[GELECEK]

DEME
HAZIR
OLANLAR
GELECE
YNETECEK

138 www.platinonline.com

NMZDEK 20-30 YIL NDE HAYATIMIZA YEN ETK KOD DANIMANINDAN

TEKNO SOSYOLOGLARA, KNC BAHAR YNETCLERNDEN KLM POLSNE
KADAR PEK OK YEN MESLEK GRECEK. VERY DORU OKUYABLMEK
VE SRELERNE ADAPTE EDEBLMEK H OLMADII KADAR NEM
KAZANACAK. NOVASYONU SELLETREMEYEN BEYAZ YAKALI YNETCLER
BULMAKTA ZORLANACAK. U ANDA VAR OLAN TM SEKTRLER STER
STEMEZ DEECEK. BU SREC SE FARKLI SEKTRLERN SNERJ ERSNDE
ALIMASI TETKLEYECEK. RETM ODAKLI SEKTRLERN OU ROBOT
TEKNOLOJSNDEN DESTEK ALARAK LERLEYECEK. DEME ADAPTE
OLANLARIN AYAKTA KALACAI, YENL BENMSEYEMEYENLERN SE 2030
VE 2050LERDE MALUP OLACAI YEPYEN BR DNEMN ENDEYZ
FTRSTLER DERNENN 7 NEML SM, GELECEN DNYASINI VE
DNECEK SEKTRLER PLATN N ANALZ ETT YARININ YNETCS
OLACAK GENLERN, KARYER PLANLAMALARINI BU NGRLER DKKATE
ALARAK YAPMALARI FARKLI BR DNM BALATACAK

Bahar Akgn/ bahar.akgun@platinonline.com

eknoloji byk bir hzla ilerliyor. Giyilebilir teknolojiler,

endstriyel tasarm, nano
teknoloji, sanal gereklik,
yapay zeka gibi faktrlerin de etkisiyle
i dnyas orta ve uzun vadede nemli
bir dnmden geecek. nsansz
yaplamaz denilen her i ya da hizmet artk bireylere ihtiya duymadan ilemeye devam edecek. Kresel
apta mali hizmetler sunan Morgan
Stanleyin yaynlad stihdamn
Gelecei balkl rapor da bu konuda nemli bir ngrde bulunarak
hangi ilerin robot/yazlmlar tarafndan domine edileceini gzler nne
seriyor. Ekonomist Elga Bartschn
liderliinde hazrlanan raporda, eitli ilerin otomatize edilebilme olaslklar yer alyor. rnein; kredi temsilcilerinin ilerini kaybetme olasl
yzde 98. Avukat yardmcs ya da
perakende sat elemanlarnn nmzdeki 20 yl iinde iini kaybetme
olasl ise yzde 90nn zerinde
Dnya Ekonomik Forumu, i haya-

tnn 2020 itibariyle nasl ekilleneceini ngrebilmek amacyla The

Future Jobs (Mesleklerin Gelecei)
raporunu yaynlad. Bu aratrma,
aralarnda Trkiyenin de bulunduu 15 farkl ekonomiyi mercek altna ald. Raporun temelini oluturan
ankete, insan kaynaklar blmnde
alan 13 milyonu akn kii katld. Aratrma kapsamnda yer alan
15 ekonomide toplam 1.86 milyar
alan bulunuyor. Bu da global i
gcnn yzde 65i anlamna geliyor.
Sonulara gre, i dnyas gnmzn trendleriyle ekillenmeye devam
ederse, 2020ye kadar 7.1 milyon
kii iini kaybedebilir. Buna karlk

2 milyon yeni istihdam salanabilir.

Dnyada artk 4nc sanayi devrimi
balyor. Genetik, yapay zeka, robot
teknolojisi, 3D yazclar ve biyoteknoloji gibi alanlardaki gelimeler de bu
sreci tetikliyor. Bu gelimeler bir yandan nemli potansiyelleri ne karrken, dier yandan baz meslekleri
de yok olma tehlikesiyle kar karya
brakacak. Uzgrleriyle Trk i dnyasna inovatif yaplanmalar, yeni nesil
rn, hizmet ve teknolojiler hakknda
farkl bir perspektif sunan Ftristler
Derneinin bakan, bakan yardmcs ve ynetim kurulu yelerine i
dnyasnn, sektrlerin ve i-yap stillerinin nasl farkllaacan sorduk.
Eray Yksek, Mustafa Aykut, Ufuk
Tarhan, Alphan Manas, Tansu Yeen,
Emrah Kaya ve Cavit Yantatan oluan 7 nemli ftrist, nmzdeki
30 yl deerlendirdi. 2050de yldz
parlayacak i kollarnn neler olaca
ve retim odakl sektrlerde yaanacak dnm, Trkiyenin en nemli
ftristlerinin analizlerinde gizli

www.platinonline.com 139

2050YE KADAR BLDKLERMZN

%90I TAMAMEN DEECEK
TEKNOLOJK GELMELERN III ALTINDA SEKTRLERDEN ZYADE GELECEK TEKNOLOJLERNDEN
UZAK DURAN TM MAV VE BEYAZ YAKALILARIN TEHDT ALTINDA OLDUUNU SYLEYEN
FTRSTLER DERNE YNETM KURULU BAKANI ERAY YKSEK, 2030 LE BALAYIP 2050YE
KADAR SRECEK YER VE ALIAN TANIMI LE BUGN BLDKLERMZN YZDE 90ININ
TAMAMEN DEECEN DLE GETRYOR...

F
T
R
ST
LE

TARIM, ENDSTRYEL RETM VE SALIK

SEKTRLERNE YNELK FARKLI ZMLER
Yapay zeka, robotlar, sentetik biyoloji, bilgisayarlam bilim,
bulut biliim ve bilgi analitii, suni gereklik, nano teknolojiler, eyalarn interneti, kuantum bilgi ilem, holografi, 3D/4D
bask, dronelar, srcsz aralar ve bunlarn tmnn
bir araya gelmesiyle farkl bir dnm yaanyor. Tm
sektrlerde insan odakl retim ve hizmetleri ok daha st
seviyeye tayacak zmler retilecek. Bu alanlardaki gelimeler zellikle tarm, endstriyel retim ve salk sektrlerinde hzl bir
ekilde etkisini gsterecek.

TM
NE
Y

E
RN
DE

ERAY YKSEK
KANI
U BA
RUL
KU

YETENEK YNETM
DAHA DA NEM KAZANACAK
Doal olarak bu sektrlerin yan sektrleri ve etkileen sektrleri de bu deiime ayak uydurmak zorunda kalacak.
nsansz ara; geleneksel sigortaclk
sektrn, robotik cerrahi; mdahale
sonras hizmet sektrn, hzl tarm
retimi ise lojistik ve perakende sektrn yeniden yaplanmaya itecek.
Salk sektrnde bilgin analitii ve
kendi kendine renen bilgisayarlar
u an bile kanser tehisinde byk
ilerlemeler kaydetti. Bu sre robotik
cerrahi, genetik mhendislik ve kiisel
ila ile birletiinde, bu sektrlerde
alanlar iyi bir tahminle 2030da bilgi
ve yeteneklerini deitirmek zorunda
kalacak. Doal olarak devletler, salk
ve sigorta hizmetlerini yeniden yaplandrmak iin bask altnda kalacak.

NSANSIZ ARA; GELENEKSEL SGORTACILIK SEKTRN,

ROBOTK CERRAH; MDAHALE SONRASI HZMET
SEKTRN, HIZLI TARIM RETM SE LOJSTK VE
PERAKENDE SEKTRN YENDEN
YAPILANMAYA TECEK
TANIMLARI DEECEK
Tamamen insansz bir marka ya da irket u an yok ve olmayacak da Ancak
i tanmlar ok deiecek. rnein;
bir robot bankadaki iinizi elinizden
aldnda, ona dzenli olarak iini yaptracak, yazlm tasarlayan bir uygulama gelitirmeci, ne kadar rense de
yarglama yetenei de olsa ona etik
davranmay retecek bir robot etik
danman gibi bugn hi olmayan i
tanmlar ne kacak. Kiisel bir ila
rettiimizde bir nano eczacya ihtiyacmz olacak. Sanal gereklik eitmenlii de yeni bir meslek olacak.

ATIMA VE PAYLAIM
KARGAASI YAANACAK
Bir dier demografik deiim ise ortalama insan yaamnn 2050de haneye
gelmesi. Dolaysyla bu kesimin elde
edecei birikim ile yaam kalitesi beklentisi de artacak. Doal olarak bu
gelimeler, atmalar ve paylam kargaalarn da tetikleyecek. Sektrlerden
ziyade gelecek teknolojilerinden uzak
duracak tm mavi ve beyaz yakallar ise
tehdit altnda. 2030 ile balayp 2050ye
kadar srecek i yeri ve alan tanm
ile bugn bildiklerimizin yzde 90
tamamen deiecek.

3D/4D BASKI

RETM PROSESLER VE
K PROFL BATAN TANIMLANACAK
Yapay zeka, dronelar, eyalarn interneti ve srcsz
csz tarm aralarnn bir araya gelip yaratt sinerj i
senaryosu kapsamnda, bildiimiz anlamda tarm iisine
gerek duyulmadan yksek kapasitede ve ksa zamanda rn
yetitirilebilecek ve pazara sunulacak. Data analitii, robotlar ve nano
teknoloji bir araya geldiinde ise tehis ve tedavi alanlarnda salanacak ilerleme, salk hizmetlerinde doktordan hemireye kadar tm alanlar etkileyecek. Endstriyel retim
zaten ilkel de olsa robotlar kullanmaya balad. 3D/ 4D bask sistemleri ve nano teknoloji ile tantlan
yeni malzemeler ile dk maliyet, tketiciye zel retim, yaratc modeller ve ksa retim sreleri,
geleneksel retim proseslerini ve ihtiya duyulan insan kayna profilini yeniden tanmlayacak.

140 www.platinonline.com

GELECEK JENERASYON 2030DA DNYAYI YNETECEK

Bireylerin u an bulunduklar konumlardan beklenene veya tahmin edilene olan yolculuklarnda arzuladklar gelecee varmalar gerekiyor. Bugnn alanlar gelien teknolojileri ve trendleri yakndan izlemeli. Yeteneklerini gncellemeliler, beendikleri
ynlerine yatrm yapmallar, istemedikleri zelliklerinden kurtulmallar ve srekli
olarak bir sonraki admlarn planlamallar. yeri yneticileri ve kamu kurallar
dzenleyicileri, yeni i tanm konusuna ok daha fazla vakit ayrmal. nk gelecek jenerasyon, bu deiimi onlarla veya onlarsz gerekletirecek. Her biri Gates,
Jobs kadar donanml bir jenerasyon, 2030 ylnda dnyay ynetecek. En byk
zellikleri ise zaman konusunda hi sabrlarnn olmamas, klasik irket ve i yeri kavramlarn kabul etmemeleri, hiyerarik organizasyonlar yerine grev bazl almalar
ve yaam daha ok kullanmak istemeleri

www.platinonline.com 141

GELECEE YN VERECEK
YEN OYUN KURALLARI
EKOSSTEM RETM HATLARININ, SOSYAL YAANTININ, ALIMA HAYATININ, ETM SSTEMNN,
KLTRN, SYAS ANLAYIIN, EVRE LE UYUMUN VE AHLAK DEERLERN TEKNOLOJNN
GELMESYLE DEECEN DLE GETREN FTRSTLER DERNE BAKAN YARDIMCISI DR.
MUSTAFA AYKUT, GELECE NANO (ATOMLAR), KUANTUM (QUBTLER), NRO (NRONLAR), NFO
(BTLER, 'BYTELAR) VE BYO (GENLER) OLMAK ZERE 5 YEN OYUN KURALININ
BELRLEYECEN FADE EDYOR
ROBOT KULLANIMI
YAYGINLAIYOR
Bileimize taktmz analog saatlerin
yerini kaloriden atlan adm saysna,
uyku dzeninden nabz durumuna
kadar pek ok konuda bilgi veren giyilebilir teknolojiler ald. Yakn bir gelecekte ofr koltuu kaldrlm, direksiyonsuz, gaz, fren, debriyaj pedal ya da vites
kolu olmayan arabalarla karlaacaz.
Kapmza kadar gelip bize gnderilmi
paketleri elden teslim eden kuryeleri
de grmeyeceiz. Kat ve bozuk para
tedavlden kaldrlp yerini tmyle
elektronik demeye brakacak. ofrler,
DVD satclar, lojistik elemanlar ve
anten kurulum elemanlar ilerini kaybedecek. Matbaaclara, balk avclarna, iftilere, sigorta poliesi hazrlayan
acente elemanlarna ya da hisse senedi
broker'larna da gereksinim duyulmayacak. Mcevher tasarm atlyeleri, seyahat acenteleri, iekiler, benzinlikler,
fotokopi/basm ofisleri, ktphaneler
birer birer kapanacak. Bankalarn kredi
blm alanlar baka iler aramak
zorunda kalacaklar. Bilgisayar operatrlne talep olmayacak. Gazete satclar, bfeciler, tekstil iileri, terziler, santral elemanlar, fast-food hazrlayclar,
veri giri elemanlar ve tercmanlarn
meslekleri gemite kalacak. Otellerde

142 www.platinonline.com

FTRSTLER DERNE BAKAN YARDIMCISI

DR. MUSTAFA AYKUT

resepsiyonistler, restoranlarda ise garsonlar olmayacak. Pizza Hut zinciri

yryen, konuan, sipari alan, hesab
tahsil eden insanms robot-garsonlarla
alma denemeleri yapyor. Japonyada
iletiim operatr Softbankn robotu
Pepper, MasterCard ve Nestl ile i birlii yaparak maazalarda kahve makineleri satyor ve kahve ikram ediyor. Pepper,
insanlarla onlar gibi sohbet edilebiliyor, yazlanlar okuyor, ses tonu, jest ve
mimikleriyle karsndaki kiilere uyum
salyor. Bundan tam bir yl nce yine
Japonyada Henn-na adl bir butik otel,
resepsiyonda insan ve dinazor grnml robotlarn altn duyurdu.
Otele giri/k ilemlerini de bu robotlar yapyor. Mterilerin valizlerini de
yine robotlar tayor.

SRCSZ ARALAR NASIL

BR ETK YARATACAK?
Sonu olarak ekosistem retim hatlar, sosyal yaant, alma hayat,
eitim sistemi, kltrel yap, siyasi
bak as, evre ile uyum ve ahlaki deerler deiecek. Gelecei be
yeni oyun kural belirleyecek: Nano
(atomlar), quantum (qubitler), nro
(nronlar), info (bitler, bytelar)
ve biyo (genler) 2025'ten itibaren bugn alan nfusun yapt
iin yzde 50si yazlm, robotlar ve
akll makineler tarafndan yaplacak. Sadece srcsz aralarn
nmzdeki 10 ylda nasl bir etki
yaratacan ele alalm. Amerikan
statistikleri Brosunun 2014te yapt bir aratrmaya gre Amerikada
kaytl 1.6 milyon kamyon srcs
bulunuyor. Kamyon srclerinin
dnda Amerikada 800 bin ar
vasta operatr yayor. 180 bin
taksi srcs, 160 bin Uber ara
salayc, 50 bin okul otobs ofr, 160 bin ehirler aras otobs
srcsne ek olarak otopark kahyalar, araba kiralama irketi alanlar, benzinlik personeli alanlarn
da ekleyin. Srcsz aralar devreye girdiinde kazalarn yzde 90
orannda azalaca varsaylyor. Bu
kapsamda yaklak 4 milyon kiiye
yeni ekmek kaps bulmak gerekecek. Kazalarn azalaca ngrld iin artk snrl sayda sigorta
elemanna ihtiya duyulacak.

TEKNOLOJ HER EYE HAKM

OLDUUNDA VE BOLCA
KULLANILDIINDA ARTIK
MZDE ZERNE ELECEMZ
EY NSAN DEERLER OLACAK.
YERNDE ARKLARIN NASIL
DAHA Y DNMESNDEN OK,
ALIANLAR NASIL DAHA FAZLA
MUTLU OLUR DYE DNMEYE
BALAYACAIZ. TEKNOLOJNN
ALIAN MEMNUNYETN
BOZMASININ NNE GEMEYE
ALIACAK YNTEMLER PENDE
KOACAIZ

TIP SEKTR DE
DNECEK
letiim dnyasndaki hzl ilerlemeler birok alanda olduu gibi
tp alannda da kayda deer deiimin temelini oluturacak. 5G diye
adlandrlan ve 2020den sonra
ticari uygulamasnn balayaca
varsaylan yeni iletiim sisteminin
en belirgin zellii utan uca bilgiyi aktarrken, gecikmenin 1 milisaniyeden daha az bir sreye karlk
gelmesi olacak. Bu zellik neredeyse gerek zamanl alma alanlar
yaratacak. Sz konusu alanlardan
birisi de tp olacak. Bylece, hastay uzaktan yetkin bir uzman tarafndan ynetilen cerrah robotlar
ameliyat edebilecek. Sonu olarak
ok komplike vakalarda cerraha
yetitirilemeyecek yerdeki hastalar,
bulunduklar yerde uzaktan ameliyatla salklarna kavuacak.

ESKNN YERN YEN ALIYOR

Teknolojinin deiim ile yaratt etki kadar iklimsel deiimler, sosyal deiimler,
siyasi deiimler, tarmsal ve gda endstrisindeki deiimler de gnlk yaanty
derinden etkiliyor. Eskinin yerini yeni alyor ve her bir birey bu deiime ister
istemez uyum gstermeye alyor. Endstri 4.0 ile tmyle saysal kontrol mekanizmalarna teslim edilecek bir endstriden sz ediliyor. Nesnelerin interneti ile
trilyonlarca cihaz uzaktan kumanda edilecek. Bu cihazlar, uzaa gerek zamanl
(annda) bilgi iletecek ve kendi aralarnda esiz bir uyumla alacak. 3 boyutlu
yazclar da bandaki obann bile hayalindeki bir rn ok ucuza, belki de
saysal endstriyel tasarm kodlarn internetten bedavaya indirip kendi bana retmesini salayacak. Vcut paras reten byk firmalar ortaya kacak.
nsanlarn zekas ve bellei dardan mdahale ile artrlacak. Kendi kendine
giden arabalar, uan cisimler, hizmet veren robotlar ve sanal gereklik uygulamalar her yanmz saracak.
www.platinonline.com 143

AKILLI TEKNOLOJLER HER

YANIMIZI SARACAK
Gnmzde artc biimde yaygnlaan saysallama, otomasyon,
sanallama ve robotlamaya tanklk ediyoruz. Bu deiim toplumun
her kesiminde olduu iin devlet
ya da zel sektr tarafnda olmas
fark etmiyor. Henz yolun daha
bandayz. Bir de 7 milyar internet kullancs, 100 milyar internete bal cihaz, trilyonlarca sensr
olduunu dnn. Her yanmz
saran makineler yazlmyla, donanmyla, evremizde, zerimizde,
baucumuzda, her an bizimle birlikte olacaklar. Gittike akllanacaklar. Akll evlerimiz, akll arabalarmz, akll giysilerimiz olacak. Biz
onlara hkmederken, onlar bizim
yaantmzda, bize yn veren ilk ve
en nemli unsurlar olacak. Yerken,
ierken, uykudayken, alyorken,
dinleniyorken, eleniyorken, yolculuk ediyorken, hatta konuuyorken
onlara danmadan, onlarn yardm olmadan bir ey yapamaz halde
olacaz. Daha imdiden her eyi
Googlea sormuyor muyuz? imdi
yatrmc olan, eskiden Netscapein
kurucular arasnda yer alan Marc
Andreessene gre yazlm dnyay
yiyip yutacak.

144 www.platinonline.com

NMZDEK 10-20 YIL

ARASINDA KUKUSUZ EN
BYK LERLEME LETM,
ENERJ, ULAIM, TEMZ SU ELDE
ETME, EVRECLK VE GIDA
ENDSTRSNDE YAANACAK.
SONULAR GENELLKLE
YAANTIMIZA POZTF ETK
EDECEK. DAHA MUTLU
OLACAIZ. BU MADALYONUN BR
YZ DER YZNDE SE BA
BAA KALACAIMIZ ZORLUKLAR
VAR. BU KONU EN OK YAPAY
ZEKADA KARIMIZA IKACAK

YAPAY ZEKA KONUSUNDA

ZORLUKLAR YAANACAK
10-20 yl iinde yapay zeka konusunda farkl zorluklarla kar karya
kalnacak. Nromorfik ipler sinir
alarmzn replikas olacak. Yani
bizim yerimize bizim gibi dnecek. Bir anlamda beynimizi kafatasmzn dna karacaz. Bizim
bildiimiz her eyi bilen bir makinemiz olacak. Hatta buna bizden daha
hzl dnp, ne istediimizi biz
istemeden bize empoze eden bir
makine diyebiliriz. Makinelerin sorgulanacak ahlak da, cebinde paras da olmayacak. Makine aklnn
2029da insan akln geecei iddia
ediliyor. Bu dzeyde bile olsa makinenin ahlak, insan ahlak anlay
ile snrl olacak. Her algoritmann
bir humaritmi olur. Eer bu olursa; o zaman u kural makinelere
de uygulanmal. Ancak o zaman,
makinelerin ahlak d davranlarndan kendimizi koruyabiliriz.
Ua insan pilot yerine robot pilot
ile uurmak ne kadar insani bir
davran olur gibi sorular nceden
yant bulmal. Yolcular teknoloji
elverse bile buna zorlamamalyz.
Hollywood filmlerinde yapay zekal
makineler dnyay ele geirir ve
insanln sonu olur. Henz o aamaya gelmedik ama sadece mobil
telefonlara olan bamllmz bir
dnn...

ULUSLARARASI SAYISAL
AHLAK ANLAMASINA
HTYACIMIZ OLACAK
nsan ile makine birbiriyle btnletike saysal etik (ahlak anlay) kavram diye adlandrabileceimiz yeni bir kavram ortaya kacak.
Zaman ilerledike iin iinden klmaz durumlarla daha az karlamak
iin hemen imdi, uluslararas saysal
ahlak anlamasna ihtiyacmz var.
Tpk nkleer silahszlanma ya da
karbon salnmn azaltma anlamalar gibi Eer lkeler bir araya
gelip byle bir anlama zerinde
uzlaabilirlerse, byk olaslkla ierisinde u maddeler olacak:
RYA
ORGANZATRLERNDEN
BEBEK TASARIM
MHENDSLERNE
Amerika
Birleik
Devletleri
alma Bakanlnn yaynlad bir rapora gre bu yl okula
balayan ocuklarn yzde 65i
bugn bilmediimiz ama gelecekte ortaya kacak ilerde alacak.
Bundan 30 yl nce endstride
alan iilerin niteliksiz olanlarnn oran tm iilere gre yzde
80di. imdi ise yzde 10lar civarna geldi. nmzdeki yllarda
bu sfrlanacak. nk niteliksiz
iinin yapaca bir ey kalmayacak. Onun yerine artrlm gereklik mimarlar, ehirde dikey tarm
uzmanlar, gereksiz veri temizleyicileri, vcut paras tasarmclar/
reticileri, nano-medik doktorlar,
yallara yaam kolar, bellek artrma cerrahlar, yeni bilim etik danmanlar/uygulayclar, uzay pilotlar ve uzay turu rehberleri, iklim
deiiklii teknisyenleri, salgn
hastalk gvenlikileri, okullarda
snf avatarlar tasarmclar, kiisel
TV programclar, e-cihaz hesaplar dzenleyicileri, bebek tasarm
mhendisleri, kiisel zaman programlayclar, rya organizatrleri
ve senaristleri ile robot tamircileri
gzde meslekler olacak.
146 www.platinonline.com

HENZ DAHA YOLUN

BAINDAYIZ. BR DE
7 MLYAR NTERNET
KULLANICISI, 100 MLYAR
NTERNETE BALI CHAZ,
TRLYONLARCA SENSR
OLDUUNU DNN. HER
YANIMIZI SARAN MAKNELER
YAZILIMIYLA, DONANIMIYLA,
EVREMZDE, ZERMZDE,
BAUCUMUZDA, HER AN
BZMLE BRLKTE OLACAK.
GTTKE AKILLANACAKLAR.
AKILLI EVLERMZ, AKILLI
ARABALARIMIZ VE AKILLI
GYSLERMZ OLACAK

nsanlar bedenlerini ve beyinlerini insan snrlarn aacak nitelikte

gelitiremezler.
Yapay zekal herhangi bir nesne
insanlar ynetemez.
nsann doasn deitirmeye
ynelik teknolojilere izin verilmez.
rnein, insan kullanarak yeni
yaratklar elde etmeye allamaz.
Robotlar ve yapay zekal makineler kendi kendilerini tamir
edemezler, zerlerinde deiiklik
yapamazlar.
Teknoloji kullanmayan insanlara
ayrmclk yaplamaz. Robotlarn
ahlaki kararlar almasn talep edemeyiz ve izin vermeyiz.

DNMN TETKLEYCLER

F
T
R
ST
LE

M-GEN GELECEK PLANLAMA MERKEZ KURUCUSU, M-GEN DJTAL AJANS BAKANI VE FTRSTLER DERNE
YKSEK STARE KURULU YES UFUK TARHANA GRE DNYASINI DNTRECEK LK VE ASIL
TETKLEYCLER, NANO VE GENETK TEKNOLOJLERDEK GELMELER OLACAK. UFUK TARHAN, GELECEE
FARKLI BR BOYUT KATACAK OLAN BU SRECN DJTALLEME, SANALLAMA, ROBOTLAMA VE YENLENEBLR
ENERJ ALANLARINDA MTH GELMELER DE BERABERNDE GETRECEN FADE EDYOR. MOBL CHAZLAR, GYLEBLR TEKNOLOJLER, NESNELERN NTERNET, HOLOGRAFK SSTEMLER, ARTIRILMI VE SANAL GEREKLK, YAPAY ZEKA, 3D TEKNOLOJLER, QR KODLAMA,
BULUT BLM VE BYK VERYE YNELK ATILIMLAR; , ETM, SALIK,
UFUK TARHAN
BESLENME, BARINMA, ULAIM, ELENCE GB BTN TEMEL YAAMSAL
LU YES
KURU
RE
A

ALANLARDA VE BUNLARLA LGL TM FAALYETLERDE DEVRMSEL

ST
K
SE
DNMLER YARATACAK. BUNLARIN ARETLERN ALMAYA VE
K
Y

E
ETKLERN YAAMAYA MDDEN BALADIK DYEN TARHAN,
RN
E
D
R
ORTA VE UZUN VADEDE ROBOTLARIN MZ ELMZDEN
ALIP ALMAYACAINI, HANG SEKTRLERN DNECEN, DNYASINDA AKTF BR SORUMLULUK STLENEN
YNETC VE ALIANLARIN KENDLERN GELECEE
NASIL HAZIRLAMALARI GEREKTN PLATN N
ANALZ ETT

"10, 15 VE 30 YIL NDE KADEMEL OLARAK VE HIZLANARAK

PEK OK NSANLARDAN ROBOTLARA

DEVREDECEMZ SYLEMEK HAYALPERESTLK OLMAZ..."
ROBOTLAR, MZ ELMZDEN
ALACAK MI?
nsanlar ileri robotlara terk etmeyecek
ancak onlarla birlikte ve farkl biimde i
yapacak. Her alanda robot/holo-retmen, robot/holo-doktor, robot/holomhendis, robot/holo-mimar, robot/
holo-satc, robot/holo-patron, robot/
holo-asistan, obot/holo-gvenliki ve
robot/holo-arkclar olacak. Otonom
sistemlerle insanlar i ie alacak ve
yaayacak. 2045-2050lerde singularity
yeni tekillik dnemine (insanlarn iinde
148 www.platinonline.com

teknolojinin, robotlarn/eylerin iinde de

insanlarn olduu yepyeni trlerin olutuu aama) geilecek. 10, 15 ve 30 yl
iinde kademeli olarak ve hzlanarak pek
ok ii insanlardan robotlara devredeceimizi sylemek hayalperestlik olmaz.
Dnyadaki en arpc rneklerden biri
de Applen inli reticisi Foxconn. Son
olarak 60 bin ii robotlarla deitirildi.
Bu rakam 1 milyona tamak hedefleniyor. Bir dier rnek ise Amazonun
Warehouse robotlar Depo ve teslimat
grevlileri hzla robotlarla deitiriliyor.

LA VE GIDA SEKTR E GEECEK

Genetik ve biyo teknolojilerdeki gelimelerle ok daha salkl, aklc ve kolay besleneceiz. Laboratuvar ve dikey iftliklerde rettiimiz et ve bitkilerle ekolojik sorunlar
yaratmadan ve salmz bozmadan gda takviyesi yapabileceiz. Yediimiz, itiimiz
eylerde vcudumuzun hcresel yapsn, kimyasallarn, hormonlarn bozan zararl
katk maddelerinin yerini tamamen yararl, iyiletirici, koruyucu ve gerekli olan karmlar alacak. la ve gda sektr i ie geecek. 3D retim teknolojileri ile tat, renk ya da
ekil gibi konularda ok daha yaratc, yeni meyve, sebze ve et rnleri yapabileceiz.
Piirmenin yerini mutfamzdaki 3D kompakt retim sistemleri ve mini fabrikacklar
alacak. Hazr, piirmeye ramak kalm rnler sayesinde gda, yemek, beslenme, hzl
tketim, restoran, arlama sektrlerinde gelimeler yaanacak. Kendin piir kendin
ye ya da fast food seeneklerini imdi bas, hemen ye! gibi sreler alacak.
YAPILACAKLAR LSTESNN
BAINA FTRST / GELECEK
BAKABLMEY, ODAKLANMAYI,
DSPLN VE ALIKANLII
KOYMALIYIZ. PEK OK KDE
TEKNOLOJ GELTKE DAHA
AZ ALIMAMIZ GEREKECEKM
GB BR YANILGI OLUUYOR.
OYSA YEN SSTEM VE DZEN
KURULUNCAYA KADAR NSANLAR
OK DAHA FAZLA ALIACAK

GEN TEDAVS LE HASTALIKLAR

DOUMDAN NCE TEDAV
EDLECEK
Gelecekte tp, salk ve gzellik alanlarnda alacak kiiler, uzaktan ve
yerinde kullanlabilen ultra gelimi
grntleme sistemleri, nano, genetik
ve robotik, holografik, sanal gereklik gibi teknolojilerle her trl muayene, tahlil, tehis, tedavi, ameliyat ve
mdahaleyi yapabilecek. Gen tedavisi ile
pek ok hastalk doumdan nce dahi
tedavi edilecek veya olmas nlenecek.
3D bask teknolojileri ile vcuttaki tm
organlar canl organizmalarla baslabilir, genetik mdahalelerle retilebilir ve
onarlabilir hale gelecek.

LETM VE ETM
1-Robotlu eitim sistemi yaygnlaacak:
En fazla deiecek ve deimesi gereken
ana ve temel alan iletiim ve eitim
olacak. nsanlar kendi kendine renecek. Otodidakt renme yntemi yeniden ykselie geecek ve esas olacak.
Bilgiye eriim ve bilgi paylam snrszlat, farkl bir ifadeyle zamandan,
yerden, kiiden ve aratan bamsz hale
geldii iin renme ihtiyac teknoloji
vastas ile rahatlkla giderilebilecek. Okul,
snf, retmen, eitim, ders, ierik, snav,
blm, meslek gibi gnmzn temel
belirleyicileri farkl ekillerde geliecek
ve dnecek. Hatta ileri aamalarda
Matrix filminde grp de ok zendiimiz beyne bilgi, beceri ykleme/load
hadisesi de bu yzyl iinde mmkn
olabilecek. Diyelim ki temel ya da ileri
seviyede matematik, geometri, corafya,
tarih ve dil bilgisi renilmesi gerekiyor.
Bunu bir robot ya da program, gayet
rahatlkla; yaa, bilgi derecesine, konu
seeneklerine gre dnyann her yerinden her yerine, istenildii anda hem de
ok elenceli bir ekilde ulatrabilecek.

2-Deneyimli olduumuz konularda

danmanlk yapabileceiz: Kurumsal
iletiim, sat becerileri, pazarlama,
mhendislik, kodlama, grafik tasarm,
ameliyat, gz muayenesi, plan ya da
proje yapmak gibi binlerce, milyonlarca
konudaki eitimi, kiilerle interaktif iletiime girebilen ve her eyi boyutlu,
holografik gsterebilen ve denetebilen
bir robot verebilecek. Neyi renmek
istiyorsak, renme kapasitemize uygun
tempoda ders alp, snava girebileceiz.
Ortak akl ve aralarla, her disiplinde ve
her konuda eitim alp eitim verebileceiz.
3-Bir retmen binlerce kiiye online
eitim verebilecek: Massive Open Online
Courses (MOOC-Kitlesel Ak Online
Kurslar), temel renme ve gelime
kaynaklar olurken, diplomalarn yanna
dijital rozetler eklenecek. Bir retmen
ayn anda binlerce kiiye online eitim
verebilecek. Ya da bir doktor binlerce
kilometre teden, bir ameliyata oradaymasna katlabilecek. Herkes snrszca
hem retmen hem renen hem de
ierik tasarmcs ve kratr olacak.
www.platinonline.com 149

ROBOT/HOLOGRAM
ASSTANLARIMIZ OLACAK
Akll evlerde, akll eyalarla, robot
ve hologram hizmetlilerle yaayacaz. Daha kk, ok fonksiyonlu,
kompakt, son derece sade ve yaln
yaamsal alanlar yetecek. Isnma,
soutma, aydnlatma, gvenlik,
beslenme, elence vb. ihtiyalarmz renmi evlerimiz ve eyalarmzla, robot/hologram asistanlarmzla i ie yaamlar sreceiz.
Duvarlarmzdan, dolaplarmzdan,
klarmzdan, giysilerimizden akl
fkracak! Eve geldiimizi zerimizdeki ya da arabamzdaki cihazdan renen kahve makinemiz,
kahvemizi hazrlarken, multimedya
sistemimiz en sevdiimiz melodileri
ya da filmleri hazr edecek. Belki de
buzdolabmz ve robot-hizmetimiz
sevinli bir haberi gn boyu aldmz tebrik mesajlarndan alglayp
ampanyay soutmaya balayacak. 3D retim cihazmz, keyifli
aperatifleri servise hazr edecek.
Bu arada deniz ve toprak altnda
hatta uzay aralar ve kolonilerde
yaam srmek, gelecein barnma
konusundaki nemli geliim alanlarndan biri olacak.

150 www.platinonline.com

VER MADENCLER VE VER

ANALSTLER NE IKACAK

FNANS, LOJSTK, TAIMACILIK, HIZLI

TKETM, FAST FOOD, PERAKENDE SATI/
HZMET NOKTALARINDAK GREVLLER, ARI
MERKEZLER, MTER DESTEK NOKTALARI,
MEDYA ALIANLARI, NAAT, MADEN
LER, SALIK MERKEZLERNDEK ALT VE
ARA KADEMEDEK PERSONEL, TEKNSYENLER,
TEMEL DAL RETMENLER, PLANLAMACILAR
VE STATSTKLER TEHLKE ALTINDA... RN/
MALZEME ELLELEMES GEREKTREN HER TRL
, BEYAZ YAKALILARIN DATA/BLG GR/
ELLELEMES YAPTII RUTN, TEKRARLANAN LER
VE NSANLARIN FZKSEL OLARAK BULUNMASINI
GEREKTREN PEK OK YOK OLACAK

NAVGASYON TEKNOLOJS
ULAIM SEKTRNN
GELECENE YN VERECEK
Otomobillerimiz, toplu tama
aralar, inaat, i makineleri gibi
her ey ama her ey akll cihazlarla ve akll yzeylerle donanacak.
zekas uygulamalar ve eylerin
interneti sayesinde ulam aralar bir anlamda uygun verileri
toplayan ve onlara gre ulam
salayan daha gvenli ve verimli
robotlara dnecek. Ulam ihtiyalarmz dronelarla havadan
ve denizaltndan giden yepyeni
trler ve robotlarla i ie halledeceiz. nsansz aralar sadece
ehirlerde ya da uzun yolda deil,
hemen her alanda hizmet grecek ekilde geliecek. Bunlarn
gelimesi yn belirleme ve lm
sistemlerinin gelimesine bal
olduu iin navigasyon teknolojisi
de ulam sektrnn geleceinde nemli bir rol oynayacak.

NSAN ODAKLILIKTAN
PROGRAMLANMI
MEKANK SSTEMLERE
GEN AVANTAJ VE
DEZAVANTAJLARI
Kukusuz verimlilik mthi artacak. Yenilenebilir enerji ile maliyetler sfrlanacak. Kt kaynaklar
ynetmeye alan kurgularn,
tam tersine bolluk iin yeniden
tasarlanmas gerekecek. Den
maliyet, fiyat ve cretler epey
sarsc alkantlara neden olacak. ok daha az sayda insan,
bugnk i denilen eyleri
yapyor olacak. Yaamak iin ille
de herkesin bir ii olmas gerekmeyecek. Btn bunlar, yaam
ve i ezberlerinin batan aa
deimesini gerekli klacak. Para
kazanmak iin yaptmz bir
sr eyi robotlarn yapmas, hi
bilmediimiz yepyeni eyleri i
diye yapacak olmamz, iimize
sindirmekte en fazla zorlanacamz konu olacak.

STEDNZ DZ, FLM YA DA

KONSERE KENDNZ MONTE
EDEBLECEKSNZ
zellikle hologram, sanal gereklik
ve tercme teknolojileri sayesinde
istediimiz sanatlar ya da programlar evimizde, burnumuzun dibinde
izleyebileceiz. Dnyann herhangi
bir yerinde boyutlu gezinebilecek,
baka insanlarla bir araya gelerek
elenebileceiz. Ya da vefat eden
deerli insanlarn holografik canlandrmalar ile bugnk zaman iinde
buluabileceiz. stediimiz dizinin,
filmin ya da konserin iine kendimizi
monte edebileceiz. Dilediimiz yerdeki insanlarla yarabilecek, gezebilecek ve ayn ortamlar paylaabileceiz.
Belki de bu teknolojilerin en ok geliecei ve ilk kullanlaca yer elence
sektr olacak.

BREYLER KENDLERN
GELECEE NASIL
HAZIRLAMALI?
Bireylerin her eyden nce ftrist
bir bak asna sahip olmalar
gerekiyor. Gelecekte neler olabileceine ya da neler olmas istendiine dair algs, fikri ve farkndal
olmayanlarn neden deimeleri
gerektiini anlamalar zor lk
nce hangi konuya meraklar, sevgileri hatta tutkular var ise onu
belirlemeleri gerekiyor. Herkesin
ok daha fazla yeni ey renmesi, rendiklerini srekli gelitirmesi ve ileri tamas gerekecek.
Teknolojik bilgi ve kullanma seviyesini mmkn olan en yksek
seviyeye karmak art. Bunun da
dijitalleme ile balamas ve srdrlmesi planlanmal. Hepsini
ereveleyen temel belirleyici ise
sorgulayan, merakl, daha iyi bir
gelecek araynda olan, paylamc, saygl, efkatli ve duyarl insan
olmak olacak. Tek yol srdrlebilir gelecee odaklanmak

GYLEBLR, TAKILABLR,
GMLEBLR VE YUTULABLR
TEKNOLOJLERLE VCUT VE DUYGU
DURUMU VERLERMZ ANINDA
GZLEYEBLECEK VE YENDEN
PROGRAMLAYABLECEZ. HATTA
BU VERLER E ZAMANLI OLARAK
UZAKTAK ROBOT YA DA NSAN
DOKTORUMUZA, UZMANIMIZA VE
DANIMANIMIZA DA GDECENDEN
HER TRL AKSAKLIK VE HASTALIK
NCEDEN TEHS EDLEBLECEK.
NSAN MR UZAYACAK. BUGN
NASIL 100 YAIN ZERNDE
YAAMAKTAN BAHSEDYORSAK,
2050LERDE SE LMSZLKTEN
BAHSEDEBLECEZ

Tekrarlanan, insan bulunmasn

gerektiren rutin ilerin tamamn
robotlar, hologramlar ve i zekas alacak. Ofislerde alabilecek
az sayda ama stn yetkinliklerdeki insanlar, veri madencisi
ve veri analistine dnecek.
CEOlar ve yneticiler ise ileri
seviyede teknolojistler, veri
yorumlayabilen, robot ve i
zekas tasarmclar olacaklar.
Standart iler iin altrdklar
kiilerin yerini robotlar, hologramlar ve i zekas alacak. Yeni
nesil liderlerin onlar programlayacak, algoritma ve kodlar
oluturabilen inovatif beyinler
olmas ve insan/robot kark ekipler oluturmalar nem
kazanacak. Ofisler, hiper akll
ve becerikli teknolojilerle, asistan ve gvenlikilerle donanacak. Masalar, ekranlar ve cihazlar ortak kullanlacak. Hizmetli
robotlar olacak. Her ey bizi
tanyaca iin ortam, tercihlerimize gre ekillenecek. Ofise
geldiimizi bilen, masamz bize
gre renklendiren, deitiren,
gelmesek de oradaymz gibi
toplantlara katlmamz salayan i yerlerimiz olacak.

2050NN EN POPLER
MESLEKLER VE YEN
KOLLARI
nsan, hayvan ve bitki genetik,
DNA ve beyin programlayclar.
Organ, canl reticileri ve
onarclar.
Hafza hizmet merkezleri.
Bilisel programlama
merkezleri.
Uzay tamaclar, seyahat
irketleri.
Uzay madencileri.
Uzay koloni inaatlar,
tasarmclar.
Yenilenebilir enerji irketleri.
Beslenme programlayclar.
Sanal turizm irketleri.
Her trl sanal, genetik
tasarmclk.
www.platinonline.com 151

Yakn
gelecekte ofr,
ilkokul retmeni,
avukat, asgari
cretli ii gibi
kategorilerde
tehlike
gzkyor...

YAPAY ZEKAYA BLG AKTARAN

TECRBEL KLERE HTYA
DUYULACAK
Rekabet sadece insanlarn kendi aralarnda olacak. Bu
durumda insanlarn kendilerini oklu alanlarda yetitirmeleri gerekecek. Yani T tipi insan olacaklar. Her
konuda bilgi sahibi insanlara ynelik ihtiya artacak.
nsan odakl alma zincirinden tamamen mekanik bir
sisteme geildiinde insan duygusu ve empati ortadan
kalkacak. Verilen tm kararlar manta dayal olacak.
rnein; futbol man ynetecek olan yapay zeka asla
hata yapmadan karar verecek. Bu durumda pozisyon
yorumculuu diye de bir ey kalmayacak. Mantk, eletiriyi ortadan kaldracak. Eletiri ile para kazananlar baka
alanlara ynelecek. Yakn gelecekte ofr, ilkokul
retmeni, avukat, asgari cretli ii gibi kategorilerde tehlike gzkyor. rnein, 10 yl iinde uaklarda
pilot says 1e decek. kinci pilot yapay zeka olacak.
Tansal radyoloji hzla yapay zekaya dnecek. Gei
aamasnda yapay zekaya bilgi aktaran tecrbeli kiilere
ihtiya olacak. 2050ye kadar bilgisayar zekas insan
zekasn geecek. Bilin bir baka bedene aktarlacak.

152 www.platinonline.com

M
T

TANSU YE
YES
EN
ULU
R
KU

PHAN MANAS
I AL
AN
K
BA

Gelecekte dnmn en etkili olaca alan enerji ve salk olacak. nk bugn bizlere sunulan her yeni rnn ve
zmn arkasnda iki nemli engel bulunuyor. Bunlardan
biri pil teknolojisi nmzdeki 10 yl iinde, Pil bitti, arj
edelim derdi ortadan kalkacak. Ayrca enerji depolamada
younluk artaca iin otomobillerin yannda uan her trl
ara da elektrikli olacak. Salk konusunda alnacak nlemlerle devletlerin zerindeki maliyet basksnn azaltlmas
gerekiyor. Aksi takdirde vergi yk altnda ezilen insanlarn
yaad lkeler zamanla blnecekler, yaamlar denizlere
kaydracaklar. Denizlerde kendi devletlerini kuran topluluklar olacak. Sektrlerde yaanacak deiimlere gelince
Sigortaclk asndan tamaclk hem krl hem de sorunlu
bir sektr. Dolaysyla srcsz otomobil elbette sektrdeki
dengeleri deitirecek. Ama her sektrde olduu gibi risk
alglar ve alanlar da deiecek. Su her zaman yolunu bulacak ve irketler yaayabilmek iin konsolidasyona gidecek.

nsan odakl sistemlerden uzaklaabilmek iin insanlarn tm odaklarn ve tecrbelerini yapay zekaya aktarmalar gerekiyor. Dolaysyla yapay zeka ilkokula balyor. ok hzl
bir renme ve retilme srecine girilecek. Yapay
zeka ile yarabilmek iin kk hcre tedavisi ile IQsu
artrlm insanlar doacak. Bu kiilerin yapaca almalarla zellikle uzayda yanlz olmadmz anlamak
iin uzaklara gidilmesi konusunda almalar balayacak. Dolaysyla yar srecek. Robotlar zaten retime
girdiler. Bunlar daha ziyade sabit robotlar. En nemli
deiiklik ise hareketli robotlarn retime katlmas
ile gerekleecek. Hareketli robotlarla birlikte retim
prosesleri de deiecek ve basitleecek.

MDEN SORUMLU
BR
B
A
BL
K
AN
MO
E,
Y
Y

L
A

RSK ALGILARI VE
ALANLARI FARKLILAACAK

SABT DEL,
HAREKETL
ROBOTLAR RETM
SEKTRN
DETRECEK

SUNG ELECTR
SAM
ON
ICS
T
RK

TRSTLER DE
E F
RN
IV
E

Y
CIS
IM
N
RD
E
A

RSTLER DER
NE
FT
O
NU
RS

HAYATINDA BREYLERE
HTYA DUYMADAN LERLEME
SRECN HANG OLUUMLAR
TETKLEYECEK?
Zaman zaman kendisi bir bamllk noktas gibi grlse de,
teknolojinin kaynak bamlln azaltma noktasnda rol
byk. Temelde kaynaklar; zaman, i gc, doal kaynak
(enerji) ve altyap yatrm (CapEx) trevleridir. Teknoloji,
altyap grubunda kabul edilir ama belirleyici olan teknolojinin kullanmndaki verimidir. Verimdeki baar ise zaman, i
gc ve enerji kullanmn aaya ekmesi ile llr. Veri
ynetimi de burada devreye girer. Veri ynetimindeki baarnz, genel baarnz ve kurduunuz sistemin esnekliini
belirler. Endstri 4.0n znde de bu var. rnein, sanal
gereklik yeni bir teknoloji deil. 20 yl nceki rneklerde
problem; sistemlerin ok yer tutmas, pahal olmas, stelik
render (tarama/bekleme) srelerinin bugne gre ok daha
uzun olmasyd. Bugn kalite ve hz artt, boyutlar kld,
ayn zamanda fiyatlar neredeyse iyi bir akll telefon seviyesine indi. Gerek zamanl testlere sanal gereklik ile erimek
mmkn hale geldi. rnein, yzlerce paradan oluan bir
motorun enterferans kontrollerini sanal gereklik gzlk
ve eldivenleri stnden yapmak mmkn. Majr problem
grlmedii takdirde 3D prototiplemeye sonrasnda ise
gerek imalata geilebilir.

EN BYK
DEM
ORTA DZEY
YNETCLERDE
YAANACAK
Ucuzlayan teknolojiyi kullanmay iyi bilenler zaman
ve enerji tasarrufu salar, esneklik kazanr. Ama bu
desantrilizasyonun i gcne yansmas, ucuzlama
ynyle olmaz. En byk deiim, orta dzey ynetici nezdinde yaanacak. nsan yneticisinden teknik
yn kuvvetli, ellerini kirleten proje yneticisine
evrilen ihtiyalar ne kacak. nsan odakl alma
zincirinden, tamamen programlanm mekanik bir
sisteme geilmesi, hatalarn azalmas, hzn artmas,
daha az enerji tketimi, rn ve serviste kalite art
gibi sreleri de beraberinde getirecek. Ama konu
ou zaman kltreldir. Zira desantrilizasyonu
isteyen yalnzca st ynetim oluyor olabilir. Dolays
ile deiim ihtiyacna olan direncin ynetimi de bir
o kadar nemli

2050lerde
teknik yn
kuvvetli, iini
yakndan takip
eden orta dzey
yneticilerin yldz
ykselecek...

2050DE YILDIZI
YKSELECEK ALANLAR
Desantrilizasyonun lojistik sektr zerinde olumsuz etkisi beklenebilir. Sektr listesi genelde gelenekselcidir. Yeniler gelir ama eskilerden azalan yok
gibidir. Bu balamda tehlike altnda olan sektrlerden ziyade, iine deer katmay baaramayan sektr
oyuncular iin yaamn zorlaacan sylemek daha
doru Deer katmann yolunun ise iyi teknoloji ve
veri yneticisi olmaktan getiini sylemek mmkn.
Dijitallemenin art insansz almaya tehdit olarak
grlse de, B2Cye olan tesiri snrl olacak. Zira insana
dair olan her ey kiiselletirildii kadar zel yle ki
yeteri kadar zel olamayann yaama ans ok az. Bu
dnyada ise her ey bilgi ve bilgiler aras iliki kurma
kabiliyeti ile balyor. 2050lerde teknik yn kuvvetli,
iini yakndan takip eden orta dzey yneticilerin yldz ykselecek. Akll tarm poplerleecek. Yalanan
nfustan tr salk hizmetleri, zellikle hasta bakclk boyutu ile ne kacak.
www.platinonline.com 153

YOUTHHOLDNG CHIEF YOUTH

OFFICERI VE FTRSTLER
DERNE GENEL SEKRETER
EMRAH KAYA

2030UN FAVOR MESLEKLER

DEMEYECEK SEKTR YOK

Ftrisler Dernei, 2030 ylnda hayatmza girecek yeni meslek trlerini analiz etti. Bu listedeki meslekler iin kendilerine imdiden yatrm yapan genler, gelecein en ok aranan
alanlar olacak. Bu listede byk veri arkeolou, vcut para reticisi, nano-doktor, genetik organizma iftisi, hafza artrma cerrah, yeni bilim etik danman, uzay pilotu, rehberi
ve mimar, dey tarmc, iklim deiiklii uzman, karantina yneticisi, bilgi bankacs, iklim
polisi, sanal avukat, avatar retmen gelitiricisi, alternatif tat tasarmcs, kiiselletirme
uzman, sanal bilgi dzenleyicisi, zaman yneticisi, sosyal a / medya gnllleri ve kiisel
marka yneticileri gibi grevler bulunuyor.

TEKNOLOJNN LERLEMESYLE BRLKTE NSAN ODAKLI SSTEMLERN ARTIK

NSANSIZ DA ALIMAYA DEVAM EDEBLECEK OLMASININ TM SEKTRLER
DETRECEN BELRTEN YOUTHHOLDNG CHIEF YOUTH OFFICERI VE
FTRSTLER DERNE GENEL SEKRETER EMRAH KAYA, EN DKKAT EKC
VE LGN DEM ASLINDA SEKTRLER ARASINDA YAANACAK SNERJ
TARAFINDA NE IKACAK YORUMUNDA BULUNUYOR

SEKTRLER ARASI
SNERJ DNEM
Gerei isterseniz, deimeyecek sektr
yok. Teknoloji bamllnn en dk
olduunu dndmz moda sektrnde beklediimiz deiimleri dndmzde bile ykc oranda farkllama olacan ngrmek mmkn.
erisinde zaten teknolojinin gerek retim gerekse kullanc deneyimi asndan
ok derinden yer ald sektrlerde ise
bu dnm daha organize ve grece
tahmin edilebilir olacak. Bu sektrlerde gemiten gelen izginin trendinde
dev bir deiimden ziyade yumuak bir
deiim yaayacaz. En dikkat ekici ve
ilgin deiim aslnda sektrler arasnda
yaanacak sinerji tarafnda ne kacak. rnein, moda ve tp yaknlaacak.
Giyilebilir teknolojilerle salmz gerek
zamanl takip edilebilecek ve artk moda
irketleri tp uzmanlarn bordrolarna
alyor olacak. Ya da etkinlik irketleri dijital bilen alanlar ie alrken, otomotiv
irketleri ise oyun reticilerini ie alacak.
Srcsz otomobil retimleri ile ara
ii oyun gelitirmeleri nem kazanacak.
154 www.platinonline.com

YEN ETK KOD

DANIMANLARINDAN LEGAL
DANIMANLARA
Teknolojik deiimler en basit sektrlerden en kompleks srelere sahip
sektrlere kadar birok endstrinin
i yap biimini deitiriyor. Aslnda
endstrinin lider irketleri bu dnme
gnll olmasa da tketici davranlar
ve beklentilerinde ortaya kan kkl
deiimler, bu irketleri deiime zorluyor. TVler ve gazeteler dijital talepler sebebiyle ift ekranlar yaratmaya
balad. nteraktiviteyi nceliklendirmek
zorunda kald. Finans kurumlar on-thego stratejileri, banka ubeleri amaktan
daha da ncelikli olarak deerlendiriyor.
Srcsz otomobillerin kaza yapmas
durumunda sulu ve hakl tespiti iin
dnyada bu konuda legal uzmanlklar
oluuyor. Yeni etik kod danmanlar
ortaya kyor. Tarm sektrnde teknolojinin verimlilie olan katks, estetik ve gzellik uzmanlarnn boya ile
yapt birok rn yerine deri altna
hafza artrma ve kalc desenlerle takip
ve vcut deerleri lm gelitirmeleri

yaplyor. Kiisel dronelar ile kiiler herhangi bir kargo irketine ihtiya duymadan gnderilerini kendileri yapabilecek.
Gelecekte u an var olduklar formatla
yaamaya alan sektrleri zor gnler
bekliyor. Geleneksel tarm, genel ie
alm, K ya da bordro irketleri, tek
ynl medya irketleri, matbaalar, dijital dnm yaamam perakendeciler,
3D yazclar ile baslabilecek her trl
ev aletleri reticileri, kargo irketleri,
ok byk ihtimalle yedek paraclar,
sarf malzeme reticileri gibi risk altnda olan milyonlarca rnek sayabiliriz.
Bugn geleneksel olarak bu ileri yapan
kurumlar yeni trendlere ayak uydurarak
dnmeli. Eer kendi i yap biimlerine yeni bir bak as getirebilirlerse
batmak bir yana kendi alanlarnda lider
bile olabilirler.

KNC BAHAR
YNETCLER STHDAM
EDLECEK
irketler, ok ynl ve merakl alanlara ihtiya duyacak. nsan kaynaklar
yneticileri, bu kiilerin ie alm iin
daha ok sayda nitelikli ve yetenekli
adaylarla grmek zorunda kalacak.
alan kesimin tm sektrlerde deerlendirilebilecek, aranan insan olmaya
odaklanmalar gerekiyor. Tekno sosyologlar, yeni bilim etik danmanlar,
ikinci bahar yneticileri (ortalama mr
uzad iin o uzayan ksmda insanlarn
yaamlarn organize edecek danmanlk pozisyonlar), vcut para reticileri
ve bunun gibi birok konuda ortaya
kacak ihtiyalara uygun uzmanlklara
imdiden hazrlanmakta fayda var.

NSAN ODAKLILIKTAN
MEKANK SSTEME
GE NASIL BR BOYUT
YARATACAK?

NOVASYONU
SELLETREMEYEN BEYAZ
YAKALILARIN FIRSATLARI
AZALACAK

zellikle yapan zekann hayatmza girmesiyle, bizi i yaamnda makine-insan

dengesinin ciddi bir ekilde bozulaca bir gelecek bekliyor. Bu bakalam
sreci, insann yapabilecei boyutlarn
zerine ktnda hz ve kalite olarak
karar mekanizmalarn makinelere brakm olacak. Sistemler kendileri yklenmi veri setlerini inceleyerek kararlar
gelitirecek ve bunu bir sonraki admdaki makinelere ileterek retim veya
servisin hayata gemesini salayacak.
Bu durum hatasz, daha az fireli ve
yksek kaliteli rnler kmasn, renen organizasyonlar halinde insan ile
yaanan tm duygusal skmlklar da
ortadan kaldracak. Bu sayede iletmeler
iin daha verimli bir ortam ne kacak.
Etik deerlerimiz makinelere daha dorusal tanmlanmal. Sistemleri kodlayan
mhendisler etik davranrlarsa daha eitliki ve sosyal bir ortam oluabilir.

Amazon, bu konuya verilebilecek en

baarl rneklerden biri Mterilerin
site zerindeki hareketleri llyor,
rn nermeleri gzlemleniyor. Bu sayede tketicinin hayat tarzn, gittii yn,
deien trendlerini ngrerek nermelerde bulunuluyor. Sipariin teslimi adna
tm depo ve gerekirse bir ksm rnde
annda retim yaparak teslimat yine
kendi robotlar ve dronlar (amazonprime) ile planlanyor. Srelerin ciroya,
dnm oranna, tekrar mterilerine
katks, yakn zamanda vaka almas
olarak dnyada okutulmaya balanacak.
Bir dier baarl rnek ise Tesla
Fabrika kesinlikle endstri 4.0a uygun
tasarlanm durumda. Gndeme gelen
yeni ara tasarmna gre retim band
kendini gerek zamanl gncelleyerek
artk Tesla-III retebilir hale gelebiliyor.
novasyonu iselletiremeyen beyaz
yakallarn i frsatlar da kstl olacak.
www.platinonline.com 155

M
ET

YA
ZI
LIM
LOJLER GE
EKNO
NEL
ET
M
D
RM
R
T
EL
G

YES CAVT YAN

LU
TA
RU
U
K

OSOFT TRK
YE
MICR

FTRSTLER DE
I VE
RN
E
CIS

IM
Y
RD
N
YA

30 YIL NDE
BLGSAYARLARIN
VERECE KARARLAR,
NSANLARINKNDEN DAHA
Y OLACAK
Veri retimine dayal sektrlerin nemli bir blm dijital
transformasyondan etkileniyor ve yaplan iler, insanlardan
bilgisayarlara doru kayyor. Bunun en iyi bilinen rnei
ise srcsz otomotiv sektr. Arabalar yaklak 100 yldr ayn mantkla alyor: Src, etrafndaki gelimeleri
deerlendirerek arac ynetiyor, frene basyor, direksiyonu
kullanyor. Artk, aracn etrafndan gelen tm verileri, bir
insan kadar iyi ileyebilen sistemler; frene, direksiyona,
belki de bir insandan ok daha iyi mdahale edebiliyor. Bu
nedenle de, otomotiv sektr gittike yazlm arlkl bir
sektr haline geliyor. Benzer ekilde hukuk mavirliinden
tarma kadar karar verilebilen pek ok sektr otomatize
ediliyor, retim ve deer zinciri, insan-baml olmaktan
uzaklayor. 20nci yzyl nasl petrol ayken, 21inci yzyl
da veri a olacak. nl ftrist Ray Kurzweill, singularity
olarak da adlandrlan ve yapay zeka sayesinde bilgisayarlarn, insanln toplam entelektel seviyesini geecei yl
2045 olarak belirtiyor. nmzdeki 20-30 yl iinde, bilgisayarlar tarafndan verilecek kararlarn, ortalama olarak her
alanda insanlardan daha iyi olacan sylemek mmkn.

OTOMOTV VE
RETM SEKTR
NEML BR
DNMN
ENDE
Otomotiv sektrn bekleyen en nemli iki gelime,
srcsz otomobillerin ve aralarn yaygnlamas ve
paylam ekonomisi. Bir yandan 100 yldr otomotiv
sektrn oluturan otomotiv firmalarnn srcsz
aralara yapt yatrmlar, bir yandan Uber veya
SecureDrive gibi araba sahibi olmadan sizi A noktasndan B noktasna gtrebilen alternatifler, ara
sahipliini nemli lde azaltacak. Bu durumda,
yalnzca Amerika Birleik Devletlerinde 570 milyar
dolarn zerinde yllk cirosu olan, Trkiyenin en
byk ihracat kalemi olan otomotiv sektr ekil
deitirecek. Araba galerileri, sat ve sat sonras
hizmetleri stlenen bayiler, sigorta irketleri, taksicilik, otoparklk, vb. pek ok sektr, otomotivdeki bu
deiimden derinden etkilenecek, satlar decek
veya sat ekilleri deiecek. Bu konuya daha fazla
yatrm yaplacak. Bilgisayarlar daha fazla renebilecek ve daha fazla senaryo otomatize edilebilecek.
retim bantlar, tm dnyada otomatiklemeye balad. Bu nedenle ksa vadede fabrika retim hatlarnda, zellikle mavi yakallarn stlendii pek ok i
ortadan kalkabilir.

Veriyi iyi
okuyabilen kiiler,
21inci yzyln en
byk kurumlarn
ve irketlerini
oluturacak...

VERY DORU
OKUYABLENLER NE IKACAK
Gelecein i dnyasnda aktif bir sorumluluk almak
isteyen ynetici ve alanlarn deer yaratan senaryolara, insan muhakemesine dayanan ve ruhlarn
koyabilecekleri alanlara ynelmeleri gerekiyor. Farkl
sistemlerin olumas ve ynetilebilmesi adna nemli
lde yazlmc ve veri bilimi uzman gibi yksek
profilli kiilere ihtiya duyulacak. Veriyi iyi okuyabilen kiiler, 21inci yzyln en byk kurumlarn ve
irketlerini oluturacak. Veri bilimi, biyoteknoloji ve
kuantum bilimi ekil ve isim deitirerek, popler i
kollarna dnecek.

156 www.platinonline.com