Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Szczegóły orzeczenia

II SA/Op 195/10 - Postanowienie WSA w Opolu

Data orzeczenia 2010-04-16 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu 2010-03-10
Sąd Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Sędziowie Ewa Janowska /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem 6042 Gry losowe i zakłady wzajemne
Hasła tematyczne Inne
Odrzucenie skargi
Skarżony organ Naczelnik Urzędu Celnego
Treść wyniku Odrzucono skargę 
Powołane przepisy Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 3 par. 2 pkt 4 art. 58 par. 1 pkt 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

SENTENCJA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa
Janowska po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością w P. na czynność z dnia [...], stwierdzoną protokołem nr [...] w przedmiocie
eksperymentu w zakresie możliwości gry na automacie o niskich wygranych postanawia odrzucić skargę 

UZASADNIENIE
A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. złożyła skargę na czynność z dnia [...], przeprowadzoną w
drodze eksperymentu, doświadczenia lub odtworzenia możliwości gry na automacie o niskich wygranych,
stwierdzoną protokołem nr [...], z kontroli przeprowadzonej z upoważnienia Naczelnika Urzędu Celnego w
Opolu, w dniu [...], w należącym do skarżącej punkcie gry na automatach o niskich wygranych, mieszczącym
się w lokalu "[...]" w O., przy ulicy [...].

W skardze wniesiono o uchylenie zaskarżonej czynności w całości, ewentualnie o stwierdzenie

bezskuteczności zaskarżonej czynności, zarzucając organowi naruszenie przepisów art. 3 oraz art. 32 ust. 1
pkt 13 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej, art. 121 § 1, art. 129, art. 124, w związku z art. 292 i
art. 197 Ordynacji podatkowej, a także art. 2 ust. 2b ustawy o grach i zakładach wzajemnych.

W uzasadnieniu skargi podano, że w ramach kontroli jeden z kontrolujących dokonał czynności, określanej w

treści protokołu mianem "eksperymentu", stwierdzając między innymi, że przeprowadzona gra potwierdza
możliwość zagrania za stawkę wyższą niż 0,07 EUR, co jest niezgodne z zapisami w ustawie o grach i
zakładach wzajemnych. Skarżąca dodała, że kontrolujący na miejscu przeprowadzenia kontroli sporządzili
protokół i tego samego dnia doręczyli go pracownicy skarżącej Spółki. W następstwie przeprowadzenia tych
czynności, natychmiast po ich wykonaniu funkcjonariusze Urzędu Celnego, powołując się na przepisy
postępowania karnego, dokonali zatrzymania badanego automatu do gry oraz znajdujących się w nim środków
pieniężnych i przewiezienia go do magazynu w O.

Do protokołu z kontroli skarżąca złożyła w dniu 28 grudnia 2009 r. zastrzeżenia oraz wyjaśnienia, w ich treści
wzywając jednocześnie organ do usunięcia naruszenia prawa.

Organ odpowiedział na złożone zastrzeżenia i wyjaśnienia, nie uwzględniając jednak stanowiska skarżącej.

Skarżąca Spółka podniosła, że zaskarżone czynności są czynnościami, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4
ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Podnosząc, że przeprowadzona z upoważnienia Naczelnika Urzędu Celnego w Opolu, w dniu [...], kontrola
sprowadziła się wyłącznie do dokonania czynności "eksperymentu" i z tą czynnością wiążą się dla strony
najistotniejsze, negatywne skutki prawne. Wskazała, że sporządzony protokół zawiera w zasadzie wyłącznie
opis "eksperymentu" oraz konkluzji, do których zdaniem kontrolujących "eksperyment" ten prowadził. Stąd też,
jak wywodziła skarżąca, przedmiotem skargi do Sądu Administracyjnego jest zarówno dokonanie
"eksperymentu", jak i sama kontrola oraz protokół z niej sporządzony.

Natomiast przedmiot zaskarżenia w niniejszej sprawie sądowoadministracyjnej stanowi wyłącznie czynność 

"eksperymentu"

W odpowiedzi na skargę Naczelnik Urzędu Celnego w Opolu wniósł o odrzucenie skargi i o zasądzenie od

skarżącego kosztów postępowania według obowiązujących przepisów prawa.

Organ argumentował, że zaskarżona czynność, opisana w protokole kontroli nr [...] zakończyła się 
zatrzymaniem rzeczy na podstawie art. 217 Kodeksu postępowania karnego, a protokół zatrzymania rzeczy jest
integralną częścią protokołu z kontroli, wskazując w tym miejscu na: część II Uwagi końcowe pkt 3 lit c
kwestionowanego protokołu. Organ wyjaśnił, że Prokurator Rejonowy w Opolu, postanowieniem z dnia [...]
zatwierdził czynność przeszukania, a przedmioty zakwestionowane w toku przeszukania zatrzymał do sprawy i
pozostawił w dyspozycji Urzędu Celnego automaty do gier, pieniądze oraz księgę kontroli automatu, które są 
przedmiotem niniejszej sprawy. Urząd Celny w Opolu będący organem postępowania przygotowawczego w
postępowaniach karnych, postanowieniem z dnia 28 stycznia 2010 r., o uznaniu za dowód rzeczowy w sprawie
o sygn. [...], uznał za dowody rzeczowe w sprawie o przestępstwo skarbowe, tj. za czyn z art. 107 § 1 Kodeksu
karnego skarbowego.

Organ zaznaczył, iż powyższe okoliczności zostały pominięte przez skarżącą Spółkę, zmierzającą do

uzyskania w postępowaniu administracyjnym orzeczenia, które podważyłoby prawomocne orzeczenie sądu
powszechnego oraz podważyłoby toczące się postępowania karne skarbowe.

Ponieważ zaskarżone przez Spółkę A czynności i akty zostały już prawomocnie zatwierdzone w postępowaniu

karnym przez sąd powszechny, a w sprawie toczy się postępowanie karne skarbowe, Naczelnik Urzędu
Celnego stwierdził, że skargę należy odrzucić na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 i 4 Prawa o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skargę podlega odrzuceniu.

Zakres działania sądów administracyjnych wyznacza pojęcie sprawy sądowoadministracyjnej i został on

określony w art. 3 i art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), zwanej dalej P.p.s.a.

Zgodnie z art. 3 § 1 wskazanej ustawy Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji

publicznej i stosują środki określone w ustawie.

Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg
na:

1) decyzje administracyjne;

2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące

postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;

4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub
obowiązków wynikających z przepisów prawa;

5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji
rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w
sprawach z zakresu administracji publicznej;

7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4.

Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową 

kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach. Natomiast stosownie do art. 4 P.p.s.a. sądy
administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i
między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory
kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.

Z uwagi na przedmiot zaskarżenia, w pierwszym rzędzie zająć się należało kwestią dopuszczalności skargi na

czynność organu administracji publicznej – Naczelnika Urzędu Celnego, nazwaną "eksperyment,
doświadczenie lub odtworzenie możliwości gry na automacie o niskich wygranych". Czynność ta została
wykonana przez funkcjonariusza Urzędu Celnego i utrwalona za pomocą kamery video [...] model [...], aparatu
fotograficznego [...] oraz opisana w protokole sporządzonym dnia [...], na stronie 3 pod pozycją nr 2, jako
ustalanie przebiegu gry na automacie o niskich wygranych, [...] (nr fabryczny [...]).

Niewątpliwie czynność tego rodzaju, opisana w przedmiotowym protokole kontroli, po uruchomieniu gry na

automacie będącym własnością skarżącej, nie jest ani decyzją administracyjną, ani postanowieniem wydanym
w postępowaniu administracyjnym, ani też postanowieniem wydanym w postępowaniu egzekucyjnym i
zabezpieczającym (art. 3 § 2 pkt 1 - 3 P.p.s.a.). Rozważania należało ograniczyć zatem wyłącznie do przepisu
art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a., na mocy którego kontrola działalności administracji publicznej przez sądy
administracyjne obejmuje również inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące
uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

W ocenie Sądu, rozpatrującego niniejszą skargę, czynność zrealizowania eksperymentu polegającego w istocie

na kontrolowanej grze na automacie o niskich wygranych, wykonana w ramach kontroli przeprowadzonej na
podstawie art. 30 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323) przez
funkcjonariusza Służby Celnej, nie może zostać uznana za "inne czynności" w rozumieniu przywołanego wyżej
art. 3 § 2 pkt 4 ustawy P.p.s.a., zgodnie z którym, powtórzmy, sąd administracyjny orzeka w sprawach skarg na
inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące przyznania,
uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Analiza tego przepisu wskazuje, że wolą 
ustawodawcy było objęcie kontrolą sądu administracyjnego tych prawnych form działania administracji
publicznej, które mogą być i są podejmowane przez organy administracji publicznej w stosunku do podmiotów
administrowanych, w sprawach, dla których załatwienia nie jest przewidziana forma decyzji lub postanowienia
administracyjnego. Akt lub czynność podejmowane są w sprawie indywidualnej w tym znaczeniu, że jej
przedmiotem jest określony i zindywidualizowany stosunek administracyjny, którego źródłem jest przepis prawa
powszechnie obowiązującego. O akcie lub czynności w rozumieniu tego przepisu, na który może być wniesiona
skarga do sądu administracyjnego, można mówić wówczas, gdy akt (czynność) podjęty jest w sprawie
indywidualnej, skierowany jest do oznaczonego podmiotu administrowanego, dotyczy uprawnienia lub
obowiązku tego podmiotu, samo zaś uprawnienie lub obowiązek, którego akt (czynność) dotyczy, jest określony
w przepisie prawa powszechnie obowiązującego (por. postanowienie NSA z dnia 16 września 2004 r., sygn.
OSK 247/04 publ. ONSAiWSA 2004/2/30 Lex nr 125767). Zdaniem Sądu w pełni należało zaaprobować pogląd
T. Wosia zawartym w T. Woś, H. Knysiak - Molczyk, M. Romańska "Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi. Komentarz", wyd. LexisNexis, Warszawa, 2005, str. 61, zgodnie z którym wskazany w art. 3
ust. 2 pkt 4 P.p.s.a. akt lub czynność powinna ustalać, stwierdzać, potwierdzać uprawnienia lub obowiązki
określone przepisami prawa administracyjnego. Musi więc istnieć ścisły związek pomiędzy ustaleniem,
stwierdzeniem lub potwierdzeniem a możliwością realizacji uprawnienia (lub obowiązku) wynikającego z
przepisu prawa.
Sama czynność eksperymentu, opisana w protokole i polegająca, jak wynika z jego treści na kontrolowanej
przez funkcjonariusza grze na automacie nie rodzi żadnych obowiązków, jak i nie stwarza uprawnień po stronie
skarżącej. Zaskarżony "eksperyment" stanowi jedynie czynność faktyczną organu, bez konkretyzacji obowiązku
znajdującego oparcie w konkretnym przepisie materialnego prawa administracyjnego. Bowiem przez akty lub
czynności organu administracji publicznej, o jakich mowa w art. 3 § 1 pkt 4 rozumieć głównie działania
materialno-techniczne, wywołujące określone skutki prawne. Działania te mogą mieć również charakter
władczy, z tym że nie są to rozstrzygnięcia władcze, gdyż wówczas mamy do czynienia z decyzją 
administracyjną (uch. NSA z dnia 8 września 2003 r., OPS 2/03, ONSA 2004, nr 1, poz. 5, s. 79). Przez
"czynność" w rozumieniu przywołanego przepisu P.p.s.a. należy rozumieć czynność materialno-techniczną z
zakresu administracji publicznej, podjętą przez organ administracji publicznej, dotyczącą stwierdzenia albo
uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.

Natomiast sama zaskarżona czynność, nazwana przez skarżącego i organ "eksperyment" nie mogła wywołać 
żadnego skutku prawnego, była jedynie aktywnością organu w zakresie postępowania dowodowego, i to
postępowania karnego skarbowego, pozostającego poza jurysdykcją sądów administracyjnych.

Z uwagi na powyższe Sąd na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 w zw. z art. 3 § 2 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002
r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r., Nr 153, poz. 1270) orzekł jak w
sentencji postanowienia

Spike 2010