Cena 2,00 z

Nr 12 (211) Grudzie 2013 r.

ISSN 1231-9023

fot. Promocja Gminy

h
c
y

o
s
e
W
!
t

wi

Reklama

Najserdeczniejsze yczenia radosnych, wesoych

i szczliwych wit Boego Narodzenia
wszelkiej pomylnoci w Nowym 2014 Roku
swoim klientom oraz Wsppracownikom
ycz

Kazimierz Gsiorowski
wraz
z pracownikami
Stacji Paliw

Strona 2

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

O kobietach nie tylko 8 marca

WITA WIDZIANE OCZAMI KOBIET
Boe Narodzenie to najbardziej rodzinne i najcieplejsze wita, mimo e obchodzone s zim. Wszdzie
rozwietlaj si kolorowe lampki na choinkach, na drzewach czy budynkach. wiat staje si bardzo kolorowy,
a rozbrzmiewajca muzyka nastraja i pozwala si nam umiecha do siebie.
Okres przedwiteczny
to przede wszystkim zakupy, przygotowywanie tradycyjnych potraw, jak i generalne porzdki oraz caa
masa innych prac. W wikszoci zajmuj si tym
kobiety, a nawet jeeli
pomaga im caa rodzina, to
i tak tzw. logistyka witeczna jest na ich gowach.
Dlatego te spytaam si
kilka pa i jedn dziewczynk - czy lubi wita?
Oto, co mi powiedziay:

Gabrysia, lat 8.
Lubi wita, bo przychodzi w. Mikoaj. Zawsze
u babci wygldam Gwiazdki
Betlejemskiej, a w tym czasie okazuje si, e Mikoaj
zostawi pod choink dla
caej rodziny prezenty. Czekam te bardzo na maego
Jezuska. Lubi patrze jak
sobie taki malutki ley
w stajence i ciesz si, e
bd mu moga zapiewa
koldy.
Przed witami pomagam
swojej mamie w przygotowywaniu jedzonka, bo bardzo lubi gotowa. Tacie za
pomagam w strojeniu choinki i robieniu zakupw. Nie
bardzo lubi robienie
porzdkw w pokoju i dlatego mam problem z dogadaniem si z bratem, aby mi
pomg w sprztaniu.

go kraju. Sama nie

urzdzam wit, ale staram
si pomaga mamie i babci.
Czy kiedy bd urzdza
wita?- nie wiem, moe do
tego dojrzej, czas pokae.

Jola, lat 41.

wita Boego Narodzenia s najbardziej lubianymi
przeze mnie witami. S
rodzinne, wic nie wyobraam sobie, by spdzi je
w samotnoci. Na Wigili
jedziemy zawsze do moich
rodzicw, jednak czynnie
uczestniczymy w przygotowywaniu potraw. Kade
z nas, tzn. ja, czy moje
rodzestwo, przygotowuje
jakie specjay u siebie i zabiera je ze sob. Dbamy
o to, by na stole byo 12
potraw i dodatkowe nakrycie dla gocia. Nie moe
rwnie zabrakn sianka
wigilijnego pod obrusem.
Oczywicie, zawsze mamy
w domu choink. Prawdziwy ywy wierk, a nie jakie
sztuczne drzewko. Nie brakuje te stroikw, czy
innych akcentw witecznych.
Zewszd
unosi si
zapach

sosny, przeplatany zapachem piernika. Po wigilii

dajemy sobie prezenty
i piewamy koldy. Potem
wszyscy idziemy na Pasterk. wita Boego Narodzenia to czas odpoczynku,
radoci i mioci, ktra
w tym okresie wyranie
akcentuje swoj obecno.

Urszula, lat 55.

wita Boego Narodzenia to szczeglne wita.
Owszem, jest sporo zaj,
bo to przecie zakupy,
porzdki i wiele innych
spraw z tym zwizanych,
zwaszcza gdy jeszcze trzeba pogodzi to z prac
zawodow. Ale uwaam siebie za osob do dobrze
zorganizowan i staram si
jak najmniej obowizkw
zostawi na przysowiow
ostatni chwil. Na pewno
jest to moment powrotu
mylami do dziecistwa,
wspomnie o tych kochanych i drogich mi osobach,
ktrych ju nie ma. Ale
kiedy zapachnie choink

i wigilijnymi potrawami,
tradycyjnymi, zapamitanymi z rodzinnego domu, gdy
mam obok siebie najbliszych, w tle cichutko
sycha koldy, a wraz
z tym ten cudny, szczeglny
klimat, to czuj, e czas
si zatrzyma.

Grayna, lat 59.

Lubi kade wita i witowanie. Jednak najbardziej
wita Boego Narodzenia,
ktre s dla mnie bardzo
radosne i rodzinne. Czas
oczekiwania - adwent, przygotowania, zakupy, prezenty
itp. tworz niepowtarzaln
atmosfer i nastrj. Zaangaowani s wszyscy domownicy, od najstarszych po najmodszych. W czasie przygotowa i w trakcie wit
pielgnowane s i przekazywane nastpnym pokoleniom wielowiekowe tradycje: wsplne ubieranie choinki, przygotowywanie tradycyjnych potraw wigilijnych, wieczerza wigilijna
poczona z amaniem si
opatkiem i skadaniem
ycze witecznych, piewanie kold, obdaro-

Arleta, lat 20.

Owszem lubi wita,
cho nie miaabym nic przeciwko temu, eby wyjecha
w tym czasie do jakiego
ciepe-

rys. Cezary Dugowski

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

autorka Stanisawa Zitek

wywanie si podarunkami,
Pasterka, spotkania rodzinne, ktre d do
Aby wita Boego Narodzenia byy bliskoci
i spokojem, a Nowy Rok
dobrym czasem jak pisa
K. I. Gaczyski.

Irena, lat 79.

Lubi wita, bo to spotkanie z ca rodzin ,wsplne piewanie kold, dzielenie si opatkiem i przyjmowanie w. Mikoaja, ktry
sprawia tyle radoci dzieciakom. Wana jest dla mnie ta
szczeglna msza w. - Pasterka, ktra przypomina
gdzie narodzi si Bg, bo
nie byo dla Niego miejsca
w gospodzie.
Zawsze miaam problem
i mam go do dzi z powodu
wyboru prezentw, aby obdarowanym sprawiy rado.
Kiedy to ja organizowaam
wita a teraz raczej su
rad, dowiadczeniem i pomoc. Pierogi klej z wnuczkami, ciasta piecze crka,
a syn przygotowuje pyszne
ryby. ycz wic wszystkim
radosnych wit i smacznego !
Byy te jednozdaniowe
wypowiedzi bez ujawniania
si, ale rwnie warte uwagi.
Przytocz dwie:
Pani 1 - Zapamitaam
wita Boego Narodzenia
jako dziecko, jak podczas
okupacji niemieckiej w ziemiance wykopanej przez
rodzicw witowalimy
z drug rodzin i kiedy byo
mi bardzo zimno, czuam
gd i bardzo si baam, i to
tamte wita pozostay we
mnie do dzi.
Pani 2 - Cae ycie ciko
pracowaam, a przed witami jeszcze wicej i dlatego
nie lubi wit jakichkolwiek, a i dlatego te, e
wigilia przyniosa mi mier
najbliszych.
Wspomnienia i odbir
wit przez kobiety jest
rny. Wane jednak jest,
aby czuy si dobrze ze swoimi osobistymi wyborami.
WESOYCH WIT!
Stanisawa Zitek

Strona 3

Strona 4

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Strona 5

WIECI Z MAGISTRATU

Wizyta delegacji ze lska w Olsztynku

22 listopada w naszym miecie gocilimy przedstawicieli miasta Kalety z wojewdztwa
lskiego. Wizyta zwizana bya z procedur przyjcia Kalet do Midzynarodowej Sieci Miast
Dobrego ycia Cittaslow. Olsztynek zosta wybrany na opiekuna wspomagajcego miasto pretendujce do czonkostwa w Sieci.
Decyzja o objciu
opiek Kalet przez
Olsztynek zapada 22
wrzenia br. na spotkaniu
Polskiej Krajowej Sieci
Miast Cittaslow, podczas
Targw Smaki Regionw w Poznaniu.
Spotkanie miao na
celu przyblienie miastu
pretendujcemu kryteriw
niezbdnych do uzyskania
czonkostwa. Omawiano
rwnie specyfik i potencja obu gmin oraz
kwestie pozyskiwania
i wykorzystywania funduszy zewntrznych.
W czasie wizyty gocie zwiedzili ekspozycj
Salonu Wystawowego,
Muzeum Budownictwa
Ludowego Park Etno-

graficzny oraz obiekty

sportowe na terenie miasta.
Obecnie miasto Kalety
jest na etapie rozpoczcia

procedury samooceny
i spenienia wymaga,
ktre zostan poddane
weryfikacji. Wymiana
dowiadcze w czasie

spotkania jest pierwszym

elementem do dalszej
wsppracy pomidzy
miastami.
K. Kijkowski

KOMUNIKAT
ZWIZEK GMIN REGIONU
OSTRDZKO-IAWSKIEGO
CZYSTE RODOWISKO
w Ostrdzie informuje wacicieli
zamieszkanych nieruchomoci, e
od dnia 27 listopada 2013 roku
mona skada wnioski o przyznanie dopat do opat za gospodarowanie odpadami.
Druki wniosku s do pobrania
w urzdach miast i gmin oraz biurze zwizku.
Dopat przyznaje si na trzecie
i kade nastpne dziecko: maoletnie, bez wzgldu na wiek, jeli
otrzymuje zasiek pielgnacyjny lub
rent socjaln, uczce si do 25
roku ycia.
Wicej informacji mona uzyska
w biurze zwizku w Ostrdzie przy
ul. Wojska Polskiego 5, tel. 89/642
24 11; 89/642 30 15; 89/646 16 20

VIII Mistrzostwa Powiatu Olsztyskiego

w Halowej Pice Siatkowej Mczyzn Olsztynek 2013
Tym razem, 7 grudnia, gospodarzem turnieju bya gmina Olsztynek, a to za spraw zwycistwa reprezentacji naszej gminy
w ubiegorocznej edycji mistrzostw. Ze wzgldu na atak huraganu Ksawery i nieyc w zawodach wziy udzia druyny
reprezentujce sze gmin: Barczewo, Dobre Miasto, Gietrzwad, Purda, witki oraz gospodarz turnieju Olsztynek.
Na turniej przybyli zaproszeni:
Pose na Sejm RP Pawe Papke, Burmistrz Olsztynka Artur Wrochna,
oraz inni przedstawiciele wadz
miejskich i gminnych instytucji.
Nad przebiegiem turnieju czuwali
Ryszard yniewski - czonek
Zarzdu Warmisko-Mazurskiego
Zrzeszenia Ludowych Zespow
Sportowych w Olsztynie oraz Karol
Kijkowski koordynator Amatorskiej
Ligi Piki Siatkowej ALPS
w Wadowicach filia w Olsztynku.
Opiek medyczn zapewnia dyplomowana pielgniarka Janina Rykowska.
Po zacitej i wyrwnanej walce
czwarte miejsce wywalczya reprezentacja Gminy witki, ktrej
puchar wrczy fundator - Ryszard
yniewski.
Trzecie miejsce zaja reprezentacja naszej gminy, ktra niestety
nie powtrzya ubiegorocznego sukcesu. Miaa jednak powody do
dumy, gdy puchar odebraa z rk
wieloletniego reprezentanta Polski

Strona 6

w pice siatkowej, a obecnie posa

Pawa Papke. Druyna z Olsztynka
wystpia w skadzie: kapitan Micha
Grzeszczak (rodkowy bloku), Karol
Kijkowski (libero), Kamil Wojda
(atakujcy), Maciej Obrbski (przyjmujcy), Szymon Cichocki (rodkowy bloku), Kondrat Peczyski (rozgrywajcy), Adrian Podhajny (przyjmujcy) i Pawe Degu (libero).
Drugie miejsce zaja druyna
z Purdy, a puchar wrczy fundator Burmistrz Olsztynka Artur Wrochna.
Zdobywc pierwszego miejsca
okazaa si reprezentacja z Dobrego
Miasta, ktrej puchar w imieniu starosty wrczy czonek Zarzdu
Powiatu Olsztyskiego Janusz Dembiski.
Piciu najlepszych zawodnikw
turnieju zostao wyrnionych
nagrodami indywidualnymi: statuetk najlepszego rozgrywajcego zdoby Adrian Karnowski z Purdy, najlepszym zagrywajcym wybrano
Pawa Szafrana z Dobrego Miasta,
najlepiej atakujcym okaza si

Adrian Podhajny z Olsztynka. Statuetk Fair Play zdobya druyna

witek, a statuetk MVP najlepszego zawodnika turnieju Mariusz
Kozowski z Dobrego Miasta.
Organizatorzy serdecznie dzikuj sponsorom zawodw: Zakadowi
Cukierniczemu Jagodzianka Emilii Witowicz oraz Pastwu Sodownik - sklep TOP-MARKET, a take:

Janinie Rykowskiej, Ryszardowi

yniewskiemu, Eugeniuszowi Zitkowi, Maciejowi Czepe, Aleksandrze Dymarskiej, Aleksandrze
Dubickiej, Pawowi Pietrzakowi,
Aleksandrze Bartosiewicz, Michaowi Muszytowskiemu oraz pracownikom gimnazjum za pomoc w organizacji turnieju.
Karol Kijkowski

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Olsztynek bdzie mia Park peen atrakcji

Ju wiosn rozpoczn si prace na terenie olsztyneckiego przyzamcza. Niewykorzystane dotychczas tereny
w centrum miasta zamieni si niebawem w Park Kultury, Sportu i Rozrywki, stajc si wizytwk Olsztynka.
Dokadnie dwa lata temu pisaem
w ALBO o konsultacjach spoecznych dotyczcych terenw przyzamcza. Omwiona zostaa wczesna
propozycja, a samo spotkanie cieszyo si sporym zainteresowaniem
mieszkacw. Jedno byo pewne aby zrealizowa nasze plany niezbdne byo pozyskanie sporych rodkw
z zewntrz. Po kilku miesicach okazao si, e Samorzd Wojewdztwa
Warmisko-Mazurskiego w Olsztynie planuje ogosi konkurs na rewitalizacj przestrzeni miejskich. Olsztynecki Ratusz przygotowa niezbdne dokumenty. rodki z pewnoci
nie byy wystarczajce na dofinansowanie wszystkich zoonych wnioskw. Jednak w grudniu 2012 roku
z Urzdu Marszakowskiego napyny dobre wieci, e Olsztynek
otrzyma dofinansowanie w kwocie
blisko 2 mln zotych. Po dopenieniu
wszelkich procedur i rozstrzygniciu
przetargu, w padzierniku 2013 roku

zostaa podpisana umowa na realizacj zadania Zagospodarowanie przyzamcza w Olsztynku na Park Kultury, Sportu i Rozrywki. Wykonawc zostao Przedsibiorstwo Budownictwa Oglnego BUDOPRZEM"
Sp. z o.o.
Zaledwie miesic pniej, na
wsplnym posiedzeniu komisji rady
miejskiej, wykonawca przedstawi
radnym wstpny projekt na zagospo-

CENNIK OPAT - LODOWISKO

SEZONOWE BIAY ORLIK
Obowizuje od 12 grudnia 2013 r.
Wyszczeglnienie

Korzystanie Wypoyczenie
z lodowiska
yew (opata
(opata w z
w z za 50 min.)
za 45 min.)

darowanie przyszego parku. W jego

skad wchodzi parking przy szkole
podstawowej na 35 miejsc, siownia
zewntrzna, plac zabaw ze skak do
wspinaczki, skatepark, dwa boiska do
piki plaowej, alejki, cigi pieszojezdne, toalety oraz inna, drobna
infrastruktura. Na pocztku grudnia
urzd zorganizowa konsultacje spoeczne dla mieszkacw. Projektanci
omwili koncepcj uwzgldniajc

wnioski zgoszone przez radnych

oraz mieszkacw. Zaprezentowano
propozycj zieleni, ktra si tam
znajdzie, a take wstpny projekt skateparku. Zgoszono kilka uwag, dotyczyy one m.in. boisk do plawki,
nawierzchni skateparku, siowni
zewntrznej oraz placu przy zamku.
Koncepcj wraz ze szczegowymi
rysunkami mona zobaczy na
stronie internetowej Olsztynka
www.olsztynek.pl
Za kilka miesicy doczekamy si
parku w centrum miasta, ktry stanie
si wizytwk Olsztynka, doskonale
uzupeniajc istniejcego ju Orlika
oraz funkcjonujce zim lodowisko.
Bdzie to park, w ktrym kady znajdzie co dla siebie. Przybywa nam
coraz wicej miejsc, w ktrych
mona spdza czas z wyboru - nie
z koniecznoci.

Nie tylko lektura

witeczne warsztaty
Tradycyjnie, w grudniu w Miejskiej Bibliotece Publicznej prowadzimy warsztaty witeczne. 3 grudnia w oddziale dla dzieci w zajciach
uczestniczyy dzieci wraz z rodzicami oraz modzie gimnazjalna.

1. Dzieci w wieku przedszkolnym

zamieszkae na terenie Gminy
Olsztynek (pod opiek osoby dorosej za okazaniem dokumenty
tosamoci)

00,00

2. Uczniowie szkl funkcjonujcych

na terenie Gminy Olsztynek (za
okazaniem legitymacji szkolnej):

00,00

00,00

00,00

00,00

4. Uczniowie szk zamieszkali na

terenie Gminy Olsztynek (za okazaniem legitymacji szkolnej)

1,00

2,50

Promocja ksiki

5. POZOSTALI

12 grudnia 2013 r. w Miejskiej

Bibliotece Publicznej w Olsztynku
odbyo si spotkanie z panem
Bogumiem Kuniewskim, promujce jego najnowsz ksik Stalag I B.
Obszerniejsza relacja w nastpnym numerze.

00,00

- w ramach zaj wychowania

fizycznego w godz. 9.00-14.00

3. Uczniowie szk zamieszkali na

terenie Gminy Olsztynek (za okazaniem legitymacji szkolnej):
- w okresie przerwy witecznej
i ferii zimowych ustalanych
zgodnie z przepisami w sprawie
organizacji roku szkolnego
w godz. 10.00-14.00

3,00

5,00

6. Udostpnienie caego lodowiska

350,00

7. Ostrzenie yew
(dotyczy pary yew)

7,00

Na podstawie zarzdzenia Nr 124/13 Burmistrza Olsztynka z dnia 12 grudnia

2013 r. zmieniajcego zarzdzenie w sprawie ustalenia wysokoci opat oraz
okrelenia wzorw umw zawartych w celu korzystania z obiektw i urzdze
placwek owiatowych.
Burmistrz Olsztynka
/-/ Artur Wrochna

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Robert Waraksa
http://waraksa.blog.onet.pl/

Z tekturowych
stokw i kolorowych pir robiono kolorowe choinki, ktre posu jako stroiki
i bd zdobi
witeczne stoy.
Warsztaty okazay si wyzwaniem zarwno dla
dzieci jak i ich
rodzicw. Wszyscy uczestnicy zadowoleni z efektw swej pracy, zabrali
przepikne choinki, by ozdobi mieszkania.
Grayna Wilkowska

Strona 7

CO Z HISTORII

15-lecie Powiatu Olsztyskiego (cz.1)

autor Bogumi Kuniewski

Powiat olsztyski zaistnia pierwszy raz w 1818r. w efekcie reformy administracyjnej pastwa
pruskiego. Zajmowa wtedy powierzchni 1302 km2 i ogranicza si do poudniowej czci historycznej Warmii, bez miasta Olsztyn. Po II wojnie wiatowej powiat olsztyski funkcjonowa
w latach 1946 1975 i ponownie zosta przywrcony dziki reformie administracyjnej z 1998 r.
Zajmuje rodkow cz
wojewdztwa warmisko
mazurskiego. W jego skad
wchodzi 12 gmin, w tym
pi gmin miejsko wiejskich: Barczewo, Biskupiec,
Dobre Miasto, Jeziorany,
Olsztynek oraz siedem gmin
wiejskich: Dywity, Gietrzwad, Jonkowo, Kolno,
Purda, Stawiguda i witki.
Powierzchnia powiatu wynosi 2838 km2, a liczba mieszkacw przekroczya 120
tysicy. Siedzib wadz jest
Olsztyn. Organem uchwaodawczym jest rada powiatu
liczca 23 radnych wybieranych na okres czterech lat.
Rada wybiera organ wykonawczy, ktrym jest zarzd

powiatu w liczbie piciu

czonkw. Na czele zarzdu
stoi starosta olsztyski.
Pierwszym starost w latach
1998 2008 by Adam
Antoni Sierzputowski. Od
2008 r. funkcj te peni
Mirosaw Pampuch.
Ustawa z dnia 5 czerwca
1998r. o samorzdzie powiatowym nakada szereg zada
publicznych o charakterze
ponadgminnym. Gwne
zdania dotycz: edukacji
publicznej, ochrony zdrowia,
pomocy spoecznej, polityki
prorodzinnej, wspierania
osb niepenosprawnych
i bezrobotnych, transportu
zbiorowego i drg publicznych, kultury, kultury fizycz-

nej i turystyki, ochrony

zabytkw,
rodowiska
i przyrody, ochrony przeciwpowodziowej i przeciwpoarowej, obronnoci, geodezji,
kartografii i katastru, gospodarki nieruchomociami,
administracji architektoniczno budowlanej, gospodarki
wodnej, rolnictwa, lenictwa
i rybactwa rdldowego,
porzdku publicznego i bezpieczestwa, promocji oraz
wsppracy z organizacjami
pozarzdowymi.
Wydzia Owiaty, Kultury
i Kultury Fizycznej Starostwa Powiatowego nadzoruje
prac szk ponadgimnazjalnych
zorganizowanych
w piciu zespoach szk

Powiat Olsztyski

Strona 8

(Biskupiec, Dobre Miasto,

Olsztynek, Jeziorany i Smolajny), szkoach specjalnych
(Ameryka, ardeniki) i szkole muzycznej w Dywitach
oraz jej filiach (Olsztynek,
Barczewo, Biskupiec). Pod
koniec 2013 r. w szkoach tych uczyo si 2050
uczniw.
We wszystkich placwkach owiatowych warunki
pracy s dobre, a nawet bardzo dobre. Systematycznie
jest modernizowana baza
lokalowa. Zesp Szk Rolniczych im. Biskupa Ignacego Krasickiego w Smolajnach z ponad 50-letni histori mieci si w zabytkowym
paacu biskupw warmiskich z XVIII wieku. Zesp
paacowy jest wasnoci
archidiecezji warmiskiej
i na podstawie umowy uyczenia wchodzi w zasb nieruchomoci powiatu olsztyskiego do 2029 roku. Z tego
wzgldu wadze powiatu nie
mog angaowa si w zbyt
due inwestowanie w t nieruchomo. Mimo tych problemw szkoa naley do
najlepszych tego typu w Polsce. Najwiksza szkoa
ponadgimnazjalna to Zesp
Szk w Biskupcu. Uczy si
tutaj 513 uczniw w czterech
typach szk. W najbliszych
planach jest budowa nowoczesnej hali sportowej.
Zesp Szk w Dobrym
Miecie ksztaci 470 uczniw, rwnie w czterech
typach szk. Nowoci jest
specjalno mundurowa,
przygotowujca modzie do
przyszej pracy w policji
i wojsku. Wiosn 2013r.
ruszyy prace przy budowie
hali widowiskowo sportowej za ponad 3 miliony zotych, w tym okoo milion z
pozyskano z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej.
Hala bdzie peni funkcje
sportowe, kulturalne i owiatowe. Zesp Szk w Olsztynku rozlokowany jest

w dwch miejscach. Liceum

Oglnoksztacce im. Jacka
Kaczmarskiego zajmuje
dawn tysiclatk przy
ulicy Klikowicza. Gwna
szkoa mieci si w murach
zabytkowego, pokrzyackiego zamku z XIV wieku.
Szkoa oferuje kierunki
ksztacenia w obszarze turystyczno gastronomicznym.
Zajcia s prowadzone
w zmodernizowanych i bogato wyposaonych pracowniach zawodowych. Uczniowie bior udzia w wielu projektach dofinansowywanych
ze rodkw europejskich
funduszy
spoecznych.
W najbliszych latach niezbdna bdzie budowa
nowoczesnej hali sportowej
dla 500 uczniw.
Szkoy specjalne obejmuj ksztaceniem uczniw
znajdujcych si w trudnej
sytuacji yciowej. Zesp
Szk Podstawowo Gimnazjalnych dla Dzieci przy
Wojewdzkim Szpitalu
Rehabilitacyjnym w Ameryce zaoony w 1988 r. realizuje program ksztacenia
i wychowania dzieci przebywajcych na leczeniu i rehabilitacji w szpitalu. Proces
ksztacenia jest krtki i specyficzny. Wymaga od
nauczycieli i opiekunw
ogromnej troski i wraliwoci na cierpienia drugiego
czowieka. Specjalny Orodek Szkolno Wychowawczy w ardenikach jest placwk dla dzieci i modziey
z niepenosprawnoci intelektualn w stopniu umiarkowanym i znacznym. Kade
dziecko realizuje indywidualny program edukacyjno
terapeutyczny. Zajcia prowadz pedagodzy o specjalistycznym przygotowaniu
w pracowniach wyposaonych w nowoczesne pomoce
dydaktyczne. Do ich dyspozycji przeznaczono profesjonalne pracownie, teren rekreacyjny z placem zabaw,
dziak ogrodnicz, sad owocowy. Dzieci objte s caodobow opiek wychowawcw, codzienn opiek, pielgniarsk i medyczn, opie-

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

k psychologw i pedagogw
oraz odbywaj regularne
wizyty w poradniach specjalistycznych. Celem dziaania
szkoy jest przygotowanie
wychowankw do aktywnego
i w miar samodzielnego
udziau w yciu spoecznym.
Powiatowa Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna
jest placwk publiczn
i udziela bezpatnej pomocy
psychologicznej, pedagogicznej, logopedycznej i zawodoznawczej dzieciom i modziey ze wszystkich placwek
owiatowych na terenie powiatu olsztyskiego. Pomoc ta
obejmuje rwnie nauczycieli,
rodzicw oraz dzieci nie
objte opiek przedszkolno
szkoln. Poradnia prowadzi
terapie indywidualne i grupowe, konsultacje i porady specjalistw, orzecznictwo na
wniosek rodzicw lub opiekunw prawnych, udziela te
informacji o szkoach, zawodach i formach doksztacania.
Pracuje w piciu punktach
konsultacyjnych: w Olsztynie,
Barczewie, Biskupcu, Dobrym
Miecie i Olsztynku.
Powiatowa Szkoa Muzyczna I stopnia w Dywitach
dziaa od 2010 roku, a jej rozwj jest niezwykle dynamiczny. Jest to placwka publiczna
majca na celu edukacj
muzyczn utalentowanych
dzieci z terenu powiatu.
W krtkim czasie powstay
trzy punkty filialne: w Olsztynku, Barczewie i w Biskupcu. W kolejce czekaj nastpne gminy. Liczba chtnych
dzieci przerosa wszelkie
oczekiwania, obecnie w cyklu
6-letnim i 4-letnim ksztaci si
329 uczniw na rnorodnych
instrumentach. Za rok Powiatow Szko Muzyczn
w Dywitach opuci pierwsza
grupa absolwentw.
Powiat jest organem dotujcym dla szk niepublicznych i placwek specjalnych
prowadzonych przez osoby
prawne i fizyczne. Takich placwek na terenie powiatu
olsztyskiego jest pi.
W 2013 roku w placwkach
owiatowo wychowawczych
podlegych powiatowi olsztyskiemu byo zatrudnionych
314 osb (nauczyciele, administracja, obsuga). Koszty
utrzymania wyniosy 29 milionw 682 tysice zotych
w tym owiatowa subwencja
oglna 28 milionw 222
tysice. Brakujce 1 milion
460 tysicy zotych dooono
z budetu powiatu, gmin oraz
dochodw wasnych szk,
programw unijnych itp.

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Zabrzmiay po latach
Od II wojny wiatowej w waplewskiej wityni organy milczay. Gdy zagrano
na nich kilkanacie dni temu, wierni bardzo si wzruszyli.
W Parafii w. Stanisawa Biskupa
w Waplewie po wielu latach stara
oddano do uytku odnowione organy.
Zostay one zbudowane przez organmistrza z Krlewca Johana Scherweita
w roku 1842. Jest to jeden z niewielu
instrumentw tego organmistrza, gdy
wikszo ze zbudowanych przez
niego organw zamieniono z czasem
na pneumatyczne. Waplewski instrument na pocztku posiada klawiatur
manualn i 8 gosw. W roku 1872
parafia podja decyzj powikszenia
go i dodania dwch gosw oraz klawiatury pedaowej.

PO PI ZOTYCH
Przed uroczyst msz w. Maciej
Sternicki, zastpca dyrektora olsztyskiej filharmonii, wykona kilka utworw na odrestaurowanych organach.
W kociele zgromadzio si wielu
parafian, ksiy i przedstawicieli
wadz samorzdowych. Eucharystii
przewodniczy i homili wygosi
Ks. Kanonik Stanisaw Pietkiewicz.
Podczas liturgii zapiewa Olsztynecki
Chr Kameralny. W czasie wojny
lub zaraz po wojnie instrument zosta
zniszczony. To by koci dojazdowy
i ksidz przyjeda tu katechizowa.
Dzieci czekay w wityni. Moliwe,
e w czasie oczekiwania majstroway
przy organach. Jednak nie wiemy, kto
zdewastowa organy. Wiele elementw
byo powyamywanych, poniszczonych. Dodatkowo byo to siedlisko
kurzu i brudu mwi ksidz proboszcz. Przez wiele lat trway prace
porzdkujce wntrze kocioa i gdy
si zakoczyy, trzeba byo podj
decyzj, co zrobi z organami. Jedni
byli za tym, aby je odnowi. Inni
mwili, e przecie nie ma organisty
i nie s potrzebne. Zaproponowaem:
ile kto moe wpaci na ten cel, niech
si zadeklaruje. Dwa zote, pi zotych kada suma jest dobra. Najczciej wierni wpacali 5 i 10 zotych
miesicznie. W pierwszym roku byli
take chtni, ktrzy zbierali te pienidze i wpyno wtedy ponad 20 tys.
Potem wpacano mniej. Pomogy take
osoby, ktre maj domki letniskowe na
terenie naszej parafii. Wielu z nich
skadao latem ofiary na ten cel
wspomina ks. Koniec. Renowacji
poja si firma A. Nawrot z Wronek
koo Poznania. Sukcesywnie odnawiano poszczeglne elementy instrumentu. Wszystko trwao 3 lata. Firma specjalizuje si w budowie i renowacji
tego typu instrumentw. Na podstawie
fragmentw odtworzono cao. Ostateczny koszt wynis 140 tys. z. Trzeba pamita, e parafia nie jest dua,
a adnego dofinansowania z zewntrz

nie byo. Obecnie instrument moe

suy do oprawy liturgii i wykonywania kameralnych koncertw.

ODKRYTE
REDNIOWIECZE
witynia w Waplewie skrywa
w sobie wiele tajemnic, ktre od 1998
roku poznaje proboszcz. Podczas
porzdkw dokona odkry, ktre podwayy dotychczasowe opisy historii
tej budowli. Kiedy przyszedem do
Waplewa, wntrze kocioa nie podobao mi si. Wszystko byo pomalowane na biao. Za komuny jak farb
dostae, tak si malowao. Byo jak
w szpitalu. Olejn pomalowano awki.
Najwikszym problemem bya betonowa opaska wok kocioa. Pani
sprztaczka powiedziaa pewnego
razu: Ksie, cigle sprztam, a przy
konfesjonale cigle jest woda. Pojawi si problem mwi ks. Janusz
Koniec. Okazao si, e take za
boazeri bya wilgo.
I zaczo si. Najpierw zdjto
boazeri. Pokaza si grzyb. Trzeba
byo wszystko oczyci. Tak zaczo
si odkrywanie historii. Okazao si,
e pod tynkiem s gotyckie cegy
i kamienie. Odsoniy si take dwa
wejcia, o ktrych istnieniu nikt nie
wiedzia. Przed tymi pracami uwaaem, zgodnie z fachowymi opracowaniami, e stary koci zosta w tym
miejscu rozebrany, gdy grozi zawaleniem i w latach 1870 1872 postawiono now wityni. To okazao si
nieprawd. Budowniczowie pozostawili cz murw starej budowli

i przebudowali cao. Pozostay natomiast fundamenty i ciany do wysokoci 3 metrw mwi proboszcz
z Waplewa. witynia ma wic wiele
elementw redniowiecznych. W rogach cian zachoway si fragmenty
starego, glinianego tynku. Wida rczne gadzenie powierzchni. Zdalimy
sobie spraw, e mamy do czynienia
z obiektem pierwotnie redniowiecznym. W XIX wieku nie byo budowy
kocioa, ale przebudowa. Teraz rozumiemy histori tego obiektu. Trzeba
bdzie opracowa ten temat i skorygowa dane wystpujce w rnych opisach naszego kocioa mwi
ks. Janusz.
Gdy odkryto dzieje parafialnej
wityni w Waplewie, postanowiono
odsoni zabytkowe elementy. Trzeba
byo take odku betonow opask
wok kocioa, ktra bya przyczyn
wilgoci. W trakcie tych prac odkryto
redniowieczne fundamenty. Okazao
si, i witynia bya w redniowieczu
wiksza. Ks. Koniec przypuszcza, e
witynia miaa w przeszoci charakter obronny, co wynika z zarysu pierwotnych fundamentw i pooenia
samego kocioa. Z czasem sytuacja
si zmienia i postanowiono pomniejszy budowl, redukujc czci, ktre
suyy jako bufor bezpieczestwa.
Koci zosta wybudowany przez
katolikw, od czasu sekularyzacji suy wsplnocie protestanckiej. Dopiero
po wojnie sta si miejscem modlitwy
rzymskich katolikw.
Ks. Piotr Sroga
Posaniec Warmiski,
nr 45/195, 10 listopada 2013

Strona 9

CUDZE CHWALICIE
Parafrazujc w tytule sowa z cytatu Stanisawa Jachowicza, niezwykego pedagoga i bajkopisarza, wypada, a wrcz naley przedstawi Pastwu
mieszkacom Olsztynka i nie tylko, niezwykle skromn posta - szanown pani Alin Janeczek, wacicielk Przedsibiorstwa Wielobranowego
MAGDALENKA w Olsztynku. Wizytwk i dum firmy jest restauracja z Zielonym Piecem oraz kawiarnia Konfitura, nie mona jednak
take pomin piekarnio ciastkarni, jako znaczcego ogniwa caego
przedsibiorstwa.

MODZI MAJ GOS

Ju w XIX wieku jeden z najwaniejszych pedagogw w dziejach szkolnictwa John Dewey zauway, i wiat wartoci musi
powstawa w wiecie dowiadczenia i ycia codziennego.
Wspczesna szkoa ma uczy funkcjonowania w wiecie dynamicznych zmian, cigego rozwoju i globalnego przepywu informacji, a nie tylko teoretycznych podstaw czy encyklopedyzmu.
Rwnie w naukach humanistycznych, ale przede wszystkim cisych, istotna jest idea nauki poprzez praktyk.
Tym razem chciaabym przedstawi niezwyky oglnopolski
projekt, do ktrego z wielk
chci i zapaem przystpia
grupa gimnazjalistw z naszej
szkoy pod troskliw opiek pani
Joanny Tucholskiej. Pomys ten
doskonale realizuje zaoenia
wspczesnej edukacji poprzez

Przedsibiorczoci na Warmii i Mazurach oraz jej partnera UNIVERSITA

dej SAPORI (Perugia Wochy). Fakty
te nie tylko daj satysfakcj liderce
Magdalenki, lecz rwnoczenie
powinny by dum Olsztynka uczestniczcego w szczytnym programie
CITTASLOW. Pani Janeczek
w nowatorskiej wizji swojej firmy,
o czym w rozmowie nadmienia, wprowadzi zamierza atrakcj muzyczn koncerty na pianino i skrzypce w jednym ze swoich lokali gastronomicznych, w ten sposb chce take da
moliwo zaprezentowanie swoich
zdolnoci uczniom szkoy muzycznej
w Olszynku, ktrzy romantyczn,
nastrojow muzyk bd umila czas
gociom. Nie ukrywa, e w aranacji
programu muzycznego liczy na pomoc
olsztyneckiego MDK. Ponadto, pani
Alina zaoferowaa dwie nagrody w
krzywce zamieszczonej w ALBO.
Jest to obiad dla dwch osb w restauracji Z ZIELONYM PIECEM, oraz
kawa z ciastkiem i lampk wina, take
dla dwch osb, w kawiarni KONFITURA. W obu lokalach bdzie
mona te przeczyta dostpne tam
ALBO, co niewtpliwie bdzie promocj naszego miasta, a zarazem
atrakcyjn lektur dla odwiedzajcych
nas goci z caego kraju i nie tylko.

Radosnych, zdrowych, spokojnych i penych

ciepa wit Boego Narodzenia
oraz samych sukcesw i wszelkiej
pomylnoci w nadchodzcym
Nowym Roku ycz radni Modzieowej
Rady Miejskiej w Olsztynku

Magorzata Zapadka

Modzi naukowcy na start!

Pani Alina Janeczek (czwarta od lewej strony)

Zakad pani Aliny Janeczek zosta
wyrniony przez Pastwow Inspekcj Pracy w konkursie Pracodawcaorganizator pracy bezpiecznej na
2013 rok. Przystpienie do tego konkursu to niezwyka odwaga szefowej
MAGDALENKI. Byo to rwnoznaczne z poddaniem si drobiazgowej
kontroli i moliwoci, zarwno uzyskania wyrnienia, jak te ryzykiem
bycia ukaranym mandatem w niebagatelnej kwocie od 1000 30 000 zotych. U pani Aliny Janeczek Pastwowa Inspekcja Pracy nie stwierdzia
adnych uchybie, a wrcz stwierdzia
niezwyk dbao o prawidow organizacj pracy i jej bezpieczestwo
w prowadzonej firmie, nagradzajc j
(zob. zdj.) wyrnieniem, ktre
w ozdobnej formie jest czci wystroju wntrza restauracji z Zielonym
Piecem. Wyrnienie to jest jednym
z niewielu w skali caego kraju symbolem wyjtkowej jakoci organizacji
pracy i cieszy si naley, e zostao
przyznane wanie firmie z Olsztynka.
Pracownicy firmy MAGDALENKA s przez swoj pracodawczyni
kierowani na wszystkie dostpne szkolenia podnoszce ich kwalifikacje,
aktualnie pani Alina jest uczestnikiem
szkolenia PWP Tradycyjna kuchnia
na Warmii i Mazurach realizowanego
przez fundacj Wspieranie i Promocja

praktyczne dziaania i umoliwia

modym ludziom zdobycie cennych dowiadcze, ktre na
pewno zaprocentuj w przyszoci, a moe nawet stan si zaczynem wielkich karier i odkry
naukowych. Kto wie?

Kazimierz Czester

MUUsisz to przeczyta!
Uczniowie Gimnazjum im.
Noblistw Polskich w Olsztynku,
pod czujnym okiem pani Joanny
Tucholskiej, realizuj projekt
wspfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyszego. 16 wrzenia 2013
roku dziesicioosobowa grupa
uczniw naszej szkoy wraz
z opiekunem, pani Joann
Tucholsk, uczestniczya w konferencji Musisz o mleku wiedzie
wicej. Organizatorem bya Fundacja Banku ywnoci w Olsztynie. Podczas tego pierwszego
spotkania zostay nam przedstawione problemy zwizane z marnowaniem ywnoci, wykorzystaniem mleka oraz informacje dotyczce projektu Naukowcy,
nauczyciele i inicjatorzy spoe-

czestwa obywatelskiego na
rzecz innowacyjnych metod
nauczania modziey w zakresie
bada mikrobiologicznych ywnoci, w ktrym bierzemy udzia.
Celem projektu jest nauka mikrobiologii, poprzez badanie prbek
mleka i dokonywanie rnorodnych eksperymentw.
Jeden cykl badawczy trwa dwa
tygodnie. W jego trakcie uczniowie poszczeglnych gimnazjw
przyjedaj do Zesp Szk
Chemicznych i Oglnoksztaccych w Olsztynie, aby obserwowa, co dzieje si z analizowanym mlekiem. Nad prawidowym
przebiegiem bada czuwaj
nauczyciele i asystenci. Nasze
warsztaty prowadzia nauczycielka chemii wraz z pomocnikami -

Drodzy Mieszkacy!
Zapraszamy serdecznie do wzicia udziau
w radosnym przemarszu ulicami naszego miasta.
Trzej Krlowie na czele swych barwnych
Orszakw. Najwiksze uliczne jaseka!
Zapraszamy do wsplnego koldowania

6 stycznia 2014 r. godz. 13.00

Orszak rusza z placu przy Kociele
Najwitszego Serca Pana Jezusa.
Organizator: Katolickie Gimnazjum SPSK w Olsztynku

Strona 10

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

uczniami technikum. Naszym

zadaniem byo zbadanie mleka.
Wszystko przeprowadzalimy
w warunkach laboratoryjnych,
czyli sterylnych. Kady nas otrzyma kart uczestnika, na ktrej
trzeba bya zapisywa wyniki
poszczeglnych bada. Z niecierpliwoci czekalimy na kolejny
wyjazd, aby obejrze pierwsze
wyniki naszych wasnych, prawdziwych i profesjonalnych bada!
Warsztaty zaczy nas coraz bardziej intrygowa
Moglimy take pracowa na
profesjonalnym sprzcie laboratoryjnym. Na jedne zajcia przyjechalimy wraz z pani dyrektor Iren Jdruszewsk, ktra z wielkim zaciekawieniem ogldaa
efekty naszej naukowej pracy.
Bya to raczej nauka w formie
wietnej zabawy. Na ostatnich
zajciach podsumowalimy efekty
naszej dwutygodniowej pracy.
Instruktorka warsztatw pochwalia nas i podzikowaa za udan
wspprac. Bylimy dumni
z naszych dokona, a to jeszcze
nie koniec
W czerwcu 2014 roku wsplne
wyniki bada zostan przedstawione na konferencji w Instytucie
Biochemii i Biofizyki Polskiej
Akademii Nauk w Warszawie.
Najlepsi specjalici bd omawia
nasze badania! Zdecydowanie
uwaamy, e zajcia byy bardzo
ciekawe i inspirujce. Moglimy
poszerza swoje zainteresowania
i horyzonty mylowe. Mamy
nadziej, e w przyszoci bd
realizowane podobne projekty,
by moe z innych dziedzin. Byo
to interesujce dowiadczenie,
ktre z pewnoci pomoe nam
w planowaniu dalszej edukacji,
wyborach szk, a moe nawet
przyszych zawodw.
Uczestniczki projektu:
Anna Suchodolska,
Martyna Lewandowska

Mikoaj z Bad Sachsa w Olsztynku

W sobotnie popoudnie 7 grudnia pojawi si tak jak corocznie ju po raz trzynasty,
wity Mikoaj z Bad Sachsa (Niemcy) i wrczy 92 dzieciom z naszej gminy witeczne
paczki. Spotkanie miao miejsce w gocinnej sali OSP w Olsztynku.
Organizatorem akcji
obdarowywania dzieci
prezentami jest Komendant Stray Poarnej w
Bad Sachsa, Karl - Heinz
Woyda, ktry z grup
4 wolontariuszy odwiedzi
Olsztynek. OSP w Olsztynku utrzymuje przyjacielskie kontakty ze stra
z Bad Sachsa na mocy
porozumienia o wsppracy midzy straami podpisanego w 2006 r. W uroczystoci mikoajkowej
uczestniczy Burmistrz
Olsztynka Artur Wrochna
i Dyrektor Miejskiego
Orodka Pomocy Spoecznej Ewa Szerszeniewska,
a zabaw uwietni zesp

Swojska Nutkaz Klubu

Seniora wraz z modzie
z Warsztatw Terapii
Zajciowej w Olsztynku,
piewajc koldy i pastoraki pod batut Mariki
Kalinowskiej.
List dzieci wytypowa
dla swoich podopiecznych
MOPS w Olsztynku,
a zawarto paczek przygotoway niemieckie rodziny z Bad Sachsa.
Mamy nadziej, e
obdarowane dzieci oraz
ich rodzice i opiekunowie
przeyli chwile radoci,
w czasie bezporedniego
spotkania z Mikoajem.
Prezes OSP Olsztynek
Jerzy Tytz

Szlachetna Paczka po raz

pierwszy w Olsztynku
7-8 grudnia odby si trzynasty
fina oglnopolskiej akcji witecznej pomocy osobom najuboszym,
organizowany przez Stowarzyszenie Wiosna. W tym roku po raz
pierwszy projekt Szlachetnej Paczki
obj mieszkacw naszej gminy.
Idea programu opiera si na dotarciu
przez wolontariuszy do osb samotnych, starszych, rodzin wielodzietnych, samotnych rodzicw, rodzin
dotknitych chorob lub niepenosprawnoci.
Projekt ten rni si od innych
form pomocy tym, e ofiarodawca
moe wybra konkretn rodzin,

odpowiadajc na jej wyszczeglnione potrzeby. Stowarzyszeniu zaley na mdrej pomocy skierowanej

do ludzi w trudnej sytuacji yciowej
wyjania Kazimiera Szypowska,
lider rejonu Olsztynek. Chcemy
inspirowa ludzi do walki z bied
i trudnociami oraz dawa im impuls
do zmian.
Osoby, ktre zdecydoway si
pomc konkretnej rodzinie przekazyway wykonan przez siebie paczk wolontariuszom, a ci dostarczali
j do domw potrzebujcych. Dziki
akcji podarunki od prywatnych darczycw w postaci ywnoci, rod-

kw czystoci, materiaw
szkolnych, odziey, obuwia oraz
wyposaenia mieszkania otrzymao
10 rodzin.
W przygotowywanie paczek
potrzebuj-cym rodzinom z naszej
gminy zaangaowao si okoo 130
osb.
Na rzecz projektu pracowali
wolontariusze z Olsztynka: Alicja
Kurkul, Bartosz Wolszczak, Dawid
Miszczak, Iga Szypowska, Rafa
Karpiski, Izabela Rogulska, Magdalena Skoczek i Aneta Filipowska
z Wymoja.
basz

Reklama

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Strona 11

Wpleceni w histori Eleonora Danuta i Zdzisaw Pietkiewiczowie

Cz. III

CZAS WYBORW I DECYZJI

PAN ZDZISAW: Wracajc do czasu matury i pocztkw studiw, musz

powiedzie, e moja sytuacja
bya do trudna, gwnie ze
wzgldw materialnych.
W tym czasie matka po raz
drugi wysza za m za niejakiego pana Olszewskiego,
ktry sprzeciwia si mojemu
pjciu na studia. To jednak
mnie nie zniechcio i zdaem
egzaminy do Akademii
Medycznej we Wrocawiu.
Pamitam, e na jedno miejsce byo a siedmiu kandydatw. Wanie do Wrocawia
przeprowadzia si matka ze
swoim mem, ale nie chciaem z nimi zamieszka.
Wiele lat pniej matka rozesza si z panem Olszewskim
i wrcia do swojego mieszkania w Gdasku, gdzie po
raz trzeci wysza za m.
Oczywicie, dawno ju nie
yje. Rozpoczynajc zatem
studia, znalazem miejsce
w akademiku, dostaem stypendium i od tej pory radziem sobie zupenie sam .
Moja ju wtedy narzeczona
rwnie zostaa studentk,
ale Akademii Handlowej
w Poznaniu. Przez jaki czas
dojedalimy do siebie.
Gdy Danusia po trzech latach
ukoczya studia, zamieszkalimy we Wrocawiu i podjlimy decyzj o maestwie. W 1950 roku urodzia
si nasza pierwsza crka Grayna. Jak ju mwiem, studiujc jednoczenie te pracowaem jako nauczyciel
wychowania fizycznego i z
tego si utrzymywalimy.
Wkrtce na wiat w 1951
roku przysza druga crka
Alina, a w 1955 roku pojawia si trzecia Zdzisawa,
nazywana w rodzinie Dzidk.
Rwnolegle do studiw
medycznych uczyem si
w Akademii Wychowania
Fizycznego. Byem bardzo
sprawny fizycznie i jeden
z profesorw wybra mnie do
szecioosobowej grupy przyszych lekarzy sportowych.
Niestety, nie uzyskaem
dyplomu na AWF, poniewa
na prac dyplomow narzucono mi temat zwizany
z pik non, ktra mnie
absolutnie nie interesowaa.
Brak dyplomu nie przeszkodzi mi jednak w nauczaniu
wychowania fizycznego

Strona 12

Modzi pastwo Pietkiewiczowie (jeszcze jako narzeczeni) Wrocaw 10 VII 1949 r.

w Pastwowej Szkole Zawodowej we Wrocawiu przy
ulicy Poznaskiej przez okres
trzech lat, poniewa po
trzech latach studiw na
AWF zdobyem uprawnienia
do prowadzenia tego przedmiotu. Poniewa zdaem
rwnie egzamin z teologii,
mogem te uczy religii,
ktra po wojnie w szkoach
bya obowizkowa. Praca
w szkole miaa jeden niezaprzeczalny plus. Ot mogem uczy si przedmiotw
medycznych w czasie, kiedy
uczniowie wiczyli mimo
wszystko pod moim czujnym
okiem!.
W czasie studiw zaczem interesowa si hipnoz. W jej tajniki wgbiem
si do tego stopnia, e mogem nawet pomaga w leczeniu ludzi. Oczywicie,
wywoywao to rne reakcje
kolegw czy te dowiadczonych lekarzy od pozytywnych do bardzo sceptycznych, poniewa to nie mie-

cio si w ich racjonalnych

umysach. Kiedy jednak
naocznie przekonywali si
o skutecznoci hipnozy, niejednokrotnie szybko zmieniali zdanie. Pewnego razu
w szpitalu przebywaa siedemnastoletnia dziewczyna
cierpica na uporczywe
wymioty. Konsylium lekarskie czuo si w tym przypadku bezradne. Byem
wtedy studentem na praktyce
przed dyplomem, ale odwayem si zaproponowa wanie hipnoz. Jeden z profesorw oburzony powiedzia:
Kolego, za kilka miesicy
bdziecie lekarzem, a w takie
bajki wierzycie?. Uparem
si jednak i dziewczyna
zostaa wyleczona. Na ten
temat pojawio si nawet
kilka artykuw w prasie.
Rodzice pacjentki dzikowali
mi publicznie, tytuujc
doktorem, kiedy jeszcze
wcale nim nie byem.
Natomiast inny profesor
tak bardzo zainteresowa si

Crka Alina (czwarta od lewej w II rzdzie od gry)

moimi umiejtnociami, e
pniej razem operowalimy
pacjentowi wyrostek robaczkowy pod hipnoz, bez znieczulenia. Cae to moje zainteresowanie hipnoz wzio si
std, e przypadkowo odkryem w sobie zdolnoci w tym
kierunku. Nie kady jednak
moe to robi, gdy trzeba
mie ku temu predyspozycje
wrodzone.
CRKA DZIDKA: Sama
jestem wiadkiem umiejtnoci tatusia w tym zakresie.
Kiedy chodziam do szkoy
w Olsztynku, niektrzy moi
koledzy popalali papierosy,

Dzidka w roku 1960

wic tata skutecznie ich od
tego odzwyczai wanie hipnoz. Pamitam wielu pacjentw, ktrzy tym sposobem zostali wyleczeni, np.
z depresji czy uporczywych
blw gowy. Swego czasu
tatu jedzi nawet do Centrum Zdrowia Dziecka, aby
pomaga w leczeniu maych
pacjentw, ktrzy np. bardzo

Na podstawie wywiadu
z Danut i Zdzisawem
Pietkiewiczami opracowaa
Henryka ebrowska

si bali. Kiedy przyjecha do

mnie do Francji i na dziewi
miesicy odzwyczai moj
palc jak smok koleank.
Pewnie nigdy by nie wrcia
do naogu, ale nie byo ju
okazji do nastpnego seansu.
Mam koleg, ktrego ojciec
jest dyrektorem LOTU
w Nicei, gdzie mieszkam. On
sam panicznie ba si lata.
Caa rodzina, ktra przeloty
ma za darmo, w cigu dwch
godzin przemieszcza si
z Nicei do Warszawy, a mj
kolega tuk si trzydzieci
cztery godziny autobusem.
Specjalnie przyjecha do Polski i dziki seansowi hipnotycznemu tatusia ten strach
min i dzisiaj lata samolotami jak reszta rodziny.
PAN ZDZISAW: Tu
w Olsztynku pracowaa
dobra dentystka pani Sierosawska. Pewnego razu
poprosia mnie o pomoc,
gdy jednej z pacjentek trzeba byo usun zb. Problem
polega na tym, e chora prawie mdlaa ze strachu. Zastosowaem chwilow hipnoz
i po zbie. Kobieta nawet si
nie zorientowaa, e jej problem si skoczy. Kiedy
przysza do mnie w roli
pacjentki pewna pani znana
z telewizji. Jej rwnie
pomogem w ten sposb, tzn.
wykorzystujc hipnoz.
Pniej bardzo chciaa,
ebym wystpi w telewizji,
ale si nie zgodziem. Po co
byo mi to potrzebne? Wielu
lekarzy okazywao zainteresowanie hipnoz, ale nie szli
dalej, nie uczyli si tego. Nie
chcieli, a moe nie rozumieli.
Chc jeszcze powiedzie,
e mam te zdolnoci
rdkarskie, a odkryem to
przypadkowo. Ot mamy
w Zielonowie dom letniskowy i musielimy wykopa
studni. Poprosiem pewnego
rdkarza, aby znalaz nam
dobre miejsce na t studni.

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Kiedy jednak zaczlimy

kopa na wskazanym przez
niego placyku, wody nie
byo. Wtedy poprosiem
o jego rdk. Poszedem
w gr zbocza i w pewnym
momencie ta rdka skierowaa si wyranie w d.
Okazao si, e znalazem
idealne miejsce na studni,
ktra do dzisiaj spenia swoj
rol. W ten sam sposb odnalazem ciek wodny, na
ktrym pniej studni
wykopa nasz ssiad w Zielonowie. Trudno powiedzie,
skd mam takie zdolnoci, bo
nie przypominam sobie, aby
posiada takie ktry z przodkw.

Teraz nie zajmuj si ju

rdkarstwem i unikam stosowania hipnozy. Uwaam,
e w przyrodzie nie ma nic za
darmo, wic moe hipnotyzujc, wydzielam pewn energi, a to moe mnie osabia.
Co prawda, nie czuj tego,
ale rozum mi tak podpowiada.
Wspominajc studia,
musz si uczciwie przyzna,
e byem do leniwym studentem, ale jednak sprytnym.
W akademiku mieszkaem
z koleg bardzo pracowitym,
sumiennym, ktry nie opuci
adnego wykadu. Ja chodziem tylko na niektre, ale
i tak nigdy nie robiem nota-

Babcia ze strony ojca z trzema wnuczkami od lewej

Alina, Dzidka i Grayna (1958 r.)

tek. Kiedy wic mj kolega

chodzi po pokoju i gono
si uczy, ja lec na tapczanie przysuchiwaem si
i to bya caa moja nauka, ale
egzaminy zdawaem bardzo
dobrze.
W 1954 roku uzyskaem
dyplom lekarza. Przy tej okazji musz doda, e tytu
lekarz medycyny jest bzdur, poniewa tak jak lekarz
okulista powinien leczy
oczy, to lekarz medycyny ma
leczy medycyn? Uwaam,
e w Polsce jest tylko jeden
lekarz medycyny Bartosz
Arukowicz, ktry ma wyleczy polsk medycyn.
W 1954 roku ukoczyem
rwnie Studium Wojskowe
Suby Zdrowia w stopniu
podporucznika i 23 wrzenia
zostaem przeniesiony do
rezerwy. W nastpnych
latach wielokrotnie byem
powoywany na wiczenia
wojskowe i zdobywaem
kolejne stopnie oficerskie
w 1963 roku porucznika, a w
1977 kapitana.
Po skoczeniu studiw
dostaem nakaz pracy
w Subie Bezpieczestwa.
Zawsze byem aktywny,
peen inicjatywy i to chyba
zdecydowao o takiej decyzji

Lata szedziesite - na wakacjach w Budapeszcie wzgrze Gellerta - p. Pietkiewiczowie

wadz. Mogem sobie wybra
szpital w Szczecinie, Lublinie lub Olsztynie. Od takiego nakazu pracy waciwie
nie byo odwrotu. Musiaem
wypeni tak deklaracj,
w ktrej pytano mnie, czy
posiadam krewnych w krajach
kapitalistycznych.
Odpowiedziaem, e tak w
Stanach Zjednoczonych,
w Filadelfii, co, oczywicie,
nie byo prawd i wtedy dali
mi spokj. Mogem sobie

Literatura zaglda do kuchni

Czas przedwiteczny kieruje nas do kuchni, kae wertowa przepisy i gotowa. Produktw mamy
w brd, wic ten, kto kocha tradycj, moe sign do staropolskich rde bez obawy, e zabraknie masa,
jajek czy wieprzowiny. Arcydziea literatury polskiej pene s receptur, opisw potraw i rytuaw jedzenia.
Wbrew rozpowszechnionym
stereotypom, ju kuchnia redniowieczna, zwaszcza dworska czy klasztorna, bywaa niezwykle urozmaicona. Moe
panowa w niej smak troch
inny ni dzisiaj (dominowa
wedug opinii znawcw kwano korzenny), moe obowizywaa nieco odmienna etykieta
regulujca zachowanie przy
stole, ale mimo wszystko ludzie
tej epoki lubili zje smacznie
i obficie. Ceniono miso i ryby,
nie gardzono te warzywami;
jedni dodawali czosnek, majeranek i pietruszk, drudzy
godziki, gak muszkatoow
i szafran.
W Odrodzeniu, co prawda,
duo podrowano i przywoono z zamorskich krajw
mnstwo kuchennych nowinek,
lecz kuchnia staropolska wywodzia si gwnie z tradycji szlacheckiej, ziemiaskiej, domowej. Wierny tej kuchni zadawala si tym, co oferowao wasne
gospodarstwo.
W obronie tradycyjnej kuch-

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

ni przodowa Mikoaj Rej, ktry

zagraniczne dodatki w rodzaju
oliwek uznawa za dziwactwo. Wierzy, e polska kuchnia
sprzyja zdrowiu. A e jest tusta,
obfita i pena misiwa? No c,
w czasach Reja nikt nie sysza
jeszcze o surowych dietach,
a sylwetka o penych ksztatach
budzia respekt. Zreszt, poeta
konsekwentnie zachca do konsumpcji warzyw i owocw,
ktre opisywa z wielk czuoci. Ach, te Rejowe wiekieki, kapustki, koprzyki
wiadczce o dobrym apetycie
i przyjaznym usposobieniu !
Nu te wikieki w piec
namiotawszy a dobrze przypiekszy, nadobnie ochdoy,
w talerzyki nakraja, take
z faseczk uoy, chrzanikiem,
co nadrobniej ukrawszy, przetrzsa, bo bdzie dugo trwaa,
take koprem woskim, troszk
przetukszy,
przetrzsa,
a octem pokrapia, a sol te
troch przesala (ywot czowieka poczciwego)

A pochwaa swojskiego jedzenia wierszem

i proz? A staranny wykaz potraw, ktre
przyrzdzi mona z jabek? Kada gospodyni przyzna, e Rej, cho o jabkach pisa
moe mniej poetycko ni Kochanowski, to
jednak by lepszy znawc domowej kuchni od
Jana z Czarnolasu. Obfito potraw i pomysowo kucharzy, w kocu zmczy musiay
najwikszych nawet smakoszy. Moe dlatego
i Jan Kochanowski, i Jan Andrzej Morsztyn,
ktrzy mieli niejedn okazj prbowa
wykwintnej kuchni, pisali w kocu wiersze
zachwalajce smak chleba z sol.
Pawle, rzecz pewna, u twego ssiada
Moesz dugiego nie czeka obiada,
Bo w mej komorze szczera pajczyna,
W piwnicy take co na schyku wina.
Ale chleb (wedug przypowieci) z sol
Ka pooy prze ci z dobra wol.
()Bo dawno bywa przy takiej biesiadzie,
Gdzie miechu wicej ni potraw dawaj
J. Kochanowski, Do Pawa
Po wielkich ucztach u Radziwia, po
dostatnich obiadkach i niadankach w szlacheckich dworkach, miay nadej czasy prostoty. Pojmowano j zreszt nieco osobliwie,
w sposb trudny do zrozumienia dla
wspczesnych Polakw: ot, schab wieprzo-

nawet wybra miejsce przyszej pracy. Zdecydowaem

si na Warmi i Mazury i w
ten sposb w 1955 roku jako
lekarz znalazem si w Olsztynku, w ktrym przepracowaem ponad czterdzieci lat
i jestem do dzisiaj. Pocztkowo mieszkalimy przy ulicy
Sienkiewicza, a w kilka lat
pniej przeprowadzilimy
si do obecnego, znacznie
wikszego lokum.
c.d. w nastpnym numerze

wy zamiast baanta, piecze woowa

w miejsce delikatnego pasztetu, kogut
zamiast kuropatwy Godnymi spadkobiercami Reja okazali si Wacaw
Potocki i Jan Chryzostom Pasek.
Pan przed chudszym powiada, jakim
dostatkiem jada:
Jednako po wszystkie dni ()
Kuropatwa w pasztecie
Okrom drobnej ptaszyny
Cymenty i zwierzyny:
Jele sarn potrca,
Nie wspominaj zajca
Same guszce i dropie ()
Wszystko sodko, gorco,
Korzenne i pocco.
Indyki, gsi, kury ()
Jeszcze jarzb w rosole ()
W posty oso, pstrg ()
Okunie, karpie szczuki ()
Niechaj dusza nie szczeka,
em jej w jedwab nie stroi,
Nie karmi i nie poi
Wacaw Potocki,
Pan wielmony z ziemianinem
Epoka obfitoci oznaczaa czasy
wietnoci pastwa pniej trawionego nieuleczaln chorob i chylcego si
ku upadkowi. Niestety, z upywem lat
bogactwo zamieniao si w rozrzutno,
a szczodro graniczya z bezmylnoci.
O tym warto pamita w tym
przedwitecznym szalestwie.
Magdalena Rudnicka

Strona 13

Z historii Muzeum

Cz. 2
Nowe czasy, nowe
wyzwania (Lata 2008 2013)

27/28 XI 7-ka, okolice

Krlikowa. Skradziono tu zestaw przenonych lamp owietlajcych niebezpieczny odcinek
drogi (tzw. fala wietlna) o wartoci 1200 z, wasnoci firmy
Giera z Jonkowa. Parafrazujc o
tempora o mores mona powiedzie, e widocznie mamy takich
zodziei, na jakich zasugujemy.
17 XI Policja przedstawia
ju zarzuty sprawcy zniszczenia
samochodu interweniujcych
pracownikw agencji ochrony.
Jest nim Oskar K. z Olsztynka.
Zdarzenie byo opisane w poprzedniej kronice.
16/17 XI Krlikowo. W wyniku wamania do Forda Escorta,
waciciel Zdzisaw F. straci
akumulator, CB radio i prostownik, kwota strat to 500 z.
2 XI Ul. Mrongowiusza.
Skradziono 25 mb kabla miedzianego o wartoci 3400 z,
wasno TK Telcom Warszawa.
22/23 XI
Kunki. Tutaj
upem zodziei pado a 200 mb
liny nonej sieci trakcyjnej
warto strat to 8 tys. z, wasno PKP ZLK Olsztyn.
18/19 XI 7-ka, Waplewo.
Kolejna kradzie eliwnych
pokryw studzienek ciekowych
(4 szt. o wartoci 1200 z). Po tej
stracie GDDKiA Olsztyn bdzie
zastpowa ju metalowe pokrywy betonowymi.

Strona 14

22 XI Ul. Pionierw i 28 XI gimnazjum. Nieletni ukasz S.

dwukrotnie pobi swojego rwienika Jana R. i odpowie za to
przed sdem dla nieletnich. Nosi
wilk razy kilka... !
3/4 XII Db. Kolejny raz
upem zodziei jest kabel energetyczny. Tym razem, tzw. siowy
o dugoci 60 mb, o wartoci 800
z, wasno Tomasza S.

Ostatnie sze lat w historii

Muzeum to take wzmoona dziaalno wydawnicza liczne publikacje, szczeglnie w ostatnich trzech
latach. Powoano do ycia wydawnictwo cykliczne Zeszyty Naukowe
MBL-PE, w ktrych prezentowane
s artykuy pracownikw muzeum,
bdce efektem ich pracy naukowej, materiay z konferencji, seminariw i sympozjw organizowanych przez muzeum, omwienia
i recenzje ukazujcych si na rynku
wydawniczym pozycji o tematyce
etnograficznej i regionalnej oraz
sprawozdania z dziaalnoci merytorycznej muzeum. Do tej pory ukazay si dwa numery.
Po wielu latach wydany zosta
nowy przewodnik po muzeum
autorstwa Michaa Poniewskiego,
Jadwigi Wieczerzak i mojego.
Wydano go w trzech wersjach jzykowych: polskiej, angielskiej i niemieckiej. Jako uzupenienie do
organizowanych wystaw wydano
katalogi: wystawy Historia Ostpreussisches
Heimatmuseum
w Krlewcu w latach 1909-1945
dzisiejszego Muzeum Budownictwa
Ludowego Parku Etnograficznego w Olsztynku autorstwa Wiesawy Chodkowskiej, Moniki SabljakOldzkiej i Zuzanny Adamiec,
wystawy Magia chleba naszego
powszedniego autorstwa Marii
Wroniszewskiej i Marty ebrowskiej, wystawy wiat dziecka
przygotowany przez Mari Wroniszewsk oraz katalog wystawy jubileuszowej Historia Muzeum

w rnych odsonach autorstwa

Jadwigi Wieczerzak i Marii Wroniszewskiej. W ramach projektw
edukacyjnych wydane zostay zeszyty edukacyjne Modelowa lekcja
architektury regionalnej autorstwa Michaa Poniewskiego oraz
zeszyt edukacyjny do lekcji muzealnych Ogrody wiejskie oraz ziele
w zaoeniach paacowo-parkowofolwarcznych Warmii i Mazur,
napisany przez Patrycj Mackiewicz.
Najwaniejszym jednak dla nas
wydawnictwem jest monografia
muzeum przygotowana z okazji
100-lecia instytucji, napisana przez
dwunastoosobowy zesp jej obecnych pracownikw merytorycznych
pod moj redakcj.
W zakresie dziaalnoci naukowo-badawczej muzeum zorganizowao midzynarodow konferencj
skansenowsk
Popkultura
i chopkultura. Muzeum skansenowskie XXI wieku miejsce
ochrony kultury ludowej, a moe
park rozrywki. Byo te
wsporganizatorem sesji naukowych z cyklu ycie codzienne na
dawnych ziemiach pruskich
(w 2008, 20011 i 2013 r.), konferencji Colloquia Baltica III
(2008), 650 lat Olsztynka
(2009), Hodowla drobiu (2011)
oraz sympozjum Folklor batyjski:
dzie dzictwo kulturowe i rdo
w badaniach mitologii (2010).
Pracownicy muzeum wielokrotnie brali udzia w regionalnych,
oglnopolskich i midzynarodo-

7 XII Ul. Akacjowa. Ewa S.

zgosia policji strat torebki
z pienidzmi w kwocie 700 z
i dowodem osobistym, ktr
prawdopodobnie pozostawia
w sklepie. Doradzalimy ju
ostrono w takich sytuacjach,
doradzamy teraz, eby pienidze
i dokumenty mie bezporednio
przy sobie. Mczyni maj na to
np. kieszenie.
W omawianym okresie policja
zatrzymaa te 6 osb poszukiwanych, 19 dowodw rejestracyjnych, 1 nietrzewego kierowc oraz 6 osb do wytrzewienia.
Opracowano na podstawie
materiaw KP w Olsztynku.

Olsztynek, Dni Olsztynka, 2013 r., /fot. Agata Wrochna

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

wygoszone podczas
zawieszenia wiechy na
kopii
drewnianego
kocioa z Rychnowa oraz
dokument z 16 sierpnia
1939 r. stwierdzajcy przeniesienie muzeum z Krlewca do
Olsztynka.
W zakresie ochrony tradycji
regionalnego dziedzictwa rolniczego kontynuowano dziaania zwizane ze zmianow upraw pl, zagospodarowaniem ogrodw warzywnych i kwiatowych. Rozpoczto
rekonstrukcj stad zwierzt i systematyczn prac hodowlan. Do
piciu zagrd wprowadzono ekspozycje ywych zwierzt towarzyszcych yciu domowemu dawnych mieszkacw wsi (krliki,
drb, owce, kozy, krowy, konie).
Nagrodo
cja
nomina
wa,
Warsza
W 2008 roku rozpocza si
ictwa
dy Ministra Kultury i Dziedz
wsppraca z olsztysk fundaNarodowego Wydarzenie Muzealcj Borussia w zakresie wolonne Roku Sybilla 2011, od lewej
tariatu europejskiego. Od tego
Wiesawa Chodkowska, dyrektor
czasu praktyki wolontariackie
r.
2012
na,
Ewa Wroch
odbywaj modzi ludzie z Polski
/fot. Archiwum
i Europy. Opiek nad nimi sprawuj pracownicy merytoryczni
muzeum. Od nich wolontariusze
ucz si, m.in. jak poprawnie
archiwizowa dokumenty, opisywa eksponaty, w jaki sposb
przeprowadza kwerendy
i badania terenowe. Wolontariusze pomagaj te przy organizacji imprez, wystaw oraz
bior udzia w prowadzeniu
lekcji muzealnych. W zwizku
z zaangaowaniem si w prac
z wolontariuszami, nasze
muzeum uzyskao w roku 2010
status akredytowanej organizacji goszczcej EVS (European
Voluntary Service).
W ramach popularyzacji
tradycji ludowej kultury
muzycznej Warmii i Mazur
oraz zanikajcej gwary warmiskiej wspfinansowalimy

wych konferencjach, sympozjach

i seminariach. Wystpowali z referatami, komunikatami i prelekcjami. Przeprowadzali kwerendy
i badania terenowe.
Wydarzeniem niezmiernie wanym dla potwierdzenia i uzu-penienia naszej wiedzy o historii muzeum
byo odnalezienie napisanych w
jzyku niemieckim dokumentw
zwizanych z powstaniem i rozwojem naszej instytucji. Byy to: akt
erekcyjny w Krlewcu z 1 stycznia
1912 roku podpisany przez czonkw komitetu zaoycielskiego,
m.in. przez prowincjonalnego konserwatora Richarda Dethlefsena,
wystpienie ze stycznia 1912 r.,

Olsztynek, krcenie filmu Koysanka w Muzeum, 2009 r.

/fot. Archiwum MBL - PE

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

wydanie dwch pyt: Wskrzeszenie

Hobouda grupy Hoboud oraz
Stoji oset kele drogi grupy
Babsztyl.
W ostatnich latach czsto odwiedzay nas ekipy filmowe. W roku
2009 czarn komedi o wampirach
pt. Koysanka nakrci w warmiskiej zagrodzie z Nowego Kawkowa Juliusz Machulski, a w kociele z Rychnowa i kuni z Bielicy
krcone byy zdjcia do jednego
z odcinkw serialu Dom nad rozlewiskiem w reyserii Adka Drabiskiego. W roku 2010 na terenie
muzeum powstay sceny do filmu
o Zawiszy Czarnym, realizowanego
przez harcerzy z 1. Mskiej Druyny
Harcerskiej Czerwona Jedynka
im. Zawiszy Czarnego. W roku 2012
filmowcy z Warmiskiej Inicjatywy
Filmowej z Olsztyna zrealizowali
we wntrzach trzech obiektw i w
plenerach parku etnograficznego
zdjcia do krtkometraowego filmu
Bracia w reyserii Mateusza
Placka. Teren muzeum udostpniony by do nakrcenia scen ycia
w osadzie dawnych Prusw oraz
napadu na osad do filmu pt.
Historia zakonu krzyackiego na
ziemi dziadowskiej" w re. Jakuba
Orzechowskiego. Muzealny wz
cygaski zagra natomiast w filmie Papusza w reyserii Krzysztofa Krauzego.
Wysoka jako prowadzonej
dziaalnoci zostaa doceniona
przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego - w roku 2008
muzeum zostao wpisane do prestiowego Pastwowego Rejestru
Muzew, a w 2009 otrzymao
nagrod honorow XXXIV edycji
Nagrody im. Oskara Kolberga Za
zasugi dla kultury ludowej.

Nasza instytucja wielokrotnie

bya doceniana w oglnopolskich
i lokalnych konkursach. Dwukrotnie (w 2012 i 2013 roku) bylimy
nominowani w Konkursie o Nagrod Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla: za projekty Konserwacja i uruchomienie
wiatraka typu kolak z Wodzian w kategorii konserwacja
muzealiw oraz ywa wystawa
czyli o hodowli rodzimych ras
zwierzt gospodarskich w kategorii wystawy przyrodnicze.
Jestemy rwnie podwjnym laureatem w konkursie Ludowe Oskary na najciekawsze wydarzenie
folklorystyczne w Polsce za projekt Modelowa lekcja architektury regionalnej w kategorii
Pokazy i warsztaty twrcze
(2011) oraz w kategorii Konkursy i wystawy za wystaw
Magia chleba naszego powszedniego (2012). Za Modelow
lekcj uzyskalimy take tytu
"Muzeum Otwartego na Edukacj" w konkursie zorganizowanym przez Muzeum Wsi Kieleckiej, majcym na celu wyonienie
i upowszechnianie twrczych
i kreatywnych pomysw na
zajcia edukacyjne dla dzieci.
Ewa Wrochna

Lublin, wrczenie Ludowych Oskarw, 2012 r. /fot. Archiwum STL

Strona 15

Kulinaria na fali
(...) W gotowaniu nie chodzi o jedzenie. Chodzi o osobowo. - ten
cytat pochodzcy z ksiki Kawalerowie Angeliny. Opowieci z woskiej kuchni Briana OReillyego doskonale odzwierciedla ide jaka
przywiecaa i nadal przywieca entuzjastom innowacyjnych form
nauczania i wychowania w Gimnazjum im. Noblistw Polskich.
Nauka poprzez dziaanie oraz ksztatowanie wasnej osobowoci to
istotne aspekty rozwoju modego czowieka, na ktre zwraca si
szczegln uwag w naszej szkole.
Pomys na utworzenie pracowni
kulinarnej zrodzi si blisko 4 lata
temu. Wrd spoecznoci uczniowskiej zostay przeprowadzone ankiety
majce na celu poznanie obszarw jej
zainteresowa. Oferta zostaa przygotowana po konsultacjach z modymi
ludmi, poniewa celem byo spenienie potrzeb edukacyjnych modych
ludzi. W artykule zamieszczonym
w kwietniowym numerze ALBO
zwracaam uwag na podmiotowe
podejcie do uczniw, jak rwnie na
potrzeb przestawienia si z mylenia
teoretycznego na podejcie praktyczne. Takie wanie rozumienie nauczania widoczne jest w projektach kulinarnych realizowanych w naszym
gimnazjum.
Przygoda z kuchni i jej tajnikami
rozpocza si z chwil powstania

prawdziwej pracowni, ktra zostaa

wyposaona w nowoczesny i niezbdny sprzt AGD, naczynia i akcesoria potrzebne do przygotowania
potraw. Pocztkowo zajcia kulinarne
weszy do szerokiej oferty zaj technicznych skierowanych do klas drugich i trzecich. Matk zaoycielk
projektu bya Magorzata Pingot,
a ojcem Jacek Kamieniecki.
W krtkim czasie okazao si, e
zajcia ciesz si niezwyk wrcz
popularnoci.
Zajcia kulinarne zostay wczone do dziaa wychowawczych
rewalidacyjnych i socjoterapeutycznych, podczas ktrych mona realizowa zarwno cele edukacyjne, jak
i terapeutyczne. Zajcia takie rozbudzaj w dzieciach poczucie samodzielnoci, ch pracy w grupie,
radzenia sobie z trudnymi
sytuacjami, przyczyniaj si
do wzrostu samooceny.
Znw liczba uczestnikw,
osb zainteresowanych tak
form zaj zaskoczya
nauczycieli i pedagogw.
Sprawdzi si te pomys
zaj kulinarnych w czasie
ferii zimowych. Byy to
warsztaty w ramach projektu profilaktycznego Ferie
zimowe Gotuj razem
z nami, w dniach 21.01 25.01.2013 r. Projekt adresowany by szczeglnie do
modziey zagroonej niedostosowaniem spoecznym
oraz do dzieci o specjalnych

potrzebach edukacyjnych. Modzie,

uczc si gotowania, miaa take
moliwo poznania zasad bhp podczas pracy w kuchni, zasad zbilansowanej i zdrowej diety oraz, w ramach
edukacyjnej cieki regionalnej, tradycyjnych smakw Warmii i Mazur.
Uczestnicy warsztatw pojawili
si w szkole podczas dni wolnych z
wasnej woli! Sukces w postaci przygotowanych posikw zdecydowanie
wzmocni ich wiar we wasne moliwoci i poczucie wartoci, wyzwoli
pomysowo i kreatywno.
Fala popularnoci przyczynia si
rwnie do mobilizacji opiekunw
tych dziaa. Magdalenka Kaska Nawacka nawizaa wspprac
z Bankiem ywnoci. Organizacja
dosy hojnie wspara inicjatyw
i zaopatrzya szkoln kuchni w produkty dugoterminowe takie jak:
kasze, mki, ry. Kolejnym partnerem, ktry wczy si do tych dziaa
i wspar finansowo inicjatyw jest
Gminna Komisja do spraw Rozwizywania Problemw Alkoholowych.
Obecnie trwa realizacja projektu
Szkoa od kuchni, ktry rozpocz si
w kwietniu 2013 roku i przy wsparciu partnerw prawdopodobnie
potrwa do koca 2014 roku. Projekt
skierowany jest przede wszystkim do

uczniw klas pierwszych i drugich,

a zajcia odbywaj si w godzinach
popoudniowych i nie koliduj
z godzinami lekcyjnymi. W gwnej
mierze przygotowywane potrawy s
oparte na produktach sezonowych,
wieych owocach, warzywach, tak
aby byo smacznie i zdrowo. Dzieci
poznaj tu tajniki kuchni, komponowania potraw i eksperymentowania
ze smakami. Jest to take element
realizacji dziaa w zakresie doradztwa zawodowego, gdy poznaj
w sposb praktyczny prac kucharza.
Dziaania kulinarne nie zamykaj
si tylko w obrbie gimnazjum. Modzi adepci sztuki kulinarnej wczaj
si rwnie w gminne uroczystoci.
Jednym z ostatnich wydarze by
Dzie Cittaslow w Olsztynku, podczas, ktrego uczniowie Gimnazjum
im. Noblistw Polskich pod czujnym
okiem pani Magdaleny Kaska
Nawackiej i pana Jacka Kamienieckiego przygotowali przepyszn,
jesienn wariacj na temat zupy
dyniowej efektownie zaserwowan
w wazie z wydronej dyni. Kolejne
intrygujce inicjatywy planowane s
ju na FERIE 2014. Szczegy na
stronie:
http://gimnazjum.olsztynek.com.pl.
Magorzata Zapadka
/fot. Marek miejewski

Reklama

SPRZT RTV, SAT, AGD, KOMPUTERY

NAPRAWA
- komputery, laptopy
- telewizory

Strona 16

tel/fax 519 29 50,

519 13 87, Olsztynek,
ul. Krtka 2

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

DEZ INFORMACJE OLSZTYNECKIE

Trzej Krlowie niezgody

tym roku wito Trzech Krli w Olsztynku bdzie obchodzone wyjtkowo

uroczycie. Przewidywana jest m.in. defilada harcerska, koncert pastoraek, kiermasz oraz piknik
w niegu. Najwaniejszym punktem ma by jednak parada krlewska, w ktrej Kacper, Melchior
i Baltazar bd podrowali w lektykach przez
miasto i na koniec wejd na specjalnie przygotowan trybun. Role biblijnych mdrcw zagraj
najbardziej zasueni mieszkacy. - Wytypowalimy grono godnych tego zaszczytu i zaproponowalimy im udzia w paradzie - mwi Wacaw
Gssowski, organizator uroczystoci.
Niestety, impreza stana wanie pod znakiem
zapytania. Okazao si bowiem, e wybr zasuonych nie wszystkim przypad do gustu. - Stwierdziem, e najlepiej gdyby mdrcw zagrali
dotychczasowi burmistrzowie ostatnich kadencji wyjania Gssowski. - Tymczasem otrzymaem
zaalenia od tych, ktrzy na list si nie zaapali.
Na dodatek, brakiem zaproszenia byli oburzeni
niektrzy radni, dyrektorzy oraz prezesi organizacji. Nie chcieli zrozumie, e byy tylko trzy miejsca.
Nawet nie wszyscy zaproszeni do wystpw s
zadowoleni. Oburzenia nie kryje jeden z zaproszonych burmistrzw, ktremu zaproponowano rol
Baltazara. - Zadano ode mnie bym wystpi
z twarz pomalowan na czarno i odgrywa rol
murzyna. To skandaliczna prba oczernienia mojej

osoby i podwaenia dokona - uwaa samorzdowiec. - W tej sytuacji zoyem oficjalny protest
i bd domaga si wyjanie. Wacaw Gssowski
tumaczy. - Tradycja podaje, e Baltazar by czarnoskry. Nikt nie robi nigdy z tego problemu.

Kopotliwy zaszczyt

VP Polonica bdzie relacjonowaa na

ywo pasterk odbywajc si w jednym
z polskich kociow. W tym roku transmisja
miaa by nagrana w diecezji Warmiskiej i w drodze losowania zaszczytu tego dostpi olsztynecka
parafia.
Uroczystoci bd pokazywane przez osiem
kamer, a na msz przyjedzie kilku biskupw.
W tej sytuacji przed rad parafialn stano jednak niesychanie trudne zadanie. - Poszukujemy
wolontariuszy, ktrzy pomog nam posprzta
i upikszy koci. Chcemy te wypoyczy od
wiernych wyposaenie: wieczniki, obrazy i dywany - mwi Leokadia Pacierzak z rady parafii.
- Szczeglnie mile widziani wrd wolontariuszy
s wysocy mczyni, ktrzy stojc bd zasaniali
grzyb i zacieki na cianach.
Dodatkowo organizatorzy poszukuj osoby
umiejcej gra na organach i posiadajcej czysty
gos. - Nasz organista nie moe wystpi w tym
czasie ze wzgldu na pilny wyjazd - tumaczy
Leokadia Pacierzak. - Potrzebny nam prawdziwy
talent. Pamitajmy, e tej transmisji wysuchaj
wierni z Polski i zagranicy.

Olsztynek w ekskluzywnym stowarzyszeniu

u nie tylko sie Citaslow bdzie sawia

imi miasta. Gmina przystpia wanie do
innego prestiowego grona - miast z ulic im gen.
wierczewskiego. - Okazuje si, e w Polsce jest
takich pi. Kolejnych pi jest w krajach b. Zwizku Radzieckiego, a jedno na Kubie - wyjania
Stefania Wzitka z Towarzystwa Przyjani Polsko-Radzieckiej w Olsztynku. - Kiedy usyszaam
o tej inicjatywie, zaraz jej przyklasnam. To szansa na nowy produkt turystyczny i promocj miasta.
W zwizku z przystpieniem do sieci miast
generalskich, delegacja z Olsztynka zwiedzi
zaprzyjanione miejscowoci. Zamierza zacz od
Kuby, gdzie genera ma uliczk na jednym z osiedli wojskowych. - By moe wsplnie uda nam si
skuteczniej zabiega o turystw - wyjania Aldona
Paluch, rzeczniczka burmistrza - S ju konkretne
dziaania. Na pocztek zamierzamy jedn z sal
ekspozycyjnych w nowym muzeum powici
generaowi. Poza tym, przeduymy ulic wierczewskiego o odcinek noszcy obecnie imi Emila
Behringa. Ten gest ma pokaza, e spraw traktujemy powanie i prestiowo.
Pomys ju przypad do gustu - To suszna
decyzja, bo lepiej zamiast niemieckiego naukowca
promowa polskiego patriot - cieszy si Stefania
Wzitka.

Reklama

Ogoszenia drobne
l Kupi stare ozdoby choinkowe. Sklepik Antyk
(Olsztynek, ul. wierczewskiego 22)
l Sprzedam Opel Vectra, 2004 r., 2.2 TDI, kombi,
pene wyposaenie bez skr. 14 800 z. Tel. 514 612 009
l Sprzedam bujany fotel (wiklina, nowy).
Tel. 662 695 638
l Sprzedam zbiornik hydroforowy, poj. 500 l. Nowy,
nieuywany. Tel. 609 125 848
l Sprzedam piec CO wykonany na zamwienie, z dobrym
spalaniem, blacha kotowa 6 mm gruboci, 24 KW,
wszystko palny. Tel. 609 125 848
l Sprzedam lokal mieszkalny stanowicy odrbn
nieruchomo w budynku dwurodzinnym (dziaka
przydomowa 9 arw). Tel. 510 041 449
l Do wynajcia duy, murowany gara (kana, prd).
Po remoncie kapitalnym. Cena do uzgodnienia.
Tel. 662 695 638
l Miae wypadek w cigu ostatnich 16 lat? Zadzwo!!!
Pomoemy Ci uzyska odszkodowanie. Tel. 502 219 784

bezpatne ogoszenia przyjmowane s w biurze redakcji

(MDK w Olsztynku, w godz. 8.00-18.00)
ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Strona 17

Kronika MDK-u
4 XII Olsztyneccy bbniarze wraz z instruktorem
Z. Chrzanowskim odwiedzili wietlic w Makach.
Zajcia perkusyjne cieszyy si duym powodzeniem
wrd
najmodszych
mieszkacw wsi i okolic.
6 XII Moc emocji
wrd uczniw szkoy podstawowej wzbudzi wystp
iluzjonisty ukasza Ogonowskiego. Okazao si, e
tegoroczna Mikoajkowa
Niespodzianka bya
strzaem w dziesitk.
7 XII Kapela parogi
sprbowaa swoich si
w Must be The Music,
eliminacje w Gdasku
przebiegay w bardzo sympatycznej atmosferze,
kapela wrcia usatysfakcjonowana i z niecierpliwoci czeka na wyniki.
7-8 XII Miejski Dom
Kultury doczy do wielkiej druyny Szlachetnej
Paczki (wicej na str. 11).
10 XII Olsztynecki
Chr Kameralny pod kierownictwem pani Marii
Gronkiewicz po raz kolejny piknie si zaprezentowa, uwietniajc uroczyste
zakoczenie obchodw
roku jubileuszowego MBL
- Park Etnograficzny
11 XII parogi wystpiy na jarmarku przedwitecznym w Stawigudzie, na zaproszenie
przedszkola.

11 XII Kolejne warsztaty perkusyjne, tym razem

w wietlicy wiejskiej
w utynowie, z udziaem
bbniarzy z domu kultury.
13 - 15 XII W naszym
domu kultury przeprowadzono zajcia z samoobrony w ramach projektu
Roberta Maciaka Bezpieczestwo to podstawa,
realizowanego przez Szko Modzieowych Animatorw Warmii i Mazur II.
15 XI Jarmark Wigilijny w Olsztynku ma ju
kilkunastoletni tradycj
i z roku na rok nabiera
rumiecw. Na mieszkacw Olsztynka i turystw
czekaa moc witecznych
niespodzianek i atrakcji.
W tym wyjtkowym czasie serce Olsztynka zaczyna bi mocniej... Olsztynecki Rynek sta si tem
dla witecznej scenerii...
mona byo spotka koldnikw i Mikoajw wraz
z pomocnikami. Wrd
pachncych lasem choinek,
aromatu grzanego wina
i czekoladowych piernikw, pojawiy si elfy,
ktre pomagay pisa listy
do w. Mikoaja, kady
mg te stworzy witeczny acuszek szczcia, a na zabytkowych
saniach mona byo zrobi
pamitkowe zdjcie z samym Mikoajem.
Duym powodzeniem
cieszyy si stoiska lokalnych nadlenictw, sprzedajce choinki. W drewnia-

Kapela parogi (od lewej: Maria Gronkiewicz, Wiesaw Gsiorowski, Paulina

Pastuszko, Maciej Hacia, Mateusz Remiszewski, Dorota Grzyska, Darek Kania)
/fot. Patryk Urbanowicz

nych stylowych domkach

mona byo kupi witeczne podarunki, ozdoby,
wdliny, zioa, grzaniec
i sodkoci. W salonie
wystawowym przez cay
dzie trway warsztaty
ozdb choinkowych popisy
muzyczne i jaseka w wykonaniu uczniw szkoy
muzycznej i przedszkolakw. Cz artystyczn w
salonie wystawowym zakoczy koncert witeczny Olsztyneckiego Chru
Kameralnego. Natomiast
Zesp Szk przez cay
dzie goci zmarznitych
goci, serwujc witeczne
wyroby.
Na scenie plenerowej
prezentowali si artyci

z olsztyneckich szk, przedszkola, WTZ, Zespou Szkolno-Przedszkolnego w Waplewie oraz zespoy z domu kultury. Doo emocji wzbudzi
konkurs na najpikniejsz
szopk i stroik witeczny.
W tym roku zwycizcami
zostali: Zesp Szk w Olsztynku za pikny stroik kominkowy oraz Paulina Piasecka
z utynwka, za tradycyjn
szopk boonarodzeniow.
Niecodziennym wydarzeniem bya niewtpliwie ywa
szopka z udziaem olsztyneckich wodarzy. W inscenizacji
udzia wzili: Dziecitko
Jezus czteromiesiczny
Robert Lewandowski, Maryja
Agnieszka Tomaszewska
(Promocja Gminy), Jzef Burmistrz Olsztynka Artur
Wrochna, Trzej Krlowie
Jerzy Gowacz (przewodniczcy RM), Robert Waraksa
(wiceprzewodniczcy RM),
Jakub Zarba (Komisariat
Policji w Olsztynku), Anioowie - Ewa Wrochna (dyrektor

MBL - Park Etnograficzny),

Anna Przywona (radna RM),
Paulina Gilarska (radna
MRM), Pastuszkowie Maciej Czepe (przewodniczcy MRM), Pawe Pietrzak
(wiceprzewodniczcy MRM)
oraz Aleksandra Obrbska.
Jarmark zakoczylimy parad ze w. Mikoajem, rozwietleniem olsztyneckiej
choinki i wigilijnym wiatekiem do nieba. Na czas
witeczny burmistrz przekaza symboliczny klucz do
bram miasta Mikoajowi.
W imieniu organizatorow
dzikujemy
serdecznie
wszystkim za pomoc i udzia
w jarmarku. Mamy nadziej,
e magia wit oczarowaa
w tym dniu kadego...!
24 XII Pracowity wieczr wigilijny czeka naszego
Mikoaja, ktry do pnych
godzin wieczornych bdzie
odwiedza maych i duych
mieszkacw Olsztynka
i okolic. Ho, Ho, Ho!

WKRTCE:
31 XII

Powitanie Nowego Roku w rynku miasta

godz. 23.00, w program w numerze.

6I

Orszak Trzech Krli

godz.13.00, orszak rusza z placu przy
Kociele Najwitszego Serca Pana Jezusa

10 12 I Wielka Orkiestra witecznej Pomocy

W programie koncerty, licytacje.

Mikoajkowe niespodzianki w szkole podstawowej /fot. Promocja Gminy

Strona 18

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Olsztynecki Jarmark Wigilijny

fot. Promocja Gminy / Studio R Olsztynek

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Strona 19

Opltani poezj

"Mio nam skrzyde dodaje

Pokona burze i wiatry co wiej
Wielka mio na zawsze zostaje
Serca ogniem gorej

"Przez Boga mojego istnienia

Boga mojego wszechwiata
udzielam sobie pozwolenia
by jasno widzie ca prawd
Tak jest i tak pozostanie"
T pikn i wznios obietnic zapisaa,
dawno ju temu, rymowanym sowem
nasza dobra znajoma, pani Helena Lewandowska. Wytyczony samej sobie cel przywieca do dzi jej yciowym poczynaniom.
Olsztynecka poetka mieszka wrd nas
od 1946 roku. Dom rodzinny na Mazowszu, zniszczony w wyniku okrutnej
wojny, pozosta wspomnieniem dziecicych i modzieczych lat. Helena Lewandowska zwizaa swoje dorose ycie
z ziemi mazursk. Tu ma blisk i dalsz
rodzin oraz liczne grono przyjaci i znajomych.
Obserwuje zmieniajc si rzeczywisto. Pragnie j ogarn i opisa, najlepiej
jak potrafi. Przyznaje, e od modych lat
atwo jej przychodzio tworzenie rymowanych tekstw. - One jakby bezwiednie
wypywaj z mojego umysu i serca, same
odnajduj stosowny rym w innym wyrazie- mwi. Dopowiadam - pani Helena
posiada samorodny talent! Kiedy w starszym wieku pojawiy si trudnoci w chodzeniu, przestrze yciowa naszej seniorki, niestety, zmalaa do dwupokojowego
mieszkania, korytarza i balkonu. Ale dziki crce i jej rodzinie oraz przyjaznym
ludziom pani Helena nadal uczestniczy
w towarzyskich spotkaniach i ciekawych
uroczystociach. Nie poddaje si, chce
by nadal sprawna i na tyle samodzielna,
by mc przygotowa sobie i synowi posiki. Wicej - lepi pierogi, a goci czstuje, a nawet obdarowuje wymienitym
smalcem przyrzdzonym wedug starego
przepisu. e jest doskonay, przekonaam
si wsplnie z pani Steni Merchel podczas odwiedzin.
Pani Helen cechuje empatia, szczeglnie wobec osb skrzywdzonych przez
los. Jej wspczucie porednio wyraa si
w wierszu "Szanujmy wszystkich ludzi".
Oto wzruszajcy fragment:
"Nie ra serca, co ju raz zranione
Nie rozdrapuj rany nigdy nie zagojonej
Nie wymiewaj si z kalectwa cudzego
Nie rb z tego wesoej gratki
Ranisz tym niepenosprawnego
Ranisz serce jego matki
Los nieszcz rnymi drogami chodzi
Nie wiadomo kiedy i w kogo ugodzi"
Helena Lewandowska jest zawsze mile
widzianym gociem w Warsztatach Terapii Zajciowej i odwiedza t placwk od
chwil jej powstania. Uczestniczy midzy
innymi w spotkaniach opatkowych, a w
2007 roku syn Janusz recytowa wiersz
mamy pt. "Choinka". - Ostatnio gocilimy pani Helen w dniu 11 listopada b.r.

Strona 20

O zoonoci piknego uczucia, jakim jest mio,

traktuje ten oto wiersz zacnej seniorki. Napisaa go
w 1986 roku, bdc wtedy w peni si. Utwr koczy si
ujmujc puent.

Z ust sodycz spija

Oczy blaskiem opromienia
Lecz kiedy spostrzeesz e kto mio udaje
W sercu rozpacz i tsknota zostaje
Sprawdza si wtedy starodawna gadka
e wierna na zawsze jest tylko matka"

na wsplnej uroczystoci z zaproszonymi czonkami Klubu Seniora - mwi Jadwiga Lipska.

- Zawsze pogodna, umiechnita i elegancka
starsza pani. Myl, e w modoci bya pikn
kobiet. Pani Helena interesuje si losami
uczestnikw zaj, zawsze wyraa wdziczno
za opiek nad Januszem. Nasza spoeczno jest
dla niej jak rodzina - dodaje kierujca placwk
pani Jadwiga.
Samorodn twrczo Heleny Lewandowskiej
cechuje rnorodno treci. Wiersze pisane
w cigu dugiego ycia wyraaj zainteresowanie autorki m.in. dziejami naszego miasta
i regionu oraz biecymi wydarzeniami z ycia
spoecznoci olsztyneckiej. Przypomn, e
w 1993 roku pani Helena recytowaa w Teatrze
im. Stefana Jaracza w Olsztynie swj wiersz
zatytuowany "Niepodlega". Oto fragment:
"Tu gdzie biay orze kry nad tym krajem
Choby bya biedna, dla nas jeste rajem
Kady Polak bdc na obczynie
Ma yczenie ostatnie - umrze w Ojczynie
W ziemi ktra nie ulega
Dzi wolna niezalena niepodlega"
Nasze miasteczko w 640 rocznic nadania
praw miejskich otrzymao w prezencie od swej
zacnej mieszkanki nastpujce strofy:
"Wyroso nasze miasteczko
Wrd lasw jezior i Jemiowk rzeczk
Przeyo tyle burz wojen poarw
Odbudowane z gruzw i zgliszczy
Cho straty tak wielkich rozmiarw
Ducha i wiary wrg nie zniszczy
/.../
Historyk dzieje tych ziem spisywa
Wiemy ze w okolicy Olsztynka
krl Jagieo odpoczywa
W lesie pod rozoystym dbem - tak opisano
Miejsce to na pamitk Jagiekiem nazwano
/.../
Dzielny lew przed ratuszem miasta pilnuje
wity Piotr klucz i lask dziery w doni
Herb Olsztynka od burz i wojen nas obroni"

Wrd przyjaci seniorw pani Helenka czuje si

doskonale, poniewa oni odwzajemniaj dobrym sowem jej serdeczno i sympati. wiadczy o tym wypowied przewodniczcej Klubu Seniora pani Haliny Stasiorowskiej: - Helenk poznaam w 1998 roku, kiedy
zaczam uczszcza do naszego klubu. Przyja mnie
wtedy ciepo i serdecznie. Poczuam, e znamy si od
lat. Helenka jest osob, ktra obdziela wszystkich
dobrym duchem, ma dla kadego wiele miych sw.
Jest niezawodn przyjacik.
W 2004 roku pani Grayna Tumiowicz, koordynator
do spraw dziennego pobytu w MOPS, zgosia udzia
Heleny Lewandowskiej w wojewdzkim konkursie literackim "Rodzina wielopokoleniowa", organizowanym
przez stowarzyszenie "Civitas Christiana". Pani Helena
znalaza si w gronie laureatw konkursu i, zaproszona,
braa udzia w piknej uroczystoci w Urzdzie Wojewdzkim w Olsztynie. Doceniono wiersze, ktre zostay
wysane na konkurs.
- Pani Helena jest osob bardzo aktywn we wszystkich obszarach ycia naszej spoecznoci. Uczestniczy
w spotkaniach i do niedawna jeszcze w terapii zajciowej. Otwarta, serdeczna, kocha dzieci i modzie. Mimo
bagau bolesnych dowiadcze yciowych - zawsze
umiechnita, godnie znosi trudy jesieni ycia - mwi
pani Graynka.
Czcigodna seniorka Helena Lewandowska do wielu
yciowych spraw podchodzi z humorem, std wrd jej
wierszy pojawiaj si dowcipnie napisane krtkie,
rymowane dykteryjki, jak ta o kobietach, tych troch
starszych.
"Mwi o nas babki, baby, babsztyle
Prosz tylko zastanowi si chwil
I powiedzie - niczego sobie dziewczynki
Wszystkie - platynowe blondynki
Zbka adnego im nie brakuje
Jeli niewiarygodne - po prostu si wyjmuje !
A wiersz "Mczyni" napisany jest w stylu
zabarwionej humorem gawdy.
"Pan Bg wypdzi Adama i Ew z raju
Do dzi po wiecie si tuaj
Adam narzeka na on
Ewa na ma
A bya to przecie wina wa
Pan Bg chyba za kar niestety
Postanowi by mczyzna pragn kobiety
A ona by o tym grzechu pamitaa
Dwa jabuszka na zawsze dostaa
By je stale ze sob nosia
I Adama wiecznie kusia."
Duo pyta stawia autorka w wierszu "ycie",
a odpowied daje jedn - swoje konto w niebie naley
codziennie uzupenia:
"Czowiek musi o wszystko zabiega stale.
Czemu nie mona beztrosko y?

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Czy kady jest swego losu kowalem?

Moe jest taki kto e to szczcie ma
i marzenia wszystkie mu si speniaj?
Bg mu tyle szczcia da.
A moe on w niebie ju teraz swoje konto ma?."
Helena Lewandowska jest autork licznych
osobistych ycze i podzikowa dla przyjaci
i instytucji. Poegnaa wierszem ksidza Jzefa
Sikor, gdy w 1966 roku odchodzi na probostwo
w Nidzicy. Uoya rymowane podzikowanie
w imieniu spoecznoci Domu Dziennego Pobytu
i Klubu Seniora dla dyrekcji MOPS.
"Ten Dom to dobro dla nas
To azyl na stare samotne lata
To dziki naszej Pani Dyrektor
Ktra ten Dom wywalczya
Starszym ludziom wspczua i ich rozumiaa
Chocia sama jeszcze bardzo moda bya
Tak wiele zrobia wiele nam daa
Nie musimy siedzie samotnie w domu
Nudzi si wyglda oknami
czu si niepotrzebni nikomu
Tu - przyjaci i przysta swoj mamy
Jestemy starzy niebogaci
Gdy za dobro tylko sercem mona odpaci
My ze szczerego serca dzikujemy
yczymy zdrowia wszelkiej pomylnoci
Dugiego ycia nigdy w samotnoci."

Na zakoczenie moich rozwaa

pozwoliam sobie wykorzysta fragment utworu poetki Janiny Dobrowolskiej pt. "Dobrze jest". Pragn tym
samym uwydatni pikne cechy osobowoci Heleny Lewandowskiej.
Zacnej mieszkanki Olsztynka, kobiety
zwykej i zarazem NIEZWYKEJ.

"I soce wydobd z gbi mego serca

I zapach wyczaruj w kowych kobiercach
Sadom ka rozkwita sowami poety
Ludziom - rado rozdawa - jak barwne bukiety."
ycz Pani Helenie i Czytelnikom ALBO penych
ciepa i radoci wit Boego Narodzenia
Alicja Chrzanowska

Co sycha w Olimpii?
Po zakoczonych rozgrywkach rundy jesiennej o mistrzostwo IV ligi, sezonu pikarskiego 2013/2014, Olimpia Olsztynek jako beniaminek osigna olbrzymi sukces zajmujc w tabeli 3 miejsce z dorobkiem 33 pkt. (stosunek bramek 43:22). Emocje z minionych rozgrywek powoli opadaj, a zawodnicy maj teraz zasuony dwumiesiczny odpoczynek po wyczerpujcym sezonie. Niewielu jednak zawiesio
buty na przysowiowym koku, wikszo uczestniczy w rozgrywanym w Olsztynku rwnie emocjonujcym turnieju halowym.

Druyny modzieowe
Troch w cieniu rozgrywek seniorw byy prowadzone szkolenia druyn modzieowych, ktre s bezporednim zapleczem pierwszego skadu. Grupy najmodsze trenujce
w naszym klubie to: 30-osobowa
grupa akw (rocznik 2004
i modsi) i Orlikw (rocznik 2003),
ktre szkoli instruktor Rafa Argalski, a przewaajca cz zaj prowadzona jest w formie zabawy.
Chopcy w kategorii ak rywalizowali w 9 grupie rozgrywkowej
W-MZPN. Druyna rozegraa 8 turniejw, w ktrych przeciwnikami
byy druyny Don Bosco I i II
Ostrda oraz OKS Sok Ostrda.
Ogem chopcy odnieli 16 zwycistw, 1 remis i 7 poraek, zajmujc w
grupie 2 miejsce z dorobkiem 49 pkt.

Zdrowych, rodzinnych i radosnych

wit Boego Narodzenia
oraz wszelkiej pomylnoci
w Nowym 2014 Roku kibicom,
sponsorom, trenerom, zawodnikom i sympatykom klubu yczy
Zarzd MKS Olimpia

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Chopcy w kategorii Orlik rozegrali 6 turniejw w 18 grupie rozgrywkowej odnoszc 8 zwycistw,

1 remis oraz 3 poraki i z 25 punktami zajli 2 miejsce w tabeli.
Grupy modzikw (rocznik 2000
i modszy) oraz trampkarzy (rocznik
1999 i modszy) szkoli trener II klasy
Piotr Kolek. Na treningi uczszcza
regularnie 34 chopcw, w tym 12
z Waplewa. Frekwencja na treningach jest bardzo wysoka i w cigu
caego roku wynosia okoo 80 %.
Druyna modzikw rozegraa 14
meczw (5 zwycistw, 3 remisy,
6 poraek) , zdobywajc 18 punktw
i strzelajc 23, a tracc 14 bramek.
Obecnie zajmuje 5 miejsce w tabeli,
a poniewa graa w grupie z druynami o rok od siebie starszymi, naley
uzna i wyniki s zadowalajce.
Trampkarze w rundzie rozegrali
8 meczw (5 zwycistw i 3 poraki
z trzema pierwszymi zespoami),
zdobyli 15 punktw, strzelajc 59
(a!!!) goli, a tracc 14. Obecnie zajmuj 4 miejsce, tracc 1 punkt do
miejsca drugiego. Przeciwnikami
naszych druyn w rozgrywkach s
czoowe druyny z regionu, jak:
Naki, OKS Olsztyn, Warmia Olsztyn, Szczytno, Ostrda. Nie odstawalimy od najlepszych, a w wikszoci meczw przewaalimy.

Olimpia II
W celu zapewnienia kontynuacji
gry przez zawodnikw koczcych
wiek juniora i umoliwienia rozgrywania cotygodniowych meczw przez
zawodnikw rezerwowych I zespou
seniorw, zarzd klubu podj uchwa
o utworzeniu drugiego zespou
o nazwie Olimpia II i zgosi go do
rozgrywek klasy B. Druyn trenuje

instruktor Jan Fijakowski. Po rundzie

jesiennej rozgrywek o mistrzostwo
klasy B w Grupie IV Olimpia II
zaja w tabeli 6 miejsce z dorobkiem
20 pkt. (6 zwycistw, 2 remisy i 5
poraek). Stosunek bramek 29:32,
a najwicej bramek zdobyli: ukasz
Duch 10, Rafa Kowalczyk 8, Piotr
Borkowski 5 i Pawe Szantar 4.
Jerzy Tytz

Reklama

Strona 21

artyku sponsorowany

Projekt Kompetencje kluczowe otworz twoj gow jest wspfinansowany przez Uni Europejsk ze rodkw
Europejskiego Funduszu Spoecznego realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki
Czowiek najlepsza inwestycja

MIGAWKI Z PROJEKTU UNIJNEGO

REALIZOWANEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ
Pracujemy zaledwie od dwch miesicy, a efekty widoczne s na kadym kroku. Tworzymy, mylimy
i dziaamy, upikszamy szkoln rzeczywisto i zdobywamy kompetencje bezcenne w dorosym yciu.
Na warsztatach przyrodniczych w listopadzie przystpilimy do realizowania prawdziwego wyzwania realizowanego metod
projektu. Obejrzelimy film instruktaowy
na temat zakadania akwarium, sporzdzilimy list potrzebnych akcesoriw, wybralimy si do sklepu zoologicznego po zakupy. Cykl zaj zosta powicony zdobyciu
informacji teoretycznych, a potem przystpilimy do konkretnych dziaa i
w sali przyrodniczej stano okazae akwarium z piknymi rybkami!!! Wiemy, jak je
karmi i ustalilimy dyury, by pielgnowa
naszych podopiecznych.

Uczniowie, oprcz wiedzy na temat

wiata przyrody, zdobyli umiejtno
planowania i ucz si odpowiedzialnoci. Natomiast najwiksze emocje
wrd dzieci wywoa fakt, e wszystko
od sadzenia rolinek w akwarium, po przyniesienie rybek ze sklepu dzieci robiy
samodzielnie pod bacznym okiem prowadzcej warsztaty przyrodnicze Beaty Kaska.
Natomiast podczas warsztatw plastycznych dzieci poznay technik iris folding,
polegajc na tworzeniu obrazkw z paskw
Strona 22

papieru, ukadajcych si we wzr podobny

do przesony obiektywu aparatu fotograficznego. Technik mona wykona m.in. kartki
witeczne, obrazki. Wycite paski dzieci
uoyy w wiele ksztatw, jak: serce, mi,
ryba, dzwonek, kot, kaczka, ko, indyk,
czajnik. Efekty pracy mona podziwia na

wystawie, ktra w szkole wzbudzia

spore zainteresowanie informuje prowadzca zajcia Boena Mikitiuk.
Matematycy maj oczywicie zupenie inny zakres obowizkw. Na
warsztatach dzieci ukaday wasne
zagadki i amigwki matematyczne do
zbioru zada, jaki ma powsta na zakoczenie projektu. Uczestnicy zaj
ucz si poszukiwa matematyki, ktra
nas otacza na co dzie, take poza
szko. Na wycieczce uczniowie robili
zdjcia rnych obiektw, budynkw,
dachw, kominw, przy czym okrelali, jaka
to figura i brya. Na kolejnych zajciach,
prowadzonych przez Katarzyn Rocho,
dzieci za pomoc wykaaczek budoway
szkielety bry, kady ucze wykona swoj
wasn bry. Wszyscy przy tym wietnie si
bawili.
ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

artyku sponsorowany

Warto take zapyta, co o zajciach maj do powiedzenia

sami ich uczestnicy:
Od kilku tygodni uczszczam
na zajcia o nazwie robotyka.
Na warsztatach tych przewanie
konstruujemy roboty, programujemy je, aby mogy dobrze funkcjonowa. Pod koniec zaj
nasze roboty bior udzia w bardzo ciekawych i emocjonujcych
zabawach: walcz, cigaj si
i podnosz rne przedmioty.

Na poprzednich zajciach
zbudowaem robo-ap, ktra po
wciniciu przycisku przenosi
przedmioty z jednego miejsca na
drugie. Potrafi te skonstruowa robotasumo. Ciekaw
jestem, co bdziemy budowa na
nastpnym spotkaniu. Zajcia
z robotyki bardzo mi si podobaj i myl, e jest to wietny sposb na spdzenie wolnego
czasu. Damian Niestpski
kl. VIc

Aktualnie na warsztatach
instrumentalnych przygotowujemy si do pierwszego popisu,
na ktrym zaprezentujemy najpikniejsze polskie koldy Wrd nocnej ciszy i Przybieeli
do Betlejem, w opracowaniu na
dzwonki chromatyczne, gitary
i instrumenty perkusyjne. Zatem
prowadzcy zajcia Maciej
Hacia wraz ze swoimi maymi
muzykami zaprasza 20 grudnia na jaseka szkolne.

O kompetencje polonistyczne dba Justyna

Dbrowska. Na warsztatach polonistycznych dzieje si wiele niesamowitych
rzeczy, a nawet pojedynki
na sowo i tekst. W slamie wystartowali: Aleksandra Obrbska, Oliwia
Osowska, Liwia Tomaszewska, Weronika migielska i Jakub Gutkowski.
Pozostali uczestnicy zaj
stali si wyrozumia i kreatywn publicznoci, ktra
zadawaa pytania, bia brawo
i oceniaa pisane na ywo utwory. Powstay wiersze o snach,
prezentach, a nawet impresje na
temat niegu i butw. Niezwykle
twrczym motywem okaza si
symbol stou. Aleksandra Obrbska stworzya inspirujcy i wzruszajcy monolog stou.

Z okazji zbliajcych si wit

Boego Narodzenia prezentujemy fragment:
Tak. St. Witam. St,
a dokadniej stolik. Stolik wigilijny. ty obrus, pikny kolor.
Pikny obrus. W taki wanie
ubrali mnie na wita. Jedli ze
mnie, czasem si co wylao. To
przy mnie rozpakowywali prezenty, piewali koldy, rozmawiali o szczciu i mioci. Tu
po Wigilii zanieli mnie na
strych. Mylaem, e na chwil,
a jednak. Staem tam i staem.
Tskniem za ciepem i rodzin.
Mog nawet po mnie skaka,
odrabia na mnie prace domowe, lepi pierniki, ale gdybym
tylko mg wrci do domu. Niestety. Czas mija. Niespodziewanie zanieli mnie na dwr. Tam
palio si ognisko. Prbowaem
si broni i paka drewnianymi
zami. Trafiem do ognia. Nie
martwcie si. yj. Jako duszek
lasu przybywam w tydzie
przedwiteczny. Czuwam nad
moj rodzin, nios im zapach
lasu i choinek. Wiej razem
z wiatrem i jest mi bardzo
dobrze. Tylko w Wigili serce
przyspiesza i wpadam szczelin
w oknie do pokoju, w ktrym
spdziem tyle lat. Jeszcze chwil. Jeszcze sekund z wami
pobd. Czujecie?
Obymy wszyscy poczuli
magi zbliajcych si wit!
Tego ycz Pastwu uczestnicy
i pracownicy projektu Kompetencje kluczowe otworz twoj
gow.

Opracowanietekstu i zdjcia:
specjalista ds. promocji, monitoringu
i ewaluacji Anna Ciesielska
ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Strona 23

1914 czy 1918 oto jest pytanie!

Tak, tytuowe pytanie jest postawione dla Polski. Przypomnijmy, e lata 1914 1918 to s lata graniczne I wojny wiatowej. Wojna bya wiatowa, ale Polski wtedy nie byo. Owszem, Polacy brali
w niej udzia jako poborowi Niemiec, Rosji i Austrii. Jedni przeyli i doczekali si Polski niepodlegej,
ale byli te polegli. Zostali pochowani w rnych mogiach, w mogiach koo Olsztynka zapewne te,
zarwno w rosyjskich jak i niemieckich. Pewnie na tych mogiach zapalono znicze, bo w listopadzie
wspomina si zmarych. W tym roku rwnie w listopadzie wspominalimy i witowalimy odzyskanie niepodlegoci przez Polsk 95 lat temu.
Na pocztek przybli wanie
1914 rok. 28 czerwca by zamach
w Sarajewie na austriackiego
nastpc tronu arcyksicia Franciszka Ferdynanda. Z tego powodu rzd austriacki wypowiedzia
28 lipca wojn Serbii. Od tej
chwili wydarzenia zaczy rozwija si w zawrotnym tempie.
1 sierpnia Niemcy wypowiedziay
wojn Rosji, a nastpnie 3 sierpnia Francji. Niemcy ruszajc na
Pary pogwaciy neutralno Belgii. Ten fakt spowodowa, e
5 sierpnia Anglia znalaza si
w stanie wojny z Niemcami. By
to pocztek I wojny wiatowej.
Wypowiedzenie wojny Rosji
przez Niemcy stworzyo front
wschodni. Rosjanie pod Gumbinnen ( obecnie Gusiew) odnosz
zwycistwo i dalej wchodz na
teren Prus Wschodnich. Natomiast
bitwa, a raczej szereg bitew
i potyczek, pod Tannenbergiem
bya wygrana przez Niemcy.
O tym to wanie jestemy od
duszego czasu systematycznie
informowani. Teraz nawet zosta
uyty autorytet rosyjskiego noblisty Aleksandra Soenicyna, by
utwierdzi nas w wielkim znaczeniu tego historycznego faktu. Czytajc Sierpie czternastego
Aleksandra Soenicyna natrafiam na ciekawe spojrzenie autora,
ktre cytuj: Pada te cie
opatrznoci (Versehung) na t
umocnion lini pod Mulen, na te
same jeziora i pisetletnie jody
bronicej i bronionej ziemi ojczystej, ktr atakowaa teraz odsonita, obnaona Druga Armia
rosyjska; wanie tu w 1410 roku
dotary poczone siy Sowian
i pod wiosk Tannenberg (Grunwald) midzy Olsztynem i Usdau,
rozgromiy zakon krzyacki. Trzeba byo p tysica lat, by
zrzdzeniem losu nadszed dla
Niemiec dzie historycznego sdu
i odwetu ( das Strafgericht). Czy
te 15 sierpnia strona rosyjska
zrobia wszystko, eby zwyciy
nieprzyjaciel, eby mg wzi
rewan za Grunwald.
Oglnie, w opracowaniach pt.
Tannenberg 1914 wg. Soenicyna przedstawianych w Albo na
podstawie ksiki Aleksandra
Soenicyna, dowiadujemy si

Strona 24

o nieudolnoci dowdztwa i baaganie w wojsku rosyjskim, a take

o wyszoci organizacyjnej
w wojsku niemieckim. Byo tak
i dlatego Rosjanie przegrali.
Naley jednak podkreli, jak
mwi dr hab. Dariusz Radziwiowicz z UW-M w Olsztynie
w audycji TVP Historia Tannenberg- Denkmal, e skala zwycistw niemieckich nie bya trak
poraajca, aby Rosj wyeliminowa z wojny. Nie przeceniajc
znaczenia tej bitwy i wkadu
Rosjan, to jednak uratowao Francj. Front wschodni trwa a do
marca 1918 r., czyli do traktatu
brzeskiego.
Dla sprawy polskiej natomiast
najwaniejsze byo to, e dotychczasowi zaborcy, tj. Rosja, Prusy
i Austria, stanli w tej wojnie po
przeciwnych stronach. Ci Polacy,
ktrzy zostali powoani do wojsk
zaborcw musieli walczy i gin
w bratobjczej walce. Natomiast
pozostaa cz spoeczestwa
polskiego podja rne dziaania,
zarwno wojskowe, jak i polityczne, aby fakt wybuchu wojny
w 1914 r. i konfliktu midzy
naszymi zaborcami wykorzysta
jak najlepiej dla sprawy polskiej,
czyli dla odzyskania niepodlegoci. Ju 6 sierpnia 1914r. Jzef
Pisudski wyruszy z kompani
strzelcw z Krakowa do Krlestwa Polskiego.
Polacy nie czekali biernie na
rozwj sytuacji w Europie podczas I wojny wiatowej. Tysice
onierzy walczcych na wszystkich frontach- onierze Korpusu
Polskiego gen. Jzefa DowbrMunickiego na ternie Rosji,
Bkitnej Armii gen. Jzefa Hallera we Francji, a przede wszystkim
Legionici Jzefa Pisudskiegomieli jeden wsplny cel- niepodlego. Klska trzech zaborcw,
dziaania polityczne i wysiek
zbrojny pozwoliy w listopadzie
1918 roku na stworzenie podstaw
ustrojowych i politycznych niepodlegego pastwa. Kraj znajdowa si w bardzo trudnej sytuacji,
zarwno gospodarczej, jak i militarnej. Gwnym celem jednak
bya walka w obronie granic.
Przed Polsk rozpocza si duga
droga ksztatowania granic

i utrzymania zdobytej niepodlegoci.

Pierwszym aktem usankcjonowania przynalenoci do Polski i ksztatowania granic niepodlegej Polski
by wybuch Powstania Wielkopolskiego, ktremu naley si szczeglne
przypomnienie.
26 grudnia 1918r., jadc z Parya
do Warszawy, zatrzyma si w Poznaniu Ignacy Jan Paderewski- wielki
pianista, patriota i delegat Komitetu
Narodowego Polskiego. Odegra tym
przybyciem rol przysowiowej iskry,
z ktrej rozgorza pomie.
27 grudnia 1918 roku w godzinach
podwieczornych pady w centrum
Poznania pierwsze strzay. Przebieg
wydarze by byskawiczny. ywioowo powstae oddziay powstacze
uderzyy na gmachy publiczne, opanoway koszary, zajy magazyny
i zbrojownie, rozbroiy niemieckie
garnizony, zdobyy kolej i poczt,

aresztoway pruskie wadze wojskowe i cywilne oraz, jakby wedug

z gry ustalonego planu, opanoway
i wyzwoliy miasto. Przykad Poznania mia kolosalne znaczenie moralne
i polityczne dla prowincji. Pomie
walki ogarn ca Wielkopolsk.
W spontanicznym zrywie wolnociowym zlikwidowano wadze pruskie
i ustanowiono polskie. Powstanie
trwao do 16 lutego 1919 r.
Tego dnia wanie, aktem rozejmu
w Trewirze, naczelne dowdztwo
wojsk koalicyjnych zmusio stron
niemieck do zaniechania walk na
froncie wielkopolskim i przyjcia
linii zdobycznej powstania za lini
demarkacyjn. By to peny triumf
i fina Powstania Wielkopolskiego.
Odzyskanie niepodlegoci w 1918
roku byo najwaniejszym wydarzeniem w historii Polski XX wieku. Po
123 latach zaborw powstao niepodlege pastwo polskie.
Na zakoczenie, odpowiadajc na
tytuowe pytanie, przypomn znany
dylemat odnonie wyszoci wit
Wielkanocy nad witami Boego
Narodzenia.
Ot, co si rodzi i co zwycia.
W 1914 roku zrodzia si nadzieja,
a w 1918r. nastpio zwycistwo. Rok
1918 to by rok czynu, czyli powstania Polski Niepodlegej.
Stanisawa Zitek

Reklama

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

DObRE RADY PANi EWY

Boe NarodzeNie
Najstarsze tradycje
wita Boego Narodzenia maj bez wtpienia wyjtkowy charakter. Gorczkowe przygotowania
i nerwowa czasami gonitwa po sklepach nie mog jednak przesoni ich rodzinnej atmosfery, w ktrej
od wielu pokole praktykujemy rnorakie boonarodzeniowe zwyczaje. Trudno byoby chyba znale
chocia jedn osob, ktra powiedziaaby, e nie lubi wit Boego Narodzenia. Wprawdzie przedwiteczny
czas jest, szczeglnie dla pa domu, okresem wytonej pracy, bo przecie mieszkanie musi lni i przygotowa naley specjalne witeczne dania,
a nale one do tych raczej pracochonnych. Dlatego niejedna z nas, eby tylko ze wszystkim zdy na czas, zarywa nawet kilka przedwitecznych
nocy. Ale przecie wszyscy lubimy zapach choinki, karpia i witecznych ciast, a jeszcze te czekajce na nas pod boonarodzeniowym, piknie ubranym drzewkiem prezenty niespodzianki. Dlatego wita Boego Narodzenia to czas, na ktry czekamy cay rok take dlatego, e to wita rodzinne
i spdzamy je zazwyczaj w gronie bliskich nam osb, dla ktrych na co dzie, w zwizku z natokiem obowizkw, mamy coraz mniej czasu.
Boe Narodzenie to wita dla wielu z nas najwaniejsze, najbogatsze te w ludowe tradycje sigajce bardzo
dawnych czasw. Szczeglnie z Wigili czy si wiele
zapomnianych ju, niestety, wierze, wrb i rytuaw.
Chyba jednak troch szkoda, e ju coraz mniej zostaje
z tego magicznego nastroju, bo czy kto dzisiaj jeszcze np.
wnosi do pokoju snop zboa eby w nadchodzcym
roku zapewni domostwu urodzaj? Szczciem s take
takie tradycje, ktrym jestemy wierni od pokole i ktre
przekaemy zapewne naszym potomnym. Wigilia od wiekw bya dniem niezwykym, penym dziww, magii i czarw. Wierzono, e tego dnia raj zstpowa na ziemi, pod
niegiem rosy cudowne kwiaty, owocoway drzewa, woda
w rzekach, stawach i studniach zamieniaa si w mid,
wino lub pynne zoto. Zwierzta mwiy ludzkim gosem, otwierao si niebo, ziemia ukazywaa swoje ukryte
skarby, a roliny i zwierzta kaniay si nisko Nowonarodzonemu. Wszystkie te cuda mogli jednak zobaczy tylko
nieliczni ludzie o czystych sercach i wielkiej odwadze.
Przygldano si take bacznie tego dnia wszystkim zjawiskom bo jaki ten dzie, taki cay rok. Potrzebujcy
gotwki (take skpcy) wedle staropolskiego obyczaju
powinni w Wigili wsta rano, wrzuci do miski z zimn
wod kilka monet i obowizkowo si w niej umy. Przed
zmrokiem naleao zakoczy wszystkie czynnoci zwizane z przygotowywaniem wieczerzy, eby z pojawieniem
si pierwszej gwiazdy na niebie zasi do wigilijnego
stou. W wielu domach ta tradycja zachowaa si do dnia
dzisiejszego, tak samo jak najwaniejsza z wigilijnych tradycji - dzielenie si opatkiem, symbolizujcym powszechne pojednanie. W ten bowiem jedyny, wyjtkowy dzie
w roku wybaczamy sobie przykroci, puszczamy w niepami urazy i zapominamy nasze ale. Natomiast rodzaj
i ilo da na wigilijnym stole bya i jest nadal uzaleniona
od lokalnej tradycji. Jednak na wszystkich stoach obowizkowo by mak, ktry w poczeniu z miodem symbolizowa wieczn szczliwo, bogactwo, mio, mdro,
pomylno i dugowieczno. Nie mogo take podczas
wigilijnej wieczerzy zabrakn ryb, ktre ju w staroytnoci uwaane byy za wite - symbolizujce wolno, harmoni i wyzwolenie. Podane byy take tego dnia dania z
kapusty, chronicej od zego i przycigajcej wszelki
dostatek. Zapewne w wielu naszych domach w ten pikny,
grudniowy dzie na stoach krlowa bd tradycyjne
potrawy, ktre przygotowyway nasze babcie i mamy, a my
poprzez ich zapach i smak bdziemy wraca mylami do
wiata naszego dziecistwa i naszej modoci, czasu najpikniejszego chocia ju minionego, ktry przez magi
wigilijnego wieczoru do nas podczas wit Boego Narodzenia powrci.
Zdrowych, wesoych i pogodnych
wit Boego Narodzenia.
Niech bd one okazja do radoci z rodzinnych spotka.
Niech przynios wytchnienie od codziennych
zmaga i trosk. Oby magia Boego Narodzenia
przetrwaa w nas jak najduej.
yczy Ewa agowska- Okoowicz

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

ZUPA MIGDAOWA
15 dag patkw
migdaowych,
4 szklanki mleka,
10 yek cukru,
1 y. cukru waniliowego,
2 yki mki ziemniaczanej,
4 yki mietany,
kawaek kory cynamonu,
4 kromki chleba tostowego,
2 yki masa.
Mleko z cukrem , cukrem
waniliowym i cynamonem
zagotowa. Patki migdaowe
upray na suchej patelni.
mietan rozmiesza z mk
ziemniaczan i odrobin
mleka, dokadnie wymiesza,
wla do gotujcego si mleka,
doda upraone patki migdaowe i cao zagotowa.
Chleb tostowy pokroi w kostk i podsmay na male. Zup
podawa z ciepymi grzankami.
LEDZIE Z ORZECHAMI
I RODZYNKAMI
250 g filetw ledziowych,
1 cebula,
2 czubate yki musztardy
francuskiej,
50 d rodzynkw,
50 g orzechw woskich,
1 pczek natki pietruszki,
szklanki oleju,
pieprz.
ledzie lekko wymoczy
i pokroi w du kostk. Cebul drobno posieka, rodzynki
zala na 10 minut wrztkiem,
orzechy posieka, natk drobno pokroi. Do miseczki wla
olej, doda pieprz i reszt
skadnikw. Wszystko delikatnie wymiesza i odstawi na
24 godziny do lodwki.
KORZENNY SZCZUPAK
1 kg szczupaka,
3 yki chrzanu,
2 cebule,
2 cytryny,
po kilka ziaren pieprzu
i ziela angielskiego,

8 godzikw,
sl,
2 yki masa,
1 yka suszonej bazylii.
Szczupaka sprawi, umy,
pokroi w dzwonka, osuszy
i natrze bazyli. Przykry
i odstawi na 1 godzin do
lodwki. W modzierzu utuc
ziele, pieprz i godziki. Cebul
i cytryny bez skrki pokroi
w plasterki. Naczynie aroodporne wysmarowa masem,
ukada dzwonka ryby, posypa przygotowanymi w modzierzu przyprawami, posmarowa cienko chrzanem, oboy plasterkami cebuli i cytryny, Posypa wirkami masa
i piec w temperaturze 200 C
przez okoo 40 minut.
WIGILIJNE GOBKI
1 kg ziemniakw,
1 dua cebula,
2 yki masa,
10 dag suszonych grzybw,
2 jajka,
sl, pieprz, majeranek,
1 rednia kapusta,
litra bulionu warzywnego.
Ziemniaki obra, umy
i zetrze jak na placki. Odcisn, odla nadmiar wody,
a pozosta na dnie naczynia
skrobi doda do ziemniakw.
Cebul drobno posieka i podsmay na male. Namoczone
i ugotowane grzyby drobno
pokroi i doda do cebuli.
Doprawi sol, pieprzem
i dusi wszystko okoo20
minut. Ostudzi, poczy
z ziemniakami, doda jajka
i majeranek. Doprawi do
smaku i wymiesza. Kapust
woy do wrzcej, osolonej
wody i stopniowo zdejmowa
z niej miknce licie. Kiedy
ostygn, ukada na kady porcj farszu i zawin. Do duego rondla woy gobki,
zala gorcym bulionem
i gotowa okoo 1 godziny.
Podawa z sosem pomidorowym lub grzybowym.

WITECZNE PIERNIKI
1 szklanka cukru,
1 szklanka miodu,
kostki masa,
6 jaj,
2 szklanki mki,
1 yeczka sody,
1 yeczka cynamonu,
20 g przyprawy do piernika,
1 szklanka mietany 18 %.
Polewa czekoladowa
6 dag gorzkiej czekolady,
4 dag deserowej czekolady,
8 dag masa.
W garnuszku roztopi maso,
mid, cukier razem z przypraw do piernikw. Wla mietan i zagotowa. Ostudzi,
doda tka i mk zmieszan
z sod i cynamonem wymiesza. Ubi pian z biaek na
sztywno i delikatnie poczy
z ciastem. Przela ciasto do
dwch wyoonych papierem
do pieczenia blaszek keksowych i piec okoo 60 minut
w temperaturze 175C.
Wszystkie skadniki polewy
woy do mniejszego garnuszka, postawi na wikszym
garnku z wrzc wod
i dokadnie rozpuci. Wystudzone pierniki pola czekoladow polew.
KUTIA MOJEGO TATY
70 g pszenicy,
0,5 kg maku,
2 szklanki niezbyt drobno
posiekanych orzechw
woskich,
1,5 szklanki rodzynkw,
100 ml pynnego miodu.
Pszenic ugotowa. Mak
i rodzynki w osobnych naczyniach zala wrzc wod.
Wszystkie skadniki dokadnie
odcedzi, doda orzechy,
rodzynki, mid i wymiesza.
Odstawi w chodne miejsce
(nie do lodwki).

Smacznego!
Strona 25

KrzywKa witeczna
nr 197

prawoskonie:

1) reakcjonista, 3) raz, 5) tkwi w drzwiczkach,

7) pobory Anglika, 9) pracuje w Wigili, 12) idzie na wdk,
13) wolno Anglika, 14) przerwa na deskach, 17) w kolejce,
18) skoowany, 20) szansa autostopu, 22) nad prezentami,
24) Maryna z garem, 27) bd z krokiem, 28) dewizowy,
29) pada na bawana.

lewoskonie:
2) pracochonne pieczywo, 4) na strj damy, 6) co rok,
8) do szukania, 10) miso z pieca, 11) sojusznik
Araba, 13) poeta z orderem wspak, 15) alkohol
dla panw, 16) gwiazda, 19) na gow, 21) majowy,
23) psota Igi, 25) futbol z kopem, 26) gardowa
sprawa, 28) z makiem, 30) samochodziarz.
Rozwizania prosimy nadsya na kartkach
pocztowych do 15 stycznia pod adresem
redakcji. Spord prawidowych
rozwiza wylosujemy 3 nagrody:
- obiad dla 2 osb w Restauracji Zielarnia
(ul. Mrongowiusza 29, Olsztynek),
- obiad dla 2 osb w Restauracji
z Zielonym Piecem (ul. Floriana 1,
Olsztynek),
- kawa z ciastkiem i lampk wina
dla 2 osb w kawiarni Konfitura
(ul. wierczewskiego, Olsztynek).
Prawidowym rozwizaniem
ostatniej krzywki byo
haso: Od przybytku
glowa nie boli.
Nagrod wylosowaa
Ewa Grabowska
z Olsztyna
/DS nr 2, Kortowo/.

Krzywka sponsorowana przez

10

11

12

13

14

15

16

Biuletyn redaguje zesp w skadzie: Wydawca - MDK, redaktor wydania - Katarzyna Waluk, redaktorzy: Wiesaw Gsiorowski, Tomasz Kurs,
Bogumi Kuniewski, Pawe Rogowski (skad komputerowy, zdjcia), Janusz Dga (zdjcia), Henryka ebrowska, Marta ebrowska, Zygmunt
Puszczewicz, Kazimierz Czesaw Bandzwoek, Ewa Okoowicz-agowska, Robert Waraksa, Magdalena Rudnicka. Adres redakcji: 11-015 Olsztynek,
ul. Chopina 29, MDK, tel. 89 519-22-01, woj. warmisko-mazurskie. Zgoszenia reklam w siedzibie redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania
i adiustacji tekstw i listw oraz nie odpowiada za tre reklam, ogosze i artykuw sponsorowanych. Miesicznik zrzeszony jest
w Polskim Stowarzyszeniu Prasy Lokalnej z siedzib w Krakowie. e-mail: alboolsztynek@wp.pl. Materiaw nie zamawianych redakcja nie zwraca.
Strona 26

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Reklama

ALBO 12 (211) Grudzie 2013 r.

Strona 27