Sie sind auf Seite 1von 5

UNIVERSIDADE FEDERAL FLUMINENSE

CENTRO DE ESTUDOS SOCIAIS APLICADOS


INSTITUTO DE CINCIAS DA SOCIEDADE E DESENVOLVIMENTO REGIONAL

ANEXO 1 DISCIPLINAS DO CURSO DE GRADUAO EM SERVIO SOCIAL


IDENTIFICAO:
Disciplina (nome): Teoria Poltica
Caracterstica: [X] Obrigatria

[ ] Optativa

Perodo: 1
CARGA HORRIA SEMESTRAL: |_6_|_0_| horas
CARGA HORRIA ANUAL: |___|___| horas
Objetivos: Analisar e explicar as principais referncias tericas do pensamento poltico desde o
sculo XVI at o XX a partir dos seus respectivos contextos histricos. O aluno dever estar
habilitado a realizar a anlise comparativa e a crtica, terica e emprica, das correntes
abordadas.
EMENTA: As relaes entre Estado e Sociedade nas principais referncias intelectuais
contemporneas. Os conceitos de Estado, Sociedade, Soberania, Democracia, Hegemonia,
Sociedade Civil, Sociedade Poltica e Poder nas principais correntes tericas hodiernas. As
relaes entre o pblico e o privado na configurao e nas prticas do Estado. A autonomia
do Poltico. A teoria do Estado mnimo. A problemtica da transformao social.
CONTEDO PROGRAMTICO:
Unidade I- INTRODUO A CINCIA POLTICA: CONCEITOS BSICOS
Apresentao do curso (1 encontro)
RIBEIRO, Joo Ubaldo. Poltica: quem manda, por que manda, como manda. Rio de Janeiro:
Nova Fronteira, 1986. Captulos 3,4,5 e 6.
Unidade II- PENSAMENTO POLTICO MODERNO I: SCULOS XVI-XIX
Nesta unidade iremos tratar da formao do Estado moderno, as diferentes vises da natureza
humana, igualdades, liberdade, democracia (s), Sociedade civil e sociedade poltica,
N. Maquiavel: O Prncipe e Comentrios sobre a primeira dcada de Tito Lvio.
1) A autonomia do Estado;
2) O Prncipe como necessrio para pacificao
3) A natureza humana;
4) A Repblica

UNIVERSIDADE FEDERAL FLUMINENSE


CENTRO DE ESTUDOS SOCIAIS APLICADOS
INSTITUTO DE CINCIAS DA SOCIEDADE E DESENVOLVIMENTO REGIONAL

Thomas Hobbes: Leviat


1)
2)
3)
4)

A natureza humana
O Contrato de Submisso
O poder totalitrio
A Liberdade e a Igualdade

John Locke: Segundo Tratado


1)
2)
3)
4)
5)

A Natureza Humana
O Contrato
A diviso dos poderes
A propriedade e o lucro
A liberdade e igualdade seletiva

Montesquieu: O esprito das leis


1)
2)
3)
4)

A organizao social pelos costumes


As Leis, as formas e regimes do Estado
Pesos e Contrapesos.
O Estado, a Democracia e a Sociedade Civil

Rousseau,J.J. Discurso sobre a Desigualdade entre os Homens e O Contrato Social.


1)
2)
3)
4)
5)

A Natureza humana
A desigualdade natural e social
A Vontade Geral e a Soberania popular
A igualdade construda pela abstrao do homem concreto
O paradoxo de Rousseau: a democracia e a sociedade civil

Tocquevile. Democracia na Amrica.


1)
2)
3)
4)
5)

Centralizao vs Descentralizao
O Intervencionismo estatal
A liberdade e a Igualdade entre os antigos e os modernos
A igualdade como impedimento para liberdade individual e o papel do Estado
A sociedade civil vs Estado

Karl Marx. Salrio, Preo e Lucro e Manifesto do Partido Comunista.


1)
2)
3)
4)
5)

Classes Sociais;
Aparelho de Estado;
Ditadura do Proletariado
A composio do Salrio, do preo e do lucro
Desigualdade(s) Sociais;

Gramsci, A.

Estado e Sociedade Civil. In COUTINHO, Carlos Nelson (org.) O Leitor de

UNIVERSIDADE FEDERAL FLUMINENSE


CENTRO DE ESTUDOS SOCIAIS APLICADOS
INSTITUTO DE CINCIAS DA SOCIEDADE E DESENVOLVIMENTO REGIONAL

Gramsci. Civilizao Brasileira. 2011, p.267-290

1) Estado novo conceito


2) Hegemonia
3) Sociedade civil e Sociedade Poltica
4) Estadolatria
5) Fase econmico-corporativa do Estado
6) Alguns aspectos tericos e prticos do economicismo

Unidade III: PENSAMENTO POLTICO E SERVIO SOCIAL: unir o que se pensa


separado.
Nesta unidade ser trabalhado a vinculao entre o pensamento poltico e o Servio Social.
inteno demonstrar que os conceitos e categorias trabalhadas acima sejam vislumbrados pelos
discentes como componentes integrantes do curso de Servio Social, tais como: a) Estado; b)
Igualdade, c) Sociedade civil e poltica; d) Classes sociais e interesses de classes; d) hegemonia.
Esta unidade dar-se- sobre a forma de Seminrios, onde os autores, de distintos matizes de
pensamentos, sero apresentados pelos discentes e debatidos, tendo como ponto fulcral a
exposies dos autores, suas contribuies e suas pertinncias ou no para a realidade atual.

(OS TEXTOS DOS SEMINRIOS SERO DISCUTIDOS COM OS DISCENTES QUE APRESENTARAM
PROPOSTAS.

UNIVERSIDADE FEDERAL FLUMINENSE


CENTRO DE ESTUDOS SOCIAIS APLICADOS
INSTITUTO DE CINCIAS DA SOCIEDADE E DESENVOLVIMENTO REGIONAL

MTODO DE AVALIAO: Provas e seminrios


BIBLIOGRAFIA BSICA
ALBUQUERQUE, J.A Guilhon. Montesquieu: sociedade e poder, in: WEFFORT, Francisco C.
(org.) Os clssicos da Poltica Vol. I. So Paulo: tica, 2006. p.111-185.

GRAMSCI, A. Estado e Sociedade Civil. In COUTINHO, Carlos Nelson (org.) O Leitor de


Gramsci. Civilizao Brasileira. 2011, p.267-290

MELLO, Leonel Itaussu Almeida. John Locke e o Individualismo liberal, in: WEFFORT,
Francisco C. (org.) Os clssicos da Poltica Vol. I. So Paulo: tica, 2006. p. 79 a 110.

MAQUIAVEL, N. O PRNCIPE. Editora Bertrand Brasil. Rio de Janeiro.1988

MARX, Karl & ENGELS. Salrio, preo e lucro, In: ANTUNES, Ricardo (Org.). Expresso
Popular.2004, p 71.

NASCIMENTO, Milton Meira do. Rousseau: da servido liberdade in: WEFFORT,


Francisco C. (org.) Os clssicos da Poltica Vol. I. So Paulo: tica, 2006. p. 187.

RIBEIRO, Joo Ubaldo. Poltica: quem manda, por que manda, como manda. Rio de Janeiro:
Nova Fronteira, 1986. Captulos 3,4,5 e 6.

RIBEIRO,Renato Janine . Hobbes: o medo e a esperana in: WEFFORT, Francisco C. (org.)


Os clssicos da Poltica Vol. I. So Paulo: tica, 2006. p. 51-77.

UNIVERSIDADE FEDERAL FLUMINENSE


CENTRO DE ESTUDOS SOCIAIS APLICADOS
INSTITUTO DE CINCIAS DA SOCIEDADE E DESENVOLVIMENTO REGIONAL

TOCQUEVILLE, A. Democracia na Amrica.


http://www.libertarianismo.org/livros/adtdnacompleto.pdf

BIBLIOGRAFIA COMPLEMENTAR
BOBBIO, Norberto. O significado da Poltica. In: BOBBIO, Norberto (et alii). Curso de introduo
Cincia Poltica. 2.ed. Braslia: UnB, 1984. Unidade 1, bloco 1, p. 5-19.
CASSIRRER, Ernest. A questo de Jean-Jacques Rousseau in: QUIRINO, Celia Galvo e SOUZA,
M.T. Sadeck de (org). O pensamento poltico clssico (Maquiavel, Hobbes, Locke, Rousseau). So
Paulo:TA Queiroz, 1992
CASTELO BRANCO, Pedro Hermlio Villas Bas. Poderes invisveis versus poderes visveis no Leviat
de Thomas Hobbes. Rev. Sociologia e Poltica, Curitiba, n. 23, Nov. 2004. . (DISPONVEL PARA
DOWNLOAD NO SITE SCIELO)
CHAU, Marilena. Convite a Filosofia. So Paulo, Editora tica, 1995.
MACHPHERSON, C.B. A teoria poltica do individualismo possessivo- de Hobbes a Locke. So Paulo:
Paz e Terra, 1979. Capts II e V.
MENEZES, Marilde Loiola de. Democracia de Assembleia e Democracia de Parlamento: uma breve
histria das instituies democrticas. Revista Sociologias, Porto Alegre, n. 23, Apr. 2010.
(DISPONVEL PARA DOWNLOAD NO SITE SCIELO)
KRITSCH, Raquel. Maquiavel e a construo da poltica. Revista Lua Nova, So Paulo, n. 53, 2001.
(DISPONVEL PARA DOWNLOAD NO SITE SCIELO).

Das könnte Ihnen auch gefallen