Mathematics For University Reception Exam

VJEBE IZ
MATEMATIKE 1
Ivana Baranovi
Miroslav Jerkovi
Lekcija 5
Skalarni, vektorski i mjeoviti
produkt vektora
Vjebe iz Matematike 1.
5. Skalarni, vektorski i mjeoviti

produkt vektora
Zadatak 1
Koji kut zatvaraju jedinini vektori m

~ i ~n ako su vektori ~a = m+2~
~
n
i ~b = 5m
~ 4~n meusobno ortogonalni?
Rjeenje:
injenicu da su vektori ~a i ~b ortogonalni piemo preko skalarnog produkta:

~a ~b = 0
(m
~ + 2~n) (5m
~ 4~n) = 0
5m
~ 2 + 10~nm
~ 4m~
~ n 8~n2 = 0 (distributivnost, komutativnost i ~v 2 = |~v |2 )
5|m|
~ 2 + 6m~
~ n 8|~n|2 = 0 (m
~ i ~n su jedinini: |m|
~ = |~n| = 1)
5 + 6 cos 8 = 0 ( je kut izmeu vektora m
~ i ~n)
cos = 21 ,
odakle slijedi da je = 2
3 .
Zadatak 2
Zadano je |~a| = 11, |~b| = 23, |~a ~b| = 30. Izraunajte |~a + ~b|.
Rjeenje:
|~a +~b|2 = (~a +~b)2 = (~a +~b)(~a +~b) = ~a2 +2~a~b+~b2 = |~a|2 +|~b|2 +2~a~b
Slino proizlazi
|~a ~b|2 = |~a|2 + |~b|2 2~a~b, pa zbrajanjem tih jednakosti imamo

|~a +~b|2 + |~a ~b|2 = 2(|~a|2 + |~b|2 ), odakle uvrtavanjem odmah slijedi rjeenje:
|~a + ~b| = 20.
Zadatak ima i geometrijsku interpretaciju: nai krau dijagonalu paralelograma kojem su duljine stranica 11 i 23, a duljina due dijagonale iznosi 30.
Zadatak 3
Zadana su tri vrha paralelograma ABCD: A(2, 1, 1), B(4, 2, 2)

i C(6, 1, 3). Odredite povrinu paralelograma te kut izmeu dijagonala.
Rjeenje:
U paralelogramu vrijedi jednakost vektora DC = AB . Ako oznaimo D =

(x, y, z), imamo
(6 x)~i + (1 y)~j + (3 z)~k = (4 + 2)~i + (2 + 1)~j + (2 1)~k
(6 x)~i + (1 y)~j + (3 z)~k = 6~i ~j + ~k ,
odakle (iz jednakosti vektora s lijeve i s desne strane jednakosti) odmah

rjeenje: D = (0, 2, 2).
Povrinu paralelograma emo izraunati tako da naemo skalarni produkt

vektora AB i AD, jer znamo da njegov modul odgovara povrini paralelograma
P. Najprije raunamo:
AB = 6~i ~j + ~k,

AD = 2~i + 3~j + ~k.
Sada je povrina paralelograma dana s

~i ~j ~k
p

P = |AB AD| = 6 1 1 = 4~i 4~j + 20~k = 42 + 42 + 202 = 12 3.
2 3 1

Raunamo vektore dijagonala AC i BD:
AC = 8~i + 2~j + 2~k,
DB = 4~i 4~j,
pa je (uz oznaku za kut meu dijagonalama)

1
32 8
AC BD
= ,
cos = ==
2
2
2
2
2
2
8
+
2
+
2
4
+
4
|AC| |BD|
pa je kut meu dijagonalama = 30 .
Zadatak 4
Pokaite da su sljedei vektori komplanarni
~a = 2~i ~j + ~k
~b = ~i + ~j 2~k
~c = ~i + 4~j 7~k ,
te izrazite ~c kao linearnu kombinaciju vektora ~a i ~b.

Rjeenje: Vektori e biti komplanarni ako je njihov skalarni produkt jednak
nuli:

2 1 1

1 1 2 = 2(7 + 8) + (7 + 2) + (4 1) = 0,

1 4 7
to ovdje jest sluaj. Dakle, zadani vektori su komplanarni.

Da izrazimo ~c kao linearnu kombinaciju vektora ~a i ~b, trebamo pronai i
takve da je ~c = ~a + ~b :
~i + 4~j 7~k = (2~i ~j + ~k) + (~i + ~j 2~k),
odakle slijedi sustav

= 1
= 4
= 7.
2 +
+
2
Rjeavanjem prve dvije jednadbe ovog sustava dobivamo = 1, =

3, to zadovoljava i treu jednadbu (to je jo jedna potvrda da su vektori
komplanarni). Prikaz vektora ~c kao linearne kombinacije vektora ~a i ~b glasi:
~c = ~a + 3~b.
2
Zadatak
5 Odredite x R tako da vektori ~a = (2x 6)~i + 4~j 3~k, ~b =

~
(3x 1)i + 2~j + 2~k, ~c = (3 8x)~i + (x 2)~j 3x~k budu komplanarni, te u tom
sluaju izrazite vektor ~c kao linearnu kombinaciju vektora ~a i ~b.
Rjeenje:
Vektori e biti komplanarni ako i samo ako je

2x 6
4
3

3x 1
2
2

3 8x x 2 3x

= 0,

odakle dobivamo dva rjeenja:

3
x1 = 4 i x 2 = 11
.
Pogledajmo kako izgledaju vektori ~a, ~b i ~c za x = 4. Dobiva se
~a = 2~i + 4~j 3~k , ~b = 11~i + 2~j + 2~k i ~c = 29~i + 2~j 12~k .
Znamo da su ova tri vektora komplanarna, tj. da jedan od njih moemo
izraziti kao linearnu kombinaciju prostalih dvaju, uzmimo vektor ~c:
~c = ~a + ~b, tj.
29~i + 2~j 12~k = (2~i + 4~j 3~k) + (11~i + 2~j + 2~k),
odakle izjednaavanjem koecijenata uz koordinatne vektore dobivamo
= 29
= 2
= 12.
2 + 11
4 + 2
3 + 2
Ovaj sustav od tri jednadbe s dvije nepoznanice ima jedinstveno rjeenje i ono
iznosi = 2, = 3, pa je prikaz vektora ~c kao linearne kombinacije vektora ~a
i ~b dan s ~c = 2~a 3~b.
Zadatak 6
Pokaite da su vektori ~a = 3~i ~j, ~b = ~i + ~j + ~k, ~c = ~j 3~k linearno

nezavisni i prikaite vektor ~i kao njihovu linearnu kombinaciju.
Zadatak 7
Dokaite da vektori: ~a = ~i 2~j + x~k, ~b = 4~j + x~k, ~c = x~i + ~j + ~k

za nijedan x R nisu komplanarni!
:
a, a ; a;
a; ;
; ;
; ;
; ;
; a a; ;
a ;
: a - i
; a ;
1. , .
2. (, , , , ,
).
3. .
4. . .
5. . ,
.
6. .
7. . .
.
8. .
9. . .
.
10. . , .

11. .
12. .
13. ( , ).
14. (, , , , ,
, ).
15..
16. (, , ,
).
17. .
18.
:
; a ;
a a a; a a ;
; ;
;

1. , .
2. (, , , , ,
).
3. .
4. . .
5. . ,
.
6. .
7. . .
8. .
9. . .
.
10. . , .
.
11. .
.
12. .
13..
:
; ,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
.
.
. .
. .
.
. , .
.
( , ).
(, , , , ,
, ).
, (, , ,
).
Test 1
1.1. Izracunati vrednost izraza
5
5
3 1
5 5
1 7 :3
+5 :
.
28
7
5 7
6 12
1.2. Resiti jednacinu
p
6x x2 8 3x + 4 = 0.
1.3. Resiti nejednacinu
16
4x <
2 x+1

sin(x + 1) sin(3x + 3) = 4 sin2 (x + 1) cos(x + 1).
1.5. Izracunati povrsinu pravouglog trougla kod kojeg je hipotenuza c = 2 i
jedan ostar ugao = 22 300 .
1.6. Racionalisati razlomke
A=
44
3
2+3 3+ 39
B=
3
.
4+332+2
Test 2
2.1. Naci vrednost izraza
2
7
+1
15
12
30
1
9
2:2
.
103
4
32

log100 x2 + log10 (3x + 13) 1 = 0.
2.3. Sastaviti kvadratnu jednacinu sa racionalnim koeficijentima ako se zna da
je jedno njeno resenje
3 5
.
x1 =
3+ 5
15
16
cos(x 1) cos(3x 3) = 4 sin3 (x 1).
2.5. Osnova prave prizme je romb. Omotac iznosi 48, dijagonala strane 5, a
najkrace rastojanje naspramnih strana je jednako visini prizme. Izracunati
zapreminu prizme.
2.6. U rudniku je iskopano 2210 tona uglja i utvrdeno je da on sadrzi 2% vlage.
Na stovaristu se, usled cestih padavina i dugog stajanja, procenat vlage
povecao na 15%. Za koliko se povecava ukupna tezina iskopanog uglja?
Test 3
5
17
3
0.1 0.090
3 + 18 : 2 +
.
24
5
0.6 0.58
7x + 1
3x 18 =
2x + 7.

log7 log 71 (x 2) < 1.
7

sin x sin
x
= 0.
3
3.5. Ako
su a, b katete i c hipotenuza pravouglog trougla, dokazati da je a+b
c 2. Kada vazi jednakost?
3.6. Naci geometrijsko mesto tacaka u kompleksnoj ravni za koje je:
a) |z i| = |z + 2|;
b) 1 < |z + 2 3i| < 2.
17
Test 4
4
1
5 4
30
4.25 : 0.85 + 1 : 0.5
45
15
.
1
(5.56 4.06) : 3
1
3
x+1
2x 5 x 3 = 0.
5x < 25 x+1 .
4.4. Naci:
a) sin , tan i cot ako je cos = 1/6 i sin < cos ;
b) sin , cos i tan ako je cot = 8/13 i sin > cos ;
c) sin , cos i cot ako je tan = 2 i (0, );

d) cos , tan i cot ako je sin = 5/13 i [/4, ].
4.5. Osnova pravog paralelopipeda je paralelogram sa stranicama a = 3, b = 8
i zahvacenim uglom = 30 . Ako je omotac M = 220, izracunati povrsinu
i zapreminu paralelopipeda.
4.6. Zlatar treba da pomesa srebro finoce 600 0/00 i srebro finoce 900 0/00 da bi
dobio 600 grama srebra finoce 850 0/00 . Koliko treba da uzme srebra finoce
600 0/00 , a koliko srebra finoce 900 0/00 ?
Test 5
5.1. Odrediti vrednost izraza
1
(1.09 0.29) 1
(11.81 + 8.19) 0.02
4 +
.
13
8
9 : 11.25
18.9 16
20
9
log21 (x 1) + log0.5 (x + 1) log 1 (7 x) = 1.
2
18
p
x2 2x + 9 x 2 + |2x 7|.

sin x sin
5x
3x
cos
= 0.
8
8
5.5. U trouglu ABC je stranica AB = 3, visina CD = 3 i AD = BC. Kolika

je stranica AC?
5.6. Od ukupnog broja upisanih ucenika na pocetku godine, bilo je 46% devojcica. U toku godine skolu je napustilo 15 devojcica i 30 decaka, pa je na
kraju od ukupnog broja preostalih ucenika 48% bilo devojcica. Koliko je
ucenika upisano na pocetku, a koliko ih je ostalo na kraju skolske godine?
Test 6
1
1
(82.15 5.7) 0.05
+ 0.81 +
0.81
.
49
2
2
2.23 1
50
log3 (log2 x 9) = 2 + log3 (1 4 logx 4).
x2
x
1
.
1
3x + 2

cos 9x + cos 5x + 2 sin2 x 1 = 0.
6.5. Ivica pravilne trostrane prizme je 2, a zapremina 2 3/3. Naci poluprecnik

sfere opisane oko prizme.
6.6. Petar i Kosta su zaradili izvesnu kolicinu novca i nameravali da ga podele
u odnosu 3 : 5. Greskom je suma podeljena u odnosu 3 : 2 i tako je Petar
dobio 360 dinara vise nego sto mu pripada. Izracunati ukupnu sumu
19
novca, kako treba pravilno podeliti novac i koliko je procenata ukupne
sume novca dobio Petar vise nego sto mu pripada.
Test 7
1
1
1
5
5
2.4 + 1
2.5 + 6
:61
: 8 1
2
12
72
7
21
.
54.75 4.5 : 0.1
r
2 1
1
2
= 0.
1x 1x

3
2x13
x+1
>
272x+17 .
7.4. Naci tan ako je sin2 2 cos2 = sin cos i (0, /2).
7.5. U krugu poluprecnika r = 25 povucene su dve paralelne tetive t1 = 14 i
t2 = 48. Koliko je njihovo rastojanje?
7.6. Na pismenoj vezbi su ucenicima zadata tri zadatka. Pri tome, 12% ucenika
nije resilo nijedan zadatak, 32% je resilo jedan ili dva zadatka, a 14 ucenika
je resilo sva tri zadatka. Koliko je ukupno ucenika radilo ovu pismenu
vezbu?
Test 8
4
2
4
0.8 :
1.25
:
1.08
4
5
25
7
+ 1.2 0.5 : .
+
1
5
1
2
5
0.64
6 3
2
25
9
4
17
8.2. Sastaviti kvadratnu jednacinu sa realnim koeficijentima ako se zna da je
jedno njeno resenje
1
.
x1 =
2+i 5
20
p
log4 (x 3) > log 41
64
.
x3
8.4. Naci cot ako je 3 sin2 cos2 = 5 8 sin cos .

8.5. Osnova piramide je trougao sa stranicama a = 9, b = 8, c = 7, a ugao
izmedu osnove i ivica je = 60 . Izracunati zapreminu piramide.
8.6. Naci koliko ima racionalnih sabiraka u binomnom razvoju izraza
20
3
2+ 3
.
Test 9
1
9
11
9
:
0.003
0.45
2
40
: 62 91 .
13
5
3 1
200
4.05 3
20
13 : 2 +
20
8
5 8
49x+2 + 6 7x+1 6 log6 7 = 0.
9.4. Dokazati da je
3x
10
.
x2 1
5x + 1
1 sin4 cos4
= 2 tan2 .
cos4
9.5. Hipotenuza pravouglog trougla je c = 40. Iz sredista hipotenuze se povlaci

normala n = 15 na hipotenuzu do preseka sa duzom katetom. Odrediti
obim i povrsinu trougla.
9.6. Odrediti koliko ima racionalnih sabiraka u binomnom razvoju izraza
6+
100
4
2
.
21
Test 10
1
7
1
13 42
53
1
:
3
5
3
:
+
6
2.375
4
12
60
15 45
56
4.3.
5
5
3
5.225 3
2.25 + 0.25 8
9
6
7
1
3x 4 + x = 0.
x
10.3. Ako je
log4 11 = a
naci
log4 13 = b,
1
(log11 13 + log13 11)

sin x sin
+ log289 17.
x
3x
+ 1 = 2 cos2
.
5
10
10.5. Osnova prave piramide je pravougaonik sa stranicama a = 12, b = 9, a

ivica piramide je s = 25/2. Odrediti zapreminu piramide.
10.6. Dokazati da je
4
0.98 4 0.02
4 7
=
.
4
3
0.98 + 4 0.02
Test 11
11.1. Naci x iz jednakosti
2
8
5
1.7 : 1 x 3.75
:
=1 .
3
25
12
q
x+
3+
x = 3.

2
2x1
2
+2
2x5
2
> 25
2x7
2
52x8 .
22
sin x sin
7x
4x
+ sin
= 0.
3
3
11.5. Katete pravouglog trougla su a = 15 i b = 20. U njega je upisan krug, a u

krug je upisan novi trougao, slican prethodnom. Koliki su obim i povrsina
manjeg, upisanog trougla?
11.6. Zupcanik ima 54 zupca i izvrsi 84 obrtaja u minutu. Koliko zubaca ima
drugi zupcanik, koji radi u prenosu sa prvim i izvrsava 126 obrtaja u
minutu?
Test 12
3
1 6
6: 1
1
5
6 7
3
2
4 1 10
4
+5
5 11
11
3
1
1
+
20 2 15
1 2
3 +
3 9

2x2
6 x+1
2
3x+1
12
49
21.
3
x+1
3
= 1.
2
x2 + 8 + 2x 2 + 3|x|.

sin 5x sin 3x + sin 2x = 0.
12.5. Visina pravilne trostrane piramide je H = 3, a zapremina V = 2 3/3.

Naci poluprecnik sfere opisane oko piramide.
12.6. Naci koliko ima racionalnih sabiraka u binomnom razvoju od
3+
50
4
5
.
23
Test 13

5
1
1
42
3
:
3.3
:
0.03
928
6
15
100 0.6
.
3
0.8
3 : 0.625 0.84 : 0.8 : 0.03
4
r
1
4
1
=
.
4x
4x

logx2 x logx2 4.
cos x
x
+ 1 = 0.
x + 4 sin
cos 3
3
13.5. Katete pravouglog trougla ABC su a = BC = 3, b = AC = 4. Naci

rastojanje izmedu temena C i centra upisane kruznice.
12 +
30
6
3
.
Test 14
23
49
1
1
1
41 40
43 2 1
: 0.16 .
84
60
2
7
5
64 x1 + 4 2 x1 1 24 = 0.
|x2 4| x + 1 0.
14.4. Naci cos( + + ) ako je sin = 3/5, sin = 12/13, sin = 7/25 i
, , [0, /2].
24
14.5. Ugao izmedu osnove i strane pravilne trostrane piramide je = 60 , a najkrace rastojanje tezista osnove od strane je d = 3. Izracunati zapreminu
piramide.
14.6. Dokazati da je broj
2+
3+
iracionalan.
Test 15
5
7
7
9
7
40 38
: 10.9 +
1
4.2
30
12
8 30
11
.
0.008
15.2. Data je jednacina
x2 2(2 + m)x + 12 + m2 = 0.
a) Naci uslove za parametar m R za koja su resenja jednacine realna.
Naci sumu resenja.
b) Naci uslov za parametar m R da resenja budu dvostruka.
2x 7
x 3 < 3.
= 3.
2
15.5. U krug poznatog poluprecnika R upisana su tri kruga jednakih poluprecnika, koji se medusobno dodiruju. Odrediti povrsinu upisanog kruga.
15.4. Naci sin , cos , tan i cot , ako je tan
15.6. U jednoj skoli ima ukupno 760 ucenika i nastavnika. Decaka ima 8 puta
vise nego nastavnika, a broj devojcica odnosi se prema broju decaka kao
5 : 4. Koliko je procenata decaka, devojcica i nastavnika od ukupnog broja
osoba u skoli?
25
Test 16
1
1
1
5
5
2.4 + 1
2.5 + 6
:61
: 8 1
2
12
72
7
21
.
3
1
0.4 (54.75 4.5 : 0.1) 3 + 0.666 . . .
2
5
1
+ x + 1 = 3x 1.
x+1

3
2x+1
2
2x3
2
22x1 + 4x .
16.4. Naci cos( ) ako je sin + sin = 1 i cos + cos =
2.
16.5. Stranice baza pravilne trostrane zarubljene piramide su a = 6, b = 2. Ugao

izmedu strane i vece baze je = 60 . Izracunati zapreminu zarubljene
piramide.
(z + i)4 = (z i)4 ,
gde je z = x + iy kompleksan broj.
Test 17
1
18
9
0.333
.
.
.
16
3
41
4.25
: 1.4 + 0.08333 . . . .
0.45

25x+1 32x1 + 5 64
5x+1
6
= 383.
26
p
x2 2x + |x| + 1 + x > 0.
17.4. Naci tan i tan ako je tan + tan = 2, tan( + ) = 4 i tan < tan .
17.5. Krug poluprecnika r se iz tacke M vidi pod pravim uglom. Odrediti
povrsinu dela ravni unutar tog ugla, a van kruga.
17.6. Nekoliko minuta posle 12 casova Nemanja je poceo da radi domaci zadatak
i u tom trenutku je pogledao na sat. Kada je zavrsio, ponovo je pogledao
na sat i utvrdio da su kazaljke medusobno zamenile mesta. Kada je Nemanja poceo, a kada zavrsio izradu domaceg zadatka?
Test 18
2
1
0.09 : 0.15 : 2
5
2
.
0.32 6 + 0.03 (5.3 3.88) + 0.67
3:
x2
12 = 2
x2

log10 (5x + x 20) > x x log10 2.
18.4. Ako su , , uglovi trougla i ako je
sin + sin + sin =
3(cos + cos + cos ),
tada je bar jedan od ovih uglova jednak /3. Dokazati.

18.5. Ugao izmedu ose i osnove valjka je = 60 , a jedan njegov osni presek je
romb poznate stranice a. Kolika je zapremina valjka?
2
x = 1 5 1 5x2 .
27
Test 19
7
5
43
25
84.63 : 2.1 35.2 + 2 7
:7
8
42
48
56

.
2
1
229
14 3.2 : 4 : 17.25 : 2.3 +
6
15
802
3x 8
2x 3 +
x 1 = 0.

log3 x (log3 x 1) 2.
19.4. Ako su , i uglovi trougla, dokazati jednakost
cos + cos + cos = 1 + 4 sin
sin sin .
2
2
2
19.5. Hipotenuza pravouglog trougla ABC je c = AB = 4, a ugao kod temena

A je = 30 . Kruznica sa centrom u temenu A deli trougao na dva dela
jednakih povrsina. Naci poluprecnik te kruznice.
z3 z = 0
(z = x + iy).
Test 20
20.1. Naci x iz jednacine
1
7
20
16 13
x + 2.2 (0.242424 . . . 0.090909 . . . ) =
.
2
9
11
20.2. Data je kvadratna jednacina
x2 + (m 1)x + 3 + m 4m2 = 0,
m R.
a) Odrediti parametar m tako da jednacina ima realna resenja.
28
b) Ako su x1 i x2 resenja date jednacine, naci vrednost zbira
1
1
+ 2.
2
x1
x2
2
!1/x2
x 2x
3
1.
7
1
5 cos 3x 5 cos x = 0.
sin x
20.5. Visina i poluprecnik osnove pravog valjka su H = 25, R = 15. Iz valjka je

odstranjen drugi valjak koji ima istu osu i visinu H, a poluprecnik osnove
mu je r = 6. Izracunati povrsinu tako dobijenog supljeg valjka.
1
1
1
1
+
+
.
+
3+1
5+ 3
7+ 5
9+ 7
Test 21
21.1. Odrediti x iz jednacine
53
13 9
: x + (2.5 : 1.25) : 6.75 : 1

4.625
17
18 26
68
=
.
1
5
7
27
0.375 : 0.125 +
: (0.358 1.4796 : 13.7)

2
6 12
q
2x
3
4x (0.125)1/x = 4 2.
8x+

sin 9x
x 3 3 0.
3 cos 7x sin 5x = 0.
29
21.5. Nad stranicom a = AB = 2 6 jednakostranicnog trougla ABC kao

precnikom konstruisan je krug. Izracunati povrsine delova trougla, koji
su unutar i van kruga.
21.6. Ako Ana ulozi u banku 25000 dinara na godinu dana dobice kamatu od
p%. Na sav novac koji ulozi preko 25000 dinara dobija (p + 2)% kamate.
Koliko novca je Ana ulozila u banku ako je ukupna kamata za godinu dana
bila (p + 0.4)%?
Test 22
22.1. Izracunati x iz jednacine
3
(4.1333 . . . + 0.8 x)
11
136
.
: 0.58 0.5 =
0.444 . . . + 3.4
1.7
18

x+2
2 x+13
x+1+1
4 = 0.
3

log41 (x2 7x+10)
4
< 2.25.
9
cos x +
3 cos 2x + cos 3x = 0.
22.5. U prav valjak je upisana pravilna trostrana prizma, a u nju je upisan novi
prav valjak. Odrediti odnos zapremina ovih valjkova.
z2 z = 0
(z = x + iy).
30
Test 23
1
2
30
1.5 : 0.3
2 15
77
: 1+ 1 .
3 307
3
3
22
0.6 5 :
2 +
25
5
25
7

log2 x + log3
1
3
x3
= log2 x + log3 .
x
2
3

1
1 4x2
3
> .
x
2

2

3 sin x cos x sin2 x = 2 1.
23.5. Izracunati povrsinu paralelograma sa stranicama a = 9, b = 6 i tupim

uglom = 150 .
23.6. Dokazati da za svako z = x + iy, sa osobinom |z| 1, vazi nejednakost
|3 + 2i z|
13 1.
Test 24
(4.5 1.666 . . . + 3.75)
1.7 :
5
9
296
4995 0.41666 . . . .
24.2. U zavisnosti od realnog parametra k resiti jednacinu

x2 (8k 2)x + (15k 2 2k 7) = 0.
31
2x + 1 +
24.4. Uprostiti izraz
2x 5
5 2x.
3 4 cos 2 + cos 4
.
3 + 4 cos 2 + cos 4
24.5. Ugao izmedu izvodnice i visine prave kupe je = 60 , a njihova razlika je

5. Izracunati povrsinu i zapreminu kupe.
24.6. Dva radnika mogu da zavrse posao za 12 dana. Posle zajednickog rada
od 5 dana jedan radnik se razboli, pa je drugi sam produzio sa radom i
zavrsio posao za narednih 17.5 dana. Za koliko dana moze da zavrsi taj
posao svaki radnik radeci sam?
Test 25
11
1 0.945 : 0.9
x:9
= 20
.
3
3
10.5 0.24 14.15 : 7.5
1 4 :7
40
8
x2 + 4|x 3| 7x + 11 = 0.
3
7
x x2
2
2 > 0.
log2 |x 1|

cos
x
x
cos x 4 sin3 = 0.
3
3
25.5. Stranica romba je geometrijska sredina njegovih dijagonala. Koliki su

uglovi romba?
p
p
3 3+ 5+ 3 5
p
p
.
3+ 5+ 3 5
32
Test 26
9 3.333 . . . + 19.5 : 4
62
0.16
75
1
2
3.5 + 2 + 4.666 . . .
2 :
15
.
1
0.5 1 + 4.1
20

|log(x 1) + log(4 x) log x| = |log x log 2| .
x2 4x + 3 2 x.

sin
5x
x
+ cos cos 2x = 0.
6
3
26.5. Osnova prave kupe je B = 7. Njen omotac M u razvijenom obliku je

osmina odgovarajuceg kruga. Izracunati povrsinu i zapreminu kupe.
26.6. Za koje celobrojne vrednosti k su koreni kvadratne jednacine
kx2 (1 2k)x + k 2 = 0
racionalni?
Test 27
1
1
0.1 +
+ 0.1666 . . . :
+ 0.1 0.0666 . . . 2.52
15
6
.
1
1
7
0.5 + 0.25 0.333 . . . : 0.25
5
6
13
q
3
2+
q
x+
x = 1.
33
1
log 21 x 2 log72 (x + 6) + 2 0.
7
2
27.4. Dokazati da za svako x (/4, /2) vazi identitet
sin 2x cos x
1 sin 2x
+
= sin x + cos x.
2
sin x cos x sin x cos x + cos2 x
2
27.5. Zbir dijagonala romba je 8, a povrsina romba je 7. Koliki je obim romba?

27.6. Racionalisati razlomak
1
p
.
2+ 33
Test 28
2 3
3
3
2 !
2
1
1
1
1
1
1
1
: 2
.
41
0.25
2
0.5
2
0.8
2
28.2. U zavisnosti od realnog parametra m resiti jednacinu
4x2 + (m 2)x + m 5 = 0.
0.32x
3x+6
< 0.00243.
28.4. Ako za neko (0, /4) vazi sin cos = 2/5, izracunati:
a) sin + cos ;
b) sin cos ;
c) sin2m + cos2m , m N.
28.5. Oko prave kupe, cija je visina jednaka precniku baze, opisana je lopta
poluprecnika 8. Odrediti povrsinu i zapreminu kupe.
28.6. Ucenik je krenuo u skolu izmedu 8 i 9 sati ujutru i to u trenutku kada
su se mala i velika kazaljka poklopile. Vratio se kuci izmedu 2 i 3 sata
popodne, u trenutku kada su kazaljke gradile opruzen ugao. Koliko je
vremena proteklo od polaska do povratka iz skole?
34
Test 29
r
1
9
5
3
0.8 5 0.2 20 10 0.2 r

2
3
80
4
r
.
r !
r
5
1
1
1
2
+6
140 0.02
3 32
4 2
2
2
8
9
29.2. Za koje vrednosti realnog parametra m jednacina
log4 (3 + x) log0.25 (1 x) = 1 + log4 log2 m
moze imati realna resenja? Za koje celobrojne vrednosti parametra m
data jednacina ima realna resenja?
3x
1
.
x2 9
x+2
cos 2x + cos 6x = 3 cos 4x.
29.5. Zbir dijagonala romba je 14, a manja dijagonala iznosi 3/4 vece. Izracunati
stranicu romba i poluprecnik upisane kruznice.
29.6. Da li je vrednost izraza
r
q
2
2 82 7+
2 76
racionalan ili iracionalan broj?
Test 30
5
11
25
3
12
3 1
: 76
47
.
14
49
38
7
55
30.2. Za koju vrednost parametra k > 0 je jedan koren jednacine
8x2 6x + 9k 2 = 0
35
jednak kvadratu drugog korena?
3x + 7
x + 2 5.

tan x + cot x = 3 + 2 sin 2x.
30.5. Izvodnica i poluprecnik osnove prave kupe su s = 5, R = 3. Kupa je
izdubljena pomocu pravog valjka, cija se osa poklapa sa osom kupe, a
osnova mu je deo osnove kupe. Poluprecnik osnove valjka je r = 1, a visina
h je jednaka polovini visine H kupe. Izracunati povrsinu i zapreminu
izdubljene kupe.
q
q
11 + 6 2 + 11 6 2
prirodan broj.
Test 31
2
1
7
1.75 : 1.75 1
:
3
8
12
: (6.79 : 0.7 + 0.3).

17
0.0325 : 400
80
2x 6 +
x + 4 = 5.
2
1
< 0.
|x| + 3 |x| 1
2(sin 2x + 2 cos2 x 1)
.
cos x sin x cos 3x + sin 3x
31.5. Dijagonala jednakokrakog trapeza je dva puta duza od njegove srednje

linije m. Ako je m poznato, kolika je povrsina trapeza?
36
31.6. Cena neke robe je najpre povecana za 20%, a posle mesec dana smanjena
za 20%. Posle ove promene prvobitna cena se smanjila za 60 dinara. Za
koliko dinara bi se smanjila prvobitna cena ako bi se najpre smanjila za
20%, a zatim povecala za 20%?
Test 32
9
1
9
2
6 2 1
0.56 : 0.75 : 6 .
16
2 14
3
log2 (2x + 1) log2 (2x+1 + 2) = 2.
1
|2x 1|
> .
x2
2
x2
32.4. Ako je sin = 3/5 i cos = 12/13, 0 < , < , izracunati vrednost
izraza
T (, ) = cos(2 + ) + sin( 2).
32.5. Prava zarubljena kupa ima poluprecnike baza R = 3, r = 1 i visinu H = 2.
Odrediti odnos zapremina zarubljene i dopunske kupe.
32.6. Racionalisati izraz
2+
.
5 + 2 2 + 10
Test 33
33.1. Izracunati
1
1
1+
1
1.5
1
2
0.25
6 : 0.8 :
+ +
.
46
3
50
3
4
6
0.4
1
2
1 + 2.2 10
1:
2
37
33.2. Da li jednacine
p
(3x + 8)(x + 3) = 2
3x + 8 x + 3 = 2
imaju ista resenja?

p
x2 + 3x + 9 + 2x 3|x + 1|.

sin x + cos x = 1.
33.5. U jednakokrakom trapezu sa osnovicama a = 8 i b = 6 dijagonale se seku
pod pravim uglom. Izracunati obim i povrsinu trapeza.
33.6. Dokazati da je vrednost izraza
q
3
2+
q
5+
prirodan broj.
Test 34
34.1. Izracunati
5
15
4
1
1
54
2
2
3
4
2
.
3 5
:2
: 16 : 5 2 3
5x + 12x = 13x .
log2x+3 x2 < 1.
cos 2x cos x sin x = 0.
34.5. Pravilna cetvorostrana prizma ima visinu H = 2 i stranicu osnove a =
4. Poluprecnik sfere je jednak rastojanju izmedu najudaljenijih temena
naspramnih strana prizme. Kolike su povrsina i zapremina sfere?
38
34.6. Od ulaska lokomotive do poslednjeg vagona u tunel proteklo je 15 sekundi.
Od tog trenutka do izlaska poslednjeg vagona iz tunela proteklo je pola
minuta. Kolika je duzina voza i kojom brzinom se voz kretao ako je duzina
tunela 300 m?
Test 35
:
6.2 + 3
16
2.75
14 :
2
1
2.5 :
7
18
7
: 12.666 . . . .
24
log2 x(x + 1) = 1
log2 x + log2 (x + 1) = 1
imaju ista resenja?

1
2
+
< 1.
5x 1+x

cos6 x + sin6 x = 4 sin2 2x.
35.5. U nejednakokrakom trapezu jedan krak je duzi od drugog za 4. Veci krak
je kraci od vece osnovice za 2. Zbir manje osnovice i krakova je 40. Jedna
dijagonala polovi ugao na vecoj osnovici. Odrediti stranice trapeza.
35.6. Odrediti vrednost celobrojnog parametra m u kvadratnoj jednacini
x2 mx + 2m 7 = 0,
tako da koreni jednacine zadovoljavaju uslov
x1
x2
4
+
+ = x1 + x2 ,
x2
x1
5
a zatim za tako nadeno m, ne resavajuci jednacinu, odrediti zbir kubova
njenih korena.
39
Test 36
36.1. Izracunati
107
1
0.645 : 0.3 1
4 : 6.25 1 : 5 + 1.96
9
180
7
1
.
1
20
12 :7
5
36.2. U skupu realnih brojeva naci resenje jednacine
1
= 1 (x + y 2)2 .
log2 xy +
xy
x2 |x| 12
2x.
x3
cos 7x + cos 5x sin 2x = 0.
36.5. Iz sfere poluprecnika R = 5 je odstranjen isecak, cija pripadna kalota ima
visinu H = 1. Izracunati povrsinu i zapreminu tako dobijene izdubljene
sfere.
36.6. Pesak je presao put za cetiri dana. Prvog dana je presao 1/3 puta, drugog
dana 1/5 puta, a treceg dana 6.8 km. Za ta tri dana je presao 6 puta vise
nego sto mu je preostalo. Kolika je duzina puta? Koliko procenata puta
je pesak prelazio svakoga dana?
Test 37
17
3
5
5
3.5 + 1.5 2.652 : 1.69 1 +
19.21 4.26
:
.
30 50
24 42
p
x2 1 +
p
p
4
x2 + x 2 x2 2x + 1 = 0.
40
logx2 1 (3x 1) < logx2 1 x2 .
37.4. Izracunati:
3
5
a) cos + cos
+ cos
;
7
7
7
3
5
b) cos cos
cos
.
7
7
7
37.5. Iz kvadrata zadate stranice a su odstranjeni ugaoni delovi tako da je preostala figura pravilni osmougao. Kolika je povrsina tog osmougla?
37.6. Ako je z = x + iy, resiti jednacinu
|z| + z = 2 + i.
Test 38

!
1

1
1
5+1
51
7 2 4 7 2 + 2 0.2.
2
1+ 5+ 7 1 5+ 7
|x2 2x 3| = |x2 2x + 5|.
25x < 6 5x 5.

A=
sin3 (270 ) cos( 360 )

.
tan3 (90 ) cos3 (270 )
38.5. Romb sa vecom dijagonalom d = 4 i ostrim uglom = 60 rotira oko jedne

svoje stranice. Odrediti povrsinu i zapreminu tako dobijenog obrtnog tela.
38.6. Brojna vrednost izraza
q
q
3
3
20 + 14 2 + 20 14 2.
je ceo broj. Naci taj broj.
41
Test 39
1
1
5
3 +4 6
3
8
50
5
3
9
6
: 13 8
.
2 1
7
1
11
99
8
8
5 2 0.5
8
4
q
x+34 x1+

log1/3
x + 8 6 x 1 = 1.
p
1
> 5 log3 x.
27x

sin3 x + cos3 x = 1
1
sin 2x.
2
39.5. Rastojanje izmedu paralelnih stranica pravilnog sestougla je d = 2 3.

Izracunati obim i povrsinu sestougla.
39.6. Prvi traktor moze izorati neko polje za 15 sati, a drugi za 20 sati. Nakon
jednog sata oranja prvim traktorom, u pomoc je dosao drugi traktor i
zajedno su poorali celo polje. Koliko su sati ovi traktori orali zajedno?
Test 40
4
2
2
3
6
: 15 10 (0.2) (0.015 : 0.12 + 0.7)
25
5
2
(10)
.
3 !
1
1.2 : (3)
0.2
2
|x + 1| |x| + 3|x 1| 2|x 2| = x + 2.
42
5
3x1
x+1
>
1252x+14 .

sin x + cos x + sin x cos x = 1.
40.5. Osnovice trapeza su a = 4 + 3, b = 1, a uglovi na vecoj osnovici = 45 ,

= 30 . Izracunati povrsinu i zapreminu obrtnog tela koje nastaje kada
trapez rotira oko svoje vece osnovice.
40.6. Cena zlata na berzi svako prepodne poraste za 20%, a svako poslepodne
opadne za 20%. Da li ce posle 3 dana rada berze cena zlata biti veca ili
manja od 80% prvobitne cene?
Ovo je knjiga koja je postavljena na scribd zbog skidanja druge knjige, a

skinuta je sa neta.
UNIVERZITET U NOVOM SADU

FAKULTET TEHNIKIH NAUKA
ZBIRKA
TESTOVA I REENJA SA PRIJEMNIH ISPITA
NOVI SAD, 2015.

Izdava:
Fakultet tehnikih nauka
Trg Dositeja Obradovia 6
21000 Novi Sad
Glavni i odgovorni urednik:
Prof. dr Rade Doroslovaki, dekan
Ureivaki odbor:
Prof. dr Rade Doroslovaki
Prof. dr Dragia Viloti
Prof. dr Vladimir Kati
Prof. dr Sran Kolakovi
Prof. dr Dragan elija
Prof. dr Ilija Kovaevi
Tehnika obrada:
dr Ranko Bojani
Gordana Bajeti
Bratislav Radumilo
Dragomir Nikoli
Ljubomir Milainovi
Informacije:
Trg Dositeja Obradovia 6
Telefon: (021) 459-141; 485 - 2061
Telefaks: (021) 458-133
www.ftn.uns.ac.rs
Tira:
500 primeraka
tampa:
Grafiki centar GRID, Novi Sad
SADRAJ
Opte informacije o prijemnom ispitu ....................................................................................................... 2
Program prijemnog ispita iz matematike za upis elektrotehnike i raunarstva; biomedicinskog
inenjerstva; graevinarstva; saobraaja; mehatronike; geodezije i geomatike; raunarske grafike,
energetske tehnologije ............................................................................................................................... 4
Program prijemnog ispita za upis: arhitekture .......................................................................................... 4
Program prijemnog ispita za upis: scenske arhitekture, tehnike i dizajna.............................................. 6
Program prijemnog ispita iz matematike sa logikom za upis: mainstava; industrijskog inenjerstva
i inenjerskog menadmenta ....................................................................................................................... 8
Program prijemnog ispita iz matematike sa proverom sklonosti za studije odgovarajue oblasti za
upis: grafikog inenjerstva i dizajna; inenjerstva zatite ivotne sredine, inenjerstva zatite na
radu i upravljanje rizikom od katastrofalnih dogaaja i poara ................................................................ 9
Provera sklonosti industrijsko inenjerstvo i inenjerski menadment ................................................. 10
Povera sklonosti industrijsko inenjerstvo i inenjerski menadment; mainstvo ................................ 25
Provera sklonosti grafiko inenjerstvo i dizajn ..................................................................................... 35
Provera sklonosti inenjerstvo zatite ivotne sredine ........................................................................... 62
Inenjerstvo zatite ivotne sredine i zatite na radu ............................................................................... 75
Inenjerstvo zatite ivotne sredine, inenjerstvo zatite na radu, upravljanje rizikom od
katastrofalnih dogaaja i poara................................................................................................................ 77
Prijemni ispit aritekture ............................................................................................................................. 85
Prijemni ispit scenska arhitektura, tehnika i dizajn ............................................................................... 134
OPTE INFORMACIJE O PRIJEMNOM ISPITU

1. Prijemni ispit
1a. Prijemni ispit iz Matematike polau kandidati koji ele da upiu sledee oblasti:
- Elektrotehnika i raunarstvo (kandidati se upisuju na jedan od sledeih studijskih programa:
Energetika, elektronika i telekomunikacije; Raunarstvo i automatika, Elektroenergetski softverski
inenjering; Merenje i regulacija, Softversko inenjerstvo i informacione tehnologije (Novi Sad, Loznica);
Biomedicinsko inenjerstvo).
- Saobraaj (kandidati se upisuju na jedan od sledea dva studijska programa: Saobraaj i transport;
Potanski saobraaj i telekomunikacije).
- Graevinarstvo (kandidati se upisuju na studijski program: Graevinarstvo).
- Mehatronika (kandidati se upisuju na studijski program: Mehatronika).
- Geodezija (kandidati se upisuju na studijski program: Geodezija i geomatika).
- Raunarska grafika (kandidati se upisuju na studijski program: Animacije u inenjerstvu).
- Energetske tehnologije (kandidati se upisuju na studijski program: iste energetske tehnologije).
-
1b. Prijemni ispit iz Matematike sa logikom polau kandidati koji ele da upiu sledeu oblast:
Industrijsko inenjerstvo i inenjerski menadment (kandidati se upisuju na jedan od sledea dva
studijsk program: Industrijsko inenjerstvo; Inenjerski menadment).
Mainstvo (kandidati se upisuju na jedan od sledea etiri studijsk program: Proizvodno mainstvo;
Mehanizacija i konstrukciono mainstvo; Energetika i procesna tehnika; Tehnika mehanika i dizajn u
tehnici).
1c. Prijemni ispit iz Matematike sa proverom sklonosti za studije odgovarajue oblasti polau
kandidati koji ele da upiu sledee oblasti:
- Grafiko inenjerstvo i dizajn Matematika sa proverom sklonosti za studije grafikog inenjerstva i
dizajna (kandidati se upisuju na jedan studijski program: Grafiko inenjerstvo i dizajn).
- Inenjerstvo zatite ivotne sredine i zatite na radu, Inenjerstvo zatite od katastrofalnih
dogaaja i poara Matematika sa proverom sklonosti za studije inenjerstva zatite ivotne sredine
(kandidati se upisuju na jedan od sledea tri studijska programa: Inenjerstvo zatite ivotne sredine;
Inenjerstvo zastite na radu; Upravljanje rizikom od katastrofalnih dogaaja i poara).
1d. Prijemni ispit iz Geometrije i matematike sa arhitektonskom i optom kulturom;

Slobodoruno crtanje i Prostorna kompozicija polau kandidati koji ele da upiu sledeu struku
(oblast):
Arhitektura (kandidati se upisuju na studijski program: Arhitektura).
1e. Prijemni ispit iz Testa opte kulture i informisanosti; Provere posebnih sklonosti i
sposobnosti, Pisanog eseja, Slobodorunog crtanja i razgovora sa kandidatima polau kandidati
koji ele da upiu sledeu struku (oblast):
Scenska dizajn (kandidati se upisuju na studijski program: Scenska arhitektura, tehnika i dizajn).
2. Nain bodovanja
Ukupan broj bodova na osnovu kojeg se vri rangiranje kandidata za upis na Fakultet formira se kao zbir
bodova ostvarenih po sledeem kriterijumu:
1. Opti uspeh u srednjem obrazovanju podrazu meva zbir prosenih ocena iz svih predmeta u I, II, III i
IV razredu, pomnoen sa brojem 2 (dva). Po ovom osnovu kandidat moe stei najmanje 16, a najvie
40 bodova. Opti uspeh u srednjem obrazovanju rauna se zaokruivanjem na dve decimale.
2. Kandidat je poloio prijemni ispit (i time stekao pravo na rangiranje radi upisa) ukoliko na prijemnom
ispitu osvoji najmanje 14 bodova.
3. Uspeh na prijemnom ispitu iz matematike za upis na Elektrotehniku i raunarstvo, Mehatroniku i
Raunarsku grafiku boduje se od 0 do 60 bodova.
2
4. Uspeh na prijemnom ispitu iz matematike za upis na Graevinarstvo, Saobraaj, Geodeziju i geomatiku

i iste energetske tehnologije boduje se od 0 do 60 bodova.
5. Uspeh na prijemnom ispitu iz matematike sa logikom za upis na Mainstvo, Industrijsko
inenjerstvo i inenjerski menadment boduje se od 0 do 60 bodova:
a) Matematika se boduje od 0 do 30 bodova,
b) Logika se boduje od 0 do 30 bodova.
6. Uspeh na prijemnom ispitu iz matematike sa proverom sklonosti za studije odgovarajue oblasti
za upis na Grafiko inenjerstvo i dizajn i Inenjerstvo zatite ivotne sredine i zatite na radu i Upravljanje
rizikom od katastrofalnih dogaaja i poara boduje se od 0 do 60 bodova:
a) Matematika se boduje od 0 do 30 bodova,
b) Provera sklonosti za studije odgovarajue oblasti se boduje od 0 do 30 bodova.
7. Uspeh na prijemnom ispitu za upis na Arhitekturu i urbanizam boduje se od 0 do 60 bodova:
a) Geometrija i matematika sa arhitektonskom i optom kulturom boduje se od 0 do 30
bodova,
b) Prostorna kompozicija boduje se od 0 do 15 boda,
c) Slobodoruno crtanje boduje se od 0 do 15 boda.
8. Uspeh na prijemnom ispitu za upis na Scenska arhitrktura, tehnika i dizajn boduje se od 0 do 60 bodova:
a)
b)
c)
d)
e)
Test opte kulture i informinasti boduje se od 0 do 15 bodova,

Provera posebnih sklonosti i sposobnosti boduje se od 0 do 10 boda,
Slobodoruno crtanje boduje se od 0 do 10 boda,
Pisani esej boduje se od 0 do 10 boda,
Razgovor sa komisijom boduje se od 0 do 15 bodova.
Maksimalan broj bodova je 100.
Kandidat se moe upisati na studijski program u statusu studenta koji se finansira iz budeta (status
budetskog studenta) ili studenta koji sam finansira studije (status samofinansirajueg studenta) u
zavisnosti od ukupnog broja ostvarenih bodova, mesta na rang listi i broja utvrenog za upis
kandidata.
Kandidat se moe upisati u statusu budetskog studenta ukoliko se nalazi na jedinstvenoj rang listi
do broja odobrenog za upis kandidata na teret budeta i ako osvoji najmanje 50,01 bod.
Kandidat se moe upisati u statusu samofinansirajueg studenta ukoliko se nalazi na jedinstvenoj
rang listi do broja utvrenog za upis samofinansirajuih studenata i ako osvoji najmanje 30,01
bodova.
Priprema za polaganje prijemnog ispita za upis arhitekture i scenske arhitekture, tehnike i dizajna se
izvodi na Fakultetu tokom cele godine.
Informacije se mogu dobiti na telefon: 021 / 485 2223.
Informacije za pripremnu nastavu iz matematike se mogu dobiti na telefon : 021/6350-770
PROGRAM PRIJEMNOG ISPITA IZ MATEMATIKE ZA UPIS ELEKTROTEHNIKE I

RAUNARSTVA; BIOMEDICINSKOG INENJERSTVA; GRAEVINARSTVA;
SAOBRAAJA; MEHATRONIKE; GEODEZIJE I GEOMATIKE; RAUNARSKE GRAFIKE,
ENERGETSKE TEHNOLOGIJE (10 zadataka)
Na ispitu iz matematike polae se gradivo predvieno nastavnim planom i programom za srednje
obrazovanje.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Osnovne logike operacije, pojam funkcije.

Brojevi (prirodni, celi, racionalni, iracionalni, realni, kompleksni).
Proporcionalnost veliina i primene.
Racionalni algebarski izrazi. Polinomi.
Linearna funkcija. Linearne jednaine i nejednaine, sistemi linearnih jednaina i nejednaina.
Stepenovanje i korenovanje.
Kvadratna funkcija. Kvadratne jednaine i nejednaine. Sistemi kvadratnih jednaina.
Algebarske i iracionalne jednaine i nejednaine.
Pojam logaritma. Logaritamska i eksponencijalna funkcija. Logaritamske i eksponencijalne jednaine i
nejednaine.
Trigonometrijske funkcije. Identiteti, jednaine i nejednaine. Primena trigonometrije.
Matematika indukcija i nizovi. Aritmetika i geometrijska progresija.
Kombinatorika i binomni obrazac.
Planimetrija (prvenstveno geometrija trougla, etvorougla i kruga).
Stereometrija (prizma, piramida, zarubljena piramida, valjak, kupa, zarubljena kupa, sfera i delovi sfere).
Vektori.
Analitika geometrija u ravni (prava, krunica, elipsa, hiperbola i parabola).
Granine vrednosti nizova i funkcija. Izvod i primena
Integralni raun
Literatura
1. Srednjokolski udbenici iz matematike
2. Priprema za prijemni ispit iz matematike, FTN, 2014.
PROGRAM PRIJEMNOG ISPITA ZA UPIS: ARHITEKTURE

Prijemni ispit za upis Arhitektonske struke sastoji se od 3 (tri ) dela i to:
- Slobodoruno crtanje,
- Prostorna kompozicija,
- Geometrija i matematika sa arhitektonskom i optom kulturom.
Program prijemnog ispita iz Sloborunog crtanja

Predviene su etiri teme i likovna podruja od kojih e kandidati raditi na dan ispita SAMO
JEDNU. Odabir teme bie poznat samo i jedino rukovodiocu ispita i to neposredno pred ispit.
Teme:
1) gradski prostor (trg, ulica, tvrava, grupa kua ili neki drugi urbani ambijent Novog Sada).
2) enterijer nekog objekta (javna zgrada, banka, hram itd.).
3) scenografska postavka (plastina i artikulisana pozorina scena ili televizijski dekor sa mnotvom
elemenata).
4) prostorna kompozicija koja se postavlja uoi ispita a ine je geometrijska tela, tkanina, drveni
tapovi, skulptorski modeli i raznoliki predmeti svakodnevne upotrebe, kao i bilo koji drugi motivi
mrtve prirode.
Program prijemnog ispita iz Prostorne kompozicije

Ovaj deo ispita za kandidate treba da pokae njihovo oseanje za prostor, sposobnost slobodorunog
oblikovanja na osnovu zadatih elemenata i da otkrije njihovo oseanje za meru, potujui matu i vrsto
vezivanje za logiku materijala i oblika. Oseanje prostora, likovni izraz, radost kontrolisane igre i stvaralaki
dar treba da budu u osnovi ovoga ispita, koji se u tom smislu niti ui niti moe nauiti. Organizatori
prijemnog ispita nee do poslednjeg dana odrediti ni materijale ni elemente od kojih e ova ispitna
kompozicija biti pravljena. Meutim, kompozicija e svakako biti raena na bazi papira, kartona, drvenih
lajsni, tekstila, ica, kanapa ili bilo kog drugog materijala ili upotrebnog predmeta za koji e se komisija
odluiti.
Program prijemnog ispita iz Geometrije i matematike sa arhitektonskom i optom kulturom

Ispit se sastoji od 30 pitanja; pitanja su iz oblasti geometrije, matematike, arhitekture, muzike,
likovne umetnosti, knjievnosti, kao i iz opte kulture i informisanosti (film, kultura, drutvo, pozorite,
istorija, geografija i slino); pitanja e po oblastima biti u sledeem odnosu: nacrtna geometrija - 4 pitanja,
matematika - 3 pitanja, arhitektura - 8 pitanja, muzika umetnost - 3 pitanja, knjievnost - 4 pitanja, opta
kultura i informisanost - 3 pitanja
Oblasti iz matematike za prijemni ispit.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Kvadratna funkcija. Kvadratne jednaine
Pojam logaritma. Logaritamska i eksponencijalna funkcija. Logaritamske i eksponencijalne
jednaine
Trigonometrijske funkcije. Identiteti, jednaine. Primena trigonometrije.
Planimetrija (prvenstveno geometrija trougla, etvorougla i kruga).
Stereometrija (prizma, piramida, zarubljena piramida, valjak, kupa, zarubljena kupa, sfera i delovi
sfere).
Vektori, Analitika geometrija u ravni (prava, krunica, elipsa, hiperbola i parabola).
Literatura:
Arhitektonska kultura:
1. Ranko Radovi, Nova anatologija kua, 23 primera arhitekture i urbanizma sveta, Graevinska knjiga,
Beograd, 2001.
2. Milan P. Rakoevi, Uvod u arhitektonsko projektovanje, Arhitektonski fakultet Univerziteta u
Beogradu, 1998. (24 asa arhitekture naslov novog izdanja)
3. Jirgen Jedike (Jrgen Joedicke), Oblik i prostor u arhitekturi, Orion art, Beograd, 2009.
4. Zbirka testova i reenjima sa prijemnih ispita, FTN, 2014.
Opta kultura:
1. Lj. Nikoli, B. Mili, itanka sa knjievno teoretskim pojmovima za III razred srednje kole, Zavod za
udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000.
2. Lj. Nikoli, B. Mili, itanka sa knjievno teoretskim pojmovima za IV razred srednje kole, Zavod za
3. V. Galovi, B. Karadi, Likovna kultura, za gimnaziju i strednje strune kole, Zavod za udbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2000.
4. S. Marinkovi, Muzika kultura za gimnaziju i strune kole, Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2000.
5. K. Bogdanovi, B. Buri, Teorija forme Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999.
Geometrija:
1. Srednjokolski udbenici iz Matematike i Nacrtne geometrije.
5
PROGRAM PRIJEMNOG ISPITA ZA UPIS: SCENSKE ARHITEKTURE, TEHNIKE I

DIZAJNA
Prijemni ispit za upis Arhitektonske struke sastoji se od 5 (pet) delova i to:
- Test opte kulture i informisanosti,
- Provera posebnih sklonosti i sposobnosti,
- Pisani esej na zadatu temu,
- Slobodoruno crtanje,
- Razgovor sa komisijom.
Program prijemnog ispita iz Pisanog eseja

Pisanje eseja traje 2 sata. Tema za pisanje eseja se dobija neposredno pre poetka ovog dela prijemnog ispita.
Kandidat bira jednu od 5 ponuenih tema. Oblasti koje teme pokrivaju su: arhitektura, scenske i vizuelne
umetnosti, opta informisanost. Ponuena literatura predstavlja samo smernice u pripremi za ovaj deo
prijemnog ispita.
TEME:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Elementi scenografije u predstavi Galeb Tomija Janeia

Shvatanje pojma scenografija Pamele Hauard (Pamela Howard)
Dramaturka vorita prostora na primeru pozorine predstave po izboru
Metodologija inscenacije pozorinog prostora kod Mete Hoevar
Scenska funkcija jednog arhitektonskog objekta po izboru
Scenska funkcija javnog gradskog prostora po izboru
Analiza teme mrtvakog teatra Pitera Bruka (Peter Brook) na primerima pozorinih predstava u
Srbiji
8. Analiza vanpozorinog scenskog dogaaja po izboru
9. Uloga scenografa u kreiranju pozorine predstave
10. Imajui u vidu shvatanje Rolana Barta (Roland Barthes) da fotografija ne dodiruje umetnost kroz
dizajn ve kroz pozorite, analizirati zadatu fotografiju
Knjige:
1.
2.
3.
4.
5.
Pamela Hauard: ta je scenografija, Klio, Beograd, 2002.

Radivoje Dinulovi: Arhitektura XX veka, Klio, Beograd, 2009.
Piter Bruk: Prazan prostor, Lapis, Beograd, 1995.
Ranko Radovi: Nova antologija kua, Graevinska knjiga, Beograd, 2007.
Meta Hoevar: Prostori igre, JDP, Beograd, 2003.
asopisi:
1. Scena, Sterijino pozorje, Novi Sad;
2. Teatron, Muzej pozorine umetnosti, Beograd;
3. Kultura, Zavod za prouavanje kulturnog razvitka, Beograd;
4. Zbornik FDU, Institut za pozorite, film, radio i televiziju, Beograd.
Program prijemnog ispita iz Provera posebnih sklonosti i sposobnosti (prostornog prikaza maketa)
ZADATAK: Prostorni prikaz (maketa)/prostor prie
Ispit posebnih sklonosti i sposobnosti podrazumeva izradu prostorne kompozicije, makete koja se radi na
zadatu temu, odn. dramski tekst. Za polaganje ovog dela ispita kandidat dobija potrebni materijal i u obavezi
je da iskljuivo taj materijal koristi u izradi makete. Izrada prostorne kompozicije traje 2 sata; maksimalno
10 bodova.
Program prijemnog ispita iz Slobodoruno crtanje (Ovaj deo prijemnog ispita podrazumeva perspektivni
prikaz, izraen slobodnom rukom u olovci, zadate kompozicije u prostoru. Ovaj deo prijemnog ispita traje 3
sata; maksimalno 10 bodova);
Program prijemnog ispita iz Razgovor sa komisijom (Kandidati imaju razgovor sa trolanom komisijom, u
trajanju od 15 minuta, gde kandidat treba da prezentuje sopstvene ideje i motivisanost za bavljenje Scenskom
arhitekturom, tehnikom i dizajnom; maksimalno 15 bodova); Razgovor sa komisijom se organizuje na kraju
svih delova prijemnog ispita.
Program prijemnog ispita iz Test opte kulture i informisanosti

Ispit se sastoji od 15 pitanja; pitanja su iz oblasti geometrije, arhitekture, likovne i dramske umetnosti,
knjievnosti, kao i iz opte kulture i informisanosti; pitanja e po oblastima biti u sledeem odnosu: nacrtna
geometrija - 3 pitanja, arhitektura 3 pitanja, likovna umetnost - 3 pitanja, knjievnost - 3 pitanja, dramska
umetnost - 3 pitanja; traje dva sata; maksimalno 15 bodova
Arhitektonska kultura:
1. Ranko Radovi, Nova antologija kua, 23 primera arhitekture i urbanizma sveta, Graevinska knjiga,
Beograd, 2001.
2. Milan P. Rakoevi, Uvod u arhitektonsko projektovanje, Arhitektonski fakultet Univerziteta u Beogradu,
1998. (24 asa arhitekture naslov novog izdanja)
3. Jirgen Jedike (Jrgen Joedicke), Oblik i prostor u arhitekturi, Orion art, Beograd, 2009.
Knjievnost:
1. Lj. Nikoli, B. Mili, itanka sa knjievno teoretskim pojmovima za III razred srednje kole, Zavod za
2. Lj. Nikoli, B. Mili, itanka sa knjievno teoretskim pojmovima za IV razred srednje kole, Zavod za
3. Srednjokolski udbenici iz matematike,
Likovna umetnost:
1. V. Galovi, B. Karadi, Likovna kultura, za gimnaziju i srednje strune kole, Zavod za udbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2000.
2. K. Bogdanovi, B. Buri, Teorija forme, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999.
3. H. V. Denson, Istorija umetnosti, Prometej, Novi Sad, 2006.
4. Helmut i Alison Gerajm, Fotografija saeta istorija, Jugolavija, Beograd, 1973.
Dramska umetnost:
1. . Molinari, Istorija pozorita, Vuk Karadi, Beograd, 1982. ili R. Harvud, Istorija pozorita, Klio,
Beograd, 1998.
2. R. Dinulovi, Arhitektura pozorita XX veka, Klio, Beograd, 2009.
3. P. Hauard, ta je scenografija, Klio, Beograd, 2002.
Geometrija:
1. Srednjokolski udbenici iz Nacrtne geometrije
PROGRAM PRIJEMNOG I SPITA IZ MATEMATIKE SA LOGIKOM ZA UPIS:

MAINSTAVA; INDUSTRIJSKOG INENJERSTVA I INENJERSKOG MENADMENTA
(5 zadataka matematika, 5 zadataka logika)
Na ispitu iz matematike sa logikom polae se gradivo predvieno nastavnim planom i programom za srednje
obrazovanje:
1.
2.
3.
4.
5.
Linearna funkcija. Linearne jednaine i nejednaine, sistemi linearnih jednaina i nejednaina.
6.
7.
8.
9.
jednaine i nejednaine.
10.
11.
12.
13.
Vektori.
Literatura
1.
2.
3.
Srednjokolski udbenici iz matematike,

Priprema za prijemni ispit iz matematike, FTN, 2014.
Zbirka testova i reenjima sa prijemnih ispita, FTN, 2014.
PROGRAM PRIJEMNOG ISPITA IZ MATEMATIKE SA PROVEROM SKLONOSTI ZA

STUDIJE ODGOVARAJUE OBLASTI ZA UPIS: GRAFIKOG INENJERSTVA I
DIZAJNA; INENJERSTVA ZATITE IVOTNE SREDINE, INENJERSTVA ZATITE NA
RADU I UPRAVLJANJE RIZIKOM OD KATASTROFALNIH DOGAAJA I POARA
(5 zadataka matematika, 10 pitanja iz provere sklonosti)
Program dela prijemnog ispita: Matematika
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.

Linearna funkcija. Linearne jednaine i nejednaine, sistemi linearnih jednaina i
nejednaina.
jednaine i nejednaine.
Vektori.
Literatura
1.
2.
3.
Srednjokolski udbenici iz matematike,

Priprema za prijemni ispit iz matematike, FTN, 2014.
Zbirka testova i reenjima sa prijemnih ispita, FTN, 2014.
PROVERA SKLONOSTI INDUSTRIJSKO INENJERSTVO I INENJERSKI

MENADMENT
jul 2001.godine
1. Napravite od slova date rei novu re i napiite je na liniji:
GLOBA _________________
TABAK_________________________
2. Napravite od slova date rei novu re i napiite je na liniji:

UPERAK________________
ASKETA________________________
3. Pronaite par brojeva koji stoje u istom odnosu kao prvi, naznaeni, par:
75-57
6185-1865
4960-4096
5456-6545
2002-2200
1323-3213
4. Podvucite onaj par rei u kojima se kriju dve rei ili je odnos istih kao i odnos izmeu skrivenih rei
u prvom, naznaenom, paru:
BUBREG-SVRHA
BALVAN-KRVOTOK
OMETANJE-LICEMER
UVALA-POPARA
TRUPAC-PODNOJE
5. Koji objekat ne pripada nizu?
a) SATELIT
b) SUNCE
c) PLANETE
d) KOMETE
e) ASTEROIDI
6. Dopiite broj kojim nastavljate niz: 18-24-21-27-24-307. Koji broj ne pripada datom nizu brojeva? 4 6 5 7 6 9
8. a + b = 7a b =1 a = _______?
9. Koja se re jo moe izvesti iz zadatka?
NASTOJANJE (JANJE, STO) ____________________________
REENJE
1. BLAGO
BATAK (1 re = 1 bod, maksimalno 2 boda)
2. PEURKA
KASETA (1 re = 1 bod, maksimalno 2 boda)
3. 5456 - 6545
(3 boda)
4. BU BREG S VRH A
T RUPA C - PO DNO JE
(3 boda)
5. a) ili b)
(bilo koji odgovor nosi 2 boda)
6. 27
(3 boda)
7. 9
(3 boda)
8. 4
(2 boda)
9. SAN, JATO, SAT, TAJNA,....
(1 re 1,5 bod, 2 ili vie rei 3 boda)
10
PROVERA SKLONOSTI INDUSTRIJSKO INENJERSTVO I IN. MENADMENT

septembar 2001
1. Napravite od slova date rei novu re koristei sva slova i napiite je na liniji:
MASER _________________
RUGANJE_________________________
GUSLE________________
KALUP________________________
3. Pronaite par brojeva koji stoje u istom odnosu kao prvi, naznaeni, par:
567-6543
123-2345
210-1234
789-8765
576-9834
180-9000
4. Podvucite onaj par rei (samo jedan) u kojima je odnos istih kao i odnos izmeu skrivenih rei u
prvom, naznaenom, paru:
SLOVO-POLUVER
AZBUKA-RENIK
MAJICA-JUNAK
KAPARA-POREDAK
MUENJE-PRIZNANJE
5. Otac ima 45 godina, a njegova tri sina 15, 11 i 7 godina. Posle koliko godina e sinovi ukupno imati
onoliko godina koliko i otac?
6. Od 100 kolekcionara 70 skuplja stari novac, 75 znake, 80 salvete a 85 marke. Koliko njih skuplja i
stari novac i znake i salvete i marke?
7. Upii brojeve koji nedostaju
8. Upii brojeve koji nedostaju
9. Izvesti to je mogue vie rei iz zadate rei?

SARADNJA _______________________________________
11
REENJA
1.
MESAR
GURANJE
2.
SLUGE
KLUPA
3.
789-8765
4.
S LOV O P ULOV ER
M UENE - PRI ZNANJE
5.
Posle 6 godina (45+x)= (15+x) + (11+x) + (7+x)
6.
Deset kolekcionara skuplja sve
7.
8.
9. RADNJA, RAD, SARA, SANJA, DARA, RA,...

jul 2002. godine
1.
Napravite od date rei novu re koristei sva ponuena slova i napiite je na liniji:
DRAGANA_______________
UPERAK_________________
2.
Napravite od datih rei to vie novih rei (minimum 5 rei od svake zadate rei se boduje) bez obzira
koliko slova utroite:
MATEMATIKA _________________________ PARAGRAF ____________________________
3.
Dopiite broj kojim nastavljate niz:
4.
Koji broj ne pripada datom nizu brojeva?
5.
Napiite broj 100 koristei pet trojki i potrebne aritmetike operacije.__________________________
6.
Iako je cena ulaznica za cirkus sniena za 30% prihod je ostao isti. Za koliko procenata je porastao broj
posetilaca?
7.
Ispunite tabelu datim brojevima ( 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9) tako da daju navedene zbirove. Bilo koji broj
moe da se ponovi najvie dva puta.
3 5 10 12 24 26 __
2 5 10 13 26 29 48
20
20
20
15
12
15
15
15

8.
Upiite brojeve koji nedostaju:
1
3
6
5
0
5
REENJA
1.-
NAGRADA
PEURKA
(1 re = 1 bod, maksimalno 2 boda)
2.-
Tema, kamata, kana, tata, mama, teta, meta, ...

Far, para, raga, agrar, gar, paraf, ...
(minimalno 5 rei = 1 bod, maksimalno 2 boda)
3.-
52
(1 bod)
4.-
48
(1 bod)
5.-
33 x 3 + (3 : 3)
6.-
Pretpostavimo da je snienje cene ulaznice bilo x dinara, a da je bilo n gledalaca. Zarada od prodatih
ulaznica iznosila je nx dinara. Posle snienja cena ulaznice je bila 0,7 x dinara. Broj posetilaca se
popeo na y, a prihod od ulaznica je bio nx
dinara, pa sledi:
nx
(2,5 boda)
7
7
nx xy
10
10
odakle dobijamo:
3
3 x 7 y y x y 0,43 x
7
Konaan odgovor je 43%.

(4 boda)
7.1
6
8
15
9
4
2
15
4
8
3
15
6
2
7
15
20
20
20
(4 boda)
8.-
1
3
3
6
0
5
13
4
1
4
0
(2 boda)
septembar 2002. godine

BARUT________________
IGLA_______________________
2. Napravite od datih rei to vie novi rei (minimum pet rei od svake zadate rei se boduje) bez
obzira koliko slova utroite:
PODMLAIVANJE_____________________________________________________________
SPORAZUM___________________________________________________________________
3. Dopii broj koji nedostaje 2 3 5 8 12 17 4. Brat i sestra imaju istu koliinu jabuka. Brat je sestri dao 4 jabuke. Koliko jabuka sestra sada ima vie
od brata?
5. Ispunite tabelu datim brojevima (6,7,8,9) tako da daju navedene zbirove.
30
30
30
30
30
30
30
30
6. Upiite brojeve koji nedostaju:
REENJA
1. TRUBA
LIGA
2. Pod, dim, lada, dinja, vanja minja, ...

Razum, zora, spora, puma, Ruma, supa, poza
(minimalno5 rei = 2 bod, maksimalno 4 boda)
3. 23
(3 boda)
4. 8
(3 boda)
5.
6
7
8
9
30
7
8
9
6
30
8
9
6
7
30
9
6
7
3
30
30
30
30
30
(5,5 boda)
6.
(2 boda)
14

jul 2003. godine
1.
KARATE_______________
VANILA_________________
2.
Napravite od datih rei to vie novih imenica (minimum 5 od svake zadate rei se boduje) bez obzira
MIKROSKOP _______________________
INVESTITOR_________________________
3.
Dopiite broj koji nedostaje:

81 78 72 __ 36 -12
4.
Podelite 250 dinara na 2 dela tako da jedan deo bude 49 puta vei od drugog.
5.
Naite dva broja iji zbir iznosi 10 a zbir njihovih kvadrata 58.
6.
U vrste tabele (horizontalni redovi) od ponuenih rei uneti 4 rei tako da itajui vertikalno moemo
da pronaemo i preostale 4 rei.
RIVA
KAVA
IVER
PLIK
7.
SPEV
LIPA
PRST
TARA
5
6
1
2
3
4
2
4
2
8.
U korpi se nalazi 5 jabuka. Podelite ih petorici tako da svaki dobije po najmanje jednu jabuku tako da
jedna jabuka ostane u korpi.
REENJA
1.2.3.4.5.6.-
RAKETA
LAVINA
Porok, poskok, kokos, skor, krik, kros, proso, kos, sok, ...
Vesti, Nestor, testo, svet, sto, tor, niti, torte, ... (minimalno 5 rei = 1 bod, maksimalno 2 boda)
60
(1 bod)
245 i 5
(2 bod)
7i3
(3,5 boda)
P
R
L
I
I
V
K
A
S
T
P
A
E
R
V
A
(4 boda)
15
7.-
(2 boda)
8.-
Svako dobija po jednu jabuku, s tim to jedan dobija jabuku sa korpom.
(2 boda)

jul 2004. Godine
1.
DANICA_______________
ISTOK_________________
2.
Napravite od datih rei to vie novih rei (minimum 5 rei od svake zadate rei se boduje) bez obzira
MILIONER _________________________ PARADAJZ ____________________________
3.
Nastavite niz: 32 36 9 12 4 6 __
4.
Dva deaka su ulovila 25 ribica. Pera je ulovio 4 puta vie od oke. Koliko je ribica ulovio oka?
5.
Dejan je radio test u kome su sva pitanja nosila isti broj bodova. Na 10 pitanja je odgovorio natano to
je rezultiralo tanou od 60%. Koliko je pitanja bilo na testu?
6.
Zbir dva broja je 19, a njihovih kvadrata je 205. Koji su to brojevi?
7.
Sima ima 12 olovaka: onoliko zelenih koliko i utih, crvenih dva puta vie od plavih. Koliko ima
zelehih, crvenih, plavih i utih olovaka?
8.
1
3
3
6
0
5
16
4
1
REENJE
1.-
NADICA
KOSTI
2.-
Milion, lim, ren, lom, miner, ...

Zarada, parada, raj, gar, jad, ...
3.-
(1 bod)
4.-
(2 bod)
5.-
25
(2,5 boda)
6.-
36 i 6
(3,5 boda)
7.-
2 plave, 4 crvene, 3 zelene i 3 ute
8.-
(4 boda)
1
3
6
6
0
5
4
(2 boda)

jul 2005. godine
1. Napravite od date rei novu re koristei sva ponuena slova i napiite je na liniji:
META _________________
SVET_________________________
2. Napravite od datih rei to vie novih imenica (minimum 5 od svake zadate rei se boduje) bez
obzira koliko slova utroite :
AROBNJAK ________________
MARATONAC ________________________
3. Koji broj nastavlja niz: 144 121 100 81 64 ___

a) 17 b) 19 v) 36
g) 49 d) 50
4. Iako je cena ulaznica za cirkus sniena za 30 %, prihod je ostao isti. Postavlja se pitanje za
koliko je procenata porastao broj posetilaca .
5. Jovan i Zoran imaju ukupno 30 dinara. Ako bi Zoran dao Jovanu onoliko koliko Jovan ima dinara
tada bi Jovan imao 2 puta manje od Zorana. Koliko dinara ima svako?
6. Postavite 16 stolica uz 4 zida sobe tako da uz svaki zid stoji 5 stolica . Svaku stolicu prikaite jednim
kvadratiem i ucrtajte ih u ponueni kvadrat koji shematski prikazuje sobu.
17
5
6
2
1
4
2
8. Pronaite par brojeva koji stoje u istom odnosu kao prvi podvueni par 20001-2001:
30004-4003
20100-2020
50000-0005
62226-2226
30002-3002
REENJE
1. TEMA
VEST
2. orba, roba, bor, rob, konj, rak, brak, ....
ranac, mart, nota, rat, ton, ram, nar, .....
3. 49
(1 bod)
4. 43 %
(3.5 boda)
5. 25 i 5.
(3 boda)
6. U etiri ugla treba postaviti po jednu stolicu tako da dodiruje dva zida. Za svaki zid dodatno
treba postaviti po 3 stolice.
(2 boda)
5
7.
1
2
4
(3 boda)
2
3
3
8. 30002-3002
18
(2 boda)

jul 2006. godine
NORMA _________________
TRAVA_________________________
ETVRTAK
_______________________________________________________
PONEDELJAK __________________________________________________________
3. Koji broj nastavlja niz: 2
14
30 ___
4. Ana ima 4 godine. Njena starija sestra Mia je tri puta starija od nje. Za koliko godina e Mia biti
dvostuko starija od Ane?
5.
Udavaa nije mogla da se opredeli za mladoenju pa je postavila sledei zadatak: Ako prvom dam
polovinu rua i jo jednu ruu, drugom polovinu preostalih i jo jednu ruu, a preostale podelim na
pola i jednu polovinu i jo tri rue dam treem udvarau ostau bez rua. Udau se za onog koji koji
pogodi koliko imam rua.
6. Otac je obeao sinu da e za svaki dobro uraen zadatak dobiti 10 dinara, dok e sin za svaki
netano reen morati ocu da vrati 5 dinara. Poto je sin uradio 20 zadataka, na tednoj knjiici se
nalo 80 dinara. Koliko zadataka je sin uradio bez greke?
8. Pronaite jedan par brojeva koji stoje u istom odnosu kao prvi, naznaeni, par:
567-6543
123-2345
210-1234
789-8765
576-9834
180-9000
REENJE
1. ORMAR
VATRA
2. etka, karte, vrat, re, rat, rak, ....
nedelja, poljane, nade, kade, dan, dok, kelj, ... (minimalno 5 rei = 1 bod, maksimalno 2 boda)
3. 2 6 14 30 62
(1 bod)
4. za 4 godine
(3.5 boda)
5. 30 rua
(3 boda)
6. Sin je 12 zadataka uradio bez greke
(2 boda)
19
7.
(3 boda)
8. 789-8765
(2 boda)

jul 2007. godine
1. Napravite od date rei novu re koristei sva ponuena slova i napiite je na
liniji:
STANIMIR_______________
DRAGANA__________________
REPUBLIKA
_______________________________________________________
FEDERACIJA __________________________________________________________
3. Koji broj nastavlja niz: 218 253 323 428 ___
4. U jednoj porodici bilo je mnogo dece. Sedmoro od njih je volelo kupus, estoro argarepu, petoro
graak. etvoro je volelo i kupus i argarepu, troje kupus i graak, a dvoje argarepu i graak. Jedan
je podjednako voleo i kupus i argarepu i graak. Koliko je dece bilo u porodici?
5. Trgovac je svom pomoniku za svaki radni dan plaao po 20 dinara, a za svaki dan izostanka uzimao
mu je 30 dinara. Posle 60 dana pomonik nita nije zaradio. Koliko je dana pomonik dolazio na
posao?
6. Jovan ima 18 godina i tri puta je stariji od brata. Koliko godina e imati Jovan kada bude dva puta
stariji od brata?
7. Upiite u slobodne kvadratie brojeve od 1 do 7 tako da po horizontalama, vertikalama i
dijagonalama zbir brojeva bude 28, a da se ni u jednom od pravaca ne nalaze dva ista broja. Ve
upisani brojevi treba da ostanu.
1
20
REENJE
1. MINISTAR NAGRADA
2. prilika, lupa, luka, reka, kula, perika, ....
racija, feder, jarac, jedra, deca, ...
3. 218 253 323 428 568
(2 bod)
4. U porodici je bilo devetoro dece.
(3 boda)
5. Pomonik je na posao dolazio 36 dana.
(3.5 boda)
6. Za 6 godina Jovan e imati 24 godine a njegov brat 12 godina
(2 boda)
7.
(4 boda)
1
7
2
5
3
4
6
2
4
6
1
7
3
5
3
6
7
4
5
1
2
4
3
5
2
1
6
7
5
2
4
3
6
7
1
6
1
3
7
2
5
4
7
5
1
6
4
2
3
PROVERA SKLONOSTI - INDUSTRIJSKO INENjERSTVO I MENADMENT

jul 2008. godine
MILAN _______________ AVION __________________
KAROLINA _____________________________________________________________
KATARINA _____________________________________________________________
3. Treba dobiti broj 52 pomou brojeva 4,6,7 i 8 koristei svaku cifru i koristei je samo jednom.
4. Koji broj nastavlja niz 135 45 180 60 240 80 _____?
5. Kako moete samo pomou 6 devetki i nijedne druge cifre dobiti broj 100? Devetke moete
kombinovati po elji i u vee brojeve (npr. u 99 ili 999, ...)
6. Majka, otac i dva sina imaju ukupno 87 godina. Otac je stariji od majke tri godine. Jedan sin je
dva puta stariji od drugog. Kvadrat broja godina mlaeg sina odgovara broju oevih godina.
Koliko godina ima svaki lan porodice?
7. U jednom dvoritu bile su zajedno ovce, i kokoke, koje su imale zajedno 99 glava i nogu. Bilo
je dva puta vie kokoaka nego ovaca. Koliko je u dvoritu bilo kokoaka a koliko ovaca?
21
REENJA
(1 re =1 bod, maksimalno 2 boda)
1. LIMAN, IVONA
2. kora, rolna, lira, raka, lokna, krin, ...
karta, rata, Kina, Tina, kantar, rana, ...
(minimalno 5 rei =1 bod, maksimalno 2 boda)

(3 boda)
3. 52 = (7+6)(8-4)
(1 bod)
4. 135 45 180 60 240 80 320

.
(3 boda)
5. 100 = 99+99:99 ili 100 = 9 9 + 9 + 9 + (9:9)
(3,5 boda)
6. Otac ima 36, majka 33 a sinovi 6 i 12 godina.
(4 boda)
7. U dvoritu bilo 9 ovaca i 18 kokoaka
PROVERA SKLONOSTI - INDUSTRIJSKO INENjERSTVO I MENADMENT

jul 2009. godine
PRUGA ___________________
KRAVA _________________________
INDUSTRIJALIZAM____________________________________________________
ARITMETIKA___________________________________________________________
3. Dopuni niz:
1 1 2 3 5 8 13 ____
4. U tali se nalazi toliko konja da im je polovina za 5 vea od etvrtine. Koliko konja
ima u tali?
5. Joca je imao odreen broj jabuka. Pojeo je jednu i od ostatka polovinu je dao sestri.
Nakon to je pojeo jo jednu jabuku, polovinu od preostalih je dao bratu.
Joci je ostalo 5 jabuka. Koliko je jabuka Joca imao na poetku?
6. Mia ima 7 godina.Za koliko godina e biti tri puta stariji nego sada?
7. Podelite 30 sa jednom polovinom i dodajte 10.Koliki je rezultat?
8. Treba dobiti broj 5 pomou brojeva 4, 7, 9 i 9.
22
REENJA
(1 re =1 bod, maksimalno 2 boda)
1.- GRUPA VARKA

2.- industrija, struja, miraz, nalaz, mir, rat, dim, mazut, ....
meta, mera, ritam, rata, krem, rat, tata, .....
(minimalno 5 rei =1 bod, maksimalno 2 boda)

(1 bod)
3.- 1 1 2 3 5 8 13 _21_
(3 boda)
4.- U tali ima 20 konja.
(3,5 boda)
5.- Joca je imao 23 jabuke.

6.- Mia e za 14 godina biti tri puta stariji nego sada.
(2 boda)
7.- Rezultat je 70.
(3 boda)
8.- 9 [(7+9) :4] = 5
(2 boda)
9.- Teze koje se boduju

- kako bi organizovao posao.
- kako bi upravljao poslom,
(7 bodova)
- kako bi birao saradnike

10.- Svaki od odgovora se boduje (maksimalno se moe dobiti 4,5 boda)
(4,5 boda)
INDUSTRIJSKO INENJERSTVO I INENJERSKI MENADMENT

PROVERA SKLONOSTI
Jul 2010.
1. U akom kompletu koji proizvodite olovka i gumica zajedno kotaju 110 dinara. Ako je olovka skuplja
od gumice za 100 dinara, kopiko kota gumiaa?
2. Lokvanji na jezeru se svaki lan ire, i svaki dan udvostruavaju povrinu koju prekrivaju.
Ako im je potrebno 48 dana da prekriju celo jezero, koliko imje potrebno da prekriju pola jezera?
3. U fabrici sportske opreme su maine koje nezavispo jedna od druge prave loptice,5 maina ukupno
naprave 5 loptica za 5 minuta.
Za koliko vremena e 50 maina napraviti 100 loptica?
a) 10 minuta
b) 20 minuta
c) 50 minuta
d) 100 minuta
4. Zaokruite broj ispred onih reenica koje su gramatiki ispravne:
1. Proita u jednu dobru knjigu...
2. Mi bi smo poslali materijal...
3. Ja nemam te podatke...
4. Ne moj donositi nepotrebne podatke...
5. Ovaj znak je ne pravilno postavljen...
6. Ja u uraditi kako ja hou...
23
5.Poveite srodene pojmove iz dve kolone, tako to ete na liniju u sredini napisati odgovarajui broj iz leve
kolone (kao to je pokazano prvim primerom) :
a) zatita na radu
____7_____
1) zatita prava radnika
b) logistika
__________
2) knjiga utisaka
c) menadmsnt ljudskih resursa
__________
3) reklamiranje na internetu
d) marketing
__________
4) sertifikat o kvalitetu
e) zadovoljstvo kupaca
__________
5) motivisanje zaposlenih
f) sindikat
__________
6) prevoz robe i skladitenje
g) ISO standard
__________
7) obavezan lem i prsluk
6. Napravite od slova iz datih rei to vie novih imenica (minimum 8 rei od svake zadate rei se boduje)
bez obznra koliko slova utroite:
MEHATRONIKA _________________________________________________________________
STANDARDIZACIJA _____________________________________________________________
7. Definiite to krae i to jasnije sledee pojmove:
temperatura kljuanja ___________________________________________________
gramatika ____________________________________________________________
poluga________________________________________________________________
ustav ________________________________________________________________
REENJA:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
gumica kota 5 dinara (olovka je skuplja za 100 i iznosi 105, ukupno 110)
47 dana (za narednog dana prekriju duplo vie, odnosno celo jezero)
10 minuta (svaka maina nalravi 1 loptncu za 5 minuta)
3. Ja nemam te podatke... i 6. Ja u uraditi kako ja hou...
6,5,3,2,1,4
mehatronika; tron, meh, kanta, metar, hrom, kantar, Rim. trema, tama, krem
standardizaiije: nacija, standard, dar, stan, dizna, car, zidar, sardina, dinar, sat
7. taka kljuanja - temperatura na kojoj, pod datim uslovima, tenast isparava po celoj zapremini;
priznati i ubrzano isparava; ne priznati "kljua" (iirkularla definicija), ne priznati "100 stspeni" (jer
ne kljuaju svetenosti natoj temperaturi)
gramatika - sistem pravila za korisnje jezika; ne priznati "pravopis"
poluga - vrsto telo koje se pod uticajem sila moe pokretati oko neke ose; priznati i:
predmet oblika kvadra ili slinog, est nain uvanja plemenitih metala
ustav - najvii opti pravni akt u dravi, ureuje najbitnije odnose u dravi, ovlaenja organa,
slobode i prava graaaa; priznatn i: brana na reci, fizike prepreka koja razdvaja dva vodena prostora
24
INDUSTRIJSKO INENJERSTVO I INENJERSKI MENADMENT; MAINSTVO

PROVERA SKLONOSTI (LOGIKA)
Jul 2011.
1. Na sastanku se 10 direktora obavezno rukuju meu sobom. Koliko e rukovanja ukupno biti?
1.
100
2.
20
3.
45
4.
50
5. 90
2. Ako dvojica radnika ofarbaju dve cisterne za pet asova, koliko radnika e biti potrebno da se dvadeset
cisterni ofarba za deset asova?
1.
5
2.
10
3.
15
4.
20
3. Imate 68 blokova istih dimenzija koji su u obliku kocke. Koliko je najmanje potrebno ukloniti blokova,
da biste od preostalih napravili jednu veliku kocku?
4. Koliko trouglova postoji na sledeoj slici?
1.
2.
3.
4.
5.
8
10
12
14
16
5. Odredi broj koji zamenjuje znak?
6. Tovar robe kree iz Beograda avionom za Moskvu u 23 asa po naem vremenu. Let traje 4 sata, a
Moskva je udaljena dve vremenske zone od nas (2 asa). Nakon sletanja, za pretovar i kamionski
transport do skladita je potrebno jo ukupno 1 sat. U koliko e sati tovar robe stii kamionom u
skladite po moskovskom vremenu?
1.
2.
3.
4.
25
4 sata ujutro
5 sati ujutro
6 sati ujutro
7 sati ujutro
7. Tri poslovna saradnika su zajedno vodila preduzee koje nije ispunilo oekivanja. Na pitanje Ko je kriv
za neuspeh preduzea? odgovorili su na sledei nain:
Marko: Ja nisam kriv!
Nenad: Ja nisam kriv!
Slobodan: Nenad je kriv!
Samo jedan od trojice sagovornika govori istinu. Ko je kriv za neuspeh preduzea?
8. Kombajnu treba 10 litara nafte da stigne iz garae na njivu. Kada stigne na njivu on troi 20 litara nafte
za sat vremena rada. Za dananje angaovanje kombajn treba da radi pet i po sati na njivi. Koliko litara
nafte e biti potroeno od izlaska iz garae do povratka u nju?
9. Koja od navedenih kombinicaja je neodgovarajua:
1.
6 januar
2.
7 februar
3.
4 mart
4.
6 april
5.
3 maj
10. Otac je 30 godina stariji od sina, a 25 godina od erke. Za nekoliko godina e otac biti tri puta stariji od
oboje zajedno. Za koliko godina e se to desiti i koliko godina e tada imati svako od njih?
REENJE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
45
10
4 bloka
12
Umesto znaka ? treba da stoji broj: 44 ili neki drugi dvocifren broj iji je zbir cifara 8. U tom
sluaju je ispunjen uslov da zbir cifara u povezanim krugovima i sredinjem bude 27.
6 sati ujutro
Marko je kriv za nesupeh preduzea.
130 litara
6 april
broj godina oca, broj godina sina, C broj godina erke, G oznaava nekoliko godina,
Nekoliko godina, znai da je G >= 2
+ G = 3*(+G) + 3*(+G)
+ G = 3*(-30+G) + 3*(-25+G)
+ G = 3 90 + 3G + 3 75 + 3G
+ G = 6 165 + 6G
5 = 165 5G, G = 2
5 = 155
= 31
Za 2 godine, otac e imati 33 godine, sin e imati 3 godine i erka e imati 8 godina
26
INDUSTRIJSKO INENJERSTVO I INENJERSKI MENADMENT;

MAINSTVO
Jul 2012.
1. Potrebno je odrediti/izraunati sledee podatke:

a) Odrediti broj etvorouglova (C) i broj trouglova (T) sa slike
b) Povrine tri strane pravougaone kutije su 12, 8 i 6. Odrediti zapremnu pravougaone kutije (V)
2. Odredi brojeve:
a)
b)
c)
27
3. Potrebno je odrediti sledee vrednosti:

a) Za stolom na veeri sedi 5 ljudi. Ako svako od njih eli da nazdravi sa svima, koliko puta e se
ukupno nazdraviti?
1.
2.
3.
4.
5.
5 puta
9 puta
10 puta
20 puta
25 puta
b) U prodavnici nametaja nalaze se 14 kancelarijskih stolova s jednom, dve i tri fioke. Ukupno u tim
stolovima ima 25 fioka. Stolova s jednom fiokom ima koliko i sa dve i tri fioke zajedno. Koliko ima
stolova sa tri fioke?
c) Koliko puta u toku 24 sata, satna i minutna kazaljka asovnika obrazuju prav ugao?
) 33 puta ) 42 puta ) 44 puta ) 48 puta
) ni jedno od datih reenja
4.
a) Jedan radnik moe zavriti posao za 4 sata, a drugi za 12 sati. Za koje vreme bi obavili taj posao
radei zajedno?
b) Ako dvojica radnika ofarbaju dve cisterne za pet sati, koliko radnika e biti potrebno da se dvadeset
cisterni ofarba za deset sati?
c) Roba teine 125 kg radnik je razmerio u 40 vrea od 5 kg i 2 kg. Koliko je kojih vre?
d) Maina proizvede 100 jedinica po minuti. Ako se 24 jedinica zapakuje u kutiju, koliko kutija maina
moe napuniti za jedan sat?
5. Za uspeno reavanje problema potrebno je odrediti istinite vrednosti. Odrediti u sledeim zadacima
istinite vrednosti:
a) Tri poslovna saradnika su zajedno vodila preduzee koje nije ispunilo oekivanja. Na pitanje Ko je
kriv za neuspeh preduzea? odgovorili su na sledei nain:
Marko: Ja nisam kriv!
Nenad: Ja nisam kriv!
Slobodan: Nenad je kriv!
Samo jedan od trojice sagovornika govori istinu. Ko je kriv za neuspeh preduzea?
b) Tri oveka: g. Pekar, g. Stolar i g. Voza su pekar, stolar i voza, ali njihova prezimena ne
odgovaraju obavezno njihovim zanimanjima (samo jednom od njih). G. Pekar svakako nije voza,
kao ni to prezime g. Vozaa ne odgovara njegovom zanimanju, dok g. Stolar nije po zanimanju
pekar. Koja je profesija g. Vozaa?
REENJE
1. ) C = 13 = 6 b) V = 24
2. a) Umesto znaka ? treba da stoji broj: 15, zato to je to proizvod broja strana
geometrijskih figura
b) U praznom polju treba da stoji broj: 9, zato to je zadovoljeno da je kao i druge dve vrste
proizvod brojeva u prve dve kolone jednak broju u treoj koloni (3x 9 = 27).
c) Umesto znaka ? treba da stoji broj: 18, zato to je taj broj jednak zbiru brojeva 3,6,4 i 5
3. a) 10 puta b) 4 stola c) 44 puta
4. a) za 3 sata b) 10 radnika c) 15 vrea 5 kg 25 vrea 2 kg. d) 250
5. a) Marko je kriv za neuspeh preduzea b) Voza je stolar
28

MAINSTVO
1.
Jul 2013.
Potrebno je odrediti sledee podatke:
a). Odrediti broj etvorouglova (S) u pravilnom estouglu sa slike.
b). Odrediti broj trouglova (T) u diagramu sa slike.
c). Odrediti najmanji broj kocki (K) potreban da se dobije raspored prikazan na slici: (a) gledan
spreda, (b) gledan sa strane.
2.
Odrediti:
a). Sledei lan niza:
29
b). Zaokruiti slovo iznad oblika koji zamenjuje znak pitanja.
?
c). Broj koji zamenjuje znak ? treba da bude: ____, zato to______________________
3.
Potrebno je odrediti sledee vrednosti:

a). Tri devojke su pojele 3 kolaa za 3 sata. Koliko e kolaa pojesti 6 devojaka za 6 sati?
b). Osnova kue ima mere 20 m x 9 m. Potrebno je izgraditi ogradu oko kue koja je na
udaljenosti od 3 m od kue na sve strane. Koliko treba metara ograde?
c). Koliko puta u toku 24 sata zakuka kukavica zidnog sata?
4.
Potrebno je reiti sledee probleme:

a). Majka je imala 26 godina kada je rodila kerku, a 31 godinu kada je rodila sina. Koliko danas
svako od njih ima godina ako svi zajedno imaju 60 godina?
b). Blagajnik A radi sam i za 1 sat poslui 20 klijenata, dok blagajnik B kada radi sam, za 40
minuta poslui isti broj osoba. Koliko vremena im treba ako zajedno poslue 20 klijenata?
c). U fioci se nalazi po 10 pari belih i 10 pari crnih arapa. Koliko arapa treba da uzmete ne
gledajui u fioku, da bi ste sigurno izvukli odgovarajui par?
30
d). Dva kamiona su se vozila 1,680 km. Prvi je kamion proseno preao 14 km po litri goriva, a
drugi 12 km po litri. Koliko je drugi kamion potroio vie litara benzina u odnosu na prvi
kamion?
a.
b.
c.
d.
e.
5.
10
20
30
40
Ne moe se odrediti
Za uspeno reavanje problema potrebno je odrediti istinite vrednosti. Odrediti u sledeim zadacima
istinite vrednosti:
A. Kada je X crveno, Y je zeleno. Kada Y nije zeleno, Z je plavo. Z nikad nije plavo sve dok je X
crveno. Koja od sledeih izjava je tana?
a. Kada je Z plavo, Y je zeleno.
b. Kad X nije crveno, Z nije plavo.
c. Kad Y nije zeleno, X nije crveno.
B.
OVA IZJAVA JE LANA. Za ovu izjavu se moe rei da je:

a. Tana
b. Lana
c. Ne moe se odrediti njena tanost
REENJE
1. ) S = 12
2. a)
b)
c)
b) = 16
c) K = 6
b
Broj koji zamenjuje znak ? treba da bude: 11, zato to zbir svih brojebva treba da bude 30.
3. ) 12 kolaa
b) 82m
c) 156
4. ) Majka 39 godina, kerka 13 godina i sin 8 godina.

5. ) c
31
b) c
b) 24 minuta
c) 3 para d) b

MAINSTVO
Jul 2014.
1. ZADATAK
a). Koja tri od etiri dela (A, B, V, G) prikazana na slici kada se spoje obrazuju kvadrat?
b). Koliko ima trouglova na slici 1, a koliko etvorouglova na slici 2?
Slika 1.
Slika 2.
2. ZADATAK
a).
Koji broj odgovara praznom mestu u nizu (upisati na liniju)?
0, 1, 3, __ , 10, 15
b).
c).
32
Zamenite X, Y i Z odgovarajuim brojevima
60
72
20
24
40
48
87
29
42
28
12
24
Koji broj taaka zamenjuje znak pitanja (?)?.

3.
ZADATAK
a).
U jednoj kutiji se nalazi 11 crvenih, 8 plavih i 6 belih kuglica. Koliko najmanje, ne gledajui,
treba izvaditi kuglica iz kutije kako bi meu njima bilo kuglica svih boja?
b).
Napiite nulu pomou tri sedmice koristei bilo koje matematike operacije.
c).
Pravougaoni plafon skladita ima dimenzije 12x18 metara i obloen je akustinim

kvadratnim ploama ije su stranice duge 1 metar. Svaka ploa je teka etvrtinu kilograma.
Koja je ukupna teina ploa potrebnih za oblaganje plafona? Zaokruite slovo pored tanog
odgovora.
a).
b).
c).
d).
e).
4.
36 kilograma
54 kilograma
121 kilogram
160 kilograma
216 kilograma
ZADATAK
a.
Ako se zupanik broj jedan kree u smeru kretanja kazaljke na satu, kako je prikazano na
slici, u kom smeru e se okretati zupanik broj 9? Potrebno je na slici docrtati strelicu sa
smerom pored zupanika oznaenog brojem 9.
b. Zaokruite slovo (A, B, V, G, D ili ) ispod ploice sa arom koja zamenjuje ploicu sa
znakom pitanja (?).
33

c.
Zaokruite slovo (A, B, V, G ili D) ispod ploice sa arom koja zamenjuje ploicu sa
znakom pitanja (?).
Deak ponedeljkom i utorkom uvek govori istinu, subotom uvek lae, dok ostalim danima u nedelji
govori istinu ili la nasumino. Sedam uzastopnih dana postavljano mu je pitanje kako se zove i prvih
est dana je davao redom sledee odgovore: Darko, Bojan, Milo, Danijel, Ivan, Danijel. Koji je
odgovor dao sedmog dana? Zaokruite slovo ispred tanog odgovora.
5.
A. Danijel
B. Ivan
V. Bojan
G. Milo
REENJE
1. a) B, V, G
b) Na slici 1 ima 47 trouglova, a na slici 2 ima 12 etvorouglova.
2. a) 6
b) X=48, Y= 14, Z=36
c) Broj taaka koji zamenjuje znak pitanja je 3 (tri).
3. a) Potrebno je izvaditi najmanje 20 kuglica
b) (7-7)*7=0
c) 54 kilograma
4. a)
b) A
c) V
5. DARKO
34
D. Darko
PROVERA SKLONOSTI GRAFIKO INENJERSTVO I DIZAJN

jul 2001. godine
Odgovorima koje date ocenjujemo sklonost i spremnost za studije grafikog inenjerstva i dizajna.
Zaokruite samo jedan odgovor od ponuenih:
1. Boja je:
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
a. utisak koji se dobija kad u oveije oko ue svetlosni talas (vidljiva svetlost)
b. sve to ovek opaa
c. ono to ovek mora da razlikuje
Ime Gutenberg (Gutenberg Johanes) se vezuje za:
a. film
b. pozorite
c. tampu
Kolevka humanizma i renesanse je:
a. Francuska
b. Italija
c. Namaka
Navedenom skupu ne pripada:
a. novine
b. knjiga
c. radio
d. plakati
e. pozivnice
Najpotpuniji predstavnik renesanse u Evropi (vajar, slikar, pesnik, arhitekt) je:
a. Leopardi akomo
b. Mikelanelo Buonaroti
c. Laurana Franesko
Papirus (cuperus papirus-botaniki naziv) je:
a. latinsko ime za knjigu
b. biljka koja raste na obali reke Nil
c. podloga na koju se postavlja papir
tampa je ureaj koji pripada:
a. hardveru kompjutera
b. softveru kompjutera
c. i hardveru i softveru kompjutera
Re Grafika (gr. graphein) ima znaenje:
a. medija za prenos podataka
b. pisati
c. prenosa slike na daljinu
Optika slika je:
a. slika dobijena gledanjem
b. slika dobijena refleksijom svetlosnih zraka
c. slika dobijena spektrometrijskom analizom
Pismo je:
a. slikarski zapis na podlozi
b. sredstvo dogovora meu ljudima
c. grafiki izraz jezika i njegovo trajno vizuelno predstavljanje
Odgovor
1) a; 2) c; 3) b; 4) c; 5) b; 6) b; 7) a; 8) b; 9) b; 10) c;
35

1. Nobelovu nagradu za knjievnost dobio je:
a. Bora Stankovi
b. Jovan Dui
c. Ivo Andri
2. Brzina svetlosti priblino iznosi:
a. 340 m/s
b. 300000 km/s
c. 999 km/s
3. Impresionizam je pravac u:
a. fizica
b. umetnosti
c. knjievnosti
4. Navedenom skupu ne pripada:
a. papir
b. drvo
c. farba
d. staklo
e. metal
5. Naziv za umetnost pisanja, crtanja, slikanja, sa nainima kako se napisano, nacrtano ili naslikano
moe reprodukovati je:
a. razbaranje
b. grafika
c. galerija
6. Igrica koja se igra na kompjuteru je:
a. hardverski i softverski element kompjutera
b. hardverski element kompjutera
c. softverski element kompjutera
7. Opte naziv za vezu koja postoji meu atomima u molekulu, ili meu atomima i jonima u kristalu je:
a. matematika veza
b. hemijska veza
c. fizika veza
8. Termin koji obuhvata tehnoloku i likovnu ideju, koja vodi ostvarenju umetnikog dela, zanatskog ili
industrijskog proizvoda, naziva se:
a. proizvodnja
b. dizajn
c. tehnologija
9. Umetnost koja pomou boja prikazuje bie i stvari oslanjajui se na prirodu i matu je:
a. slikarstvo
b. kompozicija
c. pismo
10. Orue za rad koje stalnim pokretima svojih delova obavlja raznovrsne radnje pretvarajui energiju
jedne vrste u drugu ili jednog oblika u drugi naziva se:
a. proizvodni proces
b. maina
c. tehnoloki proces
Odgovor
1) c; 2) b; 3) b; 4) c; 5) b; 6) c; 7) b; 8) b; 9) a; 10) b;
36
jul 2002. godine

1. Za otisak na papiru osim crne, tri primarne boje (koje meavinom u razliitim razmerama bilo koje
dve ili sve tri zajedno daju druge boje) su:
a. zelena, braon, crna
b. uta, plava, crvena
c. cijan, crna, crvena
2. Umetnost koja bojama prikazuje svet oslanjajui se na period i matu je:
a. kompozicija
b. slikarstvo
c. spektroskopija
3. Najmanji deo nekog hemijskog elementa koji moe postojati samostalno i ima sve njegove osobine
je:
a. kristalna reetka
b. molekul
c. atom
4. Fotografska reprodukcija crtea kome su tehnikom animacije dodati pokreti i zvuk je:
a. zvuna ilustracija
b. animirani film
c. igrani film
a. papir
b. drvo
c. staklo
d. metal
e. farba
6. Prvo slovensko pismo je:
a. glagoljica
b. irilica
c. latinica
7. Kod raunara najmanja jedinica koliine informacija je:
a. alfabetski znak
b. bajt
c. bit
8. Pojava koja se javlja usled nejednakog prelamanja svetlosti razliite boje odnosno talasne duine je:
a. dioptrija
b. distorzija lika
c. disperzija svetlosti
9. Pojam koji obuhvata tehnoloku i likovnu razradu ideja vodi ostvarenju umetnikog dela zanatskog
ili industrijskog proizvoda je:
a. ideografija
b. dizajn
c. ergonomija
10. Nobelovu nagradu za knjievnost Ivo Andri je dobio za roman:
a. Travnika hronika
b. Prokleta avlija
c. Na Drini uprija
Odgovor
1) b; 2) b; 3) c; 4) b; 5) e; 6) a; 7) c; 8) c; 9) b; 10) c;
37

1. Boja tela (predmeta) je:
a. boja koja se dobija prolaskom zraka kroz telo
b. bez posebnog ureaja
c. boja koju ljudsko oko registruje pri dnevnoj (sunevoj) svetlosti
2.
Tri osnovne boje su:

a. crvena, uta, plava
b. crvena, zelena, plava
c. crvena, crna, uta
3.
Gustina (ili specifina masa) kao vana mehanika konstanta tela je data koliinom:
a. mase i zapremina tela
b. brzine kretanja najsitnijih delova tela i ukupne veliine tela
c. atoma i molekula tela
4.
5.
Impresiomizam je pravac u:
a. fizici
b. umetnosti
c. knjievnosti
a. radio
b. novine
c. knjige
d. asopisi
e. plakati
6.
Italijanski pronalaza, naunik, slikar, vajar, arhitekta i mislilac je :

a. Kopernik Nikola (Copernicus Nicolaus)
b. Leonardo da Vini (Leonardo da Vinci)
c. Rembrant Harmens van Rajn (Rembrandt Harmensz van Rijan)
7.
Microsoft Windows je:

a. merni raunarski sistem
b. hardver raunara
c. operativni sistem raunara
8.
Kaligrafija je:
a. zanatsko zanimanje izrade grnarije
b. krasnopis, vetina pisanja
c. vetina zanatskog slikarstva
9.
10.
Deo fizike koja prouava svetlost je:

a. optika
b. difrakcija
c. disperzija
Grafiko prestavljanje jezika je:
a. govor
b. pismo
c. rezbarenje
Odgovor
1) c; 2) b; 3) b;
38
4) b; 5) a; 6) b; 7) c; 8) b; 9) a; 10) b;

jul 2003. godine
Razmislite i zaokruite samo jedan odgovor od ponuenih:
1. Helenistika umetnost je nastala kao meavina:
a) Rimske umetnosti i umetnosti zapadne civilizacije
b) Grke umetnosti i umetnosti kulture starog istoka
c) Umetnosti starog egipta i Mesopotamije
2. Tonsko nijansiranje ili stupnjevanje jedne boje je
a) spektrokolorit
b) razlaganje boja
c) valer
3. Tajnu veeru je naslikao:
a) Donato Bramante
b) Leonardo da Vini
c) Mikelanelo Buonaroti
4. Osnovna jedinica filmskog izraza je:
a) projekcija
b) sekvenca
c) kadar
5. Slikarska tehnika u kojoj se boja rastvara vodom i koja se odlikuje nenim svetlim i prozirnim bojama je:
a) Akvarel
b) Ulje
c) Pastel
6. Uz boju, osnovno sredstvo izraza u svim likovnim umetnostima je:
a) linija
b) vrsti (solid) model
c) reflektovani talas
7. Meanje osnovnih i primarnih boja radi dobijanja razliitih sekundarnih boja je:
a) kolorimetrijsko merenje boja
b) spektralna analiza boja
c) sinteza boja
8. Najmanja od nabrojanih jedinica raunarske memorije je:
a) nybble
b) bajt
c) bit
9. Navedenom skupu ne pripada
a) laserski tampa
b) optiki mi
c) CD-RW ita, pisa
d) skener
e) Adobe Photoshop
10. Kompjuterski monitor i TV ekran rade na principu emitovanja zraka svetlosti gde se dobijaju milioni
boja aditivnom sintezom osnovnih boja i to:
a) cijan, crna, crvena
b) crvene, zelene, plave
c) magenta, uta, crna
REENJA
1) b; 2) c; 3) b; 4) c; 5) a; 6) a; 7) c; 8) c; 9) c; 10) b;
39

jul 2004. godine
1. Za mislioce Platona i Aristotela umetnost:
a. je oponaanje stvarnosti, ogledalo vidljivih oblika prirode
b. nije oblik spoznaje objektivne stvarnosti
c. je apstraktan pojam
2. U antikom svetu kao najvii oblik sklada i ravnotee je doivljavana:
a. ornametrija
b. asimetrija
c. simetrija
3. Neolitske kulturne grupe zasnivale su se uglavnom na:
a. drvetu
b. keramici
c. metalu
4. Grafika je umetnost koja ima mnogo zajednikih osobina sa slikarstvom ali je:
a. znatno nepristupanija i vie cene
b. iste pristupanosti i cene
c. pristupanija i jeftinija
5. U fizikom smislu prostor je odreen sa:
a. tri dimenzije
b. dve dimenzije
c. jednom dimenzijom
6. Slinosti se mogu povezati nizom elemenata. Jedan od njih ne pripada pojmu slinosti:
a. veliina
b. oblik
c. svetlina ili boja
d. mesto
e. pravac
f. taka
7. Nae oko predstavlja prijemnik za veoma mali deo velike skale elektromagnetnih talasa, talasnih
duina izmeu:
a. 800 i 1200 nm
b. 10 i 400 nm
c. 400 i 800 nm
8. Re grafika (gr. graphein) ima znaenje:
a. medija za prenos podataka
b. pisanja
c. prenosa slike na daljinu
9. Pojaanje svetlosti stimulisanom emisijom zraenja prestavlja :
a. la s er
b. optiki ponor
c. iajtnu svetlost
10. Progra mskim jezicima pripada:
a. korel
b. paskal
c. word
11. Kom umetnikom pravcu pripadaju dela nae siikarke Nadede Petrovi:
a. baroku
b. impresionizmu
c. neokiasicizmu
40
12. U vizuelnim umetnostima ideja se vizuelnim sredstvima pretvara u:

a. pesmu ujnog oblika
b. aromatian uticaj
c. umetniko delo
13. Taan odraz prirode postignut upotrebom filma i papira uz mehaniko hemijski proces daje:
a. fotografija
b. pejza
c. word
a. crveni automobil
b. crni motocik
c. beli brod
d. plavi autobus
e. zeleni traktor
15. Bez kojeg programskog sistema raunar ne bi mogao da radi:
a. word
b. excel
c. windows
d. adobe acrobat
e. internet explorer
f. media player
16. Za koji pojam je vezana najvee brzina kretanja:
a. zvuk
b. supersonini avion
c. svetlost
17. Boja u monitoru, kameri, skeneru je generisana od tri osnovne boje:
a. bela, crvena, zelena
c. crna, crvena, cijan
18. Primarni svetlosni izvori su tela koja zrae na raun:
a. energije koju disperzuju
b. energije svetlosti koja se od tela odbija
c. sopstvene energije
19. Nobelovu nagradu za knjievnost dobio je na poznati pisac za roman:
a. Seobe
b. Na Drini uprija
c. Bata slezove boje
20. Eksternim ureajima raunara ne pripada:
a. skener
b. grafika kartica
c. inkjet tampa
d. digitalna kamera
Odgovor
1) a; 2) c; 3) b; 4) c; 5) a; 6) f; 7) c; 8) c; 9) a; 10) b; 11) b; 12) c; 13) b; 14) c;
15) c; 16) c; 17) b; 18) c; 19) b; 20) b;
41

jul 2005. godine
1. Nijanse odnosno prelazi izmeu boja su postepeni i normalno ljudsko oko u vidljivom spektru moe
da razlikuje oko:
a. 12 nijansi boja
b. 160 nijansi boja
c. 5000 nijansi boja
2. Pismo zasnovano na crteu je:
a. staronilsko
b. fonetsko
c. piktogramsko
3. Najpoznatiji raunarski program za realizaciju animacije jeste:
a. 3D studio
b. Microsoft Office
c. Mathcad
4. Povezivanje teksta slike i zvuka predstavlja:
a. mikromedij
b. makromedij
c. multimedij
5. Svetlost koja sadri samo jednu odreenu frekvenciju (talasnu duinu) elektromagnetnog
zraenja naziva se:
a. bihromatskom
b. monohromatskom
c. svetlohromatskom
6. Kojem nauniku pripada zasluga za eksperimentalno dokazivanje da se bela suneva
svetlost, kad se propusti kroz prizmu, razlae na spektar boja:
a. Leonardo da Vini
b. Isak Njutn
c. Albert Antajn
7. Litografija kao tehnika tampe uglavnom kao formu koristi uglaanu litografsku plou i ona pripada
tehnici:
a. visoke tampe
b. duboke tampe
c. ravne tampe
8. Savremeni razvoj nauke i tehnologije posebno u oblasti raunarske tehnike omoguio je da se neke
intelektualne aktivnosti oveka povere sredstvima koja su proizvod novih tehnologija, ovo podruje
se naziva:
a. raunarska inteligencija
b. mainska inteligencija
c. vetaka intelegencija
9. Aparati koji slue za merenje apsorpcije elektromagnetnih radijacija nazivaju se
a. spektrofotometri
b. ferometri
c. mikrometri
10. Boje proizvedene sredinom XIX veka iz katrana i kamenog uglja spadaju u:
a. neorganske boje
b. sintetike organske boje
c. organsko-neorganske boje
42
11. Najpoznatiji oblik umnoavanja knjiga prepisivanjem tekstova i crtanjem slika naziva se:
a. kaligrafija
b. grafologija
c. tekstografija
12. Koja oznaka se koristi za dogovoreni i definisani standard vezan za mreni protokol na
raunaru:
a. CAD/NC
b. TCP/IP
c. CPP/CD
13. Odbijanje svetlosti od hrapavih povrina naziva se:
a. difuzno odbijanje
b. difrakciono odbijanje
c. monohromatino odbijanje
a. zemlja
b. mars
c. mesec
d. venera
e. jupiter
15. Metod dobijanja prostornog lika predmeta koji se zasniva na interferenciji i difrakciji
svetlosti naziva se:
a. holografija
b. meteorografija
c. dagerotipija
16. Instrumenti koji su graeni od sistema (kombinacija) ogledala, soiva, prizmi, dijafragmi a slue za
posmatranje, nazivaju se:
a. akustometriki instrumenti
b. akvapolarizacioni instrumenti
c. optiki instrumenti
17. Nauka o vetinama i zanatima, nauno prikazivanje ljudske delatnosti kojoj je svrha
prerada u cilju dobijanja proizvoda za ljudsku upotrebu je:
a. tehnika
b. tehnologija
c. preradologija
18. Naprava u obliku suda (cilindrinog, krukastog ili drugog oblika od stakla ili metala) u
kome je vakum ili neki razreen gas a slobodni elektroni se kreu izmeu elektroda je:
a. elektronski mikroskop
b. svetlosni difragmetar
c. elektronska cev
19. Grana primenjene umetnosti koja se bavi likovnom stranom oblikovanja predmeta
industrijske proizvodnje je:
a. vajanje
b. dizajn
c. skulptura
20. Najstarija ouvana srpska knjiga pisana na pergamentu iz poslednjih decenija XII veka je:
a. Biblija u 42 reda
b. Miroslavljevo jevanelje
c. Oktoih
REENJE
Svaki taan odgovor donosi 1.5 bodova
1) c; 2) c; 3) a; 4) c; 5) b; 6) b; 7) d; 8) c; 9) a; 10) b; 11) a; 12) b; 13) a; 14) c;
15) a; 16) c; 17) b; 18) c; 19) b; 20) b;

43

jul 2006. godine
1. Niz postupaka koje treba obaviti da bi se reio postavljeni problem na raunaru uz pomo
programskog jezika je:
a.
algoritam
b.
programiranje
c.
tehnologija
2. Skretanje talasa od prvobitnog pravca prostiranja pri prolasku pored prepreka ili prolasku
kroz otvore je:
a.
disproporcija
b.
distribucija
c.
difrakcija
3. Barokna umetnost se razvila u:
a.
Italiji, tanije u Rimu i okolini
b.
Nemakoj, tanije u Bonu i okolini
c.
Rusiji, tanije u Moskvi i okolini
4. Danas je opte prihvaena sistematizacija hemijskih jedinjenja i definicija da je organska
hemija:
a.
hemija svih ostalih elemenata osim ugljenikovih jedinjenja
b.
hemija radioaktivnih jedinjenja
c.
hemija ugljenikovih jedinjenja
5. Programskim jezicima pripada:
a.
AutoCAD
b.
VisualBasic
c.
CD ROM
6. Usijana tela daju neposredno:
a.
Apsorpcione spektre
b.
Emisione spektre
c.
Prizmatine spektre
7. Kao crte i slika, grafiki otisak je u fizikom pogledu:
a.
jednodimenzionalna povrina
b.
dvodimenzionalna povrina
c.
trodimenzionalna povrina
8. Bekap raunarskih podataka se ne vri na:
a.
magnetno optikim diskovima
b.
strimer trakama
c.
procesoru
9. U raunskim zadacima obino se koristi priblina vrednost brzine svetlosti u vakumu koja
iznosi:
a.
2 x 108 m/s
b.
3 x 108 m/s
c.
7 x 108 m/s
10. Kojem nauniku pripada zasluga za eksperimentalno dokazivenje da se bela suneva svetlost, kada
se propusti kroz prizmu, razlae na spektar boja.
a.
Leonardo da Vini
b.
Isak Njutn
c.
Nikola Tesla
11. Na dvanaestodelnom krugu boja najsvetlija spektralna boja je:
a.
uta
b.
ljubiasta
c.
crvena
44

12. Naini prevoenja raunarskih programa, obino sa jezika vieg nivoa na jezik nieg nivoa.
Oslanja se na matematiku logiku je:
a.
baza podataka
b.
kompajler
c.
programiranje
13. Najvaniji sastojak boje kao materijala je:
a.
pigment
b.
spektar
c.
vezivno sredstvo
a.
AutoCAD
b.
Adobe Photoshop
c.
CorelDRAW
d.
CD-RW
e.
Mathcad Plus
15. Postupak koji se primenjuje za razdvajanje i preiavanje tenih organskih supstancija, a
zasniva se na razlikama u njihovim takama kljuanja je:
a.
destilacija
b.
kristalizacija
c.
ekstrakcija
16. Dramu Gospoa ministarka napisao je:
a.
Laza Lazarevi
b.
Stevan Sremac
c.
Branislav Nui
17. Osamdesete godine XIX veka obeleene su pojavom:
a.
romantikog stila u umetnosti
b.
impresionizma
c.
umetnosti baroka
18. Veliki deo vidljivog spektra se moe predstaviti kao meavina obojene svetlosti u raziitim
odnosima tri boje (one se jo nazivaju i aditivne boje), su sledee boje:
a.
cijan, zelena, uta
b.
bela, crvena, crna
c.
crvena, zelena i plava
19. Osnovna sirovina iz koje se dobija papir je:
a.
ruda
b.
drvo
c.
destilat iz prerade nafte
20. Vid savremene umetnosti koji podrazumeva gomilanje predmeta je:
a.
Skulptura
b.
Asambla ili novi realizam
c.
Vajanje
REENJE
1) b; 2) c; 3) a; 4) c; 5) b; 6) b; 7) b; 8) c; 9) b; 10) b; 11) a; 12) b; 13) a; 14) d;
15) a; 16) c; 17) b; 18) c; 19) b; 20) b;
45

jul 2007. godine
1. Slikarstvo je esto bilo izraz duhovnosti naroda. U Nemanjino doba (XII vek), glavno izraajno
sredstvo je bila linija koja gradi formu i ova dela se mogu vezati za:
a. vladajui vizantijski stil
b. vladajui stil impresionizma
c. vladajui stil klasicizma
2. Materijal oslojen emulzijom koja je osetljiva na svetlost i pod ijim dejstvom sa dobija pozitiv i
negativ vezan je za:
a. TV sliku
b. fotografski materijal
c. projekciono platno
3. Televizija u boji poiva na zakonu aditivnog meanja:
a. bezbroj razliitih boja
b. etiri osnovne boje, cijan magenta, uta i crna
c. tri osnovne boje, crvena, zelena, plava
4. Jedna od osnovnih veliina koja odreuje toplotno stanje nekog tela je:
a. toplota
b. temperatura
c. termoenergija
5. Sistem zasnovanih i metodoloki steenih pretpostavki koje objanjavaju neki skup pojava odnosno
injenica je:
a. tehnologija
b. teorija
c. terminologija
6. Na uveni naunik, elektrotehniar i fiziar, jedan od najpopularnijih genija elektrotehnike koja je
primenjena na mnoge oblasti je:
a. Milutin Milankovi
b. Nikola Tesla
c. Tomas Edison
7. Osobina vrstih tela da se po prestanku dejstva neke sile, koja je uticala na njihovu promenu oblika
opet vrate u prvobitni oblik je:
a. vrstoa
b. plastinost
c. elastinost
8. Krasnopis kao vetina lepog pisanja postoji od poetka pismenosti i to je:
d. ksilografija
e. kaligrafija
f. kiicografija
9. Optika sprava za merenje boje koja slui za odreivanje koncentracije supstance uporeenjem
inteziteta boja rastvora koji se ispituje i standardnog rastvora je:
a. kolorimetar
b. kolorit
c. koloratura
a. ksilofon
d. gitara
b. bubnjevi
e. violina
c. klavir
f. truba
d. zvunik
e. saksofon
f. harmonika
11. Osnovni softverski sistem koji kontrolie rad raunara je:

a. operativni sistem
b. manipulativni sistem
c. memorijski sistem
46
12. Koja hardverska komponenta ne pripada ulaznim jedinicama:

a. svetlosno pero
b. mi
c. joistik
g. tampa
h. tastatura
i. skener
13. Svaki atom se sastoji od odreenog broja elektrona, protona i neutrona. U toj strukturi atoma
negativno naelektrisanje imaju:
a. elektroni
b. protoni
c. neutroni
14. Roman Travnika hronika vezan je za:
a. Dobricu osia
b. Ivu Andria
c. Miloa Crnjanskog
d. Branislava Nuia
15. Umetnost nastala kao meavina Grke umetnosti i umetnosti kulture Srednjeg istoka je:
a. Helenistika umetnost
b. Latinska umetnost
c. Ilirska umetnost
16. Dizajn pripada grani umetnosti koja se bavi likovnom stranom oblikovanja predmeta industrijske
proizvodnje i ona je vezana za:
a. apstraktnu umetnost
b. nadrealistinu umetnost
c. primenjenu umetnost
17. Isak Njutn je eksperimentalno dokazao da se bela suneva svetlost kada se propusti kroz prizmu
razlae na:
a. crvenu, zelenu i plavu boju
b. cijan, mangentu, utu i plavu boju
c. spektar boja
18. Impresionizam kao umetniki pravac je obeleio:
a. V vek
b. IX vek
c. XIX vek
19. Kolinik mase i zapremine tela je:
a. gustina (specifina masa)
b. sila (specifina sila)
c. koliinsko kretanje (specifino kretanje)
20. Vidljiva svetlost obuhvata:
a. samo deo elektromagnetnog zraenja
b. ceo elektromagnetni spektar zraenja
c. podruje izvan elektromagnetnog spektra zraenja
REENJE
1) a; 2) b; 3) c; 4) b; 5) b; 6) b; 7) c; 8) b; 9) c; 10) g; 11) a; 12) d; 13) a; 14) d;
15) a; 16) c; 17) c; 18) c; 19) a; 20) a;
47
PROVERA SKLONOSTI - GRAFIKO INENJERSTVO I DIZAJN

jul 2008. godine
1. Osnova za vienja boje tela (predmeta) je:
a. svetlost
b. toplota tela
c. farba na telu
2. Umetnika dela "Gernika" i "Gospoica iz Avinjona" naslikao je:
a. Leonardo da Vini
b. Pablo Pikaso
c. Peter Paul Rubens
3. Prvu srpsku tampariju nabavio je u Veneciji zetski vladar i preneo je u cetinjski manastir:
a. Dositej Obradovi
b. Vuk Karadi
c. ura Crnojevi
4. Najstarijim oblikom knjige smatraju se:
a. slike na zidovima peina
b. povezane glinene ploice na kojim se pisalo
c. povezani papiri pisani kaligrafski
5. ovek, ena, ili predmet koji slue kao uzor slikarima i vajarima naziva se:
a. dvojnik
b. model
c. reprodukcija
6. Najmanja jedinica hemijskog jedinjenja koja zadrava hemijski sastav i svojstva:
a. proton
b. neutron
c. molekul
7. Neolitske kulturne grupe ostavile su zapise uglavnom na:
a. kamenu
b. keramici
c. bakru
8. Proces umnoavanja i reprodukcije slike pripada:
a. ksilografiji
b. metalotipiji
c. grafici
9. Optika je deo:
a. matematike
b. mehanike
c. fizike
a. knjiga
d. plakat
g. televizor
b. novine
e. karta
h. kalendar
c. asopis
i. katalog
f. magazin
11. Bez kojeg programskog alata raunar postaje neupotrebljiv:
a. windows
b. fortran
c. paskal
d. visal basic
48
12. Ekspresionizam, kao pokret u modernoj umetnosti pojavio se 1905 godine u:

a. Nemakoj
b. Grkoj
c. Engleskoj
13. Dmtri Ivnovi Mendelev je tvorac:
a. elektronske strukture malih estica
b. teorije molekula
c. periodnog sistema elemenata
d. nuklearne fuzije
14. Roman ''Daleko je sunce'' vezan je za:
a. Dobricu osia
b. Ivu Andria
c. Miloa Crnjanskog
d. Branislava Nuia
15. Sredinom kojeg veka, na elu sa Stefanom Nemanjom je poela da se uzdie Raka drava i
tada je prihvaen monumentalni slikovni izraz rake umetnosti:
a. 3 vek
b. 12 vek
c. 20 vek
16. Industrijskom dizajnu pripada oblikovanje vezano za:
a. etikete, plakate, logotipe
b. automobile, maine, kune aparate
c. tipografiju, ilustraciju, fotografiju
17. Eksperimentalni dokaz da se bela suneva svetlost kad se propusti kroz prizmu razlae na
spektar boja izveo je:
a. Max Planck
b. James Clerk Maxwell
c. Isaac Newton
d. Albert Einstein
18. Osnovno izraajno sredstvo u slikarstvu je:
a. kaligrafska poruka
b. svetlost i senke
c. boja
19. Nauke koje se bave strukturom i automatskom (mainskom) obradom podataka su:
a. matematika i teorija procesa
b. informatika i raunarstvo
c. fizika i teorija brojeva
20. Tonsko nijansiranje ili stupnjevanje jedne boje je:
a. valer
b. spektar boja
c. tonomanija
REENJE
1) a; 2) b; 3) c; 4) b; 5) b; 6) c; 7) b; 8) c; 9) c; 10) g; 11) a; 12) a; 13) c; 14) a; 15) b; 16) b; 17) c;
18) c; 19) b; 20) a.
49
PROVERA SKLONOSTI - GRAFIKO INENJERSTVO I DIZAJN

jul 2009. godine
1. Shvatanje o umetnosti oivljeno je u renesansi. Jedan od najznaajnijih umetnika renesanse je
rekao: Kad hoete da vidite da li vaa slika potpuno odgovara predmetima koje ste slikali prema
prirodi, uzmite ogledalo. Neka vam ogledalo bude vodi, jer se predmeti pojavljuju na njegovoj
povrini u mnogo emu kao na slici. O kom umetniku se radi?
a. Leonardo da Vini
b. Olja Ivanjicki
c. Nadeda Petrovi
2. Trodimenzionalnom oblikovanju pripada:
a. slikanje na platnu
b. vajanje
c. akvarel
3. Prvu srpsku tampariju nabavio je u Veneciji zetski vladar i preneo je u cetinjski manastir:
a. Dositej Obradovi
b. Vuk Karadi
c. ura Crnojevi
4. Najstarijim oblikom knjige smatraju se:
a. slike na zidovima peina
b. povezane glinene ploice na kojim se pisalo
c. povezani papiri pisani kaligrafski
5. ovek, ena, ili predmet koji slue kao uzor slikarima i vajarima naziva se:
a. dvojnik
b. model
c. reprodukcija
6. Najmanja jedinica hemijskog jedinjenja koja zadrava hemijski sastav i svojstva:
a. proton
b. neutron
c. molekul
7. Neolitske kulturne grupe ostavile su zapise uglavnom na:
a. kamenu
b. keramici
c. bakru
8. Proces umnoavanja i reprodukcije slike pripada:
a. ksilografiji
b. metalotipiji
c. grafici
9. Optika je deo:
a. matematike
b. mehanike
c. fizike
a. knjiga
g.
b.novine
h.
c. asopis
i.
11. Bez kojeg programskog alata
a. windows
b. fortran
c. paskal
e. visual basic
50
plakat
j. televizor
karta
k. kalendar
l. katalog
magazin
raunar postaje neupotrebljiv:
12. Ekspresionizam, kao pokret u modernoj umetnosti pojavio se 1905 godine u:

a. Nemakoj
b. Grkoj
c. Engleskoj
13. Dmtri Ivnovi Mendelev je tvorac:
a. elektronske strukture malih estica
b. teorije molekula
c. periodnog sistema elemenata
d. nuklearne fuzije
14. Roman ''Daleko je sunce'' vezan je za:
a. Dobricu osia
b. Ivu Andria
c. Miloa Crnjanskog
d. Branislava Nuia
15. Sredinom kojeg veka, na elu sa Stefanom Nemanjom je poela da se uzdie Raka drava i
tada je prihvaen monumentalni slikovni izraz rake umetnosti:
a. 3 vek
b. 12 vek
c. 20 vek
16. Industrijskom dizajnu pripada oblikovanje vezano za:
a. etikete, plakate, logotipe
b. automobile, maine, kune aparate
c. tipografiju, ilustraciju, fotografiju
17. Eksperimentalni dokaz da se bela suneva svetlost kad se propusti kroz prizmu razlae na
spektar boja izveo je:
a. Max Planck
b. James Clerk Maxwell
c. Isaac Newton
d. Albert Einstein
18. Osnovno izraajno sredstvo u slikarstvu je:
a. kaligrafska poruka
b. svetlost i senke
c. boja
19. Nauke koje se bave strukturom i automatskom (mainskom) obradom podataka su:
a. matematika i teorija procesa
b. informatika i raunarstvo
c. fizika i teorija brojeva
a. valer
b. spektar boja
c. tonomanija
REENJE
1) a; 2) b; 3) c; 4) b; 5) b; 6) b; 7) c; 8) b; 9) a; 10) g; 11) a; 12) d; 13) a; 14) b; 15) a; 16) c; 17) c;
18) c; 19) a; 20) a.
51

jul 2010. godine
1. Boja tela (predmeta) je:
Boja koja se dobije prolaskom zraka kroz telo
Boja koju ljudsko oko registruje posebnim ureajem
Boja koju ljudsko oko registruje pri dnevnoj (sunevoj) svetlosti
2. Gustina (ili specifina masa) kao vana mehanika konstanta tela je data kolinikom:
Mase i zapremine tela
Brzine kretanja najsitnijih delova tela i ukupne veliine tela
Atoma i molekula tela
3. Meanje osnovnih i primarnih boja radi dobijanja razliitih sekundarnih boja je:
kolorimetrijsko merenje boja
spektralna analiza boja
sinteza boja
raunar
memorijski ip
disk
skener
Adobe Photoshop
tampa
5. Osobenost grafike kao umetnosti je da ona zahteva izradu tamparske forme sa koje se izrauje
reprodukcija. U ovakvoj reprodukciji se razlikuje vie tehnika tampe i to:
akvarel, grafika, vajanje i slikanje
visoka, duboka, ravna i propusna
plotovana, matrina, indigo i kairung
6. Primarni svetlosni izvori su tela koja zrae na raun
energije koju upijaju
energije koju odbijaju
sopstvene energije
7. Najstarije pismo kojim se ovek i danas koristi je:
piktogramsko
ideogramsko
fonetsko
8. Prve knjige su se umnoavale prepisivanjem tekstova i crtanjem slika. Ta tehnika se naziva:
kaligrafija
tampa
kopiranje
9. Grana primenjene umetnosti koja se bavi likovnom stranom oblikovanja predmeta industrijske
proizvodnje je:
ambalaa
dizajn
vajanje
10. Boje proizvedene sredinom XIX veka iz katrana i kamenog uglja spadaju u:
sintetike neorganske boje
sintetike organske boje
sintetike organsko-neorganske boje
52
11. Nijanse odnosno prelazi izmeu boja su postepeni i normalno ljudsko oko u vidljivom spektru moe da
razlikuje oko:
16 nijansi boja
160 nijansi boja
120.000 nijansi boja
12. Kao crte i slika, grafiki otisak je u fizikom pogledu:
jednodimenzionalna povrina
dvodimenzionalna povrina
trodimenzionalna povrina
13. Celuloza se industrijski dobija iz razliitih sirovina koje su:
biljnog porekla
vetakog porekla
ivotinjskog porekla
14. Bekap raunarskih podataka se vri na:
optikim diskovima
procesoru
biosu
15. Na dvanaestodelnom krugu boja najsvetlija spektralna boja je:
uta
plava
crvena
16. Osamdesete godine XIX veka obeleene su pojavom:
romantizma
impresionizma
baroka
17. Svaki atom se sastoji od odreenog broja elektrona, protona i neutrona. U toj strukturi atoma pozitivno
naelektrisanje imaju:
elektroni
protoni
neutroni
18. Televizija u boji poiva na zakonu aditivnog meanja:
bezbroj razliitih boja
etiri osnovne boje, cijan magenta, uta i crna
tri osnovne boje, crvena, zelena, plava
19. Nauka o vetinama i zanatima, nauno prikazivanje ljudske delatnosti kojoj je svrha prerada u cilju
dobijanja proizvoda za ljudsku upotrebu je:
tehnika
tehnologija
proizvodnja
20. Neolitske kulturne grupe zasnivale su se uglavnom na:
drvetu
keramici
metalu
REENJA:
1-3, 2-1, 3-3, 4-5, 5-2, 6-3, 7-1, 8-1, 9-2, 10-2, 11-2, 12-2, 13-1, 14-1, 15-1, 16-2, 17-2, 18-3, 19-2, 20-2
53

jul 2011. godine
1. Ime Gutenberg (Gutenberg Johanes) se vezuje za:
a.
Film
b.
Pozorite
c.
tampu
2. Helenistika umetnost je nastala kao meavina:
a.
Rimske umetnosti i umetnosti zapadne civilizacije
b.
Grke umetnosti i umetnosti kulture starog istoka
c.
Umetnosti starog Egipta i Mesopotamije
3. Tajnu veeru je naslikao:
a.
Donato Bramante
b.
Leonardo da Vini
c.
Mikelanelo Buonaroti
a.
monitor
b.
disk
c.
tastatura
d.
tampa
e.
Mcrosoft Office Word
f.
mi
5. Slikarska tehnika u kojoj se boja rastvara vodom i koja se odlikuje nenim svetlim i prozirnim bojama je:
a.
Akvarel
b.
Ulje
c.
Pastel
6. U fizikom smislu prostor je odreen sa:
a.
tri dimenzije
b.
dve dimenzije
c.
jednom dimenzijom
7. Nae oko predstavlja prijemnik za veoma mali deo velike skale elektromagnetnih talasa, talasnih duina
izmeu:
a. 800 i 1200 nm
b. 10 i 400 nm
c. 400 i 800 nm
8. Za koji pojam je vezana najvee brzina kretanja
a. zvuk
b. supersonini avion
c. svetlost
9. Boja u monitoru, kameri, skeneru je generisana od tri osnovne boje
a. bela, crvena, zelena
c. crna, crvena, cijan
a. skener
b. grafika kartica
c. ink jet tampa
d. digitalna kamera
54
11. Svetlost koja sadri samo jednu odreenu frekvenciju (talasnu duinu) elektromagnetnog zraenja naziva se:
a. bihromatskom
b. monohromatskom
c. svetlohromatskom
a. biljnog porekla
b. vetakog porekla
c. ivotinjskog porekla
13. Litografija kao tehnika tampe uglavnom kao formu koristi uglaanu litografsku plou i ona pripada tehnici:
a. visoke tampe
b. duboke tampe
c. ravne tampe
14. Grana primenjene umetnosti koja se bavi likovnom stranom oblikovanja predmeta industrijske
proizvodnje je:
a. vajanje
b. dizajn
c. skulptura
15. Barokna umetnost se razvila u:
a. Italiji, tanije u Rimu i okolini
b. Nemakoj, tanije u Bonu i okolini
c. Rusiji, tanije u Moskvi i okolini
16. Kojem nauniku pripada zasluga za eksperimentalno dokazivenje da se bela suneva svetlost, kad se
propusti kroz prizmu, razlae na spektar boja.
a. Leonardo da Vini
b. Isak NJutn
c. Nikola Tesla
17. Najvaniji sastojak boje kao materijala je:
a. pigment
b. spektar
c. vezivno sredstvo
18. Krasnopis kao vetina lepog pisanja postoji od poetka pismenosti i to je:
a. ksilografija
b. kaligrafija
c. kiicografija
19. Priroda estica koje prate nastajanje i razlaganje svetlosti u prizmatian snop boja, frekvencije pojedinih
boja i talasne duine svetlosti, zanimaju koju grupu naunika?
a. palenteologe
b. biologe
c. fiziare
20. Na uveni naunik, elektrotehniar i fiziar, jedan od najpopularnijih genija elektrotehnike koja je
primenjena na mnoge oblasti je:
a. Milutin Milankovi
b. Nikola Tesla
c. Tomas Edison
REENJA:
1-c, 2-b, 3-b, 4-e, 5-a, 6-a, 7-c, 8-c, 9-b, 10-b, 11-b, 12-a, 13-c, 14-b, 15-a, 16-b, 17-a, 18-b, 19-c, 20-b
55

jul 2012. godine
1. Tvorac prve tamparske maine je:
a) Blaise Pascal
b) Gutenberg Johanes
c) Charles Bebbage
d) Gottfried von Leibniz
2. Sve likovne umetnosti arhitektura, skulptura, slikarstvo i grafika - jesu:
a) Neprostorne umetnosti
b) Prostorne umetnosti
c) Jednodimenzionalne umetnosti
3. Molekularni sastav boja, odnosno pigmenata i njihovu postojanost, kao i proizvodnju sintetikih boja
prouava:
a) Fiziolog
b) Fiziar
c) Hemiar
a) fudbal
b) koarka
c) odbojka
d) vaterpolo
e) plivanje
f) rukomet
5. U primeni danas postoji jo nekoliko softverskih programa koji po filozofiji rada lie na Delphi.
Najpoznatiji programi tog tipa su:
a) CorelDraw i Matlab
b) Fortran i Mathcad
c) Visual Basic i Visual C++
6. Ureaj u kome se ostvaruje pojaanje inteziteta zraenja u procesima stimulisane emisije, tako da se
dobija monohromatsko, koherentno i strogo usmereno elektromagnetno zraenje, naziva se:
a) spektrofotometar
b) laser
c) denzitometar
7. Metod zasnovan na korienju interferencije svetlosti pri dobijanju trodimenzionalne prostorne slike
predmeta koja omoguuje sve optike informacije o snimljenom objektu (oblik, prostornost i boja) daje
interferencionu sliku koja se naziva:
a) spektrogram
b) piktogram
c) hologram
8. Centar vizantijske umetnosti je bio:
a) Rim
b) Pariz
c) Carigrad
9. Fotografska reprodukcija crtea kome su tehnikom animacije dodati pokret i zvuk je:
d) scenario
e) animirani film
f) akvarel
a) skener
b) grafika kartica
c) ink jet tampa
d) digitalna kamera
56
11.Bela i crna boja nemaju karakteristine talasne duine, ve zavise od sposobnosti apsorpcije ili refleksije
svih talasnih duina vidljivog spektra i nazivaju se:
a) hromatske boje
b) ahromatske boje
c) bihromatske boje
12. Nijanse, odnosno prelazi izmeu boja su postepeni i normalno ljudsko oko u vidljivom spektru moe da
razlikuje oko:
a) 160 nijansi boja
b) 1600 nijansi boja
c) 16000 nijansi boja
13. Jedna od najpoznatijih slika naena na tavanici jedne prostorije u peini Altamira u paniji i koja je esto
ilustrovana na koricama knjiga likovne kulture je:
a) Ranjeni orao
b) Ranjeni lav
c) Ranjeni bizon
14. Tvorci kubizma i njegovi glavni predstavnici su slikari:
a) Lorenco Bernini i Dijego Velaskez
b) Pablo Pikaso i or Barak
c) Albreht Direr i Piter Brojgel
15. Serigrafija je tehnika tampe koja je drugi naziv za:
a) Sito tampu
b) Visoku tampu
c) Duboku tampu
16. Najmanja estica odreene supstancije koja ima njena hemijska svojstva i sastoji se od istih atoma
(hemijski elementi) ili razliitih atoma (hemijska jedinjenja) sjedinjeni u celinu hemijskim vezama
naziva se:
a) atom
b) molekul
c) elektron
17. Boja kao materijal moe biti razliitog porekla, biljnog, ivotinjskog, oksid metala, minerala i slinog
prirodnog porekla ili moe biti dobijena hemijskim putem. Osnovni element koji identifikuje svaku boju
kao materijal je:
a) pigment
b) gumirabika
c) rastvara
18. Kaligrafske knjige su nastale:
a) tampanjem
b) pisanjem
c) fotografski
a) senka
b) grafika
c) valer
20. Telo koje pri svakoj temperaturi apsorbuje celokupnu energiju upadnog elektromagnetnog zraenja bez
obzira na frekvenciju (talasnu duinu) naziva se:
a) apsolutno belo telo
b) apsolutno crno telo
c) apsolutno relativno telo
REENJA:
1-b, 2-b, 3-c, 4-e, 5-c, 6-b, 7-c, 8-c, 9-b, 10-b, 11-b, 12-a, 13-c, 14-b, 15-a, 16-b, 17-a, 18-b, 19-c, 20-b
57

jul 2013. godine
1. Umetnik ija umetnost pripada periodu postimpresionizma, esto nazivan zaetnikom koloristikog
ekspresionizma jer je, izmeu ostalih, najvie koristio varijacije plavih i utih boja za simbole zemlje,
neba i sunca je:
a) Pablo Picaso
b) Dijego Velaskez
c) Vinsent Van Gog
d) Mikelanelo Buonaroti
2. Ako je povrina hrapava, svetlost e se odbijati u raznim pravcima u odnosu na povrinu. Odbijanje
svetlosti od hrapavih povrina naziva se:

a). polarizaciono odbijanje
b). difuziono odbijanje
c). totalna refleksija
3. Elektromagnetno zraenje nastalo prelaskom atoma (molekula) na osnovno ili na nia energijska stanja,
izazvano spoljanjim zraenjem iste energije (frekvencije), naziva se:

a) diskretno zraenje
b) spontano zraenje
c) stimulisano zraenje
4. PHP (Hypertext preprocessor) je programski jezik koji se koristi za izradu:
a). Interaktvinih prezentacija

b). Kompjuterskih video igara
c). Web stranica
5. Monitori i ekrani televizora prikazuju sliku na principu emitovanja zraka svetlosti gde se dobijaju
milioni boja aditivnom sintezom osnovnih boja i to:

a) crvenom, utom i zelenom
b) crvenom, zelenom i plavom
c) zelenom, narandastom i utom
a).
b).
c).
d).
e).
Windows
Photoshop
Android
Linux
Mac OS
7. Ureaj koji moe da meri intenzitet kao funkciju talasne duine izvora svetlosti se naziva:
a). Ferometar
b). Spektrofotometar
c). Denzitometar
8. Smesu svih talasnih duina vidljivog dela spektra ljudsko oko zapaa kao:
a)
b)
c)
crnu svetlost
belu svetlost
sivu svetlost
9. Grana umetnosti koja se bavi likovnom stranom oblikovanja predmeta industrijske proizvodnje i koja je
vezana za primenjenu umetnost nazivamo:

a). vajarstvo
b). dizajn
c). fotografija
58
10. Linearno polarizovani talasi svetlosti su oni svetlostni talasi ije se oscilacije vre u:
a). dve ravni (neparalelnim ravnima)

b). u jednoj ravni (paralelnim ravnima)
c). etiri ravni (dve paralelne i dve neparalelne ravni)
11.
Krasnopis odnosno umetnost lepog pisanja se naziva:

a). litografija
b). serigrafija
c). kaligrafija
12. Radi korienja servisa Interneta na raunaru mora biti instaliran mreni protokol:
a). TCP/IP
b). ADSL
c). DOT NET
13. Osnovna jedinica filmskog izraza je:
a). ton i slika

b). kadar
c). kompozicija
14. Naunik, koji je eksperimentalno dokazao da se bela suneva svetlost nakon proputanja kroz prizmu
razlae na spektar boja, je:

a). Isak Asimov
b). Ernest Raderford
c). Isak Njutn
15. Pojam hidrofilnosti povrine se koristi da se opie stanje vrste materije koja je sposobna da prihvata:
a). prihvata vodu

b). odbija vodu
c). prihvata mineralna i sintetika ulja
16. Tehnika drvoreza i linoreza priprada sledeoj tehnici tampe:
a). Sito tampa

b). Visoka tampa
c). Duboka tampa
17. Gustina (specifina masa) predstavlja:
a). kolinik sile i brzine tela

b). kolinik mase i zapremine tela
c). kolinik mase i obima tela
18. Ugljeni hidrati koji se hidrolizom ne mogu razloiti na jednostavnija jedinjenja se zovu:
a). monosaharidi
b). oligosaharidi
c). polisaharidi
19. Miroslavljevo Jevanelje je najstarija ouvana srpska knjiga koja je pisana na:
a). papirusu
b). pergamentu
c). kamenu
20. Simetrija je doivljavana kao najvii oblik sklada i ravnotee u:
a). rimskom carstvu

b). vizantiji
c). antikom svetu
REENJA:
1-c, 2-b, 3-c, 4-c, 5-b, 6-b, 7-b, 8-b, 9-b, 10-b, 11-c, 12-a, 13-b, 14-c, 15-a, 16-c, 17-b, 18-a, 19-b, 20-c
59

jul 2014. godine
1.
Autor jedne od najpoznatijih slika renesanse Mona Liza je:

a.
Rafaelo Santi
b.
Leonardo Da Vini
c.
Tintoreto
2.
Mesto svake Internet prezentacije na svetskoj mrei se moe pronai putem:

a.
URL-a (Universal Resource Locator)
b.
FAQ-a (Frequently Asked Questions)
c.
SQL-a (Structured Query Language)
3.
Izvori svetla koji stvaraju svetlost putem stimulisane (indukovane) emisije zraenja su:
a.
Neonske lampe
b.
Sijalice sa uarenim vlaknom
c.
Laseri
4.
Efekat staklene bate prouzrokovan zadravanjem suneve toplote i grejanjem zemlje, u najveoj meri
vezan je za poveanu koliinu:
a.
ugljen dioksid-a (C02)
b.
ozona-a (03)
c.
amonijaka-a (NH3)
5.
Fotografska reprodukcija crtea kome su tehnikom animacije dodati pokret i zvuk je:
a.
Zvuna knjiga
b.
Igrani film
c.
Animirani film
6.
Pojava da elektroni izleu sa povrine metala kada je izloen elektromagnetnom zraenju naziva se:
a.
fotosinteza
b.
fotoelektrini efekat
c.
dekompozicija
7.

a. Zemlja
b. Venera
c. Neptun
e. Mesec
f. Mars
g. Jupiter
d. Uran
8.
Kaligrafske knjige su nastale:

a.
tampanjem
b.
pisanjem
c.
fotografskim putem
9.
Monitori, televizori i drugi prikazni ureaji generiu boju na zakonu aditivnog meanja boja:
a.
cijana, magente, ute i crne
b.
svih spektralnih boja
c.
crvene, zelene i plave
10. Za najstariji primer vajarstva se smatra:
a.
b.
c.
Vilendorfska Venera
Slika David-a
Laokonova grupa
a.
b.
c.
60
biljnog porekla
vetakog porekla
ivotinjskog porekla
12. Ljudsko oko predstavlja prijemnik za veoma mali deo velike skale elektromagnetnih talasa, talasnih
duina izmeu:
a.
800 i 1200 nm
b.
10 i 400 nm
c.
400 i 800 nm
13. Osnovna sirovina za dobijanje hartije je:
a.
b.
c.
koa
ugalj
celuloza
14. Tehnike tampanja se odlikuje potrebom izrade tamparske forme sa koje se dobija otisak
(reprodukcija). Razlikuje se vie tehnika tampe i to:

a.
slikanje, vajanje i fotografisanje
b.
visoka, duboka, ravna i propusna
c.
rezanje, prosecanje i savijanje
15. Kod korienja zvunih (audio) zapisa u multimedijalnim aplikacijama se esto radi smanjivanja
veliine fajla koristi i sistem kompresije datoteke:

a.
Wi-Fi
b.
MP3
c.
JPEG
16. Najmanja estica odreene supstancije koja ima njena hemijska svojstva i sastoji se od istih atoma
(hemijski elementi) ili razliitih atoma (hemijska jedinjenja) sjedinjeni u celinu hemijskim vezama
naziva se:
a.
atom
b.
molekul
c.
elektron
17. Tvorac prve tamparske maine je:
a.
b.
c.
Blaise Pascal
Gutenberg Johanes
Gottfried von Leibniz
18. Osobina vrstih tela da se po prestanku dejstva sile koja je uticala na promenu oblika opet vrate u
prvobitni oblik je:

a.
vrstoa
b.
plastinost
c.
elastinost
19. Slikarska tehnika u kojoj se boja rastvara vodom i koja se odlikuje nenim svetlim i prozirnim bojama
je:
a.
b.
c.
Akvarel
Ulje
Pastel
a.
b.
c.
digitalni fotoaparat
grafika kartica
ink jet tampa
REENJA:
1-b, 2-a, 3-c, 4-a, 5-c, 6-b, 7-e, 8-b, 9-c, 10-a, 11-a, 12-c, 13-c, 14-b, 15-b, 16-b, 17-b, 18-c, 19-a, 20-b
61
PROVERA SKLONOSTI INENJERSTVO ZATITE IVOTNE SREDINE

jul 2001. godine
Odgovorima koje date ocenjujemo sklonost i spremnost za studije inenjerstvo zatite ivotne sredine.
1. Datum obelaavanja Svetskog dana zatite ivotne sredine je:
a. 5. jun
b. 25. maj
c. 14. februar
d. 1. decembar
2. Navedite gasovite zagaivae koji su bombardovanjem Rafinerije u Novom Sadu, 1999. godine
emitovani u atmosferi.
3. Napiite hemijske simbole sledeih elemenata i podvucite simbole metala:
a. vodonika
b. kalijuma
c. azota
d. fosfora
e. kalcijuma
f. srebra
g. ive
4. Natrijum-hlorid, NaCl u svakodnevnom ivotu poznat je po nazivu:
a. kuhinjska so
b. soda
c. soda bikarbona
d. gaeni kre
5. Kako se zove sloj atmosfere neposredno uz Zemljinu povrinu:
a. troposfera
b. mezosfera
c. stratosfera
d. tropopauza
6. Osnovna merna jedinica za jainu elektrine struje je:
a. amper
b. tesla
c. om
d. vat
7. Naunik koji je omoguio realizaciju prvih hidroelektrana na Nijagarinim vodopadima je:
a. Mihajlo Pupin
b. Albert Ajntajn
c. Nikola Tesla
d. Tomas Edison
8. Telesna tenost sa najniom pH vrednou je:
a. pljuvaka
b. mokraa
c. eludani sok
d. plazma
9. Manometar je:
a. ureaj za merenje pritiska fluida
b. ureaj za merenje mase
c. ureaj za merenje elektrolitike provodljivosti
d. ureaj za merenje vlanosti
10. Dva glavna elementa organskih jedinjenja su:
a. kalijum
b. fosfor
c. ugljenik
d. srebro
e. vodonik
f. kiseonik
Odgovor
1) a; 2) SO2 , SO3 , NO x , CO , CO2 , PCBS , alkani, razliiti ugljovodonici 3) H, K, N, P, Ca, Ag, Hg,
4) a; 5) a; 6) a; 7) c; 8) c; 9) a; 10)c, e;
62

jul 2002. godine
Zaokruivanjem se odluujete za jedan od ponuenih odgovora.
1. Glavne komponente vazduha i priblini udeo njihovih zapreminskih procenata su:
a. N 2
( 78%) i O2 (21%)
N2
c. N 2
d. C O2
b.
O2 (78%)
( 78%) i C O2 (21%)
( 78%) i O2 (21%)
(21%) i
2. Ozonski omota koji se prostire na udaljenosti 15-60 km od zemljine povrine, titi ive organizme
na zemlji od tetnog dejstva pre svega:
a. UV zraenje
b. olovnih oksida
c. duvanskog dima
3. Fotosinteza je fizioloki proces u toku koga zelene biljke koristei sunavu energiju sintetiu
organske materije od prostih neorganskih materija, ugljendioksida i vode. U toku fotosinteze zelene
biljke oslobaaju:
a. F2
c. O2
b.
Cl 2
d.
NH 3
4. Zemljina povrina apsorbuje 2/3 sunave energije, a 1/3 reflektuje. Pojedini gasovi, pre svih C O2 ,
imaju sposobnost da apsorbuju zraenje koje se reflektuje sa zemljine povrine. Porast koncetracije
C O2 , usled sagorevanja fosilnih goriva ili iz brojnih industrijskih procesa ima za posledicu
poveanje inteziteta apsorcije i formiranja sloja koji ima veu temperaturu od gornjih. Posledice
apsorpcije je zagaivanje atmosfere, odnosno poveanja temperature na zemljinoj povrini i ozbiljno
ugroavanje termalne ravnotee. Ovaj efekat dodatnog zagrevanja zemljine povrine je poznat pod
nazivom:
a. efekat formiranja sloja
b. efekat ''staklene bate''
c. efekat ispiranja
5. Sve padavine sa pH vrednou od 5,6 nazivaju se kisele kie. Posle niza gasno-faznih i heterogenih
reakcija, uz prisustvo vode u atmosferi, gasoviti oksidi sledeih elemenata prouzrokuju ove
padavine:
a. Pb i Hg
c. S i N
b. Ag i Ca
d. C i P
6. Flora je:
a. skup svih biljnih vrsta odreenog podruja
b. skup ivotinjskog sveta odreenog podruja
7. Nivo buke izraava se u:
a. omima
c. belima, odnosno decibelima
b. vatima
d. amperima
8.
Emisija je:
a. koncetracija apsorbovanih zagaujuih materija
b. nivo buke
c. koncetracija zagaujuih materija koju isputaju izvori zagaenja
9. Pored hemijskih supstancija i biolokih invazija, ijim neposrednim delovanjem dolazi do raznosivih
posledica bitan doprinos zagaenju ivotne sredine daju i fiziki inioci a meu njima i toplota.
Termalnom zagaenju podleu prirodne vode. Ovo je posledica korienja vode za hlaenje u nizu
proizvodnih procesa, pri emu zagaena voda biva isputena u prirodne vode to dovodi do
poveanja njihove temperature. Najoptimalnije reenje uzimajui u obzir nerasipanje ogromnih
koliina energije je:
a. preiavanje i hlaenje otpadnih voda pre isputanja u prirodne vode
b. dodatno zagaenje otpadnih voda
c. korienje toplih voda za zagrevanje drugih sistema
63
10. Koji su najvei izvori zagaenja vazduha:

a. sagorevanje u poljoprivredi
b. umski poari
c. isparavanje razreivaa
d. saobraaj, sagorevanje goriva, industrijski procesi
Odgovor
1) a; 2) a; 3) c; 4) b; 5) c; 6) a; 7) c; 8) c; 9) c; 10) d;

1. Navedite izvore zagaenja u naseljenim podrujima:
2. Najvei deo energije u svetu proizvede se sagorevanjem fosilnih goriva. Navedi ih.
3. Navedite specifine oblike zagaenja koji se javljaju pri proizvodnji energije u termoelektranama na
bazi uglja.
4. Nivo buke se izraava u :
a) decibelima
c) kulonima
b) vatima
d) omima
5. Osmoza je pojava da se dve tenosti koje su razdvojene tankom poluprovodljivom membranom,

meaju tako to kroz membranu prolaze samo molekuli rastvaraa, ali ne i rastvorive supstance; pri
tame je smer prolaska molekula rastvaraa takav da se vri razblaivanje koncentrovanih rastvaraa.
a) DA
b) NE
6. Merna jedinica za elektrini otpor u Meunarodnom sistemu (SI) jedinica je:

a) om
c) amper
b) vat
d) dul
7. Navedi neke od naina prerade vrstog otpada (komunalnog, industrijskog, poljoprivrednog,)

8. Atmosfera Zemlje je vazduni omota u kojem su najzastupljenija sledea dva gasa:
a) kiseonik
c) ugljen-monoksid
b) azot
d) ugljen-dioksid
e) hlor
9. Autotrofni organizmi su:

a) organizmi sposobni da sintetiu sve organske materije od neorganskih koristei svetlosnu energiju
b) organizmi koji se hrane organskim materijama koje nisu sami proizveli
10. ta su kisele kie?
REENJA: Svako pitanje nosi tri boda

1. Izvori zagaivanja u naseljenim podrujima
a) energetski izvori (toplane, gradska, industrijska i individualna loita)
b) saobraaj (sve vrste vozila sa pogonom na tena goriva, pumpe, garae.)
c) industrija (velika ind. postrojenja, srednje i male radionice, svi drugi oblici proizvodne delatnosti)
2. Nafta, gas, ugalj
3. Pri proizvodnji energije u termoelektranama na bazi uglja dolazi do zagaenja voda (tokom eksplotacije i
zagaenja povrinskih i podzemnih voda filtratom iz pepelita), zagaivanja vazduha

( SO 2 , NO x , CO x , As, Cd , estice), termalnog zagaenja vode i atmosfere, pojave vrstog otpada i buke.
Veina svih elemenata koji su prisutni u uglju ostaju u vrstoj fazi posle sagorevanja tj. u pepelu i
dimnom talogu (Cr, Mn, Fe, Co, N, Cu, Mo, Sb, Pb)
64
4. a
5. a
6. a
7. a) mehaniko smanjenje zapremine (kompaktiranje)
c)
d)
e)
f)
g)
hemijsko spajanje zapremine (spaljivanje)

smanjenje dimenzije (drobljenje, mlevenje)
separisanje (runo, mehaniko)
suenje
reciklaa, izdvajanje sekundarnih sirovina, dobijanje energije
8. a, b
9. a
10. Primarno emitovani gasoviti oksidi azota i sumpora posle niza gasno-faznih i heterogenih reakcija mogu,
rastvarajui se u vodi oblaka, dati padavine ija je vrednost pH nia od 5,6. Sve padavine sa vrednou
niom od naznaene oubiajno se nazivaju kisele kie.

1. Efekat globalnog zagrevanja je posledica:
a) dejstva kiselih kia
b) efekta staklenih bata
c) ozonski omota
2. Posle niza gasno-faznih i heterogenih reakcija uz prisustvo vode, gasoviti oksidi azota i sumpora
prouzrokuju padavine sa pH vrednou niom od 5.6. Ove padavine se nazivaju:
a) zelene kie
b) kisele kie
c) bazne kie
3. Sagorevanje nafte i njenih derivata je okarakterisano emitovanjem prvenstveno sledeih gasova:
a) SO x , NO x, CO
b) O 2 , H 2 , N 2
c) F2 , Cl 2
4. Autotrofni organizmi:
a) sintetiu sve organske materije (ugljen hidrate, proteine, lipide i dr.) od neorganskih (voda,
mineralne soli, ugljenik (IV) oksid)
b) se hrane organskim materijama koje nisu sami proizveli
5. Radioaktivnost se izraavaju u:
a) belima
b) omima
c) vatima
d) bekerelima
6. Povrinske vode su:
a) okeani
b) kia
c) jezera
d) reke ponornice
65
7. Elektroliza je proces:
a) koji se spontano odigrava bez uea struje
b) koji se odvija pri prolazu jednosmerne struje kroz elektrolit
8. Sistem koji izgrauju dve uzajamno uslovljene komponente, ivotna zajednica i njeno stanite je:
a) ekosistem
b) biocenoza
c) biotop
9. Industrijske otpadne vode trebalo bi:
a) direktno isputati u prirodne recipijente bez prethodnog preiavanja
b) preistiti do kvaliteta koji ne utie na biocenozu recipijanta i tek nakon toga ih ispustiti u
recipijant
c) delimino preistiti
10. Anaerobni procesi se odigravaju uz:
a) prisustvo kiseonika
b) odsustvo kiseonika
Odgovor
1) b; 2) b; 3) a; 4) a; 5) d; 6) a,c; 7) b; 8) a; 9) b; 10) b;

jul 2003. godine
Svaki taan odgovor na pitanje nosi 3 boda. Na svako pitanje postoji SAMO JEDAN TAAN odgovor.
1. - Koja je hemijska oznaka ozona?
a) Oz
b) 3O2
c) O3
- Koliki je procentualni udeo kiseonika u Zemljinoj atmosferi?
a) 78.08%
b) 20.94%
c) 0.93%
- Kisele kie su padavine ija je pH vrednost:
a) manja od 5.7
b) vea od 5.7
c) jednaka 5.7
2. - Globalno zagrevanje je dominantno posledica:
a) ozonskih rupa
b) naftnih mrlja
c) poveanja koncentracije CO2, CH4 i NOx u atmosferi
- Po svojoj hemijskoj prirodi proces sagorevanja je:
a) oksidacija
b) rastvaranje
c) elektroliza
- Demografska eksplozija je :
a) Naglo poveanje broja stanovnika
b) Naglo smanjenje broja stanovnika
c) Stagnacija broja stanovnika
3. - Koja od navedenih grana industrije je izvor buke najveeg intenziteta:
a) tekstilna industrija
b) elektro industrija
c) brodogradnja
66
- Frekvencije zvuka iznad 20 000 Hz nazivaju se:

a) prag bola
b) infrazvuk
c) ultrazvuk
- Koje od navedenih postrojenja proizvodi toplotnu energiju?
a) toplana
b) termoelektrana
c) rafinerija
4. - Supstanca koja je kljuna u procesu fotosinteze koji vre biljke i koja daje biljkama zelenu boju zove se :
a) karotin
b) hemoglobin
c) hlorofil
- Organizmi koji se hrane biljkama su:
a) autotrofni organizmi
b) biljojedi
c) mesojedi
- Koji deo spektra Sunevog zraenja je najtetniji za ive organizme na Zemlji?
a) IC zraenje
b) vidljivo zraenje
c) UV zraenje
5. - Koje od ovih goriva nije fosilno?
a) nafta
b) nuklearno gorivo
c) ugalj
- Benzin se dobija iz:
a) nafte
b) vode
c) prirodnog gasa
- Koji od navedenih izvora energije je obnovljiv?
a) nafta
b) ugalj
c) solarna energija
6. - Reciklaa je:
a) Proces ponovnog korienja odreenih materija
b) Spaljivanje otpadnih materija
c) Odlaganje otpadnih materija
- Koja od navedenih vrsta otpada je potencijalno najopasnija?
a) Radioaktivni otpad
b) Komunalni otpad
c) Medicinski otpad
- Sastaviti re upotrebom SVIH zadatih slova: A,V,A,R,S,I,,I,T,E,NJ
7. - Sa koliko minimalno boja se moraju obojiti strane kocke, tako da se dve strane koje su iste boje ne
dodiruju:
a) 4
b) 6
c) 3
- U nizu brojeva 1 do 25 zbir svaka dva susedna broja je:
a) paran
b) neparan
c) naizmenino paran i neparan
- Ako estoro ljudi kau jedno drugom Dobar dan., rei Dobar dan. su izgovorene:
a) 30 puta
b) 36 puta
c) 26 puta
67
8. - Ivana je via od Marije. Jelena je nia od Ivane. Ko je najvia?

a) Marija
b) Ivana
c) Jelena
- Dva oveka krenu iz iste take i hodaju u suprotnim smerovima i svaki od njih pree 4 kilometra. Onda
svaki skrene sebi levo i ide jo 3 kilometra. Koliko je rastojanje izmeu dva oveka na kraju njihovog
hoda?
a) 6 km
b) 10 km
c) 12.5 km
- Koja od ponuenih slika treba da stoji na mestu znaka pitanja?
a)
b)
c)
9. - Koji broj je jedna polvina jedne etvrtine broja 400?

a) 5
b) 50
c) 25
- Ako brojite od 1 do 100 na koliko cifara 7 ete naii?
a) 10
b) 11
c) 20
- Koji broj nedostaje u nizu: 2 ,3, 5, 7, 11, 13 ? .
a) 17
b) 15
c) 21
10. - Koji dan u nedelji mora da bude 1. u mesecu da bi tog meseca 13. bio petak?
a) subota
b) ponedeljak
c) nedelja
- Koliko nogu imaju etiri pileta, dve guske i jedan krava?
a) 12
b) 16
c) 18
- Jevta je Goranov deda. Radovan je Jevtin jedini sin. Da li je Goran sigurno Radovanov sin?
a) Da
b) Ne
c) Ne znam
REENJA:
1) c; b; a; 2) c; a; a; 3) c; c; a; 4) c; b; c; 5) b; a; c; 6) a; a; ISTRAIVANJE 7) c; b; a; 8) b; b; c; 9)
b; c; a; 10) c; b; b;
68

jul 2004. godine
1. Koji sastavni element Zemljine atmosfere titi od UV zraenja?
a. Kiseonik
b. Ozon
c. Helijum
2. Koji hemijski element ima najvei procentualni udeo u Zemljinoj atmosferi?
a. Azot
b. Kiseonik
c. Argon
3. Kisele kie su padavine ija je pH vrednost:
a. 5.7
b. 5
c. 7
4. Globalno zagrevanje je dominantno posledica:
a. ozonskih rupa
b. naftnih mrlja
c. poveanja koncentracije CO2, CH4 i NOX u atmosferi
5. Po svojoj hemijskoj prirodi proces sagorevanja je:
a. oksidacija
b. rastvaranje
c. elektroliza
6. Demografska eksplozija je:
a. Naglo poveanje broja stanovnika
b. Naglo smanjenje broja stanovnika
c. Stagnacija broj a stanovnika
7. Koja vrsta mehanikih talasa je zvuk
a. transverzalni
b. longitudinalni
c. i longitudinalni i transverzalni
8. ta je POLUTANT:
a. vrsta legure
b. zagaujua supstanca
c. vrsta uglja
9. Benzin se najee dobija iz:
a. nafta
b. vode
c. prirodnog gasa
10. Koji od navedenih izvora energije je obnovljiv?
a. nafte
b. ugalj
c. solarna energija
11. Reciklaa je:
a. Proces ponovnog korienja odreenih materija
b. Spaljivanje otpadnih materija
c. Odlaganje otpadnih materija
12. Sastaviti re upotrebom SVIH zadatih slova: A, J, I, R, E, E, N, G: ________________________
13. U nizu brojeva 1 do 25 zbir svaka dva susedna broja je:
a. paran
b. neparan
c. naizmenino paran i neparan
69
14. Koji broj je jedna polovina jedne osmine broja 800?

a. 5
b. 50
c. 25
15. Koji broj nedostaje u nizu: 1, 2, 5, 14, 41, 122, ?
a. 214
b. 365
c. 167
Odgovor:
1) b; 2) a; 3) b; 4) c; 5) a; 6) a; 7) b; 8) b; 9) a; 10) c; 11) a; 12) energija;

13) b; 14) b; 15) b;

jul 2005. godine
1. H2SO4 je hemijska oznaka:
a) metanola
b) fosforne kiseline
c) sumporne kiseline
2. Po svojoj hemijskoj prirodi proces sagorevanja je:
a) oksidacija
b) rastvaranje
c) elektroliza
3. dB (decibel) je jedinica za?
a) osvetljenost
b) subjektivnu jainu zvuka
c) duinu
4. Pritisak od 1 atmosfere iznosi:
a) 101 325 Pa
b) 0 mbar
c) 0 Pa
5. U SI izvedena jedinica za fiziku veliinu enegiju je:
a) J-Dul
b) W-Vat
c) N-Njutn
6. Sagorevanjem nafte i njenih derivata emituju se dominantno sledei gasovi:
a) SOx, NOx, COx
b) O2, H2, N2
c) Cl2, NH3, H2
7. Reciklaa je:
a) spaljivanje otpadnih materija
b) odlaganje otpadnih materija
c) proces ponovnog korienja odreenih otpadnih materija
8. Da bi ista voda kljuala na 103C, spoljanji pritisak treba:
a) poveati iznad atmosferskog
b) smanjiti ispod atmosferskog
c) odravati na atmosferskom
9. Trenutni broj stanovnika na Zemlji je?
a) Oko 6,3 milijarde
b) Oko 22 miliona
c) Oko 12 milijardi
70
10. Hemijska oznaka ozona je?

a) 1/2O2
b) O2
c) O3
REENJE: Svaki taan odgovor nosi 3 boda

1) c; 2) a; 3) b; 4) a; 5) a; 6) a; 7) c; 8) a; 9) a; 10) c;

jul 2006. godine
1. H2SO4 je hemijska oznaka:
a. fosforne kiseline
b. metanola
c. sumporne kiseline
2. Po svojoj fiziko-hemijskoj prirodi proces sagorevanja je:
a. elektroliza
b. oksidacija
c. rastvaranje
3. dB (decibel) je jedinica za:
a. osvetljenost
b. subjektivnu jainu zvuka
c. duinu
a. 101 325 Pa
b. 0 mbar
c. 0 Pa
5. U SI izvedena jedinica za fiziku veliinu energije je:
a. J-Dul
b. W-Vat
c. V-Volt
6. Sagorevanjem nafte i derivata emituju se dominantno sledei gasovi:
a. SOx, NOx, COx
b. O2, H2, N2
c. Cl2, NH3, H2
7. Reciklaa je proces:
a. spaljivanja otpadnih materija
b. odlaganja otpadnih materija
c. ponovnog korienja odreenih otpadnih materija
8. Da bi ista voda kljuala na 103C, spoljanji pritisak reba:
a. smanjiti ispod atmosferskog
b. poveati iznad atmosferskog
c. odravati na atmosferskom
9. Polutant je:
a. zagaiva
c. hemijski element
10. Hemijska oznaka za ozon je?
a. a) 1/2O2
b. b) Oz
c. c) O3
REENJE: Svaki taan odgovor donosinosi 3 boda
1) c; 2) b; 3) b; 4) a; 5) a; 6) a; 7) c; 8) b; 9) b; 10) c;
71

jul 2007. godine
1. CH4 je hemijska oznaka:
a. fosforne kiseline
b. metana
c. etanola
a. elektroliza
b. oksidacija
c. rastvaranje
3. Najvia temperatura kljuanja vode je:
a. Na Mont Everestu (nadmorska visina 8848 m)
b. U La Pazu (nadmorska visina 3600 m)
c. U Novom Sadu (nadmorska visina 72 m)
a. 101 325 Pa
b. 1 mbar
c. 1 Pa
5. U SI izvedena jedinica za fiziku veliinu energiju je:
a. J-Dul
b. W-Vat
c. V-Volt
6. Sagorevanjem nafte i naftnih derivata emituju se dominantno sledei gasovi:
a. SOx, NOx, COx
b. O2, H2, N2
c. Cl2, NH3, H2
7. Reciklaa je proces:
a. Spaljivanja otpadnih materija
b. Odlaganja otpadnih materija
c. Ponovnog korienja odreenih otpadnih materija
8. Koji se od navedenih grupa materijala najee recikliraju?:
a. Papir, plastika i staklo
b. Tekstil, koa i drvo
c. Keramika, guma i radioaktivni materijali
9. Najvei procentualni udeo u Zemljinoj atmosferi ima:
a. Kiseonik
b. Azot
c. Vodonik
10. Solarna energija i energija vetra spadaju u:
a. Neobnovljive izvore energije
b. Obnovljive izvore energije
c. Ni ju jednu od gore navedenih kategorija
REENJE: Svaki taan odgovor donosinosi 3 boda

1) b; 2) b; 3) c; 4) a; 5) a; 6) a; 7) c; 8) a; 9) b; 10) b;
72
PROVERA SKLONOSTI - INENJERSTVO ZATITE IVOTNE SREDINE

jul 2008. godine
1. Koje od navedenih jedinjenja je alkohol?

a) CH4
b) H2CO3
c) CH3OH
a. elektroliza
b. oksidacija
c. rastvaranje
3. Pri normalnim uslovima temperatura kljuanja vode je:
a. 0 C
b. 77 C
c. 100 C
4. Sa porastom nadmorske visine amosferski pritisak:
a) raste
b) opada
c) ne menja se
5. SI jedinica za temperaturu je:
a) K-Kelvin
b) C-Celzijus
c) F-Farenhajt
a) O2, H2, N2
b) SOx, NOx, COx
c) Cl2, NH3, H2
7. Meunarodni sporazum iji je osnovni cilj redukcija emisije gasova koji uzrokuju efekat
staklene bate i klimatske promene je:
a) CEFTA sporazum
b) Kyoto protokol
c) Atlanska povelja
8. Koji se od navedenih grupa materijala najee recikliraju?
a. Papir, plastika i staklo
b. Tekstil, koa i drvo
c. Keramika, guma i radioaktivni materijali
9. Trenutni broj stanovnika na Zemlji je:
a) Oko 6 miliona stanovnika
b) Oko 6,5 milijardi stanovnika
c) Oko 2 milijarde stanovnika
10. Solarna energija i energija vetra spadaju u:
a. Neobnovljive izvore energije
b. Obnovljive izvore energije
c. Ni u jednu od gore navedenih kategorija
REENJE:
Svaki taan odgovor na pitanje nosi 3 boda
1) c; 2) b; 3) c; 4) b; 5) a; 6) b; 7) b; 8) a; 9) b; 10) b.
73
PROVERA SKLONOSTI - INENJERSTVO ZATITE IVOTNE SREDINE

jul 2009. godine
1. Koliki je procentualni udeo kiseonika u Zemljinoj atmosferi?
a. 78.08%
b. 20.94%
c. 0.93%
2. Globalno zagrevanje je dominantno posledica:
a. ozonskih rupa
b. naftnih mrlja
c. poveanja koncentracije CO2, CH4 i NOx u atmosferi
3. Frekvencije zvuka iznad 20 000 Hz nazivaju se:
a. prag bola
b. Infrazvuk
c. Ultrazvuk
4. Koji deo spektra Sunevog zraenja je najtetniji za ive organizme na Zemlji?:
a. IC zraenje
b. Zraenje vidljivog dela spektra
c. UV zraenje
5. Koji od navedenih izvora energije je obnovljiv?
a. Nafta
b. Ugalj
c. solarna energija
a. O2, H2, N2
b. SOx, NOx, COx
c. Cl2, NH3, H2
7. ta je POLUTANT?
a. vrsta legure
c. vrsta uglja
a. 101325 Pa
b. 0,5 mbar
c. 1 Pa
9. U SI izvedena jedinica za fiziku veliinu enegije je:
a. J Dul
b. W Vat
c. N Njutn
10. Reciklaa je:
a. Proces ponovnog korienja odreenih materija
b. Spaljivanje otpadnih materija
c. Odlaganje otpadnih materija
REENJE:
Svaki taan odgovor na pitanje nosi 3 boda
1) b; 2) c; 3) c; 4) c; 5) c; 6) b; 7) b; 8) a; 9) a; 10) c.
74
INENJERSTVO ZATITE IVOTNE SREDINE I ZATITE NA RADU

PROVERA SKLONOSTI
Jul 2010.
1. Jedan od najznaajnijih izvora sumpora u prirodi su:
a. elijsko disanje
b. vulkanske erupcije
c. vetaka ubriva
2. Koja od navedenih mernih jedinica nije jedinica za energiju?
a. Cal (Kalorija)
b. J (Dul)
c. V (Volt)
3. Od navedenih slojeva atmosfere koji je najudaljeniji od Zemljine povrine:
a. egzosfera
b. mezosfera
c. stratosfera
4. Nuklearna nesrea u ernobilju (Ukrajina) dogodila se:
a. juna 1988. godine
b. maja 1984. godine
c. aprila 1986. godine
5. Pojam monitoringa ivotne sredine podrazumeva:
a.
kontinualnu kontrolu i sistem praenja stanja ivotne sredine
b.
raspored biljnog i ivotinjskog sveta
c.
prostornu projekciju razvoja odreene teritorije
6. U kom gradu je 2009. godine odrana Konferencija drava lanica Okvirne konvencije UN o klimatskim
promenama?
a. Kjoto
b. Kopenhagen
c. Johanesburg
7. Egzotermna reakcija je hemijska reakcija pri kojoj se:
a. ne menja temperatura
b. oslobaa toplota
c. apsorbuje toplota
8. Kako optimalni nivo osvetljenosti radnog mesta utie na radnika prilikom rada?
a. produktivnost i umor opadaju
b. produktivnost i umor rastu
c. produktivnost raste, a umor opada
9. Kod prenosnih elektrinih ureaja (lampe i sl.) u cilju bezbednosti i zatite, sprovodi se sledea mera:
a. snieni napon od 24 V
b. snieni napon od 110 V
c. koristi se napon od 220 V
10. Napisati naziv i oznaku jedinice za relativni intezitet zvuka.
__________________________________________________
11. Datum obeleavanja Svetskog dana zatite ivotne sredine je:
___________________________________________________
75
12. Zagaujue materije ili zagaujue supstance se drugim imenom nazivaju:

a. Planktoni
b. Polutanti
c. Producenti
13. Akcija Ministarstva ivotne sredine i prostornog planiranja Republike Srbije koja se realizuje od 2009.
godine sa ciljem uklanjanja divljih deponija naziva se:
_____________________________________________________
14. Polietilen tetraftalat (PET) je:
a. staklo
b. plastini polimer
c. metal
15. U kom nizu se navode samo gasovi efekta staklene bate:
a. Cl2, CO2, N2
b. CO2, F2, O2
c. CO2, CH4, SF6
REENJA:
1-b, 2-c, 3-a, 4-c, 5-a, 6-b, 7-b, 8-c, 9-a, 10- dB (decibel), 11- 05. jun, 12-b, 13- Oistimo Srbiju,
14-b, 15-c
76
INENJERSTVO ZATITE IVOTNE SREDINE, INENJERSTVO ZATITE NA RADU,

UPRAVLJANJE RIZIKOM OD KATASTROFALNIH DOGAAJA I POARA
PROVERA SKLONOSTI
Jul 2011.
1. Nuklearna elektrana u Japanu u kojoj se 2011. godine dogodio akcident zove se?:
a. Hiroima
b. Fukuima
c. Okuma
2. Vrlo toksian gas je?
a. CO
b. CO2
c. CO323. Meunarodni sporazum iji je osnovni cilj redukcija emisije gasova koji uzrokuju efekat staklene bate i
klimatske promene je:
a. Bolonjska deklaracija
b. Kyoto protokol
c. Atlanska povelja
4. Svetski dan zatite ivotne sredine obeleava se:
a. 12. juna
b. 5. jula
c. 5. juna
5. Koja od navedenih jedinica nije iz SI?
a. kg-Kilogram
b. C-Celzijus
c. cd-Kandela
6. Azbestno odelo se koristi za zatitu od:
a. struje
b. radijacije
c. vatre
7. Proces cepanja tekih jezgara i formiranje lakih, uz oslobaanje energije naziva se:
a. Emisija
b. Fuzija
c. Fisija
8. Rizik sa katastrofalnim posledicama je onaj rizik:
a. koji pogaa mali broj ljudi i imovine
b. koji prouzrokuje veliku materijalnu tetu i kom je izloena ukupna humana populacija
c. koji utie na mali broj ljudi izazivajui veliku materijalnu tetu
9. Da li je u Srbiji mogua pojava cunamija?:
a. da
b. ne
c. da, ali samo u slivovima velikih reka
10. Profesionalni tetni faktori se mogu podeliti na:
a. fizike, hemijske i bioloke
b. prirodne i antropogene
c. akutne, hronine i sporadine
77
11. Postupak kompostiranja u cilju prerade urbanog otpada obuhvata:

a. obradu organskog otpada
b. obradu organskog i neorganskog otpada
c. izdvajanje odreenih sirovina i njihova prerada
12. Pojava istanjenja sloja ozona je dominantno posledica emisije veta ki proizvedenih hemikalija koje
sadre:
a. Cl, Br, NOx
b. K, Ca, Cl
c. Br, Fe, Cr
13. Pojam buka podrazumeva::
a. svaki neprijatni i nepoeljan zvuk koji se intenzitetom izdvaja od ostalih
b. zvune talase frekvencije manje od 20 Hz
c. zvune talase frekvencije vee od 20 000 Hz
14. Za gaenje vatre na elektrinim ureajima koristi se:
a. prah
b. voda
c. smea voda-pena
15. U procesu preiavanja otpadnih voda postupak neutralizacije obuhvata:
a. Smanjivanje temperature
b. Promene pH vrednosti
c. Smanjivanje koncentracije toksinih polutanata
REENJA:
1-b, 2-a, 3-b, 4-c, 5-b, 6-c, 7-c, 8-b, 9-b, 10-a, 11- a, 12-a, 13- a, 14-a, 15-b
78

PROVERA SKLONOSTI
1. Kako se zove sloj atmosfere neposredno uz Zemljinu povrinu?
a. troposfera
b. mezosfera
c. stratosfera
2. Fauna je:
a. skup svih biljnih vrsta odreenog podruja
b. skup ivotinjskog sveta odreenog podruja
c. skup svih neorganskih materijalnih dobara odreenog podruja
3. Emisija je:
a. koncetracija apsorbovanih zagaujuih materija
b. prekomerni nivo buke u radnom prostoru
c. koncetracija zagaujuih materija koju isputaju izvori zagaenja
4. Energija je po definiciji:
a. vrenje rada u jedinici vremena
b. sposobnost tela da vri rad
c. proces otputanja elektrona
5. Koja od navedenih jedinica ne spada u osnovne jedinice SI?
a. kg
b. W
c. mol
6. Azbestno odelo se koristi za zatitu od:
a. struje
b. radijacije
c. vatre
7. ta je polutant:
a. vrsta materijala najrasprostranjenija na zemljinim polovima
b. zagaujua materija
c. vrsta uglja
8. Da bi ista voda kljuala na 103C, spoljanji pritisak treba:
a. poveati iznad atmosferskog
b. smanjiti ispod atmosferskog
c. odravati na atmosferskom
9. Geotermalna energija i biomasa spadaju u:
a. neobnovljive izvore energije
b. obnovljive izvore energije
c. ni u jednu od gore navedenih kategorija
10. Koji se od navedenih grupa materijala najee recikliraju?
a. papir, plastika i metal
b. tekstil, koa i toksini otpad
c. keramika, guma i radioaktivni materijali
79
Jul 2012.

11. Kako optimalni nivo temperature na radnom mestu utie na radnika prilikom rada?
a. produktivnost i umor opadaju
b. produktivnost i umor rastu
c. produktivnost raste, a umor opada
a. elektroliza
b. oksidacija
c. rastvaranje
13. Anaerobni procesi su oni koji se:
a. odvijaju u prisustvu kiseonika
b. odvijaju u odsustvu kiseonika
c. odvijaju nezavisno od prisustva kiseonika
a. prah
b. voda
c. smea voda-pena
15. Procenjuje se da pristup bezbednoj vodi za pie u Svetu nema:
a. svaki 6. stanovnik
b. svaki 25. stanonvik
c. svaki 100. stanovnik
REENJA:
1-a, 2-b, 3-c, 4-b, 5-b, 6-c, 7-b, 8-a, 9-b, 10-a, 11- c, 12-b, 13- b, 14-a, 15-a
80

PROVERA SKLONOSTI
Jul 2013.
1. Koja od dole navedenih grupa sadri samo obnovljive izvore energije:

a. Solarna energija, energija vetra, prirodni gas
b. Geotermalna energija, energija biomase, hidro energija
c. Hidro energija, prirodni gas, geotermalna energija
2. Izohoran proces je:
a. Proces pri konstantnom pritisku
b. Proces pri konstantnoj temperaturi
c. Proces pri konstantnoj zapremini
3. U prirodi se kao iste supstance nalaze:
a. Elementi i smee
b. Jedinjenja i rastvori
c. Jedinjenja i elementi
d. Smee i rastvori
e. Rastvori i elementi
4. Proces spajanja lakih jezgara u jedno tee jezgro uz oslobaanje energije naziva se:
a. Fizija
b. Fisija
c. Fuzija
d. Emisija
5. Apsolutna temperatura kljuanja vode pri konstantnom atmosferskom pritisku je:
a. 373 K
b. 273 C
c. 273 K
d. 100 K
6. Poar predstavlja: Okreni stranu
a. Proces kontrolisanog sagorevanja
b. Nekontrolisani proces sagorevanja
c. Proces anaerobnog sagorevanja
7. Odluku o adekvatnom nivou sredstava line zatite (lem, zatitno odelo, rukavice) donosi:
a. Poslodavac
b. Radnik na osnovu line procene u trenutku obavljanja aktivnosti
c. Odbor za bezbednost i zdravlje na radu
8. Koja od navedenih grupa materijala se najree reciklira?
a. Karton, drvo i metal
b. Papir, plastika i staklo
c. Tekstil, keramika i koa
9. CFC je skraenica za vetaki stvorenu hemikaliju koja utie na istanjivanje stratosferskog sloja ozona:
a. Hlorofluorokarbonat
b. Ugljenikfluorokarbonat
c. Ugljenikfluorohlorat
10. Po svojoj fiziko-hemijskoj prirodi, proces sagorevanja predstavlja:
a. Rastvaranje
b. Rektifikaciju
c. Oksidaciju
d. Nijedan od ponuenih odgovora
81

11. Glavne komponente vazduha i priblini udeo njihovih zapreminskih procenata su:
a. N (21%) i O (78%)
2
b.
N2 ( 78%) i CO2(21%)
c.
N2 ( 78%) i O2(21%)
d.
CO2( 78%) i O2 (21%)
12. ta je neophodno da bi se uspostavio proces gorenja:

a. Izvor paljenja
b. Oksidator
c. Goriva materija
d. Sva tri prethodno navedena
13. Preventivne mere se preduzimaju:
a. Da bi se ostvarenje rizika u potpunosti izbeglo
b. Da bi se eliminisale posledice rizika koji je ve nastupio
c. Da bi se umanjila verovatnoa nastanka rizika koji ugroava ivot i imovinu graana
14. Sagorevanje sumpora u prisustvu suvog vazduha moe produkovati:
a) Vodonik sulfid
b) Sumpornu kiselinu
c) Sumpordioksid
d) Ugljendioksid
a) smea voda-pena
b) voda
c) prah
REENJA:
1-b, 2-c, 3-c, 4-c, 5-a, 6-b, 7-a, 8-c, 9-a, 10-c, 11- c, 12-d, 13- c, 14-c, 15-c
82

PROVERA SKLONOSTI
Jul 2014.
1. Drvna biomasa spada u:

a. obnovljive izvore energije
b. fosilna goriva
c. nijednu od navedenih kategorija
2. Koja od navedenih jedinica SI sistema ne spada u grupu osnovnih jedinica:
a. A
b. Cd
c. kWh
3. ta je polutant?
a. Vrsta materijala najrasprostranjenija na zemljinim polovima
b. Zagaujua materija
c. Period poluraspada tantala
4. Koja od navedenih ljudskih aktivnosti ne utie na efekat staklene bate?
a. Krenje uma
b. Korienje termoelektrane na prirodni gas za proizvodnju energije
c. Korienje solarne energije za zagrevanje bazena
5. Pojam monitoringa ivotne sredine podrazumeva:
a. kontinualnu kontrolu i sistem praenja stanja ivotne sredine
b. prikaz stanja flore i faune
c. prekomerno pristustvo zagaujuih materija u ivotnoj sredini
6. Apsolutna temperatura kljuanja vode na konstantnom atmosferskom pritisku je:
a. 273 K
b. 323 K
c. 373 K
7. Pojam buka podrazumeva:
a. Zvune talase frekvencije manje od 20 Hz
b. svaki neprijatni i nepoeljan zvuk koji se intenzitetom izdvaja od ostalih
c. zvune talase frekvencije vece od 20 000 Hz
8. Reciklaom kojeg od navedenih materijala se ostvaruje najvea uteda energije u odnosu na primarnu
proizvodnju?
a. Plastika
b. Aluminijum
c. Tekstil
9. Najvee koncentracije ozona su u:
a. stratosferi
b. troposferi
c. mezosferi
10. U procesu preiavanja otpadnih voda postupak neutralizacije obuhvata:
a. smanjivanje pritiska
b. smanjivanje koncentracije toksicnih polutanata
c. promene pH vrednosti
11. Koji od navedenih gasova je gas staklene bate?
a. Helijum
b. Kiseonik
c. Azot
d. Metan
83
12. Za odvijanje procesa sagorevanja, izmeu ostalog, neophodno je i prisustvo:

a. O2
b. CO
c. CO2
d. NOx
13. Za zatitu od radijacije koriste se odela koja sadre zatitni sloj od:
a. cinka
b. olova
c. aluminijuma
14. Prisustvo poveanih koncentracija CO, CO2, NOx, SOx i PM u ivotnoj sredini izaziva:
a. zagaenje vazduha
b. zagaenje vazduha i vode
c. zagaenje vode i zemljita
15. Kod prenosnih elektrinih ureaja (lampe i sl.) u cilju bezbednosti i zatite,sprovodi se sledeca mera:
a. snieni napon od 24 V
b. snieni napon od 110 V
c. koristi se napon od 220 V
REENJA:
1-a, 2-c, 3-b, 4-c, 5-a, 6-c, 7-b, 8-b, 9-a, 10-c, 11- d, 12-a, 13- b, 14-a, 15-a
84
PRIJEMNI ISPIT ARITEKTURE

PRIJEMNI ISPIT IZ GEOMETRIJE SA ARHITEKTONSKOM I OPTOM KULTUROM
jul 2001. godine
1.
Na slici A zadate su ortogonalne projekcije nekog tela (nevidljive ivice prikazane su

isprekidano). Ponueno je pet prostornih prikaza oznaenih brojevima od 1 do 5. Zaokruiti
brojeve uz one prostorne prikaze koji predstavljaju zadato telo.
2.
Na slici je prikazana kocka ije su tri susedne strane (na slici

vidljive)
oznaene
simbolima:
X,, /. Preostale tri strane kocke (na slici nevidljive) nemaju
nikakvih oznaka. Obrtanjem ove kocke dovodimo je u nove
poloaje. Od ponuenih kocki, oznaenih brojevima od 1 do
5 zaokruiti brojeve uz slike onih, koje po orijentaciji i
rasporedu oznaka (X, , /), predstavljaju zadatu kocku.
1
85

3.
Data je kocka (slika levo) koja je

sastavljena od dva dela. Jedan deo te
kocke prikazan je na slici A (slika
desno). Zaokruiti brojeve uz delove
oznaene od 1 do 5 koji dovoenjem
u odgovarajui poloaj sa delom A
ine tu kocku.
1
Pitanje 4.
U knjizi ''Ka pravoj arhitekturi'' Le Korbizije u poglavlju ''Poruka Rima'' pominje jednog od najveih
umetnika koje je svet imao i jednu sjajnu graevinu u Rimu. Upiite ime tog velikana i ime tog njegovog
hrama.
Pitanje 5.
U tri poglavlja knjige ''Ka pravoj arhitekturi'', svako sa istim naslovom (Oi koje ne vide), Le Korbizije
pominje tri velika tehnika ostvarenja moderne epohe. Dajte samo dva od tri tehnika produkta, po
slobodnom izboru, kojima se Korbizije divi.
Pitanje 6.
Napiite (ime i prezime) velikog francuskog pisca koji je stvorio roman o jednom hramu gotike u centru
Pariza u kome je ova arhitektura postala deo grada i ivota u njemu.
Pitanje 7.
Arhitekta Henrik Petrus Berlage iz Holandije, planirao je najbolju urbanistiku celinu XX veka. Kako se ona
zove u strunim krugovima?
Pitanje 8.
Kako se zove (ime i prezime) danski arhitekta koji je posle konkursa projektovao i izveo, sa znatnim
tekoama, Operu u Sidneju, Australija?
Pitanje 9.
Napiite prezime trojice brae iz pokreta Ruskog konstruktivizma, koji su projektovali sedite ''Lenjigradske
Pravde'' u Moskvi (Aleksandar, Leonid, Viktor)
Pitanje 10.
Kako se zove gradska kapija u Rimu koja je objavljena na naslovnoj strani knjige Roberta Venturija
(Sloenosti i protivrenosti u arhitekturi) i dajte ime arhitekte te Kapije?
Pitanje 11.
U knjizi Gradski pejza autor Gordon Kalen pominje jedan od tri osnovna urbana elementa i taj odabrani
element oznaava ''... za sve ukuse''. Kako se zove taj element, kod Kalena napisan u mnoini?
Pitanje 12.
Koji je veliki muziki umetnik iz Nemake sa kraja XVIII i poetka XIX veka, napisao uvenu DEVETU
SIMFONIJU ije se ''dimenzije ne mogu uporeivati...'' ni sa jednim muzikim delom?
Pitanje 13.
Kako se zove u teoriji umetnosti i umetnikog oblikovanja postupak ravnomernog izmenjivanja elemenata
zvuka, ali i drugih, vizuelnih injenica (prozori ili masa u arhitekturi...) pokreti tela u baletu, oblik poljske
trave ''hou-neu'', itd?
86
Pitanje 14.
Jedan veliki vajar antike Grke imenom Poliklet (450-400 pre n.e) izvajao je savreno proporcionalno telo
oveka koji nije nikad postojao. Kako se zove ta skulptura, bilo Grki, bilo na naem jeziku?
Pitanje 15.
Kako se zove na najznaajniji hram iz XIV veka koji po svom graditeljskom iskazu/jeziku pripada
Vizantijskoj umetnosti i nalazi se na Kosovu, 9km od Pritine?
Pitanje 16.
Kako se zvao (po imenu, prezimenu i po datom imenu) voa Prvog sprskog ustanka, koji je poeo u Oracu,
u umadiji, 1804 godine?
Pitanje 17.
Koji je na veliki knjievnik napisao sjajnu, boanstvenu knjigu ''Seobe'' i u njoj blistavu metaforu:
''Beskrajan, plavi krug i u njemu, zvezda''?
Pitanje 18.
Koji je na pisac dobio Nobelovu nagradu za knjievnost 1961. godine i za koju knjigu. Ime i prezime pisca i
naslov nagraenog dela.
REENJA:
1) 3 i 4; 2) 2 i 4; 3) 1 i 4; 4) Mikelanelo, Sveti Petar; 5) avion, brod; 6) Viktor Igo; 7) Juni Amsterdam
8) Jorn Utzon; 9) Vesnini 10) Porta Pia, Mikelanelo
14) Kopljonoa, Doriforos
15) Graanica
11) trg (ovi) 12) Betoven 13) ritam
16) ore Petrovi Karaore
17) Milo Crnjanski
18) Ivo Andri, Na Drini uprija
PRIJEMNI ISPIT IZ GEOMETRIJE SA ARHITEKTONSKOME I OPTOM KULTUROM

jul 2002. godine
Svako pitanje, za taan odgovor, donosi jedan bod, ukupno 18 bodova. Prva tri pitanja su iz prostora
i geometrije. Sledeih 15 odnosi se na arhitektonsku i optu kulturu. PISATI SAMO I JEDINO PLAVOM
HEMIJSKOM OLOVKOM, TAMPANIM SLOVIMA, ako je mogue lepa i itka, i OBAVEZNO U
POLJE, koje je tano i samo za upisivanje odgovora, unapred odreeno. Svaki drigi nain povlai
diskvalifikaciju sa ovog ispita i dakle 0 bodova. PISANJE BILO KOJIM DRUGIM SREDSTVOM OSIM
NAVEDENE PLAVE HEMIJSKE OLOVKE NIJE DOZVOLJENO. SVAKI RAZGOVOR I DOGOVOR,
DOAPTAVANJE ILI EVENTUALNO STAVLJANJE VAEG ODGOVORA NA UVID DRUGIMA,
tako to e te pomerati list po stolu ili se njime kao hladiti, umesto lepeze, POVLAI TRENUTNO
ISKLJUENJE SA ISPITA.
1.
87
Dat je prostorni prikaz A uplje kocke kojoj su jedno teme (rogalj)

sa polovinama pripadajuih ivica odseeni. Od ponuenih mrea
(razvijenih bonih strana u ravni) oznaenih 1-6 zaokruiti brojeve
uz one mree od kojih se moe sastavitti telo A, samo savijanjem na
mestima naznaenih ivica (bez dodatnih seenja).
2.
Dat je prostorni prikaz tela A nastalog odgovarajuim

seenjem jedne pune (ne uplje) kocke. Neka se dato telo
presee sa ravni koja je postavljena kroz paralelne ivice
12 i 34 . Ponueno je 6 poligona oznaenih brojevima 1-6.
Zaokruiti brojeve uz one koji predstavljaju presek datog

tela sa ravni
3.
Data je puna kocka (slika levo) koja je

sastavljena od dve dela. Jedan deo te kocke
prikazan je na slici A (desno). Zaokruiti
brojeve uz delove, oznaene od 1-5, koji
dovoenjem u odgovarajui poloaj, sa
delom A ine tu kocku.
6
A
4
5
88
Pitanje 4.
Kako se zove znaajna gradjevina u Moskvi, koju su projektovali Barma i Posnik, i u kom veku?
Pitanje 5.
Koliko vekova je graen Kineski zid?
Pitanje 6.
Koju graevinu je opisao knjievnik Viktor Igo i u kom gradu?
Pitanje 7.
Kako se zove arhitekta moderne galerije u tutgartu?
Pitanje 8.
Koji autor (jedne od knjiga koje ste dobili kao literaturu za pripreme za prijemni ispit) se zalae za
''sagledavanje grada u serijama''? Navedite njegovo ime i prezime.
Pitanje 9.
U knjizi Ka pravoj arhitekturi, autor Le Korbizije govori o jednoj graevini koja je za njega ''ista tvorevina
duha''. Kako se zove ta graevina?
Pitanje 10.
U istoj knjizi Le Korbizije ima jedan neobian naslov: ''Oi koje ne vide...''. Ponavlja ga tri puta. Navedi dva
od tri ''uda epohe'' koje Korbzi kao naslov navodi.
Pitanje 11.
Principi ''arhitektura kao volumen, pravilnost, izbegavanje dekorativne aplikacije'' se navode kao deo
literature za pripreme ovog ispita. Navedite naslov te knjige.
Pitanje 12.
U kojoj knjizi se poklanja panja Rajtovoj (F. L. Wright) kui na vodopadima? Navesti samo ime i prezime
autora?
Pitanje 13.
Navedite jedno od tri imena uvenih socijalista utopista prve polovine XIX veka.
Pitanje 14.
U kojem muzikom anru je poznat italijanski kompozitor uzepe Verdi ostvario najvea dostignia?
Pitanje 15.
Na portiku znaajnog dela antikog Akropolja, Erehtejonu nalaze se skulpture u obliku ljudskih figura
umesto stubova. Kako se ovakvi elementi nazivaju kada je u pitanju enska figura?
Pitanje 16.
Navedi ime i prezime uvenog skulptora jo uvenije skulpture pod nazivom ''Mislilac''.
Pitanje 17.
Ko je napisao knjigu proze ''Bata slezove boje''? Navedite ime i prezime knjievnika.
Pitanje 18.
Za koju godinu francuske revolucije je vezan ''Pad Bastilje''.
REENJA:
1) 3 i 6; 2) 3; 3) 2 i 5; 4) Hram Vasilija Blaenog, XVI v; 5) 23 veka; 6) Bogorodiina crkva, Pariz;
7) Dems Stirling
8) Gordon Kalen; 9) Partenon 10) avion, automobil
11) Internacionalni stil
12) Robert Venturi 13) Oven / Furije / Sen Simon 14) Opera 15) Karijatide 16) Ogist Roden
17) Branko opi 18) 1789
89

jul 2003. godine
1.
Data su dva prostorna prikaza jedne kockice za igru iz dva razliita

ugla posmatranja. Od ponuenih mrea (razvijenih bonih strana u
ravni) oznaenih brojevima 1-6 zaokruiti brojeve uz one mree od
kojih se moe sastaviti ta kockica, samo savijanjem na mestima
naznaenih ivica (bez dodatnih seenja).
4
2.
Dat je prostorni prikaz tela A (slika levo) nastalog odgovarajuim seenjem jedne pune (ne uplje)
kocke. Neka se dato telo presee vertikalnom ravni koja je postavljena kroz dijagonalu 1-2 donjeg
kvadrata (slika desno).Ponueno je 6 poligona oznaenih brojevima 1-6. Zaokruiti brojeve uz one
poligone koji predstavljaju presek tela A sa ravni .
2 1
90
2 1

3.
Data je puna kocka (slika levo) koja je

sastavljena od dve dela. Jedan deo te
kocke prikazan je na slici A (desno).
Zaokruiti brojeve uz delove, oznaene od
1-6, koji dovoenjem u odgovarajui
poloaj sa delom A ine tu kocku.
Pitanje 4. Koju je porodinu vilu projektovao Alvar Aalto u Normarku?

Pitanje 5. Koliko je kilometara dugaak Kineski zid?
Pitanje 6.U kom mestu je projektovao modernu galeriju Dejms Stirling?
Pitanje 7. Koji je glavni princip Internacionalnog stila prema knjizi Hikok Donsona?
Pitanje 8. U knjizi Le Korbizije Ka pravoj arhitekturi dat je na naslovnoj strani, detalj njegovog hrama.
Koji je to hram?
Pitanje 9. Le Korbizije je govorio o lekcijama ''Za gospodu arhitekte''. Od kog grada im je predlagao da
preuzmu pouke?
Pitanje 10. Robert Venturi na jednoj stranici svoje knjige Sloenosti i protivrenosti u arhitekturi daje
fotografiju jedne japanske palate. Kako se ona zove?
Pitanje11. U istoj knjizi Sloenosti i protivrenosti u arhitekturi Venturi daje fotografiju jednog prostornog
prozora na crkvi Vuokseniska blizu Imatre u Finskoj. Ko je projektovao tu crkvu, ime i prezime?
Pitanje 12. Kako se zove knjiga Gordona Kalena?
Pitanje 13. Ko je napisao knjigu Neista krv, ime i prezime?
Pitanje 14. Ko je napisao pesmu Sumatra, ime i prezime?
Pitanje 15. Koji je prota aktivno doprineo uspehu Prvog Srpskog ustanka, ime i prezime?
Pitanje 16. Napii samo prezime uvenog Nemca koji je otkrio x-zrake, (elektromagnetne zrake veoma
male talasne duine).
Pitanje 17. Ko je napisao opersko delo Figarova enidba, dajte samo njegovo prezime?
Pitanje 18. Jedan veliki dizajner XX veka oblikovao je predmet kunog nametaja 1917. godine pod
uticajem slikara Mondrijana. Predmet je objavljen u knjizi Likovna kultura za gimnazije i
srednje strune kole kao izuzetna fotografija sa potpisom naslonjaa. Napiite prezime tog
dizajnera.
REENJA:
1.1,3 i 6 2. 2 3. 1,3 i 4 4. Vila Mairea 5. 12.700 km 6. u tutgartu 7. Funkcionalizam 8. Ronan
9. od Rima 10. Kacura 11. Alvar Aalto 12. Gradski pejza 13. Borislav Stankovi 14. Milo Crnjanski
15. Matija Nenadovi 16. Rentgen 17. Mocart 18. Ritveld
91

jul 2004. godine
1.
Dat je prostorni prikaz jedne kocke. Preko tri strane te kocke nalepljena je
crna tanka traka. Od ponuenih mrea (razvijenih bonih strana u ravni),
oznaenih brojevima 1-6, zaokruiti brojeve uz one mree od kojih se moe
sastaviti kocka, samo savijanjem na mestima naznaenih ivica (bez dodatnih
seenja).
2.
Dat je prostorni prikaz tela A (slika levo) nastalog

odgovarajuim seenjem jedne pune (ne uplje)
kocke. Neka se dato telo presee sa vertikalnom
ravni koja je postavljena kroz dijagonalu 1-2
donjeg kvadrata (slika desno). Ponueno je 6
poligona, oznaenih brojevima 1-6. Zaokruiti
brojeve uz one poligone koji predstavljaju presek
tela A sa tom ravni.
3.
Data je puna kocka (slika levo) koja je sastavljena
od dva dela. Jedan deo te kocke prikazan je na
slici A (desno). Zaokruiti brojeve uz delove,
oznaene od 1-6, koji dovoenjem u odgovarajui
poloaj, sa delom A, ine tu kocku.
92
Pitanje 4. Kako se zove arhitekta koji je projektovao Park La Vilet, u Parizu ?

Pitanje 5. Naslov knjige Roberta Venturija iz koje ste spremali ovaj ispit.
Pitanje 6. Kako se zove knjiga koju su napisali Hikok-Donson ?
Pitanje 7. Le Korbizije je u knjizi Ka pravoj arhitekturi detaljno i sa divljenjem opisivao jedan veliki i
znaajni rimski hram, baziliku. Ko je projektovao taj objekat?
Pitanje 8. Jednu porodinu vilu koja se zove Mairea napravio je veliki finski arhitekta. Napiite tano
njegovo ime i prezime.
Pitanje 9. Kako se zove poznata kua u duhu Ar Nuvoa koju je u Barseloni izveo Antoni Gaudi?
Pitanje 10. Ime i prezime arhitekte u Veneciji koji je izgradio uveni hram Santa Maria della Salute.
Pitanje 11. Kako se zove hram koji je u starom Egiptu gradio neimar Senmut za kraljicu Haepsut?
Pitanje 12. Dems Stirling je gradio i otvorio 1984. godine Dravnu galeriju u jednom gradu
Nemake. Navedite ime tog grada.
Pitanje 13. Kako se zove POKRET u arhitekturi kome su duboko i iskreno pripadali tri brata
Aleksandar, Leonid i Viktor Vesnini?
Pitanje 14. Kako se zove periodino ponavljanje (zvunih) jedinica koje je iz muzike preneto
u knjievnost i arhitekturu, kao i mnoga druga polja (recimo tranje).
Pitanje 15. Ko je napisao roman Stranac, ime i prezime.
Pitanje 16. Koje godine je poeo Prvi, a koje Drugi srpski ustanak?
Pitanje 17. Koji veliki muziar RANIH ROMANTIARA (roen 1810 - umro 1849) posveuje svoj
opus klaviru, kao i zbirkama igara (poloneza, mazurka, valcer).
Pitanje 18. Kako se zvao veliki nemaki grafiar Renesanse meu ijim delima se nalazi i drvorez iz
XV veka etiri jahaa apokalipse.
REENJA:
1. 2,4 i 6
2. 3 i 5
3. 2,3 i 6 4. Bernar umi 5. Sloenosti i protivrenosti u arhitekturi
6.Internacionalni stil
7. Mikelanelo
8. Alvar Aalto
9. Kua Mila 10. Baldaser Longena
11. Deirel Bahari 12. tutgardza 13. Ruski konstruktivizam 14. Ritam 15. Alber Kami 16. 1804,
1815 17. open 18. Alberht Direr
93

jul 2005. godine
Svako pitanje, za taan odgovor, donosi jedan bod, ukupno 18 bodova. Prva tri pitanja su iz prostora
i geometrije. Sledeih 15 odnosi se na arhitektonsku i optu kulturu. PISATI SAMO I JEDINO PLAVOM
HEMIJSKOM OLOVKOM, TAMPANIM SLOVIMA, ako je mogue lepa i itka, i OBAVEZNO U
POLJE, koje je tano i samo za upisivanje odgovora, unapred odreeno. Svaki drugi nain povlai
diskvalifikaciju sa ovog ispita i dakle 0 bodova. PISANJE BILO KOJIM DRUGIM SREDSTVOM OSIM
NAVEDENE PLAVE HEMIJSKE OLOVKE NIJE DOZVOLJENO. SVAKI RAZGOVOR I DOGOVOR,
DOAPTAVANJE ILI EVENTUALNO STAVLJANJE VAEG ODGOVORA NA UVID DRUGIMA,
tako to e te pomerati list po stolu ili se njime kao hladiti, umesto lepeze, POVLAI TRENUTNO
ISKLJUENJE SA ISPITA.
1.
94
Dat je prostorni prikaz tela A dobijenog odsecanjem tri temena sa treinama

pripadajuih ivica jedne uplje kocke. Od ponuenih mrea (razvijenih
bonih srana u ravni), oznaenih brojevima od 1-6, zaokruiti brojeve uz one
mree od kojih se moe sastaviti to telo, samo savijanjem naznaenih ivica
(bez dodatnih seenja).

2.
3.
95
Dat je prostorni prikaz tela A (slika levo) nastalog odgovarajuim

seenjem jedne pune (ne uplje) kocke. Neka se dato telo
presee sa vertikalnom ravni koja je postavljena kroz dijagonalu
1-2 donjeg kvadrata (slika desno). Ponueno je 6 poligona,
oznaenih brojevima 1-6. Zaokruiti brojeve uz one poligone koji
predstavljaju presek tela A sa tom ravni.
Dat je pun kvadrat (slika levo) koja je sastavljena

od dva dela. Jedan deo tog kvadrata prikazan je na
slici A (desno). Zaokruite brojeve uz delove,
oznaene od 1-6, koji dovoenjem u odgovarajui
poloaj, sa delom A, ine taj kvadar.
Pitanje 4. U knjizi Le Korbizijea Ka pravoj arhitekturi dat je, na naslovnoj strani, detalj njegovog
hrama. Koji je to hram.
Pitanje 5. U istoj knjizi Le Korbizije govori o jednoj graevini koja je za njega ista tvorevina
duha. Kako se zove ta graevina?
Pitanje 6. Arhitekta Henrik Petrus Berlage iz Holandije, planirao je najbolju urbanistiku celinu XX
veka. Kako se ona zove u strunim krugovima?
Pitanje 7. Napiite prezime trojice brae iz pokreta Ruskog konstruktivizma, koji su projektovali
sedite Lenjingradske pravde u Moskvi (Aleksandar, Leonid i Viktor).
Pitanje 8. Navedite ime i prezime danskog arhitekte koji je posle konkursa, sa znatnim tekoama
projektovao i izveo, Operu u Sidneju, u Australiji?
Pitanje 9. Koji autor (jedne od knjiga koje ste dobili kao literaturu za pripreme za prijemni ispit) se
zalae za sagledavanje grada u serijama?. Navedite njegovo ime i prezime.
Pitanje 10. U kom je gradu Dejms Stirling projektovao modernu galeriju?
Pitanje 11. Koju graevinu je opisao knjievnik Viktor Igo i u kom gradu je ta graevina?
Pitanje 12. Kako se zove periodino ponavljanje (zvunih) jedinica koje je iz muzike preneto u
knjievnost i arhitekturu, kao i mnoga druga polja (recimo tranje).
Pitanje 13. Za koju godinu francuske revolucije je vezan Pad Bastilje?
Pitanje 14. Navedite jedno od tri imena uvenih socijalista utopista prve polovine XIX veka.
Pitanje 15. U kojem muzikom anru je poznati italijanski kompozitor uzepe Verdi ostvario svoja
najvea dostignua?
Pitanje 16. Koji je na pisac dobio Nobelovu nagradu za knjievnost 1961. godine i za koju
knjigu? Navedite ime i prezime pisca i naslov nagraenog dela.
Pitanje 17. Kako se zove na najznaajniji hram iz XIV veka koji po svom graditeljskom iskazu/jeziku
pripada Vizantijskoj umetnosti i nalazi se na Kosovu, 9 km od Pritine?
Pitanje 18. Jedan veliki vajar antike Grke imenom Poliklet (450-400 pre n. e.) izvajao je savreno
proporcionalno telo oveka koji nije nikad postojao. Kako se zove ta skulptura, bilo na
grkom, bilo na naem jeziku?
REENJE
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
96
1i3
1
4,5 i 6
Ronan
Partenon
Juni Amsterdam
Vesnini
Jorn Utzon
Gordon Kalen
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
tudgart
Bogorodiina crkva, Pariz
Ritam
1789
Oven / Furije / Sen Simon
Opera
Ivo Andri, Na Drini uprija
Graanica
18) Doriforos / Kopljonoa
PRIJEMNI ISPIT IZ GEOMETRIJE SA ARHITEKTONSKOME I OPTOM KULTUROM

jul 2006. godine
PITANJE 1.
Dat je prostorni prikaz A jedne uplje kocke kojoj su na dve strane
udvojenom linijom prikazane obe dijagonale, a na tri strane samo po jedna
dijagonala (jedna strana nema prikazanih dijagonala).
Od ponuenih mrea (razvijenih strana kocke u ravni), oznaenih
brojevima 1-6, zaokruiti brojeve uz one mree od kojih se moe sastaviti
ta kocka
PITANJE 2.
Dat je prostorni prikaz jedne pune
kocke (slika levo) koja je
sastavljena od dva dela.
Jedan deo te kocke je prikazan na
slici A (desno).
Zaokruiti brojeve uz delove,
oznaene brojevima 1-6, koji
dovoenjem u odgovarajui
poloaj sa delom A ine tu kocku.
97
PITANJE 3.
Dat je prostorni prikaz tela A, nastalog odgovarajuim seenjem
jedne pune kocke.
Neka se dato telo presee sa vertikalnom ravni koja je paralelna
sa zadnjom stranom kocke (na slici prikazana linijom crtataka).
Ponueno je est figura oznaenih brojevima 1-6.
Zaokruiti brojeve uz one figure koje predstavljaju presek datog
tela sa tom ravni.
98
Pitanje 4. U kojoj evropskoj zemlji je Renesansa nala svoj najvii izraz?.

Pitanje 5. Bela svetlost Sunca je sloena i moe se razloiti ako se snop svetlosti propusti kroz
prizmu. Kako se naziva skup boja dobijen na taj nain?
Pitanje 6. Koji kompozitor je autor opere Figarova enidba?
Pitanje 7. Navedite naziv pesnitva koje potie od naziva muzikog instrumenta starih Helena.
Pitanje 8. Kako se u knjievnosti jednim imenom moe obeleiti razdoblje od devedesetih godina
XIX veka do I Svetskog rata, a koje je prepoznatljivo po novim izraajnim formama i
stilskim obelejima?
Pitanje 9. Za vreme ije vladavine je apsolutistika monarhija u Francuskoj doivela svoj puni sjaj?
(njemu se pripisuje izjava Drava to sam ja)
Pitanje 10. Kojem od tri klasina reda arhitekture antike Grke pripada hram Partenon na Atinskom
Akropolju arhitekata Iktinosa i Kalikratesa?
Pitanje 11. Na kom principu organizacije prostora je zasnovana palata Kacura u Kjotu?
Pitanje 12. Kolike su mere (u santimetrima) japanskog modula tatami, koji je istovremeno i vrsta
asure od pirinane slame?
Pitanje 13. U knjizi Gordona Kalena Gradski pejza u poglavlju MESTO govori se i o preprekama.
Navedite jednu (bilo koju) od etiri vrste prepreka koje doputaju vizuelnu vezu, a
spreavaju fiziki prilaz.
Pitanje 14. U knjizi Sloenosti i protivrenosti u arhitekturi, na primerima stepenita u Frank
Fernesovoj Pensilvanijskoj Akademiji lepih umetnosti u Filadelfiji i stepenitu
Mikelanelove Laurentijanske Biblioteke, autor u poglavlju protivreni nivoi objanjava
koji fenomen?
Pitanje 15. Kako se naziva neimarski pravac kojem pripada renesansna Vila Rotonda, autora po kojem
je ovaj pravac i dobio ime?
Pitanje 16. Kako se zove arhitekta japanskog porekla, autor Svetskog trgovkog centra (WTC) u
Njujorku sruenog u teroristikom napadu 11. septembra 2000. godine. (Navedite ime i
prezime)
Pitanje 17. U knjizi Internacionalni stil autora Hikok-Donsona jedno celo poglavlje nazvano je
nemakom rei Sidlung. Koji izraz na srpskom jeziku u strunoj terminologiji odgovara
ovom pojmu?
Pitanje 18. Knjiga Ka pravoj arhitekturi autora Le Korbizijea nastala je kao zbirka strunih lanaka u
jednom asopisu koji je sam autor pokrenuo 1920-21. godine. Kako se zvao taj asopis (u
originalu na francuskom ili u prevodu na srpskom jeziku)?
REENJE
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
99
2, 3, 4, 5, 6
1i5
2
Italiji
Spektar
Volfgang Amadeus Mocart
Lirika
Moderna ili Modernizam
Luj XIV
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
Dorski
Grupna forma
90x180 cm
Ograda / voda / zelenilo promena nivoa
Zajedno
Paladijanizam
Minoru Jamasaki
Stambeno naselje
18) LEsprit Nouveau ili Novi duh

jul 2007. godine
PITANJE 1.
Dat je prostorni prikaz jedne uplje kocke kojoj su tri strane (na
vidljivoj polovini kocke) iscrtane, a preostale tri strane (na
nevidljivoj polovini kocke) iste.
Od ponuenih mrea (razvijenih strana kocke u jednoj ravni)
oznaenih brojevima 1-6 zaokruiti brojeve uz one mree od kojih se
moe sastaviti ta kocka.
100

PITANJE 2.
Dat je prostorni prikaz jedne pune kocke
(slika levo) koja je sastavljena iz dva dela.
Donji deo A te kocke je prikazan na slici
desno.
Zaokruiti brojeve uz delove oznaene
brojevima 1-6 koji, dovoenjem u
odgovarajui poloaj, sa delom A ine tu
kocku.
PITANJE 3.
Dat je prostorni prikaz tela koje je nastalo isecanjem delova
jedne pune kocke.
Neka se dato telo presee sa vertikalnom ravni koja je
paralelna sa zadnjom stranom kocke (na slici prikazana
linijom crta-taka).
Ponueno je est ravnih figura oznaenih brojevima 1-6.
Zaokruiti brojeve uz one figure koje predstavljaju presek
datog tela sa tom ravni.
101
Pitanje 4: Delo Samjuela Beketa ekajui Godoa je delo bez dramske radnje u klasinom smislu.
Kako se naziva ta vrsta drame?
Pitanje 5. Koje delo Duana Kovaevia je komedija o politikoj paranoji Ilije vorovia?
Pitanje 6. Navedite ime hrama koji je projektovao veliki francuski arhitekta Le Korbizije, a jedan je
od objekata koji opisuje profesor Ranko Radovi u knjizi Nova antologija kua.
Pitanje 7. Ko je napisao sledee stihove:
Moda spava sa oima izvan svakog zla,
Izvan stvari, iluzija, izvan ivota,
I s njom spava, neviena, njena lepota;
Moda ivi i doi e posle ovog sna.
Moda spava sa oima izvan svakog zla
Pitanje 8. Koja Betovenova simfonija ima uveno horsko finale bazirano na ilerovoj Odi radosti?
Pitanje 9. Navedite ime autora remek-dela iz oblasti baleta Uspavana lepotica, Krcko Orai i
Labudovo jezero.
Pitanje 10. Kako se zove trg koji je u Rimu projektovao Mikelanelo?
Pitanje 11. Na naslovnoj strani knjige Gordona Kalena date su slike koje prikazuju jedan od kvaliteta
gradskog prostora, po kome je i nazvano prvo poglavlje knjige. Kako se naziva taj kvalitet
gradskog prostora?
Pitanje 12. Metrika celina od vie stihova se naziva...

Pitanje 13. Na koja tri pojma se odnose "tri upozorenja za arhitektu" Le Korbizjea, izneta u njegovom
delu Ka pravoj arhitekturi?
Pitanje 14. Koje godine, u XIX veku, je zapoela revolucija iji je osnovni cilj bila promena postojeeg
feudalnog poretka?
Pitanje 15. Navedite ime i prezime slavnog renesansnog umetnika i naunika (1452-1518), tvorca
uvenih slika Mona Liza i Tajna veera.
Pitanje 16. Koje godine je izvren Sarajevski atentat, koji je bio povod za poetak Prvog svetskog
rata?
Pitanje 17. Kako se naziva deo Praga koji profesor Ranko Radovi opisuje u svojoj knjizi Nova
antologija kua?
Pitanje 18. Koje su dimenzije osnove objekta (u metrima) Lenjingradska pravda koji su projektovali
braa Vesnini?
REENJE
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
102
6
3i4
3
Antidrama
Balkanski pijun
Ronan
Vladimir Petrovi Dis
Deveta sinfonija
Petar Ilji ajkovski
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
Kampidoljo (Kapitolinski trg)
17)
18)
Hradani
Sagledavanje u seriji
Strofa
Oblik, povrina, plan
1848 godina
Leonardo da Vini
1914 godina
6 m x 6 m ( 36 m2)
PRIJEMNI ISPIT IZ GEOMETRIJA SA ARHITEKTONSKOM I OPTOM KULTUROM

jul 2008. godine
Pitanje 1.
vidljivoj polovini kocke) iscrtane, a preostale tri strane (na nevidljivoj
polovini kocke) iste.
Pitanje 2.
Dat je prostorni prikaz jedne
pune kocke (slika levo) koja je
sastavljena iz dva dela.
Donji deo A te kocke je
prikazan na slici desno.
Zaokruiti brojeve uz delove
oznaene brojevima 1-6 koji,
poloaj, sa delom A ine tu
kocku.
103
Pitanje 3.
Dat je prostorni prikaz tela koje je nastalo
isecanjem delova jedne pune kocke.
Neka se dato telo presee sa vertikalnom ravni
koja je paralelna sa zadnjom stranom kocke (na
slici prikazana linijom crta-taka).
Ponueno je est ravnih figura oznaenih
brojevima 1-6.
Zaokruiti brojeve uz one figure koje predstavljaju
presek datog tela sa tom ravni.
104
Pitanje 4. Koji savremeni srpski pesnik je autor zbirke soneta Kamena uspavanka?
Pitanje 5. Za koji roman je Mihail olohov 1965. godine nagraen Nobelovom nagradom za
knjievnost?
Pitanje 6. Delo Figarova enidba pripada anru bufo-opere. Navedite ime autora.
Pitanje 7. Hor Jevreja, uvena arija pisana za horski ansambl, deo je jedne opere uzepe Verdija.
Napiite o kojoj operi je re.
Pitanje 8. Koje godine je sklopljen Karlovaki mir?
Pitanje 9. Koji ruski fiziolog je ustanovio teoriju uslovnih refleksa?
Pitanje 10. Ko je projektant kue Robi u ikagu?
Pitanje 11. Teorija forme je, kao kolski predmet, postavljena na moderne osnove dvadesetih
godina XX veka u koli koju je ustanovio Valter Gropius. Napiite taan naziv te kole.
Pitanje 12. Kako se naziva koliina svetlosti u tonu jedne boje?
Pitanje 13. U kojoj kapeli u Vatikanu se nalazi freska Strani sud, koju je naslikao Mikelanelo
Buonaroti?
Pitanje 14. Kako se zove knjiga iz oblasti arhitekture, data kao literatura za prijemni ispit, u kojoj
se afirmie postmodernizam i otro kritikuje funkcionalni modernizam?
Pitanje 15. Smatra se da je jedan od najboljih realizovanih urbanistikih planova XX veka
izgraeni prostor Junog Amsterdama. Kako se zove autor tog plana?
Pitanje 16. Za koju svoju graevinu je Le Korbizje uveo termin "vizuelna akustika"?
Pitanje 17. Kako se zvao naivni graditelj koji je podigao "Idealnu palatu" opisanu u knjizi R.
Radovia Nova antologija kua?
Pitanje 18. U knjizi Hikok-Donsona Internacionalni stil pominju se dva autora kue Savoj u
Poasiju-na-Seni. Kako se oni zovu?
REENJE
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
105
1i6
4
1
Stevan Raikovi
Tihi Don
Volfgang Amadeus Mocart
Nabuko
1699.
Ivan Pavlov
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
Frenk Lojd Rajt

Bauhaus
Valer
Sikstinska kapela
Sloenosti i protivurenosti u arhitekturi
Henrik Petrus Berlage
Crkva u Ronanu
Potar (Ferdinan) eval
Le Korbizje i Pjer anere
PRIJEMNI ISPIT IZ GEOMETRIJA SA ARHITEKTONSKOM I OPTOM KULTUROM

jul 2009. godine
Pitanje 1.
vidljivoj polovini kocke) iscrtane, a preostale tri strane (na nevidljivoj
polovini kocke) iste.

Donji deo A te kocke je
kocku.
Pitanje 2.
106
Pitanje 3.
Dat je prostorni prikaz tela koje je nastalo
isecanjem delova jedne pune kocke.
Neka se dato telo presee sa vertikalnom ravni (na
slici prikazana linijom crta-taka), koja sadri
temena kocke A,B,C,D.
Ponueno je est ravnih figura oznaenih
brojevima 1-6.
Zaokruiti brojeve uz one figure koje predstavljaju
presek datog tela sa tom ravni.
107
Pitanje 4. Koji je ruski avangardni pesnik i dramski pisac napisao poemu Oblak u pantalonama?
Pitanje 5. Ko je napisao sledee stihove:
O sklopi usne, ne govori, uti,
Ostavi duu, nek' spokojno sneva
Dok kraj nas lie na drveu uti,
I laste lete put toplih krajeva.
Pitanje 6. Delo Seviljski berberin iz 1816. godine pripada anru komine opere. Navesti ime
kompozitora.
Pitanje 7. Kako se nazivaju kompozicije, po kojima je uven Stevan Stojanovi Mokranjac, pisane
u obliku horske rapsodije sainjene od niza pesama inspirisanih folklorom?
Pitanje 8. U kom mestu je roen Vuk Karadi?
Pitanje 9. Kako se prezivaju braa koja su izvela prvi probni let avionom 1903. godine?
Pitanje 10. Navesti ime i prezime autora skulpture Glava bika napravljene od upravljaa i sedla
bicikla.
Pitanje 11. Ko je autor slike Pijana laa iz 1927. godine?
Pitanje 12. Od kog materijala je izraena konstrukcija japanske palate Kacura u Kjotu?
Pitanje 13. U kom gradu se nalazi Dravna galerija koju je projektovao arhitekta Dejms Stirling?
Pitanje 14. Naslov jednog od poglavlja dela Ka pravoj arhitekturi Le Korbizijea je Arhitektura ili...
(dopuniti)
Pitanje 15. Kako se prezivaju dva graditelja Hrama Vasilija Blaenog u Moskvi?
Pitanje 16. U kom gradu je 1929. godine odrana Svetska izloba na kojoj je nemaki paviljon
izgraen po projektu Miz van der Roe-a?
Pitanje 17. U knjizi Ka pravoj arhitekturi Le Korbizije analizira projekat Industrijskog grada sa
poetka 20. veka. Kako se zove arhitekta koji je osmislio ovaj projekat?
Pitanje 18. Navesti ime hrama na atinskom Akropolju na ijem se portiku nalaze karijatide.
REENJE
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
108
2,3,4,5 i 6
1i6
4
Vladimir Vladimirovi Majakovski
Milan Raki
oakino Rosini
Rukoveti
U Triu
Rajt
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
Pablo Pikaso
Sava umanovi
Od drveta
U tutgartu
Revolucija
Barma i Posnik
U Barseloni
Toni Garnije
Erehtejon
Jul 2010.
GEOMETRIJA SA ARHITEKTONSKOM I OPTOM KULTUROM
PITANJE 1.
Dat je prostorni prikaz jedne uplje kocke kojoj su tri strane (na vidljivoj
polovini kocke) iscrtane, a preostale tri strane (na nevidljivoj polovini kocke)
iste.
Od ponuenih mrea (razvijenih strana kocke u jednoj ravni) oznaenih
brojevima 1-6 zaokruiti brojeve uz one mree od kojih se moe sastaviti ta
kocka.
PITANJE 2.
109

Donji deo A te kocke je prikazan
na slici desno.
kocku.
PITANJE 3.
Dat je prostorni prikaz tela koje je nastalo isecanjem
delova jedne pune kocke.
Neka se dato telo presee sa vertikalnom ravni (na slici
prikazana linijom crta-taka), koja je paralelna sa
zadnjom stranom kocke.
Zaokruiti brojeve uz one figure koje predstavljaju presek
110

PITANJE 4.
Navesti ime i prezime autora pesme Romansa mesearka
i uvenih stihova:
Zeleno, volim te, zeleno!
PITANJE 5.
Koji termin, nastao od grke rei, oznaava sva izdanja koja
se pojavljuju redovno u odreenim vremenskim razmacima:
dnevne novine, asopisi, anali, revije i slino?
PITANJE 6.
Kako se jo naziva Betovenova Trea simfonija?
PITANJE 7.
Koju od navedenih opera je komponovao Volfgang
Amadeus Mocart:
Parsifal, Don ovani, Fidelio, Seviljski berberin, Rigoleto?
PITANJE 8.
Kako se nazivala titula poglavara Mletake republike?
PITANJE 9.
Koje godine je u Peti osnovana Matica srpska?
PITANJE 10.
Od koja dva materijala je izgraena Kristalna palata
Dozefa Pakstona u Londonu 1851. godine?
PITANJE 11.
Kako glasi ime prvog arhitekte u istoriji oveanstva koje je
urezano u stopi kamenog stuba u Sakari?
PITANJE 12.
Navedite ime i prezime firentinskog arhitekte i vajara, autora
velianstvene kupole nad crkvom Santa Maria del Fiore u
Firenci, ijim radom zapoinje italijanska renesansa
u arhitekturi?
PITANJE 13.
Kako se naziva dokument u kome se nalazi spisak elja
i program prostorija bez koga bi bilo nemogue uraditi projekat?
PITANJE 14.
Kako se zove uvena graevina, sastavljena iz portika i rotonde,
koju je oko 125. godine n.e. u Rimu podigao imperator Hadrijan?
PITANJE 15.
Koja je tana celokupna visina sa uvis ispruenom
rukom Le Korbizijeovog Modulora (u metrima)?
PITANJE 16.
Koji na pesnik je napisao pesmu koja nosi naziv kao
i crkva koju je projektovao Baldasare Longena u Veneciji?
111
PITANJE 17.
Koji graevinski materijal dominira Junim Amsterdamom?
PITANJE 18.
Ko je autor Kue Kaufman (Kua na Vodopadu)?
REENJA:
1. 1, 2, 3, 5, 6
2. 2, 4, 6
3. 1
4. FEDERIKO GARSIJA LORKA
5. PERIODIKA
6. EROIKA
7. DON OVANI
8. DUD
9. 1826
10. STAKLO I ELIK

11. IMHOTEP
12. FILIPO BRUNELESKI
13. PROJEKTNI ZADATAK
14. PANTEON
15. 2.26m
16. LAZA KOSTI
17. OPEKA (CIGLA)
18. FRENK LOJD RAJT
PROSTORNA KOMPOZICIJA
Oblikovati prostornu kompoziciju od zadatih materijala: povrina (karton, plastificirano platno i
providna pvc folija), linija (pvc cevice, paljene ice i aluminijumske ice) i gotovih elemenata,
datog oblika (rafovi, duine 5 cm). Pri izboru naina oblikovanja i povezivanja elemenata
kompozicije, od samog poetka, misliti istovremeno o osobinama i mogunostima korienja
svih datih materijala. Primenom procesa svesnog istraivanja ostvariti, skladne mere punog i
praznog, dinamiku, ritam i harmonine proporcije delova i celine. Oekuje se da prostorna
kompozicija u celini bude otvorena, skladna i vesela, zasnovana na sopstvenom oseaju i smislu za
prostorni sklop. Svi materijali moraju biti zastupljeni makar u najmanjoj koliini, odnosno broju, a
nije obavezno iskoristiti sav materijal. Ne oekuje se da kompozicija bude ni model ni maketa bilo
kog poznatog oblika-sklopa.
SLOBODORUNO CRTANJE
Po sopstvenom senzibilitetu nacrtajte mrtvu prirodu koja je pred vama. Obratite panju na
KOMPOZICIJU, PROPORCIJE I PERSPEKTIVU. Predstavite iluziju dubine prostora i iluziju
trodimenzionalnosti predmeta koristei razliite kvalitete linija, posmatrajui svetlo tamne odnose.
112
Jul 2011.
GEOMETRIJA SA ARHITEKTONSKOM I OPTOM KULTUROM
PITANJE 1. (2 boda)
polovini kocke) iscrtane, a preostale tri strane (na nevidljivoj polovini kocke)
iste.
brojevima 1-6 zaokruiti brojeve uz one mree od kojih se moe sastaviti ta
kocka.
.
PITANJE 2. (2 boda)
1
113

Donji deo A te kocke je prikazan
na slici desno.
dovoenjem
u
odgovarajui
poloaj, sa delom A ine tu kocku.
PITANJE 3. (1 bod)
delova jedne pune kocke.
Neka se dato telo presee sa vertikalnom ravni (na slici
prikazana linijom crta-taka), koja je paralelna sa
zadnjom stranom kocke.
Zaokruiti broj uz onu figuru koja predstavlja presek
PITANJE 4. (1 bod)
Tri kocke jednake veliine i posmatra nalaze se na horizontalnoj
ravni. Njihov raspored je prikazan u pogledu odgore (slika desno).
Mesto posmatraa je u taki A.
Ponuene su etiri slike oznaene brojevima 1-4. Zaokruiti broj uz
sliku koja predstavlja ono to vidi posmatra A.
1
114
PITANJE 5.
Koji od navedenih termina ne oznaavaju muzike instrumente: komedija del arte, kornet, flauta, viola da
brao, libreto, tokata, klavikord, fagot?
PITANJE 6.
Ko je kompozitor dela iz oblasti baleta elkunik (Krcko orai)?
PITANJE 7.
Kako se zove knjievna kola i pravac, koji se javlja poevi od 1880. godine, a iji su predstavnici bili
Bodler, Verlen,Rembo, Malarme?
PITANJE 8.
Ko je autor poema Strailovo, Serbia i Lament nad Beogradom?
PITANJE 9.
Navedite ime i prezime autora sledeih stihova:
Oiju tvojih da nije
Ne bi bilo neba
U malom naem stanu
PITANJE 10.
Koju od navedenih drama nije napisao Duan Kovaevi:
Maratonci tre poasni krug, Balkanski pijun,Razvojni put Bore najdera, Sveti Georgije ubiva adahu,
Profesionalac?
PITANJE 11.
Kako se naziva osnovna jedinica filmskog izraza?
PITANJE 12.
Osamdesete godine XIX veka obeleene su pojavom kog pravca u likovnoj umetnosti?
PITANJE 13.
Slika Gospoice iz Avinjona iz 1907. godine predstavlja direktni uvod u kubizam. Ko je njen autor?
PITANJE 14.
Kako se zove turski nobelovac, autor romana Istanbul?

PITANJE 15.
Navedite ime i prezime novinarke TV B92, autorke serijala Insajder.
PITANJE 16.
Na slici je predstavljen plan/osnova jednog rimskog trga raenog izmeu 1546. godine i kraja XVI veka. Ko
ga je planirao i projektovao?
115
PITANJE 17.
Paviljoni crvene boje folies, u kvadratnom rasteru od 120m osnovni su elementi jednog pariskog parka.
Kako se taj park zove?
PITANJE 18.
Prostor je definisan zbirom odnosa izmeu mesta.
Da li je navedena reenica tana? Zaokruite broj ispred odgovora koji smatrate tanim.
REENJA:
1. 5, 6
2. 1, 2, 4
3. 2
4. 4
5. komedija del arte, libreto, tokata
6. Petar ajkovski
7. Simbolizam
8. Milo Crnjanski
9. Vasko Popa
10. Razvojni put Bore najdera

11. Kadar
12. Impresionizam
13. Pablo Pikaso
14. Orhan Pamuk
15. Brankica Stankovi
16. Mikelanelo
17. Park La Vilet
18. DA
Date povrine (pastel papir, paus papir, pvc folija providna, pvc mrea, plastificirano platno) i liniju
(providnu pvc cev) preoblikovati u elemente i od njih sklopiti proporcionalnu, skladnu i harmoninu
prostornu celinu. Neophodno je od samog poetka misliti o svim datim materijalima, njihovim
osobinama i mogunostima oblikovanja, kombinovanja, povezivanja. Istraiti odnose izmeu elemenata
i praznog prostora, celine i detalja, a zatim formirati organizovan, ritmian, dinamian, harmonian i jasno
sagledljiv sklop. Prostorna kompozicija u celini treba da bude otvorena, skladna i vesela, zasnovana na
sopstvenom oseaju i smislu za oblikovanje. Svi materijali moraju biti zastupljeni makar u najmanjoj koliini
iako nije obavezno iskoristiti ga u celosti. Nikako se ne oekuje pravljenje modela ili makete bilo kog
poznatog oblika-sklopa.
Na kraju PROSTORNU KOMPOZICIJU dobro privrstiti za datu podlogu (mali karton), sa one strane na
kojoj je peat. Veliki karton koristiti za rad, seenje po njemu, kako bi zatitili radnu povrinu stola.
SLOBODNO CRTANJE
Na natron papiru nacrtati crte mekom olovkom B2, preteno linijom. Karakterom linije doarati
prostornost, udaljenost, osenenost, kao i kvalitet materijala metala, stakla, tkanine, kartona. Razliitim
linijama, jaim, slabijim, otrim, mekim, debljim, tanjim, pravim, krivim, predstaviti iluziju
trodimenzionalnosti, dubinu prostora i volumen. Pri tome obratiti panju na kompoziciju, proporcije i
perspektivu.
116
GEOMETRIJA I MATEMATIKOM SA ARHITEKTONSKOM I OPTOM KULTUROM

Jul 2012.
PITANJE 1.
vidljivom delu kocke) iscrtane, a preostale tri strane (na nevidljivom delu
kocke) iste.
brojevima 1-4 zaokruiti brojeve uz one mree od kojih se moe sastaviti
ta kocka.
1
PITANJE 2.

sastavljena iz dva dela. Donji deo
A te kocke je prikazan na slici
desno. Zaokruiti brojeve uz
delove oznaene brojevima 1-4
koji, dovoenjem u odgovarajui
poloaj, sa delom A ine tu kocku.
117
PITANJE 3.
delova jedne pune kocke. Neka je dato telo preseeno
vertikalnom ravni (na slici prikazana linijom crta-taka),
koja sadri temena kocke A, B, C i D. Ponueno je est
ravnih figura oznaenih brojevima 1-4. Zaokruiti
brojeve uz one figure koje predstavljaju presek datog tela
sa tom ravni.
PITANJE 4.
Pet kocaka jednake veliine (kocka je duplo via od oveka) nalaze
se na horizontalnoj ravni. Na istoj ravni stoji posmatra koji gleda
sliku u vertikalnom ravnom ogledalu. Pozicija kocaka, posmatraa i
ogledala je prikazana u pogledu od gore (slika desno). Mesto
posmatraa je u taki A. Ponuene su etiri slike oznaene
brojevima 1-4. Zaokruiti broj uz sliku koja predstavlja odraz u
ogledalu koji vidi posmatra A.
118
PITANJE 5.
Ko je autor znaajne trilogije opera Rigoleto, Trubadur i Travijata?
PITANJE 6.
Koji od navedenih termina ne oznaavaju muzike instrumente: mandolina, manuskript, kreendo, embalo,
klavsen, orgulje?
PITANJE 7.
Stavovi Kyrie eleison, Gloria, Credo, Sanctus i Agnus Dei su pet stalnih delova jednog od vodeih oblika
duhovne muzike. Kako se zove taj oblik?
PITANJE 8.
Ko je autor drame Ujka Vanja?
PITANJE 9.
Navedite naslov uvenog romana u kome je glavni lik bankarski inovnik Jozef K.?
PITANJE 10.
U kom veku je iveo i stvarao knjievnik Samjuel Beket, autor dramskog dela ekajui Godoa?
PITANJE 11.
Da li su navedeni stihovi iz pesme Sumatra Miloa Crnjanskog?
Sad smo bezbrini, laki i neni.
Pomislimo: kako su tihi, sneni
vrhovi Urala.
DA
NE
Zaokruite broj ispred odgovora koji smatrate tanim.
PITANJE 12.
U kojoj poznatoj nemakoj koli je dvadesetih godina XX veka prvi put uveden predmet Teorija forme?
PITANJE 13.
Najstariji oblik umetnosti predstavljaju i statuete enske figure sa uveanim delovima tela koji oznaavaju
plodnost, a prisutne su u umetnosti mnogih naroda. Kako se zove najpoznatija paleolitska statueta boginjemajke koja se uva u Prirodnjakom muzeju u Beu?
PITANJE 14.
Kako se zove najpoznatije arheoloko nalazite iz perioda srednjeg kamenog doba ili mezolita na
prostorima nae zemlje?
PITANJE 15.
U srednjevekovnoj Srbiji, pored srpsko-vizantijskog stila, razvijaju se dve originalne stilske kole koje su
obeleile arhitekturu i umetnosti. Koje su to stilske kole?
PITANJE 16.
Dela dva umetnika koji su tvorci i glavni predstavnici kubizma data su na slikama. Upisati njihova imena
ispod dela iji su autori.
a) Gospoice iz Avinjona, autor:

119
b) Violina i krag, autor:
PITANJE 17.
Ko je autor velianstvene kupole nad crkvom Santa Maria del Fiore u Firenci, a ijim radom zapoinje
italijanska renesansa u arhitekturi?
a. Sinan
b. Bruneleski
c. Mikelanelo
PITANJE 18.
Kako se naziva sistem mera koji je predloio francuski arhitekta Le Korbizije 1951.godine?
PITANJE 19.
Navedite tane godine poetka i kraja jednog od najubedljivijih i najpoetinijih arhitektonskih pokreta XX
veka u arhitekturi RUSKOG KONSTRUKTIVIZMA.
PITANJE 20.
Da li je projekat Lenjingradska pravda autora brae Vesnin iz 1924. godine izvedeno delo? Zaokruite broj
ispred odgovora koji smatrate tnim.
DA
NE
PITANJE 21.
U kom gradu se nalaze Hradani, koje profesor Ranko Radovi opisuje u svojoj knjizi Nova antologija kua?
PITANJE 22.
Kom arhitektonskom pravcu pripada kompleks Versaja u Parizu?
PITANJE 23.
Na primeru objekta na slici predstavljen je problem centralnog plana u oblikovanju prostora u knjizi Oblik i
prostor u arhitekturi. Koji je to objekat i gde se nalazi?
PITANJE 24.
Podiui Novi Rim u starom Bizantu, car Konstantin postavio je temelje vizantijske arhitekture i
umetnosti.Stari Bizant se potom zvao Konstantinopolj, zatim Carigrad. Kako se ovaj grad danas zove?
PITANJE 25.
Ko je Marina Abramovi?
a. vlasnica fudbalskog kluba elzi
b. performans umetnica
c. pevaica grupe Zana
120

PITANJE 26.
U kom gradu su odrane Olimpijske igre 2008. godine?
a. Atini
b. Sarajevu
c. Pekingu
PITANJE 27.
Koje godine je osnovana Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca?
a. 1917. godine
b. 1918. godine
c. 1929. godine
PITANJE 28.

PITANJE 29.
PITANJE 30.
121
REENJA:
1. 4
2. 1
3. 2
4. 3
5. uzepe Verdi
6. Manuskript, Kreendo
7. Misa (pevana misa)
8. Anton Pavlovi ehov
9. Proces
10. U XX veku
11. DA
12. Bauhaus
13. Vilendorfska venera
14. Lepenski vir
15. Raka i Moravska stilska kola
16. a) Pablo Pikaso b) or Brak

17. Bruneleski
18. Modulor
19. 1917. 1933. godine
20. NE
21. U Pragu
22. Baroku
23. Panteon, Rim
24. Istambul
25. performans umetnica
26. Pekingu
27. 1918. godine
28. b
29. c
30. a
Od zadatih povrina (hamer, paus papir i pvc folija) i linija (PVC kanap, ica u pvc omotau i PVC cevice 3
kom.) slobodnim izborom oblikovanja formirati elemente proizvoljog broja, oblika i veliine i zajedno sa
datim, gotovim, elementima (krstoobrazni pvc elementi 13 kom.) formirati sklop u skladu sa linim stavom
o prostornoj kompoziciji. Kompozicija treba da bude potpuno slobodna, ali organizovana, smiljena i
harmonina u kombinaciji svih materijala i elemenata koji su dati. Elemente oblikovati u skladu sa fizikim
svojstvima materijala. Stvaranje ritma, dinamike i proporcionalnih odnosa treba da bude proizvod svesnog,
linog procesa istraivanja koji u konacnoj strukturi objedinjuju elemente u nedeljivu oblikovanu celinu.
Oekuje se da u kompoziciji doe do izraaja smisao za formiranje sklopa, lini senzibilitet i osecaj za
prostor. Svaki zadati materijal mora biti upotrebljen makar u najmanjoj meri ali ne mora biti iskorien u
celini, to znaci da ce koliina upotrebljenog matrijala i broj uporebljenih gotovih elemenata, zavisiti od
koncepta kompozicije. Ne oekuje se da kompozicija bude model ili maketa slicna nekom vienom
objektu/obliku arhitekture.
Na kraju, prostornu kompoziciju dobro privrstiti na mali karton/podlogu, sa one strane na kojoj je
peat. Veliki karton slui za rad, seenje po njemu, kako bi zatitili radnu povrinu stola.
SLOBODNORUNO CRTANJE
Nacrtati zadatu kompoziciju sastavljenu od geometrijskih tela. Linijom doarati prostornost, udaljenost, igru
svetla i senke. Obratiti panju na perspektivu, poloaj i veliinu objekata, otre i umekane detalje i kvalitet
linija.
122

(arhitektura, scenska arhitektura, tehnika i dizajn)
Jul 2013.
PITANJE 1.
polovini kocke) iscrtane, a preostale tri strane (na nevidljivoj polovini
kocke) iste.
brojevima 1-4 zaokruiti jedan ili vie brojeva uz one mree od kojih se
PITANJE 2.

kocke (slika levo) koja je sastavljena iz
dva dela.
Donji deo A te kocke je prikazan na
slici desno.
Zaokruiti jedan ili vie brojeva uz
delove oznaene brojevima 1-4 koji,
123
PITANJE 3.
Dat je prostorni prikaz tela, nastalog odgovarajuim
seenjem jedne pune kocke.
Neka se dato telo presee sa vertikalnom ravni koja je
paralelna sa zadnjom stranom kocke (na slici prikazana
linijom crta-taka). Ponueno je etiri figure oznaene
brojevima 1-4.
Zaokruiti jedan ili vie brojeva uz one figure koje
predstavljaju presek datog tela sa tom ravni.
PITANJE 4.
Tri kocke jednake veliine i posmatra nalaze se na
horizontalnoj ravni. Njihov raspored je prikazan u pogledu
odgore (slika desno).
Mesto posmatraa je u taki A.
Ponuene su etiri slike oznaene brojevima 1-4. Zaokruiti
broj uz sliku koja predstavlja ono to vidi posmatra A.
124
PITANJE 5.
U kom stilu je izgraen hram Partenon na atinskom Akropolju?
a. Dorskom
b. Jonskom
c. Korintskom
PITANJE 6.
Koja graevina je, jedinstvena u savremenoj istoriji, postala simbol grada, drave i kontinenta??
a. Opera Skala u Milanu uzepea Pjermarinija
b. Svetski trgovaki centar u Njujorku Minorua Jamasakija
c. Opera u Sidneju Jorna Utzona
PITANJE 7.
U kom gradu je iveo i radio uveni arhitekta Antoni Gaudi?
a. U Madridu
b. U Barseloni
c. U Rimu
PITANJE 8.
Kako je nazvano ivotno arhitektonsko delo potara Ferdinanda evala?
a. Idealna palata
b. Idealna koliba
c. Idealni grad
PITANJE 9.
Revolucionarni umetniki moderni pokret kome su pripadali braa Vesnini, Meljnikov, Rodenko i drugi
sovjetski umetnici nazvan je:
a. Futurizam
b. Zenitizam
c. Konstruktivizam
PITANJE 10.
Od kog materijala je izgraena carska palata Kacura u Kjotu?
a. Od kamena
b. Od drveta
c. Od opeke
PITANJE 11.
Objekat Ronan arhitekte Le Korbizjea je:
a. Palata
b. Crkva
c. Kulturni centar
PITANJE 12.
Autor galerije u tutgartu je:
a. Dejms Stirling
b. Norman Foster
c. Tim Foster
PITANJE 13.
Ko je autor skulpture Pjeta, koja se nalazi u crkvi Sv. Petra u Rimu?
a. Leonardo da Vini
b. anlorenco Bernini
c. Mikelanelo Buonaroti
125
PITANJE 14.
Koji je naziv monumentalne slike Pabla Pikasa, nastale u vreme panskog graanskog rata, 1937. godine?
a. Gernika
b. Trajnost seanja
c. Krik
PITANJE 15.
Kako se zvao najpoznatiji savremeni vojvoanski skulptor, autor Spomenika tvama racije Porodica,
spomenika Branku Radieviu na Strailovu, kao i spomenika uri Jakiu i Kosti Trifkoviu u Novom
Sadu?
a. Ivan Metrovi
b. Jovan Soldatovi
c. Toma Rosandi
PITANJE 16.
U kom gradu se nalazi zaviajna galerija Sava umanovi, u kojoj je izloen najvei broj dela ovog velikog
slikara:
a. U Somboru
b. U Vrcu
c. U idu
PITANJE 17.
Ko je autor slike Seoba Srba, ulja na platnu, nastalog 1986. godine?
a. Paja Jovanovi
b. Uro Predi
c. ura Jaki
PITANJE 18.
Ko je autor romana Travnika hronika?
a. Mea Selimovi
b. Skender Kulenovi
c. Ivo Andri
PITANJE 19.
Kako se zvao najpoznatiji ruski dramski pisac (Tri sestre, Ujka Vanja, Vinjik...) i pripoveda, lekar po
profesiji, koji je iveo od 1860. do 1904. godine?
a. Lav Nikolajevi Tolstoj
b. Anton Pavlovi ehov
c. Mihail Bulgakov
PITANJE 20.
Koje od navedenih dramskih dela nije napisao Viljem ekspir?
a. San letnje noi
b. Bura
c. Mizantrop
PITANJE 21.
Koji izraz u muzici oznaava spajanje razliitih tonova u skladnu celinu?
a. Harmonija
b. Ritam
c. Sinkopa
PITANJE 22.
Ko je autor muzike za operu Aida?
a. akomo Puini
b. uzepe Verdi
c. or Bize
126
PITANJE 23.
Ko je autor muzike za balet Labudovo jezero?
a. Petar Ilji ajkovski
b. Sergej Prokofjev
c. Dmitrij ostakovi
PITANJE 24.
Ko je od navedenih muziara dirigent?
a. Hoze Kareras
b. Zubin Mehta
c. Ivo Pogoreli
PITANJE 25.
Gost iz Slovenije, koji je reirao predstavu Galeb po delu A. P. ehova u Srpskom narodnom pozoritu u
Novom Sadu, etvorostruko nagraenu na ovogodinjem Sterijinom pozorju, zove se:
a. Toni Cetinski
b. Tomi Janei
c. Toma ika
PITANJE 26.
U kom gradu se odrava meunarodni pozorini festival BITEF?
a. U Bitolju
b. U Beogradu
c. U Budvi
PITANJE 27.
Ovogodinji festival EXIT 2013, odran pod sloganom R:EVOLUTION Exit, bio je posveen:?
a. arlsu Darvinu
b. e Gevari
c. Nikoli Tesli
PITANJE 28.
Reenja x1 i x2 kvadratne jednaine x2 5x + 6 = 0 su brojevi:
PITANJE 29.
Osnova jednakokrakog trougla je a=6cm, a krak je b=5cm. Visina trougla h je:
PITANJE 30.
Ako je sin
127
1

, 0, . , tada je.
2
2
REENJA:
1. 3
2. 2
3. 2
4. 1
5. Dorskom
6. Opera u Sidneju Jorna Utzona
7. U Barseloni
8. Idealna palata
9. Konstruktivizam
10. Od drveta
11. Crkva
12. Dejms Stirling
13. Mikelanelo Buonaroti
14. Gernika
15. Jovan Soldatovi
16. U idu
17. Paja Jovanovi
18. Ivo Andri
19. Anton Pavlovi ehov
20. Mizantrop
21. Harmonija
22. uzepe Verdi
23. Petar Ilji ajkovski
24. Zubin Mehta
25. Tomi Janei
26. U Beogradu
27. Nikoli Tesli
28. x1= 2 i x2= 3
29. h=4cm
30.
6
Pribor za rad: Skalpel, makaze, lenjiri, olovka, gumica, estar, OHO lepak
Materijal: beli - hamer papir, bela - pvc mrea, pvc sajle uta, plava, zelena, pvc kanap narandast, pvc
cev bela, crna, paljena ica
Zadatak:
Vodei rauna o svojstvima materijala oblikovati skladnu, smislenu i proporcionalnu prostornu kompoziciju.
Elemente, veze i sklop oblikovati u skladu sa mogunostima zadatih materijala i linim oseajem za prostor.
Od poetka misliti o svim materijalima i imati u vidu relacije izmeu elemenata i praznog prostora, celine i
detalja, a iznad svega odnos proporcija samih elemenata i konane forme sklopa. Kompozicija treba da je
otvorena, skladna i dinamina. Sagledavanjem kompozicije iz razliitih uglova neophodno je da svi elementi
stvaraju jedinstvenu i nedeljivu prostornu celinu.
Sve materijale i boje je neophodno zastupiti makar u najmanjoj koliini, ali nije obavezno iskoristiti ih u
celosti. Nikako se ne oekuje pravljenje modela ili makete bilo kog poznatog oblika ili sklopa
Napomena:
Prostornu kompoziciju dobro privrstiti za datu podlogu (mali karton), sa strane na kojoj je peat. Veliki
karton koristiti za rad, seenje po njemu, kako bi zatitili radnu povrinu stola.
Napred je dat tekst zadatka, jedinstveno reenje ne postoji, a ocenjivanju podleu individualni radovi
kandidata.
Postavljenu mrtvu prirodu predstaviti tako da se pokae oseaj za prostor i kompoziciju. Nacrtati tane
oblike predmeta i njihove proporcionalne odnose. Predstaviti ih u perspektivi tako da imaju dubinu i
zapreminu. Da bi se jo vie naglasila iluzija dubine prostora i trodimenzionalnosti oblika, koristiti razliite
kvalitete linija, razliite tonske vrednosti povrina i svetlo-tamne odnose. Potrebno je ostvariti jedinstvo
celine.
Napred je dat tekst zadatka, jedinstveno reenje ne postoji, a ocenjivanju podleu individualni radovi
studenata
128

(arhitektura)
Jul 2014.
PITANJE 1.
kocke) iste.
PITANJE 2.

dva dela.Donji deo A te kocke je
129
PITANJE 3.
Dat je prostorni prikaz tela koje je nastalo isecanjem delova
jedne pune kocke. Neka se dato telo presee sa vertikalnom
ravni (na slici prikazana linijom crta-taka), koja je
paralelna sa zadnjom stranom kocke.
Ponueno je etiri ravne figure oznaene brojevima 1-4.
Zaokruiti jedan ili vie brojeva uz one figure koje
predstavljaju presek datog tela sa tom ravni.
PITANJE 4.
Posmatra i devet kocaka iste veliine oznaenih brojevima 1-9 nalaze se na horizontalnoj ravni. Na slici ispod
prikazan je poloaj kocaka onako kako ih vidi posmatra. Neke kocke u prostoru stoje u takvom meusobnom
odnosu da su im sve odgovarajue ivice paralelne. Sve kocke se mogu razvrstati u tri skupa kocaka koje imaju
paralelne ivice. U predvienim poljima navesti brojeve koji su napisani iznad kocaka koje pripadaju istom
skupu.
PITANJE 5. Koje boje su paviljoni u Parku La Vilet u Parizu?

PITANJE 6. U kojoj dravi se nalazi Vila Mairea arhitekte Alvara Alta?
PITANJE 7. U kom veku je izgraen trg Kampidoljo u Rimu po projektu Mikelanela?
PITANJE 8. Od kojih grkih rei je nastala re arhitektura?
PITANJE 9. Kako se naziva srednjevekovna arhitektura koja se razvila na tlu zapadne Evrope u X i XI veku?
PITANJE 10. U istoriji arhitekture stalno je prisutno nastojanje da se uspostave tane relacije izmeu
graenih struktura i zdravog ljudskog tela. Ove studije proporcija otkrivaju odreena pravila i mere koje se
koriste u projektovanju. Kako se to naziva?
130
PITANJE 11. Na slici je prikazana vila koju je projektovao Andrea Paladio. Koja je to vila?
1.
Barbaro
2.
Badoer
3.
Rotonda
Zaokruite broj ispred odgovora koji smatrate

tanim
PITANJE 12. Osnova kog helenistikog pozorita, iz IV veka p.n.e., je prikazana na slici?
PITANJE 13. U knjizi Oblik i prostor u arhitekturi analizirana je crkva Ivo alla Sapienza. U kom gradu se
nalazi ta crkva?
PITANJE 14. Ko je autor prikazane slike sa kraja XVI veka, pod naslovom Pozivanje sv. Matije?
131
PITANJE 15. U kom veku je stvarao Dekson Polok?

PITANJE 16. Kako se zove slika Pabla Pikasa iz 1937. godine, koja je nastala nakon nemakog
bombardovanja grada u paniji, u vreme graanskog rata?
PITANJE 17. Koja je re preuzeta iz grkog jezika, a znai ravnomerno,skladno, tanije ravnomerni odnos
delova neke celine?
PITANJE 18. Da li je tana sledea tvrdnja: Operu Toska je napisao uzepe Verdi.
1. DA
2. NE
PITANJE 19. U kom veku je stvarao Volfgang Amadeus Mocart?
1. U 17. veku
2. U 18. veku
3. U 19. veku
PITANJE 20. Koji od navedenih termina oznaavaju muzike instrumente: koral, madrigal, klavsen,
saksofon, oratorijum, pasija, embalo, forte?
PITANJE 21. Navedite ime i prezime autora poznatog romana iji je naslovni iskaz:
Beskrajan, plavi krug.
U njemu, zvezda.
PITANJE 22. Ko je autor drame Gospoda Glembajevi?
PITANJE 23. Da li je knjievna dela Prokleta avlija i Ex Ponto napisao isti autor?
1. DA
2. NE
PITANJE 24. Navedite ime i prezime autora drame Balkanski pijun.
PITANJE 25. Kako se zove ovogodinji pobednik teniskog turnira u Vimbldonu u mukoj kategoriji?
PITANJE 26. Kako se zove ameriki pisac koji je autor romana Zbogom oruje?
PITANJE 27. Koji ovogodinji dobitnik Oskara istovremeno nastupa i kao peva u rok bendu 30 seconds
from Mars?
PITANJE 28. Na slubenom putu duine 540km potroeno je goriva za 5832 dinara. Cena 1l goriva je 150
dinara. Kolika je potronja slubenog automobila na 100km?
PITANJE 29. Izraunati povrinu trapeza ije su osnovice
= 60i = 45.
PITANJE 30. Reiti jednainu 1 + log2(x + 1) = log2 3 x + 8 .
132
= 8
= 4
, a uglovi na osnovici

REENJA:
1. 1, 2
14. Karavao
2. 2
15. U 20. veku
3. 2
16. Gernika
4. Skup 1: 1, 2, 6, 9
17. Simetrija
Skup 2: 4, 5
18. NE
Skup 3: 3, 7, 8
19. U 18. veku
5. Crvene
20. Klavsen, saksofon, embalo
6. U Finskoj
21. Milo Crnjanski
7. U XVI veku
22. Miroslav Krlea
8. Arhi i tektonikos
23. DA
9. Romanika
24. Duan Kovaevi
10. Antropometrija
25. Novak okovi
11. Rotonda
26. Ernest Hemingvej
12. Epidaurus
27. Dered Leto (Jared Leto)
13. U Rimu
28. Za 5832 dinara kupljeno je 5832 : 150 = 38,88 litara.

Na 100
29.
30.
133
je potronja 38,88 : 5,4 = 7,2 /100
7,2 /100
Napraviti PROSTORNU KOMPOZICIJU od datih materijala, povrina (papira i kartona), linija (ice i
cevica, crna i providna) i gotovih elemenata (obostrano zailjeni drveni elementi).
Oekuje se da kompozicija bude otvorena, vesela, iva, igra elemenata u prostoru, a ni u kom sluaju
model ili maketa nekog poznatog oblika ili sklopa. Svi materijali moraju biti upotrebljeni makar u
najmanjoj koliini, a nije obavezno iskoristiti sav raspoloivi materijal.
Od samog poetka misliti o svim materijalima i oblikovanje uskladiti sa kvalitetom zadatih materijala.
Izbor elemenata kompozicije, njihov oblik, broj i veliinu izabrati slobodno, po linom oseaju za prostor
i mogunosti kombinovanja. Elemente povezati u proporcionalnu, ritminu, dinaminu, svesno
orijentisanu i jasno struktuiranu celinu.
Na kraju PROSTORNU KOMPOZICIJU dobro privrstiti za datu podlogu (mali karton), sa one
strane na kojoj je peat.
Veliki karton koristiti za rad, seenje po njemu, kako bi zatitili radnu povrinu stola.
Nacrtati prostornu kompoziciju,sastavljenu od geometrijskih i drugih simetrinih predmeta od razliitih
materijala. Trodimenzionalne oblike i prostor predstaviti u dvodimenzionalnoj ravni papira za crtanje.
Obratiti panju na kompoziciju, proporcije, perspektivu i kvalitet linija. Podnu draperiju ne treba crtati celu.
134
PRIJEMNI ISPIT SCENSKA ARHITEKTURA, TEHNIKA I DIZAJN
Jul 2013.
GEOMETRIJA I MATEMATIKON SA ARHITEKTONSKOM I OPTOM KULTUROM

Prijemni ispit iz Geometrije sa matematikom, arhitektonskom i optom kulturom je isti kao i za kandidate
koji polau prijemni ispit za upis Arhitekture.
PROSTORNI PRIKAZ (MAKETA)

Na osnovu tekstualnog predloka, (odlomka iz dela Tonio Kreger Tomasa Mana), uspostaviti prostor koji
odgovara prii, korienjem materijala koji se nalazi pred vama (iana mrea, crni hamer papir, beli tripleks
papir, folija). Cilj ovog zadatka je da prostorom bude izgraeno dejstvo koje pojaava i naglaava dejstvo
tekstualnog predloka, ili, dejstvo koje ulazi u dijalog sa predlokom, ili,ak, dejstvo koje zamenjuje dati
predloak. Drugim reima, prostor treba da postane sredstvo kojim se na zamiljenog posmatraa deluje u
skladu sa idejom tekstualnog predloka, onako kako tu ideju ita sam autor prostornog reenja.
Koncept prostornog prikaza/makete obrazloiti jednom reenicom, koju je potrebno napisati na beli papir
koji se nalazi pred vama. Ovaj papir je sastavni deo rada i predaete ga zajedno sa maketom, na kraju ispita.
Pored navedenog materijala, pred vama se nalaze dva kartona/lepenke sive boje. Veliki karton/lepenka slui
kao podloga za rad. Tu podlogu koristite namenski, secite na njoj a nikako neposredno na stolu. Drugi
karton, manji, na kome se nalazi peat nae kole, koristite kao prostor i mesto gde ete organizovati,
oblikovati i vrsto zalepiti va prostorni prikaz, i to sa strane na kojoj je peat. Ovaj karton nije dozvoljeno
transformisati na bilo koji nain (seenjem, savijanjem, zasecanjem itd.).
Materijal (iana mrea, crni hamer papir, beli tripleks papir, folija) moe i ne mora u potpunosti da bude
iskorien, ali svaka vrsta materijala mora da se pojavi u prostornom prikazu, tako da ini njegov integralni
deo.
Podseamo vas da obratite panju na urednost, da vodite rauna o razmeri makete (maketa ne sme da izlazi
van podloge na koju je zalepljena), kao i da predvidite dovoljno vremena za lepljenje prostornog prikaza za
podlogu. Na kraju ispita maketa mora da bude vrsto zalepljena, a lepak osuen.
Tekstualni predloak:
Bijae to u Minhenu, u dvorinoj zgradi u elingovoj ulici, prilino visoko. Napolju, iza irokog sjevernog
prozora vladae nebesko plavetnilo, cvrkut ptica i sunani sjaj i slatki i mladi dah proljea koji je strujao kroz
otvoreni kapak, mijeao se sa mirisom fiksativa i uljane boje, koji je ispunjavao prostrani atelje. Zlatno
svjetlo svijetlog popodneva neometano je plavilo oskudno namjeteni atelje, veselo je obasjavalo pomalo
oteeni pod, grubi stol pod prozorom na kojem su stajale boice, tube i kistovi i neuokvirene studije na
zidovima bez tapeta, obasjavalo je paravan od dotrajale svile koji je, u blizini vrata, odvajao mali kuti za
stanovanje i dokolicu, koji je bio namjeten stilskim namjetajem, obasjavalo sliku koja nastaje na tafelaju i
pred njim slikarku i pjesnika.
135
ESEJ
Zadatak za pisanje eseja:
1. Odaberite jednu od tri ponuene teme.
a) Kritika analiza scenskog dogaaja
Odaberite jedan scenski dogaaj (pozorina predstava, performans, koncert, priredba, proslava ili slino),
predstavite ga prema eljenim kriterijumima i analizirajte elemente scenskog dizajna.
b) Scenska priroda savremene arhitekture
Odaberite jedan prostor ili objekat savremene arhitekture, predstavite ga prema eljenim kriterijumima i
objasnite elemente scenskog dizajna koje ga odlikuju.
c) Spektakl u javnom gradskom prostoru
Odaberite jedan spektakl odran u javnom gradskom prostoru, predstavite ga prema eljenim kriterijumima i
objasnite elemente scenskog dizajna koji ga odlukuju.
2. Napiite esej na odabranu temu.
Prostor predvien za radni koncept (teze, beleke i slino) ogranien je na 1 stranicu formata A4.
Prostor predvien za pisanje eseja ogranien je na 4 stranice A4 formata.
136

(scenska arhitektura, tehnika i dizajn)
Jul 2014.
PITANJE 1.
kocke) iste.
PITANJE 2.

dva dela.Donji deo A te kocke je
137
PITANJE 3.
Posmatra i devet kocaka iste veliine oznaenih brojevima 1-9 nalaze se na horizontalnoj ravni. Na slici ispod
prikazan je poloaj kocaka onako kako ih vidi posmatra. Neke kocke u prostoru stoje u takvom meusobnom
odnosu da su im sve odgovarajue ivice paralelne. Sve kocke se mogu razvrstati u tri skupa kocaka koje imaju
paralelne ivice. U predvienim poljima navesti brojeve koji su napisani iznad kocaka koje pripadaju istom
skupu.
PITANJE 4. uveni savremeni nordijski arhitekta Alvar Alto bio je:

1. veanin
2. Norveanin
3. Finac
PITANJE 5. Knjigu Ka pravoj arhitekturi, svoje programsko delo, Le Korbizije, najpoznatiji arhitekta XX
veka, napisao je:
1. 1923. godine
2. 1933. godine
3. 1943. godine
PITANJE 6. Ranko Radovi, osniva studija arhitekture u Novom Sadu, izveo je delo koje je arls Denks
svrstao meu najznaajnija ostvarenja savremene svetske arhitekture. To je:
1. Muzej savremene umetnosti u Beogradu

2. Spomen kua Bitke na Sutjesci na Tjentitu
3. Galerija Matice srpske u Novom Sadu
PITANJE 7. Umetniki rad Marine Abramovi izveden u Muzeju moderne umetnosti (MoMA) u Njujorku i
prikazan u istoimenom dugometranom dokumentarnom filmu nosi naziv:
1. Umetnik je prisutan
2. Portret umetnika u mladosti
3. Umetnost i iluzija
PITANJE 8. U kom gradu, inae, rodnom mestu slikara, se nalazi galerija Sava umanovi?
1. U Sremskoj Mitrovici
2. U idu
3. U Vladiinom Ha
PITANJE 9. Skulptura Mojsije Mikelanela Buonarotija nastala je u:
1. XV veku
2. XVI veku
3. XVII veku
138

PITANJE 10. Roman Majstor i Margarita napisao je ruski (sovjetski) knjievnik:
1. Mihail olohov
2. Mihail Bulgakov
3. Mihail ehov
PITANJE 11. Koji je naziv veoma esto koriene stilske figure koju nazivaju i skraeno poreenje?
1. Metafora
2. Sintagma
3. Paradigma
PITANJE 12. Pesmu Sumatra napisao je uveni srpski knievnik XX veka:
1. Milo Crnjanski
2. Ivo Andri
3. Miroslav Anti
PITANJE 13. Festival jugoslovenskog pozorita Bez prevoda odrava se svake godine:
1. U Sarajevu
2. U Uicu
3. U Budvi
PITANJE 14. Slovenaki reditelj Tomi Janei reirao je u Srpskom narodnom pozoritu u Novom Sadu
viestruko nagraivanu predstavu po ehovljevoj drami:
1. Vinjik
2. Tri sestre
3. Galeb
PITANJE 15. Koju od navedenih drama nije napisao Viljem ekspir:
1. Mletaki trgovac
2. Bogojavljanska no
3. Jevrejin s Malte
REENJA:
1. 1, 2
11. Metafora
2. 2
12. Milo Crnjanski
3. Skup 1: 1, 2, 6, 9
13. U Uicu
Skup 2: 4, 5
14. Galeb
Skup 3: 3, 7, 8
15. Jevrejin s Malte
4. Finac
5. 1923. godine
6. Spomen kua Bitke na Sutjesci na Tjentitu
7. Umetnik je prisutan
8. U idu
9. XVI veku
10. Mihail Bulgakov
139
PROVERA POSEBNIH SKLONOSTI I SPOSOBNOSTI

IZRADA PROSTORNOG PRIKAZA /MAKETE
Zadatak:
Na osnovu tekstualnog predloka, (odlomka iz dela Sedam spratova Dina Bucatija), uspostaviti prostor
koji odgovara prii, korienjem materijala koji se nalazi pred vama (providna bezbojna folija, crni hamer
papir, aluminijumska folija i ica). Cilj ovog zadatka je da prostorom bude izgraeno dejstvo koje pojaava i
naglaava dejstvo tekstualnog predloka, ili, dejstvo koje ulazi u dijalog sa predlokom, ili, ak, dejstvo koje
zamenjuje dati predloak. Drugim reima, prostor treba da postane sredstvo kojim se na zamiljenog
posmatraa deluje u skladu sa idejom tekstualnog predloka, onako kako tu ideju ita sam autor prostornog
reenja.
Koncept prostornog prikaza/makete obrazloiti jednom reenicom, koju je potrebno napisati na beli papir
koji se nalazi pred vama. Ovaj papir je sastavni deo rada i predaete ga zajedno sa maketom, na kraju ispita.
Pored navedenog materijala, pred vama se nalaze dva kartona/lepenke sive boje. Veliki karton/lepenka slui
kao podloga za rad. Tu podlogu koristite namenski, secite na njoj a nikako neposredno na stolu. Drugi
karton, manji, na kome se nalazi peat nae kole, koristite kao prostor i mesto gde ete organizovati,
oblikovati i vrsto zalepiti va prostorni prikaz, i to sa strane na kojoj je peat. Ovaj karton nije dozvoljeno
transformisati na bilo koji nain (seenjem, savijanjem, zasecanjem itd.).
Materijal (providna bezbojna folija, crni hamer papir, aluminijumska folija i ica) moe i ne mora u
potpunosti da bude iskorien, ali svaka vrsta materijala mora da se pojavi u prostornom prikazu, tako da ini
njegov integralni deo.
Podseamo vas da obratite panju na urednost, da vodite rauna o razmeri makete (maketa ne sme da izlazi
van podloge na koju je zalepljena), kao i da predvidite dovoljno vremena za lepljenje prostornog prikaza za
podlogu. Na kraju ispita maketa mora da bude vrsto zalepljena, a lepak osuen.
Srean rad!
Tekstualni predloak:
Posle kratkog lekarskog pregleda, u oekivanju briljivijeg ispitivanja, uzepe Korte smeten je u
jednu veselu sobu na sedmom i poslednjem spratu. Nametaj je bio svetao i ist, kao i tapete, fotelje
su bile od drveta, jastuci presvueni arenim tkaninama. Prozor je gledao na jednu od najlepih etvrti
grada. Sve je bilo mirno, gostoljubivo i umirujue. uzepe Korte je odmah legao i, poto je upalio
lampu iznad uzglavlja, poeo je da ita knjigu koju je poneo sa sobom. Posle kratkog vremena ula je
bolniarka i upitala da li neto eli.
uzepe Korte nije eleo nita, ali mu je bilo drago da pone da aska sa mladom devojkom, traei
informacije o leilitu. Tako je saznao za udnu karakteristiku te bolnice. Bolesnici su bili podeljeni po
spratovima, zavisno od teine bolesti. Sedmi, to jest poslednji sprat, bio je za najlake oblike. esti je
bio namenjen bolesnicima ija bolest nije teka, ali se ipak nije smela zanemariti. Na petom spratu
leili su se ve ozbiljni sluajevi i tako dalje, od sprata do sprata. Na drugom spratu bili su veoma teki
bolesnici. Na prvom oni za koje vie nije bilo nade.
Sedam spratova, Dino Bucati
SLOBODNO CRTANJ
Crte na pak - papiru uraditi u mekoj olovci. Kvalitetom linije doarati prostornost, udaljenost,
osenenost, kvalitet materijala, metala, stakla, tkanine. Intezitetom (jaa ili slabija), oblikom (prava ili
kriva), karakterom linija, predstaviti iluziju trodimenzionalnosti prostora i oblika. Obratiti panju na
kompoziciju, proporcije i perspektivu.
140
PISANI ESEJ
1. Odaberite jednu od tri ponuene teme.
a) Scenski dizajn u pozoritu
Odaberite jednu dramsku pozorinu predstavu, prikaite je prema eljenim kriterijumima i objasnite
elemente scenskog dizajna.
b) Spektakularnost savremene arhitekture
Odaberite jedan objekat savremene arhitekture, prikaite ga prema eljenim kriterijumima i objasnite njegov
scenski karakter.
c) Javni gradski prostor kao pozornica
Odaberite jedan scenski dogaaj odran u javnom gradskom prostoru, prikaite ga prema eljenim
kriterijumima i objasnite scenske elemente koji ga odlukuju.
2. Napiite esej na odabranu temu.
Duina eseja ograniena je na 4 (etiri) stranice formata A4 (list broj 2 i list broj 3, odnosno stranice od 3 do 6).
Prostor predvien za radni koncept (teze, beleke i slino) ogranien je na 1 (jednu) stranicu formata A4 (list
broj 1, odnosno stranica borj 2). Molimo vas da piete itko.
3. Vreme za pisanje eseja je 120.
RAZGOVOR SA KOMISIJOM
Kndidti imju rzgovor s trolnom komisijom, u trjnju od 15 minut, gde kndidti treb d
prezentuju sopstvene ideje i motivisnost z bvljenje Scenskom rhitekturom, tehnikom i dizjnom.
141
PRIJEMNI ISPIT SCENSKA ARHITEKTURA, TEHNIKA I DIZAJN

(uzorni primer)
1. TEST OPTE KULTURE I INFORMISANOSTI
Deo prijemnog ispita Test opte kulture i informisanosti obuhvata pitnj iz oblsti geometrije, rhitekture,
likovne i drmske umetnosti, knjievnosti, ko i iz opte kulture i informisnosti. Pitnj e po oblstim biti
zastupljena u sledeem odnosu: ncrtn geometrij 3 pitnj, rhitektur 3 pitnj, likovn umetnost 3
pitnj, knjievnost 3 pitnj, drmsk umetnost 3 pitnj. Ovaj deo prijemnog ispita trje dv st.
Kandidati, kojima Arhitektura bude 2. elja, odmah nakon Testa opte kulture i informisanosti, polagae i
test za Arhitekturu (Geometrija i matematikon sa arhitektonskom i optom kulturom).
2. SLOBODORUNO CRTANJE
Ovaj deo prijemnog ispita traje 2 sata i podrazumeva izradu perspektivnog prikaza zadate kompozicije,
raenog u olovci, slobodnom rukom. Kandidati, kojima Arhitektura bude 2. elja, istog dana polagae i
Slobodoruno crtanje, koje je deo prijemnog ispita za Arhitekturu.
3. PROSTORNI PRIKAZ (MAKETA)
ZADATAK: Prostorni prikaz (maketa)/prostor prie
Kroz ovaj zadatak kandidati se bave kreativnim istraivanjem imaginarnog (dramskog) i stvarnog
(arhitektonskog) prostora i njihovim meusobnim odnosima, sa ciljem uspostavljanja scenskog prostora.
Pred kandidatima se nalaze odlomci iz 10 razliitih romana/pria/tekstova koji se direktno ili posredno
odnose na opise prostora. Ovi odlomci predstavljaju tekstualne predloke za zadatak. Potrebno je odabrati
jedan tekst koji e biti polazite za dalju razradu zadatka.
Na osnovu odabranog tekstualnog predloka, uspostaviti prostor koji odgovara toj prii. Cilj ovog zadatka je
da prostorom bude izgraeno dejstvo koje pojaava i naglaava dejstvo literarnog predloka, ili, dejstvo koje
ulazi u dijalog sa predlokom, ili, ak, dejstvo koje zamenjuje dati predloak. Drugim reima, prostor treba
da postane sredstvo kojim se na zamiljenog posmatraa deluje u skladu sa idejom tekstualnog predloka,
onako kako tu ideju ita sam autor.
Prostor koji ima traeno dejstvo treba da bude uspostavljen korienjem zadatog materijala, izradom
prostornog prikaza (makete). Sav materijal koji se nalazi pred kandidatima moe a ne mora u potpunosti da
bude iskorien.
Uz maketu potrebno je priloiti i kratko tekstualno obrazloenje koncepta (do dve reenice), koje objanjava
osnovnu ideju interpretacije i prevoenja teksta u prostorne okvire.
Napomena: Prostor treba predstaviti korienjem svih materijala izuzev teksta (inkorporiranog u prostorni
prikaz (maketu), budui da je tekst predloak od koga u ovom zadatku polazimo.
TEKSTUALNI PREDLOCI ZA IZRADU MAKETE:

Veim delom svog toka reka Drina protie kroz tesne gudure izmeu strmih planina ili kroz duboke kanjone
okomito odseenih obala. Samo na nekoliko mesta renog toka njene se obale proiruju u otvorene doline i
stvaraju, bilo na jednoj bilo na obe strane reke upne, delimino ravne, delimino talasaste predele, podesne
za obraivanje i naselja. Takvo jedno proirenje nastaje i ovde, kod Viegrada, na mestu gde Drina izbija u
naglom zavoju iz dubokog i uskog tesnaca koji stvaraju Butkove Stijene i Uzavnike planine. Zaokret koji tu
pravi Drina neobino je otar a planine sa obe stranetako su strme i toliko ublizu da izgledaju kao zatvoren
142
masiv iz koga reka izvire pravo, kao iz mrkog zida. Ali tu se planine odjednom razmiu u nepravilan
amfiteatar iji promer na najirem mestu nije vei od petnaestak kilometara vazdune linije.
Na Drini uprija
Ivo Andri
I sada, itavih osamnaest godina kasnije, jo uvek se jasno seam prizora te livade. Oboda ispranih tihom
kiom koja je padala danima, planina je blistala od tamnog, sveeg zelenila. Oktobarski vetar njihao je
dugake vlati kineskog aa tamo-amo, a duguljasti oblaci bili su kao privreni za ledenoplavi nebeski
svod, toliko visok da je bolelo gledati u njega. Vetar je leteo nad poljanom, zatim neno kroz njenu kosu, ka
umarku od meovitog drvea. Lie u kronjama je utalo, a u daljini se uo psei lave, toliko priguen i
tih da se inilo da dopire sa ulaza u neki sasvim drugi svet. Sem toga, sve je bilo tiho. Nikakv zvuk nije
dopirao do naih uiju. Nikog nismo videli. Samo dve jarkocrvene ptice, koje su odnekud sa livade
preplaeno prhnule i odletele put umarka. Dok smo etali, Naoko je priala o bunaru.
Norveka uma
Haruki Murakami
Probudilo me je sunce. Sijalo je jako, ulazilo je u belu sobu kroz veliki prozor i tuklo me pravo u lice. Ustao
sam i irom otvorio prozor, mislim da se nikad nisam probusio sa lepim pogledom kroz prozor sobe, od tog
pogleda, tada, tog jutra, predivnog. Ne, nikada, sigurno. Bilo je toplo, vezduh je bio ist, sve, ali bilo je
toplo. Na nebu nije bilo ni jednog oblaka. Video sam plavo jezero, i tamne vrhove okolnih planina. Sneg se
beleo na tim vrhovima. Bili su to Alpi. Boje su bile prave, jake, oi su uivale, tako mnogo zelene, oko
modroplavog jezera. I pourio sam napolje.
Komo
Sran Valjarevi
PRVI IN
Jedan deo parka na Sorinovom imanju. iroka aleja koja vodi pravo od gledalita u dubinu parka prema
jezeru; ona je pregraena pozornicom napravljenom na brzinu za amatersku predstavu, tako da se jezero
uopte ne vidi. Levo i desno od pozornice bunje. Nekoliko stolica, stoi.
Galeb
Anton Pavlovi ehov
Nema odgovora, kanda nema ni izlaza, a onda se, uz opreznu kripu, ipak otvaraju neka vrata. To se u
sobiak uvlaim ja, bosonog, zapraen i mrcav, pentram se preko djeda, preko nevidljiva iva brda, i
gnijezdim se iza njegovih ledja, kraj zida.
Starac u trenu zaboravlja sve svoje brige i mrtvouzlice, pipka jesam li dobro pokriven i gundja
udobrovoljeno, sa zluradim prkosom:
- Ba je nas briga i za Jovom i za Gnjatijem, neka melju kako im drago. Glavno je da ti svom djedu grije
ledja.
Mlin potoar
Branko opi
I drugi su pjevali o gradu

I drugi su pjevali o gradu: prolaznici
U udu zastali, pred mnotvom oblika protivrjenih,
A tako u skladu meusobnom, i tako u skladu
Sa okom to zbraja. - Al niko nije
Patio pritom, i plako.
I drugi su pjevali o gradu: gosti ueni
Iz svijeta, u ijem je uhu odjekivao jo
Pucanj: Oh mein liebe Gott, taj Bosna,
Taj barbari, taj mete i smrad. Taj zacijelo
143
Patio pritom nije i plako.

ega smo zbir 2
Abdulah Sidran
Luda ajanka
Pod jednim drvetom ispod kue bio je postavjen sto. Martovski kuni i eirdija sedeli su i pili aj. Jedan
puh je sedeo izmeu njih i vrsto spavao, a oni su se bili oslonili laktovima na njega i razgovarali preko
njegove glave. Jako neudobno za Puha pomisli Alisa, - ali poto vrsto spava. To mu verovatno ne
smeta.
Sto je bio velik, ali sva trojica se behu zbili oko jedog ugla. Nema mesta Nema mesta viknue kad su
ugledali Alisu kako im prilazi.
Ima tu jo koliko mesta! ree Alisa uvreeno i sede u veliku naslonjau na jednom kraju stola.
Alisa u zemlji uda
Luis Kerol
Uzimam praznu kutiju one velike okolade. Znam da u njoj vie nema nieg, ali ipak je paljivo, srena i
zadovoljna, otvaram i jedem mrak.
Ukus mraka
Tatjana Peri
U ovim su tamnim kvartovima izumrli itavi narodi. Ovom su stopom zemljita prole i vojske osvajaa, i
sjajne procesije, i patrole inkvizicije, i muenici i sveci, i najbuniji karnevali, i najlepe ene, i najvei ljudi.
A sve stoji jop i danas na svom starom mestu. Pa ipak na svakom raskru, kakav strah od smrti. Rim je
vean, a smrt ipak na svakom koraku.
Gradovi i himera
Jovan Dui
Da trajemo beskrajno
Sve bi se menjalo
Ali kako smo konani
Mnogo ta ostaje po starom.
B. Brecht
Hotel Moskva se izdie sa suprotne strane ulice. Natkriveni kronjama, za stolovima razgolieni, sede
ljudi. Posluitelji u crvenocrnim kostimima, odudarajui od ostalih, figuriraju na trotoaru, naruavajui mir
ponaosob. Ljudi koji prou pored stolova ostaju nezapaeni, nezapameni i nestvari,.. krnje simetriju.
Podne na Terazijama
Miroslav Duani
144
145
4. ESEJ
Pisanje eseja traje 2 sata. Tema za pisanje eseja se dobija neposredno pre poetka ovog dela prijemnog ispita.
Kandidat bira jednu od 3 ponuene teme. Oblasti koje teme pokrivaju su: arhitektura, scenske i vizuelne
umetnosti, opta informisanost. Ponuena literatura predstavlja samo smernice u pripremi za ovaj deo
prijemnog ispita.
MOGUE TEME:
1.
2.
3.
4.
6.
7.
6.
7.
8.
9.
146
Elementi scenografije u predstavi Galeb Tomija Janeia

Shvatanje pojma scenografija Pamele Hauard (Pamela Howard)
Dramaturka vorita prostora na primeru pozorine predstave po izboru
Metodologija inscenacije pozorinog prostora kod Mete Hoevar
Scenska funkcija jednog arhitektonskog objekta po izboru
Scenska funkcija javnog gradskog prostora po izboru
Analiza teme mrtvakog teatra Pitera Bruka (Peter Brook) na primerima pozorinih predstava u
Srbiji
Analiza vanpozorinog scenskog dogaaja po izboru
Uloga scenografa u kreiranju pozorine predstave
Imajui u vidu shvatanje Rolana Barta (Roland Barthes) da fotografija ne dodiruje umetnost kroz
dizajn ve kroz pozorite, analizirati zadatu fotografiju.
UNIVERZITET U NIU
ELEKTRONSKI FAKULTET
Marjan M. Mateji
Lidija V. Stefanovi
Branislav M. Ranelovi
Igor . Milovanovi
MATEMATIKA
KOMPLETI ZADATAKA ZA PRIJEMNI ISPIT
2011.
Edicija: Pomoni udbenici
Marjan Mateji
c, Lidija Stefanovi
c,
Branislav Randelovi
c, Igor Milovanovi
c
MATEMATIKA
KOMPLETI ZADATAKA ZA PRIJEMNI ISPIT
II izdanje, 2011.
Recenzenti: Prof. dr Milan Kovacevic, Doc. dr Sladana Marinkovic
Izdava
c: Elektronski fakultet u Nisu, P. fah 73, 18 000 Nis, Srbija,
http://www.elfak.ni.ac.rs
Glavni i odgovorni urednik: Prof. dr Zoran H. Peric
Tehni
cka obrada: mr Marjan Matejic, dr Lidija Stefanovic,
mr Branislav Randelovic
Odlukom Nastavnonaucnog veca Elektronskog fakulteta u Nisu,
br. 07/05008/10003 od 6.5.2010. god.,
rukopis je odobren za stampu kao pomocni udzbenik.
ISBN 9788661250279
CIP Katalogizacija u publikaciji
Narodna biblioteka Srbije, Beograd
51(079.1)
MATEMATIKA: kompleti zadataka za prijemni ispit/
Marjan M. Matejic ... [et al.].
2. izd. Nis: Elektronski fakultet, 2011 (Nis: Unigraf).
V, 150 str.: graf. prikazi; 24 cm.
(Edicija Pomocni udzbenici/ [Elektronski fakultet, Nis])
Na vrhu nasl. str.: Univerzitet u Nisu.
Tiraz 300. Bibliografija: str. 149150.
ISBN 9788661250279
1. Mateji, Marjan M., 1977 [autor]
a) Matematika Zadaci
COBISS.SRID 183010060
Stampa:
Unigraf Nis
Tira
z: 300 primeraka
Bilo kakvo umnozavanje ove knjige ili njenih delova nije dozvoljeno bez
pisanog odobrenja izdavaca.
PREDGOVOR PRVOG IZDANJA
Ova zbirka sadrzi zadatke iz onih oblasti elementarne matematike koje su

obuhvacene programom prijemnog ispita na tehnickim i prirodnomatematickim fakultetima. Cilj zbirke je da citalac, resavajuci testove, obnovi gradivo
iz ovih oblasti i da se na taj nacin pripremi za uspesno polaganje prijemnog
ispita iz matematike.
U prvom delu zbirke je dat kratak pregled teorije, neposredno vezane za
zadatke. Teorijske cinjenice koje su izostavljene, a potrebne su za resavanje zadataka, navedene su ili izvedene u okviru resenja. Drugi deo sadrzi
tekstove zadataka. Svi zadaci su pazljivo odabrani, prilagodeni nameni
zbirke i grupisani u komplete kakvi se polazu na ispitu. Prilikom odabira zadataka, osim navedene literature, korisceni su i casopisi Rozhledy
ska), Gazeta Matematica (Rumunija), Elemente der Mathematik
(Ce
(Svajcarska), Matematika v skole (Rusija), Tangenta (Novi Sad) i Triangle (Sarajevo). Resenja zadataka se nalaze u trecem delu zbirke.
Poslednji deo zbirke obuhvata tekstove zadataka sa ranijih prijemnih ispita
iz matematike na Elektronskom fakultetu u Nisu, u periodu od 1989. do
2009. godine. Resenja ovih zadataka mogu se naci u [14].
MATEMATIKA kompleti zadataka za prijemni ispit je prvenstveno
namenjena kandidatima koji se pripremaju za polaganje prijemnog ispita na
Elektronskom fakultetu u Nisu, ali bi mogla da bude od koristi i kandidatima
za ostale tehnicke i prirodnomatematicke fakultete na kojima se u okviru
prijemnog ispita polaze matematika.
Zahvaljujemo se recenzentima, prof. dr Milanu Kovacevicu i doc. dr Sladani Marinkovic, na korisnim sugestijama pri izradi zbirke.
Nis, 2010. g.
Autori
iii
iv
PREDGOVOR DRUGOG IZDANJA
U odnosu na I izdanje, II izdanje je neznatno izmenjeno u smislu ispravke

postojecih gresaka ili nekorektnosti, kao i zamene jednog zadatka u celini.
Autori se zahvaljuju saradnicima dr Lidiji Rancic, dr Dusanu Milosevicu
i dr Vojkanu Davidovicu, kao i studentima, koji su ucestvovali u uocavanju
i otklanjanju gresaka.
Nis, 2011. g.
Autori

SADRZAJ
Podsetnik iz teorije
Tekstovi zadataka
13
Re
senja zadataka
43
Kompleti zadataka sa ranijih ispita
125
Literatura
149
PODSETNIK
IZ TEORIJE
1. Oznake brojnih skupova

N - skup prirodnih brojeva (N0 = N {0}),
Z - skup celih brojeva,
Q - skup racionalnih brojeva,
I - skup iracionalnih brojeva,
+
R - skup realnih brojeva (R+ - skup pozitivnih realnih brojeva, R+
0 = R {0}),
C - skup kompleksnih brojeva.
2. Apsolutna vrednost realnog broja
Neka su x, y, a i b realni brojevi. Tada je
|x| =
x2
= max{x, x} =
x, x 0,
x, x < 0,
1
1
gde je max{x, y} = (x + y + |x y|), min{x, y} = (x + y |x y|).
2
2
Osnovne osobine:
|x| 0;
|x| = 0 x = 0;
| x| = |x|;
|x|2 = x2 ;
|x| x |x|;
|x| a a x a;
|xy| = |x||y|;

x = |x| ;
y |y|
|x| |y| x2 y 2 ;
|x + y| |x| + |y|;
||x| |y|| |x y|;

|x y| |x| + |y|.
3. Stepen realnog broja

Stepen realnog broja am (a R, m N) definise se sa
a0 = 1,
a1 = a,
am = a am1 , (a 6= 0).
Osnovne osobine (a 6= 0, b 6= 0):
am
1
am an = am+n ;
= amn ;
(am )n = amn ;
am = m ;
an
a
m
m
am
a
b
= m =
;
0m = 0;
00 nije definisano.
(ab)m = am bm ;
b
b
a
4. Koren realnog broja

Neka je x, y R+ i n, m N. Aritmeti
cki n-ti koren broja x je jedinstveno pozitivno
resenje jedna
cine tn = x. Ozna
cava se sa x1/n ili n x.
Osnovne osobine:
m
m
m
1 m
m
1
1
1
n
n m
n
x = x n = (x n ) =
x
;
0 = 0;
=
=
= x n ;
1
1
n m
x
xn
(x n )m
r
p
p
n
1
x
x
n
m
n
n
nm
n
m
n
n
x y = xy;
= n
;
x = x mn =
x=
x;
1 = 1;
n y
y
aR
a, ako je n neparan broj,
n n
a =
|a|, ako je n paran broj.
4
5. Celi racionalni izrazi i racionalizacija imenioca
(x y)2 = x2 2xy + y 2 ;
(x + y)2 = x2 + 2xy + y 2 ;
(x y)3 = x3 3x2 y + 3xy 2 y 3 ;
(x + y)3 = x3 + 3x2 y + 3xy 2 + y 3 ;
x2 y 2 = (x y)(x + y);
x2 + y 2 = (x + y
x y = (x y)(x + xy + y );
x y = ( 3 x 3 y)( 3 x + 3 xy + 3 y 2 );
x y = ( x y)( x + y).
x y
x
;
=
y
y
1
=
x+ 3y
x2n + y 2n =
x n y n1
x
=
;
n y
y
3 2
x 3 xy + 3 y 2
x+y
xn + y n
2xy)(x + y +
x y
1
;
=
xy
x y
3 2
x + 3 xy + 3 y 2
1
=
;
3
x 3y
xy
xn + y n +
2xn y n
2xy);
x3 + y 3 = (x + y)(x2 xy + y 2 );
x + y = ( 3 x + 3 y)( 3 x 3 xy + 3 y 2 );
=
x+ y
;
x+
xy
2xn y n ;
x2n y 2n = (x y) x2n1 + x2n2 y + + xy 2n2 + y 2n1 ;
x2n1 + y 2n1 = (x + y) x2n2 x2n3 y + xy 2n3 + y 2n2 ;

x2n1 y 2n1 = (x y) x2n2 + x2n3 y + + xy 2n3 + y 2n2 ;
(x + y + z)2 = x2 + y 2 + z 2 + 2xy + 2xz + 2yz.
6. Logaritam
Logaritam broja x za osnovu a je jedinstveno resenje jedna
cine x = at . Ozna
cava se
sa loga x = t. Uslovi egzistencije logaritma su x > 0, a > 0 i a 6= 1. Ako je a = 10, to je
dekadni logaritam (log10 x = log x). Ako je a = e (e 2.71...), to je prirodni logaritam
(loge x = ln x).
Osnovne osobine:
1
logb x
aloga x = x; loga a = 1; loga xp = p loga x; loga x =
; loga x =
;
logx a
logb a
1
p
1
logap x = loga x; logaq xp = loga x; loga n x = loga x; loga 1 = 0;
p
q
n

x
loga (xy) = loga x + loga y; loga
= loga x loga y.
y
7. Proporcije. Kamatni ra
cun
a
je vrednost razmere.
b
Ako razmere a : b i c : d imaju istu vrednost, onda se ka
ze da
cine proporciju
Koli
cnik veli
cina a i b, b 6= 0, je razmera, a broj a : b, tj.
a : b = c : d,
a veli
cine a, b, c i d su
clanovi proporcije. Clanovi
a i d su spoljasnji, a b i c unutrasnji.
Veli
cine a i b su direktno proporcionalne ako je
b = ka,
k > 0,
a obrnuto proporcionalne ako je

1
b=k ,
a
a 6= 0,
k > 0.
Osnovne osobine proporcije su:

a
c
c
=
ad = bc a = b ,
b
d
d
a: b = c: d d: b = c: a a: c = b: d.
Ako je a : b = c : d i k =
6 0, tada je
a: b = c: d
(ak) : (bk) = c : d,
(a : k) : (b : k) = c : d,
(ak) : b = (ck) : d,
(a : k) : b = (c : k) : d.
Ako je a : b = c : d i ako su m, n, p i q brojevi razli
citi od nule, onda je
(a b) : (c d) = a : c = b : d,
(a + b) : (c + d) = (a b) : (c d),
(ma nb) : (mc nd) = (pa qb) : (pc qd).
Ako je
a1 : b1 = c1 : d1 ,
a2 : b2 = c2 : d2 ,
.
..
an : b n = cn : d n ,
tada je
(a1 a2 an ) : (b1 b2 bn ) = (c1 c2 cn ) : (d1 d2 dn ).
Ako je
a : b = b : c,
tada je
b=
ac.
Ako je
a1 : a2 : : an = b1 : b2 : : bn
6
i k1 , k2 , . . . , kn brojevi razli
citi od nule, tada je
a1
a2
an
a1 + a2 + + an
=
=
= =
b1 + b2 + + bn
b1
b2
bn
i
a2
an
k1 a1 + k2 a2 + + kn an
a1
=
= =
=
.
k1 b1 + k2 b2 + + kn bn
b1
b2
bn
Proporcija
a : x = x : (a x),
a > x,
naziva se zlatni presek.

Neka je G glavnica, p procenat i q procentni iznos. Tada je
G : q = 100 : p,
tj.
q=
Gp
.
100
Neka je G glavnica, p procenat, v vreme (u godinama ili danima) i I dobit (interes).

Tada je
- za godine
Gpv
I=
;
100
- za dane
I=
Gpv
.
36000
8. Kompleksan broj
Skup kompleksnih brojeva, u oznaci C, je skup uredenih parova (x, y), x R, y R,
u kome su definisane operacije sabiranje + i mno
zenje na slede
ci na
cin:
(x1 , y1 ) + (x2 , y2 ) = (x1 + x2 , y1 + y2 ),
(x1 , y1 ) (x2 , y2 ) = (x1 x2 y1 y2 , x1 y2 + x2 y1 ).
U skupu C je 0 = (0, 0) kompleksna nula, 1 = (1, 0) kompleksna jedinica, a i = (0, 1)
imaginarna jedinica.
1
z = (x, y) je suprotan broj broju z = (x, y);
1
= z 1 =
z
x2
x
y
,
+ y 2 x2 + y 2
je inverzan broj broju z = (x, y), (z 6= (0, 0));
3 z = (x, y) je konjugovani broj broju z = (x, y).

Oduzimanje kompl. brojeva: z1 z2 = (x1 , y1 ) (x2 , y2 ) = (x1 x2 , y1 y2 ).
z1
1
= z1
= z1 z21 =
Deljenje kompl. brojeva:
z2
z2
x1 x2 + y1 y2 x2 y1 x1 y2
,
x22 + y22
x22 + y22
Kompleksan broj z = (x, y) u normalnom obliku je z = x + iy, gde je x = Re(z) realan

deo kompleksnog broja z, a y = Im(z) imaginaran deo kompleksnog broja z. Pri tome je
zz
z+z
;
Im(z) =
.
z = x iy;
Re(z) =
2
2i
7
Za dva kompleksna broja z1 = x1 + iy1 i z2 = x2 + iy2 va
zi
z1 = z2 x1 = x2 y1 = y2 ,
a rezultati ra
cunskih operacija nad njima su:
z1 + z2 = (x1 + x2 ) + i(y1 + y2 );
z1 z2 = (x1 x2 ) + i(y1 y2 );
z1 z2 = (x1 x2 y1 y2 ) + i(x1 y2 + x2 y1 );
z1
x1 x2 + y1 y2
x2 y1 x1 y2
=
+i
;
z2
x22 + y22
x22 + y22
(z) = z;
z1 z2 = z1 z2 ;
z 0 = 1,
z1 z2 = z1 z2 ;
z m = z z m1 ,
z m =
1
,
zm
z1
z2
z1
;
z2
zz = x2 + y 2 ;
i, n = 4k + 1,
in =
1, n = 4k + 2,
i, n = 4k + 3,
1, n = 4k.
Trigonometrijski oblik kompleksnog broja

pje z = r(cos + i sin ), a eksponencijalni (Eu-
x2 + y 2 moduo (modul) kompleksnog broja, a

lerov) oblik je z = rei , gde je r = |z| =
= arg(z) argument kompleksnog broja, pri
cemu je
y
arctan , x > 0, y 6= 0,
+ arctan , x < 0, y > 0,
+ arctan x , x < 0, y < 0,
= arg(z) =
0,
x > 0, y = 0,
,
2
,
2
x < 0, y = 0,
x = 0, y > 0,
x = 0, y < 0.
Za konjugovani broj broja z va

zi z = r(cos i sin ) = rei . Osobine modula:
|z| 0;
|z| = 0 x = 0 y = 0;
|z1 z2 | = |z1 ||z2 |;

z1 = |z1 | ;
z |z |
2
|z| = |
z |;
|z|2 = z z;
|z1 + z2 | |z1 | + |z2 |;
||z1 | |z2 || |z1 z2 |;
|z1 z2 | |z1 | + |z2 |.
Operacije sa kompleksnim brojevima u trigonometrijskom ili eksponencijalnom obliku:

z1 z2 = r1 r2 (cos(1 + 2 ) + i sin(1 + 2 )) = r1 r2 ei(1 +2 ) ;
z1
r1
r1 i(1 2 )
=
(cos(1 2 ) + i sin(1 2 )) =
e
;
z2
r2
r2
z n = rn (cos n + i sin n) = rn ein .
Moavrova formula (cos + i sin )n = cos n + i sin n = ein ;
+2k
+ 2k
+ 2k
n
r cos
+ sin
= n rei n , k = 0, 1, ..., n 1;
n
n
2k
2k
n
1 = cos
+ i sin
, k = 0, 1, ..., n 1;
n
n
(2k + 1)
(2k + 1)
n
1 = cos
+ i sin
, k = 0, 1, ..., n 1;
n
n
(4k + 1)
(4k + 1)
n
i = cos
+ i sin
, k = 0, 1, ..., n 1.
2n
2n
z=
9. Kvadratna jedna
cina
Kvadratna jedna
cina je ax2 + bx + c = 0, a 6= 0, a, b, c R. Diskriminanta kvadratne
jedna
cine je D = b2 4ac. U zavisnosti od znaka diskriminante, mogu
ci su slede
ci
slu
cajevi:
b b2 4ac
D > 0 resenja su realna i razli
cita, x1,2 =
,
2a
b
D = 0 resenja su realna i jednaka, x1,2 =
,
2a
b
4ac b2
D < 0 resenja su konjugovanokompleksna, x1,2 =
i
.
2a
2a
c
b
Vietove formule za kvadratnu jedna
cinu: x1 + x2 = , x1 x2 = .
a
a
Faktorizacija kvadratne jedna
cine: ax2 + bx + c = a(x x1 )(x x2 ).
Kanoni
cki oblik kvadratne funkcije: ax2 + bx + c = a(x )2 + , gde je ta
cka (, )
D
b
teme kvadratne funkcije i = , = .
2a
4a
10. Faktorijeli i binomni koeficijenti

(
1,
n = 0,
n! = n(n 1)(n 2) 2 1;
n! =

n
k
n (n 1)!, n 1;
0,
k > n,
1,
k = 0 ili k = n,
n(n 1) (n k + 1) , n, k N (ostali slucajevi);
k!

n
k1
(a + b)n =

n
0
n
k
an +

(a b)n =
n
0
Va
ze jednakosti:
n+1
k
n
k+1

n
1
an1 b + +
n
n
bn =
n
1
n
X
n
k=0
nk
k+1
n
X
n
k=0

an

n
n
an1 b + + (1)n
= 2n i
n
X
k=0
bn =
n
k
= 0.
ank bk ;
n
X
k=0

(1)k
n
k
n!
;
k!(n k)!

(1)k
n
k
ank bk .
9
11. Trigonometrija
Osnovne jednakosti i veze izmedu trigonometrijskih funkcija:
sin
1
tan2
2
; cos2 =
;
sin
=
;
cos
1 + tan2
1 + tan2
cos
cot2
1
cot =
; cos2 =
; sin2 =
.
2
sin
1 + cot
1 + cot2
sin2 + cos2 = 1; tan =
Svodenje trigonometrijskih funkcija ma kog ugla na osnovni ugao:
sin
2
cos
+
2
cos
cos
sin
sin
sin x
cos x
sin
2
cos
3
+
2
cos
cos
sin
sin
sin
cos
2k +
sin
cos
Adicione formule:
sin( ) = sin cos cos sin ;
sin 2 = 2 sin cos ;
cos( ) = cos cos sin sin ;
cos 2 = cos2 sin2 ;
tan( ) =
tan tan
;
1 tan tan
tan 2 =
2 tan
;
1 tan2
cot( ) =
cot cot 1
;
cot cot
cot 2 =
cot2 1
.
2 cot
Formule sa poluuglovima:
1 cos
sin2
=
;
2
2
cot2
1 + cos
=
;
2
1 cos
1 + cos
=
;
2
2
2 tan
2
sin =
;
1 + tan2
2
cos2
1 cos
=
;
2
1 + cos
1 tan2
2
cos =
.
1 + tan2
2
tan2
Transformacije zbira trigonometrijskih funkcija u proizvod i obrnuto:
+
+
cos
;
cos
;
sin sin = 2 sin
2
2
2
2
+
+
cos + cos = 2 cos
cos
;
cos cos = 2 sin
sin
;
2
2
2
2
sin( + )
sin( )
tan + tan =
;
tan tan =
;
cos cos
cos cos
sin( + )
sin( )
cot + cot =
cot cot =
;
;
sin sin
sin sin
1
sin cos = [sin( + ) + sin( )] ;
2
1
cos cos = [cos( + ) + cos( )] ;
2
1
sin sin = [cos( ) cos( + )] .
2
Va
znije vrednosti trigonometrijskih funkcija:
sin + sin = 2 sin
10
sin
cos
tan
cot
1
0
6
1
2
3
2
3
3
2
2
2
2
3
2
2
1
1
2
3
2
1
2
0
3
3
12. Planimetrija i stereometrija

TROUGAO: stranice a, b, c; uglovi , , naspramni stranicama a, b, c redom;
polupre
cnici upisanog i opisanog kruga r, R;
zbir uglova + + = 180 ;
1
poluobim i obim s = (a + b + c), O = a + b + c = 2s;
2
p
ab sin
ah
abc
povrsina P =
=
=
s(s a)(s b)(s c) = rs =
,
2
2
4R
gde je h je visina koja odgovara stranici a.
PRAVOUGLI TROUGAO: katete a, b, hipotenuza c;
Pitagorina teorema a2 + b2 = c2 ;
c
polupre
cnik opisanog kruga R = ;
2
ab
.
povrsina P =
2
JEDNAKOKRAKI TROUGAO: kraci (stranice) a = b; uglovi = .
JEDNAKOSTRANICNI
TROUGAO: stranice a = b = c; uglovi = = = 60 ;
a 3
;
visina h =
2
h
a 3
2h
a 3
polupre
cnici upisanog i opisanog kruga r =
=
, R=
=
;
3
6
3
3
a2 3
;
obim i povrsina O = 3a, P =
4
zna
cajne ta
cke (centri upisanog i opisanog kruga, te
ziste, presek visina, preseci simetrala uglova i stranica) se poklapaju;
zna
cajne linije (te
zisna linija, visina i simetrala stranice a, simetrala ugla ) se poklapaju.
SLICNI
TROUGLOVI: stranice paralelne; uglovi jednaki.
PODUDARNI TROUGLOVI: tri stranice jednake (pravilo SSS); jedna stranica i nalegli
uglovi jednaki (pravilo USU); dve stranice i zahva
ceni ugao jednaki (pravilo SUS); dve
stranice i ugao naspram ve
ce od njih jednaki (pravilo SSU).
PARALELOGRAM: naspramne stranice a, c i b, d paralelne i a = c, b = d; naspramni

uglovi jednaki;
obim i povrsina O = 2a + 2b,
P = ah,
11
gde je h visina koja odgovara stranici a.
PRAVOUGAONIK: uglovi = = = = 90 ;
povrsina P = ab.
ROMB: stranice a = b = c = d; dijagonale d1 , d2 normalne i polove se; visina h;
h
polupre
cnik upisanog kruga r = ;
2
d1 d2
obim i povrsina O = 4a, P = ah =
.
2
KVADRAT: stranice a = b = c = d; uglovi = = = = 90 ;
dijagonale d1 = d2 = d = a 2 normalne i polove se;
a
d
a 2
polupre
cnici upisanog i opisanog kruga r = , R = =
;
2
2
2
obim i povrsina O = 4a, P = a2 .
TRAPEZ: osnovice a, b paralelne, kraci c, d;

a+b
;
2
a+b
povrsina P =
h = mh,
2
gde je h visina koja odgovara osnovicama.
srednja linija m =
JEDNAKOKRAKI TRAPEZ: kraci c = d; uglovi na osnovici jednaki; dijagonale jednake.
nTOUGAO (mnogougao sa n stranica):

zbir uglova (n 2) 180 .
PRAVILNI nTOUGAO: stranice jednake; uglovi jednaki.
KRUZNICA,
KRUG (deo ravni ogranicen kruznicom): poluprecnik r;
P = r2 ;
2r
duzina luka (deo kru
znice) l =
;
360
2
r
rl
povrsina ise
cka (deo kruga) P =
= ,
360
2
gde je centralni ugao iskazan u stepenima, koji odgovara luku l, odnosno kru
znom
ise
cku.
obim i povrsina kruga O = 2r,
PRIZMA: baza (osnova) B mnogougao; strana S paralelogram; omotac M sastavljen od

strana; ivice (bo
cne stranice) paralelne i jednake; visina H;
povrsina i zapremina P = 2B + M,
V = BH.
PRAVA PRIZMA: ivice normalne na bazu; strana S pravougaonik.

PRAVILNA PRIZMA: prava prizma, baza pravilni mnogougao.
PARALELOPIPED: baza paralelogram.
KVADAR: prav paralelopiped, baza pravougaonik.
12
PIRAMIDA: baza (osnova) B mnogougao; strana S trougao; omotac M sastavljen od
strana; teme; visina H;
BH
povrsina i zapremina P = B + M, V =
.
3
PRAVA PIRAMIDA: ivice (bo
cne stranice) jednake; strana S jednakokraki trougao.
PRAVILNA PIRAMIDA: prava piramida, baza pravilni mnogougao.
TETRAEDAR: piramida sa tri strane.
ZARUBLJENA PIRAMIDA: nastaje iz piramide (osnovna piramida) odstranjivanjem
njenog vrha (dopunska piramida) pomo
cu ravni paralelne sa bazom; baze B1 , B2 , strana
S trapez; omota
c M sastavljen od strana; visina H;
(B1 + B1 B2 + B2 )H
povrsina i zapremina P = B1 + B2 + M, V =
.
3
VALJAK (CILINDAR): baza (osnova) B krug; omotac M ; izvodnice paralelne i jednake; osa spaja centre baza; polupre
cnik baze R; visina H;
povrsina i zapremina P = 2B + M = 2R2 + M,
V = BH = R2 H.
PRAV VALJAK: osa normalna na bazu;

omota
c i povrsina M = 2RH, P = 2R(R + H).
KUPA (KONUS): baza (osnova) B krug; omotac M ; izvodnica s; teme; osa spaja teme
i centar baze; polupre
cnik baze R; visina H;
povrsina i zapremina P = B + M = R2 + M,
V =
BH
R2 H
=
.
3
3
PRAVA KUPA: osa normalna na bazu;

omota
c i povrsina M = Rs, P = R(R + s).
ZARUBLJENA KUPA: nastaje iz kupe (osnovna kupa) odstranjivanjem njenog vrha (dopunska kupa) pomo
cu ravni paralelne sa bazom; baze B1 , B2 ; omota
c M ; izvodnica s;
osa spaja centre baza; polupre
cnici baza R, r; visina H;
(B1 + B1 B2 + B2 )H
povrsina i zapremina P = B1 + B2 + M, V =
.
3
SFERA (LOPTA): poluprecnik R;

povrsina i zapremina sfere P = 4R2 ,
V =
4R3
;
3
povrsina odse
cka (kalota) P = 2RH;
2R2 H
,
3
gde je H R visina odse
cka, odnosno ise
cku pripadnog odse
cka.
zapremina ise
cka V =
Zbog podrazumevanog razumevanja od strane

citalaca, a radi jednostavnosti zapisivanja, u zadacima iz ove oblasti su u
cinjene izvesne nekorektnosti. Na primer, du
z AB i
njena du
zina (veli
cina du
zi) AB = 2 su isto ozna
cene, pri
cemu merna jedinica (mm, cm,
itd.) nije upisana. Kod povrsina i zapremina takode nije upisivana merna jedinica (mm2 ,
cm2 , odnosno mm3 , cm3 ). Nekorektnosti ovog tipa su naro
cito izra
zene u zadacima iz
stereometrije.
TEKSTOVI
ZADATAKA
Test 1
5
5
3 1
5 5
1 7 :3
+5 :
.
28
7
5 7
6 12
p
6x x2 8 3x + 4 = 0.
16
4x <
2 x+1

sin(x + 1) sin(3x + 3) = 4 sin2 (x + 1) cos(x + 1).
1.5. Izracunati povrsinu pravouglog trougla kod kojeg je hipotenuza c = 2 i
jedan ostar ugao = 22 300 .
1.6. Racionalisati razlomke
A=
44
3
2+3 3+ 39
B=
3
.
4+332+2
Test 2
2
7
+1
15
12
30
1
9
2:2
.
103
4
32

log100 x2 + log10 (3x + 13) 1 = 0.
2.3. Sastaviti kvadratnu jednacinu sa racionalnim koeficijentima ako se zna da
je jedno njeno resenje
3 5
.
x1 =
3+ 5
15
16
cos(x 1) cos(3x 3) = 4 sin3 (x 1).
2.5. Osnova prave prizme je romb. Omotac iznosi 48, dijagonala strane 5, a
najkrace rastojanje naspramnih strana je jednako visini prizme. Izracunati
zapreminu prizme.
2.6. U rudniku je iskopano 2210 tona uglja i utvrdeno je da on sadrzi 2% vlage.
Na stovaristu se, usled cestih padavina i dugog stajanja, procenat vlage
povecao na 15%. Za koliko se povecava ukupna tezina iskopanog uglja?
Test 3
5
17
3
0.1 0.090
3 + 18 : 2 +
.
24
5
0.6 0.58
7x + 1
3x 18 =
2x + 7.

log7 log 71 (x 2) < 1.
7

sin x sin
x
= 0.
3
3.5. Ako
su a, b katete i c hipotenuza pravouglog trougla, dokazati da je a+b
c 2. Kada vazi jednakost?
3.6. Naci geometrijsko mesto tacaka u kompleksnoj ravni za koje je:
a) |z i| = |z + 2|;
b) 1 < |z + 2 3i| < 2.
17
Test 4
4
1
5 4
30
4.25 : 0.85 + 1 : 0.5
45
15
.
1
(5.56 4.06) : 3
1
3
x+1
2x 5 x 3 = 0.
5x < 25 x+1 .
4.4. Naci:
a) sin , tan i cot ako je cos = 1/6 i sin < cos ;
b) sin , cos i tan ako je cot = 8/13 i sin > cos ;
c) sin , cos i cot ako je tan = 2 i (0, );

d) cos , tan i cot ako je sin = 5/13 i [/4, ].
4.5. Osnova pravog paralelopipeda je paralelogram sa stranicama a = 3, b = 8
i zahvacenim uglom = 30 . Ako je omotac M = 220, izracunati povrsinu
i zapreminu paralelopipeda.
4.6. Zlatar treba da pomesa srebro finoce 600 0/00 i srebro finoce 900 0/00 da bi
dobio 600 grama srebra finoce 850 0/00 . Koliko treba da uzme srebra finoce
600 0/00 , a koliko srebra finoce 900 0/00 ?
Test 5
1
(1.09 0.29) 1
(11.81 + 8.19) 0.02
4 +
.
13
8
9 : 11.25
18.9 16
20
9
log21 (x 1) + log0.5 (x + 1) log 1 (7 x) = 1.
2
18
p
x2 2x + 9 x 2 + |2x 7|.

sin x sin
5x
3x
cos
= 0.
8
8
5.5. U trouglu ABC je stranica AB = 3, visina CD = 3 i AD = BC. Kolika

je stranica AC?
5.6. Od ukupnog broja upisanih ucenika na pocetku godine, bilo je 46% devojcica. U toku godine skolu je napustilo 15 devojcica i 30 decaka, pa je na
kraju od ukupnog broja preostalih ucenika 48% bilo devojcica. Koliko je
ucenika upisano na pocetku, a koliko ih je ostalo na kraju skolske godine?
Test 6
1
1
(82.15 5.7) 0.05
+ 0.81 +
0.81
.
49
2
2
2.23 1
50
log3 (log2 x 9) = 2 + log3 (1 4 logx 4).
x2
x
1
.
1
3x + 2

cos 9x + cos 5x + 2 sin2 x 1 = 0.
6.5. Ivica pravilne trostrane prizme je 2, a zapremina 2 3/3. Naci poluprecnik

sfere opisane oko prizme.
6.6. Petar i Kosta su zaradili izvesnu kolicinu novca i nameravali da ga podele
u odnosu 3 : 5. Greskom je suma podeljena u odnosu 3 : 2 i tako je Petar
dobio 360 dinara vise nego sto mu pripada. Izracunati ukupnu sumu
19
novca, kako treba pravilno podeliti novac i koliko je procenata ukupne
sume novca dobio Petar vise nego sto mu pripada.
Test 7
1
1
1
5
5
2.4 + 1
2.5 + 6
:61
: 8 1
2
12
72
7
21
.
54.75 4.5 : 0.1
r
2 1
1
2
= 0.
1x 1x

3
2x13
x+1
>
272x+17 .
7.4. Naci tan ako je sin2 2 cos2 = sin cos i (0, /2).
7.5. U krugu poluprecnika r = 25 povucene su dve paralelne tetive t1 = 14 i
t2 = 48. Koliko je njihovo rastojanje?
7.6. Na pismenoj vezbi su ucenicima zadata tri zadatka. Pri tome, 12% ucenika
nije resilo nijedan zadatak, 32% je resilo jedan ili dva zadatka, a 14 ucenika
je resilo sva tri zadatka. Koliko je ukupno ucenika radilo ovu pismenu
vezbu?
Test 8
4
2
4
0.8 :
1.25
:
1.08
4
5
25
7
+ 1.2 0.5 : .
+
1
5
1
2
5
0.64
6 3
2
25
9
4
17
8.2. Sastaviti kvadratnu jednacinu sa realnim koeficijentima ako se zna da je
jedno njeno resenje
1
.
x1 =
2+i 5
20
p
log4 (x 3) > log 41
64
.
x3
8.4. Naci cot ako je 3 sin2 cos2 = 5 8 sin cos .

8.5. Osnova piramide je trougao sa stranicama a = 9, b = 8, c = 7, a ugao
izmedu osnove i ivica je = 60 . Izracunati zapreminu piramide.
8.6. Naci koliko ima racionalnih sabiraka u binomnom razvoju izraza
20
3
2+ 3
.
Test 9
1
9
11
9
:
0.003
0.45
2
40
: 62 91 .
13
5
3 1
200
4.05 3
20
13 : 2 +
20
8
5 8
49x+2 + 6 7x+1 6 log6 7 = 0.
9.4. Dokazati da je
3x
10
.
x2 1
5x + 1
1 sin4 cos4
= 2 tan2 .
cos4
9.5. Hipotenuza pravouglog trougla je c = 40. Iz sredista hipotenuze se povlaci

normala n = 15 na hipotenuzu do preseka sa duzom katetom. Odrediti
obim i povrsinu trougla.
9.6. Odrediti koliko ima racionalnih sabiraka u binomnom razvoju izraza
6+
100
4
2
.
21
Test 10
1
7
1
13 42
53
1
:
3
5
3
:
+
6
2.375
4
12
60
15 45
56
4.3.
5
5
3
5.225 3
2.25 + 0.25 8
9
6
7
1
3x 4 + x = 0.
x
10.3. Ako je
log4 11 = a
naci
log4 13 = b,
1
(log11 13 + log13 11)

sin x sin
+ log289 17.
x
3x
+ 1 = 2 cos2
.
5
10
10.5. Osnova prave piramide je pravougaonik sa stranicama a = 12, b = 9, a

ivica piramide je s = 25/2. Odrediti zapreminu piramide.
4
0.98 4 0.02
4 7
=
.
4
3
0.98 + 4 0.02
Test 11
11.1. Naci x iz jednakosti
2
8
5
1.7 : 1 x 3.75
:
=1 .
3
25
12
q
x+
3+
x = 3.

2
2x1
2
+2
2x5
2
> 25
2x7
2
52x8 .
22
sin x sin
7x
4x
+ sin
= 0.
3
3
11.5. Katete pravouglog trougla su a = 15 i b = 20. U njega je upisan krug, a u

krug je upisan novi trougao, slican prethodnom. Koliki su obim i povrsina
manjeg, upisanog trougla?
11.6. Zupcanik ima 54 zupca i izvrsi 84 obrtaja u minutu. Koliko zubaca ima
drugi zupcanik, koji radi u prenosu sa prvim i izvrsava 126 obrtaja u
minutu?
Test 12
3
1 6
6: 1
1
5
6 7
3
2
4 1 10
4
+5
5 11
11
3
1
1
+
20 2 15
1 2
3 +
3 9

2x2
6 x+1
2
3x+1
12
49
21.
3
x+1
3
= 1.
2
x2 + 8 + 2x 2 + 3|x|.

sin 5x sin 3x + sin 2x = 0.
12.5. Visina pravilne trostrane piramide je H = 3, a zapremina V = 2 3/3.

Naci poluprecnik sfere opisane oko piramide.
3+
50
4
5
.
23
Test 13

5
1
1
42
3
:
3.3
:
0.03
928
6
15
100 0.6
.
3
0.8
3 : 0.625 0.84 : 0.8 : 0.03
4
r
1
4
1
=
.
4x
4x

logx2 x logx2 4.
cos x
x
+ 1 = 0.
x + 4 sin
cos 3
3
13.5. Katete pravouglog trougla ABC su a = BC = 3, b = AC = 4. Naci

rastojanje izmedu temena C i centra upisane kruznice.
12 +
30
6
3
.
Test 14
23
49
1
1
1
41 40
43 2 1
: 0.16 .
84
60
2
7
5
64 x1 + 4 2 x1 1 24 = 0.
|x2 4| x + 1 0.
14.4. Naci cos( + + ) ako je sin = 3/5, sin = 12/13, sin = 7/25 i
, , [0, /2].
24
14.5. Ugao izmedu osnove i strane pravilne trostrane piramide je = 60 , a najkrace rastojanje tezista osnove od strane je d = 3. Izracunati zapreminu
piramide.
14.6. Dokazati da je broj
2+
3+
iracionalan.
Test 15
5
7
7
9
7
40 38
: 10.9 +
1
4.2
30
12
8 30
11
.
0.008
15.2. Data je jednacina
x2 2(2 + m)x + 12 + m2 = 0.
a) Naci uslove za parametar m R za koja su resenja jednacine realna.
Naci sumu resenja.
b) Naci uslov za parametar m R da resenja budu dvostruka.
2x 7
x 3 < 3.
= 3.
2
15.5. U krug poznatog poluprecnika R upisana su tri kruga jednakih poluprecnika, koji se medusobno dodiruju. Odrediti povrsinu upisanog kruga.
15.4. Naci sin , cos , tan i cot , ako je tan
15.6. U jednoj skoli ima ukupno 760 ucenika i nastavnika. Decaka ima 8 puta
vise nego nastavnika, a broj devojcica odnosi se prema broju decaka kao
5 : 4. Koliko je procenata decaka, devojcica i nastavnika od ukupnog broja
osoba u skoli?
25
Test 16
1
1
1
5
5
2.4 + 1
2.5 + 6
:61
: 8 1
2
12
72
7
21
.
3
1
0.4 (54.75 4.5 : 0.1) 3 + 0.666 . . .
2
5
1
+ x + 1 = 3x 1.
x+1

3
2x+1
2
2x3
2
22x1 + 4x .
16.4. Naci cos( ) ako je sin + sin = 1 i cos + cos =
2.
16.5. Stranice baza pravilne trostrane zarubljene piramide su a = 6, b = 2. Ugao

izmedu strane i vece baze je = 60 . Izracunati zapreminu zarubljene
piramide.
(z + i)4 = (z i)4 ,
gde je z = x + iy kompleksan broj.
Test 17
1
18
9
0.333
.
.
.
16
3
41
4.25
: 1.4 + 0.08333 . . . .
0.45

25x+1 32x1 + 5 64
5x+1
6
= 383.
26
p
x2 2x + |x| + 1 + x > 0.
17.4. Naci tan i tan ako je tan + tan = 2, tan( + ) = 4 i tan < tan .
17.5. Krug poluprecnika r se iz tacke M vidi pod pravim uglom. Odrediti
povrsinu dela ravni unutar tog ugla, a van kruga.
17.6. Nekoliko minuta posle 12 casova Nemanja je poceo da radi domaci zadatak
i u tom trenutku je pogledao na sat. Kada je zavrsio, ponovo je pogledao
na sat i utvrdio da su kazaljke medusobno zamenile mesta. Kada je Nemanja poceo, a kada zavrsio izradu domaceg zadatka?
Test 18
2
1
0.09 : 0.15 : 2
5
2
.
0.32 6 + 0.03 (5.3 3.88) + 0.67
3:
x2
12 = 2
x2

log10 (5x + x 20) > x x log10 2.
18.4. Ako su , , uglovi trougla i ako je
sin + sin + sin =
3(cos + cos + cos ),
tada je bar jedan od ovih uglova jednak /3. Dokazati.

18.5. Ugao izmedu ose i osnove valjka je = 60 , a jedan njegov osni presek je
romb poznate stranice a. Kolika je zapremina valjka?
2
x = 1 5 1 5x2 .
27
Test 19
7
5
43
25
84.63 : 2.1 35.2 + 2 7
:7
8
42
48
56

.
2
1
229
14 3.2 : 4 : 17.25 : 2.3 +
6
15
802
3x 8
2x 3 +
x 1 = 0.

log3 x (log3 x 1) 2.
19.4. Ako su , i uglovi trougla, dokazati jednakost
cos + cos + cos = 1 + 4 sin
sin sin .
2
2
2
19.5. Hipotenuza pravouglog trougla ABC je c = AB = 4, a ugao kod temena

A je = 30 . Kruznica sa centrom u temenu A deli trougao na dva dela
jednakih povrsina. Naci poluprecnik te kruznice.
z3 z = 0
(z = x + iy).
Test 20
20.1. Naci x iz jednacine
1
7
20
16 13
x + 2.2 (0.242424 . . . 0.090909 . . . ) =
.
2
9
11
20.2. Data je kvadratna jednacina
x2 + (m 1)x + 3 + m 4m2 = 0,
m R.
a) Odrediti parametar m tako da jednacina ima realna resenja.
28
b) Ako su x1 i x2 resenja date jednacine, naci vrednost zbira
1
1
+ 2.
2
x1
x2
2
!1/x2
x 2x
3
1.
7
1
5 cos 3x 5 cos x = 0.
sin x
20.5. Visina i poluprecnik osnove pravog valjka su H = 25, R = 15. Iz valjka je

odstranjen drugi valjak koji ima istu osu i visinu H, a poluprecnik osnove
mu je r = 6. Izracunati povrsinu tako dobijenog supljeg valjka.
1
1
1
1
+
+
.
+
3+1
5+ 3
7+ 5
9+ 7
Test 21
53
13 9
: x + (2.5 : 1.25) : 6.75 : 1

4.625
17
18 26
68
=
.
1
5
7
27
0.375 : 0.125 +
: (0.358 1.4796 : 13.7)

2
6 12
q
2x
3
4x (0.125)1/x = 4 2.
8x+

sin 9x
x 3 3 0.
3 cos 7x sin 5x = 0.
29
21.5. Nad stranicom a = AB = 2 6 jednakostranicnog trougla ABC kao

precnikom konstruisan je krug. Izracunati povrsine delova trougla, koji
su unutar i van kruga.
21.6. Ako Ana ulozi u banku 25000 dinara na godinu dana dobice kamatu od
p%. Na sav novac koji ulozi preko 25000 dinara dobija (p + 2)% kamate.
Koliko novca je Ana ulozila u banku ako je ukupna kamata za godinu dana
bila (p + 0.4)%?
Test 22
22.1. Izracunati x iz jednacine
3
(4.1333 . . . + 0.8 x)
11
136
.
: 0.58 0.5 =
0.444 . . . + 3.4
1.7
18

x+2
2 x+13
x+1+1
4 = 0.
3

log41 (x2 7x+10)
4
< 2.25.
9
cos x +
3 cos 2x + cos 3x = 0.
22.5. U prav valjak je upisana pravilna trostrana prizma, a u nju je upisan novi
prav valjak. Odrediti odnos zapremina ovih valjkova.
z2 z = 0
(z = x + iy).
30
Test 23
1
2
30
1.5 : 0.3
2 15
77
: 1+ 1 .
3 307
3
3
22
0.6 5 :
2 +
25
5
25
7

log2 x + log3
1
3
x3
= log2 x + log3 .
x
2
3

1
1 4x2
3
> .
x
2

2

3 sin x cos x sin2 x = 2 1.
23.5. Izracunati povrsinu paralelograma sa stranicama a = 9, b = 6 i tupim

uglom = 150 .
23.6. Dokazati da za svako z = x + iy, sa osobinom |z| 1, vazi nejednakost
|3 + 2i z|
13 1.
Test 24
(4.5 1.666 . . . + 3.75)
1.7 :
5
9
296
4995 0.41666 . . . .
24.2. U zavisnosti od realnog parametra k resiti jednacinu

x2 (8k 2)x + (15k 2 2k 7) = 0.
31
2x + 1 +
2x 5
5 2x.
3 4 cos 2 + cos 4
.
3 + 4 cos 2 + cos 4
24.5. Ugao izmedu izvodnice i visine prave kupe je = 60 , a njihova razlika je

5. Izracunati povrsinu i zapreminu kupe.
24.6. Dva radnika mogu da zavrse posao za 12 dana. Posle zajednickog rada
od 5 dana jedan radnik se razboli, pa je drugi sam produzio sa radom i
zavrsio posao za narednih 17.5 dana. Za koliko dana moze da zavrsi taj
posao svaki radnik radeci sam?
Test 25
11
1 0.945 : 0.9
x:9
= 20
.
3
3
10.5 0.24 14.15 : 7.5
1 4 :7
40
8
x2 + 4|x 3| 7x + 11 = 0.
3
7
x x2
2
2 > 0.
log2 |x 1|

cos
x
x
cos x 4 sin3 = 0.
3
3
25.5. Stranica romba je geometrijska sredina njegovih dijagonala. Koliki su

uglovi romba?
p
p
3 3+ 5+ 3 5
p
p
.
3+ 5+ 3 5
32
Test 26
9 3.333 . . . + 19.5 : 4
62
0.16
75
1
2
3.5 + 2 + 4.666 . . .
2 :
15
.
1
0.5 1 + 4.1
20

|log(x 1) + log(4 x) log x| = |log x log 2| .
x2 4x + 3 2 x.

sin
5x
x
+ cos cos 2x = 0.
6
3
26.5. Osnova prave kupe je B = 7. Njen omotac M u razvijenom obliku je

osmina odgovarajuceg kruga. Izracunati povrsinu i zapreminu kupe.
26.6. Za koje celobrojne vrednosti k su koreni kvadratne jednacine
kx2 (1 2k)x + k 2 = 0
racionalni?
Test 27
1
1
0.1 +
+ 0.1666 . . . :
+ 0.1 0.0666 . . . 2.52
15
6
.
1
1
7
0.5 + 0.25 0.333 . . . : 0.25
5
6
13
q
3
2+
q
x+
x = 1.
33
1
log 21 x 2 log72 (x + 6) + 2 0.
7
2
27.4. Dokazati da za svako x (/4, /2) vazi identitet
sin 2x cos x
1 sin 2x
+
= sin x + cos x.
2
sin x cos x sin x cos x + cos2 x
2
27.5. Zbir dijagonala romba je 8, a povrsina romba je 7. Koliki je obim romba?

27.6. Racionalisati razlomak
1
p
.
2+ 33
Test 28
2 3
3
3
2 !
2
1
1
1
1
1
1
1
: 2
.
41
0.25
2
0.5
2
0.8
2
28.2. U zavisnosti od realnog parametra m resiti jednacinu
4x2 + (m 2)x + m 5 = 0.
0.32x
3x+6
< 0.00243.
28.4. Ako za neko (0, /4) vazi sin cos = 2/5, izracunati:
a) sin + cos ;
b) sin cos ;
c) sin2m + cos2m , m N.
28.5. Oko prave kupe, cija je visina jednaka precniku baze, opisana je lopta
poluprecnika 8. Odrediti povrsinu i zapreminu kupe.
28.6. Ucenik je krenuo u skolu izmedu 8 i 9 sati ujutru i to u trenutku kada
su se mala i velika kazaljka poklopile. Vratio se kuci izmedu 2 i 3 sata
popodne, u trenutku kada su kazaljke gradile opruzen ugao. Koliko je
vremena proteklo od polaska do povratka iz skole?
34
Test 29
r
1
9
5
3
0.8 5 0.2 20 10 0.2 r

2
3
80
4
r
.
r !
r
5
1
1
1
2
+6
140 0.02
3 32
4 2
2
2
8
9
29.2. Za koje vrednosti realnog parametra m jednacina
log4 (3 + x) log0.25 (1 x) = 1 + log4 log2 m
moze imati realna resenja? Za koje celobrojne vrednosti parametra m
data jednacina ima realna resenja?
3x
1
.
x2 9
x+2
cos 2x + cos 6x = 3 cos 4x.
29.5. Zbir dijagonala romba je 14, a manja dijagonala iznosi 3/4 vece. Izracunati
stranicu romba i poluprecnik upisane kruznice.
29.6. Da li je vrednost izraza
r
q
2
2 82 7+
2 76
racionalan ili iracionalan broj?
Test 30
5
11
25
3
12
3 1
: 76
47
.
14
49
38
7
55
30.2. Za koju vrednost parametra k > 0 je jedan koren jednacine
8x2 6x + 9k 2 = 0
35
jednak kvadratu drugog korena?
3x + 7
x + 2 5.

tan x + cot x = 3 + 2 sin 2x.
30.5. Izvodnica i poluprecnik osnove prave kupe su s = 5, R = 3. Kupa je
izdubljena pomocu pravog valjka, cija se osa poklapa sa osom kupe, a
osnova mu je deo osnove kupe. Poluprecnik osnove valjka je r = 1, a visina
h je jednaka polovini visine H kupe. Izracunati povrsinu i zapreminu
izdubljene kupe.
q
q
11 + 6 2 + 11 6 2
prirodan broj.
Test 31
2
1
7
1.75 : 1.75 1
:
3
8
12
: (6.79 : 0.7 + 0.3).

17
0.0325 : 400
80
2x 6 +
x + 4 = 5.
2
1
< 0.
|x| + 3 |x| 1
2(sin 2x + 2 cos2 x 1)
.
cos x sin x cos 3x + sin 3x
31.5. Dijagonala jednakokrakog trapeza je dva puta duza od njegove srednje

linije m. Ako je m poznato, kolika je povrsina trapeza?
36
31.6. Cena neke robe je najpre povecana za 20%, a posle mesec dana smanjena
koliko dinara bi se smanjila prvobitna cena ako bi se najpre smanjila za
20%, a zatim povecala za 20%?
Test 32
9
1
9
2
6 2 1
0.56 : 0.75 : 6 .
16
2 14
3
log2 (2x + 1) log2 (2x+1 + 2) = 2.
1
|2x 1|
> .
x2
2
x2
32.4. Ako je sin = 3/5 i cos = 12/13, 0 < , < , izracunati vrednost
izraza
T (, ) = cos(2 + ) + sin( 2).
32.5. Prava zarubljena kupa ima poluprecnike baza R = 3, r = 1 i visinu H = 2.
Odrediti odnos zapremina zarubljene i dopunske kupe.
32.6. Racionalisati izraz
2+
.
5 + 2 2 + 10
Test 33
33.1. Izracunati
1
1
1+
1
1.5
1
2
0.25
6 : 0.8 :
+ +
.
46
3
50
3
4
6
0.4
1
2
1 + 2.2 10
1:
2
37
p
(3x + 8)(x + 3) = 2
3x + 8 x + 3 = 2
imaju ista resenja?

p
x2 + 3x + 9 + 2x 3|x + 1|.

sin x + cos x = 1.
33.5. U jednakokrakom trapezu sa osnovicama a = 8 i b = 6 dijagonale se seku
pod pravim uglom. Izracunati obim i povrsinu trapeza.
33.6. Dokazati da je vrednost izraza
q
3
2+
q
5+
prirodan broj.
Test 34
34.1. Izracunati
5
15
4
1
1
54
2
2
3
4
2
.
3 5
:2
: 16 : 5 2 3
5x + 12x = 13x .
log2x+3 x2 < 1.
cos 2x cos x sin x = 0.
34.5. Pravilna cetvorostrana prizma ima visinu H = 2 i stranicu osnove a =
4. Poluprecnik sfere je jednak rastojanju izmedu najudaljenijih temena
naspramnih strana prizme. Kolike su povrsina i zapremina sfere?
38
34.6. Od ulaska lokomotive do poslednjeg vagona u tunel proteklo je 15 sekundi.
Od tog trenutka do izlaska poslednjeg vagona iz tunela proteklo je pola
minuta. Kolika je duzina voza i kojom brzinom se voz kretao ako je duzina
tunela 300 m?
Test 35
:
6.2 + 3
16
2.75
14 :
2
1
2.5 :
7
18
7
: 12.666 . . . .
24
log2 x(x + 1) = 1
log2 x + log2 (x + 1) = 1
imaju ista resenja?

1
2
+
< 1.
5x 1+x

cos6 x + sin6 x = 4 sin2 2x.
35.5. U nejednakokrakom trapezu jedan krak je duzi od drugog za 4. Veci krak
je kraci od vece osnovice za 2. Zbir manje osnovice i krakova je 40. Jedna
dijagonala polovi ugao na vecoj osnovici. Odrediti stranice trapeza.
35.6. Odrediti vrednost celobrojnog parametra m u kvadratnoj jednacini
x2 mx + 2m 7 = 0,
tako da koreni jednacine zadovoljavaju uslov
x1
x2
4
+
+ = x1 + x2 ,
x2
x1
5
a zatim za tako nadeno m, ne resavajuci jednacinu, odrediti zbir kubova
njenih korena.
39
Test 36
36.1. Izracunati
107
1
0.645 : 0.3 1
4 : 6.25 1 : 5 + 1.96
9
180
7
1
.
1
20
12 :7
5
36.2. U skupu realnih brojeva naci resenje jednacine
1
= 1 (x + y 2)2 .
log2 xy +
xy
x2 |x| 12
2x.
x3
cos 7x + cos 5x sin 2x = 0.
36.5. Iz sfere poluprecnika R = 5 je odstranjen isecak, cija pripadna kalota ima
visinu H = 1. Izracunati povrsinu i zapreminu tako dobijene izdubljene
sfere.
36.6. Pesak je presao put za cetiri dana. Prvog dana je presao 1/3 puta, drugog
dana 1/5 puta, a treceg dana 6.8 km. Za ta tri dana je presao 6 puta vise
nego sto mu je preostalo. Kolika je duzina puta? Koliko procenata puta
je pesak prelazio svakoga dana?
Test 37
17
3
5
5
3.5 + 1.5 2.652 : 1.69 1 +
19.21 4.26
:
.
30 50
24 42
p
x2 1 +
p
p
4
x2 + x 2 x2 2x + 1 = 0.
40
logx2 1 (3x 1) < logx2 1 x2 .
37.4. Izracunati:
3
5
a) cos + cos
+ cos
;
7
7
7
3
5
b) cos cos
cos
.
7
7
7
37.5. Iz kvadrata zadate stranice a su odstranjeni ugaoni delovi tako da je preostala figura pravilni osmougao. Kolika je povrsina tog osmougla?
37.6. Ako je z = x + iy, resiti jednacinu
|z| + z = 2 + i.
Test 38

!
1

1
1
5+1
51
7 2 4 7 2 + 2 0.2.
2
1+ 5+ 7 1 5+ 7
|x2 2x 3| = |x2 2x + 5|.
25x < 6 5x 5.

A=
sin3 (270 ) cos( 360 )

.
tan3 (90 ) cos3 (270 )
38.5. Romb sa vecom dijagonalom d = 4 i ostrim uglom = 60 rotira oko jedne

svoje stranice. Odrediti povrsinu i zapreminu tako dobijenog obrtnog tela.
38.6. Brojna vrednost izraza
q
q
3
3
20 + 14 2 + 20 14 2.
41
Test 39
1
1
5
3 +4 6
3
8
50
5
3
9
6
: 13 8
.
2 1
7
1
11
99
8
8
5 2 0.5
8
4
q
x+34 x1+

log1/3
x + 8 6 x 1 = 1.
p
1
> 5 log3 x.
27x

sin3 x + cos3 x = 1
1
sin 2x.
2
39.5. Rastojanje izmedu paralelnih stranica pravilnog sestougla je d = 2 3.

Izracunati obim i povrsinu sestougla.
39.6. Prvi traktor moze izorati neko polje za 15 sati, a drugi za 20 sati. Nakon
jednog sata oranja prvim traktorom, u pomoc je dosao drugi traktor i
zajedno su poorali celo polje. Koliko su sati ovi traktori orali zajedno?
Test 40
4
2
2
3
6
: 15 10 (0.2) (0.015 : 0.12 + 0.7)
25
5
2
(10)
.
3 !
1
1.2 : (3)
0.2
2
|x + 1| |x| + 3|x 1| 2|x 2| = x + 2.
42
5
3x1
x+1
>
1252x+14 .

sin x + cos x + sin x cos x = 1.
40.5. Osnovice trapeza su a = 4 + 3, b = 1, a uglovi na vecoj osnovici = 45 ,

= 30 . Izracunati povrsinu i zapreminu obrtnog tela koje nastaje kada
trapez rotira oko svoje vece osnovice.
40.6. Cena zlata na berzi svako prepodne poraste za 20%, a svako poslepodne
opadne za 20%. Da li ce posle 3 dana rada berze cena zlata biti veca ili
manja od 80% prvobitne cene?

RESENJA
ZADATAKA
Test 1
5
.
14
1.2. Iz uslova 6x x2 8 0 dobijamo x [2, 4]. Primetimo da za svako x [2, 4]
vazi 3x 4 > 0. Kvadriranjem jednacine
1.1. Vrednost izraza je 16
6x x2 8 = 3x 4
dobijamo kvadratnu jednacinu

10x2 30x + 24 = 0,
koja nema resenja u skupu realnih brojeva.
1.3. Data nejednacina je definisana za svako x R \ {1}. Nejednacina je ekvivalentna sa
4
4
22x 2 x+1 < 24 22x+ x+1 < 24 .
Odavde dobijamo nejednacinu
2x +
4
< 4,
x+1
koja je ekvivalentna sa
2x(x 1)
< 0.
x+1
Resenje ove nejednacine je x (, 1) (0, 1), sto je i resenje polazne nejednacine.
1.4. Koristeci trigonometrijske identitete dobijamo
sin(x + 1) sin(3x + 3) = 4 sin2 (x + 1) cos(x + 1),
2 sin(x + 1) cos 2(x + 1) = 2 sin(x + 1) sin 2(x + 1),
sin(x + 1) (sin 2(x + 1) + cos 2(x + 1)) = 0,
2
2
sin(x + 1)
sin 2(x + 1) +
cos 2(x + 1) = 0,
2
2
sin(x + 1) sin
+ 2(x + 1) = 0.
4
Iz poslednje jednacine sledi
xk + 1 = k
ili
+ 2(xk + 1) = k,
4
45
k Z,
46
pa su resenja polazne jednacine
xk = k 1
ili
(4k 1)
1,
8
xk =
k Z.
1.5. Neka su a, b katete pravouglog trougla i ugao naspram katete a.

c
a
a
b
Prema definiciji trigonometrijske funkcije sinus je

sin =
a
,
c
pa je
a = c sin = 2 sin .
Koristeci trigonometrijsku jednakost
sin2 =
1 cos 2
2
i imajuci u vidu da je 2 = 45 , cos 2 = cos 45 = 2/2, dobija se
2
p
1
2 2
2 2
2
2
=
, sin =
.
sin =
2
4
2
Zato je jedna kateta
p
a=
2.
Primenom Pitagorine teoreme

a2 + b2 = c2
sledi
2
2 + b2 = 4,
odakle je druga kateta
p
b=
2+
b2 = 2 +
2,
2.
Povrsina pravouglog trougla je

p
2 2+ 2
2
p
(2 2)(2 + 2)
42
2
=
=
.
=
2
2
2
ab
P =
=
2
47
1.6. Neka je x =
3
3. Dati izraz A prosirujemo na sledeci nacin
A=
44(x2 2x + 4)(x2 x + 1)
44
=
2 + 3x + x2
(x + 2)(x + 1)(x2 2x + 4)(x2 x + 1)
=
44(x4 3x3 + 7x2 6x + 4)

.
(x3 + 8)(x3 + 1)
Kada u dobijenom izrazu zamenimo x dobijamo
3
3
A = 7 9 3 3 5.
Neka je sada x =
B=
2. Na slican nacin kao kod izraza A, izraz B postaje
1
7344322
x4 3x3 + 7x2 6x + 4
=
=
.
2 + 3x + x2
(x3 + 8)(x3 + 1)
30
Test 2
1
.
4
2.2. Jednacina je definisana za x 6= 0 i 3x + 13 > 0, tj. za x (13/3, 0) (0, +).
Transformisimo jednacinu na sledeci nacin:
2.1. Vrednost izraza je
log100 x2 + log10 (3x + 13) 1 = 0,

1
log10 x2 + log10 (3x + 13) 1 = 0,
2
log10 |x| + log10 (3x + 13) 1 = 0,
log10
|x|(3x + 13)
= 0.
10
Iz poslednje jednacine imamo |x|(3x + 13) = 10. Resenja ove jednacine su:
x1 = 5, x2 = 2/3, x3 = 10/3 i x4 = 1. Buduci da resenje x1 = 5 ne
pripada oblasti definisanosti jednacine, njega odbacujemo, pa su resenje polazne
jednacine x {10/3, 1, 2/3}.
2.3. Racionalisanjem datog korena jednacine imamo da je x1 = 15 4. Neka je

x2 + bx + c = 0,
b, c Q,
jednacina koju treba naci. Na osnovu Vietovih formula za ovu kvadratnu

jednacinu je
x1 + x2 = b, x1 x2 = c.
48
Da bi uslov zadatka b,
c Q bio ispunjen, a s obzirom na vrednost korena x1 ,
mora biti da je x2 = 15 4. Sada je b = 8, c = 1, pa je trazena kvadratna
jednacina
x2 + 8x + 1 = 0.
2.4. Imamo sledeci niz ekvivalentnih jednacina:
cos(x 1) cos(3x 3) = 4 sin3 (x 1),
2 sin(x 1) sin 2(x 1) = 4 sin3 (x 1),
4 sin2 (x 1) cos(x 1) = 4 sin3 (x 1),
sin2 (x 1) (cos(x 1) sin(x 1)) = 0,
2
2
2
sin (x 1)
cos(x 1)
sin(x 1) = 0,
2
2
sin2 (x 1) sin
x + 1 = 0.
4
Resenja date jednacine su
xk = k + 1
ili
xk =
(1 4k)
+ 1,
4
k Z.
2.5. Stranica romba je oznacena sa a, dijagonala strane sa d. Prizma je prava,

pa se visina prizme H poklapa sa njenom ivicom. Takode, najkrace rastojanje
naspramnih strana je jednako visini romba, sto znaci da su visine romba i prizme
jednake.
a
Strana prizme je pravougaonik stranica a, H i njena povrsina je S = aH.
Osnova prizme je romb, pa prizma ima cetiri jednake strane i prema uslovu
zadatka sledi da je omotac M = 4S = 4aH = 48. Jos, prema Pitagorinoj
teoremi, iz uslova d = 5 sledi d2 = a2 + H 2 = 25. Dakle, dobijamo sistem
jednacina
4aH = 48, a2 + H 2 = 25.
Iz prve jednacine je a = 12/H, sto zamenom u drugu daje
H 4 25H 2 + 144 = 0.
49
Dobijena jednacina je bikvadratna i resava se smenom t = H 2 , posle koje postaje
kvadratna jednacina
t2 25t + 144 = 0.
Resenja kvadratne jednacine su
t1,2 =
25
25 7
252 4 144
=
,
2
2
tj. t1 = 16, t2 = 9, pa su resenja bikvadratne jednacine

H1 =
Dalje je
a1 =
t1 = 4,
12
= 3,
H1
H2 =
a2 =
t2 = 3.
12
= 4.
H2
Za visinu H i stranicu a romba vazi H a, pa je

H = H2 = 3,
a = a2 = 4.
Baza prizme je
B = aH = 12
i za zapreminu se dobija
V = BH = 36.
2.6. Kako je 2% iskopanog uglja voda, to je 98% cistog uglja, sto znaci da uglja
ima 0.98 2210 t = 2165.8 t. Kada je procenat vlage porastao na 15%, ta ista
kolicina uglja predstavlja sada 85% ukupne tezine, pa je ukupna tezina rude na
stovaristu (100/85) 2165.8 t = 2548 t. Znaci da se ukupna tezina povecala za
338 t.
Test 3
37
.
40
3.2. Zadatak ima smisla ako je x 6. Dva puta kvadriranjem leve i desne strane
dobijamo da je
p
4x 12 = (7x + 1)(3x 18),
3.1. Vrednost izraza je 26
5x2 27x = 162,

te je x1 = 9 i x2 = 18/5. Zbog uslova x 6 resenje x2 ne dolazi u obzir.
Zamenom x1 = 9 u datoj jednacini vidimo da to jeste resenje.
50
3.3. Nejednacina je definisana za 2 < x < 3. Transformacijom date nejednacine
sledi:
log7 log 1 (x 2) < 1,
7
log7 log7 (x 2)7 < 1,

0 < log7 (x 2)7 < 7,
1 < (x 2)1 < 7.
Dakle, resenje nejednacine je x (15/7, 3).
3.4. Jednacinu resavamo na sledeci nacin:
x
= 0,
3
x
2x
x
sin
+
sin = 0,
3
3
3
x
2x
x
2x
x
sin cos
+ cos sin
sin = 0,
3 3
3
3
3
x
x
x
x
x
2 x
sin
1 2 sin
+ cos 2 sin cos sin = 0,
3
3
3
3
3
3
x
x
sin
2 4 sin2
= 0,
3
3
x
x
x
2 sin
1 2 sin
1 + 2 sin
= 0.
3
3
3
sin x sin
Dalje imamo:
x
= 0 xk = 3k, k Z,
3
3(8k + 1)
3(8k + 3)
x
2
sin =
xk =
ili xk =
, k Z,
3
2
4
4
3(8k 1)
3(8k 3)
x
2
sin =
xk =
ili xk =
, k Z.
3
2
4
4
sin
Zadatak se jednostavnije resava pomocu transformacije

sin x sin
x
1
x
2x
= sin cos
.
3
2
3
3
3.5. Iz (a b)2 = a2 + b2 2ab 0 sledi

2ab a2 + b2
i, prema Pitagorinoj teoremi,
2ab c2 ,
c2 + 2ab c2 + c2 = 2c2 .
51
Iz (a + b)2 = a2 + b2 + 2ab dalje sledi
(a + b)2 = c2 + 2ab 2c2 ,
pa je zaista
a + b c 2.
Jednakost a + b = c 2 vazi ako je (a b)2 = 0, tj. a = b, sto znaci da je

pravougli trougao jednakokraki.
3.6. a) Neka je z = x + iy. Na osnovu uslova zadatka sledi
|x + i(y 1)| = |(x + 2) + iy|,
tj.
x2 + (y 1)2 = (x + 2)2 + y 2 .
Odavde dobijamo da je geometrijsko mesto tacaka prava zadata jednacinom

4x + 2y + 3 = 0.
b) Analogno kao u delu pod a) sledi
1 < |(x + 2) + i(y 3)| < 2,
1<
(x + 2)2 + (y 3)2 < 2,
1 < (x + 2)2 + (y 3)2 < 4.

Dakle, geometrijsko mesto tacaka je kruzni prsten.
Test 4
4.1. Vrednost datog izraza je 9.
4.2. Jednacina ima smisla za x 5/2. Kvadriranjem jednacine
x + 1 2x 5 = x + 3,
x2 9x 14 = 0,
cija su resenja x1 = 9 137 /2 i x2 = 9 + 137 /2. S obzirom na uslov
x 5/2, sledi da data jednacina ima jedinstveno resenje x = 9 + 137 /2.
52
4.3. Nejednacina je definisana za svako x R \ {1}. Transformacijom nejednacine
sledi:
1
5x < 25 x+1
0<
x2 + x 2
x+1
5x < 5 x+1
0<
x <
2
x+1
(x 1)(x + 2)
.
x+1
Resavajuci poslednju nejednacinu dobijamo da je resenje polazne nejednacine

x (2, 1) (1, +).
4.4. a) sin = 35/6, tan = 35, cot = 35/35;
b) sin = 13 233/233, cos = 8 233/233, tan = 13/8;
c) sin = 6/3, cos = 3/3, cot = 2/2;

d) cos = 12/13, tan = 5/12, cot = 12/5.
4.5. Na slici je prikazana samo osnova paralelopipeda sa visinom h koja odgovara
stranici b.
g
b
Visina h paralelograma se odreduje iz h/a = sin i dobija se
h = a sin = 3 sin 30 =
pa je baza
B = bh = 8
3
,
2
3
= 12.
2
Razlicite strane paralelopipeda su

S1 = aH = 3H,
S2 = bH = 8H,
gde je H visina paralelopipeda. Paralelopiped ima jednake naspramne strane,

pa je omotac
M = 2S1 + 2S2 = 22H = 220,
odakle je visina
H = 10.
Povrsina i zapremina paralelopipeda su
P = 2B + M = 24 + 220 = 244,
V = BH = 12 10 = 120.
53
4.6. Ako sa x oznacimo masu srebra finoce 600 0/00 , a sa y masu srebra finoce 900 0/00
koje treba da se pomesaju, na osnovu uslova zadatka postavljamo proporciju
x : y = (900 850) : (850 600),
odakle je x : y = 1 : 5. Kako je x + y = 600 grama, iz proporcije imamo da je
y = 5x, pa ako to zamenimo u drugoj jednacini, dobijamo x + 5x = 6x = 600
grama, tj. x = 100 grama. Sada je y = 600 100 = 500 grama.
Test 5
5.1. Dati izraz ima vrednost 1.
5.2. Da bi jednacina imala smisla mora da vazi x > 1, x > 1 i x < 7, sto je
ekvivalentno sa x (1, 7). Dalje imamo
log21 (x 1) + log0.5 (x + 1) log 1 (7 x) = 1,
2
log2 (x 1)
+ log2 (x + 1)
log2
Iz poslednje jednacine sledi
+ log2 (7 x)2 = 1,
(7 x)2
= 1.
(x 1)(x + 1)
(7 x)2
= 2,
x2 1
odakle se dobija kvadratna jednacina

x2 + 14x 51 = 0,
cija su resenja x1 = 3 i x2 = 17. S obzirom na uslov x (1, 7), jedino resenje
jednacine je x = 3.
5.3. Razlikovacemo dva slucaja.
1 Za x 7/2 nejednacina postaje
x2 2x + 9 3x 5,
cije je resenje x 7/2.

2 Za x < 7/2 dobijamo
x2 2x + 9 x + 9,
odakle je x < 7/2.

Dakle, resenje polazne nejednacine je x R.
54
5.4. Transformisimo datu jednacinu na nacin:
5x
3x
cos
= 0,
8
8
3x
5x
5x
3x
sin
+
sin
cos
= 0,
8
8
8
8
5x
3x
5x
5x
3x
3x
cos
+ cos
sin
sin
cos
= 0,
sin
8
8
8
8
8
8
3x
5x
sin
cos
= 0.
8
8
sin x sin
Iz poslednje jednacine dobijamo resenja polazne jednacine

xk =
8k
,
3
xk =
4(2k + 1)
,
5
k Z.
5.5. Kako je CD visina trougla ABC, trouglovi ADC i DBC su pravougli.
B
D
Trougao DBC ima katete CD = 3, DB = AB AD = 3 AD i hipotenuzu

BC = AD. Prema Pitagorinoj teoremi je
CD2 + DB 2 = BC 2
i dalje
3 + (3 AD)2 = AD2 ,
odakle je
AD = 2.
Primenjuju
ci Pitagorinu teoremu na trougao ADC sa katetama AD = 2,
CD = 3, dobija se
AC =
AD2 + CD2 =
4+3=
7.
5.6. Pretpostavimo da je na pocetku skolske godine bilo x ucenika. Od tog broja je

0.46x devojcica i 0.54x decaka. Kako je tokom godine skolu napustilo 30 decaka,
broj decaka na kraju godine je 0.54x30. S druge strane, kako je skolu napustilo
ukupno 45 ucenika preostalo ih je x 45, od cega je devojcica 0.48(x 45), a
55
decaka 0.52(x 45). Izjednacavanjem broja decaka dobijenih u ova dva slucaja
dobijamo jednacinu
0.54x 30 = 0.52(x 45),
odakle je x = 330. Dakle, upisano je 330 ucenika, a zavrsilo njih 285.
Test 6
6.1. Vrednost izraza je 15.6961.
6.2. Zadatak ima smisla za x > 29 . Transformacijom date jednacine dobijamo
8
log3 (log2 x 9) = log3 9 1
log2 x
8
log2 x 9 = 9 1
log2 x
Uvodenjem smene t = log2 x poslednja jednacina postaje

t2 18t + 72 = 0,
cija su resenja t1 = 12 i t2 = 6. Odatle je x1 = 212 i x2 = 26 . S obzirom na
uslov x > 29 , zadatak ima samo jedno resenje x = 212 .
6.3. Da bi nejednacina imala smisla mora da bude x 6= 1, x 6= 1 i x 6= 2/3.
Nejednacinu resavamo na sledeci nacin:
x
1
x
1
0
x2 1
3x + 2
x2 1
3x + 2
2x2 + 2x + 1
0 x (, 1) (2/3, 1).
(x 1)(x + 1)(3x + 2)
6.4. Imamo
cos 9x + cos 5x + 2 sin2 x 1 = 0 2 cos 7x cos 2x + sin2 x cos2 x = 0.
Dalje, koristeci trigonometrijske identitete dobijamo
2 cos 7x cos2 x sin2 x cos2 x sin2 x = 0,

(cos x sin x)(cos x + sin x)(2 cos 7x 1) = 0,
sin
x sin
+ x (2 cos 7x 1) = 0.
4
4
Iz poslednje jednacine slede resenja:
x =0
4
+x =0
sin
4
1
cos 7x =
2
sin
(4k + 1)
,
4
(4k 1)
xk =
,
4
xk =
+ 2k ,
7
3
xk =
k Z,
k Z,
k Z.
56
6.5. Trostrana prizma je pravilna, sto znaci da joj je osnova jednakostranicni trougao,
ivice su normalne na bazu i jednake visini H prizme. Kruznice opisane oko
baza prizme pripadaju sferi opisanoj oko prizme. Kroz centre O1 , O2 opisanih
kruznica poluprecnika r i centar O sfere poluprecnika R postavljena je visina
prizme i uocena su temena M , N baza.
O2
H 2
N
R
O
H
O1
Iz V = BH i H = 2 sledi
V
3
B=
=
.
H
3
Kako je B jednakostranicni trougao, to je B = a2 3/4, odakle je a2 = 4B/ 3 =

4/3 i stranica baze iznosi
2
a= ,
3
a poluprecnik opisane kruznice
r=
a 3
2
= .
3
3
Trouglovi OO1 M , OO2 N su pravougli sa jednakim hipotenuzama R i katetama r, pa su podudarni (pravilo SSU). Iz podudarnosti sledi jednakost drugih
kateta i, zbog OO1 + OO2 = H,
OO1 = OO2 =
H
= 1.
2
Prema Pitagorinoj teoremi je R2 = r2 + 1 = 13/9 i konacno
13
R=
.
3
6.6. Petar je umesto 3/8 ukupno zaradene sume novca x dobio 3/5, pa je
3
3
x = 360 x = 1600 din.

5
8
57
Da je raspodela bila pravilna, Petar bi dobio 600 din, a Kosta 1000 din. Dakle,
Petar je dobio 22.5% vise novca nego sto mu pripada.
Test 7
7.1. Vrednost izraza je 1.
7.2. Iz uslova
1
2
0
1x
x 6= 1,
sledi da jednacina ima smisla za x (, 1) (1, +). Kako za x > 1 vazi

1
> 0,
x1
jednacina moze imati resenje samo kada je x (, 1).
jednacine dobijamo
x+1
1
4
=
,
x1
(1 x)2
odakle je resenje x = 5/2.
Kvadriranjem
7.3. Nejednacina je definisana za svako x 6= 1 i ekvivalentna je nejednacini

3
Iz ove nejednacine sledi
2x13
x+1
> 32x+17 .
2x 13
> 2x + 17,
x+1
odakle dobijamo x (, 6) (5/2, 1).

7.4. Deljenjem jednakosti sin2 2 cos2 = sin cos sa sin cos (6= 0) dobijamo
jednacinu
sin
cos
2
= 1.
cos
sin
Uvodeci smenu t = tan dobijamo
t
2
=1
t
t2 t 2 = 0,
cija su resenja t1 = 2 i t2 = 1. S obzirom na uslov (0, /2), sledi da je

tan = 2.
7.5. Sa O oznacimo centar kruga, sa A i C krajeve tetiva t1 i t2 , a sa B i D njihove
sredine. Precnik kruga, normalan na tetivu, polovi tetivu. Kako su t1 i t2
paralelne tetive, one imaju zajednicki normalan precnik, koji ih sece upravo u
58
tackama B i D. Na slikama su prikazana dva moguca slucaja, kada su tetive sa
raznih i kada su sa iste strane u odnosu na centar kruga.
A
B t1
r
r
D
O
t2
Prema uslovima zadatka je

OA = OC = r = 25,
AB =
t1
= 7,
2
CD =
t2
= 24.
2
Trouglovi OAB i OCD su pravougli i, na osnovu Pitagorine teoreme, sledi
tj.
OB 2 + AB 2 = r2 ,
OD2 + CD2 = r2 ,
OB 2 + 49 = 625,
OD2 + 576 = 625.
Zato je
OB = 24,
OD = 7.
Trazeno rastojanje izmedu tetiva t1 i t2 je

BD = OB + OD = 31,
BD = OB OD = 17
u slucajevima sa prve i druge slike redom.

7.6. Procenat ucenika koji su uradili sva tri zadatka je 100% (12% + 32%) = 56%,
pa ako sa x obelezimo ukupan broj ucenika koji su radili pismenu vezbu, vazi
proporcija x : 14 = 100 : 56, odakle je x = (14 100)/56 = 25 ucenika.
Test 8
1
8.1. Izraz ima vrednost 2 .
3
8.2. Neka kvadratna jednacina koja se trazi ima oblik
x2 + ax + b = 0,
a, b R.
59
Racionalisanjem datog korena dobijamo
2i 5
1
=
.
x1 =
9
2+i 5
Kako ova jednacina ima realne koeficijente, drugi koren jednacine je
2+i 5
.
x2 = x1 =
9
Sada, iz Vietovih formula dobijamo
4
a = (x1 + x2 ) = ,
9
1
b = x1 x2 = ,
9
pa je trazena kvadratna jednacina
x2
odnosno
4
1
x + = 0,
9
9
9x2 4x + 1 = 0.
8.3. Dajemo uputstvo. Datu nejednacinu svesti na oblik
log4 (x 3) > log4
a zatim uvesti smenu
x3
= log4 (x 3) 3,
64
log4 (x 3) = t2 ,
x 4,
t 0.
8.4. Imamo sledeci niz ekvivalentnih jednacina

3 sin2 cos2 = 5 8 sin cos ,
3 sin2 cos2 = 5 sin2 + 5 cos2 8 sin cos ,
2 sin2 + 6 cos2 = 8 sin cos ,
sin
cos
+3
= 4.
cos
sin
Uvodenjem smene cot = t dobijamo kvadratnu jednacinu
3t2 4t + 1 = 0,
odakle je cot = 1 ili cot = 1/3.
60
8.5. Temena osnove su L, M , N , teme piramide je T , a visina piramide H = OT .
Visina H je normalna na osnovu, pa je
= ]OLT = ]OM T = ]ON T.
H
L
b
c
r
O
a
M
Kako je
a
N
H
H
H
=
=
= tan = tan 60 = 3,
OL
OM
ON
to je
H
OL = OM = ON = = r,
3
sto znaci da je O centar, a r poluprecnik kruga opisanog oko osnove.
Koristeci obrasce za povrsinu trougla, dobijamo
B=
s(s a)(s b)(s c) =
abc
,
4r
gde je poluobim osnove

s=
Zato je
B=
1
1
(a + b + c) = (9 + 8 + 7) = 12.
2
2
12(12 9)(12 8)(12 7) = 12 5,
abc
987
21
= ,
=
4B
4 12 5
2 5
21 3
H=r 3=
2 5
r=
i trazena zapremina iznosi

V =
12 5 21 3
BH
=
= 42 3.
3
3
2 5
61
8.6. Po binomnoj formuli je
20
20 X
20i
20 2i
3
2 3 3 .
2+ 3
=
i
i=0
Trazimo sve one brojeve od 0 do 20 koji su deljivi sa 2 (parni), i istovremeno

je razlika 20 i deljiva sa 3. To su brojevi 2, 8, 14, 20. U suprotnom, clan u
binomnom
proizvod
jednog racionalnog broja sa nekim od brojeva

razvoju
je
2, 3 3, 3 9, 2 3 3, 2 3 9. Da nijedan od navedenih brojeva nije

racionalan
pokazuje se na potpuno isti nacin kao sto se to pokazuje za broj 2. Dakle, u
posmatranom binomnom razvoju ima cetiri racionalna sabirka.
Test 9
9.2. Transformisuci jednacinu dobijamo
49x+2 + 6 7x+1 6 log6 7 = 0,
72x+4 + 6 7 7x 71 = 0,
75 72x + 6 72 7x 1 = 0,
odakle je 7x = 73 , pa je resenje jednacine x = 3.
9.3. Resenje je x (1, 1/5) (1, +).
9.4. Vazi sledece
1 sin2 + cos2 + 2 sin2 cos2

1 sin4 cos4
=
cos4
cos4
2 sin2 cos2
=
= 2 tan2 ,
cos4
sto je i trebalo pokazati.
9.5. Uvodenjem oznaka kao na prvoj od sledecih slika, iz uslova zadatka sledi
AB = c = 40,
BM = M A = 20,
B
N
M N = n = 15.
62
Prema Pitagorinoj teoremi, iz pravouglog trougla M N A se dobija:
M N 2 + M A2 = N A 2 ,
152 + 202 = N A2 ,
N A2 = 625,
N A = 25.
Trouglovi ABC i AM N su slicni jer imaju dva jednaka ugla: prav ugao i
zajednicki ugao kod temena A. Na drugoj slici je trougao AM N nacrtan tako
da je slicnost ocigledna. Iz ove slicnosti sledi
CA : M A = BA : N A,
CB : M N = BA : N A
i, zamenom konkretnih podataka,

CA : 20 = 40 : 25,
CB : 15 = 40 : 25.
Zato su katete trougla ABC

b = CA =
20 40
= 32,
25
a = CB =
15 40
= 24.
25
Obim i povrsina trougla ABC su

O = a + b + c = 24 + 32 + 40 = 96,
P =
ab
24 32
=
= 384.
2
2
9.6. Kako je
1
3
6 +2
1
4
100
100
X
100
i
i=0
6 2
100
X
100
i
i=0
i
3
100i
4
100
X
100
i=0
33 2
300+i
12
3 3 225+ 12 ,
to trazimo sve brojeve od 0 do 100 koji su deljivi sa 12. To su brojevi 0, 12, 24,
36, 48, 60, 72, 84, 96. U posmatranom izrazu ima devet racionalnih sabiraka.
Test 10
2
.
5
10.2. Jednacina je definisana za x > 0 i x 4/3, tj. za x 4/3. Dalje imamo
1
x + = 3x 4,
x
1
x + + 2 = 3x 4,
x
63
odakle je x = (3 +
11)/2.
10.3. Koriscenjem obrasca logm n =
logk n
imamo
logk m
(log11 13 + log13 11)
+ log289 17 =
log4 13
log4 11
+
log4 11
log4 13
1
log17 17
2
a 1 1
b
+
+
a
b
2
2
a + b2
ab
+
= 2
2
a +b
2(a2 + b2 )
(a + b)2
2ab + a2 + b2
=
.
2
2
2(a + b )
2(a2 + b2 )
10.4. Transformisimo datu jednacinu na sledeci nacin

3x
3x
2x
cos
cos
= 0,
5
5
5
3x
2x
cos
2 sin
1 = 0.
5
5
2 sin
Nadalje resavamo na standardan nacin.

10.5. Dijagonala pravougaonika je oznacena sa d, presek dijagonala sa O i jedno teme
sa L. Vrh piramide je T , a njena visina je H.
T
s
H
L
d
O
a
Ugao izmedu susedenih stranica a, b pravougaonika je prav i prema Pitagorinoj teoremi sledi
d2 = a2 + b2 = 144 + 81 = 225,
d = 15.
Dijagonale pravougaonika se polove, pa je OL = d/2 i iz pravouglog trougla

OLT dalje sledi H 2 + (d/2)2 = s2 , tj.
H 2 = s2
2
d
2
25
2
15
2
2
=
400
= 100,
4
H = 10.
64
Sada je
B = ab = 12 9 = 108,
BH
108 10
=
= 360.
3
3
V =
10.6. Polazeci od leve strane date jednakosti dobijamo
4
4
0.98 4 0.02
49 4 1
71
4 7
=
=
=
,
4
4
3
0.98 + 4 0.02
49 + 4 1
7+1
sto je i trebalo dokazati.
Test 11
11.1. Resenje je x = 4.5.
11.2. Za x > 1 je
x+
a za 0 x < 1 je
x+
3+
3+
x > 3,
x < 3.
Dakle, jedino resenje jednacine je x = 1.

11.3. Napisimo datu nejednacinu u ekvivalentnom obliku
2
2x1
2
+2
2x5
2
> 25
2x7
2
52x8 ,
2x 2 2 + 2x 2 2 > 52x 57 52x 58 ,

2x
5
2
2
25
5
2
> 25x
>
2
25
4
,
58
92
odakle sledi da je x < 9/2.

11.4. Sledece jednacine su ekvivalentne
7x
4x
+ sin
= 0,
3
3
2x
5x
2x
2x
2 sin
cos
+ 2 sin
cos
= 0,
3
3
3
3
2x
2x
5x
sin
cos
cos
= 0,
3
3
3
2x
7x
x
sin
sin
sin = 0.
3
6
2
sin x sin
65
Dakle, sva resenja polazne jednacine su:
xk =
3k
,
2
xk =
6k
,
7
xk = 2k,
k Z.
11.5. Upisani trougao je slican polaznom, pa je takode pravougli. Prav ugao upisanog
trougla je periferni ugao kruga, sto znaci da je njegova hipotenuza istovremeno
i precnik kruga.
a
r
Posmatramo veci trougao. Na osnovu zadatih podataka, hipotenuza c, poluobim s i povrsina P ovog trougla su
c=
a2 + b 2 =
152 + 202 =
625 = 25,
1
1
s = (a + b + c) = (15 + 20 + 25) = 30,
2
2
ab
15 20
P =
=
= 150.
2
2
Koristeci obrazac za povrsinu trougla
P = rs,
gde je r poluprecnik upisanog kruga, nalazimo
r=
P
150
=
= 5.
s
30
Posmatramo sada manji trougao sa katetama a1 , b1 i hipotenuzom

c1 = 2r = 10.
Iz pretpostavljene slicnosti trouglova sledi
a : a1 = c : c 1 ,
odakle je
a1 =
ac1
15 10
=
= 6,
c
25
b : b1 = c : c1 ,
b1 =
bc1
20 10
=
= 8.
c
25
66
Obim i povrsina upisanog trougla su
O = a1 + b1 + c1 = 6 + 8 + 10 = 24,
P =
a1 b1
68
=
= 24.
2
2
11.6. Iz obrnute proporcionalnosti datih velicina sledi 54 : x = 126 : 84, odakle je

x = (54 84)/126 = 36 zubaca.
Test 12
97
.
96
12.2. Zapisimo jednacinu u obliku
x+1
23
1
3 x+1
Uvodenjem smene
3
2
= 1.
x+1
3
2
= t,
uz uslove t > 0 i t 6= 1, dobijamo jednacinu 4t2 = 1, odakle je t = 1/2, pa je

resenje jednacine
log10 3
x=
.
log10 2 log10 3
1 Za x 0 imamo redom
x2 + 8 + 2x 2 + 3x,
x2 + 8 2 + x,
x2 + 8 4 + 4x + x2 ,
odakle je x [1, +).

2 Za x < 0 dobijamo
x2 + 8 + 2x 2 3x,
x2 + 8 2 5x,
6x2 5x 1 0,
odakle je x (, 1/6].
67
Resenje nejednacine je x (, 1/6] [1, +).
12.4. Koristeci trigonometrijske identitete dobijamo
sin 5x sin 3x + sin 2x = 0,
2 sin x cos 4x + 2 sin x cos x = 0.
Dalje je
sin x(cos 4x + cos x) = 0,
sin x cos
5x
3x
cos
= 0,
2
2
odakle dobijamo resenja

xk = k,
xk =
(2k + 1)
,
3
xk =
(2k + 1)
,
5
k Z.
12.5. Temena osnove su L, M , N , teme piramide je T , a visina H = O1 T .
R
H
N
x
O
R
O1 r
a
Piramida je pravilna, sto znaci da je osnova B jednakostranicni trougao, tj.

LM = M N = LN = a.
Iz uslova zadatka i obrasca za povrsinu jednakostranicnog trougla sledi
BH
V =
,
3
odakle je
2 3
a2 3
=B=
,
3
4
2 2
a= .
3
Ivice pravilne piramide su jednake, tj.

LT = M T = N T.
a2 =
8
,
3
68
Ove ivice su hipotenuze pravouglih trouglova O1 LT , O1 M T , O1 N T , koji imaju
zajednicku katetu H, pa su trouglovi podudarni (pravilo SSU) i vazi
O1 L = O1 M = O1 N = r.
Dakle, O1 je centar, a r poluprecnik kruga opisanog oko trougla LM N i iznosi
2 2
a 3
=
.
r=
3
3
Neka je O centar sfere opisane oko piramide, R njen poluprecnik i O1 O = x.
Tada je x + R = H i, iz pravouglog trougla O1 OM , x2 + r2 = R2 , odnosno
8
= R2 .
9
Zamenom x = 3 R iz prve jednacine u drugu, dobija se
x + R = 3,
(3 R)2 +
8
= R2 ,
9
x2 +
9 6R +
i na kraju
R=
8
= 0,
9
6R =
89
9
89
.
54
12.6. Zadatak se resava slicno kao zadaci 8.6 i 9.6.
Test 13
13.2. Resenje je x = 2 5.
13.3. Nejednacinu resavamo na sledeci nacin
logx2 x logx2 4
log2 x log2 4
0
log2 (x 2)
x4
0 x > 0 x > 2 x 6= 3
x3
x (3, 4].
3(2k + 1)
x
13.4. Data jednacina je definisana za cos 6= 0, tj. za svako x 6=
, k Z.
3
2
Dalje imamo
x
x
x
cos x + cos + 4 sin cos = 0,
3
3
3
2x
x
x
x
2 cos
cos + 4 sin cos = 0,
3
3
3
3
x
2x
x
2 cos
cos
+ 2 sin
= 0,
3
3
3
x
2x
+ 2 sin = 0,
cos
3
3
x
2 x
1 2 sin
+ 2 sin = 0.
3
3
69
Iz kvadratne jednacine po sin
x
3
1 2 sin2
sledi
x
x
+ 2 sin = 0
3
3
x
1+ 3
sin =
3
2
x
1 3
sin =
.
3
2
1+ 3
> 1, prvu jednakost odbacujemo, pa ostaje
2

1 3
1 3
xk
xk
= arcsin
+ 2k,
= arcsin
+ 2k,
3
2
3
2
Kako je
k Z.
13.5. Neka je O centar i r poluprecnik upisane kruznice, M , N dodirne tacke kruznice

i kateta, a d = OC trazeno rastojanje.
B
c
a
r
d r
C
S obzirom na a = 3, b = 4, hipotenuza c, poluobim s i povrsina P su

c=
a2 + b2 = 5,
s=
1
(a + b + c) = 6,
2
P =
ab
= 6.
2
Zato iz
P = rs
sledi
r=
P
= 1.
s
Poluprecnici OM i ON su normalni na katete, pa su sva cetiri ugla cetvorougla
ON CM prava. Cetvorougao
je, dakle, kvadrat stranice r. Rastojanje d je
dijagonala kvadrata i vazi
d = r 2 = 2.
13.6. Zadatak resavamo slicno kao zadatke 8.6, 9.6 i dobijamo sest racionalnih sabiraka
za i {0, 6, 12, 18, 24, 30}.
70
Test 14
14.2. Jednacina
64 x1 + 4 2 x1 1 24 = 0
je definisana za svako x 6= 1. Uvodenjem smene

3
2 x1 = t
t2 + 2t 24 = 0,
cija su resenja t1 = 6 i t2 = 4. Iz uslova t > 0 sledi t = 4, pa je x = 5/2.
14.3. Za x (, 2] [2, +) nejednacina postaje
x2 x 3 0,
cijim resavanjem dobijamo x (, 2] [(1 + 13)/2, +).

Za x (2, 2) imamo
x2 + x 5 0,
odakle je x (2, (1 + 21)/2].
Resenje polazne nejednacine je x (, (1 + 21)/2] [(1 + 13)/2, +).

14.4. Kako je sin = 3/5, sin = 12/13, sin = 7/25, dobijamo da je cos = 4/5,
cos = 5/13, cos = 24/25. Trazeni rezultat dobijamo na osnovu jednakosti
cos( + + ) = cos cos( + ) sin sin( + )
= cos (cos cos sin sin ) sin (sin cos + sin cos ).
14.5. Temena osnove su L, M , N , a teme piramide je T . Kroz ivicu LT i visinu
H = T1 T postavljena je ravan. Ova ravan je normalna na osnovu i sece osnovu
duz tezisne linije LE sa tezistem T1 . Iz tezista je povucena normala T1 F na
stranu M N T piramide. Tada je = ]T1 ET i d = T1 F .
H
F
d
L
a
h T
1
E
M
71
Iz pravouglog trougla T1 EF je
3
3
= sin 60 =
,
T1 E
2
d
= sin ,
T1 E
6
T1 E = = 2 3.
3
Teziste deli tezisnu liniju u odnosu

LT1 : T1 E = 2 : 1,
odakle je
LT1 = 4 3,
LT1
= 2,
2 3
LE = LT1 + T1 E = 6 3.
Osnova piramide je jednakostranicni trougao LM N jer je piramida pravila, pa

se tezisna linija i visina h trougla poklapaju, tj.
h = LE = 6 3.
Ako je a stranica trougla LM N , vazi h = a 3/2 i

2h
a = = 12.
3
Zato je osnova
B=
a2 3
= 36 3.
4
Iz pravouglog trougla T1 ET je
H
= tan 60 = 3
2 3
H
= tan ,
T1 E
i za visinu piramide se dobija
H = 6,
a za zapreminu
V =
BH
36 3 6
=
= 72 3.
3
3
14.6. Pretpostavimo suprotno, da je dati broj racionalan. Tada postoje prirodni brojevi p i q tako da je
p
2+ 3+ 5= .
q
Nakon kvadriranja izraza
2+
5=
p
3,
q
72
dobijamo
p2
2p
5 + 2 10 + 2 = 2 + 3
3,
q
q
tj.
p
p2
10 +
3 = 2 2.
q
2q
Kako je na desnoj strani jednakosti racionalan broj, sledi da postoje prirodni

brojevi p1 i q1 tako da je
p
p1
10 +
3=
.
q
q1
Kvadriranjem ove jednakosti dobijamo da je
30 =
q
2p
p21
3p2
2 10 ,
2
q
q1
te zakljucujemo da je 30 racionalan broj. Medutim to nije tacno, on je iracionalan broj. Pretpostavka da je dati broj racionalan je bila pogresna, sto znaci
da je on iracionalan broj.
Test 15
15.2. Diskriminanta date kvadratne jednacine je D = 16(m 2).
a) Resenja kvadratne jednacine su realna ako je D 0, odakle je m 2. Iz
Vietovih formula sledi x1 + x2 = 2(2 + m).
b) Resenja su dvostruka za m = 2.
15.3. Nejednacina je definisana za x R \ {3} i ekvivalenta je sa
3 <
Resavajuci nejednacinu
2x 7
< 3.
x3
2x 7
3 < 0,
x3
dobijamo da je x (, 2) (3, +). S druge strane, resenje nejednacine

2x 7
+3>0
x3
je x (, 3) (16/5, +). Konacno, resenje polazne nejednacine je x
(, 2) (16/5, +).
73
15.4. Resenje je: sin = 3/5, cos = 4/5, tan = 3/4 i cot = 4/3.
15.5. Neka su O, A, B, C centri kruga poluprecnika R i u njega upisanih krugova, a
r poluprecnik upisanih krugova.
r C
O
A
Trougao ABC je jednakostranicni jer su njegove stranice medusobno jednake

AB = BC = CA = 2r = a.
Takode je
OA = OB = OC = R r = R1 ,
pa je R1 poluprecnik kruznice opisane oko trougla ABC. Kako za jednakostranicni trougao vazi
a 3
R1 =
,
3
to je
Rr =
2r 3
,
3
odakle je
2r 3
2 3
2+ 3
R=r+
= 1+
r=
r,
3
3
3
r=
2+
3
R.
3
Povrsina jednog upisanog kruga je

P = r2 =
3
3
2
R2 = 3 7 4 3 R2 .
2 R =
7+4 3
2+ 3
15.6. Na jednog nastavnika (N ) dolazi 8 decaka (M ), a na tih 8 decaka 10 devojcica

(D). Sada imamo proporciju
N : M : D = 1 : 8 : 10 N = k, M = 8k, D = 10k.
74
Kako je 19k = 760, tj. k = 40, u skoli ima N = 40 nastavnika, sto predstavlja
oko 5.3%, M = 320 decaka, sto predstavlja oko 42.1% i D = 400 devojcica, sto
je oko 52.6%.
Test 16
16.2. Za x 1/3 kvadriranjem jednacine dobijamo
1
+ x + 1 + 2 = 3x 1,
x+1
1
+ 6 2(x + 1) = 0.
x+1
Poslednju jednacinu resavamo uvodeci smenu x + 1 = t, t 4/3. Sada dobijamo
kvadratnu jednacinu
2t2 6t 1 = 0,
cija su resenja
t1,2 =
11
Uzimajuci u obzir uslov t 4/3, imamo samo t = 3 +

polazne jednacine
1 + 11
x=
.
2
11 /2, pa je resenje
16.3. Nejednacinu zapisujemo u ekvivalentnom obliku
3x 3 2 3 2
4x 21 + 4x .
Dalje imamo
3
4 3x
2
x
91
3 3
x
,
4
3
5
x (log3 4 1) 2 log3 4 ,
2
16.4. Kako je
42
,
35/2
5
2.
x
2 log3 2 1
4 log3 2
sin2 + sin2 + 2 sin sin = 1,

cos2 + cos2 + 2 cos cos = 2,
75
sabiranjem jednacina dobijamo da je cos( ) = 1/2.
16.5. Pravilna zarubljena piramida nastaje iz pravilne osnovne piramide, pa su njene
baze jednakostranicni trouglovi, a ivice su jednake. Prikazana je na prvoj slici.
Na istoj slici su h1 = EM , h2 = F N visine baza, H = T1 T2 visina zarubljene
piramide koja lezi na visini T1 T osnovne piramide i = ]T1 EF . Na drugoj
slici je izdvojen cetvorougao ET1 T2 F sa prve slike.
T2
F
T2
b
H
H
E
a
a
T1
T1
Neka je B1 veca, a B2 manja baza. Tada je
a2 3
36 3
B1 =
=
= 9 3,
4
4
b2 3
4 3
B2 =
=
= 3.
4
4
Visine baza su
h1 =
a 3
= 3 3,
2
h2 =
b 3
= 3.
2
Tezista T1 , T2 dele visine h1 , h2 u odnosu

ET1 : T1 M = 1 : 2,
F T2 : T2 N = 1 : 2,
odakle je
T1 M = 2ET1 ,
h1 = T1 M + ET1 = 3ET1 ,
T2 N = 2F T2 ,
h2 = T2 N + F T2 = 3F T2 ,
h1
= 3,
3
h2
3
F T2 =
=
.
3
3
ET1 =
Baze zarubljene piramide

su paralelne,
pa je cetvorougao ET1 T2 F trapez sa
osnovicama ET1 = 3 i F T2 = 3/3. Sa druge slike uocavamo da je

EG = ET1 F T2 =
3
2 3
=
,
3
3
3
H
= tan = tan 60 = 3
EG
76
i za visinu se dobija
2 3
H=
3 = 2.
3

Kako je B1 B2 = 9 3 3 = 27, zapremina je
V =
B1 +
B1 B2 + B2 H
3

9 3+3 3+ 3 2
26 3
=
.
3
16.6. Prvi na
cin. Za z 6= i dobijamo da je
z+i
zi
te se smenom
w=
4
= 1,
z+i
zi
jednacina svodi na jednacinu

w4 = 1.
Kako je polazna jednacina treceg stepena, imamo da je
wk = ei
k
2
k = 1, 2, 3,
pa je
k
zk + i
= ei 2 .
zk i
Sada je
zk = i
i k
2
+1
i k
2
cos
sin
k
4
k
4
=i
= cot
ei
k
4
ei
k
4
k
,
4
ei
k
4
+ ei
k
4
ei
k
4
ei
k
4
k = 1, 2, 3.
Drugi na
cin. Nakon dizanja na cetvrti stepen jednacina se svodi na jednacinu
z 3 z = 0,
cija su resenja
z1 = 0,
z2 = 1,
z3 = 1.
77
Test 17
4
.
3
17.2. Imamo redom

25x+1 32x1 + 5 64
5x5
2 2
5x5
+52
5x5
5x+1
6
5x5
= 383,
2 = 383,
6 2 1 = 383.
Iz poslednje jednacine dobijamo 25x5 = 1, odakle je x = 1.

17.3. Posmatracemo dva slucaja.
1 Za x 0 dobijamo nejednacinu
x2 x + 1 + x > 0,
koja vazi za svako x [0, +).

2 Za x < 0 data nejednacina postaje
x2 3x + 1 + x > 0.
Iz uslova x2 3x + 1 0, a imajuci u vidu uslov x < 0, dobijamo x (, 0).

Kvadriranjem poslednje nejednacine sledi
x2 3x + 1 > x2 ,
odakle je x < 1/3, pa je resenje u ovom slucaju x (, 0).
Dakle, nejednakost
x2 2x + |x| + 1 + x > 0
vazi za svako x (, +).
17.4. Rezultat je tan = (2 2)/2, tan = (2 + 2)/2.

17.5. Ugao pod kojim se krug vidi iz tacke M je ugao izmedu tangenata na krug koje
prolaze kroz tacku M . Dodirne tacke tangenata i kruga oznacimo sa A i B, a
centar kruga sa O.
B
M
78
Poluprecnik kruga koji ima zajednicku tacku sa tangentom je normalan na
tangentu, pa cetvorougao OAM B ima tri prava ugla, kod temena A, M i B.
Zato je i ugao kod temena O prav, sto znaci da je cetvorougao OAM B kvadrat.
Stranica kvadrata OAM B je poluprecnik kruga r i povrsina kvadrata iznosi
P1 = r 2 .
Povrsina P2 kruznog isecka, koji je unutar kvadrata OAM B, je cetvrtina
povrsine kruga, pa je
1
P2 = r2 .
4
Trazena povrsina je sada
P = P1 P 2 = r 2
1 2
4 2
r =
r .
4
17.6. Velika kazaljka opise ugao x, a mala x/12 jer se 12 puta sporije krece. Zbir ova
dva ugla je pun krug, sto odgovara vremenu od 60 minuta. Vremenski izrazeno,
to je
x
x+
= 60 minuta,
12
minuta.
odakle je x = 720
13
Pretpostavimo da je Nemanja poceo sa radom u 12 casova i y minuta. Vre1
menska razlika izmedu kazaljki je tada 11
y, a to je 13
punog kruga (60 minuta),
12
pa je
11
1
y=
60.
12
13
Odavde je y = 720
minuta. Dakle, Nemanja je poceo sa radom u 12 casova i
143
720
minuta,
a
zavr
s
io
u 12 casova i y + x = 720
+ 720
= 8640
minuta, tj. u 13
143
143
13
143
60
casova i 143 minuta.
Test 18
18.1. Vrednost datog izraza je 5.
18.2. Zadatak ima smisla za x 2. Uvodenjem smene
2
x2
=t>0
dobijamo kvadratnu jednacinu t2 t 12 = 0, cija su resenja t1 = 4 i t2 = 3,

od kojih, zbog uslova t > 0, vazi samo prvo. Za t = 4 dobijamo
x2
= 4 = 22
x 2 = 4 x = 6.
79
18.3. Kako je desna strana nejednacine jednaka
x(1 log10 2) = x(log10 10 log10 2) = x log10 5 = log10 5x ,
to je nejednacina ekvivalentna nejednacini
5x + x 20 > 5x
x > 20.
18.4. Zadatak resavamo na sledeci nacin:
sin + sin + sin = 3(cos + cos + cos ),
sin 3 cos + sin 3 cos + sin 3 cos = 0,
sin
+ sin
+ sin
= 0,
3
3
3
2 sin
cos
+ 2 sin
cos
= 0,
2
3
2
2
6
2
6
+
sin
cos
+ sin
cos
= 0,
6
2
2
2
6
3
2
sin
cos
cos
= 0,
2
6
2
2
3
2 sin
sin
= 0,
sin
2
6
2
6
2
6
sin
= 0 sin
= 0 sin
= 0.
2
6
2
6
2
6
Iz uslova , , (0, ) dobijamo
< < ,
6
2
6
3
pa dalje sledi
=0
2
6
odnosno
=
< < ,
6
2
6
3
=0
2
6
< < ,
6
2
6
3
= 0,
2
6
=
.
3
18.5. Na sledecoj slici je prikazan opisani valjak sa centrima baza O1 , O2 i visinom

H = M O2 . Osni presek je osencen.
O2
a
O1
80
Poluprecnik osnove je R = a/2 i za osnovu se dobija
B = R2 =
a2
.
4
Izvodnica valjka je stranica romba a. Osa je paralelna izvodnicama, pa je

O1 O2 = a i iz pravouglog trougla O1 M O2 sledi H/a = sin = sin 60 = 3/2,
odakle je
a 3
H=
.
2
Trazena zapremina je
a2 a 3
a3 3
V = BH =
=
.
4
2
8
18.6. Uvodenjem smene
dobijamo
t = 1 5x2 ,
x = 1 5t2 .
Oduzimanjem ove dve jednakosti dobijamo t x = 5(t2 x2 ), odnosno

(t x)(1 5(t + x)) = 0.
Odavde sledi da je
t=x
Iz sistema
ili
t=
1
x.
5
t = 1 5x2 ,
t = x,
dobijamo kvadratnu jednacinu 5x2 + x 1 = 0, cija su resenja
1 + 21
x1 =
,
10
Iz sistema
1 21
x2 =
.
10
t = 1 5x2 ,
t=
1
x,
5
dobijamo kvadratnu jednacinu 5x2 x 4/5 = 0, cija su resenja
1 + 17
x3 =
,
10
1 17
x4 =
.
10
81
Test 19
19.2. Oblast definisanosti jednacine je x 8/3. Kvadriranjem se dobija
x3+
odakle je
(3x 8)(x 1) = 0,
(3x 8)(x 1) = (x 3).
Uz dodatni uslov x 3, ponovnim kvadriranjem dobijamo kvadratnu jednacinu

2x2 5x 1 = 0,
koju posmatramo samo za x [8/3, 3]. U ovom segmentu jednacina ima jedno
resenje
5 + 33
.
x=
4
19.3. Za x > 0 uvodeci smenu t = log3 x dobija se nejednacina
t2 t 2 0,
cije je resenje t [1, 2], pa je resenje polazne nejednacine x [1/3, 9].
19.4. Kako je + + = , koristeci trigonometrijske identitete dobijamo
+
+
cos
2 cos2
+1
2
2
2
+
= 1 + 2 cos
cos
cos
2
2
2
+
= 1 + 2 cos
2 sin sin
2
2
2
= 1 + 4 sin sin sin .

2
2
2
cos + cos + cos = 2 cos
19.5. Katete trougla ABC oznacimo sa a = BC i b = AC, a poluprecnik kruznice

sa r.
r
a
82
Kako je
a
= sin ,
c
b
= cos
c
i sin = sin 30 = 1/2, cos = cos 30 = 3/2, to je
1
a = c sin = 4 = 2,
2
b = c cos = 4
3
= 2 3,
2
pa je povrsina pravouglog trougla ABC
ab
22 3
P1 =
=
= 2 3.
2
2
Za povrsinu P2 kruznog isecka, koji se nalazi unutar trougla ABC, vazi
P2 =
r2
r2
r2
30
=
360
360
12
Prema uslovu zadatka je

P2 = P1 P2 ,
odakle je
r2
r2
=2 3
,
12
12
r2
= 2 3,
6
i za poluprecnik se dobija
12 3
r =
r
r=2
3 3
.
19.6. Zamenom z = x + iy u datoj jednacini dobija se sistem
x x2 3y 2 1 = 0,
y 3x2 y 2 + 1 = 0.
Resavanjem ovog sistema dobija se
z1 = 0,
z2 = 1,
z3 = 1,
z4 = i,
Test 20
6
.
11
20.2. a) Diskriminanta date kvadratne jednacine je
20.1. Resenje je x =
D = 17m2 6m 11.
z5 = i.
83
Resenja su realna ako je D 0, odakle dobijamo m (, 11/17] [1, +).
b) Kako je
x1 + x2 = 1 m,
x1 x2 = 3 + m 4m2 ,
to je
(x1 + x2 )2 2x1 x2
1
1
9m + 5
+ 2 =
=
,
2
(x1 x2 )2
(m 1)(4m + 3)2
x1
x2
m 6= 1,
3
m 6= .
4
Za m = 1 je x1 = x2 = 0, te vrednost trazenog izraza ne postoji. Za m = 3/4

je x1 = 0, x2 = 7/4, pa vrednost izraza, takode, ne postoji.
20.3. Nejednacina ima smisla za x 6= 0 i ekvivalentna je nejednacini
x2 2x
0,
x2
koja vazi za x (0, 2], sto je i resenje date nejednacine.
20.4. Data jednacina je definisana za sin x 6= 0, tj. za xk 6= k, k Z. Transformacijom polazne jednacine sledi:
1 = 10 cos 2x cos x sin x,
1 = 5 sin 2x cos 2x,
1=
5
sin 4x.
2
Dakle, resenja su:
xk =
2
1
arcsin + 2k ,
4
5
xk =
1
2
arcsin + 2k ,
4
5
20.5. Suplji
valjak je prikazan na sledecoj slici.
H
R
k Z.
84
Baze i omotaci veceg i manjeg valjka su:
B1 = R2 = 225,
B2 = r2 = 36,
M1 = 2RH = 750;
M2 = 2rH = 300.
Suplji
valjak se sastoji od dva kruzna prstena
B = B1 B2 = 225 36 = 189,
spoljasnjeg omotaca M1 i unutrasnjeg M2 , pa je njegova povrsina
P = 2B + M1 + M2 = 378 + 750 + 300 = 1428.
20.6. Racionalizacijom datog izraza dobija se
1
1
1
1
+
+
+
3+1
5+ 3
7+ 5
9+ 7
31
5 3
7 5
9 7
91
=
+
+
+
=
= 1.
2
2
2
2
2
Test 21
9
.
4
21.2. Za x 6= 0 jednacina moze da se transformise u jednakost
2x/2 4x/6
1/x 1/6
1
8
= 25x/61/(2x) = 22 21/3 ,
odakle se dobija x1 = 3 i x2 = 1/5.

21.3. Nejednacina je definisana za x [3, 8]. Uzastopnim kvadriranjem nejednacine
dva puta dobijamo redom:
8x+
x 3 3,
(8 x)(x 3) 2,
x2 11x + 28 0,
odakle dobijamo resenje date nejednacine x [4, 7].

21.4. Jednacinu resavamo na sledeci nacin:
sin 9x 3 cos 7x sin 5x = 0,
2 sin 2x cos 7x 3 cos 7x = 0,

cos 7x 2 sin 2x 3 = 0.
85
Resenja su:
xk =
(2k + 1)
,
14
xk =
+ k,
6
xk =
+ k,
3
k Z.
21.5. Oznacimo sa O centar kruga, sa r njegov poluprecnik i sa M , N tacke u kojima

krug sece trougao ABC.
C
N
r
a
B
O
Prema obrascu za povrsinu jednakostranicnog trougla, povrsina trougla ABC

je
2 6
3
a2 3
P1 =
=
= 6 3.
4
4
Posmatramo trouglove OAM i OBN . Trougao OAM je jednakokraki jer je
OA = OM = r, pa su uglovi na osnovici AM jednaki. Kako je ]OAM =
60 kao ugao jednakostranicnog trougla ABC, to je i ]OM A = 60 , a time
i ]AOM = 60 . Dakle, trougao OAM je jednakostranicni. Na isti nacin se
utvrduje da je i trougao OBN jednakostranicni. Oba trougla imaju stranicu
a
r = = 6,
2
pa su njihove povrsine
r2 3
6 3
3 3
P2 = P3 =
=
=
.
4
4
2
Kruznom isecku OM N izmedu trouglova OAM i OBN odgovara centralni
ugao = 60 zbog ]AOM + + ]BON = 180 . Zato je povrsina isecka
P4 =
r2
6
=
60 = .
360
360
Deo trougla ABC unutar kruga je sastavljen od trouglova OAM , OBN i

kruznog isecka OM N , pa ima povrsinu
3 3
3 3
+
+ = 3 3 + .
P5 = P2 + P3 + P4 =
2
2
86
Povrsina dela trougla ABC van kruga je tada
P6 = P1 P5 = 6 3 3 3 + = 3 3 .
21.6. Neka je Ana ulozila u banku x dinara. Na osnovu uslova zadatka dobijamo
jednacinu
25000 p% + (x 25000) (p + 2)% = x (p + 0.4)%,
odakle je x = 31250 dinara.
Test 22
1
.
2
22.2. Dajemo uputstvo. Uvesti smenu x + 1 = t2 za x 1, x 6= 5/4. Resenja su
x1 = 3 i x2 = 440.
22.3. Data nejednacina ima smisla pod uslovom x2 7x + 10 > 0, tj. za x (, 2)

(5, +). Njena resenja odredicemo na sledeci nacin:
log1/4 (x2 7x+10)

4
9
<
9
4
log1/4 (x2 7x + 10) > 1

x2 7x + 10 < 4
x2 7x + 6 < 0 x (1, 6).
Presek dobijenog intervala i uslova egzistencije nejednacine je x (1, 2) (5, 6).

22.4. Imamo:
3 cos 2x + cos 3x = 0,
2 cos x cos 2x + 3 cos 2x = 0,

3
2 cos 2x cos x +
= 0.
2
cos x +
Resenja su:
xk =
(2k + 1)
,
2
xk =
5
+ 2k,
6
xk =
5
+ 2k,
6
k Z.
22.5. Prva slika prikazuje prizmu i dva valjka visine H, a druga njihove baze, pri cemu
je R poluprecnik baze spoljasnjeg, a r poluprecnik baze unutrasnjeg valjka.
87
r
H
Prizma je pravilna, sto znaci da je njena baza jednakostranicni trougao. Baza

B1 spoljasnjeg valjka je krug opisan oko trougla, a baza B2 unutrasnjeg valjka je
krug upisan u trougao. Odnos poluprecnika ovih krugova kod jednakostranicnog
trougla je R : r = 2 : 1, tj. vazi
R = 2r.
Oba valjka imaju istu visinu H, pa je odnos njihovih zapremina
B1 H
B1
R2
4r2
V1
=
=
= 2 = 2 = 4.
V2
B2 H
B2
r
r
Dakle, zapremina V1 spoljasnjeg valjka je cetiri puta veca od zapremine V2 unutrasnjeg valjka.
22.6. Zadatak se resava slicno kao i zadatak 19.6. Rezultat je
z1 = 0,
z2 = 1,
z3 =
1
i 3
+
,
2
2
z4 =
1
i 3
.
2
2
Test 23
23.2. Transformisimo jednacinu na sledeci nacin:
1
1
log2 x + 3 log3 x ,
4
2
16 log3 x 3 log2 x = 6,
log2 x log3 x + 1 =
log3 x
= 6,
log3 2
16 log3 2 3
log3 x
= 6,
log3 2
6 log3 2
log3 x =
.
16 log3 2 3
16 log3 x 3
88
Iz poslednje jednakosti je
6 log3 2
x = 3 16 log3 23 = 2 16 log3 23 .
23.3. Nejednacina je definisana za |x| 1/2 i x 6= 0. Za 0 < x 1/2 dobijamo
ekvivalentnu nejednacinu
1 4x2 < 1
3
x,
2
odakle, posle kvadriranja, dobijamo nejednacinu

25 2
x 3x > 0,
4
cije je resenje x > 12/25. Znaci, u ovom slucaju, resenje je 12/25 < x 1/2.
Ako je 1/2 x < 0, imamo nejednacinu
1
1 4x2 <
3
x,
2
koja nema resenja u posmatranom intervalu.

23.4. Datu jednacinu mozemo da transformisemo na sledeci nacin:
2( 3 sin x cos x sin2 x) = 2 1,
3
1
4 sin x
cos x sin x = 2 1,
2
2
4 sin x sin
x = 2 1,
3

2 cos
2x cos
= 2 1,
3
3
2
cos
2x =
.
3
2
Poslednja jednakost vazi za
xk =
7
+ k,
24
xk =
+ k,
24
k Z.
23.5. Neka je ostar ugao paralelograma i h visina koja odgovara stranici a.
h
b a
a
a
89
Za ostar i tup ugao paralelograma vazi + = 180 , pa je
= 30 .
Trougao sa stranicama b, h i uglom je pravougli. Zato je h/b = sin =
sin 30 = 1/2, odakle je
b
h = = 3.
2
Povrsina paralelograma je
P = ah = 9 3 = 27.
23.6. Primenom nejednakosti koje vaze za kompleksne brojeve dobijamo
|3 + 2i z| ||3 + 2i| |z|| | 13 1| = 13 1.
Test 24
24.2. Diskriminanta jednacine je
D = 4(k2 6k + 8) = 4(k 2)(k 4).
Za k (2, 4) jednacina nema resenja u realnom domenu.
Za k (, 2] [4, +) jednacina ima realna resenja
x1,2 = (4k 1)
(k 2)(k 4),
pri cemu su ta resenja dvostruka za k = 2, k = 4.

24.3. Iz uslova egzistencije
1
x ,
2
5
,
2
5
2
vidimo da nejednacina ima jedinstveno resenje x = 5/2.

24.4. Izraz cemo uprostiti na sledeci nacin
3 4 cos 2 + cos 4
3 4 cos 2 + 2 cos2 2 1
=
3 + 4 cos 2 + cos 4
3 + 4 cos 2 + 2 cos2 2 1
2(1 cos 2)2
= tan4 .
=
2(1 + cos 2)2
90
24.5. U pravoj kupi visina H lezi na osi, izvodnice su jednake i sa visinom zaklapaju
jednake uglove. Osni preseci su zato podudarni jednakokraki trouglovi sa osnovicom 2R, krakom s i visinom H, gde je R poluprecnik baze kupe. Na sledecoj
slici osni presek je trougao LN T , a O je centar baze.
T
a
s
s
H
L
Iz pravouglog trougla ON T je
H
1
= cos = cos 60 = ,
s
2
s = 2H,
pa iz uslova s H = 5 sledi 2H H = 5 i
H = 5,
Iz istog trougla je
s = 10.
3
R
= sin = sin 60 =
,
s
2
odakle je
R=
s 3
= 5 3.
2
Baza i omotac kupe su

B = R2 = 75,
M = Rs = 50 3,
a povrsina i zapremina su

P = B + M = 75 + 50 3 ,
V =
BH
= 125.
3
24.6. Neka prvi radnik moze da zavrsi posao za x dana, a drugi za y dana. Na osnovu
uslova zadatka dobijamo sistem jednacina
12
12
+
= 1,
x
y
5
5
17.5
+ +
= 1,
x
y
y
iz kojeg dobijamo x = 20 dana, y = 30 dana.
91
Test 25
19
.
3
25.2. Razmatracemo dva slucaja.
1 Za x 3 dobijamo jednacinu
x2 3x 1 = 0,
cija su resenja
x1,2 =
13
.
2
S obzirom na uslov x 3, prihvatamo samo resenje x = 3 +
13 /2.
2 Za x < 3 imamo jednacinu

x2 11x + 23 = 0,
cija su resenja
x1,2 =
11 29
.
2
S obzirom na uslov x < 3, prihvatamo samo resenje x = 11

25.3. Za x > 1 i x 6= 2, data nejednacina postaje
1
2
log2 (x 1)
29 /2.
(3 x) x
> 0,
i njeno resenje je x (2, 3). Za x < 1 i x 6= 0, data nejednacina postaje
1
2
log2 (1 x)
(3 x) x
>0,
i tacna je za x (0, 1/2).

Konacno, resenje nejednacine je x (0, 1/2) (2, 3).
25.4. Datu jednacinu resavamo na sledeci nacin
x
x
cos cos x 4 sin3 = 0,
3
3
x
x
2x
x
2x
x
cos cos cos
+ sin sin
4 sin3 = 0,
3
3
3
3
3
3
x
x
x
2 x
2 x
3 x
cos cos
1 2 sin
+ 2 sin
cos 4 sin
= 0,
3
3
3
3
3
3
x
x
x
4 sin2 cos 4 sin3 = 0,
3 3
3
x
x
2 x
sin
cos sin
= 0,
3
3
3
x
sin2 cos
+
= 0.
3
4
3
92
Resenja su:
xk = 3k,
xk =
3(4k + 1)
,
4
k Z.
25.5. Sa a, h oznacavamo stranicu i visinu, sa d1 , d2 dijagonale i sa ostar ugao

romba.
a
h
b
Iz izraza za povrsinu romba

P = ah =
i pretpostavke zadatka a =
d1 d2
2
d1 d2 sledi
a2 = d1 d2 = 2ah,
a = 2h.
Trougao sa stranicama a, h i uglom je pravougli, pa dalje sledi

sin =
h
h
1
=
= ,
a
2h
2
= 30 .
Ako je tup ugao romba, vazi + = 180 , odakle je = 150 .

Zakljucujemo da su razliciti uglovi romba
= 30 ,
= 150 .
25.6. Vrednost izraza racunamo na sledeci nacin
p
p
p
p
p
3 3+ 5+ 3 5
3+ 5+ 3 5
3+ 5 3 5
p
p
p
p
= p
3+ 5+ 3 5
3+ 5+ 3 5
3+ 5 3 5
2+4 5
10 + 5
=
.
=
5
2 5
Test 26
103
.
8
26.2. Oblast definisanosti jednacine se dobija iz uslova x 1 > 0, 4 x > 0, x > 0 i
to je x (1, 4).
93
Transformisemo jednacinu u
(x 1)(4 x) x
log
= log ,
x
2
odakle je
log
(x 1)(4 x)
x
= log
x
2
ili
log
(x 1)(4 x)
x
= log .
x
2
U prvom slucaju je
(x 1)(4 x)
x
= ,
x
2
pa je 3x2 10x + 8 = 0 i x1 = 2, x2 = 4/3. U drugom slucaju je
(x 1)(4 x)
=
x
1
x
2
2
,
x
pa je x2 5x + 6 = 0 i x3 = 3, x4 = 2.
Kako je x1 , x2 , x3 , x4 (1, 4), jednacina ima tri resenja
x1 = 2,
x2 = 4/3,
x3 = 3.
26.3. Nejednacina je definisana za one realne vrednosti promenljive x za koje je

x2 4x + 3 0,
a to je ispunjeno za x (, 1] [3, +). Primetimo da za x 3 vazi
x2 4x + 3 0,
2 x 0,
pa je data nejednacina zadovoljena za svako x 3. Za x 1 je 2 x > 0, pa

kvadriranjem nejednacine dobijamo
x2 4x + 3 4 4x + x2 ,
odnosno 3 4, sto je nemoguce, pa u ovom slucaju nejednacina nema resenja.
26.4. Dobijamo
5x
x
+ cos cos 2x = 0,
6
3
5x
7x
5x
sin
+ 2 sin
sin
= 0,
6
6
6
5x
7x
sin
1 + 2 sin
= 0.
6
6
sin
94
Resenja su:
xk =
6
k,
5
xk =
+ 2k ,
7
6
6
7
xk =
7
+ 2k ,
6
k Z.
26.5. Na prvoj slici je prikazana prava kupa sa visinom H, izvodnicom s i poluprecnikom osnove R. Druga slika prikazuje omotac M u razvijenom obliku.
s
H
2Rp
Kako je B = R2 = 7, poluprecnik osnove je
R=
7.
Krug, cija je osmina omotac M , ima za poluprecnik izvodnicu s, a time i povrsinu

s2 . Zato je M = s2 /8 i iz formule M = Rs sledi
Rs =
odakle je izvodnica
s2
,
8
s
7= ,
8
s = 8 7.
Dalje, prema Pitagorinoj teoremi, iz osencenog trougla sa prve slike se dobija

H 2 = s2 R2 = 64 7 7 = (64 1) 7 = 63 7 = 9 72 = 212 ,
pa je visina
H = 21.
Na osnovu dobijenih podataka, omotac kupe je
M = Rs = 56,
a povrsina i zapremina su
P = B + M = 7 + 56 = 63,
V =
BH
= 49.
3
95
26.6. Jednacina je kvadratna za k 6= 0. Diskriminanta ove jednacine je D = 1 + 4k.
Da bi resenja bila racionalna, neophodno je da bude D = t2 , za neko t Z,
odakle dobijamo
t2 1
k=
, t Z \ {1, 1}.
4
Dalje, uslov k Z je ispunjen ako je t2 1 deljivo sa 4, a to vazi ako je t neparan
broj, t = 2l + 1, l Z \ {1, 0}. Konacno dobijamo
k=
(2l + 1)2 1
= l2 + l,
4
l Z \ {1, 0}.
Test 27
27.2. Jednacina ima smisla za x 0. Dalje imamo
p
3
3
2+ x+ 2 x=1
p
p
p

3
3
3
2 + x + 2 x + 3 (2 + x)(2 x)
2+ x+ 2 x =1
p
3
4 + 3 (2 + x)(2 x) 1 = 1
3
4 x = 1 x = 5.
Proverom se dobija da x = 5 jeste resenje.

27.3. Nejednacina je definisana za x > 0 i ekvivalentna je sa
x(x + 6)
1.
49
27.4. Vazi sledece:
1 sin 2x
sin 2x
1 2 sin x cos x
2 sin x cos x
+
=
+
sin x + cos x
sin x + cos x
sin2 x cos2 x
sin2 x cos2 x
(sin x cos x)2

2 sin x cos x
+
(sin x cos x)(sin x + cos x)
sin x + cos x
1
2 sin x cos x
=
+
sin x + cos x
sin x + cos x
2
2
sin x + cos x + 2 sin x cos x
=
sin x + cos x
(sin x + cos x)2
= sin x + cos x.
=
sin x + cos x
=
96
27.5. Neka je a stranica romba, a d1 i d2 njegove dijagonale.
d1
a
d2
a
Dijagonale romba su uzajamno normalne i polove se. One dele romb na

cetiri podudarna pravougla trougla, cije su katete d1 /2 i d2 /2, a hipotenuza
je stranica a (pravilo podudarnosti SSS). Zato je, prema Pitagorinoj teoremi,
(d1 /2)2 + (d2 /2)2 = a2 , tj.
d21 + d22 = 4a2 .
Kako je povrsina romba P = d1 d2 /2 = 7, to je
d1 d2 = 14.
Dalje, iz d1 + d2 = 8 sledi
(d1 + d2 )2 = d21 + d22 + 2d1 d2 = 64,
pa je
d21 + d22 = 64 2d1 d2 = 64 28 = 36.
Na osnovu prethodnog zakljucujemo da je

4a2 = 36,
a=3
i za obim romba se dobija

O = 4a = 12.
27.6. Resenje je
=
2+ 33
2+
3
3
3
3
3
3 2 4+2 9+3 3 .
Test 28
28.2. Koreni date kvadratne jednacine su
x1,2 =
(2 m)
(m 14)(m 6)
.
8
97
Za m (6, 14) jednacina nema realna resenja.
Ima realna resenja za m (, 6] [14, +).
Za m = 6 ili m = 14 imamo dvostruka resenja.
28.3. Imamo da je
2
0.32x
3x+6
< 0.00243
3
10
2x2 3x+6
<
3
10
2x2 3x + 6 > 5 x ,
1
2
(1, +).
28.4. a) Kako je sin cos = 2/5, (0, /4), na osnovu jednakosti

(sin + cos )2 = 1 + 2 sin cos ,
dobija se sin + cos = 3 5/5.

b) Takode, kako za (0, /4) vazi cos > sin , na osnovu jednakosti
(cos sin )2 = 1 2 sin cos ,
dobija se da je cos sin = 5/5, tj. sin cos =

5/5.
c) Na osnovu prethodnih rezultata, imamo da je sin = 5/5 i cos = 2 5/5.

Sada je
sin2m + cos2m = (sin2 )m + (cos2 )m =
m
1
5
m
+
4
5
1 + 4m
.
5m
28.5. Neka su O, R centar i poluprecnik baze prave kupe, a O1 , R1 centar i poluprecnik

opisane lopte. Jos, neka je T teme kupe i L jos jedna zajednicka tacka kupe i
lopte. Tada je OT = H visina kupe i O1 O = x rastojanje izmedu centara O1 , O.
R1
R1
L
O1
x
R O
Prema uslovu zadatka i uvedenim oznakama je

H = 2R,
H = x + R1 = x + 8,
98
pa je 2R = x + 8, tj.
x = 2R 8.
Na osnovu Pitagorine teoreme iz pravouglog trougla OLO1 sledi
R2 + x2 = R12 = 64
i dalje
R2 + (2R 8)2 = 64,
Zato je
R=
32
,
5
5R2 32R = 0,
x = 2R 8 =
24
,
5
5R 32 = 0.
H =x+8=
64
.
5
Izvodnicu s kupe odredujemo iz pravouglog trougla OLT i dobijamo

322
642
322 + 4 322
322
+
=
=
,
25
25
25
5
s2 = R2 + H 2 =
odakle je
32
32
s= =
5.
5
5
Sada su baza i omotac kupe

B = R2 =
32
5
M = Rs =
32
5
5,
a povrsina i zapremina

32 2
1 + 5 ,
5
2

BH
1
32
2 32
2 32 3
V =
=
=
.
3
3
5
5
3 5
P =B+M =
28.6. Oznacimo sa x broj minuta za koliko je proslo 8 sati u prvom slucaju. Dok velika
kazaljka prode ceo krug, mala prode dvanaesti deo, a to je podeok koji odgovara
petoj minuti. Mala kazaljka startuje sa broja 8, tj. sa cetrdesetog podeoka, a
velika sa broja 12, tj. sa pocetnog polozaja. U momentu poklapanja kazaljki
vazice jednakost
x
40 +
= x.
12
Odavde je x = 480/11.
U drugom slucaju polozaji kazaljki razlikuju se za 30 podeljaka, pa ako oznacimo
sa y broj minuta za koliko je proslo 2 sata, imamo jednacinu
10 +
y
= y 30,
12
99
gde y oznacava broj minuta posle 2 sata, kada kazaljke grade ispruzen ugao.
Odavde je y = 480/11. Dakle, x = y, pa je od polaska u skolu do povratka
proslo tacno 6 sati.
Test 29
29.2. Jednacina je definisana za m > 1 i x (3, 1). Napisimo jednacinu u ekvivalentnom obliku
log4 (3 + x) + log4 (1 x) = log4 4 + log4 log2 m,
log4 (3 2x x2 ) = log4 4 log2 m.
Iz poslednje jednacine dobijamo kvadratnu jednacinu
x2 + 2x 3 + 4 log2 m = 0,
cija su resenja
x1,2 =
p
16(1 log2 m)
= 1 2 log2 2m1 .
2
Iz uslova log2 2m1 0 sledi 2m1 1, tj. m 2. Sada imamo sledece

zakljucke.
Jednacina ima realna resenja za m (1, 2].
Za jedinu celobrojnu vrednost parametra m, m = 2, resenje je x = 1.
29.3. Nejednacina je ekvivalentna nejednacini
2x2 + 6x + 9
0,
(x 3)(x + 2)(x + 3)
odakle je x (, 3) (2, 3).
29.4. Resenja su:
xk =
k
+
,
8
4
xk =
5
+ k,
12
k Z.
29.5. Ako je d1 veca, a d2 manja dijagonala, na osnovu uslova zadatka sledi

d1 + d2 = 14,
d2 =
pa je d1 + 3d1 /4 = 14, odakle je

d1 = 8,
d2 = 6.
3
d1 ,
4
100
Kako je a2 = (d1 /2)2 + (d2 /2)2 = 16 + 9 = 25, to je
a = 5.
Za povrsinu romba vazi P = ah = d1 d2 /2, pa je visina romba
h=
d1 d2
48
24
=
=
.
2a
10
5
Poluprecnik kruznice upisane u romb je

h
24
12
=
=
.
2
10
5
29.6. Kako je a2 = |a|, 7 1 > 0 i 2 7 6 < 0, sledi

r=
p
2
82 7+
2 76
q
=2
=2
2
12 7+
7 +
71
2 76
2 76
= 2 7 1 + 2 7 6

=2
7 1 + 6 2 7 = 4,
tj. ovaj broj je racionalan.
Test 30
30.1. Racunamo vrednost izraza:
5
11
25
3
12
1
: 76
47
14
49
38
7
55
47
60
332
12
=
: 50
14
49
7
55
47
60 18
12
=
14
49 7
55
47
60 7
12
=
14
49 18
55
47
10 12
47
8
501
=
=
.
14
21 55
14
77
154
3
30.2. Na osnovu Vietovih formula je

3
,
4
9k2
x1 x2 =
.
8
x1 + x2 =
101
Na osnovu uslova zadatka je, recimo, x1 = x22 . Sada iz prve jednakosti dobijamo
x22 + x2
3
= 0,
4
odakle je x2 = 3/2 ili x2 = 1/2.

Za x2 = 3/2 je x1 = 9/4, pa iz jednakosti x1 x2 = 9k2 /8 sledi 9/4 (3/2) =
9k2 /8, sto je nemoguce.
Za x2 = 1/2 je x1 = 1/4, pa imamo x1 x2 = 1/8 = 9k2 /8, odakle je k = 1/3.
30.3. Resenje nejednacine je x (, 17/8] [3/2, +).
30.4. Za x 6= (2k + 1)/2 i x 6= k, k Z, sledi
sin x
cos x
+
= 3 + 2 sin 2x,
cos x
sin x
2
= 3 + 2 sin 2x,
2 sin x cos x
3 sin 2x + 2 sin2 2x = 2.
Uvodenjem smene sin 2x = t dobijamo kvadratnu jednacinu
2t2 + 3t 2 = 0,
cija su resenja t1 = 2 i t2 = 1/2. S obzirom na uvedenu smenu resenje t1
odbacujemo, pa su resenja jednacine data sa
xk =
(12k + 1)
,
12
xk =
(12k + 5)
,
12
k Z.
30.5. Centar osnova kupe i valjka je oznacen sa O, teme kupe sa T i jos jedno teme
osnog preseka sa L.
T
H
s
h
L
Kako je h = H/2, prema Pitagorinoj teoremi iz pravouglog trougla OLT sledi

s2 = R 2 + H 2 ,
H 2 = s2 R2 = 25 9 = 16,
102
odakle je
H = 4,
h = 2.
Osnove, omotaci i zapremine kupe i valjka su

B1 = R2 = 9,
B2 = r2 = ;
M1 = Rs = 15,
V1 =
B1 H
= 12,
3
M2 = 2rh = 4;
V2 = B2 h = 2.
Izdubljena kupa se sastoji od omotaca kupe, kruznog prstena B1 B2 ,

omotaca valjka i osnove valjka, pa je njena povrsina
P = M1 + (B1 B2 ) + M2 + B2 = M1 + B1 + M2
= 15 + 9 + 4 = 28.
Zapremina izdubljene kupe je
V = V1 V2 = 12 2 = 10.
30.6. Vrednost datog izraza mozemo da izracunamo direktno
11 + 6 2 + 11 6 2 =
3+
2
2 +
2
2 = 3 + 3 = 6,
ili na sledeci nacin. Oznacimo sa
p
A=
11 + 6 2 + 11 6 2.
Ocigledno je A > 0. Kvadriranjem prethodne jednakosti dobija se
A2 = 11 + 6 2 + 11 6 2 + 2 121 72 = 36,
odakle je A = 6.
Test 31
31.2. Stavimo y = x + 4. Tada je x = y 2 4, pa je 2x 6 = 2y 2 14. Sada, data

jednacina postaje
p
2y 2 14 + y = 5.
103
Kvadriranjem dobijamo jednacinu
y 2 + 10y 39 = 0,
cija su resenja y1 = 3 i y2 = 13. S obzirom na uslov y 0, uzimamo samo
y = 3, odakle je x = 5. Proverom vidimo da je ovo zaista resenje polazne
jednacine.
31.3. Resenje je x (5, 1) (1, 5).
31.4. Primenom trigonometrijskih transformacija na dati izraz dobijamo
2(sin 2x + 2 cos2 x 1)
2(sin 2x + 2 cos2 x 1)
=
2 sin x sin 2x + 2 sin x cos 2x
2 sin x(sin 2x + cos 2x)
2(sin 2x + cos 2x)
1
=
=
.
2 sin x(sin 2x + cos 2x)
sin x
31.5. Neka je ABCD jednakokraki trapez sa osnovicama a = AB i b = DC, a d ma
koja njegova dijagonala.
D b C
d
A
Prvo pokazujemo da su dijagonale jednakokrakog trapeza jednake. Trouglovi

ABC i ABD imaju jednake stranice BC, AD (kraci trapeza), zajednicku stranicu AB i jednake uglove ]ABC, ]BAD (uglovi na osnovici trapeza). Prema
pravilu SUS, ovi trouglovi su podudarni i zaista je AC = BD.
Osnovicu DC produzujemo od temena C do tacke E tako da je CE = AB = a.
Tada je ABEC paralelogram jer su mu stranice AB i CE paralelne i jednake.
Zato je i BE = AC = d.
Trougao BDE je jednakostranicni sa stranicom d, sto sledi iz definicije srednje
linije trapeza m = (a + b)/2 i uslova zadatka d = 2m = a + b. Na osnovu obrasca
za visinu jednakostranicnog trougla, visina h trougla BDE je
d 3
h=
= m 3.
2
Visina trougla BDE je istovremeno i visina trapeza ABCD, pa trazena
povrsina iznosi
a+b
h = mh = m2 3.
P =
2
104
31.6. Cena robe bi se smanjila za 60 dinara.
Test 32
11
.
40
32.2. Uvedimo smenu log2 (2x + 1) = t. Kako je
log2 (2x+1 + 2) = log2 2(2x + 1) = log2 2 + log2 (2x + 1) = 1 + log2 (2x + 1),
dobijamo jednacinu
t(t + 1) = 2.
Odavde je t = 2 ili t = 1. Za t = 2 je log2 (2x +1) = 2, odakle je 2x +1 = 1/4,
odnosno 2x = 3/4, sto je nemoguce. Za t = 1 imamo log2 (2x + 1) = 1, odakle
nalazimo jedino resenje ove jednacine x = 0.
32.3. Resenje je x (4, 1) (2, 5).
32.4. Primenom adicionih formula dobija se
T (, ) = cos(2 + ) + sin( 2)
= cos 2 cos sin 2 sin + sin cos 2 sin 2 cos
= (sin + cos )(cos2 sin2 2 sin cos ).
Kako je 0 < < i sin = 3/5, imamo da je cos = 4/5. S druge strane, kako
je 0 < < i cos = 12/13, imamo da je sin = 5/13. Tako izraz T (, )
moze da ima dve vrednosti, i to su T1 (, ) = 119/325 i T2 (, ) = 217/325.
32.5. Osnovna i zarubljena kupa imaju istu osu koja prolazi kroz centre O, O1 baza
zarubljene i teme T osnovne kupe. Prava zarubljena kupa nastaje iz prave
osnovne kupe, pa visine OT , H = OO1 , h = O1 T osnovne, zarubljene i dopunske
kupe leze na osi. Dva temena osnog preseka zarubljene kupe su L, N .
T
h
O1
H
O
105
Trouglovi OLT i O1 N T su slicni jer su im stranice paralelne, pa vazi OT :
OL = O1 T : O1 N , tj.
h
H +h
= .
R
r
Zato je
2+h
h
= ,
3
1
2 + h = 3h,
2h = 2
i za visinu dopunske kupe se dobija

h = 1.
Neka je B1 veca, a B2 manja baza zarubljene kupe, koja je istovremeno i baza
dopunske kupe. Tada je
B1 = R2 = 9,
B2 = r2 = .
Zapremine V , V1 zarubljene i dopunske kupe su
V =
V1 =
B1 +
B1 B2 + B2 H
3
9 +
9 2 + 2
3
26
,
3
B2 h
= ,
3
3
pa je njihov odnos
V
= 26.
V1
Dakle, zarubljena kupa ima 26 puta vecu zapreminu od dopunske kupe.

32.6. Racionalisanje vrsimo na sledeci nacin

5 + 2 2 2 + 10
1
1
=

2 + 5 + 2 2 + 10
5 + 2 2 + 2 + 10
5 + 2 2 2 + 10
5 + 2 2 2 10
=
5 + 4 10 + 8 4 4 10 10
= 2 + 10 5 2 2.
Test 33
33.2. Jednacina
(3x + 8)(x + 3) = 2
106
je definisana za x (, 3] [8/3, +) i ima dva resenja
x1 = 4,
Jednacina
5
x2 = .
3
3x + 8 x + 3 = 2
je definisana za x [8/3, +) i ima samo jedno resenje

5
x= .
3
33.3. Resenje je x (, 9/8] [0, +).
33.4. Jednacinu resavamo na sledeci nacin
sin x + cos x = 1,
2
2
2
sin x +
cos x +
= 0,
2
2
2
sin
+ x + sin = 0,
4
4
x
x
2 sin
+
cos = 0.
4
2
2
Resenja jednacine su
xk = (2k + 1),
xk =
(4k 1)
,
2
k Z.
33.5. Neka je ABCD jednakokraki trapez sa osnovicama AB = a = 8, CD = b = 6,

krakom c i presekom dijagonala S.
c
y
x
c
Posmatramo prvu sliku i pokazujemo da u bilo kom jednakokrakom trapezu

vazi
SA = SB = y, SC = SD = x.
107
U tom cilju uocavamo trouglove SDA i SBC. Trouglovi ABC i ABD su
podudarni (zadatak 31.5), pa imaju jednake uglove, tj. ]BDA = ]ACB,
]BAD = ]ABC, ]ABD = ]BAC, odakle je i
]SDA = ]BDA = ]ACB = ]SCB,

]SAD = ]BAD ]BAC = ]ABC ]ABD = ]SBC.
Prema pravilu USU, trouglovi SDA i SBC su podudarni jer imaju jednake
stranice AD, BC (kraci trapeza) i na njih nalegle uglove.
Uocavamo sada trouglove SAB i SCD sa prve slike. Ovi trouglovi su
pravougli prema pretpostavci zadatka. Primenom Pitagorine teoreme sledi
2x2 = b2 , 2y 2 = a2 i, na osnovu datih podataka, x2 = 36/2 = 18, y 2 = 64/2 =
32, tj.
x = 3 2, y = 4 2.
Vracamo se na trougao SBC, koji je takode pravougli sa katetama x, y i nalazimo
hipotenuzu, tj. krak trapeza,
c=
x2 + y 2 =
18 + 32 = 5 2.
Trougao ABC sa
druge slike ima visinu SB = y = 4 2 koja odgovara stranici
AC = x + y = 7 2. Ako sa h oznacimo visinu koja odgovara stranici a, za
povrsinu P1 trougla ABC vazi
P1 =
odakle je
h=
AC SB
ah
=
,
2
2
AC SB
7 24 2
=
= 7.
a
8
Konacno, obim i povrsina trapeza su
O = a + b + 2c = 8 + 6 + 10 2 = 14 + 10 2,
P =
a+b
8+6
h=
7 = 49.
2
2
33.6. Oznacimo sa
A=
p
3
2+
5+
p
3
5.
Sada je
3
A =4+3
tj.
q
3
2

2
3
2+ 5
2 5 +3
2 + 5 2 5 = 4 3A,
A3 + 3A 4 = 0,
108
odakle je
(A 1)(A2 + A + 4) = 0,
pa je
A = 1.
Test 34
34.1. Rezultat je 33/5 52/3 21/2 .
34.2. Deljenjem date jednacine sa 13x dobijamo
Za x < 2 vazi
te je
5
13
5
13
5
13
>
5
13
12
13
12
13
x
= 1.
>
5
13
12
13
>
12
13
12
13
2
,
2
= 1.
Analogno, za x > 2 vazi
pa je
5
13
5
13
<
5
13
12
13
<
5
13
12
13
<
12
13
12
13
2
,
2
= 1.
Direktnom proverom vidimo da je jedino resenje jednacine x = 2.

34.3. Da bi nejednacina bila definisana neophodno je da bude x2 > 0, 2x + 3 > 0,
2x + 3 6= 1, tj. x > 3/2, x 6= 0, x 6= 1.
Pretpostavimo, najpre, da je 0 < 2x + 3 < 1, odnosno 3/2 < x < 1. Tada je
data nejednacina ekvivalentna sa
log2x+3 x2 < log2x+3 (2x + 3),
odnosno x2 > 2x + 3, tj. (x + 1)(x 3) > 0. Odavde je x < 1 ili x > 3,
pa zbog uslova 3/2 < x < 1, dobijamo da su resenja svi brojevi iz intervala
(3/2, 1).
Ako je 2x + 3 > 1, tj. x > 1, dobijamo
log2x+3 x2 < log2x+3 (2x + 3),
109
sto je ekvivalentno sa x2 < 2x+3, odnosno 1 < x < 3, pa je resenje proizvoljan
broj iz intervala (1, 3).
Znaci, resenja date nejednacine su realni brojevi
3
x , 1 (1, 0) (0, 3).
2
34.4. Imamo
cos 2x cos x sin x = 0,

(cos x sin x)(cos x + sin x) (cos x + sin x) = 0,
(sin x + cos x)(cos x sin x 1) = 0.
Resavamo prvo jednacinu

sin x + cos x = 0,
tj.
sin
+ x = 0,
4
odakle je
xk =
(4k 1)
,
4
k Z.
Jednacina cos x sin x 1 = 0 ekvivalentna je sa
2
2
2
cos x
sin x
= 0,
2
2
2
sin
x sin = 0,
4
4
x
2 sin cos
= 0,
2
4
2
odakle je
xk = 2k,
xk =
(4k 1)
,
2
k Z.
34.5. Jedan par temena L, N naspramnih strana S1 , S2 prizme, cije je rastojanje

najvece, uocen je na sledecoj slici. Prema uslovu zadatka, ovo rastojanje je
jednako poluprecniku R sfere. Uoceno je i teme M strane S2 .
N
H
S1
d
S2
110
Prizma je pravilna, pa je njena baza kvadrat stranice a = 4, a ivice su jednake
visini H = 2. Dijagonala kvadrata je
d = a 2 = 4 2.
Prema Pitagorinoj teoremi, iz pravouglog trougla LM N sledi
R2 = d2 + H 2 = 32 + 4 = 36
i poluprecnik sfere iznosi
R = 6.
Povrsina i zapremina sfere su
P = 4R2 = 144,
V =
4R3
= 288.
3
34.6. Ako je v brzina voza, onda je 30v = 300, pa je v = 10 m/s. Prema tome, voz se
kretao brzinom od 36 km/h. Duzina voza je d = 10 15 = 150 m.
Test 35
35.1. Vrednost izraza je 1.2.
35.2. Oblast definisanosti jednacine
log2 x(x + 1) = 1
je x (, 1) (0, +). Ona ima dva resenja
x1 = 1,
x2 = 2.
Oblast definisanosti jednacine

log2 x + log2 (x + 1) = 1
je x (0, +). Ona ima samo jedno resenje
x = 1.
35.3. Nejednacina je ekvivalentna sa
(x 3)(x 2)
< 0.
(5 x)(x + 1)
111
Resenje ove nejednacine je x (, 1) (2, 3) (5, +).
35.4. Kako je
cos6 x + sin6 x = cos2 x + sin2 x
cos4 x cos2 x sin2 x + sin4 x
= cos4 x + 2 cos2 x sin2 x + sin4 x 3 cos2 x sin2 x
= cos2 x + sin2 x
=1
3 cos2 x sin2 x
3
sin2 2x,
4
data jednacina se moze napisati u obliku

1
tj.
3
sin2 2x = 4 sin2 2x,
4
19 sin2 2x = 4.
Koristeci jednakost
1 cos 4x
,
2
poslednja jednacina se svodi na sledecu jednacinu
sin2 2x =
cos 4x =
cija su resenja
11
,
19
1
11
k
xk = arccos
+
,
4
19
2
k Z.
35.5. Sa ABCD oznacimo trapez u kome je a = AB veca i b = CD manja osnovica,

c = BC veci i d = AD manji krak. Pretpostavimo da dijagonala AC polovi
ugao ]BAD i uvedimo oznake = ]BAC, = ]CAD. Uslovi zadatka sada
glase:
c = d + 4, c = a 2, b + c + d = 40, = .
a
c
d
b
a
A
Kako su i ]ACD uglovi s paralelnim kracima, to je ]ACD = = , pa je

trougao ACD jednakokraki i sledi
b = d.
112
Iz uslova a = c + 2, c = d + 4 dalje sledi
a = (d + 4) + 2 = d + 6.
Zamenom b = d i c = d + 4 u uslov b + c + d = 40, odreduje se
d = 12.
Konacno, stranice trapeza su:
a = d + 6 = 18,
b = d = 12,
c = d + 4 = 16,
d = 12.
Ako dijagonala BD polovi ugao ]ABC, radi se analogno i dobija se:

a=
50
,
3
b=c=
44
,
3
d=
32
.
3
35.6. Na osnovu Vietovih pravila za datu kvadratnu jednacinu je

x1 + x2 = m,
x1 x2 = 2m 7.
Sada dati uslov postaje

x21 + x22
4
7
+ = x1 + x2 , m 6= ,
x1 x2
5
2
(x1 + x2 )2 2x1 x2
4
= (x1 + x2 ) ,
x1 x2
5
m2 2(2m 7)
5m 4
=
.
2m 7
5
Odavde dobijamo kvadratnu jednacinu
5m2 23m 42 = 0,
cije je jedino celobrojno resenje m = 6.
Zbir kubova resenja jednacine je
x31 + x32 = (x1 + x2 )3 3x21 x2 3x1 x22 = (x1 + x2 )3 3x1 x2 (x1 + x2 )
= 216 90 = 126.
Test 36
36.1. Rezultat je
13
.
15
113
36.2. Uslov egzistencije date jednacine je xy > 0. Na osnovu nejednakosti
1
xy
xy
2
0 xy +
1
2,
xy
pri cemu jednakost nastupa za xy = 1, zakljucujemo da je
log2
1
xy +
xy
1.
Jednakost vazi samo za xy = 1, pa kako je (x + y 2)2 0 imamo da je

1 (x + y 2)2 1, pri cemu jednakost vazi samo ako je x + y 2 = 0.
Na osnovu prethodne analize, zadatak se svodi na resavanje sistema jednacina
xy = 1,
x + y 2 = 0,
koji ima jedinstveno resenje (x, y) = (1, 1).

36.3. Za x 0 imamo da je |x| = x, pa se data nejednacina sredivanjem svodi na
x2 + 5x 12
0.
x3
Kako je x2 + 5x 12 < 0 za svako x R, prethodna nejednakost vazi za
x [0, 3).
Za x < 0 imamo da je |x| = x, pa se data nejednacina sredivanjem svodi na
x2 + 7x 12
0 x4
x3
x 6= 3.
S obzirom na to da smo ovu nejednakost dobili za x < 0, resenja u ovom slucaju

su x (, 0).
Resenje zadatka je x (, 3).
36.4. Transformacijom polazne jednacine dobija se
cos 7x + cos 5x sin 2x = 0,
2 cos 6x cos x 2 sin x cos x = 0,
2 cos x(cos 6x sin x) = 0,
2 cos x cos 6x cos

x
= 0.
2
36.5. Sferni isecak se sastoji od prave kupe sa temenom u centru O sfere i pripadne kalote (sferni odsecak). Kupa ima visinu h = OO1 , izvodnicu s = R
i poluprecnik baze r = O1 L.
114
H
r
O1
h
Kako je h + H = R, visina kupe je

h = R H = 4.
Prema Pitagorinoj teoremi, iz pravouglog trougla OO1 L sledi
r2 = R2 h2 = 25 16 = 9,
pa je poluprecnik baze kupe
r = 3.
Povrsina kalote i omotac kupe su
P1 = 2RH = 10,
M = rs = rR = 15.
Povrsina P izdubljene sfere se dobija kada se od povrsine sfere oduzme povrsina

kalote i doda omotac kupe, tj.
P = 4R2 P1 + M = 100 10 + 15 = 105.
Zapremina V izdubljene sfere se dobija kada se od zapremine sfere oduzme
zapremina V1 isecka. Kako je
V1 =
to je
V =
2R2 H
50
=
,
3
3
4R3
500
50
450
V1 =
=
= 150.
3
3
3
3
36.6. Neka je x duzina puta. Tada je
1
1
1
1
x + x + 6.8 = 6 x x x 6.8
3
5
3
5
x = 21 km.
115
Dakle, prvog dana je presao 7 km, sto je oko 33.33% puta, drugog dana 4.2 km,
sto je 20% puta, treceg dana 6.8 km, sto je oko 32.38% i cetvrtog dana 3 km, sto
je oko 14.29%.
Test 37
843
.
50
37.2. Resenja su x1 = 2 i x2 = 1.
1 Za 0 < x2 1 < 1 i x > 1/3, odnosno 1 < x < 2 nejednacina je ekvivalentna

sa
3x 1 > x
x 3x + 1 < 0

3 5 3+ 5
,
.
2
2
Dakle, u ovom slucaju resenje je x (1, 2).
2 Ako je x2 1 > 1 i x > 1/3, tj. x > 2, nejednacina je ekvivalentna sa
0 < 3x 1 < x
3x 1 > 0
x 3x + 1 > 0
3+ 5
.
x>
2
U ovom slucaju resenje je svako x ((3 + 5)/2, +).
Dakle, resenje date nejednacine je x (1, 2) ((3 + 5)/2, +).

37.4. a) Kako je cos( ) = cos( ) = cos , dobijamo
3
5
+ cos
+ cos
7
7
7
5
=
cos
cos
+
cos
cos
+
cos
cos
14
7
14
7
14
7
cos
14
1
3
7
5
11
9
=
cos
+
cos
+
cos
+
cos
+
cos
+
cos
14
14
14
14
14
14
2 cos
14
5
3
5
1
1
3
=
cos 14 + cos 14 + cos 2 + cos 14 cos 14 cos 14 = 2 .
2 cos
14
cos
b) Dati izraz transformisacemo na sledeci nacin i koristicemo prethodno dobijeni
116
rezultat:
3
5
1
3
6
4
cos
cos
= cos
cos
+ cos
7
7
7
2
7
7
7
3
6
3
4
cos
cos
+ cos
cos
7
7
7
7
9
3
7
cos
+ cos
+ cos
+ cos
7
7
7
7
1
5
2
1 + cos
cos
7
2
7
1
2
2
1
1 + + cos
cos
= .
7
2
7
8
cos
1
2
1
=
4
1
=
4
1
=
4
37.5. Na sledecoj slici su prikazani kvadrat ABCD i pravilni osmougao, cija temena
E, F pripadaju stranicama AB, BC kvadrata.
C
x
b
F
x
b
A
E x
Uglovi svakog pravilnog mnogougla, pa i osmougla, su jednaki.
Zato je
]AEF = ]EF C, a time je i ]BEF = ]BF E. Dakle, trougao BF E je

jednakokraki. Kako je ovaj trougao pravougli, to je ]BEF = ]BF E = 45 .
Isto vazi za sve odstranjene trouglove. Ovi trouglovi su podudarni prema pravilu USU jer imaju jednake hipotenuze (stranice pravilnog osmougla) i jednake
uglove na hipotenuzama (svi su 45 ).
Oznacimo sa x katetu, a sa b hipotenuzu trougla BF E, tj. stranicu osmougla.
Prema Pitagorinoj teoremi je
b2 = x2 + x2 = 2x2 ,
b = x 2.
Jos je
BC = a = x + b + x = 2x + b,
pa sledi
a = 2x + x 2 = 2 + 2 x = 2
2 + 1 x,
a
21
a
=
x =
.
2
2
2+1
117
Povrsine kvadrata i svakog od odstranjenih trouglova su
2
P1 = a ,
a2
x2
P2 =
=
2
21
a povrsina osmougla je
P = P1 4P2 = a2 a2
21
= a2 1
21
= 2a2
21 .
37.6. Zamenom z = x + iy u datoj jednacini dobija se
x2 + y 2 + x + iy = 2 + i.
Izjednacavanjem realnih i imaginarnih delova ovih kompleksnih brojeva sledi

y = 1.
Sada je
x2 + 1 + x = 2,
odakle dobijamo
x=
3
.
4
Znaci, trazeni kompleksan broj je

z=
3
+ i.
4
Test 38
38.2. Kako je
(
|x2 2x 3| =
x2 2x 3, x (, 1] [3, +),
x2 + 2x + 3, x (1, 3),
a |x2 2x + 5| = x2 2x + 5 za svako x R, imamo dva slucaja.

1 Za x (, 1] [3, +) jednacina postaje
x2 2x 3 = x2 2x + 5,
118
tj. 3 = 5, sto je nemoguce, pa je ocigledno da u ovom slucaju resenje ne
postoji.
2 Za x (1, 3) jednacina postaje
x2 + 2x + 3 = x2 2x + 5,
tj. 2x2 4x + 2 = 0. Njeno dvostruko resenje je x = 1, sto je i jedino resenje
polazne jednacine.
38.3. Uvodenjem smene 5x = t, t > 0, dobija se nejednacina
t2 6t + 5 < 0,
tj. (t 1)(t 5) < 0. Odavde je t (1, 5), pa je resenje x (0, 1).
38.4. Dati izraz uprosticemo na sledeci nacin
A=
sin3 (270 ) cos( 360 )

cos3 cos sin3
=
= cos .
3
tan (90 ) cos (270 )

cos3 ( sin3 )
(2k + 1)
i 6= k, k Z.
2
38.5. Obrtno telo se sastoji od pravog valjka kojem je dodata prava kupa i iz njega
izdubljena ista takva kupa. Visina valjka je H = a, gde je a stranica romba koji
rotira (prva slika). U rombu su tri temena oznacena sa L, N , E, dok su E1 , E2
podnozja visine h (druga slika).
Prethodne jednakosti imaju smisla za 6=
a
a
h
h
a
L
E1
E2
Posmatramo drugu sliku. Veca dijagonala polovi ostar ugao romba. Zato je
]N LE2 = /2 = 30 i iz pravouglog trougla LE2 N sledi h/d = sin 30 = 1/2,

odakle je
h=
d
= 2.
2
Dalje, iz pravouglog trougla LE1 E je h/a = sin = sin 60 =
3/2, pa je
2h
4
a= = .
3
3
Posmatramo sada prvu sliku. Visina romba je poluprecnik R zajednicke osnove B valjka i kupe, a stranica romba je izvodnica s kupe, tj.
R = h = 2,
4
s=a= .
3
119
Ako je M1 omotac kupe, a M2 omotac valjka, dobija se
B = R2 = 4,
8
M1 = Rs = ,
3
16
M2 = 2RH = 2Ra = .
3
Povrsina obrtnog tela je zbir omotaca valjka i dva omotaca kupe, dok je
zapremina jednaka zapremini valjka. Dakle, trazene povrsina i zapremina su
32
P = M2 + 2M1 = ,
3
38.6. Neka je
A=
p
3
Kako je
3
20 + 14 2 + 20 14 2.
A3 = 40 + 6A
i jednacina
tj.
16
V = BH = Ba = .
3
A3 6A 40 = 0,
(A 4)(A2 + 4A + 10) = 0
ima jedinstven realni koren A = 4, sto je i vrednost datog izraza.
Test 39
33
.
1175
39.2. Primetimo da za x 1 vaze jednakosti
x+34 x1=
x12 ,
x+86 x1=
x13 .
Sada, data jednacina postaje
| x 1 2| + | x 1 3| = 1,
i definisana je za svako x 1. Razmotricemo cetiri slucaja.
1 Neka je x 1 2 0 i x 1 3 0, tj. neka je x 10. U ovom slucaju

jednacina ima jedinstveno resenje x = 10.
2 Ako je x 1 2 0 i x 1 3 0, tj. ako je 5 x 10, tada je

jednakost zadovoljena za svako 5 x 10.
120
3 U slucaju kada je x 1 2 0 i x 1 3 0, tj. za x 5, jednacina

ima jedinstveno resenje x = 5.
4 Za x 1 2 0 i x 1 3 0, jednacina, ocigledno, nema resenja.

Dakle, resenje date jednacine je 5 x 10.
39.3. Dajemo uputstvo. Nejednacina je definisana za x 1 i moze da se napise u
ekvivalentnom obliku
p
log3 27x > 5 log3 x,
odnosno
log3 x + 3 > 5
log3 x.
Sada uvesti smenu log3 x = t2 , t 0.

39.4. Sledece jednacine su ekvivalentne:
1
sin 2x,
2
sin3 x + cos3 x = 1
(sin x + cos x)(1 sin x cos x) = 1
(sin x + cos x 1) 1
1
sin 2x,
2
1
sin 2x = 0,
2
sin x + cos x 1 = 0,
2
sin x +
=
.
4
2
Iz poslednje jednacine dobijamo resenja
xk =
+ 2k,
2
xk = 2k,
k Z.
39.5. Simetrale uglova pravilnog sestougla se seku u istoj tacki i formiraju sest trouglova koji sa sestouglom imaju zajednicku po jednu stranicu a.
a
h
a
h
a
Primenom obrasca za zbir uglova ntougla, a imajuci u vidu jednakost uglova
u pravilnom ntouglu, izracunavamo ugao pravilnog sestougla
=
(6 2) 180
= 120 .
6
121
Simetrala ugla polovi ugao, pa svi trouglovi imaju po dva jednaka ugla /2 =
60 , sto znaci da su jednakostranicni. Kako su stranice trouglova jednake stranici
a sestrougla, oni su i podudarni (pravilo USU ili SSS).
Ako je h visina trougla, iz utvrdene podudarnosti i uslova zadatka sledi
d = 2h = 2 3,
h=
3.
Za visinu jednakostranicnog trougla vazi
a 3
h=
,
2
odakle je
2h
a = = 2.
3
Obim sestougla je
O = 6a = 12.
Povrsina jednog trougla je
a2 3
P1 =
= 3,
4
pa je povrsina sestougla
P = 6P1 = 6 3.
39.6. Prvi traktor za jedan sat izore 1/15 polja, a drugi izore 1/20 polja. Ako su oba
traktora orala x sati zajedno, onda iz uslova zadatka dobijamo jednacinu
x
x
14
+
=
.
15
20
15
Odavde je x = 8.
Test 40
40.1. Vrednost datog izraza odredicemo na sledeci nacin
A = 10
154 5
100
15
100
7
+
25 77
125
1000 12
10
12 8
2

10 3
10
6 33
= 100 5 40 = 33.
30
10
40.2. Za x 2 dobijamo identitet. Ako je 1 x < 2, dobijamo jednacinu 4x = 8, koja

nema resenja u datom intervalu. Za 0 x < 1 dobija se jednacina 2x = 2,
122
koja, takode, nema resenja u ovom intervalu. U slucaju 1 x < 0 sledi 0 = 2,
sto je nemoguce. Konacno, za x < 1 dobijamo resenje x = 2. Dakle, resenje
je x = 2 ili x 2.
40.3. Nejednacina je definisana za svako x 6= 1. Ako datu nejednacinu napisemo u
ekvivalentnom obliku
3x1
5 x+1 > 52x+14 ,
dobijamo nejednacinu
3x 1
> 2x + 14,
x+1
tj.
(x + 5) (2x + 3)
< 0.
x+1
Resenje poslednje nejednacine je x (, 5) (3/2, 1).
40.4. Stavimo sin x + cos x = t. Kako je (sin x + cos x)2 = 1 + 2 sin x cos x, to je
sin x cos x =
12
t 1 ,
2
pa se data jednacina svodi na jednacinu

t2 + 2t 3 = 0.
Resenja ove jednacine su t1 = 1 i t2 = 3. Drugo resenje odbacujemo, jer je
sin x + cos x > 2, pa su resenja polazne jednacine
xk =
+ 2k,
2
xk = 2k,
k Z.
40.5. Obrtno telo se sastoji od pravog valjka i dve prave kupe. Visina H valjka je
kraca osnovica trapeza koji rotira, tj. H = b. Izvodnice s1 , s2 kupa su kraci
trapeza (prva slika). Temena trapeza su L, N , E, F , a E1 , F1 su podnozja
njegove visine h (druga slika).
s1
s2
h
H1
H2
123
E
s1
s2
b
N
E1
H1
H2
F1
Posmatramo drugu sliku. Neka je H1 = LE1 , H2 = F1 N . Iz pravouglih

trouglova LE1 E i F1 N F sledi
h
= tan = tan 45 = 1,
H1
pa je
H1 = h,
h
1
= tan = tan 30 = ,
H2
3
H2 = h 3.
Kako je
a = LN = LE1 + E1 F1 + F1 N = H1 + b + H2 ,
to je
4+
3 = h + 1 + h 3,
3+
odakle je
h=
3= 1+
3,
H1 =

3 h,
3,

3 1 + 3 = 1 + 3 h,
H2 = 3.
Iz istih pravouglih trouglova se primenom Pitagorine teoreme dobija

s21 = H12 + h2 = 3 + 3 = 6,
pa su kraci trapeza
s1 =
6,
s22 = H22 + h2 = 9 + 3 = 12,
s2 = 2 3.
Posmatramo prvu sliku. Valjak i obe kupe imaju isti poluprecnik R baze,
koji je jednak visini trapeza, tj.
R = h = 3.
Tada su omotaci kupa
M1 = Rs1 = 3 2,
a omotac valjka je
M2 = Rs2 = 6,
M3 = 2RH = 2Rb = 2 3.
Povrsina obrtnog tela je zbir nadenih omotaca i iznosi

P = M1 + M2 + M3 = 3 2 + 6 + 2 3 .
124
Zajednicka baza valjka i kupe je
B = R2 = 3.
Visine kupa su H1 , H2 , pa su njihove zapremine
V1 =
BH1
= 3,
3
BH2
= 3.
3
V2 =
Kako je zapremina valjka

V3 = BH = Bb = 3,
za zapreminu obrtnog tela se dobija
V = V1 + V2 + V3 =
3 + 6 .
40.6. Neka je pocetna cena zlata bila x. Posle prvog dana, nakon poskupljenja i
pojeftinjenja, cena zlata je
x1 = 120% 80% x = 0.96x.
Posle drugog dana cena je
x2 = 0.96x1 = 0.962 x.
Konacno, nakon 3 dana cena zlata je
x3 = 0.963 x 0.885x,
sto je vise od 80% prvobitne cene.
KOMPLETI ZADATAKA
SA RANIJIH ISPITA
JUN 1989. g.
1. Pravougli trougao ima poluprecnik opisanog kruga R = 15, a poluprecnik
upisanog kruga r = 6. Odrediti duzine svih stranica trougla.
2. Izracunati vrednost izraza
r
1
5
9
3
0.8 5 0.2 20 10 0.2 r

2
3
80
4
r
I=
.
r !
r
5
1
1
1
2
+6
140 0.02
3 32
4 2
2
2
8
9
3. Neka ai (i IN) cine aritmeticku progresiju i neka je
Sk = a1 + a2 + + ak
(k IN).
Sm
m2
am
2m 1
= 2 , dokazati da tada vazi i jednakost
=
.
Sn
n
an
2n 1
4. Resiti jednacinu
7
sin x + 3 sin
x + tan x = 3.
2
Ako je
5. Resiti jednacinu
5x
8x1 = 500
(x IN).
JUN 1990. g.
1. Resiti jednacinu
3log tan x 2 3log cot x+1 = 1
(log x log10 x).
2. Odrediti sve vrednosti x IR koje zadovoljavaju nejednakost

|x 6| > |x2 5x + 4|.
3. Resiti jednacinu
x
x
cos 2 sin x sin x + 1 + sin 2 cos x cos x = 0.
4
4
127
128
4. Neka su R = 5 i r = 2 poluprecnici opisanog i upisanog kruga datog
pravouglog trougla, respektivno. Naci povrsinu ovog trougla.
SEPTEMBAR 1990. g.
1. Resiti jednacinu
x
x
cos3
2
2 = 1 cos x.
2 + sin x
3
sin3
2. Uprostiti sledece izraze:
3/2
2 b
a + b3/2
1
+

a) A =
(a b)1 ;
(ab)1/2
a+ b
a+ b
a2 + 162
3 a
1
a(a + 9)
b) B =
6
+
+
.
9a
729 a3
54
3 a
3. Naci sva resenja jednacine
9x2 18|x| + 5 = 0,
koja pripadaju oblasti definisanosti funkcije y = log((x + 1)(x 2)).
4. Resiti jednacine:
x+1 x1
4
27
4 log 4
a)
=
,
9
8
9 log 8
b) log3 (4x 3) + log3 (4x 1) = 1.
JUN 1991. g.
1. Naci celobrojnu vrednost k tako da nejednakost
x2 2(4k 1)x + 15k 2 2k 7 > 0
vazi za svako realno x.
2. Resiti sistem jednacina
r
5
x
y
+
= ,
y
x
2
x + y = 5.
129
3. Resiti jednacinu
2x8
0.125 4
0.25
x
.
4. Uprostiti izraze:
1 + sin 4a cos 4a
;
a)
1 + cos 4a + sin 4a
b) 4 cos4 a 2 cos 2a 0.5 cos 4a.
5. Srednja linija trapeza iznosi 10 cm. Ako ona deli povrsinu trapeza P na
dva dela P1 i P2 , za koje je P1 : P2 = 3 : 5, odrediti duzine osnovica.
JUN 1992. g.
1. Uprostiti izraz
sin6 t + cos6 t + 3 sin2 t cos2 t.
2. Resiti jednacinu
(0.4)log
x+1
= (6.25)2log x
(log x = log10 x).
3. Resiti nejednacinu
x2
|x 3|
2.
5x + 6
4. Resiti jednacinu
p
x2 + x + 4 +
x2 + x + 1 =
2x2 + 2x + 9.
5. Visina i tezisna linija povucene iz temena C trougla ABC dele ugao kod
temena C na tri jednaka dela. Odrediti uglove trougla ABC.
SEPTEMBAR 1992. g.
1. Odrediti sve realne brojeve x koji zadovoljavaju nejednakost
x2
3x + 2
1
2x + 1
+ 2
>
.
3x + 2 x 4x + 3
x3
130
2. Resiti jednacinu
(2 +
3)x + 3(2
3)x = 4.
3. Resiti jednacinu
2 sin2 x + (1
3) sin 2x
3 cos 2x
3 = 0.
4. Dat je jednakokraki trougao cija je osnovica duzine 30 cm i poluprecnik

upisanog kruga 7.5 cm. Odrediti povrsinu ovog trougla.
JUN 1993. g.
1. Neka su x1 i x2 koreni jednacine
x2 + px
1
= 0,
2p2
gde je p realni parametar. Dokazati nejednakost

x41 + x42 2 +
2.
(1 cos x)(1 + cos 2x)(1 cos 3x) <
3. Resiti jednacinu
1
.
2
9x 4x = 3(32x 6x ).
4. U krug poluprecnika R upisana su tri jednaka kruga, tako da dodiruju

jedan drugog i dati krug. Izracunati povrsinu krivolinijskog trougla
ogranicenog upisanim krugovima.
SEPTEMBAR 1993. g.
1. Dat je pravougli trougao ciji je poluprecnik opisanog kruga R = 15 cm,
a poluprecnik upisanog kruga r = 6 cm. Odrediti duzine svih stranica
trougla.
131
2. Resiti jednacinu
5x
3. Resiti jednacinu
8x1 = 500
(x IN).
x
x
cos3
2
2 = 1 cos x.
2 + sin x
3
sin3
4. Naci celobrojnu vrednost k tako da nejednakost

x2 2(4k + 1)x + 15k 2 2k 7 > 0
vazi za svako realno x.
JUN 1994. g.
1. Cena zlata na berzi svako prepodne poraste za 10%, a svako poslepodne
opadne za 10%. Da li ce posle 50 dana rada berze cena zlata biti veca,
manja ili jednaka polovini prvobitne cene?
2. Resiti jednacinu
sin( cos x) cos( sin x) = 0.
3. Resiti jednacinu
41/x + 61/x = 91/x .
4. Data je prava p i tacke A i B van nje sa iste strane. Odrediti na pravoj
p tacku M tako da je duzina AM + BM najkraca. Koliko ima resenja?
Dokazati da je tacka M dobro odredena.
5. Odrediti najmanji prirodan broj koji je deljiv brojem 7, a koji prilikom
deljenja brojevima 2, 3, 4, 5 i 6 daje ostatak 1.
JUN 1995. g.
337
1. Razlomak
prikazati kao zbir tri razlomka sa jednocifrenim ime140
niocima, pri cemu su brojioci prirodni brojevi. Detaljno obrazloziti postupak.
2. Resiti jednacinu
25 x 124 5 x = 125.
132
3. Za koje vrednosti parametra m vaze nejednacine
6 <
2x2 + mx 4
< 4.
x2 x + 1
4. Resiti jednacinu
sin x cos x + cos x sin x = 0.
5. Oko kruga poluprecnika r = 1.5 cm opisan je jednakokraki trapez povrsine
P = 15 cm2 . Izracunati duzinu dijagonale ovog trapeza.
SEPTEMBAR 1995. g.
1. Zbog ostecenog puta, autobus se kretao brzinom za 22% manjom od planirane. Za koliko procenata vozac mora povecati brzinu kretanja, da bi se
kretao planiranom brzinom?
x y
1
x y
Q=
+
2
: (x2 2xy + y 2 ),
y
x
x y2
y
x
za x = 18.54 i y = 71.46.
3. Zameniti prirodnim brojevima tako da vazi
( 5) (4)
1
6
7
Naci sva moguca resenja.
4. Naci zbir
A = tan tan 2 + tan 2 tan 3 + + tan n tan(n + 1).
5. Krug poluprecnika 2r prolazi kroz centar kruga poluprecnika r. Zajednicke
tangente ovih krugova dodiruju manji krug u tackama A i B i seku se u
tacki C. Izracunati povrsinu figure ABC u zavisnosti od r, gde je AB
manji luk datog kruga.
133
JUN 1996. g.
1. Uprostiti izraz
2. Resiti jednacinu
1 2 sin x cos 2x
.
1 + 2 sin x cos 2x
22x+2 + 52x+2 29 5x 2x = 0.
3. Naci resenja date nejednacine
x2
|x 2|
2.
3x + 2
4. Na krugu, sa centrom u tacki O, poluprecnika 2 cm date su tacke A, B i

C, koje dele krug u razmeri 3 : 5 : 7. Izracunati uglove trougla ABC.
5. Dva voza istovremeno polaze iz mesta A i B, jedan drugom u susret.
Svaki od njih se, cim stigne u suprotno mesto, odmah vraca nazad. Prvo
susretanje vozova je na 50 km od mesta A, a drugo na 30 km od mesta B.
Brzina vozova je stalna. Kolika je udaljenost izmedu mesta A i B?
SEPTEMBAR 1996. g.
|2x 3| < x.
2. Dijagonalnipresek pravilne cetvorostrane piramide je ravnostran trougao
povrsine k 2 3. Izracunati povrsinu i zapreminu piramide.
3. Resiti jednacinu
sin x + sin 2x + sin 3x + sin 4x = 0.
4. Resiti jednacinu
15log5 x xlog5 45x = 1.
5. Cena neke robe je najpre povecana za 20%, a posle mesec dana smanjena
koliko dinara bi se smanjila prvobitna cena, ako bi najpre bila smanjena
za 10%, a zatim ta nova cena povecana za 10%?
134
JUN 1997. g.
1. Zadat je trocifren broj A, cija je cifra stotica a, cifra desetica b i cifra jedinica c. Neka je zbir cifara broja A jednak 24. Ako cifre ciklicno promene
mesta, tako da cifra stotica bude c, cifra desetica a, a cifra jedinica b, dobija se broj koji je za 189 veci od prvobitnog. Ako cifre ponovo ciklicno
promene mesta, tako da je cifra stotica b, cifra desetica c, a cifra jedinica
a, dobija se broj koji je za 108 veci od prvobitnog, tj od broja A. Odrediti
prvobitni trocifreni broj.
2. Jedan daktilograf moze da otkuca jedan tekst za 5 sati i 20 minuta, a
drugi daktilograf isti tekst za 4 sata i 40 minuta. Ukoliko isti tekst kucaju
istovremeno, tako sto svaki daktilograf kuca samo jedan deo teksta, drugi
ce otkucati tri stranice vise od prvog. Koliko stranica ima tekst?
3. Resiti jednacinu
2x + 12 x 8 = x + 4.
4. Uprostiti izraz
1 + cos 4a + sin 4a
.
1 + sin 4a cos 4a
5. U ravnostrani trougao ABC, stranice a, upisan je kvadrat maksimalne

povrsine, tako da jedna stranica ovog kvadrata lezi na osnovi trougla.
Odrediti odnos povrsina trougla i kvadrata.
SEPTEMBAR 1997. g.
x cos y sin =A,
x sin + y cos =B,
gde je dati ugao 0 < < 2, a A i B dati realni brojevi. Naci vrednost
izraza R = x2 + y 2 .
2. Odrediti parametar a tako da sistem jednacina
x2 + ax + 1 =0,
x2 + x + a =0,
ima bar jedno resenje.
135
3. Ako cifre jedinica i desetica zamene mesta, vrednost trocifrenog broja se
poveca za 45. Isti broj se smanji za 270, ako cifre stotica i desetica zamene
mesta. Ako cifre stotica i jedinica zamene mesta, dobice se broj koji je
veci od datog. Za koliko?
4. Jedan radnik zavrsi generalnu popravku automobila za 10 dana. Ako mu
u popravci 2 dana pomaze drugi radnik, onda ce popravka biti zavrsena za
6 dana. Za koliko dana bi generalnu popravku automobila zavrsio drugi
radnik?
5. Dat je pravougli trougao ABC sa pravim uglom u temenu C i poluprecnikom upisanog kruga r. Iz temena C povucena je visina h. Ova visina
deli trougao na dva pravougla trougla ciji su poluprecnici upisanih krugova
r1 i r2 . Dokazati da vazi jednakost r + r1 + r2 = h.
JUN 1998. g.
2 x
< 2.
1<
x + 1

x2 + px
gde je a = (2 +
a
= 0,
p2
2)1 i p (p 6= 0) realni parametar. Dokazati nejednakost

x41 + x42 2.
3. Resiti jednacinu cos x + cot x
2=
2 cos
7
+x .
2
31
, odrediti sin2 2x.
32
5. Simetrala ugla izmedu stranice i dijagonale romba sece drugu stranicu
romba pod uglom od 72 . Odrediti uglove romba.
4. Ako je sin4 x + cos4 x =
SEPTEMBAR 1998. g.
1. Odrediti zbir kvadrata najmanje i najvece vrednosti funkcije
f (x) = x4 4x3 + 6x2 4x + 5
na segmentu [0, 2].
136
2. Brojna vrednost izraza
q
3
20 + 14 2 +
20 14 2

3. Uprostiti izraz
1 + 2 cos2
sin + cos
.
sin cos cos2 (tan2 1)
4. Resiti jednacinu
64x 8x+1 + 7 = 0.
x2 + 6
< 1.
x2 2x 8
JUN 2000. g.
1. Racionalisati razlomak
22
2. Resiti jednacinu
logx 9x2 log23 x = 4.
3. Resiti jednacinu
8(4x + 4x ) 54(2x + 2x ) + 101 = 0.
4. Resiti jednacinu
cos x 2 sin
3 x
2
2
= 3.
5. Romb stranice 6 cm i manje dijagonale 4 cm rotira oko ose koja prolazi

kroz kraj vece dijagonale i normalna je na jednu stranicu romba. Odrediti
povrsinu tako dobijenog tela.
137
SEPTEMBAR 2000. g.
1. Neka su x1 i x2 koreni jednacine x2 (m + 1)x + 2m 1 = 0, gde je m
realan parametar. Odrediti m tako da vazi jednakost x1 + x2 + x1 x2 = 1.
2. Resiti jednacinu
5x + 4 3x + 1 = 5.
3. Resiti jednacinu log5 (x + 3) = 3 x. Resenje ilustrovati odgovarajucim
graficima.
4. Neka su , i uglovi datog trougla za koje vazi jednakost
sin =
sin + sin
.
cos + cos
Dokazati da je trougao pravougli.

5. Odrediti vrednost izraza
"
2 3
3
3
2 #
2
1
1
1
1
1
1
1

: 2
.
1/4
0.25
2
0.5
2
0.8
2
JUN 2001. g.
1. Za koju vrednost realnog parametra m suma kvadrata korena jednacine
x2 + (m 2)x (m + 3) = 0
dostize minimalnu vrednost. Za tako dobijeno m resiti datu jednacinu.
2. Resiti jednacinu
4 sin4 2x + sin2 4x = 2.
3. Resiti jednacinu
x + log10 (1 + 2x ) = x log10 5 + log10 6.
4. a) Uzastopni uglovi nekog cetvorougla su uzastopni clanovi nekog aritmetickog niza (progresije), kod koga je razlika d = 20 . Dokazati da je
cetvorougao trapez.
b) Ako su uzastopni uglovi nekog cetvorougla , + 30 , + 50 i + 80 ,
dokazati da je u pitanju trapez.
138
5. Ako se pravi valjak presece jednom ravni paralelno njegovoj osi, izracunati
povrsinu preseka u funkciji od poluprecnika r, visine H i rastojanja d od
ose valjka. Zatim izracunati povrsinu preseka za d = r 3/2.
SEPTEMBAR 2001. g.
1. U jednacini
(m 2)x2 2mx + 2m 3 = 0,
odrediti realan parametar m tako da vazi jednakost

1
1
+ 2 = 2.
2
x1
x2
Proveriti dobijeni rezultat.
2. Odrediti vrednosti x za koje je funkcija
x+1
f (x) = log1/2 log1/3
x1
negativna.
cos 3x
3
2
< .
4
3
4. Dokazati da je izraz S(n) = 54n2 + 34n2 , gde je n IN, deljiv sa 34.

5. Osnovna ivica pravilne sestostrane prizme iznosi 3 m, a dijagonala bocne
strane 6 m. Izracunati njenu zapreminu i povrsinu.
JUN 2002. g.
1. U zavisnosti od vrednosti realnog parametra m odrediti medusobni polozaj
prave 2x y = 0 i parabole y = x2 + (2 m)x + m + 1.
(0.2)(2x3)/(x2) > 5.
3. Uprostiti izraz
"
#3
( a b)3 + 2a3/2 + b b 3 ab 3b
+
.
ab
a a + b3/2
139
4. a) Ako su a i b katete, a c hipotenuza pravouglog trougla, dokazati da vazi
nejednakost
a+b
2.
c
b) Izracunati povrsinu pravouglog trougla kod koga je duzina hipotenuze
4 cm, a jedan ostar ugao iznosi 11 150 .
5. Odrediti zapreminu pravilne dvanaestostrane zarubljene piramide ako su
poluprecnici kruznica opisanih oko osnova R i r, a bocne ivice nagnute
pod uglom 60 prema ravni vece osnove.
SEPTEMBAR 2002. g.
1
x=
1+
1
1+
:
1
1
2
1
1
1
2
12 + x +
x 9 = 7,
y 2 x + 4y + 13 = 0.
3. Mnozenjem sa sin x, ili na neki drugi nacin, dokazati da vazi identitet
cos 3x
cos 5x
cos 7x
sin 3x cos 5x
+
+
=
.
sin 2x sin 4x sin 4x sin 6x sin 6x sin 8x
sin x sin 2x sin 8x
4. Koristeci jednakost
q
2
n+
n2 1 =
n+1+
n1 ,
ili na neki drugi nacin, odrediti prirodan broj m za koji vazi jednakost
1
1
2 p
+ + p
= 101 + 9.
1 + 12 1
m + m2 1
5. Da li ce se promeniti povrsina pravougaonika i za koliko procenata ako se
jedna njegova dimenzija poveca za 30%, a druga smanji za 30%?
140
JUN 2003. g.
1. Odrediti koje vrednosti moze da uzima realan parametar m, tako da tacno
jedno resenje kvadratne jednacine
x2 + x + 2m 4 = 0
lezi u intervalu (1, 1).
2. Resiti jednacinu
logcos x (sin x) + logsin x (cos x) = 2.
3. Ako je z = x + iy, resiti jednacinu
|z| + z = 2 + i.
4. Trougao je ogranicen xosom i pravama 5x + 12y = 60 i 3x + 4y = 12.
Naci koordinate temena i povrsinu ovog trougla.
5. Omotac prave kupe, u razvijenom obliku, predstavlja kruzni isecak sa centralnim uglom 36 i povrsinom od 110 cm2 . Odrediti povrsinu i zapreminu
ove kupe.
SEPTEMBAR 2003. g.
p
p
3 3+ 5+ 3 5
p
p
.
3+ 5+ 3 5
x2 (m + 1)x + 2m 1 = 0,
gde je m realan parametar. Odrediti m tako da kvadratni trinom na levoj
strani date jednacine bude pozitivan za svako x.
sin x + cos 2x > 1.
141
4. Resiti jednacinu
log22 x + 2 log2
x 2 = 0.
5. Odrediti zapreminu lopte, opisane oko prave pravilne cetvorostrane prizme

visine 2 cm i osnovne ivice 4 cm.
JUN 2004. g.
1. Data je kvadratna jednacina
x2 + 4x 21 = 0,
cija su resenja x1 i x2 . Ne resavajuci ovu jednacinu, odrediti vrednost
izraza
3x2 4x1 x2 + 3x22
.
I= 3 1 2
x1 + 2x1 x2 + 2x1 x22 + x32
1 + log2 x + log22 x + log32 x + > 0.
3. Resiti jednacinu
42/x 5 41/x = 4.
4. Jednakokraki trapez, cije su osnovice duzina a = 20 cm i b = 8 cm, a krak
c = 10 cm, rotira oko ose koja lezi u njegovoj ravni, ne sece ga i paralelna
je vecoj osnovici trapeza na odstojanju d = 2.5 cm od nje. Izracunati
zapreminu i povrsinu tako dobijenog tela.
5. a) Uprostiti izraz
sin 130 cos 330 tan(270 ) cot 225
.
sin 270 cos 220 tan 210 cot(180 )
b) Resiti jednacinu
sin 3x = cos 2x.
142
SEPTEMBAR 2004. g.
1. Neka su x1 i x2 koreni jednacine x2 (m+1)x+2m1 = 0, gde je m realan
parametar. Odrediti m tako da koreni budu realni i da vazi nejednakost
x21 + x22
1.
x1 + x2
2. Resiti jednacinu
5x + 4 +
3x + 1 = 5.
3. Ako je log5 2 = a izracunati log2 5, log8 125 i log40 25 u funkciji od a.

p

4. Odrediti ugao , (0, /4), tako da je sin =
2 3 /2.
5. Ivice pravouglog paralelopipeda odnose se kao a : b : c = 2 : 3 : 6, a
duzina njegove dijagonale je D = 35 cm. Izracunati njegovu povrsinu i
zapreminu.
JUN 2005. g.
1. Resiti jednacinu
2 cos2 x + 3 cos x 2 = 0.
2. Odrediti za koje vrednosti promenljive x funkcija

f (x) = log0.5
3x2 5x 3
4x 3
ima pozitivne vrednosti.

3. Odrediti kompleksan broj z = x + iy, za koji vazi
|z| z = 1 + 2i.
4. Odrediti jednacinu zajednicke tangente elipse (E) i parabole (P), gde je
(E) : 20x2 + 45y 2 = 900,
(P ) : y 2 = 20x/3.
5. Dat je jednakokraki trapez, cija je srednja linija m = 10 cm i dijagonala

d = 20 cm. Izracunati njegovu povrsinu.
143
SEPTEMBAR 2005. g.
1. Odrediti najmanji zajednicki sadrzalac (NZS) i najveci zajednicki delilac
(NZD) za polinome
p1 (x) = x4 x2 ,
2. Uprostiti izraz
p2 (x) = x3 2x2 + x
p3 (x) = x2 1.
sin2 x tan2 x 2 sin2 x + cos2 x

.
tan2 x 1
3. Resiti jednacinu
log22 x + 2 log2
x 2 = 0.
4. Dva precnika kruga leze na pravama x + y 14 = 0 i 2x 3y + 12 = 0. Ako

se zna da krug prolazi kroz koordinatni pocetak, naci njegovu jednacinu.
5. Osnova piramide je pravougaonik sa stranicama a = 12 cm i b = 9 cm, a
bocne ivice piramide su medusobno jednake i iznose c = 12.5 cm. Odrediti
zapreminu piramide.
JUN 2006. g.
|x+2|/(1|x|)
1
> 9.
3
2. Resiti jednacinu
sin 19x + cos 19x =
2 cos 23x.
3. Odrediti vrednost izraza
log0.2 0.5
log
7+ 3
+ log0.5
10 + 2 21
4. U tacki A(1, y < 0) parabole y 2 = 16x povucene su tangenta i normala na

parabolu. Izracunati povrsinu trougla ogranicenog tangentom, normalom
i xosom.
5. U jednakostranican trougao, cija je stranica a = 6 cm upisan je krug.
Iznad (pored) ovog kruga, takode u unutrasnjosti trougla, upisan je novi
144
krug, koji dodiruje prethodni i dve bocne stranice trougla. Izracunati zbir
povrsina i zbir obima ovih krugova.
SEPTEMBAR 2006. g.
1. Resiti jednacinu
4x 10 2x1 = 24.
| |2x + 1| 5| > 2.
3. Odrediti kompleksan broj z = x + iy za koji vazi
|z| z = 1 + 2i.
4. Dokazati identitet
3
3
1
cos4 x cos6 x + sin4 x sin6 x = .
2
2
2
5. Odrediti zapreminu pravilne cetvorostrane piramide, cija je visina H =
15 cm, a povrsina dijagonalnog preseka Pd = 120 cm2 .
JUN 2007. g.
1. Neka su x1 i x2 resenja kvadratne jednacine mx2 (m + 2)x + 2 = 0, gde
je m realan parametar. Odrediti za koje vrednosti ovog parametra vazi
nejednakost
x1 + x2
> 3.
x1 x2
2. Resiti jednacinu
x x
3
49
49
=
.
7
27
81
3. Ako je log4 11 = a i log4 13 = b, odrediti vrednost izraza

(log11 13 + log13 11)1 .
145
4. Ugao izmedu izvodnice i visine prave kruzne kupe je 60 , razlika njihovih
duzina je 5. Izracunati zapreminu kupe.
5. Resiti jednacinu sin 2x + cos x = 0.
SEPTEMBAR 2007. g.
1. Ako za neko (0, /4) vazi sin cos = 2/5, izracunati
sin cos .
2. Resiti jednacinu
7x + 71x = 8.
3. Data je jednacina
x2 + (a 1)x + 3 + a 4a2 = 0
(a R).
Ako su x1 i x2 resenja date jednacine, odrediti vrednost izraza

1
1
+ 2.
2
x1
x2
4. Osnova prave prizme je romb. Njen omotac iznosi M = 48, dijagonala
bocne strane je d = 5, a najkrace rastojanje naspramnih bocnih strana
jednako je visini prizme. Izracunati njenu zapreminu.
5. Resiti jednacinu
cos 2x + 4 cos x + 3 = 0.
JUN 2008. g.
1. Resiti jednacinu sin 2x + cos x = 0.
2. Data je kvadratna jednacina x2 2(m + 1)x + (m + 3) = 0. Odrediti
vrednosti parametra m, za koje su oba korena jednacine realna i pozitivna.
146
3. Resiti jednacinu
log3 x (log3 x 1) = 2.
4. Odrediti visinu pravilnog
tetraedra (trostrana, jednakoivicna piramida)
cija je zapremina V = 3.
5. Resiti jednacinu 2x2 3|x| 2 = 0.
SEPTEMBAR 2008. g.
1. Ako za neko (0, /4) vazi sin cos = 2/5 , izracunati
sin + cos .
6
2
5

+
(8 + 3)1 .
A=
1 3 1+ 3 2 3
3. Resiti jednacinu
log3 x (log3 x 1) = 2.
4. Odrediti visinu pravilnog
tetraedra (trostrana, jednakoivicna piramida)
cija je zapremina V = 3.
5. Resiti jednacinu
x+3+
2x 1 =
4x + 5.
JUN 2009. g.
1. Ako za neko (0, /4) vazi sin cos = 2/5, izracunati
sin cos .
2. Resiti jednacinu
7x + 71x = 8.
147
x2 + (a 1)x + 3 + a 4a2 = 0
(a R).
Ako su x1 i x2 resenja date jednacine, odrediti vrednost izraza

1
1
+ 2.
2
x1
x2
4. Osnova prave prizme je romb. Njen omotac iznosi M = 48, dijagonala
bocne strane je d = 5, a najkrace rastojanje naspramnih bocnih strana
jednako je visini prizme. Izracunati njenu zapreminu.
5. Resiti jednacinu
cos 2x + 4 cos x + 3 = 0.
SEPTEMBAR 2009. g.
1. Resiti jednacinu
3 x 49 x
7
27
49
.
81
2. Dokazati jednakost
sin4 x + cos4 x =
3 + cos 4x
.
4
x2 + (a 1)x + 3 + a 4a2 = 0
(a R).
Odrediti parametar a tako da data jednacina ima realna resenja.

4. Izracunati zapreminu kosog valjka ciji je jedan osni presek romb stranice
a i ostrog ugla 60 .
5. Resiti jednacinu
2x2 3|x| 2 = 0.
LITERATURA
[1] V. T. Bogoslavov, Zbirka resenih zadataka iz matematike I, Zavod za

udzbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1985.
[2] V. T. Bogoslavov, Zbirka resenih zadataka iz matematike II, Zavod za
[3] V. T. Bogoslavov, Zbirka resenih zadataka iz matematike III, Zavod za
[4] V. T. Bogoslavov, Zbirka resenih zadataka iz matematike IV, Zavod za
[5] V. A. Vymenski$
i, N. V. Kartaxov, V. I. Miha$
ilovski$
i, M. I.
drenko, Sbornik zadaq kievskih matematiqeskih olimpiad,
Viwa xkola, Kiev, 1984.
[6] E. B. Dynkin, S. A. Molqanov, A. L. Rozental~, Matematiqeskie sorevnovani arifmetika i algebra, FizMatLit, Moskva,
1970.
[7] N. S. Zalogin,
Kiev, 1964.
Konkursnye zadaqi po matematike, Tehnika,
[8] A. Zoli
c, V. Stojanovi
c, Odabrani zadaci sa republickih i pokrajinskih
matematickih takmicenja 7. i 8. razreda, Drustvo matematicara Srbije,
Beograd, 1992.
Ivanovi
[9] Z.
c, S. Ognjanovi
c, MATEMATIKA 1 Zbirka zadataka i
testova za I razred gimnazija i tehnickih skola, Krug, Beograd, 1999.
Ivanovi
[10] Z.
c, S. Ognjanovi
c, MATEMATIKA 2 Zbirka resenih zadataka za II razred gimnazija i tehnickih skola, Krug, Beograd, 1997.
Ivanovi
[11] Z.
c, S. Ognjanovi
c, MATEMATIKA 3 Zbirka resenih zadataka za III razred gimnazija i tehnickih skola, Krug, Beograd, 1997.
Ivanovi
[12] Z.
c, S. Ognjanovi
c, MATEMATIKA 4 Zbirka zadataka i
testova za IV razred gimnazija i tehnickih skola, Krug, Beograd, 1999.
149
150
Milovanovi
[13] I. Z.
c, B. M. Randelovi
c, RESENI
ZADACI za pripremu
prijemnog ispita iz matematike, Univerzitet u Nisu, Elektronski fakultet,
Nis, 2000.
Milovanovi
[14] I. Z.
c, B. M. Randelovi
c, MATEMATIKA zbirka testova
za prijemni ispit, Univerzitet u Nisu, Elektronski fakultet, Nis, 2007.
[15] S. Ognjanovi
c, V. Kadelburg, MATEMATIKA 4+ reseni zadaci sa
prijemnih ispita na univerzitetima u Srbiji od 1990. do 1995., Krug,
Beograd, 1996.
[16] P. Proti
c, B. Stamenkovi
c, S. Tri
ckovi
c, N. Stevanovi
c, Zbirka
resenih zadataka sa prijemnih ispita na Gradevinskoarhitektonskom fakultetu, Gradevinskoarhitektonski fakultet, Nis, 1999.
[17] M. K. Potapov, V. V. Aleksandrov, P. I. Pasiqenko, Algebra,
trigonometri i elementarnye funkcii, Visxa xkola, Moskva,
2001.
[18] M. K. Potapov, S. N. Olehnik, . V. Nesterenko, Konkursnye
zadaqi po matematike, FizMatLit, Moskva, 2003.
[19] K. A. Rybnikov, Kombinatorny$i analiz zadaqi i upraneni,
Nauka, Moskva, 1982.
[20] V. Stojanovi
c, MATEMATISKOP: Kako da postanem sampion matematike, Naucna knjiga, Beograd, 1988.
[21] D. Herceg, Matematicke formule, Zmaj, Novi Sad, 2001.
[22] G. N. kovleva, Posobie po matematike dl postupawie v vuzy,
Nauka, Moskva, 1981.

Mathematics For University Reception Exam

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Mathematics For University Reception Exam

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

VJEBE IZ

5. Skalarni, vektorski i mjeoviti

Koji kut zatvaraju jedinini vektori m

injenicu da su vektori ~a i ~b ortogonalni piemo preko skalarnog produkta:

|~a ~b|2 = |~a|2 + |~b|2 2~a~b, pa zbrajanjem tih jednakosti imamo

Zadana su tri vrha paralelograma ABCD: A(2, 1, 1), B(4, 2, 2)

U paralelogramu vrijedi jednakost vektora DC = AB . Ako oznaimo D =

odakle (iz jednakosti vektora s lijeve i s desne strane jednakosti) odmah

Sada je povrina paralelograma dana s

Raunamo vektore dijagonala AC i BD:

AC = 8~i + 2~j + 2~k,

pa je (uz oznaku za kut meu dijagonalama)

pa je kut meu dijagonalama = 30 .

Pokaite da su sljedei vektori komplanarni

te izrazite ~c kao linearnu kombinaciju vektora ~a i ~b.

to ovdje jest sluaj. Dakle, zadani vektori su komplanarni.

odakle slijedi sustav

Rjeavanjem prve dvije jednadbe ovog sustava dobivamo = 1, =

5 Odredite x R tako da vektori ~a = (2x 6)~i + 4~j 3~k, ~b =

Vektori e biti komplanarni ako i samo ako je

odakle dobivamo dva rjeenja:

Pokaite da su vektori ~a = 3~i ~j, ~b = ~i + ~j + ~k, ~c = ~j 3~k linearno

Dokaite da vektori: ~a = ~i 2~j + x~k, ~b = 4~j + x~k, ~c = x~i + ~j + ~k

1.3. Resiti nejednacinu

1.4. Resiti jednacinu

2.2. Resiti jednacinu

3.2. Resiti jednacinu

3.3. Resiti nejednacinu

3.4. Resiti jednacinu

4.3. Resiti nejednacinu

c) sin , cos i cot ako je tan = 2 i (0, );

5.4. Resiti jednacinu

5.5. U trouglu ABC je stranica AB = 3, visina CD = 3 i AD = BC. Kolika

6.4. Resiti jednacinu

6.5. Ivica pravilne trostrane prizme je 2, a zapremina 2 3/3. Naci poluprecnik

7.3. Resiti nejednacinu

log4 (x 3) > log 41

8.4. Naci cot ako je 3 sin2 cos2 = 5 8 sin cos .

9.5. Hipotenuza pravouglog trougla je c = 40. Iz sredista hipotenuze se povlaci

(log11 13 + log13 11)

10.5. Osnova prave piramide je pravougaonik sa stranicama a = 12, b = 9, a

11.3. Resiti nejednacinu

11.5. Katete pravouglog trougla su a = 15 i b = 20. U njega je upisan krug, a u

12.2. Resiti jednacinu

12.4. Resiti jednacinu

12.5. Visina pravilne trostrane piramide je H = 3, a zapremina V = 2 3/3.

13.2. Resiti jednacinu

13.3. Resiti nejednacinu

13.5. Katete pravouglog trougla ABC su a = BC = 3, b = AC = 4. Naci

16.3. Resiti nejednacinu

16.4. Naci cos( ) ako je sin + sin = 1 i cos + cos =

16.5. Stranice baza pravilne trostrane zarubljene piramide su a = 6, b = 2. Ugao

17.2. Resiti jednacinu

18.2. Resiti jednacinu

18.3. Resiti nejednacinu

3(cos + cos + cos ),

tada je bar jedan od ovih uglova jednak /3. Dokazati.

19.3. Resiti nejednacinu

19.5. Hipotenuza pravouglog trougla ABC je c = AB = 4, a ugao kod temena

a) Odrediti parametar m tako da jednacina ima realna resenja.

20.4. Resiti jednacinu

20.5. Visina i poluprecnik osnove pravog valjka su H = 25, R = 15. Iz valjka je

: x + (2.5 : 1.25) : 6.75 : 1