Taaljournaal | Lessuggestie | groep 6 en 7 |

Mijn Malmberg

Extra oefeningen voor werkwoordspelling

Inleiding Ad 1: De kinderen bepalen wat de

In Taaljournaal bereiden we de spelling
van de werkwoorden voor tijdens de
lessen taalbeschouwing in het taaldeel van
Taaljournaal. De begrippen doe-woord (later:
werkwoord), wie-deel (later: onderwerp) en
persoonsvorm worden daar geïntroduceerd.
Vanaf week 13 in groep 6 bieden we de leerstof
rond de werkwoordspelling meer systematisch
aan. Dat gebeurt in het spellingdeel van
Taaljournaal. De blokken spelling van
onveranderlijke woorden en spelling van
veranderlijke woorden (de werkwoorden)
wisselen elkaar dan telkens af.
Ondanks de zorgvuldige opbouw van de leerstof
hebben sommige kinderen behoefte aan extra
oefenstof. Verschillende leerkrachten geven aan
naast de beschikbare oefenstof in het werkboek
en op de kopieerbladen graag extra oefenbladen
tot hun beschikking te hebben. Vandaar
bijgaande selectie van drie oefenbladen die elk
een bijdrage leveren aan het verstevigen van
de basis voor werkwoordspelling. Blad 1 sluit
in eerste instantie het beste aan bij de stof van
groep 6. Blad 2 sluit aan bij de stof van groep
7: vanaf week 13 worden de werkwoorden die
klankverandering ondergaan aangeboden. Blad
3 is zowel bedoeld voor groep 6 (tijd van nu) als
voor groep 7 (tijd van nu + tijd van toen).
persoonsvorm (PV) en het onderwerp (OND) in
de zin is. Zij leren dat er in een welgevormde
zin een overeenkomst in getal bestaat (samen
enkelvoud of samen meervoud) tussen OND
en PV.
Ad 2: Voor sommige kinderen blijft het lastig
om te bepalen welke woorden in de verleden
tijd (tijd van toen) van klank veranderen. Zij
behandelen ze dan als werkwoorden zonder
klankverandering. In dit oefenblad herhalen
we welke klankveranderingen voorkomen en
laten we de kinderen oefenen in het vinden van
de juiste verleden tijdsvorm. Daarbij dient het
bovenste deel van het oefenblad als opzoekdeel.
Ad 3: In de spelling van werkwoorden zit
een duidelijke systematiek. Sommige kinderen
helpt het bij de spelling van werkwoorden als
ze die systematiek daadwerkelijk zien en zich
eigen maken. De leerlingen in groep 6 vullen
de werkwoordsvormen van de tijd van nu
in; de leerlingen in groep 7 vullen zowel de
werkwoordsvormen van de tijd van nu en van
de tijd van toen in.

1. O
 nderwerp, persoonsvorm en zinskern
(zie: werkblad 1)
2. W
 erkwoorden die van klank veranderen
(zie: werkblad 2)
3. A
 lle persoonsvormen in één schema
(zie: werkblad 3)

© Malmberg, ’s-Hertogenbosch blz. 1 van 4

Taaljournaal | Lessuggestie | groep 6 en 7 | Mijn Malmberg

Werkblad 1:
TIP
Het onderwerp en de persoonsvorm in de zin
De kat speelde met een bolletje wol.
Je vindt de PV met de vraagproef:
Speelde de kat met een bolletje wol?
Je vindt het OND in deze zin met de vraag:
1. Zet in elke zin een streep onder de PV.
Wie of wat speelde met een bolletje wol?
Welk OND hoort niet bij die PV? Streep die door.

De hond / De honden snuffelt aan een worstje.

In de vakantie logeren we / mijn zusje bij opa en oma.

Gisteren kreeg de bus / de bussen een lekke band.

In de lente groeien de bomen / de boom het hardst.

2. Onder het OND staat een streep.

Welke PV hoort niet bij dit OND? Streep die door.

Waarom rijden / rijdt de treinen vandaag niet?

Morgen schrijf / schrijven jullie een opstel.

De aarde draai / draait om de zon.

Wat tekende / tekenen je op het papier?

3. Onderstreep het OND in elke zin. Past dit OND bij de PV?
Nee, schrijf dan de goede PV erachter.

In de stal wacht de dieren op eten. ..............................

Gisteren stemde de muzikant de piano. ..............................

Met Nieuwjaar schoten de pijl de lucht in. ..............................

Met haar nagel krab Els zich op haar wang. ..............................

4. Zoek eerst het OND in elke zin.

Schrijf dan de goede vorm van het werkwoord in de tijd van nu in de zin.

poetsen Elke morgen .............................. ik mijn tanden.

vragen Yari en Leon .............................. de juf om uitleg.

komen Na schooltijd .............................. mijn opa bij ons.

gillen De kleuters .............................. van de schrik.

hollen Over het gras .............................. Wim de bal achterna.

helpen Ik .............................. je wel even.

© Malmberg, ’s-Hertogenbosch blz. 2 van 4

Taaljournaal | Lessuggestie | groep 6 en 7 | Mijn Malmberg

Werkblad 2:
TIP
Werkwoorden die van klank veranderen
Veel werkwoorden krijgen in de tijd van toen
in de tijd van toen.
de(n) of te(n).
Bijvoorbeeld: kleurde, werkte.
Sommige werkwoorden in de tijd van toen
veranderen van klank.
1. Schrijf het werkwoord in de tijd van toen.
Doe het zo: buigen bogen

de ui wordt een o de i wordt een o de e wordt een a

buigen ...................... winnen ...................... eten ......................

duiken ...................... vinden ...................... nemen ......................

ruiken ...................... zingen ...................... breken ......................

fluiten ...................... drinken ...................... steken ......................

de e wordt een o de ie wordt een o de ij wordt een e

vechten ...................... liegen ...................... kijken ......................

trekken ...................... kiezen ...................... lijden ......................

zwemmen ...................... bieden ...................... krijgen ......................

schenken ...................... vliegen ...................... blijven .....................

de a wordt een ie de a wordt een oe de e wordt een ie

vallen ...................... vragen ...................... helpen ......................

slapen ...................... dragen ...................... sterven ......................

laten ...................... jagen ...................... werpen ......................

2. Schrijf dezelfde vorm van het werkwoord in de tijd van toen.

Doe het zo: ik sluit ik sloot

Wij sluiten de deur. Ik schrijf een e-mail. Hij vergeet het nooit.

Wij ...................... de deur. Ik ...................... een e-mail. Hij ...................... het nooit.

De klok klinkt prachtig. Piet graaft een kuil. Zij blaast de kaars uit.

De klok ...................... prachtig. Piet ...................... een kuil. Zij ...................... de kaars uit.

Daar geniet zij van. Zij vertrekt op zondag. Spreek jij nog met hem?

Daar ...................... zij van. Zij ...................... op zondag. ...................... jij nog met hem?

© Malmberg, ’s-Hertogenbosch blz. 3 van 4

Taaljournaal | Lessuggestie | groep 6 en 7 | Mijn Malmberg

Werkblad 3:
Alle persoonsvormen in één schema. TIP
Tijd van toen met klankverandering:

1. Lees het schema. schrijf het woord zoals je het hebt geleerd.

Je ontdekt hoe je de persoonsvorm schrijft. Tijd van toen zonder klankverandering:

Let op bij werkwoorden op -den en -ten.

persoonsvorm tijd van toen

persoonsvorm
onderwerp zonder klankverandering met
tijd van nu
-de(n) -te (n) klankverandering
ik-vorm
ik, …jij? ik-vorm met
enkel- kleur, werk, roep ik-vorm+de ik-vorm+te
andere klinker
voud een ander (jij, ik-vorm+t kleurde werkte
riep
u, hij, zij, het) kleurt, werkt, roept
wij-vorm wij-vorm met
meer- wij, jullie, ik-vorm+den ik-vorm+ten
kleuren, werken, andere klinker
voud zij kleurden werkten
roepen riepen

2 Vul het schema in voor het werkwoord voelen.

persoonsvorm tijd van toen

persoonsvorm
onderwerp zelfde klank
tijd van nu andere klank
-de(n) -te (n)
ik, …jij?
enkel-
een ander (jij,
voud
u, hij, zij, het)

meer-
wij, jullie, zij
voud

3. Vul het schema in voor het werkwoord fietsen.

persoonsvorm tijd van toen

persoonsvorm
onderwerp zelfde klank
tijd van nu andere klank
-de(n) -te (n)
ik, …jij?
enkel-
een ander (jij,
voud
u, hij, zij, het)

meer-
wij, jullie, zij
voud

4. Vul het schema in voor het werkwoord zingen.

persoonsvorm tijd van toen

persoonsvorm
onderwerp zelfde klank
tijd van nu andere klank
-de(n) -te (n)
ik, …jij?
enkel-
een ander (jij,
voud
u, hij, zij, het)

meer-
wij, jullie, zij
voud

© Malmberg, ’s-Hertogenbosch blz. 4 van 4