baru, odmw jedn krtk modlitw: "Prosz, Boe,
przeprowad mnie koo tego miejsca", a potem biegnij. Uciekaj. W ten sposb bdziesz wsppracowa z
Bogiem. On wysucha twojej modlitwy, a bieg to bdzie twj wkad.
Zrobiem dokadnie tak, jak mi powiedzia. Przez wiele godzin, zdenerwowany i roztrzsiony,
chodziem po ulicach. Wreszcie o smej wieczorem moja siostra powiedziaa: "Ed, po drodze do tego
miejsca, dokd masz pj na zebranie, jest z siedem knajp. Id sam. Jeli ci si nie uda i wrcisz pijany,
wci bdziemy ci kocha i mie nadziej, ale co mi mwi, e to spotkanie bdzie inne od tych
wszystkich, na jakich bye do tej pory." Z Bo pomoc udao mi si omin wszystkie siedem knajp.
Tu przed wejciem do kocioa obejrzaem si przypadkiem i neon jednego z moich ulubionych barw
zawieci mi prosto w oczy. Walka, z samym sob ktra miaa rozstrzygn, czy wejd do baru, czy na
spotkanie Anonimowych Alkoholikw, to co, czego nigdy nie zapomn, jednak sia wiksza od mojej
skierowaa mnie na spotkanie.
Kiedy wszedem do sali, znw si zdumiaem, bo Carl powita mnie mocnym uciskiem doni. Moja
niech do niego znikaa. Przedstawiono mnie potem wielu ludziom ze wszystkich moliwych rodowisk.
Byli tam i lekarze, i prawnicy, i murarze, i mynarze, i grnicy, i robotnicy budowlani - wszyscy. Z

niektrymi z nich zdarzao mi si pi w cigu tych dziesiciu - dwudziestu lat, a oto byli tu wszyscy w ten
sobotni wieczr, trzewi i, co wicej, szczliwi.
Nie pamitam dokadnie, co dziao si na tym zebraniu. Jedno co wiem, to e narodziem si na nowo.
Gboko w rodku czuem si zupenie inaczej. O pnocy wyszedem peen radoci z sali spotka i
dotarszy do domu we wspaniaym, podniosym nastroju, po raz pierwszy od ponad piciu lat zasnem
atwo i spaem spokojnie. Kiedy si obudziem nastpnego ranka, usyszaem wyranie, jak kto czy co
mwi do mnie: "Istnieje Moc wiksza ni ty. Jeli przekaesz swoj wol i swoje ycie Bogu pod opiek,
On da ci si."
Bya niedziela rano i postanowiem pj do kocioa. Trafiem na msz odprawian przez pastora,
ktrego nie cierpiaem od dziecistwa. (W tym miejscu autor chciaby zwrci uwag na to, jak
nierozcznie nienawi jest zwizana z emocjonaln i duchow chorob. Uwolnienie umysu od
nienawici to wielki krok ku wyzdrowieniu. Mio jest potn si lecznicz.) To by jeden z tych
statecznych, wyfraczonych duchownych prezbiteriaskich. Nie chciaem go zna, ale to bya moja wina.
Naprawd by w porzdku. Przesiedziaem niecierpliwie piewy i zbirk na tac. Potem pastor odczyta
Ewangeli, a jego kazanie byo oparte na myli: "Nie pomniejszaj wagi niczyjego dowiadczenia -jest
jego." Jak dugo bd y, nigdy nie zapomn tego kazania. Nauczyem si wwczas wanej XTSCZY- nie
pomniejsza niczyjego dowiadczenia, bo tylko ten, kto go dowiadczy i Bg znaj jego gboko i
szczero.
Pniej pokochaem tego pastora, ktry okaza si jednym z najwspanialszych i najszczerszych ludzi,
jakich kiedykolwiek znaem. Trudno okreli, w ktrym dokadnie momencie zaczo si moje nowe
ycie. Czy wwczas kiedy spotkaem Carla w barze? Czy kiedy szedem ulic, mijajc kolejne bary i
walczc ze sob? Czy na spotkaniu Anonimowych Alkoholikw? Czy w kociele? Nie wiem. Aleja,
ktry byem przez dwadziecia pi lat beznadziejnym alkoholikiem, nagle staem si trzewy. Sam nigdy
bym tego nie dokona, bo prbowaem tysic razy i nie udao mi si. Ale powierzyem si Najwyszej
Mocy i ona to sprawia."
Znaem narratora powyszej historii od wielu lat. Odkd sta si trzewy, musia stawi czoo wielu
trudnym problemom finansowym i innym. Ale nigdy nie osab. Gdy rozmawiam z nim, czuj si dziwnie
poruszony. Nie chodzi o to, co mwi ani jak mwi; wana jest sia emanujca z tego czowieka. Nie jest
nikim sawnym. Jest zwykym, ciko pracujcym komiwojaerem, ale Najwysza Moc jest w nim,
pynie przez niego, oddziauje na w jego ycie i przepywa na innych. Przepyna take na mnie.
Ten rozdzia nie ma by rozpraw o alkoholizmie, chocia posu si jeszcze jednym przykadem
zwizanym z tym problemem. Przytaczam te dowiadczenia, by pokaza, e jeli istnieje Moc zdolna
wyprowadzi czowieka z alkoholizmu, ta sama Moc potrafi pomc kademu innemu czowiekowi
przezwyciy kady inny problem. Nie ma nic trudniejszego do pokonania ni alkoholizm. Moc, ktra
potrafi tego dokona, moe te pomc przezwyciy twoje kopoty, jakiekolwiek by one byy.
Chciabym opisa jeszcze jedno dowiadczenie. Relacjonuj to zdarzenie, by jeszcze raz podkreli, e
istnieje Moc, ktr mona stosowa, czerpa z niej, posugiwa si ni, a ktra w tajemniczy lecz
niechybny sposb daje niezwyke zwycistwa tym, ktrzy okazuj wiar.
Pewnego wieczoru w hotelu Roanoke w miecie Roanoke w Virginii pewien czowiek, ktry pniej
zosta moim dobrym przyjacielem, opowiedzia mi nastpujc histori. Dwa lata wczeniej czyta moj
ksik "yj pewnie". W owym czasie by uwaany - przez siebie samego i przez innych - za zupenie
beznadziejnego alkoholika. Prowadzi interesy w jednym z miast w Virginii, a by tak uzdolniony, e
pomimo alkoholizmu radzi sobie z tym nie najgorzej. Nie by jednak zdolny do jakiejkolwiek kontroli
nad swoim piciem i byo jasne, e ulega stopniowej degeneracji.
Po lekturze wspomnianej wyej ksiki wbi sobie do gowy, e gdyby mg dosta si do Nowego
Jorku, zostaby uleczony. Wybra si do Nowego Jorku, ale kiedy tam dotar, by kompletnie pijany.
Znajomy zawiz go do hotelu i zostawi. Czowiek ten odzyska jasno umysu na tyle, eby zadzwoni
na chopca hotelowego i powiedzie mu, e chce si dosta do szpitala Townes, sawnego zakadu dla
alkoholikw, kierowanego przez niezapomnianego p. Dr. Silkwortha, jednego z najwikszych
specjalistw w dziedzinie leczenia alkoholizmu.

Okradszy go ze stu czy wicej dolarw, ktre mia w kieszeniach, chopiec odwiz go do szpitala. Po
kilku dniach kuracji dr Silkworth przyszed do niego i powiedzia: "Charles, wydaje mi si, e zrobilimy
dla ciebie wszystko, co moglimy. Mam wraenie, e jeste zdrowy." Nie bya to normalna reakcja dr.
Silkwortha, i fakt, e postpi tak w tym przypadku, kae si domyla, e kierowaa nim rka
Najwyszej Mocy. Wci jeszcze saby, Charles skierowa si do centrum i dotar przed drzwi biura
przy kociele Marble Collegiate na Zachodniej 29 Ulicy. Tak si jednak zoyo, e by to dzie
ustawowo wolny od pracy i koci by zamknity (we wszystkie inne dni zawsze jest otwarty). Charles
przystan, wahajc si. Mia nadziej, e wejdzie do kocioa i si pomodli. Nie mg jednak wej i
zrobi co osobliwego. Wyj z portfela jedn ze swoich wizytwek i wrzuci j do otworu na listy w
drzwiach.
W chwili, gdy to zrobi, ogarn go ogromny spokj. Dozna niesamowitego uczucia wyzwolenia. Opar
gow o drzwi i paka jak dziecko, ale wiedzia, e jest wolny, e zasza w nim niezwyka zmiana. O sile
tej przemiany wiadczy fakt, e od tamtej chwili nie byo odwrotu. Od owego momentu Charles yje w
cakowitej trzewoci.
Na zdarzenie to zoyo si kilka interesujcych momentw. Po pierwsze, dr Silkworth wypisa go ze
szpitala w momencie najwaciwszym ze wzgldw psychologicznych, duchowych, a nawet, mona rzec,
nadprzyrodzonych, co dowodzi, e i nim kierowaa opatrzno Boa.
Kiedy Charles opowiada mi t histori dwa lata pniej w hotelu Roanoke, miaem uczucie jakbym j
ju sysza ze wszystkimi szczegami. Ale nigdy przedtem mi jej nie opowiada. Wczeniej w ogle z
nim nie rozmawiaem. Przyszo mi do gowy, e, by moe, opisa j w licie do mnie, ale powiedzia, e
nigdy do mnie nie pisa. Zapytaem go jeszcze, czy nie opowiedzia tej historii ktremu z moich
sekretarzy, wsppracownikw, czy jakiejkolwiek innej osobie, ktra moga mija powtrzy, ale
twierdzi, e nigdy nie opowiada tej historii nikomu prcz swojej ony, a j take dopiero co poznaem.
Wydaje si, e zdarzenie to zostao "przekazane" do mojej podwiadomoci wtedy, kiedy si wydarzyo i
teraz "pamitaem" je. Dlaczego wrzuci wizytwk w otwr na listy? Moe w ten sposb chcia
symbolicznie zgosi si do swego duchowego domu, do Boga. Byo to symboliczne, teatralne odejcie
od klski i zwrcenie si ku Najwyszej Mocy, ktra natychmiast uwolnia go od niego samego i
uleczya. Zdarzenie to dowodzi, e tam, gdzie jest gbokie pragnienie, potna tsknota i szczere
zwrcenie si ku Mocy, zostanie ona udzielona. Opowiedziaem w tym rozdziale historie zwyciskich
dowiadcze rnych ludzi; kada z nich na swj sposb wskazuje na sta obecno i dostpno
odnawiajcej ycie Mocy, ktra nas przerasta, ale moe w nas mieszka. Twj problem nie musi mie nic
wsplnego z alkoholizmem, jednak fakt, e Najwysza Sia moe uleczy t najtrudniejsz ze wszystkich
chorob duchow, podkrela gwn prawd zawart w tym rozdziale i w caej ksice: e nie ma
takiego problemu, trudnoci czy poraki, ktrej by nie mona przezwyciy lub rozwiza wiar,
pozytywnym myleniem i modlitw do Boga. Metody te s proste i praktyczne. A Bg pomoe ci zawsze,
tak jak pomg autorowi poniszego listu:
"Szanowny Doktorze Peale, Kiedy mylimy o wszystkich wspaniaych rzeczach, jakie nam si zdarzyy,
odkd Pana poznalimy i zaczlimy chodzi do Marble Church, wydaje nam si, e to cud. Gdy
uprzytomnimy sobie, e sze lat temu, o tej samej porze roku byem doszcztnie spukany, z tysicem
dolarw dugw, i fizycznie wykoczony - nie miaem prawie adnych przyjaci, poniewa
naduywaem alkoholu - staje si jasne, e musimy si czasem uszczypn, by si upewni, czy nasze
szczcie nie jest snem.
Jak Panu dobrze wiadomo, sze lat temu alkohol nie stanowi mego jedynego problemu. Mwi Pan, e
byem jedn z najbardziej negatywnie usposobionych osb, jakie Pan kiedykolwiek widzia, ale to tylko
poowa prawdy. Zgaszaem nieustannie pretensje, krytykowaem wszystkich i wszystko, byem skonny
do rozdranienia, niecierpliwy, zadufany; musiaem by jedn z najbardziej nieznonych osb, jakie Pan
spotka we wszystkich swoich podrach.
Prosz nie myle, e przezwyciyem wszystkie te wady. Nie, nale do tych ludzi, ktrzy musz nad
sob pracowa dzie za dniem. Jednak stopniowo, starajc si postpowa zgodnie z Pana naukami, ucz
si panowa nad sob i by mniej krytyczny w stosunku do blinich. Czuj si jak wypuszczony z
wizienia. Nigdy nawet nie niem, e ycie moe by tak pene i wspaniae. Z powaaniem, Dick."

Zaczerpnij i ty z Najwyszej Mocy!

'te
Posowie
Skoczye czyta t ksik. Co w niej znalaze?
Po prostu zestaw praktycznych, skutecznych metod prowadzenia udanego ycia. Otrzymae recept
zoon z wiary i praktyki, ktra powinna ci pomc odnie zwycistwo nad kad przeszkod.
Przywoaem przykady ludzi, ktrzy uwierzyli i stosowali proponowane tu techniki. Opowiedziaem o
nich po to, by przekona ci, e poprzez te same metody i ty moesz osign te same rezultaty. Jednak
samo czytanie nie wystarczy. Teraz, prosz, wr po kolei do kadej z opisanych w tej ksice technik i
wicz j wytrwale, a uzyskasz podane wyniki. Napisaem t ksik powodowany szczerym
pragnieniem, eby ci pomc. Bd bardzo szczliwy, jeli si dowiem, e ksika rzeczywicie ci
pomoga. Mam bezwzgldn ufno i wiar w zasady i metody przedstawione w tej ksice. Zostay
przetestowane w laboratorium duchowego dowiadczenia i praktycznych realizacji. Dziaaj, jeli sieje
stosuje pilnie i z przekonaniem.
Moemy si nigdy nie spotka osobicie, ale spotkalimy si w tej ksice. Jestemy duchowymi
przyjacimi. Modl si za ciebie. Bg ci pomoe - wic wierz i yj udanym yciem.
rp
Norman Vincent Peale