European Parliament elections:

Vision of unity for the EU, cultural diversity and Euro-Turks

Bart Staes (MEP)

Gwendolyn Rutten (Head of Cabinet)
Isabelle Durant (Senator)
Louis Michel (European Commissioner)
Saïd El Khadraoui (MEP)
Véronique de Keyser (MEP)

3 June 2009

Istanbul Centre in Brussels

UETD Brussels n.g.o.

Avenue Louise 453/9

B-1050 Brussels
www.uetd-brussels.eu
info@uetd-brussels.eu
Page 2 sur 14
 ADHESION DE LA TURQUIE A L’UE
COMPARATIF DES PROGRAMMES POLITIQUES FRANCOPHONES EN 2009

http://www.lecdh.be/sites/default/files/images/Programme-Europe.pdf

Faire l’Europe, avec quels objectifs et avec qui ?

Le cdH propose :

Programme cdH 2009 - Programme • confirmer la vocation européenne des Balkans (Croatie, Bosnie, Serbie, Monténégro,
Europe - pp. 32-33 Ancienne République yougoslave de Macédoine, Albanie) ;

• rappeler qu’élargissement et approfondissement vont de pair ;

• insister, à l’égard de la Turquie et de l’Ukraine, sur le respect des critères d’adhésion

(État de droit, droits humains, économie ouverte, respect de l’acquis communautaire).

En cas d’échec des négociations, proposer un accord d’association privilégié.

http://web4.ecolo.be/IMG/pdf/Livre_VI_-_Pour_une_societe_planetaire.pdf

Assumer les élargissements de l’UE

Programme Ecolo 2009 - Livre VI «
Pour une société planétaire » - Ecolo, comme le Parti Vert européen, est favorable à l'admission des pays Balkans et
Chapitre 1 « Europe » - pp. 23-24 de la Turquie au sein de l'Union européenne.

Cette admission est conditionnée par le respect des critères dits de "Copenhague".
Nous insistons en particulier sur le respect des droits de l'homme, des droits des

Page 3 sur 14

Programme MR 2009 - Programme
Europe - p. 32
minorités, des libertés publiques, de la justice et de l'impartialité de l'état de droit.
La situation de Chypre sera réglée préalablement à l'entrée de la Turquie dans l'Union.
Les futures adhésions pour qu'elles réussissent et qu'elles renforcent l'Union
supposent au minimum la mise en œuvre du Traité de Lisbonne.
Eu égard à la possibilité d’élargir le projet européen à d’autres Etats encore, Ecolo
estime cependant nécessaire la tenue d’un débat public à l’échelle européenne sur les
frontières de l’Union européenne et sur la nature de son projet.
De manière générale, il faut aussi que les Gouvernements nationaux prennent leurs
responsabilités par rapport aux élargissements récents et à venir : un
accompagnement financier et solidaire important doit être proposé afin de réussir au
mieux l’intégration des nouveaux et futurs membres et d’éviter des déséquilibres au
sein même de l’Union. En ce sens, la tendance actuelle de diminuer la contribution des
Gouvernements nationaux est insensée. C’est pourquoi nous pensons qu’un budget
européen rehaussé et nourri de ressources propres est indispensable au bon
fonctionnement de l’UE et à la réalisation de ses objectifs.
http://www.reinventons.be/programmeEU.pdf
De l’énergie pour… Une vraie communauté de citoyens, ouverte, humaniste et tolérante
Lors de ses deux derniers élargissements, l’Union européenne a accueilli douze pays
d’Europe centrale et orientale et de la Méditerranée, d’abord en 2004 (Chypre,
Estonie, Hongrie, Lettonie, Lituanie, Malte, Pologne, République tchèque, Slovaquie et
Slovénie), puis en 2007 (Bulgarie et Roumanie). Elle est aujourd’hui, après cinq
élargissements, composée de 27 Etats membres. Ce processus n’est pas achevé
puisque de nouvelles négociations se sont ouvertes dès 2005 avec la Turquie et la
Croatie et que d’autres pays continuent à manifester leur intérêt pour un avenir
commun au sein de l’Union européenne.
Page 4 sur 14
Chaque élargissement constitue un défi pour l’Union européenne : il ne signifie pas
seulement agrandir le champ de la libre concurrence et de la libre circulation. Il étend
également l’espace de paix, de liberté, de stabilité que le Traité de Rome a initié il y a
un peu plus de cinquante ans.

L’élargissement a souvent provoqué un sentiment de crainte auprès des citoyens

européens. Peur des délocalisations, des bas salaires, des mauvaises conditions de
travail et de l’accroissement de l’immigration. Bien que compréhensibles, ces craintes,
avec le temps, se sont révélées injustifiées : l’élargissement bénéficie à tous, anciens et
nouveaux Etats membres.

Dans les nouveaux Etats membres, les citoyens voient notamment leur niveau de vie
s’élever et bénéficier d’un accès à un éventail plus large de possibilité d’emploi que ce
soit dans leur pays ou dans d’autres Etats membres. L’élargissement a contribué
également à la modernisation de l’économie des nouveaux adhérents (en les faisant
évoluer vers des économies de la connaissance axée sur les services) et à la
stabilisation de leurs institutions et de leur législation (concernant la règlementation
de la concurrence, des marchés de produits, etc.). Enfin, les nouveaux Etats membres
ont pu bénéficier d’investissements par l’intermédiaire de fonds structurels et de
cohésion de l’Union européenne, du transfert des connaissances et se voient offrir de
nouveaux débouchés à l’exportation.

Pour garantir que l’élargissement ne s’effectue pas au détriment de l’équilibre

économique et social européen, l’Union a imposé des efforts aux pays candidats en ce
qui concerne la libéralisation des secteurs économiques et agricoles; la réforme de la
justice et de la police; la lutte contre la corruption; la lutte contre la criminalité
organisée, le trafic de stupéfiants et la traite des femmes; le respect des droits des
minorités; ou la protection de l’environnement, en particulier la gestion des déchets.
Pour faire partie de l’UE, les pays candidats doivent se conformer aux principes de
liberté, de démocratie, de respect des droits de l’homme et des libertés fondamentales
ainsi que de l’État de droit. Ils doivent également remplir les conditions économiques
et politiques connues sous le nom de “critères de Copenhague” selon lesquels un pays
candidat doit être une démocratie stable, respectueuse des droits de l’homme, de la
règle de droit et de la protection des minorités; être doté d’une économie de marché
effective; et adopter les règles, normes et politiques communes qui constituent le

Page 5 sur 14

Programme PS 2009 – Programme
Union européenne – pp. 45-46
corps législatif de l’Union européenne. Les chefs d’Etat et de Gouvernements de
l’Union européenne ont convenu lors d’un sommet en juin 2006 que les prochains
élargissements tiendront compte de la capacité d’absorption de l’Union : sa faculté
d’accueillir de nouveaux membres à un moment donné ou dans une période donnée,
sans mettre en péril les objectifs politiques établis par les traités.
Pour le MR, tout élargissement de l’UE est un projet politique, la perspective
d’adhésion étant de nature à stabiliser et démocratiser le continent européen. Tous les
Etats candidats à l’adhésion doivent être traités de façon équitable : dès l’instant où ils
respectent les critères démocratiques, économiques, politiques et juridiques posés à
leur adhésion, celle-ci doit leur être reconnue.
http://www.ps.be/_iusr/programmepsunioneuropeenneelections2009.pdf
L’élargissement, jusqu’où ?
La stratégie d’élargissement est un sujet éminemment politique, dominée aujourd’hui
par des questions de sécurité et notamment de sécurité énergétique. Il faut rappeler
que l’Europe a tout à gagner d’une stabilisation de son environnement et de la
garantie de ses approvisionnements énergétiques. L’accueil aux pays des Balkans, pour
autant qu’ils satisfassent aux critères de Copenhague (relatifs à la préparation
économique et administrative d’une part et au respect des conditions de démocratie
et d’Etat de droit d’autre part) et aux exigences du Tribunal Pénal International répond
largement à un souci de stabilité de l’environnement immédiat de l’Europe.
Mais les citoyens, souvent loin des considérations géo sécuritaires, craignent parfois un
laxisme dans les admissions et un déséquilibre interne suite à un élargissement trop
rapide de l’Europe. Ils ont raison.
C’est pourquoi le PS insiste :
• sur le respect absolu des critères de Copenhague ;
Page 6 sur 14
• sur la capacité d’intégration de l’Union européenne, autant dans sa dimension
institutionnelle (permettre le fonctionnement efficace et démocratique de l’Union
européenne) que du point de vue économique et social, pour que la politique de
cohésion sociale soit maintenue avec de nouveaux arrivants et que le modèle social
européen n’ait donc pas à en souffrir ;

• le refus de tout rejet d’une candidature à l’Union Européenne qui serait fondé sur
des considérations culturelles ou religieuses.

Page 7 sur 14
 DE TOETREDING VAN TURKIJE TOT DE EU
VERGELIJKING VAN DE VLAAMSE POLITIEKE PROGRAMMA’S IN 2009
CD&V Programma 2009 - Europees
Programma - p. 11
http://www.cdenv.be/sites/cdenv/files/u14451/cdenv-europees-
verkiezingsprogramma-2009.pdf
Vertrouwen verdienen: naar meer democratische en efficiënte Europese instellingen
In het licht van de roeping van Europa als “global actor” is ook de uitbreiding van de
Europese Unie een belangrijk beleidsvraagstuk. Uitbreiding kan de Unie als “global
actor” versterken, op voorwaarde dat de integratiecapaciteit en de besluitvaardigheid
er niet onder lijden. CD&V is van oordeel dat geen verdere uitbreiding mogelijk is
zonder voorafgaande en toereikende hervormingen van de Europese instellingen, en
dus geen enkel nieuw land nog kan toetreden voordat het verdrag van Lissabon in
werking getreden is. CD&V is van oordeel dat nieuwe lidstaten slechts toegelaten
kunnen worden wanneer zij volledig voldoen aan alle gestelde voorwaarden, meer
bepaald de klassieke politieke en economische criteria en de verplichtingen op gebied
van wetgeving die verbonden zijn aan het EU-lidmaatschap, maar ook – zoals de
Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement reeds hebben
aangegeven – de integratiecapaciteit van de Europese Unie. CD&V is van oordeel dat
naast de efficiëntie van de besluitvorming, de interne samenhang en de financiële
draagkracht ook het maatschappelijk draagvlak bepalend is voor de
integratiecapaciteit van de Unie. Bovendien moet met de integratiecapaciteit van de
Unie in de toekomst reeds zoveel mogelijk rekening worden gehouden bij het al dan
niet toekennen van het statuut van kandidaat-lidstaat.
Page 8 sur 14

Groen! Programma 2009 – Europees
Programma – pp. 50-51
http://www.groen.be/uploads/programma/09/Europees_Programma.pdf
Uitbreiding en nabuurschap
De EU houdt zich aan de belofte dat Turkije en de landen van de Westelijke Balkan
mogen toetreden als zij aan de toetredingsvoorwaarden voldoen. Zij legt geen extra
eisen op, maar beloont hervormingsstappen met tastbare voordelen, zoals soepeler
visumverlening.
Ook Noorwegen, Zwitserland en IJsland mogen desgewenst EU-lid worden.
We willen dat de EU zich door een actieve diplomatie inzet voor de hereniging van
Cyprus. De EU zou in het bijzonder de civiele samenleving moeten ondersteunen.
In het kader van haar Nabuurschapsbeleid:
* stelt de EU hulp en handelsvoordelen nadrukkelijker afhankelijk van verbetering van
mensenrechten en democratie in de buurlanden;
* versoepelt zij de visumverlening, met name aan studenten, kunstenaars en
vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties;
* vergroot de EU haar inspanningen voor de oplossing van conflicten, zoals die op de
Kaukasus, en voor versterking van de samenwerking tussen buurlanden;
* praat zij niet alleen met regeringen, maar ook met maatschappelijke organisaties en
oppositiepartijen, inclusief vertegenwoordigers van de politieke islam.
Page 9 sur 14

LDD Programma 2009 - Europees
Programma - pp. 15-19
http://www3.lijstdedecker.com/docs/LDD_EUROPEES_PROGRAMMA.pdf
Grenzen van Europa
De uitbreidingen hebben de EU tot de grootste economische markt van de wereld
gemaakt en stabiliteit en democratie in voormalige dictaturen gebracht. Die
uitbreiding was nodig voor de eenwording van het Europese continent. Zij was
historisch want de scheiding tussen Oost- en West-Europa was kunstmatig, opgelegd
door het communisme. Maar uitbreiding van 15 naar 27 lidstaten was een grote
sprong. Daarom heeft de EU nu tijd nodig dit te absorberen omdat zij binnen Europa
een grote welvaartskloof moet overbruggen. Een volgende uitbreidingsronde is
daarom niet gewenst. Alleen kandidaat-lidstaten die nu reeds aan de
toetredingsvoorwaarden voldoen vormen daar mogelijk een uitzondering op. Voor de
rest moeten wij nu een pas op de plaats en de EU in de huidige samenstelling
consolideren en verdiepen. De EU zit nu op de grens van haar vermogen tot cohesie en
besluitvorming. Wij mogen geen risico nemen met sprongen in het duister onder het
mom van voluntarisme want dit is het enige Europa dat we hebben. Er is geen plan-B.
Sommigen noemen het ‘consolideren’ een gebrek aan visie. Wie te veel visioenen ziet,
komt terecht bij de psychiater. Gezond verstand is vereist. Consolidering is al moeilijk
genoeg. Als een land eenmaal lid is, wordt het makkelijk een dwarsligger, zoals Polen
geregeld demonstreert. Bovendien blijkt het moeilijk corrigerend op te treden en is de
wil om problemen als corruptie aan te pakken vaak gering, zoals Roemenie en Bulgarije
tonen. EU-uitbreiding vereist brede steun in de maatschappij. Nooit mag het draagvlak
voor het Europese project in gevaar worden gebracht door visioenen van
voluntaristen.
Verder zou er voor een exit-strategie moeten zijn voor landen die wensen uit de
Europese Unie te stappen. Doch, net zoals de instapprocedure zou ook die strategie
over verscheidene jaren moeten verlopen, dit om tegen te gaan dat opeenvolgende
regeringen voortdurend uit en in de unie stappen.
Een bijzondere positie neemt Turkije in. De oorzaak is dat de Europese Gemeeschap in
1963 een associatieakkoord sloot met Turkije waarin volledige toetreding tot Europa in
Page 10 sur 14
het vooruitzicht werd gesteld. In 1963 was Europa enkel een gemeenschappelijk markt
in wording en tijdens de jaren tachtig heeft de toenmalige voorzitter van de Europese
Commissie, Jacques Delors, veel onderdelen van de interne markt gerealiseerd. In 1995
trad Turkije toe tot de Europese interne markt, wat betreft het vrij verkeer van
goederen. Intussen was de Europese Gemeenschap de Europese Unie geworden dat
veel meer was dan enkel een interne markt. De EU was een politieke entiteit
geworden. In 1999 begonnen de toetredingsonderhandelingen tussen de EU en
Turkije.

Het toetredingsperspectief was zonder enige twijfel goed voor Turkije. Dat proces
heeft politieke en economische hervormingen gestimuleerd die kaderen in de
modernisering van de Turkse economie. Maar een aantal gebeurtenissen van de
laatste jaren laat zien dat Turkije eerder van Europa afdrijft dan dat er toenadering
plaatsheeft. Zo past een eventueel verbod van de regerende AK partij door het Turkse
Hof niet in een moderne democratie. Het is aan Turkije om te laten zien dat het zich
daadwerkelijk tot een democratische rechtsstaat ontwikkelt die alle Europese regels
overneemt. Denk daarbij aan de positie van de Koerden. Maar er zijn ook andere
ontwikkelingen. Onlangs riep de Turkse premier Erdogan in Keulen Duitsers van Turkse
origine op om niet te ‘assimileren’ in de Duitse samenleving. Hij noemde assimilatie
een ‘misdaad’. Maar Duitsland is een fatsoenlijk Europees land waarin burgers van
Turkse origine, in Duitsland geboren, zich het best assimileren in de Duitse
maatschappij. Dat verhoogt hun toekomstkansen, terwijl daarentegen afzondering
leidt tot een sociale apartheid. Die uitspraak roept vragen op over de intenties van de
Turkse toetreding.

LDD is geen voorstander van het Turkse lidmaatschap van de EU. De Europese Unie kan
toetreding van Turkije, over tien jaar een land met honderd miljoen inwoners en
potentieel de grootste lidstaat, niet absorberen. De EU zit nu al op de grens van het
absorptievermogen en Turkije zou een brug te ver zijn. Bovendien is Turkije een
relatief arm land en zou er binnen de EU een nog grotere welvaartskloof ontstaan.

Europees beleid inzake landbouw en regionaal beleid zouden met Turkije als
volwaardig lid uit hun voegen schieten. Turkije zou alleen kunnen toetreden als de EU
enkel een ‘gemeenschappelijk markt’ zou zijn, zoals het dat was in 1963. Maar dat is
het niet meer. De EU is een politieke entiteit. Met de toetreding van Turkije zou de EU

Page 11 sur 14
geen stabiliteit exporteren maar instabiliteit importeren. De EU zou
handelingsonbekwaam worden. De EU kan Turkije niet absorberen na alle
uitbreidingen van dit decennium. Indien Turkije zou toetreden, zouden ook de
Oekraine, Moldavie, Georgie en Wit-Rusland op de Europese deur tikken en zeggen:
‘wij ook’. De Italiaanse premier Silvio Berlusconi heeft zelfs geopperd dat Rusland lid
van de EU wordt, waarmee de Europese Unie zou grenzen aan Mongolie en Japan.
Dat kan niet en is totaal onrealistisch. Dit proces is het einde van Europese
eenwording. Erger zelfs: het maakt Europa tot een arm, achtergebleven en provinciaal
continent dat geen enkele rol speelt in de wereld. Inzake uitbreiding heeft Europa geen
nood aan bevlogenheid maar aan toegepast gezond verstand.

De EU moet Turkije een ‘strategisch partnerschap’ aanbieden waarin Turkije alle

economische en handelsvoordelen heeft zoals andere lidstaten, maar geen lid is van de
EU. Turkije is een bevoorrechte partner. Ten aanzien van andere landen of gebieden
die willen toetreden tot de EU, kan Europa vrijhandelszones aanbieden. Dit betekent
dat landen in Noord-Afrika, het Midden-Oosten, Oost-Europa en de Kaukasus een
beroep kunnen doen op vrijhandelsakkoorden die hen toegang geven tot de interne
markt van 500 miljoen consumenten, mits hun produkten voldoen aan de Europese
kwaliteitseisen. Ook moeten zij hun markten onderling openen. Dit heeft grote
voordelen. De EU exporteert Europese standaarden naar landen van die
vrijhandelszone, importeert produkten uit die zone maar Europese bedrijven krijgen
ook makkelijke toegang tot markten binnen die vrijhandelszone. Dit is een
socioeconomische impuls voor niet EU-lidstaten in de ruime vrijhandelszone, terwijl de
EU er een enorm afzetgebied bij krijgt. De vrijhandelszone is als het ware een
brandladder die men ver kan uitschuiven. Zo stimuleert Europa buurtregio’s zonder dat
het zelf handelingsonbekwaam wordt, wat het geval zou zijn als al de genoemde
landen zouden toetreden tot de EU.

De Europese elite is echter helemaal gefixeerd op het Turkse lidmaatschap en probeert

het door te drukken. Na verloop van jaren zullen Europese onderhandelaars het
resultaat op tafel leggen en zeggen dat Turkije lid kan worden. Het besluit tot
lidmaatschap wil de Europese elite nemen en petit comite. LDD is daar tegen. Als de
EU en Turkije zijn uitonderhandeld en de hoofdstukken worden afgesloten, dan is het
woord aan de burger. Toetreding van Turkije heeft dermate grote gevolgen dat
democratische legitimatie van die stap nodig is. Daarom moet er, zodra de

Page 12 sur 14
 onderhandelingen worden afgesloten, een referendum komen, zowel in de EU als in
Turkije. De Europese en Turkse burger moet het laatste woord hebben; niet de
Eurocraten. De EU kan een Europa-wijd referendum houden volgens het principe van
‘1 persoon, 1 stem’. Het referendum verloopt niet volgens instemming per lidstaat via
afzonderlijke referenda maar in een ‘algeheel Europees referendum’. Laat de Europese
en Turkse burger oordelen.

Besluit:

- LDD wil voorlopig geen uitbreiding van de EU, met een uitzondering voor Kroatie.
- LDD vindt het lidmaatschap van Turkije een brug te ver.
- LDD pleit na het einde van de onderhandelingen met Turkije met betrekking tot
toetreding voor een EU-wijd referendum over Turks lidmaatschap.
- LDD pleit voor een Vrijhandelszone ten aanzien van goederen met landen uit Noord-
Afrika, Oost-Europa, het Midden-Oosten en de Kaukasus. Hiermee ontstaat een ‘grote
economische ruimte’ waarin het concept van een gemeenschappelijke markt kan
groeien.
- LDD is voor een EU-macht voor het uitvoeren van vredestaken in het kader van de
VN.
- LDD pleit er ook voor dat de EU zijn verantwoordelijkheid neemt binnen de NAVO in
gevaarlijke missies.

http://www.uetd-
brussels.eu/upload/fichier/open_vld_programma_2009_europaturkije.pdf

Open Vld is een voorstander van een uitbreiding van de Europese Unie met Turkije.
Open Vld Programma 2009 - Europa moet namelijk haar woord houden. Bij de aanknoping van de
Europees Programma onderhanddelingen over een mogelijke toetreding van Turkije stelde de EU: De
Europese Unie is een betrouwbare gesprekspartner. We zijn niet Rusland dat om de
haverklap op afspraken terugkomt als het hen goed uitkomt. Die gesprekken mogen nu
dus niet abrupt worden afgebroken, het proces moet worden voortgezet.

Page 13 sur 14
 Bovendien blinken sommige partijen uit in intellectuele oneerlijkheid wanneer zij
verkondigen dat het “moslimland” Turkije geen plaats heeft in de EU. Waarvan hebben
we eigenlijk schrik? Er leven al miljoenen Turken binnen de grenzen van de Unie, en
bovendien is Turkije een lekenstaat naar Frans model (sinds 1921 – stichting van het
moderne Turkije door Atatürk met een duidelijke scheiding van Kerk en Staat). Er
wonen inderdaad moslims in Turkije, maar wat is daar het probleem mee? Is het soms
de bedoeling van de andere partijen om een homogeen christelijke unie te creëren?
Dat zou pas ingaan tegen de scheiding tussen Kerk en Staat, een liberaal grondprincipe.

Tot slot houdt Open Vld, als pro-Europese partij, onverkort vast aan de criteria van
Kopenhagen die in 1993 werden afgesproken om alle mogelijke toekomstige
toetredingen aan te toetsen. Dat betekent dus wel degelijk dat Turkije moet voldoen
aan alle economische criteria waaraan ook de andere kandidaat-lidstaten moeten
voldoen. En uiteraard moeten de mensenrechten absoluut gerespecteerd worden,
voor de toetreding van start kan gaan. Turkije heeft reeds bewezen dat het
vooruitgang boekt en verder wil blijven boeken op dit vlak, en toegegeven, dat gebeurt
met vallen en opstaan. Maar de EU noch Turkije mogen op dit ogenblik de rol lossen.

http://www.ledenbeheer-s-p-
a.be/bestanden/verkiezing2009/spa_europees_kiesprogramma09.pdf

Europa als partner voor vrede, veiligheid en ontwikkeling

sp.a Programma 2009 - Europees
We zijn voorstander van de onderhandelingsgesprekken die worden gevoerd met
Programma - p. 21
kandidaat lidstaat Turkije. Het perspectief van lidmaatschap vormt de motor voor het
hervormingsproces naar een moderne democratische staat. Uiteindelijke toetreding
kan enkel als er voldaan is aan de criteria van Kopenhagen. We hechten bijzonder
belang aan het respect voor de minderheden.

Page 14 sur 14