Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
ApoioCultural
CadastreseLoginRioGrande,02deDezembrode2014
Busca
PginaInicial
Sobre
Quemsomos
Publicidade
ConvnioseParcerias
ApoiadoresCulturais
Notcias
Nacional
Internacional
Legislao
Opinio
ViaInternet
Contexto
Almanaque
Expediente
ndiceGeraldeNotcias
Ensino
Jornadas
Simulados
Revista
RevistambitoJurdico
ndiceltimaedio
ConselhoEditorial
Normasdepublicao
Enviarartigos
Cadernos
Administrativo
Ambiental
Biodireito
Civil
Comercial
Constitucional
Consumidor
Crnicas
ECA
Eleitoral
EnsinoJurdico
Famlia
Filosofia
Internacional
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
1/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
InterneteInformtica
Marketing
Mercosul
Penal
Previdencirio
ProcessualCivil
ProcessualPenal
Resenhas
Sociologia
Trabalho
Tributrio
Outros
Servios
InDbio
Sugestesliterrias
Programasderdio
Guiadesoftware
Bibliotecadelinks
EnciclopdiaJurdica
Modelos
Peties
Contratos
Fluxogramas
Despachosesentenas
PrazosProcessuais
Concursos
ConcursosAbertos
Apostilas
Dicasdeportugus
Provasdeconcursos
CarreirasJurdicas
Buscas
GuiaForense
GuiaMundialdeFaculdades
BuscadeLegislao
BuscadeJurisprudncia
BuscaCEPs
Contato
Vocestaqui:
PginaInicial
Revista
RevistambitoJurdico
Constitucional
Constitucional
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaea
proibiodoretrocesso
CarlosRomeuSallesCorra
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
2/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
1INTRODUO
Adeciso83165DC,proferidaem21dejaneirode1984peloConselhoConstitucionaldaFrana,constituia
primeiraconcretizaojurisprudencialdoprincpiodaproibiodoretrocessosocial(effetcliquet),assegurador
deumaimpulsoprogressivadosdireitoshumanos.
Oestudodessejulgado,metadopresenteartigo,degranderelevnciaparaaregulamentaodasatuais
relaesdetrabalho,umavezquetambmaestassedeveaplicaroreferidoprincpio.Esteainda,noentanto,
PoucodifundidonoBrasil,emespecialnasearatrabalhista(MEIRELESMEIRELES,2009,p.82),oque
evidenciaaatualidadedotema.
Abrevepesquisapropostaserindireta(bibliogrficaedocumental),qualitativaeseguiromtodohipottico
dedutivo.
2ADECISO83165DCEAPROIBIODORETROCESSOSOCIAL
2.1FUNDAMENTAODADECISO83165DC
ADeciso83165DC,dorgomximofrancsemmatriaconstitucional,proferidaemcontrolepreventivo,
declarouinconstitucionaisdispositivosdafuturalei8452,de1984,adotandoaseguintefundamentao(grifos
acrescidos):
Sobreaalneaprimeiradoartigo68daleiquerevogaaleide12denovembrode1968sobreasdiretrizesdo
ensinosuperior:
41.Considerandoqueoartigo68,alneaprimeira,daleiemanlisepeloConselhoConstitucionaloseguinte:
Estaleirevogaalein68978de12denovembrode1968acercadasdiretrizesdoensinosuperior,exceo
dosartigos46a62,bemcomotodasasdisposiesquelhesocontrrias[leinova],ressalvadasas
disposiesregulamentares,quepermaneceroemvigoratsuasubstituiopelaaplicaodosparmetrosda
presentelei.
42.Considerandoque,searevogaodedispositivosdaantigaleicontrriossdisposiesdanovalei,bem
comoamanutenoemvigordasregrasantigasatasuasubstituioporumanovaregulamentao,noexige
censurasdopontodevistadesuaconformidadeConstituio,poroutroladoarevogaototaldaleide
diretrizesde12denovembrode1968,emquecertasdisposiesconferiamaosprofessoresgarantiasconformes
sexignciasconstitucionais,quenososubstitudasnapresenteleiporgarantiasequivalentes,no
conformeaConstituio[1](...).
Assim,comeavaasurgirem1984,tambmnaaplicaododireito,enoapenasnadoutrina,lastroparao
princpiodaproibiodoretrocessosocial,quepodesersucintamentedefinidocomoaimpossibilidadedeque
novaregulaojurdicavenhaasuprimirdireitosfundamentaisanteriormenteconquistadospelohomem,aqui
inclusososdireitossociais,semequivalentecompensao.
Asnormasqueregulamasrelaesjurdicas,inclusiveasdetrabalholatosensu,passam,assim,aservistas
comofrutodeumaperfeioamentoconstanteeirreversveldasociedade.
aideiadeprogressosocial,emltimainstncia,que,embasandoaDeciso83165DC,tambmsefortaleceu
nosordenamentosjurdicos,apartirdaprolaodessedecisum.Aformulaohodiernadessaidiaincluiquea
direoemqueandaasociedade,nosendodefinidapornenhumparmetrometafsicooujusnatural,tambm
noestcondicionadaaumsistemapositivonicodeevoluo.balizada,naverdade,pelaprocurados
valoressociaisfundamentaisforjadospormeiodomovimentohistrico,comoaquelespresentesnaDeclarao
UniversaldosDireitosHumanosde1948enaDeclaraodosDireitosdoHomemedoCidadode1789.
2.2JURISPRUDNCIAINFLUENCIADAPELADECISO83165DC
ADeciso83165DCgerouumprecedenteaserseguidopelajurisprudncia.OTribunalConstitucionalde
Portugal,emseuacrdo509/02,adotouexpressamenteoentendimentodoConselhofrancs,eacrescentouque
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
3/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
Aquestodaproibiodoretrocessonosecolocar,emtese,apenasnoqueserefereaosdireitossociais,
mastambmnoquechamadedomniodasliberdadesfundamentais,oquecorroboraaposiodequeo
referidoprincpioproduzefeitosnosdireitosdostrabalhadores,decunhosocial.
aindaparca,noentanto,amanifestaodoSupremoTribunalFederalbrasileiroacercadoassunto,podendo
sercitadosvotosdosMinistrosCarlosAyresBritto(ADI3104eRE351750),CarmenLcia(ADI3104)e
CelsodeMello(MS24875eADI3128).
possvelencontrarjurisprudnciarelacionadadeTribunaisnoconstitucionaiseJuzossingulares,em
especialdaJustiadoTrabalhonacional,aexemplodoTribunalSuperiordoTrabalho(RR543.056,RMA
812.134eoutros)edoTribunalRegionaldoTrabalhoda5Regio(00825200600305000RO,012662007
51105001RO,dentreoutros).
2.3DOUTRINAINFLUENCIADAPELADECISO83165DC
Adoutrinaestrangeiraeabrasileira,emgrandemedida,vmseguindoaorientaocriadapelaDeciso83165
DC.Orespectivoentendimentoencontrainseronoatualparadigmaestatal,nostermosdeCanotilho(2007,p.
338):
Oprincpiodademocraciaeconmicaesocialapontaparaaproibioderetrocessosocial.Aideiaaqui
expressatambmtemsidodesignadacomoproibiodecontrarevoluosocialoudaevoluo
reaccionria.Comistoquerdizersequeosdireitossociaiseeconmicos(ex.:direitodostrabalhadores,direito
assistncia,direitoeducao),umavezobtidoumdeterminadograuderealizao,passamaconstituir,
simultaneamente,umagarantiainstitucionaleumdireitosubjectivo.Aproibioderetrocessosocialnada
podefazercontraasrecessesecriseseconmica(reversibilidadefctica),masoprincpioemanliselimitaa
reversibilidadedosdireitosadquiridos(ex.:seguranasocial,subsdiodedesemprego,prestaesdesade),em
claraviolaodoprincpiodaprotecodaconfianaedaseguranadoscidadosnombitoeconmico,social
ecultural,edoncleoessencialdaexistnciamnimainerenteaorespeitopeladignidadedapessoahumana.O
reconhecimentodestaprotecodedireitosprestacionaisdepropriedade,subjectivamenteadquiridos,
constituiumlimitejurdicodolegisladore,aomesmotempo,umaobrigaodeprossecuodeumapoltica
congruentecomosdireitosconcretoseasexpectativassubjectivamentealiceradas.Aviolaodoncleo
essencialefectivadojustificarasanodeinconstitucionalidaderelativamenteanormasmanifestamente
aniquiladorasdachamadajustiasocial.[...]Aliberdadedeconformaodolegisladornasleissociaisnunca
podeafirmarsesemreservas,poisestsempresujeitaaoprincpiodaproibiodediscriminaessociaise
polticasantisociais.AseventuaismodificaesdestasleisdevemobservarosprincpiosdoEstadodedireito
vinculativosdaactividadelegislativaeoncleoessencialdosdireitossociais.Aseventuaismodificaesdestas
leisdevemobservarosprincpiosdoEstadodedireitovinculativosdaactividadelegislativaeoncleo
essencialdosdireitossociais.Oprincpiodaproibioderetrocessosocialpodeformularseassim:oncleo
essencialdosdireitossociaisjrealizadoeefectivadoatravsdemedidaslegislativas(leidaseguranasocial,
leidosubsdiodedesemprego,leidoserviodesade)deveconsiderarseconstitucionalmentegarantido,
sendoinconstitucionaisquaisquermedidasestaduaisque,semacriaodeoutrosesquemasalternativosou
compensatrios,setraduzam,naprtica,numaanulao,revogaoouaniquilaopuraesimplesdesse
ncleoessencial.[...].Aliberdadedeconformaodolegisladoreinerenteautoreversibilidadetmcomolimite
oncleoessencialjrealizado.
Pelaaplicabilidadedoeffetcliquetsrelaesdetrabalho,podemsercitados,nadoutrina,Barroso(2008),De
Conto(2008),ePiovesan(2009).IngoWolfgandSarlet(2009b),quesegueamesmalinha,dizqueadignidade
dapessoahumanafazpartedomnimoexistencialeprincpionormativoqueatraiocontedodosdireitos
fundamentaisepressupeaproteodosdireitosemtodasasdimenses.Dessaforma,aindaquesemodifiquea
estruturasocial,osdireitoshumanosevaloressociaisdotrabalhoseriamabsolutos.
2.4LEGISLAORELACIONADADECISO83165DC
2.4.1LEGISLAOANTERIORDECISO
MuitoemboraaDeciso83165DCtenharepresentadoumdivisordeguas,porconcretizarpelaprimeiravez
oeffetcliquet,sendoseguidaporinmerosintrpretesdodireito,suaessncianodeixoudeserinfluenciada
porlegislaoanterior.
Podemsercitadas,comoexemplos,aDeclaraodosDireitosdoHomemedoCidadode1789,frutoda
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
4/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
RevoluoFrancesaedeorientaonitidamenteantropocentrista,eaDeclaraoUniversaldosDireitos
Humanosde1948,proclamadapelaAssembliaGeraldasNaesUnidas,em1948,logoapsaSegunda
GuerraMundial.
Esteltimodiploma,emseuprembulo,registraqueospovosdasNaesUnidas,dentreosquaisoBrasil,
decidirampromoveroprogressosocialemelhorescondiesdevidaemumaliberdademaisampla.
TambmanteriorDecisoemcomento,apesarnopoderserapontadocomosuainfluncia,oPactodeSo
JosdaCostaRica,de1969,promulgadonoBrasilpormeiodoDecreto678/92,prevemseuart.26o
desenvolvimentoprogressivodosdireitoseconmicos,sociaiseculturais,nosseguintestermos:
OsEstadospartescomprometemseaadotarasprovidncias,tantonombitointerno,comomediante
cooperaointernacional,especialmenteeconmicaetcnica,afimdeconseguirprogressivamenteaplena
efetividadedosdireitosquedecorremdasnormaseconmicas,sociaisesobreeducao,cinciaecultura,
constantesdaCartadaOrganizaodosEstadosAmericanos,reformadapeloProtocolodeBuenosAires,na
medidadosrecursosdisponveis,porvialegislativaouporoutrosmeiosapropriados.
2.4.2ADECISO83165DCEACONSTITUIOFEDERALBRASILEIRA
UmasriededispositivosdaConstituioFederalBrasileirade1988,posterioremquatroanosDeciso83
165DC,adotamentendimentosemelhantequeleporestadifundido.
Ocaputdoart.7denossaCartaMagnaconfereaostrabalhadoresosdireitosarroladosnosincisosdomesmo
artigo,almdeoutrosquevisemmelhoriadesuacondiosocial,oqueevidenciaaadoodaidiade
progresso.Osdireitossociais,alis,soclusulasptreasdenossaatualConstituio,comorevelaamelhor
interpretaodeseuart.60,4,IV,oqualpreceituaqueNoserobjetodedeliberaoapropostadeemenda
tendenteaabolir[...]osdireitosegarantiasindividuais.
ACartadeOutubrotambmconsagraabuscapordesenvolvimentonacional(art.3,II),reduodas
desigualdadessociaiseregionais(art.3,III),progressodahumanidade(art.4,IX),eprogressivareduo
dasdisparidadesregionais(art.198,3,II,referentesade).FicaclaraadisposiodaLeiMaiorbrasileira,
nosentidodebuscaroprogresso.Adiretrizdeproibiodoretrocesso,originalmentepresentenaDeciso83
165DC,dessemodo,encontraforatambmnainterpretaosistmicadotextoconstitucionalptrio.
Oprogressoideiadetalvalor,paraopovobrasileiroemespecial,queestconsagrada,comonotrio,no
lemainscritonabandeiranacional,smbolodaRepblicapordisposiodoart.13,1,denossaLeiMaior.
3CONCLUSO
Parecetersidopossveldemonstrar,dentrodoslimitesdesteartigo,queaDeciso83165DC,queoConselho
ConstitucionaldaFranaproferiuem1984,temenormeimportnciaparaosatuaisordenamentosjurdicosque
seguemoparadigmademocrtico,garantistadosdireitosfundamentais.
Taldeciso,naverdade,alertouosoperadoresdodireito,pelaprimeiravezemumcasoconcreto,dequenose
podevoltaratrsnaconcretizaodaquelesvaloresmaioresbuscadospelossistemasnormativosdecadapovo.
Eessaverdadedeveserpontuadaaindamaisnasearatrabalhista,devidofragilidadeenecessidadedooperrio
mdio.
Referncias
BARROSO,LuisRoberto.AnovainterpretaoConstitucional:ponderao,direitosfundamentaiserelaes
privadas.3.ed.RiodeJaneiro:Renovar,2008.
______.Odireitoconstitucionaleaefetividadedesuasnormas.9.ed.RiodeJaneiro:Renovar,2009.
BRASIL.Constituio(1988).CLTSaraivaeConstituioFederal.36.ed.SoPaulo:Saraiva,2009.
______.SupremoTribunalFederal.AoDiretadeInconstitucionalidaden3.104.Requerente:Associao
NacionaldosMembrosdoMinistrioPblico.Requerido:CongressoNacional.Relatora:MinistraCrmen
Lcia.Braslia,26desetembrode2007.Disponvelem:
<http://www.stf.jus.br/portal/inteiroTeor/obterInteiroTeor.asp?numero=3104&classe=ADI>.Acessoem:14
mai.2010.
______.SupremoTribunalFederal.AoDiretadeInconstitucionalidaden3.128.Requerente:Associao
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
5/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
NacionaldosProcuradoresdaRepblica.Requerido:CongressoNacional.Relatora:MinistraEllenGracie.
Braslia,18deagostode2004.Disponvelem:<http://www.stf.jus.br/portal/inteiroTeor/obterInteiroTeor.asp?
numero=3128&classe=ADI>.Acessoem:14mai.2010.
______.SupremoTribunalFederal.MandadodeSeguranan24.875.Impetrantes:DjaciAlvesFalcoe
Outros.Impetrado:PresidentedoSupremoTribunalFederal.Relator:MinistroSeplvedaPertence.Braslia,11
demaiode2006.Disponvelem:<http://www.stf.jus.br/portal/inteiroTeor/obterInteiroTeor.asp?
numero=24875&classe=MS>.Acessoem:14mai.2010.
______.SupremoTribunalFederal.RecursoExtraordinrion351.750.Recorrente:VarigS/A.Recorrida:Ana
MariaCostaJardim.Relator:MinistroCarlosBritto.Braslia,17demarode2009.Disponvelem:
<http://www.stf.jus.br/portal/inteiroTeor/obterInteiroTeor.asp?numero=351750&classe=RE>.Acessoem:14
mai.2010.
______.TribunalRegionaldoTrabalhoda5Regio.RecursoOrdinrion00825200600305000.
Recorrente:VarigS/A.Recorrido:EliasGuidoPinheiro.Relator:DesembargadorCludioBrando.Salvador,
06desetembrode2009.Disponvelem:
<http://www.trt5.jus.br/consultaprocessos/modelo/consulta_documento_blob.asp?
v_id=AAAHzIABQAAAPcmAAK>.Acessoem:14mai.2010.
______.TribunalRegionaldoTrabalhoda5Regio.RecursoOrdinrion01266200751105001.
Recorrentes:VeracelCeluloseS/AeDiltonVieiraRodriguesFilho.Recorridos:osmesmos.Relator:
DesembargadorEdiltonMeireles.Salvador,13denovembrode2008.Disponvelem:
<http://www.trt5.jus.br/consultaprocessos/modelo/consulta_documento_blob.asp?
v_id=AAAHzIABIAAAoemAAF>.Acessoem:14mai.2010.
______.TribunalSuperiordoTrabalho.RecursodeRevistan543.056.Recorrente:PaesMendonaS/A.
Recorridos:FranciscoFernandoEliasdaSilvaeOutro.Relator:JuizConvocadoJooAmlcarPavan.Braslia,
12dedezembrode2001.Disponvelem:<https://aplicacao.tst.jus.br/consultaunificada2/inteiroTeor.do?
action=printInteiroTeor&format=rtf&numeroFormatado=RR%20
%20543056/1999.2&base=acordao&rowid=AAAdFEAD/AAAKUTAAD&query=543.056>.Acessoem:14
mai.2010.
______.TribunalSuperiordoTrabalho.RecursoemMatriaAdministrativan812.134.Recorrentes:
AssociaodosMagistradosdaJustiadoTrabalhoda1RegioeOutros.Recorrido:TribunalRegionaldo
Trabalhoda1Regio.Relator:MinistroRiderdeBrito.Braslia,22deagostode2002.Disponvelem:
<https://aplicacao.tst.jus.br/consultaunificada2/inteiroTeor.do?
action=printInteiroTeor&format=rtf&numeroFormatado=RMA%20%20812
134/2001.2&base=acordao&rowid=AAAdFEAD8AAAQcVAAP&query=812.134>.Acessoem:14mai.2010.
CANOTILHO,JoaquimJosGomes.Direitoconstitucionaleteoriadaconstituio.7.ed.Coimbra:Almedina,
2007.
COMPARATO,FbioKonder.Aafirmaohistricadosdireitoshumanos.6a.ed.SoPaulo:Saraiva,2008.
DECONTO,Mrio.Oprincpiodaproibioderetrocessosocial.Umaanliseapartirdospressupostosda
hermenuticafilosfica.1.ed.PortoAlegre:LivrariadoAdvogado,2008.
DELGADO,MauricioGodinho.Cursodedireitodotrabalho.8.ed.SoPaulo:LTr,2009.
DERBLI,Felipe.OprincpiodaproibiodoretrocessosocialnaConstituiode1988.1.ed.RiodeJaneiro:
Renovar,2007.
FRANA.DeclaraodosDireitosdoHomemedoCidado.1789.Disponvelem:<http://www.ambafrance
br.org/france_bresil/spip.php?article425>.Acessoem:14mai.2010.
______.Conselhoconstitucional.Decison83165.Autores:JeanArthuiseOutros.Ru:ParlamentoFrancs.
20dejaneirode1984.Disponvelem:<http://www.conseilconstitutionnel.fr/conseil
constitutionnel/francais/lesdecisions/depuis1958/decisionspardate/1984/83165dc/decisionn83165dcdu
20janvier1984.8111.html>.Acessoem:14mai.2010.
LEITE,CarlosHenriqueBezerra.1.ed.Direitoeprocessodotrabalhonaperspectivadosdireitoshumanos.Rio
deJaneiro:Renovar,2003.
MARTINSFILHO,IvesGandradaSilva.OsdireitosfundamentaiseosdireitossociaisnaConstituiode1988
esuadefesa.RevistaJurdicaVirtual.Braslia,1999.Disponvelem:
<http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/revista/Rev_04/direitos_fundamentais.htm>.Acessoem:14mai.2010.
MEIRELES,AnaCristinaCostaMEIRELES,Edilton.1.ed.Aintangibilidadedosdireitostrabalhistas.So
Paulo:LTr,2009.
MEIRELES,Edilton.Princpiodonoretrocessosocialnodireitodotrabalho.RevistaSnteseTrabalhista,
PortoAlegre,v.15,n.179,p.5660,2004.
NASCIMENTO,AmauriMascaro.Princpiosdodireitodotrabalhoedireitosfundamentaisdotrabalhador.
RevistaLTr,SoPaulo,v.67.,n.08,p.903916,2003.
ORGANIZAODASNAESUNIDAS.DeclaraoUniversaldosDireitosHumanos.1948.Disponvel
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
6/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
em:<http://www.onubrasil.org.br/documentos_direitoshumanos.php>.Acessoem:14mai.2010.
ORGANIZAODOSESTADOSAMERICANOS.ConvenoAmericanasobreDireitosHumanos(Pactode
SoJosdaCostaRica).1969.Disponvelem:<http://www.planalto.gov.br/CCIVIL/decreto/1990
1994/anexo/and67892.pdf>.Acessoem:14mai.2010.
PLRODRIGUEZ,Amrico.Princpiosdedireitodotrabalho.3ed.SoPaulo:LTr,2004.
PORTUGAL.TribunalConstitucional.Acrdon509/02.Autor:PresidentedaRepblicaPortuguesa.Ru:
AssembliadaRepblicaPortuguesa.Relator:ConselheiroLusNunesdeAlmeida.Lisboa,19dedezembrode
2002.Disponvelem:<http://w3.tribunalconstitucional.pt/acordaos/acordaos02/501600/50902.htm>.Acesso
em:14mai.2010.
Sssekind,Arnaldo.Direitoconstitucionaldotrabalho.3.ed.RiodeJaneiro:Renovar,2004.
SARLET,IngoWolfgang.Aeficciadosdireitosfundamentais.10.ed.PortoAlegre:LivrariadoAdvogado,
2009.
______.DignidadedapessoahumanaedireitosfundamentaisnaConstituioFederalde1988.7.ed.Porto
Alegre:LivrariadoAdvogado,2009.
SUPIOT,Alain.TransformaesdotrabalhoefuturododireitodotrabalhonaEuropa.1.ed.Coimbra:Coimbra
Editora,2003.
Nota
[1]Traduolivredoautor.Nooriginal:Surl'alina1erdel'article68delaloiabrogeantlaloidu12
novembre1968d'orientationdel'enseignementsuprieur:41.Considrantquel'article68,alina1er,delaloi
soumisel'examenduConseilconstitutionnelestainsiconu:Laprsenteloiabrogelaloin68978du12
novembre1968d'orientationdel'enseignementsuprieurl'exceptiondesarticles4662,ainsiquetoutesles
dispositionsquiluisontcontraires,sousrservedesdispositionsrglementairesquirestentenvigueurjusqu'
leurremplacementparlesmesuresd'applicationdelaprsenteloi42.Considrantque,sil'abrogationdes
dispositionsdelaloianciennecontrairesauxdispositionsdelaloinouvelle,ainsiquelemaintienenvigueurde
larglementationanciennejusqu'sonremplacementparunerglementationnouvellen'appellentpas
d'observationsdupointdevuedeleurconformitlaConstitution,enrevanchel'abrogationtotaledelaloi
d'orientationdu12novembre1968dontcertainesdispositionsdonnaientauxenseignantsdesgaranties
conformesauxexigencesconstitutionnellesquin'ontpastremplacesdanslaprsenteloipardesgaranties
quivalentesn'estpasconformelaConstitution(...).
InformaesSobreoAutor
CarlosRomeuSallesCorra
MestreemDireitodoTrabalhoeEspecialistaemDireitoConstitucionaldoTrabalhopelaUniversidadeFederal
daBahia.AtuanaassessoriadeDesembargadordoTribunalRegionaldoTrabalhoda5Regio.
0Comentrios
InformaesBibliogrficas
CORRA,CarlosRomeuSalles.Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodo
retrocesso.In:mbitoJurdico,RioGrande,XV,n.101,jun2012.Disponvelem:<http://www.ambito
juridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9>.Acesso
emdez2014.
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
7/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
OmbitoJurdiconoseresponsabiliza,nemdeformaindividual,nemdeformasolidria,pelasopinies,
idiaseconceitosemitidosnostextos,porseremdeinteiraresponsabilidadedeseu(s)autor(es).
NaveguepelaRevista
RevistambitoJurdico
Cadernos
Edies
ConselhoEditorial
NormasdePublicao
EnviarArtigos
FiltrodeArtigos
Busca
Ano
Selecione
Ms
Selecione
InformaesBibliogrficas
CORRA,CarlosRomeuSalles.Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodo
retrocesso.In:mbitoJurdico,RioGrande,XV,n.101,jun2012.Disponvelem:<http://www.ambito
juridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9>.Acesso
emdez2014.
Social
FacebookTwitterLinkedInOrkutGoogle+
PginaInicial
Notcias
Nacional
Internacional
Legislao
Opinio
ViaInternet
Contexto
Almanaque
Expediente
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
8/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
ndiceGeraldeNotcias
Ensino
Jornadas
Simulados
Revista
RevistambitoJurdico
ndiceltimaEdio
Cadernos
Edies
ConselhoEditorial
NormasdePublicao
Enviarartigos
Servios
InDbio
SugestesLiterrias
ProgramasdeRdio
GuiadeSoftware
BibliotecadeLinks
EnciclopdiaJurdica
Modelos
Peties
Contratos
Fluxogramas
DespachoseSentenas
PrazosProcessuais
Concursos
ConcursosAbertos
Apostilas
DicasdePortugus
ProvasdeConcursos
CarreirasJurdicas
Busca
GuiaForense
GuiaMundialdeFaculdades
BuscadeLegislao
BuscadeJurisprudncia
BuscaCEPs
Sobre
Quemsomos
Publicidade
ConvnioseParcerias
ApoiadoresCulturais
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
9/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
CondiesdeUso
Cadastro
Login
Contato
19982014mbitoJurdicoOseuPortalJurdiconaInternet.Todososdireitosreservados.
ApoioCultural
ApoioCultural
ApoioCultural
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
10/11
02/12/2014
Adeciso83165DCdoConselhoConstitucionaldaFranaeaproibiodoretrocessoConstitucionalmbitoJurdico
A Obra do
Apto
Atrasou?
Procure Seu Direito
de Consumidor.
Advogados
Especialistas em
Imveis.
http://www.ambitojuridico.com.br/site/index.php/?n_link=revista_artigos_leitura&artigo_id=11843&revista_caderno=9
11/11