Sie sind auf Seite 1von 29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique
CeciestlaversionHTMLdufichierhttp://d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf.
LorsqueGoogleexploreleWeb,ilcreautomatiquementuneversionHTMLdesdocumentsrcuprs.

Page1

RelatedSearch
byTriangleTrail

RelatedSearches
SubmittingArticles
SearchEngine
OptimizationAnd
Marketing
SearchEngine
Rankings
ArticleMarketing
Robot
YellowPages
Advertising
ArticleSubmission
MagicSubmitter

CoursDu
managem
ent
stratgiq
ue
Coursdumanagementstratgique.
TaperparSoukainabizi
(soukaina.bizi@gmail.com)

Mohammadi

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 1/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Page2

Managementstratgique
Plandecours:
I Introduction:
1. Prsentationducourdestratgie
2. Rfrencebibliographique
3. Dfinitionetconceptdebase.
4. Schmaderalisationdundiagnosticstratgique
5. Etudedecasouexercice.
II Connaissancedescomposantesstratgiquedelentreprise:

1. Lemtierdelentreprise
2. Lesfacteursclssuccsdelactivit.
3. Lasegmentationstratgique
4. Exerciceoutudedecas

III Evaluationdelapositionstratgique:

1. Principesdebasededterminationdelapositionstratgique
2. Dterminationdelapositionconcurrentielle.
3. Dterminationdelavaleurdundomainedactivit.
4. Exerciceoutudedecas.

IV Lanalysedeportefeuille:(lesmodlesdanalysestratgique):

1. LamatriceB.C.G
2. LamatriceA.D.L
3. LamatriceMcKinsey
4. Exerciceoutudedecas

Dfinition:
Dfinition1:

2
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 2/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Page3

Leconceptstratgiquevientdegrec,stratos=larme,agie=je
conduis.Delarousseondonnedfinitioncommesuite:artdecoordonner
lesactionsdesforcesmilitaires,politiquesconomiquesetmorales
impliqusdanslaconduitedunconflitoudanslasparationdeladfense
dunenationrservauxmilitaires.lastratgiesappliquedepuisun
certainnombredannesdautresdomainesetnotammentlaconduite
desorganisationsdsquilyaunsourirederationalisationsdanslechoix
etdutilisationdesmoyens.
Dfinition2:
Lastratgiepeuttredfiniecommelensembledesdcisionsetdes
actionsrelativesauchoixdesmoyensetlarticulationdesressourcesen
vuedatteindreunobjectif,elleapourbutdemodifierfavorablementet
durablementlapositiondelEdanssonenvironnement.lastratgie
constitueenquelquesortedelemilieuentrelapositionactuelledelEet
sapositionfuture.
Dfinition3:
Dsigneunchoixdecritresdedcisionsditesstratgiquesparcequelle
viseorienterdefaondterminantepourlelongetermelesactivitset
structuresdelE.LanalysestratgiqueconsistetudierlE,son
environnement,afindedterminerlesobjectifsfondamentauxetla
combinaisondesmoyenspermettantdelesatteindre.(Analyseinternede
lE,etexternetraverssonenvironnement)quivapermettrede
dterminerlesactionsetdonclesmoyensapprendre.
Dfinition4:
LebutdelastratgieestdedployerlesressourcesdelEpouramliorer
sapositionfacelaconcurrencesurlesdiffrentesmarchsouelleopre
llaborationdelastratgietientcomptedeltatdesressources,de
lanalysedumarchetdelvolutiondelaconcurrence.
Touteentreprisemaintiennesursonmarch,oumieuxpoursedvelopper
besoindefairedeschoix:

Choixdunnouveauproduit.
Choixdunnouveaumarch.
Choixduninvestissementsupplmentaire.
Choixdescuritdepersonnelouderduireceseffectifs.
Choixdeformeretdequalifierdavantagesonpersonnel.

3
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page4

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 3/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Leslmentssurlesquelsporteseschoixfondamentauxsontappels
variablesstratgiques.
Classificationdesdcisions:
Ondistinguedeuxcatgoriesdedcisions:
Dcisionsstratgiques
Dcisionsoprationnelles(courantesoutechniques)

Tableaucomparatifdesdcisions

Caractre

Dcisionsstratgiques

Dcisionscourante

Impact
Dure

Impactglobal
Moyenetlong

Impactlocal
Courtterme

Rversibilit

terme
Faible
Considr

Forte

Temps
information

Considr

commeune

commeune
variable
partielle

contrainte
Fine

Exemplededcisionsstratgiques:
Implantationnationaleoumultinationale.
UneEuniqueouunsystmedefiliales.
Spcialisationoudiversification.
Croissanceinterneouexterne

Exemplededcisionsoprationnelles:
Dcisiondontlebutestdobtenirdelexploitationcourante,le
maximumdeproductionoudeprofit,gestiondustock,gestionde
production,gestiondelatrsorerie,fixationdestarifs,promotion
desventes,.
Lesdcisionscourantessontprisespoursadapteraujourlejour
auxproblmesquisurgissentpourfairefacedesvnements
imprvus,auquotidienpourrsoudrerapidementunproblmedans
unsecteurdelE.

4
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page5

Schmaderalisationdundiagnosticstratgique
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 4/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Diagnostic
externe

Diagnostic
interne

Analysede
lenvironnement

Analyseinterne
delE

Dfinitionsdes
objectifs

Evaluationdes
stratgies
possibles

Choix
stratgiques

Lamiseenuvredelastratgie

5
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page6

Lediagnosticstratgiquecorrespondundoublediagnostic
interneetexterne.
Lediagnosticinterneconsisteanalysersuccessivement

touteslesfonctionsdeLEilsagitdvaluersesforces,ses
faiblesses.
Lediagnosticexterneportesurltudedelenvironnement
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 5/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

delE,ilsagitdvaluerlescontraintes,lesopportunits
danscetenvironnement.
Lediagnosticralispermetdedfinirlesobjectifsatteindre
etdeformulerunestratgieadaptepourlE.
Thme1:
connaissancedescomposantes
stratgiquesdelentreprise

Lemtierdelentreprise:

Dfinition:
Lanotiondumtierpeuttredfiniedeuxniveaux:
Auniveaudelentreprise:
CestlensembledescomptencesrequisespossderparuneEpour
lexerciceduneactivitunmomentdonn
Auniveauduneactivit:
Cestlensembledescomptencesrequisespourexercerefficacementune
activit(onparlealorsdumtieridaloumtierabsolu).
Lescomptencesrequisessontapprochesgrcelanalysedes
comptencesdesElespluscomptitivespourlactivitconsidre.
Exemple:

quelestlemtierdelESCAE?

LemtierdelESCAEpeuttredfinicommetantlaformation
descadressuprieursencommerceetadministrationdesaffaires.
Commentpeutondfinirlemtierdeformationdescadressuprieursen
commerceetadministrationdesaffaires?

6
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page7

Lescomptencesncessairesrequisesdoiventtreidentifiersurla
baseduneanalysedusavoirfairedesmeilleurscolesquiexercentcette
activit,parmicescomptences:
Corpsprofessorale,quipementspdagogiques,infrastructuresdebase,
slectiondestudiants,activitsparascolaires,relationsextrieursde
ltablissement,capacitfinancire,communicationetpublicit..
Remarque:
Uneentreprisequifabriqueplusieursproduitsexerceenfaitunseulmtier
silesproduitsfabriqusutilisentlesmmescomptences,etlesmmes
ressourcesloppossilafabricationdunseulproduitncessitedes
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 6/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

comptencesetdessavoirsfairesdiffrents,lEexercedanscecas
plusieursmtiers.
Exemple:
Lafabricationdecesproduits:laitcomplet,yaourts,fromage,

beurre,etc.correspondunseulmtier.
LafabricationdespneusparMichelinfaitappeldeuxmtiers

diffrents,travailducaoutchouc(M1)etfabricationdufilmtallique
ncessairelaralisationdupneumatiquechaquemtierfaitappel
descomptencesdiffrentes.

Etudedecas
QuelqueindicationclssurBIC:
CrationdelEen1945(65Andexpriences)
Fabricationde15millionsdestylosparjours(25usines).
Legroupeestimplantsurlescinqcontinentsetlesplanches

voile,iloccupelesdeuximespositionsdanslafabricationdes
rasoirs
Rentabilitde10%paran.
LusinedeMilfordtravaille24h/24het7j/7j.
Lestyloestfabriquetemballsubieunesoixantainedecontrleet

plusieurstestedescurit.
BICfabriqueetcommercialise4principauxproduits:lesstylos,les

briquets,lesrasoirsetlesplanchesvoile,
En1988,BICtentedepntrerlemarchdesparfums,maisen

1994lasocitadciderdeseretirerdecetteactivit.
En1950,lelancementdesstylos.
En1973,lelancementdesbriquets
En1981lelancementdeBICsport.

7
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page8

LactivitinitialedeBICestlafabricationdesstylos(cetarticle

dcriturefaitpartiedesarticlesdelapapeteries.),ensuite,LEa
lanclafabricationetlacommercialisationdesbriquets,etensuite
celledesrasoirs.
Vudelextrieur,lintroductiondeBICdanscesdeuxnouvelles

activitspeuttreaperucommeunedoublediversification,alors
quecenestpaslecaspourBICquiconoitsonmtiercommetant
ladiffusiondeproduitdegrandpublicjetablesbasedeplastique
moul.
Decefaitquilsagissedustylo,rassoiroudebriquets,les

comptencesncessairessontlesmmes.
Cescomptencesappelfacteursclsdesuceslies

cesproduitsreposeressentiellementsur:
Lammematirepremire(plastiquemoul)
Lammetechnologie(injectionplastique)
Lammeproductiondemasse(Qlev,produits

standardiss,dlaistrscours,prixderevientfaible,prixde
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 7/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

ventefaibles.)
Touscesproduitssontdesarticlesdegrandeconsommation

PGC
Touscesproduitssontjetablesetaccessibles.
Cesproduitssontproduisdanslesmmesusinesetgrerpar

lesmmesquipes(partagedesRH)
Mmeressourcecommercialetmarketing
Mmecanauxdedistribution.

Dupointdevuestratgique,touscesproduitsrelventdunmme
domainedactivitdanslequelBICaraisondequilpoursuitsa
spcialisation.
Remarque:
LelancementdeBICdanslafabricationetlacommercialisationdes
planchesvoileassureunaxedediversification,cenouveauproduit
quifaitpartiedesarticlesdesportdeglisseaquatique(BICsport),
ellefaitappeldescomptencesspcifiques(technologie,
commercialisation,distribution,etc...)
LesactivitsdelasocitDECAUXsont:
Laffichageurbain.
Lexploitationdessanisettes
Lasignalisation(lespancartes)

Mmesicesactivitssontapparemmentdiffrentes,ellescorrespondent
etfaitunseulmtier(cestroisactivitsfontappelauxmmesfacteurs
8
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page9

clsderussite)lemtierdeDECAUXpeuttredfiniecommetantla
ngociationdespacesintgrerauxdomainespublicsmunicipal
Prcision:
Lemtierconcideparfoisavecdesindustries(industriestraditionnelles)
commelamthodologie,sidrurgie,etdesindustriesextractives.
Uneindustriecorrespondleplussouventplusieursmtierscommedans
lecasdellectroniqueettlcommunicationsquitendentconstituerun
seulmtier.
Desindustriesapparemmentdiffrentespeuventcorrespondreunmme
mtiercommelecasdefabricationdupneuMichelinquifaitappeldeux
mtiersetlecasdelautomobile.
Unmmeproduitpeutncessiterlamatrisedeplusieursmtiers.
Rsumer:
Unmtierpeuttredfiniecommeunsavoirfaireglobal,permettantde
satisfaireunedemandeavecuneoffreadapte.Ilsacquiert,sefortifi,se
dveloppeavecletempsetpeutsetransmettre,latechnologieenestune
composanteprincipale.
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 8/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

LemtierdonnelEsaspcificit,sonidentit,etsavocation.
Remarque:
Ledcoupagedesactivitsenmtiersinfluencesouventlastructure
organisationnelleadopteparlesgrandsgroupes.
Exemple:
LegroupeONAles:activitsdugroupeONAregroupeenplusieursples
Granddistribution(Marjan,asima)
Agroalimentaire(casumar,leusieur,centrallaitire,..)
Lactivitminaire(CMG,..),
Activitfinancire(Attijariwafabanque)fautvoiresurnet
Restaurationcollectivepourlesgroupesdanslescoles,lesEntreprises
ONA/AKWA/CDG/GROUPEYNNA/ACCOR/NESTLE/LOREAL
Accor:restaurationEThostelleriesetdagencesdevoyages
Facteursclsdesuccs(F.C.S)
9
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page10

Cesontdessourcesdavantageconcurrentiel.Ilsagitdescomptences,des
ressourcesdesatoutsquuneentreprisedoitncessairementdtenirpourrussir
dansuneactivitdonne.
LidentificationdesFCSprovientdelanalyseducontexteconcurrentiel.
BienquechaquedomainesecaractriseparunecombinaisondeFCSspcifique,
5grandescatgoriesdecritrespeuventtredistingues

LescatgoriesdeFCS
Lapositionsurlemarch:partdemarch,croissancedumarch

PM:partdemarch

PMrelative

Tauxdecroissance

CAproduit1
100
CAdumarch

PMdel'entreprise
PMduprincipaleconcurrent

100

CAa2010CAa2009
CAa2009

100

LapositiondelEenmatiredecotsdapprovisionnement,production,de
commercialisation..
Limageetlimplantationcommerciale
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr& 9/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Lescomptencestechniquesetlamatrisedelatechnologie
Larentabilitetlapuissancefinancire

1:

technologie
4

2:

implantationcommerciale
2

3:

productivit
1

4:

cot

10
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page11

Lessegmentationsstratgiquesetsegmentation
marketing
Lasegmentationestdedcoupagedungroupededonnes,telestla
dfinitionsimple,ilexistedeuxtypesdesegmentations,quilfaut
distinguerlundelautre:

Segmentationstratgique
Ilsvisentdiviserlesactivitsde
lEengroupehomognequi

Segmentationmarketing

relventdelammestechnologie
desmmesmarchsdesmmes
concurrents.
Unsegmentstratgiqueestun

consommateursengroupe
homogne,caractrisparle
mmebesoinhabitudeset
comportementdachat

ensembledeproduitsouactivit
utilisantlesmmes
Ressources,destinaumme
marchetaffrontantgnralement

Ilpermetdadaptlesproduitsaux
consommateursdeslectionnerdes
ciblesprivilgietdedfinirle
marketingmixte

ilsvisentadcouples

lesmmesprincipauxconcurrents
Ilpermetdervler:
Desopportunitsdecration

oudacquisitiondenouvelles
activits.
Desncessitsde
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 10/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

dveloppementou
dabondantdactivits
actuelles.

Exemple:valuationdudomainedactivitde
lE

Entreprise

Groupe

chimique
11
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page12

Mtiers

fibre

colorant

peinture
Segments
Rparationdauto

grandpublic

btimentindustrie
Constructiondauto
marine

Entreprise

BIC

M1(produitsgrandpublicjetables)

M2(articlesde

sportdeglisse,planchevoile)

Briquets
Segments

stylos
Rasoirs

Lestroisproduitsbriquet,stylosrasoirconstituentungroupehomogne
(segmentsstratgique)utilisantlesmmesressources(technologiesde
linjectionplastique,mmematire1er,mmeressourcescommercialeet
techniques,humainesetorganisationnelles)destinsaummemarch(grand
public)etaffrontantlemmeconcurrentprincipal(Gillette).

Entreprise

ACCOR

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 11/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Restaurationcollective
htellerie
Htelleriedeluxe
(sofitel,suisshtel)
Htelleriedaffaire
(novatel,mercurre)
Htelleriedebonmarch
(ibis,studio6)
12
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page13

Htelleriespcialis
(thalassa,hotelia)

N.B:segmentationstratgique=Domainedactivitstratgique
not(DAS)
Centredactivitstratgique
(CAS)
LasegmentationstratgiqueconsistedcouperlensembledactivitdelEen
DASaprsavoiridentifilesactivitshomognespouvantfairelobjetdune
stratgiediffrente.
Unsegmentstratgiquesecaractriseparuntypedeproduitsvendussurun
marchspcifiqueetutilisantunecomptencedistinctive.Chaquesegment
regroupedesactivitspourlesquellesilpeutexisterdeseffetsdesynergie
(partagederessourcesetdusavoirfaire).
Lasegmentationstratgiqueapourbutderamenerlastratgieglobaledune
grandeEdiffrentsstratgiesparDAS.

Groupe

20produits

Mtiers

M1

M2

M3

Segments
DAS5

Produits
P9P10

DAS1

DAS2

DAS3

DAS4

DAS6

P1P2P3P4P5

P6

P7P8

P11

Synergie:ilyaeffetdesynergielorsquelacombinaisondactivitsproduitun
rsultatsuprieuraursultatpartieldecesactivitssellestaientconsidres
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 12/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

sparment.1+1=3ou2+2=5

Etudedecas:
13
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page14

Entreprise

ISTITMARgroupe

23Produits
MP

MPa(21,22,23)

MPb(de120)
TechnologieT1(21)T2(22)T3(23)

T1(de110)

T2(1115)T3(1620)

RH
H1

H2

Marchs
UE

H2

H1

UE

Segments
DAS5

H1

H1

DAS1

DAS2

DAS3

DAS4

DAS6

Commentaire:
Lasegmentationstratgiqueeffectueapermisdidentifiersixsegments
stratgiques(sixDAS)
EX:DAS6regroupecinqproduitshomognes(de1620),cesproduits
utilisentlammeMPb,ilssontfabriquslaidedelammetechnologieT3,ils
sontgrsparlquipederessourcehumainesH1,etdestinsaummemarch
(Marocain).
Donconpeutreprendrecettesegmentationselonleschmasuivant:
DAS1

DAS2

DAS5
A

B
T1
T2
H2
H1

DAS3

DAS4

DAS6
A

T3

T1

B
T2
T3
H1

H2

H1

H1

14
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 13/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page15

UE

21

22

1115

UE

23

110

1620

Lescritresdesegmentationstratgiques:
Leregroupementdesactivitsensegmentshomognes(DAS)estbassurla
recherchedesliensencommunsplusieursproduitsouservices.
Lanaturedeslienspossiblesestvarie,onpeutserfrerauxcritressuivants
pourlesdtectes:
Laconcurrence:laprsencedeconcurrentsidentiquesdedeuxproduits
peuttreloriginedunregroupementdeceuxcien(DAS).
Laclientle:recherchersilesproduits,ontlammeclientle,ouencore
sontsubstituablesoucomplmentaires
Latechnologie:lesproduitssontilsfabriqus,enutilisantlamme
technologieouunmmeprocdessentiel,ouunmmecomposant
important?
Lastructuredescots:lescotspartagssontilsbeaucoupplus
importantquelapartrelativedescotsspcifiques.
Remarque:
Sansuneformeunpeudiffrente,onpeutdirequelesproduitspeuventtre
regroups,lorsquilspartagentdesressourcescommuneslundesniveaux
(rechercheetdveloppement,production,marketing,distributionetlogistique).
Lepartagedoittresuffisammentimportantpoursetraduireunerductiondes
cots,ouunmeilleurniveaudecomptence.Cepartagedoitsetraduirepardes
effetspositifssurlefonctionnementdelE.
Lasegmentationnedoitpastrenitropglobalnitropfine.Unesegmentation
trsglobaleaboutislidentificationdesmtiersenignorantlesspcificitsde
chaqueDAS.unesegmentationtropfineaboutitlidentificationdesproduitsen
ignorantlepartagedesressourcessynergiquesetlacomplmentaritentreles
produits.

Evaluationdelapositionstratgique:
LaformulationdunestratgieadaptereposesurundiagnosticpralabledelE
etsonenvironnement.
Pourquoientredeuxjoueursdchecgalementdoptdepionsenquantits
valeursgales,yatilsouventungagnantetunperdant?
15
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 14/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Page16

Cestquelastratgiedeluntmeilleuredecelledelautre.telleapparatla
stratgieaucombatentredescomptiteursquisedisputentunenjeudefaon
similairecommentexpliquerquedesEntreprisesayantlesmmesressourceset
destrajectoiresdiffrentes?
Certainesprosprentetsedveloppent,tandisquedautrestagneareculant.
LobjectifdediagnosticstratgiqueestdvalulapositionstratgiquedelE,
traverslaralisationdundoublediagnostic.interneetexterne.
Evaluationposition
stratgique

(PS)

PSconcurrentiel
M1

Evadelavaleur
M2

duDAS

Ps=PC+AM

DAS1

DAS2
Diagnostic
externe
Diagnosticinterne

PS1

PS2

DAS3

PS3
(PC3,AM3)
Lasegmentationstratgiqueestunpralableobligatoirelaralisationdu
diagnosticstratgiqueetnotammentpourlesgroupemultiproduits.

PositionconcurrentieldelE(PC):
CettevaluationinterneseferapourchaqueDASdelEsparment.
Etape1
IdentifierlesFCSdudomainedactivit(profilidal).dterminerunprofildEidal
partirdelidentificationdesFCSoucomptencesrequises(analysedudomaine
dactivit).
CesFCSconstituerontlescritresdvaluationutiliser.
Etape2
16
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page17

Dterminerdescoefficientsdepondrationenfonctiondupoidsrelatifdechaque
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 15/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

critredvaluationutilis.
Etape3
Choisirunechelledvaluationapproprie.leschelles3pointsou5points
sontlesplusutiliss
Etape4
Evaluerlesegmentenquestionparrapportchaquecritredvaluation.
Etape5
Calculerlescorepondr(mesuredelapositionconcurrentielle)

Exempledunegrilledvaluationenutilisantunechellede5points:

Forces

321

Faiblesses

Matrisedescots
Qualificationdelaforce
devente
Couverture
territoriale
Largeurdelagamme

Flexibilitdeloutil
deproduction
Puissancedachat

Capacitfinancire

17
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page18

Profileconcurrentiel
Enconsidrantquelescritres(matrisedescots,etcapacitfinancires)sont
3foisplusimportantesquelesautresFCS,calculerlapositionconcurrentielle.
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 16/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

FCS
1
2
3
4
5
6
7
Total

Note/5pts
4
4
2
4
1
3
4
22

Coeff
3
1
1
1
1
1
3
11

Notexcoeff
12
4
2
4
1
3
12
38

3,45

Ncoeff
Coeff

Scorepondr:X=

38
11

=
I

Ix

I
=3,45

1
40

Total

20
Notexcoeff
7

Coeff
Note/5pts

4
5

18
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page19

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 17/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

LemodelBCG
LemodleBCGdanslenomVienducabinetconseilenorganisationetstratgie
bostonconsultingGroupAtdvelopperaucoursdesannes70ilpermet
dvaluerlapositionstratgiquedesactivitsduneentrepriseonutilisantdeux
variablesstratgiques:
Tauxdecroissancedusegmentdactivitanalys(pourvaluer
lattractivitdumarch.(analyseexterne),)

19
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page20

+
_
BESOINENLiquidit

Lesphases1et2sontcaractrisesparuntauxdecroissancelev
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 18/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Lesphases3et4ontuntauxdecroissancefaible(nuloungatif)
Lesphases1et2ncessitedesressourcesfinanciresimportantes(besoin
dinvestissementetbesoinenfondderoulement)
Lesphases3et4ondesbesoinsfinancierfaibles(investissementde
maintienduniveauproductivitenphasedematurit,laphasededclin
etpluttcaractrisparundsengagementetundsinvestissement).La
croissanceconsommedesliquidits
Lesbcgvaluentlattractivitdumarchselonunseulcritre(letauxde
croissance)onutilisantunechelledeuxpoints

FAIBLE

lev

2
CeparamtrevaluelapositionconcurrentielleduDASanalys(analyseinterne)
Lapartdumarchrelative(PMR)reflteleniveauderentabilitetde
comptitivitduprixderevient.
LaPCestvaluenutilisantunseulcritre(PMR)
PMR=PMdelentreprise/PMduprincipalconcurrent
Troiscasdefigurepeuventseprsenter:

20
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page21

PMR

(positionconcurrentielleforte,

rentabilitlevetlEestleader)
PAM=1(lEalammepartdemarch
quesonprincipalconcurrent)
PAM

(lEnoccupentpaslapremire

positionsaPMRetdautanplusfaibleque
sarentabilitestfaibleoungative

Echelledenotation:
LamatriceBCGseprsentecommesuite:

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 19/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Lapartdumarchrelativeetleffetdexprience:
SelonBCGlapositionconcurrentielsurunsegmentstratgiqueest
fonctiondelaPMR,dontlimportancedpenddunseulFCS:lecottotal.
Cestpartirdelacourbedexpriencequelonaccordecettevariable
unegrandeimportancepourvaluerlapositionconcurrentielle.

Cotunitaire

21
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page22

Lacourbedexprienceoucourbedapprentissagemisenvidencela
baissedansletempsducotunitaireoufuretmesurequesaccroit
laproductioncumule.
Labaissedescoutsenfonctiondutempssexpliquepar
Effetdapprentissage(plusenfaitplusensaisfaire)
LesEbnficiantdepusdexprienceeneuplusdetempspourformer
etslectionnerleurmainduvre
Lamliorationdelorganisation
Lesconomiesdchelleetleffetdetaille
Leprogrstechniquedesoutillages,desmthodes,destechniquesde
laqualit
(plusonadexprienceetanciennetsurlemarchplusCUestfaible
etproductioncumulelevetdesprixcomptitifs)
Lentreprisequibnficiedelaproductioncumulelaplusimportantedtientun
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 20/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

avantagesurlescots(rentabilitlev)etpossdentlaPC
Remarque:
Ilexisteplusieurslimitesouconceptdecourbedexpriences:
Leffetdexpriencesappliquedavantageauxproduitsstandardiss
quproduitsdiffrencis.
Leffetdexprienceauraunimpactplusfaiblesurlessecteursdactivit
oulaconcurrencesexerceplusparlaqualitlinnovationqueparleprix.
Lesconsommateurspeuventragiradautresvariablesquelescots
(qualit,imagedemarque,serviceinnovationproduit)
Linnovationproduitnuitlabaissedescots(lecotderevientva
augmenter,onseprofitantdelconomiedchelle,.

InterprtationdelamatriceBCG:

22
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page23

Dilemmes

Lesvedettes

Lesvaches

Lespoidsmorts

lait
Appelaussi

Ellesgarantissent

Assurentla

Ilsnepeuventtre

point

ledveloppement

rentabilitacourt

vitcarils

dinterrogationou

etlarentabilita

termeet

correspondentala

enfantproblme:

moyentermepar

fournissent

dernirephasede

investissement

leurpotentielde

lautofinancement

vieetcontinue

importants

croissancelev,

ncessaireala

trerentablede

(industriel,

lesEesdoitpour

croissancefuture

faondclinante

commerciaux,

cesproduits

(dveloppement

etsurtoutils

financiers)pour

chercher

esdilemmeset

mobilisentdes

suivrela

renforcersaPC

desvedettes)sont

ressources.au

progressiondu

parune

dessegments

dtriment,des

march,surtoutsi

croissance+forte

dactivitsafaible

produitsdavenir

lentrepriseveut

quecelledu

croissance,mre

ilsontunfaible

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 21/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

amliorerune

marchet

ouendclin,qui

potentielde

positionmdiocre.

accrotreainsisa

exigentpeu

dveloppement

AssurentLTle

PMpources

dinvestissement

peu

renouvellement

produitsenphase

nouveau,tanton

consommateurs

desproduitset

dexpansion.

capacitde

decapitaux,ilsne

desmarchcarils

Cesproduitsvont

productionquen

dgagentpas

incluentdes

pongerles

BFDR.danscette

nontplusdesflux

produitsdavenir

pertesdela

phasescette

financiersstables.

enphasede

priodedu

phasedematurit

Larentabilitde

lancement

lancementles

les

cesproduitsest

Cesactivitssont

pertesdela

investissements

faiblesounulle

dficitairesen

priodede

sontamortis,

FMN=0

termesdeflux

lancementavant

lendettement

Recommandatio

financier

degnrerdes

faibleetla

n:

(rentabilitfaible

ressources

rentabilitlev

Abandonnerou

etbesoinfinancier

cumulespositive.

(effet

maintenirsans

23
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page24

lev)

Globalementla

dexprience).Les

investissement.le

Recommandatio

contribution

vachesalait

dsengagement

n:

moyensdeces

gnrentdes

peutprendretrois

Investir

produitsestfaible

surplusde

directions

massivementou

etounulleFMN=

liquidit,les

principales:

abandonner

excdentsde

doublerlamise

Recommandatio

trsoreriedoivent

decertain

n:

trerinvesti

couple

Maintenirou

intelligemmentils

produits/m

renforcerla

doiventfinancer

arch

positionduleader

enprioritles

decesproduits

produitsdavenir

vedettes

Recommandatio

decertaines

n:

activits

Rentabilisles

(sous

produitsvachea

traitance,

laitetrinvestir

ou

lessurplusde

dlocalisati

liquiditquils
dgagent

Abondant

(slective).
Impartition

on).
Abondant
pureet
simpleou
convection
totale

Ese
Rcapitulation:

craliailture

Arboriculture

levageovin

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 22/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

DAS1
PMR
TC
CA

DAS2

0,5
2%
100

3
10%
50

DAS3
5
6%
50

DanslamatriceBCGonreprsentelensembleduportefeuilledelactivitdelE
danscecaslilsagitdereprsenterlestroissegmentsenfonctiondeleurs
24
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page25

coordonneschaqueDASestreprsenterparuncercledanslediamtreest
proportionnelauchiffredaffaireralisenactivitenquestion.

1
CA
2
S1

1
2

S2

1
25
2

50

S3

1
25
2

(Manquede2courbes)
Onparleducycledusuces(1,2,3)lorsquuneentreprisesrussitgrcela
liquiditdgagerparlesvachesalaitafairepasserdesproduitsdelaposition
(dudilemmes)acelle(duvedettes)etensuiteacelle(devachesalaits)
Exercice1:
DAS
S1

PC:PMR
PMR=

AM:tauxde
Croissance
2%

S3

S4

60
150
10

=1,6

480

15
=2,14
7
S2

2
10%

250

=1,8

480

=4

40
=1
40

8%

10
=1,25
8

2%

60

1
480

2
1
2

=20,8

100
=14,6
480
70

Courbe:(scanner)
Cetteentreprisepossdedeuxsegmentsenpositiondevedette(s2ets3)
etdeuxautresegmentsdanslecadrantdesvacheslait
Lesurplusdeliquiditdgagerparlhtelleriedeluxeetspcialis(s1et
s4),doittrerinvestisintelligemmentpourfinancerlesvedettes
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 23/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

(produitsdavenir)horscetteentreprisenapasderelvealongueterme
lessegmentS2etS3peuventgarantirledveloppementetlarentabilita
moyentermemaislentreprisedoitidentifietlancerdenouveauproduits
(dilemmes),mmesilarentabilitdecetteentrepriseetforteellerisque
deseretrouverunjoursavecuniquementdesvachelaitetdespoids
morts.
25
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page26

Exercice2:
ComparerlesportesfeuilledactivitsdestroisentreprisesA,B,C?
LeportefeuilleApermetteunbonquilibregnral,lesDASsontbienrpartis
danslescadransLesentreprisespossdesuffisammentduvachelaitpour
financerlesdilemmesetlenombretelevolumedesvedettessonttelquils
peuventassurerlarelvesurlemoyentermequandaupoidsmortslafirme
pourrasprogressivementlesliquidssansqueleurstaillesetleursnombres
naffectentlechiffresdaffaireetleprofitglobaux
LamatricedelentrepriseBcaractriseenrevanche,unefirmequisest
endormissurceslauriers,Saprofitabilitestfortedufairedelaconcentrationde
cesDASdanslescadrantdesvacheslait,maisellenepossdenidilemmesni
vedettesetnesaispasouinvestircessurplusdeliquiditfautedanslacqurir
rapidementellesexposenegrerunjourquedespoidsmorts
LeportefeuilleC:comptealuiestreprsentatifduneentreprisedsarticuler
entredessegmentssurledclinetdenombreuxdilemmesellenepossdeni
vedettesnivacheslait,fautedeliquidit,lentrepriserisquedenepaspouvoir
assurerlepassagedecesdilemmesenvedettesetsexposealeurdclindirecte

LemodelA.D.L(Arthurdoolittle)
Lemodelcombineentredeuxcritrepositionconcurrentieletmaturitdumtier.
Lapositionconcurrentieldessegmentsanalysestcalculeenfonctiondes
atoutsdesentreprisesalaidedelamthodemulticritres(multifactoriels)cette
valuationfournisuneanalysepluscompltequecelleduBCG.Chaquesegment
obtientunscorepondrepermettantdelesitueralundescinqniveaude
positionconcurrentiel
Lesniveauxdelapositionconcurrentielle
Marginal

dfavorable

favorable

forte

dominante
I

II

III

IV

V
ContrairementauBCGquiutiliseunseulecritrepourvaluerlaPCADLintgre
unemultitudedecritreaussibienquantitativequequalitativepourapprcierla
positionconcurrentielduDASanalys
Lensembleducritredvaluation:
Partdemarchetpartdemarchrelative:comptitivitduprixderevient
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 24/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

EfficacitduMixMarketing
Matrisedesachats
26
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page27

Productivit
Qualitdesproduits
Qualitdupersonnel
Capacitfinancier..
Lattractivitsectorielle(attraisdumarch)estmesurenfonctiondelaposition
duDASsurlecycledeviecettemesureexterneestappeldegrdematurit
Lamaturitcorrespondauxquatrephasesducycledevie:
Lamaturitdumtier
Dmarrage

croissance

maturit

dclin
I

II

III

IV
Danslapratiqueilestdifficiledereprerlaphasedeviedusegmentanalysle
tableausuivantprsentedesindicateurssignificativesdechaquephaseducycle
devie
indicateurs
Croissancedu

Lancement
Forteavec

Croissance
Forteavec

maturit
Faibleounul

Dclin
Ngative

march

unetendance

tendanceau

ralentissemen

Lapartde

lacclration

march

Faible

Forte

Faible

Forte

Rsultatlev

Rsultat

Ngatifounul

Faible

Positifen

en

Prixderevient

Elev

croissance

stabilisation

Endiminution

Stabilisation

Gnralement

Endiminution

Endiminution

unitaire
Prixdevente

Enhausse
lev

Endiminution

Margeunitaire

Ngative

Positive

Positive

Equilibre

Liquidit

Besoinfort

Equilibre

Excdent

Nul

Endettement

Elev

Moyen

Nul

Rduction

Ressource

Formationdes

Recrutement,

Miseenplace

deffectif

humain

cadres

heures

descerclesde

(licenciement

supplmentair

productivitet

conomique,

es,formation

dequalit

miseala

dupersonnel

retraite

deproduction

anticip,
prretraite,
rductiondes
heursde
travails)
Essaimage(ou
entreprenariat
uneEaccorde

27
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 25/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Page28

unsoutien
financierou
techniqueau
personnelsa
lessencierles
salarisen
questionsont
incitercrer
leurpropre
entreprisequi
garderasun
lienaveclE
mresous
traitance
franchisage,)
Internalisation

Rductiondes

Miseenpoint

dela

couts,

..sous

production,

procdurede

traitance

augmentation

laroutine

Sous

delacapacit,

traitance,

standardisatio

dlocalisation,

liquidationdes
quipements

Outplacement:prestationrmunrerfournisparuncabinetconseilenGRHil
permetalEderduiresoneffectifenremplaantlescadresalessencieraupris
dautreentreprisesayantdesbesoinsenrecrutement
Rcapitulation:
Positionconcurrentiel:.
Maturitdumtiers:..

28
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page29

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 26/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

Corrig:
PourtablirlamatriceADLnousdevonprocderlvaluationdesdeuxDASS1
etS2:
Evaluationinterne(PS),valuationexterne(degrdematuritdelactivit)
Lapositionconcurrentielledoittrevaluerselonunechelleacinqpoints
Lamaturitdoittrevalueselonunechellequatrepoints
LestableauxdapprciationdelaPCetattraidumarch(AM)seprteplusaune
valuationsurunechelleatroispoints.
LesDASanalyserseranotsurtroispointsensuitenouseffectuantune
convectiondesnotesobtenuspourlesadapterouchellesrecuiseparlamatrice
ADL
Faible
L
1

moyen
L

Elev

L
3

Evaluationdespositionsconcurrentielles
Critres
1

CoefficientS1

Total

S2

Total

2
3
4
5
6

Ondoitscalculezlamoyenpondredechaquesegments
PourlecotedeproductionetcoutdachatpourlEestbnfiqueetlecontraire
estjuste!!Doncondoitdonneruncoefficientfort
Conversiondenotesobtenues
2,5

ch3pts

ch5pts

2,55
=4,17
3

Evaluationdedegrdematuritdedeuxsegments
29
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page30

Segments
1

CoefficientS1
1

0,5

Total
0,5

S2
2,5

0,5

2,5

Total

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 27/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

3
4

1
2

0,5
0,5

0,5
1

2,5
.

0,5

0,5

0,5

0,5

0,5

2,5

Rcapitulation:
Surunechelle4,17lesS1etS2sontdominante
Lanotededclindoitstjrstreinfrieur
DAS
PS
PC
AM

S1

S2

4,17Dominante
0,67dclin

4,17dominantes
3,33lancement

AprsfautchercherlespointssurlemodelADLparrapportaucercleraliser
Diamtre=

30
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

Page31

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 28/29

30/4/2016

CoursDumanagementstratgique

31
Pr:Yacoubi
Tappar:soukainabizi

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gTdBrOd9QMsJ:d1n7iqsz6ob2ad.cloudfront.net/document/pdf/5385b6beead72.pdf+&cd=2&hl=fr 29/29

Das könnte Ihnen auch gefallen