Sie sind auf Seite 1von 45
Dign dong luc hoc long tie 1 MUC LUC MO DAU.. 1. Phuong trinh Dir 2. Cae nghigm cia phong trinh Dirac . Hiép bién song tuyén tinh... 4, Photon 5, Cae qui tic Feynman cho Dién dong lye hoc hugng tir 6. Vidy 7. Tha thuat Casimir va Dinh ly vét 27 8. Tiét dién va cham va théi gian s6ng .. 9. Sy tai chuan hoa. TAL LIEU THAM KHAO ‘Ha Nam Thanh ‘Nam hoe 2009-2010 Dién dong luc hoc lugng tit 2 MO BAU ‘Trong quang hoc cé dién, anh sing duge truyén di theo moi phuong va su giao thoa cia ching tuin theo nguyén ly Fermat, Tong ty, trong Dign dong lye hoc lugng tir (QED- quantum electrodynamics), én séng (hay bit ki mét hat nao nh mt electron hoc mot proton) cé thé truyén di theo phuong bit ki béi cde guong hoje théu kinh, Ngudi quan sét (6 mOt vj tri dic bigt) nhfn th4y mOt céch don gidn két qua todn hge eiia moi him séng tang cudng, nhwr 1a mot tng cde tich phin dung. Gidi thich theo céch Khéc, céc qui dao duge quan nigm 1a phi vit chat, cde cdu tric toan hoc 1a trong dong ‘voi ching, trong giéi han c6 thé. Twong tw nhu qui dao ctia co hoc Iugng tir phi tuong d6i tinh, cde cdu tric khdc nhau déng gop vio sy phat trién cia Trdg hrong tir mé tard sy tt yéu hoan thién cdc phuong trinh chuyén déng cé dién. Do dé theo hinh thite luan QED, anh sang c6 thé truyén nhanh hon hoae chim hon c, nhung sé truyén véi van toc trung binh © Trong QED, 1y thuyét nhiéu loan Iugng tir miéu ta cdc hat tich dign tuong tac thong qua trao 46i cde quang tir, Bién 49 cita cdc tuong téc nay cé thé tinh duge bang ly thuyét nhigu loan; cée céng thie hon chinh e6 mt edch biéu dién hinh tugng dng lu Y nb cdc biéu dé Feynman, QED Ia ly thuyét ma cc 45 Feynman duge ap dung én. Ce biéu dé nay duge phat minh ra trén co sé cla Lagrangian trong co hoc. Ding biéu dé Feynman, c6 thé biéu dién moi qui dao kha di tir diém dau cho dén diém cuéi. Méi qui dao duge gin voi m6t bién d6 xic suat, va bién d6 thyc ma ta quan sat 14 ting cua cde bién d6 trén cdc qui dao kha di. Cac qui dao wii pha khéng déi déng gop nhiéu nhat (do su giao thoa véi cdc séng ngugc pha) — két qua nay cing giéng nhw sy giao thoa song cia hai ngudn phat séng dimg yén trong co hoc. ‘M6 hinh cii cia dién dng luc hoc lugng tit chi bao gdm trao d6i quang tit riéng 1é, nhung Sin-Itiro Tomonaga, Julian Schwinger va Richard Feynman nhin raring tinh, hudng Iai phite tap hon rat nhiéu vi tan xa dién ti-dién ti cé thé bao gdm trao déi mét vai quang tit. M6t dién tich diém tran trui khéng tOn tai trong bite tranh cla ho. Dién tich uén tgo ra m@t dim cée cp hat-phan hat do 6 xung quanh n6, do dé, m6 men tir higu dung cia né thay déi va thé ning Coulomb ciing bi bién déi tai cdc khong cdch ngin. Cée tinh todn tir m6 hinh nay da tdi tao Iai cde dit ligu thre nghiém cia Kusch va Lamb voi mét d@ chinh xde ngye nhién vi m6 hinh dign d6ng lye hoc lugng tir méi duge coi 14 mét ly thuyét chinh xéc nhdt da ting cé. Tomonaga, Schwinger va Feynman cing nhan gidi Nobel vat ly nim 1965. Phat trién nay ciia dign dng lye hoc hong tit lai cé mot tm quan trong vi dai nbét cho ca vige migu ta cde hign tugng vat Iy ning lugng cao. ‘Ha Nam Thanh ‘Nam hoe 2009-2010 Dién déng luc hoc luong tie 3 1. Phuong trinh Dirac Mau “ABC” tuy 14 mOt ly thuyét trudng Iugng tir hoan todn phi hop nhung né khdng m6 ta duge thé gidi thre vi céc hat A,B,C c6 spin bing 0, trong khi d6 cde quark va lepton mang spin 1/2, va cde trung ttt mang spin bing 1. Vige tinh dén spin e6 thé Ia kha phite tap vé mat sé hoc; d6 1a ly do tai sao ta dwa ra phép tinh Feynman trong ngt cinh cia mt ly thuyét “a3 choi” hoan toan khOng cé nhimg ric r6i trén, Trong co hoc lugng ti phi trong déi tinh cic hat duge m6 14 boi phuong trinh Schrédinger, con trong co hoc lugng ti tong déi tinh cac hat c6 spin bing 0 dugc mé ta bing phuong trinh Klein — Gordon, cée hat 06 spin 1/2 boi phuong trinh Dirac va cée hat ¢6 spin 1 boi phuong trinh Proca, Tuy nhién mét khi céc qui tic Feynman da duge thiét lap thi phuong trinh trudng co ban mat din hiéu luc vé can bin. Nhung wii cdc hat c6 spin 1/2, ki hiéu cua qui the Feynman da gid dinh vé sw tong tw v6i phuong trinh Dirac. Thé nén trong ba phan tiép theo, ta sé nghién ciru ly thuyét Dirac trong theo dig nghia c né, Ta da thiét 1p dugc phuong trinh Schrédinger bang viéc bit dau wi hé thitc nang xung lugng ¢6 dién 2 P FiiveE 2m a.) p dung cach mé ta lugng tir h a sty, BE >ine Pa a (1.2) va dé todn tir thu duge tée dung 1én ham song eho két qua : 2 -Zvvs reine 2m (1.3) (Phuong trinh Schrédinger) Phuong trinh Klein — Gordon cé thé thu duge bang chinh phuong phap nay, du v6i mdi lién hé ning — xung lugng tong doi tinh E? — pre? = mec* p*p, — mc? =0 (4) Hode (tirnay ta s@ bo qua thé ning, va ta chi xir ly cdc hat “edo ). Dang ngac nhién 1a céch md ta lugng ti (7.2) khong doi hoi sw bién di trong déi tinh; theo ki higu vecto bon chicu D, — ih 8, (1s) ‘Ha Nam Thanh

Das könnte Ihnen auch gefallen