Raport Rynek Poligraficzny W Polsce

KPMG w polsce
Rynek poligraficzny
w Polsce
Badanie KPMG i PBKG
kpmg.pl
2 | Section or Brochure name
Spis treci
1. Wstp
2. Najwaniejsze wnioski
3. Metodologia badania
4. Polska poligrafia na tle Europy
12
5. Sytuacja maych, rednich i duych przedsibiorstw

poligraficznych w Polsce
18
6. Brana poligraficzna okiemprzedsibiorcw
23
6.1. Kondycja sektora
23
6.2. Sprzeda
25
6.3. Wykorzystanie funduszy unijnych
26
6.4. Obecno na rynkach zagranicznych
27
6.5. Przychody ikoszty
28
6.6. Wpyw kryzysu gospodarczego

na rynek poligraficzny
29
6.7. Finansowanie inwestycji
31
6.8. Bariery rozwoju
32
6.9. Wykorzystanie mocy produkcyjnych
33
6.10. Mocne strony sektora
35
6.11. Innowacyjno
36
7. Przyszo sektora
39
7.1. Sprzeda irentowno
39
7.2. Rozwj cyfrowych nonikw informacji

szansa czy zagroenie?
42
7.3. Perspektywa konsolidacji sektora
44
8. Edukacja poligraficzna
48
8.1. Edukacja oczami przedsibiorcw
48
8.2. Z perspektywy orodkw edukacyjnych
50
9. Podsumowanie
52
10. Poligrafia dzisiaj i jutro. Opinie ekspertw z brany
53
2011 KPMG Sp. z o.o. jest polsk spk z ograniczon odpowiedzialnoci i czonkiem sieci KPMG skadajcej si
z niezalenych spek czonkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative (KPMG International),
podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeone.
Wstp
Z przyjemnoci prezentujemy Pastwu najnowszy raport KPMG dotyczcy rynku
poligraficznego w Polsce, przygotowany we wsppracy z Polskim Bractwem
Kawalerw Gutenberga oraz przy wsparciu rodowiska poligraficznego. Jest to
pierwsza tak obszerna analiza tego sektora w Polsce bazujca na odpowiedziach
ponad dwustu firm poligraficznych, a take kilkudziesiciu przedstawicieli
rodowiska poligraficznego, w tym szk i uczelni wyszych ksztaccych na
kierunkach poligraficznych. Wierzymy, e wnioski zawarte w raporcie oka si
interesujce, a ich analiza pozytywnie wpynie na dalszy rozwj brany.
Lata 2008-2009 byy trudne dla wikszoci segmentw polskiej gospodarki.
Kryzys finansowy dotkn rwnie bran poligraficzn. Na skutek spowolnienia
gospodarczego przedsibiorstwa poligraficzne odnotoway zmniejszenie zamwie,
a ze wzgldu na du konkurencj spady ich mare.
Jednak 2010 rok jawi si jako rok powrotu na ciek stabilnego rozwoju.
Koniunktura oraz optymistyczne nastroje powoli powracaj na rynek. W pierwszej
kolejnoci swoje wyniki poprawiy przedsibiorstwa, ktre podjy odpowiednie
dziaania zaradcze wobec kryzysu. Prognozy na najblisz przyszo s obiecujce.
Wikszo firm przewiduje wzrost sprzeday ju w 2011 roku oraz rozwj
stosowanych technologii do 2013 roku. Polska poligrafia znajduje si w przededniu
znaczcych zmian. Oczekiwana konsolidacja powinna doprowadzi do wzrostu
efektywnoci oraz dalszego spadku liczby podmiotw w sektorze.
Jednym z najwikszych wyzwa czekajcych bran poligraficzn w najbliszej
przyszoci nie tylko w Polsce jest reakcja na rozwj mediw elektronicznych
oraz cyfrowych nonikw informacji. W naszym badaniu postanowilimy sprawdzi,
czy rozwj tych segmentw stanowi zagroenie dla rynku poligraficznego
oraz wjakisposb mona wykorzysta te zmiany do rozwoju wasnego
przedsibiorstwa.
Serdecznie dzikujemy wszystkim osobom i instytucjom, ktre przyczyniy si
dopowstania niniejszej publikacji.
Marek Gajdziski
Jacek Kumierczyk
Partner
KPMG
Audyt
Kanclerz
Polskie Bractwo
Kawalerw Gutenberga
2011 KPMG Sp. z o.o. jest polsk spk z ograniczon odpowiedzialnoci i czonkiem sieci KPMG skadajcej si z niezalenych spek czonkowskich stowarzyszonych z KPMG International
Cooperative (KPMG International), podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeone.
4 | Rynek poligraficzny w Polsce
Rynek poligraficzny w Polsce | 5
Najwaniejsze wnioski
Mikroprzedsibiorstwa dominuj; przychody generuj wiksze podmioty
Wedug wstpnych danych Eurostatu w 2009 roku w polskim sektorze
poligraficznym funkcjonowao 8 429 podmiotw. Pod tym wzgldem zajlimy
sidme miejsce w Unii Europejskiej. W sektorze zdecydowanie dominuj
mikroprzedsibiorstwa. W 2009 roku stanowiy one prawie 95,6% wszystkich
podmiotw z brany 3,3% stanowiy przedsibiorstwa mae, a pozostae 1,1%
to przedsibiorstwa rednie i due. Mikroprzedsibiorstwa generoway 34%
przychodw brany, podczas gdy mae wypracoway 14% przychodw. Za pozosta
cz (52%) odpowiaday rednie i due firmy. Liczba zatrudnionych w polskim
sektorze poligraficznym w 2009 roku wyniosa 42 584 pracownikw.
W 2009 roku
wpolskim
sektorze
poligraficznym
funkcjonowao
8429 podmiotw.
Wzrost sprzeday w 2010 r.

Prawie poowa badanych przedsibiorstw (46%) odnotowaa wzrost sprzeday
w 2010 roku. Powrt koniunktury na rynek moe obrazowa fakt, e a 16%
zadeklarowao wzrost sprzeday w granicach 6-10%, a co dziesita firma wzrost
nawet o ponad 20% w porwnaniu z 2009 rokiem.
Offset wiodc technologi

Zdecydowanie najwaniejszym czynnikiem po stronie przychodw jest offset.
A 81% badanych przedsibiorstw stwierdzio, e offset jest jedn z piciu
dominujcych technologii w ich firmie. Dziki temu a 39% przychodw sektora
generuje wanie ta technika drukarska. Na dalszych miejscach znalazy si usugi
introligatorskie (10%) oraz druk cyfrowy (8%). Przychody w najmniejszym stopniu
generowane s z wklsodruku oraz typografii (po 4%). Pozostae technologie
wredniej strukturze przychodw przynosz co najmniej 5%, ale nie wicej ni 8%
cznych przychodw.
Kryzys uderza w mikropodmioty

Si kryzysu przedsibiorstwa poligraficzne odczuy w rnym stopniu.
Znaszegobadania wynika, e najwiksze kopoty dotkny przedsibiorstwa
najmniejsze zatrudniajce mniej ni 10 pracownikw. Najczciej firmy
poligraficzne decydoway si w ramach dziaa zaradczych na rozszerzenie oferty
swoich usug (43%) oraz zmniejszenie kosztw (40%). Dziaania antykryzysowe
podjto jednak przede wszystkim w sektorze rednich i duych przedsibiorstw
(a84% badanych firm).
Proces
konsolidacji
na rynku
poligraficznym
wydaje si
nieunikniony.
Firmy maj zapas mocy produkcyjnych

O moliwociach rozwoju sektora moe rwnie wiadczy zapas mocy
produkcyjnych. Dla potrzeb naszego opracowania przyjlimy, e 100-procentowe
wykorzystanie mocy produkcyjnych oznacza czas pracy maszyn przez 24 godziny na
dob przez sze dni w tygodniu. Wedug deklaracji przedsibiorcw uzyskalimy
obecnie rednio 48% wykorzystania mocy produkcyjnych. Oznacza to duy
zapas, a co jest z tym zwizane dalsze moliwoci rozwojowe. Naley take
pamita, e mikroprzedsibiorstwa zazwyczaj produkuj wycznie na jedn
zmian, std uredniony wynik moe wydawa si stosunkowo niski. W przypadku
rednich i duych przedsibiorstw najczciej deklarowano wykorzystanie mocy
produkcyjnych w przedziale 71-80%.
Mniej przedsibiorstw nierentownych

W 2010 r. na rynku funkcjonowao 64% rentownych firm. Pozostae byy
nierentowne bd znajdoway si na granicy rentownoci. Odsetek przedsibiorstw,
ktre s na granicy rentownoci, powinien w bardzo szybkim tempie male na
rzecz przedsibiorstw rentownych. Z naszych obserwacji wynika, e do 2013 roku
zmniejszy si on z a 32% do 21%. W 2013 roku na rynku powinno funkcjonowa
ju 78% firm generujcych zyski. Wyniki uzyskane w naszym badaniu, mimo
e powstay na podstawie deklaracji przedsibiorcw, znajduj potwierdzenie
wdanych GUS-u, z ktrych wynika, e w 2009 roku 67% firm z sektora byo
rentownych.
Konsolidacja
Przedsibiorcy s zgodni w kwestii konsolidacji sektora. Obecnie obowizujcym
trendem jest spadek liczby podmiotw funkcjonujcych w brany. Prognozy
zakadaj utrzymanie si tej tendencji. A 76% respondentw potwierdzio, e liczba
firm w sektorze bdzie w dalszym cigu spada. Jedynie 18% miao inne zdanie,
ale tylko 1% by zdecydowany w swoich osdach. Wydaje si wic, e proces
konsolidacji na rynku poligraficznym jest zjawiskiem nieuniknionym.
Eksport motorem napdowym

Obecnie dokadnie poowa badanych przedsibiorstw sprzedaje swoje produkty
lub usugi na zagranicznych rynkach. Nie ma jednego dominujcego kierunku, cho
najczciej w odpowiedziach pojawiay si rynki niemiecki, czeski, a take sowacki.
Stosunkowo czsto byy rwnie wymieniane kraje skandynawskie. Ze wzgldu na
skal dziaalnoci w najwikszym stopniu korzystaj z eksportu przedsibiorstwa
specjalizujce si we fleksodruku. A 79% badanych firm stosujcych t
technologi sprzedaje swoje produkty za granic.
Najwicej, bo a
61% podmiotw
w ostatnim czasie
wprowadzio
innowacje
procesowe, czyli
opracowao bd
wdroyo nowe
technologie.
Wykorzystanie rodkw unijnych

Jedynie 20% spord wszystkich ankietowanych firm korzystao w cigu
ostatnich 2-3 lat z funduszy Unii Europejskiej. Najczciej korzystano z programu
Innowacyjna Gospodarka, a rodki byy przeznaczone gwnie na zakup nowych
maszyn i urzdze. W najbliszej przyszoci fundusze unijne powinny cieszy
si w rodowisku poligraficznym wiksz popularnoci. A 52% ankietowanych
podmiotw deklaruje ch skorzystania z tego typu pomocy w cigu najbliszych
2-3 lat.
Wysokie koszty materiaw oraz pracy barier rozwoju rynku

Przedsibiorcy wymienili pi kluczowych barier, ktre w ich opinii mog
wnajwikszym stopniu hamowa rozwj rynku. Najczciej wskazywano wysokie
koszty materiaowe (38%). Tylko jeden punkt procentowy mniej uzyskay wysokie
koszty pracy. Na kolejnych miejscach znalazy si niskie mare (34%), dua
konkurencja oraz wysokie koszty zakupu i serwisu urzdze (po 33%).
Innowacyjno priorytetem
Jedynie 15% ankietowanych firm w cigu ostatnich 2-3 lat nie wprowadzio
adnych innowacji. Pozostae zadeklaroway wprowadzenie u siebie istotnych
usprawnie. Najwicej, bo a 61% podmiotw w ostatnim czasie wprowadzio
innowacje procesowe, czyli opracowao bd wdroyo nowe technologie.
A69%ankietowanych firm deklaruje gotowo do wprowadzenia innowacji
wcigu najbliszych 2-3 lat. Szczeglnie naley zwrci uwag na wzrost znaczenia
innowacji marketingowych (a o 20 punktw procentowych).
rednia ocena polskiego szkolnictwa

Firmy z sektora przedstawiaj zrnicowan ocen polskiego szkolnictwa
poligraficznego. Najwiksza grupa (32%) ocenia poziom ksztacenia na poziomie
rednim. Pozytywnie na temat poziomu ksztacenia wypowiedziao si 27%,
natomiast negatywne zdanie miao 23% badanych.
Mniej uczniw na kierunkach poligraficznych?

Przedstawiciele jednostek owiatowych s podzieleni w kwestii zainteresowania
ksztaceniem na kierunkach poligraficznych w najbliszej przyszoci. Okoo 40%
ankietowanych spodziewa si wzrostu liczby uczniw w cigu najbliszych 3-5 lat.
Dokadnie taki sam odsetek nie przewiduje zwikszenia zainteresowania kierunkami
poligraficznymi. Wrd opinii dominuj te o zbliajcym si niu demograficznym, co
znacznie utrudni rekrutacj do klas o profilu poligraficznym. Moliwoci zatrudnienia
nie s bowiem, w opinii przedstawicieli szk, tak atrakcyjne jak w przypadku innych
zawodw.
Metodologia badania
Badanie KPMG przeprowadzone
wewsppracy z Polskim Bractwem
Kawalerw Gutenberga jest
pierwszym tak obszernym badaniem
dotyczcym rynku poligraficznego
w Polsce. Wzio w nim udzia 212
firm poligraficznych, ktre byy
ankietowane w okresie stycze luty
2011 r. metod wywiadu telefonicznego
CATI (Computer Assisted Telephone
Interview) lubsamodzielnie wypeniy
ankiet wwersji papierowej. Dobr
firm do prby zapewnia firma
badawcza Norstat. W drugiej czci
badania eksperci KPMG za pomoc
kwestionariusza ankietowego przebadali
10 jednostek owiatowych ksztaccych
uczniw oraz studentw na kierunkach
poligraficznych lub pokrewnych.
W raporcie wykorzystane zostay

rwnie dane wtrne z baz Eurostatu
za rok 2009 prezentujce obraz
polskiej poligrafii oraz jej miejsce
w Europie. Skorzystano rwnie
zpublikacji GUS-u pt. Nakady i wyniki
przemysu w celu przedstawienia
sytuacji sektora poligraficznego na tle
pozostaych segmentw przemysu
przetwrczego w Polsce. Naley jednak
pamita, e publikacja GUS-u bazuje
jedynie na wynikach przedsibiorstw
zatrudniajcych co najmniej
10pracownikw.
Cz miejsca w raporcie oddalimy
do dyspozycji autorytetom z brany.
S to osoby zasuone dla rozwoju
polskiej poligrafii, ktre przedstawiy
swoje opinie na temat aktualnej sytuacji
na rynku oraz perspektyw dla brany
wnajbliszej przyszoci.
Wbadaniu
wzio udzia
212 firm
poligraficznych.
Wielko przedsibiorstw
Polski sektor poligraficzny
jest zdominowany przez
mikroprzedsibiorstwa. Cho wedug
danych Eurostatu stanowi one
prawie 96% wszystkich podmiotw
w sektorze, generuj cznie zaledwie
34% przychodw. Dlatego w naszym
badaniu zdecydowalimy si na
zbilansowanie odsetka przedsibiorstw
pod wzgldem wielkoci. Dobralimy
prb do badania w taki sposb, e38%
stanowiy mikroprzedsibiorstwa
(podmioty zatrudniajce co najwyej
9 pracownikw); 42% stanowiy
przedsibiorstwa mae (zatrudniajce
od 10 do 49 pracownikw), a 20%
przedsibiorstwa rednie i due
(liczbapracownikw wysza ni 50).
Struktura rm poligracznych uczestniczcych w badaniu

wedug wielkoci zatrudnienia
0%
40%
60%
38%
Ogem
Offset
23%
44%
29%
15%
42%
29%
43%
Druk cyfrowy
100%
20%
42%
41%
Fleksodruk
80%
42%
35%
Sitodruk
Podzia technologiczny
Kade z badanych przedsibiorstw
mogo wskaza pi wiodcych w nim
technologii drukarskich. Wikszo
respondentw skorzystaa z moliwoci
wskazania kilku opcji. Najczciej
wskazywano usugi introligatorskie
(87%) oraz offset (81%). Naley jednak
podkreli, e w wielu przypadkach
zarwno usugi introligatorskie, jak
ioffset wybierane byy jako technologia
dodatkowa, niekoniecznie wskazywana
na dwch pierwszych miejscach.
20%
48%
9%
Przygotowalnia
36%
45%
19%
Usugi introligatorskie
36%
43%
21%
mikro (do 9 osb)
mae (10 49 osb)
rednie i due (50 osb i wicej)
N=212
rdo: opracowanie wasne KPMG w Polsce.
Struktura badanych rm poligracznych wedug stosowanej technologii

0%
20%
40%
60%
80%
87%
Usugi introligatorskie
81%
Offset
Inaczej wyglday wskazania

wprzypadku sitodruku i fleksodruku.
Tutaj mona byo zaobserwowa wsk
specjalizacj. Wybierajc jedn z tych
technologii, dane przedsibiorstwo
wskazywao j zazwyczaj jako
najwaniejsz idodatkowo
niewymieniao ju adnej innej
technologii.
71%
Przygotowalnia
60%
Druk cyfrowy
34%
Uszlachetnienie druku
19%
Sitodruk
Fleksodruk
100%
9%
N=212
Kady z przedsibiorcw mg
rwnie wskaza trzy dominujce
profile dziaalnoci. Okazao si,
edokadnie poowa respondentw
zajmuje si produkcj akcydensu, jedna
trzecia produkcj opakowa, a 24%
produkcj czasopism. Ze wzgldu na
zrnicowanie obszarw dziaalnoci
wwielu przypadkach zmuszeni bylimy
zakwalifikowa dziaalno do kategorii
pozostae.
W badaniu udzia wziy osoby
zatrudnione na kierowniczych
stanowiskach. W przypadku wikszych
przedsibiorstw byli to zazwyczaj
prezesi bd czonkowie zarzdu
(18% ogu). Kiedy badane byo
mikroprzedsibiorstwo, prosilimy
o odpowiedzi waciciela bd
wspwaciciela. Ta grupa stanowia
prawie poow wszystkich badanych
respondentw. Co pita badana osoba
bya natomiast dyrektorem jednostki
bd kierownikiem dziau.
Struktura badanych rm poligracznych wedug prolu dziaalnoci

0%
10%
20%
30%
40%
50%
Produkcja akcydensu
60%
50%
Produkcja opakowa
34%
Produkcja czasopism
24%
Produkcja gazet
9%
Produkcja kart plastikowych

oraz materiaw
zabezpieczonych
2%
N=212
Respondenci
Prezes, czonek zarzdu
13%
18%
Waciciel, wspwaciciel
Dyrektor jednostki, kierownik dziau
Pozostali
20%
49%
N=212
Polska poligrafia
na tle Europy
W 2009 roku w caej Unii Europejskiej
zarejestrowanych byo prawie 130tys.
przedsibiorstw poligraficznych.
Ogem w sektorze, niezalenie od
lokalizacji geograficznej, dominuj
podmioty zatrudniajce do 9
pracownikw. Mimo duej liczebnoci
mikroprzedsibiorstw zdecydowan
wikszo przychodw sektora
generuj firmy klasyfikowane przez
Uni Europejsk jako mae oraz rednie
i due.
Polska poligrafia na tle Europy naley
do wyrniajcych si. Pod wzgldem
liczby przedsibiorstw zajmujemy
w Europie sidme miejsce. Wedug
wstpnych danych Eurostatu
w2009roku w Polsce funkcjonowao
8 429 podmiotw poligraficznych.
Najwicej, bo a 18 260 firm dziaao
we Woszech (dane za 2008 rok). Ponad
15 tys. firm poligraficznych prowadzio
dziaalno w Hiszpanii, Wielkiej Brytanii
oraz we Francji. W tej kategorii przed
Polsk znalazy si jeszcze Niemcy
(12294) oraz Czechy (9 350).
2011 KPMG Sp. z o.o. jest

polsk spk z ograniczon
odpowiedzialnoci i czonkiem
sieci KPMG skadajcej si
zniezalenych spek czonkowskich
stowarzyszonych zKPMG
International Cooperative
(KPMGInternational), podmiotem
prawa szwajcarskiego. Wszelkie
prawa zastrzeone.
Wedug danych Eurostatu

mikroprzedsibiorstwa (zatrudniajce
do 9 pracownikw) stanowiy 95,6%
ogu przedsibiorstw poligraficznych
w Polsce 3,3% stanowiy
przedsibiorstwa mae (zatrudniajce
od 10 do 49 pracownikw), a pozostae
1,1% przedsibiorstwa rednie i due
(zatrudniajce 50 i wicej pracownikw).
Mimo zdecydowanej przewagi liczebnej
mikroprzedsibiorstw o przychodach
i zatrudnieniu w brany w 2009 roku
decydoway gwnie przedsibiorstwa
zatrudniajce powyej 10 pracownikw.
Liczba przedsibiorstw poligracznych w 2009 r.
W Polsce
funkcjonuje
blisko 8,5 tys. firm
poligraficznych.
5 000
10 000
15 000
20 000
Wochy*
18 260
Hiszpania
15 669
Wielka Brytania
15 402
Francja
15 307
Niemcy
12 294
Czechy
9 350
Polska
8 429
Belgia
5 225
Grecja*
4 662
Wgry
3 884
Szwecja
3 393
Portugalia
3 328
Rumunia
2 302
Chorwacja
1 992
Norwegia
1 524
Finlandia
1 271
Sowenia
1 246
Dania
1 002
Austria
978
otwa
420
Litwa
372
Irlandia
331
Sowacja
320
Cypr
292
Estonia
289
Luksemburg
88
*Dane za 2008 rok.
rdo: opracowanie wasne KPMG w Polsce na podstawie danych Eurostat, baza Preliminary
results on industry and construction (NACE Rev.2).
Przychody polskiego sektora

poligraficznego w 2009 roku wyniosy
nieco ponad 2,1 mld euro, co stanowi
2,3% przychodw sektora w caej
UE. Klasyfikacja wedug przychodw
niepokrywa si dokadnie z rankingiem
dotyczcym liczby przedsibiorstw.
Znajdujca si na drugim miejscu
wklasyfikacji liczby podmiotw
wsektorze Hiszpania pod wzgldem
przychodw zajmowaa w 2009 roku
dopiero pite miejsce. Na pierwszej
pozycji bezapelacyjnie znaleli si
Niemcy, gdzie przedsibiorstwa
poligraficzne wypracoway przychd
ocznej wartoci prawie 20 mld
euro. To o ponad 5 mld euro wicej
ni drugie w rankingu Wochy. cznie
warto rynku w 2009 roku w caej
Unii Europejskiej liczona wielkoci
przychodw przekroczya 90mld euro.
W Polsce mikroprzedsibiorstwa
generoway 34% przychodw brany,
cho jak wczeniej podkrelono
stanowiy one prawie 96% ogu
podmiotw. Przedsibiorstwa
poligraficzne zatrudniajce od 10 do
49 pracownikw wypracoway 14%
przychodw. Za pozosta cz (52%)
odpowiaday rednie i due firmy.
Przychody sektora poligracznego w 2009 r. (w mln euro)

0
5 000
10 000
15 000
Niemcy
25 000
19 816
Wochy*
14 528
Wielka Brytania
12 866
Francja
11 334
Hiszpania
8 052
Belgia
3 401
Austria
2 551
Szwecja
2 361
Polska
2 145
Irlandia
1 802
Czechy
1 767
Grecja*
1 535
Finlandia
1 446
Norwegia
1 266
Portugalia
1 246
Dania
20 000
1 001
Wgry
910
Rumunia
668
Chorwacja
557
Sowenia
449
Sowacja
389
Estonia
163
Litwa
128
otwa
127
Cypr
105
*Dane za 2008 rok.
Warto rynku
poligraficznego
w Polsce
wynosia
9,9mld zotych
w2010 roku.
Doroku 2013
rynek moe
wzrosn do
blisko 12 mld
zotych.
Na podstawie danych Eurostatu oraz

prognoz polskich przedsibiorcw
co do wzrostu sprzeday,
oszacowalimy perspektywy rozwoju
rynku poligraficznego w Polsce
do 2013roku. Wedug naszych
szacunkw wnajbliszej przyszoci
rynek czeka stopniowy, stabilny
wzrost. W 2009roku warto rynku
mierzona wielkoci przychodw
firm poligraficznych podan przez
Eurostat wyniosa 9,3 mld z.

Wedugnaszych prognoz w 2010roku
warto rynku wzrosa do blisko
10mld z. Po uwzgldnieniu deklaracji
przedsibiorcw zwizanych z prognoz
wzrostu sprzeday wielko rynku
poligraficznego w Polsce moe osign
warto nawet 11,8 mld z do koca
2013 roku. rednie i due podmioty
powinny rozwija si szybciej ni mikroimae przedsibiorstwa.
Warto rynku poligracznego w Polsce (w mld z)
14,0
11,8
12,0
10,0
9,3
9,9
10,3
10,9
8,0
6,0
4,0
2,0
0,0
2009*
2010**
2011**
2012**
2013**
* warto rynku mierzona wielkoci przychodw polskich przedsibiorstw poligraficznych przeliczona wedug redniego kursu
PLN/EUR Narodowego Banku Polskiego z 2009 roku (4,32 PLN/EUR).
** szacunki KPMG na podstawie dynamiki produkcji sprzedanej publikowanej przez GUS oraz deklaracji badanych przedsibiorstw.
rdo: opracowanie wasne KPMG w Polsce. Kolorem czerwonym zaznaczono wartoci

szacunkowe.
W 2009 roku w polskim sektorze

poligraficznym wedug wstpnych
danych Eurostatu zatrudnionych
byo 42584 pracownikw. Pod tym
wzgldem zajlimy w Unii Europejskiej
szste miejsce 45% tych osb
pracowao w brany poligraficznej
wsektorze mikroprzedsibiorstw.
Wmaych firmach zatrudnionych
byo 16% ogu, a w podmiotach
zatrudniajcych powyej 50 osb
pracowao 39% ogu zatrudnionych
wbrany.
Pod wzgldem zatrudnienia w2009roku
najwikszy okaza si rynek poligraficzny
w Niemczech (ponad163tys.
pracownikw). Ponad 100tys.
pracownikw byo zatrudnionych
rwnie w sektorze brytyjskim
(ok.134tys.) oraz woskim (ok. 113tys.
w 2008 roku). Hiszpania, ktra pod
wzgldem liczby przedsibiorstw
uplasowaa si na drugim miejscu,
podwzgldem zatrudnienia zaja pite
miejsce, majc 81 tysicy pracownikw.
cznie w 27 krajach Unii Europejskiej
wbrany poligraficznej zatrudnionych
byo ponad 830 tys. pracownikw.
Wielko zatrudnienia w sektorze poligracznym w 2009 r.

0
50 000
100 000
150 000
Niemcy
163 721
Wielka Brytania
133 600
Wochy*
112 669
Francja*
81 503
Hiszpania
80 751
Polska
42 584
Czechy
26 923
Belgia
22 013
Portugalia
20 160
Rumunia
19 358
Szwecja
19 018
Wgry
17 816
Austria
15 075
Grecja*
13 217
Finlandia
11 646
Chorwacja
10 232
Dania
200 000
9 037
Norwegia
7 519
Sowacja
6 423
Irlandia
6 109
Sowenia
5 602
Litwa
3 839
otwa
2 978
Estonia
2 649
Cypr
1 468
*Dane za 2008 rok.
Firmy poligraficzne
w Polsce zatrudniaj
niemal 43 000
pracownikw.
2011 KPMG Sp. z o.o. jest polsk spk z ograniczon odpowiedzialnoci
i czonkiem sieci KPMG skadajcej si z niezalenych spek czonkowskich
stowarzyszonych z KPMG International Cooperative (KPMG International),
2010 rok by dla

polskiej brany
poligraficznej
rokiem
przyspieszenia
po kryzysie
gospodarczym.
Sytuacja maych, rednich

i duych przedsibiorstw
poligraficznych w Polsce
W trzech pierwszych kwartaach
2010roku produkcja sprzedana
w maych, rednich i duych
przedsibiorstwach poligraficznych
osigna warto 5,963 mld z.
Wanalogicznym okresie w 2009roku
warto ta bya mniejsza o ok.0,5mldz
i wynosia 5,478 mld z. Nakoniec
2009 roku warto produkcji
sprzedanej sektora wyniosa niecae
7,5 mld z. Analizujc tempo wzrostu
i szybko odbicia po spowolnieniu
spowodowanym przez wiatowy kryzys
gospodarczy, mona przypuszcza,
etake ta warto produkcji sprzedanej
zostaa przekroczona w 2010 roku.
Wskaniki dynamiki pokazuj,
e 2010rok min pod znakiem
przyspieszenia po kryzysie
gospodarczym. Wtrzech pierwszych

kwartaach 2010 roku produkcja
sprzedana (liczc w cenach staych)
wzrosa a o 12,2% w porwnaniu
zanalogicznym okresem w 2009 roku.
W drugiej poowie roku dynamika
produkcji sprzedanej osigna wysoki
poziom i przekroczya 10%. Bardzo
prawdopodobne wydaje si utrzymanie
tej tendencji w czwartym kwartale
2010 roku. Bdzie to jednoznaczne
zprzekroczeniem poziomu produkcji
sprzedanej caego 2009 roku. Naley
jednak wzi pod uwag, e dane
GUS-u, na ktrych bazuje ta analiza,
obejmuj jedynie przedsibiorstwa
poligraficzne zatrudniajce co najmniej
10pracownikw.
Produkcja sprzedana w polskim sektorze poligracznym (narastajco)
8 000,0
14,0%
7 404,4
12,2%
7 000,0
6 000,0
5 963,9
10,9%
5 478,8
5 000,0
4 000,0
7,1%
6,1%
3 000,0
2 000,0
6,0%
5,8%
4,5%
1 779,9
10,0%
8,0%
3 885,2
3 615,3
12,0%
4,0%
1 851,2
2,7%
1 000,0
2,0%
0,0
0,0%
Q1 2009
Q1-2
2009
Q1-3
2009
Q1-4
2009
produkcja sprzedana (mln z)
Q1 2010
Q1-2
2010
Q1-3
2010
dynamika (r-r, ceny stae)
rdo: opracowanie wasne KPMG w Polsce na podstawie danych GUS, publikacja

pt. Nakady iwyniki przemysu. Dane obejmuj przedsibiorstwa zatrudniajce powyej 9 osb.
Przecitne miesiczne wynagrodzenie

wpoligrafii wtrzech pierwszych kwartaach
2010roku wzroso w porwnaniu
zanalogicznym okresem ubiegego roku
o2,5% i wynioso 3 527,3 z brutto.

w sektorze w trzech pierwszych
kwartaach 2010 roku wzroso
wporwnaniu z analogicznym okresem
ubiegego roku o 2,5% i wynioso
3527,3 z brutto. Po wynagrodzeniach
mona zauway opniony wpyw
kryzysu gospodarczego. Jeszcze
w2009roku, kiedy nastroje na rynkach
byy dalekie od optymistycznych,
rednia dynamika wynagrodze
przekraczaa 5%. W trzecim kwartale
2009 roku wyniosa ona nawet 7,4%.
Spadek wynagrodze (na skutek
reorganizacji w przedsibiorstwach)
rozpocz si pod koniec 2009 roku
itrwa do poowy 2010 roku. Po trzech
kwartaach zanotowano jednak wyrane
odbicie. Wporwnaniu ze stanem
z poowy roku rednie miesiczne
wynagrodzenie po trzech kwartaach
wzroso o prawie 200zbrutto.
Sytuacj rynku poligraficznego mona
rwnie oceni na tle pozostaych
dziaw przemysu przetwrczego
wPolsce. Analizujc indeks produkcji
sprzedanej, moemy zauway,
ew2008 roku poligrafia prezentowaa
si sabo na tle rynku. Dopiero

wostatnich miesicach 2008 roku
indeks produkcji sprzedanej dla caego
rynku spad poniej wartoci indeksu dla
poligrafii i taki stan rzeczy utrzymywa
si do poowy 2009 roku. Z kolei
w2010 roku widoczna jest znaczna
poprawa indeksw zarwno dla caego
przemysu przetwrczego, jak i dla
rynku poligraficznego. Warto zauway,
enakoniec 2010 roku poziom indeksu
moe osign warto o nawet
30 punktw wysz w porwnaniu
zpocztkiem roku.
Poligraa na tle przemysu przetwrczego w Polsce indeks produkcji sprzedanej

(przecitna miesiczna 2005 = 100)
170
160
150
140
130
120
110
100
I
II
III
IV
VI VII VIII IX
XI XII
II
III
IV
VI VII VIII IX
2009
2008
Poligraa
XI XII
II
III
IV
VI VII VIII IX
2010
Przemys przetwrczy
rdo: opracowanie wasne KPMG w Polsce na podstawie danych GUS, publikacja pt. Nakady i wyniki przemysu. Dane obejmuj przedsibiorstwa
zatrudniajce powyej 9 osb.
Poligrafia odpowiada za 1% wartoci

produkcji sprzedanej polskiego
przemysu przetwrczego. Podobny
wynik otrzymano, analizujc
zatrudnienie. Take w tym przypadku
polski sektor poligraficzny stanowi
1% zatrudnienia w caym przemyle
przetwrczym. W obu przypadkach
zdecydowanym liderem okazaa si
produkcja artykuw spoywczych
(19% ogu produkcji sprzedanej oraz
18% ogu zatrudnienia w przemyle
przetwrczym). Do najwaniejszych
skadowych przemysu przetwrczego
w 2009 roku naleay take produkcja
wyrobw z metali, produkcja wyrobw
gumowych oraz produkcja pojazdw
samochodowych.
Produkcja sprzedana sektora poligracznego w 2009 r.

na tle innych sektorw przemysu przetwrczego
0%
5%
10%
15%
20%
Produkcja artykuw
spoywczych
25%
19%
Produkcja pojazdw
samochodowych,
przyczep i naczep
12%
Produkcja wyrobw z metali
7%
Produkcja koksu i produktw

ranacji ropy naftowej
7%
Produkcja wyrobw z gumy

i tworzyw sztucznych
6%
Poligraa i reprodukcja
zapisanych nonikw
informacji
1%
Zatrudnienie w sektorze poligracznym w 2009 r.

na tle innych sektorw przemysu przetwrczego
0%
5%
10%
15%
Produkcja artykuw
spoywczych
18%
Produkcja wyrobw z metali
10%
Produkcja wyrobw z gumy

sztucznych i tworzyw
7%
Produkcja maszyn i urzdze
7%
Produkcja pojazdw
samochodowych,
przyczep i naczep
zapisanych nonikw
informacji
20%
7%
1%


brutto w polskim sektorze
poligraficznym znalazo si na sidmym
miejscu spord wszystkich sektorw
przemysu przetwrczego w2009roku.
Wynioso ono na koniec roku
3423,37z. Najwysze wynagrodzenie
odnotowalimy wsektorze zwizanym
z produkcj koksu oraz produktw
rafinacji ropy naftowej (ponad
5700 z). rednio ponad 5 000 z
brutto miesicznie zarabiali rwnie
pracownicy w sektorach produkcji
wyrobw farmaceutycznych oraz
wyrobw tytoniowych.
Wynagrodzenia powinny by
skorelowane z wydajnoci pracy1.
Poligrafia znalaza si na dalszym
miejscu spord wszystkich
segmentw przemysu przetwrczego.
Warto wydajnoci pracy wyniosa
w2009 roku prawie 280 tys. z.
Cayczas naley jednak pamita,
e te statystyki liczone s wycznie
dla przedsibiorstw zatrudniajcych
conajmniej 10pracownikw.
Rozumiana jest ona jako produkcja sprzedana na jednego

zatrudnionego.
Przecitne miesiczne wynagrodzenie w polskim przemyle przetwrczym

w 2009 roku (w z)
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
Produkcja koksu i produktw

ranacji ropy naftowej
5700,06
Produkcja wyrobw
farmaceutycznych
Produkcja wyrobw
tytoniowych
5227,76
5209,53
Produkcja napojw
4482,63
Produkcja chemikaliw
i wyrobw chemicznych
3881,61
3552,18
Produkcja metali
zapisanych nonikw
informacji
3423,37

Wydajno pracy w przemyle przetwrczym w 2009 roku (w tys. z)

0,0
500,0
1000,0
Produkcja koksu
i produktw ranacji
ropy naftowej
2000,0
2500,0
3000,0
3500,0
3099,8
Produkcja napojw
Produkcja pojazdw
samochodowych,
przyczep i naczep
Produkcja chemikaliw
i wyrobw chemicznych
1500,0
685,3
610,2
548,5
Produkcja komputerw,
wyrobw elektronicznych
optycznych
Produkcja wyrobw
tytoniowych
494,5
Produkcja metali
459,7
Produkcja papieru
i wyrobw z papieru
443,0
Produkcja wyrobw
farmaceutycznych
439,9
516,7
zapisanych nonikw
informacji
279,4

Obecn sytuacj
na rynku
poligraficznym
dobrze ocenia
blisko 30%firm,
natomiast
le20%.
Brana poligraficzna
okiemprzedsibiorcw
Prosz oceni obecn sytuacj na rynku poligracznym w Polsce

0%
Ogem
2%
Mikro
2%
Mae
3%
20%
40%
60%
26%
51%
20%
44%
Bardzo dobra
4%
18%
49%
35%
100%
17%
54%
28%
rednie i due
80%
Ani dobra ani za
6%
17%
2%
19%
2%
Za
Bardzo za
Dobra
Prosz oceni, jak zmienia si sytuacja na rynku poligracznym w 2010 roku

0%
Ogem
2%
20%
Mae
3%
rednie i due
2%
60%
44%
Zdecydowanie
si poprawia
Raczej si poprawia
10%
9%
31%
30%
21%
Pozostaa
bez zmian
100%
9%
39%
30%
26%
80%
33%
28%
28%
21%
Mikro
40%
26%
7%
6.1. Kondycja
sektora
2010 rok na rynku poligraficznym
wPolsce przynis spodziewane
niewielkie odbicie po kryzysie
gospodarczym w latach 2008-2009.
Wczasie recesji wiele przedsibiorstw
w pierwszej kolejnoci tnie wydatki na
marketing. Tym samym zmniejsza si
ilo zamwie na materiay reklamowe,
naczym traci rodowisko poligraficzne.
W 2009 roku nastroje panujce
na rynku w Polsce oraz na wiecie
byy dalekie od optymistycznych.
Jednak ju w 2010 roku recesja
wyhamowaa, a dobra koniunktura
stopniowo zacza powraca, take
do brany poligraficznej. Znajduje to
potwierdzenie w danych GUS-u, jak
iodpowiednio duej grupie badanych
firm poligraficznych.
Przedsibiorcy, ktrzy wzili udzia
wbadaniu, podzielili si na trzy grupy.
Ponieudanym 2009 roku ponad poowa
uznaa, e sytuacja na rynku nie jest
ani dobra ani za. Pozostali odpowiadali
rozbienie 28% respondentw uznao,
e sytuacja jest dobra lub bardzo dobra,
natomiast 21% ocenio sytuacj na
rynku jako z lub bardzo z.
Raczej
si pogorszya
Zdecydowanie
si pogorszya
N = 212
Spord badanych firm 28% uwaa,

e sytuacja na rynku w 2010 roku
niezmienia si w porwnaniu z 2009
rokiem. 1/3 jest zdania, e sytuacja
poprawia si, natomiast pozostali
uznaj, e sytuacja si pogorszya.
Kryzys gospodarczy (lata 2008-2009)
pozostawi po sobie wyrany lad
w dziaalnoci firm poligraficznych.
Wyjcie z kryzysu ju w2010 roku byo
jak najbardziej moliwe szybko
tego procesu zaleaa wycznie
odumiejtnoci menaderw oraz
odpodjtych dziaa zaradczych.
Mimoe przedsibiorcy w dalszym
cigu s dalecy od wystawiania samych
pozytywnych ocen dla rynku, ofakcie
powrotu dobrych nastrojw moe
wiadczy liczba podmiotw, ktre
dobrze oceniaj swoj sytuacj na tle
caego rynku.
Pomimo e ponad 40% firm
poligraficznych uznao, e sytuacja
wbrany w 2010 r. ulega pogorszeniu,
jedynie 7% respondentw ocenio
swoj sytuacj jako z lub bardzo
z. Co wicej, ponad poowa (54%)
przedsibiorcw uznaa j za dobr.
Mona wic uzna, e sektor powoli
powraca na ciek stabilnego rozwoju,
z ktrej zszed w latach 2008-2009.
Postanowilimy take sprawdzi, ktre
przedsibiorstwa dobrze lub bardzo
dobrze oceniaj sytuacj na rynku,
zarwno w podziale technologicznym,
jak i wedug wielkoci firmy.
Najlepiej sytuacj na rynku oceniy
przygotowalnie (41% ocen dobrych
ibardzo dobrych). By to zdecydowanie
najlepszy wynik po uwzgldnieniu
podziau technologicznego. Na dalszych
miejscach znalazy si przedsibiorstwa
specjalizujce si w druku cyfrowym,
sitodruku oraz offsecie (28% ocen
dobrych i bardzo dobrych).
Prosz oceni obecn sytuacj Pastwa rmy

0%
Ogem
20%
1%
40%
54%
21%
Mikro
Mae
3%
rednie i due
2%
60%
80%
100%
38%
30%
26%
39%
30%
44%
Bardzo dobra
Dobra
6% 1%
10%
31%
21%
Ani dobra ani za
9%
26%
7%
Za
Bardzo za
N = 212
Im wiksze przedsibiorstwo,
tymlepsza ocena sytuacji na rynku.
Mona wic uzna, e spowolnienie
gospodarcze najbardziej dotkno
mikro- i maych przedsibiorcw.
Szerzej na temat dziaa zaradczych
przeciw recesji piszemy w dalszej
czci raportu. Jedynie 22%
podmiotw zatrudniajcych mniej ni
10 pracownikw wystawio dobr lub
bardzo dobr ocen caemu rynkowi
poligraficznemu. O wiele lepszy wynik
odnotowalimy dla przedsibiorcw
z najwikszym zatrudnieniem (50+).
Spord tych firm 35% ocenio sytuacj
na rynku pozytywnie.
firm. Wrd podmiotw zatrudniajcych

co najmniej 50 pracownikw prawie
poowa uznaa (46%), e sytuacja
na rynku w 2010 roku poprawia si
w porwnaniu z rokiem 2009. W tej
samej kategorii jedynie 21% badanych
mikroprzedsibiorstw uznao, e
sytuacja ulegaa poprawie. Odwrotn
tendecj mona zauway w przypadku
podmiotw wskazujcych na pogorszenie
si sytuacji rynkowej. Tutaj prawie
poowa mikroprzedsibiorstw (49%)
uznaa, e sytuacja ulega pogorszeniu.
Dla porwnania wrd rednich i duych
przedsibiorstw 1/3 badanych uznaa,
esytuacja si pogorszya.
Dodatkowa analiza wedug wielkoci

przedsibiorstw wskazuje rwnie,
ezdecydowanie szybciej poprawia si
sytuacja w sektorze rednich i duych
6.2. Sprzeda
Mimo e stosunkowo dua grupa
respodentw uznaa rok 2010 za groszy
w porwnaniu z rokiem 2009, prawie
poowa (46%) odnotowaa wzrost
sprzeday w 2010 roku. Powrt dobrej
koniunktury na rynek moe obrazowa
fakt, e a 16% firm zadeklarowao
wzrost sprzeday w granicach 6-10%.
Co ciekawe, zaskakujco liczna bya
rwnie grupa przedsibiorstw, ktre
wskazay wzrost sprzeday o ponad
20% w porwnaniu z rokiem 2009 (9%).
W przypadku maych oraz rednich
i duych firm przewaaj te, ktre
odnotoway wzrost sprzeday, nad
tymi, u ktrych sprzeda w 2010
roku spada. W obu tych sektorach
ta rnica wynosi a 35 punktw
procentowych na rzecz podmiotw,
ktre zdeklaroway wzrost sprzeday.
Zupenie odwrotny wynik uzyskano dla
mikroprzedsibiorstw. Wtym przypadku
a 40% respondentw zaraportowao
spadek sprzeday i co wicej,
przewaaj one nad przedsibiorstwami,
ktre odnotoway wzrost sprzeday
w2010 roku. Rnica wynosi 9 punktw
procentowych. Tym samym mona
uzna, e wyniki dotyczce oglnego
obrazu brany zostay delikatnie
zanione przez przedsibiorstwa
zatrudniajce mniej ni 10 pracownikw.
Jak zmienia si sprzeda Pastwa rmy w 2010 roku w stosunku do 2009?

0%
20%
40%
60%
40%
29%
31%
Mikro
Mae
54%
27%
rednie i due
56%
23%
Wzrosa
100%
27%
27%
46%
Ogem
80%
19%
21%
Nie zmienia si
Spada
Jak zmienia si sprzeda Pastwa rmy w 2010 roku w stosunku do 2009?

10%
5%
0%
5%
10%
15%
20%
9%
Wzrosa o wicej ni 20%

7%
Wzrosa o 16 20%
Wzrosa o 11 15%
6%
Wzrosa o 6 10%
16%
Wzrosa o 0 5%
8%
Spada o 0 5%
3%
Spada o 6 10%
7%
Spada o 11 15%
7%
Spada o 16 20%
5%
Spada o wicej ni 20%
5%
N=212
rdo: Opracowanie wasne KPMG w Polsce.
Blisko poowa firm poligraficznych

odnotowaa wzrost sprzeday
w2010roku.
0%
W cigu ostatnich 2 3 lat
Powrt na ciek stabilnego

rozwoju moe by atwiejszy
dziki dofinansowaniom unijnym.
Przedsibiorstwa z sektora
poligraficznego nie doceniy do tej pory
roli funduszy europejskich. Jedynie 20%
spord wszystkich ankietowanych
firm korzystao w cigu ostatnich 2-3lat
z tego rodzaju pomocy. Najczciej
korzystano z programu Innowacyjna
Gospodarka, a rodki byy
przeznaczone gwnie na zakup nowych
maszyn i urzdze. W najbliszej
przyszoci fundusze unijne powinny
cieszy si w rodowisku poligraficznym
coraz wiksz popularnoci. A 52%
ankietowanych podmiotw deklaruje
ch skorzystania z tego typu pomocy
w cigu najbliszych 2-3 lat. rodki
europejskie mog by zatem istotnym
motorem napdowym sektora.
Niestety rodki zarezerwowane dla
polskich przedsibiorstw w obecnej
perspektywie finansowej powoli bd
si wyczerpyway. W lepszej sytuacji
znajd si te firmy, ktre zdecyduj
si aplikowa po rodki unijne jak
najszybciej.
Czy korzystali Pastwo / zamierzaj korzysta z funduszy unijnych?
Ogem
Mikro
Mae
20%
40%
60%
20%
80%
100%
80%
9%
91%
21%
rednie i due
W cigu najbliszych 2 3 lat
6.3. Wykorzystanie
funduszy unijnych
79%
40%
60%
52%
Ogem
48%
42%
Mikro
58%
40%
60%
Mae
44%
56%
rednie i due
Tak
Nie
N=212
Ponad poowa firm poligraficznych

deklaruje ch skorzystania z funduszy
europejskich. Do tej pory ztych rodkw
skorzystaa zaledwie co pita firma.
6.4. Obecno
na rynkach
zagranicznych
Kolejnym czynnikiem powodujcym
rozwj rynku powinien by eksport
krajowych usug oraz produktw
poligraficznych za granic. Okazuje
si, e obecnie dokadnie poowa
badanych przedsibiorstw sprzedaje
swoje produkty lub usugi na
zagranicznych rynkach. Nie ma
jednego dominujcego kierunku,
cho najczciej w odpowiedziach
pojawiay si rynki niemiecki, czeski
i sowacki. Stosunkowo czsto
byy rwnie wymieniane kraje
skandynawskie. Eksport polskich
produktw poligraficznych moe zacz
odgrywa znaczc rol ju w najbliszej
przyszoci. Obecnie najczciej
sprzedawane na zagranicznych rynkach
s polskie produkty fleksograficzne.
Czy sprzedaj Pastwo swoje produkty oraz usugi na rynkach zagranicznych?

0%
20%
40%
60%
80%
Ogem
50%
50%
Offset
50%
50%
Sitodruk
54%
46%
Fleksodruk
21%
79%
Druk cyfrowy
53%
47%
Przygotowalnia
53%
47%
Usugi
introligatorskie
49%
51%
Mikro
66%
34%
Mae
100%
46%
54%
rednie i due
28%
72%
Tak
Nie
N=212
Poowa firm
poligraficznych
deklaruje
sprzeda swoich
produktw/usug
za granic.
A 79% przebadanych firm, ktre

wskazay fleksodruk jako wiodc
technologi, potwierdzio sprzeda
swoich produktw za granic. Eksport
w stosunkowo najmniejszym stopniu
(46%) wykorzystywany jest przez
przedsibiorstwa specjalizujce si
w sitodruku. Wynika to ze specyfiki
funkcjonowania w danym segmencie
rynku. Przedsibiorstwa sitodrukowe
produkuj gwnie na rynek lokalny
i zazwyczaj s to mae podmioty.
Ze wzgldu na du skal dziaania
we fleksografii s wrcz zmuszone do
sprzeday swoich produktw i usug
take na rynkach zagranicznych.
Charakterystyczne podejcie do
eksportu mona zauway przy
analizie eksportu z uwzgldnieniem
wielkoci badanych podmiotw.
Im wiksza firma, tym czciej
sprzedaje ona swoje produkty
iusugi na zagranicznych rynkach.
Wprzypadku mikroprzedsibiorstw
34% ankietowanych oferuje swoje
produkty i usugi za granic, natomiast
w przypadku rednich i duych firm
odsetek ten mocno wzrasta i osiga
poziom nawet 72%. W przypadku
mikroprzedsibiorstw jest to bardzo
dobry wynik, zwaywszy na wielko
tych firm.
6.5. Przychody
ikoszty
Sektor poligraficzny w Polsce
charakteryzuje si duym
zrnicowaniem podmiotw. Do jednej
brany zaliczane s bowiem firmy,
ktre posiadaj bardzo urozmaicon
ofert produktw oraz usug.
Specyfika funkcjonowania w danym
segmencie, atake zwizana z tym
struktura kosztw oraz przychodw
moe znaczco rni si pomidzy
przedsibiorstwami specjalizujcymi si
w odmiennych technikach drukarskich.
Postanowilimy sprawdzi, jak
wyglda urednione funkcjonowanie
w brany pod wzgldem ekonomicznotechnicznym. W tym celu respondenci
udzielali informacji na temat swojej
struktury przychodw i kosztw. Co
ciekawe, wbrew naszym obawom, firmy
z sektora poligraficznego potraktoway
badanie niezwykle przychylnie i zgodziy
si na udzielenie tego typu informacji.
Analiza urednionej struktury
przychodw oraz kosztw prowadzi
do kilku ciekawych spostrzee.
Zdecydowanie najwaniejszym
czynnikiem po stronie przychodw
jest offset. A 81% badanych
przedsibiorstw stwierdzio, e offset
jest jedn z piciu dominujcych
technologii w ich firmie. Dziki temu
a 39% przychodw sektora generuje
wanie ta technika drukarska. Na
dalszych miejscach znalazy si usugi
introligatorskie (10%) oraz druk cyfrowy
(8%). Z technologii dobranych do
badania metod eksperck przychody
w najmniejszych stopniu generowane
s z wklsodruku oraz typografii (po
4%). Pozostae technologie w redniej
strukturze przychodw przynosz co
najmniej 5%, ale nie wicej ni 8%
cznych przychodw.
Zgodnie z oczekiwaniami
najwikszym kosztem funkcjonowania
przedsibiorstwa poligraficznego
okazay si koszty papieru.
Stanowi one a 23% wszystkich
kosztw. Kolejn wan pozycj s
wynagrodzenia pracownikw. Z naszego
badania wynika, e stanowi one 11%
cznych kosztw. A 17% kosztw
zakwalifikowane zostao do kategorii

pozostae. Oznacza to, e koszty
funkcjonowania firmy w sektorze
poligraficznym cile zale od jej
specjalizacji. Istniej zatem zasadnicze
rnice w kosztach prowadzenia
przedsibiorstwa specjalizujcego
si dla przykadu w offsecie oraz we
fleksodruku.
Uredniona struktura przychodw

offset
6%
6%
sitodruk
eksodruk
10%
39%
7%
druk cyfrowy
reprodukcja cyfrowych
nonikw informacji
wklsodruk
5%
typograa
4%
4%
8%
5%
przygotowalnmia
6%
usugi introligatorskie
uszlachetnianie druku
pozostae
Uredniona struktura kosztw

Papier
Wynagrodzenia pracownikw
17%
23%
Inne podoa
Farby
5%
Formy drukowe
5%
11%
5%
5%
6%
5%
6%
6%
6%
Amortyzacja
Koszty nansowe
Koszty miejsca
Energia elektryczna
Chemia do druku
Serwis maszyn i urzdze
Pozostae
N=212
6.6. Wpyw kryzysu

gospodarczego na
rynek poligraficzny
Do 2008 roku polski rynek poligraficzny
rozwija si, w zgodnej opinii ekspertw,
w bardzo szybkim tempie. Kryzys
finansowy sprawi, eprzedsibiorstwa
zmuszone zostay do zmniejszenia
swojego budetu na reklam, na czym
ucierpia krajowy rynek poligraficzny.
W ten sposb harmoniczny rozwj
sektora zosta w pewnym stopniu
wstrzymany. Okoo 38% ankietowanych
przedsibiorstw zsektora uznao,
ekryzys dotkn je wrednim stopniu.
W dalszej kolejnoci przewaaj
jednak te firmy, ktre uznay, ekryzys
gospodarczy w latach
2008-2009 mia istotne znaczenie dla ich
funkcjonowania.
Si kryzysu przedsibiorstwa
poligraficzne odczuy w rnym
stopniu. Z naszego badania wynika,
e najwiksze kopoty dotkny
przedsibiorstwa najmniejsze
zatrudniajce mniej ni 10
pracownikw oraz mae (od 10do50
pracownikw). Mona wic doj do
wniosku, e im wiksza firma, tym
mniej odczua skutki spowolnienia
gospodarczego. Wrd najwikszych
podmiotw jedynie 2% respondentw
stwierdzio, e kryzys dotkn je
w bardzo duym stopniu, a 30%
ankietowanych e w duym.
Wczeniejsze analizy pokazay jednak,
e firmy stopniowo wracaj na ciek
W sektorze rednich i duych

przedsibiorstw a 84% badanych
firm podjo dziaania antykryzysowe.
Prawdopodobnie jest to czynnik, ktry
sprawi, e do szybko najwiksze
przedsibiorstwa poligraficzne
powrciy do stanu sprzed kryzysu.
Dla porwnania opisywana proporcja
w sektorze mikroprzedsibiorstw
jest zdecydowanie mniejsza. Jedynie
52% podmiotw podjo jakkolwiek
reakcj zwizan z sytuacj kryzysow.
To kolejny dowd na to, dlaczego
nastroje oraz prognozy sprzeday wrd
najmniejszych przedsibiorcw nie s
wci optymistyczne.
stabilnego rozwoju. Najszybciej do

penej formy powracaj wanie
przedsibiorstwa zatrudniajce
wicej ni 50 pracownikw. Szybkie
tempo odbicia po spowolnieniu
gospodarczym byo moliwe dziki
podjciu odpowiednich krokw przez
podmioty z sektora. cznie a 67%
firm funkcjonujcych na polskim rynku
poligraficznym zdeklarowao podjcie
dziaa zaradczych, ktre miay na celu
przezwycienie sytuacji kryzysowej.
W tym przypadku ponownie
zaobserwowana zostaa zaleno
midzy wielkoci firmy a tempem
reakcji na sytuacj kryzysow.
W jakim stopniu Pastwa rma odczua skutki kryzysu gospodarczego

(lata 2008-2009)?
0%
Ogem
Mikro
Mae
rednie i due
20%
9%
29%
16%
33%
35%
80%
18%
rednim
9%
11%
13%
47%
Duym
100%
15%
37%
30%
Bardzo
duym
60%
38%
22%
7%
2%
40%
8%
14%
Maym
7%
Bardzo
maym
N=212
Ponad 2/3 firm poligraficznych podjo

dziaania zaradcze w odpowiedzi na
wiatowy kryzys finansowy.
Najczciej firmy poligraficzne

decydoway si w ramach dziaa
zaradczych na rozszerzenie oferty
(43%). Oznacza to, e sektor dostrzeg
w kryzysie take pewne szanse,
ktre mog rozwin si po okresie
dekoniunktury. Dopiero na kolejnych
dwch miejscach znalazy si dziaania
nastawione na ograniczenia 40% firm
zdeklarowao w badaniu zmniejszenie
kosztw, a 36% redukcj zatrudnienia.
Najrzadziej firmy wybieray rezygnacj
ze wiadczenia mao rentownych
usug. Wida wic wyranie, e
przedsibiorstwa w czasie kryzysu
nie chciay przestawi si na wsk
specjalizacj i decydoway si na
utrzymanie szerokiej gamy produktw
lub co zostao podkrelone wczeniej
nawet jej rozszerzenie.
Wczterech spord szeciu

analizowanych segmentw rynku
najczciej wymieniane byo
rozszerzenie oferty. Inne podejcie
najczciej stosowali przedsibiorcy
specjalizujcy si w sitodruku i we
fleksodruku. Te firmy najczciej

wobliczu kryzysu decydoway si na
redukcj zatrudnienia (odpowiednio
48% przedsibiorstw specjalizujcych
si w sitodruku oraz 56%
specjalizujcych si we fleksodruku).
Jakie dziaania zaradcze podjli Pastwo?

0%
10%
20%
30%
40%
Rozszerzenie oferty
43%
Zmniejszenie kosztw
40%
Redukcja zatrudnienia
36%
Intensykacja dziaa
sprzedaowych
34%
Poszukiwanie rynkw
zbytu w Polsce
Warto rwnie przyjrze si bliej,

w jaki sposb w obliczu kryzysu
gospodarczego zachowyway si
przedsibiorstwa reprezentujce
poszczeglne technologie druku.
30%
Poszukiwanie taszych
dostawcw
21%
Poszukiwanie rynkw zbytu

poza Polsk
Spaszczenie struktury
zarzdzania
Rezygnacja ze wiadczenia
mao rentownych usug
50%
15%
7%
5%
N=140
Jakie dziaania zaradcze podjli Pastwo?

Offset
Sitodruk
Fleksodruk
Druk cyfrowy
Przygotowalnia
Usugi
introligatorskie
Rozszerzenie oferty
44%
34%
44%
58%
44%
41%
Zmniejszenie kosztw
39%
38%
44%
38%
36%
36%
Redukcja zatrudnienia
37%
48%
56%
37%
38%
38%
Intensyfikacja dziaa sprzedaowych
32%
28%
22%
29%
30%
36%
Poszukiwanie rynkw zbytu w Polsce
31%
31%
33%
25%
35%
29%
Poszukiwanie taszych dostawcw
21%
17%
33%
17%
18%
22%
Poszukiwanie rynkw zbytu poza Polsk
15%
10%
22%
17%
18%
15%
Spaszczenie struktury zarzdzania
7%
10%
11%
8%
5%
7%
Rezygnacja ze wiadczenia mao

rentownych usug
6%
10%
11%
2%
7%
3%
N=140
Najpopularniejszym
sposobem
finansowania
inwestycji
w brany
poligraficznej
pozostaje kapita
wasny.
6.7. Finansowanie
inwestycji
Postanowilimy take sprawdzi, czy
kryzys gospodarczy istotnie wpyn
na sposoby finansowania inwestycji.
Zestawilimy ze sob deklarowane
sposoby finansowania inwestycji
w przecigu ostatnich 2-3 lat oraz
planowane w cigu najbliszych 2-3 lat.
Okazuje si, e spowolnienie nie miao
w tym zakresie istotnego przeoenia,
poniewa struktura finansowania
nie powinna ulec wielkim zmianom.
Wdalszym cigu najpopularniejszym
sposobem finansowania inwestycji
maj by kapita wasny, leasing oraz
kredyt. We wszystkich tych trzech
moliwociach wielko inwestycji
finansowana w dany sposb moe
zmniejszy si o kilka punktw

procentowych na przestrzeni
najbliszych 2-3 lat, jednak zmiana ta
nie powinna by znaczna. Zmniejszenie
w kadej kategorii o kilka punktw
procentowych wynika z nieco gorszego
nastroju wrd inwestorw. Cz
znich nie zauwaya jeszcze powrotu
dobrej koniunktury na rynek.
W trzech pierwszych kwartaach
2010 r. wedug danych GUS-u
wsektorze poligraficznym w Polsce
przeprowadzono inwestycje warte
265,8 mln z. A 86% tej kwoty zostao
przeznaczone na inwestycje w zakup
nowych maszyn i urzdze. Warto
inwestycji rozpocztych wynosi
niecae 100 mln z. W porwnaniu
zanalogicznym okresem w 2009 roku
odnotowalimy spadek nakadw
inwestycyjnych o 13,5%.
Sposoby nansowania inwestycji

0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
80%
74%
Kapitay wasne
68%
59%
56%
Leasing
56%
Kredyt
52%
29%
25%
Finansowanie dostawcy
(kredyt kupiecki)
10%
9%
Factoring
9%
6%
Poyczka
Venture Capital
70%
0%
1%
w cigu ostatnich 2-3 lat

w cigu najbliszych 2-3 lat
N=212
6.8. Bariery rozwoju

Najczciej
wymienianymi
barierami
wrozwoju firm
poligraficznych s
wysokie koszty
materiaowe
iwysokie koszty
pracy.
W tym przypadku jednak cz

przedsibiorcw potraktowaa t
moliwo jako zasadnicz cech rynku,
a nie jego wad czy ograniczenie.
Minimalne obnienie poziomu

planowanych inwestycji nie musi
wynika wycznie z kryzysu
gospodarczego. Rynek nieustannie
podlega procesom pewnych
przeksztace i mog pojawi si
na nim przeszkody, ktre utrudniaj
dziaalno. Przedsibiorcy wymienili
pi kluczowych barier, ktre w ich
opinii mog w najwikszym stopniu
hamowa rozwj rynku. Rnice we
wskazaniach s niewielkie, dlatego
mona przyj, e pi czynnikw jest
rwnie wanych. Niemniej najczciej
wskazywane byy wysokie koszty
materiaowe (38%), atylko jeden punkt
procentowy mniej uzyskay wysokie
koszty pracy. Nakolejnych miejscach
znalazy si niskie mare (34%) oraz
dua konkurencja oraz wysokie koszty
zakupu i serwisu urzdze (po 33%).
W dalszej kolejnoci przedsibiorcy
wskazali na due rozdrobnienie rynku.
Interesujco przedstawiaj si wyniki

po uwzgldnieniu wielkoci firm. Wrd
mikroprzedsibiorstw zdecydowanie
najczciej jako bariera rozwoju rynku
wymieniane byy niskie mare (a 40%
wskaza). Z kolei mali przedsibiorcy
najczciej wskazywali wysokie koszty
pracy, a przedsibiorcy zatrudniajcy
co najmniej 50 pracownikw zwrcili
uwag na du konkurencj. Mona
wic zauway due zrnicowanie
w postrzeganiu rynku w zalenoci
od wielkoci oraz stopnia rozwoju
wasnego przedsibiorstwa.
Praktycznie aden z badanych
podmiotw nie mia zastrzee co do
dostpnoci papieru, innych materiaw
eksploatacyjnych czy nowoczesnej
technologii bd know-how.
Najwiksze bariery w rozwoju rynku

0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Wysokie koszty materiaowe
38%
Wysokie koszty pracy
37%
Niskie mare
34%
Wysokie koszty zakupu

i serwisu urzdze
33%
Dua konkurencja
33%
Due rozdrobnienie rynku
25%
Niski popyt
18%
Brak wykwalikowanej kadry

Biurokracja, skomplikowane
regulacje prawne
Kryzys gospodarczy
na wiecie
Rozwj cyfrowych
nonikw informacji
Problemy z pozyskiwaniem
nansowania
Dostpno papieru
i innych materiaw
40%
17%
17%
15%
9%
8%
3%
N=212
6.9. Wykorzystanie
mocy
produkcyjnych
O moliwociach rozwoju sektora
moe rwnie wiadczy zapas
mocy produkcyjnych. Dla potrzeb
naszego opracowania przyjlimy,
e100-procentowe wykorzystanie
mocy produkcyjnych oznacza czas
pracy maszyn przez 24 godziny na
dob przez sze dni w tygodniu.
Przyzachowaniu struktury
przedsibiorstw charakterystycznej
dla badania uzyskalimy obecnie 48%
wykorzystania mocy produkcyjnych.
Oznacza to duy zapas, a co jest
ztym zwizane dalsze moliwoci
rozwojowe. Naley take pamita,
e mikroprzedsibiorstwa zazwyczaj
produkuj wycznie na jedn zmian,
std uredniony wynik moe wydawa
si stosunkowo niski.
Stopie wykorzystania mocy produkcyjnych w 2010 r.

Ogem
Mikro
Mae
rednie
idue
0-10%
6%
12%
11-20%
8%
17%
4%
21-30%
16%
21%
18%
6%
41-50%
15%
21%
16%
5%
51-60%
15%
8%
24%
13%
61-70%
21%
16%
25%
21%
71-80%
11%
3%
10%
26%
81-90%
5%
3%
18%
91-100%
3%
2%
11%
N=212
2011 KPMG Sp. z o.o. jest polsk spk z ograniczon odpowiedzialnoci i czonkiem
sieci KPMG skadajcej si z niezalenych spek czonkowskich stowarzyszonych z KPMG
International Cooperative (KPMG International), podmiotem prawa szwajcarskiego.
Wszelkie prawa zastrzeone.
Firmy poligraficzne
maj spory zapas
mocy produkcyjnych.
Obecnie wykorzystuj
je jedynie wpoowie.
W zwizku z powrotem dobrej

koniunktury na rynek oraz oczekiwanym
wzrostem popytu przedsibiorcy
prognozuj wzrost wykorzystania
mocy produkcyjnych w 2011 roku.
Wikszo (51%) twierdzi co prawda,
e wykorzystanie mocy produkcyjnych
nie ulegnie zmianie, jednak a 41%
ankietowanych firm jest zdania, e
wykorzystanie mocy produkcyjnych
wzronie. Co wicej tylko 8%
respondentw jest przeciwnego
zdania. Analizujc duszy horyzont
czasowy, proporcja midzy dwoma
najliczniejszymi grupami zaczyna si
zmienia. Do 2013 roku odsetek firm,
ktre prognozuj wzrost wykorzystania
mocy produkcyjnych, wzronie do
48%. Wzrost odbdzie si kosztem
przedsibiorcw prognozujcych brak
zmiany sytuacji (29% do 2013 roku).
Wujciu ilociowym przewaaj
prognozy wzrostu o 6-10% take
wduszym horyzoncie czasowym.
Jak wg Pastwa zmieni si stopie wykorzystania

mocy produkcyjnych w Pastwa rmie w 2011 roku
w stosunku do 2010?
Wzronie
8%
Nie zmieni si
Spadnie
41%
51%
Jak wg Pastwa zmieni si stopie wykorzystania

mocy produkcyjnych w Pastwa rmie w 2013 roku
w stosunku do 2010?
Wzronie
Przedsibiorcy ostronie prognozuj

wzrost. Najwicej (39%) przewiduje
wzrost w granicach 6-10%. Pojawiay si
take gosy o zdecydowanie wyszym
wzrocie nawet powyej 25% w cigu
najbliszych 12 miesicy.
Nie zmieni si
15%
Spadnie
8%
Nie wiem
48%
29%
N=212
6.10. Mocne strony

sektora
Cho przedsibiorcy maj sporo
uwag zwizanych z funkcjonowaniem
wbrany, s oni jednak zgodni w kwestii
oceny mocnych stron sektora.
take podkreli szczeglnie wysokie

oceny dla rnorodnoci oferty.
Przypominamy, e wzbogacenie oferty
byo najczciej stosowanym dziaaniem
zaradczym przeciw kryzysowi
gospodarczemu. Wtym przypadku
a32% przedsibiorcw ocenio sektor
zdecydowanie pozytywnie.
Polski rynek poligraficzny uzyska

najwicej pozytywnych ocen,
jeli chodzi o jako usug oraz
o terminowo realizacji zlece.
Negatywne oceny w tych kategoriach
pojawiay si bardzo rzadko. Warto
Z drugiej strony najgorzej ocenione

zostay terminowo rozlicze oraz
rentowno brany. W pierwszym
przypadku co trzeci ankietowany,
wystawiajc w tej kategorii ocen
zdecydowanie negatywnie,
uzna,ewystpuj problemy
z terminowym regulowaniem
zobowiza. Stosunkowo wysoka liczba
ocen raczej negatywnie przy kategorii
zwizanej z rentownoci brany
moe oznacza wysze oczekiwania
wobec rynku. Cz przedsibiorcw
podkrela, e na przestrzeni lat dua
konkurencja w sektorze znacznie
obniya mare. Niektrzy podkrelaj
nawet, e w przypadku kilku produktw
doszo do wojny cenowej, ktra
sprawia, e produkcja w pewnych
przypadkach przestaa by opacalna.
Ocena sektora poligracznego w Polsce
0%
20%
Jako usug
10%
3%
Wielko rynku zbytu
2%
17%
54%
24%
21%
60%
34%
45%
43%
41%
46%
4%
28%
2%
Zdecydowanie pozytywnie
Raczej pozytywnie
Trudno powiedzie
2% 3%
3% 5%
2%
11%
15%
2% 2%
14%
4%
9%
33%
33%
3% 3%
8%
62%
9%
Nowoczesno
rodkw produkcji
Rentowno
5% 2% 1%
55%
13%
Dowiadczenie pracownikw
100%
67%
32%
Rnorodno oferty
80%
63%
17%
Dowiadczenie kadry
zarzdzajcej
Terminowo rozlicze
60%
29%
Terminowo
realizacji zlece
Dostpno kapitau
40%
11%
31%
5%
6%
6%
Raczej negatywnie
Zdecydowanie negatywnie
N=212
6.11. Innowacyjno
Jedynie 15%
ankietowanych
firm
poligraficznych
wcigu
ostatnich 2-3 lat
niewprowadzio
adnych
innowacji.
Blisko70%
zamierza
wprowadzi
innowacje
wnajbliszym
okresie.
Jednym z motorw napdowych rynku

mog by innowacje. Rozumiemy je
jako istotne usprawnienia, ktre mog
prowadzi do wzrostu efektywnoci,
awkonsekwencji wzrostu sprzeday
irentownoci.
Jedynie 15% ankietowanych

firm wcigu ostatnich 2-3 lat nie
wprowadzio adnych innowacji.
Pozostae zadeklaroway wprowadzenie
u siebie istotnych usprawnie. Zgodnie
z definicj Unii Europejskiej podzielimy
innowacje na 4 grupy. Najwicej, boa
61% podmiotw w ostatnim czasie
wprowadzio innowacje procesowe
Czy w cigu ostatnich 2-3 lat w Pastwa rmie

wprowadzono innowacje?
0
10
20
30
40
50
60
Procesowe
70
61%
Organizacyjne
53%
Produktowe
50%
Marketingowe
36%
Nie wprowadzono
adnych innowacji
15%
N=212
Jaki by cel wprowadzenia innowacji w Pastwa rmie?

0%
20%
40%
60%
80%
100%
Zwikszenie przychodw
88%
Poprawa jakoci usug
88%
Zmniejszenie kosztw
75%
Zdobycie nowych
rynkw zbytu
75%
Presja konkurencyjna
Wymagania oraz
regulacje prawne
66%
15%
N=181
rozumiane jako opracowanie lub

wdroenie nowych technologii.
Wdalszej kolejnoci znalazy si
innowacje organizacyjne majce na celu
usprawnienie produkcji oraz zarzdzania
firm. Poowa firm wprowadzia take
innowacje w zakresie produktw.
Jedynie nieco ponad jedna trzecia
respondentw wprowadzia innowacje
marketingowe.
Poprosilimy take ankietowane firmy
o wskazanie najwaniejszych przyczyn
wprowadzenia innowacji. Zgodnie
zoczekiwaniami blisko 90% firm
podao jako przyczyn ch zwikszenia
przychodw oraz popraw jakoci usug.
W dalszej kolejnoci wymieniane byy:
zmniejszenie kosztw, zdobycie nowych
rynkw zbytu (po 75%) oraz presja
konkurencyjna (66%). Zdecydowanie
najrzadziej wymieniane byy wymagania
i regulacje prawne. To czytelny sygna
oznaczajcy, e rdo zmian oraz
potrzeba wprowadzenia usprawnie
rodzi si wewntrz przedsibiorstw.
Jedynym wanym zewntrznym
czynnikiem s zatem warunki
dyktowane przez konkurencj (presja
konkurencyjna).
Czy w cigu najbliszych 2-3 lat w Pastwa rmie

planowane s innowacje?
Tak
6%
Nie
Nie wiem
25%
69%
N=212
Jakie innowacje planowane s w Pastwa rmie?
0%
20%
40%
60%
80%
100%
74%
58%
Ogem
Wydaje si, e innowacje nadal

powinny odgrywa istotn rol
w rozwoju sektora. A 69%
ankietowanych firm deklaruje
gotowo do wprowadzenia innowacji
w cigu najbliszych 2-3 lat. Odsetek
firm planujcych wprowadzenie
poszczeglnych rodzajw innowacji
(poza organizacyjnymi) powinien
wzrosn. Szczeglnie naley zwrci
uwag na wzrost znaczenia innowacji
marketingowych (a o 20 punktw
procentowych). Wydaje si wic,
eprzedsibiorcy, analizujc aktualn
sytuacj rynkow, doszli do wniosku,
e wobec zmniejszajcej si mary
oraz duej konkurencji na rynku zmiany
marketingowe s niezbdne w celu
utrzymania dotychczasowego udziau
wrynku.
51%
56%
71%
53%
Mikro
36%
53%
69%
57%
55%
63%
Mae
86%
64%
64%
rednie i due
47%
Procesowe
Organizacyjne
Produktowe
Marketingowe
N=141
Przyszo sektora
Polski sektor poligraficzny czekaj w najbliszych latach istotne

przemiany. Powrt koniunktury na rynek wydaje si by kwesti
najbliszych 2-3 lat. Co wicej, oczekiwana jest konsolidacja
sektora. W pierwszej kolejnoci spodziewane jest zmniejszenie
liczby mikroprzedsibiorstw, ktre bd czyy si zinnymi bd
bd przejmowane przez wiksze podmioty.
Ponad 46% firm

poligraficznych
przewiduje
wzrost sprzeday
w 2011 roku.
7.1. Sprzeda
irentowno
8% respondentw jest odmiennego

zdania i uwaa, e warto sprzeday
bdzie mniejsza. Z kolei ponad 40%
przedsibiorcw jest zdania, e ich
sprzeda nie ulegnie zmianie w 2011
roku. Cho do tego typu prognoz naley
podchodzi bardzo ostronie, wydaje
si, e sytuacja finansowa wikszoci
podmiotw na rynku powinna ulec
poprawie dziki spodziewanemu
zwikszeniu popytu.
Przedsibiorcy funkcjonujcy na rynku

poligraficznym w Polsce prognozuj
wzrost sprzeday w najbliszych
latach. Ponad 46% ankietowanych
firm przewiduje wzrost sprzeday ju
w 2011 roku. Optymizmem powinien
napawa rwnie fakt, e jedynie
Jak wg Pastwa zmieni si sprzeda Pastwa rmy?

0%
10%
20%
30%
40%
50%
58%
Wzronie
46%
24%
Nie zmieni si
41%
8%
Spadnie
Nie wiem
60%
8%
5%
10%
do 2013
2011
N=212
Istotnie zwiksza si odsetek firm, ktre

prognozuj wzrost sprzeday do 2013
roku (58%). To kolejna oznaka powrotu
optymistycznego nastroju na rynek.
Liczba ta ulega zwikszeniu gwnie
kosztem respondentw uwaajcych,
e sprzeda ich usug w 2011 roku nie
ulegnie zmianie. Stopniowo sprzeda
powinna wic rosn u wikszoci
respondentw bez wzgldu na wielko
przedsibiorstwa. Nie zauwaono
znaczcych zmian przy uwzgldnieniu
wielkoci zatrudnienia ankietowanych
podmiotw. Zwikszya si
umiarkowanie jedynie liczba firm, ktre
nie potrafiy odpowiedzie na to pytanie
(do 10%). Taki obraz nie powinien dziwi
im duszy horyzont prognozy, tym
trudniej przewidzie wielko sprzeday.
Ilociowo przedsibiorstwa ostronie
prognozuj wzrost sprzeday. W 2011
roku najczciej wskazywany by wzrost
na poziomie 6-10%. Podobnie sytuacja
przedstawia si w duszym horyzoncie
czasowym. Nie brakuje jednak
przedsibiorcw, ktrzy prognozuj
bardzo wysoki wzrost, sigajcy nawet
w perspektywie najbliszych 2-3 lat
powyej 25%.
Wrd przedsibiorstw przewidujcych
spadek sprzeday w duszym
horyzoncie czasowym (do 2013 roku)
najwicej jest takich (3%), u ktrych
spadek powinien by minimalny (0-5%).
Pojawiy si jednak pojedyncze gosy
omoliwym duym zaamaniu sprzeday
(nawet powyej 40%). Ogem wzrost
sprzeday powinien by trenedem
dominujcym, a wyniki finansowe
poszczeglnych firm powinny by lepsze
ni w minionych latach.
O ile przedsibiorcy s optymistycznie
nastawieni co do wzrostu sprzeday,
o tyle ich opinie s podzielone w
kwestii przyszej rentownoci brany.
Okoo 32% ankietowanych twierdzi,
e rentowno ani nie wzronie, ani
nie spadnie, natomiast 24% jest
zdania, e rentowno raczej wzronie,
a kolejne 24% e raczej spadnie.
Trudno zatem jednoznacznie oceni
na podstawie opinii przedsibiorcw,
O ile wzronie / spadnie sprzeda do 2013 roku w Pastwa rmie?

5%
0%
5%
10%
5%
Wzronie o wicej ni 25%
6%
Wzronie o 16-20%
10%
8%
9%
Wzronie o 11-15%
3%
1%
2%
1%
Spadnie o 11-15%
3%
2%
Spadnie o 16-20%
2%
2%
Spadnie o wicej ni 25%
17%
9%
8%
Wzronie o 0-5%
Spadnie o 21-25%
13%
14%
Wzronie o 6-10%
Spadnie o 6-10%
20%
3%
4%
Wzronie o 21-25%
Spadnie o 0-5%
15%
1%
0%
2%
1%
2011 r.
do 2013 r.
N=212
w jaki sposb bdzie ksztatowaa

si rentowno. Gdyby jednak wzi
pod uwag przedsibiorstwa, ktre
wybray skrajne warianty odpowiedzi
(zdecydowanie tak i zdecydowanie
nie), to przewaaj te negatywnie
prognozujce rentowno (10%
wskaza zdecydowanie nie).
Majc na uwadze podzia
technologiczny, najbardziej
optymistycznie w kwestii rentownoci
brany w 2011 roku w porwnaniu
z 2010 rokiem wypowiaday si
we fleksodruku (cznie 43% wskaza
raczej tak oraz zdecydowanie tak).
Z drugiej strony znalazy si offset
oraz przygotowalnie, wrd ktrych
Odsetek
rentowych firm
poligraficznych
powinien si
zwikszy z 64%
do blisko 80%
w2013 roku.
odnotowano cznie 38% wskaza

raczej nie oraz zdecydowanie nie.
Postrzeganie rentownoci jest zatem
uzalenione od segmentu rynku,
wktrym funkcjonuje przedsibiorstwo.
Wzgodnej opinii ekspertw
wprzyszoci najwiksze perspektywy
stoj wanie przed firmami
specjalizujcymi si we fleksodruku.
Odsetek przedsibiorstw, ktre s
na granicy rentownoci, powinien
male w bardzo szybkim tempie.
Z naszych obserwacji wynika, e
odsetek ten do 2013 roku zmniejszy
si z 32% do 21%. To samo dotyczy
firm nierentownych. W 2010 roku
wedug deklaracji przedsibiorcw
4% podmiotw w sektorze byo
nierentowne. Wcigu najbliszych
2-3 lat odsetek ten moe zmale do
poziomu nawet 1%. Zdecydowana
wikszo firm wsektorze jest
rentowna. W 2013 roku na rynku
powinno funkcjonowa ju 78% firm
generujcych zyski. Zwikszenie
rentownoci firm poligraficznych bdzie
dodatkowo wspierane przez procesy,
ktre w najbliszym czasie bd
miay miejsce na rynku. Spodziewana
konsolidacja powinna doprowadzi do
wyeliminowania z rynku firm, ktre
balansuj na granicy rentownoci.
Wyniki uzyskane w naszym badaniu,
mimo e powstay na podstawie
deklaracji przedsibiorcw, znajduj
potwierdzenie w danych GUS-u.
W2009 roku 67% firm z sektora byo
rentownych.
2010
2011
do 2013
Firma jest nierentowna
4%
2%
1%
Firma jest na granicy rentownoci
32%
27%
21%
Firma jest rentowna
64%
71%
78%
N=212
Czy w roku 2011 rentowno brany wzronie w porwnaniu z 2010 rokiem?
0%
20%
Ogem
2%
24%
Mikro
2%
26%
Mae
3%
21%
rednie i due
26%
40%
60%
80%
24%
32%
100%
10% 8%
15%
39%
15%
30%
31%
28%
26%
3%
6% 9%
12%
8%
Zdecydowanie tak
Raczej nie
Raczej tak
Zdecydowanie nie
Ani tak ani nie
Nie wiem
N=212
Czy w roku 2011 rentowno brany wzronie w porwnaniu z 2010 rokiem?
Tak
Offset
Sitodruk
Fleksodruk
Druk cyfrowy
Przygotowalnia
Usugi
introligatorskie
25%
32%
43%
24%
25%
29%
Ani tak ani nie
30%
37%
29%
32%
31%
31%
Nie
38%
26%
21%
36%
38%
36%
Nie wiem
7%
5%
7%
8%
6%
4%
N=212
7.2. Rozwj
cyfrowych
nonikw
informacji szansa
czy zagroenie?
Przekonanie o wyszoci mediw
elektronicznych nad papierowymi
coraz czciej zyskuje na popularnoci.
Rozwj cyfrowych nonikw informacji
z zaoenia w pewnym stopniu
stanowi zagroenie dla rozwoju brany
poligraficznej. Cz spoeczestwa
zmienia bowiem swoje przyzwyczajenia
i rezygnuje z papierowych wyda
gazet na rzecz wyda elektronicznych.
Sprawdzilimy, czy przedsibiorcy

obawiaj si zagroe zwizanych
zrozwojem mediw elektronicznych oraz
cyfrowych nonikw informacji, a jeli
tak, to w jakim stopniu.
Blisko 54% ankietowanych firm jest
zdania, e rozwj elektronicznych
mediw zahamuje rozwj polskiego
rynku poligraficznego (16% odpowiedzi
zdecydowanie tak i 38% odpowiedzi
raczej tak). Pozostaa cz uwaa
odwrotnie, cho wystpuje rwnie
skromna grupa przedsibiorstw
(2%), ktre nie maj zdania na ten
temat. Przedsibiorcy poproszeni
o uzasadnienie swojej decyzji
najczciej jako powody podaj
zmiany w zachowaniu konsumentw
i wszechobecne nastawienie na
szybk informacj. Ciekawych
wnioskw dostarcza rwnie analiza
z uwzgldnieniem wielkoci firm.
Okazuje si, e najwikszy odsetek
firm prognozujcych zahamowanie
rozwoju sektora na skutek rozwoju
elektronicznych mediw odnotowano
wrd przedsibiorstw zatrudniajcych
powyej 50 pracownikw (rednie i due
firmy). Odwrotne opinie uzyskalimy
od maych przedsibiorstw. W tym
przypadku zanotowalimy rozbiene
wyniki 48% potwierdzio zahamowanie
rozwoju rynku poligraficznego w wyniku
rozwoju rynku mediw elektronicznych,
kolejne 48% byo przeciwnego zdania.
Czy rozwj mediw elektronicznych wpynie na zahamowanie rozwoju

polskiego sektora poligracznego?
0%
Ogem
20%
16%
Mikro
Mae
rednie i due
20%
17%
40%
38%
37%
31%
53%
7%
60%
80%
36%
35%
42%
28%
100%
8%
2%
8%
6%
4%
12%
Zdecydowanie tak
Zdecydowanie nie
Raczej tak
Nie wiem
Raczej nie
N=212
Take noniki elektroniczne zyskuj

coraz wiksz popularno. Jeszcze
kilka lat temu nikt nie myla o czytaniu
ksiek w formie elektronicznej. Dzi
widok osoby z czytnikiem e-bookw
nie jest niczym nadzwyczajnym.
Rozwj cyfrowych nonikw informacji
wydaje si wic duym zagroeniem,
szczeglnie dla tradycyjnych produktw
dostpnych na rynku poligraficznym.
Biorcy udzia w badaniu ponownie
podzieli si na dwie prawie rwnorzdne
grupy. Minimalnie przewaaj firmy,
ktre s zdania, e rozwj cyfrowych
nonikw informacji nie wpynie za
zahamowanie rozwoju polskiego
sektora poligraficznego (51%). Maj one
nieznaczn przewag nad tymi, ktre
widz potencjalne zagroenia (44%).
Bardzo podobnie przedstawia

si sytuacja w kadej z grup
przedsibiorstw wedug wielkoci.
Wkadym przypadku pojawiaj si dwie
grupy o porwnywalnej liczebnoci.
Niemniej w kadej minimalnie
przewaaj przedsibiorstwa, ktre
twierdz, e rozwj DVD, e-bookw
oraz pamici mobilnych nie wpynie
na zahamowanie rozwoju polskiego
rynku poligraficznego. Najwikszy
odsetek takich przedsibiorstw
odnotowano wrd firm zatrudniajcych
do10pracownikw (51%).
W przypadku cyfrowych nonikw

informacji postrzeganie przyszoci
rwnie zaley od obszaru dziaalnoci
na rynku. Najbardziej zagroone s
bowiem tradycyjne produkty rynku
poligraficznego. Jak podkrelaj
sami przedsibiorcy, w niektrych
segmentach cyfrowe noniki
informacji nie zagraaj rozwojowi.
Najczciej opinie te powtarzane s
przez przedsibiorstwa specjalizujce
si wprodukcji opakowa bd
wycznie wsegmencie reklamy
wielkoformatowej.
Czy rozwj cyfrowych nonikw informacji (np.: DVD, e-booki, pamici mobilne)
wpynie na zahamowanie rozwoju polskiego sektora poligracznego?
0%
Ogem
Mikro
Mae
rednie i due
20%
40%
33%
11%
31%
14%
33%
11%
40%
7%
60%
80%
43%
47%
39%
100%
8% 5%
4% 4%
11%
41%
6%
7% 5%
Zdecydowanie tak
Zdecydowanie nie
Raczej tak
Raczej nie
Nie wiem
N=212
7.3. Perspektywa
konsolidacji sektora
W zwizku z powrotem dobrej
koniunktury oraz prognozami wzrostu
sprzeday polski rynek poligraficzny
powinien w najbliszych latach
wdalszym cigu si rozwija.
Zewzgldu na due rozdrobnienie
rynku naley spodziewa si procesu
konsolidacji. Przedsibiorcy zrozumieli,
e zakup nowej maszyny nie jest
jedyn recept na dalszy rozwj
przedsibiorstwa.
Postanowilimy sprawdzi, jakie s
najwaniejsze plany na najblisze
2-3 lata. Najpopularniejszym planem
wybranym przez a 87% podmiotw
zsektora byo zwikszenie efektywnoci
firmy. Na kolejnych miejscach
znalazy si wzbogacenie oferty oraz
poszukiwanie nowych dostawcw
(po75%) i optymalizacja finansowa
(66%). Okazao si, e zakup maszyn
i urzdze uplasowa si dopiero na
pitym miejscu, cho t propozycj
wskazao prawie dwie trzecie
ankietowanych (64%).
Jak podkrelaj sami przedsibiorcy,
nowe inwestycje na szersz skal
bd moliwe dopiero wwczas, gdy
alternatywne formy finansowania stan
si na rynku poligraficznym w Polsce
oglnodostpne. Jeszcze kilka lat
temu wystpoway masowe problemy
z leasingiem maszyn i urzdze. Dzi
ta metoda staje si najpopularniejsza,
dziki czemu moliwy jest dalszy
rozwj firm z sektora. Kapitay wasne
jako sposb finansowania zakupu
nowych maszyn i urzdze wskazao
42% ankietowanych o 11 punktw
procentowych mniej ni leasing.
Kolejnym czynnikiem, ktry powinien
wpyn na rozwj rynku, jest szeroka
moliwo korzystania z kredytu.
Pookresie spowolnienia gospodarczego
banki askawszym okiem spogldaj
na podmioty z sektora. Ponad
41% ankietowanych przewiduje
wykorzystanie kredytu do finansowania
zakupu nowych maszyn i urzdze.
Plany przedsibiorstw poligracznych na najblisze 2-3 lata

0%
20%
40%
80%
60%
Zwikszenie efektywnoci
dziaania rmy
100%
87%
Wzbogacenie oferty
75%
Poszukiwanie nowych
dostawcw
75%
Optymalizacja nansowa
66%
Zakup nowych
maszyn i urzdze
Poszukiwanie rynkw
zbytu poza Polsk
64%
55%
N=212
Jeli planuj Pastwo zakup nowych maszyn i urzdze, to prosz

poda planowany sposb nansowania inwestycji
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Leasing
53%
Kapitay wasne
42%
41%
Kredyt
Gotwka
Venture Capital
60%
15%
2%
Inne
17%
N=136
Najwaniejszym celem przedsibiorstw

poligraficznych na najblisz przyszo
jest zwikszenie efektywnoci firmy.
Przedsibiorcy s zgodni w kwestii

konsolidacji sektora. Obecnie
obowizujcym trendem jest spadek
liczby podmiotw funkcjonujcych
wbrany. Prognozy zakadaj utrzymanie
si tej tendencji. A 76% respondentw
potwierdzio, e liczba firm w sektorze
bdzie w dalszym cigu spada. Jedynie
18% miao inne zdanie, ale tylko 1%
by zdecydowany w swoich osdach.
Wydaje si wic, e proces konsolidacji
na rynku jest zjawiskiem nieuniknionym.
Podobnie wygldaa sytuacja na rynkach
w Europie Zachodniej, gdzie liczba
podmiotw w pewnym czasie znaczco
zmalaa ze wzgldu na przejcia
najmniejszych przedsibiorstw.
Czy, Pastwa zdaniem, w sektorze poligracznym w Polsce bdzie w dalszym

cigu spadaa liczba podmiotw?
0%
20%
40%
60%
100%
17% 1%6%
55%
21%
Ogem
80%
1%
Mikro
Mae
8%
12% 2%
70%
16%
2%5%
19%
48%
25%
rednie i due
19%
54%
20%
Zdecydowanie tak
Raczej nie
Raczej tak
Zdecydowanie nie
Nie wiem
Proces
konsolidacji
w brany
poligraficznej
wydaje si by
nieunikniony.
N=212
Czy przewiduj Pastwo rozwijanie obecnie stosowanych technologii w cigu

najbliszych 2-3 lat?
0%
20%
40%
Ogem
Rozwj sektora mona take oceni

po odsetku firm prognozujcych
rozwj stosowanych technologii.
Prawie dwie trzecie ankietowanych
planuje wnajbliszym czasie rozwija
stosowane technologie. To take moe
by czynnik, ktry spowoduje, e sektor
poligraficzny w peni wrci na ciek
stabilnego rozwoju po spowolnieniu
w latach 2008-2009. Mona wic
uzna, e polskie przedsibiorstwa
poligraficzne bd si w dalszym cigu
rozwija, a rdo zmian tkwi wewntrz
przedsibiorstw, ktre czuj potrzeb
reorganizacji w celu poprawienia
efektywnoci.
62%
Mikro
62%
Mae
80%
100%
32%
6%
38%
60%
rednie i due
60%
30%
77%
6%
10%
23%
Tak
Nie
Nie wiem
N=212
W najbliszych latach wci

najpopularniejsz technologi
powinien pozosta offset 49%
firm poligraficznych planuje rozwj
tej technologii. W dalszej kolejnoci
naley spodziewa si rozwoju druku
cyfrowego (30%) oraz przygotowalni
offsetowej (23%). Oglnie wikszo
przedsibiorstw deklarowao rozwj
conajmniej jednej technologii
stosowanej w firmie.
Podsumowujc, polski sektor
poligraficzny po krtkim okresie
spowolnienia powinien w dalszym
cigu stopniowo si rozwija. Z rynku
wyparte zostan przedsibiorstwa
balansujce na granicy rentownoci,
w wyniku czego liczba podmiotw
bdzie systematycznie spadaa.
Jako polskich produktw ulegnie
poprawie dziki regularnemu rozwijaniu
stosowanych technologii.
Technologie, ktre bd rozwijane w polskich rmach

poligracznych w najbliszych 2-3 latach:
0%
10%
20%
30%
Offset - druk arkuszowy
50%
49%
Druk cyfrowy - druk arkuszowy
30%
Przygotowalnia offsetowa
23%
Usugi introligatorskie oprawa mikka
22%
Uszlachetnienie druku
20%
Druk cyfrowy druk wielkoformatowy
18%
Sitodruk
13%
Usugi introligatorskie oprawa twarda

Usugi introligatorskie opakowania
Fleksodruk - wstga wska
40%
10%
8%
5%
N=130
Edukacja poligraficzna
W ostatniej czci naszego badania postanowilimy

sprawdzi, wjaki sposb przebiega wsppraca szk oraz firm
poligraficznych w Polsce. W tym celu przebadalimy technika,
szkoy zawodowe oraz uczelnie wysze, ktre corocznie
wypuszczaj narynek pracy absolwentw ze specjalistycznym
wyksztaceniem poligraficznym. Odpowiedzi szk zestawilimy
zopiniami firm poligraficznych.
Jedynie co
czwarta firma
poligraficzna
wsppracuje
z orodkami
edukacyjnymi
ksztaccymi
na kierunkach
poligraficznych
lub pokrewnych.
8.1. Edukacja
oczami
przedsibiorcw
Firmy poligraficzne przedstawiaj
zrnicowan ocen polskiego
szkolnictwa poligraficznego. Najwiksza
grupa (32%) ocenia poziom ksztacenia
na poziomie rednim. Gdyby zsumowa
odsetek respondentw, ktrzy

wyrazili pozytywne zdanie na temat
jakoci ksztacenia (oceny bardzo
dobrze idobrze) oraz negatywne
(oceny sabo oraz bardzo sabo),
otrzymamy dwie praktycznie
rwnoliczne grupy odpowiednio 27%
i 23%. Stosunkowo liczna jest rwnie
grupa podmiotw, ktre nie potrafiy
oceni poziomu szkolnictwa (18%).
Jak oceniaj Pastwo poziom ksztacenia w szkoach poligracznych

oraz na kierunkach poligracznych w Polsce?
Bardzo dobrze
3%
Dobrze
18%
24%
rednio
Sabo
Bardzo sabo
11%
Nie wiem
12%
32%
N=212
Firmy z sektora poligraficznego

wminimalnym stopniu wykorzystuj
szkoy poligraficzne do wasnego
rozwoju. Niestety ponad poowa
ankietowanych firm nie wsppracuje
z podmiotami edukacyjnymi i nie
zamierza w przyszoci nawiza takiej
wsppracy. Dla porwnania jedynie
20% ankietowanych prowadzi tak
wspprac, ktra wprzyszoci
powinna by kontynuowana.
Umiarkowanie liczna jest take grupa
przedsibiorcw, ktrzy dotychczas
nie podjli wsppracy z adn szko
poligraficzn, ale w przyszoci maj
zamiar podj tak wspprac.
Mona wic oczekiwa, e wsppraca
wsektorze poligraficznym midzy
firmami a szkoami bdzie stopniowo
rozwijana w najbliszym czasie.
Zdecydowanie najpopularniejsz form
wsppracy ze strony przedsibiorcw
ze szkoami lub uczelniami wyszymi s
praktyki dla uczniw lub studentw. Tak
form zadeklarowao 88% firm, ktre
ju nawizay jakkolwiek wspprac
ze szkoami. Kolejnym wanym
elementem jest szeroko rozumiana
pomoc przy zatrudnianiu absolwentw.
Tutaj nieco ponad poowa podmiotw
wsppracujcych z jednostkami
owiatowymi wskazaa t form jako
istotn. W dalszej kolejnoci znalazy
si formy nieco bardziej dorane, takie
jak wsplne spotkania (33%) oraz
prowadzenie lekcji przez ekspertw
pracujcych w brany (23%).
Czy wsppracuj Pastwo ze szko poligraczn lub wydziaem ksztaccym

studentw na kierunku poligracznym lub pokrewnym?
0%
Ogem
20%
20%
Mikro
12% 2%
Mae
21%
rednie i due
40%
5%
80%
52%
7%
33%
5%
12% 5%
47%
16%
33%
1%
100%
18%
69%
9%
33%
Tak i bdziemy kontynuowa wspprac

Tak, ale zamierzamy zakoczy wspprac
Nie i nie zamierzamy nawizywa takiej wsppracy
w przyszoci
Nie, ale zamierzamy nawiza tak wspprac w przyszoci
Nie wiem
N=212
Jakie formy przyjmuje wsppraca ze szkoami poligracznymi?

0%
20%
40%
60%
Praktyki dla
uczniw/studentw
100%
52%
Wsplne spotkania poczone

z dyskusj na tematy istotne
dla brany poligracznej
Prowadzenie lekcji/wykadw
przez ekspertw z brany
niepracujcych w szkole
80%
88%
Pomoc przy zatrudnianiu

absolwentw
Najpopularniejsz
form wsppracy
s praktyki dla
uczniw lub
studentw.
60%
33%
23%
N=52
8.2. Z perspektywy
orodkw
edukacyjnych
Aby zaprezentowa peny obraz brany,
zdecydowalimy si dodatkowo na
badanie szk oraz uczelni wyszych,
ktre posiadaj w swojej ofercie choby
jeden kierunek poligraficzny. Na nasze
pytania odpowiedziao 10 podmiotw
(w tym dwie uczelnie wysze). W ten
sposb uzyskalimy rzetelny obraz
polskiego szkolnictwa poligraficznego.
A 56% podmiotw, ktre wziy udzia
w badaniu, na bieco monitoruje
losy absolwentw. To bardzo wane,
gdy dziki temu mona tworzy
wzory cieki kariery. Na podstawie
opinii absolwentw moliwe s
zmiany wprogramie nauczania oraz
dostosowanie do najbardziej aktualnych
wymaga rynkowych. Co wicej

wszystkie ankietowane podmioty
potwierdziy wspprac z sektorem
poligraficznym. Jeli chodzi o formy
wsppracy, potwierdzone zostay
opinie rodowiska biznesowego.
Najpopularniejsz form wsppracy
okazay si praktyki dla uczniw oraz
studentw.
Przedstawiciele szk oraz uczelni
na dalszych miejscach wskazywali
organizowanie wsplnych spotka oraz
prowadzenie lekcji przez osoby z brany
(po 70%). Wedug ankietowanych
jednostek owiatowych ok. 40%
absolwentw kierunkw poligraficznych
kadego roku podejmuje prac
wzawodzie. Wszyscy podkrelaj,
e w najbliszych latach ten odsetek
powinien wzrosn i ma szans
przekroczy 50%. Szkoy monitoruj
rwnie moliwoci podjcia dalszej
edukacji przez najlepszych absolwentw
zagranic. Wikszo ankietowanych

podmiotw twierdzi, e taka forma
kontynuacji nauki jest moliwa, ale
jedynie w pojedynczych przypadkach.
Tylko dwie z badanych szk uznay, e
ich absolwenci czsto decyduj si na
dalsze ksztacenie poza granicami Polski.
Respondenci s podzieleni w kwestii
zainteresowania ksztaceniem na
kierunkach poligraficznych w najbliszej
przyszoci. Okoo 40% ankietowanych
spodziewa si wzrostu liczby uczniw
w cigu najbliszych 3-5 lat. Dokadnie
taki sam odsetek nie przewiduje
zwikszenia zainteresowania kierunkami
poligraficznymi.
Wrd subiektywnych opinii dominuj te
o zbliajcym si niu demograficznym,
co znacznie utrudni rekrutacj do klas
o profilu poligraficznym. Moliwoci
zatrudnienia nie s bowiem, w opinii
przedstawicieli szk, tak atrakcyjne jak
w przypadku innych zawodw.
Czy monitoruj Pastwo regularnie losy

absolwentw?
tak
nie
44%
56%
N=9
Jeli chodzi o ocen nastrojw

rynkowych przedstawiciele owiaty s
raczej zgodni. A 60% ankietowanych
podmiotw uznao, e sytuacja na rynku
jest dobra. Kolejne 30% stwierdzio,
e ta sytuacja nie jest ani dobra ani za.
Warty odnotowania jest fakt, e aden
zpodmiotw nie wyrazi si negatywnie
o sytuacji rynkowej. Odwrotnie
przedstawiaj si oczekiwania zwizne
ze szkolnictwem 60% ankietowanych
podmiotw uznao, e w najbliszych 3-5
latach perspektywy szkolnictwa nie s
ani dobre ani ze. Wytumaczeniem jest
obawa przed niem demograficznym.
Cze ekspertw zaznacza rwnie
bardzo wysokie koszty ksztacenia.
Szkoy czsto nie mog pozwoli
sobie na zakup nowoczesnych maszyn
iurzdze, a nie wszystkie podmioty
z sektora s skonne wsppracowa
i wspomaga sprztowo szkoy.
Stosunkowo czsto pojawiay si opinie

o braku kadry i czstszej potrzebie
prowadzenia zaj przez ekspertw
zbrany.
Optymistycznymi sygnaami s
za to informacje o uruchamianiu
kolejnych kierunkw w technikach
dostosowanych do realiw rynkowych
oraz organizacji ksztacenia na drugim
poziomie studiw wyszych.
W obecnym roku szkolnym
w10ankietowanych szkoach na
kierunkach poligraficznych ksztaci si
1722 uczniw i studentw. W ubiegym
roku szkolnym mury ankietowanych
szk i uczelni opucio cznie 426
osb. Wedug tegorocznych prognoz
wroku szkolnym 2010/2011 respondenci
wypuszcz na rynek pracy 445 osb
zwyksztaceniem poligraficznym.
Czy w cigu najbliszych 3-5 lat spodziewaj si

Pastwo wzrostu liczby uczniw w Pastwa szkole?
nie wiem
20%
tak
nie
40%
40%
N=10
Podsumowanie
Polsk poligrafi w najbliszym okresie czeka szereg wyzwa. Po kryzysie
gospodarczym, ktry w latach 2008-2009 dotkn sektor poligraficzny, rok 2010
jawi si jako okres powrotu na ciek stabilnego rozwoju. Najblisze lata powinny
upyn pod ktem wzrostu sprzeday sektora oraz dalszego systematycznego
zmniejszania si liczby podmiotw. Eksperci s zgodni, e konsolidacja na rynku jest
niezbdna ze wzgldu na zbyt due rozdrobnienie podmiotw.
Pod wzgldem jakoci polska poligrafia znajduje si ju w czowce europejskiej.
Regularne inwestycje w stosowane technologie oraz rozwj nowych obszarw
dziaalnoci powinny w cigu kilku najbliszych lat wywindowa polski przemys
poligraficzny na jeszcze wysze miejsce w Europie. Sami przedsibiorcy oceniaj
jako oraz rnorodno oferty jako mocne strony sektora. Trudno jednoznacznie
okreli, czy rentowno brany w najbliszej przyszoci wzronie. Opinie na ten
temat s zrnicowane i czciowo s uzalenione od obszaru dziaalnoci danego
przedsibiorstwa.
Przedsibiorstwa poligraficzne zrozumiay, e zakup nowych maszyn i urzdze
nie jest jedyn moliw form rozwoju firmy. Coraz czciej podmioty myl
owprowadzeniu innowacji nie tylko w procesie produkcyjnym, ale take wzakresie
organizacji. Wiksza liczba podmiotw zauwaya potrzeb wprowadzenia
usprawnie marketingowych w celu zdobycia nowych klientw bd utrzymania
aktualnego udziau rynkowego. Co wane, dla wikszoci firm poprawa
efektywnoci funkcjonowania jest obecnie priorytetem. Mona wic przypuszcza,
e rdo zmian oraz reorganizacji tkwi wewntrz przedsibiorstw, co powinno
zaowocowa rozwojem poszczeglnych podmiotw, a take caego sektora.
Inwestycje powinny by moliwe midzy innymi dziki coraz bardziej
zdecydowanemu otwarciu si na fundusze europejskie. Z naszych bada wynika,
e kolejne firmy s zainteresowane rozwojem przy uyciu tych rodkw, czego
wczeniej w ogle nie bray pod uwag. Niestety rodki zarezerwowane dla
polskich przedsibiorstw w obecnej perspektywie finansowej powoli bd si
wyczerpyway. W lepszej sytuacji znajd si te firmy, ktre zdecyduj si aplikowa
po rodki unijne jak najszybciej.
Nowe inwestycje bd bardziej realne, jeli tylko dostp do alternatywnych rde
finansowania zostanie poszerzony. Zakup nowych maszyn i urzdze rzadziej powinien
by finansowany za pomoc rodkw wasnych, a zdecydowanie czciej przy
pomocy leasingu bd kredytu. Badanie wykazao rwnie, e polscy przedsibiorcy
wdalszym cigu posiadaj zapas mocy produkcyjnych. Wewntrzne reorganizacje
mog zatem spowodowa uwolnienie zapasw, atym samym wzrost produkcji.
Mimo zagroe, jakie przyniesie rozwj cyfrowych nonikw informacji oraz mediw
elektronicznych, przemys poligraficzny powinien odnotowa wzrost zamwie
zpowodu powrotu koniunktury oraz optymistycznych nastrojw na rynek. By moe
tradycyjna cz przemysu poligraficznego (produkcja gazet i czasopism, produkcja
ksiek) odczuje spadek popytu, jednak zrekompensowany on zostanie wzrostem
zapotrzebowania w innych segmentach rynku. Szczeglnie rozwojowy wydaje si
segment fleksodruku oraz wklsodruku. Przedsibiorstwa specjalizujce si w tych
technologiach mog rozwin si w najszybszym tempie.
10
Poligrafia dzisiaj i jutro.

Opinie ekspertw z brany
poligrafii zakoczy si okres

rynku usugodawcy i czas
osigania duych zyskw. Oywienie
nastpio po wejciu Polski do
Unii Europejskiej. Zmiana relacji
rynkowych sprawia, e przewag
konkurencyjn mona zdobywa
jedynie przez zapewnianie wyszej
jakoci i oferowanie niszej ceny,
co jest zwizane ze stosowaniem
zaawansowanych technologicznie
rodkw produkcji oraz usprawnieniem
organizacji pracy (automatyzacja
procesw produkcyjnych). Oglne
perspektywy rozwoju przemysu
poligraficznego w Polsce nie
s ze. Nastpuje stay wzrost
usug poligraficznych na eksport.
Wprzodujcych firmach poligraficznych
eksport wynis nawet 20% wartoci
produkcji. Rzeczowe i sensowne
jest porwnanie polskiego rynku
poligraficznego do rynkw europejskich.
Konkurencyjno polskich drukar
na rynku europejskim przejawia si
wnowoczesnym parku maszynowym,
wykwalifikowanej i stosunkowo
(ale coraz mniej) taniej sile roboczej,
aprzede wszystkim w wysokiej jakoci
wiadczonych usug.
Jeli chodzi o ewolucj gwnych

rynkw, to nadal bdzie postpowa
wzrost produkcji materiaw
opakowaniowych, a co za tym
idzie zwikszenie udziau
wrynku poligraficznym produktw
fleksograficznych. Na rynku czasopism
kolorowych nastpi spowolnienie
wzrostu lub jego stabilizacja. Wzrasta
liczba maszyn i urzdze do druku
cyfrowego we wszystkich jego
systemach, w tym wielkoformatowych
maszyn do drukowania reklam
zewntrznych. Jedynie w produkcji
gazet codziennych obserwowana jest
tendencja malejca. Nieunikniona jest
staa i dalsza konsolidacja zakadw
produkcyjnych w celu generowania
zyskw, zapewniajcych moliwo
inwestycji pozwalajcych na utrzymanie
obecnych i pozyskiwanie nowych
klientw moliwoci zaoferowania im
konkurencyjnych cen.
Ryszard Czekaa
Dyrektor
Polska Izba Druku
olski rynek poligraficzny obecnie

naley do jednych z najlepiej
rozwinitych w Europie pod wzgldem
wyposaenia i moliwoci technicznych.
Natomiast jeli chodzi o organizacj
produkcji, dziaalno sprzedaow
imarketingow mamy wszyscy jeszcze
wiele do zrobienia.
Najblisze 2-3 lata bd latami
duych zmian organizacyjnych,
przeprowadzanych wewntrz
przedsibiorstw poligraficznych. Bdzie
to take okres upadkw i zamkni
niektrych, sabszych podmiotw
oraz konsolidacji i wzmacniania
najsilniejszych. To jest oczywicie
zarazem szans, jak i wyzwaniem
dla wielu z nas. Naturalnie jest to
spojrzenie bardzo oglne na ca bran.
W poszczeglnych rodzajach druku
moe by skrajnie rnie, poniewa
nie mona dzisiaj jedn miark ocenia
sytuacji drukar np. opakowaniowych
zheatsetowymi czy akcydensowymi.
Ich sytuacja bdzie bezporednio
zalena od kondycji tej czci naszej
gospodarki, z ktrej wywodz si
ich gwni klienci, czyli przemysu
spoywczego, farmaceutycznego,
chemicznego czy brany wydawniczej
lub reklamowej. A tu jak wiadomo
sytuacja wyglda bardzo rnie.
Dariusz Tomczak
Wiceprezes ds. sprzeday
QuadWinkowski
rana leczy gbokie rany po

ostatnim kryzysie finansowym.
Kryzys, ktry spowodowa spadek mar,
wymusi odwlekane wiele lat zmiany
w organizacji produkcji, szacowaniu
kosztw i dbaniu o jako. Drukarnie,
ktre zbudowane zostay na nierealnych
podstawach ekonomicznych, zostay
wyeliminowane z rynku lub maj
kopoty. Zauwaalny jest proces
polaryzacji brany. Z jednej strony s
mae rodzinne firmy, z drugiej strony

powstaj due zorganizowane zakady
poligraficzne.
Wiele firm z brany poligraficznej
postrzega Internet jako wielkie
zagroenie. Wedug mnie Internet
bdzie raczej wielk szans
iwyzwaniem dla polskiego rynku
poligraficznego. Pytanie jak polskie
firmy sobie z tym poradz. Czy uznaj
to za zagroenie, czy za szans na
nowoczesny rozwj? Wedug mnie
bardzo modne bd dwa anglojzyczne
hasa: digital print czyli druk cyfrowy
oraz web2print czyli druk przez
Internet. Ju zaczo si zajmowanie
miejsc na linii startu do wycigu
oInternet w poligrafii. Jednake firmy,
ktre nie wykonaj szczegowych
analiz wszelkich procesw oraz nie
wdro sprawdzonych systemw klasy
ERP, nie odnios sukcesu w nowej
internetowej rzeczywistoci.
Rafa Kubiak
CEO
CGS drukarnia Sp. z o.o.
olski rynek poligraficzny oceniam

wysoko. W ostatnich latach bardzo
mocno si rozwin. Mam wraenie, e
w duej mierze dziki Unii Europejskiej
dofinansowania, otwarcie granic,
przez co mona byo wypywa na nowe
rynki zbytu. Zetknicie si z drukarniami
z pozostaych krajw Unii penio rol
swoistego motoru zmian. Gdy si
chce by traktowanym jako partner
wbiznesie, naley wprowadzi pewne
dziaania, zmieni przyzwyczajenie
iuwierzy w to, e tym partnerem
mona si sta.
Myl, e szanse polskiej poligrafii s
due. W perspektywie najbliszych
lat Polska moe uplasowa si na
pozycji lidera w brany poligraficznej.
Wedug mnie najwiksze wyzwanie
to model zarzdzania w tym zakresie

duo musi si zmieni. wiadomo
podejmowanych decyzji cay czas musi
rosn, naley umie przewidywa ich
konsekwencje, wyciga z nich wnioski,
nie tylko z tych, ktre okazay si trafne,
ale przede wszystkim z tych, ktre si
nie sprawdziy. Naley pamita otym,
e wprowadzanie nowych, czsto
dobrych rozwiza w Polsce nie jest
jednoznaczne z zatrzymaniem si reszty
Europy.
Bogdan Baszak
Waciciel
KEA
1989 roku polska poligrafia

rozpocza gbok przemian.
Dominujce przedsibiorstwa
pastwowe ustpiy miejsca
przedsibiorstwom prywatnym.
Towanie one szybko rozwiny
zdolnoci produkcyjne tworzc
rynek, na ktrym w konkurencyjnej
walce o przewag wa si losy caej
gospodarki.
Sektor poligraficzny jest wraliwy na
zmiany zachodzce zarwno po stronie
poday, jak i popytu. Obecny kryzys
gospodarczy negatywnie wpywa
na przedsibiorstwa poligraficzne.
Media drukowane, rwnie drukowana
reklama, to obszary silnie nim dotknite.
Poza tym media elektroniczne
wkraczaj na dotychczasowe obszary
dziaania poligrafii. Ta sytuacja stawia
przedsibiorstwa poligraficzne w
trudnym pooeniu, a przede wszystkim
nie uatwia funkcjonowania firmom,
w ktrych produkcj oparto na
kapitaochonnych innowacyjnych
technologiach.
Moemy przypuszcza, e
wnajbliszych latach bdziemy mieli
do czynienia z rosncym importem
usug poligraficznych z krajw
Wschodu. Natomiast przewaga

konkurencyjna polskich przedsibiorstw
bdzie stopniowo male wraz ze
wzrostem kosztw pracy (w tym
pac). Jednoczenie import usug
uwolni moce produkcyjne w wielu
przedsibiorstwach, w ktrych dalsze
obnianie kosztw, a co zatem idzie
cen usug, bdzie niemoliwe. Obecne
zdolnoci produkcyjne firm sektora
poligraficznego w Polsce przekraczaj
popyt na ich usugi.
Niepokojca jest zapa zawodowego
szkolnictwa poligraficznego. Programy
nauczania nie przystaj do zachodzcych
zmian w technice i technologii.
Jednoczenie rynek rodzi nowe potrzeby
i stawia przed poligrafi nowe wyzwania;
wzrasta rola druku cyfrowego i reklamy
adresowanej bezporednio do odbiorcy,
nadal wzrasta popyt na szybki druk.
Przed menederami przedsibiorstw
poligraficznych stoj nie tylko problemy
technologiczne w niedalekiej
przyszoci bd musieli rwnie
znaczn cz swojego czasu powici
na analizowanie prognoz rynkowych.
Wiesaw Cetera
Dyrektor Orodka Bada i Analiz SIMP
Czonek ZG Sekcji Poligrafw SIMP
cigu ostatnich 10 lat polski

rynek poligraficzny diametralnie
si zmieni. Dziki bardzo duym
inwestycjom w nowoczesne
technologie stworzylimy bardzo
solidn baz drukarnie wyposaone
w najnowsze maszyny poligraficzne.
Dalimy krok w nowoczesno.
Mielimy okazj zagrozi dominujcym
firmom z Europy Zachodniej. Szkoda,
e nie powstaa Polska Grupa
Poligraficzna. Zabrako wizji, wyobrani,
odwagi inwestorw... Szansa cigle
istnieje.
Najwaniejsze s inwestycje
wrozwizania innowacyjne. Dzisiaj
wszyscy dysponuj solidnym parkiem
maszynowym. Zwyci Ci, ktrzy
rni si bd od konkurencji
miaymi pomysami, bd otwarci
na wspprac z sieci kooperantw
zarwno z przemysu poligraficznego,
jak i innych nowoczesnych dziedzin
ycia gospodarczego, zaproponuj
nowe logistyczne i marketingowe
rozwizania. Przewaga konkurencyjna
przez innowacje to ju w Europie bana.
Ale prawdziwy.
Jerzy Czubak
COO
Amcor Tobacco Packaging
rudno w kilku sowach

scharakteryzowa tak zoone
zjawisko, jakim jest nasz rynek
poligraficzny. Generalnie oceniam go
pozytywnie. Ostatnie lata, pomimo
wielu zawirowa w gospodarce,
to jednak pasmo dynamicznego
wzrostu we wszystkich dziedzinach.
Bylimy wiadkami zaistnienia
nowej technologii druku druku
cyfrowego ktra pozwolia nie tylko
na powstanie bardzo wielu nowych
podmiotw, ale i umoliwia znaczne
poszerzenie oferty firm drukujcych
dotychczas tradycyjnymi technikami.
Myl, eniebez znaczenia byo
przystpienie Polski do UE oraz
dostpno europejskich funduszy
pomocowych. Dostp do najnowszych
technologii oraz wiedzy przeoyy
si na spore, pozytywne zmiany w
naszych przedsibiorstwach. Znacznie
poprawia si jako oferowanych usug
oraz zwikszyy si moce produkcyjne.
Doczajc do tego operatywno i
kreatywno polskich przedsibiorcw,
otrzymalimy cakiem ciekaw i spor
przestrze do dziaania. Z pewnoci

niejest si na niej atwo porusza
zprzyczyn czsto niezalenych od
samych poligrafw. Jednak uwaam,
e rynek jest na tyle dojrzay i stabilny,
e mona spodziewa si dalszego
jego wzrostu w najbliszych latach.
Dynamika tego wzrostu bdzie
zpewnoci uzaleniona midzy innymi
od kondycji naszej rodzimej gospodarki,
z ktr nasz rynek ma silne powizania
chociaby w sektorze opakowa,
odziey, prasy ireklamy.
Uwaam, e obecnie sporym
problemem s znaczne wahania
cen kursw walut, surowcw
imateriaw wykorzystywanych
w naszej brany spowodowane
rnymi czynnikami zewntrznymi.
Utrudnia to prac i ksztatowanie
polityki cenowej zwaszcza firmom
podejmujcym dugofalowe
kontrakty. Sporym wyzwaniem dla
czci naszego rynku bd zmiany
zachodzce w sektorze mediw
elektronicznych i internetowych.
Zwaszcza z ich innowacyjnymi
nonikami stanowicymi now
konkurencj dla form drukowanych.
Mona spodziewa si wielu zmian
w firmach powizanych z rynkiem
czasopism, ksiek i wydawnictw
muzycznych. Myl, e przed nami
kolejna faza rozwoju technologii druku
cyfrowego zmieniajca na jej korzy
obecne proporcje udziau w rynku.
Powstan nowe dziedziny, w ktrych ta
technologia znajdzie swe zastosowanie,
dajc szans na zdobycie nowych
obszarw lub zastpujc dotychczas
zagospodarowane.
Jacek Stencel
Prezes
Polskie Stowarzyszenie Sitodruku
iDruku Cyfrowego
ryzys ostatnich kilku lat pokaza,

ejako brana poligraficzna jestemy
dobrze przygotowani do stawiania
czoa nowym wyzwaniom. Potrafimy
wykorzystywa szanse, jakie pojawiaj si
na rynku i z wyczuciem unika zagroe.
Dlatego wysoko oceniam bran
poligraficzn w Polsce i wierz w jej dalszy
rozwj. Pytanie, naktre wniedalekiej
przyszoci bdziemy musieli sobie
odpowiedzie, brzmi naile brana
ksztatuje rynek i w jak duym stopniu
rynek wpywa na bran.
Impulsem do rozwoju brany mog
by oczekiwania dostawcw treci
drukowanych, ktre mog si
zmienia w zwizku ze zmianami
wsposobie konsumpcji mediw.
Szans i wyzwa upatrywabym rwnie
wobszarze wypracowywania synergii
sektora poligraficznego z mediami
elektronicznymi.
Robert Musia
Dyrektor Pionu Druku
Agora S.A.
rodzaju technologii. Mam tutaj na

myli zarwno rynek wewntrzny, jak
iodbiorcw zagranicznych.
Szanse dla rynku: lepsze czyli szybsze
reagowanie na potrzeby klientw
zlecajcych opakowania oferujc
jednoczenie dziki nieustannemu
doskonaleniu tej technologii wiksz
powtarzalno i zgodno wzgldem
oryginau, wpywajc jednoczenie
na zwikszenie udziau fleksografii
wnaszym rynku opakowaniowym
iwzrost eksportu.
Wyzwania: globalizacja szczeglnie
wzgldem rodzimych firm (czyli tych
bez wsparcia kapitau zagranicznego),
niepewno agodnego przejcia
do etapu po wykorzystaniu rodkw
unijnych, szczeglnie, e wskim
gardem lub znikajcym punktem
dla rozwoju fleksografii jest brak
zainteresowania i wsparcia pastwa w
zakresie nieobecnego w szkolnictwie
zawodowym ksztacenia fachowcw
dla tej technologii oraz poza bran
stabilno finansowa i prawna
otoczenia biznesu.
Krzysztof Januszewski
Dyrektor
Zrzeszenie Polskich Fleksografw
swojej wypowiedzi odnios

si do rynku fleksograficznego,
ktry akurat w Polsce zwizany jest
przede wszystkim z bran opakowa
(zadrukowanych) ma si dobrze.
Czas walki tej technologii o uznanie
jej jako dostawcy jakociowych
opakowa zadrukowanych mamy ju
za sob. Jej obecna pozycja na rynku
dostawcw opakowa jest wedug
mnie stabilna i nie spodziewam si, aby
wnajbliszej przyszoci bya zagroona.
Oczywicie nie mona popada w
samozadowolenie. Inne technologie
drukarskie, zarwno te klasyczne, jak
i cyfrwka nie pi, oferujc na
rynku rwnie rnorodno opakowa.
Z pewnoci pozytywem jest to, e
sam rynek opakowa (przykadowo:
spoywczy, kosmetyczny, artykuw
higienicznych etc.) wzrasta, dajc
moliwoci rozwoju, niezalenie od
Bdziemy z pewnoci wiadkami

kilku procesw. Klasyczne drukarnie
offsetowe bd musiay przyswoi
sobie troch wiedzy i umiejtnoci
z zakresu drukowania cyfrowego
jako komplementarne uzupenienie
swojej oferty. Bdzie to miao
znaczenie w wikszoci segmentw.
Coraz wiksze znaczenie bdzie
miao efektywniejsze zarzdzanie
i sterowanie caym procesem
produkcyjnym a wic skuteczne
wdroenie stosownych programw
zarzdzania i informacyjnych. Produkcja
poligraficzna staje si w coraz wikszym
stopniu zautomatyzowanym, wysoce
przemysowym procesem, a drukarz
ma bardzo cile limitowany czas na
jej wykonanie. Precyzyjna wiedza
oefektywnoci i kosztach to klucz do
sukcesu ekonomicznego. Szans dla
wielu firm moe by szukanie rozwiza
niszowych, wysoka specjalizacja oraz
oferowanie usug kompleksowych, od
przetwarzania i archiwizowania danych
poprzez drukowanie, odpowiednie
wykoczenie introligatorskie wraz
zuszlachetnianiem a po precyzyjny
mailing.
ynek poligraficzny jest bardzo

zrnicowany w poszczeglnych
segmentach. Niektre z nich (druk
opakowa, druk flekso na wskiej
wstdze) opary si skutecznie
kryzysowi, inne (akcydensy) przeywaj
bardzo trudne chwile. Tendencje te s
zwizane ze zmianami strukturalnymi,
takimi jak zwikszajcy si udzia
mediw elektronicznych oraz rosnc
konkurencyjnoci polskiej gospodarki
potrzebujcej coraz wikszej iloci
opakowa speniajcych najwysze
standardy jakociowe w atrakcyjnej
cenie.
Krzysztof Pindral
Prezes
Heidelberg Polska
porwnaniu z wikszoci
krajw europejskich w Polsce
przedsibiorstwa poligraficzne znajduj
si w dobrej kondycji. Rnie to wyglda
w zalenoci od segmentu rynku,
ale generalnie mona wskaza, e
najlepiej radz sobie firmy produkujce
opakowania oraz te, ktre zajmuj si
niszow produkcj o wysokim poziomie
przetwarzania produktu z zastosowaniem
zaawansowanych technologii.
Permanentnie poprawia si zasobno
parku maszynowego modernizowanego
w oparciu o dotacje europejskie, a koszt
wykwalifikowanej siy roboczej pozostaje
stosunkowo niski.
Pozytywna sytuacja ma jednak

dramatyczne to, bowiem postpuje
proces samooczyszczenia brany
z podmiotw le zarzdzanych
iniedostatecznie dofinansowanych,
co powinno wpyn na popraw
rwnowagi rynkowej. Obecnie wida,
e zagroenia w brany wynikaj
zniskiego poziomu kapitaw wasnych,
ogranicze w dostpie do zewntrznych
rde finansowania, niedostatecznego
poziomu wyksztacenia w obszarach
managerskich, zwaszcza w przypadku
kadry maych i rednich firm, nadpoday
mocy produkcyjnych, szczeglnie
w przypadku offsetowego druku
arkuszowego, zego funkcjonowania
systemu egzekucji nalenoci,
niedostatku wiarygodnych
instytucji doradczych, audytorskich
iarbitraowych oraz niepowizanego
z praktyczn nauk zawodu systemu
edukacji. Podsumowujc, uzna naley
sytuacj za relatywnie dobr, co stanowi
waciwy fundament pod dalszy rozwj.
W okresie najbliszych trzech lat
sytuacja polskiej poligrafii nie powinna
si pogorszy, o ile nie nastpi kolejne
tpnicie gospodarki wiatowej.
Nie mona jednak liczy na skokowy
wzrost koniunktury, a jedynie na
stabilizacj o tendencji wzrostowej.
Wyrany rozwj zanotuj gwnie te
obszary, ktre wykazuj ju obecnie
tak tendencj. Mona tu wskaza
np. druk na tworzywach sztucznych,
produkcj opakowa, obszary
zwizane z drukiem cyfrowym lub
wsparte platformami internetowymi.
Najwicej za problemw wystpi
wprzypadku druku akcydensu i gazet.
Warto rwnie zauway rosnc
przewag podmiotw, ktre bd
miay w swoim portfelu zlecenia
eksportowe. Ta pozytywna tendencja
utrzyma si dziki dostpowi rodzimych
przedsibiorstw do nowoczesnych
technologii, dobrze wykwalifikowanej
i wysoce zdeterminowanej do pracy
siy roboczej, chonnego rynku
wewntrznego i rynkw zagranicznych.

Bardzo wana bdzie zdolno adaptacji
do zmiennych i momentami trudnych
warunkw kadry kierowniczej oraz
gotowoci do integracji nowych
rozwiza technicznych. Bardziej
powszechne stanie si korzystanie
zrodzimych i wiatowych wzorcw oraz
z wiarygodnych rde porad.
W najbliszym czasie pojawi si
powinna nowa specjalizacja w brany,
ktr mona nazwa integracj
procesw produkcji poligraficznej.
Wydatnie wzrosn: rola internetowych
platform zlece oraz obecno polskich
firm na rynkach zagranicznych. Podana
bdzie poprawa komunikacji miedzy
przedsibiorstwami w odniesieniu do
problemu zych patnikw i nieuczciwych
klientw.
Osobn grup spraw do
zaatwienia bd kwestie zwizane
z edukacj zawodow i inicjatywami
rodowiskowymi, takimi jak np.
realizacja projektu Pierwszego
Branowego Funduszu Porcze
Kredytowych Poligrafii, ktrym
wprzyszoci bdzie moga jedynie
sprosta silna reprezentacja brany.
Preferowanymi obszarami inwestycji
stan si: alternatywne technologie
druku, fuzje i przejcia, elektroniczne
systemy komunikacyjno zarzdcze
oraz budowa pozycji rynkowej w oparciu
o efektywny i nowatorski marketing.
Przy zaoeniu, e nie popenimy
istotnych bdw i wykorzystamy nasze
przewagi w najbliszych 2-3 latach
mona liczy na wzrost znaczenia
polskiej poligrafii na rynku europejskim.
waam, e polski rynek

poligraficzny jest rynkiem
perspektywicznym. Jednak moim
zdaniem wymaga dofinansowania,
uwzgldniajc istniejc konkurencj,
zwaszcza w zakresie wyposaenia
pod wzgldem nowoczesnych maszyn
poligraficznych.
Nasz rynek poligraficzny jest oparty
gwnie na przedsibiorstwach typu
MSP. Wyzwania stojce przed nasz
poligrafi, to wyzwania stawiane
przez agresywn konkurencj
midzynarodow. Std w cigu
najbliszych 2-3 lat konieczne jest
uwzgldnienie czynnikw jakociowych,
cenowych i marketingowych,
zwykorzystaniem pozyskiwania
rodkw unijnych. Odrbnym
zagadnieniem jest proces cigej
edukacji z zakresu poligrafii, tak aby
nie tylko dorwnywa konkurencji
midzynarodowej, ale j przewysza.
prof. zw. dr hab. in. Stanisaw

Tkaczyk
Kierownik Zakadu Kwalitologii
Wydzia Zarzdzania
Politechnika Warszawska
Jacek Kumierczyk
Kanclerz
Polskie Bractwo Kawalerw
Gutenberga
Warszawa
ul. Chodna 51
00-867 Warszawa
T: +48 22 528 11 00
F: +48 22 528 10 09
E: kpmg@kpmg.pl
Wrocaw
ul. Bema 2
50-265 Wrocaw
T: +48 71 370 49 00
F: +48 71 370 49 01
E: wroclaw@kpmg.pl
Krakw
al. Armii Krajowej 18
30-150 Krakw
T: +48 12 424 94 00
F: +48 12 424 94 01
E: krakow@kpmg.pl
Gdask
ul. Piwna 28-31
80-831 Gdask
T: +48 58 321 96 00
F: +48 58 321 96 01
E: gdansk@kpmg.pl
Pozna
ul. Roosevelta 18
60-829 Pozna
T: +48 61 845 46 00
F: +48 61 845 46 01
E: poznan@kpmg.pl
Katowice
ul. Powstacw 43
40-024 Katowice
T: +48 32 200 65 05
F: +48 32 200 65 10
E: katowice@kpmg.pl
Autorzy: Mariusz Strojny, Wojciech Jankowski, Marek Gajdziski, Jacek Kumierczyk

Kontakt
KPMG Sp. z o.o.
ul. Chodna 51
00-867 Warszawa
T: +48 22 528 11 00
F: +48 22 528 10 09
E: kpmg@kpmg.pl
Marek Gajdziski
Audyt
Partner
E: mgajdzinski@kpmg.pl
Mariusz Strojny
Zarzdzanie Wiedz
i Badania Rynkowe
Manager
E: mstrojny@kpmg.pl
Magdalena Maruszczak
Marketing i Komunikacja
Manager
E: mmaruszczak@kpmg.pl
www.kpmg.pl
2011 KPMG Sp. z o.o. jest polsk spk z ograniczon odpowiedzialnoci i czonkiem sieci KPMG skadajcej si z niezalenych
spek czonkowskich stowarzyszonych z KPMG International Cooperative (KPMG International), podmiotem prawa
szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeone.
Nazwa i logo KPMG s zastrzeonymi znakami towarowymi KPMG International Cooperative (KPMG International), podmiotu
prawa szwajcarskiego.
Informacje zawarte w niniejszej publikacji maj charakter oglny i nie odnosz si do sytuacji konkretnej firmy. Ze wzgldu na
szybko zmian zachodzcych w polskim prawodawstwie i gospodarce prosimy o upewnienie si w dniu zapoznania si z niniejsz
publikacj, czy informacje w niej zawarte s wci aktualne. Przed podjciem konkretnych decyzji proponujemy skonsultowanie ich
znaszymi doradcami. Pogldy i opinie wyraone w powyszym tekcie prezentuj zapatrywania autorw i mog nie by zbiene
zpogldami i opiniami KPMG Sp. z o.o.

Raport Rynek Poligraficzny W Polsce

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Raport Rynek Poligraficzny W Polsce

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

KPMG w polsce

2 | Section or Brochure name

4. Polska poligrafia na tle Europy

5. Sytuacja maych, rednich i duych przedsibiorstw

6. Brana poligraficzna okiemprzedsibiorcw

6.1. Kondycja sektora

6.3. Wykorzystanie funduszy unijnych

6.4. Obecno na rynkach zagranicznych

6.5. Przychody ikoszty

6.6. Wpyw kryzysu gospodarczego

6.7. Finansowanie inwestycji

6.8. Bariery rozwoju

6.9. Wykorzystanie mocy produkcyjnych

6.10. Mocne strony sektora

7.1. Sprzeda irentowno

7.2. Rozwj cyfrowych nonikw informacji

7.3. Perspektywa konsolidacji sektora

8.1. Edukacja oczami przedsibiorcw

8.2. Z perspektywy orodkw edukacyjnych

10. Poligrafia dzisiaj i jutro. Opinie ekspertw z brany

4 | Rynek poligraficzny w Polsce

Rynek poligraficzny w Polsce | 5

Wzrost sprzeday w 2010 r.

Offset wiodc technologi

Kryzys uderza w mikropodmioty

6 | Rynek poligraficzny w Polsce

Firmy maj zapas mocy produkcyjnych

Mniej przedsibiorstw nierentownych

Eksport motorem napdowym

Rynek poligraficzny w Polsce | 7

Wykorzystanie rodkw unijnych

Wysokie koszty materiaw oraz pracy barier rozwoju rynku

rednia ocena polskiego szkolnictwa

Mniej uczniw na kierunkach poligraficznych?

8 | Rynek poligraficzny w Polsce

Rynek poligraficzny w Polsce | 9

W raporcie wykorzystane zostay

10 | Rynek poligraficzny w Polsce

Struktura rm poligracznych uczestniczcych w badaniu

mikro (do 9 osb)

mae (10 49 osb)

rednie i due (50 osb i wicej)

Struktura badanych rm poligracznych wedug stosowanej technologii

Inaczej wyglday wskazania

Rynek poligraficzny w Polsce | 11

Struktura badanych rm poligracznych wedug prolu dziaalnoci

Produkcja kart plastikowych

12 | Rynek poligraficzny w Polsce

2011 KPMG Sp. z o.o. jest

Wedug danych Eurostatu

Rynek poligraficzny w Polsce | 13

Liczba przedsibiorstw poligracznych w 2009 r.

*Dane za 2008 rok.

14 | Rynek poligraficzny w Polsce

Przychody polskiego sektora

Przychody sektora poligracznego w 2009 r. (w mln euro)

*Dane za 2008 rok.

Rynek poligraficzny w Polsce | 15

Na podstawie danych Eurostatu oraz

Eurostat wyniosa 9,3 mld z.

Warto rynku poligracznego w Polsce (w mld z)

rdo: opracowanie wasne KPMG w Polsce. Kolorem czerwonym zaznaczono wartoci

16 | Rynek poligraficzny w Polsce