UNIVERZITET U SARAJEVU

FAKULTET ZA SAOBRAAJ I KOMUNIKACIJE

Odsjek: Komunikacije
Smjer: Komunikacijske tehnologije
Predmet: Metodologija nauno-istraivakog rada

SEMINARSKI RAD

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Mentor:

Student:

Prof.dr. efkija eki

Amela Pajazetovi
Br.index-a: 368/6193

Sarajevo, decembar 2014

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Sadraj :
Uvod............................................................................................................................ 3
1.

Razlike izmeu naunog i strunog djela..........................................................................4

1.1.

Nauno-istraivaki rad-djelo.................................................................................5

1.1.1.

Kako nastaje nauno djelo?.............................................................................. 7

1.1.2.

Nauno-istraivake metode............................................................................9

1.1.3.

Osobine dobrog naunog djela........................................................................12

1.1.4.

Istraivanja nauno-istraivakog rada..............................................................14

1.1.5.

Vrste naunih djela...................................................................................... 15

1.2.

Struni rad djelo............................................................................................. 16

1.2.1.
1.3.

Vrste strunih radova i djela...........................................................................16

Karakteristike nauno-istraivakog i strunog rada-djela............................................18

Zakljuak..................................................................................................................... 21
Literatura :................................................................................................................... 22

Uvod

Page 2

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Razlikovanje naunog od strunog rada, ukratko, svodi se na to to nauni rad karakterie

postojanje problema za ije rjeavanje je potrebno postaviti hipotezu pa tek onda definisati sam
naziv rada. Nakon provedenog istraivanja te provedene analize i sinteze, neophodno je navesti
dokaz koji potvruje ili odbacuje postavljenu hipotezu.
Kada se govori i radi o strunom djelu, sve ovo ne treba da postoji obzirom da je on zadan i
potrebno ga je ispravnim postupkom izraditi odnosno razraditi.

Da bi se doista razumjela razlika izmeu naunog i strunog djela, esto je potrebno paljivo
razmatranje kao i ispitivanje.
Za navedeno razumjevanje, definisati emo nauku, istraivaki rad kao i nauno istraivaki
rad i djelo.
Naime, nauka ili znanost predstavlja sistematizirana i argumentirana suma znanja u odreenom
povijesnom razdoblju o objektivnoj stvarnosti do koje se dolo svjesnom primjenom odreenih
objektivnih metoda. Drugim rijeima reeno, naukom obino nazivamo sreeno, sistematizirano
i provjereno saznanje o neemu, postignuto metodinim, paljivim i savjesnim istraivanjem i
razmatranjem.
Nadalje, za istraivanje ipak moemo rei da je to sistemtizirano traganje za odreenim
injenicama iz kojih moemo izvui odreene naune principe kao i zakonitosti.

Dakle, nauku ustvari ine rezultati istraivanja kao i zakoni do kojih se dolazi istraivanjem.

1. Razlike izmeu naunog i strunog djela

Page 3

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Nauna i struna djela nisu sinonimi. Kae se da je temelj naunog rada generalizacija,
otkrivanje novih zakona ili novih metoda.
Struni rad bitno odreuje konkretizacija zatim djelovanje na temelju ve poznatih spoznaja.
Da bi se napravila ili odredila razlika izmeu naunog te strunog djela, neophodno je prvo
odrediti njihove zajednike karakteristike.

Bez obzira da li se radi o strunom ili naunom djelu, potrebno se pridravati slijedeih principa,
i to:

Ne treba praviti velike uvode;

Naime, poeljno je da se izlaganje ve na samom poetku dovede u vezu sa predmetom koji

se istrauje.

U rad ne treba unositi nita to nije u neposrednoj vezi sa predmetom istraivanja;

Rad ne smije zatrpavati nepotrebnim i beznaajnim pojedinostima;
Ideje, informacije i misli u radu koje su jednom reene, ne treba ponavljati;
U samom pisanju rada ne treba stvari detaljno razlagati i opirno objanjavati ukoliko su
same po sebi razumljive.

Samu razliku izmeu naunog odnosno nauno-istraivakog rada i strunog rada ili djela
uoavamo u njihovim definicijama. Tako u nastavku navodimo slijedee:
Nauno-istraivaki rad je sistematska stvaralaka aktivnost kojom se, primjenom naunih
metoda stjeu nove naune spoznaje odnosno stvaralaki koristi postojee znanje za nove
primjene.
Struno djelo definie se kao djelo kojim se ne otkrivaju nove ve se prikupljaju i interpretiraju
ve poznate naune injenice, spoznaje i teorije, zatim iri se i popularizuje ve postignuta
nauna spoznaja te traga se za nainom njihove primjene.

1.1.

Page 4

Nauno-istraivaki rad-djelo

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Nauno-istraivaki rad je sistematska stvaralaka aktivnost kojom se, primjenom naunih

metoda stjeu nove naune spoznaje odnosno stvaralaki koristi postojee znanje za nove
primjene. 1
U nauno-istraivaki rad ne moemo ubrajati izradu projekata kontrolu proizvodnje i kvalitete
proizvoda zatim rutinska istraivanja i sline djelatnosti u kojima se ne koriste naune metode ili
ne sadre bitne elemente izvornosti. Rad ne moe biti isto spekulativnog karaktera, odnosno ne
moe se zasnivati na praznom, jalovom spekulisanju i teoretisanju, bez solidnog injeninog
materijala.2

Prema Borojeviu, nauno-istraivakim djelom smatra se ono djelo koje je nastalo kao rezultat
znanstvenog istraivanja te primjenom znanstvenoh metoda, a koje otkriva do tada nepoznate
injenice i odnose i objanjava zakonitosti meu pojavama.

Sam nauni rad, zasnovan je na injenicama koje moraju da budu tane, strogo provjerene i tako
rei iz prve ruke obzirom da dodir stim injenicama moe radu dati naunu osnovu kao i
nauni karakter.
Veoma bitno je da se nauno-istraivaki rad ne zasniva niti smije da se zasniva na injenicama
iz druge ruke. U tom sluaju, rad ne bi bio imao nauni karakter, u pravom smislu rijei, mada
i kao takav moe biti koristan, vrijedan i zanimljiv.

Vrijednost kao i samo znaenje nauno-istraivakog rada odreuje se doprinosom samih

rezultata pri razvoju nauke te objektivnim mogunostima primjene u razvoju privrednog i
drutvenog sistema.

1 Prof. dr. efkija eki Osnovi metodologije i tehnologije izrade znanstvenog i istraivakog rada Univerzitet u
Sarajevu, Fakultet za saobraaj i komunikacije, Sarajevo

2 Dr. Midhat ami Kako nastaje nauno djelo IPSvjetlost Sarajevo, 2003.

Page 5

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

U nastavku, navodimo neka od osnovnih svojstava nauno-istraivakog rada, i to:

rad mora da polazi od odreenog, novog i do tada ne istraenog i ne rijeenog odnosno

djelimino rjeenog problema te da se pomou njegove temeljne analize i hipoteze dolazi
do novih rezultata, kao to su: nova saznanja, nove norme te novi zakoni.
Za nauno-istraivaki rad, bitno je da ima svoju originalnost.

injenice i ideje koje se iznose a na kojima je zasnovan sam rad, trebaju biti paljivo
prikupljane i u dovoljnom broju, zatim pouzdane, kritiki razmotrene i provjerene,
pravilno analizirane i predstavljenje. Drugim rijeima, takve da se italac moe potpuno
osloniti na nih.

potrebna je primjena adekvatne naune metode. Naime, naunom metodom obino

nazivamo skup raznih postupaka i procesa uz pomo kojih dolazimo do naunih saznanja
i istina.3

3 Dr. Midhat ami Kako nastaje nauno djelo IPSvjetlost Sarajevo, 2003.

Page 6

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

1.1.1.

Kako nastaje nauno djelo?

Nauno-istraivaki rad sastoji se od tri dijela, i to:

1. Pripremanje,
2. Istraivanje,
3. Zakljuivanje.

Akademik A.N.erban navodi sedam faza kroz koje prolazi svaki nauno-istraivaki rad, i to:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Globalno upoznavanje sa problemom i postavljanje problema,

Prikupljanje naune materije o predmetu koji se prouava,
Koordinacija i interpretacija naunih podataka,
Postavljanje hipoteze i izbor radnih hipoteza,
Dokazivanje radnih hipoteza,
Donoenje zakljuaka i preporuka,
Opis rezultata istraivanja. 4

Problem koji se prouava potrebno je prvo razmotriti odnosno sagledati u potpunosti pa tek onda
odrediti nain njegovog rjeavanja. Za to je neophodno uzeti u obzir sve utjecajne faktore zatim
faze istraivanja uz traenje optimalnog rjeenja te dobro organiziran rad na istraivanju.

Faza 1. Pripremanje predstavlja poetak odnosno prvi dio naunog rada. Naime, najprije treba
postojati znanje, to i Tolstoj objanjava kada govori o znanju kako je ono ustvari oruje a ne cilj
te govori: Znanje je tek onda znanje kada je steeno naporom vlasnite misli, a ne pamenjem.
Prelaskom na fazu 2. Istraivanje, najprije se skupljaju sva potrebna saznaja i podaci kako bi se
upoznalo stanje nauke u pogledu odabranog i definisanog cilja, potrebno je voditi rauna da ono
to se nalazi u literature, da su to saznanja iz prolog vremena odnosno ono to je ve prethodno
objavljeno i to je ve neko vrijeme staro, te da se kod istraivanja mora i treba misliti na
budunost.

4 Dr.sc.Dragutin Taborak, Metodologija izrade znanstveno-istraivakog rada, Fakultet strojarstva i

brodogradnje, Zagreb

Page 7

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Nije na odmet navesti i pravila koji je poeljno da se vodimo prilikom samog istraivanja, a to
su:
1.
2.
3.
4.

Pravilo jasnoe,
Pravilo analize,
Pravilo sinteze,
Pravilo klasifikacije.

Kada smo ve prikupili potrebne i relevantne informacije, slijedi postavljanje hipoteze. Hipoteza
naime predstavlja temelj za nauno-istraivaki rad.
U enciklopediji Leksikografskog zavoda navodi se slijedea definicija: Hipoteza
(grc.Hypothesis) pretpostavkam logiki termin koji oznaava sud za koji se pretpostavlja da je
istinit, da bi se pomou njega moglo tumaiti i objanjavati niz odreenih injenica. Kada se
hipoteza poklapa sa injenicama, nazivamo je teorijom. Nauna hipoteza predstavlja jedno od
najznaajnijih instrumenata razvoja naune misli uope.
Nakon to imamo postavljenu hipotezu, odreujemo metode kojima se sluimo prilikom
istraivanja. Metoda je smiljen planski postupak za postizanje nekog cilja na nekom praktinom
ili teorijskom podruju.
Zadnja faza, 3. Zakljuivanje, poinje onda kada je hipoteza ve potvrena.
Ukoliko je opovrgnuta postavljena hipoteza, cijeli postupak izrade nauno-istraivakog rada se
ponavlja.

ami navodi: Nauni rad se smatra zavrenim kada je odtampan; tek objavljivanjem on
postaje pristupaan svim zainteresiranim i svojina naune javnosti.

U lanku Ecrire pour etre compris (Travail et maitrise, Paris, 10/1960) navodi se deset
upustava o pisanju te ih je bitno navesti:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)

Page 8

Neka reenice budu kratke,

Dati prednost jednostavnim izrazima,
Upotrebljavati ope poznate rijei,
Izbjegavati nepotrebne rijei,
Upotrebljavati prvenstveno aktivni oblik glagola,
Primjeniti isti stil kao kada govorimo,
Upotrebljavati rijei koje izazivaju neko predoenje,
Stavljati se na mjesto itaoca,

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

9) Mijenjati postupke,
10) Pisati tako da se neto izraava a ne da neko ostane impresioniran. 5

1.1.2.

Nauno-istraivake metode

Obino razlikujemo tri osnovne odnosno standardne nauno-istraivake metode, i to:

normativna metoda,
eksperimentalna metoda,
historijska metoda.

Svaka od navedenih metoda zasebno je karakteristina u pogledu grupe nauka za koje se

primjenjuju. Tako na primjer, eksperimentalni metod se posebno primjenjuje u prirodnim
naukama kao to su fizika, biologija, i dr.
Meutim, to ne znai da njegova primjena nema mjesta u nekim od drutvenih nauka.

Dalje, historijski metod ima primjenu u drutvenim (na primjer historija) ali i u prirodnim te
drugim naukama.

1.1.2.1.

Normativni metod

Normativni metod, kako mu sam i naziv govori, ima za cilj da pronae ono to predstavlja ne
zakon nego normu, standard i prosjek u svijetu i ivotu, koji podlijee neprestanim promjenama
te esto i ono to je u izvjesnoj oblasti i u datom i posmatranom trenutku najbolje. 6
Normativno metod najee radi sa raznim statistikama i njihovim podacima koje treba da
pronae te na ispravan nain iznese odnosno predstavi, tano procjeni i provjeri.
5 Dr.sc.Dragutin Taborak, Metodologija izrade znanstveno-istraivakog rada, Fakultet strojarstvva i
brodogradnje, Zagreb
6 Dr. Midhat ami Kako nastaje nauno djelo IPSvjetlost Sarajevo, 2003.

Page 9

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Rezultati koje daje normativni metod, predstavljaju odreene vrijednosti.

Jedna od karakteristika ovog metoda jeste da ima mogunost da njegovi rezultati dobiju svoju
praktinu korist i vrijednost. Njih provjerava praksa i ivot.

1.1.2.2.

Eksperimentalni metod

Eksperimentalni metod, kako mu ime govori, temelji se na eksperimentu odnosno na

kontrolisanom posmatranju i provjeravanju nekog zakona. Ovaj metod najee ima
primjenu u prirodnim naukama ali i u raznim drugim oblastima ljudske djelatnosti, poevi od
biznisa pa do stila.

1.1.2.3.

Historijski metod

Historiju definiemo kao tano saznanje o onome to se dogodilo zatim, kako i zato se to ba
tako dogodilo. Metod kojim se slui historija da doe do saznanja jeste historijski metod, koji
izmeu ostalog uzima u obzir inioce kao to su: hronoogija, razvoj, uzrok i posljedica. Da bi
postigla svoj cilj, koristi se raznim spisima te dokumentima. 7
Historijski metod nije svojstven samo politikoj historiji i historijskim naukama. Mada navodi se
da je historijski metod najee u upotrebi u historijskim naukama.

Pored navedenih nauno-istraivakih metoda u upotrebi su i slijedee metode:

case study,
generiki metod,
komparativni metod,
metod pregleda,
metod kompilacije,
metod anketiranja,
metod intervjuisanja, i dr.

7 Dr. Midhat ami Kako nastaje nauno djelo IPSvjetlost Sarajevo, 2003.

Page 10

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

U nastavku navodimo karakteristike od nekih od gore navedenih nauno-istraivakih metoda.

Case study Studija sluaja- odnosi se na prouavanje nekog pojedinanog sluaja iz odreenog
naunog podruja, kao npr.: pravo, sociologija, psihologija, medicina, i slino.
Generika metoda- dosta je slina metodi Case Study. Generika metoda predstavlja prvi korak u
nauci.
Anketiranje koristi anketni upitnik, kao svoj osnovni instrument, te se njime slui kako bi
dobili odnosno prikupili informacije, miljenja te materijal. Kvalitet kao i pouzdanost ove
metode ovisi o kvalitetu i pouzdanosti samih informacija koje smo dobili ovim putem.
Intervjuisanje- odnosno samo izvoenje ove metode izvodi se usmeno i neposredno, dakle, u
linom dodiru sa licem koje se intervjuie.

Page 11

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

1.1.3.

Osobine dobrog naunog djela

Svaki nauni rad, iz bilo koje oblasti, ima svoje vlastite kvalitet. O osobinama dobrog naunog
rada moe se uopeno govoriti, moe se ukazati na njegove osobine koje mogu da budu
zajednike za vie naunih radova dobrog kvaliteta.
Kada je rije o osobinama karakteristinim i opim za neki dobar nauni rad, treba istai prije
svega da kvalitet rada nije u zavisnosti od njegovog obima. Obim rada ovisi od mnogo inilaca te
moe da varira za pojedine naune discipline, grane i teme te tako doprinosei u manjoj ili veoj
mjeri samom kvalitetu rada. 8
Ukoliko je nauni rad obimniji, postoji velika mogunost da sam predmet bude iscrpljen. U tom
sluaju, rad treba predstavljati u to je mogue veoj mjeri, kao studiju o jednom problem tako
da se o tom problemu ne moe da pie u narednih niz godina ili da se isti dopunjava.
U nekim od humanistikih nauka, obim rada moe da bude pouzdan kriterij za irinu i dubinu
istraivanja, za trud koji je uloen i rad koji je utroen u samu obradu teme, pa prema tome i za
vrijednost samog djela. To je posebno karakteristino onda kada se radi o doktorskoj tezi, njen
iri obim pokazuje da je autor prouio nunu grau i dokumentaciju, te da je produbio predmet i
nauio da grau obradi i organizuje u veu harmoninu cjelinu.
Ipak, ope pravilo je da se treba teiti za kratkoom, za saetim i snanim nainom izlaganja
injenica i ideja. 9

Sama kratkoa rada ima slijedee karakteristike odnosno prednosti:

znak je krepkosti,
snage,
jedrine,
ukus jednog autora.

8 Dr. Midhat ami Kako nastaje nauno djelo IPSvjetlost Sarajevo, 2003.

9 Dr. Midhat ami Kako nastaje nauno djelo IPSvjetlost Sarajevo, 2003.

Page 12

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Kako bi se postigla kratkoa, u izlaganju, autor treba da se pridrava slijedeih pravila:

1.
2.
3.
4.
5.

ne poinjati izlaganje suvie izdaleka, nego ondje gdje je to nuno i neophodno,

ne unositi u rad nita to nije u neposrednoj vezi sa temom, to rad ini razdvojenim,
ne pretrpavati rad beznaajnim pojedinostima,
ne ponavljati ono to je ve na neki naim reeno,
ne razlagati i objanjavati opirno stvari koje su same po sebi dovoljno razumljive.10

Pored kratkoe rada odnosno saetosti, navode se i slijedee osobine kao osobine dobrog
naunog rada, i to:

jedinstvo,
sklad odnosno koherentnost,
adekvatno isticanje,
originalnost,
pravilno rasuivanje,
primjeri,
stilske odlike.

10 Dr. Midhat ami Kako nastaje nauno djelo IPSvjetlost Sarajevo, 2003.

Page 13

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

1.1.4.

Istraivanja nauno-istraivakog rada

Nauno-istraivaki rad obuhvata:

1. fundamentalna istraivanja,
2. primjenjena istraivanja,
3. razvojna istraivanja.

1.1.4.1.

Fundamentalno istraivanje - je teorijski ili eksperimentalni rad koji se poduzima radi

stjecanja novih naunih spoznaja o temeljnim pojavama i injenicama.11

Primjenom fundamentalnog istraivanja otkrivamo pojave, procese, uzrono-posljedine veze
kao i zakonitosti prirode, drutva te ljudskog miljenja.
Fundamentalna istraivanja mogu biti :
o usmjerena (njihov rad je usmjeren tano prema odreenom cilju u odreenom naunom
podruju),
o neusmjerena (predmet istraivanja je odreen interesom istraivanja).

1.1.4.2.

Primjenjena istraivanja predstavljaju eksperimentalni ili teorijski rad, koji je

najprije usmjeren na rjeavanje nekog praktinog zadatka ili postizanje nekog

praktinog cilja.
Ova istraivanja najee usmjerena su na primjenu osnovnih znanja svih sfera drutvenih
djelatnosti te na ostvarenje slijedeih ciljeva: izrada novih i kvalitetnih proizvoda, izuma,
uvoenje novih proizvodnih procesa.

1.1.4.3.

Razvojna istraivanja odnosno eksperimentalni razvoj predstavlja sistematski rad

koji je zasnovan na znanjima koja su steena fundamentalnim i primjenjenim

istraivanjima. Usmjeren je na uvoenje novih postupaka te poboljanja ve
postojeih kao i uvoenje nove organizacije.

11 Prof. dr. efkija eki Osnovi metodologije i tehnologije izrade znanstvenog i istraivakog rada Univerzitet u
Sarajevu, Fakultet za saobraaj i komunikacije, Sarajevo

Page 14

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Ova istraivanja imaju izrazit praktini cilj. Njihovo je osnovno obiljeje stroga namjena te
neposredno i brzo dostignuta korist u uskom podruju.
1.1.5.

Vrste naunih djela

Neke od najznaajnijih naunih djela u nastavku navodimo, i to:

Monografija predstavlja i definie se kao rasprava koja detaljno ali ne i opirno, obrauje
pojedini predmet, grupu predmeta ili neku osobu, pri emu koristi veoma opsenu bibliografiju.
Doktorska disertacija predstvalja nauno djelo koje se temelji na fundamentalnim i
primjenjenim istraivanjima i metodama koje omoguuju otkrivanje novih naunih injenica,
pojava, teorija te zakonitosti.
Nauna studija definie se kao djelo tima naunika, koje za potrebe naruioca rade nauni
institute ili nauno-nastavne organizacije ili fakulteti.
Nauni lanak predstavlja opis originalnih rezultata istraivanja, u pravilu u publikaciji koja je
lako dostupna meunarodnoj naunoj javnosti te koji je napisan na nain da se istraivanja mogu
ponoviti te zakljuci provjeriti. Razlikujemo slijedee vrste naunih lanaka: izvorni nauni
lanak, pregledni rad, kratko ili prethodno saoptenje te nauna kritika.

Page 15

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

1.2.

Struni rad djelo

Pojam strunog djela definie se kao djelo kojim se ne otkrivaju nove ve se prikupljaju i
predstavljaju odnosno interpretiraju ve poznate naune injenice, spoznaje i teorije, zatim iri
se i popularizuje ve postignuta nauna spoznaja te traga se za nainom njihove primjene.
Sama izrada strunog rada sastoji se od prikupljanja, interpretiranja te obrade poznatih naunih
spoznaja, injenica, informacija, odnosa i teorija te ostvarenja rezultata koji se mogu iskoristiti.

1.2.1.

Vrste strunih radova i djela

U domen strunog rada ulazi npr. :

o magistarski struni rad,
o struni lanak,
o struni prikaz, itd.

Meutim, razlikujemo slijedee vrste strunih djela:

Page 16

Struni lanak - ija je karakteristika tad a njegov temeljni zadatak nije iznoenje novih
naunih spoznaja nego informisanje o njima sa ciljem njegove praktine primjene.
Struni prikaz - najee se radi o ocjeni odreenog djela odnosno knjige ili lanka te
njihovog predstavljanja strunoj javnosti.
Elaborat - temeljno obrauje i izlae neki problem (npr.investicioni elaborat), na
metodoloki nain.
Ekspertiza - predstavlja djelo kojim ekspert ili tim eksperata iznose struni sud o
predmetu, praktinom problemu tog predmeta i njegovom rjeenju.
Struni izvjetaj predstavlja skup obraenih injenica i miljenja o predmetu izvjetaja.
Miljenje
Recenzija je posebna vrsta strunog djela kojom recezent treba prosuditi, ocjeniti i
vrednovati rezultate tueg djela: udbenika, prirunika, studije, i sl.
Vodii u pravilu predstavljaju struna djela, primjereno opremljena koji sadre brojne
informacije o privrednim i drugim organizacijama, institucijama, ustanovama te uglednim
i istaknutim ljudima.

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Referentne publikacije su struna djela koja se objavljuju redovno i/ili povremeno, a

sadre podatke, informacije, definicije, imena te adrese osoba i institucija.
Ostala struna djela - gdje ubrajamo slijedee: standardi, anotacija, apologija, diskusija,
esej ili zapis, interpretacija, kritika te polemika.

Obzirom da struni rad nije ogranien, moe da sadri i elemente naunog djela. Tada govorimo
o nauno-strunom djelu odnosno radu.
U domen nauno-strunog rada ulaze npr.:
o
o
o
o
o

Page 17

asopisi,
leksikoni,
praktikum,
rijenik,
udbenik, i sl.

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

1.3.

Karakteristike nauno-istraivakog i strunog rada-djela

Kada govorimo o samim razlikama naunog i strunog rada, jasne granice ne moemo postaviti
kako je ve prethodno navedeno.
Obzirom da jedan rad sadri vei broj karakteristika naunog odnosno nauno.istraivakog
karaktera dok drugi strunog karaktera.
Meutim, razlike izmeu ove dvoje vrste radova ipak postoje.

Vujevi navodi mnogo argumenata te u odnosu na njih razlikuje nauno-istraivake od strunih

radova. Navodi se da se obino smatra da je nauno-istraivako djelo ili rad ozbiljnije te
kvalitetnije od strunog rada.

Takoer, postoji i tvrdnja da su nauno-istraivaki i struni rad ustvari dvije razliite aktivnosti,
iz ega proizilazi da nauno-istraivaki rad moe biti i nekvalitetan a struni moe biti veoma
kvalitetan rad.
Navedena tvrdnja nije argumentiranja pa je treba sa rezervom prihvatiti.
Meutim, ispravna tvrdnja je da nema promjena bez jedinstva nauno-istraivakog i strunog
rada. Iako mogu sluiti istom cilju, ne moe se poistovjetiti nauni sa strunim radom.
Nauno-istraivakim radom otkrivamo nove spoznaje dok strunim radom djelujemo na temelju
otkrivenih spoznaja.

Page 18

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Slika 1. Tabelarni prikaz razlike naunog i istraivakog rada

Radovi koje autori dostavljaju te koji su prihvaeni za objavu, svrstavaju se u tri kategorije, i to:
a) Nauni rad, koji moe biti:
o Izvorni nauni rad,
o Prethodno priopenje,
o Pregledni nauni rad.
b) Struni rad, koji moe biti:
o Struni rad,
o Pregledni struni rad.
c) Prezentacija proizvoda. 12

Kada se odreuju razlike izmeu naunog i strunog rada bitno je uoiti na ona ustvari lei u
samoj izvornosti rezultata istraivanja, raspravi te zakljucima koje smo dobili koritenjem
odreenim provjerenim naunim metodama.

12 Kategorizacija radova za CTI

Page 19

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Struni rad moe biti vaniji za irenje znanja i struke kao to moe biti gospodarski korisniji za
primjenu ali tako ne donosi nikakav novi doprinos u poveanju naunih spoznaja.
Nauni radovi :
Kada se govori o izvornom naunom radu, kae se da on sadri prvo objavljivanje izvornih
istraivanja. Moe biti odreen, tako da se samo istraivanje moe ponavljati a pritom da se
dobiju rezultati sa istom tanou u granicama eksperimentalne greke.
Izvorno nauni rad moe biti i prethodno priopenje koje sadri nove naune rezultate koji trae
hitno objavljivanje dok im istraivanje i dalje traje. Takav lanak ne mora omoguivati
ponavljanje i provjeru prikazanih rezultata.
Pregledni nauni rad je potpun pregled nekog odreenog problema ili podruja istraivanja na
osnovu ve objavljenih radova ali sadre originalne analize, sinteze te prijedloge.
Struni radovi:
Struni rad obrauje odreene problem koji se javljaju u odreenoj struci. Daje strune upute
i prijedloge kako da se rijei problem.
Pregledni struni rad daje cjelokupan pregled odreenog strunog problema na temelju ve
objavljenih radova te upuuje na najbolje naine za rjeavanje navedenog problema.
Prezentacija proizvoda su radovi koji sadre opise novih proizvoda/usluga/rjeenja koji
su namjenjeni trinoj upotrebi sa svrhom upoznavanja ire javnosti sa najnovijim
dostignuima odnosno specifinim rjeenjima.

Page 20

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Zakljuak
Sama bitnost odnosno vanost kako naunog tako i istraivakog te strunog djela izneena je u
samom radu. Za razumjevanje razlike izmeu naunog i istraivakog djela neophodno je samo
razumjevanje njihove temeljne definicije kao i definicije odnosno pojma same nauke te
istraivanja.
Kako smo i rekli, naukom obino nazivamo sreeno, sistematizirano i provjereno saznanje o
neemu, postignuto metodinim, paljivim i savjesnim istraivanjem i razmatranjem, dok
istraivanje definiemo kao sistemtizirano traganje za odreenim injenicama iz kojih moemo
izvui odreene naune principe kao i zakonitosti.
Bitno je znati te navesti da nauku ustvari ine rezultati istraivanja kao i zakoni do kojih se
dolazi istraivanjem.
Nauni rad odnosno djelo kao svoj temelj koristi generalizaciju te nove otkrivene zakone ili
metode, dok struni rad odreuje konkretizacija i djelovanje na ve poznatim spoznajama.

Naime kroz dublje istraivanje definisane teme rada, nailazimo na tvrdnje koje postoje i koje
govore da nema promjena bez jedinstva nauno-istraivakog i strunog rada. Iako mogu sluiti
istom cilju, ne moe se poistovjetiti nauni sa strunim radom.

Kao rezime na temu samog rada, istaknuti emo slijedee: Nauno-istraivakim radom
otkrivamo nove spoznaje dok strunim radom djelujemo na temelju otkrivenih spoznaja.

Page 21

Definisanje razlike izmeu naunog i strunog djela

Literatura :

1. Prof. dr. efkija eki Osnovi metodologije i tehnologije izrade znanstvenog i

istraivakog rada; Univerzitet u Sarajevu, Fakultet za saobraaj i komunikacije,
Sarajevo
2. Dr. Midhat ami Kako nastaje nauno djelo IPSvjetlost Sarajevo, 2003.
3. Dr. Sc. Dragutin Taborak, dipl.ing.stroj. Metodologija izrade znanstveno-istraivakog
rada, Fakultet strojarstva i brodogradnje, Zagreb
4. Kategorizacija radova za CTI
5. Internet izvori:

Page 22

http://www.fondacijamilanjelic.org/index.php?p=175&lang=2
http://www.foi.unizg.hr/zsr
http://kakosepise.com/rec/naucnoistrazivacki-ili-naucno-istrazivacki/