Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
lr,Su i|yd muKla fkdj" ;sridr ixjOkh Wfoid o meye,s m%fYhla we;s
lr .ekSu flfrys hymd,k cd;sl rcfha fojeks whjeh fhduqj ;sfnkjd'
w;s.re ckdm;s ffu;%Smd, isfiak ue;s;=ud iy .re w.%dud;H rks,a l%uisxy
ue;s;=udf.a ksmqk kdhl;ajh hgf;a ishu Y%S ,dxlslhska i|yd jvd;a hym;a
fyg khla we;s lr,Su fjkqfjka wm rch fkdief,k lem lsulska hqla;j
;jrg;a lghq;= lsug ne|S iskjd' wmf.a ck;djg iqfYaIS wdl m%;s,dN
,ndu fjkqfjka wm hk wNsfhda.d;aul .uka u`. woa;Sh foaYmd,k miqula
;=< iliaj we;s w;r th b,lal.; iuDoah lrd msh ke.Sug fnfyka Wmld
f'
2.
Y%S ,xldj
wdishdkq
l,dmh ;=< by< wdodh ,nk wdlhla njg m;a lsu i|yd Wmld jkjd'
rcfha uOHld,Sk Wmdh ud.sl ie,eiaf wruqKq
,laIhla we;s lsu" wdodh ug by< u" .%dh wdlh jOkh lsu"
jevlrk j;= ck;dj iy .%dh ck;dj fukau uOHu mdka;slhka iy rdcH
fiajlhska fj; bv whs;sh ,efnk njg iy;sl u iy tu.ska jvd Yla;su;a
uOHu mdka;slhka msila yslruhs' tfukau" <slu r,Su i|yd wjYH jk
m%;sm;a;s iy jev igyka flfrys iqfYaIS wjOdkhla 2017 jIh wdrNfha isgu
fhduq lrkq ,nkjd'
4.
.re w.%dud;H;=ud fuu .re iNdf iia;rd;aulj yd ukd f,i .%y l< m
rch iska jdIsl wdl jOk f.h ishhg 7 lg jvd je w.hla w;am;a lr
.ekSu msKsi Y%S ,xldj f.da,Sh iemhq yd jdKsc flakaia:dkhla njg mj;kh
lsfuka
f,dal
jdKsc
fufyhqj,
wmf.a
l%shdld;ajh
;yjqre
lsf
wfmalaI;
s wfkl=;a lreKq .ekaug wu;rj kh" bkahdj" isx.mamQrej jeks
l,dmSh rgj,a iu`. wdl taldnoaO;d .siqj,g t<fUkq we;' jHjidhlhskag
yd jD;a;slhskg
a Psg,a wdlh" ixpdrl ludka;h" jdKsc lDIsludka;h
fukau ldlrK l%shdj,sh f.j;a lsug yelsjk m w;sfl wjia:djka yd
m%fY ,ndug fm!oa.,sl wxYhg we;s yelshdj fYaIfhka i,ld n,d rdcH yd
fm!oa.,sl wxYhkays wdfhdack i|yd ixjOk l,dm msysgqjkq ,nkjd'
5.
6.
iEu wxYhlu wdl lghq;= jvd fyd|ska bgqlsu i|yd zjDoa hka;%hz (Engine
of growth) f,i i,lkq ,nk fm!oa.,sl wxYh iska bgqlrkq ,nk N+ldf
jeo.;alu iy;sl lrka yd wjOdrKh lrka fm!oa.,sl wxYhg myiql
ie,iSu yd .ekau i|yd ukdj ie,iq l< l%shdud. .kq ,nkjd' mej;sh
yels O ndOl bj;a lsu u.ska jHdmdr lsu i|yd jvd ys;lr yd myiq
mirhla we;slsu msKsi ffk;sl yd wdh;ksl iyfhda.h ie,iSu i|yd rch
iska blaukska m%;spdr olajka ;jrg;a myiql i,ikq we;' wdl ixjOk
jHdmD;sj, rch m%uqL f,i uey;ajkjd fjkqjg rdcH fm!oa.,sl yjq,ald;ajh
;=<ska tajd islsug lghq;= lrkq ,ef'
7.
ishu Y%S ,dxlslhka i|yd jvd hym;a fyg khla ,ndoSu ;yjqre lsu i|yd
iudc" wdl yd mird;aul mj;khla we;s lsu f jkg mj;sk m%Odk
wjYH;djh ;sfnkjd'
10.
uq,skqmqgd
ug wjYH mshjr .kq ,nkjd' fuu l%shdj,shg wjOdkh fhduq lsu i|yd
w;s.re ckdm;s;=ud iska 2017 jir <snj msgqlSf jIh f,i klr
;sfnkjd' wm iska fuu m%h;akh id:l lr .ekSu ;yjqre lr .ekSu i|yd
w.h l< yels ugul wdl jOkhla ,`.d lr .kska <slu r,Sug wjYH
m%;sm;a;s imdokh l< hq;=j ;sfnkjd'
13.
wm iska ,nd we;s ch.%yK mok lrf.k ixjOk l%shdj,sh Yla;su;a lrka
;sridr wkaoka bhg .uka l< hq;= jkjd' iudc idOdrK;ajfha uQ,Ou u;
msysgd kqu mok lr.;a iudc fj<|fmd, wdlhla we;slsu i|yd wm iska
W;aidy
orkq
,nkjd'
Y%S
,xldj
j;udkfha
ixjOkfha
jeo.;a
by<
/lshd wjia:d i|yd ck;djf.a we;s wfmalaId fukau l,am jHjidhl wjia:d
ms<sn| wfmalaId mq,a fjka mj;skjd' fuu.ska we;sjk b,au imqrd,Su i|yd
ishu wdl lafIa;%hkays wjYH fjkial iy m%;sixialrKhka islsu
wjYHjkjd'
14.
miq.sh rdcH md,kh iska wmg odhdo l< wys;lr Wreuhkaf.ka ksoyia u
i|yd wdlfha O wxYj, m%;sixialrKhka ykajd h hq;=j ;sfnkjd'
miq.sh rdcH md,kh iska jHdmdl mirhg wys;lr n,mEula we;s lrka
fndfyda wdh;kj, jdKscuh l%shdld;ajhkag ydks l< neka fYaIfhkau
wlukH we;s rdcH jHdmdr kej; k`.d isgqug iy cd;Hka;r fj<|du
inkaO m%;sixialrK ykajd ug mshjr .ekSu b;d jeo.;a jkjd'
fun
16.
o<
we;a;
.kakd w;r tu.ska Kh we;s fkdlrk foaYSh wruqo,a rgg .,d tau;a u;a
lrkjd'
17.
Y%S ,xldj m;a rdcHhla u ksidfjka" id.rh u`.ska Wmojkq ,nk wdl im;a
iNdrh Wmu f,i m%fhdackhg .; hq;= jkjd'
kj
wjia:djka we;s ;snqK o mj;sk llre kS;s moaO;sj, mj;sk jHdl+,;d u.ska
fujeks wjia:djka j,ska Wmu m%fhdack .ekSu iSud we;s w;r llre kS;s
m%;sixialrKh lsf wjYH;djh tu.ska ;yjqre lrkjd'
20.
b;d by< wdl jOkhla w;am;a lr .ekSu i|yd idj wdl ia:djr;ajhla
mj;ajd .ekSu b;d w;HjYH idOlhla jkjd' kg wm rg uqyqKmd ;sfnk idj
wdl wiu;=,s;;djh b;d ie,ls,af,ka hq;=j ksudKh lrkq ,nk m%;sm;a;s
;=<ska i|sh hq;=j ;sfnkjd' f yd inkaO m%;sm;a;s w;r" whjeh ys`.h h
yels idOdrK ugulg wvqlsu m%uqL wjYH;djhls' idj wdl ia:djr;ajh
<`.dlr .ekSu ;=<ska WoaOukh yd fmd,S wkqmd; jeu iy ksuh wkqmd;h
wjm%udKh u u.ska we;sh yels wkjYH mSvkh wvqlsug yd md,kh lsu
i|yd wjYH ish m%h;akhka h hq;=hs' WoaOukh jejSu ksid ck;djg |Sug
isj ;snQ Ialr;d wm l ;sfnkjd' wm iska f jk g WoaOukh md,kh
lsug iu;a we;s w;r th wmf.a wdl l<ukdlrKh ms<sn|j wdvnr h
yels ldrKhla' ck;dj mSvdjg m;a fkdlr fuu l%shdoduh iqNjdj bhg
f.khEug wjYH mshjr wLKavj .kq ,nkjd'
21.
m%udKhla mj;ajd .ekSu i|yd wjYH iqiq m%;sm;a;s ykajd u u.ska wmf.a
wdlfha ndysr wxYh Yla;su;a l< hq;=f'
22.
wmf.a b;sls je lsug;a tajd jvd M,odhS wdl l,am fj; fhduq lsug;a
tu.ska wdl jOk yelshdj m%idrKh lsf wjYH;djhla
;sfnkjd'
uQ,sl jYfhka ludka; fj; je keUqrejla we;s l=vd yd uOH mudK jHdmdr
wxYh wmf.a wdlhg b;d Yla;su;a odhl;ajhla ,nd fokjd' fujeks jHdmdr
we;s lsug" wdrlaId lsug fukau ixjOkh lsug wjYH uQ,H" wf, iy
wfkl=;a wod< myiql i,id,ka tu wxYh hqKq lsu flfrys wmf.a wjOdkh
fhduq ;sfnkjd'
wm iska furg
26.
bv" ksjdi" wOHdmkh yd fi!LH jeks uQ,sl wjYH;d imQK lsu i|yd jk
wjYH;djh flfrys wmf.a fYaI wjOdkh fhduq ;sfnkjd'
tuksid" fuu
f.d ck;djf.a meje;au je hqKq lsu i|yd jk wfma wNs,dYh ;=< hqKq
;dlaIKh mok lr.;a mshjr ykajd fokq ,nkjd'
28.
Y%S ,xldf rdcH wxYh uyck ys;ld" ck;djf.a wjYH;d iy jqjukd inkaO
j.h hq;= jkjd fukau" m%;spdr o lah hq;= jkjd' jvd ldhlaIu yd M,odhS
l%shdj,shla ;=<ska ks,Odjdoh wvq lsfuka jvd uyck ys;ld rdcH fiajhla
iy;sl lsu wmf.a n,dfmdfrd;a;=jhs'
29.
rdcH wxYfha m%uqL wdh;k lsysmhlgj;a m%Odk ldh idOk oYl ykajdug
we;s yelshdj wm iska fidhd n,kq ,nkjd'
30.
ms<sn|j meia .siqfuys w;aika lrejl= fuka f i|yd we;s wmf.a lemu
fmkakq lr ;sfnkjd'
31.
Y%S ,xld ck;djf.a cSjk ;;a;ajh Wiia lsf l%shdj,sfha 2030 jif tlai;a
cd;Skaf.a ;sridr ixjOk kHdh m;%fha we;s jeo.;alu wm rch iska f;are
f.k ;sfnkjd' iefjdu we;=,;a jk mq,a m%;sm;a;s rduqjla u.ska rf wdl"
iudcSh yd mird;aul m%uqL;d" uOHld,Sk yd .=ld,Sk ixjOk ie,iq ;=<
we;=,;a lrka fuu kHdh m;%h l%shd;aul lsu iy;sl lrkq we;s'
32.
33.
34.
2017 jIfha whjeh fhdackd ilia lrk ,oafoa O ugka woyia uiSf
l%ufohla ;=<sks' fuys fYaIfhkau whjeh inkaOfhka uyck woyia uid
isk ,o nj ud i|yka lsug leu;shs'
b;sydifha m<uq j;djg udf.a u`.fmkau hgf;a uqo,a wud;HdxYh iska zz2017
jIh i|yd whjeh ilia lsf uyck iyNd.s;ajh ,nd.ekSuzz hk f;audj
hgf;a kejq uqyqKqjrlska lghq;= l<d'' tfiau f i|yd YajoHd, 12 l isk
Ydia;%{hskaf.a o iyfhda.h ,nd .;a;d'
we;=,;a lr ;sfnkjd'
35.
;ud wdorh lrk wh fj; i;aldr lsu Y%S ,dxlslhska w;S;fha isgu mj;ajdf.k
tk hym;a im%odhla'
;sfnkjd' wmf.a iudcSh hymeje;au ms,sn|j f,dal m%cdj iska ukskq ,nk fuu
Yaj ;;a;ajh ;jrg;a Yla;su;a lsug wm ne|S iskjd' tneka O wruqKq
bgqlr .ekSu fjkqfjka lrkq ,nk iudc fiajd lghq;= kj uqyqKj
q rlska
ls%hd;aul lsug lghq;= lrkq we;s' iudcfha jvd;a myiqfjka mSvdjg m;ah yels
fldgiaj, la.ek<s i|Su i|yd Yla;su;a iqnidOk jevms<sfj,la w;HjYH nj
wm ms<s.kakjd'
36.
ishu Y%S ,dxlslhska fj; jvd fyd| fyg ojila Wodlr,Su fjkqfjka wm hk
.ufka kj wNsfhda. rdYshlg uqyqK ug wmg is ;sfnkjd'
fYaIfhkau
ksid iSudjka mek ke.S ;sfnkjd' cd;sl hym; fkd;ld yqfolau foaYmd,k
fjkial u; reoaO u; we;s lsug W;aidy orK mqoa.,hska ksid rg ;=<
wksYa; Ndjhka f.dv kef.kjd'
40.
wmf.a rch fj; fhduq lrk ,o ck;d wfmalaIdjka iy mejreKq ldhhka bgq
lsug w;s.re ckdm;s ffu;%Smd, isfiak ue;s;=ud;a .re w.%dud;H rks,a
l%uisxy ue;s;=ud;a wjOdkhlska yd lemulska hq;=j lghq;= lrkq ,nkjd'
fuu ldhNdrh jir 2020 tydg o l%shd;aul fjkjd' f wkqj 2015 ckjd 08
k ck;dj fjkqfjka jQ fmdfrdka wms ta whqkau h:d m bgq lrkq ,nkjd'
II fldgi
lDIsludka;h
41.
42.
43.
iyfhda.h
,nd
ug
wmf.a
rch
n,dfmdfrd;a;=
fjkjd'
.re
lDIs ksIamdok i`oyd jk w.h odufha (Value Chain) jvd;a ys;lr yd wLKav
meje;aula we;s lsu i`oyd l=vd mudK f.d ksIamdolhska yd uyd mudKfha
, .kakka iys; ndysr f.dka ,jd ksIamdokh lsf l%ufoh (out-grower
model) Nd;d lsu ud .kajkjd' .re l:dkdhl;=uks" f i`oyd ;j rg;a
m%Odk wdydr fnda. myla jk w," f,dl= EKq" ia" nvb`.= iy fidahdj,ska Y%S
,xldj iajhxfmdaIs; lsf wruqKska 2016 -2018 cd;sl wdydr ksIamdok jevigyk
wm iska kgu;a wdrN lr ;sfnkjd'
46.
47.
48.
.re l:dkdhl;=uks" fuu fmd,S iykdOdr jevigyk i`oyd remsh,a ,shk 400
me<E noaO lsu" j,a me< fk,Su jeks ldhhka i`oyd hka;% iQ;% Nd;d lsu
;=<ska tu ldhhka hdka;%SlrKh lsug f.dka iy f.d iuQmdldr u;a
lrkjd' ta i`oyd wdkhkh u; mkjd we;s tl;= l< w.h u; noao iy f.= noao
iy jrdh yd .=jkaf;dgqm, ixjOk noao wfydais lsug ud fhdackd lrkjd'
;jo" f.d iuQmldr i`oyd myiql ie,iSu msKsi ishhg 75 l fmd<S
iykdOdrhla o we;s kj Kh fhdackd l%uhla l%shd;aul lsu i`oyd remsh,a
,shk 50 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
50.
10
re' ' 50
rcfha bv wlalr 20"000 la ,nd fokjd' fuu jevigyk hgf;a" jdKsc ugf
f.dfhl= i`oyd >ld,Sk n l%uh hgf;a wju jYfhka wlalr 1"000 l N+
Nd.hla ,nd ug ud fhdackd lrkjd'
51.
52.
fuu lafIa;%hg ;j rg;a iydhu i`oyd jhU YajoHd,h ;=< wdydr ;dlaIKsl
mfhaIK tallhla ia:dmkh lsug ud fhdackd lrkjd'
je,s wdlh
53.
.re l:dkdhl;=uks" 1992 jIfha rcfha j;=" m%dfoaYSh j;= iud. njg
mj;kh lsf wruqK jQfha j;= iud.j, l<ukdlrKh u;a lr tu j;=
,dN Wmhk wdh;k njg m;a lsuhs' flfia jqjo" kk lDIsldl WmlrK yd
Nd;hka i`oyd m%udKj;a wdfhdackhla is fkdu iy j;al wjNd;h ksid
M,odhS;djh ia:djr ugul fkdue;sj m%dfoaYSh je,s iud.j, ldhidOkh
b;d lK.dgqodhl ;;a;ajhl mj;sk nj jir 25 lg miq wo wmg fmfkkakg
;sfnkjd' ta wkqj" jvd;a ldhlaIu l<ukdlrKhla i`oyd tla iud.ulg ;nd
.; yels Wmu bv m%udKh wlalr 5"000 lg iSud lrk w;r tu iud.
taldnoaO lsug bvfokq fkd,ef' flfia jqj;a" tu.ska /lshd wysula is
fkdjk nj wm ;yjqre lrk w;r bv fjka lsf m%;slafIam lsf m<uq
whs;sh m%dfoaYSh je,s iud. i;= fjkjd'
f;a ludka;h
54.
fya;=fjka Y%S ,xldf f;a i`oyd ,efnk , my< ugul mj;skjd' flfia jqjo"
2020 jk g f;a wmkhkh wefuldkq fvd, ,shk 5 olajd je lsug rch
n,dfmdfrd;a;= jk w;r ta i`oyd w.h tl;= l< f;a wmkhkh je lsu wjYH
jkjd' tneka" w.h tl;= l< f;a m%jOkh lsf m%;sm;a;s wkqj ikakdu
m%jOkh (brand promotion) i`oyd foaYSh f;a wmkhklrejkag wefuldkq
fvd,j,ska Kh ,nd .ekSug yels jk m Y%S ,xld f;a uKav,h u.ska wemlr
,nd ug ud fhdackd lrkjd'
55.
f;a ludka;lrejkaf.a woyia w;r uq,ska ;shqKq fnula mej;sh;a f;a wmkhk
wxYh ,sys,a lsf .eg inkaOfhka f jk g ie,lsh hq;= l;sldjla
f.dvke.S ;sfnkjd' f inkaO .eg mq,aj wOHhkh lsu ioyd .re
w.%dud;H;=ud iska lgqjla m;a lrkq ,enqjd' wod< ish mdYjhka iu.
m%udKj;a l;sldjlska f;drj wm f inkaOfhka wmlaIdld f,i lsis
;SrKhla fkd.kakd njg fuu .re iNdjg ud iy;sl fjkjd'
11
56.
jdIsl n,m;% w;a lsu" Yd, iud. i`oyd remsh,a 500"000 l yd l=vd iud.
i`oyd remsh,a 50"000 l .dia;=jlg hg;a jk f,i ldKav 2 la hgf;a wh lrk
m ir, lsug;a ud fhdackd lrkjd'
57.
ie,lsh hq;= Yd, f.da,Sh fj<`om,la we;s CTC f;a m%jOkh .kajkjd' w.h
tl;= lr kej; wmkhkh i`oyd CTC f;a wdkhkhg myiql ie,iSu i`oyd f;a
wdkhkh lrk wjia:df Tjqka uqyqK fok ndOl ,sys,a lsug ud fhdackd
lrkjd'
58.
rn ludka;h
59.
rn kej; j.dj" je M,odjla iys; me, y`kajd u" jeys wdjrK ;dlaIKh
jeks f;dr;=re we;=<;a zrn i`oyd jk uyd ie,eiauZ jydu l%shd;aul lsug;a Y%S
,xld ma,diala yd rn wdh;kfhys b;d by< ;dlaIKfhka hq;= Finite Element
Analysis Stimulation uOHia:dkhla msysgqu i`oyd remsh,a ,shk 50 la fjka
re' ' 50
lsug;a ud fhdackd lrkjd' rn kej; j.dj i`oyd remsh,a ,shk 900 la fjka
lrka rn j.d wxYh i`oyd wdfhdackh wLKavj lrf.k hkjd'
fmd,a ludka;h
60.
fmd,a j.dlrejkaf.a by, b,aug i,k fia cdkuh jYfhka m%Yia; by<
M,odjla iys; frdamK jH ksmoug ud fmd,a mfhaIK wdh;kh u;a
lrkjd' fmd,a mfhaIK wdh;kfha fmd,a ieliq mfhaIK wxYh klrKh
lsug;a fmd,a j.df lD ydks me;sreKq uQ,l
s m%foaYhka iia;rd;aulj is;sh
.; lsug;a fmd,a mfhaIK wdh;kh yd fmd,a j.d lsf uKav,h fj;
remsh,a ,shk 75 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
61.
rch foaYSh fmd,a ludka;h i`oyd m%udKj;a /ljrKhla ,nd ;snqK o tys
imQK M, fk,d .ekSug wiu;a ;sfnkjd' .re l:dkdhl;=uks" w.h tl;=
lsu u.ska rfgys fmd,a ieliq ludka;h hqKq lsf Yd, bvlvla
mj;skjd' ta i`oyd w.h tl;= lr wmkhkh lsug wuqjH f,i fhdod.; yels
fmd,af;,a ksIamdok wdkhkhg wjir ug ud fhdackd lrkjd' tu jHdmdrhka"
12
re' ' 75
ck;d j;= ixjOk uKav,h iy Y%S ,xld rdcH je,s ixia:df l<ukdlrKh
hgf;a wlalr 23"400 la muK mj;sk w;r tajd W!k Wmfhdack ;;a;ajfha
mj;skjd' tajdfha idudkH M,odj cd;sl idudkH M,od ugug jvd my< ugul
mej;Su iy tu.ska
.eg
mj;skjd'
tneka
iajhxl%Sh
fj<`o
NdKav
yqjudre
iSks ludka;h
64.
,shk
250 - 400 la muK jeh lrkq ,nkjd' flfia fj;;a" rg ;=< iSks ksIm
a dokh
lsf by< yelshdjla mj;sk nj;a tu.ska foaY ksuh msg;g .,dhdu
kej;au muKla fkdj rg;=< /lshd W;amdokhla is lsug o yelsjk nj;aa
lshkak ud leu;shs' tneka foaYSh f.dka Wla j.dj i`oyd u;a lsu i`oyd
ludka;Yd,df ksIamdok msjeh u; mok jQ , iQ;%hla u;" Wla o`vq fu%la
fgdka 1 la i`oyd remsh,a 5"000 l wju ,la 2017 ckjd 1 k isg y`kajd ug
ud fhdackd lrkjd' fudKrd.," uvl,mqj" ls,sfkdh iy wmdr hk
ia;%slalhkays klg Wla o`vq fu%la fgdka 2"000 la weUh yels iSks
ludka;Yd,d msysgqu i`oyd wdfhdackh lrk f,i foaYSh fukau foaYSh
wfhdaclhkag wm wdrdOkd lrkjd' ta i`oyd ndysr f.dka hgf;a Wla j.d lsug
wm rcfha bv wod< ludka;Yd,d fj; ,nd fokjd' tfiau" tu wdfhdack i`oyd
ishhg 100 l m%d.aOk ukdjla (Capital Allowance)
jkdlu tl;= lsu msKsi wuq iSks leg (Sugar Crystal) wdkhkh u;a lrkq we;'
65.
13
re' ' 75
ls ludka;h
66.
miq.sh jIfha .%E 400 l foaYSh ls melegqjla remsh,a 295 lg wf, lsf
l%ufohla wm iska y`kajd fokq ,enqjd' fuh ls ms i`oyd cd;Hka;r ,
by< .sh o foaYSh ls ksIamdolhska yd mdfNda.slhskag iydh u i`oyd wLKavj
mj;ajdf.k hdug ud fhdackd lrkjd' f i`oyd remsh,a ,shk 200 la fjka
jr ludka;h
68.
14
myiql fukau kex.=r myiql je hqKq lsu i`oyd remsh,a ,shk 1"350 la
kgu;a fjka fldg ;sfnkjd'
70.
71.
re' ' 50
l=l= ludka;h
72.
73.
fl ld,Sk jYfhka fj<`om, ys`.h mshjd .ekSu i`oyd wdkhk fhdod .;a;o th
> ld,Sk ms<shula jkafka keye' ta wkqj" wju jYfhka ndysr f.dka 10"000 la
we;=,;a jk m (Out-Grower System) wlalr 20"000 la j.d lsf jevigyfkys
wdfhdackh lsug fm!oa.,sl wxYh u;a lrkjd' fuys wdfhdaclhska iska
M,odhS;djh by< kexug jHdma;s fiajd ,nd u wjYH jk w;r rch iska
Tjqkaf.a Kh i`oyd jk fmd,S hofuka ishhg 50 la orkq ,nkjd' ta i`oyd
remsh,a ,shk 350 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
74.
15
re' ' 75
w;r ta i`oyd remsh,a ,shk 75 la 2017 jir i`oyd fjka lsug ud fhdackd
lrkjd'
75.
;jo" kj ims .%dh Kh fhdackd l%uh hgf;a l=l= megjqka ckk uOHia:dk
we;s lsug wmf.a rch iska fm!oa.,sl wxYh .kajkjd' ta i`oyd remsh,a
,shk 100 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
.re l:dkdhl;=uks" jOkh jk u,a j.dj .ekau i`oyd me, ;jdka 2"000 la
we;s lsu fjkqfjka rch iska ishhg 50 l Kh fmd,S iykhla ,nd ug
n,dfmdfrd;a;= fjkjd' f i`oyd remsh,a ,shk 50 la fjka lsug ud fhdackd
re' ' 50
rn" fmd,a j.djka iu`. fldfldajd" fldams" mqjla iy .ia jeks fnda. w;=re
fnda. f,i j.d lsu .kajk w;r fuh l=vd j;= yshkaf.a bv Wmu
M,odhS f,i fhdod .kska wdodhu je lsug fya;=jkq we;'
16
re' ' 25
lsu i`oyd wm iska 2017 jIh i`oyd kgu;a remsh,a ,shk 60"045 la fjka
lr ;sfnkjd'
80.
tfiau" fuu m%;smdokh ;=< Wud Th jHdmD;sh i`oyd fjka l< remsh,a ,shk
13"000 la we;=<;a fjkjd' .re l:dkdhl;=uks" ;,ams., c,dYh blsu we;=
Wud Th my< fldgfia ixjOk lghq;= i`oyd kgu;a remsh,a ,shk 2"900 la
fjka lr ;sfnkjd'
81.
;j;a remsh,a ,shk 1"000 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd' tfiau" my<
u,aj;= Th jd jHdmD;sh i`oyd ;j;a remsh,a ,shk 300 la fjka lsug o ud
fhdackd lrkjd'
82.
83.
84.
tfiau" w;ska j.d l< yels bv wlalr 1"675 la i`oyd jd c,h iemhSug iy
kgu;a j.d lrk bv wlalr 11"440 la i`oyd wLKavj c, iemhqu ;yjqre
lsug yev Th c,dYh iy c,imdok jHdmD;sh l%shd;aul lsug ud fhdackd
lrkjd' fuu jHdmD;sh u.ska ,dyq.," fmd;=,a" mdku iy ishU,dKavqj m%foaYj,
ck;djg mdkSh k, c,h fnod yeug n,dfmdfrd;a;= fjkjd' fuu jHdmD;sh
i`oyd weia;fka;=.; msjeh remsh,a ,shk 20 la jk w;r th foaY wruqo,a
u.ska uQ,Hkh lrkq ,nkjd'
86.
17
wOHdmk wxYh
87.
wOHdmkhhs'
wm rch n,hg m;ajQ od isg wOHdmkh i`oyd m%udKj;a wruqo,a iemhSu ;yjqre
lrka wmf.a fmdfrdka bgq lr ;sfnkjd' we;a; jYfhkau" miq.sh rcfha
wu;a rdcH uQ,H l<ukdlrKh fya;=fjka miq.sh jif W.% rdcH uQ,H
wnqohkag ,lajqjo 2014 jif fuka ;=ka .=Khl m%;smdok wm 2016 jIfha
fjka lrkq ,enqjd' tfy;a" 2016 jIfha ;=kajk ld;=j wjika jk g wOHdmk
wud;HdxYhg Nd;d lsug yels we;af;a remsh,a ,shk 38"850 la muKhs' tu
ksid fuu ;;a;ajh ie,ls,a,g .kska 2017 jir i`oyd remsh,a ,shk 90"000 l
muK m%;smdok fjka lr ;sfnkjd' 2017 jir i`oyd fjka lrkq ,nk m%;smdok
2016 jirg jvd wvq nj ud ms<s.kakd kuq;a" th 2014 jirg jvd ishhg 70 lska
je ula' ;j rg;a wOHdmk lafIa;%h Yla;su;a lsu i`oyd remsh,a ,shk
17"480 l w;sfl m%;smdokhla ,nd ug;a ud fhdackd lrkjd'
88.
89.
90.
91.
18
92.
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a YsIH m%cdj i`oyd myiqfjka kqu ,nd .; yels
mirhla wm iska ksudKh l< hq;= fjkjd' Tjqkag Wiia ;;a;ajfha mka;s
ldur (Smart Classrooms) ,nd h hq;= jk w;r ta fjkqfjka remsh,a ,shk
6"500 la kgu;a fjka lr ;sfnkjd' fuu jevigyk ;j rg;a id:l lr
.ekSu i`oyd 2017 jIfha Wiia fm< mka;sj,g we;=,;a jk isiqka 175"000 lg iy
Wiia fm< .=rejreka 28"000 lg fkd,fha Tab m.Kl ,nd ug wm iska
lghq;= lrkjd' fuu jHdmD;sh i`oyd remsh,a ,shk 5"000 la fjka lsug ud
mdi,a 3"500 l f;dr;=re ;dlaIK myiql ;jrg;a Yla;su;a lsu i`oyd tla
mdi,lg Wmu jYfhka m.Kl 50 la ne.ska l=,S mokug ,nd .ekSug fhdackd
lrk w;r ta i`oyd remsh,a ,shk 5"000 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
94.
.re l:dkdhl;=uks" wOHdmk fmd iy;sl m;% idudkH fm< iy Wiia fm<
Ih Odrdjkag mj;akd Ihhkag wu;rj i;aldr fiajd l<ukdlrKh" fudaia;r
ksudKh" g,a ;dlaIKh" iemhS fiajd l<ukdlrKh iy uQ,H idlaIr;dj
jeks Ihhkao y`kajd fokq ,nkjd'
95.
96.
wmf.a rcfha ish wxY we;=,;a ixjOk l%fudamdhkag wkqj kgu;a Wiia
;;a;ajhg m;a lr we;s fYaIfhkau lE.,a, iy n,a, ia;%slalj, j;= mdi,a 25
g wu;rj ;j;a j;= mdi,a 25 l ;;a;ajh Wiia lsu i`oyd remsh,a ,shk 250 la
98.
19
re' ' 30
rcfhka jegqma ,nk wO rdcH .Khg .efkk mdi,aj, .=re Nj;=ka i`oyd
w.%ydr rlaIK l%uh" foam< Kh yd wdmod Kh myiqlu ,nd ug ud fhdackd
lrkjd' ta i`oyd remsh,a ,shk 25 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
100.
re' ' 25
YsIH
ud fhdackd lrkjd'
101.
YsIH m%cdj ;=< b;s lsf mqreoao .ekau i`oyd 2017 ckjd 08 jk k iEu
orefjl= i`oydu b;s lsf .sKqula wdh;ksl yd iudh j.lSula (CSR) f,i
i,ld jD; lr fok f,i ish b;s lsf iy jdKsc nexl= fj;ska ud b,a,d
iskjd'
102.
103.
20
Wiia wOHdmkh
104.
105.
106.
107.
.re l:dkdhl;=uks" reyqKq Yaj oHd,fha ffjoH mSGhg n`ojd .; yels isiqka
ixLHdj 160 isg 300 olajd jelr,Sug yelsjk m uy,a 10 lska hq;=
f.dvke.s,a,la lrdmsfha ffjoH mSGh ;=< blsug lghq;= lrkjd'2017 jIfha
f i`oyd remsh,a ,shk 500 l uqo,la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
108.
109.
21
fyd`ou kjlhdZ" zf*dahq,d YsIH m%odkhg lemuZ iy zfyd`ou ;ks hreZ f,i
reodj,s,;a fudrgqj YajoHd,fha Idla fisx lKavdhug wmf.a m%Yxidj ys
fjkjd' tu lKavhug wo k fuu iNdjg mefKk f,i o wdrdOkd lr
;sfnkjd' tjeks O jevigyka i`oyd wmf.a YajoHd, isiqka iyNd.S olaI;d
fmkajk nj ud okakjd' isiqkag olaI;d hqKq lr .ekSug fm!oa.,sl wxYh o
tjeks ;r`. i`oyd lrkq ,nk odhl;ajh ud w.h lrkjd'
110.
fhdackd lrkjd'
111.
112.
113.
114.
115.
.re l:dkdhl;=uks" ud by;ska i`oyka l< m" 2015 jIh yd ii`ok g 2020
jIh jk g rcfha YajoHd, yd wfkl=;a Wiia wOHdmk wdh;k i`oyd n`ojd
.kq ,nk YsIH ixLHdj ishhg ishhlska je lr fo.=Khla lsug wm lghq;=
lrkjd' ta wkqj" YajoHd,j,g we;=,;a lr .kakd isiqka ixLHdj 50"000 olajd
muKla je jkq we;' ixLHd o;a; wkqj fy<sjkafka 150"000-200"000 w;r jk
YsIH m%cdjf.ka 35"000 lg wdikak isiqka m%udKhla jD; YajoHd,h" foaY
YajoHd, fyda rcfha fkdjk fm!oa.,sl Wiia wOHdmk wdh;kj, Wiia
wOHdmk myiql ,nk njhs' flfia kuq;a wm kqf flakaia:dkhla f Wmdh
ud.hka l%shd;aul lsu flfrys Wkkajla olajk rchla f,i ;reK
22
;reKshkag Wiia wOHdmk myiql ,nd .ekSug ;sfnk wjia:d je l< hq;=hs'
f i`oyd lk l%shdud. .; hq;= fjkjd' wm n,hg meKs miq wOHdmkh
i`oyd ie,lsh hq;= whqka wruqo,a je lr ;sfnkjd' kuq;a" YajoHd,j, Wiia
wOHdmk myiql we;s lr,Sug k wm m%dfhda.sl h hq;=hs' rchg muKla fuu
wNsfhda.h ch.; fkdyelshs' fm!oa.,sl wxYh o ta i`oyd odhl h hq;=hs' tneka
rdcH fkdjk Wmd mskuk wdh;k rg;=< we;s lsug wjYH myiql ie,ish
hq;= fjkjd'
116.
j.lsj hq;= rchla jYfhka" wjia:djdj foaYmd,k u;jdo uq,a lrf.k fmdaiag
/f.k yeisfrk lKavdhj,g rf ixjOkh keje;aug bv ,nd h
fkdyelshs' ta iu.u wOHdmkfha .=Kd;aulNdjh Wmu ugka mj;ajd .ekSuo
b;d jeo.;a' ta i`oyd cd;sl ugf iajdk ;;a;aj iy;sl lsf iy m%;slrK
uKav,hla we;s lsug wjYH kS;s imdokh lsug ud fhdackd lrkjd'
117.
fuu jevigyk
119.
rdcH Yaj oHd, fj;ska iy;sl lrkq ,nk mdGud,d rdcH fkdjk Wiia
wOHdmk wdh;k yryd mskeug we;s yelshdj ms<sn`oj wm iska fidhd ne,sh
hq;= fjkjd' tu.ska rdcH fkdjk Wiia wOHdmk wdh;k fj;ska mskukq ,nk
Wmd mdGud,d jvd;a Wiia ugf mdGud,d nj iy;sl flfrkq we;'
23
120.
121.
Y%S ,xldf wOHdmk lafIa;%h ;=< m%cd oHd, (Community College) we;s lsug we;s
yelshdj"
123.
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a YajoHd, ;=< kjl joh yd isiq wr., inkaO
.eg we;s nj Tn;=ud o ielhlska f;drj ms<s.kq we;' tfyhska ia;%S mqreI
iudcNdjh iy idOdrK;ajh" ,sx.sl yd ,sx.sl;ajh mok jQ ysxik yd kjl joh
msgqlSu i`oyd uOHia:dkhla msysgqu i`oyd remsh,a ,shk 10 la fjka lsug ud
re' ' 10
fhdackd lrkjd'
124.
l=i,;d ixjOkh
125.
24
126.
fj<`om, yd ludka; lafIa;%h ;=< /lshd wjYH;d bgql< yels jkfia ueKsla
ludka;h" ueKsla lemSu" wdNrK fudaia;r ksudKh" jkd .,a j. lemSu yd
Tm u" n;sla" WKnnq wdY%s; yia; ludka; wd Ihhka cd;sl jD;a;Sh
iqiql NVQ ugf mdGud,dj,g we;=,;a jk f,i ;u Ih Odrdjka mq,a
lrk f,i jD;a;Sh yd ;dlaIKsl wdh;k u;a lsug ud leu;shs'
127.
ta iu`.u" we." fi!LH myiql ,nd u" wd.ka;=l i;aldr fiajd iy bls
lafIa;%fha mj;sk mqyqKq Y%lhskaf.a oe wjYH;djh ie,ls,a,g f.k mqyqKq
ld,fhka miq ludka; lafIa;%h fj; n`ojd .ekSu i`oyd ;reK ;reKshka 10"000
la mqyqKq lsu i`oyd ud fm!oa.,sl wxYhg wdrdOkd lrkjd' fm!oa.,sl wxYhg
iydh u i`oyd rch iska iEu mqyqKqlrefjl=g udi 3 l ld,hla i`oyd remsh,a
10"000 la ne.ska jk udisl ukdjla ,nd foka f i`oyd fm!oa.,sl wxYhg
iydh jkq we;' fuu jevigyk i`oyd remsh,a ,shk 300 l m%;smdok ,nd ug
ud fhdackd lrkjd'
128.
ud;r cudkq ;dlaIKsl mqyqKq mdi, iy fydag,a mqyqKq mdi, jehqKq lsu
i`oyd remsh,a ,shk 200 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
129.
tneka
zbZ
wOHdmk
(e-learning)
im;a
uOHia:dkhla
le,Ksh
mqyqKq
jevigyka ms<s.; yels m%; iy;slhla ,efnk m l%shd;aul lrkq we;s w;r
mdGud,dj wjika l< miq ta yd iudk ugf kEu mqyqKq wdh;khla ,nd fok
;r by< ugf iy;slhla ,nd fokq we;'
fi!LHh
130.
.re l:dkdhl;=uks" im;a ys`. ;;a;ajhla hgf;a jqjo" wmf.a rgg fyd`ka
l%shd;aul ug yels jk ugf by< fi!LH fiajdjla" fndfyda g by< wdodh
ugula mj;sk wfkl=;a rgj, m%Odk fi!LH oYlj, ugug jvd by<
;;a;ajhl" mj;ajd .ekSu ms<snoj fi!LH fiajdf kshq;= mqoa.,hskaf.a fiajh ud
w.h lsug leue;shs' Tjqkaf.a lemf m%;sM,hla f,i uef,ahd iy nrjd
frda.h iyuq,skau msgqlSu ms<sno f,dal fi!LH ixOdk iy;slh ,nd .ekSug
wmg yels ;sfnkjd' fuh miq.sh jI .Kkdjla ;=< fi!LH fiajdf ksr;
mqoa.,hska iska fmkakq lrk ,o by, jD;a;ShuhNdjh iy lemu ms<sUq jk
fyd`ou idlaIshla'
131.
25
133.
,shk 750 l m%;smdok 2017 jIh ;=< fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
134.
.re l:dkdhl;=uks" 2016 jIh ;=< ndysr frda.S jdgq" yis wk;=re jdgq"
Y,Hd.dr" oHd.dr ixlSK iy ffjoH WmlrK jeks h;, myiql je hqKq
lsu Wfoid remsh,a ,shk 23"147 l m%;smdok ,nd ;sfnkjd' 2017 jIfha o
fi!LH lafIa;%fha h;, myiql jehqKq lsu i`oyd wm lghq;= lrkjd' ta
fjkqfjka kgu;a remsh,a ,shk 25"200 la fjka lr ;sfnkjd' f;dard .;a
m<d;ano frday,aj, idhksl wmjH l<ukdlrK l%ufohla we;s lsu iy
frda.Skag i;aldr lsf jevigyka Yla;su;a lsu i`oyd ;j;a remsh,a ,shk
1"000 la oekgu;a ,nd ;sfnkjd'
135.
fyo wNHdi oHd, je hqKq lsu i`oyd remsh,a ,shk 200 la fjka lsug ud
fhdackd lrkjd'
136.
26
re' ' 50
137.
tfiau" jhsk ;=< mj;sk jl=.vq frda. iy fnda fkdjk frda.j,g wod<
mfhaIKj,g wjYH myiql ie,iSu i`oyd cd;sl oHd moku (National Science
Foundation) (NSF) fj; remsh,a ,shk 100 l m%;smdok fjka lsug ud fhdackd
lrkjd'
138.
Y%S ,xldj ;=< <uqka i`oyd fYaIs; jQ frday,a jkafka fld<U f wdhd <ud
frday, iy uykqjr isudf nKavdrkdhl <ud frday, hk frday,a muKhs' iEu
jirlu <uqka 1"000 lg <uqka 9'9 la miafjks jir Wmkakh ieuug fmr h
hk nj uf.a wjOdkhg ,lajqKd' iyY% ixjOk b,lal wkqj jir 5 lg wvq
<ud urK wkqmd;h <uqka 1"000 lg <uqka 4 ls' ;sridr ixjOk b,lalj,
wruqK
jkafka
<ud
urK
wkqmd;h
Y=kH
ugug
f.k
tauhs'
.re
re' ' 50
;jrg;a ksoyia fi!LH fiajdj rg;=< Yla;su;a lsu i`oyd rdcH fm!oa.,sl
iyfhda.;
S djh u; 2017 jIfha kk ;dlaIKhg wkql+,j ldi,a h ud;D
frday, remsh,a ,shk 3"000 l houla ord jehqKq lrkq ,nkjd'
140.
141.
142.
.%dh m%foaYj, fi!LH ;;a;ajh Yla;su;a lsu i`oyd uyck fi!LH fyo fiajdj
kej; l%shd;aul lrkjd'
143.
144.
fm!oa.,sl wxYh iu. tl;= rch u.ska md,kh flfrk frday,aj, f.jk
jdgq msysgqug ud fhdackd lrk w;r rcfha frday,aj, frda. ksYaph lr .ekSf
ridhkd.dr msysgqug o fm!oa.,sl wxYhg wdrdOkd lrkjd'
27
re' ' 50
145.
146.
wm ne`
149.
150.
28
re' ' 50
151.
152.
153.
154.
155.
j;udkfha
mj;sk
kk
jHdmdrhkag
wkq.;
ugk
nqkaj;anj
yd
whjeh ilia lsu i`oyd mej;s idlPdj, fndfyda fj<ka rd;%S 11 olajd j;a
fj<`oie,a jD; lr ;eu wjYH nj okajk ,' f i`oyd rd;%S 11 ka miqj nia
Odjkh lsug fm!oa.,sl nia yshkaf.a ix. iydh olajkafka k fuh u;a
lsug ud leu;shs'
157.
foaY ksuh md,k mk; fjkqjg foaY ksuh yqjudre mk; y`kajd fok w;r
wu;a .kqfokq je<elafuka foaY ix; wdrlaId lsu tu.ska ;yjqre lrkq
,nkjd'
.re
l:dkdhl;=uks"
Y%un,ldfhka
;=fkka
tlla
muK
u;a
wxYfha
29
l< hq;= ld,fha fjkila fkdl< yels f,i llre kS;sj,ska by< wdrlaIKhla
,nd fokjd' wks;a w;g Y%u n,ldfhka je m%udKhla wu;a wxYfha
/lshdjkays fh isk w;r Tjqkag llre kS;s u.ska wdrlaIdjla ,efnkafka
keye' tu ksid Y%u n,ldfhka je m%udKhlg wm rfgys mj;akd h,a mek .sh
llre kS;sj, m%;s,dN ,efnkafka keye'
159.
jQ
wjia:djka wkqj llre ks;Sj,g ixfYdaOkhka tl;= lsug wjYH fjkjd' fuu
ixfYdaOk u.ska fYaIfhka /lshd iqrlaIs;Ndjhg .egjla fkdjk wdldrhg
wfma ;reK ;reKshkag by< jegqmla iys; /lshdjla ,nd fok nj ug ;yjqre
lsug yels jkjd' fiajd fhdaclhska yd fiajdodhlhska hk fomdYjhgu
tl`.h yels llre kS;sj, lk ixjOkh i`oyd is l< hq;= fjkial
fhdackd lsf cd;sl jD;a;Sh i;s fmruqK olajk ,o m%;spdrh
ud
ffOHu;a l<d'
^w&'
^wd&'
^we&'
160.
161.
.re l:dkdhl;=uks" fiajdkshqla;s Ndr wruqo, (ETF) " fiajl w:idOl wruqo,
(EPF), iy llre fomd;fka;=j iska mj;ajdf.k hkq ,nk O o;a;
moaO;s ;=< Iu;d mj;sk w;r tajd ie,ls,a,g f.k tu o;a; moaO;s tla lr
30
ir," ldhlaIu tla o;a; moaO;shla ia:dms; lsug;a th fhda; uOHu Y%du
wruqo, msysgqu iu`. is lsug lghq;= lrkq we;'
lrkjd'
164.
31
165.
167.
iq yd
iDcq iy jl% /lshd wjia:d 375"000 la muK imhkq ,nk W yd ms`.ka .fvd,a
ludka;h i`oyd wjYH m%Odk foaYSh wuqjH jk ue ,nd .ekSu ms<sn`o m%n,
.egjla mj;skjd' tlsfklg mriamr fr.=,dis mej;Su fuhg uQ,l
s fya;=jhs'
fuu .egj i`u i`oyd w;s.re ckdm;s;=ud iska fhdackd lrk ,o m fuu
ldrKh inkaOfhka Wkkajla olajk ishu mdYjhka ksfhdackh jk m
mQK n,;, iys; by< ugf lgqjla m;alsug ud fhdackd lrkjd' tfiau
Tm fkdouk ,o ms`.ka .fvd,a i`oyd w.h tl;= lsug yd /lS rlaId W;amdokh
i`oyd noaO jHdmdr lghq;= (Joint Venture) we;s lsug we;s yelshdj ms<sn`oj fidhd
ne,Su u;a lrkjd'
169.
furg m;la jqj;a wmg wjYH kq wdkhkh lsug isu ydiHhg lreKla'
tjekss jgmsgdjla hgf;a je wdfhdackhla ,nd .; yelsjk m fuu ludka;h
rdcH iy mqoa.,sl iyfhda.S;aj jHdmdr (PPP) i|yd jD;
lsug ud fhdackd
lrkjd'
170.
fi!Nd.Hd iy iauhs,a (SMILE) jeks Y%S ,xld uy nexl=j iska l%shd;aul lrkq ,nk
ishu iykodhS Kh iy iq/l= fhdackd l%u fjk;a Kh fhdackd l%u iu`.
taldnoaO lsu i`oyd 2017 ud;= 31 kg fmr uyd NdKavd.drh fj; udre lrkq
,nkjd' l=vd yd uOH mudKfha jHdmdr b,lal lr .;a Kh fhdackd l%u
y`kajd ug wm n,dfmdfrd;a;= fjkjd'
32
wdfhdack
171.
f i`oyd Y%S ,xldf wdfhdack i`oyd je hqKq lrk ,o myiql we;s lsu
msKsi ixjOkh i`oyd jQ wdh;khla msysgqjkq ,nkjd' flfia jqjo" wdh;k
inkaOfhka ;SrK .ekSug k 50 lg jvd je ld,hla .;jkafka k tu
wdfhdack jHdmD;s inkaOj b lghq;= lsu i`oyd cd;sl m%;sm;a;s yd wdl
lghq;= wud;HdxYh fj; fhduq l< yelshs'
173.
174.
175.
33
miqng fkdjk
rchla' ta wkqj" wefuldkq fvd, ,shk 5 ;a 100 ;a w;r ^bv jkdlu yer&
500 lg jvd je /lshd wjia:d we;s lrkq ,nk yd ishhg 40 lg jvd tl;= l<
jkdlu je lrk foaYSh fukau foaYSh jHdmdrj, lrkq ,nk wfhdack
fjkqfjka tu wdfhdack jkdlka ishhg 5 l m%udKhla tjeks jHdmdrhl
fufyhq wdrN lr jir 2 la wjidkfha ,nd fokq we;' fuu ;;a;ajh jir 5
la
m%udKhla rch iska ;jrg;a ,nd fokq we;' tjeks jHdmdr fjkqfjka ;j rg;a
ishhg 100 l m%d.aOk ukdjla ,nd ug wm lghq;= lrkjd'
176.
wm rfgys mj;sk ;;a;ajh by< kexh yels wefuldkq fvd, ,shk 100 yd
500 w;r jk wfhdack i`oyd iy wefuldkq fvd, ,shk 500 blaujkq ,nk
wdfhdack i`oyd n rdu iys; fYaI meflachla wm iska ie,iq lrkq ,nkjd'
177.
178.
iS.% jOk m%jk;djla fmkakq lrk bls ludka;h m%jOkh lsug" fmr
i wdlD;s
lrkjd'
179.
180.
181.
y`kajd ug wm
34
jHdmdr Y%S ,xldj fj; wdlYkh lr .ekSu ffOHu;a lsu i`oyd Tjqka
wdh;ksl nj,ska ksoyia lsug ud fhdackd lrkjd'
183.
Y%S ,xldf ia:dms; lr we;s we. iud.j,g Tjqkaf.a miq.sh jI ;=kl o<
wmkhk wdodhka ishhg 5 la olajd uqo,la fudaia;r ksudKh lsu iy
ksIamdokfha ksr; foaY wdh;kj, wfhdackh lsu i`oyd wm bvlv ,nd
fokjd' foaYhkays
wdodh wdfhdackh lrkq ,enQ Y%S ,xld iud. fj; ,eh hq;=h'
184.
Y%S ,xldf mqrjeisfhl= iska ndysr wdfhdack .sKqu (Outward Investment Account)
yryd Y%S ,xldfjka msg; lrk ,o wdfhdack i`oyd ,enQ m%d.aOk bmehSj,ska
ishhg 50 la foaYhl wdfhdackh l< yels iSudjkag hg;a fkd tu ndysr
wfhdack .sKqu yrydu kej; wdfhdackh lsug wjir ,nd fokjd' j;udkfha
Y%S ,xldjg mefKk foaYslhska /f.k tk wefuldkq fvd, 15"000 je
m%udKh m%ldYhg m;a l< hq;= w;r tu iSudj wefuldkq fvd, 40"000 olajd
je lsug ud fhdackd lrkjd' ksuh yqjudref mj;akd wjOdku ord
.ekSug hg;a kEu iud.ulg ;u fYaI m;%fha Yla;su;aNdjh u; wka;cd;sl
jYfhka Kh ,nd .ekSug bv fokq ,nkjd' fuu kS;s lv lsula lrkq
,enqjfyd;a th remsh,a ,shk 50 l ovhlg hg;a jkq we;' nexl= fkdjk uQ,H
wdh;kj,g ;u fYaI m;%fha uq j;alj,ska ishhg 35 lg jefhka jqjo
Tjkaf.a fYaI j.lS m%udKh je lr .ekSug fuu wdh;k u; mkjd ;snQ
ndOl bj;a lsug ud fhdackd lrkjd'
185.
wmkhk
186.
wm iska
35
fujeks
wia:djr
;;a;ajhkays
fyd|ska
lghq;=
lrkq
,nk
rgg ,efnk iDcq foaY wdfhdack" ixpdrl iy wmkhk jOkh lsu iy Y%S
,xld ikakduh m%p,s; lsu i`oyd wm jHqyd;aul jQ;a" Yla;su;a jQ;a f,dal
fj<|m, flaka lr.;a w, m%jOk jevigyka lsu jeo.;a fjkjd' fuu
jevigyka l%shd;aul lsu i|yd remsh,a ,shk 1"000 la cd;sl m%;sm;a;s iy
jdIslj
wmkhk ixjOk uKav,hg" Y%S ,xld ixpdrl m%jOk wldhg iy Y%S ,xld
f;a uKav,hg wfkl=;a m%jOkd;aul wdh;k iy fm!oa.,sl wxYh iu`. tlaj Y%S
,xldf ishu ksIamdok yd fiajd m%jOkh lsu Wfoid fld<U m%oYk
(Colombo Fair) kka jdIslj m%oYk ixOdkh lsug ud ksfoaY lrkjd'
wdl lghq;=
36
re' ' 50
l< hq;=hs' tneka" wf.S ud.j, fomi we;s bvlv m%fhdackhg f.k rch
yjq,alrejl= f,i uey;a fjka ksoyia fj<| l,dm we;s lsug mqoa.,sl wxYh
.ekah hq;= nj ud fhdackd lrkjd' fuu ldrKh i|yd wjYH bv rch
imhk w;r wjYH ,sh yd c,h fj<`o l,dmh olajd ,ndu i`oyd remsh,a
194.
fYaISlrKh
;=<ska
m%;s,dN
fk,d
.ekSug"
rcfha
yd
mqoa.,sl
wxYfha
196.
we`. iy fmaIlu ludka; m%Odk foaY ksuh Wmojk ludka; f,i 2015
jIfha wefuldkq fvd, ,shk 4"800 lg wdikak uqo,la bmhQj;a ta i|yd wm
2015 jIh ;=< wefuldkq fvd, ,shk 2"296 l muK fr wdkhkh lr
;sfnkjd' tuksid wuqjH jYfhka fhdod .kakd fr rg ;=<u ksIamdokh lsu
b;d jeo.;a fjkjd' fmaIludka; wxYh kexu i|yd mqoa.,sl wxYh iska
m%udK lsu ^Sizing), jK .ekau (dyeing), iy ksuejq tall (finishing unit)
we;=,;a jk m frms<s ludka; wxYhka ia:dms; l< hq;=j ;sfnkjd' fuu
jHdmdrj, wdfhdackh lsu i|yd wdfhdack iyk yd m%udKj;a bvlv ,nd
foka fuu ludka;h i|yd rch iyfhda.h olajkjd' fuu ludka;fhka
jIhlg wju jYfhka we' fvd, ,shk 2"000 l foaY ksuh b;=rejla
weia;fka;= lrkjd'
197.
we`. wmkhk wdodh i`oyd w;sfl uQ,dY%hka ilia lsu wruqKq lr .kska
ikak kdu iys; NdKav wdkhkh lsug jHdmdrj,g wjir ,nd fokq we;'
jdKsc flaka fr.=,disj,g wkqj tajd ieliSu is flf' jrKd;aul Nd;hka
fkdue;s rgj,a fj; tjeks we. wmkhkh lrkjd'
198.
37
re' ' 50
200.
.re w.ue;s;=ud i`oyka lr we;s wldrhg rch i;= jHdmdr Wiia ldhidOkhla
we;s jHdmdr njg m;a lrkjd' fuu jHdmdr i`oyd msjeh ms<sUq jk , jHqyhla
iy fufyhq iajdk;ajhla we;s jHdmdr nj ;yjqre lsug lghq;= lrkjd'
fuu miqu ;=< f;dard .;a rch i;= jHdmdrj, m%Odk ldhidOl oYl
inkaOfhka rch iska ldhidOk .siqj,g t<fUkq we;'
201.
w;sYd, mdvqjla isl, Y%S ,xlka .=jka iud.u iy yska ,xld wdh;kh mqoa.,sl
wxYh;a iu`. inkaO kej; m%;sixialrKh lsug lghq;= lrka mj;sk nj
fuu .re iNdjg kq ug leu;shs' yska ,xld iud.f fufyhq lghq;=
kj;ajd Y%S ,xlka .=jka iud.u iu`. taldnoaO lrkq ,enqjd'
202.
203.
wm 2017 jIh ;=< Hyatt, Grand Oriental Hotel, Waters Edge West Coast, Hilton,
Manthai Salt iy Hambanthota Salt jeks Wmdhud.sl fkdjk jdKsc jHdmdr"
iuqSh wdlh
204.
,xldj m;alsuhs' fuu miqu hgf;a" rf cd;sl wdl jOkhg ie,lsh hq;=
odhl;ajhla ,efnk m iuqSh wdlhla i|yd wjYH ys;lr jgmsgdjla we;s
lsug rch ;SrKh lr ;sfnkjd' f i|yd ie,lsh hq;= m%;sixialrK we;s l<
hq;= fjkjd'
205.
38
l%ufohla
we;s
206.
Y%S ,xld Och iy ke f,aLkhla ^Sri Lanka Flag Ship Registry)" iuqSh rlaIKh"
ke l<ukdlrKh iy fiajd tk wdrjq,a fre lsu ^Arbitration), woard,a
Wid ^Admiralty Court) iy kdl kS;s ^Maritime Law) jeks wdkqYdx.sl fiajd hqKq
lsug lghq;= l< hq;=h'
207.
fld<U iy ta wdY%s; jdyk ;onoh ,sys,a lsug Wmld jk mos Yd, ke nvq
(Break Bulk Cargo) fld<U jrdfhka msg;g /f.khdug mshjr .;hq;= hehs uu
kElka ksfoaY lrkjd' fuh fld<ka msg; /lSrlaId we;s lsug Wmld f'
f.=f imQK mlaIdj hgf;a LCL (Less than Container Load) wdkhk
ykd.kakd nvq m%jdyk ia:dk (Freight Stations) Y%S ,xld jrdh wldh" ol=Kq
wdishdkq fodrgq mhka;h (SAGT) fld<U cd;Hka;r nyd mhka;h (CICT)
we;=j fld<U jrdfhka we;=,; iy msg; u;a m msysgqug;a tu.ska fld<U
k.rfha jdyk ;onoh wvqlr .ekSug;a" fufyhq l%shdj,sh ir, lsug;a tu.ska
fufyhq lghq;= jvd ;r`.ld;ajhla hgf;a is lsug;a ud fhdackd lrkjd'
208.
209.
tfiau Yd, ke l=,shg .ekSf .dia;= ^Bulk Chartered Cargo Charges) .dia;= kej
f;la fkdf,a ^FOB) w.fhka ishhg 15 la fyda idudkH ke l=,S .dia;= hk
foflka wvq w.hg jydu l%shd;aul jk mos n,meje;ah hq;= hehs ud fhdackd
lrkjd
210.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldj jdksc flaka ia:dkhla lsu i|yd fkdfhla
idlPd lr ;snqk o tu wxYfha l%shdldrlj, meye,s m%.;shla l.; fkdyels
we;af;a fndfyda foaYSh yd foaYSh wdfhdack u.ska b;d by< ugf m%;sM,
ckkh lrk l%shdldrl wdrN lsug wfmdfydi;a we;s neks'
wm iska
39
212.
foaYSh jYfhka NdKav tl;= lsula rys; nyqO rgj,a taldnoaOj ^Multi Country
Consolidated& l%shd;aul lrk ny" m%;s ke.; ny f,i ie,flk w;r
wka;rd, fjf<`odu
214.
iemhq yd fiajd myrK i|yd jQ .dia;= f.jkq ,en we;ak zzfoaY ksuh
wka;.; fkdjQ zzwka;rd, fj,|du (Entreport Trading) wdY%s; wdkhk yd wmkhk
i|yd l%shd;aul ug bv ,nd fokq we;'
spectrum) jehqKq lsu i|yd miq.sh jIh fjkqfjka remsh,a ,shk 826 la
40
WoHdkh we;s lsu i`oyd fmruqK .kakd f,i u;a lrkjd' ta i`oyd rch iska
bv" ,sh iy c, myiql jeks Wmfhdack fiajd ,nd fokjd' f i`oyd
remsh,a ,shk 100 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
218.
bf,lafg%dksl wxYfha fYaIs; lafIa;% i|yd iud. we;s lsug iydh u i`oyd
fudrgqj Yaj oHd,fha Wiia bf,lafg%dksl ksudK uOHia:dkhg remsh,a
,shk 100 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd' tfukau SLINTEC wdh;kh
i`oyd ;j;a remsh,a ,shk 250 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
219.
tys ldhhka ;j rg;a Yla;su;a lsug ;j;a remsh,a ,shk 50 la fjka lsug
ud fhdackd lrkjd' cdk oHdj ms<sn`o YsIaG;d uOHia:dkh fjkqfjka ;j;a
re' ' 50
re' ' 50
ldl ;dlaIK wdh;kh ;=< T!IO oHd.dr myiql je hqqKq lsu i`oyd
remsh,a ,shk 150 la fjka lsug o ud fhdackd lrkjd'
221.
222.
223.
41
224.
ksIamdok ie,iq bxcsfkare oHdj b,au wkqj ksIamdokh lsug bvlv i,ik
w;r" ud Yajdi lrk m fv%dak ^Drones) jeks hka;% bf,lafg%dksl ksIamdok
kgu;a we;s ;dlaIKh Nd;d lrka ksIamdokh l< yelshs' ta wkqj fuu
ludka;hg myiql ie,iSug uQ,sl m%d.aOkh remsh,a ,shk 5 lska hq;a
wruqo,la we;s lsug ud fhdackd lrkjd' fuu ludka;fha ksr; jHjidhlhskag
Kh iy wemlr ,nd foka wkq.%yh lau fuu wruqo, u.ska is lrkq we;' f
i`oyd 2017 jIfha remsh,a ,shk 500 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
225.
ixpdrl ludka;h
226.
.re l:dkdhl;=uks" 2015 yd ii`ok g 2016 uq,a ld;= ;=k ;=< furgg
ixpdrlhskf
a .a meKSu ishhg 15 lska je ;sfnkjd' ixpdrlhskaf.ka ,efnk
Y=oaO bmehSu je lr .ekSf wNsfhda.hlg wmg uqyqK ug is we;' fuu
jd;djrKh ;=< rch iska m%Odk ixpdrl m%foaY jYfhka ;%sl=Kdu,fha isg
mdisl=vd olajd;a" uvl,mqj isg wdre.f olajd;a" fudKrd., we,a, ;Srh;a"
y,dj; isg l,amsh olajd jQ
ta i|yd wjYH
h;, myiql iemhSu iy kshduk rduqjla we;slsu ;=<ska f i|yd jvd fyd|
mirhla f.dvke.Sug wm lghq;= lrkafkuq' we;a; jYfhkau" f jk g;a wm
n,a, ia;%slalh ;=< mir ys;ld ixpdrl ludka;h hqKq lsu i`oyd
wNHka;r .=jkaf;dgqm,la msysgqug we;s yelshdj ms<sn`oj YlH;d wOHhkhla
wdrN lr ;sfnkjd' thg iu.dj n ia;%slalh
42
wjYH h;, myiql iemhSu iy iqiq kshduk ;;a;ajhla we;s lsu ;=<ska fuu
wxYhg iyfhda.h ,nd u wmf.a ie,iqu fjkjd'
228.
229.
fndfyda fofkl= okakd wdldrhg fydag,a ldur" m%jdyk myiql wdh agoda,
airbnb, bookings.com wdoS wka;cd, fj wv yryd fjka l< yelshs' f.ug
ksh; wod< n m%udKhka iy fiia noao f.u u`. yka ud..; m%jdyk
tacka;jreka (online travel agents) ;u fufyhq rg ;=< jHdma; lr ;sfnkjd' ud
iska miq.sh kj, fydag,a lafIa;%fha wod, mdYjhka iu`. lrk ,o idlPdj,
m%;sM,hla jYfhka rg;=< kjd;eka iemhSf jHdmdrhg fmd ;dlaIKsl
l%ufohla y`kajd ug lghq;= lrkjd' fuhgu wd.ka;=l i;aldrhg wod< n
m%;sm;a;shla o we;=,;a lrkq we;' fuu fmd ;dlaIKsl l%ufoh y`kajd u;a
iu`. u;a lafIa;%hg wod<jk n meku i`oyd ud fhdackd lrkjd' f hgf;a
remsh,a ,shk 25 l muK wdodhula wfmalaId l< yelsh'
230.
wd.l ksjdvq
kj, yer b;s iEu klu ixpdrl m%jOk wruqo, Wmfhda.S lr .kska O
j.fha ixialD;sl ixoYk meje;aug lghq;= ixOdkh lrk f,ig ud
ixpdrl m%jOk wldfhka b,a,d iskjd'
232.
233.
234.
43
.sh tajd u;a hkak mj;akd fmd fpdaokdjla' tu ksid fuu ;;a;ajh ksjer
lsug jydu ksis mshjr .kakd f,i ud wod< wdh;kj,ska b,a,d iskjd' f
i`oyd remsh,a ,shk 10 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
235.
re' ' 10
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh jir lsysmh ;=< MICE Industry- if,k ia:dk
ludka;h i`oyd by< ms<s.ekSula we;s ;sfnkjd' Y%S ,xldj ;=< tjeks myiql
i`oyd we;s b,au imqrd,Su i`oyd wdik 5"000 lska hq;a MICE if,k
uOHia:dkhla 2019 jIh jk g fld<U k.rfha blr wjika lsug wfmalaIs;
w;r ta i`oyd remsh,a ,shk 1"000 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd' ;ckhg
ixpdrl ludka;h hqKq lsu i`oyd Yd, bv m%ia:d we;s kef.kysr fjr<
;srfha foaYSh w;al m%oYk iy wf, myiql we;s O taldnoaO f;dr;=re
,nd .ekSf myiql iys; mqyqKq uOHia:dkhla we;s lsug ud fhdackd lrkjd'
ta i`oyd remsh,a ,shk 100 la fjka lsug o ud fhdackd lrkjd'
237.
c, l%Svd i`oyd rg ;=< mj;sk Yd, bvlv ie,ls,a,g f.k uqyq r< u; ,sia id
hk fndagq ^Surf Boards)" c,u; l%Svd lsf nhsil
s ,a ^Quad Bikes)" flh .;
lsu i|yd fndagq ^Leisure Boats), iy fc fndagq ^Jet Skis) fjkqfjka f.= n
iyk ,nd ug ud fhdackd lrkjd'
238.
l=vd rej,a ke Y%S ,xldj ;=< ndOdjlska f;drj m%p,s; lsu i`oyd wjYH kS;s
iy fr.=,dis fj<`o kdl wOHlaI iska ksl=;a lrkq ,nkjd'
239.
Y%S ,xldj ;=< iqj fiajd ixpdrl ludka;h i`oyd b;d by< bvlvla mj;S' tfia
jqj;a" by< ;;a;aj md,khka mj;ajd .ekSu i`oyd Yla;su;a kS;s rduqjla yd
iqmlaId ls i`oyd hdka;%Khla ;=<ska fuu wxYh m%fYka l<ukdlrKh l<
hq;=hs' f inkaOfhka we;s tla .egjla jkafka wdhqfo ffjoH l%uh wmf.a
rlaIK l%ufoh ;=< wdjrKh fkdlsuhs' tuksid foaYSh rlaIK iud. o ;u
rlaIK wdjrK ,nd f wdjrKh l< yelsj ;sfnk fuu lafIa;%h wdjrKh
fkdlsug fya;=jla lr .kS' tneka ud foaYSh rlaIK iud.j,ska b,a,d
iskafka fuu lafIa;%h wdjrKh lsug o lghq;= fhdok f,ihs'
240.
kd.l fydag,aj,g wod<jk wju ldur l=,sfhka ish yels n,mEu ms<sn`oj
rch b;d imj wlaIKh lrkq ,nkjd' wju .dia;= l%uh 2018 ksu lrkjd'
wju .dia;= ;SrKh lsu ;=<ska n,dfmdfrd;a;= jQ m%;sM, <`.d lrf.k ;sf k
.= ld,Sk ;r`.ld , m%;sm;a;shla ilia lsu i`oyd tu m%;sm;a;s ;SrKh kej;
i,ld n,kjd'
44
241.
242.
243.
ixpdrl ludka;fha jOkh msKsi ksis wdrlaIdjla imhd u b;d jeo.;a' .re
l:dkdhl;=uks" tuksid m%Odk ixpdrl ia:dkj," wdrlaIdj ;r lsu Wfoid
ixpdrl lghq;= nyq, m%foaYj, ixpdrl fmd,Sis ia:dms; lsug ud remsh,a ,shk
50 la fjka lsug fhdackd lrkjd' fuu mshjr wkqj wod< m%foaYj,
ixpdrlhskf
a .a wdrlaIdj ;yjqre jk w;r tu.ska Tjqkaf.a ixpdrh idudld jkq
we;'
245.
wm rch n,hg m;a jQ od isg wf.S ud.j, hou wvq lsug Yd, W;aidyhla
rE nj ud i`oyka lsug leu;shs' wmf.a W;aidyhg m%;sM, ,enqKq nj ka ud
m%ldY lrkafka wdvnrfhka' tu`.ska ishhg 22 la muK hou wvq lrkak iu;a
jqKq ne i`oyka lrk w;r tfia fkdjqkdk tu uqo, kdia;s fjkak ;snK
q d' .re
l:dkdhl;=uks" ka fmfkkafka hy md,kh l%shd;aul fjka mj;sk nj c,
jHdmD;s" ,s n, iy ksjdi jHdmD;s i`oyd tu l%ufo wkq.ukh lrka ho
wvq lrk f,i wod< IhNdr wud;HdxYj,ska iy uyd NdKavd.drfhka ud b,a,d
iskjd'
246.
45
re' ' 50
247.
248.
249.
tfiau" Y%S ,xld h fiajh iy Y%S ,xld .ukd.uk uKav,h Tjqka i;= niar:
yd h m%pdrkh i`oyd ,nd wu;r wdodh ud. we;s lr .ekSug u;a
lrkjd'
250.
fld<U k.r iNdj iy ud. ixjOk wldh tlaj fmd m%jdyk fiajh
klrK jevigyk hgf;a fld<U k.rh iy hdno k.rj, niar: i|ydu
fjkajQ ux;Sre ykajd fokq ,nkjd'
251.
252.
46
re' ' 50
254.
mq;a;,u isg fld<U olajd iy fld<U isg .d,a, olajd c,dY%s; m%jdyk lghq;=
u;a lrk w;r ta i|yd rch iska f;dgqfmd,j,a i|yd wdfhdackh lrkq we;'
ta i|yd remsh,a ,shk 100 la fjka lsug fhdackd lrkjd' uqyq ud. Tiafia
mdie,a <uqka m%jdykh lrkq ,nk jEka r: yshkag wdik 32 nia r:j,g
udreug .kajkjd' f i|yd ishhg 75 l fmd<S iykdOdrhla ,nd u i`oyd
remsh,a ,shk 150 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
257.
258.
u.Ska i`oyd by< fiajdjla ,nd u iy im;a ldhlaIu f,i Nd;d lsf
wruqKska Y%S ,xld .ukd.uk uKav,h iy fm!oa.,sl nia r: ix.uh iska
taldnoaO ld,igyka hgf;a m%jdyk lghq;= isl< hq;=h' im;aj, by<
Wmfhdackh ;yjqre lrka fm!oa.,sl iy rdcH wxYfha yjq,ald;ajh we;sj
zkd.l m%jdyk ixia:djZ kka kj wdh;khla msysgqjkq ,nkjd'
259.
47
261.
re' ' 50
.re l:dkdhl;=uks" wfma rgg .=jkafiajd flaka ia:dkhla f,i lghq;= lsf
yelshdjla mj;skjd' fuu ;;a;ajh ;=< .=jka kshuq mqqyqKq lsu ludka;hla f,i
jOkh fjk ;;a;ajhg m;a
.=jka hdkd bkaOk
b,a,d isskjd' is,a .=jka fiajd wldfha wkque;shg hg;aj .=jka hdkd wu;r
fldgia ishu nj,ska ksoyia lrkjd'
remsh,a ,shk 300 l j;a wdfhdackh l< hq;=h' flfia fj;;a" ck;dj i`oyd
msis c,h ,nd u fjkqfjka wmf.a rch lem iskjd' fuhska ;sridr
ixjOk b,lal ,nd lr .ekSu i`oyd ish ukqIHhskaf.a udkqIl
s wjYH;d ,nd
u flfrys wmf.a we;s lemu fuhska ms<sUq fjkjd' ta wkqj f jk g wm
wdikak jYfhka remsh,a ,shk 428 la wjYH jk jHdmD;s 35 la muK wdrN
fldg ;sfnkjd' fuu jHdmD;sj,g wdKuvqj c, jHdmD;sh" le,Ks ol=Kq bjqre
jHdmD;sh" l=Kavid,-ydr.u c, imdok jHdmD;sh" wkqrdOmqr W;=r iy hdmkh
ls,sfkd c, imdok jHdmD;sh we;=,;a fjkjd'
263.
264.
YlH;d
i,ld wmf.a rch c,h" ,sh jeks fmd myiql lkka ixjOkh lsug
lghq;= lrkq we;' ta i`oyd remsh,a ,shk 600 la ;%sl=Kdu, c, iemhq jHdmD;sh
jehqKq lsu fjkqfjka fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
48
265.
hdmkh iy mq;a;,u uqyq c,fhka ,jk bj;a lsf tall msysgqf YlH;djh
cd;sl c, imdok yd c,dmjdyk uKav,h;a fm!oa.,sl wxYh;a tlaj rdcH
fm!oa.,sl iyNd.S;aj jHdmD;shla f,i lghq;= islsug u;a lrk w;r ta
i`oyd remsh,a ,shk 250 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
n,Yla;s
266.
268.
fuu miqu ;=< rch ish n,Yla;s m%Njhka Odx.SlrKh lsu i|yd lD;
iajNdl jdhqj ^LNG) iy y; Yla;s m%Njhka we;=,;a lsug l%ufo fidhka
iskjd'
f i|yd iEu
270.
49
uQ,H wxYh
271.
272.
wldhla
msysgqug
fhdackd
lrkjd'
fuu
wdh;khg
uQ,H
.ekSf l%shdj,sh jehqKq lsu i|yd 1990 wxl 02 ork Kh wdmiq whlr
.ekSf ^fYaI Odk& mk; i|yd ish n,m;%,dNS fYaI;
s nexl= iy
n,m;%,dNS uQ,H iud.j,g wod, jk m ixfYdaOk ykajdug ud fhdackd
lrkjd'
275.
50
ialkaO
m%d.aOkh
- re' '
10
NdKavd.dr
ne`lr re' ' 10
nexl=lrKh
278.
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldf nexl= lafIa;%h ;=< we;s uQ,H j;al mokka
ishhg 65 la muK jk remsh,a ,shk 5"600 l m%udKh" 34 la jk uq nexl=
ixLHdfjka nexl= 6 la jgd flaka .; ;sfnkjd' b;s nexl= 28 u i;= jkafka
uq j;al m%udKfhka b;s ishhg 35 muKs'
zzBasel IIIzz wjYH;djhka imqrd,sh hq;= fyhska uQ,H wdh;k taldnoaO u os.l
= d,Sk
ugulska m%d.aOkSlrKh l< hq;= w;r n,m;%,dNS jdKsc nexl= i|yd wju
m%d.aOkh remsh,a ,shk 20"000 la o n,m;%,dNS fYaIs; nexl= i|yd remsh,a
,shk 7"500 la o m%d:l ;e/ldr iud. i|yd ^Primary Dealers& remsh,a ,shk
1"500 la o olajd jelsug ud fhdackd lrkjd'
279.
ksjdi ixjOk uQ,H ixia:d nexl=j ^HDFC nexl=j& yd rdcH Wlia yd wdfhdack
nexl=j taldnoaO fldg tla ksjdi nexl=jla ia:dms; lsug lghq;= wdrN lrkq
we;' f i|yd m%d.aOkh jYfhka remsh,a ,shk 7"500 la fjka lsug o ud
fhdackd lrkjd'
280.
281.
51
muKs' fuu lreKq nexl= taldnoaO;djh ms<sn`o w;a m%;sm;a;s hgf;a h<s i,ld
ne,sh hq;= fjkjd'
282.
remsh,a
285.
286.
jdyk ldKav i|yd ,nd fok Kh iy ;lafiare jkdl w;r wkqmd;h ^Loan to
Value Ratio) ;%sfrdao r: i`oyd ishhg 25 la" fudag r: iy jEka i`oyd ishhg 50 la
rlaIKh
287.
tneka
cd;sl wdydr
ksIamdok jevigykg myiql ie,iSu i|yd j.d rlaIK fhdackd l%uh w,"
f,dl= Kq" ia" b`.= iy fidahd i|yd o mq,a lsug ud fhdackd lrkjd' ;jo"
fuu l%uh wod, jkafka fmdfydr uQ,H iykdOdrh ys f.duy;=ka i|yd jk
w;r tla whl=g Wmu jYfhka tl fylaghdrhla i|yd muKs'
288.
fhdackd
lrkjd'
fuu
iud.u
kg mj;sk
rlaIK
iud.
iu`.
Wlia jHdmdrh
289.
Wlia lghq;= wmf.a .%dh iudch fYaIfhkau uQ,H wmyiq;dj, Wlia .kqfokq
u; hefma'
52
,la lrkq ,nhs' fuu tla Wlia tallhla i|yd jdIsl ,shdmx .dia;=j remsh,a
100"000 la olajd je lsug ud fhdackd lrkjd' fuu.ska weia;fka;=.; wdodhu
remsh,a ,shk 1"000 ls'
m%d.aOk fj<|m,
290.
291.
292.
294.
295.
rcfha nelr fj<`om, ksl=;a lsj, jYS,;djh je lsu i`oyd jir 2" jir
5 iy jir 10 jQ kshu lrk ,o NdKavd.dr ne`lr y`kajd fokjd'
296.
297.
foam, fj<|d wdfhdack Ndrhkays (Real Estate Investment Trusts) mj;akd jeo.;a
Njh
53
299.
301.
fuu jevigyk hgf;a b wjqre ;=k ;=< ue wdodh ldKavh i|yd tallhla
remsh,a ,shk 5 ne.ska jk ksjdi tall 100"000 la o wvq wdodh ldKavh i`oyd
remsh,a ,shkhla ne.ska ksjdi tall 250"000 la o 2017 - 2019 jI ;=k ;=< we;s
lsug fm!oa.,sl wxYhg ud wdrdOkd lrkjd'
302.
je,s lafIa;%fha o ksjdi wjYH;djh b;d m%n, jk w;r ;ju;a uQ,sl myiql
mjd rys;j ,hska ldurj, la; f,i cSj;ajk wh f w;r iskjd' tu ksid"
je,s lafIa;% i`oyd ksjdi 25"000 la blsug lghq;= lrkjd'
303.
304.
cd;sl b;s lsf nexl=j kj ksjdi nexl=j iu`. tlaj iqiql ,;a mqoa.,hska
i`oyd ishhg 7 fmd<shla hgf;a jir 25 la olajd ,nd ug lghq;= lrkq we;'
fuu Kh myiql ,nd u i`oyd remsh,a ,shk 370 l muK uqo,la cd;sl b;s
lsf nexl=j /ia lr.kq we;'
305.
lrkjd'
306.
;u ksjdi mqM,a lsug wjYHj isk tfy;a uQ,H Ialr;d ksid tfia lsug
fkdyels whf.a .eg o wm iska i,ld ne,sh hq;= f' ta wkqj j.M,h
j. w 750 wvq jk ksjdi mq,a lsu fyda imQK lr .ekSug wjYHjk whg
jdKsc nexl= u.ska remsh,a 200"000$- ne.ska ksjdi 100"000 la i|yd Kh myiql
imhkq ,nk w;r rch u.ska fmd,S uqo, u; ishhg 50 l iykdOdrhla ,nd fokq
we;' f i|yd remsh,a ,shk 1"000 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
307.
308.
wdlh Yla;su;a lsu i`oyd j;=j, jevlrk ck;dj b;d jeo.;a ldhNdrhla
bgq lrkq ,nkjd' fudjqkaf.a jk ;;a;ajh ,hska ldurj,ska Wiia lsf
wruqKska msis Tmamq iys; mpia 7 l bvula ,hska ldurj, j;a jk ck;djg
,nd ug fhdackd lrkjd'
54
309.
.re l:dkdhl;=uks" fndfyda rcfha ksjdi fhdackdl%u rcfha bvj, msysgd we;'
tuksid tajdfha mxj isk whg fuu ksjfia whs;sh ,nd .ekSug yelshdjla
fkdue;' rcfha m%;sm;a;sh fuu ksjdij, whs;sh tys yslrejka meju neka
rcfha bv mejuo u;a l< hq;=j we;' f moku u; ish rcfha bvj,
whs;sh i;= bv nexl=jla kd.l ixjOk wldfha " cd;sl m%;sm;a;s iy
wdl lghq;= wud;HdxYfha yd uyd NdKavd.drfha iyfhda.;
S ajfhka hq;=j
ia:dms; lsug ud fhdackd lrkjd'
310.
Y%S ,xld jrdh wldh i;=j b;d jeo.;a ia:dkj, mj;sk jkd foam, jdKsc
mrud: i|yd fhdod .kq we;'
311.
b;d wk:ld mk;la jQ f.j,a l=,S mk; fya;=fjka ksjdi l=,shg ,nd f
ludka;h hqKq ke;' tu ksid fuu mk; wj,x.= lsug lghq;= lrkq
,nkjd' ta ;=<ska fuu ksjdij, isk l=,S ksjeishkaf.a whs;sjdisl ;yjqre jkq
we;s w;r ta ;=<ska Tjqkaf.a jk ;;a;ajh Wiia jkq we;' tf,iskau fuu mk;
wj,x.= lsug ksjdi ludka;fha hqKqjg bjy,a jk njg ud Yajdi lrkjd'
312.
uqo,aj,ska h hq;=h'
313.
w;r
fya;=j ksid je,s ys`.hg uqyqKu i|yd fm!oa.,sl wxYfha iud.j,g hdka;%sl
uqyqje,s lekS yd f;dard.;a ia:dkj, tu je,s fiau .kajkjd'
314.
bls ludka;hg je,s" mia yd l.,a i`oyd jk b,au i,ld" je,s yeu" mia
lemSu iy .,a leu i`oyd n,m;% wod< mir kS;s;sj,g wkql+,j lkka
,nd fok fuka N+ oHd yd m;,a lekS ldhdxYfhka b,a,d iskjd'
315.
316.
317.
55
.re l:dkdhl;=uks"
fvd, 2 lg wvq wdodhula Wmhhs' tfia wvq wdodh ,nk whg iyk ie,iSu
i|yd jIhlg remsh,a ,shk 221 la muK jkd .Dyia: fm%aIK fhdackd l%u
lSmhla rch iska l%shd;aul lrkq ,nk w;r mjq,a ,shk 1'5 lg muK fi;
ie,fik ziuDoa jHdmdrhZ fuys Yd,;u fhdackd l%uh fjkjd' flfia jqjo"
fuu iqNidOk fhdackd l%uj, mmd,kuh j,;d ksid im;a wmf;a hd iy
oa.Kkh is we;s nj wOHhkhka u.ska fmkajd ;sfnkjd' fuys m%;sM,hla
f,i <s` ck;dj .ska .gu .S Ndjfha woDYHudk yia;hg yiq cSj;a fjkjd'
319.
fhdackd l%uhkays ish yels b;=re mSvdjg m;ajQ ish,a,kau wdjrKh jk mos
.S nj ;=rka lsug Nd;d lrkjd'
321.
;j rg;a lem
2016 ckjd udifha isg rdcH wxYfha Y%du jegqma ys ;k;=re orkakkayg
w.%ydr fhdackd l%uh jhi wjqre 70 olajd > l<d'
uq cS; ld,h i|yd > lsug ud fhdackd lrkjd'
wjqre 70 jQ miq udihlg re'600 l odhl uqo,la f.h hq;=h' ;jrg;a wmf.a
fcHIaG mqrjeishka yg iydh u i`oyd fcHIaG mqqrjeis b;ss ls l%uh 2017
56
jIhg o > lrkjd' fuu fhdackd l%uh u.ska remsh,a ,shk 1'5 olajd ishhg
15 l fmd<S wkqmd;hla f.ug lghq;= lrkjd'
323.
rdcH fkdjk wxY u.ska l%shd;aul lrk Y%du jegqma wruqo,a o fndfyduhla we;'
fiajd kshqla;slhkaf.a Ndr wruqo, yd fiajl w:idOl wruqo, we;=j
fm!oa.,sl Y%du wruqo,a kshdukh lsu i|yd uOHu Y%du jegqma wruqo,la
wdrN lsug wjYH kS;s ;s ykajdug fhdackd lrkjd'
325.
rf
iuia;
wdl
jOkhla
,`.dlr
.ekSf
ldka;djka
yd
;reK
ishhg
25
la
f'
ixLHdf,aLk
wkqj
2041
jkg
wfma
tuksid wmf.a
57
1'5 l Kh uqo,la ,ndf fhdackd l%uh ;jrg;a bhg f.k hkq we;' fuu
myiql rdcH YajoHd,j, wju jYfhka WmdOdka 1"000 la i|yd ,nd fokq
we;' Kh uqo, wjqre 10 l ld,hl f.h hq;=h' f i|yd ishhg 100 l fmd,S
iykdOdrhla ,ndug 2017 jIfha remsh,a ,shk 150 la fjka lsug ud fhdackd
lrkjd'
329.
330.
.re l:dkdhl;=uks" fuu .re iNdj ud iu`. tl`. jkjd we;s wmf.a ;reK
mrmqr u;a Wjka wdrlaId lr .ekSug wm iska laIKsl iy m%f.ld mshjr
.;hq;= fjkjd' f inkaO l%shdud. fkdf.k isu b mrmrd .Kkdjlgu
b;du;a wk:ld m%;sM, f.kfokq we;' ta wkqj" u;a jH ksjdrK lghq;= i`oyd
fukau u;a jHj,g weneysjQjka mqkre;a:dmkh lsu i`oyd Y%S ,xld fmd,sSishg
remsh,a ,shk 150 la o" cd;sl ;reK fiajd iNdjg remsh,a ,shk 50 la o fjka
332.
rcfha
ldka;d iyNd.s;ajh wvqug tla m%Odk fya;=jla jkafka .=Kd;aul nka by,
<ud iq/l= yd jeys iq/l= uOHia:dk fkdue;s uhs' ta wkqj fiajlhska 500
g je ish iud. wjYH myiql iys; <ud iq/l= uOHia:dk we;sl, hq;=
njg ud fhdackd lrkjd'
58
l< yelsh'
wdh;k yd tlaj <ud iq/l= yd jeys iq/l= mqyqKq jevigyka wdrN lsug
lghq;= lrk f,i ldka;d yd <ud lghq;= wud;HdxYfhka ud b,a,d iskjd'
tu.ska iudc m%Yakhla njg m;aj we;s kqmqyqKq Y%l ldka;djka /lshd fidhd
ueo fmr. hdu je,elau b,lal fldg f.k fuu jevigyk l%shd;aul l<
yel'
.re l:dkdhl;=uks"
w;s.re
fhdackd lrkjd'
335.
336.
re' ' 50
re' ' 25
u,aj;= yd wia.s uyd ksldhkaj, w;s mQcH uyd kdhl ysjreka iu`. mj;ajk
,o idlPdj,g jeuk;a jYfhka furg msfjkaj, fmd myiql je lsug;a
msfjka .=rejrekaf.a l=i,;d jOkh lsug;a remsh,a ,shk 150 la fjka lsug
ud
fhdackd
lrkjd'
iu`.u
msfjka
wOHdmkh
,nk
ishu
re' ' 50
.re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldf ;sr.; jQ wdpdh f,iag fcaia mSia ue;s;=ud
iska wOHlaIKh lrk ,o zzfLdjzz yd zzksOdkhzz jeks b;d jeo.;a ;%mg
;jrg;a kerh fkdyels ugug kdY we;s njg Tn;=ud kqj;a we;ehs
lshd ud Yajdi lrkjd'
lsf tallhla cd;sl ;%mg ixia:df jydu wdrN lsug ud fhdackd lrkjd'
re' ' 50
.re l:dkdhl;=uks" i;shlg muK fmr wdpdh mKa;a v,s wurfoaj Y+ka
wm cd;sfhka iuq.;a;d' wmg mqrdjD;a;hla fukau cd;sl jia;=jla wys jqkd' .re
ckdm;s;=ud iska Wmfoia we;s m wurfoaj Y+ka iska cd;shg isl<
w;sYsIaG fiajhg .re lsula jYfhka ke`.S tk ix.S;{hkag Yd, wkqn,hla
h yels zmKa;a wurfoaj ix.S; wdY%uhZ msysgqu i`oyd remsh,a ,shk 25 la
fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
340.
59
re' ' 25
re' ' 50
fhdackd lrkjd'
341.
Y%S ,xld /.= md,l uKav,fha lghq;= myiq lsu msKsi kk ;dlaIKh iys;
kj f.dvke.s,a,la blsug remsh,a ,shk 50 la fjka lsug ud fhdackd
re' ' 50
lrkjd'
342.
343.
344.
re' ' 50
fhdackd lrkjd'
345.
iykdOdrhla rch u.ska ,nd fok nexl= Kh ,nd .ekSf l%ufohla y`kajd
ug lghq;= lrkjd' ckudOH wud;HdxYfha ,shdmx we;s wfkl=;a
udOHlrejkaf.a jD;a;Sh i`oyd wjYH jk WmlrK je hqKq lr .ekSug wjYH
remsh,a 150"000 l Wmuhlg hg;aj Kh myiql ,nd .ekSf ishhg 50 l
fmd<S iykdOdrhla rch iska ,nd foka Tjqkag iyfhda.h olajkq we;'
fYaIfhka W;=re kef.kysr m%foaY o we;=,;a jk m f i`oyd remsh,a ,shk
re' ' 25
l%Svd
347.
60
349.
re' ' 50
fhdackd lrkjd'
350.
2016
jIfha remsh,a ,shk 175 la ta i`oyd fjka lrk ,o w;r fuu jHdmD;sh ksu
lsu i|yd remsh,a ,shk 250 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
351.
wm rg i;= l%Svd mdi,a .Kk 24 ls' tu mdi,a ;jrg;a hqKq yd Yla;su;a lrkq
we;s w;r fuu l%Svd mdie,a fpia" iafldIa" b,lalhg fj;eu" Kq u wd
l%Svd i|yd fhduq lsug woyia flf' fuu l%Svd i|yd remsh,a ,shk 100 fjka
re' ' 50
.re
l:dkdhl;=uks"
l%Svd
ffjoH
wdh;kfha
udkj
ldhidOk
lrkjd'
353.
tu ksid
kqjrt,sfha fujeks mqyqKq wdh;khla we;s lsug remsh,a ,shk 500 la fjka
.re l:dkdhl;=uks" wmf.a cd;sl l%sl lKavdhf by, olaI;d fmkajk l%Svd
;re fndfyduhla msg m<d;a mdie,a j,ska ys jQ wh f' ta wkqj tjka olaI;d
iys; ;reKhka cd;sl lKavdhug tlau m%jOkh lsug msg m<d;a mdie,a 1"000
61
l l%sl l%Svdj kexug wOHdmk wud;HdxYh yd tlaj lghq;= lsu i`oyd remsh,a
,shk 250 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
355.
foaY /lshd
356.
.re l:dkdhl;=uks" ueo fmr. fjkiajk ;;a;ajhka ueo jqjo foaY /lshdj,
kshqla;slhkaf.ka wefuldkq fvd, ,shk 7 l muK fm%aIK ,e ;sfnkjd'
357.
358.
iska lrk odhl;ajh yd iudk odhl;ajhla rch iska ,ndfoa' jhi wjqre 60
Y%du m%;s,dN ysf'
.re l:dkdhl;=uks" rdcH wxYfha fiajd iemhSu wjOdkhg ,lah hq;= lreKla
we;' by< uyck wfmalaIdjka iy mj;sk im;aj, ys`.;djh uOHfha Tjqka
iska b;d Ialr ;;a;ajhka hgf;a ish fiajd bgq lrkq ,nk nj uu ms,s.kakjd'
rdcH wxYfha m%;sixOdkhl yis wjYH;djhla mj;sk nj m%:ufhkau rdcH
wxYfha idudcslhska ud iu`. tl`. jk nj ug Yajdihs'
fYaIfhkau rdcH
361.
62
re' ' 25
363.
kg cd;sl jegqma fldif OQr ld,h jir 3 lg iSud fjhs' tfy;a wLKavj
rdcH fiajfha mj;sk Odldr ldh uKav, yd jegqma inkaO .eg ms<sn`oj
i,ld n,d w;s.re ckdm;s;=ud iska lrkq ,enQ ksfoaY u; tu fldiu iar
yd ia:djr fldiula f,i 2017 ckjd 1 k n,d;aul jk m isg m;a lrkq
we;'
364.
365.
366.
63
we;'
fksid
kj
Wiia
l%uhla
ykajdfuka
yd
kj
fiajd iemhqu m%iia: lsu i|yd ldh uKav, uIKhla l<hq;= njg fhdackd
lrkjd'
371.
u;a
olaI;d jOkh lsf l%uhla fkdue;s neka Odhl fkdjk ks,Odkag mqyqKq
wjia:d wys we;'
373.
ishu rdcH wdh;kj, ldhh uKav,h meKSu igyka lsu i|yd we`.s,s
i,l=Kq hka;% Nd;d l<hq;= njg ud fhdackd lrkjd'
374.
64
375.
376.
zztuksid ck;djf.a ck cS;h myiq lsu i|yd ishu rdcH wdh;k fujeks
fiajd ,nd.ekSf wkq.ukh l< hq;= l%ufohla NdId ;=fkkau b;d meye,sj
;u fj wvj, wka;.; l<hq;= nj ud fhdackd lrkjd'
377.
378.
fuu l%ufohka y`kajd u;a iu`. m%imdokh i`oyd .;jk ld,h i;s 54 isg
i;s 17 olajd wvq lsug wfmalaId lrk w;r fuu.ska jHdmD;s l%shd;aul lsu
lk lsug;a rfgys ixjOk lghq;= by< kexug;a yelsjkq we;'
379.
380.
uOHu m%imdok tallhla ia:dms; lsug fhdackd lrk w;r tu.ska rdcH wxYh
i`oyd wjYH ishu ,sms jH" ldhd, WmlrK wdh m%imdokh lrkq we;' fuu
l%ufoh ;=<ska jIhlg remsh,a ,shk 4"000 la muK uq,a wjia:dfu b;s f
hehs wfmalaId lrkjd'
381.
ishhg 35 lg jvd w.h tl;= lrka foaYSh iud. iska lrkq ,nk ksIamdok
i`oyd rcfha m%imdok l%shdj,sfha ishhg 5 l jdishla ysjkq we;'
382.
383.
65
wd.uk kS;s l%shd;aul lsu i`oyd wd.uk fmd,sishla ia:dms; lsug remsh,a
,shk 25 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
385.
.re l:dkdhl;=uks" miq.sh jif csg,a wdlhla lrd jQ wmf.a .uk wdrN
lf<uq'
csg,alrKh
iEu jHdmdrhlgu tl yd
iudkj jHdmdr lghq;= lrf.k hdug wjYH miqula ilia lsug;a fj<|m,
;=< mj;akd fjkial ke;slsug;a yelsjk mos n mmd,kh iy n moku
jHdma; lsu i|yd fuu f;dr;=re l%uh u.ska foaYSh wdodh fomd;fka;=jg
yelshdj ,efnkq we;' fuu moaO;sh n f.jkakka i|yd B ,smsf.dkq yd B f.
wka;.; w;;ah ldhd,hla ksudKh ^Virtual office)
we;'
388.
iudcfha wjOdkh
fhduqh hq;= lKavdh i|yd iudc /ljrK yd jvd M,odhS yd ldhlaIu iudc
wdrlaIK l%uhla i,idu i|yd o fuh m%fhdackhg .; yel'
389.
iEu mqrjeisfhl=gu f,aLk w;aika lsu i|yd csg,a w;aikla ,ndfokq we;'
th rf fj<| lghq;= m%jOkh i|yd o Wmld jkq we;'
390.
66
re' ' 25
rchg wka; f." NdKav yd fiajd i|yd jQ f." m.Kl yd cx.u rl:k
Nd;h ;=<ska ud..; (on line) f.f myiql i,ikq we;' 2017 jIfha wm
iska cd;sl f;dr;=re uOHia:dkh wdrN lsug lghq;= lrkjd'
391.
392.
393.
394.
by; fhdackd myiqfjka l%shd;aul lsu ;yjqre lsu i|yd remsh,a ,shk 15"000
la fjkalsug ud fhdackd lrkjd'
396.
> ld,Skj meje;s .egjla jQ ;%sO yuqodf iy fmd,Sisfha jegqma Iu;d bj;a
lsug lghq;= lrk nj i`oyka lsug leu;shs'
397.
jI
2016
fmd,sia
fomd;fka;=j
iy
fjk;a
wod,
rdcH
wdh;k
ta
iu`.u ck;dj ud. kS;s j,g .re lsu m%udKj;a fkdu ksid ud. ;onoh
je we;s w;r tu.ska ie,lsh hq;= wdl mdvqjla we;' tuksid wju ud.
67
kS;s lvls i|yd jQ ovh remsh,a 2"500$- olajd jelsug fhdackd lrk w;r
wfkl=;a ov o ta wkqj ixfYdaOkh lsug fhdackd lrkjd'
399.
r:jdyk inkaO .eg ksid rchg ug isjk msjeh b;d by, ugula .kS'
f
miqu
hgf;a
wk;=rej,g
Ndckh
rcfha
frday,aj,g
we;=Mjk
402.
fndfyda
l,l
isg
mej;s
w.ksiqre;=udo
we;=j
fYaIaGdlrKh"
wlrK fiajd fldIka iNdj iska lrkq ,enQ b,a,Sug m%;spdr jYfhka rch
iska
fYaIaGdlrK
ksiqrejrfhl=g
mfhaIK
ks,Odka
fofofkl=
kg rdcH fiajfha kS;s ks,Odkag wod, jD;a;Sh ukdj ;%sO yuqodj, kS;s
ks,Odka olajd > lsug fhdackd lrk w;r ta i|yd remsh,a ,shk 20 fjka
lrkq ,ef'
405.
re' ' 10
68
re' ' 20
406.
lrkjd'
mirh
407.
.re l:dkdhl;=uks" w;s.re ckdm;s;=ud iska fokq ,nk kdhl;ajh wkqj Y%S
,xldj foaY.=K mhdi i|yd jQ meia iuq;shg fuu jif tl`.;djh m,lr
we;' wmf.a rch ixjOkh idlaId;a lr .ekSfoS mirh iy mir ixjOkh
mrjg fkd;nk nj fuu iNdjg iy;sl lsug leu;shs' f inkaOj fl
ld,hl ;sridr ixjOk iNd mk;a flgqm; md,sfka;=jg wm iska ykajd
fokq we;' tu.ska ;sridr ixjOkh inkaO cd;sl m%;sm;a;sh yd Wmdhud.h
iska rcfha ;SrK .ekSf mdil wdl yd iudcSh lrekq inkaO taldnoaO
m%fYhla ;yjqre lrkq we;'
408.
>k wmjH .eg ;=<ska we;sjk wm iska uqyqK fok m%YaK ms,sn|j ud iska
> jYfhka l:dl, hq;=o hkak ieliys;h' f i|yd >ld,Sk iul
wjYH;djh
iu`.
tl`.
fjkjd'
tuksid
fm!oa.,sl
wxYh
>k wmjH
410.
fhdackd lrkjd'
411.
69
.re l:dkdhl;=uks" 2016 m%:u Nd.h ;=< wmf.a rg ;o jeis ksid we;sjQ .xj;=r
yd kdhhE j,ska kdYhg m;ajQ nj wm gqjd' uu leu;shs udf.a id;sYh
ixf.h ksjdi cS; yd ckcS;h wys jQ whg m%ldY lsug' bfha fujeks
fockl ;;ajhka kej; is fkdu ;yjqre lsu i|yd wjYH je,elaf mQj
l%shdud. .; hq;=h'
413.
.re l:dkdhl;=uks" fuu miqu ;=< remsh,a ,shk 31 fld<U kd.l ixjOk
jHdmD;shg fjka lr we;' tu.ska fld<U ia;%slalfha .xj;=rg f.dre h yels
fndfyda m%foaYj, .xj;=r md,kh lsu is lrkq we;' tfiau foaY.=K mhdi
msgqlaf jHdmD;sh i|yd remsh,a ,shk 22 fjkalr we;' fuu jHdmD;sh u.ska
uykqjr yd ud;f,a ia;%slalj, kdhhE wju lsu i|yd jQ jevms,sj, b;d
id:lj l%shd;aul lrka mj;S'
414.
wdmod l<ukdlrK uOHia:dkh i|yd me;,s m;=, iys; fndagq (Flatbed boats)
25 la , .ekSug wjYH myiql i,ik w;r m<d;a md,k wdh;k i|yd
.sksksjk tall , .ekSu i|yd remsh,a ,shk 250 la fjkalsug ud fhdackd
lrkjd'
415.
m;a wju lr .ekSu yd j,lajd .ekSu i|yd iy tjeks wjia:dj, wjYH mshjr
.ekSu i|yd rcfha wdh;k yuqod" mdie,a yd YajoHd, jeks mdYjlrejka
mqyqKqlsug me,auvq,a, k.rfha wdmod l<ukdlrK mqyqKq uOHia:dkhla blrkq
we;' fuu mqyqKq uOHia:dkh blsu i|yd remsh,a ,shk 50 fjkalsug ud
re' ' 50
fhdackd lrkjd'
416.
rlaIK Ndrldr uKav,h iska remsh,a ,shk 3"000 rchg f.jk ,o w;r tlS
uqo,ska ,laI 4 muK wdmodjkag yiqjQ ck;djg iyk ie,iSug yels h'
wu;rj wdmodjg m;a ksjdi kej; blsu yd m%;sIaGdmkh lsug fuu rlaIK
fhdackd l%uh hgf;a wruqo,a ksoyia lrkq ,enqjd' fuu.ska uE; we;sjQ .xj;=r
yd kdhhE ksid jQ yis iyk msjeh rdcH uQ,H fufyhq u; wkjYH n,mEula
we;s fkdjk m ord .ekSug yelsh' fuu lgq fhdackdf id:l;ajh i,ld
rlaIK wdjrKh remsh,a ,shk 15 olajd jelsug fhdackd lrk w;r tys
Od;d msjeh u i|yd remsh,a ,shk 200 fjka lsug o fhdackd lr' fuu
l%ufoh kjH hdka;%Khla f,i f,dal nexl=j iska iqmlaIKh lrk nj ud
okakjd'
70
419.
fuu ;;ajh hgf;a m<d;a md,k wdh;k iska Tjqkaf.a jmk iEu jI 3 lgu
jrla WoaOukhg wkqrEmSj ixfYdaOkh lsug Wkka lrj' wm iska ;lafia re
fomd;fka;=f Od;djh jOkh lsug mshjr .kakd neka fuu ldh jvd
myiq f hhs ud kslaIKh lrkjd'
420.
le<sli, tl;= lsu yd neyer lsu fi!LH m%YaKh fukau iudc m%YaKhla njg
m;a we;s neka lk l%shdud. w;HdjYH we;' fksid jdKscuh jYfhka
fhda.H le,sli, tl;= lsf yd neyer lsf l%ufohka wfkl=;a m<d;a md,k
wldka iu`. tlaj fyda ;ks ;ksj l%shd;aul l< hq;= njg uiska m<d;a md,k
wdh;kj,g fhdackd lrkq ,ef' fuh rdcH yd fm!oa.,sl iyNd.S;ajh ;=,ska
jqjo l%shd;aul lsf yelshdj we;' rch iska jdKscuh jYfhka fhda.H
jHdmdrhlg remsh,a ,shk 20 l Wmuhlg hg;aj Wmldr lrkq we;'
rf myiql wvq m%foaYj, mj;sk k.r yd l=vd k.r ixjOkh lsf wjYH;d
wjOdrKh lrkjd' k.r ie,iq yd c,imdokh ms,sn| wud;HdxYh iska iEu
k.rhlu kk myiql iudkj ixjOkh lsug wjYH l%shd;aul ie,iqula
ieliSug lghq;= l,hq;= nj fhdackd lrkjd' f i|yd remsh,a ,shk 3"000 la
fjka lsug fhdackd lrkjd' w;s.re ckdm;s;=udf.a u`. fmkau u; fld<U
cd;sl mqia;ld,h i`oyd kj f.dvke`.s,a,la blsug remsh,a ,shk 500 la fjka
lsug ud fhdackd lrkjd'
71
424.
cd;sl iyjkh yd ixjd`o je hqKq lsu" NdIdj m%p,s; lsu u.ska is lsu
i`oyd remsh,a ,shk 300 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
425.
fhdackd lrkjd'
426.
430.
ud;r .`.n`v ixjOk lghq;= wdrN lsug remsh,a ,shk 200 la fjka lsug
ud fhdackd lrkjd'
431.
432.
hdmkh ia;%slalh ;=< ;eme,a cd,h je hqKq lsu i`oyd remsh,a ,shk 10 la
.%dh kdhlhka Yla;su;a lsug remsh,a ,shk 300 la fhdod cd;sl m%;sm;a;s yd
wdl lghq;= wud;HdxYh hgf;a fmd wruqo,la we;s lsug ud fhdackd lrkjd'
fuu wruqo, u.ska .%dh ixjOk lghq;= i`oyd remsh,a ,laI 5 Wmuhlg
hg;aj Kh ,nd f l%ufohla we;s lrkjd'
434.
72
cSjk ho iydh
435.
436.
wf.S ud.j, .dia;= rd;%S 9 isg WoEik 5 olajd ld,hg remsh,a 50 lska wvq
lrkjd'
438.
tla iuDoa,dNsfhl=g uilg iy,a lsf,da 5 ne.ska ,nd iuDoa,dNSka fj; iydh
olajkq we;' fuu mssjeh iuDoa ukdfjka wvq lrkjd we;'
439.
Wmu is,a,r ,
uqxweg lsf,da .%E 1 l , remsh,a 15 lska o
mmamq lsf,da .%E 1 l , remsh,a 10 lska o
w;dm,a lsf,da.%E 1 l , remsh,a 5 lska o
yd,aueiaika lsf,da .%E 1 l , remsh,a 5 lska o
iq iSks lsf,da .%E 1 l , remsh,a 2 lska o
N+f;,a ,Sgrhl , remsh,a 5 lska o
.Dyia; .Eia is,skavrhl , remsh,a 25 lska o
wvq lsug ud fhdackd lrkjd' fuu NdKav i`oyd tl;= l< w.h u; n wod<
fkdjk nj i`oyka lrkak leu;shs'
440.
441.
73
weuqKqu - 7
2015 ckjd
08 , re'
j;udk
fj<|fmd, ,
2010'11'10 kg
re'
fj<|fmdf,a
, fjki
^wvqu$jeu&
re'
, fjki
m%;sY;hla f,i
^%)
w;HjYH wdydr jH
1
2
116.80
122.40
115.00
78.00
(1.80)
(44.40)
(1.5)
(36.3)
3
4
iq iSks - ^ls'.%E'1&
iy,a - ind ^ls'.%E'1&
iy,a - r;= lel= - ^ls'.%E'1&
h<s ia - l=vq fkdl< - fkdweUrE
^ls'.%E'1&
uhsiQ mmamq - ^ls'.%E'1&
h<s yd,aueiaika - wdkhksl ^ls'.%E' 1&
102.50
92.77
91.90
271.50
93.00
90.00
75.00
385.00
(9.50)
(2.77)
(16.90)
113.50
(9.3)
(3.0)
(18.4)
41.8
171.20
698.50
159.00
480.00
(12.20)
(218.50)
(7.1)
(31.3)
997.50
503.80
97.50
386.00
1,000.00
425.00
87.00
325.00
2.50
(78.80)
(10.50)
(61.00)
0.2
(15.6)
(10.8)
(15.8)
962.00
810.00
(152.00)
(15.8)
325.00
295.00
(30.00)
(9.2)
775.00
735.00
(40.00)
(5.2)
230.00
230.00
140.00
125.00
(90.00)
(105.00)
(39.1)
(45.6)
457.00
410.00
(47.00)
(10.3)
14
12.78
11.00
(1.78)
(13.9)
15
423.61
363.42
(60.19)
(14.2)
292.75
210.75
1,812.90
205.00
199.14
1,500.00
(87.75)
(11.61)
(312.90)
(29.9)
(5.5)
(17.2)
1,896.00
940.00
150.00
158.00
111.00
133.00
81.00
1,320.00
930.00
117.00
128.00
95.00
110.00
44.00
(576.00)
(10.00)
(33.00)
(30.00)
(16.00)
(23.00)
(37.00)
(30.3)
(1.0)
(22.0)
(18.9)
(14.4)
(17.3)
(45.6)
5
6
7
8
9
10
11
12
13
uQ,dY%h : mdfNda.sl fiajd wldh" ck yd ixLHd f,aLk fomd;fka;=j" fylag fldnElvqj lDIsldl mfhaIK
yd mqyqKq wdh;kh" ,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj
74
wdodh
442.
.re l:dkdhl;=uks"
.re w.%dud;H;=ud iska i|yka lr we;s m n ms<sn| wmf.a m%;sm;a;sh jkafka iDcq
n m%;sY;h j;udkfha mj;sk ishhg 20 isg ishhg 40 olajd je lsug;a jl% n
m%;sY;h ishhg 80 l muK isg ishhg 40 olajd wvqlr .ekSuhs'
444.
Y%S ,xldf wdfhdack islsu i|yd hym;a jd;djrKhla we;s lsu msKsi nlrKfha
mj;akd f.= n yer mkjd we;s wfkl=;a n ^Para Tariff) l%ufhka wvqlsug lghq;=
lrkq we;' foaYSh iud. i|yd iudk ;r`.ld jd;djrKhla we;s lsug m%;dmk n
frda ^Anti Dumping) yd m%;sf;da,k n ^Countervelling) ykajd ug rch lghq;= lr
;sfnkjd'
445.
fuu miqu ;=< rdcH wdodhu by< kexu i|yd ud iska my; i|yka l%shdud.
fhdackd lrkjd'
wdodh noao
446.
ixia:dms; wdodh n wkqmd; ishhg 14" ishhg 28 yd ishhg 40 f,i ldKav 3la
hgf;a m%;sjHqy.; lsug fhdackd lrkjd' uOHidr" fld<" Tgq yd iQ i|yd
whlrkq ,nk ishhg 40 l wdodh n m%;sY;h ;jrg;a wLKavj mj;ajdf.k
hkq ,ef' iq`M iy uOH mudK ludka;" NdKav yd fiajd wmkhkh"
lDIsldl wxYh" wOHdmk wxYh ishhg 14 l my< wkqmd;hg hg;a jkq we;'
nexl=" uQ,H fiajd" ksIamdok yd fj<odu we;=`M wfkl=;a ish flaIa;% ishhg 28 l
wkqmd;hg hg;a jkq we;' wruqo,a" ,dNdxY" NdKavd.dr ,am;a yd nelr u;
kg whlrkq ,nk ishhg 10 l wdodh n m%;sY;h ishhg 14 olajd by< kxjkq
,ef' l=vd yd uOHu mudK jHdmdr ;dlsl mokula u; h,s ksjpkh flf'
448.
wdodh n moku mgqu i|yd fya;= we;' tneka" ,ehsia;=.; iq/l==" ,dNdxY"
tall Ndr iy fjk;a wdfhdack u.ska ,efnk wdodh i|yd jq n ksoyia lss
75
bj;a lsug fhdackd lr' oa;sl fj<ofmdf,ys iq/l=m;a .kqfokq i|yd mkjd
;snq u;sud;% n nero (Notional Tax Credit) bj;a lrkq ,ef'
449.
450.
451.
mqoa., wdodh n
452.
453.
f.f n wkqmd;hka o
wdl fiajd .dia;= i|yd hg;a iSudj ld;=jlg re' ,shk 12'5 olajd wvq lrk
w;r" fudag r: wdkhkh u; wdl fiajd .dia;=j f.=f wh lrkq ,ef'
76
mir ys;ld n,Yla;s Nd;h u;a lsu i|yd rch f.k we;s m%;sm;a;suh
;SrKh wkqj hka mqkckkSh n,Yla;sh i|yd f.kajkq ,nk hkaf;%damlrK
VAT noafoka ksoyia lrkq ,ef' ,sn, W;amdokh" ifm%aIKh yd fnodyeu
i|yd Y%S ,xld ,sn, uKav,h iska wdkhkh lrkq ,nk hkaf;%damlrK o
noafoka ksoyia flf'
458.
jeys /ljrK
r;%ka iy wdNrK wdkhkh we;=`Mj" jkd f,day wdkhkh lsu VAT n i|yd
hg;a lrkq ,ef'
460.
SVAT l%uh ir, n l%uhla f,i yekau wiSreh' foaYsh wdodh fomd;fka;=j
;=< iajhxl%Sh moaO;shla ia:dms; lsu;a iu`." VAT n mmd,k lghq;= tu
;dlaIKsl l%ufoh u`.ska ldHlaIuj iy iqugj isjk neka" SVAT l%uh
;jrg;a mj;ajdf.k hf wjYH;djhla u;= fkdf' ta ksid th bj;a lsug uu
fhdackd lrkjd'
461.
k 30 lg fkdje ld,hla Y%S ,xldj ;=< / isk foaYslhka i|yd" Tjqka Y%S
,xldf , .;a NdKav fjkqfjka f.jq VAT, jrdfha iy .=jkaf;dgqmf,a
wdmiq f.f l%ufohla ykajd fokq ,ef'
77
465.
jehqKq lr.ekSug udi 6l ld,iSudjla ,nd fokq ,ef' fuu ld,iSudj ;=<
fuh l%%shd;aul lsug wfmdfydi;a jk l%shdlrejka yg ia;%slalhlg re',shk
100 la ne.ska jq ov uqo,la wh lrkq ,ef' 2018 cqks ui 30 jk g ish kd.l
l,dm 4G i|yd mj:kh lsu wjYH f'
466.
467.
468.
ndysr msiq l%shdlrejka iska foaYSh l%shdlrejka fj; imhkq ,nk fiajd VAT
iy NBT n j,ska ksoyia lrkq ,ef'
u;ameka u; n
469.
470.
t;fkda,a ksIamdokfha tajd jdIamfuka isjk ydks i|yd ,nd ;snq ishhg 1.5
l ukdj ishhg 0'5 olajd wvq lsug ud fhdackd lrkjd' ;dlaIKh hqKq u;a
iu." .nvd lsf iy m%jdykfha" jdIamSlrKfhka isjk ydks wvq ;snqko"
fuu m%;sY;h jir 10 lska muK ixfYdaOkh lr ke;'
471.
472.
foaYShj ksIamdokh lrk iam%S;= i|yd jvd fyd| ,la ,nd u i|yd wdkhksl
t;fkda,a i|yd mkjd ;snq n je lrkq ,ef' foaYSh ksIamdolhka i|yd iyh
,ndug" wdkhksl mdkSh fkdjk uOHidr (non potable) i|yd ,Sgrhlg re' 25
l ksIamdok noaola ykajd ugo ud fhdackd lrkjd'
473.
78
ldnka n
474.
.re l:dkdhl;=uks" bkaOk u`.ska Odjkh jk ish jdyk i|yd ldnka noaola
ykajd ug ud fhdackd lrkjd' jdhq fudapk mlaIK .dia;= o ldnka noaog
we;=,;a jkq we;' fudag r: m%jdyk fomd;fka;=j u`.ska ldnka noao tl;=
lsu is lrkq we;' jdykfha jdhq fudapk mlaIK .dia;=j fomd;fka;=j
iska fiajd imhkakd fj; f.jkq we;' tneka jdyk yslre jdhq fudapk
mlaIK .dia;= f,i wu;r .dia;=jla f.h hq;= fkdf'
fudag jdyk
475.
476.
477.
478.
jdyk ysl .dia;=j" kg Khjr ,sms wdrN lrk wjia:df nexl=j fj;
f.u is lrhs' fuu l%uh fjkia lsug ud fhdackd lrkjd' fuu .dia;=j
jdykh ksoyia lrk wjia:df f.=f wh lsug lghq;= flfrkq we;' .dia;=
f.jk wjia:df wdkhkh l< jdykfha ia;r iys; iy;sl m;la ksl=;a
flfrkq we;'
479.
,shk 6lg je jdyk ixLHdjla rg ;=< mj;sk w;r fuhska ie,lsh hq;=
m%udKhla b;d merKs jdyk jk w;r tu.ska mdil .eg`M rdYsshla we;s ;sf'
f ksid" wjqre 5 lg je jdyk wmkhkh lsf n iykhla ,ndug ud
fhdckd lrkjd' .re l:dkdhl;=uks" ta wkqj uq`M jkdlu we'fvd' 200"000 g
wvq fkdjk m" wju jYfhka jdyk 20 la wmkhkh lrkafka k" we'fvd'
50"000 g fkdje CIF jkdlula iys; jdykhla wdkhkh lsf f.h hq;=
ksIamdok noafoka ishhg 50 l n iykhla ,ndfokq ,ef'
ke ke.Sf$.=jka.; f .dia;=
480.
79
m%d.aOk n
481.
ksYap, j;al neyer lsf ,efnk ,dN i|yd ishhg 10 l m%;sY;hla hgf;a
m%d.aOk noao 2017 wfm%a,a ui 1 osk isg mkjkq ,ef' fuh rg ;=< wdodh
mr;rh iukh lsug bjy,a jk w;r o;djh re lsf rcfha jevms<sfj,g
o iyh ,nd fokq we;ehs wfmalaI;
s hs'
wdkhk n
482.
lsms wdkhkfha whlrkq ,nk wdkhk noao lsf,da.%Euhlg re' 100 olajd wvq
lrk w;r mdkSh uOHidr (Potable) wdkhkfha whlrk wdkhk noao ,Sgrhlg
re' 500 isg ,Sgrhlg re' 800 olajd je lrkq ,ef'
fiia
483.
484.
foAYShj w.h tl;= l< ksIamdok wmkhkhka u;a lsu i|yd rn wmkhkh
lsf whlrk fiia noao lsf,da.%Euhg re' 15 olajd je lrkq ,ef'
fjk;a .dia;= iy n
485.
Wid .dia;=$kvq f.dkq lsf .dia;= -kvq Yd, ixLHdjla Nd.hg .ekSu i|yd
tAlrdYs ;su iuia; wlrK moaO;shu uqyqKmdK Yd, .egjls' kvq Yd,
m%udKhla mej;Su wlrK l%shdj,sh m%udo ugo" hqla;sh mis|,Sug m%udo ugo
fya;= f' tfukau" th rchgo Yd, .eg`Mjla we;' ta ksid" kEu mqoa.,fhla
Widfha kvqjla f.dkq lsf ta i|yd kvq mejf .dia;=jla whlsug ud
fhdackd lrkjd'
486.
ud. kS;s W,a,x>kh i|yd whlrk ov uqo,a je lsu' ud. wk;=re fya;=fjka
km;d cS; .Kkdjla wys f' fndfyduhla wk;=re j,g fya;=j ud. kS;s
W,a,x>kh lsuhs' ud. kS;s W,a,x>kh i|yd jk wju ov uqo, re' 2"500 olajd
je lsug ud fhdackd lrkjd'
487.
ufyai;
a %d;a Wid j, kvq talrdYS ug ms<shula jYfhka" kg Widfha muKla
ov whlrkq ,nk jer ia:dkSh ovj,g hg;a l, yels jk m fudag r: jdyk
kS;sh fjkia lsug ud fhdackd lrkjd' fudag r: hrka yg ov uqo,a cx.u
rl:k u`.ska f.h yels jk l%ufohla ykajd fokq ,ef'
488.
80
489.
fld, wdkhkh lsf n,m;%h fld, wdkhkh lsu i|yd n,m;% ksl=;a
lsug ud fhdackd lrk w;r ta i|yd jIhlg re' ,shk 5 l n,m;% .dia;=jla
whlr lrkq we;'
491.
wdkhk n,m;% .dia;= ,sysis f;,a" sgquka iy r;%ka wdkhkh i|yd .dia;=jla u;
wdkhk n,m;% ksl=;a lrkq ,ef'
492.
.sks w n,m;% i|yd jdIsl .dia;= .sks w i|yd re' 20"000 l jdIsl n,m;%
.dia;=jla wh flfrkq we;' lDIsldl lghq;= j, Nd;d lrk .sks w fuu
.dia;=jg hg;a fkdf' fuu n,m;% w`M;a lsulska f;drj .sks w Nd;d lrk
kEu mqoa.,fhla re' ,shk 5 l ovhlg hg;a jkq we;'
493.
fmd;a wdkhk i|yd n wNHdi fmd;a yer wfkl=;a fmd;a" i`.rd" iy ck,a
PAL, NBT iy VAT n j,ska ksoyia lrkq ,ef'
494.
2017.01.01 osk isg ,sysis f;,a fj<odfoS ,sysis f;,a .siq u; f.h hq;= oa
jdIsl ,shdmosx .dia;=j re' ,shk 2'5 la fyda uq ,a m;a jkdlfuka ishhg
0'75 hk foflka by< w.h f,i ixfYdaOkh lrkq ,nhs'.re l:dkdhl;=uks"
f i|yd j;udkfha Nd; jk by< iSudj bj;a lsugo ud fhdackd lrkjd'
foaYSh wdodh mk; kej; flgqm;a lsf lghq;= imQK lrkq ,nk w;r
wkql+,;djh iy n moku mq`M,a lsu yd inkaO m%;sm;a;s thg we;=,;a
flfrkq we;' n meyerykakka iy n kS;sh W,a,x>kh lrkakka inkaOj
ls%hdud. .kq ,ef' tfiau n ldh ix.%yh o m%ldYhg m;a flfrkq we;'
496.
497.
ugfuka
fhou
u.ska
n yd .dia;=
ksif
s ,i
tl;= lsu ;yjqre lrkq ,ef' uyd NdKavd.drh ;=< wodh wlaIK tallhla ta
i|yd ia:dms; flfrkq we;'
498.
81
499.
500.
501.
2002 jIfha l%shd;aul lrkq ,enq je ^VAT) mk; miq.sh uq`M ld,h mqrd
taldnoaO fldg fkdue;s neka Nd;d lrkakkag th f;are .ekSug wmyiq
;;ajhla mj;S' ta ksid" f olajd lrkq ,enq ixfYdaOk we;=,;a lr je ^VAT)
n mk; taldnoaO lsug lghq;= lrkq ,ef'
502.
503.
504.
505.
wu;rj" f.= ldh mmdh l%uj;a lsu i|yd wjYHjk kS;suh ixfYdaOk
ykajd oSug my; l%ufohka ykajd fokq we;'
507.
82
508.
wjodk iys; wdkhk lrejka ykd.ekSu u.ska wvq wjodkula iys; wdkhk
lrejka yg NdKav ksoyia lr.ekSu blaukska islr .ekSug wjia:dj ,nd fokq
,ef'
509.
NdKav ,`.dug fmr ieliq l%shdj,sh we;=j wdkhk ,sms f,aLk iy f;dr;=re
bosm;a lsu u.ska jrdhg ,.d jQ NdKav blauKska ksoyia lsu iy;sl lrkq
we;' fuh wkql+,;djh olajk wdkhk lrejkayg NdKav ksis f,djg ,ndoSug
wjYH mirh ilikq we;'
510.
511.
512.
513.
mQj ksfhda. NdKv wdkhkfha f.jkq ,nk n mqfrdal:kh lsu iy;sl lsu
i|yd f.=j iska" NdKav uQ,dY%h wdjrKh jk m mqj kshuhka ksl=;a lrkq
we;'
514.
515.
516.
83
517.
rdcH wdodhu tl;= lr .eksu jehqkq lsu iy m%udoh wju lr .ekSu i|yd"
jrdfha iy .=jka f;dgqmf,a" lkafk iy nvq ndysrdh ksoyia lr.ekSf
l%shdj,sh ldhlaIuj yd M,odhsj islsug" lkafk ialEka moaO;shla ia:dmkh
lrkq ,ef'
518.
id.rh yryd isjk kS;s frda wdkhkhka uev,Su i`oyd f.=f id.r wxYh
kej; l%shd;aul lsug mshjr .kakjd' tneka f.= fomd;fka;=j Yla;su;a
lsu i`oyd uqr ixpdr fndagq 6 la < .ekSu i`oyd remsh,a ,shk 250 la fjka
lrkjd'
519.
520.
2016 jIfha fuu .re iNdj iska wkqu; l< f;dr;=re k .ekSf mK; 2017
fmnrjd udifha isg n,d;aul jkjd' ta wkqj tu n,d;aul lsu id:l lr
.ekSug remsh,a ,shk 25 la fjka lsug ud fhdackd lrkjd'
521.
522.
84
wkqj wdodhf hyels wvqula fuu iNdf wkque;sh iys;j hou iu`. kej;
.e,mSug lghq;= lrkq ,nkjd'
524.
wm iska wrUd we;s .uk ;ksj hd fkdyel' fuu W;aidyfha fm!oa.,sl wxYh
wm yd iyfhda.Sj lghq;= l< hq;=h'
jHdmD;s l%shd;aul lsu i|yd Y%S ,xldf isk Yd,;u iud. 100 g f i|yd
odhl jk f,i' fuu jHdmD;sj, fmd,S hou rch u`.ska orkq we;'
526.
fuu whjeh iqNidOk lghq;= i|yd muKla wruqKq lr.;a im%odhl whjeh
j,ska neyer jQjls' fuu whjeh jvd fyd| jegqma iys; /lshd wjia:d Wodlrk
jvd fhda.H h;, myiql imhk Y%S ,dxlslhskf
a .a whs;sjdisl wdrlaId lrk
ys;ld mirhla f.dvke.Sf wruqKq lrf.k we;' f ish,a,gu jvd ishu
Y%S ,dxlslhska n,d;aul lsu wruqKq fldg we;'
527.
uyckhd fj; n mkjd mSvdjg m;a lsug lsis uqo,a wud;Hjrfhl=g wjYH
jkafka kE'
fuys w;s.re
529.
fuu whjeh ilia lsu i|yd odhl jQ w;s.re ckdm;s;=udg" .re w.ue;s;=udg"
wud;H
uKav,fha
udf.a
ys;
;=rkag"
NdKavd.dr
f,al;=udg"
uyd
85
lr .kakjd'
86
weuqKqu I
fhdackd
re' ,shk
32,000
26,000
2,500
5,000
wdkhkh lrk ,o fudag jdyk i`oyd wdl fiajd .dia;= l%uh;a y`kajd u
4,500
8,000
10
11
5,000
12
4,000
13
7,500
14
1,700
15
3,500
16
m%d.aOk ,dN u; n
5,000
17
200
tl;=j
14,000
500
600
20,000
140,000
87
weuqKqu II
ho fhdackd - 2017
whjeh fhdackd
f.dka" f.d ixOdk iy lDIs ieliq
wdh;k fj; 50] l fmd,S iykdOdrhla
hgf;a Kh iemhSu'
lDIsludka;h hdka;%SlrKh jehqKq lsu
i`oyd fmd,S iykdOdr Kh fhdackd l%uhla
ieliSu
cd;sl wxY= ud;% m; fiajdlrK
uOHia:dkhla ( National Finite Element
Simulation Center) Y%S ,xld ma,diala yd rn
wdh;kfha msysg
q u
cdkuh jYfhka Wiia ;;a;ajfhka hq;a je
M,odjla ,ndfok fmd,a j.d frdamK jH
ksIamdokh lsu
iajhxl%ShlrK lrk ,o fjf<`o NdKav
yqjudre moaO;shla ksudKh lsu
by< ls ksIamdokhla ,ndfok Wiia
;;a;ajfhka hq;a ls t<fokqka f.dkag
,ndu
foaYSh lsms ksIamdok wvq ,g iemhSu
ynkaf;dg" ukakdru yd uvl,mqj
ia;%slalhka ys c,cS j.d ludka; l,dm
msysgqu
.kaor jr jrdh ixjOk jHdmD;sh
ynkaf;dg" hdmkh iy uvl,mqj we;=`Mj
fjr< wdY%s; ia;%slal 10 l jr .udk
jehqKq lsu
taldnoaO h jr .udk msysgqu jejla iys; .ula jevigyk
cd;sl c,c im;a ixjOk wldfha
fufyhq moaO;sh mq`M,a lsu
wod< NdKavd.dr
fomd;fka;=j
m%;smdok
^re' ,shk&
lDIsludka;h
lDIslu wud;HdxYh$uqo,a
wud;HdxYh
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
400
lDIslu wud;HdxYh$uqo,a
wud;HdxYh
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
50
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
50
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
75
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
75
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
400
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
200
jr ludka;h
jr iy c,c im;a
wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
500
jr iy c,c im;a
wud;HdxYh
jr iy c,c im;a
wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
100
jr iy c,c im;a
wud;HdxYh
jr iy c,c im;a
wud;HdxYh
l=l=`M md,kh
.%dh wdl lghq;= wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
300
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
350
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
75
je,s ludka;h
je,s ludka; wud;HdxYh
88
1"200
50
100
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
50
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
1"000
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
200
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
5"000
25
300
300
600
wOHdmk wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
2"000
wOHdmk wud;HdxYh
5"000
wOHdmk wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
wOHdmk wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
175
wOHdmk wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
2"700
Wiia wOHdmkh
Wiia wOHdmk yd uydud.
wud;HdxYh
Wiia wOHdmk yd uydud.
wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
500
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
100
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
100
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
10
ksmqK;d ixjOk
ksmqK;d ixjOk yd jD;a;Sh
mqyqKq wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
300
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
300
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
200
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
750
wOHdmk wud;HdxYh
wOHdmk wud;HdxYh
wOHdmk wud;HdxYh
fi!LH fmdaIK iy
ffjoH wud;HdxYh
fi!LH fmdaIK iy
ffjoH wud;HdxYh
fi!LH fmdaIK iy
ffjoH wud;HdxYh
fi!LH fmdaIK iy
ffjoH wud;HdxYh
fi!LH fmdaIK iy
ffjoH wud;HdxYh
89
foaYSh
foaYSh
foaYSh
foaYSh
foaYSh
5"000
250
30
25
500
300
125
200
50
100
1"000
200
50
500
50
250
50
500
750
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
500
ixjOk uQ,H
fomd;fka;=j
100
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
500
wmkhk
cd;sl m%;sm;a;s yd wdl lghq;=
wud;HdxYh
cd;sl m%;sm;a;s yd wdl lghq;=
wud;HdxYh
wmkhk ixjOk uKav,h$Y%S
,xld ixpdrl m%jOk
ldhdxYh$Y%S ,xld f;a uKav,h
ixjOk Wmdhud. yd
cd;Hka;r fj<`o wud;HdxYh
ludka; yd jdKsc lghq;=
wud;HdxYh
90
10"000
1"000
50
1"000
50
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
100
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
100
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
100
100
250
50
50
500
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
cd;sl l%uimdok
fomd;fka;=j
100
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
500
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
1"000
150
10
100
wud;HdxYh
ixpdrl ixjOk iy l%sia;shdks
wd.l lghq;= wud;HdxYh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
91
50
1"000
50
100
200
150
50
600
250
3"000
10"010
7"500
5"000
1"000
3"500
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
1"000
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
150
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
4"000
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
250
200
7"000
50
25
nqoaOYdik wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
50
nqoaOYdik wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
150
md,sfka;= m%;sixialrK yd
ckudOH wud;HdxYh
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
50
md,sfka;= m%;sixialrK yd
ckudOH wud;HdxYh
wNHka;r lghq;=" jhU ixjOk
yd ixialD;sl lghq;= wud;HdxYh
wNHka;r lghq;=" jhU ixjOk
yd ixialD;sl lghq;= wud;HdxYh
wNHka;r lghq;=" jhU ixjOk
yd ixialD;sl lghq;= wud;HdxYh
md,sfka;= m%;sixialrK yd
ckudOH wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
25
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
180
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
50
l%Svd
l%Svd wud;HdxYh
l%Svd wud;HdxYh
50
50
50
25
100
l%Svd wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
100
l%Svd wud;HdxYh
250
l%Svd wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
1"500
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
15"000
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
5"000
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
10
l%Svd wud;HdxYh
l%Svd wud;HdxYh
l%Svd wud;HdxYh
92
100
250
50
100
500
250
25
25
20
600
fomd;fka;=j
wlrK wud;HdxYh
mirh
uyje,s ixjOk iy mir
wud;HdxYh
,sn, yd mqkckkSh n,Yla;s
wud;HdxYh
,sn, yd mqkckkSh n,Yla;s
wud;HdxYh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
100
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
100
350
1"500
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
250
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
50
200
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
500
4"500
3"000
3"000
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
1"000
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
200
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
300
200
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
olaISK ixjOkh
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
1"000
200
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
500
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
93
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
100
10
300
1"000
300
500
rdcH jHdmdr
fomd;fka;=j
1"000
cd;sl whjeh
fomd;fka;=j
25
250
139"905
94
weuqKqu III
re' ,shk
2,049
3,469
50
34
70
1,579
rdcH .sK
q i`oyd uq`M Kh .ekSf wjYH;djh
800
95
whjeh idrdxYh1
weuqKqu IV
re' ,shk
2013
whs;uh
2014
2015
2016
2017
whjeh
1,264
1,254
1,515
1,509
1,658
1,648
2,098
2,088
1,821
1,006
1,050
1,356
1,432
wdodh n
206
198
263
236
335
NdKav yd fiajd u; n
572
616
804
854
1,086
foaY fj<`odu u; n
228
132
236
145
289
99
342
144
400
189
51
59
54
72
78
16
10
10
1,720
1,256
1,855
1,382
2,345
1,756
2,328
1,842
2,723
2,024
432
486
604
645
675
104
141
197
170
202
fmd<S f.
444
436
527
603
680
iykdOdr iy mejre
276
481
318
487
428
603
424
500
467
708
56
78
90
115
141
425
408
513
385
567
n wdodhu
n fkdjk wdodhu
m<d;a iNd n wdodhu ^rcfha wdodh mejre o we;=<;ah&
m%odk
uq`M hou
j;k hou
rdcH wdfhdack
wOHdmk iy fi!LH
h;, myiql
wfkl=;a
-17
-14
-14
-14
-9
-68
-72
-128
-155
-247
-302
-194
-67
64
55
-516
-591
-830
-670
-625
516
88
591
316
830
369
670
395
625
272
183
423
556
540
450
187
225
263
220
230
-4
198
293
320
220
Kh wdmiq f.
-95
-107
-178
-145
275
uq`M uQ,Hkh
uq`M foaY uQ,Hkh
o< foaY Kh .ekS
jHdmD;s iy jevigyka Kh
foaY jdKsc Kh
428
276
-187
460
257
193
197
341
261
140
21
223
-100
60
31
62
41
34
32
12.6
12.4
12.1
12.0
13.5
13.5
13.5
13.4
15.5
15.5
n wdodhu$o'foa'ks' ^]&
nexl= Kh .eks
353
10.5
10.1
12.1
11.6
13.5
1.4
1.4
0.9
1.2
1.4
0.5
0.2
0.6
0.1
0.5
0.1
0.6
0.1
0.6
0.1
17.9
13.1
17.8
13.2
21.0
15.7
18.9
15.0
20.2
15.0
8.5
9.1
11.0
10.1
10.0
fmd<S$o'foa'ks' ^]&
4.6
4.2
4.7
4.9
5.0
5.0
4.7
5.4
4.1
5.2
-0.7
-0.8
-5.4
-1.2
-1.5
-5.7
-2.2
-2.7
-7.4
-1.6
-0.5
-5.4
0.5
0.4
-4.6
1,204
1,188
96
weuqKqu V
n ho m%ldYh
rdcH n hou hkq fYAI n ner ,ndoS" jdis iy.; n wkqmd; ,ndoS fyda n neoshdj w;aysgqu i|yd
n moku bj;a lsu" ksoyia lsu fyda wvq lsu f,iska mq`:,a f,i w: oelah yelsh'
fuu m%ldYh u.ska by; mos ,nd we;s ksoyia ls iy bj;a ls ms<sn`oj ixlaIsma; woyila imhkq
,nhs' hymd,kh" j.u iy ksoNdjh hk uQ,Ou mok lr.kska fujeks m%ldYhla Y%S ,xldf
whjeh jd;djlg we;=,;a lrkq ,nk m%:u j;dj f' tfiau fujeks m%ldYhla whjeh jd;djkays we;=,;a
lsu cd;Hka;rj ms<s.;a l%ufohla jk w;r ta wkqj hka cd;Hka;rj wruqo,a imhk wdh;k fj;
j.lS iy;slhla ,nd foka fuu m%ldYh bosm;a lrkq ,nhs'
Wml,amk
fuu n ho jd;dj my; i`oyka Wml,amk u; ilid we;'
w'
wd'
we'
n wkqmd; fjkia" n ksoyia ls" bj;a ls iy 2017 jIfha whjefhys i,ld n,k ,o
wfkl=;a wNsu;dkqid fhdackd i|yd .e,mS is lr we;'
wE'
n ksoyia iSudfjka my< fldgi n houla f,i i,lkq fkd,nhs' ^WodyrK jYfhka udisl m
k i`oyd re' 100"000 la jk Wmhk g f. n iSudj" ld;=jla i`oyd re' ' 12'50 la jk f;d.
iy is,a,r fjf<`odf n ksoyia iSudj n houla f,i i,lkq fkd,nhs&'
b'
foaY fjf<`odu inkaO n hou O fjf<`o .siq iu. inkaO jk neka jrdh iy .=jka
f;dgqm< ixjOkh i`oyd jk n" fiia n" wdkhk n hkdh n hou .Kkh lsf i,lkq
fkd,nhs'
B'
m<d;a iNdj,g mjrd we;s msjegq n fjkqfjka y`kajd ka cd;sh f.dv ke.Sf noao m<d;a iNd
iu. yqjudre lr.kakd neka th n hou .Kkh lsu i`oyd fhdod fkd.kakd ,'
W'
wd:sl fiajd .dia;=j wdodh n i|yd ys,jq flfrk neka wd:sl fiajd .dia;=j n hou .Kkh
lsfoS fkdi,ld yer we;'
W!' rch u.ska fkd,fha imhk fiajd i|yd jk n hou .Kkhka i|yd we;=,;a lr fkdue;'
t'
2015 jIfha n jd;d u; bosm;a l< o;a; Nd;d lrka 2017 jir i`oyd wdl mqfrdal:khka
.Kkh lr we;'
ixia:dms; n
2006 wxl 10 ork foaYSh wdodh mk; hgf;a n mkjd we;s ixia:dms; n" ishhg 40" ishhg 28 yd ishhg
14 f,i wkqmd; ;=kla f,i mj;S' fuys iu; wkqmd;h ishhg 28 ls' iu; wkqmd;hg jvd wvq n
wkqmd;hka n hou f,i i,lkq ,ef' flfia fj;;a" iu; wkqmd;hg jvd je wkqmd;hka je"
uOHidr jeks iS; whs;u lsysmhlg mkjd we;' tneka th fuu .Kkh lsu i`oyd wod,lrf.k ke;'
97
m%;sY;hka
n hofuys m%;sY;hla f,i
40]
n houla fyda ,dNhla fkdue;
28]
iu; wkqmd;h neka n wm.ukhla fkdue;
14]
n hou 14] ^28]-14]&
ksoyia
n hou 28]
ixia:dms; n hou ms<sn| ia;r j.=j 1 ys oelaf'
mqoa., wdodh n
mqoa., wdodh n u; jk n hou .Kkh lsu ixia:dms; n .Kkh lsu yd iudk f'
2006 wxl 10 ork foaYSh wdodh n mk; hgf;a fuu n mkjd we;' wkql%l n wkqmd;hkays isjk
kEu wm.ukhla n houla f,i ie,fla' WodyrKhla jYfhka lDIsldl wxYfha wdodhug hg;a jk
mqoa., wdodh n wdodhu jdIslj re' ,shk 5 la jk g lDIsldl wxYfha n wkqmd;h ishhg 14 la jk
w;r" tys fjki ^24%-14%& jk ishhg 10 n hou f,i ie,lkq ,ef' fuys .Kkh my; mos f'
wkql%l n wkqmd;h
14]
12]
wdodh mrdih
jdIsl re' 2,300,000 - re'5,000,000w;r
jdIsl re' 1,700,000 - re'2,300,000w;r
8]
4]
ksoyia
n hou
j.=j I
ixia:dms; n hou
wxYh
lDIsldl
ludka;
fiajd
tl;=j
ixia:dms; wdodh n
ksoyia wdodhu
iqiql ,ef oSukd u;
550
20
110
26,150
13,700
1,800
50,550
32,000
4,200
77,050
45,720
6,110
iykodhS wkqmd;
420
14,150
25,220
0.4%
98
10,650
0.2%
0.4%
0.6%
j.=j II
re' ,shk
mqoa., wdodh n hou
wxYh
lDIsldl
ludka;
fiajd
tl;=j
mqoa., wdodh n
ksoyia wdodhu
iqiql ,ef oSukd u;
3
2.5
-
7
3.5
-
10
6.0
-
iykodhS wkqmd;
0.5
3.5
4.0
0%
0%
0%
j.=j III
wxYh
re' ,shk
foaYSh
lDIsluh
,sh
m%jdykh
wOHdmkh
wdydr yd fjk;a
rlaIKh
bls
fydag,a iy wdmkYd,d
.Dyia: .Eia
wfkl=;a ksIamdokhka
wfkl=;a fiajd
wdkhk
tl;=j
92,700
2,900
4,700
1,800
1,260
14,400
3,750
9,460
950
5,050
16,300
32,130
42,600
135,300
o'foa'ks'
m%;sY;hla
f,i
0.7%
0.3%
1.0%
by; n hoys tl;=j re',shk 212,360 ls ^tk o' fo'ks' 1.6% f&'
99
weuqKqu - VI
1'
iSks
2'
uhsiQ mmamq
3'
;s`.= ms
4'
yd,aueiaika
5'
ka ud
6'
Wn,lv
7'
w;dm,a
8'
f,dl= EKq
9'
h<s ia
10'
uqx weg
11'
yd,a
12'
lrj,
13'
iq EKq
14'
lv,
15'
jgdkd mmamq
16'
ms
17'
<ore ls ms
18'
iq lms
19'
r;= lms
20'
l=l= uia
21'
;a;r
22'
fmd,a f;,a
23'
Kq
24'
fld;a;u,a,s
25'
yd,ams
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
1'5
1'6
1'7
- wOHdmk fiajd
fuu ldhh i`oyd iq`: yd uOH mudK jHdmdr" jirlg Wmu
msjegq iSudj re' ,shk 500 la f,ifYaIs; ksKdhlhla hgf;a
ksjpkh flf'
^wd&by< n wkqm%udKh jk ishhg 40" my; i`oyka ,dN iy wdodh i`oyd
wod, f'
Tgq yd iQ
u;ameka
fld<
^we&iu; n wkqm%udKh jk ishhg 28" nexl= yd uQ,H jHdmdr" rlaIK" l,an
iy wdY%s; l%shdldrl we;=`:j wfkl=;a ish`:u wxYj, ,dN iy
wdodh u; wh flf'
wruqo,a ^fiajl w: idOl" fiajl Ndrldr jeks&" mqKHdh;k" ,dNdxY" NdKavd.dr
(ii)
ne`lr" NdKavd.dr ,am;a iy wfkl=;a ish`:u wxYhkays ,dN iy wdodh u;
whlrkq ,nk ishhg 10 l n wkqm%udKh ishhg 14 olajd je flf'
mqoa., wdodh n wkqm%udK jHQyh my; m ixfYdaOkh flf'
(iii)
^w& fiajd kshqla;sfhka ,nk ,dN iy wdodh
- fiajd kshqla;slhka i`oyd kg mj;akd jdIsl n ksoyia ukdj
re'750"000$-isg re' ,shk 1'2 la olajd je flf' ta wkqj" fiajd
kshqla;slhka i`oyd ys jk iqiql ,nk f.u wvq lsu ixfYdaOkh
flf'
- fojk fiajd kshqla;sfhys fhfok wjia:djl wod, jk n wkqm%udK my;
m ixfYdaOkh flf'
- f.u uilg re'50"000$- la fkdblaujkafka k ishhg 10'
- f.u uilg re'50"000$-blaujkafka k ishhg 20'
^wd& wkql%l n wkqm%udK ishhg 4 isg ishhg 24 olajd tla tla LKavhla i`oyd
re'600"000$- l iudk n LKav f,i ixfYdaOkh flf'
fia
j
d
ks
h
qla;sfhka ,nk ,dN iy wdodh u; jk n ksoyia ls bj;a lsu'
(iv)
my; i`oyka fiajd kshqla;sfhka ,nk ,dN iy wdodh u; jk ksoyia ls bj;a
flf'
- kg mj;akd m%jdyk myiql ksoyia lsu'
- fYaI ldKav hg;g .efkk rdcH fiajd kshqla;slhkag ,ndfok we;e
fYaIs; ukd'
wksl=;a n ksoyia lsrS bj;a lsu
we;e ,dNdxY iy ,ehsia;=.; iq/l=m;a ^idx>l Kh iq/l=m;a jeks& iy
(i)
fjk;a idOk m;% u; wdfhdackhkaf.ka ,nk fmd,S fyda ,dN i`oyd oekg
mj;akd ksoyi bj;a flf'
tall Ndrhl fyda wfkHdkHwruqo,l wdfhdackh lrkq ,nk tall orkafkl=g
(ii)
kg mj;akd ksoyi" ixia:dms; wxYh i`oyd bj;a flf'
b;sls .sKq u; ,nk fmd,sh i`oyd uilg re'5"000$- la olajd jk n ksoyi
(iii)
bj;a flf'
fcHIaG mqrjeishkaf.a nexl= ;ekam;= u; ,nk fmd,sh i`oyd kg mj;sk n
(iv)
ksoyi" jirlg re' ,shk 1'5 l iSudjlg hg;af'
r`ojd .ekSf noao ^r'.e'n'&
fmd,sh u; r`ojd .ekSf noao ishhg 5 la olajd je flf'
(i)
uilg re'50"000$-la blaujk ksYa; .dia;= i`oyd ishhg 5 l r`ojd .ekSf
(ii)
noaola y`kajd fokq ,ef'
u;sud;% n ner
u;s ud;% n ner bj;a lrkq ,nk w;r ksl=;a lrk wjia:df r`ojd .ekSf noaog hg;a
jk NdKavd.dr ,am;a" ne`lr" fyda idx>l Kh iq/l=m;a u; ,ndfok Y=oaO fmd,sh
wdodh noaog hg;a lrkq ,ef'
123
1'8
2016 whjeh i`oyd fhdacs; fjkial ^miqj lrk ,o k fjkials j,g hg;aj& by;
,ehsia;=.; fhdackd iu`. l%shd;aul lrkq ,ef ^by; i`oyka lrk ,o n wkqm%udK
fjkials yer&'
tl;= l< w.h u; noao ^2002 wxl 14 ork tl;= l< w.h u; n mk;g ixfYdaOk&
2'1
ir, lrk ,o tl;= l, w.h u; n l%uh wjika lrkq ,ef'
2'2
k 30 lg fkdje ld,hla ,xldf /` isk foaYslhka iska , .kq ,nk NdKav u;
jk tl;= l, w.h u; noao" Tjqka ,xldfjka msgjk wjia:df wdmiq f.u i`oyd
l%ufohla y`kajd fokq ,ef'
2'3
my; lafjk iemhq" tl;= l, w.h u; noafoka ksoyia lrkq ,ef'
- my; i`oyka ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl hgf;a y`kd.;a mqkckkSh
n,Yla;s W;amdokh i`oyd jk msh;" hkaf;%damlrK iy Wmdx.'
ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl 8454.10, 8501.31.10, 8503.00.10, 8503.00.20,
8503.00.90, 8504.10.10, 8504.10.90, 8504.21.10,
8504.21.90, 8504.22.10,
8504.22.20, 8504.22.30, 8504.22.90, 8504.23.90, 8504.31.10, 8504.31.90,
8504.32.10, 8504.32.90, 8504.33.10, 8504.33.90, 8504.34.90, 8504.40.10,
8504.40.20,
8504.40.30,
8504.40.90,
8504.50.10
,
8504.50.90,
8504.90.10,8504.90.90,8513.10.10, 8539.31.20, 8541.40, 9032.89.10, 9405.10.10,
9405.10.20, 9405.20.10, 9405.20.20, 9405.40.30, 9405.40.40
- ndysr msiq l%shdlrejka iskafoaYSh l%shdlrejka fj; imhkq ,nk cd;Hka;r ,s
ixfoaY fiajdjka'
- jeyshka fyda l=vd <uhskaf.a /ljrKh i`oyd wod, fiajd iemhSu'
- my; i`oyka ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl hgf;a y`kd.kq ,nk NdKav'
ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl 8516.40, 8516.72, 8527.21, 8527.29, 8527.91,
8527.92, 8528.72.41, 8528.72.91, 9101.11, 9101.19, 9101.19.10, 9101.19.90, 9101.21,
9101.29, 9101.91, 9101.99, 9102.11, 9102.12, 9102.19, 9102.21, 9102.29, 9102.91,
9102.99, 9105.11, 9105.19, 9105.21, 9105.29, 9105.91, 9105.99
- mqj;am;a yer ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl 4901.10, 4901.91,
4901.99,
4901.99.10, 4902.10.10, 4902.90.10hgf;a y`kd.;a i`.rd" ck,a" jdr i`.rd wdh'
- ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl 8421.29.10 hgf;a y`kd.;a ffjoH WmlrK
2'4
my; lafjk ksoyia ls bj;a lrkq ,ef'
- my; i`oyka ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl hgf;a y`kd.;a rka ldis" w.kd
f,day iy w.kd .,a j.'
7101, 7102, 7103, 7104, 7105, 7106, 7107, 7108, 7109, 7110, 7111,
7113, 7114, 7116, 7118.90.10.
- wdNrK wdkhkh fyda iemhSu'
- foaYShj ksm
dokh lrkq ,nk lsms'
cd;sh f.dvke.Sf noao ^2009 wxl 9 ork cd;sh f.dvke.Sf n mk; i`oyd ixfYdaOk&
3'1
my; i`oyka ksoyia ls bj;a lrkq ,ef'
- Y%S ,xlka thd,hska ,sg" yska ,xld ^m%hsfj& ,sg fyda thd ,xld flagka
iia ,sg hk iud. i`oyd cd;Hka;r m%jdyk ldhhka i`oyd wjYH jkakd jQ
h NdKav'
-
1972 wxl 5 orK iuQmldr i;s mk; fyda m<d;a iNd j, tjeks iudk m%{ma;shla
hgf;a ,shdmx jQ iuQmldr i;shla fyda 2007 wxl 7 orK iud. mk; hgf;a
,shdmx fldg we;s ,la if;di iud.u wdkhkh fyda lsKSu lrkq ,nk NdKav'
h .uka ksfhdacs;hl= Y%S ,xld ixpdrl ixjOk wldh fj; ,shdmx we;ak"
124
3'2
iq iSks i`oyd wod, jk fYaI fj<`o NdKav noao lsf,da .%Euhg re'2$- isg re'7$- olajd ixfYdaOkh
lr we;'
jrdh iy .=jka f;dgqm, ixjOk noao ^2011 wxl 18 orK jrdh iy .=jka f;dgqm, ixjOk n
mk;g ixfYdaOk&
8'1
uqs; fmd;a" i`.rd" ck,a iy jdr i`.rd u; jrdh iy .=jka f;dgqm, noao bj;a flf'
8'2
3926'90'80" 9602'00'10 ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl hgf;a jk T!IO ksIamdok u; jrdh
iy .=jka f;dgqm, noao 2'5] olajd wvq flf'
iqrd n wd{d mk; hgf;a iqrd n
9'1
uOHidr ksmof kg mj;sk" wmf;a hd iy jdIamSlrK ukdj my; m ixfYdaOkh
flf'
125
10
11
12
- wmf;a hd 0'10]
- jdIamSlrKh 0'05]
9'2
fld, wdkhklrejka u; re' ,shk 5 l jdIsl n,m;% .dia;=jla mkjkq ,ef'
9'3
wdkhkh lrk ,o mdkSh fkdjk uOHidr u; ,Sgrhlg re'25$- l iqrd noaola y`kajd fokq
,ef'
9'4
t;fkda,a ksIamdokh i`oyd Nd;d lrkq ,nk wuqjH u; my; m iqrd noaola mkjkq
,ef'
wuqjH j.h
fhdacs; noao re'
blaIqmdl
,Sgrhg re'20$fmd,a rd
,Sgrhg re'10$b`.=
lsf,da.%Euhg re'20$iy,a
lsf,da.%Euhg re'20$wfkl=;a
lsf,da.%Euhg re'20$9'5
iqrd n i`oyd wod, fjkial .ei lrkq ,ef'
ksIamdok ^fYaI Odk& noao
10'1 my; oE u; ksIamdok ^fYaI Odk& noao mkjkq ,ef'
- h lEka u;"
- ,s ,Sgr 350 g fkdje lEka tlla i`oyd re'10$-"
- ,s ,Sgr 350 g je lEka tlla i`oyd re'15$- iy
- f,d;/hs l m;a i`oyd l m;lg re'5$10'2 (i)
uq`: jkdlu we'fvd' 200"000 lg fkdwvq" wju jYfhka jdyk 20 la wmkhkh lrkq
,nk ;eke;af;l= fj; msjeh" rlaIKh iy .e,a l=,sh (CIF w.h) we'fvd' 50"000 lg
fkdje fudag ld r:hla wdkhkh lsf f.h hq;= ksIamdok noao i`oyd 50] l
wvq lsula ,nd foa'
(ii) fudag jdyk u; ksIamdok n ixfYdaOkh flf'
10'3 ksIamdok ^fYaI Odk& noao i`oyd wod, fjkial .ei lrkq ,ef'
fiia
(i)
fiia noao"
- rn u; lsf,da.%Euhlg re'15$- olajd o"
- ixfhdacs; j.SlrK ixfla; wxl 3215'11 iy 3215'19 hgf;a y`kd.;a uqK ;Ska;
i`oyd lsf,da.%Euhg re'30$- olajd o"
je flf'
(ii)
whs;u 100 la i`oyd fiia noao bj;a lrkq ,ef'
uqo,a mk;a j,g ixfYdaOk
12'1
2015 wxl 10 ork uqo,a mk;ska y`kajd fok ,o tla jrla muKla f.h hq;= n h:dj;a
lsu i`oyd tu mk; ixfYdaOkh flf'
12'2 iqfLdamfNda.S yd wO iqfLdamfNda.S fudag jdyk noao ^1995 wxl 16 ork mkf;a ii jk
fldgig ixfYdaOkh& ixfYdaOkh flf'
12'3 nexl= iy uQ,H wdh;k u.ska is lrk .kqfokq i`oyd tu .kqfokq j,uq`: w.h u; ishhg
0'05 l uQ,H .kqfokq noaola y`kajd fokq ,ef'
12'4 iud. u; jdIsl n,m;% .dia;=jla iy iafjPdfjka wEjr lsf .dia;=jla mkjkq ,ef'
12'5 2016'01'01 k isg wod, jk foaYSh wdodh flduidia ckrd,a iska kg wh lrkq,nk
jdyk ysl .dia;=j 2017'01'01 k isg f.= wOHlaI ckrd,a iska whlrkq ,ef'
12'6 rg ;=<g f.kajkq ,nk iy isxy," fou< fyda fjk;a NdIdjlska y`v ljkq ,nkfoaYh
S
fg,skdgH u; wod, jk fg,skdgH noao je lrkq ,ef'
12'7 .=jka f;dgqm,ska msgf noao weursldkq fvd, 50 olajd je lrkq ,ef'
12'8
Widfha kvq i`oyd .dia;= $ kvq mejf .dia;= ( h ;eke;af;l= iska Widfha kvqjla
mejf " mejre .dia;=jla mkjkq ,ef'
12'9 .sks w u; jdIsl n,m;% .dia;=j (
lDIsldl lghq;= i`oyd Nd;d lrkq ,nk .sks w yer wfkl=;a .sks w u; re'20"000$- l
126
13
14
15
16
fjk;a ixfYdaOk
wdkhklrefjl= iska Tyqg wod, NdKav Tyqg wh;a fk!ldjla u.ska wdkhkh lrkq ,nk g fyda
wdkhklrefjl= iska ;ks NdKavhla l=,S moku u; ,nd.;a fk!ldjla u.ska f;d.hla f,i
wdkhkh lrkq ,nk g tlS NdKavh i`oyd jQ fk!Ndr .dia;=j" kej f;la jkdlka (FOB) 15]
la f,i .Kkh lsu i`oyd jQ .ei m;%h ksl=;a lrkq we;'
17
18
127