Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
83
logo
z1 + z 2 = z1 z1* + [ z1 z 2* + ( z1 z 2* )* ] + z 2 z 2* = z1 + [ z1 z 2* + ( z1 z 2* )* ] + z 2
2
porm
z1 z2* + (z1 z2* ) = 2 Re(z1 z2* ) 2 z1 z *2 = 2 z1 z2
*
de modo que
z1 + z 2 z1 + 2 z1 z 2 + z 2
2
ou
z1 + z 2 ( z1 + z 2 )
2
(89)
z1 = ( z1 + z 2 ) + (- z 2 ) z1 + z 2 + - z 2 ,
o que nos leva a
z1 + z2 z1 - z2
(90)
z1 + z 2 -( z1 - z 2 )
z1 - z2 z1 + z 2
(91)
z1 - z 2 z1 - z 2
(92)
Exemplo 1.28
Verificar a desigualdade do tringulo para z1 = 2 - j 3 e z2 = -4 + j .
84
Soluo:
Temos que:
z1 + z 2 = (2 - 4) + j[(- 3) + 1] = -2 - j 2 z1 + z 2 =
(- 2)2 + (- 2)2
@ 2,82
=2 2@
z1 = 2 - j 3 z1 = 2 2 + (- 3) = 13 @ 3,61
2
z 2 = -4 + j z 2 =
(- 4)2 + 12
= 17 @ 4,12
z-a =r
(93)
y
r
0
Fig. 1.31
Exemplo 1.29
Identificar o lugar geomtrico representado por (a) z - j = 3 ; (b) z + 2 - j 3 = 4 .
85
a = 0 + j a (0,1)
a)
r = 3
a (0, 1)
Fig. 1.32
a(- 2,3)
2
1
-2
-1 0
Fig. 1.33
86
b) Disco Fechado
Em conseqncia do que foi visto em (a), para um disco fechado de raio r e centro em a temos:
z-a r
(94)
Fig. 1.34
Exemplo 1.30
Identificar o lugar geomtrico representado por z + 3 + j 2 .
a = -3 - j a (- 3,-1)
r = 2
-3
-2
-1
-1
Fig. 1.35
87
c) Disco Aberto
Para o disco aberto temos:
z-a <r
(95)
y
r
a
Fig. 1.36
d) Exterior da Circunferncia
Semelhantemente a desigualdade
z-a >r
(96)
r
a
z
x
Fig. 1.37
88
e) Coroa Fechada
A regio entre duas circunferncias concntricas de raios r1 e r 2 , sendo r 2 > r1 , pode ser
representada por:
r1 z - a r 2
(97)
y
r2
r1
Fig. 1.38
f) Coroa Aberta
Temos ento:
r1 < z - a < r 2
(98)
y
r2
a
r1
Fig. 1.39
g) Circunferncia Unitria
A equao
z =1
(99)
89
Fig. 1.40
P1
z1
P1 P
P1 P2 = z 2 - z1
P
P2
z2
x
Fig. 1.41
90
AP = kAB
o que nos permite escrever:
z = z1 + kAB
No entanto,
AB = z 2 - z1
o que nos conduz a:
z = z1 + k ( z2 - z1 )
(100a)
z = (1 - k )z1 + kz2
(100a)
Se queremos representar qualquer ponto da reta devemos ter - < k < mas, se queremos
representar apenas os pontos do segmento que une os pontos P1 e P2 devemos ter 0 k 1 .
1.15. Exerccios Propostos sobre Nmeros Complexos
(- j )76
c) j 77
d) j 2 n (n N * )
e) j 4 n +3 (n N * )
f)
j 2 n +1 n N *
4. Calcular j 0 . j1. j 2 . j 3 K j 30 .
5. Calcule o mdulo e o argumento dos seguintes nmeros complexos:
a) z1 = 1 + j
b) z 2 = j 2
91
c) z3 = 3
d) z 4 = 1 + j 3
e) z 5 = - j 3
f) z6 = 3 - j
6. Exprimir cada um dos seguintes nmeros complexos na forma polar:
a) 15e j
b) 5e - j
c) 10e
2p
- j 5p
30
b) 25
- 45
c) 86
-115
12. Calcular
a)
(1 - j 3)2 + (- 1 - j )(. 2 + j 4)
b)
(2 - j 3) + (5 + j3)
1
2
c) + j + - j 3 + j 3 - j 2
2
3
d) (1 - j )
2n
e)
f)
(- 4
(
3 + j4
2- j 3
)(
)(
3+ j
2+ j 3
g) j (3 + j 5)
h)
(7 - j8)(1 + j )
13. Se z1 = 5e
jp
e z2 = 2e - j 4 calcular z1.z2 .
p
(3
) (2
b)
20
- 45
calcular z.z * .
- 40 calcular z.z * .
5p
b) - 18e - j
3p
18. Calcular:
a)
1+ j
j
+
j
1+ j
b)
2
1+ j
c)
1+ j
1- j
d)
4+ j 2
2- j 2
e)
-8 j
3 + j5
f)
1+ j
j
j
1- j
92
g)
(3 + j 2)(6 - j 4)
(- 1 + j 3) j 2
h)
3 + j 3 - j2
+
2+ j 3- j
- 9 + ja
seja imaginrio puro.
2 + j3
z1 .z 2
sendo z1 = 10 + j 3,95 e z2 = 5 + j15,7 .
z1 + z 2
z1 + z 2 = 4 + j
23. Sendo z1 e z 2 dois nmeros complexos, resolver o sistema
.
2 z1 - z 2 = 5 - j
26. Dados z1 =
1
3
+j
e z2 = 1 + j determine:
2
2
a) z1.z2
b) z1 .z2*
c) z1* .z 2
d)
(z1.z 2 )*
e) z12
f)
z22
g) z1 .z1* + z2*
z1 + z 2
93
94
b) z1 + z 2
c)
z1* - z 2*
z3*
d)
(z1 + z2 )(z1 + z3 )
e)
z1 .z 2* + z 2 .z1*
32. Calcular
1
.
(1 - j )20
(1 + j )101.(1 - j )50 .
(- 1 - j )100 .(- 1 + j )49
um imaginrio puro.
j
.
j
15
5 - j12
e v = 1 - j calcule o valor de u + v 8 .
5 + j12
8 + j6
a)
b)
c)
- 25
d)
e)
-1
p
rad .
8
f)
- 128
g)
-1
1- j 3
h)
i)
95
1+ j
w 4 + 3w 2 - 4 = 0
j)
w 4 - 16 = 0
z1 + z2 + K + zn z1 + z2 + K + zn
(n = 2, 3,K)
41. Estabelecer as equaes cartesianas, identificar e traar os grficos dos lugares geomtricos
representados por:
a)
z+3 =3
b)
z - j4 2
c) 2 z - 2 4
d) z + z * = 2
e) z + z 2 = z
f)
z - z* = j
g) Im( z ) 2
h) Im(z 2 ) 2
i)
Re(z 2 ) 1
j)
arg z < 45
1
<1
z
m) z - 2 = z - j 2
n)
z +1
=2
z -1
o)
z + j2
=3
z - j2
p)
z+ j
=1
z- j
q)
z +1
=1
z -1
r)
z + j6
1
z-2
s) Re( z - 3) 0
t)
Im( jz - j ) < 0
1
u) Re > 1
z
v) z - 1 + z + 1 = 3
1
w) 0 < Im < 1
z
x) z - j 4 + z + j 4 = 10
( )
y) z 2 + z * = 2
2
96
97
45 ; b) 5
-120 ; c) 10
-150
p
p
8. a) z = 2 cos + j sen
4
4
y
1+ j
p 4rad
b) z = 5(cos p + j sen p )
y
prad
-5
98
c) z = -2 + j 2
y
- 2 + j2
2
1
3p 4rad
-2
-1
9. x = 7, y = 2
10. x = 0, y = 2
11. n = 3
12. a) - 6 - j12 ; b) 7; c) 2,167 - j 3 ; d) - 2 - j 2 ; e) 16; f) 5; g) 5 + j3; h) 15 j
13. 10e j
14. a) 6
- 5
15. 6,25
16. 100
17. a) 4
- 30 ; b) 18
- 90
b) 1 j;
23. z1 = 3 e z2 = 1 + j
24. - p rad
2
3p
3p
c) j;
d) 1 + j1,414;