Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Redakcja:
Radosaw Grodzki
Jacek Kubera
(redaktor naczelny)
Piotr Kubiak
Krzysztof Malinowski
Korekta:
Hanna Ranek
Nr 268/2016
08.09.16
ISSN 2450-5080
Biuletyny dostpne
take dziki:
NEWSLETTER IZ
FACEBOOK
SCRIBD
LINKEDIN
TWITTER
1z6
2z6
inaczej postrzega sprawy krajowe i federalne, rnie ocenia liderw krajowych (dua
popularno E. Selleringa), a kampanie wyborcze przed wyborami krajowymi koncentroway si wok spraw lokalnych. Dlatego wyniki wyborw krajowych w Meklemburgii-Pomorzu Przednim nie przekaday si na rzeczywiste poparcie dla partii politycznych na szczeblu federalnym.
W przeciwiestwie do kampanii wyborczej z 2011 r., ktra koncentrowaa si
na sprawach lokalnych, tegoroczna kampania przebiegaa dwutorowo. Z jednej strony
liderzy wikszoci partii starali si skupia na problemach lokalnych bezrobociu,
gospodarce, szkolnictwie, ale z drugiej strony istotny wpyw na przebieg kampanii
wyborczej miaa kwestia polityki migracyjnej RFN. Liderzy partii koalicyjnych (SPD
E. Sellering i CDU Lorenz Caffier) starali si w kampanii wyborczej akcentowa
sukcesy rzdu popraw sytuacji gospodarczej kraju, spadek bezrobocia itd. Rzd
E. Selleringa cieszy si znacznym poparciem wyborcw (61% wg sondau dla telewizji
ARD), za sam E. Sellering dla 65% ankietowanych by najlepszym kandydatem
na urzd premiera nastpnego rzdu. Podobnie jak w 2011 r., liderzy obu partii
koalicyjnych odnosili si do siebie w kampanii wyborczej z szacunkiem, zdajc sobie
spraw z duego prawdopodobiestwa kontynuowania dotychczasowej koalicji.
Tymczasem Alternatywa dla Niemiec (i jej lider Leif-Erik Holm) staraa si przede
wszystkim wykorzysta narastajce w spoeczestwie poczucie zagroenia wynikajce
z masowego napywu imigrantw do Niemiec. Hasa te paday na podatny grunt.
Tabela
Zestawienie wynikw wyborw krajowych w Meklemburgii-Pomorzu Przednim z 2011 i 2016 r.
Partia
Wybory z 2011 r.
Wybory z 2016 r.
Rnica
gosw (p.p.)
% gosw
mandaty
% gosw
mandaty
SPD
35,6
27
30,6
26
-5,0
CDU
23,0
18
19,0
16
-4,0
Die Linke
18,4
14
13,2
11
-5,2
Zieloni
8,7
4,8
-3,9
NPD
6,0
3,0
-3,0
FDP
2,8
3,0
+0,2
AfD
20,8
18
+20,8
Pozostae
5,5
5,4
-0,1
cznie
100,0
71
100,0
71
Przeprowadzone 4 wrzenia 2016 r. wybory do Landtagu Meklemburgii-Pomorza Przedniego ponownie zakoczyy si zwycistwem SPD, ktr poparo 30,6%
wyborcw, co pozwolio partii obsadzi 26 spord 71 miejsc w schweriskim Landtagu.
W stosunku do poprzednich wyborw z 2011 r. socjaldemokraci ponieli znaczne straty
-5,0 p.p. Na drugim miejscu znalaza si debiutujca w wyborach AfD, ktr poparo
3z6
20,8% mieszkacw Meklemburgii-Pomorza Przedniego, co przeoyo si na 18 mandatw. Na trzecim miejscu znalaza si wsprzdzca tutaj CDU z 16 mandatami
poselskimi, ktr poparo 19,0% wyborcw (-4,0%). Do Landtagu dostaa si jeszcze
partia Die Linke (13,2% gosw i 11 mandatw), ktra poniosa najwiksze straty spord wszystkich partii (-5,2 p.p.). Pozostae partie polityczne startujce w wyborach
nie zdoay przekroczy progu wyborczego, w tym Sojusz 90/Zieloni (4,8% gosw,
-3,9 p.p. w stosunku do wyborw z 2011 r.), NPD (3,0% gosw, -3,0 p.p.) i FDP (3,0%
gosw, +0,2 p.p.). Nie zagbiajc si w szczegow analiz przepywu elektoratu
pomidzy partiami, warto zwrci uwag na fakt, e straty poniesione przez pi
partii, ktre w 2011 r. dostay si do Landtagu, byy zblione i wynosiy od 3,0 do 5,2
punktu procentowego, co cznie dao wynik zbliony do tego jaki uzyskaa AfD.
Niemniej zwraca si uwag na fakt, e AfD zdoaa przycign przede wszystkim
osoby nie gosujce w poprzednich wyborach (tzw. Nichtwhler).
Po wyborach najprawdopodobniej ponownie powoany zostanie rzd koalicji
SPD-CDU pod kierunkiem E. Selleringa. Za takim rozwizaniem opowiadao si w dniu
wyborw 60% ankietowanych (sonda dla telewizji ARD). Taka koalicja cieszyaby si
poparciem 42 spord 71 posw w meklemburskim Landtagu. Z perspektywy kanclerz
A. Merkel i rzdu federalnego byoby to optymalne rozwizanie, cho E. Sellering
w wywiadzie udzielonym telewizji n-tv dwa dni przed wyborami stwierdzi, e wpyw
na ksztat koalicji bd miay przede wszystkim sytuacja i rokowania w kraju, a nie
naciski rzdu federalnego. O wiele mniej prawdopodobne jest powstanie koalicji SPD-Die Linke. Taki rzd miaby znacznie sabsz pozycj w Landtagu (staoby za nim 37
spord 71 posw), jak rwnie mniejsze poparcie ludnoci. Teoretycznie moliwa
jest koalicja SPD-AfD (44 posw), lecz ze wzgldu na zasadnicze rozbienoci midzy
tymi partiami naley takie rozwizanie wykluczy.
Wybory w Meklemburgii-Pomorzu Przednim wpisuj si w niekorzystny z perspektywy rzdzcej w Niemczech koalicji CDU/CSU-SPD trend objawiajcy si od pocztku
kryzysu imigracyjnego (jesie 2015 r.). Polega on na osabieniu pozycji obu wielkich
partii (CDU i SPD) oraz znaczcym wzrocie notowa antyimigranckiej AfD. Wybory
z 4 wrzenia byy take pierwsz prb si po serii lipcowych atakw dokonanych
przez imigrantw, co wzmogo obawy spoeczne i poprawio notowania AfD, ktra
po tzw. aferze Gedeona znalaza si w chwilowym kryzysie.
Z perspektywy rzdu federalnego wynik wyborw w Meklemburgii-Pomorzu
Przednim jest wielce niepokojcy. Obie wielkie partie poniosy tutaj znaczne straty,
cho SPD zdoaa ponownie zwyciy w wyborach. Znacznie ostrzejsze reakcje na wynik
wyborw miay miejsce w samej CDU. Kanclerz A. Merkel i jej polityka otwartych
drzwi znalazy si ponownie w ogniu krytyki, zwaszcza ze strony politykw siostrzanej
CSU domagajcych si zaostrzenia kursu antyimigranckiego. Sama kanclerz A. Merkel
wyrazia wielkie zaniepokojenie wynikami wyborw. Obecne niepowodzenie po raz
kolejny pokazuje, e po prawej stronie niemieckiej sceny politycznej pojawia si
powana konkurencja dla chadecji. Trudno jednak oczekiwa nagej rewizji polityki
migracyjnej rzdu federalnego (cho nie sabn na tym polu naciski ze strony bawarskiej CSU). Tymczasem w mediach zwraca si uwag na fakt, e naley jeszcze poczeka na dugofalowe efekty podjtych w ostatnich miesicach przez rzd dziaa
zmierzajcych do zagodzenie skutkw masowego napywu imigrantw i stopniowego
4z6
zaostrzania polityki imigracyjnej. Nie ulega wtpliwoci, e dotychczasowy kurs modernizacji CDU pod kierunkiem A. Merkel jest zagroony przez AfD, co uwypukla obawy
konserwatywnego skrzyda CDU (i bawarskiej CSU) domagajcego si rewizji dotychczasowego kursu partii i polityki migracyjnej rzdu federalnego.
Z perspektywy Alternatywy dla Niemiec wybory w Meklemburgii-Pomorzu Przednim byy niezwykle wane ze wzgldu na kryzys partii powstay w wyniku afery
Gedeona (w zwizku z upublicznieniem antysemickich treci zawartych w publikacji
Wolfganga Gedeona, byego posa AfD do Landtagu Badenii-Wirtembergii). Jej nastpstwem by rozam we frakcji AfD w Badenii-Wirtembergii i narastajcy konflikt
midzy skconymi frakcjami obu przewodniczcych partii Frauke Petry i Jrga Meuthena. Konflikt ten zosta w sierpniu wyciszony i nie mia wpywu na wyniki partii.
AfD swj sukces wyborczy w Meklemburgii-Pomorzu Przednim zawdzicza przede
wszystkim konsekwentnemu sprzeciwianiu si polityce migracyjnej rzdu federalnego
oraz umiejtnemu wykorzystaniu obaw lokalnej spoecznoci zwizanych z masowym
napywem imigrantw. Analizujc wyniki wyborw, naley zwrci uwag na fakt, e AfD
przeja cz elektoratu innych partii, ktre wspieray polityk migracyjn rzdu
A. Merkel CDU, SPD, Sojuszu 90/Zielonych i Die Linke. Co waniejsze, AfD udao si
zachci do gosowania osoby dotychczas nie biorce udziau w wyborach i zyska ich
poparcie.
Najwiksze straty w Meklemburgii-Pomorzu Przednim w porwnaniu do wyborw z 2011 r. poniosa Die Linke. Ju po niepowodzeniu w marcowych wyborach
w Saksonii-Anhalt z szeregw Die Linke mona byo usysze komentarze, e partia
stracia na rzecz AfD status partii protestu reprezentujcej interesy Niemcw z byej
NRD. Wybory w Meklemburgii-Pomorzu Przednim potwierdziy te obawy. Poraka
Sojuszu 90/Zielonych nie jest wielkim zaskoczeniem. W 2011 r. w zwizku z debat
wok przyszoci energetyki atomowej w Niemczech i tzw. Energiewende notowania
Zielonych stay bardzo wysoko. Postulaty partii ekologw nie trafiaj jednak na podatny grunt w ubogim kraju jakim jest Meklemburgia-Pomorze Przednie.
Silna AfD staa si swoist Nemezis dla skrajnie prawicowej NPD. Partia ta ze
wzgldu na swj charakter i postulaty bya marginalizowana przez pozostae ugrupowania polityczne. Cieszya si jednak znacznym poparciem na Pomorzu Przednim
(8,4% gosw w 2011 r.), zwaszcza w okrgach graniczcych z Polsk. W swoich wystpieniach politycy NPD nierzadko wygaszali antypolskie hasa. Stosunek NPD do AfD
by dwojaki. Z jednej strony bya postrzegana jako powana konkurencja, a z drugiej
jako sia najbardziej zbliona, ktr mona wspiera (pojawiay si takie odwoania
ze strony politykw NPD) pierwszymi gosami w okrgach jednomandatowych. Niektre
elementy programu AfD byy zbiene z postulatami NPD, dlatego cz zwolennikw
NPD wolaa poprze now parti, ktra miaa wiksze szanse na zdobycie mandatw
w Landtagu.
Wyniki wyborw krajowych w Meklemburgii-Pomorzu Przednim nie oddaj rzeczywistego poparcia dla partii politycznych na poziomie federalnym, lecz pokazuj
niekorzystny z perspektywy rzdu federalnego trend bdcy nastpstwem kryzysu
migracyjnego. W obliczu zbliajcych si wyborw do Bundestagu (wrzesie 2017 r.)
zjawisko to jest wielce niepokojce z punktu widzenia wielkich partii. Mona zatem
spodziewa si, e w zbliajcej si kampanii wyborczej czsto podnoszona bdzie
5z6
Instytut Zachodni
im. Zygmunta Wojciechowskiego
ul. Mostowa 27A, 61-854 Pozna
6z6