Crna Gora

GLAVNI GRAD-PODGORICA
GRADONAELNIK
Broj: 01-033/14-116/1
Podgorica, 10.02.2014. godine

PREDSJEDNIKU SKUPTINE GLAVNOG GRADA-PODGORICE

PODGORICA

Shodno lanu 72 Statuta Glavnog grada (Slubeni list RCGoptinski propisi, broj 28/06 i Slubeni list CG-optinski propisi, broj
39/10 i 18/12), u prilogu Vam dostavljam Predlog programa podizanja
spomen obiljeja, radi stavljanja u proceduru Skuptine Glavnog gradaPodgorice.
Za predstavnika predlagaa koji e uestvovati u radu Skuptine i
njenih radnih tijela, prilikom razmatranja ovog materijala, odreuje se
Hamdo Koan, sekretar Sekretarijata za kulturu i sport .

GRADON
AELNIK,
dr Miomir Mugoa, s.r.

Na osnovu lana 8 stav 2, lana 9 stav 3 i lana 11 Zakona o spomen-obiljejima

(Slubeni list Crne Gore, broj 40/08 i 40/11), a u vezi sa lanom 10 Zakona o
teritorijalnoj organizaciji Crne Gore ("Sl. list Crne Gore", br. 54/11, 26/12, 27/13 i 62/13)
i lana 48 stav 1 alineja 45 Statuta Glavnog grada (Slubeni list Republike Crne Gore
Optinski propisi, broj 28/06 i Slubeni list Crne Gore Optinski propisi, broj 39/10
i 18/12), uz prethodnu saglasnost Ministarstva kulture Crne Gore, Rjeenje br. 01-3098/2
od 16.01.2014. godine, Skuptina Glavnog grada Podgorice, na sjednici odranoj dana
___________ 2014. godine, donijela je
PR O G RAM
podizanja spomen-obiljeja
Uvod
Ovim Programom, u skladu sa Zakonom o spomen-obiljejima, utvrujuju se
spomen-obiljeja koja e se podii na teritoriji Glavnog grada u 2014. godini, naziv i
vrsta spomen-obiljeja, nain podizanja, opis simbolikog znaenja, razlozi za njihovo
podizanje i drugi elementi neophodni za sprovoenje programa.
Spomen-obiljeja iz ovog programa doprinose trajnom ouvanju vrijednosti
utvrenih Zakonom.
I
Podizanje spomen-obiljeja davanjem naziva ulicama i bulevarima
1. BULEVAR GEORGIJA UKOVA (tzv. juna obilaznica, DUP Servisnoskladina zona) prostire se od krunog toka na zavretku Ulice 4. jul i poetku Ulice
Zetskih vladara, na istok do Bulevara arl de Gola, u duini od 1000 m, sa 4 kolovozne
trake, razdjelnim ostrvom, kao i obostranim trotoarskim povrinama.
Georgij ukov (18961974), vojskovoa, maral Sovjetskog saveza.
Roen je 1896. godine. Konjici carske armije pristupio je 1915. godine. Tokom
Prvog svjetskog rata odlikovan je dva puta i unaprijeen u in podoficira za iskazanu
hrabrost u bici. Poslije Oktobarske revolucije pristupa partiji boljevika. Bio je jedan od
najuspjenijih komandanata u Drugom svjetskom ratu. Pod njegovom komandom,
Crvena armija je izvojevala vane pobjede u bitkama za Moskvu, Staljingrad, Lenjingrad
i Berlin. Tokom Drugog svjetskog rata dobio je i najvii in - marala Sovjetskog Saveza.
Jedini je vojnik u istoriji SSSR-a, koji je etiri puta odlikovan titulom heroja Sovjetskog
Saveza. ukov je u Jugoslaviji dobio njeno najvie odlikovanje - Orden slobode, a dobilo
ga je samo sedam ljudi. Iako najslavniji Staljinov general tokom 1940-ih, sovjetski lider
ga je nakon Drugog svetskog rata marginalizovao i prekomandovao u region Odesa.
Umro je 1974. godine.
Davanjem naziva bulevaru po imenu Georgija ukova, ija biografija ukazuje na
to da se radi o linosti od izuzetnog meunarodnog i istorijskog znaaja, simbolino i
trajno se uvaju uspomene na istaknutog vojskovou Drugog svjetskog rata i odaje poast
principima antifaizma i vrijednostima koje doprinose razumijevanju i saradnji meu
narodima, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomen-obiljejima.

2. ULICA PORODICE BOKA DEDIA (DUP Pobreje - izmjene i

dopune) prostire se od Ulice Bracana Bracanovia na jug, u duini od 370 m, izmeu
ulica 4. jul i kralja Nikole, paralelno sa njima.
Porodica Boka Dedia, aktivni uesnici narodnooslobodilake borbe.
Boko Dedi je roen 1873. godine u Orahovu, Kue. Iako na pragu starosti,
zajedno sa svojom porodicom pomae NOB. U oslobodilakoj borbi uestvovala su mu
trojica sinova: Radisav, Vuko i Vuksan, erka Jelica i supruga Ikonija. Uhapen je u
decembru 1942. godine od strane etnika, zajedno sa etiri sina, erkom i suprugom,
zbog pruanja pomoi i zbrinjavanja rukovodilaca Ljubice Popovi i Raka Boovia. U
zatvoru su podvrgnuti muenju i tekom teroru. Hrabro se drao na strelitu, hrabrei
sinove i kerku. Ne plaei se smrti, rekao je: Neka je sa sreom. Strijeljan je sa
trojicom sinova: Radisavom, Vukom i Vuksanom i kerkom Jelicom, 31. decembra 1942.
godine. Zbog pomaganja NOB-a, supruga je bila u koncentracionom logoru sve do
kapitulacije Italije. Petar je takoe izveden na strijeljanje, iako je imao samo etrnaest
godina, ali je zahvaljujui italijanskom oficiru preivio.
Podizanjem spomen-obiljeja Porodici Boka Dedia davanjem naziva ulici
simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje poast istaknutim revolucionarami i
uesncima NOR-a i izraava potovanje prema antifaistikoj tradiciji crnogorskog
naroda, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomen-obiljejima.
3. ULICA LJUDOVITA TURA prostire se od Ulice Radosava Buria na
jugozapad granicom naselja i razdvaja DUP Zabjelo - Ljubovi i DUP Zabjelo 9.
Planirana duina je 900 m, a trenutno je izvedeno 350 m.
Ljudovit tur (18151856), politiar i ideolog, kodifikator slovakog knjievnog
jezika, pjesnik i publicista.
Roen je 1815. godine u Uhrovcu. Cijeli ivot je radio na kulturnom uzdizanju
naroda. Na univerzitet u Haleu (1838. godine) posvetio se studijama filozofije, filologije i
politikoj istoriji naroda. U lancima i brourama je osuivao maarizacionu politiku,
zbog ega ga je crkvena komisija ispitivala i kvalifikovala kao neprijatelja vlasti i
protivnika maarizacije Ugarske. Svoj knjievni jezik je morao da brani od Jan
Kolarovog shvatanja slovenske uzajamnosti koji je priznavao etiri samostalna slovenska
plemena Ruse, Poljake, ehe i Ilire (june Slovene) i opravdanost egzistencije samo
njihovih jezika. Poslije dueg vremena mu je polo za rukom da dobije dozvolu za
izdavanje Slovakih narodnih novina, sa prilogom Orao tatranski, u kojima je kao
urednik i kao poslanik ugarskog saziva za grad Zvolen, traio demokratske reforme i
prava za slovaki narod. Uestvovao je u prakom julskom ustanku. Poslije guenja
ustanka, putuje u Zagreb, radi dobijanja finansijske pomoi za organizovanje otpora
protiv Maara. Neko vrijeme je iveo u Uhrovcu, a kasnije se preselio u Modru. Tu je
napisao svoje delo Slovenstvo i svijet budunosti u kojem je pretpostavio raspad
Austrijske imperije i pobjedu naroda udruenih oko budue demokratske Rusije. Umro je
od posledica ranjavanja u lovu 1856. godine.
Davanjem naziva ulici po imenu Ljudovita tura, ija biografija ukazuje na to da
se radi o linosti od izuzetnog meunarodnog, naunog, kulturnog i humanistikog
znaaja, simbolino i trajno se njeguju civilizacijske tekovine, ideje slobode, jednakosti i
ravnopravnosti i uvaju vrijednosti koje doprinose razumijevanju i saradnji meu
narodima, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomen-obiljejima.

4. ULICA NIKA SIMOVOG MARTINOVIA (DUP Zabjelo - Ljubovi)

prostire se od Ulice Radosava Buria na zapad podnojem brda Ljubovi i izlazi kod
groblja epurci, u duini od 650 m.
Niko Simov Martinovi (19141975), istoriar, pravnik.
Roen je 1914. godine na Cetinju. Osnovnu kolu je zavrio u Bajicama 1924.
godine, a gimnaziju na Cetinju 1933. godine. Pravni fakultet je zavrio 1938. godine. Od
1931. godine bio je lan SKOJ-a, a od 1933. godine lan KPJ. Aktivno je uestvovao u
NOR-u 19411945. godine. Od jula 1947. do avgusta 1948. godine, bio je direktor i
glavni i odgovorni urednik lista Pobjeda. Od septembra 1948. do novembra 1949.
godine, bio je direktor Instituta za prouavanje istorije crnogorskog naroda na Cetinju
(kasnije Istorijski institut Crne Gore), kada je uhapen i sproveden na Goli otok. Od jula
1952. do novembra 1957. godine, radio je u Istorijskom institutu Crne Gore, a od 1957.
godine do 1973. godine, bio je direktor Centralne narodne biblioteke ura Crnojevi
na Cetinju. Za dopisnog lana SANU izabran je 27. aprila 1972. godine, a za redovnog
lana Drutva za nauku i umjetnost SR Crne Gore (CANU od 1976. godine), izabran je 6.
marta 1973. godine. Bavio se nizom naunih disciplina. Poseban doprinos u teoretskom i
praktinom znaenju istorije crnogorske bibliografije predstavlja knjiga Razvitak tampe
i tamparstva u Crnoj Gori 1493-1945. godine. Dobitnik je Trinaestojulske nagrade.
Umro je 1975. godine, u Sarajevu.
Davanjem naziva ulici po imenu Nika Simovog Martinovia, ija profesionalna
biografija ukazuje na to da se radi o linosti od izuzetnog drutvenog, naunog i
kulturnog znaaja za Crnu Goru, simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje poast
aktivnom uesniku nardnooslobodilakog pokreta i naunom radniku koji je dao izuzetan
doprinos u teoriskom i praktinom znaenju istorije crnogorske bibliografije, a sve u
skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomen-obiljejima.
5. ULICA MURTEZIRA KARAUZOVIA (DUP Zabjelo 9 i DUP
Zabjelo Ljubovi) prostire se od Ulice Ilije Plamenca na sjever i prolazi kroz oba
detaljna plana, u duini od 300 m, pored novih stambenih zgrada.
Murtezir Karauzovi (1865-1941), muftija crnogorskih muslimana, javni i
kulturni radnik.
Roen je 1865. godine, u Baru. Uio je vjeronauku kod Husein efendije Spice,
kadije u Baru, poslije 1878. godine. Zavrio je graansku osnovnu kolu. Bio je imam u
damiji Ravanj 1881. godine, imam Saborne damije u Baru 1883. godine, vjerouitelj u
koli u Mrkojeviima 1887. godine, da bi 1906. godine bio postavljen za kadiju u Baru.
Dekretom kralja Nikole 1911. godine, postaje lan Dravnog savjeta, dok je za muftiju
crnogorskih muslimana postavljen 20. juna 1912. godine. U Prvom svjetskom ratu bio je
komandant muhamedanskog bataljona. Poslije 1918. godine je penzionisan, pa poslije
albe ponovo je postavljen za muftiju 1923. godine, pa ponovo penzionisan 1924. godine.
Murtezir Karauzovi je bio prvi dopisnik Glasa Crnogoraca meu crnogorskim
muslimanima, prevodilac Ilmihala 1900. godine, autor tekstova o muslimanima u Crnoj
Gori, zagovornik vjerske tolerancije. Umro je 1941. godine.
Davanjem naziva ulici po imenu Murtezira Karauzovia, ija biografija ukazuje
na to da se radi o linosti od izuzetnog drutvenog, kulturnog i humanistikog znaaja,
simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje poast ovjeku koji je aktivno uestvovao
u javnom i kultunom ivotu, posebno u periodu Kraljevine Crne Gore i koji je dao

izuzetan doprinos u njegovanju ideje vjerske tolerancije, a sve u skladu sa lanom 1 i 5

Zakona o spomen-obiljejima.
6. ULICA SELEME MALJEVI (DUP Zabjelo 9 i DUP Zabjelo Ljubovi
) prostire se od ulice Ilije Plamenca na sjever i prolazi kroz oba detaljna plana, u duini
od 320 metara.
Selema Maljevi (19071984), prva uiteljica islamske vjeroispovjesti
Roena je 1907. godine u Nevesinju. Zavrila je uiteljsku kolu. Islamska
zajednica Zetske banovine i grada Podgorice traila je od Ministarstva prosvjete
Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca da im odredi uiteljicu za nastavu enskoj djeci.
Izbor je pao na mladu uiteljicu Selemu Salahovi, koja se od septembra 1928. godine,
nala u Podgorici. Poela je uiti i vaspitavati muslimanske djevojke pri damiji
Glavatovia, koja se nalazila na dananjem Trgu Boane Vuini. Prve godine bilo ih je
25. Poslije dvije godine to odjeljenje je preraslo u novoosnovanu mjeovitu osnovnu
kolu. Uiteljica Selema je nastavila svoj rad do rata, 1941. godine. Pod italijanskom
okupacijom kole su nastavile rad do kapitulacije Italije, 8. septembra 1943. godine.
kole su povremeno radile, do bombardovanja 5. maja 1944. godine. Od tada pa sve do
osloboenja nastave nije bilo. Poslije Drugog svjetskog rata, Selema radi naizmjenino u
Tuzima i Podgorici, a po selima optine, dri analfabetske teajeve. Zbog svoje
angaovanosti izabrana je za predsjednicu Antifaistikog fronta ena u reonu. Jedno
vrijeme, po potrebi, bila je uiteljica u zetskom selu Srpska, gdje je bila srdano
prihvaena. Mnogo je uinila na emancipaciji enske djece u predratnoj Podgorici,
razbijajui predrasude u shvatanjima i ivotu. Uvjek je govorila da je uenje jedini pravi
izbor za lini, porodini i drutveni uspjeh. Otila je u penziju 1959. godine, sa 31
godinom rada. Umrla je 1984. godine.
Davanjem naziva ulici po imenu Seleme Maljevi, ija biografija ukazuje na to da
se radi o linosti od izuzetnog drutvenog, kulturnog i humanistikog znaaja, simbolino
i trajno se uvaju uspomene na istaknute sugraane i odaje poast uiteljici koja je svojim
prosvjetno-pedagokom radom dala izuzetan doprinos, posebno na emancipaciji enske
djece u predratnoj Podgorici, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomenobiljejima.
7. ULICA BRANKA MILJKOVIA (DUP Zabjelo 9 i DUP Zabjelo
Ljubovi) prostire se od ulice za koju je utvren naziv Seleme Maljevi na zapad i
jugozapad, kroz novi blok stambenih zgrada u duini od 250 m.
Branko Miljkovi (19341961), pjesnik, esejista i prevodilac.
Roen je 29. januara 1934. godine u Niu. Kao gimnazijalac objavljuje prve
pjesme, rukovodi knjievnom druinom Njego i ureuje list Almanah. Godine 1953.
postaje student filozofije na Filozofskom fakultetu u Beogradu. U asopisu Delo, 1955.
Godine, objavljuje petnaest pjesama, to je njegovo prvo ozbiljno knjievno
pojavljivanje. Sa grupom pisaca i kritiarem Draganom M. Jeremiem, 1956. Godine,
osniva grupu neosimbolista. Izdavako preduzee Omladina, 1957. godine, objavljuje
mu knjigu pjesama Uzalud je budim, kojom postie uspjeh kod publike i kritiara. Sa
pjesnikom Blaom epanoviem, 1959. Godine, objavljuje knjigu rodoljubivih pjesama
Smru protiv smrti. Izdavako preduzee Prosveta objavljuje mu knjigu pjesama Vatra
i nita, 1960. godine. Za ovu knjigu dobija Oktobarsku nagradu grada Beograda.

Izdavako preduzee Lukos iz Zagreba objavljuje mu knjigu Poreklo nade. U noi

izmeu 11. i 12. februara 1961. godine naen je objeen na periferiji Zagreba. Sahranjen
je u Beogradu, na Novom groblju 14. februara.
Davanjem naziva ulici po imenu Branka Miljkovia, ija profesionalna biografija
ukazuje na to da se radi o linosti ije djelo je od izuzetnog meunarodnog drutvenog,
kulturnog i humanistikog znaaja, simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje poast
istaknutom pjesniku, intelektualcu, zaetniku neosimbolizma i jednoj on najupeatljivijih
linosti u junoslovenskoj knjievnosti druge polovine dvadesetog vijeka, a sve u skladu
sa lanom 1 i 5 Zakona o spomen-obiljejima.
8. ULICA POPA SIMA RADULOVIA (DUP Gornja Gorica 2, Zona Bizmjene i dopune) prostire se od Ulice radnike na jug. Planirana duina je 380 m, a
trenutno je izvedeno 200 m. irina ulice je 5,5 m sa obostranim trotoarima.
Pop Simo Radulovi (18271910), komandir Komansko-zagarakog bataljona,
kapetan Komansko-zagarake kapetanije, prvi poasni predsjednik prve Crnogorske
Skuptine.
Roen je 1827. godine. Vladika Njego ga je rukopoloio za svetenika u 18.
godini ivota, a knjaz Danilo ga postavio za stotinaa i komandira ete Radulovia.
Isticao se u mnogim bojevima sa Turcima, pa ga je knjaz Nikola postavio za komandira i
komandanta Komansko-zagarakog bataljona 1871. godine, a ve sljedee godine za
kapetana Komansko-zagarake kapetanije. Za njegovo ime vezano je i osnivanje prve
osnovne kole u Komanima. Inicirao je izgradnju puteva i mostova. Prvi je, zajedno sa
popom Krstom Pejoviem, uveo knjige roenih, umrlih i vjenanih. Nosilac je brojnih
odlikovanja meu kojima se istiu: Zlatna i Srebrna Obilia medalja, Danilov krst i
mnoge druge. Bio je jedan od najznamenitijih Crnogoraca svoga doba, ija su mudrost,
ojstvo i vitetvo bili u slubi naroda i ak tri crnogorska gospodara: Njegoa, knjaza
Danila i knjaza Nikole. Cijenei njegovo ivotno djelo Komani i Zagarani su popa Sima
Radulovia, 1905. godine, jednoglasno izabrali za svog prvog narodnog poslanika u
ustavotvornoj Narodnoj skuptini. Narodna skuptina Crne Gore ga je izabrala za svog
prvog predsjednika, kao najstarijeg po godinama. Poto je zavrena uloga privremenog
predsjednika Skuptine na njegovo mjesto po izboru je doao vojvoda ako Petrovi.
Umro je 1910. godine.
Davanjem naziva ulici po imenu popa Sima Radulovia, ija profesionalna
biografija ukazuje na to da se radi o linosti od izuzetnog istorijskog, kulturnog i
humanistikog znaaja, simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje poast jednom od
najznamenitijih Crnogoraca svoga doba, ija su mudrost, ojstvo i vitetvo bili u slubi
naroda, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomen-obiljejima.
9. ULICA MILADINA EGA VUJOEVIA (DUP Zlatica B) prostire se od
Ulice martinike na sjeveroistok, kroz naselje pa uz prugu do kraja naselja, u duini od
1000 m i izlazi na ulicu za koju je utvren naziv Mihaila M. Ivanovia.
Miladin ego Vujoevi (19201972), borac NOR-a, politiki i nauni radnik.
Roen je 1920. godine u selu Orahovu, u Kuima. Gimnaziju je zavrio u
Podgorici 1939. godine, kada je upisao studije tehnike na Univerzitetu u Beogradu.
Studentski put mu je prekinut aprila 1941. godine. Kao lan KPJ naao se u prvim
borbenim redovima. U poznatom bataljonu Marko Miljanov u Kuima, on je bio meu

prvima, odatle ide u Crnogorski odred koji uestvuje u bici na Pljevljima. ego je meu
prvima u bataljonu 18. oktobar, odatle u drugoj eti (Kuko-Bratonoikoj) u sklopu
Prve proleterske brigade (meu 1096 najodvanijih proletera). Mladi politiki komesar je
uvijek meu prvima. U toku rata je teko ranjen (ostao bez noge). Kada se zavrio rat,
neko vrijeme radi kao potpukovnik u Politikoj upravi JNA. Nakon toga, opredjeljuje se
za studije pravnih nauka, gdje je fakultet zavrio uz rad, a nakon toga i magistrirao i
doktorirao. Kao profesor politike ekonomije i privrednog sistema predaje na: Vioj
vojnoj akademiji, Vioj ratnoj koli i Elektrotehnikom fakultetu u Beogradu. Na
Fakultetu politikih nauka u Beogradu bio je redovni profesor na predmetu ekonomski
sistem. Poginuo je u saobraajnoj nesrei 1972. godine, na povratku iz rodnog kraja.
Davanjem naziva ulici po imenu Miladina ega Vujoevia, ija profesionalna
biografija ukazuje na to da se radi o linosti od izuzetnog drutvenog i naunog znaaja
za Crnu Goru, ije djelo ima i meunarodni znaaj, a u skladu sa lanom 5 Zakona o
spomen-obiljejima, simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje poast aktivnom
uesniku nardnooslobodilakog pokreta, drutveno-politikom, naunom radniku i
univerzitetskom profesoru.
10. ULICA MIHAILA M. IVANOVIA (DUP Zlatica B) prostire se od ulice
za koju je utvren naziv Miladina ega Vujoevia na sjever, obalom rijeke Morae i
ispod podvonjaka izlazi na Jadransku magistralu, u duini od 1000 m.
Mihailo Muljetin Ivanovi (19231944), revolucionar i borac.
Roen je 1923. godine u Doljanima, Podgorica. Potie iz siromane seljake
porodice. Vrlo mlad se opredijelio za revolucionarni radniki pokret. Bio je veoma
aktivan meu srednjokolskom i seljakom omadinom. lan SKOJ-a od 1939. godine. U
ustanku aktivno uestvuje, i u pripremama i u akcijama. Zato je primljen u KPJ, poslije
ega postaje jedan od najaktivnijih mlaih komunista u Kuima. Popularan i uticajan na
sredinu u kojoj je ivio, i propagandom i linim primjerom doprinosio je opredjeljenju
mlaih za NOB. Uestvovao je u svim borbama i okrajima, pokazujui i borbenost i
organizatorska svojstva. Uesnik je u borbi na Mateevu. U decembru 1942. godine uspio
je da pobjegne iz medunskog zatvora. ivi u tekim uslovima itav period do pogibije.
Jedan je od ilegalaca koji su preivjeli neravnopravnu borbu protiv domaih izdajnika na
Stravu 1943. godine. U toj akciji je ranjen. Ulivao je i potovanje i snagu mladim
ljudima. Partijski se brzo afirmisao, te je bio lan biroa partijske elije za Gornje i Donje
Kue od 1942. do jula 1943. godine. Obavljao je sljedee funkcije: lan Optinskog
komiteta Partije, sekretar Komiteta SKOJ-a, lan Okrunog komiteta Partije, sekretar
Okrunog komiteta za Boku. Poginuo je, na partijskom zadatku, 9. jula 1944. godine u
Boki.
Davanjem naziva ulici po imenu Mihaila Muljetina Ivanovia, ija biografija
ukazuje na to da se radi o linosti koja se posebno istakla u borbi protiv faizma,
simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje poast revolucionarami i uesncima
NOR-a i izraava potovanje prema antifaistikoj tradiciji crnogorskog naroda, a sve u
skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomen-obiljejima.
11. ULICA ANASTASA BOCARIA (DUP Zlatica B) prostire se od ulice za
koju je utvren naziv Mihaila M. Ivanovia na istok, do ulice za koju je utvren naziv
Miladina ega Vujoevia, u duini od 200 m.

Anastas Bocari (18641944), slikar.

Roen je 1864. godine u Budvi. Slikarske studije je zavrio na Akademiji likovnih
umjetnosti u Atini. Radio je portrete na dvoru kralja Nikole. Po zavrenim studijama
boravi u Budvi, na Cetinju, u Zadru, Mostaru, Sarajevu, Zagrebu, u Beogradu, Carigradu,
Kairu, u Skoplju, Subotici, Novom Sadu i na kraju u Perastu, koji je bio njegova
poslednja stanica. Godine 1896. izlae svoje slike u jednoj mostarskoj knjiari, to se
smatra prvom likovnom izlobom u Bosni i Hercegovini. U Solunu je bio nastavnik
crtanja u gimnaziji. Poslije Prvog svjetskog rata, na poziv Matice srpske dolazi u Novi
Sad i u Uiteljskoj koli predaje slikarstvo i vajarstvo. Vratio se u Crnu Goru 1932.
godine. Poznate su njegove kompozicije Propast na Kosovu, Car Lazar pred Muratom,
Slijepi sija i nekoliko slika o Marku Kraljeviu, zatim slike o strahotama rata. Radio je i
akvarele, ali oni nijesu sauvani. Bavio se i skulpturom (Bista crnogorskog kralja Nikole
i Spomenik crnogorskom gospodaru, pjesniku Petru II Petroviu Njegou). Ostale su
samo makete. Izlagao je u Parizu 1900. godine, u Novom Sadu 1913. i 1919. godine,
Somboru 1914. godine, Velikom Bekereku (Zrenjaninu) 1928. godine. Njegovi radovi se
nalaze u muzejima i galerijama na Cetinju, u Beogradu, Novom Sadu, Subotici, Sarajevu.
Izradio je i vei broj ikona i ikonostasa na Primorju. Ikone se nalaze u Pranju, Spiu,
Budvi, na Cetinju. Retrospektivna izloba slika odrana je u Budvi 1994. godine. Bavio
se i pisanjem. Napisao je nekoliko pjesama za djecu, koje su objavljene u Zmajevom
Nevenu (1887, 1889) i Carigradskom glasniku (1904). Boravio je u Adis Abebi i po
narudbi etiopskog cara Menalika II uradio je dravni grb Etiopije, koji je bio u zvaninoj
upotrebi sve do smrti cara Haila Selasija 1975. godine. Umro je 1944. godine u Perastu.
Davanjem naziva ulici po imenu Anastasa Bocaria, ija profesionalna biografija
ukazuje na to da se radi o linosti od izuzetnog drutvenog i kulturnog znaaja za Crnu
Goru i ije djelo ima i meunarodni znaaj, simbolino i trajno se uvaju uspomene i
odaje poast istaknutom stvaraocu koji je svojim plodotvornim radom dao izuzetan
doprinos u crnogorskoj umjetnosti i kulturi, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o
spomen-obiljejima.
12. ULICA STARCA MILIJE (DUP Zlatica B) prostire se od ulice za koju je
utvren naziv Miladina ega Vujoevia na sjeverozapad, do ulice za koju je utvren
naziv Mihaila M. Ivanovia, u duini od 260 m.
Starac Milija, epski pjesnik i guslar.
Rodio se, odrastao i formirao kao knjievni stvaralac u Rovcima, Kolainu. Zbog
turskog zuluma napustio je rodni kraj, otiao u Srbiju i nastanio se u Poekoj nahiji. Od
njega je Vuk Karadi na Knjaevom dvoru u Kragujevcu, 1832. godine, tokom petnaest
dana zapisao etiri narodne pjesme: Banovi Strahinja, enidba Maksima Crnojevia,
Gavran harambaa i Limo i Sestra Leke kapetana. Kada je proavi godina Vuk pitao
za Starca Miliju rekli su mu da je umro. Poredbenom analizom stilsko-jezikih elemenata
pjesme enidba Milia barjaktara sa kazivanjima Starca Milije, prof. dr Novak Kilibarda
je dokazao da je i ona djelo nenadmanog crnogorskog literate. Prema njegovim rijeima
Pet pjesama Starca Milije, koje ukupno imaju 3.284 stiha, jesu umjetniki vrh poezije
koja se razvila na prostorima koji danas pripadaju Crnoj Gori.
Davanjem naziva ulice po imenu Starca Milije, ije djelo je od izuzetnog
meunarodnog drutvenog i kulturnog znaaja, simbolino i trajno se uvaju uspomene
na izuzetne linosti nae kulturno-istorijske tradicije i usmene knjievnosti i odaje poast

istaknutom epskom pjesniku-pjevau, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomenobiljejima.

13. ULICA VUKA BEZAREVIA (DUP Zlatica B) prostire se isto kao ulica
za koju je utvren naziv Starca Milije, sjeverno od nje, u duini od 260 m.
Vuko Bezarevi (19401987), pisac, knjievni kritiar i esejista.
Roen je 1940. godine u Pljevljima, gdje je zavrio gimnaziju. Diplomirao je na
Filolokom fakultetu u Beogradu grupa jugoslovenska i svjetska knjievnost. Bio je
profesor Gimnazije u Pljevljima, glavni i odgovorni urednik Pljevaljskih novina, urednik
Mostova i edicija Tragovi i Mostovi, Meurepublike zajednice za kulturno-prosvjetnu
djelatnost u Pljevljima. Pisao je satirine prie, pjesme i aforizme. Bavio se i
prouavanjem knjievne prolosti pljevaljskog kraja. Objavljivao je u svim poznatim
jugoslovenskim listovima i asopisima, a bio je dugogodinji stalni saradnik
najprestinijeg humoristiko-satirinog lista Je. Knjievno ime stekao je prije svega
svojim humoristiko-satirinim radovima koji su mu donijeli vrijedna knjievna
priznanja i nagrade, od kojih je najznaajnija nagrada za humor i satiru Radoje
Domanovi (1976). Pored velikog broja lanaka, pjesama i pria, objavio je i knjigu Iz
neobjavljene knjige (1977). Umro je 1987. godine. Posthumno mu je objavljena knjiga
satirinih pria Prie o priama (1989). Njemu u ast, od 1987. godine, u Pljevljima se
odrava meunarodni festival Dani humora i satire Vuko Bezarevi, na kojem
uestvuju najznaajaniji satiriari iz Crne Gore i regiona.
Davanjem naziva ulice po imenu Vuka Bezarevia, ija profesionalna biografija
ukazuje na to da se radi o linosti od izuzetnog drutvenog i kulturnog znaaja Crne
Gore, ije djelo ima i meunarodni znaaj, simbolino i trajno se uvaju uspomene i
odaje poast istaknutom piscu, satiriaru koji je dao izuzetan doprins u razvoju kulturnoprosvjetne djelatnosti i prouavanju knjievne prolosti pljevaljskog kraja, a sve u skladu
sa lanom 1 i 5 Zakona o spomen-obiljejima.
14. ULICA AZIMA LEKIA (DUP Vrela Ribnika) prostire se od Ulice
husinjskih rudara, na sjever, paralelno sa Ulicom Marka Biljuria, istono od nje do Ulice
panskih boraca, u duini od oko 600 m.
azim Leki (19191944), revoluvcionar i nosilac spomenice
Roen je 1919. godine u Tuzima. Zavrio je trgovaku kolu i bio trgovaki
pomonik. Bio je lan Uprave podrunice URS-ovih sindikata od 1938. godine do 1941.
godine. Kao napredan omladinac uestvovao je u demostracijama u Podgorici. Na
podruju Tuzi bio je meu najaktivnijim omladincima. U pokret se ukljuuje 13. jula
1941. godine, kao pozadinski radnik na terenu Tuzi. Bio je uticajan meu omladinom,
odvaan i hrabar. U maju 1944. godine odlazi po zadatku u Skadar. Otkriven je, uhapen i
interniran u Pritinu. U zatvoru je muen, ali se hrabro drao pred neprijateljem. U
septembru je, sa jednom grupom, sproveden u Kuks na strijeljanje. Ova grupa je napala
sprovodnike (Njemce). Tom prilikom, u obraunu sa Njemcima, poginuo je. Bio je
nosilac spomenice.
Davanjem naziva ulice po imenu azima Lekia, ija biografija ukazuje na to da
se radi o linosti koja se posebno istakla u borbi protiv faizma, simbolino i trajno se
uvaju uspomene i odaje poast revolucionarami i uesncima NOR-a i izraava

potovanje prema antifaistikoj tradiciji crnogorskog naroda, a sve u skladu sa lanom 1 i

5 Zakona o spomen-obiljejima.
15. ULICA ANTA DAKOVIA (DUP Vrela Ribnika) prostire se paralelno sa
ulicom amira Sijaria, a ukrta se sa ulicom za koju je utvren naziv Jelice Makovi,
u duini od oko 250 m i slijepo zavrava.
Anto Dakovi (1823 1889), crnogorski vojvoda i senator.
Roen je 1823. godine na Grahovu. Osnovnu kolu je zavrio u Risnu. Zbog
zasluga u borbama voenim tokom 18521853. godine, protiv vojske Omer-pae Latasa,
knjaz Danilo odlikovao ga je visokim ruskim odlikovanjem. Za grahovskog vojvodu
izabran je 1857. godine. Uestvovao je u bici na Grahovcu 1858. godine i u ustanikim
borbama tokom 18611862. godine. U boju u Dugi, 3. maja 1861. godine, posjekao je
nikikog junaka Omera Beia. Po zavretku crnogorsko-osmanskog rata 1862. godine,
napustio je Crnu Goru zbog neslaganja sa knjazom Nikolom Petroviem oko nekih
pogranikih pitanja i preselio u Rusiju, gdje mu je ruski car Aleksandar II dao spahiluk u
Odeskoj guberniji, a njegovog sina Jaku (Jakova) primio u Carsku akademiju. U Crnu
Goru vratio se 1870. godine. Tokom osmansko-crnogorskog rata od 18761878. godine,
bio je imenovan za crnogorskog brigadira. Uestvovao je u organizovanju ustanka u
Hercegovini 1878. godine. Napisao je Memoare (objavljeni 1955), u kojima je iznio
sjeanja o prolosti Grahova i Banjana, kao i podatke o borbama sa osmanskim vlastima
od 1836. do 1878. godine. Umro je 1889. godine na Cetinju, a sahranjen je u Grahovu.
Davanjem naziva ulici po imenu Anta Dakovia, ija profesionalna biografija
ukazuje na to da se radi o linosti od izuzetnog istorijskog, dravnog i drutvenog znaaja
za Crnu Goru, simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje poast jednom od
najistaknutijih boraca za slobodu Crne Gore, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o
spomen-obiljejima. Njegovi Memoari predstavljaju znaajan prilog za istorijsku,
etnografsku i filoloku nauku Crne Gore.
16. ULICA JELICE MAKOVI (DUP Vrela Ribnika) prostire se kao
produetak Ulice Vrela V, na istok do zahvata plana, u duini od oko 600 m.
Jelica Makovi (19241942), uesnica NOB-a i narodni heroj.
Roena je 1924. godine u selu Plana, Lipovo, Optina Kolain, gdje je zavrila osnovnu
kolu. kolovanje je nastavila u Domaikoj koli u Nikiu, gdje se veoma rano
opredjeljuje za napredni omladinski pokret. lan SKOJ-a je postala 1939. godine. Od 13.
jula 1941. godine, aktivno uestvuje u NOB-u, kao i cijela njena porodica. Krajem 1941.
godine, postala je lan KPJ. Prilikom formiranja etvrte proleterske brigade, postala je
borac Prve ete etvrtog bataljona. U istoj jedinici postala je desetar i jedan od istaknutih
boraca. Pokazala je veliku neustraivost u svim borbama koje je njena jedinica vodila od
Gornjeg Vakufa i Bugojna do herojske pogibije na Kupresu. U borbi za Bugojno,
pripadala je grupi od 12 odabranih bombaa. U borbi na Okolitu, gdje se takoe hrabro
drala, primila je pukomitraljez. U prvom napadu na Kupres uestvovala je kao
pukomitraljezac i desetar. Poslije neuspjeha pri izvlaenju bataljona, ustae su juriale na
zatitnicu i njene drugove, opkoljavajui bono. Jelica je kao pukomitraljezac, zajedno
sa svojim komandirom, junaki doekala neprijatelje, rafalima pokosila prve redove i
zadrala ih sve dok se bataljon nije izvukao iz okruenja. U drugom napadu na Kupres,
dva dana kasnije, u strahovitom okraju sa ustakim legijama u Kupresu, iz Jeliine

desetine poginulo je osam boraca. Teko ranjena, nije dozvolila etnom bolniaru Ikoniji
Radovi da je izvlai sa bojita, da se ne izloi smrtnoj opasnosti. Da ne bi pala iva u
ustake ruke, aktivirala je bombu i hrabro zavrila ivot 13. avgusta 1942. godine. Za
narodnog heroja proglaena je decembra 1951. godine.
Davanjem naziva ulice po imenu Jelice Makovi, ija biografija ukazuje na to da
se radi o linosti koja se posebno istakla u borbi protiv faizma, simbolino i trajno se
uvaju uspomene i odaje poast izuzetnoj revolucionarki i uesnici NOR-a i izraava
potovanje prema antifaistikoj tradiciji crnogorskog naroda, a sve u skladu sa lanom 1 i
5 Zakona o spomen-obiljejima.
17. BULEVAR PEKA DAPEVIA (DUP Konik sanacioni plan) prostire
se od Ulice V Proleterske na sjever, produetak Ulice Josipa Broza Tita, do Mosta
Vinstona erila na Ribnici, u duini od 350 m, sa etiri kolovozne trake, obostranim
trotoarima i razdjelnim ostrvom.
Peko Dapevi (19131999), narodni heroj, uesnik NOR-a, kapetan u panskoj
republikanskoj armiji, general-pukovnik JNA, partijski i dravni funkcioner, vojni pisac.
Roen je 1913. godine, u selu Ljubotinj, Optina Cetinje. lan KPJ od 1933.
godine. Bio je lan OK KPJ Cetinje 1936. i 1937. godine. U panskom graanskom ratu
bio je komandant bataljona. Poslije poraza panske republike 1939. godine, bio je
zatoen u logoru u Francuskoj, da bi 1940. godine pobjegao u Austriju. U Jugoslaviju je
doao 1941. godine. Jedan je od organizatora ustanka u cetinjskom okrugu 1941. godine.
Bio je komandant Lovenskog NOP odreda, komandant Glavnog taba NOP odreda za
Crnu Goru i Boku, komandant etvrte proleterske brigade, komandant Druge proleterske
divizije, komandant Drugog korpusa NOVJ, komandant Prve armijske grupe, komandant
Prve armije, vijenik AVNOJ-a i CASNO-a. Bio je istaknuti i popularni komandant. U
bitkama na Neretvi i Sutjesci komandovao je divizijom, u beogradskoj operaciji
armijskom grupom, a na Sremskom frontu i u zavrnim operacijama JA, komandovao je
armijom. Poslije rata bio je naelnik Generaltaba JNA, lan SIV-a, ambasador,
potpredsjednik Skuptine Jugoslavije, lan CK SKJ i dr. Napisao je vie radova iz oblasti
vojne nauke. Odlikovan je Ordenom slobode i Ordenom narodnog heroja. Umro je 1999.
godine u Beogradu.
Davanjem naziva bulevara po imenu Peka Dapevia, ija biografija ukazuje na to
da se radi o linosti od izuzetnog istorijskog, dravnog i drutvenog znaaja za Crnu
Goru, ije djelo ima i meunaroni znaaj, simbolino i trajno se uvaju uspomene i odaje
poast jednom od vodeih uesnika NOR-a i izraava potovanje prema antifaistikoj
tradiciji crnogorskog naroda, a sve u skladu sa lanom 1 i 5 Zakona o spomenobiljejima.

II
Vrsta spomen-obiljeja je spomen-objekat bulevari i ulice, kao javni objekti u
skladu sa Zakonom.
III
Za podizanje spomen-obiljeja davanjem naziva - Bulevar Peka Dapevia, Vlade
Crne Gore je dala saglasnost svojim Zakljukom, broj: 08-2609/4 od 14. novembra 2013.
godine, u skladu sa lanom 9 stav 3 Zakona o spomen-obiljejima.
IV
Odluku o podizanju spomen-obiljeja davanjem naziva ulicama i bulevarima u
Glavnog gradu, Skuptina Glavnog grada donee u skladu sa zakonom i ovim
Programom.
V
Ovaj program stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenom
listu Crne Gore Optinski propisi.
Broj: 01-030/_______
Podgorica: ________________
Skuptina Glavnog grada Podgorice
Predsjednik Skuptine,
Slobodan Stojanovi

O b r a z l o e nj e
Pravni osnov
Pravni osnov za donoenje ovog programa sadran je u lanu 8 stav 2 Zakona o spomenobiljejima (Slubeni list Crne Gore, broj 40/08 i 40/11), kojim je propisano da se
spomen-obiljeja podiu u skladu sa programom podizanja spomen-obiljeja koji donosi
skuptina optine, glavnog grada i prijestonice, uz saglasnost organa dravne uprave
nadlenog za poslove kulture, u lanu 9 stav 3 koji se odnosi na prethodno dobijanje
saglasnosti od strane Vlade Crne Gore ukoliko od smrti istaknute linosti nije proteklo 20
godina, u lanu 13 stav 1 kojim je propisano da Skuptina optine moe donijeti Program
samo u okviru date saglasnosti nadlenog organa, kao i u lanu 48 Statuta Glavnog grada
(Slubeni list Republike Crne Gore optinski propisi, broj 28/06 i Slubeni list Crne
Gore optinski propisi, broj 39/10 i 18/12), kojim je propisano da Skuptina Glavnog
grada donosi, izmeu ostalog, i programe, propise i druge opte akte.
Razlozi za donoenje
I Savjet za davanje predloga naziva naselja, ulica i trgova Skuptine Glavnog grada, na
sjednici odranoj 23. maja 2013. godine, predloio je nazive ulicama, bulevarima i mostu
u zonama: DUP Pobreje izmjene i dopune, DUP Servisno-skladina zona, DUP
Zabjelo Ljubovi, DUP Zabjelo 9 DUP Zabjelo Ljubovi, DUP Zlatica B,
DUP Gornja Gorica 2, Zona B, DUP Blok VI izmjene i dopune i DUP Konik
sancioni plan i DUP Vrela Ribnika). Za nazive ulica i bulevara predloena su imena
istaknutih linosti, koje su posebno zaslune za dravni, drutveni, ekonomski, nauni ili
kulturni razvoj Crne Gore ili odreenog podruja, odnosno mjesta u Crnoj Gori, kao i ije
djelo ima meunarodni istorijski, nauni, kulturni ili humanistiki znaaj.
Razlozi za donoenje ove odluke je trajno uvanje uspomene na istakutne linosti, kao i
oznaavanja ulica i bulevara radi lake orjentacije u prostoru.
Takoe je, u skladu sa lanom 9 Zakona o spomen-obiljejima dobijena prethodna
saglasnost Vlade Crne Gore za podizanje spomen-obiljeja prije isteka roka od 20 godina
od dana od kada je lice umrlo, a konkretno se odnosi na Peka Dapevia, narodnog
heroja.
Napominjemo i da je obaveza donoenja odluka o podizanju spomen-obiljeja davanjem
naziva u nadlenosti ovlaenog predlagaa, u skaldu sa zakonom i Statutom Glavnog
grada.
Ovaj predlog programa podizanja spomen-obiljeja bio je predvien Programom rada
Skuptine Glavnog grada za III kvartal 2013. godine. Meutim, zbog kanjena
saglasnosti mjesnih zajednica u okviru kojih se nalaze ulice kojima se predlae naziv, a
kasnije ekanja saglasnosti Vlade za spomenik Peku Dapeviu, s obzirom da od njegove
smrti nije prolo 20 godina, isti je uvrten u Program rada Skuptine Glavnog grada za I
kvartal 2014. godinu, kao Predlog programa podizanja spomen-obiljeja za 2014. godinu.
Saglasnost dobijena od Ministarstva kulture, Rjeenje br. 01-3098/2 od 16.01.2014.
godine, shodno navedenom, odnosi se na Predlog programa podizanja spomen-obiljeja
za 2014. godinu.