Sie sind auf Seite 1von 3

25/3/2016

Pgina/12::Psicologa::Vidasgrises

Imprimir | Regresaralanota
Psicologa | Jueves,25dejuliode2013

Abatimientosexistencialesenjvenes

Vidasgrises
Hayunamodalidadexistencialcadavezmsfrecuente:ladelasvidasgrises:
hombresymujeresjvenesqueestn,msquedeprimidos,abatidosy,sobretodo
sostienelaautora,sindisposicinaafrontarlointenso:laconstruccindelapropia
experienciaesreemplazadaporhacerloqueseestila.Y,sinohaymsremedioque
afrontarlointenso,puedendesbordarseencrisisdeangustia.
PorAnaMaraFernndez*
Hayciertasmodalidadesexistenciales,cadavezmsfrecuentesenla
consulta,quepodranllamarsevidasgrises.Setratadepersonas
jvenesysuelenexpresardistintasmodalidadesdeabatimiento,quees
importantedistinguirdelasdepresiones.Hombresomujeres,muchas
vecesyalleganmedicadosconantidepresivosobiendicenestar
deprimidos.Eltonovitalpuedesertanbajoquepareceratratarsede
unadepresin.Engeneralpresentanpocavitalidad,nomuestran
proyectospersonalesquelosentusiasmenysusvidasparecen
transcurrirsingrandesconvicciones.Expresanaburrimiento,poca
seguridadensusdecisiones.Frecuentementeestncansados,todoles
parecemuchoesfuerzo.Susvidasparecentranscurrirsindemasiadas
dificultades,peronohayrelatosdefelicidad.Dalaimpresindequehubieranolvidadoeljuego,lapicarda,la
diversin,laseduccin.Almenos,nosonrecursosqueimplementenconnaturalidad.Tienenpocadisposicina
integrarseointeractuarconotrosytratandeevitarlasconfrontaciones.Dicentenermuchosamigos,pero
evidencianpocaprcticadevidasocial.Tienenbuenasescolaridades.Soneficientesensustrabajosypueden
alcanzarbuenospuestoslaborales.Puedennotenerdificultadeseconmicas,peronosabenubicarqulesgusta.
Expresanpocosanhelos,pocosproyectosofaltadeellos.Noencuentrannadaquelosentusiasme.Pareceraque
nosupierancmoentretenerseenelocio.Salenpocoytrabajanoestudianmucho.Enalgunoscasos,ponende
manifiestociertafaltadesentidodesusvidas.
Puedenmostrarapegoycarioasusparejascuandolastienen,peronosabrandecirsiestnenamorados.Enlas
consultasdeparejasheterosexuales,expresanpocointerssexualoencuentroserticosmuyespaciados.Sin
embargo,estogeneralmentenoconstituyeelmotivodeconsulta.Sisonprogenitoresenperododecrianza,
concurrenatodosladosconsushijos,aunaactividadesnocturnas,aespectculos,aconferencias.Losabruma
noencontraraprobacionesdesuspadresosusparesparasusconductas,aunlasmsintrascendentes.Ysus
frmulasmsfrecuentessuelenser:Todobien,Nos,Todotranquilo.
Porlosrelatosquetraendesuvidacotidianaenlolaboral,enlosentimental,enlofamiliar,enlarelacinconlos
amigospareceraquenotienenelhbitodeexpresarsusopiniones.Nosiemprequedaclarosiestratgicamente
eligennodecirloquepiensanosinosabenqupensar.Susdisidenciasseponendemanifiestoenestados
afectivosqueexpresanenlaconsulta,comoenojosyresentimientospersonales,msqueendiferenciasdecriterio
uopinin.
Puedentraerdiagnsticosmdicosdeestrs,agotamiento,ansiedad,depresinpuedenllegaralaconsultapor
derivacinmdica.Pero,enlamayoradeloscasos,elmotivodeconsultanoesnadadelohastaaqusealado:
concurrencuandoalgunasituacinexistenciallossobrepasa:fallecimientodeunserquerido,divorciosoproblemas
depareja,rpidocrecimientolaboralconresponsabilidadesquetemennopodercumplir,dificultadesenlacrianza
deloshijos,limitacionespararesolvercuestionesprcticasdelavidadomstica.
http://www.pagina12.com.ar/imprimir/diario/psicologia/922518920130725.html

1/3

25/3/2016

Pgina/12::Psicologa::Vidasgrises

Cuandoselespreguntasiestndeprimidosotristes,suelensorprenderseporestadistincin.Dalaimpresinde
quehubieranhechosinnimostristezaydepresin.Esimportantequequienrecibelaconsultanopienseoacte
enespejo,naturalizandoesasinonimia.Tampocosedebedescartarlaposibilidaddeunadepresin.Pero,sibienla
mayoradelasdepresionessuelencursartristezas,notodaslastristezasformanpartedeunadepresin.Es
importanteestaradvertidos,yaquelamedicalizacindelatristezapuedeformarpartedelasmltiplesestrategias
delasortopediassocialesquelosdispositivosbiopolticosmdicopsicolgicossuelenimplementar.
Estasmodalidadesexistencialesparecensermsfrecuentesenjvenesdeambossexostantoheterosexuales
comohomosexualesqueorganizansuvidaamorosaenrelacionesconalgnestilodeconyugalidado
convivencia.Parecennopresentarsetanamenudoenjvenescuyosencuentrosyvnculossentimentaleso
erticosseestablecendesdeestilosmenosestructurados.
Enundispositivopsicoanalticoensituacindegrupo,dondehabitualmentetrabajoconabordajespsicodramticos,
integrantesdediferentesgeneracionesdesarrollabanunejercicioenelquehacandeanimalesenunaselva:los
msjvenescomponansusanimalesmuyestticamente,tambinmarcabanterritorio,peronointeractuaban.
Quienslohacaeraunaintegrantedeaproximadamente50aos,quebuscabajugarconotrosintentaba
movimientosdecooperacin,pelea,apareamiento.Ylosdemslaveanconextraezaomolestia.Demasiado
intensa,dijeron.Talvezseestabanponiendoenactodosmodalidades(generacionales?)diferentesenla
configuracinyestilosdellazosocial.
Enotroejerciciopsicodramtico,cadaunodebapelearporingresarauncrculomientraslosdemsofrecan
resistencia.Unadelasparticipantes,quehabitualmentesepresentabamsbienapagada,enestecasopelecon
muchaenergaporsulugary,alterminarladramatizacin,expresunentusiasmoquenuncalehabamosvisto.
Fuequizlaexperienciafsicadeljbilo:loscuerposencontacto,eninteraccin,jugando,peleando,tratandode
ganar,vitalizaronyencendieronalaparticipantehabitualmenteaptica,gris?
EnunasesindetrabajopsicodramticoenunamaestraenlaUBA,unalumnodelinteriorhabldelaislamiento
quesufraenlainstitucin.Propusounaescenadonde,enelhalldelafacultad,todospasabansinmirarlo.Cuando
llegalarondadecomentarios,otrosparticipanteslesealaron:Intentbamosmirarte,perovospasabascomo
mirandolapantalladelacomputadora.Interesantesituacin,cuyoargumentoimplcitopodraser:Mepareceque
nadiememira,peronotengoregistrodequeyonomiroanadieobien,comonadiemevaamirar,mejornomiro
anadie.Estadistincingenerenl,ytambinenotrosparticipantes,conexionescondiversassituaciones
propiassemanifestaronvariadastonalidadesemocionalesylamayoraexpreslanecesidaddehablardesus
aislamientos.
Comopuedeadvertirseenlosejemplos,nosetratadeinaugurarnuevasentidadesclnicasentodocaso,las
caractersticassubjetivasdelasquesetrataconllevanparticularesestilosdesufrimientoomalestar.Poreso
prefierohablardemodalidadesexistenciales,estilosdevida,compatiblescondistintasestructurasclnicas.Yes
posiblehaceralgunasinferencias,provisorias.Talvezestemosenpresenciadeunmododesubjetivacindeestos
tiempos:esasvidasgrisessedesarrollansinhabertenidoqueenfrentardemasiadasadversidadesmaterialeslo
valoradoeslavidaenarmona,laausenciadeconflictooconfrontacin.Engeneral,comohijosfueroncuidados,
sinmarcadascarenciasmaterialesniafectivasparecerannohabernecesitadoejercerlarebeldaadolescente:
peropuedenquedarfcilmentesobrepasadosaunporlascontingenciascotidianasdelavida.Comosiestuvieran
preparadospararesponderdentrodeloqueseesperadeellos,peronoparaenfrentarobstculosni,muchomenos,
laduraluchaporlavida.
Estasmodalidadesexistencialesdesplieganuntipoparticulardeestilsticadelaexistencia(enlostrminosenque
loplanteaMichelFoucaultenHistoriadelasexualidad):suestiloeshacerloqueseespera,vivirenloquees,vivir
conlodadoqueenloeconmicoyloculturalpuedenoserpoco.Comosilaconstruccindelaspropias
experiencias,latransformacinoinnovacinenlaspropiascondicionesdeexistencianofuesealgoanheladoo
valorado.Nuncamehicelarata,diceunanalizante,sinnostalgianiorgullo.Nuncaseleocurri.Esloquees.
Unatreintaera,alexpresarsusdudasrespectodetenerhijos,argumentabaestarmuyendesacuerdoconlaforma
comosusamigasyamigoscriabanasushijos.Decaquellevabanalosniosatodoslados,quenoresguardaban
espaciosexclusivosdelapareja,adiferenciadeloqueshabanhechosuspadresylosamigosdesuspadres.
Cuandolepreguntporquellanopodracriarlossuyossegnsucriterio,respondi:No,ahoraesas.
Unjovenestudiantesereprochabaevitarencontrarseconunamigomuyquerido.Elamigopertenecaaunafamilia
atravesadaporunahistoriabastantetrgica:Cuandohabladesusdramasfamiliaresesunbajn.Todomuy
denso!.Esfrecuenteenlosltimosaosquefuturasmadres,conexcelentescoberturasmdicas,desdelas
primerasconsultassolicitenalobstetraqueelpartoseplanifiqueporcesrea.Muestransudesintersporuna
experienciademasiadointensa.
http://www.pagina12.com.ar/imprimir/diario/psicologia/922518920130725.html

2/3

25/3/2016

Pgina/12::Psicologa::Vidasgrises

Pareceraqueenestosimaginariosjuvenilesseinstituyeunrechazo,deordenvalorativoytambinesttico,ante
lasexperienciascuyaintensidadimpliquefuertesafectacionesemocionales,sentimentalesocorporales.En
contraposicin,lovaloradoesaquelloquenopresenteexcesos:dealegra,detristeza,dedolorfsicoangustias,
situacionestrgicas,etctera.Loexcesivoserapercibidocomoinadecuado,antiesttico,peligroso,siempreen
riesgodeinstauraradiccin.Encambio,loqueestbien,loquehayquelograresquenadasesalgadecauce
tenertodobajocontrol,tranquilo.Entonces,alapreguntaCmoests?,larespuestaes:Todobien,todo
tranquilo.Tranquilosignificacomoloopuestoadenso,intenso.Ynodejadellamarlaatencinqueelindicador
deunbienestarseconfigurenaturalizandosurelacinconlatranquilidad.
Alavez,pareceausentelaideadetomardesafosoelanhelodehacer,construir,experimentarlaspropias
experienciascomosinosupieranonoseanimaranahacerlascosasasumanera,porsucuentayriesgo.Envez
deexperimentar,setrataradehacerloqueseestila,comosielargumentoimplcitofuera:Sisigolanormadelo
queesdeuso,nomeequivocarnisercriticado.Enestasuertedesobreconformidad,oconformidadsobranteo
plusconformidad,quedasindespliegueunaimportanteysignificativaregindelsmismo,ladelaexperienciade
s,quesedespliegayconsolidacuandosedistingueentrelasaccionespropiasylasdelosotros.Estenoesun
temamenor,yaquesetratadeprocedimientosindispensablesenlosprocesosdesingularizacin.
Ladificultaddeconfigurarelcampodeexperienciasobstaculizaoimposibilitalaposibilidaddecomponermundo,el
propiomundo.Nocomponermundoesandarporlavidasinbrjula.Unaopcinpuedesercolgarsedelmundoque
otrohacompuestoocircunscribirsedisciplinadamentealasobligacioneslaboralesodomsticas,nosalirdelas
rutinascotidianas,viviratravsodentrodelmundodeloshijosoachicarlacirculacinporlavidatantocomosea
posible,demodotaldesuponerqueastodoestarbajocontrol.Setratadeevitarimprevistos,conflictos,
intensidades,porquenosesabesisepodrresponder.Sonloscostosdevivirenunaexistenciaquenoseha
contribuidoacrear.
Laexperienciadesnoesalgodado,sinoqueseproduceenelentre,entreelsujetoylosotros,yparacrearla,
escentralelvalordeloilusional.Lainquietudporinnovar,porapostaraponerloilusionalenaccin,esloopuesto
avivirconlodadoeimplicaponderarovalorarelbuscarlasaccionesconlosotros,entrelosotros.
Puededecirsequelatensinentrecreacinpersonalyconformidadsocialestpresenteyoperaentodosnosotros.
Pero,enestosmodosdesubjetivacinenplusconformidad,elpoloconformidadsehaestablecidocomo
predominante.Cuandolasconfiguracionessubjetivasoperanbajolafuertepredominanciadeestepolodela
tensin,sedesplieganmalestaresypadecimientosbastantecaractersticos.
Laspersonasenlasquesebloqueaelidayvueltadelatensinconformidadinvencinsuelenmanifestar
agotamiento,contracturasmuscularesarepeticin,estrsydiversasexpresionesdedisconformidadconsigo
mismas.Suelenevidenciarabatimientosquenosecircunscribensloaestadosdedecaimientocorporal,sinoque
pareceraninvolucrarlatonalidaddesusexistencias:sonvidasgrises.
Ensudisposicinaresponderexcesivamentealademanda,padeceneltemordequenovanapoderresponder
eficientementealosrequerimientos,ylavivenciadequelarealidadlassobrepasaoaplasta.Enmuchoscasos
presentandificultadesdeconcentracin,inquietud,impaciencia,ansiedad.Losllamadoscuadrosdeestrspueden
ponerdemanifiestoprocesosdesubjetivacinenlosqueresponderexcesivamentealademanda(lasmsdelas
veces,imaginariaoautoconstruida)generadesconexinconlaspropiasnecesidades,gustos,anhelos,elecciones.
Cuandocontracturas,cefaleasyestrsnoalcanzan,yaquehayqueafrontaralgunarealidaddemasiadointensa,
suelendesbordarseencrisisdeansiedadoangustia.Lacrisisdepnicopuedeestaralapuerta.Ensituaciones
comoduelosoaccidentesgraves,estalladificultadoeltemordeconectarseconsudolorpsquicoqueextreman
susesfuerzosparalograrquesuvidacotidianacontinesinningunaalteracin.Estosmaltratossobresmismos
sonsignificadosporsusprotagonistascomomritospersonales:Pudeseguircontodoloquetenaquehacer!.
*ExtractadodeJvenesdevidasgrises.Psicoanlisisybiopolticas,derecienteaparicin(Ed.NuevaVisin).
20002016www.pagina12.com.ar | RepblicaArgentina | TodoslosDerechosReservados
SitiodesarrolladoconsoftwarelibreGNU/Linux.

http://www.pagina12.com.ar/imprimir/diario/psicologia/922518920130725.html

3/3

Das könnte Ihnen auch gefallen