Sie sind auf Seite 1von 4

QuartaFeira,30deNovembro

CadastroCartaMaior
Facebook
Twitter
Youtube
Feed
Google+

Pesquisar

Pesquisar

LoginCartaMaior
EndereodeEmail
Email

Senha
Senha

Cadastrese!Esqueceuasenha?
Cancelar

Entrar

CadastroCartaMaior

QuemSomos|Expediente|contato|
QuartaFeira,30deNovembro
CopyleftDireitosreservadosCartaMaiorOPortaldaEsquerda
CadastroCartaMaior
Facebook
Twitter
Youtube
Feed
Google+

Cancelar
Togglenavigation

Buscar

Poltica
Economia
MovimentosSociais
Cidades
Internacional
MeioAmbiente
Mdia
Cultura
DireitosHumanos
Educao
Editoriais
PrimeirosPassos
Fruns
Especiais
PrincipiosFundamentais
QuemSomos
Expediente
Poltica
Economia
Internacional

Home>MeioAmbiente>Criseecolgica,capitalismo,altermundialismo:umpontodevistaecossocialista24/05/201000:00Copyleft

Criseecolgica,capitalismo,altermundialismo:umpontodevistaecossocialista
6

MichaelLwy

ApresentaoesumriodarevistaMargemEsquerda,n14.
Grandezaselimitesdaecologia
Agrandecontribuiodaecologiafoiecontinuasendonosfazertomarconscinciadosperigosqueameaamoplanetacomoconsequnciadoatualmodelodeproduoeconsumo.Ocrescimento
exponencialdasagressesaomeioambienteeaameaacrescentedeumarupturadoequilbrioecolgicoconfiguramumquadrocatastrficoquecolocaemquestoaprpriasobrevivnciadavidahumana.
Estamosdiantedeumacrisedecivilizaoqueexigemudanasradicais.
Osecologistasseenganamsecrempoderabrirmodacrticamarxianadocapitalismo:umaecologiaquenoleveemcontaarelaoentreprodutivismoelgicadolucroestdestinadaaofracassoou
pior,suarecuperaopelosistema.Osexemplosnofaltam...AausnciadeumaposturaanticapitalistacoerentelevouamaiorpartedospartidosverdeeuropeusFrana,Alemanha,Itlia,Blgicaa
tornarsesimplesparceiroecoreformistadagestosocialliberaldocapitalismopelosgovernosdecentroesquerda.

Considerandoostrabalhadoresirremediavelmentedestinadosaoprodutivismo,algunsecologistasignoram/descartamomovimentooperrioeinscrevememsuasbandeiras:nemesquerda,nemdireita.
Exmarxistasconvertidosecologiadeclaramapressadamenteadeusclasseoperria(AndrGorz),enquantooutrosautores(AlainLipietz)insistemnanecessidadedeabandonarovermelhoisto,o
marxismoouosocialismoparaaderiraoverde,novoparadigmaquetrarumarespostaatodososproblemaseconmicosesociais.
Oecossocialismo
Oqueentooecossocialismo?Tratasedeumacorrentedepensamentoeaoecolgicosquetomacomosuasasaquisiesfundamentaisdomarxismoaomesmotempoqueselivradeseusentulhos
produtivistas.
Paraosecossocialistasalgicadomercadoedolucrobemcomoaqueladodefuntodoautoritarismoburocrtico,osocialismorealsoincompatveiscomasexignciasdepreservaodomeio
ambiente.Aomesmotempoquecriticamaideologiadascorrentesdominantesdomovimentooperrio,elessabemqueostrabalhadoresesuasorganizaessoumaforaessencialparaumatransformao
radicaldosistemaeparaaconstruodeumanovasociedadesocialistaeecolgica.
Essacorrenteestlongedeserpoliticamentehomognea,masamaiorpartedeseusrepresentantescompartilhaalgunstemas.Rompendocomaideologiaprodutivistadoprogressoemsuaformacapitalista
e/ouburocrticaeopostaexpansoaoinfinitodeummododeproduoeconsumodestruidordanatureza,oecossocialismorepresentaumatentativaoriginaldearticularasideiasfundamentaisdo
socialismomarxistacomascontribuiesdacrticaecolgica.
Oraciocnioecossocialistaseapoiaemdoisargumentosessenciais:
1)omododeproduoeconsumoatualdospasescapitalistasavanados,fundadosobreumalgicadeacumulaoilimitada(docapital,doslucros,dasmercadorias),desperdcioderecursos,consumo
ostentatrioedestruioaceleradadomeioambiente,nopodedeformaalgumaserestendidoparaoconjuntodoplaneta,sobpenadeumacriseecolgicamaior.Segundoclculosrecentes,seoconsumo
mdiodeenergiadosEUAfossegeneralizadoparaoconjuntodapopulaomundial,asreservasconhecidasdepetrleoseriamesgotadasem19dias.Essesistemaest,portanto,necessariamentefundadona
manutenoeagravamentodadesigualdadeentreoNorteeoSul
2)dequalquermaneira,acontinuidadedoprogressocapitalistaeaexpansodacivilizaofundadanaeconomiademercadoatmesmosobestaformabrutalmentedesigualameaadiretamente,a
mdioprazo(todaprevisoseriaarriscada),aprpriasobrevivnciadaespciehumana,emespecialporcausadasconsequnciascatastrficasdamudanaclimtica.
Aracionalidadelimitadadomercadocapitalista,comseuclculoimediatistadasperdaselucros,intrinsecamentecontraditriacomumaracionalidadeecolgica,queleveemcontaatemporalidadelongados
ciclosnaturais.
Nosetratadeoporosmauscapitalistasecocidasaosbonscapitalistasverdes:oprpriosistema,fundadonacompetioimpiedosa,nasexignciasderentabilidade,nacorridapelolucrorpido,que
destruidordosequilbriosnaturais.Opretensocapitalismoverdenopassadeumamanobrapublicitria,umaetiquetabuscandovenderumamercadoria,ou,nomelhordoscasos,umainiciativalocal
equivalenteaumagotadguasobreosoloridododesertocapitalista.
Contraofetichismodamercadoriaeaautonomizaoreificadadaeconomiapeloneoliberalismo,oqueestemjogonofuturoparaosecossocialistaspremprticaumaeconomiamoralnosentidodado
porEdwardP.Thompsonaestetermo,isto,umapolticaeconmicafundadaemcritriosnomonetrioseextraeconmicos:emoutraspalavras,areconciliaodoeconmiconoecolgico,nosocialeno
poltico.
Asreformasparciaissototalmenteinsuficientes:precisosubstituiramicrorracionalidadedolucropelamacrorracionalidadesocialeecolgica,algoqueexigeumaverdadeiramudanadecivilizao.Isso
impossvelsemumaprofundareorientaotecnolgica,visandoasubstituiodasfontesatuaisdeenergiaporoutrasnopoluenteserenovveis,comoaelicaousolar.Aprimeiraquestocolocada,
portanto,adocontrolesobreosmeiosdeproduoe,principalmente,sobreasdecisesdeinvestimentoetransformaotecnolgica,quedevemserarrancadosdosbancoseempresascapitalistaspara

portanto,adocontrolesobreosmeiosdeproduoe,principalmente,sobreasdecisesdeinvestimentoetransformaotecnolgica,quedevemserarrancadosdosbancoseempresascapitalistaspara
tornaremseumbemcomumdasociedade.
Certamente,amudanaradicalserelacionanoscomaproduo,mastambmcomoconsumo.Entretanto,oproblemadacivilizaoburgusindustrialnocomomuitasvezesosecologistas
argumentamoconsumoexcessivopelapopulaoeasoluonoumalimitaogeraldoconsumo,sobretudonospasescapitalistasavanados.otipodeconsumoatual,fundadonaostentao,no
desperdcio,naalienaomercantil,naobsessoacumuladora,quedevesercolocadoemquesto.
Ecologiaealtermundialismo
Sim,nosrespondero,simpticaessautopia,masporenquantoprecisoficardebraoscruzados?Certamenteno!precisolutarporcadaavano,cadamedidaderegulamentao,cadaaodedefesado
meioambiente.Cadaquilmetrodeestradabloqueado,cadamedidafavorvelaostransportescoletivosimportantenosomenteporqueretardaacorridaemdireoaoabismo,masporquepermites
pessoas,aostrabalhadores,aosindivduosseorganizar,lutaretomarconscinciadoqueestemjogonessecombate,decompreender,porsuaexperinciacoletiva,afalnciadosistemacapitalistaea
necessidadedeumamudanadecivilizao.
nesseespritoqueasforasmaisativasdaecologiaestoengajadas,desdeoincio,nomovimentoaltermundialista.Talengajamentocorrespondetomadadeconscinciadequeosgrandesembatesdacrise
ecolgicasoplanetriose,portanto,spodemserenfrentadosporumadmarcheresolutamentecosmopoltica,supranacional,mundial.Omovimentoaltermundialistasemdvidaomaisimportante
fenmenoderesistnciaantisistmicadoinciodosculoXXI.
Essavastanebulosa,espciedemovimentodosmovimentosquesemanifestadeformavisvelnosFrunsSociaisregionaisemundiaisenasgrandesmanifestaesdeprotestocontraaOrganizao
MundialdoComrcio(OMC),oG8ouaguerraimperialnoIraquenocorrespondesformashabituaisdeaosocialoupoltica.Amplarededescentralizada,elemltiplo,diversoeheterogneo,
associandosindicatosoperriosemovimentoscamponeses,ONGseorganizaesindgenas,movimentosdemulhereseassociaesecolgicas,intelectuaisejovensativistas.Longedeserumafraqueza,essa
pluralidadeumadasfontesdafora,crescenteeexpansiva,domovimento.
PodeseafirmarqueoatodenascimentodoaltermundialismofoiagrandemanifestaopopularquefezfracassarareuniodaOMCemSeattle,em1999.Acabeavisveldessecombateeraaconvergncia
surpreendentededuasforas:turtlesandteamsters,ecologistasvestidosdetartarugas(espcieameaadadeextino)esindicalistasdosetordetransportes.Portanto,aquestoecolgicaestavapresente,desde
oincio,nocoraodasmobilizaescontraaglobalizaocapitalistaneoliberal.Apalavradeordemcentraldessemovimento,omundonoumamercadoria,visatambm,evidentemente,oar,agua,a
terra,isto,oambientenatural,cadavezmaissubmetidoaosditamesdocapital.
Podemosafirmarqueoaltermundialismocomportatrsmomentos:1)oprotestoradicalcontraaordemexistenteesuassinistrasinstituies:oFMI,oBancoMundial,aOMC,oG82)umconjuntode
medidasconcretas,propostaspassveisdeseremimediatamenterealizadas:ataxaodoscapitaisfinanceiros,asupressodadvidadoTerceiroMundo,ofimdasguerrasimperialistas3)autopiadeum
outromundopossvel,fundadosobrevalorescomunscomoliberdade,democraciaparticipativa,justiasocialedefesadomeioambiente.
Adimensoecolgicaestpresentenessestrsmomentos:elainspiratantoarevoltacontraumsistemaqueconduzahumanidadeaumtrgicoimpasse,quantoumconjuntodepropostasprecisasmoratria
sobreosOGMs(OrganismosGeneticamenteModificados),desenvolvimentodetransportescoletivosgratuitos,bemcomoautopiadeumasociedadevivendoemharmoniacomosecossistemas,esboada
pelosdocumentosdomovimento.Issonoquerdizerquenoexistamcontradies,frutotantodaresistnciadesetoresdosindicalismosreivindicaesecolgicas,percebidascomoumaameaaao
emprego,quantodanaturezamopeepoucosocialdealgumasorganizaesecolgicas.MasumadascaractersticasmaispositivasdosFrunsSociais,edoaltermundialismoemseuconjunto,a
possibilidadedoencontro,debate,dilogoedaaprendizagemrecprocadediferentestiposdemovimentos.
precisoacrescentarqueoprpriomovimentoecolgicoestlongedeserhomogneo:muitodiversoecontemumespectroquevaidesdeONGsmoderadashabituadasaolobbycomoformadepresso,at
osmovimentoscombativosinseridosnumtrabalhodebasemilitantedagestorealistadoEstado(nonvellocalounacional)slutasquecolocamemquestoalgicadosistemadacorreodos
excessosdaeconomiademercadosiniciativasdeorientaoecossocialista.
Essaheterogeneidadecaracteriza,digasedepassagem,todoomovimentoaltermundialista,mesmocomapredominnciadeumasensibilidadeanticapitalista,sobretudonaAmricaLatina.arazopelaqual
oFrumSocialMundial,preciosolugardeencontrocomoexplicatobemnossoamigoChicoWhitakerondediferentesiniciativaspodemfincarrazes,nopodesetornarummovimentosociopoltico
estruturado,comumalinhacomum,resoluesadotadaspormaioriaetc.
importantesublinharqueapresenadaecologianomovimentodosmovimentosnoselimitasorganizaesecolgicasGreenpeace,WWF,entreoutras.Elasetornacadavezmaisumadimenso
levadaemconta,naaoereflexo,pordiferentesmovimentossociais,camponeses,indgenas,feministas,religiosos(TeologiadaLibertao).
UmexemploimpressionantedessaintegraoorgnicadasquestesecolgicasporoutrosmovimentosoMovimentodosTrabalhadoresRuraisSemTerra(MST)que,comseuscamaradasdarede
internacionalViaCampesina,umdospilaresdoFrumSocialMundialedomovimentoaltermundialista.Hostildesdesuaorigemaocapitalismoesuaexpressorural,oagronegcio,oMSTintegroucada
vezmaisadimensoecolgicanoseucombateporumareformaagrriaradicaleumoutromodelodeagricultura.Duranteacelebraodovigsimoaniversriodomovimento,noRiodeJaneiroem2005,o
documentodosorganizadoresdeclarava:nossosonhodeummundoigualitrio,quesocializeasriquezasmateriaiseculturais,umnovocaminhoparaasociedade,fundadonaigualdadeentreosseres
humanosenosprincpiosecolgicos.
IstosetraduziunasaespordiversasvezesmargemdalegalidadedoMSTcontraosOGMs,oquetantoumcombatecontraatentativadasmultinacionaisMonsanto,Syngentadecontrolar
totalmenteassementes,submetendooscamponesessuadominao,comoumalutacontraumfatordepoluioecontaminaoincontrolveldocampo.Assim,graasaumaocupaoselvagem,oMST
obteveem2006aexpropriaodocampodemilhoesojatransgnicosdaSyngentaSeedsnoEstadodoParan,quesetornouoassentamentocamponsTerraLivre.precisomencionartambmseu
enfrentamentosmultinacionaisdecelulosequemultiplicam,sobrecentenasdemilharesdehectares,verdadeirosdesertosverdes,florestasdeeucaliptos(monocultura)quesecamtodasasfontesdguae
destroemtodaabiodiversidade.Essescombatessoinseparveis,paraosquadroseativistasdoMST,deumaperspectivaanticapitalistaradical.
AscooperativasagrcolasdoMSTdesenvolvem,cadavezmais,umaagriculturabiologicamentepreocupadacomabiodiversidadeecomomeioambienteemgeral,constituindoassimexemplosconcretosde
umaformadeproduoalternativa.Emjulhode2007,oMSTeseusparceirosdomovimentoViaCampesinaorganizaramemCuritibaumaJornadadeAgroecologia,comapresenadecentenasdedelegados,
engenheirosagrnomos,universitriosetelogosdalibertao(LeonardoBoff,FreiBetto).
Naturalmente,essasexperinciasdelutanoselimitamaoBrasil,sendoencontradassobformasdiferentesemmuitosoutrospases,noapenasnoTerceiroMundo,constituindosenumapartesignificativado
arsenalcombativodoaltermundialismoedanovaculturacosmopolticadaqualeleumdosportadores.
***
OfracassoretumbantedaConfernciadasNaesUnidassobreaMudanaClimtica,dedezembrode2009,confirmamaisumavez,paraquemaindatinhadvidas,aincapacidadedegovernosserviodos
interessesdocapitalemenfrentaroproblema.Emvezdeumacordointernacionalobrigatrio,comreduessubstanciaisdeemissesdegazescomefeitoestufanospasesindustrializadosummnimode
40%serianecessrioseguidademedidasmaismodestasnospasesemergentes(China,ndia,Brasil),osEstadosUnidosimpuseram,comoapoiodaEuropaeacumplicidadedaChina,umadeclarao
completamentevazia,quefazsenoreiterarobvio:precisamosimpedirqueatemperaturadoplanetasubamaisde2C.
Anicaesperanaomovimentosocial,altermundialistaeecolgico,queseexpressouemCopenhagennumagrandemanifestaoderua100milpessoascomoapoiodeEvoMorales,cujasdeclaraes
anticapitalistassemambiguidadesforamumadaspoucasexpressescriticasnaconferenciaoficial.Osmanifestantes,assimcomooFrumalternativoKlimaForum,levantaramapalavradeordem
Mudemososistema,nooclima!EvoMoralesconvocouumencontrodegovernosprogressistasemovimentossociaisemCochabamba(abrilde2010)comoobjetivodeorganizaralutaparasalvaraMe
Terra,aPachaMama,dadestruiocapitalista.

Voltarparaondice
6

SiganosnoFacebook
CartaMaior
CurtirPgina

294milcurtidas

CartaMaior
14h

Ovalordaliteraturaest,justamente,na
utilizaodaslnguasenquantoarte,
sejanapoesia,sejanaprosa.

Leiturasdeumbrasileiro:'
Ovalordaliteraturaest,justamente,na

Cadastro

RevistaDigital

SaulLeblon

Olodo,opovoearua
Irparaaruahoje,ocupareresistirtemaimportnciaquetevealutapelasDiretaseaConstituintenosanos80.

LeiaMais
Ativistasambientaispermanecem
firmesenquantooleodutoDAPLse
aproximadoRioMissouri

Explosodegsmataumedeixa
Alabamaemestadodeemergncia

Odesafiodoclima:AcordodeParis
entraemvigoremnovembro

EstadomaispopulosodaAlemanha
preparaseparaacidentenuclear

RiscodeoutroChernobylouFukushima
maiorqueanunciado

Trumpparaexecutivosdaenergiasuja:
'vocsvogostarmuitodemim'

Osdanosambientaisdoneoliberalismo

AMarchadaJuventudeCamponesa

Juventudeeagroecologia:alutatodo
dia

Arevoluodassementesnosemirido
brasileiro
PARCERIAS

Das könnte Ihnen auch gefallen