PRACA KONTROLNA NR III

Zadanie 1. (4 pkt)
W tabeli zamieszczone zostay krtkie fragmenty rde dotyczcych polskich powsta
narodowych. Wpisz obok nich numery odpowiednich podpisw zamieszczonych poniej
tabeli.
A. W wyniku walk prowadzonych pierwszego wieczoru, w nocy i nazajutrz, tj. 28
grudnia, opanowalimy, i to bez wielkich strat, cae miasto z wyjtkiem kilku obiektw.
Zajlimy nawet cytadel [...]. Koszar grenadierw nie zdobyto szturmem, bo Naczelna
Rada Ludowa wymoga przejciowe zawieszenie broni [...].
B. Puk woyski wieo odparty, a jako lad walki, lecy na bruku trup jeneraa
Blumera, ktry prowadzi ten puk dla zawadnicia Arsenau, a wszystko to owiecone
nie zgasym jeszcze poarem domu na Nowolipkach, podpalonego jako haso
powstania w tej czci miasta, a wszystko zakoczone radosnym powitaniem szkoy
podchorych, ktra ze wzorowym powiceniem spenia swoj powinno tej nocy.
C. Brygada kawalerii narodowej Madaliskiego, majca swe lea midzy Bugiem a
Narwi, zebrawszy swe szwadrony w Ostroce, wyniole odmwia
przeprowadzenia redukcji. Genera Igelstrm wysa przeciw zbuntowanej brygadzie
wojsko [...].
D. W [...] fatalnym nastpstwie caego zachowania swojego, biali byli bezsilnymi,
bezradnymi, wreszcie pobaajcymi wobec powstania. Nie potpili go jawnie i
stanowczo, bo byli ju zupenie rozbici. Komitet Centralny stanowi jedyn w kraju
wadz narodow. [...]
[w:] Polska w latach 1795 1864. Wybr tekstw rdowych do nauczania historii, opr. I. Rusinowa,
Warszawa 1986, s. 101; Polska w latach 1918 1939. Wybr tekstw rdowych do nauczania historii, red. W.
Wrzesiski, Warszawa 1986, s. 53; Powstanie kociuszkowskie, opr. W. Bortnowski, Warszawa 1959, s. 9; S.
Komian, Rzecz o roku 1863, t. II, cz. II, Krakw 1895, s. 319.

1.
2.
3.
4.
5.

Powstanie kociuszkowskie
Powstanie listopadowe
Powstanie krakowskie 1846 roku
Powstanie styczniowe
Powstanie wielkopolskie 19181919 roku

Zadanie 2. (3 pkt)
Porwnaj teksty i wykonaj dwa polecenia.
Tekst nr 1
Filaret Prawdowski (Henryk Kamieski), O prawdach ywotnych narodu polskiego [1844 r.]
[w:] Polska w latach 17951864. Wybr tekstw..., Warszawa 1986, ss. 180-181.

[...] kady wocianin gospodarz, zagrodnik itd. uprawiajcy jakkolwiek ilo ziemi w
zamian dawanych przez siebie paszczyzny, czynszu, danin lub jakichkolwiek innych
powinnoci, [powinien sta si] wacicielem caego swego gruntu, adnych odtd nie majc
wzgldem nikogo obowizkw.
Tekst nr 2

Z przemwienia W. Witosa na posiedzeniu Sejmu Ustawodawczego 22 lutego 1919 r. [w:]

Powstanie II Rzeczypospolitej. Wybr dokumentw, Warszawa 1984, s. 728.

[...] dy bdziemy w obecnym Sejmie nie tylko do rozparcelowania dbr pastwowych,

majoratw, dbr martwej rki i ordynacji, ale nie zawahamy si powici wielkiej wasnoci
ziemskiej [...], aby milionom bezrolnych i maorolnych [...] da wasny warsztat samodzielnej
pracy.
A. Nazwij sposb (metod) rozwizania kwestii chopskiej zawarty w tekcie nr 1:

tekcie nr 2:

B. Wyjanij przyczyn rnic w propozycjach rozwizania sprawy chopskiej.

Zadanie 3. (4 pkt)
Przestudiuj uwanie tabel przedstawiajc przemiany demograficzne w Rosji (ZSRR)
w latach 1900 - 1940 i wykonaj dwa polecenia.
Tabela: Ludno Rosji (ZSRR) w pierwszej poowie XX wieku
Lata
Liczba ludnoci (w milionach)
Odsetek
ludnoci
ogem
miejskiej
wiejskiej
miejskiej
1900
1912
1926
1939
1940

135,6
171,1
147,0
170,6
194,1

26,3
56,1
63,1

120,7
114,5
131,0

17,9
32,9
32,5

[w:] M. Heller, A. Niekricz, Utopia u wadzy. Historia Zwizku Sowieckiego, t. 1, wyd. Krg, Warszawa 1985, s.
7. (lata 1900 i 1912); J. Ciepielewski, I. Kostrowicka i in., Dzieje gospodarcze wiata do roku 1975, Warszawa
1980, s. 534. (lata 1926, 1939, 1940)

A. Wyodrbnij okres zaamania demograficznego.

Zaamanie demograficzne przypada na okres od roku .............. do roku .......................
B. Podaj trzy polityczne przyczyny tego zaamania.

Zadanie 4. (3 pkt)
Do podanych w pierwszej kolumnie wydarze historycznych dopisz litery oznaczajce
fakty, ktre s uznane za ich bezporednie skutki (nastpstwa).
A.
B.
C.
D.

Podpisanie polsko-radzieckiego paktu o nieagresji

Nawizanie stosunkw radziecko-niemieckich
Remilitaryzacja Nadrenii
Podpisanie traktatu wersalskiego

Wydarzenie
1.

Klska wojenna Niemiec w 1918 roku

2.

Podpisanie ukadu w Rapallo

3.

Objcie wadzy przez Hitlera

Skutek (nastpstwo)

Zadanie 5. (1 pkt)
Uporzdkuj w kolejnoci chronologicznej nazwiska Prezydentw RP.
S. Wojciechowski, W. Raczkiewicz, I. Mocicki, G. Narutowicz
1
2. ..
3. ..
4

Zadanie 6. (2 pkt)
W czasie II wojny wiatowej odbyy si trzy konferencje Wielkiej Trjki. Wska t,
ktra miaa najwiksze znaczenie z punktu widzenia statusu powojennej Polski na
arenie midzynarodowej. Uzasadnij odpowied, podajc jeden argument.
A. Najwaniejsze znaczenie z punktu widzenia statusu powojennej Polski na arenie
midzynarodowej miaa konferencja ............................................................................... .
B. Uzasadnienie:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 7. (3 pkt)
Wska trzy organizacje, do ktrych naleaa Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL),
wpisujc obok nich wyraz tak.
A. Europejska Wsplnota Energii Atomowej
B.

Europejska Wsplnota Gospodarcza

C. Organizacja Narodw Zjednoczonych

D. Organizacja Paktu Pnocnoatlantyckiego
E.

Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej

F.

Ukad Warszawski

Zadanie 8. (2 pkt) Podkrel poprawne odpowiedzi.

rdo:http://www.polska.pl/archiwa/okrespowojenny/article.htm

A. Zdjcie przedstawia uroczystoci religijne, ktre odbyy si w Czstochowie w roku

a) 1954.
b) 1955.
c) 1966.
d) 1989.
B. Przedstawiony na pierwszym planie dostojnik Kocioa katolickiego to
a) Jzef Glemp.
b) Franciszek Macharski.
c) Karol Wojtya.
d) Stefan Wyszyski

Zadanie 9. (3 pkt)
Zidentyfikuj osoby i organizacje podkrelone w cytowanym wierszu satyrycznym
z 1968 roku.
Ignacy Krasicki, Nowy wstp do bajek polskich
By premiera, ktry ycie wstrzemiliwe pdzi, Sekretarzb, ktry zbyt dugo nie gldzi,
Komitet, ktry centralnie szanowa kultur, Czonkowie Komitetu, co mieli matur, Partiac, w
ktrej nie byo karierowiczw, Rzd, co nie okamywa klasy robotniczej (...). Pytasz, co w
tym dziwnego: wszystko to by moe Prawda, jednake ja to midzy bajki wo.
[w:] Marzec 1968. Dokumenty, Zeszyt II, W poszukiwaniu programu odnowy. Satyra studencka, Nowa, b.m.
1981, s. 45.

Podaj nazwiska osb oznaczonych w tekcie literami a, b oraz pen nazw organizacji
oznaczonej liter c:
a
b
c

Zadanie 10. (2 pkt)

Przeczytaj zamieszczony poniej fragment Konstytucji PRL i odpowiedz na dwa
pytania.
Artyku 6.
Polska Rzeczpospolita Ludowa w swej polityce:
2) [...] umacnia przyja i wspprac ze Zwizkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich
i innymi pastwami socjalistycznymi, [...]. [w:] A. Radziwi, W. Roszkowski, Historia 1945-1990.
Podrcznik dla szk rednich, Warszawa 1994, s. 248.

A. W ktrym roku uchwalona zostaa Konstytucja PRL?

.
B. Z ktrego roku pochodzi cytowana nowelizacja Konstytucji PRL?

Zadanie 11. (3 pkt)

Ponisze zdania odnosz si do rysunku satyrycznego bdcego komentarzem do
spotkania Jana Pawa II z Lechem Was w czasie II pielgrzymki papiea do Polski w
1983 r. Rozstrzygnij, czy s to informacje prawdziwe, czy faszywe. W tabeli, w
kolejnych rubrykach (A, B, C), dopisz obok podanych informacji: prawda, fasz.

rdo: J. aryn, Koci w PRL, Warszawa 2004, s. 163

A. Powyszy rysunek odsania metody dziaania wadz

komunistycznych.
B. Spotkanie Jana Pawa II z Lechem Was miao charakter
nieoficjalny.
C. Spotkanie to odbyo si przed wprowadzeniem stanu wojennego w
Polsce.

Zadanie 12. (3 pkt)

W lipcu 1989 roku sformuowano haso: Wasz prezydent, nasz premier.
A. Wyjanij, jaki polityczny cel zosta wyraony w tym hale.

B. Wska personalne nastpstwa realizacji tego celu, podajc nazwiska prezydenta oraz
premiera.
Prezydentem zosta ......................................................................................................................
Premierem zosta ..........................................................................................................................

Zadanie 13. (2 pkt)

Przeanalizuj tekst dotyczcy powstania warszawskiego i wykonaj polecenie.
Polskie klasy posiadajce, obszarnicy i kapitalici, ktrzy przez cay czas wojny
przygotowywali si do objcia wadzy w Polsce dla restauracji reimu przedwrzeniowego w
oparciu o pomoc interwencyjnych wojsk anglo-amerykaskich odpowiedzieli na powstanie
PKWN wybuchem nienawici klasowej []. Nie zamierzali oni zrezygnowa z wadzy.
Postanowili za podszeptem swoich anglo-amerykaskich imperialistycznych protektorw za
wszelk cen nie dopuci PKWN do stolicy []. Wykorzystujc ofiarny patriotyzm ludu
warszawskiego [] uknuli plan zbrodniczej dywersji, plan powstania w Warszawie.
rdo: Historia Polski 1864-1945. Materiay do nauczania w klasie XI, [w:] A.L. Sowa, Wielka historia Polski,
t. 10, Krakw 2001, s. 153

Podaj dwa argumenty, ktre wiadcz o tym, e powyszy tekst pochodzi z okresu
stalinowskiego.
..........................................................................................................................................
..

Zadanie 14. (2 pkt)

Wrd wymienionych szeciu wydarze wska to, ktre chronologicznie jest pierwsze i
to, ktre jest ostatnie. W tabeli obok wydarzenia chronologicznie pierwszego umie
liczb 1, obok ostatniego liczb 6.
A. mier Stalina
B. Kryzys kubaski
C. XX Zjazd KPZR
D. Utworzenie NRD
E. Zakoczenie interwencji amerykaskiej w Wietnamie
F. Proces norymberski

Zadanie 15. (3 pkt)

W poniszej tabeli zostay przedstawione fragmenty tekstw rdowych. Wybierz tytu
tekstu i wpisz odpowiedni liczb do tabeli.
Fragment rda
Tytu
A. Prosimy Was, katoliccy pasterze narodu niemieckiego, sprbujcie na swj
sposb obchodzi wraz z nami nasze chrzecijaskie Millennium []. W tym
oglnochrzecijaskim [] duchu [] udzielamy przebaczenia i prosimy o
przebaczenie.
rdo: A.L. Sowa, Wielka historia Polski, t.10, Krakw 2001, s. 187

B. Robotniczy protest przeciw wygrowanym podwykom [] pocign za

sob brutalne przeladowania. W Ursusie i innych miastach bito, kopano i
masowo aresztowano demonstrantw. [] Stosowanie represji z reguy
zwizane byo z amaniem prawa przez organa wadzy. [] Niezbdna jest
pomoc prawna, finansowa, lekarska. Nie mniej istotna jest pena informacja o
przeladowaniach.
rdo: A.L. Sowa, Wielka historia Polski, t.10, Krakw 2001, s. 253

C.
1. Akceptacja niezalenych od partii i pracodawcw Wolnych Zwizkw
Zawodowych [].
2. Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczestwa
strajkujcych i osb ich wspomagajcych. []
4. [] zwolni wszystkich winiw politycznych.
rdo: http://www.erazm.art.pl/postulaty.html

1. 21 postulatw Midzyzakadowego Komitetu Strajkowego w Gdasku, 17

sierpnia 1980 r.
2. Ordzie biskupw polskich do biskupw niemieckich, 18 listopada 1965 r.
3. List 34 intelektualistw w sprawie polityki kulturalnej wadz, 14 marca 1964 r.
4. Apel wystosowany w zwizku z ukonstytuowaniem si Komitetu Obrony
Robotnikw, 23 wrzenia 1976 r.

Suma punktw: 40
Suma punktw uzyskanych:
Ocena: