Sie sind auf Seite 1von 7

HistricodaCidade

AcidadedePortoAlegretemcomodataoficialde
fundao26demarode1772,comacriaodaFreguesiadeSoFranciscodoPortodosCasais,um
anodepoisalteradaparaNossaSenhoradaMadredeDeusdePortoAlegre.Opovoamento,contudo,
comeouem1752,comachegadade60casaisportuguesesaorianostrazidospormeiodoTratado
deMadriparaseinstalaremnasMisses,regiodoNoroestedoEstadoqueestavasendoentregueao
governoportugusemtrocadaColniadeSacramento,nasmargensdoRiodaPrata.Ademarcao
dessasterrasdemoroueosaorianospermaneceramnoentochamadoPortodeViamo,primeira
denominaodePortoAlegre.
Em24dejulhode1773,PortoAlegresetornouacapitaldacapitania,comainstalaooficialdo
governodeJosMarcelinodeFigueiredo.Apartirde1824,passouareceberimigrantesdetodoo
mundo,emparticularalemes,italianos,espanhis,africanos,poloneses,judeuselibaneses.Este
mosaicodemltiplasexpresses,variadasfaceseorigenstnicas,religiosaselingusticas,fazde
PortoAlegre,hojecomquase1,5milhodehabitantes,umacidadecosmopolitaemulticultural,uma
demonstraobemsucedidadediversidadeepluralidade.
FoiaferroefogoquePortoAlegreconstruiuasuahistria.AcapitaldoRioGrandedoSultambma
capitaldosPampas,comoconhecidaaregiodefaunaefloracaractersticasformadaporextensas
planciesquedominamapaisagemdoSuldoBrasilepartedaArgentinaedoUruguai.nessaregio
quenasceuogacho,figurahistrica,dotadadebravuraeespritoguerreiro,resultadodelendrias
batalhaserevoltaspordisputasdefronteirasentreosReinosdePortugaleEspanha,apartirdosculo
XVI.
Asrevoltassesucederam,masfoiosculoXIXquemarcouoseupovo,apsumalongaguerrapor
independnciacontraoImprioPortugus.AchamadaGuerradosFarraposseinicioucomum
enfrentamentoocorridonaprpriacapital,nasproximidadesdaatualpontedaAzenha,nodia20de
setembrode1835.Mesmosufocado,foiesteconflitoquegravounahistriaomitodogachoeat
hojecantadoemhino,comemoradaemdesfilesanuaisehomenageadacomnomesderuaseparques.
ComofimdaGuerradosFarrapos,acidaderetomouseudesenvolvimentoepassaporumaforte
reestruturaourbananasltimasdcadasdosculoXVIII,movidaprincipalmentepelorpido
crescimentodasatividadesporturiasedosestaleiros.Odesenvolvimentofoicontnuoaolongodo
tempoeacidadesemantevenocentrodosacontecimentosculturais,polticosesociaisdopascomo
terradegrandesescritores,intelectuais,artistas,polticoseacontecimentosquemarcaramahistriado
Brasil.

http://www2.portoalegre.rs.gov.br/turismo/default.php?p_secao=257

OrigemeHistria

NossaPortoAlegre
Sejabemvindocapitaldosgachos!

Cidadedemuitasfacesemltiplasculturas,PortoAlegretememseuDNAoespritodemocrtico,que
acolhe,quebuscaainclusosocialeestimulaaparticipaodeseuscidadosnaconstruodesua
histria.

ACidade
UmacorridanoGasmetro,nacontraluzdovermelhodoprdosol.MatenoParquedaRedeno.
CaminhadanoParco.OviadutoOtvioRocha,perfeitamentesimtrico,engolealuzdoscarrosque
cortamavelhaavenidaBorgesdeMedeirosnoite.UmbarcocosteiaoCaisdoPorto,enquantojovens
confraternizamnosbaresdaCidadeBaixaesenhorascomprampeixesnoMercadoPblico.Estaa
descriodosprincipaiscartespostaisdePortoAlegre.

Parasabermaissobreestacidade,multiculturalpornatureza,clique
aqui
.

Origens
ComumadasmelhoresqualidadesdevidadoBrasil,aCapitaldosgachosfoifundadaem26de
marode1772comoFreguesiadeSoFranciscodoPortodosCasais.

Em1774,comeouatomarformadojeitoqueaconhecemos:foraminauguradasaPraaXV,aPraa
daAlfndegaeadaMatriz.

Em1821,ganhouostatusdecidadepeloimperadorDomPedroII.Devidoasuaexpanso,nosculo
XX,PortoAlegredestacouseentreasdemaiscidadesdoRioGrandedoSuleprojetousenocenrio
nacional.

Hoje,abrigaeventos,integraopolotursticodoEstadoemodelodeadministraoparaopas.

http://www2.portoalegre.rs.gov.br/portal_pmpa_cidade/?p_secao=3

AorigemdoCentro

Oficialmentecontandocomumapopulaodequase37milmoradores,segundooInstitutoBrasileirode
GeografiaeEstatstica(IBGE),oBairroCentrofoicriadoedelimitadopelaLei2.022,de1959,massua
origemremontaosprimrdiosdaocupaodePortoAlegre.Comseupovoamentoedesenvolvimento,
emfunodacriaodafreguesiaNossaSenhoradaMadredeDeusdePortoAlegreem1772,possui
ntimaligaocoma
RuadosAndradas
que,aindahoje,chamadadeRuadaPraia,suaprimeira
denominao.Efoinela,amaisantigadacidade,queseestabeleceuaprimeiracapeladaVilacom
invocaodeSoFrancisco.AaberturadasatuaisruasRiachueloeDuquedeCaxias,formavam,junto
comaRuadaPraia,asprincipaisviasdaVila,ondeseassentaramasmaisantigasresidnciasecasas
comerciais.Osarrabaldesmaisprximos,comoaatualCidadeBaixa,eramconsideradoszonasrurais.

ApeculiardenominaodelogradourosantigosdoCentroofatodefazeremrefernciaaalguma
caractersticaquepossua,comoaRuadoArvoredo(atualFernandoMachado),aRuadoRiacho(atual
WashingtonLuis),aRuadaVarzinha(atualDemtrioRibeiro),oBecodoFanha,depoisdenominada
TravessaPaysandu(atualCaldasJnior),aRuadoPoo(atualJernimoCoelho),entreoutras.
Aantigaetradicional
RuaDuquedeCaxias
tevemaisdeumadenominao,conformediferentes
registros:RuaFormosa,RuaDireitadaIgreja,RuaAlegreeRuadaIgreja.Masoprimeironomeoficial
foiodeRuadaIgreja,poralilocalizarseonicosanturiodacidade.Foi,poranos,aruamaisnobre
dacidade,residindoalipolticos,comerciantesemilitaresdealtaspatentesemluxuosossobradose
solaresdasfamliasaristocrticasdacidade,comooSolardosCmaras,maisantigoprdioresidencial
dePortoAlegre.Nos"
AltosdaPraia"
foiconstrudaaIgrejadaMatriz,atualCatedralMetropolitanaea
PraaMarechalDeodoro
,masconhecidacomoPraadaMatriz.Abriga,ainda,osprdiosdosPoderes
Executivo,LegislativoeJudicirio,eo
TeatroSoPedro
,omaisantigodacidade,concludoem1858.
A
RuaRiachuelo
tambmteveoutrasdenominaes,comoRuadoCotovelo,nasproximidadesdoTeatro
SoPedro,eRuadaPonte.Suasprimeirasresidnciasremontamaoanode1788.Tpicaruadezona
central,nelaresidiampessoasligadasclassedirigente.


AsigrejasdoCentrosotambmlocaisquenosremontamahistriasecostumesdeseushabitantes.A
CatedralMetropolitanatevesuaprimeiraedificaoem1794,pormsfoifinalizadanosculoXIX,com
aconstruodesuasduastorresem1846.Noanode1915,oarcebispoDomJooBeckeriniciaestudos
preliminaresparaaconstruodagrandeCatedral,cujasprimeirasobrasiniciamem1920,ea
finalizaodanovaIgrejadaMatriz,noseuestiloRomanoRenascentista,ocorreuem1972,coma
conclusodacpula.Mas,somenteem1986,elainauguradaedadaporconcluda.A
IgrejaNossa
SenhoradosDores
,naRuadosAndradas,amaisantigadacidade,esuaconstruopelairmandade
OrdemTerceiraNossaSenhoradasDores,remontaa1807,somentesendoconcludaem1904.
AprimeiraedificaodaIgrejaNossaSenhoradoRosrio,localizadanaRuaVigrioJosIncio,em
estilobarroco,foirealizadaentreosanosde1817e1827,pelaIrmandadeNossaSenhoradoRosrio,
confrariadenegroslivreseescravos,cumprindoimportantepapel,durantetodoosculoXIX,navida
depessoasdessacomunidade.Sobalegaodenocomportarseusfiis,em1950aMitra
Arquidiocesanamandoudemoliroprdio,erigindoaatualsededaIgreja.

Nochamado
paralelo30
,na
PraaMontevido
,estimplantadoo
PaoMunicipal
,sededaPrefeiturade
PortoAlegre,iniciadaem1898.EmfrenteaoprdioestaFonteTalavera,doadapelacomunidade
espanholaatravsdaSociedadeEspanholadeSocorrosMtuos,emhomenagemaocentenrioda
RevoluoFarroupilha.DooutroladodaAvenidaBorgesdeMedeirosesto
MercadoPblicoCentral
,
edificadopelaprimeiravezem1844,comoespaodecomercializaoesociabilizaodapopulao.

Noanode1870foiinauguradoonovoprdio.OMercadoPblicosempreteveimportantepapelpara
cidade:almdeseucomrcio,duranteosculoXIXeraolocalondecirculavamasltimasnotciasdo
Brasil,devidoaointensofluxodepessoas,sobretudoemfunodoPorto.Seusbarestambmeram
refernciasparaencontros,principalmentepelaboemiadacidade.NotrreodoMercadoencontraseo
maisantigobardacidade,
ONaval
,ondesepodeencontrarumaboapartedamemriadacidade.O
atualprdiodoMercado,noLargoGlnioPeres,possuiamesmaaparnciaexterna,mesmoapso
incndiode1912edaconstruodosegundopiso,noanode1913,naadministraorepublicanado
IntendenteJosMontaury.Suarestauraofoiinauguradaem1997.
A
AvenidaBorgesdeMedeiros
,outrologradouroimportantequeatravessaareacentral,tevesuaobra
iniciadanasegundadcadadosculoXX,naadministraodointendenteOtvioRocha.Oprojeto
incluaaconstruodo
ViadutoOtvioRocha
,primeiroviadutodacidade.Asobrasforamconcludasna
dcadade1940,naadministraodeJosLoureirodaSilva.Nestaadministraoocentrodacidade
comeouaadquir,cadavezmais,caractersticasdasmodernascidadesdosculoXX,comsuasamplas
avenidasearranhacus.

OCentrodispedosmaisdiversosevariadosservioseentretenimento,sobretudoligadossatividades
histricoculturais.NaRuaDuquedeCaxiasestlocalizadoo
MuseuJliodeCastilhos
instituio
culturalcriadapordecretoestadual,em1903comcarterdemuseuantropolgico,artsticoe
histrico.Oprdio,emestiloneoclssico,foiresidnciadopresidentedoEstadodoRioGrandedoSul,
JuliodeCastilhosatoanode1905,quandofoiadquiridopeloGovernoEstadualparaabrigaroMuseu.
NaRuadosAndradas,encontramos,entreoutros:

oMuseudaBrigadaMilitar,oMuseudoTrabalho,osquartiseoMuseudoExrcito,prximoao
Gasmetro

oimponenteprdiodoHotelMajestic,atual
CasadeCulturaMarioQuintana
,transformadoem
centroculturalnofinaldadcadade80

asededo
MuseuJosHiplitodaCosta
,naesquinacomaRuaCaldasJnior,noprdioonde
funcionavaasededoJornal
AFederao

asededoGrupoCaldasJnior(CorreiodoPovo),emfrenteaoMuseuHiplito,ocupandoa
quadraquevaiataruaSetedeSetembro.

o
MuseudeArtedoRioGrandedoSulAdoMalagoli
,
SantanderCultural
eo
MemorialdoRio
GrandedoSul
,naPraadaAlfndega

a
UsinadoGasmetro
,naextremidadeoeste,nolocalantigamentechamadoPraiadoRiacho.

Antecedenteshistricos


AorigemdoCentrourbanodePortoAlegreconfundesecomaprpriaorigemdacidade.Istoporquefoi
exatamentenestestio,habitandoporindgenasdediversasraascomoCharruas,TapeseGuaicans,
at1700,queseoriginouoprocessodecolononizao.ComoavanopaulistaemdireoaoSul,a
fundaodeLagesem1684,Viamoem1730edaColniadoSacramento,abreseocaminhoao
comrcioeaosurgimentodascidades.Osbandeirantesdividementresiasterrasdaregio,cabendoa
JernimodeOrnelasumasesmariasmargensdoGuaba,cujareaaproximavaseadoatualMunicpio
dePortoAlegre.Apossedestareafoireconhecidaemcartaoficialem1740,dataconsideradacomoa
deorigemdanovacidade.
AsprimeirasmanifestaesurbanasocorreramnaPraiadoArsenal,conhecidacomoPontadaCadeia,
comaconstruodosprimeirosprdiospblicos:CasadaCmaradoGovernador,CadeiaeForca,esta
ltimafronteiraaodesembarcadouro.
Apartirdestepontosoestabelecidasligaesatravsdecaminhos,comalocalidadedeViamoeos
aldeamentosndios,primeiroesboodafuturaestruturaviriaurbana.Considerandooscondicionantes
histricos,polticoseeconmicosdapoca,comoaslutasentrePortugaleaEspanhapelaconquistade
territrios,compreendeseorpidodesenvolvimentoocorrido,emdetrimentodeoutrosncleos
contemporneos.Efetivamente,aposiogeogrficadePortoAlegrefoidecisivanaquestomilitare
adequadaaocomrcionosmomentosdepaz.Oprpriogovernoportugus,reconhecendoestaposio
previligiada,envioufamliasdeAorianosparaanovalocalidade.
Noperodocolonial,odesenvolvimentodoncleoeracaracterizadopelocrescimentoaolongodorio,a
partirdaPontadaCadeianadireolesteeparaleloaocais.Aencostanortedopromontriofavorecia
asembarcaesealieramrealizadososcontatoscomoexterior.Naturalmentesituaramsenestazona
asprincipaisatividadescomerciaiseresidenciais,sendoqueaencostasulnopossuiavalor.Ainda
nesteperodofoicriadoosegundocentrocviconapartemaiselevadadacolina,noentornodaPraada
Matriz,comaedificaodaCatedraleoPalciodoGoverno.
Noanode1773asmuralhas,paliadasdemadeira,foramconstrudasaolongodaRuadaConceio,
PraadoPorto,SarmentoLeite,PraiadeBelas,servindo,durante100anos,deanteparoao
desenvolvimentoemdireoaocontinente.Noaspectourbano,operodocolonialcaracterizado,
fundamentalmente,pelopreenchimentodosvaziosnointeriordasmuralhas.Foradelashoplantio,
fundamentalmentedetrigo,umpequenocomrcioeoartesanato.Asituaodecrescimento
intramurosacentuouse,aindamais,noperodoImperial,comoadventodaRevoluoFarroupilha
(1835/45).HumaatrofianocrescimentourbanoeumadensamentodesproporcionalnareaCentral,
originandoasbasespolarizadorasdofuturo.

Mesmocomachegadadosimigrantescomtradiomanufatureiraeorompimentodasmuralhas,em
termosdecrescimentoterritorialurbano,avalorizaodareacentralpermanece.Efetivamentequase
atotalidadedosedifciospblicosecomerciaisforamconstrudosnestarea,atraindoapopulaoque
ocupava,gradativamente,ascristaseosvales,porquealiocorriamassuasatividadesprincipais.

Osprimitivoscaminhosforamtrasnformadosemavenidasque,porsuavez,geraramasvias
secundrias.Todoesquemaassimdispostoconvergeparaocentrourbanoque,fisicamente,notem
possibilidadedeseexpandir,anoserverticalmente.Aquelaqualidadeprimitivadopromontrioque

dominavaasplanciesaosuleoesturiodoGuaba,desaparecidaaquestomilitar,eabertosnovos
caminhosparaoInterland,tornouseumfatordeanomaliaparaodesenvolvimentodareacentral.
Agora,oploprincipalestgeograficamenteexcntricocidade,asfixiandosuasatividadespelo
adensamentoviolentodeumapequenareaquepreservouamesmaestruturadoperodocolonialcom
umapopulaovriasvezesmaior.

Referncias:
ProposiesparaareaCentraldePortoAlegre.PrefeituraMunicipaldePortoAlegre.1971
"ExpedienteUrbanodePortoAlegre",engenheiroeurbanistaEdvaldoPereiraPaiva.1942
CentrodePesquisaHistricaCoordenaodeMemriaCulturaldaSecretariaMunicipaldeCultura
FRANCO,SrgiodaCosta.PortoAlegre:GuiaHistrico.2edio.PortoAlegre:Ed
Universidade/UFRGS,1992.

http://www2.portoalegre.rs.gov.br/vivaocentro/default.php?p_secao=16

Das könnte Ihnen auch gefallen