5232b35d12ffe68 Ek

TMMOB KMYA MHENDSLER ODASI ANKARA UBES
KANUNLAR
YNETMELKLER
TEBLLER
KALDIRILAN MEVZUAT
Karanl Sokak No:19/5 Kzlay ankaya ANKARA Telefon: 0 312 418 20 51 Faks: 0 312 418 16 54 GSM: 0 533 320 38 09 WEB: kmo.org.tr
I
NDEKLER
Dayand
Kanun
No/Madde
MEVZUATLAR
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
Sayfa
1
KANUNLAR
1
854 SAYILI DENIZ KANUNU
854
29/04/1967
12586
2-13
1475 SAYILI KANUNU
1475
01/09/1971
13943
14-16
4857 SAYILI KANUNU
4857
10/6/2003
25134
17-44
KANUNU LE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE DEKLK
6552
11/09/2014
29116
(Mkerrer)
45-59
YAPILMASINA DAR KANUN

5
6331 SAYILI SALII VE GVENL KANUNU
6331
30/6/2012
28339
60-74
SALII VE GVENL KANUNU LE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE

DEKLK YAPILMASINA DAR KANUN
6645
23.04.2015
29335
75-95
6645
23/04/2015
29335
96-97
SALII VE GVENL KANUNU LE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE

KARARNAMELERDE DEKLK YAPILMASINA DAR KANUN ( MADDELER )
YRRLKTEN KALDIRILMI HKMLER
DENZ KANUNUNUN YRRLKTEN KALDIRILMI HKMLER
854
29/04/1967
12586
98-101
KANUNUNUN YRRLKTEN KALDIRILMI HKMLER
1475
01/09/1971
13943
102-141
II
NDEKLER
Dayand
Kanun
No/Madde
MEVZUATLAR
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
YNETMELKLER
1
Alt verenlik Ynetmelii
Asansr letme, Bakm ve Periyodik Kontrol Ynetmelii
Sayfa
142
4857/3
27.09.2008
27010
143-144
6331
24.06.2015
29396
145-162
Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik
6331/30,
25.01.2013
De.16.01.2014
28539
De.28884
163-169
Asgari cret Ynetmelii
4857/39
01.08.2004
De.19.04.2014
25540
De.28977
170-172
Askeri yerleri ile Yurt Gvenlii in Gerekli Maddeler retilen yerlerinin Denetimi, Teftii ve Bu yerlerinde in Durdurulmas Hakknda Ynetmelik
4857/91,
6331/24-3
16.08.2013
De.04.02.2014
28737
De.28903
173-175
Balk Gemilerinde Yaplan almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik
6331/30
20.08.2013
28741
176-186
Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik
6331/30
15.06.2013
28678
187-206
Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmelik
6331
30.12.2013
28867 Mk.
207-225
alanlarn Grlt ile lgili Risklerden Korunmalarna Dair Ynetmelik

(Grlt Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.)
6331/30
28.07.2013
28721
226-229
10
alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik
6331/16,
17, 18, 30
15.05.2013
28648
230-233
11
alanlarn Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden Korunmas Hakknda Ynetmelik
6331/30
30.04.2013
28633
234-238
12
alanlarn Titreimle lgili Risklerden Korunmalarna Dair Ynetmelik

(Titreim Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.)
6331/30
22.08.2013
28743
239-243
13
alma Hayatna likin l Danma Kurulunun alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik
4857/114
04.04.2004
De.15.05.2004
25423
De.25463
244-245
14
ocuk ve Gen ilerin altrlma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik
4857/71
06.04.2004
De.25.10.2013
25425
De.28802
246-250
III
NDEKLER
MEVZUATLAR
Dayand
Kanun
No/Madde
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
Sayfa
YNETMELKLER
15
Ekranl Aralarla almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik
6331/30
16.04.2013
28620
251-254
16
Elle Tama leri Ynetmelii
6331/30
24.07.2013
28717
255-257
17
Engelli ve Eski Hkml altrmayan verenlerden Tahsil Edilen dari Para Cezalarn Kullanmaya Yetkili Komisyona Dair Ynetmelik
4857/30
09.01.2014
28877
258-262
18
Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair
Ynetmelik
6331/30
16.08.2013
28737
263-269
19
Geici veya Belirli Sreli lerde Sal ve Gvenlii Hakknda Ynetmelik
6331/30
23.08.2013
28744
270-271
20
Haftalk Gnlerine Blnemeyen alma Sreleri Ynetmelii
4857/76
06.04.2004
25425
272-274
21
Hazrlama, Tamamlama ve Temizleme leri Ynetmelii
4857/70
28.04.2004
25446
275-276
22
Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii
6331/30,
31,
25.04.2013
De.02.05.2014
28628
De.28988
277-290
23
Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik
6331/3,30,
29.12.2012
De.11.10.2013
28512
De.28792
291-313
24
Hijyeni lm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakknda Ynetmelik
6331/10,
30, 31
20.08.2013
28741
314-342
25
Kanununa likin alma Sreleri Ynetmelii
4857/63
06.04.2004
25425
343-344
26
Kanununa likin Fazla alma ve Fazla Srelerle alma Ynetmelii
4857/41
06.04.2004
25425
345-346
27
Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii
6331/6,8,
30
29.12.2012
De.31.01.2013
28512
De.28545
347-369
IV
NDEKLER
MEVZUATLAR
Dayand
Kanun
No/Madde
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
Sayfa
6331/7
24.12.2013
28861
370-371
YNETMELKLER
28
Sal ve Gvenlii Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakknda Ynetmelik
29
Sal ve Gvenlii Kurullar Hakknda Ynetmelik
6331/22,30
18.01.2013
28532
372-375
30
Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmelii
6331/10,30
29.12.2012
28512
376-380
31
i cretlerinden Ceza Olarak Kesilen Paralar Kullanmaya Yetkili Kurulun Teekkl ve alma
Esaslar Hakknda Ynetmelik
4857/38
05.03.2004
25393
381-382
32
yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik
6331/30
17.07.2013
28710
383-389
33
yeri Hekimi ve Dier Salk Personelinin Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik
6331/30
20.07.2013
28713
390-419
34
yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmelik
6331/11,
12, 30
18.06.2013
28681
420-423
35
yerlerinde in Durdurulmasna Dair Ynetmelik
6331/25, 30
30.03.2013
28603
424-427
36
yerinde veren veya veren Vekili Tarafndan Yrtlecek Sal ve Gvenlii Hizmetlerine likin
Ynetmelik
6331/6,30
29.06.2015
29401
428-434
37
Kadn alanlarn Gece Postalarnda altrlma Koullar Hakknda Ynetmelik
4857/69
24.07.2013
28717
435-436
38
Kanserojen veya Mutajen Maddelerle almalarda Salk Ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik
6331/30
06.08.2013
28730
437-442
39
Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik
6331/30
12.08.2013
28733
443-454
40
Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik
6331/30
02.07.2013
28695
455-464
41
Konut Kapclar Ynetmelii
4857/110
03.03.2004
25391
465-467
42
Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii
6331/30
19.09.2013
28770
468-491
V
NDEKLER
MEVZUATLAR
Dayand
Kanun
No/Madde
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
Sayfa
6331
10.03.2015
29291
492-497
YNETMELKLER
43
Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii Ynetmeliinde Deiiklik Yaplmas Hakknda

Ynetmelik
44
Postalar Halinde i altrlarak Yrtlen lerde almalara likin zel Usul ve Esaslar Hakknda
Ynetmelik
4857/76
07.04.2004
25426
498-499
45
Salk Kurallar Bakmndan Gnde Azami Yedi Buuk Saat veya Daha Az allmas Gereken ler
Hakknda Ynetmelik
6331/30
16.07.2013
28709
500-504
46
Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmelii
6331/30
11.09.2013
28762
505-521
47
Sanayi, Ticaret, Tarm ve Orman lerinden Saylan lere likin Ynetmelik
4857/111
03.09.2008
26986
522-528
48
Tehlikeli ve ok Tehlikeli Snfta Yer Alan lerde altrlacaklarn Mesleki Eitimlerine Dair Ynetmelik
6331/17, 30
13.07.2013
Dz.25.07.2013
28706
28718 Mk.
529-534
49
Tozla Mcadele Ynetmelii

(Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Tozla Mcadeleyle lgili Ynetmelik
yrrlkten kaldrlmtr.)
6331/30
05.11.2013
28812
535-545
50
Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyi Ynetmelii
6331/21
05.02.2013
28550
546-548
51
Yap lerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii
6331/30
05.10.2013
28786
549-567
52
Yllk cretli zin Ynetmelii
4857/60
03.03.2004
25391
568-572
53
Yzdelerden Toplanan Paralarn ilere Datlmas Hakknda Ynetmelik
4857/51
28.02.2004
25387
573-578
54
Yurtiinde e Yerletirme Hizmetleri Hakknda Ynetmelik ( zrl, Eski Hkml ve Terr Mahduru
stihdam Hakknda Ynetmelik yrrlkden kaldrlmtr )
4857/30,90
25.04.2009
27210
579-581
VI
NDEKLER
Dayand
Kanun
No/Madde
MEVZUATLAR
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
Sayfa
582
TEBLLER
1
Asansr Periyodik Kontrolleri in Yetkilendirilecek A Tipi Muayene Kurulularna Dair Tebli (SGM:
2015/24)
6331
15.07.2015
29417
(2. Mkerrer)
583-588
Asbest Skm le lgili Eitim Programlarna likin Tebli
6331
29.06.2013
28692
589-600
Byk Endtiriyel Kazalarla lgili Hazrlanacak Gvenlik Raporu Teblii
6331
24.01.2015
29246
601-602
Byk Kaza nleme Politika Belgesi Teblii
6331
04.08.2015
29435
603-605
Sal ve Gvenliine likin yeri Tehlike Snflar Tebli
6331
26.12.2012
28509
606
Sal ve Gvenliine likin yeri Tehlike Snflar Tebliinde Deiiklik Yaplmasna Dair Tebli
6331
29.03.2013
28602
607
Sal ve Gvenlii Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakknda Tebli
6331
03.05.2014
28989
608-611
Sal ve Gvenlii le lgili alan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seilme Usul ve Esaslarna

likin Tebli
6331
29.08.2013
28750
612-614
Tozla Mcadele le lgili Uygulamalara likin Tebli
6331
02.10.2014
29137
615-617
VII
NDEKLER
YRRLKTEN KALDIRILAN MEVZUATLAR
Dayand
Kanun
No/Madde
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
4857/85
16.06.2004
25494
18.011.2008
27058
4857/78
26.12.2003
25328
KALDIRILAN YNETMELKLER
Ar ve Tehlikeli ler Ynetmelii

08.02.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan ynetmelikle 30.12.2012 tarihinden geerli olmak zere
yrrlkten kaldrlmtr.
Asansr Bakm ve letme Ynetmelii

24.06.2015 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan Asansr letme, Bakm ve Periyodik Kontrol Ynetmelii
ile yrrlkten kaldrlmtr.
Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

25.01.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan ayn adl ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
Askeri yerleriyle Yurt Gvenlii in Gerekli Maddeler retilen yerlerinin Denetim ve Teftii Hakknda Ynetmelik
4857/91
01.08.2004
25540
Balk Gemilerinde Yaplan almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

4857/78
27.11.2004
25653
Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik

4857/78
10.06.2004
25488
Byk Endstriyel Kazalarn Kontrol Hakknda Ynetmelik

30.12.2013 Tarihli ve 28867 (Mkerrer) Sayl Resmi Gazete'de yaymlanan ynetmelikle yrrlkten
kaldrlmtr.
6331/9,8
30.12.2013
28867
(Mkerrer)
alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik

15.05.2013 Tarihli ve 28648 Sayl Resmi Gazete'de yaymlanan ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
4857/77
07.04.2004
25426
Ekranl Aralarla almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

16.04.2013 tarih ve 28620 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan ayn adl ynetmelikle yrrlkten
kaldrlmtr.
4857/78
23.12.2003
25325
4857/78
11.02.2004
25370
4857/88
14.07.2004
25522
4857/78
15.05.2004
25463
10 Elle Tama leri Ynetmelii
kaldrlmtr.
11 Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna
Dair Ynetmelik
12 Geici veya Belirli Sreli lerde Sal ve Gvenlii Hakknda Ynetmelik
VIII
NDEKLER
13 Grlt Ynetmelii
28.07.2013 tarih ve 28721 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan alanlarn Grlt le lgili Risklerden
Korunmalarna Dair Ynetmelik ile yrrlkten kaldrlmtr.
14 Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmelii
11.09.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmelii adl ynetmelikle
yrrlkten kaldrlmtr.
15 Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii
25.04.2013 tarih ve 28628 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan ayn adl ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
16 Gvenlii ile Grevli Mhendis veya Teknik Elemanlarn Grev, Yetki ve Sorumluluklar ile
alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik

15.08.2009/27320 tarih/sayl Resmi Gazete'de yaymlanan yeri Salk ve Gvenlik Birimleri ile Ortak
Salk ve Gvenlik Birimleri Hakknda Ynetmeliin 58 inci maddesi ile yrrlkten kaldrlmtr.
Dayand
Kanun
No/Madde
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
4857/78
23.12.2003
25325
4857/78
23.12.2003
25325
4857/78
11.02.2004
25370
4857/82
20.01.2004
De:26.01.2006
ptal:26.05.2008
25352
De:26061
ptal:26887
18 Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii
18.12.2014 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan deiikliklerden nceki hali.

Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii
kaldrlmtr.
17 Sal ve Gvenlii Kurullar Hakknda Ynetmelik
18 Sal ve Gvenlii Ynetmelii
T.C. Dantay Onuncu Dairesi 24.05.2004 tarih ve 2004/1942 Esas Nolu karar ile ynetmeliin yrtmesi
durdurulmutur.
19 letme Belgesi Hakknda Ynetmelik
10.02.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
20 yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik
17 Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik
30.04.2015 tarih ve 29342 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan deiikliklerden nceki hali.
11.10.2013 tarih ve 28792 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan deiikliklerden nceki hali.
kaldrlmtr.
6331
11.10.2013
28792
6331/30
4857/2,81
29.12.2012
27.11.2010
28512
27768
4857
29.12.2012
28512
4857/2,81
27.11.2010
27768
4857/80-3
07.04.2004
25426
4857/78
09.12.2003
25311
4857/78
04.12.2009
27422
4857/78
10.02.2004
25369
IX
NDEKLER
Dayand
Kanun
No/Madde
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
6331/30
20.07.2013
28713
4857/2,81
27.11.2010
27768
4857/78
17.12.2004
25673
4857/81
16.12.2003
25318
24 yeri Salk ve Gvenlik Birimleri le Ortak Salk ve Gvenlik Birimleri Hakknda Ynetmelik
27.11.2010 tarih ve 27768 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan yeri Salk ve Gvenlik Hizmetleri
Ynetmelii
4857/81
15.08.2009
27320
25 yerlerinde in Durdurulmasna veya Kapatlmasna Dair Ynetmelik

30.03.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan yerlerinde in Durdurulmasna Dair Ynetmelik ile
yrrlkten kaldrlmtr.
4857/79
05.03.2004
De.28.10.2010
25393
De.27743
26 Kadn ilerin Gece Postalarnda altrlma Koullar Hakknda Ynetmelik

24.05.2013 tarih ve 28717 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan Kadn alanlarn Gece Postalarnda
altrlma Koullar Hakknda Ynetmelik adl ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
4857/73
09.08.2004
25548
27 Kanserojen ve Mutajen Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

4857/78
26.12.2003
25328
28 Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

4857/78
26.12.2003
25328
29 Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik

4857/78
11.02.2004
25370
30 Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Tozla Mcadeleyle lgili Ynetmelik

05.11.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan "Tozla Mcadele Ynetmelii" adl ynetmelikle yrrlkten
kaldrlmtr.
1475/74
14.09.1990
20635
31 Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden alanlarn Korunmas Hakknda Ynetmelik

30.04.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan alanlarn Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden Korunmas
Hakknda Ynetmelik Madde 12 ile yrrlkten kaldrlmtr.
4857/78
26.12.2003
25328
32 Salk Kurallar Bakmndan Gnde Ancak Yedibuuk Saat veya Daha Az allmas Gereken ler
Hakknda Ynetmelik
4857/63
15.04.2004
25434
21 yeri Hekimlerinin Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik
18.12.2014 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan deiikliklerden nceki hali.

yeri Hekimlerinin Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik
20.07.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
22 yeri Kurma zni ve letme Belgesi Alnmas Hakknda Ynetmelik
04.12.2009 tarih ve 27422 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan letme Belgesi Hakknda Ynetmelik ile
yrrlkten kaldrlmtr
23 yeri Salk Birimleri ve yeri Hekimlerinin Grevleri ile alma Usul ve Esaslar Hakknda
Ynetmelik
15.08.2009 tarih ve 27320 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
X
NDEKLER
Dayand
Kanun
No/Madde
Resmi
Gazete
Tarih
Resmi
Gazete
Say
33 Sondajla Maden karlan letmelerde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii

19.09.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii adl
ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
4857/78
22.02.2004
25381
34 Titreim Ynetmelii
22.08.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan alanlarn Titreimle lgili Risklerden Korunmalarna Dair
Ynetmelik adl ynetmelikle yrrlkten kaldrlmtr.
4857/78
23.12.2003
25325
35 Yap lerinde Salk ve Gvenlik Ynetmelii

05.10.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan Yap lerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii adl
4857/78
23.12.2003
25325
4857/78
21.02.2004
25380
36 Yeralt ve Yerst Maden letmelerinde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii

19.09.2013 tarihli Resmi Gazete'de yaymlanan Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii adl
KAYNAKLAR
618
619
DENZ KANUNU (1)

Kanun Numaras
Kabul Tarihi
Yaymland R. Gazete
Yaymland Dstur
: 854
: 20/4/1967
: Tarih : 29/4/1967 Say : 12586
: Tertip : 5 Cilt: 6 Sayfa : 1849
Bu Kanunun yrrlkte olmayan hkmleri iin baknz.

Yrrlkteki Baz Kanunlarn Mlga Hkmleri Klliyat Cilt: 2 Sayfa: 963
Bu Kanun ile ilgili tzk iin, Tzkler Klliyatnn kanunlara gre dzenlenen nmerik fihristine baknz.
Kanun kapsam:
Madde 1 Bu kanun denizlerde, gllerde ve akarsularda Trk Bayran tayan ve yz ve daha yukar grostonilatoluk gemilerde bir hizmet akti ile alan gemiadamlar ve bunlarn iverenleri hakknda uygulanr.
Ayn iverene ait gemilerin grostonilatolar toplam yz veya daha fazla olduu veyahut iverenin altrd gemiadam says 5 veya daha fazla bulunduu takdirde birinci bent hkm
uygulanr.
Bu kanunun uygulanmasnda; sandal, mavna, at, salapurya gibi olanlar da (gemi) saylr.
Bakanlar Kurulu, ekonomik ve sosyal gerekler bakmndan bu kanun hkmlerini yukardaki bentlerin kapsam dnda kalan gemilerle gemiadamlarna ve bunlarn iverenlerine ksmen
veya tamamen temile yetkilidir.
Yukardaki bentlerde yazl gemilerin bu kanun kapsamna alnmalar sebebiyle yaplabilecek itirazlar alma Bakanl tarafndan incelenerek karara balanr. Bu itirazlar kanunun uygulanmasn durduramaz.
veren, gemiadam, kaptan ve iveren vekilinin tarifi:
Madde 2 Bu kanunun uygulanmasnda,
A) Gemi sahibine veya kendisinin olmyan bir gemiyi kendi adna ve hesabna ileten kimseye iveren denir.
B) Bir hizmet aktine dayanarak gemide alan kaptan, zabit ve tayfalarla dier kimselere gemiadam denir.
C) Gemiyi sevk ve idare eden kimseye veya zorunlu sebeplerle grevi banda bulunmamas halinde ona vekalet eden kimseye kaptan denir.
) Kaptan veya iveren adna ve hesabna harekete yetkili olan kimseye iveren vekili denir.
veren vekilinin bu sfatla gemiadamlarna kar muamele ve taahhtlerinden dorudan doruya iveren sorumludur.
Sakl hkmler:
Madde 3 Trk Ticaret Kanununun deniz ticaretinden bahseden drdnc kitabndaki kaptan ile iveren arasndaki ilikilere ait hkmler sakldr.
Yabanc gemiadamlar:
Madde 4 Bu kanun hkmleri, mtekabiliyet esaslarna gre Trk gemiadamlarna ayn mahiyette haklar tanyan devletlerin uyruunda olup bu kanun kapsamna giren gemilerde alan gemiadamlarna bu uygulanr.
(1)
193 sayl Gelir Vergisi Kanununun 17/10/1980 tarih ve 2320 sayl Kanunla deiik 25 inci maddesi gereince bu Kanuna gre denen kdem tazminatlarnn hizmet erbabnn 24
ayln amayan miktarlar (hizmet ifa etmeksizin denen cretler) tazminat saylmaz.
Yazl akit:
Madde 5 Hizmet akti iveren veya iveren vekiliyle gemiadam arasnda yazl olarak iki nsha yaplr ve taraflardan her birine birer nsha verilir.
Yazl aktin ekli:
Madde 6 Bu kanuna gre yaplacak yazl akitlerde aadaki hususlarn bulunmas gerekir:
1. verenin ad ve soyadiyle ikametgah adresi,
2. Gemiadamnn ad, soyad, doum tarihi ve yeri, sicil numaras ve ikametgah adresi,
3. Gemiadamnn alaca geminin ismi, sicil numaras, grostonilatosu ve kaydedildii sicil dairesi (Gemiadamnn ayn iverenin muhtelif gemilerinde almas ihtimali mevcutsa, bu
hizmet aktinde ayrca belirtilir.)
4. Aktin yapld yer ve tarih,
5. Gemiadamnn grecei i,
6. Gemiadamnn hizmete balyaca tarih ve yer,
7. Hizmet aktinin belli bir sre iin yaplm olup olmad, belli bir sre iin yaplm ise sresi veya sefer zerine ise hangi sefer olduu,
8. Kararlatrlan cret esas ile miktar,
9. cretin deme zaman ve yeri ile zorunlu tutulan iverenler iin gemiadamnn cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkaknn denecei banka zel hesap numaras, (1)
10. Avans artlar,
11. Dier i artlar,
12. Tirimciler ve ateiler ile yaplacak hizmet akitlerinde 25/5/1959 gn ve 7292 sayl kanunla onanan szlemenin zeti.
Belirli sre veya sefer iin akit:
Madde 7 Hizmet akti belirli bir sre veya sefer iin yahut sresiz olarak yaplabilir.
I - Belirli bir sre iin yaplm hizmet akti bu srenin bitiminde sona erer. Hizmet akti gemi seyir halinde iken sona ererse akit, geminin ilk limana varmasna ve gvenlik altna alnmasna
kadar devam eder.
II - Belirli sefer iin yaplm hizmet akti, akitte yazl seferin sonunda geminin vard limanda ykn boaltmasyla sona erer.
Akit sresinin uzamas:
Madde 8 Belirli bir sefer iin yaplm olan hizmet aktinin sonunda gemiadam iveren veya iveren vekilinin muvafakatiyle ie devam eder ve gemi de sefere karsa, hizmet akti bu
sefer sresince uzatlm saylr.
Belirli bir sre iin yaplm olan hizmet aktinin sonunda gemiadam iveren veya iveren vekilinin muvafakatiyle ie devam ederse hizmet akti, ayn sre iin uzatlm saylr.
Resim ve hartan muafiyet:
Madde 9 Gemiadamyla iveren veya iveren vekili arasnda yaplacak hizmet akitleri, her trl resim ve hartan muaftr.
Deneme sresi:
Madde 10 Sresi belirli olmyan hizmet akitlerinde deneme sresi en ok bir aydr.
Bu sre iinde taraflar hizmet aktini bildirimsiz ve tazminatsz bozabilirler. Ancak gemiadamnn alt gnler iin cret hakk sakldr.
alma ve kimlik karnesi:
Madde 11 (Mlga: 10/9/2014-6552/144 md.)
alma belgesi:
Madde 12 inden ayrlan gemiadamna iveren veya iveren vekili tarafndan iinin eidinin ne olduunu ve sresini gsteren bir belge verilir. Bu belgeye gemiadam isterse, kendisinin durumu ve davranlariyle, almasnn ne yolda olduu da ayrca yazlr. veren veya iveren vekilinin belgedeki imzas, gemiadam dilerse balama limanndaki liman reislii tarafndan
onaylanr.
(1)
17/4/2008 tarihli ve 5754 sayl Kanunun 84 nc maddesiyle bu bentte yer alan yeri ibaresinden sonra gelmek zere ile zorunlu tutulan iverenler iin gemiadamnn cret, prim,
ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkaknn denecei banka zel hesap numaras ibaresi eklenmi ve metne ilenmitir.
Kamu hizmeti gren idarelere yahut kamu yararna yardmc derneklere bal gemilerden kan gemiadamnn ald belgeler hakknda yukarki onay hkm uygulanmaz.
veren veya iveren vekili, gemiadamnn istedii belgeyi vermemekte direnirse veyahut belgeye gemiadam iin doru olmyan yazlar yazarsa, gemiadamnn yahut yeni iine girdii
iverenin istei zerine, balama limanndaki liman reisliince yaplacak inceleme sonucunu gsteren bir belge gemiadamna veya yeni iverene verilir. Liman reislii tarafndan yaplacak inceleme bir haftada bitirilir.
Kamu hizmeti gren idarelere bal gemilerden kan gemiadamna belge verilmek istenmez veyahut belgeye doru olmyan yazlar yazlrsa, gerekli incelemenin yaplmas iin bu gemilerin bal olduklar makamlara bavurulur.
Belgenin vaktinde verilmemesi veyahut belgede doru olmyan yazlar bulunmasndan zarar gren gemiadam veyahut gemiadamn ie alan yeni iveren eski iverenden tazminat isteyebilir.
Bu belgeler her trl resim ve hartan muaftr.
Engelli ve eski hkml altrma: (1)
Madde 13 Bu kanunun kapsamna giren iveren veya iveren vekilleri, iyerlerinde Kanununun ve bununla ilgili tzn bu konuda koyduu hkmler, esaslar, ller ve artlara
gre engelli ve eski hkml gemiadam altrmak zorundadr.
nelsiz fesih ve infisah:
Madde 14 Sresi belirli olan veya olmyan yahut da sefer zerine yaplan hizmet akti:
I - veren veya iveren vekili tarafndan:
a) Gemiadamnn herhangi bir limanda geminin hareketinden nce gemiye dnerek hizmete girmemesi veya gemiye hi dnmemesi,
b) Gemiadamnn gemide hizmet grmesinin tutukluluk, hapis veya gemide almaktan menolunmas gibi sebeplerle imkansz bir hal almas,
c) Gemiadamnn iveren veya iveren vekiline kar, kanuna, hizmet akitlerine sair i ve alma artlarna aykr hareket etmesi,
) Gemiadamnn iveren veya iveren vekiline kar denizcilik kural ve teamllerine veya ahlak ve adaba aykr hareket etmesi,
II - Gemiadam tarafndan:
a) cretin kanun hkmleri veya hizmet akti gereince denmemesi,
b) veren veya iveren vekilinin gemiadamna kar, kanuna, hizmet akitlerine veya sair i artlarna aykr hareket etmesi,
c) veren veya iveren vekilinin gemiadamna kar denizcilik kural ve teamllerine veya ahlak ve adaba aykr hareket etmesi,
III - veren, iveren vekili veya gemiadam tarafndan:
a) Geminin herhangi bir sebeple 30 gnden fazla bir sre seferden kaldrlmas,
b) Gemiadamnn herhangi bir sebeple srekli olarak gemide almasna engel bir hastala yakalanmas veya engelli hle gelmesi, (2)
Hallerinde feshedilebilir.
IV - Geminin kayba uramas, terk edilmesi veya harp ganimeti ilan edilmesi veyahut Trk Bayrandan ayrlmas hallerinde ise hizmet akti kendiliinden bozulur.
Fesih hakkn kullanma neli:
Madde 15 14 nc maddede iveren, iveren vekili veya gemiadamna tannan akti feshetmek yetkisi, iki taraftan birinin bu eit davranlarda bulunduunu br tarafn rendii gn
den balyarak (6) ign getikten ve herhalde fiilin vukuundan itibaren bir sene sonra kullanlamaz.
Bu hallere dayanlarak akti sresi iinde fesheden taraf ayrca mahkemeye bavurarak br taraftan bir tazminat istiyebilir.
(1)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu madde balnda yer alan Sakat ibaresi Engelli ayn maddenin birinci fkrasnda yer alan sakat ibaresi engelli eklinde deitirilmitir.
(2)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan engel bir hastala veya sakatla uramas ibaresi engel bir hastala yakalanmas veya engelli
hle gelmesi eklinde deitirilmitir.
Aktin zlmesinde bildirim:

Madde 16 A) Sresi belirsiz hizmet akti, 14 nc maddede yazl durumlar dnda gemiadamnn ie alnmasndan itibaren alt ay gemedike bozulamaz.
B) Sresi belirsiz hizmet akitlerinin zlmesinden nce durumun dier tarafa bildirilmesi gerekir.
Hizmet akti:
a) i alt ay srm olan gemiadam iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balyarak iki hafta sonra,
b) i alt aydan birbuuk yla kadar srm olan gemiadam iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balyarak drt hafta sonra,
c) i birbuuk yldan yla kadar srm olan gemiadam iin bildirimin dier tarafa yaplmasndan balyarak alt hafta sonra,
) i yldan fazla srm olan gemiadam iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balyarak sekiz hafta sonra,
Bozulmu olur.
C) neller asgari olup toplu i szlemesiyle veya hizmet akti ile artrlabilir.
D) Bildirme artna uymyan taraf, yukarda yazl nellere uygun cret tutarnda tazminat demek zorundadr.
Gemiadamnn sendikaya ye olmas, ikayete bavurmas gibi sebeplerle iinden karlmas hallerinde ve genel olarak hizmet aktini bozma hakknn ktye kullanldn gsteren dier
durumlarda B bendinde yazl nellere ait cretlerin kat tutar tazminat olarak denir.
Taraflarn ayrca tazminat isteme hakk sakldr.
Fesih hkmnn balangc:
Madde 17 14 ve 16 nc maddelere gre hizmet aktinin feshinde fesih keyfiyeti, gemi seyir halinde ise, kararlatrlm limanda ve kararlatrlm liman deitirildii takdirde ilk uryaca limanda geminin emniyet altna alnmasna kadar uzatlm saylr.
Feshin bildirilmesi:
Madde 18 Hizmet aktinin iveren veya iveren vekili tarafndan feshedilmesi halinde sebepleri ile birlikte gemiadamna yazl olarak bildirilmesi arttr. Bildirim imkan olmyan hallerde
durum bir tutanakla tespit olunur.
Feshi kapsamayan hal:
Madde 19 Geminin Trk Bayran tama hakk bulunduu srece mlkiyetin ksmen veya tamamen herhangi bir ahsa gemesi hizmet aktinin feshini gerektirmez.
Kdem tazminat:
Madde 20 (Deiik: 17/10/1980 - 2319/1 md.)
Bu Kanuna tabi gemi adamlarnn hizmet akitlerinin:
1. veren tarafndan bu Kanunun 14 nc maddesinin 1 inci bendinde gsterilen sebepler dnda,
2. Gemi adam tarafndan bu Kanunun 14 nc maddesinin II nci ve III nc bentleri uyarnca,
3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolaysyla,
4. Bal bulunduklar kanunla kurulu kurum veya sandklardan yallk, emeklilik veya malullk ayl, yahut toptan deme almak amacyla,
Feshedilmesi veya gemi adamnn lm veya 14 nc maddenin 4 nc bendi sebebiyle son bulmas hallerinde gemi adamnn ie balad tarihten itibaren hizmet akdinin devam sresince her geen tam yl iin iverence gemi adamna 30 gnlk creti tutarnda kdem tazminat denir. Bir yldan artan sreler iin de ayn oran zerinden deme yaplr.
Gemi adamlarnn kdemleri hizmet akdinin devam etmi veya faslalarla yeniden akdedilmi olmasna baklmakszn ayn iverenin bir veya deiik gemilerinde ve hizmetinde altklar
sreler gznne alnarak hesaplanr. Geminin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir iverenden baka bir iverene gemesi veya baka bir yere nakli halinde gemiadamnn kdemi,
iyeri veya iyerlerindeki hizmet akitleri srelerinin toplam zerinden hesaplanr. 12/7/1975 tarihinden itibaren geminin devri veya herhangi bir suretle el deitirmesi halinde ilemi kdem
tazminatlarndan her iki iveren sorumludur. Ancak iyerini devreden iverenlerin bu sorumluluklar gemiadamn altrdklar srelerle ve devir esnasndaki gemiadamnn ald cret seviyesiyle snrldr.(1)
12/7/1975 tarihinden evvel iyeri devrolmu veya herhangi bir suretle el deitirmise devir mukavelesinde aksine bir hkm yoksa ilemi kdem tazminatlarndan yeni iveren sorumludur. (1)
(1)
5/5/1981 tarih ve 2457 sayl Kanunun 1 inci maddesi ile, bu fkradaki Bu Kanunun neri tarihinden itibaren deyimi, 12/7/1975 tarihinden itibaren eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
Gemiadamnn birinci bendin 4 nc fkras hkmnden faydalanabilmesi iin aylk veya toptan demeye hak kazanm bulunduunu ve kendisine aylk balanmas veya toptan deme
yaplmas iin yallk sigortas bakmndan bal bulunduu kuruma veya sanda mracaat etmi olduunu belgelemesi arttr. Gemiadamnn lm halinde bu art aranmaz.
T.C. Emekli Sand Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnz Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece ayn ya da deiik kamu kurulularnda geen hizmet srelerinin
birletirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa gre yallk veya malullk aylna ya da toptan demeye hak kazanan gemiadamna, bu kamu kurulularnda geirdii hizmet srelerinin
toplam zerinden son kamu kuruluu iverenince kdem tazminat denir.
Yukarda belirtilen kamu kurulularnda gemiadamnn hizmet akdinin evvelce bu maddeye gre kdem tazminat denmesini gerektirmiyecek ekilde sona ermesi suretiyle geen hizmet
sreleri kdem tazminatnn hesabnda dikkate alnmaz.
Ancak, bu tazminatn T.C. Emekli Sandna tabi olarak geen hizmet sresine ait ksm iin denecek miktar, yallk veya malullk aylnn balang tarihinde T.C. Emekli Sand Kanununun yrrlkteki hkmlerine gre emeklilik ikramiyesi iin ngrlen miktardan fazla olamaz.
Bu maddede geen kamu kurulular deyimi genel, katma ve zel bteli idareler ile 468 sayl Kanunun 4 nc maddesinde saylan kurumlar kapsar.
Ayn kdem sresi iin bir defadan fazla kdem tazminat veya ikramiye denmez.
Kdem tazminatnn hesaplanmas, son cret zerinden yaplr. Sefer, para bana akord, gtr veya yzde usul gibi cretin sabit olmad hallerde son bir yllk sre iinde denen
cretin o sre iinde allan gnlere blnmesi suretiyle bulunacak ortalama cret bu tazminatn hesabna esas tutulur.
Ancak, son bir yl iinde ii cretine zam yapld takdirde tazminata esas cret, gemi adamnn iten ayrlma tarihi ile zammn yapld tarih arasnda alnan cretin ayn sre iinde
allan gnlere blnmesi suretiyle hesaplanr.
16 nc maddenin (D) bendinde sz geen tazminat ile bu maddede yer alan kdem tazminatna esas olacak cretin hesabnda 29 uncu maddenin birinci fkrasnda yazl crete ilaveten
gemiadamna salanm olan para ve para ile llmesi mmkn akdi ve kanundan doan menfaatler de gznnde tutulur.
Bu maddede belirtilen kdem tazminat ile ilgili 30 gnlk sre hizmet akitleri veya toplu i szlemeleri ile gemiadam lehine deitirilebilir.
(Deiik: 10/12/1982 - 2762/2 md.) Ancak, toplu szlemelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kdem tazminatlarnn yllk miktar, Devlet Memurlar Kanununa t abi en yksek
Devlet memuruna 5434 sayl T.C. Emekli Sand Kanunu hkmlerine gre bir hizmet yl iin denecek azami emeklilik ikramiyesini geemez.
Gemiadamnn lm halinde yukardaki hkmlere gre doan tazminat tutar, kanuni miraslarna denir.
Kdem tazminatndan doan sorumluluu iveren, zel ahslara veya sigorta irketlerine sigorta ettiremez.
veren sorumluluu altnda ve sadece yallk, emeklilik, malullk, lm ve toptan deme hallerine mahsus olmak kaydiyle Devlet veya kanunla kurulu kurumlarda veya % 50 hisseden
fazlas Devlete ait bir bankada veya bir kurumda iveren tarafndan kdem tazminat ile ilgili bir fon tesis edilir.
Fon tesisi ile ilgili hususlar kanunla dzenlenir.
Yurda iade:
Madde 21 Hizmet aktinin, 14 nc maddenin, I, II, III ve IV nc bentlerine gre iveren veya iveren vekili veya gemiadam tarafndan yurt dnda feshi halinde, iveren veya iveren
vekili gemiadamn hizmet aktinde baka hkm yoksa, geminin balama limanna iade etmek ve gemiadamnn iadeye ilikin ve durumuna uygun yol, iae vesair zaruri masraflarn karlamak
veya demek zorundadr.
u kadar ki, hizmet aktinin feshi 14 nc maddenin 1 inci bendine ve II nci bendin (a) veya (b) fkralarna gre yaplm ise iveren veya iveren vekili yapt iade masraflarn gemiadamndan yurtta istiyebilir.
Yabanc gemiadamnn iadesi:
Madde 22 Yabanc gemiadamiyle yaplan hizmet aktinde ayr bir hkm yoksa, iveren veya iveren vekili yabanc gemiadamn ikametgahnn bulunduu mahal limanna iade etmek
zorundadr.
Yurt iinde iade zorunluu:
Madde 23 Hizmet aktinin herhangi bir Trk limannda feshi halinde akitte baka hkm yoksa, gemiadamnn iveren veya iveren vekili tarafndan 21 inci maddedeki ller iinde balama limanna iadesi zorunludur.
Ancak, hizmet aktinin, 14 nc maddesinin 1 inci bendine gre, feshi halinde bu madde hkm uygulanmaz.
ade zorunluluuna uymamak:

Madde 24 veren veya iveren vekilinin 21 ve 23 nc maddelerde belirtilen zorunlua uymamas halinde, gemiadam yurda dnmek iin yapt durumuna uygun yol, iae vesair masraflar ve ayrca 15 gnlk creti tutarnda bir tazminat iveren veya iveren vekilinden istiyebilir.
ade hakknda yoksunluk:
Madde 25 Yabanc bir memlekette iine son verilen veya hizmet akti yabanc bir memlekette sona eren gemiadam o memlekette denizcilik ileriyle ilgili olsun veya olmasn, baka bir
iverenle hizmet akti yaparsa eski iveren veya iveren vekilinin gemiadamn yurda iade zorunluluu kalkar.
21, 22 ve 23 nc maddelerde yazl hallerde gemiadam, iine son verilmesi yahutta hizmet aktinin sona ermesi gnnden balyarak bir hafta iinde yurda iade edilmesini istemezse
iveren veya iveren vekili iade ile zorunlu tutulamaz.
Bu kanunun 14 nc maddesinin (1) numaral bendinin (b) fkrasnda yazl durumlar gemiadamna yklenemiyecek sebepler altnda domusa veya gemiadam iin hastalk vesair zorunlu sebepler meydana gelmise bu maddenin ikinci fkrasndaki bir haftalk sre, engellerin kalkt gnden itibaren balar.
sresi:
Madde 26 Genel bakmdan i sresi, gnde sekiz ve haftada krksekiz saattir. Bu sre haftann i gnlerine eit olarak blnmek suretiyle uygulanr.
sresi, gemiadamnn ibanda alt veya vardiya tuttuu sredir.
veren veya iveren vekili, gemiadamnn vardiyalarn yemek ve dinlenme zamanlarn bir izelge ile belirtmek ve bu izelgeyi gemiadamlarnn grebilecekleri bir yere asmak zorundadr.
stisnalar:
Madde 27 Aadaki ileri grenler bu kanunun i srelerine ilikin hkmlerine tabi deildirler.
1. Birden fazla kaptann bulunduu gemilerde birinci kaptan veya bu kanunun 2 nci maddesinin (C) fkrasnda yazl olduu ekilde kendisine vekalet eden kimse (klavuz kaptanlar dahil),
2. Birden fazla makinistin bulunduu gemilerde bamakinist,
3. Doktor ve salk memurlar,
4. Hemire ve hastabakclar,
5. Asli grevleri can, mal ve gemi kurtarma olan kurtarma gemilerinde alan gemiadamlar,
6. Gemide kendi nam ve hesabna alanlar.
Fazla saatlerle alma:
Madde 28 Bu kanuna gre tespit edilmi bulunan i srelerinin almas suretiyle yaplan almalar, fazla saatlerde alma saylr.
Yaplacak fazla almann her saatine denecek cret normal alma cretinin saat bana den miktar % 25 orannda artrlmak suretiyle bulunacak miktardan az olamaz.
Aada yazl haller fazla saatlerle alma saylmaz.
1. Geminin, gemideki ahslarn veya gemi hamulesinin selameti iin kaptann yaplmasn zaruri grd iler,
2. Gmrk, karantina vesair shhi formaliteler dolaysiyle yerine getirilmesinde zorunluluk bulunan ilave iler,
3. Gemi seyir halinde veya limanda iken gemide yaptrlan (yangn, gemiyi terketme, denizde atma, denizden adam kurtarma ve savunma) talimleri. Fazla saatlerle almalar belgelemek zere iveren veya iveren vekili noterden tasdikli ayr bir defter tutmak zorundadr.
Bu defterde gemiadamna uygulanan zam nispetleriyle fazla almann yapld gn ve o gne den miktar ve gemiadamnn hakettii fazla alma creti gsterilir. Fazla saatlerle
alma cretlerinin asl cretler iin hizmet aktinde gsterilmi bulunan zaman, yer ve devrelerde, iveren veya iveren vekili tarafndan gemiadamlarna tam olarak denmesi zorunludur.
cret:
Madde 29 (Deiik birinci fkra: 17/4/2008-5754/84 md.) cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkak gemiadamna ii karlnda iveren veya iveren vekili tarafndan denen bir mebladr. altrlan gemiadamna cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn zel olarak alan banka hesabna yatrlmak suretiyle denmesi hususunda;
tabi olduu vergi mkellefiyeti tr, iletme bykl, altrd gemiadam says, iyerinin bulunduu il ve benzeri gibi unsurlar dikkate alarak iverenleri veya iveren vekillerini zorunlu
tutmaya, banka hesabna yatrlacak cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn, brt ya da kanuni kesintiler dldkten sonra kalan net miktar zerinden olup olmayacan belirlemeye alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, Maliye Bakanl ve Hazine Mstearlndan sorumlu Devlet Bakanl mtereken yetkilidir.
altrd gemiadamlarnn cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn zel olarak alan banka hesaplar vastasyla deme zorunluluuna tabi tutulan iverenler veya
iveren vekilleri, gemiadamlarnn cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn zel olarak alan banka hesaplar dnda deyemezler. Gemiadamlarnn cret, prim, ikramiye ve
bu nitelikteki her eit istihkaknn zel olarak alan banka hesaplarna yatrlmak suretiyle denmesine ilikin dier usl ve esaslar anlan bakanlklarca mtereken karlacak ynetmelikle
dzenlenir.
(Deiik ikinci fkra: 17/4/2008-5754/84 md.) cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn, gemi adamna hizmet akdinde gsterilen yer ve devrelerde tam ol arak
denmesi, iverenler ile iveren vekillerinin birinci fkra uyarnca zorunlu tutulduu durumlarda ise zel olarak alan banka hesabna yatrlmas mecburidir.
cret deme devresi bir aydan fazla olamaz.
Hizmet aktinin sona ermesi veya bozulmas halinde iveren veya iveren vekili gemiadamnn cretini derhal ve tam olarak demek zorundadr.
Hakl bir sebep olmakszn iini yapmyan gemiadam, keyfiyet gemi jurnalina kaydedilmek ve jurnal yoksa bir tutanakla belgelenmek artiyle bu mddete ait cretten mahrum edilir. Bu
yzden urad zararn telafisi iin iverenin tazminat istemek hakk sakldr.
Avans:
Madde 30 veren veya iveren vekili, gemiadamlarnn istekleri halinde kendilerine hizmet aktinde yazl esaslara gre avans demeye zorunludur.
cret defteri:
Madde 31 Her gemide, noterlike tasdikli bir cret deme defteri tutulur. u kadar ki, liman seferi yapan gemilerde bu defter iveren brosunda da tutulabilir.
Hizmet akitleri gereince gemiadamlarna yaplacak her eit demelerin bu deftere kaydedilmesi ve kaytlarn imza veya makbuzla belgelenmesi zorunludur.
stek halinde, bu kaytlarn tasdikli bir rnei gemiadamna verilir. Bu muameleler her trl resimden muaftr.
Belgeye dayanmakszn yaplan deme iddialar muteber deildir.
cretin sakl ksm:
Madde 32 Gemiadamnn cretinin ayda 240 liras haczedilemez veya bakasna devir ve temlik olunamaz. Ancak gemiadamnn bakmak zorunda olduu aile yeleri iin hakim tarafndan takdir edilecek miktar bu paraya dahil deildir. Bu kaytlamalar, nafaka borcu alacakllarnn haklarn kaldrmaz.
veren hesabna iae:
Madde 33 Bu kanuna tabi gemilerde iae servisi kurulmas zorunludur. Gemiadamlar hizmete balad gnden balyarak hizmetten k anna kadar gemide iveren tarafndan bedelsiz iae olunurlar. aenin zorunlu sebeplerle uygulanamamas halinde iveren veya vekilince bakaca mnasip bir iae imkan salanr veya nakden deme usul uygulanr.
Limanlar iinde, ehir hatlarnda, krfezlerde, gllerde ve akarsularda yolcu ve yk nakleden gemilerde, mavna, at ve benzerlerinde iae servisi kurulmas zorunlu deildir. Bu durumda
iveren veya iveren vekili iae zorunluluunu nakden demek suretiyle yerine getirir.
kamet yeri salanmas:
Madde 34 Gemiadamlarna ie giri gnnden balyarak iten k gnne kadar rtbeleri, saylar ve geminin byklne uygun olarak ve yalnz kendileriyle eyalarna ait olmak
zere gemi iinde ikamet yerleri bedelsiz olarak salanr.
Herhangi bir zorunlu sebep yznden gemiadamlarnn gemide ikametine imkan olmazsa iveren veya iveren vekili tarafndan baka bir ikamet imkan salanr.
kamet yerleri ve iae hakknda:
Madde 35 (Deiik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen kabul: 7/2/1990 - 3612/53 md.)
Bu Kanuna tabi gemilerde gemiadamlar tahsis edilen yatma, dinlenme ve yemek yerleriyle gemide bulundurulacak ila, tbbi alet ve malzeme ve revirlerde bulunmas gereken artlar ve
gemiadamlarna verilecek iae maddelerinin l ve nitelikleri bu art ve niteliklerinden hangilerinin nemleri bakmndan esasa ilikin ve 1 inci derecede ve hangilerinin ise ikinci derecede saylacaklar ve iae ile ilgili ne eit kurullar kurulaca ve bu kurullarn grev ve yetkileri alma ve Sosyal Gvenlik, Salk ve Sosyal Yardm ve Ulatrma Bakanlklar tarafndan beraberce
hazrlanacak bir ynetmelikte gsterilir.
Gemiadam, iveren veya iveren vekili tarafndan salanacak iaenin yukarda sz geen ynetmelikte gsterilen llerden noksan olmas halinde aradaki farkn bedelini veya iaenin
hi verilmemesi halinde tamamnn bedelini iveren veya iveren vekilinden isteyebilir. u kadar ki gemiadamnn iddiasn, tazminde esas tekil edecek iae ve artlardaki aksamann vuku
bulduu gnde durumu iveren veya iveren vekiline veya kaptana bildirmesi arttr.
stisna:
Madde 36 35 inci maddede sz geen tzk hkmleri:
a) 500 grostonilatodan daha kk gemiler,
b) Balk av ve benzeri ilerde alan gemiler,
c) Romorkrler,
d) Yzer vinler,
in uygulanmaz.
Asgari cret:
Madde 37 Gemiadamlarnn asgari cretleri, Kanununun ilgili maddesi gereince tespit olunur.
cret kesintisi:
Madde 38 veren veya iveren vekili toplu i szlemesi ve hizmet akitlerinde gsterilmi olan sebepler dnda gemiadamna cret kesintisi cezas uygulayamaz.
Gemiadam cretlerinden ceza olarak yaplacak kesintilerin gemiadamna hemen sebepleriyle bildirilmesi gerekir. Gemiadam cretlerinden bu yolda yaplacak kesintiler bir ayda gndelikten fazla olamaz.
Gemiadamlarndan kesilen cret kesimi cezalar hakknda Kanununun ayn konuya ilikin dier hkmleri uygulanr.
Zarar karl kesinti:
Madde 39 Hizmet akitlerinde iveren veya iveren vekilinin tazminat karl olarak gemiadam cretlerinden geici olarak alkoyaca miktar on haftada eit taksitlerle kesilmek zere
gemiadamnn on gnlk cret tutarndan fazla olamaz. Tazminat karl bu kesintiler, btn i sresi iindir ve bundan bir miktar mahsubedilince yeniden ayn esaslar dairesinde kesinti yaplabilir.
Tazminat kesintileri, mahsup yaplmasn gerektirecek bir zarar yaplmadan iten ayrlma hallerinde gemiadamna kesintisiz olarak geri verilir. Tazminat karl geici olarak alkonulan paradan, mahsup yaplmas gerektii zaman gemiadam isterse iveren kendisine mahsubun hangi esaslara gre yapldn anlatmak ve
buna ait hesaplarla fatura ve baka belgeleri gstermek zorundadr.
Tazminat karl olarak alkonulan paradan ancak o gemiadam tarafndan yaplan zarar iin mahsup yaplr.
Tazminat kesintileri milli bankalardan birisine en ge ay iinde yatrlr. Banka faizleriyle dier gelirleri iilere iadesine kesinti ile birlikte denir.
Yllk cretli izin:
Madde 40 Ayn iveren emrinde veya ayn gemide bir takvim yl iinde bir veya birka hizmet aktine dayanarak en az alt ay alm olan gemiadam, yllk cretli izine hak kazanr.
zin sresi, alt aydan bir yla kadar hizmeti olan gemiadamlar iin 15 gnden ve bir yl ve daha fazla hizmeti olanlar iin ylda bir aydan az olamaz.
zin iverenin uygun grecei bir zamanda kullanlr. Bu haktan feragat edilemez.
Bir aylk izin, taraflarn rzasiyle ayn yl iinde kullanlmak suretiyle ikiye blnebilir.
Gemiadam, yllk cretli iznini yabanc bir memleket limannda veya hizmet aktinin yaplm bulunduu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz.
Gemiadam, dilerse, iveren veya iveren vekilinden cretli izne ilikin olarak 7 gne kadar cretsiz yol izni de istiyebilir.
Gemiadamnn hakettii yllk cretli izni kullanmadan hizmet akti 14 nc maddenin II, III ve IV nc bentlerine gre bozulursa, iveren veya iveren vekili izin sresine ait creti, gemiadamna demek zorundadr.
Hafta tatili:
Madde 41 Liman hizmeti ve ehir hatt gemilerinde gemiadamnn haftada alt gnden fazla altrlmas yasaktr. Bunlardan hafta tatili gn altrlanlara, haftann dier bir gnnde
nbetlee izin verilir.
Hafta tatili creti:
Madde 42 Bu kanunun uyguland gemilerde, haftann tatilden nceki gnlerinde srekli olarak alm bulunan gemiadamlarna allmyan hafta tatili gn iin iveren veya iveren
vekili tarafndan bir i karl olmakszn ve cret deme ekline baklmakszn bir gndelik tutarnda cret denir.
Evlenmelerde gne, ana ve babann, kar ve kocann, karde ve ocuklarn lmnde iki gne kadar verilmesi gereken izin sreleriyle bir haftalk sre iinde kalmak zere iveren tarafndan verilen dier izinler ve hekim raporlariyle verilen dinlenme ve hastalk izinleri, fiilen allm gnler gibi hesaba katlr.
10
Zorlayc ve ekonomik bir sebep olmadan gemideki almalarn haftann bir veya birka gnnde iveren veya iveren vekili tarafndan tatil edilmesi halinde, haftann allmyan gnleri,
cretli hafta tatiline hak kazanmak iin allmas gereken alt gnn hesabnda gznnde tutulur.
Gemide iin bir haftadan fazla sre ile tatil edilmesini gerektiren zorlayc sebepler ortaya kt zaman, bu sreye rastlyan hafta tatili creti, yarm gndelik tutarnda denir.
Ksa, yakn ve uzak sefer yapan gemilerde alan gemiadamlarna iveren veya iveren vekili tarafndan geminin seferde bulunduu mddete rastlyan hafta tatili gnleri iin yukardaki
artlar aranmakszn ve bir i karl olmakszn, ayrca bir gndelik tutarnda hafta tatili creti denir.
Genel tatil creti:
Madde 43 Bu kanun kapsamna giren gemilerde alan gemiadamlarna, 2739 sayl Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kanunu ile anlan kanuna ek 3466 ve 221 sayl kanunlarda yazl
bulunan ulusal bayram ve genel tatil gnlerinde, bir i karl olmakszn bir gnlk creti tutarnda tatil creti, cret deme ekline baklmakszn ayrca denir.
Tatil cretlerine girmeyen ksmlar:
Madde 44 Fazla alma karl olarak alnan cret ve primlerle sosyal yardmlar, ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil gnleri iin verilen cretlerin tespitinde hesaba katlmaz.
Geici i gremezlik:
Madde 45 Gemiadamlarna, geici i gremezlik denei denmesi gerektii zamanlarda, geici i gremezlik sresine rastlyan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili denekleri, ayn
llerle deme yapan kurum ve sandklar tarafndan denir.
Grevli ve yetkili mahkeme:
Madde 46 Bu kanun kapsamna giren gemiadamlariyle bunlarn iveren veya iveren vekilleri arasnda bu kanundan veya hizmet aktinden doan davalar hakknda, 5521 sayl kanun
hkmleri uygulanr.
Hizmet aktinde ayrca bir hkm yoksa dava, geminin balama limannda i davalarn bakmaya yetkili mahkemede grlr.
Bildirimler:
Madde 47 Bildirimlerin ilgiliye yazl olarak ve imza karlnda yaplmas gerekir. Bildirim yaplan kii bunu imzalamazsa; durum o yerde tutanakla tespit edilir. Ancak, 7201 sayl kanun
kapsamna giren tebligat, anlan kanun hkmlerine gre yaplr.
Sakl hkmler:
Madde 48 Bu kanun hkmleri, gemiadamna daha elverili hak ve menfaatler salayan kanun, toplu i szlemesi, hizmet akti, rf ve adetlerden doan haklara halel getirmez. Bu kanunun uygulanmas sonucu olarak iverene den ykmllkler, gemiadamlarnn cret vesair haklarnn daha aa hadlere indirilmesine sebep tutulamaz.
Denetim ve tefti:
Madde 49 Bu kanun hkmlerinin gerei gibi yrtlmesini salamak zere yaplmas gereken takip, denetim ve teftiler alma Bakanl tarafndan yaplr. Bu konuda Kanununun
i hayatnn denetim ve teftiine ilikin hkmleri ve ayn kanunun bu hkmlerle ilgili ceza maddeleri uygulanr.
Ceza hkmleri:
Madde 50 (Deiik: 24/4/2003-4854/1 md.)
a) Kanunun 5 inci maddesi gereince gemi adamlar ile yazl akit yapmayan,
b) (Mlga: 10/9/2014-6552/144 md.)
c) (Deiik: 23/1/2008-5728/319 md.) 12 nci madde gereince iinden ayrlan gemi adamna alma belgesi vermeyen, be iiye kadar (be ii dahil) ii altr an iveren
veya vekili binbeyz Trk Liras, daha fazla ii altranlara bin Trk Liras idar para cezas verilir.
) (Deiik: 23/1/2008-5728/319 md.) 13 nc madde gereince engelli ve eski hkml gemi adam altrma ile ilgili kanun ve tzk hkmlerine uymayan iveren v eya iveren vekiline altrmad her engelli veya eski hkml ve altrmad her ay iin ikibin Trk Liras idar para cezas verilir. (1)
Madde 51 (Deiik: 23/1/2008-5728/320 md.)
1. a) 20 nci madde gereince gemiadamnn kdem tazminatn demeyen,
b) 28 inci madde gereince gemiadamnn fazla alma cretini demeyen,
c) 29 uncu madde gereince gemiadamnn cretini zamannda ve tam olarak demeyen,
(1)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan sakat ibareleri engelli eklinde deitirilmitir.
11
) 33 nc maddede sz geen iae veya nakden deme zorunluluuna uymayan,

d) 37 nci maddede sz geen asgari cretten aa cret deyen,
veren veya iveren vekili hakknda, bu durumda olan her gemiadamna karlk, demedii mebla veya temin ile mkellef olduu iaenin tekabl ettii bedelin, bin Trk Lirasndan aa olmamak zere iki kat tutarnda idar para cezas verilir.
2. a) 21 ve 23 nc maddeler gereince gemiadamnn iade zorunluluuna uymayan,
b) 26 nc maddede gsterilen i srelerine uymayan,
veren veya iveren vekili hakknda bin Trk Liras idar para cezas verilir.
(Ek fkra: 17/4/2008-5754/84 md.) Gemiadamnn cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn zorunlu tutulduu halde zel olarak alan banka h esabna yatrmayan iveren, iveren vekili hakknda, bu durumda olan her gemiadam iin bin iki yz Yeni Trk Liras idari para cezas verilir.
Birinci fkradaki fiiller yurt dnda ilendii takdirde verilecek cezalar iki kat olarak uygulanr. 20 nci madde hkmlerine aykr harekette bulunarak kdem tazminatnn ngrlen esaslar dnda veya saptanan miktar veya tavan alarak denmesi iin emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden zel veya kamu kurumu veya kurulularnn ynetim kurulu yeleri, genel mdr, messese mdr, muhasebe mdr gibi yetkili sorumlular hakknda, fiil daha ar cezay gerektiren bir su tekil etmedii takdirde alt aydan iki seneye kadar hapis ve adl para cezasna hkmolunur. Kanuna aykr olarak fazla denen miktarn da ayrca Hazine lehine resen tahsiline karar verilir.
Madde 52 Bu kanunun 35 inci maddesinde bahsi geen tzkte esasa mteallik ve birinci derecede olarak gsterilmi bulunan vasf ve artlara riayet etmiyen iveren veya iveren vekili
hakknda bin Trk Liras idar para cezas, (1)
kinci derecede olarak gsterilen vasf ve artlara riayet etmiyen iveren veya iveren vekili hakknda beyz Trk Liras idar para cezas verilir. (1)
Madde 53 a) Gemiadam cretlerinden 38 inci maddede gsterilen esaslar dnda para cezas uygulyan,
b) 39 uncu maddede sz edilen zarar karl kesintileri, anlan madde hkmlerine uymyarak yapan,
c) 40 nc madde gereince gemiadamna yllk cretli izin vermiyen,
) 41 inci madde gereince gemiadamlarna hafta tatili izni uygulamyan,
d) 42 nci madde gereince gemiadamna hafta tatili cretini demiyen,
e) 43 nc madde gereince gemiadamna genel tatil cretini demiyen,
veren veya iveren vekili hakknda beyz Trk Liras idar para cezas verilir. (1)
Bu kanundan doan sulara mteallik davalar, geminin balama limanndaki, sulh ceza mahkemelerinde grlr.
(Mlga nc fkra: 23/1/2008-5728/578 md.)
Yrrlkten kaldrlan kanunlar:
Madde 54 10/3/1954 tarihli 6379 sayl ve 25/5/1959 tarihli 7283 sayl kanunlar yrrlkten kaldrlmtr.
Tzk:
Madde 55 Bu kanunun 35 inci maddesinde sz geen tzk karlncaya kadar, bu kanunla yrrlkten kaldrlan 6379 sayl Kanunun 31 inci maddesine dayanlarak karlm bulunan 7/2/1958 tarihli ve 4/9968 sayl Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle yrrle konulan (Gemiadamlarnn Salk, ae ve kamet artlarn Gsterir Tzk) n ayn konulara ilikin hkmleri
uygulanr.
Ek Madde 1- (Ek: 24/4/2003-4854/2 md.; Deiik: 23/1/2008-5728/323 md.)
Bu Kanunda yazl idar para cezalar geminin balama limannn bulunduu yer alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl blge mdrnce verilir.
(1)
24/4/2003 tarihli ve 4854 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, 52 nci maddenin birinci fkrasnda yer alan "2000 liradan az olmamak zere ar para cezas" ibaresi "yediyzmilyon lira
idar para cezas", ikinci fkrada yer alan "250 liradan az olmamak zere ar para cezas hkmolunur." ibaresi, "yzellimilyon lira idar para cezas verilir."; 53 nc maddede yer alan "500
liradan aa olmamak zere ar para cezas hkmolunur." ibaresi, "drtyzmilyon lira idar para cezas verilir." olarak 6/5/2003 tarihinden geerli olmak zere deitirilmi ve metne ilenmitir.Daha sonra 23/1/2008 tarihili ve 5728 sayl Kanunun 321 inci maddesiyle; 52 nci maddesinin birinci fkrasnda yer alan yediyzmilyon lira ibaresi bin Trk Liras ve ikinci fkrasnda yer
alan yzellimilyon lira ibaresi beyz Trk Liras eklinde, 322 nci maddesiyle; 53 nc maddesinin birinci fkrasnda yer alan drtyzmilyon lira ibaresi beyz Trk Liras eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
12
Geici Madde 1 (4/7/1975 tarih ve 1926 sayl Kanunun numarasz geici maddesi olup teselsl iin numaralandrlmtr.)
20 nci maddenin son fkras gereince tesisi ngrlen Fona ilikin kanun karlncaya kadar, kdem tazminatnn iveren tarafndan dorudan doruya denmesine devam olunur.
Ek Geici Madde 1 (10/12/1982 tarih ve 2762 sayl kanunla eklenen numarasz ek geici madde olup, teselsl iin numaralandrlmtr.)
Kdem tazminatnn yllk tavan miktar ile Devlet Memurlar Kanununa tabi en yksek Devlet memuruna 5434 sayl T.C. Emekli Sand Kanunu hkmlerine gre bir hizmet yl iin denecek azami emekli ikramiye miktar eitleninceye kadar, beher yl iin denecek kdem tazminat tavan 2 500 gstergenin bte kanunlar ile belirlenen memur aylk katsays ile arplmas
suretiyle bulunacak tutar ile (75 000) yetmibebin lira arasndaki farkn drtte birinin (75 000) yetmibebin liraya eklenmesi suretiyle tespit edilir.
Madde 56 Bu kanun yaym tarihinde yrrle girer.
Madde 57 Bu kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.
20/4/1967 TARHL VE 854 SAYILI ANA KANUNA LENEMYEN GEC MADDELER:

1) 17/10/1980 tarih ve 2319 sayl Kanuna 5/5/1981 tarih ve 2457 sayl Kanunla eklenen geici maddeler :
Geici Madde 1 12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasnda iten ayrlan hizmet erbabna denen veya hak edilmi olmakla beraber henz ksmen veya tamamen denmeyen kdem
tazminatlarnn, 854 sayl Deniz Kanununun 2319 sayl Kanunla deiik 20 nci maddesi ile 1475 sayl Kanununun 2320 sayl Kanunla deiik 14 nc maddesinde belirtilen esaslara
gre hesaplanan miktar veya tavan aan ksmlar, iveren tarafndan herhangi bir nedenle hizmet erbabndan geri istenemez, alnamaz veya yaplacak kanuni kesintiler dnda eksik denemez.
Geici Madde 2 12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasnda iten ayrlan hizmet erbabna herhangi bir sebeple denmemi bulunan kdem tazmin atlarnn vergiden
istisna edilecek ksm, 193 sayl Gelir Vergisi Kanununun 2320 sayl Kanunla deiik 25 inci maddesinin 7 nci fkrasna gre hesaplanr ve istisna miktarn aan ksm, demenin yapld anda, Gelir Vergisi Kanununun iten ayrlma tarihinde yrrlkte bulunan hkmlerine gre iveren tarafndan vergi tevkifatna tabi tutulur.
Geici Madde 3 12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasnda iten ayrlan hizmet erbab ile ilgili olarak iverenler (Genel ve Katma Bteye dahil idareler, Mahalli dareler, Kamu ktisadi
Teebbsleri, Dner Sermayeler ve Fonlar ile dier kamu kurumlar dahil), her hizmet erbab iin ayr ayr olmak zere, dedikleri kdem tazminatnn miktarn, bunlar zerinden tevkif ettikleri
vergileri, iten ayrlan hizmet erbabna yaptklar dier yllk cret demeleri ile bunlar zerinden tevkif ettikleri vergileri, hizmet erbabnn kdem tazminatna esas hizmet srelerini, kdem tazminatnn vergiden istisna edilen miktarlarn ve hizmet erbabnn ad soyad ve adreslerini gsterir cetvelleri ikier nsha olarak dzenlemek, tasdik etmek ve bir nshasn bu kanunun yaym
tarihinden itibaren bir ay iinde vergi sorumlusu sfatyla bal olduklar vergi dairelerine, dier nshasn Maliye Bakanlna gndermek zorundadrlar.
Vergi daireleri tarafndan iverenlerce verilecek cetveller zerinde 193 sayl Gelir Vergisi Kanununun 2320 sayl Kanunla deiik 25 inci maddesinin 7 nci fkras hkm dikkate alnarak,
her hizmet erbab iin ayr ayr hesaplanacak vergi farklar bir ay iinde ihbarname ile hizmet erbabna tebli edilir. Bu suretle tebli edilen vergi farklar tebli tarihinde 1980 takvim ylna ilikin
olarak ikmalen tarh olunmu addolunur.
Hizmet erbab kendilerine tebli edilen bu vergileri, tebli tarihini takip eden 12 ay iinde ve 6 eit taksitte kendilerine tebligat yapan vergi dairesine yatrmak zorundadrlar. Vadesinde
denmeyen vergiler iin 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsili Usul Hakkndaki Kanun hkmleri uygulanr.
193 sayl Gelir Vergisi Kanunu uyarnca yllk beyanname veren mkelleflerin, bu madde hkmne gre 1980 takvim yl geliri olarak vergilendirilen cretleri yllk gelir vergisi beyannamelerine dahil edilmez ve bu maddeye gre denen vergiler yllk beyannameler zerinden hesaplanacak vergilerden mahsup edilmez.
verenlerin (muhtasar beyanname verme ykmll olmayanlar hari) eksik, yanl veya yanltc bilgi vermesi veya sresinde bilgi vermemesi nedeniyle zamannda tarh ve tahsil edilemeyen vergiler, 213 sayl Vergi Usul Kanununun hkmlerine gre cezal olarak iverenler adna tarh olunur. verenlerin mnhasran bu surette deyecekleri vergiler iin asl mkelleflere
rcu hakk sakldr.
854 SAYILI KANUNA EK VE DEKLK GETREN MEVZUATIN

YRRLE GR TARHN GSTERR LSTE
Deitiren
Kanunun/
KHKnin
Numaras
1926
854 sayl Kanunun deien veya iptal edilen maddeleri
2319
Madde 1
1/2/1974 tarihinden geerli

olmak zere 12/7/1975
12/9/1980
23/10/1980
12/9/1980
2762
1/1/1983
KHK/336
5/8/1988
4854
6/5/2003
5728
50, 51, 52, 53, Ek Madde 1
8/2/2008
5754
6, 29, 51
8/5/2008
6462
13, 14, 50
3/5/2013
6552
11, 50
11/9/2014
2457
Dier Maddeleri
Yrrle Giri Tarihi
13
14
KANUNU (1)
Kanun Numaras
Kabul Tarihi
Yaymland R. Gazete
Yaymland Dstur
: 1475
: 25/8/1971
: Tarih : 1/9/1971 Say : 13943
: Tertip : 5 Cilt : 10 Sayfa : 3102
Bu Kanunun yrrlkte olmayan hkmleri iin baknz.

"Yrrlkteki Baz Kanunlarn Mlga Hkmleri Klliyat Cilt: 2 Sayfa: 1113
Bu Kanun ile ilgili tzkler iin, Tzkler Klliyat nn kanunlara gre dzenlenen nmerik fihristine baknz.
Bu Kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle giren ynetmelik iin, Ynetmelikler Klliyatnn kanunlara gre dzenlenen nmerik fihristine baknz.
Madde 1-13/E- (Mlga: 22/5/2003/4857/120 md.)
Kdem tazminat:
Madde 14 (Deiik birinci fkra: 29/7/1983 - 2869/3 md.) Bu Kanuna tabi iilerin hizmet akitlerinin:
1. veren tarafndan bu Kanunun 17 nci maddesinin II numaral bendinde gsterilen sebepler dnda,
2. i tarafndan bu Kanunun 16 nc maddesi uyarnca,
3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolaysyle,
4. Bal bulunduklar kanunla kurulu kurum veya sandklardan yallk, emeklilik veya malullk ayl yahut toptan deme almak amacyla;
5. (Ek: 25/8/1999 - 4447/45 md.) 506 Sayl Kanunun 60 nc maddesinin birinci fkrasnn (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde ngrlen yalar dnda kal an dier artlar
veya ayn Kanunun Geici 81 inci maddesine gre yallk ayl balanmas iin ngrlen sigortallk sresini ve prim deme gn saysn tamamlayarak kendi istekleri ile iten ayrlmalar
nedeniyle,
Feshedilmesi veya kadnn evlendii tarihten itibaren bir yl ierisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya iinin lm sebebiyle son bulmas hallerinde iinin ie balad tarihten
itibaren hizmet aktinin devam sresince her geen tam yl iin iverence iiye 30 gnlk creti tutarnda kdem tazminat denir. Bir yldan artan sreler iin de ayn oran zerinden deme
yaplr.
(Deiik fkralar: 17/10/1980 - 2320/1 md.):
ilerin kdemleri, hizmet akdinin devam etmi veya faslalarla yeniden akdedilmi olmasna baklmakszn ayn iverenin bir veya deiik iyerlerinde altklar sreler gznne alnarak hesaplanr. yerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir iverenden baka bir iverene gemesi veya baka bir yere nakli halinde iinin kdemi, iyeri veya iyerlerindeki hizmet akitleri srelerinin toplam zerinden hesaplanr. 12/7/1975 tarihinden, itibaren (1) iyerinin devri veya herhangi bir suretle el deitirmesi halinde ilemi kdem tazminatlarndan her iki iveren sorumludur. Ancak, iyerini devreden iverenlerin bu sorumluluklar iiyi altrdklar srelerle ve devir esnasndaki iinin ald cret seviyesiyle snrldr. 12/7/1975 tarihinden evvel (2)
iyeri devrolmu veya herhangi bir suretle el deitirmise devir mukavelesinde aksine bir hkm yoksa ilemi kdem tazminatlarndan yeni iveren sorumludur.
inin birinci bendin 4 nc fkras hkmnden faydalanabilmesi iin aylk veya toptan demeye hak kazanm bulunduunu ve kendisine aylk balanmas veya toptan deme yaplmas
iin yallk sigortas bakmndan bal bulunduu kuruma veya sanda mracaat etmi olduunu belgelemesi arttr. inin lm halinde bu art aranmaz.
T.C. Emekli Sand Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnz Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece ayn ya da deiik kamu kurulularnda geen hizmet srelerinin
birletirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa gre yallk veya malullk aylna ya da toptan demeye hak kazanan iiye, bu kamu kurulularnda geirdii hizmet srelerinin toplam
zerinden son kamu kuruluu iverenince kdem tazminat denir.
(1)
(1)
(2)
22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunun 120 nci maddesiyle, bu Kanunun 14 nc maddesi hari dier maddeleri yrrlkten kaldrlm ve metinden kartlmtr.
5/5/1981 tarih ve 2457 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle "Bu Kanunun neri tarihinden itibaren" deyimi, "12/7/1975 tarihinden itibaren" eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
5/5/1981 tarih ve 2457 sayl Kanunun 1 inci maddesi ile "Bu Kanunun nerinden evvel" deyimi, "12/7/1975 tarihinden evvel" olarak deitirilmi ve metne ilenmitir.
15
Yukarda belirtilen kamu kurulularnda iinin hizmet akdinin evvelce bu maddeye gre kdem tazminat denmesini gerektirmeyecek ekilde sona ermesi suretiyle geen hizmet sreleri
kdem tazminatnn hesabnda dikkate alnmaz.
Ancak, bu tazminatn T.C. Emekli Sandna tabi olarak geen hizmet sresine ait ksm iin denecek miktar, yallk veya malullk aylnn balang tarihinde T.C. Emekli Sand Kanununun yrrlkteki hkmlerine gre emeklilik ikramiyesi iin ngrlen miktardan fazla olamaz.
Bu maddede geen kamu kurulular deyimi, genel, katma ve zel bteli idareler ile 468 sayl Kanunun 4 nc maddesinde saylan kurumlar kapsar.
Kdem tazminatnn hesaplanmas, son cret zerinden yaplr. Para ba, akort, gtr veya yzde usul gibi cretin sabit olmad hallerde son bir yllk sre iinde denen cretin o
sre iinde allan gnlere blnmesi suretiyle bulunacak ortalama cret bu tazminatn hesabna esas tutulur.
Ancak, son bir yl iinde ii cretine zam yapld takdirde, tazminata esas cret,iinin iten ayrlma tarihi ile zammn yapld tarih arasnda alnan cretin ayn sre iinde allan
gnlere blnmesi suretiyle hesaplanr.
(Deiik : 29/7/1983 2869/3 md.) 13 nc maddesinde sz geen tazminat ile bu maddede yer alan kdem tazminatna esas olacak cretin hesabnda 26 nc maddenin birinci fkrasnda yazl crete ilaveten iiye salanm olan para ve para ile llmesi mmkn akdi ve kanundan doan menfaatler de gznnde tutulur. Kdem tazminatnn zamannda denmemesi sebebiyle alacak davann sonunda hakim gecikme sresi iin, denmeyen sreye gre mevduata uygulanan en yksek faizin denmesine hkmeder. inin mevzuattan doan dier
haklar sakldr. (1)
(Deiik: 17/10/1980 - 2320/1 md.) Bu maddede belirtilen kdem tazminat ile ilgili 30 gnlk sre hizmet akidleri veya toplu i szlemeleri ile ii lehine de itirilebilir.
(Deiik: 10/12/1982 - 2762/1 md.) Ancak, toplu szlemelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kdem tazminatlarnn yllk miktar, Devlet Memurlar Kanununa t abi en yksek
Devlet memuruna 5434 sayl T.C. Emekli Sand Kanunu hkmlerine gre bir hizmet yl iin denecek azami emeklilik ikramiyesini geemez.
(Deiik fkralar: 17/10/1980 - 2320/1 md.):
inin lm halinde yukardaki hkmlere gre doan tazminat tutar, kanuni miraslarna denir.
Kdem tazminatndan doan sorumluluu iveren ahslara veya sigorta irketlerine sigorta ettiremez.
veren sorumluluu altnda ve sadece yallk, emeklilik, malullk, lm ve toptan deme hallerine mahsus olmak kaydiyle Devlet veya kanunla kurulu kurumlarda veya % 50 hisseden
Madde 15-110- (Mlga: 22/5/2003/4857/120 md.)
Ek Madde 1-4- (Mlga: 22/5/2003/4857/120 md.)
Geici Madde 1-13- (Mlga: 22/5/2003/4857/120 md.)
Ek Geici Madde 1-(Mlga: 22/5/2003/4857/120 md.)
Madde 111-112- (Mlga: 22/5/2003/4857/120 md.)
1475 SAYILI ANA KANUNA LENEMEYEN HKMLER
1 3/11/1988 tarih ve 3493 sayl Kanunun geici maddesi:
Geici Madde Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce 6831, 1475, 2918 ve 2926 sayl Kanun hkmlerine muhalefetten alan ve devam eden davalardan, kanunlarn deitirilen
hkmlerine gre mahkemelerin grev alan dna karlan sularla ilgili olanlar hakknda grevsizlik karar verilir, varsa tutuklular derhal tahliye edilir. Kararn bir rnei ve tutanak ilgisine
gre mahallin en byk mlki amirine, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Blge Mdrne, Ba-Kur l Mdrne, l Emniyet Mdrlne veya ile emniyet amirliine veya orman blge
efliine gnderilir. Bu makamlar, evrakn ilgilileri hakknda tutanaklarnda yazl sularnn Kanunun deiikliinden nceki cezalarndan sadece para cezasnn asgari haddini uygulamak suretiyle karar verirler. Verilecek para cezasndan, ayn sutan dolay tutuklu kalnan sreler 647 sayl Cezalarn nfaz Hakknda Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn birinci bendinde kabahatler iin gsterilen asgari hadde gre hesap edilerek mahsup edilir. Para cezalar 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil olunur.
(1)
Bu fkrada bulunan 13 nc maddenin (C) bendinde ibaresi, 9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunla 13 nc maddesinde olarak deitirilmi ve metne ilenmitir.
16
Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce 6831, 1475, 2918 ve 2926 sayl Kanunlarn deitirilen hkmlerine gre mahkemelerin grev alan dna karlan sulardan dolay kesinlemi ve henz yerine getirilmemi mahkmiyet kararlarnn sadece para cezasna ilikin ksmlar infaz olunur ve hkml olanlar ise derhal tahliye edilir. nfaz edilecek para cezasndan, ayn
sutan dolay tutuklu ve hkml kalnan sreler 647 sayl Cezalarn nfaz Hakknda Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn birinci bendinde kabahatler iin gsterilen asgari hadde gre
hesap edilerek mahsup edilir.
1475 SAYILI KANUNDA EK VE DEKLK YAPAN MEVZUATIN YRRLKTEN KALDlRDII KANUN VE HKMLER GSTERR LSTE
Yrrlkten Kaldran Mevzuatn
Tarihi
Says
Maddesi
25/8/1971 tarihli ve 1475 sayl Kanunun 26 nc maddesinin ikinci fkras
4/7/1975
1927
4/7/1975 tarihli ve 1927 sayl Kanunun 6 nc maddesi
17/10/1980
2320
2918 sayl Trafik Kanununun 13 nc maddesi ile 116 nc maddesinin son fkras
3/11/1988
3493
53
1475 SAYILI KANUNA EK VE DEKLK GETREN MEVZUATIN YRRLE GR TARHN GSTERR LSTE
Kanun No.
Farkl tarihte yrrle giren maddeler
Yrrle Giri Tarihi
1927
12/7/1975(1)
2184
28/2/1979
2320
Madde 1,2
12/9/1980
Dier Maddeleri
23/10/1980
2457
12/9/1980
2762
1/1/1983
2869
30/7/1983
2965
30/11/1983
3199
22/5/1985
3493
11/11/1988
3528
20/4/1989
4382
24/10/1988
4447
8/9/1999
KHK/617
Madde 37
1/9/2002
4773
15/3/2003 tarihinden geerli olmak zere 15/8/2002 Tarihinde
4857
10/6/2003
(1)
1927 sayl Kanunun 1 inci maddesinin 1/2/1974 tarihinden geerli olmak zere yrrle girecei hkm altna alnm iken, bu hkm Anayasa Mahkemesinin 19/4/1977 tarih ve E.
1976/42, K. 1977/46 sayl kararyla iptal edilmitir.
17
KANUNU
Kanun Numaras : 4857
Kabul Tarihi
: 22/5/2003
Yaymland R.Gazete : Tarih : 10/6/2003 Say : 25134
Yaymland Dstur : Tertip : 5 Cilt : 42
BRNC BLM
Genel Hkmler
Ama ve kapsam
Madde 1 - Bu Kanunun amac iverenler ile bir i szlemesine dayanarak altrlan iilerin alma artlar ve alma ortamna ilikin hak ve sorumluluklarn dzenlemektir.
Bu Kanun, 4 nc Maddedeki istisnalar dnda kalan btn iyerlerine, bu iyerlerinin iverenleri ile iveren vekillerine ve iilerine faaliyet konularna baklmakszn uygulanr.
yerleri, iverenler, iveren vekilleri ve iiler, 3 nc maddedeki bildirim gnne baklmakszn bu Kanun hkmleri ile bal olurlar.
Tanmlar
Madde 2 - Bir i szlemesine dayanarak alan gerek kiiye ii, ii altran gerek veya tzel kiiye yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurululara iveren, ii ile iveren arasnda kurulan ilikiye i ilikisi denir. veren tarafndan mal veya hizmet retmek amacyla madd olan ve olmayan unsurlar ile iinin birlikte rgtlendii birime iyeri denir.
verenin iyerinde rettii mal veya hizmet ile nitelik ynnden ball bulunan ve ayn ynetim altnda rgtlenen yerler (iyerine bal yerler) ile dinlenme, ocuk emzirme, yemek,
uyku, ykanma, muayene ve bakm, beden ve meslek eitim ve avlu gibi dier eklentiler ve aralar da iyerinden saylr.
yeri, iyerine bal yerler, eklentiler ve aralar ile oluturulan i organizasyonu kapsamnda bir btndr.
(Ek fkra: 23/7/2010-6009/48 md.; Mlga drdnc fkra: 20/6/2012-6331/37 md.)
veren adna hareket eden ve iin, iyerinin ve iletmenin ynetiminde grev alan kimselere iveren vekili denir. veren vekilinin bu sfatla iilere kar ilem ve ykmllklerinden
dorudan iveren sorumludur.
Bu Kanunda iveren iin ngrlen her eit sorumluluk ve zorunluluklar iveren vekilleri hakknda da uygulanr. veren vekillii sfat, iilere tannan hak ve ykmllkleri ortadan
kaldrmaz.
Bir iverenden, iyerinde yrtt mal veya hizmet retimine ilikin yardmc ilerinde veya asl iin bir blmnde iletmenin ve iin gerei ile teknolojik nedenlerle uzmanlk gerektiren
ilerde i alan ve bu i iin grevlendirdii iilerini sadece bu iyerinde ald ite altran dier iveren ile i ald iveren arasnda kurulan ilikiye asl iveren-alt iveren ilikisi denir. Bu
ilikide asl iveren, alt iverenin iilerine kar o iyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, i szlemesinden veya alt iverenin taraf olduu toplu i szlemesinden doan ykmllklerinden alt
iveren ile birlikte sorumludur.
Asl iverenin iilerinin alt iveren tarafndan ie alnarak altrlmaya devam ettirilmesi suretiyle haklar kstlanamaz veya daha nce o iyerinde altrlan kimse ile alt iveren ilikisi
kurulamaz. Aksi halde ve genel olarak asl iveren alt iveren ilikisinin muvazaal ileme dayand kabul edilerek alt iverenin iileri balangtan itibaren asl iverenin iisi saylarak ilem
grrler. letmenin ve iin gerei ile teknolojik nedenlerle uzmanlk gerektiren iler dnda asl i blnerek alt iverenlere verilemez.
(Ek fkra: 1/7/2006-5538/18 md.) Kanuna veya kanunun verdii yetkiye dayanlarak kurulan kamu kurum ve kurulular ile bunlarn dorudan veya dolayl olarak s ermayesinin en az yzde ellisine sahip olduklar ortaklklarda, 4734 sayl Kamu hale Kanunu veya dier kanun hkmleri erevesinde, hizmet alm amacyla yaplan szlemeler gereince, yklenici
araclyla altrlanlar, bu ekilde alm olmalarna dayanarak;
a) Bu kurum, kurulu ve ortaklklara ait kadro veya pozisyonlara atanmaya,
b) Bu kurum, kurulu ve ortaklklara ait iyerlerinin kadro veya pozisyonlarnda alanlar iin toplu i szlemesi, personel kanunlar veya ilgili dier mevzuat hkmlerine gre belirlenen her trl mal haklar ile sosyal yardmlardan yararlanmaya,
hak kazanamazlar.
18
(Ek fkra: 1/7/2006-5538/18 md.) Sekizinci fkrada belirtilen iyerlerinde ykleniciler dnda kalan iverenler tarafndan altrlanlar ile bu iyerlerini n tbi olduklar ihale
mevzuat erevesinde kendi nam ve hesabna szleme yaparak stlendii ihale konusu ite dorudan kendileri alanlar da ayn hkmlere tbidir. Sekizinci fkrada belirtilen kurum, kurulu
veya ortaklklarn sermayesine katldklar ortaklklarn kadro veya pozisyonlarnda alan iilerin, ortak durumundaki kamu kurum, kurulu veya ortaklklarn kadro veya pozisyonlarna atanma ya da bu kurum, kurulu veya ortaklklarda geerli olan mal haklar ile sosyal yardmlardan yararlanma talepleri hakknda da sekizinci fkra hkmleri uygulanr. Hizmet almna dayanak
tekil edecek szleme ve artnamelere;
a) e alnacak kiilerin belirlenmesi ve iten karma yetkisinin kamu kurum, kurulular ve ortaklklarna braklmas,
b) Hizmet alm szlemeleri erevesinde ya da geici ii olarak ayn i yerinde daha nce alm olanlarn altrlmasna devam olunmas,
ynnde hkmler konulamaz.
yerini bildirme
Madde 3 - Bu Kanunun kapsamna giren nitelikte bir iyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, alma konusunu ksmen veya tamamen deitiren veya herhangi bir sebeple
faaliyetine son veren ve iyerini kapatan iveren, iyerinin unvan ve adresini, altrlan ii saysn, alma konusunu, iin balama veya bitme gnn, kendi adn ve soyadn yahut unvann, adresini, varsa iveren vekili veya vekillerinin ad, soyad ve adreslerini bir ay iinde blge mdrlne bildirmek zorundadr.
(Deiik ikinci fkra: 15/5/2008-5763/1 md.) Bu Kanunun 2 nci maddesinin altnc fkrasna gre i alan alt iveren; kendi iyerinin tescili iin asl iverenden ald yazl alt
iverenlik szlemesi ve gerekli belgelerle birlikte, birinci fkra hkmne gre bildirim yapmakla ykmldr. Blge mdrlnce tescili yaplan bu iyerine ait belgeler gerektiinde i mfettilerince incelenir. nceleme sonucunda muvazaal ilemin tespiti halinde, bu tespite ilikin gerekeli mfetti raporu iverenlere tebli edilir. Bu rapora kar tebli tarihinden itibaren otuz i gn
iinde iverenlerce yetkili i mahkemesine itiraz edilebilir. (Deiik beinci cmle: 16/9/2014-6552/1 md.) tiraz zerine grlecek olan dava basit yarglama usulne gre drt ay iinde
sonulandrlr. Mahkemece verilen kararn temyizi hlinde Yargtay alt ay iinde kesin olarak karar verir. Kamu idarelerince bu raporlara kar yetkili i mahkemelerine itiraz edilmesi ve mahkeme kararlarna kar dier kanun yollarna bavurulmas zorunludur. Rapora otuz i gn iinde itiraz edilmemi veya mahkeme muvazaal ilemin tespitini onam ise tescil ilemi iptal edilir
ve alt iverenin iileri balangtan itibaren asl iverenin iileri saylr. (2) (3)
(Ek fkra:11/6/2003-4884/10 md.) Ancak, irketlerin tescil kaytlar ise ticaret sicili memurluklarnn gnderdii belgeler zerinden yaplr ve bu belgeler i lgili ticaret sicili memurluunca bir ay iinde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ilgili blge mdrlklerine gnderilir.
(Ek fkra: 15/5/2008-5763/1 md.) Asl iveren-alt iveren ilikisinin kurulmas, bildirimi ve iyerinin tescili ile yaplacak szlemede bulunmas gerekli dier hususlara ilikin usul ve
esaslar, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan karlacak ynetmelikle belirlenir.
stisnalar
Madde 4 - Aada belirtilen ilerde ve i ilikilerinde bu Kanun hkmleri uygulanmaz;
a) Deniz ve hava tama ilerinde,
b) 50'den az ii altrlan (50 dahil) tarm ve orman ilerinin yapld iyerlerinde veya iletmelerinde,
c) Aile ekonomisi snrlar iinde kalan tarmla ilgili her eit yap ileri,
d) Bir ailenin yeleri ve 3 nc dereceye kadar (3 nc derece dahil) hsmlar arasnda dardan baka biri katlmayarak evlerde ve el sanatlarnn yapld ilerde,
e) Ev hizmetlerinde,
f) () (1) raklar hakknda, (1)
g) Sporcular hakknda,
h) Rehabilite edilenler hakknda,
) 507 sayl Esnaf ve Sanatkrlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun kiinin alt iyerlerinde.
(1)
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Kanunun 37 nci maddesiyle, bu bentte yer alan sal ve gvenlii hkmleri sakl kalmak zere ibaresi madde metninden karlmtr.
10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fkrada yer alan alt i gn ibareleri otuz i gn eklinde deitirilmitir.
(3)
10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanunun 1 inci maddesinde 4857 sayl Kanununun 3 nc maddesinin ikinci fkrasnn beinci cmlesinin deitirilmesi hkm altna alnm
olmakla birlikte, iki cmle eklindeki dzenleme yerine ilenmitir.
(2)
19
u kadar ki;
a) Kylarda veya liman ve iskelelerde gemilerden karaya ve karadan gemilere yaplan ykleme ve boaltma ileri,
b) Havacln btn yer tesislerinde yrtlen iler,
c) Tarm sanatlar ile tarm aletleri, makine ve paralarnn yapld atlye ve fabrikalarda grlen iler,
d) Tarm iletmelerinde yaplan yap ileri,
e) Halkn faydalanmasna ak veya iyerinin eklentisi durumunda olan park ve bahe ileri,
f) Deniz Kanunu kapsamna girmeyen ve tarm ilerinden saylmayan, denizlerde alan su rnleri reticileri ile ilgili iler,
Bu Kanun hkmlerine tabidir.
Eit davranma ilkesi
Madde 5 (Ek: 6/2/2014-6518/57 md.) ilikisinde dil, rk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal dnce, felsef inan, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayal ayrm yaplamaz.
veren, esasl sebepler olmadka tam sreli alan ii karsnda ksm sreli alan iiye, belirsiz sreli alan ii karsnda belirli sreli alan iiye farkl ilem yapamaz.
veren, biyolojik veya iin niteliine ilikin sebepler zorunlu klmadka, bir iiye, i szlemesinin yaplmasnda, artlarnn oluturulmasnda, uygulanmasnda ve sona ermesinde,
cinsiyet veya gebelik nedeniyle dorudan veya dolayl farkl ilem yapamaz.
Ayn veya eit deerde bir i iin cinsiyet nedeniyle daha dk cret kararlatrlamaz.
inin cinsiyeti nedeniyle zel koruyucu hkmlerin uygulanmas, daha dk bir cretin uygulanmasn hakl klmaz.
ilikisinde veya sona ermesinde yukardaki fkra hkmlerine aykr davranldnda ii, drt aya kadar creti tutarndaki uygun bir tazminattan baka yoksun brakld haklarn da
talep edebilir. 2821 sayl Sendikalar Kanununun 31 inci maddesi hkmleri sakldr.
20 nci madde hkmleri sakl kalmak zere iverenin yukardaki fkra hkmlerine aykr davrandn ii ispat etmekle ykmldr. Ancak, ii bir ihlalin varl ihtimalini gl bir biimde gsteren bir durumu ortaya koyduunda, iveren byle bir ihlalin mevcut olmadn ispat etmekle ykml olur.
yerinin veya bir blmnn devri
Madde 6 - yeri veya iyerinin bir blm hukuk bir ileme dayal olarak baka birine devredildiinde, devir tarihinde iyerinde veya bir blmnde mevcut olan i szlemeleri btn
hak ve borlar ile birlikte devralana geer.
Devralan iveren, iinin hizmet sresinin esas alnd haklarda, iinin devreden iveren yannda ie balad tarihe gre ilem yapmakla ykmldr.
Yukardaki hkmlere gre devir halinde, devirden nce domu olan ve devir tarihinde denmesi gereken borlardan devreden ve devralan iveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu
ykmllklerden devreden iverenin sorumluluu devir tarihinden itibaren iki yl ile snrldr.
Tzel kiiliin birleme veya katlma ya da trnn deimesiyle sona erme halinde birlikte sorumluluk hkmleri uygulanmaz.
Devreden veya devralan iveren i szlemesini srf iyerinin veya iyerinin bir blmnn devrinden dolay feshedemez ve devir ii ynnden fesih iin hakl sebep oluturmaz. Devreden veya devralan iverenin ekonomik ve teknolojik sebeplerin yahut i organizasyonu deiikliinin gerekli kld fesih haklar veya ii ve iverenlerin hakl sebeplerden derhal fesih haklar
sakldr.
Yukardaki hkmler, iflas dolaysyla malvarlnn tasfiyesi sonucu iyerinin veya bir blmnn bakasna devri halinde uygulanmaz.
Geici i ilikisi
Madde 7 - veren, devir srasnda yazl rzasn almak suretiyle bir iiyi; holding bnyesi iinde veya ayn irketler topluluuna bal baka bir iyerinde veya yapmakta olduu ie benzer ilerde altrlmas kouluyla baka bir iverene i grme edimini yerine getirmek zere geici olarak devrettiinde geici i ilikisi gereklemi olur. Bu halde i szlemesi devam etmekle beraber, ii bu szlemeye gre stlendii iin grlmesini, i szlemesine geici i ilikisi kurulan iverene kar yerine getirmekle ykml olur.(Deiik son cmle: 20/6/2012-6331/32
md.) Geici i ilikisi kurulan iveren iiye talimat verme hakkna sahiptir.
Geici i ilikisi alt ay gememek zere yazl olarak yaplr, gerektiinde en fazla iki defa yenilenebilir.
verenin, creti deme ykmll devam eder. Geici i ilikisi kurulan iveren, iinin kendisinde alt srede denmeyen cretinden, iiyi gzetme borcundan ve sosyal sigorta
primlerinden iveren ile birlikte sorumludur.
20
i, iyerine ve ie ilikin olup kusuru ile sebep olduu zarardan geici i ilikisi kurulan iverene kar sorumludur. inin geici szlemesinden aksi anlalmyorsa, iinin dier hak
ve ykmllklerine ilikin bu Kanundaki dzenlemeler geici i ilikisi kurulan iverenle olan ilikisine de uygulanr.
iyi geici olarak devralan iveren grev ve lokavt aamasna gelen bir toplu i uyumazlnn taraf ise, ii grev ve lokavtn uygulanmas srasnda altrlamaz. Ancak, 2822 sayl
Toplu Szlemesi, Grev ve Lokavt Kanununun 39 uncu maddesi hkmleri sakldr. veren, iisini grev ve lokavt sresince kendi iyerinde altrmak zorundadr.
Toplu ii karmaya gidilen iyerlerinde karma tarihinden itibaren alt ay iinde toplu ii karmann konusu olan ilerde geici i ilikisi gereklemez.
KNC BLM
Szlemesi, Trleri ve Feshi
Tanm ve ekil
Madde 8 - szlemesi, bir tarafn (ii) baml olarak i grmeyi, dier tarafn (iveren) da cret demeyi stlenmesinden oluan szlemedir. szlemesi, Kanunda aksi belirtilmedike, zel bir ekle tbi deildir.
Sresi bir yl ve daha fazla olan i szlemelerinin yazl ekilde yaplmas zorunludur. Bu belgeler damga vergisi ve her eit resim ve hartan muaftr.
Yazl szleme yaplmayan hallerde iveren iiye en ge iki ay iinde genel ve zel alma koullarn, gnlk ya da haftalk alma sresini, temel creti ve varsa cret eklerini, cret
deme dnemini, sresi belirli ise szlemenin sresini, fesih halinde taraflarn uymak zorunda olduklar hkmleri gsteren yazl bir belge vermekle ykmldr. Sresi bir ay gemeyen belirli sreli i szlemelerinde bu fkra hkm uygulanmaz. szlemesi iki aylk sre dolmadan sona ermi ise, bu bilgilerin en ge sona erme tarihinde iiye yazl olarak verilmesi zorunludur.
Tr ve alma biimlerini belirleme serbestisi
Madde 9 - Taraflar i szlemesini, Kanun hkmleriyle getirilen snrlamalar sakl kalmak kouluyla, ihtiyalarna uygun trde dzenle yebilirler.
szlemeleri belirli veya belirsiz sreli yaplr. Bu szlemeler alma biimleri bakmndan tam sreli veya ksm sreli yahut deneme sreli ya da dier trde oluturulabilir.
Srekli ve sreksiz ilerdeki i szlemeleri
Madde 10 - Nitelikleri bakmndan en ok otuz i gn sren ilere sreksiz i, bundan fazla devam edenlere srekli i denir.
Bu Kanunun 3, 8, 12, 13, 14, 15, 17, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 34, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 75, 80 ve geici 6 n c maddeleri sreksiz ilerde yaplan i szlemelerinde uygulanmaz. Sreksiz ilerde, bu maddelerde dzenlenen konularda Borlar Kanunu hkmleri uygulanr.
Belirli ve belirsiz sreli i szlemesi
Madde 11 - ilikisinin bir sreye bal olarak yaplmad halde szleme belirsiz sreli saylr. Belirli sreli ilerde veya belli bir iin tamamlanmas veya belirli bir olgunun ortaya kmas gibi objektif koullara bal olarak iveren ile ii arasnda yazl ekilde yaplan i szlemesi belirli sreli i szlemesidir.
Belirli sreli i szlemesi, esasl bir neden olmadka, birden fazla st ste (zincirleme) yaplamaz. Aksi halde i szlemesi balangtan itibaren belirsiz sreli kabul edilir.
Esasl nedene dayal zincirleme i szlemeleri, belirli sreli olma zelliini korurlar.
Belirli ve belirsiz sreli i szlemesi ayrmn snrlar
Madde 12 - Belirli sreli i szlemesi ile altrlan ii, ayrm hakl klan bir neden olmadka, salt i szlemesinin sreli olmasndan dolay belirsiz sreli i szlemesiyle altrlan
emsal iiye gre farkl ileme tbi tutulamaz.
Belirli sreli i szlemesi ile alan iiye, belirli bir zaman lt alnarak denecek cret ve paraya ilikin blnebilir menfaatler, iinin alt sreye orantl olarak verilir. Herhangi
bir alma artndan yararlanmak iin ayn iyeri veya iletmede geirilen kdem arandnda belirli sreli i szlemesine gre alan ii iin farkl kdem uygulanmasn hakl gsteren bir
neden olmadka, belirsiz sreli i szlemesi ile alan emsal ii hakknda esas alnan kdem uygulanr.
Emsal ii, iyerinde ayn veya benzeri ite belirsiz sreli i szlemesiyle altrlan iidir. yerinde byle bir ii bulunmad takdirde, o ikolunda artlara uygun bir iyerinde ayn
veya benzer ii stlenen belirsiz sreli i szlemesiyle altrlan ii dikkate alnr.
Ksm sreli ve tam sreli i szlemesi
Madde 13 - inin normal haftalk alma sresinin, tam sreli i szlemesiyle alan emsal iiye gre nemli lde daha az belirlenmesi durumunda szleme ksm sreli i szlemesidir.
Ksm sreli i szlemesi ile altrlan ii, ayrm hakl klan bir neden olmadka, salt i szlemesinin ksm sreli olmasndan dolay tam sreli emsal iiye gre farkl ileme tbi
tutulamaz. Ksm sreli alan iinin cret ve paraya ilikin blnebilir menfaatleri, tam sreli emsal iiye gre alt sreye orantl olarak denir.
21
Emsal ii, iyerinde ayn veya benzeri ite tam sreli altrlan iidir. yerinde byle bir ii bulunmad takdirde, o ikolunda artlara uygun iyerinde ayn veya benzer ii stlenen
tam sreli i szlemesiyle altrlan ii esas alnr.
yerinde alan iilerin, niteliklerine uygun ak yer bulunduunda ksm sreliden tam sreliye veya tam sreliden ksm sreliye geirilme istekleri iverence dikkate alnr ve bo
yerler zamannda duyurulur.
ar zerine alma
Madde 14 - Yazl szleme ile iinin yapmay stlendii ile ilgili olarak kendisine ihtiya duyulmas halinde i grme ediminin yerine getirileceinin kararlatrld i ilikisi, ar zerine almaya dayal ksmi sreli bir i szlemesidir.
Hafta, ay veya yl gibi bir zaman dilimi iinde iinin ne kadar sreyle alacan taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalk alma sresi yirmi saat kararlatrlm saylr. ar zerine
altrlmak iin belirlenen srede ii altrlsn veya altrlmasn crete hak kazanr.
iden i grme borcunu yerine getirmesini ar yoluyla talep hakkna sahip olan iveren, bu ary, aksi kararlatrlmadka, iinin alaca zamandan en az drt gn nce yapmak zorundadr. Sreye uygun ar zerine ii i grme edimini yerine getirmekle ykmldr. Szlemede gnlk alma sresi kararlatrlmam ise, iveren her arda iiyi gnde en
az drt saat st ste altrmak zorundadr.
Deneme sreli i szlemesi
Madde 15 - Taraflarca i szlemesine bir deneme kayd konulduunda, bunun sresi en ok iki ay olabilir. Ancak deneme sresi toplu i szlemeleriyle drt aya kadar uzatlabilir.
Deneme sresi iinde taraflar i szlemesini bildirim sresine gerek olmakszn ve tazminatsz feshedebilir. inin alt gnler iin cret ve dier haklar sakldr.
Takm szlemesi ile oluturulan i szlemeleri
Madde 16- Birden ok iinin meydana getirdii bir takm temsilen bu iilerden birinin, takm klavuzu sfatyla iverenle yapt s zlemeye takm szlemesi denir.
Takm szlemesinin, oluturulacak i szlemeleri iin hangi sre kararlatrlm olursa olsun, yazl yaplmas gerekir. Szlemede her iinin kimlii ve alaca cret ayr ayr gsterilir.
Takm szlemesinde isimleri yazl iilerden her birinin ie balamasyla, o ii ile iveren arasnda takm szlemesinde belirlenen artlarla bir i szlemesi yaplm saylr. Ancak,
takm szlemesi hakknda Borlar Kanununun 110 uncu maddesi hkm de uygulanr.
e balamasyla i szlemesi kurulan iilere cretlerini iveren veya iveren vekili her birine ayr ayr demek zorundadr. Takm klavuzu iin, takma dahil iilerin cretlerinden ie
araclk veya benzeri bir nedenle kesinti yaplamaz.
Sreli fesih
Madde 17 - Belirsiz sreli i szlemelerinin feshinden nce durumun dier tarafa bildirilmesi gerekir.
szlemeleri;
a) i alt aydan az srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak iki hafta sonra,
b) i alt aydan birbuuk yla kadar srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak drt hafta sonra,
c) i birbuuk yldan yla kadar srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak alt hafta sonra,
d) i yldan fazla srm ii iin, bildirim yaplmasndan balayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmi saylr.
Bu sreler asgari olup szlemeler ile artrlabilir.
Bildirim artna uymayan taraf, bildirim sresine ilikin cret tutarnda tazminat demek zorundadr.
veren bildirim sresine ait creti pein vermek suretiyle i szlemesini feshedebilir.
verenin bildirim artna uymamas veya bildirim sresine ait creti pein deyerek szlemeyi feshetmesi, bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddesi hkmlerinin uygulanmasna engel olmaz. 18 inci maddenin birinci fkras uyarnca bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin uygulanma alan dnda kalan iilerin i szlemesinin, fesih hakknn ktye kullanlarak
sona erdirildii durumlarda iiye bildirim sresinin kat tutarnda tazminat denir. Fesih iin bildirim artna da uyulmamas ayrca drdnc fkra uyarnca tazminat denmesini gerektirir.
Bu maddeye gre denecek tazminatlar ile bildirim srelerine ait pein denecek cretin hesabnda 32 nci maddenin birinci fkrasnda yazlan crete ek olarak iiye salanm para
veya para ile llmesi mmkn szleme ve Kanundan doan menfaatler de gz nnde tutulur.
22
Feshin geerli sebebe dayandrlmas

Madde 18 - Otuz veya daha fazla ii altran iyerlerinde en az alt aylk kdemi olan iinin belirsiz sreli i szlemesini fesheden iveren, iinin yeterliliinden veya davranlarndan ya da iletmenin, iyerinin veya iin gereklerinden kaynaklanan geerli bir sebebe dayanmak zorundadr. (Ek cmle: 10/9/2014-6552/2 md.) Yer alt ilerinde alan iilerde kdem
art aranmaz.
Alt aylk kdem hesabnda bu Kanunun 66 nc maddesindeki sreler dikkate alnr.
zellikle aadaki hususlar fesih iin geerli bir sebep oluturmaz:
a) Sendika yelii veya alma saatleri dnda veya iverenin rzas ile alma saatleri iinde sendikal faaliyetlere katlmak.
b) yeri sendika temsilcilii yapmak.
c) Mevzuattan veya szlemeden doan haklarn takip veya ykmllklerini yerine getirmek iin iveren aleyhine idari veya adli makamlara bavurmak veya bu hususta balatlm
srece katlmak. (1)
d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile ykmllkleri, hamilelik, doum, din, siyasi gr ve benzeri nedenler.
e) 74 nc maddede ngrlen ve kadn iilerin altrlmasnn yasak olduu srelerde ie gelmemek.
f) Hastalk veya kaza nedeniyle 25 inci maddenin (I) numaral bendinin (b) alt bendinde ngrlen bekleme sresinde ie geici devamszlk.
inin alt aylk kdemi, ayn iverenin bir veya deiik iyerlerinde geen sreler birletirilerek hesap edilir. verenin ayn ikolunda birden fazla iyerinin bulunmas halinde, iyerinde
alan ii says, bu iyerlerinde alan toplam ii saysna gre belirlenir.
letmenin btnn sevk ve idare eden iveren vekili ve yardmclar ile iyerinin btnn sevk ve idare eden ve iiyi ie alma ve iten karma yetkisi bulunan iveren vekilleri hakknda bu madde, 19 ve 21 inci maddeler ile 25 inci maddenin son fkras uygulanmaz.
Szlemenin feshinde usul
Madde 19 - veren fesih bildirimini yazl olarak yapmak ve fesih sebebini ak ve kesin bir ekilde belirtmek zorundadr.
Hakkndaki iddialara kar savunmasn almadan bir iinin belirsiz sreli i szlemesi, o iinin davran veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, iverenin 25 inci maddenin (II) numaral bendi artlarna uygun fesih hakk sakldr.
Fesih bildirimine itiraz ve usul (2)
Madde 20 - szlemesi feshedilen ii, fesih bildiriminde sebep gsterilmedii veya gsterilen sebebin geerli bir sebep olmad iddias ile fesih bildiriminin teblii tarihinden itibaren
bir ay iinde i mahkemesinde dava aabilir. (...) (1) taraflar anlarlarsa uyumazlk ayn srede zel hakeme gtrlr. (1)
Feshin geerli bir sebebe dayandn ispat ykmll iverene aittir. i, feshin baka bir sebebe dayandn iddia ettii takdirde, bu iddiasn ispatla ykmldr.
Dava seri muhakeme usulne gre iki ay iinde sonulandrlr. Mahkemece verilen kararn temyizi halinde, Yargtay bir ay iinde kesin olarak karar verir.
(ptal drdnc fkra: Anayasa Mahkemesinin 19/10/2005 tarihli ve E.:2003/66, K.:2005/72 sayl Karar ile.)
Geersiz sebeple yaplan feshin sonular
Madde 21 - verence geerli sebep gsterilmedii veya gsterilen sebebin geerli olmad mahkemece veya zel hakem tarafndan tespit edilerek feshin geersizliine karar verildiinde, iveren, iiyi bir ay iinde ie balatmak zorundadr. iyi bavurusu zerine iveren bir ay iinde ie balatmaz ise, iiye en az drt aylk ve en ok sekiz aylk creti tutarnda tazminat
demekle ykml olur.
Mahkeme veya zel hakem feshin geersizliine karar verdiinde, iinin ie balatlmamas halinde denecek tazminat miktarn da belirler.
Kararn kesinlemesine kadar altrlmad sre iin iiye en ok drt aya kadar domu bulunan cret ve dier haklar denir.
i ie balatlrsa, pein olarak denen bildirim sresine ait cret ile kdem tazminat, yukardaki fkra hkmlerine gre yaplacak demeden mahsup edilir. e balatlmayan iiye
bildirim sresi verilmemi veya bildirim sresine ait cret pein denmemise, bu srelere ait cret tutar ayrca denir.
(1)
18/2/2009 tarihli ve 5838 sayl Kanunun 32 nci maddesiyle; bu bentte yer alanMevzuattan veya szlemeden doan haklarn takip ibaresinden sonra gelmek zere veya ykmllklerini yerine getirmek ibaresi eklenmi ve metne ilenmitir.
(2)
Anayasa Mahkemesinin 19/10/2005 tarihli ve E.:2003/66, K.:2005/72 sayl Kararyla; bu maddenin birinci fkrasnn son cmlesinin Toplu i szlemesinde hkm varsa veya...
blm iptal edilmitir.
23
i kesinleen mahkeme veya zel hakem kararnn tebliinden itibaren on ign iinde ie balamak iin iverene bavuruda bulunmak zorundadr. i bu sre iinde bavuruda bulunmaz ise, iverence yaplm olan fesih geerli bir fesih saylr ve iveren sadece bunun hukuki sonular ile sorumlu olur.
Bu maddenin birinci, ikinci ve nc fkra hkmleri szlemeler ile hibir suretle deitirilemez; aksi ynde szleme hkmleri geersizdir.
alma koullarnda deiiklik ve i szlemesinin feshi
Madde 22 - veren, i szlemesiyle veya i szlemesinin eki niteliindeki personel ynetmelii ve benzeri kaynaklar ya da iyeri uygulamasyla oluan alma koullarnda esasl bir
deiiklii ancak durumu iiye yazl olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu ekle uygun olarak yaplmayan ve ii tarafndan alt ign iinde yazl olarak kabul edilmeyen deiiklikler iiyi
balamaz. i deiiklik nerisini bu sre iinde kabul etmezse, iveren deiikliin geerli bir nedene dayandn veya fesih iin baka bir geerli nedenin bulunduunu yazl olarak aklamak ve bildirim sresine uymak suretiyle i szlemesini feshedebilir. i bu durumda 17 ila 21 inci madde hkmlerine gre dava aabilir.
Taraflar aralarnda anlaarak alma koullarn her zaman deitirebilir. alma koullarnda deiiklik gemie etkili olarak yrrle konulamaz.
Yeni iverenin sorumluluu
Madde 23 - Sresi belirli olan veya olmayan srekli i szlemesi ile bir iverenin iine girmi olan ii, szleme sresinin bitmesinden nce yahut bildirim sresine uymakszn iini
brakp baka bir iverenin iine girerse szlemenin bu suretle feshinden tr, iinin sorumluluu yannda, ayrca yeni iveren de aadaki hallerde birlikte sorumludur:
a) inin bu davranna, yeni ie girdii iveren sebep olmusa.
b) Yeni iveren, iinin bu davrann bilerek onu ie almsa.
c) Yeni iveren iinin bu davrann rendikten sonra dahi onu altrmaya devam ederse.
inin hakl nedenle derhal fesih hakk
Madde 24 - Sresi belirli olsun veya olmasn ii, aada yazl hallerde i szlemesini srenin bitiminden nce veya bildirim sresini beklemeksizin feshedebilir:
I. Salk sebepleri:
a) szlemesinin konusu olan iin yaplmas iin niteliinden doan bir sebeple iinin sal veya yaay iin tehlikeli olursa.
b) inin srekli olarak yakndan ve dorudan buluup grt iveren yahut baka bir ii bulac veya iinin ii ile badamayan bir hastala tutulursa.
II. Ahlak ve iyiniyet kurallarna uymayan haller ve benzerleri:
a) veren i szlemesi yapld srada bu szlemenin esasl noktalarndan biri hakknda yanl vasflar veya artlar gstermek yahut geree uygun olmayan bilgiler vermek veya
szler sylemek suretiyle iiyi yanltrsa.
b) veren iinin veya ailesi yelerinden birinin eref ve namusuna dokunacak ekilde szler syler, davranlarda bulunursa veya iiye cinsel tacizde bulunursa.
c) veren iiye veya ailesi yelerinden birine kar satamada bulunur veya gzda verirse, yahut iiyi veya ailesi yelerinden birini kanuna kar davrana zendirir, kkrtr, srkler, yahut iiye ve ailesi yelerinden birine kar hapsi gerektiren bir su ilerse yahut ii hakknda eref ve haysiyet krc aslsz ar isnad veya ithamlarda bulunursa.
d) inin dier bir ii veya nc kiiler tarafndan iyerinde cinsel tacize uramas ve bu durumu iverene bildirmesine ramen gerekli nlemler alnmazsa.
e) veren tarafndan iinin creti kanun hkmleri veya szleme artlarna uygun olarak hesap edilmez veya denmezse,
f) cretin para bana veya i tutar zerinden denmesi kararlatrlp da iveren tarafndan iiye yapabilecei say ve tutardan az i verildii hallerde, aradaki cret fark zaman esasna gre denerek iinin eksik ald cret karlanmazsa, yahut alma artlar uygulanmazsa.
III. Zorlayc sebepler:
inin alt iyerinde bir haftadan fazla sre ile iin durmasn gerektirecek zorlayc sebepler ortaya karsa.
verenin hakl nedenle derhal fesih hakk
Madde 25 - Sresi belirli olsun veya olmasn iveren, aada yazl hallerde i szlemesini srenin bitiminden nce veya bildirim sresini beklemeksizin feshedebilir:
I- Salk sebepleri:
a) inin kendi kastndan veya derli toplu olmayan yaayndan yahut ikiye dknlnden doacak bir hastala yakalanmas veya engelli hle gelmesi durumunda, bu sebeple
doacak devamszln ard ardna i gn veya bir ayda be i gnnden fazla srmesi. (1)
(1)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan veya sakatla uramas halinde ibaresi yakalanmas veya engelli hle gelmesi durumunda eklinde deitirilmitir.
24
b) inin tutulduu hastaln tedavi edilemeyecek nitelikte olduu ve iyerinde almasnda saknca bulunduunun Salk Kurulunca saptanmas durumunda.
(a) alt bendinde saylan sebepler dnda iinin hastalk, kaza, doum ve gebelik gibi hallerde iveren iin i szlemesini bildirimsiz fesih hakk; belirtilen hallerin iinin iyerindeki
alma sresine gre 17 nci maddedeki bildirim srelerini alt hafta amasndan sonra doar. Doum ve gebelik hallerinde bu sre 74 nc maddedeki srenin bitiminde balar. Ancak iinin
i szlemesinin askda kalmas nedeniyle iine gidemedii sreler iin cret ilemez.
II- Ahlak ve iyi niyet kurallarna uymayan haller ve benzerleri:
a) szlemesi yapld srada bu szlemenin esasl noktalarndan biri iin gerekli vasflar veya artlar kendisinde bulunmad halde bunlarn kendisinde bulunduunu ileri srerek,
yahut geree uygun olmayan bilgiler veya szler syleyerek iinin ivereni yanltmas.
b) inin, iveren yahut bunlarn aile yelerinden birinin eref ve namusuna dokunacak szler sarfetmesi veya davranlarda bulunmas, yahut iveren hakknda eref ve haysiyet krc
aslsz ihbar ve isnadlarda bulunmas.
c) inin iverenin baka bir iisine cinsel tacizde bulunmas.
d) inin iverene yahut onun ailesi yelerinden birine yahut iverenin baka iisine satamas, iyerine sarho yahut uyuturucu madde alm olarak gelmesi ya da iyerinde bu maddeleri kullanmas.(2)
e) inin, iverenin gvenini ktye kullanmak, hrszlk yapmak, iverenin meslek srlarn ortaya atmak gibi doruluk ve balla uymayan davranlarda bulunmas.
f) inin, iyerinde, yedi gnden fazla hapisle cezalandrlan ve cezas ertelenmeyen bir su ilemesi.
g) inin iverenden izin almakszn veya hakl bir sebebe dayanmakszn ard ardna iki ign veya bir ay iinde iki defa herhangi bir tatil gnnden sonraki i gn, yahut bir ayda
ign iine devam etmemesi.
h) inin yapmakla devli bulunduu grevleri kendisine hatrlatld halde yapmamakta srar etmesi.
) inin kendi istei veya savsamas yznden iin gvenliini tehlikeye drmesi, iyerinin mal olan veya mal olmayp da eli altnda bulunan makineleri, tesisat veya baka eya ve
maddeleri otuz gnlk cretinin tutaryla deyemeyecek derecede hasara ve kayba uratmas.
III- Zorlayc sebepler:
iyi iyerinde bir haftadan fazla sre ile almaktan alkoyan zorlayc bir sebebin ortaya kmas.
IV- inin gzaltna alnmas veya tutuklanmas halinde devamszln 17 nci maddedeki bildirim sresini amas.
i feshin yukardaki bentlerde ngrlen sebeplere uygun olmad iddias ile 18, 20 ve 21 inci madde hkmleri erevesinde yarg yoluna bavurabilir.
Derhal fesih hakkn kullanma sresi
Madde 26 - 24 ve 25 inci maddelerde gsterilen ahlak ve iyiniyet kurallarna uymayan hallere dayanarak ii veya iveren iin tannm olan szlemeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin
bu eit davranlarda bulunduunu dier tarafn rendii gnden balayarak alt i gn getikten ve her halde fiilin gereklemesinden itibaren bir yl sonra kullanlamaz. Ancak iinin olayda maddi kar salamas halinde bir yllk sre uygulanmaz.
Bu haller sebebiyle ii yahut iverenden i szlemesini yukardaki fkrada ngrlen sre iinde feshedenlerin dier taraftan tazminat haklar sakldr.
Yeni i arama izni
Madde 27- Bildirim sreleri iinde iveren, iiye yeni bir i bulmas iin gerekli olan i arama iznini i saatleri iinde ve cret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. arama izninin
sresi gnde iki saatten az olamaz ve ii isterse i arama izin saatlerini birletirerek toplu kullanabilir. Ancak i arama iznini toplu kullanmak isteyen ii, bunu iten ayrlaca gnden evvelki
gnlere rastlatmak ve bu durumu iverene bildirmek zorundadr.
veren yeni i arama iznini vermez veya eksik kullandrrsa o sreye ilikin cret iiye denir.
veren, i arama izni esnasnda iiyi altrr ise iinin izin kullanarak bir alma karl olmakszn alaca crete ilaveten, altrd srenin cretini yzde yz zaml der.
(2)
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Kanunun 32 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan veya 84 nc maddeye aykr hareket etmesi ibaresi , iyerine sarho yahut uyuturucu madde
alm olarak gelmesi ya da iyerinde bu maddeleri kullanmas eklinde deitirilmitir.
25
alma belgesi
Madde 28 - ten ayrlan iiye, iveren tarafndan iinin eidinin ne olduunu ve sresini gsteren bir belge verilir.
Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doru olmayan bilgiler bulunmasndan zarar gren ii veyahut iiyi iine alan yeni iveren eski iverenden tazminat isteyebilir.
Toplu ii karma
Madde 29 - veren; ekonomik, teknolojik, yapsal ve benzeri iletme, iyeri veya iin gerekleri sonucu toplu ii karmak istediinde, bunu en az otuz gn nceden bir yaz ile, iyeri
sendika temsilcilerine, ilgili blge mdrlne ve Trkiye Kurumuna bildirir.
yerinde alan ii says:
a) 20 ile 100 ii arasnda ise, en az 10 iinin,
b) 101 ile 300 ii arasnda ise, en az yzde on orannda iinin,
c) 301 ve daha fazla ise, en az 30 iinin,
ine 17 nci madde uyarnca ve bir aylk sre iinde ayn tarihte veya farkl tarihlerde son verilmesi toplu ii karma saylr.
Birinci fkra uyarnca yaplacak bildirimde ii karmann sebepleri, bundan etkilenecek ii says ve gruplar ile ie son verme ilemlerinin hangi zaman diliminde gerekleeceine
ilikin bilgilerin bulunmas zorunludur.
Bildirimden sonra iyeri sendika temsilcileri ile iveren arasnda yaplacak grmelerde, toplu ii karmann nlenmesi ya da karlacak ii saysnn azaltlmas yahut karmann
iiler asndan olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi konular ele alnr. Grmelerin sonunda, toplantnn yapldn gsteren bir belge dzenlenir.
Fesih bildirimleri, iverenin toplu ii karma isteini blge mdrlne bildirmesinden otuz gn sonra hkm dourur.
yerinin btnyle kapatlarak kesin ve devaml suretle faaliyete son verilmesi halinde, iveren sadece durumu en az otuz gn nceden ilgili blge mdrlne ve Trkiye Kurumuna
bildirmek ve iyerinde ilan etmekle ykmldr. veren toplu ii karmann kesinlemesinden itibaren alt ay iinde ayn nitelikteki i iin yeniden ii almak istedii takdirde nitelikleri uygun
olanlar tercihen ie arr.
Mevsim ve kampanya ilerinde alan iilerin iten karlmalar hakknda, iten karma bu ilerin niteliine bal olarak yaplyorsa, toplu ii karmaya ilikin hkmler uygulanmaz.
veren toplu ii karlmasna ilikin hkmleri 18, 19, 20 ve 21 inci madde hkmlerinin uygulanmasn engellemek amacyla kullanamaz; aksi halde ii bu maddelere gre dava aabilir.
Engelli ve eski hkml altrma zorunluluu (1) (2) (3)
Madde 30 (Deiik : 15/5/2008-5763/2 md.)
verenler, elli veya daha fazla ii altrdklar zel sektr iyerlerinde yzde engelli, kamu iyerlerinde ise yzde drt engelli ve yzde iki eski hkml iiyi veya 21/6/1927 tarihli
ve 1111 sayl Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayl Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamna giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve
3713 sayl Terrle Mcadele Kanununun 21 inci maddesinde saylan terr olaylarnn sebep ve tesiri sonucu malul saylmayacak ekilde yaralananlar meslek, beden ve ruhi durumlarna uygun ilerde altrmakla ykmldrler. Ayn il snrlar iinde birden fazla iyeri bulunan iverenin bu kapsamda altrmakla ykml olduu ii says, toplam ii saysna gre hesaplanr.
Bu kapsamda altrlacak ii saysnn tespitinde belirli ve belirsiz sreli i szlemesine gre altrlan iiler esas alnr. Ksmi sreli i szlemesine gre alanlar, alma sreleri dikkate alnarak tam sreli almaya dntrlr. Orann hesaplanmasnda yarma kadar kesirler dikkate alnmaz, yarm ve daha fazla olanlar tama dntrlr. yerinin iisi iken engelli hle gelenlere ncelik tannr.
(1)
Bu madde bal " zrl, eski hkml ve terr maduru altrma zorunluluu" iken, 15/5/2008 tarihli ve 5763 sayl Kanunun 2 nci maddesiyle metne ilendii ekilde deitirilmitir.
(2)
4/7/2012 tarihli ve 6353 sayl Kanunun 79 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fkrasnda yer alan eski hkml iiyi ibaresinden sonra gelmek zere veya 21/6/1927 tarihli ve
1111 sayl Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayl Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamna giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713
sayl Terrle Mcadele Kanununun 21 inci maddesinde saylan terr olaylarnn sebep ve tesiri sonucu malul saylmayacak ekilde yaralananlar ibaresi eklenmitir.
(3)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin balnda yer alan zrl ibaresi Engelli, birinci fkrasnda yer alan zrl ibareleri engelli, ikinci fkrasnda yer alan sakatlananlara ibaresi engelli hle gelenlere, drdnc fkrasnda yer alan zrl ibaresi engelli eklinde deitirilmitir.
26
verenler altrmakla ykml olduklar iileri Trkiye Kurumu aracl ile salarlar. Bu kapsamda altrlacak iilerin nitelikleri, hangi ilerde altrlabilecekleri, bunlarn iyerlerinde genel hkmler dnda bal olacaklar zel alma ile meslee yneltilmeleri, mesleki ynden iverence nasl ie alnacaklar, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlnn gr alnarak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca karlacak ynetmelikle dzenlenir.(4)
Yer alt ve su alt ilerinde engelli ii altrlamaz ve yukardaki hkmler uyarnca iyerlerindeki ii saysnn tespitinde yer alt ve su alt ilerinde alanlar hesaba katlmaz.
Bir iyerinden malulen ayrlmak zorunda kalp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan iiler eski iyerlerinde tekrar ie alnmalarn istedikleri takdirde, iveren bunlar eski ileri veya
benzeri ilerde bo yer varsa derhal, yoksa boalacak ilk ie baka isteklilere tercih ederek, o andaki artlarla ie almak zorundadr. Aranan artlar bulunduu halde iveren i szlemesi yapma ykmlln yerine getirmezse, ie alnma isteinde bulunan eski iiye alt aylk cret tutarnda tazminat der.
zel sektr iverenlerince bu madde kapsamnda altrlan 17/7/1964 tarihli ve 506 sayl Sosyal Sigortalar Kanununa tabi engelli sigortallar ile 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayl Kanunun
14 nc maddesinde belirtilen korumal iyerlerinde altrlan engelli sigortallarn, ayn Kanunun 72 nci ve 73 nc maddelerinde saylan ve 78 inci maddesiyle belirlenen prime esas kazan
alt snr zerinden hesaplanan sigorta primine ait iveren hisselerinin tamam, kontenjan fazlas engelli altran, ykml olmadklar halde engelli altran iverenlerin bu ekilde altrdklar her bir engelli iin prime esas kazan alt snr zerinden hesaplanan sigorta primine ait iveren hisselerinin tamam Hazinece karlanr. veren hissesine ait primlerin Hazinece karlanabilmesi iin iverenlerin altrdklar sigortallarla ilgili olarak 506 sayl Kanun uyarnca aylk prim ve hizmet belgelerinin yasal sresi ierisinde Sosyal Gvenlik Kurumuna verilmesi ve sigortallarn tamamna ait sigorta primlerinin sigortal hissesine isabet eden tutar ile Hazinece karlanmayan iveren hissesine ait tutarn denmi olmas arttr. Bu fkraya gre iveren tarafndan
denmesi gereken primlerin ge denmesi halinde, Hazinece Sosyal Gvenlik Kurumuna yaplacak demenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zamm, iverenden tahsil edilir. Hazinece
karlanan prim tutarlar gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarnda gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alnmaz. (Ek cmle: 31/7/2008-5797/10 md.) Bu fkrada dzenlenen tevik, kamu
idareleri hari 506 sayl Kanun kapsamndaki sigortallara ilikin matrah ve oranlar zerinden olmak zere, 506 sayl Kanunun geici 20 nci maddesi kapsamndaki sandklarn statlerine tabi
personeli iin de uygulanr. Bu fkrann uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Maliye Bakanl ile alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ve Hazine Mstearl tarafndan mtereken belirlenir.
(5) (6) (7)
(Deiik yedinci fkra: 11/10/2011-KHK-665/28 md.) Bu maddeye aykrlk hallerinde 101 inci madde uyarnca tahsil edilecek cezalar, engellilerin ve eski hkmllerin kendi
iini kurmalar, engellinin i bulmasn salayacak destek teknolojileri, engellinin ie yerletirilmesi, ie ve iyerine uyumunun salanmas ve bu gibi projelerde kullanlr. Tahsil edilen cezalarn
kullanmna ilikin hususlar, Trkiye Kurumunun koordinatrlnde, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl alma Genel Mdrl ile Sal ve Gvenlii Genel Mdrl, Aile ve
Sosyal Politikalar Bakanl Engelli ve Yal Hizmetleri Genel Mdrl, Adalet Bakanl Ceza ve Tevkif Evleri Genel Mdrl, en ok ii ve ivereni temsil eden st kurulularn ve en ok
engelliyi temsil eden st kuruluun birer temsilcisinden oluan komisyon tarafndan karara balanr. Komisyonun alma usul ve esaslar alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca karlan
ynetmelikle dzenlenir. (8)
Eski hkml altrlmasnda, kanunlardaki kamu gvenlii ile ilgili hizmetlere ilikin zel hkmler sakldr.
Askerlik ve kanundan doan alma
Madde 31 - Muvazzaf askerlik devi dnda manevra veya herhangi bir sebeple silah altna alnan veyahut herhangi bir kanundan doan alma devi yznden iinden ayrlan iinin
i szlemesi iinden ayrld gnden balayarak iki ay sonra iverence feshedilmi saylr.
inin bu haktan faydalanabilmesi iin o ite en az bir yl alm olmas arttr. Bir yldan ok almaya karlk her fazla yl iin, ayrca iki gn eklenir. u kadar ki bu srenin tamam
doksan gn geemez.
(4)
6/2/2014 tarihli ve 6518 sayl Kanunun 58 inci maddesiyle bufkrada yer alan nasl ie alnacaklar, ibaresinden sonra gelmek zere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlnn gr
alnarak ibaresi eklenmitir.
(5)
15/5/2008 tarihli ve 5763 sayl Kanunun 38 nci maddesiyle bu fkrann 1/7/2008 tarihinde yrrle girecei hkm altna alnmtr.
(6)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fkrada yer alan zrl ibareleri engelli eklinde deitirilmitir.
(7)
6/2/2014 tarihli ve 6518 sayl Kanunun 58 inci maddesiyle bufkrada yer alan yzde ellisi ibaresi tamam eklinde deitirilmitir.
(8)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fkrada yer alan zrllerin, zrlnn, zrl ve zrly ibareleri srasyla engellilerin, engellinin, Engelli ve
engelliyi eklinde deitirilmitir
27
szlemesinin feshedilmi saylabilmesi iin beklenilmesi gereken sre iinde iinin creti ilemez. Ancak zel kanunlarn bu husustaki hkmleri sakldr. Bu sre iinde i szlemesinin Kanundan doan baka bir sebebe dayanlarak iveren veya ii tarafndan feshedildii teki tarafa bildirilmi olsa bile, fesih iin Kanunun gsterdii sre bu srenin bitiminden sonra
ilemeye balar. Ancak i szlemesi belirli sreli olarak yaplm ve szleme yukarda yazl sre iinde kendiliinden sona eriyorsa bu madde hkmleri uygulanmaz.
Herhangi bir askeri ve kanuni dev dolaysyla iinden ayrlan iiler bu devin sona ermesinden balayarak iki ay iinde ie girmek istedikleri takdirde iveren bunlar eski ileri veya
benzeri ilerde bo yer varsa derhal, yoksa boalacak ilk ie baka isteklilere tercih ederek, o andaki artlarla ie almak zorundadr. Aranan artlar bulunduu halde iveren i szlemesi yapma ykmlln yerine getirmezse, ie alnma isteinde bulunan eski iiye aylk cret tutarnda tazminat der.
NC BLM
cret
cret ve cretin denmesi

Madde 32 - Genel anlamda cret bir kimseye bir i karlnda iveren veya nc kiiler tarafndan salanan ve para ile denen tutardr.
(Deiik ikinci fkra : 17/4/2008-5754/85 md.) cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkak kural olarak, Trk paras ile iyerinde veya zel olarak alan bir banka hesabna
denir. cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkak, yabanc para olarak kararlatrlm ise deme gnndeki rayice gre Trk paras ile deme yaplabilir. altrlan iilerin cret,
prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkaknn zel olarak alan banka hesabna yatrlmak suretiyle denmesi hususunda; tabi olduu vergi mkellefiyeti tr, iletme bykl, altrd ii says, iyerinin bulunduu il ve benzeri gibi unsurlar dikkate alarak iverenleri veya nc kiileri zorunlu tutmaya, banka hesabna yatrlacak cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki
her eit istihkaknn, brt ya da kanuni kesintiler dldkten sonra kalan net miktar zerinden olup olmayacan belirlemeye alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, Maliye Bakanl ve Hazine Mstearlndan sorumlu Devlet Bakanl mtereken yetkilidir. altrd iilerin cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn zel olarak alan banka hesaplar vastasyla
deme zorunluluuna tabi tutulan iverenler veya nc kiiler, iilerinin cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkaklarn zel olarak alan banka hesaplar dnda deyemezler.
(Ek fkra : 17/4/2008-5754/85 md.) inin cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkaknn zel olarak alan banka hesaplarna yatrlmak suretiyle denmesine ilikin dier
usl ve esaslar anlan bakanlklarca mtereken karlacak ynetmelikle dzenlenir.
Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geerli paray temsil ettii iddia olunan bir senetle veya dier herhangi bir ekilde cret demesi yaplamaz.
cret en ge ayda bir denir. szlemeleri veya toplu i szlemeleri ile deme sresi bir haftaya kadar indirilebilir.
szlemelerinin sona ermesinde, iinin creti ile szleme ve Kanundan doan para ile llmesi mmkn menfaatlerinin tam olarak denmesi zorunludur.
Meyhane ve benzeri elence yerleri ve perakende mal satan dkkan ve maazalarda, buralarda alanlar hari, cret demesi yaplamaz.
cret alacaklarnda zamanam sresi be yldr.
verenin deme aczine dmesi
Madde 33 (Mlga : 15/5/2008-5763/37 md.)
cretin gnnde denmemesi
Madde 34 - creti deme gnnden itibaren yirmi gn iinde mcbir bir neden dnda denmeyen ii, i grme borcunu yerine getirmekten kanabilir. Bu nedenle kiisel kararlarna
dayanarak i grme borcunu yerine getirmemeleri saysal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gnnde denmeyen cretler iin mevduata uygulanan en yksek
faiz oran uygulanr.
Bu iilerin bu nedenle i akitleri almadklar iin feshedilemez ve yerine yeni ii alnamaz, bu iler bakalarna yaptrlamaz.
cretin sakl ksm
Madde 35 - ilerin aylk cretlerinin drtte birinden fazlas haczedilemez veya bakasna devir ve temlik olunamaz. Ancak, iinin bakmak zorunda olduu aile yeleri iin hakim tarafndan takdir edilecek miktar bu paraya dahil deildir. Nafaka borcu alacakllarnn haklar sakldr.
Kamu makamlarnn ve asl iverenlerin hakedilerinden creti kesme ykmll
Madde 36 - Genel ve katma bteli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teebbsleri yahut zel kanuna veya zel kanunla verilmi yetkiye dayanlarak kurulan banka ve kurulular; asl iverenler mteahhide verdikleri her trl bina, kpr, hat ve yol inas gibi yapm ve onarm ilerinde alan iilerden mteahhit veya taeronlarca cretleri denmeyenlerin bulunup bulunmadnn kontrol, ya da creti denmeyen iinin bavurusu zerine, cretleri denmeyen varsa mteahhitten veya taeronlardan istenecek bordrolara gre bu cretleri bunlarn
hakedilerinden derler.
28
Bunun iin hakedi denecei ilgili idare tarafndan iyerinde antiye eflii iyeri iln tahtas veya iilerin toplu bulunduu yerler gibi iilerin grebilecei yerlere yazl iln aslmak
suretiyle duyurulur. cret alaca olan iilerin her hakedi dnemi iin olan cret alacaklarnn aylk tutarndan fazlas hakknda ad geen idarelere herhangi bir sorumluluk dmez.
Anlan mteahhitlerin bu iverenlerdeki her eit teminat ve hakedileri zerinde yaplacak her trl devir ve el deitirme ilemleri veya haciz ve icra takibi bu ite alan iilerin cret
alacaklarn karlayacak ksm ayrldktan sonra, kalan ksm zerinde hkm ifade eder.
Bir iverenin nc kiiye kar olan borlarndan dolay iyerinde bulunan tesisat, malzeme, ham, yar ilenmi ve tam ilenmi mallar ve baka kymetler zerinde yaplacak haciz ve
icra takibi, bu iyerinde alan iilerin icra kararnn alnd tarihten nceki aylk dnem iindeki cret alacaklarn karlayacak ksm ayrldktan sonra, kalan ksm zerinde hkm ifade
eder.
(Deiik beinci fkra: 10/9/2014-6552/3 md.) verenler, alt iverene i vermeleri hlinde, bunlarn iilerinin cretlerinin denip denmediini iinin bavurusu zerin e
veya aylk olarak resen kontrol etmekle ve varsa denmeyen cretleri hak edilerinden keserek iilerin banka hesabna yatrmakla ykmldr.
cret hesap pusulas
Madde 37 - veren iyerinde veya bankaya yapt demelerde iiye cret hesabn gsterir imzal veya iyerinin zel iaretini tayan bir pusula vermek zorundadr.
Bu pusulada demenin gn ve ilikin olduu dnem ile fazla alma, hafta tatili, bayram ve genel tatil cretleri gibi asl crete yaplan her eit eklemeler tutarnn ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her eit kesintilerin ayr ayr gsterilmesi gerekir.
Bu ilemler damga vergisi ve her eit resim ve hartan muaftr.
cret kesme cezas
Madde 38 - veren toplu szleme veya i szlemelerinde gsterilmi olan sebepler dnda iiye cret kesme cezas veremez.
i cretlerinden ceza olarak yaplacak kesintilerin iiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. i cretlerinden bu yolda yaplacak kesintiler bir ayda iki gndelikten veya
para bana yahut yaplan i miktarna gre verilen cretlerde iinin iki gnlk kazancndan fazla olamaz.
Bu paralar iilerin eitimi ve sosyal hizmetleri iin kullanlp harcanmak zere alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl hesabna Bakanlka belirtilecek Trkiye'de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildii tarihten itibaren bir ay iinde yatrlr. Her iveren iyerinde bu paralarn ayr bir hesabn tutmaya mecburdur. Birikmi bulunan ceza
paralarnn nerelere ve ne kadar verilecei alma ve Sosyal Gvenlik Bakannn bakanlk edecei ve ii temsilcilerinin de katlaca bir kurul tarafndan karara balanr. Bu kurulun kimlerden teekkl edecei, nasl ve hangi esaslara gre alaca karlacak bir ynetmelikte gsterilir.
Asgari cret
Madde 39 - szlemesi ile alan ve bu Kanunun kapsamnda olan veya olmayan her trl iinin ekonomik ve sosyal durumlarnn dzenlenmesi iin alma ve Sosyal Gvenlik
Bakanlnca Asgari cret Tespit Komisyonu aracl ile cretlerin asgari snrlar en ge iki ylda bir belirlenir.
Asgari cret Tespit Komisyonu, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn tespit edecei yelerden birinin bakanlnda alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl alma Genel Mdr
veya yardmcs, Sal ve Gvenlii Genel Mdr veya yardmcs, Devlet statistik Enstits Ekonomik statistikler Dairesi Bakan veya yardmcs, Hazine Mstearl temsilcisi, Devlet
Planlama Tekilat Mstearlndan konu ile ilgili dairenin bakan veya yetki verecei bir grevli ile bnyesinde en ok iiyi bulunduran en st ii kuruluundan deiik ikollar iin seecekleri be, bnyesinde en ok ivereni bulunduran iveren kuruluundan deiik ikollar iin seecei be temsilciden kurulur. Asgari cret Tespit Komisyonu en az on yesinin katlmasyla toplanr. Kurul, ye oylarnn ounluu ile karar verir. Oylarn eitlii halinde, Bakann bulunduu taraf ounluu salam saylr.
Komisyon kararlar kesindir. Kararlar Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girer.
Komisyonun toplanma ve alma ekli, asgari cretlerin tespiti srasnda uygulanacak esaslar ile bakan, ye ve raportrlere verilecek huzur haklar Maliye Bakanl ve alma ve
Sosyal Gvenlik Bakanlnn birlikte hazrlayacaklar ynetmelikte belirtilir.
Asgari cret Tespit Komisyonunun sekretarya hizmetleri, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan yerine getirilir.
Yarm cret
Madde 40 - 24 ve 25 inci maddelerin (III) numaral bentlerinde gsterilen zorlayc sebepler dolaysyla alamayan veya altrlmayan iiye bu bekleme sresi iinde bir haftaya kadar her gn iin yarm cret denir.
29
Fazla alma creti

Madde 41 - lkenin genel yararlar yahut iin nitelii veya retimin artrlmas gibi nedenlerle fazla alma yaplabilir. Fazla alm a, Kanunda yazl koullar erevesinde,
haftalk krkbe saati aan almalardr. 63 nc madde hkmne gre denkletirme esasnn uyguland hallerde, iinin haftalk ortalama alma sresi, normal haftalk i sresini amamak koulu ile, baz haftalarda toplam krkbe saati asa dahi bu almalar fazla alma saylmaz.
Her bir saat fazla alma iin verilecek cret normal alma cretinin saat bana den miktarnn yzde elli ykseltilmesi suretiyle denir.
Haftalk alma sresinin szlemelerle krkbe saatin altnda belirlendii durumlarda yukarda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalk alma sresini aan ve krkbe
saate kadar yaplan almalar fazla srelerle almalardr. Fazla srelerle almalarda, her bir saat fazla alma iin verilecek cret normal alma cretinin saat bana den miktarnn
yzde yirmibe ykseltilmesiyle denir.
Fazla alma veya fazla srelerle alma yapan ii isterse, bu almalar karl zaml cret yerine, fazla alt her saat karlnda bir saat otuz dakikay, fazla srelerle alt
her saat karlnda bir saat onbe dakikay serbest zaman olarak kullanabilir.
i hak ettii serbest zaman alt ay zarfnda, alma sreleri iinde ve cretinde bir kesinti olmadan kullanr.
63 nc maddenin son fkrasnda yazl salk nedenlerine dayanan ksa veya snrl sreli ilerde ve 69 uncu maddede belirtilen gece almasnda fazla alma yaplamaz.
Fazla saatlerle almak iin iinin onaynn alnmas gerekir.
Fazla alma sresinin toplam bir ylda ikiyzyetmi saatten fazla olamaz.
(Ek fkra: 10/9/2014-6552/4 md.) Bu Kanunun 42 nci ve 43 nc maddelerinde saylan hller dnda yer altnda maden ilerinde alan iilere fazla alma yaptrlamaz.
(Ek fkra: 10/9/2014-6552/4 md.) Yer altnda maden ilerinde alan iilere, bu Kanunun 42 nci ve 43 nc maddelerinde saylan hllerde haftalk otuz yedi buuk saati aan her bir
saat fazla alma iin verilecek cret, normal alma cretinin saat bana den miktarnn yzde yzden az olmamak zere arttrlmas suretiyle denir. (1) (2)
Fazla alma ve fazla srelerle almalarn ne ekilde uygulanaca karlacak ynetmelikte gsterilir.
Zorunlu nedenlerle fazla alma
Madde 42 - Gerek bir arza srasnda, gerek bir arzann mmkn grlmesi halinde yahut makineler veya ara ve gere iin hemen yaplmas gerekli acele ilerde, yahut zorlayc sebeplerin ortaya kmasnda, iyerinin normal almasn salayacak dereceyi amamak koulu ile iilerin hepsi veya bir ksmna fazla alma yaptrlabilir. Bu durumda fazla alma yapan
iilere uygun bir dinlenme sresi verilmesi zorunludur.
u kadar ki, zorunlu sebeplerle yaplan fazla almalar iin 41 inci maddenin birinci, ikinci ve nc fkralar hkmleri uygulanr.
Olaanst hallerde fazla alma
Madde 43 - Seferberlik srasnda ve bu sreyi amamak artyla yurt savunmasnn gereklerini karlayan iyerlerinde fazla almaya lzum grlrse ilerin eidine ve ihtiyacn derecesine gre Bakanlar Kurulu gnlk alma sresini, iinin en ok alma gcne karabilir.
Bu suretle fazla altrlan iiler iin verilecek cret hakknda 41 inci maddenin birinci, ikinci ve nc fkralar hkmleri uygulanr.
Ulusal bayram ve genel tatil gnlerinde alma
Madde 44 - Ulusal bayram ve genel tatil gnlerinde iyerlerinde allp allmayaca toplu i szlemesi veya i szlemeleri ile kararlatrlr. Szlemelerde hkm bulunmamas
halinde sz konusu gnlerde allmas iin iinin onay gereklidir.
Bu gnlere ait cretler 47 nci maddeye gre denir.
Sakl haklar
Madde 45 - Toplu i szlemesi veya i szlemelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde iilere tannan haklara, cretli izinlere ve yzde usul ile alan iilerin bu Kanunla tannan haklarna aykr hkmler konulamaz.
Bu hususlarda iilere daha elverili hak ve menfaatler salayan kanun, toplu i szlemesi, i szlemesi veya gelenekten doan kazanlm haklar sakldr.
(1)
(2)
10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanunun 145 inci maddesiyle bu fkrann 1/1/2015 tarihinde yrrle girecei hkm altna alnmtr.
4/4/2015 tarihli ve 6645 sayl Kanunun 34 nc maddesiyle, bu fkrada yer alan haftalk otuz alt saati aan ibaresi haftalk otuz yedi buuk saati aan eklinde deitirilmitir.
30
Hafta tatili creti

Madde 46 - Bu Kanun kapsamna giren iyerlerinde, iilere tatil gnnden nce 63 nc maddeye gre belirlenen i gnlerinde alm ol malar koulu ile yedi gnlk bir
zaman dilimi iinde kesintisiz en az yirmidrt saat dinlenme (hafta tatili) verilir.
allmayan hafta tatili gn iin iveren tarafndan bir i karl olmakszn o gnn creti tam olarak denir.
u kadar ki;
a) almad halde kanunen alma sresinden saylan zamanlar ile gnlk cret denen veya denmeyen kanundan veya szlemeden doan tatil gnleri,
b) (Deiik: 4/4/2015-6645/35 md.) Ek 2 nci maddede saylan izin sreleri,
c) Bir haftalk sre iinde kalmak zere iveren tarafndan verilen dier izinlerle hekim raporuyla verilen hastalk ve dinlenme izinleri,
allm gnler gibi hesaba katlr.
Zorlayc ve ekonomik bir sebep olmadan iyerindeki almann haftann bir veya birka gnnde iveren tarafndan tatil edilmesi halinde haftann allmayan gnleri cretli hafta tatiline hak kazanmak iin allm saylr.
Bir iyerinde iin bir haftadan fazla bir sre ile tatil edilmesini gerektiren zorlayc sebepler ortaya kt zaman, 24 ve 25 inci maddelerin (III) numaral bentlerinde gsterilen zorlayc
sebeplerden tr allmayan gnler iin iilere denen yarm cret hafta tatili gn iin de denir.
Yzde usulnn uyguland iyerlerinde hafta tatili creti iverence iiye denir.
Genel tatil creti
Madde 47 - Bu Kanun kapsamna giren iyerlerinde alan iilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil gn olarak kabul edilen gnlerde almazlarsa, bir i karl olmakszn o
gnn cretleri tam olarak, tatil yapmayarak alrlarsa ayrca allan her gn iin bir gnlk creti denir.
Yzde usulnn uyguland iyerlerinde iilerin ulusal bayram ve genel tatil cretleri iverence iiye denir.
Geici i gremezlik
Madde 48 - ilere geici i gremezlik denei verilmesi gerektii zamanlarda geici i gremezlik sresine rastlayan ulusal bayram, g enel tatil ve hafta tatilleri, deme
yaplan kurum veya sandklar tarafndan geici i gremezlik ls zerinden denir.
Hastalk nedeni ile allmayan gnlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafndan denen geici i gremezlik denei aylk cretli iilerin cretlerinden mahsup edilir.
cret ekillerine gre tatil creti
Madde 49 - inin tatil gn creti alt gnlere gre bir gne den cretidir.
Para bana, akort, gtr veya yzde usul ile alan iilerin tatil gn creti, deme dneminde kazand cretin ayn sre iinde alt gnlere blnmesi suretiyle hesaplanr.
Saat creti ile alan iilerin tatil gn creti saat cretinin yedibuuk katdr.
Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduu hallerde dahi ayl tam olarak denen aylk cretli iilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fkras hkmleri uygulanmaz. Ancak
bunlardan ulusal bayram ve genel tatil gnlerinde alanlara ayrca alt her gn iin bir gnlk creti denir.
Tatil cretine girmeyen ksmlar
Madde 50 - Fazla alma karl olarak alnan cretler, primler, iyerinin temelli iisi olarak normal alma saatleri dnda haz rlama, tamamlama, temizleme ilerinde
alan iilerin bu iler iin aldklar cretler ve sosyal yardmlar, ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil gnleri iin verilen cretlerin tespitinde hesaba katlmaz.
Yzdelerin denmesi
Madde 51 - Otel, lokanta, elence yerleri ve benzeri yerler ile iki verilen ve hemen orada yenilip iilmesi iin eitli yiyecek satan yerlerden "yzde" usulnn uyguland messeselerde iveren tarafndan servis karl veya baka isimlerle mterilerin hesap pusulalarna "yzde" eklenerek veya ayr ekillerde alnan paralarla kendi istei ile mteri tarafndan iverene
braklan yahut da onun kontrol altnda bir araya toplanan paralar iveren iyerinde alan tm iilere eksiksiz olarak demek zorundadr.
veren veya iveren vekili yukardaki fkrada sz edilen paralarn kendisi tarafndan alndnda eksiksiz olarak iilere datldn belgelemekle ykmldr.
Yzdelerden toplanan paralarn o iyerinde alan iiler arasnda yaplan ilerin niteliine gre, hangi esaslar ve oranlar erevesinde datlaca alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca hazrlanacak bir ynetmelikle gsterilir.
31
Yzdelerin belgelenmesi
Madde 52 - Yzde usulnn uyguland iyerlerinde iveren, her hesap pusulasnn genel toplamn gsteren bir belgeyi iilerin kendi aralarndan seecekleri bir temsilciye vermekle
ykmldr. Bu belgelerin ekli ve uygulama usulleri i szlemelerinde veya toplu i szlemelerinde gsterilir.
Yllk cretli izin hakk ve izin sreleri
Madde 53 - yerinde ie balad gnden itibaren, deneme sresi de iinde olmak zere, en az bir yl alm olan iilere yllk cretli izin verilir.
Yllk cretli izin hakkndan vazgeilemez.
Niteliklerinden tr bir yldan az sren mevsimlik veya kampanya ilerinde alanlara bu Kanunun yllk cretli izinlere ilikin hkmleri uygulanmaz.
ilere verilecek yllk cretli izin sresi, hizmet sresi;
a) Bir yldan be yla kadar (be yl dahil) olanlara ondrt gnden,
b) Be yldan fazla onbe yldan az olanlara yirmi gnden,
c) Onbe yl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialt gnden,
Az olamaz. (Ek cmle: 10/9/2014-6552/5 md.) Yer alt ilerinde alan iilerin yllk cretli izin sreleri drder gn arttrlarak uygulanr.
Ancak onsekiz ve daha kk yataki iilerle elli ve daha yukar yataki iilere verilecek yllk cretli izin sresi yirmi gnden az olamaz.
Yllk izin sreleri i szlemeleri ve toplu i szlemeleri ile artrlabilir.
Yllk cretli izne hak kazanma ve izni kullanma dnemi
Madde 54 - Yllk cretli izine hak kazanmak iin gerekli srenin hesabnda iilerin, ayn iverenin bir veya eitli iyerlerinde altklar sreler birletirilerek gz nne alnr. u kadar
ki, bir iverenin bu Kanun kapsamna giren iyerinde almakta olan iilerin ayn iverenin iyerlerinde bu Kanun kapsamna girmeksizin geirmi bulunduklar sreler de hesaba katlr.
Bir yllk sre iinde 55 inci maddede saylan haller dndaki sebeplerle iinin devamnn kesilmesi halinde bu boluklar karlayacak kadar hizmet sresi eklenir ve bu suretle iinin
izin hakkn elde etmesi iin gereken bir yllk hizmet sresinin biti tarihi gelecek hizmet ylna aktarlr.
inin gelecek izin haklar iin gemesi gereken bir yllk hizmet sresi, bir nceki izin hakknn doduu gnden balayarak gelecek hizmet ylna doru ve yukardaki fkra ve 55 inci
madde hkmleri gereince hesaplanr.
i yukardaki fkralar ve 55 inci madde hkmlerine gre hesaplanacak her hizmet ylna karlk, yllk iznini gelecek hizmet yl iinde kullanr.
Ayn bakanla bal iyerleri ile ayn bakanla bal tzel kiilerin iyerlerinde geen sreler ve kamu iktisadi teebbsleri yahut zel kanuna veya zel kanunla verilmi yetkiye dayanlarak kurulan banka ve kurulular veya bunlara bal iyerlerinde geen sreler, iinin yllk cretli izin hakknn hesaplanmasnda gz nnde bulundurulur.
Yllk izin bakmndan allm gibi saylan haller
Madde 55 - Aadaki sreler yllk cretli izin hakknn hesabnda allm gibi saylr:
a) inin urad kaza veya tutulduu hastalktan tr iine gidemedii gnler (Ancak, 25 inci maddenin (I) numaral bendinin (b) alt bendinde ngrlen sreden fazlas saylmaz.).
b) Kadn iilerin 74 nc madde gereince doumdan nce ve sonra altrlmadklar gnler.
c) inin muvazzaf askerlik hizmeti dnda manevra veya herhangi bir kanundan dolay devlendirilmesi srasnda iine gidemedii gnler (Bu srenin ylda 90 gnden fazlas saylmaz.).
d) almakta olduu iyerinde zorlayc sebepler yznden iin aralksz bir haftadan ok tatil edilmesi sonucu olarak iinin almadan geirdii zamann onbe gn (iinin yeniden
ie balamas artyla).
e) 66 nc maddede sz geen zamanlar.
f) Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil gnleri.
g) 3153 sayl Kanuna dayanlarak karlan tze gre rntgen muayenehanelerinde alanlara pazardan baka verilmesi gereken yarm gnlk izinler.
h) ilerin arabuluculuk toplantlarna katlmalar, hakem kurullarnda bulunmalar, bu kurullarda ii temsilcilii grevlerini yapmalar, alma hayat ile ilgili mevzuata gre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantlara yahut iilik konular ile ilgili uluslararas kurulularn konferans, kongre veya kurullarna ii veya sendika temsilcisi olarak katlmas sebebiyle ilerine devam
edemedikleri gnler.
32
) (Deiik: 4/4/2015-6645/35 md.) Ek 2 nci maddede saylan izin sreleri,

j) veren tarafndan verilen dier izinler ile 65 inci maddedeki ksa alma sreleri.
k) Bu Kanunun uygulanmas sonucu olarak iiye verilmi bulunan yllk cretli izin sresi.
Yllk cretli iznin uygulanmas
Madde 56 - Yllk cretli izin iveren tarafndan blnemez.
Bu iznin 53 nc maddede gsterilen sreler iinde iveren tarafndan srekli bir ekilde verilmesi zorunludur.
Ancak, 53 nc maddede ngrlen izin sreleri, taraflarn anlamas ile bir blm on gnden aa olmamak zere en ok e blnebilir.
veren tarafndan yl iinde verilmi bulunan dier cretli ve cretsiz izinler veya dinlenme ve hastalk izinleri yllk izne mahsup edilemez.
Yllk cretli izin gnlerinin hesabnda izin sresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil gnleri izin sresinden saylmaz.
Yllk cretli izinleri iyerinin kurulu bulunduu yerden baka bir yerde geirecek olanlara istemde bulunmalar ve bu hususu belgelemeleri koulu ile gidi ve dnlerinde yolda geecek
sreleri karlamak zere iveren toplam drt gne kadar cretsiz izin vermek zorundadr. veren, iyerinde alan iilerin yllk cretli izinlerini gsterir izin kayt belgesi tutmak zorundadr.
(Ek fkra: 10/9/2014-6552/6 md.) Alt iveren iilerinden, alt ivereni deitii hlde ayn iyerinde almaya devam edenlerin yllk cretli izin sresi, a yn iyerinde altklar sreler dikkate alnarak hesaplanr. Asl iveren, alt iveren tarafndan altrlan iilerin hak kazandklar yllk cretli izin srelerinin kullanlp kullanlmadn kontrol etmek ve ilgili yl
iinde kullanlmasn salamakla, alt iveren ise altnc fkraya gre tutmak zorunda olduu izin kayt belgesinin bir rneini asl iverene vermekle ykmldr.
Yllk izin creti
Madde 57 - veren, yllk cretli iznini kullanan her iiye, yllk izin dnemine ilikin cretini ilgili iinin izine balamasndan nce pein olarak demek veya avans olarak vermek zorundadr.
Bu cretin hesabnda 50 nci madde hkm uygulanr.
Gnlk, haftalk veya aylk olarak belirli bir crete dayanmayp da akort, komisyon creti, kra katlma ve yzde usul cret gibi belirli olmayan sre ve tutar zerinden cret alan iinin
izin sresi iin verilecek cret, son bir yllk sre iinde kazand cretin fiili olarak alt gnlere blnmesi suretiyle bulunacak ortalama zerinden hesaplanr.
Ancak, son bir yl iinde ii cretine zam yapld takdirde, izin creti iinin izine kt ayn ba ile zammn yapld tarih arasnda alnan cretin ayn sre iinde allan gnlere
blnmesi suretiyle hesaplanr.
Yzde usulnn uyguland yerlerde bu cret, yzdelerden toplanan para dnda iveren tarafndan denir.
Yllk cretli izin sresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil cretleri ayrca denir.
zinde alma yasa
Madde 58 - Yllk cretli iznini kullanmakta olan iinin izin sresi iinde cret karl bir ite alt anlalrsa, bu izin sresi iinde kendisine denen cret iveren tarafndan geri
alnabilir.
Szlemenin sona ermesinde izin creti
Madde 59 - szlemesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde iinin hak kazanp da kullanmad yllk izin srelerine ait creti, szlemenin sona erdii tarihteki creti zerinden kendisine veya hak sahiplerine denir. Bu crete ilikin zamanam i szlemesinin sona erdii tarihten itibaren balar.
veren tarafndan i szlemesinin feshedilmesi halinde 17 nci maddede belirtilen bildirim sresiyle, 27 nci madde gereince iiye verilmesi zorunlu yeni i arama izinleri yllk cretli
izin sreleri ile i ie giremez.
zinlere ilikin dzenlemeler
Madde 60 - Yllk cretli izinlerin, yrtlen ilerin niteliine gre yl boyunca hangi dnemlerde kullanlaca, izinlerin ne suretle ve kimler tarafndan verilecei veya sraya bal tutulaca, yllk izninin faydal olmas iin iveren tarafndan alnmas gereken tedbirler ve izinlerin kullanlmas konusuna ilikin usuller ve iverence tutulmas zorunlu kaytlarn ekli alma ve
Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan hazrlanacak bir ynetmelikle gsterilir.
Sigorta primleri
Madde 61 - Sigortallara yllk cretli izin sresi iin denecek cretler zerinden i kazalar ile meslek hastalklar primleri hari, dier sigorta primlerinin, 506 sayl Sosyal Sigortalar
Kanunundaki esaslar erevesinde ii ve iverenler ynnden denmesine devam olunur.
33
cretten indirim yaplamayacak haller

Madde 62 - Her trl ite uygulanmakta olan alma srelerinin yasal olarak daha aa snrlara indirilmesi veya iverene den yasal bir ykmlln yerine getirilmesi nedeniyle ya
da bu Kanun hkmlerinden herhangi birinin uygulanmas sonucuna dayanlarak ii cretlerinden her ne ekilde olursa olsun eksiltme yaplamaz.
DRDNC BLM
in Dzenlenmesi
alma sresi (1)
Madde 63 - Genel bakmdan alma sresi haftada en ok krkbe saattir. Aksi kararlatrlmamsa bu sre, iyerlerinde haftann al lan gnlerine eit lde blnerek
uygulanr. (Ek cmle: 10/9/2014-6552/7 md.; Deiik cmle: 4/4/2015-6645/36 md.) Yer alt maden ilerinde alan iilerin alma sresi; gnde en ok yedi buuk, haftada en ok
otuz yedi buuk saattir.
Taraflarn anlamas ile haftalk normal alma sresi, iyerlerinde haftann allan gnlerine, gnde onbir saati amamak koulu ile farkl ekilde datlabilir. Bu halde, iki aylk sre
iinde iinin haftalk ortalama alma sresi, normal haftalk alma sresini aamaz. Denkletirme sresi toplu i szlemeleri ile drt aya kadar artrlabilir.
alma srelerinin yukardaki esaslar erevesinde uygulama ekilleri, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan hazrlanacak bir ynetmelikle dzenlenir.
(Mlga drdnc fkra: 20/6/2012-6331/37 md.)
Telafi almas
Madde 64 - Zorunlu nedenlerle iin durmas, ulusal bayram ve genel tatillerden nce veya sonra iyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle iyerinde normal alma srelerinin
nemli lde altnda allmas veya tamamen tatil edilmesi ya da iinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, iveren iki ay iinde allmayan sreler iin telafi almas yaptrabilir.
Bu almalar fazla alma veya fazla srelerle alma saylmaz.
Telafi almalar, gnlk en ok alma sresini amamak koulu ile gnde saatten fazla olamaz. Tatil gnlerinde telafi almas yaptrlamaz.
Ksa alma ve ksa alma denei
Madde 65 (Mlga: 15/5/2008-5763/37 md.)
alma sresinden saylan haller
Madde 66 - Aadaki sreler iinin gnlk alma srelerinden saylr:
a) Madenlerde, taocaklarnda yahut her ne ekilde olursa olsun yeraltnda veya su altnda allacak ilerde iilerin kuyulara, dehlizlere veya asl alma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden kmalar iin gereken sreler.
b) ilerin iveren tarafndan iyerlerinden baka bir yerde altrlmak zere gnderilmeleri halinde yolda geen sreler.
c) inin iinde ve her an i grmeye hazr bir halde bulunmakla beraber altrlmakszn ve kacak ii bekleyerek bo geirdii sreler.
d) inin iveren tarafndan baka bir yere gnderilmesi veya iveren evinde veya brosunda yahut iverenle ilgili herhangi bir yerde megul edilmesi suretiyle asl iini yapmakszn
geirdii sreler.
e) ocuk emziren kadn iilerin ocuklarna st vermeleri iin belirtilecek sreler.
f) Demiryollar, karayollar ve kprlerin yaplmas, korunmas ya da onarm ve tadili gibi, iilerin yerleim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan iyerlerine hep birlikte getirilip gtrlmeleri gereken her trl ilerde bunlarn toplu ve dzenli bir ekilde gtrlp getirilmeleri esnasnda geen sreler.
in niteliinden domayp da iveren tarafndan srf sosyal yardm amacyla iyerine gtrlp getirilme esnasnda aralarda geen sre alma sresinden saylmaz.
Gnlk almann balama ve biti saatleri
Madde 67 - Gnlk almann balama ve biti saatleri ile dinlenme saatleri iyerlerinde iilere duyurulur.
in niteliine gre iin balama ve biti saatleri iiler iin farkl ekilde dzenlenebilir.
(1)
Bu maddenin birinci fkrasna 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanunun 7 nci maddesiyle eklenen bu cmlenin yine ayn Kanunun yrrln dzenleyen 145 inci maddesiyle
1/1/2015 tarihinde yrrle girecei hkm altna alnmtr.
34
Ara dinlenmesi
Madde 68 - Gnlk alma sresinin ortalama bir zamannda o yerin gelenekleri ve iin gereine gre ayarlanmak suretiyle iilere;
a) Drt saat veya daha ksa sreli ilerde onbe dakika,
b) Drt saatten fazla ve yedibuuk saate kadar (yedibuuk saat dahil) sreli ilerde yarm saat,
c) Yedibuuk saatten fazla sreli ilerde bir saat,
Ara dinlenmesi verilir.
Bu dinlenme sreleri en az olup aralksz verilir.
Ancak bu sreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve iin nitelii gz nnde tutularak szlemeler ile aral olarak kullandrlabilir.
Dinlenmeler bir iyerinde iilere ayn veya deiik saatlerde kullandrlabilir.
Ara dinlenmeleri alma sresinden saylmaz.
Gece sresi ve gece almalar
Madde 69 - alma hayatnda "gece" en ge saat 20.00'de balayarak en erken saat 06.00'ya kadar geen ve her halde en fazla onbir saat sren dnemdir.
Baz ilerin niteliine ve gereine gre yahut yurdun baz blgelerinin zellikleri bakmndan, alma hayatna ilikin "gece" balangcnn daha geriye alnmas veya yaz ve k saatlerinin ayarlanmas, yahut gn dneminin balama ve bitme saatlerinin belirtilmesi suretiyle birinci fkradaki hkmn uygulama ekillerini tespit etmek yahut baz gece almalarna herhangi bir
oranda fazla cret denmesi usuln koymak veyahut gece iletilmelerinde ekonomik bir zorunluluk bulunmayan iyerlerinde iilerin gece almalarn yasak etmek zere ynetmelikler kartlabilir.
ilerin gece almalar yedibuuk saati geemez. (Ek cmle: 4/4/2015-6645/37 md.) Ancak, turizm, zel gvenlik ve salk hizmeti yrtlen ilerde iinin yazl onaynn alnmas artyla yedi buuk saatin zerinde gece almas yaptrlabilir.
(Mlga drdnc fkra: 20/6/2012-6331/37 md.)
(Mlga beinci fkra: 20/6/2012-6331/37 md.)
(Mlga altnc fkra: 20/6/2012-6331/37 md.)
Gece ve gndz iletilen ve nbetlee ii postalar kullanlan ilerde, bir alma haftas gece altrlan iilerin, ondan sonra gelen ikinci alma haftas gndz altrlmalar suretiyle postalar sraya konur. Gece ve gndz postalarnda iki haftalk nbetleme esas da uygulanabilir.
Postas deitirilecek ii kesintisiz en az onbir saat dinlendirilmeden dier postada altrlamaz.
Hazrlama, tamamlama ve temizleme ileri
Madde 70 - Genel olarak bir iyerinde belirli alma saatlerinden nce veya sonra gerekli olan hazrlama veya tamamlama yahut temizleme ilerinde alan iiler iin iin dzenlenmesi ile ilgili hkmlerden hangilerinin uygulanmayaca yahut ne gibi deiik artlar ve usullerle uygulanaca alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan hazrlanacak bir ynetmelikte
gsterilir.
altrma ya ve ocuklar altrma yasa
Madde 71 (Deiik birinci fkra: 4/4/2015-6645/38 md.) On be yan doldurmam ocuklarn altrlmas yasaktr. Ancak, on drt yan doldurmu ve zorunlu ilkretim an
tamamlam olan ocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelimelerine ve eitime devam edenlerin okullarna devamna engel olmayacak hafif ilerde altrlabilirler. On drt yan
doldurmam ocuklar ise bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelimelerine ve eitime devam edenlerin okullarna devamna engel olmayacak sanat, kltr ve reklam faaliyetlerinde yazl
szleme yapmak ve her bir faaliyet iin ayr izin almak artyla altrlabilirler.
ocuk ve gen iilerin ie yerletirilmelerinde ve altrlabilecekleri ilerde gvenlik, salk, bedensel, zihinsel ve psikolojik gelimeleri, kiisel yatknlk ve yetenekleri dikkate alnr.
ocuun grd i onun okula gitmesine, mesleki eitiminin devamna engel olamaz, onun derslerini dzenli bir ekilde izlemesine zarar veremez.
35
Onsekiz yan doldurmam ocuk ve gen iiler bakmndan yasak olan iler ile onbe yan tamamlam, ancak onsekiz yan tamamlamam gen iilerin almasna izin verilecek iler, on drt yan doldurmu ve zorunlu ilkretim an tamamlam ocuklarn altrlabilecekleri hafif iler, onalt yan doldurmu fakat onsekiz yan bitirmemi gen iilerin hangi
eit ilerde altrlabilecekleri ve alma koullar alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan alt ay iinde karlacak bir ynetmelikle belirlenir. (1) (2)
(Deiik drdnc fkra: 4/4/2015-6645/38 md.) Zorunlu ilkretim an tamamlam ve rgn eitime devam etmeyen ocuklarn alma saatleri gnde yedi ve haftada otuz be
saatten; sanat, kltr ve reklam faaliyetlerinde alanlarn ise gnde be ve haftada otuz saatten fazla olamaz. Bu sre, on be yan tamamlam ocuklar iin gnde sekiz ve haftada krk
saate kadar artrlabilir.
Okul ncesi ocuklar ile okula devam eden ocuklarn eitim dnemindeki alma sreleri, eitim saatleri dnda olmak zere, en fazla gnde iki saat ve haftada on saat olabilir. Okulun kapal olduu dnemlerde alma sreleri yukarda drdnc fkrada ngrlen sreleri aamaz. (3)
(Ek fkra: 4/4/2015-6645/38 md.) Sanat, kltr ve reklam faaliyetlerinin kapsam, bu faaliyetlerde alacak ocuklara alma izni verilmesi, ya gruplar ve faaliyet trlerine gre
alma ve dinlenme sreleri ile alma ortam ve artlar, cretin denmesine ilikin usul ve esaslar ile dier hususlar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl, Kltr ve Turizm Bakanl, Salk
Bakanl, Mill Eitim Bakanl ile Radyo ve Televizyon st Kurulunun grleri alnarak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan karlacak ynetmelikle belirlenir.
Yer ve su altnda altrma yasa
Madde 72 - Maden ocaklar ile kablo demesi, kanalizasyon ve tnel inaat gibi yer altnda veya su altnda allacak ilerde onsekiz yan doldurmam erkek ve her yataki kadnlarn altrlmas yasaktr.
Gece altrma yasa
Madde 73 - Sanayie ait ilerde onsekiz yan doldurmam ocuk ve gen iilerin gece altrlmas yasaktr.
Onsekiz yan doldurmu kadn iilerin gece postalarnda altrlmasna ilikin usul ve esaslar Salk Bakanlnn gr alnarak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca hazrlanacak bir ynetmelikte gsterilir.
Analk halinde alma ve st izni
Madde 74 - Kadn iilerin doumdan nce sekiz ve doumdan sonra sekiz hafta olmak zere toplam onalt haftalk sre iin altrlmamalar esastr. oul gebelik halinde doumdan
nce altrlmayacak sekiz haftalk sreye iki hafta sre eklenir. Ancak, salk durumu uygun olduu takdirde, doktorun onay ile kadn ii isterse doumdan nceki haftaya kadar iyerinde alabilir. Bu durumda, kadn iinin alt sreler doum sonras srelere eklenir. (Ek cmle: 13/2/2011-6111/76 md.) Kadn iinin erken doum yapmas halinde ise doumdan
nce kullanamad altrlmayacak sreler, doum sonras srelere eklenmek suretiyle kullandrlr.
Yukarda ngrlen sreler iinin salk durumuna ve iin zelliine gre doumdan nce ve sonra gerekirse artrlabilir. Bu sreler hekim raporu ile belirtilir.
Hamilelik sresince kadn iiye periyodik kontroller iin cretli izin verilir.
Hekim raporu ile gerekli grld takdirde, hamile kadn ii salna uygun daha hafif ilerde altrlr. Bu halde iinin cretinde bir indirim yaplmaz.
stei halinde kadn iiye, onalt haftalk srenin tamamlanmasndan veya oul gebelik halinde onsekiz haftalk sreden sonra alt aya kadar cretsiz izin verilir. Bu sre, yllk cretli
izin hakknn hesabnda dikkate alnmaz.
Kadn iilere bir yandan kk ocuklarn emzirmeleri iin gnde toplam birbuuk saat st izni verilir. Bu srenin hangi saatler arasnda ve kaa blnerek kulllanlacan ii kendisi
belirler. Bu sre gnlk alma sresinden saylr.
i zlk dosyas
Madde 75 - veren altrd her ii iin bir zlk dosyas dzenler. veren bu dosyada, iinin kimlik bilgilerinin yannda, bu Kanun ve dier kanunlar uyarnca dzenlemek zorunda
olduu her trl belge ve kaytlar saklamak ve bunlar istendii zaman yetkili memur ve mercilere gstermek zorundadr.
veren, ii hakknda edindii bilgileri drstlk kurallar ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasnda iinin hakl kar bulunan bilgileri aklamamakla ykmldr.
(1)
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Kanunun 32 nci maddesiyle, bu fkrada yer alan hafif iler ibaresinden sonra gelmek zere , onalt yan doldurmu fakat onsekiz yan bitirmemi
gen iilerin hangi eit ilerde altrlabilecekleri ibaresi eklenmitir.
(2)
4/4/2015 tarihli ve 6645 sayl Kanunun 38 inci maddesiyle, bu fkrada yer alan ondrt yan bitirmi ve ilk retimini tamamlam ibaresi on drt yan doldurmu ve zorunlu ilkretim an tamamlam eklinde deitirilmitir.
(3)
4/4/2015 tarihli ve 6645 sayl Kanunun 38 inci maddesiyle, bu fkrada yer alan Okula devam eden ibaresi Okul ncesi ocuklar ile okula devam eden, birinci ibaresi drdnc
eklinde deitirilmitir.
36
Ynetmelikler
Madde 76 - Nitelikleri gerei gnlk ve haftalk alma srelerinin 63 nc maddede ngrld ekilde uygulanmas mmkn olmayan i ve iyerlerinde alma srelerinin gnlk
yasal alma sresini amayacak ekilde ve en ok alt aya kadar denkletirme sresi tannarak uygulanmasn salayacak usuller alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca hazrlanacak
ynetmeliklerle dzenlenir.
Nitelikleri dolaysyla devaml altklar iin durmakszn birbiri ardna ii postalar altrlarak iletilen yahut nbetlee ii postalar ile yaplan ilerde, alma srelerine, hafta tatillerine ve gece almalarna ve alma ortasndaki zorunlu dinlenmelere dair zel usul ve esaslar alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca hazrlanacak ynetmeliklerle dzenlenir.
BENC BLM
Sal ve Gvenlii
verenlerin ve iilerin ykmllkleri
Madde 77 (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
sal ve gvenlii ynetmelikleri (1)
Madde 78 (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
in durdurulmas veya iyerinin kapatlmas
Madde 79 - (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
sal ve gvenlii kurulu
Madde 80 - (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
sal ve gvenlii hizmetleri (2)
Madde 81 (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
gvenlii ile grevli mhendis veya teknik elemanlar
Madde 82 (Mlga: 15/5/2008-5763/37 md.)
ilerin haklar
Madde 83 - (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
ki veya uyuturucu madde kullanma yasa
Madde 84 - (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
Ar ve tehlikeli iler
Madde 85 - (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
Ar ve tehlikeli ilerde rapor
Madde 86 - (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
On sekiz yandan kk iiler iin rapor
Madde 87 (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
Gebe veya ocuk emziren kadnlar iin ynetmelik
Madde 88 (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
eitli ynetmelikler
Madde 89 - (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
(1)
(2)
Bu madde bal " Salk ve gvenlik tzk ve ynetmelikleri iken, 15/5/2008 tarihli ve 5763 sayl Kanunun 3 nc maddesiyle metne ilendii ekilde deitirilmitir.
Bu madde bal " yeri hekimleri iken, 15/5/2008 tarihli ve 5763 sayl Kanunun 4 nc maddesiyle metne ilendii ekilde deitirilmitir.
37
ALTINCI BLM
ve i Bulma
ve ii bulmaya araclk
Madde 90 - arayanlarn elverili olduklar ilere yerletirilmeleri ve eitli iler iin uygun iiler bulunmasna araclk grevi, Trkiye Kurumu ve bu hususta izin verilen zel istihdam
brolarnca yerine getirilir.
YEDNC BLM
alma Hayatnn Denetimi ve Teftii
Devletin yetkisi
Madde 91 - Devlet, alma hayat ile ilgili mevzuatn uygulanmasn izler, denetler ve tefti eder. Bu dev alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bal ihtiyaca yetecek say ve zellikte tefti ve denetlemeye yetkili i mfettilerince yaplr.
(Ek fkra: 13/2/2011-6111/77 md.) 30/1/1950 tarihli ve 5521 sayl Mahkemeleri Kanununun 10 uncu maddesine istinaden i szlemesi fiilen sona eren iileri n kanundan,
i ve toplu i szlemesinden doan bireysel alacaklarna ilikin ikayetleri alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl blge mdrlklerince incelenir.
Askeri iyerleriyle yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerinin denetim ve teftii konusu ve sonularna ait ilemler Milli Savunma Bakanl ile alma ve Sosyal Gvenlik
Bakanlnca birlikte hazrlanacak ynetmelie gre yrtlr.
Yetkili makam ve memurlar
Madde 92 - 91 inci madde hkmnn uygulanmas iin i hayatnn izlenmesi, denetlenmesi ve teftiiyle devli olan i mfettileri, iyerlerini ve eklentilerini, iin yrtlmesi tarzn ve
ilgili belgeleri, ara ve gereleri, cihaz ve makineleri, ham ve ilenmi maddelerle, i iin gerekli olan malzemeyi 93 nc maddede yazl esaslara uyarak gerektii zamanlarda ve iilerin yaamna, salna, gvenliine, eitimine, dinlenmesine veya oturup yatmasna ilikin tesis ve tertipleri her zaman grmek, aratrmak ve incelemek ve bu Kanunla su saylan eylemlere rastlad zaman bu hususta alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan karlacak Teftii Tznde aklanan ekillerde bu halleri nlemek yetkisine sahiptirler.
(Deiik ikinci fkra: 13/2/2011-6111/78 md.)Tefti, denetleme ve incelemeler srasnda iverenler, iiler ve bu ile ilgili grlen baka kiiler izleme, denetleme ve t eftile
grevli i mfettileri ve ii ikayetlerini inceleyen blge mdrl memurlar tarafndan arldklar zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip gstermek ve
vermek; i mfettilerinin birinci fkrada yazl grevlerini yapmalar iin kendilerine her eit kolayl gstermek, bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle ykmldrler.
(Deiik nc fkra: 13/2/2011-6111/78 md.)alma hayatn izleme, denetleme ve teftie yetkili i mfettileri ile ii ikayetlerini incelemekle grevli blge mdrl
memurlar tarafndan tutulan tutanaklar aksi kantlanncaya kadar geerlidir. mfettileri tarafndan dzenlenen raporlarn ve tutulan tutanaklarn ii alacaklarna ilikin ksmlarna kar taraflarca otuz gn ierisinde yetkili i mahkemesine itiraz edilebilir. mahkemesinin kararna kar taraflarca 5521 sayl Kanunun 8 inci maddesine gre kanun yoluna bavurulabilir. Kanun yoluna
bavurulmas i mahkemesince hkm altna alnan ii alacann tahsiline engel tekil etmez.
Yetkili memurlarn devi
Madde 93 - hayatn izleme, denetleme ve tefti yetkisi olan i mfettileri grevlerini yaparlarken iin normal gidiini ve iyerinin ilemesini, inceledikleri konunun niteliine gre mmkn olduu kadar aksatmamak, durdurmamak ve gletirmemekle ve resmi ilemlerin yrtlp sonulandrlmas iin, aklanmas gerekmedike, iverenin ve iyerinin meslek srlar ve
artlar, ekonomik ve ticari hal ve durumlar hakknda grdkleri ve rendikleri hususlar tamamen gizli tutmak ve kendileri tarafndan bilgileri ve ifadeleri alnan yahut kendilerine bavuran
veya ihbarda bulunan iilerin ve baka kiilerin isimlerini ve kimliklerini aklamamakla ykmldrler.
Muafiyet
Madde 94 - i ve iverenlerle bunlarn meslek kurulular tarafndan kendilerini ilgilendiren ve i hayatna ilikin ilerde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna yaz ile bavurma halinde bu dilekeler ve bunlarla ilgili tutanak, evrak, defter ve ilemler damga vergisi ve her eit resim ve hartan muaftr.
Dier merciler tarafndan yaplan teftiler
Madde 95 (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
38
i ve iverenin sorumluluu
Madde 96 - denetimi ve teftiine yetkili i mfettileri tarafndan ifade ve bilgilerine bavurulan iilere, iverenlerin gerek dorudan doruya ve gerek dolaysyla telkinlerde bulunmalar, iileri gerei saklamaya yahut deitirmeye sevk veya herhangi bir suretle zorlamalar veyahut iilerin ilgili makamlara bavurmalar, haber ve ifade vermeleri zerine, bunlara kar kt
davranlarda bulunmalar yasaktr.
ilerin altklar veya ayrldklar iyerleriyle iverenleri hakknda geree uygun olmayan haberler vererek gereksiz ilemlerle uratrlmalar veya iverenleri haksz yere kt duruma drmeye kalkmalar ve i mfettilerince kendilerinden sorulan hususlar iin doru olmayan cevaplar vererek denetim ve teftiin yaplmasn gletirmek veya yanl bir sonuca vardrmak gibi kt niyetli davranlarda bulunmalar yasaktr.
Zabtann yardm
Madde 97 - Bu Kanun hkmlerinin tam ve gerektii gibi uygulanabilmesi iin iyerlerini tefti ve denetlemeye yetkili i mfettilerinin gerekli grmeleri ve istemeleri halinde, zabta kuvvetleri, bu i mfettilerinin grevlerini iyi bir ekilde yapabilmelerini salamak zere her trl yardmda bulunmakla ykmldrler.
SEKZNC BLM
dari Ceza Hkmleri
yerini bildirme ykmllne aykrlk
Madde 98 - (Deiik birinci fkra: 15/5/2008-5763/8 md.) Bu Kanunun 3 nc maddesinin birinci ve ikinci fkralarndaki iyeri bildirme ykmllne aykr davranan iveren
veya iveren vekiline, altrlan her ii iin yz Yeni Trk Liras, () (1) 3 nc maddesinin ikinci fkrasndaki iyerini muvazaal olarak bildiren asl iveren ile alt iveren veya vekillerine ayr
ayr on bin Yeni Trk Liras idari para cezas verilir. (1)
Bu para cezasnn kesinlemesinden sonra bildirim ykmllne aykrln srmesi halinde takip eden her ay iin ayn miktar ceza uygulanr.
Genel hkmlere aykrlk (2)
Madde 99 - Bu Kanunun;
a) 5 inci ve 7 nci maddelerde ngrlen ilke ve ykmllklere aykr davranan,
b) 8 inci maddenin son fkrasndaki belgeyi iiye vermeyen, 14 nc madde hkmlerine aykr davranan,
c) 28 inci maddesine aykr olarak alma belgesi dzenleme ykmllne aykr davranan veya bu belgeye geree aykr bilgi yazan,
veren veya iveren vekiline bu durumdaki her ii iin yzon Trk Liras idari para cezas verilir.
Toplu ii karma ile ilgili hkmlere aykrlk (3)
Madde 100 - Bu Kanunun 29 uncu maddesindeki hkmlere aykr olarak ii karan iveren veya iveren vekiline iten kard her ii iin drtyzelli Trk Liras idari para cezas
verilir.
(1)
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Kanunun 37 nci maddesiyle, bu fkrada yer alan alan 85 inci madde kapsamndaki iyerlerinde ise altrlan her ii iin bin Yeni Trk Liras, ibaresi
madde metninden kartlmtr.
(2)
17/1/2012 tarihli ve 6270 sayl Kanunun 17 nci maddesi ile bu maddenin birinci fkrasnda yer alan elli milyon lira para cezas ibaresi yzon Trk Liras idari para cezas eklinde
deitirilmi ve metne ilenmitir.
(3)
17/1/2012 tarihli ve 6270 sayl Kanunun 17 nci maddesi ile bu maddenin birinci fkrasnda yer alan ikiyz milyon lira para cezas ibaresi drtyzelli Trk Liras idari para cezas
eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
Engelli ve eski hkml altrma zorunluluuna aykrlk
39
(1) (2)
Madde 101 - Bu Kanunun 30 uncu maddesindeki hkmlere aykr olarak engelli ve eski hkml altrmayan iveren veya iveren vekiline altrmad her engelli ve eski hkml
ve altrmad her ay iin binyediyz Trk Liras idari para cezas verilir. Kamu kurulular da bu para cezasndan hibir ekilde muaf tutulamaz.
cret ile ilgili hkmlere aykrlk (3)
Madde 102 - Bu Kanunun;
a) (Deiik: 17/4/2008-5754/85 md.) 32 nci maddesinde belirtilen cret ile iinin bu Kanundan veya toplu i szlemesinden veya i szlemesinden doan cret demelerini sresi
iinde kasden demeyen veya eksik deyen, 39 uncu maddesinde belirtilen komisyonun belirledii asgari creti iiye demeyen veya noksan deyen, cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki
her eit istihkakn zorunlu tutulduu halde zel olarak alan banka hesabna demeyen iveren, iveren vekili ve nc kiiye bu durumda olan her ii ve her ay iin yzyirmibe Trk Liras idari para cezas ,
b) 37 nci maddesine aykr olarak crete ilikin hesap pusulas dzenlemeyen veya ii cretlerinden 38 inci maddeye aykr olarak cret kesme cezas veren veya yapt cret kesintisinin sebebini ve hesabn bildirmeyen 52 nci maddedeki belgeyi vermeyen iveren veya iveren vekiline drtyzelli Trk Liras idari para cezas,
c) 41 inci maddesinde belirtilen fazla almalara ilikin creti demeyen, iiye hak ettii serbest zaman alt ay zarfnda kullandrmayan, fazla saatlerde yaplacak almalar iin iinin
onayn almayan iveren veya iveren vekiline, bu durumda olan her ii iin ikiyzyirmi Trk Liras idari para cezas,
Verilir.
Yllk cretli izin hkmlerine aykrlk (4)
Madde 103 - Yllk cretli izni bu Kanunun 56 nc maddesine aykr olarak blen veya izin cretini 57 nci maddenin ve drdnc fkralarnda belirtilen usule aykr olarak deyen veya
eksik deyen veya 59 uncu maddedeki hak edilmi izni kullanmadan i szlemesinin sona ermesi halinde bu izne ait creti demeyen veya 60 nc maddede belirtilen ynetmeliin esas ve
usullerine aykr olarak izin kullandrmayan veya eksik kullandran iveren veya iveren vekiline bu durumda olan her ii iin ikiyzyirmi Trk Liras idari para cezas verilir.
in dzenlenmesine ilikin hkmlere aykrlk (5)
Madde 104 - Bu Kanunun 63 nc maddesinde ve bu maddede belirtilen ynetmelikte belirlenen alma srelerine aykr olarak iilerini a
ltran veya 68 inci maddesindeki ara dinlenmelerini bu maddeye gre uygulamayan veya iileri 69 uncu maddesine aykr olarak geceleri yedibuuk saatten fazla altran; gece ve
gndz postalarn deitirmeyen, 71 inci maddesi hkmne ve bu maddenin son fkrasnda anlan ynetmelik hkmlerine aykr hareket eden, 72 nci maddesi hkmlerine aykr olarak bu
maddede belirtilen yerlerde onsekiz yan doldurmam erkek ocuklar ve genleri ve her yataki kadnlar altran, 73 nc maddesine aykr olarak ocuk ve gen iileri gece altran
veya ayn maddede anlan ynetmelik hkmlerine aykr hareket eden 74 nc maddesindeki hkme aykr olarak doumdan nceki ve sonraki srelerde gebe veya doum yapm kadnlar
altran veya cretsiz izin vermeyen, 75 inci maddesindeki ii zlk dosyalarn dzenlemeyen, 76 nc maddesinde belirtilen ynetmelik hkmlerine uymayan iveren veya iveren vekiline
binikiyz Trk Liras idari para cezas verilir. (6)
(1)
17/1/2012 tarihli ve 6270 sayl Kanunun 17 nci maddesi ile bu maddenin birinci fkrasnda yer alan yediyzelli milyon lira para cezas ibaresi binyediyz Trk Liras idari para cezas eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
(2)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu madde balnda yer alan zrl ibaresi Engelli, birinci fkrasnda yer alan zrl ibareleri engelli eklinde deitirilmitir.
(3)
17/1/2012 tarihli ve 6270 sayl Kanunun 17 nci maddesi ile bu maddenin birinci fkrasnn (a) bendinde yer alan yz Yeni Trk Liras ibaresi yzyirmibe Trk Liras eklinde, (b)
bendinde yer alan ikiyz milyon lira para cezas ibaresi drtyzelli Trk Liras idari para cezas eklinde, (c) bendinde yer alan yz milyon lira para cezas ibaresi ikiyzyirmi Trk Liras
idari para cezas eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
(4)
17/1/2012 tarihli ve 6270 sayl Kanunun 17 nci maddesi ile bu maddenin birinci fkrasnda yer alan yz milyon lira para cezas ibaresi ikiyzyirmi Trk Liras idari para cezas eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
(5)
17/1/2012 tarihli ve 6270 sayl Kanunun 17 nci maddesi ile bu maddenin birinci fkrasnda yer beyz milyon lira para cezas ibaresi binikiyz Trk Liras idari para cezas eklinde,
ikinci fkrasnda yer alan yzmilyon lira para cezas ibaresi ikiyzyirmi Trk Liras idari para cezaseklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
(6)
4/4/2015 tarihli ve 6645 sayl Kanunun 39 uncu maddesiyle, bu fkrada yer alan 71 inci maddesi hkmne ibaresinden sonra gelmek zere ve bu maddenin son fkrasnda anlan
ynetmelik hkmlerine ibaresi eklenmitir.
40
64 nc () (3) maddede ngrlen hkmlere aykr davranan iveren veya iveren vekiline bu durumda olan her ii iin ikiyzyirmi Trk Liras idari para cezas verilir. (3)
sal ve gvenlii ile ilgili hkmlere aykrlk
Madde 105 (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
ve ii bulma hkmlerine aykrlk
Madde 106 - Bu Kanunun 90 nc maddesinde ngrlen izni almadan faaliyet gsteren iverene bir milyar lira para cezas verilir.
hayatnn denetim ve teftii ile ilgili hkmlere aykrlk
Madde 107 (Deiik: 23/1/2008 5728/500 md.)
Bu Kanunun;
a) 92 nci maddesinin ikinci fkrasndaki ykmllklerini yerine getirmeyen,
b) 96 nc maddesindeki yasaklara uymayan,
iveren veya iveren vekiline sekizbin Trk Liras idar para cezas verilir.
mfettilerinin bu Kanundan veya dier kanunlardan doan her eit tefti, denetleme yetki ve grevleri gereince grevlerinin yerine getirilmesi srasnda, grevlerini yapma ve sonulandrmaya engel olan kimselere, fiil su oluturmad takdirde, sekizbin Trk Liras idar para cezas verilir.
dari para cezalarnn uygulanmasna ilikin hususlar
Madde 108 (Deiik: 15/5/2008-5763/10 md.)
Bu Kanunda ngrlen idari para cezalar, 101 ve 106 nc maddelerdeki idari para cezalar hari, gerekesi belirtilmek suretiyle alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Blge Mdrnce
verilir. (Deiik ikinci cmle: 13/2/2011-6111/79 md.) 101 inci ve 106 nc maddeler kapsamndaki idari para cezalar ise dorudan Trkiye Kurumu il mdr tarafndan; birden fazla ilde iyerleri bulunan iverenlere uygulanacak idari para cezas ise iyerlerinin merkezinin bulunduu yerdeki Trkiye Kurumu il mdrnce verilir ve genel esaslara gre tahsil edilir. 106 nc maddeye gre verilecek idari para cezas iin, 4904 sayl Kanunun 20 nci maddesinin (h) bendindeki tutar esas alnr.
DOKUZUNCU BLM
eitli, Geici ve Son Hkmler
Yazl bildirim
Madde 109 - Bu Kanunda ngrlen bildirimlerin ilgiliye yazl olarak ve imza karlnda yaplmas gerekir. Bildirim yaplan kii bunu imzalamazsa, durum o yerde tutanakla tespit edilir.
Ancak, 7201 sayl Kanun kapsamna giren tebligat anlan Kanun hkmlerine gre yaplr.
Konut kapclarnn zel alma koullar
Madde 110 - Konut kapclarnn hizmetlerinin kapsam ve nitelii ile alma sreleri, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil gnleri, yllk cretli izin haklar ve kapc konutlar ile ilgili
hususlarn dzenlenmesinde uygulanacak deiik ekil ve esaslar alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca hazrlanacak bir ynetmelikle dzenlenir.
Sanayi, ticaret, tarm ve orman ileri
Madde 111 (Deiik: 15/5/2008-5763/11 md.)
Bu Kanunun uygulanmas bakmndan; sanayiden, ticaretten, tarm ve orman ilerinden saylacak ilerin esaslar aada belirtilmitir.
Sanayiden saylacak ilerin esaslar unlardr:
a) Her trl madenleri arama ve topraktan karma, ta, kum ve kire ocaklar.
b) Ham, yar ve tam yaplm maddelerin ilenmesi, temizlenmesi, eklinin deitirilmesi, sslenmesi, sat iin hazrlanmas.
c) Her trl kurma, onarma, skme, datma ve ykma.
d) Bina yaplmas ve onarm, deitirilmesi, bozulmas, yklmas ve bunlara yardmc her trl snai yapm.
e) Yol, demiryolu, tramvay yolu, liman, kanal, baraj, havaalan, dalgakran, tnel, kpr, lam ve kuyularn yaplmas ve onarm, batklarn karlmas ve bataklk kurutma.
f) Elektrik ve her eit muharrik kuvvetlerin elde edilmesi, deitirilmesi, tanmas, kurma ve datma.
(3)
4/4/2015 tarihli ve 6645 sayl Kanunun 35 inci maddesiyle, bu fkrada yer alan ve 65 inci ibaresi madde metninden karlmtr.
41
g) Su ve gaz tesisat kurma ve iletmesi.

h) Telefon, telgraf, telsiz, radyo ve televizyon kurma.
i) Gemi ve vapur yapm, onarm, deitirilmesi ve bozup datma.
j) Eyann istasyon, antrepo, iskele, limanlar ve havaalanlarnda ykletilmesi, boaltlmas.
k) Basmevleri.
Ticaretten saylacak ilerin esaslar unlardr:
a) Ham, yar ve tam yaplm her eit bitkisel, hayvani veya snai rn ve mallarn alm ve satm.
b) Bankaclk ve finans sektr ile ilgili ilerle, sigortaclk, komisyonculuk, depoculuk, ambarclk, antrepoculuk.
c) Su rnleri alm ve satm.
d) Karada, gl ve akarsularda insan veya eya ve hayvan tama.
Tarm ve orman ilerinden saylacak ilerin esaslar unlardr:
a) Her eit meyveli ve meyvesiz bitkiler; ay, pamuk, ttn, elyafl bitkiler; turungiller; pirin, baklagiller; aa, aak, omca, tohum, fide, fidan; sebze ve tarla rnleri; yem ve st
bitkilerinin yetitirilmesi, retimi, slah, aratrlmas, bunlarla ilgili her trl toprak ileri, ekim, dikim, a, budama, sulama, gbreleme, hasat, harman, devirme, temizleme, hazrlama ve ayrma ileri, hastalk ve zararllarla mcadele, toprak slah, ayr, mera, toprak ve su korunmas.
b) Ormanlarn korunmas, planlanmas (amenajman), yetitirilmesi, iletilmesi, snrlandrlmas almalar, bunlara ait alt yap almalar ile tohum toplama, fidanlk, aalandrma,
erozyon kontrol, ett proje ve rehabilitasyonu, ormanclk aratrma ile milli park, orman ii dinlenme yerleri ve kent ormanlarnn kurulmas, bakm ve gelitirilmesi.
c) Her trl i ve gelir hayvanlarnn (ar, ipek bcei ve benzerleri dahil) yetitirilmesi, retimi, slah ve bunlarla ilgili bakm, gdm, terbiye, krkm, sam ve rnlerinin elde edilmesi,
toplanmas, saklanmas ile bu hayvanlarn hastalk ve asalaklaryla mcadele.
d) 854 sayl Deniz Kanununun hkmleri sakl kalmak kaydyla, kara ve su avcl ve reticilii ile bu yoldan elde edilen rnlerin saklanmas ve tanmas.
Yukarda saylan esaslar dorultusunda bir iin bu Kanunun uygulanmas bakmndan sanayi, ticaret, tarm ve orman ilerinden hangisinin kapsamnda saylaca; Sanayi ve Ticaret,
evre ve Orman ile Tarm ve Kyileri bakanlklarnn grleri alnarak, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca alt ay iinde karlacak bir ynetmelikle dzenlenir.
Baz kamu kurum ve kurulularnda alanlarn kdem tazminat
Madde 112 - Kanuna veya kanunun verdii yetkiye dayanlarak kurulan kurum ve kurulularn haklarnda bu Kanun ve 854, 5953, 5434 sayl kanunlarn hkmleri uygulanmayan personeli ile kamu kurulularnda szlemeli olarak istihdam edilenlere mevzuat veya szlemelerine gre kdem tazminat niteliinde yaplan demeler kdem tazminat saylr.
(Ek fkra: 10/9/2014-6552/8 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fkrasnn (e) bendi kapsamnda alt iverenler tarafndan
altrlan iilerin kdem tazminatlar;
a) Alt iverenlerinin deiip deimediine baklmakszn aralksz olarak ayn kamu kurum veya kuruluuna ait iyerlerinde alm olanlarn bu ekilde alm olduklar srelere
ilikin kdem tazminatna esas hizmet sreleri, ayn kamu kurum veya kuruluuna ait iyerlerinde geen toplam alma sreleri esas alnarak tespit olunur. Bunlardan son alt iverenleri ile
yaplm olan i szlemeleri 1475 sayl Kanununun 14 nc maddesine gre kdem tazminat denmesini gerektirecek ekilde sona ermi olanlarn kdem tazminatlar ilgili kamu kurum
veya kurulular tarafndan,
b) Ayn alt iveren tarafndan ve ayn i szlemesi erevesinde farkl kamu kurum veya kurulularnda altrlm olan iilerden i szlemeleri 1475 sayl Kanununun 14 nc
maddesine gre kdem tazminat denmesini gerektirecek ekilde sona ermi olanlara, 4734 sayl Kanunun 62 nci maddesinin birinci fkrasnn (e) bendi kapsamnda farkl kamu kurum ve
kuruluuna ait iyerlerinde geen hizmet srelerinin toplam esas alnarak altrld son kamu kurum veya kuruluu tarafndan,
iinin banka hesabna yatrlmak suretiyle denir.
(Ek fkra: 10/9/2014-6552/8 md.) Alt iveren ile yapm olduu i szlemesi sona ermedii gibi, alt iveren tarafndan 4734 sayl Kanun kapsamnda bulunan i darelere ait
iyerleri dnda bir iyerinde altrlmaya devam olunan ve bu ekilde altrld srada i szlemesi kdem tazminat denmesini gerektirecek ekilde sona eren iinin kdem tazminat,
iinin yazl talebi hlinde, kdem tazminatnn sz konusu kamu kurum veya kurulularna ait iyerlerinde geen sreye ilikin ksm, kamu kurum veya kuruluuna ait alt son iyerindeki
cretinin yllar itibaryla asgari cret art oranlar dikkate alnarak gncellenmi miktar zerinden hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluu tarafndan iinin banka hesabna
yatrlmak suretiyle denir. Bu ekilde hesaplanarak denen kdem tazminat tutarnn, i szlemesinin sona erdii tarihteki creti zerinden ayn sreler dikkate alnarak hesaplanacak kdem
tazminat tutarndan daha dk olmas hlinde, iinin aradaki fark alt iverenden talep hakk sakldr.
42
(Ek fkra: 10/9/2014-6552/8 md.) kinci fkrann (b) bendi veya nc fkra uyarnca farkl kamu kurum veya kurulularna ait iyerlerinde geen hizmet srel erinin toplam
zerinden kdem tazminat denmesi hlinde, kdem tazminat demesini gerekletiren son kamu kurum veya kuruluu, denen kdem tazminat tutarnn dier kamu kurum veya kurulularnda geen hizmet sresine ilikin ksmn ilgili kamu kurum veya kuruluundan tahsil eder. Ancak, merkezi ynetim kapsamndaki kamu idareleri arasnda bu fkra hkmlerine gre bir tahsil
ilemi yaplmaz.
(Ek fkra: 10/9/2014-6552/8 md.) Kdem tazminat tutar, 4734 sayl Kanunun ek 8 inci maddesinin birinci fkrasnn (a) bendi kapsamnda belirtilen iyerleri nde kdem
tazminat ile ilgili alacak bte tertibinden, (b) bendi kapsamnda belirtilen iyerlerinde ise hizmet alm gider kaleminden, denein yetip yetmediine baklmakszn denir.
(Ek fkra: 10/9/2014-6552/8 md.) Bu madde kapsamnda alt iverenler yannda alan iilerin bu iyerlerinde geen hizmet sresinin hesab, alt iverenden ve alt iveren
iisinden istenecek belgeler ve deme sreci ile ilgili dier usul ve esaslar Maliye Bakanl ve Kamu hale Kurumunun grleri alnarak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca karlan
ynetmelikle belirlenir.
(Ek fkra: 4/4/2015-6645/40 md.) 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayl Kamu hale Szlemeleri Kanunu ile 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayl Maden Kanunu kapsamnda r dvans
szlemeleri erevesinde yer alt maden iletmecilii yapan irketlere ve ortaklarna ait mallarn Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu tarafndan el koyma veya takip yoluyla satndan elde edilen
gelirler, ncelikle bu szlemeler kapsamnda sz konusu irketlerde alm olan iilerden, i szlemeleri kdem tazminatn hak edecek ekilde sona ermi olanlarn kdem ve ihbar
tazminatlar ile izin, fazla alma ve dier cret alacaklarnn denmesinde kullanlr. Bu demeler Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu tarafndan ilgililerin hesaplarna yatrlmak suretiyle
gerekletirilir. demeye esas bilgi ve belgeler, iinin son alt ivereni tarafndan Tasarruf Mevduat Sigorta Fonuna teslim edilir.
Baz ilerde alanlarn cretlerinin gvencesi
Madde 113 - Bu Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) ve () bentlerinde saylan iyerlerinde alan iiler hakknda 32, 35, 37, 38 inci madde hkmleri uygulanr. Bu maddelere aykrlk hallerinde ilgililer hakknda ilgili ceza hkmleri uygulanr.
l Danma Kurulu
Madde 114 - alma barnn ve endstri ilikilerinin gelitirilmesinde, alma hayatyla ilgili mevzuat almalarnn ve uygulamalarnn izlenmesi amacyla; Hkmet ile iveren, kamu grevlileri ve ii sendikalar konfederasyonlar arasnda etkin danmay salamak zere, l temsile dayal istiari mahiyette bir danma kurulu oluturulur.
Kurulun alma usul ve esaslar karlacak bir ynetmelikle dzenlenir.
Kantin almas
Madde 115 - yerlerinde, yzelli ve daha fazla ii altrlmas halinde, iilerin ve ailelerinin gerekli ihtiyalarnn karlanmas amacyla iiler tarafndan kurulacak tketim kooperatiflerine iverenlerce yer tahsisi yaplabilir.
Madde 116 - (13.6.1952 tarihli ve 5953 sayl Basn Mesleinde alanlarla altranlar Arasndaki Mnasebetlerin Tanzimi Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
Madde 117 - (5.5.1983 tarihli ve 2821 sayl Sendikalar Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
Madde 118 - (5.5.1983 tarihli ve 2821 sayl Sendikalar Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
Ynetmelikler
Madde 119 - Bu Kanunda ngrlen ynetmelikler Kanunun yaym tarihinden itibaren alt ay ierisinde kartlr.
Yrrlkten kaldrlan hkmler
Madde 120 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayl Kanununun 14 nc maddesi hari dier maddeleri yrrlkten kaldrlmtr.
Korumal iyerlerinde alan engellilerin cretleri
Ek Madde 1 (Ek: 6/2/2014-6518/59 md.)
Korumal iyerlerinde altrlan ve i gc piyasasna kazandrlmalar g olan zihinsel veya ruhsal engellilere iverenlerince zamannda denmi olan cretlerinin;
a) Korumal iyerlerinde alan her engelli iin 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayl 65 Yan Doldurmu Muhta, Gsz ve Kimsesiz Trk Vatandalarna Aylk Balanmas Hakknda Kanunun 2 nci maddesinin birinci fkrasnn (a) bendi gereince denen aylk tutar kadar,
b) 29/1/2004 tarihli ve 5084 sayl Yatrmlarn ve stihdamn Teviki ile Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanunun 2 nci maddesi kapsamndaki illerde kurulmu bulunan
korumal iyerlerinde alan her engelli iin ilaveten (a) bendi ile belirlenen tutarn yzde yirmisi,
c) Korumal iyeri stats almak iin ilgili mevzuatla altrlmas zorunlu olan saydan daha fazla engelli altran iyerlerinde, zorunlu saynn stnde altrlan her engelli iin ilaveten (a) bendi ile belirlenen tutarn yzde yirmisi, bu cretlere ilikin yasal ykmllklerin de tam ve zamannda karlanm olmas kaydyla, Hazine tarafndan iverene denir.
43
Birinci fkrada belirlenen cret ksmlarnn denmesine ilikin usul ve esaslar, Maliye Bakanl ile alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ve Hazine Mstearlnn uygun gr alnmak suretiyle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl tarafndan karlan ynetmelikle belirlenir.
Mazeret izni
Ek Madde 2 (Ek: 4/4/2015-6645/35 md.)
iye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasnn, einin, kardeinin, ocuunun lm hlinde gn, einin doum yapmas hlinde ise be gn cretli izin verilir.
ilerin en az yzde yetmi orannda engelli veya sreen hastal olan ocuunun tedavisinde, hastalk raporuna dayal olarak ve alan ebeveynden sadece biri tarafndan kullanlmas kaydyla, bir yl iinde toptan veya blmler hlinde on gne kadar cretli izin verilir.
Geici Madde 1 - Dier mevzuatta 1475 sayl Kanununa yaplan atflar bu Kanuna yaplm saylr.
Bu Kanunun 120 nci maddesi ile yrrlkte braklan 1475 sayl Kanununun 14 nc maddesinin birinci fkrasnn 1 inci ve 2 nci bendi ile onbirinci fkrasnda, anlan Kanunun 16, 17
ve 26 nc maddelerine yaplan atflar, bu Kanunun 24, 25 ve 32 nci maddelerine yaplm saylr.
Geici Madde 2 - (Mlga: 20/6/2012-6331/37 md.)
Geici Madde 3 - 1475 sayl Kanuna gre alnm bulunan asgari cret karar, bu Kanunun 39 uncu Maddesine gre tespit yaplncaya kadar yrrlkte kalr.
Geici Madde 4 - Mlga 3008 sayl Kanununun 13 nc maddesi hkmleri haklarnda uygulanmayanlar iin, bu Kanunun geici 6 nc maddesinde sz edilen kdem tazminat hakk 12.8.1967 tarihinden itibaren balar.
lk defa bu Kanun kapsamna girenlerin kdem tazminat haklar bu Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren balar.
Geici Madde 5 - 1475 sayl Kanunun 25 inci maddesi ile 3713 sayl Kanunun ek 1 inci maddesinin (B) fkrasnda yer alan oranlar, bu Kanunun 30 uncu maddesi uyarnca Bakanlar
Kurulu tarafndan yeniden belirleninceye kadar geerlidir.
Geici Madde 6 - Kdem tazminat iin bir kdem tazminat fonu kurulur. Kdem tazminat fonuna ilikin Kanunun yrrle girecei tarihe kadar iilerin kdemleri iin 1475 sayl
Kanununun 14 nc maddesi hkmlerine gre kdem tazminat haklar sakldr.
Yrrlk
Madde 121 - Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 122 - Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.
44
1
2
3
4
5
6
7
8
4884
5378
5538
5728
5754
5763
5763
5763
Kanun / KHK
Resmi Gazete
Tarihi
17/6/2003
7/7/2005
12/7/2006
8/2/2008
8/5/2008
26/5/2008
26/5/2008
26/5/2008
5797
19/8/2008
10
5838
11
6009
12
6111
13
KHK/665
14
15
6270
6353
(1. Mkerrer)
2/11/2011
(Mkerrer)
26/1/2012
12/7/2012
16
6331
30/6/2012
30/12/2012
17
6462
3/5/2013
18
6518
3/5/2013
6/2/2014
99, 100, 101, 102, 103, 104, 105

30
2, 4, 7, 25, 63, 69, 71, 77, 78, 79, 80, 81, 83, 84, 85, 86,87, 88, 89, 95, 98, 105,
Geici Madde 2
25, 30, 101
19/2/2014
5, 30, Ek Madde 1
Kanun / KHK
No.
28/2/2009
(Mkerrer)
1/8/2010
25/2/2011
28918
Anayasa Mahkemesi Karar

Tarih/No.
-
3
108
2, 81
107, 108
32, 102
3, 33, 65, 78, 81, 82, 88, 95, 98, 105, 108, 111
30
85
1/7/2008 tarihinden
geerli olmak zere
yaym tarihinde
30
28/2/2009
18
1/8/2010
2, 81
25/2/2011
74, 91, 92, 108
2/11/2011
30
26/1/2012
12/7/2012
Kanun / KHK Yrrle giri tarihi

17/6/2003
7/7/2005
12/7/2006
8/2/2008
8/5/2008
26/5/2008
1/7/2008
1/1/2009
4857 sayl Kanunun deitirilen maddeleri
Deitiren Kanunun/KHKnin/ ptal
Eden Anayasa Mahkemesi Kararnn
Numaras
6552
6645
Yrrle Giri Tarihi
3, 18, 36, 41, 53, 56, 112

41, 63
41, 46, 55, 63, 69, 71, 104, 112, Ek Madde 2
11/9/2014
1/1/2015
23/4/2015
45
KANUNU LE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE

DEKLK YAPILMASI LE BAZI ALACAKLARIN YENDEN YAPILANDIRILMASINA DAR KANUN
Kabul Tarihi
: 10/9/2014
Yaymland R.Gazete : Tarih: 11/9/2014 Say : 29116 (Mkerrer)
MADDE 1 ila 8 (22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 9 (4/6/1985 tarihli ve 3213 sayl Maden Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 10 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fkrasnn (e) bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
e) darelerin bu Kanunda tanmlanan hizmetlerden personel altrlmasna dayal hizmet almlarnda aada belirtilen hususlara uymas zorunludur:
1) darelerce kanun, tzk ve ynetmeliklere gre istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayda olmamas hlinde personel altrlmasna dayal yardmc ilere ilikin hizmetler
iin ihaleye klabilir. Bu kapsamda ihaleye klabilecek yardmc ilere ilikin hizmet trlerini; idarelerin tekilat, grev ve yetkilerine ilikin mevzuat, yerleik yarg itihatlar ile 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fkras dikkate alnmak suretiyle idareler itibaryla ayr ayr veya birlikte belirlemeye ii, iveren ve kamu grevlileri konfederasyonlar,
alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, Hazine Mstearl ve Devlet Personel Bakanlnn gr ve Maliye Bakanlnn teklifi zerine Bakanlar Kurulu yetkilidir. 3/7/2005 tarihli ve 5393
sayl Belediye Kanununun 67 nci maddesi ile dier kanunlarn hizmet almna ilikin zel hkmleri sakldr.
2) darelerin tekilat, grev ve yetkilerine ilikin mevzuat ile 4857 sayl Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fkras esas alnmak suretiyle, idareye ait bir iyerinde yrtlen asl iin bir
blmnde idarenin ve iin gerei ile teknolojik nedenlerle uzmanlk gerektiren ilerde hizmet alm ihalesine klabilir.
3) Danmanlk hizmet alm ihalelerinde istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayda olmamas art aranmaz.
MADDE 11 4734 sayl Kanuna aadaki ek madde eklenmitir.
Uygun gr alnmas ve grevlilerin sorumluluklar
EK MADDE 8 62 nci maddenin birinci fkrasnn (e) bendi kapsamnda personel altrlmasna dayal hizmetler (danmanlk hizmet almlar hari) iin ihaleye klmadan nce;
a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II) ve (IV) sayl cetvellerde yer alan idareler ile bunlara bal dner sermayeli kurulularn, Maliye
Bakanlndan,
b) 8/6/1984 tarihli ve 233 sayl Kamu ktisadi Teebbsleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname uyarnca yaymlanan Genel Yatrm ve Finansman Program Karar erevesinde,
233 sayl Kanun Hkmnde Kararnameye tabi kamu iktisadi teebbsleri ve bal ortaklklarnn Hazine Mstearlndan, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayl zelletirme Uygulamalar Hakknda Kanun erevesinde zelletirme programnda bulunanlardan sermayesinin %50sinden fazlas kamuya ait iletmeci kurulularn ise zelletirme daresi Bakanlndan,
uygun gr almas zorunludur.
Uygun gr alnmadan bu hizmetler iin ihaleye klamaz. 62 nci maddenin birinci fkrasnn (e) bendinin (1) numaral alt bendinde yer alan hizmet almlarnda nitelii gerei szleme
sresi alt ay amayan ilerde uygun gr art aranmaz.
62 nci maddenin birinci fkrasnn (e) bendi uyarnca yaplan personel altrlmasna dayal hizmet alm ihaleleri erevesinde altrlan personel, ihale ve szleme konusu i dnda
baka bir ite altrlamaz ve grevlendirilemez. Bu kapsamda, personel altrlmasna dayal hizmet alm ihalesine klmamas gerektii hlde ihaleye klmas, uygun gr alnmas gereken hllerde alnmadan ihaleye klmas, ihale kapsamnda altrlan personelin szleme konusu iler dnda altrlmas, 4857 sayl Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fkras hkmne
aykrlk tekil edecek ekilde ilem ve eylemler yaplmas nedeniyle idare aleyhine zarar ortaya kmas hlinde,
oluan bu zararlar, bu zarara neden olduu tespit edilenlere rcu edilmek suretiyle tahsil edilir. Ayrca, bu kiiler hakknda uygulanacak ceza ve disiplin hkmleri sakl kalmak zere, bu
kiilere her trl aylk, denek, zam, tazminat dhil yaplan bir aylk net demelerin be kat tutarnda idari para cezas uygulanr. 4857 sayl Kanunun 3 nc maddesinin ikinci fkrasnda ngrlen itiraz veya dier kanun yollarna bavurmayan kiilere ise her trl aylk, denek, zam, tazminat dhil yaplan bir aylk net demelerin iki kat tutarnda idari para cezas uygulanr.
46
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ve Hazine Mstearlnn gr ve Maliye Bakanlnn teklifi zerine Bakanlar Kurulu tarafndan yrrle konulan ynetmelikle dzenlenir.
MADDE 12 (4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 13 (5/1/2002 tarihli ve 4735 sayl Kamu hale Szlemeleri Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 14 (10/12/2003 tarihli ve 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 15 ila 18 (20/6/2012 tarihli ve 633l sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 19 ila 21 (18/10/2012 tarihli ve 6356 sayl Sendikalar ve Toplu Szlemesi Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 22 (27/2/2003 tarihli ve 4817 sayl Yabanclarn alma zinleri Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 23 (2/7/1964 tarihli ve 492 sayl Harlar Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 24 - 25 (25/8/1999 tarihli ve 4447 sayl sizlik Sigortas Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 26 27 - (25/10/1984 tarihli ve 3065 sayl Katma Deer Vergisi Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 28 ila 30 (8/5/1985 tarihli ve 3201 sayl Yurt Dnda Bulunan Trk Vatandalarnn Yurt Dnda Geen Srelerinin Sosyal Gvenlikleri Bakmndan Deerlendirilmesi Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 31 ila 39 (16/5/2006 tarihli ve 5502 sayl Sosyal Gvenlik Kurumu Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 40 ila 63 (31/5/2006 tarihli ve 5510 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 64 (30/1/1950 tarihli ve 5521 sayl Mahkemeleri Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 65 (17/2/2010 tarihli ve 5952 sayl Kamu Dzeni ve Gvenlii Mstearlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 66 ila 69 (14/7/1965 tarihli ve 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 70 71 - (27/6/1989 tarihli ve 375 sayl Kanun Hkmnde Kararname ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 72 (1) Ekli (1), (2), (3), (4), (5), (6) ve (7) sayl listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl Cetvelin Sosyal Gvenlik
Kurumu, Kamu Dzeni ve Gvenlii Mstearl, Mill Eitim Bakanl, Babakanlk, Maliye Bakanl, Gelir daresi Bakanl ve Afyon Kocatepe niversitesine ait blmlerine eklenmitir. (1)
(2) Ekli (3) sayl listede yer alan retmen unvanl kadrolardan 35.000 adedi ile Bakanla ait dier hizmet snflar kadrolarndan 1.000 adedine, 190 sayl Genel Kadro ve Usul Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin ek 7 nci maddesi ve 20/12/2013 tarihli ve 6512 sayl 2014 yl Merkezi Ynetim Bte Kanunu kapsamnda yaplan atamalarn dnda 31/12/2014 tarihine kadar atama yaplr. (1)
(3) Afyon Kocatepe niversitesinde ve Sakarya niversitesinde kullanlmak zere ekli (8) ve (9) sayl listelerde yer alan retim elemanlarna ait kadrolar ihdas edilerek 78 sayl Kanun
Hkmnde Kararnameye bal cetvellerde, ilgili niversitelere ait blme eklenmi ve 4/7/2012 tarihli ve 6354 sayl Kanunun 6 ncmaddesiyle eklenen kadrolar anlan blmden karlmtr. (1)
MADDE 73 (1) Maliye Bakanlna bal tahsil dairelerince tahsil edilen; (2)
a) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayl Vergi Usul Kanunu kapsamna giren;
1) 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dhil) nceki dnemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilikin vergi ve bunlara bal vergi cezalar, gecikme faizleri, gecikme zamlarndan (2013 takvim ylna ilikin gelir vergisi ikinci taksiti hari),
2) 2014 ylna ilikin olarak 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dhil) nce tahakkuk eden vergi ve bunlara bal vergi cezalar, gecikme faizleri, gecikme zamlarndan (2014 yl iin tahakkuk
eden motorlu tatlar vergisi ikinci taksiti hari),
3) 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dhil) nce yaplan tespitlere ilikin olarak vergi aslna bal olmayan vergi cezalarndan,
(1)
Szkonusu kadrolarla ilgili olarak 11/9/2014 tarihli ve 29116 (Mkerrer) sayl Resmi Gazeteye baknz.
24/11/2014 tarihli ve 2014/7016 sayl Bakanlar Kurulu Karar Eki Kararn 2 nci maddesiyle, bu maddede yer alan bavuru sreleri ile ilk taksit deme sreleri szkonusu maddede
belirtilen srelerin bitiminden itibaren bir ay uzatlmtr.
(2)
47
b) 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dhil) nce, 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayl Askerlik Kanunu, mlga 11/2/1950 tarihli ve 5539 sayl Karayollar Genel Mdrl Kurulu ve Grevleri
Hakknda Kanun, 10/6/1983 tarihli ve 2839 sayl Milletvekili Seimi Kanunu, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunu, 18/1/1984 tarihli ve 2972 sayl Mahalli dareler ile Mahalle Muhtarlklar ve htiyar Heyetleri Seimi Hakknda Kanun, 23/5/1987 tarihli ve 3376 sayl Anayasa Deiikliklerinin Halkoyuna Sunulmas Hakknda Kanun, 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayl
Karayolu Tama Kanunu, 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayl Nfus Hizmetleri Kanunu, mlga 13/4/1994 tarihli ve 3984 sayl Radyo ve Televizyonlarn Kurulu ve Yaynlar Hakknda Kanun,
15/2/2011 tarihli ve 6112 sayl Radyo ve Televizyonlarn Kurulu ve Yayn Hizmetleri Hakknda Kanun ve 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayl Karayollar Genel Mdrlnn Tekilat ve Grevleri
Hakknda Kanun gereince verilen idari para cezalarndan,
c) Yukardaki bentler dnda kalan ve Maliye Bakanlna bal tahsil dairelerince 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun kapsamnda takip
edilen; adli ve idari para cezalar ile mlga 7/3/1954 tarihli ve 6326 sayl Petrol Kanununa istinaden alnan Devlet hissesi ve Devlet hakk, 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayl Trk Petrol Kanununa
istinaden alnan Devlet hissesi, mlga 22/6/1956 tarihli ve 6747 sayl eker Kanununa istinaden alnan eker fiyat fark, mlga 10/9/1960 tarihli ve 79 sayl Milli Korunma Sularnn Affna,
Milli Korunma Tekilat, Sermaye ve Fon Hesaplarnn Tasfiyesine ve Baz Hkmler hdasna Dair Kanuna istinaden alnan akaryakt fiyat istikrar pay ve akaryakt fiyat fark, 4/6/1985 tarihli ve
3213 sayl Maden Kanununa istinaden alnan Devlet hakk ve zel idare pay ile madencilik fonu, mlga 10/8/1993 tarihli ve 491 sayl Denizcilik Mstearlnn Kurulu ve Grevleri Hakknda
Kanun Hkmnde Kararnameye ve 26/9/2011 tarihli ve 655 sayl Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnameye istinaden
alnan klavuzluk ve rmorkrclk hizmet paylar hari olmak zere, asli ve fer amme alacaklarndan (28/3/2002 tarihli ve 4749 sayl Kamu Finansman ve Bor Ynetiminin Dzenlenmesi
Hakknda Kanun kapsamnda olup tahsil dairesine takip iin intikal etmi olan amme alacaklar dhil), kesinlemi olup bu Kanunun yaymland tarih itibaryla vadesi geldii hlde denmemi
olan ya da deme sresi henz gememi bulunan alacaklarn denmemi ksmnn tamam ile bunlara bal faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer amme alacaklar yerine bu
Kanunun yaymland tarihe kadar Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn; denmemi alacan sadece fer alacaktan ibaret olmas hlinde fer alacak yerine YFE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn, bu maddede belirtilen sre ve ekilde tamamen denmesi artyla alacaklara bal faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zamm
gibi fer amme alacaklarnn tahsilinden vazgeilir.
(2) Birinci fkra kapsamna giren ve bu Kanunun yaymland tarih itibaryla vadesi geldii hlde denmemi olan ya da deme sresi henz gememi bulunan ve bir vergi aslna bal
olmakszn kesilmi olan vergi cezalarnn %50sinin, bu maddede belirtilen sre ve ekilde tamamen denmesi artyla cezalarn kalan %50sinin tahsilinden vazgeilir.
(3) Bu maddede geen, Y-FE aylk deiim oranlar tabiri; Trkiye statistik Kurumunun her ay iin belirledii 31/12/2004 tarihine kadar toptan eya fiyatlar endeksi (TEFE) aylk deiim oranlarn, 1/1/2005 tarihinden itibaren retici fiyatlar endeksi (FE) aylk deiim oranlarn, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt ii retici fiyat endeksi (Y-FE) aylk deiim oranlarn, vergi
tabiri; 213 sayl Kanun kapsamna giren vergi, resim, har ve fon pay ile eitime katk payn, beyanname tabiri; vergi tarhna esas olan beyanname ve bildirimleri ifade eder. Bu madde hkmlerine gre denecek alacaklara bu Kanunun yaymland ay iin uygulanmas gereken Y-FE aylk deiim oran olarak, bu Kanunun yaymland tarihten bir nceki ay iin belirlenen Y
-FE aylk deiim oran esas alnr.
(4) htirazi kaytla verilen beyannameler zerine tahakkuk etmi olan vergiler hakknda bu maddenin birinci fkras hkm uygulanr.
(5) Bu madde kapsamnda denecek olan motorlu tatlar vergisi ile bu vergiye bal kesilen vergi cezalar ve bunlara bal gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer amme alacaklar yerine bu Kanunun yaymland tarihe kadar Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn ait olduu tat iin, bu madde hkmlerinin ihlal edilmemi olmas kouluyla bu
maddede belirtilen deme sresi sonuna kadar 18/2/1963 tarihli ve 197 sayl Motorlu Tatlar Vergisi Kanununun 13 nc maddesinin (d) fkras hkm uygulanmaz.
(6) Bu madde hkmnden yararlanmak isteyen borlularn maddede belirtilen artlarn yan sra dava amamalar, alm davalardan vazgemeleri ve kanun yollarna bavurmamalar
arttr. Davadan vazgeme dilekeleri ilgili tahsil dairesine verilir ve bu dilekelerin tahsil dairelerine verildii tarih, ilgili yarg merciine verildii tarih saylarak dilekeler ilgili yarg merciine gnderilir. Maliye Bakanlna bal tahsil dairelerince tahsili gerektii hlde tahakkuku dier kamu idarelerince yaplan alacaklara ilikin ilgili kamu idaresi aleyhine alm davalardan vazgeme
dilekelerinin verilecei idari mercii belirlemeye Maliye Bakanl yetkilidir. Bu madde hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan ve atklar davalardan vazgeen borlularn bu
ihtilaflaryla ilgili olarak bu Kanunun yaymland tarihten sonra tebli edilen kararlar uyarnca ilem yaplmaz ve bu kararlar ile hkmedilmi yarglama giderleri ve veklet creti bulunmas
hlinde bunlar talep edilemez.
(7) Maliye Bakanlna bal tahsil dairelerince takip edilmekte olan amme alacaklarndan yllk gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma deer
vergisi ve zel tketim vergisi iin bu madde hkmnden yararlanmak zere bavuruda bulunan mkellefler, taksit deme sresince bu vergi trleri ile ilgili verilen beyannameler zerine tahakkuk eden bu vergileri ok zor durum olmakszn her bir vergi tr itibaryla bir takvim ylnda ikiden fazla vadesinde dememeleri ya da eksik demeleri hlinde belirtilen madde hkmlerine
gre yaplandrlan borlarna ilikin kalan taksitlerini deme haklarn kaybederler. l zel idareleri, belediyeler ve bunlara bal mstakil bteli ve kamu tzel kiiliini haiz kurulular hakknda
bu hkm uygulanmaz.
48
(8) Bu madde hkmlerinden yararlanmak isteyen borlularn maddede ngrlen artlarn yan sra bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ikinci ayn sonuna kadar bavuruda bulunmalar ve madde kapsamnda denecek tutarlar, ilk taksiti bu Kanunun yaymland tarihi izleyen nc aydan balamak zere ikier aylk dnemler hlinde azami on sekiz eit taksitte demeleri arttr. Bu Kanuna gre denecek taksitlerin deme sresinin son gnnn resm tatile rastlamas hlinde sre tatili izleyen ilk i gn mesai saati sonunda biter.
(9) Bu madde hkmlerine gre hesaplanan tutarn;
a) lk taksit deme sresi iinde tamamen denmesi hlinde, bu tutara bu Kanunun yaymland tarihten deme tarihine kadar geen sre iin herhangi bir faiz uygulanmaz.
b) Taksitle denmek istenmesi hlinde borlularn bavuru srasnda alt, dokuz, on iki veya on sekiz eit taksitte deme seeneklerinden birini tercih etmeleri arttr. Tercih edilen taksit
sresinden daha uzun bir srede deme yaplamaz.
c) Taksitle yaplacak demelerinde ilgili fkralara gre belirlenen tutar;
1) Alt eit taksit iin (1,05),
2) Dokuz eit taksit iin (1,07),
3) On iki eit taksit iin (1,10),
4) On sekiz eit taksit iin (1,15),
katsays ile arplr ve bulunan tutar taksit saysna blnmek suretiyle ikier aylk dnemler hlinde denecek taksit tutar hesaplanr. Bu madde hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan borlulara tercih ettikleri taksit sresine uygun deme plan verilir. Ancak, tercih edilen sreden daha ksa srede deme yaplmas hlinde denecek tutar ilgili katsayya gre
dzeltilir.
) Bu madde kapsamnda denmesi gereken tutarlar; il zel idareleri, belediyeler ve bunlara bal mstakil bteli ve kamu tzel kiiliini haiz kurulularca ikier aylk dnemler hlinde
azami otuz alt eit taksitte denebilir. Bu takdirde bu bent hkmne gre hesaplanacak katsay yirmi drt eit taksit iin (1,20), otuz eit taksit iin (1,25), otuz alt eit taksit iin (1,30) olarak
uygulanr.
(10) a) Bu maddeye gre denmesi gereken taksitlerden; bir takvim ylnda iki veya daha az (2014 takvim yl iin bir) taksitin, sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde,
denmeyen veya eksik denen taksit tutarlarnn son taksiti izleyen ayn sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri iin 6183 sayl Kanunun 51 inci maddesine gre belirlenen gecikme zamm
orannda hesaplanacak ge deme zamm ile birlikte denmesi artyla bu madde hkmlerinden yararlanlr. Sresinde denmeyen veya eksik denen taksitlerin belirtilen ekilde de denmemesi veya bir takvim ylnda ikiden fazla (2014 takvim yl iin birden fazla) taksitin sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde bu madde hkmlerinden yararlanma hakk kaybedilir.
Bu hkm alacakl tahsil daireleri asndan taksitlendirilen alacaklar iin ayr ayr uygulanr.
b) Bu maddenin yedinci fkrasnda vadesinde denmesi ngrlen alacaklarn veya taksit tutarnn %10unu amamak artyla 5 Trk lirasna (bu tutar dhil) kadar yaplm eksik demeler iin bu madde hkmleri ihlal edilmi saylmaz.
c) Bu madde kapsamna giren alacaklarn maddede belirtilen ekilde tamamen denmemi olmas hlinde, bu maddenin yedinci fkras hkmleri sakl kalmak kaydyla borlular dedikleri tutarlar kadar bu madde hkmlerinden yararlanrlar.
(11) Bu madde kapsamnda denecek olan alacaklarn 6183 sayl Kanunun 41 inci maddesine gre kredi kart kullanlmak suretiyle denmesi uygun grld takdirde, demeye araclk yapan bankalarca, kart kullanclarna kredi kart ilemine konu bor tutarnn, taksitler hlinde yanstlmas ve taksit deme aylarnda hesaplarna bor kaydedilmesi kouluyla, bu demeler iin deme tarihi olarak kredi kartnn kullanld gn esas alnr ve borluya tahsilatn yapldn gsterir makbuz verilir. Bu ekilde tahsil edilen tutarlarn bankalarca Hazine hesaplarna
aktarlmasna ilikin 6183 sayl Kanunun 41 inci maddesinde belirlenen sre, taksit aylarnn son gnn izleyen gnden itibaren hesaplanr. Taksitlerin kredi kart kullanlmak suretiyle denmesi bu madde hkmne gre katsay uygulanmasna engel tekil etmez.
(12) Maliye Bakanlna bal tahsil dairelerine denmesi gereken amme alacaklarna uygulanmak zere, bu Kanun hkmlerinden yararlanmak iin bavuruda bulunan ve denecek
tutarlar ilgili vergi mevzuat gerei iade alacandan kendi borlarna mahsuben demek isteyen borlularn, bu taleplerinin yerine getirilebilmesi iin bavuru ve/veya taksit sresi iinde ilgili
mevzuatn ngrd bilgi ve belgeleri tam ve eksiksiz olarak ibraz etmeleri arttr. Bu takdirde, ilgili mevzuatn borlunun mahsup talebine esas ald tarih itibaryla bu Kanuna gre denecek
tutara mahsup ilemleri yaplr, mahsup talebine konu tutardan daha az tutarda mahsubun yaplmas hlinde, mahsuben deme suretiyle tahsil edilemeyen tutar iin borluya bildirimde bulunularak eksik denen bu tutarn bir ay iinde denmesi istenilir. Bu sre iinde eksik denen tutarn, denmesi gerektii tarihten dendii tarihe kadar gecikilen her ay ve kesri iin 6183 sayl
Kanunun 51 inci maddesine gre belirlenen gecikme zamm orannda hesaplanacak ge deme zamm ile birlikte denmesi hlinde eksik denen tutar iin bu Kanun hkmleri ihlal edilmi
saylmaz.
49
(13) a) 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayl Baz Alacaklarn Yeniden Yaplandrlmas ile Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu ve Dier Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun hkmlerine gre bu maddenin yaymland tarih itibaryla taksit demeleri devam eden alacaklar hari olmak zere, bu madde kapsamna
giren alacaklarn, bu Kanunun yaymland tarihten nce 6183 sayl Kanun ve dier kanunlar uyarnca tecil edilip de tecil artlarna uygun olarak denmekte olanlarndan, kalan taksit tutarlar
iin borlular, talep etmeleri hlinde bu madde hkmlerinden yararlanabilirler. Bu takdirde tecil artlarna uygun olarak denen taksit tutarlar iin tecil hkmleri geerli saylr. Bu ekilde
denmi taksit tutarlarna tecil tarihi ile deme tarihi arasnda geen sre iin sadece ilgili kanunun ngrd faiz uygulanr. Kalan taksit tutarlar vadesinde denmemi alacak kabul edilir ve
bu alacaklar hakknda bu madde hkmleri uygulanr.
b) Bu maddeden yararlanlarak sresinde denen alacaklara, maddede yer alan hkmler sakl kalmak kaydyla Kanunun yaymland tarihten sonraki sreler iin faiz, gecikme zamm,
gecikme faizi gibi fer amme alaca hesaplanmaz.
c) Bu maddeye gre denecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yaplan demeler nispetinde kaldrlr ve buna isabet eden teminatlar iade edilir.
) 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayl Belediye Kanununun geici 5 inci maddesi ile 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayl Bykehir Belediyesi Kanununun geici 3 nc maddesi kapsamnda
uzlalan alacaklar hakknda bu Kanun hkmleri uygulanmaz.
(14) a) 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayl Ttn rnlerinin Zararlarnn nlenmesi ve Kontrol Hakknda Kanunun 5 inci maddesinin birinci fkras ile 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayl Kabahatler Kanununun 39 uncu maddesine gre verilen idari para cezalar hari olmak zere, 31/12/2013 tarihinden (bu tarih dhil) nce idari yaptrm karar verildii hlde bu Kanunun yaymland tarih itibaryla ilgilisine tebli edilmemi olan ve genel bteye gelir kayd gereken ve her bir kabahat iin 120 Trk lirasnn (bu tutar dhil) altnda kalan idari para cezalar tebli edilmez,
tebli edilmi olanlarn ve bunlara bal fer alacaklarn tahsilinden vazgeilir. Bu bent kapsamna giren ve mlga 5539 sayl Kanun ile 6001 sayl Kanun gereince verilen idari para cezas ile
birlikte ilgilisine teblii gereken ve tutar 12 Trk liras ve altnda kalan gei cretleri iin de bu bent hkm uygulanr.
b) Maliye Bakanlna bal tahsil dairelerince takip edilmekte olan ve vadesi 31/12/2007 tarihinden (bu tarih dhil) nce olduu hlde bu Kanunun yaymland tarih itibaryla denmemi olan ve 6183 sayl Kanun kapsamna giren her bir alacan tr, dnemi, asllar ayr ayr dikkate alnmak suretiyle tutar 50 Trk lirasn amayan asli alacaklarn ve tutarna baklmakszn
bu asllara bal fer alacaklarn, asl denmi fer alacaklardan tutar 100 Trk lirasn amayanlarn tahsilinden vazgeilir.
(15) Bu madde kapsamna giren alacaklara karlk bu Kanunun yaymland tarihten nce tahsil edilmi olan tutarlar, bu madde kapsamnda tahsil edilen tutarlar ile bu maddenin on
nc fkrasnn (a) bendi kapsamnda yaplan tecile ilikin olarak 6183 sayl Kanun veya dier kanunlar uyarnca denen faizlerin bu Kanun hkmlerine dayanlarak red ve iadesi yaplmaz.
(16) a) Emlak vergisi ile evre temizlik vergisi ve bunlara bal vergi cezalar, gecikme faizleri, gecikme zamlar ve emlak vergisi zerinden hesaplanan tanmaz kltr varlklarnn korunmasna katk pay ile buna bal gecikme zammndan,
b) 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayl Belediye Kanunu kapsamndaki belediyelerin su abonelerinden olan su kullanmndan kaynaklanan alacaklar ile bunlara bal fer (szlemelerde dzenlenen her trl ceza ve zamlar dhil) alacaklarndan,
c) 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayl stanbul Su ve Kanalizasyon daresi Genel Mdrl Kurulu ve Grevleri Hakknda Kanun kapsamndaki bykehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atk su bedeli alacaklar ile bu alacaklara bal faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer (szlemelerde dzenlenen her trl ceza ve zamlar dhil) alacaklarndan,
vadesi 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dhil) nce olduu hlde kesinlemi olup bu Kanunun yaymland tarih itibaryla denmemi bulunan alacaklar hakknda bu madde hkm uygulanr.
(17) Bakanlar Kurulu, bu maddede ngrlen bavuru ve ilk taksit deme srelerini bir aya kadar, yabanc lkelerde de faaliyette bulunan vergi mkelleflerinden, Ekonomi Bakanl
tarafndan olaanst politik riskin gerekletii tespit edilen lkede faaliyette bulunan ve bu lkedeki faaliyetleri nedeniyle durumlar 213 sayl Kanunun 13 nc maddesine gre mcbir sebep
hli kabul edilenlerin, bu Kanun kapsamnda alacaklar yaplandrlan alacakl idarelere mcbir sebep hllerinin devam ettii sre iinde demeleri gereken taksitlerin deme sreleri ile 213
sayl Kanunun 15 inci maddesine gre doal afet nedeniyle mcbir sebep hli ilan edilen yerlerdeki dairelere (alacakl idarelere) doal afetin vukuu tarihinden itibaren denmesi gereken taksitlerin deme sreleri, mcbir sebep hlinin bitim tarihini takip eden aydan balamak zere topluca veya ayr ayr bir yla kadar uzatmaya yetkilidir.
(18) Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar belirlemeye Maliye Bakanl yetkilidir.
MADDE 74 (1) Kaytlarda yer ald hlde iletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar hakknda aadaki hkmler uygulanr:
a) Bilano esasna gre defter tutan kurumlar vergisi mkellefleri, 31/12/2013 tarihi itibaryla dzenledikleri bilanolarnda grlmekle birlikte iletmelerinde bulunmayan kasa mevcutlar
ve iletmenin esas faaliyet konusu dndaki ilemleri dolaysyla (dn verme ve benzer nedenlerle ortaya kan) ortaklarndan alacakl bulunduu tutarlar ile ortaklara borlu bulunduu tutarlar arasndaki net alacak tutarlarn bu Kanunun yaymland tarihi izleyen nc ayn sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kaytlarn dzeltebilirler.
b) (a) bendi kapsamnda beyan edilen tutarlar zerinden %3 orannda hesaplanan vergi, beyanname verme sresi iinde denir.
50
c) Bu fkra kapsamnda denen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan edilen tutarlar ve denen vergiler, kurumlar vergisi matrahnn tespitinde gider olarak
kabul edilmez. Bu fkra uyarnca beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yaplmaz. Bu fkra kapsamnda beyanda bulunan kurumlar vergisi mkelleflerinin bu beyanlar nedeniyle 2014
yl geici vergi beyannamelerinde dzeltme gerektii takdirde, dzeltme ilemleri bu fkrada ngrlen beyanname verme sresi iinde yaplr ve dzeltme ilemleri nedeniyle herhangi bir ceza
veya faiz aranmaz.
(2) Maliye Bakanl, bu maddenin uygulanmas ile ilgili olarak yl iinde denmesi gereken vergilerin deme srelerinde deiiklik yapmaya, 213 sayl Kanun hkmlerine gre bildirimde bulunma zorunluluu getirmeye ve uygulamaya ilikin dier usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir.
MADDE 75 (4/11/1981 tarihli ve 2547 sayl Yksekretim Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 76 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayl Serbest Muhasebeci Mali Mavirlik ve Yeminli Mali Mavirlik Kanunu hkmlerine gre meslek mensuplarnn yesi olduklar odalara olan
aidat borlar ile odalarn Trkiye Serbest Muhasebeci Mali Mavirler ve Yeminli Mali Mavirler Odalar Birliine olan birlik pay borlarnn asllarnn tamamn; bu Kanunun yaymland
tarihi izleyen ay bandan balamak zere birer aylk dnemler hlinde dokuz eit taksitte demeleri durumunda bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer alacaklarn, alacak asllarnn bu Kanunun yaymland tarihten nce ksmen veya tamamen denmi olmas hlinde denmi bor asllarna isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer
alacaklarn tahsilinden vazgeilir.
Bu madde hkmnden yararlanmak isteyenlerin bu maddenin yrrle girdii tarihi izleyen ayn sonuna kadar alacakl birime bavurmalar arttr. Madde kapsamnda denmesi gereken tutarlarn maddede ngrlen sre ve ekilde ksmen veya tamamen denmemesi hlinde, denmemi alacak asllar ile bunlara ilikin faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer alacaklar ilgili mevzuat hkmlerine gre tahsil edilir.
MADDE 77 (18/5/2004 tarihli ve 5174 sayl Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ile Odalar ve Borsalar Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 78 (7/6/2005 tarihli ve 5362 sayl Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kurulular Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 79 (1) Bu Kanunun yaymland tarih itibaryla (bu tarih dhil) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunu uyarnca ara muayenesi yaptrmalar gerektii
hlde muayenelerini sresinde yaptrmam olanlarn, 31/12/2014 tarihine kadar (bu tarih dhil) ara muayenelerini yaptrmalar ve anlan Kanunun 35 inci maddesi uyarnca muayene sresi
geirilen her ay ve kesri iin tahsili gereken %5 fazla yerine Kanunun yaymland tarihe kadar Y-FE aylk deiim oranlar, bu Kanunun yaymland tarihten (yaymland ay dhil) ara
muayenelerinin yapld tarihe kadar her ay ve kesri iin aylk %1 oran esas alnarak hesaplanacak tutar demeleri artyla anlan madde uyarnca alnmas gereken %5 fazlalarn tahsilinden
vazgeilir ve yetkili kurulu tarafndan tahsil edilen bu tutarlar anlan maddede belirtilen sre ve ekilde Hazine hesaplarna aktarlr. (1)
(2) Bu madde kapsamna giren alacaklara karlk bu maddenin yaymland tarihten nce tahsil edilmi olan tutarlarn bu madde hkmlerine dayanlarak red ve iadesi yaplmaz.
(3) Bu maddede geen, Y-FE aylk deiim oranlar tabiri, Trkiye statistik Kurumunun her ay iin belirledii 1/1/2005 tarihinden itibaren retici fiyatlar endeksi (FE) aylk deiim
oranlarn, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt ii retici fiyat endeksi (Y-FE) aylk deiim oranlarn ifade eder.
(4) Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar belirlemeye Maliye Bakanl yetkilidir.
MADDE 80 (1) Gmrk ve Ticaret Bakanlna bal tahsil dairelerince, 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dhil) nce 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayl Gmrk Kanunu ve ilgili dier kanunlar kapsamnda gmrk ykmll doan ve 6183 sayl Kanun hkmlerine gre takip edilen gmrk vergileri, idari para cezalar, faiz, gecikme faizi ve gecikme zamm alacaklarndan
kesinlemi olup bu Kanunun yaymland tarih itibaryla; (2)
a) Vadesi geldii hlde denmemi olan ya da deme sresi henz gememi bulunan gmrk vergileri ile bu vergilere bal cezalarn denmemi ksmnn tamam ile bunlara bal
faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer amme alacaklar yerine bu Kanunun yaymland tarihe kadar Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn bu maddede belirtilen sre ve ekilde tamamen denmesi artyla, alacak asllarna bal faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer amme alacaklarnn tamamnn tahsilinden vazgeilir.
b) Vadesi geldii hlde denmemi olan ya da deme sresi henz gememi bulunan ve bir vergi aslna bal olmakszn 4458 sayl Kanun ve ilgili dier kanunlar kapsamnda kesilmi olan idari para cezalar ile 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayl Kabahatler Kanununun itirak hkmleri nedeniyle kesilmi olan idari para cezalarnn %50sinin bu maddede belirtilen sre ve
ekilde tamamen denmesi artyla cezalarn kalan %50sinin tahsilinden vazgeilir.
(1)
24/11/2014 tarihli ve 2014/7016 sayl Bakanlar Kurulu Karar Eki Kararn 3 nc maddesiyle, bu maddede yer alan 31/12/2014 tarihi 30/6/2015 tarihine karar uzatlmtr.
24/11/2014 tarihli ve 2014/7016 sayl Bakanlar Kurulu Karar Eki Kararn 2 nci maddesiyle, bu maddede yer alan bavuru sreleri ile ilk taksit deme sreleri szkonusu maddede
belirtilen srelerin bitiminden itibaren bir ay uzatlmtr.
(2)
51
c) Eyann gmrklenmi deerine bal olarak kesilmi olan idari para cezalar ile ilgili olarak sz konusu cezalarn ve varsa gmrk vergileri aslnn tamam ile bunlara bal faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer amme alacaklar yerine bu Kanunun yaymland tarihe kadar Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn bu maddede belirtilen sre ve
ekilde tamamen denmesi artyla, alacak asllarna bal faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer amme alacaklarnn tamamnn tahsilinden vazgeilir.
) Bu fkra kapsamnda, denmemi alacan sadece fer alacaktan ibaret olmas hlinde fer alacak yerine Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutar tahsil edilir.
(2) Birinci fkra kapsamnda kesinleen alacaklarn yan sra eyann mlkiyeti kamuya geirilmi ise birinci fkrann (c) bendine uygun olarak ilem yaplm olmas ve eyann gmrklenmi deerinin denmesi artyla mlkiyetin kamuya geirilmesi ilemi iptal edilir.
(3) Bu maddede geen, Y-FE aylk deiim oranlar tabiri, Trkiye statistik Kurumunun her ay iin belirledii 31/12/2004 tarihine kadar toptan eya fiyatlar endeksi (TEFE) aylk deiim oranlarn; 1/1/2005 tarihinden itibaren retici fiyatlar endeksi (FE) aylk deiim oranlarn, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt ii retici fiyat endeksi (Y-FE) aylk deiim oranlarn; gmrk vergileri tabiri, ilgili mevzuat uyarnca eyann ithali veya ihracnda uygulanan ve Gmrk ve Ticaret Bakanlna bal gmrk idarelerince takip ve tahsil edilen gmrk vergisi, dier vergiler, e etkili vergiler ve mali yklerin tmn, gmrklenmi deer tabiri, Uluslararas Kymet Szlemesine gre belirlenecek; ithal eyas iin eyann CIF kymeti ile gmrk vergileri toplamn,
ihra eyas iin FOB kymeti ile gmrk vergileri toplamn ifade eder. Bu madde hkmlerine gre denecek alacaklara bu Kanunun yaymland ay iin uygulanmas gereken Y-FE aylk
deiim oran olarak, bu Kanunun yaymland tarihten bir nceki ay iin belirlenen Y-FE aylk deiim oran esas alnr.
(4) Bu madde hkmnden yararlanmak isteyen borlularn maddede belirtilen artlarn yan sra dava amamalar, alm davalardan vazgemeleri ve kanun yollarna bavurmamalar
arttr. Davadan vazgeme dilekeleri ilgili tahsil dairesine verilir ve bu dilekelerin tahsil dairelerine verildii tarih, ilgili yarg merciine verildii tarih saylarak dilekeler ilgili yarg merciine gnderilir. Bu madde hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan ve atklar davalardan vazgeen borlularn bu ihtilaflaryla ilgili olarak bu Kanunun yaymland tarihten sonra tebli
edilen kararlar uyarnca ilem yaplmaz ve bu kararlar ile hkmedilmi yarglama giderleri ve veklet creti bulunmas hlinde bunlar talep edilemez.
(5) Bu madde hkmlerinden yararlanmak isteyen borlularn maddede ngrlen artlarn yan sra bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ikinci ayn sonuna kadar bavuruda bulunmalar ve madde kapsamnda denecek tutarlar, ilk taksiti bu Kanunun yaymland tarihi izleyen nc aydan balamak zere ikier aylk dnemler hlinde on sekiz eit taksitte demeleri
arttr. Bu Kanuna gre denecek taksitlerin deme sresinin son gnnn resm tatile rastlamas hlinde sre izleyen ilk i gn mesai saati sonunda biter.
(6) Bu madde hkmlerine gre hesaplanan tutarn;
a) lk taksit deme sresi iinde tamamen denmesi hlinde, bu tutara bu Kanunun yaymland tarihten deme tarihine kadar geen sre iin herhangi bir faiz uygulanmaz.
b) Taksitle denmek istenmesi hlinde borlularn bavuru srasnda alt, dokuz, on iki veya on sekiz eit taksitte deme seeneklerinden birini tercih etmeleri arttr. Tercih edilen taksit
c) Taksitle yaplacak demelerde ilgili maddelere gre belirlenen tutar;
1) Alt eit taksit iin (1,05),
2) Dokuz eit taksit iin (1,07),
3) On iki eit taksit iin (1,10),
4) On sekiz eit taksit iin (1,15),
katsays ile arplr ve bulunan tutar taksit saysna blnmek suretiyle ikier aylk dnemler hlinde denecek taksit tutar hesaplanr. Bu madde hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan borlulara tercih ettikleri taksit sresine uygun deme plan verilir. Ancak, tercih edilen sreden daha ksa srede deme yaplmas hlinde denecek tutar ilgili katsayya gre
dzeltilir.
(7) a) Bu maddeye gre denmesi gereken taksitlerden; bir takvim ylnda iki veya daha az (2014 takvim yl iin bir) taksitin, sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde, denmeyen veya eksik denen taksit tutarlarnn son taksiti izleyen ayn sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri iin 6183 sayl Kanunun 51 inci maddesine gre belirlenen gecikme zamm orannda hesaplanacak ge deme zamm ile birlikte denmesi artyla bu madde hkmlerinden yararlanlr. Sresinde denmeyen veya eksik denen taksitlerin belirtilen ekilde de denmemesi
veya bir takvim ylnda ikiden fazla (2014 takvim yl iin birden fazla) taksitin sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde bu madde hkmlerinden yararlanma hakk kaybedilir. Bu
hkm alacakl tahsil daireleri asndan taksitlendirilen alacaklar iin ayr ayr uygulanr.
b) Taksit tutarnn %10unu amamak artyla 5 Trk lirasna (bu tutar dhil) kadar yaplm eksik demeler iin bu madde hkmleri ihlal edilmi saylmaz.
c) Bu madde kapsamna giren alacaklarn maddede belirtilen ekilde tamamen denmemi olmas hlinde borlular dedikleri tutarlar kadar bu madde hkmlerinden yararlanrlar.
52
(8) a) 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayl Baz Alacaklarn Yeniden Yaplandrlmas ile Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu ve Dier Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun hkmlerine gre bu maddenin yaymland tarih itibaryla taksit demeleri devam eden alacaklar hari olmak zere, bu madde kapsamna
giren alacaklarn, bu Kanunun yaymland tarihten nce 6183 sayl Kanun ve dier kanunlar uyarnca tecil edilip de tecil artlarna uygun olarak denmekte olanlarndan, kalan taksit tutarlar
iin borlular, talep etmeleri hlinde bu madde hkmlerinden yararlanabilirler. Bu takdirde tecil artlarna uygun olarak denen taksit tutarlar iin tecil hkmleri geerli saylr. Bu ekilde
denmi taksit tutarlarna tecil tarihi ile deme tarihi arasnda geen sre iin sadece ilgili kanunun ngrd faiz uygulanr. Kalan taksit tutarlar vadesinde denmemi alacak kabul edilir ve
bu alacaklar hakknda bu madde hkmleri uygulanr.
b) Bu maddeden yararlanlarak sresinde denen alacaklara, maddede yer alan hkmler sakl kalmak kaydyla Kanunun yaymland tarihten sonraki sreler iin faiz, zam ve gecikme
zamm gibi fer amme alaca hesaplanmaz.
c) Bu maddeye gre denecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yaplan demeler nispetinde kaldrlr ve buna isabet eden teminatlar iade edilir.
(9) Gmrk ve Ticaret Bakanlna bal tahsil dairelerince takip edilmekte olan ve vadesi 31/12/2013 tarihinden (bu tarih dhil) nce olduu hlde bu Kanunun yaymland tarihe kadar
denmemi olan ve 6183 sayl Kanun kapsamnda gmrk idarelerince takibi gereken her bir alacan; tr, ykmll, asllar ayr ayrdikkate alnmak suretiyle tutar 50 Trk lirasn amayan asli alacaklarn, idari para cezalarnda 80 Trk lirasn amayanlarn ve tutarna baklmakszn bu alacaklara bal fer alacaklarn, asl denmi fer alacaklarda toplam 100 Trk lirasn
amayanlarn tahsilinden vazgeilir.
(10) Bu madde kapsamna giren alacaklara karlk bu Kanunun yaymland tarihten nce tahsil edilmi olan tutarlar, bu madde kapsamnda tahsil edilen tutarlar ile bu maddenin sekizinci fkrasnn (a) bendi kapsamnda yaplan tecile ilikin olarak 6183 sayl Kanun veya dier kanunlar uyarnca denen faizlerin bu Kanun hkmlerine dayanlarak red ve iadesi yaplmaz.
(11) Bakanlar Kurulu, bu maddede ngrlen bavuru ve ilk taksit deme srelerini bir aya kadar uzatmaya yetkilidir.
(12) Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar belirlemeye Gmrk ve Ticaret Bakanl yetkilidir.
MADDE 81 (31/5/2006 tarihli ve 5510 sayl Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 82 (1/7/1976 tarihli ve 2022 sayl 65 Yan Doldurmu Muhta, Gsz ve Kimsesiz Trk Vatandalarna Aylk Balanmas Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine
ilenmitir.)
MADDE 83 (4/2/1924 tarihli ve 406 sayl Telgraf ve Telefon Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 84 (22/12/1934 tarihli ve 2644 sayl Tapu Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 85 86 - (15/7/1950 tarihli ve 5682 sayl Pasaport Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 87 ( 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayl Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 88 (18/12/1953 tarihli ve 6200 sayl Devlet Su leri Genel Mdrlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 89 (10/2/1954 tarihli ve 6245 sayl Harcrah Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 90 (31/8/1956 tarihli ve 6831 sayl Orman Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 91 (15/5/1959 tarihli ve 7269 sayl Umumi Hayata Messir Afetler Dolaysiyle Alnacak Tedbirlerle Yaplacak Yardmlara Dair Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 92 (31/12/1960 tarihli ve 193 sayl Gelir Vergisi Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 93 (22/6/1965 tarihli ve 633 sayl Diyanet leri Bakanl Kurulu ve Grevleri Hakknda Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 94 (19/3/1969 tarihli ve 1136 sayl Avukatlk Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 95 (14/6/1973 tarihli ve 1739 sayl Mill Eitim Temel Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 96 97 (6/1/1982 tarihli ve 2577 sayl dari Yarglama Usul Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 98 (21/7/1983 tarihli ve 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 99 ila 101 (4/11/1983 tarihli ve 2942 sayl Kamulatrma Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 102 103 (10/10/1984 tarihli ve 3056 sayl Babakanlk Tekilat Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin Deitirilerek Kabul Hakknda Kanun ile ilgili olup
yerine ilenmitir.)
MADDE 104 105 (4/12/1984 tarihli ve 3093 sayl Trkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 106 (18/3/1986 tarihli ve 3269 sayl Uzman Erba Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
53
MADDE 107 (1/6/1989 tarihli ve 3568 sayl Serbest Muhasebeci Mali Mavirlik ve Yeminli Mali Mavirlik Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 108 ila 110 (24/11/1994 tarihli ve 4046 sayl zelletirme Uygulamalar Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 111 (7/11/1996 tarihli ve 4207 sayl Ttn rnlerinin Zararlarnn nlenmesi ve Kontrol Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 112 (25/2/1998 tarihli ve 4342 sayl Mera Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 113 (27/10/1999 tarihli ve 4458 sayl Gmrk Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 114 (18/4/2001 tarihli ve 4646 sayl Doal Gaz Piyasas Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 115 (28/3/2002 tarihli ve 4749 sayl Kamu Finansman ve Bor Ynetiminin Dzenlenmesi Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 116 (6/6/2002 tarihli ve 4760 sayl zel Tketim Vergisi Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 117 (24/11/2004 tarihli ve 5258 sayl Aile Hekimlii Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 118 (21/4/2005 tarihli ve 5335 sayl Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 119 (5/5/2005 tarihli ve 5345 sayl Gelir daresi Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 120 ila 123 (3/7/2005 tarihli ve 5393 sayl Belediye Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 124 (25/1/2006 tarihli ve 5449 sayl Kalknma Ajanslarnn Kuruluu, Koordinasyonu ve Grevleri Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 125 (19/9/2006 tarihli ve 5543 sayl skn Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 126 127 (4/5/2007 tarihli ve 5651 sayl nternet Ortamnda Yaplan Yaynlarn Dzenlenmesi ve Bu Yaynlar Yoluyla lenen Sularla Mcadele Edilmesi Hakknda
Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 128 129 (5747 sayl Bykehir Belediyesi Snrlar erisinde le Kurulmas ve Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 130 (5910 sayl Trkiye hracatlar Meclisi ile hracat Birliklerinin Kurulu ve Grevleri Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 131 ila 134 (13/1/2011 tarihli ve 6102 sayl Trk Ticaret Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 135 136 (15/2/2011 tarihli ve 6112 sayl Radyo ve Televizyonlarn Kurulu ve Yayn Hizmetleri Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 137 (19/4/2012 tarihli ve 6292 sayl Orman Kyllerinin Kalknmalarnn Desteklenmesi ve Hazine Adna Orman Snrlar Dna karlan Yerlerin Deerlendirilmesi
ile Hazineye Ait Tarm Arazilerinin Sat Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 138 (14/3/2013 tarihli ve 6446 sayl Elektrik Piyasas Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 139 (9/5/2013 tarihli ve 6475 sayl Posta Hizmetleri Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 140 (7/11/2013 tarihli ve 6502 sayl Tketicinin Korunmas Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 141 (8/6/1984 tarihli ve 233 sayl Kamu ktisadi Teebbsleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 142 (3/6/2011 tarihli ve 637 sayl Ekonomi Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 143 (26/9/2011 tarihli ve 655 sayl Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 144 Bu Kanunla;
a) 18/1/1966 tarihli ve 711 sayl Nbeti Memurluu Kurulmasn ve Olaanst Hal Tatbikatlarnda Mesainin 24 Saat Devamn Salayan Kanun,
b) 6245 sayl Kanunun geici 4 nc maddesi,
c) 20/4/1967 tarihli ve 854 sayl Deniz Kanununun 11 inci maddesi ile 50 nci maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi,
) 5449 sayl Kanunun 11 inci maddesinin birinci fkrasnn (k) bendi,
d) 5502 sayl Kanunun 24 nc maddesinin birinci fkrasnn (c) bendi,
e) 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanunun 3 nc maddesinin nc fkrasnda yer alan her bir alan iin be yl
sreyle ibaresi,
f) 6356 sayl Kanunun geici 6 ncmaddesinin birinci fkras,
g) 6446 sayl Kanunun 15 inci maddesinin ikinci fkras,
54
) 3093 sayl Kanunun 4 nc maddesinin (c) fkrasnn ikinci cmlesi,

h) 5174 sayl Kanunun 58 inci maddesinin , drt ve beinci fkralar,
) 5378 sayl Kanunun geici 3 nc maddesinin drdnc fkras, yrrlkten kaldrlmtr.
GEC MADDE 1 (1) 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayl Ecnebi Memleketlere Gnderilecek Talebe Hakknda Kanunun geici 1 inci maddesinin birinci fkras, 4/11/1981 tarihli ve 2547
sayl Yksekretim Kanununun geici 53 nc maddesinin birinci fkras ile 14/7/1965 tarihli ve 657 sayl Devlet Memurlar Kanununun geici 34 nc maddesinin birinci fkras kapsamna
girmesine ramen anlan maddelerde belirtilen srelerde borlarnn yeniden hesaplanmas iin mracaat etmeyenler ile sz konusu maddelerin yrrle girdii tarihten bu Kanunun yaymland tarihe kadar geen sre iinde anlan dzenlemelerde belirtilen nedenlerle haklarnda bor takibi yaplanlar veya yaplmas gerekenlerin ve 2547 sayl Kanunun 39 uncu maddesi uyarnca
yurt dnda grevlendirilmi olanlardan bu Kanunun yrrle girdii tarihte haklarnda bor takibi yaplanlar veya yaplmas gerekenlerin, kendilerine dviz olarak yaplm olan her trl masrafa ilikin bor tutarlar, bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ay iinde borlu olduklar idarelere bavurmalar hlinde, imzaladklar yklenme senedi ile muteber imzal mteselsil kefalet
senedi hkmleri dikkate alnmakszn ve ilgililere deme yapma sonucunu dourmakszn aadaki ekilde yeniden hesaplanr ve bavuru sresi iinde tahsilat ilemi durdurulur. Ancak bu
hesaplama, 2547 sayl Kanunun 39 uncu maddesi uyarnca yurt dnda grevlendirilenler ile geici 53 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilen durumda bulunanlardan, ayn Kanunun 33
nc maddesi uyarnca yurt dnda grevlendirilenler bakmndan yaplrken bu kiilerin hizmetleri karlnda aldklar yurt ii maalar ve buna ynelik cezai art talep edilmez, bunlar haricinde Trk liras olarak yaplm olan her trl masraf tutarna, sarf tarihinden bu maddenin yrrle girdii tarihe kadar geen sre iin 1/1/2006 tarihinden geerli olmak zere tespit ve ilan edilen kanuni faiz iletilerek hesaplama yaplr.
a) 5/8/1996 tarihinden sonra yklenme senedi ile muteber imzal mteselsil kefalet senedi alnanlar hakknda 657 sayl Kanunun ek 34 nc maddesinin ikinci fkras hkmlerine gre
bu Kanunun yaymland tarihten nceki sreler iin herhangi bir fer alacak hesaplanmaz.
b) 5/8/1996 tarihinden nce yklenme senedi ile muteber imzal mteselsil kefalet senedi alnanlar hakknda, ilgili adna fiilen demenin yapld tarihteki Trkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasnca tespit ve ilan edilen efektif sat kuru zerinden Trk lirasna evrilerek bulunacak tutar ile bu tutara sarf tarihinden bu maddenin yrrle girdii tarihe kadar geen sre iin
1/1/2006 tarihinden geerli olmak zere tespit ve ilan edilen kanuni faiz iletilerek hesaplama yaplr. Ancak, bu hkmlere gre hesaplama yaplmas sonucunda borlunun aleyhine bir durum
ortaya kmas hlinde (a) bendi hkmleri uygulanr.
(2) Bunlarn daha nce demi olduklar tutar ile mecburi hizmetlerinde deerlendirilen srelere isabet eden tutar, yukardaki ekilde belirlenecek tutardan dlr. Bu madde uyarnca
vazgeilen bor tutarna isabet eden veklet creti de dhil yarglama giderleri tahsil edilmez. Hesaplanan bor tutar, ilgilinin durumu ve denmesi gereken mebla dikkate alnarak azami be
yla kadar taksitlendirilebilir.
(3) Bu Kanunun yrrle girdii tarihte, 2547 sayl Kanunun geici 53 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilen durumda olup, ayn Kanunun 35 inci maddesi uyarnca yurt iinde
grevlendirilenlerden geici 53 nc maddenin nc fkrasnda belirtilen srede borlarn demek iin bavurmayanlar ile sz konusu maddenin yrrle girdii tarihten bu Kanunun yaymland tarihe kadar geen sre iinde anlan dzenlemede belirtilen nedenlerle haklarnda bor takibi yaplanlarn veya yaplmas gerekenlerin, kendilerine Trk liras olarak yaplm olan her
trl masrafa ilikin bor tutarlar, bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ay iinde borlu olduklar idarelere bavurmalar hlinde, imzaladklar yklenme senedi ile muteber imzal mteselsil kefalet senedi hkmleri dikkate alnmakszn ve ilgililere deme yapma sonucunu dourmakszn yeniden hesaplanr ve bavuru sresi iinde tahsilat ilemi durdurulur. Yaplacak hesaplamada, bu kiilerin hizmetleri karlnda aldklar yurt ii maalar ve buna ynelik cezai art talep edilmez, bunlar haricinde Trk liras olarak yaplm olan her trl masraf tutarna, sarf tarihinden bu maddenin yrrle girdii tarihe kadar geen sre iin 1/1/2006 tarihinden geerli olmak zere tespit ve ilan edilen kanuni faiz iletilerek hesaplama yaplr. Bu kiiler hakknda da bu
maddenin ikinci fkras hkmleri uygulanr.
(4) Bu madde kapsamnda bulunanlardan, bu maddenin yrrle girdii tarihten nce borcunun tamamn demeden veya mecburi hizmetini tamamlamadan vefat edenlerin bor ykmllkleri ortadan kalkar. Buna bal olarak, borlunun kendisi, miraslar ve kefilleri hakknda her trl bor ykmllkleri ortadan kaldrlr ve her trl bor takibi ilemlerine son verilir.
(1)
GEC MADDE 2 (1) a) 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayl On Drt lde Bykehir Belediyesi ve Yirmi Yedi le Kurulmas ile Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde
Deiiklik Yaplmasna Dair Kanuna istinaden tzel kiilii sona eren mahall idareler ve bunlara bal kurulular ile mahall idare birliklerinin; bykehir belediyesine ve bykehir ile belediyesine dnen belediyelerin ve bal kurulularnn, birleme/dnme/katlma veya devir yoluyla ile belediyelerine, bykehir belediyelerine ve/veya bal kurulularna veya kye dnen
belediyelerin il zel idaresine geen ve kamu kurulular ile ller Bankas Anonim irketine olan kamu ve zel hukuka tabi borlarnn
(1)
24/11/2014 tarihli ve 2014/7016 sayl Bakanlar Kurulu Karar Eki Kararn 4 nc maddesiyle, bu maddenin ikinci ve nc fkralarnda yer alan bavuru sreleri ile ilk taksit deme
sreleri szkonusu fkralarda belirtilen srelerin bitiminden itibaren bir ay uzatlmtr.
55
Bu Kanunun yaymland tarih itibaryla ilemi olan ferleri yerine Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutar ile devrolan borcun asli unsurunun toplam herhangi bir faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer alacak uygulanmakszn bu idarelerin genel bte vergi gelirleri tahsilat toplam zerinden ayrlan paylarndan, 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayl l zel darelerine
ve Belediyelere Genel Bte Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakknda Kanunun 7 nci maddesindeki esaslar dhilinde ve 6360 sayl Kanunun geici 2 nci maddesinin drdnc fkras da
dikkate alnmak suretiyle tahsil edilir. Bu bent kapsamna giren alacaklara bu Kanunun yaymland tarihe kadar hesaplanm olan fer alacaklarn tahsilinden vazgeilir.
b) 6360 sayl Kanuna istinaden tzel kiilii sona eren mahall idareler ve bunlara bal kurulular ile mahall idare birliklerinin; bykehir belediyesine ve bykehir ile belediyesine
dnen belediyelerin ve bal kurulularnn, birleme/dnme/katlma veya devir yoluyla (a) bendinde belirtilen idarelere devredilen borlar dnda kalan ve anlan Kanunun geici 1 inci
maddesinde belirtilen dier kamu idarelerine devredilen ve kamu kurulular ile ller Bankas Anonim irketine olan kamu ve zel hukuka tabi borlar da (a) bendinde belirtilen esaslar erevesinde yeniden hesaplanarak ilgili kamu idaresinden tahsil edilir.
c) Bu fkra uyarnca kesinti ilemine tabi tutulan borlar iin ilgili kanunlarda ngrlen zamanam sreleri ilemez. Bu borlardan dolay konulan hacizler kaldrlr.
) Bu fkra kapsamna giren borlara karlk bu Kanunun yaymland tarihten nce tahsil edilmi tutarlar red ve iade edilmez.
(2) (1) a) 1) Trkiye Elektrik Datm Anonim irketinin (TEDA) elektrik tketiminden kaynaklanan alacaklarndan (zelletirme devir ilemleri srasnda TEDAa devredilmi olan alacaklar), vadesi 30/4/2014 tarihi (bu tarih dhil) itibaryla geldii hlde bu Kanunun yaymland tarih itibaryla denmemi olanlarn asllarnn tamam ile bu alacaklara ilikin ferler yerine, bu
Kanunun yaymland tarihe kadar sz konusu alacaklarn asllarna Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn; bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ikinci ayn sonuna kadar abonesi bulunulan datm/perakende sat irketine bavuruda bulunulmas ve denmesi gereken tutarn, ilk taksiti bu Kanunun yaymland tarihi izleyen nc aydan balamak
zere bu fkrada ngrlen sre ve ekilde denmesi artyla ferlerin tamamnn tahsilinden vazgeilir. (1)
2) TEDAn tarmsal sulamada kullanlan elektrik tketiminden kaynaklanan alacaklarndan (zelletirme devir ilemleri srasnda TEDAa devredilmi olan alacaklar), vadesi
30/4/2014 tarihi (bu tarih dhil) itibaryla geldii hlde bu Kanunun yaymland tarih itibaryla denmemi olanlarn asllarnn tamamnn bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ikinci ayn sonuna kadar abonesi bulunulan datm irketine bavuruda bulunularak ilk taksit bu Kanunun yaymn izleyen nc aydan balamak zere ve her yl ilk taksitin tekabl ettii ayda bir taksit
denmesi suretiyle toplam be eit taksitte denmesi artyla bu alacaklarn denen ksmna isabet eden ferlerin tahsilinden vazgeilir. Tarmsal sulamada kullanlan elektrik tketiminden kaynaklanan alacaklarn bu fkrada belirtilen taksit deme zamann; alacaklarn bulunduu blgeler, iller, rnlerin hasat dnemleri dikkate alnarak deitirmeye TEDA ynetim kurulu yetkilidir.
b) 6111 sayl Kanun kapsamnda yaplandrlm olup taksit demeleri devam edenler hari olmak zere, bu Kanunun yaymland tarihten nce eitli kanun hkmlerine veya TEDA
ya da daha nce hissedar olduu elektrik datm irketlerinin ynetim kurullarnn yetkisi ile veya zelletirilen datm irketlerince TEDA adna taksitlendirilmi ve taksit demeleri devam
etmekte olan alacaklar iin borlularn talep etmeleri hlinde bu fkra hkm uygulanr. Bu takdirde, denmi tutarlarda bir dzeltme yaplmaz ve bu Kanunun yaymland tarih itibaryla bakiye
tutar iindeki alacak asl dikkate alnr.
c) TEDAa ait olup tahsilat zelletirilen elektrik datm/perakende sat irketlerince srdrlen ve bu fkra kapsamna giren alacaklar da bu fkra hkmnden yararlanr.
) Bu fkra hkmlerinden yararlanmak isteyen borlularn; fkrada ngrlen artlarn yan sra, bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ikinci ayn sonuna kadar ilgili datm/perakende
sat irketine bavuruda bulunmalar ve (a) bendinin (2) numaral alt bendinde belirtilen alacaklar hari olmak zere fkra kapsamnda denecek tutarlarn ilk taksiti bu Kanunun yaymland
tarihi izleyen nc aydan balamak
zere ikier aylk dnemler hlinde azami on sekiz eit taksitte demeleri arttr. Bu fkraya gre denecek taksitlerin deme sresinin son gnnn resm tatile rastlamas hlinde sre
tatili izleyen ilk i gn mesai saati sonunda biter.
d) Bu fkra hkmlerine gre hesaplanan tutarn;
1) lk taksit deme sresi iinde tamamen denmesi hlinde, bu tutara bu Kanunun yaymland tarihten deme tarihine kadar geen sre iin herhangi bir faiz uygulanmaz.
2) Taksitle denmek istenmesi hlinde, (a) bendinin (2) numaral alt bendi hkm sakl kalmak artyla, borlularn bavuru srasnda alt, dokuz, on iki veya on sekiz eit taksitte deme
seeneklerinden birini tercih etmeleri arttr. Tercih edilen taksit sresinden daha uzun bir srede deme yaplamaz.
(1)
24/11/2014 tarihli ve 2014/7016 sayl Bakanlar Kurlu Karar Eki Kararn 4 nc maddesiyle bu fkrada yer alan bavuru sreleri ile ilk taksit deme sreleri szkonusu fkralarda belirtilen srelerin bitiminden itibaren bir ay uzatlmtr.
56
3) Taksitle yaplacak demelerinde ilgili bentlere gre belirlenen tutar;

i) Alt eit taksit iin (1,05),
ii) Dokuz eit taksit iin (1,07),
iii) On iki eit taksit iin (1,10),
iv) On sekiz eit taksit iin (1,15),
katsays ile arplr ve bulunan tutar taksit saysna blnmek suretiyle ikier aylk dnemler hlinde denecek taksit tutar hesaplanr. Bu fkra hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan borlulara tercih ettikleri taksit sresine uygun deme plan verilir. Ancak, tercih edilen sreden daha ksa srede deme yaplmas hlinde denecek tutar ilgili katsayya gre
dzeltilir.
4) Bu fkrann (a) bendinin (2) numaral alt bendi hkmlerine gre denmesi gereken tutarlarn; iki eit taksitte denmesi hlinde (1,10), eit taksitte denmesi hlinde (1,15), drt
eit taksitte denmesi hlinde (1,20), be eit taksitte denmesi hlinde (1,25) katsay uygulanr.
e) Bu fkradan yararlanlarak sresinde denen alacaklara, bu fkrada yer alan hkmler sakl kalmak kaydyla Kanunun yaymland tarihten sonraki sreler iin faiz, gecikme zamm,
gecikme cezas gibi fer amme alaca hesaplanmaz.
f) Bu Kanunun yaymland tarihten nce dava konusu edilmi ve/veya icra takibi balatlm alacaklar iin, borlunun bu fkra hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunmas
hlinde, asl borlular ve kefiller hakknda srdrlen davalar sonlandrlr, icra ve takip ilemleri durdurulur. Bu takdirde, borlularn mahkeme masraflarn, icra masraflarn ve veklet cretini
ilk taksit tutar ile birlikte ilk taksit deme sresi iinde veya yasal faizi birlikte ilk taksit deme sresini izleyen ayn sonuna kadar demeleri arttr.
g) (1) Bu fkraya gre denecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yaplan demeler nispetinde kaldrlr ve buna isabet eden teminatlar iade edilir.
2) Bu fkra hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan borlularn bu borlarla ilgili olarak dava amamalar veya alan davalardan vazgemeleri ve bavuru sresi iinde
yazl olarak bu iradelerini belirtmeleri arttr. Davadan vazgeme dilekeleri ilgili mahkemeye verilmesini mteakip davadan vazgeme dilekesinin mahkemece onayl bir sureti borlularca ilgili
datm veya perakende sat irketine verilir.
3) Bu fkra hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan ve atklar davalardan vazgeen borlularn bu ihtilaflaryla ilgili olarak bu Kanunun yaymland tarihten sonra tebli
edilen kararlar uyarnca ilem yaplmaz ve bu kararlar ile TEDA aleyhine hkmedilmi yarglama giderleri ve veklet creti bulunmas hlinde bunlar talep edilemez.
) (1) Bu fkrann (a) bendinin (1) numaral alt bendine gre denmesi gereken taksitlerden; bir takvim ylnda iki veya daha az taksitin sresinde denmemesi veya eksik denmesi
hlinde, denmeyen veya eksik denen taksit tutarlarnn son taksiti izleyen ayn sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri iin 6183 sayl Kanunun 51 inci maddesine gre belirlenen gecikme
zamm orannda hesaplanacak ge deme zamm ile birlikte denmesi artyla bu fkra hkmlerinden yararlanlr. Sresinde denmeyen veya eksik denen taksitlerin belirtilen ekilde de
denmemesi veya bir takvim ylnda ikiden fazla taksitin sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde bu fkra hkmlerinden yararlanma hakk kaybedilir. Bu hkm alacakl daireler
asndan taksitlendirilen alacaklar iin ayr ayr uygulanr.
2) Bu fkrann (a) bendinin (2) numaral alt bendi hkmlerine gre denmesi gereken taksitlerden birinin sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde denmeyen veya eksik
denen taksit tutarlarnn bu fkra hkmlerine gre izleyen taksit ile birlikte denmesi artyla bu fkra hkmlerinden yararlanlr. Bu durumda gecikilen her ay ve kesri iin 6183 sayl Kanunun
51 inci maddesine gre belirlenen gecikme zamm orannda hesaplanacak ge deme zamm ile birlikte denmesi artyla bu fkra hkmlerinden yararlanlr. Bu ekilde de denmemesi veya
eksik denmesi hlinde bu fkra hkmlerinden yararlanma hakk kaybedilir.
3) Taksit tutarnn %10unu amamak artyla 5 liraya (bu tutar dhil) kadar yaplm eksik demeler iin bu fkra hkmleri ihlal edilmi saylmaz.
4) Bu fkra kapsamna giren alacaklarn fkrada belirtilen ekilde tamamen denmemi olmas hlinde borlular dedikleri tutarlar kadar bu fkra hkmlerinden yararlanrlar.
h) Bu fkra kapsamna giren alacaklara karlk bu Kanunun yaymland tarihten nce tahsil edilmi olan tutarlar, bu fkra kapsamnda tahsil edilen tutarlar ile bu fkrann (b) bendi kapsamnda yaplan tecile ilikin olarak eitli kanunlar uyarnca denen faizlerin bu fkra hkmlerine dayanlarak red ve iadesi yaplmaz.
) zel sektr elektrik datm irketleri, alacaklarn bu fkrada ngrlen ekilde yaplandrabilirler.
i) Bakanlar Kurulu bu fkrada ngrlen bavuru ve ilk taksit deme sresini bir aya kadar uzatmaya yetkilidir.
j) Bu fkrann uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlnn uygun gr alnarak TEDA tarafndan belirlenir.
57
(3) (1) a) Kalknma ajanslarnn, 25/1/2006 tarihli ve 5449 sayl Kalknma Ajanslarnn Kuruluu, Koordinasyonu ve Grevleri Hakknda Kanunun 19 uncu maddesi gereince, il zel idareleri ve belediyeler ile sanayi ve ticaret odalarndan olan ve 31/12/2013 tarihi itibaryla denmesi gerektii hlde bu Kanunun yaymland tarih itibaryla denmemi bulunan alacak asllarnn
tamam ile bu alacaklara ilikin ferler yerine, bu Kanunun yaymland tarihe kadar sz konusu alacaklarn asllarna Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn; bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ikinci ayn sonuna kadar alacakl kalknma ajansna bavuruda bulunulmas ve denmesi gereken tutarn, ilk taksitinin bu Kanunun yaymland tarihi izleyen
nc aydan balamak zere bu fkrada ngrlen sre ve ekilde denmesi artyla ferlerin tamamnn tahsilinden vazgeilir. (1)
b) Bu Kanunun yaymland tarihten nce (a) bendi kapsamndaki alacaklardan, dava konusu edilmi ve/veya icra takibi balatlm alacaklar iin, borlunun bu fkra hkmlerinden
yararlanmak zere ajansa bavuruda bulunmas hlinde, asl borlular ve kefiller hakknda
srdrlen davalar sonlandrlr. Bu takdirde borlularn mahkeme ve icra masraflar ile veklet cretini ilk taksit tutar ile birlikte demeleri arttr.
c) 6111 sayl Kanun hkmlerine gre bu Kanunun yaymland tarih itibaryla taksit demeleri devam eden alacaklar hakknda bu fkra hkm uygulanmaz.
) Bu fkra hkmlerine gre hesaplanan tutarn;
1) lk taksitinin deme sresi ierisinde tamamen denmesi hlinde, bu tutara bu Kanunun yaymland tarihten deme tarihine kadar geen sre iin herhangi bir faiz uygulanmaz.
2) Taksitle denmek istenmesi hlinde borlularn bavuru srasnda alt, dokuz, on iki veya on sekiz eit taksitte deme seeneklerinden birini tercih etmeleri arttr. Tercih edilen taksit
3) Taksitle yaplacak demelerinde ilgili bentlere gre belirlenen tutar; alt eit taksit iin (1,05), dokuz eit taksit iin (1,07), on iki eit taksit iin (1,10), on sekiz eit taksit iin (1,15) katsays ile arplr ve bulunan tutar taksit saysna blnmek suretiyle ikier aylk dnemler hlinde denecek taksit tutar hesaplanr. Bu fkra hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan borlulara tercih ettikleri taksit sresine uygun deme plan verilir. Ancak, tercih edilen sreden daha ksa srede deme yaplmas hlinde denecek tutar ilgili katsayya gre dzeltilir.
d) Bu fkradan yararlanlarak sresinde denen alacaklara, bu fkrada yer alan hkmler sakl kalmak kaydyla bu Kanunun yaymland tarihten sonraki sreler iin faiz, gecikme zamm, gecikme cezas gibi fer alacaklar hesaplanmaz.
e) Bu fkraya gre denmesi gereken taksitlerden; bir takvim ylnda iki veya daha az taksitin, sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde, denmeyen veya eksik denen taksit
tutarlarnn son taksiti izleyen ayn sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri iin 6183 sayl Kanunun 51 inci maddesine gre belirlenen gecikme zamm orannda hesaplanacak ge deme zamm ile birlikte denmesi artyla bu fkra hkmlerinden yararlanlr. Sresinde denmeyen veya eksik denen taksitlerin belirtilen ekilde de denmemesi veya bir takvim ylnda ikiden fazla
taksitin sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde bu fkra hkmlerinden yararlanma hakk kaybedilir.
f) Taksit tutarnn %10unu amamak artyla 5 liraya (bu tutar dhil) kadar yaplm eksik demeler iin bu fkra hkmleri ihlal edilmi saylmaz.
g) Bu fkraya gre denecek taksitlerin deme sresinin son gnnn resm tatile rastlamas hlinde sre tatili izleyen ilk i gn mesai saati sonunda biter.
) Bu fkra kapsamna giren alacaklarn fkrada belirtilen ekilde tamamen denmemi olmas hlinde borlular dedikleri tutarlar kadar bu fkra hkmlerinden yararlanrlar.
h) Bu fkra kapsamna giren alacaklara karlk bu Kanunun yaymland tarihten nce tahsil edilmi olan tutarlar ile bu fkra kapsamnda tahsil edilen tutarlarn bu fkra hkmlerine
dayanlarak red ve iadesi yaplamaz.
) Bakanlar Kurulu bu fkrada ngrlen bavuru ve ilk taksit deme sresini bir aya kadar uzatmaya yetkilidir.
i) Bu fkra hkmnden yararlanarak ilk taksiti deyen il zel idareleri ve belediyeler ile sanayi ve ticaret odalar, kalknma ajanslar tarafndan salanan desteklerden faydalanabilir.
j) Kalknma ajanslarnn kurulu yllarna dair, belediye ve il zel idareleri ile sanayi ve ticaret odalar tarafndan ajanslara denmesi gereken ancak denmemi paylar ile kapatlan il zel
idareleri ve belediyelerce denmemi ve devredilmi olan paylar ve bu alacaklara dair faiz, gecikme faizi, gecikme zamm gibi fer alacaklarn tamamnn tahsilinden vazgeilir.
k) Bu fkrann uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Kalknma Bakanl tarafndan belirlenir.
(4) a) Bu maddenin bir ve ikinci fkra hkmleri, 5393 sayl Kanunun geici 5 inci maddesi ile 5216 sayl Kanunun geici 3 nc maddesi kapsamnda uzlalan alacaklar hakknda uygulanmaz.
(1)
24/11/2014 tarihli ve 2014/7016 sayl Bakanlar Kurlu Karar Eki Kararn 4 nc maddesiyle bu fkrada yer alan bavuru sreleri ile ilk taksit deme sreleri szkonusu fkralarda belirtilen srelerin bitiminden itibaren bir ay uzatlmtr.
58
b) Bu maddenin bir, iki, ve altnc fkralarnda geen, Y-FE aylk deiim oranlar tabiri, Trkiye statistik Kurumunun her ay iin belirledii 31/12/2004 tarihine kadar toptan eya
fiyatlar endeksi (TEFE) aylk deiim oranlarn, 1/1/2005 tarihinden itibaren retici fiyatlar endeksi (FE) aylk deiim oranlarn, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt ii retici fiyat endeksi (YFE) aylk deiim oranlarn ifade eder. Anlan fkralara gre denecek alacaklara bu Kanunun yaymland ay iin uygulanmas gereken Y-FE aylk deiim oran olarak, bu Kanunun yaymland tarihten bir nceki ay iin belirlenen Y-FE aylk deiim oran esas alnr.
(5) Bu madde kapsamndaki alacaklar ile bu Kanunun baz alacaklarn yeniden yaplandrlmasna ilikin hkmleri kapsamndaki alacaklarla ilgili olarak mevzuatlarnda yer alan zel
hkmler sakl kalmak kaydyla taksit deme sresince zamanam sreleri ilemez.
(6) a) 1163 sayl Kooperatifler Kanununa gre kurulan sulama kooperatiflerinin ve 8/3/2011 tarihli ve 6172 sayl Sulama Birlikleri Kanununa gre kurulan sulama birliklerinin tarmsal
sulama faaliyetlerinden kaynaklanan alacaklarndan, vadesi 30/4/2014 tarihi (bu tarih dhil) itibaryla geldii hlde bu Kanunun yaymland tarih itibaryla denmemi olanlarn asllarnn tamam ile bu alacaklara ilikin ferler yerine, bu Kanunun yaymland tarihe kadar sz konusu alacaklarn asllarna Y-FE aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn; bu Kanunun yaymland tarihi izleyen ikinci ayn sonuna kadar borlu bulunulan kooperatife/birlie bavuruda bulunulmas ve denmesi gereken tutarn, ilk taksit bu Kanunun yaymland tarihi izleyen nc aydan balamak zere ve her yl ilk taksitin tekabl ettii ayda bir taksit denmesi suretiyle toplam be eit taksitte bu fkrada ngrlen sre ve ekilde denmesi artyla bu alacaklarn denen ksmna isabet eden ferlerin tamamnn tahsilinden vazgeilir. Bu fkraya gre denecek taksitlerin deme sresinin son gnnn resm tatile rastlamas hlinde sre tatili izleyen ilk i gn mesai saati sonunda biter.
b) Bu fkra hkmlerine gre hesaplanan tutarn;
1) lk taksit deme sresi ierisinde tamamen denmesi hlinde, bu tutara bu Kanunun yaymland tarihten deme tarihine kadar geen sre iin herhangi bir faiz uygulanmaz.
2) Taksitle yaplacak demelerinde hesaplanan tutar; iki eit taksit iin (1,10), eit taksit iin (1,15), drt eit taksit iin (1,20), be eit taksit iin (1,25) katsays ile arplr ve bulunan
tutar taksit saysna blnmek suretiyle ikier aylk dnemler hlinde denecek taksit tutar hesaplanr. Bu fkra hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunan borlulara tercih ettikleri
taksit sresine uygun deme plan verilir. Tercih edilen taksit sresinden daha uzun bir srede deme yaplamaz. Ancak, tercih edilen sreden daha ksa srede deme yaplmas hlinde denecek tutar ilgili katsayya gre dzeltilir.
c) Bu fkradan yararlanlarak sresinde denen alacaklara, bu fkrada yer alan hkmler sakl kalmak kaydyla Kanunun yaymland tarihten sonraki sreler iin faiz, gecikme zamm,
gecikme cezas gibi fer amme alaca hesaplanmaz.
) Bu Kanunun yaymland tarihten nce dava konusu edilmi ve/veya icra takibi balatlm alacaklar iin, borlunun bu fkra hkmlerinden yararlanmak zere bavuruda bulunmas
hlinde, srdrlen davalar sonlandrlr, icra ve takip ilemleri durdurulur. Bu takdirde, borlularn mahkeme masraflarn, icra masraflarn ve veklet cretini ilk taksit tutar ile birlikte demeleri
arttr.
d) 1) Bu fkra hkmlerine gre denmesi gereken taksitlerden birinin sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde denmeyen veya eksik denen taksit tutarlarnn bu fkra
hkmlerine gre izleyen taksit ile birlikte denmesi artyla bu fkra hkmlerinden yararlanlr. Bu durumda gecikilen her ay ve kesri iin 6183 sayl Kanunun 51 inci maddesine gre belirlenen gecikme zamm orannda hesaplanacak ge deme zamm ile birlikte denmesi artyla bu fkra hkmlerinden yararlanlr. Bu ekilde de denmemesi veya eksik denmesi hlinde bu
fkra hkmlerinden yararlanma hakk kaybedilir.
2) Taksit tutarnn %10unu amamak artyla 5 liraya (bu tutar dhil) kadar yaplm eksik demeler iin bu fkra hkmleri ihlal edilmi saylmaz.
3) Bu fkra kapsamna giren alacaklarn fkrada belirtilen ekilde tamamen denmemi olmas hlinde borlular dedikleri tutarlar kadar bu fkra hkmlerinden yararlanrlar.
e) Bu fkra kapsamna giren alacaklara karlk bu Kanunun yaymland tarihten nce tahsil edilmi olan tutarlar ile bu fkra kapsamnda tahsil edilen tutarlarn bu fkra hkmlerine
dayanlarak red ve iadesi yaplmaz.
f) Tarmsal sulamadan kaynaklanan alacaklarn bu fkrada belirtilen taksit deme zamann alacaklarn bulunduu blgeler, iller, rnlerin hasat dnemleri dikkate alnarak deitirmeye
alacakl kooperatif/birlik yetkilidir.
(7)Bakanlar Kurulu bu Kanunun 79 uncu maddesinde geen 31/12/2014 tarihini 30/6/2015 tarihine kadar (bu tarih dhil) uzatmaya yetkilidir.
GEC MADDE 3 Liman izinlerine konu tesislerin izin sahibince nc kiilere kiralanmas durumunda, sz konusu kiralama ilemiyle ilgili olarak 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayl Orman Kanununun ek 11 inci maddesinin (b) bendi hkm 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmaz.
MADDE 145 Bu Kanunun;

a) 4 nc maddesiyle 4857 sayl Kanunun 41 inci maddesine eklenen onuncu fkra ile 7 nci maddesi 1/1/2015 tarihinden itibaren,
b) 10 ve 11 inci maddeleri, bu Kanunun yaym tarihinden drt ay sonra,
c) 40 nc maddesiyle 5510 sayl Kanunun 6 nc maddesinin birinci fkrasnn (c) bendinde yaplan ibare deiiklii ile 55 inci maddesi 1/4/2015 tarihinden itibaren,
) 50 nci maddesi, bu Kanunun yaym tarihini izleyen ay bandan itibaren,
d) 63 nc maddesi ile 5510 sayl Kanuna eklenen geici 59 uncu madde, l3/5/2014 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
e) 89 uncu maddesi, 31/3/2014 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
f) 112 nci maddesi 31/1/2015 tarihinden itibaren,
g) Dier hkmleri yaym tarihinde,
yrrle girer.
MADDE 146 Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.
59
60
SALII VE GVENL KANUNU

Kanun Numaras
: 6331
Kabul Tarihi
: 20/6/2012
Yaymland R.Gazete : Tarih: 30/6/2012 Say : 28339
BRNC BLM
Ama, Kapsam ve Tanmlar
Ama
MADDE 1 (1) Bu Kanunun amac; iyerlerinde i sal ve gvenliinin salanmas ve mevcut salk ve gvenlik artlarnn iyiletirilmesi iin iveren ve alanlarn grev, yetki, sorumluluk, hak ve ykmllklerini dzenlemektir.
Kapsam ve istisnalar
MADDE 2 (1) Bu Kanun; kamu ve zel sektre ait btn ilere ve iyerlerine, bu iyerlerinin iverenleri ile iveren vekillerine, rak ve stajyerler de dhil olmak zere tm alanlarna
faaliyet konularna baklmakszn uygulanr.
(2) Ancak aada belirtilen faaliyetler ve kiiler hakknda bu Kanun hkmleri uygulanmaz:
a) Fabrika, bakm merkezi, dikimevi ve benzeri iyerlerindekiler hari Trk Silahl Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli stihbarat Tekilat Mstearlnn faaliyetleri.
b) Afet ve acil durum birimlerinin mdahale faaliyetleri.
c) Ev hizmetleri.
) alan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabna mal ve hizmet retimi yapanlar.
d) Hkml ve tutuklulara ynelik infaz hizmetleri srasnda, iyiletirme kapsamnda yaplan iyurdu, eitim, gvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri.
e) (Ek: 10/9/2014-6552/15 md.; ptal: Anayasa Mahkemesinin 14/5/2015 tarihli ve E.: 2014/177, K.: 2015/49 sayl Karar ile.)
Tanmlar
MADDE 3 (1) Bu Kanunun uygulanmasnda;
a) Bakanlk: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanln,
b) alan: Kendi zel kanunlarndaki statlerine baklmakszn kamu veya zel iyerlerinde istihdam edilen gerek kiiyi,
c) alan temsilcisi: sal ve gvenlii ile ilgili almalara katlma, almalar izleme, tedbir alnmasn isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda alanlar temsil etmeye
yetkili alan,
) Destek eleman: Asli grevinin yannda i sal ve gvenlii ile ilgili nleme, koruma, tahliye, yangnla mcadele, ilk yardm ve benzeri konularda zel olarak grevlendirilmi uygun
donanm ve yeterli eitime sahip kiiyi,
d) Eitim kurumu: gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personelinin eitimlerini vermek zere Bakanlka yetkilendirilen kamu kurum ve kurulularn, niversiteleri ve Trk
Ticaret Kanununa gre faaliyet gsteren irketler tarafndan kurulan messeseleri,
e) Gen alan: Onbe yan bitirmi ancak onsekiz yan doldurmam alan,
f) (Deiik: 12/7/2013-6495/101 md.) Gvenlii Uzman: Usul ve esaslar ynetmelikle belirlenen, i sal ve gvenlii alannda grev yapmak zere Bakanlka yetkilendirilmi, i
gvenlii uzmanl belgesine sahip, Bakanlk ve ilgili kurulularnda alma hayatn denetleyen mfettiler ile mhendislik veya mimarlk eitimi veren fakltelerin mezunlar ile teknik eleman,
g) kazas: yerinde veya iin yrtm nedeniyle meydana gelen, lme sebebiyet veren veya vcut btnln ruhen ya da bedenen engelli hle getiren olay, (1)
) veren: alan istihdam eden gerek veya tzel kii yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurulular,
(1)
25/4/2013 tarihli ve 6462 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan zre uratan ibaresi engelli hle getiren eklinde deitirilmitir.
61
h) yeri: Mal veya hizmet retmek amacyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile alann birlikte rgtlendii, iverenin iyerinde rettii mal veya hizmet ile nitelik ynnden ball
bulunan ve ayn ynetim altnda rgtlenen iyerine bal yerler ile dinlenme, ocuk emzirme, yemek, uyku, ykanma, muayene ve bakm, beden ve mesleki eitim yerleri ve avlu gibi dier eklentiler ve aralar da ieren organizasyonu,
) yeri hekimi: sal ve gvenlii alannda grev yapmak zere Bakanlka yetkilendirilmi, iyeri hekimlii belgesine sahip hekimi,
i) yeri salk ve gvenlik birimi: yerinde i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtmek zere kurulan, gerekli donanm ve personele sahip olan birimi,
j) Konsey: Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyini,
k) Kurul: sal ve gvenlii kurulunu,
1) Meslek hastal: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya kan hastal,
m) Ortak salk ve gvenlik birimi: Kamu kurum ve kurulular, organize sanayi blgeleri ile Trk Ticaret Kanununa gre faaliyet gsteren irketler tarafndan, iyerlerine i sal ve
gvenlii hizmetlerini sunmak zere kurulan gerekli donanm ve personele sahip olan ve Bakanlka yetkilendirilen birimi,
n) nleme: yerinde yrtlen ilerin btn safhalarnda i sal ve gvenlii ile ilgili riskleri ortadan kaldrmak veya azaltmak iin planlanan ve alnan tedbirlerin tmn,
o) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayp, yaralanma ya da baka zararl sonu meydana gelme ihtimalini,
) Risk deerlendirmesi: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dnmesine yol aan faktrler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlatrlmas amacyla yaplmas gerekli almalar,
p) Tehlike: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek, alan veya iyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
r) Tehlike snf: sal ve gvenlii asndan, yaplan iin zellii, iin her safhasnda kullanlan veya ortaya kan maddeler, i ekipman, retim yntem ve ekilleri, alma ortam
ve artlar ile ilgili dier hususlar dikkate alnarak iyeri iin belirlenen tehlike grubunu,
s) (Deiik: 12/7/2013-6495/101 md.) Teknik eleman: Teknik retmen, fiziki, kimyager ve biyolog unvanna sahip olanlar ile niversitelerin i sal ve gvenlii program mezunlarn,
) yeri hemiresi: 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayl Hemirelik Kanununa gre hemirelik mesleini icra etmeye yetkili, i sal ve gvenlii alannda grev yapmak zere Bakanlka
yetkilendirilmi iyeri hemirelii belgesine sahip hemire/salk memurunu,
ifade eder.
(2) veren adna hareket eden, iin ve iyerinin ynetiminde grev alan iveren vekilleri, bu Kanunun uygulanmas bakmndan iveren saylr.
KNC BLM
veren ile alanlarn Grev, Yetki ve Ykmllkleri
verenin genel ykmll
MADDE 4 (1) veren, alanlarn ile ilgili salk ve gvenliini salamakla ykml olup bu erevede;
a) Mesleki risklerin nlenmesi, eitim ve bilgi verilmesi dhil her trl tedbirin alnmas, organizasyonun yaplmas, gerekli ara ve gerelerin salanmas, salk ve gvenlik tedbirlerinin
deien artlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyiletirilmesi iin almalar yapar.
b) yerinde alnan i sal ve gvenlii tedbirlerine uyulup uyulmadn izler, denetler ve uygunsuzluklarn giderilmesini salar.
c) Risk deerlendirmesi yapar veya yaptrr.
) alana grev verirken, alann salk ve gvenlik ynnden ie uygunluunu gz nne alr.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dndaki alanlarn hayati ve zel tehlike bulunan yerlere girmemesi iin gerekli tedbirleri alr.
(2) yeri dndaki uzman kii ve kurululardan hizmet alnmas, iverenin sorumluluklarn ortadan kaldrmaz.
(3) alanlarn i sal ve gvenlii alanndaki ykmllkleri, iverenin sorumluluklarn etkilemez.
(4) veren, i sal ve gvenlii tedbirlerinin maliyetini alanlara yanstamaz.
Risklerden korunma ilkeleri
MADDE 5 (1) verenin ykmllklerinin yerine getirilmesinde aadaki ilkeler gz nnde bulundurulur:
a) Risklerden kanmak.
b) Kanlmas mmkn olmayan riskleri analiz etmek.
c) Risklerle kaynanda mcadele etmek.
62
) in kiilere uygun hale getirilmesi iin iyerlerinin tasarm ile i ekipman, alma ekli ve retim metotlarnn seiminde zen gstermek, zellikle tekdze alma ve retim temposunun salk ve gvenlie olumsuz etkilerini nlemek, nlenemiyor ise en aza indirmek.
d) Teknik gelimelere uyum salamak.
e) Tehlikeli olan, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla deitirmek.
f) Teknoloji, i organizasyonu, alma artlar, sosyal ilikiler ve alma ortam ile ilgili faktrlerin etkilerini kapsayan tutarl ve genel bir nleme politikas gelitirmek.
g) Toplu korunma tedbirlerine, kiisel korunma tedbirlerine gre ncelik vermek.
) alanlara uygun talimatlar vermek.
sal ve gvenlii hizmetleri
MADDE 6 (1) Mesleki risklerin nlenmesi ve bu risklerden korunulmasna ynelik almalar da kapsayacak, i sal ve gvenlii hizmetlerinin sunulmas iin iveren;
a) alanlar arasndan i gvenlii uzman, iyeri hekimi ve on ve daha fazla alan olan ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde dier salk personeli grevlendirir. alanlar arasnda belirlenen niteliklere sahip personel bulunmamas hlinde, bu hizmetin tamamn veya bir ksmn ortak salk ve gvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen
niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmas hlinde, tehlike snf ve alan says dikkate alnarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi stlenebilir. (Ek cmle: 10/9/2014-6552/16 md.) Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak 10dan az alan bulunan ve az tehlikeli snfta yer alan iyeri iverenleri veya iveren vekili tarafndan Bakanlka ilan edilen eitimleri tamamlamak artyla ie giri ve periyodik muayeneler ve tetkikler hari i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtebilirler. (1)
b) Grevlendirdikleri kii veya hizmet ald kurum ve kurulularn grevlerini yerine getirmeleri amacyla ara, gere, mekn ve zaman gibi gerekli btn ihtiyalarn karlar.
c) yerinde salk ve gvenlik hizmetlerini yrtenler arasnda i birlii ve koordinasyonu salar.
) Grevlendirdikleri kii veya hizmet ald kurum ve kurulular tarafndan i sal ve gvenlii ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazl olarak bildirilen tedbirleri yerine getirir.
d) alanlarn salk ve gvenliini etkiledii bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakknda; grevlendirdikleri kii veya hizmet ald kurum ve kurulular, baka iyerlerinden almak zere kendi iyerine gelen alanlar ve bunlarn iverenlerini bilgilendirir.
(2) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanunu kapsamndaki kamu kurum ve kurulular; i sal ve gvenlii hizmetlerini, Salk Bakanlna ait dner sermayeli kurululardan
dorudan alabilecei gibi 4734 sayl Kanun hkmleri erevesinde de alabilir.
(3) Tam sreli iyeri hekimi grevlendirilen iyerlerinde, dier salk personeli grevlendirilmesi zorunlu deildir.
(4) (Ek: 10/9/2014-6552/16 md.) Birinci fkrann (a) bendine gre yaplacak grevlendirme sresinin belirlenmesinde 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayl Mesleki E itim Kanunu ile
4/11/1981 tarihli ve 2547 sayl Yksekretim Kanunu kapsamndaki renci statsnde olan rak ve stajyerler, alan saysnn toplamna dhil edilmez.
sal ve gvenlii hizmetlerinin desteklenmesi
MADDE 7 (1) sal ve gvenlii hizmetlerinin yerine getirilmesi iin, Bakanlka aadaki artlarla destek salanabilir:
a) Kamu kurum ve kurulular hari ondan az alan bulunanlardan, ok tehlikeli ve tehlikeli snfta yer alan iyerleri faydalanabilir. Ancak, Bakanlar Kurulu, ondan az alan bulunanlardan az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinin de faydalanmasna karar verebilir.
b) Giderler, i kazas ve meslek hastal bakmndan ksa vadeli sigorta kollar iin toplanan primlerden kaynak aktarlmak suretiyle, Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan finanse edilir.
c) Uygulamada, Sosyal Gvenlik Kurumu kaytlar esas alnr.
) Bu Kanun ve dier mevzuat gereince yaplan kontrol ve denetimlerde; istihdam ettii kiilerin sigortallk bildiriminde bulunmad tespit edilen iverenlerden, tespit tarihine kadar
yaplan demeler yasal faizi ile birlikte Sosyal Gvenlik Kurumunca tahsil edilir ve bu durumdaki iverenler, salanan destekten yl sreyle faydalanamaz.
d) Uygulamaya ilikin olarak ortaya kabilecek tereddtleri gidermeye, uygulamay ynlendirmeye ve doabilecek sorunlar zmeye Bakanlk yetkilidir.
(2) Aadaki konular ile bunlara ilikin usul ve esaslar, Maliye Bakanlnn uygun gr alnarak Bakanlka karlan ynetmelikle belirlenir:
a) sal ve gvenlii hizmetlerinin yerine getirilmesi iin salanacak destein uygulanmas.
b) Destek salanacak ondan az alan bulunan iyerlerinin zellikleri gz nnde bulundurularak; Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan denecek i sal ve gvenlii hizmet bedellerinin tespiti, destek olunacak ksm ve denme ekli.
(1)
10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanunun 16 nc maddesiyle, bu bentte yer alan iyeri hekimi ve ibaresinden sonra gelmek zere on ve daha fazla alan olan ok tehlikeli snfta
yer alan iyerlerinde ibaresi eklenmitir.
63
c) Destekten faydalanabilecek iyerlerinin tamas gereken artlar.

) sal ve gvenlii hizmeti verecek kurulularn zellikleri.
(3) Etkinlik ve srekliliin salanmas amacyla; Bakanlk tarafndan Salk Bakanl, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve ilgili meslek kurulularyla i birlii yaplabilir.
yeri hekimleri ve i gvenlii uzmanlar
MADDE 8 (1) yeri hekimi ve i gvenlii uzmanlarnn hak ve yetkileri, grevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kstlanamaz. Bu kiiler, grevlerini meslein gerektirdii etik ilkeler ve
mesleki bamszlk ierisinde yrtr.
(2) (Deiik: 4/4/2015-6645/1 md.) verene i sal ve gvenlii ile ilgili konularda rehberlik ve danmanlk yapmak zere grevlendirilen iyeri hekimi ve i gvenlii uzman, grev ald iyerinde greviyle ilgili mevzuat ve teknik gelimeleri gz nnde bulundurarak i sal ve gvenlii ile ilgili eksiklik ve aksaklklar, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve iverene
yazl olarak bildirir. Eksiklik ve aksaklklarn dzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden iveren sorumludur. Bildirilen eksiklik ve aksaklklarn acil durdurmay gerektirmesi
veya yangn, patlama, gme, kimyasal sznt ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalna sebep olabilecek ortamlarn bulunmasna ramen iveren tarafndan gerekli tedbirlerin alnmamas hlinde, bu durum iyeri hekimi veya i gvenlii uzmannca, Bakanln yetkili birimine, varsa yetkili sendika temsilcisine, yoksa alan temsilcisine bildirilir. Bildirim yapmad tespit edilen iyeri hekimi ve i gvenlii uzmannn belgesi ay, tekrarnda ise alt ay sreyle askya alnr. Bu bildirimden dolay ivereni tarafndan iyeri hekimi veya i gvenlii uzmannn i szlemesine son verilemez ve bu kiiler hibir ekilde hak kaybna uratlamaz. Aksi takdirde iveren hakknda bir yllk szleme creti tutarndan az olmamak zere tazminata
hkmedilir. yeri hekimi veya i gvenlii uzmannn i kanunlar ve dier kanunlara gre sahip olduu haklar sakldr. Alan davada, kt niyetle gerek d bildirimde bulunduu mahkeme
kararyla tespit edilen kiinin belgesi alt ay sreyle askya alnr.
(3) Hizmet sunan kurulular ile iyeri hekimi ve i gvenlii uzmanlar, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesindeki ihmallerinden dolay, hizmet sunduklar iverene kar sorumludur.
(4) alann lm veya maluliyetiyle sonulanacak ekilde vcut btnlnn bozulmasna neden olan i kazas veya meslek hastalnn meydana gelmesinde ihmali tespit edilen
iyeri hekimi veya i gvenlii uzmannn yetki belgesi askya alnr.
(5) gvenlii uzmanlarnn grev alabilmeleri iin; ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde (A) snf, tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde en az (B) snf, az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ise en az (C) snf i gvenlii uzmanl belgesine sahip olmalar art aranr. Bakanlk, i gvenlii uzmanlarnn ve iyeri hekimlerinin grevlendirilmesi konusunda sektrel alanda
zel dzenleme yapabilir. (Ek cmle: 4/4/2015-6645/1 md.) Sektrel dzenleme erevesinde maden ve yap ile dier sektrlerde ncelikli olarak hangi meslek unvana sahip i gvenlii uzmanlarnn grev yapacann ve bunlarn yannda grev yapacak dier mesleklere sahip i gvenlii uzmanlarnn belirlenmesine dair usul ve esaslar, Bakanlka belirlenir.
(6) Belirlenen alma sresi nedeniyle iyeri hekimi ve i gvenlii uzmannn tam sreli grevlendirilmesi gereken durumlarda; iveren, iyeri salk ve gvenlik birimi kurar. Bu durumda, alanlarn tabi olduu kanun hkmleri sakl kalmak kaydyla, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununa gre belirlenen haftalk alma sresi dikkate alnr.
(7) Kamu kurum ve kurulularnda ilgili mevzuata gre altrlan iyeri hekimi veya i gvenlii uzman olma niteliini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmalar artyla asli grevlerinin yannda, belirlenen alma sresine riayet ederek almakta olduklar kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve st yneticinin onay ile dier kamu kurum ve kurulularnda grevlendirilebilir. Bu ekilde grevlendirilecek personele, grev yapt her saat iin (200) gsterge rakamnn memur aylk katsays ile arpm tutarnda ilave deme, hizmet alan kurum tarafndan
yaplr. Bu demeden damga vergisi hari herhangi bir kesinti yaplmaz. Bu durumdaki grevlendirmeye ilikin ilave demelerde, gnlk mesai saatlerine bal kalmak kaydyla, aylk toplam
seksen saatten fazla olan grevlendirmeler dikkate alnmaz.
(8) Kamu salk hizmetlerinde tam sreli almaya ilikin mevzuat hkmleri sakl kalmak kaydyla, iyeri hekimlerinin ve dier salk personelinin iyeri salk ve gvenlik birimi ile ortak salk ve gvenlik birimlerinde grevlendirilmelerinde ve hizmet verilen iyerlerinde alanlarla snrl olmak zere grevlerini yerine getirmelerinde, dier kanunlarn kstlayc hkmleri
uygulanmaz.
Tehlike snfnn belirlenmesi
MADDE 9 (1) yeri tehlike snflar; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanununun 83 nc maddesine gre belirlenen ksa vadeli sigorta kollar prim tarifesi de dikkate alnarak, Sal ve Gvenlii Genel Mdrnn Bakanlnda ilgili taraflarca oluturulan komisyonun grleri dorultusunda, Bakanlka karlacak tebli ile
tespit edilir.
(2) yeri tehlike snflarnn tespitinde, o iyerinde yaplan asl i dikkate alnr.
64
Risk deerlendirmesi, kontrol, lm ve aratrma

MADDE 10 (1) veren, i sal ve gvenlii ynnden risk deerlendirmesi yapmak veya yaptrmakla ykmldr. Risk deerlendirmesi yaplrken aadaki hususlar dikkate alnr:
a) Belirli risklerden etkilenecek alanlarn durumu.
b) Kullanlacak i ekipman ile kimyasal madde ve mstahzarlarn seimi.
c) yerinin tertip ve dzeni.
) Gen, yal, engelli, gebe veya emziren alanlar gibi zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlarn durumu.
(2) veren, yaplacak risk deerlendirmesi sonucu alnacak i sal ve gvenlii tedbirleri ile kullanlmas gereken koruyucu donanm veya ekipman belirler.
(3) yerinde uygulanacak i sal ve gvenlii tedbirleri, alma ekilleri ve retim yntemleri; alanlarn salk ve gvenlik ynnden korunma dzeyini ykseltecek ve iyerinin
idari yaplanmasnn her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmaldr.
(4) veren, i sal ve gvenlii ynnden alma ortamna ve alanlarn bu ortamda maruz kald risklerin belirlenmesine ynelik gerekli kontrol, lm, inceleme ve aratrmalarn
yaplmasn salar.
Acil durum planlar, yangnla mcadele ve ilk yardm
MADDE 11 (1) veren;
a) alma ortam, kullanlan maddeler, i ekipman ile evre artlarn dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumlar nceden deerlendirerek, alanlar ve alma evresini etkilemesi mmkn ve muhtemel acil durumlar belirler ve bunlarn olumsuz etkilerini nleyici ve snrlandrc tedbirleri alr.
b) Acil durumlarn olumsuz etkilerinden korunmak zere gerekli lm ve deerlendirmeleri yapar, acil durum planlarn hazrlar.
c) Acil durumlarla mcadele iin iyerinin bykl ve tad zel tehlikeler, yaplan iin nitelii, alan says ile iyerinde bulunan dier kiileri dikkate alarak; nleme, koruma, tahliye, yangnla mcadele, ilk yardm ve benzeri konularda uygun donanma sahip ve bu konularda eitimli yeterli sayda kiiyi grevlendirir, ara ve gereleri salayarak eitim ve tatbikatlar yaptrr ve ekiplerin her zaman hazr bulunmalarn salar.
) zellikle ilk yardm, acil tbbi mdahale, kurtarma ve yangnla mcadele konularnda, iyeri dndaki kurulularla irtibat salayacak gerekli dzenlemeleri yapar.
Tahliye
MADDE 12 (1) Ciddi, yakn ve nlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda iveren;
a) alanlarn ii brakarak derhal alma yerlerinden ayrlp gvenli bir yere gidebilmeleri iin, nceden gerekli dzenlemeleri yapar ve alanlara gerekli talimatlar verir.
b) Durumun devam etmesi hlinde, zorunluluk olmadka, gerekli donanma sahip ve zel olarak grevlendirilenler dndaki alanlardan ilerine devam etmelerini isteyemez.
(2) veren, alanlarn kendileri veya dier kiilerin gvenlii iin ciddi ve yakn bir tehlike ile karlatklar ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonularn
nlenmesi iin, bilgileri ve mevcut teknik donanmlar erevesinde mdahale edebilmelerine imkn salar. Byle bir durumda alanlar, ihmal veya dikkatsiz davranlar olmadka yaptklar
mdahaleden dolay sorumlu tutulamaz.
almaktan kanma hakk
MADDE 13 (1) Ciddi ve yakn tehlike ile kar karya kalan alanlar kurula, kurulun bulunmad iyerlerinde ise iverene bavurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin
alnmasna karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, iveren ise derhl kararn verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, alana ve alan temsilcisine yazl olarak bildirilir.
(2) Kurul veya iverenin alann talebi ynnde karar vermesi hlinde alan, gerekli tedbirler alnncaya kadar almaktan kanabilir. alanlarn almaktan kand dnemdeki
creti ile kanunlardan ve i szlemesinden doan dier haklar sakldr.
(3) alanlar ciddi ve yakn tehlikenin nlenemez olduu durumlarda birinci fkradaki usule uymak zorunda olmakszn iyerini veya tehlikeli blgeyi terk ederek belirlenen gvenli yere
gider. alanlarn bu hareketlerinden dolay haklar kstlanamaz.
(4) szlemesiyle alanlar, talep etmelerine ramen gerekli tedbirlerin alnmad durumlarda, tabi olduklar kanun hkmlerine gre i szlemelerini feshedebilir. Toplu szleme
veya toplu i szlemesi ile alan kamu personeli, bu maddeye gre almad dnemde fiilen alm saylr.
(5) Bu Kanunun 25 inci maddesine gre iyerinde iin durdurulmas hlinde, bu madde hkmleri uygulanmaz.
kazas ve meslek hastalklarnn kayt ve bildirimi
MADDE 14 (1) veren;
a) Btn i kazalarnn ve meslek hastalklarnn kaydn tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporlar dzenler.
65
b) yerinde meydana gelen ancak yaralanma veya lme neden olmad halde iyeri ya da i ekipmannn zarara uramasna yol aan veya alan, iyeri ya da i ekipmann zarara
uratma potansiyeli olan olaylar inceleyerek bunlar ile ilgili raporlar dzenler.
(2) veren, aadaki hallerde belirtilen srede Sosyal Gvenlik Kurumuna bildirimde bulunur:
a) kazalarn kazadan sonraki i gn iinde.
b) Salk hizmeti sunucular veya iyeri hekimi tarafndan kendisine bildirilen meslek hastalklarn, rendii tarihten itibaren i gn iinde.
(3) yeri hekimi veya salk hizmeti sunucular; meslek hastal n tans koyduklar vakalar, Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan yetkilendirilen salk hizmeti sunucularna sevk eder.
(4) Salk hizmeti sunucular kendilerine intikal eden i kazalarn, yetkilendirilen salk hizmeti sunucular ise meslek hastal tans koyduklar vakalar en ge on gn iinde Sosyal
Gvenlik Kurumuna bildirir.
(5) Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar, Salk Bakanlnn uygun gr alnarak Bakanlka belirlenir.
Salk gzetimi
MADDE 15 (1) veren;
a) alanlarn iyerinde maruz kalacaklar salk ve gvenlik risklerini dikkate alarak salk gzetimine tabi tutulmalarn salar.
b) Aadaki hallerde alanlarn salk muayenelerinin yaplmasn salamak zorundadr:
1) e girilerinde.
2) deiikliinde.
3) kazas, meslek hastal veya salk nedeniyle tekrarlanan iten uzaklamalarndan sonra ie dnlerinde talep etmeleri hlinde.
4) in devam sresince, alann ve iin nitelii ile iyerinin tehlike snfna gre Bakanlka belirlenen dzenli aralklarla.
(2) Tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan ilerde alacaklar, yapacaklar ie uygun olduklarn belirten salk raporu olmadan ie balatlamaz. (1)
(3) (Deiik birinci cmle: 10/9/2014-6552/17 md.) Bu Kanun kapsamnda alnmas gereken salk raporlar iyeri hekiminden alnr. 10dan az alan bulunan ve az tehlikeli
iyerleri iin ise kamu hizmet sunucular veya aile hekimlerinden de alnabilir. Raporlara itirazlar Salk Bakanl tarafndan belirlenen hakem hastanelere yaplr, verilen kararlar kesindir.
(4) Salk gzetiminden doan maliyet ve bu gzetimden kaynakl her trl ek maliyet iverence karlanr, alana yanstlamaz.
(5) Salk muayenesi yaptrlan alann zel hayat ve itibarnn korunmas asndan salk bilgileri gizli tutulur.
alanlarn bilgilendirilmesi
MADDE 16 (1) yerinde i sal ve gvenliinin salanmas ve srdrlebilmesi amacyla iveren, alanlar ve alan temsilcilerini iyerinin zelliklerini de dikkate alarak aadaki konularda bilgilendirir:
a) yerinde karlalabilecek salk ve gvenlik riskleri, koruyucu ve nleyici tedbirler.
b) Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar.
c) lk yardm, olaan d durumlar, afetler ve yangnla mcadele ve tahliye ileri konusunda grevlendirilen kiiler.
(2) veren;
a) 12 nci maddede belirtilen ciddi ve yakn tehlikeye maruz kalan veya kalma riski olan btn alanlar, tehlikeler ile bunlardan doan risklere kar alnm ve alnacak tedbirler hakknda derhal bilgilendirir.
b) Baka iyerlerinden almak zere kendi iyerine gelen alanlarn birinci fkrada belirtilen bilgileri almalarn salamak zere, sz konusu alanlarn iverenlerine gerekli bilgileri
verir.
c) Risk deerlendirmesi, i sal ve gvenlii ile ilgili koruyucu ve nleyici tedbirler, lm, analiz, teknik kontrol, kaytlar, raporlar ve teftiten elde edilen bilgilere, destek elemanlar ile
alan temsilcilerinin ulamasn salar.
(1)
10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanunun 17 nci maddesiyle, bu fkrada yer alan iyerlerinde ibaresi ilerde eklinde deitirilmitir.
66
alanlarn eitimi
MADDE 17 (1) veren, alanlarn i sal ve gvenlii eitimlerini almasn salar. Bu eitim zellikle; ie balamadan nce, alma yeri veya i deiikliinde, i ekipmannn
deimesi hlinde veya yeni teknoloji uygulanmas hlinde verilir. Eitimler, deien ve ortaya kan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiinde ve dzenli aralklarla tekrarlanr.
(2) alan temsilcileri zel olarak eitilir.
(3) Mesleki eitim alma zorunluluu bulunan tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan ilerde, yapaca ile ilgili mesleki eitim aldn belgeleyemeyenler altrlamaz.
(4) kazas geiren veya meslek hastalna yakalanan alana ie balamadan nce, sz konusu kazann veya meslek hastalnn sebepleri, korunma yollar ve gvenli alma
yntemleri ile ilgili ilave eitim verilir. Ayrca, herhangi bir sebeple alt aydan fazla sreyle iten uzak kalanlara, tekrar ie balatlmadan nce bilgi yenileme eitimi verilir.
(5) Tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde; yaplacak ilerde karlalacak salk ve gvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatlar ieren eitimin alndna dair belge
olmakszn, baka iyerlerinden almak zere gelen alanlar ie balatlamaz.
(6) Geici i ilikisi kurulan iveren, i sal ve gvenlii risklerine kar alana gerekli eitimin verilmesini salar.
(7) Bu madde kapsamnda verilecek eitimin maliyeti alanlara yanstlamaz. Eitimlerde geen sre alma sresinden saylr. Eitim srelerinin haftalk alma sresinin zerinde
olmas hlinde, bu sreler fazla srelerle alma veya fazla alma olarak deerlendirilir.
alanlarn grlerinin alnmas ve katlmlarnn salanmas
MADDE 18 (1) veren, gr alma ve katlmn salanmas konusunda, alanlara veya iki ve daha fazla alan temsilcisinin bulunduu iyerlerinde varsa iyeri yetkili sendika temsilcilerine yoksa alan temsilcilerine aadaki imknlar salar:
a) sal ve gvenlii ile ilgili konularda grlerinin alnmas, teklif getirme hakknn tannmas ve bu konulardaki grmelerde yer alma ve katlmlarnn salanmas.
b) Yeni teknolojilerin uygulanmas, seilecek i ekipman, alma ortam ve artlarnn alanlarn salk ve gvenliine etkisi konularnda grlerinin alnmas.
(2) veren, destek elemanlar ile alan temsilcilerinin aadaki konularda nceden grlerinin alnmasn salar:
a) yerinden grevlendirilecek veya iyeri dndan hizmet alnacak iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier personel ile ilk yardm, yangnla mcadele ve tahliye ileri iin kiilerin
grevlendirilmesi.
b) Risk deerlendirmesi yaplarak, alnmas gereken koruyucu ve nleyici tedbirlerin ve kullanlmas gereken koruyucu donanm ve ekipmann belirlenmesi.
c) Salk ve gvenlik risklerinin nlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yrtlmesi.
) alanlarn bilgilendirilmesi.
d) alanlara verilecek eitimin planlanmas.
(3) alanlarn veya alan temsilcilerinin, iyerinde i sal ve gvenlii iin alnan nlemlerin yetersiz olduu durumlarda veya tefti srasnda, yetkili makama bavurmalarndan
dolay haklar kstlanamaz.
alanlarn ykmllkleri
MADDE 19 (1) alanlar, i sal ve gvenlii ile ilgili aldklar eitim ve iverenin bu konudaki talimatlar dorultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptklar iten etkilenen dier alanlarn salk ve gvenliklerini tehlikeye drmemekle ykmldr.
(2) alanlarn, iveren tarafndan verilen eitim ve talimatlar dorultusunda ykmllkleri unlardr:
a) yerindeki makine, cihaz, ara, gere, tehlikeli madde, tama ekipman ve dier retim aralarn kurallara uygun ekilde kullanmak, bunlarn gvenlik donanmlarn doru olarak
kullanmak, keyfi olarak karmamak ve deitirmemek.
b) Kendilerine salanan kiisel koruyucu donanm doru kullanmak ve korumak.
c) yerindeki makine, cihaz, ara, gere, tesis ve binalarda salk ve gvenlik ynnden ciddi ve yakn bir tehlike ile karlatklarnda ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik grdklerinde,
iverene veya alan temsilcisine derhal haber vermek.
) Teftie yetkili makam tarafndan iyerinde tespit edilen noksanlk ve mevzuata aykrlklarn giderilmesi konusunda, iveren ve alan temsilcisi ile i birlii yapmak.
d) Kendi grev alannda, i sal ve gvenliinin salanmas iin iveren ve alan temsilcisi ile i birlii yapmak.
67
alan temsilcisi
MADDE 20 (1) veren; iyerinin deiik blmlerindeki riskler ve alan saylarn gz nnde bulundurarak dengeli dalma zen gstermek kaydyla, alanlar arasnda yaplacak
seim veya seimle belirlenemedii durumda atama yoluyla, aada belirtilen saylarda alan temsilcisini grevlendirir:
a) ki ile elli arasnda alan bulunan iyerlerinde bir.
b) Ellibir ile yz arasnda alan bulunan iyerlerinde iki.
c) Yzbir ile beyz arasnda alan bulunan iyerlerinde .
) Beyzbir ile bin arasnda alan bulunan iyerlerinde drt.
d) Binbir ile ikibin arasnda alan bulunan iyerlerinde be.
e) kibinbir ve zeri alan bulunan iyerlerinde alt.
(2) Birden fazla alan temsilcisinin bulunmas durumunda ba temsilci, alan temsilcileri arasnda yaplacak seimle belirlenir.
(3) alan temsilcileri, tehlike kaynann yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltlmas iin, iverene neride bulunma ve iverenden gerekli tedbirlerin alnmasn isteme
hakkna sahiptir.
(4) Grevlerini yrtmeleri nedeniyle, alan temsilcileri ve destek elemanlarnn haklar kstlanamaz ve grevlerini yerine getirebilmeleri iin iveren tarafndan gerekli imknlar salanr.
(5) yerinde yetkili sendika bulunmas hlinde, iyeri sendika temsilcileri alan temsilcisi olarak da grev yapar.
NC BLM
Konsey, Kurul ve Koordinasyon
Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyi
MADDE 21 (1) lke genelinde i sal ve gvenlii ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi iin tavsiyelerde bulunmak zere Konsey kurulmutur.
(2) Konsey, Bakanlk Mstearnn bakanlnda aada belirtilen yelerden oluur:
a) Bakanlk Sal ve Gvenlii Genel Mdr, alma Genel Mdr, Tefti Kurulu Bakan ve Sosyal Gvenlik Kurumu Bakanlndan bir genel mdr.
b) Bilim, Sanayi ve Teknoloji, evre ve ehircilik, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gda, Tarm ve Hayvanclk, Kalknma, Mill Eitim ile Salk bakanlklarndan ilgili birer genel mdr.
c) Yksekretim Kurulu Bakanlndan bir yrtme kurulu yesi, Devlet Personel Bakanlndan bir bakan yardmcs.
) veren, ii ve kamu grevlileri sendikalar st kurulularnn en fazla yeye sahip ilk nden, Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinden, Trkiye Esnaf ve Sanatkrlar Konfederasyonundan, Trk Tabipleri Birliinden, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birliinden ve Trkiye Ziraat Odalar Birliinden konuyla ilgili veya grevli birer ynetim kurulu yesi.
d) htiya duyulmas hlinde Sal ve Gvenlii Genel Mdrnn teklifi ve Konseyin karar ile belirlenen, i sal ve gvenlii konusunda faaliyet gsteren kurum veya kurululardan en fazla iki temsilci.
(3) kinci fkrann (d) bendi kapsamnda belirlenen Konsey yeleri, iki yl iin seilir ve st ste iki olaan toplantya katlmaz ise ilgili kurum veya kuruluun yelii sona erer.
(4) Konseyin sekretaryas, Sal ve Gvenlii Genel Mdrlnce yrtlr.
(5) Konsey, toplantya katlanlarn salt ounluu ile karar verir. Oylarn eitlii hlinde bakann oyu karar belirler. ekimser oy kullanlamaz.
(6) Konsey ylda iki defa olaan toplanr. Bakann veya yelerin te birinin teklifi ile olaanst olarak da toplanabilir.
(7) Konseyin alma usul ve esaslar Bakanlk tarafndan belirlenir.
sal ve gvenlii kurulu
MADDE 22 (1) Elli ve daha fazla alann bulunduu ve alt aydan fazla sren srekli ilerin yapld iyerlerinde iveren, i sal ve gvenlii ile ilgili almalarda bulunmak zere
kurul oluturur. veren, i sal ve gvenlii mevzuatna uygun kurul kararlarn uygular.
(2) Alt aydan fazla sren asl iveren-alt iveren ilikisinin bulunduu hallerde;
a) Asl iveren ve alt iveren tarafndan ayr ayr kurul oluturulmu ise, faaliyetlerin yrtlmesi ve kararlarn uygulanmas konusunda i birlii ve koordinasyon asl iverence salanr.
b) Asl iveren tarafndan kurul oluturulmu ise, kurul oluturmas gerekmeyen alt iveren, koordinasyonu salamak zere vekleten yetkili bir temsilci atar.
68
c) yerinde kurul oluturmas gerekmeyen asl iveren, alt iverenin oluturduu kurula i birlii ve koordinasyonu salamak zere vekleten yetkili bir temsilci atar.
) Kurul oluturmas gerekmeyen asl iveren ve alt iverenin toplam alan says elliden fazla ise, koordinasyonu asl iverence yaplmak kaydyla, asl iveren ve alt iveren tarafndan birlikte bir kurul oluturulur.
(3) Ayn alma alannda birden fazla iverenin bulunmas ve bu iverenlerce birden fazla kurulun oluturulmas hlinde iverenler, birbirlerinin almalarn etkileyebilecek kurul kararlar hakknda dier iverenleri bilgilendirir.
sal ve gvenliinin koordinasyonu
MADDE 23 (1) Ayn alma alann birden fazla iverenin paylamas durumunda iverenler; i hijyeni ile i sal ve gvenlii nlemlerinin uygulanmasnda i birlii yapar, yaplan
iin yaps gz nne alnarak mesleki risklerin nlenmesi ve bu risklerden korunulmas almalarn koordinasyon iinde yapar, birbirlerini ve alan temsilcilerini bu riskler konusunda bilgilendirir.
(2) Birden fazla iyerinin bulunduu i merkezleri, i hanlar, sanayi blgeleri veya siteleri gibi yerlerde, i sal ve gvenlii konusundaki koordinasyon ynetim tarafndan salanr.
Ynetim, iyerlerinde i sal ve gvenlii ynnden dier iyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almalar iin iverenleri uyarr. Bu uyarlara uymayan iverenleri Bakanla bildirir.
DRDNC BLM
Tefti ve dari Yaptrmlar
Tefti, inceleme, aratrma, mfettiin yetki, ykmllk ve sorumluluu
MADDE 24 (1) Bu Kanun hkmlerinin uygulanmasnn izlenmesi ve teftii, i sal ve gvenlii ynnden tefti yapmaya yetkili Bakanlk i mfettilerince yaplr. Bu Kanun kapsamnda yaplacak tefti ve incelemelerde, 4857 sayl Kanunun 92, 93, 96, 97 ve 107 nci maddeleri uygulanr.
(2) Bakanlk, iyerlerinde i sal ve gvenlii konularnda lm, inceleme ve aratrma yapmaya, bu amala numune almaya ve eitim kurumlar ile ortak salk ve gvenlik birimlerinde kontrol ve denetim yapmaya yetkilidir. Bu konularda yetkilendirilenler mmkn olduu kadar ii aksatmamak, iverenin ve iyerinin meslek srlar ile grdkleri ve rendikleri hususlar
tamamen gizli tutmakla ykmldr. Kontrol ve denetimin usul ve esaslar Bakanlka dzenlenir.
(3) Askeri iyerleriyle yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerinin denetim ve teftii konusu ve sonularna ait ilemler, Mill Savunma Bakanl ve Bakanlka birlikte hazrlanacak ynetmelie gre yrtlr.
in durdurulmas
MADDE 25 (1) yerindeki bina ve eklentilerde, alma yntem ve ekillerinde veya i ekipmanlarnda alanlar iin hayati tehlike oluturan bir husus tespit edildiinde; bu tehlike
giderilinceye kadar, hayati tehlikenin nitelii ve bu tehlikeden doabilecek riskin etkileyebilecei alan ile alanlar dikkate alnarak, iyerinin bir blmnde veya tamamnda i durdurulur. Ayrca ok tehlikeli snfta yer alan maden, metal ve yap ileri ile tehlikeli kimyasallarla allan ilerin yapld veya byk endstriyel kazalarn olabilecei iyerlerinde, risk deerlendirmesi yaplmam olmas durumunda i durdurulur.
(2) sal ve gvenlii bakmndan teftie yetkili i mfettiinden oluan heyet, i sal ve gvenlii bakmndan teftie yetkili i mfettiinin tespiti zerine gerekli incelemeleri
yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gn ierisinde iin durdurulmasna karar verebilir. Ancak tespit edilen hususun acil mdahaleyi gerektirmesi hlinde; tespiti yapan i mfettii, heyet tarafndan karar alnncaya kadar geerli olmak kaydyla ii durdurur.
(3) in durdurulmas karar, ilgili mlki idare amirine ve iyeri dosyasnn bulunduu alma ve Kurumu il mdrlne bir gn iinde gnderilir. in durdurulmas karar, mlki idare
amiri tarafndan kolluk kuvvetleri marifetiyle yirmidrt saat iinde yerine getirilir. Ancak, tespit edilen hususun acil mdahaleyi gerektirmesi nedeniyle verilen iin durdurulmas karar, mlki idare
amiri tarafndan kolluk kuvvetleri marifetiyle ayn gn yerine getirilir. (1)
(1)
4/4/2015 tarihli ve 6645 sayl Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fkrada yer alan mlki idare amiri tarafndan ibarelerinden sonra gelmek zere kolluk kuvvetleri marifetiyle ibareleri
eklenmitir.
69
(4) veren, yerine getirildii tarihten itibaren alt i gn iinde, yetkili i mahkemesinde iin durdurulmas kararna itiraz edebilir. tiraz, iin durdurulmas kararnn uygulanmasn etkilemez. Mahkeme itiraz ncelikle grr ve alt i gn iinde karara balar. Mahkeme karar kesindir.
(5) verenin iin durdurulmasn gerektiren hususlarn giderildiini Bakanla yazl olarak bildirmesi hlinde, en ge yedi gn iinde iyerinde inceleme yaplarak iverenin talebi sonulandrlr.
(6) veren, iin durdurulmas sebebiyle isiz kalan alanlara cretlerini demekle veya cretlerinde bir dklk olmamak zere meslek veya durumlarna gre baka bir i vermekle
ykmldr.
(7) (Ek: 4/4/2015-6645/2 md.) ok tehlikeli snfta yer alan ve ihale ile alnan ilerde; teknolojik gelime, i gc kapasitesinin artrlmas, retim met otlarnda yenilik gibi bir
ksm unsurlar salanmadan retim ve/veya imalat planlarna, i programlarna aykr hareket edilerek retim zorlamas nedeniyle hayati tehlike oluturacak ekilde alma biimleri, iin durdurulma sebebi saylr.
(8) (Ek: 4/4/2015-6645/2 md.) yerinde durdurulan ilerde izinsiz alma yaptran iveren veya iveren vekillerine yldan be yla kadar hapis cezas verilir.
lml i kazas sebebiyle kamu ihalesinden yasaklama
MADDE 25/A (Ek: 4/4/2015-6645/3 md.)
lml i kazas meydana gelen maden iyerlerinde kusuru yarg karar ile tespit edilen iveren, mahkeme tarafndan iki yl sreyle kamu ihalelerine katlmaktan 5/1/2002 tarihli ve 4735
sayl Kamu hale Szlemeleri Kanununun 26 nc maddesinin ikinci fkrasnda saylanlarla birlikte yasaklanr. Kararn bir rnei iverenin siciline ilenmek zere Kamu hale Kurumuna gnderilir ve Kurumun internet sayfasnda ilan edilir.
dari para cezalar ve uygulanmas
MADDE 26 (1) Bu Kanunun;
a) 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) ve (b) bentlerinde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene her bir ykmllk iin ayr ayr ikibin Trk Liras,
b) 6 nc maddesinin birinci fkras gereince belirlenen nitelikte i gvenlii uzman veya iyeri hekimi grevlendirmeyen iverene grevlendirmedii her bir kii iin bebin Trk Liras,
aykrln devam ettii her ay iin ayn miktar, dier salk personeli grevlendirmeyen iverene ikibinbeyz Trk Liras, aykrln devam ettii her ay iin ayn miktar, ayn fkrann (b), (c) ve
(d) bentlerinde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene her bir ihlal iin ayr ayr binbeyz Trk Liras, () bendine aykr hareket eden iverene yerine getirilmeyen her bir tedbir iin
ayr ayr bin Trk Liras,
c) 8 inci maddesinin birinci ve altnc fkralarna aykr hareket eden iverene her bir ihlal iin ayr ayr binbeyz Trk Liras,
) 10 uncu maddesinin birinci fkrasna gre risk deerlendirmesi yapmayan veya yaptrmayan iverene bin Trk Liras, aykrln devam ettii her ay iin drtbinbeyz Trk Liras,
drdnc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene binbeyz Trk Liras,
d) 11 ve 12 nci maddeleri hkmlerine aykr hareket eden iverene, uyulmayan her bir ykmllk iin bin Trk Liras, aykrln devam ettii her ay iin ayn miktar,
e) 14 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene her bir ykmllk iin ayr ayr binbeyz Trk Liras, ikinci fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene ikibin Trk Liras, drdnc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen salk hizmeti sunucular veya yetkilendirilen salk hizmeti sunucularna ikibin
Trk Liras,
f) 15 inci maddesinin birinci ve ikinci fkralarnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene, salk gzetimine tabi tutulmayan veya salk raporu alnmayan her alan iin bin
Trk Liras,
g) 16 nc maddesinde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene, bilgilendirilmeyen her bir alan iin bin Trk Liras,
) (Deiik: 4/4/2015-6645/4 md.) 17 nci maddesinde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene, her bir aykrlk iin alan bana ayr ayr bey z Trk Liras,
h) 18 inci maddesinde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene, her bir aykrlk iin ayr ayr bin Trk Liras,
) 20 nci maddesinin birinci ve drdnc fkralarnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene bin Trk Liras, nc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen
iverene binbeyz Trk Liras,
i) 22 nci maddesinde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene her bir aykrlk iin ayr ayr ikibin Trk Liras,
j) 23 nc maddesinin ikinci fkrasnda belirtilen bildirim ykmllklerini yerine getirmeyen ynetimlere bebin Trk Liras,
k) 24 nc maddesinin ikinci fkrasnda belirtilen i sal ve gvenlii ile ilgili konularda lm, inceleme ve aratrma yaplmasna, numune alnmasna veya eitim kurumlar ile ortak
salk ve gvenlik birimlerinin kontrol ve denetiminin yaplmasna engel olan iverene bebin Trk Liras,
70
1) (Deiik: 4/4/2015-6645/4 md.) 25 inci maddesinin altnc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene ihlale urayan her bir alan ii n bin Trk Liras,
aykrln devam ettii her ay iin ayn miktar,
m) 29 uncu maddesinde belirtilen; byk kaza nleme politika belgesi hazrlamayan iverene ellibin Trk Liras, gvenlik raporunu hazrlayp Bakanln deerlendirmesine sunmadan
iyerini faaliyete geiren, iletilmesine Bakanlka izin verilmeyen iyerini aan veya durdurulan iyerinde faaliyete devam eden iverene seksenbin Trk Liras,
n) 30 uncu maddesinde ngrlen ynetmeliklerde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene, uyulmayan her hkm iin tespit edildii tarihten itibaren aylk olarak bin Trk
Liras,
o) (Ek: 4/4/2015-6645/4 md.) alanlarna, standartlara uygun ve CE iaretli kiisel koruyucu donanm temin etmeyen iverenlere alan bana beyz Tr k Liras,
) (Ek: 4/4/2015-6645/4 md.) Yer alt maden iletmelerinde alanlarn bulunduklar yeri ve giri klarn gsteren takip sistemini kurmayan iverenle re alan bana beyz Trk Liras,
idari para cezas verilir.
(2) (Deiik: 4/4/2015-6645/4 md.) Bu Kanunda belirtilen idari para cezalar, 14 nc maddede belirtilen bildirim ykmlln yerine getirmeyenlere uygulanaca k idari para cezalar hari gerekesi belirtilmek suretiyle alma ve Kurumu il mdrnce verilir. 14 nc maddede belirtilen bildirim ykmlln yerine getirmeyenler iin uygulanan idari para
cezalar hari tahsil edilen idari para cezalar genel bteye gelir kaydedilir. 14 nc maddede belirtilen bildirim ykmlln yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezalar ise dorudan Sosyal Gvenlik Kurumunca verilir. Sosyal Gvenlik Kurumunca verilen idari para cezalarnn tebli, itiraz ve tahsilinde 5510 sayl Kanunun 102 nci maddesi hkmleri uygulanr. Verilen
dier idari para cezalar tebliinden itibaren otuz gn iinde denir. dari para cezalar tzel kiilii bulunmayan kamu kurum ve kurulular adna da dzenlenebilir.
(3) (Ek: 4/4/2015-6645/4 md.) Bu maddede belirtilen idari para cezalar;
a) Ondan az alan bulunan iyerlerinden;
1) Az tehlikeli snfta yer alanlar iin ayn miktarda,
2) Tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde yirmi be orannda artrlarak,
3) ok tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde elli orannda artrlarak,
b) On ila krk dokuz alan bulunan iyerlerinden;
2) Tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde elli orannda artrlarak,
3) ok tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde yz orannda artrlarak,
c) Elli ve daha fazla alan bulunan iyerlerinden;
1) Az tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde elli orannda artrlarak,
2) Tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde yz orannda artrlarak,
3) ok tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde iki yz orannda artrlarak,
uygulanr.
(4) (Ek: 4/4/2015-6645/4 md.) in durdurulmas hlinde, durdurmaya sebep olan fiilden dolay ilgili idari para cezas uygulanmaz.
(5) (Ek: 4/4/2015-6645/4 md.) alan saysyla arplarak verilen idari para cezalarnda nc fkra hkmleri uygulanmaz.
(6) (Ek: 4/4/2015-6645/4 md.) 14 nc maddede belirtilen bildirim ykmlln yerine getirmeyenler iin uygulanan idari para cezalar hari olmak zere b u Kanuna gre
tahsil edilen idari para cezalar, i sal ve gvenlii ile ilgili eitim ve aratrma-gelitirme projelerine ilikin harcamalarda kullanlr. Bu amala ihtiya duyulan denek, Bakanlk btesinde
ngrlr. Sz konusu denein kullanlmasna ilikin usul ve esaslar, Bakanlk ile Maliye Bakanlnca mtereken belirlenir.
Hkm bulunmayan haller ve muafiyet
MADDE 27 (1) alanlarn tabi olduklar kanun hkmleri sakl kalmak kaydyla, bu Kanunda hkm bulunmayan hallerde 4857 sayl Kanunun bu Kanuna aykr olmayan hkmleri
uygulanr.
(2) Bu Kanuna gre dzenlenen katlar damga vergisinden, ilemler hartan mstesnadr.
(3) Bakanlk, bu Kanuna gre yaplacak i ve ilemlere ait her trl belge veya bilgiyi, elektronik ve benzeri ortamlar zerinden isteyebilir, arivleyebilir, bu ortamlar zerinden onay, yetki, bilgi ve belge verebilir.
71
BENC BLM
eitli ve Geici Hkmler
Bamllk yapan maddeleri kullanma yasa
MADDE 28 (1) yerine, sarho veya uyuturucu madde alm olarak gelmek ve iyerinde alkoll iki veya uyuturucu madde kullanmak yasaktr.
(2) veren; iyeri eklentilerinden saylan ksmlarda, ne gibi hallerde, hangi zamanda ve hangi artlarla alkoll iki iilebileceini belirleme yetkisine sahiptir.
(3) Aadaki alanlar iin alkoll iki kullanma yasa uygulanmaz:
a) Alkoll iki yaplan iyerlerinde alan ve iin gerei olarak retileni denetlemekle grevlendirilenler.
b) Kapal kaplarda veya ak olarak alkoll iki satlan veya iilen iyerlerinde iin gerei alkoll iki imek zorunda olanlar.
c) inin nitelii gerei mterilerle birlikte alkoll iki imek zorunda olanlar.
Gvenlik raporu veya byk kaza nleme politika belgesi
MADDE 29 (1) letmeye balanmadan nce, byk endstriyel kaza oluabilecek iyerleri iin, iyerlerinin byklne gre byk kaza nleme politika belgesi veya gvenlik raporu
iveren tarafndan hazrlanr.
(2) Gvenlik raporu hazrlama ykmll bulunan iveren, hazrladklar gvenlik raporlarnn ierik ve yeterlilikleri Bakanlka incelenmesini mteakip iyerlerini iletmeye aabilir.
sal ve gvenlii ile ilgili eitli ynetmelikler
MADDE 30 (1) Aadaki konular ile bunlara ilikin usul ve esaslar Bakanlka karlacak ynetmeliklerle dzenlenir:
a) lgili bakanlklarn gr alnarak, i sal ve gvenliinin salanmas, srdrlmesi ve mevcut durumun iyiletirilmesi amacyla; iyeri bina ve eklentileri, i ekipman, iin her safhasnda kullanlan ve ortaya kan maddeler, alma ortam ve artlar, zel risk tayan i ekipman ve iler ile iyerleri, zel politika gerektiren gruplarn altrlmas, iin zelliine gre gece
almalar ve postalar hlinde almalar, salk kurallar bakmndan daha az allmas gereken iler, gebe ve emziren kadnlarn alma artlar, emzirme odalar ve ocuk bakm yurtlarnn kurulmas veya dardan hizmet alnmas ve benzeri zel dzenleme gerektirebilecek konular ve bunlara bal bildirim ve izinler ile bu Kanunun uygulanmasna ynelik dier hususlar.
b) sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili olarak;
1) alan says ve tehlike snf gz nnde bulundurularak hangi iyerlerinde iyeri salk ve gvenlik biriminin kurulaca, bu birimlerin fiziki artlar ile birimlerde bulundurulacak donanm.
2) yeri salk ve gvenlik birimi ile ortak salk ve gvenlik biriminde grev alacak iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personelinin nitelikleri, ie alnmalar, grevlendirilmeleri, grev, yetki ve sorumluluklar, grevlerini nasl yrtecekleri, iyerinde alan says ve iyerinin yer ald tehlike snf gz nnde bulundurularak asgari alma sreleri, iyerlerindeki tehlikeli hususlar nasl bildirecekleri, sahip olduklar belgelere gre hangi iyerlerinde grev alabilecekleri.
3) sal ve gvenlii hizmeti sunacak kii, kurum ve kurulularn; grev, yetki ve ykmllkleri, belgelendirilmeleri ve yetkilendirilmeleri ile sunulacak hizmetler kapsamnda yer alan
salk gzetimi ve salk raporlar, kurulularn fiziki artlar ile kurulularda bulundurulacak personel ve donanm.
4) sal ve gvenlii hizmeti sunan kii, kurum ve kurululardan iyeri tehlike snf ve alan saysna gre; hangi artlarda hizmet alnaca, grevlendirilecek veya istihdam edilecek kiilerin says, iyerinde verilecek hizmet sresi ve belirlenen grevleri hangi hallerde iverenin kendisinin stlenebilecei.
5) yeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personelinin eitimleri ve belgelendirilmeleri, unvanlarna gre kimlerin hangi snf belge alabilecekleri, iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personeli eitimi verecek kurumlarn belgelendirilmeleri, yetkilendirilmeleri ile eitim programlarnn ve bu programlarda grev alacak eiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve
belgelendirilmeleri, eitimlerin sonunda yaplacak snavlar ve dzenlenecek belgeler.
6) (Ek: 10/9/2014-6552/18 md.) 10dan az alan bulunan ve az tehlikeli snfta yer alan iyerinde i sal ve gvenlii hizmetlerinin stlenilmesine ilikin eitim programlar, eitimin
sresi ve eiticilerin nitelikleri ile grevlendirmeye ilikin hususlar.
c) Risk deerlendirmesi ile ilgili olarak; risk deerlendirmesinin hangi iyerlerinde ne ekilde yaplaca, deerlendirme yapacak kii ve kurulularn niteliklerinin belirlenmesi, gerekli izinlerin verilmesi ve izinlerin iptal edilmesi.
) Salk Bakanlnn gr alnarak, iverenlerin iyerlerinde bu Kanun kapsamnda yapmakla ykml olduklar kiisel maruziyete ve alma ortamna ynelik gerekli kontrol, inceleme ve aratrmalar ile fiziksel, kimyasal ve biyolojik etmenlerle ilgili lm ve laboratuvar analizlerinin usul ve esaslar ile bu lm ve analizleri yapacak kii ve kurulularn niteliklerinin belirlenmesi, gerekli yetkilerin verilmesi ve verilen yetkilerin iptali ile yetkilendirme ve belgelendirme bedelleri.
72
d) Yaplan iin nitelii, alan says, iyerinin bykl, kullanlan, depolanan ve retilen maddeler, i ekipman ve iyerinin konumu gibi hususlar dikkate alnarak acil durum planlarnn hazrlanmas, nleme, koruma, tahliye, ilk yardm ve benzeri konular ile bu konularda grevlendirilecek kiiler.
e) alanlara ve temsilcilerine verilecek eitimler, bu eitimlerin belgelendirilmesi, i sal ve gvenlii eitimi verecek kii ve kurulularda aranacak nitelikler ile mesleki eitim alma
zorunluluu bulunan iler.
f) Kurulun oluumu, grev ve yetkileri, alma usul ve esaslar, birden ok kurul bulunmas hlinde bu kurullar arasndaki koordinasyon ve i birlii.
g) (Deiik: 4/4/2015-6645/5 md.) yerlerinde iin durdurulmas, hangi ilerde risk deerlendirmesi yaplmam olmas durumunda iin durdurulaca, durdurma s ebeplerini
gidermek iin mhrlerin geici olarak kaldrlmas, yeniden almaya izin verilme artlar, ok tehlikeli iler snfnda yer alan bata maden ve yap olmak zere iyerlerinde acil durdurmay
gerektiren hususlar, acil hllerde iin durdurulmasna karar verilinceye kadar geecek srede alnacak tedbirlerin uygulanmas.
) evre ve ehircilik Bakanl ile mtereken, byk endstriyel kazalarn nlenmesi ve etkilerinin azaltlmas iin alnacak tedbirler, byk endstriyel kaza oluabilecek iyerlerinin
belirlenmesi ve snflandrlmas, byk kaza nleme politika belgesi veya gvenlik raporunun hazrlanmas ve uygulanmas, gvenlik raporunun olmamas, incelenmek zere Bakanla gnderilmemesi veya Bakanlka yetersiz bulunmas durumunda iin durdurulmas ve iin devamna izin verilmesi.
(2) Birinci fkrann (b) bendine gre iyeri hekimi ve dier salk personeline dair karlan ynetmelikte yer alan iyeri hekimi ve dier salk personelinin eitim programlar, alma
sreleri, grev ve yetkilerine ilikin hususlarda Salk Bakanlnn uygun gr alnr.
(3) (Ek: 4/4/2015-6645/5 md.) Maden iyerlerinin hangilerinde snma odalarnn kurulabilecei ve bu odalarn teknik zelliklerine dair usul ve esaslar Ba kanlka bir yl iinde karlacak ynetmelikle dzenlenir. Bu teknik zellikler, ulusal ve uluslararas standartlara uygun olarak belirlenir.
Belgelendirme, ihtar ve iptaller
MADDE 31 (1) sal ve gvenlii hizmeti sunan, lm ve analizleri yapan kii, kurum, kurulular ve eitim kurumlar ile ilgili olarak yetkilendirme ve belgelendirme bedelleri, bu
kii ve kurumlara getirilen kurallarn ihlali hlinde hafif, orta ve ar ihtar olarak kayda alnmas ile yetki belgelerinin geerliliinin dorudan veya ihtar puanlar esas alnarak askya alnmas ve
iptaline dair usul ve esaslar Bakanlka belirlenir.
Deitirilen hkmler
MADDE 32 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun;
a) 7 nci maddesinin birinci fkrasnn son cmlesi aadaki ekilde deitirilmitir. Geici i ilikisi kurulan iveren iiye talimat verme hakkna sahiptir.
b) 25 inci maddesinin birinci fkrasnn (II) numaral bendinin (d) alt bendinde yer alan veya 84 nc maddeye aykr hareket etmesi ibaresi , iyerine sarho yahut uyuturucu madde
alm olarak gelmesi ya da iyerinde bu maddeleri kullanmas eklinde deitirilmitir.
c) 71 inci maddesinin nc fkrasnda geen hafif iler ibaresinden sonra gelmek zere , onalt yan doldurmu fakat onsekiz yan bitirmemi gen iilerin hangi eit ilerde
altrlabilecekleri ibaresi eklenmitir.
MADDE 33 13/12/1983 tarihli ve 190 sayl Genel Kadro ve Usul Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna ait blmnde yer alan Ba Mfettii unvanl kadrolar Bamfettii olarak deitirilmitir.
MADDE 34 Ekli (I), (II) ve (III) sayl listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna
ait blmne eklenmi, ekli (IV) sayl listede yer alan kadrolar iptal edilerek 190 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna ait blmnden karlmtr.(1)
MADDE 35 14/7/1965 tarihli ve 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.
MADDE 36 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunla ilgili olup yerine ilenmitir.
Yrrlkten kaldrlan hkmler
MADDE 37 4857 sayl Kanunun aadaki hkmleri yrrlkten kaldrlmtr:
a) 2 nci maddesinin drdnc fkras.
b) 63 nc maddesinin drdnc fkras.
(1)
Bu maddede yer alan kadrolar iin 30/6/2012 tarihli ve 28339 sayl resmi Gazeteye baknz.
73
c) 69 uncu maddesinin drdnc, beinci ve altnc fkralar.

) 77, 78, 79, 80, 81, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 95, 105 ve geici 2 nci maddeler.
4857 sayl Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (f) bendinde yer alan sal ve gvenlii hkmleri sakl kalmak zere ifadesi ile 98 inci maddesinin birinci fkrasnda yer
alan 85 inci madde kapsamndaki iyerlerinde ise altrlan her ii iin bin Yeni Trk Liras, ifadesi metinden kartlmtr.
Atflar
GEC MADDE 1 (1) Dier mevzuatta i sal ve gvenlii ile ilgili olarak 4857 sayl Kanuna yaplan atflar bu Kanuna yaplm saylr.
Mevcut ynetmelikler
GEC MADDE 2 (1) 4857 sayl Kanunun 77 nci, 78 inci, 79 uncu, 80 inci, 81 inci ve 88 inci maddelerine gre yrrle konulan ynetmeliklerin bu Kanuna aykr olmayan hkmleri, bu Kanunda ngrlen ynetmelikler yrrle girinceye kadar uygulanmaya devam olunur.
Salk raporlar
GEC MADDE 3 (1) alanlar iin, 4857 sayl Kanun ve dier mevzuat gerei daha nce alnm bulunan periyodik salk raporlar sresi bitinceye kadar geerlidir.
gvenlii uzman grevlendirme ykmll
GEC MADDE 4 (1) (Deiik: 4/4/2015-6645/6 md.) Bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde (A) snf belgeye sahip i gvenlii
uzman grevlendirme ykmll, 1/1/2018 tarihine kadar (B) snf belgeye sahip i gvenlii uzman grevlendirilmesi; tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ise (B) snf belgeye sahip i
gvenlii uzman grevlendirme ykmll, 1/1/2017 tarihine kadar (C) snf belgeye sahip i gvenlii uzman grevlendirilmesi kaydyla yerine getirilmi saylr.
(2) (Ek: 12/7/2013-6495/55 md.) Bakanlk, usul ve esaslarn belirlemek kaydyla, i gvenlii uzmanl belgesine sahip olanlara, Sosyal Gvenlik Kurumuna denmi olan
prim gn says ile sahip olduklar belge snf gibi hususlar dikkate alarak st snflardaki i gvenlii uzmanl belgesi alabilmeleri iin fkrann yrrle girdii tarihten itibaren bir yl iinde
kullanlmak artyla en fazla iki snav hakk verilmesine dair gerekli dzenlemeyi yapmaya yetkilidir.
(3) (Ek: 4/4/2015-6645/6 md.) kinci fkraya gre i gvenlii uzmanl belge ykseltme snavlarnda baarl olup belge almaya hak kazananlarn haklar s akldr.
Mevcut sertifika ve belgeler ile ihtar puanlar
GEC MADDE 5 (1) Bu Kanunun yaym tarihinden nce Bakanlka verilen iyeri hekimlii, i gvenlii uzmanl ve iyeri hemiresi sertifikas veya belgesi ile Trk Tabipleri Birlii
tarafndan verilen iyeri hekimlii sertifikas sahiplerinden belgeleri geersiz saylanlar, mevcut belge veya sertifikalarn bu Kanunun yaymndan itibaren bir yl iinde Bakanlka dzenlenecek
belge ile deitirmeleri artyla bu Kanunla verilen btn hak ve yetkileri kullanabilirler. Ayn tarihten nce eitim kurumlarnca verilen iyeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitimlerini tamamlayanlardan eitimleri geersiz saylanlar ilgili mevzuata gre snava girmeye hak kazanrlar. Hak sahipliinin tespitinde Bakanlk kaytlar esas alnr.
(2) Bu Kanunun yaym tarihinden nce haklarnda kesinlemi yarg karar bulunmayan eitim kurumu ve ortak salk ve gvenlik birimlerine uygulanan ihtar puanlar, kaytlarda yer
alan haliyle yeni yaplacak dzenlemeye aktarlr.
yeri hekimlii yapan kurum tabiplerine yaplan cret demeleri
GEC MADDE 6 (1) Kamu kurum ve kurulular ile mahalli idarelerde gerekletirilmi olan iyeri hekimlii creti demeleri nedeniyle kamu grevlileri hakknda idari veya mali yarglama ve takibat yaplamaz, balatlanlar ilemden kaldrlr, bu demeler geriye tahsil ve tazmin konusu edilemez.
GEC MADDE 7 (1) Bu Kanunun yaym tarihinde Ba Mfettii kadrolarnda bulunanlar, hibir ileme gerek kalmakszn Bamfettii kadrolarna atanm saylr.
GEC MADDE 8 (1) Bu Kanunun yaymland tarihte Sal ve Gvenlii Merkez Mdrlnde i Sal ve Gvenlii Enstit Mdr ile i Sal ve Gvenlii Enstit
Mdr Yardmcs unvanl kadrolarda bulunanlarn grevleri, bu Kanunun yaymland tarihte sona erer ve bunlar en ge bir ay iinde derece ve kademelerine uygun dier kadrolara atanr.
Bunlar, yeni bir kadroya atanncaya kadar, eski kadrolarna ait aylk, ek gsterge ve her trl zam ve tazminatlar ile dier mali haklarn almaya devam eder. Sz konusu personelin atandklar
tarih itibaryla eski kadrolarna ilikin olarak en son ayda aldklar aylk, ek gsterge, her trl zam ve tazminatlar, ek deme ve benzeri adlarla yaplan her trl demelerin (ilgili mevzuat uyarnca fiili almaya bal fazla mesai creti ve ek ders creti hari) toplam net tutarnn (bu tutar sabit bir deer olarak esas alnr); yeni atandklar kadrolara ilikin olarak yaplan aylk, ek gsterge, her trl zam ve tazminatlar, ek deme ve benzeri adlarla yaplan her trl demelerin (ilgili mevzuat uyarnca fiili almaya bal fazla mesai creti ve ek ders creti hari) toplam net
tutarndan fazla olmas hlinde aradaki fark tutar, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmakszn fark kapanncaya kadar ayrca tazminat olarak denir. Atandklar kadro unvanlarnda istee
bal olarak herhangi bir deiiklik olanlarla kendi istekleriyle baka kurumlara atananlara fark tazminat denmesine son verilir.
(2) Bu Kanuna ekli listelerde ihdas edilen kadrolardan bo bulunan 20 Sal ve Gvenlii Uzman, 100 Sal ve Gvenlii Uzman Yardmcs, 40 Memur, 40 Veri Hazrlama ve
Kontrol letmeni ve 10 Mhendis kadrosuna, 21/12/2011 tarihli ve 6260 sayl 2012 yl Merkezi Ynetim Bte Kanundaki snrlamalara tabi olmadan 2012 yl iinde atama yaplabilir.
74
GEC MADDE 9 (Ek: 4/4/2015-6645/7 md.)

(1) Bu Kanunun 26 nc maddesinin birinci fkrasna eklenen () bendi, 1/1/2016 tarihinden itibaren uygulanr.
Yrrlk
MADDE 38 (1) Bu Kanunun;
a) (Deiik: 12/7/2013-6495/56 md.) 6 ve 7 nci maddeleri;
1) 4857 sayl Kanununun mlga 81 inci maddesi kapsamnda alanlar hari kamu kurumlar ile 50den az alan olan ve az tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin 1/7/2016 tarihinde,
2) 50den az alan olan tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin 1/1/2014 tarihinde,
3) Dier iyerleri iin yaym tarihinden itibaren alt ay sonra,
b) 9, 31, 33, 34, 35, 36 ve 38 inci maddeleri ile geici 4, geici 5, geici 6, geici 7 ve geici 8 inci maddeleri yaym tarihinde,
c) Dier maddeleri yaym tarihinden itibaren alt ay sonra,
yrrle girer.
Yrtme
MADDE 39 (1) Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.
6331 SAYILI KANUNA EK VE DEKLK GETREN

MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMES TARAFINDAN PTAL EDLEN HKMLERN YRRLE GR TARHN
GSTERR LSTE
Deitiren Kanunun/ ptal Eden Anayasa

Mahkemesinin Kararnn Numaras
Yrrle Giri Tarihi
6462
3/5/2013
6495
3, GEC MADDE 4, 38
2/8/2013
6552
2, 6, 15, 30
11/9/2014
6645
Anayasa Mahkemesinin 14/5/2015 tarihli
ve E.: 2014/177, K.: 2015/49 sayl Karar
8, 25, 25/A, 26, 30, GEC MADDE 4, GEC MADDE 9
23/4/2015
11/6/2015
75
SALII VE GVENL KANUNU LE BAZI KANUN VE KANUN

HKMNDE KARARNAMELERDE DEKLK YAPILMASINA
DAR KANUN
Kanun No. 6645 Kabul Tarihi: 4/4/2015
Resm Gazete Tarih 23 Nisan 2015 Perembe Resm Gazete Say : 29335
MADDE 1 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 8 inci maddesinin ikinci fkras aadaki ekilde deitirilmi ve maddenin beinci fkrasna aadaki
cmle eklenmitir.
(2) verene i sal ve gvenlii ile ilgili konularda rehberlik ve danmanlk yapmak zere grevlendirilen iyeri hekimi ve i gvenlii uzman, grev ald iyerinde greviyle ilgili
mevzuat ve teknik gelimeleri gz nnde bulundurarak i sal ve gvenlii ile ilgili eksiklik ve aksaklklar, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve iverene yazl olarak bildirir. Eksiklik ve aksaklklarn dzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden iveren sorumludur. Bildirilen eksiklik ve aksaklklarn acil durdurmay gerektirmesi veya yangn, patlama, gme, kimyasal
sznt ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalna sebep olabilecek ortamlarn bulunmasna ramen iveren tarafndan gerekli tedbirlerin alnmamas hlinde, bu durum
iyeri hekimi veya i gvenlii uzmannca, Bakanln yetkili birimine, varsa yetkili sendika temsilcisine, yoksa alan temsilcisine bildirilir. Bildirim yapmad tespit edilen iyeri hekimi ve i
gvenlii uzmannn belgesi ay, tekrarnda ise alt ay sreyle askya alnr. Bu bildirimden dolay ivereni tarafndan iyeri hekimi veya i gvenlii uzmannn i szlemesine son verilemez
ve bu kiiler hibir ekilde hak kaybna uratlamaz. Aksi takdirde iveren hakknda bir yllk szleme creti tutarndan az olmamak zere tazminata hkmedilir. yeri hekimi veya i gvenlii
uzmannn i kanunlar ve dier kanunlara gre sahip olduu haklar sakldr. Alan davada, kt niyetle gerek d bildirimde bulunduu mahkeme kararyla tespit edilen kiinin belgesi alt ay
sreyle askya alnr.
Sektrel dzenleme erevesinde maden ve yap ile dier sektrlerde ncelikli olarak hangi meslek unvana sahip i gvenlii uzmanlarnn grev yapacann ve bunlarn yannda
grev yapacak dier mesleklere sahip i gvenlii uzmanlarnn belirlenmesine dair usul ve esaslar, Bakanlka belirlenir.
MADDE 2 6331 sayl Kanunun 25 inci maddesinin nc fkrasnda yer alan mlki idare amiri tarafndan ibarelerinden sonra gelmek zere kolluk kuvvetleri marifetiyle ibareleri ve
maddeye aadaki fkralar eklenmitir.
(7) ok tehlikeli snfta yer alan ve ihale ile alnan ilerde; teknolojik gelime, i gc kapasitesinin artrlmas, retim metotlarnda yenilik gibi bir ksm unsurlar salanmadan retim ve/
veya imalat planlarna, i programlarna aykr hareket edilerek retim zorlamas nedeniyle hayati tehlike oluturacak ekilde alma biimleri, iin durdurulma sebebi saylr.
(8) yerinde durdurulan ilerde izinsiz alma yaptran iveren veya iveren vekillerine yldan be yla kadar hapis cezas verilir.
MADDE 3 6331 sayl Kanunun 25 inci maddesinden sonra gelmek zere aadaki madde eklenmitir.
lml i kazas sebebiyle kamu ihalesinden yasaklama
MADDE 25/A lml i kazas meydana gelen maden iyerlerinde kusuru yarg karar ile tespit edilen iveren, mahkeme tarafndan iki yl sreyle kamu ihalelerine katlmaktan
5/1/2002 tarihli ve 4735 sayl Kamu hale Szlemeleri Kanununun 26 nc maddesinin ikinci fkrasnda saylanlarla birlikte yasaklanr. Kararn bir rnei iverenin siciline ilenmek zere Kamu
hale Kurumuna gnderilir ve Kurumun internet sayfasnda ilan edilir.
MADDE 4 6331 sayl Kanunun 26 nc maddesinin birinci fkrasnn () ve (l) bentleri ile ikinci fkras aadaki ekilde deitirilmi ve birinci fkraya aadaki bentler ile maddeye aadaki fkralar eklenmitir.
) 17 nci maddesinde belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene, her bir aykrlk iin alan bana ayr ayr beyz Trk Liras,
l) 25 inci maddesinin altnc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen iverene ihlale urayan her bir alan iin bin Trk Liras, aykrln devam ettii her ay iin ayn miktar,
o) alanlarna, standartlara uygun ve CE iaretli kiisel koruyucu donanm temin etmeyen iverenlere alan bana beyz Trk Liras,
) Yer alt maden iletmelerinde alanlarn bulunduklar yeri ve giri klarn gsteren takip sistemini kurmayan iverenlere alan bana beyz Trk Liras,
76
(2) Bu Kanunda belirtilen idari para cezalar, 14 nc maddede belirtilen bildirim ykmlln yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezalar hari gerekesi belirtilmek suretiyle alma ve Kurumu il mdrnce verilir. 14 nc maddede belirtilen bildirim ykmlln yerine getirmeyenler iin uygulanan idari para cezalar hari tahsil edilen idari para cezalar
genel bteye gelir kaydedilir. 14 nc maddede belirtilen bildirim ykmlln yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezalar ise dorudan Sosyal Gvenlik Kurumunca verilir. Sosyal Gvenlik Kurumunca verilen idari para cezalarnn tebli, itiraz ve tahsilinde 5510 sayl Kanunun 102 nci maddesi hkmleri uygulanr. Verilen dier idari para cezalar tebliinden itibaren
otuz gn iinde denir. dari para cezalar tzel kiilii bulunmayan kamu kurum ve kurulular adna da dzenlenebilir.
(3) Bu maddede belirtilen idari para cezalar;
a) Ondan az alan bulunan iyerlerinden;
2) Tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde yirmi be orannda artrlarak,
3) ok tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde elli orannda artrlarak,
b) On ila krk dokuz alan bulunan iyerlerinden;
2) Tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde elli orannda artrlarak,
3) ok tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde yz orannda artrlarak,
c) Elli ve daha fazla alan bulunan iyerlerinden;
1) Az tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde elli orannda artrlarak,
2) Tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde yz orannda artrlarak,
3) ok tehlikeli snfta yer alanlar iin yzde iki yz orannda artrlarak,
uygulanr.
(4) in durdurulmas hlinde, durdurmaya sebep olan fiilden dolay ilgili idari para cezas uygulanmaz.
(5) alan saysyla arplarak verilen idari para cezalarnda nc fkra hkmleri uygulanmaz.
(6) 14 nc maddede belirtilen bildirim ykmlln yerine getirmeyenler iin uygulanan idari para cezalar hari olmak zere bu Kanuna gre tahsil edilen idari para cezalar, i sal ve gvenlii ile ilgili eitim ve aratrma-gelitirme projelerine ilikin harcamalarda kullanlr. Bu amala ihtiya duyulan denek, Bakanlk btesinde ngrlr. Sz konusu denein kullanlmasna ilikin usul ve esaslar, Bakanlk ile Maliye Bakanlnca mtereken belirlenir.
MADDE 5 6331 sayl Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fkrasnn (g) bendi aadaki ekilde deitirilmi ve ikinci fkrasndan sonra gelmek zere aadaki fkra eklenmitir.
g) yerlerinde iin durdurulmas, hangi ilerde risk deerlendirmesi yaplmam olmas durumunda iin durdurulaca, durdurma sebeplerini gidermek iin mhrlerin geici olarak kaldrlmas, yeniden almaya izin verilme artlar, ok tehlikeli iler snfnda yer alan bata maden ve yap olmak zere iyerlerinde acil durdurmay gerektiren hususlar, acil hllerde iin durdurulmasna karar verilinceye kadar geecek srede alnacak tedbirlerin uygulanmas.
(3) Maden iyerlerinin hangilerinde snma odalarnn kurulabilecei ve bu odalarn teknik zelliklerine dair usul ve esaslar Bakanlka bir yl iinde karlacak ynetmelikle dzenlenir.
Bu teknik zellikler, ulusal ve uluslararas standartlara uygun olarak belirlenir.
MADDE 6 6331 sayl Kanunun geici 4 nc maddesinin birinci fkras aadaki ekilde deitirilmi ve maddeye aadaki fkra eklenmitir.
(1) Bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde (A) snf belgeye sahip i gvenlii uzman grevlendirme ykmll, 1/1/2018 tarihine kadar (B)
snf belgeye sahip i gvenlii uzman grevlendirilmesi; tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ise (B) snf belgeye sahip i gvenlii uzman grevlendirme ykmll, 1/1/2017 tarihine
kadar (C) snf belgeye sahip i gvenlii uzman grevlendirilmesi kaydyla yerine getirilmi saylr.
(3) kinci fkraya gre i gvenlii uzmanl belge ykseltme snavlarnda baarl olup belge almaya hak kazananlarn haklar sakldr.
MADDE 7 6331 sayl Kanuna aadaki geici madde eklenmitir.
GEC MADDE 9 (1) Bu Kanunun 26 nc maddesinin birinci fkrasna eklenen () bendi, 1/1/2016 tarihinden itibaren uygulanr.
MADDE 8 31/12/1960 tarihli ve 193 sayl Gelir Vergisi Kanununun 32 nci maddesinin ikinci fkrasnda yer alan ilk iki ocuk iin %7,5 ibaresinden sonra gelmek zere , nc ocuk iin %10, ibaresi eklenmitir.
77
MADDE 9 193 sayl Kanunun 40 nc maddesinin birinci fkrasna aadaki bent eklenmitir.
11. Trkiye Kurumu tarafndan dzenlenen iba eitim programlarndan faydalananlara, program yrten iverenlerce fiilen denen tutarlar (Bu kapsamda iverenler tarafndan
ticari kazancn tespitinde cretle ilikilendirilmeksizin her bir katlmc itibaryla indirim konusu yaplacak tutar aylk olarak asgari cretin brt tutarnn yarsn aamaz.).
MADDE 10 14/7/1965 tarihli ve 657 sayl Devlet Memurlar Kanununun;
a) Eki (II) sayl Ek Gsterge Cetvelinin 1. Babakanlk ve Bakanlklarda blmne Milli Emlak Dairesi Bakan ibaresinden sonra gelmek zere , Sal ve Gvenlii Aratrma ve
Gelitirme Enstits Bakan ibaresi eklenmi, 4. Babakanlk ve Bakanlklarda blmnde yer alan Sal ve Gvenlii Enstit Mdr, ibaresi Sal ve Gvenlii Aratrma ve
Gelitirme Enstits Bakan Yardmcs, eklinde deitirilmi ve bu ibareden sonra gelmek zere Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Blge Laboratuvar Mdr, ibaresi eklenmitir.
b) Eki (IV) sayl Makam Tazminat Cetvelinin 7 nci srasna Gelir daresi Grup Bakan, ibaresinden sonra gelmek zere Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Bakan, ibaresi eklenmitir.
MADDE 11 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayl Yksekretim Kanununun 5 inci maddesinin birinci fkrasnn () bendinde yer alan yabanc dil ibaresinden sonra gelmek zere ,
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununa gre i gvenlii uzman olabilecek mezunlar yetitiren fakltelerde i sal ve gvenlii ibaresi eklenmitir.
MADDE 12 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayl Kamulatrma Kanununa aadaki geici madde eklenmitir.
GEC MADDE 10 Bu maddenin yrrle girdii tarih itibaryla kamulatrma nedeniyle idarece denmi olan ancak kesinleen yarg kararlar gerei geri denmesi gereken kamulatrma bedelinin; borlusuna bu maddenin yrrle girdii tarihten nce idarece tebli edilmi olmas hlinde bu Kanunun yaymn izleyen aydan balamak zere alt ay iinde, tebli edilmemi olmas hlinde ilgilisine tebli tarihinden itibaren ay iinde denmesi artyla kamulatrma bedeliyle birlikte denmesi gereken faizin tahsilinden vazgeilir. u kadar ki, bu maddenin
yrrle girdii tarihten sonra yaplacak tebligatlarda deme iin verilen aylk srenin bu maddede yer alan alt aylk srenin iinde kalmas hlinde aylk sre alt aylk srenin bitim tarihine kadar uzar. Bu madde hkmnden yararlanan ahslar bu konuyla ilgili dava aamazlar. Bu ahslar hakknda balatlm icra takipleri deme sresince durur, demeyi mteakip sonlandrlr, icra ve yarglama masraflar talep edilmez.
MADDE 13 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 8 inci maddesinin (e) bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
e) Avrupa Birlii ve Mali Yardmlar Dairesi Bakanl.
MADDE 14 3146 sayl Kanunun 12 nci maddesinin birinci fkrasnn (j) bendi ile ikinci fkras aadaki ekilde deitirilmi ve maddeye aadaki fkra eklenmitir.
j) Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Bakanl ile Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Blge Laboratuvar Mdrlklerinin almalarn dzenlemek, ynetmek ve denetlemek.
Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Bakanl ile Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Blge Laboratuvar Mdrlklerinin alma usul ve
esaslar ile personelin nitelik, grev, yetki ve sorumluluklarna ilikin dier hususlar ynetmelikle dzenlenir.
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 24 nc maddesinin ikinci fkrasnda belirtilen eitim kurumlar, ortak salk ve gvenlik birimleri ile birinci fkra gereince i sal ve gvenlii ortam lm, analiz laboratuvarlarnn inceleme, kontrol ve denetimleri, i sal ve gvenlii uzman ve yardmclar ile mhendis, fiziki, kimyager, biyolog ve tabipler tarafndan yerine getirilebilir. Bu madde kapsamnda grevlendirilenler hakknda 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayl Harcrah Kanununun 33 nc maddesinin (b) fkras hkm uygulanr.
MADDE 15 3146 sayl Kanunun 12/A maddesinin bal Avrupa Birlii ve Mali Yardmlar Dairesi Bakanl eklinde, maddenin birinci fkrasnda yer alan Avrupa Birlii Koordinasyon Dairesi Bakanlnn ibaresi Avrupa Birlii ve Mali Yardmlar Dairesi Bakanlnn eklinde deitirilmi, maddenin birinci fkrasna (e) bendinden sonra gelmek zere aadaki bentler
eklenmi ve (f) bendi (h) bendi olarak teselsl ettirilmitir.
f) Bakanlk tarafndan hazrlanacak mevzuat Avrupa Birlii mktesebatna ve terminolojisine uyumu asndan incelemek ve gr bildirmek.
g) nsan Kaynaklarnn Gelitirilmesi Program erevesinde kurum ve kurulularla i birlii iinde, mevzuat uyumu ve uygulamas iin gerekli teknik, kurumsal kapasite ve mali ihtiyalarn tespitine ve faaliyetlerin izlenmesine katkda bulunmak.
MADDE 16 3146 sayl Kanunun 29 uncu maddesinin nc fkrasnn birinci cmlesi aadaki ekilde deitirilmi, birinci cmlesinden sonra aadaki cmle eklenmi, fkrada yer
alan veya dil yeterlii bakmndan buna denklii kabul edilen ve uluslararas geerlilii bulunan baka ibaresi madde metninden karlm ve maddenin son fkras yrrlkten kaldrlmtr.
Yurt d srekli grevlere; yurt d ii hizmetleri uzmanlar ile Bakanlk merkez tekilat veya bal veya ilgili kurulularnda ek gstergeleri Genel Mdr dzeyinde veya daha yksek
tespit edilen kadrolarda bulunanlar, mesleki nitelik deerlendirmesine tabi tutulmakszn atanabilirler.
78
Bakanlk ile Sosyal Gvenlik Kurumu Bakanl ve Trkiye Kurumu Genel Mdrlnde Genel Mdr Yardmcs veya Daire Bakan kadrolarnda en az iki yl alm olanlar da
mesleki nitelik deerlendirmesine tabi tutulmak, Bakanln yurt dnda bulunan toplam birim saysnn %10unu gememek ve bir defaya mahsus olmak zere yurt d srekli grevlere atanabilirler.
MADDE 17 3146 sayl Kanunun ek 3 nc maddesinde yer alan Sal ve Gvenlii Enstits Mdrl ibaresi Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Bakanl eklinde deitirilmitir.
EK MADDE 4 Ekli (1) ve (2) sayl listelerde yer alan kadrolar iptal edilerek 13/12/1983 tarihli ve 190 sayl Genel Kadro ve Usul Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I)
sayl cetvelin alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna ait blmnden karlm ve ekli (3), (4) ve (5) sayl listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna ait blmne eklenmitir.
GEC MADDE 16 Bu maddenin yrrle girdii tarihte;
a) Avrupa Birlii Koordinasyon Dairesi Bakanlnda Avrupa Birlii Koordinasyon Dairesi Bakan unvanl kadroda bulunan personel ile Sal ve Gvenlii Enstit Mdrlnde
Sal ve Gvenlii Enstit Mdr ile Sal ve Gvenlii Enstit Mdr Yardmcs unvanl kadrolarda bulunanlarn grevleri sona erer ve bunlar en ge bir ay iinde derece ve kademelerine uygun dier kadrolara atanr. Bunlar, yeni bir kadroya atanncaya kadar, eski kadrolarna ait aylk, ek gsterge ve her trl zam ve tazminatlar ile dier mali haklarn almaya devam eder.
Sz konusu personelin atandklar tarih itibaryla eski kadrolarna ilikin olarak en son ayda aldklar aylk, ek gsterge, her trl zam ve tazminatlar, ek deme ve benzeri adlarla yaplan her
trl demelerin (ilgili mevzuat uyarnca fiili almaya bal fazla mesai creti ve ek ders creti hari) toplam net tutarnn
(bu tutar sabit bir deer olarak esas alnr); yeni atandklar kadrolara ilikin olarak yaplan aylk, ek gsterge, her trl zam ve tazminatlar, ek deme ve benzeri adlarla yaplan her trl
demelerin (ilgili mevzuat uyarnca fiili almaya bal fazla mesai creti ve ek ders creti hari) toplam net tutarndan fazla olmas hlinde aradaki fark tutar, herhangi bir vergi ve kesintiye
tabi tutulmakszn fark kapanncaya kadar ayrca tazminat olarak denir. Atandklar kadro unvanlarnda istee bal olarak herhangi bir deiiklik olanlarla kendi istekleriyle baka kurumlara
atananlara fark tazminat denmesine son verilir.
b) Avrupa Birlii Koordinasyon Dairesi Bakanlnda ve Sal ve Gvenlii Enstits ile Sal ve Gvenlii Blge Laboratuvarlarnda grev yapan personel, kadrolar ile birlikte
alt birim dikkate alnarak durumuna gre Avrupa Birlii ve Mali Yardmlar Dairesi Bakanl, Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Bakanl ya da Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Blge Laboratuvar Mdrlklerine herhangi bir ileme gerek kalmakszn aktarlm saylr.
c) Sal ve Gvenlii Enstitsne ait her trl tanr, tat, ara, gere ve malzeme, bor ve alacaklar, hak ve ykmllkler, yazl ve elektronik ortamdaki her trl kayt ve dokmanlar, hibir ileme gerek kalmakszn Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Bakanlna devredilmi saylr. Mlkiyeti Hazineye ait veya Devletin hkm ve tasarrufu altndaki tanmazlardan Sal ve Gvenlii Enstitsne tahsis edilmi olanlar hibir ileme gerek kalmakszn Sal ve Gvenlii Aratrma ve Gelitirme Enstits Bakanlna tahsis
edilmi saylr.
) Avrupa Birlii Koordinasyon Dairesi Bakanlna ait her trl tanr, tat, ara, gere ve malzeme, bor ve alacaklar, hak ve ykmllkler, yazl ve elektronik ortamdaki her trl
kayt ve dokmanlar, hibir ileme gerek kalmakszn Avrupa Birlii ve Mali Yardmlar Dairesi Bakanlna devredilmi saylr.
GEC MADDE 17 Bakanlk ile Sosyal Gvenlik Kurumu Bakanl ve Trkiye Kurumu Genel Mdrl merkez tekilatlarnda; meslee zel yarma snavyla giren ve yaplan
yeterlik snavnda baarl olanlardan, bu maddenin yrrle girdii tarih itibaryla 35 yan doldurmam ve Bakanlka belirlenen usul ve esaslar erevesinde ay iinde dzenlenen snavda baarl olanlar, bir defaya mahsus olmak zere Yurt D i Hizmetleri Uzman kadrolarna atanabilirler. Atama yaplabilecek personel says, Yurt D i Hizmetleri Uzman ve Yurt D
i Hizmetleri Uzman Yardmcs toplam kadro saysnn %10unu geemez. lgililerin, mracaat tarihinden geriye son yl iinde yaplan Yabanc Dil Bilgisi Seviye Tespit Snavlarnda Almanca, Arapa, Franszca, ngilizce veya Rusa dillerinin birinden en az (B) dzeyinde puan alm olmalar arttr.
Bu ekilde atananlarn, yurt d srekli greve atanabilmeleri iin en az bir yl D likiler ve Yurt D i Hizmetleri Genel Mdrlnde almalar zorunludur.
MADDE 21 3146 sayl Kanuna ekli Ek-1 sayl cetvelin Ana Hizmet Birimleri blmnn (5) numaral srasnda yer alan Avrupa Birlii Koordinasyon Dairesi Bakanl ibaresi
Avrupa Birlii ve Mali Yardmlar Dairesi Bakanl eklinde deitirilmitir.
79
MADDE 22 27/6/1989 tarihli ve 375 sayl Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin A- Aylklarn 657 sayl Devlet Memurlar Kanununa Gre Alanlar: ksmnn 1- Kadrolar Genel dare Hizmetleri Snfnda yer alan personel ile Teknik Hizmetler, Salk ve Yardmc Salk Hizmetleri ile Avukatlk Hizmetleri snflarnda bulunan personelden ek deme oranlar
ilgili gruplarnda dzenlenmeyen ve kadro unvanlar bu blmde yer alan personel; blmnn (e) srasna genel sekreter, ibaresinden sonra gelmek zere Sal ve Gvenlii Aratrma
ve Gelitirme Enstits Bakan, ibaresi eklenmitir.
MADDE 23 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayl sizlik Sigortas Kanununun 48 inci maddesinin altnc fkrasnn (d) alt bendi aadaki ekilde deitirilmi ve yedinci fkrasnda yer alan
igc piyasas aratrma ve planlama almalar yapmak ibaresinden sonra gelmek zere ve Fondan denmek zere vize edilmi szlemeli personel pozisyonlarnda alanlar ile bunlardan ilgili mevzuatna gre Kurum kadrolarna atanan ve Kurumda almaya devam eden personelin mali ve sosyal haklarna ilikin demeleri gerekletirmek ibaresi eklenmitir.
d) Aktif igc hizmetleri kapsamnda kurs ve programlar.
EK MADDE 3 Tehlikeli ve ok tehlikeli ilerden olup, Bakanlka karlacak teblilerde belirtilen mesleklerde, 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayl Meslek Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamnda yetkilendirilmi snav ve belgelendirme kurulularnn gerekletirecei snavlarda baarl olan kiilerin 31/12/2017 tarihine kadar belge masraf ile snav creti, 1/1/2018 tarihinden
31/12/2019 tarihine kadar ise belge masraf ile snav cretinin yars Fondan karlanr. Fondan karlanacak snav creti, brt asgari cretin yarsn gememek zere meslekler itibaryla Bakanln teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararyla belirlenir. Fondan karlanan bu desteklerden kiiler bir kez yararlanabilir. Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Bakanlka belirlenir.
EK MADDE 4 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamnda ok tehlikeli snfta yer alp ondan fazla alan bulunan ve yl iinde lml veya srekli
i gremezlikle sonulanan i kazas meydana gelmeyen iyerlerinde alanlarn isizlik sigortas iveren pay tevik olarak bir sonraki takvim ylndan geerli olmak zere ve yl sreyle %1
olarak alnr. lml veya srekli i gremezlikle sonulanan i kazas meydana gelmesi hlinde takip eden aydan itibaren bu tevik uygulamasna son verilir. verenler bu fkrada ngrlen
artlar tekrar salamalar ve talepleri hlinde bu tevikten yeniden yararlanr. Trkiye genelinde birden fazla tescilli ok tehlikeli snfta yer alan iyeri bulunan iverenin 31/5/2006 tarihli ve
5510 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanununun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) bendi kapsamnda altrlan toplam alan says esas alnr.
Bu maddeye gre tevikten yararlanan iverenlerden birinci fkrada belirtilen i kazalarn bildirmeyenler, i kazasnn meydana geldii tarihten itibaren yararlandklar primleri yasal faizi
ile birlikte geri derler ve bu tevikten be yl sre ile yasaklanrlar. Haklarnda yasaklama karar verilen tzel kiilerin ahs irketi olmas hlinde, irket ortaklarnn tamam hakknda; sermaye
irketi olmas hlinde ise sermayesinin yarsndan fazlasna sahip olan gerek veya tzel kii ortaklar hakknda yasaklama karar verilir. Haklarnda yasaklama karar verilenlerin gerek veya
tzel kii olmas durumuna gre; ayrca bir ahs irketinde ortak olmalar hlinde bu ahs irketi hakknda da, sermaye irketinde ortak olmalar hlinde ise sermayesinin yarsndan fazlasna
sahip olmalar kaydyla bu sermaye irketi hakknda da ayn ekilde yasaklama karar verilir.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Bakanlka belirlenir.
GEC MADDE 13 Karaman ili Ermenek ilesi Gneyyurt beldesi Cenne mevkiinde 28/10/2014 tarihinde maden kazasnn meydana geldii iyerinde ayn tarih itibaryla 5510 sayl
Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) bendi kapsamnda sigortal olanlar ile bunlardan hayatn kaybedenlerin 5510 sayl Kanunun 34 nc maddesinde saylan hak sahiplerine ayn
maddede belirtilen oranlara gre, bu maddenin yaym tarihini izleyen ay bandan itibaren alt ay sre ile brt asgari cretin iki kat tutarnda Fondan aylk deme yaplr. Bu demelerden herhangi bir vergi ve kesinti yaplmaz.
Ayrca, ayn mevkide faaliyette bulunan ve bu maddenin yaym tarihinden nce 6331 sayl Kanunun 25 inci maddesi gerei kapal olan dier iyerlerinde alan ve 28/10/2014 tarihi
itibaryla 5510 sayl Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) bendi kapsamndaki sigortallara; iverenin baka bir i verip vermediine baklmakszn kanuni ve zel kesintileri hari
denmeyen net cretleri, iyerlerinin kapal olduu dnemle snrl olmak, bu maddenin yaym tarihini takip eden aydan balamak ve ay gememek zere Fondan aylk olarak denir ve
yaplan bu demeler yasal faiz uygulanmak suretiyle iverenden tahsil edilerek Fona gelir kaydedilir.
GEC MADDE 14 Bu Kanunun geici 10 uncu maddesi ile salanan sigorta primi desteinden maddenin yaymland ay ve ncesine ilikin olmak zere ortalama sigortal saysnn
yanl hesaplanmas sebebiyle yersiz yararland tespit edilen iverenlerin yersiz yararlanlan tevik tutarlarna ilikin 5510 sayl Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fkras hkmleri uygulanmaz. Bu maddenin yrrle girdii tarihten nce sigorta primi tevikinden yersiz yararland tespit edilip tahsil edilen primlere ait gecikme cezas ve gecikme zamlar iade ve mahsup edilmez.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Bakanlk tarafndan belirlenir.
rn;
80

GEC MADDE 15 18 yandan byk, 29 yandan kk olanlardan Trkiye Kurumu tarafndan 31/12/2016 tarihine kadar balatlan iba eitim programlarn tamamlayanla-
a) Programn bitimini mteakip en ge ay iinde program tamamladklar meslek alannda zel sektr iverenleri tarafndan 5510 sayl Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn
(a) bendi kapsamnda ie alnmas ve
b) e alndklar yldan bir nceki takvim ylnda iyerinden bildirilen aylk prim ve hizmet belgelerindeki sigortal saysnn ortalamasna ilave olmas
kaydyla, ie alndklar iyerinin imalat sanayi sektrnde faaliyet gstermesi hlinde 42 ay, dier sektrlerde ise 30 ay sre ile 5510 sayl Kanunun 81 inci maddesinin birinci fkrasnn
() bendi uygulandktan sonra kalan sigorta primlerinin iveren hisselerine ait oranna gre ve ayn Kanunun 82 nci maddesi uyarnca belirlenen prime esas kazan alt snr zerinden hesaplanan tutar Fondan karlanr. 30/06/2015 tarihine kadar balayan iba eitim programlarnn katlmclar iin bu fkradaki sreler 6 ay artrml uygulanr.
Birinci fkra kapsamnda destekten yararlanacak imalat sanayi sektrnde faaliyet gsteren iyerleri, ikollarna gre Avrupa Topluluu Ekonomik Faaliyetlerin statistiki Snflamas dikkate alnarak Bakanlk tarafndan belirlenir.
veren hissesine ait primlerin Fondan karlanabilmesi iin iverenlerin altrdklar sigortallarla ilgili olarak; 5510 sayl Kanun uyarnca aylk prim ve hizmet belgelerini yasal sresi
iinde Sosyal Gvenlik Kurumuna vermesi, sigortallarn tamamna ait sigorta primlerinin sigortal hissesine isabet eden tutar ile Hazine ve Fon tarafndan karlanmayan iveren hissesine ait
tutar yasal sresi iinde demesi ve kapsama giren sigortalnn ie alnd iyerinden dolay Sosyal Gvenlik Kurumuna prim, idari para cezas ve bunlara ilikin gecikme cezas ve gecikme
zamm borcu bulunmamas arttr.
Sosyal Gvenlik Kurumuna olan prim, idari para cezas ve bunlara ilikin gecikme cezas ve gecikme zamm borlarnn 6183 sayl Kanunun 48 inci maddesine gre tecil ve taksitlendirilmi veya ilgili dier kanunlar uyarnca prim borlarnn yeniden yaplandrlm ve taksitlendirilmi olmas, bu tecil, taksitlendirme ve yeniden yaplandrma devam ettii srece iverenlerin bu
fkra hkmnden yararlanmasna engel tekil etmez.
Yaplan kontrol ve denetimlerde, altrd kiileri sigortal olarak bildirmedii tespit edilen iverenler bir yl sreyle bu maddeyle salanan destek unsurlarndan yararlanamaz.
Bu madde hkmleri; kamu idaresine ait iyerleri, 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayl Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fkras kapsamna giren kurum ve kurululara ait iyerleri ile
8/9/1983 tarihli ve 2886 sayl Devlet hale Kanununa, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayl Kamu hale Kanununa ve uluslararas anlama hkmlerine istinaden yaplan alm ve yapm ileri ile 4734
sayl Kanundan istisna olan alm ve yapm ilerine ilikin iyerleri, sosyal gvenlik destek primine tabi alanlar ve yurt dnda alan sigortallar hakknda uygulanmaz.
Fondan karlanan prim tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarnda gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alnmaz.
Bakanlar Kurulu, birinci fkrada belirtilen tarihi birer yl sreyle ve en ok 31/12/2018e kadar ertelemeye yetkilidir.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Bakanlk tarafndan belirlenir.
MADDE 29 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayl Hazineye Ait Tanmaz Mallarn Deerlendirilmesi ve Katma Deer Vergisi Kanununda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanuna aadaki
geici madde eklenmitir.
GEC MADDE 18 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayl On Drt lde Bykehir Belediyesi ve Yirmi Yedi le Kurulmas ile Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik
Yaplmasna Dair Kanunun yrrlk tarihinden nce geerli olan anlurfa ili Ceylanpnar ilesinin belediye ve mcavir alan snrlar iinde bulunan ve tapuda Hazine adna tescilli olan tanmazlar ile tescil harici braklan Devletin hkm ve tasarrufu altndaki yerler; bu maddenin yrrle girdii tarihteki zilyetleri veya fiili kullanclar tespit edilmek ve ayn tarih itibaryla varsa zerindeki muhdesatn kime veya kimlere ait olduu ve kim veya kimler tarafndan ne zamandan beri kullanld kadastro tutanann beyanlar hanesinde gsterilmek suretiyle, 21/6/1987 tarihli ve
3402 sayl Kadastro Kanununun 11 inci maddesinde belirtilen ask ilan hari dier ilanlar yaplmakszn ncelikle fiili durumlarna uygun olarak ifraz ve/veya tevhit edilmek suretiyle kadastrolar yaplarak tapuda Hazine adna tescil edilir ve kadastro tutanann beyanlar hanesindeki bilgiler tapu ktnn beyanlar hanesine de aynen aktarlr.
Tapu ktnn beyanlar hanesinde tanmazn zilyedi/kullancs ve/veya zerindeki muhdesatn sahibi olarak gsterilen kiiler veya bunlarn kanuni ya da akdi haleflerinden bu tanmazlar satn almak iin sresi iinde ile malmdrlne bavuran ve ile malmdrlnce tespit edilen sat bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler bu maddeye gre hak
sahibi saylr. Bu madde kapsamnda yaplacak kadastro almalar ikinci kadastro saylmaz.
Bu madde kapsamnda kalan tanmazlar ile tescil harici yerler, daha ncesinde tapuda Hazine adna tescil edilmi olup olmadna veya tescil harici braklp braklmadna baklmakszn Maliye Bakanlnn talebi zerine, Tapu ve Kadastro Genel Mdrlnce fiili kullanm durumlar dikkate alnmak suretiyle ifraz ve/veya tevhit de yaplabilir.
Bu madde kapsamnda kalan tanmazlar ile tescil harici yerlerin kadastro almalar ile dier i ve ilemleri, 3402 sayl Kanunun ek 4 nc maddesi hkmlerine gre yrtlr.
81
Bu maddeye gre tapuda Hazine adna tescil edilen tanmazlardan imar plannda kamu hizmetlerine ayrlanlar ile fiilen kamu hizmetlerinde kullanlanlar hari olmak zere hak sahiplerine satnda saknca bulunmayanlar, kadastro ilemlerinin kesinletii tarihten itibaren iki yl iinde ile malmdrlne mracaat etmeleri hlinde hak sahiplerine, 492 sayl Harlar Kanununun 63 nc maddesine gre hesaplanacak harca esas deeri zerinden satlr.
Bu tanmazlardan fiili durumuna uygun olarak ifraz ve/veya tevhit edilerek mstakil parsel olarak satlmas mmkn olmayanlar payl olarak, zerinde ok katl bina bulunan tanmazlar
ise kat irtifak/mlkiyeti tesisi suretiyle, bunun mmkn olmamas hlinde ise payl olarak hak sahiplerine satlabilir.
Hak sahiplerinin, daha nce bu tanmazlar hakknda 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayl Kanun hkmlerine uygun olarak arsa bedelinin tamamn deyerek; tapu tahsis belgesi alm olan
kiiler veya tapu tahsis belgesi almak iin yetkili idaresine mracaat eden ancak ilemleri henz sonulandramam olan kiiler olmas hlinde, bu tanmazlarn tapu tahsis veya mracaat
belgelerinde belirtilen miktar kadar olan ksm 2981 sayl Kanun hkmlerine gre, bu miktardan fazla olan ksm ise 492 sayl Harlar Kanununun 63 nc maddesine gre hesaplanacak
harca esas deeri zerinden satlr. Satlan tanmazlarn tapu tahsis veya mracaat belgelerinde belirtilen ve arsa bedeli tamamen denen ksmlar iin hak sahiplerinden kadastro harc dnda bir bedel alnmaz. Bu tanmazlar iin hak sahipleri tarafndan ksmen denen arsa bedelleri ise, sat ileminin yaplaca tarihe kadar kanuni faizi uygulanarak gncellenir ve devir bedelinden dlr. Arsa bedelini hi demeyen hak sahipleri hakknda ise bu maddeye gre harca esas deer zerinden sat ilemi yaplr.
Tanmazn zerindeki hak sahibine ait aalar ve muhdesat deer tespitinde dikkate alnmaz.
Tanmazn sat bedeli pein veya taksitle denebilir. Taksitle denmesi hlinde, sat bedelinin drtte biri, ile malmdrlnce yaplacak tebliden itibaren otuz gn iinde, kalan ise
en ok yirmi drt ayda, drt eit taksitle ve kanuni faizleri ile birlikte denir.
Taksit tutar ve faizleri denmedike tanmaz tapuda devralan adna tescil edilmez.
Bu Kanuna gre yaplacak ifrazlarda, 3194 sayl mar Kanunu ve Uygulama Ynetmelikleri hkmleri uygulanmaz.
MADDE 30 19/9/2006 tarihli ve 5543 sayl skn Kanununun geici 4 nc maddesinin ikinci fkrasnn birinci cmlesinde yer alan tapuda Hazine adna tescil edilir. ibaresinden nce
gelmek zere hak sahiplerine verilmek zere ibaresi eklenmitir.
MADDE 31 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayl Yap Denetimi Hakknda Kanunun 2 nci maddesinin drdnc fkrasnn (f) bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
f) yerinde, almalarn, i sal ve gvenlii mevzuatna gre dzenlenmesi gereken salk gvenlik planna uygun olarak yapldn kontrol etmek ve gerekli tedbirlerin alnmas
iin yap mteahhidini yazl olarak uyarmak, uyarya uyulmad takdirde durumu ilgili alma ve Kurumu il mdrlne bildirmek.
MADDE 32 4708 sayl Kanunun 8 inci maddesi balyla birlikte aadaki ekilde deitirilmitir.
dari meyyideler ve teminat
MADDE 8 Yap denetim kurulularndan bu Kanunda ve ilgili mevzuatta ngrlen esaslara gre denetim grevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere, tespit edilen fiil ve hllerin
durumuna gre, aadaki idari yaptrmlar uygulanr.
a) Denetim personelinin grevi banda bulunmamas veya yap denetim kuruluunun denetim personeline grevi ile ilgili yazl olarak bilgi vermediinin anlalmas,
b) Mevzuatn ngrd evrakn tanziminde eksiklik veya kusur bulunmas,
c) 2 nci maddenin drdnc fkrasnn (b) veya (f) bendinde belirtilen grevlerin yerine getirilmemesi,
hllerinde, tespite konu yapnn yap denetimi hizmet szlemesi bedelinin %10u kadar idari para cezas,
) Hatalarn yapnn tayc sistemini etkilememesi kayd ile, 2 nci maddenin drdnc fkrasnn (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen grevlerin yerine getirilmediinin tespiti hlinde,
tespite konu olan yap denetimi hizmet szlemesi bedelinin %20si kadar idari para cezas verilir.
d) 2 nci maddenin drdnc fkrasnn (d) veya (e) veya (h) veya () bentlerinde belirtilen grevlerin yerine getirilmediinin tespiti hlinde, tespite konu yapnn yap denetimi hizmet szlemesi bedelinin %30u kadar idari para cezas verilir.
Yap denetim kurulularna denetim sorumluluunu stlendii bir ie ynelik yaplacak tespitler dorultusunda yukardaki bentlerde belirtilen idari meyyidelerden birden fazla cezann
verilmesinin gerekmesi hlinde o ie ait yap denetim hizmet szlemesinin en fazla %50si kadar idari para cezas verilir.
e) Aada belirtilen;
1) Denetim hizmetinin bu Kanunda yazl asgari hizmet bedelinden dk bir bedel ile stlenildiinin tespit edilmesi,
2) Yap sahibinden veya vekilinden, yap denetim hesabna yatrlmakszn yap denetimi hizmet bedeli alndnn tespit edilmesi,
hllerinde, stlenilen denetim ilerinin tamamna ait yap denetimi hizmet szlemesi bedelleri toplamnn %3 kadar idari para cezas verilir.
82
f) 6 nc maddenin birinci fkras hkmne aykr hareket edilmesi hlinde stlenilen denetim ilerinin tamamna ait yap denetimi hizmet szlemesi bedelleri toplamnn %2si kadar idari
para cezas verilir.
g) Aada belirtilen;
1) Hatalarn yapnn tayc sistemini etkilemesi hlinde 2 nci maddenin drdnc fkrasnn (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen grevlerin yerine getirilmemesi,
2) 3 nc maddenin beinci fkrasnn birinci cmlesi hkmne aykr hareket edilmesi,
3) Yap denetim kuruluuna son bir yl iinde defa idari para cezas uygulanmas hllerinde, cezay gerektiren fiil ve hlin, yetkililer tarafndan yaplan inceleme ve denetimlerle tespit
edilip renilmesinden veya son idari para cezasnn tebliinden itibaren l Yap Denetim Komisyonunun teklifi zerine Bakanlka bir yl yeni i almaktan men cezas verilir.
h) Yeni i almaktan men ynnde verilen ilk cezann ilan edilmesinden sonra, yeni i almaktan men ynnde cezay gerektiren ikinci bir fiilin ilenmesi ve bundan dolay ceza verilip ilan
edilmesinden sonra nc defa yeni i almaktan men ynnde ceza vermeyi gerektiren bir fiilin ilenmesi ve bundan dolay da ceza verilip ilan edilmesi hlinde, son ilan tarihinden itibaren
Merkez Yap Denetim Komisyonunun teklifi zerine Bakanlka yap denetim kuruluunun izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilir ve teminat irat kaydolunur.
Yap denetim kuruluunun, 3 nc maddenin beinci fkrasnn ikinci cmlesi hkmne aykr hareket eden veya yap denetim kuruluunda grevli iken laboratuvar kurulularnda da
grev alan mimar ve mhendislerine l Yap Denetim Komisyonunun teklifi zerine evre ve ehircilik l Mdrlnce 5.000 Trk Liras idari para cezas verilir.
dari para cezas, cezay gerektiren fiil ve hlin, yetkililer tarafndan yaplan inceleme ve denetimlerle tespit edilmesini mteakip yap denetim kuruluunun ve ilgililerin savunmalar alnarak verilir ve yazl olarak tebli edilir.
dari para cezasna kar on be gn iinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Bu sre iinde itiraz yoluna bavurulmamas hlinde idari para cezas kesinleir. tirazlar, zaruret
olmayan hllerde evrak zerinde incelenerek en ksa sre iinde karara balanr. tiraz zerine verilen mahkeme kararlar kesindir.
Yeni i almaktan men ve faaliyetine son verme cezalarna dair ilemler, Resm Gazetede ilan edilir.
Yeni i almaktan men cezas, yap denetim kuruluunun denetimindeki dier ilerin devamna mani deildir. Ancak, yap denetim kuruluuna yeni i almaktan men cezas verilmesine
esas olan yapm iinin devam edebilmesi iin, yap sahibi tarafndan baka bir yap denetim kuruluu grevlendirilmedike, ilgili idare tarafndan iin devamna izin verilmez. Faaliyete son verme cezas verilen hllerde de, yap denetim kuruluunun denetimini stlendii yaplarn devamna, yeni yap denetim kuruluu grevlendirilmedike ilgili idare tarafndan izin verilmez.
Yeni i almaktan men cezas alan yap denetim kuruluunun ortaklar, ceza sresi iinde; faaliyete son verme cezas alan yap denetim kuruluunun ortaklar ise, yl sre iinde herhangi bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunda idari veya teknik bir grev alamaz ve baka bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunun orta da olamaz.
Yap denetim kuruluuna defa idari para cezas verilmesine sebep olduu anlalan deneti mimar ve deneti mhendislerin belgeleri, Merkez Yap Denetim Komisyonunun karar ile
iptal edilir. Bu suretle belgesi iptal edilen deneti mimar ve deneti mhendisler, yl sre ile herhangi bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunda idari veya teknik bir grev alamaz ve
baka bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunun orta da olamaz.
Yap denetim kuruluuna defa idari para cezas verilmesine sebep olduu anlalan teknik personel, yl sre ile herhangi bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunda idari veya
teknik bir grev alamaz ve baka bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunun orta da olamaz.
Laboratuvar kurulularnn personel, tesis, makine, tehizat ve kalite kontrol sisteminde olumsuz ynde bir deiiklik olduunun veya gerekletirilen deneylerin belirlenmi teknik kritere
uygun olmadnn veya bu Kanunda ve ilgili mevzuatta belirtilen hkmlere aykr hareket edildiinin tespit edilmesi hlinde, tespit edilen fiil ve hllerin durumuna gre, l Yap Denetim Komisyonunun teklifi zerine evre ve ehircilik l Mdrlnce;
a) Laboratuvarlarn kalite sistemine ilikin idari ve teknik artlar bakmndan tespit edilen aykrlklar iin uyarma cezas,
b) Verilen ilk uyarma cezasnn tebli edilmesinden sonra, ayn trden cezay gerektiren ikinci bir fiilin ilenmesi ve bundan dolay ceza verilip tebli edilmesinden sonra nc defa
uyarma cezas vermeyi gerektiren bir fiilin ilenmesi ve bundan dolay da ceza verilip tebli edilmesi hlinde, laboratuvar kuruluuna 5.000 Trk Liras idari para cezas,
c) Alet ve cihaz kalibrasyonlarnn zamannda yaptrlmamas veya kr havuzlarnda veya kr odalarnda kr artlarna uyulmamas veya antiye mahallinde alnan taze beton numunelerinin zamannda toplanmamas veya karot numunesi alnmas srasnda laboratuvar denetisinin hazr bulunmamas veya laboratuvar kuruluunun deney kapsam listesindeki deneyler hari
olmak zere deney raporlarnda Bakanlk logosunun kullanlmas veya numune kayt ve rapor defterinde boluklar bulunmas hllerinde, laboratuvar kuruluuna 10.000 Trk Liras idari para
cezas,
verilir.
83
d) Bu fkrann (c) bendine gre verilen ilk cezann tebli edilmesinden sonra, ayn trden cezay gerektiren ikinci bir fiilin ilenmesi ve bundan dolay ceza verilip tebli edilmesinden sonra nc defa ayn cezay vermeyi gerektiren bir fiilin ilenmesi ve bundan dolay da ceza verilip tebli edilmesi hlinde, l Yap Denetim Komisyonunun teklifi zerine Bakanlka bir yl yeni i
almaktan men cezas verilir.
e) Aada belirtilen;
1) Bu fkrann (d) bendine gre verilen cezann ilan edilmesinden sonra, ayn trden cezay gerektiren ikinci bir fiilin ilenmesi ve bundan dolay ceza verilip ilan edilmesinden sonra
nc defa ayn trden ceza vermeyi gerektiren bir fiilin ilenmesi ve bundan dolay da ceza verilip ilan edilmesi, 2) Laboratuvar kuruluunun idarelere veya ahslara verdii deney raporlarnn gerei yanstmayan sonular ihtiva ettiinin tespit edilmesi,
hllerinde Merkez Yap Denetim Komisyonunun teklifi zerine Bakanlka laboratuvar kuruluunun izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilir. Szlemesi feshedilir ve teminat irat
kaydolunur.
nc, drdnc ve beinci fkra hkmleri, laboratuvar kuruluu hakknda uygulanan idari meyyideler iin de geerlidir.
Yeni i almaktan men cezas alan laboratuvar kuruluunun ortaklar, ceza sresi iinde; faaliyete son verme cezas alan laboratuvar kuruluunun ortaklar ise, yl sre iinde herhangi
bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunda idari veya teknik bir grev alamaz ve baka bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunun orta da olamaz.
Laboratuvar kuruluuna defa idari para cezas verilmesine sebep olduu anlalan deneti mhendislerin belgeleri, Merkez Yap Denetim Komisyonu tarafndan iptal edilir. Bu suretle
belgesi iptal edilen deneti mhendisler, yl sre ile herhangi bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunda idari veya teknik bir grev alamaz ve baka bir yap denetim veya laboratuvar
kuruluunun orta da olamaz.
Laboratuvar kuruluuna defa idari para cezas verilmesine sebep olduu anlalan teknik personel, yl sre ile herhangi bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunda idari veya
teknik bir grev alamaz ve baka bir yap denetim veya laboratuvar kuruluunun orta da olamaz.
lgili meslek odalar, yap denetim veya laboratuvar kurulularna bu madde uyarnca idari yaptrm uygulanmasna sebep olan deneti mimar ve mhendisler ile dier mimar ve mhendisler hakknda, kendi mevzuatna gre cezai ilem yaparak neticesini Merkez Yap Denetim Komisyonuna bildirir.
Laboratuvar kurulularnn veya deneti mimar ve deneti mhendislerin izin belgesi alma safhasnda geree aykr belge dzenlediinin izin belgesi verildikten sonra anlalmas hlinde, izin belgesi derhl iptal edilir.
Yap denetim kurulularna denetim sorumluluunu stlendii bir ite yeni bir i almaktan men cezas almasn gerektiren 2 nci maddenin drdnc fkrasnn (a) ve (c) ile (g) bendine
aykr hareket ettiinin ayn anda tespit edilmesi hlinde bir kez yeni i almaktan men cezas verilir.
Laboratuvar kurulularna uyar cezas vermeyi gerektiren birden fazla fiilin ayn anda tespit edilmesi hlinde kurulua idari para cezasna esas olmak zere tek bir uyar cezas uygulanr.
Laboratuvar kurulularna idari para cezas vermeyi gerektiren birden fazla fiilin ayn anda tespit edilmesi hlinde kurulua en fazla 15.000 Trk Liras idari para cezas verilir.
Bu Kanun kapsamnda verilecek idari para cezalar l Yap Denetim Komisyonunun teklifi zerine evre ve ehircilik l Mdrlnce verilir ve verilen idari para cezalar tebliinden itibaren bir ay iinde denir.
Bu Kanuna gre yap denetim izin belgesi ve laboratuvar izin belgesi verilmesi srecinde Bakanlka teminat alnr. Teminatn tr, tutar, iadesi ve irat kaydedilmesine ilikin usul ve
esaslar Bakanlka hazrlanan ynetmelik ile belirlenir.
MADDE 33 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayl Kamu hale Szlemeleri Kanununun 7 nci maddesinin birinci fkrasna aadaki bent eklenmitir.
z) sal ve gvenliine ilikin ykmllkler.
MADDE 34 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 41 inci maddesinin onuncu fkrasnda yer alan haftalk otuz alt saati aan ibaresi haftalk otuz yedi buuk saati aan eklinde deitirilmitir.
MADDE 35 4857 sayl Kanunun 46 nc maddesinin nc fkrasnn (b) bendi ile 55 inci maddesinin birinci fkrasnn () bendi Ek 2 nci maddede saylan izin sreleri, eklinde deitirilmi, 104 nc maddesinin ikinci fkrasnda yer alan ve 65 inci ibaresi madde metninden karlm ve Kanuna aadaki ek madde eklenmitir.
Mazeret izni
EK MADDE 2 iye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasnn, einin, kardeinin, ocuunun lm hlinde gn, einin doum yapmas hlinde ise be gn cretli
izin verilir.
84
ilerin en az yzde yetmi orannda engelli veya sreen hastal olan ocuunun tedavisinde, hastalk raporuna dayal olarak ve alan ebeveynden sadece biri tarafndan kullanlmas kaydyla, bir yl iinde toptan veya blmler hlinde on gne kadar cretli izin verilir.
MADDE 36 4857 sayl Kanunun 63 nc maddesinin birinci fkrasnn nc cmlesi aadaki ekilde deitirilmitir.
Yer alt maden ilerinde alan iilerin alma sresi; gnde en ok yedi buuk, haftada en ok otuz yedi buuk saattir.
MADDE 37 4857 sayl Kanunun 69 uncu maddesinin nc fkrasna aadaki cmle eklenmitir.
Ancak, turizm, zel gvenlik ve salk hizmeti yrtlen ilerde iinin yazl onaynn alnmas artyla yedi buuk saatin zerinde gece almas yaptrlabilir.
MADDE 38 4857 sayl Kanunun 71 inci maddesinin birinci ve drdnc fkralar aadaki ekilde deitirilmi; nc fkrasnda yer alan ondrt yan bitirmi ve ilk retimini tamamlam ibaresi on drt yan doldurmu ve zorunlu ilkretim an tamamlam olarak, beinci fkrasnda yer alan Okula devam eden ibaresi Okul ncesi ocuklar ile okula devam
eden, birinci ibaresi drdnc olarak deitirilmi ve maddeye aadaki fkra eklenmitir.
On be yan doldurmam ocuklarn altrlmas yasaktr. Ancak, on drt yan doldurmu ve zorunlu ilkretim an tamamlam olan ocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve
ahlaki gelimelerine ve eitime devam edenlerin okullarna devamna engel olmayacak hafif ilerde altrlabilirler. On drt yan doldurmam ocuklar ise bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelimelerine ve eitime devam edenlerin okullarna devamna engel olmayacak sanat, kltr ve reklam faaliyetlerinde yazl szleme yapmak ve her bir faaliyet iin ayr izin almak artyla
altrlabilirler.
Zorunlu ilkretim an tamamlam ve rgn eitime devam etmeyen ocuklarn alma saatleri gnde yedi ve haftada otuz be saatten; sanat, kltr ve reklam faaliyetlerinde alanlarn ise gnde be ve haftada otuz saatten fazla olamaz. Bu sre, on be yan tamamlam ocuklar iin gnde sekiz ve haftada krk saate kadar artrlabilir.
Sanat, kltr ve reklam faaliyetlerinin kapsam, bu faaliyetlerde alacak ocuklara alma izni verilmesi, ya gruplar ve faaliyet trlerine gre alma ve dinlenme sreleri ile alma
ortam ve artlar, cretin denmesine ilikin usul ve esaslar ile dier hususlar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl, Kltr ve Turizm Bakanl, Salk Bakanl, Mill Eitim Bakanl ile Radyo
ve Televizyon st Kurulunun grleri alnarak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan karlacak ynetmelikle belirlenir.
MADDE 39 4857 sayl Kanunun 104 nc maddesinin birinci fkrasnda yer alan 71 inci maddesi hkmne ibaresinden sonra gelmek zere ve bu maddenin son fkrasnda anlan
ynetmelik hkmlerine ibaresi eklenmitir.
MADDE 40 4857 sayl Kanunun 112 nci maddesine aadaki fkra eklenmitir.
5/1/2002 tarihli ve 4735 sayl Kamu hale Szlemeleri Kanunu ile 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayl Maden Kanunu kapsamnda rdvans szlemeleri erevesinde yer alt maden iletmecilii yapan irketlere ve ortaklarna ait mallarn Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu tarafndan el koyma veya takip yoluyla satndan elde edilen gelirler, ncelikle bu szlemeler kapsamnda
sz konusu irketlerde alm olan iilerden, i szlemeleri kdem tazminatn hak edecek ekilde sona ermi olanlarn kdem ve ihbar tazminatlar ile izin, fazla alma ve dier cret alacaklarnn denmesinde kullanlr. Bu demeler Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu tarafndan ilgililerin hesaplarna yatrlmak suretiyle gerekletirilir. demeye esas bilgi ve belgeler, iinin son
alt ivereni tarafndan Tasarruf Mevduat Sigorta Fonuna teslim edilir.
MADDE 41 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayl Trkiye Cumhuriyeti Emekli Sand Kanununun 89 uncu maddesinin sekizinci fkrasnn ikinci cmlesi yrrlkten kaldrlmtr.
MADDE 42 5434 sayl Kanunun geici 206 nc maddesi aadaki ekilde deitirilmitir.
GEC MADDE 206 8/9/1999 veya bu tarihten nce itirakilii bulunup, 8/9/1999 tarihi itibaryla 50 ve daha yukar yalarda bulunanlar ya haddi nedeniyle istekleri zerine veya
resen emekliye ayrldklarnda fiili hizmet srelerinin 10 yl doldurmu olmas artyla emekli aylna hak kazanrlar.
8/9/1999 tarihinden nce geen ve aylk balanmasnda dikkate alnan hizmetler nedeniyle bu madde hkmlerinin uygulanmas talep edilemez.
Birinci fkrada belirtilen artlar tayanlara maddenin yrrle girdii tarihten sonra olmak zere mracaatlarn takip eden ay bandan itibaren aylk balanr ve bunlara gemie ynelik herhangi bir deme yaplmaz.
MADDE 43 16/5/2006 tarihli ve 5502 sayl Sosyal Gvenlik Kurumu Kanununun 35 inci maddesinin altnc fkras aadaki ekilde deitirilmitir.
Kurum, bu Kanun ve dier kanunlarla verilen grevleri yerine getirmek amacyla iledii kiisel veriler ile ticari sr niteliinde olan verileri, veri sahibinin noter onayl muvafakati olmadan
gerek veya tzel kiilerle paylaamaz. Ancak, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol Kanununun eki (I), (II), (III) ve (IV) sayl cetvellerde yer alan kamu idarelerinin
kanunlarnda belirtilen grevleri yapabilmeleri iin ihtiya duyduklar salk verisi dndaki kiisel veriler ile ticari sr niteliindeki veriler paylalabilir. Kurum, bunlarn dndaki gayri maddi haklar ile kimlii belirli veya belirlenebilir bir gerek veya tzel kiiyle ilikilendirilemeyecek ekilde anonim hle getirdii verileri aratrma, planlama ve istatistik gibi amalar iin kamu idareleri,
bilimsel aratrma yapan kamu personeli, bilimsel dernekler, kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular veya niversiteler ile cretsiz olarak paylaabilir.
85
Anonim hle getirilen verinin tzel kiilere ait olmas hlinde bu fkrada saylanlar dndaki gerek veya tzel kiilere tzel kiinin noter onayl muvafakati alnmak kaydyla cretli olarak
verilebilir. Veri paylalan kamu idareleri ile gerek ve tzel kiiler, paylalan verinin gizliliinden ve gvenliinden sorumludur. Bu fkrann aksine davrananlar hakknda, veri paylam yaplanlar da dhil olmak zere 5237 sayl Trk Ceza Kanunu ile dier ilgili mevzuat hkmleri uygulanr.
MADDE 44 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanununun 5 inci maddesinin birinci fkrasnn (e) bendinde yer alan bunlardan bakmakla ykml olunan kii durumunda olmayanlar hakknda ayrca ibaresi madde metninden karlmtr.
MADDE 45 5510 sayl Kanunun 30 uncu maddesinin nc fkrasnn (b) bendinde yer alan %15i ibaresi %10u eklinde deitirilmitir.
MADDE 46 5510 sayl Kanunun 80 inci maddesinin ikinci fkrasnn (b) bendi yrrlkten kaldrlmtr
MADDE 47 5510 sayl Kanunun 81 inci maddesinin birinci fkrasnn (d) bendinde yer alan %13,5idir. ibaresi %5,5idir. eklinde, %12,5i ibaresi %4,5i eklinde deitirilmitir.
MADDE 48 5510 sayl Kanunun 102 nci maddesinin birinci fkrasnn (i) bendine aadaki paragraf eklenmitir.
4 nc maddenin birinci fkrasnn (c) bendi kapsamnda bulunan sigortallarn hizmet bilgilerinin 100 nc madde kapsamnda Kurumca oluturulan yazlm programna bilgi girii yapmas gereken iyerlerince, Kurumca belirlenen sre iinde elektronik ortamda Kuruma hi gnderilmemesi hlinde sigortal bana aylk brt asgari cretin bete biri, ge gnderilmesi hlinde
ise sigortal bana aylk brt asgari cretin onda biri tutarnda, idari para cezas uygulanr. Ancak, idari para cezas ilgili yln aralk aynda geerli olan brt asgari cretin yirmi drt katn geemez.
EK MADDE 10 Kurumla szlemeli zel salk hizmeti sunucular tarafndan Kuruma bildirilen hekimlerden Kurumca belirlenen yzdelik oran ierisinde kalan ve szleme kapsam
branlarda fiilen hizmet sunan salk hizmet sunucusu bnyesindeki hekimlerle snrl olmak zere,
a) l Salk Mdrlklerinden alma izni almak suretiyle ve 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayl Tababet ve uabat Sanatlarnn Tarz crasna Dair Kanuna aykr olmayacak ekilde szleme ile altrm olduklar hekimlerden ayn zamanda fatura karl hizmet alm yaparak,
b) Bir i szlemesine tabi olmamakla birlikte, l Salk Mdrlklerinden alma izni almak suretiyle ve 1219 sayl Kanuna aykr olmayacak ekilde hekimlerden fatura karl hizmet
alm yaparak,
genel salk sigortas kapsamndaki kiilere vermi olduklar salk hizmetlerini Kurumca belirlenmi usul ve esaslara uygun olarak fatura etmeleri hlinde, verilmi olan salk hizmetlerinin bedeli Kurum tarafndan karlanr.
irket orta olan veya mesleini serbest olarak icra eden hekimler ile tpta uzmanlk mevzuatna gre uzman olan kiiler, zel hukuk kiileri ve/veya vakf niversitelerine ait salk kurum ve kurulular bnyesinde hizmet vermeleri hlinde szlemelerinde aksine bir hkm bulunmadka bu Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi kapsamnda sigortal saylr.
Ancak, bu maddenin yaym tarihinden nce 4 nc maddenin birinci fkrasnn (a) bendi kapsamnda sigortal olarak allan srelere ilikin haklar sakldr.
MADDE 50 5510 sayl Kanunun geici 14 nc maddesine aadaki fkra eklenmitir.
Birinci fkrann (b) bendinde belirtilen %15 oran, 2015 yl Temmuz ve takip eden deme dnemlerine ilikin olmak zere %10 olarak uygulanr.
MADDE 51 5510 sayl Kanunun geici 20 nci maddesinin birinci fkras aadaki ekilde deitirilmitir.
506 sayl Kanunun geici 20 nci maddesi kapsamndaki bankalar, sigorta ve reasrans irketleri, ticaret odalar, sanayi odalar, borsalar veya bunlarn tekil ettikleri birlikler personeli
iin kurulmu bulunan sandklarn itirakileri ile aylk veya gelir balanm olanlar ile bunlarn hak sahiplerinin Sosyal Gvenlik Kurumuna devir tarihini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Devir tarihi itibaryla sandk itirakileri bu Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) bendi kapsamnda sigortal saylrlar.
MADDE 52 5510 sayl Kanunun geici 43 nc maddesinin birinci fkrasnn birinci cmlesinde yer alan bu maddenin yrrlk tarihinden itibaren ay iinde veya mecburi hizmetlerini tamamlayacaklar tarihten itibaren ay iinde ibaresi madde metninden karlmtr.
MADDE 53 5510 sayl Kanunun geici 59 uncu maddesinde yer alan 13/5/2014 tarihinde Manisa ilinin Soma ilesinde meydana gelen maden kazas ibaresi, 13/5/2014 tarihi ile
28/10/2014 (dhil) tarihleri arasnda maden ocaklarnn yer alt ilerinde meydana gelen i kazas eklinde deitirilmitir.
GEC MADDE 61 Mlga 25/4/1985 tarihli ve 3182 sayl Bankalar Kanunu, mlga 4389 sayl Kanun ve 5411 sayl Kanun kapsamnda faaliyet izni kaldrlan ve (ortaklarnn temett
hari ortaklk haklar dhil) ynetim ve denetimi Tasarruf Mevduat Sigorta Fonuna devredilen ya da dorudan iflasna karar verilen bankalar ve bu bankalarn; hkim ortaklar, ynetim ve denetimine sahip olduu itirakleri, gerek ve tzel kii hkim ortaklarnn hkim ortak olduu irketler ve anlan kanunlar kapsamnda bankann Fona olan borcundan sorumlu tutulan kiiler hari
olmak zere,
86
Bu maddenin yrrle girdii tarih itibaryla haklarnda 2004 sayl cra ve flas Kanunu hkmlerine gre iflas karar verilmi ve ilemleri devam eden, iflas tasfiyesi sonulanm olan
irketlerin borlarndan, 506 sayl Kanunun mlga 80 inci ve bu Kanunun 88 inci maddesi erevesinde mterek ve mteselsil sorumluluu bulunanlardan irket ynetim organlarnda grev
almayan ve sermaye sahibi olmayan kanuni temsilciler ve st dzey ynetici veya yetkilileri hakknda Kurum alacaklarndan dolay Kurumca 6183 sayl Kanun hkmlerine gre icra takibi balatlm olsun veya olmasn ilgili mevzuata ilikin mterek ve mteselsil sorumluluklar sona erer, yaplan takipler sonlandrlr ve bu kiiler hakknda uygulanan hacizler kaldrlr. Haklarnda
icra takibi balatlm olanlardan, bu ilemlere kar dava am olanlarn bu madde hkmnden yararlanabilmeleri iin bu davalarndan feragat etmeleri arttr. Bu maddenin yrrle girdii
tarihten nce ilgililerin ahsi mal varlklarndan tahsil edilmi olan tutarlar ret ve iade edilmez.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar belirlemeye Kurum yetkilidir.
GEC MADDE 62 Bu maddenin yaym tarihinden nce, ayakta tedavide hekim ve di hekimi muayenesi katlm paylarnn eczanelerce usulne uygun tahsil edilmemesi nedeniyle,
eczaclar hakknda ngrlen cezai art, her fatura dnemi iin brt asgari cretin be kat tutarn geemez. Bu madde kapsamna giren fiiller iin bu maddenin yrrle girdii tarihten nce
tahsil edilen tutarlar iade ve mahsup edilmez.
GEC MADDE 63 Kendi adna ve hesabna bamsz alanlarla tarmda kendi adna ve hesabna bamsz alanlardan, Kuruma kayt ve tescilleri yapld hlde, bu maddenin
yaymland ayn sonu itibaryla 12 ay ve daha fazla sreye ilikin prim borcu bulunanlarn, bu srelere ilikin prim borlarn, bu maddenin yrrle girdii tarihi takip eden ay bandan itibaren ay iinde dememeleri veya ilgili kanunlar uyarnca yaplandrmamalar hlinde, prim demesi bulunan sigortallarn daha nce dedikleri primlerin tam olarak karlad ayn sonu itibaryla, prim demesi bulunmayan sigortallarn ise tescil tarihi itibaryla sigortall durdurulur. Durdurulan sreler sigortallk sresi olarak deerlendirilmez ve bu srelere ilikin Kurum alacaklar
takip edilmeyerek bunlara Kurum alacaklar arasnda yer verilmez. Sigortallklar durdurulanlardan bu Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi kapsamnda almaya devam
edenlerin sigortallklar bu maddenin yaym tarihini takip eden ay ba itibaryla yeniden balatlr.
Ancak, daha sonra sigortal ya da hak sahipleri tarafndan talep edilmesi hlinde durdurulan sigortallk srelerinin tamam, talep tarihinde 80 inci maddenin ikinci fkrasna gre belirlenecek prime esas kazan tutar zerinden bor tutar hesaplanarak ihya edilir. Hesaplanan bor tutarnn tamamn, borcun tebli tarihinden itibaren ay iinde dedikleri takdirde, bu sreler
sigortallk sresi olarak deerlendirilir. Tebli edilen bor tutarnn bu sre iinde tamamen denmemesi hlinde bu sreler sigortallk sresi olarak deerlendirilmez ve bu madde kapsamnda
denmi olan tutarlar ilgilinin prim ve prime ilikin borcunun bulunmamas kaydyla faizsiz olarak iade edilir. hya edilerek kazanlan hizmet sreleri borcun dendii tarihten itibaren geerli saylr.
Birinci fkraya gre sigortallklar durdurulanlar ile bunlarn bakmakla ykml olduu kiiler hakknda 1/1/2012 tarihinden bu maddenin yrrlk tarihine kadar durdurulan sreler iin
genel salk sigortas hkmleri uygulanmaz.
Sigortallklar nceki kanunlara gre durdurulanlar iin de bu maddenin ikinci fkras hkm uygulanr.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Kurum tarafndan belirlenir.
GEC MADDE 64 verenlerin ve/veya nc ahslarn, 31/12/2014 tarihine kadar (bu tarih dhil) bu Kanunun 14 nc, 21 inci, 23 nc, 39 uncu ve 76 nc maddeleri, 506 sayl
Kanunun mlga 10 uncu, 26 nc, 27 nci, 28 inci ve 39 uncu maddeleri, 1479 sayl Kanunun mlga 63 nc maddesi ve 5434 sayl Kanunun mlga 129 uncu maddesi gereince i kazas ve
meslek hastal, hastalk, malullk, adi malullk ve lm hlleri ile sigortalya, genel salk sigortalsna veya bunlarn bakmakla ykml olduu kiilere ynelik fiiller nedeniyle, kesinlemi
mahkeme karar sonucu demekle ykml bulunduklar her trl borlarna, kanuni faiz uygulanan srenin balangcndan bu maddenin yaymland tarihe kadar geen sre iin Y-FE
aylk deiim oranlar esas alnarak hesaplanacak tutarn, bu maddede belirtilen ekilde ve sre iinde denmesi hlinde bu borlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeilir.
Sz konusu mahkeme kararlarna ilikin yarglama giderleri ile veklet creti, pein deme hlinde pein deme tarihi, taksitle deme hlinde son taksit tarihine kadar geen sre iin Y
-FE aylk deiim oranlar esas alnp hesaplanarak son taksit tutaryla birlikte defaten yatrlr.
Bu madde hkmlerinden yararlanmak isteyen borlularn bu maddenin yaymland tarihi izleyen ay bandan itibaren ay iinde Kuruma bavuruda bulunmalar, ilk taksiti bu maddenin yaymland tarihi izleyen ay bandan itibaren drt ay iinde, dier taksitlerini ise ikier aylk dnemler hlinde azami on sekiz eit taksitte demeleri gerekir.
Bu madde hkmlerine gre hesaplanan tutarn ilk taksit deme sresi iinde tamamen denmesi hlinde, bu tutar iin bu maddenin yaymland tarihten deme tarihine kadar geen
sre iin herhangi bir faiz alnmaz.
87
Bu maddeye gre denmesi gereken taksitlerden; bir takvim ylnda iki veya daha az taksitin, sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde, denmeyen veya eksik denen taksit
tutarlarnn son taksiti izleyen ayn sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri iin 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayl Kanuni Faiz ve Temerrt Faizine likin Kanuna gre hesaplanacak yasal faizi ile
birlikte denmesi artyla bu madde hkmlerinden yararlanlr. Sresinde denmeyen veya eksik denen taksitlerin belirtilen ekilde de denmemesi veya bir takvim ylnda ikiden fazla taksitin
sresinde denmemesi veya eksik denmesi hlinde bu madde hkmlerinden yararlanma hakk kaybedilir. Bu hkm, alacaklar tahsil daireleri asndan taksitlendirilen alacaklar iin ayr
ayr uygulanr.
Geici 60 nc maddenin drdnc fkrasnn (b) ve (c) bentleri, yedinci, sekizinci, onuncu, on beinci ve on sekizinci fkralar bu maddeden yararlanmak iin bavuranlar hakknda da
uygulanr.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar belirlemeye Kurum yetkilidir.
GEC MADDE 65 4 nc maddenin birinci fkrasnn (a) ve (b) bentleri kapsamndaki sigortal ve hak sahiplerine;
a) 2015 ylndan nce balanm ve 2015 yl Ocak deme dneminde Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fkrasna gre artrlm gelir ve aylk tutarlar, 2015 yl Temmuz deme dneminden itibaren Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fkrasna gre artrlr. Artrlan gelir ve aylk tutarlar dosya baznda denmesi gereken miktar esas alnmak kaydyla; 2015 yl Temmuz deme dneminde 1.000 TL (dhil) ve altnda olanlar 100 TL tutarnda, 1.000 TLnin stnde olanlar da 1.100 TLyi gemeyecek tutarda ayrca artrlr.
b) 2015 ylnda balanacak malullk, yallk veya lm aylklarnn 27 nci, 29 uncu, 33 nc ve geici 2 nci maddelere gre 2015 yl Ocak ay itibaryla hesaplanan aylk tutarlar, (a)
bendinde belirtilen ekilde artrlarak denir.
c) kazalar ile meslek hastalklar sigortasndan hak kazanlan gelirlere esas gnlk kazan hesabna giren;
1) Son takvim ay 2015 ylnn birinci yarsna ait olanlara balanacak gelirler 2015 yl Ocak ve Temmuz deme dnemlerinde Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fkrasna ve birinci fkrann (a) bendinin ikinci cmlesine gre,
2) Son takvim ay 2015 ylnn ikinci yarsna ait olanlara balanacak gelirler ise 2015 yl Temmuz deme dneminde 55 inci maddenin ikinci fkrasna ve birinci fkrann (a) bendinin
ikinci cmlesine gre,
artrlarak denir.
d) Birinci fkrann (a) bendinin ikinci cmlesine gre yaplacak art tutar;
1) kazalar ve meslek hastalklar sigortasndan srekli i gremezlik geliri almakta olanlara, gelir balanmasna esas olan srekli i gremezlik derecesi orannda,
2) lm dosyalarnda hak sahiplerinin hisseleri orannda,
3) Yabanc lkelerle akdedilen sosyal gvenlik szlemeleri uyarnca ksmi gelir veya aylk alanlara, lkemiz mevzuatna tabi olarak geen prim deme gn saylarnn, sosyal gvenlik
szlemesine gre nazara alnan toplam prim deme gn saysna olan oranna gre,
uygulanr.
e) Birinci fkrann (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen ekilde artrlan gelir ve aylklar, 2015 yl Temmuz deme dneminde 55 inci maddeye gre ayrca artrlmaz.
GEC MADDE 66 10/6/2003 (dhil) tarihi ile 13/5/2014 tarihi arasnda kmr ve linyit madenlerinin yer alt ilerinde meydana gelen i kazas sonucunda len sigortalnn; genel
salk sigortas primi dhil kendi sigortall nedeniyle prim ve prime ilikin her trl borlar terkin edilir ve lm tarihinde sigortalya ilikin artlar aranmakszn hak sahiplerine aylk balanr.
Bu ekilde balanan aylklara ilikin primlerin eksik olan ksm Maliye Bakanlnca Kuruma denir.
Gelir ve aylklarn hesaplanmas ile hak sahiplerine paylatrlmasnda sigortalnn lm tarihinde yrrlkte olan Kanun hkmleri esas alnr.
Birinci fkra kapsamnda olan ve 2008 Ekim ay bandan nce len sigortalnn hak sahibi e ve ocuklarndan artan hisse bulunmas hlinde ana ve babaya 506 sayl Kanunun mlga
maddelerindeki, bu tarihten sonra len sigortalnn ana ve babasna ise Kanunun 34 nc maddesinin birinci fkrasnn (d) bendinde belirtilen her trl kazan ve irattan elde etmi olduu gelirinin asgari cretin net tutarndan daha az olmas ve dier ocuklarndan hak kazanlan gelir ve aylklar hari olmak zere gelir ve/veya aylk balanmam olmas artlar aranmakszn gelir ve
aylk balanr.
Bu madde kapsamnda yazl istekte bulunan hak sahiplerinin gelir ve aylklar, bu maddenin yrrle girdii tarihi takip eden ay bandan balatlr ve balanan gelir ve aylklar iin
geriye ynelik herhangi bir deme yaplmaz.
Bu maddenin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, Maliye Bakanl ve Hazine Mstearlnca mtereken tespit edilir.
88
MADDE 60 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayl Karayollar Trafik Kanununun 98 inci maddesinin birinci fkrasna kazazedenin sosyal gvencesi olup olmadna baklmakszn ibaresinden sonra gelmek zere genel salk sigortals saylanlar iin belirlenen salk hizmeti geri deme usul ve esaslar erevesinde ibaresi ve aadaki cmle eklenmitir.
Ancak, Sosyal Gvenlik Kurumu, bu kapsama girenler ynnden genel salk sigortals saylanlar iin belirlenen salk hizmetlerine ilave salk hizmetlerini belirler, protez ve ortezler
iin farkl birim fiyat tespit eder. Bu salk hizmetleri salk uygulama tebliindeki istisnai salk hizmetleri kapsamna dhil edilmez.
MADDE 61 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayl Meslek Yeterlilik Kurumu Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fkrasnn (c) bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
c) Meslek standartlarn ve yeterlilikleri onaylamak.
MADDE 62 5544 sayl Kanunun 11 inci maddesinin birinci fkrasna aadaki bentler eklenmitir.
) Denetim Dairesi Bakanl.
d) Trkiye Yeterlilikler erevesi Dairesi Bakanl.
MADDE 63 5544 sayl Kanunun 13 nc maddesinin birinci fkrasnn (a), (b) ve (c) bentleri aadaki ekilde deitirilmitir.
a) Bireylerin lme, deerlendirme ve belgelendirilmesine ilikin faaliyetleri gerekletirmek.
b) Snav ve belgelendirme kurulular ile eitim akreditasyon kurumlarnn yetkilendirilmesini salamak ve bu kurululara ynelik rehberlik faaliyetlerini gerekletirmek.
c) Ulusal meslek yeterlilikler alanndaki eitim ve retim kurumlarnn akreditasyonuna ve yabanclarn sahip olduklar meslek yeterlilik sertifikalarnn dorulanmasna ilikin faaliyetleri
gerekletirmek.
MADDE 64 5544 sayl Kanuna 13/A maddesinden sonra gelmek zere aadaki madde eklenmitir.
Denetim Dairesi Bakanl
MADDE 13/B (1) Denetim Dairesi Bakanlnn grevleri unlardr:
a) Yetkilendirilmi kurum ve eitim akreditasyon kurumu olma bavurularn Kurum mevzuat dhilinde incelemek ve deerlendirmede bulunmak.
b) Yetkilendirilmi kurumlar ile eitim akreditasyon kurumlarnn Kurumla ilgili faaliyetlerini izlemek, denetlemek ve deerlendirmek.
c) Denetim standartlarn ve akreditasyon ilkelerini esas alarak Kurum faaliyetlerinde kalite gvencesini salamak amacyla aratrma ve inceleme yapmak.
) zleme, deerlendirme ve denetimlere ilikin standart ve ilkelerin oluturulmasn salamak, denetim rehberleri hazrlamak, denetimlerin etkililiini ve verimliliini arttrc gr ve nerilerde bulunmak.
d) Bakan tarafndan verilen grevler ile mevzuatta ngrlen benzeri grevleri yapmak.
(2) Bu madde kapsamnda denetim veya inceleme amacyla grevlendirilen uzman ve uzman yardmclar hakknda 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayl Harcrah Kanununun 33 nc maddesinin (b) fkras hkm uygulanr.
MADDE 65 5544 sayl Kanuna 13/A maddesinden sonra gelmek zere aadaki madde eklenmitir.
Trkiye Yeterlilikler erevesi Dairesi Bakanl
MADDE 13/C (1) Trkiye Yeterlilikler erevesi Dairesi Bakanlnn grevleri unlardr:
a) Trkiye Yeterlilikler erevesinin oluturulmasna, gelitirilmesine, gncelliinin salanmasna ve yrtlmesine ilikin almalar yapmak ve ilgili kurum ve kurulular ile koordinasyonu salamak.
b) Trkiye Yeterlilikler erevesinde belirlenen kurul ve yaplarn oluturulmasna, iletilmesine ve srdrlmesine ilikin almalar yrtmek.
c) Trkiye Yeterlilikler erevesinin Avrupa Yeterlilikler erevesi ve dier blgesel yeterlilik ereveleriyle referanslanmas almalarn ve dier lkelerin ulusal yeterlilik ereveleriyle
karlkl tanma almalarn yrtmek.
) alma konularyla ilgili aratrma yapmak, yayn hazrlamak, uygulamalar sonucu elde edilen veriler erevesinde sistemde yaplmas gereken deiiklikleri tespit etmek.
MADDE 66 5544 sayl Kanunun 14 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi madde metninden karlm ve fkraya aadaki bentler eklenmitir.
c) Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl.
) nsan Kaynaklar ve Destek Hizmetleri Dairesi Bakanl.
89
MADDE 67 5544 sayl Kanuna 15 inci maddesinden sonra gelmek zere aadaki madde eklenmitir.
Strateji Gelitirme Dairesi Bakanl
MADDE 15/A (1) Strateji Gelitirme Dairesi Bakanlnn grevleri unlardr:
a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol Kanunu, 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayl Kanunun 15 inci maddesi ve dier mevzuatla strateji gelitirme ve mali hizmetler birimlerine verilen grevleri yrtmek.
MADDE 68 5544 sayl Kanunun 16 nc maddesi balyla birlikte aadaki ekilde deitirilmitir.
nsan Kaynaklar ve Destek Hizmetleri Dairesi Bakanl
MADDE 16 (1) nsan Kaynaklar ve Destek Hizmetleri Dairesi Bakanlnn grevleri unlardr:
a) Kurum personelinin ie alm ve zlk haklarna ilikin i ve ilemleri yrtmek, performans ltleri ile insan kaynaklar politikasn hazrlamak.
b) Kurum hizmetleri iin gerekli olan biliim altyapsn oluturmak, teknolojik gelimeleri takip etmek, bilgi gvenlii ve gvenilirlii konusunda gereken nlemleri almak, belirlenmi politikalar ve ilkeleri uygulamak.
c) Kurumun evrak, ariv, dokmantasyon ve tanr hizmetlerini yrtmek ve koordine etmek.
) Kurumun ihale, satn alma ve lojistik ilemlerini yrtmek.
MADDE 69 5544 sayl Kanunun 21 inci maddesinin nc fkras aadaki ekilde deitirilmi ve maddeye aadaki fkra eklenmitir.
(3) Yrrlkte olan meslek standartlar en ge be ylda bir yeniden deerlendirilir. Ulusal meslek standartlarnn ve ulusal yeterliliklerin gncellenmesi ve iptaline ilikin usul ve esaslar
ynetmelikle belirlenir. Deiikliklerin kabul ve yaymlanmas ikinci fkrada belirtilen usule tabidir.
(4) Meslek ve teknik eitim ve retime ilikin orta ve yksekretim programlar, Mill Eitim Bakanl ve niversiteler tarafndan bir yl iinde ilgili ulusal meslek standartlaryla uyumlu
hle getirilir, eitim ve retimin bu programlara gre verilmesi salanr.
MADDE 70 5544 sayl Kanunun 23/A maddesinin ikinci fkras aadaki ekilde deitirilmitir.
(2) Kalite gvencesi salanm tm yeterlilikler Trkiye Yeterlilikler erevesine dhil edilir. Yeterliliklerin kalite gvencesinin salanmasna ilikin ltler Kurum tarafndan belirlenir.
Trkiye Yeterlilikler erevesinin oluumu ve yrtlmesi iin Mill Eitim Bakanl, Yksekretim Kurulu, Kurum ve ilgili taraflarn temsilcilerinden oluan kurul, komisyon ve alma gruplar
gibi danma, karar ve uygulama birimleri oluturulabilir. Bu birimlerin oluturulmasna, iletilmesine, kalite gvence ltlerine, kalite gvencesini belirleyecek kurum ve kurulularn belirlenmesine ve Trkiye Yeterlilikler erevesinin uygulanmasna ilikin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulan ynetmelikle belirlenir.
MADDE 71 5544 sayl Kanunun 24 nc maddesinin ikinci fkrasnn nc cmlesi aadaki ekilde deitirilmi, beinci fkrasnda yer alan iktisad ve idar bilimler, ibaresinden
sonra gelmek zere fen ve edebiyat, ibaresi eklenmi, yedinci ve sekizinci fkralar aadaki ekilde deitirilmitir.
Personel saysnn mevcut pozisyon saylarnn yarsn amamak kaydyla artrlmasna ve unvanlarda deiiklik yaplmasna Ynetim Kurulunun karar ve ilgili Bakann teklifi zerine
Bakanlar Kurulunca karar verilir.
(7) Kurum personeli, emeklilik ve sosyal gvenlik ynnden 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanununun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn
(a) bendine tabidir. Ancak, sosyal gvenlik ynnden 5510 sayl Kanunun geici 4 nc maddesi kapsamnda grev yapmakta iken Ynetim Kurulu Bakan seilen Kurum Bakan, emeklilik
ve sosyal gvenlik ynnden Bakanlk genel mdrnn sahip olduu gsterge, ek gsterge, makam, temsil ve dier tazminatlar aynen uygulanarak 5510 sayl Kanunun 4 nc maddesinin
birinci fkrasnn (c) bendi ile ilikilendirilir ve Kurumda gemi olan hizmeti bu esasa gre deerlendirilir.
(8) Kamu grevlisi iken Ynetim Kurulu Bakan seilen kiinin nceki kurumu ile olan ilikisi sona erer. Kamu grevine dnmesini engelleyecek ekilde olanlar hari olmak zere Kurumdaki grevi herhangi bir nedenle sona eren Ynetim Kurulu Bakan, temsilcisi olduu bakanlkta durumuna uygun bir kadroya en ge bir ay iinde atanr. Durumuna uygun kadroya atanncaya kadar Ynetim Kurulu Bakan gibi Kurum btesinden creti denmeye devam olunur. Bu fkra uyarnca greve balayan Bakann Kurumda geen hizmetleri, kazanlm hak aylk derece ve kademelerinde deerlendirilir. Akademik unvanlarn kazanlmasna ilikin hkmler sakldr.
MADDE 72 5544 sayl Kanunun 26 nc maddesinin birinci fkrasna (d) bendinden sonra gelmek zere aadaki bent eklenmi ve dier bentler buna gre teselsl ettirilmitir.
e) Ulusal meslek yeterlilikler alannda eitim ve retim kurumlarnn akreditasyonundan elde edilen gelirler.
MADDE 73 5544 sayl Kanunun 27 nci maddesinin birinci fkrasna (c) bendinden sonra gelmek zere aadaki bent eklenmi ve dier bentler buna gre teselsl ettirilmitir.
) Ulusal meslek yeterlilikler alannda eitim ve retim kurumlarnn akreditasyonuna ilikin giderler.
90

EK MADDE 1 (1) Tehlikeli ve ok tehlikeli ilerden olup, Kurumca standard yaymlanan ve Bakanlka karlacak teblilerde belirtilen mesleklerde, tebliin yaym tarihinden itibaren
on iki ay sonra bu Kanunda dzenlenen esaslara gre meslek yeterlilik belgesine sahip olmayan kiiler altrlamaz. 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayl Mesleki Eitim Kanununa gre ustalk belgesi alm olanlar ile Mill Eitim Bakanlna bal meslek ve teknik eitim okullarndan ve niversitelerin meslek ve teknik eitim veren okul ve blmlerinden mezun olup, diplomalarnda
veya ustalk belgelerinde belirtilen blm, alan ve dallarda altrlanlar iin meslek yeterlilik belgesi art aranmaz.
(2) Bakanlklar ile kamu kurum ve kurulularnn grev alanlarn ilgilendiren mevzuatta bu maddede belirtilen hususlara ilikin gerekli dzenlemeler bu maddenin yrrle girdii tarihten itibaren on iki ay iinde yaplr.
(3) Birinci fkraya ilikin denetimler i mfettilerince yaplr. Birinci fkrada belirtilen hkmlere aykr davranan iveren veya iveren vekillerine alma ve Kurumu il mdr tarafndan her bir alan iin be yz Trk liras idari para cezas verilir. Bu Kanuna gre verilen idari para cezalar tebliinden itibaren bir ay iinde denir.
MADDE 75 5544 sayl Kanunun hdas Edilen Pozisyonlar Cetveli aadaki ekilde deitirilmitir.
POZSYON CETVEL
POZSYON UNVANI
Kurum Bakan
Bakan Yardmcs
Meslek Standartlar Dairesi Bakan
Snav ve Belgelendirme Dairesi Bakan
Uluslararas likiler ve Avrupa Birlii Dairesi Bakan
Denetim Dairesi Bakan
Trkiye Yeterlilikler erevesi Dairesi Bakan
1. Hukuk Maviri
Strateji Gelitirme Dairesi Bakan
nsan Kaynaklar ve Destek Hizmetleri Dairesi Bakan
Uzman
Uzman Yardmcs
Avukat
Mtercim/Tercman
statistiki
Mhendis
Bilgisayar Programcs
zmleyici
Mali Hizmetler Uzman
Mali Hizmetler Uzman Yardmcs
Muhasebeci
Bilgisayar letmeni
Sekreter
Bro Grevlisi
TOPLAM
SAYISI
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
90
45
2
1
7
4
1
1
2
2
1
4
6
20
197
91
MADDE 76 5544 sayl Kanunun 1 inci maddesinin birinci fkrasnda yer alan ulusal yeterlilik erevesiyle ibaresi Trkiye Yeterlilikler erevesiyle, 2 nci maddesinin birinci fkrasnn (d) bendinde yer alan Ulusal yeterlilik erevesi ibaresi Trkiye Yeterlilikler erevesi, 21 inci maddesinin birinci fkrasnda yer alan Ulusal Yeterlilik erevesi ibaresi Trkiye Yeterlilikler erevesi, 23/A maddesinin madde bal Trkiye Yeterlilikler erevesi ve maddenin birinci fkrasnda yer alan Ulusal Yeterlilik erevesinin ibaresi Trkiye Yeterlilikler erevesinin
eklinde deitirilmitir.
MADDE 77 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol Kanununun 27 nci maddesinin birinci fkrasnn (h) bendinden sonra gelmek zere aadaki bent eklenmitir.
) Trkiye Kurumu tarafndan yrtlen aktif igc hizmetleri kapsamnda kurs ve programlar,
MADDE 78 14/6/1989 tarihli ve 3572 sayl yeri Ama ve alma Ruhsatlarna Dair Kanun Hkmnde Kararnamenin Deitirilerek Kabulne Dair Kanunun 2 nci maddesinin birinci
fkrasna aadaki bentler eklenmitir.
) 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayl Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii Kanunu uyarnca mhendis ve mimar meslek mensuplarnca alan brolara,
i) 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayl Tababet ve uabat Sanatlarnn Tarz crasna Dair Kanuna gre alan muayenehane ve mterek muayenehanelere,
MADDE 79 4/4/2007 tarihli ve 5620 sayl Kamuda Geici Pozisyonlarnda alanlarn Srekli i Kadrolarna veya Szlemeli Personel Statsne Geirilmeleri, Geici i altrlmas ile Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanuna aadaki ek madde eklenmitir.
EK MADDE 2 (1) Kamu kurum ve kurulularnda srekli ii kadrosunda grev yapan ve ilgili mevzuatna gre alnan salk kurulu raporunda en az yzde krk orannda engelli olduu
belirtilen iiler ile ar engelli raporlu ei veya bakmakla ykml olduu birinci derece kan hsmlar bulunan iiler, engellilik durumundan kaynaklanan gerekelere dayal olarak kurum iinde
yer deitirme talebinde bulunabilir.
(2) Bu kapsamdaki talepler kamu kurum ve kurulularnn kadro imknlar ve tekilat yaplar dikkate alnarak karlanr.
(3) inin kendisinin veya birlikte yaad ei ve bakmakla ykml olduu ocuklarnn engellilik durumunun tedavisi sebebiyle kurum iinde yer deiiklii talep etmesi hlinde, yer
deitirme suretiyle atama yaplacak yerin, iinin ve bu fkra kapsamndaki yaknlarnn engellilik durumuna uygun olmas esastr.
(4) Engellilik durumu devam ettii srece kurum ve kurulularca istei dnda iinin grev yeri deitirilmez. Engellilik durumu ortadan kalkan iiler hakknda genel hkmler erevesinde ilem yaplr.
MADDE 80 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayl Harcrah Kanununun 33 nc maddesinin (b) fkrasna aadaki paragraf eklenmitir.
Bu fkra kapsamnda kurumlarna ait tefti, denetim, inceleme veya soruturma amacyla memuriyet mahalli dna grevlendirilenlere, bu mahaller iindeki grevlerine ilikin kurumlarnca tat salanamamas hlinde yol masraf; acil ve zorunlu hllerde taksi, dier durumlarda ise mutat tat zerinden denir. Ancak bu amala verilecek yol masraf her gn iin, mstahak
olduklar gndelik tutarn aamaz. Memuriyet mahalli dnda, takip edilmesi gereken yolun dnda bir yoldan veya kullanlmas gereken tat
aracndan baka bir arala yolculuk yaplmasnn iin aciliyetine veya gereine gre zorunlu olmas hlinde ise bu yol ve tat aracna ilikin yol masraf gerek masraf zerinden verilir.
MADDE 81 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayl Sendikalar ve Toplu Szlemesi Kanununun geici 6 nc maddesinin ikinci fkras aadaki ekilde deitirilmi, nc fkras yrrlkten kaldrlmtr.
(2) Mlga 2822 sayl Kanunun 12 nci maddesine gre Bakanlka yaymlanan 2009 Temmuz istatistiinde kurulu bulunduu ikolunda alan iilerin en az yzde onunu yesi bulunduran ii sendikalar ile 2009 Temmuz istatistii sonrasnda 15/9/2012 tarihine kadar kurulmu ii sendikalarnn, bu maddenin yrrlnden nce imzaladklar toplu i szlemelerinden bir
sonraki toplu i szlemesiyle snrl olmak zere yapacaklar yetki tespit bavurular ile kurulu bulunduklar ikolundaki dier iyeri ve iletmelerde bu maddenin yrrle girdii tarihten itibaren bir yl iinde yapacaklar yetki tespit bavurular 41 inci maddede yer alan iyeri veya iletme ounluu artlarna gre sonulandrlr.
MADDE 82 23/6/1965 tarihli ve 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanununun 35 inci maddesinin birinci fkrasna aadaki bent ve maddeye aadaki fkra eklenmitir.
l) Anagayrimenkulde bulunan asansrlerin gvenli bir ekilde iletilmesinin salanmas amacyla aylk bakmlar ile yllk kontrollerinin ilgili teknik dzenlemelere uygun ekilde yaptrlmas ve bu ilemlere ilikin cretlerin denmesi.
Bu Kanunun 34 nc maddesinde belirtilen artlar tamasna ramen ynetici atamas yaplmayan anagayrimenkulde, birinci fkrada saylan ilerin yaptrlmasndan kat malikleri mtereken sorumludur.
92
MADDE 83 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayl l zel daresi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fkrasna aadaki bent ve maddeye aadaki fkra eklenmitir.
h) Belediye snrlar dnda, yap ruhsat veya yap kullanma izni hangi idare tarafndan verilmi olursa olsun, hizmete sunulacak olan asansrlerin tescilini yapmak, ilgili teknik mevzuat
erevesinde yllk periyodik kontrollerini yapmak ya da yetkilendirilmi muayene kurulular araclyla yaptrmak, gerekli hllerde asansrleri hizmet d brakmak. Bu bent uyarnca asansrlerin yllk periyodik kontroln yapabilecek il zel idareleri ile yetkilendirilmi muayene kurulularnn sahip olmas gereken koullar, yllk periyodik kontrol esaslar ile yllk periyodik kontrol
cretleri Vilayetler Hizmet Birlii, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii ve Trk Standardlar Enstits temsilcilerinin de yer alaca bir komisyon tarafndan belirlenir. Konuya ilikin dzenlemeler, komisyon kararlar dorultusunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl tarafndan yaplr.
Birinci fkrann (h) bendinde dzenlenen yetkinin usulne uygun kullanlmamas sonucu oluacak yaralanma ve lm olaylarndan dolay, ilgili il zel idaresi yetkilileri 5237 sayl Trk
Ceza Kanunu hkmlerine gre sorumludur.
MADDE 84 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayl Belediye Kanununun 15 inci maddesinin birinci fkrasna aadaki bent ve maddeye birinci fkrasndan sonra gelmek zere aadaki fkra
eklenmitir.
s) Belediye snrlar ierisinde, yap ruhsat veya yap kullanma izni hangi idare tarafndan verilmi olursa olsun, hizmete sunulacak olan asansrlerin tescilini yapmak, ilgili teknik mevzuat erevesinde yllk periyodik kontrollerini yapmak ya da yetkilendirilmi muayene kurulular araclyla yaptrmak, gerekli hllerde asansrleri hizmet d brakmak.
(s) bendi uyarnca asansrlerin yllk periyodik kontroln yapacak belediyeler ile yetkilendirilmi muayene kurulularnn sahip olmas gereken artlar, yllk periyodik kontrol esaslar ile
yllk periyodik kontrol cretleri Trkiye Belediyeler Birlii, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii ve Trk Standardlar Enstits temsilcilerinin de yer alaca bir komisyon tarafndan belirlenir.
Konuya ilikin dzenlemeler, komisyon kararlar dorultusunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl tarafndan yaplr.
Asansr yllk kontrol faaliyetlerine ilikin sorumluluk
EK MADDE 1 Bu Kanunun 15 inci maddesinin birinci fkrasnn (s) bendinde dzenlenen yetkinin usulne uygun kullanlmamas sonucu oluacak yaralanma ve lm olaylarndan dolay, ilgili belediye yetkilileri 5237 sayl Trk Ceza Kanunu hkmlerine gre sorumludur.
MADDE 86 13/12/1983 tarihli ve 178 sayl Maliye Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin ek 26 nc maddesi yrrlkten kaldrlmtr.
MADDE 87 178 sayl Kanun Hkmnde Kararnameye aadaki geici madde eklenmitir.
GEC MADDE 15 Maliye Yksek Eitim Merkezi Bakan ve Maliye Yksek Eitim Merkezi Bakan Yardmcs kadrolarnda bulunanlarn grevi bu maddenin yrrle girdii tarihte sona erer. Bu maddenin yrrle girdii tarihte, 190 sayl Genel Kadro ve Usul Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin eki (I) sayl cetvelin Maliye Bakanlna ait blmnde yer
alan; Maliye Yksek Eitim Merkezi Bakan ile Maliye Yksek Eitim Merkezi Bakan Yardmcs kadrolar, Bakanlk Maviri kadrolar olarak deitirilmi saylr. Bu maddenin yrrle girdii tarihte; Maliye Yksek Eitim Merkezi Bakan ile Maliye Yksek Eitim Merkezi Bakan Yardmclar Bakanlk Maviri kadrolarna herhangi bir ileme gerek kalmakszn atanm saylr. Bu
madde uyarnca atanm saylanlara, yeni kadrolarna atanm sayldklar tarih itibaryla eski kadrolarna ilikin olarak en son ayda aldklar ek ders creti hari olmak zere cret ve tazminat
toplam net tutarnn (bu tutar sabit bir deer olarak esas alnr); yeni atandklar kadrolara ilikin olarak yaplan, ek ders creti hari olmak zere aylk, ek gsterge, cret ve her trl tazminat ve
benzeri demelerin toplam net tutarndan fazla olmas hlinde aradaki fark tutar, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmakszn fark kapanncaya kadar ayrca tazminat olarak denir. Atanm sayldklar kadro unvanlarnda istee bal olarak herhangi bir deiiklik olanlarla kendi istekleriyle baka kurumlara atananlara fark tazminat denmesine son verilir. Bu maddeyle deitirilen Bakanlk Maviri kadrolar, boalmalar hlinde herhangi bir ileme gerek kalmakszn iptal edilmi saylr.
Kaldrlan Maliye Yksek Eitim Merkezi Bakanlna tahsis edilen kadrolar ile birinci fkra dnda kalan dier personel ve Bakanlkta kullanlan her trl tanr, dosya, yazl ve elektronik ortamdaki her trl kayt ve dier dokmanlar herhangi bir ileme gerek kalmakszn Personel Genel Mdrlne devredilmi saylr.
Dier mevzuatta Maliye Yksek Eitim Merkezi Bakanlna yaplan atflar Maliye Bakanl Personel Genel Mdrlne yaplm saylr.
GEC MADDE 1 (1) 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanunu ile Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmas ile Baz Alacaklarn Yeniden Yaplandrlmasna Dair Kanunun 11 inci maddesiyle 4734 sayl Kanuna eklenen ek 8 inci maddenin nc fkras 31/12/2015 tarihine kadar uygulanmaz.
(2) Van ilinde 2011 ylnda meydana gelen depremlerden dolay hasar gren ve 7269 sayl Kanuna gre orta hasarl veya ar hasarl olarak tespit edilen yaplar 16/5/2012 tarihli ve
6306 sayl Afet Riski Altndaki Alanlarn Dntrlmesi Hakknda Kanun kapsamnda riskli yap olarak kabul edilir ve bu yaplar hakknda bu Kanun uyarnca ilem yaplr.
93
GEC MADDE 2 (1) 22/12/2014 tarihli ve 6583 sayl 2015 Yl Merkezi Ynetim Bte Kanununa ekli (K) Cetvelinin IV. Dier demeler balkl blmnn 8 inci maddesinde yer
alan 2022 sayl 65 Yan Doldurmu Muhta, Gsz ve Kimsesiz Trk Vatandalarna Aylk Balanmas Hakknda Kanunun 1 inci maddesine gre balanm veya balanacak olan aylklar
iin ngrlen 1.751 gsterge rakam, 1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasnda 2.332 olarak uygulanr.
a) 46 nc maddesi 1/10/2008 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
b) 8 inci maddesi, bu Kanunun yaym tarihini izleyen ay bandan itibaren,
c) 41 inci maddesi, 7/1/2015 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
) 53 nc maddesi, 13/5/2014 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
d) Geici 1 inci maddesinin birinci fkras 11/1/2015 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
e) Dier hkmleri yaym tarihinde,
yrrle girer.
22/4/2015
Ekler :
94
95
96
SALII VE GVENL KANUNU LE BAZI KANUN VE

KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE DEKLK YAPILMASINA DAR KANUN
Kabul Tarihi : 4/4/2015
Yaymland R.Gazete : Tarih: 23/4/2015 Say : 29335
MADDE 1 ila 7 (20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 8 9 (31/12/1960 tarihli ve 193 sayl Gelir Vergisi Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 10 (14/7/1965 tarihli ve 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 11 (4/11/1981 tarihli ve 2547 sayl Yksekretim Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 12 (4/11/1983 tarihli ve 2942 sayl Kamulatrma Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 13 ila 21 (9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 22 (27/6/1989 tarihli ve 375 sayl Kanun Hkmnde Kararname ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 23 ila 28 (25/8/1999 tarihli ve 4447 sayl sizlik Sigortas Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 29 (29/6/2001 tarihli ve 4706 sayl Hazineye Ait Tanmaz Mallarn Deerlendirilmesi ve Katma Deer Vergisi Kanununda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun ile ilgili olup
yerine ilenmitir.)
MADDE 30 (19/9/2006 tarihli ve 5543 sayl skn Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 31 32 (29/6/2001 tarihli ve 4708 sayl Yap Denetimi Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 33 (5/1/2002 tarihli ve 4735 sayl Kamu hale Szlemeleri Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 34 ila 40 (22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 41 42 (8/6/1949 tarihli ve 5434 sayl Trkiye Cumhuriyeti Emekli Sand Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 43 (16/5/2006 tarihli ve 5502 sayl Sosyal Gvenlik Kurumu Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 44 ila 59 (31/5/2006 tarihli ve 5510 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 60 (13/10/1983 tarihli ve 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 61 ila 76 (21/9/2006 tarihli ve 5544 sayl Meslek Yeterlilik Kurumu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 77 (10/12/2003 tarihli ve 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 78 (14/6/1989 tarihli ve 3572 sayl yeri Ama ve alma Ruhsatlarna Dair Kanun Hkmnde Kararnamenin Deitirilerek Kabulne Dair Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 79 (4/4/2007 tarihli ve 5620 sayl Kamuda Geici Pozisyonlarnda alanlarn Srekli i Kadrolarna veya Szlemeli Personel Statsne Geirilmeleri, Geici i altrlmas ile Baz Kanunlarda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 80 (10/2/1954 tarihli ve 6245 sayl Harcrah Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 81 (18/10/2012 tarihli ve 6356 sayl Sendikalar ve Toplu Szlemesi Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 82 (23/6/1965 tarihli ve 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 83 (22/2/2005 tarihli ve 5302 sayl l zel daresi Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 84 85 (3/7/2005 tarihli ve 5393 sayl Belediye Kanunu ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
MADDE 86 87 (13/12/1983 tarihli ve 178 sayl Maliye Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname ile ilgili olup yerine ilenmitir.)
97
GEC MADDE 1 (1) 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanunu ile Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmas ile Baz Alacaklarn Yeniden Yaplandrlmasna Dair Kanunun 11 inci maddesiyle 4734 sayl Kanuna eklenen ek 8 inci maddenin nc fkras 31/12/2015 tarihine kadar uygulanmaz.
(2) Van ilinde 2011 ylnda meydana gelen depremlerden dolay hasar gren ve 7269 sayl Kanuna gre orta hasarl veya ar hasarl olarak tespit edilen yaplar 16/5/2012 tarihli ve
6306 sayl Afet Riski Altndaki Alanlarn Dntrlmesi Hakknda Kanun kapsamnda riskli yap olarak kabul edilir ve bu yaplar hakknda bu Kanun uyarnca ilem yaplr.
GEC MADDE 2 (1) 22/12/2014 tarihli ve 6583 sayl 2015 Yl Merkezi Ynetim Bte Kanununa ekli (K) Cetvelinin IV. Dier demeler balkl blmnn 8 inci maddesinde yer
alan 2022 sayl 65 Yan Doldurmu Muhta, Gsz ve Kimsesiz Trk Vatandalarna Aylk Balanmas Hakknda Kanunun 1 inci maddesine gre balanm veya balanacak olan aylklar
iin ngrlen 1.751 gsterge rakam, 1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasnda 2.332 olarak uygulanr.
a) 46 nc maddesi 1/10/2008 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
b) 8 inci maddesi, bu Kanunun yaym tarihini izleyen ay bandan itibaren,
c) 41 inci maddesi, 7/1/2015 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
) 53 nc maddesi, 13/5/2014 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
d) Geici 1 inci maddesinin birinci fkras 11/1/2015 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde,
e) Dier hkmleri yaym tarihinde,
yrrle girer.
98
DENZ KANUNUNUN YRRLKTEN

KALDIRILMI HKMLER
Kanun Numaras
Kabul Tarihi
Yaymland R.Gazete
Yaymland Dstur
: 854
: 20/4/1967
: Tarih: 29/4/1967 Say: 12586
: Tertip: 5 Cilt: 6 Sayfa: 1849
1 4/7/1975 tarih ve 1926 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri: (Madde numaralar: 20)
Madde 20 (20/4/1967 tarih ve 854 sayl Kanunun hkmdr.)
Hizmet aktinin 14 nc maddesinin II, III ve IV numaral bentlerinde gsterilen sebeplerle bozulmas veya muvazzaf askerlik hizmeti dolaysiyle zlmesi halinde yldan fazla alm olmak artiyle ie baladndan itibaren her bir tam takvim yl iin gemiadamna onbe gnlk creti tutarnda bir tazminat verilir.
htiyarlk ayl bakmndan bal bulunduklar kurum veya sandklardan aylk veya toptan deme almak amaciyle hizmet aktini zen gemiadamlar da yukarki bentte yazl bulunan
tazminata hak kazanr. Ancak aylk veya toptan deme almak iin akti zen gemiadamna verilecek tazminatn hesabna gemi adamnn yalnz 1 Nisan 1950 tarihinden nceki hizmet sreleri
nazara alnr.
Gemiadamnn bu bent hkmnden faydalanabilmesi iin aylk veya toptan demeye hak kazanm bulunduunu ve kendisine aylk balanmas veya toptan deme yaplmas iin ihtiyarlk sigortas bakmndan bal bulunduu kurum veya sanda bavurmu olduunu alaca bir belge ile belgelemek zorundadr.
Gemiadamlarnn kdemleri, hizmet aktinin devam etmi veya faslalarla yeniden yaplm olmasna baklmakszn ayn iverenin deiik gemilerinde ve hizmetinde altklar sreler
gzzne alnarak hesaplanr. Geminin devir ve intikali, yahut dier bir suretle iverenden dier bir iverene gemesi halinde kdem tazminat yeni iverene aittir.
len gemiadamlarnn kdem tazminat kanuni varislerine denir.
Ayn kdem sresi iin bir defadan fazla kdem tazminat denmez.
Bu kanuna tabi gemi adamlarnn hizmet akidlerinin:
1. veren tarafndan bu kanunun 14 nc maddesinin 1 inci bendinde gsterilen sebepler dnda,
2. Gemi adam tarafndan bu kanunun 14 nc maddesinin II nci ve III nc bentleri uyarnca,
3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolaysiyle,
4. Bal bulunduklar kanunla kurulu kurum veya sandklardan yallk, emeklilik veya malullk ayl, yahut toptan deme almak amaciyle;
Feshedilmesi veya gemi adamnn lm veya 14 nc maddenin 4 nc bendi sebebiyle son bulmas hallerinde gemi adamnn ie balad tarihten itibaren hizmet akdinin devam
sresince her geen tam yl iin iverence gemi adamna 30 gnlk creti tutarnda kdem tazminat denir. Bir yldan artan sreler iin de ayn oran zerinden deme yaplr.
Gemi adamlarnn kdemleri hizmet akdinin devam etmi veya faslalarla yeniden akdedilmi olmasna baklmakszn ayn iverenin bir veya deiik gemilerinde ve hizmetinde altklar sreler gznne alnarak hesaplanr. Geminin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir iverenden baka bir iverene gemesi veya baka bir yere nakli halinde gemi adamnn kdemi, iyeri veya iyerlerindeki hizmet akitleri srelerinin toplam zerinden hesaplanr. Bu kanunun neri tarihinden itibaren geminin devri veya herhangi bir suretle el deitirmesi halinde ilemi kdem tazminatlarndan her iki iveren sorumludur.
Ancak iyerini devreden iverenlerin bu sorumluluklar gemi adamn altrdklar srelerde ve devir esnasndaki gemi adamnn ald cret seviyesiyle snrldr.
Bu kanunun nerinden evvel iyeri devrolmu veya herhangi bir suretle el deitirmise devir mukavelesinde aksine bir hkm yoksa ilenmi kdem tazminatlarndan yeni iveren sorumludur.
Gemi adamnn birinci bendin 4 nc fkras hkmnden faydalanabilmesi iin aylk veya toptan demeye hak kazanm bulunduunu ve kendisine aylk balanmas veya toptan deme yaplmas iin yallk sigortas bakmndan bal bulunduu kuruma veya sanda mracaat etmi olduunu belgelemesi arttr. Gemi adamnn lm halinde bu art aranmaz.
99
T. C. Emekli Sand Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnz Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece ayn ya da deiik kamu kurulularnda geen hizmet srelerinin birletirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa gre yallk veya malullk aylna ya da toptan demeye hak kazanan gemi adamna, bu kamu kurulularnda geirdii hizmet srelerinin toplam zerinden son kamu kuruluu iverenince kdem tazminat denir.
Yukarda belirtilen kamu kurulularnda gemi adamnn hizmet akdinin evvelce bu maddeye gre kdem tazminat denmesini gerektirmeyecek ekilde sona ermesi suretiyle geen
hizmet sreleri kdem tazminatnn hesabnda dikkate alnmaz.
Ancak, bu tazminatn T.C. Emekli Sandna tabi olarak geen hizmet sresine ait ksm iin denecek miktar, yallk veya malullk aylnn balang tarihinde T.C. Emekli Sand
Kanununun yrrlkteki hkmlerine gre emeklilik ikramiyesi iin ngrlen miktardan fazla olamaz.
Bu maddede geen kamu kurulular deyimi genel, katma ve zel bteli idareler ile 468 sayl Kanunun 4 nc maddesinde saylan kurumlar kapsar.
Kdem tazminatnn hesaplanmas, son cret zerinden yaplr. Sefer, para bana, akord, gtr veya yzde usul gibi cretin sabit olmad hallerde son bir yllk sre iinde denen
cretin o sre iinde allan gnlere blnmesi suretiyle bulunacak ortalama cret bu tazminatn hesabna esas tutulur.
Ancak, son bir yl iinde ii cretine zam yapld takdirde, tazminata esas cret, gemi adamnn iten ayrlma tarihi ile zammn yapld tarih arasnda alnan cretin ayn sre iinde
allan gnlere blnmesi suretiyle hesaplanr.
16 nc maddenin (D) bendinde sz geen tazminat ile bu maddede yer alan kdem tazminatna esas olacak cretin hesabnda 29 uncu maddenin birinci fkrasnda yazl crete ilaveten gemi adamna salanm olan para ve para ile llmesi mmkn akdi ve kanundan doan menfaatler de gznnde tutulur.
Kdem tazminatna esas olacak 30 gnlk cret tutarnn beher yl iin nazara alnacak miktar 1475 sayl Kanununa gre tespit edilmi olan gnlk asgari cretin 30 gnlk tutarnn
yedibuuk katndan fazla olamaz.
Gemi adamnn lm halinde yukardaki hkmlere gre doan tazminat tutar, kanuni miraslarna denir.
Bu maddede belirtilen kdem tazminat ile ilgili 30 gnlk sre hizmet akidleri veya toplu i szlemeleri ile gemi adam lehine deitirilebilir.
Kdem tazminatndan doan sorumluluu iveren, zel ahslara veya sigorta irketlerine sigorta ettiremez.
veren sorumluluu altnda ve sadece yallk, emeklilik, malullk lm ve toptan deme hallerine mahsus olmak kaydyle Devlet veya kanunla kurulu kurumlarda veya % 50 hisseden
Madde 20 fkra ondrt (17/10/1980 tarih ve 2319 sayl Kanunun hkmdr.)
Ancak, toplu szlemelerle ve hizmet akitleri ile belirtilen srelerle hesap edilen kdem tazminatnn yllk miktar, 1475 sayl Kanununa gre tespit edilmi bulunan gnlk asgari cretin 30 gnlk tutarnn 7,5 katndan fazla olamaz.
4 4/7/1988 tarih ve 336 sayl KHK ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri. (Madde numaralar: 35)
Bu kanuna tabi gemilerde gemiadamlar tahsis edilen yatma, dinlenme ve yemek yerleriyle gemide bulundurulacak ila, tbbi alet ve malzeme ve revirlerde bulunmas gereken artlar
ve gemi adamlarna verilecek iae maddelerinin l ve nitelikleri bu art ve niteliklerden hangilerinin nemleri bakmndan esasa ilikin ve 1 inci derecede ve hangilerinin ise ikinci derecede
saylacaklar ve iae ile ilgili ne eit kurullar kurulaca ve bu kurullarn grev ve yetkileri
alma, Salk ve Sosyal Yardm ve Ulatrma Bakanlklar tarafndan beraberce hazrlanacak bir tzkte gsterilir.
Gemiadam, iveren veya iveren vekili tarafndan salanacak iaenin yukarda sz geen tzkte gsterilen llerden noksan olmas halinde aradaki farkn bedelini veya iaenin
hi verilmemesi halinde tamamnn bedelini iveren veya iveren vekilinden isteyebilir. u kadar ki, gemiadamnn iddiasn, tazminde esas tekil edecek iae ve artlardaki aksamann vuku
bulduu gnde durumu iverene veya iveren vekiline veya kaptana bildirmesi arttr.
100
5 24/4/2003 tarihli ve 4854 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri. (Madde numaras:50)
Madde 50 (20/4/1967 tarihli ve 854 sayl Kanunun hkmdr.)
a) Kanunun 5 inci maddesi gereince gemiadamlariyle yazl akit yapmyan,
b) 11 inci madde gereince gemiadamna alma ve kimlik karnesi vermiyen,
c) 12 nci madde gereince iinden ayrlan gemiadamna alma belgesi vermiyen,
) 13 nc madde gereince sakat ve eski hkml gemiadam altrma ile ilgili kanun ve tzk hkmlerine uymyan iveren veya iveren vekili hakknda 500 liradan aa olmamak
zere ar para cezasna sulh ceza mahkemesince hkmolunur.
6 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri. (Madde numaras:50, 51,Ek Madde 1.)
Madde 50 bent c (24/4/2003 tarihli ve 4854 sayl Kanunun hkmdr.) 12 nci madde gereince iinden ayrlan gemi adamna alma belgesi vermeyen, be iiye kadar
(be ii dahil) ii altran iveren veya vekili birmilyar lira, daha fazla ii altranlara ikimilyar lira idar para cezas verilir. Eylemin tekrar hlinde belirtilen bu cezalar iki kat olarak verilir.
Madde 50 bent - (24/4/2003 tarihli ve 4854 sayl Kanunun hkmdr.) 13 nc madde gereince sakat ve eski hkml gemi adam altrma ile ilgili kanun ve tzk hkmlerine uymayan iveren veya iveren vekiline altrmad her sakat veya eski hkml ve altrmad her ay iin birmilyarbeyzmilyon lira idar para cezas verilir.
I - a) 20 nci madde gereince gemiadamnn kdem tazminatn demiyen,
b) 28 inci madde gereince gemiadamnn fazla alma cretini demiyen,
c) 29 uncu madde gereince gemiadamnn cretini zamannda ve tam olarak demiyen,
) 33 nc maddede sz geen iae veya nakden deme zorunluuna uymyan,
d) 37 nci maddede sz geen asgari cretten aa cret deyen,
veren veya iveren vekili hakknda, bu durumda olan her gemiadamna karlk, demedii mebla veya temin ile mkellef olduu iaenin tekabl ettii bedelin, yediyzmilyon liradan
aa olmamak zere iki kat tutarnda idar para cezas verilir. (1)
II - a) 21 ve 23 nc maddeler gereince gemiadamnn iade zorunluuna uymyan,
b) 26 nc maddede gsterilen i srelerine uymyan,
veren veya iveren vekili hakknda birmilyar lira idar para cezas verilir. (1)
Birinci bentteki fiiller yurt dnda ilendii takdirde verilecek cezalar iki kat olarak uygulanr.(1)
(Ek: 17/10/1980 - 2319/2 md.) 20 nci madde hkmlerine aykr harekette bulunarak kdem tazminatnn ngrlen esaslar dnda veya saptanan miktar veya ta van alarak denmesi iin emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden zel veya kamu kurumu veya kurulularn ynetim kurulu yeleri, genel mdr, messese mdr, muhasebe mdr gibi yetkili
sorumlular hakknda, fiil daha ar cezay gerektiren bir su tekil etmedii takdirde alt aydan iki seneye kadar hapis ve yirmi bin liradan elli bin liraya kadar ar para cezas hkmolunur. Kanuna aykr olarak fazla denen miktarn da ayrca Hazine lehine re'sen tahsiline karar verilir.
Madde 53 fkra - (20/4/1967 tarihli ve 854 sayl Kanunun hkmdr.) Bu davalar mahkemelerce acele mevaddan saylr.
(1)
24/4/2003 tarihli ve 4854 sayl Kanunun 1 inci maddesiyle, 52 nci maddenin birinci fkrasnda yer alan "2000 liradan az olmamak zere ar para cezas" ibaresi "yediyzmilyon
lira idar para cezas", ikinci fkrada yer alan "250 liradan az olmamak zere ar para cezas hkmolunur." ibaresi, "yzellimilyon lira idar para cezas verilir."; 53 nc maddede yer alan
"500 liradan aa olmamak zere ar para cezas hkmolunur." ibaresi, "drtyzmilyon lira idar para cezas verilir." olarak 6/5/2003 tarihinden geerli olmak zere deitirilmi ve metne
ilenmitir.Daha sonra 23/1/2008 tarihili ve 5728 sayl Kanunun 321 inci maddesiyle; 52 nci maddesinin birinci fkrasnda yer alan yediyzmilyon lira ibaresi bin Trk Liras ve ikinci
fkrasnda yer alan yzellimilyon lira ibaresi beyz Trk Liras eklinde, 322 nci maddesiyle; 53 nc maddesinin birinci fkrasnda yer alan drtyzmilyon lira ibaresi beyz Trk Liras
eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.
101
Ek Madde 1- (24/4/2003 tarihli ve 4854 sayl Kanunun hkmdr.)

51 inci maddenin son fkras hari olmak zere, bu Kanundan doan sulara ilikin davalar, geminin balama limannn bulunduu yer yetkili idare mahkemesinde grlr.
Bu Kanunun 50 nci maddesi, 51 inci maddesinin birinci fkras, 52 nci maddesi ve 53 nc maddesinde yazl para cezalar gerekesi belirtilmek suretiyle geminin balama limannn
bulunduu yer alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl blge mdrnce verilir. dar nitelikteki para cezalar ilgililere 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayl Tebligat Kanunu hkmlerine gre tebli
edilir. Bu para cezalarna kar tebli tarihinden itibaren yedi gn iinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. tiraz, idarece verilen cezann yerine getirilmesini durdurmaz. tiraz zerine
verilen karar kesindir. tiraz, zaruret grlmeyen hllerde evrak zerinde inceleme yaplarak en ksa srede sonulandrlr. Bu Kanuna gre verilen idar para cezalar 21.7.1953 tarihli ve 6183
sayl mme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil olunur.
7 17/4/2008 tarihli ve 5754 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri. (Madde numaras:29.)
Madde 29 fkra bir ve iki- (20/4/1967 tarihli ve 854 sayl Kanunun hkmdr.) cret gemiadamna ii karlnda iveren veya iveren vekili tarafndan nakden denen
mebladr.
(20/4/1967 tarihli ve 854 sayl Kanunun hkmdr.) cretin gemiadamna hizmet aktine gsterilen yer ve devrelerde tam olarak denmesi zorunludur.
8- 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri. (Madde numaralar:11, 50.)
Madde 11 (20/4/1967 tarihli ve 854 sayl Kanunun hkmdr.) veren veya iveren vekili ie ald her gemiadamna en ge onbe gn iinde gemiadam alma ve kimlik karnesi vermek zorundadr. Deneme sresine tabi tutulan gemiadamlar iin bu onbe gnlk sre deneme sresinin bitiminden sonra balar.
Bu karne, ancak ve i Bulma Kurumu tarafndan tek tip olarak ve paras karlnda iverenlere verilir.
Ceza hkmleri:
Madde 50 b bendi - (24/4/2003 tarihli ve 4854 Kanunun hkmdr.) b) 11 inci madde gereince gemi adamna alma ve kimlik karnesi vermeyen,
102
KANUNUNUN YRRLKTEN KALDIRILMI

HKMLER (1)
Kanun Numaras
: 1475
Kabul Tarihi
: 25/8/1971
Yaymland R. Gazete : Tarih : 1/9/1971 Say: 13943

Yaymland Dstur
: Tertip : 5 Cilt : 10 Sayfa : 3102
1 4/7/1975 tarih ve 1927 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri: (Madde numaralar: 14, 24, 26, 98)
Hizmet akdinin 17 nci maddenin II numaral bendinde gsterilen sebepler dnda iveren tarafndan veya 16 nc maddenin I ve II numaral bentlerinde gsterilen sebeplerle ii tarafndan veyahutta muvazzaf askerlik hizmeti dolaysiyle feshi halinde yldan fazla alm olmak artiyle ie baladndan itibaren her tam yl iin iiye 15 gnlk creti tutarnda tazminat verilir.
Alt aydan fazla sreler yla tamamlanr.
htiyarlk ayl bakmndan bal bulunduklar kurum veya sandklardan aylk veya toptan deme almak amaciyle hizmet akdini fesheden iiler de yukardaki fkrada yazl bulunan tazminata hak kazanr. inin bu fkra hkmnden faydalanabilmesi iin aylk veya toptan demeye hak kazanm bulunduunu ve kendisine aylk balanmas veya toptan deme yaplmas iin
ihtiyarlk sigortas bakmndan bal bulunduu kuruma veya sanda mracaat etmi olduunu belgelemesi arttr.
ilerin kdemleri, hizmet akdinin devam etmi veya faslalarla yeniden akdedilmi olmasna baklmakszn ayn iverenin bir veya deiik iyerlerinde altklar sreler gznne alnarak hesaplanr. yerlerinin devir veya intikali, yahut dier bir surette iverenden baka bir iverene gemesi veya baka bir yere nakli halinde iinin kdemi iyerindeki hizmetlerinin toplam
zerinden hesaplanr. Kdem tazminat ise, bu intikal devresindeki iverene aittir. yeri intikali ile beraber devam ettii takdirde kdem tazminat, hilafna hkm olmadka yeni iverene aittir.
Ayn kdem sresi iin bir defadan fazla kdem tazminat denmez.
inin lm halinde bu tazminat tutar kanuni varislerine denir.
Bu sre hizmet akitleri ve toplu i szlemeleriyle artrlabilir.
verenler kanundan doan devlerini yerine getirerek de olsa ancak ilerini daraltmak veya iilerini azaltmak amaciyle iyerinden toplu olarak veya ksa aralklarla ondan az olmamak
zere onda biri kadar ve daha fazla iiyi iten karmak istedikleri hallerde durumu, iileri karmadan en az bir ay nce ilgili blge alma mdrlne yazl olarak bildirmek zorundadrlar.
Yukardaki fkra hkmne gre toplu ii karan, veya bu gibi iyerlerini ayn artlarla ileten veya iletmeye balyan iverenler, karma tarihinden itibaren 6 ay iinde ayn iyerlerine
ayn i iin dardan ii alma zorunda kalrlarsa iverenler durumu uygun aralarla yaynlyarak ve iinin kaydettirdii adresine taahhtl mektupla bildirerek daha nce iten kardklar iilerden almak istiyenleri gnn artlarna gre ie almak zorundadrlar.
Madde 26 fkra iki (25/8/1971 tarih ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)
Ancak 13 nc maddenin (c) bendinde sz geen cretle 14 nc maddede sz geen kdem tazminatna esas olacak cretin hesabnda, birinci fkrada yazl crete ilaveten iiye
salanm olan para ve parayla llmesi mmkn akdi ve kanundan doan menfaatler de gz nnde tutulur.
(1)
Bu Kanundaki para cezalarnn uygulanmas ile ilgili olarak 10/6/1949 tarih ve 5435 sayl Kanunu
deitiren 21/1/1983 tarih ve 2790 sayl Kanun ile 15/8/1957 tarih ve 9682 sayl Resmi Gazete'de
yaymlanan 20/5/1957 tarih ve E. 1, K. 12 sayl Yargtay . Bir. Kur. Kararna baknz.
103
Madde 98 bent VII (25/8/1971 tarih ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)

VII - ilerini 24 nc maddedeki hkmlere aykr olarak Blge alma Mdrlne haber vermeden karan veya ayn maddenin 2 nci fkrasndaki zorunluklara uymyan iveren
veya iveren vekili hakknda 1 000 liradan aa olmamak zere ar para cezasna ve tekerrr halinde evvelce verilen para cezasnn iki kat,
Bu Kanuna tabi iilerin hizmet akitlerinin:
2. i tarafndan bu Kanunun 16 nc maddesi uyarnca,
4. Bal bulunduklar, Kanunla kurulu kurum veya sandklardan yallk, emeklilik veya malulluk ayl yahut toptan deme almak amaciyle;
Feshedilmesi veya iinin lm sebebiyle son bulmas hallerinde iinin ie balad tarihten itibaren hizmet akdinin devam sresince her geen tam yl iin iverence iiye 30 gnlk creti tutarnda kdem tazminat denir. Bir yldan artan sreler iin de ayn oran zerinden deme yaplr.
ilerin kdemleri, hizmet akdinin devam etmi veya faslalarla yeniden akdedilmi olmasna baklmakszn ayn iverenin bir veya deiik iyerlerinde altklar sreler gznne alnarak hesaplanr. yerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir iverenden baka bir iverene gemesi veya baka bir yere nakli halinde iinin kdemi, iyeri veya iyerlerindeki hizmet akitleri srelerinin
toplam zerinden hesaplanr. Bu kanunun neri tarihinden itibaren iyerinin devri veya herhangi bir suretle el deitirmesi halinde ilemi kdem tazminatlarndan her iki iveren sorumludur. Ancak, iyerini devreden iverenlerin bu sorumluluklar iiyi altrdklar srelerle ve devir esnasndaki iinin ald cret seviyesiyle snrldr. Bu kanunun nerinden evvel iyeri devrolmu veya herhangi bir suretle el deitirmise devir mukavelesinde aksine bir hkm yoksa ilenmi kdem tazminatlarndan yeni iveren sorumludur.
inin birinci bendin 4 nc fkras hkmnden faydalanabilmesi iin aylk veya toptan demeye hak kazanm bulunduunu ve kendisine aylk balanmas veya toptan deme yaplmas iin yallk sigortas bakmndan bal bulunduu kuruma veya sanda mracaat etmi olduunu belgelemesi arttr. inin lm halinde bu art aranmaz.
T.C. Emekli Sand Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnz Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece ayn ya da deiik kamu kurulularnda geen hizmet srelerinin birletirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa gre yallk veya malullk aylna yada toptan demeye hak kazanan iiye, bu kamu kurulularnda geirdii hizmet srelerinin toplam zerinden son kamu kuruluu iverenince kdem tazminat denir.
Yukarda belirtilen kamu kurulularnda iinin hizmet akdinin evvelce bu maddeye gre kdem tazminat denmesini gerektirmiyecek ekilde sona ermesi suretiyle geen hizmet sreleri kdem tazminatnn hesabnda dikkate alnmaz.
Ancak, bu tazminatn T.C. Emekli Sandna tabi olarak geen hizmeti sresine ait ksm iin denecek miktar, yallk veya malullk aylnn balang tarihinde T.C. Emekli Sand
Kanununun yrrlkteki hkmlerine gre emeklilik ikramiyesi iin ngrlen miktardan fazla olamaz.
Bu maddede geen kamu kurulular deyimi, Genel, Katma ve zel Bteli dareler ile 468 sayl Kanunun 4 nc maddesinde saylan kurumlar kapsar.
Kdem tazminatnn hesaplanmas, son cret zerinden yaplr. Para bana, akort, gtr veya yzde usul gibi cretin sabit olmad hallerde son bir yllk sre iinde denen cretin
o sre iinde allan gnlere blnmesi suretiyle bulunacak ortalama cret bu tazminatn hesabna esas tutulur.
Ancak, son bir yl iinde ii cretine zam yapld takdirde, tazminata esas cret, icinin iten ayrlma tarihi ile zammn yapld tarih arasnda alnan cretin ayn sre iinde allan
gnlere blnmesi suretiyle hesaplanr.
13 nc maddenin (c) bendinde sz geen tazminat ile bu maddede yer alan kdem tazminatna esas olacak cretin hesabnda 26 nc maddenin 1 nci fkrasnda yazl crete ilaveten
iiye salanm olan para ve para ile llmesi mmkn akdi ve kanundan doan menfaatler de gznnde tutulur.
Kdem tazminatna esas olacak 30 gnlk cret tutarnn beher yl iin nazara alnacak miktar 1475 sayl Kanununa gre tespit edilmi olan gnlk asgari cretin 30 gnlk tutarnn
yedibuuk katndan fazla olamaz.
inin lm halinde yukardaki hkmlere gre doan tazminat tutar, kanuni miraslarna denir.
Bu maddede belirtilen kdem tazminat ile ilgili 30 gnlk sre hizmet akidleri veya toplu i szlemeleri ile ii lehine deitirilebilir.
Kdem tazminatndan doan sorumluluu iveren zel ahslara veya sigorta irketlerine sigorta ettiremez.
104
veren sorumluluu altnda ve sadece yallk, emeklilik, malullk, lm ve toptan deme hallerine mahsus olmak kaydyle Devlet veya kanunla kurulan kurumlarda veya % 50 hisseden fazlas Devlete ait bir bankada veya bir kurumda iveren tarafndan kdem tazminat ile ilgili bir fon tesis edilir.
Madde 14 fkra on (17/10/1980 tarih ve 2320 sayl Kanunun hkmdr.)
Ancak, toplu szlemelerle ve hizmet akitleri ile belirtilen srelerle hesap edilen kdem tazminatnn yllk miktar, 1475 sayl Kanununa gre tespit edilmi bulunan gnlk asgari cretin 30 gnlk tutarnn 7,5 katndan fazla olamaz.
4- 29/7/1983 tarih ve 2869 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri: (Madde numaralar:
9,12,14,25,26,28, 30,45,47,51,56,61,64,65,67,70,73,75,77,80,85,91,92,97,98,99,100,101,102,103, 104,105,106,107)
Belirli sresi bir yl veya daha uzun olan srekli hizmet akitlerinin yaz ile szlemeye balanmas mecburidir. Bu szlemeler, her eit resim ve hartan muaftr. Szleme noterlike
onanmsa, noter cretleri bu hkm dnda tutulur.
Yazl szleme yaplmyan durumlarda iveren, iinin istei zerine, kendisine genel ve zel i artlarn gsteren ve imzasn tayan bir belge vermekle ykmldr.
Bu belgeler her eit resimden muaftr.
Srekli hizmet akidlerinde deneme sresi en ok bir aydr.
Ancak bu sre toplu zlemelerle aya kadar uzatlabilir.
Bu sre iinde taraflar akdi bildirimsiz ve tazminatsz feshedebilirler. Ancak iinin alt gnler iin cret hakk sakldr.
Madde 14 fkra bir (17/10/1980 tarih ve 2320 sayl Kanunun hkmdr.)
Bu Kanuna tabi iilerin hizmet akitlerinin:
2. i tarafndan bu Kanunun 16 nc maddesi uyarnca
4. Bal bulunduklar, kanunla kurulu kurum veya sandklardan yallk, emeklilik veya malullk ayl yahut toptan deme almak amacyla;
Feshedilmesi veya iinin lm sebebiyle son bulmas hallerinde iinin ie balad tarihten itibaren hizmet akdinin devam sresince her geen tam yl iin iverence iiye 30 gnlk creti tutarnda kdem tazminat denir. Bir yldan artan sreler iin de ayn oran zerinden deme yaplr.
Fkra onbir (17/10/1980 tarih ve 2320 sayl Kanunun hkmdr.)
13 nc maddenin (c) bendinde sz geen tazminat ile bu maddede yer alan kdem tazminatna esas olacak cretin hesabnda 26 nc maddenin 1nci fkrasnda
yazl crete ilaveten iiye salanm olan para ve para ile llmesi mmkn akdi ve kanundan doan menfaatler de gznnde tutulur.
verenler iyerlerinde aadaki esaslar ve ller iinde sakat kimse ile eski hkml kimse altrmak ve bunlara meslek, beden ve ruh durumlarna gre i vermek zorundadrlar.
a) Yz iiye kadar ii altran iyerlerinde her tam elli iiye karlk bir sakat ve bir eski hkml kimse,
b) i saysnn yzden fazlas iin her yz iiye karlk iki sakat ve iki eski hkml kimse,
altrlr.
Bu maddeye gre altrlacak sakat ve eski hkmllerin eitleri ile hangi cins sakat ve eski hkmllerin hangi i kollarnda ve hangi ilerde altrlabilecei ve bunlarn iyerlerinde genel hkmler dnda bal olacaklar zel ve cret artlar ile bunlarn iverenlerce nasl ie alnacaklar; alma, Adalet, Sanayi ve Ticaret, Milli Eitim, Salk ve Sosyal Yardm ve Ulatrma Bakanlklarnca birlikte hazrlanacak ynetmelikte gsterilir.
Sakatlarn iyerlerine alnmalarnda o iyerinin iisi iken sakatlanm olanlara ncelik hakk tannr.
105
Bir iyerinden mallen ayrlmak zorunda kalp da sonradan malliyeti ortadan kalkan iiler eski iyerlerine alnmalarn istedikleri takdirde, iveren bunlar, bo yer varsa derhal, yoksa
yer boaldnda, o andaki artlarla eski iyerlerine veyahut eski ilerine uygun dier bir ie, sair isteklilere tercih ederek almaya mecburdur.
Genel ve katma bteli dairelerle mahalli idareler veya Kamu ktisadi Teebbsleri yahut zel kanuna veya zel kanunla verilmi yetkiye dayanlarak kurulan banka ve kurululara veya
bunlara bal iyerlerinin Kanununa tabi olmyan daire ve kurumlarnda altrlan kimselerin de sakat ve eski hkmller arasndan ayrlmas hakkndaki gerekli usul ve artlar ile bunun
oran ve tutarlar ve hangi ilerde altrlacaklar yukarda sz geen ynetmelikte gsterilir.
Genel anlamda cret, bir kimseye bir i karlnda iveren veya nc kiiler tarafndan salanan ve nakden denen mebla kapsar.
i creti, en ge haftada bir, yurtta gemesi zorunlu para ile denir.
Toplu szlemeler veya hizmet akidleri ile bu deme sresi en ge bir aya karlabilir.
Bir iyerinde ayn nitelikte ilerde ve eit verimle alan kadn ve erkek iilere sadece cinsiyet ayrl sebebiyle farkl cret verilemez. Toplu i szlemelerine ve hizmet akidlerine
buna aykr hkm konulamaz.
i cretlerinin ayda 240 liras haczedilemez veya bakasna devir ve temlik olunamaz. Ancak iinin bakmak zorunda olduu aile yeleri iin hakim tarafndan takdir edilecek miktar
bu paraya dahil deildir. Bu kaytlamalar nafaka borcu alacakllarnn haklarn kaldrmaz.
veren her demede iiye cret hesabn gsterir imzal veya iyerinin zel iaretini tayan bir pusula vermek veya iinin yannda bulunan cretle ilgili bu hesaplar yine imzas veya
zel iareti altnda kaydetmek zorundadr.
Bu pusula veya defterde demenin gn ve ilikin olduu dnem ile fazla alma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil cretleri gibi asl crete yaplan her eit eklemeler tutarnn
ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her eit kesintilerin ayr ayr gsterilmesi gerekir.
Bu ilemler her trl resimden muaftr.
Madde 45 fkra (25/8/1971 tarih ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)
Saat creti ile alan iilerin tatil gn creti saat cretinin sekiz katdr.
Madde 47 (25/8/1971 tarih 1475 Kanunun hkmdr.)
Otel, pansiyon, lokanta, kahvehane, gazino, ak hava lokanta ve gazinosu, algl elence yeri, dans salonu, kulp, oyun salonu, birahane, iki salonu ve benzeri yerlerle iki verilen
ve hemen orada yenilip iilmesi iin eitli yiyecek satan yerlerden (yzde) usulnn uyguland messeselerde; iveren tarafndan servis karl veya baka isimlerle mterilerin hesap
pusulalarna (yzde) eklenerek veya ayr ekillerde alnan paralarla kendi istei ile mteri tarafndan iverene braklan yahut da onun kontrol altnda bir araya toplanan btn paralar iveren serviste alan iilere eksiksiz olarak demek zorundadr.
veren veya iveren vekili, yukardaki fkrada sz edilen paralarn kendisi tarafndan alndn, eksiksiz olarak iilere datldn belgelemekle ykmldr.
Yzdelerden toplanan paralarn hak sahibi iiler arasnda hangi esaslar ve orantlar erevesinde datlaca Toplu Szlemelerinde veya hizmet akitlerinde gsterilir.
Madde 51 bent (f) (25/8/1971 tarih ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)
f) 3153 sayl Kanuna dayanlarak karlan tze gre rntgen muayenehanelerinde alanlara Pazardan baka verilmesi gereken yarm gnlk izinler,
inin hak kazanp da kullanmad yllk izin sresi iin denecek olan creti hizmet akdinin iveren veya ii tarafndan feshedilmesi halinde kendisine denir.
u kadar ki, 17 nci maddenin 2 numaral bendindeki durum sebebiyle hizmet akdinin iveren tarafndan feshedilmesi halinde bu hkm uygulanmaz. veren tarafndan hizmet akdinin feshedilmesi halinde 13 nc maddede belirtilen bildirim sresiyle, 19 uncu madde gereince iiye verilmesi mecburi yeni i arama izinleri yllk cretli izin sreleri ile iie giremez.
Madde 61 - (25/8/1971 tarih ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)
a) Genel bakmdan i sresi haftada en ok 48 saattir.
Bu sre, haftada 6 i gn allan ilerde gnde 8 saati gememek zere ve Cumartesi gnleri ksmen veya tamamen tatil eden ilerlerinde haftann allan gnlerine eit lde
blnerek uygulanr.
106
mddetlerinin yukardaki esaslar erevesinde, uygulama ekilleri alma Bakanlnca karlacak i sreleri tznde belirtilir.
b) Salk kurallar bakmndan gnde ancak 8 saat veya daha az allmas gereken iler, alma Bakanl ile Salk ve Sosyal Yardm Bakanlnn ortaklaa hazrlayacaklar bir
tzkte belirtilir.
Madde 64 bent (I) alt bent (b) ve (c) (25/8/1971 tarih ve 1475 sayl
Kanunun hkmdr.)
b) 4 saatten fazla ve 8 saatten az sreli ilerde yarm saat,
c) 8 saat veya daha fazla sreli ilerde bir saat dinlenme verilir.
Madde 65 bent (III) (25/8/1971 tarih ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)
III - ilerin gece almalar 8 saati geemez.
16 yan doldurmam ocuklarn, hangi ite olursa olsun gnde 8 saatten fazla altrlmas yasaktr. Bunlardan ilkokula gidenlerin i saatleri okul saatlerine engel olmayacak ekilde dzenlenir ve ders saatleri 8 saatlik alma sresinin iinde saylr.
Kadn iilerin doumdan nce 6 ve doumdan sonra 6 hafta olmak zere 12 haftalk sre iin altrlmalar yasaktr.
Ancak, bu sreler iinin salk durumuna ve iin zelliine gre doumdan nce ve sonra gerekirse artrlabilir.
Bu sreler hekim raporu ile belirtilir.
Her iveren, iyerinde iilerinin saln ve igvenliini salamak iin gerekli olan yapmak ve bu husustaki artlar aralar noksansz bulundurmakla ykmldr.
iler de bu yoldaki usuller ve artlara uymak zorundadrlar.
Yetkili makamlarn verdii izin zerine bir iyeri kurularak ilemeye baladktan sonra o iyerinde bakaca tesisat yaplm olmadka i durdurulamaz.
A) lgili tzkte belirtilen birinci derecedeki artlar yerine getirdikten sonra yetkili makamdan izin almak suretiyle kurulan ve ilemeye balyan herhangi bir iyerinin, tesis ve tertiplerinde alma metot ve ekillerinde, makina ve cihazlarnda iilerin hayat iin tehlikeli olan bir husus tespit edilirse, bu tehlike giderilinceye kadar; kiilik bir komisyon karar ile i durdurulur.
Bu komisyon; iverenle iilerin birer temsilcisinden ve igvenliini teftie yetkili bir memurdan teekkl eder. Taraflardan birinin ars zerine, arda belirtilen gn, yer ve saatte
toplanr ve ounlukla karar verir. gvenliini teftie yetkili memurun, her toplantya katlm olmas arttr. i veya iveren temsilcisinin arya uymamas, komisyonun toplanmasn ve
karar almasn engelleyemez.
i temsilcisi:
a) yerinde alan iilerin ounluunu temsil eden sendikann;
b) Byle bir sendika yoksa, o i kolunda faaliyette bulunan ve ii ounluunu temsil eden sendikann veya federasyonun;
c) Bu nitelikte bir ii kuruluu mevcut deilse, en ok yeye sahip konfederasyonun;
Ynetim kurulunca seilir.
veren temsilcisi ise:
a) verenin yesi bulunduu sendikann;
b) Byle bir sendika yoksa o i kolunda faaliyette bulunan ve iveren ounluunu temsil eden sendikann veya konfederasyonun;
c) Bu nitelikte bir iveren kuruluu mevcut deilse, en ok yeye sahip bulunan konfederasyonun;
Ynetim Kurulunca seilir.
B) 74 nc maddenin 2 nci fkrasna uygun olarak kurma izni ve iletme belgesi alnmadan alm olan veya geici iletme belgesi alnd halde ikinci derecedeki artlar verilen sre
iinde yerine getirmemi bulunan iyerleri; blge alma mdrnn talebi zerine, o yerin en byk mlkiye amirinin emri ile ve zabta marifetiyle kapatlr.
C) Bu maddeye gre verilecek durdurma veya kapatma kararna kar iverenin mahalli i mahkemesinde itiraz etmek yetkisi vardr. Mahkeme itiraz bir hafta iinde karara balar. Bu
iler acele mevaddandr. Kararlar kesindir.
107
) Bir iyerinde alan iilerin ya, cinsiyet ve salk durumlar byle bir iyerinde almalarna engel tekil ediyorsa, bunlar dahi almaktan alkonulur.
D) Yukardaki bentler gereince iyerlerinde iiler iin tehlikeli olan tesis ve tedbirlerin veya makina ve cihazlarn ne ekilde iletilmekten alkonulaca ve bunlarn ne ekilde yeniden
iletilmelerine izin verilebilecei alma Bakanlnca hazrlanacak bir tzkte gsterilir.
E) Bir iyerinin kurulmasna ve iletilmesine izin verilmi olmas 74 nc maddede yazl tzk hkmlerinin uygulanmasna hibir zaman engel olamaz.
F) Bu maddenin (A) ve (B) bentleri gereince makina, tesisat ve tertibat veya iin durdurulmas veya iyerinin kapatlmas sebebiyle isiz kalan iilere iveren, cretlerini demeye
veya cretlerinde bir dklk olmamak zere meslek veya durumlarna gre baka bir i vermeye zorunludur.
A) yerine sarho olarak gelmek ve iyerinde ispirtolu iki kullanmak yasaktr.
B) veren; iyeri mtemilatndan saylan ksmlarda, ne gibi hallerde hangi zamanda ve hangi artlarla iki iilebileceini tayin ve tespit edebilir.
C) (A) bendi hkm :
1. spirtolu iki yaplan iyerlerinde,
2. Nitelikleri dolaysyle mterilerine kapal kaplarda veya ak olarak veya kadehle ispirtolu iki satmak zere izin alm olan iyerlerinde,
3. erisinde mteriler veya iin nitelii icab belirli iiler tarafndan ispirtolu iki iilmesi mmkn olan iyerlerinde;
Uygulanmaz.
12 den 18 yana kadar (18 dahil) ocuklarn herhangi bir ie alnmalarndan nce; iyeri hekimi, ii sal dispanserleri; bunlarn bulunmad yerlerde sras ile en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu, salk oca, Hkmet veya belediye tabiblerine muayene ettirilerek iin niteliine ve artlarna gre vcut yaplarnn dayankl olduunun raporla belirtilmesi ve bunlarn 18
ya dolduruncaya kadar en az her alt ayda bir ayn ekilde doktor muayenesinden geirilerek bu ite almaya devamlarnda bir saknca olup olmadnn kontrol ettirilmesi ve btn bu
raporlarn iyerinde muhafaza ettirilerek yetkili memurlarn istei zerine kendilerine gsterilmesi zorunludur.
Birinci fkrada yazl tabipliklerce verilen rapora itiraz halinde, ii en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi Shhi Kurulunca muayeneye tabi tutulur, verilen rapor kesindir.
Bu raporlar her eit resim ve harctan muaftr.
ilere i ve ilere ii bulmak iin kazan amaciyle allmas veya zel bro almas yasaktr.
Ancak, tarm ilerinde cretli i ve ii bulma araclna ve i Bulma Kurumu izin verebilir.
eitli i ve sanat kollarndaki iverenlerin veya iilerin kendi aralarnda yahut eitli teekkllerince veyahut kamu yararna yardmc olan ve byle olmayp da yalnz hayr ileriyle
uraan derneklerce, i ve ii bulma ileriyle uralmas ve bunun iin kendi evreleri iinde kuracaklar tekilatn almasn ancak ve i Bulma Kurumunda izin almak ve bu kurumca
her zaman denetlemek kaydiyle mmkndr. u kadar ki; bu yolda alacak brolarn yapacaklar ilere karlk, iilerden herhangi bir cret almalar yasaktr.
i ve iverenlerle bunlarn meslek kurulular tarafndan kendilerini ilgilendiren ve i hayatna ilikin ilerde alma Bakanlna yaz ile bavurma halinde bu dilekeler ve bunlarla
ilgili tutanak, evrak, defter ve ilemler her eit resimden muaftr.
Devlet, il yahut belediye tekilat, iyerlerinde yapacaklar, ii sal ve i gvenlii ile ilgili tefti ve denetlemelerin sonularn ve bu yolda yapacaklar ilemleri o yer iin yetkili blge
alma mdrlne bildirir.
yerinin kurulup almasna izin vermeye yetkili belediyelerle dier ilgili makamlar her ay bu hususta izin verdikleri, iveren ve iyerinin isim ve adresini ve yaplan iin eidini gsterir
listeleri gelecek ayn 15 ine kadar o yerin bal bulunduu blge alma mdrlne bildirirler.
Bu kanunun 3 nc maddesine aykr hareket edenlere aada yazl cezalar hkmolunur:
A) 10 veya daha az ii altranlar hakknda 250 liradan az olmamak,
B) Daha fazla ii altranlar hakknda 500 liradan az olmamak zere ar para cezas,
yen,
108
C) Bu maddede yazl fiillerin tekerrr halinde yukarda yazl para cezalarnn iki kat,
Hkmolunur.
I - 9 uncu maddenin 1 inci fkrasnda belirtilen hizmet akdini yazl yapmyan ve 2 nci fkrada anlan belgeyi vermiyen,
II - 10 uncu maddede anlan takm szlemesini yazl yapmyan,
III - 13 nc maddenin (A) bendinde belirtilen bildirim artna uymad halde, bildirim neline ilikin creti demiyen, 14 nc maddede yazl hallerde iinin kdem tazminatn demi-
IV - 19 uncu maddede belirtilen bildirim nelleri iinde iiye yeni i arama izni vermiyen,
V - 20 nci maddede yazl bulunduu zere iiye belge vermiyen veya bu belgede geree aykr bilgi veren veya 21 inci maddede yazl (i kimlik karnesi) ni vermiyen,
VI - 22 nci maddede yazl artlara uymadan ve gerekli izni almadan kantin aan ve ayn maddedeki hkmlere aykr hareket eden,
Be iiye kadar altran iveren veya vekili hakknda 100 liradan, daha fazla ii altranlar iin 500 liradan az olmamak zere hafif para cezas ve tekerrr halinde evvelce verilen
para cezasnn iki kat,
VII - (4/7/1975 tarih ve 1927 sayl Kanunun hkmdr.) 24 nc madde hkmlerine aykr olarak iyerine yeni ii alan iverenler, iten kard her ii iin 1.000 liradan aa olmamak zere ar para cezasna ve tekrarnda daha nce verilen para cezasnn iki kat,
(17/10/1980 tarih ve 2320 sayl Kanunun hkmdr.) 14 nc madde hkmlerine aykr harekette bulunarak kdem tazminatnn ngrlen esaslar dnda veya saptanan
miktar veya tavan alarak denmesi iin emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden zel veya kamu kurumu veya kurulularn ynetim kurulu yeleri, genel mdr, messese mdr, muhasebe mdr gibi yetkili sorumlular hakknda, fiil daha ar cezay gerektiren bir su tekil etmedii takdirde alt aydan iki seneye kadar hapis ve yirmi bin liradan elli bin liraya kadar
ar para cezas hkmolunur. Kanuna aykr olarak fazla denen miktarn da ayrca Hazine lehine re'sen tahsiline karar verilir.
VIII - 25 inci maddede yazl artlar yerine getirmiyen ve hkmlere aykr hareket eden,
veren veya vekili hakknda ykml olduu her sakat ve eski hkml iin 500 liradan 1 000 liraya kadar para cezas,
Hkmolunur.
A) inin bu kanundan veya toplu i szlemesinden yahut hizmet akdinden doan ve 26 nc maddede tarif edilen cretini sresi iinde kasden tam olarak demiyen veya noksan diyen iveren veya iveren vekili hakknda, bu durumda olan her iiye karlk 50 liradan az olmamak zere nisbi para cezas hkmolunur.
Fiilin tekerrr halinde evvelce verilmi olan para cezasnn iki kat hkmolunur.
B) I - 30 uncu maddede yazl crete ilikin hesap pusulalarn iilere vermiyen, 31 inci maddede gsterilen tutardan fazla olarak ii cretlerinden zarar karl kesinti yapan veya
zarar yapmakszn iten kan iiye tazminat iade etmiyen veya mahsup yapt halde istek zerine hesap ve belgeleri gstermiyen, 32 nci maddede anlan sebepler dnda iiye cret kesintisi cezas kesen yahut bu paralar ayn bendin gsterdii mddete bu hesaba yatrmayan iveren veya iveren vekili hakknda 250 liradan az olmamak zere hafif para cezas,
II - 33 nc maddede anlan Komisyonun tespit ettii asgari cretleri iiye demiyen veya noksan diyen 34 nc maddede iaret ed ilen sebepler dolaysiyle almyan iiye yarm cret demiyen 35 inci maddede yazl artlar dnda fazla alma yapan veya ayn maddede gsterilen fazla alma cretini demiyen veya noksan diyen 36 ve 37 nci maddelerdeki hkmlere aykr olarak alma yaptran veya fazla almaya ait cretleri demiyen veya noksan diyen 38,41,42, 43,47 ve 54 nc maddelerdeki artlar ve usullere uymyarak bu maddelerde gsterilen cretleri noksan diyen iveren veya iveren vekili hakknda (B) bendinin 1 inci fkrasnda sz geen cezalar,
III - 48 inci maddede gsterilen yzdelerin hesabna ait usullere uymyan 52 nci maddenin son fkrasnda anlan cretsiz ilave izni vermiyen ve cretli izin kullanan iiye pein olarak
bu izne ait cretini demiyen veya 56 nc maddedeki hak edilmi izni kullanmadan hizmet akdinin feshi halinde bu izne ait creti demiyen, 57 nci maddeye dayanlarak karlacak olan ynetmelik hkmlerine aykr hareket eden veya 60 nc maddede anlan sebepler dolaysiyle ii cretinden indirme yapan iveren veya iveren vekili hakknda 1 000 liradan az olmamak zere
ar para cezas,
Hkmolunur.
109

Bu kanunun 61 inci maddesinde ve bu maddeye gre karlacak tzkte tespit olunan i mddetlerine aykr olarak iilerini altran veya 64 nc maddedeki ara dinlenmelerini bu
maddeye gre uygulamyan veya iileri 65 inci maddeye aykr olarak geceleri sekiz saatten fazla altran, gece ve gndz postalarn deitirmiyen, 67 nci madde hkmne aykr olarak
onalt yandan kk ocuklar gnde sekiz saatten fazla altran veya okul zamann bu madde hkmne gre uygulamyan 68 inci madde hkmne aykr olarak bu maddede zikredilen
yerlerde onsekiz yan doldurmam erkek ocuklar ve her yataki kadnlar altran, 69 uncu maddede anlan tzk hkmlerine aykr olarak hareket eden ve ayn maddenin 1 inci fkrasndaki yazl yasaa uymyan, 70 inci maddedeki hkme aykr olarak doumdan evvel ve sonraki mddetlerde gebe veya doum yapm kadnlar altran, 72 nci maddeye istinaden karlacak tzk hkmlerine uymyan iveren veya iveren vekili hakknda 1 500 liradan az olmamak zere ar para cezas,
Hkmolunur.
I - Bu kanunun 74 nc maddesinin son fkrasnda anlan yetkili tekilattan kurma veya iletme belgesi almadan bir iyerini aan.
II - 74 nc maddenin 1 inci fkrasndaki hkme dayanlarak karlacak tzklerdeki hkmlere uymyan,
veren veya iverenvekili hakknda 1 000 liradan aa olmamak zere ar para cezasna hkmolunur.
III - 1 ve 2 nci bentlerdeki fiillerin tekerrr halinde evvelce hkmolunan para cezasnn iki kat hkmolunur.
Bu kanunun 75 inci maddesinin (A) bendi gereince almaktan alkonulan tesisat, tertibat, makina veya cihazn noksanlarn tamamlamadan ve gerekli izni almadan ileten veya ayn
maddenin (B) bendi gereince kapatlan iyerindeki noksanlar tamamlamadan ve gerekli izni almadan aan iveren veya iveren vekili, 1 000 liradan az olmamak zere, ar para cezasiyle
cezalandrlr. Fiilin tekerrr halinde, evvelce verilen para cezasnn iki kat hkmolunur.
76 nc madde hkm gereince karlacak tzkte kurulmas hkme balanan "i Sal ve Gvenlii Kurulu" nu iyerinde kurmakta kanan veya kurup da almasna engel
olan iveren veya iveren vekili hakknda 1 000 liradan az olmamak zere ar para cezas ve tekerrr halinde evvelce hkmolunan para cezasnn iki kat hkmolunur.
Bu Kanunun 77 nci maddesi hkmlerine aykr hareket edenler hakknda 250 liradan az olmamak zere hafif para cezasna, ar ve tehlikeli ilerde 16 yandan kkleri altran
veya 78 inci maddede anlan tzkte gsterilen ya kaytlarna aykr ii altran iveren veya iveren vekili hakknda 1 500 liradan az olmamak zere ar para cezasna, 79 uncu madde
hkm gereince iilere doktor raporu almyan veya istek halinde ilgili memura gstermiyen, 80 inci madde gereince alnmas gereken raporu almyan veya bu raporlar istek halinde yetkili
memurlara gstermiyen iveren veya iveren vekili hakknda 500 liradan az olmamak zere ar para cezasna, 81 inci maddeye dayanlarak karlacak tzkte gsterilen artlara uymyan, 82
nci maddede anlan tzk hkmlerini yerine getirmiyen iveren veya iveren vekili hakknda 1 500 liradan az olmamak zere ar para cezas hkmolunur. Yukarda saylan fiillerin tekerrr
halinde evvelce verilen para cezasnn iki kat hkmolunur.
Bu kanunun 85 inci maddesinin 2 nci fkrasnda yazl artlarla izin almadan, ayn maddenin 1 inci fkras hkmne aykr olarak kazan amaciyle zel bro aan, veya 1 inci ve 2 nci
fkras hkmlerine riayet etmekle beraber, ayn maddenin son fkras hkmne aykr olarak iilerden cret alan, zel ve tzel kiilerin bu ile ilgili brolar kapatld gibi bu ilerde fiilen
alanlar hakknda genel hkmlere gre verilecek eyleme uygun cezalardan baka, 2 000 liradan az olmamak zere ar para cezas ve aydan az olmamak zere hapis cezas hkmolunur.
Bu kanunun 85 inci maddesinin 1 inci fkras hkmne aykr olarak d lkelere ii gnderme amaciyle almalar tespit edilenler hakknda 10 000 liradan az olmamak zere ar para
cezas ve yldan az olmamak zere hapis cezas hkmolunur.
Tekerrr halinde verilen cezalar iki katna kadar artrlr.
110

I- Bu kanunun 89 uncu maddesinin 2 nci fkrasnda saylan devleri yerine getirmiyen ve ayn maddenin 1 inci fkrasnda kendilerine yetki verilen memurlara kar gereken kolayl
gstermiyen iveren veya iveren vekilleri, 93 nc madde gereince karlacak tzk hkmlerine ve ayn maddenin 2 nci fkrasndaki bildiri artna uymayan iveren veya iveren vekilleri,
94 nc maddenin 1 inci fkrasndaki yasaklara riayet etmiyen iveren veya iveren vekilleri hakknda 2 500 liradan az olmamak zere ar para cezasna, 94 nc maddenin 2 nci fkrasndaki
yasaklara riayet etmiyen iiler hakknda 500 liradan az olmamak zere ar para cezasna,
Hkmolunur.
Yukardaki fkralardaki fiillerin tekerrr halinde cezalar iki kat artrlr.
II - Yukarda sz geen ilgili memurlarn bu kanundan veya dier kanunlardan doan her eit tefti ve denetleme yetki ve grevleri gereince grevlerinin yerine getirilmesi srasnda
istedikleri bilgileri vermiyen veya grevlerini yapmaya veya sonulandrmaya engel olan kimseler hakknda 2 500 liradan az olmamak zere ar para cezas hkmolunur
Fiilin tekerrr halinde evvelce hkmedilen cezalar bir kat artrlarak uygulanr.
Bu kanunun ceza blmnde cezas ayrca yazlmam olan yasaklara kar gelen veya zorunluklara uymyan iveren veya iveren vekilleri hakknda, 100 liradan az olmamak zere
hafif para cezas hkmolunur.
5 29/11/1983 tarih ve 2965 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri: (Madde numaralar : 64)
Madde 64 bent (I) alt bent (b) ve (c) (29/7/1983 tarih ve 2869 sayl Kanunun hkmdr.)
I - b) 4 saatten fazla ve 7,5 saatten az sreli ilerde yarm saat,
c) 7,5 saat veya daha fazla sreli ilerde bir saat, dinlenme verilir.
6 3/11/1988 tarih ve 3493 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri.
(Madde numaralar: 97,98,99,100,101, 102,103,104,106,107,108)
Bu Kanunun 3 nc maddesine aykr hareket edenlere; be iiye kadar (be ii dahil) ii altranlar hakknda yedibinbeyz liradan otuzyedibinbeyz liraya kadar, daha fazla
ii altranlar hakknda onbebin liradan yetmibebin liraya kadar ar para cezas hkmolunur.
Bu maddede yazl fiillerin tekerrr halinde yukarda yazl para cezalarnn iki kat hkmolunur.
Madde 98 (A) bendinin (6) numaral alt bendinden sonra gelen son paragraf ile (B) ve (C) bentleri (29/7/1983 tarih ve 2869 sayl Kanunun hkmdr.)
Be iiye kadar (be ii dahil) ii altran iveren veya vekili hakknda bin liradan onbebin liraya kadar, daha fazla ii altranlar hakknda onbebin liradan yetmibin liraya
kadar ar para cezas, tekerrr halinde belirtilen cezalarn iki kat hkmolunur.
B) 24 nc madde hkmlerine aykr olarak ii karan veya iyerine yeni ii alan iveren veya vekili hakknda iten kard veya ie ald her ii iin otuzbin lira ar para cezas
hkmolunur.
C) 25 inci maddeye aykr hareketle sakat veya eski hkml altrmayan iveren veya vekili hakknda altrmad her sakat ve eski hkml ve altrmad her ay iin onbebin
lira ar para cezas hkmolunur.
A) inin bu Kanundan veya toplu i szlemesinden yahut hizmet akdinden doan ve 26 nc maddede belirtilen cretini sresi iinde kasten demeyen veya noksan deyen iveren
veya iveren vekili bu durumda olan her ii iin binbeyz lira ar para cezas ile cezalandrlr. Hkmedilecek ceza bin liradan az olamaz.
B) (1) 30 uncu maddede yazl crete ilikin hesap pusulalarn iiye vermeyen, 31 inci maddede gsterilen tutardan fazla olarak ii cretlerinden zarar karl kesinti yapan veya
zarar yapmakszn iten kan iiye tazminatn iade etmeyen veya mahsup yapt halde istek zerine hesap ve belgeleri gstermeyen, 32 nci maddede belirtilen sebepler dnda iiye cret
kesintisi cezas kesen yahut bu paralar ayn bentte gsterilen srede bu hesaba yatrmayan iveren veya iveren vekili hakknda yedibinbeyz liradan otuzyedibinbeyz liraya kadar ar
para cezas,
111
(2) 33 nc maddede belirtilen komisyonun tespit ettii asgari cretleri iiye demeyen veya noksan deyen, 34 nc maddede sz edilen sebepler dolaysiyle almayan iiye
yarm cret demeyen, 35 inci maddede yazl artlar dnda fazla alma yaptran veya ayn maddede gsterilen fazla alma cretini demeyen veya noksan deyen, 36 ve 37 nci maddelerdeki hkmlere aykr olarak alma yaptran veya fazla almaya ait cretleri demeyen veya noksan deyen, 38,41,42,43,47, ve 54 nc maddelerdeki artlar ve usullere uymayarak bu
maddelerde gsterilen cretleri demeyen veya noksan deyen iveren veya vekili hakknda yedibinbeyz liradan otuzyedibinbeyz liraya kadar ar para cezas,
(3) 48 inci maddede gsterilen yzdelerin hesabna ait usullere uymayan, 52 nci maddenin son fkrasnda belirtilen cretsiz ilave izni vermeyen ve cretli izin kullanan iiye pein olarak bu izne ait cretini demeyen veya 56 nc maddedeki hakedilmi izni kullanmadan hizmet akdinin feshi halinde bu izne ait creti demeyen, 57 nci maddede belirtilen ynetmelik hkmlerine aykr hareket eden veya 60 nc maddede sz edilen sebepler dolaysyla ii cretinden indirme yapan iveren veya iveren vekili hakknda otuzbin liradan yzellibin liraya kadar ar para
cezas,
Hkmolunur.
Bu Kanunun 61 inci maddesinde ve bu maddede belirtilen tzkte tespit olunan i mddetlerine aykr olarak iilerini altran veya 64 nc maddedeki ara dinlenmelerini bu maddeye gre uygulamayan veya iileri 65 inci maddeye aykr olarak geceleri 7,5 saatten fazla altran, gece ve gndz postalarn deitirmeyen, 67 nci madde hkmne aykr hareket eden, 68
inci madde hkmne aykr olarak bu maddede zikredilen yerlerde onsekiz yan doldurmam erkek ocuklar ve her yataki kadnlar altran, 69 uncu maddede anlan tzk hkmlerine
aykr olarak hareket eden ve ayn maddenin birinci fkrasndaki yazl yasaa uymayan, 70 inci maddedeki hkme aykr olarak doumdan evvel ve sonraki mddetlerde gebe veya doum yapm kadnlar altran veya cretsiz izin vermeyen, 72 nci maddede belirtilen tzk hkmlerine uymayan, iveren veya iveren vekili hakknda krkbebin liradan ikiyzyirmibebin liraya kadar ar para cezas hkmolunur.
Bu Kanunun 73 nc maddesi hkmne aykr hareket eden, 74 nc maddenin ikinci fkrasnda belirtilen kurum veya iletme belgesi almadan bir iyerini aan, 74 nc maddenin
birinci fkrasnda belirtilen tzklerdeki hkmlere uymayan iveren veya iveren vekili hakknda alnmayan her ii sal veya igvenlii tedbiri iin otuzbin liradan az olmamak zere ar
para cezas hkmolunur. Alnmayan tedbirler orannda mteakip her ay iin ayrca ayn miktar ceza uygulanr.
Bu Kanunun 75 inci maddesine gre durdurulan ii izin almadan devam ettiren veya kapatlan iyerini izinsiz aan iveren veya vekili otuzbin liradan yzellibin liraya kadar ar para
cezas ile cezalandrlr.
76 nc maddede ngrlen tzkteki "i sal ve Gvenlii Kurulu" nu iyerinde kurmaktan kanan veya kurup da almasna engel olan iveren veya iveren vekili hakknda
otuzbin liradan yzellibin liraya kadar ar para cezas, fiilin tekerrr halinde belirtilen cezann iki kat hkmolunur.
Bu Kanunun 77 nci maddesi hkmlerine aykr hareket edenler hakknda yedibinbeyz liradan otuzyedibinbeyz liraya kadar ar para cezas, ar ve tehlikeli ilerde onalt yandan kkleri altran veya 78 inci maddede belirtilen tzkte gsterilen ya kaytlarna aykr ii altran iveren veya iveren vekili hakknda krkbebin liradan ikiyzyirmibebin liraya
kadar ar para cezas, 79 uncu madde hkm gereince iilere doktor raporu almayan veya istek halinde ilgili memura gstermeyen, 80 inci madde gereince alnmas gereken raporu almayan veya bu raporlar istek halinde yetkili memurlara gstermeyen iveren veya iveren vekili hakknda onbebin liradan yetmibebin liraya kadar ar para cezas, 81 inci maddede ngrlen
tzkte gsterilen artlara ve usullere uymayan, 82 inci maddede anlan tzk hkmlerini yerine getirmeyen iveren veya iveren vekili hakknda krkbebin liradan ikiyzyirmibebin liraya
kadar ar para cezas hkmolunur. Yukarda saylan fiillerin tekerrr halinde belirtilen cezalarn iki kat hkmolunur.
Bu Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fkrasnda saylan ykmllkleri yerine getirmeyen ve ayn maddenin birinci fkrasndaki yetkili makam ve i mfettilerine kar gereken kolayl gstermeyen iveren veya iveren vekilleri, 93 nc maddede ngrlen tzk hkmlerine ve ayn maddenin ikinci fkrasndaki bildiri artna uymayan iveren ve iveren vekilleri, 94 nc
maddenin birinci fkrasndaki yasaklara riayet etmeyen iveren veya iveren vekilleri hakknda yetmibebin liradan az olmamak zere ar para cezas, 94 nc maddenin ikinci fkrasndaki
yasaklara riayet etmeyen iiler hakknda onbebin liradan yetmi-bebin liraya kadar ar para cezas hkmolunur.
112
Yukarda sz geen yetkili makam ve i mfettiinin bu Kanundan veya dier kanunlardan doan her eit tefti ve denetleme yetki ve grevleri gereince, grevlerinin yerine getirilmesi srasnda istedikleri bilgileri vermeyen veya grevlerini yapma veya sonulandrmaya engel olan kimseler hakknda eylem baka bir suu olutursa dahi ayrca yetmibebin liradan az
olmamak zere ar para cezas hkmolunur.
Yukardaki fkralarda yazl fiillerin tekerrr halinde belirtilen cezalarn iki kat hkmolunur.
Bu blmde cezas zel olarak gsterilmemi olan yasaklara aykr hareket eden veya zorunluluklara uymayan iveren veya iveren vekilleri hakknda bin liradan onbebin liraya
kadar ar para cezas hkmolunur.
Bu kanunun cezai hkmlerini tatbike mahalli sulh ceza mahkemeleri grevlidir. 105 inci maddede yer alan eylemlerde ise asliye ceza mahkemeleri grevlidir.
Bu davalar acele mevaddandr.
7 21/10/1998 tarih ve 4382 sayl Kanun ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri. (Madde numaras: 98)
Madde 98 bent (c) (3/11/1988 tarih ve 3493 sayl Kanun hkmdr.)
c) 25 inci maddesindeki hkmlere aykr hareketle sakat veya eski hkml altrmayan iveren veya vekiline altrmad her sakat ve eski hkml ve altrmad her ay iin
beyzbin lira para cezas verilir.
8 30/5/1997 tarih ve 572 sayl KHK ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri (Madde numaralar: 3)
Madde 13 fkra (A) bent iki (29/7/1983 tarih ve 2869 sayl Kanunun hkmdr.)
altrlacak sakat saysnn tespitinde daimi ii says esas alnr. % 2'nin hesaplanmasnda yarma kadar olan kesirler dikkate alnmaz. Yarm ve daha fazla olanlar tama ibla edilir.
9 (24/8/2000 tarih ve 617 sayl KHK ile yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri. (Madde numaras: 85)
Madde 85 fkra iki (29/7/1983 tarih ve 2869 sayl Kanunun hkmdr.)
Ancak, tarm ilerinde cretli i ve ii bulma araclna, ve i Bulma Kurumu izin verebilir.
10 (9/8/2002 tarih ve 4773 sayl Kanunla yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri. (Madde numaras: 5, 6, 13, 24)
Madde 5 bent (2)- (25/8/1971 tarihli ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)
2. Tarm ilerinde (Orman tali yollar dahil),
Madde 6 bal ve (III) numaral bendi- (25/8/1971 tarihli ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)
III-Yukarda yazl iler dnda kalan baka bir iin kanunun uygulanmas bakmndan sanayi veya ticaret ilerinden saylp saylmamasn belirtmeye alma Bakanl yetkilidir.

A) Sresi belirli olmyan srekli hizmet akitlerinin feshinden nce durumun dier tarafa bildirilmesi gerekir.
Hizmet akdi:
a) i alt aydan az srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balyarak iki hafta sonra,
b) i alt aydan birbuuk yla kadar srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balyarak drt hafta sonra,
c) i birbuuk yldan yla kadar srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balyarak alt hafta sonra,
) i yldan, fazla srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balyarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmi olur.
B) neller asgari olup szleme ile artrlabilir.
C) Bildirme artna uymyan taraf yukarda yazl nellere ilikin cret tutarnda tazminat demek zorundadr.
veren, iinin ihbar nellerine ait cretini pein vermek suretiyle hizmet akdini feshedebilir.
inin sendikaya ye olmas, ikayete bavurmas gibi sebeplerle iinden kartlmas hallerinde ve genel olarak hizmet akdini fesih hakknn ktye kullanldn gsteren dier durumlarda (A) bendinde yazl nellere ait cretlerin kat tutar tazminat olarak denir.
Taraflarn ayrca tazminat isteme haklar sakldr.
113

verenler bu kanunun 13 nc maddesinde belirtilen artlara uyarak iine son verdii veya 16 nc maddenin III nc bendi gereince i aktini fesheden iilerin yerine, kma veya karma tarihinden itibaren 6 ay iinde baka ii alamaz.
Bu sre iinde iyerine ayn nitelikteki i iin yeniden ii almak isteyen iveren durumu uygun aralarla yaynlar ve iinin kaydettirdii adresine noter aracl ile duyurur. Teblii tarihinden itibaren 15 gn iinde iyerine bavurmayanlarn bu hakk der.
17 nci maddenin 1 inci bendinin (b) fkras ve III nc bentleri gereince iten karlan isiler hakknda da 6 aylk sre iinde iten karmay gerektiren sebepler ortadan kalkm ise,
birinci fkra hkm uygulanr.
Bir iyerinin ayn artlarla, iletilmesi veya iletmeye balanmas yahut mevsim ya da kampanya nedeniyle yeniden almaya gemesi hallerinde de bu madde hkm uygulanr. Mevsim ve kampanya ilerinde alan iiler iin noter tebligat hkm uygulanmaz.
Bal bulunduu emeklilik mevzuat gereince yallk ya da emeklilik yan doldurmu ve ayn zamanda yallk veya emeklilik aylna hak kazanm olan iiler hakknda bu maddenin tekrar ie alnma zorunluluuna ilikin hkmleri uygulanmaz.
lerine son verilen iilerin says 10 ve daha fazla olduu takdirde iveren, yeni bir ie yerletirilebilmeleri iin, bunlarn isimlerini ve niteliklerini karma tarihinden en az bir ay nce
ilgili ve i Bulma Kurumu rgtne bildirmek zorundadr.
11 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunla yrrlkten kaldrlm veya deitirilmi olan hkmlerin metinleri.
(Madde numaras: 1-13, 15-110, Ek Madde 1-4, Geici Madde 1-13, Ek Geici Madde 1, Madde 111, 112)
BRNC BLM
Genel Hkmler
Tarifler:
Bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir ite cret karl alan kiiye ii, ii altran tzel veya gerek kiiye iveren, iin yapld yere iyeri denir.
in nitelii ve yrtm bakmndan iyerine bal bulunan yerlerle, dinlenme, ocuk emzirme, yemek, uyku, ykanma, muayene ve bakm, beden veya mesleki eitim yerleri ve avlu
gibi sair eklentiler ve aralar da iyerinden saylr.
yerinde iveren adna hareket eden ve iin ve iyerinin ynetiminde grev alan kimselere iveren vekili denir. veren vekilinin bu sfatla iilere kar muamele ve yklemlerinden
dorudan doruya iveren sorumludur.
Bu kanunda iveren iin ngrlen her eit sorumluluk ve zorunluluklar iveren vekilleri hakknda da uygulanr. veren vekillii sfat, iilere tannan hak ve vecibeleri ortadan kaldrmaz.
Bir iverenden belirli bir iin bir blmnde veya eklentilerinde i alan ve iilerini mnhasran o iyerinde ve eklentilerinde altran dier bir iverenin kendi iilerine kar o iyeri ile
ilgili ve bu kanundan veya hizmet akdinden doan yklemlerinden asl iveren de birlikte sorumludur.
Uygulama alan:
Bu kanun, beinci maddedeki istisnalar dnda kalan btn iyerlerine, bu iyerlerinin iverenleri ile iveren vekillerine ve iilerine faaliyet konularna baklmakszn uygulanr.
yerini bildirme:
Bu kanunun kapsamna girecek nitelikte bir iyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, alma konusunu ksmen veya toptan deitiren, yaplan iin tamamlanmas yznden
veya herhangi bir sebeple srekli olarak almasn brakan iveren, iyerinin unvan ve adresini, altrlan ii saysn, alma konusunu, iin balama veya bitme gnn, kendi adn, soy
adn ve adresini, varsa iveren vekil veya vekillerinin ad, soyad ve adreslerini, srekli ilerde bir ay iinde blge alma mdrlne bildirmek zorundadr.
Blge alma mdrl mesul memuru ise bildirimin alndna dair belge vermek zorundadr.
114
Uygulama balangc:
yerleri, iverenler, iveren vekilleri ve iiler, nc maddedeki bildirim gnne baklmakszn, ikinci maddede de gsterilen niteliin edinildii gnden balyarak bu kanun hkmlerine bal olurlar.
stisnalar:
Aada belirtilen hususlarda bu kanun hkmleri uygulanmaz:
1. Deniz ve hava tama ilerinde,
2. (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.) 50den az ii altrlan (50 dahil) tarm ilerinin yapld i yerlerinde
3. Bir ailenin yeleri veya hsmlar arasnda dardan baka biri katlmyarak evlerde ve el sanatlarnn yapld ilerde,
4. Ev hizmetlerinde,
5. 507 sayl Esnaf ve Kk Sanatkarlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun kiinin alt iyerlerinde,
6. 18 yan bitirmemi raklar hakknda,
7. Aile ekonomisi hududu iinde kalan tarmla ilgili her eit yap ilerinde,
8. Konutlarn kapclk hizmetlerinde,
9. Sporcular hakknda,
10. Yardm Sevenler Dernei merkez ve tara atelyelerinde alanlar hakknda,
11. Rehabilite edilenler hakknda,
u kadar ki,
a) Kylarda veya liman ve iskelelerde gemilerden karaya ve karadan gemilere yaplan ykleme ve boaltma ileri,
b) Havacln btn yer tesislerinde yrtlen iler,
c) Tarm sanatlar ile tarm aletleri makina ve paralarnn yapld atelye ve fabrikalarda grlen ler,
) Tarm iletmelerinde yaplan yap ileri,
d) Halkn faydalanmasna ak veya iyerlerinin mtemilat durumunda olan park ve bahe ileri,
e) Kaloriferli konut kapclar ile almasn ayn iverene veya ayn konuta hasreden konut kapclar,
f) Deniz Kanunu kapsamna girmiyen ve tarm ilerinden saylmyan, denizlerde alan su rnleri mstahsallar ile ilgili iler.
Bu kanun hkmlerine tabidir.
Sanayi, ticaret ve tarm ileri:
I. Bu kanunun uygulanmas bakmndan sanayiden saylacak iler unlardr:
a) Her trl madenleri arama ve topraktan karma ileriyle ta, kum ve kire ocaklar gibi iler,
b) Ham, yar ve tam yaplm maddelerin ilenmesi, temizlenmesi, eklinin deitirilmesi, sslenmesi, sat iin hazrlanmas ileri,
c) Her trl kurma, onarma, skme, datma ve ykma ileri,
) Bina yaplmas ve onarm, deitirilip bozulmas ve yklmas ileri ve bunlara yardmc her trl snai yapm ileri,
d) Yol, demiryolu, tramvay yolu, liman, kanal, baraj, hava alan, dalgakran, tnel, kpr, lam ve kuyularn yaplmas ve onarm, batklarn karlmas ve bataklk kurutma gibi iler,
e) Elektrik ve her eit muharrik kuvvetlerin elde edilmesi, deitirilmesi, tanmas, kurma ve datma ileri,
f) Su ve gaz tesisat, kurma ve iletmesi ileri,
g) Telefon, telgraf, telsiz, radyo ve televizyon kurma ileri,
115
h) Gemi ve vapur yapm, onarm, deitirilmesi ve bozup datma ileri,

i) Karada tama ileri,
) Gl ve akarsularda insan veya eya ve hayvan tama ileri,
j) Eyann istasyon, antrepo, iskele, limanlar ve hava alanlarnda ykletilmesi, boaltlmas ileri,
k) Basmevlerinde yaplan iler.
II. Bu kanunun uygulanmas bakmndan ticaretten saylan iler unlardr:
a) Ham, yar ve tam yaplm her esit bitkisel, hayvani veya snai rn ve mallarn alm ve satm ileri,
b) Bankaclk gibi para tedavl ile ilgili ilerle, sigortaclk, komisyonculuk, depoculuk, ambarclk, antrepoculuk ve benzeri iler,
c) Denizlerde alan su rnleri mstahsallar ile ilgili iler,
III. (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.) Bu Kanunun uygulanmas bakmndan tarmdan saylacak iler unlardr:
a) Her eit meyveli ve meyvesiz bitkiler; ay, pamuk, ttn, elyafl bitkiler; turungiller; pirin, baklagiller; aa, aak, omca, tohum, fide, fidan; sebze ve tarla rnleri; yem ve ss
bitkilerinin yetitirilmesi, retimi, slah, aratrlmas, bunlarla ilgili her trl toprak ileri, ekim, dikim, a, budama, sulama, gbreleme, hasat, harman, devirme, temizleme, hazrlama ve ayrma ileri, hastalk ve zararllarla mcadele, toprak slah, ayr, mera, toprak ve su korunmas ileri,
b) Fidanlk ve aalandrma, tabi ve sun tensil, orman koruma ve bakm (yangn dahil), orman imar ve slah, tohum toplama, ormanclk aratrma (sulama, dikim, yetitirme, bakm),
tali orman yolu yapm ve onarm, amenajman, silvikltr, orman rnleri istihsali, ana depolara nakil, son depolarda istif ve tasnif, mill parklarn yapm, bakm ve gelitirilmesi ileri,
c) Her trl i ve gelir hayvanlarnn (ar, ipek bcei ve benzerleri dahil) yetitirilmesi, retimi, slah ve bunlarla ilgili bakm, gdm, terbiye, krkm, sam ve rnlerinin elde edilmesi,
toplanmas, saklanmas ileri ile bu hayvanlarn hastalk ve asalaklaryla mcadele ileri,
) 854 sayl Deniz Kanunu hkmleri sakl kalmak kaydyla, kara ve su avcl ve bu yoldan elde edilen rnlerin saklanmas, tanmas ve retilmesi ileri.
IV. (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.) Yukarda saylan iler dnda kalan bir iin bu Kanunun uygulanmas bakmndan sanayi, ticaret veya tarm ilerinden saylp
saylmadn belirlemeye, Sanayi ve Ticaret Bakanl ile Tarm ve Kyileri Bakanlnn grleri alnarak, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl yetkilidir.
Bildirimin yazl olmas:
Bildirimlerin ilgiliye yazl olarak ve imza karlnda yaplmas gerekir. Bildirim yaplan kii bunu imzalamazsa, durum o yerde tutanakla tespit edilir. Ancak 7201 sayl Kanun kapsamna giren tebligat anlan kanun hkmlerine gre yaplr.
Srekli ve sreksiz iler:
Nitelikleri bakmndan en ok 30 i gn sren ilere sreksiz i, bundan fazla sren ilere srekli i denir.
Bu kanunun 3, 9, 11, 12, (Deiik ibare: 9/8/2002-4773/3 md.) 13, 13/A, 13/B, 13/C, 13/D, 13/E, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 25, 27, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59,
71, 76 ve 93 nc maddeleri sreksiz ilere uygulanmaz. Sreksiz ilerde bu maddelerin konusu olan uyumazlklarda Borlar Kanunu hkmleri uygulanr.(1)
KNC BLM
Hizmet Akdi
Yazl akit:
Belirli sresi bir yl veya daha uzun srekli hizmet akitlerinin yazl olarak yaplmas zorunludur. Bu akitler damga vergisi ve her eit resim ve hartan muaftr. Akit noterlike onanm
ise noter cretleri bu hkmn dnda tutulur.
Yazl akit yaplmayan durumlarda iveren, iinin istei zerine, kendisine genel ve zel i artlarn gsteren ve imzasn tayan bir belge vermekle ykmldr.
Bu belgeler damga vergisi ve her eit resim ve hartan muaftr.
(1)
Bu fkrada bulunan 13 ibaresi, 9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunla 13, 13/A, 13/B, 13/C, 13/D, 13/E olarak deitirilmi ve metne ilenmitir.
116
Takm szlemesi:
Birden ok iinin meydana getirdii bir takm temsilen bu iilerden birinin, takm klavuzu sfatiyle iverenle yapt szlemeye, takm szlemesi denir.
Takm szlemesinin, sresi ne olursa olsun yazl yaplmas gerekir.
Takm szlemesinde isimleri yazl iilerden her birinin ie balamasiyle, bu Szleme o ii ile iveren arasnda dorudan doruya yaplm saylr. Ancak, takm szlemesi hakknda Borlar Kanununun 110 uncu maddesi hkm de yrr. Takm szlemesine girmi olan iilerin cretlerini iveren veya iveren vekili her birine ayr ayr demek zorundadr.
9 uncu maddenin ikinci fkras hkm takm szlemelerine de uygulanr.
Yazl akdin ekli:
Bu Kanuna gre yaplacak yazl szlemelerde aadaki hususlarn bulunmas gerekir:
1. verenin ve iinin (Takm szlemelerinde her iinin ayr ayr) ad ve kimlikleri,
2. Yaplacak i,
3. yerinin adresi,
4. Sresi belirli szlemelerde szlemenin sresi,
5. cret, (Takm szlemesinde her ii iin ayr ayr) deme ekli ve zaman,
6. Var ise taraflarn ileri srdkleri zel artlar,
7. Hizmet akdinin yapld gn,
8. Taraflarn imzas.
Deneme sresi:
Srekli hizmet akitlerinde deneme sresi en ok bir aydr.
Ancak bu sre toplu i szlemeleriyle aya kadar uzatlabilir.
Bu sre iinde taraflar hizmet aktini bildirimsiz ve tazminatsz feshedebilirler. Ancak, iinin alt gnler iin cret ve dier haklar sakldr.
Akdin feshinde bildirim:
Madde 13- (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.)
Sresi belirli olmayan srekli hizmet akitlerinin feshinden nce durumun dier tarafa bildirilmesi gerekir.
Hizmet akdi;
a) i alt aydan az srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak iki hafta sonra,
b) i alt aydan bir buuk yla kadar srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak drt hafta sonra,
c) i bir buuk yldan yla kadar srm olan ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak alt hafta sonra,
d) i yldan fazla srm ii iin, bildirimin dier tarafa yaplmasndan balayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmi saylr.
Bu sreler asgari olup szlemeler ile artrlabilir.
Bildirim artna uymayan taraf bildirim sresine ilikin cret tutarnda tazminat demek zorundadr.
veren bildirim sresine ait creti pein vermek suretiyle hizmet akdini feshedebilir.
verenin bildirim artna uymamas veya bildirim sresine ait creti pein deyerek akdi feshetmesi, 13/A, 13/B, 13/C, 13/D ve 13/E maddelerinin uygulanmasna engel olmaz.
13/A maddesinin birinci fkras uyarnca, 13/B, 13/C, 13/D ve 13/E maddelerinin uygulanma alan dnda kalan iilerin hizmet akdinin, fesih hakknn ktye kullanlarak sona erdirildii
durumlarda iiye bildirim srelerine ait cretin kat tutarnda tazminat denir. Fesih iin bildirim artna da uyulmamas ayrca drdnc fkra uyarnca tazminat denmesini gerektirir.
117
Feshin geerli sebebe dayandrlmas :

Madde 13/A- (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.)
On veya daha fazla ii altrlan iyerlerinde en az alt aylk kdemi olan ve iletmenin btnn sevk ve idare eden iveren vekili niteliinde olmayan bir iinin belirsiz sreli hizmet
akdini fesheden iveren, iinin yeterliliinden veya davranlarndan ya da iletmenin, iyerinin veya iin gereklerinden kaynaklanan geerli bir sebebe dayanmak zorundadr.
Aadaki hususlar fesih iin geerli bir sebep oluturmaz:
a) Sendika yelii veya alma saatleri dnda ya da iverenin rzas ile alma saatleri iinde sendikal faaliyetlere katlmak,
b) yeri sendika temsilcilii veya ii temsilcilii yapm olmak, yapmak veya temsilcilie aday olmak,
c) Mevzuattan veya szlemeden doan haklarn takip iin iveren aleyhine idar veya adl makamlara bavurmak veya bu hususta balatlm srece katlmak,
d) Irk, renk, cinsiyet, meden hal, aile ykmllkleri, hamilelik, din, siyas gr, etnik veya sosyal kken,
e) 70 inci madde uyarnca kadn iilerin altrlmalarnn yasak olduu srelerde ie gelmemek,
f) Hastalk veya kaza nedeniyle 17 nci maddenin (I) numaral bendinin (b) fkrasnda ngrlen bekleme sresinde ie geici olarak devam etmemek.
inin alt aylk kdemi, ayn iverenin bir veya deiik iyerlerinde geen sreler birletirilerek hesap edilir.
Akdin feshinde usul:
Madde 13/B- (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.)
veren fesih bildirimini yazl olarak yapmak ve fesih sebebini ak ve kesin bir ekilde belirtmek zorundadr.
veren bakmndan beklenemeyecek haller hari olmak zere, hakkndaki iddialara kar savunmas alnmadan bir iinin belirsiz sreli hizmet akdi, o iinin davran veya verimi ile
ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, iverenin 17 nci maddenin (II) numaral bendinde gsterilen sebeplerle fesih hakk sakldr.
Fesih bildirimine itiraz ve usul:
Madde 13/C- (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.)
Hizmet akdi feshedilen ii, fesih bildiriminde sebep gsterilmedii veya gsterilen sebebin geerli olmad iddias ile fesih bildiriminin teblii tarihinden itibaren bir ay iinde i mahkemesinde dava aabilir. Toplu i szlemesinde hkm varsa veya taraflar anlarlarsa uyumazlk ayn srede zel hakeme gtrlr.
Feshin geerli bir sebebe dayandn ispat ykmll iverene aittir.
Dava seri muhakeme usulne gre iki ay iinde sonulandrlr. Mahkemece verilen kararn temyizi halinde, Yargtay bir ay iinde kesin olarak karar verir.
Geersiz sebeple yaplan feshin sonular:
Madde 13/D- (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.)
verence geerli sebep gsterilmedii veya gsterilen sebebin geerli olmad mahkemece tespit edilerek feshin geersizliine karar verildiinde, iveren, iiyi bir ay iinde ie balatmak zorundadr. iyi bavurusu zerine iveren bir ay iinde ie balatmaz ise, iiye en az alt ay en ok bir yllk creti tutarnda tazminat demekle ykml olur. Mahkeme feshin geersizliine karar verdiinde, iinin ie balatlmamas halinde denecek tazminat miktarn da belirler.
inin mahkeme kararnn kesinlemesine kadar altrlmad sre iinde en ok drt aya kadar domu bulunan cret ve dier haklar kendisine denir.
Bildirim sresine ait cret iiye pein denmise, bu tutar yukardaki hkmlere gre yaplacak demeden mahsup edilir. iye bildirim sresi verilmemi veya bildirim sresine ait
cret pein olarak denmemise, bu srelere ait cret tutar ayrca denir.
i, kesinleen mahkeme kararnn tebliinden itibaren alt i gn iinde ie balamak iin iverene bavuruda bulunmak zorundadr. i bu sre iinde bavuruda bulunmazsa, iverence yaplm olan fesih geerli bir fesih saylr ve iveren sadece bunun hukuk sonular ile sorumlu olur.
Birinci, ikinci ve nc fkra hkmleri szlemeler ile hibir suretle deitirilemez; aksi ynde szleme hkmleri geersizdir.
Yeni ie girme:
Madde 13/E- (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.)
Hizmet akdi feshedilen ii yeni bir ie girer ve mahkemece feshin geersizliine karar verilirse, nceki iine dnmek istemeyen ii durumu alt i gn iinde nceki iverenine bildirir.
Yazl olarak yaplacak bu bildirim zerine belirsiz sreli hizmet akdi iverence geerli bir sebeple feshedilmi gibi saylr ve buna ilikin hukuk sonular doar.
118
Yeni iverenin sorumluluu:

Sresi belirli olan veya olmyan srekli hizmet akdi ile bir iverenin iine girmi olan ii, akid sresinin bitmesinden nce yahut bildirim neline uymakszn iini brakp baka bir iverenin iine girerse hizmet akdinin bu suretle feshinden tr eski iverenin zararndan, iinin sorumluluu yannda, ayrca yeni iveren dahi aadaki hallerde hakimin belirtecei derecede sorumludur:
a) inin bu davranna, yeni iine girdii iveren sebep olmusa,
b) Yeni iveren, iinin bu davrann bile bile onu iine almsa,
c) Yeni iveren iinin bu davrann rendikten sonra dahi onu altrmaya devam ederse.
inin bildirimsiz fesih hakk:
Sresi belirli olsun veya olmasn, srekli hizmet akidlerinde ii, aada yazl hallerde, dilerse akdi srenin bitiminden nce veya bildirim nelini beklemeksizin feshedebilir.
I Salk sebepleri:
a) Hizmet akdinin konusu olan iin yaplmas szleme srasnda bilinmiyen ve iin mahiyetinden doan bir sebeple iinin sal veya yaay iin tehlikeli olursa,
b) inin srekli olarak yakndan ve dorudan doruya buluup grt iveren, yahut baka bir ii bulac veya iinin ii ile badaamyan bir hastala tutulursa,
II Ahlak ve iyi niyet kurallarna uymyan haller ve benzerleri:
a) Hizmet akdi yapld srada bu akdin esasl noktalarndan biri hakknda yanl vasflar veya artlar gstermek yahut geree uygun olmyan bilgiler vermek veya szler sylemek
gibi hallerle iveren, iiyi yanltrsa,
b) veren iinin veya ailesi yelerinden birinin eref ve namusuna dokunacak ekilde szler syler veya davranlarda bulunursa,
c) i verenin evinde oturmakta ise, bunlarn yaay tarzlar genel ahlak bakmndan dzgn olmazsa,
) veren iiye veya ailesi yelerinden birine kar satamada bulunur veya gzda verirse, yahut iiyi veya ailesi yelerinden birini kanuna kar davrana zendirir, kkrtr, srkler, yahut iiye veya ailesi yelerinden birine kar hapsi gerektiren bir su ilerse yahut ii hakknda eref ve haysiyet krc aslsz ar isnat veya ithamlarda bulunursa,
d) veren tarafndan iinin creti kanun hkmleri veya i szlemesi artlar gereince hesap edilmez veya denmezse,
e) cretin para bana veya i tutar zerinden denmesi kararlatrlp da iveren tarafndan iiye, yapabilecei say ve tutardan az i verildii hallerde, aradaki cret fark zaman
esasna gre denerek iinin eksik ald cret karlanmazsa, yahut i artlar esasl bir tarzda deiir, bakalar veya uygulanmazsa; (szlemelere bu fkradaki haller hakknda baka trl
kayt konmamak artiyle).
III Zorlayc sebepler:
inin alt iyerinde bir haftadan fazla sre ile iin durmasn gerektirecek zorlayc sebepler ortaya karsa.
verenin bildirimsiz fesih hakk:
Sresi belirli olsun veya olmasn, srekli hizmet akitlerinde iveren aada yazl hallerde, dilerse hizmet akdini srenin bitiminden nce veya bildirim nelini beklemeksizin feshedebilir.
I Salk sebepleri:
a) inin kendi kasdndan veya derli toplu olmyan yaayndan yahut ikiye dknlunden doacak bir hastala veya sakatla uramas halinde, bu sebeple doacak devamszln ard ardna i gn veya bir ayda be i gnnden fazla srmesi,
b) inin bulac veya ii ile badaamyacak derecede tiksinti verici bir hastala tutulduunun anlalmas,
(a) fkrasnda saylan sebepler dnda iinin kendi kusuruna ykletilmeyen hastalk, kaza, doum ve gebelik gibi hallerde iveren iin hizmet akdini bildirimsiz fesih hakk: Hastalk
iinin iyerindeki alma sresine gre 13 nc maddedeki bildirim nellerini alt hafta amasndan sonra doar. Doum ve gebelik hallerinde bu sre 70 nci maddedeki srenin bitiminde
balar. Ancak iinin iine gidemedii sreler iin cret ilemez.
119
II Ahlak ve iyi niyet kurallarna uymyan haller ve benzerleri:

a) Hizmet akdi yapld srada bu akdin esasl noktalarndan biri iin gerekli vasflar veya artlar kendisinde bulunmad halde bunlarn kendisinde bulunduunu ileri srerek, yahut
geree uygun olmyan bilgiler veya szler syliyerek iinin ivereni yanltmas,
b) inin, veren yahut bunlarn aile yelerinden birinin eref ve namusuna dokunacak szler sarfetmesi veya davranlarda bulunmas, yahut iveren hakknda eref ve haysiyet krc
aslsz ihbar ve isnatlarda bulunmas,
c) verenin evinde oturan iinin yaaynn o evin adabna ve usullerine uygun veya genel ahlak bakmndan dzgn olmamas,
) inin, iverene yahut onun ailesi yelerinden birine yahut iverenin baka iisine satamas veya 77 nci maddeye aykr hareket etmesi,
d) inin, iverenin gvenini ktye kullanmak, hrszlk yapmak, iverenin meslek srlarn ortaya atmak gibi doruluk ve balla uymyan davranlarda bulunmas,
e) inin, iyerinde, yedi gnden fazla hapisle cezalandrlan ve cezas ertelenmiyen bir su ilemesi,
f) inin iverenden izin almakszn veya hakl bir sebebe dayanmakszn ard ardna iki gn veya bir ay iinde iki defa herhangi bir tatil gnnden sonraki i gn, yahut bir ayda i
gn iine devam etmemesi,
g) inin yapmakla, devli bulunduu grevleri kendisine hatrlatld halde yapmamas,
h) inin kendi istei veya savsamas yznden iin gvenliini tehlikeye drmesi, iverenin mal olan veya mal olmayp da eli altnda bulunan makinalar tesisat veya baka eya
ve maddeleri on gnlk cretinin tutar ile diyemiyecek derecede hasara veya kayba uratmas,
III yerinde iiyi bir haftadan fazla sre ile almaktan alkoyan bir zorlayc sebebin ortaya kmas.
IV- (Ek: 9/8/2002-4773/4 md.) i, feshin (I), (II) ve (III) numaral bentlerde ngrlen sebeplere uygun olmad iddias ile 13, 13/A, 13/B, 13/C, 13/D, 13/E madde hkmleri
erevesinde yarg yoluna bavurabilir.
Akdi fesih hakkn kullanma neli:
16 ve 17 nci maddelerde gsterilen ahlak ve iyi niyet kurallarna uymyan hallere dayanarak ii veya iveren iin tannm olan akdi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu eit davranlarda bulunduunu br tarafn rendii gnden balyarak alt ign getikten ve her halde fiilin vukuundan itibaren bir sene sonra kullanlamaz.
Bu haller sebebiyle ii yahut iverenden hizmet akdini yukardaki fkrann neli iinde feshedenlerin dier taraftan tazminat haklar sakldr.
Yeni i arama izni:
Bildirim nelleri srasnda iveren, iiye yeni bir i bulmas iin gerekli olan i arama sresini i saatleri iinde ve cret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. Bu i arama izninin
sresi gnde iki saatten az olamaz ve ii isterse i arama izin saatlerini birletirerek toplu kullanabilir. Ancak i arama iznini toplu kullanmak istiyen ii, bunu iten ayrlaca gnden evvelki
gnlere rastlatmak ve bu durumu iverene bildirmek zorundadr.
alma belgesi:
inden ayrlan iiye, iveren tarafndan iinin eidinin ne olduunu ve sresini gsteren bir belge verilir. verenin belgedeki imzas, ii dilerse o yerdeki muhtar veya mlki amir tarafndan onaylanr.
Genel ve katma bteli dairelerle mahalli idarelerden veya Kamu ktisadi Teebbslerinden yahut zel kanuna veya zel kanunla verilmi yetkiye dayanlarak kurulan banka ve kurululardan veya bunlara bal iyerlerinden yahut kamu yararna yardmc derneklere bal iyerlerinden kan iinin ald belgeler hakknda yukarki onama hkm uygulanmaz.
veren, iinin istedii belgeyi vermemekte direnirse veyahut belgeye ii iin doru olmyan yazlar yazarsa, iinin yahut yeni iine girdii iverenin istei zerine, o yerdeki muhtar
veya mlki amir tarafndan yaplacak inceleme sonucunu gsteren bir belge, iiye veya yeni iverene verilir. Muhtar veya mlki amir tarafndan yaplacak inceleme bir haftada bitirilir ve gerekli
belge muhtar veya mlki amirlike verilir.
Genel ve katma bteli dairelerle mahalli idarelerden veya Kamu ktisadi Teebbslerinden yahut zel kanuna veya zel kanunla verilmi yetkiye dayanlarak kurulan banka ve kurululardan veya bunlara bal iyerlerinden kan iilere belge verilmek istenmez veyahut belgeye doru olmyan yazlar yazlrsa, gerekli incelemenin yaplmas iin bu iyerlerinin bal olduklar
makamlara bavurulur.
yebilir.
120
Belgenin vaktinde verilmemesinden veyahut belgede doru olmyan yazlar bulunmasndan zarar gren ii veyahut bu iiyi iine alan yeni iveren eski iverenden zarar ve ziyan isti-

veren ie ald her iiye en ge on be gn iinde "ii alma ve kimlik karnesi" vermek zorundadr. Deneme sresine bal tutulan iiler iin bu onbe gnlk sre, deneme sresinin bitiminden sonra balar. Bu karne ancak ve i Bulma Kurumu tarafndan tek tip olarak bastrlr ve paras karlnda verenlere verilir. Sz edilen karnelerin ekli iine nelerin yazlaca ve nasl alnp verilecei ve kullanlaca alma Bakanl tarafndan karlacak bir tzkte gsterilir.
Kantin almas:
Blge alma Mdrlnn tetkiki neticesinde:
a) iler iin daha faydal olaca anlalrsa,
b) ehir ve kasabalardan uzak iyerlerinde iiler veya bunlarla birlikte iveren tarafndan almamsa,
Asgari ii adedi, iyeri hususiyeti, satlacak maddelerin cinsleri, vasflar ve masraf karlklar alma, Sanayi ve Ticaret Bakanlklar tarafndan en ge bir yl iinde karlacak bir
ynetmelikte belirtilen esaslara gre, iilere veya bunlarn ailelerine yiyecek, iecek, giyecek ve yakacak gibi gerekli maddeleri satmak zere kantinler almas mecburidir.
iler kantinlerden al veri etmeye zorlanamaz.
Sz edilen ynetmeliin yrrlnden nce alm kantinler veya benzeri sat yerleri iin, iveren ynetmeliin yrrlk gnnden balyarak ay iinde Blge alma Mdrlne bavurup bu sat yerlerinin ynetmelik hkmlerine uygunluunu tespit ettirmek zorundadr. Bu gibi yerlerde yaplmas gereken deiiklikler ve dzeltmeler yetkili makamca verilecek
uygun neller iinde iveren tarafndan tamamlanr.
verenin deme sorumluluu:
veren, iinin i sebebiyle yok olan veya bozulan alet, tat ve sakatlanan hayvanlarn demekle ykmldr. u kadar ki; iveren, iinin kendi kusur ve ihmali ile sebep olduu yok
olma veya, sakatlanmalar ve bozulmalar demekle ykml deildir.
Toplu ii karma:
Madde 24- (9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunun hkmdr.)
veren; ekonomik, teknolojik, yapsal ve benzeri iletme, iyeri ve iin gerekleri sonucu topluca veya bir ay iinde toplam en az on iinin i akdini feshetmek istediinde, bunu en az
otuz gn nceden bir yaz ile iyeri sendika temsilcilerine veya ii temsilcilerine, ilgili blge mdrlne ve Trkiye Kurumuna bildirir.
Bu bildirimde ii karmalarnn sebepleri, karlacak ii says ve gruplar ve ie son verme ilemlerinin ne kadarlk bir zaman diliminde gerekleeceine ilikin bilgilerin bulunmas
zorunludur.
Bildirimden sonra temsilcilerle iveren arasnda yaplacak grmelerde, toplu ii karmann nlenmesi ya da karlacak ii saysnn azaltlmas yahut karmann iiler asndan
olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi konular ele alnr. Grmelerin sonunda toplantnn yapldn gsteren bir belge dzenlenir.
Fesih bildirimleri, iverenin toplu ii karma isteini blge mdrlne bildirmesinden otuz gn sonra hkm dourur.
yerinin btnyle kapatlarak kesin ve devaml suretle faaliyete son verilmesi halinde, iveren sadece durumu en az otuz gn nceden ilgili blge mdrlne ve Trkiye Kurumuna bildirmek ve iyerinde iln etmekle ykmldr.
Mevsim ve kampanya ilerinde alan iilerin iten karlmalar hakknda, iten karma bu ilerin niteliine bal olarak yaplyorsa, toplu ii karmaya ilikin hkmler uygulanmaz.
veren, toplu ii karlmasna ilikin hkmleri 13/A, 13/B, 13/C, 13/D ve 13/E maddeleri hkmlerinin uygulanmasn engellemek amacyla kullanamaz; aksi halde ii sz edilen
maddelere gre dava aabilir.
121
altrma zorunluluu:
Madde 25 (Deiik: 29/7/1983 - 2869/4 md.)
A) verenler 50 veya daha fazla ii altrdklar iyerlerinde % 3 orannda sakat kimseyi meslek, beden ve ruhi durumlarna uygun bir ite altrmakla ykmldrler. Ayn il hudutlar iinde birden fazla iyeri bulunan iverenlerin altrmakla ykml olduu sakat says,toplam ii saysna gre hesaplanr.
(Deiik: 30/5/1997 - KHK - 572/13 md.) altrlacak zrl saysnn tesbitinde, bu Kanuna tabi iyerlerinde alan iilerin says esas alnr. % 3'n hesaplan masnda
yarma kadar olan kesirler dikkate alnmaz. Yarm ve daha fazla kesirler tama karlr.
yerinin iisi iken sakatlanm olanlara ncelik hakk tannr.
Bir iyerinden malulen ayrlmak zorunda kalp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan sakat iiler eski iyerlerine alnmalarn istedikleri takdirde, iveren bunlar bo yer varsa derhal,
yoksa boalacak ilk ie o andaki artlarla baka isteklilere tercih ederek almak zorundadr.
veren altrmak zorunda olduu sakat kimseleri ve i Bulma Kurumu aracl ile salar.
altrlacak sakatlarn nitelikleri, hangi ilerde altrlabilecekleri, bunlarn iyerlerinde genel hkmler dnda bal olacaklar zel ve cret artlar ile ve i Bulma Kurumu tarafndan sakatlarn meslee ynetilmeleri, mesleki ynden iverenlerce nasl ie alnacaklar bir tzkle dzenlenir.
B) verenler 50 veya daha fazla ii altrdklar iyerlerinde % 3 orannda eski hkmly mesleklerine uygun bir ite altrmakla ykmldrler.(1)
altrlacak eski hkml saysnn tespitinde daimi ii says esas alnr. % 3 n hesaplanmasnda yarma kadar olan kesirler dikkate alnmaz. Yarm ve daha fazla olanlar tama ibla edilir. (1)
Eski hkml altrlmasnda kanunlardaki kamu gvenlii ile ilgili hizmetlere ilikin zel hkmler sakldr.
veren altrmak zorunda olduu eski hkmlleri ve i Bulma Kurumu aracl ile salar.
altrlacak eski hkmllerin nitelikleri, hangi ilerde altrlabilecekleri, bunlarn iyerlerinde genel hkmler dnda bal olacaklar zel ve cret artlar ile bunlarn iverenlerce
ie alnma usul ve esaslar bir tzkle dzenlenir.
NC BLM
cret
cretin tanm:
Genel anlamda cret, bir kimseye bir i karlnda iveren veya nc kiiler tarafndan salanan ve nakden denen mebla kapsar.
i creti Trk paras ile en ge ayda bir denir.
Hizmet akitleri veya toplu i szlemeleri ile deme sresi bir haftaya kadar indirilebilir.
Bir iyerinde ayn nitelikte ilerde ve eit verimle alan kadn ve erkek iilere sadece cinsiyet ayrl sebebiyle farkl cret verilemez. Toplu i szlemelerine ve hizmet akitlerine
buna aykr hkm konulamaz.
Hizmet akitlerinin sona ermesinde, iinin creti ile szleme ve kanundan doan para ve parayla llmesi mmkn menfaatlerin tam olarak denmesi zorunludur.
(Ek: 12/4/1989 - 3528/1 md.) Meyhane ve benzeri elence yerleri ve parakende mal satan dkkan ve maazalarda, buralarda alanlar hari, cret denmesi y aplamaz.
Askerlik ve kanundan doan alma:
Muvazzaf askerlik devi dnda manevra veya her hangi bir sebeple silah altna alnan veyahut her hangi bir kanundan doan alma devi yznden iinden ayrlan iinin hizmet
akdi iinden ayrld gnden balyarak iki ay sonra feshedilmi saylr.
inin bu haktan faydalanabilmesi iin o ite en az bir yl alm olmas arttr. Bir yldan ok almaya karlk her fazla yl iin, ayrca iki gn eklenir. u kadar ki bu srenin tamam
doksan gn geemez.
(1)
Bu bentlerde yeralan, "% 2" oranlar, 21/10/1998 tarih ve 4382 sayl Kanunun 2 nci maddesiyle "%3" olarak deitirilmi ve metne ilenmitir.
122
Hizmet akdinin feshedilmi saylabilmesi iin beklenilmesi gereken sre iinde iinin creti ilemez. Ancak zel kanunlarn bu husustaki hkmleri sakldr. Bu sre iinde hizmet akdinin kanundan doan baka bir sebebe dayanlarak iveren veya ii tarafndan feshedildii teki tarafa bildirilmi olsa bile, fesih iin kanunun gsterdii nel bu srenin bitiminden sonra ilemeye balar. Ancak hizmet akdi esasen belirli bir sreyi iine alyor da bu sre yukarda yazl nel iinde kendiliinden bitiyorsa bu madde hkmleri uygulanmaz.
Herhangi bir askeri ve kanuni dev dolaysiyle iinden ayrlan iilerden bu devin sona ermesinden balyarak iki ay iinde ie girmek iin bavuranlar, iverenler bo yerlere ncelikle
ie alma zorundadrlar.
cretin sakl ksm:
ilerin aylk cretlerinin drtte birinden fazlas haczedilemez veya bakasna devir ve temlik olunamaz. Ancak iinin bakmak zorunda olduu aile yeleri iin hakim tarafndan takdir
edilecek miktar bu paraya dahil deildir. Bu kaytlamalar nafaka borcu alacakllarnn haklarn kaldrmaz.
Kamu tzel kiilerine ve bunlarn baz kurulular ile zel sektre ilikin devler:
Genel ve katma bteli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teebbsleri yahut zel kanuna veya zel kanunla verilmi yetkiye dayanlarak kurulan banka ve kurulular; mteahhide verdikleri her trl bina, kpr, hat ve yol inas gibi yapm ve onarm ilerinde, mteahhitlere denecek her istihkaktan nce iyerinde alan iilerden mtaahhit veya taaronlarca
cretleri denmiyenlerin bulunup bulunmadn kontrol edip cretleri denmiyen varsa mteahhitten veya taaronlardan istenecek bordrolara gre bu cretleri bunlarn istihkaklarndan derler.
Bunun iin istihkak denecei ilgili idare tarafndan iyerinde antiye eflii iyeri ilan tahtas veya iilerin toplu bulunduu yerler gibi iilerin grebilecekleri yerlere yazl ilan aslmak
suretiyle duyurulur. cret alaca olan iilerin cret alacaklarnn aylk tutarndan fazlas hakknda ad geen idarelere herhangi bir sorumluluk dmez.
Anlan mteahhitlerin bu idaredeki her eit teminat ve istihkaklar zerinde yaplacak her trl devir ve el deitirme ilemleri veya haciz ve icra takibi bu ite alan iilerin cret alacaklarndan fazlas hakknda hkm ifade eder.
Bir iverenin nc kiiye kar olan borlarndan dolay iyerinde bulunan tesisat, malzeme, ham, yar ilenmi veya tam ilenmi mallar ve baka kymetler zerinde yaplacak haciz
ve icra takibi, bu iyerinde alan iilerin icra kararnn alnd tarihten nceki aylk dnem iindeki cret alacaklarn karlayacak ksm ayrldktan sonra kalan ksm zerinde hkm ifade
eder.
Bu maddede kamu tzel kiilerine ve baz teekkllere verilen yetkileri, bu kanunun birinci maddesinin son fkras gereince sorumluluk tayan btn iverenler de kullanmaya yetkilidir.
cret hesap pusulas:
veren her demede iiye cret hesabn gsterir imzal veya iyerinin zel iaretini tayan bir pusula vermek veya iinin yannda bulunan deftere cretle ilgili bu hesaplar yine imzas veya zel iareti altnda kaydetmek zorundadr.
Bu pusula veya defterde demenin gn ve ilikin olduu dnem ile fazla alma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil cretleri gibi asl crete yaplan her eit eklemeler tutarnn
ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her eit kesintilerin ayr ayr gsterilmesi gerekir.
Bu ilemler damga vergisi ve her eit resim ve hartan muaftr.
Zarar karl kesinti:
Hizmet akitleriyle iverenin tazminat karl, ii cretlerinden geici olarak alkoyaca miktar on haftada eit taksitlerle kesilmek zere iinin on gnlk creti tutarndan fazla olamaz. Tazminat karl bu kesintiler, btn i sresi iindir ve bundan bir miktar mahsup edilince yeniden ayn esaslar dairesinde kesinti yaplabilir.
Tazminat kesintileri, mahsup yaplmasn gerektirecek bir zarar yaplmadan iten ayrlma hallerinde iiye kesintisiz olarak geri verilir. Tazminat karl geici olarak alkonulan paradan, mahsup yaplmas gerektii zaman ii isterse iveren kendisine mahsubun hangi esaslara gre yapldn anlatmak ve buna ait hesaplarla fatura ve baka belgeleri gstermek zorundadr.
Tazminat karl alkonulan paradan ancak o ii tarafndan yaplan zarar iin mahsup yaplr.
Tazminat karl kesilen paralar en ok ay iinde milli bir bankaya yatrlr. i iinden ayrldnda kesilen para faiz ve dier gelirleri ile iiye iade olunur.
123
cret kesintisi:
veren toplu szleme veya hizmet akidlerinde gsterilmi olan sebepler dnda iiye cret kesintisi cezas veremez.
i cretlerinden ceza olarak yaplacak kesintilerin iiye hemen sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. i cretlerinden bu yolda yaplacak kesintiler bir ayda gndelikten veya
para bana yahut yaplan i miktarna gre verilen cretlerde iinin gnlk kazarcndan fazla olamaz.
Bu paralar iilerin eitimi ve sosyal hizmetleri iin kullanlp harcanmak zere alma Bakanl hesabna Bakanlka belirtilecek milli bankalardan birine kesildii tarihten itibaren bir
ay iinde yatrlr. Her iveren iyerinde bu paralarn ayr bir hesabn tutmaya mecburdur. Birikmi bulunan ceza paralarnn nerelere ve ne kadar verilecei alma Bakannn bakanlk edecei ve ii temsilcilerinin de katlaca bir kurul tarafndan karara balanr. Bu kurulun kimlerden teekkl edecei, nasl ve hangi esaslara gre alaca karlacak bir tzkte gsterilir.
u kadar ki; bu konuda 274 sayl Sendikalar Kanununun 22 nci maddesinin 2 nci bendi hkm uygulanmaz.
Asgari cret:
Hizmet akdi ile alan ve bu kanunun kapsamna giren her trl ii ile gemiadam ve gazetecilerin ekonomik ve sosyal durumlarnn dzenlenmesi iin alma Bakanlnca Asgari
cret Tespit Komisyonu aracl ile cretlerin asgari hadleri en ge iki senede bir tespit edilir.
Asgari cret Tespit Komisyonu, alma Bakanlnn tespit edecei yelerden birinin bakanlnda alma Bakanl alma Genel Mdr veya yardmcs, i Sal Genel Mdr veya yardmcs, Devlet statistik Enstits Ekonomik statistikler Dairesi Bakan veya yardmcs, Sanayi ve Ticaret Bakanl Konjonktr ve Yayn Dairesi Mdr veya yardmcs, Devlet
Planlama Tekilatndan konu ile ilgili dairenin Bakan veya yetki verecei bir grevli ile bnyesinde en ok iiyi bulunduran en st ii teekklnden deiik i kollar iin seecekleri be bnyesinde en ok ivereni bulunduran en st iveren teekklnden deiik i kollar iin seecei be temsilciden kurulur. Asgari cret Tespit Komisyonu en az on yesinin katlmasyla toplanr.
ye oylarnn ounluu ile karar verir. Oylarn eitlii halinde, Bakann bulunduu taraf okluk saylr.
Komisyon kararlar kesindir. Kararlar Resmi Gazete'de yaynlanarak yrrle girer.
Komisyonun toplanma ve alma ekli, asgari cretlerin tespiti srasnda uygulanacak esaslar ile bakan ye ve raportrlere verilecek huzur haklar alma ve Maliye bakanlklarnn
ortaklaa hazrlayacaklar ynetmelikte belirtilir.
Asgari cret Tespit Komisyonunun almasn salamak ve kolaylatrmak iin alma Bakanl iinde ayrca bir bro kurulur.
Yarm cret:
16 nc maddenin III nc bendi ile 17 nci maddenin III nc bendinde gsterilen zorlayc sebepler dolaysiyle almayan veya altrlmayan iiye bu bekleme sresi iinde bir haftaya kadar hergn iin yarm cret denir.
Fazla alma creti:
Memleketin genel yararlar, yahut iin nitelii veya retimin artrlmas gibi sebeplerle kanunda yazl gnlk alma sresinin dnda fazla alma yaplabilir.
a) Fazla alma sresi gnde saati geemez.
b) Fazla alma yaplacak gnlerin toplam bir ylda doksan i gnnden fazla olamaz.
c) Her bir fazla saat alma iin verilecek cret normal alma cretinin saat bana den miktarnn yzde elli ykseltilmesi suretiyle denir.
) 61 inci maddede yazl salk sebeplerine dayanan ksa veya snrl sreli ilerde fazla alma yaplamaz.
d) Fazla alma Blge alma Mdrl iznine baldr.
e) Fazla saatlerle almak iin iinin muvafakatinin alnmas gerekir.
f) Fazla saatlerde almann ne suretle uygulanaca karlacak bir tzkte gsterilir.
124
Zorunlu sebeple fazla alma:

Gerek bir arza srasnda, gerek bir arzann mmkn grlmesi halinde, yahut makinalar veya alat ve edevat iin hemen yaplmas gerekli acele ilerde, yahut zorlayc sebeplerin ortaya kmasnda, ancak iyerinin normal almasn salayacak dereceyi amamak kaydiyle iilerin hepsi veya bir ksm 61 inci madde gereince belirli olan gnlk alma srelerinden fazla
altrlabilir. u kadar ki, bu olaand alma saatleri iin 35 inci maddenin (c) bendi gereince cret denir.
Bu gibi hallerde iveren iin niteliini ve balad gn ve saati iin bitiminden balayarak 48 saat iinde ilgili Blge alma Mdrlne bildirmek zorundadr.
Olaanst hallerde fazla alma:
Seferberlik srasnda ve bu sreyi amamak artiyle memleket savunmasnn ihtiyalarn temin eden iyerlerinde fazla almaya lzum grlrse ilerin cinsine ve ihtiyacn iddetine
gre gnlk i mddetini, Bakanlar Kurulu, iinin en ok alma kabiliyetine karabilir.
Bu suretle fazla altrlan iilere her bir fazla saat iin verilecek cret hakknda 35 inci maddenin (c) bendi hkm uygulanr.
Cumartesi gn cret:
Cumartesi gnleri tamamen veya saat 13 ten sonra almann duraca szlemelerde tespit edilen veya rf, adet ve iklime gre bu trl almay gerektiren iyerlerinde, gndelik
cretle alan iilerin, Cumartesi gnne ilikin cretleri haftann teki gnlerinde olduu gibi tam olarak denir.
Cumartesi gnleri ksmen veya tamamen tatile tabi tutma hali iilerin gnlk, haftalk veya aylk cret tutarlarnda eksiltme yaplmasna sebep olamaz.
Bayram, genel tatil gnlerinde kapanma:
2739 sayl Kanunun 2 nci maddesinde gsterilen genel tatil gnleri ile 1 inci maddesinde sz geen 28 ve 30 Ekim gnlerinde iyerlerinde alp allmayaca toplu szleme veya hizmet akidlerinde gsterilir.
Bu gnlere ait cretler 42 nci maddeye gre denir.
Sakl haklar:
Toplu i szlemesi veya hizmet akidlerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde iilere tannan haklarla cretli izinlere ve (Yzde) usul ile alan iilerin bu kanunla tannan
haklarna aykr hkmler konulmaz.
Bu hususlarda iilere daha elverili hak ve faydalar salayan kanun, toplu i szlemesi, hizmet akdi veya gelenekten doan kazanlm haklar sakldr.
Hafta tatili creti:
Bu kanun kapsamna giren iyerlerinde haftann tatilden nceki 6 i gnnde bu kanunun gnlk i srelerine uygun olarak alm olan iilere allmayan hafta tatili gn iin iveren tarafndan bir i karl olmakszn bir gndelik tutarnda cret denir. u kadar ki;
a) allmad halde kanunen i sresinden saylan zamanlarla gnlk cret denen veya denmiyen kanuni veya akdi tatil gnleri ve 38 ve 62 nci maddelere gre ksmen veya tamamen allmayan Cumartesi gnleri,
b) Evlenmelerde gne kadar, ana veya babann, kar ve kocann, karde veya ocuklarn lmnde iki gne kadar verilmesi gereken izin sreleri,
c) Bir haftalk sre iinde kalmak zere iveren tarafndan verilen dier izinlerle hekim raporuyla verilen hastalk ve dinlenme izinleri,
allm gnler gibi hesaba katlr.
Zorlayc ve ekonomik bir sebep olmadan iyerindeki almann haftann bir veya birka gnnde iveren tarafndan tatil edilmesi halinde haftann allmayan gnleri cretli hafta
tatiline hak kazanmak iin allmas gereken 6 gnn hesaplanmasnda gznnde tutulur.
Bir iyerinde iin bir haftadan fazla bir sre ile tatil edilmesini gerektiren zorlayc sebepler ortaya kt zaman, bu Kanunun 16 ve 17 nci maddelerinin III nc bendlerinde gsterilen
zorlayc sebeplerden tr allmayan gnler iin iilere denen yarm cret hafta tatili gn iin de denir.
125
Yzde usulnn uyguland iyerlerinde hafta tatili creti iverence iiye denir. Bu iyerlerinde hafta tatili creti o hafta iinde iinin elde ettii yzde cretlerinin altya blnmesi ile
elde edilen gnlk cretidir.
Genel tatil creti:
Bu kanun kapsamna giren iyerlerinde alan iilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil gn olarak kabul edilen gnlerde almazlarsa bir i karl olmakszn o gnn cretleri tam olarak, tatil yapmayarak alrlarsa altklar gnlerin cretleri cret deme ekline baklmakszn bir kat fazlasiyle denir.
Yzde usulnn uyguland iyerlerinde iilerin ulusal bayram ve genel tatil cretleri iverence iiye denir.
Bu iyerlerinde ulusal bayram ve genel tatil creti o hafta iinde iinin elde ettii yzde cretlerinin altya blnmesi ile elde edilen gnlk crettir.
Hafta arasnda hafta tatili:
394 sayl Hafta Tatili Kanununun 1, 4, 5, 6 nc maddeleri veya 16/9/1960 gn ve 79 sayl Kanunun 6 nc maddesi gereince hafta tatilinden istisna olunan iyerlerinde alan iilere
haftann dier bir gnnde hafta tatili verilmesi mecburi olup o gne ait gndelikleri ayn esaslara gre ve bir i karl olmakszn denir.
Geici igremezlik:
ilere geici igremezlik denei verilmesi gerektii zamanlarda geici igremezlik sresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, deme yapan kurum veya sandklar
tarafndan geici igremezlik ls zerinden denir.
cret ekillerine gre tatil creti:
inin tatil gn creti alt gnlere gre bir gne den yevmiyesidir.
Para bana, akort, gtr veya yzde usul ile alan iilerin tatil yevmiyesi, bir deme sresinde kazand cretin ayn sre iinde alt gnlere blnmesi suretiyle hesaplanr.
(Deiik: 29/7/1983 - 2869/8 md.) Saat creti ile alan iilerin tatil gn creti saat cretinin 7,5 katdr.
Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduu hallerde dahi ayl tam olarak denen aylk cretli iilere 41, 42, 43 nc madde hkmleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal
bayram ve genel tatil gnleri alanlara ayrca alt her o gn iin bir tatil yevmiyesi denir.
Tatil cretine girmiyen ksmlar:
Fazla alma karl olarak alnan cretler, primler, iyerinin temelli iisi olarak normal alma saatleri dnda hazrlama, tamamlama, temizleme ilerinde alan iilerin bu iler
iin aldklar cretler ve sosyal yardmlar, ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil gnleri iin verilen cretlerin tespitinde hesaba katlmaz.
Yzdelerin denmesi:
Otel, lokanta, elence yerleri ve benzeri yerlerle iki verilen ve hemen orada yenilip iilmesi iin eitli yiyecek satan yerlerden "yzde" usulnn uyguland messeselerde iveren
tarafndan servis karl veya baka isimlerle mterilerin hesap pusulalarna "yzde" eklenerek veya ayr ekillerde alnan paralarla kendi istei ile mteri tarafndan iverene braklan yahut
da onun kontrolu altnda bir araya toplanan paralar iveren iyerinde alan tm iilere eksiksiz olarak demek zorundadr.
veren veya iveren vekili, yukardaki fkrada sz edilen paralarn kendisi tarafndan alndnda eksiksiz olarak iilere datldn belgelemekle ykmldr.
Yzdelerden toplanan paralarn o iyerinde alan iiler arasnda yaplan ilerin niteliine gre, hangi esaslar ve oranlar erevesinde datlaca alma Bakanlnca hazrlanacak
bir ynetmelikte gsterilir.
Yzdelerin belgelenmesi:
Hesap pusulalarna yzde eklenmesi suretiyle mterilerden alnan paralar, iveren ilgili Blge alma Mdrl tarafndan sayfalar mhrlenmi ve numaralanm, son sayfasna
tasdik erhi konulmu bulunan bir deftere gn gnne ilemekle devlidir.
126
Bu defterlerin dolmasndan veya kapanmasndan sonra be yllk sre ile saklanmas gereklidir.
veren deftere geirdii hesaplarn asllarna uygun olduunu kendi sorumluluu altnda onaylar.
Bu defter, iyerinden darya karlamaz. ilerin kendi aralarnda seecekleri bir temsilci her i gn sonunda, hesap sonularnn kendisine bildirilmesini istiyebilir. verenle anlamak artiyle hesaplarn bildirilmesini isteme daha uzun bir zamana braklabilir.
Ancak bu sre hibir zaman 5 gnden fazla olamaz. Her deme dnemiyle ilgili hesap pusulalar o dneme ilikin paralarn iilere denmesinden balayarak bir ay sre ile iveren
tarafndan saklanr.
Yzde usulnn uyguland iyerlerinde iveren, ii isterse, her hesap pusulasnn genel toplamn gsteren bir belgeyi iilerin kendi aralarndan seecekleri bir temsilciye vermeye
mecburdur. Bu belgenin ekli ve uygulama usulleri hizmet akitlerinde veya toplu i szlemelerinde gsterilir.
Yzde usuln uygulayan messeseler, o yerdeki belediyelerce souk damga ile damgalanm ve cilt ve sayfa numaralar birbirini takibeden an az kopyal hesap pusulas kullanmak ve mterinin her demesinde bunlardan bir kopyasn servis yapan iide brakmak zorundadr.
Yllk cretli izin:
Bu kanun kapsamna giren iyerlerinde alan iilerden iyerine girdii gnden balayarak, deneme sresi de iinde olmak zere en az bir yl alm olanlara, ilerdeki maddelerde
gsterilen esaslara gre hesaplanmak zere aadaki sreler kadar yllk cretli izin verilir.
Hizmet sresi:
a) Bir yldan be yla kadar olanlara ylda 12 gn,
b) Be yldan fazla ve onbe yldan az olanlara ylda 18 gn,
c) Onbe yl ve daha fazla olanlara ylda 24 gn,
Ancak 18 ve daha kk yataki iilere verilecek yllk cretli izin 18 gnden az olamaz.
Bu sreler toplu i szlemeleri ve hizmet akidleri ile artrlabilir.
Yllk cretli izin hakkndan vazgeilemez.
Yllk cretli izin hakknn belirtilmesi:
Yllk cretli izne hak kazanmak iin gerekli srenin hesabnda iilerin, ayn iverenin bir veya eitli iyerlerinde altklar sreler birletirilerek gznne alnr. u kadar ki; bir iverenin bu kanun kapsamna giren iyerinde almakta olan iilerin ayn iverenin iyerlerinde bu kanun kapsamna girmeksizin geirmi bulunduklar sreler de hesaba katlr.
Bir yllk sre iinde 51 inci maddede saylan haller dndaki sebeplerle iinin devamnn kesilmesi halinde bu boluklar karlayacak kadar hizmet sresi eklenir ve bu suretle iinin
izin hakkn elde etmesi iin gereken bir yllk hizmet sresinin biti tarihi gelecek hizmet ylna aktarlr.
inin gelecek izin haklar iin gemesi gereken bir yllk hizmet sresi, bir nceki izin hakknn doduu gnden balayarak gelecek hizmet ylna doru ve yukarki fkra ve 51 inci
madde hkmleri gereince hesaplanr.
i, yukardaki fkralar ve 51 inci madde hkmlerine gre hesaplanacak her hizmet ylna karlk, yllk iznini, gelecek hizmet yl iinde kullanr.
Niteliklerinden tr bir yldan az sren mevsim veya kampanya ilerinde alanlara bu Kanunun yllk cretli izinlere ilikin hkmleri uygulanmaz.
Ayn bakanla bal iyerleri ile, ayn bakanla bal tzel kiiliklerin iyerlerinde geen sreler ve Kamu ktisadi Teebbsleri yahut zel kanuna veya zel kanunla verilmi
yetkiye dayanlarak kurulan banka ve kurulular veya bunlara bal iyerlerinde geen sreler iinin yllk cretli izin hakknn hesaplanmasnda gznnde bulundurulur.
allm gibi saylan haller:
Aadaki sreler yllk cretli izin hakknn hesabnda allm gibi saylr:
a) inin urad kaza veya tutulduu hastalktan tr iine gidemedii gnler,
b) Kadn iilerin 70 inci madde gereince doumdan nce ve sonra altrlmadklar gnler,
maz.)
127
c) inin muvazzaf askerlik hizmeti dnda manevra veya herhangi bir kanundan dolay devlendirilmesi srasnda iine gidemedii gnler; (Bu srenin ylda 90 gnden fazlas sayl-
) almakta olduu iyerinde, zorlayc sebepler yznden iin aralksz bir haftadan ok tatil edilmesi sonucu olarak iinin almadan geirdii zamann 15 gn, (inin yeniden
ie balamas artiyle)
d) 62 nci maddede sz geen zamanlar,
e) Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil gnleri,
f) (Deiik: 29/7/1983 - 2869/10 md.) 3153 sayl Kanuna dayanlarak karlan tze gre rntgen muayenehanelerinde alanlara pazardan baka verilmesi gereken yarm
gnlk izinler.
g) ilerin uzlatrma toplantlarna katlmalar, hakem kurullarnda bulunmalar, bu kurullarda ii temsilcilii grevlerini yapmalar, alma hayat ile ilgili mevzuata gre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantlara yahut iilik konular ile ilgili milletleraras teekkllerin konferans, kongre veya komitelerine ii veya sendika temsilcisi olarak katlmalar sebebiyle ilerine
devam edemedikleri gnler,
h) ilerin evlenmelerinde gne kadar, ana veya babalarnn, elerinin, karde veya ocuklarnn lmnde iki gne kadar verilecek izinler,
i) veren tarafndan verilen br izinler,
) Bu kanunun uygulanmas sonucu olarak iiye verilmi bulunan yllk cretli izin sresi.
Yllk cretli iznin uygulanmas:
Yllk cretli izin iveren tarafndan blnemez.
Bu iznin 49 uncu maddede gsterilen sreler iinde iveren tarafndan devaml bir ekilde verilmesi zorunludur.
Ancak 49 uncu maddenin (b), (c) fkralarnda gsterilen izin sreleri taraflarn rzas ile, bir blm 12 gnden aa olmamak zere ikiye blnebilir. Bu takdirde iveren iiye 7 gnden fazla cretsiz yol izni vermeye mecbur tutulamaz.
veren tarafndan yl iinde verilmi bulunan baka cretli ve cretsiz izinler veya dinlenme ve hastalk izinleri yllk izne mahsup edilemez.
Yllk cretli izinlerini iyerinin kurulu bulunduu yerden baka bir yerde geirecek olanlara eer isterlerse, gidi ve dnlerinde yolda geecek sreleri karlamak zere iveren 7 gne
kadar gereken cretsiz izni vermek zorundadr.
verenin deimesi:
yerinin el deitirmesi veya bakasna gemesi bu iyerinde alan iilerin yllk cretli izin haklarnn ortadan kalkmasna sebep olamaz.
Aksine bir szleme olsa bile yllk cretli izin sresine ilikin cretler yeni iveren tarafndan denir.
zin creti:
veren, yllk cretli iznini kullanan her iiye, yllk izin dnemine ilikin cretini; ilgili iinin izne balamasndan nce pein olarak demek veya avans olarak vermek zorundadr.
Bu cretin hesabnda 46 nc madde hkm uygulanr. (1)
Gnlk, haftalk veya aylk olarak belirli bir crete dayanmayp da akort, komisyon creti, kara katlma ve yalnz servis karl (yzde) gibi belirli olmayan sre ve tutar zerinden cret
alan iinin izin sresi iin verilecek cret, son bir yllk sre iinde kazand cretin fiili olarak alt gnlere blnmesi suretiyle bulunacak ortalama zerinden hesaplanr.
(Ek: 4/7/1975 - 1927/3 md.) Ancak son bir yl iinde ii cretine zam yapld takdirde, izin creti; iinin izne kt ayn ba ile zammn yapld tarih arasnda alnan
cretin ayn sre iinde allan gnlere blnmesi suretiyle hesaplanr.
(Yzde) usulnn uyguland yerlerde bu cret, yzdelerden toplanan para dnda iveren tarafndan denir.
Yllk cretli izin sresine rastlayan hafta tatili; ulusal bayram ve genel tatil cretleri ayrca denir.
(1)
Bu cretin hesabnda, toplu i szlemeleri uyarnca denen "ypranma primi" nin dikkate alnmas gerektiine Saytay Genel Kurulunca 6/1/1986 tarih ve E.1986/1, K. 4523/2 say
ile karar verilmitir.
denir.
128
zinde alma yasa:

Yllk cretli iznini kullanmakta olan iinin izin sresi iinde cret karl bir ite alt anlalrsa, bu izin sresi iin kendisine denen cret iveren tarafndan geri alnabilir.
Akdin feshinde izin creti:
inin hak kazanp da kullanamad yllk izin sresi iin creti, hizmet akdinin iveren veya ii tarafndan feshedilmesi halinde akdin sona erdii tarihteki creti zerinden kendisine
veren tarafndan hizmet akdinin feshedilmesi halinde 13 nc maddede belirtilen bildirim sresiyle, 19 uncu madde gereince iiye verilmesi mecburi yeni i arama izinleri yllk cretli izin sreleri ile iie giremez.
Ynetmelik:
Yllk cretli izinlerin, yrtlen ilerin niteliine gre yln hangi dnemlerinde kullanlaca, izinlerin ne suretle ve kimler tarafndan verilecei veya sraya bal tutulaca, yllk iznin
faydal olmas iin iveren tarafndan alnmas gereken tedbirler ve izinlerin kullanlmas konusuna ilikin usuller ve artlar alma Bakanl tarafndan hazrlanacak bir ynetmelikte gsterilir.
zin defteri:
Her iveren, iyerinde alan iilerin yllk cretli izinlerini gsterir bir kayt tutmak zorundadr. Bu kaytlarn ekli 57 nci maddede sz geen ynetmelikte belirtilir.
Sigorta primi:
Sigortallara yllk cretli izin sresi iin denecek cretler zerinden ikazalar ile meslek hastalklar primleri hari, dier sigorta primlerinin, Sosyal Sigortalar Kanunundaki esaslar erevesinde ii ve iverenler ynnden denmesine devam olunur.
cretten indirme yaplamyaca:
Her trl ide uygulanmakta olan gnlk veya haftalk alma srelerinin kanunen daha aa snrlara indirilmesi ve bu kanunun hkmleri gereince iverene den herhangi bir
ykmlln yerine getirilmesi sebebiyle veyahut bu kanun hkmlerinden herhangi birinin uygulanmas sonucuna dayanlarak ii cretlerinden her ne ekilde olursa olsun eksiltme yaplamaz.
DRDNC BLM
in Dzenlenmesi
sresi:
a) Genel bakmdan i sresi haftada en ok 45 saattir.
Bu sre, haftada 6 i gn allan ilerde gnde 7,5 saati gememek zere ve Cumartesi gnleri ksmen veya tamamen tatil eden iyerlerinde haftann allan gnlerine eit lde
blnerek uygulanr.
mddetlerinin yukardaki esaslar erevesinde uygulama ekilleri alma Bakanlnca karlacak Sreleri Tznde belirtilir.
b) Salk kurallar bakmndan gnde ancak 7,5 saat veya daha az allmas gereken iler, alma Bakanl ile Salk ve Sosyal Yardm Bakanlnn ortaklaa hazrlayacaklar bir
tzkte belirtilir.
sresinden saylan haller:
I - a) Madenlerde, ta ocaklarnda, yahut her ne eit olursa olsun yeraltnda veya su altnda allacak ilerde iilerin kuyulara, dehlizlere veya asl alma yerlerine inmeleri veya
girmeleri ve bu yerlerden kmalar iin gereken sreler,
129
b) ilerin iveren tarafndan iyerlerinden baka bir yerde altrlmak zere gnderilmeleri halinde yolda geen sreler,
c) inin, iinde ve iverenin her an buyruuna hazr bir halde bulunmakla beraber altrlmakszn ve kacak ii bekliyerek bo geirdii sreler,
) inin, iveren tarafndan baka bir yere gnderilmesi veya iveren evinde veya brosunda yahut iverenle ilgili herhangi bir yerde megul edilmesi suretiyle asl iini yapmakszn
geirdii sreler,
d) Emzikli kadn iilerin ocuklarna st verme iin belirtilecek sreler,
e) Demiryollar ve sair yollar ve kprlerin yaplmas, muhafazas yahut tamir ve tadili gibi ilerde vak olduu vehile, iilerin ikamet ettikleri mevkilerden uzak bir mesafede bulunan
iyerlerine hep birlikte nakledilmeleri icabeden her trl ilerde bunlarn toplu ve mukannen surette gtrlp getirilmeleri esnasnda geen sreler,
inin gnlk kanuni i srelerinden saylr.
II in mahiyetinden domayp da iveren tarafndan srf sosyal yardm gayesiyle iyerine gtrlp getirilme esnasnda aralarda geen zaman i sresinden saylmaz.
Saat ayar:
alma saatleri, "memleket saat ayar" na gre dzenlenir.
in balayp ve biti saatleri ile dinlenme saatleri iyerlerine aslacak levhalarda gsterilir.
Ara dinlemesi:
I - alma sresinin ortalama bir zamanda o yerin adet ve iin gereine gre ayarlanmak suretiyle iilere:
a) 4 saat veya daha ksa sreli ilerde 15 dakika,
b) (Deiik: 29/11/1983 - 2965/1 md.) 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar (7,5 saat dahil) sreli ilerde yarm saat,
c) (Deiik: 29/11/1983 - 2965/1 md.) 7,5 saatten fazla sreli ilerde bir saat ara dinlenmesi verilir.
Bu dinlenme sreleri en az olup aralksz verilir.
Ancak bu sreler, iklim, mevsim, o yerdeki rf ve gelenekler veya iin nitelii gznnde tutularak toplu i szlemesi veya hizmet akidleri ile aral olarak kullanlabilir.
II - Dinlenmeler, bir iyerinin ayn ksmndaki btn iilerine nceden belirtilmi olan ayn saatte uygulanr. u kadar ki iin gereine gre nbetlee dinlenme yaplmas toplu i szlemeleri veya hizmet akidleri ile dzenlenebilir.
III - Yukarda yazl dinlenmeler alma sresinden saylmaz.
Gece sresi:
I - hayatnda (Gece) en ge saat 20 de balayarak en erken sabah 6 ya kadar geen ve her halde en fazla 11 saat sren gn dnemidir.
II - Baz ilerin niteliine ve gereine gre yahut yurdun baz blgelerinin iklim ve adet ayrlklar bakmndan, i hayatna ilikin (Gece) balangcnn daha geriye alnmas veya yaz ve
k saatlerinin ayarlanmas, yahut eitli iler iin erkek, kadn ve ocuk iiler hakknda (Gece) deyiminden anlalacak gn dneminin balama ve bitme saatlerinin belirtilmesi suretiyle birinci
benddeki genel hkmn uygulama ekillerini tespit etmek yahut baz gece almalarna herhangi bir oranda fazla cret denmesi usuln koymak veyahut gece iletilmelerinde ekonomik bir
zorunluk bulunmayan ilerde iilerin gece almalarn yasak etmek zere alma Bakanlnca tzkler hazrlanabilir.
III - (Deiik: 29/7/1983 - 2869/14 md.) ilerin gece almalar 7,5 saati geemez.
IV - Gece ve gndz iletilen ve nbetlee ii postalar kullanlan ilerde, en fazla bir i haftas gece altrlan iilerin, ondan sonra gelen ikinci i haftas gndz altrlmalar suretiyle postalar sraya konur.
alma Bakanl, gece ve gndz postalarnda onbeer gnlk nbetlemeyede izin verebilir.
Hazrlama, tamamlama, temizleme ileri:
Genel olarak bir iyerinde belirli alma saatlerinden nce veya sonra yaplmas gerekli olan hazrlama veya tamamlama yahut temizleme ilerinde alan iiler iin iin dzenlenmesi ile ilgili hkmlerden hangilerinin uygulanmyaca yahut ne gibi deiik artlar ve usullerle uygulanaca alma Bakanl tarafndan hazrlanacak bir tzkte gsterilir.
130
altrma ya ve ocuklar altrma yasa:

15 yandan aa ocuklarn altrlmalar yasaktr.
Ancak, ocuklarn salk ve gelimelerine, okul veya mesleki eitim ve meslee yneltme programlarna devamlarna yahut renimden faydalanma kabiliyetlerine zarar vermeyecek
nitelikteki hafif ilerde 13 yan doldurmu ocuklarn altrlmalar mmkndr.
Okula gidenlerin i saatleri, okul saatlerine engel olmayacak ekilde dzenlenir ve ders saatleri 7,5 saatlik alma sresinin iinde saylr.
Yer ve su altnda altrma yasa:
Maden ocaklar ile kablo demesi, kanalizasyon ve tnel inaat gibi yeraltnda veya sualtnda allacak ilerde 18 yan doldurmam erkek ve her yataki kadnlarn altrlmalar
yasaktr.
Gece altrma yasa:
Sanayie ait ilerde 18 yan doldurmam erkek ocuklarla her yataki kadnlarn gece altrlmalar esas itibariyle yasaktr.
u kadar ki; iin zellii icab kadn ii altrlmas gereken ilerde 18 yan doldurmu kadn iilerin gece postalarnda altrlmalarna, alma ve Salk ve Sosyal Yardm Bakanlklar ile Sanayi ve Ticaret Bakanlnn mtereken hazrlyacaklar bir tzkte gsterilecek artlar erevesinde izin verilebilir.
Analk halinde altrma yasa:
Kadn iilerin doumdan nce 6 ve doumdan sonra 6 hafta olmak zere 12 haftalk sre iin altrlmalar yasaktr.
Ancak, bu sreler iinin salk durumuna ve iin zelliine gre doumdan nce ve sonra gerekirse artrlabilir.
Bu sreler hekim raporu ile belirtilir.
stei halinde kadn iiye, doumdan sonraki 6 haftadan sonra 6 aya kadar cretsiz izin verilir. Bu sre, cretli izin hakknn hesabnda nazara alnmaz.
i izelgeleri:
Her iveren altrd iilerin doum yllar itibariyle kadn ve erkek olarak ayr ayr izelgelerini dzenlemek ve iyerine giren her iiyi ilgili izelgeye kaydetmek ve iyerinden ayrlan
iinin karsna gerekli aklamay yapmak, bu izelgeleri istendii zaman yetkili memurlara gstermek zorundadr.
Bu izelgelere iinin:
a) Ad ve soyad,
b) Varsa iyeri numaras,
c) Doum tarihi ve yeri,
) Baba ve anasnn ad,
d) Tabiiyeti,
e) Sigorta sicil numaras,
f) yerine giri tarihi,
g) yerine giri creti,
h) cretindeki deiiklikler,
i) yerinden k tarihi,
) Gittii iyeri (biliniyorsa)
nin yazlmas gereklidir.
131
Tzkler:
a) 61 inci madde gereince belirli alma sresinin bir haftann ignlerine blnmesi suretiyle yrtlmesine nitelikleri, bakmndan imkan bulunmyan ilere uygulanmak kaydiyle,
alma sresini, haftadan daha uzun bir dneme gre dzenliyecek ve fakat o dneme ayrlacak topyekn srenin her bir i haftasna den ortalamas kanuni alma sresini amyacak
ekilde, uygulanmasn salyacak olan usuller.
b) Nitelikleri dolaysiyle devaml altklar iin durmakszn birbiri ardna ii postalar altrlarak iletilen yahut nbetlee ii postalar ile yaplan ilerde, alma srelerine, hafta
tatillerine ve gece almalarna ve alma ortasndaki zorunlu dinlenmelere dair zel usul ve kurallar,
alma Bakanlnca karlacak tzklerde gsterilir.
Bu tzkler karlncaya kadar 61 inci maddedeki haftalk i sresi almamak kaydiyle, bu ilerde alma srelerine ilikin uygulama tarz ve usullerine devam olunur.
BENC BLM
i Sal ve Gvenlii
Salk ve gvenlik artlar:
Her veren, iyerinde iilerin saln ve igvenliini salamak iin gerekli olan yapmak ve bu husustaki artlar salamak ve aralar noksansz bulundurmakla ykmldr.
iler de, ii sal ve igvenlii hakkndaki usul ve artlara uymakla ykmldrler.
verenler, makinelerin kullanlmasndan doacak tehlikelerden ve bu hususta nceden alnabilecek tedbirlerden iileri mnasip bir ekilde haberdar etmek zorundadrlar.
verenler iyerlerinde meydana gelecek kazalar enge, kazadan sonraki iki gn iinde yaz ile ilgili blge alma mdrlne bildirmek zorundadrlar.
Salk ve gvenlik tzkleri:
Umumi Hfzsshha Kanununun 179 uncu maddesinde yazld gibi iyerlerinde ve iilere ait yatp kalkma yerlerinde ve dier mtemilatnda bulunmas gereken salk artlarnn ve
iyerlerinde kullanlan alet, edevat, makinalar ve hammaddeler yznden kabilecek hastalklara engel olacak tedbir ve aralarn, iyerlerinde ikazalarn nlemek zere bulundurulmas lzumlu olan aralarn ve alnacak gvenlik tedbirlerinin neler olduunu belirtmek zere alma Bakanl ile Salk ve Sosyal Yardm Bakanl beraberce bir veya birden fazla tzk karr.
Ayrca bu kanuna tabi iyerlerinde, ii says, genilik, yaplan i, iin zellikleri arlk ve tehlikesi bakmndan hangi iyerleri iin kurulmaya balamadan evvel planlarn alma Bakanlnn yetkili tekilatna gsterilerek kurma izni alnaca bu iyerleri kurulduktan sonra yine ayn makama ba vurularak iletme belgesi alnmas gerekecei, alma ve Salk ve Sosyal
Yardm Bakanlklar tarafndan karlacak bir tzkte tespit olunur.
in durdurulmas veya iyerinin kapatlmas:
A) lgili tzkte belirtilen birinci derecedeki artlar yerine getirdikten sonra yetkili makamdan izin almak suretiyle kurulan ve ilemeye balayan herhangi bir iyerinin tesis ve tertiplerinde, alma metot ve ekillerinde makine ve cihazlarnda iilerin hayat iin tehlikeli olan bir husus tespit edilirse bu tehlike giderilinceye kadar blge alma mdr bakanlnda, iyerlerini
ii sal ve igvenlii bakmndan teftie yetkili iki mfetti, bir ii ve bir iveren temsilcisinden oluan be kiilik bir komisyon kararyla, tehlikenin niteliine gre i tamamen veya ksmen
durdurulur.
Askeri iyerleri ile yurt emniyeti iin gerekli maddeler imal olunan iyerlerindeki komisyonun yaps, alma ekil ve esaslar Milli Savunma Bakanl ile alma Bakanlnca birlikte
hazrlanacak bir ynetmelikte belirtilir.
B) Kurma izni ve iletme belgesi alnmadan alm olan veya geici iletme belgesi alnd halde ikinci derecedeki artlar verilen sre iinde yerine getirmemi bulunan iyerlerinde
iilerin hayat iin tehlikeli bir hususun tespit edilmesi halinde (A) bendinde belirtilen komisyon tarafndan verilen karar zerine o yerin en buyk mlki amirinin emri ile ve zabta marifeti ile iyeri kapatlr. Kapatlan iyeri kurma izni ve iletme belgesi alnmadan tekrar alamaz.
C) Bu maddeye gre verilecek durdurma veya kapatma kararna kar iverenin mahalli i mahkemesinde alt i gn iinde itiraz etmek yetkisi vardr. Mahkeme itiraz alt i gn iinde karara balar. Bu iler acele mevaddandr. Kararlar kesindir.
132
) Bir iyerinde alan iilerin ya, cinsiyet ve salk durumlar byle bir iyerinde almalarna engel tekil ediyorsa, bunlar dahi almaktan alkonulur.
D) Yukardaki bentler gereince iyerlerinde iiler iin tehlikeli olan tesis ve tedbirlerin veya makine ve cihazlarn ne ekilde iletilmekten alkonulaca ve bunlarn ne ekilde yeniden
iletilmelerine izin verilebilecei, iyerinin kapatlmas ve almas, iin durdurulmasna veya iyerinin kapatlmasna karar verilinceye kadar acil hallerde alnacak tedbirlere ilikin hususlar ile
komisyonda grev yapacak ii ve iveren temsilcilerinin nitelikleri, seimi, komisyonun alma ekil ve esaslar bir tzkte gsterilir.
E) Bir iyerinin kurulmasna ve iletilmesine izin verilmi olmas 74 nc maddede yazl tzk hkmlerinin uygulanmasna hibir zaman engel olamaz.
F) Bu maddenin (A) ve (B) bentleri gereince makine, tesisat ve tertibat veya iin durdurulmas veya iyerinin kapatlmas sebebiyle isiz kalan iilere iveren, cretlerini demeye
veya cretlerinde bir dklk olmamak zere meslek veya durumlarna gre baka bir i vermeye zorunludur.
i sal ve i gvenlii kurulu:
alma Bakanlnca lzum grlecek iyerlerinde ii sal ve i gvenlii ile ilgili almalarda bulunmak zere birer "ii sal ve igvenlii kurulu" kurulur. Bu kurullarn hangi
iyerlerinde kurulaca, teekkl tarzlar, alma usulleri, dev ve yetkileri alma Bakanlnca karlacak bir tzkte tespit edilir.
ki veya uyuturucu madde kullanma yasa:
A) yerine sarho veya uyuturucu madde alm olarak gelmek ve iyerinde alkoll iki veya uyuturucu madde kullanmak yasaktr.
B) veren; iyeri eklentilerinden saylan ksmlarda, ne gibi hallerde, hangi zamanda ve hangi artlarla alkoll iki iilebileceini tayin ve tespit edebilir.
C) (A) bendindeki iyerinde alkoll iki kullanma yasa;
1. Alkoll iki yaplan iyerlerinde alan ve iin gerei olarak imalat kontrolle grevlendirilen iiler,
2. Kapal kaplarda veya ak olarak alkoll iki satlan veya iilen iyerlerinde iin gerei alkoll iki imek zorunda olan iiler,
3. inin nitelii gerei mterilerle birlikte alkoll iki imek zorunda olan iiler,
in uygulanmaz.
Ar ve tehlikeli iler:
16 yan doldurmam ocuklar ar ve tehlikeli ilerde altrlamaz.
Hangi ilerin ar ve tehlikeli ilerden saylaca, kadnlarla 16 yan doldurmu fakat 18 yan bitirmemi ocuklarn hangi eit ar ve tehlikeli ilerde altrlabilecekleri alma ve
Salk ve Sosyal Yardm Bakanlklarnca hazrlanacak bir tzkte gsterilir.
Ar ve tehlikeli ilerde rapor:
Ar ve tehlikeli ilerde alacak iilerin ie girilerinde veya iin devam sresince bedence bu ilere elverili ve dayanakl olduklar; iyeri hekimi, ii sal dispanserleri, bunlarn
bulunmad yerlerde sras ile en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu, salk oca, Hkmet veya belediye doktorlar tarafndan verilmi muayene raporlar olmadka; bu gibilerin ie alnmalar
veya ite altrlmalar yasaktr.
yeri hekimi tarafndan verilen rapora itiraz halinde, ii en yakn Sosyal Sigortalar Kurumu hastanesi shhi kurulunca muayeneye tabi tutulur, verilen rapor kesindir.
Yetkili memurlar isteyince, bu raporlar iveren kendilerine gstermek zorundadr.
Bu raporlar her trl resim ve hartan muaftr.
Onsekiz yandan kk iiler iin rapor:
13 den 18 yana kadar (18 dahil) ocuklarn herhangi bir ie alnmalarndan nce; iyeri hekimi, ii sal dispanserleri; bunlarn bulunmad yerlerde sras ile en yakn sosyal sigortalar kurumu, salk oca, hkmet veya belediye tabiplerine muayene ettirilerek iin niteliine ve artlarna gre vcut yaplarnn dayankl olduunun raporla belirtilmesi ve bunlarn 18 yan
dolduruncaya kadar en az her alt ayda bir ayn ekilde doktor muayenesinden geirilerek bu ite almaya devamlarnda bir saknca olup olmadnn kontrol ettirilmesi ve btn bu raporlarn
iyerinde muhafaza ettirilerek yetkili memurlarn istei zerine kendilerine gsterilmesi zorunludur.
133
Birinci fkrada yazl tabipliklerce verilen rapora itiraz halinde, ii en yakn sosyal sigortalar kurumu hastanesi shhi kurulunca muayeneye tabi tutulur. Verilen rapor kesindir.
Bu raporlar damga vergisi ve her eit resim ve hartan muaftr.
Gebe ve emzikli kadnlar iin tzk:
Gebe veya emzikli kadnlarn hangi dnemlerde ne gibi ilerde altrlmalarnn yasak olduu ve bunlarn almalarnda saknca olmayan ilerde hangi artlar ve usullere uyacaklar,
ne suretle emzirme odalar veya ocuk bakm yurdu (kre) kurulmas gerektii alma, Salk ve Sosyal Yardm Bakanlklar tarafndan birlikte dzenlenecek bir tzkte gsterilir.
eitli tzkler:
alma veya Salk ve Sosyal Yardm Bakanlklarndan birinin gsterecei lzum zerine, bu bakanlklar tarafndan beraberce hazrlanmak suretiyle,
a) Ar ve tehlikeli olarak gsterilmi ilerden baka iler iin de iilerin ilk nce doktora gsterilmelerini,
b) Baz ilerde alan iilerin belirli srelerde genel olarak salk muayenesinden geirilmelerini,
c) eitli veya bir ksm ilerde alan iilerin salk durumlarnn aksamas, yaptklar iin rnlerine ve genel sala yahut birlikte altklar teki iilere zararl olursa, bu gibilerin
o ilerden karlmalarn,
) Ne durumda ve ne gibi artlar haiz olan iyerlerinde banyo, uyku, dinlenme ve yemek yerleri ile ii evleri ve ii eitimi yerleri yaplmasn,
Tespit eden tzkler karlabilir.
ALTINCI BLM
ve i Bulma
ve ii bulma grevi:
ilerin elverili olduklar ilere yerlemelerine ve eitli iler iin elverili iiler bulunmasna, araclk etme hususlarnn dzenlenmesi; kamu grevi olarak Devlete yaplr.
Bu grev 4837 sayl Kanunla kurulan ve i Bulma Kurumunca yaplr.
ve i Bulma Kurumunun grevi:
ve i Bulma Kurumunun her eit ekonomik iletmelerle serbest sanat niteliinde olan br iler iin bilgi toplamak, ii isteme ve i aramann dzene balanmas yolunda gerekli
almalar yapmak ve ii cretlerinin ini klarn izleyip, geim artlarndaki ykseklikle karlatrlarak sosyal skntlarn nne gemek iin btn yurtta yahut bir blgede veya belediye
evresinde alnmas gereken tedbirleri tespit ve bunlarn uygulanmasna yardm etmek, eitli i kollarndaki iverenlerle iileri gsteren cetvelleri yaynlamak, mesleke yneltmek, iilerin
mesleki eitimlerinin ykselmesi ve usta (kalifiye) ii yetitirilmesi iin gerekli olan tedbirler zerinde almak ve hizmet akitlerinin yaplmasna araclk etmek devlerini bir cret karl olmakszn yapmakla ykmldr.
(Ek: 8/5/1985 - 3199/1 md.) Ancak, iverenlerden bu hizmetlerle ilgili masraflar alnabilir.
Bu devlerin yapl ekilleri bir tzkte belirtilir.
(1)
Bu fkra, 24/8/2000 tarihli ve 617 sayl KHK'nn 37 nci maddesiyle "Ancak, tarm ilerinde cretli i ve ii bulma aracl ile zel istihdam brolarnn faaliyetlerine Kurumca izin verilebilir. zin verilen zel istihdam brolar ynetmelikle belirlenecek meslekler ile st dzey yneticiler dnda i arayanlardan her ne ad altnda olursa olsun menfaat temin edemez ve cret alamaz." eklinde 1/9/2002 tarihinde yrrle girmek zere deitirilmi; ancak bu hkm yrrle girmeden nce Anayasa Mahkemesinin 31/10/2000 tarihli ve E.:2000/63, K.:2000/36 sayl
Karar ile iptal edilmi ve 8/8/2001 tarihinde yrrle girmitir.
134
Yasaklar:
ilere i ve ilere ii bulmak iin, kazan amacyla olsun veya olmasn faaliyet gsterilmesi, allmas veya bro almas yasaktr.
Ancak, tarm ilerinde cretli i ve ii bulma araclna, ve i Bulma Kurumu izin verebilir. (1)
ve i Bulma Kurumundan izin almak ve bu Kurumca her zaman denetlenmek kaydyla bir iverenin yurt dnda kendi i ve faaliyetlerinde altraca iileri temin etmesi mmkndr. u kadarki; bu ilere karlk bu kimselerden hangi isim altnda olursa olsun menfaat salanmas yasaktr.
ve i Bulma Kurumunun gerei halinde verilen izni geri alma yetkisi sakldr.
Tzk:
ve i Bulma Kurumunca belirtilecek lzum ve ihtiyaca gre, iverenlerin ii isteklerini ve baz zel vasflar bulunan iilerin her halde ve i Bulma Kurumuna bildirmeleri ve
genel olarak veya baz zel vasflar bulunan bir ksm iilerin herhangi bir ie alnmazdan nce mutlaka ve i Bulma Kurumuna ba vurarak kendilerini kaydettirmeleri ve "ii karneleri"
almalar usulleriyle tarmda aracln ii ve iveren teekkllerinin yahut derneklerin yaptklar i ve ii bulma ilerinde, ve i Bulma Kurumuna muntazam surette rapor vermeleri zorunluu karlacak tzklerde gsterilir.
Tamada ncelik:
ve i Bulma Kurumunun aracl ile i bulmu olan iilerin alacaklar yerlere topluca gidileri srasnda mmkn olan kolaylklar ncelikle ele alnr.
YEDNC BLM
Hayatnn Denetim ve Teftii
Devletin yetkisi:
alma hayat ile ilgili mevzuatn uygulanmasn Devlet izler, denetler ve tefti eder.
Bu dev alma Bakanlna bal ihtiyaca yetecek say ve zellikte tefti ve denetlemeye yetkili memurlarca yaplr.
Askeri iyerleriyle yurt emniyeti iin gerekli maddeler imal olunan iyerlerinin denetim ve teftii konusu ve neticelerine ait ilemler Milli Savunma Bakanl ile alma Bakanlnca
mtereken tanzim olunacak bir tze gre yrtlr.
Yetkili makam ve memurlar:
88 inci madde hkmnn uygulanmas iin i hayatnn izlenmesi, denetlenmesi ve teftiiyle devli olan makamlar veya yetkili memurlar, iyerlerini iin yrtlmesi tarzn ve ilgili defter,
evrak ve hesaplar, alet, edevat, cihaz ve makinalar ham ve ilenmi maddelerle, i iin gerekli olan malzeme ve mtemilat 90 nc maddede yazl esaslara uyularak, gerektii zamanlarda ve
iilerin hayatna, salna, gvenliine, ilerleyip yetimesine, dinlenmesine veya oturup yatmasna ilikin tesis ve tertipleri her zaman grmek, aratrmak ve incelemek ve bu kanunla su saylan eylemlere rastlad zaman bu hususta alma Bakanl tarafndan karlacak " Teftii Tz" nde aklanan ekillerde yalnz bu halleri nlemek yetkisine sahiptirler.
Tefti ve denetleme srasnda iverenler, iiler ve bu ile ilgili grlen baka kiiler izleme, denetleme ve teftile devli makamlar veya memurlar tarafndan arldklar zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip gstermek ve vermek ve 1 inci fkrada yazl yetkilerin iinde grevlerini yapmak iin kendilerine kar her eit kolayl gstermek ve bu yoldaki emir ve isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle devlidirler.
hayatn izleme, denetleme ve teftie yetkili memurlar tarafndan tutulan tutanaklar, aksi sabit oluncaya kadar muteberdir.
135
Yetkili memurlarn devi:

hayatn izleme, denetleme ve tefti yetkisi olan makamlar veya memurlar bu grevlerini yaparlarken iin normal gidiini ve iyerinin ilemesini, inceledikleri konunun niteliine gre mmkn olduu kadar, sekteye uratmamak, durdurmamak ve gletirmemekle ve resmi ilemlerin yrtlp sonulandrlmas iin, aklanmas gerekmedike, iverenin ve iyerinin meslek srlar ve artlar, ekonomik ve ticari hal ve durumlar hakknda grdkleri ve rendikleri hususlar tamamen gizli tutmak ve kendileri tarafndan bilgileri ve ifadeleri alnan yahut kendilerine ba vuran veya ihbarda bulunan iilerin ve baka kiilerin isimlerini ve kimliklerini aklamamakla ykmldrler.
Muafiyet:
i ve iverenlerle bunlarn meslek kurulular tarafndan kendilerini ilgilendiren ve i hayatna ilikin ilerde alma Bakanlna yaz ile bavurma halinde bu dilekeler ve bunlarla
ilgili tutanak, evrak, defter ve ilemler damga vergisi ve her eit resim ve hartan muaftr.
Sair merciler tarafndan yaplan teftiler:
yerinin kurulup almasna izin vermeye yetkili belediyelerle dier ilgili makamlar iyerinin kurulmasna ve iletilmesine izin vermeden nce, alma Bakanlnca i mevzuatna gre
verilmesi gerekli kurma izni ve iletme belgesinin mevcudiyetini kontrol ederler. alma Bakanlnca kurma izni ve iletme belgesi verilmemi iyerlerine belediyeler veya dier ilgili makamlarca da kurma veya alma izni verilemez.
Kamu kurum ve kurulularnn iyerlerinde yapacaklar ii sal ve igvenlii ile ilgili tefti ve denetlemelerin sonularn ve bu yolda yapacaklar ilemleri o yer iin yetkili blge alma mdrlne bildirirler.
yerinin kurulup almasna izin vermeye yetkili belediyelerle dier ilgili makamlar her ay bu hususta izin verdikleri, iveren ve iyerinin isim ve adresini ve yaplan iin eidini gsterir
listeleri bir sonraki ayn 15'ine kadar o yerin bal bulunduu blge alma mdrlne bildirirler.
Tefti defteri:
verenler, ilettikleri iyerlerinde ve bunlarn ilgili kollarnda yetkili makamlarca yaplan teftilerin sonularnn yazlmas iin zel bir defter bulundurmakla ykmldrler. Bu defterlerin
ekli, ne yolda doldurulaca ve bununla ilgili ilemlerin usulleri "i teftii tzg" nde gsterilir.
denetimi ve teftiine yetkili mercilerin bu kanunun uygulanmas ile ilgili olarak gnderdikleri belgeleri iverenler, sresi iinde cevaplandrp geri evirmek zorundadrlar.
i ve iverenin sorumluluu:
denetimi ve teftiine yetkili makamlar veya memurlar tarafndan ifade ve bilgilerine ba vurulan iilere, iverenlerin gerek dorudan doruya ve gerek dolaysiyle telkinlerde bulunmalar, iileri gerei saklamaya yahut deitirmeye sevk veya herhangi bir suretle zorlamalar veyahut iilerin ilgili makamlara ba vurmalar haber ve ifade vermeleri zerine, bunlara kar
kt davranlarda bulunmalar yasaktr.
ilerin altklar veya ayrldklar iyerleriyle iverenleri hakknda ilgili makamlar ve memurlara geree uygun olmayan haberler vererek ilgili makam ve memurlar lzumsuz ilemlerle uratrmalar veya iverenleri haksz yere kt duruma drmeye kalkmalar ve ilgili makamlarca kendilerinden sorulan hususlar iin doru olmayan cevaplar vererek denetim ve teftiin yaplmasn gletirmek veya yanl bir sonuca vardrmak gibi kt niyetli davranlarda bulunmalar yasaktr.
Zabtann yardm:
Bu kanun hkmlerinin tam ve gerektii gibi uygulanabilmesi iin iyerlerini tefti ve denetlemeye yetkili makamlar veya memurlarn gerekli gr-meleri ve istemeleri halinde, zabta kuvvetleri, bu makamlar veya memurlarn grevlerini iyi bir ekilde yapabilmelerini salamak zere kendilerine her trl yardmda bulunmakla ykmldrler.
.
136
SEKZNC BLM
Sosyal Sigortalar
Devletin fonksiyonu:
Sosyal Sigortalar Devlet tarafndan kanunla dzenlenir ve denetlenir.
DOKUZUNCU BLM
Ceza Hkmleri
Genel hkmlere ilikin cezalar:

Bu Kanunun 3 nc maddesi hkmne aykr davrananlardan; be iiye kadar (be ii dahil) ii altranlara yzbin lira, daha fazla ii altranlara yzbin lira para cezas verilir.
Bu para cezasnn kesinlemesinden sonra suun tekrar ilenmesi halinde yukarda yazl para cezalar yars orannda artrlarak uygulanr.
Hizmet akdine ilikin cezalar:
Bu Kanunun;
A) (1) 9 uncu maddesinin birinci fkrasnda belirtilen hizmet akdini yazl olarak yapmayan ve ikinci fkrada sz edilen belgeyi vermeyen,
(2) 10 uncu maddede anlan takm szlemesini yazl yapmayan,
(3) 13 nc maddede belirtilen ihbar sresine ilikin creti, 14 nc maddede yazl hallerde kdem tazminatn demeyen, (1)
(4) 19 uncu maddeye aykr olarak ihbar sresi iinde iiye yeni i arama izni vermeyen,
(5) 20 nci maddede yazl belgeyi iiye vermeyen veya bu belgede geree aykr bilgi veren veya 21 inci maddede yazl ii alma ve kimlik karnesini vermeyen,
(6) 22 nci maddeye aykr hareket eden,
(Deiik: 3/11/1988 - 3493/17 md.) Be iiye kadar (be ii dahil) ii altran iveren veya vekiline yzbin lira, daha fazla ii altranlara yzbin lira para cezas;
tekrar halinde belirtilen bu cezalar iki kat olarak verilir.
B) (Deiik: 3/11/1988 - 3493/17 md.) 24 nc maddesindeki hkmlere aykr hareket eden iveren veya vekiline beyzbin lira para cezas verilir. (2)
C) (Deiik: 21/10/1998 - 4382/3 md.) 25 inci maddedeki hkmlere aykr hareketle sakat ve eski hkml altrmayan iveren veya vekiline altrmad her sak at ve
eski hkml ve altrmad her ay iin yetmi milyon lira para cezas verilir. 25 inci maddede ngrlen kontenjanlarn stnde sakat ve eski hkml istihdam eden iverenlerin, kontenjan
fazlas sakat ve eski hkmller iin 506 sayl Sosyal Sigortalar Kanununa gre demeleri gereken iveren sigorta prim hisselerinin yzde ellisini kendileri yzde ellisini de Hazine der.
Bu bentte belirtilen para cezas, her takvim yl bandan geerli olmak zere bir nceki ylda uygulanan ceza tutarnn, o yl iin 213 sayl Vergi Usul Kanununun "yeniden deerleme
oran"nda artrlarak uygulanr. Bu suretle hesaplanacak ceza tutarlarnda bir milyon liradan az olan kesirler dikkate alnmaz.
Bu bent uyarnca tahsil edilen para cezalar, ve i Bulma Kurumu Genel Mdrl btesinin Maliye Bakanlnca alacak zel tertibine gelir kaydedilir.
Bu hesapta toplanan paralar sakat ve eski hkmllerin mesleki eitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi iini kurma ve bu gibi projelerde kullanlmak zere ve i Bulma Kurumuna
aktarlr. (3)
(1)
Bu alt bentte bulunan 13 nc maddenin (A) bendinde ibaresi 9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunla 13 nc maddede olarak deitirilmi ve metne ilenmitir.
Bu bentte bulunan 24 nc maddesindeki hkmlere aykr olarak ii karan veya iyerine yeni ii alan iveren veya vekiline iten kard veya ie ald her ii iin ibaresi
9/8/2002 tarihli ve 4773 sayl Kanunla 24 nc maddesindeki hkmlere aykr hareket eden iveren veya vekiline olarak deitirilmi ve metne ilenmitir.
(3)
Bu bentte yer alan para cezasna ilikin hkmn kamu kurum ve kurulularna ynelik olarak 2003 ylnda uygulanmayaca, 29/3/2003 tarihli ve 4833 sayl 2003 Mali Yl Bte
Kanununun 51 inci maddesi ile hkm altna alnmtr.
(2)
137
D) 14 nc madde hkmlerine aykr harekette bulunarak kdem tazminatnn ngrlen esaslar dnda veya saptanan miktar veya tavan alarak denmesi iin emir veya talimat
veren veya bu yolda hareket eden zel veya kamu kurumu veya kurulularn ynetim kurulu yeleri, genel mdr, messese mdr, muhasebe mdr gibi yetkili sorumlular hakknda, fiil
daha ar cezay gerektiren bir su tekil etmedii takdirde alt aydan iki seneye kadar hapis ve yirmibin liradan ellibin liraya kadar ar para cezas hkmolunur. Kanuna aykr olarak fazla denen miktarn da ayrca Hazine lehine resen tahsiline karar verilir.
crete ilikin cezalar:
A) inin bu Kanundan veya toplu i szlemesinden veya hizmet akdinden doan ve 26 nc maddede belirtilen cretini sresi iinde kasten; demeyen veya noksan deyen iveren
veya iveren vekiline bu durumda bulunan her ii iin yzbin lira para cezas verilir.
B) (1) 30 uncu maddede yazl crete ilikin hesap pusulalarn iiye vermeyen, 31 inci maddede gsterilen tutardan fazla olarak ii cretlerinden zarar karl kesinti yapan veya
zarar yapmakszn iten kan iiye tazminatn iade etmeyen veya mahsup yapt halde istek zerine hesap ve belgeleri gstermeyen, 32 nci maddede belirtilen sebepler dnda iiye cret
kesintisi cezas kesen yahut bu paralar ayn bentte gsterilen srede bu hesaba yatrmayan iveren veya iveren vekiline ikiyzbin lira para cezas verilir.
(2) 33 nc maddede belirtilen komisyonun tespit ettii asgari cretleri iiye demeyen veya noksan deyen, 34 nc maddede sz edilen sebepler dolaysyla almayan iiye
yarm cret demeyen, 35 inci maddede yazl artlar dnda fazla alma yaptran veya ayn maddede gsterilen fazla alma cretini demeyen veya noksan veya 36 ve 37 nci maddelerdeki hkmlere aykr deyen 38, 41, 42, 43, 47 ve 54 nc maddelerdeki artlar ve usullere uymayarak bu maddelerde gsterilen cretleri demeyen veya noksan deyen iveren veya vekiline beyzbin lira para cezas verilir.
(3) 48 inci maddede gsterilen yzdelerin hesabna ait usullere uymayan, 52 nci maddenin son fkrasnda belirtilen cretsiz ilave izni vermeyen veya cretli izin kullanan iiye pein
olarak bu izne ait cretini demeyen veya 56 nc maddedeki hak edilmi izni kullanmadan hizmet akdinin feshi halinde bu izne ait creti demeyen, 57 nci maddede belirtilen ynetmelik hkmlerine aykr hareket eden veya 60 nc maddede sz edilen sebepler dolaysyla ii cretinde indirme yapan iveren veya iveren vekiline birmilyon lira para cezas verilir.
in dzenlenmesine ilikin cezalar:
Madde 100 (3/11/1988 tarihli ve 3493 sayl Kanunn hkmdr.)
Bu Kanunun 61 inci maddesinde ve bu maddede belirtilen tzkte tespit olunan i mddetlerine aykr olarak iilerini altran veya 64 nc maddedeki ara dinlenmelerini bu maddeye gre uygulamayan veya iileri 65 inci maddeye aykr olarak geceleri 7,5 saatten fazla altran, gece ve gndz postalarn deitirmeyen, 67 nci madde hkmne aykr hareket eden, 68
inci madde hkmlerine aykr olarak bu maddede belirtilen yerlerde 18 yan doldurmam erkek ocuklar ve her yataki kadnlar altran, 69 uncu maddede anlan tzk hkmlerine aykr olarak hareket eden ve ayn maddenin birinci fkrasndaki yazl yasaa uymayan, 70 inci maddedeki hkme aykr olarak doumdan evvel ve sonraki mddetlerde gebe veya doum yapm
kadnlar altran veya cretsiz izin vermeyen, 72 nci maddede belirtilen tzk hkmlerine uymayan iveren veya iveren vekiline birmilyonbeyzbin lira para cezas verilir.
i sal ve gvenliine ilikin cezalar:
Bu Kanunun 73 nc maddesi hkmne aykr hareket eden, 74 nc maddenin ikinci fkrasnda belirtilen kurma veya iletme belgesi almadan bir iyerini aan, 74 nc maddenin
birinci fkrasnda belirtilen tzklerdeki hkmlere uymayan iveren veya iveren vekiline, alnmayan her ii sal veya i gvenlii tedbiri iin birmilyon lira para cezas verilir. Alnmayan
tedbirler orannda takip eden her ay iin ayn miktar ceza uygulanr.
Bu Kanunun 75 inci maddesine gre durdurulan ii izin almadan devam ettiren veya kapatlan iyerini izinsiz aan iveren veya vekiline birmilyonbeyzbin lira para cezas verilir.
76 nc maddede ngrlen tzkteki i Sal ve Gvenlii Kurulu nu iyerinde kurmaktan kanan veya kurup da almasna engel olan iveren veya iveren vekiline birmilyon
lira para cezas verilir. Bu cezann kesinlemesinden sonra maddede belirtilen suun tekrar ilenmesi halinde belirtilen ceza yars orannda artrlarak uygulanr.
138

Bu Kanunun 77 nci maddesi hkmlerine aykr davrananlara yzbin lira, ar ve tehlikeli ilerde 16 yandan kkleri altran veya 78 inci maddede belirtilen tzkte gsterilen ya
kaytlarna aykr ii altran iveren veya iveren vekiline birmilyonbeyzbin lira, 79 uncu madde hkm gereince iilere doktor raporu almayan veya istek halinde ilgili memura gstermeyen veya 80 inci madde gereince alnmas gereken raporu almayan veya bu raporlar istek halinde yetkili memurlara gstermeyen iveren veya vekiline beyzbin lira, 81 inci maddede ngrlen tzkte gsterilen artlara ve usullere uymayan ve 82 nci maddede anlan tzk hkmlerini yerine getirmeyen iveren veya iveren vekiline birmilyonbeyzbin lira para cezas verilir. Bu
cezann kesinlemesinden sonra yukarda saylan sularn tekrar ilenmesi halinde belirtilen cezalar yars orannda artrlarak uygulanr.
ve ii bulmaya ilikin cezalar:
Bu Kanunun 85 inci maddesine aykr hareket eden gerek ve tzelkiilerin bu ile ilgili brolar kapatlr ve bu fiilleri yapanlar hakknda eylem baka bir suu olutursa dahi ayrca bir
yldan az olmamak zere hapis ve altmbin liradan az olmamak zere ar para cezas hkmolunur.
Yukardaki fkradaki eylemler d lkelere ii gndermek amacyla yapld takdirde yldan az olmamak zere hapis ve yzbin lira ar para cezas hkmolunur.
Tekerrr halinde belirtilen cezalar iki katna kadar artrlr.
hayatnn denetim ve teftiine ilikin cezalar:
Bu Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fkrasnda saylan ykmllkleri yerine getirmeyen ve ayn maddenin birinci fkrasndaki yetkili makam ve i mfettilerine
kar gereken kolayl gstermeyen iveren veya iveren vekillerine, 93 nc maddede ngrlen tzk hkmlerine ve ayn maddenin ikinci fkrasndaki bildiri artna uymayan iveren veya iveren vekillerine 94 nc maddenin birinci fkrasndaki yasaklara uymayan iveren veya iveren vekilleriyle 94 nc maddenin ikinci fkrasndaki yasaklara uymayan
iilere ikiyzbin lira para cezas verilir.
Yukarda sz geen yetkili makam ve imfettilerinin bu Kanundan veya dier kanunlardan doan her eit tefti, denetleme yetki ve grevleri gereince, grevlerinin yerine getirilmesi srasnda istedikleri bilgileri vermeyen veya grevlerini yapma veya sonulandrmaya engel olan kimselere eylem baka bir suu olutursa dahi ayrca birmilyon lira para cezas verilir.
Bu cezann kesinlemesinden sonra yukardaki fkralarda yazl olan sularn tekrar ilenmesi halinde belirtilen cezalar yars orannda artrlarak uygulanr.
Bu blmde cezas zel olarak gsterilmemi olan yasaklara aykr hareket eden veya zorunluluklara uymayan iveren veya iveren vekillerine ikiyzbin lira para cezas verilir.
Bu Kanunda ngrlen idari nitelikteki para cezalar gerekesi belirtilmek suretiyle alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Blge Mdrnce verilir. 98 inci maddenin (D) bendindeki
ceza hkmlerini uygulamaya mahallin sulh ceza mahkemeleri, 105 inci maddesinde yer alan eylemlerden dolay alan davalarda ise asliye ceza mahkemeleri yetkilidir. Bu davalar acele mevaddandr.
dari nitelikteki para cezalar ilgililere usulne gre tebli edilir. Bu para cezalarna kar tebli tarihinden itibaren 7 gn iinde yetkili sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilir. tiraz zerine verilen kararlar kesindir. tiraz, zaruret grlmeyen hallerde evrak zerinde inceleme yaplarak en ksa srede sonulandrlr. Bu Kanuna gre verilen idari para cezalar 6183 sayl Amme
Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre mahalli mal memurluunca tahsil olunur.
ONUNCU BLM
Son Hkmler
Yrrlkten kaldrlan 3008 sayl Kanununun 13 nc maddesi hkmleri haklarnda uygulanmayanlar iin, Kanunun 14 nc maddesinde sz geen kdem tezminat hakk bu
Kanunun yrrle giri tarihinden itibaren balar.
Bu Kanunun yrrle girdii gnden balayarak:
A) 3003 sayl Kanun ve bu Kanunu deitiren; 3516, 3612, 5518, 5868, 6298, 7284,7285 sayl Kanunlar,
139
B) 5837 sayl Kanun ve bu Kanunu deitiren 6734 sayl Kanun,

C) 6032 sayl Kanun,
) 7467 sayl Kanun,
D) 1061 sayl Kanun,
E) 1225 sayl Kanun,
F) 1248 sayl Kanun,
G) 5953 sayl Kanunu deitiren 6253 sayl Kanunun ek 2 nci maddesi yrrlkten kaldrlmtr.
Ek Madde 1 (22/2/1979 tarihli ve 2184 sayl Kanunun hkmdr.)
Bu Kanunun 5 inci maddesinin (e) fkrasnda sz geen kaloriferli konut kapclar ile almasn ayn iverene veya ayn konuta hasreden konut kapclarnn ivereni konutun maliki
veya ortaklardr.
Konut yneticisi iveren vekili olup, mali sorumluluklar iverene ait olmak zere, yarg uyumazlklarnda ve bu Kanunun uygulanmas bakmndan iverenin temsilcisidir.
Kapc konutlar iin kira istenemez.
Kapclarn hizmetlerinin kapsam ve nitelii ile gnlk alma srelerinin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil gnleri, yllk cretli izin haklar ve kapc konutlar ile ilgili hususlarn
dzenlenmesinde uygulanacak deiik ekil ve esaslar bu Kanunda tannan haklar sakl tutularak alma Bakanlnca karlacak bir tzkte belirtilir.
Kanuna veya kanunun verdii yetkiye dayanlarak kurulan kurum ve kurulularn, haklarnda 1475, 854, 5953 ve 5434 sayl Kanun hkmleri uygulanmayan personeli ile kamu kurulularnda szlemeli olarak istihdam edilenlere mevzuat veya szlemelerine gre kdem tazminat niteliinde yaplan demeler kdem tazminat saylr ve bu kanunun 14 nc maddesindeki
esaslara ve miktara gre denir.
Bu maddeye aykr hareket edenler hakknda da 98 inci maddenin ilgili hkm uygulanr.
5 inci maddenin birinci fkrasnn 2 numaral bendi ile 5 numaral bendinde saylan iyerlerinde alan iiler hakknda 26, 28, 31 ve 32 nci madde hkmleri uygulanr. Bu maddelere
muhalefet halinde ilgililer hakknda muhalefete ilikin ceza hkmleri tatbik edilir.
Ek Madde 4 (Ek: 9/8/2002-4773/7 md.)
Tarmdan saylan ilerde alanlarn, alma koullarna ilikin hkmleri, hizmet akd, cret, iin dzenlenmesi ile ilgili hususlar alt ay iinde karlacak bir ynetmelikle dzenlenir.
Geici Madde 1 (25/8/1971 tarihli ve 1475 sayl Kanunun hkmdr.)
A) ptal edilen 931 sayl Kanunun geici 1 inci maddesine gre halen yrrlkte bulunan tzk ve ynetmeliklerin bu Kanun hkmlerine aykr olmayan hkmleri yenileri karlncaya
kadar yrrlkte kalr.
B) Bu Kanunun yrrle girmesinden nce 3003 sayl Kanuna gre Mahalli Asgari cret Tespit Komisyonlarnca alnp da henz kesinlememi bulunan kararlarla bunlara ilikin her
trl ilemler durdurulur.
C) ptal edilen 931 sayl Kanuna gre alnm bulunan asgari cret karar, bu Kanunun 33 nc maddesine gre yeniden tespit yaplncaya kadar yrrlkte kalr.
) ptal edilen 931 sayl Kanunun 109 uncu maddesinden doan kdem tazminat hakk sakldr.
D) Bu Kanunda sz geen ynetmelikler ay iinde, tzkler Kanunun yrrlk tarihinden balayarak en ge bir yl iinde hazrlanr ve tzk tasarlar Dantaya tevdi tarihinden
itibaren en ge iki ay iinde tetkik edilerek karara balanr.
Bu Kanun yrrle girdii tarihte iptal edilen 931 sayl Kanunun geici 2 nci maddesine gre bildiride bulunanlar iin yeniden bildirme mecburiyeti yoktur.
Bu Kanun yrrle girmeden nce 3008 sayl Kanunu kapsamnda olan iyerlerinde, anlan Kanunun deiik 29 uncu maddesine uyularak yaplm olan i ynetmeliklerde yer alan
veya i ihtilaflar yahut hakem heyetleri karariyle veya sair ekillerde kesinlemi olup yrrlkte bulunan i artlar ile i dzeni ve Sosyal yardmlarn uygulanmasna toplu i szlemesi veya
hizmet akidleri ile yeni i artlar kuruluncaya kadar devam olunur.
140

Tarm Kanununun yrrle girmesine kadar tarm iilerinin asgari cretleri bu Kanunun 33 nc maddesindeki esaslara gre ve ayrca tespit olunur.
Tespit olunan bu cret, Tarm Kanununun yrrle girmesinden sonra, o Kanun uyarnca asgari cret tespit oluncaya kadar geerlidir.
Tarm ve orman iilerinin asgari cretlerinin tespiti srasnda Komisyona Tarm, Orman ve Ky leri Bakanlklar ile T. Ziraat Odalar Birlii ve tarm ve orman ikollarnda kurulu en
ok yesi bulunan ii sendikalarndan da birer temsilci katlr.
14 nc maddenin son fkras gereince tesisi ngrlen fona ilikin kanun karlncaya kadar, kdem tazminatnn iveren tarafndan dorudan doruya denmesine devam olunur.
Ek maddede belirlenen tzk, yasann yrrle girdii tarihten itibaren en ge alt ay iinde dzenlenir.
12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasnda iten ayrlan hizmet erbabna denen veya hak edilmi olmakla beraber henz ksmen veya tamamen denmeyen kdem tazminatlarnn,
854 sayl Deniz Kanununun 2319 sayl Kanunla deiik 20 nci maddesi ile 1475 sayl Kanununun 2320 sayl Kanunla deiik 14 nc maddesinde belirtilen esaslara gre hesaplanan
miktar veya tavan aan ksmlar, iveren tarafndan herhangi bir nedenle hizmet erbabndan geri istenemez, alnamaz veya yaplacak kanuni kesintiler dnda eksik denemez.
12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasnda iten ayrlan hizmet erbabna herhangi bir sebeple denmemi bulunan kdem tazminatlarnn vergiden istisna edilecek ksm, 193 sayl Gelir Vergisi Kanununun 2320 sayl Kanunla Deiik 25 inci maddesinin 7 nci fkrasna gre hesaplanr ve istisna miktarn aan ksm, demenin yapld anda, Gelir Vergisi Kanununun iten
ayrlma tarihinde yrrlkte bulunan hkmlerine gre iveren tarafndan vergi tevkifatna tabi tutulur.
12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasnda iten ayrlan hizmet erbab ile ilgili olarak iverenler (Genel ve Katma Bteye dahil idareler, Mahalli dareler, Kamu ktisadi Teebbsleri,
Dnersermayeler ve Fonlar ile dier kamu kurumlar dahil), her hizmet erbab iin ayr ayr olmak zere, dedikleri kdem tazminatnn miktarn, bunlar zerinden tevkif ettikleri vergileri, iten
ayrlan hizmet erbabna yaptklar dier yllk cret demeleri ile bunlar zerinden tevkif ettikleri vergileri, hizmet erbabna kdem tazminatna esas hizmet srelerini, kdem tazminatnn vergiden
istisna edilen miktarlarn ve hizmet erbabnn ad soyad ve adreslerini gsterir cetvelleri ikier nsha olarak dzenlemek, tasdik etmek ve bir nshasn bu kanunun yaym tarihinden itibaren
bir ay iinde vergi sorumlusu sfatyla bal olduklar vergi dairelerine, dier nshasn Maliye Bakanlna gndermek zorundadrlar.
Vergi daireleri tarafndan iverenlerce verilecek cetveller zerinden 193 sayl Gelir Vergisi Kanununun 2320 sayl Kanunla Deiik 25 nci maddesinin 7 nci fkras hkm dikkate alnarak, her hizmet erbab iin ayr ayr hesaplanacak vergi farklar bir ay iinde ihbarname ile hizmet erbabna tebli edilir. Bu suretle tebli edilen vergi farklar tebli tarihinde 1980 takvim ylna
ilikin olarak ikmalen tarh olunmu addolunur.
Hizmet erbab kendilerine tebli edilen bu vergileri, tebli tarihini takip eden 12 ay iinde ve 6 eit taksitte kendilerine tebligat yapan vergi dairesine yatrmak zorundadrlar. Vadesinde
denmeyen vergiler iin 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakkndaki Kanun hkmleri uygulanr.
193 sayl Gelir Vergisi Kanunu uyarnca yllk beyanname veren mkelleflerin, bu madde hkmne gre 1980 takvim yl geliri olarak vergilendirilen cretleri yllk gelir vergisi beyannamelerine dahil edilmez ve bu maddeye gre denen vergiler yllk beyannameler zerinden hesaplanacak vergilerden mahsup edilmez.
verenlerin (muhtasar beyanname verme ykmll olmayanlar hari) eksik, yanl veya yanltc bilgi vermesi veya sresinde bilgi vermemesi nedeniyle zamannda tarh ve tahsil
edilemeyen vergiler, 213 sayl Vergi Usul Kanununun hkmlerine gre cezal olarak iverenler adna tarh olunur. verenlerin mnhasran bu surette deyecekleri vergiler iin asl mkelleflere
rcu hakk sakldr.
Kurma izni ve iletme belgesi verilmesi:
1 Austos 1983 tarihinden nce kurma izni ve iletme belgesi alnmadan alm bulunan iyerlerinde birinci ve ikinci derecede noksanlarn bulunmadnn Kanunun yaym tarihinden
itibaren iki yl iinde resen veya iverenin bavurusu zerine yaplan teftite tespit edilmesi halinde o iyerine iletme belgesi verilir.
Sadece ikinci derecede noksanlarn bulunduu iyerlerine ise geici iletme belgesi verilir. Yetkili makamlarca belirtilen sre ierisinde bu noksanlarn tamamlanmas halinde geici
iletme belgesi yerine iletme belgesi verilir.
141

61 inci maddede indirilen alma sreleri nedeniyle, toplu i szlemeleri veya hizmet akitlerinin yrrlk sresince, iilerin cret ve paraya ilikin dier haklarnda herhangi bir indirim
yaplamaz.
74 nc maddenin ikinci fkrasna gre kartlmas gereken yerlerini Kurma zni ve letme Belgesi Verilmesine likin Tzk yrrle girmeden nce kurma izni alnmadan alm
bulunan iyerlerine, kurma izni aranmakszn ve gerekli artlar haiz olmalar kaydyla iletme belgesi verilebilir.
yeri temsilcileri ile ilgili olarak yeni bir dzenleme getirilinceye kadar, iyerinde sendika temsilcilerinin bulunmad hallerde, o iyerinde alan iiler tarafndan 2821 sayl Sendikalar Kanununun 34 nc maddesinde belirlenen sayda seilecek ii temsilcileri grev yaparlar.
Ek Geici Madde 1 (10/2/1982 tarihli ve 2762 sayl Kanunun hkmdr.)
Kdem tazminatnn yllk tavan miktar ile Devlet Memurlar Kanununa tabi en yksek Devlet memuruna 5434 sayl T.C. Emekli Sand Kanunu hkmlerine gre bir hizmet yl iin
denecek azami emekli ikramiye miktar eitleninceye kadar, beher yl iin denecek kdem tazminat tavan 2 500 gstergenin bte kanunlar ile belirlenen memur aylk katsays ile arplmas suretiyle bulunacak tutar ile (75 000) yetmibebin lira arasndaki farkn drtte birinin (75 000) yetmibebin liraya eklenmesi suretiyle tespit edilir.
Yrrlk:
Bu Kanun yaym tarihinde yrrle girer.
Ancak; 9 uncu blmde yer alan ceza hkmleri dnda kalan hkmleri, 12/11/1970 tarihinden geerli olmak zere uygulanr.
Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.
142
143
ALT VERENLK YNETMEL

Resmi Gazete Tarihi: 27.09.2008 Resmi Gazete Says: 27010
BRNC BLM
Ama ve Kapsam, Dayanak ve Tanmlar
Ama ve kapsam
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu kapsamnda asl iveren-alt iveren ilikisinin kurulma artlarn, alt iverene ait iyerinin bildirimini,
tescilini, alt iverenlik szlemesinde bulunmas gereken hususlar dzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 3 nc maddesi hkmne dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelikte geen;
a) Alt iveren: Bir iverenden, iyerinde yrtlen mal veya hizmet retimine ilikin yardmc ilerde veya asl iin bir blmnde iletmenin ve iin gerei ile teknolojik nedenlerle uzmanlk gerektiren ilerde i alan, bu i iin grevlendirdii iilerini sadece bu iyerinde ald ite altran gerek veya tzel kiiyi yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurulular,
b) Alt iverenlik szlemesi: Asl iveren ile alt iveren arasnda yazl olarak yaplan ve 10 uncu maddede belirtilen hususlar ihtiva eden szlemeyi,
c) Asl i: Mal veya hizmet retiminin esasn oluturan ii,
) Asl iveren: yerinde yrtt mal veya hizmet retimine ilikin yardmc ileri veya asl iin bir blmnde iletmenin ve iin gerei ile teknolojik nedenlerle uzmanlk gerektiren
ileri dier iverene veren, asl ite kendisi de ii altran gerek veya tzel kiiyi yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurulular,
d) Bakanlk: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanln,
e) Blge Mdrl: yerinin kaytl olduu Bakanlk Blge Mdrln,
f) Kanun: 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununu,
g) Muvazaa:
1) yerinde yrtlen mal veya hizmet retimine ilikin asl iin bir blmnde uzmanlk gerektirmeyen ilerin alt iverene verilmesini,
2) Daha nce o iyerinde altrlan kimse ile kurulan alt iverenlik ilikisini,
3) Asl iveren iilerinin alt iveren tarafndan ie alnarak haklar kstlanmak suretiyle altrlmaya devam ettirilmesini,
4) Kamusal ykmllklerden kanmak veya iilerin i szlemesi, toplu i szlemesi yahut alma mevzuatndan kaynaklanan haklarn kstlamak ya da ortadan kaldrmak gibi
taraflarn gerek iradelerini gizlemeye ynelik ilemleri, ihtiva eden szlemeyi,
) Yardmc i: yerinde yrtlen mal veya hizmet retimine ilikin olmakla beraber dorudan retim organizasyonu ierisinde yer almayan, retimin zorunlu bir unsuru olmayan ancak
asl i devam ettike devam eden ve asl ie baml olan ii,
ifade eder.
144
KNC BLM
Asl veren-Alt veren likisinin Kurulmas, Bildirimi ve yerinin Tescili
Asl iveren-alt iveren ilikisinin kurulma artlar
MADDE 4 (1) Asl iveren alt iveren ilikisinin kurulabilmesi iin;
a) Asl iverenin iyerinde mal veya hizmet retimi ilerinde alan kendi iileri de bulunmaldr.
b) Alt iverene verilen i, iyerinde mal veya hizmet retiminin yardmc ilerinden olmaldr. Asl iin blnerek alt iverene verilmesi durumunda ise, verilen i iletmenin ve iin gerei
ile teknolojik nedenlerle uzmanlk gerektiren bir i olmaldr.
c) Alt iveren, stlendii i iin grevlendirdii iilerini sadece o iyerinde ald ite altrmaldr.
) Alt iverene verilen i, iyerinde yrtlen mal veya hizmet retimine ilikin bir i olmal, asl ie baml ve asl i srd mddete devam eden bir i olmaldr.
d) Alt iveren, daha nce o iyerinde altrlan bir kimse olmamaldr. Ancak daha nce o iyerinde altrlan iinin bilahare tzel kii irketin ya da adi ortakln hissedar olmas, alt
iveren ilikisi kurmasna engel tekil etmez.
nceleme sonucu yaplacak ilemler
MADDE 13 (1) Asl iveren-alt iveren ilikisinin i mfettilerince incelenmesi sonucunda muvazaann tespitine ilikin gerekeli mfetti raporu blge mdrlnce iverenlere tebli
edilir. Tebli tarihinden itibaren 6 ign iinde iverenlerce yetkili i mahkemesine itiraz edilebilir. tiraz zerine verilen kararlar kesindir.
(2) Rapora 6 ign iinde itiraz edilmemi veya mahkeme muvazaann tespitini onam ise tescil ilemi blge mdrlnce iptal edilir ve alt iveren iileri balangtan itibaren asl
iverenin iileri saylr.
(3) mfettiinin muvazaal ilemi tespit etmesi durumunda; itiraz sresinin gemesi ya da mahkeme karar ile muvazaann onanmas hlinde asl iveren ve alt iveren veya vekillerine
idari para cezas uygulanr.
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
Gei hkm
GEC MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce kurulan ve hlen devam eden asl iveren-alt iveren ilikisinde 10 uncu maddenin ikinci fkrasnda belirtilen belgeler aranmaz.
Yrrlk
MADDE 14 (1) Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
MADDE 15 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr.
145
ASANSR LETME, BAKIM VE PERYODK KONTROL YNETMEL

Resmi Gazete Tarihi/Says: 24.06.2015 / 29396
BRNC BLM
Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; insanlarn, insan ve yklerin veya sadece yklerin tanmasnda kullanlan asansrlerin insan can ve mal gvenliini tehdit etmeyecek ekilde
kullanmlarn salamak ve evreyi korumak zere iletme, bakm, periyodik kontrol, mevcut asansrlerin iyiletirilmesi, denetim, garanti ve sat sonras hizmet artlar ile uyulmas gereken
kurallar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik; Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda piyasaya arz edilen asansrleri ve Asansr Ynetmelii (95/16/AT)nin yrrle girmesinden nce monte
edilmi olan ve halen faal durumda bulunan asansrleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik; 3/6/2011 tarihli ve 635 sayl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnameye, 3/7/2005 tarihli ve
5393 sayl Belediye Kanununa, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayl l zel daresi Kanununa, 23/6/1965 tarihli ve 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanununa ve 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve
Gvenlii Kanununa dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 4 (1) Ynetmelikte yer alan tanmlara ek olarak bu Ynetmelikte geen;
a) Asansr yaptrcs: Asansrn monte edilecei binada/yapda inaat iini kendi adna yapan veya szleme ile devreden yap sahibini veya asansrn monte edilecei mevcut binada bina sorumlusunu,
b) A tipi muayene kuruluu: Asansrlerde periyodik kontrol ve muayene konularn ierecek ekilde TS EN ISO IEC 17020 standard kapsamnda akredite olan Trkiyede yerleik zel
veya kamu kuruluunu,
c) AT uygunluk beyan: Asansr monte edenin piyasaya arz ettii yeni asansrn Ynetmelie uygunluunu beyan ettii belgeyi,
) Bakanlk: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanln,
d) Bakm: Asansrn hizmete alnmasndan sonra kullanm mr boyunca kendisinin ve bileenlerinin, fonksiyonlarnn ve gvenlik gereklerinin tasarland veya yrrlkteki mevzuata
uygun olarak revize edildii biimde devamlln salamaya ynelik, asansr monte eden veya onun yetkili servisi tarafndan periyodik olarak ayda bir yrtlen ilemleri,
e) Bina sorumlusu: Asansrn gvenli bir ekilde almasn salamak amacyla dzenli olarak bakmn, periyodik kontroln ve onarmn yaptrmaktan sorumlu olan, binada/yapda
kat maliklerinin kendi aralarnda seecei veya dardan yetki verecei kiiyi veya kat malikini veya maliklerini veya kamu binalarnda/yaplarnda sorumlu yetkiliyi,
f) Corafi blge: Akdeniz, Dou Anadolu, Ege, Gney Dou Anadolu, Anadolu, Karadeniz ve Marmara blgelerini,
g) lgili idare: Belediyeleri veya belediye snrlar dnda kalan alanlardaki yaplar iin il zel idarelerini,
) Komisyon: 5393 sayl Belediye Kanununun 15 inci maddesi ve 5302 sayl l zel daresi Kanununun 7 nci maddesi erevesinde Bakanlk tarafndan oluturulan alma grubunu,
h) Kurtarma almas: Asansr ierisinde insann veya insanlarn mahsur kaldna dair bilginin alnmasyla birlikte kurtarma talimatna uygun olarak yaplan ve insann veya insanlarn
serbest kalmasyla sonulanan almay,
) Mevcut asansr: Ynetmeliin zorunlu uygulamaya girdii 15/8/2004 tarihinden nce monte edilen ve halen kullanlmakta olan asansr,
i) Takip kontrol: Asansr periyodik kontrolnde belirlenen uygunsuzluklarn giderilip giderilmediine dair A tipi muayene kuruluu tarafndan yaplan gzetim faaliyetini,
j) Tescil: Asansrn resm olarak ilgili idare tarafndan kayt altna alnmasn,
k) TS EN 81 - 80 standard: Asansrler - Yapm ve Montaj iin Gvenlik Kurallar: Yolcu ve Yk Asansrleri iin zel Uygulamalar - Blm 80: Mevcut Yolcu ve Yk Asansrlerinin Gvenliini Gelitirme Kurallarn,
146
l) TSE: Trk Standardlar Enstitsn,

m) TRKAK: Trk Akreditasyon Kurumunu,
n) Yeni asansr: Ynetmeliin zorunlu uygulamaya girdii tarihten sonra piyasaya arz edilen asansr,
o) Yetkili servis: Asansrlerde aylk bakm ve servis hizmetinin yrtlebilmesi iin asansr monte edenin kendi adna kurduu servis istasyonu ve/veya sorumluluu kendinde olmak
zere szleme ile yetki verdii gerek veya tzel kiiyi,
) Periyodik kontrol: Asansrn gvenli ve iletme ynnden uygun alp almadna dair ylda bir defa yaptrlacak olan muayeneyi,
p) Ynetmelik: Asansr Ynetmelii (95/16/AT)ni,
ifade eder.
KNC BLM
Asansr Kimlik Numaras, Yeni Asansrn Yapya Uygunluunun Kontrol,
Yeni Asansrn Tescili ve Mevcut Asansrn Tescili
Asansr kimlik numaras
MADDE 5 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda bulunan her asansr, asansr kimlik numaras ile tanmlanr.
(2) Asansr kimlik numaras iin ileri Bakanl tarafndan kullanlan Ulusal Adres Veri Tabannda binalara/yaplara verilen bina numaras esas alnr. Binada/yapda birden fazla asansr bulunmas durumunda, her bir asansre bina/yap iindeki toplam asansr saysna gre verilen sra numaras bina numarasna ilave edilerek ek-1de yer alan ierie uygun asansr kimlik
numaras A tipi muayene kuruluu tarafndan periyodik kontrol aamasndan nce oluturulur ve alminyum esasl yaptrma etiket eklinde tanmlanr. Etiket, zerindeki yazlar kolay silinemeyecek ve yapt yerden kolayca sklemeyecek nitelikte olur.
(3) Etiket; 85x50 mm boyutlarnda, asansr kimlik numarasn oluturan rakamlar ise Arial yaz tipinde, 28 karakter boyutunda, gri zemin zerine siyah renkli yazlarak hazrlanr ve asansrn periyodik kontrolnde, asansr kabininin ierisinde kumanda butonu hizasnda kabin tabanndan en az 160 cm ykseklie kolayca sklmeyecek bir ekilde ilitirilir.
(4) Asansr kimlik numaras, A tipi muayene kuruluu tarafndan bir defaya mahsus olarak oluturulur ve eriimine izin verilen kendi veri taban vastasyla ilgili idare ile paylalr.
(5) Asansr kabinine ilitirilen etiketin, asansrn kullanm mr boyunca muhafaza edilmesine dair sorumluluk, bina sorumlusundadr.
(6) A tipi muayene kuruluu, bina numarasna Bakanlk zerinden eriim salar.
Yeni asansrn binaya/yapya uygunluunun kontrol
MADDE 6 (1) Ynetmelik kapsamnda monte edilen yeni asansrn monte edildii binaya/yapya fenni uygunluuna ilikin kontroller 3194 sayl mar Kanunu, ilgili dier kanunlar ve
bu kanunlar kapsamnda yrrlkte bulunan mevzuata uygun olacak ekilde ilgili idare tarafndan yrtlr.
Yeni asansrn tescili
MADDE 7 (1) Ynetmelik kapsamnda piyasaya arz edilen yeni asansr, piyasaya arz edildii tarih itibaryla otuz gn ierisinde asansr monte eden tarafndan bir defaya mahsus
olmak zere ilgili idareye tescil ettirilir.
(2) Asansr monte eden, tescil ilemi iin aada belirtilen belgelerin sureti ile birlikte ilgili idareye bavurur:
a) Sanayi sicil belgesi,
b) Onaylanm kurulu tarafndan dzenlenen uygunluk belgesi veya raporu,
c) AT uygunluk beyan ve imza sirks sureti,
) Garanti belgesi,
d) TSE hizmet yeterlilik belgesi,
e) Bavuru sahibi asansr monte eden tarafndan asansr yaptrcsna kesilen montaj ve proje bedeli dahil fatura,
f) lk periyodik kontrol raporu.
(3) Tescil aamasndan nce asansr yaptrcs tarafndan ilk periyodik kontrol yaptrlmayan ve yeil bilgi etiketi ilitirilmeyen asansr, ilgili idare tarafndan tescil edilmez.
(4) Uygun grlen tescil bavurusu neticesinde, ek-2de yer alan ierie uygun olacak ekilde onayl tescil belgesi ilgili idare tarafndan dzenlenir ve asansr monte edene sunulur.
147
Mevcut asansrn tescili

MADDE 8 (1) Bu Ynetmelie gre A tipi muayene kuruluu tarafndan tespiti yaplan ve TS EN 81-80 standard esas alnarak gvenlik seviyesi artrlan mevcut asansr, bir defaya
mahsus olmak zere ilgili idare tarafndan tescil edilir.
(2) Bina sorumlusu, mevcut asansrn gvenlik seviyesinin TS EN 81-80 standardna gre artrldn ispatlayacak olan yeil etiket alm periyodik kontrol raporuyla ilgili idareye 30 gn
ierisinde bavurur.
(3) Mevcut asansrn tescil belgesi, ek-3te yer alan ierie uygun olacak ekilde ilgili idare tarafndan dzenlenir ve bina sorumlusuna sunulur.
NC BLM
Bakm, Bakmn Kapsam ve Bakmla lgili Dier Hususlar
Bakm
MADDE 9 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda yer alan asansrn bakm, bina sorumlusu ile bakm szlemesi imzalayan asansr monte eden veya onun yetkili servisi tarafndan yaplr.
(2) Bina sorumlusu ile asansr monte eden veya onun yetkili servisi arasnda imzalanacak olan bakm szlemesinde, bu Ynetmelie aykr hususlara yer verilemez.
(3) Piyasaya arz edilen her yeni asansrn hizmete alnd tarih, asansrn en temel teknik zellikleri, halat ve/veya zincirlerin ve tip kontrol belgesi gerektiren paralarn zellikleri,
tesis planlar ve elektrik devre emalar gibi asansrn ana fonksiyonlarn ierecek unsurlarn ve asansr periyodik kontrol sonular ile nemli kazalarn kayt edilecei asansr kayt defteri,
sz konusu asansr piyasaya arz eden asansr monte eden tarafndan salanr. Ayrca asansr kimlik numaras, asansr kayt defterinde belirtilir. Asansr kayt defterinin bitmesi durumunda, yeni defter bakm szlemesi imzalayan asansr monte eden veya onun yetkili servisi tarafndan temin edilir. Biten kayt defteri, bina sorumlusu tarafndan asansrn kullanm mr boyunca muhafaza edilir.
(4) Asansr bakm ve onarm sonrasnda oluan atklarn ynetimi, ilgili mevzuatna gre yaplr.
Bakmn kapsam
MADDE 10 (1) Asansrn, asansr oluturan tm aksam ve paralarn bakm, asansr monte eden tarafndan hazrlanm olan bakm klavuzunda yer alan talimatlara gre yaplr.
(2) Bu Ynetmelie gre bakm;
a) Yalama ve temizlemeyi,
b) Kontrolleri,
c) Kurtarma almalarn,
) Ayarlama ilemlerini,
d) Kullanma veya ypranmaya bal olarak meydana gelebilen bileen onarmn veya deiimini,
kapsar.
(3) Bu Ynetmelie gre bakm;
a) Asansrn yerinin deitirilmesini,
b) Tahrik nitesi, ask sistemi, kumanda sistemi, tayc/kabin, durak kaps ve/veya asansr gvenlik aksamlarnn deiimini,
c) tfaiye tarafndan yaplan kurtarma almalarn,
) Asansr kuyusunun d blmlerinin temizlenmesini,
d) Tayc/kabin i ksmnn temizlenmesini,
kapsamaz.
(4) Bu maddenin nc fkrasnn (a) ve (b) bentlerinde yer alan ve bakm almas olarak deerlendirilmeyen asansre ait deiiklikler, asansr monte eden tarafndan yerine getirilir.
(5) Beyan yk ve/veya beyan hz ve/veya seyir mesafesinde deiiklik yaplan asansr, Ynetmelik artlarn salar.
148
Bakmla ilgili dier hususlar

MADDE 11 (1) Bina sorumlusu ile szleme imzalayan asansr monte eden veya onun yetkili servisi, sz konusu asansr iin detayl bir durum tespit raporu hazrlar ve bina sorumlusuna iletir.
(2) Asansr monte eden veya onun yetkili servisince her bakmda yaplan ilemler kayt altna alnr ve bir nshas bina sorumlusuna iletildikten sonra bir nshas da kendisi tarafndan
muhafaza edilir ve talep edilmesi durumunda ilgililere sunulur.
(3) Bina sorumlusu bakm kaytlarn asansrn makine veya makara dairesinde veya ynetim brosunda kalc olarak muhafaza eder.
(4) Asansr monte eden veya onun yetkili servisi, insan can ve mal gvenlii ynnden asansrn risk tamas durumunda bina sorumlusunu yazl olarak bilgilendirir. Asansrn,
asansr monte eden veya onun yetkili servisince gvenli hale getirilmesini salamakla bina sorumlusu ykmldr.
(5) Asansr monte eden veya onun yetkili servisi, asansrde yaplan deiiklikleri ve kazalar asansr seyir defterine iler.
(6) Asansr monte eden veya onun yetkili servisi, iki kiiden az olmamak zere binadaki/yapdaki asansr saysn dikkate alarak bina sorumlusunun belirleyecei sayda kiiye acil durumlarda kurtarma almas konusunda eitim verir. Verilen bu eitim bir tutanakla kayt altna alnr. Bina sorumlusu, eitim alan kiilerin deimesi halinde yeni grevlilere eitim verilmesini
salar. Kurtarma talimat, kurtarma almasn yapacak olanlarn kolaylkla grebilecekleri yerlerde muhafaza edilir.
(7) Asansr monte eden, yapt her tip ve zellikteki asansrn yedek paralarn en az on yl sreyle temin etmekle ykmldr. Asansr monte eden piyasaya arz ettii asansre
bakm hizmeti veren bir baka asansr monte eden veya onun yetkili servisi veya bina sorumlusunun bu konudaki talebini normal piyasa koullarnda salar.
(8) Bakm, onarm ve arza giderme faaliyetleri yrtlrken gerekli i sal ve gvenlii tedbirleri 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve ilgili mevzuat hkmleri dorultusunda asansr monte eden veya onun yetkili servisince alnr.
(9) Bakm esnasnda, bakm ilerinden kaynakl nedenlerle gerek bakm personelinin gerekse bakmla ilgisi bulunmayan kiilerin yaralanmasna veya lmne neden olabilecek ihmallere dair sorumluluk bakm yapan asansr monte eden veya onun yetkili servisindedir.
(10)Bina sorumlusu tarafndan, bakm szlemesi yaplan asansr monte eden veya onun yetkili servisinin dndaki nc taraflarn asansre mdahalesine izin verilmez.
DRDNC BLM
Garanti Belgesi, Sat Sonras Hizmetler ve
Yetkili Servis ile lgili artlar
Garanti belgesi
MADDE 12 (1) Asansr monte eden piyasaya arz ettii yeni asansre ilikin olarak ek-4te yer alan ierie uygun olacak ekilde garanti belgesini dzenlemek zorundadr.
(2) Asansr monte eden tarafndan piyasaya arz edilen her yeni asansr, piyasaya arz edildii tarih itibaryla en az yl sre ile garanti edilir.
(3) Asansr monte eden veya onun yetkili servisi tarafndan asansrde deitirilecek aksam veya para iki yldan az olmamak zere garanti edilir.
(4) Garanti belgesinde tanmlanacak olan azami tamir sresi on be gnden fazla olamaz. Bina sorumlusunun garanti kapsamnda yapaca cretsiz onarm talebi, azami tamir sresi
iinde asansr monte eden tarafndan yerine getirilir.
(5) Ynetmelik kapsamnda piyasaya arz edilen her yeni asansre ynelik garanti sresi boyunca sunulacak olan bakm hizmeti, bina sorumlusunun baka bir asansr monte eden veya
onun yetkili servisi ile szleme imzalayacan beyan etmemesi durumunda, o asansr piyasaya arz eden asansr monte eden veya onun yetkili servisi tarafndan verilir.
(6) Bina sorumlusunun garanti sresi ierisinde bir baka asansr monte eden veya onun yetkili servisi ile szleme imzalamas, o asansr piyasaya arz eden asansr monte edenin
garanti ile ilgili sorumluluklarn ortadan kaldrr.
(7) Garanti sresi ierisinde bakm creti ile ilgili artlar, asansr monte eden ile asansr yaptrcs arasnda imzalanacak olan asansr yapm szlemesinde belirlenir.
Sat sonras hizmetler
MADDE 13 (1) Ynetmelik kapsamnda piyasaya arz edilen ve garanti edilen her yeni asansre ynelik sat sonras hizmetler, asansr monte eden veya onun yetkili servisi tarafndan yerine getirilir.
(2) Bakanlk tarafndan bu Ynetmelikte belirlenmi olan asgari kriterler erevesinde sat sonras hizmetlerin yerine getirilebilmesi amacyla en az bir yetkili servis istasyonu asansr
monte eden bnyesinde kurulur.
149
(3) Faaliyet ana merkezinin bulunduu corafi blgenin dnda piyasaya arz edilen her asansre ynelik sat sonras hizmetler, asansr monte eden tarafndan yerine getirilir. Asansrn piyasaya arz edildii corafi blgede, en az bir yetkili servis istasyonu asansr monte eden tarafndan kurulur veya bu Ynetmelik artlarn salayan herhangi bir asansr monte eden veya
onun yetkili servisiyle yetkili servis szlemesi yaplr.
(4) Asansr monte eden, monte ettii her asansr iin en az 10 yllk kullanm mr sresince, yeterli teknik personel ve yedek para stoku bulundurmak suretiyle, bakm ve servis hizmetini sunmak zorundadr.
(5) Ynetmelie gre birim dorulamas yaparak asansr monte eden stats kazanan gerek veya tzel kii, TSE Hizmet Yeterlilik Belgesinin dzenlenme tarihinden itibaren ylda en
az bir adet elektrik veya en az bir adet hidrolik tahrikli asansr piyasaya arz ederek asansr monte eden statsn srdrdn yapm olduu i szlemesi ve tescil belgesi ile TSEye
ispatlamak zorundadr.
Yetkili servis ile ilgili artlar
MADDE 14 (1) Asansr monte edenin bnyesinde kurduu ve/veya szleme imzalad her yetkili servisin, TSE Hizmet Yeterlilik Belgesine sahip olmas zorunludur.
(2) Yetkili servis, bir servis teknik sorumlusu, en az iki teknik bakm personeli ve en az bir idari personelden oluturulur.
(3) Servis teknik sorumlusunun, makina veya elektrik veya elektrik-elektronik veya mekatronik alanlarnda mhendislik/teknoloji fakltelerinin birinden mezun olmas gerekir.
(4) Teknik bakm personelinin;
a) ki yllk meslek yksekokullarnn makine, elektrik, elektronik, mekatronik, otomasyon, elektromekanik tayclar veya rayl sistemler blmlerinden mezun olmalar veya,
b) Endstri meslek liselerinin asansr, elektrik, elektronik, makine veya mekatronik blmlerinden mezun olmalar veya,
c) Endstri meslek liselerinin ilgili blmnden mezun olmamalar hlinde grev ve sorumluluklarna gre yasal ustalk veya kalfalk belgesine sahip olmalar,
gerekir.
(5) Bu maddenin drdnc fkrasnn (b) ve (c) bentlerinde tanmlanan teknik bakm personelinin, 27/4/2012 tarihli ve 28276 mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Ulusal Meslek
Standartlarna Dair Tebli kapsamnda dzenlenmi olan bakm ve onarm sertifikasna sahip olmalar gerekir.
(6) Yetkili servis szlemesi noter huzurunda yaplr ve iki ylda bir yenilenir.
(7) Yetkili servis szlemesinin kapsam, asansr monte edenin verecei yetki ve sorumluluklar erevesinde belirlenir.
(8) Yetkili servis szlemesi, asansrlerde bakm, onarm ve servis hizmetlerine ilikin detaylar iermek zorundadr. Asansr montaj ve 10 uncu maddenin nc fkrasnn (b) bendinde belirtilen herhangi bir ana unsurun deiimi ile ilgili konular szleme kapsamnn dnda tutulur.
(9) Yetkili servis szlemesinde, bakm hizmeti sunulurken asansre verilebilecek hasarlara ilikin yetkiyi veren asansr monte edenin de sorumlu olaca belirtilir.
(10) TSE Hizmet Yeterlilik Belgesinin kapsamnda yetkiyi veren asansr monte edenin unvan ve markasna ilikin ayrntlar aka belirtilir.
(11) Asansr monte eden szleme imzalayaca yetkili servis personelinin eitimini salar ve bu konuda hazrlanm olan her trl bilgi ve belgenin dokmantasyonunu oluturarak
muhafaza eder.
(12) TSE Hizmet Yeterlilik Belgesi iin Trk Standardlar Enstitsne yaplan bavurularda, ilgili standart artlar ile birlikte bu maddede belirtilen gereklilikler de aranr.
BENC BLM
Bina Sorumlusunun Ykmllkleri ve Denetim
Bina sorumlusunun ykmllkleri
MADDE 15 (1) Bina sorumlusu, asansrn gvenli bir ekilde almasn salamak zere ayda bir kez bakmn ve ylda bir kez periyodik kontroln yaptrmaktan, bakm ve periyodik
kontrol cretinin denmesinden sorumludur.
(2) Bina sorumlusu, engellilerin eriebilirlii iin asansrn srekli olarak altrlmasn salar.
(3) Periyodik kontrol creti bina sorumlusu tarafndan kontrol tarihinden itibaren 30 gn ierisinde denir.
(4) Bina sorumlusu, asansrle ilgili herhangi bir tehlikeli durumu asansr monte eden veya onun yetkili servisine iletir ve sz konusu asansre asansr monte eden veya onun yetkili
servisi tarafndan mdahale edilene kadar gerekli gvenlik tedbirlerini alr.
150
Denetim
MADDE 16 (1) Asansr monte eden tarafndan garanti ile ilgili artlarn ve sat sonras hizmetlerin salanp salanmad, bu Ynetmelik ile belirlenmi olan kriterlere uygun bakm
hizmetinin asansr monte eden veya onun yetkili servisince sunulup sunulmadna dair denetim, Bakanlk tarafndan yaplr.
(2) lgili idare ile protokol imzalayan A tipi muayene kuruluunun, Bakanln belirlemi olduu usul ve esaslara uygun faaliyet srdrp srdrmediine dair denetim, Bakanlk Sanayi
Genel Mdrl ve Sanayi rnleri Gvenlii ve Denetimi Genel Mdrl koordinasyonunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji l Mdrlkleri ile gerektiinde mtereken yaplr.
ALTINCI BLM
Periyodik Kontrol, Periyodik Kontrol Dnemi ve Yaptrma Sorumluluu, Periyodik
Kontrol Esaslar, Periyodik Kontrol creti, Periyodik Kontrol Sonularnn
Deerlendirilmesi ve Protokoln Yaptrlmasna likin Tedbirler
Periyodik kontrol
MADDE 17 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda bulunan asansrn periyodik kontrol Bakanlk tarafndan yetkilendirilen ve ilgili idare ile protokol imzalayan A tipi muayene kuruluu tarafndan yaplr.
(2) lgili idare, A tipi muayene kuruluu iin belirlenen artlar salamas ve Bakanlka yetkilendirilmesi durumunda periyodik kontrol faaliyeti yrtebilir.
(3) A tipi muayene kurulularnn yetkilendirilmesi ve kamuoyuna duyurulmasna ilikin usul ve esaslar, Komisyon karar dorultusunda Bakanlk tarafndan tebli ile belirlenir.
Periyodik kontrol dnemi ve yaptrma sorumluluu
MADDE 18 (1) Binada/yapda srekli olarak kullanlan asansrn periyodik kontrol, ylda bir defa yaptrlr. Periyodik kontroln yaptrlmasna dair ykmllk ilgili idare ve bina sorumlusuna aittir.
(2) Ynetmelik kapsamnda piyasaya arz edilen yeni asansrn ilk periyodik kontrol tescil aamasndan nce, asansr yaptrcsnn mracaat zerine en ge 15 gn ierisinde A tipi
muayene kuruluu tarafndan yaplr. lk periyodik kontroln yaptrlmas ve kontrol cretinin denmesine dair sorumluluk, asansr yaptrcsndadr.
Periyodik kontrol esaslar
MADDE 19 (1) lgili idare kendi sorumluluk alan ierisinde bulunan asansrlerin periyodik kontrol iin Bakanlk tarafndan yetkilendirilen herhangi bir A tipi muayene kuruluu ile protokol imzalar.
(2) lgili idare ile protokol imzalayacak olan A tipi muayene kuruluu, TRKAK tarafndan akredite edilir. Akreditasyon belgesinin kapsamn tanmlayan muayene alan, muayene tr ve
standart veya artname blmlerinde, ulusal mevzuata ve ulusal mevzuatn gerekliliklerine uygun atf yaplmas zorunludur.
(3) lgili idare, protokol aamasnda A tipi muayene kuruluunun yeterliliini deerlendirirken, sahip olduu akreditasyonun kapsam, periyodik kontrol ve muayene konularn ierecek
ekilde dzenlenmi olan mesleki sorumluluk sigortasnn uygunluu, bnyesinde tam zamanl olarak altrd teknik ynetici ve muayene eleman says, periyodik kontrol creti ve periyodik
kontrolde kullanlmak zere hazr halde tutulan tehizatn durumu gibi kriterleri gz nnde bulundurur.
(4) Yaplan deerlendirme neticesinde belirlenen A tipi muayene kuruluu ile ilgili idare arasnda protokol imzalanr ve ilgili idare tarafndan kamuoyuna duyurulur.
(5) lgili idare, bu Ynetmelie uygun olacak ekilde belirleyecei A tipi muayene kuruluu ile en az iki yllk protokol yapar.
(6) A tipi muayene kuruluu, sahip olduu akreditasyonun ve mesleki sorumluluk sigortasnn srekliliini yetki sresi boyunca salar.
(7) Gvensiz veya kusurlu olarak tanmlanan asansrn ilk takip kontrolnde A tipi muayene kuruluunca bina sorumlusundan ayrca cret talep edilemez. Sonraki takip kontrollerinden
cret alnp alnmayacana dair esaslar, ilgili idare ile A tipi muayene kuruluu arasnda yaplacak olan protokol ile belirlenir.
(8) lgili idarenin bir baka A tipi muayene kuruluu ile protokol imzalamas durumunda, protokolden nce gerekletirilen periyodik kontroln sonucuna ilikin takip kontrol, sz konusu
periyodik kontrol gerekletiren ve protokol sona eren A tipi muayene kuruluu tarafndan gerekletirilir.
(9) Bakanlk tarafndan A tipi muayene kuruluunun yetkisinin iptal edilmesi durumunda ise takip kontrol, ilgili idare ile protokol imzalayan A tipi muayene kuruluu tarafndan yaplr. Bu
durumda takip kontrolnden ayrca cret alnp alnmayacana dair esaslar, ilgili idare ile A tipi muayene kuruluu arasnda yaplacak olan protokol ile belirlenir.
(10) Periyodik kontrol, asansrn bakmn stlenen asansr monte edenin veya onun yetkili servisinin nezaretinde gerekletirilir. Periyodik kontrole nezaret edecek olan kiinin teknik
bakm personeli olmas ve periyodik kontrolde A tipi muayene kuruluu ile ibirlii yapmas asansr monte eden veya onun yetkili servisi tarafndan salanr.
151
(11) Periyodik kontrole nezaret eden asansr monte eden veya onun yetkili servisinin bu Ynetmelikte belirtilen kriterleri salamadnn belirlenmesi durumunda, denetim iin asansrn bulunduu ildeki Bilim, Sanayi ve Teknoloji l Mdrlne gerekli bildirim A tipi muayene kuruluu tarafndan yaplr.
(12) Periyodik kontrol aamasnda asansrde oluabilecek hasarlarn tazmini, A tipi muayene kuruluunun mesleki sorumluluk sigortasndan karlanr.
(13) Periyodik kontrol faaliyeti yrtlrken gerekli i sal ve gvenlii tedbirleri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve ilgili mevzuat hkmleri dorultusunda A tipi muayene kuruluu tarafndan alnr.
(14) A tipi muayene kuruluu, tanzim ettii periyodik kontrol raporunu ilgili idareye, asansr monte edene veya onun yetkili servisine ve bina sorumlusuna iletir. Bu rapor, A tipi muayene
kuruluu, ilgili idare, asansr monte eden veya onun yetkili servisi ve bina sorumlusunca muhafaza edilir.
(15) Asansrde meydana gelebilecek bir kaza sonrasnda periyodik kontrol tekrarlanr.
(16) Periyodik kontrol sonularnn girilecei ve Bakanlk veri taban ile entegre edilecei bir veri taban A tipi muayene kuruluu tarafndan oluturulur. Sz konusu veri taban ilgili idareye de ak tutulur.
(17) Periyodik kontrol, ilgili idarenin protokol yapt A tipi muayene kuruluu tarafndan bina sorumlusunun talebi zerine veya resen yaplr.
Periyodik kontrol creti
MADDE 20 (1) Periyodik kontrol creti, Komisyon karar dorultusunda tespit edilerek Bakanlk tarafndan tebli ile ilan edilen taban ve tavan fiyat aral esas alnarak ilgili idarenin
karar organ tarafndan belirlenir.
(2) A tipi muayene kuruluu, bina sorumlusundan ve/veya asansr yaptrcsndan tahsil edecei periyodik kontrol cretinin azami % 10unu, protokol yapaca ilgili idareye aktarr. Periyodik kontrol cretinin ilgili idareye aktarlacak ksm, ilgili idarenin karar organ tarafndan belirlenir ve taraflar arasnda imzalanacak protokolde yer alr. lgili idare bu miktarn dnda A tipi muayene kuruluundan ilave gelir talebinde bulunamaz.
(3) Periyodik kontrol taban ve tavan creti, her yl Vergi Usul Kanunu hkmleri uyarnca tespit ve ilan olunan yeniden deerleme orannda arttrlr.
Periyodik kontrol sonularnn deerlendirilmesi
MADDE 21 (1) Periyodik kontrol sonular kusursuz, hafif kusurlu, kusurlu ve gvensiz olmak zere drt grupta deerlendirilir.
(2) Kusursuz olarak tanmlanan asansre, ilgili idare adna periyodik kontrol yapan A tipi muayene kuruluu tarafndan yeil renkli bilgi etiketi ilitirilir.
(3) Hafif kusurlu olarak tanmlanan asansre ilgili idare adna periyodik kontrol yapan A tipi muayene kuruluu tarafndan mavi renkli bilgi etiketi ilitirilir.
(4) Kusurlu olarak tanmlanan asansre ilgili idare adna periyodik kontrol yapan A tipi muayene kuruluu tarafndan sar renkli bilgi etiketi ilitirilir.
(5) Gvensiz olarak tanmlanan asansre ilgili idare adna periyodik kontrol yapan A tipi muayene kuruluu tarafndan krmz renkli bilgi etiketi ilitirilir.
(6) Krmz renkli bilgi etiketi ilitirilen ve gvensiz olarak tanmlanan asansrn kullanmna bina sorumlusu tarafndan izin verilmez. Bu asansrn en fazla otuz gn ierisinde gvenli
hale getirilmesi bina sorumlusunca salanr. Bu sre sonunda, A tipi muayene kuruluu tarafndan takip kontrol yaplr. Takip kontrol neticesinde gvenli hale getirilmedii belirlenen asansr,
ilgili idare tarafndan mhrlenerek hizmetten men edilir. Sz konusu mhrleme ileminde ilgili idare tarafndan ek-5teki formata uygun tutanak nsha olarak dzenlenir ve birer nshas A
tipi muayene kuruluu ile bina sorumlusuna iletilir.
(7) Gvensiz olarak tanmlanan asansrn bu maddenin altnc fkrasnda belirtilen sre ierisinde gvenli hale getirilmeden altrlmasndan doabilecek can ve mal kaybndan bina
sorumlusu mesuldr.
(8) Sar renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan asansrdeki uygunsuzluklarn en fazla altm gn ierisinde giderilmesi bina sorumlusunca salanr. Bu sre sonunda, A tipi muayene kuruluu
tarafndan takip kontrol yaplr. Takip kontrol neticesinde gvenli hale getirilmedii belirlenen asansr, ilgili idare tarafndan mhrlenerek hizmetten men edilir.
(9) lgili idare tarafndan mhrlenerek hizmetten men edilen asansrn gvenli hale getirilmesine ynelik dzeltme ileminin balatlabilmesi iin bina sorumlusu tarafndan ilgili idareye
ve ilem sonras gerekli takip kontrol iin A tipi muayene kuruluuna bavurulur. lgili idare bu zaman zarfnda asansrn kullandrlmayacana dair bina sorumlusundan yazl taahht alr ve
sz konusu dzeltme ilemi iin gerekli izin sreci ek-6daki formata uygun mhr bozma tutana ile balatlr. Sz konusu mhr bozma tutana nsha olarak dzenlenir ve birer nshas
A tipi muayene kuruluu ile bina sorumlusuna iletilir. lgili idarenin izni ile gerekletirilecek dzeltme ilemi ve akabinde gerekletirilecek olan takip kontrol neticesine gre asansr hizmete
sunulur.
(10) Mavi renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan asansrde belirlenen uygunsuzluklarn bir sonraki periyodik kontrole kadar giderilmesi bina sorumlusunca salanr.
(11) lgili idare ile protokol imzalayan A tipi muayene kuruluu tarafndan uyulmas gereken kurallar ile periyodik kontrol neticesinde tespit edilen uygunsuzluklarn hangilerinin hafif kusurlu, kusurlu ve gvensiz kategorisine girdiine dair hususlar Komisyon karar dorultusunda Bakanlk tarafndan yaymlanacak olan tebli ile belirlenir.
152
Protokoln yaptrlmasna ilikin tedbirler

MADDE 22 (1) lgili idarenin herhangi bir A tipi muayene kuruluu ile protokol yapmamas veya yapamamas durumunda, Bakanlk gerekli tedbiri alr.
(2) Bu maddenin birinci fkrasnda belirtilen durumda, ilgili idareye en yakn yerde periyodik kontrol faaliyetlerini srdren, yeterli teknik donanma ve personele sahip olan A tipi muayene
kuruluunun ilgili idare ile protokol yaparak grevlendirilmesi Bakanlk tarafndan salanr.
YEDNC BLM
Mevcut Asansrn Gvenlik Seviyesinin Arttrlmas
Mevcut asansrn gvenlik seviyesinin arttrlmas
MADDE 23 (1) Mevcut asansrn gvenlik seviyesi, Ynetmelik kapsamnda monte edilmi olan asansrn gvenlik seviyesine yakn e deer bir seviyeye getirilerek artrlr.
(2) Mevcut asansrn gvenlik seviyesinin artrlmasna ynelik yrtlecek ilemlerde, ek-7de yer alan ve TS EN 81-80 standardnda belirtilen tehlikeli durumlar ve sz konusu tehlikeli
durumlara ilikin bahsi geen standard ile atf yaplan zm nerileri esas alnr.
(3) Mevcut asansr iin belirtilen tehlikeli durumlar, TS EN 81-80 standardna uygun olacak ekilde Bakanlk tarafndan yaymlanacak olan tebli ekindeki asansr periyodik kontrol listelerinde tanmlanr.
(4) Ek-7 Blm Ada belirtilen ve periyodik kontrol aamasnda mevcut asansrde tespit edilen tehlikeli durumlar hafif kusurlu olarak tanmlanr ve mevcut asansre ilgili idare adna periyodik kontrol yapan A tipi muayene kuruluu tarafndan mavi renkli bilgi etiketi ilitirilir. Mevcut asansrde tespit edilen sz konusu tehlikeli durumlarn periyodik kontrol raporu dzenleme tarihinden itibaren en fazla krk sekiz ay ierisinde giderilmesi bina sorumlusunca salanr. Bu sre zarfnda farkl bir tehlikeli durumunun tespit edilmemesi halinde mevcut asansre ilgili idare
adna periyodik kontrol yapan A tipi muayene kuruluu tarafndan mavi renkli bilgi etiketi ilitirilmeye devam edilir.
(5) Ek-7 Blm Bde yer alan hususlarn giderilmesi tavsiye niteliinde olup, periyodik kontrol neticesinde mevcut asansre bilgi etiketinin ilitirilmesi noktasnda sz konusu hususlar
deerlendirme dnda tutulur.
(6) 1/1/1950 tarihinden nce monte edilen, tarihsel dokusu bulunan ve halen kullanlmakta olan mevcut asansrn gvenlik seviyesi iyi mhendislik uygulamalar kapsamnda A tipi muayene kuruluunca belirlenir.
(7) Ek-7 Blm Ada belirtilen tehlikeli durumlara ynelik takip kontrol, asansr periyodik kontrol raporunun onayland tarihten itibaren krk sekiz ay sonra ilgili idare ile protokol devam etmekte olan A tipi muayene kuruluu tarafndan creti karlnda yaplr.
(8) Mevcut asansrn bu Ynetmelik kapsamnda gvenlik seviyesinin arttrlmasna dair sorumluluk, bina sorumlusuna aittir.
SEKZNC BLM
eitli ve Son Hkmler
dari yaptrmlar
MADDE 24 (1) Bu Ynetmelie aykr hareket eden asansr monte eden veya onun yetkili servisine, A tipi muayene kuruluuna ve bina sorumlusuna veya kat maliklerine 10/6/1930
tarihli ve 1705 sayl Ticarette Taiin Men'i ve hracatn Murakabesi ve Korunmas Hakknda Kanunun 6 nc maddesinde ngrlen idari para cezas uygulanr.
(2) Bu Ynetmelie gre garanti belgesi ve tescil ile ilgili artlar salamayan asansr monte edene, 4703 sayl rnlere likin Teknik Mevzuatn Hazrlanmas ve Uygulanmasna Dair
Kanunun 12 nci maddesinin birinci fkras (a) bendinde ngrlen idari para cezas uygulanr.
(3) Bu Ynetmelie gre sat sonras hizmetlere ilikin artlar salamayan asansr monte eden veya onun yetkili servisine, 1705 sayl Ticarette Taiin Men'i ve hracatn Murakabesi ve Korunmas Hakknda Kanunun 6 nc maddesinde ngrlen idari para cezas uygulanr.
(4) Bina sorumlusunca periyodik kontrolne izin verilmeyen veya periyodik kontrol neticesinde gvensiz olduu tespit edilmesine ramen gvenli hale getirilmeyen asansr, periyodik
kontrol yaplncaya kadar veya gvenli hale getirilinceye kadar ilgili idare tarafndan mhrlenerek hizmetten men edilir.
153
(5) Bu Ynetmelikte yer alan usul ve esaslara aykr hareket ettii belirlenen A tipi muayene kuruluunun yetkisi Bakanlk tarafndan 1705 sayl Ticarette Taiin Men'i ve hracatn Murakabesi ve Korunmas Hakknda Kanunun 6 nc maddesine gre geici olarak durdurulur veya iptal edilir ve/veya idari para cezas uygulanr.
(6) Bakanlk tarafndan yetkisi iptal edilen A tipi muayene kuruluunun yapm olduu protokol ilgili idare tarafndan tek tarafl olarak feshedilir.
Yrrlkten kaldrlan ynetmelik
MADDE 25 (1) 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asansr Bakm ve letme Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
MADDE 26 (1) Bu Ynetmeliin;
a) 14 nc maddesinin beinci fkras yaym tarihinden on sekiz ay sonra,
b) Dier hkmleri yaym tarihinde,
yrrle girer.
Yrtme
MADDE 27 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan yrtr.
EKLER :
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
ASBESTLE ALIMALARDA SALIK VE GVENLK NLEMLER HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, alanlarn asbest skm, ykm, tamir, bakm, uzaklatrma almalarnda asbest tozuna maruziyetlerinin nlenmesi ve bu maruziyetten doacak salk risklerinden korunmas, snr deerlerin ve dier zel nlemlerin belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren, asbest veya asbestli malzeme ile yaplan almalarda, asbest tozuna
maruziyetin olabilecei tm ilerde ve iyerlerinde uygulanr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik;
a) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesi ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 12 nci maddesine dayanlarak,
b) 19/9/1983 tarihli ve 83/477/EEC sayl, 25/6/1991 tarihli ve 91/382/EEC sayl Avrupa Konseyi Direktifleri ile 27/3/2003 tarihli ve 2003/18/EC sayl ve 30/11/2009 tarihli ve 2009/148/EC sayl
Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktiflerine paralel olarak hazrlanmtr.
Tanmlar ve ksaltmalar
a) Asbest:
1) Aktinolit Asbest, CAS No 77536-66-4,
2) Antofilit Asbest, CAS No 77536-67-5,
3) Grnerit Asbest (Amosit), CAS No 12172-73-5,
4) Krizotil, CAS No 12001-29-5, CAS No 132207-32-0,
5) Krosidolit, CAS No 12001-28-4,
6) Tremolit Asbest, CAS No 77536-68-6 lifli silikatlar,
b) Asbest skm alan: Bakanlka kurulan komisyon tarafndan oluturulan eitim programn tamamlam ve kurs bitirme belgesi alm alan,
c) Asbest skm uzman: Ynetmelik kapsamnda belirtilen ilemlerin uygulanmas aamasnda iveren tarafndan sorumluluk verilen, Bakanlka kurulan komisyon tarafndan oluturulan eitim programn bitirip, snavda baarl olarak kurs bitirme belgesi alan kiiyi,
) Bakanlk: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanln,
d) Genel Mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
e) SGM: Sal ve Gvenlii Enstits Mdrln,
f) Zaman Arlkl Ortalama Deer (ZAOD/TWA): Gnlk 8 saatlik zaman dilimine gre llen veya hesaplanan zaman arlkl ortalama deeri ifade eder.
164
KNC BLM
Genel Hkmler
Kullanm yasa
MADDE 5 (1) evre ve ehircilik Bakanlnn ilgili mevzuatndaki hkmler sakl kalmak kayd ile asbest konusunda aadaki hkmlere uyulur.
a) Asbestin her trnn karlmas, ilenmesi, satlmas ve ithalat,
b) Asbest ieren her trl rnn ithalat ve satlmas,
c) Asbest rnlerinin veya asbest ilave edilmi rnlerin retimi ve ilenmesi yasaktr.
Risk deerlendirmesi
MADDE 6 (1) veren, asbest tozuna maruziyet riski bulunan almalarda, asbestin tr ve fiziksel zellikleri ile alanlarn maruziyet derecesini dikkate alarak risk deerlendirmesi
yapmakla ykmldr.
(2) Risk deerlendirmesi yaplrken alanlar veya temsilcilerinin grleri alnr.
(3) Risk deerlendirmesinde allan ortam havasndaki asbest miktarnn belirlenmi snr deerin altnda olduunun ortaya kmas halinde;
a) Sadece, kolay krlmayan malzeme ile allan, geici ve ksa sreli tamir ve bakm ilerinde,
b) Asbest liflerinin sk ekilde bal olduu malzemenin bozulmadan ve paralanmadan uzaklatrlmas ilerinde,
c) yi durumdaki asbestli malzemenin paketlenmesi ilerinde,
) Ortam havasnn izlenmesi ve kontrol ileri ile malzemelerde asbest bulunup bulunmadnn tespiti iin rnek alnmas ilerinde,
bu Ynetmeliin 9 uncu, 16 nc ve 17 nci madde hkmleri uygulanmayabilir.
(4) Gerek grldnde ve nc fkrann (a), (b) ve (c) bentlerinde saylanlardan farkl asbestli malzeme ile karlalmas durumunda risk deerlendirmesi yeniden yaplr.
Skm, ykm, tamir, bakm ve uzaklatrma ileri
MADDE 7 (1) veren, skm, ykm, tamir, bakm ve uzaklatrma ilerine balamadan nce, asbest ierebilecek malzeme ve yerlerini belirlemek iin tesis, bina, gemi ve benzeri yap
ve sistemlerde inceleme yaparak gereken tedbirleri alr. Ykm izni iin 18/3/2004 tarihli ve 25406 sayl Resm Gazetede yaymlanan Hafriyat Topra, naat ve Yknt Atklarnn Kontrol
Ynetmeliinin ilgili hkmleri uygulanr. verenin alma yapt herhangi bir yap veya ortamda asbest veya asbestli malzeme bulunduu phesi varsa bu Ynetmelik hkmleri
uygulanr.
(2) veren; asbest ierebilecek malzemelerin, skm, ykm, tamir, bakm ve uzaklatrma ilerini 8 inci maddede belirtilen uzman nezaretinde ve yine ayn maddede belirtilen alanlarca yaplmasn salar.
(3) Teknik nlemler alnmasna ramen, havadaki asbest konsantrasyonunun 11 inci maddede belirtilen snr deeri aabilecei skm, ykm, tamir, bakm ve uzaklatrma gibi belirli
ilerde; alanlarn korunmas iin iveren, zellikle aada belirtilen nlemleri alr.
a) Uygun solunum sistemi koruyucusu ve dier kiisel koruyucu donanm ile bunlar kullanacak alanlarn ve alma srelerinin belirlenmesi ve kiisel koruyucularn kullanlmasn
salar.
b) Snr deerin almas ihtimali olan yerlere uyar levhalarnn konulmasn salar.
c) Asbest veya asbestli malzemeden kan tozun, tesis veya alma alan dna yaylmasn nler.
(4) Bu maddede belirtilen ilere balamadan nce, alnacak nlemler hususunda alanlar veya temsilcilerini bilgilendirir ve onlarn grlerini alr.
Asbest skm, ykm, tamir, bakm ve uzaklatrma iini yapmaya yetkili kiiler
MADDE 8 (1) Bu Ynetmelik kapsamndaki iler, asbest skm uzman nezaretinde asbest skm alan tarafndan yaplr.
(2) Asbest skm, ykm, tamir, bakm ve uzaklatrma ilerine ilikin bir mesleki eitim belgesine sahip olanlardan 19 uncu maddede bahsi geen kurs bitirme belgesi istenmez.
(3) Bu Ynetmelikte belirtilen eitimleri alm olanlardan bu i iin ayrca mesleki eitim belgesi istenmez.
165
Bildirim ve i plan
MADDE 9 (1) veren, bu Ynetmelik kapsamna giren almalara balamadan nce i plan hazrlamak ve iyerinin bal bulunduu alma ve Kurumu l Mdrlne i plan ile
birlikte bildirimde bulunmakla ykmldr.
a) Bildirimde aadaki hususlar yer alr;
1) yerinin ticari unvan ve adresi,
2) Skm yaplacak asbestin tr ve miktar,
3) Yaplacak iler ve ilemler,
4) alan says,
5) e balama tarihi ve iin tahmini sresi,
6) Asbest skm uzman belgesi,
7) Asbest skm alan belgesi.
(2) plannda, alanlarn salk ve gvenliini korumak iin yaplan risk deerlendirmesi erevesinde iyerinde alnacak nlemler belirtilir. Bu planda zellikle;
a) in eidi ve tahmini sresi,
b) in yrtlecei yer,
c) Asbest ve/veya asbest ieren malzemelerin uzaklatrlmasnda kullanlacak metot,
) Asbest skm ve uzaklatrlmas ileminde kullanlacak ekipmann zellikleri,
d) i yapanlarn korunmalar ve arndrlmalar,
e) lem srasnda ortamda veya yaknnda bulunan dier kiilerin korunmas,
f) Asbest ve/veya asbestli malzemelerin yerinde kalmasnn daha byk bir risk oluturmad haller dnda, ykma balanmadan nce bina ve tesislerden bu malzemelerin uzaklatrlmas ilemlerine ilikin hususlar yer alr.
(3) veren ve/veya temsilcileri, asbest skm, ykm, tamir, bakm, uzaklatrma ilemleri tamamlandnda, iyerinde asbest tozuna maruziyet riskinin kalmadn belirten ve lm
sonularn da ieren bir belge dzenlenmesini salar.
(4) Akredite olmu ve Genel Mdrlke yetkilendirilmi laboratuvarlarca dzenlenen bu belge ve lm sonularn ieren rapor iveren ve/veya temsilcileri tarafndan alma ve
Kurumu l Mdrlne teslim edilir.
(5) alanlar ve/veya temsilcileri, alma ve Kurumu l Mdrlne yaplan bildirimle ilgili tm belgeleri talep etme ve grme hakkna sahiptir.
Asbest lmleri
MADDE 10 (1) Asbest lme ve numune alma ilemleri akredite olmu ve Genel Mdrlke yetkilendirilmi laboratuvarlarca aada belirtildii ekilde yaplr.
a) e balamadan nce yaplan risk deerlendirmesi sonular dikkate alnarak, 11 inci maddede belirtilen snr deere uygunluu salamak iin alma ortamndan dzenli olarak alnan asbest numunelerinde lif saym yaplr.
b) lm iin kullanlan numune alma metodu, alanlarn asbest ve/veya asbestli malzemeden kaynaklanan tozun kiisel maruziyetini gsterecek ekilde uygulanr ve numune alan
kiinin korunmas iin de gerekli nlemler alnr.
c) Numune alma yerleri belirlenirken alanlarn ve/veya alan temsilcilerinin de grleri alnr.
) Numuneler bu konuda grevli akredite ve yetkilendirilmi laboratuvar alanlar tarafndan alnr. Alnan numunelerin analizi, (e) bendinde belirtildii ekilde, lif saymak iin uygun
ara gerele donatlm akredite ve yetkilendirilmi laboratuvarlarda yaplr.
166
d) Numune alma sresi, lm veya zaman arlkl hesaplama ile sekiz saatlik alma sresinde (bir vardiya) alann maruziyetini belirleyecek ekilde dzenlenir.
e) Lif saym, faz-kontrast mikroskobu kullanlarak Dnya Salk rgtnn 1997 ylnda tavsiye ettii metotla veya edeer sonular veren baka bir metotla yaplr.
(2) Havadaki asbestin llmesinde, uzunluu be mikrondan daha byk, eni mikrondan daha kk ve boyu eninin katndan byk olan lifler hesaba katlr.
Snr deer
MADDE 11 (1) veren, bu Ynetmelik kapsamndaki almalarda alanlarn maruz kald havadaki asbest konsantrasyonunun, sekiz saatlik zaman arlkl ortalama deerinin
(ZAOD-TWA) 0,1 lif/cm3 gememesini salar.
Snr deerlerin almasnn nlenmesi
MADDE 12 (1) Bu Ynetmelik kapsamna giren almalarda, alanlarn bu malzemelerden kan toza maruziyetinin en aza indirilmesi ve her durumda asbestin ortam havasndaki
miktarnn 11 inci maddede belirtilen snr deeri amamas iin zellikle aada belirtilen nlemler alnr:
a) Bu Ynetmelik kapsamna giren almalar mmkn olan en az sayda alan ile yaplr.
b) alma sistemi, asbest tozu karmayacak ekilde tecrit edilecek, bu mmkn deilse kan tozun ortama yaylmas nlenecek ekilde tasarlanr.
c) Asbeste maruziyet riski olan almalarn yapld yerlerin ve kullanlan ekipman temizlik ve bakm ilerinin dzenli ve etkili ekilde yaplmas salanr.
) Asbest veya toz karan asbestli malzemeler, szdrmaz uygun paketler ierisinde tanr ve dier malzemelerden ayr olarak depolanr.
d) Asbest ieren atklar derhal toplanarak evre ve ehircilik Bakanlnn ilgili mevzuatndaki iaretlemeler kullanlarak iinde asbest olduunu gsterecek ekilde etiketlenip szdrmaz
paketler iinde en ksa zamanda iyerinden uzaklatrlr ve ilgili mevzuata uygun ekilde yok edilir.
Snr deerin almas
MADDE 13 (1) 11 inci maddede verilen snr deerin almas halinde;
a) Snr deerin almasnn nedenleri tespit edilerek asbest konsantrasyonunun bu deerin altna inmesi iin derhal gerekli nlemler alnr. alanlarn korunmas iin uygun nlemler
alnncaya kadar etkilenmi alanda alma yaplamaz.
b) Alnan nlemlerin yeterli olup olmadn belirlemek iin ortam havasnda tekrar asbest konsantrasyonu lm yaplr.
c) Maruziyetin dier nlemlerle azaltlmasnn mmkn olmad ve ancak solunum sistemi koruyucusu kullanlarak snr deere uyumun mmkn olduu hallerde, alanlarn koruyucu
ile almalar sreklilik arz edemez, her bir alann alaca azami sre nceden belirlenir ve bu sre kesinlikle alamaz. Koruyucu kullanlarak yaplan alma sresince, fiziki artlar,
iklim artlar ve alanlarn veya temsilcilerinin grleri de dikkate alnarak uygun dinlenme aralar verilir.
Genel nlemler
MADDE 14 (1) Asbest veya asbestli malzeme tozuna maruziyet riski bulunan almalarda aadaki nlemler alnr.
a) Asbest olduu belirlenen alma alanlarnda;
1) Gerekli iaretlemeler yaplr ve uyar levhalar konulur.
2) Grevli olanlar dndaki alanlarn girmesi nlenir.
3) Sigara iilmesi yasak olan alanlar belirlenir.
4) Yeme ime iin ayrlan yerler, asbest tozu ile kirlenme riski bulunan yerlerin dnda seilir.
b) Asbestle allan iyerlerinde;
1) alanlara koruyucu giysi, solunum cihazlar gibi yaplan ie uygun kiisel koruyucu donanm verilir.
2) Kiisel koruyucu donanmlar iyeri dna karlmaz. Koruyucu giysiler iyerinde veya temizlik ilerinin yapld yerlerde temizlenir ve iyerinden yalnzca kapal kaplar ierisinde karlr.
3) Koruyucu giysiler ile alanlarn kendilerine ait giysileri ayr ayr yerlerde muhafaza edilir.
4) alanlara uygun el ve yz ykama yerleri, tozlu ilerde ise du imkan salanr.
5) Kullanlan kiisel koruyucu donanmlar, zel olarak belirlenmi yerlerde saklanr, her kullanmdan sonra kontrol edilip temizlenir, tamir ve bakm yaplr.
(2) Birinci fkrada belirtilen nlemler iin alanlara herhangi bir mali yk getirilemez.
167
alanlarn ve/veya temsilcilerinin bilgilendirilmesi

MADDE 15 (1) veren gzetiminde asbest skm uzmannca; asbest skm alanna, iyerinde dier alanlara ve alan temsilcilerine aadaki konularda yeterli bilgi verilir.
a) Asbest ve/veya asbestli malzemeden yaylan tozun neden olabilecei salk riskleri,
b) Ynetmelikte belirtilen snr deerler ve ortam havasnda srekli yaplmas gereken lmler,
c) Sigara iilmemesi de dahil uyulmas gereken hijyen kurallar,
) Kiisel koruyucu donanmlarn kullanm ve alnacak nlemler,
d) Asbest maruziyetini en aza indirmek iin tasarlanm zel nlemler.
(2) Birinci fkrada yer alan nlemlere ek olarak;
a) alan ve temsilcilerine, ortam havasndaki asbest konsantrasyonu lm sonular hakknda bilgi verilir ve bu sonularla ilgili gerekli aklamalar yaplr.
b) 11 inci maddede belirtilen snr deerin ald hallerde, alanlar ve temsilcileri bu durumdan derhal haberdar edilir, nedenleri bildirilir ve alnacak nlemler hakknda gr alveriinde bulunulur. Acil bir durumda alnan nlemler alan ve temsilcilerine bildirilir.
Salk gzetimi
MADDE 16 (1) alanlar aadaki hususlar gz nnde bulundurularak salk gzetimine tabi tutulur.
a) Bu Ynetmelik kapsamndaki ileri ilk defa yapacak kiinin, nce iyeri hekimi tarafndan genel salk durumu deerlendirilir ve Ek-Ide belirtildii ekilde, zellikle solunum sistemi
muayeneleri bata olmak zere genel sistemik fizik muayene ile dier tetkik ve kontrolleri yaplr. yeri hekimi, risk deerlendirmesi ve lm sonularn dikkate alarak alanlarn salk
durumlarn deerlendirir ve deerlendirme sonucuna gre akcier radyografilerini uygun srelerle tekrarlar, bu sre 2 yl aamaz.
b) Salk gzetiminden sorumlu iyeri hekimi; muayene ve tetkiklerin sonucuna gre, alann asbeste maruz kalaca ilerde altrlmamas da dahil her trl koruyucu ve nleyici
tedbirleri belirleyerek iverene nerilerde bulunur.
c) alanlara maruziyetin sona ermesinden sonra da yaplmas gereken salk deerlendirmeleri ile ilgili bilgi verilir. Hekim, maruziyetin bitmesinden sonra salk gzetiminin devam
etmesi gereken sreyi belirleyebilir.
) alan ve/veya iveren salk muayene ve tetkiklerinin yeniden yaplmasn isteme hakkna sahiptir.
Kaytlarn tutulmas
MADDE 17 (1) Asbestle allan iyerlerinde iverenler aada belirtilen kaytlar tutmak ve bunlar saklamakla ykmldrler:
a) Asbest skm iini yapan veya yaptran iveren, asbest skmnde grev alanlarn yaptklar ileri, alma sresini ve maruziyet dzeyini belirten kaytlar tutar ve saklar. yeri
hekimi, dier salk personeli veya salktan sorumlu kurum ve kurulular talep etmeleri halinde bu kaytlar inceleyebilir. alanlar kendilerine ait kaytlarn bir rneini alabilirler. alan
ve/veya temsilcileri kaytlar hakknda isimsiz olarak genel bilgileri alabilirler.
b) Asbest tozuna maruziyetin sona ermesinden sonra kaytlar en az 40 yl sreyle saklanr.
c) yerinin alanlaryla devri halinde kaytlar devredilen iletmeye teslim edilir.
) yerinin kapanmas halinde kaytlar Sosyal Gvenlik Kurumu l Mdrlne teslim edilir.
Asbestoz ve mezotelyoma kaytlar
MADDE 18 (1) Sosyal Gvenlik Kurumunca tespit edilen veya Sosyal Gvenlik Kurumuna bildirilen asbestoz ve mezotelyoma vakalar ile ilgili kaytlar bu Kurum tarafndan tutulur.
Eitim programlar
MADDE 19 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda verilecek eitimlerin program, usul ve esaslar ile asbest skm uzmannn nitelikleri, Tozla Mcadele Ynetmeliinde dzenlenen Tozla
Mcadele Komisyonunun nerileri de gz nnde bulundurularak Bakanlka kurulan komisyon tarafndan belirlenir ve tebli olarak yaymlanr.
(2) Asbest skm uzmanlarnn eitimi SGM tarafndan yrtlr.
(3) Teblide belirlenen programa uygun olarak kamu kurum ve kurulular, ii ve iveren sendikalar, kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular ve Bakanlka iyeri hekimlii ve i
gvenlii uzmanl eitimi iin yetkilendirilen kurumlar tarafndan dzenlenecek asbest skm alanlarnn eitimleri, asbest skm uzmanlar tarafndan verilir.
(4) Eitimleri veren kurum ve kurulular tarafndan eitimin sonunda snav yaplarak baarl olan katlmclara kurs bitirme belgesi dzenlenir.
168
NC BLM
Son Hkmler
Uygulama esaslar
MADDE 20 (1) Bakanlk bu Ynetmelikle ilgili uygulama esaslarn dzenlemek amacyla tebli karabilir.
MADDE 21 (1) 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Belge dzenleme
GEC MADDE 1 (1) Asbest tozuna maruziyet riskinin kalmadn belirten ve lm sonularn da ieren belge, 9 uncu maddenin drdnc fkras yrrle girene kadar geen
srede uygun ara gerele donatlm laboratuvarlarca dzenlenerek alma ve Kurumu l Mdrlne teslim edilir.
Asbestin laboratuvarlarca lm
GEC MADDE 2 (1) 10 uncu maddenin yrrle girecei tarihe kadar 21 inci madde ile yrrlkten kaldrlan Ynetmeliin ilgili hkmleri uygulanr.
Yrrlk
a) (Deiik:RG-16/1/2014-28884) 9 uncu maddesinin drdnc fkras ile 10 uncu maddesi 20/8/2015 tarihinde,
b) 19 uncu maddesi yaym tarihinden 6 ay sonra,
c) Dier hkmleri yaym tarihinde
yrrle girer.
Yrtme
169
Ynetmeliin Yaymland Resm Gazetenin

Tarihi
Says
25/1/2013
28539
Ynetmelikte Deiiklik Yapan Ynetmeliklerin Yaymland Resm Gazetelerin
1.
Tarihi
Says
16/1/2014
28539
2.
3.
EK I
(1) Bu Ynetmeliin 16 nc maddesinde belirtilen salk gzetimleri ile ilgili hususlar unlardr:
a) Mevcut bilgilere gre serbest asbest liflerine maruziyet aadaki hastalklara sebep olabilir.
1) Asbestoz
2) Mezotelyoma
3) Akcier kanseri (broniyal karsinom)
4) Mide-barsak kanseri
b) yeri hekimi ve/veya dier salk personeli, asbeste maruz kalan alanlarn her birinin maruz kalma durumunu ve alma artlarn izlemekle ykmldr.
c) alanlarn salk muayeneleri, i sal prensip ve uygulamalarna uygun ekilde yaplr ve en az aadaki hususlar ierir.
1) alann mesleki ve tbbi zgemii ile ilgili kaytlarnn tutulmas,
2) Her alann genel sistemik fizik muayenesi ve zellikle solunum sistemi muayenesini,
3) Yukarda belirtilen muayeneler yaplrken gerekli gizlilik esasna dikkat edilmesi,
4) 35x35 standart akcier radyografisinin veya dijital akcier radyografisinin ekilmesi,
5) Solunum fonksiyon testinin yaplmas (Solunan havann hacmi ve hz).
) Uygun olarak yaplan salk gzetimi sonucunda, alann salnda pheli durum saptandnda, hekim mevzuata uygun olarak alann ileri tetkiklerinin yaplmasn ve ilgili uzman tarafndan deerlendirilmesini isteyebilir. Ayrca alana salk durumu ile ilgili bilgi verilir. Benzer biimde maruz kalan dier alanlarn salk durumu da gzden geirilir.
d) Yaplan salk gzetimi ile ilgili olarak her alann kiisel salk kayd tutulur ve gncellenir. Bu kaytlar gizlilik esasna uygun olarak ve gerektiinde incelenebilecek ekilde saklanr.
e) yeri hekimi, i salndaki gelimeleri gz nne alarak balgam sitoloji testi, bilgisayarl tomografi, tomodansitometri gibi daha ileri tetkikler isteyebilir.
170
ASGAR CRET YNETMEL

BRNC BLM
Ama
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, asgari cretin tespiti srasnda uygulanacak esaslar, Komisyonun toplanma ve alma ekli ile komisyonun bakan, ye ve raportrlerine verilecek
huzur hakkna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 Bu Ynetmelik hkmleri, i szlemesi ile alan ve 4857 sayl Kanununun kapsamnda olan veya olmayan, her trl iinin alt btn ikollarn kapsar.
Dayanak
Madde 3 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 39 uncu maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
Madde 4 Bu Ynetmelikte geen;
b) Bakan: alma ve Sosyal Gvenlik Bakann,
c) Komisyon: Asgari cret Tespit Komisyonunu,
d) Asgari cret: ilere normal bir alma gn karl denen ve iinin gda, konut, giyim, salk, ulam ve kltr gibi zorunlu ihtiyalarn gnn fiyatlar zerinden asgari dzeyde
karlamaya yetecek creti,
e) cret: Asgari creti,
f) (Deiik:RG-19/4/2014-28977) kolu:18/10/2012 tarihli ve 6356 sayl Sendikalar ve Toplu Szlemesi Kanununun 4 nc maddesi gereince 19/12/2012 tari hli ve 28502
sayl Resm Gazetede yaymlanan kollar Ynetmeliinde belirtilen ikollarn,
g) Bakan: Bakan tarafndan tespit edilen komisyon yelerinden herhangi bir yeyi,
h) ye: Asgari cret Tespit Komisyonunda grevlendirilen veya seilen temsilcileri,
i) Raportr: Bakanlk tarafndan alt kiiyi gememek zere alma Genel Mdrl bnyesinden grevlendirilen personeli,
ifade eder.
KNC BLM
cretin Belirlenmesine likin lke ve Esaslar
crette Eitlik lkesi
Madde 5 (Deiik:RG-19/4/2014-28977)
Asgari cretin belirlenmesinde dil, rk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal dnce, felsef inan, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayal herhangi bir ayrm yaplamaz.
cretin Belirlenmesi
Madde 6 Komisyon, asgari creti btn ikollarn kapsayacak ekilde belirler. cretin, bir gnlk olarak belirlenmesi esastr. Aylk, haftalk, saat bana, para bana veya yaplan i
tutarna gre cret denen durumlarda gerekli ayarlamalar buna gre yaplr.
171
cretin Belirlenmesindeki Esaslar

Madde 7 (Deiik:RG-19/4/2014-28977) cret en ge iki ylda bir olmak zere belirlenir.
Komisyon, cretin belirlenmesinde; lkenin iinde bulunduu sosyal ve ekonomik durumu, cretliler geinme indekslerini, bu indeksler yoksa geinme indekslerini, fiilen denmekte olan
cretlerin genel durumunu ve geim artlarn gz nnde bulundurur.
NC BLM
Komisyonun Kuruluu, Grev, Yetki ve Sorumluluu
Komisyonun Kuruluu ve Toplant Esaslar
Madde 8 Komisyon; Bakanln tespit edecei yelerden birinin bakanlnda;
a) Bakanlk alma Genel Mdr veya yardmcs,
b) Bakanlk Sal ve Gvenlii Genel Mdr veya yardmcs,
c) Devlet statistik Enstits Ekonomik statistikler Dairesi Bakan veya yardmcs, (gc, Hizmetler, Fiyat statistikleri ve ndeksler Dairesi Bakanl)
d) Hazine Mstearl temsilcisi,
e) Devlet Planlama Tekilat Mstearlndan konu ile ilgili dairenin bakan veya yetki verecei bir grevli,
f) Bnyesinde en ok iiyi bulunduran en st ii kuruluunun deiik ikollar iin seecei be temsilci,
g) Bnyesinde en ok ivereni bulunduran iveren kuruluunun deiik ikollar iin seecei be temsilciden,
kurulur.
Komisyon, Bakanln ars zerine toplanr ve Bakanlka hazrlanan gndeme gre alr.
Komisyon, en az on yenin katlm ile toplanr ve oylarnn ounluu ile karar verir. Karara katlmayan ye, isterse katlmama gerekesini belirtir. Oylarn eitlii halinde, Bakann bulunduu taraf ounluu salam saylr. Komisyonun her toplantda ald kararlar karar defterine yazlr ve bakan ve yelerce imzalanr.
Komisyonun cretin belirlenmesine ilikin karar kesindir. Bu kararn, toplanan bilgi ve belgelere gre hazrlanacak bir gerekeye dayandrlmas zorunludur.
Komisyonun Grev, Yetki ve Sorumluluu
Madde 9 Komisyon, cretin belirlenmesinde konuyla ilgili btn kamu kurum ve kurulular ve niversiteler ile ibirlii yapabilir, ii ve iveren kurulularnn bu konudaki neri ve
grlerini alabilir. Ayrca Komisyon, gerektiinde uzman kiilerin bilgisine bavurabilir.
Komisyondaki grmeler ve komisyonun almalar gizlidir. Bakan, yeler ve raportrler ile bu maddenin kapsamna giren kii ve kurulular bu grevleri dolaysyla rendikleri her
trl bilgi ve belgeleri gizlemekle ykmldr.
Alnan kararlar Bakan tarafndan kamuoyuna duyurulur.
Sekreterya ve Raportrlk Hizmetleri
Madde 10 Komisyonun sekreterya ve raportrlk hizmetleri Bakanlk alma Genel Mdrl tarafndan yerine getirilir.
DRDNC BLM
cretin Yrrl, verenin Sorumluluu, i ve veren Temsilcilerinde Aranan Nitelikler
cretin Yrrl
Madde 11 Komisyonca belirlenen cretler Resmi Gazetede yaymlanr ve yaymland tarihi izleyen ayn ilk gnnden itibaren yrrle girer.
verenin Sorumluluu
Madde 12 ilere, Komisyonca belirlenen cretlerden dk cret denemez. szlemelerine ve toplu i szlemelerine bunun aksine hkmler konulamaz.
verenler tarafndan, iilere salanan sosyal yardmlar sebebiyle asgari cretten herhangi bir indirim yaplamaz.
(Mlga fkra:RG-7/7/2012-28346)
172
i ve veren Temsilcilerinde Aranan Nitelikler

Madde13 Komisyona seilecek ii ve iveren temsilcilerinin:
a) Asgari ilkoretim mezunu olmas,
b) 21 yan doldurmu bulunmas,
c) Yz kzartc bir sutan dolay hkm giymemi olmas
gerekir.
i ve veren Temsilcilerinin Yedekleri
Madde 14 Bnyesinde en ok ii ve ivereni bulunduran en st derecedeki ii ve iveren kurulularnn deiik ikollarndan seecekleri her temsilci iin birer yedek temsilci seilir.
Asl temsilcilerin toplantya katlmas asldr. Ancak, asl temsilcilerin grevlerini yapmalarna geici veya srekli bir engelin ortaya kmas halinde, komisyona yedekleri katlr.
BENC BLM
Son Hkmler
Yrrlkten Kaldrlan Hkmler
Madde 17 12/2/1972 tarihli ve 14097 sayl Resmi Gazetede yaymlanan "Asgari cret Ynetmelii" deiiklikleriyle birlikte yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Madde 18 Saytay gr alnan bu Ynetmelik, yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 19 Bu Ynetmelik hkmlerini Maliye Bakan ile alma ve Sosyal Gvenlik Bakan birlikte yrtr.
Ynetmeliin Yaymland Resm Gazete'nin

Tarihi
Says
1/8/2004
25540
Ynetmelikte Deiiklik Yapan Ynetmeliin Yaymland Resm Gazete'nin

Tarihi
Says
7/7/2012
28346
19/4/2014
28977
173
ASKER YERLER LE YURT GVENL N GEREKL MADDELER RETLEN YERLERNN

DENETM, TEFT VE BU YERLERNDE N DURDURULMASI HAKKINDA YNETMELK
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; asker iyerleri ile yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerinin alma hayatna ilikin denetim ve teftii ile sonularna dair usul ve
esaslar dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, asker iyerleri ile yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 91 inci maddesi ile 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 24 nc maddesinin
nc fkrasna dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Asker iyerleri: Mill Savunma Bakanl, Genelkurmay Bakanl (Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanl) ve ileri Bakanl (Jandarma Genel Komutanl ve Sahil Gvenlik Komutanl) tarafndan dorudan doruya iletilen asker iyerlerini,
b) Dier asker iyerleri: kili veya ok tarafl uluslararas anlamalar ile Trkiyede kurulan asker iyerlerini,
c) Yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerleri: 29/6/2004 tarihli ve 5201 sayl Harp Ara ve Gereleri ile Silh, Mhimmat ve Patlayc Madde reten Sanayi Kurulularnn Denetimi
Hakknda Kanunun 4 nc maddesine gre tespit ve ilan edilen denetime tabi harp ara ve gereleri ile silah, mhimmat ve bunlara ait yedek paralar ve patlayc maddeler reten iyerlerinden (a) ve (b) bendi kapsam dnda kalan iyerlerini,
ifade eder.
KNC BLM
Tefti Yetkisi ve in Durdurulmas
Asker i mfettileri
MADDE 5 (1) Asker i mfettileri, asker iyerlerinde yaplacak teftilerde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl i mfettileriyle ayn yetki ve sorumluluklara sahiptir.
(2) (Ek:RG-4/2/2014-28903) Askeri i mfettilerinde aranlacak nitelikler ile mfettilie giri snavlar ve mfettilerin alma usul ve esaslar Mill Savunma Bakanlnca belirlenir.
Asker iyerlerinin denetim ve teftii
MADDE 6 (1) 4 nc maddenin birinci fkrasnn (a) bendinde belirtilen asker iyerlerinin alma hayatna ilikin denetim ve teftii asker i mfettileri tarafndan yaplr. Asker i
mfettileri tarafndan yaplan denetim ve teftiler, alma hayat ile ilgili mevzuatn iyerlerinin denetim ve teftii ile ilgili hkmlerine gre yrtlr.
(2) Asker i mfettilerinin iin durdurulmas kararlar dhil her trl denetim ve tefti raporlarnn iyerlerine teblii, ilgililere duyurulmas ile uygulanmas ve izlenmesi ileri Mill Savunma Bakanlnca yrtlr.
Dier asker iyerleri ile yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerinin denetim ve teftii
MADDE 7 (1) 4 nc maddenin birinci fkrasnn (b) ve (c) bentlerinde belirtilen iyerlerinin denetim ve teftii alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl i mfettilerince yaplr.
174
(2) 4 nc maddenin birinci fkrasnn (b) bendinde belirtilen dier asker iyerlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn hangi i mfettilerinin tefti edecei alma ve Sosyal
Gvenlik Bakanlnca Mill Savunma Bakanlna bildirilir. Bu mfettilere Mill Savunma Bakanlnca sz konusu asker iyerlerinin teftii iin zel kimlik kart verilir. zel kimlik kart
verilenler, teftie balamadan nce zel kimlik kartlarn iveren vekiline gstermek zorundadr. Tefti yetkileri her ne sebeple olursa olsun sona eren i mfettilerinin zel kimlik kartlar alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca Mill Savunma Bakanlna iade edilir.
(3) 4 nc maddenin birinci fkrasnn (b) bendinde belirtilen dier asker iyerlerinin unvanlar, adresleri, faaliyet konular ve bu bilgilerle ilgili deiiklikler Mill Savunma Bakanlnca
alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bildirilir.
(4) Bu maddenin uygulanmasnda; 4/6/2010 tarihli ve 27601 sayl Resm Gazetede yaymlanan Savunma Sanayii Gvenlii Ynetmeliinin 16 nc maddesinin yedinci fkrasnda belirtilen hkmler sakldr.
Tefti zaman ve iyeri belgeleri
MADDE 8 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda bulunan iyerlerinin denetim ve teftileri iyerlerinin alma saatleri iinde yaplr ve bu iyerlerine ait kayt ve belgeler her ne sebeple olursa
olsun iyeri dna kartlmadan iyerinde incelenir.
Asker iyerlerinde iin durdurulmas
MADDE 9 (1) 4 nc maddenin birinci fkrasnn (a) bendinde belirtilen ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamnda yer alan asker iyerlerinde ayn Kanunun 25 inci
maddesi gereince yaplacak iin durdurulmas ilemleri 30/3/2013 tarihli ve 28603 sayl Resm Gazetede yaymlanan yerlerinde in Durdurulmasna Dair Ynetmelik hkmlerine gre yrtlr. Ancak, anlan Ynetmelikte Tefti Kurulu Bakanlna verilen grevler Asker Tefti Kurulu Bakanlnca yerine getirilir ve iin bir blmn veya tamamn durdurma karar vermeye yetkili heyet i sal ve gvenlii ynnden teftie yetkili asker i mfettilerinden oluturulur.
Dier asker iyerleri ile yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerinde iin durdurulmas
MADDE 10 (1) 4 nc maddenin birinci fkrasnn (b) ve (c) bentlerinde belirtilen ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamnda yer alan dier asker iyerleri ile yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerinde ayn Kanunun 25 inci maddesi gereince yaplacak iin durdurulmas ilemleri yerlerinde in Durdurulmasna Dair Ynetmelik hkmlerine
gre yrtlr. Ancak, iin bir blmn veya tamamn durdurma karar vermeye yetkili heyet yelerinden biri i sal ve gvenlii ynnden teftie yetkili asker i mfettileri arasndan seilir.
(2) 4 nc maddenin birinci fkrasnn (b) bendinde belirtilen dier asker iyerlerinde iin bir blmn veya tamamn durdurma karar vermeye yetkili heyet ierisinde yer alacak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl i mfettilerinin Mill Savunma Bakanlnca verilmi zel kimlik kartna sahip olmalar gerekir.
175
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
Yrrlkten kaldrlan ynetmelikler ve atflar
MADDE 11 (1) 1/8/2004 tarihli ve 25540 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asker yerleriyle Yurt Gvenlii in Gerekli Maddeler retilen yerlerinin Denetim ve Teftii Hakknda
Ynetmelik ile 11/1/1989 tarihli ve 20046 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asker yerleriyle Yurt Emniyeti in Gerekli Maddeler mal Olunan yerlerinde in Durdurulmasna
veya yerlerinin Kapatlmasna Karar Vermeye Yetkili Komisyonun Yaps, alma ekli ve Esaslar Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
(2) Birinci fkrada belirtilen ynetmeliklere yaplan atflar bu Ynetmelie yaplm saylr.
Yrrlk
MADDE 12 (1) alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ve Mill Savunma Bakanlnca birlikte hazrlanan bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
MADDE 13 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan ile Mill Savunma Bakan birlikte yrtr.
1.

Tarihi
Says
16/8/2013
28737
Tarihi
Says
4/2/2014
28903
2.
176
BALIKI GEMLERNDE YAPILAN ALIMALARDA SALIK VE GVENLK NLEMLER HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, balk gemilerinde yaplan ilerde alanlarn salk ve gvenliinin korunmas iin alnmas gereken nlemleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren balk gemilerinde yaplan ileri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik:
a) 6331 sayl Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fkrasna dayanlarak,
b) 23/11/1993 tarihli ve 93/103/EC sayl Avrupa Birlii Direktifine paralel olarak
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Balk gemisi: Ticari amala denizden balk veya dier canllar avlamakta veya avlayp ilemekte kullanlan, Trk Bayra tayan gemiyi,
b) alan: Limanda grev yapan personel ve klavuz kaptanlar hari, yardmc olarak alanlar ve stajyerler dahil gemide alan kiiyi,
c) Gemi: Yeni veya mevcut herhangi bir balk gemisini,
) Gemi Sahibi/Donatan: Geminin zerine kaytl olduu kiiyi veya gemi ksmen veya tamamen bir baka gerek veya tzel kii tarafndan, bir anlama erevesinde iletiliyorsa; ileten
gerek veya tzel kiiyi, ivereni,
d) Kaptan: Gemiyi sevk ve idare eden veya gemiden sorumlu olan alan,
e) Mevcut balk gemisi: Yeni olmayan ve tam boyu on sekiz metre veya daha fazla olan balk gemisini,
f) Yeni balk gemisi: Tam boyu on be metre veya daha fazla olan ve bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihte veya sonraki bir tarihte ina veya byk dnm szlemesi yaplm
ya da yapm veya byk dnm szlemesi, bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce yaplm ancak, bu tarihten yl ve daha fazla sre sonunda teslim edilecek olan ya da yapm
szlemesi olmamas durumunda omurgas kzaa konmu, inasna balanm veya en az elli tonluk ksmnn ya da tahmini toplam ktlesinin, hangisi daha az ise, en az yzde birinin montaj,
bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihte veya daha sonra yaplm olan gemiyi,
ifade eder.
KNC BLM
verenin Ykmllkleri
Genel ykmllkler
MADDE 5 (1) Gemi sahipleri aadaki nlemleri almakla ykmldr:
a) Kaptann sorumluluu sakl kalmak kayd ile geminin, zellikle ngrlebilir meteorolojik koullarda alanlarn salk ve gvenliini tehlikeye atmadan, kullanlmasn salar.
b) Kaptann dnda kalan dier alanlarn kar karya kaldklar ciddi, yakn ve nlenemeyen tehlike durumunda alma yerini, tehlikeli blgeyi veya gemiyi terk eden alanlarn bu
hareketleri nedeniyle dezavantajl duruma dmeyecekleri ve herhangi bir zarar grmeyecekleri tedbirleri alr.
c) Denizde alanlarn salk ve gvenliini etkileyen veya etkileyebilecek herhangi bir olayn meydana geldii durumlarda, bu olay ayrntl olarak bir rapor halinde Sosyal Gvenlik
Kurumuna ve olayn meydana geldii mahallin bal bulunduu liman bakanlna bildirir. Olay, gemi jurnaline yazlr, jurnal tutma mecburiyeti olmayan gemilerde ise raporun bir rnei
saklanr.
177
Yeni balk gemileri

MADDE 6 (1) Yeni balk gemileri Ek-1de belirtilen asgari salk ve gvenlik gereklerine uygun olur.
Byk onarm, dnm ve deiiklikler
MADDE 7 (1) Gemilerde yaplacak byk onarm, dnm veya deiiklikler Ek-1de belirtilen asgari gereklere uygun olarak yaplr.
Ekipman ve bakm
MADDE 8 (1) Gemi sahipleri/donatanlar, kaptann sorumluluu sakl kalmak kayd ile alanlarn salk ve gvenliklerinin korunmas iin, aadaki nlemlerin alnmasn salar:
a) Gemilerin ve bunlarn zellikle Ek-1 ve Ek-2de belirtilen btn aksam ve ekipmanlarnn teknik bakm dzenli olarak yaplr, alanlarn salk ve gvenliini etkileyecek herhangi bir
arza olutuunda da en ksa srede giderilir.
b) Gemiler ve bunlarn btn aksam ve ekipman dzenli olarak temizlenir, uygun hijyen koullarnda olmas salanr.
c) Gemide yeterli sayda uygun acil durum ve can kurtarma ekipman kullanma hazr halde bulundurulur.
) Ek-3te belirtilen can kurtarma ve hayatta kalma ekipman ile ilgili olarak gerekli nlemler alnr.
d) Kiisel koruyucu donanm, 2/7/2013 tarihli ve 28695 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik hkmleri
sakl kalmak kayd ile bu Ynetmelikte belirtilen zelliklere uygun olur.
(2) Gemi sahibi, alanlarn salk ve gvenliinin korunmas ile ilgili olarak kaptana, bu Ynetmelikte belirtilen ykmllklerini yerine getirebilmesi iin, gerekli her trl imkn salar.
MADDE 9 (1) Gemi sahipleri/donatanlar veya kaptan 6331 sayl Kanunun 16 nc maddesi hkmleri sakl kalmak kayd ile gemilerdeki alanlar veya alan temsilcilerini, geminin
tm ile alann almakta olduu blmde veya yapt her ite yrtlen faaliyetler, salk ve gvenlik riskleri, gemilerde alnacak salk ve gvenlikle ilgili tm nlemler hakknda yazl ve
szl olarak bilgilendirilir.
(2) alanlara verilen bu bilgiler kolay ve anlalr olur.
alanlarn eitimi
MADDE 10 (1) 6331 sayl Kanunun 17 nci maddesi hkmleri sakl kalmak kayd ile alanlara, gemilerde salk ve gvenlik, zellikle kazalarn nlenmesi konusunda uygun eitim
verilir.
(2) Bu eitimde verilen bilgiler ve hazrlanan talimatlar tereddte yol amayacak ekilde net, kolay ve anlalr olur.
(3) Eitim, zellikle yangnla mcadele, can kurtarma ekipmannn kullanlmas, balk avlama ve ekme ekipmannn kullanlmas ve el iaretleri dhil eitli iaretlerin kullanlmas hususlarn kapsar.
(4) Gemideki almalarda, deiiklik yaplmas halinde, alanlara verilecek eitim gncellenir.
Gemiyi sevk ve idare edecek kiilerin zel eitimi
MADDE 11 (1) 23/6/2002 tarihli ve 24794 sayl Resm Gazetede yaymlanan Seyir Halindeki Gemilerde Daha yi Tbbi Hizmet Verilmesi in Gerekli Asgari Salk ve Gvenlik Koullar Hakknda Ynetmeliin 8 inci maddesinin birinci fkrasnn (c) bendi hkm sakl kalmak kaydyla, bir gemiyi sevk ve idare edecek kiiye, aadaki konularda ayrntl eitim verilir:
a) Gemilerde i kazalar ve meslek hastalklarnn nlenmesi ve herhangi bir kaza olduunda yaplmas gereken iler.
b) ngrlebilir ykleme koullarnda ve avlanma ilemleri srasnda, geminin, dengede ve gvenli bir durumda bulunmasnn salanmas.
c) Radyo navigasyonu ve iletiimi ile ilgili yntem ve kurallar.
MADDE 12 (1) sal ve gvenlii konularnda ve zellikle bu Ynetmelikte ve eklerinde belirtilen konularda alan ve/veya temsilcilerinin 6331 sayl Kanunun 18 inci maddesinde
belirtilen esaslara gre grleri alnr ve katlmlar salanr.
178
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 13 (1) 27/11/2004 tarihli ve 25653 sayl Resm Gazetede yaymlanan Balk Gemilerinde Yaplan almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Mevcut balk gemileri
GEC MADDE 1 - (1) Mevcut balk gemileri bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten itibaren be yl iinde Ek-2de belirtilen asgari salk ve gvenlik gereklerine uygun hale getirilir.
Yrrlk
Yrtme
Ek-1
Ek-2
Ek-3
Ek-4
179
Ek-1
YEN BALIKI GEMLERNDE ASGAR SALIK VE GVENLK GEREKLER
Bu ekte belirtilen ykmllkler, geminin zellikleri, yrtlen iler, alma koullar veya bulunan bir riskin gerektirdii her durumda uygulanr.
1. Denize elverililik ve denge
1.1. Gemi denize elverili koullarda tutulur, kullanmna ve amacna uygun bir ekilde donatlr.
1.2. Geminin dengesi ile ilgili bilgi ve dokmanlar gemide bulunur ve seyirden sorumlu personel bu bilgilere kolayca ulaabilir.
1.3. Gemilerin, amalanan btn hizmet koullarnda, dengede olmas salanr.

- Kaptan, geminin dengesinin salanmas ve bunun korunmas iin gerekli btn nlemleri alr.
- Geminin dengesinin salanmas ile ilgili kural ve talimatlara kesinlikle uyulur.
2. Mekanik ve elektrik ekipman
2.1. Elektrik ekipman:
- Mrettebatn ve geminin elektrikten kaynaklanabilecek tehlikelerden korunmas,
- Gemideki olaan ileyii ve yaam koullarn srdrmek iin gerekli ekipmann bir acil g kaynana gereksinim duymadan almas,
- Btn acil durumlarda gvenlik iin gerekli elektrik ekipmannn alabilir durumda olmas
salanr, bu ekipmanlar herhangi bir tehlike oluturmayacak ekilde tasarlanr ve yaplr.
2.2. Gemide acil durumlarda kullanlmak zere acil durum elektrik g kayna bulundurulur.
Acil durum elektrik g kayna, ak gemiler hari, makine dairesinin dna konulur ve herhangi bir yangn veya ana elektrik ekipmannn almad dier durumlarda, aadaki sistemlerin en az saat sreyle ayn anda almasn salayabilecek ekilde dzenlenir.
- Dahili haberleme sistemi, yangn dedektrleri ve acil durum sinyalleri,
- Seyir fenerleri ve acil durum aydnlatmas,
- Telsiz haberleme ekipman,
- Varsa, acil durum elektrikli yangn pompas.
Acil durum elektrik g kaynann ak bataryas olmas durumunda; ana elektrik g kayna arzalandnda, ak bataryas otomatik olarak acil durum elektrik panosuna balanr ve
yukarda belirtilen sistemlere en az saatlik sre ile kesintisiz enerji salayabilecek gte olur.
Ana elektrik panosu ile acil durum elektrik panosu, mmkn olduunca, her ikisi birden suya veya yangna maruz kalmayacak biimde yerletirilir.
2.3. Panolar grnr ekilde iaretlenir, sigortalarn deerlerine uygun kullanlp kullanlmad dzenli aralklarla kontrol edilir. Sigorta buonlar tel sarlmak suretiyle tekrar kullanlmaz.
2.4. Ak bataryalarnn muhafaza edildii yerler, uygun ekilde havalandrlr.
2.5. Seyir iin kullanlan tm elektronik aygtlar sk ve dzenli aralklarla test edilir ve alr durumda olmas salanr.
2.6. Kaldrma ilerinde kullanlan tm i ekipmanlarnn kontrol ve testleri 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayl Resm Gazetedeyaymlanan Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii erevesinde dzenli aralklarla yaplr.
2.7. Kaldrma ve ekme aralarnn btn paralarnn ve ilgili ekipmanlarn dzenli olarak bakmlar yaplr ve alr durumda olmas salanr.
180
2.8. Soutma tesisleri ve basnl hava sistemlerinin kontrol ve testleri Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii erevesinde dzenli aralklarla yaplr ve
alr durumda olmas salanr.2.9. Havadan ar gazlarn kullanld piirme ve mutfak ekipmanlar, sadece iyi havalandrlm alanlarda kullanlr ve tehlikeli gaz birikimi nlenir.
Yanc ve dier tehlikeli gazlar ieren tpler, belirgin bir biimde ve ieriklerine uygun ekilde iaretlenir ve ak gvertelerde istiflenir.
Tm vanalar, basn reglatrleri ve tplerden gelen borular hasara kar korunur.
3. Telsiz haberleme ekipman
Telsiz haberleme ekipman, radyo dalgalarnn yaylmas iin normal artlar dikkate alnarak kyda veya karada bulunan en az bir istasyon ile srekli iletiim kurulabilecek zellikte olur.
4. Acil ka yollar ve klar
4.1. Acil ka yolu ve acil k olarak kullanlacak yollarda ve klarda engel bulunamaz ve buralar kolayca eriilebilir, dorudan ak gverteye veya gvenli bir alana alr ve oradan
cankurtaran sandallarna ulalabilecek ekilde olmak zorundadr. Bylece alanlarn alma yerlerini veya yaama alanlarn mmkn olduunca abuk ve gvenli biimde terk etmeleri salanr.
4.2. Acil ka yolu ve acil k olarak kullanlacak yol ve klarn says, dalm ve boyutlar; alma yerlerinin ve yaama alanlarnn kullanmna, ekipman ve boyutlar ile alabilecek maksimum alan saysna uygun olur.
Acil k olarak kullanlabilen ve kapal olan klar, acil bir durumda herhangi bir alan veya kurtarma ekibince derhal ve kolayca kullanlabilir zellikte olur.
4.3. Acil durum kaplar ile dier acil klar, bulunduklar yerler ve zel ilevlerine uygun yeterli hava ve su szdrmaz zellikte olur.
Acil durum kaplar ve dier acil klar, geminin su szdrmaz blmeleri kadar yangna dayankl olur.
4.4. Acil ka yollar ve klar, 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun olarak iaretlenir.
Bu iaretler uygun yerlere konulur ve dayankl olur.
4.5. Aydnlatma gerektiren ka yollar ve yerleri ile acil klar, aydnlatma sisteminde meydana gelebilecek herhangi bir arza durumunda da yeterli aydnlatma salayacak acil durum
aydnlatma sistemi ile donatlr.
5. Yangn alglama ve yangnla mcadele
5.1. Geminin boyutlar ve kullanm ekli, mevcut ekipman, gemide bulunan maddelerin fiziksel ve kimyasal zellikleri ile gemide bulunabilecek en ok kii says dikkate alnarak, yaam
blmleri ve kapal alma yerleri, makine dairesi ve balk ambar da dahil, uygun yangn sndrme ekipman ile ve gerektiinde yangn dedektrleri ve alarm sistemleri ile donatlr.
5.2. Yangn sndrme ekipman uygun yerlerde ve daima alr durumda tutulur ve acil kullanm iin kolay eriilebilir olur.
alanlar, yangn sndrme ekipmannn yerleri, alma ekilleri ve nasl kullanlmas gerektii konusunda eitilir.
Yangn sndrclerin ve dier tanabilir yangn sndrme ekipmannn var olup olmad, gemi yola kmadan nce daima kontrol edilir.
5.3. Seyyar yangn sndrme ekipman eriilebilir yerlerde ve kullanm kolay olur. Bu cihazlar Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun olarak iaretlenir.
5.4. Yangn dedektrleri ve alarm sistemleri dzenli ve uygun aralklarla test edilir ve bakmlar yaplr.
5.5. Dzenli aralklarla yangn sndrme tatbikatlar yaplr.
6. Kapal alma yerlerinin havalandrlmas
Kapal iyerlerinde alma ekline ve alanlarn yaptklar ie gre, ihtiya duyacaklar yeterli temiz hava bulunmas salanr.
Mekanik havalandrma sistemi kullanldnda sistemin her zaman alr durumda olmas salanr.
7. Ortam scakl
7.1. alma yerlerindeki ortam scakl, alma saatleri sresince, kullanlan alma yntemleri, alanlarn harcadklar g ve geminin bulunduu yerlerdeki hava koullar ve bu
koullarda olabilecek deiiklikler dikkate alnarak, insan yapsna uygun olur.
7.2. Yaam blmleri, shhi blmler, kantinler ve ilk yardm odalar, kullanm amacna gre yeterli scaklkta olur.
181
8. Aydnlatma
8.1. alma yerleri mmkn olduu lde yeterli gn alr. Ayrca, alma yerleri, alanlarn salk ve gvenliklerini tehlikeye atmadan veya dier gemileri riske sokmadan balklk ilemleri iin uygun suni aydnlatma sistemi ile donatlr.
8.2. alma alanlarnda, basamaklarda, merdivenlerde ve gei yollarndaki aydnlatma tesisat, alanlar iin kaza riski oluturmaz ve geminin seyri iin engel oluturmaz.
8.3. Aydnlatma sistemindeki herhangi bir arzann alanlar iin risk oluturabilecei yerlerde yeterli aydnlatmay salayacak acil durum aydnlatma sistemi bulunur.
8.4. Acil durum aydnlatma sisteminin verimli almas salanr ve dzenli aralklarla test edilir.
9. Gverteler, su geirmez blmeler ve baalt
9.1. alanlarn bulunabilecei btn alanlar, kaymaz malzemeden yaplr veya kaymay ve dmeyi nleyen aralarla donatlr ve bu alanlarda mmkn olduunca engel bulunmaz.
9.2. Blmeler halindeki alma yerleri, yaplan iin tr ve alanlarn fiziksel aktiviteleri dikkate alnarak, yeterince ses geirmez ve yaltlm olmak zorundadr.
9.3. alma alanlarndaki gverte, blme ve baalt yzeyleri, hijyen kurallarna uygun ekilde temizlenebilir, dezenfekte edilebilir veya yenilenebilir malzemeden yaplm olmaldr.
10. Kaplar
10.1. Kaplar, zel bir ekipman gerekmeden her zaman ieriden alabilecek durumda olur. alma yerlerindeki kaplar, alma srerken, her iki taraftan da alabilir olmaldr.
10.2. Kaplar ve zellikle kullanlmas zorunlu rayl kaplar, zellikle kt hava ve deniz koullarnda alanlar iin mmkn olan en gvenli biimde alp kapanabilir olmaldr.
11. Ulam yollar tehlikeli alanlar
11.1. Geitler, st gvertede bulunan kamara ve benzeri alanlarn d ksmlar ve genel olarak btn ulam yollar, gemideki almalar srasnda alanlarn gvenliini salayacak
biimde korkuluk, tutma demiri ve halat veya benzeri aralarla donatlr.
11.2. Eer alanlarn gvertedeki boluklara veya bir gverteden dierine dme riski varsa, buralarda yeterli koruma salanr.
Bu koruma demir korkuluklar ile salanyor ise, en az 1 metre ykseklikte olur.
11.3. alanlarn, herhangi bir alma veya bakm amacyla gverte zerindeki tesisata gvenli bir ekilde ulamlar salanr.
Dmeleri nlemek iin, uygun ykseklikte demir korkuluklar veya benzeri koruyucu aralar salanr.
11.4. Kpeteler veya gemiden denize dmeyi nlemek iin bulundurulan dier aralar uygun koullarda tutulur.
Kpeteler, gvertede toplanan suyun abuk atlabilmesi iin frengi delikleri veya dier benzer aralar ile donatlr.
11.5. Ktan trol atan ve toplayan rampal balk gemilerinde, rampann st ksm, alanlarn rampaya dme riskine kar koruma amal olarak, kpete veya dier bitiik aralarn
ykseklii ile ayn ykseklikte bir kap veya baka bir koruyucu ara ile donatlr.
Bu kap veya dier koruyucu aralar, kolayca ve tercihen uzaktan kumanda ile alp kapanabilmeli ve sadece a atmak ve ekmek iin almaldr.
12. alma blmlerinin dzeni
12.1. alma alanlar; temiz tutulmal ve mmkn olduunca denizden korunmal ve alanlarn gemi zerinde dmeleri veya gemiden dmelerine kar yeterli koruma salamaldr.
Kullanm alanlar, hem ykseklik hem de yzey alan bakmndan yeterli bykle sahip olmaldr.
12.2. Eer makineler, makine dairesinden kontrol ediliyorsa, makine dairesinden izole edilmi, ses geirmez ayr bir blmden kontrol edilebilmeli ve bu alanlar makine dairesine girmeden ulalabilir olmaldr. Kpr st, belirlenen koullara uygun bir alan olarak deerlendirilmelidir.
12.3. ekme ekipmannn kumanda sistemleri, operatrlerin rahata alabilmeleri iin uygun ve yeterli genilikteki bir alanda tesis edilmelidir.
ekme ekipman, ayn zamanda acil durdurma tertibatlar da dahil olmak zere, acil durumlar iin uygun koruyucu donanmlara sahip olmaldr.
12.4. ekme ekipman operatr, ekipman ve alanlar rahata grebilecek bir gr asna sahip olmaldr.
Eer ekme ekipman kprden kontrol ediliyorsa, operatr, alanlar dorudan veya baka uygun bir ara yardmyla aka grebilecei bir gr asna sahip olmaldr.
12.5. Kpr ile alma gvertesi arasnda gvenli bir haberleme sistemi bulunmaldr.
12.6. Balk avlama ilemleri veya gvertedeki dier almalar srasnda, mrettebat yaklamakta olan ar hava ve deniz koullarnn oluturaca tehlike konusunda uyaracak, nitelikli
bir personel bulundurulur.
182
12.7. Koruyucu aralar kullanlarak plak halatlar, palamarlar ve ekipmann hareketli paralar ile temasn en az olmas salanr.
12.8. zellikle trol eken balk gemilerinde, hareketli ktleler iin kumanda sistemleri tesis edilir. Bunun iin;
- Bordadaki olta vb. balk tutma ara ve gereleri sabitleyecek,
- Trol torbasnn sallanmasn kontrol altna alacak,
ekipman bulundurulur.
13. Yaam alanlar
13.1. alanlarn yaam blmlerinin ve tesislerinin yeri, yaps, ses geirmezlii, yaltm ve dzeni ve buralara ulam yollar; dinlenmeleri srasnda alanlar rahatsz edebilecek
geminin dier blmlerinden gelebilecek kokulardan, grlt ve titreimden, hava ve deniz koullarndan koruyacak biimde tesis edilir.
alanlarn yaam blmleri; geminin tasarm, ebatlar ve amac dorultusunda mmkn olduu lde, hareket ve hzlanma etkilerinin en az hissedildii yerlerde olur.
Sigara imeyenlerin sigara dumanndan rahatsz olmalarn nlemek iin uygun nlemler alnr.
13.2. alanlarn yaam blmleri, srekli temiz hava giriini salayacak ve havann arlamasn nleyecek biimde havalandrlr.
Yaam blmlerinde, aada belirtilen biimde uygun aydnlatma salanr;
- Yeterli genel aydnlatma,
- Dinlenmekte olan alanlar rahatsz etmemek iin azaltlm genel aydnlatma,
- Her ranzada lokal aydnlatma.
13.3. Mutfak ve yemekhane bulunmas durumunda, bunlar yeterli byklkte, iyi aydnlatlm, kolay temizlenebilir zellikte olur ve bu alanlar uygun biimde havalandrlr.
Yiyeceklerin saklanmas iin buzdolab veya souk hava depolar bulunur.
14. Shhi tesisler
14.1. Gemilerin yaam blmlerinde, uygun malzeme ve ekipmanla donatlm, souk ve scak akar suyu olan banyo, tuvalet ve el yz ykama yerleri bulunur ve bu alanlar uygun biimde havalandrlr.
14.2 Her alann elbiselerini koyabilecei uygun bir yeri olur.
15. lk yardm
Btn gemilerde, Seyir Halindeki Gemilerde Daha yi Tbb Hizmet Verilmesi iin Gerekli Asgar Salk ve Gvenlik Koullar Hakknda Ynetmeliin Ek-2sinde yer alan ilk yardm malzemesi bulunur.
16. Borda ve giri iskelesi
Gemiye gvenli biimde geii salayan bir borda iskelesi, giri iskelesi veya benzer bir ekipman bulunur.
17. Grlt
Geminin bykl dikkate alnarak, alma yerlerindeki ve yaam blmlerindeki grlt dzeyini en aza indirmek iin gerekli teknik nlemler alnr.
183
Ek-2
MEVCUT BALIKI GEMLER N ASGAR SALIK VE GVENLK GEREKLER
Bu ekte belirtilen ykmllkler, yapsnn izin verdii lde, mevcut balk gemisinin zellikleri, yrtlen iler, alma koullar veya bulunan bir riskin gerektirdii her durumda uygulanr.
1. Denize elverililik ve denge
1.1. Gemi denize elverili koullarda tutulur, kullanmna ve amacna uygun bir ekilde donatlr.
1.2. Geminin dengesi ile ilgili bilgi ve dokmanlar gemide bulunur ve seyirden sorumlu personel bu bilgilere kolayca ulaabilir.
1.3. Gemilerin, amalanan btn hizmet koullarnda, dengede olmas salanr.
Kaptan, geminin dengesinin salanmas ve bunun korunmas iin gerekli btn nlemleri alr.
Geminin dengesinin salanmas ile ilgili kural ve talimatlara kesinlikle uyulur.
2. Mekanik ve elektrik ekipman
2.1. Elektrik ekipman:
- Mrettebatn ve geminin elektriin tehlikelerinden korunmas,
- Gemideki olaan ileyii ve yaam koullarn srdrmek iin gerekli ekipmann bir acil g kaynana gereksinim duymadan almas,
- Btn acil durumlarda gvenlik iin gerekli elektrik ekipmannn alabilir durumda olmas salanr ve herhangi bir tehlike oluturmayacak ekilde tasarlanr ve yaplr.
2.2. Gemide acil durumlarda kullanlmak zere acil elektrik g kayna bulunur.
Acil durum elektrik g kayna, ak gemiler hari, makine dairesinin dna konulur ve herhangi bir yangn veya ana elektrikekipmannn almad dier durumlarda, aadaki sistemlerin en az saat sreyle ayn anda almasn salayabilecek ekilde dzenlenir.
- Dahili haberleme sistemi, yangn dedektrleri ve acil durum sinyalleri,
- Seyir fenerleri ve acil durum aydnlatmas,
- Telsiz haberleme ekipman,
- Varsa, acil durum elektrikli yangn pompas.
Acil durum elektrik g kaynann ak bataryas olmas durumunda; ana elektrik g kayna arzalandnda, ak bataryas otomatik olarak acil durum elektrik panosuna balanr ve
yukarda belirtilen sistemlere en az saatlik sre ile kesintisiz enerji salayabilecek gte olur.
Ana elektrik panosu ile acil durum elektrik panosu, mmkn olduunca, her ikisi birden suya veya yangna maruz kalmayacak biimde yerletirilir.
2.3. Panolar grnr ekilde iaretlenir, sigortalarn deerlerine uygun kullanlp kullanlmad dzenli aralklarla kontrol edilir. Sigorta buonlar tel sarlmak suretiyle tekrar kullanlmaz.
2.4. Ak bataryalarnn muhafaza edildii yerler, uygun ekilde havalandrlr.
2.5. Seyir iin kullanlan tm elektronik aygtlar sk ve dzenli aralklarla test edilir ve alr durumda olmas salanr.
2.6. Kaldrma ilerinde kullanlan tm i ekipmannn kontrol ve testleri dzenli aralklarla yaplr.
2.7. Kaldrma ve ekme aralarnn btn paralarnn ve ilgili ekipmanlarn dzenli olarak bakmlar yaplr ve alr durumda olmas salanr.
2.8. Soutma tesisleri ve basnl hava sistemlerinin kontrol ve deneyleri dzenli aralklarla yaplr ve alr durumda olmas salanr.
2.9. Havadan ar gazlarn kullanld piirme ve mutfak ekipmanlar, sadece iyi havalandrlm alanlarda kullanlr ve tehlikeli gaz birikimi nlenir.
Yanc ve dier tehlikeli gazlar ieren tpler, belirgin bir biimde ve ieriklerine uygun ekilde iaretlenir ve ak gvertelerde istiflenir.
Tm vanalar, basn reglatrleri ve tplerden gelen borular hasara kar korunur.
3. Telsiz haberleme ekipman
Telsiz haberleme ekipman, radyo dalgalarnn yaylmas iin normal artlar dikkate alnarak kyda veya karada bulunan en az bir istasyon ile srekli iletiim kurulabilecek zellikte olur.
184
4. Acil ka yollar ve klar

4.1. Acil ka yolu ve acil k olarak kullanlacak yollarda ve klarda engel bulunamaz ve buralar kolayca eriilebilir, dorudan ak gverteye veya gvenli bir alana alr ve oradan
cankurtaran sandallarna ulalabilecek ekilde olmak zorundadr.
Bylece alanlarn alma yerlerini veya yaama alanlarn mmkn olduunca abuk ve gvenli biimde terk etmeleri salanr.
4.2. Acil ka yolu ve acil k olarak kullanlacak yol ve klarn says, dalm ve boyutlar; alma yerlerinin ve yaama alanlarnn kullanmna, ekipman ve boyutlar ile alabilecek maksimum alan saysna uygun olur.
Acil k olarak kullanlabilen ve kapal olan klar, acil bir durumda herhangi bir alan veya kurtarma ekibince derhal ve kolayca kullanlabilir zellikte olur.
4.3. Acil durum kaplar ile dier acil klar, bulunduklar yerler ve zel ilevlerine uygun yeterli hava ve su szdrmaz zellikte olur.
Acil durum kaplar ve dier acil klar, geminin su szdrmaz blmeleri kadar yangna dayankl olur.
4.4. Acil ka yollar ve klar Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun olarak iaretlenir.
4.5. Aydnlatma gerektiren ka yollar ve yerleri ile acil klar, aydnlatma sisteminde meydana gelebilecek herhangi bir arza durumunda da yeterli aydnlatma salayacak acil durum
aydnlatma sistemi ile donatlr.
5. Yangn alglama ve yangnla mcadele
5.1. Yaam blmleri ve kapal alma yerleri, makine dairesi ve balk ambar da dahil olmak zere, geminin boyutlar ve kullanm ekli, mevcut ekipman, gemide bulunan maddelerin
fiziksel ve kimyasal zellikleri ile gemide bulunabilecek en ok kii says dikkate alnarak uygun yangn sndrme ekipman ile ve gerektiinde yangn dedektrleri ve alarm sistemleri ile donatlr.
5.2. Yangn sndrme ekipman uygun yerlerde ve daima alr durumda tutulur ve acil kullanm iin kolay eriilebilir olur.
alanlar, yangn sndrme ekipmannn yerleri, alma ekilleri ve nasl kullanlmas gerektii konusunda eitilir.
Yangn sndrclerin ve dier tanabilir yangn sndrme ekipmannn var olup olmad, gemi yola kmadan nce daima kontrol edilir.
5.3. Seyyar yangn sndrme ekipman eriilebilir yerlerde ve kullanm kolay olur. Bu cihazlar Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun olarak iaretlenir.
5.4. Yangn dedektrleri ve alarm sistemleri dzenli ve uygun aralklarla test edilir ve bakmlar yaplr.
5.5. Dzenli aralklarla yangn sndrme tatbikatlar yaplr.
6. Kapal alma yerlerinin havalandrlmas
Kapal iyerlerinde alma ekline ve alanlarn yaptklar ie gre, ihtiya duyacaklar yeterli temiz hava bulunmas salanr.
Mekanik havalandrma sistemi kullanldnda sistemin her zaman alr durumda olmas salanr.
7. Ortam scakl
7.1. alma yerlerindeki ortam scakl, alma saatleri sresince, kullanlan alma yntemleri, alanlarn harcadklar g ve geminin bulunduu yerlerdeki hava koullar ve bu
koullarda olabilecek deiiklikler dikkate alnarak, insan yapsna uygun olur.
7.2. Yaam blmleri, shhi blmler, kantinler ve ilk yardm odalar, kullanm amacna gre yeterli scaklkta olur.
8. Aydnlatma
8.1. alma yerleri mmkn olduu lde yeterli gn almaldr. Ayrca, alma yerleri, alanlarn salk ve gvenliklerini tehlikeye atmadan veya dier gemileri riske sokmadan
balklk ilemleri iin uygun suni aydnlatma sistemi ile donatlr.
8.2. alma alanlarnda, basamaklarda, merdivenlerde ve gei yollarndaki aydnlatma tesisat, alanlar iin kaza riski oluturmaz ve geminin seyri iin engel oluturmaz.
8.3. Aydnlatma sistemindeki herhangi bir arzann alanlar iin risk oluturabilecei yerlerde yeterli aydnlatmay salayacak acil aydnlatma sistemi bulunur.
8.4. Acil aydnlatma sisteminin verimli almas salanr ve dzenli aralklarla test edilir.
185
9. Gverteler, su geirmez blmeler ve baalt

9.1. alanlarn bulunabilecei btn alanlar, kaymaz malzemeden yaplr veya kaymay ve dmeyi nleyen aralarla donatlr ve buralarda mmkn olduunca engel bulunmaz.
9.2. Blmeler halindeki alma yerleri, yaplan iin tr ve alanlarn fiziksel aktiviteleri dikkate alnarak tasarlanm, mmkn olduunca ses geirmez ve yaltlm olmak zorundadr.
9.3. alma alanlarndaki gverte, blme ve baalt yzeyleri, hijyen kurallarna uygun ekilde temizlenebilir veya yenilenebilir malzemeden yaplr.
10. Kaplar
10.1. Kaplar, zel bir ekipman gerekmeden her zaman ieriden alabilecek durumda olur.
alma yerlerindeki kaplar, alma srerken, her iki taraftan da alabilmelidir.
10.2. Kaplar ve zellikle kullanlmas zorunlu rayl kaplar, zellikle kt hava ve deniz koullarnda alanlar iin mmkn olan en gvenli biimde alp kapanabilmelidir.
11. Ulam yollar-tehlikeli alanlar
11.1. Geitler, st gvertede bulunan kamara ve benzeri alanlarn d ksmlar ve genel olarak btn ulam yollar, gemideki almalar srasnda alanlarn gvenliini salayacak
biimde korkuluk, tutma demiri ve halat veya benzeri aralarla donatlr.
11.2. Eer alanlarn gvertedeki boluklara veya bir gverteden dierine dme riski varsa, buralarda yeterli koruma nlemleri alnr.
Bu koruma demir korkuluklar ile salanyor ise, en az 1 metre ykseklikte olur.
11.3. alanlarn, herhangi bir alma veya bakm amacyla gverte zerindeki tesisata gvenli bir ekilde ulamlar salanr.
Dmeleri nlemek iin, uygun ykseklikte demir korkuluklar veya benzeri koruyucu aralar salanr.
11.4. Kpeteler veya gemiden denize dmeyi nlemek iin bulundurulan dier aralar uygun koullarda tutulur.
Kpeteler, gvertede toplanan suyun abuk atlabilmesi iin frengi delikleri veya dier benzer aralar ile donatlr.
11.5. Ktan trol atan ve toplayan rampal balk gemilerinde rampa, alanlarn rampaya dme riskine kar koruma amal olarak, kpete veya dier bitiik aralarn ykseklii ile
ayn ykseklikte bir kap veya baka bir koruyucu ara ile donatlr.
Bu kap veya dier koruyucu aralar, kolayca ve tercihen uzaktan kumanda ile alp kapanabilmeli ve sadece a atmak ve ekmek iin almaldr.
12. alma blmlerinin dzeni
12.1. alma alanlar; temiz tutulur, mmkn olduunca denizden korunur ve alanlarn gemi zerinde dmeleri veya gemiden dmelerine kar yeterli koruma salanr.
Kullanm alanlar, hem ykseklik hem de yzey alan bakmnda yeterli bykle sahip olur.
12.2. Eer makineler, makine dairesinden kontrol ediliyorsa, makine dairesinden izole edilmi, ses geirmez ayr bir blmden kontrol edilebilmeli ve buralara makine dairesine girmeden
ulalabilir olmaldr. Kpr st, belirlenen koullara uygun bir alan olarak deerlendirilir.
12.3. ekme ekipmannn kumanda sistemleri, operatrlerin rahata alabilmeleri iin uygun ve yeterli genilikteki bir alanda tesis edilir.
ekme ekipman, acil durdurma tertibatlar da dahil olmak zere acil durumlar iin uygun koruyucu donanmlara sahip olur.
12.4. ekme ekipman operatr, ekipman ve alanlar rahata grebilecek bir gr asna sahip olur.
Eer ekme ekipman kprden kontrol ediliyorsa, operatr, alanlar dorudan veya baka uygun bir ara yardmyla aka grebilecei bir gr asna sahip olur.
12.5. Kpr ile alma gvertesi arasnda gvenli bir haberleme sistemi bulunur.
12.6. Balk avlama ilemleri veya gvertedeki dier almalar srasnda, mrettebat yaklamakta olan kt hava ve deniz koullarnn oluturaca tehlike konusunda uyaracak, nitelikli
bir personel bulundurulur.
12.7. Koruyucu aralar kullanlarak plak halat, palamar ve ekipmanlarn hareketli paralar ile temasn en az olmas salanr.
12.8. zellikle trol eken balk gemilerinde, hareketli ktleler iin kumanda sistemleri tesis edilir.
Bunun iin;
- Bordadaki olta ve benzeri balk tutma ara ve gereleri sabitleyecek,
- Trol torbasnn sallanmasn kontrol altna alacak,
ekipman bulunur.
186
13. Yaam alanlar

13.1. alanlarn yaam blmleri, geminin dier blmlerinden gelebilecek koku, grlt ve titreim ile geminin hareket ve hzlanma etkilerinin en az hissedildii ekilde olur.
Yaam blmlerinde, uygun aydnlatma salanr.
13.2. Mutfak ve yemekhane bulunmas durumunda, bunlar yeterli byklkte, iyi aydnlatlm, havalandrlm ve kolay temizlenebilir zellikte olur.
Yiyeceklerin saklanmas iin buzdolab veya souk hava depolar bulunur.
14. Shhi tesisler
Yaam blmleri bulunan gemilerde, banyo ve tuvalet ile mmknse scak ve souk akar suyu bulunan du yerleri bulunur ve buralar uygun biimde havalandrlr.
15. lk yardm
Btn gemilerde, Seyir Halindeki Gemilerde Daha yi Tbb Hizmet Verilmesi iin Gerekli Asgar Salk ve Gvenlik Koullar Hakknda Ynetmeliin Ek-2sinde yer alan ilk yardm malzemesi bulunur.
16. Borda, kamara iskelesi ve giri iskelesi
Gemiye gvenli biimde geii salayan bir borda kamara iskelesi, giri iskelesi veya benzer bir ekipman bulunur.
Ek-3
CAN KURTARMA VE HAYATTA KALMA EKPMANI LE LGL ASGAR GVENLK VE SALIK GEREKLER
1. Gemilerde, gemideki kii says ve geminin alma alan dikkate alnarak; alanlar sudan kurtarmak iin gerekli aralarn ve acil yardm isteme telsizinin, zellikle de acil konum
gsteren hidrostatik tertibatl telsiz vericisinin bulunduu, yeterli hayat kurtarma ve hayatta kalma ekipman bulundurulur.
2. Hayat kurtarma ve hayatta kalma ekipman ve tm ksmlar, daima asl yerlerinde, alr ve hemen kullanlabilir durumda bulundurulur.
Bu paralar gemi limandan ayrlmadan nce ve sefer srasnda alanlar tarafndan kontrol edilir.
3. Hayat kurtarma ve hayat srdrme ekipman dzenli olarak belirli aralklarla kontrol edilir.
4. Btn alanlara acil durumlarda yaplmas gereken ilerle ilgili uygulamal eitim ve talimat verilir.
5. Uzunluu 45 metreden fazla olan veya be ve daha ok alan bulunan gemilerde; acil durumlarda grev alacak alanlarn listesi ile grevli her alan iin acil durumlarda yapmas gereken ileri aka gsteren talimatlar hazrlanr.
6. Limanda veya denizde, ayda bir kez, hayat kurtarma tatbikat yaplr.
Bu tatbikatlar, alanlarn, can kurtarma ve hayat srdrme ile ilgili tm ekipmann kullanlmasnda yapacaklar ileri tam olarak anlayp uygulayabilmelerini salar.
Tanabilir telsiz ekipman bulunuyor ise; alanlar, bu ekipmann kurulmas ve altrlmas konusunda da eitilir.
Ek-4
KSEL KORUYUCU DONANIM LE LGL ASGAR GVENLK VE SALIK GEREKLER
1. alanlarn salk ve gvenliine ynelik riskler toplu veya teknik koruma yntemleriyle nlenemediinde veya yeterince azaltlamadnda, alanlara kiisel koruyucu donanm
salanr.
2. Giysi eklinde veya giysi zerine giyilen kiisel koruyucu donanm, deniz ortamyla kontrast oluturacak ve aka grlebilecek parlak renklerde olur.
187
BYOLOJK ETKENLERE MARUZYET RSKLERNN NLENMES HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, alanlarn iyerindeki biyolojik etkenlere maruziyetinden kaynaklanan veya kaynaklanabilecek salk ve gvenlik risklerinin nlenmesi ve bu
risklerden korunmasna dair asgari hkmleri dzenlemektir.
Kapsam
a) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren iyerlerinde; alanlarn yaptklar ilerden dolay biyolojik etkenlere maruz kaldklar veya maruz
kalabilecekleri ileri,
b) Biyolojik etkenle dorudan allmayan veya biyolojik etkenin kullanlmad ancak, alanlarn biyolojik etkene maruziyetine neden olabilecek EkIde yer alan ileri,
kapsar.
(2) Maruz kalnan ve/veya kalnabilecek etken, alanlar iin tanmlanabilir salk riski oluturmayan grup 1 biyolojik etkenler snfnda ise EkVInn birinci paragrafnda belirtilen hususlara uyulmak kayd ile 9 uncu, 15 inci ve 18 inci maddeler uygulanmaz.
Dayanak
a) 6331 sayl Kanunun 30 uncu maddesi ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 12 nci maddesine dayanlarak,
b) Avrupa Birliinin 18/9/2000 tarihli ve 2000/54/EC sayl Konsey Direktifine paralel olarak hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 4 (1) Bu Ynetmelikte geen:
b) Biyolojik etkenler: Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak deitirilmi olanlar da dhil mikroorganizmalar, hcre kltrlerini ve insan endoparazitlerini,
c) Hcre kltr: ok hcreli organizmalardan tretilmi hcrelerin invitro olarak gelitirilmesini,
) Mikroorganizma: Genetik materyali replikasyon veya aktarma yeteneinde olan hcresel veya hcresel yapda olmayan mikrobiyolojik varl, ifade eder.
KNC BLM
Risk Dzeyi ve Risklerin Belirlenmesi
Risk dzeyi
MADDE 5 (1) 4 nc maddenin birinci fkrasnn (b) bendinde tanmlanan biyolojik etkenler, enfeksiyon risk dzeyine gre aadaki 4 risk grubunda snflandrlr:
a) Grup 1 biyolojik etkenler: nsanda hastala yol ama ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler.
b) Grup 2 biyolojik etkenler: nsanda hastala neden olabilen, alanlara zarar verebilecek, ancak topluma yaylma olasl olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkn bulunan biyolojik etkenler.
188
c) Grup 3 biyolojik etkenler: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi
imkn olan biyolojik etkenler.
) Grup 4 biyolojik etkenler: nsanda ar hastalklara neden olan, alanlar iin ciddi tehlike oluturan, topluma yaylma riski yksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yntemi bulunmayan biyolojik etkenler.
Risklerin belirlenmesi ve deerlendirilmesi
MADDE 6 (1) Biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan herhangi bir almada, alann salk ve gvenliine ynelik herhangi bir riski deerlendirmek ve alnmas gereken nlemleri belirlemek iin, alann maruziyetinin tr, dzeyi ve sresi belirlenir.
(2) Birden fazla grupta yer alan biyolojik etkenlere maruziyetin sz konusu olduu ilerde risk deerlendirmesi, zararl biyolojik etkenlerin tmnn oluturduu tehlike dikkate alnarak
yaplr.
(3) Risk deerlendirmesi, alann biyolojik etkenlere maruziyet koullarn etkileyebilecek herhangi bir deiiklik olduunda yenilenir.
(4) Birinci, ikinci ve nc fkralarnda belirtilen risk deerlendirmesinde, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi
Ynetmeliinde yer alan hkmler ile aada saylan hususlar dikkate alnarak risk deerlendirmesi yaplr:
a) nsan salna zararl olan veya olabilecek biyolojik etkenlerin snflandrlmas.
b) Yetkili makamlarn, alanlarn saln korumak iin biyolojik etkenlerin denetim altna alnmas hakkndaki nerileri.
c) alanlarn yaptklar iler sonucunda ortaya kabilecek hastalklarla ilgili bilgiler.
) alanlarn yaptklar iler sonucunda ortaya kabilecek alerjik veya toksik etkiler.
d) Yaptklar ile dorudan balantl olarak alanlarn yakaland hastalklar ile ilgili bilgiler.
NC BLM
verenlerin Ykmllkleri
kme
MADDE 7 (1) veren, yaplan iin zelliine gre zararl biyolojik etkenleri kullanmaktan kanr ve mevcut bilgiler nda, biyolojik etkenleri kullanm artlarnda durumuna uygun
olarak alanlarn sal iin tehlikeli olmayan veya daha az tehlikeli olanlar ile ikame eder.
Risklerin azaltlmas
MADDE 8 (1) veren, iyerinde biyolojik etkenlere maruziyet riskinin azaltlmas iin aadaki nlemleri alr:
a) Yaplan risk deerlendirmesi sonucunda, alanlarn salk ve gvenlii iin risk olduu ortaya karsa, alanlarn maruziyetini nler.
b) Bunun teknik olarak mmkn olmad hallerde, yaplan i ve risk deerlendirmesi dikkate alnarak, salk ve gvenlik ynnden yeterli korumay salayacak ekilde, alanlarn maruziyet dzeyinin en aza indirilmesi iin zellikle aadaki nlemleri alr:
1) Maruz kalan veya kalabilecek alan says, mmkn olan en az sayda tutulur.
2) alma prosesleri ve teknik kontrol nlemleri, biyolojik etkenlerin ortama yaylmasn nleyecek veya ortamda en az dzeyde bulunmasn salayacak ekilde dzenlenir.
3) ncelikle toplu koruma nlemleri alnr veya maruziyetin baka yollarla nlenemedii durumlarda kiisel korunma yntemleri uygulanr.
4) Hijyen nlemleri, biyolojik etkenlerin alma yerlerinden kazara darya tanmas veya szmasnn nlenmesi veya azaltlmasn salamaya uygun olur.
5) EkIIde verilen biyolojik risk iareti ile birlikte 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliinde yer alan ilgili dier uyar
iaretleri de kullanlr.
6) Biyolojik etkenleri ieren kazalarn nlenmesine ynelik plan hazrlanr.
7) Gerektiinde, kullanlan biyolojik etkenlerin muhafaza edildikleri ortam dnda bulunup bulunmadnn belirlenmesi iin 6331 sayl Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fkrasnn ()
bendine gre yrrle konulan Ynetmelie uygun lmler yaplr.
8) Atklarn, gerektiinde uygun ilemlerden geirildikten sonra alanlar tarafndan gvenli bir biimde toplanmas, depolanmas ve iyerinden uzaklatrlmas, gvenli ve zel kaplarn
kullanlmas da dhil uygun yntemlerle yaplr.
9) Biyolojik etkenlerin iyeri iinde gvenli bir ekilde kullanlmas ve tanmas iin gerekli dzenlemeler yaplr.
189
Bakanln bilgilendirilmesi
MADDE 9 (1) Risk deerlendirmesi sonular, alanlarn sal ve gvenlii ynnden risk bulunduunu ortaya koyuyorsa, Bakanlka istenmesi halinde, iveren aadaki konularda gerekli bilgileri alma ve i kurumu il mdrlne verir:
a) Risk deerlendirmesinin sonular.
b) alanlarn biyolojik etkenlere maruz kald veya kalma ihtimali bulunan iler.
c) Maruz kalan alan says.
ait fiziksel korumalarnn ortadan kalkmas sonucu oluacak maruziyetten korunmas iin yaplan acil eylem plan.
) yerinde i sal ve gvenlii hizmeti sunan i gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personelinin ad, soyad, unvan ve bu konudaki yeterlilii.
d) alma ekli ve yntemleri de dhil olmak zere alnan koruyucu ve nleyici tedbirler.
e) alanlarn, grup 3 veya grup 4te biyolojik etkenlere
(2) veren, biyolojik etkenin ortama yaylmasna ve insanda ciddi enfeksiyona veya hastala sebep olabilecek herhangi bir kaza veya olay derhal Bakanla ve Salk Bakanlna bildirir.
(3) letmenin faaliyeti sona erdiinde, 13 nc maddesine gre dzenlenen biyolojik etkene maruz kalan alanlarn listesi ile 16 nc maddeye gre tutulan tm tbbi kaytlar alma ve
i kurumu il mdrlne verilir.
Hijyen ve kiisel korunma
MADDE 10 (1) verenler, alanlarn biyolojik etkenlerle almaya bal salk veya gvenlik riskleriyle karlatklar btn ilerde, aadaki nlemleri alrlar:
a) alanlarn, biyolojik etkenlerin bulama riskinin olduu alma alanlarnda yiyip imeleri engellenir.
b) alanlara uygun koruyucu giysi veya dier uygun zel giysi salanr.
c) alanlara, gz ykama svlar ve/veya cilt antiseptikleri de dahil, uygun ve yeterli temizlik malzemeleri bulunan ykanma ve tuvalet imkanlar salanr.
) Gerekli koruyucu donanm ve ekipman, belirlenmi bir yerde uygun olarak muhafaza edilir. Her kullanmdan sonra ve mmknse kullanmdan nce kontrol edilip temizlenir. Koruyucu
donanm ve ekipman, kullanmndan nce bozuksa tamir edilir veya deitirilir.
d) nsan ve hayvan kaynakl numunelerin alnmas, ilem yaplmas ve incelenmesi yntemleri belirlenir.
(2) Birinci fkrada belirtilen koruyucu giysiler de dahil, biyolojik etkenlerle kirlenmi olabilecek i giysileri ve koruyucu ekipman, alma alanndan ayrlmadan nce karlr ve dier giysilerden ayr bir yerde muhafaza edilir. verence, kirlenmi bu giysilerin ve koruyucu ekipmann dekontaminasyonu ve temizlii salanr, gerektiinde imha edilir.
(3) Birinci ve ikinci fkralara gre alnan nlemlerin maliyeti alanlara yanstlmaz.
alanlarn eitimi ve bilgilendirilmesi
MADDE 11 (1) veren, iyerinde alanlarn ve/veya alan temsilcilerinin uygun ve yeterli eitim almalarn salar ve zellikle aada belirtilen konularda gerekli bilgi ve talimatlar
verir:
a) Olas salk riskleri.
b) Maruziyeti nlemek iin alnacak nlemler.
c) Hijyen gerekleri.
) Koruyucu donanm ve giysilerin kullanm ve giyilmesi.
d) Herhangi bir olay annda ve/veya olaylarn nlenmesinde alanlarca yaplmas gereken admlar.
(2) Eitim, biyolojik etkenlerle temas ieren almalara balanmadan nce verilir. Deien ve ortaya kan yeni risklere uygun olarak yenilenir. Gerektiinde periyodik olarak tekrarlanr.
zel durumlarda alann bilgilendirilmesi
MADDE 12 (1) veren; biyolojik etkenlerle alma srasnda oluan ciddi bir kaza veya olay durumunda veya grup 4 biyolojik etkenlerle yaplan almalarda, iyerinde asgari takip
edilecek prosedrleri ieren yazl talimatlar salar ve mmkn olduu yerlerde uyarlar grnr ekilde asar.
(2) alanlar, biyolojik etkenlerin kullanm srasnda meydana gelen herhangi bir kaza veya olay, iyerinde grevli i gvenlii uzman, iyeri hekimi veya iveren veya iveren vekiline
derhal bildirir.
190
(3) verenler, biyolojik etkenlerin ortama yaylmasndan doan ve insanda ciddi enfeksiyona ve/veya hastala neden olabilecek kaza veya olay, alanlara ve/veya alan temsilcilerine derhal bildirir. verenler, kazann sebeplerini ve durumu dzeltmek iin alnan nlemleri de en ksa zamanda alanlara ve/veya alan temsilcilerine bildirir.
(4) Her alan, 13 nc maddede belirtilen ve kiisel olarak kendisini ilgilendiren bilgilere ulama hakkna sahiptir.
(5) alanlarn ve/veya alan temsilcilerinin, altklar konu ile ilgili ortak bilgilere ulaabilmeleri salanr.
(6) verenler, 9 uncu maddenin birinci fkrasnda belirtilen bilgileri istemeleri halinde alanlara ve/veya alan temsilcilerine verir.
Biyolojik etkenlere maruz kalan alanlarn listesi
MADDE 13 (1) verenler, grup 3 ve/veya grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan alanlarn listesini, yaplan iin trn, mmknse hangi biyolojik etkene maruz kaldklarn ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kaytlar, uygun bir ekilde tutar.
(2) Bu liste ve kaytlar, maruziyet sona erdikten sonra en az onbe yl saklanr; ancak aada belirtilen enfeksiyonlara neden olabilecek biyolojik etkenlere maruziyet sz konusu olduunda, bu liste, bilinen son maruziyetten sonra en az krk yl boyunca saklanr:
a) Kalc veya gizli enfeksiyona neden olduu bilinen biyolojik etkenlere maruziyet.
b) Eldeki bilgi ve verilere gre, seneler sonra hastaln ortaya kmasna kadar tehis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet.
c) Hastaln gelimesinden nce uzun kuluka dnemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet.
) Tedaviye ramen uzun sreler boyunca tekrarlayan hastalklarla sonulanan biyolojik etkenlere maruziyet.
d) Uzun sreli ciddi hasar brakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet.
(3) yerinde grevli iyeri hekimi, i gvenlii uzman veya bu konuyla ilgili dier sorumlu kiilerin birinci fkrada belirtilen listeye ulaabilmeleri salanr.
alanlarn grlerinin alnmas ve katlmnn salanmas
MADDE 14 (1) veren, bu Ynetmelikte belirtilen konularda 6331 sayl Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak, alanlarn ve/veya temsilcilerinin grlerini alr ve katlmlarn
salar.
Bakanla bildirim
MADDE 15 (1) verenler, aadaki biyolojik etkenlerin ilk kez kullanmnda alma ve i kurumu il mdrlne n bildirimde bulunur:
a) Grup 2 biyolojik etkenler.
b) Grup 3 biyolojik etkenler.
c) Grup 4 biyolojik etkenler.
(2) Bu bildirim iin balamasndan en az otuz gn nce yaplr. nc fkrasnda belirtilen hususlar sakl kalmak kayd ile iveren, grup 4te yer alan her bir biyolojik etkeni veya geici
olarak kendisinin yapt snflandrmaya gre grup 3te yer alan yeni bir biyolojik etkeni ilk defa kullandnda da n bildirimde bulunur.
(3) Grup 4 biyolojik etkenlerle ilgili tan hizmeti veren laboratuvarlar iin, hizmetin ierii hakknda balangta bildirimde bulunulur.
(4) yerinde bildirimi geersiz klan, proses ve/veya ilemlerde salk veya gvenlii nemli lde etkileyecek byk deiiklikler olduunda, bildirim yeniden yaplr.
(5) Birinci, ikinci ve nc fkralarda sz edilen bildirim;
a) yerinin unvan ve adresini,
b) yerinde i sal ve gvenlii hizmeti sunan i gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personelinin ad, soyad, unvan ve bu konudaki yeterliliini,
c) Risk deerlendirmesinin sonucunu,
) Biyolojik etken trlerini,
d) ngrlen korunma ve nleme tedbirlerini,
ierir.
Salk gzetimi
MADDE 16 (1) Biyolojik etkenlerle yaplan almalarda iveren alanlarn, almalara balamadan nce ve iin devam sresince dzenli aralklarla salk gzetimine tabi tutulmalarn salar.
(2) Yaplan risk deerlendirmesi, zel koruma nlemleri alnmas gereken alanlar tanmlar.
191
(3) Maruz kaldklar veya kalm olabilecekleri biyolojik etkene kar henz bakl olmayan alanlar iin gerektiinde, Salk Bakanlnn iyerinin bulunduu ildeki yetkili birimleri
ile ibirlii iinde uygun alar yaplr. verenler, a bulundurduklarnda Ek-VIIde belirtilen hususlar dikkate alr.
(4) Bir alann, maruziyete bal olduundan kukulanlan bir enfeksiyona ve/veya hastala yakaland saptandnda, iyeri hekimi, benzer biimde maruz kalm dier alanlarn
da ayn ekilde salk gzetimine tabi tutulmasn salar. Bu durumda maruziyet riski yeniden deerlendirilir.
(5) Salk gzetiminin yapld bu durumlarda, kiisel tbbi kaytlar, maruziyetin son bulmasndan sonra en az onbe yl sre ile saklanr. 13 nc maddenin ikinci fkrasnda belirtilen
zel durumlarda kiisel tbbi kaytlar bilinen son maruziyetten itibaren krk yl sre ile saklanr.
(6) yeri hekimi her bir alan iin alnmas gerekli koruyucu ve nleyici tedbirler ile ilgili olarak nerilerde bulunur.
(7) Maruziyetin sona ermesinden sonra yaplacak herhangi bir salk gzetimi ile ilgili olarak alanlara gerekli bilgi ve tavsiyeler verilir.
(8) alanlar, kendileriyle ilgili salk gzetimi sonular hakknda bilgi edinebilir ve ilgili alanlar veya iveren, salk gzetimi sonularnn gzden geirilmesini isteyebilir.
(9) alanlarn salk gzetimi ile ilgili hususlar Ek-IVte verilmitir.
(10) Biyolojik etkenlere mesleki maruziyet sonucu meydana gelen her hastalk veya lm vakalar Bakanla bildirilir.
DRDNC BLM
zel Hkmler
Tan laboratuvarlar dnda kalan insan sal ve veterinerlikle ilgili hizmetler
MADDE 17 (1) Tan laboratuvarlar dnda kalan, insan sal ve veterinerlik hizmeti verilen iyerlerinde risk deerlendirmesi yaplrken, aadaki hususlara zellikle dikkat edilir:a)
Hasta insanlarda veya hayvanlarda ve onlardan alnan maddelerde ve rneklerde biyolojik etkenlerin varl hakkndaki belirsizlikler.
b) Hasta insanlarda veya hayvanlarda ve onlardan alnan maddelerde ve rneklerde var olduu bilinen veya var olduundan phe edilen biyolojik etkenlerin oluturduu tehlike.
c) in doasndan kaynaklanan riskler.
(2) alanlar salk ve gvenlik ynnden korumak iin aadaki hususlar da ieren uygun nlemler alnr:
a) Uygun dekontaminasyon ve dezenfeksiyon yntemlerinin belirlenmesi.
b) Biyolojik etkenlerin bulat atklarn risksiz bir ekilde ilenmesini ve ortadan kaldrlmasn salayacak uygun yntemlerin kullanlmas.
(3) Grup 3 veya grup 4 biyolojik etkenlerle enfekte olan veya olduundan phelenilen hasta insanlarn veya hayvanlarn bulunduu izolasyon yerlerinde, enfeksiyon riskini en aza indirmek iin, Ek-Vin (A) stununda belirtilen nlemler alnr.
Endstriyel ilemler, laboratuvarlar ve hayvan barnaklar iin zel nlemler
MADDE 18 (1) Tehis laboratuvarlar da dahil, laboratuvarlarda ve grup 2, grup 3 ve grup 4 biyolojik etkenlerle bilhassa enfekte edilmi veya bunlar tayan veya tadklarndan phe edilen laboratuvar hayvanlarnn barnaklarnda aadaki nlemler alnr:
a) Aratrma, gelitirme, retim veya tan amacyla grup 2, grup 3 ve grup 4 biyolojik etkenlerle almalarn yrtld laboratuvarlarda, enfeksiyon riskini asgariye indirmek iin EkVte belirtilen nlemler alnr.
b) Risk deerlendirmesini takiben biyolojik etkenin risk derecesine gre fiziksel koruma dzeyi tespit edilir ve Ek-Vte belirtilen nlemler alnr. Aada belirtilen biyolojik etkenlerle almalar;
1) Grup 2 biyolojik etkenler iin koruma dzeyi en az 2 olan,
alma alanlarnda yrtlr.
c) nsanda hastala yol aabilecek fakat asl amalar kltr veya onlarn konsantre halinde bulunmalar gibi biyolojik etkenlerle almak olmayan, biyolojik etkenleri ierip iermedii
belirsiz olan maddelerle yaplan laboratuvar almalarnda koruma dzeyi en az 2 olan nlemler uygulanr. Bakanlka daha alt dzeydeki koruma nlemlerinin yeterli olduu belirtilmedike,
gerekli olduu bilinen ya da phelenilen durumlarda koruma dzeyi 3 veya 4 olan nlemler uygulanr.
192
(2) Grup 2, grup 3 veya grup 4te yer alan biyolojik etkenlerin kullanld sanayi proseslerinde aadaki nlemler alnr;
a) Birinci fkrann (b) bendinde tanmlanan koruma ilkeleri, Ek-VIda belirtilen uygulamaya ynelik nlemler ve uygun prosedrler esas alnarak sanayi proseslerine de uygulanr.
b) Grup 2, grup 3 veya grup 4te yer alan biyolojik etkenlerin kullanlmas ile ilgili risk deerlendirmesine gre, bu etkenlerin sanayide kullanlmasnda alnmas gereken nlemlerin neler
olduuna karar vermeye Bakanlk yetkilidir.
(3) alanlar iin ciddi salk riski oluturabilecek, ancak kesin bir deerlendirme yaplamayan biyolojik etkenlerle almalarn yapld tm iyerlerinde koruma dzeyi en az 3 olan
nlemler alnr.
BENC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 19 (1) 10/6/2004 tarihli ve 25488 sayl Resm Gazetede yaymlanan Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
EKI BYOLOJK ETKENLERE MARUZYETN OLABLECE BAZI LER LSTES

EKII BYOLOJK TEHLKE ARET
EKIII SINIFLANDIRILMI BYOLOJK ETKENLER LSTES
EKIV ALIANLARIN SALIK GZETMNDE DKKAT EDLMES GEREKEN HUSUSLAR
EKV KORUMA DZEYLER VE ALINACAK NLEMLER LE LGL GSTERGELER
EKVI ENDSTRYEL LEMLERDE ALINACAK NLEMLER
EK VII KORUYUCU AI UYGULAMA KLAVUZU
193
EKI BYOLOJK ETKENLERE MARUZYETN OLABLECE BAZI LER LSTES

Gda retilen fabrikalarda alma.
Tarmda alma.
Hayvanlarla ve/veya hayvan kaynakl rnlerle alma.
Salk hizmetlerinin verildii yerlerde, karantina dahil morglarda alma.
Mikrobiyolojik tehis laboratuvarlar dndaki klinik, veterinerlik ve tehis laboratuvarlarndaki alma.
Atklar yok eden fabrikalarda alma.
Kanalizasyon, artma tesislerindeki alma.
EKII BYOLOJK TEHLKE ARET
( Sar zemin zerine siyah sembol)
BYOLOJK RSK
EKIII SINIFLANDIRILMI BYOLOJK ETKENLER LSTES
Aklamalar
1 Bu Ynetmeliin kapsamna uygun olarak, snflandrma listesine yalnzca insan enfekte ettii bilinen etkenler dhil edilmitir. Gerekli yerlerde, bu etkenlerin toksik ve alerji yapma
potansiyelleri belirtilmitir.
nsan etkilemedii bilinen hayvan ve bitki patojenleri karlmtr.
Snflandrlm biyolojik etkenler listesine, genetik olarak yaps deitirilmi mikroorganizmalar dhil edilmemitir.
194
2 Snflandrlm etkenler listesi salkl alanlarda o etkenlerin yaptklar etkilere dayandrlmtr.

nceden var olan bir hastalk, ila kullanm, kazanlm baklk, gebelik veya emzirme gibi bir nedenle ya da baka bir nedenden dolay bir kiinin duyarllnn etkilenebilecei
zel durumlardaki etkiler dikkate alnmamtr.
Bu tr alanlardaki ek riskler bu Ynetmelikte ngrlen risk deerlendirmesi kapsamnda ele alnacaktr.
Grup 3 veya Grup 4 de yer alan biyolojik etkenlere maruz kalnan veya maruz kalnabilecek baz sanayi proseslerinde, laboratuvar almalarnda veya hayvanlarla yaplan almalarda bu Ynetmeliin 17 nci maddesine uygun teknik nlemler alnacaktr.
3 Herhangi bir biyolojik etkenin Grup 2, Grup 3 veya Grup 4 de snflandrlmam olmas ve listede yer almamas, bu biyolojik etkenin Grup 1 de yer ald anlamna gelmez.
Listede, birden ok trnn insanda patojen olduu bilinen etkenlerin hastalklara en fazla neden olduu bilinen trleri yer alacak ayrca, ayn cinsin dier trlerinin de sal etkileyebileceini gsteren daha genel bir bilgi bulunacaktr.
Snflandrlm biyolojik etkenler listesinde yer alan bir cinsin patojen olmad bilinen trleri ve tipleri (strains) listeye alnmamtr.
4 Bir su (strain) zayflatldnda ya da bilinen virlans genlerini yitirdiinde, ait olduu ve iyerindeki uygun risk deerlendirmesine bal ana suun snflandrlmas iin gerek grlen korumann mutlak olarak uygulanmas gerekli deildir.
rnein, byle bir su, koruyucu veya tedavi edici amalar iin bir rn veya bu rnn bir paras olarak kullanld durumlarda.
5 Bu listeyi oluturmak iin kullanlan snflandrlm etkenlerin nomenklatr (bilimsel adlandrmas) bu listenin hazrland tarihteki etkenlerin taksonomisi (hayvan veya bitkilerin
tasnifi) ve nomenklatr ile ilgili uluslararas anlamalara uygundur.
6 Snflandrlm biyolojik etkenler listesi, oluturulduundaki bilgileri yanstr ve en gncel bilgiyi yanstacak ekilde gncellenir.
7- nsanda yeni izole edilen ve henz deerlendirilmemi olan ve bu ekte yer almayan btn virslerin hastala neden olmad kantlanmadka en az Grup 2de snflandrlm saylacaktr.
8 Grup 3 de snflandrlan ve karlarnda (**) iareti bulunan biyolojik etkenler, genel olarak hava yolu ile bulac olmadklarndan alanlar iin snrl enfeksiyon riski tarlar.
9 yerinde, parazitlerin snflandrlmas sonucuna gre belirlenen koruma dzeyine uygun gerekler, sadece insanda enfeksiyona neden olabilecek parazitin yaam dngsnn
evrelerine uygulanr.
10 Bu listede ayrca biyolojik etkenin alerjik veya toksik reaksiyonlara sebep olma ihtimalinin bulunduunu, etkili asnn olduunu veya maruz kalan alanlarn isim listesinin 15
yldan daha fazla tutulmasnn tavsiye edildii de gsterilmitir.
Bu gstergeler aadaki harflerle ifade edilir.
A: Olas alerjik etkileri olan.
D: Bu biyolojik etkene maruz kalan alanlarn listesinin bilinen son maruziyetten sonra 15 yldan daha fazla saklanmas gereken.
T: Toksin retimi olan.
V: Etkili as bulunan.
Koruyucu alamann uygulanmas EkVIIde verilen klavuza gre yrtlecektir.
BAKTERLER VE BENZER ORGANZMALAR
Listede grlen biyolojik etkenler iin spp. ifadesi, insanda patojen olduu bilinen dier trleri belirtir.
Biyolojik Etken
Snflandrma
Notlar
Actinobacillus actinomycetemcomitans
2
Actinomadura madurae
2
Actinomadura pelletieri
2
Actinomyces gerencseriae
2
Actinomyces israelii
2
Actinomyces pyogenes
2
Actinomyces spp.
2
Arcanobacterium haemolyticum (corynebacterium haemolyticum)
Bacillus anthracis
3
Bacteroides fragilis
2
Bartonella bacilliformis
Bartonella quintana (Rochalimea quintana)
Bartonella (Rochalimea) spp.
Bordetella bronchiseptica
Bordetella parapertussis
Bordetella pertussis
Borrelia burgdorferi
Borrelia duttonii
Borrelia recurrentis
Borrelia spp.
Brucella abortus
Brucella canis
Brucella melitensis
Brucella suis
Burkholderia mallei (Pseudomonas mallei)
Burkholderia pseudomallei(Pseudomonas pseudomallei)
Campylabacter fetus
Campylabacter jejuni
Campylabacter spp.
Cardiobacterium hominis
Chlamydia pneumoniae
Chlamydia trachomatis
Chlamydia psittaci (avian sular)
Chlamydia psittaci (dier sular)
Clostridium botulinum
Clostridium perfringens
Clostridium tetani
Clostridium spp.
Corynebacterium diphteriae
Corynebacterium minutissimum
Corynebacterium pseudotuberculosis
Corynebacterium spp.
Coxiella burnetii
Edwardsiella tarda
Ehrlichia sennetsu (Rickettsia sennetsu)
Ehrlichia spp.
Eikenella corrodens
Enterobacter aerogenes/cloacae
Enterobacter spp.
Enterococcus spp.
Erysipelothrix rhusiopathiae
Escherichia coli (patojen olmayan sular dndakiler)
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
T
T, V
T, V
195
Escherichia coli, verocytotoxigenic sular

(rn. O157: H7 veya O103)
Flavobacterium meningosepticum
Fluoribacter bozemanae (Legionella)
Francisella tularensis (Tip A)
Haemophilus influenzae
Haemophilus spp.
Helicobacter pylori
Klebsiella oxytoca
Klebsiella pneumoniae
Klebsiella spp.
Legionella pneumophila
Legionella spp.
Leptospira interrogans (btn serovarlar)
Listeria monocytogenes
Listeria ivanovii
Morganella morganii
Mycobacterium africanum
Mycobacterium avium / intracellulare
Mycobacterium bovis (BCG suu hari)
Mycobacterium chelonae
Mycobacterium fortuitum
Mycobacterium kansasii
Mycobacterium leprae
Mycobacterium malmoense
Mycobacterium marinum
Mycobacterium microti
Mycobacterium paratuberculosis
Mycobacterium scrofulaceum
Mycobacterium simiae
Mycobacterium szulgai
Mycobacterium tuberculosis
Mycobacterium ulcerans
Mycobacterium xenopi
Mycobacterium caviae
Mycoplasma hominis
Mycoplasma pneumoniae
Neisseria gonorrhoeae
Neisseria meningitidis
Nocardia asteroides
Nocardia brasiliensis
Nocardia farcinica
Nocardia nova
Nocardia otitidiscaviarum
Pasteurella multocida
Pasteurella spp.
Peptostreptococcus anaerobius
Plesiomonas shigelloides
3 (**)
2
2
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
2
3
2
2
2
3
2
2
3 (**)
2
2
2
2
3
3 (**)
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
V
V
196
Porphyromonas spp.
Prevotella spp.
Proteus mirabilis
Proteus penneri
Proteus vulgaris
Providencia alcalifaciens
Rickettsia canada
Rickettsia conorii
Rickettsia montana
Rickettsia typhi (Rickettsia mooseri)
Rickettsia prowazekii
Rickettsia rickettsii
Rickettsia tsutsugamushi
Rickettsia spp.
Bartonella quintana (Rochalimaea quintana)
Salmonella Arizonae
Salmonella Enteritidis
Salmonella Typhimurium
Salmonella Paratyphi A,B,C
Salmonella Typhi
Salmonella (dier serovarlar)
Serpulina spp.
Shigella boydii
Shigella dysenteriae (Tip 1)
Shigella dysenteriae (Tip 1 den farkl dierleri)
Shigella flexneri
Shigella sonnei
Staphylococcus aureus
Streptobacillus moniliformis
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pyogenes
Streptococcus suis
Streptococcus spp.
Treponema carateum
Treponema pallidum
Treponema pertenue
Treponema spp.
Vibrio cholerae (El Tor dahil)
Vibrio parahaemolyticus
Vibrio spp.
Yersinia enterocolitica
Yersinia pestis
Yersinia pseudotuberculosis
Yersinia spp.
2
2
2
2
2
2
3 (**)
3
3 (**)
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
3 (**)
2
2
2
3 (**)
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
2
2
V
V
(**) Bkz. Aklamalar (8 )
197
VRSLER (*)
Biyolojik Etken
Snflandrma
Adenoviridae
2
Arenaviridae
LCMLassaVirs complex (old world arena virsleri):
Lassa virs
4
Lymphocytic (sular)
3
Lymphocytic choriomeningitis
virs(dier sular)
2
Mopeia virs
2
Dier LCMLassa complex virsleri
2
Tacaribe Virus Complex (new world arena virsleri):
Guanarito virs
4
Junin virs
4
Sabia virs
4
Machupo virs
4
Flexal virs
3
Dier Tacaribe complex virsleri
2
Astroviridae
2
Bunyaviridae
Belgrade (Dobrava olarak da bilinir)
3
Bhanja
2
Bunyamwera virs
2
Germiston
2
Oropouche virs
3
Sin Nombre (Muerto Canyon)
3
California encephalitis virs
2
Hantavirsleri :
Hantaan (Korean haemorrhagic fever)
3
Seoul virs
3
Puumala virs
2
Prospect Hill virs
2
Dier hantavirsleri
2
Nairovirsleri :
CrimeanCongo haemorrhagic fever
4
Hazara virs
2
Phlebovirsleri :
Rift Valley fever
3
Sandfly fever
2
Toscana virs
2
Patojenik olduu bilinen dier bunyaviridaeler
2
Calciviridae
Hepatitis E virs
3 (**)
Norwalk virs
2
Notlar
198
Dier calciviridae
Coronaviridae
Filoviridae
Ebola virs
Marburg virs
Flaviviridae
Australia encephalitis (Murray Valley encephalitis)
Central European tickborne encephalitis virs
Absettarov
Hanzalova
Hypr
Kumlinge
Dengue virs Tip 14
Hepatitis C virs
Hepatitis G
Japanese B encephalitis
Kyasanur Forest
Louping ill
Omsk (a)
Powassan
Rocio
Russian springsummer encephalitis (TBE)(a)
St Louis encephalitis
Wesselsbron virs
West Nile fever virs
Yellow fever
Patojenik olduu bilinen dier flavi virsleri
Hepadnaviridae
Hepatitis B virs
Hepatitis D virs (Delta) (b)
Herpesviridae
Cytomegalo virs
EpsteinBarr virs
Herpesvirus simiae (B virs)
Herpes simplex virs Tip 1 ve 2
Herpesvirus varicellazoster
Human Blymphotropic virs (HBLVHHV6)
Human herpes virs 7
Human herpes virs 8
Orthomyxoviridae
nfluenza virsleri Tip A, B ve C
Tickborne ortomyxovrirdae: Dhori ve Thogoto virusu
Papovaviridae
BK ve JC virsleri
2
2
4
4
3
3 (**)
3
3
3
3
3
3 (**)
3 (**)
3
3
3 (**)
3
3
3
3
3
3(**)
3
3
2
D
D
V
V
V
V
3 (**)
3 (**)
V, D
V, D
2
2
3
2
2
2
2
2
2
2
V (c)
D (d)
199
Human papillomavirsleri
Paramyxoviridae
Measles virs
Mumps virs
Newcastel disease virs
Parainfluenza virsleri Tip 1 4
Respiratory syncytial virs
Parvoviridae
Human parvovirs (B 19)
Picornaviridae
Acute haemorrhagic conjunctivitis virs (AHC)
Coxsackie virsleri
Echo virsleri
Hepatitis A virs (insan entero virs Tip 72)
Poliovirsleri
Rhinovirsleri
Poxviridae
Buffalopox virs (e)
Cowpox virs
Elephantpox virs (f)
Milkers node virs
Molluscum contagiosum virs
Monkeypox virs
Orf virs
Rabbitpox virs (g)
Vaccinia virs
Variola (major minor) virs
Whitepox virs (Variola virs)
Yatapox virs (Tana & Yaba)
Reoviridae
Coltivirs
Human rotavirsleri
Orbivirsleri
Reovirsleri
Retroviridae
Human immunodeficiency virsleri
Human T-cell lymphotropic virsleri(HTLV),
Tip1ve 2
SIV virs (h)
Rhabdoviridae
Rabies virs
Visicular stomatitis virs
D (d)
2
2
2
2
2
V
V
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
2
2
2
4
4
2
V
V
V
V
2
2
2
2
3(**)
3(**)
3(**)
3(**)
2
200
Togaviridae
Alfavirsleri :
Eastern equine encephalomyelitis
Bebaru virs
Chikungunya virs
Everglades virs
Mayaro virs
Mucambo virs
Ndumu virs
Onyongnyong virs
Ross River virs
Semliki forest virs
Sindbis virs
Tonate virs
Venezuelan equine encephalomyelitis
Western equine encephalomyelitis
Bilinen dier alpha virsleri
Rubivirs (rubella)
Toroviridae
Snflandrlmam virsler
Equine morbillivirs
Henz tanmlanmam Hepatitis virsleri
Bulaabilir spongiform ansefalopatiler (TSEs)
ile birlikte nadiren grlen etkenler
Creutzfeldt Jakob hastal
Variant Creutzfeldt Jakob hastal
Bovine spongiform ansefalopatiler (BSE) ve
ilgili dier hayvan TSE leri (i)
Gertsmann StrausslerScheinker sendromu
Kuru
3
2
3(**)
3(**)
3
3 (**)
3
2
2
2
2
3(**)
3
3
2
2
2
201
V
V
V
4
3 (**)
3 (**)
3 (**)
D (d)
D (d)
3 (**)
3 (**)
3 (**)
D (d)
D (d)
D (d)
(*) Bkz. Aklamalar (7)

(**) Bkz. Aklamalar (8)
Tickborne encephalitis.
Hepatit D virs yalnzca hepatit B virs ile ayn anda veya ikincil olarak enfekte olmu alanlarda patojendir.
Bunun iin, Hepatit B as yalnzca Hepatit B virsnden etkilenmemi alanlar Hepatit D virsne (Delta) kar koruyacaktr.
Yalnzca (A) ve (B) Tipleri iin
Bu etkenlerle dorudan temas olan iler iin nerilir.
ki virs tanmlanmtr: birisi, Buffalopox tipi, dieri de Vaccinia virsnn bir trdr.
Cowpox virsnn trdr.
Vacciniann bir trdr.
Bugn iin, simian kkenli dier retrovirslerin insanda hastalk yapt hakknda bir kant yoktur. Bu virslerle allrken, nlem olarak, nc dzey korunma nerilir.
Dier hayvan TSE lerine yol aan etkenlerin insanda enfeksiyona yol at hakknda kant yoktur. Bununla birlikte 3. risk grubunda (**) yer alan etkenler iin alnacak nlemler,
laboratuvar almalar iin de tavsiye edilen nlemlerdir. kinci dzey korunmann yeterli olduu scrapie etkeninin tanmlanmas ilgili laboratuvarlar bunun dndadr.
PARAZTLER
Biyolojik Etkenler
Acanthamoeba castellani
Ancylostoma duodenale
Angiostrongylus cantonensis
Angiostrongylus costaricensis
Ascaris lumbricoides
Ascaris suum
Babesia divergens
Babesia microti
Balantidium coli
Brugia malayi
Brugia pahangi
Capillaria philippinensis
Capillaria spp.
Clonorchis sinensis
Clonorchis viverrini
Cryptosporidium parvum
Cryptosporidium spp.
Cyclospora cayetanensis
Dipetalonema streptocerca
Diphylobothrium latum
Dracunculus medinensis
Echinococcus granulosus
Echinococcus multilocularis
Echinococcus vogeli
Entemoeba histolytica
Fasciola gigantica
Fasciola hepatica
Fasciolopsis buski
Giardia lamblia (Giardia intestinalis)
Hymenolepis diminuta
Hymenolepis nana
Leishmania brasiliensis
Leishmania donovani
Leishmania ethiopica
Leishmania mexicana
Leishmania peruviana
Leishmania tropica
Leishmania major
Leishmania spp.
Loa loa
Snflandrma
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3 (**)
3 (**)
3 (**)
2
2
2
2
2
2
2
3 (**)
3 (**)
2
2
2
2
2
2
2
Notlar
A
A
202
Mansonella ozzardi
Mansonella perstans
Naegleria fowleri
Necator americanus
Onchocerca volvulus
Opisthorchis felineus
Opisthorchis spp.
Paragonimus westermani
Plasmodium falciparum
Pasmodium spp. (human ve simian)
Sarcocystis suihominis
Schistosoma haematobium
Schistosoma intercalatum
Schistosoma japonicum
Schistosoma mansoni
Schistosoma mekongi
Strongyloides stercoralis
Strongyloides spp.
Taenia saginata
Taenia solium
Toxocara canis
Toxoplasma gondii
Trichinella spiralis
Trichuris trichiura
Trypanosoma brucei brucei
Trypanosoma brucei gambiense
Trypanosoma brucei rhodesiense
Trypanosoma cruzi
Wuchereria bancrofti
2
2
3
2
2
2
2
2
3 (**)
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3 (**)
2
2
2
2
2
2
3 (**)
3
2
(**) Bkz. Aklamalar (8)
203
MANTARLAR
Biyolojik Etken
Aspergillus fumigatus
Blastomyces dermatitidis (ajellomyces dermatitidis)
Candida albicans
Candida tropicalis
Cladophialophora bantiana (nceki; Xylohypha
bantiana, Cladosporium bantianum or trichoides)
Coccidioides immitis
Cryptococcus neoformans var. Neoformans
(Flobasidiella neoformans var. neoformans)
Cryptococcus neoformans var. Gattii
(Flobasidiella bacillispora)
Emmonsia parva var. Parva
Emmonsia parva var. Crescens
Epidermophyton floccosum
Fonsecaea compacta
Fonsecaea pedrosoi
Histoplasma capsulatum var. capsulatum
(Ajellomyces capsulatus)
Histoplasma capsulatum duboisii
Madurella grisea
Madurella mycetomatis
Microsporum spp.
Neotestudina rosatii
Paracoccidioides brasiliensis
Penicillium marneffei
Scedosporium apiospermum (Pseudallescheria boydii)
Scedosporium prolificans (inflatum)
Sporothrix schenckii
Trichophyton rubrum
Trichophyton spp.
Snflandrma
2
3
2
2
Notlar
A
A
3
3
A
2
2
2
2
2
3
2
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
204
EKIV ALIANLARIN SALIK GZETMNDE DKKAT EDLMES GEREKEN HUSUSLAR

Biyolojik etkenlere maruz kalan alanlarn salk gzetiminden sorumlu olan iyeri hekimi, alanlarn salk durumlarn ve maruziyet koullarn bilmelidir.
alanlarn salk gzetimi, iyeri hekimliinin uygulama ve prensiplerine uygun olarak yrtlmeli ve aadaki nlemleri iermelidir: alanlarn mesleki ve tbbi zgemileri ile ilgili
kaytlarnn tutulmas,alanlarn kiisel salk durumunun deerlendirilmesi,
Uygun ise, erken ve geri dn olan etkilerin saptanmasnn yan sra biyolojik lmleme.
Salk gzetimi yaplrken, her alan iin, iyeri hekimliinde ulalabilen son bilgiler nda, konu ile ilgili daha ileri testler yaplmasna karar verilebilir.
205
EKV KORUMA DZEYLER VE ALINACAK NLEMLER LE LGL GSTERGELER

Bu ekte yer alan nlemler, alanlara ynelik risk deerlendirmesine, iin ve ilgili biyolojik etkenin doasna gre uygulanacaktr.
A
Koruma nlemleri
nerilir
alma yerine giren ve kan hava HEPA (*)

veya benzeri filtrelerle filtre edilecektir.
Gerekmez
Zorunlu,
alma yerine yalnzca grevli alanlarn

girmesine izin verilecektir.
nerilir
alma yeri, dezenfeksiyon yaplmasna

olanak salayacak yapda olmaldr.
zel dezenfeksiyon yntemleri.
alma yerindeki hava negatif basnta tutulmaldr.
Gerekmez
nerilir
hava szdrmaz ara ile

Zorunlu
Zorunlu
Gerekmez
Zorunlu
nerilir
Zorunlu
Zorunlu
Etkili vektr kontrol.
nerilir
Zorunlu
Zorunlu
(rnek; kemirgenler ve bcekler)

Temizlemesi kolay ve su geirmez yzeyler.
Zorunlu,
Zorunlu,
Zorunlu,
alma yeri, ayn bina iinde yrtlen dier

almalardan ayrlm olacaktr.
Asit, alkali, zc ve dezenfektanlara dayankl yzeyler.

Biyolojik etken iin gvenli depolama.
tezgah ve i masalar iin

nerilir
B Koruma Dzeyleri
2
Gerekmez
kan havada
Zorunlu
tezgah ve zeminler
iin
Zorunlu
Zorunlu
Zorunlu,
kan ve giren havada
Zorunlu,
tezgah, yer, duvar, tavan iin

Zorunlu
Zorunlu
Zorunlu
Zorunlu,
alma yerinde bulunanlarn grlebildii gzetleme penceresi veya benzeri.
nerilir
nerilir
Bir laboratuvarda yalnzca kendi malzemeleri

kullanlmaldr.
Gerekmez
nerilir
Zorunlu
Herhangi bir hayvann da dahil olduu btn

enfekte maddeler bir gvenli bir kabin, veya
yaltlm bir yerde veya dier uygun bir
kapta ileme tabi tutulmaldr.
Uygun olmas halinde
Zorunlu,
Zorunlu
Hayvan llerinin yok edilmesi iin yakma frn.
nerilir
enfeksiyonun havayla bulat

hallerde
Zorunlu, mevcutsa
Zorunlu,
emniyetli depolama
Zorunlu
alan iinde
(*) HEPA (High Efficiency Particulate Air) : Bykl 0,3 mikron olan aerosollar, maksimum 1,52 metre/dakika hava akm hznda, minimum % 99,97 orannda tutabilen
zellikte kuru tip deitirilebilir filtre.
EKVI ENDSTRYEL LEMLERDE ALINACAK NLEMLER

Grup 1 biyolojik etkenler:
Canl zayflatlm (attene) alar dahil Grup 1 biyolojik etkenlerle almalar iin genel mesleki gvenlik ve hijyen ilkelerine uyulacaktr.
Grup 2, Grup 3 ve Grup 4 biyolojik etkenler:
lemin bir blm veya belirli bir ilemle ilgili risk deerlendirmesi sonucuna gre aadaki farkl kategorilere karlk gelen koruma nlemleri bir arada seilerek uygulanabilir.
B Koruma dzeyi
2
Zorunlu
3
Zorunlu
4
Zorunlu
En az dzeyde szdrr
Szdrmaz
Szdrmaz
En az dzeyde szdrr
Szdrmaz
Szdrmaz
Byk miktardaki kltr svlar, canl organizmalar iin yandaki

nlemler alnmadka kapal sistemden uzaklatrlmayacaktr.
Geerli yollarla inaktive

edilmeli
Geerli fiziksel ve kimyasal

yolla inaktive edilmeli
Geerli fiziksel ve kimyasal yolla inaktive edilmeli
Szdrmazlk sistemleri yle dizayn edilecektir.

Kapal sistemler kontroll alanlarda olacaktr.
Biyotehlike iareti yaptrlacaktr.
Bu alanlara yalnzca grevli olan kiilerin girmesine izin verilecektir.
Personel koruyucu giysi giyecektir.
Personel iin dekontaminasyon ve ykanma imkanlar salanacaktr.
Personel kontroll alandan ayrlmadan nce du alacaktr.
Lavabo ve dulardan gelen atk svlar toplanacak ve tahliyeden nce inaktive edilecektir.
En az dzeyde szdrr
stee bal
stee bal
stee bal
Szdrmaz
stee bal
Zorunlu
Zorunlu
Szdrmaz
Zorunlu, ve bu amala oluturulmu
Zorunlu
Zorunlu, hava szdrmaz ara ile
Zorunlu, i giysisi
Zorunlu
Zorunlu
Zorunlu
Zorunlu Giri ve klarda tmyle deitirilecek

Zorunlu
Gerekmez
Gerekmez
stee bal
stee bal
Zorunlu
Zorunlu
stee bal
stee bal
Zorunlu
Gerekmez
stee bal
Zorunlu
Gerekmez
stee bal
Zorunlu
Gerekmez
stee bal
Zorunlu
Gerekmez
stee bal
Zorunlu
A Alnacak nlemler
Canl organizmalar, prosesi evreden fiziksel olarak ayran bir
sistemde ileme tabi tutulacaktr.
Kapal sistemden kan ekzost gazlarnn tahliyesi u ekilde
olacaktr.
Numunelerin toplanmas, kapal bir sisteme materyallerin ilavesi ve bir baka kapal sisteme canl organizmann transferi
ilemleri u ekilde olacaktr.
Kontroll alan, ortam havasnn kirlenmesini minimize etmek

iin yeterince havalandrlacaktr.
Kontroll alann atmosferi negatif hava basncnda tutulacaktr.
Kontroll alana giren ve kan hava HEPA zellikli filtre ile filtre
edilecektir.
Kontroll alan kapal sistemin tmn (btn mtemilat ile
birlikte) iine alacak ekilde dizayn edilecektir.
Kontroll alan buharla dezenfekte edilmesine uygun ekilde
szdrmaz olacaktr.
Atk svlar son tahliyeden nce ilemden geirilecektir.
Geerli yolla inaktive edilme- Geerli fiziksel ve kimyasal

li
yolla inaktive edilmeli
Geerli fiziksel ve kimyasal yolla inaktive edilmeli
EK VII KORUYUCU AI UYGULAMA KLAVUZU

Aadaki hususlar, koruyucu alamann uygulanmasnda hesaba katlacaktr.
Biyolojik etkenlere maruz kalanlar, etkene kar etkili bir a varsa alanacaktr.
Alama, ilgili mevzuat ve uygulamalara uygun yrtlecektir. alanlar, alanmann ve alanmamann sakncalar ve yararlar hakknda bilgilendirilecektir.
Alama bedeli alana yklenmeyecektir.
stendiinde yetkililere gsterilmek zere, ilgili her alan iin bir alama belgesi dzenlenecektir.
206
207
BYK ENDSTRYEL KAZALARIN NLENMES VE ETKLERNN AZALTILMASI HAKKINDA YNETMELK

Resmi Gazete Tarihi: 30.12.2013 Resmi Gazete Says: 28867 Mkerrer
BRNC BLM
Ama, Kapsam, stisnalar, Dayanak ve Tanmlar
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmelik, tehlikeli maddeler bulunduran kurulularda byk endstriyel kazalarn nlenmesi ve muhtemel kazalarn insanlara ve evreye olan zararlarnn en aza
indirilmesi amacyla, yksek seviyede, etkili ve srekli korumay salamak iin alnmas gerekli nlemler ile ilgili usul ve esaslar belirler.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik mevcut, bulundurulmas muhtemel, endstriyel bir kimyasal prosesin kontrol kayb esnasnda olumas beklenen tehlikeli maddeleri Ek-1in Blm 1 ve
Blm 2sinde belirtilen snr deerlere eit veya zerindeki miktarlarda bulunduran alt ve st seviyeli kurululara uygulanr. Ancak; 11 inci, 12 nci, 13 nc, 14 nc, 15 inci, 16 nc ve 17 nci
maddeler sadece st seviyeli kurululara uygulanr.
stisnalar
a) Trk Silahl Kuvvetlerindeki kta, karargh ve kurumlara,
b) yonlatrc radyasyon faaliyetlerine,
c) Ek-1 Blm 1 ve Blm 2de belirtilen miktarda ve cinste tehlikeli madde bulundursalar dahi;
1) Tehlikeli maddelerin bu Ynetmelikle kapsanan kurulularn snrlarnn dnda karayolu, demiryolu, kta ii suyolu, deniz veya hava yoluyla tanmasna,
2) Tehlikeli maddelerin kurulu snrlar dnda bir boru hattyla tanmasna,
) Madenlerde, ta ocaklarnda ve sondaj kuyusu vastasyla minerallerin ve hidrokarbon bazl doal maddelerin aranmas ve karlmas faaliyetlerine,
d) Denizde, minerallerin ve hidrokarbon bazl doal maddelerin aranmas, karlmas ve ilenmesi ile ilgili faaliyetlere,
e) Dzenli atk depolama sahalarna,
uygulanmaz.
(2) Ancak bu Ynetmelik;
a) Birinci fkrann (c) bendinin (2) numaral alt bendi kapsamnda tehlikeli maddelerin pompalama istasyonlarndaki depolama faaliyetlerine,
b) Ek-1de tanmlanan tehlikeli maddelerin kullanld, birinci fkrann () bendi kapsamndaki minerallerin ve hidrokarbon bazl doal maddelerin ilenmesi ile ilgili faaliyetlere ve bu ilemlere ilikin depolama faaliyetlerine,
uygulanr.
Dayanak
a) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl evre Kanunu ile 29/6/2011 tarihli ve 644 sayl evre ve ehircilik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname ve 29/5/2009 tarihli ve 5902 sayl Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun hkmlerine da
yanlarak,
b) Avrupa Birliinin 9/12/1996 tarihli ve 96/82/EC sayl Konsey Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 5 (1) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda;
a) Acil servis hizmetleri: Byk endstriyel kazalarda, kuruluta ve civarnda zararn en aza indirilmesindeki kolluk gleri, itfaiye, ambulans, sahil gvenlik, sivil savunma ve aramakurtarma hizmetleri dhil salk ve gvenlik hizmetlerini,
208
b) Alt seviyeli kurulu: Ek-1in Blm 1 ve Blm 2sinde verilen tehlikeli madde listelerinde, Stun 2deki eik deerlere eit veya zerinde, ancak Stun 3teki deerlerin altndaki miktarlarda tehlikeli madde bulunduran kuruluu,
c) Byk endstriyel kaza: Herhangi bir kuruluun iletilmesi esnasnda, kontrolsz gelimelerden kaynaklanan ve kurulu iinde veya dnda evre ve/veya insan sal iin annda
veya daha sonra ciddi tehlikeye yol aabilen bir veya birden fazla tehlikeli maddenin sebep olduu byk bir yaylm, yangn veya patlama olayn,
) Depolama: Tehlikeli maddenin, gvenli bir yerde, gerekli artlar salanm olarak kontrol altnda tutulmas veya stokta bulundurulmasn,
d) Heyet: Gvenlik raporu incelemesi neticesinde yaplacak ilemlere karar veren i sal ve gvenlii ynnden teftie yetkili en az i mfettiinden oluan heyeti,
e) letmeci: letme sahibi veya 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununda belirtilen iveren tanm kapsamnda, bir kuruluun veya tesisin iletilmesinden sorumlu ve/veya buradaki teknik iletme hakknda karar verici herhangi bir gerek veya tzel kiiyi,
f) Kantitatif risk deerlendirmesi: Saysal tabanl bilimsel metotlarla yaplan risk deerlendirme metodolojisini,
g) Komisyon: Gvenlik raporlarn incelemek zere, i sal ve gvenlii ynnden teftie yetkili en az i mfettiinden oluan komisyonu,
) Kurulu: Karayolu, demiryolu veya kta ii suyolu ile ayrlm iki veya daha fazla alann bir btn olarak deerlendirildii ayn yerlekede yer alan ve ayn iletmecinin kontrol altnda
bulunan ortak altyap veya faaliyetler de dhil olmak zere, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununda belirtilen iyeri tanm kapsamnda, tehlikeli maddelerin bulunduu bir veya daha fazla
tesisin bulunduu tm alan,
h) Mmkn olan en yksek nlem seviyesi: Kantitatif risk deerlendirmesi sonucuna gre senaryo edilen byk kaza riskinin indirilmesi gereken frekans seviyesini,
) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayp, yaralanma, evre kirlilii ya da baka zararl sonularn meydana gelme ihtimalini,
i) Tehlike: Kuruluta var olan ya da dardan gelebilecek, insan, kuruluu veya evreyi etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
j) Tehlikeli madde: Ek-1, Blm 1, Stun1de listelenen veya Ek-1, Blm 2, Stun 1de listelenen bir kategori ierisindeki hammadde, rn, yan rn, artk ve/veya ara rn olarak mevcut olan veya endstriyel bir kimyasal prosesin kontrol kayb esnasnda oluabilecek bir maddeyi veya mstahzar,
k) Tesis: Tehlikeli maddelerin kullanld, ilendii, retildii veya depoland bir kurulu ierisindeki teknik nite ve bu nitenin ileyii iin gerekli olan tehizat, yaplar, boru tesisat, i
ekipmanlar ile birime hizmet eden demiryolu rampa hatlarn, tersaneleri ve doldurma-boaltma rhtmlarn, platformlarn, amandra sistemlerini, yzen veya sabit dalgakranlar, ambarlar
veya benzer yaplar,
l) st seviyeli kurulu: Ek-1, Blm 1 ve Blm 2de verilen tehlikeli madde listelerinde, Stun 3teki eik deerlere eit veya zerindeki miktarlarda tehlikeli madde bulunduran kuruluu,
ifade eder.
KNC BLM
Genel Ykmllkler
letmecinin genel ykmll
MADDE 6 (1) letmeci, byk kazalar nlemek ve byk bir kazann meydana gelmesi durumunda, bunlarn etkilerini evre ve insanlara en az zarar verecek ekilde snrlamak iin
gerekli tm tedbirleri almakla ykmldr.
(2) letmecinin kurulu dndaki uzman kii veya kurumlardan hizmet almas iletmecinin sorumluluklarn ortadan kaldrmaz.
Bildirimler
MADDE 7 (1) Ek-1in Blm 1 ve Blm 2sinde belirtilen tehlikeli maddeleri bulunduran veya bulunduracak kuruluun iletmecisi;
a) Faaliyet halindeki kurulu iin bu Ynetmeliin yaym tarihinden itibaren,
b) Kurulu faaliyete gemeden nce,
evre ve ehircilik Bakanlnn internet sayfasndaki zel program paketini kullanarak bildirimini yapar.
(2) letmeci;
a) Beyan edilen tehlikeli maddelerin miktarnda kuruluun seviyesini etkileyecek bir deiiklik olmas,
b) Beyan edilen tehlikeli maddelerin niteliinde veya fiziki eklinde deiiklik olmas,
c) Uygulanan proseslerde deiiklik olmas,
209
) evre ve ehircilik Bakanlna veya alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna verilen bilgilerde herhangi bir deiiklik olmas,
d) Kuruluun faaliyetine son vermesi veya devredilmesi,
hallerinde yirmi i gn ierisinde bildirimini gnceller.
Kantitatif risk deerlendirmesi
MADDE 8 (1) Bu Ynetmelik kapsamndaki alt ve st seviyeli kurulularda byk endstriyel kaza tehlikelerinin belirlenmesi ve bu tehlikelerden kaynaklanacak risklerin deerlendirilmesi amacyla kantitatif metotlarla risk deerlendirmesi yaplr.
(2) Kantitatif risk deerlendirmesinde, byk kazaya yol aabilecek tehlikeler ve aada belirtilen hususlar dikkate alnr:
a) Tehlikeli kimyasallarn snflandrlmas, bu kimyasallarn miktarlar ve karlkl etkileimleri.
b) Kimyasal maruziyetin insan ve/veya evre asndan deerlendirilmesi.
c) Patlayc ortamlar ve bu ortamlarn kalcl, patlayc ortam snflandrmas ve bu alanlarda kullanlacak ekipmanlarn uygunluu.
) Proses ierisindeki tehlikeli ekipmanlarn belirlenmesi ve gruplandrlmas.
d) Proses tehlikeleri ile proses ekipmanlarnn ve/veya enstrmanlarnn karlkl etkileimleri.
e) Proses enstrmanlarnn ve acil durum kapatma sistemlerinin gvenilirlik deerlendirmesi ve sertifikasyonu.
f) Bakm ve onarm ilerinde gvenilirlik verisi.
g) Gvenilirlik merkezli gerekletirilecek bakm ve risk temelli kontrol yntemleri.
) Byk kaza senaryolarnn kk neden ve sonu analizi.
h) Gemite yaanan kazalar ve bu kazalarn nicel tekrarlanma olaslklar.
) nsan hatalar ve gvenilirlik analizi.
(3) letmeci, kantitatif risk deerlendirmesinde kulland gvenilirlik verisi ile byk kaza senaryolarnda kulland olaslk verilerini, bakm kaytlar, kaza analizleri veya enstrmantasyon gvenlik sertifikasyonu gibi hangi veri bankalarndan ald konusunda ayrntl bilgi verir.
(4) st seviyeli kuruluun iletmecisi, hazrlanan risk deerlendirme belgelerini gvenlik raporuyla birlikte dijital ortamda alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna gnderir.
(5) Bu madde kapsamnda yaplan risk deerlendirmesinde, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmeliinin, bu Ynetmelie aykr olmayan hkmleri uygulanr.
Mmkn olan en yksek nlem seviyesi
MADDE 9 (1) letmeci, kantitatif risk deerlendirmesine gre belirledii tehlikeli ekipmanlar iin senaryo edilen her bir byk kazann her trl sonucunun meydana gelme frekansn
1x10-4/yl seviyesine veya bu seviyeden daha kk bir seviyeye indirmek zorundadr.
Byk kaza nleme politika belgesi
MADDE 10 (1) Alt seviyeli kuruluun iletmecisi, asgari olarak Ek-3te belirtilen bilgileri ierecek ekilde bu maddenin beinci fkras uyarnca karlacak teblideki format ve formattaki bilgileri dikkate alarak kazalarn nlenmesi ile ilgili politikasn belirten byk kaza nleme politika belgesini hazrlar veya hazrlatr. letmeci bu belgeyi evre ve ehircilik Bakanl bildirim
sistemine ykler, asln ise kuruluta muhafaza eder.
(2) Byk kaza nleme politika belgesi;
a) Faaliyet halindeki kurulular iin bu maddenin yrrle girmesini mteakiben 6 ay ierisinde,
b) Kuruluun, bulundurduu tehlikeli maddelerin cinsi ve/veya miktarndaki deiiklik nedeniyle alt seviyeli bir kurulu haline gelmesi durumunda;
1) Sz konusu deiiklik bu maddenin yrrlk tarihinden nce ise, yrrlk tarihini mteakip bir yl ierisinde,
2) Sz konusu deiiklik yrrlk tarihinden sonra ise kapsama dahil olduu tarihi mteakiben bir yl ierisinde,
c) Dier durumlarda faaliyete gemeden nce,
hazrlanr.
210
DRDNC BLM
Acil Durum Planlar
Dhili acil durum plan
MADDE 13 (1) st seviyeli bir kuruluun iletmecisi, asgari olarak Ek-4, Ksm 1 ve Ksm 2de belirtilen bilgileri iermek kaydyla, bu maddenin on ikinci fkras uyarnca karlacak
teblideki format ve formattaki bilgileri dikkate alarak bir dhili acil durum plan hazrlar veya hazrlatr.
(2) letmeci, gvenlik raporunun ierik ve yeterlilik ynnden uygun bulunduunun kendisine bildirilmesinden itibaren otuz i gn ierisinde dhili acil durum plann evre ve ehircilik
Bakanlna gnderir. Belirtilen srede kurulua ait acil durum plannn evre ve ehircilik Bakanlna ulamamas halinde dhili acil durum plannn olmad kabul edilir.
(3) letmeci, dhili acil durum plannn hazrlanmas konusunda 17 nci maddenin birinci fkrasnda belirtilen alanda yer alan tesis yetkilileri, acil servis hizmetlerini yrten birimler, ilgili
Valilik, kuruluun Organize Sanayi Blgesi iinde yer almas durumunda Organize Sanayi Blgesi Mdrl, kuruluun Endstri Blgesi iinde yer almas durumunda Endstri Blgesi letme
Mdrl ile bilgi ve gr alveriinde bulunur.
(3) Byk kaza nleme politika belgesi
a) Kuruluta byk bir kazaya neden olabilecek; kazaya ramak kalma veya kullanlan prosesin, mevcut tehlikeli maddelerin niteliinin, miktarnn veya depolama eklinin deitirilmesi,
b) Ek-3te belirtilen gvenlik ynetim sisteminde bir deiiklik yaplmas durumlarnda,
iletmeci tarafndan gzden geirilir ve gerekirse gncellenir.
c) Kuruluta yaplan gvenlik ynetim sisteminin denetimi esnasnda kuruluta uygulanan gvenlik ynetim sisteminin byk kaza nleme politika belgesinde belirtilenden farkl olduunun tespit edilmesi durumunda geciktirmeksizin, iletmeci tarafndan gzden geirilir ve gncellenir.
(4) letmeci hazrlanan byk kaza nleme politika belgesinde belirtilen politikay uygular.
(5) evre ve ehircilik Bakanl ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, byk kaza nleme politika belgesi ile ilgili bir tebli yaymlar.
NC BLM
Gvenlik Raporu ile lgili Hususlar
Gvenlik raporu
MADDE 11 (1) st seviyeli bir kuruluun iletmecisi, asgari olarak Ek-2de belirtilen bilgileri iermek kaydyla bu maddenin on ikinci fkras uyarnca karlacak teblideki format ve
formattaki bilgileri dikkate alarak bir gvenlik raporu hazrlar veya hazrlatr. Gvenlik raporu; kuruluun, kuruluun evresinin, kuruluta yrtlen faaliyetlerin ve proseslerin tantmnn yapld, Ek-3te belirtilen ilkeleri ierecek ekilde kuruluta uygulanan gvenlik ynetim sistemi ile ilgili bilgilerin ve iletmecinin taahhtlerinin bulunduu bir belgedir.
(2) letmeci gvenlik raporunu;
a) Faaliyet halindeki kurulular iin bu maddenin yrrle girmesini mteakiben 6 ay ierisinde,
b) Kuruluun, bulundurduu tehlikeli maddelerin cinsi ve/veya miktarndaki deiiklik nedeniyle st seviyeli bir kurulu haline gelmesi durumunda;
1) Sz konusu deiiklik bu maddenin yrrlk tarihinden nce ise, yrrlk tarihini mteakip bir yl ierisinde,
2) Sz konusu deiiklik bu maddenin yrrlk tarihinden sonra ise, kapsama dahil olduu tarihi mteakiben bir yl ierisinde,
c) Dier durumlarda faaliyete gemeden nce,
hazrlar ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna gnderir. Belirtilen srelerde kurulua ait gvenlik raporunun mcbir nedenler haricinde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna ulamamas halinde gvenlik raporunun olmad kabul edilir.
(3) evre ve ehircilik Bakanlnca uygun/olumlu gr verilmeyen gvenlik raporlar hakknda yeterlilik verilmez.
(4) Gvenlik raporunun ierik ve yeterlilik asndan incelenmesi;
a) Sadece, gvenlik raporunun bu maddenin on birinci fkras uyarnca karlacak teblideki formata uygun olup olmad ve sz konusu teblie gre kurulu hakknda gvenlik raporunda istenen asgari bilginin bulunup bulunmadnn tespiti hakknda yaplan incelemedir,
b) Gvenlik raporunun ait olduu kuruluun, insan ve evre asndan salnn ve gvenliinin yeterlilii hakknda yaplan bir inceleme deildir,
211
c) Kuruluta denetim yaplmakszn gerekletirilir.

(5) Yeni kurulacak kuruluun iletmecisi, kurulua ait gvenlik raporunda belirtilen bilginin ierik ve yeterlilik asndan incelenmesi ilemi sonulanncaya kadar kuruluu iletmeye aamaz.
(6) Gvenlik raporunda belirtilen bilginin kurulutaki durumu yanstmas esastr ve bu bilginin doruluundan iletmeci sorumludur. Gvenlik raporunun ierik ve yeterliliinin incelenmesi, iletmeci tarafndan salanan bilginin doru olduu varsaylarak yaplr.
(7) letmeci:
a) Gvenlik raporunu, gncellenen gvenlik raporunu veya gvenlik raporunda eksik bilgi tespit edilmesi halinde sz konusu eksik bilgiyi bu Ynetmelikte belirtilen sreler ierisinde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna yazl ve slak imzal bir nsha ve bu nshann dijital haldeki kopyas olarak gnderir.
b) Gvenlik raporunun alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca yeterli bulunduunun kendisine bildirilmesini mteakiben on i gn iinde bildirim ve kayt sistemine ykler.
(8) alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl;
a) Gvenlik raporunun tamamnn incelendii her durumda bu incelemeyi sz konusu raporun kendisine ulamasn mteakiben drt ay ierisinde,
b) nceleme sonucu yeterli bulunmayan gvenlik raporuna ilikin eksik bilginin incelenmesini ise sz konusu eksik bilginin kendisine ulamasn mteakiben bir ay ierisinde tamamlar.
(9) letmeci; gvenlik raporunun incelenmesi safhasnda alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca yazl olarak ilve bilgi talep edilmesi halinde gerekli bilgiyi salar.
(10) Gvenlik raporunun ierik ve yeterlilik asndan incelenmesi sonucunda, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan;
a) nceleme sonucu, bu maddenin on ikinci fkras uyarnca karlacak teblide belirtilen gvenlik raporu formatna uygun ve sz konusu teblie gre gvenlik raporunda istenen bilgisi
tam olan gvenlik raporu yeterli bulunur. Bu durum iletmeciye bildirilir ve yeterli bulunan gvenlik raporu evre ve ehircilik Bakanlna ve l Afet ve Acil Durum Mdrlne gnderilir,
b) nceleme sonucu, bu maddenin on ikinci fkras uyarnca karlacak teblide belirtilen gvenlik raporu formatna uygun olmamas ve/veya sz konusu teblie gre gvenlik raporunda
istenen bilgilerin tam olmamas halinde, inceleme ileminde tespit edilen format uygunsuzluunun ve/veya bilgi eksikliinin giderilmesi iin iletmeciye altmar i gn olmak zere en fazla iki
defa sre verilir. letmeciye verilen her altm i gnlk sre ierisinde iletmecinin, format uygunsuzluunu ve/veya gvenlik raporundaki eksik bilgiyi gidererek eksik bilgiyi veya eksik bilgiyi
de ieren gvenlik raporunun son halinin tmn Bakanla ulatrmas zorunludur. Bu altm i gnlk sreler, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn iletmeciye yapt bildirimin tebligat
tarihini izleyen gnden itibaren ilemeye balar. letmeciye verilen sre sonunda;
1) Gvenlik raporunun incelenmesi sonucunda, iletmecinin format uygunsuzluunu ve/veya bilgi eksikliini giderdiinin tespit edilmesi durumunda, gvenlik raporu yeterli bulunur. Bu
durum iletmeciye bildirilir ve yeterli bulunan gvenlik raporu evre ve ehircilik Bakanlna ve l Afet ve Acil Durum Mdrlne gnderilir.
2) alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca en fazla iki defa sre verilmesine ramen gvenlik raporundaki format uygunsuzluunun giderilmemesi, eksik bilginin gnderilmemesi veya
gnderilen bilginin eksik olmas durumunda, gvenlik raporu yetersiz bulunur ve kuruluta i tamamen durdurulur.
(11) letmeci tarafndan kurulua ait gvenlik raporunun gnderilmemesi veya kuruluun gvenlik raporunun olmadnn tespit edilmesi halinde, kuruluta i tamamen durdurulur.
(12) alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ve evre ve ehircilik Bakanl gvenlik raporu ile ilgili bir tebli yaymlar.
Gvenlik raporunun gncellenmesi veya gncellenerek tekrar gnderilmesi
MADDE 12 (1) alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca 11 inci madde gerei yaplan inceleme sonucunda yeterli bulunan gvenlik raporu;
a) Kuruluta byk endstriyel kazaya neden olabilecek;
1) Kazaya ramak kalma,
2) Kullanlan prosesin, mevcut tehlikeli maddelerin niteliinin, miktarnn veya depolama eklinin deitirilmesi halinde,
b) Ek-3te belirtilen gvenlik ynetim sisteminde bir deiiklik yaplmas durumlarnda iletmeci tarafndan tehlikeler deerlendirilerek gecikmeksizin,
c) Kuruluta yaplan gvenlik ynetim sisteminin denetimi esnasnda, kurulua ait gvenlik raporunun veya gvenlik raporunun gncellenmesine ilikin ek bilginin kurulutaki durumu
yanstmadnn tespit edilmesi halinde,
iletmeci tarafndan gzden geirilir ve gncellenir.
(2) Bu maddenin birinci fkrasnda belirtilen hususlar sonucunda gvenlik raporunda gncelleme yaplmas halinde, sadece gncellemeye ilikin ek bilgi evre ve ehircilik Bakanlna
ait kayt ve bildirim sistemine yklenir.
212
(3) letmeci gvenlik raporunu, birinci fkrada belirtilen durumlarda yaplan gncellemeleri de kapsayacak ekilde, yeterli bulunduu tarihten itibaren her be yllk sre ierisinde gnceller ve be yllk srenin bitiminden itibaren yirmi i gn iinde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna gnderir. Belirtilen srede kurulua ait gvenlik raporunun mcbir nedenler haricinde
alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna ulamamas halinde gvenlik raporunun olmad kabul edilir. Be yllk sre sonunda gncellenen gvenlik raporu hakknda 11 inci madde
uyarnca ilem yaplr.
(4) letmeci tarafndan gncellenen gvenlik raporu ile gvenlik raporunun gncellenmesine ilikin ek bilginin kurulutaki durumu yanstmas esastr ve bu bilginin doruluundan iletmeci sorumludur.
(4)Kuruluta muhtemel bir kontrol kayb sonras ky ve/veya deniz kirlilii olaslnn ngrlmesi halinde, 21/10/2006 tarihli ve 26326 sayl Resm Gazetede yaymlanan Deniz evresinin Petrol ve Dier Zararl Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Mdahale ve Zararlarn Tazmini Esaslarna Dair Kanunun Uygulama Ynetmeliinin 23 nc maddesinin nc fkrasna istinaden onaylanm ky tesisi acil mdahale planlar sadece ky ve/veya deniz kirliliine mdahale etme bakmndan geerli saylr. Kurulular, bahse konu hususu dhili acil durum planlarnda belirtirler.
(5) Dhili acil durum planlar ierik ve yeterlilik asndan evre ve ehircilik Bakanlnca incelenir. Acil durum planlarnn ierik ve yeterlilik asndan incelenmesi;
a) Dhili acil durum plannn bu maddenin on ikinci fkras uyarnca karlacak teblideki formata uygun olup olmad ve sz konusu teblie gre kurulu hakknda dhili acil durum
plannda istenen asgari bilginin bulunup bulunmadnn tespiti hakknda yaplan bir inceleme olup, acil durum nlemlerinin yeterlilii hakknda yaplan bir inceleme deildir,
b) Kuruluta denetim yaplmakszn gerekletirilir.
(6) Dhili acil durum plannda belirtilen bilginin kurulutaki durumu yanstmas esas olup bu bilginin doruluundan iletmeci sorumludur. Dhili acil durum plannn ierik ve yeterliliinin
incelenmesi, iletmeci tarafndan salanan bilginin doru olduu varsaylarak yaplr.
(7) letmeci:
a) Dhili acil durum plann, gncellenen dhili acil durum plann veya dahili acil durum plannda eksik bilgi tespit edilmesi halinde, sz konusu eksik bilgiyi evre ve ehircilik Bakanlna yazl ve slak imzal bir nsha ve bu nshann dijital haldeki drt kopyas olarak gnderir.
b) Dhili acil durum plannn evre ve ehircilik Bakanlnca yeterli bulunduunun kendisine bildirilmesini mteakiben on i gn iinde bildirim ve kayt sistemine ykler.
(8) evre ve ehircilik Bakanl;
a) Dhili acil durum plannn tmnn incelendii durumlarda bu incelemeyi sz konusu plann kendisine ulamasn mteakiben drt ay ierisinde,
b) nceleme sonucu yeterli bulunmayan dhili acil durum planna ilikin eksik bilginin incelenmesini ise sz konusu eksik bilginin kendisine ulamasn mteakiben bir ay ierisinde tamamlar.
(9) letmeci, dhili acil durum plannn incelenmesi safhasnda evre ve ehircilik Bakanlnca yazl olarak ilve bilgi talep edilmesi halinde gerekli bilgiyi salar.
(10) Dhili acil durum plannn ierik ve yeterlilik asndan incelenmesi sonucunda, evre ve ehircilik Bakanl tarafndan;
a) nceleme sonucu, bu maddenin on ikinci fkras uyarnca karlacak teblide belirtilen dhili acil durum plan formatna uygun ve sz konusu teblie gre dhili acil durum plannda istenen
bilgisi tam olan dhili acil durum plan yeterli bulunur. Bu durum iletmeciye bildirilir ve yeterli bulunan dhili acil durum plan; alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna, l Afet ve Acil Durum
Mdrlne ve kurulu Organize Sanayi Blgesinde ise Organize Sanayi Blgesi Mdrlne, kuruluun Endstri Blgesi iinde yer almas durumunda Endstri Blgesi letme Mdrlne gnderilir,
b) nceleme sonucu, bu maddenin on ikinci fkras uyarnca karlacak teblide belirtilen dhili acil durum plan formatna uygun olmamas ve/veya sz konusu teblie gre dhili acil
durum plannda istenen bilgilerin tam olmamas halinde, inceleme ileminde tespit edilen format uygunsuzluunun ve/veya bilgi eksikliinin giderilmesi iin iletmeciye altmar i gn olmak
zere en fazla iki defa sre verilir. letmeciye verilen her altm i gnlk sre ierisinde iletmecinin, format uygunsuzluunu ve/veya dhili acil durum planndaki eksik bilgiyi gidererek eksik
bilgiyi veya eksik bilgiyi de ieren dhili acil durum plannn son halinin tmn evre ve ehircilik Bakanlna ulatrmas zorunludur. Bu altm i gnlk sreler, evre ve ehircilik Bakanlnn iletmeciye yapt bildirimin tebligat tarihini izleyen gnden itibaren ilemeye balar. letmeciye verilen sre sonunda;
1) Dhili acil durum plannn incelenmesi sonucunda, iletmecinin format uygunsuzluunu ve/veya bilgi eksikliini giderdiinin tespit edilmesi durumunda, dhili acil durum plan yeterli
bulunur. Bu durum iletmeciye bildirilir ve yeterli bulunan dhili acil durum plan alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna, l Afet ve Acil Durum Mdrlne ve kurulu Organize Sanayi Blgesinde ise Organize Sanayi Blgesi Mdrlne, kurulu Endstri Blgesinde ise Endstri Blgesi letme Mdrlne gnderilir.
213
2) evre ve ehircilik Bakanlnca en fazla iki defa sre verilmesine ramen dhili acil durum planndaki format uygunsuzluunun giderilmemesi, eksik bilginin gnderilmemesi veya
gnderilen bilginin eksik olmas durumunda 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayl evre Kanunu hkmleri uygulanr.
(11) letmeci tarafndan kurulua ait dhili acil durum plannn gnderilmemesi veya kuruluun dhili acil durum plannn olmadnn tespiti halinde, 2872 sayl evre Kanunu hkmleri uygulanr.
(12) evre ve ehircilik Bakanl, acil durum planlaryla ilgili Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanlnn grn alarak bir tebli yaymlar.
Harici acil durum plan
MADDE 14 (1) Bu Ynetmelik kapsamna giren st seviyeli kurulularla ilgili olarak, l Afet ve Acil Durum Mdrlkleri, Ek-4, Ksm 1 ve Ksm 3te belirtilen bilgilerden az olmamak
art ile 13 nc maddenin on ikinci fkrasnda belirtilen teblii dikkate alarak bir harici acil durum plan hazrlar veya hazrlatr.
(2) l Afet ve Acil Durum Mdrlkleri harici acil durum plann veya planlarn 6 ay ierisinde hazrlar.
(3)letmeci, harici acil durum plannn hazrlanmas iin l Afet ve Acil Durum Mdrlnn isteyebilecei herhangi bir ek bilgiyi talep edilen sre ierisinde salar.
(4) l Afet ve Acil Durum Mdrl, harici acil durum plannn hazrlanmas konusunda;
a) letmecilerle gr alveriinde bulunur,
b) Gerek grmesi halinde acil servis hizmeti yrten birimlerden, Organize Sanayi Blgesi Mdrlklerinden, Endstri Blgesi letme Mdrlklerinden, komu illerin l Afet ve Acil Durum Mdrlklerinden ve harici acil durum plannn kapsad mlki idarelere bal kurum ve kurululardan bilgi alr.
(5) Harici acil durum plan tasla kamunun bilgilenmesi ve grlerini verebilmesi iin en az 30 gn sreyle l Afet ve Acil Durum Mdrl tarafndan kamunun eriimine ak hle
getirilir.
(6) l Afet ve Acil Durum Mdrl, bu maddenin drdnc ve beinci fkralar uyarnca alnan grleri de dikkate alarak harici acil durum planna son eklini verir ve bu plann birer
nshasn Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanlna ve evre ve ehircilik Bakanlna gnderir.
Acil durum planlarnn gzden geirilmesi ve tatbik edilmesi
MADDE 15 (1) letmeci, yl amayan aralklarla dhili acil durum plann gzden geirir, gerektiinde revize eder, gnceller, plan tatbik eder ve acil servis hizmetleri yrten birimlerin yeterli dzeyde tatbikata katlmasn salamak iin gerekli almalar yapar.
(2) yl amayan aralklarla, l Afet ve Acil Durum Mdrl, harici acil durum plann gzden geirir ve gerektiinde gncelleyerek, plann tatbikatn, iletmeci ve acil servis hizmetleri yrten birimlerle ibirlii hlinde yapar.
Acil durum planlarnn uygulanmas
MADDE 16 (1) Bu Ynetmelik gerei dhili acil durum plann hazrlam olan iletmeci, byk bir kaza veya nitelii itibariyle byk bir kazaya yol amas beklenebilecek kontrolsz bir
olay meydana geldii zaman, bu plan gecikmeksizin uygular. Byle bir durum halinde ilgili l Afet ve Acil Durum Mdrl, dhili acil durum plannn yetersiz kald veya yetersiz kalabileceini ngrd durumlarda, hazrlad harici acil durum plann gecikmeksizin uygular.
BENC BLM
eitli ve Son Hkmler
Kamunun bilgilendirilmesi
MADDE 17 (1) 11 inci maddenin uyguland kuruluun iletmecisi, dhili acil durum plannn yeterli bulunduunun tebli edilmesini mteakip otuz gn iinde kuruluunda olmas muhtemel kazalar, alnan gvenlik tedbirleri ve byk bir kaza olmas durumunda yaplmas gerekenler hakknda, l Afet ve Acil Durum Mdrl tarafndan belirlenen etki alan iinde yer alan tm
kiilere, kamu ve zel sektr kurulularna en uygun yntemleri kullanarak bilgi verir.
(2) letmeci birinci fkrada belirtilen bilgiyi kamuya ak hale getirir.
(3) Birinci fkrada belirtilen bilgi, Ek-5te belirtilenlerden az olmamak art ile bu maddenin altnc fkrasnda belirtilen rehber dikkate alnarak hazrlanr.
(4) letmeci, bu maddenin birinci fkras uyarnca istenen bilgiyi hazrlarken, l Afet ve Acil Durum Mdrlne ve uygun grd dier kiilere danr. Bu bilginin doruluu, yeterlilii
ve eklinden iletmeci sorumludur.
214
(5) letmeci byk bir kazaya neden olabilecek ekilde tehlikeli maddelerin niteliinin veya miktarnn, kuruluun veya depolamann deimesi hlinde veya bu durumlar olumasa dahi
be yl amayan aralklarla, bu maddenin birinci fkrasnda belirtilen bilgileri gzden geirir ve gerekirse gnceller.
(6) evre ve ehircilik Bakanl ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, kamunun bilgilendirilmesi hakknda rehber hazrlar.
Byk bir kaza sonrasnda iletmeci tarafndan salanmas gereken bilgiler
MADDE 18 (1) letmeci, kuruluta byk bir kaza meydana geldii takdirde, mmkn olan en ksa srede en uygun aralar kullanarak aadakileri yerine getirir:
a) Valilik ve ilgili belediye bata olmak zere, Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanln, Trkiye Halk Sal Kurumunu, evre ve ehircilik Bakanln ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakanln bu kazadan derhal haberdar eder ve kaza ile ilgili aadaki bilgileri salar:
1) Kazann oluumu ve geliim seyri.
2) lgili tehlikeli maddeler ve miktarlar.
3) Kazann insan ve evre zerindeki etkilerinin deerlendirilmesi iin gerekli olan mevcut verileri.
4) Alnan acil durum nlemleri.
b) Kurulu snrlar ierisinde meydana gelen byk bir kaza, Ek-6da verilen Byk Endstriyel Kaza Bildirim Kriterlerinden en az birini salyorsa iletmeci tarafndan bu fkrann (c)
bendinde belirtilen form doldurulur.
c) letmeci, kuruluunda meydana gelen byk bir kazay mteakip altm gn ierisinde, bildirim ve kayt sisteminde yer alan Byk Endstriyel Kazalar Bildirme/Rapor Etme Formunu doldurarak elektronik olarak sisteme ykler.
4) Alnan acil durum nlemleri.
b) Kurulu snrlar ierisinde meydana gelen byk bir kaza, Ek-6da verilen Byk Endstriyel Kaza Bildirim Kriterlerinden en az birini salyorsa iletmeci tarafndan bu fkrann (c)
bendinde belirtilen form doldurulur.
c) letmeci, kuruluunda meydana gelen byk bir kazay mteakip altm gn ierisinde, bildirim ve kayt sisteminde yer alan Byk Endstriyel Kazalar Bildirme/Rapor Etme Formunu doldurarak elektronik olarak sisteme ykler.
Domino etkisi
MADDE 19 (1) l Afet ve Acil Durum Mdrl, gvenlik raporlarndaki bilgileri kullanarak, kurulularn konumu ve bulundurduu tehlikeli maddeler nedeniyle byk kaza ihtimalinin
veya sonularnn artabilecek olmas durumunu dikkate alarak, kurulu gruplarn tayin eder.
(2) l Afet ve Acil Durum Mdrl, bu maddenin birinci fkras uyarnca tayin edilen bir gruptaki kurulularn iletmecilerine ayn grup iindeki dier kurulularn isim ve adreslerini bildirir.
(3) Bu maddenin birinci fkras uyarnca tayin edilen bir gruptaki herhangi bir kuruluun iletmecisi;
a) Gruptaki dier kurulularn iletmecilerine byk kaza nleme politika belgelerindeki, gvenlik ynetim sistemlerindeki, gvenlik raporlarndaki ve dhili acil durum planlarndaki byk
bir kazann oluturaca tm tehlikelerin doasnn ve byklnn dikkate alnmasn salayacak ekilde uygun bilgi alveriini salar.
b) 14 nc maddenin nc fkras ve 17 nci maddenin birinci fkras erevesinde kendi ykmllklerini yerine getirmeleri iin dier kurulularn iletmecileriyle ibirlii yapar.
(4) l Afet ve Acil Durum Mdrl, bu maddenin nc fkrasnda belirtilen bilgi alverii ve ibirliinin yaplmasn salar.
(5) l Afet ve Acil Durum Mdrl, evre ve ehircilik Bakanlna bu maddenin birinci fkras uyarnca belirlenmi kurulu veya kurulu gruplar hakknda bilgi verir.
Bildirim ve kayt sistemi
MADDE 20 (1) evre ve ehircilik Bakanl, aadaki bilgileri ieren bir kayt sistemi kurar ve sistemin devamlln salar. evre ve ehircilik Bakanl, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn sistemdeki tm bilgilere, Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl ile l Afet ve Acil Durum Mdrlklerinin ise sistemdeki bilgilerden afet ve acil durum hizmetlerini
yrtebilmesi iin gerekli olanlarna eriimini salar.
a) 7 nci maddeye gre yaplan bildirimler.
b) Hazrlanan veya gncellenen byk kaza nleme politika belgesi.
c) Hazrlanan veya gncellenen gvenlik raporlar veya gvenlik raporlarnn gncellenmesine ilikin ek bilgi.
215
) Hazrlanan veya gncellenen dhili acil durum planlar veya dahili acil durum planlarnn gncellenmesine ilikin ek bilgi.
d) 18 inci madde uyarnca gnderilen kaza bilgileri.
e) 19 uncu maddenin birinci fkras ile tayin edilen kurulular veya kurulu gruplar.
Gizlilik
MADDE 21 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda hazrlanacak gvenlik raporlar ve dhili acil durum planlarnn hangi blmlerinin gizli olarak kabul edilecei bu Ynetmeliin 11 inci ve 13
nc maddeleri uyarnca karlacak teblilerle belirlenir.
Saha denetimleri
MADDE 22 (1) Bu Ynetmelik kapsamna giren kurulularn denetimleri, koordinasyon iinde hazrlanan bir denetim planna/programna gre, evre ve ehircilik Bakanl ve/veya
alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan programl ve program d denetimler yaplmak suretiyle gerekletirilir.
(2) Denetim plan/program alt ve st seviyeli tm kurulular gz nnde bulundurularak denetim kapasitesine ynelik kaynaklarn elverdii lde, st seviyeli kurulularn ylda en az
bir kez denetlenmesini salayacak ekilde hazrlanr.
(3) Her denetimi takiben, bir denetim raporu hazrlanr.
(4) Denetimlerde, iletmeci tarafndan byk kazalar nlemek ve bu kazalarn insan ve evreye olan zararlarn snrlandrmak iin gvenlik ynetim sisteminde proses gvenliine ilikin teknik ve organizasyonel nlemlerin alnp alnmad ve bu Ynetmelik kapsamndaki dier ykmllklerin iletmeci tarafndan yerine getirilip getirilmedii denetlenir. Gvenlik ynetim
sisteminin denetimi esnasnda gvenlik raporu, dhili acil durum plan ve byk kaza nleme politika belgesi de dikkate alnr.
(5) Denetim planna gre yaplan programl denetimlerde, her bir kuruluta, Ek-3te belirtilen gvenlik ynetim sisteminin unsurlarnn tamam kademeli olarak denetlenir. Yaplan her bir
programl denetimde, sz konusu unsurlardan bir veya birden fazlas denetlenir. Gvenlik ynetim sistemi unsurlarnn tamamnn denetiminin 6 yl ierisinde tamamlanmas esastr.
(6) Bu Ynetmelik kapsamndaki bir kuruluta byk kaza olmas durumunda ve incelemenin gerekli grld hallerde yaplan plansz/program d denetimlerde;
a) Kazann analizi yaplarak kazann meydana geli sebeplerini ve gelecekte benzer kazalarn meydana gelmemesi iin alnmas gereken tedbirleri tespit etmeye ynelik incelemelerde
bulunulur,
b) Benzer kazalarn meydana gelmemesi iin iletmeciden gerekli tedbirlerin alnmas istenir,
c) Bu kuruluun st seviyeli bir kurulu olmas durumunda acil durum planlarnn uygulanp uygulanmad denetlenir,
) letmecinin 18 inci maddede belirtilen ykmllkleri yerine getirip getirmedii kontrol edilir.
(7) Bu madde kapsamnda yaplan denetimler bu Ynetmelik kapsamndaki kurulularda yaplan saha denetimlerini ifade eder.
(8) evre ve ehircilik Bakanl ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl denetimler ile ilgili bir tebli karr.
dari tedbirler ve uygulanma usulleri ile yaptrmlar
MADDE 23 (1) Saha denetimlerinde;
a) alanlar iin hayati tehlike oluturan bir hususun tespit edilmesi durumunda, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan kuruluta i tamamen veya ksmen durdurulur.
b) evre ve ehircilik Bakanl tarafndan bu Ynetmelik hkmlerine aykrln tespit edilmesi halinde, sz konusu aykrln giderilmesi iin bir defaya mahsus olmak zere ve bir yl
amamak kayd ile sre verilebilir. Faaliyet; sre verilmemesi halinde derhal, sre verilmesi durumunda bu sre sonunda aykrlk dzeltilmez ise ksmen veya tamamen, sreli veya sresiz
olarak durdurulur. evre ve insan sal ynnden tehlike oluturan faaliyetler sre verilmeksizin durdurulur.
(2) st seviyeli bir kuruluun gvenlik raporunun olmamas, incelenmek zere gnderilmemesi veya yetersiz bulunmas durumlarnda kuruluun tamamnda i durdurulur. Durdurmaya
ilikin olarak aada belirtilen usuller alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan uygulanr:
a) Gvenlik raporu inceleme komisyonu bu fkrada belirtilen durumlarn tespiti halinde, tespitin yapld tarihten itibaren be i gn ierisinde komisyon tarafndan kuruluta iin durdurulmasn gerektiren tespitleri ieren ve komisyonun durdurma kararn belirten bir tutanak dzenler. Bu tutanak, dzenlendii tarihi takip eden be i gn iinde karara ilikin sekretarya ilerinin yerine getirilmesi amacyla ilgili durdurma heyetine gnderilir.
216
b) Durdurma heyeti, gvenlik raporu inceleme komisyonunca verilen iin durdurulmas kararn, tutanaa ilikin maddi hatalarn incelenmesi durumu sakl kalmak kouluyla, sz konusu
kararn kendisine ulamasn mteakiben i gn iinde ilgili Valilie gnderir. Durdurma heyetinin tutanakta maddi hata tespit etmesi halinde, tutanak ileme konulmadan gvenlik raporu
inceleme komisyonuna iade edilir.
c) in durdurulmas karar, mlki idare amiri tarafndan 24 saat iinde yerine getirilir. Kuruluun tamamnda i durdurulur ve kurulu mlki idare amirinin emriyle mhrlenir. Durumu belirleyen bir tutanak dzenlenir ve bir nshas alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn ilgili birimine gnderilir.
) letmeci, iin durdurulmasna sebep olan gvenlik raporunun olmamas veya gvenlik raporunun incelenmek zere gnderilmemesi veya gnderilen gvenlik raporunun yetersiz bulunmas durumunun giderilmesi iin mhrlerin geici olarak sklmesi talebini dilekeyle alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn ilgili birimine iletir. letmeci, taahhdn, gvenlik raporuyla
ilgili yapaca alma plann ve bu almayla ilgili gerekli bilgileri bir dosya halinde dilekeye ekler. Hazrlanan dosya slak imzal ve dijital ortamda ayrntl olarak dileke ekinde verilir.
d) letmecinin mhrlerin geici olarak sklmesi talebi, ilgili durdurma heyetine intikal ettirilir. Heyet, talebi dileke ve eklerinde bulunan bilgiler nda deerlendirir ve kararn be i
gn ierisinde verir. Gerektiinde iletmeciden ek bilgi talep edilebilir.
e) Mhrlerin geici olarak sklmesi karar verilmesi halinde karar, mlki idare amirine gnderilir. Mlki idare amiri, belirtilen artlarda ve sreyle alma yaplabilmesi iin mhrlerin
geici olarak sklmesini ve durumu belirtir bir tutanak dzenlenmesini salar. Dzenlenen tutanan bir nshas alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn ilgili birimine gnderilir.
f) Mhrlerin geici olarak sklmesi talebinin durdurma heyetince uygun grlmemesi halinde bu karar iletmeciye bildirilir.
g) Mlki idare amiri, mhrlerin geici olarak skld sre sonunda iyerinin tekrar mhrlenmesini ve durdurma kararnn uygulanmasna devam edilmesini salar.
) in durdurulduu kurulutaki durdurmaya sebep hususlar gidermeye ynelik olarak, iletmeci tarafndan hazrlanan gvenlik raporu yazl ve slak imzal bir nsha ve dijital halde
nsha olarak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn ilgili birimine gnderilir.
h) veren tarafndan hazrlanan gvenlik raporu, gvenlik raporu inceleme komisyonu tarafndan ierik ve yeterlilik asndan krk be i gn ierisinde incelenir.
) nceleme sonucunda gvenlik raporunun yeterli bulunmas halinde;
1) Durdurma kararna neden olan hususlarn giderildii ve durdurmann kaldrlmas kararn belirten bir tutanak dzenlenir. Bu tutanak dzenlendii tarihi takip eden iki i gn iinde,
karara ilikin sekretarya ilerinin yerine getirilmesi amacyla ilgili durdurma heyetine gnderilir,
2) Durdurma heyeti, gvenlik raporu inceleme komisyonunca verilen durdurmann kaldrlmas kararn, tutanaa ilikin maddi hatalarn incelenmesi durumu sakl kalmak kouluyla, sz
konusu kararn kendisine ulamasn mteakiben iki i gn iinde ilgili valilie ve iletmeciye gnderir. Sz konusu karar mlki idare amiri tarafndan yerine getirilir. Ayrca, yeterli bulunan gvenlik raporu, evre ve ehircilik Bakanlna ve Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanlna gnderilir.
i) nceleme sonucunda gvenlik raporunun yetersiz bulunmas halinde;
1) Durdurma kararna neden olan hususlarn giderilmedii ve durdurmann devamnn belirtildii bir tutanak dzenlenir. Bu tutanak dzenlendii tarihi takip eden iki i gn iinde, ilgili
durdurma heyetine gnderilir.
2) Durdurma heyeti, gvenlik raporu inceleme komisyonunca verilen durdurmann devam kararn, tutanaa ilikin maddi hatalarn incelenmesi durumu sakl kalmak kouluyla, sz konusu kararn kendisine ulamasn mteakiben iki i gn iinde ilgili iletmeciye bildirir.
(3) Bu Ynetmelikte tanmlanan hususlara aykrlk halinde 2872 sayl evre Kanunu ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun ilgili hkmleri uygulanr.
MADDE 24 (1) 18/8/2010 tarihli ve 27676 sayl Resm Gazetede yaymlanan Byk Endstriyel Kazalarn Kontrol Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
nceki bildirimler
GEC MADDE 1 (1) Byk Endstriyel Kazalarn Kontrol Hakknda Ynetmeliin 7 nci maddesine istinaden yaplm bildirimler bu Ynetmeliin eklerinde bildirimi gerektirecek bir
deiiklik yaplncaya kadar bu Ynetmelie gre yaplm saylr.
217
Yrrlk
MADDE 25 (1) alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ile evre ve ehircilik Bakanlnca mtereken hazrlanan bu Ynetmeliin;
a) 7 nci maddesi yaym tarihinde,
b) 9 uncu maddesi ve 14 nc maddenin ikinci fkras 1/1/2017 tarihinde,
c) 24 nc maddesi 1/1/2014 tarihinde,
) Dier maddeleri ise 1/1/2016 tarihinde,
yrrle girer.
Yrtme
MADDE 26 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan ile evre ve ehircilik Bakan mtereken yrtr.
EK-1 BU YNETMELN UYGULANDII TEHLKEL MADDELER
Giri
1. Ek-1, bu Ynetmeliin 5 inci maddesine gre, herhangi bir kuruluta tehlikeli maddelerin bulunduu durumda uygulanr ve ynetmeliin ilgili maddelerinin uygulanmasn belirler.
2. Karmlar ve mstahzarlar, yzde oran veya bir aklamann zellikle verilmemi olmas halinde, Blm 2, Not 1'de verilmi olan ynetmelikte yer alan zelliklerine gre belirlenmi konsantrasyon snrlar ierisinde kalmalar artyla, saf maddelerle ayn koullara tabi olurlar.
3. Blm 1 ve Blm 2de belirtilmi olan niteleyici miktarlar, her bir kurulu iin geerlidir.
4. Ynetmeliin ilgili maddelerinin uygulanmasnda gz nne alnan miktarlar herhangi bir zamanda, mevcut olan veya olmas muhtemel en yksek miktarlardr. Bir kuruluta, yalnzca
ilgili niteleyici miktarn % 2sine eit veya daha az miktarda bulunan tehlikeli maddeler, kuruluun baka bir yerindeki byk bir kazaya neden olma ihtimali olmayan herhangi bir yerde bulunmas hlinde, mevcut toplam miktarn hesaplanmasnda ihmal edilir.
5. Tehlikeli maddelerin veya tehlikeli madde kategorilerinin eklenmesi ile ilgili olarak Blm 2, Not 4'te verilen kurallar, uygun olduu durumda geerli olur.
6. Bu Ynetmeliin amalar dorultusunda bir gaz, 20 Clik bir scakla ve 101,3 kPaa eit veya bundan byk mutlak buhar basncna sahip olan herhangi bir maddedir.
7. Bu Ynetmeliin amalar dorultusunda bir sv, 20 Clik bir scaklkta ve 101,3 kPa standart basnta bir gaz olarak tanmlanmayan ve kat halde bulunmayan herhangi bir maddedir.
Blm 1: Adlandrlm Maddeler
Bu blmde yer alan bir maddenin veya madde grubunun, ayn zamanda Blm 2'de yer almas halinde, bu blmde verilmi olan niteleyici miktarlar kullanlmaldr.
218
Adlandrlm Maddeler Listesi

Stun 1
Stun 2
Stun 3
Aadaki Ynetmelik maddelerinin uygulanmas ile ilgili niteleyici miktar (ton)
Tehlikeli Maddeler
Madde 7 ve 10
Madde 11
Amonyum nitrat (baknz not 1)

Potasyum nitrat (baknz not 5)
Potasyum nitrat (baknz not 6)
Arsenik pentaoksit, arsenik (V) asit ve/veya tuzlar
Arsenik trioksit, arsenik (III) asit ve/veya tuzlar
Brom
Klor
5000
1250
350
10
5000
1250
1
20
10
10000
5000
2500
50
10000
5000
2
0,1
100
25
Solunabilir toz halindeki Nikel bileikleri (nikelmonoksit, nikeldioksit, nikel slfat, trinikeldislfat, dinikeltrioksit
Etilenimin
Flor
Formaldehit (konsantrasyon % 90)
Hidrojen
Hidrojen klorr (svlatrlm gaz)
Kurun alkilleri
Svlatrlm ok kolay alevlenir gazlar (LPG dahil) ve doalgaz
Asetilen
Etilen oksit
Propilen oksit
Metanol
4,4-metilenbis (2- kloranilin) ve/veya tuzlar, toz halinde
Metilizosiyanat
Oksijen
Toluendiizosiyanat
Karbonildiklorr (fosgen)
Arseniktrihidrr (arsin)
Fosfortrihidrr (fosfin)
Slfr(Kkrt)diklorr
Slfr(Kkrt)trioksit
Tetraklorodibenzodioksin (TCDD) edeeri cinsinden hesaplanan
Poliklorodibenzofuranlar vepoliklorodibenzodioksinler (TCDD dahil)
10
10
5
5
25
5
50
5
5
5
500
200
10
0,3
0,2
0,2
1
15
20
20
50
50
250
50
200
50
50
50
5000
0,01
0,15
2000
100
0,75
1
1
1
75
0,001
Arlk olarak % 5in stndeki konsantrasyonlarda aadaki KANSEROJENLER:

4-Aminobifenil ve/veya tuzlar, benzotriklorr,benzidin ve/veya tuzlar, bis(klorometil)eter, klorometilmetileter, 1,2
0,5
dibromoetan, dietilslfat, dimetilslfat, dimetilkarbamol klorr, 1,2-dibrom-3-klorpropan, 1,2 dimetilhidrazin,
dimetilnitrozamin, hekzametilfosforiktriamit, hidrazin, 2-naftilamin ve/veya tuzlar, 4-nitrodifenil, ve 1,3-propansulton
Petrol rnleri:
(a) benzin ve naftalar,
(b) kerosenler (jet yaktlar dahil),
(c) gaz yalar (dizel yaktlar, ev stma yalar ve gaz ya karmlar dahil)
25000
2500
219
Notlar
1. Amonyum nitrat (5000/10000): Kendiliinden bozunma zelliine sahip olan gbreler
Aadaki durumlar iin geerlidir:
Amonyum nitrattan kaynaklanan azot ierii, aadaki gibi olan amonyum nitrat bazl bileik/kompozit gbrelerde (Fosfat ve/veya potasyum ile amonyum nitrat ieren bileik/
kompozit gbrelerde):
- Arlka %15,75(1) ve %24,50(2) arasnda olan ve toplam yanc/organik maddelerin %0,4nden fazla olmayan veya 18/3/2004 tarihli ve 25406 sayl Resmi Gazetede yaymlanan
Tarmda Kullanlan Kimyevi Gbrelere Dair Ynetmelikte yer alan yksek oranda azot ihtiva eden amonyum nitrat gbreleri iin patlama dayanm testindeki gereksinimleri salayan,
- Arlka %15,75(3) veya daha az olan ve snrlandrlmam yanc maddeler
- Birlemi Milletler Trough Testine gre kendiliinden bozunma zelliine sahip maddeler (Baknz: Birlemi Milletler Tehlikeli Maddelerin Tanmasna Dair Tavsiyeler, Testler ve
Kriterler El Kitab, Blm III, Alt Ksm 38.2).
2. Amonyum nitrat (1250/5000): Gbre kalitesinde
Amonyum nitrattan kaynaklanan azot ierii, aadaki gibi olan amonyum nitrat bazl gbrelere ve amonyum nitrat bazl bileik/kompozit gbrelere uygulanr:
- Amonyum nitratn dolomit, kireta ve/veya kalsiyum karbonat ile en az %90lk bir saflk oran ile karmlar hari, arlka %24,5ten fazla olan,
- Amonyum nitrat ve amonyum slfat karmlar iin arlka % 15,75ten fazla olan,
- Amonyum nitratn dolomit, kireta ve/veya kalsiyum karbonat ile en az %90lk bir saflk oran ile karmlar iin, arlka %28den(4) fazla olan.
3. Amonyum nitrat (350/2500): Teknik kalitede
Aadaki durumlarda uygulanr:
- Amonyum nitrattan kaynaklanan azot ierii, aadaki gibi olan amonyum nitrat ve amonyum nitrat mstahzarlar,
- Arlka %24,5 ve %28 arasnda olan ve %0,4ten fazla yanc madde iermeyen,
- Arlka %28den fazla olan ve %0,2den fazla yanc madde iermeyen,
- eriinde amonyum nitrat konsantrasyonu arlka %80den fazla olan sulu amonyum nitrat zeltileri.
4. Amonyum nitrat (10/50): Standart d ve patlama testine uymayan materyal ve gbreler
Aadaki durumlarda uygulanr:
-retim srecinde atlan maddelere ve Not 2 ve 3te belirtilen artlarla, artk uyum iinde olmadklarndan dolay yeniden allmas, geri kazanm ya da gvenli kullanm iin artm
amacyla, son kullancdan bir imalatya, geici depolama ya da yeniden ileme tesisine geri gnderilmekte olan ya da gnderilmi olan ve Not 2 ve 3te bahsi geen amonyum nitrat, amonyum nitrat preparatlar, saf amonyum nitrat bazl gbreler ve amonyum nitrat bazl bileik/kompozit gbreler,
18/3/2004 tarihli ve 25406 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Tarmda Kullanlan Kimyevi Gbrelere Dair Ynetmelikte yer alan yksek oranda azot ihtiva eden amonyum nitrat
gbreleri iin patlama dayanm testinin gereklilikleri yerine getirmeyen ve Not 1, Paragraf 1de ve Not 2de bahsi geen gbreler.
5. Potasyum nitrat (5000/10000):
Filizli/tanecikli halde potasyum nitrat ieren kompozit potasyum-nitrat bazl gbrelere uygulanr.
6. Potasyum nitrat (1250/5000):
Kristal halde potasyum nitrat ieren kompozit potasyum-nitrat bazl gbrelere uygulanr.
7. Poliklorodibenzofuranlar ve Poliklorodibenzodioksinler
Poliklorodibenzofuranlarn ve Poliklorodibenzodioksinlerin miktarlar, aadaki faktrler kullanlarak hesaplanr:
220
Sz Konusu Trler in Uluslararas Toksik Edeer Faktrleri (UTEF) (NATO/CCMS)

Sz Konusu Trler in Uluslararas Toksik Edeer Faktrler (UTEF) (NATO/CCMS)
2,3,7,8-TCDD
1,2,3,7,8-PeCDD
.
.
1,2,3,4,7,8-HxCDD
1,2,3,6,7,8-HxCDD
1,2,3,7,8,9-HxCDD
.
1,2,3,4,6,7,8-HpCDD
.
OCDD
.
.
.
(T = tetra, Pe = penta, Hx = hekza, Hp = hepta, O = okta)
1
0,5
.
.
0,1
0,1
0,1
.
0,01
.
0,001
.
.
.
2,3,7,8-TCDF
2,3,4,7,8-PeCDF
1,2,3,7,8-PeCDF
.
.
1,2,3,4,7,8-HxCDF
1,2,3,7,8,9-HxCDF
1,2,3,6,7,8-HxCDF
2,3,4,6,7,8-HxCDF
.
1,2,3,4,6,7,8-HpCDF
1,2,3,4,7,8,9-HpCDF
.
OCDF
0,1
0,5
0,05
.
.
0,1
0,1
0,1
0,1
.
0,01
0,01
.
0,001
(1)
Arlka % 15,75lik azot ihtiva eden amonyum nitrat, % 45lik amonyum nitrata tekabl eder.
(3)
(4)
Arlka % 28lik azot ihtiva eden amonyum nitrat, % 80lik amonyum nitrata tekabl eder.
(2)
Blm 2: Blm 1de Adlandrlmam Madde ve Mstahzar Kategorileri

Stun 1
Stun 2
Stun 3
Aadaki Ynetmelik maddelerinin uygulanmas ile ilgili olarak Madde 5'te tanmlanan tehlikeli
maddelerin niteleyici miktar (ton)
Madde 7 ve 10
Madde 11
5
20
50
200
50
200
Tehlikeli Madde Kategorileri

1. OK TOKSK
2. TOKSK
3. OKSTLEYC
4. PATLAYICI (Not 2ye baknz)
(Maddenin, mstahzarn veya rnn, UN/ADR Blm 1.4 kategorisine girdii durumlarda)
5. PATLAYICI (Not 2ye baknz)
(Maddenin, mstahzarn veya rnn, UN/ADRnin 1.1, 1.2, 1.3, 1.5 veya 1.6 blmlerinden ya da risk
tanmlarndan R2 veya R3ten herhangi birisine girdii durumlarda)
6. ALEVLENR (Not 3 (a)'da verilmi olan tanma uyan)
7a.KOLAY ALEVLENR
(Maddenin veya mstahzarn, Not 3 (b) (I)'de verilmi olan tanma uyan)
7b.KOLAY ALEVLENR svlar
(Maddenin veya mstahzarn, Not 3 (b) (2)'de verilmi olan tanma uyan)
8. OK KOLAY ALEVLENR
(Maddenin veya mstahzarn, Not 3 (c)'de verilmi olan tanma uyan)
9. EVRE N TEHLKEL risk tanmlar
i) R50: Sudaki organizmalar iin ok toksiktir (R50/53 dahil)
ii) R51/53: Sudaki organizmalar iin toksik, su ortamnda uzun sreli olumsuz etkilere neden olabilir
10. Yukarda verilen risk tanmlarnn dnda kalan DER SINIFLANDIRMALAR:
(i) R14: "Su ile iddetli reaksiyon verir" (R14/15 dahil)
(ii) R29: "Su ile temasnda toksik gaz karr"
50
200
10
50
5000
50000
50
200
5000
50000
10
50
100
200
200
500
100
50
500
200
221
Notlar
1. Maddeler ve mstahzarlar, aadaki ynetmelie gre snflandrlmtr:
- 26/12/2008 tarihli ve 27092 sayl mkerrer Resmi Gazetede yaymlanan Tehlikeli Maddelerin ve Mstahzarlarn Snflandrlmas, Ambalajlanmas ve Etiketlenmesi Hakknda Ynetmelike gre tehlikeli olarak snflandrlmam, ancak yine de bir kurulutaki mevcut olan veya mevcut olabilecek ve kurulutaki mevcut koullar altnda byk kaza potansiyeli asndan edeer zelliklere sahip olan veya olabilecek maddeler veya mstahzarlarn olmas durumunda, ayn ynetmeliin ilgili maddesiyle uyumlu olarak geici snflandrma prosedrleri uygulanr.
Birden fazla snflandrmaya tabi tutulacak zellikte olan maddelerin veya mstahzarlarn olmas durumunda, Ynetmeliin amac bakmndan en dk niteleyici miktarlar uygulanr.
Ancak, Not 4teki kuraln uygulanmas iin, kullanlan niteleyici miktar her zaman ilgili snflandrmaya tekabl eden miktardr.
2."Patlayc madde";
- arpma, srtnme, ak alev veya dier tututurma kaynaklar ile patlama riski olan bir madde veya mstahzar (risk tanm R2),
- arpma, srtnme, ak alev veya dier tututurma kaynaklar ile patlama riski yksek olan bir madde veya mstahzar (risk tanm R3), ya da
- lkemizin de 30/10/2009 tarihinde 27391 (Mkerrer) sayl Resmi Gazetede yaymlad Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile taraf olduu 30 Eyll 1957 tarihli Tehlikeli Mallarn Karayolu
ile Uluslararas Tamaclna likin Avrupa Anlamasndaki (UN/ADR) Snf 1de yer alan madde, mstahzar veya eyadr.Patlayc tanmna, ynetmeliin amac bakmndan, kendiliinden
gerekleebilen ekzotermik kimyasal reaksiyonlar yoluyla, s, k, ses, gaz veya duman ya da bu etkilerin bir bileimini rettii belirtilen maddeler (ya da madde karmlar) olarak tanmlanan piroteknikler de dhildir. Bir madde veya mstahzarn hem UN/ADRye gre hem de R2 veya R3 olarak snflandrld durumlarda, UN/ADR snflandrmasna ncelik verilir.
UN/ADR Snf 1deki madde veya eyalar, UN/ADR snflandrma sistemiyle uyumlu bir ekilde 1.1den 1.6ya kadar olan ksmlarn herhangi birinde snflandrlmtr. lgili ksmlar aada verilmitir:
Ksm 1.1: Ktlesel patlama tehlikesi olan maddeler veya eyalar (ktlesel patlama, bir anda ktlenin hemen hemen tamamnn etkilendii patlamadr.)
Ksm 1.2: Ktlesel patlama tehlikesi iermeyen, ancak arapnel tesiri olan maddeler veya eyalar.
Ksm 1.3: Bir yangn tehlikesi ve ufak apl patlama tehlikesi veya ufak apl arapnel tesirinden birisini ya da her ikisini ieren, ancak ktlesel patlama tehlikesi arz etmeyen maddeler
veya eyalar:
(a) nemli miktarda radyant s yayan yanma,
(b) Ufak apl patlamaya veya arapnel tesirine ya da her ikisine de yol aarak birbirini izleyen yanmalar.
Ksm 1.4: Tama srasnda ateleyicilerle veya tututurucularla temas halindeyken, dk risk arz eden maddeler veya eyalar. Etkiler byk lde ambalaj ile snrl olup, byk
boyuttaki ve aralktaki paralarn salmas beklenmemektedir. Harici bir yangn, ambalajn hemen hemen tm ieriinin annda patlamasna sebep olmayacaktr.
Ksm 1.5: Normal tama koullar altnda, tutuma veya yanmadan patlamaya geme ve ktlesel patlama tehlikesi ihtimali ok dk olan ok duyarsz maddeler. Bu maddeler, asgar
gereklilik olarak, harici yangn testinde patlamayacaktr.
Ksm 1.6: Ktlesel patlama tehlikesi olmayan ar duyarsz eyalar. Bu eyalar, sadece ar duyarsz patlayc maddeler iermekte ve ihmal edilebilecek derecede kaza ile tutuma
veya yaylma olasl gstermektedir. Risk, tek bir eyann patlamas ile snrldr.
Bu tanma, ayrca eyalarda bulunan patlayc veya piroteknik maddeler veya mstahzarlar da dahil edilmitir. Eyalarn patlayc veya piroteknik maddeler veya mstahzarlar iermesi
durumunda, bu madde veya mstahzarn miktar biliniyorsa, bu miktar, bu Ynetmeliin amac bakmndan gz nnde tutulacaktr. Miktar bilinmiyorsa, bu Ynetmeliin amac bakmndan,
eyann tamam patlayc olarak deerlendirilecektir.
3. 6, 7 ve 8 inci snflarda yer alan "alevlenir", kolay alevlenir", ok kolay alevlenir ifadeleri aadaki anlamlar tar:
(a) Alevlenir svlar:
Parlama noktas 21 C (21 C dahil) 55 C (55 C dahil) arasnda olan, yanmay destekleyen maddeler ve mstahzarlar (risk tanm R10);
(b) Kolay alevlenir svlar:
222
1. Herhangi bir enerji uygulamas olmadan, ortam scaklnda havayla temasnda snabilen ve sonu olarak alevlenen madde ve mstahzarlar (risk tanm R17),
-Parlama noktas 55 C'nin altnda olan ve yksek basn veya yksek scaklk gibi zel ilem koullarnda byk kaza tehlikeleri oluturabilecek, basn altnda sv halde kalan maddeler ve mstahzarlar,
2. Parlama noktas 21 C'nin altnda olan ve ok kolay alevlenir olmayan maddeler ve mstahzarlar (risk tanm R11);
(c) ok kolay alevlenir gazlar ve svlar:
1. 0 oC'nin altnda, parlama noktasna ve normal basn altnda 35 oCye eit ya da daha dk kaynama noktasna (ya da bir kaynama aralnn bulunmas durumunda kaynamann
balad scaklk) sahip olan sv madde ve mstahzarlar (risk tanm R12)
2. Ortam scakl ve basncnda havayla temas halinde alevlenebilir gaz veya sper kritik halde bulunan gazlar (risk tanm R12)
3. Kaynama noktalarnn zerindeki bir scaklkta bulundurulan, alevlenir veya kolay alevlenir sv maddeler ve mstahzarlar.
4. Kuruluta bulunan madde veya mstahzarlardan hibirinin, ilgili niteleyici miktara eit veya bunun zerinde olmad durumda, kuruluun bu Ynetmelik kapsamna girip girmediinin
belirlenmesi amacyla aadaki kural uygulanacaktr:
q1/QU1 + q2/QU2 + q3/QU3 + q4/QU4 + q5/QU5 +... 1
qx: Blm 1 veya 2de yer alan tehlikeli maddelerin veya madde kategorilerinin miktar.
QUX: Madde veya madde kategorisi iin Blm 1 veya 2de Stun 3teki ilgili niteleyici miktar.
Yukardaki toplamn 1e eit veya 1den byk olmas durumunda, kurulu bu Ynetmelie tabi olacaktr.
Ynetmeliin 10, 12 ve 15 inci maddeleri hari, aadaki toplamn 1e eit ya da 1den byk olmas durumunda, bu Ynetmelik uygulanacaktr:
q1/QL1 + q2/QL2 + q3/QL3 + q4/QL4 + q5/QL5 +... 1
qx: Blm 1 veya 2de yer alan tehlikeli maddelerin veya madde kategorilerinin miktar.
QLX: Madde veya madde kategorisi iin Blm 1 veya 2de Stun 2deki ilgili niteleyici miktar.
Bu kural, toksisite, alevlenirlik ve eko-toksisite ile ilgili tehlikelerin tamamnn deerlendirilmesi iin kullanlacaktr. Dolaysyla aadaki durumlar iin defa uygulanacaktr:
(a) Blm 1de adlandrlan ve toksik veya ok toksik olarak snflandrlan madde ve mstahzarlarla birlikte, Blm 2deki 1 inci ve 2 nci kategorilere giren madde ve mstahzarlarn
eklenmesi,
(b) Blm 1de adlandrlan ve oksitleyici, patlayc, alevlenir, kolay alevlenir veya ok kolay alevlenir olarak snflandrlan madde ve mstahzarlar ile birlikte, Blm 2deki 3, 4, 5, 6, 7a,
7b veya 8inci kategorilere giren madde ve mstahzarlarn eklenmesi,
(c) Blm 1de adlandrlan ve evre iin tehlikeli olarak snflandrlan (R50 (R50/53 dahil) veya R51/53) madde ve mstahzarlar ile birlikte, Blm 2deki 9(i) veya 9(ii) kategorilerine
giren madde ve mstahzarlarn eklenmesi.
(a), (b) veya (c) ile elde edilen toplamlardan herhangi birisinin 1e eit veya 1den byk olmas durumunda, bu Ynetmeliin ilgili hkmleri uygulanacaktr.
EK-2 GVENLK RAPORUNDA BULUNMASI GEREKEN ASGAR BLGLER

1. Byk kazalarn nlenmesi ile ilgili olarak kuruluun ynetim sistemi ve organizasyonu hakknda bilgi:
1.1. Bu bilgi Ek-3'te belirtilen unsurlar kapsayacaktr.
2. Kuruluun evresi hakknda bilgi:
2.1. Kuruluun yerletii alan ve evresinin corafi konumu, meteorolojik, jeolojik, hidrografik koullar ve gerektiinde gemii de dahil olmak zere kuruluun tantlmas,
2.2. Kuruluun byk bir kaza tehdidi ortaya koyabilecek olan tesislerinin ve dier faaliyetlerinin tanmlanmas,
2.3. Byk bir kazann meydana gelebilecei alanlarn aklanmas.
223
3. Tesisin tantm:
3.1. nerilen nleyici tedbirlerle birlikte kuruluun, gvenlik, byk kaza risk kaynaklar ve byk bir kazann meydana gelmesine yol aabilecek koullar bakmndan nemli olan ksmlarnn ana faaliyetlerine ve rnlerine ilikin aklama,
3.2. Proseslerin, zellikle iletim yntemlerinin aklanmas,
3.3. Tehlikeli maddelerin tanmlanmas,
3.3.1. Tehlikeli maddelerin envanteri;
a) Tehlikeli maddelerin kimyasal ismine, CAS numarasna ve IUPAC adlandrma sistemine gre tanmlanmas,
b) Tehlikeli maddelerin bulunan veya bulunmas muhtemel en yksek miktar.
3.3.2. Tehlikeli maddelerin fiziki, kimyasal, toksikolojik zellikleri ve insan ve evre zerinde hem annda hem de daha sonra ortaya kabilecek etkileri,
3.3.3. Tehlikeli maddelerin normal kullanm artlarnda veya ngrlebilen kaza koullar altnda fiziksel ve kimyasal davran.
4. Kaza risklerinin analizi ve nleme yntemlerinin tanmlanmas:
4.1. Muhtemel byk kaza senaryolarnn ve bunlarn olabilirliinin veya bunlarn meydana gelebilecei koullarn, bu senaryolardan her birini tetikleyebilecek olaylarn, tesis iinde veya
dndaki nedenlerinin bir zeti ile birlikte, detayl biimde aklanmas,
4.2. Ynetmeliin 17 ve 21 inci maddeleri gz nnde bulundurularak, kurulutan kaynaklanabilecek byk kazalardan etkilenmesi muhtemel alanlar gsteren haritalar, grntler veya
uygun olduu durumda benzer tanmlamalar ieren, tanmlanm byk kazalarn sonularnn, boyutunun ve iddetinin deerlendirilmesi,
4.3. Tesislerin gvenlii iin kullanlan ekipmana ve teknik parametrelere ilikin aklama.
5. Bir kazann sonularnn snrlandrlmas iin uygulanacak koruma ve mdahale nlemleri:
5.1. Byk kazalarn sonularnn snrlandrlmas iin, tesis ierisinde kurulan ekipmana ilikin aklama,
5.2. Uyar ve mdahale organizasyonu,
5.3. Hareket ettirilebilir dhili veya harici her trl kaynaa ilikin aklama,
5.4. Bu maddenin (a), (b) ve (c) bentlerinde aklanan hususlarn, dhili acil durum plannn hazrlanmas iin gerekli olan zeti.
EK-3 GVENLK YNETM SSTEM LE LGL OLARAK YNETMELN 10 UNCU VE 11 NC MADDELERNDE BELRTLEN PRENSPLER VE BLGLER LE BYK ENDSTRYEL
KAZALARIN NLENMESNE YNELK LETMENN ORGANZASYONU
letme sahibince hazrlanan byk kaza nleme politika belgesinin ve gvenlik ynetim sisteminin uygulanmas amacyla, aadaki hususlara dikkat edilecektir:
Byk kaza nleme politikas belgesinde belirtilen gereksinimler, iletme tarafndan sunulan byk kaza tehlikeleri ile orantl olmaldr.
1. Byk kaza nleme politika belgesi yazl olarak hazrlanacak ve iletme sahibinin tm amalarn ve byk kaza tehlikelerinin kontrol ile ilgili eylem prensiplerini ierecektir.
2. Gvenlik ynetim sistemi, byk kaza nleme politikasnn belirlenmesi ve uygulanmas iin gerekli olan organizasyon yapsn, sorumluluklar, uygulamalar, prosedrleri, sreleri ve
kaynaklar da iine alan genel ynetim sisteminin bir parasn ierecektir.
3. Aadaki konular, gvenlik ynetim sistemi tarafndan belirlenecektir:
3.1. Organizasyon ve personel: Organizasyonun btn kademelerinde byk tehlikelerin nlenmesinde yer alan personelin grev ve sorumluluklar, kuruluta alanlarn tm iin gerekli olan eitimin salanmas.
3.2. Byk kazalarn belirlenmesi ve deerlendirilmesi: Normal ve normal olmayan ilemlerden kaynaklanan byk tehlikelerin, sistematik bir ekilde belirlenmesi
iin prosedrlerin benimsenmesi ve uygulanmas ve bu tehlikelerin olasl ve iddetinin deerlendirilmesi.
3.3. letim kontrol: Tesisin bakm, sreler, ekipman ve geici kesintileri de iine alan, gvenli iletme iin prosedr ve talimatlarn benimsenmesi ve uygulanmas.
3.4. Deiimin ynetimi: Yaplacak deiikliklerin planlanmas ya da yeni tesislerin, srelerin ya da depolama faaliyetlerinin tasarm iin prosedrlerin benimsenmesi ve uygulanmas.
3.5. Acil durumlar iin planlama: Sistematik analiz ile nceden tespit edilebilecek acil durumlarn belirlenmesi, acil durum planlarnn hazrlanmas, test edilmesi ve gzden geirilmesi,
bu tr acil durumlara cevap verilebilmesi ve ilgili personel iin zel eitim salanmas amacyla, prosedrlerin benimsenmesi ve uygulanmas. Bu tr eitimler, kuruluta alan btn personele verilecektir.
224
3.6. Performansn izlenmesi: Hazrlanan byk kaza nleme politika belgesi ve gvenlik ynetim sistemi ile belirlenen hedeflerle uyum salanmasnn deerlendirmesi
iin prosedrlerin benimsenmesi ve uygulanmas, uyum salanmamas durumunda, dzeltici faaliyetlerin aratrlmas ve bu nlemlerin alnmas iin mekanizmalar oluturulmas. Prosedrler,
tam anlamyla gereklememi byk kazalarn raporlanmas iin gereken iletme sistemini ve zellikle de nleyici nlemlerin baarszla uramas ve bunlardan karlan dersler nda
aratrlp izlenmesini de kapsayacaktr.
3.7. Denetleme ve inceleme: Byk kaza nleme politikasnn ve gvenlik ynetim sisteminin etkinlii ve uygunluunun, periyodik ve sistematik bir ekilde deerlendirilmesi
iin prosedrler benimsenecek ve uygulanacak politika ve gvenlik ynetim sisteminin performans, dokmante edilerek incelenecek ve st ynetimce gzden geirilerek gncellenecektir.
EK-4 ACL DURUM PLANLARINDA BULUNMASI GEREKEN HUSUSLAR
Ksm 1: Dhili acil durum plannda yer alacak bilgiler
1. Acil durum prosedrlerini belirlemeye yetkili kiiler ile tesisteki acil durumlarn etkilerini azaltc/dzeltici faaliyetlerden sorumlu olan ve koordine eden kiilerin isim ya da unvanlar.
2. Harici acil durum planndan sorumlu yetkililer ile irtibat kurulmasndan sorumlu kiinin isim ya da unvan.
3. Byk bir kazaya yol aabilecek derecede neme haiz, ngrlebilen koullar veya olaylar iin, koullar veya durumlar kontrol etmek ve bunlarn sonularn en aza indirmek amacyla, yrtlecek faaliyetlerin gvenlik ekipman ve mevcut kaynaklar da ieren tanm.
4. Acil durum uyarlarnn nasl verileceini ve bir uyar durumunda, tesisteki kiilerin yapmas gerekenleri de kapsayan ve bu kiilerin maruz kalabilecei risklerin azaltlmasna ynelik
dzenlemeler.
5. Harici acil durum plann hazrlamaktan sorumlu yetkililere, kaza ile ilgili erken uyar ve bu uyarda verilmesi gerekli bilginin ierii ve gelimelere bal olarak elde edilen daha detayl
bilginin iletilmesi iin yaplacak gerekli dzenlemeler.
6. Tesisteki personelin, acil durumlarda yapmas gereken grevleri konusunda eitimleri ve bu eitimlerin gerektiinde acil servis hizmetleriyle koordine edilmesi iin gerekli dzenlemeler.
7. Acil durumlarn tesis d etkilerini azaltc/dzeltici faaliyetler iin salanacak yardmlara ilikin dzenlemeler.
Ksm 2: Harici acil durum plannda yer alacak bilgiler
1. Acil durum prosedrlerini belirlemeye yetkili kiiler ile tesis dndaki faaliyetlerden sorumlu olan ve koordine eden kiilerin isim ya da unvanlar.
2. Acil durum uyarlarnn alnmasna, alarmlarn ve bunlarn uygulanmasna ilikin prosedrlerin hazrlanmasna ynelik dzenlemeler.
3. Harici acil durum plannn uygulanmas iin, gerekli kaynaklarn koordine edilmesine ilikin dzenlemeler.
4. Acil durumlarn tesis ii etkilerini azaltc/dzeltici faaliyetler iin, salanacak yardmlara ilikin dzenlemeler.
5. Acil durumlarn tesis d etkilerini azaltc/dzeltici faaliyetler iin dzenlemeler.
6. Kaza ile ilgili halka gerekli bilginin salanmas ve halkn bu durumda yapmas gerekenlere ilikin dzenlemeler.
EK-5 MADDE 17 UYARINCA KAMUYA VERLECEK BLGNN ER

1. letmecinin ad ve kuruluun adresi.
2. Bilgiyi veren kiinin ad ve grev unvan.
3. Kuruluun, bu Ynetmelie tabi olduunun ve 7 nci maddede deinilen bildirim veya 11 inci maddede deinilen gvenlik raporunun yetkililere teslim edildiinin dorulanmas.
4. Kuruluta yrtlen faaliyetlerin kolay anlalabilir ekilde aklamas.
5. Kuruluta bulunan ve byk bir kazaya yol aabilecek maddelerin ve mstahzarlarn, bilinen adlarnn veya Ek-1, Blm 2de yer almalar durumunda, grup isimleri veya genel tehlike
snflandrmasnn, tehlike zelliklerini gsteren iaretleri ile birlikte verilmesi.
6. nsan ve evre zerindeki potansiyel etkileri de dahil olmak zere, byk endstriyel kazalarn doas ile ilgili genel bilgi.
7. Byk bir endstriyel kaza annda, etkilenmesi muhtemel kiilerin nasl uyarlaca ve bilgilendirilmesinin nasl srdrleceine dair yeterli bilgi.
225
8. Byk bir endstriyel kaza annda, etkilenmesi muhtemel kiilerin yapmas gereken davranlar ve uymas gerekli hususlar ile ilgili yeterli bilgi.
9. letmecinin, byk endstriyel kazalarla baa kmak ve bunlarn etkilerini en aza indirmek iin, zellikle acil servis hizmetleriyle irtibata gemek de dahil olmak zere, tesisteki yeterli
dzenlemeleri yapmakla ykml olduunun dorulanmas.
10. Byk endstriyel kazann, tesis dndaki etkileriyle baa kmak iin hazrlanan harici acil durum planna yaplan atf. Bu atf, bir kaza durumunda, acil servis hizmetlerinden gelen
talimat ve isteklere ynelik ibirlii yaplmas tavsiyelerini ierecektir.
11. Ulusal mevzuatta belirlenmi olan gizlilik ilkeleri gz nnde bulundurularak, ilave bilginin nereden elde edilebileceine dair detaylar.
EK-6 BYK ENDSTRYEL KAZA BLDRM KRTERLER
Bu Ekin birinci maddesi kapsamnda meydana gelen herhangi bir kazann veya 2, 3 ve 4 nc maddelerde belirtilen kaza sonularndan en az birinin meydana gelmesi durumunda byk endstriyel kaza bildirimi yaplr.
1. Tehlikeli maddelerden kaynaklanan;
Bu Ynetmeliin Ek-1 Stun 3teki eik deerinin en az %5i ve daha fazla tehlikeli maddenin dahil olduu herhangi bir yangn, patlama veya emisyonu (sznt, kaza sonucu dklme
vb.).
2. nsana ve mala zarar:
Aadaki olaylardan herhangi birine sebep olan tehlikeli bir kimyasaln dahil olduu bir kaza;
a) Bir kiinin lm,
b) Kurulu ierisinde 6 kiinin yaralanmas ve her birinin en az 24 saat hastanede tutulmas,
c) Kurulu snrlar dnda en az bir kiinin yaralanmas ve her bir kiinin en az 24 saat hastanede tutulmas,
) Kurulu snrlar dndaki konutlarn hasar grmesi ve kullanlamaz durumda olmas,
d) Halkn 2 saatten daha fazla sreliine tahliye edilmesi veya evlerinden kma yasa getirilmesi (kii x saat deeri en az 500 olmaldr),
e) 2 saatten fazla ime suyunun, elektriin, gazn veya telefonun kesilmesi (kii x saat deeri en az 1000 olmaldr).
3. evreye verilen hasar;
3.1 Karasal habitata uzun sreli veya kalc hasar;
a) 0,5 ha veya daha fazla bir habitatn veya yasayla koruma altna alnan bir alan,
b) 10 ya da daha fazla hektarlk tarm alanlarn da ieren bir habitat alan,
3.2 Tatlsu ve deniz habitatna olan uzun sreli veya nemli hasar;
a) Nehir veya kanal boyunca olan 10 km veya daha fazla hasar,
b) Gle veya glete olan 1 hektar veya daha fazla hasar,
c) Deltaya olan 2 hektar veya daha fazla hasar,
) Ak denizlere veya kylara olan 2 hektar veya daha fazla hasar,
d) Akifer ya da yeralt suyuna 1 hektar ya da daha fazla alana olan nemli hasar.
Mala olan hasar;
a) Kurulutaki mala olan 4 milyon TL ve zerindeki hasar,
b) Kurulu snrlar dndaki mala olan 1 milyon TL ve zerindeki hasar.
226
ALIANLARIN GRLT LE LGL RSKLERDEN KORUNMALARINA DAR YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, alanlarn grltye maruz kalmalar sonucu oluabilecek salk ve gvenlik risklerinden, zellikle iitme ile ilgili risklerden korunmalar iin
asgari gereklilikleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki iyerlerinde uygulanr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 6331 sayl Kanunun 30 uncu maddesine ve 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanuna dayanlarak ve 6/2/2003 tarihli ve 2003/10/EC sayl Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) En yksek ses basnc (Ptepe): C-frekans arlkl anlk grlt basncnn tepe deerini,
b) Gnlk grlt maruziyet dzeyi (LEX, 8saat) [dB(A) re. 20 Pa]: TS 2607 ISO 1999 standardnda tanmland gibi en yksek ses basncnn ve anlk darbeli grltnn de dahil olduu
A-arlkl btn grlt maruziyet dzeylerinin, sekiz saatlik bir i gn iin zaman arlkl ortalamasn,
c) Haftalk grlt maruziyet dzeyi (LEX, 8saat): TS 2607 ISO 1999 standardnda tanmland gibi A-arlkl gnlk grltmaruziyet dzeylerinin, sekiz saatlik be i gnnden oluan bir
hafta iin zaman arlkl ortalamasn,
d) Kanun: 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
ifade eder.
KNC BLM
Maruziyet Deerleri ve verenlerin Ykmllkleri
Maruziyet eylem deerleri ve maruziyet snr deerleri
MADDE 5 (1) Bu Ynetmeliin uygulanmas bakmndan, maruziyet eylem deerleri ve maruziyet snr deerleri aada verilmitir:
a) En dk maruziyet eylem deerleri: (LEX, 8saat) = 80 dB(A) veya (Ptepe) = 112 Pa [135 dB(C) re. 20 Pa] (20 Pa referans alndnda 135 dB (C) olarak hesaplanan deer).
b) En yksek maruziyet eylem deerleri: (LEX, 8saat) = 85 dB(A) veya (Ptepe) = 140 Pa [137 dB(C) re. 20 Pa].
c) Maruziyet snr deerleri: (LEX, 8saat) = 87 dB(A) veya (Ptepe) = 200 Pa [140 dB(C) re. 20 Pa].
(2) Maruziyet snr deerleri uygulanrken, alanlarn maruziyetinin tespitinde, alann kulland kiisel kulak koruyucu donanmlarn koruyucu etkisi de dikkate alnr.
(3) Maruziyet eylem deerlerinde kulak koruyucularnn etkisi dikkate alnmaz.
(4) Gnlk grlt maruziyetinin gnden gne belirgin ekilde farkllk gsterdiinin kesin olarak tespit edildii ilerde,maruziyet snr deerleri ile maruziyet eylem deerlerinin uygulanmasnda gnlk grlt maruziyet dzeyi yerine, haftalk grlt maruziyet dzeyi kullanlabilir. Bu ilerde;
a) Yeterli lmle tespit edilen haftalk grlt maruziyet dzeyi, 87 dB(A) maruziyet snr deerini aamaz.
b) Bu ilerle ilgili risklerin en aza indirilmesi iin uygun tedbirler alnr.
227
Maruziyetin belirlenmesi
MADDE 6 (1) veren, alanlarn maruz kald grlt dzeyini, iyerinde gerekletirilen risk deerlendirmesinde ele alr ve risk deerlendirmesi sonularna gre gereken durumlarda grlt lmleri yaptrarak maruziyeti belirler.
(2) Grlt lmnde kullanlacak yntem ve cihazlar;
a) zellikle llecek olan grltnn nitelii, maruziyet sresi, evresel faktrler ve lm cihaznn nitelikleri dikkate alnarak mevcut artlara uygun olur.
b) Grlt maruziyet dzeyi ve ses basnc gibi parametrelerin tespit edilebilmesi ile 5 inci maddede belirtilen maruziyetsnr deerleri ve maruziyet eylem deerlerinin alp almadna karar verilebilmesine imkan salar.
c) alann kiisel maruziyetini gsterir.
(3) Deerlendirme ve lm sonular, gerektiinde kullanlmak ve i mfettilerinin denetimlerinde istenildiinde gsterilmek zere uygun bir ekilde saklanr.
Risklerin deerlendirilmesi
MADDE 7 (1) veren; 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmelii uyarnca iyerinde gerekletirilen risk
deerlendirmesinde, grltden kaynaklanabilecek riskleri deerlendirirken;
a) Anlk darbeli grltye maruziyet dahil maruziyetin tr, dzeyi ve sresine,
b) Maruziyet snr deerleri ile maruziyet eylem deerlerine,
c) Bata zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlar olmak zere tm alanlarn salk ve gvenliklerine olan etkilerine,
) Teknik olarak elde edilebildii durumlarda, ile ilgili ototoksik maddeler ile grlt arasndaki ve titreim ile grlt arasndaki etkileimlerin, alanlarn salk ve gvenliine olan
etkisine,
d) Kaza riskini azaltmak iin kullanlan ve alanlar tarafndan alglanmas gereken uyar sinyalleri ve dier seslerin grlt ile etkileiminin, alanlarn salk ve gvenliine olan dolayl etkisine,
e) ekipmanlarnn grlt emisyonu hakknda, ilgili mevzuat uyarnca imalatlardan salanan bilgilerine,
f) Grlt emisyonunu azaltan alternatif bir i ekipmannn bulunup bulunmadna,
g) Grltye maruziyetin, iverenin sorumluluundaki normal alma saatleri dnda da devam edip etmediine,
) Salk gzetiminde elde edinilen gncel bilgilere,
h) Yeterli korumay salayabilecek kulak koruyucularnn bulunup bulunmadna,
zel nem verir.
Maruziyetin nlenmesi ve azaltlmas
MADDE 8 (1) veren, risklerin kaynanda kontrol edilebilirliini ve teknik gelimeleri dikkate alarak, grltyemaruziyetten kaynaklanan risklerin kaynanda yok edilmesini veya en
aza indirilmesini salar ve 8, 9, 10 ve 11 inci maddelere gre hangi tedbirlerin alnacan belirler.
(2) veren, maruziyetin nlenmesi veya azaltlmasnda, Kanunun 5 inci maddesinde yer alan risklerden korunma ilkelerine uyar ve zellikle;
a) Grltye maruziyetin daha az olduu baka alma yntemlerinin seilmesi,
b) Yaplan ie gre mmkn olan en dk dzeyde grlt yayan uygun i ekipmannn seilmesi,
c) yerinin ve allan yerlerin uygun ekilde tasarlanmas ve dzenlenmesi,
) ekipmann doru ve gvenli bir ekilde kullanmalar iin alanlara gerekli bilgi ve eitimin verilmesi,
d) Grltnn teknik yollarla azaltlmas ve bu amala;
1) Hava yoluyla yaylan grltnn; perdeleme, kapatma, grlt emici rtler ve benzeri yntemlerle azaltlmas,
2) Yap elemanlar yoluyla iletilen grltnn; yaltm, snmleme ve benzeri yntemlerle azaltlmas,
e) yeri, iyeri sistemleri ve i ekipmanlar iin uygun bakm programlarnn uygulanmas,
f) Grltnn, i organizasyonu ile azaltlmas ve bu amala;
228
1) Maruziyet sresi ve dzeyinin snrlandrlmas,

2) Yeterli dinlenme aralaryla alma srelerinin dzenlenmesi,
hususlarn gz nnde bulundurur.
(3) yerinde en yksek maruziyet eylem deerlerinin aldnn tespiti halinde, iveren;
a) Bu maddede belirtilen nlemleri de dikkate alarak, grltye maruziyeti azaltmak iin teknik veya i organizasyonuna ynelik nlemleri ieren bir eylem plan oluturur ve uygulamaya
koyar.
b) Grltye maruz kalnan alma yerlerini uygun ekilde iaretler. aretlenen alanlarn snrlarn belirleyerek teknik olarak mmkn ise bu alanlara girilerin kontroll yaplmasn
salar.
(4) veren, alanlarn dinlenmesi iin ayrlan yerlerdeki grlt dzeyinin, bu yerlerin kullanm artlar ve amacna uygun olmasn salar.
(5) veren, bu Ynetmelie gre alnacak tedbirlerin, Kanunun 10 uncu maddesi uyarnca zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlarn durumlarna uygun olmasn salar.
Kiisel korunma
MADDE 9 (1) Grltye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler, 8 inci maddede belirtilen tedbirler ile nlenemiyor ise iveren;
a) alann grltye maruziyeti 5 inci maddede belirtilen en dk maruziyet eylem deerlerini atnda, kulak koruyucu donanmlar alanlarn kullanmna hazr halde bulundurur.
b) alann grltye maruziyeti 5 inci maddede belirtilen en yksek maruziyet eylem deerlerine ulatnda ya da bu deerleri atnda, kulak koruyucu donanmlarn alanlar tarafndan kullanlmasn salar ve denetler.
c) Kulak koruyucu donanmlarn kullanlmasn salamak iin her trl abay gsterir ve bu madde gereince alnan kiisel korunma tedbirlerinin etkinliini kontrol eder.
(2) veren tarafndan salanan kulak koruyucu donanmlar;
a) 2/7/2013 tarihli ve 28695 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik ve 29/11/2006 tarihli ve 26361 sayl
Resm Gazetede yaymlanan Kiisel Koruyucu Donanm Ynetmelii hkmlerine uygun olur.
b) itme ile ilgili riski ortadan kaldracak veya en aza indirecek ekilde seilir.
c) alanlar tarafndan doru kullanlr ve korunur.
) alana tam olarak uyar.
d) Hijyenik artlarn gerektirdii durumlarda alana zel olarak salanr.
Maruziyetin snrlandrlmas
MADDE 10 (1) alann maruziyeti, hibir durumda maruziyet snr deerlerini aamaz. Bu Ynetmelikte belirtilen btn kontrol tedbirlerinin alnmasna ramen, 5 inci maddede belirtilen maruziyet snr deerlerinin aldnn tespit edildii durumlarda, iveren;
a) Maruziyeti, snr deerlerin altna indirmek amacyla gerekli tedbirleri derhal alr.
b) Maruziyet snr deerlerinin almasnn nedenlerini belirler ve bunun tekrarn nlemek amacyla, koruma ve nlemeye ynelik tedbirleri gzden geirerek yeniden dzenler.
alanlarn bilgilendirilmesi ve eitimi
MADDE 11 (1) veren, iyerinde 5 inci maddede belirtilen en dk maruziyet eylem deerlerine eit veya bu deerlerin zerindeki grltye maruz kalan alanlarn veya temsilcilerinin grlt maruziyeti ile ilgili olarak ve zellikle;
a) Grltden kaynaklanabilecek riskler,
b) Grltden kaynaklanabilecek riskleri nlemek veya en aza indirmek amacyla alnan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanaca artlar,
c) 5 inci maddede belirtilen maruziyet snr deerleri ve maruziyet eylem deerleri,
) Grltden kaynaklanabilecek risklerin deerlendirilmesi ve grlt lmnn sonular ile bunlarn nemi,
d) Kulak koruyucularnn doru kullanlmas,
e) yerinde grltye bal iitme kayb belirtisinin tespit ve bildiriminin nasl ve neden yaplaca,
f) Bakanlka salk gzetimine ilikin karlacak ilgili mevzuat hkmlerine ve 13nc maddeye gre, alanlarn hangi artlarda salk gzetimine tabi tutulaca ve salk gzetiminin
amac,
229
g) Grlt maruziyetini en aza indirecek gvenli alma uygulamalar,

hususlarnda bilgilendirilmelerini ve eitilmelerini salar.
MADDE 12 (1) veren, bu Ynetmeliin kapsad konularda ve zellikle;
a) 7 nci maddeye gre gerekletirilecek olan risk deerlendirmesi,
b) 8 inci maddeye gre risklerin ortadan kaldrlmas veya azaltlmas iin alnacak nlemlerin belirlenmesi ve uygulanacak tedbirler,
c) 9 uncu maddede belirtilen kulak koruyucularnn seilmesi,
hususlarnda alanlarn veya temsilcilerinin grlerini alr ve katlmlarn salar.
Salk gzetimi
MADDE 13 (1) Grltye bal olan herhangi bir iitme kaybnda erken tan konulmas ve alanlarn iitme kabiliyetinin korunmas amacyla;
a) veren;
1) Kanunun 15 inci maddesine gre gereken durumlarda,
2) yerinde gerekletirilen risk deerlendirmesi sonularna gre gerekli grld hallerde,
3) yeri hekimince belirlenecek dzenli aralklarla,
alanlarn salk gzetimine tabi tutulmalarn salar.
b) 5 inci maddede belirtilen en yksek maruziyet eylem deerlerini aan grltye maruz kalan alanlar iin, iitme testleri iverence yaptrlr.
c) Risk deerlendirmesi ve lm sonularnn bir salk riski olduunu gsterdii yerlerde, 5 inci maddede belirtilen en dk maruziyet eylem deerlerini aan grltye maruz kalan
alanlar iin de iitme testleri yaptrlabilir.
(2) itme ile ilgili salk gzetimi sonucunda, alanda tespit edilen iitme kaybnn ie bal grlt nedeniyle olutuunun tespiti halinde;
a) alan, iyeri hekimi tarafndan, kendisi ile ilgili sonular hakknda bilgilendirilir.
b) veren;
1) yerinde yaplan risk deerlendirmesini gzden geirir.
2) Riskleri nlemek veya azaltmak iin alnan nlemleri gzden geirir.
3) Riskleri nlemek veya azaltmak iin alann grltye maruz kalmayaca baka bir ite grevlendirilmesi gibi gerekli grlen tedbirleri uygular.
4) Benzer biimde grltye maruz kalan dier alanlarn, salk durumunun gzden geirilmesini ve dzenli bir salk gzetimine tabi tutulmalarn salar.
NC BLM
eitli ve Son Hkmler

MADDE 14 (1) 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Grlt Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
230
ALIANLARIN SALII VE GVENL ETMLERNN USUL VE ESASLARI HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; alanlara verilecek i sal ve gvenlii eitimlerinin usul ve esaslarn dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamnda bulunan iyerlerini, bu iyerlerinde alanlara eitim verecek kii, kurum ve
kurulular kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, Kanunun 16 nc, 17 nci, 18 inci ve 30 uncu maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri
Hakknda Kanunun 2 nci ve 12 nci maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Az tehlikeli snfta yer alan iyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenliine likin yeri Tehlike Snflar Tebliinde iyeri tehlike snf
az tehlikeli olarak belirlenmi iyerini,
b) Bakanlk: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanln,
c) ok tehlikeli snfta yer alan iyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenliine likin yeri Tehlike Snflar Tebliinde iyeri tehlike snf
ok tehlikeli olarak belirlenmi iyerini,
) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
d) Tehlikeli snfta yer alan iyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenliine likin yeri Tehlike Snflar Tebliinde iyeri tehlike snf
tehlikeli olarak belirlenmi iyerini,
ifade eder.
KNC BLM
Genel Hkmler
verenin ykmllkleri
MADDE 5 (1) veren, alanlarn i sal ve gvenlii eitimleri ile ilgili;
a) Programlarn hazrlanmas ve uygulanmasn,
b) Eitimler iin uygun yer, ara ve gerelerin temin edilmesini,
c) alanlarn bu programlara katlmasn,
) Program sonunda katlanlar iin katlm belgesi dzenlenmesini salar.
(2) veren, geici i ilikisi kurulan dier iverene Kanunun 16 nc maddesinin birinci fkrasndaki hususlar ile ilgili bilgi verir; geici i ilikisi kurulan iveren bu konular hakknda alanlarna gerekli eitimin verilmesini salar.
(3) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fkrasnda belirtilen asl iveren-alt iveren ilikisi kurulan iyerlerinde, alt iverenin alanlarnn eitimlerinden, asl iveren alt iverenle birlikte sorumludur.
(4) veren, tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde; yaplacak ilerde karlalacak salk ve gvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatlar ieren eitimin alndna dair
belge olmakszn, baka iyerlerinden almak zere gelen alanlar ie balatamaz.
231
sal ve gvenlii eitimleri

MADDE 6 (1) veren, alanlarna asgari Ek-1de belirtilen konular ierecek ekilde i sal ve gvenlii eitimlerinin verilmesini salar.
(2) veren, alan fiilen almaya balamadan nce, alann yapaca i ve iyerine zg riskler ile korunma tedbirlerini ieren konularda ncelikli olarak eitilmesini salar.
(3) alma yeri veya i deiiklii, i ekipmannn deimesi, yeni teknoloji uygulanmas gibi durumlar nedeniyle ortaya kacak risklerle ilgili eitimler ayrca verilir.
(4) Birinci fkraya gre verilen eitimler, deien ve ortaya kan yeni riskler de dikkate alnarak aada belirtilen dzenli aralklarla tekrarlanr:
a) ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ylda en az bir defa.
b) Tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde iki ylda en az bir defa.
c) Az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde ylda en az bir defa.
(5) kazas geiren veya meslek hastalna yakalanan alana ie dnnde almaya balamadan nce, kazann veya meslek hastalnn sebepleri, korunma yollar ve gvenli
alma yntemleri ile ilgili ilave eitim verilir.
(6) Herhangi bir sebeple alt aydan fazla sreyle iten uzak kalanlara, tekrar ie balatlmadan nce bilgi yenileme eitimi verilir.
zel politika gerektiren gruplarn ve zel grevi bulunan alanlarn eitimi
MADDE 7 (1) yerinde on be yan bitirmi ancak on sekiz yan doldurmam gen alanlar, yal, engelli, gebe veya emziren alanlar gibi zel politika gerektiren gruplarn
zellikleri dikkate alnarak gerekli eitimler verilir.
(2) Destek elemanlarna ve alan temsilcilerine, grevlendirilecekleri konularla ilgili de eitim verilir.
Eitimin maliyeti ve eitimde geen sreler
MADDE 8 (1) sal ve gvenlii eitimlerinin maliyeti alanlara yanstlamaz. Eitimlerde geen sre alma sresinden saylr.
alanlarn ykmllkleri
MADDE 9 (1) alanlar, uygulamaya konulan eitim programlar erevesinde i sal ve gvenlii eitimlerine katlr, eitimlerde edindii bilgileri yapt i ve ilemlerde uygular ve
bu konudaki talimatlara uyarlar.
NC BLM
Eitim Programlarnn Planlanmas ve Dzenlenmesi
Eitim programlarnn hazrlanmas
MADDE 10 (1) veren, yl iinde dzenlenecek eitim faaliyetlerini gsteren yllk eitim programnn hazrlanmasn salar ve onaylar.
(2) Eitim programlarnn hazrlanmasnda alanlarn veya temsilcilerinin grleri alnr.
(3) e yeni almlarda veya deien artlara gre yeni risklerin ortaya kmas durumunda yllk eitim programlarna ilave yaplr.
(4) lgili mevzuatn deimesi veya alma artlarna bal olarak yeni risklerin ortaya kmas halinde yllk eitim programna bal kalmakszn alanlarn uygun eitim almalar sa-
lanr.
(5) Yllk eitim programnda, verilecek eitimlerin konusu, hangi tarihlerde dzenlenecei, eitimin sresi, eitime kimlerin katlaca, eitimin hedefi ve amac hususlarna yer verilir.
Eitim sreleri ve konular
MADDE 11 (1) alanlara verilecek eitimler, alanlarn ie girilerinde ve iin devam sresince belirlenen periyotlar iinde;
a) Az tehlikeli iyerleri iin en az sekiz saat,
b) Tehlikeli iyerleri iin en az on iki saat,
c) ok tehlikeli iyerleri iin en az on alt saat olarak her alan iin dzenlenir.
(2) Birinci fkrada belirtilen eitim srelerinin Ek-1de yer alan konulara gre datmnda iyerinde yrtlen faaliyetler esas alnr.
(3) Eitim srelerinin btn olarak deerlendirilmesi esas olmakla birlikte drt saat ve katlar eklinde iyerindeki vardiya ve benzeri i programlar da dikkate alnarak farkl zaman dilimlerinde de deerlendirilebilir.
232
Eitimin temel prensipleri

MADDE 12 (1) Eitimin verimli olmas iin, eitime katlacaklarn ihtiyac olan konularn seilmesine zen gsterilir. Eitim, alanlarn kolayca anlayabilecei ekilde teorik ve uygulamal olarak dzenlenir.
Eitimler alanlara bireysel ya da gruplar halinde uygulanabilir.
(3) alanlarn, i sal ve gvenlii konusunda sahip olmas gereken bilgi, beceri, davran ve tutumlarnn ayr ayr ve llebilir bir biimde ortaya konmas esastr.
(4) verenin kendi belirleyecei bir yntem ile bireysel seviye tespiti yaplarak alanlarn eitim ncesi seviyesi ve Ek-1de yer alan konular dnda almalar gereken eitimler belirlenir.
(5) sal ve gvenlii eitimleri; alanlarda i sal ve gvenliine ynelik davran deiiklii salamay ve eitimlerde aktarlan bilgilerin neminin alanlarca kavranmasn
amalar.
(6) Verilen eitimin sonunda lme ve deerlendirme yaplr. Deerlendirme sonularna gre eitimin etkin olup olmad belirlenerek ihtiya duyulmas halinde, eitim programnda
veya eiticilerde deiiklik yaplr veya eitim tekrarlanr.
(7) alanlara ie balamadan nce verilecek i sal ve gvenlii eitimleri hari olmak zere, Ek-1de birinci blmde belirtilen genel konular iverence gerekli ve yeterli sistemin
kurulmas halinde uzaktan eitim eklinde verilebilir.
DRDNC BLM
Eitimin Verilmesi ve Belgelendirilmesi
Eitimi verebilecek kii ve kurulular
MADDE 13 (1) alanlarn i sal ve gvenlii eitimleri;
a) yerinde grevli i gvenlii uzmanlar ile iyeri hekimleri tarafndan,
b) i, iveren ve kamu grevlileri kurulular veya bu kurulularca kurulan eitim vakflar ve ortaklaa oluturduklar eitim merkezleri, niversiteler, kamu kurumlarnn eitim birimleri,
kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular ile Bakanlka yetkilendirilmi eitim kurumlar ve ortak salk ve gvenlik birimleri tarafndan,
eiticilerin Ek-1deki eitim programnda yer alan konulara gre uzmanlk alanlar dikkate alnarak belirlenmesi kaydyla verilir.
Eitim verilecek meknn nitelikleri
MADDE 14 (1) Eitimler, uygulamalarn da yaplmasna imkn verecek uygun ve yeterli bir meknda yaplr.
(2) Eitim meknlarnda, uygun termal konfor artlar ve yeterli aydnlatma salanr.
(3) Eitimde kullanlacak ara ve gerelerin, gnn teknolojisine uygun olmas salanr.
Eitimlerin belgelendirilmesi
MADDE 15 (1) Dzenlenen eitimler belgelendirilir ve bu belgeler alanlarn zlk dosyalarnda saklanr. Eitim sonras dzenlenecek belgede, eitime katlan kiinin ad, soyad,
grev unvan, eitimin konusu, sresi, eitimi verenin ad, soyad, grev unvan, imzas ve eitimin tarihi yer alr.
(2) Eitimlerin iyeri dndaki bir kurum tarafndan verilmesi durumunda bu kurumun unvan da dzenlenen sertifikada yer alr.
233
BENC BLM
Son Hkmler
MADDE 16 (1) 7/4/2004 tarihli ve 25426 sayl Resm Gazete'de yaymlanan alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Geerli eitimler
GEC MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce 16 nc madde ile yrrlkten kaldrlan Ynetmelik kapsamnda verilen i sal ve gvenlii eitimleri geerli
saylr.
Yrrlk
Yrtme
EK-1
ETM KONULARI TABLOSU
ETM KONULARI
1. Genel konular
a) alma mevzuat ile ilgili bilgiler,
b) alanlarn yasal hak ve sorumluluklar,
c) yeri temizlii ve dzeni,
) kazas ve meslek hastalndan doan hukuki sonular
2. Salk konular
a) Meslek hastalklarnn sebepleri,
b) Hastalktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanmas,
c) Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri,
) lkyardm
3. Teknik konular
a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri,
b) Elle kaldrma ve tama,
c) Parlama, patlama, yangn ve yangndan korunma,
) ekipmanlarnn gvenli kullanm,
d) Ekranl aralarla alma,
e) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve nlemleri,
f) kazalarnn sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanmas,
g) Gvenlik ve salk iaretleri,
) Kiisel koruyucu donanm kullanm,
h) sal ve gvenlii genel kurallar ve gvenlik kltr,
) Tahliye ve kurtarma
234
ALIANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLKELERNDEN KORUNMASI HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, alanlar salk ve gvenlik ynnden iyerlerinde oluabilecek patlayc ortamlarn tehlikelerinden korumak iin alnmas gereken nlemlere
ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren ve patlayc ortam oluma ihtimali bulunan iyerlerinde uygulanr.
(2) Ancak;
a) Hastalara tbbi tedavi uygulamak iin ayrlan yerler ve tbbi tedavi uygulanmas,
b) 1/4/2011 tarihli ve 27892 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gaz Yakan Cihazlara Dair Ynetmelik (2009/142/AT) kapsamnda yer alan cihazlarn kullanlmas,
c) Patlayc maddelerin ve kimyasal olarak kararsz halde bulunan maddelerin retilmesi, ilemlerden gemesi, kullanm, depolanmas ve nakledilmesi,
) Sondaj yntemiyle maden karma ileri ile yeralt ve yerst maden karma ileri,
d) Patlayc ortam oluabilecek yerlerde kullanlan her trl tama arac hari, uluslararas antlamalarn ilgili hkmlerinin uyguland kara, hava ve su yolu tama aralarnn kullanlmas,
bu Ynetmelik kapsam dndadr.
Dayanak
a) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesine dayanlarak,
b) 16/12/1999 tarihli ve 1999/92/EC sayl Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
b) Patlamadan korunma dokman: yerlerinde oluabilecek patlayc ortamlarn tehlikelerinden alanlarn salk ve gvenliini korumak amacyla hazrlanan dokman,
c) Patlayc ortam: Yanc maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarnn atmosferik artlar altnda hava ile oluturduu ve herhangi bir tututurucu kaynakla temasnda tmyle yanabilen karm, ifade eder.
KNC BLM
verenin Ykmllkleri
Patlamalarn nlenmesi ve patlamadan korunma
MADDE 5 (1) veren, patlamalarn nlenmesi ve bunlardan korunmay salamak amacyla, yaplan ilemlerin doasna uygun olan teknik ve organizasyona ynelik nlemleri alr. Bu
nlemler alnrken aada belirtilen temel ilkelere ve verilen ncelik srasna uyulur;
a) Patlayc ortam olumasn nlemek,
b) Yaplan ilemlerin doas gerei patlayc ortam olumasnn nlenmesi mmkn deilse patlayc ortamn tutumasn nlemek,
c) alanlarn salk ve gvenliklerini salayacak ekilde patlamann zararl etkilerini azaltacak nlemleri almak.
235
(2) Birinci fkrada belirtilen nlemler, gerektiinde patlamann yaylmasn nleyecek tedbirlerle birlikte alnr. Alnan bu tedbirler dzenli aralklarla ve iyerindeki nemli deiikliklerden
sonra yeniden gzden geirilir.
Patlama riskinin deerlendirilmesi
MADDE 6 (1) veren, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmeliine uygun risk deerlendirmesi almalarn yaparken, patlayc ortamdan kaynaklanan zel risklerin deerlendirmesinde aadaki hususlar da dikkate alr:
a) Patlayc ortam oluma ihtimali ve bu ortamn kalcl,
b) Statik elektrik de dhil tututurucu kaynaklarn bulunma, aktif ve etkili hale gelme ihtimalleri,
c) yerinde bulunan tesis, kullanlan maddeler, prosesler ile bunlarn muhtemel karlkl etkileimleri,
) Olabilecek patlama etkisinin bykl.
(2) Parlama veya patlama riski deerlendirilirken patlayc ortamlarn oluabilecei yerlere ak olan veya alabilen yerler de dikkate alnarak bir btn olarak deerlendirilir.
yerinin gvenli hale getirilmesi
MADDE 7 (1) Kanunun 5 inci maddesinde yer alan risklerden korunma ilkelerine ve bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen hususlara uygun olarak alanlarn salk ve gvenliini korumak iin iveren:
a) alanlarn ve dier kiilerin salk ve gvenlii iin tehlike arz eden patlayc ortam oluma ihtimali olan yerlerde gvenli alma artlarn salar.
b) Yaplan risk deerlendirmesi sonucuna gre, alanlarn salk ve gvenlii iin tehlike arz eden patlayc ortam oluma ihtimali bulunan yerlerde, alma sresince uygun teknik
nlemleri aldrarak, bu ksmlarn gzetim altnda tutulmasn salar.
Koordinasyon grevi
MADDE 8 (1) Bir iyerinde birden fazla iverene ait alan bulunmas durumunda, her iveren kendi kontrol alanna giren tm hususlardan sorumlu olur.
(2) Asl iveren alt iveren ilikisinin bulunduu iyerlerinde iverenlerin Kanunda ve dier kanunlarda belirtilen sorumluluklar sakl kalmak kayd ile asl iveren, alanlarn salk ve
gvenliklerine ilikin tedbirlerin uygulanmasn koordine eder ve 10 uncu maddede belirtilen Patlamadan Korunma Dokmannda bu koordinasyonun amac ve uygulanmas iin gerekli usul ve
tedbirleri belirtir.
(3) Birden fazla iyerinin bulunduu i merkezleri, i hanlar, sanayi blgeleri veya siteleri gibi yerlerde, iyerlerinin bu Ynetmeliin uygulanmas ile ilgili koordinasyon ynetim tarafndan
salanr. Ynetim, iyerlerinde patlayc ortamlarla ilgili dier iyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almalar iin iverenleri uyarr. Bu uyarlara uymayan iverenleri alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bildirir.
Patlayc ortam oluabilecek yerlerin snflandrlmas
MADDE 9 (1) veren;
a) Patlayc ortam olumas ihtimali olan yerleri Ek-1de belirtildii ekilde snflandrr.
b) Bu fkrann (a) bendine gre snflandrlm olan blgelerde Ek-2 ve Ek-3te verilen asgari gereklerin uygulanmasn salar.
c) alanlarn salk ve gvenliini tehlikeye atabilecek miktarda patlayc ortam oluabilecek yerlerin giriine Ek-4te verilen iaretleri yerletirir.
Patlamadan korunma dokman
MADDE 10 (1) veren, 6 nc maddede belirtilen ykmlln yerine getirirken, ikinci fkrada belirtilen hususlarn yer ald Patlamadan Korunma Dokmann hazrlar.
(2) Patlamadan Korunma Dokmannda;
a) Patlama riskinin belirlendii ve deerlendirildii hususu,
b) Bu Ynetmelikte belirlenen ykmllklerin yerine getirilmesi iin alnacak nlemler,
c) yerinde Ek-1e gre snflandrlm yerler,
) Ek-2 ve Ek-3te verilen asgari gereklerin uygulanaca yerler,
d) alma yerleri ve uyar cihazlar da dahil olmak zere i ekipmannn tasarm, iletilmesi, kontrol ve bakmnn gvenlik kurallarna uygun olarak saland,
e) yerinde kullanlan tm ekipmann 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayl Resm Gazetede yaymlanan Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmeliine uygunluu, yazl olarak yer alr.
236
(3) Patlamadan korunma dokman, iin balamasndan nce hazrlanr ve iyerinde, i ekipmannda veya i organizasyonunda nemli deiiklik, genileme veya tadilat yapld hallerde yeniden gzden geirilerek gncellenir.
(4) veren, yrrlkteki mevzuata gre hazrlad patlama riskini de ieren risk deerlendirmesini, dokmanlar ve benzeri dier raporlar birlikte ele alabilir.
yerleri ve i ekipmanlar iin zel gerekler
MADDE 11 (1) Patlayc ortam oluma ihtimali bulunan iyerlerinde, iverenler aada belirtilen hususlara uymakla ykmldr:
a) Patlayc ortam oluma ihtimali bulunan yerlerde 26/12/2003 tarihinden nce kullanlmak zere retilen veya iyerinde kullanlan i ekipmanlar Ek-2de belirtilen asgari gerekleri karlamak zorundadr.
b) Patlayc ortam oluabilecek ksmlar bulunan iyerleri bu Ynetmelikte belirtilen artlara uygun olarak kurulur.
c) Patlayc ortam oluabilecek ksmlar bulunan iyerlerinde herhangi bir deiiklik, eklenti veya tadilat yapld hallerde, iveren bu Ynetmelik hkmlerine uyumun devam etmesini
salar.
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 12 (1) 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayl Resm Gazetede yaymlanan Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden alanlarn Korunmas Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Patlamadan korunma dokmanlarnn geerlilii
GEC MADDE 1 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayl Resm Gazetede yaymlanan Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden alanlarn Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmleri kapsamnda hazrlanan patlamadan korunma dokmanlar geerli olarak kabul edilir.
Yrrlk
Yrtme
EK 1
PATLAYICI ORTAM OLUABLECEK YERLERN SINIFLANDIRILMASI
Bu Ynetmeliin 5, 6, 9 ve 10 uncu maddelerine gre nlem alnmas gereken yerlerde aada belirtilen snflandrma sistemi uygulanr.
1 Patlayc ortam oluabilecek yerler
alanlarn salk ve gvenliini korumak iin zel nlem alnmasn gerektirecek miktarda patlayc ortam oluabilecek yerler, bu Ynetmelie gre tehlikeli kabul edilir.
alanlarn salk ve gvenliini korumak iin zel nlem alnmasn gerektirecek miktarda patlayc ortam oluma ihtimali bulunmayan yerler bu Ynetmelie gre tehlikesiz kabul edilir.
Parlayc ve/veya yanc maddelerin hava ile yaptklar karmlarn, bamsz olarak bir patlama meydana getirmeyecekleri yaplacak aratrmalarla kantlanmadka, bu maddeler patlayc ortam oluturabilecek maddeler olarak kabul edilir.
2 Tehlikeli yerlerin snflandrlmas
Tehlikeli yerler, patlayc ortam oluma skl ve bu ortamn devam etme sresi esas alnarak, blgeler halinde snflandrlr.
Ek-2ye gre alnacak nlemler, yaplan bu snflandrmaya gre belirlenir.
Blge 0
Gaz, buhar ve sis halindeki yanc maddelerin hava ile karmndan oluan patlayc ortamn srekli olarak veya uzun sreli ya da sk sk olutuu yerler.
Blge 1
Gaz, buhar ve sis halindeki yanc maddelerin hava ile karmndan oluan patlayc ortamn normal alma koullarnda ara sra meydana gelme ihtimali olan yerler.
237
Blge 2
Gaz, buhar ve sis halindeki yanc maddelerin hava ile kararak normal alma koullarnda patlayc ortam oluturma ihtimali olmayan yerler ya da byle bir ihtimal olsa bile patlayc
ortamn ok ksa bir sre iin kalc olduu yerler.
Blge 20
Havada bulut halinde bulunan tutuabilir tozlarn, srekli olarak veya uzun sreli ya da sk sk patlayc ortam oluturabilecei yerler.
Blge 21
Normal alma artlarnda, havada bulut halinde bulunan tutuabilir tozlarn ara sra patlayc ortam oluturabilecei yerler.
Blge 22
Normal alma artlarnda, havada bulut halinde bulunan tutuabilir tozlarn patlayc ortam oluturma ihtimali bulunmayan ancak byle bir ihtimal olsa bile bunun yalnzca ok ksa bir
sre iin geerli olduu yerler.
Not:
Tabaka, tortu veya yn halinde tutuabilir tozlarn bulunduu yerler, patlayc ortam oluturabilecek dier bir kaynak olarak dikkate alnmaldr.
EK 2
ALIANLARIN SALIK VE GVENLKLERNN PATLAYICI ORTAM RSKLERNDEN KORUNMASI N ASGAR GEREKLER
Bu ekte belirtilen gereklilikler aadakilere uygulanr;
a) yerlerinin, iyeri birimlerinin, i ekipmanlar veya kullanlan maddelerin zellikleri ya da patlayc ortam riskine neden olabilecek faaliyetlerden kaynaklanan tehlikeler uyarnca Ek-1e
gre tehlikeli olarak tanmlanabilecek yerler.
b) Tehlikeli olarak snflandrlan yerlerde bulunan ekipmann, gvenli bir ekilde almas iin gerekli olan veya bu ekipmanlarn gvenli almasna yardmc olan ancak kendisi tehlikeli blgede bulunmayan ekipmanlar.
1. Organizasyon nlemleri
1.1. alanlarn eitimi
veren, patlayc ortam oluabilen yerlerde alanlara, patlamadan korunma konusunda yeterli ve uygun eitimi salar.
1.2. Yazl talimatlar ve alma izni
Patlamadan Korunma Dokmannda gerekli grlmesi halinde;
a) Tehlikeli yerlerdeki alma, iveren tarafndan dzenlenen yazl talimatlara uygun yaplr.
b) Gerek tehlikeli ilerin yaplmasnda, gerekse baka almalar etkileyerek tehlikeye neden olabilecek dier ilerin yaplmasnda, alma izin sistemi uygulanr.
alma izni, bu konuda yetkili ve sorumlu olan bir kii tarafndan ie balamadan nce yazl olarak verilir.
2. Patlamadan Korunma nlemleri
2.1. Patlama tehlikesine neden olabilecek yanc gazlar, buharlar, sisler veya tutuabilir tozlarn isteyerek veya istemeyerek ortaya kmas halinde, bunlarn gvenli bir yere uygun ekilde ynlendirilmesi veya uzaklatrlmas salanr, bunun yaplmas pratik olarak mmkn deilse yaylmalarn nleyecek baka uygun nlemler alnr.
2.2. Eer patlayc ortam birka eit parlayc ve/veya yanc gazlar, buharlar, sisler veya tozlardan oluuyorsa, alnacak koruyucu nlem en yksek riske uygun olur.
2.3. zellikle, alanlarn ve alma ortamnn statik elektrik taycs veya reticisi olabilecei durumlarda, bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen tututurma tehlikesinin nlenmesinde, statik elektrik boalmalar da dikkate alnr. Patlayc ortam tututurabilen statik elektrik oluumunu nlemek iin alanlara uygun malzemeden yaplm kiisel koruyucu donanmlar
verilir.
2.4. Tesis, ekipman, koruyucu sistemler ve bunlarla balantl cihazlarn patlayc ortamda gvenle kullanlabileceinin, Patlamadan Korunma Dokmannda belirtilmesi halinde bunlar
hizmete sokulabilir. Bu kural 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayl Resm Gazetenin 4 nc mkerrerinde yaymlanan Muhtemel Patlayc Ortamda Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemlerle
lgili Ynetmelie (94/9/AT) gre ekipman veya koruyucu sistem saylmayan ancak tesiste yerletirildikleri yerlerde kendileri bir tututurma tehlikesi oluturan i ekipmanlar ve balant elemanlar iin de geerlidir. Balant elemanlarnda herhangi bir karkla meydan vermemek iin gerekli nlem alnr.
238
2.5. Patlama riskini en aza indirmek ve olas bir patlamada, patlamay kontrol altna almak, iyerine ve i ekipmanlarna yaylmasn en aza indirebilmek iin; iyerleri, i ekipmanlar ve
bunlarla balantl tm cihazlarn tasarm, inas, montaj ve yerletirilmesi, bakm, onarm ve iletilmesinde gerekli tm nlemler alnr. Her bakm ve onarm sonrasnda tesisin, ekipmanlarn
veya koruyucu sistemlerin Muhtemel Patlayc Ortamda Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemlerle lgili Ynetmelie (94/9/AT) uygunluunun devam edip etmedii, balantlarnn ve montajlarnn durumu kontrol edilir. yerlerinde patlamann fiziksel tesirlerinden alanlarn etkilenme riskini en aza indirmek iin uygun nlemler alnr.
2.6. Gereken durumlarda, patlama artlar olumadan nce, alanlarn sesli ve/veya grsel iaretlerle uyarlmas ve ortamdan uzaklamas salanr.
2.7. Patlamadan Korunma Dokmannda belirtildii takdirde; bir tehlike durumunda alanlarn tehlikeli blgeden annda ve gvenli bir ekilde uzaklaabilmeleri iin tahliye sistemi kurulur ve her an iler durumda bulunmas salanr.
2.8. Patlayc ortam oluabilecek blmleri bulunan iyerlerinde; faaliyete balanlmadan nce btn iyerinin patlama ynnden gvenliinin saland kantlanacaktr. Patlamadan
korunmay salamak iin btn koullar yerine getirilir. Patlama ynnden gvenliin salandnn kantlanmas, patlamadan korunma konusunda eitim alm ve/veya deneyimli ehil kiilerce
yaplr.
2.9. Yaplan risk deerlendirmesinin gerektirmesi halinde;
a) Her hangi bir g kesilmesinin ilave risklere neden olabilecei durumlarda, bu durumda kullanlacak ekipmann ve gvenlik sistemlerinin, tesisin dier ksmlarndan bamsz olarak
gvenli bir ekilde almasn srdrmesi mmkn olmaldr.
b) Otomatik proseslerde amalanan alma koullarndan her hangi bir sapma meydana geldiinde, otomatik sistemle balantl ekipmana ve koruyucu sistemlere gvenlii tehlikeye
atmamak artyla el ile mdahale yaplabilir. Bu mdahale sadece bu ite yetkili alanlar tarafndan yaplr.
c) Sistemin acil durdurulmas halinde, biriken enerji mmkn olduu kadar abuk ve gvenli bir ekilde boaltlr veya tehlike oluturmayacak ekilde izole edilir.
EK-3
EKPMANLARIN VE KORUYUCU SSTEMLERN SEMNDE UYULACAK KRTERLER
Risk deerlendirmesine gre hazrlanan patlamadan korunma dokmannda aksi belirtilmemesi halinde patlayc ortam oluabilecek tm yerlerdeki ekipman ve koruyucu sistemler, Muhtemel Patlayc Ortamda Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemlerle lgili Ynetmelikte (94/9/AT) belirtilen kategorilere gre seilir.
zellikle gazlar, buharlar, sisler ve tozlar iin aada belirtilen blgelerde, karlarnda verilen kategorideki ekipman kullanlr.
Blge 0 veya Blge 20: Kategori 1 ekipman,
Blge 1 veya Blge 21: Kategori 1 veya 2 ekipman,
Blge 2 veya Blge 22: Kategori 1, 2 veya 3 ekipman.
Not:
Patlayc ortam oluma ihtimali bulunan yerlerde 26/12/2003 tarihinden sonra retilen veya iyerinde kullanlan i ekipmanlar Ek-2de belirtilen asgari gerekleri ve bu ekte belirtilen kriterleri karlamak zorundadr.
EK 4
PATLAYICI ORTAM OLUABLECEK YERLER N UYARI ARET
Patlayc ortam oluabilecek yerler iin uyar iareti; gen eklinde, siyah kenarl, sar zemin zerine siyah yazl ve sar zeminin iaret alannn en az %50 si olacak ekilde aada
belirtilen ekil ve renklerde olur.
239
ALIANLARIN TTREMLE LGL RSKLERDEN KORUNMALARINA DAR YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, alanlarn mekanik titreime maruz kalmalar sonucu oluabilecek salk ve gvenlik risklerinden korunmalarn salamak iin asgari gereklilikleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki iyerlerinde uygulanr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik,
b) 25/6/2002 tarihli ve 2002/44/EC sayl Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Btn vcut titreimi: Vcudun tmne aktarldnda, alann salk ve gvenlii iin risk oluturan, zellikle de bel blgesinde rahatszlk ve omurgada travmaya yol aan mekanik
titreimi,
b) El-kol titreimi: nsanda el-kol sistemine aktarldnda, alann salk ve gvenlii iin risk oluturan ve zellikle de damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarna yol aan mekanik titreimi,
c) Maruziyet eylem deeri: Ald durumda, alann titreime maruziyetinden kaynaklanabilecek risklerin kontrol altna alnmasn gerektiren deeri,
) Maruziyet snr deeri: alanlarn bu deer zerinde bir titreime kesinlikle maruz kalmamas gereken deeri,
ifade eder.
KNC BLM
Maruziyet Snr Deerleri ve Maruziyet Eylem Deerleri
Maruziyet snr deerleri ve maruziyet eylem deerleri
MADDE 5 (1) Bu Ynetmeliin uygulanmas bakmndan, maruziyet snr deerleri ve maruziyet eylem deerleri aada verilmitir:
a) El-kol titreimi iin;
1) Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet snr deeri: 5 m/s2.
2) Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet eylem deeri: 2,5 m/s2.
b) Btn vcut titreimi iin;
1) Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet snr deeri: 1,15 m/s2.
2) Sekiz saatlik alma sresi iin gnlk maruziyet eylem deeri: 0,5 m/s2.
240
NC BLM
verenin Ykmllkleri
Maruziyetin belirlenmesi
MADDE 6 (1) veren, alanlarn maruz kald mekanik titreim dzeyini, iyerinde gerekletirilen risk deerlendirmesinde ele alr, gerekiyor ise lmler yaptrarak mekanik titreime maruziyeti belirler. Bu lmler, 20/08/2013 tarihli ve 28741 sayl Resm Gazetede yaymlanan Hijyeni lm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakknda Ynetmelie gre yaplr.
(2) alann el-kol titreimine maruziyetinin lm, Ek-1deki ve btn vcut titreimine maruziyetinin lm Ek-2deki 2 nci maddeye uygun olarak yaplr.
(3) Mekanik titreime maruziyet dzeyi deerlendirilirken aadakiler dikkate alnr:
a) Kullanlan ekipmanla yaplan almalardan elde edilen gzlem sonular.
b) Ekipmann reticisinden elde edilecek bilgi de dahil olmak zere, ekipmanda veya ekipmann kullanld zel koullarda oluabilecek titreimin bykl hakkndaki bilgiler.
(4) nc fkradaki deerlendirme zel aygt ve uygun yntem kullanlarak yaplacak lm yerine gemez.
(5) Deerlendirme ve lm sonular, gerektiinde kullanlmak ve denetimlerde gsterilmek zere uygun bir ekilde saklanr.
Risk deerlendirmesi
MADDE 7 (1) veren; 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazete`de yaymlanarak yrrle giren Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmelii uyarnca iyerinde
gerekletirilen risk deerlendirmesinde, mekanik titreimden kaynaklanabilecek riskleri deerlendirirken aada belirtilen hususlara zel nem verir;
a) Aralkl titreim veya tekrarlanan oklara maruziyet de dahil maruziyetin tr, dzeyi ve sresine,
b) Maruziyet snr deerleri ve maruziyet eylem deerlerine,
c) Bata zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlar olmak zere tm alanlarn salk ve gvenliklerine olan etkilerine,
) Mekanik titreim ile alma ortam arasndaki veya mekanik titreim ile dier i ekipmanlar arasndaki etkileimlerin, alanlarn salk ve gvenliine olan dolayl etkisine,
d) ekipmanlarnn mekanik titreim dzeyi hakknda, ilgili mevzuat uyarnca imalatlardan salanan bilgilere,
e) Mekanik titreime maruziyet dzeyini azaltacak ekilde tasarlanm alternatif bir i ekipmannn bulunup bulunmadna,
f) Btn vcut titreimine maruziyetin, iverenin sorumluluundaki normal alma saatleri dnda da devam edip etmediine,
g) Dk scaklk gibi zel alma koullarna,
) Salk gzetiminden elde edilen uygun en gncel bilgilere.
Maruziyetin nlenmesi veya azaltlmas
MADDE 8 (1) Riskler ile kaynanda mcadelenin uygulanabilirlii ve teknik gelimeler dikkate alnarak, mekanik titreime maruziyetten kaynaklanabilecek riskler kaynanda yok edilir
veya en aza indirilir.
(2) Maruziyetin nlenmesi veya azaltlmasnda 6331 sayl Kanunun 5 inci maddesinde yer alan risklerden korunma ilkelerine uyulur.
(3) Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen maruziyet eylem deerlerinin aldnn tespit edilmesi halinde; iveren, mekanik titreime ve yol aabilecei risklere maruziyeti en aza
indirmek iin zellikle aadaki hususlar dikkate alarak teknik ve organizasyona ynelik nlemleri ieren bir eylem plan oluturur ve uygulamaya koyar:
a) Mekanik titreime maruziyeti azaltan baka alma yntemlerini semek.
b) Yaplan i gz nnde bulundurularak, mmkn olan en dk dzeyde titreim oluturan, ergonomik tasarlanm uygun i ekipmann semek.
c) Titreime maruziyeti azaltmak iin btn vcut titreimini etkili bir biimde azaltan oturma yerleri, el-kol sistemine aktarlan titreimi azaltan el tutma yerleri ve benzeri yardmc ekipman salamak.
) yeri, iyeri sistemleri ve i ekipmanlar iin uygun bakm programlar uygulamak.
d) yerini ve alma ortamn uygun ekilde tasarlamak ve dzenlemek.
e) Mekanik titreime maruziyetlerini azaltmak amacyla, i ekipmann doru ve gvenli bir ekilde kullanmalar iin alanlara gerekli bilgi ve eitimi vermek.
f) Maruziyet sresi ve dzeyini snrlandrmak.
241
g) Yeterli dinlenme aralaryla alma srelerini dzenlemek.

) Mekanik titreime maruz kalan alana souktan ve nemden koruyacak giysi salamak.
(4) veren; bu Ynetmelie gre alnacak nlemlerin, 6331 sayl Kanunun 10 uncu maddesi uyarnca zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlarn durumlarna uygun olmasn
salar.
Maruziyetin snrlandrlmas
MADDE 9 (1) alann maruziyeti, hibir koulda bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen maruziyet snr deerlerini amayacaktr. Bu Ynetmelikte belirtilen tm kontrol tedbirlerinin alnmasna ramen, maruziyet snr deerinin aldnn tespit edildii durumlarda, iveren;
a) Maruziyeti, maruziyet snr deerinin altna indirmek zere gerekli olan tedbirleri derhal alr.
b) Maruziyet snr deerinin almasnn nedenlerini belirler ve bunun tekrarn nlemek amacyla, koruma ve nlemeye ynelik gerekli tedbirleri alr.
MADDE 10 (1) veren; iyerinde mekanik titreime maruz kalan alanlarn veya temsilcilerinin, iyerinde gerekletirilen risk deerlendirmesi sonular ve zellikle de aadaki
konularda bilgilendirilmelerini ve eitilmelerini salar;
a) Mekanik titreimden kaynaklanabilecek riskleri nlemek veya en aza indirmek amacyla alnan nlemler,
b) Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen maruziyet snr deerleri ve maruziyet eylem deerleri,
c) Mekanik titreimden kaynaklanabilecek risklerin deerlendirilmesi ve lm sonular ile kullanlan i ekipmanlarndan kaynaklanabilecek yaralanmalar,
) Mekanik titreime bal yaralanma belirtilerinin niin ve nasl tespit edilecei ve bildirilecei,
d) lgili mevzuata gre, alanlarn hangi artlarda salk gzetimine tabi tutulaca,
e) Mekanik titreime maruziyeti en aza indirecek gvenli alma uygulamalar.
MADDE 11 (1) veren, 6331 sayl Kanuna gre bu Ynetmeliin kapsad konular ile ilgili alanlarn veya temsilcilerinin grlerini alr ve katlmlarn salar.
DRDNC BLM
Salk Gzetimi ve zel Koullar
Salk gzetimi
MADDE 12 (1) Mekanik titreime maruziyet sonucu ortaya kabilecek salk sorunlarnn nlenmesi ve erken tan amacyla, iveren;
a) alanlarn aadaki koullarda salk gzetimine tabi tutulmalarn salar:
1) 6331 sayl Kanunun 15 inci maddesi ve ilgili mevzuat hkmlerine gre gereken durumlarda.
2) yerinde gerekletirilen risk deerlendirmesi sonularna gre gerektirmesi halinde.
3) Bu Ynetmelikte belirtilen maruziyet eylem deerlerini aan mekanik titreime maruziyetin olduu her durumda.
b) Salk gzetimi sonularn dikkate alarak, gerekli koruyucu nlemleri alr.
(2) Salk gzetimi, aadakilere uygun olarak yrtlr;
a) Sala zararl bir etki ya da belirli bir hastalk ile maruziyet arasnda bir iliki olduu tespit edilebildii durumlarda alanlarn titreime maruziyeti,
b) Hastaln veya etkilenmenin alann zel alma koullarndan ortaya kma ihtimalinin olmas,
c) Hastalk veya etkilenmenin saptanmas iin geerli yntemlerin bulunduu durumlar.
(3) Salk gzetimi sonucunda, alanda mekanik titreime maruz kalmann sonucu olarak tanmlanabilir bir hastalk veya olumsuz bir salk etkisi saptanmas halinde:
a) alan, iyeri hekimi tarafndan kendisi ile ilgili sonular hakknda bilgilendirilir. alanlarn zellikle, maruziyetin sona ermesinin ardndan yaplacak salk gzetimi ile ilgili bilgi ve
nerileri almas salanr.
b) veren, tbbi gizlilik dikkate alnarak, salk gzetiminde saptanan dikkate deer bulgular hakknda bilgilendirilir.
c) veren;
242
1) yerinde yaplan risk deerlendirmesini gzden geirir,

2) Riskleri nlemek veya azaltmak iin alnan nlemleri gzden geirir,
3) alann titreime maruz kalmayaca baka bir ite grevlendirilmesi de dahil, riskleri nlemek veya azaltmak iin gerekli tm tedbirleri alr,
4) Benzer biimde maruz kalan alanlarn salk durumunun gzden geirilmesi iin dzenli bir salk gzetiminin uygulanmasn salar. Byle durumlarda iyeri hekimi, maruz kalan
alanlar iin tbbi muayene isteyebilir.
zel koullar
MADDE 13 (1) Bu Ynetmeliin uygulanmas bakmndan zel koullar aada belirtilmitir:
a) Deniz ve hava tamaclnda; alanlarn salk ve gvenliinin korunmasyla ilgili genel ilkelere uyulmas kouluyla, btn vcut titreimi bakmndan, iin ve iyerinin zellikleri
asndan, alnan tm teknik ve idari nlemlere ramen maruziyet snr deerlerine uyulmasnn mmkn olmad koullarda, bu Ynetmeliin 9 uncu maddesi uygulanmaz.
b) alann mekanik titreim maruziyetinin genellikle 5 inci maddede belirtilen maruziyet eylem deerlerinin altnda olduu ama zaman zaman belirgin deiiklikler gsterdii ve maruziyet snr deerini at durumlarda, bu Ynetmeliin 9 uncu maddesi uygulanmaz. Bu durumda; 40 saatlik ortalama maruziyet deeri, maruziyet snr deerinden dk olmal ve alma ortamndaki farkl kaynaklarn neden olaca toplam riskin, maruziyet snr deerine ulaldnda oluabilecek riskten daha az olduu kantlanmaldr.
c) Yukarda (a) ve (b) bentlerinde belirtilen uygulamaya, zel koullar dikkate alnarak ortaya kan risklerin en aza indirildiinin ve ilgili alanlarn uygun salk gzetimine tabi tutulduklarnn alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl i mfettilerince tespit edilmesi halinde drt yl iin izin verilebilir. Mevcut durum, iyiletirici koullar en ksa srede salanarak ortadan kaldrlr.
BENC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 14 (1) 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazete`de yaymlanan Titreim Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
243
EK 1
EL KOL TTREM
1. Maruziyetin deerlendirilmesi
El-kol titreiminde maruziyet dzeyinin deerlendirilmesi sekiz saatlik bir referans dneme A(8) normalize edilen gnlk maruziyet deerinin hesaplanmasna dayal olarak, frekans
arlkl ivme deerlerinin karelerinin toplamnn (rms) (toplam deer) kare kk olarak ifade edilen, TS EN ISO 5349-1 Mekanik Titreim Kiilerin Maruz Kald Elle letilen Titreimin llmesi ve Deerlendirilmesi-Blm 1: Genel Kurallar ile TS EN ISO 5349-2 Mekanik Titreim Kiilerin Maruz Kald, Elden Vcuda letilen Titreimin llmesi ve Deerlendirilmesi Blm
2: yerlerinde lme Yapmak iin Pratik Klavuz standartlarna ve bu standartlarn en gncel hallerine gre yaplr.
2. lm
Bu Ynetmeliin 6 nc maddesine gre yaplan lmde aadaki hususlar dikkate alnr:
a) Kullanlan yntemler mekanik titreime maruz kalan alanlarn kiisel maruziyetini belirleyebilecek nitelikte olacaktr.
b) TS EN ISO 5349-1 ve 2 standartlarna ve bu standartlarn en gncel hallerine gre, kullanlan cihazlar ve yntemler, llecek mekanik titreimin karakteristiine, evresel etkilere ve
lm aygtlarnn zelliklerine uyumlu olacaktr.
c) ift elle kullanlan aygtlarda, lmler her el iin ayr ayr yaplacaktr. Maruziyet, her iki eldeki en yksek deer esas alnarak belirlenecek ve dier el ile ilgili bilgiler de verilecektir.
3. Etkileim
Mekanik titreim, elle yaplan lmleri veya gstergelerin okunmasn etkiliyor ise bu Ynetmeliin 7 nci maddesi birinci fkrasnn () bendi dikkate alnacaktr.
4. Dolayl riskler
Mekanik titreim zellikle yaplarn dayanklln veya balant yerlerinin gvenliini etkiliyor ise bu Ynetmeliin 7 nci maddesi birinci fkrasnn () bendi dikkate alnacaktr.
5. Kiisel koruyucular
El-kol titreimine kar kullanlan kiisel koruyucu donanm, bu Ynetmeliin 8 inci maddesinin nc fkrasnda belirtilen nlemler ile ilgili eylem planna dahil edilebilir.
EK 2
BTN VCUT TTREM
1. Maruziyet deerlendirmesi
Btn vcut titreiminde maruziyet dzeyinin deerlendirilmesi, gnlk maruziyet deerinin hesaplanmasna dayal olarak sekiz saatlik dnemde A(8) srekli ivme edeeri cinsinden
tanmlanan en yksek (rms) deeri olarak hesaplanan, TS EN 1032+A1:2011 Mekanik Titreim Titreim Emisyon Deerinin Belirlenmesi Amacyla Hareketli Makinelerin Deneye Tabi Tutulmas ile TS ISO 2631-1 Mekanik Titreim ve ok-Tm Vcut Titreime Maruz Kalma Deerlendirilmesi-Blm 1:Genel Kurallar standartlarna ve bu standartlarn en gncel hallerine gre
yaplr.
Deniz tamaclnda, 1 Hz`in zerindeki titreimler deerlendirmeye alnacaktr.
2. lm
Bu Ynetmeliin 6 nc maddesine gre yaplan lmde kullanlan yntemler, sz konusu mekanik titreime maruz kalan alanlarn kiisel maruziyetini belirleyebilecek nitelikte olacaktr. Kullanlan yntemler; llecek mekanik titreimin zelliklerine, evresel etkilere ve lm aygtlarnn zelliklerine uygun olacaktr.
3. Etkileim
Mekanik titreim, elle yaplan lmleri veya gstergelerin okunmasn etkiliyor ise bu Ynetmeliin 7 nci maddesi birinci fkrasnn () bendi dikkate alnacaktr.
4. Dolayl riskler
Mekanik titreim zellikle yaplarn dayanklln veya balant yerlerinin gvenliini etkiliyor ise bu Ynetmeliin 7 nci maddesi birinci fkrasnn () bendi dikkate alnacaktr.
5. Maruziyetin kapsam
zellikle, yaplan iin doas gerei alann, iverenin gzetimindeki dinlenme tesislerinden yararland yerlerde, bu Ynetmeliin 7 nci maddesi birinci fkrasnn (f) bendi uygulanacaktr. Bu tesislerdeki btn vcut titreimi, "zorunlu haller" dnda kullanm amalarna ve koullarna uygun dzeye indirilecektir.
244
ALIMA HAYATINA LKN L DANIMA KURULUNUN ALIMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YNETMELK
BRNC BLM
Ama ve Kapsam
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, alma barnn ve endstri ilikilerinin gelitirilmesi, alma hayatyla ilgili mevzuat almalarnn ve uygulamalarnn izlenmesi, hkmet ile iveren, kamu grevlileri ve ii sendikalar konfederasyonlar arasnda etkin bir danmann gerekletirilmesi amacyla oluturulan l Danma Kurulunun teekkl, grev ve yetkileri, organlar, toplanmas, alma usul ve esaslarn dzenlemektir.
Dayanak
Madde 2 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 114 nc maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Kurul: l Danma Kurulunu,
b) Bakan: alma ve Sosyal Gvenlik Bakann,
c) Temsilci: Bu Ynetmeliin 4 nc maddesine gre l Danma Kurulunu oluturan Bakanlk ile kamu grevlileri, ii ve iveren sendikalar konfederasyonlar temsilcilerini,
d) Bakan: alma ve Sosyal Gvenlik Bakann veya Mstearn,
e) Komisyon: Kurulun ihtiya duyulan konularda alma yapmak zere oluturduu komisyonlar,
f) Bro: alma Genel Mdrl bnyesinde oluturulacak ve Kurulun tm hizmetlerini yrtecek "l Danma Kurulu Brosu" nu,
ifade eder.
KNC BLM
Kurulun Teekkl, Grevleri ve Organlar
Kurulun Teekkl
Madde 4 l Danma Kurulu;
alma ve Sosyal Gvenlik Bakan veya Mstear bakanlnda,
a) Gndem konularna gre Bakanlk, bal ve ilgili kurumlarn birim amirlerinden,
b) (Deiik: RG 15/05/2004-25463) i sendikalar konfederasyonlarndan birer ve en fazla yeye sahip iveren konfederasyonundan temsilciden,
c)Deiik: RG 15/05/2004-25463) Kamu grevlileri sendikalar konfederasyonlarndan birer temsilciden, oluur.
veren, kamu grevlileri ve ii sendikalar konfederasyonlarndan katlacak temsilcilerin st dzey ynetici olmas esastr.
(Ek: RG 15/05/2004-25463) Kurul, ii ve iveren sendikalar konfederasyonlar ile kamu grevlileri sendikalar konfederasyonlar temsilcilerinin birlikte katlm ile toplanabilecei gibi,
gndem konularna gre ayr ayr da toplanabilir
Kurulun Grevleri
Madde 5 Kurulun grevleri unlardr:
a) alma hayatna ilikin politikalarn oluumuna katk vermek,
b) Taraflar arasnda uzlama ve ibirliini glendirecek almalar yapmak,
c) alma hayatyla ilgili mevzuat almalarn ve uygulamalarn izlemek, yeni mevzuat ve yasa deiiklikleri ile ilgili hususlarda gr oluturmak,
d) Uluslararas alma rgtnn konferans ve faaliyetlerine katlmda, taraflar arasnda etkin bir danma, bilgilendirme ve iletiimin gereklemesini salamak,
e) "Uluslararas alma Normlar Uygulamasnn Gelitirilmesinde l Danma Hakknda 144 sayl Szleme" hkmlerine uygun almalar yapmak,
245
f) Ulusal mevzuatn, Avrupa Birliinin alma hayatna ilikin mktesebatna uyumu iin taraflar arasnda etkin bir danma, bilgilendirme ve iletiimin gereklemesini salamak,
g) htiya duyulmas halinde komisyonlar kurmak, yelerini belirlemek, raporlar grmek,
h) Ulusal ve uluslararas dzeyde seminer ve toplantlar dzenlenmesini taraflara nermek, uygun grlecek toplantlara temsilci gndermek,
i) alma barnn ve endstri ilikilerinin gelitirilmesi ile ilgili alanlarda aratrmalar yaplmasn taraflara nermek.
Bro
Madde 6 Kurulun bro hizmetleri alma Genel Mdrl tarafndan yrtlr.
NC BLM
Kurul Toplants
Kurul Toplant Zaman
Madde 7 Kurul, her yl Ocak, Mays ve Eyll aylarnda olmak zere ylda kez toplanr.
Ayrca, bakann veya kurul yelerinden nn yazl istemde bulunmas halinde olaanst de toplanabilir.
Toplant Gndemi
Madde 8 Toplant gndemi temsilci kurulularn grleri alnmak suretiyle Bakan tarafndan belirlenir.
Toplant gndemi ile yer, gn ve saati, varsa komisyon raporlar ve dier belgeler onbe gn nceden temsilci kurululara bildirilir.
DRDNC BLM
alma Komisyonlarnn Oluum ve leyii
alma Komisyonlar
Madde 9 Kurul, grev alanna giren konularda aratrma ve inceleme yapmak, gr bildirmek ve raporlar hazrlamak zere komisyonlar oluturabilir.
Komisyonlarn oluumu ile ileyiine ilikin usul ve esaslar kurul tarafndan belirlenir.
BENC BLM
eitli Hkmler
Yaynlar
Madde 10 Kurul almalar ile komisyon raporlarnn yaynlanmas kurulun iznine baldr.
Kurul ayrca kiilere ya da kurululara hazrlatt aratrma ve benzeri almalar da yaynlatabilir.
Yrrlk
Madde 11 Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 12 Bu Ynetmelik hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr.
246
OCUK VE GEN LERN ALITIRILMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YNETMELK

BRNC KISIM
Genel Hkmler
BRNC BLM
Ama
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, ocuk ve gen iilerin salk ve gvenliklerini, fiziksel, zihinsel, ahlaki ve sosyal gelimelerini veya renimlerini tehlikeye atmadan alma ekillerinin esaslarn belirlemek ve ekonomik istismarlarn nlemektir.
Kapsam
Madde 2 Bu Ynetmelik, 4857 sayl Kanununun 71 inci maddesi gereince, 18 yan doldurmam ocuk ve gen iiler bakmndan yasak olan iler ile 15 yan tamamlam,
ancak 18 yan tamamlamam gen iilerin almasna izin verilecek iler, 14 yan bitirmi ve ilkretimini tamamlam ocuklarn altrlabilecekleri hafif iler ve alma koullarna ilikin usul ve esaslar kapsar.
Dayanak
Madde 3 Bu Ynetmelik, 10/6/2003 tarihli ve 25134 sayl Resm Gazetede yaymlanarak yrrle giren 4857 sayl Kanununun 71 inci maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
Bakanlk : alma ve Sosyal Gvenlik Bakanln,
Mfetti : Ba i mfettii, i mfettii ve yetkili i mfettii yardmclarn,
Gen ii : 15 yan tamamlam, ancak 18 yan tamamlamam kiiyi,
ocuk ii : 14 yan bitirmi, 15 yan doldurmam ve ilkretimini tamamlam kiiyi,
Hafif i : Yaps ve nitelii itibariyle ve yerine getirilmesi srasndaki zel koullara gre;
a) ocuklarn gelimelerine veya salk ve gvenliklerine zararl etki ihtimali olmayan,
b) Okula devamn, mesleki eitimini veya yetkili merciler tarafndan onaylanm eitim programna katlmn ve bu tr faaliyetlerden yararlanmasn engellemeyen ileri,
(Mlga tanm:RG-21/2/2013-28566)
ifade eder
KNC KISIM
ocuk ve Gen ilerin altrlabilecekleri ve altrlamayacaklar ler ile alma Koullar
BRNC BLM
ocuk ve Gen ilerin altrlabilecekleri ve altrlamayacaklar ler
ocuk ve Gen ilerin altrlma Esaslar
Madde 5 ocuun ve gen iinin ie yerletirilmesinde ve almas sresince gvenlii, sal, bedensel, zihinsel, ahlaki ve psikososyal geliimi, kiisel yatknlk ve yetenekleri
dikkate alnr.
247
ocuk ve gen iiler, okula devam edenlerin okula devamlar ile okuldaki baarlarna engel olmayacak, meslek seimi iin yaplacak hazrlklara ya da yetkili makamlar tarafndan yeterlilii kabul edilen mesleki eitime katlmasna engel olmayacak ilerde altrlabilirler.
verenler ocuk ve gen iilerin tecrbe eksiklii, mevcut veya muhtemel riskler konularnda bilgisizlik veya tamamen gelimi olmamalarna bal olarak gelimelerini, salk ve gvenliklerini tehlikeye sokabilecek herhangi bir riske kar korunmalarn temin edeceklerdir.
(Deiik fkra:RG-21/2/2013-28566) ocuk iilerin almasna izin verilen hafif iler Ek-1de, gen iilerin almasna izin verilen iler Ek-2de ve 16 yan doldurmu fakat 18 yan bitirmemi gen iilerin altrlabilecei iler Ek-3te belirtilmitir.
(Ek fkra:RG-21/2/2013-28566) ocuk iiler Ek-1de, gen iiler Ek-1 ve Ek-2de ve 16 yan doldurmu fakat 18 yan bitirmemi gen iiler ise Ek-1, Ek-2 ve Ek-3te yer alan iler
dnda altrlamaz. (Ek cmle: RG-25/10/2013-28802) Ancak, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayl Mesleki Eitim Kanunu kapsamnda mesleki ve teknik eitim okul ve kurumlarndan mezun olan
meslek sahibi 16 yan doldurmu gen iiler; sal, gvenlii ve ahlaknn tam olarak gvenceye alnmas artyla bu Ynetmeliin eklerinde belirtilen snrlamalara bal kalmakszn ihtisas
ve mesleklerine uygun ilerde altrlabilirler.
(Ek fkra:RG-21/2/2013-28566) Ayrca ya kaytlarna bal olarak msaade edilen ilerden olsalar dahi hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinde, alkol, sigara ve bamlla yol
aan maddelerin retimi ve toptan sat ilerinde, parlayc, patlayc, zararl ve tehlikeli maddelerin toptan ve perakende sat ileri ile bu gibi maddelerin imali, ilenmesi, depolanmas ileri ve
bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her trl ilerde, grlt ve/veya vibrasyonun yksek olduu ortamlarda yaplan ilerde, ar scak ve souk ortamda alma gerektiren ilerde,
sala zararl ve meslek hastalna yol aan maddeler ile yaplan ilerde, radyoaktif maddelere ve zararl nlara maruz kalnmas ihtimali olan ilerde, fazla dikkat isteyen ve aralksz ayakta
durmay gerektiren ilerde, para ba ve prim sistemi ile cret denen ilerde, eitim amal iler hari i bitiminde evine veya ailesinin yanna dnmesine imkan salamayan ilerde, iyeri
hekimi raporu ile fiziki ve psikolojik yeterliliklerinin zerinde olan ilerde, eitim, deney eksiklii, gvenlik konusunda dikkat eksiklii getirme ihtimali olan ilerde, para tama ve tahsilat ileri ile
4857 sayl Kanununun 69 uncu maddesinin birinci fkrasnda belirtilen gece dnemine rastlayan srelerde yaplan ilerde 18 yan doldurmayan iiler altrlamaz.
KNC BLM
alma Koullar
alma Sreleri ve Ara Dinlenme Sreleri
Madde 6 Temel eitimini tamamlam ve okula gitmeyen ocuklarn alma saatleri gnde yedi ve haftada otuzbesaatten fazla olamaz. Ancak, 15 yan tamamlam ocuklar iin
bu sre gnde sekiz ve haftada krk saate kadar arttrlabilir.
ocuk ve gen iilerin gnlk alma sreleri, yirmidrt saatlik zaman diliminde, kesintisiz ondrt saat dinlenme sresi dikkate alnarak uygulanr.
Okula devam eden ocuklarn eitim dnemindeki alma sreleri, eitim saatleri dnda olmak zere, en fazla gnde iki saat ve haftada on saat olabilir. Okulun kapal olduu dnemlerde alma sreleri birinci fkrada belirtilen alma srelerini aamaz.ki saatten fazla drt saatten az sren ilerde otuz dakika, drt saatten yedi buuk saate kadar olan ilerde alma sresinin ortasnda bir saat olmak zere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur.
Gnlk alma Sresinden Saylan Haller
Madde 7 4857 sayl Kanununun 66 nc maddesine gre alma sresinden saylan hallerin yansra;
a) verenin vermesi gereken eitimlerde geen sreler,
b) verenin iyeri dnda gnderdii kurslar ve toplantlarda geen sreler ile yetkili kurum ve kurulular tarafndan dzenlenen mesleki eitim programlarnda geen sreler,
Ulusal Bayram ve Genel Tatil
Madde 9 ocuk ve gen iiler, ulusal bayram ve genel tatil gnlerinde altrlamazlar. Ayrca bugnlere ilikin cretler bir i karl olmakszn denir.
Yllk cretli znin Kullandrlmas
Madde 10 ocuk ve gen iilere verilecek yllk cretli izin sresi 20 gnden az olamaz. Yllk cretli iznin kesintisiz kullandrlmas esastr. Ancak, yararna olduu durumlarda ocuk
ve gen iinin istei zerine en fazla ikiye blnerek kullandrlabilir.
Okula veya eitime devam eden ocuk ve gen iilere yllk cretli izinleri okullarn tatil olduu, kursa ve dier eitim programlarna devam edilmedii dnemlerde verilir.
248
NC KISIM
verenin ve Devletin Ykmllkleri
BRNC BLM
verenin Ykmllkleri
ocuk ve Gen ileri altramayacak verenler
Madde 11 ocuk ve gen iileri;
a) ocuklara kar ilenmi sulardan hkm giyen,
b) Yz kzartc sulardan hkm giymi olan,
iveren veya iveren vekilleri altramazlar.
Szlemesi ve Belge Ykmll
Madde 12 veren;
a) ocuk ve gen iinin velisi veya vasisine, ocuk ve gen iinin altrlaca i, karlaabilecei riskler ve alnan nlemler hakknda bilgi verir.
b) Okula devam eden ocuk ve gen iiden altrmaya balamadan nce, renci olduuna dair belge ister. Bu belgeyi zlk dosyasnda muhafaza eder.
c) ocuk ve gen iinin velisi veya vasisi ile yazl i szlemesi yapmak zorundadr.
verenin Eitim ve Dier Ykmllkleri
Madde 13 veren, ocuk ve gen iilere, altrmaya balamadan nce iyerindeki riskler, ie uyum ve kanuni haklar ile iin niteliine gre gerekli i ba eitimlerini verir.
veren, ocuk ve gen iinin ie balamasndan nce veya alma esnasnda, alma koullarnda deiiklik olmas gerektii hallerde, bu deiiklii yapabilmesi iin aadaki hususlar gz nnde bulundurmaldr;
a) yeri ve iin yapld yerin uygunluu ve tanzimi,
b) Kullanlan i ekipmanlarnn ekli, sras ve bunlarn kullanl biimleri,
c) organizasyonlar,
d) ocuk ve gen iilere verilen eitimin ve talimatlarn dzeyi.
Deerlendirmeye gre ocuk ve gen iilerin fiziki veya zihinsel gelimeleri ile gvenlikleri ynnden risk tespit edilirse, en ksa srede gerekli tbbi kontrollerin yaplmas gerekmektedir.
KNC BLM
Devletin Ykmllkleri
Eitim
Madde 14 Bakanlk;
a) alan ocuk ve genlerle ilgili konularda ailelerin, ii ve iveren sendikalarnn, meslek kurulularnn, iverenlerin, toplum ve bireylerin duyarllatrlmas ve bilgilendirilmesi amacyla seminer, toplant, konferans, sempozyum benzeri eitim programlar dzenler, bu amala kitap, bror, dergi yaynlar ve eitim materyali hazrlar.
b) alan ocuk ve genlere ynelik olarak alma ilikileri, i sal ve gvenlii, yasal haklar ve benzeri konularda eitim seminerleri dzenler ve alan ocuk ve genlerin bu
programlara katlmnn salanmas iin gerekli tedbirleri alr.
c) ocuk ve gen altrlan iyerlerinde ve ilerde, kontrol ve denetim yetkisi bulunan kurum ve kurulularda konu ile ilgili alanlara bu konudaki mevcut yasal dzenlemeler ve bunlarn uygulanmas ile gerekli dier hususlarda eitim semineri verir.
249
nceleme-Aratrma
Madde 15 Bakanlk, ocuk altrlan iyerlerinde ve ilerde, ocuk ve gen iilerin salk durumlar, fiziksel, zihinsel, sosyal ve mesleki geliimleri, i sal ve gvenlii koullar ve
alma ilikileri konularnda inceleme ve aratrmalar yapar. nceleme ve aratrmalar ile elde edilen bulgular, sorunlar ve zm yollarn ieren bilgileri yaynlar.
Koordinasyon ve birlii
Madde 16 Bakanlk, ocuk ve gen iiler ile ilgili kamu kurum ve kurulular, ii ve iveren kurulular, meslek kurulular, niversiteler ve gnll kurulular ile ibirlii yapar ve bu
kurulular arasnda koordinasyonu salar.
Yrrlk
Yrtme
Ek-1
ocuk ilerin altrlabilecekleri Hafif ler
1. Dme ve yaralanma tehlikesi olabilecek ekilde almay gerektirecek olanlar hari meyve, sebze, iek toplama ileri,
2. Kmes hayvanlar besiciliinde yardmc iler ve ipek bcekilii ileri,
3. Esnaf ve sanatkarlarn yannda sat ileri,
4. Bro hizmetlerine yardmc iler,
5. Gazete, dergi ya da yazl matbuatn datm ve satm ileri (yk tama ve istifleme hari),
6. Frn, pastane, manav, bfe ve ikisiz lokantalarda komi ve sat eleman olarak yaplan iler,
7. Sat eyalarna etiket yaptrma ve elle paketleme ileri,
8. Ktphane, fuar, panayr ve sergi yerlerinde yardmc iler (yk tama ve istifleme hari),
9. Spor tesislerinde yardmc iler,
10. iek sat, dzenlenmesi ileri.
Ek-2
Gen ilerin altrlabilecekleri ler
1. Meyve ve sebze konservecilii, sirke, turu, sala, reel, marmelat, meyve ve sebze sular imalat ileri,
2. Meyve ve sebze kurutmacl ve ilenmesi ileri,
3. Helva, bulama, ada, pekmez imalat ileri,
4. Kasaplarda yardmc iler
5. ay ilemesi ileri,
6. eitli kuru yemilerin hazrlanmas ileri,
7. Kkba hayvan besiciliinde yardmc iler,
8. Sprge ve fra imalat ileri,
9. Elle yaplan aa oymacl, kemik, boynuz, kehribar, lle ta, Erzurum ta ve dier maddelerden ss eyas, dme, tarak, resim, ayna, ereve, cam ve emsali eya imalat ileri,
10. Toptan ve perakende sat maaza ve dkkanlarnda sat, etiketleme ve paketleme ileri,
250
11. Bro iyerlerinde bro ileri ve yardmc iler,

12. lalama ve gbreleme hari iek yetitirme ileri,
13. kili yerler ve alk hizmetleri hari olmak zere hizmet sektrndeki iler,
14. Dier giyim eyas, baston ve emsiye imalat ileri,
15. Yiyecek maddelerinin imalat ve eitli muamelelere tabi tutulmas ileri,
16. Yorganclk, adr, uval, yelken ve benzeri eyalarn imalat ve dokuma yapmakszn dier hazr eya imalat ileri,
17. Sandk, kutu, f ve benzeri ambalaj malzemeleri, mantar, saz ve kamtan sepet ve benzeri eya imalat ileri,
18. anak, mlek, ini, fayans, porselen ve seramik imaline ait iler (frn ileri ve silis ve quarts tozu saan iler hari),
19. El ilan datm ileri,
20. Cam, ie, optik ve benzeri malzeme imalathanelerinde retime ilikin iler (frn ileri ve silis ve quarts tozu saan iler, sl ilem, renklendirme ve kimyasal iler hari),
21. Bitkisel ve hayvansal yalarn retimi ve bunlardan yaplan maddelerin imaline ilikin iler (karbon slfr gibi parlayc veya tahri edici zclerle yaplan prine veya benzeri yal
maddelerin ekstrasyon yoluyla ya retimi ilerinde ekstrasyonkademeleri hari),
22. Pamuk, keten, yn, ipek ve benzerleriyle bunlarn dkntlerinin halla, tarak ve kolalama tezgahlarndan ve boyama ile ilgili ilemlerden blme ile ayrlm ve fenni iklim
ve aspirasyon tesisat olan iplikhane ve dokuma hazrlama ileri,
23. Balkhane ileri,
24. eker fabrikalarnda retime hazrlamaya yardmc iler,
25. Arasz olarak 10 kgdan fazla yk kaldrlmasn gerektirmeyen torbalama, flama, istifleme ve benzeri iler,
26. Su bazl tutkal, jelatin ve kola imali ileri,
27. Sandal, kayk ve emsali kk deniz aralarnn imalat ve tamirat ileri (boya ve vernik ileri hari).
Ek-3
(Bal ile birlikte deiik: RG-21/2/2013-28566)
16 Yan Doldurmu Fakat 18 Yan Bitirmemi Gen ilerin altrlabilecekleri ler
1. Topran piirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tula, ate tulas ileri ile boru, pota, knk ve benzeri inaat ve mimari malzeme ileri.
2. Kurutma ve yaptrma ileri, kontrplak, kontratabla, yonga aatan mamul suni tahta ve PVC yzey kaplamal suni tahta imali ileri ile emprenye ileri.
3. Parafinden eya imali ileri.
4. Ku ve hayvan ty kllarnn temizlenmesi, didiklemesi, ayrlmas ve bunlara benzer iler.
5. Plastik maddelerin ekillendirilmesi ve plastik eya imali ileri. (PVCnin imali ve PVCden maml eyalarn yapm hari)
6. Mensucattan hazr eya imali ileri (Perde, ev tekstili, otomobil rnleri ve benzerleri).
7. Kat ve odun hamuru retimi ileri.
8. Selloz retimi ileri.
9. Kat ve kat rnlerinden yaplan her trl eya ve malzemenin imali ileri.
10. Zahire depolarndaki iler ile un ve eltik fabrikalarndaki iler.
11. Her trl mrekkep ve mrekkep ihtiva eden malzeme imali ileri.
251
EKRANLI ARALARLA ALIMALARDA SALIK VE GVENLK NLEMLER HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, ekranl aralarla almalarda alnacak asgari salk ve gvenlik nlemlerine ilikin usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren ve ekranl aralarla almalarn yapld tm iyerlerini kapsar.
(2) Bu Ynetmelik hkmleri;
a) Hareketli makine ve aralarn kumanda kabinlerinde ve src mahallinde,
b) Tama aralarnda aracn kumandasndaki bilgisayar sistemlerinde,
c) Toplumun kullanmna ak bilgisayar sistemlerinde,
) yerinde kullanm srekli olmayan tanabilir sistemlerde,
d) Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri veri veya lm sonularn gsteren kk ekranl cihazlarda,
e) Ekranl daktilolarda,
uygulanmaz.
Dayanak
a) 6331 sayl Kanunun 30 uncu maddesine dayanlarak,
b) 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 12 nci maddesine dayanlarak,
c) Avrupa Birliinin 29/5/1990 tarihli ve 90/270/EEC sayl Konsey Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Ekranl ara: Uygulanan ilemin ieriine baklmakszn ekrannda harf, rakam, ekil, grafik ve resim gsteren her trl arac,
b) Operatr: Esas ii ekranl aralarla almak olan ve normal almasnn nemli bir blmnde ekranl ara kullanan kiiyi,
c) alma merkezi: Operatrn/alann oturduu sandalye, ekranl aracn konulduu masa ya da yzey, operatr/alan-makine ara yz yazlm, monitr, klavye, yazc, telefon,
faks, modem ve benzeri aksesuar ve ekranl arala ilgili tm donanmlarn tamamnn veya bir ksmnn bulunduu alma alann,
ifade eder.
252
KNC BLM
Genel Hususlar
verenin ykmllkleri
MADDE 5 (1) veren, iyerinde gerekletirecei risk deerlendirmesinde; alma merkezlerinde ekranl aralarn kullanmndan kaynaklanan riskleri, zellikle grme, fiziksel sorunlar ve mental stresle ilgili riskleri de dikkate alarak, bu risklerin etkileri, yol aabilecei ilave etkiler ile risklerin bir arada olmasndan kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin ortadan kaldrlmas
veya en aza indirilmesi iin her trl salk ve gvenlik nlemlerini alr.
(2) Bu Ynetmelik kapsamnda alnacak nlemlerin maliyeti alanlara yanstlamaz.
(3) Ekranl aralarla almalarda aranacak asgari gerekler ek-1de yer almaktadr.
MADDE 6 (1) Ekranl aralarla almalarda, alanlarn bilgilendirilmesi ve eitimi ile ilgili olarak aadaki hususlara uyulur.
a) veren, alanlara ve temsilcilerine alma yerlerinde salk ve gvenlik ile ilgili btn konularda ve zellikle 5 inci, 7 nci ve 9 uncu maddelerde belirtilen hususlarda bilgi verir.
b) veren; alanlarn i sal ve gvenlii eitimlerine ilikin mevzuat hkmlerini de dikkate alarak ekranl aralarla alanlara, ie balamadan nce ve alma koullarnda nemli bir deiiklik olduunda gerekli eitimi verir. alanlarn i sal ve gvenlii eitimleri; ilgili mevzuatta belirtilen periyotlarda ve iyerinde gerekletirilen risk deerlendirmesi sonularnn
gerektirdii durumlarda tekrarlanr.
(2) Eitim, zellikle aadaki konular ierir:
a) Ekranl aralarla almalarda riskler ve korunma yollar,
b) Doru oturu,
c) Gzlerin korunmas,
) Gzleri en az yoran yaz karakterleri ve renkler,
d) alma srasnda gzleri ksa srelerle dinlendirme alkanl,
e) Gzlerin, kas ve iskelet sisteminin dinlendirilmesi,
f) Ara dinlenmeleri ve egzersizler.
Gnlk alma dzeni
MADDE 7 (1) veren, ekranl aralarla yaplan almalardan kaynaklanan i ykn ve etkilenmeyi azaltmak amacyla, uygun alma plan yaparak operatrlerin periyodik olarak
ara vermesini veya dnml olarak baka ilerde almalarn salar.
MADDE 8 (1) veren, alanlarn ve temsilcilerinin bu Ynetmelikte belirtilen konularda 6331 sayl Kanunda belirtildii ekilde gr ve nerilerini alr ve katlmlarn salar.
Gzlerin korunmas
MADDE 9 (1) yerinde, ekranl aralarla almaya balamadan nce ve ekranl aralarla almadan kaynaklanabilecek grme zorluklar yaandnda alanlarn gz muayeneleri
yaplr.
(2) Ekranl aralarla almalarda operatrlerin gzlerinin korunmas iin;
a) Ekranl aralarla almaya balamadan nce,
b) Yaplan risk deerlendirmesi sonularna gre iyeri hekimince belirlenecek dzenli aralklarla,
c) Ekranl aralarla almadan kaynaklanabilecek grme zorluklar yaandnda,
gz muayeneleri yaplr.
(3) Birinci ve ikinci fkrada belirtilen muayene sonularna gre gerekiyorsa operatrlere/alanlara yaptklar ie uygun ara ve gere verilir.
253
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 10 (1) 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Ekranl Aralarla almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
Ek 1
EKRANLI ARALARLA ALIMALARDA ARANACAK ASGAR GEREKLER
1. Ekipman
a) Genel hususlar
Bu tr ekipmanlarn kullanm alanlar iin risk kayna olmamaldr.
b) Monitr
Ekran, operatrn/alann alma pozisyonuna uygun mesafede ve gz hizasnda olmaldr.
Ekranda grnen karakterler, kolayca seilir ekil ve formda, uygun byklkte olmal, satr ve karakterler arasnda yeterli boluk bulunmaldr.
Ekran grnts stabil olmal, grnt titrememeli ve benzeri olumsuzluklar bulunmamaldr.
Parlaklk ve karakterler ile arka plan arasndaki kontrast, operatr/alan tarafndan kolaylkla ayarlanabilmelidir.
Ekran, operatrn/alann ihtiyacna gre kolaylkla her yne dndrlerek ayarlanabilir olmaldr.
Ekran, ayr bir kaide veya ayarlanabilir bir masa zerinde kullanlabilir olmaldr.
Ekranda kullancy rahatsz edebilecek yansma ve parlamalar olmamaldr.
c) Klavye
Klavye, operatrn/alann el ve kollarnn yorulmamas ve rahata alabilmesi iin ekrandan ayr ve hareketli olmaldr.
Klavyenin n tarafna, operatrn/alann bileklerini dayayabilecei zel destek konulmaldr.
Operatrn/alann elleri ve kollar iin klavyenin nnde yeterli boluk olmaldr.
Klavye yzeyi yanstmayacak ekilde mat olmaldr.
Klavye tularnn zellikleri ve yerleri klavye kullanmn kolaylatracak ekilde olmaldr.
Klavye tular zerindeki semboller, alma pozisyonuna gre kolaylkla okunabilir ve seilebilir nitelikte olmaldr.
) alma masas veya alma yzeyi
alma masas veya alma yzeyi; ekran, klavye, dokmanlar ve dier ilgili malzemelerin rahat bir ekilde dzenlenebilmesine olanak salayacak ekilde, yeterli byklkte ve
yanstmayacak nitelikte olmaldr.
Operatrn/alann rahatsz edici gz ve ba hareketleri ihtiyacn en aza indirecek ekilde yerletirilmi ve ayarlanabilir zellikte dokman tutucu kullanlmaldr.
alann rahat bir pozisyonda olmas iin yeterli alan olmaldr.
254
d) alma sandalyesi
Sandalye dengeli ve operatrn/alann rahat bir pozisyonda oturabilecei ve kolaylkla hareket edebilecei ekilde olmaldr.
Oturma yerinin ykseklii ayarlanabilir olmaldr.
Srt dayama yeri ne-arkaya ve yukar-aa ayarlanabilir, srt destei bele uygun ve esnek olmaldr.
stendiinde operatre/alana uygun bir ayak destei salanmaldr.
2. alma ortam
a) Gerekli alan
Operatrn/alann oturma eklini deitirebilmesi ve rahata hareket edebilmesi iin alma merkezi yeterli genilikte olmal ve uygun ekilde dzenlenmelidir.
b) Aydnlatma
Operatrn/alann gereksinimleri ve yaplan iin tr dikkate alnarak uygun aydnlatma artlar salanmal, arka planla ekran arasnda uygun kontrast bulunmaldr.
Yapay aydnlatma kaynaklarnn yeri ve teknik zellikleri ekrandaki ve dier ekipman zerindeki parlama ve yansmalar nlenecek ekilde olmaldr.
c) Yansma ve parlama
alma merkezlerinde yansmalara ve parlamalara neden olabilecek k gelmesini nlemek amacyla tedbirler alnmaldr.
Ekrana gelen gn nn kontrol edilebilmesi iin yatay ve dikey ayarlanabilir perdeler kullanlmaldr.
) Grlt
alma merkezlerinde kullanlan ekipmann grlts alanlarn dikkatini datmayacak ve karlkl konumay engellemeyecek dzeyde olmaldr.
d) Is
alma merkezindeki ekipman alanlar rahatsz edecek dzeyde ortama s vermemelidir.
e) Radyasyon
alma merkezindeki grnr k dndaki tm radyasyonlarn sala zarar vermeyecek dzeylerde olmas iin gerekli nlemler alnmaldr.
f) Nem
alma ortamnda nem, uygun dzeyde tutulmal ve bu dzey korunmaldr.
3. Operatr-Bilgisayar arayz
veren, ekranl aralarla yaplacak iin dzenlenmesinde ve kullanlacak programlarn seiminde aadaki hususlara uyar:
a) Programlarn ie uygun olmas salanr.
b) Programlarn kolay kullanlabilir ve eer uygunsa operatrn bilgi dzeyine ve deneyimine gre ayarlanabilir olmas salanr. Operatrn bilgisi dnda programlara mdahale edilemez.
c) Sistemler alanlarn verimini artracak ve kolaylk salayacak ekilde geri beslemeli olmaldr.
) Sistemler operatre uygun hz ve formatta bilgi verecek ekilde olmaldr.
d) Programlarn, zellikle verilerin alglanmas ve kullanlmas konusunda yazlm ergonomisi prensiplerine uygun olmaldr.
255
ELLE TAIMA LER YNETMEL

Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; elle tama ilerinden kaynaklanabilecek salk ve gvenlik risklerinden, zellikle srt ve bel incinmelerinden, alanlarn korunmasn salamak
iin asgari gereklilikleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki iyerlerini kapsar.
Dayanak
b) Avrupa Birliinin 29/5/1990 tarihli ve 90/269/EEC sayl Konsey Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Elle tama ii
MADDE 4 (1) Elle tama ii; bir veya daha fazla alann bir yk kaldrmas, indirmesi, itmesi, ekmesi, tamas veya hareket ettirmesi gibi iler esnasnda, iin nitelii veya uygun
olmayan ergonomik koullar nedeniyle zellikle bel veya srtnn incinmesiyle sonulanabilecek riskleri kapsayan nakletme veya destekleme ilerini ifade eder.
Genel ykmllk
MADDE 5 (1) veren;
a) yerinde yklerin elle tanmasna gerek duyulmayacak ekilde i organizasyonu yapmak ve ykn uygun yntemlerle, zellikle mekanik sistemler kullanlarak tanmasn salamak
iin gerekli tedbirleri almakla ykmldr.
b) Ykn elle tanmasnn kanlmaz olduu durumlarda, ek-1`de yer alan hususlar dikkate alarak elle tamadan kaynaklanan riskleri azaltmak iin uygun yntemler kullanlmasn
salar ve gerekli dzenlemeleri yapar.
ve iin yapld yerin organizasyonu
MADDE 6 (1) veren, ykn elle tanmasnn kanlmaz olduu durumlarda;
a) in mmkn olduu kadar salk ve gvenlik artlarna uygun yaplabilmesi iin iyerinde gerekli dzenlemeleri yapar.
b) Yaplan iteki salk ve gvenlik koullarn deerlendirirken ek-1`de yer alan hususlar ve yklerin zelliklerini de gz nnde bulundurur.
c) zellikle alanlarn srt ve bel incinme risklerini nlemek veya azaltmak iin, ek-1`de yer alan hususlar dorultusunda alma ortamnn zellikleri ve yaplan iin gereklerine uygun
nlemleri alr.
Bireysel risk faktrleri
MADDE 7 (1) Elle tama ilerinde, zel politika gerektiren gruplarn etkilenebilecei tehlikelere kar korunmas iin; 6331 sayl Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn () bendi
ile 15 inci maddesinin uygulanmasnda ek-2`de belirtilen hususlar dikkate alnr.
MADDE 8 (1) veren; elle tama ilerinde alanlarn ve/veya temsilcilerinin, alanlarn i sal ve gvenlii eitimlerine ilikin mevzuat hkmlerini de dikkate alarak aadaki
konularda bilgilendirilmelerini ve eitilmelerini salar:
a) Bu Ynetmelik uyarnca salk ve gvenliin korunmasna ynelik alnan tedbirler,
b) Tanan ykle ilgili genel bilgiler ve mmknse ykn arl ile eksantrik yklerin en ar tarafnn arlk merkezi,
c) Bu Ynetmelikte belirtilen hususlar da dikkate alarak yklerin doru olarak nasl tanaca ve yanl tanmas halinde ortaya kabilecek riskler.
256

MADDE 9 (1) veren; bu Ynetmelikte belirtilen konular ile ilgili alanlarn veya temsilcilerinin, 6331 sayl Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak grlerini alr ve katlmlarn
salar.
MADDE 10 (1) 11/2/2004 tarihli ve 25370 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elle Tama leri Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
Ek-1
YKLE LGL RSK FAKTRLER
1. Ykn zellikleri
Yk;
- ok ar veya ok bykse,
- Kaba veya kavranlmas zorsa,
- Dengesiz veya iindekiler yer deitiriyorsa,
- Vcuttan uzakta tutulmasn veya vcudun eilmesini veya bklmesini gerektiren bir konumdaysa,
- zellikle bir arpma halinde yaralanmaya neden olabilecek younluk ve ekildeyse,
elle tanmas, bilhassa srt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.
2. Fiziksel g gereksinimi
;
- ok yorucu ise,
- Sadece vcudun bklmesi ile yaplabiliyorsa,
- Ykn ani hareketi ile sonulanyorsa,
- Vcut dengesiz bir pozisyonda iken yaplyorsa,
bedenen alma ekli ve harcanan g, bilhassa srt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.
3. alma ortamnn zellikleri
- allan yer, ii yapmak iin yeterli genilik ve ykseklikte deil ise,
- Zeminin dz olmamasndan kaynaklanan dme veya kayma tehlikesi varsa,
- alma ortam ve artlar, alanlarn ykleri gvenli bir ykseklikte veya uygun bir vcut pozisyonunda tamasna uygun deil ise,
- yeri tabannda veya allan zeminlerde yklerin indirilip kaldrlmasn gerektiren seviye fark varsa,
- Zemin veya zerinde durulan yer dengesiz ise,
- Scaklk, nem veya havalandrma uygun deil ise,
bilhassa srt ve bel incinmesi riskini artrabilir.
4. in gerekleri
Aada belirtilen alma ekillerinden bir veya birden fazlasn gerektiren iler bilhassa srt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.
- zellikle vcudun belden dnmesini gerektiren ar sk veya ar uzun sreli bedensel almalar,
- Yetersiz ara ve dinlenme sresi,
- Ar kaldrma, indirme veya tama mesafeleri,
- in gerektirdii, alan tarafndan deitirilemeyen alma temposu.
Ek-2
BREYSEL RSK FAKTRLER
alanlar;
- Yaplacak ii yrtmeye fiziki yaplarnn uygun olmamas,
- Uygun olmayan giysi, ayakkab veya dier kiisel eyalar kullanmalar,
- Yeterli ve uygun bilgi ve eitime sahip olmamalar,
durumunda risk altnda olabilirler.
257
258
ENGELL VE ESK HKML ALITIRMAYAN VERENLERDEN TAHSL EDLEN DAR PARA CEZALARINI
KULLANMAYA YETKL KOMSYONA DAR YNETMELK
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, engelli ve eski hkml altrmayan iverenlerden veya iveren vekillerinden 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 101 inci maddesi
uyarnca tahsil edilen idari para cezalarnn kullanm hakknda karar vermeye yetkili Komisyonun kuruluu ile almasna ilikin usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 4857 sayl Kanunun 30 uncu maddesinin yedinci fkrasna istinaden oluturulan Komisyonun kurulu, alma, karar alma ve proje sonularnn izlenmesi ile buna esas tekil eden engelli ve eski hkmllerin kendi iini kurmalar, engellinin i bulmasn salayacak destek teknolojileri ile engellinin ie yerletirilmesi, ie ve iyerine uyumunun
salanmas ve bu gibi amalara ynelik projelerin hazrlanmas, Komisyona sunulmas, deerlendirilmesi, uygulanmas, izlenmesi ve denetlenmesine ilikin usul ve esaslar kapsamaktadr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunun 30 uncu maddesinin yedinci fkrasna dayanarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Engelli: Bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini eitli derecelerle kaybetmesi nedeniyle alma gcnn en az yzde krkndan yoksun olduu Engellilere Verilecek Salk Kurulu Raporlar ile belgelenen ve alabilir durumda olan kiileri,
b) Eski hkml: Bir yldan daha uzun sreli bir sutan veya ceza sresine baklmakszn Devlet memuru olmaya engel bir sutan hkm giyen ve cezasn infaz kurumlarnda tamamlayanlar, cezas ertelenenleri, koullu salverilenleri, zel kanunlarda belirtilen artlardan dolay istihdam olana bulunmayanlar, mr boyu kamu hizmetlerinden yasakl bulunanlar ve denetimli serbestlik kapsamnda olanlar,
c) Genel Mdrlk: Trkiye Kurumu Genel Mdrln,
) Hizmet salayc: Bu Ynetmelik kapsamnda proje teklifi verebilecek gerek veya tzel kiileri,
d) l mdrl: alma ve i kurumu il mdrln,
e) stekli: Bu Ynetmelik kapsamnda proje teklifi vermi olan gerek veya tzel kiileri,
f) Komisyon: 4857 sayl Kanunun 30 uncu maddesinin yedinci fkrasnda belirtilen komisyonu,
g) Kursiyer: Bu Ynetmelik kapsamnda kabul edilen projeler erevesinde dzenlenecek faaliyetlere katlan engelli ve eski hkmlleri,
) Kurum: Trkiye Kurumunu,
h) Kurul: l stihdam ve Mesleki Eitim Kurulunu,
) Proje: siz engellilerin ve eski hkmllerin mesleki eitim ve rehabilitasyonu ile kendi ilerini kurmalar, engellilerin i bulmalarn salayacak destek teknolojileri ile engellilerin ie
yerletirilmeleri, ie ve iyerine uyumlarnn salanmas ve bu gibi kapsam ve ierii bavuru rehberinde ve ilgili mevzuatnda belirtilen amalar gerekletirmeye ynelik hazrlanacak projeleri,
i) Proje bavuru rehberi: Komisyonun onayndan sonra Kurum tarafndan internet sitesinde yaymlanan ve bu Ynetmelik erevesinde hazrlanacak projelere ilikin ayrntl bilgilerin yer
ald belgeyi,
j) Protokol: birlii kapsamnda dzenlenecek faaliyetlerin erevesini belirleyen ibirlii veya iyi niyet belgelerini,
k) Szleme: Bu Ynetmelik kapsamnda dzenlenen faaliyetlerin erevesini belirleyen ve Kurum ile yklenici arasnda imzalanan belirli sreli belgeyi,
259
l) st Kurulu: 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayl Sendikalar ve Toplu Szlemesi Kanununa gre kurulan ve faaliyet gsteren ii ve iveren sendikalar konfederasyonlarndan en ok
ii ve ivereni temsil edenler ile 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayl Dernekler Kanununa gre kurularak faaliyet gsteren ve ilgili Bakanln kaytlarna gre en ok engelliyi temsil eden kuruluu,
m) Yklenici: Bu Ynetmelik kapsamndaki faaliyetlerin yrtlmesi amacyla szleme ve/veya protokol imzalanan hizmet salayclarn,
ifade eder.
KNC BLM
Komisyonun Oluumu ve alma Esaslar
Komisyon
MADDE 5 (1) Komisyon; Trkiye Kurumu Genel Mdrnn bakanlnda, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl alma Genel Mdrl ile Sal ve Gvenlii Genel Mdrl, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl Engelli ve Yal Hizmetleri Genel Mdrl, Adalet Bakanl Ceza ve Tevkif Evleri Genel Mdrl, en ok ii ve ivereni temsil eden st kurulularn ve en ok engelliyi temsil eden st kuruluun birer temsilcisi olmak zere bir bakan ve yedi yeden oluur.
(2) Komisyonun kamu kurumlarndan gelen yeleri, Komisyon toplantlar iin, nceden isimleri Kuruma bildirilmek art ile mazeret bildirerek yerlerine kendilerini temsilen yetkili temsilci
grevlendirilebilirler.
(3) En ok ii ve ivereni temsil eden st kurulular ile en ok engelliyi temsil eden st kurulu setikleri temsilci says kadar yedek temsilci seerler. Asl ve yedek ye olarak grevlendirilen temsilcilerin grev sreleri yl olup, bu yeler yeniden seilebilirler. Bu kurulular Komisyon toplantlarna asl veya yedek ye ile katlmak zorundadrlar.
Teknik alma grubu
MADDE 6 (1) Teknik alma grubu, istekli tarafndan Komisyona sunulan ve il mdrlnn n incelemesinden geerek sresinde ve usulne uygun olarak gelen projelerin, proje
bavuru rehberine uygunluunun n deerlendirmesini yapmak zere Komisyonda temsil edilen kurum ve kurulularn yetkilendirdii kiilerden oluur.
(2) Komisyon yeleri ayn zamanda teknik alma grubu yesi olarak grev yapabilirler.
(3) Teknik alma grubu, Komisyonun toplantlarndan en az yedi gn nce toplanr ve Komisyona sunulacak projelere ilikin yazl ve gerekeli grn hazrlar.
(4) Teknik alma grubu, projeler hakknda nihai karar alamaz.
(5) Teknik alma grubunun sekretarya hizmetleri Genel Mdrlk tarafndan yrtlr.
Komisyonun alma esaslar
MADDE 7 (1) Komisyon, bu Ynetmelik gereince sunulan ve teknik alma grubunda grlen projeleri ve gndeminde yer alan konular grmek zere her yl Mart ve Eyll aylarnda gndemli olarak toplanr.
(2) Komisyon Bakan, gerekli grd hallerde Komisyonu olaanst toplantya arabilir. En az yenin yazl istemi ile Komisyonun olaanst toplanmas talep edilebilir. Olaanst toplant talebi, Komisyon Bakan tarafndan en ge onbe gn iinde yerine getirilir.
(3) Komisyonun toplant tarih ve saati ile gndem ve gndeme ait bilgi ve belgeler, Kurum tarafndan Komisyon yelerine toplant gnnden en az be gn nce gnderilir.
(4) Komisyon, gndemdeki sraya gre konular grr. Toplantya katlan ye saysnn ounluk kararyla gndem d konular da grlebilir. Komisyon, olaanst toplantlarda
sadece toplanma amac olan gndemi grebilir.
(5) Komisyon, en az ye tam saysnn salt ounluu ile toplanr ve katlanlarn salt ounluu ile karar alr. ekimser oy kullanlamaz. Oylarn eitlii halinde, Bakann bulunduu taraf
ynnde karar alnm saylr.
(6) Komisyon kararlar gerekeli olarak hazrlanr ve bakan ile yelerce imzalanarak ilgili taraflara il mdrl aracl ile duyurulur. Karara katlmayan yeler, gerekelerini yazl olarak karar metninde belirtir.
(7) Komisyon, sunulan projelerle ilgili artl kabul karar verebilir. Projenin yrtm, Komisyonca kararlatrlan artn istekli tarafndan kabulne baldr. steklinin art kabul etmemesi
halinde projeye ilikin olarak il mdrl ile istekli arasnda szleme veya protokol imzalanamaz.
(8) Komisyon, proje teklif arsna kma ve teklif edilen projeleri deerlendirme, uygulama, izleme ve denetleme iin ilgili mevzuatn uygulanmasn salayc ilke kararlar alabilir. lke
kararlar, Komisyon karar dorultusunda Kurum internet sayfasnda yaymlanabilir.
260
(9) Komisyon, yln ilk toplantsnda, bir nceki yl yrtlm projelerin sonularn deerlendirerek ilgili yln proje bavuru rehberini bu sonular dorultusunda revize edebilir ve ilgili
ylda desteklenmesine ncelik verilecek projeleri belirleyebilir.
(10) Komisyon alm olduu kararlarn uygulanmas iin Kuruma snrlar belirlenmi yetkiler devredebilir.
(11) Komisyon kararlar, bu Ynetmelik, ilgili mevzuat, Komisyon ilke kararlar ve proje bavuru rehberi erevesinde Kurum tarafndan yerine getirilir.
(12) Komisyonun sekretarya hizmetleri Genel Mdrlk tarafndan yrtlr.
NC BLM
Projelerin Hazrlanmas ve Uygulanmas
Proje bavuru rehberi

MADDE 8 (1) Kurum, Komisyon tarafndan onaylanmak art ile Komisyona sunulacak projelerin ncelikleri ve zellikleri ile bavuru formunun hazrlanmas ve bavurunun yaplmasna ilikin konularda hizmet salayclar bilgilendirmek amac ile Kurum internet sayfasnda proje bavuru rehberi yaymlar.
(2) Projeler, sunulduu dnemde yaymlanan proje bavuru rehberi esas alnarak hazrlanr, deerlendirilir ve uygulanr.
Hizmet salayclar
MADDE 9 (1) Bu Ynetmelik erevesinde gerek ve tzel kiiler proje teklifi yapabilir.
(2) Gerek kiiler, mutad yerleim yerlerinin bulunduu il iinde proje teklifi sunabilirler.
(3) Tzel kiilerin, merkezlerinin bulunduu il dnda proje sunabilmeleri iin teklif sunduklar ilde ubelerinin bulunmas zorunludur.
(4) Proje bavuru rehberinde belirlenecek nceliklere gre hizmet salayclara ilikin snrlandrmalar yaplabilir.
Proje bavurusunun yaplmas
MADDE 10 (1) Hizmet salayclar tarafndan hazrlanan projeler, projenin uygulanaca ilde yer alan il mdrlne, proje bavuru rehberinde belirtilen srelerde elden veya posta
ile gnderilebilir. Bavuru sresinden sonra Kuruma ulaan projelerin postaya verilme tarihleri dikkate alnr.
(2) Engellilere ynelik faaliyette bulunan dernek veya vakflar, varsa bal olduklar st kurululardan alacaklar proje ile ilgili deerlendirme yazsn projeye ekler. Aksi halde projeler
deerlendirilmeye alnmaz.
Projelerin deerlendirilmesi
MADDE 11 (1) Bu Ynetmelik erevesinde sunulan projeler, il mdrlnce ncelikle bavurunun sresi iinde yaplm olmas, bavuru formunun eksiksiz doldurulmas ve eklerinin tam olmas asndan, bavurunun il mdrlne tesliminden itibaren en ge onbe i gn iinde deerlendirilir.
(2) Eksik bilgi veya belgeler ile sresinden sonra yaplan bavurular deerlendirmeye alnmaz, gerekesi ile birlikte en ge be i gn iinde yazl olarak istekliye iade edilir. ade edilen projeler, bavuru sresinin gememi olmas koulu ile, eksiklikleri tamamlanarak tekrar il mdrlne sunulabilir.
(3) Projeler, il mdrl tarafndan Kurulun grne sunulur. Kurulun deerlendirmesi proje ile ilgili belgeler arasna eklenir.
(4) l mdrlklerince yaplacak n inceleme sonucunda hazrlanacak raporda; projenin temel amalar, hedef kitlenin zellikleri ile ildeki igc piyasas ile iliki dzeyi, projede yaplacak faaliyetler ile paydalarn projeye katks; daha nce ayn amalarla yaplan projelerle iliki dzeyi ve daha nce yaplanlardan farkl olan ynleri; isteklinin varsa daha nceki projelerinin
deerlendirilmesi ve bu proje ile ilikisi, yaplacak projenin hedef kitleye muhtemel katklar, srdrlebilirlii gibi hususlara yer verilerek proje hakkndaki deerlendirme belirtilir.
(5) l mdrl, projeleri ve eklerini yazl gr ile birlikte Komisyona iletilmek zere Genel Mdrle gnderir ve bavuru sahibine yazl olarak bilgi verir.
(6) l Mdrlnn yazl grnn, engellilere ynelik faaliyette bulunan dernek veya vakflarca hazrlanacak projelerde varsa bal ya da ye olduklar st kuruluun deerlendirme
yazsnn ve Kurulun deerlendirmesinin olmad bavurular Genel Mdrlke deerlendirmeye alnmakszn il mdrlne en ge be i gn iinde iade edilir.
(7) l mdrlklerinden gelen projeler, teknik alma grubu tarafndan bu Ynetmelik, ilgili mevzuat, komisyon ilke kararlar ve proje bavuru rehberinde belirtilen esaslar dorultusunda
deerlendirilir ve Komisyona sunulmak zere gerekeli rapor hazrlanr.
261
(8) Teknik alma grubu, deerlendirme srasnda ihtiya duymas halinde il mdrl, istekli veya ilgili taraflardan ilave bilgi ve belge isteyebilir, projenin uygulanaca yerde inceleme
ve aratrma yapabilir veya yaptrabilir.
(9) Komisyon, usulne uygun olarak kendisine ulaan projeleri genel ve zel hedef, faaliyet, sonu ve bte bakmlarndan ele alarak kendi iindeki tutarll; hedef kitle ile ama arasndaki ilikinin dzeyi; kursiyerlerin istihdamna ve sosyal ierilmelerine katks; daha nce yaplan benzer projeler ile ilikisi; hedef kitlenin ihtiyalar; uygulanabilirlii; srdrlebilirlii; e finansman katks; bte imknlar; kendi iini kuracaklar iin i plan ve kurulu sermayesi olup olmad; igc piyasasnn talepleri; isteklinin varsa daha nceki proje deneyimi ve paydalarla iliki
dzeyi gibi bavuru rehberinde belirtilen kriterlere gre deerlendirir.
(10) stihdam taahhd bulunanlar ile kendi iini kurmaya ynelik projeler ve projenin uygulanaca ildeki mevcut kaynaklarn kullanmna imkn salayacak proje sahibi dnda dier
ilgili kii ve kurulularn ibirliini kapsayan yahut proje sahibi ve ibirlii yaplacak kurulularn somut katklarn ieren projeler Komisyonda ncelikle deerlendirilir.
(11) Yklenicinin;
a) Komisyon tarafndan daha nce kabul edilen projeyi Komisyon veya il mdrl tarafndan kabul edilen bir mazereti olmakszn szleme imza tarihinden itibaren iki ay iinde balatmamas, raporlarn sresinde vermemesi veya varsa istihdam ykmllklerini eksik yerine getirmesi durumunda bir yl sre ile;
b) Kurum tarafndan yaplan inceleme ve denetimler sonucunda ilgili mevzuat, szleme ve projeye aykrlk nedeni ile szlemesinin iptal edilmesi, raporlarnn kabul edilmemesi veya
varsa istihdam taahhdne ilikin ykmlln hi yerine getirmemesi durumunda iki yl sre ile;
c) Kurum ile bu Ynetmelik kapsamndaki i ve ilemlerinden dolay idari veya hukuki ihtilaf devam etmesi halinde, bu ihtilaflar sonulanncaya kadar;
) Devam eden projesi var ise, tm sonular ile tamamlanana kadar,
yeni projesi kabul edilmez.
(12) Kabul edilen ve uygulanan projelerde hizmet salayclardan, onbirinci fkra gereince yaptrm uygulananlar ile birinci ve ikinci derece kan hsmlarnn kurucu ve yneticisi olduklar
isteklilerin sunduklar projeler de ayn srelerle kabul edilmez. stekli, bu hususa ilikin olarak proje bavurusu srasnda yazl olarak taahht verir. Aksi durumun tespit edilmesi halinde, szleme iptal edilir ve Kurum tarafndan proje iin yaplan tm demeler yasal faizi ile birlikte geri alnr ve iki yl sre ile projeleri kabul edilmez.
Projelerin uygulanmas
MADDE 12 (1) Kabul edilen projeler, il mdrl ile yklenici arasnda szleme veya protokol imzalanmak suretiyle yrtlr.
(2) Bu Ynetmelik, ilgili mevzuat, Komisyon ilke kararlar, proje bavuru rehberi ve isteklinin proje bavuru formu, szlemenin ayrlmaz paras olarak kabul edilerek proje bu hkmler
erevesinde uygulanr.
(3) Projeler kabul edilen bte ile snrl olarak yrtlr. Komisyonun uygun gr olmadan, ykleniciler tarafndan hibir ekilde denek kalemleri arasnda aktarma yaplamaz ve denek kalemleri artrlamaz. Ancak projeye ilikin yklenicinin kendi katks iin bu kural geerli deildir.
(4) Projelerde kaynak tahsis edilen demirbalar, bedelinin ykleniciye denmesi srasnda il mdrlnce kaytlara alnr ve ykleniciye tutanakla teslim edilir. Sz konusu demirbalar,
projenin tamamland tarihi izleyen yl boyunca Kurum tasarrufundadr. Demirbalar bu sre ile snrl olmak zere, komisyon kararlar ile o ilde yrtlen baka projeler kapsamnda da
kullandrlabilirler. Bu konuda ykleniciler her trl kolayl salamakla ykmldr. Aksi durumda Kurum demirbalar geri alma hakkna sahiptir.
(5) Demirbalar, drdnc fkra hkmleri sakl kalmak zere, yklenici tarafndan yl boyunca amacna uygun olarak kullanlmak zorundadr. Amacna uygun olmak ve Komisyondan
uygun gr alnmak art ile demirbalar yklenici tarafndan yrtlen baka projelerde de kullanlabilir. Demirbalar, bu sre iinde satlamaz, kiralanamaz ve devredilemez. Amacna uygun
olarak kullanlmayan, satlan, kiralanan veya devredilen demirbaa ilikin yaplan maliyet, yasal faizi ile ykleniciden ilgili mevzuat dorultusunda geri alnr. l mdrlnce demirbalar alt
aylk srelerle yerinde grlerek raporlanr ve raporlar Komisyona sunulmak zere Genel Mdrle gnderilir. yllk sre sonunda demirbalar, tm haklar ile ykleniciye braklr.
Raporlama
MADDE 13 (1) Projenin geliimini grmek, yaplan faaliyetlerin sonularn deerlendirmek ve yaplacaklar hakknda bilgi sahibi olmak amac ile proje sresinin ilk yarsnn sonunu
takip eden onbe gn iinde ara rapor ve projenin bitiini takip eden en ge onbe gn iinde ise nihai rapor yklenici tarafndan hazrlanarak il mdrlne teslim edilir. l mdrlnce uygun grlmesi halinde rapor teslimi iin geerli olan sreler iki katna kadar uzatlabilir.
(2) Sz konusu raporlar, geerli bir mazeret olmakszn sresi iinde teslim edilmez ise il mdrlnce ykleniciye varsa kalan demeleri yaplmaz.
262
demeler
MADDE 14 (1) Komisyon tarafndan kabul edilen projelerde belirtilen ara-gerelerin, sarf malzemelerin ve demirbalarn ykleniciler tarafndan satn alndnn yklenici adna kesilmi fatura ile belgelenmesi ve il mdrl tarafndan alnanlarn yerinde grlmesini mteakip; il mdrlnce bu almlara ilikin nakit tutarlar, ilgili mevzuatna gre dzenlenmi belge ve
eki onayl fatura rneine dayanlarak en ge on i gn iinde defaten denir. Dzenlenecek olan faaliyetlerde szleme veya protokol imzalanmadan nce alm yaplamaz.
(2) Komisyon tarafndan uygun grlen demeler, ilgili mevzuatnda belirtilen belgelerin yklenici tarafndan il mdrlne ibraz edilmesi sonrasnda belirlenen hesaba veya hesaplara
en ge on i gn iinde aktarlr.
(3) stihdam taahhd olan projelerde, kursiyer zaruri gideri ve demirba giderleri dnda kalan proje tutarnn %20si bloke edilir. Yklenicinin ykmlln yerine getirmemesi durumunda bloke edilen tutar ykleniciye denmez. Ancak ykmlln ksmen yerine getirilmesi durumunda bu ksma tekabl eden bloke tutar denir.
(4) Komisyon tarafndan projeler iin tahsis edilen denek tutarna, aksi belirtilmedike katma deer vergisi dahildir.
(5) Ynetim Kurulunca belirlenen miktar kadar Kurum tarafndan kursiyerlere zaruri gider demesi yaplr.
(6) Kursiyerlere ilikin sigorta primleri ilgili mevzuat dorultusunda Kurum tarafndan denir.
Tannrlk
MADDE 15 (1) Projelerin uygulanmas aamasnda her trl basl, grsel ve dier materyallerde belirlenen usul ve esaslar erevesinde Kurumun ve Komisyonun tannrlna ilikin
gerekli nlemleri almak ve bu erevedeki i ve ilemleri yrtmekten yklenici sorumludur.
(2) Bu ykmlln yerine getirilmemesi veya eksik getirilmesi halinde Komisyon karar ile projenin durdurulmas, iptali, yeni projelerin belirli sre ile kabul edilmemesi, varsa demelerin yaplmamas veya geri alnmas gibi yaptrmlar uygulanabilir.
Projelerin izlenmesi ve denetimi
MADDE 16 (1) Kurum, kaynak tahsis edilen projelerin uygulamasn grevlendirecei kiiler aracl ile izlemek ve denetlemek iin her trl tedbiri almakla ykmldr.
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 17 (1) 26/9/2003 tarihli ve 25241 sayl Resm Gazetede yaymlanan zrl ve Eski Hkml altrmayan verenlerden Ceza Olarak Kesilen Paralar Kullanmaya Yetkili
Komisyonun Kuruluu ile alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Mevcut i ve ilemler
GEC MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce imzalanan szleme, protokol ve projeler ile balatlan i ve ilemler hakknda 26/9/2003 tarihli ve 25241 sayl
Resm Gazetede yaymlanan zrl ve Eski Hkml altrmayan verenlerden Ceza Olarak Kesilen Paralar Kullanmaya Yetkili Komisyonun Kuruluu ile alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmeliin uygulanmasna devam olunur.
Yrrlk
Yrtme
263
GEBE VEYA EMZREN KADINLARIN ALITIRILMA ARTLARIYLA EMZRME ODALARI VE OCUK BAKIM YURTLARINA
DAR YNETMELK
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, gebe, yeni doum yapm veya emziren alann iyerlerindeki salk ve gvenliinin salanmas ve gelitirilmesini destekleyecek nlemlerin
alnmas ve bu alanlarn hangi dnemlerde ne gibi ilerde altrlmalarnn yasak olduunu, altrlabilecei ilerde hangi art ve usullere uyulacan, emzirme odalarnn veya ocuk bakm yurtlarnn nasl kurulacan ve hangi artlar tayacan belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki kadn alan altran iyerlerine uygulanr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Gebe alan: Herhangi bir salk kuruluundan alnan belge ile gebelii hakknda iverenini bilgilendiren alan,
b) Emziren alan: Tabi olduu mevzuat hkmleri uyarnca st izni kullanmakta olan ve iverenini durum hakknda bilgilendiren alan,
c) Emzirme odalar: alanlarn bir yandan kk ocuklarn emzirmeleri iin ayrlan odalar,
) Yeni doum yapm alan: Yeni doum yapm ve iverenini durumu hakknda bilgilendiren alan,
d) Yurt/ocuk bakm yurdu/Kre: 0-60 aylk ocuklar ile velisinin istei zerine ilkokula kayd yaplmayan 60-66 aylk ocuklarn bakm ve eitimlerinin yapld yerleri,
ifade eder.
KNC BLM
Genel ve zel Hkmler
Uygulamada ncelik
MADDE 5 (1) Bu Ynetmelik hkmlerinin uygulanmasnda ncelikle alann tabi olduu ilgili mevzuat hkmleri dikkate alnr.
(2) 6331 sayl Kanun kapsamnda olup kendi zel mevzuatlarnda hkm bulunmamas halinde alanlar asndan bu Ynetmelik hkmleri uygulanr.
(3) Bu Ynetmeliin oda ve yurtlarla ilgili drdnc blmnde yer alan hkmlerin 657 sayl Devlet Memurlar Kanununun 1 inci maddesinin birinci fkras kapsamna giren alanlar
iin uygulanmasnda, 8/12/1987 tarihli ve 19658 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kamu Kurum ve Kurulularnca Alacak ocuk Bakmevleri Hakknda Ynetmelik hkmleri sakldr.
(4) Oda ve yurt ama ykmll iin alan says bakmndan stat ayrm yaplmakszn 6331 sayl Kanuna tabi btn alanlar hesaba katlr. Ancak bu alanlarn kendi zel
mevzuatlarna gre kurulmu oda, yurt, kre veya ocuk bakmevinin bulunmas halinde sz konusu ykmllk yerine getirilmi saylr.
264
Bilgilendirme ve deerlendirme
MADDE 6 (1) alan, gebelik ve emzirmeye balama halinde iverenini bilgilendirir.
(2) veren, gebe veya emziren alann salk ve gvenlii iin tehlikeli saylan kimyasal, fiziksel, biyolojik etkenlerin ve alma srelerinin alanlar zerindeki etkilerini deerlendirir.
Bu deerlendirme sonucuna gre EK-Ide belirtilen genel ve zel nlemleri alr.
(3) veren, iyerindeki maruziyetin eklini, dzeyini ve sresini EK-II ve EK-IIIteki etkenler, sreler, alma koullar veya zel bir riske maruz kalma olasl bulunan ileri de;
a) salk ve gvenlik risklerinin, gebe veya emziren alanlar zerindeki etkilerini belirlemek
b) alnacak nlemleri kararlatrmak
zere deerlendirir. Bu deerlendirmede kiisel olarak alan etkileyen psikososyal ve tbbi faktrleri de dikkate alr.
(4) Gebe veya emziren alan, iyerinde yaplan deerlendirmenin sonular ile salk ve gvenlik amacyla alnmas gereken nlemler hakknda bilgilendirilir.
Deerlendirme sonularn izleyen eylem
MADDE 7 (1) Deerlendirme sonular, gebe veya emziren alan iin salk ve gvenlik riskini veya alann gebelii veya emzirmesi zerindeki bir etkiyi ortaya kardnda iveren, ilgili alann alma koullarn ve/veya alma saatlerini, alann bu risklere maruz kalmasn nleyecek bir biimde geici olarak deitirir.
(2) alma koullarnn ve/veya alma saatlerinin uyarlanmas mmkn deilse, iveren ilgili alan baka bir ie aktarmak iin gerekli nlemleri alr.
(3) Salk raporu ile gerekli grld takdirde gebe alan, salna uygun daha hafif ilerde altrlr. Bu halde alann cretinde bir kesinti yaplmaz. Baka bir ie aktarlmas
mmkn deilse, alann salk ve gvenliinin korunmas iin gerekli sre iinde, istei halinde alann tabi olduu mevzuat hkmleri sakl kalmak kaydyla cretsiz izinli saylmas salanr. Bu sre, yllk cretli izin hakknn hesabnda dikkate alnmaz.
NC BLM
alma Koullar ve zinler
Gece almas
MADDE 8 (1) Kadn alanlar, gebe olduklarnn salk raporuyla tespitinden itibaren douma kadar geen srede gece almaya zorlanamazlar.
(2) Yeni doum yapm alann doumu izleyen bir yl boyunca gece altrlmas yasaktr. Bu srenin sonunda salk ve gvenlik asndan sakncal olduunun salk raporu ile
belirlendii dnem boyunca gece altrlmaz.
alma saatleri
MADDE 9 (1) Gebe veya emziren alan gnde yedi buuk saatten fazla altrlamaz.
Analk ve st izni
MADDE 10 (1) alann tabi olduu mevzuat hkmleri sakl kalmak kaydyla analk ve st izninde 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 74 nc maddesi hkmleri uygulanr.
Gebe alann muayene izni
MADDE 11 (1) Gebe alanlara gebelikleri sresince, periyodik kontrolleri iin cretli izin verilir.
Emziren alann altrlmas
MADDE 12 (1) Emziren alanlarn, doum izninin bitiminde ve ie balamalarndan nce, almalarna engel durumlar olmadnn raporla belirlenmesi gerekir. almasnn sakncal olduu hekim raporu ile belirlenen alan, raporda belirtilen sre ve ilerde altrlamaz.
265
DRDNC BLM
Oda ve Yurtlarla lgili Genel Hkmler
Oda ve yurt ama ykmll
MADDE 13 (1) Yalar ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadn alan olan iyerlerinde, emziren alanlarn ocuklarn emzirmeleri iin iveren tarafndan, alma yerlerinden ayr ve iyerine en ok 250 metre uzaklkta EK-IVte belirtilen artlar tayan bir emzirme odasnn kurulmas zorunludur.
(2) Yalar ve medeni halleri ne olursa olsun, 150den ok kadn alan olan iyerlerinde, 0-6 yandaki ocuklarn braklmas, bakm ve emziren alanlarn ocuklarn emzirmeleri
iin iveren tarafndan, alma yerlerinden ayr ve iyerine yakn EK-IVte belirtilen artlar tayan bir yurdun kurulmas zorunludur. Yurt, iyerine 250 metreden daha uzaksa iveren tat salamakla ykmldr.
(3) verenler, ortaklaa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt ama ykmlln, kamu kurumlarnca yetkilendirilmi yurtlarla yapacaklar anlamalarla da yerine getirebilirler.
(4) Oda ve yurt ama ykmllnn belirlenmesinde, iverenin belediye ve mcavir alan snrlar iinde bulunan tm iyerlerindeki kadn alanlarn toplam says dikkate alnr.
(5) Emzirme odas ve/veya yurt kurulmas iin gereken kadn alan saysnn hesabna erkek alanlar arasndan ocuunun annesi lm veya velayeti babaya verilmi olanlar da
dhil edilir.
Oda ve yurtlardan faydalanacaklar
MADDE 14 (1) Oda ve yurtlardan, kadn alanlarn ocuklar ile erkek alanlarn annesi lm veya velayeti babaya verilmi ocuklar faydalanrlar. Odalara 0-1 yandaki, yurtlara
velisinin istei zerine ilkokula kayd yaplmayan 66 ayla kadar ocuklar alnr.
(2) Oda ve yurtlarda, ocuklar ve grevliler dnda bakasnn bulunmas ve bunlarn ama dnda kullanlmas yasaktr. Yurtlarda 0-24 aylk, 25-48 aylk ve 49-66 aylk ocuklar birbirinden ayr bulundurulur.
(3) ocuklar, oda ve yurtlara iba yaplmadan nce braklr, iin bitiminde alnr. Anne ve babalar, odalarn ve yurtlarn disiplin ve ynetimine dair kurallara uymak artyla ara dinlenmesinde ocuklarn grp bakmlaryla ilgilenebilirler.
Kayt ve k
MADDE 15 (1) Oda ve yurtlara kabul edilen ocuklar, EK-Vte belirtilen kayt ve kabul defterine yazlr.
(2) Oda ve yurtlardan tamamen ayrlan ocuklarn, ayrl nedeni, tarihi, kiminle kt, gzlem kadna ve kayt kabul defterine ilenir.ocuun zel dosyas anne veya babasna verilir.
Oda ve yurtlarda bulundurulacak ila ve tbbi gereler
MADDE 16 (1) Oda ve yurtlarn gereken yerlerine ocuklarn vcut slarnn llmesi iin termometreler konulur, buralarda EK-VIdaki izelgede yazl olan ve ayrca iyerinde grevli
hekim tarafndan gerekli grlen ila ve tbbi gereler bulundurulur. Bunlar zel bir dolap iinde ve kolayca kullanlabilecek ekilde saklanr ve dzenli olarak iyerinde grevli hekim tarafndan
gzden geirilerek bozulmu veya kullanlmaz duruma gelmi yahut tkenmi bulunanlarn yerlerine yenileri konulur.
Personel, ynetim ve gzetim
MADDE 17 (1) Oda ve yurtlarda alacak ynetici, salk personeli ve dier personelin nitelikleri ve grevleri aada belirtilmitir;
a) Ynetici: Oda ve yurtlarn amacna uygun olarak, ileyile ilgili idari konulardaki her trl ilerden ve oda ve yurtlardaki ocuklarn salk kurallarna uygun bir ortam iinde yaama,
gelime ve eitimlerinin salanmasndan birinci derecede sorumlu olmak zere aadaki niteliklerden birine sahip kiilerden biri ynetici olarak grevlendirilir:
1) Eitim ynetimi, sosyal hizmetler, ocuk geliimi ve eitimi, okul ncesi eitim, psikoloji, ocuk sal veya ocuk geliimi ve anaokulu alanlarndan birinde yksekrenim grm
olmak,
2) Okul ncesi retmeni unvann alm olmak.
b) Salk personeli: Oda ve yurtlar, iyeri hekiminin tbbi gzetimi altndadr. ocuklarn salk durumlar dzenli aralklarla kontrol edilir ve gerei yaplr. yeri hekimi ile iyeri hemiresi, ocuklarn periyodik salk kontrollerini yapmak, salkla ilgili kaytlarn tutmak, salgn ve bulac hastalklara kar gerekli nlemleri almak veya aldrmak, salk ve temizlik ynnden gerekli denetimleri yapmakla grevlidir.
266
c) Dier personel:
1) Oda ve yurtlarn emzirme odalarnda her 10 ocuk iin bir kadn ocuk bakcs bulundurulur. ocuk bakclarndan en az birinin Kz Meslek Lisesi ocuk Geliimi ve Eitimi Blm
mezunu veya benzeri mesleklerden olmas zorunludur. Yurtlarda, her 20 ocuk iin bir ocuk bakcs ile Kz Meslek Lisesi ocuk Geliimi ve Eitimi Blm mezunu veya benzeri meslek
mensubu eleman bulundurulur.
2) Oda ve yurtlardaki toplam ocuk ve grup saysna gre beslenme, temizlik ve dier hizmetler iin yeterli sayda personel istihdam edilir. Bu personel iin en az ilkokul diplomas veya
okur yazarlk belgesi alm ve salkl olma art aranr.
) Yukarda belirtilen personel dnda, iverence gerekli grld takdirde, sosyal hizmet uzman, beslenme uzman ve psikolog, Kz Meslek Lisesi ocuk Geliimi ve Eitimi Blm
mezunlaryla mzik, gzel sanatlar ve spor dalnda ihtisas sahibi elemanlar grevlendirilebilir. Bunlar kendi alanlar ile ilgili alma programlar erevesinde faaliyet gsterirler.
d) Oda ve yurtlarda bulunan ocuklarn korunmalar amacyla buralarda altrlacak tm personelin ie girite ve periyodik olarak akl ve vcut sal ve bulac hastalklar ynnden
salk kontrol yaplr. Bulac hastal bulunanlar ile ocuklarn salk ve geliimlerini olumsuz etkileyebilecek personel altrlmaz.
ocuklarn muayeneleri
MADDE 18 (1) Oda ve yurtlara kabul edilecek ocuklar nce gzlem odasna alnr ve iyeri hekiminin muayenesinden geirilir. Bulac veya tehlikeli bir hastal bulunmayan veya
portr olmayan ocuklar hakknda rapor dzenlenir, raporlar ocuklarn zel dosyalarnda saklanr.
(2) Bulac veya tehlikeli bir hastal olanlar, hastalk kukusu bulunanlar veya portr olan ocuklar, salkl olduklarnn belirlenmesine kadar oda ve yurtlara alnmazlar.
(3) Bulac hastala tutulan veya tutulduundan phe edilen oda ve yurtlarda bulunan ocuklar iyeri hekimine muayene ettirilmek zere derhal gzlem odalarna alnrlar. Muayene
sonucunda bulac veya tehlikeli bir hastala tutulduu anlalan ocuklar, iyeri hekimince bir salk kuruluuna gnderilir ve durumuyla ilgili olarak velisi bilgilendirilir.
(4) Oda veya yurda kabul edilen her ocuk iin EK-VIIde yer alan gzlem kad doldurulur ve zel dosyasna konur. ocuklar burada kald srece, onlarn salk ve genel gelime
durumlar, beden yaplar ve ruhsal zellikleri dzenli aralklarla iyeri hekimince EK-VIIIde yer alan salk muayenesi katlarna ilenir.
(5) Oda ve yurtlarda kalan ocuklarn alarnn yaplp yaplmad iyeri hekimince takip edilir, ocuklarn asz veya eksik al olduunun tespiti durumunda ocuun kaytl bulunduu aile hekimine gtrlmesi hususunda velileri bilgilendirilir.
ocuklarn beslenmesi
MADDE 19 (1) Oda ve yurtlarda, ocuklarn ihtiyalarna gre gerekli besinler, kahvaltlar ve yemekleri verilir. Yemek listeleri ve tamamlayc beslenmenin dzenlenmesinde iyeri
hekiminin grleri alnr.
(2) ocuklara ayrca, gnde 250er gram dayankl veya pastrize, yoksa kaynam st veya yourt verilir.
ocuklarn eitim ve gelitirilmeleri
MADDE 20 (1) Oda ve yurtlarda, ocuklara psikososyal geliimlerini salayacak okul ncesi eitimlerin verilmesi salanr.
verenin ykmll
MADDE 21 (1) Oda ve yurtlarn bina, kurulu, deme, ara, gere, tat, beslenme gibi giderlerinin tamam iverenlerce karlanr.
(2) Buralar, ayda en az bir defa iveren veya vekili tarafndan denetlenir. veren, iveren vekili, iyeri hekimi veya bu birimlerin ynetim ve gzetiminden sorumlu olanlarca grlen eksiklikler derhal giderilir.
Ortaklaa kurulan oda ve yurtlarn ynetimi
MADDE 22 (1) Oda ve yurtlar birden ok iveren tarafndan kurulduu takdirde, bu iverenler veya iveren vekilleri, ayda en az bir defa toplanarak bu yerlerin ynetimine dair kararlar
alrlar ve uygulanmasn salarlar.
Oda ve yurtlarn bildirilmesi
MADDE 23 (1) verenler, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki iyerlerinde atklar oda ve yurtlarla ilgili bilgi ve belgeleri, alma tarihinden itibaren en ge 30
gn iinde bir rapor halinde Mill Eitim Bakanl ile bal olduklar alma ve Kurumu l Mdrlne gnderirler. Bu raporda aadaki hususlar belirtilir;
267
a) yerinin unvan, bal olduu alma ve Kurumu l Mdrl sicil numaras ve adresi,
b) yerinde altrlan toplam alan says ve kadn alan says,
c) Kuruma alnan ocuk says, cinsiyeti,
) Kurumun ak adresi, oda says, oyun yerleri, bahenin bykl, bakm ve eitim aralarnn miktar ve eitleri.
BENC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 24 (1) 14/7/2004 tarihli ve 25522 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair
Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Bildirim ykmll
GEC MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce 4857 sayl Kanun gereince 23 nc madde kapsamnda yaplan bildirimler geerli saylr.
yerlerinde alan oda ve yurtlarla ilgili bildirim
GEC MADDE 2 (1) 23 nc maddede yer alan 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki iyerlerinde atklar oda ve yurtlarla ilgili bildirim yapmayan iverenler
31/12/2013 tarihine kadar Mill Eitim Bakanl ile bal olduklar alma ve Kurumu l Mdrlne bildirim yapmak zorundadr.
Yrrlk
Yrtme
EK-I
GEBE, YEN DOUM YAPMI VEYA EMZREN ALIANIN SALIK VE GVENL N TEHLKEL SAYILAN FAKTRLERE YNELK ALINACAK NLEMLER
Genel nlemler
a) Fiziksel ve zihinsel yorgunluk ile ilgili olarak; gebe veya emziren alann alma saatleri ve ara dinlenmeleri geici olarak yeniden dzenlenir, sz konusu alanlarn alma saatlerinin gece sresine ve gebe alanlarn almalarnn gnn erken saatlerine rastlamamas iin gereken nlemler alnr.
b) Duru problemleri ile ilgili olarak; alma mahalli ve alma dzeni, gebe veya emziren alanlarn duru problemlerini ve kaza riskini azaltacak ekilde yeniden dzenlenir, mmkn
olduu durumlarda oturarak almalar salanr. Gebeliin durumuna gre yorgunluun ve dier duru problemlerinin azaltlmas veya ortadan kaldrlmas iin dinlenme aralar ihtiyaca gre
daha sk ve uzun olarak dzenlenir.
c) Yksekte almalarda, gebe alann alma yerlerinin platform, merdiven gibi yksek ve dme tehlikesi olan yerlerde olmamas iin gerekli dzenlemeler yaplr.
) alma saatleri ve alma hz ile ilgili olarak; alma hznn, saatlerinin ve iteki younluun alann nerileri dikkate alnarak mmkn olduunca uygun hale getirilmesi iin gerekli artlar salanr.
d) Gebe veya yeni doum yapm alann yalnz altrlmamas esastr. Ancak zorunluluk halinde gebe veya yeni doum yapm alann yalnz altrlmas gerektiinde iyerinde
bulunan dier alanlarla kolayca iletiim salayabilmeleri iin gerekli nlemler alnr. Ayrca alann uygun tbbi ve dier destekleri alabilmesi iin gerekli dzenlemeler yaplr, acil yardm
prosedrlerinde bu durum gz nne alnr.
e) stresi ile ilgili olarak; gebe, yeni doum yapm ve emziren alan, alma koullar, alma saatleri, mterilerle ve nc kiilerle ilikiler, i yk, iini kaybetme korkusu gibi
stres faktrlerine ynelik koruyucu nlemler alnr. Dk veya l doum yapm veya doumdan sonra bebeini kaybetmi alan stresten korumak iin itina gsterilir.
268
f) Gebe alann, ayakta almas gereken ilerde, mmkn olan durumlarda oturmas salanr, srekli oturarak veya srekli ayakta almas engellenir, almann byle dzenlenmesinin mmkn olmad durumlarda dinlenme aralar artrlr, hamileliin geliimine gre gerekli nlemler alnr.
g) Dinlenme ve dier iyiletirici olanaklarn salanmas ile ilgili olarak; gebe alann sigarasz ve dumansz bir ortamda gerekli aralklarla oturarak veya rahata uzanacak ekilde fiziksel ve zihinsel olarak dinlenmesini salayacak artlar temin edilir. Gebe, yeni doum yapm ve emziren alann sk tuvalete gitme ihtiyac gz nne alnarak uzun sreli almalar ve ekip
almalar bu gereksinime uygun olarak dzenlenir, ayrca enfeksiyon ve dier hastalklara kar gerekli hijyen artlar salanr. Gebe veya emziren alann, kiisel ihtiyalar gz nne alnarak, beslenme molasnn, temiz ime suyu temininin ve dier ihtiyalarnn kendileriyle de istiare edilerek karlanmas salanr.
Alnacak nlemler, alanlarn yaptklar ile balantl hareketleri, durular, zihinsel ve bedensel yorgunluu da kapsar.
zel nlemler
a) Fiziksel etkenler:
1) ok ve titreim: Gebe alann, ani darbelere, sarsntya, uzun sreli titreime maruz kalaca ilerde ve i makinelerinde altrlmalar yasaktr. Vcudun alt ksmn, zellikle karn
blgesini etkileyen dk frekansl uzun sreli titreime ve srekli sarsntya maruziyeti nleyecek tedbirler alnr.
2) Grlt: Gebe alann alt yerdeki grlt seviyesinin, en dk maruziyet etkin deeri olan 80 dB(A) y gememesi salanr. Eer grlt seviyesi drlemiyorsa alann
yeri deitirilir. Limitleri aan grltl ortamda gebe alanlarn kiisel koruyucu donanm kullanarak dahi altrlmalar yasaktr.
3) yonize radyasyon: Gebe veya emziren alanlar iyonize radyasyon kaynaklarnn bulunduu ve radyasyonla kirlenmi olan yerlerde ve ilerde altrlmaz. Bu gibi yerlere girmemesi uyar levhalar ile belirtilir.
4) yonize olmayan radyasyon: Gebe, yeni doum yapm ve emziren alanlarn iyonize olmayan radyasyon kaynaklarndan etkilenmesini nleyecek tedbirler alnr.
5) Souk, scak ve yksek basn: Gebe, yeni doum yapm ve emziren alanlarn yapt iin nitelii gz nnde bulundurularak alt yerlerin scaklnn ve basncnn salk ve
gvenlik riski yaratmayacak dzeyde olmas salanr.
b) Biyolojik etkenler: Gebe, yeni doum yapm ve emziren alann, 15/6/2013 tarihli ve 28678 sayl Resm Gazetede yaymlanan Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi
Hakknda Ynetmelikte tanmlanan grup 2, grup 3 ve grup 4 biyolojik etkenlerin risk tekil ettii yerlerde ve ilerde altrlmalar yasaktr. Ancak alann bakl varsa durum deerlendirilmesi yaplarak almasna izin verilebilir.
c) Kimyasal etkenler: Kanserojen, mutajen, ok toksik, toksik, zararl, alerjik, reme iin toksik ve emzirilen ocua zararl olabilen kimyasallarn retildii, ilendii, kullanld ilerde
gebe, yeni doum yapm ve emziren alann altrlmas esas olarak yasaktr. Ancak, alann altrlmasnda zorunluluk varsa ve teknik olarak bu maddeler daha az zararl olanlarla
deitirilemiyorsa, gebe alan, mutajen ve reme iin toksik maddelerle, emziren ve yeni doum yapm alan, emzirilen ocua zararl olabilen kimyasallarn dndaki maddelerle, ancak
her trl nlem alnarak ve salk durumlar ile maruziyet dzeyleri srekli kontrol altnda tutularak altrlabilir.
) alma koullar:
1) Gebe veya emziren alanlarn kendilerinin ve bebeklerinin saln olumsuz etkileyecek ekilde elle tama, ykleme ve arasz tama ilerinde altrlmalar yasaktr. Bu tr ilerde risk deerlendirmesi yaplr, gerektiinde i deiiklii salanr.
2) Kiisel koruyucu donanmlar gebe veya emziren alan tam koruyacak ekilde vcuduna uygun olmal, bu kiilerin hareketlerine engel olmamal ve vcut lleri deitike yenileri
temin edilir. Uygun koruyucu salanamad durumlarda alan bu ilerde altrlamaz.
Not: Yukarda geen kimyasal, tehlikeli kimyasal maddeler, kanserojen maddeler, mutajen maddeler, ok toksik maddeler, toksik maddeler, zararl maddeler, alerjik maddeler, reme
iin toksik maddeler kavramlarn tanm 12/8/2013 tarihli ve 28733 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelikte
belirtildii ekildedir.
269
EK-II
GEBE, YEN DOUM YAPMI VEYA EMZREN ALIANLARIN ZELLKLE ALITIRILAMAYACAI LER VE YERLER LE BURADA BULUNABLECEK NEML RSK
FAKTRLERN BELRTEN TABLO
ler ve iyerleri
A)
a) nsann di ve salk tedavisinin yapld hizmet birimlerinin yan sra acil ve kurtarma hizmetleri,
Biyolojik Etkenler
Hepatit B-virus (HBV)
Hepatit C-virus (HCV)
b)
Bordetella Pertussis
Cornebacterium Dipthriae
Hepatitis-A virus (HAV)
Measles virus
Mumps virus
Rubivirus
Varicella Zoster virus (VZV)
Hepatit A virus (HAV)
Mycobacterium tberculosis
Mycobacterium Bovis
Hepatit-D virus (HDV)
Mycobacterium Bovis
Hepatit C-virus
(HCV)
Hepatit C-virus (HCV)
Bordetella Pertussis
Cornebacterium Dipthriae
Tick-born Encephalitis (CEE) virus
Hepatit A virus (HAV)
Hepatit-D virus (HDV)
Measles virus
Mumps virus
Mycobacterium Bovis
Rubivirus
Rabies virus
Varicella Zoster virus (VZV)
Rabies virus
ocuklara zel hastane ve koular
c) Enfeksiyon koular ve fees laboratuarlar

d) Tberkloz hastaneleri ve dier gs hastalklar hastaneleri veya koular
e) Patoloji departmanlar (otopsi, lm sonras muayene yerleri)
B)
a)
Kan rnlerini ieren ila ve tbbi retim ileri
b) Stun 2 de belirtilen biyolojik etkenlerden birini ieren aktivitelerin olmas durumu
C)
Kuduzla enfekte olma phesi olan hayvanlarla yaplan veterinerlik aktiviteleri
D) Tarm, orman ve kereste endstrisi, bahvanlk, hayvan ticareti, avlanma gibi endemik hastalk alanlarnda ve dier bilim alanlarnn yan sra eitim ve test (aratrma) enstitleri dahil gda amal olmayan hayvan ve bitki hammadde materyallerini ieren alanlardaki aktivite durumlar
Tick-born Encephalitis (CEE) virus
270
GEC VEYA BELRL SREL LERDE SALII VE GVENL HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, geici veya belirli sreli i szlemesi ile alanlarn salk ve gvenlikleri bakmndan iyerindeki dier alanlarla ayn dzeyde korunmalarn
salamaktr.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren; belirli sreli ilerde veya belli bir iin tamamlanmas ya da belirli bir olgunun ortaya kmas gibi, szleme sresinin sona ermesinin objektif koullara bal olduu ilerde ve bu ilerde alanlara veya geici i ilikisi kurulan iverene ait iyerinde geici i szlemesi ile alanlara uygulanr.
Dayanak
b) 25/6/1991 tarihli ve 91/383/EEC sayl Avrupa Birlii Konsey Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Geici i ilikisi kurulan iveren: Herhangi bir iverenden geici bir sre ile iilerini kendi iyerinde mesleklerine uygun ilerde altrmak zere devralan ivereni,
b) zel salk gzetimi: alann kiisel salk durumu dikkate alnarak iin yrtm dolaysyla maruz kald tehlikelere ynelik yaplan salk gzetimini,
ifade eder.
(2) Bu Ynetmelikte geen kavramlardan iveren ve iyeri tanm 6331 sayl Kanunda; belirli sreli i ve geici i ilikisi tanmlar ise 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununda tanmland gibidir.
KNC BLM
Genel Hkmler
Eit davranma
MADDE 5 (1) veren, belirli sreli ilerde veya geici sreli i ilikilerinde, zellikle kiisel koruyucu donanmlara eriim dhil olmak zere iyerinde alanlarn salk ve gvenliklerinin korunmasn ieren alma koullar bakmndan farkl uygulamalarda bulunamaz.
MADDE 6 (1) veren, belirli sreli ilerde veya geici sreli i ilikilerinde 6331 sayl Kanunun 16 nc maddesinde belirtilen bilgilendirme ykmll sakl kalmak kayd ile alanlara;
a) e balamadan nce yapacaklar iin ne olduu ve bu ite karlaacaklar riskler hakknda gerekli bilgilerin verilmesini salar.
b) zellikle yaplacak iin gerektirdii mesleki bilgi, yetenek, tecrbe ve gerekli salk gzetiminin neler olduu konusunda bilgi verilmesini salar. Ayrca i nedeniyle ortaya kabilecek
ilave zel riskler aka belirtilir.
Eitim
MADDE 7 (1) 6331 sayl Kanunun 17 nci maddesi hkm ile birlikte iveren, belirli sreli veya geici sreli i szlemeleri ile istihdam edecei alanlarn bilgi ve tecrbelerini de
dikkate alarak, yapacaklar iin niteliine uygun yeterli eitim almalarn salar.
271
Salk gzetimi
MADDE 8 (1) 6331 sayl Kanunun 15 inci maddesine gre yaplacak salk gzetimlerinde aadaki hususlara uyulacaktr:
a) Salk ve gvenlik ynnden zel salk gzetimi gerektiren ilerde; iveren, belirli sreli veya geici sreli i szlemeleri ile istihdam edecei alanlarn, iin gerektirdii zel salk
gzetimine tabi tutulmalarn salar.
b) Yukarda (a) bendinde belirtilen zel salk gzetimi, iten kaynaklanan gereklilik devam ettii srece, alann szleme sresinin sona ermesinden sonra da srdrlr.
sal ve gvenlii hizmetleri
MADDE 9 (1) 6331 sayl Kanunun 6 nc maddesine gre iyerinde i sal ve gvenlii hizmetlerinin yerine getirilmesi iin grevlendirilen kiiler; belirli sreli veya geici sreli i
szlemeleri ile istihdam edilecek alanlarla ilgili olarak geici i ilikisi kurulan veya belirli sreli ii stlenen iveren tarafndan bilgilendirilir. Sz konusu alanlarn da dier alanlarla birlikte salk ve gvenliklerinin salanmas iin gerekli almalar yaplr.
NC BLM
zel Hkmler
Geici i ilikisinde bilgilendirme
MADDE 10 (1) Bu Ynetmeliin 6 nc maddesinde belirtilen hususlar ile birlikte;
a) Geici i ilikisi ile altrlacaklarla ilgili olarak geici i ilikisi kurulacak iveren dier iverene, 6331 sayl Kanunun 16 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilen hususlar ile yaplacak iin gerektirdii mesleki bilgi, yetenek ve iin zellikleri hakknda gerekli bilgiyi verir. Bu bilgilerin szlemede yer almasn salar.
b) alanlarn geici olarak devredecek iveren de ald bu bilgileri geici i ilikisi ile altrlacak alanlara verir.
Geici i ilikisinde sorumluluk
MADDE 11 (1) alanlarn geici olarak devreden iveren ile birlikte geici i ilikisi kurulan iveren, yaplan i sresince iin yaplmas ile ilgili koullardan sorumludur.
(2) Birinci fkrann uygulanmas bakmndan, iin yaplmasna ilikin sorumluluk, i sal ve gvenlii ile i hijyeni konular ile snrldr.
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
Hkm bulunmayan haller
MADDE 12 (1) Bu Ynetmelikte belirtilen zel nlemler ile birlikte geici veya belirli sreli i szlemesi ile alan istihdam edilen iyerlerinde 6331 sayl Kanun hkmleri de uygulanr.
Daha uygun nlemlerin alnmas
MADDE 13 (1) Bu Ynetmelik, belirli sreli veya geici sreli i ilikisi ile istihdam edilen alanlarn salk ve gvenliklerinin korunmas iin daha uygun nlemlerin alnmasna ve
uygulanmasna engel tekil etmez.
MADDE 14 (1) 15/5/2004 tarihli ve 25463 sayl Resm Gazetede yaymlanan Geici veya Belirli Sreli lerde Sal ve Gvenlii Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
a) 9 uncu maddesi,
1) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununa gre alan istihdam edilen ve 50 ve daha fazla alann bulunduu iyerlerindeki iler iin yaym tarihinde,
2) Dier iyerleri iin 6331 sayl Kanunun 38 inci maddesinin birinci fkrasnn (a) bendinin (1) ve (2) numaral alt bentleri ile e zamanl olarak,
b) Dier maddeleri yaym tarihinde,
yrrle girer.
Yrtme
272
HAFTALIK GNLERNE BLNEMEYEN ALIMA SRELER YNETMEL

BRNC BLM
Ama ve Kapsam
Madde l Bu Ynetmeliin amac, karayollarnda, demiryollarnda ve deniz, gl ve akarsularda hareket halindeki tatlarda yaplan ve 854 sayl Deniz Kanununa tabi olmayan tama ilerinde olduu gibi i sresinin bir haftann alma gnlerine blnmesi suretiyle yrtlmesine nitelikleri bakmndan olanak bulunmayan ilerde alma dnemine ve i srelerine uygulanacak usul ve esaslar dzenlemektir.
Dayanak
Madde 2 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 76 nc maddesinin birinci fkrasna dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
Haftalk i gnleri: Bir haftalk sre iinde allan gnlerin toplamn,
alma dnemi: in yaplmasnn gerektirdii en az iki, en ok alt aylk bir denkletirme sresini,
alma sresi: Bir alma dnemindeki toplam i sresini,
ifade eder.
KNC BLM
Genel Hkmler
alma Dnemi
Madde 4 Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerin yrtlecei alma dnemi, iin niteliine gre, en ok alt ay gememek zere, iveren tarafndan belirlenir.
alma Sresi
Madde 5 Bir alma dnemindeki alma sresi, bu dnem iindeki hafta saysnn, haftalk alma sresi arpm sonunda bulunan miktar aamaz.
alma sresinin haftalara tam blnemedii hallerde, alma sresi i gn zerinden ve her i gn 7,5 saatlik i sresi kabul olunmak suretiyle hesaplanr.
Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde bir alma dnemi iindeki haftalk i sresi 45 saatten az ya da ok olarak belirlenebilir. Ancak kararlatrlan alma dnemindeki alma
sresinin bir i haftasna den ortalamas 45 saati geemez.
Younlatrlm i haftas veya haftalarndan sonraki dnemde iinin daha az srelerle altrlmas suretiyle, toplam alma sresi, almas gereken toplam normal sreyi gemeyecek ekilde denkletirilir.
Gnlk alma Sresi
Madde 6 Gnlk alma srelerin uygulanmasnda;
a) Gnlk i sresi 11 saati, gece alma sresi 7,5 saati, profesyonel ve ar vasta ehliyeti ile tat kullananlarn gnlk alma sresi de 9 saati geemez.
b) 4857 sayl Kanununun 63 nc maddesinin son fkrasnda ngrlen Ynetmeliin, gnlk alma srelerine ilikin hkmlerine uyulmas zorunludur.
c) 4857 sayl Kanununun 71 inci maddesinde ngrlen Ynetmelik hkmleri sakldr.
273
Ara Dinlenmesi
Madde 7 ilere 4857 sayl Kanununun 68 inci maddesindeki esaslara uygun olarak ara dinlenmesi verilir.
Hareket halindeki tatlarda alan iilerin ara dinlenmeleri, genel olarak duraklama yerlerinde verilir. Kalk-var yerleri arasnda duraklama yeri bulunmayan veya duraklama yerleri
bulunmakla birlikte iin niteliinin gerei olarak bu yerlerde ara dinlenmesi verilemeyen durumlarda ara dinlenmesi tat ierisinde verilir.
Gnlk Dinlenme
Madde 8 iler, 24 saatlik sre iinde kesintisiz en az onbir saat dinlendirilmeden altrlamaz.
Hafta Tatili
Madde 9 Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde alan iilere haftann bir gnnde kesintisiz 24 saatten az olmamak zere hafta tatili verilmesi zorunludur.
i Postalar
Madde 10 Bu Ynetmelik kapsamna giren ve postalar halinde altrlarak yrtlen ilerde, ii posta says her bir postann gnlk alma sresi bu Ynetmeliin 6 nc maddesinde belirtilen sreleri amayacak ekilde dzenlenir. Ayrca 4857 sayl Kanununun 76 nc maddesinin ikinci fkrasnda ngrlen Ynetmeliin, bu Ynetmelie aykr olmayan hkmleri uygulanr.
Fazla alma
Madde 11 Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde fazla alma, bir alma dnemindeki alma sresinin dnda yaplan almadr.
Bir alma dnemi iinde, izinli veya raporlu bulunmalar veya ie yeni balamalar veya iten ayrlmalar nedeniyle tam olarak alamayan veya iyerindeki zorlayc nedenlerle tam
olarak altrlamayan iilerin fazla almalar, o dnem iinde altklar gn saysna gre hesaplanr.
Bir yl iinde yaplacak fazla almalarn toplam 270 saati aamaz.
Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde yaplacak fazla almalarda, 4857 sayl Kanununun 41 inci maddesinin son fkrasnda ngrlen Ynetmeliin, bu Ynetmelie aykr olmayan hkmleri uygulanr.
Zorunlu ve Olaanst Durumlarda Fazla alma
Madde 12 4857 sayl Kanununun 42 nci ve 43 nc maddeleri ile 79 sayl Milli Korunma Sularnn Affna, Milli Korunma Tekilat, Sermaye ve Fon Hesaplarnn Tasfiyesine ve
Baz Hkmler hdasna Dair Kanunun 6 nc maddesi hkmleri bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde de uygulanr.
Hazrlama, Tamamlama, Temizleme leri
Madde 13 Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde hazrlama, tamamlama ve temizleme ileri; alma sresi iinde ve 4857 sayl Kanununun 70 inci maddesinde ngrlen Ynetmeliin, bu Ynetmelie aykr olmayan hkmleri uyarnca yaplr.
ilerin Yatacaklar Yerin veya Oturduklar Yere Gitmelerinin Salanmas
Madde 14 Hareket halindeki tatlarda alan iilerin gnlk almalarnn oturduklar yer dnda sona ermesi halinde iveren, iilerin oturduklar yere kadar gitmelerini veya yatacak yeri salamakla ykmldr.
Hizmet Szlemesinin Feshinde Ykmllk
Madde 15 4857 sayl Kanununun 24 nc maddesi ile 25 inci maddesinin I ve III numaral bentleri uyarnca, iinin i szlemesinin oturduu yer dndaki bir yerde feshi halinde,
szlemede baka bir hkm yoksa, iveren iinin oturduu yere kadar gitmesini salamakla ykmldr.
274
alma Tablo ve izelgeleri

Madde 16 verenler dzenleyecekleri tablo ve cetvellerde;
a) Her alma dneminde hareket halindeki tatlarda, iin yrtm ve dzeninden sorumlu olan ile iveren veya iveren vekilini,
b) alma dnemini,
c) in gnlk balay ve biti saatlerini,
d) Ara dinlenmesini ve gnlk dinlenme zamanlarn,
e) Hafta tatili gnlerini,
gstermek, bunlar idare brolar ile tatlarda bulundurmak, varsa 2821 sayl Sendikalar Kanununun 34 nc maddesi anlamnda atanm iyeri sendika temsilcisine bildirmekle ykmldrler.
NC BLM
Yrrlk ve Yrtme
Yrrlk
Yrtme
275
HAZIRLAMA, TAMAMLAMA VE TEMZLEME LER YNETMEL

BRNC BLM
Ama, Kapsam, Dayanak
Ama
Madde 1 Bu Ynetmelik, bir iyerinde yrtlen asl iin dzenli, salkl ve gvenli bir ekilde srdrlebilmesi iin yaplmas zorunlu olan hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerindeki alma koullarn dzenler.
Kapsam
Madde 2 Hazrlama, tamamlama ve temizleme ileri, grevleri yalnz bu ileri yapmakla snrl olan iilere yaptrlmayarak, iyerinin asl iilerine yrttkleri ilere ek olarak yaptrld takdirde, bu Ynetmelik hkmleri uygulanr.
Bu iler, iyerinin asl iilerinden ayr olarak ve yalnzca bu ileri yapmak zere ie alnm iilere yaptrld takdirde, bu iiler hakknda 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun
genel hkmleri uygulanr.
Dayanak
Madde 3 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 70 inci maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
KNC BLM
Genel Hkmler
altrma Koulu
Madde 4 Hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinin, asl ie ilikin gnlk alma srelerinden nce veya sonra yaptrlabilmesi, teknik bir zorunluluun bulunmasna veya bu
ilerin, asl iin yrtm srasnda yaplmasnn salk ve gvenlik ynnden sakncal olmasna baldr.
altrma Sresi
Madde 5 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununa gre, asl i iin belirlenmi olan gnlk alma srelerine ek olarak, bu srelerin balama saatlerinden nce veya bitme saatlerinden sonra, hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerini yapacak olan iiler, bu ilerde gnde en ok iki saat daha altrlabilir.
altrlacak i Says
Madde 6 Hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinde altrlacak iilerin says,
1-15 alan bulunan iyerlerinde 3 iiden,
81-100 alan bulunan iyerlerinde 10 iiden ve
100den fazla alan bulunan iyerlerinde ise, alan says toplamnn yzde onundan fazla olamaz.
Hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinin yaplmasnn zel riskler yaratmas ve zel bilgi, beceri ve deneyim gerektirmesi halinde, bu ilerde altrlacak iilerin altklar blmleri ve mesleki eitimleri gz nne alnarak uygun nitelikte olanlar seilecektir.
Ekip Ba
Madde 7 Hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinin yrtlmesi srasnda, iveren tarafndan, altrlacak iiler arasndan seilecek deneyimli bir iinin, ekip ba olarak grevlendirilmesi esastr. Ekipte grevlendirilen iilerin, bu almalar srasnda, iveren tarafndan hazrlanarak tebli edilmi olan talimata uymalar zorunludur.
276
Sal ve Gvenlii
Madde 8 verenler, hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinin yrtlmesi srasnda, i sal ve gvenliinin salanmas iin gerekli her trl nlemi almak, ara ve gereleri
noksansz bulundurmak ve iilerin gerekli i sal ve gvenlii eitimini almalarn salamakla ykmldrler. iler de i sal ve gvenlii konusunda alnan her trl nleme uymak zorundadrlar.
ilerin Deitirilmesi
Madde 9 Hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinin, iyerinde alan iilere nbetlee yaptrlmas esastr.
u kadar ki, yaplacak olan hazrlama, tamamlama ve temizleme iinin zellii, bu ileri ancak belli ve bu konuda yetimi iilerce yaptrlmasn zorunlu klyor ve iyerinde de nbetlemeye yetecek sayda bu nitelikte ii bulunamyorsa, bu iler hep ayn kiilere yaptrlabilir.
Dinlenme Zorunluluu
Madde 10 4857 sayl Kanununun 68 inci maddesinde belirtilen ara dinlenmeleri hakkndaki hkmler sakl kalmak kouluyla, iyerinde yrtlen asl iin bitmesinden sonra hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerini yapacak olan iilerin, bu ilere balamadan nce yarm saatten az olmamak zere dinlenmeleri zorunludur. Ancak, iilerin bu dinlenme haklarn kullanmalar, asl iin bitmesinden sonra byle bir alma aral braklmasnn herhangi bir teknik saknca dourmamas kouluna baldr.
Sz edilen dinlenmeler, alma sresinden saylmaz.
Gnde Yedibuuk Saatlik Srenin Almamas Gereken ler
Madde 11 15/4/2004 tarihli ve 25434 sayl Resm Gazetede yaymlanan Salk Kurallar Bakmndan Gnde Ancak Yedibuuk Saat veya Daha Az allmas Gereken ler Hakknda Ynetmelikte belirtilen ilere ilikin olarak hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinin asl iilere yaptrlmas halinde, bu ilerin, sz konusu Ynetmelikte yer alan ilerden her birine zg
olmak zere belirtilmi bulunan i srelerini amayacak biimde dzenlenmesi zorunludur.
Fazla alma Sresi
Madde 12 Hazrlama, tamamlama ve temizleme ileri de dahil olmak zere, gnlk alma sresi 11 saati aamaz.
Gnlk normal alma sresi dnda yaplan hazrlama, tamamlama ve temizleme ileri ile yaplan fazla alma srelerinin toplam ylda iki yz yetmi saati geemez.
Gece alma Dnemi
Madde 13 Bir iyerinde yaplmakta olan asl iin yrtlmesi koullarna ve srelerine gre, hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerinin yaplaca saatlerin, 22/5/2003 tarihli ve
4857 sayl Kanununun 69 uncu maddesinde tanmlanan gece dnemine rastlamas halinde de, bu iler, bu Ynetmelikte belirtilen koullar iinde yaptrlabilir. Ancak, ocuklarn ve kadnlarn bu ekilde altrlmalar, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 71 inci ve 73 nc maddeleri hkmlerine tabidir.
altrma Yasa
Madde 14 Bir iyerinde, bu Ynetmelik hkmlerine gre, hazrlama, tamamlama ve temizleme ileri yaptrlmak zere ayrlm olan iilerin, bu ilere ayrlan saatlerde, herhangi bir
baka ite altrlmalar yasaktr.
alma creti
Madde 15 Bir iyerinde, hazrlama, tamamlama ve temizleme ilerini de yapan asl iilere, bu ilerde geirdikleri srenin her bir saati iin denecek cret, o iyerindeki asl ilerine
ait normal alma cretinin saat bana den tutarnn yzde elli ykseltilmesi suretiyle verilir.
NC BLM
Yrrlk ve Yrtme
Yrrlk
Yrtme
277
EKPMANLARININ KULLANIMINDA SALIK VE GVENLK ARTLARI YNETMEL

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, iyerinde i ekipmanlarnn kullanm ile ilgili salk ve gvenlik ynnden uyulmas gerekli asgari artlar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren tm iyerlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik; 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanlarak ve 3/10/2009 tarihli ve 2009/104/EC sayl Avrupa Birlii Direktifine paralel olarak hazrlanmtr.
Tanmlar
b) Bakm: ekipmannda yaplan her trl temizlik, ayar, kalibrasyon gibi ilemlerin tamamn,
c) ekipman: in yaplmasnda kullanlan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisat,
) ekipmannn kullanm: ekipmannn altrlmas, durdurulmas, kullanlmas, tanmas, tamiri, tadili, bakm, hizmete sunulmas ve temizlenmesi gibi i ekipman ile ilgili her
trl faaliyeti,
d) Maruz kii: Tamamen veya ksmen tehlikeli blgede bulunan kiiyi,
e) Operatr: ekipmann kullanma grevi verilen alan veya alanlar,
f) zel risk tayan i ekipman: Tehlikelerin teknik nlemlerle tam olarak kontrol altna alnamad i ekipmann,
g) Periyodik kontrol: ekipmanlarnn, bu Ynetmelikte ngrlen aralklarda ve belirtilen yntemlere uygun olarak, yetkili kiilerce yaplan muayene, deney ve test faaliyetlerini,
) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kii: Bu Ynetmelikte belirtilen i ekipmanlarnn teknik zelliklerinin gerektirdii ve EK-IIIte yer alan istisnalar sakl kalmak kaydyla ilgili branlardan mhendis, tekniker ve yksek teknikerleri,
h) Tehlikeli blge: ekipmannn bnyesinde veya evresinde yer alan ve kiiler iin salk ve gvenlik ynnden risklerin bulunduu blgeyi,
ifade eder.
KNC BLM
Genel ykmllkler
MADDE 5 (1) veren, iyerinde kullanlacak i ekipmannn yaplacak ie uygun olmas ve bu ekipmann alanlara salk ve gvenlik ynnden zarar vermemesi iin gerekli tm
tedbirleri alr.
(2) veren:
a) ekipmann seerken iyerindeki zel alma artlarn, salk ve gvenlik ynnden tehlikeleri gz nnde bulundurarak, bu ekipmann kullanmnn ek bir tehlike oluturmamasna dikkat eder.
b) ekipmannn, alanlarn salk ve gvenlii ynnden tamamen tehlikesiz olmasn salayamyorsa, kabul edilebilir risk seviyesine indirecek uygun nlemleri alr.
278
ekipman ile ilgili kurallar

MADDE 6 (1) yerlerinde kullanlan i ekipmanlar ile ilgili aadaki hususlara uyulur:
a) 5 inci madde hkm sakl kalmak kaydyla, iveren; i ekipmannn bu Ynetmeliin EK-Iinde belirlenen asgari gereklere uygun olmasn salar.
b) veren, i ekipmannn kullanm sresince, yeterli bakmn yaptrarak bu maddenin (a) bendinde belirtilen hususlara uygun durumda olmas iin gerekli nlemleri alr.
(2) veren, iyerinde kullanlan i ekipmannn, EK-IIde belirtilen hususlara uygun gvenlik dzeyinde olmasn salar.
ekipmannn kontrol
MADDE 7 (1) yerinde kullanlan i ekipmannn kontrol ile ilgili aadaki hususlara uyulur.
a) ekipmannn gvenliinin kurulma ve montaj artlarna bal olduu durumlarda, ekipmann kurulmasndan sonra ve ilk defa kullanlmadan nce ve her yer deiikliinde ekipmann, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiiler tarafndan kontrol yaplr, doru kurulduu ve gvenli ekilde altn gsteren belge dzenlenir.
b) verence, arzaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek i ekipmannn;
1) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiilerce periyodik kontrollerinin yaplmas,
2) alma eklinde deiiklikler, kazalar, doal olaylar veya ekipmann uzun sre kullanlmamas gibi i ekipmanndaki gvenliin bozulmasna neden olabilecek durumlardan sonra,
arzann zamannda belirlenip giderilmesi ve salk ve gvenlik koullarnn korunmas iin periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiilerce gerekli kontrollerin yaplmas,
salanr.
c) Kontrol sonular kayt altna alnr ve yetkililer her istediinde gsterilmek zere uygun ekilde saklanr.
(2) ekipman iletme dnda kullanldnda, yaplan son kontrol ile ilgili belge de ekipmanla birlikte bulundurulur.
(3) Hangi tr i ekipmann kontrole tabi tutulaca, bu kontrollerin hangi sklkla ve hangi artlar altnda yaplaca ile kontrol sonucu dzenlenecek belgelerle ilgili usul ve esaslar EKIIIte belirtilmitir.
zel risk tayan i ekipman
MADDE 8 (1) alanlarn salk ve gvenlii ynnden, zel risk tayan i ekipmanlarnn kullanlmasnda aadaki nlemler alnr.
a) ekipman, sadece o ekipman kullanmak zere grevlendirilen kiilerce kullanlr.
b) Bu ekipmanlarn tamiri, tadili, kontrol, bakm ve hizmete alnmas bu ileri yapmakla zel olarak grevlendirilen kiilerce yaplr.
sal ve ergonomi
MADDE 9 (1) Asgari salk ve gvenlik gereklerinin uygulanmasnda, alanlarn i ekipman kullanm srasndaki duru pozisyonlar ve alma ekilleri ile ergonomi prensipleri iverence tam olarak dikkate alnr.
MADDE 10 (1) veren, i ekipmanlar ve bunlarn kullanmna ilikin olarak alanlarn bilgilendirilmesinde aada belirtilen hususlara uymakla ykmldr.
a) alanlara, kullandklar i ekipmanna ve bu i ekipmann kullanmna ilikin yeterli bilgi ve uygun olmas halinde yazl talimat verilir. Bu talimat, imalat tarafndan i ekipmanyla
birlikte verilen kullanm klavuzu dikkate alnarak hazrlanr. Talimatlar i ekipmanyla beraber bulundurulur. Bu bilgiler ve yazl talimatlar en az aadaki bilgileri ierecek ekilde hazrlanr.
1) ekipmannn kullanm koullar.
2) ekipmannda ngrlen anormal durumlar.
3) Bulunmas halinde i ekipmannn nceki kullanm deneyiminden elde edilen sonular.
(2) alanlar, kendileri kullanmasalar bile alma alannda veya iyerinde bulunan i ekipmanlarnn kendilerini etkileyebilecek tehlikelerinden ve i ekipman zerinde yaplacak deiikliklerden kaynaklanabilecek tehlikelerden haberdar edilir.
(3) Bu bilgiler ve yazl talimatlarn, basit ve kolay anlalr bir ekilde olmas gerekir.
279
alanlarn eitimi
MADDE 11 (1) verence i ekipmann kullanmakla grevli alanlara, bunlarn kullanmndan kaynaklanabilecek riskler ve bunlardan kanma yollarna ilikin eitim almalar salanr. Ayrca 8 inci maddenin birinci fkrasnn (b) bendinde belirtilen, i ekipmannn tamiri, tadili, kontrol ve bakm konularnda alanlara iverenlerce yeterli zel eitim verilir.
MADDE 12 (1) veren, bu Ynetmelik ve eklerinde belirtilen konularda alanlarn veya temsilcilerinin grlerini alr ve katlmlarn salar.
NC BLM
Dier Hususlar
Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiilerin bildirimi
MADDE 13 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiiler, bilgilerini Bakanla elektronik ortamda kayt yaptrr.
a) Bakanla elektronik ortamda yaplacak kayt, asgari aadaki bilgileri ierir.
1) Ad ve soyad.
2) T.C. kimlik numaras.
3) Mezun olduu okul, blm, tarihi ve diploma numaras.
4) Hizmet zorunluluu bulunmas halinde alt kurum veya iletmenin sigorta sicil numaras.
5) Periyodik kontrol yapaca i ekipman.
(2) Bildirimde beyan esastr. Bu kiilere Bakanlka kayt numaras verilir.
(3) Bakanlka yaplan aratrma sonucu beyan edilen bilgilerin doru olmad tespit edilenlerin kayd silinir. Kayd silinenler Bakanln internet sitesinde iln edilir. Bu kiiler hakknda
ilgili mevzuat erevesinde ilem yaplr.
(4) Kayd silinenlerin silinme tarihinden itibaren yl ierisinde yapt bavurular, yln tamamlanmasna kadar askya alnr.
(5) Periyodik kontrol raporlarnda kayt numaralarnn bulunmas gerekir.
(6) Beyan edilen bilgilerin doru olmad tespit edilenler ile kayt numaras almayanlar tarafndan dzenlenen periyodik kontrol raporlar geersiz saylr.
Yetkilendirme, eitim ve denetim
MADDE 14 (1) Periyodik kontrol yapacak kii ve kurululara akreditasyon, yetkilendirme ve eitim zorunluluu getirmeye Bakanlk yetkilidir.
(2) Periyodik kontrolleri yaplm i ekipmanlar ile ilgili olarak, periyodik kontrol raporunun geree aykr dzenlenmesi, bu Ynetmelikte yer alan kriterlere uygun olmayan kiilerce yaplmas, uygun olmayan deney ve test yntemleri kullanlarak yaplmas gibi uygunsuzluklarn Bakanlka tespit edilmesi durumunda, periyodik kontrol raporlar geersiz saylr. Ayrca dzenleyen kiiler hakknda 13 nc maddenin nc fkrasna gre ilem yaplr.
280
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 15 (1) 11/2/2004 tarihli ve 25370 sayl Resm Gazetede yaymlanan Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.
Daha nce dzenlenmi olan periyodik kontrol raporlar
GEC MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce dzenlenmi olan periyodik kontrol raporlar sresince geerlidir.
(2) Bu Ynetmeliin yaym tarihinden itibaren (Deiik ibare:RG-2/5/2014-28988)(1) yl boyunca periyodik kontrol raporunda kayt numaras aranmaz.
Yrrlk
a) 13 nc maddesi yaym tarihinden itibaren (Deiik ibare:RG-2/5/2014-28988)(1) yl sonra,
yrrle girer.
Yrtme
(1)
Bu deiiklik 25/4/2014 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde yrrle girer.
1.

Tarihi
Says
25/4/2013
28628
Tarihi
Says
2/5/2014
28988
2.
3.
281
EK - I
EKPMANLARINDA BULUNACAK ASGAR GEREKLER
1. Genel hususlar
1.1. Bu ekte belirtilen hususlar, bu Ynetmelik hkmleri dikkate alnarak ve sz konusu i ekipmannda bunlara karlk gelen riskin bulunduu durumlarda uygulanr.
1.2. Bu ekte belirtilen asgari gerekler, i ekipmanlarnda aranacak temel gereklerdir.
2. ekipmanlarnda bulunacak asgari genel gerekler
2.1. ekipmannda bulunan ve gvenlii etkileyen kumanda cihazlar iin asgari gerekler;
2.1.1. ekipmannda bulunan ve gvenlii etkileyen kumanda cihazlar aka grlebilir ve tannabilir zellikte olur. Gerektiinde uygun ekilde iaretlenir.
2.1.2. Kumanda cihazlar zorunlu haller dnda, tehlikeli blgenin dna yerletirilir ve bunlarn kullanm ek bir tehlike oluturmaz. Kumanda cihazlar, istem d hareketlerde tehlikeye
neden olmamas gerekir.
2.1.3. Operatr, ana kumanda yerinden tehlike blgesinde herhangi bir kimsenin bulunmadndan emin olmas gerekir. Bu mmkn deilse makine almaya balamadan nce otomatik olarak devreye girecek sesli ve kl ikaz sistemi bulunur.
2.1.4. ekipmannn altrlmas veya durdurulmas sebebiyle doabilecek tehlikelere maruz kalan alanlar yeterli zaman ve imkn salayan tedbirlerle bu tehlikelerden korunur.
2.1.5. Kumanda sistemleri gvenli ve planlanan kullanm artlarnda meydana gelebilecek arza, bozulma veya herhangi bir zorlanma gz nne alnarak uygun nitelikte seilir.
2.2. ekipmanlarnn altrlmas, bu ama iin yaplm kumandalarn ancak bilerek ve isteyerek kullanlmas ile salanr.
2.2.1. Bu kural, alanlar iin tehlike oluturmad srece;
a) Herhangi bir sebeple i ekipmann durmasndan sonra tekrar altrlmasnda,
b) Hz, basn gibi alma artlarnda nemli deiiklikler yaplrken de,
uygulanr.
2.2.2. Bu kural otomatik alan i ekipmannn normal alma programnn devam sresindeki tekrar harekete geme veya alma artlarndaki deiiklikler iin uygulanmaz.
2.3. Btn i ekipmanlarnda, ekipman tmyle ve gvenli bir ekilde durdurabilecek bir sistem bulunur. Her bir alma yerinde, tehlikenin durumuna gre, i ekipmannn tamamn
veya bir ksmn durdurabilecek ve bu ekipmann gvenli bir durumda kalmasn salayacak kumanda sistemi bulunur. ekipmanlarnn durdurma sistemleri, altrma sistemlerine gre ncelikli olmas gerekir. ekipman veya tehlikeli ksmlar durdurulduunda, bunlar harekete geiren enerji de kesilecek zellie sahip olur.
2.4. ekipmannn tehlikesi ve normal durma sresinin gerektirmesi halinde i ekipmannda acil durdurma sistemi bulunur.
2.5. Para frlamas veya dmesi riski tayan i ekipmanlar, bu riskleri ortadan kaldrmaya uygun gvenlik tertibat ile donatlr.
2.5.1. Gaz, buhar, sv veya toz karma tehlikesi olan i ekipmanlar, bunlar kaynanda tutacak veya ekecek uygun sistemlerle donatlr.
2.6. alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekiyorsa, i ekipman ve paralar uygun yntemlerle sabitlenir.
2.7. alanlarn salk ve gvenlii asndan nemli bir tehlike oluturabilecek, i ekipmannn paralarnn krlmas, kopmas veya dalmas riskine kar uygun koruma nlemleri
alnr.
2.8. ekipmannn hareketli paralaryla mekanik temas riskinin kazaya yol aabilecei hallerde; i ekipman, tehlikeli blgeye ulamay nleyecek veya bu blgeye ulalmadan nce
hareketli paralarn durdurulmasn salayacak uygun koruyucular veya koruma donanm ile donatlr.
2.8.1. Koruyucular ve koruma donanm;
a) Salam yapda olur,
b) lave bir tehlikeye sebep olmayacak zellikte olur,
c) Kolayca yerinden karlmayacak veya etkisiz hale getirilemeyecek ekilde olur,
) Tehlike blgesinden yeterli uzaklkta bulunur,
d) Ekipmann grlmesi gereken operasyon noktalarna engel olmayacak zellikte olur,
e) Sadece ilem yaplan alana eriimi kstlar ve bunlarn karlmasna gerek kalmadan para taklmas, sklmesi ve bakm iin gerekli ilemlerin yaplmas mmkn olur.
282
2.9. ekipmannn allan veya bakm yaplan blge ve operasyon noktalar, yaplacak ileme uygun ekilde aydnlatlr.
2.10. ekipmannn yksek veya ok dk scaklktaki paralarna alanlarn yaklamasn veya temasn engelleyecek tedbirler alnr.
2.11. ekipmanna ait ikaz donanmlar kolay alglanr ve anlalr olur.
2.12. ekipman sadece tasarm ve imalat amacna uygun ilerde ve artlarda kullanlr.
2.13. ekipmannn bakm ileri, ancak i ekipman kapal iken yaplabilir. Bunun mmkn olmad hallerde, bakm ileri yrtlrken gerekli nlemler alnr veya bu ilerin tehlike blgesi dnda yaplmas salanr.
2.13.1. Bakm defteri bulunan makinelerde bakmla ilgili ilemler gn gnne bu deftere ilenir. 5070 sayl Elektronik mza Kanununa uygun olarak gvenli elektronik imza ile imzalanm ve elektronik ortamda saklanan kaytlar da bakm defteri olarak kabul edilir.
2.14. ekipmanlarnn enerji kaynaklarn kesecek ara ve gereler kolayca grlebilir ve tannabilir zellikte olur. Ekipmann enerji kaynaklarna yeniden balanmas alanlar iin
tehlikeye sebep olmayacak zellikte olur.
2.15. ekipmanlarnda, alanlarn gvenliinin salanmasnda esas olan ikaz ve iaretler bulunur.
2.16. alanlarn retim, bakm ve ayar ilemleri yapacaklar yerlere gvenli bir ekilde ulaabilmeleri ve orada gvenli bir ekilde alabilmeleri iin uygun artlar salanr.
2.17. Btn i ekipmanlar, ekipmann ar snmas veya yanmasna veya ekipmandan gaz, toz, sv, buhar veya retilen, kullanlan veya depolanan dier maddelerin yaylmas riskine
kar alanlarn korunmasna uygun olur.
2.18. Btn i ekipmanlar, ekipmanda retilen, kullanlan veya depolanan maddelerin veya ekipmann patlama riskini nleyecek zellikte olur.
2.19. Btn i ekipmanlar, alanlarn dorudan veya dolayl olarak elektrikle temas riskinden korunmasna uygun olur.
3. zel tipteki i ekipmannda bulunacak asgari ek gerekler
3.1. Kendinden hareketli veya bir baka ara vastasyla hareket edebilen i ekipmanlar iin asgari gerekler;
3.1.1. zerinde alan bulunan i ekipman, ekipmann bir yerden bir yere gtrlmesi srasnda tekerleklere veya paletlere taklma veya temas etme riski de dahil alanlar iin oluabilecek btn riskleri azaltabilecek uygun sistemlerle donatlr.
3.1.2. ekipmannn ekicisi ile ekilen ekipman veya aksesuarlar ya da yedekte ekilen herhangi bir nesnenin, birbirine arpma veya skma riskinin bulunduu durumlarda, bu ekipmanlar arpma ve skmay nleyecek koruyucularla donatlr.
3.1.2.1. arpma veya skma riski nlenemiyorsa, alanlarn olumsuz etkilenmemesi iin gerekli nlemler alnr.
3.1.3. ekipmannn hareketli ksmlar arasnda enerji aktarmn salayan ksmlarn yere temas nedeniyle hasar grmesi veya kirlenmesine kar nlem alnr.
3.1.4. zerinde alan bulunan hareketli i ekipman, normal alma koullarnda devrilme riskine kar;
a) Cihaz bir eyrekten (90 derecelik a) fazla dnmeyecek ekilde yaplm olur veya
b) Bir eyrekten fazla dnyorsa, zerinde bulunan alann etrafnda yeterli aklk bulunur veya
c) Ayn etkiyi salayacak baka koruyucu yap veya sistem bulunur.
3.1.4.1. Bu koruyucu yap veya sistem i ekipmannn kendi paras olabilir.
3.1.4.2. alma srasnda i ekipman sabitleniyorsa veya i ekipmannn, devrilmesi mmkn olmayacak ekilde tasarm yaplmsa koruyucu yap veya sistemler gerekmez.
3.1.4.3. ekipmannda; devrilmesi halinde, zerinde bulunan alann ekipman ile yer arasnda skarak ezilmesini nleyici koruyucu yap veya sistem bulunur.
3.1.5. zerinde bir veya daha fazla alann bulunduu forkliftlerin devrilmesinden kaynaklanan risklerin azaltlmas iin;
a) Src iin kabin bulunur veya
b) Forklift devrilmeyecek yapda olur veya
c) Forkliftin devrilmesi halinde, yer ile forkliftin belirli ksmlar arasnda tanan alanlar iin, yeterli aklk kalmasn salayacak yapda veya
) Forklift, devrilmesi halinde srcnn forkliftin paralar tarafndan ezilmesini nleyecek yapda olur.
3.1.6. Kendinden hareketli i ekipman hareket halinde iken kiiler iin risk oluturuyorsa aadaki artlar salar:
a) Yetkisiz kiilerce altrlmasn nleyecek donanm bulunur.
b) Ayn anda hareket eden birden fazla eleman bulunan i ekipmannda bu elemanlarn arpmasnn etkilerini en aza indirecek nlemler alnr.
283
c) ekipmannda frenleme ve durdurma donanm bulunur. Gvenlik artlar gerektiriyorsa, ayrca bu donanmn bozulmas halinde otomatik olarak devreye giren veya kolayca ulalabilecek ekilde yaplm acil frenleme ve durdurma sistemi bulunur.
) Srcnn gr alannn kstland durumlarda, gvenliin salanmas iin gr alann iyiletirecek uygun yardmc aralar kullanlr.
d) Gece veya karanlk yerlerde kullanlmak zere tasarmlanm i ekipmannda, yaplan ii yrtmeye uygun ve alanlarn gvenliini salayacak aydnlatma sistemi bulunur.
e) alanlar etkileyebilecek yangn kma tehlikesi olan i ekipmannn kendisinin veya yedekte tad ekipmann kullanld yerin hemen yaknnda yangn sndrme cihazlar bulunmuyorsa, bu ekipmanlarda yeterli yangn sndrme cihazlar bulunur.
f) Uzaktan kumandal i ekipmannn, kontrol snrlarnn dna kmas halinde otomatik olarak hemen duracak ekilde olmas gerekir.
g) Uzaktan kumandal i ekipman, normal artlarda arpma ve ezilme tehlikelerine kar korunakl olur, bunun salanamad hallerde dier uygun aralarla arpma riski kontrol altna
alnr.
3.2. Yklerin kaldrlmasnda kullanlan i ekipmanlar iin asgari gerekler;
3.2.1. Yk kaldrma ekipman kalc olarak kurulduunda, zellikle kaldrlan yk ve montaj veya balant noktalarndaki gerilmeler dikkate alnarak ekipmann mukavemet ve kararll
salanr.
3.2.2. Yklerin kaldrlmas iin kullanlan makinelerde, kaldrlabilecek maksimum yk aka grnecek ekilde iaretlenir, makinenin deiik ekillerde kullanmnda da maksimum
yk gsteren levhalar veya iaretler bulunur.
3.2.2.1. Kaldrma iin kullanlan aksesuarlar da gvenli kullanm iin gereken zelliklerini gsterecek ekilde iaretlenir.
3.2.2.2. nsan kaldrmak ve tamak iin tasarlanmam i ekipmanlar, amac dnda kullanmn nlemek iin uygun bir ekilde ve aka iaretlenir.
3.2.3. Sabit olarak kurulacak i ekipman, ykn;
a) alanlara arpmas,
b) Tehlikeli bir ekilde srklenmesi veya dmesi,
c) stem d kurtulmas,
riskini azaltacak ekilde tesis edilir.
3.2.4. alanlar kaldrma veya tamada kullanlan i ekipmanlarnda;
a) Tama kabininin dme riski uygun aralarla nlenir,
b) Kullancnn kendisinin kabinden dme riski nlenir,
c) zellikle cisimlerle istenmeyen temas sonucu, kullancnn arpma, skma veya ezilme riski nlenir,
) Herhangi bir olay neticesinde kabin iinde mahsur kalan alanlarn tehlikeye maruz kalmamas ve kurtarlmas salanr.
3.2.4.1. ayet, alma yerinin zellii ve ykseklik farkllklarndan dolay tama kabininin dme riski, alnan gvenlik nlemlerine ramen nlenemiyorsa, emniyet katsays daha yksek gvenlik halat ile tehiz edilip, her alma gn kontrol edilir.
EK - II
EKPMANININ KULLANIMI LE LGL HUSUSLAR
Bu ekte belirtilen hususlar, bu Ynetmelik hkmleri dikkate alnarak ve sz konusu ekipmanda bunlara karlk gelen riskin bulunduu durumlarda uygulanr.
1. Tm i ekipmanlar iin genel hkmler
1.1. ekipmanlar, bunlar kullananlara ve dier alanlara en az risk oluturacak ekilde yerletirilir, kurulur ve kullanlr. Bu amala, i ekipmannn hareketli ksmlar ile evresinde
bulunan sabit veya hareketli ksmlar arasnda yeterli mesafe bulundurulur. Ayrca i ekipmannda kullanlan ya da retilen enerjinin veya maddelerin gvenli bir ekilde temini ve uzaklatrlmas salanr.
1.2. ekipmannn kurulmas veya sklmesi, zellikle imalat tarafndan verilen kullanma talimat dorultusunda gvenli koullar altnda yaplr.
1.3. Kullanm srasnda yldrm dmesi ihtimali bulunan i ekipman yldrmn etkilerine kar uygun aralarla korunur.
2. Kendinden hareketli veya bir baka ara vastasyla hareket edebilen i ekipmanlarnn kullanm ile ilgili hkmler
2.1. Kendinden hareketli i ekipmanlar, bu ekipmanlarn gvenli kullanm ile ilgili uygun eitim alm alanlar tarafndan kullanlr.
284
2.2. ekipman bir alma alan iinde hareket ediyorsa, uygun trafik kurallar ile hz snrlar konulur ve uygulanr.
2.3.1. Kendinden hareketli i ekipmannn alma alannda, grevli olmayan alanlarn bulunmasn nleyecek gerekli dzenleme yaplr.
2.3.2. in gerei olarak bu alanda alan bulunmas zorunlu ise, bu alanlarn i ekipman nedeniyle zarar grmesini nleyecek uygun tedbirler alnr.
2.4. Mekanik olarak hareket ettirilen seyyar i ekipmanlarnda, ancak gvenliin tam olarak salanmas halinde alan tanmasna izin verilebilir. Tama srasnda i yaplmas gerekiyorsa ekipmann hz gerektii gibi ayarlanr.
2.5. alma yerlerinde, alanlar iin gvenlik ve salk riski yaratmayacak yeterli hava salanmas artyla iten yanmal motorlu seyyar i ekipman kullanlabilir.
3. Yk kaldrmada kullanlan i ekipman ile ilgili hkmler
3.1. Genel hususlar
3.1.1. Yk kaldrmak iin tasarlanm seyyar veya sklp-taklabilir i ekipmanlarnn zemin zellikleri de dikkate alnarak ngrlen btn kullanm artlarnda salam ve kararl bir
ekilde kullanlmas salanr.
3.1.2. nsanlarn kaldrlmasnda sadece bu ama iin salanan i ekipman ve aksesuarlar kullanlr.
3.1.2.1. Olaanst veya acil olan istisnai durumlarda insanlar kaldrmak amacyla yaplmam i ekipman, gerekli nlemleri almak ve gzetim altnda olmak artyla insanlarn kaldrlmasnda kullanlabilir.
3.1.2.2. alanlar yk kaldrmak iin tasarlanm i ekipman zerindeyken, ekipmann kumandas iin her zaman grevli bir kii bulunur. Kaldrma ekipmanndaki kiilerin gvenilir haberleme imknlaryla herhangi bir tehlike halinde tahliye iin gvenilir aralar bulunur.
3.1.3. Teknik zorunluluk olmadka kaldrlan ykn altnda insan bulunmamas iin gerekli tedbir alnr. alanlarn bulunabilecei korunmasz alma yerlerinin zerinden yk geirilmez. Bunun mmkn olmad hallerde uygun alma yntemleri belirlenir ve uygulanr.
3.1.4. Kaldrma aksesuarlar, sapann ekli ve yaps dikkate alnarak, kaldrlacak yke, kavrama noktalarna, balant elemanlarna ve atmosfer artlarna uygun seilir. Kaldrmada
kullanlan balant elemanlar kullanmdan sonra sklmyorsa, bunlarn zellikleri hakknda kullanclarn bilgi sahibi olmas iin belirgin bir ekilde iaretlenir.
3.1.5. Kaldrma aksesuarlar bozulmayacak veya hasar grmeyecek ekilde muhafaza edilir.
3.2. Klavuzsuz (askda iken serbest olan) ykleri kaldrmakta kullanlan i ekipman
3.2.1. alma alanlar kesien iki veya daha fazla kaldrma arac ile klavuzsuz yklerin kaldrld bir alanda, yklerin ve kaldrma aralarnn elemanlarnn arpmamas iin gerekli
nlemler alnr.
3.2.2. Klavuzsuz yklerin seyyar i ekipman ile kaldrlmasnda ekipmann eilmemesi, devrilmemesi ve eer gerekiyorsa kaymamas veya yerinden oynamamas iin gerekli tedbirler
alnr. Bu nlemlerin tam olarak uygulanmasn salayacak kontroller yaplr.
3.2.3. Klavuzsuz ykleri kaldrmakta kullanlan i ekipmannn operatr dorudan veya gerekli bilgileri salayan yardmc cihazlar vastasyla yk yolunun tamamn gremiyorsa, operatre yol gsterecek bu konuda eitimli ve deneyimli bir kii grevlendirilir. alanlar, yklerin birbiriyle arpmasndan kaynaklanan tehlikelerden korumak iin gerekli organizasyonel nlemler alnr.
3.2.4. Ykn elle balanmas veya zlmesinin gvenle yaplabilmesi iin zellikle i ekipmannn kontrol dorudan ya da dolayl olarak alanda bulunacak ekilde gerekli dzenleme yaplr.
3.2.5. Btn yk kaldrma ileri alanlarn gvenliini korumak iin uygun ekilde planlanr ve gzetim altnda yrtlr. zellikle bir yk, klavuzsuz ykleri kaldrmakta kullanlan iki
veya daha fazla i ekipmanyla ayn anda kaldrlacaksa operatrler arasnda egdm salayacak dzenleme yaplr ve uygulanr.
3.2.6. Klavuzsuz yklerin kaldrlmasnda kullanlan i ekipman, kendisini besleyen g kayna tamamen veya ksmen kesildiinde yk askda tutamyorsa, ortaya kabilecek risklerden alanlar korumak iin uygun nlemler alnr. Tehlikeli blgeye giri engellenmedike veya ykn gvenli bir ekilde askda kalmas salanmadka askdaki yk gzetimsiz braklmaz.
3.2.7. Hava artlarnn, gvenli kullanm engelleyecek ve alanlar tehlikeye maruz brakacak ekilde bozulmas halinde, klavuzsuz yklerin kaldrlmas iin tasarlanm i ekipmanlarnn ak havada kullanlmas durdurulur. alanlar riske atmamak iin zellikle i ekipmannn devrilmesini nleyecek tedbirler alnr.
4. Yksekte yaplan geici ilerde, i ekipmannn kullanm ile ilgili hkmler
4.1. Genel hususlar
285
4.1.1. Bu Ynetmeliin 5 inci maddesine uygun olarak, yksekte yaplan geici iler uygun bir platformda, gvenlik iinde ve uygun ergonomik koullarda yaplamyorsa, gvenli alma
koullarn salayacak ve devam ettirecek en uygun i ekipman seilir. Toplu koruma nlemlerine kiisel koruma nlemlerine gre ncelik verilir. ekipmannn boyutlar, yaplacak iin doasna ve ngrlen yke uygun, geilerin tehlikesiz ekilde yaplmasn salayacak ekilde olmas gerekir.
4.1.1.1. Yksekteki geici alma yerlerine ulamak iin en uygun yol ve aralar, geilerin skl, sz konusu yerin ykseklii ve kullanm sresi gz nne alnarak belirlenir. Seilen
bu aralar, yakn bir tehlike durumunda alanlarn tahliyesini de mmkn klacak ekilde olur. Ulamda kullanlan yol, ara ve platformlar ile katlar veya ara geitler arasndaki geilerde dme riski ortadan kaldrlr.
4.1.2. El merdivenleri ancak dk risk nedeniyle daha gvenli bir i ekipman kullanm gerekmiyorsa, ksa sre kullanlacaksa veya iverence deitirilmesi mmkn olmayan iyeri
koullarnda, EK-II madde 4.1.1de belirtilen artlara uymak kaydyla yksekte yaplan almalarda kullanlabilir.
4.1.3. Halat kullanlarak yaplan almalar ancak risk deerlendirmesi sonucuna gre iin gvenle yaplabilecei ve daha gvenli i ekipman kullanlmasnn gerekmedii durumlarda
yaplabilir.
4.1.3.1.Risk deerlendirmesi gz nnde bulundurularak ve zellikle iin sresine ve ergonomik zorlamalara bal olarak, uygun aksesuarl oturma yerleri salanr.
4.1.4. Seilen i ekipmannn trne bal olarak i ekipmannn yapsnda bulunan riskleri minimuma indirmek iin uygun nlemler belirlenir. Eer gerekiyorsa yksekten dmeyi nleyecek ve alanlarn yaralanmasna da meydan vermeyecek ekilde uygun yapda ve yeterli salamlkta koruyucular yaplr. Dmeleri nleyen toplu korumaya ynelik koruyucular ancak seyyar veya sabit merdiven balarnda kesintiye urayabilir.
4.1.5. Dmeleri nleyen toplu korumaya ynelik koruyucularn, zel bir iin yaplmas iin geici olarak kaldrlmas gerektii durumlarda, ayn korumay salayacak dier gvenlik nlemleri alnr. Bu nlemler alnncaya kadar alma yaplmaz. Bu zel i geici veya kesin olarak tamamlandktan sonra koruyucular tekrar yerine konulur.
4.1.6. Yksekte yaplan geici iler, alanlarn salk ve gvenliklerini tehlikeye atmayacak uygun hava koullarnda srdrlr.
4.2. El merdivenlerinin kullanm ile ilgili zel hkmler
4.2.1. El merdivenleri, kullanm srasnda salam bir ekilde yerletirilir. Portatif el merdivenleri, basamaklar yatay konumda olacak ekilde dzgn, salam, ls uygun, sabit pabular zerinde durmaldr. Asl duran el merdivenleri gvenli bir ekilde tutturulur, ip merdivenler hari, yerlerinden karlmas ve sallanmas nlenir.
4.2.2. Portatif el merdivenlerinin kullanm srasnda st veya alt ular sabitlenerek veya kaymaz bir malzeme kullanlarak veya ayn korumay salayan dier tedbirlerle, ayaklarnn
kaymas nlenir. Platformlara kmakta kullanlan el merdivenleri, platformda tutunacak yer bulunmad durumlarda, gvenli k salamak iin platform seviyesini yeteri kadar aacak uzunlukta tesis edilir. Uzatlp kilitlenebilir ve eklenebilir el merdivenleri, paralarnn birbirinden ayr hareket etmeleri nlenecek ekilde kullanlr. Mobil el merdivenleri, zerine klmadan nce hareketleri durdurulur ve sabitlenir.
4.2.3. El merdivenlerinde her zaman alanlarn elleriyle tutunabilecekleri uygun yer ve salam destek bulunur. zellikle, bir el merdiveni zerinde elle yk tanyorsa bu durum elle
tutacak yer bulunmas zorunluluunu ortadan kaldrmaz.
4.3. skelelerin kullanm ile ilgili zel hkmler
4.3.1. Seilen iskelenin salamlk ve dayankllk hesab mevcut deilse veya var olan hesaplar seilen iskele tipinde tasarlanan yapsal deiikliklere uygun deilse veya iskelenin genel
olarak allm standart konfigrasyonlara uygun yapda imal edilmemi olduu durumlarda bunlarn salamlk ve dayankllk hesaplar yaplr. Bu hesaplar yaplmadan iskeleler kullanlamaz.
4.3.2. Seilen iskelenin karmaklna bal olarak kurma, kullanma ve skme plan; yap ilerinde inaat mhendisi, inaat teknikeri veya yksek teknikeri; gemi inas ve skm ilerinde ise gemi inaat mhendisi tarafndan yaplr veya yaptrlr. Bu plan, iskele ile ilgili detay bilgileri ieren standart form eklinde olabilir.
4.3.3. skelenin tayc elemanlarnn kaymas; yeterli salamlktaki tayc zemine sabitlenerek, kaymaz aralar kullanarak veya ayn etkiye sahip dier yntemlerle nlenir. skelenin
salam ve dengeli olmas salanr. Yksekte alma srasnda tekerlekli iskelelerin kazara hareket etmesini nleyecek uygun aralar kullanlr.
4.3.4. skele platformlarnn boyutu, ekli ve yerletirilmesi yaplan iin zelliklerine ve tanan yke uygun ve gvenli alma ve geilere izin verecek ekilde olmas gerekir. skele platformlar normal kullanmda, elemanlar hareket etmeyecek ekilde kurulur. Platform elemanlar ve dikey korkuluklarn arasnda dmelere neden olabilecek tehlikeli boluklar bulunmamas
gerekir.
4.3.5. Kurma, skme veya deiiklik yaplmas srasnda iskelenin kullanma hazr olmayan ksmlar, 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlik ve Salk
aretleri Ynetmeliine uygun ekilde genel uyar iaretleri ile iaretlenir ve tehlikeli blgeye giriler fiziki olarak engellenir.
286
4.3.6. skelelerin kurulmas, sklmesi veya zerinde nemli deiiklik yaplmas, grevli inaat mhendisi, inaat teknikeri veya yksek teknikeri; tersanelerde ise gemi inaat mhendisi gzetimi altnda ve bu Ynetmeliin 11 inci maddesi uyarnca, zel riskleri ve ayrca aada belirtilen hususlar kapsayan konularda yapacaklar ile ilgili yeterli eitim alm alanlar tarafndan yaplr.
a) skelelerin kurulmas, sklmesi veya deiiklik yaplmas ile ilgili planlarn anlalmas,
b) skelelerin kurulmas, sklmesi veya deiiklik yaplmas srasnda gvenlik,
c) alanlarn veya malzemelerin dme riskini nleyecek tedbirler,
) skelelerde gvenlii olumsuz etkileyebilecek deien hava koullarna gre alnacak gvenlik nlemleri,
d) skelelerin tayabilecei ykler,
e) skelelerin kurulmas, sklmesi veya deiiklik yaplmas ilemleri srasnda ortaya kabilecek dier riskler.
4.3.6.1. Gzetim yapan kii ve ilgili alanlara gerekli talimatlar da ieren EK-II madde 4.3.2.de belirtilen kurma ve skme planlar verilir.
4.4. Halat kullanarak yaplan almalarla ilgili zel hkmler
4.4.1 Halat kullanlarak yaplan almalarda aadaki artlara uyulur.
a) Sistemde biri, inip kmada veya destek olarak kullanlan alma halat, dieri ise gvenlik halat olacak ekilde ayr kancal en az iki halat bulunur.
b) alanlara, alma halatna bal parat tipi emniyet kemeri verilir ve kullandrlr. Emniyet kemerinin ayrca gvenlik halat ile balants salanr.
c) alma halat, gvenli ini ve k aralar ile tehiz edilir ve kullancnn hareket kontroln kaybetmesi halinde, dmesini nlemek iin kendiliinden kilitlenebilen sisteme sahip
olmas gerekir. Gvenlik halatnda da, alan ile birlikte hareket eden dmeyi nleyici bir sistem bulunur.
) alan tarafndan kullanlan alet, edevat ve dier aksesuarlar parat tipi emniyet kemerine veya oturma yerine veya baka uygun bir yere balanarak gvenli hale getirilir.
d) Acil bir durumda alann derhal kurtarlabilmesi iin i uygun ekilde planlanr ve gzetim salanr.
e) Bu Ynetmeliin 11 inci maddesi dorultusunda, alanlara yapacaklar ie uygun ve zellikle kurtarma konusunda yeterli eitim verilir.
4.4.2 Risk deerlendirmesi gz nnde bulundurularak ikinci bir halat kullanlmasnn iin yaplmasn daha tehlikeli hale getirdii istisnai durumlarda, gvenlii salayacak yeterli nlemler alnmak artyla tek bir halatla alma yaplabilir.
EK-III
BAKIM, ONARIM VE PERYODK KONTROLLER LE LGL HUSUSLAR
1. Genel hususlar
1.1. ekipmanlarnn bakm, onarm ve periyodik kontrolleri, ilgili ulusal ve uluslararas standartlarda belirlenen aralklarda ve kriterlerde, imalat verileri ile fen ve tekniin gereklilikleri
dikkate alnarak yaplr.
1.2. ekipmanlarnn bakmlar (gnlk, haftalk, aylk, aylk, alt aylk ve benzeri), ilgili standartlarda belirlenen veya imalatnn belirledii ekilde, imalat tarafndan yetkilendirilmi
servislerce veya iyeri tarafndan grevlendirilmi kiilerce yaplr.
1.3. ekipmanlarnn, her almaya balamadan nce, operatrleri tarafndan kontrollere tabi tutulmalar salanr.
1.3.1. Test, deney ve tahribatsz muayeneler dnda i ekipman gnlk muayeneden geirilir. Kullanm srasnda ekipman, atlak, gevemi balantlar, paralardaki deformasyon,
anma, korozyon ve benzeri belirtiler bakmndan gzle muayene edilir.
1.3.2. atlak, ar anma ve benzeri tespit edilen herhangi bir i ekipman daha ayrntl muayene iin kullanm d braklr. Gzle muayene, operatr veya i ekipmann ve ilevlerini
bilen personel tarafndan yaplarak kayt altna alnr.
1.3.3. Muayeneler; haftalk, aylk, aylk ve benzeri periyotlarla i ekipmannn ilgili olduu standartlarn veya imalatsnn ngrd dzenli aralklarla tekrarlanr.
1.3.4. ekipmannda gnlk, haftalk, aylk, aylk ve benzeri dzenli aralklarla yaplan muayeneler ile tm bakm ve onarmlar kayt altna alnr.
1.4. Periyodik kontrol aral ve kriterleri standartlar ile belirlenmemi i ekipmanlarnn periyodik kontrolleri, varsa imalatnn ngrd aralk ve kriterlerde yaplr. Bu hususlar, imalat tarafndan belirlenmemi ise i ekipmannn periyodik kontrol, bulunduu iyeri ortam koullar, kullanm skl ile kullanm sresi gibi faktrler gz nnde bulundurularak, yaplacak risk
deerlendirmesi sonularna gre, belirlenecek aralklarda yaplr. Belirlenen periyodik kontrol aralnn bu Ynetmelikte belirtilen istisnalar(*) dnda bir yl amamas gerekir.
287
1.5. Birden fazla i yapmak amacyla imal edilen i ekipmanlar yaptklar iler gz nnde bulundurularak ayr ayr periyodik kontrole tabi tutulur.
1.6. Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiiler tarafndan yaplacak kontroller sonucunda periyodik kontrol raporu dzenlenir. Dzenlenen belgeler, i ekipmannn kullanld srece
saklanr.
1.7. ekipmannn periyodik kontrol sonucunda dzenlenecek raporda aadaki blmler bulunur:
1.7.1. Genel bilgiler: Bu blmde iyerinin ad, adresi, iletiim bilgileri (telefon, faks, elektronik posta adresi, internet sitesi ve benzeri), periyodik kontrol tarihi, normal artlarda yaplmas
gereken bir sonraki periyodik kontrol tarihi ve gerekli grlen dier bilgilere yer verilir.
1.7.2. ekipmanna ait teknik zellikler: Raporun bu blmnde periyodik kontrole tabi tutulacak i ekipmannn ad, markas, modeli, imal yl, ekipmann seri numaras, konumu, kullanm amac ile gerek grlen teknik zellikler ve dier bilgilere yer verilir.
1.7.3. Periyodik kontrol metodu: lgili standart numaras ve ad, periyodik kontrol esnasnda kullanlan ekipmanlarn zellikleri ve dier bilgiler belirtilir.
1.7.4. Tespit ve deerlendirme: Raporun bu blmnde EK-III madde 1.7.3te belirlenen kurallar ve yaplan periyodik kontrolden elde edilen deerlerin, yine EK-III madde 1.7.2de yer
verilen i ekipmannn teknik zelliklerini karlayp karlamad hususu ile ilgili standart ve teknik literatrde yer alan snr deerlere uygun olup olmad kyaslanarak deerlendirilir. Periyodik
kontrolde uygulanan test ve dier ilemlere ilikin bilgilere yer verilir.
1.7.5. Test, deney ve muayene: ekipmannn periyodik kontrol esnasnda yaplan test deney ve muayene (hidrostatik test, statik test, dinamik test, tahribatsz muayene yntemleri ve
benzeri) sonular belirtilir.
1.7.6. kaz ve neriler: Yaplan periyodik kontrol sonucunda i sal ve gvenlii ynnden uygun bulunmayan hususlarn belirlenmesi halinde, bunlarn nasl uygun hale getirileceine
ilikin neriler ile bu hususlar giderilmeden i ekipmannn kullanmnn gvenli olmayaca belirtilir.
1.7.7. Sonu ve kanaat: Raporun bu blmnde periyodik kontrole tabi tutulan i ekipmannn varsa tespit edilen ve giderilen noksanlklar aklanarak, bir sonraki periyodik kontrole kadar geecek sre ierisinde grevini gvenli bir ekilde yapp yapamayaca aka belirtilir.
1.7.8. Onay: Bu blmde periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiinin/kiilerin kimlik bilgileri, meslei, diploma tarihi ve numarasna ilikin bilgiler, Bakanlk kayt numaras ile raporun ka
nsha olarak dzenlendii belirtilerek, imza altna alnr. Yukardaki bilgilerin veya yetkili kiinin imzasnn bulunmad raporlar geersizdir.
1.8. ekipmannn zellii gerei birden fazla brantaki periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiiler tarafndan periyodik kontroln yaplmas gerekmesi halinde, mtereken veya her bir
brantan yetkili kii kendi konusu ile ilgili ksmn raporunu dzenleyip imzalar.
1.9. sal ve gvenlii ynnden uygun bulunmayan hususlarn tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden i ekipmannn kullanlmasnn uygun olmadnn belirtilmesi halinde; bu
hususlar giderilinceye kadar i ekipman kullanlmaz. Sz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yaplacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi iin yaplan i ve ilemler ile i
ekipmannn bir sonraki kontrol tarihine kadar gvenle kullanlabilecei ibaresinin de yer ald ikinci bir belge dzenlenir.
2. Periyodik kontrole tabi i ekipmanlar
2.1. Basnl kap ve tesisatlar
2.1.1. Basnl kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yaplmas esastr. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmedii srece iletme basncnn 1,5 kat ile ve bir yl amayan srelerle yaplr. Ancak i ekipmannn zellii ve iletmeden kaynaklanan zorunlu artlar gereince hidrostatik test yapma imkn olmayan basnl kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda
belirtilen tahribatsz muayene yntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, dzenlenecek periyodik kontrol raporlarnda bu husus gerekesi ile birlikte belirtilir.
2.1.2. Basnl kap ve tesisatlarn periyodik kontrolleri, 22/1/2007 tarihli ve 26411 sayl Resm Gazetede yaymlanan Basnl Ekipmanlar Ynetmelii, 31/12/2012 tarihli ve 28514 sayl
Resm Gazetede yaymlanan Tanabilir Basnl Ekipmanlar Ynetmelii ve 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayl Resm Gazetede yaymlanan Basit Basnl Kaplar Ynetmeliinde yer alan ve
bu Ynetmelik hkmlerine aykr olmayan hususlar sakl kalmak kaydyla ilgili standartlarda belirtilen kriterlere gre yaplr.
2.1.3. Basnl kap ve tesisatlarn periyodik kontrolleri, makine mhendisleri ve makine tekniker veya yksek teknikerleri tarafndan yaplr. Sz konusu periyodik kontrollerin tahribatsz
muayene yntemleri ile yaplmas durumunda, bu kontroller sadece TS EN 473 standardna gre eitim alm mhendisler ve ayn eitimi alm tekniker veya yksek teknikerler tarafndan
yaplabilir.
2.1.4. Madde 2.1.1.de belirtilen kriterler sakl kalmak kayd ile bir ksm basnl kap ve tesisatn periyodik kontrol sreleri ile kontrol kriterleri Tablo: 1de belirtilmitir.
288
KONTROL PERYODU
(Azami Sre)
(lgili standardn n-grd sreler
sakl kalmak koulu ile)
PERYODK KONTROL KRTERLER

(lgili standartlar aada belirtilmitir.)**
Buhar kazanlar
Standartlarda sre belirtilmemise1 Yl
TS 2025 ve TS EN 13445-5 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
Kalorifer kazanlar
Tanabilir gaz tpleri
(Dikili, dikisiz)
TS EN 12952-6 standardnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
Standartlarda sre belirtilmemise3Yl
TS EN 1802, TS EN 1803, TS EN 1968, TS EN 13322, TS EN 14876, TS EN ISO 9809 ve TS

EN ISO 16148 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
EKPMAN ADI
Tanabilir asetilen tpleri
TS EN 12863 standardnda belirtilen

srelerde
TS EN 12863 standardnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
Manifoldlu asetilen tp demetleri

Manifoldlu tp demetleri
Svlatrlm gaz tanklar (LPG, ve benzeri)
(yerst)(1)
Svlatrlm gaz tanklar (LPG, ve benzeri)
(yer alt)(1)
TS EN 12755 ve TS EN 13720 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.

TS EN 13385 ve TS EN 13769 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
TS 55, TS 1445, TS 1446, TS EN 12817 ve TS EN 12819 standartlarnda belirtilen kriterlere
uygun olarak yaplr.
10 Yl
10 Yl
TS EN12817, TS EN 12819 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
Kullanmdaki LPG tpleri
TS EN 1440:2008+A1:2012, TS EN 14767,
TS EN 14795, TS EN 14914 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
Basnl hava tanklar(2), (3)
Kriyojenik tanklar
TS EN:13458 3 standardnda belirtilen srelerde.
TS 1203 EN 286-1, TS EN 1012-1:2010, TS EN 13445-5 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
TS EN 1251-3, TS EN:13458 3, TS EN 13530-3 ve TS EN 14197-3, standartlarnda belirtilen
kriterlere uygun olarak yaplr.
Tehlikeli svlarn(4) bulunduu tank ve depolar

10 Yl(5)
API 620, API 650, API 653, API 2610 standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
(1)
LPG tanklarnda bulunan emniyet valfleri ise 5 ylda bir kontrol ve teste tabi tutulur.
(2)
Seyyar veya sabit kompresr hava tanklar ile basnl hava ihtiva eden her trl kap ve bunlarn sabit donanm.
(3)
Kademeli sktrma yapan kompresrlerin her kademesinde hidrostatik basn deneyi, basnl hava tanklar ile bunlarn sabit donanmlarnn, o kademede msaade edilen en yksek
basncnn 1,5 kat ile yaplr.
(4)
Tehlikeli svlar: andrc veya sala zararl svlardr.
(5)
Tahribatsz muayene yntemleri kullanlr.
(*)
Periyodik kontrol sreleri API 510 standard esas alnarak belirlenen basnl ekipmanlarda; basnl ekipmandaki ierik (basn ve benzeri) kayplar ile korozyon gibi nedenlerle meydana
gelen bozulmalar dikkate alnarak yaplan risk deerlendirmesi ve ynetimi erevesinde belirlenen periyodik kontrol sreleri, ekipmann kalan mrnn yarsn ve her halkarda be yl
amamas gerekir.
(**)
Periyodik kontrol kriteri iin referans olarak tabloda belirtilen standartlar rnek olarak verilmi olup burada belirtilmeyen ya da Ynetmeliin yaym tarihinden sonra yaymlanan konuyla
ilgili standartlarn da dikkate alnmas gerekir.
289
2.2. Kaldrma ve iletme ekipmanlar

2.2.1. Standartlarda aksi belirtilmedii srece, kaldrma ve iletme ekipmanlar, beyan edilen ykn en az 1,25 katn, etkili ve gvenli bir ekilde kaldracak ve askda tutabilecek gte
olur ve bunlarn bu yke dayankl ve yeterli yk frenleri bulunur.
2.2.2. Kaldrma ve iletme ekipmanlarnn periyodik kontrolleri, makine mhendisleri ve makine tekniker veya yksek teknikerleri tarafndan yaplr. Sz konusu periyodik kontrollerin tahribatsz muayene yntemleri ile yaplmas durumunda, bu kontroller sadece TS EN 473 standardna gre eitim alm mhendisler ve ayn eitimi alm tekniker veya yksek teknikerler tarafndan yaplabilir.
2.2.3. Madde 2.1.1.de belirtilen kriterler sakl kalmak kayd ile bir ksm kaldrma ve iletme ekipmannn periyodik kontrol kriterleri ve kontrol sreleri Tablo: 2de belirtilmitir.
KONTROL PERYODU
(Azami Sre)
(lgili standardn n-grd sreler sakl kalmak koulu ile)
EKPMAN ADI
Kaldrma ve/veya iletme aralar
(1), (2),(3)

TS 10116, TS EN 280 + A2, TS EN 818-6 + A1, TS EN 1495 + A2, TS EN 1709, TS EN
12079-3, TS EN 12927-7, TS EN 13157+A1, TS EN ISO 13534, TS ISO 789-2, TS ISO
3056, TS ISO 4309, TS ISO 7592, TS ISO 9927-1, TS ISO 11662-1, TS ISO 12480-1, TS
ISO 12482 1, FEM 9.751, FEM 9.752, FEM 9.755 ve FEM 9.756 standartlarnda
belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
31/1/2007 tarihli ve 26420 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asansr Ynetmelii ile
18/11/2008 tarihli ve 27058 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asansr Bakm ve letme
Ynetmeliinde yer alan hususlar sakl kalmak kaydyla TS EN 813, TS EN 13015, TS
ISO 9386-1 ve TS ISO 9386-2, standartlarnda belirtilen kriterlere gre yaplr.
Asansr (nsan ve Yk Tayan) (4)
Yryen merdiven ve yryen bant
TS EN 13015 standardnda belirtilen artlar kapsamnda yaplr.
stif Makinesi (forklift, transpalet, lift)
TS 10689, TS EN 1757-2, TS ISO 5057, TS 10201 ISO 3184, TS ISO 6055, TS ISO 1074
ve FEM 4.004 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
Yap skeleleri(5),(6)
Standartlarda sre belirtilmemise6 Ay
TS EN 1495 + A2, TS EN 1808 ve TS EN 12811-3 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak ve EK- II nin 4 nc maddesinde belirtilen hususlar dikkate alnarak yaplr.
(1)
Vinlerin periyodik kontrollerinde yaplacak olan statik
(2)
Mobil kaldrma ekipmanlarnn dnda kalan kaldrma
(3)
deneyde deney yk, beyan edilen ykn en az 1,25 kat, dinamik deneyde ise en az 1,1 kat olmas gerekir.
ekipmanlar iin kararllk deneyi ise gerek grldnde ilgili standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
Kapasitesinin altnda kullanlacak kaldrma aralarnda beyan edilen kaldrlacak azami yk grnecek ekilde iaretlenir. Beyan edilen ykn stnde bir arln kaldrlmasnn sz konusu olduu durumlarda kaldrma arac kaldrlacak ykn miktar esas alnarak yukarda belirtilen kriterler erevesinde teste tabi tutulmadan kullanlamaz. (Beyan yk; kaldrma aracnda
iveren
tarafndan beyan edilen kaldrlacak maksimum arlktr.)
(4)
Elektronik kumanda sistemi ile donatlm kaldrma ve iletme ekipmannn periyodik kontrolnde makine ve elektrik ile ilgili branlarda periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kiiler birlikte grev
alr.
(5)
skelelerin periyodik kontrolleri mhendislik ve mimarlk fakltelerinden inaat ve makine mhendislii ile mimarlk blm mezunlar makine ve inaat teknikeri veya yksek teknikerleri,
gemi inas ilerinde ise gemi inaat mhendisi tarafndan yaplr.
(6)
skeleler, zerlerinde tayabilecei azami yk grnecek ekilde iaretlenir.
(**)
Periyodik kontrol kriteri iin referans olarak tabloda belirtilen standartlar rnek olarak verilmi olup burada belirtilmeyen ya da Ynetmeliin yaym tarihinden sonra yaymlanan konuyla ilgili
standartlarn da dikkate alnmas gerekir.
290
2.3. Tesisatlar
2.3.1. lgili standartlarda aksi belirtilmedii srece, tesisatlarn periyodik kontrolleri ylda bir yaplr.
2.3.2. Elektrik tesisat, topraklama tesisat, paratoner tesisat ile akmlatr ve transformatr ve benzeri elektrik ile ilgili tesisatn periyodik kontrolleri elektrik mhendisleri, elektrik tekniker veya yksek teknikerleri tarafndan yaplr.
2.3.3. Elektrik dnda kalan dier tesisatn periyodik kontrolleri makine mhendisleri, makine tekniker veya yksek teknikerleri tarafndan yaplr.
2.3.4. Madde 2.1.1.de belirtilen kriterler sakl kalmak kayd ile bir ksm tesisatn periyodik kontrol kriterleri ve kontrol sreleri Tablo: 3te belirtilmitir.
KONTROL PERYODU
(Azami Sre)
EKPMAN ADI
(lgili standardn n-grd
sreler sakl kalmak koulu ile)
Elektrik Tesisat, Topraklama Tesisat, Paratoner
Standartlarda sre belirtilmemise

1 Yl
Akmlatr, Transformatr
1 Yl
Standartlarda sre belirtilmemise
Yangn Tesisat ve Hortumlar, Motopomplar, Boru Tesisat
1 Yl
Yangn Sndrme cihaz
TS ISO 11602-2 standardnda

belirtilen srelerde
Havalandrma ve Klima Tesisat
1 Yl

21/8/2001 tarihli ve 24500 sayl Resm Gazetede Yaynlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Ynetmelii, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayl Resm Gazetede yaymlanan
Elektrik Kuvvetli Akm Tesisleri Ynetmelii ve 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayl Resm
Gazetede yaymlanan Elektrik Tesisleri Ynetmelii ile TS EN 60079 standardnda
belirtilen hususlara gre yaplr.
malatnn belirleyecei artlar kapsamnda yaplr.
Projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadnn belirlenmesine ynelik olarak yaplr.
Ayrca TS 9811, TS EN 671-3, TS EN 12416-1 + A2, TS EN 12416-2 + A1, TS EN
12845 + A2 standartlarnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.
TS ISO 11602-2 standardnda belirtilen kriterlere uygun olarak yaplr.

Projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadnn belirlenmesine ynelik olarak yaplr.
(**)
Periyodik kontrol kriteri iin referans olarak tabloda belirtilen standartlar rnek olarak verilmi olup burada belirtilmeyen ya da Ynetmeliin yaym tarihinden sonra yaymlanan konuyla ilgili
standartlarn da dikkate alnmas gerekir.
2.4. Tezghlar
2.4.1. Makine ve tezghlarn periyodik kontrolleri EK-III, madde 1.4.te yer alan hususlara uygun olarak yaplr.
2.4.2. Makine ve tezghlarn periyodik kontrolleri, makine mhendisleri, makine tekniker veya yksek teknikerleri tarafndan yaplr.
2.4.3. Elektronik kumanda sistemi ile donatlm makine ve tezghlarn periyodik kontrol; makine veya mekatronik mhendisi ile elektrik mhendisleri ve/veya bunlarn teknikerleri tarafndan birlikte yaplr.
291
GVENL UZMANLARININ GREV, YETK, SORUMLULUK VE ETMLER HAKKINDA YNETMELK

Resmi Gazete Tarihi/Says:29.12.2012/28512 lenen son deiiklik: 30.04.2015 / 29342
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; i sal ve gvenlii hizmetlerinde grevli i gvenlii uzmanlarnn nitelikleri, eitimleri ve belgelendirilmeleri, grev, yetki ve sorumluluklar ile
alma usul ve esaslarn dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamnda yer alan iyerleri ile eitim kurumlarn kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik; 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun (Deiik ibare:RG-11/10/2013-28792) 3 nc(Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) ,24 nc, 27 nci, 30
uncu ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 4(2) (1) Bu Ynetmelikte geen:
b) Eiticilerin eitimi belgesi: En az krk saatlik eitim sonunda kamu kurum ve kurulular, niversiteler veya 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayl zel retim Kurumlar Kanununa gre yetkilendirilen kurumlar tarafndan tek bir program sonucunda verilen eiticilerin eitimi belgesini,
c) Eitim kurumu: (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personelinin eitimlerini vermek zere Bakanlka yetkilendirilen kamu kurum
ve kurulular, niversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayl Trk Ticaret Kanununa gre faaliyet gsteren irketler tarafndan kurulan messeseleri,
) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Eitim program: Uzaktan, yz yze ve uygulamal eitimlerin tarih ve saatleri, eiticileri, katlmclar ile eitim verilen adres gibi unsurlardan ve bu
unsurlara ilikin her trl bilgi ve belgeden oluan program,
d) Genel Mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
e) SG-KATP: sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili i ve ilemlerin Genel Mdrlke kayt, takip ve izlenmesi amacyla kullanlan Sal ve Gvenlii Kayt, Takip ve zleme
Programn,
f) (Deiik:RG-11/10/2013-28792) gvenlii uzman: sal ve gvenlii alannda grev yapmak zere Bakanlka yetkilendirilmi, i gvenlii uzmanl belgesine sahip, Bakanlk
ve ilgili kurulularnda alma hayatn denetleyen mfettiler ile mhendislik veya mimarlk eitimi veren fakltelerin mezunlar ile teknik eleman,
g) (Ek:RG-11/10/2013-28792)(2) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
) (Ek:RG-11/10/2013-28792)(2)(Deiik:RG-30/4/2015-29342) Komisyon: Sal ve Gvenlii Genel Mdr veya Yardmcsnn bakanlnda Genel Mdrlkten ye ve
Tefti Kurulu Bakanlndan seilecek bir ye ile gerek grldnde niversitelerin tp, hukuk, eitim, mhendislik ve iletiim fakltelerinden seilecek retim yelerinden oluan Komisyonu,
h)(2) Sorumlu mdr: yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesine sahip olan, tam sreli istihdam edilen ve eitim kurumlarnn i ve ilemlerinden Bakanla kar sorumlu
olan kiiyi,
)(2) Teknik eleman: Teknik retmenler, (Deiik ibare:RG-11/10/2013-28792) fiziki, kimyager veya biyolog unvanna sahip olanlar ile niversitelerin (Deiik ibare:RG-30/4/201529342) i sal ve gvenlii lisans veya n lisans program mezunlarn, ifade eder.
i) (Ek:RG-30/4/2015-29342) tiraz komisyonu: Bu Ynetmelik kapsamnda hizmet veren kii veya kurumlarn belgelerinin askya alnma veya iptali ile ilgili itirazlar deerlendirmek ve
sonulandrmak zere; Sal ve Gvenlii Genel Mdrlnn bal bulunduu Mstear Yardmcsnn bakanlnda, Sal ve Gvenlii Genel Mdr ve ilgili Genel Mdr Yardmcs, ilgili Daire Bakanlar ile i sal ve gvenlii uzmanlarndan yeden oluan komisyonu,
292
KNC BLM
verenin Ykmllkleri
gvenlii uzman grevlendirme ykmll
MADDE 5 (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
yeri salk ve gvenlik birimi kurma ykml
MADDE 6 (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
NC BLM
Gvenlii Uzmanlarnn Nitelikleri, Grev, Yetki ve Ykmllkleri ile
alma Usl ve Esaslar
gvenlii uzmanlarnn nitelikleri ve grevlendirilmeleri
MADDE 7 (1) verence i gvenlii uzman olarak grevlendirilecekler, bu Ynetmelie gre geerli i gvenlii uzmanl belgesine sahip olmak zorundadr.
(2) gvenlii uzmanlarndan; (C) snf belgeye sahip olanlar az tehlikeli snfta, (B) snf belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli snflarda, (A) snf belgeye sahip olanlar ise btn tehlike snflarnda yer alan iyerlerinde alabilirler.
(3) Birden fazla i gvenlii uzmannn grevlendirilmesinin gerektii iyerlerinde, sadece tam sreli olarak grevlendirilen i gvenlii uzmannn, iyerinin tehlike snfna uygun belgeye
sahip olmas yeterlidir.
(4) gvenlii uzmanlarnn grevlendirilmesinde, bu Ynetmelie gre hesaplanan alma sreleri blnerek birden fazla i gvenlii uzmanna verilemez. Ancak vardiyal alma
yaplan iyerlerinde iveren tarafndan vardiyalara uygun ekilde grevlendirme yaplr.
(5) (Ek:RG-30/4/2015-29342) veren, bu Ynetmelikte belirtilen zorunlu alma srelerine bal kalmak artyla iyerinin tehlike snfna uygun olarak grevlendirilmesi zorunlu olan en
az bir i gvenlii uzmannn yannda, Kanunda ve Ynetmelikte belirtilen esas sorumluluklar sakl kalmak kaydyla i gvenlii uzmanna yardmc olmak zere, i gvenlii uzmanl belgesine sahip ve iyerinin tam sreli sigortal alanlar arasndan i gvenlii uzman grevlendirmesi yapabilir.
gvenlii uzmanl belgesi
MADDE 8 (1) (Deiik:RG-11/10/2013-28792) gvenlii uzmanl belgesinin snflar aada belirtilmitir:
a) (A) snf i gvenlii uzmanl belgesi;
1) (B) snf i gvenlii uzmanl belgesiyle en az drt yl fiilen grev yaptn i gvenlii uzmanl szlemesi ile belgeleyen ve (A) snf i gvenlii uzmanl eitimine katlarak
yaplacak (A) snf i gvenlii uzmanl snavnda baarl olanlara,
2) Mhendislik veya mimarlk eitimi veren faklte mezunlar ile teknik elemanlardan; i sal ve gvenlii veya i gvenlii programnda doktora yapm olanlara,
3) Genel Mdrlk veya bal birimlerinde en az on yl grev yapm mhendislik veya mimarlk eitimi veren faklte mezunlar ile teknik elemanlara,
4) sal ve gvenlii alannda mfetti yardmcl sresi dhil en az on yl grev yapm mhendis, mimar veya teknik eleman olan i mfettilerine,
5) Genel Mdrlk ve bal birimlerinde uzman yardmcl sresi dhil en az on yl fiilen grev yapm mhendislik veya mimarlk eitimi veren faklte mezunlar ile teknik eleman olan
i sal ve gvenlii uzmanlarna,
EK-1deki rneine uygun olarak Genel Mdrlke verilir.
b) (B) snf i gvenlii uzmanl belgesi;
1) (C) snf i gvenlii uzmanl belgesiyle en az yl fiilen grev yaptn i gvenlii uzmanl szlemesi ile belgeleyen ve (B) snf i gvenlii uzmanl eitimine katlarak yaplacak (B) snf i gvenlii uzmanl snavnda baarl olan mhendislik veya mimarlk eitimi veren fakltelerin mezunlar ile teknik elemanlara,
2) sal ve gvenlii veya i gvenlii programnda yksek lisans yapm mhendislik veya mimarlk eitimi veren fakltelerin mezunlar ile teknik elemanlardan (B) snf i gvenlii
uzmanl iin yaplacak snavda baarl olanlara,
3) sal ve gvenlii alannda tefti yapan mhendis, mimar veya teknik eleman olan i mfettileri hari, Bakanlk ve ilgili kurulularnda mfetti yardmcl sresi dahil en az on
yl grev yapan mfettilerden (B) snf i gvenlii uzmanl eitimine katlarak yaplacak (B) snf i gvenlii uzmanl snavnda baarl olanlara,
293

c) (C) snf i gvenlii uzmanl belgesi;
1) (C) snf i gvenlii uzmanl eitimine katlarak yaplacak (C) snf i gvenlii uzmanl snavnda baarl olan mhendislik veya mimarlk eitimi veren fakltelerin mezunlar ile
teknik elemanlara,
2) sal ve gvenlii alannda tefti yapan mhendis, mimar veya teknik eleman olan i mfettileri hari Bakanlk ve ilgili kurulularnda mfetti yardmcl sresi dhil en az on yl
grev yapan mfettilerden (C) snf i gvenlii uzmanl eitimine katlanlara,
3)(Ek:RG-30/4/2015-29342) niversitelerin i sal ve gvenlii lisans programn tamamlayanlardan yaplacak (C) snf i gvenlii uzmanl snavnda baarl olanlara,
(2) Birinci fkrann (a) bendinin (Deiik ibare:RG-11/10/2013-28792) (3) ve (4) numaral alt bentlerinde saylanlar, (C) snf i gvenlii uzmanl snavna dorudan katlabilirler. Bakanlkta geen alma sreleri fiilen i gvenlii uzmanl szlemesi sresinden saylr ve bu durumda olanlar Bakanlktaki grevlerinden ayrldklar takdirde hak ettii belgenin snavna dorudan katlabilir.
(3) (Ek:RG-30/4/2015-29342) Sektrel dzenleme erevesinde maden ve yap ile dier sektrlerde ncelikli olarak hangi mesleki unvana sahip i gvenlii uzmanlarnn ve bunlarn
yannda grev yapacak dier mesleklere sahip i gvenlii uzmanlarnn belirlenmesine dair usul ve esaslar Bakanlka belirlenir.
gvenlii uzmanlarnn grevleri
MADDE 9 (1) gvenlii uzmanlar, aada belirtilen grevleri yerine getirmekle ykmldr:
a) Rehberlik;
1) yerinde yaplan almalar ve yaplacak deiikliklerle ilgili olarak tasarm, makine ve dier tehizatn durumu, bakm, seimi ve kullanlan maddeler de dhil olmak zere iin planlanmas, organizasyonu ve uygulanmas, kiisel koruyucu donanmlarn seimi, temini, kullanm, bakm, muhafazas ve test edilmesi konularnn, i sal ve gvenlii mevzuatna ve genel i
gvenlii kurallarna uygun olarak srdrlmesini salamak iin iverene nerilerde bulunmak.
2) sal ve gvenliiyle ilgili alnmas gereken tedbirleri iverene yazl olarak bildirmek.
3) yerinde meydana gelen i kazas ve meslek hastalklarnn nedenlerinin aratrlmas ve tekrarlanmamas iin alnacak nlemler konusunda almalar yaparak iverene nerilerde
bulunmak.
4) yerinde meydana gelen ancak lm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak alana, ekipmana veya iyerine zarar verme potansiyeli olan olaylarn nedenlerinin aratrlmas
konusunda alma yapmak ve iverene nerilerde bulunmak.
b) Risk deerlendirmesi;
1) sal ve gvenlii ynnden risk deerlendirmesi yaplmasyla ilgili almalara ve uygulanmasna katlmak, risk deerlendirmesi sonucunda alnmas gereken salk ve gvenlik
nlemleri konusunda iverene nerilerde bulunmak ve takibini yapmak.
c) alma ortam gzetimi;
1) alma ortamnn gzetiminin yaplmas, iyerinde i sal ve gvenlii mevzuat gerei yaplmas gereken periyodik bakm, kontrol ve lmleri planlamak ve uygulamalarn kontrol etmek.
2) yerinde kaza, yangn veya patlamalarn nlenmesi iin yaplan almalara katlmak, bu konuda iverene nerilerde bulunmak, uygulamalar takip etmek; doal afet, kaza, yangn
veya patlama gibi durumlar iin acil durum planlarnn hazrlanmas almalarna katlmak, bu konuyla ilgili periyodik eitimlerin ve tatbikatlarn yaplmasn ve acil durum plan dorultusunda
hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek.
) Eitim, bilgilendirme ve kayt;
1) alanlarn i sal ve gvenlii eitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanmas konusunda alma yaparak iverenin onayna sunmak ve uygulamalarn yapmak veya kontrol etmek.
2) alma ortamyla ilgili i sal ve gvenlii almalar ve alma ortam gzetim sonularnn kaydedildii yllk deerlendirme raporunu iyeri hekimi ile ibirlii halinde EK-2deki
rneine uygun olarak hazrlamak.
3) alanlara ynelik bilgilendirme faaliyetlerini dzenleyerek iverenin onayna sunmak ve uygulamasn kontrol etmek.
294
4) Gerekli yerlerde kullanlmak amacyla i sal ve gvenlii talimatlar ile alma izin prosedrlerini hazrlayarak iverenin onayna sunmak ve uygulamasn kontrol etmek.
5) (Ek:RG-11/10/2013-28792) Bakanlka belirlenecek i sal ve gvenliini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, SG KATPe bildirmek.
d) lgili birimlerle ibirlii;
1) yeri hekimiyle birlikte i kazalar ve meslek hastalklaryla ilgili deerlendirme yapmak, tehlikeli olayn tekrarlanmamas iin inceleme ve aratrma yaparak gerekli nleyici faaliyet
planlarn hazrlamak ve uygulamalarn takibini yapmak.
2) Bir sonraki ylda gerekletirilecek i sal ve gvenliiyle ilgili faaliyetlerin yer ald yllk alma plann iyeri hekimiyle birlikte hazrlamak.
3) Bulunmas halinde yesi olduu i sal ve gvenlii kuruluyla ibirlii iinde almak,
4) alan temsilcisi ve destek elemanlarnn almalarna destek salamak ve bu kiilerle ibirlii yapmak.
gvenlii uzmanlarnn yetkileri
MADDE 10 (1) gvenlii uzmannn yetkileri aada belirtilmitir:
a) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
b) yerinde belirledii hayati tehlikenin ciddi ve nlenemez olmas ve bu hususun acil mdahale gerektirmesi halinde iin durdurulmas iin iverene bavurmak.
c) Grevi gerei iyerinin btn blmlerinde i sal ve gvenlii konusunda inceleme ve aratrma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulamak ve alanlarla grmek.
) Grevinin gerektirdii konularda iverenin bilgisi dhilinde ilgili kurum ve kurulularla iyerinin i dzenlemelerine uygun olarak ibirlii yapmak.
(2) Tam sreli i szlemesi ile grevlendirilen i gvenlii uzmanlar, altklar iyeri ile ilgili mesleki gelimelerini salamaya ynelik eitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara
katlma hakkna sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geen srelerden bir yl ierisinde toplam be i gn kadar alma sresinden saylr ve bu sreler sebebiyle i gvenlii uzmannn cretinden herhangi bir kesinti yaplamaz.
gvenlii uzmanlarnn ykmllkleri
MADDE 11 (1) gvenlii uzmanlar, bu Ynetmelikte belirtilen grevlerini yaparken, iin normal akn mmkn olduu kadar aksatmamak ve verimli bir alma ortamnn salanmasna katkda bulunmak, iverenin ve iyerinin meslek srlar, ekonomik ve ticari durumlar ile ilgili bilgileri gizli tutmakla ykmldrler.
(2) gvenlii uzmanlar, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesindeki ihmallerinden dolay, hizmet sunduklar iverene kar sorumludur.
(3) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) gvenlii uzman, iverene yazl olarak bildirilen i sal ve gvenliiyle ilgili alnmas gereken tedbirlerden acil durdurma gerektiren haller ile
yangn, patlama, gme, kimyasal sznt gibi hayati tehlike arz edenleri, belirlenecek makul bir sre iinde iveren tarafndan yerine getirilmemesi hlinde, iyerinin bal bulunduu alma ve
i kurumu il mdrlne yazl olarak bildirmekle ykmldrler.
(4) gvenlii uzman, grevlendirildii iyerinde yaplan almalara ilikin tespit ve tavsiyeleri ile 9 uncu maddede belirtilen hususlara ait faaliyetlerini, iyeri hekimi ile birlikte yaplan
almalar ve gerekli grd dier hususlar onayl deftere yazar.
gvenlii uzmanlarnn alma sreleri
MADDE 12 (1) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) gvenlii uzmanlar, bu Ynetmelikte belirtilen grevlerini yerine getirmek iin aada belirtilen srelerde grev yaparlar:
a) Az tehlikeli snfta yer alanlarda, alan bana ayda en az 10 dakika.
b) Tehlikeli snfta yer alanlarda, alan bana ayda en az 20 dakika.
c) ok tehlikeli snfta yer alanlarda, alan bana ayda en az 40 dakika.
(2) Az tehlikeli snfta yer alan (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 1000 ve daha fazla alan olan iyerlerinde her (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 1000 alan iin tam gn
alacak en az bir i gvenlii uzman grevlendirilir. alan saysnn (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 1000 saysnn tam katlarndan fazla olmas durumunda geriye kalan alan says gz nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar i gvenlii uzman ek olarak grevlendirilir.
(3) Tehlikeli snfta yer alan (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 500 ve daha fazla alan olan iyerlerinde her (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 500 alan iin tam gn alacak en az bir i gvenlii uzman grevlendirilir. alan saysnn (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 500 saysnn tam katlarndan fazla olmas durumunda geriye kalan alan says gz
nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar i gvenlii uzman ek olarak grevlendirilir.
295
(4) ok tehlikeli snfta yer alan (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 250 ve daha fazla alan olan iyerlerinde her (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 250 alan iin tam gn
alacak en az bir i gvenlii uzman grevlendirilir. alan saysnn (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 250 saysnn tam katlarndan fazla olmas durumunda geriye kalan alan says
gz nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar i gvenlii uzman ek olarak grevlendirilir.
(5) gvenlii uzmanlar szlemede belirtilen sre kadar iyerinde hizmet sunar. (Deiik ikinci cmle: RG-11/10/2013-28792)Birden fazla iyeri ile ksmi sreli i szlemesi
yapld takdirde bu iyerleri arasnda yolda geen sreler haftalk kanuni alma sresinden saylmaz.
(6) (Ek:RG-30/4/2015-29342) gvenlii uzmanlar tam gn alt iyeri dnda fazla alma yapamaz.
gvenlii uzmanlarnn belgelendirilmesi
MADDE 13 (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
DRDNC BLM
Eitim Kurumlarna likin Hkmler
Eitim kurumu bavuru ilemleri
MADDE 14 (1) (Deiik cmle:RG-30/4/2015-29342) Eitim Kurumu yetki belgesi almak amacyla, e-devlet sistemi zerinden bavuru yapar. e-devlet sisteminin iki gnden fazla
almad durumlarda dorudan veya posta yoluyla bavuru yaplabilir. Bavuru dosyasnda aada belirtilen ekler bulunur:
a) Ticari irketler iin tescil edildiini gsteren Ticaret Sicil Gazetesi.
b) irket adna imza yetkisi olanlar gsteren imza sirkleri.
c) Eitim kurumunun sorumlu mdrnn eitici belgesi ile;
1) Ticari irketler iin tam sreli i szlemesi ve kabul erhli grevlendirme yazs,
2) Kamu kurum ve kurulular ve niversiteler iin tam sreli grevlendirme yazs,
3) irket orta olanlar, sorumlu mdr olarak da grev yapacaklar ise bu grevi yapacaklarna dair taahhtname.
) Tam sreli olarak grevlendirilen eiticilerin i szlemeleri ve eitici belgeleri.
d) Faaliyet gsterilecek yere ait yap kullanma izni belgesi.
e) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Faaliyet gsterilecek yere ait tapu senedi ile birlikte kira szlemesi veya intifa hakk belgesi.
f) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Faaliyet gsterilecek yere ait olan ve yetkili makamlarca verilen ada, pafta, parsel bilgilerinin yer ald numarataj veya adres tespit belgesi.
g) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Faaliyet gsterilecek yere ait olan ve bu Ynetmelikte belirtilen btn blmlerin yer ald inaat teknikeri, mimar veya inaat mhendisi tarafndan
onaylanm 1/100 lekli plan.
) Tapu ktnde mesken olarak kaytl bir gayrimenkulde eitim kurumunun faaliyet gsterebileceine dair kat malikleri kurulunun oybirliiyle ald karar rnei.
h) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Faaliyet gsterilecek yerde yangna kar gerekli tedbirlerin alndna ve bu yerde eitim kurumu almasnda saknca olmadna dair yetkili merciler
tarafndan verilen belge.
(2) Kamu kurum ve kurulular iin, yalnzca birinci fkrann (c) bendinin (2) numaral alt bendiyle (Deiik ibare: RG-11/10/2013-28792) (), (g) ve (h) bentlerinde belirtilen belgeler
istenir. Ancak eitim verilecek mekn kamu kurumuna ait deilse (a) ve (b) bentleri hari dier bentlerde belirtilen belgeler istenir.
(3) niversitelerin eitim kurumu olarak yetkilendirilme taleplerinde bavuru rektrlke yaplr.
(4) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
Eitim kurumu yeri ve yerleim plannda aranacak artlar
MADDE 15 (1) Eitim kurumunun yer alaca binada; meyhane, kahvehane, kraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma ak yerler ile ak alkoll iki satlan yerler bulunamaz.
(2) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Eitim kurumlarnn;
a) Faaliyet gsterecekleri meknda bulunan derslik ve dier tm blmlerinin arasndaki geilerin kurum ierisinden olmas ve eitim kurumunun bir btnlk arz edecek ekilde dzenlenmesi,
296
b) Eitici veya sorumlu mdr odalarnn dier blmlere gei iin kullanlmamas, tuvalet ve lavabonun derslik iinde bulunmamas,
gerekir. Kamu kurumlar ve niversitelerce kurulan eitim kurumlar iin kurumun yerlekesi iinde olmak kouluyla bu Ynetmelikte belirtilen zorunlu meknlar, birbirine uzakl en fazla
100 metre olan ayr blmlerden oluabilir.
(3) Genel Mdrlkten izin alnmadan, onaylanm yerleim planlarnda herhangi bir deiiklik yaplamaz ve yerleim plannda belirtilen blmler, amalar dnda kullanlamaz.
(4) Eitim kurumlarnca, EK-3teki rneine uygun, kurum unvanna gre hazrlanan ve (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342)boy/en oran 2/3 olan tabela aslr. Ayn binada, Genel Mdrlke yetkilendirilen birden fazla kurum bulunmas durumunda, kullanlacak tabela iin Genel Mdrlk onay alnmas artyla, tm unvanlar gsteren tek bir tabela kullanlabilir.
Derslik ve dier blmlerde aranan artlar
MADDE 16 (1) Dersliklerde bulunmas gereken artlar aada belirtilmitir:
a) Dersliklerde 25ten fazla kursiyer bulunamaz.
b) Dersliklerde kursiyer bana en az 10 metrekp hava hacmi bulunur ve derslikler ile dier blmlerin tavan ykseklikleri 2,40 metreden az olamaz. 4 metre zerinde olan ykseklikler
hacim hesabnda dikkate alnmaz.
c) (Deiik birinci cmle: RG-11/10/2013-28792) Derslik pencerelerinin; doal havalandrmaya msaade edecek ekilde binann d cephesinde olmas, pencere alannn bulunduu
blmn taban alannn %10undan az olmamas ve yerden yksekliinin 90 santimetreden fazla olmamas gerekir. ve (Mlga cmle:RG-30/4/2015-29342) ()
) Derslik kaplarnn genilii 80 santimetreden az olamaz ve kap kasasnn iten ie llmesiyle belirlenir. (Ek cmle:RG-30/4/2015-29342) Derslik kaplar, sadece koridor veya dinlenme yerine alacak ekilde dzenlenir ve derslikler dier blmlere gei iin kullanlamaz. Derslik kaplar da doru almal ve ift tarafl derslik bulunan koridorlarda karlkl almamaldr.
(2) Dier blmlerde bulunmas gereken artlar aada belirtilmitir:
a) Sorumlu mdr odas, en az 10 metrekare.
b) Eitici odas tek derslik iin en az 15 metrekare, birden fazla dersliin olmas durumunda ise en az 25 metrekare.
c) Bro hizmetleri, ariv ve dosya odas, en az 15 metrekare; ayr ayr olmalar hlinde toplam en az 20 metrekare.
) Her derslik iin erkek ve kadn ayr olmak zere en az birer tuvalet ve lavabo.
(3) Dinlenme yeri, kurum iinde bamsz bir blm hlinde veya ayr ayr blmlerden meydana gelebilir ve tek derslik iin en az 20 metrekare, birden fazla dersliin olmas durumunda
ise en az 35 metrekare olur. Alan hesabnda ynetim ve eitime ayrlan dier blmler ile balkon ve koridorlar dikkate alnmaz.
(4) Eitimlerde gnn teknolojisine uygun ara ve gereler kullanlr.
(5) Blmlerin, alan (metrekare) veya hacim (metrekp) lm sonucu kan ksuratl rakamlar ile kontenjanlar belirlenirken 0,5 ve daha byk kan ksuratl rakamlar bir st tam sayya ykseltilir.
Aydnlatma, grlt ve termal konfor artlar
MADDE 17 (1) Eitim kurumlarnn blmlerinde yeterli aydnlatma ve termal konfor artlar salanr, grltye kar gerekli nlemler alnr. Genel Mdrlke gerekli grlmesi halinde, durumun tespitine ynelik lmlerin yaptrlmas istenebilir.
Eitim kurumlarnn eitici kadrosu
MADDE 18 (Deiik:RG-11/10/2013-28792)
(1) Eitim kurumlar,
a) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) gvenlii uzmanl eitimi iin; bu Ynetmelikte belirtilen eitici belgesine sahip en az biri mhendis, dieri farkl meslek dalndan olmak zere en
az iki eiticiyle 60 gnden az olmamak zere tam sreli i szlemesi yapar. Szlemenin 60 gnden nce eitici tarafndan feshedilmesi halinde; eiticinin baka bir eitim programnda grevlendirilmesi 60 gn tamamlanmadan nce onaylanmaz. Szlemenin eitim kurumu tarafndan feshedilmesi halinde ise tam sreli yeni eiticinin grevlendirilmesi 60 gn tamamlanncaya
kadar onaylanmaz ve yrmekte olan eitim programlar askya alnr. Btn eitim programlarnda tam sreli eiticilerin yer almas zorunludur.
297
b)(Deiik:RG-30/4/2015-29342) yeri hekimlii, i gvenlii uzmanl ve dier salk personeli eitimi iin bu Ynetmelikte belirtilen eitici belgesine sahip olan biri iyeri hekimi olmak
zere ikisi hekim, biri mhendis dieri farkl meslek dalndan olmak zere en az drt eiticiyle 60 gnden az olmamak zere tam sreli i szlemesi yapar. Szlemenin 60 gnden nce eitici
tarafndan feshedilmesi halinde; eiticinin baka bir eitim programnda grevlendirilmesi 60 gn tamamlanmadan nce onaylanmaz. Szlemenin eitim kurumu tarafndan feshedilmesi halinde ise tam sreli yeni eiticinin grevlendirilmesi 60 gn tamamlanncaya kadar onaylanmaz ve eitim program askya alnr. Tam sreli eiticiler eitim programnda yer almak zorundadr.
(2) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
Eitim kurumlarnn yetkilendirilmesi
MADDE 19 (Deiik:RG-30/4/2015-29342)
(1) Eitim kurumlar tarafndan yetki belgesi almak amacyla yaplan bavuru Genel Mdrlke 10 i gn iinde incelenir. 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektronik Tebligat Ynetmelii erevesinde kaytl elektronik posta sistemi zerinden veya yazl olarak bildirilen eksiklikler 45 gn iinde tamamlanr. Herhangi bir eksiklii bulunmayan
bavurular iin 20 i gn iinde yerinde inceleme yaplr. Yerinde inceleme ilemlerinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi iin 45 gn sre verilir. Belirlenen srelerde eksiklikler giderilmez
ise dosya iade edilir ve iade tarihinden itibaren bir yl boyunca yaplan bavurular, bir yln tamamlanmasna kadar askya alnr. Dosya zerinde ve yerinde incelemeleri tamamlanan bavurularn, bu Ynetmelikte belirtilen artlar tamalar halinde, dosyasnda belirtilen adres ve unvana mnhasran, 10 i gn iinde Genel Mdrlke EK-4teki rneine uygun yetki belgesi dzenlenir. Baka bir adreste ube almak istendii takdirde, ayn usul ve esaslar dhilinde, bu blmde belirtilen artlarn yerine getirilmesi kaydyla ube iin ayrca yetki belgesi dzenlenir.
(2) Kanuna gre, iyeri hekimlii veya i gvenlii uzmanl eitimi iin yetki alan eitim kurumu, her iki eitim iin de yetki almak istediinde bavurusu tek belge olarak deerlendirilir
ve yeri Hekimlii ve Gvenlii Uzmanl Eitim Kurumu belgesi dzenlenir.
(3) Bu Ynetmelikteki artlar yerine getirmeyen eitim kurumlarna yetki belgesi dzenlenemez.
(4) Eitim kurumlar, Genel Mdrlke dzenlenen yetki belgesini almadka eitim iin katlmc kayd yapamaz ve eitime balayamazlar.
(5) Eitim kurumlar, aada belirtilen hususlara uymak zorundadrlar:
a) Tabela ve basl evrak, bror, afi ve internet ile dier dijital ortamlarda herhangi bir amala kullanlan her trl yazl ve grsel dokmanda sadece yetki belgesinde belirtilen isim ve
unvanlar kullanlr.
b) zel kurulular tarafndan, kamu kurum ve kurulularna ait olan isimler ticari isim olarak kullanlamaz.
(6) Eitim kurumlarnda, eitici olarak, sadece bu Ynetmelikte belirtilen eitici belgesine sahip olanlar grev alabilirler.
Vize ilemleri ve belgelendirme (Deiik balk:RG-19/11/2015-29537)
MADDE 20 (1)(Deiik:RG-30/4/2015-29342) (Deiik cmle:RG-19/11/2015-29537) Bu Ynetmelik kapsamnda yetkilendirilen kii ve kurumlara ait yetki belgelerinin be
ylda bir vize ettirilmesi zorunludur. Belge almak veya vize ilemlerini yaptrmak isteyen (Ek ibare:RG-19/11/2015-29537) kii ve kurumlarn;
a) Bu Ynetmeliin ilgili hkmlerine uygunluk salamalar,
b) Bakanlka belirlenen belge veya vize bedelini demeleri,
gereklidir.
(2) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Yetkilendirilen kurumlar be yln tamamlanmasna en fazla 60 gn kala vize ilemleri iin Genel Mdrle mracaat eder. Yukarda belirtilen sre
iinde mracaat etmeyen kurumlarn eitim programlar, vize ilemleri tamamlanncaya kadar onaylanmaz. Vize sresinin bitiminden itibaren ay iinde vize ileminin tamamlanmamas durumunda yetki belgesi Genel Mdrlke dorudan iptal edilir.
(3) Eitim kurumlar, herhangi bir sebeple faaliyetlerini brakmalar halinde otuz gn iinde yetki belgelerinin asllarn Genel Mdrle iade ederler.
(4) Belgelendirme ve vize aamasnda geree aykr belge ibraz ettii veya beyanda bulunduu sonradan tespit edilenlere ait belgeler Genel Mdrlke iptal edilir ve yetkili yarg mercilerine su duyurusunda bulunulur.
(5) (Ek:RG-30/4/2015-29342) Eitim kurumlarnda adres deiiklii yapmadan nce e-devlet sistemi kullanlarak Genel Mdrle bavurulur. Yeni adresin Genel Mdrlke onaylanmasna mteakip ilemler ilk bavuru hkmlerine tabi olarak yrtlr. Adres deiiklii ilemi tamamlanncaya kadar hizmet vermek isteyen eitim kurumlar yetki ald adreste faaliyetine
devam eder.
(6) (Ek:RG-30/4/2015-29342) Eitim kurumlarnda unvan deiiklii yaplmas halinde 30 gn iinde yetki belgesinin yenilenmesi talebiyle e-devlet sistemi kullanlarak bavurulur. Unvan deiiklii yaplmas halinde yetki belgesinin yenilenmesi iin Bakanlka belirlenen belge bedelinin denmesi gereklidir.
298
Eitim kurumlarnn grev, yetki ve sorumluluklar

MADDE 21 (1) Eitim kurumlar,
a) Eitim hizmetlerinin bir ksmn veya tamamn baka bir kii veya kuruma devredemezler.
b) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) alanlarn i sal ve gvenlii eitimleri ile katlmclar iin verilen tekrar ve hazrlk eitimleri hari yetki belgesini verili amac dnda kullanamazlar.
(2) Eitim kurumlarnda tam veya ksmi sreli i szlemesi ile grevlendirilen eiticilerle ilgili sosyal gvenlik mevzuatndan doan bildirim ve prim deme gibi ykmllklerin yerine
getirilmesi eitim kurumlarnca salanr.
(3) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) irket ortaklarnda deiiklik olmas halinde, durum 30 gn ierisinde Genel Mdrle bildirilir. Yeni irket ortaklarnn ilgili mevzuat hkmlerinde
belirtilen artlara uygun olmamas halinde durumun dzeltilmesi amacyla Genel Mdrlke irkete 30 gn sre verilir.
(4)(Deiik:RG-30/4/2015-29342) Eitim kurumlar, i gvenlii uzman olma artlarn tamayan kiileri eitim programlarna kayt edemezler.
(5) Eitim kurumlar, bavuru esnasnda adaylardan katlacaklar programn gerektirdii artlar karladn gsteren belgeleri istemek ve bu belgelerin sorumlu mdr tarafndan onaylanm bir rneini be yl sreyle her bir aday iin alan dosyada saklamak zorundadr.
(6) Tam sreli i szlemesiyle grevlendirilen eiticilerden biri, sorumlu mdr olarak atanr.
(7) Eitim program sresince sorumlu mdr kurumda hazr bulunur. Sorumlu mdrn bu sre boyunca kurumda bulunmad durumlarda, tam sreli i szlemesiyle grevlendirilen
eiticilerden birisinin sorumlu mdre veklet amacyla kurumda bulunmas salanr. Veklet eden eitici, sorumlu mdr tarafndan yaplmas gereken her trl i ve ilemin yaplmasn salar
ve grevi sresince Genel Mdrlke sorumlu mdr olarak kabul edilir. Sorumlu mdr veya vekilinin mevzuat hkmlerine aykr davranlarndan ve grev ve sorumluluklarn yerine getirmesinden eitim kurumu tzel kiilii sorumludur.
(8) (Deiik:RG-11/10/2013-28792) Eitim kurumunda sorumlu mdr olarak grevlendirilen kiinin deimesi veya bu kiinin grevinden ayrlmas halinde durum en ge gn iinde
Genel Mdrle yazyla (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) veya e-devlet sistemi zerinden bildirilir. Grevden ayrlan sorumlu mdrn yerine en ge 30 gn ierisinde yeni sorumlu mdr atanr ve durum Genel Mdrle yazyla bildirilir.
(9) Eitim kurumlarnda grev yapan eiticilerin iten ayrlmas halinde ign iinde durum SG-KATP zerinden eitim kurumu tarafndan bildirilir. 30 gn ierisinde tam sreli grevlendirilme zorunluluu bulunan eiticilerin yerine aranan niteliklere sahip personel grevlendirilmesi ve SG-KATP zerinden Genel Mdrle bildirilmesi zorunludur.
(10) Genel Mdrle bildirilen eitici szlemeleri, szleme hkmlerine aykr olmayacak ekilde eitim kurumlarnca veya eiticilerce tek tarafl feshedilene kadar, szleme sresince geerlidir. Sresi dolan szlemelerin SG-KATP zerinden yenilenmesi durumu yazl bildirim olarak kabul edilir.
(11) Eiticiler, grev aldklar kurumlarn eitim programlarnda, sz konusu kurumla dzenleyerek Genel Mdrle bildirilmi olan szlemede belirtilen toplam grev sresinden fazla
grevlendirilemez. Bu hkmn uygulanmas eiticiler tarafndan, takibi ise kurumun sorumlu mdr tarafndan yrtlr.
(12) Eitim kurumlarnca, adaylarn yz yze derslere devam durumunu gsteren izelge EK-5teki rneine uygun ekilde gnlk olarak dzenlenir ve ders balangcnda derslikte hazr bulundurulur. (Mlga ikinci ve nc cmle:RG-30/4/2015-29342) ()Devam izelgeleri eitim kurumlarnca be yl sreyle saklanr ve istenmesi halinde kontrol ve denetime yetkili memurlara ibraz edilir.
(13) Eitimi tamamlayan adaylara eitim kurumlar tarafndan, EK-6 daki rneine uygun eitim katlm belgesi dzenlenir.
(14) Bu Ynetmelikte eitim kurumlarnca dzenlenmesi gerektii belirtilen her trl belge ve bildirimin doruluundan eitim kurumlar sorumludur.
(15) Bu Ynetmelikte belirtilen tabela hari olmak zere, eitim kurumunun hibir evrak ve dokmannda Bakanlk logosu veya unvan kullanlamaz.
Sorumlu mdrn grev ve sorumluluklar
MADDE 22 (1) Eitim kurumu sorumlu mdrnn grev ve sorumluluklar aada belirtilmitir:
a) Bakanla elektronik ortam, e-posta, yaz veya faks gibi aralar vastasyla gnderilmesi gereken her trl bilgi ve belgeyi hazrlamak ve gndermek.
b) Eitim programlarnn onaylanm ekliyle uygulanmasn (Deiik ibare: RG-11/10/2013-28792) takip etmek.
c) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Gnlk olarak, programa ait derslerin tamamnn bitiminde katlmc devam izelgelerinin kontroln salamak ve bunlar imza altna almak.
) (Ek :RG-11/10/2013-28792) Bu Ynetmelikte belirtilen dier grevleri yapmak.
(2)(Deiik:RG-11/10/2013-28792) Eitim kurumlarndan talep edilen veya eitim kurumlarnca bildirilen her trl belgeye ilikin i ve ilemler sorumlu mdr tarafndan imzalanarak
Genel Mdrle gnderilir.
299
Eitim programlar
MADDE 23 (1) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Eitim kurumlar eitime balayabilmek iin; Komisyonca belirlenen mfredat esas alnarak hazrlanan teorik eitim programn, eitim
verilecek konulara uygun eiticiler ile eitime katlacaklarn listesini eitimin balang tarihinden en az gn nce Genel Mdrle elektronik ortamda bildirirler. Bildirimden sonra katlmc
bilgilerine mdahale edilemez ve dzeltmeye ilikin talepte bulunulamaz.
(2) Genel Mdrlke onaylanmam programlarla eitime balanamaz. Onaylanmam programla eitime balanmas halinde doacak (Deiik ibare: RG-11/10/2013-28792) hukuki
ve cezai sonulardan eitim kurumlar sorumludur.
(3)(Deiik:RG-30/4/2015-29342) Yetkilendirilmi eitim kurumlarnn 18 inci maddede belirtilen zorunlu eitici kadrosuna ilikin hkmleri yerine getirmemeleri durumunda, ilgili kurumlara eksikliklerini gidermeleri iin 30 gn sre verilir. Verilen sre ierisinde zorunlu eitici kadrosunu tamamlamayan kurumlarn eitim programlar Genel Mdrlke onaylanmaz.
(4)(Deiik:RG-30/4/2015-29342) Eitim Kurumlar, eitim programnn unsurlarndan olan uygulamal eitimlerin yaplaca iyerlerinin listesini ve eitim tarihlerini, teorik eitimin bitiinden itibaren yaplacak ilk snavdan nce Genel Mdrlke ilan edilecek tarihe kadar SG-KATP zerinden bildirmekle ykmldr.
(5) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Adaylar, teorik eitimde mazeretli veya mazeretsiz en fazla alt ders saati devamszlk hakkna sahiptir. Ancak uygulamal eitimin tamamna katlm
zorunludur. Katlm zorunluluuna aykrln tespiti halinde kii hakknda belge dzenlenmi olsa dahi 32 nci maddenin ikinci fkras hkmleri gereince belgeleri iptal edilir.
(6)(Deiik:RG-30/4/2015-29342) Genel Mdrlke onaylanm olan eitim programnn hibir unsurunda deiiklik yaplamaz. Ancak, sebebinin Genel Mdrle e-devlet sistemi
zerinden ayn gn bildirilmesi ve yeni eiticinin mfredatta belirlenen niteliklere uygun olmas artyla sadece programda grevli eiticilerde deiiklik yaplabilir. e-devlet sisteminin almad durumlarda bildirimler faks yoluyla veya yazl olarak yaplr.
(7) Uzaktan eitim tamamlanmadan yz yze eitim, yz yze eitim tamamlanmadan uygulamal eitim balatlamaz. Uygulamal eitim tamamlanmadan adaylar snava katlamazlar.
Eitim programlarna bavuru
MADDE 24 (1) Eitim programlarna katlmak isteyen adaylar eitim kurumlarna aadaki belgeler ile bavururlar:
a) Bavuru yaplan eitim kurumuna hitaben yazlan, adayn hangi eitim programna katlacan belirten ve T.C. kimlik numaras ile iletiim bilgilerini ieren slak imzal bavuru yazs.
b) Adayn katlaca eitim programna uygun alanda lisans eitimi aldn gsteren diploma veya geici mezuniyet belgesi.
c) (A) snf i gvenlii uzmanl eitim programna katlacaklar iin (B) snf i gvenlii uzmanl belgesi ve bu belgeyle en az drt yl fiilen grev yaptn gsteren belgeler.
) (B) snf i gvenlii uzmanl eitim programna katlacaklar iin (C) snf i gvenlii uzmanl belgesi ve bu belgeyle en az yl fiilen grev yaptn gsteren belgeler.
d) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
e) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
(2) Adaylarn eitim programlarna katlabilmesi iin, ilgili eitim programnn balang tarihinden nce lisans eitimini tamamlam ve bu eitime ilikin mezuniyet diplomas alabilecek
yeterlilie sahip olmalar gerekmektedir. Bu duruma ilikin gerekli inceleme, bavuru yaplan eitim kurumu tarafndan yaplr.
(3) Birinci fkrada belirtilen belgelerin asl ile birlikte rneinin getirilmesi halinde eitim kurumlar tarafndan tasdiki yaplr. Bavuru srasnda geree aykr belge ve beyanda bulunduu tespit edilenlerin bavurular reddedilir. Bu durumun sonradan tespiti halinde eitim, snav ve belgeleri geersiz saylr.
(4) Bu Ynetmelikte belirtilen alma srelerinin tespitinde Sosyal Gvenlik Kurumu kaytlar, diploma veya mezuniyet belgelerinin doruluunun tespitinde Yksekretim Kurulu kaytlar esas alnr.
BENC BLM
(Deiik blm bal:RG-30/4/2015-29342)
Gvenlii Uzmanlarnn Eitimleri, Snavlar ve Belgelendirilmeleri
gvenlii uzmanlarnn eitimleri
MADDE 25 (1) gvenlii uzmanlarnn eitim programlar teorik ve uygulamal olmak zere iki blmden oluur ve programn ierii ile programda grevli eiticilerin nitelikleri (Deiik ibare: RG-11/10/2013-28792) Komisyon tarafndan belirlenir. Eitim programnn sresi, teorik ksm 180 saatten, uygulama ksm 40 saatten ve toplamda 220 saatten az olamaz ve
bu ksmlar ancak tek bir program dhilinde uygulanabilir. Teorik eitimin en fazla yars uzaktan eitim ile verilebilir. Uygulamal eitimler, i gvenlii uzmanlar iin en az bir i gvenlii uzmannn grevlendirilmi olduu iyerlerinde yaplr.
ler.
300
Dier salk personelinin eitimleri

MADDE 26 (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
Yenileme eitimleri
MADDE 27 (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
Snavlar
MADDE 28 (1) Eitim programlarn tamamlayan adaylarn snavlar (Deiik ibare: RG-11/10/2013-28792) Bakanlka yaplr veya yaptrlr.
(2) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Adaylardan 8 inci madde gereince eitim ve snav art arananlar ancak eitim programn tamamladktan sonra dzenlenecek snavlara katlabilir-
(3) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Dorudan snava girme hakk tannan adaylarn, snavlara katlabilmeleri iin Genel Mdrle yaplacak son bavuru tarihinden nce mezun olmalar gereklidir.
(4) Snavlarda 100 puan zerinden en az 70 puan alan adaylar baarl saylr, snav sonularna itirazlar snav dzenleyen kurum tarafndan sonulandrlr.
gvenlii uzmanlarnn belgelendirilmesi
MADDE 28/A (Ek:RG-30/4/2015-29342)
(1) gvenlii uzmanl belgesi almaya hak kazanan adaylarn belgeleri e-devlet sistemine geildikten sonra Genel Mdrlke elektronik olarak dzenlenir.
(2) Adaylar, belgelerinin dzenlenebilmesi iin bu Ynetmelikteki artlar yerine getirdiklerine dair belge ve bilgileri elektronik ortamda Genel Mdrle bildirmekle ykmldr.
(3) Genel Mdrle bildirilen belge ve bilgilerin doruluundan adaylar sorumludur.
ALTINCI BLM
Eiticiler ve Belgelendirme
yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesi

MADDE 29 (1) (Deiik:RG-11/10/2013-28792) yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesi:
a) Pedagojik formasyona veya eiticilerin eitimi belgesine sahip olan;
1) En az be yl (A) snf i gvenlii uzmanl yaptn belgeleyen (A) snf i gvenlii uzmanlarna,
2) En az on yllk mesleki tecrbeye sahip olup i sal ve gvenlii veya i gvenlii programnda doktora yapm mhendis, mimar veya teknik elemanlara,
3) Genel Mdrlk ve bal birimlerinde uzman yardmcl sresi dhil en az on yl grev yapm i sal ve gvenlii uzmanlar, en az on yl grev yapm mhendislik, mimarlk
eitimi veren faklte mezunlar ile teknik elemanlara,
4) Bakanlk ve ilgili kurulularnda mfetti yardmcl sresi dhil en az on yl grev yapm mfettilere,
5) Uzman yardmcl sresi dhil en az on yl grev yapm alma ve sosyal gvenlik eitim uzmanlarna,
b)(Deiik:RG-30/4/2015-29342) Komisyonca belirlenen eitim mfredatna gre niversitelerde en az drt yaryl ders verdiini belgeleyen ve bu belgeleri Genel Mdrlke uygun
grlen retim yelerinden; hukuk fakltesi mezunlar ile hekim, mhendis, mimar, fiziki, kimyager, biyolog, teknik retmenlere,
EK-7deki rneine uygun olarak dzenlenir.
(2) (Deiik:RG-30/4/2015-29342) Bu Ynetmelik kapsamnda iyeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesi sahiplerinden, mfredatta belirtilen niteliklere uygun olanlar iyeri
hekimlii, i gvenlii uzmanl eitim programlarnda grev alabilir.
Eiticilerin grev ve sorumluluklar
MADDE 30 (1) (Deiik:RG-11/10/2013-28792) yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eiticisi, mfredatta belirtilen konu ieriklerinin tamamnn derslerde ele alnmasn ve renim hedeflerine ulalmasn salar. Mfredatta ve Ynetmelikte belirtilen dier grevleri yapar.
(2) Eitim kurumlarnda grevli olan iyeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eiticileri, Bakanla bildirilen szlemelerde belirtilen srelerden fazla grev alamaz.
(3) Eitim kurumunda tam sreli olarak grevlendirilen eiticiler, iyerlerinde i gvenlii uzman veya iyeri hekimi unvanyla veya baka bir eitim kurumunda eitici unvanyla grev
alamaz.
301
(4)(Ek:RG-30/4/2015-29342) Her dersin tamamlanmasnn ardndan, imza izelgelerinin devamszlk nedeniyle bo kalan ksmlar dersin eiticisi tarafndan anlalr ekilde doldurulur
ve imza altna alnr.
Eiticilerin belgelendirilmesi
MADDE 31 (1) yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesi alma niteliklerine haiz olup; bu belgeyi almak isteyenlerin bavurularnn deerlendirilebilmesi amacyla;
a) Geerli (A) snf i gvenlii uzmanl belgesine sahip olanlar iin; bu belge ile pedagojik formasyon veya eiticilerin eitimi belgesini ve (A) snf i gvenlii uzman olarak en az
be yl altn gsteren belgeyi,
b) (Deiik ibare: RG-11/10/2013-28792) Bakanlka ilan edilen eitim programlarna uygun alanlarda niversitelerde ders vermi olanlar iin; 29 uncu maddede belirtilen unvanlar
haiz olduklarn gsteren lisans diplomalar ve (Deiik ibare: RG-11/10/2013-28792) Bakanlka ilan edilen eitim programlarna uygun alanlarda en az drt yaryl ders verdiklerini gsteren
rektr onayn ieren resmi yazlarn asllarn,
c) Birinci fkrann (a) ve (b) bentlerinde belirtilenler dnda kalanlar iin ise 29 uncu maddede belirtilen nitelikleri haiz olduklarn gsteren belgeleri ve Bakanlka belirlenen belge bedelinin dendiini gsteren belgeyi, Genel Mdrle hitaben yazlm dileke ekinde ahsen veya posta yoluyla Genel Mdrle teslim etmesi gerekmektedir.
(2) Bu madde uyarnca ibraz edilmesi gereken belgelerin asl ile birlikte bir rneinin getirilmesi halinde Genel Mdrlke tasdiki yaplr ve ahsen ibraz edilmesi gereken belgelerin
doruluundan belge sahipleri sorumludur.
YEDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
Genel Mdrln grev, yetki ve sorumluluklar ile denetim (Deiik madde bal: RG-11/10/2013-28792)
MADDE 32 (1) Genel Mdrlk eitimlerin etkin ve verimli bir ekilde verilip verilmediinin izlenmesi amacyla kendi grev ve yetki alanna giren konularda eitim kurumlarn, eiticileri ve sorumlu mdrleri, yetki alnan mekn, SG-KATP ile dier elektronik sistemler veya evrak zerinden kontrol eder ve denetler.
(2) Yetkilendirme ve belgelendirme aamalarnda geree aykr belge ibraz edildii veya beyanda bulunulduunun bu aamalarda veya daha sonradan tespiti halinde dzenlenen belgeler Genel Mdrlke dorudan iptal edilir.
(3) Eitim kurumlarnca yrtlen her trl i ve ileme ilikin takip, kontrol, izleme, onay verme, bavuru alma gibi faaliyetler, yazl olarak gerekletirilebilecei gibi, elektronik sistemler
vastasyla da yrtlebilir. Bu konuda dzenleme yapmaya Genel Mdrlk yetkilidir.
(4) Belgesinin geerlilii askya alnanlar ve dorudan iptal edilenlere Genel Mdrlke yazl bildirim yaplr ve Genel Mdrlk internet sayfasnda ilan edilir. Belgesinin geerlilii askya alnan kii ve kurumlarn belgelerini tekrar kullanabilmeleri iin Genel Mdrlk onaynn alnmas zorunludur.
(5) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
(6) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
(7) (Ek:RG-11/10/2013-28792) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
hlaller ve ihtar puan uygulanmas
MADDE 33 (1) (Deiik ibare:RG-30/4/2015-29342) 34 nc maddede yer alan yetki belgesinin geerliliinin dorudan iptalini gerektiren durumlarn dndaki ihlallerde, EK-8 ve EK9da belirtilen ihtar puanlar uygulanr.
(2) Bir takvim yl iinde hafif ihlallerin ihtar puanlarnn toplamnn 30a, orta ihlallerin ihtar puanlarnn toplamnn 60a ulamas durumunda kii ve kurumlarn o yl iinde ileyecekleri
dier hafif ve orta ihlaller bir st derecenin tavan puan esas alnarak uygulanr.
(3) Be yllk srenin sonunda vize ilemini tamamlayan kii ve kurumlarn; uygulanmasnn zerinden en az bir yl gemi olan tm ihtar puanlar silinir.
(4)(Ek:RG-30/4/2015-29342) Bu Ynetmelik uyarnca kii ve kurumlara uygulanan ihtar puanlarna ilikin itirazlar, ilemin tebli tarihinden itibaren en ge 10 i gn iinde Genel Mdrle yaplr. Bu sreden sonra yaplacak itirazlar dikkate alnmaz.
302
Yetkilerin askya alnmas, iptali ve itiraz

MADDE 34 (Bal ile birlikte deiik:RG-30/4/2015-29342)
(1) Bu Ynetmelik uyarnca yetkilendirilen veya belgelendirilen kii ve kurumlarn belgelerinin geerlilii ihtar puanlar toplamnn, kiiler iin 100, kurumlar iin 200 puana ulamas durumunda alt ay sreyle askya alnr. Sorumlu mdr ve eiticilere verilen ihtar puanlar kiinin sadece eitici belgesine uygulanr.
(2) alann lm veya maluliyetiyle sonulanacak ekilde vcut btnlnn bozulmasna neden olan i kazas veya meslek hastalnn meydana gelmesinde ihmali yarg karar ile
kesinleen i gvenlii uzmannn belgesi alt ay sreyle askya alnr. Belgesi askya alnan i gvenlii uzmannn SG-KATP sistemi zerindeki mevcut tm szlemeleri, askya alnma srecinin balangcndan itibaren herhangi bir ileme gerek kalmakszn iptal edilir.
(3) Yetki belgelerinin geerlilii askya alnan kii ve kurumlar askya alnma sresince bu Ynetmelik kapsamndaki yetkilerini kullanamazlar. Ancak, yetki belgesinin geerlilii askya
alnan veya belgesi dorudan iptal edilen eitim kurumunun faaliyeti onayl eitim programlar bitinceye kadar devam eder. Askya alnma sresi, programn bitiminde balar. Yetki belgesi dorudan iptal edilen kurumlar taahht ettikleri hizmetleri herhangi bir ek cret talep etmeden bir baka eitim kurumundan temin etmek zorundadrlar.
(4) Yetki belgesinin geerliliinin askya alnmas veya dorudan iptali durumunda nceden yaplan aday kayt ilemlerinden doan hukuki sonulardan iptal edilen veya geerlilii askya alnan yetki belgesi sahipleri sorumludur.
(5) Bu Ynetmelik uyarnca yetkilendirilen kii veya eitim kurumlarnda aadaki durumlardan birinin varlnn tespiti halinde ilgili kii, eitim kurumu merkezi veya ubesine verilen
yetki belgesinin geerlilii;
a) Bu Ynetmelik gerei dzenlenen evrakn geree aykrlnn tespiti halinde ay,
b) irket ortaklarnn uygunsuzluunun ilgili kuruma bildirilmesine ramen durumun 30 gn ierisinde dzeltilmemesi halinde ay,
c) Yetki ald adres dnda hizmet vermeleri veya irtibat brosu amalar halinde alt ay,
) Sunmakla ykml olduklar hizmetlerin tamamn veya bir ksmn devretmeleri halinde alt ay,
d) Genel Mdrlkten onay alnmadan adres deiiklii yaplmas veya unvan deiiklii ile ilgili bildirim ykmlln 30 gn iinde yerine getirmemesi halinde bir yl,
sreyle askya alnr.
a) Bir vize dneminde eitim kurumunun yetki belgesinin defa askya alnmas,
b) Belgesi askda olan kii ve kurumlarn bu sre iinde faaliyetleri ile ilgili szleme yaptklarnn veya hizmet vermelerinin tespiti,
c) Bu Ynetmeliin 14 nc maddesinde istenilen bavuru evraklarndan herhangi birinin geree aykrlnn tespiti,
halinde dorudan iptal edilir.
(7) Yetki belgesi iptal edilen kiiler ve eitim kurumlar ile bu kurumlarda kurucu veya ortak olanlarn bavurular, iptal tarihinden itibaren iki yln tamamlanmasna kadar askya alnr.
(8) Bu Ynetmelik uyarnca kii ve kurumlara uygulanan yetki belgesinin askya alnmas veya iptaline ilikin itirazlar, ilemin tebli tarihinden itibaren en ge 10 i gn iinde Genel
Mdrle yaplr. Bu sreden sonra yaplacak itirazlar dikkate alnmaz. Kesinleen yarg karar ile belgesi askya alnan i gvenlii uzman, bu maddede belirtilen itiraz hakkndan yararlanamaz.
tiraz komisyonunun alma ekli
MADDE 34/A (Ek:RG-30/4/2015-29342)
(1) tiraz Komisyonu, bu Ynetmelik uyarnca yetkilendirilen veya belgelendirilen kii veya kurumlarn belgelerinin askya alnmas veya iptali ile ilgili itirazlar deerlendirerek karara balar. Komisyonun karar, oy okluuyla alnr. Oylarn eitlii halinde Bakann oyu belirleyicidir. Komisyon karar, Genel Mdrlke uygulanr.
Mesleki bamszlk ve etik ilkeler
MADDE 35 (1) sal ve gvenlii hizmetleri ve bu Ynetmelik kapsamndaki eitimlerde grevlendirilenler;
a) Salk ve gvenlik riskleri konusunda, iveren ve alanlara nerilerde bulunurken hibir etki altnda kalmazlar.
b) Hizmet sunduklar kiilerle gven, gizlilik ve eitlie dayanan bir iliki kurar ve ayrm gzetmeksizin tmn eit olarak deerlendirirler.
c) alma ortam ve koullarnn dzenlenmesinde, kendi aralarnda, ynetici ve alanlarla iletiime ak ve ibirlii ierisinde hareket ederler.
303
(2) Mesleki bamszln sonular hibir ekilde i sal ve gvenlii hizmetlerinde grevlendirilenlerin aleyhine kullanlamaz ve yaplan szlemelere mesleki anlamda bamsz almay kstlayabilecek artlar konulamaz.
(3) sal ve gvenlii hizmetleri ile bu Ynetmelik kapsamndaki eitimlerde grevlendirilenlerin hak ve yetkileri, grevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kstlanamaz. Bu kiiler, grevlerini ve uzmanlk bilgilerini meslein gerektirdii etik ilkeler ve mesleki bamszlk ierisinde srdrr.
Tebligatlarn bildirimi ve elektronik tebligat
MADDE 35/A (Ek:RG-30/4/2015-29342)(4)
(1) Genel Mdrlke kii, kurum veya kurululara yazlacak yaz ve yaplacak bildirimlerin tebliinde, SG-KATP sisteminde veya Sosyal Gvenlik Kurumunda iyeri sicil sistemine beyan edilen adres ve/veya elektronik posta dikkate alnr. Adres ve/veya elektronik posta deiiklii olmas halinde bu deiikliin bir ay iinde SG-KATP sistemi zerinden beyan edilmesi zorunludur. Deiiklii zamannda beyan etmeyenlerin daha nce beyan ettii adrese ve elektronik postaya yaplan yazma ve bildirimler geerlidir.
(2) Elektronik Tebligat Ynetmelii kapsamnda irket veya kurumlar, bu Ynetmeliin 19 uncu maddesine gre yaplacak tebligatlara esas olmak zere elektronik tebligat adresinin SGKATP sistemine kayt edilmesi zorunludur. (4)
(3) Elektronik posta adresi zorunluluu bulunmayan kii ve kurumlar ise 28/A, 31, 32, 33 ve 34 nc maddeleri erevesinde kendilerine elektronik tebligat yaplmasn istemeleri halinde
elektronik tebligat adreslerinin SG-KATP sistemine kayt edilmesi zorunludur. (4)
MADDE 36 (1) 27/11/2010 tarihli ve 27768 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakkndaki Ynetmelik yrrlkten
kaldrlmtr.
Mevcut eitim kurumlarnn durumu
GEC MADDE 1 (1) Mevcut eitim kurumlarnn onaylanm yerleim plannda deiiklik olmas halinde, fiziki artlarn bu Ynetmelik hkmlerine uygun olmas art aranr.
(2) (Mlga:RG-30/4/2015-29342)
Snflar aras ykselme(3)
GEC MADDE 2 (Ek: RG-31/1/2013-28545)(1) (Balyla birlikte deiik: RG-11/10/2013-28792)
(1) (C) snf i gvenlii uzmanl belgesine sahip olanlardan;
a) Bavurduklar tarihte adlarna 1500 gn prim denenler, (B) snf i gvenlii uzmanl belge snavna,
b) Bavurduklar tarihte adlarna 3000 gn prim denenler, (A) snf i gvenlii uzmanl belge snavna,
girmeye hak kazanrlar.
(2) (B) snf i gvenlii uzmanl belgesine sahip olanlardan;
a) Bavurduklar tarihte adlarna 1800 gn prim denenler, (A) snf i gvenlii uzmanl belge snavna,
girmeye hak kazanrlar.
(3) Birinci ve ikinci fkrada saylanlar Kanunun Geici 4 nc maddesinin ikinci fkrasnn yrrle girdii tarihten itibaren bir yl iinde dzenlenecek snavlara iki defaya mahsus girme
hakk kazanrlar. Bavuruda istenecek belgeler Bakanlka ilan edilir.
(4) Birinci ve ikinci fkrada saylanlar, yaplacak snavda baarl olamadklar takdirde sahip olduklar belge ile almaya devam ederler.
Snav hakk
GEC MADDE 3 (Ek: RG-11/10/2013-28792)
(1) 15/8/2009 tarihinden sonra Bakanlka yetkilendirilmi eitim kurumlarndan eitim alp snav hakkn kaybedenler, bu maddenin yaym tarihi itibariyle 1 yl iinde ilgili snavlara katlabilirler.
Eitim kurumlarn uyumlatrma
GEC MADDE 4 (Ek: RG-11/10/2013-28792)
(1) Bu maddenin yrrle girdii tarihten nce kurulan eitim kurumlar ay iinde 18 inci maddede belirtilen eksikliklerini tamamlarlar.
304
Elektronik ortamlarda bavuru ilemleri ve gei hkmleri

GEC MADDE 5 (Ek:RG-30/4/2015-29342)
(1) 14 nc maddeye gre eitim kurumlar yetki belgesi bavuru sistemi, e-devlet sistemi alt yaps tamamlandnda Genel Mdrlk internet sayfasnda duyurulur. lgili duyuruya kadar yaplacak bavurular ve sonulandrlmasna ait i ve ilemlerde mevcut hkmlerin uygulanmasna devam edilir.
(2) Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce 14 nc maddeye gre yaplm ve sonulandrlmam eitim kurumu bavurularnda bu Ynetmelikte belirtilen artlar aranr.
(3) 20 nci maddenin beinci fkrasna gre yaplacak bavurular ile 23 nc maddenin altnc fkrasna gre eitici deiiklii ile ilgili bildirimler, e-devlet sistemi alt yaps ile ilgili iln yaplncaya kadar, 21 inci maddenin sekizinci fkrasna gre sorumlu mdr deiiklii ile ilgili bildirimler ise SG-KATP sistemindeki gerekli dzenlemeler tamamlanp ilan edilinceye kadar Genel
Mdrle yazl olarak yaplmaya devam edilir.
Yetki belgelerinin birletirilmesi
GEC MADDE 6 (Ek:RG-30/4/2015-29342)
(1) yeri hekimi ve i gvenlii uzman eitimi iin ayr ayr yetki alan eitim kurumlar, bu Ynetmeliin yaymndan itibaren bir ay iinde yetki belgelerini iade ederek birletirilmi belgelerini alrlar. Yetki belgesini yenilemeyen eitim kurumlarnn programlar, yetki belgesi yenileninceye kadar onaylanmaz.
alma srelerinde gei hkmleri
GEC MADDE 7 (Ek:RG-30/4/2015-29342)
(1) 12 nci maddede belirlenen i gvenlii uzmanlarnn alma sreleri ile tam gn altrlmasna dair hkmler, 1/1/2016 tarihinde yrrle girer. Bu tarihe kadar mevcut hkmlerin uygulanmasna devam edilir.
Yrrlk
MADDE 37 (1) Bu Ynetmelik 30/12/2012 tarihinde yrrle girer.
Yrtme
(1)
Bu deiiklik yaym tarihinden iki ay sonra yrrle girer.
(2)
11/10/2013 tarihli ve 28792 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna Dair
Ynetmeliin 2 nci maddesi ile bu maddenin birinci fkrasnn (f) bendinden sonra gelmek zere (g) ve () bentleri eklenmi, mteakip bentler buna gre teselsl ettirilmitir.
(3)
Dantay Onuncu Dairesinin 10/4/2014 tarihli ve Esas No.: 2013/7786 sayl Karar ile bu maddenin yrtmesi durdurulmutur.
(4)
Bu maddenin ikinci ve nc fkralar yaymland tarihten ay sonra yrrle girer.
Tarihi
Says
29/12/2012
28512

Tarihi
Says
1.
31/1/2013
28545
2.
11/10/2013
28792
3.
30/4/2015
29342
4.
19/11/2015
29537
EK-1
305
306
EK 2
YILLIK DEERLENDRME RAPORU
yerinin:
Unvan:
SGK Sicil No:
Adresi:
Tel ve Faks No:
E-posta:
kolu:
(Deiik ibare:RG-31/1/2013-28545) alan says:
Sra
No.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Yaplan almalar
Tarih
Erkek:
Kadn:
Yapan Kii ve Unvan
Gen:
Tekrar Says
ocuk:
Kullanlan Yntem
Toplam:
Sonu ve Yorum
Risk deerlendirmesi
Ortam lmleri
e giri muayeneleri
Periyodik muayeneler
Radyolojik analizler
Biyolojik analizler
Toksikolojik analizler
Fizyolojik testler
Psikolojik testler
Eitim almalar
Dier almalar
Tarih
Gvenlii Uzman
mza
veren
mza
yeri Hekimi
mza
EK 3
TABELA
307
EK 4
ETM KURUMU YETK BELGES
308
309
EK 5
(Deiik:RG-11/10/2013-28792)
.. GVENL UZMANLII
ETM KURUMU GNLK KATILIMCI DEVAM ZELGES
Program ID Kodu ve Tr:
Tarih:
Derslik Kontenjan:
1. Ders
2. Ders
3. Ders
4. Ders
5. Ders
Ders Saati
Ders Kodu / Ad*
No
Katlmc Ad Soyad**
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Eitici Ad Soyad***
mza
Sorumlu Mdr Onay
Ad Soyad
mza
*Bu alann matbu olmas zorunludur.
**Katlmc isimlerinin alfabetik srayla ve matbu olarak yazlmas zorunludur.
***Eitici ad ve soyadnn doldurulmas zorunludur.
6. Ders
EK 6
ETM KATILIM BELGES
310
EK 7
ETC BELGES
311
312
EK 8 GVENL UZMANLARI, ETCLER VE

SORUMLU MDRLER N HTAR TABLOSU
Sra No.
hlalin Derecesi
htar Puan
gvenlii uzmanlarnn grev ve ykmllklerini yerine getirmemesi durumunda aykrlk bana

Sorumlu mdrlerin grev ve sorumluluklarn yerine getirmemesi durumunda
aykrlk bana
Eiticilerin grev ve sorumluluklarn yerine getirmemesi durumunda aykrlk
bana
gvenlii uzmanlarnn, Bakanlka tehlike snflarna gre belirlenen alma
srelerine uymamas durumunda
Denetim, kontrol ve incelemelerde istenen bilgi ve belgeleri vermemesi veya
geciktirmesi durumunda
Hafif
10
Hafif
10
Hafif
10
Orta
20
Orta
20
6.
Eiticilerin, Genel Mdrlke belirlenen mfredat gerei verebilecekleri dersler

dnda ders vermesi durumunda
Orta
20
7.
Sahip olduu i gvenlii uzmanl belge snfna uygun olmayan tehlike snfndaki iyerlerine hizmet vermesi durumunda
Ar
30
8.
(Ek satr:RG-11/10/2013-28792) Onaylanm pr ogr amda kendisine

tanmlanmam derse girmesi durumunda eiticiye ders bana
Ar
40
9.
(Ek satr:RG-11/10/2013-28792) Tam sr eli eitici olar ak

grevlendirilenlerin, i gvenlii uzmanl veya iyeri hekimlii szlemesi
yapmalar durumunda
Ar
50
1.
2.
3.
4.
5.
hlalin Ad
313
EK-9 (Deiik:RG-11/10/2013-28792)
GVENL UZMANLII ETM KURUMLARI N HTAR TABLOSU
Sra
No.
1
2
3
4
hlalin Ad
Eitim kurumlarnca, kurumun giriinin bulunduu ksma ilgili maddede belirtilen tabelann aslmamas
durumunda
Eitim programnn eitim kurumu ierisinde ilan edilmemesi durumunda
Eitim kurumlarnn grev ve sorumluluklar olarak belirtilen hususlara aykrlk durumunda her bir
aykrlk bana
Eitim kurumlarna ve katlmclara ilikin kaytlarn eksik tutulmas veya tutulmamas durumunda eitim
program bana
hlalin
Derecesi
htar
Puan
Hafif
10
Hafif
10
Hafif
10
Hafif
10
Genel Mdrlke belirlenen eitim kriterlerine aykrlk durumunda ihlal bana
Orta
20
Tabela veya basl evraknda yetki belgesinde belirtilen isim ve unvanlardan farkl isim ve unvan veya yabanc dildeki karlklarnn kullanlmas durumunda
Orta
20
Eitim program sresince sorumlu mdr veya veklet eden eiticinin kurumda bulunmamas durumunda
Orta
20
Genel Mdrlke belirlenen eitim kriterlerine uygun eiticinin grevlendirilmemesi durumunda
Ar
40
Ar
40
Ar
40
Ar
50
Ar
50
9
10
11
12
Mekn ve donanm ile ilgili artlara uygunluun devamnn salanmamas veya yerleim plannda Genel
Mdrlk onay alnmadan deiiklik yaplmas veya yerleim plannda belirtilen blmlerin
amalar dnda kullanlmas durumunda uygunsuzluk bana
Onaylanm eitim programnn herhangi bir unsurunda Bakanln onay alnmadan deiiklik yaplmas
durumunda uygunsuzluk bana
Eitici belgesi olmayanlarn veya eitici belgesi askya alnm olanlarn derse girmesi durumunda
eitici bana
Onaylanmam programlarla eitime balanmas durumunda program bana
13
Tam sreli i szlemesiyle istihdam edilmesi gereken eiticilerin ayrlmasna ramen 30 gn iinde yeni
eitici istihdam edilmemesi veya grevlendirilmemesi durumunda atanmayan eitici bana
Ar
50
14
Ynetmelie uygun olmayan meslek dalndan kiilerin eitime alnmas durumunda kii bana
Ar
50
15
Yaplacak denetimlere engel olunmas, yaplacak denetim ve kontrollerde istenen bilgi ve belgelerin
verilmemesi veya denetim grevinin tamamlanmasna engel olunmas durumunda
Ar
100
314
HJYEN LM, TEST VE ANALZ YAPAN LABORATUVARLAR HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; i sal ve gvenlii mevzuat kapsamnda alma ortamndaki kiisel maruziyetlere veya alma ortamna ynelik fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlerle ilgili i hijyeni lm, test ve analizleri yapacak zel veya kamuya ait kurum ve kurulu laboratuvarlarnn yetkilendirilmesine ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamnda yer alan iyerleri ile bu iyerlerinde i hijyeni lm, test ve analizleri yapacak kii ve kurulular kapsar.
(2) Aada belirtilen faaliyet ve kurulular hakknda bu Ynetmeliin yetkilendirme hkmleri uygulanmaz:
a) Kendi iyeri ve alanlarna ynelik i kontrol amacyla i hijyeni lm, test ve analizi yapan laboratuvarlarda.
b) Sal ve Gvenlii Enstits Mdrl laboratuvarlarnda.
(3) Bu Ynetmelik Trkiye Atom Enerjisi Kurumunun kendi mevzuat erevesinde gerekletirdii i hijyeni lm, test ve analiz faaliyetlerini kapsamaz.
(4) alanlardan alnan biyolojik numuneler zerinde yaplan lm, test ve analizleri ve alann salk durumunu belirlemek zere yaplan lm, test ve analizler bu Ynetmelik kapsamnn dndadr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 10, 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 12 nci maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Akreditasyon: Laboratuvarlarn, muayene ve belgelendirme kurulularnn ulusal ve uluslararas kabul grm teknikkriterlere gre deerlendirilmesi, yeterliliinin onaylanmas ve
dzenli aralklarla denetlenmesini,
b) Akreditasyon Kurumu: Trk Akreditasyon Kurumunu (TRKAK) veya Avrupa Akreditasyon Birlii, Uluslararas Laboratuvar Akreditasyon Birlii ve Uluslararas Akreditasyon Forumu
ile karlkl tannma anlamas imzalanm akreditasyon kurumlarndan birisini,
c) Akreditasyon standard: TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarnn Yeterlilii in Genel artlar standardn,
d) Deney personeli: hijyeni lm, analiz, test, numune alma ilemlerini gerekletiren laboratuvar tarafndan yetkilendirilmi kiiyi,
e) Genel Mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
f) hijyeni lm, test ve analizi: alma ortamnda bulunan, alanlarn saln olumsuz ynde etkileyebilecek her trl fiziksel (grlt, titreim, aydnlatma, iyonlatrc olmayan
radyasyon, vb.), kimyasal (toz, gaz, buhar vb.) ve biyolojik, (virs, bakteri, mantar, vb.) etkenlerin nicelik ve nitelik tayininin yaplmasn,
g) Kalite yneticisi: En az drt yllk lisans eitimi veren Mhendislik, Fen, Tp, Veteriner, Ziraat, Eczaclk, Su rnleri Faklteleri ile Fen Edebiyat Fakltelerinin Fizik, Kimya ve Biyoloji
Blmleri veya bunlara denklii Yksekretim Kurulu tarafndan kabul edilen yurtiindeki veya yurtdndaki retim kurumlarndan mezun olmu ve laboratuvar ynetim sistemi kurulmasndan, uygulanmasndan, iyiletirilmesinden, tespit edilen eksik ve/veya uygunsuzluklarn ynetime bildiriminden sorumlu kiiyi,
) Laboratuvar: hijyeni lm, test ve analizi yapmak zere kurulmu, zel veya kamu kurum ve kurulu laboratuvarn,
315
h) Laboratuvar yneticisi: En az drt yllk lisans eitimi veren Mhendislik, Fen, Tp, Veteriner, Ziraat, Eczaclk, Su rnleri Faklteleri ile Fen Edebiyat Fakltelerinin Fizik, Kimya ve
Biyoloji Blmleri veya bunlara denklii Yksekretim Kurulu tarafndan kabul edilen yurtiindeki veya yurtdndaki retim kurumlarndan mezun olmu, i hijyeni lm, test ve analiz sonularndan ve laboratuvarn ynetiminden sorumlu kiiyi,
) n yeterlik belgesi: hijyeni lm, test ve analizi kapsamna giren metotlardan henz akreditasyonu bulunmayan ve Ynetmeliin ngrd ilgili dier artlar yerine getiren laboratuvara Genel Mdrlk tarafndan verilen Hijyeni lm, Test ve Analiz n Yeterlik Belgesini,
i) Yerinde inceleme: Genel Mdrlke n yeterlik veya yeterlik belgesi alacak laboratuvarn, bu Ynetmelik hkmlerini yerine getirip getirmediini belirlemek amacyla, laboratuvarn
deerlendirilme ve raporlanmasn,
j) Yeterlik belgesi: Bu Ynetmelik hkmlerini yerine getiren laboratuvara Genel Mdrlk tarafndan verilen Hijyeni lm, Test ve Analiz Yeterlik Belgesini,
k) Yeterlik yoklamas: Genel Mdrlke n yeterlik veya yeterlik belgesi verilmi laboratuvarn, bu Ynetmeliin hkmlerine uygun alp almadnn tespiti amacyla yaplan her
trl ani, programl veya ikyete bal olarak yerinde ve/veya hizmet verilen iyeri ortamnda takip edilmesini, ifade eder.
KNC BLM
Ykmllkler ve Uyulmas Gereken Kurallar
verenlerin ykmllkleri
MADDE 5 (1) veren, iyerinde bulunan, kullanlan veya herhangi bir ekilde ilem gren maddelerin ve alma ortam koullarnn tehlikelerinden, zararl etkilerinden alanlar korumak zorundadr. Gvenli bir alma ortam salamak amacyla alma ortamndaki kiisel maruziyetlere veya alma ortamna ynelik fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlere ynelik lm,
test, analiz ve deerlendirmeleri, n yeterlik veya yeterlik belgesini haiz laboratuvarlara yaptrmakla ykmldr.
(2) veren, i hijyeni lm, test ve analizlerini risk deerlendirmesine bal olarak yaptrr. yeri ortamnn veya iin gerei olarak kiisel maruziyetlerde farkllk olutuunda, iyeri hekimi veya i gvenlii uzmannn gerekli grmesi halinde i hijyenilm, test ve analizleri tekrarlanr.
(3) veren laboratuvarlardan iyerine i hijyeni lm, test ve analizleri yapmak zere gelen laboratuvar personelinin iverenine aadaki hususlarda bilgilendirme yapar:
a) yerinde karlalabilecek salk ve gvenlik riskleri, koruyucu ve nleyici tedbirler.
b) lk yardm, olaan d durumlar, afetler ve yangnla mcadele ve tahliye ileri konusunda grevlendirilen kiiler.
(4) veren, laboratuvar personeline i yerinde yrtt faaliyetler sresince elik edecek, iin yrtlmesi hakknda bilgi sahibi olan bir kiiyi grevlendirir.
(5) veren, yaptraca i hijyeni lm, test ve analizlerinin yaplmas srasnda doru sonular almak iin:
a) hijyeni lm, test veya analizi gerekletirecek deney personeline iyerinde kullanlan teknolojiler hakknda gerekli bilgileri verir ve personelin alanlarla grmelerini salar.
b) Laboratuvar tarafndan hazrlanan plana gre i hijyeni lm, test ve analizlerinin yaplmasn salar.
c) Normal alma artlarnda ve retim kapasitesinde herhangi bir deiiklik yapmadan, gerek sonular verecek ekilde almann srdrlmesini salar.
) yerinde lm yaplacak fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenler hakknda her trl bilgi, belge ve dokman, malzeme gvenlik bilgi formlarn da ierecek ekilde laboratuvarlara
verir.
d) Bu Ynetmelik hkmleri uyarnca yaplan btn i hijyeni lm, test, analiz ve deerlendirme sonular ile ilgili kaytlar, denetimlerde istenildiinde gsterilmek zere iyerinde saklanr.
e) yerinde i hijyeni lm, test ve analiz kaytlarnn saklanmasnda mevzuatla belirlenen sreler esastr. Ancak mevzuatta belirlenmeyenler iin saklama sresi 10 yldr.
(6) veren, mevzuat gerei iyerinde yaplacak i hijyeni lm, test ve analizlere ilikin alanlarn veya temsilcilerinin grlerini alr.
Laboratuvarn ykmllkleri
MADDE 6 (1) yerinde i hijyeni lm, test ve analizleri, bu Ynetmeliin 2 nci maddesinin ikinci fkrasnda belirtilen istisnalar hari, bu konuda n yeterlik veya yeterlik belgesine
sahip laboratuvar tarafndan yaplr.
(2) Laboratuvar, yetki alaca parametrelerle ilgili konularda akreditasyon standardna uygun kalite ynetim sistemi kurar, uygular ve iyiletirir.
(3) Laboratuvar, sunduu i hijyeni lm, test ve analiz hizmetleri kapsamnda Ek-1de belirtilen parametrelerden herhangi birini bulunduruyorsa, bu parametreye dair kulland metotlardan,
316
Trk Akreditasyon Kurumu tarafndan akreditasyon standardna gre akredite olur. Ek-1de belirtilen parametrelerden herhangi biriyle ilgili i hijyeni lm, test veya analizi yapmyorsa,
uygulad i hijyeni lm, test ve analizi kapsamna giren metotlarn en az birinden, Trk Akreditasyon Kurumu tarafndan akreditasyon standardna gre akredite olur.
(4) Bu maddenin nc fkrasna gre akredite olmas zorunlu olmayan parametreleri len ve bu parametrelerden akredite olmam olan laboratuvarn ilgili parametreler iin salayaca artlar aada belirtilmitir:
a) Kalite ynetim sistemini, i hijyeni lm, test ve analiz sonularnn doruluunu gvenceye alacak seviyede dokmanteeder.
b) Sistem dokmantasyonu, ilgili personele iletilir ve bu personel tarafndan anlalr, ulalabilir ve uygulanabilir olur.
c) Talep, teklif veya szlemelerin gzden geirilmesi iin bir prosedr oluturur ve bunlarn srekliliini salar.
) hijyeni lm, test ve analizlerinin kalitesini etkileyen gerekli hizmetlerin, malzemelerin seilmesi ve satn alnmas iin bir politikaya ve prosedrlere sahip olur. Alnan malzemelerin
amaca uygunluu kontrol edilir.
d) Uygun olmayan i hijyeni lm, test veya analiz ilemleri iin sorumlular ve yetkililer belirlenir ve uygunsuzluun tekrarn nlemek iin gerekli btn tedbirler alnr. Raporlanan i
hijyeni lm, test ve analiz sonularnda herhangi bir hata tespit edildiinde, hatann nemi deerlendirilir, ilgili raporda yaplan deerlendirmeye gre revizyon veya geri ekme ilemi yaplr.
e) Her deney iin bir prosedr oluturularak sadece yetkinlii salanm ve yetkilendirilmi personelin deneyi yapmas salanr.
f) Deney personeli, kulland cihazlarla ilgili temel eitimleri alr. Eitimler, ilgili cihaz konusunda yetkin baka bir kurumun verdii eitim sertifikas veya bu tip sertifikaya sahip bir kiinin
verdii kurum ii eitimle kayt altna alnr
g) Deney personeli kulland metoda uygun alr ve bu metodun btn artlarn yerine getirir.
) evre ve yerleim artlarnn deney sonularn olumsuz etkilememesi iin gerekli her trl tedbir alnr. Numune alma veya deney, laboratuvarn tesisleri dnda gerekleiyorsa,
sonular etkileyebilecek ortam artlar deerlendirilir ve kayt altna alnr.
h) Metotlarn ve prosedrlerin gerektirdii ekilde veya evre artlarnn sonularn kalitesini etkileyebilecei yerlerde, evre artlarn izler, kontrol ve kayt eder.
) lm belirsizlii tayini iin prosedr oluturulur ve uygulanr. Deneyin doas gerei lm belirsizlii hesaplanamyorsa, en azndan btn belirsizlik bileenleri tanmlanmaya allr.
i) Metodun uygulanabilmesi iin gerekli btn cihazlara sahip olur.
j) lgili standartlara, reticinin salad bilgiler ve kullanm klavuzu ile kullanm sklna gre cihazlarn bakm ve kalibrasyonperiyotlar belirlenir. Belirlenen periyotlara gre bakm ve
kalibrasyonlar yaptrlr, kaytlar saklanr.
k) Kalibrasyonlar akredite kalibrasyon laboratuvarlarna yaptrlr. Eer ihtiya duyulan kalibrasyonlar gerekletirecek akredite kurulu bulunmamas halinde uluslararas izlenebilirlii
olan kalibrasyon laboratuvarlarnda yaptrlr.
l) Deneylerin geerliliinin izlenebilmesi iin i ve d kalite kontrol prosedrlerine sahip olmaldr. Dzenli olarak sertifikal referans malzemeler kullanlr ve/veya ikincil referans malzemeleri kullanlarak i kalite kontrol yaplr. Yeterlilik deneyleri ve laboratuvarlar aras karlatrma programlarna itirak edilir.
m) Kalite kontrol verileri laboratuvar tarafndan analiz edilir. nceden tanmlanm olan kriterlerin dnda olduu tespit edilmesi durumunda problemi dzeltmek ve yanl sonularn elde
edilmesini nlemek iin planlanm nlemler uygulanr.
(5) Laboratuvar aadaki hususlara uymakla ykmldr:
a) yerinde, i hijyeni lm, test ve analizini yapacak personelin, iyeri kurallarna ve alma talimatlarna uymasn salar.
b) hijyeni lm, test ve analizi yaplan iyerine ait retim teknolojileri, kullanlan hammaddeler gibi iverenin ve iyerinin meslek srlar ile alanlara ait salk gzetimi bilgileri, personel bilgileri gibi grdkleri ve rendikleri hususlar tamamen gizli tutar.
(6) Btn kalite ynetim sistemi kaytlar, konularna ilikin ilgili mevzuatn ngrd sreler gz nnde bulundurularak saklanr. Mevzuatta llen parametrelerle ilgili bir sre belirtilmiyorsa, sz konusu kaytlar en az on yl sre ile saklanr.
(7) Laboratuvarn baka adreste faaliyet gsteren ubeleri de ayr ayr bu Ynetmelik artlarn haiz olmak ve n yeterlik veya yeterlik belgesi almak zorundadr.
317
Metot seimi
MADDE 7 (1) Laboratuvar, metot seiminde aadaki hususlara uymak zorundadr:
a) Elde edilen sonularn i sal ve gvenlii mevzuatndaki veya ilgili standartlardaki snr deerler ile karlatrlmasna imkn tanyan i hijyeni lm, test ve analiz metotlarn
kullanmak.
b) Yetki alnan metotlarn gncel hallerini kullanmak ve bulundurmak.
c) Setii standart metotlar uygulayabildiini teyit etmek.
) Standart olmayan, laboratuvarda gelitirilmi ve ilavelerle takviye edilmi veya deitirilmi standart metotlarn amalanan kullanma uygun olduklarn teyit etmek iin bu metotlar
geerli klmak.
Numune alma ve tama
MADDE 8 (1) Numune alma ilemi ulusal ve/veya uluslararas standartlara ve kullanlan metoda gre yaplr.
(2) yerinde solunum yoluyla maruz kalnan etkenler ile ilgili olarak numune alma ve deerlendirme stratejileri belirlenirken, TS EN 689 yeri Havas-Solunumla Maruz Kalnan Kimyasal Maddelerin Snr Deerler ile Karlatrlmas ve lme Stratejisinin Deerlendirilmesi in Klavuz ve benzeri standartlarn gncel halleri dikkate alnr.
(3) Numune alma ilemi, kullanlan metotta belirtilen artlara gre yaplr. Numune alma sresi ve numune says, yaplan i srasndaki maruziyeti temsil edecek ekilde dzenlenir.
(4) Kimyasal maddelere maruziyetin tespiti amal i hijyeni lm, test veya analiz sonularnn deerlendirilmesine ynelik, uzun sreli referans sresi bir vardiya 8 saat, ksa sreli
referans sresi 15 dakikadr.
(5) yerinde alanlarn kiisel maruziyet dzeyleri llrken numune alma cihaz veya pasif rnekleyici, alan kiinin zerinde ve solunum blgesinden numune alacak ekilde kullanlr.
(6) Sabit nokta lmleri, gerekiyorsa alanlarn iyerinde maruziyetlerinin deerlendirilmesi iin kullanlabilir. in srekli yaplmad alma ortamlarnda, maruziyetin en yksek olabilecei nokta lm noktas olarak alnr.
(7) Numuneler kullanlan metoda uygun ekilde tanr.
Numune kabul
MADDE 9 (1) Laboratuvar tarafndan kabul edilen numuneler laboratuvarca bir kayt kodu ile tanmlanr. Numunenin laboratuvar ierisinde sadece bu kayt kodu ile tannmas ve birbirinden farkl iki numunenin ayn kodu almamas salanr.
(2) Numuneler kullanlan metoda uygun ekilde saklanr.
(3) Kullanlan metodun ngrd artlar tamayan numuneler, analize alnmaz.
Rapor hazrlama
MADDE 10 (1) Laboratuvar tarafndan yaplan her bir i hijyeni lm, test ve analizine ait sonular, doru, ak, kesin, tarafsz ve i hijyeni lm, test ve analiz metotlarnda belirtilen
btn zel talimatlara uygun bir ekilde rapor haline getirilir.
(2) Dzenlenen raporlarda, akreditasyon standardnn artlarna uyulur.
(3) yerinin i hijyeni lm, test ve analizi yaplan blmleri ve buralarda yaplan iler raporlarda aka belirtilir. Kiiselmaruziyet tespitlerinde tespitin yapld kiinin ad, unvan ve
yapt i raporlarda yer alr.
NC BLM
Laboratuvarn Genel zellikleri ve lkeleri
Laboratuvar blmleri
MADDE 11 (1) Laboratuvarda aada belirtilen hizmet blmlerinin bulunmas zorunludur;
a) En az 15 m2lik ofis alan,
b) Analiz yapan kurumlar iin en az 5 m2lik numunelerin teslim alnd numune kabul blm,
318
c) Tartm ileminin yapld laboratuvarda, sonularn evre artlarndan olumsuz ekilde etkilenmesini engelleyecek en az 5 m2lik ayr bir tartm blm,
) Enstrmantal analiz cihazlarnda allyorsa, her bir cihaz iin en az 5 m2lik bir alan,
d) Kimyasal maddeler varsa, bunlarn depolanmas iin en az 6 m2lik ayr bir blm ve bu blmde kimyasal maddelerin, yapsna, risk gruplarna ve saklama koullarna gre muhafaza edecek, gerekiyorsa havalandrma sistemli, kilitlenebilir bir dolap.
(2) Analiz yaplan laboratuvarlarda alma konularna gre fiziksel, kimyasal ve biyolojik etken analizlerinin deney sonularnn kalitesini olumsuz etkileme ihtimalini ortadan kaldracak
ekilde yaplmasn salayacak her bir deney iin ayr hizmet blmleri bulunur.
Asgari zellikler
MADDE 12 (1) Laboratuvar, aada yer alan asgari zellik ve nitelikleri tamak zorundadr:
a) Kullanlan parlayc, patlayc, boucu ve zehirli gaz ieren gaz tpleri bina iinde veya dnda, kimyasal zelliklerine gre tehlike oluturmayacak ekilde; bo ve dolu gaz tpleri ayr
ayr yerlerde, tamam dmeye kar kelepeli veya zincirle bal, dik bir ekilde, her trl s kaynandan, ak alev ve kvlcmlardan, andrc kimyasallardan uzak, serin ve kuru yerde muhafaza edilir.
b) Yedek yardmc malzemelerin ve kimyasal maddelerin, yapsna, risk gruplarna ve saklama koullarna gre muhafaza edecek havalandrma sistemli, bir depo veya uygun dzenlenmi dolaplar bulunur.
c) Laboratuvarda acil k kaplar bulunur.
(2) Laboratuvar personeli; laboratuvar yneticisi, kalite yneticisi ve deney personeli olmak zere en az kiiden oluur.
(3) Laboratuvara ait tbbi ve tehlikeli atklar ile ilgili ilemler, tbb atklarn kontrol ve tehlikeli atklarn kontrol ile ilgili hazrlanm olan ulusal mevzuata uygun olarak yrtlr.
Laboratuvarlar aras ibirlii
MADDE 13 (1) Laboratuvar, i younluu, daha fazla uzmanla ihtiya duyma veya geici kapasite dmesi gibi nceden tahmin edilemeyen sebeplerden dolay hizmet veremediinde, kendi kapsamndaki parametreler iin bu Ynetmelik hkmlerine uygun olarak yeterlik belgesi alm ve kapsamnda ilgili parametrelerin yer ald laboratuvar kullanabilir. Bu durumda
hizmeti yaptran laboratuvar:
a) Yapamad i hijyeni lm, test ve analiz hizmetine ilikin hizmet yaptrd laboratuvarn yapt ilerden Bakanla ve hizmeti alan iverene kar sorumludur.
b) Hizmet yaptrd laboratuvarlarn listesini ve yaplan szleme rneini Genel Mdrle bildirir.
c) Hizmet yaptrlan laboratuvarlara ait yeterlik belgesi rneklerini bulundurur.
) Farkl laboratuvardan i hijyeni lm, test ve analiz hizmeti alyor ise, hizmet verilmeye balamadan nce, mteriye konuya ilikin yazl bilgilendirme yapar.
Gizlilik
MADDE 14 (1) yerine ait i hijyeni lm, test ve analiz sonularna ilikin bilgiler, yarg organlar veya bu konuda yetkili Bakanlk grevlileri dnda nc ahslara verilmez.
Personel salk ve gvenlii
MADDE 15 (1) Laboratuvarda grevli personelin salk ve gvenlii iin 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki ykmllklere ek olarak aadaki artlar salanr:
a) alan btn personelin gerekli salk kontrolleri ie balamadan ve alma sresi boyunca ilgili mevzuatn ngrdperiyotlarda yaptrlr.
b) Laboratuvarda grev alacak personele, yaplan ie uygun kiisel koruyucu donanm ve dier yardmc malzemeler verilerek kullanm salanr.
c) Analiz yaplan blmlere, o blmde grevli personel haricindeki kiilerin girilerini engelleyici nlemler alnr.
) Laboratuvarda, ilk yardm malzemelerinin yer ald ecza dolab bulundurulur.
d) Kimyasal maddelerle alma yaplan blmlerde gz duu ve acil vcut duu bulundurulur.
e) Uucu kimyasal maddelerin kullanld alanlarda uygun havalandrma sistemi kurulur.
f) Olas laboratuvar kazalar ile ilgili alnacak tedbirler ile ilgili talimatlar da ieren acil durum planlar hazr bulundurulur.
g) Laboratuvarda yangn planlamas yaplarak uygun yerlerde yangn sndrme tpleri ve gvenlik ve salk iaretleri bulundurulur.
) Laboratuvarda kullanlan kimyasal maddelerin malzeme gvenlik bilgi formlar bulundurulur ve kolay ulalabilir yerlerde saklanr.
319
(2) lm yaplacak iyerinde grev alacak personele, laboratuvar tarafndan ie uygun kiisel koruyucu donanm ve dier yardmc malzemeler verilerek kullanm iverenin ibirliinde
salanr.
(3) Yaplan yerinde incelemelerde ve yeterlik yoklamalarnda, birinci ve ikinci fkrada yer alan personel salk ve gvenlii hakkndaki hkmler incelenir ve deerlendirilir.
Bildirim zorunluluu
MADDE 16 (1) n yeterlik veya yeterlik belgesi alm laboratuvar; kapatlmas, adres bilgilerinin deimesi, akreditasyon kurumu tarafndan akreditasyon belgelerinin geerliliinin
askya alnmas veya iptali gibi durumlar ve bu durumlarn gerekesini on i gn ierisinde Genel Mdrle bildirmek zorundadr.
(2) Laboratuvar, i hijyeni lm, test ve analiz hizmetleri sonucunda elde ettii sonular, Genel Mdrln internet sitesinde aklayaca biim ve zaman aralklaryla Genel Mdrle bildirir.
(3) Laboratuvar personelinde veya deney personelinin yetkilendirildii i hijyeni lm, test ve analizlerinde herhangi bir deiiklik olduunda, bu durum on i gn iinde Genel Mdrle bildirilir.
(4) Laboratuvar, katld yeterlik deneyleri ve karlatrma lmlerinin sonularn kendilerine ulatktan sonra on i gn iinde Genel Mdrle bildirir.
DRDNC BLM
Bavuru ve Belgelendirme ile lgili Usul ve Esaslar
Belgelendirme yetkisi
MADDE 17 (1) Laboratuvarn belgelendirilmesi, kapsam geniletilmesi, belgenin geerliliinin askya alnmas veya iptal edilmesi yetkisi Genel Mdrle aittir.
(2) Laboratuvarlar belgelendirme ve kapsam geniletme cretleri Genel Mdrlk Dner Sermaye letmesi btesinde belirlenir.
Bavuru dosyas
MADDE 18 (1) Yeterlik belgesi veya n yeterlik belgesi almak isteyen laboratuar, Ek-2de rnei verilen dileke ile Genel Mdrle bavurur. Bavuru dosyasnda bulunacak belgeler;
a) Bavuru dilekesi Ek-2,
b) yeri bilgi formu Ek-3,
c) Yeterlik belgesi bavurusunda, laboratuvarn akreditasyon kurumu tarafndan verilmi akreditasyon sertifikas ve kapsam,
) n yeterlik belgesi bavurusunda, laboratuvarn akreditasyon kurumu tarafndan onaylanm akreditasyon bavurusunu ve parametre/metot listesini gsterir belge,
d) lm belirsizlii hesaplar, validasyon ve/veya dorulama raporlar,
e) Analiz raporlarna imza atmaya yetkili personelin isimlerini ve unvanlarn ieren, laboratuvar yneticisi tarafndan onaylanm imza sirkleri,
f) Personel bildirim listesi Ek-4,
g) Laboratuvar sorumlusu ve kalite yneticisinin onayl diploma rnei,
) hijyeni lm, test ve analiz hizmeti verilecek parametre listesi ve kullanlan metot/standart listesi Ek-5,
h) hijyeni lm, test ve analizinde kullanlacak cihaz, alet ve ekipman listesi (Ek-6),
) hijyeni lm, test ve analizinde kullanlacak cihaz, alet ve ekipmanlara ait kalibrasyon izelgesi Ek-7,
i) hijyeni lm, test ve analizini yapacak personelin ilgili olduklar konularda aldklar eitim sertifikalar,
j) zel laboratuvarlarn ticaret odasndan alnan ve Trkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yaymlanm olan tzel kiiliini gsteren belge,
k) zel laboratuvarlardan, bildirilen adreste laboratuvar faaliyetlerinin yrtlebileceine dair "yeri Ama ve alma Ruhsat ile laboratuvar yerinin tapusu veya kira szlemesinin bir
rneidir.
(2) Laboratuvar, kulland i hijyeni lm, test ve analiz metotlarna ait Trke olarak hazrlanm deney talimatlar ile gerektiinde metotlarn tam metnini Genel Mdrle bildirir.
(3) Bavuru dosyas Genel Mdrle elden verilebilecei gibi posta veya kargo yoluyla da iletilebilir. Bavuru dosyasnn posta veya kargo yoluyla Genel Mdrle ulat tarih, bavuru tarihi olarak kabul edilir.
320
Belge yenileme
MADDE 19 (1) Yeterlik belgesine sahip olan ve sre sonunda belgesini yeniletmek isteyen laboratuvar, Ek-2de rnei verilen bavuru dilekesi ile belge sresinin bitiminden en az
yz yirmi gn nce aadaki belgelerle birlikte Genel Mdrle mracaat eder:
a) Bu Ynetmeliin 18 inci maddesinin birinci fkrasnda istenenlerden deiiklik olan ve eklenen belgeleri.
b) Yeterlik belgesi srecinde katlm salanan yeterlilik deneyleri ve karlatrma lmlerinin sonular.
(2) Yeterlik belgesi sre bitiminden en az 120 gn ncesinden belge yenilemeye mracaat etmeyen laboratuvar, belge yenileme haklarn kaybeder ve Bu Ynetmeliin 18 inci maddesinin birinci fkrasnda belirtilen hkmler erevesinde tekrar yeterlik belgesi iin bavurabilir.
Kapsam geniletme
MADDE 20 (1) Hizmet verdii parametrelerde kapsam geniletmek isteyen laboratuvar, Ek-2de rnei verilen dileke ile Genel Mdrle bavurur. Bavuru dosyasnda bulunacak
belgeler:
a) Kapsam geniletilen parametrelerden dolay bu Ynetmeliin 18 inci maddesinin birinci ve ikinci fkralarnda istenenlerden deiiklik olan ve eklenen belgeleri.
b) Kapsam geniletilen parametrelerin varsa Akreditasyon Kurumu tarafndan onaylanm akreditasyon bavurusu ve parametre/metot listesini gsterir belge veya akreditasyon belgesi
ve ekleri.
c) Kapsam geniletilen parametrelerde katlm salanan yeterlilik deneyleri ve karlatrma lmlerinin sonular.
Bavuru kabul
MADDE 21 (1) Belge bavuru dosyalar Genel Mdrlk tarafndan deerlendirilerek eksik belge tespit edilmesi halinde bavuru yapan laboratuvara, inceleme ilemlerinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi iin bir termin (i tamamlama) plan hazrlatlr. Termin plannn hazrlanmasndan sonra bir aydan aya kadar sre verilerek eksiklikler giderilir. Belirlenen srelerde eksiklikler giderilmez ise bavuru creti iade edilmeksizin dosya iade edilir. Bu laboratuvar, yetki almak iin tekrar bavurabilir.
(2) Bavuru dosyas tam olan veya tespit edilen eksiklikleri tamamlam olan laboratuvara en ge 30 i gn ierisinde yerinde incelemeye gidilir.
Yerinde inceleme
MADDE 22 (1) Bavuru yapan laboratuvara yerinde incelemenin tarihi en az on i gn nceden bildirilir.
(2) Yerinde incelemelerde; laboratuvar yneticisi, kalite yneticisi, deney personeli ve bavuru dosyasnda bildirilen personelin hazr bulunmas gereklidir.
(3) Laboratuvar yneticisi, yerinde inceleme heyetine her trl bilgi ve belgeyi vermek ve/veya gstermek zorundadr.
(4) Yerinde incelemelerde bu Ynetmeliin ikinci ve nc blmlerinde belirtilen hususlarn uygunluunun kontrol yaplr.
(5) Yerinde inceleme yapan yetkililer, bavurusu yaplan parametrelerin tamamnn veya gerekli grdklerinin i hijyenilm, test veya analizlerinin uygulanmasn ister.
(6) Yerinde incelemenin tamamlanmasn takiben rnei Ek-8de verilen Yerinde nceleme Tutana, inceleme heyeti tarafndan iki nsha olarak hazrlanr, inceleme heyeti ve laboratuvar yneticisi tarafndan imzalanr ve bir kopyas laboratuvar yneticisine verilir.
Belgelendirme sreci
MADDE 23 (1) Yerinde inceleme srasnda tespit edilen eksiklikler ve uygunsuzluklar raporlanr. Yerinde incelemenin biti tarihini takip eden on i gn ierisinde laboratuvara bildirilir.
Bavuru yapan laboratuvara, bu eksiklikleri ve uygunsuzluklar gidermesi iin eksiklik ve/veya uygunsuzluk bildirim tarihinden itibaren en fazla iki ay sre verilir. Bu sre uzatlmaz.
(2) Eksiklik ve/veya uygunsuzluklarn verilen sre iinde giderilmesini takiben laboratuvar belge almaya hak kazanr.
(3) Eksiklik ve/veya uygunsuzluklarn laboratuvar tarafndan giderildiinin bildirilmesinden sonra gerek grlmesi halinde ikinci kez yerinde inceleme yaplabilir. Yerinde yaplan ikinci
incelemede eksikliin devam ettiinin tespit edilmesi veya birinci incelemeden sonra iki ay ierisinde eksiklik ve/veya uygunsuzluklarn giderilmemesi durumunda:
a) Eksiklik ve/veya uygunsuzluklar, 6 nc maddenin nc fkras, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 ve 16 nc maddelerle ilgili ise bavuru dosyas iptal edilir.
b) Tespit edilen eksiklik ve/veya uygunsuzluklar bavuru kapsamndaki parametreler ile ilgili ise, ilgili parametreler kapsam d braklarak, dier parametreler iin belge dzenlenir.
n yeterlik
MADDE 24 (1) lk defa yeterlik belgesi alacak olan laboratuvara; 6 nc maddenin drdnc, beinci ve altnc fkralarnda ve 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 ve 16 nc maddelerinde belirtilen hkmleri yerine getirmeleri halinde ve yerinde inceleme sonucu n yeterlik belgesi Genel Mdrlk tarafndan, Ek-9 a, Ek 9 b, verilir.
(2) Laboratuvara n yeterlik belgesi bir kereye mahsus ve bir yl sreli olmak zere verilir.
321
(3) n yeterlik belgesi bavuruda belirtilen adres ve unvana verilir.

(4) n yeterlik belgesine sahip laboratuvar, bu Ynetmeliin ngrd btn artlar yerine getirdiinde, yeterlik belgesini almak iin bavuruda bulunabilir.
(5) n yeterlik belgesi alm laboratuvar, akreditasyon kurumu tarafndan yaplan denetim sonularn Genel Mdrle bildirir.
(6) n yeterlik belgesi alm bir laboratuvar, bir yl sonunda yeterlik belgesi almamsa n yeterlik belgesi iptal edilir. n yeterlik belgesi iptal edilen laboratuvarn kurucu veya ortaklar
baka bir laboratuvar bnyesinde yer aldklar takdirde bu laboratuvar, n yeterlik bavurusu yapamaz veya varsa n yeterlik belgesi iptal edilir.
hijyeni lm, test ve analizleri yeterlik belgesi
MADDE 25 (1) Akreditasyon standardna gre akreditasyon kurumu tarafndan i hijyeniyle ilgili en az bir metottan akreditasyon belgesi alm ve bu Ynetmeliin btn artlarn salayan laboratuvara, bavurduu parametrelerden uygun bulunanlar iin yeterlik belgesi Ek-10 a ve Ek-10 b Genel Mdrlk tarafndan verilir.
(2) Yeterlik belgesi bavuruda belirtilen adres ve unvana verilir.
(3) Yeterlik belgesinin geerlilik sresi drt yldr.
(4) Yeterlik belgesinin geerlilik sresi sona erdiinde, bu Ynetmeliin 19 uncu maddenin birinci fkrasna gre yaplan mracaata istinaden yerinde inceleme neticesinde yeterlik belgesinin verildii artlarn devam durumunda belge yenilenir.
(5) Yeterlik belgesi alm laboratuvar, akreditasyon kurumu tarafndan yaplan denetime ait uygunsuzluklar ve raporlar Genel Mdrle bildirir.
hijyeni lm, test ve analiz parametrelerinde kapsam geniletme
MADDE 26 (1) Laboratuvar, yeterlik belgesinin geerli olduu sre iinde hizmet verdikleri parametrelerde kapsam geniletme yapabilir.
(2) Akreditasyon kapsamndaki parametrelerde yerinde inceleme yaplmadan her zaman kapsam geniletme talebi yaplabilir. Yaplan kapsam geniletmenin geerlilik sresi yeterlik
belgesi bitimine kadardr.
(3) Akreditasyon kapsamnda olmayan parametrelerde kapsam geniletme bavurusu yapldnda, Genel Mdrlk tarafndan yaplan yerinde inceleme sonucuna gre, laboratuvarn
yeterlik belgesinin kapsam geniletilir. Yaplan kapsam geniletmenin geerlilik sresi, yeterlik belgesi bitimine kadardr.
(4) Yeterlik belgesinin geerlilik sresinin son ylnda akreditasyon kapsamnda olmayan parametrelerde kapsam geniletme yaplmaz.
(5) Yeterlik belgesi kapsam geniletme ieriine uygun olarak yeniden dzenlenir.
(6) n yeterlik belgesi alm laboratuvar yeterlik belgesi alana kadar kapsam geniletme bavurusunda bulunamaz.
(7) Kapsam geniletme iin bavuruda bulunan laboratuvarn bavurusu, dosya zerinden veya gerek grlrse yerinde inceleme ile deerlendirilir. Dosyasnda ya da yerinde yaplan
incelemelerde eksiklik tespit edildii takdirde, eksikliklerin giderilmesi iin iki ay sre verilir. Laboratuvar eksiklii bu sre ierisinde giderir ve eksikliklerin giderildiine dair belgeleri Genel Mdrle bildirir. Laboratuvarn;
a) Kapsam geniletme dosyas ile ilgili bildirilen eksikliin verilen srede giderilmemesi halinde kapsam geniletme creti iade edilmeksizin kapsam geniletme bavurusu iptal edilir,
b) Tespit edilen eksiklik ve/veya uygunsuzluklarn giderilmesinden sonra bavuru dosyasnda yaplan inceleme sonucunda uygun grlen parametrelerde kapsam geniletmesi yaplr,
c) Kapsam geniletme bavurularnda ikinci kez yerinde inceleme yaplmaz. Uygun grlmeyen parametreler kapsama dhil edilmez. Bu ilem iin verilen kapsam geniletme creti de
iade edilmez.
322
BENC BLM
Laboratuvarn Yeterlik Yoklamas
Yeterlik yoklamas yetkisi
MADDE 27 (1) Laboratuvarn yeterlik yoklamas Genel Mdrlk tarafndan yaplr.
Yeterlik yoklamas
MADDE 28 (1) Laboratuvar, bu Ynetmelik esaslar dhilinde en az iki ylda bir haberli veya habersiz yeterlik yoklamasna tabi tutulur.
(2) Haberli yeterlik yoklamalarnda, yeterlik yoklamas tarihi, laboratuvara en az on i gn ncesinde bildirilir.
(3) Laboratuvar yneticisi ve kalite yneticisi yeterlik yoklamasna gelen personele bu Ynetmelik kapsamnda her trl bilgi ve belgeyi gstermek zorundadr.
(4) Yeterlik yoklamas srasnda aadaki hususlara dikkat edilir:
a) Bu Ynetmeliin ikinci blmnde belirtilen hususlarn uygunluunun kontrol.
b) Deney personeline, kapsam dhilindeki i hijyeni lm, test ve analiz parametrelerinin tamamnn veya yeterlik yoklamas personelince gerekli grlenlerin laboratuvar veya hizmet
verilen iyeri ortamnda uygulatlmas.
(5) Yeterlik yoklamasnn tamamlanmasn takiben Ek-11de yer alan Yeterlik Yoklamas Tutana iki nsha olarak dzenlenir. Yeterlik yoklamas personeli ve laboratuvar yneticisi tarafndan imzalanarak bir nshas laboratuvar yneticisine verilir.
(6) Yeterlik yoklamas bulgular Laboratuvar Deerlendirme Tablosuna gre Ek-12 puanlanr ve raporlanarak laboratuvara gnderilir. Yeterlik belgesinin durumu ve kapsam yeterlik yoklamas raporuna gre gncellenerek Genel Mdrlk tarafndan ilan edilir.
Yerinde inceleme ve yeterlik yoklamas personeli
MADDE 29 (1) Laboratuvarn yeterlik yoklamas ISO 17025 Temel Eitimi, lm Belirsizlii, Metot Validasyonu eitimlerini alm yetkili personel tarafndan yaplr.
(2) Yeterlik yoklamas yaplacak metot hakknda yeterlilie sahip personel bulunamad hallerde, yeterlik yoklamas personeline destek olmak zere, Genel Mdrlk konuya ilikin kurum dndan uzmanlk hizmeti alm yoluna gidebilir. Bu durumda uzman yurt iindeki zel laboratuvarlardan herhangi birinden almayan ve tarafsz olanlardan seilir.
(3) Kurum dndan hizmet alm ile ilgili usul ve esaslar Bakanlk tarafndan belirlenir.
ALTINCI BLM
Belgenin Askya Alnmas ve ptali
Belgenin veya parametrenin askya alnmas
MADDE 30 (1) Laboratuvarn yeterlik belgesini askya alma ilemleri, Ek-12deki Laboratuvar Deerlendirme Tablosundabelirtilen madde ve ceza puanna gre yaplr. Parametre
ceza puan 100e ulaan laboratuvarn, yeterlik belgesindeki ilgili parametresi ay sre ile askya alnr, laboratuvar ceza puan yeterlik belgesi sresi ierisinde 200e ulaan laboratuvarn
yeterlik belgesi iptal edilir.
(2) Bu ceza puanlar Genel Mdrlk tarafndan tespit edilen durumlarda iletilir.
(3) Bu Ynetmeliin 12 nci maddesinin ikinci fkrasnda yer alan hkmn ihlali halinde, bu ihlal dzeltilene kadar laboratuvarn yeterlik belgesi askya alnr.
(4) Yeterlilik deneyleri veya karlatrma lmlerinin sonularnn kabul edilebilir snrlarn dnda olmas durumunda bu uygunsuzluun dzeltildii ispat edilene kadar, belgenin ilgili
parametresi askya alnr.
(5) Belirli bir parametreyle ilgili yeterlilik deneyleri veya karlatrma lmlerine ylda en az bir kere katlmayan laboratuvarn yeterlik veya n yeterlik belgesinin ilgili parametresi, yeterlilik deneylerine veya karlatrma lmlerine katlp olumlu sonu alana kadar geerlilii askya alnr.
323
(6) Belge yenileme ilemini tamamlayan laboratuvarlarn ceza puanlar, uygulanmasnn zerinden en az bir yl gemi ise silinir.
(7) Yeterlik belgesine sahip laboratuvarn akreditasyon belgesinin askya alnmas halinde belgenin tamam askya alnr. Askya alma sresi akreditasyon belgesinin askya alnma sresi ile ayndr.
(8) Yeterlik belgesine sahip laboratuvarn akreditasyon kapsamndaki parametrelerden biri veya birka akreditasyon kurumu tarafndan akreditasyon belgesi kapsam dna kartlrsa,
laboratuvarn yeterlik belgesi akreditasyon belgesi kapsam dnda kalan parametreler kartlarak yeniden dzenlenir.
(9) Belge veya ilgili kapsamn askya alnma gerekesine uygun olarak asknn balang tarihi Genel Mdrlk tarafndan belirlenir.
(10) Yeterlik belgesi sahibi laboratuvarn, hizmet yaptrd laboratuvar, hizmet alnan parametrelere dair yeterlik belgesine sahip deilse, hizmet alan laboratuvar ile hizmet yaptrd
laboratuvarn yeterlik belgeleri ay sre ile askya alnr.
(11) Bu Ynetmeliin 6 nc maddesinin drdnc fkrasnn (i) bendi hkmnn ihlali halinde ilgili parametreye dair yeterlik veya n yeterlik alt ay sre ile askya alnr.
(12) Bu Ynetmeliin 7 nci maddesinin belirtilen hususlara uyulmadnn tespiti halinde ilgili parametreye dair yeterlik veya n yeterlik ay sre ile askya alnr.
(13) Bu Ynetmeliin 28 inci maddesinin nc fkrasndaki hkmn ihlali durumunda yeterlik belgesi alt ay sre ile askya alnr.
Belgenin ask sreci
MADDE 31 (1) Belgenin tamamnn askya alnd srete:
a) Laboratuvara yeterlik yoklamas yaplmaz.
b) Belge yenileme sreci ile ask karar tarihinin akmas da dhil olmak zere, ask sresi boyunca laboratuvar hakknda herhangi bir ilem yaplmaz.
(2) Ask sresi ierisinde laboratuvar, belgenin askya alnmas ile ilgili eksikliklerini giderir ve eksikliklerini giderdiine dair bilgiyi ve asknn kaldrlmasna ilikin talebini Genel Mdrle bildirir. Sre sonunda laboratuvarn dosyas zerinde yaplan inceleme veya yeterlik yoklamas sonucunda belgenin asks kaldrlabilir. Gerek duyulmas halinde ask sresi sonrasnda laboratuvara yeterlik yoklamas yaplabilir.
(3) Belgesi askda olan laboratuvar, ask sresi boyunca i sal ve gvenlii mevzuatnn uygulanmasna esas tekil edecek i hijyeni lm, test, analiz ve numune alma ilemleri
yapamaz, rapor dzenleyemez.
Belge iptali
MADDE 32 (1) Aadaki hallerde laboratuvarn n yeterlik veya yeterlik belgesi dorudan iptal edilir;
a) Genel Mdrle yanltc bilgi ve belge ibraz edildiinde,
b) Genel Mdrle ibraz edilen belgeler ile i hijyeni lm, test ve analiz sonularnda tahrifat yapldnn tespit edildiinde,
c) Hizmet sunulan iverenlere ait bilgiler ile numunelerin analiz sonularna ilikin bilgilerin bu Ynetmeliin 14 nc maddesine aykr ekilde nc ahslara verildii tespit edildiinde,
) Bir yl iinde iki defa yeterlik belgesinin geerlilii askya alndnda,
d) Yetki alnmam parametrelerde veya yetki belgesinde bulunmayan metotlar kullanlarak rapor dzenlendii veya ihijyeni lm, test veya analiz yaplmadan rapor dzenlendii tespit edildiinde,
e) Laboratuvarn baka adreste faaliyet gsteren ubeleri iin n yeterlik veya yeterlik belgesi almad tespit edildiinde,
f) Belgelendirme srecinde ve ileriki srelerde Bakanlk personelinin grevini yapmasn engelleyici tutum ve davranlarda bulunulmas durumunda.
(2) Genel Mdrlk tarafndan n yeterlik veya yeterlik belgesi verilmi laboratuvar, kapatlmas, adres bilgilerinin deiiklii, akreditasyon belgelerinin askya alnmas veya iptali gibi
durumlarn, gerekesi ile birlikte on i gn ierisinde Genel Mdrle bildirmemesi halinde yeterlik belgesi iptal edilir.
(3) Birinci fkradaki hkmlere dayanlarak yeterlik belgesi iptal edilen laboratuvarn kurucu veya ortaklarnn da iinde bulunduu bir laboratuvarn bavurusu, ortakln tesisinden itibaren be yl sreyle askya alnr
324
YEDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
tiraz
MADDE 33 (1) Laboratuvarn i hijyeni lm, test ve analiz sonularna taraflarn veya teftie yetkili mercilerin itirazlar halinde, yaplan i hijyeni lm, test ve analiz kaytlar Genel
Mdrlk tarafndan incelenir ve gerek grlrse Genel Mdrlk ilgili i hijyeni lm, test ve analiz sonularn geersiz klabilir. tirazlar i hijyeni lm, test ve analiz sonularn gsteren
raporun iverene tebliinden sonra on i gn ierisinde yaplr.
Laboratuvar sonularnn dorulanmas
MADDE 34 (1) Laboratuvar, Genel Mdrlke yetkilendirilmi olsa dahi, i mfettileri bu laboratuvarn sonularn yetkilendirilmi baka bir laboratuvar tarafndan teyidini talep edebilirler.
Mevcut laboratuvarlar
MADDE 35 (1) yerinde kendi alanlarna ynelik i hijyeni lm, test ve analiz hizmetleri veren laboratuvarlarn elde ettikleri sonular i sal ve gvenlii mevzuatndaki snr
deerlere uyum iin esas alnmaz, i sal ve gvenlii teftilerinde mevzuat erevesinde deerlendirilmez.
Yeterlik belgesi kapsamnn ilan
MADDE 36 (1) n yeterlik veya yeterlik belgesi alm laboratuvarlar ve belgelerine ait kapsam listeleri Genel Mdrlk internet sayfasnda ilan edilir.
Uygulama esaslar
MADDE 37 (1) Bakanlk bu Ynetmelikle ilgili uygulama esaslarn dzenlemek amacyla tebli karabilir.
Yrrlk
MADDE 38 (1) Bu Ynetmeliin 6 nc maddesinin birinci fkras yaym tarihinden itibaren iki yl sonra, 6 nc maddenin dier fkralar ve bu Ynetmeliin dier maddeleri yaym tarihinden itibaren alt ay sonra yrrle girer.
Yrtme
Ek-1
YEN LM, TEST VE ANALZ HZMETLER KAPSAMINDA AKREDTASYON BELGES ALMASI ZORUNLULUU OLAN PARAMETRE LSTES
Sra No
1
Parametre
Kiisel Solunabilir Tozlarn Konsantrasyonu
yeri Ortam Solunabilir Tozlarn Konsantrasyonu
Kiisel Grlt Maruziyeti
yeri Ortam Grlt lmleri
Kiisel Titreim Maruziyeti
Havadaki Kurun Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
Havadaki Slfrik Asit Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
Havadaki Amonyak Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
Havadaki Formaldehit Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
10
Havadaki Benzen Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
11
Havadaki Toluen Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
12
Havadaki Ksilen Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
13
Havadaki Hekzan Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
14
Havadaki Arsenik Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
15
Havadaki Civa Konsantrasyonu (kiisel ve iyeri ortam)
16
Toz ierisindeki serbest silis analizi (kiisel ve iyeri ortam)
17
Renk Karlatrma Metodu ile Gaz ve Buhar Konsantrasyonu
18
Aydnlatma
19
Termal Konfor
20
Manyetik Alan lmleri
21
Radyasyon lmleri
22
Asbest lm ve Numune Alma lemleri
325
326
Ek-2
BAVURU DLEKES RNE
Say:
Tarih:
Konu:
ALIMA VE SOSYAL GVENLK BAKANLII

SALII VE GVENL GENEL MDRL NE
Hijyeni lm, Test ve Analizlerini Yapacak Laboratuvarlarn Yetkilendirilmeleri Hakknda Ynetmelik kapsamnda hazrlanan ....(Kurum/
Kurulu ad) ............... bavuru dosyas ekte sunulmaktadr.
Bilgilerinizi ve gereini arz ederim.
Yetkilinin
Ad Soyad
mzas
(Islak kae)
EKLER:
1- Bavuru Dosyas erik Listesi
2- Bavuru Dosyas (.... Sayfa)
327
Ek-3
KURUM / KURULU BLG FORMU

Kurum/Kurulu Ad
Ak Adresi
Yazma Adresi
Telefon
Elektronik A
rtibat Kurulacak Personelin Ad
Telefon
Bavuru Nedeni
lk Bavuru
Belge Yenileme
ONAY
328
Ek- 4
PERSONEL BLDRM LSTES

Sra No:
Ad Soyad
Unvan
Grevi1
Yetkilendirildii Hijyeni
lm, Test veya Analizi2
Yetkilendirildii Tarih
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1:
Laboratuvar sorumlusu, kalite yneticisi, deney personeli veya dierleri.
2:
Bu blm deney personeli iin doldurulur. Numune alma ve analiz yetkileri ayr ayr veriliyorsa bunun belirtilmesi gerekir.
ONAY
329
Ek- 5
HJYEN ALANINDA HZMET VERLECEK PARAMETRE LSTES
Sra
No
Kapsam1
Parametre2
Hijyeni lm/ Test / Analiz Metodunun Ad
Metot Numaras ve Tarihi
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Aklamalar:
1:
2:
Kapsam: Fiziksel Etkenler, Kimyasal Etkenler, Biyolojik Etkenler

Hizmet verilen i hijyeni lm, test ve analiz ismi (rnek: Grlt lm)
ONAY
330
Ek- 6
HJYEN LM, TEST VE ANALZ CHAZ LSTES
Kapsam1:
Cihaz
Ad
Marka
Model/Seri No
Yaplan lm/Analizler
Aklamalar:
1:
Kapsam: Fiziksel Etkenler; Kimyasal Etkenler, Biyolojik Etkenler
* Her farkl etken grubu iin farkl tablo hazrlanr.
ONAY
331
Ek-7
CHAZ KALBRASYON ZELGES
Cihaz Ad/
Marka
Cihaz Seri No
Kalibrasyon
Tarihi
Kalibrasyon
Laboratuvar
Sonraki Kalibrasyon Tarihi
Kalibrasyon
Laboratuvar
Kalibrasyon
Laboratuvar
P: Planlanan
G: Gerekleen
ONAY
Kalibrasyon
Laboratuvar
332
Ek-8
YERNDE NCELEME TUTANAI
T.C.
Sal ve Gvenlii Genel Mdrl
Kurum/Kurulu Ad
Adresi
Yerinde nceleme Tarihi
Tel. No:
NCELEME BULGULARI:
1234-
(Bu alan yeterli olmadnda bo bir kda bulgularn yazmna devam edilir ve inceleme bulgularnn bitiminde inceleme komisyonu ve laboratuvar yetkilisi tarafndan paraflanr.)
n Yeterlik
Yeterlik
Belge Yenileme
Kapsam Geniletme
nceleme Nedeni
Kurum/Kurulu Yetkilisinin
Ad Soyad ve mzas
nceleme Yetkilileri
Ad Soyad
Unvan
mzas
2 nsha olarak hazrlanan ibu tutanak yerinde ..... madde ve ..... sayfa olarak dzenlendi, taraflarca okunarak doruluu kabul ile imzaland ve bir sureti kurum/kurulu yetkilisine verildi.
333
Ek-9a
T.C.
SALII VE GVENL GENEL MDRL
Belge No. :
Tarih :
Unvan ve Adresi :
Hijyeni lm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvar Hakknda Ynetmeliin ilgili maddelerinde belirtilen niteliklere haiz olduundan Hijyeni lm, Test
ve Analizleri alannda n yeterlik ile faaliyet gstermeye hak kazanmtr.
Balang Tarihi:
Biti Tarihi:
EK : Parametre Listesi
Bakan a.
Genel Mdr
334
Ek-9b
T.C.
HJYEN LM, TEST VE ANALZ N YETERLK BELGES

PARAMETRE LSTES
Belge No:
Dzenleme Tarihi:
Dzenleme Nedeni
n Yeterlik
Yeterlik
Belge Yenileme
Kapsam Geniletme
Balang Tarihi:
Biti Tarihi:
Kurum/Kurulu Ad:
PARAMETRE LSTES
Kapsam
Parametre
Hijyeni lm/ Test / Analiz Metodunun

Ad
Bakan a.
Genel Mdr
335
Ek-10a
T.C.
SALII VE GVENL GENEL MDRL
Belge No. :
Tarih :
Unvan ve Adresi :
Hijyeni lm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvar Hakknda Ynetmeliin ilgili maddelerinde belirtilen niteliklere haiz olduundan Hijyeni lm, Test ve
Analizleri alannda faaliyet gstermeye hak kazanmtr.
Balang Tarihi:
Biti Tarihi:
EK : Parametre Listesi
Bakan a.
Genel Mdr
336
Ek-10b
T.C.
HJYEN LM, TEST VE ANALZ YETERLK BELGES

PARAMETRE LSTES
Belge No:
Dzenleme Tarihi:
Dzenleme Nedeni
n Yeterlik
Yeterlik
Belge Yenileme
Kapsam Geniletme
Balang Tarihi:
Biti Tarihi:
Kurum/Kurulu Ad:
PARAMETRE LSTES
Kapsam
Parametre
Hijyeni lm/ Test / Analiz

Metodunun Ad
Bakan a
Genel Mdr
337
Ek-11
YETERLK YOKLAMASI TUTANAI
T.C.
Kurum/Kurulu Ad
Adresi
Yeterlik Yoklamas Tarihi
Tel. No:
YETERLK YOKLAMASI BULGULARI:

1234-
(Bu alan yeterli olmadnda bo bir kda bulgularn yazmna devam edilir ve yeterlik yoklamas bulgularnn bitiminde yeterlik yoklamas ve laboratuvar yetkilileri tarafndan
paraflanr.)
Yeterlik Yoklamas Nedeni

Yeterlik Yoklamasnn Kapsam
Kurum/Kurulu Yetkilisinin
Ad Soyad ve mzas
Yeterlik Yoklamas Yetkilileri
Ad Soyad
Haberli
Numune Alma
Unvan
Habersiz
lm
ikyet
Analiz
Test
Dier
mzas
3 nsha olarak hazrlanan ibu tutanak yerinde ..... madde ve ..... sayfa olarak dzenlendi, taraflarca okunarak doruluu kabul ile imzaland ve bir sureti kurum/kurulu yetkilisine verildi.
338
Ek-12
LABORATUVAR DEERLENDRME TABLOSU
Sra
hlal Maddesi
No.
Laboratuvar ceza puanlar
Yaplan btn i hijyeni lm, test, analiz ve deerlendirme sonular ile ilgili kaytlar, denetimlerde istenildiinde gsterilmek
zere iyerinde saklanmamas.
5. maddenin
1
5. fkrasnn (d) bendi
2
3
hlal Ad
6.maddenin 5.fkrasnn
(a) bendi
6.maddenin 5.fkrasnn
(b) bendi
6.maddenin 6.fkras
8.maddenin 1.fkras
(her bir kayt iin)

yerinde, i hijyeni lm, test ve analizini yapacak personelin, iyeri kurallarna ve alma talimatlarna uymamas
(gerekleen her bir ihlal iin)
hijyeni lm, test ve analizi yaplan iyerine ait retim teknolojileri, kullanlan hammaddeler, alanlara ait salk gzetimi
bilgileri, personel bilgileri gibi iyerine ait her trl bilginin gizliliinin salanmamas (gerekleen her bir ihlal iin)
Btn kalite ynetim sistemi kaytlarnn, konularna ilikin ilgili mevzuatn ngrd sreler gz nnde bulundurularak saklanmamas (her bir kayt iin)
Numune alma ileminin ulusal ve/veya uluslararas standartlara ve kullanlan metoda gre yaplmamas (Her bir numune iin)
8.maddenin 2.fkras
yerinde solunum yoluyla maruz kalnan etkenler ile ilgili olarak numune alma ve deerlendirme stratejileri belirlenirken TS EN
689 yeri Havas-Solunumla Maruz Kalnan Kimyasal Maddelerin Snr Deerler le Karlatrlmas ve lme Stratejisinin Deerlendirilmesi in Klavuz ve benzeri yaynlanan veya yaynlanacak standartlarn dikkate alnmamas
8.maddenin 3.fkras
Numune alma ilemi, ilgili madde iin kullanlan metotta belirtilen artlara gre yaplmamas. (Her bir numune iin)
8.maddenin 3.fkras
8.maddenin 4.fkras
10
8.maddenin 5.fkras
11
8.maddenin 6.fkras
12
8.maddenin 7.fkras
Numune alma sresi ve numune says, yaplan i srasndaki maruziyeti temsil edecek ekilde dzenlenmemesi. (Her bir numune iin)
Sonularn deerlendirilmesine ynelik referans srelere uyulmamas. (Sonularn deerlendirilmesine ynelik, uzun sreli referans sresi bir vardiya 8 saat, ksa sreli referans sresi ise 15 dakikadr.) (Her bir i hijyeni lm, test veya analizi iin)
yerinde alanlarn kiisel maruziyet dzeyleri llrken numune alma cihaznn veya pasif rnekleyicinin, alan kiinin zerinde ve solunum blgesinden numune alacak ekilde kullanlmamas. (Her bir numune iin)
in srekli yaplmad alma ortamlarnda, maruziyetin en yksek olabilecei noktann sabit lm noktas olarak alnmamas.
(Her bir i hijyeni lm, test veya analizi iin)
Numuneler kullanlan metoda uygun ekilde tanmamas. (Her bir numune iin)
Ceza
Puan
10
10
20
10
10
50
10
10
10
10
20
10
339
13
9.maddenin 1.fkras
Numune kabul ve kodlamadaki uygunsuzluklar (Her bir numune iin)
10
14
9.maddenin 2.fkras
Numuneler kullanlan metoda uygun ekilde saklanmamas. (Her bir numune iin)
10
15
9.maddenin 3.fkras
Kullanlan metodun ngrd artlar tamayan numunelerin analize alnmas. (Her bir numune iin)
10
Laboratuvar tarafndan yaplan her bir iyerindeki i hijyeni lm, test ve analizlere ait sonularn, doru, ak, kesin, tarafsz
ve lm, test ve analiz metotlarnda belirtilen btn zel talimatlara uygun bir ekilde rapor haline getirilmemesi. (Her bir
rapor iin)
Dzenlenen raporlarda, TS EN ISO/IEC 17025 "Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarnn Yeterlilii in Genel artlar" standar-
16
10.maddenin 1.fkras
17
10.maddenin 2.fkras
18
11.maddenin
1.fkrasnn (a) bendi
Laboratuvarda, en az 15 m2lik ofis alannn bulunmamas
19
11.maddenin
1.fkrasnn (b) bendi
Laboratuvarda, en az 5 m2lik numunelerin teslim alnd numune kabul blmnn bulunmamas, (analiz yapan kurumlar
iin)
20
20
11.maddenin
1.fkrasnn (c) bendi
Laboratuvarda, tartm ileminin yapld laboratuvarda, sonularn evre artlarndan olumsuz ekilde etkilenmeyecek en az
5 m2lik ayr bir tartm blmnn bulunmamas
20
21
11.maddenin
1.fkrasnn () bendi
Laboratuvarda, enstrmantal analiz cihazlarnda allyorsa her bir cihaz iin en az 5 m2lik bir alann bulunmamas
22
11.maddenin
1.fkrasnn (d) bendi
23
11.maddenin 2.fkras
24
12.maddenin
1.fkrasnn (a) bendi
25
12.maddenin
1.fkrasnn (b) bendi
26
12.maddenin
1.fkrasnn (c) bendi
Kimyasal maddeler varsa, bunlarn depolanmas iin en az 6 m2lik ayr bir blm ve bu blmde kimyasal maddelerin, yapsna, risk gruplarna ve saklama koullarna gre muhafaza edecek gerekiyorsa havalandrma sistemli, kilitlenebilir bir dolap
bulunmamas
Laboratuvarn alma konularna gre fiziksel, kimyasal ve biyolojik etken analizlerinin deney sonularnn kalitesini olumsuz
etkileme ihtimalini ortadan kaldracak ekilde yaplmasn salayacak her bir deney iin ayr hizmet blmlerinin bulunmamas
Kullanlan parlayc, patlayc, boucu ve zehirli gaz ieren gaz tpleri bina iinde veya dnda, kimyasal zelliklerine gre tehlike oluturmayacak ekilde; bo ve dolu gaz tpleri ayr ayr yerlerde, tamam dmeye kar kelepeli veya zincirle bal, dik
bir ekilde, her trl s kaynandan, ak alev ve kvlcmlardan, andrc kimyasallardan uzak serin ve kuru yerde muhafaza
edilmemesi
Yedek yardmc malzemelerin ve kimyasal maddelerin, yapsna, risk gruplarna ve saklama koullarna gre muhafaza edecek
havalandrma sistemli, bir depo veya uygun dzenlenmi dolaplarn bulunmamas
Laboratuvarda acil k kaplarnn bulunmamas
30
30
20
20
20
30
30
30
20
340
27
12.maddenin 3.fkras
28
13.maddenin
1.fkrasnn (b) bendi
29
13.maddenin
1.fkrasnn (c) bendi
30
13.maddenin
1.fkrasnn () bendi
31
15.maddenin
1.fkrasnn (a) bendi
32
15.maddenin
1.fkrasnn (b) bendi
Laboratuvara ait tbbi atklar ile ilgili ilemler, tbb ve tehlikeli atklara ilikin mevzuata uygun olarak yrtlmemesi
20
Hizmet yaptrd laboratuvarlarn listesini ve yaplan szleme rneini Genel Mdrle bildirmemesi
20
Hizmet yaptrlan laboratuvarlara ait yeterlik belgesi rneklerinin bulundurulmamas
20
Farkl laboratuvardan i hijyeni lm, test ve analiz hizmeti alyor ise, hizmet verilmeye balamadan nce, mteriye konuya
ilikin yazl bilgilendirme yapmamas
20
Laboratuvarda alan btn personelin gerekli salk kontrollerini ie balamadan nce veya alma sresi boyunca ilgili
mevzuatn ngrd periyodlarda yaptrlmamas.
Laboratuvarda ve lm yaplacak iyerinde grev alacak personele, yaplan ie uygun kiisel koruyucu donanm veya dier
yardmc malzemelerin verilmemesi veya kullanmalarnn salanmamas.
10
15.maddenin
1.fkrasnn (c) bendi
Analiz yaplan blmlere, alan personel haricindeki kiilerin girilerini engelleyici nlemler alnmamas.
33
15.maddenin
1.fkrasnn () bendi
Laboratuvarda, ilk yardm malzemelerin yer ald ecza dolab bulunmamas
34
15.maddenin
1.fkrasnn (d) bendi
Kimyasal maddelerle alma yaplan blmlerde gz banyolar ve acil vcut duu bulunmamas
35
15.maddenin
1.fkrasnn (e) bendi
Uucu kimyasal maddelerin kullanld alanlarda uygun havalandrma sistemi kurulmamas
36
37
15.maddenin
1.fkrasnn (f) bendi
Olas laboratuvar kazalar ile ilgili alnacak tedbirleri ieren talimatlarn hazr bulundurulmamas
Laboratuvarn uygun yerlerinde yangn sndrme tpleri ile uyar iaretlerin bulundurulmamas,
38
15.maddenin
1.fkrasnn (g) bendi
39
15.maddenin
1.fkrasnn () bendi
Laboratuvarda kullanlan kimyasal maddelerin Malzeme Gvenlik Bilgi formlarnn olmamas veya kolay ulalabilir yerde bulundurulmamas
10
10
10
20
20
20
20
341
40
41
42
16.maddenin
2.fkras
16.maddenin
3.fkras
16.maddenin
4.fkras
Laboratuvarn, i hijyeni lm test ve analiz hizmetleri sonucunda elde ettii sonular Genel Mdrle bildirmemesi.
(her bir sonu iin)
Laboratuvar personelinde veya deney personelinin yetkilendirildii i hijyeni lm, test ve analizlerinde herhangi bir
deiiklik olduunda, bu durumun on i gn iinde Genel Mdrle bildirilmemesi
Laboratuvarn, katld yeterlik deneyleri ve karlatrma lmlerinin sonularn on i gn iinde Genel Mdrle
bildirilmemesi
10
20
20
Parametreler ceza puanlar

1 (Akredite olunmayan parametreler
iin geerlidir)
6.maddenin 4.fkrasnn (a)

bendi
Laboratuvar, kalite ynetim sistemini, i hijyeni lm, test ve analiz sonularnn doruluunu gvenceye
alacak seviyede dkmante edilmemesi (gerekleen her bir deney iin)
10
2 (Akredite olunmayan parametreler

iin geerlidir)
6.maddenin 4.fkrasnn (b)

bendi
Sistem dokmantasyonu, ilgili personele iletilir ve bu personel tarafndan anlalr, ulalabilir ve uygulanabilir olmamas. (gerekleen her bir deney iin)
10
3(Akredite olunmayan parametreler

iin geerlidir)
6.maddenin 4.fkrasnn (c)

bendi

iin geerlidir)
iin geerlidir)
6.maddenin 4.fkrasnn ()
bendi
6.maddenin 4.fkrasnn (d)

bendi

iin geerlidir)
6.maddenin 4.fkrasnn (e)

bendi

iin geerlidir)
6.maddenin 4.fkrasnn (f)

bendi
Laboratuvarn, talep, teklif veya szlemelerin gzden geirilmesi iin bir prosedr oluturmamas veya bu
prosedrn srekliliini salamamas (gerekleen her bir deney iin)
10
Laboratuvarn, i hijyeni lm, test ve analizlerinin kalitesini etkileyen gerekli hizmetleri, malzemelerin seilmesi ve satn alnmas iin bir prosedre sahip olmamas (gerekleen her bir deney iin)
10
Alnan malzemelerin amaca uygunluunun kontrol edilmemesi (gerekleen her bir deney iin)
Uygun olmayan i hijyeni lm, test veya analiz ilemleri iin sorumlular ve yetkililer belirlenerek uygunsuzluun tekrarn nlemek iin gerekli btn tedbirlerin alnmamas (gerekleen her bir deney iin)
Raporlanan i hijyeni lm, test ve analiz sonularnda herhangi bir hata tespit edildiinde geriye ynelik
dzeltmelerin yaplmamas (gerekleen her bir deney iin)
Laboratuvarn, deney personelinin ilgili deneyden yetkinliini salamamas (gerekleen her bir deney iin)
Bu yetkinliin salanmas iin deney metoduna uygun kriterler belirlenerek bir prosedr oluturulmamas
(gerekleen her bir deney iin)
Deneye ait prosedre gre yetki almam personelin deneyi yapmas (gerekleen her bir deney iin)
Deney personeli, kulland cihazlarla ilgili temel eitimleri almam olmas. (gerekleen her bir deney iin)
10
20
30
30
30
100
50
342

iin geerlidir)
6.maddenin 4.fkrasnn (g)

bendi

iin geerlidir)
bendi
10(Akredite olunmayan parametreler iin geerlidir)
6.maddenin 4.fkrasnn (h)

bendi
Laboratuvar, kulland metoda uygun almamas veya bu metodun btn artlarn yerine getirmemesi
(gerekleen her bir deney iin)
Laboratuvarn, evre ve yerleim artlarnn deney sonularn olumsuz etkilememesi iin gerekli artlarn
salamamas (gerekleen her bir deney iin)
Numune alma veya deney, laboratuvarn tesisleri dnda gerekleiyorsa, sonular etkileyebilecek ortam
artlar deerlendirerek ve kayt altna alnmamas
Laboratuvarn, metotlarn ve prosedrlerin gerektirdii ekilde veya evre artlarnn sonularn kalitesini
etkileyebilecei yerlerde, evre artlarn izleyerek, kontrol ve kayt etmemesi.(gerekleen her bir deney
iin)
50
40
20
20
bendi
Laboratuvarn, lm belirsizlii tayini iin prosedrlere sahip olmamas veya uygulamamas. (gerekleen
her bir deney iin)
Deneyin doas gerei lm belirsizlii hesaplanamyorsa en azndan btn belirsizlik bileenleri tanmlanmaya allr (gerekleen her bir deney iin)
6.maddenin 4.fkrasnn (j)

bendi
Kullanm sklna gre cihazlarn bakm ve kalibrasyon periyotlar belirlenmemesi veya belirlenen periyotlara gre bakm ve kalibrasyonlarn yaptrlmamas veya kaytlarnn saklanmamas (gerekleen her bir
deney iin)
50
6.maddenin 4.fkrasnn (k)

bendi
Kalibrasyonlar akredite kalibrasyon laboratuvarlarna yaptrlr. Eer ihtiya duyulan kalibrasyonlar gerekletirecek akredite kurulu yoksa, uluslararas izlenebilirlii olan kalibrasyon laboratuvarlarnda yaplmamas (cihazla gerekleen her bir deney iin),
30
6.maddenin 4.fkrasnn (l)

bendi
Laboratuvarn, deneylerin geerliliinin izlenebilmesi iin i ve d kalite kontrol prosedrlerine sahip olmamas.
Deneyin doasna uygun olmas halinde dzenli olarak sertifikal referans malzemeler kullanlarak ve/veya
ikincil referans malzemeleri kullanlarak i kalite kontroln yaplmamas.
6.maddenin 4.fkrasnn (m)

bendi
Kalite kontrol verileri analiz edilmemesi veya nceden tanmlanm olan kriterlerin dnda olduu tespit
edilmesi durumunda, problemi dzeltmek ve yanl sonularn elde edilmesini nlemek iin planlanm
nlemlerin uygulanmamas.(gerekleen her bir deney iin)
6.maddenin 6.fkras
Btn kalite ynetim sistemi kaytlar, konularna ilikin ilgili mevzuatn ngrd sreler gz nnde
bulundurularak saklanlmamas (gerekleen her bir deney iin)
20
20
50
50
50
20
343
KANUNUNA LKN ALIMA SRELER YNETMEL

BRNC BLM
Ama, Kapsam ve Dayanak
Ama ve Kapsam
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, alma srelerinin uygulanmasna ilikin esaslar dzenlemektir.
Dayanak
KNC BLM
Genel Hkmler
alma Sresi
Madde 3 alma sresi, iinin altrld ite geirdii sredir. Kanununun 66 nc maddesinin birinci fkrasnda yazl sreler de alma sresinden saylr. Ayn Kanunun 68
inci maddesi uyarnca verilen ara dinlenmeleri ise, alma sresinden saylmaz.
Ara dinlenmeleri, iklim, mevsim, yredeki gelenekler ve iin nitelii gz nnde tutularak, yirmidrt saat iinde kesintisiz oniki saat dinlenme sresi dikkate alnarak dzenlenir. 4857
sayl Kanununun 69 uncu maddesinin son fkras hkm sakldr.
Haftalk Normal alma Sresi
Madde 4 Genel bakmdan alma sresi haftada en ok krkbe saattir. Aksi kararlatrlmamsa bu sre, iyerlerinde haftann allan gnlerine eit lde blnerek uygulanr.
Haftann i gnlerinden birinde ksmen allan iyerlerinde, bu sre haftalk alma sresinden dldkten sonra, allan srenin allan gn saysna blnmesi suretiyle gnlk alma sreleri belirlenir.
Gnlk alma sresi her ne ekilde olursa olsun 11 saati aamaz.
Bir iinin bu snrlar aan srelerle altrlmasnda;
a) 4857 sayl Kanununun 41, 42 ve 43 nc maddeleri,
b) 79 sayl Milli Korunma Sularnn Affna, Milli Korunma Tekilat, Sermaye ve Fon Hesaplarnn Tasfiyesine ve Baz Hkmler hdasna Dair Kanunun 6 nc maddesi
hkmleri uygulanr.
Denkletirme Esasna Gre alma
Madde 5 Taraflarn yazl anlamas ile haftalk normal alma sresi, iyerinde haftann allan gnlerine gnde onbir saati amamak kouluyla farkl ekilde datlabilir. Bu halde, younlatrlm i haftas veya haftalarndan sonraki dnemde iinin daha az srelerle altrlmas suretiyle, toplam alma sresi, almas gereken toplam normal sreyi gemeyecek ekilde denkletirilir.
Denkletirme iki aylk sre iinde tamamlanacak, bu sre toplu i szlemeleri ile drt aya kadar artrlabilecektir.
Para bana, akort veya gtr gibi yaplan i tutarna gre cret denen ilerde de bu Ynetmeliin denkletirmeye ilikin hkmleri uygulanr.
Denkletirme dnemi iinde gnlk ve haftalk alma sreleri ile denkletirme sresi uygulamasnn balang ve biti tarihleri iverence belirlenir.
Ksmi Sreli alma
Madde 6 yerinde tam sreli i szlemesi ile yaplan emsal almann te ikisi oranna kadar yaplan alma ksmi sreli almadr.
344
Telafi almas
Madde 7 Zorunlu nedenlerle iin durmas, ulusal bayram ve genel tatillerden nce veya sonra iyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle iyerinde normal alma srelerinin
nemli lde altnda allmas veya tamamen tatil edilmesi ya da iinin talebi ile kendisine 4857 sayl Kanunu, i szlemeleri ve toplu i szlemeleri ile ngrlen yasal izinleri dnda
izin verilmesi hallerinde, iinin almad bu srelerin telafisi iin iiye yaptrlacak alma, telafi almasdr.
Telafi almas yaptracak iveren; bu almann 4857 sayl Kanununun 64 nc maddesinde saylan nedenlerden hangisine dayandn ak olarak belirtmek, hangi tarihte almaya balanacan, ilgili iilere bildirmek zorundadr.
Telafi almas, kaynan oluturan zorunlu nedenin ortadan kalkmas ve iyerinin normal alma dnemine balamasn takip eden 2 ay ierisinde yaptrlr. Telafi almas, gnlk
en ok alma sresi olan 11 saati amamak koulu ile gnde 3 saatten fazla olamaz. Telafi almas, tatil gnlerinde yaptrlamaz.
Gnlk alma Sresinin Duyurulmas
Madde 8 Gnlk almann balama ve biti saatleri ile dinlenme saatleri iyerlerinde iilere uygun aralarla duyurulur.
Yaplan ilerin niteliine gre, iin balama ve biti saatleri iiler iin farkl ekilde dzenlenebilir.
alma Sresinin Belgelenmesi
Madde 9 veren, iilerin alma srelerini uygun aralarla belgelemek zorundadr.
Gnlk alma Sresinden Daha Az allacak ler
Madde 10 Salk kurallar bakmndan, gnde, ancak 7,5 saat ya da daha az almas gereken ilerde alan iiler hakknda, i sreleri ynnden, Kanununun 63 nc maddesinin son fkrasnda ngrlen ynetmelik hkmleri uygulanr.
Snrlandrma
Madde 11 alma sreleriyle ilgili olarak ngrlen snrlamalar, iyerleri ya da yrtlen ilere deil, iilerin ahslarna ilikindir.
NC BLM
Yrrlk ve Yrtme
Yrrlk
Yrtme
345
KANUNUNA LKN FAZLA ALIMA VE FAZLA SRELERLE ALIMA YNETMEL

BRNC BLM
Ama ve Kapsam
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, lkenin genel yararlar yahut iin nitelii veya retimin artrlmas gibi nedenlerle 4857 sayl Kanununun 63 nc maddesinde belirtilen haftalk
normal alma sresinin dnda yaplacak fazla alma ve fazla srelerle almaya ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Dayanak
Madde 2 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 41 inci maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
Madde 3 Bu Ynetmelikte geen:
a) Fazla alma: Kanununda yazl koullar erevesinde haftalk 45 saati aan almalar,
b) Fazla srelerle alma: Haftalk alma sresinin szlemelerle 45 saatin altnda belirlendii durumlarda bu alma sresini aan ve 45 saate kadar yaplan almalar
ifade eder.
KNC BLM
Genel Hkmler
Fazla alma ve Fazla Srelerle alma creti
Madde 4 Fazla almann her saati iin verilecek cret, normal alma cretinin saat bana den tutarnn yzde elli ykseltilmesi suretiyle denir.
Fazla srelerle almalarda her bir saat fazla alma iin verilecek cret, normal alma cretinin saat bana den miktarnn yzde yirmibe ykseltilmesiyle denir.
Para bana veya yaplan i tutarna gre cret denen ilerde, fazla alma sresince iinin rettii para veya i tutarnn hesaplanmasnda zorluk ekilmeyen hallerde, her bir
fazla saat iinde yaplan paray veya i tutarn karlayan cret esas alnarak fazla alma veya fazla srelerle alma creti hesaplanr. Bu usuln uygulanmasnda zorluk ekilen hallerde, para bana veya yaplan i tutarna ait deme dneminde meydana getirilen para veya i tutarlar, o dnem iinde allm olan normal ve fazla alma saatleri saysna blnerek
bir saate den para veya i tutar bulunur. Bu yolla bulunan bir saatlik para veya i tutarna decek bir saatlik normal cretin, yzde elli fazlas fazla alma creti, yzde yirmibe fazlas
fazla srelerle alma cretidir.
Yzde usulnn uyguland iyerlerinde fazla alma creti, 4857 sayl Kanununun 51 inci maddesinde ngrlen ynetmelik hkmlerine gre denir.
Fazla almada Snr
Madde 5 Fazla alma sresinin toplam bir ylda ikiyzyetmi saatten fazla olamaz. Bu sre snr, iyerlerine veya yrtlen ilere deil, iilerin ahslarna ilikindir.
Fazla alma veya fazla srelerle alma srelerinin hesabnda yarm saatten az olan sreler yarm saat, yarm saati aan sreler ise bir saat saylr.
Serbest Zaman
Madde 6 Fazla alma veya fazla srelerle alma yapan ii, isterse iverene yazl olarak bavurmak kouluyla, bu almalar karl zaml cret yerine, fazla alt her saat
karlnda bir saat otuz dakikay, fazla srelerle alt her saat karlnda bir saat onbe dakikay serbest zaman olarak kullanabilir.
i hak ettii serbest zaman, 6 ay zarfnda iverene nceden yazl olarak bildirmesi kouluyla ve iverenin, iin veya iyerinin gereklerine uygun olarak belirledii tarihten itibaren i
gnleri ierisinde aralksz ve cretinde bir kesinti olmadan kullanr.
inin bu kanundan ve szlemelerden kaynaklanan tatil ve izin gnlerinde serbest zaman kullandrlamaz.
346
Fazla alma Yaplamayacak ler

Madde 7 Aada saylan ilerde fazla alma yaptrlamaz.
a) Kanununun 63 nc maddesinin son fkras uyarnca salk kurallar bakmndan gnde ancak 7,5 saat ve daha az allmas gereken ilerde,
b) Ayn Kanunun 69 uncu maddesinin l inci fkrasndaki tanma gre gece saylan gn dneminde yrtlen ilerde (u kadar ki, gndz ii saylan almalara ek olarak bu Ynetmelikte ngrlen fazla almalar gece dneminde yaplabilir),
c) Maden ocaklar, kablo demesi, kanalizasyon, tnel inaat gibi ilerin yer ve su altnda yaplanlarnda.
Fazla alma Yaptrlmayacak iler
Madde 8 Aada saylan iilere fazla alma yaptrlamaz.
a) 18 yan doldurmam iiler,
b) szlemesi veya toplu i szlemesi ile nceden veya sonradan fazla almay kabul etmi olsalar bile salklarnn elvermedii iyeri hekiminin veya Sosyal Sigortalar Kurumu
Bakanl hekiminin, bunlarn bulunmad yerlerde herhangi bir hekimin raporu ile belgelenen iiler,
c) Kanununun 88 inci maddesinde ngrlen Ynetmelikte belirtilen gebe, yeni doum yapm ve ocuk emziren iiler,
d) Ksmi sreli i szlemesi ile altrlan iiler.
Ksmi sreli i szlemesi ile alan iilere fazla srelerle alma da yaptrlamaz.
Fazla alma Yaptrlacak inin Onay
Madde 9 Fazla alma ve fazla srelerle alma yaptrmak iin iinin yazl onaynn alnmas gerekir. Zorunlu nedenlerle veya olaanst durumlarda yaplan fazla alma ve fazla srelerle alma iin bu onay aranmaz.
Fazla alma ihtiyac olan iverence bu onay her yl banda iilerden yazl olarak alnr ve ii zlk dosyasnda saklanr.
Fazla almann Belgelenmesi
Madde 10 veren, fazla alma ve fazla srelerle alma yaptrd iilerin bu alma saatlerini gsteren bir belge dzenlemek, imzal bir nshasn iinin zlk dosyasnda saklamak zorundadr. ilerin ilemi olan fazla alma ve fazla srelerle alma cretleri normal almalarna ait cretlerle birlikte, 4857 sayl Kanununun 32 ve 34 nc maddeleri uyarnca
denir. Bu demeler, cret bordrolarnda ve Kanununun 37 nci maddesi uyarnca iiye verilmesi gereken cret hesap pusulalarnda aka gsterilir.
NC BLM
Yrrlk ve Yrtme
Yrrlk
Yrtme
347
SALII VE GVENL HZMETLER YNETMEL

Resmi Gazete Tarihi/Says:29.12.2012/28512
lenen son deiikliin yaymland R.G.: 18.12.2014/29209
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtmek zere kurulacak iyeri salk ve gvenlik birimlerinin kuruluu ile ortak salk ve gvenlik birimlerinin
yetkilendirilmeleri, yetki belgelerinin iptali, grev, yetki ve sorumluluklar ile alma usul ve esaslarn dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamnda yer alan iyerlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik; Sal ve Gvenlii Kanununun 6 nc, (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 8 inci, 24 nc, 27 nci, 30 uncu ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2 nci ve 12 nci maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
b) alan temsilcisi: sal ve gvenlii ile ilgili almalara katlma, almalar izleme, tedbir alnmasn isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda alanlar temsil etmeye
yetkili alan,
c) Genel Mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
) yeri salk ve gvenlik birimi (SGB): yerinde i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtmek zere kurulan, gerekli donanm ve personele sahip olan birimi,
d) SG-KTP: sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili i ve ilemlerin Genel Mdrlke kayt, takip ve izlenmesi amacyla kullanlan i sal ve gvenlii kayt, takip ve izleme programn,
e) Onayl defter: yeri hekimi ve i gvenlii uzman tarafndan yaplan tespit ve tavsiyeler ile gerekli grlen dier hususlarn yazld, seri numaral ve sayfalar bir asl iki kopyal ekilde dzenlenmi her iyeri iin tek olan defteri,
f) Ortak salk ve gvenlik birimi (OSGB): Kamu kurum ve kurulular, organize sanayi blgeleri ile 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayl Trk Ticaret Kanununa gre faaliyet gsteren irketler
tarafndan, iyerlerine i sal ve gvenlii hizmetlerini sunmak zere kurulan gerekli donanm ve personele sahip olan ve Bakanlka yetkilendirilen birimi,
g) Sorumlu mdr: yeri hekimlii veya i gvenlii uzmanl belgesine sahip, OSGBlerde tam sreli istihdam edilen ve bu birimlerin i ve ilemlerinden Bakanla kar sorumlu olan
kiiyi,
) (Ek:RG-18/12/2014-29209) tiraz komisyonu: Bu Ynetmelik kapsamnda hizmet veren kii veya kurumlarn belgelerinin askya alnma veya iptali ile ilgil i itirazlar deerlendirmek ve sonulandrmak zere; Sal ve Gvenlii Genel Mdrlnn bal bulunduu Mstear Yardmcsnn bakanlnda, Sal ve Gvenlii Genel Mdr ve ilgili Genel
Mdr Yardmcs, ilgili Daire Bakanlar ile i sal ve gvenlii uzmanlarndan yeden oluan komisyonu,
h) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Toplum Sal Merkezi Birimi (TSMB): Salk Bakanlna bal, iyerlerine i sal ve gvenlii hizmetlerini sunmak zere kurulan gerekli
donanm ve personele sahip olan ve Bakanlka yetkilendirilen birimi,
ifade eder.
348
KNC BLM
Hak ve Ykmllkler
verenin i sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili ykmllkleri
MADDE 5 (1) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) veren, iyerlerinde alnmas gereken i sal ve gvenlii tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasnn izlenmesi, i kaz as
ve meslek hastalklarnn nlenmesi, alanlarn ilk yardm ve acil tedavi ile koruyucu salk ve gvenlik hizmetlerinin yrtlmesi amacyla; alanlar arasndan ilgili ynetmeliklerde belirtilen
nitelikleri haiz bir veya birden fazla iyeri hekimi, i gvenlii uzman grevlendirir. On ve daha fazla alan olan ok tehlikeli snfta yer alan iyeri iverenleri ayrca dier salk personeli grevlendirir. Gerekli nitelikleri haiz olmas halinde tehlike snf ve alan saysn dikkate alarak bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi stlenebilir.
(2) veren, iyerinde gerekli niteliklere sahip personel bulunmamas halinde birinci fkrada saylan ykmllklerinin tamamn veya bir ksmn, OSGBlerden hizmet alarak yerine getirebilir.
(3) veren, iyeri hekimi ve i gvenlii uzmannn tam sreli grevlendirilmesi gereken durumlarda SGB kurar. Tam sreli iyeri hekimi grevlendirilen iyerlerinde, dier salk personeli grevlendirilmesi zorunlu deildir.
(4) nc fkrada belirtilen srenin hesaplanmasnda, alanlarn tabi olduu kanun hkmleri sakl kalmak kaydyla, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununa gre belirlenen haftalk alma sresi dikkate alnr.
(5) veren;
a) sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili grevlendirilen personelin etkin bir ekilde almas amacyla gerekli kolayl salamak ve bu hususta planlama ve dzenleme yapmakla,
b) Grevlendirdii kii veya OSGBlerin grevlerini yerine getirmeleri amacyla ara, gere, mekn ve zaman gibi gerekli btn ihtiyalarn karlamakla,
c) yerinde salk ve gvenlik hizmetini yrtenler arasnda ibirlii ve koordinasyonu salamakla,
) Grevlendirdii kii veya hizmet ald OSGBler tarafndan i sal ve gvenlii ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazl olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmekle,
d) yeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personelinin grevlerini yerine getirebilmeleri iin, Bakanlka belirlenen srelerden az olmamak kayd ile yeterli alma sresini salamakla,
e) (Ek:RG-18/12/2014-29209) alann lm veya maluliyetiyle sonulanacak ekilde vcut btnlnn bozulmasna neden olan i kazas veya meslek hasta lnn meydana gelmesinde ihmali yarg karar ile kesinleen iyeri hekimi veya i gvenlii uzmann Genel Mdrle bildirmekle,
f) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bakanlka belirlenecek i sal ve gvenliini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, SG KATP sistemi zerinden Genel Mdrle bilgi vermekle,
ykmldr.
(6) sal ve gvenlii hizmetlerini yrtmek zere iyerinden personel grevlendirmek veya OSGBlerden hizmet almak suretiyle bu konudaki yetkilerini devreden iverenin bu hizmetlere ilikin ykmllkleri devam eder.
(7) veren iyerinde grev yapan iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personeli ile hizmet alnan OSGBlerin Sal ve Gvenlii Kanununa gre geerli yetki belgesi ile
grevlendirilmesinden sorumludur.
(8) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak ondan az alan bulunan ve az tehlikeli snfta yer alan iye ri iverenleri veya
iveren vekili tarafndan Bakanlka ilan edilen eitimleri tamamlamak artyla ie giri ve periyodik muayeneler ve tetkikler hari i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtebilirler. Bu fkraya ilikin eitim programlar, eitimin sresi ve eiticilerin nitelikleri ile grevlendirmeye ilikin hususlar Bakanlka belirlenir.
(9) (Ek:RG-18/12/2014-29209) yeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personelinin grevlendirilmesine ilikin zorunlu alma srelerinin hesab nda; 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayl Mesleki Eitim Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayl Yksekretim Kanunu kapsamndaki renci statsnde olan rak ve stajyerler, toplam alan saysna dhil
edilmez.
(10) (Ek:RG-18/12/2014-29209) veren, sektrel dzenleme erevesinde maden ve yap ile dier sektrlerde ncelikli olarak hangi mesleki unvana sahip i g venlii uzmanlarnn ve bunlarn yannda grev yapacak dier mesleklere sahip i gvenlii uzmanlarnn belirlenmesine dair usul ve esaslar Bakanlka dzenlendikten sonra sektrel i gvenlii uzmanl belgesine sahip olan i gvenlii uzman grevlendirmek zorundadr.
349
verenin katlm salama ve bilgilendirme ykmll

MADDE 6 (1) veren;
a) yerinden grevlendirilecek veya hizmet alnacak OSGBde grevli iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personelinin grevlendirilmesi konusunda alan temsilcilerinin
nceden grlerinin alnmasn salar.
b) Grevlendirdii veya hizmet ald OSGBde grev yapan kiiler ile bunlarn alma saatleri, grev, yetki ve sorumluluklar konusunda alan temsilcisi ve alanlar bilgilendirir.
c) alanlarn salk ve gvenliini etkiledii bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakknda; grevlendirdii kii veya hizmet ald OSGByi, baka iyerlerinden almak zere
kendi iyerine gelen alanlar ve bunlarn iverenlerini bilgilendirir.
) Baka bir iyerinden kendi iyerine almak zere gelen alanlarn salk bilgilerine, grevlendirdii kii veya hizmet ald OSGBlerin ulaabilmesini salar.
d) sal ve gvenlii mevzuat gerei, ykml olduu kayt ve bildirimleri grevlendirdii kii veya hizmet ald OSGB ile ibirlii ierisinde yapar.
verenin salk ve gvenlik kaytlar ve onayl deftere ilikin ykmllkleri
MADDE 7 (1) veren ilgili mevzuatta belirlenen sreler sakl kalmak kaydyla;
a) yerinde yrtlen i sal ve gvenlii faaliyetlerine ilikin her trl kayd,
b) ten ayrlma tarihinden itibaren en az 15 yl sreyle alanlarn kiisel salk dosyalarn,
saklar.
(2) alann iyerinden ayrlarak baka bir iyerinde almaya balamas halinde, yeni iveren alann kiisel salk dosyasn yazl olarak talep eder, nceki iveren dosyann bir
rneini onaylayarak bir ay ierisinde gnderir.
(3) Onayl defter iyerinin bal bulunduu alma ve Kurumu l Mdrlkleri (Mlga ibare:RG-18/12/2014-29209) ()veya noterce her sayfas mhrlenmek suretiyle onaylanr.
(4) Onayl defter yaplan tespitlere gre i gvenlii uzman, iyeri hekimi ile iveren tarafndan birlikte veya ayr ayr imzalanr. Onayl deftere yazlan tespit ve neriler iverene tebli
edilmi saylr.
(5) Onayl defterin asl sureti iveren, dier suretleri ise i gvenlii uzman ve iyeri hekimi tarafndan saklanr. Defterin imzalanmas ve dzenli tutulmasndan iveren sorumludur. Teftie yetkili i mfettilerinin her istediinde iveren onayl defteri gstermek zorundadr.
alanlarn hak ve ykmllkleri
MADDE 8 (1) alanlar salk ve gvenliklerini etkileyebilecek tehlikeleri i sal ve gvenlii kuruluna, kurulun bulunmad iyerlerinde ise iverene bildirerek durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alnmasn talep edebilir.
(2) alanlar ve temsilcileri, iyerinde yrtlecek i sal ve gvenlii hizmetlerinin ama ve usulleri konusunda haberdar edilir ve elde edilen verilerin kullanlmas hakknda bilgilendirilirler.
(3) alanlar, iyerinde salkl ve gvenli alma ortamnn korunmas ve gelitirilmesi iin;
a) yeri hekimi, i gvenlii uzman veya iveren tarafndan verilen i sal ve gvenliiyle ilgili mevzuata uygun talimatlara uyar.
b) sal ve gvenlii hizmetlerini yerine getirmek zere iveren tarafndan grevlendirilen kii veya OSGBlerin yapaca almalarda ibirlii yapar.
c) sal ve gvenliine ilikin almalara, salk muayenelerine, bilgilendirme ve eitim programlarna katlr.
) Makine, tesisat ve kiisel koruyucu donanm verilen eitim ve talimatlar dorultusunda ve amacna uygun olarak kullanr.
d) Teftie yetkili makam tarafndan iyerinde tespit edilen noksanlk ve ilgili mevzuata aykrlklarn giderilmesi konusunda, iveren ve alan temsilcisi ile ibirlii yapar.
e) yerindeki makine, cihaz, ara, gere, tesis ve binalarda salk ve gvenlik ynnden ciddi ve yakn bir tehlike ile karlatklarnda ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik grdklerinde,
iverene veya alan temsilcisine derhal haber verir.
Hizmetin alanlara cretsiz verilmesi
MADDE 9 (1) sal ve gvenlii hizmetleri alanlara mali yk getirmeyecek ekilde sunulur.
350
NC BLM
yeri Salk ve Gvenlik Birimi ve Ortak Salk ve Gvenlik Birimi ile Sal ve Gvenlii Hizmetlerinin Yrtlmesi iin Salanacak artlar
yeri salk ve gvenlik birimi
MADDE 10 (1) SGB; en az bir iyeri hekimi ile iyerinin tehlike snfna uygun belgeye sahip en az bir i gvenlii uzmannn grevlendirilmesi ile oluturulur. Bu birimde iveren dier
salk personeli de grevlendirebilir.
(2) sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesi amacyla iveren tarafndan iyerlerinde kurulacak olan i sal ve gvenlii birimlerinde aadaki artlar salanr.
a) SGB, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesine ve alan personel saysna uygun byklkte bir yerde kurulur. Bu birimin asl iin yrtld meknda ve giri katta kurulmas esastr.
b) Bu birimlerde sekizer metrekareden az olmamak zere bir i gvenlii uzman odas ile iyeri hekimi tarafndan kullanlmak zere bir muayene odas ve 12 metrekareden az olmamak
zere bir ilkyardm ve acil mdahale odas bulunur. Tam zamanl grevlendirilecek her iyeri hekimi ve i gvenlii uzman iin ayn artlarda ayr birer oda tahsis edilir.
c) SGBler Ek-1de belirtilen ara ve gereler ile donatlr ve iyerinde alanlarn acil durumlarda en yakn salk birimine ulatrlmasn salamak zere uygun ara bulundurulur.
(3) SGBnin blmleri ayn alanda bulunur ve bu alan alanlar tarafndan kolaylkla grlebilecek ekilde iaretlenir.
(4) (Deiik:RG-31/1/2013-28545) Salk Bakanlndan ruhsatl salk hizmeti sunucusu olan iyerlerinde kurulacak SGB lerde ilk yardm ve acil mdahale odas art ve EK1de belirtilen ara ve gereler ile ulam amal ara bulundurulmas zorunluluu aranmaz.
sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesi amacyla salanacak artlar
MADDE 11 (1) Tam sreli iyeri hekimi ve i gvenlii uzman grevlendirilmesi gerekli olmayan hallerde iveren, grevlendirdii kii veya OSGBlerin grevlerini yerine getirmeleri
amac ile asgari bu maddedeki artlar salar.
(2) 50 ve daha fazla alan olan iyerlerinde iveren,
a) yeri hekimi ile dier salk personeline ve i gvenlii uzmanna 8 metrekareden az olmamak zere toplam iki oda temin eder.
b) yerinde ayrca acil durumlarda alanlarn en yakn salk birimine ulatrlmasn salamak zere uygun ara bulundurulur.
(3) 50den az alan olan iyerlerinde iveren, iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personelinin i sal ve gvenlii hizmetini etkin verebilmesi iin alma sresince
kullanlmak zere uygun bir yer salar.
(4) Birden fazla iyerinin bulunduu i merkezleri, i hanlar gibi yerlerde bulunan ve 50den az alan olan iverenlerin yrtecekleri i sal ve gvenlii hizmetleri iin; koordinasyon
ynetim tarafndan salanmak zere ortaklaa kullanlabilecek bir mekn oluturulabilir. Oluturulacak mekndan hizmet sunulacak toplam alan says 50den az olmas durumunda nc
fkra, 50den fazla olmas durumunda ise ikinci fkra hkmlerine uygunluk salanr.
(5) sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesi iin iveren tarafndan ayrlan alma yerlerinin blm ve birimlerinin ayn alan ierisinde bulunmas esastr. Bu blm ve birimlerin
bulunduu yerler alanlar tarafndan kolaylkla grlebilecek ekilde iaretlenir.
(6) Tam sreli iyeri hekimi ve i gvenlii uzman grevlendirilmesi zorunlu olmayan hallerde, iyerinde bu maddeye gre oluturulan ve belirtilen artlar karlayan birim, dzenlenen
salk raporlar bakmndan SGB olarak kabul edilir.
Ortak salk ve gvenlik birimi
MADDE 12 (1) OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi iin tam sreli i szlemesiyle alan en az bir;
a) yeri hekimi,
b) gvenlii uzman,
c) Dier salk personeli,
istihdam zorunludur.
(2) OSGBlerde tam sreli grevlendirilenler, baka bir OSGBde veya iyerinde ayn unvanla veya Bakanlka yetkilendirilen eitim kurumlarnda eitici unvanyla grev alamaz.
(3) OSGBler, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesine ve personel saysna yetecek asgari byklkte; iyeri hekimi tarafndan kullanlmak zere en az 10 metrekarelik bir
muayene odas, 15 metrekarelik ilkyardm ve acil mdahale, 10 metrekarelik i gvenlii uzman odalar ile 12 metrekarelik bekleme yeri, uygun byklkte ariv odas ve en az bir tuvalet ve
lavabodan oluur.
351
(4) OSGBler, szleme yaptklar iyerlerine sunulacak i sal ve gvenlii hizmetlerini, iyerinin tehlike snf ve alan saysna gre belirlenen srelerden az olmamak kayd ile
yrtr.
(5) (Deiik cmle:RG-31/1/2013-28545) OSGBler kurulduklar il ve snr komusu illerde hizmet sunmaya yetkilidir. (Deiik cmle:RG-31/1/2013-28545) Snr illerin dnda hizmet
verilebilmesi iin, bu Ynetmelikte belirtilen artlar salayarak o illerde ube almas zorunludur. Ancak nitelii gerei birden fazla ilde yrtlmesi gereken rayl sistem, yol ve nakil hatt inas
veya bakm ve onarm gibi ilerde hizmet alnan OSGBnin iin yapld illerden herhangi birisinde yetkilendirilmi olmas yeterlidir.
(6) OSGBler yetkilendirildikleri il snr ierisinde izinsiz ube aamayaca gibi herhangi bir ekilde irtibat brosu da aamazlar. ube amak istediklerinde bu Ynetmelikte belirtilen
artlar salarlar.
(7) OSGBlerin, iyerlerine hizmet verdikleri srece yetki aldklar adreste, ak ve faaliyette bulunmas esastr. Gnlk alma sresi iinde verilen hizmet ve faaliyetler konusunda yetkili bir kiinin OSGBde hazr bulunmas salanr.
(8) OSGB, 10/2/2004 tarihli ve 25369 sayl Resm Gazetede yaymlanan yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelikte belirtilen niteliklere
uygun ekilde oluturulur ve Ek-1de belirtilen ara ve gerelerle donatlr. OSGBlerin i merkezi, i han ve alveri merkezleri gibi binalarda kuruluyor ise binalarn, yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmeliin acil k dzenlemesine ilikin hkmlerine uygunluu yeterli kabul edilir.
(9) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) OSGBlerin zemin katta veya mstakil binalarda kurulmas esastr. Ancak tuvalet ve ariv blmleri hari OSGBlerde bulunmas gereken dier blmler, yol seviyesinden girii olmayan katlarda kurulamaz. Tuvalet ve ariv blmleri ise OSGBye ait olmak kaydyla bodrum katta bulunabilir. Kat niteliklerinin tespitinde tapu kaytlar esas
alnr.
(10) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) OSGBlerde adres deiikliinden nce veya unvan deiiklii sonrasnda, e-devlet sistemi kullanlarak Genel Mdrle bavurulur. Yeni adresin
Genel Mdrlke onaylanmasna mteakip ilemler ilk bavuru hkmlerine tabi olarak yrtlr. Adres deiiklii ilemi tamamlanncaya kadar hizmet vermek isteyen OSGBler, yetki ald
mevcut adreste faaliyetine devam eder. Unvan deiikliinde yetki belgesi yenileme bavuru sresi 30 gndr.
(11) irket ortaklarnda deiiklik olmas halinde, durum 30 gn ierisinde Genel Mdrle bildirilir. Yeni irket ortaklarnn ilgili mevzuat hkmlerinde belirtilen artlara uygun olmamas halinde durumun dzeltilmesi amacyla Genel Mdrlke irkete 30 gn sre verilir.
DRDNC BLM
yeri Salk ve Gvenlik Birimi ile Ortak Salk ve Gvenlik Biriminin
alma Usul ve Esaslar
SGB ve OSGBlerin grev, yetki ve sorumluluklar
MADDE 13 (1) SGB ve OSGBler, iyerlerinde salkl ve gvenli bir alma ortam oluturulmasna katkda bulunulmas amacyla;
a) yerinde salk ve gvenlik risklerine kar yrtlecek her trl koruyucu, nleyici ve dzeltici faaliyeti kapsayacak ekilde, alma ortam gzetimi konusunda iverene rehberlik
yaplmasndan ve neriler hazrlayarak onayna sunulmasndan,
b) alanlarn saln korumak ve gelitirmek amac ile yaplacak salk gzetiminin uygulanmasndan,
c) alanlarn i sal ve gvenlii eitimleri ve bilgilendirilmeleri konusunda planlama yaplarak iverenin onayna sunulmasndan,
) yerinde kaza, yangn, doal afet ve bunun gibi acil mdahale gerektiren durumlarn belirlenmesi, acil durum plannn hazrlanmas, ilkyardm ve acil mdahale bakmndan yaplmas
gereken uygulamalarn organizasyonu ile ilgili dier birim, kurum ve kurulularla ibirlii yaplmasndan,
d) Yllk alma plan, yllk deerlendirme raporu, alma ortamnn gzetimi, alanlarn salk gzetimi, i kazas ve meslek hastal ile i sal ve gvenliine ilikin bilgilerin ve
alma sonularnn kayt altna alnmasndan,
e) alanlarn yrtt iler, iyerinde yaplan risk deerlendirmesi sonular ve maruziyet bilgileri ile ie giri ve periyodik salk muayenesi sonular, i kazalar ile meslek hastalklar kaytlarnn, iyerindeki kiisel salk dosyalarnda gizlilik ilkesine uyularak saklanmasndan,
f) yeri hekimi ve dier salk personelinin grev, yetki, sorumluluk ve eitimleri ile ilgili ynetmelik ile Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik kapsamnda hizmet verdikleri alanlarda belirtilen grevlerin yerine getirilip getirilmediinin izlenmesinden,
sorumludurlar.
352
(2) yerlerinde i sal ve gvenlii hizmeti sunmak zere OSGBlerce grevlendirilen iyeri hekimi ve i gvenlii uzman tarafndan saklanmas gereken onayl defter suretleri, (Ek
ibare:RG-18/12/2014-29209) yllk alma plan ve yllk deerlendirme raporu suretleri ile alanlara verilen i sal ve gvenlii eitimlerine da ir kaytlar OSGB arivinde tutulur
ve istenmesi halinde denetime yetkili memurlara gsterilir. Kendilerinden talep edilmese dahi, szleme sresi sonunda btn kayt ve dosyalar OSGBlerce iverene teslim edilir.
(3) SGB ve OSGBler i sal ve gvenlii hizmetlerinin sunulmas srasnda iin normal akn aksatmamaya zen gsterirler.
(4) OSGBler, i sal ve gvenlii hizmetlerinin tamamn veya bir ksmn baka bir kii veya kuruma devredemezler.
(5) OSGBlerce istihdam edilen kiilere ilikin szlemeler SG-KATP zerinden be ign ierisinde Genel Mdrle bildirilir.
(6) OSGBler herhangi bir sebeple faaliyetlerini brakmalar veya belgelerinin Genel Mdrlke iptal edilmesi halinde 30 gn iinde yetki belgelerinin asllarn Genel Mdrle iade
ederler.
(7) (Ek:RG-18/12/2014-29209) OSGBde sorumlu mdr olarak grevlendirilen kiinin deimesi veya bu kiinin grevinden ayrlmas durumunda, OSGBce en ge 30 gn ierisinde
yeni sorumlu mdrn SG-KATP zerinden atanmas zorunludur.
Grevlendirme belgesi ve szleme
MADDE 14 (Deiik:RG-18/12/2014-29209)
(1) yerinde alanlar arasndan iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personeli grevlendirilmesi durumunda bu kiilerle iveren arasnda; OSGBlerden hizmet alnmas
durumunda OSGB ile iveren arasnda szleme imzalanr.
(2) sal ve gvenlii hizmetlerinin sunulmas amacyla iyerlerinde grevlendirilen kiilerin, doum, hastalk ve yllk izin gibi zorunlu nedenler sebebiyle deitirilmesi ve deiiklik
sresinin 30 gn gemesi halinde, durum Genel Mdrle bildirilir. Kanunundaki alma sreleri sakl kalmak kaydyla, kamu kurum ve kurulular hari dier iyerlerinde i sal ve
gvenlii hizmetinin sunulmas iin hesaplanan zorunlu sre blnmek suretiyle birden fazla kii grevlendirmesi yaplamaz.
(3) Szleme ve grevlendirme belgeleri Ynetmelikteki eklerine uygun olarak aada belirtilen usul ve esaslar erevesinde dzenlenir.
a) OSGB ile iveren arasnda SG-KATP sistemindeki rneine uygun szleme dzenlenir ve karlkl olarak en ge be gn ierisinde sistem zerinden onaylanr. SG-KATP sistemi
zerinden onaylanan szleme nshalarndan biri iveren tarafndan, biri OSGB tarafndan saklanr. OSGB, szleme yapt iyerine hizmet verecek iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier
salk personelini, bu konuda ayrca bilgilendirir.
b) yerinde alanlar arasndan grevlendirme yaplmas durumunda, iyeri hekimi, i gvenlii uzman, dier salk personeli ile SG-KATP sistemindeki rneine uygun szleme
veya grevlendirme belgesi dzenlenir ve karlkl olarak en ge be gn ierisinde sistem zerinden onaylanr. SG-KATP sistemi zerinden onaylanan szlemenin bir nshas iveren tarafndan, biri szleme veya grevlendirme yaplan kiiler tarafndan saklanr.
c) Kamuya ait iyerlerinde 14/7/1965 tarihli ve 657 sayl Devlet Memurlar Kanununa tabi alanlar arasndan grevlendirme yaplmas durumunda, grevlendirme yaplan kurum tarafndan iyeri hekimi ile Ek-5a, i gvenlii uzman ile Ek-5b, dier salk personeli ile Ek-5cdeki rneine uygun grevlendirme belgesi dzenlenir ve bu belgenin bir nshas kurum tarafndan,
biri grevlendirme yaplan kiiler tarafndan saklanr. Son nsha kurum tarafndan be i gn iinde Genel Mdrle bildirilir.
(4) verenin, iyeri hekimlii, i gvenlii uzmanl veya dier salk personeli grevini kendisinin stlenmesi durumunda, iveren tarafndan Ek-6daki rneine uygun alma taahhtnamesi iki nsha halinde dzenlenir ve bu belgenin bir nshas be i gn iinde Genel Mdrle bildirilir.
(5) Szleme veya grevlendirilmeleri Genel Mdrlke onaylanmayan iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk personeli Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki grevlerine balatlamaz ve yetkilerini kullanamazlar.
(6) gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personeline, i sal ve gvenlii ile ilgili almalar yapt sre iinde baka grev verilemez.
(7) Bu maddede belirtilen szleme veya grevlendirme belgeleri ile bu belgelerin fesih veya baka bir nedenle geerliliini yitirmesi halinde durum alanlar arasndan iyerinde grevlendirme yaplm olmas halinde iveren tarafndan; iyeri dndan hizmet alnm olmas halinde OSGB tarafndan be i gn iinde Genel Mdrle SG-KATP zerinden bildirilir.
(8) SGB ve OSGBlerde grevlendirme zorunluluu bulunanlarn grevlerinden ayrlmas durumunda yerine 30 gn ierisinde aranan niteliklere sahip personel grevlendirilir ve Genel
Mdrle bildirilir.
(9) OSGBlerce iyerlerine sunulan her trl i sal ve gvenlii hizmeti iin SG-KATP sistemi zerinden szleme yaplmas gerekmektedir.
alr.
353
birlii ve koordinasyon
MADDE 15 (1) SGB veya OSGB personeli, grevlerinin yrtmnde ve i sal ve gvenlii mevzuatnda ngrlen tedbirlerin uygulanmasnda ibirlii ve koordinasyon iinde
(2) SGB veya OSGBler iverenle, iyerinde alanlarla, alan temsilcileriyle ve bulunmas halinde Sal ve Gvenlii Kanununun 22 nci maddesinde belirtilen i sal ve gvenlii kuruluyla ibirlii iinde alr.
(3) letme iinden veya dndan i sal ve gvenlii hizmetlerinde grevlendirilenler arasnda koordinasyon iveren tarafndan salanr.
BENC BLM
Ortak Salk ve Gvenlik Birimlerinin Bavurular ve Yetkilendirilmesi
Ortak salk ve gvenlik birimlerinin bavuru ilemleri
MADDE 16 (1) (Deiik cmleler:RG-18/12/2014-29209) OSGBler yetki belgesi almak amacyla e-devlet sistemi zerinden bavuru yapar. E-devlet sisteminin iki gnden fazla almad durumlarda dorudan veya posta yoluyla bavuru yaplabilir. Bavuru dosyasnda aada belirtilen ekler bulunur:
a) Ticari irketler iin tescil edildiini gsteren Ticaret Sicil Gazetesi ve imza yetkisi olanlar gsteren imza sirkleri.
b) Tam sreli grevlendirilen kiilerin i szlemeleri veya grevlendirme belgeleri ile bu kiilere ait iyeri hekimlii, i gvenlii uzmanl, dier salk personeli belgeleri bu kiiler
OSGB sahibi veya orta ise tam sreli alacaklarna dair taahhtname.
c) OSGBnin sorumlu mdrnn kabul erhli grevlendirme yazs, bu kii irket sahibi veya orta ise sorumlu mdrlk taahhtnamesi.
) Faaliyet gsterilecek yere ait olan yap kullanma izin belgesi.
d) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gsterilecek yere ait olan ve yetkili makamlarca verilen ada, pafta, parsel bilgilerini gsteren numarataj veya adre s tespit belgesi.
f) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gsterilecek yere ait olan ve bu Ynetmelikte belirtilen btn blmlerin yer ald inaat teknikeri, mimar veya in aat mhendisi
tarafndan onaylanm 1/100 lekli plan.
g) lgili mevzuata gre faaliyet gsterilecek yerde yangna kar gerekli tedbirlerin alndna ve bu yerde OSGB almasnda saknca olmadna dair yetkili merciler tarafndan verilen
belge.
) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Tapu ktnde mesken olarak kaytl bir gayrimenkulde OSGB nin faaliyet gsterebileceine dair kat malikleri kurulunun oybirliiyle ald karar rnei.
(2) Kamu kurum ve kurulular iin, yalnzca birinci fkrann (b), (c), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen belgeler istenir. Ancak mekn kamu kurumuna ait deilse (a) bendi hari dier bentlerde belirtilen belgeler istenir.
(3) Organize sanayi blgelerince kurulacak OSGBler iin, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn ilgili biriminden alnm organize sanayi blgesine sicil numaras verildiine dair yaz,
mteebbis heyeti veya genel kurulunca alnm; ilgili adreste OSGB kurulmasna dair karar ile birinci fkrann (a) ve (d) bentleri hari dier bentlerde belirtilen belgeler istenir.
(4) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
Ortak salk ve gvenlik birimlerinin yetkilendirilmesi
MADDE 17 (1) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) OSGB tarafndan yetki belgesi almak amacyla yaplan bavuru Genel Mdrlke en ge on i gn iinde incelenir.
19/1/2013 tarihli ve 28533 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektronik Tebligat Ynetmelii erevesinde kaytl elektronik posta sistemi zerinden yazl olarak bildirilen eksiklikler en ge
krk be gn iinde tamamlanr. Herhangi bir eksiklii bulunmayan bavurular iin en ge yirmi i gn iinde yerinde inceleme yaplr. Yerinde inceleme ilemlerinde tespit edilen eksikliklerin
giderilmesi iin en fazla krk be gn sre verilir. Belirlenen srelerde eksiklikler giderilmez ise dosya iade edilir ve iadeden itibaren bir yl boyunca yaplan bavurular, bir yln tamamlanmasna
kadar askya alnr.
(2) OSGBnin bu Ynetmelikte belirtilen artlar tamas halinde, bavuru dosyasnda bildirilen tam sreli alanlara ait Sosyal Gvenlik Kurumu ie giri bildirgesinin Genel Mdrle
gnderilmesini takiben bavuru dosyasnda belirtilen adres ve unvana mnhasran, en ge on i gn ierisinde Genel Mdrlke Ek-2deki rneine uygun yetki belgesi dzenlenir. Baka bir
adreste ube almas istendii takdirde, ayn usul ve esaslar dhilinde ilem yaplr.
354
(3) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
(4) OSGBler yetki belgesi almadan veya sresi ierisinde vize ilemini tamamlamadan bu Ynetmelik kapsamnda belirtilen faaliyetleri yapamazlar.
(5) OSGBler, aada belirtilen hususlara uymak zorundadr.
a) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Tabela ve basl evrak, bror, afi ve dier elektronik ortamlarda herhangi bir amala kullanlan her trl yazl ve grsel dokmanda sadece yetki belgesinde belirtilen isim ve unvan kullanlr.
b) OSGBler tarafndan, EK-8deki rneine uygun, kurum unvanna gre hazrlanan ve (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) boy/en oran 2/3 olan tabela, OSGBnin bulunduu binann uygun bir ksmna veya giriine aslr. Ayn binada, Genel Mdrlke yetkilendirilen birden fazla kurum bulunmas durumunda, kullanlacak tabela iin Genel Mdrlk onay alnmas artyla, tm unvanlar gsteren tek bir tabela kullanlabilir. Bakanlk logosu, bu tabela haricinde hibir yazl veya grsel dokman veya ortamda kullanlamaz.
c) zel kurulular tarafndan, kamu kurum ve kurulularna ait olan isimler ticari isim veya unvan olarak kullanlamaz.
(6) OSGB tarafndan bavuru dosyasnda beyan edilen yerleim plan, bina ve donanmda Genel Mdrlk onay alnmadan hibir ekilde deiiklik yaplamaz.
(7) (Ek:RG-31/1/2013-28545) Bakanlka yetkilendirilen ve (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) TSMBlerin iyeri hekimlii ve dier salk personeli hizmetlerini 12 nci maddenin
nc fkrasnda belirtilen artlar i gvenlii uzman odas hari yerine getirmeleri durumunda sunabilirler. sal ve gvenlii hizmetlerini vermek istedikleri takdirde 12 nci ve 16 nc maddelerde belirtilen artlar yerine getirirler. Toplum sal merkezlerinin yetkilendirilme ve denetimine ilikin usul ve esaslar Salk Bakanl ve Bakanln birlikte hazrlayacaklar genelge ile
belirlenir.
ALTINCI BLM
eitli ve Son Hkmler
Sorumlu mdrn grev, yetki ve sorumluluklar
MADDE 18 (1) OSGB sorumlu mdr;
a) OSGB personelinin grevlendirilmesinin takibinden,
b) OSGB kaytlarnn tutulmas ve dzenli olarak arivlenmesinden,
c) Genel Mdrlk tarafndan istenen belgelerin hazrlanmasndan,
) OSGBlerin bavuru, yetkilendirme, vize ilemlerinin takibinden,
sorumludur.
(2) OSGBlerde tam zamanl grevli bulunan iyeri hekimleri veya i gvenlii uzmanlar ayn zamanda sorumlu mdrlk grevini de yrtebilir.
(3) OSGBlerce talep edilen veya bildirilen her trl bilgi ve belgeye ilikin i ve ilemlerde, Genel Mdrlk tarafndan sadece sorumlu mdr muhatap kabul edilir.
(4) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
OSGBlerin faaliyet alanlar
MADDE 19 (1) OSGBler, yetki aldklar adreste ve bavuru dosyasnda yer alan planda belirtilen blmlerde Genel Mdrlke yetkilendirilmedikleri konularda hizmet veremez ve
faaliyette bulunamazlar.
(2) Ancak, ilgili kurum ve kurulularn izinlerini almak ve Genel Mdrlkten onay almak artyla, OSGBler hizmet verdikleri iyerlerindeki alanlar ve iyeri ile snrl kalmak art ile i
sal ve gvenlii ile ilgili her trl lm ve analiz iin gerekli donanm OSGBnin faaliyet gsterdii adreste bulundurabilir ve ilgili personeli bnyesinde altrabilirler. Bu amala kullanlacak blmler 12 nci maddede belirtilen blmler ierisinde olamaz ve grevlendirilecek personel mezkr maddede belirtilen kiiler arasndan atanamaz.
Belge alma ve vize ilemleri
(1) Yetki belgelerinin, OSGB ve TSMB tarafndan be ylda bir vize ettirilmesi zorunludur. Belge almak veya vize ilemlerini yaptrmak isteyen kurumlarn;
gereklidir.
355
(2) Yetkilendirilen kurumlar, be yln tamamlanmasna en fazla 60 gn kala vize ilemleri iin Genel Mdrle e-devlet sistemi altyapsn kullanarak mracaat eder. Yukarda belirtilen
sreler iinde mracaat etmeyen kurumlarn yetki belgeleri, vize ilemleri tamamlanncaya kadar askya alnr. Vize sresinin bitiminden itibaren ay iinde vize ileminin tamamlanmamas
durumunda yetki belgesi Genel Mdrlke dorudan iptal edilir.
(3) OSGBlerde unvan deiiklii yaplmas halinde yetki belgesinin yenilenmesi iin Bakanlka belirlenen belge bedelinin denmesi gereklidir.
htarlar
MADDE 21 (1) Yetki belgesinin dorudan iptalini gerektiren durumlarn dndaki ihlallerde, OSGBlere Ek-7 de belirtilen ihtar puanlar uygulanr.
(2) Bir takvim yl iinde hafif ihlallerin ihtar puanlarnn toplamnn 30a, orta ihlallerin ihtar puanlarnn toplamnn 60a ulamas durumunda OSGBnin o yl iinde ileyecekleri dier hafif
ve orta ihlaller bir st derecenin taban puan esas alnarak uygulanr.
(4) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bu Ynetmelik uyarnca OSGBlere uygulanan ihtar puanlarna ilikin itirazlar, ilemin tebli tarihinden itibaren en ge 10 i gn iinde Genel Mdrle yaplr. Bu sreden sonra yaplacak itirazlar dikkate alnmaz.
(1) Bu Ynetmelik uyarnca yetkilendirilen OSGBlerin yetki belgeleri, ihtar puanlar toplamnn 300e ulamas durumunda Genel Mdrlke alt ay sreyle askya alnr.
(2) Yetki belgesi askya alnan OSGBler, askya alnma sresince bu Ynetmelik kapsamndaki yetkilerini kullanamazlar.
(3) Aadaki durumlardan birinin varlnn tespiti halinde;
c) Bakanlka belirlenen esaslara aykr ekilde ube veya irtibat brosu amalar halinde alt ay,
) Yetki ald adres veya il snrlar dnda hizmet verilmesi halinde alt ay,
d) Sunmakla ykml olduklar hizmetlerin tamamn veya bir ksmn devretmesi halinde alt ay,
e) Genel Mdrlkten onay alnmadan adres deiiklii yaplmas veya unvan deiiklii ile ilgili bildirim ykmlln 30 gn iinde yerine getirmemesi halinde bir yl,
sreyle ilgili merkez veya ubeye verilen yetki belgesinin geerlilii askya alnr.
(4) OSGBlerin yetki belgesi;
a) 16 nc maddede istenen bavuru evraklarndan herhangi birinin geree aykrlnn tespiti halinde,
b) Bir vize dneminde defa askya alnmas halinde,
c) Belgesinin geerliliinin askda olduu sre iinde szleme yaptnn veya hizmet verdiinin tespiti halinde,
dorudan iptal edilir.
(5) Yetki belgesi iptal edilen OSGB ve ubelerinin kurucu veya ortaklarnn, iptal tarihinden itibaren iki yl ierisinde yapt bavurular; iki yln tamamlanmasna kadar askya alnr.
(6) Belgesinin geerlilii askya alnanlar veya iptal edilenlere Genel Mdrlke yazl bildirim yaplr ve internet sayfasnda ilan edilir.
(7) Yetki belgesinin iptali veya geerliliinin askya alnmas durumunda nceden yaplan hizmet ve i szlemelerinden doan hukuki sonulardan OSGBler sorumludur.
(8) Bu Ynetmelik uyarnca kurumlara uygulanan yetki belgesinin askya alnma veya iptaline ilikin ilemlere itirazlar, ilemlerin tebli tarihinden itibaren en ge on i gn iinde Genel
Mdrle yaplr. Bu sreden sonra yaplacak itirazlar dikkate alnmaz.
MADDE 22/A (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) tiraz Komisyonu, bu Ynetmelik uyarnca yetkilendirilen veya belgelendirilen kii veya kurumlarn belgelerinin askya alnmas veya iptali ile ilgili itirazlar deerlendirerek karara balar. Komisyonun karar, oy okluuyla alnr. Oylarn eitlii halinde Bakann oyu belirleyicidir. Komisyon karar, Genel Mdrlke uygulanr.
356

MADDE 23 (1) 27/11/2010 tarihli ve 27768 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.
Elektronik tebligat
EK MADDE 1 (Ek:RG-18/12/2014-29209)(1)
(1) Elektronik Tebligat Ynetmelii kapsamndaki irketler ve kurumlar, bu Ynetmeliin 16, 17, 20, 21 ve 22 nci maddelerine gre yaplacak tebligatlara esas olmak zere elektronik
tebligat adresini SG-KATP sistemine kaydettirmek zorundadr.
Mevcut OSGBlerin durumu
GEC MADDE 1 (Bal ile birlikte deiik:RG-31/1/2013-28545)
(1) Mevcut OSGBlerin onaylanm yerleim plannda deiiklik olmas halinde, fiziki artlarn bu Ynetmelik hkmlerine uygun olmas art aranr.
(2) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
50den fazla alan bulunan kamu kurumlar
GEC MADDE 2 (1) 27/11/2010 tarihli ve 27768 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmeliine gre i sal ve gvenlii hizmetleri sunmak
zorunda olan ve Kanununa tabi 50den fazla alan bulunan kamu kurumlar sz konusu hizmetleri 1/7/2014 tarihine kadar srdrr.
GEC MADDE 3 (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) 16 nc maddeye gre OSGB yetki belgesi bavuru sistemi, e-devlet sistemi alt yaps tamamlandnda Genel Mdrlk internet sayfasnda duyurulur. lgili duyuruya kadar yaplacak
bavurular ve sonulandrlmasna ait i ve ilemlerde mevcut hkmlerin uygulanmasna devam edilir.
(2) Bu maddenin yrrle girdii tarihten nce 16 nc madde hkmleri kapsamnda yaplm ve sonulandrlmam OSGB ve TSMB bavurularnda bu Ynetmelikte belirtilen artlar
aranr.
(3) 12 nci maddenin onuncu fkras kapsamndaki adres ve unvan deiiklii bavurular ile 13 nc maddenin yedinci fkrasna gre sorumlu mdr deiiklii ile ilgili bildirimler, SGKATP sistemindeki gerekli dzenlemeler tamamlanp iln edilinceye kadar Genel Mdrle yazl olarak yaplmaya devam edilir.
Yrrlk
Yrtme
(1)
18/12/2014 tarihli ve 29209 sayl Resmi Gazetede Yaymlanan Ynetmelik deiiklii ile eklenen Ek 1 inci maddesi yaym tarihinden itibaren ay sonra yrrle girer.
1.
2.

Tarihi
Says
29/12/2012
28512
Tarihi
Says
31/1/2013
28545
18/12/2014
29209
EK-1
357
SGB VE OSGBLERDE BULUNACAK ASGAR MALZEME LSTES
a) Steteskop,
b) Tansiyon aleti,
c) Otoskop,
) Oftalmoskop,
d) Termometre,
e) Ik kayna,
f) Kk cerrahi seti,
g) Paravan, perde v.b,
) Muayene masas,
h) Refleks ekici,
) Tart aleti,
i) Boy ler,
j) Pansuman seti,
k) Dil basaca, enjektr, gazl bez gibi gerekli sarf malzemeleri,
l) Keskin atk kab,
m) Manometreli oksijen tp (tanabilir),
n) Seyyar lamba,
o) Buzdolab,
) la ve malzeme dolab,
p) EKG cihaz
r) Negatoskop
s)Tekerlekli sandalye,
) 15/2/2008 tarihli ve 26788 sayl Resm Gazetede yaymlanan Ayakta Tehis ve Tedavi Yaplan zel Salk Kurulular Hakknda Ynetmelie gre bulundurulmas zorunlu tutulan temel acil ilalar, alar ve antiserumlar.
Not 1: Birden fazla iyeri hekiminin bir arada alt birimlerde, yukardaki tbbi cihaz ve malzemelerden (a)dan (h) bendine kadar (h bendi dahil) olanlar her iyeri hekimi iin ayr ayr
bulundurulur.
Not 2: Birimler, tbbi atklar ve pler iin 22/7/2005 tarihli ve 25883 sayl Resm Gazete de yaymlanan Tbbi Atklarn Kontrol Ynetmelii hkmlerine uygun olarak gerekli tedbirleri
alr.
358
EK-1
SGB VE OSGBLERDE BULUNACAK ASGAR MALZEME LSTES
a) Steteskop,
b) Tansiyon aleti,
c) Otoskop,
) Oftalmoskop,
d) Termometre,
e) Ik kayna,
f) Kk cerrahi seti,
g) Paravan, perde v.b,
) Muayene masas,
h) Refleks ekici,
) Tart aleti,
i) Boy ler,
j) Pansuman seti,
k) Dil basaca, enjektr, gazl bez gibi gerekli sarf malzemeleri,

l) Keskin atk kab,
m) Manometreli oksijen tp (tanabilir),
n) Seyyar lamba,
o) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
) la ve malzeme dolab,
p) EKG cihaz
r) Negatoskop
s)Tekerlekli sandalye,
) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
Not 1: Birden fazla iyeri hekiminin bir arada alt birimlerde, yukardaki tbbi cihaz ve malzemelerden (a)dan (h) bendine kadar (h bendi dahil) olanlar her iyeri hekimi iin ayr
ayr bulundurulur.
Not 2: Birimler, tbbi atklar ve pler iin 22/7/2005 tarihli ve 25883 sayl Resm Gazete de yaymlanan Tbbi Atklarn Kontrol Ynetmelii hkmlerine uygun olarak gerekli tedbirleri alr
EK-2
ORTAK SALIK VE GVENLK BRM YETK BELGES
359
EK-3
OSGB LE YER ARASINDAK HZMET SZLEMES

OSGB:
Unvan:
Yetki Belgesi Tarih ve No:
Adresi:
SGK Sicil No:
Vergi Dairesi/Sicil No:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
yerine verilecek i gvenlii uzmanl hizmet sresi:
(saat/ay)
yerine verilecek iyeri hekimlii hizmet sresi:
(saat/ay)
yerine verilecek dier salk personelinin hizmet sresi:
(saat/ay)
Hizmet alan iyerinin:
Unvan:
Adresi:
SGK Sicil No:
Vergi Dairesi/Sicil No:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
Tehlike snf:
alan says:
Faaliyet alan:
Hizmet verecek i gvenlii uzmannn:
Ad ve Soyad:
T.C. Kimlik No:
Meslei:
Diploma Tarih ve No:
Belge snf Tarih ve No:
Hizmet verecek iyeri hekiminin:
Ad ve Soyad:
T.C. Kimlik No:
Belge Tarih ve No:
Hizmet verecek dier salk personelinin:
Ad ve Soyad:
T.C. Kimlik No:
Meslei:
Belge Tarih ve No:
bu szleme 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu hkmlerine gre mtereken imzalanmtr.
Tarih
Gv. Uzm.
././.
Dier Salk Personeli
mza
yeri Hekimi
mza
OSGB
mza
mza
veren
mza
360
EK-4a
YER HEKML ALIMA SZLEMES/GREVLENDRMES
yerinin :
Unvan:
Adresi:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
SGK Sicil No:
Faaliyet alan:
Tehlike snf:
alan says:
yeri Hekiminin :
Ad ve Soyad:
T.C. Kimlik No:
SGK Sicil No:
Belge Tarih ve No:
Hizmet verecei sre (Saat/Ay):
Adresi:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
yeri Hekimlii Yapt Dier yerlerinin:
(Bu szleme dneminde varsa allan iyerleri yazlacaktr.)
Unvan:
Adresi:
Faaliyet alan:
Tehlike snf:
alan says:
SGK Sicil No:
alma Sresi (Saat/Ay):
yeri Hekimlii Dndaki alt ler/yerleri:
Unvan:
Adresi:
Faaliyet alan:
SGK Sicil No:
Tarih
yeri Hekimi
veren/v. Vek.
mza
mza - Kae
361
EK-4b
GVENL UZMANLII ALIMA SZLEMES/GREVLENDRMES
yerinin :
Unvan:
Adresi:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
SGK Sicil No:
Faaliyet alan:
Tehlike snf:
Toplam alan says:
Gvenlii Uzmannn:
Ad ve Soyad:
T.C. Kimlik No:
SGK Sicil No:
Belge Snf-Tarih ve No:
Adresi:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
Gvenlii Uzmanl Yapt Dier yerlerinin:
Unvan:
Adresi:
Faaliyet alan:
Tehlike snf:
alan says:
SGK Sicil No:
Gvenlii Uzmanl Dndaki alt ler/yerleri:
Unvan:
Adresi:
Faaliyet alan:
SGK Sicil No:
Tarih
Gvenlii Uzman
veren/v. Vek.
mza
mza - Kae
362
EK-4c
DER SALIK PERSONEL ALIMA SZLEMES/GREVLENDRMES
yerinin :
Unvan:
Adresi:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
SGK Sicil No:
Faaliyet alan:
Tehlike snf:
Toplam alan says:
Dier Salk Personelinin :
Ad ve Soyad:
T.C. Kimlik No:
SGK Sicil No:
Belge Tarih ve No:
Adresi:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
Dier Salk Personeli Olarak Hizmet Verdii Dier yerlerinin:
Unvan:
Adresi:
Faaliyet alan:
Tehlike snf:
alan says:
SGK Sicil No:
Dier Salk Personeli Hizmeti Vermeden alt ler/yerleri:
Unvan:
Adresi:
Faaliyet alan:
SGK Sicil No:
Tarih
Dier Salk Personeli
veren/v. Vek.
mza
mza - Kae
363
EK-5a
KAMU PERSONELNN GREVLENDRLMES
T.C.
.
6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve ilgili ynetmeliklerden doan ykmllkler kapsamnda
(Grevli olduu birim) de grev yapan T.C. kimlik numaral .. n aada bilgileri yazl olan biriminde . olarak .............. makamnn tarih, .. sayl oluru ile grevlendirilmitir.
Birim Amiri
Ad Soyad
mza
YER HEKMNN
Ad ve Soyad
T.C Kimlik Numaras
Sicil Numaras
Sertifika Tarihi
Sertifika Numaras
letiim Bilgileri
(kamet, e-posta adresleri, ev, i, cep
telefonu numaras)
mza
ALITII KURUMUN
Unvan
Adresi
YER HEKM OLARAK GREVLENDRLD KURUMUN
(Her bir Kurum iin ayr ayr doldurulacaktr.)
Unvan
Adresi
SGK Sicil Numaras
Tehlike Snf
alan Says
Grevlendirildii Sre (Saat/Ay)
364
EK-5b
T.C.
.
6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve ilgili ynetmeliklerden doan ykmllkler kapsamnda ..
Birim Amiri
Ad Soyad
mza
GVENL UZMANININ
Ad ve Soyad
T.C. Kimlik Numaras
Sicil Numaras
Sertifika Snf / Tarihi
Sertifika Numaras
Meslei
letiim Bilgileri
telefonu numaras)
mza
ALITII KURUMUN
Unvan
Adresi
GVENL UZMANI OLARAK GREVLENDRLD KURUMUN
Unvan
Adresi
SGK Sicil Numaras
Tehlike Snf
alan Says
365
EK-5c
T.C.
.
6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve ilgili ynetmeliklerden doan ykmllkler kapsamnda ..
Birim Amiri
Ad Soyad
mza
DER SALIK PERSONELNN

Ad ve Soyad
T.C. Kimlik Numaras
Sicil Numaras
Sertifika Tarihi
Sertifika Numaras
Meslei/Yapt grev
letiim Bilgileri
telefonu numaras)
mza
ALITII KURUMUN
Unvan
Adresi
DER SALIK PERSONEL OLARAK GREVLENDRLD KURUMUN
Unvan
Adresi
SGK Sicil Numaras
Tehlike Snf
alan Says
366
EK-6
VERENN KEND YERNDE YAPACAI ALIMA TAAHHTNAMES
6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve ilgili ynetmeliklerden doan ykmllkler kapsamnda bilgileri aada mevcut
bulunan .. SGK Sicil numaral ve .unvanl iyerimde iveren olmamn yannda ayn zamanda aada belirtilen grevi de ifa edeceimi beyan ve taahht ederim.
stlenilen grev:
yeri hekimlii
verenin:
Ad ve Soyad:
T.C. Kimlik No:
Meslei / Diploma Tarih ve No:
Belge Tarih ve No:
Sertifika snf:
kamet Adresi:
Tel No:
yerinin:
gvenlii uzmanl
Faks No:
Dier salk personeli
E-posta:
Unvan:
Adresi:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
Vergi No:
Vergi Dairesi:
Faaliyet alan:
SGK Sicil No:
alan says:
altm ler/yerleri:
(allan her iyeri iin ayr ayr yazlacaktr.)
Unvan:
Adresi:
Faaliyet alan:
SGK Sicil No:
Tarih
veren
mza - Kae
367
368
EK-7
(Deiik:RG-18/12/2014-29209)
ORTAK SALIK VE GVENLK BRMLER N HTAR TABLOSU

Sra No.
1
2
3
4
5
6
hlalin Ad
Yetki alnan yer ve donanm ile ilgili belirtilen artlara uygunluunun devamnn salanmamas durumunda denetim bana,
Ek-8de yer alan tabela haricinde Bakanlk logosunun veya unvannn kullanlmas durumunda denetim bana,
Yerleim plannda Bakanlka onay alnmadan deiiklik yaplmas veya onaylanm yerleim plannda
belirtilen odalarn amac dnda kullanlmas durumunda denetim bana,
Hizmet verilen iyerlerine dair szlemeler ile personel szlemelerinin ve bunlarn feshinin zamannda bildirilmemesi durumunda denetim bana,
Tabela, basl evrak, bror, afi ve dier elektronik ortamlarda herhangi bir amala kullanlan her
trl yazl ve grsel dokmanda; yetki belgesinde belirtilen isim veya unvandan farkl isim veya unvan kullanlmas durumunda denetim bana,
Sorumlu mdrn ayrlmasna ramen 30 gn iinde yeni sorumlu mdr grevlendirilmemesi,
Szleme yaplan iyerlerine dair tutulmas gereken onayl defter suretlerinin OSGBde bulundurulmamas durumunda denetim bana,
Ek-8deki rneine uygun tabela dzenlemesinin yaplmamas durumunda denetim bana,
7
8
9
10
11
Szleme yaplan iyerlerine dair yllk alma plan veya yllk deerlendirme raporunun kayt altna
alnmamas veya OSGBde bir suretinin bulundurulmamas durumunda denetim bana,
alanlara verilen i sal ve gvenlii eitimlerine dair kaytlarn tutulmamas veya bir suretinin
OSGBde bulundurulmamas durumunda denetim bana,
Hizmet verilen iyerine zorunlu haller dnda, ayn iyeri hekimi, i gvenlii uzman ve dier salk
personelinin hizmet vermesinin salanmamas durumunda denetim bana,
13
Hizmet szlemesi sresi sonunda elinde bulundurduu kayt ve dosyalarn ilgili iverene teslim edilmemesi durumunda denetim bana,
Hizmet verilen iyerinin alan saysna ve tehlike snfna uygun srelerde i gvenlii uzman veya
iyeri hekimi veya dier salk personeli almasnn salanmamas durumunda her bir iyeri iin,
14
alma saatleri ierisinde OSGBnin kapal olmas durumunda denetim bana,
12
15
16
17
18
19
SGKATP zerinden szleme yaplmadan hizmet verilmesi veya henz onaylanmam szlemelerle hizmet verilmesi durumunda denetim bana,
Yetki ald meknda Bakanlka yetki veya izin verilmemi faaliyette bulunulmas veya 19 uncu maddenin ikinci fkrasna aykrlk durumunda denetim bana,
Tam sreli i szlemesiyle istihdam edilmesi gereken kiilerin ayrlmasna ramen 30 gn iinde
yenilerinin grevlendirilmemesi durumunda kii bana,
Kontrol ve denetimlerde istenen bilgi ve belgelerin verilmemesi veya grevin tamamlanmasna engel
olunmas durumunda denetim bana,
irket ortaklarnda yaplan deiikliin zamannda bildirilmemesi durumunda,
hlal Derecesi
htar Puan
Hafif
10
Hafif
10
Hafif
15
Hafif
15
Hafif
20
Hafif
15
Hafif
20
Orta
30
Hafif
20
Hafif
20
Hafif
20
Orta
30
Orta
30
Orta
30
Orta
40
Ar
50
Orta
30
Ar
100
Orta
30
EK-8
TABELA
369
370
SALII VE GVENL HZMETLERNN DESTEKLENMES HAKKINDA YNETMELK

24 Aralk 2013 Resm Gazete Say : 28861
BRNC BLM
Ama ve kapsam
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, kamu kurum ve kurulular hari olmak zere ondan az alan bulunanlardan, tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerine, i sal ve
gvenlii hizmetlerinin yerine getirilmesi iin salanacak destein usul ve esaslarn belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 7 nci maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
a) Genel Mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
b) Hizmet sunucusu: sal ve gvenlii hizmeti vermek zere Genel Mdrlke yetkilendirilmi kii, kurum veya kurulular,
c) SG-KATP: sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili i ve ilemlerin Genel Mdrlke kayt, takip ve izlenmesi amacyla kullanlan Sal ve Gvenlii Kayt, Takip ve zleme
Programn,
) Kurum: Sosyal Gvenlik Kurumunu,
ifade eder.
KNC BLM
Destek Kapsamna Giren yerlerinin Belirlenmesi ve Bavuru
Destekten yararlanacak iyerlerinin tespiti
MADDE 4 (1) Destekten yararlanacak iyerlerinin tespitinde, Kurum tarafndan tescil edilmi iyeri kaytlar esas alnr.
(2) Destekten Trkiye genelinde ondan az alan bulunan tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinin iverenleri faydalanr. alan saysnn ondan az olup olmadnn tespitinde aadaki artlar aranr:
a) Ayn iverenin Trkiye genelinde birden fazla tescilli iyerinin bulunmas halinde, ayn iveren tarafndan 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas
Kanununun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) bendi kapsamnda Trkiye genelinde tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde altrlan toplam sigortal says esas alnr.
b) verenden i alan alt iverenlerce altrlan sigortallar toplam alan saysna dahil edilir.
c) yerinde eitli nedenlerle ay iinde almas bulunmayan ve cret denmeyen sigortallar toplam alan saysna dahil edilir.
) Her bir ayda Kuruma verilmi asl ve ek nitelikteki aylk prim ve hizmet belgelerinde kaytl sigortal saysndan, iptal nitelikteki aylk prim ve hizmet belgelerinde kaytl sigortal says
dlr.
d) Ay iinde ie giren veya iten kan sigortallar da sigortal saysna dahil edilir.
e) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayl Mesleki Eitim Kanununda belirtilen aday rak, rak ve iletmelerde mesleki eitim gren renciler alan saysnn tespitinde dikkate alnmaz.
(3) yerinin, SG-KATPe kaytl onaylanm ve devam eden i sal ve gvenlii hizmetlerinin verilmesine ilikin, hizmet sunucusu ile yaplm bir szlemesinin olmas arttr.
371
NC BLM
Destek Bedellerinin Tespiti, denmesi ve Hizmetin Alnaca Kurum ve Kurulular
sal ve gvenlii hizmet bedellerinin tespiti
MADDE 5 (1) Ondan az alan bulunan iverenlere salanacak i sal ve gvenlii hizmet bedelleri iyerinin tehlike snf ve Kuruma bildirilen sigortal says ile sigortallarn altklar gn says esas alnarak her bir iyeri iin ayr ayr tespit edilir.
(2) Tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin salanacak i sal ve gvenlii hizmet bedelinin sigortal bana gnlk miktar 16 yandan byk sigortallar iin belirlenen
prime esas kazan alt snrnn gnlk tutarnn srasyla %1,4 ve %1,6sdr.
(3) Salanacak i sal ve gvenlii hizmet bedelinin tutar, ikinci fkrada belirtilen yzdelerin aylk prim ve hizmet belgesi ile bildirilen prim deme gn says ile arplmas suretiyle
tespit edilecektir.
Bavuru ve destein denme ekli
MADDE 6 (1) Genel Mdrlk szleme yapan ve deme kapsamnda olan iyerlerinin drdnc maddede belirtilen usul ve esaslar erevesinde tespit edilmesini salamak amacyla
Kuruma SG-KATPe eriim yetkisi salar.
(2) Kurum, kapsama giren iverenlere salanan hizmetin bedelini, beinci maddede belirtilen usul ve esaslar erevesinde; er aylk dnemler halinde hesaplar. Dnem sonundaki
tutarlar takip eden ikinci ayn sonunda iverene der.
(3) Kuruma yasal sresi ierisinde denmemi prim ve prime ilikin borcun bulunmas halinde, destek tutarlar bu borca mahsup edilir.
(4) Kapsama giren iverenlerce destekten yararlanmak iin bavuru yaplr. Yaplacak bavuru ve deme ile ilgili uygulamaya ilikin dier hususlar Bakanln uygun gr dorultusunda Kurum tarafndan belirlenir.
Destek hizmetinin alnaca kii, kurum veya kurulular
MADDE 7 (1) Bu Ynetmelik kapsamndaki iyerleri, i sal ve gvenlii ile ilgili destek hizmetlerini 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve
Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii uyarnca hizmet sunucusundan alr.
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
Ykmllkler
MADDE 8 (1) Kapsama giren iverenlerce destekten yararlanlabilmesi iin aylk prim ve hizmet belgelerinin yasal sresi iinde Kuruma verilmesi arttr.
Meyyideler
MADDE 9 (1) Kurumun denetim ve kontrol ile grevlendirilmi memurlarnca yaplan tespitler veya dier kamu idarelerinin denetim elemanlarnca kendi mevzuatlar gereince yapacaklar soruturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, dner sermayeli kurulular, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kurululardan alnan bilgi ve belgelerden veya
mahkeme ilamna istinaden altrdklar sigortallar Kuruma bildirmedikleri tespit edilen iverenler, tespitin yapld ay takip eden aydan balanlarak salanan destekten yl sreyle faydalanamaz ve kayt d alann ie balad aydan itibaren yaplan demeler Kurumca yasal faizi ile birlikte geri alnr.
(2) Birden fazla iyeri bulunan iverenlere ait iyerlerinde kayt d alan bulunduunun tespiti halinde, gerek tespitin yapld iyeri iin, gerekse dier iyerleri iin kayt d alann ie balad aydan itibaren yaplan demeler Kurumca yasal faizi ile birlikte geri alnr ve sz konusu iverenler tespitin yapld ay takip eden aydan balanlarak salanan destekten
yl boyunca yararlanamaz.
Denetim
MADDE 10 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda salanan destekle ilgili olarak gerektiinde Bakanlk ve Kurum denetim elemanlar tarafndan denetim yaplr.
Yrrlk
Yrtme
372
SALII VE GVENL KURULLARI HAKKINDA YNETMELK

18.01.2013 tarihli ve 28532 sayl Resmi Gazetede yaymlanmtr.
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, i sal ve gvenlii ile ilgili almalarda bulunmak zere i sal ve gvenlii kurullarnn hangi iyerlerinde kurulaca ve bu kurullarn oluumu, grev ve yetkileri, alma usul ve esaslar ile birden ok kurul bulunmas halinde kurullar arasnda koordinasyon ve ibirlii yntemlerini belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren, elli ve daha fazla alann bulunduu ve alt aydan fazla sren srekli
ilerin yapld iyerlerini kapsar.
Dayanak ve tanmlar
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 22 ve 30 uncu maddelerine gre dzenlenmitir.
(2) Bu Ynetmeliin uygulanmas bakmndan alan, iveren, kurul ve alan temsilcisi ve benzeri kavramlar 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununda tanmland gibidir.
KNC BLM
Genel Hkmler
verenin ykmll
MADDE 4 (1) Elli ve daha fazla alann bulunduu ve alt aydan fazla sren srekli ilerin yapld iyerlerinde iveren, i sal ve gvenlii ile ilgili almalarda bulunmak zere
kurul oluturur.
(2) Alt aydan fazla sren asl iveren-alt iveren ilikisinin bulunduu hallerde;
a) Asl iveren alt iverenin alan saylar ayr ayr elli ve daha fazla ise asl iveren ve alt iveren ayr ayr kurul kurar. sal ve gvenlii faaliyetlerinin yrtlmesi ve kurullarca
alnan kararlarn uygulanmas konusunda ibirlii ve koordinasyon asl iverence salanr.
b) Bir iyerinde sadece asl iverenin alan says elli ve daha fazla ise bu durumda kurul asl iverence kurulur. Kurul oluturma ykmll bulunmayan alt iveren, kurul tarafndan
alnan kararlarn uygulanmas ile ilgili olarak koordinasyonu salamak zere vekleten yetkili bir temsilci atar.
c) Alt iverenin alan says elli ve daha fazla, asl iverenin alan says ellinin altnda ise iyerinde kurul alt iverence oluturulur. Asl iveren alt iverenin oluturduu kurula ibirlii ve koordinasyonu salamak zere vekleten yetkili bir temsilci atar.
) Asl iveren ve alt iverenin alan saylar ayr ayr ellinin altnda ve toplam alan says elliden fazla bulunduu durumlarda ise koordinasyon asl iverence yaplmak kaydyla, asl
iveren ve alt iveren tarafndan birlikte bir kurul oluturulur. Kurulun oluumunda yeler 6 nc maddeye gre her iki iverenin ortak karar ile atanr.
(3) Asl iveren alt iveren ilikisi bulunmayan ve ayn alma alannda birden fazla iverenin bulunmas ve bu iverenlerce birden fazla kurulun oluturulmas hlinde iverenler, birbirlerinin almalarn etkileyebilecek kurul kararlar hakknda dier iverenleri bilgilendirir.
(4) verenler, i sal ve gvenlii mevzuatna uygun kurul kararlarn uygular.
Kurulun kurulaca dier iyerleri
MADDE 5 (1) verene bal, fabrika, messese, iletme veya iletmeler grubu gibi birden ok iyeri bulunduu hallerde elli ve daha fazla alann bulunduu her bir iyerinde ayr
ayr kurul kurulur.(2) Birinci fkrada belirtilen durumlarda ihtiya duyulmas halinde kurullar arasnda koordinasyon ve bilgi al verii iverence salanr. veren, birden ok iyerinin her birinde
kurulacak kurullarn alma usullerini dzenlemek, i ve gr birliini salamak amacyla bu iyerlerine ait i sal ve gvenlii ile ilgili raporlarn, en az ayda bir, ilgili teknik eleman ve
uzmanlarca incelenmesini salar. Ayrca bu raporlar gz nnde tutarak alnmas gereken tedbirleri tespit eder ve uygulanmasn salar.
373
Kurulun oluumu
MADDE 6 (1) Kurul aada belirtilen kiilerden oluur:
a) veren veya iveren vekili,
b) gvenlii uzman,
c) yeri hekimi,
) nsan kaynaklar, personel, sosyal iler veya idari ve mali ileri yrtmekle grevli bir kii,
d) Bulunmas halinde sivil savunma uzman,
e) Bulunmas halinde formen, ustaba veya usta,
f) alan temsilcisi, iyerinde birden ok alan temsilcisi olmas halinde ba temsilci.
(2) Kurulun bakan iveren veya iveren vekili, kurulun sekreteri ise i gvenlii uzmandr. gvenlii uzmannn tam zamanl alma zorunluluu olmayan iyerlerinde ise kurul sekretaryas; insan kaynaklar, personel, sosyal iler veya idari ve mali ileri yrtmekle grevli bir kii tarafndan yrtlr.
(3) Bu maddenin birinci fkrasnn (b), (c), () ve (d) bentlerinde gsterilen yeler iveren veya iveren vekili tarafndan atanrlar.
(4) Birden fazla i gvenlii uzman ve iyeri hekiminin bulunduu iyerlerinde iveren tarafndan grevlendirme yaplr. gvenlii uzmannn grevlendirilmesinde o iyerinin tehlike
snfna uygun uzmanlar arasndan birisi grevlendirilir.
(5) Bu maddenin birinci fkrasnn (e) bendinde belirtilen ye o iyerindeki formen, ustaba veya ustalarn yardan fazlasnn katlaca toplantda ak oyla seilir. Seimle belirlenememesi halinde iveren tarafndan atanr.
(6) Bu maddenin birinci fkrasnn (e) ve (f) bentlerinde sz geen kurul yelerinin ayn usullerle yedekleri seilir.
(7) 4 nc maddenin ikinci fkrasnn () bendine gre kurulacak kurullarda yeler ve kurul sekreteri asl iveren ve alt iveren tarafndan ortak kararla atanr.
Eitim
MADDE 7 (1) veren tarafndan, kurulun yelerine ve yedeklerine i sal ve gvenlii konularnda eitim verilmesi salanr. Kurul yelerinin ve yedeklerinin eitimleri asgari aadaki konular kapsar;
a) Kurulun grev ve yetkileri,
b) sal ve gvenlii konularnda ulusal mevzuat ve standartlar,
c) Ska rastlanan i kazalar ve tehlikeli vakalarn nedenleri,
) hijyeninin temel ilkeleri,
d) letiim teknikleri,
e) Acil durum nlemleri,
f) Meslek hastalklar,
g) yerlerine ait zel riskler,
) Risk deerlendirmesi.
(2) Asl iveren alt iveren ilikilerinde ortak kurul oluumunda eitimden her iki iveren birlikte sorumludur.
Grev ve yetkiler
MADDE 8 (1) Kurulun grev ve yetkileri unlardr;
a) yerinin niteliine uygun bir i sal ve gvenlii i ynerge tasla hazrlamak, iverenin veya iveren vekilinin onayna sunmak ve ynergenin uygulanmasn izlemek, izleme sonularn rapor haline getirip alnmas gereken tedbirleri belirlemek ve kurul gndemine almak,
b) sal ve gvenlii konularnda o iyerinde alanlara yol gstermek,
c) yerinde i sal ve gvenliine ilikin tehlikeleri ve nlemleri deerlendirmek, tedbirleri belirlemek, iveren veya iveren vekiline bildirimde bulunmak,
374
) yerinde meydana gelen her i kazas ve iyerinde meydana gelen ancak i kazas olarak deerlendirilmeyen iyeri ya da i ekipmannn zarara uratma potansiyeli olan olaylar
veya meslek hastalnda yahut i sal ve gvenlii ile ilgili bir tehlike halinde gerekli aratrma ve incelemeyi yapmak, alnmas gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek iveren veya iveren vekiline vermek,
d) yerinde i sal ve gvenlii eitim ve retimini planlamak, bu konu ve kurallarla ilgili programlar hazrlamak, iveren veya iveren vekilinin onayna sunmak ve bu programlarn
uygulanmasn izlemek ve eksiklik grlmesi halinde geri bildirimde bulunmak,
e) yerinde yaplacak bakm ve onarm almalarnda gerekli gvenlik tedbirlerini planlamak ve bu tedbirlerin uygulamalarn kontrol etmek,
f) yerinde yangn, doal afet, sabotaj ve benzeri tehlikeler iin alnan tedbirlerin yeterliliini ve ekiplerin almalarn izlemek,
g) yerinin i sal ve gvenlii durumuyla ilgili yllk bir rapor hazrlamak, o ylki almalar deerlendirmek, elde edilen tecrbeye gre ertesi yln alma programnda yer alacak
hususlar deerlendirerek belirlemek ve iverene teklifte bulunmak,
) 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 13 nc maddesinde belirtilen almaktan kanma hakk talepleri ile ilgili acilen toplanarak karar vermek,
h) yerinde teknoloji, i organizasyonu, alma artlar, sosyal ilikiler ve alma ortam ile ilgili faktrlerin etkilerini kapsayan tutarl ve genel bir nleme politikas gelitirmeye ynelik
almalar yapmak.
(2) Kurul yeleri bu Ynetmelikle kendilerine verilen grevleri yapmalarndan dolay haklar kstlanamaz, kt davran ve muameleye maruz kalamazlar.
alma usulleri
MADDE 9 (1) Kurul inceleme, izleme ve uyarmay ngren bir dzen iinde ve aadaki esaslar gz nnde bulundurarak alr.
a) Kurullar ayda en az bir kere toplanr. Ancak kurul, iyerinin tehlike snfn dikkate alarak, tehlikeli iyerlerinde bu srenin iki ay, az tehlikeli iyerlerinde ise ay olarak belirlenmesine
karar verebilir.
b) Toplantnn gndemi, yeri, gn ve saati toplantdan en az krk sekiz saat nce kurul yelerine bildirilir. Gndem, sorunlarn ve varsa i sal ve gvenliine ilikin projelerin nem
srasna gre belirlenir. Kurul yeleri gndemde deiiklik isteyebilirler. Bu istek kurulca uygun grldnde gndem buna gre deitirilir.
c) lml, uzuv kaypl veya ar i kazas halleri veya zel bir tedbiri gerektiren nemli hallerde kurul yelerinden herhangi biri kurulu olaanst toplantya arabilir. Bu konudaki tekliflerin kurul bakanna veya sekreterine yaplmas gerekir. Toplant zaman, konunun ivedilik ve nemine gre tespit olunur.
) Kurul toplantlarnn gnlk alma saatleri iinde yaplmas asldr. Kurulun toplantlarnda geecek sreler gnlk alma sresinden saylr.
d) Kurul, ye tam saysnn salt ounluu ile iveren veya iveren vekili bakanlnda toplanr ve katlanlarn salt ounluu ile karar alr. ekimser oy kullanlamaz. Oylarn eitlii halinde bakann oyu karar belirler. ounluun salanamad veya baka bir nedenle toplantnn yaplmad hallerde durumu belirten bir tutanak dzenlenir.
e) Her toplantda, grlen konularla ilgili alnan kararlar ieren bir tutanak dzenlenir. Tutanak, toplantya katlan bakan ve yeler tarafndan imzalanr. mza altna alnan kararlar
herhangi bir ileme gerek kalmakszn iverene bildirilmi saylr. mzal tutanak ve kararlar srasyla zel dosyasnda saklanr.
f) Toplantda alnan kararlar gerei yaplmak zere ilgililere duyurulur. Ayrca alanlara duyurulmas faydal grlen konular iyerinde iln edilir.
g) Her toplantda, nceki toplantya ilikin kararlar ve bunlarla ilgili uygulamalar hakknda bakan veya kurulun sekreteri tarafndan kurula gerekli bilgi verilir ve gndeme geilir.
(2) Kurulca iyerinde iln edilen kararlar iverenleri ve alanlar balar.
(3) Kurul, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 13 nc maddesinde belirtilen almaktan kanma hakk taleplerinde birinci fkrann (a) bendine gre belirlenen sre dikkate
alnmakszn acilen toplanr. Toplantda alnan karar alan ve alan temsilcisine yazl olarak tebli edilir.
verenin veya iveren vekilinin kurula ilikin genel ykmll
MADDE 10 (1) veren veya iveren vekili, kurul iin gerekli toplant yeri, ara ve gereleri salar.
(2) veren veya iveren vekili, kurulca hazrlanan toplant tutanaklarn, kaza ve dier vakalarn inceleme raporlarn ve kurulca iyerinde yaplan denetim sonularna ait kurul raporlarn, i mfettilerinin incelemesini salamak amacyla, iyerinde bulundurur.
375
Kurulun ykmll
MADDE 11 (1) Kurullar, yapacaklar tekliflerde, bulunacaklar tavsiyelerde ve verecekleri kararlarda iyerinin durumunu ve iverenin olanaklarn gz nnde bulundururlar.
(2) Kurul yeleri, grevleri nedeniyle iyerlerinin yapm ve retim teknikleri, ticari srlar ve ekonomik durumlar hakknda grdkleri ve rendiklerini gizli tutmak zorundadrlar.
(3) Kurullar, i sal ve gvenlii ynnden tefti yapmaya yetkili Bakanlk i mfettilerine iyerlerinde yapacaklar tefti ve incelemelerde kolaylk salamak ve yardmc olmakla ykmldr.
alanlarn ykmll
MADDE 12 (1) alanlar salk ve gvenliin korunmas ve gelitirilmesi amacyla i sal ve gvenlii kurullarnca konulan kurallar, yasaklar ile alnan karar ve tedbirlere uymak
zorundadrlar.
(2) yerinde i sal ve gvenlii tedbirlerinin belirlenmesi, uygulanmas ve alnan tedbirlere uyulmas hususunda alanlar kurullarla ibirlii yaparlar.
(3) Kurullar tarafndan alnan kararlar veya uygulamada karlatklar glkler hakknda alanlar alan temsilcileri aracl ile kurula bilgi verirler.
NC BLM
Son Hkmler
Yrrlkten kaldrlan mevzuat
MADDE 13 (1) 7/4/2004 tarihli ve 25426 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Kurullar Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Gei hkm
GEC MADDE 1 (1) 6 nc madde uyarnca oluturulacak kurulda, mezkr maddenin birinci fkrasnn (b) ve (c) bentlerinde saylanlarn bulundurulma zorunluluu Kanunun 38 inci
maddesinde belirtilen srelere uygun olarak aranr.
(2) Bu Ynetmeliin yaym tarihinden nce iyerlerinde oluturulmu olan i sal ve gvenlii kurullarnca alnan kararlarn geerlilii devam eder.
Yrrlk
Yrtme
376
SALII VE GVENL RSK DEERLENDRMES YNETMEL

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, iyerlerinde i sal ve gvenlii ynnden yaplacak risk deerlendirmesinin usul ve esaslarn dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki iyerlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, Sal ve Gvenlii Kanununun 10 uncu ve 30 uncu maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
b) Kabul edilebilir risk seviyesi: Yasal ykmllklere ve iyerinin nleme politikasna uygun, kayp veya yaralanma oluturmayacak risk seviyesini,
c) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
) nleme: yerinde yrtlen ilerin btn safhalarnda i sal ve gvenlii ile ilgili riskleri ortadan kaldrmak veya azaltmak iin planlanan ve alnan tedbirlerin tmn,
d) Ramak kala olay: yerinde meydana gelen; alan, iyeri ya da i ekipmann zarara uratma potansiyeli olduu halde zarara uratmayan olay,
e) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayp, yaralanma ya da baka zararl sonu meydana gelme ihtimalini,
f) Risk deerlendirmesi: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dnmesine yol aan faktrler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlatrlmas amacyla yaplmas gerekli almalar,
g) Tehlike: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek, alan veya iyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini, ifade eder.
KNC BLM
veren Ykmll ve Risk Deerlendirmesi Ekibi
veren ykmll
MADDE 5 (1) veren; alma ortamnn ve alanlarn salk ve gvenliini salama, srdrme ve gelitirme amac ile i sal ve gvenlii ynnden risk deerlendirmesi yapar
veya yaptrr.
(2) Risk deerlendirmesinin gerekletirilmi olmas; iverenin, iyerinde i sal ve gvenliinin salanmas ykmlln ortadan kaldrmaz.
(3) veren, risk deerlendirmesi almalarnda grevlendirilen kii veya kiilere risk deerlendirmesi ile ilgili ihtiya duyduklar her trl bilgi ve belgeyi temin eder.
Risk deerlendirmesi ekibi
MADDE 6 (1) Risk deerlendirmesi, iverenin oluturduu bir ekip tarafndan gerekletirilir. Risk deerlendirmesi ekibi aadakilerden oluur.
a) veren veya iveren vekili.
b) yerinde salk ve gvenlik hizmetini yrten i gvenlii uzmanlar ile iyeri hekimleri.
c) yerindeki alan temsilcileri.
) yerindeki destek elemanlar.
d) yerindeki btn birimleri temsil edecek ekilde belirlenen ve iyerinde yrtlen almalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynaklar ile riskler konusunda bilgi sahibi alanlar.
377
(2) veren, ihtiya duyulduunda bu ekibe destek olmak zere iyeri dndaki kii ve kurululardan hizmet alabilir.
(3) Risk deerlendirmesi almalarnn koordinasyonu iveren veya iveren tarafndan ekip iinden grevlendirilen bir kii tarafndan da salanabilir.
(4) veren, risk deerlendirmesi almalarnda grevlendirilen kii veya kiilerin grevlerini yerine getirmeleri amacyla ara, gere, mekn ve zaman gibi gerekli btn ihtiyalarn karlar, grevlerini yrtmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kstlayamaz.
(5) Risk deerlendirmesi almalarnda grevlendirilen kii veya kiiler iveren tarafndan salanan bilgi ve belgeleri korur ve gizli tutar.
NC BLM
Risk Deerlendirmesi Aamalar
Risk deerlendirmesi
MADDE 7 (1) Risk deerlendirmesi; tm iyerleri iin tasarm veya kurulu aamasndan balamak zere tehlikeleri tanmlama, riskleri belirleme ve analiz etme, risk kontrol tedbirlerinin kararlatrlmas, dokmantasyon, yaplan almalarn gncellenmesi ve gerektiinde yenileme aamalar izlenerek gerekletirilir.
(2) alanlarn risk deerlendirmesi almas yaplrken ihtiya duyulan her aamada srece katlarak grlerinin alnmas salanr.
Tehlikelerin tanmlanmas
MADDE 8 (1) Tehlikeler tanmlanrken alma ortam, alanlar ve iyerine ilikin ilgisine gre asgari olarak aada belirtilen bilgiler toplanr.
a) yeri bina ve eklentileri.
b) yerinde yrtlen faaliyetler ile i ve ilemler.
c) retim sre ve teknikleri.
) ekipmanlar.
d) Kullanlan maddeler.
e) Artk ve atklarla ilgili ilemler.
f) Organizasyon ve hiyerarik yap, grev, yetki ve sorumluluklar.
g) alanlarn tecrbe ve dnceleri.
) e balamadan nce ilgili mevzuat gerei alnacak alma izin belgeleri.
h) alanlarn eitim, ya, cinsiyet ve benzeri zellikleri ile salk gzetimi kaytlar.
) Gen, yal, engelli, gebe veya emziren alanlar gibi zel politika gerektiren gruplar ile kadn alanlarn durumu.
i) yerinin tefti sonular.
J) Meslek hastal kaytlar.
k) kazas kaytlar.
l) yerinde meydana gelen ancak yaralanma veya lme neden olmad halde iyeri ya da i ekipmannn zarara uramasna yol aan olaylara ilikin kaytlar.
m) Ramak kala olay kaytlar.
n) Malzeme gvenlik bilgi formlar.
o) Ortam ve kiisel maruziyet dzeyi lm sonular.
) Varsa daha nce yaplm risk deerlendirmesi almalar.
p) Acil durum planlar.
r) Salk ve gvenlik plan ve patlamadan korunma dokman gibi belirli iyerlerinde hazrlanmas gereken dokmanlar.
(2) Tehlikelere ilikin bilgiler toplanrken ayn retim, yntem ve teknikleri ile retim yapan benzer iyerlerinde meydana gelen i kazalar ve ortaya kan meslek hastalklar da deerlendirilebilir.
378
(3) Toplanan bilgiler nda; i sal ve gvenlii ile ilgili mevzuatta yer alan hkmler de dikkate alnarak, alma ortamnda bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarndan oluan veya bunlarn etkileimi sonucu ortaya kabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alnr. Bu belirleme yaplrken aadaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne ekilde etkilenebilecekleri gz nnde bulundurulur.
a) letmenin yeri nedeniyle ortaya kabilecek tehlikeler.
b) Seilen alanda, iyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerletirilmemesi veya planda olmayan ilavelerin yaplmasndan kaynaklanabilecek tehlikeler.
c) yeri bina ve eklentilerinin yap ve yapm tarz ile seilen yap malzemelerinden kaynaklanabilecek tehlikeler.
) Bakm ve onarm ileri de dahil iyerinde yrtlecek her trl faaliyet esnasnda alma usulleri, vardiya dzeni, ekip almas, organizasyon, nezaret sistemi, hiyerarik dzen,
ziyareti veya iyeri alan olmayan dier kiiler gibi faktrlerden kaynaklanabilecek tehlikeler.
d) in yrtm, retim teknikleri, kullanlan maddeler, makine ve ekipman, ara ve gereler ile bunlarn alanlarn fiziksel zelliklerine uygun tasarlanmamas veya kullanlmamasndan kaynaklanabilecek tehlikeler.
e) Kuvvetli akm, aydnlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatnn bileenleri ile stma, havalandrma, atmosferik ve evresel artlardan korunma, drenaj, artma, yangn nleme ve mcadele ekipman ile benzeri yardmc tesisat ve donanmlardan kaynaklanabilecek tehlikeler.
f) yerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin ilenmesi, kullanlmas, tanmas, depolanmas ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler.
g) alma ortamna ilikin hijyen koullar ile alanlarn kiisel hijyen alkanlklarndan kaynaklanabilecek tehlikeler.
) alann, iyeri ierisindeki ulam yollarnn kullanmndan kaynaklanabilecek tehlikeler.
h) alanlarn i sal ve gvenlii ile ilgili yeterli eitim almamas, bilgilendirilmemesi, alanlara uygun talimat verilmemesi veya alma izni prosedr gereken durumlarda bu izin
olmakszn allmasndan kaynaklanabilecek tehlikeler.
(4) alma ortamnda bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarnn neden olduu tehlikeler ile ilgili iyerinde daha nce kontrol, lm,
inceleme ve aratrma almas yaplmam ise risk deerlendirmesi almalarnda kullanlmak zere; bu tehlikelerin, nitelik ve niceliklerini ve alanlarn bunlara maruziyet seviyelerini belirlemek amacyla gerekli btn kontrol, lm, inceleme ve aratrmalar yaplr.
Risklerin belirlenmesi ve analizi
MADDE 9 (1) Tespit edilmi olan tehlikelerin her biri ayr ayr dikkate alnarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sklkta oluabilecei ile bu risklerden kimlerin, nelerin,
ne ekilde ve hangi iddette zarar grebilecei belirlenir. Bu belirleme yaplrken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de gz nnde bulundurulur.
(2) Toplanan bilgi ve veriler nda belirlenen riskler; iletmenin faaliyetine ilikin zellikleri, iyerindeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve iyerinin kstlar gibi faktrler ya da ulusal veya
uluslararas standartlar esas alnarak seilen yntemlerden biri veya birka bir arada kullanlarak analiz edilir.
(3) yerinde birbirinden farkl ilerin yrtld blmlerin bulunmas halinde birinci ve ikinci fkralardaki hususlar her bir blm iin tekrarlanr.
(4) Analizin ayr ayr blmler iin yaplmas halinde blmlerin etkileimleri de dikkate alnarak bir btn olarak ele alnp sonulandrlr.
(5) Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek zere etkilerinin byklne ve nemlerine gre en yksek risk seviyesine sahip olandan balanarak sralanr ve yazl hale
getirilir.
Risk kontrol admlar
MADDE 10 (1) Risklerin kontrolnde u admlar uygulanr.
a) Planlama: Analiz edilerek etkilerinin byklne ve nemine gre sral hale getirilen risklerin kontrol amacyla bir planlama yaplr.
b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlatrlmas: Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mmkn deil ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi iin aadaki admlar uygulanr.
1) Tehlike veya tehlike kaynaklarnn ortadan kaldrlmas.
2) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla deitirilmesi.
3) Riskler ile kaynanda mcadele edilmesi.
c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanmas: Kararlatrlan tedbirlerin i ve ilem basamaklar, ilemi yapacak kii ya da iyeri blm, sorumlu kii ya da iyeri blm, balama ve biti
tarihi ile benzeri bilgileri ieren planlar hazrlanr. Bu planlar iverence uygulamaya konulur.
) Uygulamalarn izlenmesi: Hazrlanan planlarn uygulama admlar dzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan ynler tespit edilerek gerekli dzeltici ve nleyici ilemler tamamlanr.
379
(2) Risk kontrol admlar uygulanrken toplu korunma nlemlerine, kiisel korunma nlemlerine gre ncelik verilmesi ve uygulanacak nlemlerin yeni risklere neden olmamas salanr.
(3) Belirlenen risk iin kontrol tedbirlerinin hayata geirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yaplr. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin zerinde ise bu maddedeki admlar tekrarlanr.
Dokmantasyon
MADDE 11 (1) Risk deerlendirmesi asgar aadaki hususlar kapsayacak ekilde dokmante edilir.
a)yerinin unvan, adresi ve iverenin ad.
b) Gerekletiren kiilerin isim ve unvanlar ile bunlardan i gvenlii uzman ve iyeri hekimi olanlarn Bakanlka verilmi belge bilgileri.
c) Gerekletirildii tarih ve geerlilik tarihi.
) Risk deerlendirmesi iyerindeki farkl blmler iin ayr ayr yaplmsa her birinin ad.
d) Belirlenen tehlike kaynaklar ile tehlikeler.
e) Tespit edilen riskler.
f) Risk analizinde kullanlan yntem veya yntemler.
g) Tespit edilen risklerin nem ve ncelik srasn da ieren analiz sonular.
) Dzeltici ve nleyici kontrol tedbirleri, gerekletirilme tarihleri ve sonrasnda tespit edilen risk seviyesi.
(2) Risk deerlendirmesi dokmannn sayfalar numaralandrlarak; gerekletiren kiiler tarafndan her sayfas paraflanp, son sayfas imzalanr ve iyerinde saklanr.
(3) Risk deerlendirmesi dokman elektronik ve benzeri ortamlarda hazrlanp arivlenebilir.
Risk deerlendirmesinin yenilenmesi
MADDE 12 (1) Yaplm olan risk deerlendirmesi; tehlike snfna gre ok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli iyerlerinde srasyla en ge iki, drt ve alt ylda bir yenilenir.
(2) Aada belirtilen durumlarda ortaya kabilecek yeni risklerin, iyerinin tamamn veya bir blmn etkiliyor olmas gz nnde bulundurularak risk deerlendirmesi tamamen veya
ksmen yenilenir.
a) yerinin tanmas veya binalarda deiiklik yaplmas.
b) yerinde uygulanan teknoloji, kullanlan madde ve ekipmanlarda deiiklikler meydana gelmesi.
c) retim ynteminde deiiklikler olmas.
) kazas, meslek hastal veya ramak kala olay meydana gelmesi.
d) alma ortamna ait snr deerlere ilikin bir mevzuat deiiklii olmas.
e) alma ortam lm ve salk gzetim sonularna gre gerekli grlmesi.
f) yeri dndan kaynaklanan ve iyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya kmas.
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
Byk kaza nleme politika belgesi veya gvenlik raporu hazrlanmas gereken iyerlerinde risk deerlendirmesi
MADDE 13 (1) Kanunun 29 uncu maddesi gereince byk kaza nleme politika belgesi veya gvenlik raporu hazrlanan iyerlerinde; bu belge ve raporlarda deerlendirilmi riskler,
bu Ynetmelie gre yaplacak risk deerlendirmesinde dikkate alnarak kullanlr.
Birden fazla iveren olmas durumunda risk deerlendirmesi almalar
MADDE 14 (1) Ayn alma alann birden fazla iverenin paylamas durumunda, yrtlen iler iin dier iverenlerin yrtt iler de gz nnde bulundurularak ayr ayr risk
deerlendirmesi gerekletirilir. verenler, risk deerlendirmesi almalarn, koordinasyon iinde yrtr, birbirlerini ve alan temsilcilerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir.
(2) Birden fazla iyerinin bulunduu i merkezleri, i hanlar, sanayi blgeleri veya siteleri gibi yerlerde, iyerlerinde ayr ayr gerekletirilen risk deerlendirmesi almalarnn koordinasyonu ynetim tarafndan yrtlr. Ynetim; bu koordinasyonun yrtmnde, iyerlerinde i sal ve gvenlii ynnden dier iyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almalar iin ilgili iverenleri uyarr. Bu uyarlara uymayan iverenleri Bakanla bildirir.
380
Asl iveren ve alt iveren ilikisinin bulunduu iyerlerinde risk deerlendirmesi

MADDE 15 (1) Bir iyerinde bir veya daha fazla alt iveren bulunmas halinde:
a) Her alt iveren yrttkleri ilerle ilgili olarak, bu Ynetmelik hkmleri uyarnca gerekli risk deerlendirmesi almalarn yapar veya yaptrr.
b) Alt iverenlerin risk deerlendirmesi almalar konusunda asl iverenin sorumluluk alanlar ile ilgili ihtiya duyduklar bilgi ve belgeler asl iverence salanr.
c) Asl iveren, alt iverenlerce yrtlen risk deerlendirmesi almalarn denetler ve bu konudaki almalar koordine eder.
(2) Alt iverenler hazrladklar risk deerlendirmesinin bir nshasn asl iverene verir. Asl iveren; bu risk deerlendirmesi almalarn kendi almasyla btnletirerek, risk kontrol
tedbirlerinin uygulanp uygulanmadn izler, denetler ve uygunsuzluklarn giderilmesini salar.
MADDE 16 (1) yerinde alanlar, alan temsilcileri ve baka iyerlerinden almak zere gelen alanlar ve bunlarn iverenleri; iyerinde karlalabilecek salk ve gvenlik
riskleri ile dzeltici ve nleyici tedbirler hakknda bilgilendirilir.
Risk deerlendirmesi rehberleri
MADDE 17 (1) verenlere, risk deerlendirmesi ile ilgili ykmllkleri bakmndan yardmc olmak veya yol gstermek amacyla risk deerlendirmesi rehberleri hazrlanabilir. Rehberler iyerinde alan says ve iyerinin bulunduu tehlike snf gz nne alnarak; sektr, meslek veya yaplan ilere zg olabilir.
(2) Kamu kurum ve kurulular, kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular, ii-iveren ve memur sendikalar ile kamu yararna alan sivil toplum kurulular faaliyet gsterdikleri
sektrde rehber almalarnda bulunabilir. Bakanlka, bu Ynetmelik hkmlerine uygunluu ynnden deerlendirilerek onaylanan taslaklar, Bakanlk tarafndan sektr, meslek veya yaplan
ilere zg risk deerlendirmesi uygulama rehberleri olarak yaymlanr.
Gei hkm
GEC MADDE 1 (1) 6 nc madde uyarnca oluturulacak risk deerlendirmesi ekibinde, mezkr maddenin birinci fkrasnn (b) bendinde saylanlarn bulundurulma zorunluluu Kanunun 38 inci maddesinde belirtilen srelere uygun olarak aranr.
Yrrlk
Yrtme
MADDE 19 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr
381
CRETLERNDEN CEZA OLARAK KESLEN PARALARI KULLANMAYA YETKL KURULUN TEEKKL VE ALIMA ESASLARI HAKKINDA YNETMELK
BRNC BLM
Ama
Ama
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, 4857 sayl Kanununun 38 inci maddesi uyarnca ii cretlerinden ceza olarak kesilen paralar kullanmaya yetkili kurulun teekkl ve alma
esaslarn belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 i cretlerinden ceza olarak kesilen paralarn nerelere ve ne kadar verilecei hakknda karar vermeye yetkili kurulun, kimlerden teekkl edecei, nasl ve hangi esaslara
gre alaca bu Ynetmelikte belirtilmitir.
Dayanak
Madde 3 Bu Ynetmelik, 10/6/2003 tarihli ve 25134 sayl Resm Gazetede yaymlanan 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 38 inci maddesine dayanlarak karlmtr.
Tanmlar
a) Bakanlk : alma ve Sosyal Gvenlik Bakanln,
b) Bakan : alma ve Sosyal Gvenlik Bakann,
c) Kurul : Ynetmeliin 5 inci maddesi uyarnca teekkl eden kurulu,
d) Ceza Paras : verenin toplu i szlemesi veya i szlemelerinde gsterilen sebeplerle ii cretlerinden ceza olarak yapt kesintileri,
ifade eder.
KNC BLM
Genel Hkmler
Kurulun Teekkl
Madde 5 Kurul, Bakann Bakanlnda;
a) Mstear veya grevlendirilecek Mstear Yardmcs,
b) alma Genel Mdr, Sal ve Gvenlii Genel Mdr, alma ve Sosyal Gvenlik Eitim ve Aratrma Merkezi Bakanndan veya yerlerine vekalet edenlerden,
c) En fazla yeye sahip ii konfederasyonu ynetim kurulunca seilecek iki ii temsilcisinden,
d) En fazla yeye sahip iveren konfederasyonu ynetim kurulunca seilecek iki iveren temsilcisinden,
teekkl eder.
Bakann toplantya katlmamas halinde kurula, Mstear veya Mstear Yardmcs bakanlk eder.
i ve iveren konfederasyonlar setikleri temsilci says kadar yedek temsilci seerler. Asl ve yedek temsilcilerin grev sreleri iki yl olup, yeniden seilebilirler.
Kurulun Toplanmas
Madde 6 (Deiik birinci fkra:RG-14/06/2007-26552) Kurul, projeleri incelemek ve karar vermek zere her yl Ocak aynda toplanr.
Bakan, gerekli grmesi halinde kurulu olaanst toplantya arabilir.
Kurulun nerede, hangi gn ve saatte toplanaca Bakanlka kurul yelerine toplantdan en az onbe gn nce duyurulur.
382
Kurulun Toplanma ve Karar Yeter Says

Madde 7 Kurul, en az alt yenin katlmas ile toplanr. Kararlar mevcut ye oylarnn ounluu ile verilir. Oylarn eitlii halinde Bakan oyu karar salar.
Kurulun Sekreterya leri
Madde 8 Kurulun sekreterya ileri, alma Genel Mdrlnce yrtlr.
Kurulun her toplantda ald kararlar Bakan ve yelerce imzalanr. Kararn bir nshas Karar Defterine yaptrlr.
alma Genel Mdrl, kurul kararlarna gre ilem yapmak ve sonularn izlemekle grevlidir.
Ceza Paralarnn Kullanlaca Yerler
Madde 9 Toplanan ceza paralar, iilerin;
a) Mesleki eitimleri,
b) sal ve gvenlii konularndaki eitimleri,
c) Sosyal hizmetleri,
) (Ek:RG-14/06/2007-26552) (Deiik:R.G.-17/7/2008-26939) Bakanlka 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2 nci maddesi uyarnca yrtlen sosyal hizmetlerin kalitesinin iyiletirilmesi ve bu kapsamda ortaya kacak teknik ihtiyalar,
iin kullanlr. Ayrca, eitim tesislerinin yapm, tefrii ve iletilmesi iin harcanr.
Faydalanacak Kurulular (Deiik:RG-14/06/2007-26552)
Madde 10 Ceza paralar 9 uncu maddede belirtilen amalar iin kullanlmak zere;
a) 2821 sayl Sendikalar Kanunu uyarnca kurulmu bulunan sendika ve konfederasyonlara,
b) ilerin mesleki eitimi veya i sal ve gvenlii konularnda faaliyet gsteren kamu kurulularna,
c) (Deiik:RG-14/06/2007-26552) ilerin sosyal hizmetleri ile ilgili faaliyet gsteren kamu kurulularna,
) (Ek:RG-14/06/2007-26552) Sosyal hizmetlerin kalitesinin iyiletirilmesine ynelik faaliyetler iin 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri
Hakknda Kanununun 3 nc maddesi kapsamndaki Bakanlk birimlerine,
proje karlnda verilir.
Bavuru Usul
Madde 11 (Deiik:R.G.-17/7/2008-26939)
Proje sunan teekkl ve kurulular, eitim ve sosyal hizmet faaliyetleri iin yaplan plan, proje ve programlarn, Kurulun Ocak ayndaki toplants ile ilgili istekleri iin, en ge bir nceki
yln 30 Kasm tarihine kadar Bakanlkta olacak ekilde gndermek veya vermek zorundadrlar. Ancak, olaanst toplantlarda Kurula sunulan projeler de deerlendirmeye alnabilir.
Kurul, ancak uygun bulduu plan, proje ve programlarn gereklemesi iin yardm karar verir.
Kararlarn alnmasnda; plan, proje ve programlarn amac, gerekleme sresi ve faydalanacak ii says gz nnde tutulur.
zleme
Madde 12 Bakanlk, (Deiik ibare:RG-14/06/2007-26552) harcamalarn kurul kararndaki esaslara gre yaplp yaplmadn, amalarna uygun olarak kullanlp kullanlmadn izler ve sonucundan kurula bilgi verir.
NC BLM
Yrrlk ve Yrtme
Yrrlk
Yrtme
383
YER BNA VE EKLENTLERNDE ALINACAK SALIK VE GVENLK NLEMLERNE LKN YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, iyeri bina ve eklentilerinde bulunmas gereken asgari salk ve gvenlik artlarn belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren btn iyerlerini kapsar.
(2) Bu Ynetmelik;
a) yeri dnda kullanlan tama aralarnda veya tama aralarnn iindeki iyerlerinde,
b) Yap ve benzeri geici veya hareketli i alanlarnda,
c) Maden, petrol ve gaz karma ilerinde,
) Balk teknelerinde,
d) Tarm veya orman iyerlerine ait iyeri bina ve eklentileri hari, iyerinin snrlar ierisinde olmakla beraber iyeri bina ve eklentilerinde alanlar i sal ve gvenlii asndan
etkilemeyecek uzaklkta olan veya iyeri bina ve eklentileri ile i sal ve gvenlii asndan etkileim ierisinde olamayacak kadar uzak tarm ve orman alanlarnda,
uygulanmaz.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesine dayanlarak ve Avrupa Birliinin 30/11/1989 tarihli ve 89/654/EEC sayl Konsey Direktifine paralel olarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) yeri bina ve eklentileri: yerine bal allan alanlar, alanlarn girip klabilecei bina, tesis vb. ile dinlenme, ocuk emzirme, yemek, uyku, ykanma, muayene ve bakm, beden
ve mesleki eitim yerleri ve avlu gibi dier eklentileri,
b) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
ifade eder.
KNC BLM
Genel artlar
MADDE 5 (1) veren, alanlarn salk ve gvenliini korumak iin;
a) Ek-1de belirtilen asgari salk ve gvenlik artlarn yerine getirir.
b) Acil k yollar ve kaplarn her zaman kullanlabilir durumda tutar.
c) yeri bina ve eklentileri ile iyerinde bulunan, zellikle Ek-1de belirtilen ekipman ve ara-gerelerin dzenli olarak teknik bakmlarn yapar, alanlarn salk ve gvenliklerini olumsuz etkileyebilecek aksaklklar en ksa zamanda giderir ve gerekli kaytlar tutar.
) yeri bina ve eklentileri ile ekipmanlarnn, ara ve gerelerinin, zellikle havalandrma sistemlerinin uygun hijyenartlarn salayacak ekilde dzenli olarak temizliini yapar ve gerekli kaytlar tutar.
384
d) Risklerden kaynaklanan zararlar nlemek veya ortadan kaldrmak amacyla gvenlikle ilgili kullanlan, zellikle Ek-1de belirtilen ekipman ve ara-gerelerin periyodik bakm ve kontroln yapar ve ilgili kaytlar tutar.
e) yeri bina ve eklentilerinde yeterli aydnlatma, havalandrma ve termal konfor artlarn salar.
f) yerinin dzenini, salk ve gvenlik risklerine yol amayacak ve alanlarn ilerini rahata yapacaklar ekilde salar.
g) Acil durumlar ve yangn nleyici ve bunlarn olumsuz sonularn snrlandrc gerekli tedbirleri alr, zellikle Ek-1de belirtilen ekipman ve ara-gerelerin periyodik bakm ve kontroln yapar, gerekli kaytlarn tutar.
) alanlarn barnma ihtiyacn karlamas durumunda, barnma artlarn alanlarn saln ve gvenliini koruyacak ekilde dzenler.
(2) veren birinci fkrada belirtilen hkmleri yerine getirmek zere, ihtiya duyduu hallerde, temizlik, periyodik bakm ve kontroller iin, yaplacak ie uygun kii, kurum ve kurululardan destek alabilir.
MADDE 6 (1) veren, Kanunun 16 nc maddesinde belirtilen hususlar sakl kalmak kayd ile alanlar ve alan temsilcilerini, bu Ynetmelikte belirtilen konularda, iyerinde bulunan
salk ve gvenlikle ilgili riskler ve alnan tedbirler hakknda bilgilendirir.
MADDE 7 (1) veren, bu Ynetmelikte belirtilen konularda Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak alanlarn veya alan temsilcilerinin grlerini alr ve katlmlarn salar.
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
Uygulama
MADDE 8 (1) Bu Ynetmelikte belirtilen tedbirler sakl kalmak kayd ile Bakanlka kartlan ynetmelikler bata olmak zere, yrrlkteki ilgili dier mevzuat hkmleri de uygulanr.
(2) Bu Ynetmelik kapsamnda yer alan hususlarda aklayc bir hkm bulunmamas halinde srasyla;
a) lgili Trk standartlar,
b) Avrupa standartlar,
c) Uluslararas geerlilii kabul edilen standartlar,
dikkate alnr.
MADDE 9 (1) 10/2/2004 tarihli ve 25369 sayl Resm Gazetede yaymlanan yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
MADDE 10 (1) Bu Ynetmelik hkmleri yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
385
EK-1
YER BNA VE EKLENTLERNDE UYGULANACAK ASGAR SALIK VE GVENLK ARTLARI
Genel ykmllk
1 - veren, iyerinin ve yaplan iin niteliinin ve risklerinin gerektirdii her durumda, bu Ekte belirtilen hususlar yerine getirir.
2 Elektrik, havalandrma ve yangn tesisatyla ilgili periyodik bakm ve kontroller 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayl ResmGazetede yaymlanan Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk
ve Gvenlik artlar Ynetmelii hkmlerine uygun ekilde yaplr.
Binalarn yaps ve dayankll
3 - yeri binalar ile bunlara yaplacak her eit ek ve deiiklikler, yaplan iin zelliine uygun nitelik ve yeterli salamlkta ina edilir. Binalarn dayanmna ilikin deerlendirmelerde 6/3/2007 tarihli ve 26454 sayl Resm Gazetede yaymlanan Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelikten ve TS 500 standardndan yararlanlabilir.
Elektrik tesisat
4 - Elektrik tesisat, yangn veya patlama tehlikesi oluturmayacak ekilde projelendirilip tesis edilir ve alanlar dorudan veya dolayl temas sonucu kaza riskine kar korunur.
5 - Elektrik tesisatnn projelendirilmesi, kurulmas, malzemesinin ve koruyucu cihazlarnn seimi kullanlacak gerilime ve ortam artlarna uygun olarak yaplr ve bakm, onarm, kontrol ve iletilmesi salanr. Bu kapsamda yaplacak testlerde TS HD 60364-4-43 standard gz nnde bulundurulur ve gerekli kaytlar tutulur.
6 - Elektrik tesisinin kurulmasnda 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektrik Kuvvetli Akm Tesisleri Ynetmelii, 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayl
Resm Gazetede yaymlanan Elektrik Tesisleri Ynetmelii ile 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Ynetmelii hkmleri dikkate alnarak gerekli salk ve gvenlik tedbirleri alnr.
7 - Patlayc ortam olumas muhtemel olan i yerlerinde elektrik tesisleri 30/12/2006 tarihli ve 26392 4 nc Mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Muhtemel Patlayc Ortamda
Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemler le lgili Ynetmelik hkmlerine uygun ekilde kurulur.
8 - yerinin ana pano ve tali elektrik panolarnda seicilik ilkesine uygun kaak akm rlesi (artk akm anahtar) tesis edilir.
9 - Parlayc, patlayc, tehlikeli ve zararl maddelerin retildii, ilendii ve depoland yerlerde, yksek bina ve bacalar ile direk veya sivri kntlar gibi yksek yerler bulunan binalarda,
yldrma kar yrrlkteki mevzuatn ngrd tedbirler alnr ve tesisler kurulur.
Acil k yollar ve kaplar
10 - yerlerindeki btn acil k yollar ve kaplarnn;
a) Dorudan darya veya gvenli bir alana almas salanr ve nlerinde ya da arkalarnda k nleyecek hibir engel bulunmaz.
b) Herhangi bir tehlike durumunda, btn alanlarn iyerini derhal ve gvenli bir ekilde terk etmelerini mmkn klacak ekilde tesisi salanr. Gerekli durumlarda bu konuyla ilgili
planlar hazrlanarak dzenli tatbikatlar yaplr.
c) Says, nitelikleri, boyutlar ve yerleri; yaplan iin niteliine, iyerinin byklne, kullanm ekline, iyerinde bulunanekipmana ve bulunabilecek azami kii saysna gre belirlenir. 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulan Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olmas salanr.
) Acil k kaplarnn, acil durumlarda alanlarn hemen ve kolayca aabilecekleri ekilde olmas salanr. Bu kaplar darya doru alr. Acil k kaps olarak rayl veya dner
kaplar kullanlmaz.
d) Acil k yollar ve kaplar ile buralara alan yol ve kaplarda k zorlatracak hibir engel bulunmamas, acil k kaplarnn kilitli veya bal olmamas salanr.
e) Acil k yollar ve kaplar, 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. aretlerin uygun
yerlere konulmas ve kalc olmas salanr.
f) Aydnlatlmas gereken acil k yollar ve kaplarnda, elektrik kesilmesi halinde yeterli aydnlatmay salayacak ayr bir enerji kaynana bal acil aydnlatma sistemi bulundurulur.
Yangnla mcadele
11 - yerinin byklne, yaplan iin zelliine, iyerinde bulunan ekipmanlara, kullanlan maddelerin fiziksel ve kimyasal zelliklerine ve iyerinde bulunabilecek azami kii saysna
gre, iyerinde etkili ve yeterli yangn sndrme ekipman ile gerektiinde yangn detektrleri ve alarm sistemleri bulundurulur.
386
12 - Yangn sndrme ekipmanlar her zaman kullanma hazr bulundurularak, bu ekipmanlarn mevzuatn ngrd periyotlarda bakm ve kontrol yaplr. Yangn sndrme ekipmanlar kolay kullanlr nitelikte olur, grnr ve kolay eriilir yerlere konulur ve bu ekipmanlarn nlerinde engel bulundurulmaz.
13 - Yangn sndrme ekipman ve bulunduu yerler Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. aretler uygun yerlere konulur ve bu iaretlerin kalc ve grnr olmas salanr.
14 - yerlerinde bamsz ka, k ve merdivenler ile yangnla ilgili btn zel dzenlemelerin Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olmas
esastr.
Kapal iyerlerinin havalandrlmas
15 - Kapal iyerlerinde alanlarn ihtiya duyacaklar yeterli temiz havann bulunmas salanr. Yeterli hava hacminin tespitinde, alma yntemi, alan says ve alanlarn yaptklar i dikkate alnr.
16 - alma ortam havasn kirleterek alanlarn salna zarar verebilecek atklarn ve artklarn derhal dar atlmas salanr. Boucu, zehirli veya tahri edici gaz ile toz, buu,
duman ve fena kokular ortam dna atacak ekil ve nitelikte, genel havalandrma sisteminden ayr olarak mekanik (cebri) havalandrma sistemi kurulur.
17 - Mekanik havalandrma sistemi kullanldnda sistemin her zaman alr durumda olmas salanr. Havalandrma sisteminin almamas, i sal ve gvenlii ynnden tehlikeli
ise arzay bildiren kontrol sistemi tesis edilir. Mekanik ve genel havalandrma sistemlerinin bakm ve onarmlar ile uygun filtre kullanm ve deiimleri yllk olarak yetkili kiilere yaptrlr.
18 - Pasif (suni) havalandrma sistemlerinde hava akmnn, alanlar rahatsz etmeyecek, alanlarn fiziksel ve psikolojik durumlarn olumsuz etkilemeyecek, ani ve yksek scaklk
fark oluturmayacak ekilde olmas salanr.
Ortam scakl
19 - yerlerinde termal konfor artlarnn alanlar rahatsz etmeyecek, alanlarn fiziksel ve psikolojik durumlarn olumsuz etkilemeyecek ekilde olmas esastr. allan ortamn
scaklnn alma ekline ve alanlarn harcadklar gce uygun olmas salanr. Dinlenme, bekleme, soyunma yerleri, du ve tuvaletler, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardm odalar kullanm amalarna gre yeterli scaklkta bulundurulur. Istma ve soutma amacyla kullanlan aralar, alan rahatsz etmeyecek ve kaza riski oluturmayacak ekilde yerletirilir, bakm ve kontrolleri yaplr. yerlerinde termal konfor artlarnn llmesi ve deerlendirilmesinde TS EN 27243 standardndan yararlanlabilir.
20 - Yaplan iin niteliine gre, srekli olarak ok scak veya ok souk bir ortamda allmas ve bu durumun deitirilmemesi zorunlu olunan hallerde, alanlar fazla scak veya
souktan koruyucu tedbirler alnr.
21 - yerinin ve yaplan iin zelliine gre pencerelerin ve at aydnlatmalarnn, gne nn olumsuz etkilerini nleyecek ekilde olmas salanr.
Aydnlatma
22 - yerlerinin gn yla yeter derecede aydnlatlm olmas esastr. in konusu veya iyerinin ina tarz nedeniyle gn ndan yeterince yararlanlamayan hallerde yahut gece
almalarnda, suni kla uygun ve yeterli aydnlatma salanr. yerlerinin aydnlatmasnda TS EN 12464-1: 2013; TS EN 12464-1.2011: 2012; standartlar esas alnr.
23 - alma mahalleri ve gei yollarndaki aydnlatma sistemleri, alanlar iin kaza riski oluturmayacak trde olur ve uygun ekilde yerletirilir.
24 - Aydnlatma sisteminin devre d kalmasnn alanlar iin risk oluturabilecei yerlerde yeterli aydnlatmay salayacak ayr bir enerji kaynana bal acil aydnlatma sistemi bulunur.
yeri taban, duvarlar, tavan ve ats
25 - yeri, alanlarn fiziksel faaliyetleri, yaplan ilerin nitelii ve termal konfor artlar dikkate alnarak uygun blmlere ayrlr.
26 - yerlerinde, taban deme ve kaplamalarnn salam, kuru ve mmkn olduu kadar dz, kaymaz ve seviye fark bulunmayacak bir ekilde olmas salanr, buralarda tehlikeli
eimler, ukurlar ve engeller bulundurulmaz. Patlayc ve tehlikeli maddelerin imal edildii, ilendii ve depoland iyeri binalarnda taban, tavan, duvar ve atlarn Binalarn Yangndan Korunmas Hakkndaki Ynetmelik hkmlerine uygun olmas salanr.
27 - Taban ve asma kat demeleri, zerine konulacak makine, ara-gere ve benzeri malzeme ile buralarda bulunabilecek alanlarn arlna dayanabilecek ekilde yaplr.
28 - yerlerinde taban deme ve kaplamalar, tavan ve duvarlar uygun hijyenik artlar salayacak ekilde temizlemeye elverili ve salk ve gvenlik ynnden uygun malzemeden
yaplr.
29 - yerlerinde bina, avlu, geit ve ulam yollarnda ve bunlarn civarnda bulunan saydam veya yar saydam duvarlar ile zellikle caml blmeler, ak bir ekilde iaretlenir, ayrca
gvenli malzemeden yaplr veya arpma ve krlmaya kar korunur.
387
30 - yeri tavannn, yeterli hava hacmini ve havalandrmay salayacak ve salk ynnden saknca meydana getirmeyecek ykseklikte olmas esastr.
31 - yerlerinin atlar dayankl malzemeden ina edilir, mevsim artlar dikkate alnarak alanlar d etkilerden tamamen koruyacak ve i sal ve gvenlii ynnden risk oluturmayacak ekilde yaplr.
32 - Yeterli salamlkta olmayan atlara klmasna ve buralarda allmasna, gvenli almay temin edecek ekipmansalanmadan izin verilmez.
Pencereler
33 - yerlerinde pencerelerin ve tavan pencerelerinin, gvenli bir ekilde alr, kapanr ve ayarlanabilir olmas salanr. Pencereler ak olduklarnda alanlar iin herhangi bir tehlike
oluturmayacak ekilde yerletirilir. alanlar, pencere ve menfezlerden gelen gne nn, ssnn ve hava akmlarnn olumsuz etkilerinden koruyacak gerekli tedbirler alnr.
34 - Pencerelerin gvenli bir ekilde temizlenebilir zellikte olmas salanr. Ayrca pencerelerin, temizlik ekipmanlarnnkullanlmasna uygun olmas salanr veya temizliini yapanlar ile
temizlik srasnda bina iinde ve dnda bulunanlar iin tehlike oluturmayacak ara-gereler seilir.
Kaplar ve giriler
35 - Kap ve girilerde aada belirtilen esaslara uyulur:
a) Kap ve girilerin yerlerinin, saylarnn, boyutlarnn ve yapldklar malzemelerin, bulunduklar oda ve alanlarn yaps ile kullanm amacna ve alanlarn rahata girip kmalarna
uygun olmas salanr.
b) Her iki yne alabilen kaplar saydam malzemeden yaplr veya bu kaplarda kar tarafn grnmesini salayan saydam ksmlar bulunur.
c) Saydam veya yar saydam kaplarn yzeyleri alanlar iin tehlike oluturmayan gvenli malzemeden yaplr veya krlmalara kar korunur. Saydam kaplarn zeri kolayca grnr
ekilde iaretlenir.
) Rayl kaplarda raydan kmay ve devrilmeyi nleyici gvenlik sistemi bulunur.
d) Yukar doru alan kaplarda aa dmeyi nleyici gvenlik sistemi bulunur.
e) Ka yollarnda bulunan kaplar, uygun ekilde iaretlenir. Bu kaplar yardm almakszn her zaman ve her durumda ieriden alabilir zellikte olur.
f) Aralarn kullanld geit ve kaplar yayalarn geii iin gvenli deilse bu mahallerde yayalar iin ayr gei kaplar bulunur. Bu kaplar aka iaretlenir ve bu kaplarn nlerinde
hibir engel bulunmaz.
g) Mekanik kaplarn alanlar iin kaza riski tamayacak ekilde almas salanr. Bu kaplarda kolay fark edilebilir ve ulalabilir acil durdurma cihazlar bulunmas ve herhangi bir
g kesilmesinde otomatik olarak alr olmamas durumunda kaplarn el ile de alabilmesi salanr.
Ulam yollar - tehlikeli alanlar
36 - Merdiven, koridor, gei yolu, ykleme yeri ve rampa dhil btn yollarn, yaya ve aralarn gvenli hareketlerini salayacak ve yaknlarnda alanlara tehlike oluturmayacak ekil
ve boyutlarda olmas salanr. yeri ierisindeki eriim yollarnn engebeli, ukur, kaygan olmamas salanr ve bakmlar yaplr.
37 - yerinde yayalar tarafndan veya malzeme tamada kullanlan yollarn, bulunabilecek azami kullanc saysna ve yaplan iin niteliine uygun boyutlarda olmas salanr ve bu
yollar aka iaretlenir. Malzeme tanan yollarda yayalar iin yeterli gvenlik mesafesi braklr.
38 - Ara gei yollar ile kaplar, yaya gei yollar, koridorlar ve merdivenler arasnda yeterli mesafe bulunmas salanr. alma mahallerinde yaplan i, kullanlan makine ve malzeme gz nne alnarak, alanlarn korunmas amacyla ara gei yollar aka iaretlenir.
39 - Yaplan iin zellii nedeniyle malzeme veya alanlarn dme riski bulunan tehlikeli alanlara, grevli olmayan kiilerin girmesi uygun ara ve gerelerle engellenir. Tehlikeli alanlara girme yetkisi olan kiilerin korunmas iin uygun tedbirler alnr, bu alanlar aka iaretlenir.
40 - Yksek geit, platform veya alma sahanlklarnn serbest bulunan btn taraflar ile alanlarn yksekten dme riskinin bulunduu yerlere, dmelere kar uygun korkuluklar
yaplr.
Merdivenler
41 - Merdivenlerin; iyerinin byklne, yaplan iin zelliine, iyerinde bulunabilecek azami kii saysna gre, atee dayankl yanmaz malzemeden, salam, yeterli genilik ve
eimde, etraf dmelere kar uygun korkuluklarla evrili olmas salanr. Merdivenler, ilgili mevzuatn ngrd hkmler esas alnarak salk ve gvenlik ynnden risk oluturmayacak
ekilde yaplr. u korkuluk ve ara elemanlarnn ykseklikleri, dayanm ve aklklar alma alannn gvenliini salayacak ve buralardan dme riskini ortadan kaldracak nitelikte olur.
388
Yryen merdivenler ve bantlar iin zel tedbirler

42 - Yryen merdiven ve bantlarn gvenli bir ekilde almas ve gerekli gvenlik donanmlarnn bulunmas salanr. Bunlarda kolay fark edilir ve kolay ulalr acil durdurma tertibat
bulundurulur.
Ykleme yerleri ve rampalar
43 - Ykleme yerleri ve rampalarnn, tanacak ykn boyutlarna uygun olmas, alanlarn dmesini nleyecek ekilde gvenli olmas, bu yerlerde en az bir k yeri bulunmas,
belirli bir geniliin zerinde olan ykleme yerlerinde teknik olarak mmknse her iki uta da k yeri bulunmas salanr.
alma yeri boyutlar ve hava hacmi - alma yerinde hareket serbestlii
44 - alma yerinin taban alannn, yksekliinin ve hava hacminin, alanlarn salk ve gvenliklerini riske atmadan ilerini yrtebilmeleri, rahat almalar iin, yeterli olmas salanr. yerlerinin hava hacminin hesab, makine, malzeme ve benzeri tesislerin kaplad hacimler de dhil edilerek yaplr.
45 - alann iini yapt yerde rahat hareket edebilmesi iin yeterli serbest alan bulunur. in zellii nedeniyle bu mmkn deilse alma yerinin yannda serbest hareket edecei
alan olmas salanr.
Dinlenme yerleri
46 - Yaplan iin zellii nedeniyle alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla alann bulunduu iyerlerinde, uygun bir dinlenme yeri salanr.
aralarnda uygun dinlenme imkn bulunan bro ve benzeri ilerde ayrca dinlenme yeri aranmaz. yerlerinde daha uygun bir yer yoksa gerekli artlarn salanmas artyla, yemek yeme yerleri dinlenme yeri olarak kullanlabilir.
47 - alma sresi, iin gerei olarak sk ve dzenli aralklarla kesiliyorsa ve ayr bir dinlenme yeri yoksa alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekli olan hallerde, bu aralarda
alanlarn dinlenebilecei uygun yerler salanr.
Yemek yeme yeri
48 - Yemeklerini iyerinde yemek durumunda olan alanlar iin, rahat yemek yenebilecek nitelik ve genilikte, uygun termal konfor ve hijyen artlarn haiz yeteri kadar ekipman ve
ara-gere ile donatlm yemek yeme yeri salanr. yerlerinde daha uygun bir yer yoksa gerekli artlarn salanmas artyla, dinlenme yerleri yemek yeme yeri olarak kullanlabilir. veren,
alanlarna belirtilen artlar tamak kaydyla iyeri dnda yemek imkn salayabilir.
Gebe ve emziren kadnlar
49 - Gebe ve emziren kadnlarn uzanarak dinlenebilecekleri uygun artlar salanr. 14/7/2004 tarihli ve 25522 sayl ResmGazetede yaymlanan Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair Ynetmelik hkmleri de dikkate alnarak uygun artlar salanr.
Soyunma yeri ve elbise dolab
50 - elbisesi giyme zorunluluu olan alanlar iin, yeterli byklkte, uygun aydnlatma, havalandrma, termal konfor vehijyen artlarn haiz, kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr
soyunma yerleri salanr. alanlarn soyunma yerleri dndaki yerlerde giysilerini deitirmelerine izin verilmez. Soyunma yerlerinin kolayca ulalabilir ve yeterli kapasitede olmas ve buralarda yeterli sayda oturma yeri bulunmas salanr.
51 - Soyunma odalarnda her alan iin alma saatleri iinde giysilerini koyabilecekleri yeterli byklkte kilitli dolaplar bulundurulur. Nemli, tozlu, kirli, tehlikeli maddeler ile allan
yerlerde ve benzeri ilerde i elbiseleri ile harici elbiselerin ayr yerlerde saklanabilmesi iin yan yana iki blmeli veya iki ayr elbise dolab salanr. Soyunma yeri gerekmeyen iyerlerinde alanlarn elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer ayrlr.
Dular ve lavabolar
52 - Yaplan iin veya salkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde veya alanlarn ykanmalarnn temizlenmelerinin gerektii her durumda, kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr scak ve souk akarsuyu bulunan uygun ykanma yerleri ve dular tesis edilir. Dular, alanlarn rahata ykanabilecekleri genilikte, dardan ierisi grnmeyecek, uygun havalandrma, aydnlatma, termal konfor ve hijyen artlar salanacak ekilde yaplr.
53 - Dular ve lavabolarn her zaman alanlarn kullanmna hazr halde olmas salanr, buralarda gerekli temizlik malzemeleri bulundurulur. Du veya lavabolarn soyunma yerlerinden ayr
yerlerde bulunmas durumunda, du ve lavabolar ile soyunma yerleri arasnda kolay balant salanr.
54 - Du tesisi gerektirmeyen ilerde, alma yerlerinin ve soyunma odalarnn yaknnda, gerekiyorsa akar scak suyu da olan, lavabolar bulunur. Lavabolar erkek ve kadn alanlar
iin ayr ayr yaplr.
389
Tuvalet ve lavabolar
55 - alma yerlerine, dinlenme odalarna, soyunma yerlerine, du ve ykanma yerlerine yakn yerlerde, kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr olmak zere, uygun havalandrma, aydnlatma, termal konfor ve hijyen artlar salanacak nitelikte yeterli sayda tuvalet, lavabolar tesis edilir. Tuvalet ve lavabolarda gerekli temizlik malzemeleri bulundurulur.
56 - Tuvalet ve lavabolar, insan ve evre sal ynnden risk oluturmayacak ekilde su depolarna, su geen yerlere, gda maddelerinin depoland veya ilendii yerlere uzak ekilde yerletirilir.
Atk sulara drenaj kanal
57 - yerlerinde atk ve birikinti sularn akt ve topland yerler, zel veya genel bir kanalizasyona veya fosseptie balanr ve uygun bir kapak ile rtlr, bu yerlerin allan mahalden yeteri kadar uzakta bulunmas salanr. Atk su kanalizasyon kotunun kurtarmad durumlarda ise cebri olarak drenaj yaplarak tamann nlenmesi salanmaldr.
lkyardm odalar
58 - yerinin bykl, yaplan iin nitelii ve kaza riskine gre, iyerinde bir ya da daha fazla ilk yardm ve acil mdahale odas bulunmas salanr.
59 - lkyardm odalar yeterli ilk yardm malzemesi ve ekipman ile tehiz edilir ve buralarda sedyeler kullanma hazr halde bulundurulur. Bu yerler, Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir.
60 - alma artlarnn gerektirdii her yerde ilkyardm ekipmanlar kolay eriilebilir yerlerde bulundurulur, Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. Acil servis adresleri ve telefon numaralar grnr yerlerde bulundurulur.
Engelli alanlar
61 - Engelli alanlarn bulunduu iyerlerinde bu alanlarn durumlar dikkate alnarak gerekli dzenleme TS 9111- TS 12460 standartlar gz nnde bulundurularak yaplr. Bu dzenleme zellikle engelli alanlarn dorudan alt yerlerde ve kullandklar kap, gei yeri, merdiven, servis aralar, du, lavabo ve tuvaletlerde yaplr.
Ak alanlardaki almalarda zel nlemler
62 - yerindeki ak alma yerleri, yollar ve alanlarn kulland dier ak alanlar, yaya ve ara trafiinin gvenli bir ekilde yaplmasn salayacak ekilde dzenlenir. yeri sahasndaki ana yollar, tamir, bakm, gzetim ve denetim iin kullanlan dier yollar ile ykleme ve boaltma yerlerinde, kaplar ve giriler, ulam yollar - tehlikeli alanlar, merdivenler, yryen merdivenler ve bantlar iin zel tedbirler balklar altnda belirtilen hususlar uygulanr. Ulam yollar - tehlikeli alanlar bal altnda belirtilen hususlar ayn zamanda ak alanlardaki alma yerlerinde de uygulanr.
63 - Ak alma alanlar gn nn yeterli olmad hallerde uygun ekilde aydnlatlr.
64 - Ak alanda yaplan almalarda riskler deerlendirilerek alanlar zellikle;
a) Olumsuz hava artlarna ve gerekli hallerde cisim dmelerine,
b) Zararl dzeyde grltden ve gaz, buhar, toz gibi zararl d etkilere,
c) Dme ve kaymalara,
kar korunur.
65- Ak alanda yaplan almalarda alanlarn, herhangi bir tehlike durumunda iyerini hemen terk etmeleri veya ksa srede yardm alabilmeleri salanr.
Barnma yerleri
66 - Barnma, dinlenme ve sosyal amal kullanlan tesisler, yanc olmayan ve kolay tutumayan malzemeden ina edilir. Barnma amacyla adr ve branda kullanlmaz. Barnma yerlerinin stlmasnda, duman, gaz ve yangn tehlikesine kar gerekli tedbirler alnr, mangal, maltz, ak ate vb. kullanlmaz. Bu yerlerde uygun ve yeterli hijyenik artlar, aydnlatma, havalandrma ve termal konfor artlar salanr. Barnma yerlerinde yeterli sayda tuvalet, lavabo, du yerleri bulunur. Bu yerlerde temizlik malzemeleri ile st ba temizlii iin gerekli ara-gere ve makineler salanr.
alan konutlar
67 - alan konutlar, salk gereklerine ve teknik artlara uygun bir ekilde ina edilir ve bu konutlarda bir konutta bulunmas gereken tesisat kurulur ve tertibat bulundurulur. alan
konutlarnn, aileleri ile birlikte oturan alanlar iin ayr ev veya apartman eklinde olmas salanr. Bekr alanlara zg binalarda, kadnlar ve 18 yandan kk ocuklarn, erkeklerin
bulunduu ksm ile balants olmayan ve birbirinden ayr zel ksmlarda yatrlmalar salanr.
390
YER HEKM VE DER SALIK PERSONELNN GREV, YETK, SORUMLULUK VE ETMLER HAKKINDA YNETMELK
Resmi Gazete Tarihi/Says: 20.07.2013/28713
lenen son deiikliin yaymland R.G.: 18.12.2014/29209
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; i sal ve gvenlii hizmetlerinde grevli iyeri hekimlerinin ve dier salk personelinin nitelikleri, belgelendirilmeleri, eitimleri, grev, yetki
ve sorumluluklar ile alma usul ve esaslarn dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamnda yer alan iyerleri ile eitim kurumlarn kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik; 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 3 nc, 24 nc, 27 nci, 30 uncu ve 31 inci maddeleri ile,
9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
b) Dier salk personeli: sal ve gvenlii hizmetlerinde grevlendirilmek zere Bakanlka belgelendirilmi hemire, salk memuru, acil tp teknisyeni ve evre sal teknisyeni
diplomasna sahip olan kiiler ile Bakanlka verilen iyeri hemirelii belgesine sahip kiileri,
c) Eiticilerin eitimi belgesi: En az 40 saatlik eitim sonunda kamu kurum ve kurulular, niversiteler veya 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayl zel retim Kurumlar Kanununa gre yetkilendirilen kurumlar tarafndan tek bir program sonucunda verilen eiticilerin eitimi belgesini,
) Eitim kurumu: (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) gvenlii uzman, iyeri hekimi ve dier salk personeli eitimlerini vermek zere Bakanlka yetkilendirilen kamu
kurum ve kurulular, niversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayl Trk Ticaret Kanununa gre faaliyet gsteren irketler tarafndan kurulan messeseleri,
d) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Eitim program: Uzaktan, yz yze ve uygulamal eitimlerin tarih ve saatleri, eiticileri, katlmclar ile eitim verilen adres gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilikin her trl bilgi ve belgeden oluan program,
e) Genel Mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
f) SG-KATP: sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili i ve ilemlerin Genel Mdrlke kayt, takip ve izlenmesi amacyla kullanlan Sal ve Gvenlii Kayt, Takip ve zleme Programn,
g) yeri hekimi: sal ve gvenlii alannda grev yapmak zere Bakanlka yetkilendirilmi iyeri hekimlii belgesine sahip hekimi,
) Sorumlu mdr: yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesine sahip olan, tam sreli istihdam edilen ve eitim kurumlarnn i ve ilemlerinden Bakanla kar sorumlu
olan kiiyi,
h) (Ek:RG-18/12/2014-29209) tiraz komisyonu: Bu Ynetmelik kapsamnda hizmet veren kii veya kurumlarn belgelerinin askya alnma veya iptali ile ilgil i itirazlar deerlendirmek ve sonulandrmak zere; Sal ve Gvenlii Genel Mdrlnn bal bulunduu Mstear Yardmcsnn bakanlnda, Sal ve Gvenlii Genel Mdr ve ilgili Genel
Mdr Yardmcs, ilgili Daire Bakanlar ile i sal ve gvenlii uzmanlarndan yeden oluan komisyonu,
) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Komisyon: Sal ve Gvenlii Genel Mdr veya Yardmcsnn bakanlnda Genel Mdrlkten ye ve Tefti Kurulu Bakanlndan seilecek bir ye ile gerek grldnde niversitelerin tp, hukuk, eitim, mhendislik ve iletiim fakltelerinden seilecek retim yelerinden oluan Komisyonu,
ifade eder.
391
KNC BLM
verenin Ykmllkleri
yeri hekimi ve dier salk personeli grevlendirme ykmll
MADDE 5 (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
yeri salk ve gvenlik birimi kurma ykml
MADDE 6 (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
NC BLM
yeri Hekiminin Nitelikleri, Grev, Yetki ve Ykmllkleri ile
alma Usl ve Esaslar
yeri hekimlerinin nitelikleri ve grevlendirilmeleri
MADDE 7 (1) verence iyeri hekimi olarak grevlendirilecekler, bu Ynetmelie gre geerli iyeri hekimlii belgesine sahip olmak zorundadr.
(2) yeri hekimlerinin grevlendirilmesinde, bu Ynetmelie gre hesaplanan alma sreleri blnerek birden fazla iyeri hekimine verilemez.
(3) Vardiyal alma yaplan iyerlerinde iveren tarafndan vardiyalara uygun ekilde grevlendirme yaplr.
yeri hekimlii belgesi
MADDE 8 (1) yeri hekimlii belgesi;
a) yeri hekimlii eitim programn tamamlayan ve eitim sonunda Bakanlka yaplacak veya yaptrlacak iyeri hekimlii snavnda baarl olan hekimlere,
b) sal veya i sal ve gvenlii bilim uzman unvanna sahip olan Bakanlka yaplacak veya yaptrlacak iyeri hekimlii snavnda baarl olan hekimlere,
c) Hekimlik diplomasna sahip i sal, i sal ve gvenlii bilim doktorlarna, i sal ve gvenlii alannda yardmclk sresi dahil en az sekiz yl tefti yapm olan hekim i mfettilerine, Genel Mdrlk ve bal birimlerinde i sal ve gvenlii alannda en az sekiz yl fiilen alm hekimlere istekleri halinde,
) (Ek:RG-18/12/2014-29209) ve meslek hastalklar yan dal uzmanln alan hekimlere istekleri halinde,
yeri hekimlerinin grevleri
MADDE 9 (1) yeri hekimi, iyerinde bulunmas halinde dier salk personeli ile birlikte alr.
(2) yeri hekimleri, i sal ve gvenlii hizmetleri kapsamnda aadaki grevleri yapmakla ykmldr:
a) Rehberlik;
1) sal ve gvenlii hizmetleri kapsamnda alanlarn salk gzetimi ve alma ortamnn gzetimi ile ilgili iverene rehberlik yapmak.
2) yerinde yaplan almalar ve yaplacak deiikliklerle ilgili olarak iyerinin tasarm, kullanlan maddeler de dhil olmak zere iin planlanmas, organizasyonu ve uygulanmas, kiisel koruyucu donanmlarn seimi konularnn i sal ve gvenlii mevzuatna ve genel i sal kurallarna uygun olarak srdrlmesini salamak iin iverene nerilerde bulunmak.
3) yerinde alanlarn salnn gelitirilmesi amacyla gerekli aktiviteler konusunda iverene tavsiyelerde bulunmak.
4) sal ve gvenlii alannda yaplacak aratrmalara katlmak, ayrca iin yrtmnde ergonomik ve psikososyal riskler asndan alanlarn fiziksel ve zihinsel kapasitelerini
dikkate alarak i ile alann uyumunun salanmas ve alma ortamndaki stres faktrlerinden korunmalar iin aratrmalar yapmak ve bu aratrma sonularn rehberlik faaliyetlerinde dikkate almak.
5) Kantin, yemekhane, yatakhane, kre ve emzirme odalar ile soyunma odalar, du ve tuvaletler dahil olmak zere iyeri bina ve eklentilerinin genel hijyen artlarn srekli izleyip denetleyerek, alanlara yrtlen iin gerektirdii beslenme ihtiyacnn ve uygun ime suyunun salanmas konularnda tavsiyelerde bulunmak.
6) yerinde meydana gelen i kazas ve meslek hastalklarnn nedenlerinin aratrlmas ve tekrarlanmamas iin alnacak nlemler konusunda almalar yaparak iverene nerilerde
bulunmak.
7) yerinde meydana gelen ancak lm ya da yaralanmaya neden olmad halde alana, ekipmana veya iyerine zarar verme potansiyeli olan olaylarn nedenlerinin aratrlmas
konusunda alma yapmak ve iverene nerilerde bulunmak.
392
8) sal ve gvenliiyle ilgili alnmas gereken tedbirleri iverene yazl olarak bildirmek.
b) Risk deerlendirmesi;
1) sal ve gvenlii ynnden risk deerlendirmesi yaplmasyla ilgili almalara ve uygulanmasna katlmak, risk deerlendirmesi sonucunda alnmas gereken salk ve gvenlik
nlemleri konusunda iverene nerilerde bulunmak ve takibini yapmak.
2) Gebe veya emziren kadnlar, 18 yandan kkler, meslek hastal tans veya n tans olanlar, kronik hastal olanlar, yallar, malul ve engelliler, alkol, ila ve uyuturucu bamll olanlar, birden fazla i kazas geirmi olanlar gibi zel politika gerektiren gruplar yakn takip ve koruma altna almak, bilgilendirmek ve yaplacak risk deerlendirmesinde zel olarak dikkate almak.
c) Salk gzetimi;
1) Salk gzetimi kapsamnda yaplacak ie giri ve periyodik muayeneler ve tetkikler ile ilgili olarak alanlar bilgilendirmek ve onlarn rzasn almak.
2) Gece postalar da dhil olmak zere alanlarn salk gzetimini yapmak.
3) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) alann kiisel zellikleri, iyerinin tehlike snf ve iin nitelii ncelikli olarak gz nnde bulundurularak uluslarar as standartlar ile
iyerinde yaplan risk deerlendirmesi sonular dorultusunda; az tehlikeli snftaki ilerde en ge be ylda bir, tehlikeli snftaki ilerde en ge ylda bir, ok tehlikeli snftaki ilerde en ge
ylda bir, zel politika gerektiren grupta yer alanlardan ocuk, gen ve gebe alanlar iin en ge alt ayda bir defa olmak zere periyodik muayene tekrarlanr. Ancak iyeri hekiminin gerek
grmesi halinde bu sreler ksaltlr.
4) alanlarn yapacaklar ie uygun olduklarn belirten ie giri ve periyodik salk muayenesi ile gerekli tetkiklerin sonularn EK-2de verilen rnee uygun olarak dzenlemek ve
iyerinde muhafaza etmek.
5) zel politika gerektiren gruplar, meslek hastal tans veya n tans alanlar, kronik hastal, madde bamll, birden fazla i kazas geirmi olanlar gibi alanlarn, uygun ie
yerletirilmeleri iin gerekli salk muayenelerini yaparak rapor dzenlemek, meslek hastal tans veya n tans alm alann olmas durumunda kiinin alt ortamdaki dier alanlarn salk muayenelerini tekrarlamak.
6) Salk sorunlar nedeniyle ie devamszlk durumlar ile iyerinde olabilecek salk tehlikeleri arasnda bir ilikinin olup olmadn tespit etmek, gerektiinde alma ortam ile ilgili
lmler yaplmasn planlayarak iverenin onayna sunmak ve alnan sonularn alanlarn sal ynnden deerlendirmesini yapmak.
7) alanlarn salk nedeniyle tekrarlanan iten uzaklamalarndan sonra ie dnlerinde talep etmeleri halinde ie dn muayenesi yaparak eski grevinde almas sakncal bulunanlara mevcut salk durumlarna uygun bir grev verilmesini tavsiye ederek iverenin onayna sunmak.
8) Bulac hastalklarn kontrol iin yaylmay nleme ve baklama almalarnn yan sra gerekli hijyen eitimlerini vermek, gerekli muayene ve tetkiklerinin yaplmasn salamak.
9) yerindeki salk gzetimi ile ilgili almalar kaydetmek, i gvenlii uzman ile ibirlii yaparak i kazalar ve meslek hastalklar ile ilgili deerlendirme yapmak, tehlikeli olayn tekrarlanmamas iin inceleme ve aratrma yaparak gerekli nleyici faaliyet planlarn hazrlamak ve bu konular da ierecek ekilde yllk alma plann hazrlayarak iverenin onayna sunmak,
uygulamalarn takibini yapmak ve EK-3te belirtilen rneine uygun yllk deerlendirme raporunu hazrlamak.
10) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bir baka iverenden i grmek iin iyerine geici olarak gnderilen alanlar ile alt iveren alanlarnn yapacaklar i e uygun olduunu
gsteren salk raporlarnn sresinin dolup dolmadn kontrol etmek.
) Eitim, bilgilendirme ve kayt;
1) alanlarn i sal ve gvenlii eitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanmas konusunda alma yaparak iverenin onayna sunmak ve uygulamalarn yapmak veya kontrol etmek.
2) yerinde ilkyardm ve acil mdahale hizmetlerinin organizasyonu ve personelin eitiminin salanmas almalarn ilgili mevzuat dorultusunda yrtmek.
3) Yneticilere, bulunmas halinde i sal ve gvenlii kurulu yelerine ve alanlara genel salk, i sal ve gvenlii, hijyen, bamllk yapan maddelerin kullanmnn zararlar,
kiisel koruyucu donanmlar ve toplu korunma yntemleri konularnda eitim vermek, eitimin srekliliini salamak.
4) alanlar iyerindeki riskler, salk gzetimi, yaplan ie giri ve periyodik muayeneler konusunda bilgilendirmek.
5) sal ve gvenlii almalar ve salk gzetimi sonularnn kaydedildii yllk deerlendirme raporunu i gvenlii uzman ile ibirlii halinde EK-3teki rneine uygun olarak
hazrlamak.
393
6) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bakanlka belirlenecek i sal ve gvenliini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri SG KATP sistemi zerinden Genel M drle bildirmek.
d) lgili birimlerle ibirlii;
1) Salk gzetimi sonularna gre, i gvenlii uzman ile ibirlii iinde alma ortamnn gzetimi kapsamnda gerekli lmlerin yaplmasn nermek, lm sonularn deerlendirmek.
2) Bulunmas halinde yesi olduu i sal ve gvenlii kuruluyla ibirlii iinde almak.
3) yerinde i sal ve gvenlii konularnda bilgi ve eitim salanmas iin ilgili taraflarla ibirlii yapmak.
4) kazalar ve meslek hastalklarnn analizi, i uygulamalarnn iyiletirilmesine ynelik programlar ile yeni teknoloji ve donanmn salk asndan deerlendirilmesi ve test edilmesi
gibi mevcut uygulamalarn iyiletirilmesine ynelik programlarn gelitirilmesi almalarna katlmak.
5) alma Gc ve Meslekte Kazanma Gc Kayb Oran Ynetmeliine gre meslek hastal ile ilgili salk kurulu raporlarn dzenlemeye yetkili hastaneler ile ibirlii iinde almak, i kazasna urayan veya meslek hastalna yakalanan alanlarn rehabilitasyonu konusunda ilgili birimlerle ibirlii yapmak.
6) sal ve gvenlii alannda yaplacak aratrmalara katlmak.
7) Gerekli yerlerde kullanlmak amacyla i sal ve gvenlii talimatlar ile alma izin prosedrlerinin hazrlanmasnda i gvenlii uzmanna katk vermek.
8) Bir sonraki ylda gerekletirilecek i sal ve gvenliiyle ilgili faaliyetlerin yer ald yllk alma plann i gvenlii uzmanyla birlikte hazrlamak.
9) yerinde grevli alan temsilcisi ve destek elemanlarnn almalarna destek salamak ve bu kiilerle ibirlii yapmak.
yeri hekiminin yetkileri
MADDE 10 (1) yeri hekiminin yetkileri aada belirtilmitir:
a) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
b) yerinde belirledii hayati tehlikenin ciddi ve nlenemez olmas ve bu hususun acil mdahale gerektirmesi halinde iin durdurulmas iin iverene bavurmak.
c) Grevi gerei iyerinin btn blmlerinde i sal ve gvenlii konusunda inceleme ve aratrma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulamak ve alanlarla grmek.
) Grevinin gerektirdii konularda iverenin bilgisi dhilinde ilgili kurum ve kurulularla iyerinin i dzenlemelerine uygun olarak ibirlii yapmak.
(2) Tam sreli i szlemesi ile grevlendirilen iyeri hekimleri, altklar iyeri ile ilgili mesleki gelimelerini salamaya ynelik eitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katlma
hakkna sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geen srelerden bir yl ierisinde toplam be i gn kadar alma sresinden saylr ve bu sreler sebebiyle iyeri hekiminin cretinden herhangi
bir kesinti yaplamaz.
yeri hekiminin ykmllkleri
MADDE 11 (1) yeri hekimleri, bu Ynetmelikte belirtilen grevlerini yaparken, iin normal akn mmkn olduu kadar aksatmamak ve verimli bir alma ortamnn salanmasna
katkda bulunmak, iverenin ve iyerinin meslek srlar, ekonomik ve ticari durumlar hakkndaki bilgiler ile alann kiisel salk dosyasndaki bilgileri gizli tutmakla ykmldrler.
(2) yeri hekimleri, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesindeki ihmallerinden dolay, hizmet sunduklar iverene kar sorumludur.
(3) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) yeri hekimleri, iverene yazl olarak bildirdikleri i sal ve gvenliiyle ilgili alnmas gereken tedbirlerden acil d urdurma gerektiren
haller ile yangn, patlama, gme, kimyasal sznt gibi hayati tehlike arz edenleri, belirlenecek makul bir sre iinde iveren tarafndan yerine getirilmemesi hlinde, iyerinin bal bulunduu
alma ve i kurumu il mdrlne yazl olarak bildirmekle ykmldrler.
(4) yeri hekimi, grevlendirildii iyerinde yaplan almalara ilikin tespit ve tavsiyeleri ile iyeri hekiminin grevleri balkl dokuzuncu maddede belirtilen hususlara ait almalarn,
i gvenlii uzman ile birlikte yaplan almalar ve gerekli grd dier hususlar onayl deftere yazar.
(5) yeri hekimi, meslek hastal n tans koyduu vakalar, Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan yetkilendirilen salk hizmeti sunucularna sevk eder.
yeri hekimlerinin alma sreleri
MADDE 12 (1) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) yeri hekimleri, bu Ynetmelikte belirtilen grevlerini yerine getirmek iin aada belirtilen srelerde grev yaparlar:
a) Az tehlikeli snfta yer alanlarda, alan bana ayda en az 5 dakika.
b) Tehlikeli snfta yer alanlarda, alan bana ayda en az 10 dakika.
c) ok tehlikeli snfta yer alanlarda, alan bana ayda en az 15 dakika.
(2) Az tehlikeli snfta yer alan 2000 ve daha fazla alan olan iyerlerinde her 2000 alan iin tam gn alacak en az bir iyeri hekimi grevlendirilir. alan saysnn 2000 saysnn tam katlarndan fazla olmas durumunda geriye kalan alan says gz nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iyeri hekimi ek olarak grevlendirilir.
394
(3) Tehlikeli snfta yer alan (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 1000 ve daha fazla alan olan iyerlerinde her (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 1000 alan iin tam gn
alacak en az bir iyeri hekimi grevlendirilir. alan saysnn (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 1000 saysnn tam katlarndan fazla olmas durumunda geriye kalan alan says gz
nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iyeri hekimi ek olarak grevlendirilir.
(4) ok tehlikeli snfta yer alan (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 750 ve daha fazla alan olan iyerlerinde her (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 750 alan iin tam gn
alacak en az bir iyeri hekimi grevlendirilir. alan saysnn (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 750 saysnn tam katlarndan fazla olmas durumunda geriye kalan alan says gz
nnde bulundurularak birinci fkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iyeri hekimi ek olarak grevlendirilir.
(5) yeri hekiminin grevlendirilmesinde szlemede belirtilen sre kadar iyerinde hizmet sunulur. Birden fazla iyeri ile ksmi sreli i szlemesi yapld takdirde bu iyerleri arasnda yolda geen sreler haftalk kanuni alma sresinden saylmaz.
(6) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Kamu kurum ve kurulularnda alan ve yneticilik grevi bulunmayan tabipler ile aile hekimleri hari dier iyerlerinde a lan iyeri hekimleri tam gn alt iyeri dnda fazla alma yapamaz.
yeri hekimlerinin belgelendirilmesi
MADDE 13 (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
DRDNC BLM
Dier Salk Personelinin Nitelikleri, Grev, Yetki ve Ykmllkleri ile
alma Usl ve Esaslar
Dier salk personelinin nitelikleri ve grevlendirilmeleri
MADDE 14 (1) verence dier salk personeli olarak grevlendirilecekler, bu Ynetmelie gre geerli dier salk personeli belgesine sahip olmak zorundadr.
(2) Tam sreli iyeri hekimi grevlendirilen iyerlerinde, dier salk personeli grevlendirilmesi zorunlu deildir.
(3) Dier salk personelinin grevlendirilmesinde, bu Ynetmelie gre hesaplanan alma sreleri blnerek birden fazla kiiye verilemez.
(4) Vardiyal alma yaplan iyerlerinde iveren tarafndan vardiyalara uygun ekilde grevlendirme yaplr.
Dier salk personeli belgesi
MADDE 15 (1) Dier salk personeli belgesi, 4 nc maddenin birinci fkrasnn (b) bendinde belirtilen unvana sahip kiilerden;
a) Dier salk personeli eitim programn tamamlayan ve eitim sonunda Bakanlka yaplacak veya yaptrlacak dier salk personeli snavnda baarl olanlara,
b) sal veya i sal ve gvenlii programlarnda lisansst eitimini tamamlayanlara,
c) Genel Mdrlk ve bal birimlerinde 5 yl fiilen alm olanlara,
istekleri halinde EK-4teki rneine uygun olarak Genel Mdrlke verilir.
Dier salk personelinin grevleri
MADDE 16 (1) Dier salk personeli iyeri hekimi ile birlikte alr.
(2) Dier salk personelinin grevleri aada belirtilmitir:
a) sal ve gvenlii hizmetlerinin planlanmas, deerlendirilmesi, izlenmesi ve ynlendirilmesinde iyeri hekimi ile birlikte almak, veri toplamak ve gerekli kaytlar tutmak.
b) alanlarn salk ve alma yklerini ie giri/periyodik muayene formuna yazmak ve iyeri hekimi tarafndan yaplan muayene srasnda hekime yardmc olmak.
c) zel politika gerektiren gruplarn takip edilmesi ve gerekli salk muayenelerinin yaptrlmasn salamak.
) lk yardm hizmetlerinin organizasyonu ve yrtmnde iyeri hekimi ile birlikte almak.
d) alanlarn salk eitiminde grev almak.
e) yeri bina ve eklentilerinin genel hijyen artlarnn srekli izlenip denetlemesinde iyeri hekimiyle birlikte almak.
f) yeri hekimince verilecek i sal ve gvenlii ile ilgili dier grevleri yrtmek.
g) yerinde grevli alan temsilcisi ve destek elemanlarnn almalarna destek salamak ve bu kiilerle ibirlii yapmak.
395
Dier salk personelinin yetkileri

MADDE 17 (1) yerinde grevli dier salk personelinin yetkileri aada belirtilmitir:
a) Grevi gerei iyerinin btn blmlerinde i sal ve gvenlii konusunda inceleme ve aratrma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulamak ve alanlarla grmek.
b) Grevinin gerektirdii konularda iveren ve iyeri hekiminin bilgisi dhilinde ilgili kurum ve kurulularla iyerinin i dzenlemelerine uygun olarak ibirlii yapmak.
(2) Tam sreli i szlemesi ile grevlendirilen dier salk personeli, alt iyeri ile ilgili mesleki gelimelerini salamaya ynelik eitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katlma hakkna sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geen srelerden bir yl ierisinde toplam be i gn kadar alma sresinden saylr ve bu sreler sebebiyle dier salk personelinin cretinden herhangi bir kesinti yaplamaz.
Dier salk personelinin ykmllkleri
MADDE 18 (1) yerinde grevli dier salk personeli, bu Ynetmelikte belirtilen grevlerini yaparken, iin normal akn mmkn olduu kadar aksatmamak ve verimli bir alma
ortamnn salanmasna katkda bulunmak, iverenin ve iyerinin meslek srlar, ekonomik ve ticari durumlar hakkndaki bilgiler ile alann kiisel salk dosyasndaki bilgileri gizli tutmakla
ykmldrler.
(2) yerinde grevli dier salk personeli, i sal ve gvenlii hizmetlerinin yrtlmesindeki ihmallerinden dolay, hizmet sunduklar iverene kar sorumludur.
(3) Dier salk personeli, grevlendirildii iyerinde i sal ve gvenliine ilikin tespit ve tavsiyelerini iyeri hekimine iletmekle ykmldr.
Dier salk personelinin alma sreleri
MADDE 19 (1) Dier salk personeli, bu Ynetmelikte belirtilen grevlerini yerine getirmek iin aada belirtilen srelerde grev yaparlar:
a) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) ok tehlikeli snfta yer alan 10 ila 49 alan olan iyerlerinde alan bana ayda en az 10 dakika.
b) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) ok tehlikeli snfta yer alan 50 ila 249 alan olan iyerlerinde alan bana ayda en az 15 dakika.
c) (Ek:RG-18/12/2014-29209) ok tehlikeli snfta yer alan 250 ve zeri alan olan iyerlerinde alan bana ayda en az 20 dakika.
(2) Tam sreli iyeri hekiminin grevlendirildii iyerlerinde, dier salk personeli grevlendirilmesi art aranmaz. Ancak, i sal ve gvenlii hizmetlerinin daha etkin sunulmas amacyla bu iyerlerinde, iyeri hekiminin talebi ve iverenin uygun grmesi halinde dier salk personeli grevlendirilebilir.
(3) Dier salk personelinin grevlendirilmesinde szlemede belirtilen sre kadar iyerinde hizmet sunulur. Birden fazla iyeri ile ksmi sreli i szlemesi yapld takdirde bu iyerleri arasnda yolda geen sreler haftalk kanuni alma sresinden saylmaz.
Dier salk personelinin belgelendirilmesi
MADDE 20 (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
BENC BLM
Eitim Kurumlarna likin Hkmler
Eitim kurumu bavuru ilemleri
MADDE 21 (1) (Deiik cmleler:RG-18/12/2014-29209) Eitim kurumu yetki belgesi almak amacyla, e-devlet sistemi zerinden bavuru yapar. e-devlet sisteminin iki gnden
fazla almad durumlarda dorudan veya posta yoluyla bavuru yaplabilir.) Bavuru dosyasnda aada belirtilen ekler bulunur:
a) Ticari irketler iin tescil edildiini gsteren Ticaret Sicil Gazetesi.
b) irket adna imza yetkisi olanlar gsteren imza sirkleri.
c) Eitim kurumunun sorumlu mdrnn eitici belgesi ile;
1) Ticari irketler iin tam sreli i szlemesi ve kabul erhli grevlendirme yazs,
2) Kamu kurum ve kurulular ve niversiteler iin tam sreli grevlendirme yazs,
3) irket orta olanlar, sorumlu mdr olarak da grev yapacaklar ise bu grevi yapacaklarna dair taahhtname.
) Tam sreli olarak grevlendirilen eiticilerin i szlemeleri ve eitici belgeleri.
d) Faaliyet gsterilecek yere ait yap kullanma izni belgesi.
396
f) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gsterilecek yere ait olan ve yetkili makamlarca verilen ada, pafta, parsel bilgilerinin yer ald numarataj veya a dres tespit belgesi.
g) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gsterilecek yere ait olan ve bu Ynetmelikte belirtilen btn blmlerin yer ald inaat teknikeri, mimar veya in aat mhendisi
tarafndan onaylanm 1/100 lekli plan.
) Tapu ktnde mesken olarak kaytl bir ana gayrimenkuln bamsz blmlerinde eitim kurumunun faaliyet gsterebileceine dair kat malikleri kurulunun oybirliiyle ald karar
rnei.
h) (Mlga ibare:RG-18/12/2014-29209) () gre faaliyet gsterilecek yerde yangna kar gerekli tedbirlerin alndna ve bu yerde eitim kurumu almasnda saknca olmadna dair
yetkili merciler tarafndan verilen belge.
(2) Kamu kurum ve kurulular iin, yalnzca birinci fkrann (c) bendinin (2) numaral alt bendiyle (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) (), (g) ve (h) bentlerinde belirtilen belgeler istenir.
Ancak eitim verilecek mekn kamu kurumuna ait deilse (a) ve (b) bentleri hari dier bentlerde belirtilen belgeler istenir.
(3) niversitelerin eitim kurumu olarak yetkilendirilme taleplerinde bavuru rektrlke yaplr.
(4) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
Eitim kurumu yeri ve yerleim plannda aranacak artlar
MADDE 22 (1) Eitim kurumunun yer alaca binada; meyhane, kahvehane, kraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma ak yerler ile ak alkoll iki satlan yerler bulunamaz.
(2) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Eitim kurumlarnn;
a) Faaliyet gsterecekleri meknda bulunan derslik ve dier tm blmlerinin arasndaki geilerin kurum ierisinden olmas ve eitim kurumunun bir btnlk arz edecek ekilde dzenlenmesi,
b) Eitici veya sorumlu mdr odalarnn dier blmlere gei iin kullanlmamas, tuvalet ve lavabonun derslik iinde bulunmamas,
c) Derslik kaplarnn sadece koridor veya dinlenme yerine alacak ekilde dzenlenmesi ve dersliklerin dier blmlere gei iin kullanlmamas,
gerekir. Kamu kurumlar ve niversitelerce kurulan eitim kurumlar iin kurumun yerlekesi iinde olmak kouluyla bu Ynetmelikte belirtilen zorunlu meknlar, birbirine uzakl en fazla
100 metre olan ayr blmlerden oluabilir.
(3) Genel Mdrlkten izin alnmadan, onaylanm yerleim planlarnda herhangi bir deiiklik yaplamaz ve yerleim plannda belirtilen blmler, amalar dnda kullanlamaz.
(4) Eitim kurumlarnca, EK-5teki rneine uygun, kurum unvanna gre hazrlanan ve boy/en oran 2/3 olan tabela aslr. Ayn binada, Genel Mdrlke yetkilendirilen birden fazla
kurum bulunmas durumunda, kullanlacak tabela iin Genel Mdrlk onay alnmas artyla, tm unvanlar gsteren tek bir tabela kullanlabilir.
Derslik ve dier blmlerde aranan artlar
MADDE 23 (1) Dersliklerde bulunmas gereken artlar aada belirtilmitir:
a) Dersliklerde 25ten fazla kursiyer bulunamaz.
b) Dersliklerde kursiyer bana en az 10 metrekp hava hacmi bulunur ve derslikler ile dier blmlerin tavan ykseklikleri 2,40 metreden az olamaz. Drt metre zerinde olan ykseklikler hacim hesabnda dikkate alnmaz.
c) Derslik ve dier blmlerde bulunan pencerelerde; doal havalandrmaya msaade edecek ekilde binann d cephesinde olmas, pencere alannn bulunduu blmn taban alannn %10 undan az olmamas ve dersliklerde pencerenin yerden yksekliinin 90 santimetreden fazla olmamas artlar aranr. (Mlga cmle:RG-18/12/2014-29209) ()
) Derslik kaplarnn genilii 80 santimetreden az olamaz ve kap kasasnn iten ie llmesiyle belirlenir. (Ek cmle:RG-18/12/2014-29209) Derslik kaplar, sadece koridor veya
dinlenme yerine alacak ekilde dzenlenir ve derslikler dier blmlere gei iin kullanlamaz. Derslik kaplar da doru almal ve ift tarafl derslik bulunan koridorlarda karlkl almamaldr.
(2) Dier blmlerde bulunmas gereken artlar aada belirtilmitir:
a) Sorumlu mdr odas, en az 10 metrekare.
b) Eitici odas tek derslik iin en az 15 metrekare, birden fazla dersliin olmas durumunda ise en az 25 metrekare.
c) Bro hizmetleri, ariv ve dosya odas, en az 15 metrekare; ayr ayr olmalar hlinde toplam en az 20 metrekare.
397
) Her derslik iin erkek ve kadn ayr olmak zere en az birer tuvalet ve lavabo.
(3) Dinlenme yeri, kurum iinde bamsz bir blm hlinde veya ayr ayr blmlerden meydana gelebilir ve tek derslik iin en az 20 metrekare, birden fazla dersliin olmas durumunda
ise en az 35 metrekare olur. Alan hesabnda ynetim ve eitime ayrlan dier blmler ile balkon ve koridorlar dikkate alnmaz.
(4) Eitimlerde gnn teknolojisine uygun ara ve gereler kullanlr.
(5) Blmlerin, alan (metrekare) veya hacim (metrekp) lm sonucu kan ksuratl rakamlar ile kontenjanlar belirlenirken 0,5 ve daha byk kan ksuratl rakamlar bir st tam sayya ykseltilir.
Aydnlatma, grlt ve termal konfor artlar
MADDE 24 (1) Eitim kurumlarnn blmlerinde yeterli aydnlatma ve termal konfor artlar salanr, grltye kar gerekli nlemler alnr. Genel Mdrlke gerekli grlmesi halinde, durumun tespitine ynelik lmlerin yaptrlmas istenebilir.
Eitim kurumlarnn eitici kadrosu
MADDE 25 (Deiik:RG-18/12/2014-29209)
(1) Eitim kurumlar,
a) yeri hekimlii ve dier salk personeli eitimi iin; bu Ynetmelikte belirtilen eitici belgesine sahip olan biri iyeri hekimi olmak zere en az iki eiticiyle 60 gnden az olmamak
zere tam sreli i szlemesi yapar. Szlemenin 60 gnden nce eitici tarafndan feshedilmesi halinde; eiticinin baka bir eitim programnda grevlendirilmesi 60 gn tamamlanmadan
nce onaylanmaz. Szlemenin eitim kurumu tarafndan feshedilmesi halinde ise tam sreli yeni eiticinin grevlendirilmesi 60 gn tamamlanncaya kadar onaylanmaz ve yrmekte olan
eitim programlar askya alnr. Btn eitim programlarnda tam sreli eiticilerin yer almas zorunludur.
b) gvenlii uzmanl, iyeri hekimlii ve dier salk personeli eitimi iin bu Ynetmelikte belirtilen eitici belgesine sahip olan biri iyeri hekimi olmak zere ikisi hekim, biri mhendis dieri farkl meslek dalndan olmak zere en az drt eiticiyle 60 gnden az olmamak zere tam sreli i szlemesi yapar. Szlemenin 60 gnden nce eitici tarafndan feshedilmesi
halinde; eiticinin baka bir eitim programnda grevlendirilmesi 60 gn tamamlanmadan nce onaylanmaz. Szlemenin eitim kurumu tarafndan feshedilmesi halinde ise tam sreli yeni
eiticinin grevlendirilmesi 60 gn tamamlanncaya kadar onaylanmaz ve eitim program askya alnr. Tam sreli eiticiler eitim programnda yer almak zorundadr.
Eitim kurumlarnn yetkilendirilmesi
MADDE 26 (Deiik:RG-18/12/2014-29209)
(1) Eitim kurumlar tarafndan yetki belgesi almak amacyla yaplan bavuru Genel Mdrlke 10 i gn iinde incelenir. 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayl Resm Gazetede yaymlanan Elektronik Tebligat Ynetmelii erevesinde kaytl elektronik posta sistemi zerinden veya yazl olarak bildirilen eksiklikler 45 gn iinde tamamlanr. Herhangi bir eksiklii bulunmayan
bavurular iin 20 i gn iinde yerinde inceleme yaplr. Yerinde inceleme ilemlerinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi iin 45 gn sre verilir. Belirlenen srelerde eksiklikler giderilmez
ise dosya iade edilir ve iade tarihinden itibaren bir yl boyunca yaplan bavurular, bir yln tamamlanmasna kadar askya alnr. Dosya zerinde ve yerinde incelemeleri tamamlanan bavurularn, bu Ynetmelikte belirtilen artlar tamalar halinde, dosyasnda belirtilen adres ve unvana mnhasran, 10 i gn iinde Genel Mdrlke EK-4teki rneine uygun yetki belgesi dzenlenir. Baka bir adreste ube almak istendii takdirde, ayn usul ve esaslar dhilinde, bu blmde belirtilen artlarn yerine getirilmesi kaydyla ube iin ayrca yetki belgesi dzenlenir.
(2) Kanuna gre, iyeri hekimlii veya i gvenlii uzmanl eitimi iin yetki alan eitim kurumu, her iki eitim iin de yetki almak istediinde bavurusu tek belge olarak deerlendirilir
ve yeri Hekimlii ve Gvenlii Uzmanl Eitim Kurumu belgesi dzenlenir.
(3) Bu Ynetmelikteki artlar yerine getirmeyen eitim kurumlarna yetki belgesi dzenlenemez.
(4) Eitim kurumlar, Genel Mdrlke dzenlenen yetki belgesini almadka eitim iin katlmc kayd yapamaz ve eitime balayamazlar.
(5) Eitim kurumlar, aada belirtilen hususlara uyarlar:
a) Tabela ve basl evrak, bror, afi ve internet ile dier dijital ortamlarda herhangi bir amala kullanlan her trl yazl ve grsel dokmanda sadece yetki belgesinde belirtilen isim ve
unvanlar kullanlr.
b) zel kurulular tarafndan, kamu kurum ve kurulularna ait olan isimler ticari isim olarak kullanlamaz.
(6) Eitim kurumlarnda, eitici olarak, sadece bu Ynetmelikte belirtilen eitici belgesine sahip olanlar grev alabilirler.
398
Vize ilemleri ve belgelendirme (Deiik balk:RG-19/11/2015-29537)

MADDE 27 (1) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) (Deiik cmle:RG-19/11/2015-29537) Bu Ynetmelik kapsamnda yetkilendirilen kii ve kurumlara ait yetki belgelerinin be
ylda bir vize ettirilmesi zorunludur. Belge almak veya vize ilemlerini yaptrmak isteyen (Ek ibare:RG-19/11/2015-29537) kii ve kurumlarn;
gereklidir.
(2) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Yetkilendirilen kurumlar be yln tamamlanmasna en fazla 60 gn kala vize ilemleri iin Genel Mdrle mracaat eder. Yuk arda belirtilen sre iinde mracaat etmeyen kurumlarn eitim programlar, vize ilemleri tamamlanncaya kadar onaylanmaz. Vize sresinin bitiminden itibaren ay iinde vize ileminin tamamlanmamas durumunda yetki belgesi Genel Mdrlke dorudan iptal edilir.
(3) Eitim kurumlar, herhangi bir sebeple faaliyetlerini brakmalar halinde 30 gn iinde yetki belgelerinin asllarn Genel Mdrle iade eder.
(4) Belgelendirme ve vize aamasnda geree aykr belge ibraz ettii veya beyanda bulunduu sonradan tespit edilenlere ait belgeler Genel Mdrlke iptal edilir ve yetkili yarg mercilerine su duyurusunda bulunulur.
(5) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Eitim kurumlarnda adres deiiklii yapmadan nce e-devlet sistemi kullanlarak Genel Mdrle bavurulur. Yeni adresin Genel Mdrlke
onaylanmasna mteakip ilemler ilk bavuru hkmlerine tabi olarak yrtlr. Adres deiiklii ilemi tamamlanncaya kadar hizmet vermek isteyen eitim kurumlar yetki ald mevcut adreste faaliyetine devam eder.
(6) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Eitim kurumlarnda unvan deiiklii yaplmas halinde 30 gn iinde yetki belgesinin yenilenmesi talebiyle e -devlet sistemi kullanlarak bavurulur. Unvan deiiklii yaplmas halinde yetki belgesinin yenilenmesi iin Bakanlka belirlenen belge bedelinin denmesi gereklidir.
Eitim kurumlarnn grev, yetki ve sorumluluklar
MADDE 28 (1) Eitim kurumlar;
a) Eitim hizmetlerinin bir ksmn veya tamamn baka bir kii veya kuruma devredemezler.
b) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) alanlarn i sal ve gvenlii eitimleri ile katlmclar iin verilen tekrar ve hazrlk eitimleri hari yetki belgesini verili amac dnda kullanamazlar.
(2) Eitim kurumlarnda tam veya ksmi sreli i szlemesi ile grevlendirilen eiticilerle ilgili sosyal gvenlik mevzuatndan doan bildirim ve prim deme gibi ykmllklerin yerine
getirilmesi eitim kurumlarnca salanr.
(3) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) irket ortaklarnda deiiklik olmas halinde, durum 30 gn ierisinde Genel Mdrle bildirilir. Yeni irket ortaklarnn i lgili mevzuat
hkmlerinde belirtilen artlara uygun olmamas halinde durumun dzeltilmesi amacyla Genel Mdrlke irkete 30 gn sre verilir.
(4) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Eitim kurumlar, iyeri hekimi veya dier salk personeli olma artlarn tamayan kiileri eitim programlarna kayt ede mezler.
(5) Eitim kurumlar, bavuru esnasnda adaylardan katlacaklar programn gerektirdii artlar karladn gsteren belgeleri istemek ve bu belgelerin sorumlu mdr tarafndan onaylanm bir rneini be yl sreyle her bir aday iin alan dosyada saklamak zorundadr.
(6) Tam sreli i szlemesiyle grevlendirilen eiticilerden biri, sorumlu mdr olarak atanr.
(7) Eitim program sresince sorumlu mdr kurumda hazr bulunur. Sorumlu mdrn bu sre boyunca kurumda bulunmad durumlarda, tam sreli i szlemesiyle grevlendirilen
eiticilerden birisinin sorumlu mdre veklet amacyla kurumda bulunmas salanr. Veklet eden eitici, sorumlu mdr tarafndan yaplmas gereken her trl i ve ilemin yaplmasn salar
ve grevi sresince Genel Mdrlke sorumlu mdr olarak kabul edilir. Sorumlu mdr veya vekilinin mevzuat hkmlerine aykr davranlarndan ve grev ve sorumluluklarn yerine getirmesinden eitim kurumu tzel kiilii sorumludur.
(8) Eitim kurumunda sorumlu mdr olarak grevlendirilen kiinin deimesi veya bu kiinin grevinden ayrlmas durumunda, 30 i gn ierisinde yeni sorumlu mdr atanr ve durum Genel Mdrle yazyla (Ek ibare:RG-18/12/2014-29209) veya e-devlet sistemi zerinden bildirilir.
(9) Eitim kurumlarnda grev yapan eiticilerin iten ayrlmas halinde ign iinde durum SG-KATP zerinden eitim kurumu tarafndan bildirilir. 30 gn ierisinde tam sreli grevlendirilme zorunluluu bulunan eiticilerin yerine aranan niteliklere sahip personel grevlendirilmesi ve SG-KATP zerinden Genel Mdrle bildirilmesi zorunludur.
(10) Genel Mdrle bildirilen eitici szlemeleri, szleme hkmlerine aykr olmayacak ekilde, eitim kurumlarnca veya eiticilerce tek tarafl feshedilene kadar, szleme sresince geerlidir. Sresi dolan szlemelerin SG-KATP zerinden yenilenmesi durumu yazl bildirim olarak kabul edilir.
399
(11) Eiticiler, grev aldklar kurumlarn eitim programlarnda, sz konusu kurumla dzenleyerek Genel Mdrle bildirilmi olan szlemede belirtilen toplam grev sresinden fazla
grevlendirilemez. Bu hkmn uygulanmas eiticiler tarafndan, takibi ise kurumun sorumlu mdr tarafndan yrtlr.
(12) Eitim kurumlarnca, adaylarn yz yze derslere devam durumunu gsteren izelge EK-7deki rneine uygun ekilde gnlk olarak dzenlenir ve ders balangcnda derslikte
hazr bulundurulur. (Mlga cmle:RG-18/12/2014-29209) () (Mlga cmle:RG-18/12/2014-29209) () Devam izelgeleri eitim kurumlarnca be yl sreyle saklanr ve istenmesi halinde
kontrol ve denetime yetkili memurlara ibraz edilir.
(13) Eitimi tamamlayan adaylara eitim kurumlar tarafndan, EK-8deki rneine uygun eitim katlm belgesi dzenlenir.
(14) Bu Ynetmelikte eitim kurumlarnca dzenlenmesi gerektii belirtilen her trl belge ve bildirimin doruluundan eitim kurumlar sorumludur.
(15) Bu Ynetmelikte belirtilen tabela hari olmak zere, eitim kurumunun hibir evrak ve dokmannda Bakanlk logosu veya unvan kullanlamaz.
Sorumlu mdrn grev ve sorumluluklar
MADDE 29 (1) Eitim kurumu sorumlu mdrnn grev ve sorumluluklar aada belirtilmitir:
a) Bakanla elektronik ortam, e-posta, yaz veya faks gibi aralar vastasyla gnderilmesi gereken her trl bilgi ve belgeyi hazrlamak ve gndermek.
b) Eitim programlarnn onaylanm ekliyle uygulanmasn (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) takip etmek.
c) Devam izelgeleri ile eitim katlm belgesinin usulne uygun ekilde dzenlenmesini salamak.
) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Gnlk olarak, programa ait derslerin tamamnn bitiminde katlmc devam izelgelerinin kontroln salamak ve imza altna a lmak.
d) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bu Ynetmelikte belirtilen dier grevleri yapmak.
(2) Eitim kurumlarnca talep edilen veya bildirilen her trl bilgi ve belgeye ilikin i ve ilemlerde Genel Mdrlk tarafndan sadece sorumlu mdr muhatap kabul edilir.
Eitim programlar
MADDE 30 (Deiik:RG-18/12/2014-29209)
(1) Eitim kurumlar eitime balayabilmek iin; Komisyonca belirlenen mfredat esas alnarak hazrlanan ve eitim verilecek konulara uygun eiticiler ile teorik eitim programn ve
eitime katlacaklarn listesini eitimin balang tarihinden en az i gn nce Genel Mdrle elektronik ortamda bildirirler. Bildirimden sonra katlmc bilgilerine mdahale edilemez ve
dzeltmeye ilikin talepte bulunulamaz.
(2) Genel Mdrlke onaylanmam programlarla eitime balanamaz. Onaylanmam programla eitime balanmas halinde doacak hukuki sonulardan eitim kurumlar sorumludur.
(3) Yetkilendirilmi eitim kurumlarnn 25 inci maddede belirtilen zorunlu eitici kadrosuna ilikin hkmleri yerine getirmemeleri durumunda, ilgili kurumlara eksikliklerini gidermeleri iin
30 gn sre verilir. Verilen sre ierisinde zorunlu eitici kadrosunu tamamlamayan kurumlarn eitim programlar Genel Mdrlke onaylanmaz.
(4) Eitim Kurumlar, eitim programnn unsurlarndan olan uygulamal eitimlerin yaplaca iyerlerinin listesini ve eitim tarihlerini, teorik eitimin bitiinden itibaren yaplacak ilk snavdan nce Genel Mdrlke ilan edilecek tarihe kadar SG-KATP zerinden bildirmekle ykmldr.
(5) Adaylar, teorik eitimde mazeretli veya mazeretsiz en fazla alt ders saati devamszlk hakkna sahiptir. Ancak uygulamal eitimin tamamna katlm zorunludur. Katlm zorunluluuna aykrln tespiti halinde kii hakknda belge dzenlenmi olsa dahi 39 uncu maddenin ikinci fkras hkmleri gereince belgeleri iptal edilir.
(6) Genel Mdrlke onaylanm olan eitim programnn hibir unsurunda deiiklik yaplamaz. Ancak, sebebinin Genel Mdrle e-devlet sistemi zerinden ayn gn bildirilmesi ve
yeni eiticinin mfredatta belirlenen niteliklere uygun olmas artyla sadece programda grevli eiticilerde deiiklik yaplabilir. e-devlet sisteminin almad durumlarda bildirimler faks yoluyla veya yazl olarak yaplr.
(7) Uzaktan eitim tamamlanmadan yz yze eitim balatlamaz. yeri hekimleri iin yz yze eitim tamamlanmadan uygulamal eitim balatlamaz ve uygulamal eitim dahil programn tm tamamlanmadan adaylar snava katlamazlar.
MADDE 31 (1) Eitim programlarna katlmak isteyen adaylar eitim kurumlarna aadaki belgeler ile bavururlar:
a) Bavuru yaplan eitim kurumuna hitaben yazlan, adayn hangi eitim programna katlacan belirten ve T.C. kimlik numaras ile iletiim bilgilerini ieren slak imzal bavuru yazs.
b) Adayn katlaca eitim programna uygun alanda eitime sahip olduunu gsteren diploma veya geici mezuniyet belgesi.
c) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
400
(2) Adaylarn eitim programlarna katlabilmesi iin, ilgili eitim programnn balang tarihinden nce eitimini tamamlam ve bu eitime ilikin mezuniyet diplomas alabilecek yeterlilie sahip olmalar gerekmektedir. Bu duruma ilikin gerekli inceleme, bavuru yaplan eitim kurumu tarafndan yaplr.
(3) Yukarda belirtilen belgelerin asl ile birlikte rneinin getirilmesi halinde eitim kurumlar tarafndan tasdiki yaplr. Bavuru srasnda geree aykr belge ve beyanda bulunduu
tespit edilenlerin bavurular reddedilir. Bu durumun sonradan tespiti halinde eitim, snav ve belgeleri geersiz saylr.
(4) Bu Ynetmelikte belirtilen alma srelerinin tespitinde Sosyal Gvenlik Kurumu kaytlar, diploma veya mezuniyet belgelerinin doruluunun tespitinde Mill Eitim Bakanl veya
Yksekretim Kurulu kaytlar esas alnr.
ALTINCI BLM
(Deiik blm bal:RG-18/12/2014-29209)
yeri Hekimlerinin ve Dier Salk Personelinin Eitimleri, Snavlar ve Belgelendirilmeleri
yeri hekimlerinin eitimleri
MADDE 32 (1) yeri hekimlerinin eitim programlar teorik ve uygulamal olmak zere iki blmden oluur ve programn ierii ile programda grevli eiticilerin nitelikleri Genel Mdrlke belirlenir. Eitim programnn sresi, teorik ksm 180 saatten, uygulama ksm 40 saatten ve toplamda 220 saatten az olamaz ve bu ksmlar ancak tek bir program dhilinde uygulanabilir. Teorik eitimin en fazla yars uzaktan eitim ile verilebilir. Uygulamal eitimler, iyeri hekimleri iin en az bir iyeri hekiminin grevlendirilmi olduu iyerlerinde yaplr.
Dier salk personelinin eitimleri
MADDE 33 (1) Dier salk personelinin eitim programlar uzaktan ve yz yze eitim eklinde uygulanr ve programn ierii ile programda grevli eiticilerin nitelikleri (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) Komisyonca belirlenir. Eitim programnn sresi 90 saatten az olamaz. Teorik eitimin en fazla yars uzaktan eitim ile verilebilir.
(2) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Dier salk personeli eitimlerini verebilecek kamu kurumlarnn kendi kanunlarndan doan haklar sakldr.
Yenileme eitimleri
MADDE 34 (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
Snavlar
MADDE 35 (1) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Eitim programlarn tamamlayan adaylarn snavlar Bakanlka yaplr veya yaptrlr.
(2) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Adaylardan 8 inci madde gereince eitim ve snav art arananlar ancak eitim programn tamamladktan sonra dzenlenecek s navlara
katlabilirler.
(3) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Dorudan snava girme hakk tannan adaylarn, snavlara katlabilmeleri iin Genel Mdrle yaplacak son bavuru tarihinde n nce
mezun olmalar gereklidir.
(4) Snavlarda 100 puan zerinden en az 70 puan alan adaylar baarl saylr, snav sonularna itirazlar snav dzenleyen kurum tarafndan sonulandrlr.
yeri hekimlerinin belgelendirilmesi
MADDE 35/A (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) yeri hekimlii belgesi almaya hak kazanan adaylarn belgeleri e-devlet sistemine geildikten sonra Genel Mdrlke elektronik olarak dzenlenir.
Dier salk personelinin belgelendirilmesi
MADDE 35/B (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) Dier salk personeli belgesi almaya hak kazanan adaylarn belgeleri e-devlet sistemine geildikten sonra Genel Mdrlke elektronik olarak dzenlenir.
401
YEDNC BLM
Eiticiler ve Belgelendirme
yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesi ile dier salk personeli eitici belgesi
MADDE 36 (1) yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesi;
a) Pedagojik formasyona veya eiticilerin eitimi belgesine sahip olan;
1) En az be yl iyeri hekimlii yaptn belgeleyen iyeri hekimlerine,
2) En az 5 yllk mesleki tecrbeye sahip i sal ve gvenlii veya i sal programnda doktora yapm hekimlere,
3) En az be yl tefti yapm hekim i mfettileri ile Genel Mdrlk ve bal birimlerinde en az be yl fiilen grev yapm hekimlere,
4) ve meslek hastalklar ya da iyeri hekimlii yan dal uzmanlarna veya meslek hastalklar hastanelerinde yl alm olan hekimlere,
b) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Komisyonca belirlenen eitim mfredatna gre niversitelerde en az drt yaryl ders verdiini belgeleyen ve bu belgeleri uy gun grlen
retim yelerinden; hukuk fakltesi mezunlar ile hekim, mhendis, mimar, fiziki, kimyager, biyolog, teknik retmenlere,
bavurmalar halinde, EK-9daki rneine uygun olarak dzenlenir.
(2) Dier salk personeli eitici belgesi;
a) Dier salk personeli tanmnda belirtilen unvanlara ve pedagojik formasyona veya eiticilerin eitimi belgesine sahip olanlardan;
1) En az be yllk mesleki tecrbeye sahip i sal ve gvenlii veya i sal programnda doktora yapm olanlara,
2) Genel Mdrlk ve bal birimlerinde en az be yl fiilen grev yapm olanlara,
3) Meslek hastalklar hastanelerinde en az yl grev yapm olanlara,
b) niversitelerde Genel Mdrlke ilan edilen dier salk personeli eitim programna uygun, en az drt yaryl ders veren retim yelerine
bavurmalar halinde, EK-10daki rneine uygun dier salk personeli eitici belgesi dzenlenir.
(3) (Deiik:RG-18/12/2014-29209) Bu Ynetmelik kapsamnda iyeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesi sahiplerinden, mfredatta belirtilen nite liklere uygun
olanlar iyeri hekimlii, i gvenlii uzmanl ve dier salk personeli eitim programlarnda grev alabilir. Dier salk personeli eitici belgesi sahiplerinden, mfredatta belirtilen niteliklere
uygun olanlar sadece dier salk personeli eitim programlarnda grev alabilir.
Eiticilerin grev ve sorumluluklar
MADDE 37 (1) 36 nc maddeye gre eitici belgesi alm olanlar, Genel Mdrlke belirlenecek eitim mfredatnda kendilerine verilen grevleri yerine getirir ve mfredatta belirtilen
konu ieriklerinin tamamnn derslerde ele alnmasn ve renim hedeflerine ulalmasn salar.
(2) Eitim kurumlarnda grevli olan eiticiler, Bakanla bildirilen szlemelerde belirtilen srelerden fazla grev alamaz.
(3) Eitim kurumunda tam sreli olarak grevlendirilen eiticiler, iyerlerinde i gvenlii uzman, iyeri hekimi veya dier salk personeli unvanyla veya baka bir eitim kurumunda
eitici unvanyla grev alamaz.
(4)(Ek:RG-18/12/2014-29209) Her dersin tamamlanmasnn ardndan, imza izelgelerinin devamszlk nedeniyle bo kalan ksmlar dersin eiticisi tarafnda n anlalr ekilde
doldurulur ve imza altna alnr.
Eiticilerin belgelendirilmesi
MADDE 38 (1) yeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitici belgesi veya dier salk personeli eitici belgesi alma niteliklerine sahip olup, bu belgeyi almak isteyenlerin bavurularnn deerlendirilebilmesi amacyla; pedagojik formasyon veya eiticilerin eitimi belgesi ile (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 36 nc maddede belirtilen nitelikleri haiz olduklarn gsteren
belgeleri, Genel Mdrle hitaben yazlm dileke ekinde ahsen veya posta yoluyla Genel Mdrle teslim etmesi gerekmektedir.
(2) niversitelerde Genel Mdrlke ilan edilen eitim programlarna uygun alanlarda ders verenlerin bu durumlarn gsteren belgelerinde, rektr onay art aranr.
(3) Bu madde uyarnca ibraz edilmesi gereken belgelerin asl ile birlikte bir rneinin getirilmesi halinde Genel Mdrlke tasdiki yaplr ve ahsen ibraz edilmesi gereken belgelerin
doruluundan belge sahipleri sorumludur.
402
SEKZNC BLM
eitli ve Son Hkmler
Genel Mdrln grev, yetki ve sorumluluklar
MADDE 39 (1) Genel Mdrlk eitimlerin etkin ve verimli bir ekilde verilip verilmediinin izlenmesi amacyla kendi grev ve yetki alanna giren konularda eitim kurumlarn, eiticileri ve sorumlu mdrleri, yetki alnan mekn, SG-KATP ile dier elektronik sistemler veya evrak zerinden kontrol eder ve denetler.
(2) Yetkilendirme ve belgelendirme aamalarnda geree aykr belge ibraz edildii veya beyanda bulunulduunun bu aamalarda veya daha sonradan tespiti halinde dzenlenen belgeler Genel Mdrlke dorudan iptal edilir.
(3) Eitim kurumlarnca yrtlen her trl i ve ileme ilikin takip, kontrol, izleme, onay verme, bavuru alma gibi faaliyetler, yazl olarak gerekletirilebilecei gibi, elektronik sistemler
vastasyla da yrtlebilir. Bu konuda dzenleme yapmaya Genel Mdrlk yetkilidir.
(4) Belgesinin geerlilii askya alnanlar ve dorudan iptal edilenlere Genel Mdrlke yazl bildirim yaplr ve Genel Mdrlk internet sayfasnda ilan edilir. Belgesinin geerlilii askya alnan kii ve kurumlarn belgelerini tekrar kullanabilmeleri iin Genel Mdrlk onaynn alnmas zorunludur.
(5) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
(6) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
hlaller ve ihtar puan uygulanmas
MADDE 40 (1) (Deiik ibare:RG-18/12/2014-29209) 41 inci maddede yer alan yetki belgesinin geerliliinin dorudan iptalini gerektiren durumlarn dndaki ihlallerde, EK 11 ve EK-12de belirtilen ihtar puanlar uygulanr.
(2) Bir takvim yl iinde hafif ihlallerin ihtar puanlarnn toplamnn 30a, orta ihlallerin ihtar puanlarnn toplamnn 60a ulamas durumunda kii ve kurumlarn o yl iinde ileyecekleri
dier hafif ve orta ihlaller bir st derecenin tavan puan esas alnarak uygulanr.
(4) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bu Ynetmelik uyarnca kii ve kurumlara uygulanan ihtar puanlarna ilikin itirazlar, ilemin tebli tarihinden itibaren en ge 10 i gn iinde
Genel Mdrle yaplr. Bu sreden sonra yaplacak itirazlar dikkate alnmaz.
(1) Bu Ynetmelik uyarnca yetkilendirilen veya belgelendirilen kii ve kurumlarn belgelerinin geerlilii ihtar puanlar toplamnn, kiiler iin 100, kurumlar iin 200 puana ulamas durumunda alt ay sreyle askya alnr. Sorumlu mdr ve eiticilere verilen ihtar puanlar kiinin sadece eitici belgesine uygulanr.
(2) alann lm veya maluliyetiyle sonulanacak ekilde vcut btnlnn bozulmasna neden olan i kazas veya meslek hastalnn meydana gelmesinde ihmali yarg karar ile
kesinleen iyeri hekiminin belgesi alt ay sreyle askya alnr. Belgesi askya alnan iyeri hekiminin SG-KATP sistemi zerindeki mevcut tm szlemeleri, askya alnma srecinin balangcndan itibaren herhangi bir ileme gerek kalmakszn iptal edilir.
(3) Yetki belgelerinin geerlilii askya alnan kii ve kurumlar askya alnma sresince bu Ynetmelik kapsamndaki yetkilerini kullanamazlar. Ancak, yetki belgesinin geerlilii askya
alnan veya belgesi dorudan iptal edilen eitim kurumunun faaliyeti onaylanm eitim programlar bitinceye kadar devam eder. Askya alnma sresi, programn bitiminde balar. Yetki belgesi
dorudan iptal edilen kurumlar taahht ettikleri hizmetleri herhangi bir ek cret talep etmeden bir baka eitim kurumundan temin etmek zorundadrlar.
(4) Yetki belgesinin geerliliinin askya alnmas veya dorudan iptali durumunda nceden yaplan aday kayt ilemlerinden doan hukuki sonulardan iptal edilen veya geerlilii askya
alnan yetki belgesi sahipleri sorumludur.
403
c) Yetki ald adres dnda hizmet vermeleri veya irtibat brosu amalar halinde alt ay,
) Sunmakla ykml olduklar hizmetlerin tamamn veya bir ksmn devretmeleri halinde alt ay,
d) Genel Mdrlkten onay alnmadan adres deiiklii yaplmas veya unvan deiiklii ile ilgili bildirim ykmlln 30 gn iinde yerine getirmemesi halinde bir yl,
sreyle askya alnr.
a) Bir vize dneminde eitim kurumunun yetki belgesinin defa askya alnmas,
b) Belgesi askda olan kii ve kurumlarn bu sre iinde faaliyetleri ile ilgili szleme yaptklarnn veya hizmet vermelerinin tespiti,
c) 21 inci maddede istenen bavuru evraklarndan herhangi birinin geree aykrlnn tespiti,
halinde dorudan iptal edilir.
(7) Yetki belgesi iptal edilen kiiler ve eitim kurumlar ile bu kurumlarda kurucu veya ortak olanlarn bavurular, iptal tarihinden itibaren iki yln tamamlanmasna kadar askya alnr.
(8) Bu Ynetmelik uyarnca kii ve kurumlara uygulanan yetki belgesinin askya alnmas veya iptaline ilikin itirazlar, ilemin tebli tarihinden itibaren en ge 10 i gn iinde Genel
Mdrle yaplr. Bu sreden sonra yaplacak itirazlar dikkate alnmaz. Kesinleen yarg karar ile belgesi askya alnan iyeri hekimleri,(2), bu maddede belirtilen itiraz hakkndan yararlanamazlar.
MADDE 41/A (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) tiraz Komisyonu, bu Ynetmelik uyarnca yetkilendirilen kii veya kurumlarn belgelerinin askya alnmas veya iptali ile ilgili itirazlar deerlendirerek karara balar. Komisyonun karar, oy okluuyla alnr. Oylarn eitlii halinde Bakann oyu belirleyicidir. Komisyon karar, Genel Mdrlke uygulanr.
Mesleki bamszlk ve etik ilkeler
MADDE 42 (1) sal ve gvenlii hizmetleri ve bu Ynetmelik kapsamndaki eitimlerde grevlendirilenler;
a) Salk ve gvenlik riskleri konusunda, iveren ve alanlara nerilerde bulunurken hibir etki altnda kalmazlar.
b) Hizmet sunduklar kiilerle gven, gizlilik ve eitlie dayanan bir iliki kurar ve ayrm gzetmeksizin tmn eit olarak deerlendirirler.
c) alma ortam ve koullarnn dzenlenmesinde, kendi aralarnda, ynetici ve alanlarla iletiime ak ve ibirlii ierisinde hareket ederler.
(2) Mesleki bamszln sonular hibir ekilde i sal ve gvenlii hizmetlerinde grevlendirilenlerin aleyhine kullanlamaz ve yaplan szlemelere mesleki anlamda bamsz almay kstlayabilecek artlar konulamaz.
(3) sal ve gvenlii hizmetleri ile bu Ynetmelik kapsamndaki eitimlerde grevlendirilenlerin hak ve yetkileri, grevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kstlanamaz. Bu kiiler, grevlerini ve uzmanlk bilgilerini meslein gerektirdii etik ilkeler ve mesleki bamszlk ierisinde srdrr.
Tebligatlarn bildirimi ve elektronik tebligat
MADDE 42/A (Ek:RG-18/12/2014-29209)1
(1) Genel Mdrlke kii, kurum veya kurululara yazlacak yaz ve yaplacak bildirimlerin tebliinde, SG-KATP sisteminde veya Sosyal Gvenlik Kurumunda iyeri sicil sistemine beyan edilen adres ve/veya elektronik posta dikkate alnr. Adres ve/veya elektronik posta deiiklii olmas halinde kii, kurum veya kurulular bu deiikliin bir ay iinde SG-KATP sistemi
zerinden beyan edilmesi zorunludur. Deiiklii zamannda beyan etmeyenlerin daha nce beyan ettii adrese ve elektronik postaya yaplan yazma ve bildirimler geerlidir.
(2) Elektronik Tebligat Ynetmelii kapsamnda kurumlar, 26 nc maddeye gre yaplacak tebligata esas olmak zere elektronik tebligat adresinin SG-KATP sistemine kayt edilmesi
zorunludur. 1
(3) Elektronik Tebligat Ynetmelii kapsam dnda bulunan kii ve kurumlar ise 35/A, 35/B, 38, 39, 40 ve 41 inci maddeleri erevesinde kendilerine elektronik tebligat yaplmalarn
istemeleri halinde elektronik tebligat adreslerinin SG-KATP sistemine kayt edilmesi zorunludur. 1
(1)
Bu deiiklik ile 42/A maddesinin ikinci ve nc fkralar yaymland tarihten ay sonra yrrle girer.
mtr.
404

MADDE 43 (1) 27/11/2010 tarihli ve 27768 sayl Resm Gazetede yaymlanan yeri Hekimlerinin Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakkndaki Ynetmelik yrrlkten kaldrl-
Mevcut eitim kurumlarnn durumu

GEC MADDE 1 (1) Mevcut eitim kurumlarnn onaylanm yerleim plannda deiiklik olmas halinde, fiziki artlarn bu Ynetmelik hkmlerine uygun olmas art aranr.
(2) (Mlga:RG-18/12/2014-29209)
Dier salk personelinin durumu
GEC MADDE 2 (1) Ynetmeliin 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinde saylan unvanlara sahip olan ve dier salk personeli olarak grevlendirilecek kiilerde;
a) 1/1/2015 tarihine kadar EK-4teki rneine uygun belgeye sahip olma art aranmaz, ancak bu kiilerin 1/1/2016 tarihine kadar sz konusu belgeye sahip olmas zorunludur.
b) 1/1/2015 tarihinden sonra grevlendirileceklerde EK-4teki rneine uygun belgeye sahip olma art aranr.
e giri ve periyodik salk muayeneleri
GEC MADDE 3 (1) 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 38 inci maddesinin birinci fkrasnn (a) bendinin bir ve ikinci ksmlarnda belirtilen iyerlerinde, i sal ve gvenlii ynnden zellikli rapor niteliinde olan ie giri ve periyodik salk muayeneleri ayn Kanunun yrrle girdii tarihten nce olduu gibi kamu salk hizmeti sunucular tarafndan dzenlenir.
Snava katlma hakk
GEC MADDE 4 (1) Bu Ynetmeliin yaym tarihinden nce eitim alanlar girdii snav saysna baklmakszn Ynetmeliin yaym tarihi itibariyle 1 yl iinde ilgili snavlara katlabilir.
GEC MADDE 5 (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) 21 inci maddeye gre eitim kurumlar yetki belgesi bavuru sistemi, e-devlet sistemi alt yaps tamamlandnda Genel Mdrlk internet sayfasnda duyurulur. lgili duyuruya kadar
yaplacak bavurular ve sonulandrlmasna ait i ve ilemlerde mevcut hkmlerin uygulanmasna devam edilir.
(2) Bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten nce 21 inci maddeye gre yaplm ve sonulandrlmam eitim kurumu bavurularnda bu Ynetmelikte belirtilen artlar aranr.
(3) 27 nci maddenin beinci fkrasna gre yaplacak bavurular ile 30 uncu maddenin altnc fkrasna gre eitici deiiklii ile ilgili bildirimler, e-devlet sistemi alt yaps ile ilgili iln
yaplncaya kadar, 28 inci maddenin sekizinci fkrasna gre sorumlu mdr deiiklii ile ilgili bildirimler ise SG-KATP sistemindeki gerekli dzenlemeler tamamlanp ilan edilinceye kadar
Genel Mdrle yazl olarak yaplmaya devam edilir.
Yetki belgelerinin birletirilmesi
GEC MADDE 6 (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) yeri hekimi ve i gvenlii uzman eitimi iin ayr ayr yetki alan eitim kurumlar ynetmeliin yaymndan itibaren bir ay iinde yetki belgelerini iade ederek birletirilmi belgelerini
alacaklardr. Yetki belgesini yenilemeyen eitim kurumlarnn programlar, yetki belgesi yenileninceye kadar onaylanmaz.
yeri hemiresi sertifikalar veya belgelerinin dier salk personeli belgesi ile deitirilmesi
GEC MADDE 7 (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) Bakanlka 30/6/2012 tarihinden nce verilen iyeri hemiresi sertifikas veya belgesi sahiplerinden bu Ynetmeliin yaym tarihinden itibaren bir yl ierisinde Genel Mdrle mracaat edenlere EK- 4te belirtilen Dier Salk Personeli Belgesi dzenlenir.
alma srelerinde gei hkmleri
GEC MADDE 8 (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1) 12 nci maddede belirlenen iyeri hekimlerinin alma sreleri ile tam gn altrlmasna dair hkmler, 1/1/2016 tarihinde yrrle girer. Bu tarihe kadar mevcut hkmlerin uygulanmasna devam edilir.
405
Yrrlk
Yrtme

Tarihi
Says
20/7/2013
28713

1.
Tarihi
Says
18/12/2014
29209
19/11/2015
29537
2.
3.
(2)
18/12/2014 tarihli ve 29209 sayl Resm Gazetede aslna uygun olarak yaymlanan, yeri Hekimi ve Dier Salk Personelinin Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna Dair Ynetmeliin 25 inci maddesinde sehven yazlan i gvenlii uzman ibaresi, iyeri hekimleri olarak dzeltilerek yerine ilenmitir.
EK-1
YER HEKML BELGES
406
Ek-2
YERNN :
Unvan:
SGK Sicil No:
Adresi:
Tel No:
Faks No:
E-posta:
e giri/periyodik muayene olmay kabul ettiimi ve muayene srasnda verdiim bilgilerin doru ve eksiksiz olduunu beyan ederim.
alann Ad Soyad
MZA
Fotoraf
ALIANIN :
Ad ve Soyad:
T.C.Kimlik No:
Doum Yeri ve Tarihi:
Cinsiyeti:
Eitim Durumu:
Medeni Durumu:
ocuk Says:
Ev Adresi:
Tel No:
Meslei:
Yapt i (Ayrntl olarak tanmlanacaktr) :
alt blm:
Daha nce alt yerler (Bugnden gemie doru):
kolu :
Yapt i:
Giri-k tarihi:
1.
2.
3.
zgemii :
Kan grubu:
Konjenital/kronik hastalk:
Baklama:
- Tetanoz:
- Hepatit:
- Dier:
Soy gemii:
Anne :
Baba: Karde :
ocuk:
407
TIBB ANAMNEZ :
1. Aadaki yaknmalardan herhangi birini yaadnz m?
Hayr
Evet
- Balgaml ksrk
- Nefes darl
- Gs ars
- arpnt
- Srt ars
- shal veya kabzlk
- Eklemlerde ar
2. Aadaki hastalklardan herhangi biri iin tehis konuldu mu?
Hayr
Evet
- Kalp hastal
- eker hastal
- Bbrek rahatszl
- Sarlk
- Mide veya on iki parmak lseri
- itme kayb
- Grme bozukluu
- Sinir sistemi hastal
- Deri hastal
- Besin zehirlenmesi
3. Hastanede yattnz m?
Hayr
Evet ise tan...............................................................................
4. Ameliyat oldunuz mu?
Hayr
Evet ise neden?..........................................................................
5. kazas geirdiniz mi?
Hayr
Evet ise ne oldu?.......................................................................
6. Meslek hastalklar phesi ile ilgili tetkik veya muayeneye tabi tutuldunuz mu?
Hayr
Evet ise sonu..........................................................................
7. Maluliyet aldnz m?
Hayr
Evet ise nedeni ve oran............................................................
8. u anda herhangi bir tedavi gryor musunuz?
Hayr
Evet ise nedir?...........................................................................
9. Sigara iiyor musunuz?
Hayr
Brakm
.......ay/yl nce
..........ay/yl imi
........adet/gn imi
Evet
.......yldr
...........adet/gn
10. Alkol alyor musunuz?
Hayr
Brakm
...........yl nce
...........yl imi
.............sklkla imi
Evet
............yldr
...........sklkla
408
FZK MUAYENE SONULARI :

a) Duyu organlar.
- Gz
- Kulak-Burun-Boaz
- Deri
b) Kardiyovaskler sistem muayenesi.
c) Solunum sistemi muayenesi.
) Sindirim sistemi muayenesi.
d) rogenital sistem muayenesi.
e) Kas-iskelet sistemi muayenesi.
f) Nrolojik muayene.
g) Psikiyatrik muayene.
) Dier.
-TA:
/
mmHg
-Nb:
/ dk.
-Boy:
Kilo:
Vcut Kitle ndeksi:
LABORATUVAR BULGULARI :
a) Biyolojik analizler.
- Kan
- drar
b) Radyolojik analizler.
c) Fizyolojik analizler.
- Odyometre
- SFT
) Psikolojik testler.
d) Dier.
KANAAT VE SONU* :
.iinde bedenen ve ruhen
almaya elverilidir.
.. artyla almaya elverilidir.
//
(*Yaplan muayene sonucunda alann gece veya vardiyal alma koullarnda alp alamayaca ile vcut saln ve btnln tamamlayc
uygun alet tehizat vs... bulunmas durumunda alan iin bu koullarla almaya elverili olup olmad kanaati belirtilecektir.)
MZA
Ad ve Soyad:
yeri Hekimlii Belgesi Tarih ve No:
409
410
EK-3
YILLIK DEERLENDRME RAPORU
yerinin:
Unvan:
SGK Sicil No:
Adresi:
Tel ve Faks No:
kolu:
alan says:
Sra
No.
E-posta:
Erkek:
Kadn:
Yaplan almalar
Risk deerlendirmesi
Ortam lmleri
e giri muayeneleri
Periyodik muayeneler
Radyolojik analizler
Biyolojik analizler
Toksikolojik analizler
Fizyolojik testler
Psikolojik testler
10
Eitim almalar
11
Dier almalar
Gen:
Tarih
ocuk:
Yapan Kii ve
Unvan
Toplam:
Tekrar
Says
Kullanlan
Yntem
Sonu ve Yorum
Tarih
Gvenlii Uzman
mza
veren
yeri Hekimi
mza
mza
EK-4
DER SALIK PERSONEL BELGES
411
EK 5
TABELA
412
EK 6
ETM KURUMU YETK BELGES
413
414
Ek-7
.. YER HEKML
ETM KURUMU GNLK KATILIMCI DEVAM ZELGES
Program ID Kodu ve Tr:
Tarih:
Derslik Kontenjan:
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Eitici
mza
Ad Soyad
1. Ders
2. Ders
3. Ders
4. Ders
5. Ders
Sorumlu Mdr Onay

Ad Soyad
mza
6. Ders
415
EK 8
Eitim Kurumu
ETM KATILIM BELGES
Tarih:
Belge No:
yeri Hekimi ve Dier Salk Personelinin Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik kapsamnda aada kimlik bilgileri yazl
.., yeterli katlm salam ve . eitim programn tamamlayarak bu belgeyi almaya hak kazanmtr.
Ad-Soyad
:..
T.C. Kimlik No
:..
SGK Sicil No
:..
Meslei
:..
Bitirdii Program:..
Eitim kurumu yetki belgesi tarih/no:
Pratik Eitim Grd Tarih Aral:

Pratik Eitim Grd yeri Onay:
(Kae-mza)
Eitim Kurumu Yetkilisi

(Kae-mza)
EK 9
YER HEKML VE GVENL UZMANLII ETC BELGES
416
EK 10
DER SALIK PERSONEL ETC BELGES
417
418
EK - 11
YER HEKMLER, DER SALIK PERSONEL, ETCLER VE
SORUMLU MDRLER N HTAR TABLOSU
Sra No.
1.
2.
3.
hlalin Ad
htar Puan
Hafif
10
Hafif
10
Hafif
10
Hafif
10
Orta
20
Orta
20
Orta
20
Orta
20
yeri hekimlerinin grev ve ykmllklerini yerine getirmemesi durumunda aykrlk bana.

Dier salk personelinin grev ve ykmllklerini yerine getirmemesi durumunda aykrlk bana.
Sorumlu mdrlerin grev ve sorumluluklarn yerine getirmemesi durumunda aykrlk bana.
4.
Eiticilerin grev ve sorumluluklarn yerine getirmemesi durumunda aykrlk bana.
5.
yeri hekimlerinin, Bakanlka tehlike snflarna gre belirlenen alma srelerine uymamas du-
6.
Dier salk personelinin, Bakanlka tehlike snflarna gre belirlenen alma srelerine uymama-
7.
Denetim, kontrol ve incelemelerde istenen bilgi ve belgeleri vermemesi veya geciktirmesi duru-
8.
hlalin Derecesi
Eiticilerin, Genel Mdrlke belirlenen mfredat gerei verebilecekleri dersler dnda ders vermesi durumunda.
419
EK-12
YER HEKML ETM KURUMLARI N HTAR TABLOSU
Sra No.
hlalin Ad
hlalin Derecesi
htar Puan
Eitim kurumlarnca, kurumun giriinin bulunduu ksma ilgili maddede belirtilen tabelann aslmamas durumunda.
Hafif
10
Eitim programnn eitim kurumu ierisinde ilan edilmemesi durumunda.
Hafif
10
Eitim kurumlarnn grev ve sorumluluklar olarak belirtilen hususlara aykrlk durumunda her bir aykrlk bana.
Hafif
10
Eitim kurumlarna ve katlmclara ilikin kaytlarn eksik tutulmas veya tutulmamas durumunda eitim program bana.
Hafif
10
Genel Mdrlke belirlenen eitim kriterlerine aykrlk durumunda ihlal bana.
Orta
20
Tabela veya basl evraknda yetki belgesinde belirtilen isim ve unvanlardan farkl isim ve unvan veya yabanc dildeki karlklarnn kullanlmas durumunda.
Orta
20
Genel Mdrlke belirlenen eitim kriterlerine uygun eiticinin grevlendirilmemesi durumunda.
Orta
30
Mekn ve donanm ile ilgili artlara uygunluun devamnn salanmamas veya yerleim plannda Genel Mdrlk onay
alnmadan deiiklik yaplmas durumunda uygunsuzluk bana.
Ar
40
Eitici belgesi olmayanlarn derse girmesi durumunda eitici bana.
Ar
40
10
Onaylanmam programlarla eitime balanmas durumunda program bana.
Ar
40
11
Onaylanm eitim programnn herhangi bir unsurunda Bakanln onay alnmadan deiiklik yaplmas durumunda uygunsuzluk bana.
Ar
40
Ar
40
Ar
40
12
13
Tam sreli i szlemesiyle istihdam edilmesi gereken eiticilerin ayrlmasna ramen 30 gn iinde yeni eitici istihdam
edilmemesi veya grevlendirilmemesi durumunda atanmayan eitici bana.
Yaplacak denetimlere engel olunmas, yaplacak denetim ve kontrollerde istenen bilgi ve belgeleri verilmemesi veya denetim grevinin tamamlanmasna engel olunmas durumunda.
420
YERLERNDE ACL DURUMLAR HAKKINDA

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, iyerlerinde acil durum planlarnn hazrlanmas, nleme, koruma, tahliye, yangnla mcadele, ilk yardm ve benzeri konularda yaplmas gereken almalar ile bu durumlarn gvenli olarak ynetilmesi ve bu konularda grevlendirilecek alanlarn belirlenmesi ile ilgili usul ve esaslar dzenlemektir.
Kapsam
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, Sal ve Gvenlii Kanununun 11 inci, 12 nci ve 30 uncu maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Acil durum: yerinin tamamnda veya bir ksmnda meydana gelebilecek yangn, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yaylm, doal afet gibi acil mdahale, mcadele, ilkyardm veya tahliye gerektiren olaylar,
b) Acil durum plan: yerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yaplacak i ve ilemler dahil bilgilerin ve uygulamaya ynelik eylemlerin yer ald plan,
c) Gvenli yer: Acil durumlarn olumsuz sonularndan alanlarn etkilenmeyecei mesafede veya korunakta belirlenmi yeri, ifade eder.
KNC BLM
veren ve alanlarn Ykmll
verenin ykmllkleri
MADDE 5 (1) verenin acil durumlara ilikin ykmllkleri aada belirtilmitir:
a) alma ortam, kullanlan maddeler, i ekipman ile evre artlarn dikkate alarak meydana gelebilecek ve alan ile alma evresini etkileyecek acil durumlar nceden deerlendirerek muhtemel acil durumlar belirler.
b) Acil durumlarn olumsuz etkilerini nleyici ve snrlandrc tedbirleri alr.
c) Acil durumlarn olumsuz etkilerinden korunmak zere gerekli lm ve deerlendirmeleri yapar.
) Acil durum planlarn hazrlar ve tatbikatlarn yaplmasn salar.
d) Acil durumlarla mcadele iin iyerinin bykl ve tad zel tehlikeler, yaplan iin nitelii, alan says ile iyerinde bulunan dier kiileri dikkate alarak; nleme, koruma,
tahliye, yangnla mcadele, ilk yardm ve benzeri konularda uygun donanma sahip ve bu konularda eitimli yeterli sayda alan grevlendirir ve her zaman hazr bulunmalarn salar.
e) zellikle ilk yardm, acil tbbi mdahale, kurtarma ve yangnla mcadele konularnda, iyeri dndaki kurulularla irtibat salayacak gerekli dzenlemeleri yapar.
f) Acil durumlarda enerji kaynaklarnn ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek ekilde devre d braklmas ile ilgili
gerekli dzenlemeleri yapar.
g) Varsa alt iveren ve geici i ilikisi kurulan iverenin alanlar ile mteri ve ziyareti gibi iyerinde bulunan dier kiileri acil durumlar konusunda bilgilendirir.
(2) Acil durumlarla ilgili zel grevlendirilen alanlarn sorumluluklar iverenlerin konuya ilikin ykmlln ortadan kaldrmaz.
421
alanlarn ykmllk ve sorumluluklar

MADDE 6 (1) alanlarn acil durumlarla ilgili ykmllkleri aada belirtilmitir:
a) Acil durum plannda belirtilen hususlar dahilinde alnan nleyici ve snrlandrc tedbirlere uymak.
b) yerindeki makine, cihaz, ara, gere, tesis ve binalarda kendileri ve dier kiilerin salk ve gvenliini tehlikeye drecek acil durum ile karlatklarnda; hemen en yakn amirine, acil durumla ilgili grevlendirilen sorumluya veya alan temsilcisine haber vermek.
c) Acil durumun giderilmesi iin, iveren ile iyeri dndaki ilgili kurululardan olay yerine intikal eden ekiplerin talimatlarna uymak.
) Acil durumlar srasnda kendisinin ve alma arkadalarnn hayatn tehlikeye drmeyecek ekilde davranmak.
(2) veren, alanlarn kendileri veya dier kiilerin gvenlii iin ciddi ve yakn bir tehlike ile karlatklar ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonularn
nlenmesi iin, bilgileri ve mevcut teknik donanmlar erevesinde mdahale edebilmelerine imkn salar. Byle bir durumda alanlar, ihmal veya dikkatsiz davranlar olmadka yaptklar
mdahaleden dolay sorumlu tutulamaz.
NC BLM
Acil Durum Plannn Hazrlanmas
Acil durum plan
MADDE 7 (1) Acil durum plan, tm iyerleri iin tasarm veya kurulu aamasndan balamak zere acil durumlarn belirlenmesi, bunlarn olumsuz etkilerini nleyici ve snrlandrc
tedbirlerin alnmas, grevlendirilecek kiilerin belirlenmesi, acil durum mdahale ve tahliye yntemlerinin oluturulmas, dokmantasyon, tatbikat ve acil durum plannn yenilenmesi aamalar
izlenerek hazrlanr.
Acil durumlarn belirlenmesi
MADDE 8 (1) yerinde meydana gelebilecek acil durumlar aadaki hususlar dikkate alnarak belirlenir:
a) Risk deerlendirmesi sonular.
b) Yangn, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yaylm ve patlama ihtimali.
c) lk yardm ve tahliye gerektirecek olaylar.
) Doal afetlerin meydana gelme ihtimali.
d) Sabotaj ihtimali.
nleyici ve snrlandrc tedbirler
MADDE 9 (1) veren, belirledii mmkn ve muhtemel acil durumlarn oluturabilecei zararlar nlemek ve daha byk etkilerini snrlandrmak zere gerekli tedbirleri alr.
(2) Acil durumlarn olumsuz etkilerinden korunmak zere tedbirler belirlenirken gerekli olduu durumda lm ve deerlendirmeler yaplr.
(3) Alnacak tedbirler, risklerden korunma ilkelerine uygun olur ve toplu korumay esas alr.
Acil durum mdahale ve tahliye yntemleri
MADDE 10 (1) verence acil durumlarn meydana gelmesi halinde uyar verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleme, ilk yardm ve yangnla mcadele gibi uygulanmas gereken acil
durum mdahale yntemleri belirlenir ve yazl hale getirilir.
(2) Tahliye sonras, iyeri dhilinde kalm olabilecek alanlarn belirlenmesi iin saym da dhil olmak zere gerekli kontroller yaplr.
(3) veren, iyerinde acil durumlarn meydana gelmesi halinde alanlarn bu durumun olumsuz etkilerinden korunmas iin bulunduklar yerden gvenli bir yere gidebilmeleri amacyla
izlenebilecek uygun tahliye dzenlemelerini acil durum plannda belirtir ve alanlara nceden gerekli talimatlar verir.
(4) yerlerinde yal, engelli, gebe veya kre var ise ocuklara tahliye esnasnda refakat edilmesi iin tedbirler alnr.
(5) Acil durum mdahale ve tahliye yntemleri oluturulurken 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayl Bakanlar Kurulu Kararyla yrrle konulan Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmleri dikkate alnr.
(6) Acil durum mdahale ve tahliye yntemleri oluturulurken alanlar dnda mteri, ziyareti gibi iyerinde bulunmas muhtemel dier kiiler de gz nnde bulundurulur.
422
Grevlendirilecek alanlarn belirlenmesi

MADDE 11 (1) veren; iyerlerinde tehlike snflarn tespit eden Teblide belirlenmi olan ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde 30 alana, tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde 40
alana ve az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde 50 alana kadar;
a) Arama, kurtarma ve tahliye,
b) Yangnla mcadele, konularnn her biri iin uygun donanma sahip ve zel eitimli en az birer alan destek eleman olarak grevlendirir. yerinde bunlar aan saylarda alann
bulunmas halinde, tehlike snfna gre her 30, 40 ve 50ye kadar alan iin birer destek eleman daha grevlendirir.
(2) veren, ilkyardm konusunda 22/5/2002 tarihli ve 24762 sayl Resm Gazetede yaymlanan lkyardm Ynetmelii esaslarna gre destek eleman grevlendirir.
(3) Her konu iin birden fazla alann grevlendirilmesi gereken iyerlerinde bu alanlar konularna gre ekipler halinde koordineli olarak grev yapar. Her ekipte bir ekip ba bulunur.
(4) veren tarafndan acil durumlarda ekipler aras gerekli koordinasyonu salamak zere alanlar arasndan bir sorumlu grevlendirilir.
(5) 10dan az alan olan ve az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde birinci fkrada belirtilen ykmll yerine getirmek zere bir kii grevlendirilmesi yeterlidir.
Dokmantasyon
MADDE 12 (1) Acil durum plan asgar aadaki hususlar kapsayacak ekilde dokmante edilir:
a) yerinin unvan, adresi ve iverenin ad.
b) Hazrlayanlarn ad, soyad ve unvan.
c) Hazrland tarih ve geerlilik tarihi.
) Belirlenen acil durumlar.
d) Alnan nleyici ve snrlandrc tedbirler.
e) Acil durum mdahale ve tahliye yntemleri.
f) Aadaki unsurlar ieren iyerini veya iyerinin blmlerini gsteren kroki:
1) Yangn sndrme amal kullanlacaklar da dhil olmak zere acil durum ekipmanlarnn bulunduu yerler.
2) lkyardm malzemelerinin bulunduu yerler.
3) Ka yollar, toplanma yerleri ve bulunmas halinde uyar sistemlerinin de yer ald tahliye plan.
4) Grevlendirilen alanlarn ve varsa yedeklerinin ad, soyad, unvan, sorumluluk alan ve iletiim bilgileri.
5) lk yardm, acil tbbi mdahale, kurtarma ve yangnla mcadele konularnda iyeri dndaki kurulularn irtibat numaralar.
(2) Acil durum plannn sayfalar numaralandrlarak; hazrlayan kiiler tarafndan her sayfas paraflanp, son sayfas imzalanr ve sz konusu plan, acil durumla mcadele edecek ekiplerin kolayca ulaabilecei ekilde iyerinde saklanr.
(3) Acil durum plan kapsamnda hazrlanan kroki bina iinde kolayca grlebilecek yerlerde asl olarak bulundurulur.
Tatbikat
MADDE 13 (1) Hazrlanan acil durum plannn uygulama admlarnn dzenli olarak takip edilebilmesi ve uygulanabilirliinden emin olmak iin iyerlerinde ylda en az bir defa olmak
zere tatbikat yaplr, denetlenir ve gzden geirilerek gerekli dzeltici ve nleyici faaliyetler yaplr. Gerekletirilen tatbikatn tarihi, grlen eksiklikler ve bu eksiklikler dorultusunda yaplacak
dzenlemeleri ieren tatbikat raporu hazrlanr.
(2) Gerekletirilen tatbikat neticesinde varsa aksayan ynler ve kazanlan deneyimlere gre acil durum planlar gzden geirilerek gerekli dzeltmeler yaplr.
(3) Birden fazla iyerinin bulunduu i merkezleri, i hanlarndaki iyerlerinde tatbikatlar ynetimin koordinasyonu ile yrtlr.
Acil durum plannn yenilenmesi
MADDE 14 (1) yerinde, belirlenmi olan acil durumlar etkileyebilecek veya yeni acil durumlarn ortaya kmasna neden olacak deiikliklerin meydana gelmesi halinde etkinin byklne gre acil durum plan tamamen veya ksmen yenilenir.
(2) Birinci fkrada belirtilen durumlardan bamsz olarak, hazrlanm olan acil durum planlar; tehlike snfna gre ok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli iyerlerinde srasyla en ge iki,
drt ve alt ylda bir yenilenir.
423
alanlarn bilgilendirilmesi ve eitim

MADDE 15 (1) Tm alanlar acil durum planlar ile arama, kurtarma ve tahliye, yangnla mcadele, ilkyardm konularnda grevlendirilen kiiler hakknda bilgilendirilir.
(2) e yeni alnan alana, i sal ve gvenlii eitimlerine ilave olarak acil durum planlar ile ilgili bilgilendirme yaplr.
(3) Acil durum konularyla ilgili zel olarak grevlendirilenler, yrtecekleri faaliyetler ile ilgili zel olarak eitilir. 11 inci maddenin birinci fkras uyarnca grevlendirilen alanlara, eitimlerin iyerinde i gvenlii uzman veya iyeri hekimi tarafndan verilmesi halinde, bu durum iveren ile eitim verenlerce imzalanarak belgelendirilir.
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
Byk endstriyel tesislerde acil durum plan

MADDE 16 (1) Sal ve Gvenlii Kanununun 29 uncu maddesi gereince gvenlik raporu hazrlanan iyerlerinde hazrlanacak dahili acil durum planlar bu Ynetmelikte belirtilen
acil durum plan hazrlnda dikkate alnarak kullanlr.
Birden fazla iveren olmas durumunda acil durum planlar
MADDE 17 (1) Ayn alma alann birden fazla iverenin paylamas durumunda, yrtlen iler iin dier iverenlerin yrtt iler de gz nnde bulundurularak acil durum plan
iverenlerce ortaklaa hazrlanr.
(2) Birden fazla iyerinin bulunduu i merkezleri, i hanlar, sanayi blgeleri veya sitelerinin iyerlerince hazrlanan acil durum planlarnn koordinasyonu ynetim tarafndan yrtlr.
Asl iveren ve alt iveren ilikisinin bulunduu iyerlerinde acil durum planlar
MADDE 18 (1) Bir iyerinde bir veya daha fazla alt iveren bulunmas halinde acil durum planlarnn hazrlanmas konusunda iyerinin btn iin asl iveren, kendi alma alan ve
yaptklar iler ile snrl olmak zere alt iverenler sorumludur.
Bir aydan ksa sreli geici ilerde acil durum planlamas
MADDE 19 (1) Bir aydan ksa sreli ilerde, iyerinin veya yaplacak iin mahiyeti itibaryla alanlar dorudan etkilemesi muhtemel acil durumlar iin bu Ynetmelik kapsamnda
yaplan zel grevlendirmeler iverence yaplr ve alanlar zel grevi bulunanlar ve acil durumlar ile ilgili bilgilendirilir.
Acil durum plan rehberleri
MADDE 20 (1) Kamu kurum ve kurulular, kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular, ii-iveren ve memur sendikalar ile kamu yararna alan sivil toplum kurulularnn faaliyet
gsterdikleri sektrde hazrladklar rehber taslaklarndan, Bakanlka bu Ynetmelik hkmlerine uygunluu ynnden deerlendirilerek onaylanan taslaklar, Bakanlk tarafndan sektr, meslek veya yaplan ilere zg acil durum plan rehberleri olarak yaymlanr.
Mevcut acil durum planlar ve tatbikatlar
GEC MADDE 1 (1) 6331 sayl Kanun gereince ve bu Ynetmeliin yaym tarihi ncesinde;
a) Hazrlanm olan acil durum planlar bir yl ierisinde Ynetmelie gre gzden geirilerek revize edilir.
b) yerlerinde gerekletirilmi olan tatbikatlar sresince geerli saylr.
Ekip eitimlerinin tamamlanmas
GEC MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda kurulacak olan ekiplerin eitimleri, bu Ynetmeliin yaym tarihinden itibaren bir yl iinde tamamlanr.
Yrrlk
Yrtme
424
YERLERNDE N DURDURULMASINA DAR YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; iyerindeki bina ve eklentilerde, alma yntem ve ekillerinde veya i ekipmanlarnda alanlar iin hayati tehlike oluturan bir husus tespit
edildiinde veya ok tehlikeli snfta yer alan maden, metal ve yap ileri ile tehlikeli kimyasallarla allan ilerin yapld veya byk endstriyel kazalarn olabilecei iyerlerinde risk deerlendirmesi yaplmam olmas durumlarnda iyerinin bir blmnde ya da tamamnda bu tehlike giderilinceye kadar iin durdurulmas ile bu Ynetmelie gre durdurma karar uygulanm
iyerinde almaya tekrar balanmasna izin verilmesinin usul ve esaslarn belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki iyerlerine uygulanr.
(2) Askeri iyerleri ile yurt gvenlii iin gerekli maddeler retilen iyerlerinde iin durdurulmasna dair i ve ilemler, Sal ve Gvenlii Kanununun 24 nc maddesinin nc
fkras uyarnca yrrle konulan ynetmelie gre yerine getirilir.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, Sal ve Gvenlii Kanununun 25 inci ve 30 uncu maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
b) Byk endstriyel kaza olabilecek iyeri: 18/8/2010 tarihli ve 27676 sayl Resm Gazetede yaymlanan Byk Endstriyel Kazalarn Kontrol Hakknda Ynetmelik kapsamna
giren iyerlerini,
c) Heyet: Kurul Bakanl tarafndan grevlendirilen teftie yetkili mfettiten oluan heyeti,
) l mdrl: alma ve Kurumu il mdrln,
d) Kurul: Bakanlk Tefti Kurulu Bakanln,
e) Maden ileri: 19/12/2012 tarihli ve 28502 sayl Resm Gazetede yaymlanan kollar Ynetmeliine gre madencilik ve ta ocaklar ikolunda olup, Sal ve Gvenlii Kanununun 9 uncu maddesi uyarnca karlan teblide ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde yaplan ileri,
f) Metal ileri: kollar Ynetmeliine gre metal ikolunda olup, Sal ve Gvenlii Kanununun 9 uncu maddesi uyarnca karlan teblide ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde yaplan ileri,
g) Mfetti: yerlerini i sal ve gvenlii ynnden teftie yetkili i mfettiini,
) Mlki idare amiri: llerde valiyi, bykehirler dahil ilelerde kaymakam,
h) Rapor: Mfetti tarafndan 7 nci veya 11 inci maddeler gerei iyerinde iin durdurulmasna sebep olan hususlarn tespit edilmesi halinde veya 10 uncu madde gerei yaplan inceleme sonucu dzenlenen idari tedbir raporunu,
) Tehlikeli kimyasallarla allan iler: kollar Ynetmeliine gre petrol, kimya, lastik, plastik ve ila ikolunda olup, Sal ve Gvenlii Kanununun 9 uncu maddesi uyarnca
karlan teblide ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde yaplan ileri,
i) Yap ileri: kollar Ynetmeliine gre inaat ikolunda olup, Sal ve Gvenlii Kanununun 9 uncu maddesi uyarnca karlan teblide ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde
yaplan ileri, ifade eder.
425
KNC BLM
Heyetin Oluturulmas, Grevleri ve Kararlar
Heyetin oluturulmas
MADDE 5 (1) yerinde iin bir blmn veya tamamn durdurma karar vermeye yetkili heyet, mfettiten oluur. Kurul Bakanl heyete bakanlk edecek mfettii belirler.
(2) Kurul Bakanl birden fazla heyet oluturabilir.
Heyetin grevleri ve kararlar
MADDE 6 (1) Heyet, kendisine intikal eden raporlar zerinde gerekli incelemeyi yapar ve kararn, mfettiin tespit tarihinden itibaren iki gn ierisinde verir. Kararlar oy okluuyla
alnr ve heyete imzalanr.
(2) Heyet, raporda belirtilen hususlara katlmad durumlarda kararn, gerekeleri ile birlikte yazar.
(3) Heyet, gerekli grld takdirde, karara konu iyerinde inceleme yapabilir.
(4) yerinin almasna ynelik taleplere ilikin dzenlenen raporlar ile iverenin mhrlerin geici olarak sklmesi taleplerinin deerlendirilmesi heyet tarafndan yaplr.
NC BLM
in Durdurulmas ve Kararn Uygulanmas
in durdurulmas
MADDE 7 (1) yerindeki bina ve eklentilerde, alma yntem ve ekillerinde veya i ekipmanlarnda alanlar iin hayati tehlike oluturan bir husus tespit edildiinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin nitelii ve bu tehlikeden doabilecek riskin etkileyebilecei alan ile alanlar dikkate alnarak, iyerinin bir blmnde veya tamamnda i durdurulur.
(2) ok tehlikeli snfta yer alan maden, metal, yap ileri ile tehlikeli kimyasallarla allan ilerin yapld veya byk endstriyel kazalarn olabilecei iyerlerinde, risk deerlendirmesi
yaplmadnn tespit edilmesi halinde i durdurulur.
(3) Mfettie, iyerinde birinci ve ikinci fkralarda belirtilen durumlardan biriyle karlaldnda, durumu belirtir bir rapor dzenlenir ve en ge tespitin yapld tarihin ertesi gn ilgili
heyete verilmek zere Kurul Bakanlna gnderilir. Raporda, durdurmay gerektiren hususlara, alnmas gereken tedbirlerin niteliine ve yaplmas gereken dier i ve ilemlere ayrntl olarak
yer verilir.
(4) Heyetin iyerinin bir blmnde veya tamamnda iin durdurulmas karar vermesi halinde karar, ilgili valilie ve iyeri dosyasnn bulunduu il mdrlne bir gn iinde gnderilir.
(5) Heyetin iin durdurulmamas ynnde karar vermesi halinde rapor ileme konulmaz ve Kurul Bakanlna iletilir.
(6) Bu Ynetmelik kapsamnda yaplacak i durdurma ilemleri srasnda zor kullanlmasn gerektiren durumlarn varl halinde, genel gvenliin salanmas amacyla mlki idare amirinden kolluk personeli grevlendirilmesi talebinde bulunulabilir.
Durdurma kararnn uygulanmas
MADDE 8 (1) in durdurulmas karar, mlki idare amiri tarafndan 24 saat iinde yerine getirtilir.
(2) in durdurulmas kararnda belirtildii ekilde, iyerinin bir blm veya tamamnda i durdurulur. Durdurma kararna ilikin mhrleme ilemi mlki idare amirinin emriyle gerekletirilir. Durumu belirleyen bir tutanak dzenlenir. Dzenlenen tutanan bir nshas iyeri dosyasna konulmak zere ilgili il mdrlne gnderilir. Durdurmayla ilgili belgeler il mdrlnde
saklanr.
426
Mhrlerin geici olarak sklmesi

MADDE 9 (1) veren, iin durdurulmasna sebep olan hususlarn giderilmesi iin mhrlerin geici olarak sklmesi ile ilgili talebini dilekeyle ilgili il mdrlne iletir. Durdurma kararna sebep olan hususlar 7 nci maddenin birinci fkras kapsamnda ise, hayati tehlikenin giderilmesi iin alnmas gereken tedbirler, bu tedbirlerin alnmas iin yaplacak almann koordinasyonu, alnmas gerekli i ekipmanlar, yaplacak almalarn sresi ve altrlacak alan says ve benzeri bilgilerin yer ald, iverenin taahhd ile hazrlanan bir dosya dileke ekinde,
ayn zamanda bu dosyann elektronik ortama aktarlm hali il mdrlne sunulur. verenin taahhd ve dilekesi slak imzal olur. Durdurma kararna sebep olan husus 7 nci maddenin ikinci fkras kapsamnda ise iyerinde yaplacak risk deerlendirmesi hakknda i ve ilemleri belirtir bilgiler dosyaya eklenir.
(2) lgili il mdrl iverenin talebini ayn gn elektronik ve benzeri ortamda sunulan eklerle beraber Kurul Bakanlna gnderir.
(3) Kurul Bakanl, iverenin mhrlerin geici olarak sklmesi talebini heyete intikal ettirir. Heyet, talebi dileke ve eklerinde sunulan bilgiler nda deerlendirir ve kararn iki gn
ierisinde verir. Gerektiinde iverenden ek bilgi talep edilebilir.
(4) Mhrlerin geici olarak sklmesi karar verilmesi halinde karar, mlki idare amirine ve il mdrlne bir yaz ekinde gnderilir. Mlki idare amiri, kararn kendisine intikalinden itibaren 24 saat ierisinde, belirtilen artlarda ve sreyle alma yaplabilmesi iin mhrlerin geici olarak sklmesini ve durumu belirtir bir tutanak dzenlenmesini salar ve dzenlenen tutanan bir nshasn iyeri dosyasna konulmak zere ilgili il mdrlne iletir.
(5) Mhrlerin geici olarak sklmesi talebinin uygun grlmemesi halinde karar, iverene intikal ettirilmek zere gerekesi ile birlikte ilgili il mdrlne bildirilir.
(6) Mlki idare amiri, mhrlerin geici olarak skld sre sonunda iyerinin tekrar mhrlenmesini ve durdurma kararnn uygulanmasna devam edilmesini salar.
Durdurma kararnn kaldrlmas
MADDE 10 (1) in durdurulmasna sebep olan hususlar yerine getiren iveren, durdurma kararnn kaldrlmas iin ilgili il mdrlne yazl talepte bulunur. Durdurmaya sebep hususlar gidermeye ynelik yaplan almalar, alnan veya revize edilen i ekipmanlarna ait bilgi, belge ve yeterlilik sertifikalarn, tedbirlerin alnd blgelerin fotoraflarn ve iyeri risk deerlendirmesini ieren bir dosya talebin ekinde, ayn zamanda bu dosyann elektronik ve benzeri ortama aktarlm hali il mdrlne sunulur.
(2) l mdrl talebi ayn gn elektronik ve benzeri ortamda sunulan eklerle beraber Kurul Bakanlna iletir.
(3) verenin bildirimi zerine mfetti tarafndan yaplan inceleme sonucu dzenlenen raporda, durdurma kararna neden olan hususlarn giderildiinin belirtilmesi halinde, heyet tarafndan 6 nc maddede belirtilen usuller erevesinde gerekli inceleme yaplr ve bildirimin yapld tarihten itibaren en ge 7 gn ierisinde karar verilir.
(4) Heyetin durdurmann kaldrlmasna karar vermesi halinde karar, mlki idare amirine ve ilgili il mdrlne bildirilir. Mlki idare amirince sz konusu kararn gerei kendisine intikalinden itibaren 24 saat ierisinde yerine getirtilir.
(5) Mfetti tarafndan yaplan inceleme sonucunda durdurma kararna sebep olan hususlarn giderilmediinin tespit edilmesi halinde ise durdurma kararnn devam ynnde alnan
karar, ilgili raporla beraber iverene tebli edilmek ve iyeri dosyasnda saklanmak zere ilgili il mdrlne iletilir.
DRDNC BLM
Acil Haller
Acil hallerde yaplacak ilemler

MADDE 11 (1) alanlarn hayat iin tehlikeli olan husus, iin durdurulmas kararnn alnmasna kadar geecek sre beklenmeden tedbir alnmasn gerektirecek nitelikte ise, tespiti
yapan mfetti durumu Kurul Bakanlna derhal bildirerek, heyet tarafndan karar alnncaya kadar geerli olmak kaydyla iin durdurulmasn ilgili mlki idare amirinden talep eder. Mfetti
tarafndan durdurmaya gereke olan hususlar ile alnmas gereken tedbirlerin niteliini, iyerinin fiziki ve teknik zellikleri ile yaplan iin nitelii dorultusunda mhrlemenin usul ve esaslarn
belirten rapor dzenlenir. Raporun birer rnei en ge tefti tarihini takip eden gn ierisinde ilgili mlki idare amirine verilir ve Kurul Bakanlna gnderilir. Mlki idare amirince i ayn gn,
raporda belirtildii ekilde, heyet tarafndan karar alnncaya kadar geici olarak durdurulur.
(2) Heyet tarafndan 6 nc maddede belirtilen usuller erevesinde gerekli inceleme yaplr ve karar verilir. Karar, ilgili mlki idare amirine ve iyeri dosyasnn bulunduu il mdrlne
bir gn iinde gnderilir.
(3) Karar, mlki idare amiri tarafndan ayn gn yerine getirilir. Durumu belirleyen bir tutanak dzenlenir. Dzenlenen tutanan bir nshas iyeri dosyasna konulmak zere ilgili il mdrlne gnderilir.
427
BENC BLM
eitli ve Son Hkmler
lamlarn yerine getirilmesi
MADDE 12 (1) Durdurma kararna kar iverenin yerel i mahkemesinde, bu kararn yerine getirildii tarihten itibaren alt i gn iinde itiraz hakk vardr.
(2) mahkemesine itiraz iin durdurulmas kararnn uygulanmasn durdurmaz. Mahkeme itiraz ncelikle grr ve alt i gn iinde karara balar. Kararlar kesindir.
(3) mahkemelerinin iin durdurulmas kararlarnn kaldrlmasna dair kararlar, uygulanmak zere, il mdrlnce mlki idare amirine intikal ettirilir. Mlki idare amirinin emriyle iyeri
alr. Duruma ilikin tutanaklar il mdrlne intikal ettirilerek iyeri dosyasnda saklanr.
cret demeleri
MADDE 13 (1) veren, iin durdurulmas sebebiyle isiz kalan alanlara cretlerini demekle veya cretlerinde bir dklk olmamak zere meslek veya durumlarna gre baka bir
i vermekle ykmldr.
MADDE 14 (1) 5/3/2004 tarihli ve 25393 sayl Resm Gazetede yaymlanan yerlerinde in Durdurulmasna veya yerlerinin Kapatlmasna Dair Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
MADDE 16 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini ileri Bakan ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakan birlikte yrtr
428
YERLERNDE VEREN VEYA VEREN VEKL TARAFINDAN

YRTLECEK SALII VE GVENL HZMETLERNE
LKN YNETMELK
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; ondan az alan bulunan ve az tehlikeli snfta yer alan iyerlerinde, i sal ve gvenlii hizmetlerinin iveren veya iveren vekili tarafndan
yrtlebilmesine ilikin usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 6 nc maddesi uyarnca ondan az alan bulunan ve az tehlikeli snfta yer alan iyerleri ile iveren veya iveren vekillerini kapsar.
(2) alan saysnn ondan az olup olmadnn tespitinde aadaki hususlar dikkate alnr:
a) Ayn iverenin Trkiye genelinde birden fazla tescilli ve az tehlikeli snfta yer alan iyerinin olmas halinde, i sal ve gvenlii hizmetleri stlenilebilecek iyerlerinin belirlenmesinde Sosyal Gvenlik Kurumundaki tescil kaytlar esas alnr.
b) verenden i alan alt iverenlerce altrlan sigortallar alan saysna dhil edilmez.
c) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayl Mesleki Eitim Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayl Yksekretim Kanunu kapsamndaki renci statsnde olan rak ve stajyerler, alan
saysnn tespitinde dikkate alnmaz.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik; 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 6 nc ve 30 uncu, 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Akretim: Belli bir retim meknna ihtiya duyulmayan, devam zorunluluu olmayan ve eitim konularnn kitaplar, radyo, televizyon, internet gibi aralarla sunulduu retim
trn,
c) Eitim program: Eitim konularnn, ierii, aralar, sreleri, eiticileri gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilikin her trl bilgi ve belgeden oluan program,
) Genel Mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
d) SG-KATP: sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili i ve ilemlerin Genel Mdrlke kayt, takip ve izlenmesi amacyla kullanlan Sal ve Gvenlii Kayt, Takip ve zleme
Programn,
e) veren: Bu Ynetmelik kapsamndaki iyerlerinde, alan istihdam eden gerek veya tzel kiiyi yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurulular,
f) veren vekili: Bu Ynetmelik kapsamndaki iyerlerinde, iveren adna hareket eden, iin ve iyerinin btnnn ynetiminde grev alan kiiyi,
g) Kanun: 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
ifade eder.
429
KNC BLM
Sal ve Gvenlii Hizmetlerinin Yrtlmesi
sal ve gvenlii hizmetlerinin iveren veya iveren vekillerince yrtlmesi
MADDE 5 (1) Bu Ynetmelikte belirtilen eitimi tamamlayan iveren veya iveren vekilleri, i sal ve gvenlii mevzuatnda i gvenlii uzman veya iyeri hekimine verilen grevleri, 7 ve 8 inci maddelerde belirtilenler hari olmak zere yrtebilir. veren veya iveren vekilleri, i sal ve gvenlii hizmetlerini yerine getirmek iin alan bana aylk en az 10 dakika
ayrmak zorundadr.
(2) Bu Ynetmelik kapsamnda iveren veya iveren vekilleri, i sal ve gvenlii hizmetlerinin tamamn ya da bir ksmn hizmet alm yoluyla da temin edebilir.
(3) Bu Ynetmelik kapsamnda, iyerinde i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtmek isteyen iveren veya iveren vekillerinin SG-KATP zerinden sisteme kaydolmalar zorunludur.
veren veya iveren vekilinin, i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtme ykmll SG-KATPe kayt tarihi itibari ile balar.
(4) Eitimi tamamlayan iverenin ondan az alan olan ve az tehlikeli snfta yer alan ayr bir iyeri amas veya iveren vekilinin hizmet akdinin sona ererek, ondan az alan olan ve
az tehlikeli snfta yer alan baka bir iyerinde almaya balamas halinde; yeni iyerinin i sal ve gvenlii hizmetlerini yrtebilmesi iin iverence SG-KATP zerinden bavuruda bulunulmas gerekir. Bu tr grevlendirmelerde grevlendirilecek kiinin iveren vekili olmas esastr. Aksi takdirde i sal ve gvenlii hizmetlerinde grevlendirme yaplmam saylr.
(5) Birinci fkrada belirtilen i sal ve gvenlii hizmetlerinin stlenilmesi veya iyeri dndaki uzman kii ve kurululardan hizmet alnmas Kanunda ilgili mevzuatta iverenler iin ngrlen ykmllkleri ortadan kaldrmaz.
alanlarn i sal ve gvenlii eitimleri
MADDE 6 (1) alanlara verilecek i sal ve gvenlii eitimlerinde, 15/5/2013 tarihli ve 28648 sayl Resm Gazetede yaymlanan alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmeliin 13 nc maddesi hkmleri esas alnr.
(2) gvenlii uzmanl veya iyeri hekimlii belgesi sahibi olan iveren veya iveren vekilleri i sal ve gvenlii mevzuat uyarnca alanlara verilecek i sal ve gvenlii eitimlerini kendileri verebilir.
Salk gzetimi
MADDE 7 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda eitim alan iveren veya iveren vekillerinin stlenecei i sal ve gvenlii hizmetleri; ie giri ve periyodik muayeneler ile tetkikleri kapsamaz.
(2) Birinci fkrada belirtilen hizmetler, iyeri hekimlerinden alnabilecei gibi Kanunun 15 inci maddesinin nc fkras uyarnca kamu salk hizmet sunucular veya aile hekimlerinden
de alnabilir.
alma ortam gzetimi
MADDE 8 (1) Kanun ve alt dzenlemelerinde yer alan hkmler uyarnca iyerinde yaplmas gereken lmler, Bakanlk tarafndan yetkilendirilen laboratuvarlar tarafndan gerekletirilir.
NC BLM
Eitimin Kapsam, Eiticilerin Nitelikleri, Eitim Program ve Programlara Bavuru
Eitimin kapsam ve ekli
MADDE 9 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda; iveren veya iveren vekillerine verilecek eitimin program, asgari ek-1de belirtilen konular ierir.
(2) Eitim programlar akretim yoluyla dzenlenir.
(3) Ders ierikleri; uluslararas standartlara uygun, yazl, iitsel ve grsel materyallerle desteklenmi bir ekilde hazrlanr.
430
Eitim verecekler ve eiticilerin nitelikleri

MADDE 10 (1) Eitimler; akretim sistemi ile eitim vermede yetkin, her ilde snav merkezi, bro ve akademik danmanlk hizmetleri bulunan niversitelerce Bakanlkla protokol
yapmak suretiyle verilir.
(2) Ek-1deki eitim konularn hazrlayacak veya verecek eiticilerde, uzmanlk alanlar dikkate alnmak kouluyla; retim yesi olma ve/veya iyeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl
eitici belgesine sahip olma art aranr.
Eitim program
MADDE 11 (1) Eitim program, Bakanlkla protokol yapan niversiteler tarafndan Genel Mdrln onayna sunulur.
(2) Onay verilmeyen eitim program ile eitime balanamaz.
(3) Genel Mdrlk, onaya sunulan eitim programnda deiiklik yapma yetkisine sahiptir.
MADDE 12 (1) Bavurular, Bakanlkla niversiteler arasnda yaplan protokolde belirlendii ekilde yaplr.
Eitimin sresi
MADDE 13 (1) Eitim, ek-1de yer alan eitim konularndaki ierii okuyup, anlayp, zmsemeye yetecek makul bir sreye gre tasarlanr. Bu sre her hlkrda ek-1 de yer alan
ders saatlerinin toplamndan az olamaz.
(2) Her bir eitim konusunun ierii btnlk oluturacak ekilde birbiri ardna sralanr.
Eitimin tamamlanmas, belgelendirme ve creti
MADDE 14 (1) Bakanlkla protokol yapan niversitelerce; eitim sonunda yaplacak snavdan baarl olanlara, ek-2 rneindeki ierie uygun protokolle belirlenen eitimi tamamlama
belgesi dzenlenir.
(2) Snavda, 50 ve zeri puan alan adaylar baarl saylr.
(3) Snavda baarl olanlar; protokolde belirlendii ekilde, niversitelerce Genel Mdrle bildirilir.
(4) Eitim, snav ve belgelendirmeyi kapsayan cret; net asgari cretin te birini gememek kouluyla, Bakanlkla niversiteler arasnda yaplan protokolde belirlenir ve katlmclar tarafndan denir.
DRDNC BLM
Kontrol ve Denetim Yetkisi
Genel Mdrln yetkisi
MADDE 15 (1) Genel Mdrlk, eitimleri kontrol ve denetleme yetkisine sahiptir.
(2) Eitimlerde herhangi bir uygunsuzluun tespiti halinde uygunsuzluk giderilinceye kadar eitim program Genel Mdrlke durdurulur.
BENC BLM
eitli ve Son Hkmler
yerinin kapsam dnda kalmas
MADDE 16 (1) yerinin tehlike snfnn deimesi ve/veya alan saysnn 10 ve zerine kmas durumlarnda, altm gn ierisinde 29/12/2012 tarih ve 28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii hkmleri dorultusunda grevlendirmeler yaplr.
(2) veren veya iveren vekilinin i sal ve gvenlii hizmetini stlenmek istememesi halinde de birinci fkrada belirtilen Ynetmelik hkmleri dorultusunda grevlendirmeler yaplr.
431
Eitim tamamlama belgesi bulunmayan iverenler veya iveren vekilleri

MADDE 17 (1) Bu Ynetmelik kapsamnda eitim almak istemeyen veya eitim tamamlama belgesini almaya hak kazanamayan iveren veya iveren vekilleri 16 nc maddede belirtilen Ynetmelik hkmlerine tabidir.
yeri Hekimlii veya Gvenlii Uzmanl Belgesine sahip iveren veya iveren vekilleri
MADDE 18 (1) Bu Ynetmelik kapsamndaki iyerlerinde i gvenlii uzmanl belgesi bulunan iveren veya iveren vekilleri, 7 nci ve 8 inci maddelerde belirtilen hizmetler hari i
sal ve gvenlii hizmetlerini stlenebilir.
(2) Bu Ynetmelik kapsamndaki iyerlerinde iyeri hekimlii belgesi bulunan iveren veya iveren vekilleri, i sal ve gvenlii hizmetlerini stlenebilir.
Asl iveren-alt iveren ilikisi kurulan iyeri
MADDE 19 (1) Asl iveren-alt iveren ilikisi kurulan iyerlerinde her bir iveren veya iveren vekilleri ayr ayr eitim almak zorundadr.
Yrrlk
Yrtme
EKLER :
EK-1
432
433
EK-2
434
435
KADIN ALIANLARIN GECE POSTALARINDA ALITIRILMA KOULLARI HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, on sekiz yan doldurmu kadn alanlarn gece postalarnda altrlmalarna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki iyerlerinde on sekiz yan doldurmu kadn alanlarn gece postalarnda altrlmalarn kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 73 nc ve Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Gece postas: 4857 sayl Kanununun 69 uncu maddesinde belirtilen gece alma srelerini kapsayan ve yedi buuk saati gemeyen alma zamann,
b) Kadn alan: On sekiz yan doldurmu kadn alan,
ifade eder.
KNC BLM
Kadn alanlarn Gece Postasnda altrlmalar
Kadn alanlarn gece postasnda altrlma sresi
MADDE 5 (1) Kadn alanlar her ne ekilde olursa olsun gece postasnda yedi buuk saatten fazla altrlamaz.
yerine ulam
MADDE 6 (1) Belediye snrlar dndaki her trl iyeri iverenleri ile belediye snrlar iinde olmakla beraber, posta deiim saatlerinde toplu tama aralar ile gidip gelme zorluu bulunan iyeri iverenleri, gece postalarnda altracaklar kadn alanlar, salayacaklar uygun aralarla ikametghlarna en yakn merkezden, iyerine gtrp getirmekle ykmldr.
Salk gzetimi
MADDE 7 (1) Kadn alanlarn gece postalarnda altrlabilmeleri iin, ie balamadan nce, gece postalarnda altrlmalarnda saknca olmadna ilikin salk raporu iyerinde grevli iyeri hekiminden alnr.
(2) Ayrca iveren, iin devam sresince, alann zel durumunu, iyerinde maruz kalnan salk ve gvenlik risklerini de dikkate alarak iyeri hekimince belirlenen dzenli aralklarla
alanlarn salk muayenelerinin yaplmasn salar.
Kadn alanlarn, elerinin de gece postasnda almas durumu
MADDE 8 (1) Kadn alann kocas da iin postalar halinde yrtld ayn veya ayr bir iyerinde alyor ise kadn alann istei zerine, gece altrlmas, kocasnn alt gece postasna rastlamayacak ekilde dzenlenir.
(2) Ayn iyerinde alan elerin ayn gece postasnda alma istekleri, iverence, imkan dahilinde karlanr.
436
NC BLM
Gebelik ve Analk Durumunda altrlma Yasa ve
Saklama Ykmll
Gebelik ve analk durumunda altrlma yasa
MADDE 9 (1) Kadn alanlar, gebe olduklarnn doktor raporuyla tespitinden itibaren douma kadar, emziren kadn alanlar ise doum tarihinden balamak zere kendi mevzuatlarndaki hkmler sakl kalmak kaydyla bir yl sre ile gece postalarnda altrlamazlar.
(2) Ancak emziren kadn alanlarda bu sre, anne veya ocuun sal asndan gerekli olduunun iyerinde grevli iyeri hekiminden alnan raporla belgelenmesi halinde alt ay
daha uzatlr.
(3) Bu alanlarn anlan srelerdeki almalar, 14/7/2004 tarihli ve 25522 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair Ynetmelik hkmleri sakl kalmak zere gndz postalarna rastlayacak ekilde dzenlenir.
Saklama ykmll
MADDE 10 (1) Gece postalarnda kadn alan altrmak isteyen iverenler, gece altrlacak kadn alanlarn isim listelerini, i mfettilerince yaplan denetimlerde gstermek
zere iyerinde saklar.
DRDNC BLM
Son Hkmler
Uygulamada ncelik
MADDE 11 (1) Bu Ynetmelik hkmlerinin uygulanmasnda ncelikle alann tabi olduu ilgili mevzuat hkmleri dikkate alnr.
(2) 6331 sayl Kanun kapsamnda olup kendi zel mevzuatlarnda hkm bulunmamas halinde alanlar asndan bu Ynetmelik hkmleri uygulanr.
MADDE 12 (1) 9/8/2004 tarihli ve 25548 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kadn ilerin Gece Postalarnda altrlma Koullar Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Salk raporlarnn geerlilii
GEC MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin yaymndan nce kadn alanlarn gece postalarna ilikin alnan salk raporlar sresince geerlidir.
(2) 6331sayl Kanunun 38 inci maddesinde yer alan gei srelerine uygun olarak iyeri hekimi grevlendirme ykmll bulunmayan iyerlerinde 7 ve 9 uncu maddeleri uyarnca
alnmas gerekli salk raporlar gei sresince kamu salk hizmet sunucularndan da alnabilir.
Yrrlk
Yrtme
MADDE 14 (1) Bu Ynetmelik hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr
437
KANSEROJEN VEYA MUTAJEN MADDELERLE ALIMALARDA SALIK VE GVENLK NLEMLER HAKKINDA YNETMELK
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; alanlarn kanserojen veya mutajen maddelere maruziyetinden kaynaklanabilecek salk ve gvenlik risklerinden korunmas iin bu maddelere maruziyetin nlenmesi ve snr deerler de dhil olmak zere asgari gerekliliklerin belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren ve alanlarn kanserojen ve mutajen maddelere maruz kalma riski bulunan ilerin yapld iyerlerinde uygulanr.
(2) Asbest ile almalarda, 25/1/2013 tarihli ve 28539 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelikte belirtilen hkmlerle birlikte bu Ynetmelik hkmleri de uygulanr.
(3) Radyasyonla birlikte farkl kanserojen veya mutajen maddelere maruziyetin olduu ilerde, radyasyonla ilgili zel mevzuatla birlikte bu Ynetmelik hkmleri de uygulanr. Yalnzca
radyasyona maruziyetin sz konusu olduu ilerde bu Ynetmelik hkmleri uygulanmaz.
Dayanak
b) Avrupa Birliinin 29/4/2004 tarihli ve 2004/37/EC sayl Konsey Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
b) Kanserojen madde;
1) Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye nfuz ettiinde kanser oluumuna neden olabilecek veya kanser oluumunu hzlandrabilecek madde veya mstahzarlar,
2) Ek-1de belirtilen maddeler, ilemler ve bu ilemler srasnda ortaya kan madde veya mstahzar,
c) Mutajen madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye nfuz ettiinde kaltmsal genetik hasarlara yol aabilecek veya bu etkinin oluumunu hzlandrabilecek madde veya
mstahzarlar,
) Snr deer: Aksi belirtilmedike kanserojen veya mutajen maddenin, alann solunum blgesinde bulunan havadaki, Ek-2de belirlenen referans zaman aralndaki, zaman arlkl
ortalama konsantrasyonunu,
d) Solunum blgesi: Merkezi, kiinin kulaklarn birletiren izginin orta noktas olan 30 cm yarapl krenin, ban n ksmnda kalan yarsn,
ifade eder.
438
KNC BLM
Risklerin deerlendirilmesi
MADDE 5 (1) veren, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazete`de yaymlanan Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmelii uyarnca iyerinde gerekletirilen
risk deerlendirmesinde; kanserojen veya mutajen maddeleremaruziyet riski bulunan ilerde alanlarn; bu maddelere maruziyet tr, maruziyet dzeyi ve maruziyet sresini belirleyerek riskleri deerlendirir ve alnmas gerekli salk ve gvenlik nlemlerini belirler.
(2) Risk deerlendirmesinde kanserojen veya mutajen maddelerin, deri yolu da dhil olmak zere vcuda giri yollarnn tm dikkate alnr.
(3) Risk deerlendirmesi gerekletirilirken, belirli risklerden etkilenecek alanlarn salk ve gvenlikleri ile kanserojen veya mutajen maddelerle almak istemeyenlerin bu istekleri
zel olarak dikkate alnr.
Kullanmn azaltlmas
MADDE 6 (1) verenler;
a) alanlarn salk ve gvenliini korumak amacyla teknik olarak mmkn olduu hllerde, tehlikesiz veya daha az tehlikeli madde, mstahzar veya ilem kullanarak iyerindeki kanserojen veya mutajen maddelerin kullanmn azaltr.
b) Kanserojen veya mutajen maddelerin deitirilmesi konusunda yaplan aratrma sonularn, istenmesi hlinde Bakanla verir.
Maruziyetin nlenmesi ve azaltlmas
MADDE 7 (1) Kanserojen veya mutajen maddelerle yaplan almalarda maruziyetin nlenmesi ve azaltlmas iin;
a) yerinde gerekletirilen risk deerlendirmesi sonucunda alanlarn salk ve gvenlii ynnden risk bulunduunun ortaya kmas hlinde alanlarn tehlikeli maddelere maruziyeti nlenir.
b) Kanserojen veya mutajen maddelerin tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanlaryla deitirilmesinin teknik olarak mmkn olmad hllerde, bu maddelerin retiminde ve kullanlmasnda teknik imknlara gre kapal sistemler kullanlr.
c) Kapal sistemle almann teknik olarak mmkn olmad hllerde, alanlarn maruziyeti mmkn olan en az dzeye indirilir.
) alanlarn kanserojen veya mutajen maddelere maruziyeti, Ek-2de verilen snr deerleri aamaz.
d) veren kanserojen veya mutajen maddelerin kullanld ilerde;
1) yerinde kullanlacak kanserojen veya mutajen madde miktarn belirler ve yaplan i iin gereken miktardan fazla madde bulunmasn nler.
2) Kanserojen veya mutajen maddelere maruz kalan veya kalabilecek alan saysnn mmkn olan en az sayda olmasn salar.
3) Kanserojen veya mutajen maddelerin alma ortamna yaylmasn nlemek veya en aza indirmek iin ilem tasarmn uygun ekilde yapar ve gerekli mhendislik kontrol nlemlerinin alnmasn salar.
4) Kanserojen veya mutajen maddelerin kaynandan lokal veya genel havalandrma sistemi veya dier yntemlerle, halk sal ve evreye zarar vermeyecek ekilde allan ortamdan dar atlmasn salar.
5) Herhangi bir kaza sonucunda veya beklenmeyen bir ekilde kanserojen veya mutajen maddelerin ortama yaylmas hlinde, bu durumun erken tespiti iin uygun lm sistemleri bulunmasn salar.
6) Uygun alma yntemleri ve ilemlerin kullanlmasn salar.
7) Alnan dier nlemlerle toplu korumann salanamad veya maruziyetin nlenemedii durumlarda uygun kiisel korunma yntemleri ve kiisel koruyucu donanmlarn kullanlmasn
salar.
8) zellikle alma ortam zemini, duvarlar ve dier yzeylerin dzenli olarak temizlenmesini ve hijyen artlarn salar.
9) alanlar bilgilendirir.
10) Kanserojen veya mutajen maddelere maruz kalnan veya maruz kalma riski bulunan yerleri uygun ikaz levhalar ve gvenlik iaretleri ile belirler. Bu yerlerde sigara kullanlmasnn
ve yeme, imenin yasak olduunu belirten ikaz levhalarn bulundurur.
439
11) lgili mevzuat gerei hazrlanacak acil durum plannda, yksek dzeyde maruziyete neden olabilecek durumlara ynelik eylemler de planlanr.
12) Kanserojen veya mutajen maddelerin gvenli ekilde depolanmas, tanmas veya ilem grmesi iin bu maddelerin aka ve grnr ekilde etiketlenmi, szdrmaz kapal kaplarda bulundurulmasn salar. Bu maddelerin kullanld ve depoland alanlara grevli olmayanlarn giri ve klarn kontrol altnda tutar.
13) Atklarn alanlar tarafndan gvenli bir ekilde toplanmas, depolanmas ve uzaklatrlp zararsz hale getirilmesinde aka ve grnr ekilde etiketlenmi, szdrmaz kapal kaplar kullanlmasn salar.
(2) Kanserojen veya mutajen maddeler, 31/3/2007 tarihli ve 26479 sayl Resm Gazete`de yaymlanan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Tanmas Hakknda Ynetmelik ve 8/9/2009
tarihli ve 2009/15454 sayl Bakanlar Kurulu Kararyla yrrle konulan Tehlikeli Mallarn Karayolu ile Uluslararas Tamaclna likin Avrupa Anlamas (ADR) hkmlerine uygun olarak
tanr.
Yetkili makama bilgi verilmesi
MADDE 8 (1) yerinde gerekletirilen risk deerlendirmesi sonucunda alanlarn sal ve gvenlii ynnden risk bulunduu saptanan ilerde, Bakanlka istendiinde, iveren
aadaki konularda yeterli bilgileri verir.
a) yerinde kanserojen veya mutajen maddelerin kullanld ilemler ile bu maddelerin kullanlma nedeni.
b) Kanserojen veya mutajen maddelerin iyerinde retilen ve kullanlan miktar.
c) Maruz kalan alan says.
) Alnan koruyucu nlemler.
d) Kullanlan koruyucu ara ve gerecin tr.
e) Maruziyetin tr ve dzeyi.
f) kame yaplp yaplamad.
ngrlemeyen maruziyet
MADDE 9 (1) alanlarn yksek dzeyde maruziyetine neden olabilecek beklenmedik bir olay veya kaza hlinde;
a) veren, alanlara durum hakknda derhal bilgi verir.
b) Yksek dzeydeki maruziyet nedeni ortadan kaldrlp, durum normale dnnceye kadar;
1) Etkilenmi alana, sadece onarm ve dier zorunlu ileri yapacak alanlarn girmesine izin verilir.
2) Etkilenmi alana girecek alanlarn koruyucu giysi ve solunum koruyucu ekipman kullanmalar salanarak, her bir alan etkilenmi alanda mmkn olduunca ksa sreli altrlr
ve bu durumun sreklilik arz etmesi engellenir.
3) Koruma salanmayanlarn etkilenmi alanda almasna izin verilmez.
ngrlebilir maruziyet
MADDE 10 (1) veren; alanlarn maruziyetinin nemli lde artma ihtimali olan ve alanlarn maruziyetini azaltc tm teknik koruyucu nlemlerin hlihazrda alnm olduu bakm, onarm gibi ilerde;
a) Genel sorumluluklar devam etmek artyla, alanlar ve/veya temsilcilerine dantktan sonra, bu ilerde alanlarn korunmasn salamak ve maruziyetlerini asgari sreye indirmek
iin gerekli nlemleri belirler ve alr.
b) Yksek dzeyde maruziyete neden olabilecek koullarn devam sresince, alanlarn koruyucu giysi ve solunum koruyucu ekipman kullanmalarn salar. Bu koullardaki almalarn mmkn olduunca ksa sreli olmasn salayarak bu koullarn sreklilik arz etmesini engeller.
c) Bu ilerin yapld alanlar belirleyerek ak bir ekilde iaretler ve yetkili olmayan kiilerin bu alanlara girmesini nler.
Riskli alanlara giri
MADDE 11 (1) veren; iyerinde gerekletirilen risk deerlendirmesine gre salk ve gvenlik ynnden risk bulunan alanlara, sadece ii veya grevi gerei bu alana girmesi gereken alanlara izin verir, bunlarn dndakilerin girmemesi iin gerekli nlemleri alr.
440
Hijyen ve kiisel korunma

MADDE 12 (1) veren kanserojen veya mutajen maddelerle kirlenme ihtimali olan ilerde aadaki nlemleri alr.
a) Bu ilerin yapld yerlerde alanlarn yemeleri, imeleri ve sigara kullanmalar nlenir.
b) alanlara, koruyucu giysi veya uygun zel giysi verilir ve bunlarn gnlk kyafetlerinden ayr yerlerde saklanabilmesi iin birbirinden ayr elbise dolaplar bulundurulur.
c) alanlara uygun ve yeterli ykanma yeri, tuvalet ve temizlik malzemesi salanr.
) Kiisel koruyucu donanmlarn zel yerlerde ve uygun artlarda saklanmas salanr ve her kullanmdan sonra ve mmknse kullanmadan nce kontrol edilerek temizlenir, tamir edilir
veya deitirilir.
(2) veren bu maddede belirtilen tedbirlerin maliyetini alanlara yanstamaz.
MADDE 13 (1) veren; alanlarn ve/veya temsilcilerinin, alanlarn i sal ve gvenlii eitimlerine ilikin mevzuat hkmlerini de dikkate alarak yeterli ve uygun eitim almalarn salar ve zellikle aadaki konularda alanlara gerekli bilgi ve talimat verir.
a) yerinde kullanlan kanserojen veya mutajen maddelerin riskleri ve etkileri.
b) Ttn kullanmnn getirebilecei ek riskler de dhil sal etkileyebilecek riskler.
c) Maruziyeti nlemek iin alnan ve alnacak nlemler.
) Hijyen kurallar.
d) Kiisel koruyucu donanmlarn kullanlmas.
e) Kazalarn nlenmesi ve kaza halinde kurtarma almalar da dhil yaplmas gereken iler.
f) Kanserojen veya mutajen madde ieren tesis ve kaplarn zerinde bulunmas gereken anlalr ve okunakl etiketler ile aka grlebilir uyar ve tehlike iaretleri.
(2) Yeni bir risk ortaya ktnda veya mevcut risklerde deiiklik olduunda eitim yenilenir ve gerektii durumlarda belirli aralklarla tekrarlanr.
alanlarn bilgi alma hakk
MADDE 14 (1) alanlar ve/veya temsilcileri, bu Ynetmelik hkmlerinin iyerinde uygulanmasn izleme ve zellikle aadaki konularda uygulamalara katlma hakkna sahiptir.
a) verenin kiisel koruyucu donanm belirleme sorumluluu sakl kalmak kaydyla, koruyucu donanmn seimi ve kullanlmasnn alanlarn salk ve gvenliine etkilerinin belirlenmesinde.
b) verenin sorumluluu sakl kalmak kaydyla, 10 uncu maddenin birinci fkrasnn (a) bendinde belirtilen ilerde alnacak nlemlerin belirlenmesinde.
(2) 10 uncu maddede belirtilen iler de dhil olmak zere maruziyetin yksek olabilecei durumlar hakknda, alanlar ve/veya temsilcileri en ksa srede bilgilendirilir. Olayn nedenleri,
alnmas gerekli koruyucu ve nleyici tedbirler ve durumun dzeltilmesi iin yaplmas gereken iler hakknda bilgi verilir.
(3) yerinde kullanlan kanserojen veya mutajen maddelerin malzeme gvenlik bilgi formlar temin edilip, ilgili alan ve/veya temsilcilerinin bunlara kolayca ulaabilmeleri salanr.
(4) veren, risk deerlendirmesine gre, alanlarn salk ve gvenlii ynnden riskli olan ilerde alanlarn gncellenmi listesini ve bunlarn maruziyet durumlarn belirten kaytlar
tutar.
(5) Yukarda belirtilen liste ve kaytlar; iyeri hekimi, iyerinde salk ve gvenlikten sorumlu kiiler ve/veya yetkili merciler inceleme hakkna sahiptirler.
(6) Her alan kendisi ile ilgili listedeki kiisel bilgileri alma hakkna sahiptir.
(7) alanlar ve/veya temsilcileri bilgilerin tmn isimsiz olarak alma hakkna sahiptir.
MADDE 15 (1) veren, bu Ynetmelikte belirtilen konularda alanlarn ve/veya temsilcilerinin 6331 sayl Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak; grlerini alr, teklif getirme
hakkn tanr ve bu konulardaki grmelerde yer almalarn ve katlmlarn salar.
(2) alanlarn ve/veya temsilcilerinin, iyerinde i sal ve gvenliinin salanmas iin alnan nlemlerin yetersiz olduu durumlarda veya tefti srasnda, yetkili makama bavurmalarndan dolay haklar kstlanamaz.
441
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
Salk gzetimi
MADDE 16 (1) veren; kanserojen veya mutajen maddelere maruziyet sonucu oluabilecek salk sorunlarna erken tan konulmas ve alanlarn bu maddelere maruziyetinden kaynaklanabilecek salk ve gvenlik risklerinden korunmalar amacylamaruziyet ncesinde ve daha sonra da dzenli aralklarla;
a) alanlarn aadaki durumlarda salk gzetimine tabi tutulmalarn salar.
1) 6331 sayl Kanunun 15 inci maddesi kapsamnda.
2) yerinde gerekletirilen risk deerlendirmesi sonularna gre gerektirmesi hlinde.
b) yerinde kiisel ve mesleki hijyen nlemlerinin derhal alnabilmesi mmkn olacak ekilde gerekli dzenlemeleri yapar.
(2) Yaplan salk gzetimi sonucunda, alanda saptanan salk sorununun kanserojen veya mutajen maddelere maruziyetnedeniyle olutuunun tespiti halinde;
a) alanlarn salk gzetimine ynelik kiisel salk kaytlar tutulur ve iyeri hekimi tarafndan alanlara ynelik alnmas gereken koruyucu veya nleyici tedbirler nerilir.
b) alana, maruziyet sonrasnda takip edilmesi gereken salk gzetimi ile ilgili bilgi ve tavsiyeler verilir.
c) veren;
1) yerinde yaplan risk deerlendirmesini gzden geirir.
2) Riskleri nlemek veya azaltmak iin alnan nlemleri gzden geirir.
3) Riskleri nlemek veya azaltmak iin gerekli grlen ve alann kanserojen veya mutajen maddelere maruz kalmayaca baka bir ite grevlendirilmesi de dhil benzeri nlemleri
uygular.
4) yeri hekiminin gerekli grd durumlarda; benzer biimde maruz kalan alanlarn da dzenli bir ekilde salk gzetimine tabi tutulmalarn salar.
(3) alann kendisi veya iveren, salk gzetimi sonularnn yeniden deerlendirilmesini isteyebilir. alanlar, kendilerine ait salk gzetimi sonularna ait bilgileri alma hakkna
sahiptir.
(4) alanlarn salk gzetiminde dikkat edilmesi gereken hususlar Ek-3te verilmitir.
(5) yerinde, salk hizmeti sunucular veya iyeri hekimi tarafndan kanserojen veya mutajen maddelere maruziyetnedeniyle olutuu n tans konulan tm kanser vakalar 6331 sayl
Kanunun 14 nc maddesi uyarnca ilgili kurum ve kurululara bildirilir.
Kaytlarn saklanmas
MADDE 17 (1) 14 nc ve 16 nc maddelerde belirtilen kaytlar maruziyetin sona ermesinden sonra en az 40 yl sre ile saklanr.
(2) yerinde faaliyetin sona ermesi halinde iveren bu kaytlar Sosyal Gvenlik Kurumu l Mdrlne teslim eder.
Kanserojen veya mutajen maddeler ve snr deerleri
MADDE 18 (1) Bu Ynetmeliin uygulamasnda; kanserojen veya mutajen madde olarak, 26/12/2008 tarihli ve 27092 Mkerrer sayl Resm Gazete`de yaymlanan Tehlikeli Maddelerin ve Mstahzarlarn Snflandrlmas, Ambalajlanmas ve Etiketlenmesi Hakknda Ynetmeliin ekinde yer alan Ek-2`deki snflandrma dikkate alnr. Ayrca Dnya Salk rgt tarafndan
yaymlanm olan listeler de dikkate alnabilir.
(2) Kanserojen veya mutajen maddelerin snr deerleri Ek-2`de verilmitir.
MADDE 19 (1) 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kanserojen ve Mutajen Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik
yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
442
EK-1
Bu Ynetmeliin 4 nc maddesinin birinci fkrasnn (a) bendinin (2) numaral alt bendinde atf yaplan maddeler ve ilemler:
1. reamin retimi.
2. Kmr kurumu, kmr katran ve ziftinde bulunan polisiklik aromatik hidrokarbonlara maruziyete neden olan iler.
3. Bakr-nikel cevherinin kavrulmas ve elektro rafinasyonu ileminde aa kan toz, serpinti ve dumana maruziyete neden olan iler.
4. Kuvvetli asit ilemi ile isopropil alkol retimi.
5. Sert odun tozuna maruziyete neden olan iler.
EK-2
MESLEK MARUZYET SINIR DEERLER
Maddenin ad
EINECS(1)
CAS(2)
Snr Deerler
mg/ m3(3)
ppm(4)
Aklama
Benzen
200-753-7
71-43-2
3.25(5)
1(5)
Deri(6)
Vinilklorr monomeri
200-831
75-01-4
7.77(5)
3(5)
Sert aa tozlar
5.0
(5)(7)
(1)
EINECS: Mevcut kimyasal maddelerin Avrupa envanteri.

CAS: Kimyasal abstrakt servis numaras.
(3)
mg/m3: Bir metre kp havadaki maddenin miligram olarak deeri (20C scaklkta ve 760 mm Cva basncnda).
(4)
ppm: Bir metre kp havadaki maddenin mililitre olarak deeri (mililitre/metrekp).
(5)
Sekiz saatlik referans zamanna gre hesaplanan veya llen deer.
(6)
Deri yoluyla da maruziyetin olabildii durumlar.
(7)
Sert aa tozu dier aa tozlar ile kark ise karmn tm iin bu deer uygulanr.
(2)
EK-3
alanlarn salk gzetiminde dikkat edilmesi gereken hususlar:
1. Kanserojen veya mutajen maddelere maruz kalan alanlarn salk gzetiminden sorumlu iyeri hekimi ve dier salk personeli, alanlarn salk durumlarn
ve maruziyet koullarn bilmelidir.
2. alanlarn salk gzetimi, 6331 sayl Kanunun 15 inci maddesi hkmlerine uygun olarak yrtlmeli ve aadaki hususlar iermelidir:
a) alanlarn mesleki ve tbbi z gemileri ile ilgili kaytlarn tutulmas.
b) alanlarn salk muayenelerinin yaplmas.
c) alanlarda, ilk ve geri dndrlebilir etkilerinin tespitinin yan sra mmkn olduu hallerde biyolojik izlemenin yaplmas.
d) Salk gzetimi kapsamnda, alanlara i sal alannda en son gelitirilen testlerin uygulanmas.
443
KMYASAL MADDELERLE ALIMALARDA SALIK VE GVENLK NLEMLER HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, iyerinde bulunan, kullanlan veya herhangi bir ekilde ilem gren kimyasal maddelerin etkilerinden kaynaklanan mevcut veya ortaya kmas
muhtemel risklerden alanlarn saln korumak ve gvenli bir alma ortam salamak iin asgari artlar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren ve kimyasal maddelerin bulunduu, kullanld veya herhangi bir ekilde
ilem grd tm iyerlerini kapsar.
(2) Salk ve gvenlik nlemleri zel mevzuatla dzenlenen; kimyasal maddelerle almalarda, radyoaktif maddelerle almalarda, zararl kimyasal maddelerin iyeri dnda tanmasnda, sz edilen zel mevzuatta belirtilen nlemler ile birlikte bu Ynetmeliin uygulama kabiliyeti olan hkmleri de uygulanr.
(3) 6/8/2013 tarihli ve 28730 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kanserojen veya Mutajen Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik hkmleri sakl
kalmak kayd ile iyerinde bulunan kanserojen ve mutajen maddeler ile ilgili olarak bu Ynetmelik hkmleri de uygulanr.
Dayanak
b) 7/4/1998 tarihli ve 1998/24/EC sayl, 29/5/1991 tarihli ve 1991/322/EEC sayl, 8/6/2000 tarihli ve 2000/39/EC sayl, 7/2/2006 tarihli ve 2006/15/EC sayl, 17/12/2009 tarihli ve
2009/161/EU sayl Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktiflerine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Alerjik madde: Solunduunda, cilde nfuz ettiinde ar derecede hassasiyet meydana getirme zellii olan ve daha sonra maruz kalnmas durumunda karakteristik olumsuz etkilerin
ortaya kmasna neden olan maddeleri,
b) Alevlenir madde: Parlama noktas 21C - 55C arasnda olan sv haldeki maddeleri,
c) Andrc madde: Canl doku ile temasnda, dokunun tahribatna neden olabilen maddeleri,
d) Biyolojik snr deeri: Kimyasal maddenin ve metabolitinin uygun biyolojik ortamdaki konsantrasyonunun ve etki gstergesinin st snrn,
e) evre iin tehlikeli madde: evre ortamna girdiinde evrenin bir veya birka unsuru iin hemen veya sonradan ksa veya uzun sreli tehlikeler gsteren maddeleri,
f) ok kolay alevlenir madde: 0Cden dk parlama noktas ve 35Cden dk kaynama noktasna sahip sv haldeki maddeler ile oda scaklnda ve basnc altnda hava ile temasnda yanabilen, gaz haldeki maddeleri,
g) ok toksik madde: ok az miktarlarda solunduunda, az yoluyla alndnda, deri yoluyla emildiinde insan sal zerinde akut veya kronik hasarlara veya lme neden olan maddeleri,
) Kanserojen madde: Kanserojen veya Mutajen Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelikte tanmlanan kanserojen maddeyi,
h) Kimyasal madde: Doal halde bulunan, retilen, herhangi bir ilem srasnda kullanlan veya atklar da dhil olmak zere ortaya kan, bizzat retilmi olup olmadna ve piyasaya
arz olunup olunmadna baklmakszn her trl element, bileik veya karmlar,
444
) Kimyasal maddelerin kullanld ilemler: Bu maddelerin retilmesi, ilenmesi, kullanlmas, depolanmas, tanmas, atk ve artklarn artlmas veya uzaklatrlmas ilemlerini,
i) Kolay alevlenir madde: Enerji uygulamas olmadan, ortam scaklnda hava ile temasnda snabilen ve sonu olarak alevlenen maddeyi veya ate kayna ile ksa sreli temasta kendiliinden yanabilen ve ate kaynann uzaklatrlmasndan sonra da yanmaya devam eden kat haldeki maddeyi veya parlama noktas 21Cnin altnda olan sv haldeki maddeyi veya su
veya nemli hava ile temasnda, tehlikeli miktarda, ok kolay alevlenir gaz yayan maddeleri,
j) Mesleki maruziyet snr deeri: Baka ekilde belirtilmedike, 8 saatlik srede, alanlarn solunum blgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman arlkl
ortalamasnn st snrn,
k) Mutajen madde: Kanserojen veya Mutajen Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelikte tanmlanan mutajen maddeyi,
l) Oksitleyici madde: zellikle yanc maddelerle olmak zere dier maddeler ile de temasnda nemli lde ekzotermik reaksiyona neden olan maddeleri,
m) Patlayc madde: Atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yaylm ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya ksmen kapatldnda snma ile kendiliinden patlayan veya belirlenmi
test koullarnda patlayan, abucak parlayan kat, sv, macunumsu, jelatinimsi haldeki maddeleri,
n) Salk gzetimi: alanlarn belirli bir kimyasal maddeye maruziyetleri ile ilgili olarak salk durumlarnn belirlenmesi amacyla yaplan deerlendirmeleri,
o) Solunum blgesi: Merkezi, kiinin kulaklarn birletiren izginin orta noktas olan 30 cm yarapl krenin, ban n ksmnda kalan yarsn,
) Tahri edici madde: Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun sreli veya tekrarlanan temasnda lokal eritem, eskar veya dem oluumuna neden olabilen, andrc olarak snflandrlmayan maddeleri,
p) Tehlikeli kimyasal madde: Patlayc, oksitleyici, ok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, toksik, ok toksik, zararl, andrc, tahri edici, alerjik, kanserojen, mutajen, reme iin
toksik ve evre iin tehlikeli zelliklerden bir veya birkana sahip maddeleri ve mstahzarlar veya yukarda sz edilen snflamalara girmemekle beraber kimyasal, fiziko-kimyasal veya toksikolojik zellikleri ve kullanlma veya iyerinde bulundurulma ekli nedeni ile alanlarn salk ve gvenlii ynnden risk oluturabilecek maddeleri veya mesleki maruziyet snr deeri belirlenmi maddeleri,
r) Toksik madde: Az miktarlarda solunduunda, az yoluyla alndnda, deri yoluyla emildiinde insan sal zerinde akut veya kronik hasarlara veya lme neden olan maddeleri,
s) reme iin toksik madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deriye nfuz ettiinde erkek ve diilerin reme fonksiyon ve kapasitelerini azaltan ve/veya doacak ocuu etkileyecek kaltmsal olmayan olumsuz etkileri meydana getiren veya olumsuz etkilerin oluumunu hzlandran maddeleri,
) Zararl madde: Solunduunda, az yoluyla alndnda, deri yoluyla emildiinde insan sal zerinde akut veya kronik hasarlara veya lme neden olan maddeleri,
ifade eder.
KNC BLM
verenin Ykmllkleri
Genel ykmllk
MADDE 5 (1) veren, kimyasal maddelerle almalarda, alanlarn bu maddelere maruziyetini nlemek, bunun mmkn olmad hallerde en aza indirmek ve alanlarn bu maddelerin tehlikelerinden korunmas iin gerekli tm nlemleri almakla ykmldr.
Risk deerlendirmesi
MADDE 6 (1) veren, iyerinde tehlikeli kimyasal madde bulunup bulunmadn tespit etmek ve tehlikeli kimyasal madde bulunmas halinde, alanlarn salk ve gvenlii ynnden olumsuz etkilerini belirlemek zere, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmelii hkmlerine uygun ekilde
risk deerlendirmesi yapmakla ykmldr.
(2) Kimyasal maddelerle almalarda yaplacak risk deerlendirmesinde aada belirtilen hususlar zellikle dikkate alnr:
a) Kimyasal maddenin salk ve gvenlik ynnden tehlike ve zararlar.
b) malat, ithalat veya satclardan salanacak Trke malzeme gvenlik bilgi formu.
c) Maruziyetin tr, dzeyi ve sresi.
) Kimyasal maddenin miktar, kullanma artlar ve kullanm skl.
445
d) Bu Ynetmelik eklerinde verilen mesleki maruziyet snr deerleri ve biyolojik snr deerleri.
e) Alnan ya da alnmas gereken nleyici tedbirlerin etkisi.
f) Varsa, daha nce yaplm olan salk gzetimlerinin sonular.
g) Birden fazla kimyasal madde ile allan ilerde, bu maddelerin her biri ve birbirleri ile etkileimleri.
(3) veren, tedarikiden veya dier kaynaklardan risk deerlendirmesi iin gerekli olan ek bilgileri edinir. Bu bilgiler, kullanclara ynelik olarak, varsa kimyasal maddelerin yrrlkteki
mevzuatta yer alan zel risk deerlendirmelerini de ierir.
(4) Tehlikeli kimyasal maddeler ieren yeni bir faaliyete ancak risk deerlendirilmesi yaplarak belirlenen her trl nlem alndktan sonra balanr.
Tehlikeli kimyasal maddelerle almalarda alnmas gereken nlemler
MADDE 7 (1) Tehlikeli kimyasal maddelerle almalarda alanlarn salk ve gvenlii ynnden riskler aadaki nlemlerle ortadan kaldrlr veya en az dzeye indirilir:
a) yerinde uygun dzenleme ve i organizasyonu yaplr.
b) Tehlikeli kimyasal maddelerle almalar, en az sayda alan ile yaplr.
c) alanlarn maruz kalacaklar madde miktarlarnn ve maruziyet srelerinin mmkn olan en az dzeyde olmas salanr.
) yerinde kullanlmas gereken kimyasal madde miktar en az dzeyde tutulur.
d) yeri bina ve eklentileri her zaman dzenli ve temiz tutulur.
e) alanlarn kiisel temizlikleri iin uygun ve yeterli artlar salanr.
f) Tehlikeli kimyasal maddelerin, atk ve artklarn iyerinde en uygun ekilde ilenmesi, kullanlmas, tanmas ve depolanmas iin gerekli dzenlemeler yaplr.
g) kame yntemi uygulanarak, tehlikeli kimyasal madde yerine alanlarn salk ve gvenlii ynnden tehlikesiz veya daha az tehlikeli olan kimyasal madde kullanlr. Yaplan iin
zellii nedeniyle ikame yntemi kullanlamyorsa, risk deerlendirmesi sonucuna gre ve ncelik srasyla aadaki tedbirler alnarak risk azaltlr:
1) alanlarn salk ve gvenlii ynnden risk oluturabilecek bakm onarm ileri de dahil tehlikeli kimyasal maddelerle almalarda ve teknolojik gelimeler de dikkate alnarak uygun proses ve mhendislik kontrol sistemleri seilir ve uygun makine, malzeme ve ekipman kullanlr.
2) Riski kaynanda nlemek zere; uygun i organizasyonu ve yeterli havalandrma sistemi kurulmas gibi toplu koruma nlemleri uygulanr.
3) Tehlikeli kimyasal maddelerin olumsuz etkilerinden alanlarn toplu olarak korunmas iin alnan nlemlerin yeterli olmad hallerde bu nlemlerle birlikte kiisel korunma yntemleri
uygulanr.
) Alnan nlemlerin etkinliini ve srekliliini salamak zere yeterli kontrol, denetim ve gzetim salanr.
h) veren, alanlarn sal iin risk oluturabilecek kimyasal maddelerin dzenli olarak lmnn ve analizinin yaplmasn salar. yerinde alanlarn kimyasal maddelere maruziyetini etkileyebilecek koullarda herhangi bir deiiklik olduunda bu lmler tekrarlanr. lm sonular, bu Ynetmelik eklerinde belirtilen mesleki maruziyet snr deerleri dikkate alnarak
deerlendirilir.
) veren, 6 nc maddede belirtilen ykmllkleri yerine getirirken, bu maddenin birinci fkrasnn (h) bendinde belirtilen lm sonularn da gz nnde bulundurur. Mesleki maruziyet
snr deerlerinin ald her durumda, iveren bu durumun en ksa srede giderilmesi iin koruyucu ve nleyici tedbirleri alr.
i) 30/4/2013 tarihli ve 28633 sayl Resm Gazetede yaymlanan alanlarn Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmleri sakl kalmak kaydyla iveren, risk deerlendirmesi sonularn ve risk nleme prensiplerini temel alarak, alanlar kimyasal maddelerin fiziksel ve kimyasal zelliklerinden kaynaklanan tehlikelerden korumak iin, bu
maddelerin ilenmesi, depolanmas, tanmas ve birbirini etkileyebilecek kimyasal maddelerin birbirleriyle temasnn nlenmesi de dhil olmak zere, yaplan iin zelliine uygun olarak aada belirtilen ncelik srasna gre teknik nlemleri alr ve idari dzenlemeleri yapar:
1) yerinde parlayc ve patlayc maddelerin tehlikeli konsantrasyonlara ulamas ve kimyasal olarak kararsz maddelerin tehlikeli miktarlarda bulunmas nlenir. Bu mmkn deilse,
2) yerinde yangn veya patlamaya sebep olabilecek tututurucu kaynaklarn bulunmas nlenir. Kimyasal olarak kararsz madde ve karmlarn zararl etki gstermesine sebep olabilecek artlar ortadan kaldrlr. Bu da mmkn deilse,
3) Parlayc ve/veya patlayc maddelerden kaynaklanan yangn veya patlama halinde veya kimyasal olarak kararsz madde ve karmlarnn zararl fiziksel etkilerinden alanlarn zarar grmesini nlemek veya en aza indirmek iin gerekli nlemler alnr.
446
j) ekipman ve alanlarn korunmas iin salanan koruyucu sistemlerin tasarm, imali ve temini, salk ve gvenlik ynnden yrrlkteki mevzuata uygun ekilde yaplr. veren,
patlayc ortamlarda kullanlacak btn donanm ve koruyucu sistemlerin 30/12/2006 tarihli ve 26392 4 nc Mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Muhtemel Patlayc Ortamda Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemlerle lgili Ynetmelik (94/9/AT) hkmlerine uygun olmasn salar.
k) Patlama basncnn etkisini azaltacak dzenlemeler yaplr.
l) Tesis, makine ve ekipmann srekli kontrol altnda tutulmas salanr.
m) yerlerinde, sv oksijen, sv argon ve sv azot bulunan depolama tanklarnn yerletirilmesinde Ek-4te belirtilen asgari gvenlik mesafelerine uyulur.
Acil durumlar
MADDE 8 (1) veren, 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayl Resm Gazetede yaymlanan yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmelikte belirtilen hususlar sakl kalmak kaydyla iyerindeki tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanacak acil durumlarda zellikle aadaki hususlar dikkate alnr:
a) Acil durumlarn olumsuz etkilerini azaltacak nleyici tedbirler derhal alnr ve alanlar durumdan haberdar edilir. Acil durumun en ksa srede normale dnmesi iin gerekli almalar
yaplr ve etkilenmi alana sadece bakm, onarm ve zorunlu ilerin yaplmas iin acil durumlarda grevlendirilen alanlar ile iyeri dndan olay yerine intikal eden ekiplerin girmesine izin
verilir.
b) Etkilenmi alana girmesine izin verilen kiilere uygun kiisel koruyucu donanm ve zel gvenlik ekipman verilir ve acil durum devam ettii srece kullanmalar salanr. Uygun kiisel
koruyucu donanm ve zel gvenlik ekipman bulunmayan kiilerin etkilenmi alana girmesine izin verilmez.
c) Tehlikeli kimyasallarla ilgili bilgiler ve acil durum mdahale ve tahliye prosedrleri kullanma hazr bulundurulur. yerindeki acil durumlarda grevlendirilen alanlarn ve iyeri dndaki ilk yardm, acil tbbi mdahale, kurtarma ve yangnla mcadele gibi konularda faaliyet gsteren kurulularn bu bilgilere ve prosedrlere kolayca ulaabilmeleri salanr. Bu bilgiler;
1) yerindeki acil durumlarda grevlendirilen alanlarn ve iyeri dndaki ilk yardm, acil tbbi mdahale, kurtarma ve yangnla mcadele gibi konularda faaliyet gsteren kurulularn
nceden hazr olabilmeleri ve uygun mdahaleyi yapabilmeleri iin, yaplan iteki tehlikeleri, alnacak nlemleri ve yaplacak ileri,
2) Acil durumda ortaya kmas muhtemel zel tehlike ve yaplacak iler hakkndaki bilgileri,
ierir.
MADDE 9 (1) veren, 15/5/2013 tarihli ve 28648 sayl alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelikte belirtilen hususlar sakl kalmak kaydyla alanlarn ve temsilcilerin eitimini ve bilgilendirilmelerini salar. Bu eitim ve bilgilendirilmeler zellikle aadaki hususlar ierir:
a) Risk deerlendirmesi sonucunda elde edilen bilgileri.
b) yerinde bulunan veya ortaya kabilecek tehlikeli kimyasal maddelerle ilgili bu maddelerin tannmas, salk ve gvenlik riskleri, meslek hastalklar, mesleki maruziyet snr deerleri
ve dier yasal dzenlemeler hakknda bilgileri.
c) alanlarn kendilerini ve dier alanlar tehlikeye atmamalar iin gerekli nlemleri ve yaplmas gerekenleri.
) Tehlikeli kimyasal maddeler iin tedarikiden salanan Trke malzeme gvenlik bilgi formlar hakkndaki bilgileri.
d) Tehlikeli kimyasal madde bulunan blmler, kaplar, boru tesisat ve benzeri tesisatla ilgili mevzuata uygun olarak etiketleme/kilitleme ile ilgili bilgileri.
(2) Tehlikeli kimyasallarla yaplan almalarda alanlara veya temsilcilerine verilecek eitim ve bilgiler, yaplan risk deerlendirmesi sonucu ortaya kan riskin derecesi ve zelliine
bal olarak, szl talimat ve yazl bilgilerle desteklenmi eitim eklinde olur. Bu bilgiler deien artlara gre gncellenir.
(3) Kimyasal madde reticileri veya tedarikileri, iverenin talep etmesi halinde, risk deerlendirmesi iin gerekli olan, 6 nc maddenin ikinci fkrasnda yer alan hususlar ile ilgili tm bilgileri vermek zorundadr.
MADDE 10 (1) veren, bu Ynetmelik ve eklerinde belirtilen konularda 6331 sayl Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak alanlarn ve/veya temsilcilerinin grlerini alr ve katlmlarn salar.
447
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
Yasaklar
MADDE 11 (1) Ek-3te liste halinde belirtilen kimyasal maddelerle yaplacak almalarda aada belirtilen hususlara uyulur:
a) alanlarn, Ek-3te belirtilen kimyasal maddelerden veya bu maddelerin kullanld ilemlerden kaynaklanan salk ve gvenlik risklerinden korunmas iin bu maddelerin belirtilen
oranlardan fazla bulunmas halinde bu maddelerin retilmesi, kullanlmas ve ilemlerin yaplmas yasaktr.
b) Ancak, tam kapal sistemlerde, mmkn olan en az miktarlarda ve alanlarn bu maddelere maruziyetlerinin nlenmesi art ile Bakanlktan izin alnarak Ek-3te belirtilen maddelerle
sadece aadaki hallerde alma yaplr;
1) Bilimsel aratrma ve deneylerde,
2) Yan rnlerde veya atk maddelerde bulunan bu maddelerin ayrlmas ilerinde,
3) Teknoloji gerei ara madde olarak kullanlmas zorunlu olan retimlerde.
c) (b) bendinde belirtilen almalar iin izin isteyenler;
1) zin isteme nedeni,
2) Kimyasal madde veya maddelerin yllk kullanm miktarlar,
3) Bu maddelerde alacaklarn says,
4) Maddelerin kullanlaca iler, reaksiyonlar ve prosesler,
5) alanlarn bu maddelere maruziyetini nlemek iin alnan nlemler,
hakkndaki bilgileri Bakanla vermekle ykmldr.
Salk gzetimi
MADDE 12 (1) 6331 sayl Kanunun 15 inci maddesi uyarnca;
a) Yaplan risk deerlendirmesi sonucunda salk ynnden risk altnda olduu saptanan alanlar uygun salk gzetimine tabi tutulur.
b) yerinde koruyucu nlemlerin alnmasnda salk gzetimi sonular dikkate alnr ve bu gzetimler zellikle;
1) Belirli bir hastalk veya salk ynnden olumsuz bir etkilenmeye neden olduu bilinen tehlikeli kimyasal maddeye maruziyetin sz konusu olduu,
2) alanlarn zel alma artlarnda hastalk veya etkilenmenin ortaya kma olaslnn bulunduu,
3) alanlar zerinde yaplacak tetkiklerin oluturduu riskin kabul edilebilir dzeyde olduu,
durumlarda yaplr.
c) Bu gzetimler, hastalk ve etkilenmeyi tespit edecek geerli tekniklerin bulunduu durumlarda yaplr.
) Ek-2de belirtilen biyolojik snr deeri bulunan tehlikeli kimyasal maddelerle almalarda, ayn ekteki prosedre uygun salk gzetimi yaplr. alanlar bu ie balamadan nce bu
durumdan haberdar edilir.
d) Salk gzetimine tabi tutulan her alan iin kiisel salk ve maruziyet kaytlar tutulur ve gncellenir.
e) Kiisel salk ve maruziyet ile ilgili kaytlar, yaplan salk gzetimi ve kiinin maruziyet dzeyi izleme sonularnn bir zetini ierir. Salk gzetiminde biyolojik izleme ve gerekli incelemeler yer alr.
f) leriki bir tarihte deerlendirilmesi asndan, salk ve maruziyet ile ilgili kaytlar, gizlilii de dikkate alarak, uygun bir ekilde tutulur ve muhafaza edilir.
g) Kaytlarn bir rnei, istenmesi halinde Bakanla verilir.
) alanlar, kendilerine ait salk muayene sonular ve etkilenme dzeylerine ait bilgileri grme hakkna sahiptir.
h) yerinde faaliyetin sona ermesi halinde, iveren salk ve maruziyet kaytlarn Sosyal Gvenlik Kurumu il mdrlne teslim eder.
448
) Salk gzetimi sonucunda; iyerinde tehlikeli kimyasal maddeye maruz kalan alanda, bu maddeden kaynaklanan tanmlanabilir bir hastalk veya olumsuz salk etkisi grlmesi
veya biyolojik snr deerin aldnn tespit edilmesi halinde, alan durumdan haberdar edilir ve kendisine yaplmas gerekli salk gzetimi ile ilgili gerekli bilgi ve tavsiyeler verilir. Bu durumda;
1) Yaplan risk deerlendirmesi gzden geirilir ve gerek grlmesi halinde yenilenir.
2) 7 nci maddeye gre riskin nlenmesi veya azaltlmasna ynelik mevcut nlemler gzden geirilir ve gereken nlemler alnr.
3) alann yapt iten alnarak tehlikeli kimyasal maddeye maruziyet riskinin olmad baka bir ite altrlmas da dahil riskin nlenmesi veya azaltlmasna ynelik gerekli nlemlerin alnmasnda, iyeri hekiminin, i gvenlii uzmannn, dier uzman kiilerin veya Bakanlk yetkililerinin nerileri dikkate alnr.
4) Tehlikeli kimyasal maddelere maruz kalan baka alanlar da varsa salk durumlar kontrol edilir ve bu alanlar srekli salk gzetimi altnda tutulur.
MADDE 13 (1) 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik yrrlkten
kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
449
EK 1(*) (**)
MESLEK MARUZYET SINIR DEERLER
Snr Deer
EINECS (1)
CAS (2)
Baryum (Ba olarak znr bileikleri)

Civa oksit ve civa klorid dahil olmak zere civa ve iki deerlikli inorganik civa bileikleri (civa olarak llen) (8)
Florrler (inorganik)
Gm (Ag olarak znr bileikleri)
norganik kurun ve bileikleri
Kalay (Kalay olarak inorganik bileikleri) (9)
Metalik Krom, norganik Krom (II)
Bileikleri ve norganik Krom (III) Bileikleri (znmez)
231-131-3
200-193-3
200-467-2
200-579-1
2 005 807
200-659-6
200-662-2
200-663-8
200-679-5
200-756-3
200-830-5
200-834-7
200-835-2
200-843-6
200-863-5
200-870-3
200-871-9
201-142-8
201-159-0
201-176-3
201-245-8
201-297-1
2 018 659
2 020 495
202-422-2
202-425-9
202-436-9
Maddenin Ad
54-11-5
60-29-7
64-18-6
64-19-7
67-56-1
67-64-1
67-66-3
68-12-2
71-55-6
75-00-3
75-04-7
75-05-8
75-15-0
75-34-3
75-44-5
75-45-6
78-78-4
78-93-3
79-09-4
80-05-7
80-62-6
88-89-1
91-20-3
95-47-6
95-50-1
95-63-6
Nikotin
Dietileter
Formik asit
Asetik asit
Metanol
Aseton
Kloroform
N,N Dimetilformamid
1,1,1-Trikloroetan
Kloroetan
Etilamin
Asetonitril
Karbon dislfit
1,1-Dikloroetan
Fosgen
Klorodiflorometan
zopentan
Butanon
Propionikasit
Bisfenol A (solunabilir toz)
Metil metakrilat
Pikrik asit (9)
Naftalin
o-Ksilen
1,2-Diklorobenzen
1,2,4-Trimetilbenzen
TWA (4)
zel aret(3)
STEL (5)
mg/m3 (6)
0,5
0,02
ppm (7)
-
mg/m3
-
ppm
-
2,5
0,01
0,15
2
2
0,5
308
9
25
260
1210
10
15
555
268
9,4
70
15
412
0,08
3600
3000
600
31
10
0,1
50
221
122
100
100
5
10
200
500
2
5
100
100
5
40
5
100
0,02
1000
1000
200
10
50
10
50
20
20
616
30
1110
0,4
900
62
442
306
-
200
10
200
0,1
300
20
100
100
50
-
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
-
450
202-500-6
202-704-5
202-705-0
202-716-0
202-849-4
203-313-2
203-388-1
203-396-5
203-400-5
203-470-7
203-473-3
203-539-1
203-545-4
203-550-1
203-576-3
203-585-2
203-603-9
203-604-4
203-625-9
203-628-5
203-631-1
203-632-7
203-692-4
203-713-7
203-716-3
203-726-8
203-737-8
203-767-1
203-772-9
203-777-6
203-804-1
203-806-2
203-808-3
2 038 099
203-815-1
203-839-2
203-905-0
203-906-6
203-933-3
203-961-6
204-065-8
204-428-0
204-469-4
204-661-8
204-662-3
96-33-3
98-82-8
98-83-9
98-95-3
100-41-4
105-60-2
106-35-4
106-42-3
106-46-7
107-18-6
107-21-1
107-98-2
108-05-4
108-10-1
108-38-3
108-46-3
108-65-6
108-67-8
108-88-3
108-90-7
108-94-1
108-95-2
109-66-0
109-86-4
109-89-7
109-99-9
110-12-3
110-43-0
110-49-6
110-54-3
110-80-5
110-82-7
110-85-0
110-86-1
110-91-8
111-15-9
111-76-2
111-77-3
112-07-2
112-34-5
115-10-6
120-82-1
121-44-8
123-91-1
123-92-2
Metilakrilat
Kmen
2-Fenilpropen
Nitrobenzen
Etilbenzen
e-Kaprolaktam (toz veya buhar)
Heptan-3-on
p-Ksilen
1,4-Diklorobenzen
Allil alkol
Etilen glikol
1-Metoksipropanol-2
Vinil asetat
4-Metilpentan-2-on
m-Ksilen
Resorsinol
2-Metoksi-1-metiletilasetat
Mesitilen (Trimetilbenzenler)
Toluen
Monoklorobenzen
Siklohegzanon
Fenol
Pentan
2-Metoksietanol
Dietilamin
Tetrahidrofuran
5-Metilhegzan-2-on
Heptan-2-on
2-Metioksietil asetat
n-Hekzan
2-Etoksi etanol
Siklohekzan
Piperazin
Piridin (9)
Morfolin
2-Etoksietil asetat
2-Butoksietanol
2-(2-Metoksietoksi)etanol
2-Butoksietil asetat
2-(2-Btoksietoksi)etanol
Dimetileter
1,2,4-Triklorobenzen
Trietilamin
1,4 Dioksan
zopentilasetat
18
100
246
1
442
10
95
221
122
4,8
52
375
17,6
83
221
45
275
100
192
23
40,8
8
3000
15
150
95
238
72
8
700
0,1
15
36
11
98
50,1
133
67,5
1920
15,1
8,4
73
270
5
20
50
0,2
100
20
50
20
2
20
100
5
20
50
10
50
20
50
5
10
2
1000
1
5
50
20
50
1
20
2
200
5
10
2
20
10
20
10
1000
2
2
20
50
36
250
492
884
40
442
306
12,1
104
568
35,2
208
442
550
384
70
81,6
16
30
300
475
0,3
72
246
333
101,2
37,8
12,6
540
10
50
100
200
100
50
5
40
150
10
50
100
100
100
15
20
4
10
100
100
20
50
50
15
5
3
100
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
-
451
204-696-9
204-697-4
204-826-4
205-438-8
205-480-7
205-483-3
205-563-8
205-634-3
206-992-3
207-343-7
208-394-8
208-793-7
210-866-3
210-946-8
211-047-3
212-828-1
2 151 373
215-236-1
215-242-4
2 152 932
215-535-7
216-653-1
222-995-2
2 311 161
231-131-3
2 314 843
231-634-8
231-639-5
231-595-7
231-633-2
231-635-3
231-714-2
231-778-1
231-954-8
231-959-5
231-977-3
231-978-9
232-260-8
233-060-3
233-113-0
2 332 710
247-852-1
252-104-2
124-38-9
124-40-3
127-19-5
140-88-5
141-32-2
141-43-5
142-82-5
144-62-7
420-04-2
463-82-1
526-73-8
541-85-5
620-11-1
624-83-9
625-16-1
626-38-0
628-63-7
872-50-4
1305-62-0
1314-56-3
1314-80-3
1319-77-3
1330-20-7
1634-04-4
3689-24-5
7440-06-4
7440-22-4
7580-67-8
7664-39-3
7664-93-9
7647-01-0
7664-38-2
7664-41-7
7697-37-2
7726-95-6
7782-41-4
7782-50-5
7783-06-4
7783-07-5
7803-51-2
8003-34-7
10026-13-8
10035-10-6
10102-43-9
26628-22-8
34590-94-8
Karbondioksit
Dimetilamin
N,N-Dimetilasetamid
Etilakrilat
n-Butilakrilat
2-Aminoetanol
n-Heptan
Oksalik asit
Siyanamid
Neopentan
1,2,3-Trimetilbenzen
5-Metilheptan-3-on
3-Pentilasetat
Metilizosiyanat
Amilasetat (tert)
1-Metilbutilasetat
Pentilasetat
n-Metil-2-pirolidon
Kalsiyumdihidroksit (9)
Difosfor pentaoksit
Difosfor pentaslfr
Krezoller (Tm izomerleri) (9)
Ksilen (karm izomerleri, saf)
Tersiyer-btil-metil-eter
Sulfotep
Platin (Metalik) (9)
Gm (metalik)
Lityumhidrr (9)
Hidrojen florr
Slfrik asit (buhar) (10) (11)
Hidrojen klorr
Ortofosforik asit
Amonyak (anhidroz)
Nitrik asit
Brom
Flor
Klor
Hidrojen slfit
Dihidrojen selenr
Fosfin
Piretrum (hassasiyete neden olan laktonlardan arndrlm)
Fosfor pentaklorr
Hidrojen bromr
Azotmonoksit
Sodyum azid
(2-Metoksimetiletoksi)-propanol
9000
3,8
36
21
11
2,5
2085
1
1
3000
100
53
270
270
270
270
40
5
1
1
22
221
183,5
0,1
1
0,1
0,025
1,5
0,05
8
1
14
0,7
1,58
7
0,07
0,14
1
5000
2
10
5
2
1
500
0,58
1000
20
10
50
50
50
50
10
5
50
50
1,8
5
20
0,1
1
5
0,02
0,1
-
9,4
72
42
53
7,6
107
540
540
540
540
80
442
367
2,5
15
2
36
2,6
3,16
1,5
14
0,17
0,28
-
5
20
10
10
3
20
100
0,02
100
100
100
20
100
100
3
10
50
1
2
0,5
10
0,05
0,2
-
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
Deri
-
1
30
0,1
308
25
50
6,7
0,3
-
2
-
Deri
Deri
452
( *)
1998 / 24 / EC, 2000 / 39 / EC, 1991 / 322 / EC, 2006 / 15 / EC ve 2009 / 161 / EU sayl Direktiflerin ekleridir.
(**) 6331 sayl Kanun uyarnca karlan mevzuatn uygulanmasnda uluslararas kurulularca yaymlanm snr deerler de dikkate alnabilir.
(1)
(2)
( 3)
(4)
(5)
(6)
EINECS
CAS
zel iaret :
TWA
STEL
mg/m3
:
Avrupa Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Envanteri.

: Kimyasal maddelerin servis kayt numaras.
Deri iareti, vcuda nemli miktarda deri yoluyla geebileceini gsterir.
: 8 saatlik belirlenen referans sre iin llen veya hesaplanan zaman arlkl ortalama.
: Baka bir sre belirtilmedike, 15 dakikalk bir sre iin almamas gereken maruziyet s snr deeri.
20 oC scaklkta ve 101,3 KPa. (760 mm cva basnc) basntaki 1 m3 havada bulunan
maddenin miligram cinsinden miktar.
: 1 m3 havada bulunan maddenin mililitre cinsinden miktar (ml/m 3).
: Civa ve iki deerlikli inorganik bileiklerine maruziyetin izlenmesinde (belirlenmesinde), mesleki maruziyet snr deerlerini tamamlayc ilgili biyolojik izleme teknik-
( 7 ) ppm
(8)
leri de dikkate alnacaktr.
(9)
: Sala etkileri konusunda, snrl bilimsel veri bulunan maddeler.
( 10 )
: Uygun maruziyet izleme yntemi seilirken, ortamda bulunabilecek dier slfr bileiklerinin olas snrlamalar ve etkileimleri de dikkate alnacaktr.
( 11 ) Buhar
: Grtla geen ve havann iletildii kanallara (soluk borusu, bifrkasyonlar) ve cierin solunum ile ilgili blgelerine (toraks) nfuz eden ortalama 10 m apndaki
solunabilir partikller olarak tanmlanr.
EK 2
BYOLOJK SINIR DEERLER VE SALIK GZETM NLEMLER
1.
Kurun ve iyonik kurun bileikleri
1.1.
Biyolojik izleme, absorbsiyon spektrometri veya edeer sonucu veren bir baka metod kullanlarak, kanda kurun seviyesinin (PbB) lmn de kapsar.
Balayc biyolojik snr deer: 70 g Pb/100 ml kan.
1.2.
Aadaki durumlarda tbbi gzetim yaplr:
1.2.1. Havadaki kurunun, haftada 40 saat alma sresine gre hesaplanm, zaman arlkl ortalama konsantrasyonu 0.075 mg/m3 ten fazla ise,
1.2.2. alanlardan herhangi birinin kanndaki kurun seviyesi 40 g Pb/100 ml kandan fazla ise.
453
EK 3
KULLANIMI YASAK OLAN KMYASAL MADDELER LE YAPILMASI YASAKLANAN LER
Aada belirtilen kimyasal maddelerin ithali, retimi ve bu maddelerin iyerinde kullanm ile kimyasal maddeler ihtiva eden aada belirtilen ilerin yaplmas yasaktr. Ancak bu maddelerin
baka bir kimyasal madde iindeki veya atk maddedeki konsantrasyonu, aada verilen limit deerlerin altnda bulunuyorsa bu yasak uygulanmaz.
a)
Kimyasal Maddeler:
EINECS No ( 1 )
CAS No ( 2 )
Madde Ad
Yasak Uygulanmayacak
Limit Deer
202-080-4
202-177-1
202-199-1
202-204-7
91-59-8
92-67-1
92-87-5
92-93-3
2-naftilamin ve tuzlar
4-aminodifenil ve tuzlar
Benzidin ve tuzlar
4-nitrodifenil
% 0,1 (arlka)
% 0,1 (arlka)
% 0,1 (arlka)
% 0,1 (arlka)
( 1 ) EINECS
( 2 ) CAS
: Avrupa Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Envanteri.

: Kimyasal maddelerin servis kayt numaras.
b)
Yaplan iler :
EK 4
SIVI OKSJEN, SIVI ARGON VE SIVI AZOT DEPOLAMA TANKLARI LE LGL GVENLK MESAFELER
a) Sv Oksijen tanklar iin:
Tablo 1: Vana, flan gibi ek yeri olmayan yanc gaz veya sv boru hatlar ile oksijen depolama tank arasndaki uzaklklar.
Tank kapasitesi (m3)
0-10
11-50
51-100
101-200
201-10000
Uzaklk (m)
1
2
3
4
5
Tablo 2: Ara park yerleri, iyerinin snrlar, ak alev ve sigara imeye izin verilen yerler, yksek basnl yanmayan gaz depolar, yksek ve orta gerilimdeki elektrik transformatrleri,
yanc malzeme depolar (ahap bina ve yaplar), her trl makine ve ekipman, maden ocaklar, kanal ve logarlar, kuyu ve benzeri yaplar, yanc gaz ve sv boru hatlarndaki vanalar, flanlar
ve ek yerleri ile oksijen depolama tank arasndaki uzaklklar.
0-100
101-200
201-400
401-1000
1001-2000
2001-3000
3001-10000
Uzaklk (m)
3
4
5
6
10
13
15
454
Tablo 3: Ofis, kantin, alanlarn ve ziyaretilerin topland bina ve benzeri yerler, kompresr, vantilatr, hava eki yerleri, yksek miktarda parlayc gaz ve LPGnin ulusal kanunlara
uygun olarak depoland yerler ile oksijen tank arasndaki uzaklklar.
0-400
401-1000
1001-2000
2001-3000
3001-4000
4001-10000
Uzaklk (m)
5
6
10
13
14
15
b) Sv Argon ve Sv Azot tanklar iin:

Tablo 1: Vana, flan gibi ek yeri olmayan yanc gaz veya sv boru hatlar ile sv argon ve sv azot depolama tank arasndaki uzaklklar.
0-100
101-600
601-1000
1001-3000
3001-10000
Uzaklk (m)
1
2
3
4
5
Tablo 2: Ara park yerleri, ak alev ve sigara iilmesine izin verilen yerler, yksek basnl yanmayan gaz depolar, kantin, alanlarn ve ziyaretilerin topland bina ve benzeri yerler,
sabit parlayc gaz depolar, parlayc sv ve LPG depolar, yanc, parlayc, gaz ve sv boru hatlarndaki vana ve flan gibi ek yerleri ile sv argon ve sv azot depolama tank arasndaki uzaklklar.
Uzaklk (m)
0-100
101-200
201-400
401-600
601-900
901-1000
1001-2000
10
2001-3000
12
3001-4000
14
4001-10000
15
455
KSEL KORUYUCU DONANIMLARIN YERLERNDE KULLANILMASI HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, iyerindeki risklerin nlenmesinin veya yeterli derecede azaltlmasnn, teknik tedbirlere dayal toplu korunma ya da i organizasyonu veya alma yntemleri ile salanamad durumlarda kullanlacak kiisel koruyucu donanmlarn zellikleri, temini, kullanm ve dier hususlarla ilgili usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
(2) Bu Ynetmelik, aada belirtilen kiisel koruyucu donanmlar kapsamaz.
a) zel olarak alann saln ve gvenliini korumak zere yaplmam sradan i elbiseleri ve niformalar,
b) Afet ve acil durum birimlerinin mdahale faaliyetlerinde kullandklar ekipman,
c) Trk Silahl Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli stihbarat Tekilat Mstearl gibi kamu dzeninin salanmasna ynelik kurumlarn faaliyetlerinde kullandklar kiisel koruyucular,
) Kara tamaclnda kullanlan kiisel koruyucular,
d) Spor ekipman,
e) Nefsi mdafaay veya caydrmay hedefleyen ekipman,
f) Riskleri ve istenmeyen durumlar saptayan ve ikaz eden tanabilir cihazlar.
Dayanak
b) 30/11/1989 tarihli ve 89/656/EEC sayl Avrupa Birlii Konsey Direktifi ve 21/12/1989 tarihli ve 89/686/EEC sayl Avrupa Birlii Konsey Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
b) Kiisel koruyucu donanm: 29/11/2006 tarihli ve 26361 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kiisel Koruyucu Donanm Ynetmelii esas alnmak zere;
1) alan, yrtlen iten kaynaklanan, salk ve gvenlii etkileyen bir veya birden fazla riske kar koruyan, alan tarafndan giyilen, taklan veya tutulan, bu amaca uygun olarak
tasarm yaplm tm alet, ara, gere ve cihazlar,
2) Kiiyi bir veya birden fazla riske kar korumak amacyla retici tarafndan bir btn haline getirilmi cihaz, alet veya malzemeden olumu donanm,
3) Belirli bir faaliyette bulunmak iin korunma amac olmakszn tanan veya giyilen donanmla birlikte kullanlan, ayrlabilir veya ayrlamaz nitelikteki koruyucu cihaz, alet veya malzemeyi,
4) Kiisel koruyucu donanmn rahat ve ilevsel bir ekilde almas iin gerekli olan ve sadece bu tr donanmlarla kullanlan deitirilebilir paralarn,
ifade eder.
456
KNC BLM
verenin Ykmllkleri
Genel kural
MADDE 5 (1) Kiisel koruyucu donanm, risklerin, toplu korunmay salayacak teknik nlemlerle veya i organizasyonu ve alma yntemleriyle nlenemedii, tam olarak snrlandrlamad durumlarda kullanlr. Kiisel koruyucu donanm, i kazas ya da meslek hastalnn nlenmesi, alanlarn salk ve gvenlik risklerinden korunmas, salk ve gvenlik koullarnn
iyiletirilmesi amacyla kullanlr. veren, toplu korunma tedbirlerine, kiisel korunma tedbirlerine gre ncelik verir.
Genel hkmler
MADDE 6 (1) Kiisel koruyucu donanmlarn iyerlerinde kullanm ile ilgili olarak aadaki hususlara uyulur;
a) yerinde kullanlan kiisel koruyucu donanm, Kiisel Koruyucu Donanm Ynetmelii hkmlerine uygun olarak tasarlanr ve retilir. Tm kiisel koruyucu donanmlar;
1) Kendisi ek risk oluturmadan ilgili riski nlemeye uygun olur.
2) yerinde var olan koullara uygun olur.
3) Kullanann ergonomik gereksinimlerine ve salk durumuna uygun olur.
4) Gerekli ayarlamalar yapldnda kullanana tam uyar.
5) Kiisel Koruyucu Donanm Ynetmelii kapsamna giren rnlerde uygun ekilde CE iareti ve Trke kullanm klavuzu bulundurur.
b) Birden fazla riskin bulunduu ve alann bu risklere kar ayn anda birden fazla kiisel koruyucu donanm kullanmasn gerektiren durumlarda, bir arada kullanlmaya uygun olan ve
bir arada kullanldnda sz konusu risklere kar koruyuculuu etkilenmeyen kiisel koruyucu donanmlar seilir.
c) Kiisel koruyucu donanmlarn kullanm artlar ve zellikle kullanlma sreleri; riskin derecesi, maruziyet skl, her bir alann i yapt yerin zellikleri ve kiisel koruyucu donanmn performans dikkate alnarak belirlenir.
) Tek kii tarafndan kullanlmas esas olan kiisel koruyucu donanmlarn, zorunlu hallerde birden fazla kii tarafndan kullanlmasn gerektiren durumlarda, bu kullanmdan dolay salk ve hijyen problemi domamas iin her trl nlem alnr.
d) yerinde, her bir kiisel koruyucu donanm iin, bu maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hususlarla ilgili yeterli bilgi bulunur ve bu bilgilere kolayca ulalabilir.
e) Kiisel koruyucu donanmlar, iveren tarafndan cretsiz verilir, imalat tarafndan salanacak kullanm klavuzuna uygun olarak bakm, onarm ve periyodik kontrolleri yaplr, ihtiya
duyulan paralar deitirilir, hijyenik artlarda muhafaza edilir ve kullanma hazr bulundurulur.
f) veren, kiisel koruyucu donanmlar hangi risklere kar kullanaca konusunda alan bilgilendirir.
g) veren, kiisel koruyucu donanmlarn kullanm konusunda uygulamal olarak eitim verilmesini salar.
) Kiisel koruyucu donanmlar, istisnai ve zel koullar hari, sadece amacna uygun olarak kullanlr.
h) Kiisel koruyucu donanmlar alanlarn kolayca eriebilecekleri yerlerde ve yeterli miktarlarda bulundurulur.
(2) Kiisel koruyucu donanmlar talimatlara uygun olarak kullanlr, bakm ve temizlii yaplr. Talimatlar alanlar tarafndan anlalr olmak zorundadr.
Kiisel koruyucu donanmlarn deerlendirilmesi ve seimi
MADDE 7 (1) veren, yaplacak risk deerlendirmesi sonucu alnacak i sal ve gvenlii tedbirleri ile kullanlmas gereken kiisel koruyucu donanm belirler.
(2) yerinde kullanlacak kiisel koruyucu donanmlar aada belirtilen hususlar gz nnde bulundurularak deerlendirilir;
a) veren, kiisel koruyucu donanmlar semeden nce, koruyucularn bu Ynetmeliin 6 nc maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki artlara uygun olup olmadn deerlendirir. Bu deerlendirme aadaki hususlar ierir;
1) Dier yntemlerle nlenemeyen risklerin analiz ve deerlendirmesi,
2) Kiisel Koruyucu Donanmn kendisinden kaynaklanabilecek riskler gz nnde bulundurularak, bu maddenin (a) bendinin (1) numaral alt bendinde belirtilen risklere kar etkili olabilecek zelliklerinin tanmlanmas,
457
3) Seilecek kiisel koruyucu donanmn zellikleri ile bu maddenin (a) bendinin (2) numaral alt bendine gre belirlenen zelliklerin karlatrlmas.
b) Kiisel koruyucu donanmn herhangi bir parasnda deiiklik yapld takdirde bu maddenin (a) bendindeki deerlendirme yeniden yaplr.
Kullanm kurallar
MADDE 8 (1) 5, 6 ve 7 nci maddelerde belirtilen koullar salayan kiisel koruyucu donanmlar, Ek-3te belirtilen ilerde ve benzeri ilerde, toplu korunma yntemleri ile risklerin nlenemedii veya tam olarak snrlandrlamad durumlarda kullanlr. Ek-1de rnei verilen tabloya gre riskler deerlendirilir ve alanlarn salk ve gvenlii ynnden kiisel koruyucu donanm kullanlmas gereken durumlar belirlenir. veren Ek-2de belirtilen kiisel koruyucu donanmlardan gerekli olanlar salar. alanlarn bu kiisel koruyucu donanmlar uygun ekilde kullanmalar iin her trl nlemi alr.
(2) alanlar, 6331 sayl Kanunun 19 uncu maddesine uygun olarak, i sal ve gvenlii ile ilgili aldklar eitim ve iverenin bu konudaki talimatlar dorultusunda kendilerine salanan kiisel koruyucu donanmlar doru kullanmakla, korumakla, uygun yerlerde ve uygun ekilde muhafaza etmekle ykmldr.
(3) alanlar kiisel koruyucu donanmda grdkleri herhangi bir arza veya eksiklii iverene bildirirler. Arzal bulunan kiisel koruyucu donanmlar arzalar giderilmeden ve gerekli
kontrolleri yaplmadan kullanlmaz. alanlara verilen kiisel koruyucu donanmlar her zaman etkili ekilde alr durumda olur, temizlik ve bakm yaplr ve gerektiinde yenileri ile deitirilir.
Kiisel koruyucu donanmlar her kullanmdan nce kontrol edilir.
MADDE 9 (1) veren, kiisel koruyucu donanmlarn kullanm esnasnda alnmas gereken salk ve gvenlik nlemleri hakknda alanlara ve temsilcilerine bilgi verir.
MADDE 10 (1) veren, bu Ynetmelik ve eklerinde belirtilen konularda 6331 sayl Kanunun 18 inci maddesi hkmleri gereince alanlarn veya temsilcilerinin grlerini alr ve
katlmlarn salar.
(2) veren, destek elemanlar ile alan temsilcilerinin, kullanlmas gereken kiisel koruyucu donanmlarn belirlenmesi konularnda nceden grlerinin alnmasn salar.
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 11 (1) 11/2/2004 tarihli ve 25370 sayl Resm Gazete`de yaymlanan Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
458
EK - 1
KSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMINA LKN RSK BELRLEME TABLOSU RNE
RSKLER
FZKSEL
KMYASAL
MEKANK
AEROSOLLAR-SIVILAR-GAZLARBUHARLAR
TERMAL
ELEKTRK
RADYASYON
GRLT
BYOLOJK
Ba
(Tamam)
ST
BEDEN
El
Kol
(Ksmlar)
ALT
BEDEN
Ayak
Bacak
(Ksmlar)
DER
Deri
Gvde/
Karn
Parenteral
Yollar
Tm
Vcut
olmayan
Yz
Mikrobiyolojik
Antijenler
Solunum
Yolu
Mantarlar (Mikotik fungi)
Kulak
Gz
Zararl Virsler
Zararl Bakteriler
Srama Pskrme
Svya Batma
Buhar
Duman
Tozlar, Lifler
yonize
yonize Olmayan
Souk
Scaklk Alev
Kaymalar Dmeler
Titreim
Batmalar Kesikler Syrklar
Darbeler Kesikler arpmalar Ezikler
Yksekten Dmeler
BA
VCUDUN KISIMLARI
Kafatas
EK-2
KSEL KORUYUCU DONANIM LSTES
1.BA KORUYUCULARI
1.1. Endstride (madenler, inaat sahalar ve dier endstriyel alanlar) kullanlan koruyucu baretler
1.2. Sal derinin korunmas (kepler, boneler, siperlikli veya siperliksiz sa fileleri)
1.3. Koruyucu balk (kumatan veya geirimsiz kumatan yaplm boneler, kepler, gemici balklar ve benzeri)
2. KULAK KORUYUCULARI
2.1. Kulak tkalar ve benzeri cihazlar
2.2. Tam akustik baretler
2.3. Endstriyel baretlere uyan kulaklklar
2.4. Dk frekansl kapal devre haberleme alcs olan kulak koruyucular
2.5. haberleme donanml kulak koruyucular
3.GZ VE YZ KORUYUCULARI
3.1.Gzlkler
3.2.Kapal gzlk (dalg tipi gzlk)
3.3. X-n gzl, lazer n gzl, ultra-viyole, kzltesi, grnr radyasyon gzlkleri
3.4.Yz siperleri
3.5.Ark kayna maskeleri ve baretleri (elle tutulan maskeler, koruyucu baretlere taklabilen maskeler veya ba bantl maskeler)
4.SOLUNUM SSTEM KORUYUCULARI

4.1. Gaz, toz ve radyoaktif toz filtreli maskeler
4.2.Hava beslemeli solunum cihazlar
4.3.Taklp karlabilen kaynak maskesi bulunduran solunum cihazlar
4.4.Dalg donanm
4.5.Dalg elbisesi
459
5. EL VE KOL KORUYUCULARI
5.1.zel koruyucu eldivenler:
Makinelerden (delinme, kesilme, titreim ve benzeri)
Kimyasallardan
Elektrikten
Scak ve souktan
5.2.Tek parmakl eldivenler
5.3.Parmak klflar
5.4 Kolluklar
5.5.Ar iler iin bilek koruyucular (bileklik)
5.6. Parmaksz eldivenler
5.7. Koruyucu eldivenler
6.AYAK VE BACAK KORUYUCULARI
6.1.Normal ayakkablar, botlar, izmeler, uzun botlar, gvenlik bot ve izmeleri
6.2.Balar ve kancalar abuk alabilen ayakkablar
6.3.Parmak koruyuculu ayakkablar

6.4.Taban sya dayankl ayakkab ve ayakkab klflar
6.5.Isya dayankl ayakkab, bot, izme ve tozluklar
6.6.Termal ayakkab, bot, izme ve klflar
6.7.Titreime dayankl ayakkab, bot, izme ve klflar
6.8. Antistatik ayakkab, bot, izme ve klflar
6.9. zolasyonlu ayakkab, bot, izme ve klflar
6.10. Zincirli testere operatrleri iin koruyucu bot ve izmeler
6.11.Tahta tabanl ayakkablar
6.12.Takp karlabilen ayak st ksm koruyucular
6.13.Dizlikler
6.14.Tozluklar
6.15.Taklp karlabilen i tabanlklar (sya dayankl, delinmeye dayankl, ter geirmez)
6.16.Taklp karlabilen iviler (buz, kar ve kaygan yzeylere kar
460
7. CLT KORUYUCULARI
7.1.Koruyucu kremler / merhemler
8.GVDE VE KARIN BLGES KORUYUCULARI
8.1.Makinelerden korunmak iin kullanlan koruyucu yelek, ceket ve nlkler (delinme, kesilme, ergimi metal sramalarna kar)
8.2.Kimyasallara kar kullanlan koruyucu yelek, ceket ve nlkler
8.3.Istmal yelekler
8.4.Cankurtaran yelekleri
8.5. X nna kar koruyucu nlkler
8.6.Vcut kuaklar / kemerleri
9.VCUT KORUYUCULARI
9.1.Dmelere kar kullanlan donanm:
9.1.1. Dmeyi nleyici ekipman (gerekli tm aksesuarlaryla birlikte)
9.1.2. Kinetik enerjiyi absorbe eden frenleme ekipman (gerekli tm aksesuarlaryla birlikte)
9.1.3. Vcudu bolukta tutabilen donanm (parat tipi emniyet kemeri)
9.2.Koruyucu giysiler:
9.2.1. Koruyucu i elbisesi (iki paral ve tulum)
9.2.2. Makinelerden korunma salayan giysi (delinme, kesilme ve benzeri)
9.2.3. Kimyasallardan korunma salayan giysi
9.2.4. Kzltesi radyasyon ve ergimi metal sramalarna kar korunma salayan giysi
9.2.5. Isya dayankl giysi
9.2.6. Termal giysi
9.2.7. Radyoaktif kirlilikten koruyan giysi
9.2.8. Toz geirmez giysi
Gaz geirmez giysi
Florasan maddeli, yanstcl giysi ve aksesuarlar (kol bantlar, eldiven ve benzeri)
Koruyucu rtler
461
462
EK-3
KSEL KORUYUCU DONANIM KULLANILMASININ GEREKL OLABLECE LER VE SEKTRLER
1. BA KORUYUCULARI
1.1. Koruyucu baretler
1.1.1. naat ileri, zellikle iskeleler ve yksekte alma platformlarnn stnde, altnda veya yaknnda yaplan iler, kalp yapm ve skm, montaj ve kurma ileri, iskelede alma ve ykm
ileri
1.1.2. elik kprler, elik yaplar, direkler, kuleler, hidrolik elik yaplar, yksek frnlar, elik ileri ve haddehaneler, byk konteynrlar, byk boru hatlar, s ve enerji santrallerinde yaplan
almalar
1.1.3. Tneller, maden oca girileri, kuyular ve hendeklerde yaplan almalar
1.1.4. Toprak ve kaya ileri
1.1.5. Yeraltnda ve taocaklarnda yaplan iler, hafriyat ileri, kmr iletmelerinde yaplan dekapaj ileri
1.1.6. Cvatalama ileri
1.1.7. Patlatma ileri
1.1.8. Asansrler, kaldrma aralar, vin ve konveyrler civarnda yaplan iler
1.1.9. Yksek frnlar, ergitme ocaklar, elik ileri, haddehaneler, metal ileri, demir ileme, presle scak demir ileme, dkm ileri
1.1.10. Endstriyel frnlar, konteynrlar, makinalar, silolar, bunkerler ve boru hatlarnda yaplan iler
1.1.11. Gemi yapm ileri
1.1.12. Demiryolu manevra ileri
1.1.13. Mezbahalarda yaplan iler
2. AYAK KORUYUCULARI
2.1. Delinmez tabanl emniyet ayakkablar
2.1.1. Karkas ve temel ileri, yol almalar
2.1.2. skelelerde yaplan almalar
2.1.3. Karkas yaplarn ykm ileri
2.1.4. Kalp yapma ve skme ilerini de kapsayan beton ve prefabrike paralarla yaplan almalar
2.1.5. antiye alan ve depolardaki iler
2.1.6. at ileri
2.2. Delinmez taban gerektirmeyen emniyet ayakkablar
2.2.1. elik kprler, elik bina inaat, stunlar, kuleler, hidrolik elik yaplar, yksek frnlar, elik ileri ve haddehaneler, byk konteynrlar, byk boru hatlar, vinler, s ve enerji santrallerinde
yaplan iler
2.2.2. Frn yapm, stma ve havalandrma tesisatnn kurulmas ve metal montaj ileri
2.2.3. Tadilat ve bakm ileri
2.2.4. Yksek frnlar, ergitme ocaklar, elik ileri, haddehaneler, metal ileri, demir ileme, presle demire ekil verme, scak presleme ileri ve metal ekme fabrikalarnda yaplan iler
2.2.5. Ta ocaklarnda ve ak ocaklarda yaplan iler, kmr iletmelerinde yaplan dekapaj ileri
2.2.6. Ta yontma ve ta ileme ileri
2.2.7. Dz cam ve cam eya retimi ve ilenmesi
2.2.8. Seramik endstrisinde kalp ileri
2.2.9. Seramik endstrisinde frnlarn kaplanmas
2.2.10. Seramik eya ve inaat malzemesi kalp ileri
2.2.11. Tama ve depolama ileri
2.2.12. Konserve yiyeceklerin paketlemesi ve dondurulmu etle yaplan iler
2.2.13. Gemi yapm ileri
2.2.14. Demiryolu manevra ileri
2.3. Kaymay nleyici ve delinmeye dayankl ayakkablar
2.3.1. at ileri
2.3.2. Kaygan zeminde alma gerektiren ve delinme riski ieren iler
2.4. Yaltkan tabanl koruyucu ayakkablar
2.4.1. ok scak veya souk malzemelerle yaplan almalar
2.5. Kolayca karlabilen emniyet ayakkablar
2.5.1. Ergimi maddelerin ayakkabdan ieri girme riski bulunan iler
3. YZ VE GZ KORUYUCULARI
3.1. Koruyucu gzlkler, yz siperlikleri veya elle tutulan yz koruyucular
3.1.1 Kaynak yapma, tme ve ayrma ileri
3.1.2. Szdrmazlk salamak iin yaplan iler (kalafatlama) ve keski ile yontma, biimlendirme ileri
3.1.3. Ta yontma ve ekillendirme ileri
3.1.4. Cvatalama ileri
3.1.5. Tala karan makinelerde yaplan tala toplama ileri
3.1.6. Presle scak demir ileme
3.1.7. Artklarn paralanmas ve uzaklatrlmas ileri
3.1.8. Andrc maddelerin pskrtlerek kullanld iler

3.1.9. Asit ve baz zeltileriyle, dezenfektan ve andrc temizlik maddeleriyle yaplan iler
3.1.10. Sv spreylerle alma
3.1.11. Ergimi maddelerle veya onlarn yaknnda alma
3.1.12. Radyant s ile alma
3.1.13. Lazerle alma
3.1.14. Biyolojik ajanlarla allan iler
4. SOLUNUM SSTEM KORUYUCULARI
4.1. Respiratrler/ Solunum cihazlar
4.1.1. Yetersiz oksijen veya zararl bir gazn bulunabilecei konteynrlar, kapal alanlar veya gaz yakan endstriyel frnlarda yaplan almalar
4.1.2. Yksek frnlara ykleme yaplan alanlardaki almalar
4.1.3. Yksek frnlarn gaz borular ve gaz konvertrleri civarndaki almalar
4.1.4. Ar metal dumanlarnn bulunabilecei yksek frn kapaklar civarndaki almalar
4.1.5. Toz bulunmas muhtemel, frn ii deme ilerinde ve kepelerle yaplan almalar
4.1.6. Toz oluumunu nlemenin yetersiz olduu sprey boyama ileri
4.1.7. Kuyularda, kanalizasyon ve kanalizasyonla balantl dier yer alt sahalarnda yaplan almalar
4.1.8. Salk ve gvenlik riski meydana getirebilecek dzeyde toz oluan iler
4.1.9. Soutucu gaz kaa tehlikesinin olduu soutma tesislerinde yaplan almalar
4.1.10 Biyolojik ajanlarn olduu iler
5. TME DUYUSUNUN KORUNMASI

5.1. Kulak koruyucular
5.1.1. Metal ekillendirme presleriyle alma
5.1.2. Pnmatik matkaplarla alma
5.1.3. Havalimanlarnn yer iletmelerinde alanlarn yapt iler
5.1.4. Kazk akma ileri
5.1.5. Aa ve tekstil ileri
463
6. EL, KOL VE VCUT KORUNMASI

6.1. Koruyucu giysi
6.1.1. Asit ve baz zeltileriyle, dezenfektan ve andrc temizlik rnleriyle yaplan iler
6.1.2. Scak malzemeler ile veya onlarn civarnda yaplan ve s etkisinin hissedildii yerlerdeki almalar
6.1.3. Dz cam rnleriyle alma
6.1.4. Kumlama ileri
6.1.5. Derin dondurucu odalarda alma
6.2. Atee dayankl koruyucu giysi
6.2.1. Kapal alanlarda kaynak ileri
6.3. Delinmeye dayankl nlkler
6.3.1. Kesme ve kemiklerinden ayrma ileri
6.3.2. El baklaryla yaplan ve ban vcuda doru ekilmesini gerektiren iler
6.4. Deri nlkler
6.4.1. Kaynak ileri
6.4.2. Demir dvme ileri
6.4.3. Dkm ileri
6.5. n kolun (kolun bilekle dirsek arasnda kalan blm) korunmas
6.6. Eldivenler
6.6.1. Kaynak ileri
6.6.2. Eldivenlerin yakalanma tehlikesinin bulunduu makineler dnda, keskin kenarl cisimlerin elle tutulmas
6.6.3. Asit ve baz zeltileriyle yaplan almalar
6.6.4. Ar scak ve souk temas gerektiren iler
6.6.5. Biyolojik ajanlarn olduu iler
6.7. Metal rgl eldivenler
6.7.2. Kesim ve kullanm amalarna gre paralama iin el ba kullanlarak yaplan srekli kesim ileri
6.7.3. Kesim makinelerinin baklarnn deitirilmesi
7. KLME DAYANIKLI GYS
7.1. Akta, souk ve yamurlu havada alma
8. YANSITICI GYS
8.1. alanlarn aka grlmesi gereken yerlerde yaplan almalar
9. EMNYET KEMER
9.1. skelelerde alma
9.2. Prefabrik paralarn montaj
9.3. Direk ya da stunlarda alma
9.4. at leri
10. GVENLK HALATLARI
10.1. Kule/yksek vin kabinlerinde alma
10.2. Ambarlarda kullanlan istifleme ve boaltm ekipmanlarnn yksek kabinlerinde alma
10.3. Sondaj kulelerinin yksek blmlerinde alma
10.4. Kuyu ve kanalizasyonlarda yaplan alma
11. DERNN KORUNMASI
11.1. Malzeme kaplama ileri
11.2. Tabaklama (dericilik) ileri
464
465
KONUT KAPICILARI YNETMEL(1)

BRNC BLM
Ama, Kapsam ve Tanmlar
Ama ve Kapsam
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, kapclarn hizmetlerinin kapsam ve nitelii ile alma sresi, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil gnleri, yllk cretli izin haklar ve kapc konutlarna ilikin usul ve esaslar dzenlemektir.
Dayanak
Madde 2 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 110 uncu maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
Konut Kapcs : Anatanmazn bakm, korunmas, kk aptaki onarm, ortak yerlerin ve demelerin bakm, temizlii, bamsz blmlerde oturanlarn ar ilerinin grlmesi,
gvenliklerinin salanmas, kaloriferin yaklmas ve bahenin dzenlenmesi ve bakm ve benzeri hizmetleri gren kiiyi,
veren: Konutun maliki veya ortaklarn,
Ynetici: veren vekili olarak hareket eden kiiyi,
yeri: Kapcnn alt konut ile bamsz blm, ortak yerler, eklenti ve tesislerin tmn,
ifade eder.
KNC BLM
Yetki, Grev ve Sorumluluklar
Yneticinin Yetki, Grev ve Sorumluluklar
Madde 4 Konut yneticisi, Kanunu ve bu Ynetmelik hkmlerinin uygulanmasnda ve yarg uyumazlklarnda iverenin temsilcisidir.
Yneticinin grev, yetki ve sorumluluklar unlardr:
a) verence kendisine yazl yetki verilmesi koulu ile i ve toplu i szlemesi yapmak, deitirmek ve fesh etmek,
b) Merkezi stmal kaloriferli konutlarda kapc iin atei belgesinin varln aratrmak, belgesi olan ie almak,
c) Kapcnn ie giriinde, salk raporunu istemek, uygun olan ie balatmak ve ylda bir salk kontroln yaptrmak,
d) Kapcnn Kanunu ve szlemesinden doan cret ve tazminat haklarn zamannda ve usulne uygun olarak demek, sigorta primlerini zamannda yatrmak,
e) Konut tesisatnn kullanma biimiyle ilgili teknik bilgiyi yazl olarak kapcya vermek ve zelliklerine uygun olarak bakmnn yaplmasn salamak,
f) Kapc iin ayrlan konutun salk ve yaama koullarna uygunluunu salamak,
g) Kapcnn alma koullar ile grevlerini belirten bir belgeyi konut sakinlerinin bilgisine sunmak ve bu belgeyi ilgililerin grebilecei konutun giriinde bir yere asmak,
h) Kapc konutunun tahliyesi gerektiinde, 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanunu gereince, idari makamlara bavurmak.
466
Kapcnn Grev ve Sorumluluklar

Madde 5 Kapcnn grev ve sorumluluklar unlardr:
a) Yneticinin talimat dorultusunda konutun kaloriferini zamannda yakmak sy ayarlamak ve sndrmek,
b) Hidrofor ve benzeri aralar altrmak,
c) Anatanmazn ortak yerlerini ve tesislerini temiz bulundurmak, demirbalarn, ara ve gerelerini, dzenli, bakml ve iler ekilde tutmak,
d) Kendisine ayrlan konutu baka amalarla kullanmamak, konutu korumak, kendisi veya ailesinden birisinin konuta verecei zarar ve hasarlar karlamak,
e) Yneticinin talimat erevesinde konutun gvenliini salayc nlemleri almak,
f) Belirlenen saatlerde servis hizmetlerini grmek, pleri toplamak, bahe dzenlemesi ve bakmn yapmak,
g) Verilen eitimlere uygun davranmak ve koruyucu malzemeyi kullanmak,
h) veya toplu i szlemesinde belirlenen dier grevleri yerine getirmek.
NC BLM
Szlemesi ve alma Koullar
Szlemesi
Madde 6 Kapc ile yaplan i szlemesinde;
szlemesinin tr ve alma biimi ile iveren ve iyeri ad ve adresi, kapcnn kimlii, ie balama tarihi, yapaca iler, temel creti ve varsa cret ekleri, cret deme ekli ve
zaman, alma sresi ve ara dinlenmesi, varsa zel hkmler, dzenleme tarihi ve taraflarn imzas hususlarnn bulunmas gerekir.
alma Sresi ve Ara Dinlenmesi
Madde 7 alma sresi genel olarak haftalk 45 saattir. Bu sre alma biimine gre szleme ile azaltlabilir. Ayrca, Kanununun 63 nc maddesindeki sreyi aksatmamak
kouluyla younlatrlm alma ilikisi de kurulabilir. alma sresi, kapcnn ite geirdii zamandr. Kapc konutu tahsis edilmi iyerinde alma biimine gre gnlk alma sresi en
ok drde blnebilir. Ara dinlenmesi alma sresinden saylmaz.
alma saatleri, yaz ve k saat uygulamalar ve iklim artlar dikkate alnarak dzenlenebilir.
cret demesi
Madde 8 Konut kapcsna Kanunu hkmlerine gre cret denir.
Hafta Tatili
Madde 9 Kanunu ile szleme hkmlerine gre hafta tatili verilir.
Genel Tatil ve creti
Madde 10 2429 sayl Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakknda Kanunda yer alan tatil gnlerinde, kapcnn altrlp altrlamayaca i veya toplu i szlemelerinde belirlenir.
Bu gnlere ilikin cretler, Kanununun 47 nci maddesine uygun olarak denir.
Yllk cretli zin
Madde l1 Kapcya Kanunu hkmlerine gre yllk cretli izin kullandrlr.
Geici Kapc
Madde 12 Kapc yllk cretli izin, hastalk izni veya tatil gnlerinde grevinden ayrldnda yerine geici kapc altrlabilir.
Geici kapcya asgari cretin altnda cret denemez.
467
DRDNC BLM
Kapc Konutu
Kapc Konutu ve Tahliyesi
Madde l3 (1) Kapcya grevi nedeniyle konut verilmesi zorunlu deildir.
Kapcya grevi nedeniyle konut verilmise, konutun 3194 sayl mar Kanunu ve Belediye mar Ynetmelikleri ile ngrlen asgari koullara uygun olmas gerekir.
Kapcya, grevi nedeniyle verilmi olan konut iin i szlemesinin devam sresince kira istenemez.
Kapcnn su, elektrik, snma ve scak su giderlerine ksmen ya da tamamen katlp katlmayaca szleme ile belirlenir.
Kapc konutunun boaltlmasnda, 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanununun Ek 2 nci maddesi hkmleri uygulanr. Bu konuda i veya toplu i szlemesinden doan haklar sakldr.
BENC BLM
Yrrle likin Hkmler
Yrrlk
Madde l4 Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
(1)
Dantay Onuncu Dairesinin 13/3/2007 tarihli ve 2004/6952 Esas 2007/946 Karar sayl karar ile bu Ynetmeliin 13 nc maddesinde yer alan Kapcya grevi nedeniyle konut
verilmesi zorunlu deildir. hkm iptal edilmitir.
468
MADEN YERLERNDE SALII VE GVENL YNETMEL

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac; sondajla maden karlan ilerin yapld iyerleri ile yeralt ve yerst maden ilerinin yapld iyerlerinde alanlarn salk ve gvenliinin
korunmas iin uyulmas gerekli asgari artlar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik; 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren maden iyerlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik,
a) 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesine dayanlarak,
b) 3/12/1992 tarihli ve 92/104/EEC sayl Avrupa Birlii Direktifi ile 3/11/1992 tarihli ve sayl 92/91/EEC Avrupa Birlii Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Ateleme: Kaz ilerinde deliklere doldurulmu olan patlayc maddelerin patlatlmasn,
b) Ateleyici: Patlayc madde kullanlmas koullarn yerine getirmek zere, yeterlik belgesine sahip kiiyi,
c) Ayak: Maden ierisinde iki galeri arasnda cephe halinde retim yaplan yeri,
) Baca: Maden ierisinden srlen galeriyi,
d) Baraj: Yeraltnda yangn, su, zararl gaz ve dier tehlikeleri nleyici engelleri,
e) Br: Yerstyle balants olmayan kuyuyu,
f) Cep: Galeri, varagel ve vin dip ve balaryla ara katlarnda ve zgaralarda grevli alanlarn ve ateleme grevlilerinin korunmalar amacyla serbeste snabilecekleri biimde
yaplan yuvalar,
g) atlak: Ana ktleden ayrlm, her an debilecek paralar,
) atlak skm: Bir kademenin kaz ilerinin devam srasnda ana kitleden ayrlm, debilecek durumdaki paralarn temizlenmesini,
h) Freno: Varagel zerinde tamay salayan sistemi,
) Grizu: Metann havayla karmn,
i) Kademe: Ak iletmelerde belirli aralk, kot ve eimlerle meydana getirilen basamak eklindeki alma yerlerini,
j) Kanun: 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
k) Lam: Ta ierisinde srlen galeriyi,
l) Nefeslik: Ocak havasnn giri ve k yolunu,
m) Ocak: Kuyular ve giri k yollaryla yeraltndaki btn kazlar, bu kazlardan kan pasann kartld yatml ve dz galerileri, dier yollar ve retim yerlerini, karma, tama,
havalandrma tesislerini, yeraltnda kullanlan enerjinin salanmasnda ve iletilmesinde kullanlan sabit tesisleri, ak iletmelerde giri k yollar ile tm maden kazlar, bu kazlardan kan
pasann dkld dkm sahalarn,
n) Rset: Kuyu ve baaalarn dip ve balarnn katlardaki yatay yollarla olan balant yerlerini,
o) Sklama: Lam deliklerine patlayc madde konulduktan sonra kalan boluun gerektii biimde doldurulmasn,
469
) Sondajla maden karma ilerinin yapld iyerleri: Madenlerin sondaj kuyular alarak karlmas, arama amacyla sondaj yaplmas, karlan madenlerin ilenmesi hari sata
hazrlanmas ilerini,
p) ev: Kademe, aln ve yzlerindeki eimi,
r) Topuk: letmelerde gvenlik iin braklan maden ksmlarn,
s) Varagel: Dolu araba aaya inerken bo arabann yukarya kmasn salayan ve karlkl arlk esasna gre, eimli dzey zerinde fren ve halat kullanlarak yaplan tama yerini,
) Yeralt ve yerst maden ilerinin yapld iyerleri: Madenlerin yeralt veya yerstnden karlmas, madenlerin karma amacyla aratrlmas, karlan madenlerin ilenmesi hari,
sata hazrlanmas ilerini,
ifade eder.
KNC BLM
verenlerin ve alanlarn Ykmllkleri
verenin genel ykmllkleri

MADDE 5 (1) veren aadaki hususlar yerine getirmekle ykmldr:
a) alanlarn salk ve gvenliklerini salamak amacyla;
1) yerleri, alanlarn salk ve gvenliklerini tehlikeye atmayacak ekilde tasarlanr, ina edilir, tehiz edilir, hizmete alnr, iletilir ve bakm yaplr.
2) yerinde yaplacak her trl alma, yetkili kiinin nezaretinde ve sorumluluu altnda yaplr.
3) zel riski bulunan iler yalnzca bu ilerle ilgili zel eitim alan ehil kiiler tarafndan ve talimatlara uygun olarak yaplr.
4) Tm gvenlik talimatlar alanlarn anlayaca ekilde hazrlanr.
5) 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayl Resm Gazetede yaymlanan yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmelie uygun olarak yeterli ilk yardm donanm salanr ve ylda en az bir
defa olmak zere dzenli olarak gerekli tatbikatlar yaplr.
(2) veren,
a) Kanunun 4, 10, 14 ve 16 nc maddelerinde belirtilen hkmler dorultusunda salk ve gvenlik dokman hazrlanmasn ve gncellenmesini salar.
b) Salk ve gvenlik dokmannda zellikle aadaki hususlarn yer almasn salar:
1) alanlarn iyerinde maruz kalabilecekleri psikososyal riskler dahil olmak zere risklerin belirlenmesi ve deerlendirilmesi.
2) Bu Ynetmelik hkmlerini yerine getirmek iin alnacak uygun tedbirler ile bu Ynetmelik kapsamnda hazrlanmas gereken ynergelerin ve planlarn hazrlanmas.
3) alma yerlerinin ve ekipmann gvenli ekilde dzenlenmesi, kullanlmas ve bakmnn yaplmas.
c) Salk ve gvenlik dokmannn iyerinde almaya balanlmadan nce hazrlanmasn ve nemli deiiklikler veya ilave yapldnda ya da iyerinde meydana gelen i kazas; alan, iyeri ya da i ekipmann zarara uratma potansiyeli olduu halde zarara uratmayan olaylardan sonra gzden geirilmesini ve ihtiya halinde revize edilmesini salar.
(3) veren, Kanunun 14 nc maddesi uyarnca gerekli kayt ve bildirimleri yapar.
(4) Bir iyerinde birden ok iverene ait alanlarn bulunmas durumunda, her iveren kendi kontrol altndaki ilerden sorumludur. Ancak iyerinin tamamndan sorumlu olan iveren,
alanlarn salk ve gvenliinin korunmas ile ilgili tedbirlerin uygulanmasn koordine eder. Kendisine ait salk ve gvenlik dokmannda koordinasyonun amacn ve bu koordinasyonu salamak iin alnacak tedbirler ile uygulanacak yntemleri belirler. Bu koordinasyon her bir iverenin Kanunda belirtilen sorumluluunu etkilemez.
alanlarn ykmllkleri
MADDE 6 (1) alanlar, i sal ve gvenlii bakmndan, ilgili mevzuatn ngrd esaslara ve iverenin bunlara uygun olarak verecei emir ve talimata uymak zorundadrlar.
470
Patlama, yangn ve zararl ortam havasndan korunma

MADDE 7 (1) veren, patlama ve yangn kmasn ve bunlarn olumsuz etkilerini nlemek zere, patlayc ve sala zararl ortam havasnn olumasn nlemek, yaplan ilemlerin
doas gerei patlayc ortam olumasnn nlenmesi mmkn deilse patlayc ortamn tutumasn nlemek, patlama ve yangn balanglarn tespit etmek, yaylmasn nlemek ve mcadele etmek iin yaplan ie uygun tedbirler alr.
Ka ve kurtarma aralar
MADDE 8 (1) veren, bir tehlike annda alanlarn alma yerlerini en ksa zamanda ve gvenli bir ekilde terk edebilmeleri iin uygun ka ve kurtarma aralarn salar ve kullanma hazr bulundurur.
letiim, uyar ve alarm sistemleri
MADDE 9 (1) veren, iyerinin btnnde gerekli haberleme ve iletiim sistemini kurar.
(2) veren, ihtiya halinde yardm, ka ve kurtarma ilemlerinin derhal uygulamaya konulabilmesi iin gerekli uyar ve dier iletiim sistemlerini hazr bulundurur.
MADDE 10 (1) Kanunun 16 nc maddesi hkmleri sakl kalmak kayd ile alanlar veya temsilcileri, iyerinde salk ve gvenlikle ilgili alnmas gereken tm tedbirler ve bu Ynetmeliin, zellikle 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerinin uygulanmas hakknda bilgilendirilir.
(2) Bu bilgiler alanlar tarafndan eriilebilir ve anlalr ekilde olur.
Salk gzetimi
MADDE 11 (1) Kanunun 15 inci maddesi hkmleri sakl kalmak kayd ile alanlarn;
a) Yapmakta olduklar ilerde maruz kaldklar salk ve gvenlik risklerine uygun olarak salk gzetimine tabi tutulmalar salanr.
b) e girilerinde ve iin devam sresince periyodik olarak salk gzetimleri yaplr.
MADDE 12 (1) veren, bu Ynetmelikte belirtilen konularda Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak alanlarn veya temsilcilerinin grlerini alr ve katlmlarn salar.
Asgari salk ve gvenlik gerekleri
MADDE 13 (1) veren, eklerde belirtilen hususlarn iyerinin, yaplan iin, artlarn veya zel bir riskin gerektirdii tm durumlarda uygulanmasn salar.
(2) veren;
a) Yeralt ve yerst maden ileri ile sondajla maden karma ilerinin yapld iyerlerinde ek-1de,
b) Yerst maden ilerinin yapld iyerleri ek-2de,
c) Yeralt maden ilerinin yapld iyerleri ek-3te,
) Sondajla maden karlan iyerlerinde ek-4te
belirtilen salk ve gvenlikle ilgili gereklere uymak zorundadr.
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
Yrrlkten kaldrlan ynetmelikler
MADDE 14 (1) 11/3/1997 tarihli ve 22930 sayl Resm Gazetede yaymlanan Grizulu Ocaklarda Elektrik Enerjisi Kullanlmas Hakknda Ynetmelik, 13/4/1997 tarihli ve 22963 sayl
Resm Gazetede yaymlanan Deniz, Gl veya Nehir Altnda Bulunan Madenlerdeki almalar Hakknda Ynetmelik, 28/5/1997 tarihli ve 23002 sayl Resm Gazetede yaymlanan Yeralt
Maden letmelerinde Elektrikli Lokomotiflerin Kullanlmas Hakknda Ynetmelik, 21/2/2004 tarihli ve 25380 sayl Resm Gazetede yaymlanan Yeralt ve Yerst Maden letmelerinde Salk
ve Gvenlik artlar Ynetmelii ile 22/2/2004 tarihli ve 25381 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sondajla Maden karlan letmelerde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii yrrlkten
kaldrlmtr.
471
EK MADDE 1 (Ek:RG-24/9/2014-29129) (1)

(1) veren, yeralt kmr madenlerinde acil durum plannda belirtilen ka gzerghlarna uygun olarak tm alanlarn salkl ve gvenli bir ekilde tahliyesini salamak iin;
a) Yer alt faaliyet alannn herhangi bir yerinde i sal ve gvenliini etkileyecek olayn (gk, gaz ve toz patlamas, zehirli veya boucu gaz intiar ve benzeri) meydana gelmesi
durumunda tm alanlarn yerstne veya kuyu dibine salkl ve gvenli bir ekilde intikallerini salamak zorundadr.
b) (a) bendindeki artlarn salanamamas durumunda;
1) Faaliyet alanlar ile yeryzne k az arasnda ferdi oksijen maskesi deiim istasyonlar kurmak zorundadr. Bu iki nokta arasnda ferdi oksijen maskesi deiim istasyonu kurulup
kurulmayacana, kurulacaksa hangi mesafeler arasnda olacana aada belirtilen Tablo-1 ve Tablo-2deki artlar erevesinde tercih edilen ferdi oksijen maskelerinin zellikleri dikkate alnarak karar verir.
Tablo -1: Kuyu, Desandri, Galeri ve Taban Yollarnda Ka Hzlar
Eim
Kuyu, Desandri, Galeri, Taban Yollar
(Derece)
kta Ka Hz (m/dakika)
nite Ka Hz (m/dakika)
0->10
40
45
10->20
25
30
20->45
15
20
>45 (Kuyu, Br)
Tablo -2: retim Alanlarnda Ka Hzlar

Eim
Damar Kalnl
retim Alanlarnda
(Derece)
(m)
0->20
0.50->1.00
0->20
1.00->1.40
10
10
0->20
1.40->1.80
15
15
0->20
>1.80
20
25
20->45
>1.00
10
15
>45(Kelebe, Fere)
>1.00
kta Ka Hz
(m/dakika)
nite Ka Hz (m/
dakika)
2) Yeralt kmr madenleri iin belirlenen bu ka hzlar; ka yolundaki engeller, galeri ykseklii ve eimi, madenin jeolojik yaps ile ka yolunu ayn anda kullanacak kii says
gibi hususlar gz nnde bulundurularak azaltlabilir.
c) Kirli hava akmnn bulunduu nefeslik ve benzeri yollarda alanlarn seilecek ferdi oksijen maskesi ile salkl ve gvenli bir ekilde yeryzne ulaamayacak mesafede bulunmalar durumunda seilecek ferdi maske zellii ve nefeslik yollarnn artlar dikkate alnarak uygun yerlerde deiim istasyonu kurulur.
) Lamlarda 30 metrede bir, taban yollarnda 20 metrede bir ve bayukarlarda 10 metrede bir basnl hava teneffs istasyonu kurulur ve acil ka planlarnda gsterilir.
472
d) veren, istasyonlarda bulunacak donanm says ve ekipmann, acil durumlarda o istasyondan yararlanmas beklenen alan saysnn en az %10 fazlas olacak ekilde belirler.
e) Bu madde kapsamnda alnacak nlemlerin, gerek iletme ruhsat bavurusunda dzenlenen maden iletme projesinde gerekse de maden iletme projelerinin revize edilmesinde
projede bulunmas ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Maden leri Genel Mdrlnce onaylanmas salanr.
Salk ve gvenlik dokmanlarnn geerlilii
GEC MADDE 1 (1) 21/2/2004 tarihli ve 25380 sayl Resm Gazetede yaymlanan Yeralt ve Yerst Maden letmelerinde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii ile 22/2/2004
tarihli ve 25381 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sondajla Maden karlan letmelerde Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii hkmleri kapsamnda hazrlanan mevcut salk ve gvenlik
dokmanlar bir yl ierisinde bu Ynetmelik hkmlerine uygun hale getirilir.
Yeraltndaki ana yollar iin gei hkm
GEC MADDE 2 (Ek:RG-10/3/2015-29291)
(1) Bu Ynetmeliin yaym tarihinden nce iletme ruhsat alan yeralt maden iyerlerinin insan nakli yaplan galerilerinde; eimin 18 dereceyi gemesi halinde ana yollara uygun fren
sistemi ve koruyucularla donatlm mekanik vastalarla insanlarn tanmas iin gerekli almalar 1/1/2017 tarihine kadar tamamlanr. Dier iyerlerinde ise Ek-3n 4.1 inci bendi uygulanr.
Yrrlk
Yrtme
(1)
Bu deiiklik yaym tarihinden 1 yl sonra yrrle girer

Tarihi
Says
19/9/2013
28770

1.
2.
Tarihi
Says
24/9/2014
29129
10/3/2015
29291
EKLER :
473
EK- 1
SONDAJLA MADEN IKARILAN LERN YAPILDII YERLER LE YERALTI VE YERST MADEN LERNN YAPILDII
YERLERNDE UYGULANACAK ASGAR GENEL HKMLER
1. Organizasyon ve gzetim
1.1. yerlerinin organizasyonu
1.1.1. yerleri tehlikelere kar yeterli koruma salanacak ekilde organize edilir. alanlarn salk ve gvenliini tehlikeye atmamak iin iyerindeki tehlikeli veya atk maddeler uzaklatrlr veya kontrol altnda tutularak iyerinin her zaman dzenli bir durumda olmas salanr.
1.1.2. alma mahalleri, alanlarn ilerini kolayca yapabilmeleri iin ergonomik esaslara uygun ekilde tasarlanr ve kurulur.
1.1.3. yerleri, muhtemel evre artlarna dayanabilecek ekilde tasarlanr, ina edilir, kurulur, iletilir, kontrol edilir ve bakm yaplr. yerlerinin, kullanm amacna uygun yapda ve
salamlkta olmas salanr.
1.1.4. alma mahallinde alann yalnz almas durumunda, uygun gzetim yaplr.
1.1.5. yerinin varsa ocan da kapsayacak ekilde gerekli haberleme ve iletiim, uygun yollarla salanr.
1.1.6. yerlerinde alanlara dair kaytlar tutulur. Ocaa giri ve klar ile alanlarn bulunduu yerler belirtilerek kayt altna alnr.
1.1.7. Ocak ynetimince yazl izin verilmemi kimseler ocaa giremezler. Yazl izin alm olanlar ise, ocaa ancak yetkili bir alann eliinde girebilirler.
1.1.8. Bu Ynetmelikte ngrlen kaytlarn tutulmasndan ve saklanmasndan iveren sorumludur.
1.2. (Deiik:RG-10/3/2015-29291) Her iyerinde iveren tarafndan atanm, almann devam ettii srece grev yapacak, yeterli beceri ve uzmanla sahip yet kili kii veya kiiler bulunur.
1.3. Gzetim ve denetim
1.3.1. (Deiik:RG-10/3/2015-29291) Yaplan tm almalarda, alanlarn salk ve gvenliinin korunmasnn salanmas iin iverence atanan, yeterli beceri v e uzmanla sahip yetkili kii veya kiiler tarafndan gerekli gzetim ve denetim yaplr. Salk ve gvenlik dokmannda, gerekli grlmesi halinde allan yerler gzetim yapan kii tarafndan her vardiyada en az bir defa kontrol edilir. Yetkili kii olma kriterlerine sahip olmak artyla yukarda belirtilen gzetim grevini iverenin kendisi stlenebilir.
1.3.2. Tek vardiyayla allan iyerlerinde veya tatil gibi gvenlii riske sokacak kadar ara verilmesinden sonra, alanlar ocaa girmeden ve herhangi bir faaliyete balanmadan nce,
sorumlu kiiler tarafndan ocan her yeri salk ve gvenlik ynnden denetlenir; alamaya uygun artlarn varl tespit edilmeden ocaa girilmesine izin verilmez.
1.4. Her iyerinde kendilerine verilen ii yapabilmek iin gerekli beceri, tecrbe ve eitime sahip yeterli sayda kalifiye alan bulundurulur.
1.5. alanlara salk ve gvenliklerini salayabilmeleri iin yeterli bilgi, talimat ve eitim verilir ve bu eitimler tekrarlanr. veren, alanlara verilen talimatlarn kendilerinin ve dier
alanlarn salk ve gvenliklerini tehlikeye atmalarn nleyecek ekilde kolay anlalr olmasn salar.
1.6. Her iyeri iin alanlarn salk ve gvenliklerinin korunmas, patlayc maddelerin tanmas, depo edilmesi ve i ekipmanlarnn gvenli bir ekilde kullanlmas iin gerekli kurallar belirleyen yazl talimatlar hazrlanr. Bu talimatlar, acil durum ekipmanlarnn kullanmna ve iyerinde veya iyeri yaknndaki herhangi bir acil durumda nasl hareket edileceine ilikin bilgileri de kapsar.
1.7. Gvenli alma yntemleri: Her iyerinde ya da her ite gvenli alma yntemleri uygulanr. Tesis, tahkim ve onarm ileri yapacak olanlar iin gerekli gvenlik tedbirleri alnr.
1.7.1. Ocaklarn girilmesi yasaklanan ksmlar, uyar levhalaryla belirtilir. Bu levhalar, tm alanlar tarafndan kolayca grlecek ve anlalacak biimde hazrlanr ve yerletirilir.
1.7.2. Muhtemel istenmeyen bir durumda kolayca fark edilemeyecek veya yardma gidilemeyecek yerler ile kuyu iinde yaplan tesis, tahkim ve onarm ilerinde alanlar tek bana
altrlamaz.
1.8. Salk ve gvenlik dokman
1.8.1. Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinin ikinci fkrasnn (b) bendi hkm sakl kalmak kayd ile iveren, hem olaan hem de olaanst durumlarda alanlarn salk ve gvenliini
korumak zere alnmas gerekli tm tedbirlerin salk ve gvenlik dokmannda yer almasn salar.
1.8.2. Salk ve gvenlik dokman dzenli olarak gncelletirilir ve denetim iin iyerinde bulundurulur. yerindeki almalar salk ve gvenlik dokmanna uygun olarak yrtlr.
1.9. Salk ve gvenlik dokmannda, gerekli grlmesi halinde, hem tehlikeli ilerin yaplmasnda hem de dier ilerle etkilemesi sonucu ciddi tehlikelere neden olabilecek rutin ilerin
yaplmasnda bir alma izin sistemi uygulanr. Yaplacak iten nce, i srasnda ve i bitiminde uyulacak artlar ve alnacak tedbirleri belirten alma izni, almaya balanmadan nce yetkili bir kii tarafndan yazl olarak verilir.
474
1.10. veren, i sal ve gvenlii ynetim sistemi dahil olmak zere alanlarn saln ve gvenliini korumak iin alnan tedbirleri, bu Ynetmelie uygunluunu salamak iin,
dzenli aralklarla gzden geirir.
2. Mekanik ve elektrikli ekipman ve tesisatlar
2.1. Genel
2.1.1. Mekanik ve elektrikli ekipmann seimi, kurulmas, uygun yerlere yerletirilmesi, hizmete alnmas, iletilmesi ve bakmnda, alanlarn salk ve gvenlii iin, bu Ynetmelik
hkmleri ile 3/3/2009 tarihli ve 27158 sayl Resm Gazetede yaymlanan Makina Emniyeti Ynetmelii (2006/42/AT) ile 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayl Resm Gazetede yaymlanan Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii hkmleri dikkate alnr. Gazlarn, buharlarn veya buharlaabilen svlarn alev alarak tutumas sonucu yangn veya patlama
riski olan bir ortamda kullanlacak i ekipmanlar, bu tr ortamlarda kullanmaya uygun zellikte olmaldr. ekipmanlar, gerektiinde uyumlatrlm ulusal standartlara sahip, uygun koruma
tertibatlar ve arza durumunda ekipmann gvenli kalmasn salayacak sistemler ile donatlr.
2.1.2. yerinde, elektrik ebekesini ve ebekedeki sabit aygt ve tesislerin yerlerini gsteren, lekli, ayrntl ve gncel bir plan bulundurulur. Yetkisiz kimselerin elektrik aygtlarn almasnn ve kullanmasnn yasak olduunu, yangn annda yaplacak ileri, elektrik devresini kesmekle grevli kiilerle haberleme biimini ve gerekli dier bilgileri kapsayan talimatlar hazrlanr ve
uygun yerlere aslr.
2.1.3. Elektrik tesisleri, uygun l, kontrol, gsterge, uyar ve kumanda aygtlaryla donatlr.
2.1.4. Elektrikli aygtlar, evrenin scakl da hesaba katlarak, nceden tespit edilmi en yksek scaklkta alabilecek biimde kurulur ve kullanlr.
2.1.5. Gerektiinde kullanlmak zere, uygun yerlere, herhangi bir ebeke ksmnn akmn tamamen kesecek devre kesicileri yerletirilir.
2.1.6. Yeralt (Ek ibare:RG-10/3/2015-29291) kmr ocaklarnda kullanlacak ekipman ve tesisatlar ile bu tip madenlerin grizu gaz ve/veya yanc tozlar tarafndan muhtemel
tehlike oluturabilecek yerst tesislerinde kullanlan paralar 30/12/2006 tarihli ve 26392 4 nc mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Muhtemel Patlayc Ortamda Kullanlan Tehizat
ve Koruyucu Sistemler ile lgili Ynetmelik (94/9/AT)te belirtilen I. Grup (Deiik ibare:RG-10/3/2015-29291) Tehizatn uygun kategorisinde olmaldr.
2.1.7. alma gerilimi 42 voltun zerinde ise, elektrik kaa yapabilecek elektrikli aygtlar ve madeni ksmlar, topraklamayla gvenlik altna alnr. Ocak ii ebekesine ve buna bal
devrelere ait topraklama iletkenlerinde kesiklik veya kopukluk bulunmayacak; kablo ekleme kutular veya balklarnda, gvenli biimde kprleme yaplr. Balant yerlerinde boya, oksit ve pas
nedeniyle topraklama direncinin ykselmesine izin verilmez.
2.1.8. Elektrik tesisatyla ilgili mevzuat, baka bir topraklama sistemine izin vermedike, ocak ii ebekesinin herhangi bir noktasndaki topraklama, ancak ocak dndaki bir topraklama
tesisiyle birletirilerek yaplabilir.
2.1.9. (Ek:RG-10/3/2015-29291)1 Bant konveyrler antistatik ve alev yrtmez zellikte olmal; snmay veya tutumay tespit etmek zere sensrler ve ortaya kabilecek herhangi bir
yangnn ilerlemesini durduracak sklkta soutma/sndrme sistemi ile donatlmaldr.
2.2. Ar glere kar koruma
2.2.1. Yeraltndaki tesis ve aygtlar, gerilimin ar ykselmelerine kar korumak amacyla, yerstnde gerekli yerlere parafudr vb. koruyucular yerletirilir.
2.2.2. Her ebeke ve devredeki akmn nominal deeri stne kmasna kar gerekli otomatik koruma aygtlar (devre kesiciler) kullanlr.
2.2.3. Devre kesiciler, bal olduklar devrelerin akmn gvenlikle ve sratle kesebilecek biimde seilmi olmaldr. Devre kesiciler, devreyi otomatik olarak kestiklerinde, kendi kendilerine tekrar kapanmayacak zellikte olmal ve d etkilere kar korunmaldr.
2.3. Deney ve kontrol aletleri, normal kullanlar srasnda tehlike meydana getirmeyecek biimde yaplm olmaldr.
2.4. Yaplan kontrol ve deneylerde tehlike meydana getirecek biimde hasara uram veya bozulmu olduklar grlen kablolar, derhal onarma alnr veya salamlaryla deitirilir.
Hasara uram veya bozulmu kablolar, esasl biimde onarlp kontrol edilmedike tekrar kullanlamaz.
2.5. Mekanik i ekipmanlar ve tesisler, salam, kusursuz ve kullanm amacna uygun olmaldr. Elektrikli ekipmanlarn ve tesislerin gc ve boyutlar, kullanm amacna uygun olmaldr.
Mekanik ve elektrikli i ekipmanlar ile tesisat tehlike meydana getirmeyecek ekilde kurulur ve korunur.
2.6. Tehlike meydana getirebilecek uzaktan kumandal makinalarn zerine, uyar levhalar konur ve bunlar, durdurma dzenleriyle donatlr.
2.7. Her trl elektrik kullanm ve elektrik tesisatnn iletilmesiyle ilgili olarak, bu Ynetmelik hkmleri yannda ilgili dier mevzuat hkmleri de uygulanr.
3. Bakm ve onarm
3.1. Mekanik ve elektrikli ekipmanlar ile tesislerin kontrol, bakm ve gerektiinde testlerinin dzenli bir ekilde yaplmasn salayacak uygun bakm plan yaplr. Ekipmanlarn ve tesislerin btn ksmlarnn kontrol, bakm, onarm ve testleri yetkili kiiler tarafndan yaplr. Bakm ve onarmdan sonra, ekipman ve tesisler kullanma alnmadan nce kontrol edilir. Yaplan kontrol
ve testlerle ilgili kayt tutulur ve bu kaytlar uygun ekilde saklanr.
475
3.2. Gvenlik ekipmanlar ve makinalarn koruyucu dzenleri her zaman kullanma hazr ve alr durumda bulundurulur ve dzenli aralklarla kontrol edilir. Bu ekipmanlarn bakm yaplan i dikkate alnarak yaplr.
4. Kuyularn Kontrol
4.1. Sondaj kuyusu almas ilemleri srasnda kullanlmak zere pskrme ve yeraltnda bulunan zehirli ve patlayc gazlarn yaylmas gibi risklerden korunmak iin uygun kontrol ekipman bulundurulur. Bu ekipmanlarn dalmnda, alan kuyular ve yrtlen ilemler dikkate alnr.
4.2. Petrol, doal gaz, jeotermal ve kaya gaz sondajlarnda mutlaka kuyu kontrol donanmlar bulundurulmas zorunludur. Bu donanmlar her kuyu iin kurulur ve bu donanmlarn alr
durumda olmas salanr. Gaz ve sv pskrme ihtimali bulunan dier sondaj kuyularnda da kurulur ve iletilir.
4.3. Sondaj kuyusu almas ilemleri srasnda kullanlmak zere, pskrme gibi risklerden korunmak iin uygun kontrol ekipman ve gerektiinde kuyuyu susturmak amacyla sondaj
amurunu arlatrmak iin bant vb. malzemeleri bulundurulur. Bu ekipmanlarn ve malzemelerin dalmnda, alan kuyular ve yrtlen ilemler dikkate alnr.
5. Patlama riski, yangn tehlikesi ve zararl ortam havasna kar korunma
5.1. Genel
5.1.1. Ortam havasnda sala zararl ve/veya patlayc maddelerin bulunup bulunmadnn tespit edilmesi ve bu maddelerin konsantrasyonunun llmesi iin gerekli tedbirler alnr.
Salk ve gvenlik dokmannda gerekli grlmesi halinde, elektrikli tesisatlar ve iten patlamal motorlarn gcn otomatik olarak kesen aygtlar, belirlenmi yerlerdeki gaz birikimlerini otomatik ve devaml olarak len kontrol aygtlar ve otomatik alarm sistemleri salanr. Otomatik ve mekanik lm sonular salk ve gvenlik dokmannda ngrld ekilde kayt altna alnr
ve saklanr.
5.1.2. Yangn veya patlama tehlikesi bulunan ortamlarda ttn ve ttn rnlerinin iilmesine izin verilmez. Bu tr ocaklara sigara, pipo, puro, kibrit, akmak vb. madde ve malzemeler
sokulmaz. Yangn kmas veya patlama meydana gelmesine kar yeterli tedbir alnmad srece, ak alev kullanlmas ve kvlcm karabilecek veya tutumaya neden olabilecek herhangi
bir tututurucu kaynakla alma yaplmas yasaklanr.
5.2. Patlama risklerinden korunma
5.2.1. Patlayc ortam olumasna ve birikmesine kar gerekli tm tedbirler alnr.
5.2.2. Patlama riski bulunan yerlerde, patlayc ortamn tutumasn nlemek iin gerekli tm tedbirler alnr.
5.2.3. Alnmas gerekli tedbir ve kullanlacak ekipman ayrntl olarak belirten patlamay nleme plan hazrlanr.
5.3. Zararl ortam havasndan korunma
5.3.1. Zararl maddelerin ortam havasna kart veya karabilecei yerlerde;
a) Zararl maddelerin knn kaynanda engellenmesi,
b) Kaynandan emilmesi veya uzaklatrlmas,
c) Bu maddelerin ortam havasndaki younluunun azaltlmas,
gibi tedbirler alnarak alanlarn risk altnda olmas nlenir. Bu tedbirlerle ilgili uygulanan sistem, alanlarn risk altnda olmasn nleyecek ekilde ve zararl maddeleri ortam havasndan uzaklatracak kapasitede olmaldr.
5.3.2. alanlarn, ortam havasnda bulunan tozun zararl etkilerinden korunmas iin bu Ynetmelik hkmleri ile beraber Bakanlka karlan tozla mcadeleyle ilgili mevzuat hkmleri de dikkate alnr.
5.3.3. 2/7/2013 tarihli ve 28695 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik hkmleri sakl kalmak kayd ile alanlarn zararl ortam havasna maruz kalabilecekleri yerlerde yeterli sayda uygun solunum ve canlandrma ekipman bulundurulur. Bu yerlerde bu ekipman kullanabilecek eitime sahip yeterli
sayda alan bulunur. Bu ekipman uygun yerlerde saklanr ve korunur.
5.3.4. Ortam havasnda zehirli gazlarn bulunduu veya bulunabilecei yerlerde, alnan tedbirler ve mevcut koruyucu donanmla ilgili detaylar kapsayan bir koruma plan hazr bulundurulur.
5.4. Yangndan korunma
5.4.1. Salk ve gvenlik dokmannda belirlenmi olan kaynaklardan yangnn balamas ve yaylmasna kar iyerlerinin planlanmas, kurulmas, donatlmas, iletmeye alnmas, iletilmesi ve bakmnda gerekli tedbirler alnr. Yangnla hzl ve etkili mcadele iin gerekli tertibat hazrlanr. Yangn kma ihtimali bulunan yerler ya, kkrt, kmr tozu vb. kolay yanabilecek
maddelerden temizlenir.
476
5.4.2. yerleri, uygun yangn sndrme ekipmanlar ve gereken hallerde yangn detektrleri ve alarm sistemleri ile donatlr.
5.4.3. Otomatik olmayan yangn sndrme ekipmanlar, kolay ulalabilir ve kullanlabilir olmal ve gerektiinde zarar grme ihtimaline kar korunmaldr.
5.4.4. Bu Ynetmeliin 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerinde belirtilen hkmler gereince, yangndan korunma, yangn balangcn ve yaylmasn tespit ve yangnla mcadele konusunda
alnacak tedbirlerle ilgili detaylar kapsayan yangndan korunma plan allan yerlerde bulundurulur.
5.4.5. Yangnla mcadele ekipmanlar, 11/9/2013 tarihli ve 28762 sayl Resm Gazetede yaymlanan Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmelii hkmlerine uygun ekilde iaretlenir.
Bu iaretler uygun yerlere konur ve kalc olur.
5.4.6. (Deiik:RG-10/3/2015-29291) Kendiliinden yanmaya elverili madenlerde, bekleme barajlar dahil olmak zere gerekli tedbirler alnr. Yangn veya szdrm azlk bekleme barajlar retimi biten panolarn ya da herhangi bir yangn riskine kar asgari olarak her retim panosunun alt taban ve st taban yollarnda kurulur, bunlar dnda kurulacak blgeler salk
ve gvenlik dokmannda belirlenir. Ocan ana hava giri ve knda bir yangn tehlikesine kar, ocan giri ve kn tamamen kapatabilecek miktarda malzeme bulundurulur. retimi
biten eski imalat ve panolardaki kalc bekleme barajlar hava szdrmaz, basnca dayankl ve tahrip olmayacak ekilde kurulur ve ocak gazlar ynnden srekli kontrol altnda bulundurulur. Bu barajlar, baraj arkalarnda oluabilecek gaz basnc ve su basknna kar dayanm hesaplanarak kurularak salk ve gvenlik dokmannda belirtilir. Barajlarn arkasnda bulunan oksijen, metan, karbonmonoksit, hidrojenslfr vb. ocak gazlar ile scaklk lmleri 10 gnde bir, deiiklik tespit edilmesi halinde srekli yaplr ve kayt altna alnr. Barajlarn almasnda gerekli
gvenlik tedbirleri alnr. Bu barajlar hazrlanacak olan yeralt alma planlarnda gsterilir.
6. Patlayc maddeler ve ateleyiciler
6.1. Patlayc maddelerin ve ateleyicilerin depolanmas, tanmas ve kullanlmas, sadece bu konuda yetkili ve ehil kiiler tarafndan yaplr. Bu iler, alanlar iin risk oluturmayacak
ekilde organize edilir ve yrtlr.
6.2. letmelerin yapsna uygun nitelikte patlayc maddeler ve kapsller kullanlr. Patlayc maddeleri yeterlilik belgesine sahip ateleyicilerden bakasnn almasna ve atelemesine
izin verilmemelidir.
6.3. Yeraltndaki patlayc madde depolar, bir patlama halinde, alanlarn alt yerlere, yollara ve ana havalandrma yoluna zarar vermeyecek ve alanlar iin tehlike oluturmayacak uzaklkta, atlak ve gk yapmayacak, olabildiince su szdrmayacak, alt ve st kattaki almalara zarar vermeyecek ve almalardan zarar grmeyecek bir yerde olmaldr. Patlayc
madde depolarnn yaknnda alma yaplrken, yangn ve patlamaya neden olunmamas iin salk ve gvenlik tedbirleri alnr ve hibir tututurucu kaynakla alma yaplmaz. 50 kilogramdan az patlayc madde bulunan depolara ana yoldan 90 derecelik bir, daha ok patlayc madde bulunan depolara 90 derecelik iki dirsek oluturan yolla girilmeli ve patlayc madde deponun
son ksmna konulmaldr. Bir patlama olaslna kar, patlayc madde depolarnn karsna, dirseklerden en az metre derinlikte hz kesici cepler yaplmaldr. Yeralt deposunda, scakln
8 dereceden aa ve 30 dereceden yukar olmamas salanr. Patlayc madde datm, depo kndaki zel bir cepte yaplr ve buralarda statik elektrik boalmasna kar gereken tedbirler
alnr.
6.4. Patlayc maddeler zel sandklar iinde tanr ve bu sandklarn iine baka bir madde konulamaz. Kapsllerle dier patlayc maddeler ayn kap iinde bir arada bulundurulamaz
ve tanamaz.
6.5. Ateleyici, manyeto ve sandklarn anahtarlarn kendi zerinde bulundurur. Ateleyicinin vcudundaki statik elektriin boaltlmas iin gerekli tedbirler alnr. Bir kiinin tayabilecei patlayc madde miktar 10 kilogram geemez.
6.6. Patlayc madde depolarnda, patlayc madde ve bu maddelerin tketim kayd tutulur.
6.7. Patlayc madde lam delii iyice temizlendikten ve gerekli hallerde yastk maddesi yerletirildikten sonra doldurulur ve sklandktan sonra atelenir. Sklama maddesinin boyu 40
santimetreye kadar olan kartular iin 35 santimetredir. Fazla her kartu iin, kartu boyunun yars kadar, sklama maddesi eklenir. Patlayc maddenin boyu, delik derinliinin yarsn geemez. Artan boluk, sklama maddesiyle doldurulur. Sorumlu kiiler, sklama madde ve gerelerini ateleme yerinin yaknnda bulundururlar. Lam deliklerinin doldurulmas ve sklanmas,
bizzat ateleyici veya onun gzetim ve sorumluluu altnda bu konuda deneyimli usta veya alan tarafndan yaplr. Kartular lam deliklerine ekillerinin bozulmamasna zen gsterilerek
zorlanmadan sokulur. Sklama iletken olmayan zel ubuklarla yaplr. Fitiller ve kapsller zel kapsl pensesiyle sktrlr. Kapsller kartulara ateleme yaplaca srada yerletirilir ve lam
delikleri ancak atelenecekleri zaman doldurulur.
6.8. Kapsl tellerinin ularnn temizlenmesi, birbirlerine ve ateleme tellerine balanmas ve atelenmesi iini bizzat ateleyici yapar. Lam atlacak yeri en son ateleyici terk eder.
Beten ok lamn ayn zamanda atelenmesi seri halinde elektrikle yaplr. Yanc ve parlayc gazlar bulunan tozlarn yanmas ve patlamas tehlikesi olan ocaklarda, fitille ateleme yaplamaz.
477
6.9. Elektrikli kapslle ateleme yaplan yerlerde lam deliklerine teknik amonyum nitratn doldurulmasnda kullanlan pnmatik ve mekanik aralar uygun biimde topraklanr. Doldurulacak lam says, elektrikli ateleme aracnn patlatabilecei kapsl saysnn yarsn geemez. Atelemeden nce, btn balantlar gzden geirilir ve zel lm aygtlar ile devre kontrol
yaplr.
6.10. Gerekli evre gvenlii alnmadan ateleme yaplmaz.
6.11. Lam atldktan sonra, elektrikli atelemede en az 5 dakika, fitil veya benzeri atelemede 1 saat gemeden ve yetkili kimseler tarafndan dikkatle muayene edilip tehlike kalmad
bildirilmedike ateleme alanna kimsenin girmesine izin verilmez. Lam deliinde patlamam patlayc maddenin kald veya bundan kukulanld takdirde, ortamn gvenlii salanncaya
kadar ateleme alanna kimse giremez. Patlamam patlayc madde artklar, bir sorumlu kiinin gzetiminde, mmknse o lam delen alan tarafndan, patlamam lam deliinin en az 30
santimetre yaknnda, ona paralel baka bir delik delinip doldurularak atelenir. Delinme, doldurulma, ateleme ve pasann kaldrlmas srasnda, alma alannda, grevlilerden bakasnn
bulunmas yasaktr. Patlamam kartu ve kapsller bulunmas ihtimaline kar, pasalar elle kaldrlr ve kartu ve kapsller aranr; bulunamad takdirde, bu pasann doldurulduu araba, katarlara balanmaz. Bu arabalarn zerine tehlike iareti konur; gvenlik tedbirleri altnda tek olarak ocak dna karlr; dikkatle boaltlr ve bulunacak patlayc maddeler ambara teslim edilir.
Ateleyici, lam deliinde kalan patlamam patlayc maddeleri zararsz hale sokamazsa, bacadaki almay durdurur; kendisinden sonraki vardiya ateleyicisine durumu bildirerek bacay
teslim eder ve sorumlu kiilere gerekli bilgileri bizzat verir.
6.12. Patlayc maddelere ilikin ynerge: Patlayc maddelerin tanmas ve depo edilmesine ilikin esaslar hususunda, ilgili mevzuat hkmlerinin de gz nnde tutulduu ve aadaki ayrntlar kapsayan bir ynerge hazrlanr. Bu Ynergede;
a) Patlayc madde depolarnn yerini gsterir planlar,
b) Ateleyiciler ile patlayc madde depolarna girmeye yetkili alanlarn listesi,
c) Patlayclar nem, bozulma ve donmaya kar korumak iin alnacak tedbirler,
) Patlayc madde tketim plan,
d) Tecrit (ayrma) tedbirleri,
e) Havalandrma,
f) Patlama ve yangna kar alnacak tedbirler,
g) Yangn halinde gaz ve dumanlarn boaltlmas,
) Patlayc maddelerin tanmasna dair kurallar,
ile ilgili hususlar yer alr.
7. Kimyasal ve radyoaktif maddeler
7.1. Kimyasal maddelerin kullanld almalarda alanlarn sal ve gvenliinin salanmas iin, bu Ynetmelik hkmleri ile 12/8/2013 tarihli ve 28733 sayl Resm Gazetede
yaymlanan Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik Tedbirleri Hakknda Ynetmelik hkmleri dikkate alnr.
7.2. Radyoaktif maden ve minerallerin arama, retim ve karlmasyla ilgili almalarda bunlarn zararl etkilerini giderici nleyici ya da koruyucu tedbirler alnr.
8. Ulam yollar
8.1. alma yerlerine gvenli bir ekilde ulaabilmek ve acil bir durumda hzl ve gvenli bir ekilde bu yerleri terk edebilmek iin ulam yollar salanr.
8.2. Merdivenler, ykleme platform ve rampalar dahil btn ulam yollar, yayalar veya aralar iin kolay, gvenli ve uygun geii salayacak, uygun eimde ve yaknndaki alanlar
tehlikeye drmeyecek ekilde hesaplanr, boyutlandrlr ve yaplr.
8.3. Yayalarn kulland ve/veya aralarla malzeme tamada kullanlan yollar, kullanc saysna ve iyerinde yaplan iin zelliine uygun boyutlarda olmaldr. Madenin retim yntemi
ve teknik zellikleri gz nnde bulundurularak alanlarn alma yerlerine ulamalar iin gerekli tehizat, donanm ve ara salanr. Malzeme tanan yollarda yayalar iin yeterli gvenlik
mesafesi braklr.
8.4. Ara trafiine ak yollar ile kaplar, yaya gei yollar, koridorlar ve merdivenler arasnda yeterli mesafe bulunur.
8.5. alanlarn korunmas amacyla ara yollar ve geiler aka iaretlenir ve yeterli dzeyde aydnlatlr.
8.6. alma sahasnda motorlu tatlar ve ara trafiinin bulunmas durumunda, trafik kurallarna uygun dzenleme yaplr.
8.7. Yaya yollar ve tama yollar dahil tm ulam yollarnda gidi gelii zorlatrc engeller ve malzeme dkntleri bulunmamas salanr.
478
9. Tama ile ilgili hususlar

9.1. Kurtarma ileri gibi zel durumlar hari olmak zere alanlar sadece insan tamak iin imal edilmi aralarla tanr. Bu tatlarda gerekli hz limitleri belirlenerek bu limitlere uyulmas salanr ve bu tatlar salk ve gvenlik asndan uygun durdurma tertibatyla donatlr.
9.2. Ocakta kullanlan tm mobil ekipmanlar grnrl ve hareket ynnn ayrt edilmesini salayacak gerekli iaret lambalaryla donatlr. Lokomotiflerin nnde beyaz veya sar, son
arabann arkasnda da kolay grlr krmz bir iaret lambas bulundurulur.
9.3. Konveyrlerin tehlikeli ksmlar, zellikle ba ve kuyruk tamburlar, uygun ve gvenlikli bir koruyucu altnda bulundurulur. Konveyrlerin eimi, konveyrler zerinde tanan madde
veya malzemenin kaymas sonucu tehlike meydana getirebilecek derecedeyse, bu tehlikeyi nleyecek zel tedbirler alnr.
9.4. Konveyrler, makiniste iaret vermek zere iaretleme aralaryla veya herhangi bir noktada durdurabilecek bir dzenle donatlr. Bu aralar alrken bir sorumlunun srekli gzetimi altnda bulundurulur.
9.5. Uyumlatrlm ulusal standartlara ve yaplan ie uygun tayc halatlar kullanlr. Halatlar ve halat tellerinin uygun testleri yaplr. Halatlar ve halat telleri, her kullanm ncesinde
kontrol edilir ve periyodik olarak bakmlar yaplr.
10. Ak alandaki almalar
10.1. yerindeki ak alma yerleri, yollar ve alanlarn kulland dier ak alanlar yaya ve ara trafiinin gvenli bir ekilde yaplmasn salayacak ekilde dzenlenir.
10.2. Ak alma alanlar gn nn yeterli olmad hallerde uygun ekilde aydnlatlr.
10.3. Ak alanda yaplan almalarda aadaki dzenlemeler yaplr:
a) alanlar, olumsuz hava koullarna ve gerekli hallerde cisim dmelerine kar korunur.
b) Grlt, gaz, buhar, toz veya gne gibi d etkilerin olumsuz sonularndan alanlarn korunmas salanr.
c) alanlar, herhangi bir tehlike durumunda iyerini hemen terk edebilmeli veya ksa srede yardm alabilmelidir.
) alanlarn kaymalar veya dmeleri nlenir.
11. Tehlikeli alanlar
11.1. Tehlikeli alanlar aka grlebilir ekilde iaretlenir ve gerekli olduu durumlarda etraf engellerle evrilir.
11.2. Yaplan iin zellii nedeniyle malzeme veya alanlarn dmesi dahil risk bulunan tehlikeli alanlara, grevli olmayan kiilerin girmesi uygun ara ve gerelerle engellenir.
11.3. Merdivenler ve yksekte alma gerektiren yerlerde alanlarn gvenliini salamak zere gerekli btn tedbirler alnr.
11.4. Tehlikeli alanlara girme yetkisi olan kiilerin korunmas iin uygun tedbirler alnr.
11.5. Silo ve kuyu gibi yerlere gerekli gvenlik tedbirleri alnarak girilir. Dik damarlardaki alma yerlerinde para dmelerine kar gerekli gvenlik tedbirleri alnr. Lam atlmalar vb.
nedenlerle almalarn durdurulup alanlarn darya karld hallerde, kuyu denetlenerek salk ve gvenlik ynnden yeterli olduu tespit edilmeden hi kimsenin kuyuya inmesine izin
verilmez.
11.6. Ocaklara kesici ve yaralayc alet, silah veya alkoll iki sokulamaz.
12.Yeralt ve yzey sular
12.1 letmelerin yeralt ve yerst almalarnda sularn meydana getirecei tehlikelere kar gerekli salk ve gvenlik tedbirleri alnr.
13. Ka yollar ve imdat klar
13.1. Herhangi bir tehlike durumunda, tm alanlarn iyerini derhal ve gvenli bir ekilde terk edebilmeleri iin gerekli tedbirler alnr.
13.2. Acil k yollar dorudan darya veya gvenli bir alana veya toplanma noktasna veya tahliye noktasna alr ve k nleyecek hibir engel bulunmaz.
13.3. Acil k yollarnn ve kaplarnn says, boyutlar ve yerleri yaplan iin niteliine, iyerinin byklne ve alanlarn saysna uygun olmas salanr.
13.4. Acil k kaplar darya doru alr. Acil k kaplar; acil durumlarda alanlarn hemen ve kolayca aabilecekleri ekilde olur.
13.5. Acil k kaplar kilitli olmaz. Acil k yollar ve kaplar ile buralara alan yol ve kaplarda k zorlatracak hibir engel bulundurulmaz.
13.6. Aydnlatlmas gereken acil k yollar ve kaplarnda elektrik kesilmesi halinde yeterli aydnlatmay salayacak yedek aydnlatma sistemi bulunur.
13.7. Acil k yollar ve kaplar Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir.
479
14. Arama, kurtarma ve tahliye

14.1. (Deiik:RG-10/3/2015-29291) yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmelie uygun olarak, alanlar herhangi bir acil durumda nasl davranmalar gerekti i konusunda eitilirler. Arama, kurtarma ve tahliye konusunda yeterli sayda destek eleman grevlendirilir. yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmeliin 11 inci maddesinin birinci fkras kapsamnda grevlendirilen destek eleman saysnn 10dan az olduu ocaklarda en az 10 alann konu ile ilgili eitim almas salanr. alan saysnn 10dan az olduu durumlarda bu eitimi
her alann almas salanr. Bu eitimler; yaplan iin niteliine uygun olarak ve gerekli teorik ve pratik eitimleri ierecek ekilde verilir, belgelendirilir ve bu eitimler her alt ayda bir yenilenir.
Arama, kurtarma ve tahliye iin kullanlacak ekipmanlar, kolayca ulalabilecek uygun yerlerde kullanma hazr durumda bulundurulur ve Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine uygun olarak iaretlenir.
14.2. Kan zor olduu, zaman ald veya sala zararl havann solunabilecei veya oluabilecei yerlerde, temiz hava salayan tanabilir solunum cihazlar bulundurulur. Bu cihazlar en ksa srede ve kolaylkla ulalabilir ve kullanma hazr ekilde muhafaza edilir.
14.3. Yer alt ve yerst maden iyerlerinde arama, kurtarma ve tahliye ekiplerinin hzl ve etkili bir ekilde mdahale edebilmesi iin uygun bir kurtarma istasyonu kurulur. (Ek cmle:RG
-10/3/2015-29291) Bu istasyonda bulunacak malzeme ve ekipmanlarn zellikleri ve says ile bu ekipmanlarn periyodik kontrolleri ve kalibrasyon sklklar salk ve gvenlik dokmannda belirtilir. Ancak, yarap en ok 50 kilometre olan alan iinde bulunan maden iyerleri, merkezi bir yerde, ortaklaa bir kurtarma istasyonu kurabilirler. Bu hkm, ayn iyerinin eitli ocaklar iin
de geerlidir. yerleri, bu istasyonun kurulu ve ynetim giderlerini, altrdklar alanlarn saysna gre aralarnda paylarlar.
15. Gvenlik tatbikatlar: (Deiik cmle:RG-10/3/2015-29291) yerlerinde alt ayda bir acil durum planlar yenilenir, tatbikatlar en ge alt ayda bir yaplr ve bu Ynetmeliin Ek
-1inin 2.1.6 nc bendinde belirtilen uygun ekipmanlar vastasyla tatbikatlarn grnts kaydedilerek gerekli tutanaklar dzenlenir. Bu tatbikatlarn amac, acil durum ekipmannn kullanlmas
veya iletilmesi dahil acil durumlarda zel grevi bulunan alanlarn eitim ve becerilerinin kontrol edilmesidir. Grevli alanlara, uygun yerlerde, bu ekipmanlarn doru bir ekilde kullanlmas veya iletilmesi hususunda da tatbikat yaptrlr. Tatbikatta kullanlan btn acil durum ekipman test edilir, temizlenir ve yeniden dolumu yaplr veya yenilenir. Kullanlan btn tanabilir
ekipmanlar muhafaza edildikleri yerlerine geri konulur.
16. lk yardm
16.1. lk yardm ekipmanlar, alma artlarnn gerektirdii her yerde bulundurulur ve yaplan iin zelliine uygun olur. lk yardm ekipmanlar, uygun bir ekilde iaretlenir ve kolay
ulalabilir yerlerde bulundurulur.
16.2. yerinin bykl, yaplan iin nitelii ve kaza riskine gre iyerinde bir ya da daha fazla ilk yardm odas bulunur. Bu odalarda, kaza halinde yaplacak ileri belirten ilk yardm
talimat kolay grlebilecek ekilde aslr.
16.3. lk yardm odalar yeterli ilk yardm malzeme ve ekipman ile tehiz edilir ve sedyeler kolay eriilebilir yerlerde bulundurulur. Bu yerler Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine
uygun ekilde iaretlenir.
16.4. lkyardm konusunda 22/5/2002 tarihli ve 24762 sayl Resm Gazetede yaymlanan lkyardm Ynetmelii esaslarna gre destek eleman grevlendirilir.
17. Doal ve suni aydnlatma
17.1. alanlarn salk ve gvenlii iin her iyerinin yeteri kadar aydnlk olmas salanr.
17.2. alanlarn salk ve gvenliinin korunmas iin iyerlerinin mmkn olduunca doal k almas salanr ve hava artlar gz nnde bulundurularak suni aydnlatma ile donatlr.
17.3. allan yerlerdeki ve geitlerdeki aydnlatma tesisat, alanlar iin risk oluturmayacak tipte olur ve uygun ekilde yerletirilir.
17.4. Aydnlatma sistemindeki herhangi bir arzann alanlar iin risk oluturabilecei yerlerde acil ve yeterli aydnlatmay salayacak yedek aydnlatma sistemi bulunur. Bunun mmkn olmad durumlarda, alanlara kiisel aydnlatma aralar verilir.
17.5. Aydnlatma tesisat; ilemlerin kontrol ve kumanda edildii alanlarn, ka yollarnn, ykleme alanlarnn ve tehlikeli alanlarn, srekli aydnlk olmasn salayacak ekilde yaplr.
Bu aydnlatma, almalarn srekli olmad iyerlerinde, alanlarn bulunduu srece yaplr.
18. Grlt, titreim ve toz
18.1. alanlarn, grlt, titreim ve tozun zararl etkilerinden korunmas iin 28/7/2013 tarihli ve 28721 sayl Resm Gazetede yaymlanan alanlarn Grlt le lgili Risklerden
Korunmalarna Dair Ynetmelik ile 22/8/2013 tarihli ve 28743 sayl Resm Gazetede yaymlanan alanlarn Titreimle lgili Risklerden Korunmalarna Dair Ynetmelik ile beraber Bakanlka
karlan tozla mcadeleyle ilgili mevzuat hkmleri dikkate alnr.
480
19. Hafriyat dkme yerleri ve atk sahalar: Hafriyat dkme yerleri, atk ynlar ve sahalar ile ktrme havuzlar, salam ve dayankl olmal, alanlarn saln ve gvenliini tehlikeye drmeyecek ekilde tasarlanmal, ina edilmeli, iletilmeli ve bakm yaplmaldr.
20. Shhi tesisler
20.1. Soyunma yerleri, elbise dolaplar
20.1.1. almalar srasnda zel i elbiseleri giymek durumunda olan alanlar iin uygun soyunma yerleri salanr. Soyunma yerleri kolaylkla ulalabilecek yerlerde ve yeterli byklkte kurulur ve buralarda oturma yerleri bulunur.
20.1.2. Soyunma odalar yeterince geni olur ve burada her alan iin alma saatleri iinde elbiselerini koyabilecekleri kilitli dolaplar bulunur. Nemli, tozlu, kirli ve benzeri ilerde veya
tehlikeli maddelerle allan yerlerde, i elbiseleri ile harici elbiselerin ayr yerlerde saklanabilmesi iin, elbise dolaplar yan yana iki blmeli olur veya iki ayr elbise dolab verilir. Islak i elbiselerinin kurutulabilmesi iin gerekli imkanlar salanr.
20.1.3. Kadnlar ve erkekler iin ayr soyunma yerleri olmaldr.
20.1.4. Soyunma yeri gerekmeyen iyerlerinde alanlarn elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer salanr.
20.2. Dular ve lavabolar
20.2.1. Yaplan iin veya salkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde alanlar iin uygun du tesisleri yaplr. Dular kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr olur.
20.2.2. Dular alanlarn rahata ykanabilecekleri genilikte ve uygun hijyenik artlarda olur. Dularda scak ve souk akan su bulunur.
20.2.3. Du tesisi gerektirmeyen ilerde, alma yerlerinin ve soyunma odalarnn yaknnda, gerekiyorsa akar scak suyu da bulunan lavabolar bulunur. Lavabolar erkek ve kadn alanlar iin ayr ayr olur.
20.3. alma yerlerine, dinlenme odalarna, soyunma yerlerine, du ve ykanma yerlerine yakn yerlerde yeterli sayda tuvalet ve lavabo bulunur. Tuvalet ve lavabolar erkek ve kadn
alanlar iin ayr ayr olur. Yeralt ocaklarnn, bu blmde sz edilen shhi tesisleri yerstnde bulunabilir.
21. Yerst yardmc tesislerine ilikin zel hkmler
21.1. yerleri, muhtemel evre artlarna dayanabilecek ekilde tasarlanr, ina edilir, kurulur, iletilir, kontrol edilir ve bakm yaplr. yerleri, kullanm amacna uygun yapda ve salamlkta olur.
21.2. Zeminler, duvarlar, tavanlar ve atlar
21.2.1. yerlerinde, taban deme ve kaplamalar salam, kuru ve mmkn olduu kadar dz ve kaymaz bir ekilde olmal, tehlikeli eimler, ukurlar ve engeller bulunmamaldr. yerinde yaplan iin nitelii ve alanlarn yaptklar i dikkate alnarak iyeri blmleri sya kar uygun ekilde yaltlr.
21.2.2. yerlerinde, taban deme ve kaplamalar, duvarlar ve tavan, uygun hijyen artlarn salayacak ekilde temizlemeye elverili malzemeden yaplr.
21.2.3. yeri binalar, avlular, geitler, yollar veya benzeri yerlerde bulunan saydam veya yar saydam duvarlar ile zellikle caml blmeler; gvenli malzemeden yaplr, ak bir ekilde
iaretlenir veya arpma ve krlmaya kar uygun ekilde korunur.
21.2.4. Yeterli salamlkta olmayan atlara klmasna ve buralarda allmasna, gvenli almay salayacak ekipman olmadan izin verilmez.
21.3. alma yeri boyutlar ve hava hacmi ve alma yerinde hareket serbestlii
21.3.1. alma yerinin taban alan, ykseklii ve hava hacmi, alanlarn rahat almalar, salk ve gvenliklerini riske atmadan ilerini yrtebilmeleri iin yeterli olmaldr.
21.3.2. alann iini yapt yerde rahat hareket edebilmesi ve iini gvenli bir ekilde yapabilmesi iin yeterli serbest alan bulunur.
21.4. Pencereler
21.4.1. Pencereler, tavan pencereleri ve havalandrma aralar; alp kapanmas, ayarlanmas ve sabitletirilmesi gvenli olacak ekilde tasarlanr ve yaplr. Bunlar, ak olduklarnda
alanlar iin herhangi bir tehlike arz etmeyecek ekilde yerletirilir.
21.4.2. Pencereler ve tavan pencereleri, risk meydana getirmeyecek ekilde temizlenebilir olmaldr.
22.5. Kaplar ve giriler
22.5.1. Kaplar ve girilerin yeri, says ve boyutlar ile yapldklar malzemeler, kullanldklar odalara, alanlara, kullanm amalarna ve alanlarn rahata girip kmalarna uygun olmaldr.
22.5.2. Saydam kaplarn zeri kolayca grnr ekilde iaretlenir.
481
22.5.3. Her iki yne alabilen kaplar saydam malzemeden yaplr veya kar tarafn grlmesini salayan saydam ksmlar bulunur.
22.5.4. Saydam veya yar saydam kaplarn yzeyleri, alanlar iin tehlike meydana getirmeyecek ekilde gvenli malzemeden yaplmal veya krlmalara kar korunmaldr.
22.5.5. Rayl kaplarda raydan kmay ve istenmeyen ekilde devrilmeyi nleyecek gvenlik sistemi bulunur.
22.5.6. Yukar doru alan kaplarda istenmeyen ekilde aa dmeyi nleyecek gvenlik sistemi bulunur.
22.5.7. Ka yollarnda bulunan kaplar uygun ekilde iaretlenir. Bu kaplar yardm almakszn her zaman ve her durumda ieriden alabilir zellikte olur.
22.5.8. Aralarn getii geit ve kaplar yayalarn geii iin gvenli deilse bu mahallerde yayalar iin ayr gei kaplar bulunur, bu kaplar aka iaretlenir ve bu kaplarn nlerinde
hibir engel bulundurulmaz.
22.5.9. Mekanik kaplar alanlar iin kaza riski tamayacak ekilde alr. Bu kaplarda kolay fark edilebilir ve ulalabilir, acil durdurma cihazlar bulunur ve herhangi bir g kesilmesinde, otomatik olarak alr olmamas durumunda, kaplarn el ile de alabilir olmas salanr.
22.5.10. Herhangi bir yere girii engellemek iin zincir veya benzeri aralar kullanldnda, bunlar aka grlebilir olmal ve buralara yasaklama veya uyary belirten uygun iaretler
konulmaldr.
22.6. Kapal iyerlerinin havalandrlmas
22.6.1. Kapal iyerlerinde alma ekline ve alanlarn yaptklar ie gre, ihtiya duyacaklar yeterli temiz hava bulunmas salanr. Cebri havalandrma sistemi kullanldnda sistemin her zaman alr durumda olmas salanr. Havalandrma sisteminin almamas durumunda arzay bildiren uyar sistemi bulunur.
22.6.2. Suni havalandrma sistemlerinde hava akm, alanlar rahatsz etmeyecek ekilde olur. alma ortam havasn kirleterek alanlarn salna zarar verebilecek artk ve pislikler derhal dar atlr.
22.7. Ortam scakl
22.7.1. allan ortamn scakl alma ekline ve alanlarn harcadklar gce uygun olmaldr.
22.7.2. Dinlenme yerleri, soyunma yerleri, du ve tuvaletler, bekleme yerleri, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardm odalar kullanm amacna gre yeterli scaklkta olmaldr.
22.7.3. yerinin ve yaplan iin zelliine gre pencereler, at aydnlatmalar ve cam ksmlar gne nn olumsuz etkilerini nleyecek ekilde olmaldr.
22.8. Dinlenme yerleri
22.8.1. Yaplan iin zellii nedeniyle alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla alann bulunduu iyerlerinde uygun bir dinlenme yeri salanr.
aralarnda uygun dinlenme imkan bulunan bro ve benzeri ilerde ayrca dinlenme yeri aranmaz.
22.8.2. Dinlenme yerleri yeteri kadar geni olmal ve buralarda alanlar iin yeterli sayda arkalkl oturma yerleri ve masalar bulundurulmaldr.
22.8.3. Dinlenme yerlerinde sigara imeyenleri sigara dumanndan korumak zere gerekli dzenleme yaplr.
22.8.4. alma sresince, iin gerei olarak dzenli ve sk ara veriliyorsa ve ayr bir dinlenme yeri yoksa alanlarn sal ve gvenlii asndan gerekli olan hallerde, bu aralarda
alanlarn dinlenebilecei uygun yerler salanr. Bu yerlerde sigara imeyenleri sigara dumanndan korumak zere gerekli dzenleme yaplr.
23. Gebe ve emziren kadnlar: Gebe ve emziren kadnlar iin 16/8/2013 tarihli ve 28737 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gebe veya Emziren Kadnlarn altrlma artlaryla Emzirme Odalar ve ocuk Bakm Yurtlarna Dair Ynetmelik hkmleri dikkate alnr.
24. Engelli alanlar: Engelli alanlarn alt iyerlerinde bu alanlarn durumlar dikkate alnarak gerekli dzenleme yaplr. Bu dzenleme zellikle engelli alanlarn dorudan
alt yerler ile kullandklar kaplar, gei yerleri, merdivenler, dular, lavabolar ve tuvaletlerde yaplr.
EK- 2
YERST MADEN LERNN YAPILDII YERLERNDE UYGULANACAK ASGAR ZEL HKMLER
1. letme
1.1. yerinde yaplacak almalar salk ve gvenlik dokmannda belirtilen toprak kaymas veya kmesi riski ile ilgili hususlar dikkate alnarak planlanr. Kaz yzeyleri ve evlerin
eimi ve ykseklii zeminin yapsna ve salamlna ve uygulanan alma yntemlerine uygun olur.
1.2. Her alma ncesinde, alma mahallinden ve nakliyat yollarndan daha st seviyelerdeki evlerde ve kaz yzeylerinde toprak ve kaya dmelerine kar gerekli kontroller yaplr.
Gerekli yerlerde lmleme ileri de yaplr.
482
1.3. Dz ve meyilli yzeylerdeki almalar, zeminin salamln ve dengesini bozmayacak ekilde yaplr.
1.4. alma yaplan her kademeye ait en az bir adet alma yolu olur.
1.5. Kademe ve nakliyat yollar kullanlan aralara uygun salamlkta olur. Buralar aralarn gvenli hareket edebilecei zellikte yaplr ve bakmlar salanr.
1.6. Dkm sahas, kademe gibi i makinelerinin dme tehlikesi olan yerlerde yeterli ykseklikte gvenlik bariyerleri yaplr.
1.7. Kaz yaplan ve lam atlan kademe cepheleri, antiyeler alanlarn getii bunlara yakn yollar, tama yollar, kitle ve blok kaymas ve para dmesi olasl ynnden srekli
olarak denetlenir. Varsa tehlike giderilmeden bu ile grevlendirilen alanlardan bakas buralarda altrlmaz.
1.8. Yldrm dmesi tehlikesi varsa; elektrikli kapslle ateleme yaplan ak ocaklarda, lam delikleri gerekli tedbirler alnmadan doldurulmaz. Tehlike lamn doldurulmas srasnda
meydana gelmise doldurma ilemi derhal durdurulup, patlamann olaan etki alan dna klr ve tehlike geinceye kadar bu alana kimsenin girmemesi iin gerekli tedbirler alnr. Ek-1de yer
alan patlayc maddelere ilikin ynergede bu maddede yer alan hususlar da belirtilir.
1.9. Atelemelerden ve donmalar izleyen arazi gevemesi kar, yamur vb. doal olaylardan sonra, yeniden ie balamalarda, kademe yzleri ve evresi bu ie ayrlm deneyimli alanlar tarafndan yukardan balanp aaya doru srdrlmek suretiyle atlak skm yaplarak temizlenir. Bu almalar gerekli i sal ve gvenlii tedbirleri alnarak yaplr.
1.10. Kaz ya da lamlarla oyularak kademe alnlarnn askya alnmas (ters skarpa) suretiyle allmas yasaktr.
1.11. Elle kaz ve ykleme yaplan ak ocaklarda kademe ykseklii 3 metreyi geemez. Bu ocaklarda ev as ise, jeolojik ve yapsal zellikler de dikkate alnarak, salam arazide 60
dereceyi, kntl ve ezik arazide, kum, akl ve dere tortular olan yerlerde, killi tabakalarda, ayrma uram kalkerlerde, paralanm volkanik ta ve tflerde 45 dereceyi, kaygan ve sulu
yerlerde 30 dereceyi geemez.
1.12. Ak iletmelere ilikin ynerge: Kazc ve doldurucu makinalarn altrld veya derin lam deliklerinin uyguland iyerlerinde ilgili mevzuat hkmlerinin de gz nnde tutulduu ve aadaki ayrntlar kapsayan ynerge hazrlanr. Bu Ynergede;
a) Kademelere verilecek en ok ykseklik,
b) Gvenle almaya imkan verecek kademe dzl, genilii,
c) allan yerin zelliine, jeolojik, tektonik yapsna ve fiziksel zelliine gre kademelere verilmesi gereken ev derecesi,
) Lam atlacak yerin zelliine gre, lam derinlii, lam aralklar ve lam deliiyle kademe yznn dibi arasndaki uzaklk ve buna gre konulmas gereken patlayc madde miktar,
d) Ateleme srasnda alanlarn ve makinalarn gvenlikleri iin alnmas gereken tedbirler,
e) Makinalarn alma koullar, manevra yerleri, ykleme, tama ve boaltma ilerinde uygulanacak gvenlik tedbirleri,
f) Patlayc madde doldurma, sklama ve ateleme srasnda alnacak gvenlik tedbirleri,
g) alma yerlerine grevlilerden bakalarnn girmesine kar tedbirler,
) Patlayc maddelerin depolanmas, kullanlacaklar yere gvenli biimde tanmalar ve kullanlmalarna ilikin tedbirler,
gibi hususlar yer alr.
EK- 3
YERALTI MADEN LERNN YAPILDII YERLERNDE UYGULANACAK
ASGAR ZEL HKMLER
1. Yeralt alma planlar (imalat haritas)
1.1. Yeralt almalarn aka gsterecek (Deiik ibare:RG-10/3/2015-29291) eklinde boyutlu bir yeralt alma plan hazrlanr. Yollar, retim alanlar ile almay ve
gvenlii etkileyebilecei beklenen dier zellikler bu plann zerinde gsterilir ve bu planlar kolayca ulalabilir ekilde muhafaza edilir. Planlar salk ve gvenlik ynnden gerekli olduu srece saklanr. (Ek cmle:RG-10/3/2015-29291) Ayrca bu plan lekli olarak elektronik ortamda da boyutlu olarak hazrlanr.
1.2. Yeralt alma planlar en ge ayda bir gncelletirilir ve iyerinde bulundurulur.
1.3. Eski alma yerleri, ocak iinde veya evresinde su bulunmas muhtemel tabakalar, faylar ve su kaynaklar gibi doal ve arzi su birikintilerinin durumu, genilii ve derinliiyle ilgili
btn bilgiler, ayrntl olarak imalat haritalarna ilenir.
483
2. Tm yeralt almalarnda, alanlarn kolayca ulaabilecei, birbirinden bamsz ve gvenli yapda en az iki ayr yoldan yerst balants bulunur. Bu yollar arasndaki topuk 30
metreden aa olmaz, bu yollarn azlar ayn at altnda bulundurulmaz.
3. Yeralt alma yerleri ve yollar
3.1. Yeralt almalarnn yapld yerler, alanlarn en az riskle alabilecekleri ve hareket edebilecekleri ekilde yaplr, iletilir, tehiz edilir ve bakm salanr.
3.2. Yollar, alanlarn gidecekleri yerleri kolayca bulabilecekleri ekilde iaretlenir.
3.3. Tama elle veya bir mekanik arala yapld takdirde, yaya yollar galeri tabanndan en az 180 santimetre ykseklikte ve aralarla galerinin yan duvarlarndan birisi arasnda en az
60 santimetre mesafe kalacak ekilde braklr.
3.4. Yaya yolu braklmasna imkan yoksa ve tama srasnda alanlarn geli ve gidiine veya almasna izin verilmise, yollarn yan duvarlarnda, uygun aralklarla, en az iki kiinin
sabilecei yeterli boyutlarda cepler yaplr. Bu cepler bo ve temiz tutulur ve kolayca grnr hale getirilir. Tamann bantlarla yapld yollar bu hkmn dndadr.
3.5. Arabalarn kancaland veya kancalarnn zld yerlerde doldurma ve boaltma merkezlerinde gerekli aydnlatma yaplr ve galeri kesitleri almalar tehlikeye sokmayacak
ekilde boyutlandrlr.
3.6. Tama yollarnda, varageller ve kuyularda malzeme tanmasnda kullanlan aralarn ve zellikle katarlarn yoldan kamalarn nlemek, alanlarn bu tehlikeli durumlardan korunmalarn salamak zere, gerekli salk ve gvenlik tedbirleri alnr.
3.7. Yeralt tesislerinde uygun iaretleme sistemi kurulur.
3.8. (Ek:RG-10/3/2015-29291) Bayukarlarda insan, malzeme, hava yolu ile kazdan elde edilen cevher ve pasa yollar birbirinden ayrlr, buralarda aynada ilerleme yaplrken
kapak uygulanr.
4. Nakliyat
4.1. Tama aralar srclerin, kullanclarn ve civarda bulunan dier alanlarn salk ve gvenlii iin uygun ekilde kurulur, altrlr ve bakm yaplr. (Ek cmle:RG-10/3/201529291) nsan naklinin yapld eimli galerilerde; eim 18 dereceyi geemez. Bu durumun salanamad eimli ana yollarda insanlarn tanmas uygun fren sistemi ve koruyucularla donatlm mekanik vastalarla yaplr.
4.2. nsan tamasnda kullanlan mekanik aralar uygun ekilde kurulur ve yazl talimatlar uyarnca kullanlr.
4.3. Tek karma sistemli kuyularda insan tanmas sresince, malzeme tanmas yasaktr. ki karma sistemli kuyularda kompartmanlarn birinde insan tanrken dierinde malzeme
tanabilir.
4.4. Tama yollarndaki hava iinde patlamaya neden olabilecek miktarda kmr tozu bulunan veya metan oran % 0.3 geen kmr ocaklaryla kkrt tozu bulunan kkrt ocaklarnda, elektrikli lokomotifler kullanlmaz.
4.5. Kmr ve kkrt ocaklarnda, benzinli lokomotiflerin ve benzinle alan aralarn kullanlmas yasaktr. Dizel lokomotiflerde egzoz gazlarnn tehlikesine kar, uygun sistemler kullanlmas zorunludur.
4.6. Freno ve vinlerle tama yaplrken alanlarn vin ve varageller ile tama yaplan yollardan yryerek ini k yasaktr. Vin ve varagellere ancak tama durdurulduu zaman
ve sann izni alnarak girilir. lgililer, bu durumlarda, nceden, gerekli gvenlik tedbirlerini alrlar.
4.7. Ocaklarda kullanlacak mekanik tat sistemine, sistemin almasna, zel iaretleme kurallarna, arabalarn ynetimine ve durdurulmasna, arabalara binmesine izin verilen kancaclarn uymak zorunda olduklar kurallara, yoldan kan ve devrilen arabalarn yola konulmasnda uygulanacak esaslara, aslacak uyar levhalarna ilikin aadaki ayrntlar kapsayan ve
ilgili mevzuat hkmlerinin de gz nnde tutulduu bir ynerge hazrlanr. Ynerge ve ynergenin ngrd uyar levhalar uygun yerlere aslr ve tm ocak personeline retilir. alanlarn
grebilecei yerlere aslr. Bu Ynergede;
a) nsan tamas srasnda alnacak gvenlik tedbirleri,
b) Tama yaplan yerlerde uyulacak kurallar, grevlendirilen kiiler,
c) Elle veya mekanik vastalarla tamalar srasnda kullanlacak gzergahlar,
) Bakm ve onarm gibi durumlarda grevlendirilecek kiiler,
d) Zorunlu hallerde tama vastalarnn hareketlerinin dzenlenmesi, kancalama ve kanca kesilmesi ve durdurulmas iin gerekli ara ve gereler,
e) Nakliyat srasnda uygun kesit, ebat ve eimde yolun bulunmas ile ilgili hususlar,
f) Hz ile ilgili hususlar,
484
g) Freno ve vinlerle tama yaplrken alanlarn yryerek ini k ile ilgili gerekli gvenlik tedbirleri,
) Her kafeste veya kafesin her katnda tanabilecek alan says ile kafesler ve halatlarla ilgili gvenlik tedbirleri,
gibi hususlar yer alr.
5. Kuyularda tama
5.1. Halatlarn veya balama dzeninin kopmas, kaymas vb. durumlarda, kafeslerde ani dmeleri nlemek zere gerekli tedbirler alnr.
5.2. Tama halatyla kafes arasndaki balayc paralarn (koum dzeni) maruz kalabilecekleri dinamik arpma ve gerilmeler de hesaba katlm olmak kouluyla, yapmda uygulanacak gvenlik katsays, kafesin tayaca en ok statik yke nazaran en az 12 olmaldr. Gvenlik zincirleri kullanlmas gerektiinde, zincirler merkez ask ubuunun kopmas olaslna kar,
kafesin maruz kalaca arpmann olabildiince hafif olmasn salayabilecek boyda olmaldr. Halatlarn ve kar arlkla kafes arasndaki balayc paralarn gvenliini salayacak gerekli
tedbirler ayrca alnr.
5.3. Tayc halatla kafes arasndaki koum dzeni, alt ayda en az bir kez, zincirler, ayrma kancalar ve dier paralar sklmek, paralarn kesitleri uygun aletlerle llmek suretiyle
anma, pas ve atlak bulunup bulunmad ynnden muayene edilir. Muayeneler ve para deitirmeleri yetkililerin gzetimi altnda yaplr. Btn balama dzeni, yapmc firmann taahht
ettii sre ve esaslar ierisinde kalmak zere, iletmenin alma koullarna gre, sorumlu kiiler tarafndan belirlenecek bir devreden sonra deitirilir. Balama ve koum paralarnn tamamnn veya bir ksmnn deitirilmeleri halinde, hizmete konmadan nce, uygun ve yeterli bir ykleme deneyiyle dayankllklar llr. Muayene ve deneylerin sonular rapor defterine yazlr.
6. Doldurma istasyonlar ve garajlar
6.1. Doldurma istasyonu ve lokomotif garaj, tama yollarndan ayr olarak, yanmaz maddelerden yaplr. stasyonlar, yeterli biimde aydnlatlr ve havalandrlr. Buralarn ak alevli
k kaynaklaryla aydnlatlmas yasaktr.
6.2. Doldurma istasyonlarnn hava dn yolu, yangn annda zararl gazlarn dorudan ana hava dn yoluna gidebilecei biimde dzenlenir.
6.3. Akmlatrl lokomotiflerin akmlatrlerinin ocak ierisinde doldurulmalar ve deitirilmeleri aada belirtilen koullarda ve doldurma istasyonlarnda yaplr:
a) Doldurma odalar ve istasyonlar amaca uygun biimde donatlr.
b) Buralar iyice havalandrlr ve kan hava dorudan ana hava dn yoluna verilir.
c) Oda ve istasyonlar yanmaz malzemeden yaplr.
) Elektrolitle yapmalara kar koruma tedbirleri alnr.
d) Elektrik tesisat bu gibi yerler iin kabul edilir tipten olur.
e) Aydnlatma armatrlerinin bakm dzenli olarak yaplr.
7. Tahkimat
7.1. Btn yeralt ilerinde, ta, toprak, kmr, cevher vb. maddelerin kayma ve dmelerini nlemek zere, uygun ve yeterli tahkimat yaplr. Tavanlar, yan duvarlar ve tahkimat dzenli
olarak muayene edilir. allan yerin gvenilir ekilde tahkimini, gereinde derhal onarmn, deitirilmesini veya takviyesini salayacak tedbirler alnr.
7.2. Tahkimat, planlara ve yazl talimatlara uygun olarak yaplr ve bu talimatlar sorumlu kiilerin rapor defterinde bulundurulur.
7.3. Galeriler zeminin salaml ve dayankll asndan dzenli olarak kontrol edilir ve tahkimatlarn bakm dzenli olarak yaplr.
7.4. Tahkimatn onarm, deitirilmesi, ileri alnmas ve sklmesi srasnda gerekli gvenlik tedbirleri alnr.
7.5. Tavanlarda ve yanlardaki boluklar doldurulur ve sktrlr. Bir daha kullanlmayacak olan yollarda dolgu ile ilgili gerekli tedbirler alnr.
7.6. Ocak grizulu veya damar kendi kendine yanmaya elverili ise ayak arkas, tavan veya yanlarda meydana gelen boluklar skca doldurulur ve dier salk ve gvenlik tedbirleri alnr.
7.7. Yeralt maden ocaklarnda ak tutulmas gereken her yerde tavan kendini tayacak kadar salam olmadka tahkimat yaplmas zorunludur. Tahkimat yaplmas zorunlu olan ocaklarda aadaki ayrntlar kapsayan ve ilgili mevzuat hkmlerinin de gz nnde tutulduu bir ynerge hazrlanr ve alanlarn grebilecei yerlere aslr. Bu Ynergede;
a) Ocakta tahkimat gerektiren her ksmda (ayak, tavan vb.) tahkimattan sorumlu alann belirlenmesi,
b) Tahkimatn yaplmas srasnda evre gvenliinin alnmas,
c) alma yaplan her ayakta uygun nitelik, miktar ve ebatlarda tahkimat malzemesinin bulunmas,
) allan yerin zelliine, jeolojik, tektonik yapsna ve fiziksel ve kimyasal zelliine gre kademelere uygun tahkimat yaplmas ile ilgili gerekli tedbirler,
d) Kendiliinden yanmaya meyilli ve grizulu ocaklarda tahkimat yaplmas ile ilgili gerekli tedbirler,
485
e) Gvenle almaya imkan verecek arn dzl ile ayak ba ve dibi arasndaki hiza genilii ilgili tedbirler,
f) Tavan tahkimatnn geri kazanlmas,
g) Ayak arkasnn drlmesi,
8. Havalandrma
8.1. alma yaplan btn yeralt iletmelerinde uygun havalandrma salanr. retime balamadan nce, her ocakta, uygun bir havalandrma sistemi kurulur. Ocaklarda;
a) Sala uygun solunabilir hava salanmas,
b) Ortamdaki patlama riskinin ve solunabilir toz konsantrasyonunun kontrol altnda tutulmas,
c) Kullanlan alma yntemi ve alanlarn fiziki faaliyetleri dikkate alnarak alma artlarna uygun hava zelliklerinin salanmas ve bu durumun srdrlebilmesi iin srekli havalandrma yaplmas,
zorunludur.
8.2. 8.1 numaral maddede belirtilen artlarn doal havalandrma ile salanamad yerlerde, havalandrma bir veya daha fazla mekanik sistemle salanr. Havalandrmann srekliliini
ve kararlln salayacak tedbirler alnr. Mekanik havalandrma sistemi kullanlan ocaklarda hava akm mmknse doal hava akm dorultusunda ynlendirilir. Havalandrma sistemlerinin
devre d kalmamas iin bu sistemler devaml surette izlenir ve istenmeyen devre d kalmalar bildirecek otomatik alarm sistemi bulunur.
8.3. Havalandrma ile ilgili deerler periyodik olarak llr ve lm sonular kaydedilir. Havalandrma sisteminin detaylarn kapsayan bir havalandrma plan hazrlanr, periyodik olarak gncellenir ve iyerinde hazr bulundurulur. (Ek cmleler:RG-10/3/2015-29291) Ocaktaki hava miktar; temiz hava giri yolu ve havann ayrld btn kollarda dhil olacak ekilde,
hava lm istasyonlar kurularak, gerekli lmler yaplmak suretiyle takip edilir. Bu lmler salk ve gvenlik dokmannda belirtilen sklklara gre yaplr ve havalandrma defterine kaydedilir. Hava hz her halde 0,5 m/sden az olamaz.
8.4. nsan ve malzeme tamasnda kullanlan kuyularda, lamlarda, ana nefeslik yollarnda, eimli ve dz yollarda, hava hz, saniyede 8 metreyi gemez.
8.5. (Deiik:RG-10/3/2015-29291) Havasnda % 19dan az oksijen, % 2den ok metan, % 0.5ten ok karbondioksit, 50 ppm (%0.005) den ok karbonmonoksit ve dier tehlikeli gazlar bulunan yerlerde gerekli gvenlik nlemleri alnarak mevcut olan tehlikeyi bertaraf etmek amacyla nleyici faaliyetler ve kurtarma almalar dnda allmaz. 8 saatlik alma iin msaade edilen en yksek hidrojenslfr oran 20 ppm (% 0,002)dir.
8.6. Terk edilen veya yeterince havalandrlamayan yerler alanlarn girmesini nleyecek biimde kapatlr ve zerlerine uyar iareti konulur. almann bittii yerlerle terk edilmi
katlar, allan yerlerden ve hava yollarndan topuk veya gaz szdrmaz barajlarla ayrlr. Buna imkn olmad hallerde buralardan gelecek kirli hava en ksa yoldan nefeslie verilerek dar
atlr. Buralar sorumlu kiilerce her vardiyada denetlenir.
8.7. Havalandrma sistemi kap ve perdelerle havay ynlendirecek ekilde dzenlenir. Kap ve perdeler nakliyat esnasnda havalandrma sistemini olumsuz etkilemeyecek ekilde ayarlanr. Ana hava giri ve k yollar arasnda bulunan barajlar, hava kprleri ve kaplar, bir patlama veya yangn halinde kolayca yklmayacak salamlkta ve dayanmda yaplr.
8.8. Ana vantilatr ve aspiratrler birbirinden bamsz iki ayr enerji kaynana balanr. Bu enerji kaynaklarndan birinin durmas halinde dier kaynan ocak havalandrmasn aksatmayacak en ksa zamanda devreye girmesi salanr.
8.9. Ocan eitli ksmlarnda, scaklk ve nem oran dzenli olarak llr. Nem oran gz nnde bulundurularak hava scaklnn sala zararl dzeye ykselmemesi iin gerekli
tedbirler alnr. Bu dzeye yaklaldnda lme ilemi her gn gerekli grlecek aralklarla yaplr ve lme sonular havalandrma defterine yazlr. Sz konusu artlarn salk iin tehlikeli
olmas halinde alma geici olarak durdurulur.
8.10. Hava giri kuyusundan kmr tozu girmesini nlemek zere yerstnde gerekli tedbirler alnr. Ayrca kuyular ve evreleri belirli aralklarla toz birikintilerinden temizlenir. Tozlarn
havaya karmasna engel olacak tedbirler alnmad takdirde ocak dnda hava giri kuyusuna 80 metreden daha yakn eleme ve ayklama tesisi kurulmaz.
8.11. Havalandrma ile ilgili aadaki ayrntlar kapsayan ve ilgili mevzuat hkmleri dorultusunda hazrlanan bir ynerge hazrlanr ve alanlarn grebilecei yerlere aslr. Bu Ynergede;
a) Havalandrma sisteminin doal ya da cebri olarak salandna dair bilgi,
b) Havalandrma plan hakknda bilgi,
c) Havalandrmay etkileyebilecek durumlar,
) Havalandrmann yaplmad blgeler,
486
d) Hava lmlerinin kim tarafndan, hangi aralklarla ve nerelerde yaplaca,

e) Yaplacak gaz lmleri,
f) lmler sonrasnda alnacak tedbirler,
9. Patlayc madde kullanm yasa
9.1. Patlayc madde;
a) Emniyet lambas veya metan detektrleriyle yaplan lmlerde % 1 veya daha ok metan bulunan ksmlarda,
b) Grizu bulunmas muhtemel yerler, grizu kontrol yaplamayan eski veya yeni imalat boluklar veya atlaklar olan yerlerde,
c) Tkanm kmr, br ve silolarn almasnda,
) Kapatlm yangn barajlarnn almasnda,
kullanlmaz.
10. Grizulu maden ocaklar
10.1. Yeralt almalarnda yanc veya patlayc ortam olumas riski meydana getirecek miktarda metan gaz kma ihtimalinin olduu yerler grizulu kabul edilir.
10.2. Bacalar, ani grizu boalabilecek ynlerde veya grizu bulunabilecek eski alma yerlerinde devam ettirildii takdirde, yapsal zellikler gz nnde bulundurularak en az 25 metre
boyunda kontrol sondajlar yaplmas salanr. Kontrol sondaj deliklerinde, grizu veya tehlikeli gazlarn varl anlalrsa, i durdurulur; alanlar sz konusu yeri terk eder; giri yeri kapatlr,
durum yetkililere derhal haber verilerek gerekli almalarn yaplmas salanr.
10.3. Grizulu ocaklarda havalandrma ile ilgili deerler her vardiyada llr, metan gaz lmleri bu lmlerle beraber yaplr. Havada % 1den ok metan gaz tespitinde, bu oran %
1in altna dnceye kadar lmler aralksz srdrlr. retim nitelerinden dn havas iinde ve retim yerlerindeki gazlarn birikebilecei yerlerde metan gaz seviyesi srekli olarak izlenir. (Ek cmleler:RG-10/3/2015-29291) Merkezi izleme sistemine bal sensrler; oksijen, metan, karbonmonoksit, hidrojenslfr, scaklk ve hava hz deerlerini lecek ekilde,
saylar ve yerleri salk ve gvenlik dokmannda belirtilerek yerletirilir. Ancak, bu sensrler, asgari olarak, ocan ana hava giri yolunda, retim blgelerinin her birinin temiz hava giri ve
hava dn yollarnda, hazrlk almas yaplan blgelerin hava dn yollarnda ve ocan kirli havasnn ocak dna kt nefesliklerde bulunur. Sensr lmleri; farkl lm metotlaryla
dorulanr. Bu lmler salk ve gvenlik dokmannda belirtilen sklklara gre yaplr ve havalandrma defterine kaydedilir. Merkezi izleme sistemine bal sensrler ile bu sisteme bal dier
tamamlayc unsurlarn bakm ve onarm Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii hkmlerine uygun olmas salanr.
10.4. Btn grizulu ocaklarn, havalandrma plannda tespit edilen istasyonlarnda, en ge 10 gnde bir gerekli lmler yaplr. Hava akmn etkileyecek bir deiikliin olmas durumunda gerekli lmler yenilenir. (Ek cmleler:RG-10/3/2015-29291) Ocakta yeterli sayda kalibre edilmi seyyar gaz lm cihazlar bulundurulur, birbirinden ayr noktalarda alan her
ekipte en az bir adet cihaz bulunur. Bu cihazlar metan, karbonmonoksit, oksijen ve hidrojenslfr gazlarn lecek zellikte olur. Bu cihazlarla; salk ve gvenlik dokmannda belirtilen sklkta
ocan alan bulunan blgelerinde, baraj nlerinde, hava istasyonlarnda ve su ceplerinde lmler yaplarak, bu lmler havalandrma defterine kaydedilir. Herhangi bir cihazn arzalanmas halinde kullanma hazr yeterli sayda yedek cihaz bulundurulur.
10.5. Havalandrma bir veya daha fazla mekanik sistemle salanr.
10.6. almalar metan gaz k dikkate alnarak yrtlr. Metan gazndan kaynaklanacak riskleri mmkn olduunca ortadan kaldracak tedbirler alnr.
10.7. (Deiik:RG-10/3/2015-29291) Tali havalandrma sadece ana havalandrma ak ile balants bulunan hazrlk ve kurtarma almalarnn yapld yerlerde uygulanr.
Tali havalandrmada ksa devreyi nleyecek tedbirler alnr. Tali havalandrmada kullanlan vantpler antistatik ve alev yrtmez zellikte olur.
10.8. Havalandrma esas itibariyle aadan yukarya doru yaplr. Eimi hibir ksmda % 10 u gemeyen kesitinin herhangi bir noktasnda grizu toplanmasna imkn bulunmayan ve
grizu birikimini nleyecek hava akm salanan galeriler havalandrma bakmndan dz saylr.
10.9. Hazrlk ileri veya grizu birikimlerini datmak amacyla yaplan iler dnda, blmeyle veya borularla havalandrma yaplmaz.
10.10. Grizu birikintileri, tehlike dourmayacak biimde temizlenir.
10.11. Ayn hava akm zerinde bulunan ve ayn anda allan yerlerin says, hava miktarna ve grizu kna gre dzenlenir. Ayn hava akmndan yararlanan ayaklarda ve damar
iindeki dz ve eimli yollarda metan oran % 1,5u, bunlarn baland hava dn yollarnda % 1i gemez.
10.12. (Deiik:RG-24/9/2014-29129)(2) Grizulu veya yangna elverili kmr damarlarnn bulunduu ocaklarda, tm alanlar, alma sresince, yanlarnda her halkarda en az 30
dakika kullanm sresi olan oksijen ferdi kurtarcs tar ve gerektiinde kullanr.
487
10.13. Btn grizulu ocaklarda her biri tek bana ocan havalandrlmasn salayacak gte, birinin herhangi bir nedenle durmas halinde dieri derhal alacak durumda iki havalandrma grubu bulunur.
10.14. Havasnda % 2den ok metan tespit edilen ocaklarda veya ocak ksmlarnda, alanlarn kurtarlmas ve grizunun temizlenmesi dnda alma yaplmaz. Temizlik almalarnda bulunacak kiilerin konu ile ilgili zel eitim almas zorunludur. Metan orannn alma ortamnda sk sk deitii hallerde, metan oranna gre ayarl, ses ve k uyars yapan metan
dedektr bulundurulur veya bir merkezden izlenebilecek otomatik kontrol sistemi kurulur.
10.15. Genel havasndaki metan oran % 1,5i geen yerlerdeki iletkenlerin ve elektrikli aygtlarn gerilimi derhal kesilir ve artlar dzelmedike yeniden verilmez. (Ek cmle:RG10/3/2015-29291) Ancak, I. Grup Tehizatn M1 kategorisinde olan ekipmanlar bu hkmn dndadr.
10.16. Grizulu maden ocaklarnda yalnz bu tr ocaklar iin uygun olan patlayc maddeler ve ateleyiciler kullanlr.
10.17. Ateleyici grizulu ocaklarda lam deliklerini doldurmadan nce 25 metre yarapndaki bir alan iinde ve zellikle tavandaki boluklar, atlaklar ve oyuklarda grizu lm yapar.
Bu lmede % 1 veya daha yksek oranda metan tespit edilirse lamlar doldurulmaz.
10.18. Ateleyici, lamlarn doldurulmasndan sonra ve atelemeden nce lm tekrarlar. Metan oran % 1in altndaysa lamlar atelenir, stndeyse % 1in altna dnceye kadar
ateleme yaplmaz. Kmr tozu bulunan veya kmr tozu oluabilecek kmr damarlarnn bulunduu ocaklarda, atelenecek yerlerde lam delikleri doldurulmadan nce ta tozu serpmek,
sulamak gibi koruyucu tedbirler alnr.
10.19. Sigara imek, imek amacyla ttn mamulleri ile alev ve kvlcm karabilecek her trl maddeyi tamak ve bulundurmak yasaktr.
10.20. Alevle kesme, kaynak yapma ve benzeri dier ilemlere, alanlarn salk ve gvenliklerini korumaya ynelik zel tedbirler alnmas kaydyla sadece istisnai durumlarda izin
verilir.
10.21. Yerstnde ocaktan kan grizu veya dier zararl gazlarn tehlike oluturmasn nlemek zere gerekli gvenlik tedbirleri alnr.
10.22.(Ek:RG-10/3/2015-29291)1 Havalandrma sistemi acil hallerde ve ihtiya halinde kullanlabilmesi iin hava ynn ters evirebilecek zellikte olur.
11. Yanc toz bulunan maden ocaklar
11.1. Alan btn maden damarlarnda oluabilecek tozun, patlamann yaylmasna neden olmayaca salk ve gvenlik dokmannda belirtilmedike, kmr madenleri yanc toz bulunan maden ocaklar olarak kabul edilir.
11.2. Yanc toz bulunan maden ocaklarnda toz patlamasna kar gerekli tedbirler alnr ve yalnz bu tr ocaklar iin uygun olan patlayc maddeler ve ateleyiciler kullanlr.
11.3. Yanc toz birikimini azaltacak, ta tozu ve benzeri maddelerle yanma zelliini yok edecek veya su ve benzeri maddelerde tozu balayarak uzaklatrlmasn salayacak tedbirler
alnr.
11.4. Zincirleme toz patlamalarna neden olabilecek yanc toz ve/veya grizu patlamalarnn yaylmas patlama barajlar yaplarak nlenir. Patlamay durdurucu bu barajlarn yerleri ocaktaki retim ve faaliyetlerden kaynakl deiikliklere gre gncellenir ve yerleri imalat haritalar ve havalandrma plannda gsterilir.
11.5. Kmr ocaklarndaki arabalar, ilerinden kmr tozu dklmeyecek biimde olur. retim, ykleme, tama, aktarma ve boaltma yaplan yerlerde tozun havaya yaylmasn nlemek iin plverize su fisketeleri gibi gerekli tedbirler alnr.
11.6. Ta tozu serpme ilemi, kmr tozunun yanma ve patlama etkisini yok edecek veya azaltacak oranda ve uygun nitelikteki maddelerle yaplr. Ta tozu, bu oran srekli olarak koruyacak biimde ve uygun aralklarla serpilir. Kullanlacak ta tozu, olabildiince nem tutmayacak, silis iermeyecek, iinde % 1,5dan ok organik madde bulunmayacak ve sala zararl etki
yapmayacak nitelikte olur. Ta tozu, incelii ve dalm zellii bakmndan belirli aralklarla denetlenir. Bozulmu veya amurlam ta tozu birikintileri toplanarak ocaktan darya karlr.
11.7. Yanc toz bulunan maden ocaklarnda bu blmn 10.19 ve 10.20 numaral maddelerde belirtilen hkmler uygulanr.
12. Gaz kaa, gk veya su baskn
12.1. (Deiik:RG-10/3/2015-29291) Ani gaz geliri veya gk veya su baskn ihtimali olan blgelerde alanlarn korunmas ve gvenli bir alma ortam sala nmas iin
yrtlecek faaliyetler salk ve gvenlik dokmannda belirtilerek planlanr ve uygulanr.
12.2. Tehlikeli miktarda su veya akc malzeme bulunduran veya eski imalat tabakalar arasnda kazlmakta olan kuyularda, alanlarn gerektiinde kuyudan derhal kmalarn salayacak tedbirler alnr.
12.3. Tespit edilen riskli blgelerin yaknnda alanlar ile bu blgelerden geen galerilerdeki alanlarn korunmas salanr ve risklerin kontrol altna alnmas iin gerekli tedbirler alnr.
488
12.4. Ocak azlar, d su basknlar ve heyelan gibi doal afetlerin etkisinden zarar grmeyecek yerlerde seilir. Afetlerden kaynaklanan deiiklikler nedeniyle yeni tehlikelerin ortaya
kmas durumunda, ocaklarda gerekli gvenlik tedbirleri ayrca alnr.
12.5. (Deiik:RG-10/3/2015-29291) allmakta olan yerler yaknnda, basn altnda birikmi tehlikeli ve zararl gazlarn veya yeralt suyunun tehlikeye nede n olabilecei
durumlarda veya eski alma yerlerinde su veya gaz birikme ihtimalinde kontrol sondaj yaplr.
12.5.1. Yeralt kmr ocaklarnda gaz degaj riskinin deerlendirilerek salk ve gvenlik dokmannda yer almas esastr. Degaj riskinin deerlendirilmesinde asgari olarak aadaki
hususlar dikkate alnarak salk ve gvenlik dokmannda belirtilir.
a) Kmr damarlarnn gaz ierikleri,
b) Kmrn desorbsiyon kapasitesi,
c) Gaz yaylmnn (a) ve (b) alt bentlerinde belirtilen hususlar gz nnde bulundurularak bilimsel bir metotla deerlendirilmesi.
12.5.2. Salk ve gvenlik dokmanna gre degaj riskinin olmad yerlerde bu durumun sreklilii gaz lmleri ve srekli gzlemlerle kontrol altnda tutulur. Degaj riskinin olduu belirlenen yerlerde ise aadaki nlemlerden en az biri uygulanr.
a) Gaz drenaj,
b) 50 mden az olmamak kaydyla uygun topuk braklmas,
c) Ayr bir alma yntemi uygulanarak nceden belirlenmi salk ve gvenlik dokman erevesinde 12.5.3de belirtilen artlara uygun kontrol sondajlar ile ilerlenmesi.
12.5.3. Yeralt kmr ocaklarnda, 12.5.1e gre gaz degaj riskinin belirlenemedii durumlarda veya yeralt suyu ile eski alma yerlerinde biriken su aklarnn nlenmesi amacyla;
lam, galeri ve bacalarda ilerleme ynnde 25 metreden az olmayacak ekilde kontrol sondajlar yaplr. 25 metrelik kontrol sondajlar, 15 metre topuk braklacak ekilde 10 metre ilerleme
gerekletirildikten sonra her seferinde tekrarlanr. Ancak bu ekilde yaplan sondajn kmr damar veya fay kesmesi durumunda drt ynl olacak ekilde ilave sondajlar yaplr. nceden
alma yaplm olan blgelerde ve/veya bu blgelere 50 metre yaklaldnda, arndan drt tarafa ayn llerde kontrol sondajlar yaplr.
12.5.4. Yeralt kmr ocaklarnda, tata alan galerilerde, kmr damar veya fay kesilmesi durumlarnda, drt ynde olacak ekilde ve salk ve gvenlik dokmannda belirlenen saylarda kontrol sondajlar yaplr.
12.5.5. Dier yeralt maden iletmelerinde ise muhtemel su ve gaz degajlar gz nnde bulundurularak salk ve gvenlik dokmannda gerekli grlmesi halinde, 12.5.3te belirtilen
artlara uygun kontrol sondajlarnn yaplmas salanr.
13. Yangn, tutuma ve kzma
13.1. Kendiliinden tutumann nlenmesi veya erken fark edilmesi iin gerekli tedbirler alnr. (Ek cmleler:RG-10/3/2015-29291) Jeoloji ve damar yaps msaade ettii mddete,
ana yollar ve havalandrma yollarnn kmr ierisinden srlmemesi esastr. Bunun salanamad ana yollar ve havalandrma yollarnda kmrn hava ile temasn tamamen kesecek gerekli
tedbirler alnr.
13.2. Zorunlu ihtiyatan daha fazla yanc madde yeraltna indirilmez.
13.3. Hidrolik svlarn (hidrostatik ve/veya hidrokinetik mekanik enerjinin nakli iin kullanlan svlar) kullanlmas gereken durumlarda, yangn kmasnn ve yaylmasnn nlenmesi iin
zor alev alabilen svlar kullanlr. Hidrolik svlar, yangna dayankllk ve hijyen ynnden belirlenmi kriterlere uygun zellikte olur. Yangna dayankllk ve hijyen ynnden belirlenmi kriterlere uygun olmayan hidrolik svlarn kullanlmas durumunda, artan yangn ve bu yangnn yaylma riskinin nlenmesi iin ilave gvenlik tedbirleri alnr.
14. alanlarn korunmasna ilikin ihtiyati tedbirler
14.1. alanlara gerektiinde gvenli bir ekilde dar kabilmeleri iin, her zaman kolay ulaabilecekleri yerlerde bulunacak kiisel solunum koruma cihazlar verilir. alanlar bu cihazlarn kullanm ile ilgili olarak eitilir. Bu cihazlarn her zaman alr durumda bulunmalar iin dzenli kontrolleri yaplr ve iyerinde muhafaza edilir.
15. Aydnlatma
15.1. alanlara uygun kiisel lambalar verilir.
15.2.yerleri, alanlarn salk ve gvenliklerinin korunmasna uygun suni aydnlatma tesisatlar ile donatlr. Aydnlatma tesisat, alanlar iin risk oluturmayacak tipte olur ve uygun
ekilde yerletirilir.
16. Kurtarma plan
16.1 Her ocakta arama, kurtarma ve tahliye ile grevli destek elemanlarnn yararlanmas iin belli bal kaplar, barajlar, hava kprlerini, hava akmn ayarlayan dzeni ve telefon
istasyonlar gibi ihtiya duyulacak hususlarn yerlerini gsteren bir plan bulundurulur.
489
17. Emniyet topuu, znebilir ta, jips ve tuz yataklar

17.1. Suyla dolu olduu bilinen veya bundan kukulanlan arazi tabakalar altndaki ocaklarda, suyun bu ocaklarda herhangi bir tehlike oluturmasn nlemeye ve alanlarn salk ve
gvenliini salamaya ynelik bir emniyet topuu braklr.
17.2. letmeye elverili derinlikteki maden damarlarnn znebilir ta veya jips yataklar altnda bulunduu yerlerde, yeryznde sondaj yaplmsa, buras terk edilmeden nce, damarlar veya zerlerindeki sondaj delikleri, znebilir ta ve jips yataklarna nemli miktarda su girmesine engel olacak biimde tkanr. letmeye uygun derinlikteki maden damarlar zerinde
bulunan tuz tabakalar, sondaj deliklerinden zme yntemiyle iletilemez.
EK- 4
SONDAJLA MADEN IKARILAN LERN YAPILDII YERLERNDE
UYGULANACAK ASGAR ZEL HKMLER
Denizler ve Karalarda Yaplacak almalar in Ortak Hkmler
1. Acil durumlarda uzaktan kumanda
1.1. Salk ve gvenlik dokmannda gerekli grlmesi halinde, acil durumlar iin uzaktan kumanda sistemi kurulur. Bu sistem, acil durumlarda kullanlmak zere uygun yerlerde bulunan kumanda yerlerinde ve gerekiyorsa toplanma yerleri ile tahliye istasyonlarnda da bulunur.
1.2. Uzaktan kumanda ekipman en az, havalandrma sistemlerine, tutumaya neden olabilecek ekipmann acil olarak kapatma sistemine, parlayc sv ve gaz kn nleyecek sisteme, yangndan korunma sistemlerine ve sondaj kuyusu kontrol sistemine kumanda edebilecek kapasiteye sahip olacak ekilde olur. Bu kumanda sistemi sondaj kuyularn, tesis ve boru hatlarn izole edecek ve kapatacak sisteme sahip olur.
2. Genel ve acil durum haberleme sistemi
2.1. Salk ve gvenlik dokmannda teknik olarak gerekli grlmesi halinde, her iyerinde;
a) yerinin insan bulunan btn blmlerine alarm iaretini iletebilecek kapasiteye sahip sesli veya kl sistem,
b) yerinin ou zaman alan bulunan btn ksmlarndan aka iitilebilecek kapasiteye sahip sesli sistem,
c) Denizlerdeki tesislerde ky ve kurtarma servisleri ile srekli haberlemeyi salayacak sistem,
bulunur.
2.2. Bu sistemler acil durumlarda ilevlerini srdrebilecek kapasiteye sahip olur. Sesli uyar sistemi, gvenilir olmayan enerji kaynandan beslenmeyen haberleme sistemleri ile desteklenir.
2.3. Alarm kumandalar uygun yerlerde bulunur.
2.4. Normal olarak alanlarn bulunmad yerlerde, alanlarn kullanabilecekleri uygun haberleme sistemi bulunur.
3. Gvenli toplanma yerleri ve isim listesi
3.1. yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmelik uyarnca zel grevi bulunan alanlarn listesi iyerinin uygun yerlerine aslr ve gvenli toplanma yerleri belirlenir. alanlarn
gncel isim listesi bulundurulur ve acil durumlarda toplanma yerlerinde alanlarn mevcudiyeti ile ilgili tespit yaplr ve toplanma yerlerinde yaplmas gereken iler belirlenir.
3.2. Tahliye ve gvenli toplanma yerlerini, sdan, dumandan ve mmkn olduu kadar patlama etkilerinden korumak iin uygun nlemler alnr, tahliye yollar ve gvenli toplanma yerlerine ulaan ve buralardan k salayan ka yollar kullanlabilir durumda olur. Alnan bu nlemler, gvenli tahliye, ka ve kurtarmann organize edilmesi ve yrtlmesi iin geecek srede alanlarn gvenliini salayacak ekilde olur.
3.3. Tahliye yollar ve gvenli toplanma yerleri, alma yerlerinden ve dier tesislerden kolay ulalabilir yerlerde olur.
3.4. Denizlerdeki tesislerde salk ve gvenlik dokmannda gerekli grlmesi halinde, tahliye ve gvenli toplanma yerinde, bu blmde beliritilen acil durumlarda ekipmanlara uzaktan
kumanda edebilecek sistemler ile ky ve acil servislerle haberlemeyi salayacak donanm bulunur.
Denizlerdeki Tesislerde Uygulanacak Asgari zel Hkmler
1. Genel hususlar
1.1. Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinin ikinci fkrasnn (b) bendi hkm sakl kalmak kayd ile bu blm kapsamna giren iyerinden sorumlu olan iveren aadaki hususlarn da salk
ve gvenlik dokmannda yer almasn salar;
ler.
490
a) alanlarn salk ve gvenlii iin ciddi sonular douracak kazalara neden olabilecek, birbirleriyle balantl olarak yrtlen iler dahil, iyeri ile ilgili zel tehlike kaynaklarn belir-
b) Yukarda belirtilen zel tehlike kaynaklar ile ilgili riskleri deerlendirilir.

c) (a) bendinde belirtilen kazalarn nlenmesi, yaylmasnn snrlandrlmas ve acil durumlarda iyerinin tahliyesinin uygun ve kontroll bir ekilde yaplmas iin alnm olan nlemler
belirtilir.
) Ynetim sisteminin, hem olaan hem de olaanst durumlarda Kanun ile bu Ynetmelik hkmlerine uygun yaplandrld gsterilmelidir.
1.2. veren, bu Ynetmelik kapsamnda yaplacak ilerin her aamasnn planlanmas ve uygulanmasnda salk ve gvenlik dokmannda belirtilen prosedr ve dzenlemelere uyar.
1.3. Birden fazla iverenin farkl alma yerlerinden sorumlu olmas halinde, salk ve gvenlik dokmannn hazrlanmasnda ve gerekli i sal ve gvenliini salayacak nlemlerin
alnmasnda iverenler ibirlii yaparlar.
2. Yangndan korunma ve yangnla mcadele
2.1. Yangndan korunma, yangnn alglanmas ve yangnla ve yangnn yaylmas ile mcadele konusunda, salk ve gvenlik dokmannda belirtildii ekilde gerekli nlemler alnr.
Mmkn olduu durumlarda, riskli alanlar yangn duvarlar ile ayrlr.
2.2. Salk ve gvenlik dokmannda riskli olarak belirlenen tm yerler, uygun yangn alglama ve yangndan korunma, yangnla mcadele ve alarm sistemleri ile donatlr. Bu sistemler
en az aadakileri kapsar:
a) Yangn alglama sistemleri.
b) Yangn alarmlar.
c) Yangn iin ana su borusu.
) Yangn vanalar ve hortumlar.
d) Basnl su sistemleri ve gstergeleri.
e) Otomatik sprink sistemleri.
f) Gazl sndrme sistemleri.
g) Kpk sistemleri.
) Tanabilir yangn sndrcler.
h) tfaiyeci ekipmanlar.
2.3. Otomatik olmayan yangn sndrme ekipmanlar, kolay ulalabilir ve kullanlabilir olmas salanr ve gerektiinde zarar grme ihtimaline kar korunur.
2.4. Yangnn alglanmas, yangnla ve yangnn yaylmas ile mcadele konusunda alnacak nlemlerle ilgili detaylar ieren yangn plan iyerinde bulundurulur.
2.5. Acil durumlarda eriilebilir ve kullanlr kalabilmesi iin acil durum sistemleri kazalardan etkilenmeyecek ekilde ayrlr veya kazalara kar korunur. Gerektiinde bu sistemler yedekli
olur.
2.6. Yangnla mcadele ekipmanlar, Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmelii hkmlerine uygun ekilde iaretlenir. Bu iaretler uygun yerlere konulur ve kalc olur.
3. Tahliye ve ka
3.1. Genel acil durum eitimine ek olarak, alanlara salk ve gvenlik dokmannda belirlenen iyerinin zelliine uygun eitim verilir.
3.2. Salk ve gvenlik dokmannda belirtilen kriterler gz nnde bulundurularak, alanlara hayatta kalma teknikleri ile ilgili uygun eitim verilir.
3.3. Her i yerinde acil durumlar iin uygun ve yeterli tahliye aralar ile denize doru ka imkanlar bulunur.
3.4. yerinin tahliyesi ve deniz kurtarma koullarna ilikin hususlar acil durum planna dahil edilir. Salk ve gvenlik dokman temel alnarak belirlenen bu hususlar yedek deniz aralar ve helikopterler ile bunlarn yklenme sreleri ve kapasiteleri ile ilgili kriterleri de ierir. Her bir ykleme iin gerekli olan sre salk ve gvenlik dokmannda belirtilir. Yedek deniz aralar,
tahliye ve kurtarma gereklerini karlayacak ekilde dzenlenir ve donatlr.
3.5. Cankurtaran sandal, botu, can simidi ve yelei ile ilgili asgari gerekler aada belirtilmitir:
a) Yeterli bir sre hayatta kalmay salayacak uygunlukta ve donanmda olur.
b) Btn alanlara yetecek sayda olur.
c) yerine uygun zellikte olur.
491
) levleri ve kullanlacaklar koullar dikkate alnarak uygun malzemeden yaplm olur ve kullanm iin hazr bulundurulur.
d) Kullanldklarnda dikkat ekici renklerde olacak ve kurtarma ekibinin dikkatini ekmekte kullanlacak aralarla donatlr.
3.6. Acil kullanm iin yeterli can kurtarma ara, gere hazr bulundurulur.
4. Gvenlik tatbikatlar
4.1. Tatbikatlarda, cankurtaran teknelerinin de operasyon iin hazr olduu teyit edilir.
5. Barnma
5.1. Yaplan iin doas, bykl ve sresi gerektiriyorsa, iveren alanlara uygun barnma imkanlar salar. Bu barnaklar aadaki zelliklere sahip olur.
a) Salk ve gvenlik dokmannda belirtildii ekilde, patlamalarn etkisine, duman ve gaz szmalarna ve yangn kmasna ve yangnn yaylmasna kar uygun ekilde korunur.
b) Uygun havalandrma, stma ve aydnlatma sistemleri ile donatlr.
c) Her katta, ka yollarna alan birbirinden bamsz en az iki k yeri bulunur.
) Dier alanlardan gelebilecek, sala zararl grlt, koku ve dumana ve sert hava koullarna kar korunmal olur.
d) Tehlikeli alanlardan uzakta ve alma yerlerinden ayr olur.
5.2. Bu barnaklarda, iyerinde kalacak alanlara yetecek sayda yatak veya ranza bulundurulur. Yatmak iin ayrlan btn odalar, alanlarn giysilerini koyabilecekleri byklkte
yeterli alana sahip olur. Kadnlar ve erkekler iin yatakhaneler ayr ayr olur.
5.3. Barnaklarn ve buralardaki tm malzemelerin her zaman uygun hijyenik artlarda olmas salanr.
6. Helikopter operasyonlar
6.1. yerlerinde helikopter pisti, en byk helikopterin en zor artlarda kolayca inip kalkabilecei ve grevini yerine getirebilecei byklkte olur ve helikopter operasyonlarnn kolay
yaplmasna imkan salayacak ekilde yerletirilir. Helikopter pisti, planlanan hizmetlere uygun yapda tasarlanr ve ina edilir.
6.2. Helikopterlerin mdahalesini gerektirecek herhangi bir kazada kullanmna ihtiya duyulacak malzemeler, helikopterin konaca alann yaknlarnda depolanr.
6.3. alanlarn ikamet ettikleri iyerlerinde, helikopter hareketleri esnasnda yeterli sayda, amaca uygun eitimli destek eleman helikopter pistinde hazr bulunur.
7. yerlerinin denizlerde konulandrlmas gvenlik ve salamlk
7.1. Sondajla maden kartma iletmelerinin ak denizde konulandrlmas esnasnda, alanlarn salk ve gvenliklerini korumak iin gerekli olan btn nlemler alnr.
7.2. yerlerinin ak denizde konulandrlmas ile ilgili almalar, gvenlii ve salaml srekli klacak ekilde yaplr.
7.3. yerlerinin ak denizde konulandrlmas almalar srasnda kullanlan ekipman ve alma yntemleri, hem normal hem de kritik koullar gz nnde bulundurularak, sondajla
maden kartma iletmelerinde alacak alanlarn maruz kalacaklar riskleri azaltacak ekilde olur.
Bu deiiklikler 1/9/2015 tarihinde yrrle girer.
Bu deiiklik yaym tarihinden 1 yl sonra yrrle girer.

492
MADEN YERLERNDE SALII VE GVENL YNETMELNDE

DEKLK YAPILMASI HAKKINDA YNETMELK
tir.
MADDE 1 19/9/2013 tarihli ve 28770 sayl Resm Gazetede yaymlanan Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin EK-1 inci maddesi aadaki ekilde deitirilmi-
EK MADDE 1 (1) veren; yeralt kmr madenlerinde faaliyet alannn herhangi bir yerinde i sal ve gvenliini etkileyecek olayn (gk, gaz ve toz patlamas, zehirli veya boucu gaz intiar ve benzeri) meydana gelmesi durumunda tm alanlarn acil durum plannda belirtilen ka gzerghlarna uygun olarak salkl ve gvenli bir ekilde yer stne intikalini salamak iin;
a) Faaliyet alanlar ile yeryzne k az arasnda oksijenli ferdi kurtarc deiim veya dolum istasyonlar kurmak zorundadr. Bu iki nokta arasnda oksijenli ferdi kurtarc deiim
veya dolum istasyonu kurulup kurulmayacana, kurulacaksa hangi mesafeler arasnda olacana aada belirtilen Tablo-1 ve Tablo-2deki artlar erevesinde tercih edilen oksijenli ferdi
kurtarclarn zellikleri dikkate alnarak karar verir. Oksijenli ferdi kurtarc deiim veya dolum istasyonlar yeraltnda yaanan gk, su baskn, patlama, yangn gibi acil durumlardan etkilenmeyecek ekilde tehiz eder.
b) Yeralt kmr madenleri iin bu ka hz ve srelerini belirlerken; ka yolundaki engeller, galeri ykseklii ve eimi, madenin jeolojik yaps ile ka yolunu ayn anda kullanacak
kii says gibi hususlar gz nnde bulundurur.
Tablo-1: Kuyu, Desandre, Galeri ve Taban Yollarnda Ka Hzlar
Kuyu, Desandre, Galeri, Taban Yollar
Eim
(Derece)
kta Ka Hz (m/dakika)
nite Ka Hz (m/dakika)
0->10
40
45
10->20
25
30
20->45
15
20
>45 (Kuyu, Br)
Damar Kalnl (m)
retim Alanlarnda
Tablo-2: retim Alanlarnda Ka Hzlar

Eim (Derece)
kta Ka Hz (m/
dakika)
nite Ka Hz (m/
dakika)
0->20
0.50->1.00
0->20
1.00->1.40
10
10
0->20
1.40->1.80
15
15
0->20
>1.80
20
25
20->45
>1.00
10
15
>45 (Kelebe, Fere)
>1.00
493
c) Kirli hava akmnn bulunduu nefeslik ve benzeri yollarda alanlarn seilecek oksijenli ferdi kurtarc ile salkl ve gvenli bir ekilde yeryzne ulaamayacak mesafede bulunmalar durumunda, seilecek oksijenli ferdi kurtarcnn zellii ve nefeslik yollarnn artlar dikkate alnarak uygun yerlerde deiim istasyonu kurulur.
) Lamlarda 30 metrede bir, taban yollarnda 20 metrede bir ve bayukarlarda 10 metrede bir basnl hava teneffs istasyonu kurulur ve acil durum planlarnda gsterilir.
d) veren, istasyonlarda bulunacak donanm says ve ekipmann, acil durumlarda o istasyondan yararlanmas beklenen alan saysnn en az %10 fazlas olacak ekilde belirler.
e) Bu madde kapsamnda alnacak nlemlerin, gerek iletme ruhsat bavurusunda dzenlenen maden iletme projesinde gerekse de maden iletme projelerinin revize edilmesinde
projede bulunmas ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Maden leri Genel Mdrlnce onaylanmas salanr.
MADDE 2 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 1.1.6 nc bendinin sonuna Ayrca, yeralt maden ocaklarnda, yeraltnda alacaklarn giri-klarnn ve bulunduklar yerlerin her an doru bir
ekilde yerstnde takip edilebilecei bir sistem kurulur. Bu sistemde kullanlan ekipmanlar, kablolar ve tamamlayc unsurlarn yeraltnda yaanan gk, su baskn, patlama, yangn gibi acil
hallere kar korumal olmas ve bu hallerde de alabilir durumda olmas salanr. Sistem tarafndan tutulan kaytlar en az bir yl sreyle saklanr. cmleleri eklenmitir.
MADDE 3 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 1.2 nci bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
1.2. Her iyerinde iveren tarafndan atanm, almann devam ettii srece grev yapacak, yeterli beceri ve uzmanla sahip yetkili kii veya kiiler bulunur.
MADDE 4 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 1.3.1 inci bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
1.3.1. Yaplan tm almalarda, alanlarn salk ve gvenliinin korunmasnn salanmas iin iverence atanan, yeterli beceri ve uzmanla sahip yetkili kii veya kiiler tarafndan
gerekli gzetim ve denetim yaplr. Salk ve gvenlik dokmannda, gerekli grlmesi halinde allan yerler gzetim yapan kii tarafndan her vardiyada en az bir defa kontrol edilir. Yetkili kii
olma kriterlerine sahip olmak artyla yukarda belirtilen gzetim grevini iverenin kendisi stlenebilir.
MADDE 5 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 2.1.6 nc bendinde yer alan Yeralt ibaresinden sonra gelmek zere kmr ibaresi eklenmi ve ayn bentte yer alan Tehizat kategorisine
uygun ibaresi Tehizatn uygun kategorisinde olarak deitirilmitir.
MADDE 6 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 2.1.8 inci bendinden sonra gelmek zere 2.1.9 uncu bent eklenmitir.
2.1.9. Bant konveyrler antistatik ve alev yrtmez zellikte olmal; snmay veya tutumay tespit etmek zere sensrler ve ortaya kabilecek herhangi bir yangnn ilerlemesini durduracak sklkta soutma/sndrme sistemi ile donatlmaldr.
MADDE 7 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 5.4.6 nc bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
5.4.6. Kendiliinden yanmaya elverili madenlerde, bekleme barajlar dahil olmak zere gerekli tedbirler alnr. Yangn veya szdrmazlk bekleme barajlar retimi biten panolarn ya da
herhangi bir yangn riskine kar asgari olarak her retim panosunun alt taban ve st taban yollarnda kurulur, bunlar dnda kurulacak blgeler salk ve gvenlik dokmannda belirlenir. Ocan ana hava giri ve knda bir yangn tehlikesine kar, ocan giri ve kn tamamen kapatabilecek miktarda malzeme bulundurulur. retimi biten eski imalat ve panolardaki kalc bekleme barajlar hava szdrmaz, basnca dayankl ve tahrip olmayacak ekilde kurulur ve ocak gazlar ynnden srekli kontrol altnda bulundurulur. Bu barajlar, baraj arkalarnda oluabilecek
gaz basnc ve su basknna kar dayanm hesaplanarak kurularak salk ve gvenlik dokmannda belirtilir. Barajlarn arkasnda bulunan oksijen, metan, karbonmonoksit, hidrojenslfr vb.
ocak gazlar ile scaklk lmleri 10 gnde bir, deiiklik tespit edilmesi halinde srekli yaplr ve kayt altna alnr. Barajlarn almasnda gerekli gvenlik tedbirleri alnr. Bu barajlar hazrlanacak olan yeralt alma planlarnda gsterilir.
MADDE 8 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 14.1 inci bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
14.1. yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmelie uygun olarak, alanlar herhangi bir acil durumda nasl davranmalar gerektii konusunda eitilirler. Arama, kurtarma ve tahliye
konusunda yeterli sayda destek eleman grevlendirilir. yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmeliin 11 inci maddesinin birinci fkras kapsamnda grevlendirilen destek eleman saysnn 10dan az olduu ocaklarda en az 10 alann konu ile ilgili eitim almas salanr. alan saysnn 10dan az olduu durumlarda bu eitimi her alann almas salanr. Bu eitimler;
yaplan iin niteliine uygun olarak ve gerekli teorik ve pratik eitimleri ierecek ekilde verilir, belgelendirilir ve bu eitimler her alt ayda bir yenilenir. Arama, kurtarma ve tahliye iin kullanlacak ekipmanlar, kolayca ulalabilecek uygun yerlerde kullanma hazr durumda bulundurulur ve Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine uygun olarak iaretlenir.
MADDE 9 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 14.3 nc bendinin birinci cmlesinden sonra gelmek zere Bu istasyonda bulunacak malzeme ve ekipmanlarn zellikleri ve says ile bu ekipmanlarn periyodik kontrolleri ve kalibrasyon sklklar salk ve gvenlik dokmannda belirtilir. cmlesi eklenmitir.
MADDE 10 Ayn Ynetmeliin Ek-1inin 15 inci bendinde yer alan yerlerinde gvenlik tatbikatlar yaplr ve dzenli aralklarla tekrar edilir. cmlesi, yerlerinde alt ayda bir acil
durum planlar yenilenir, tatbikatlar en ge alt ayda bir yaplr ve bu Ynetmeliin Ek-1inin 2.1.6 nc bendinde belirtilen uygun ekipmanlar vastasyla tatbikatlarn grnts kaydedilerek gerekli
tutanaklar dzenlenir. eklinde deitirilmitir.
494
MADDE 11 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 1.1 inci bendinde geen lekli ibaresi eklinde boyutlu eklinde deitirilmi ve ayn bendin sonuna Ayrca bu plan lekli olarak
elektronik ortamda da boyutlu olarak hazrlanr. cmlesi eklenmitir.
MADDE 12 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 3.7 nci bendinden sonra gelmek zere 3.8 inci bent eklenmitir.
3.8. Bayukarlarda insan, malzeme, hava yolu ile kazdan elde edilen cevher ve pasa yollar birbirinden ayrlr, buralarda aynada ilerleme yaplrken kapak uygulanr.
MADDE 13 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 4.1 inci bendinin sonuna nsan naklinin yapld eimli galerilerde; eim 18 dereceyi geemez. Bu durumun salanamad eimli ana yollarda insanlarn tanmas uygun fren sistemi ve koruyucularla donatlm mekanik vastalarla yaplr. cmleleri eklenmitir.
MADDE 14 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 8.3 nc bendinin sonuna Ocaktaki hava miktar; temiz hava giri yolu ve havann ayrld btn kollarda dhil olacak ekilde, hava lm
istasyonlar kurularak, gerekli lmler yaplmak suretiyle takip edilir. Bu lmler salk ve gvenlik dokmannda belirtilen sklklara gre yaplr ve havalandrma defterine kaydedilir. Hava
hz her halde 0,5 m/sden az olamaz. cmleleri eklenmitir.
MADDE 15 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 8.5 inci bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
8.5. Havasnda % 19dan az oksijen, % 2den ok metan, % 0.5ten ok karbondioksit, 50 ppm (%0.005) den ok karbonmonoksit ve dier tehlikeli gazlar bulunan yerlerde gerekli gvenlik nlemleri alnarak mevcut olan tehlikeyi bertaraf etmek amacyla nleyici faaliyetler ve kurtarma almalar dnda allmaz. 8 saatlik alma iin msaade edilen en yksek hidrojenslfr oran 20 ppm (% 0,002)dir.
MADDE 16 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 10.3 nc bendinin sonuna Merkezi izleme sistemine bal sensrler; oksijen, metan, karbonmonoksit, hidrojenslfr, scaklk ve hava hz
deerlerini lecek ekilde, saylar ve yerleri salk ve gvenlik dokmannda belirtilerek yerletirilir. Ancak, bu sensrler, asgari olarak, ocan ana hava giri yolunda, retim blgelerinin her
birinin temiz hava giri ve hava dn yollarnda, hazrlk almas yaplan blgelerin hava dn yollarnda ve ocan kirli havasnn ocak dna kt nefesliklerde bulunur. Sensr lmleri;
farkl lm metotlaryla dorulanr. Bu lmler salk ve gvenlik dokmannda belirtilen sklklara gre yaplr ve havalandrma defterine kaydedilir. Merkezi izleme sistemine bal sensrler
ile bu sisteme bal dier tamamlayc unsurlarn bakm ve onarm Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii hkmlerine uygun olmas salanr. cmleleri eklenmitir.
MADDE 17 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 10.4 nc bendinin sonuna Ocakta yeterli sayda kalibre edilmi seyyar gaz lm cihazlar bulundurulur, birbirinden ayr noktalarda alan
her ekipte en az bir adet cihaz bulunur. Bu cihazlar metan, karbonmonoksit, oksijen ve hidrojenslfr gazlarn lecek zellikte olur. Bu cihazlarla; salk ve gvenlik dokmannda belirtilen
sklkta ocan alan bulunan blgelerinde, baraj nlerinde, hava istasyonlarnda ve su ceplerinde lmler yaplarak, bu lmler havalandrma defterine kaydedilir. Herhangi bir cihazn arzalanmas halinde kullanma hazr yeterli sayda yedek cihaz bulundurulur. cmleleri eklenmitir.
MADDE 18 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 10.7 nci bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
10.7. Tali havalandrma sadece ana havalandrma ak ile balants bulunan hazrlk ve kurtarma almalarnn yapld yerlerde uygulanr. Tali havalandrmada ksa devreyi nleyecek tedbirler alnr. Tali havalandrmada kullanlan vantpler antistatik ve alev yrtmez zellikte olur.
MADDE 19 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 10.12 nci bendi aadaki ekilde deitirilmitir.
10.12. Grizulu veya yangna elverili kmr damarlarnn bulunduu ocaklarda, tm alanlar alma sresince, yanlarnda Ek-1 inci maddede yer alan tabloda belirtilen ka srelerini ve TS-EN 13794 sayl standartta belirtilen kriterleri salayacak oksijenli ferdi kurtarc bulundurur ve gerektiinde kullanr.
MADDE 20 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 10.15 inci bendinin sonuna Ancak, I. Grup Tehizatn M1 kategorisinde olan ekipmanlar bu hkmn dndadr. cmlesi eklenmitir.
MADDE 21 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 10.21 inci bendinden sonra gelmek zere 10.22 nci bent eklenmitir.
10.22. Havalandrma sistemi acil hallerde ve ihtiya halinde kullanlabilmesi iin hava ynn ters evirebilecek zellikte olur.
12.1. Ani gaz geliri veya gk veya su baskn ihtimali olan blgelerde alanlarn korunmas ve gvenli bir alma ortam salanmas iin yrtlecek faaliyetler salk ve gvenlik
dokmannda belirtilerek planlanr ve uygulanr.
12.5. allmakta olan yerler yaknnda, basn altnda birikmi tehlikeli ve zararl gazlarn veya yeralt suyunun tehlikeye neden olabilecei durumlarda veya eski alma yerlerinde su
veya gaz birikme ihtimalinde kontrol sondaj yaplr.
495
12.5.1. Yeralt kmr ocaklarnda gaz degaj riskinin deerlendirilerek salk ve gvenlik dokmannda yer almas esastr. Degaj riskinin deerlendirilmesinde asgari olarak aadaki
hususlar dikkate alnarak salk ve gvenlik dokmannda belirtilir.
a) Kmr damarlarnn gaz ierikleri,
b) Kmrn desorbsiyon kapasitesi,
c) Gaz yaylmnn (a) ve (b) alt bentlerinde belirtilen hususlar gz nnde bulundurularak bilimsel bir metotla deerlendirilmesi.
12.5.2. Salk ve gvenlik dokmanna gre degaj riskinin olmad yerlerde bu durumun sreklilii gaz lmleri ve srekli gzlemlerle kontrol altnda tutulur. Degaj riskinin olduu belirlenen yerlerde ise aadaki nlemlerden en az biri uygulanr.
a) Gaz drenaj,
b) 50 mden az olmamak kaydyla uygun topuk braklmas,
c) Ayr bir alma yntemi uygulanarak nceden belirlenmi salk ve gvenlik dokman erevesinde 12.5.3de belirtilen artlara uygun kontrol sondajlar ile ilerlenmesi.
12.5.3. Yeralt kmr ocaklarnda, 12.5.1e gre gaz degaj riskinin belirlenemedii durumlarda veya yeralt suyu ile eski alma yerlerinde biriken su aklarnn nlenmesi amacyla;
lam, galeri ve bacalarda ilerleme ynnde 25 metreden az olmayacak ekilde kontrol sondajlar yaplr. 25 metrelik kontrol sondajlar, 15 metre topuk braklacak ekilde 10 metre ilerleme
gerekletirildikten sonra her seferinde tekrarlanr. Ancak bu ekilde yaplan sondajn kmr damar veya fay kesmesi durumunda drt ynl olacak ekilde ilave sondajlar yaplr. nceden
alma yaplm olan blgelerde ve/veya bu blgelere 50 metre yaklaldnda, arndan drt tarafa ayn llerde kontrol sondajlar yaplr.
12.5.4. Yeralt kmr ocaklarnda, tata alan galerilerde, kmr damar veya fay kesilmesi durumlarnda, drt ynde olacak ekilde ve salk ve gvenlik dokmannda belirlenen saylarda kontrol sondajlar yaplr.
12.5.5. Dier yeralt maden iletmelerinde ise muhtemel su ve gaz degajlar gz nnde bulundurularak salk ve gvenlik dokmannda gerekli grlmesi halinde, 12.5.3te belirtilen
artlara uygun kontrol sondajlarnn yaplmas salanr.
MADDE 24 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 13.1 inci bendinin sonuna Jeoloji ve damar yaps msaade ettii mddete, ana yollar ve havalandrma yollarnn kmr ierisinden srlmemesi esastr. Bunun salanamad ana yollar ve havalandrma yollarnda kmrn hava ile temasn tamamen kesecek gerekli tedbirler alnr. cmleleri eklenmitir.
MADDE 25 Ayn Ynetmeliin Ek-3nn 17 nci bendinden sonra gelmek zere 18 inci bent eklenmitir.
18. Yeralt madenlerinde, hazrlk faaliyetlerinin yapld alanlar ve retim panolar gibi yeralt maden iletmesinin btn blmlerini kapsayacak ekilde ve alanlarn yerstne kmalarn kolaylatran; yanmaya, kopmaya ve anmaya kar dayankl bir hayat hatt kurulur (ekil-1 ve ekil-2). Bu hatlar acil durum planlarna uygun olarak yerletirilir.
ekil-1: Hayat hatt grnm

496
18.1. Hayat hatlarnn acil durumlarda kullanmna ilikin, alanlarda davran deiiklii salayacak ekilde eitimler verilir.
18.2. Yeralt madenlerinde bulunmas zorunlu olan srekli hayat hatt, acil durum planna uygun ekilde alanlarn en ksa srede madeni terk edecekleri ekilde yerletirilir.
18.3. Hayat hattnn hibir artta zarar grmemesi salanr. Hayat hattnn zarar grmesi halinde en ksa srede eski haline getirilir.
18.4. Hayat hatt sehim yapmayacak ekilde uygun aralklarla yerden 130 cm ykseklii salayacak balantlarla tavana ya da yan duvara monte edilir.
18.5. Hayat hatt, konik gsterge ve reflektr levha, yanmaz, ypranma ve anmaya dayankl polipropilen (polypropylene) malzemeden iml edilir.
18.6. Hayat hatt, 7 mm apnda sar renkli olup tek ynl konik gsterge ile balar. Konik gstergeler acil k gsterecek ekilde 10 metreyi gemeyecek aralklarla yerletirilir. Konik
gstergelerin tam orta mesafelerinde reflektr levhalar bulunur. Reflektr levhalar; 50 mm x 100 mm llerinde, ka doru yani ka ynnde yeil, aksi istikamette krmz renkte yanmaz
malzemeden yaplr. Konik gstergenin stnde alt adet reflektr erit bulunur. Konik gsterge ve reflektr levha bulunduu yerden dmeyecek ve kaymayacak ekilde hayat hattnn zerine
sabitlenir.
ekil-2: Hayat hattnn sembolik grnm

18.7. Ana hayat hattna eklenecek balant hatlar iki konik gstergenin ayn yne bakacak ekilde arka arkaya konumlandrlmas ile gsterilir.
18.8. Hayat hattnn, alanlarn bulunduu her galeri veya retim alan ile kesitii noktalara, yanmaz ve dayankl kre eklindeki gstergeler yerletirilir. Bu gstergeler baka alanlarn gelebileceini de ifade eder.
18.9. Hayat hattnn, oksijenli ferdi kurtarc deiim veya dolum istasyonlarnn bulunduu gzerghta yer almas esastr. stasyonlarn bulunduu yerler ikier adet iki konik gstergenin
tabanlarnn birletirilip arka arkaya konumlandrlmas ile gsterilir. Bu istasyonlara bir balant hatt ile ulalmas gerekirse ayn konik gstergeler bu balant hatt zerine de konumlandrlr.
497
MADDE 26 Ayn Ynetmelie aadaki geici madde eklenmitir.

Yeraltndaki ana yollar iin gei hkm
GEC MADDE 2 (1) Bu Ynetmeliin yaym tarihinden nce iletme ruhsat alan yeralt maden iyerlerinin insan nakli yaplan galerilerinde; eimin 18 dereceyi gemesi halinde ana
yollara uygun fren sistemi ve koruyucularla donatlm mekanik vastalarla insanlarn tanmas iin gerekli almalar 1/1/2017 tarihine kadar tamamlanr. Dier iyerlerinde ise Ek-3n 4.1 inci
bendi uygulanr.
MADDE 27 Bu Ynetmeliin;
a) 6 ve 21 inci maddeleri 1/9/2015 tarihinde,

b) 1, 2, 19 ve 25 inci maddeleri 1/1/2016 tarihinde,
c) Dier maddeleri ise yaym tarihinde,
yrrle girer.
MADDE 28 Bu Ynetmelik hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr.
498
POSTALAR HALNDE ALITIRILARAK YRTLEN LERDE ALIMALARA LKN ZEL USUL VE ESASLAR HAKKINDA YNETMELK
07.04.2004 Tarihli 25426 Sayl Resmi Gazete.
BRNC BLM
Ama ve Kapsam
Madde 1 Nitelikleri dolaysyla srekli altklar iin durmakszn birbiri ardna postalar halinde ii altrlarak iletilen veya nbetlee ii postalar ile yaplan ilerde, alma srelerine, gece almalarna, hafta tatillerine ve ara dinlenmesine ilikin zel usul ve esaslar bu Ynetmelikle dzenlenmektedir.
Dayanak
Madde 2 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 76 nc maddesinin ikinci fkrasna dayanlarak hazrlanmtr.
KNC BLM
Usul ve Esaslar
Dzenleme ve lan Ykmll
Madde 3 veren veya iveren vekilleri, posta says ile her postann ie balama ve bitirme saatlerini, postalar halinde altrdklar iilerin ad ve soyadlarn, ara dinlenmelerini,
hafta tatillerini ve bunlara ilikin deiiklikleri dzenleyerek iyerinde iilerin kolayca grp okuyabilecekleri ekilde ilan etmekle ykmldr.
i Postalar Saysnn Dzenlenmesi
Madde 4 i postalar;
a) Nitelikleri dolaysyla srekli altklar iin durmakszn birbiri ardna postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde posta says 24 saatlik sre iinde en az ii postas altrlacak ekilde dzenlenir.
b) Bu maddenin (a) bendi dnda kalan ve ii postalar ile yrtlen dier ilerde 24 saatlik sre iinde altrlacak ii postalar says, her bir ii postasnn alma sresi, 4857
sayl Kanununun 63 nc maddesinin nc fkrasnda ngrlen Ynetmelikte belirtilen gnlk alma sresini amayacak ekilde dzenlenir.
c) Salk kurallar bakmndan gnde 7,5 saat ya da daha az allmas gereken ilerde ii postalar says, her bir postann alma sresi, 4857 sayl Kanununun 63 nc maddesinin son fkrasnda ngrlen Ynetmelikte belirtilen gnlk alma srelerini amayacak ekilde dzenlenir.
d) i postalar saysnn dzenlenmesinde, 10/9/1960 tarihli ve 79 sayl Milli Korunma Sularnn Affna, Milli Korunma Tekilat, Sermaye ve Fon Hesaplarnn Tasfiyesine ve Baz Hkmler hdasna Dair Kanunun 6 nc maddesi ile 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 43 nc maddesi hkmleri gznnde tutulur.
Gece altrlma Yasa
Madde 5 4857 sayl Kanununun 69 uncu maddesinin birinci fkrasnda tanmlanan gece dnemine denk den 20.00-06.00 saatleri arasndaki ii postalarnda, 18 yan doldurmam ocuk ve gen iilerin altrlmalar yasaktr.
cretten ndirim Yaplamayaca
Madde 6 Bir ii postas ile yrtlen ilerde, ikili ya da daha ok posta saysnn artrlmas ya da posta halinde allan iyerlerinde gnlk alma sresinin 7,5 saatin altnda
saptanmas sonucunda, alma srelerindeki azalma nedeniyle, iilerin cretlerinden her ne ekilde olursa olsun, indirim yaplamaz.
499
Gece alma Sresi

Madde 7 Postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde, Kanununun 42 ve 43 nc maddeleri ve 79 sayl Milli Korunma Sularnn Affna, Milli Korunma Tekilat, Sermaye ve
Fon Hesaplarnn Tasfiyesine ve Baz Hkmler hdasna Dair Kanunun 6 nc maddesi ile 4857 sayl Kanununun 70 inci maddesinde ngrlen Ynetmelikte belirtilen haller dnda, iilerin
gece postalarnda 7,5 saatten ok altrlmalar yasaktr.
alma sresinin yarsndan ou gece dnemine rastlayan bir postann almas, gece almas saylr.
i Postalarnn Deime Sresi
Madde 8 Gece ve gndz iletilen ve nbetlee ii postalar altrlarak yrtlen ilerde postalar; en fazla bir i haftas gece altrlan iilerin, ondan sonra gelen ikinci i haftasnda gndz altrlmalar suretiyle ve postalar birbirlerinin yerini alacak ekilde dzenlenir.
Zorunluluk olmadka iilerin postalar deitirilemez. Ancak 4857 sayl Kanununun 69 uncu maddesi uyarnca, gece almas nedeniyle salnn bozulduunu raporla belgeleyen
iiye iveren, olanaklarn elverdii lde gndz postasnda durumuna uygun bir i verir.
in nitelii ve yrtm, i sal ve gvenlii gznnde tutularak, gece ve gndz postalarnda iki haftalk nbetleme esas da uygulanabilir.
Posta Deiiminde Dinlenme Sresi
Madde 9 Posta deiiminde iiler srekli olarak en az onbir saat dinlendirilmeden altrlamaz. Bu hkm, postas deitirilen iilere de uygulanr.
Ara Dinlenmesi
Madde 10 Postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde, iilere, 4857 sayl Kanununun 68 inci maddesindeki esaslar uyarnca ara dinlenmesi verilir. in nitelii, bir iyerinin
ayn blmndeki btn iilere ayn saatte ara dinlenmesi verilmesine olanak brakmyorsa, bu dinlenme, iilere, gruplar halinde arka arkaya alma sresinin ortalarndan balayarak
Kanunu ve bu Ynetmelikteki esaslara gre verilir.
Hafta Tatili
Madde 11 Postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde, iilere, haftann bir gnnde 24 saatten az olmamak zere ve nbetleme yolu ile hafta tatili verilmesi zorunludur.
sim Listeleri
Madde 12 veren veya iveren vekilleri, postalar halinde ii altrlarak yrtlen ilerde, her postada alan iilerin ad ve soyadlarn kapsayan listeler ile bu iiler iin ie balamadan nce alnan periyodik salk raporlarnn bir nshasn ilgili blge mdrlne vermekle ykmldr.
NC BLM
Yrrlk ve Yrtme
Yrrlk
Madde 13 Bu Ynetmelik, yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
500
SALIK KURALLARI BAKIMINDAN GNDE AZAM YED BUUK SAAT VEYA DAHA AZ ALIILMASI GEREKEN LER HAKKINDA YNETMELK
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, Ynetmelikte belirtilen ilerde, alanlarn salk kurallar bakmndan, alabilecekleri azami alma srelerini dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, salk kurallar bakmndan gnde ancak yedi buuk saat veya daha az allmas gereken ileri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
KNC BLM
Genel Hkmler
Gnde azami yedi buuk saat allabilecek iler
MADDE 4 (1) Bir alann gnde ancak yedi buuk saat altrlabilecei iler aada belirtilmitir.
a) Kurun ve arsenik ileri:
1) Kurun retilen galenit, serzit, anglezit gibi cevherlerin karlmasna ilikin maden oca ileri.
2) Kurunlu madenlerden yahut iinde kurun bulunan kl, maden kp, kurun frn kurumu, stbe art ve benzeri maddelerden kurun retimi iin yaplan izabe ileri.
3) Antimuan, kalay, bronz ve benzeri maddelerle yaplan kurun alam ileri.
4) Kurun levha ve lehimlerin alevle kesilmesi, kurunlu boyalarn alevle yaklmas ileriyle levha, tel, boru, akmlatr, ie kapsl, yapm gibi kurun veya kurun alamyla allan
iler.
5) stbe, slgen, kurun tetraetil gibi zehirli ve kimyasal kurun veya arsenikli bileiklerin hazrlanmas ileri.
6) inde kurun ve arsenik bulunan boya ve vernik gibi maddelerin kullanld emaye, gderi, mein, kauuk, ini, cam, yapma ss talar, yapma iek ve oyuncak yapm ileriyle bina, dokuma ve otomobil boyacl ile dar mekanlarda, i mekanlarda veya sala uygun olarak havalandrlmayan mekanlarda yaplan boyaclk, renkli bask ve harf matbaacl (tipografi)
ileri.
7) Kurun levhalar birbirine kaynatma ileri.
b) Cam sanayii ileri:
1) Cam yapmnda kullanlan ilkel maddeleri toz haline getirme, eleme, kartrma ve kurutma ileri (bu ileri yapmak zere tam kapal odalar iinde otomatik makineli tesisat veya alma ortamndaki tozlar salk iin tehlike oluturmayacak dzeye indiren havalandrma tesisat bulunmad takdirde).
2) Eritme ileri (otomatik besleme frnlaryla allmad takdirde).
3) Ateilik ileri.
4) fleme ileri (tamamen otomatik makinelerle yaplmad takdirde).
5) Basnla yaplan cam ileri (cam tazyiki ileri).
6) Ayna cam sanatnda potal cam dkm ileri (potalar kalp masasna mekanik aralarla tanmad takdirde).
7) Cam frn bandan alma ileri.
8) Yayma frnlarnda dzeltme ileri.
9) Tra ileri.
501
10) Asitle hak ve cilalama ileri.

11) Basnl havayla kum pskrten cihazlarla yaplan iler (alma ortamndaki tozlar salk iin tehlike oluturmayacak dzeye indiren havalandrma tesisat bulunmad takdirde).
12) Pota ve ta odalarnda grlen iler.
c) Cva sanayii ileri:
1) Cva amalgamlarndan altn ve gm ayrma ileri, akmlatrclkte inko amalgam ileri, har malzemesi yapmnda cval kurunlu yaplan lehimcilik ileri.
2) Cval aletler yapm ileri.
3) Cva buharl elektrik ampulleri yapm ileri.
4) Sblime, kalomel ve cva fulminat gibi cval bileiklerin hazrlanmas ileri ve laboratuvarlarda cvayla yaplan iler.
) imento sanayii ileri:
1) lkel maddeleri krma, ufalama, ezme, eleme ve kartrma ileri.
2) Otomatik frnlarda piirme ileri.
3) Klinkeri tme, eleme, torba ve flara koyma ileri (otomatik olarak tozun etrafa yaylmasn nleyici bir dzenleme yaplmad takdirde).
d) Kok fabrikalaryla termik santrallerdeki iler:
1) Ateilik, ocak temizlii, jeneratr, doldurma, boaltma ve temizleme ileri.
2) Kimyasal artma ileri.
3) Gazn getii cihaz ve borularn onarlmas ve temizlenmesi ileri.
4) Kok fabrikalarnda kmr ve ocak ileri.
5) Elektrik enerji retim santrallerinin kazan dairesindeki ateilik, kl ve kmrlerin tanmas ileri, (ateiliin elle yaplmas durumunda veya kl ve kmrlerin tanmasnda tozun
etrafa yaylmasn nleyici tesisler olmad takdirde).
6) Termik santraller ile her eit buhar kazanlarnn kazan dairesindeki ateilik, kl ve kmrlerin tanmas ileri. (ateiliin elle yaplmas durumunda veya kl ve kmrlerin tanmasnda tozun etrafa yaylmasn nleyici tesisler olmad takdirde).
e) inko sanayii ileri:
1) inko madeninin toz haline getirilmesi, kartrlmas, elenmesi ve frnlanmas ileri.
2) Damtma frnnn iletilmesi, frnlardan kllerin ve crufun kaldrlmas ileri.
3) inkoyla alam yaplmas ileri.
4) inko tozunun ambalajlanmas ileri.
5) Srekli olarak yaplan galvanizli demir lehimcilii ileri.
6) inko tozu kullanlan kimyasal ve snai iler.
7) Elektrolitik inko madeni retilen tesislerdeki iler.
f) Bakr sanayii ileri:
1) Bakr cevheri karlan maden ocaklarnda yaplan iler.
2) Cevherin kuru veya ya yntemle zenginletirilmesi ve elde edilmesi ileri.
3) Bakr fabrikalarnda cevherin ykama, flotasyon ve izabe ileri.
4) Hurda bakrn eritilerek dklmesi ileri.
g) Alminyum sanayii ileri:
1) Alminyum oksit retimi ileri.
2) Alminyum bronzu hazrlama ileri.
3) Alminyum madeni retimi ileri.
502
) Demir ve elik sanayii ileri.

1) Demir izabe fabrikalarnda cevherin demire evrilmesi ileriyle boru fabrikalarnn frn ve dkm dairelerinde yaplan iler.
2) elikhanelerin elik yaplan frnlaryla bunlarn teferruat ve eklentilerinden olan ikinci derecedeki frnlarda vekonvertrlerde yaplan iler.
3) Sv haldeki demir ve eliin tesisat ve tehizatla veya mekanik olarak tanmasna ilikin iler.
4) Scak veya sv haldeki crufun tanmas ve ilenmesi ileri.
5) Haddehanelerde (souk demirle allan haddehaneler hari), frnlarda, hadde serilerinde, haddehaneyi kzgn veya sv elik yahut demirle besleyen tesisat ve aralarla grlen
ilerle kzgn halde olan yar mamul paralarn kesilmesi ve hazrlanmas ileri.
6) Demir ve elik presleme makinelerinde yaplan ilerle bu makinelerin scak demir veya elikle beslenmesi ve yaplan scak paralarn kaldrlma veya tanmas ileri.
7) Crufun krlmas, ezilmesi, toz haline konulmas, tozlarn uvallara doldurulmas ve ykletilmesi ileri.
h) Dkm sanayii ileri:
1) Kalp kumunun hazrlanmas ileri.
2) Dkm kalp ve maalarnn yaplmas ve dkme hazr duruma getirilmesi ileri.
3) Dkm arjnn hazrlanmas ve her eit maden eritme (izabe) frnlarnn dkme hazr duruma getirilmesi ileri.
4) Maden eritme ve dkme ileri.
5) Kalplarn sklmesi ve dkmlerin temizlenmesi ileri.
6) Savurma ve dey dkm yapm ileri.
) Kaplamaclk ileri:
1) Parlak ve mat kaplama ileri (galvano).
2) Polisaj ileri.
3) Kalayclk ileri.
4) Doldurma yoluyla galvanizleme ileri.
5) Asitle yzey temizleme ileri.
i) Karpit sanayii ileri:
1) Kire ve kokun ark frnnda eritilmesi ileri.
j) Asit sanayii ileri:
1) Asit iin hammaddelerin hazrlanmas ileri.
2) Asidin yaplma safhalarndaki iler.
3) Asidin dinlendirilme, yklenme, boaltlma ve tanmas ileri.
4) Baca gazlarndan asit elde edilmesi ileri.
k) Akmlatr sanayii ileri:
1) Akmlatr yapm ve onarm ileri.
2) Akmlatr suyu hazrlama ve arj ileri.
l) Kaynak ileri:
1) Her eit koruyucu gaz altnda yaplan kaynak ileri.
2) Toz alt kaynak ileri.
3) Oksijen ve elektrik kayna ileri.
503
m) Madenlere su verme ileri:

1) Su verme ileri (sertletirme).
2) Semantasyon ileri.
n) Kauuk ilenmesi ileri:
1) Kauuk hamurunun kartrlmas, frnlanmas ileri.
2) Sala uygun olarak havalandrlmayan yerlerde, otomatik tesisat kullanlmadan yaplan scak vulkanizasyon ileri.
o) Yeralt ileri:
1) Maden ocaklar ileri (elementer cva bulunduu saptanan cva maden ocaklar hari), kanalizasyon ve tnel yapm gibi yer altnda yaplan iler.
) Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yaplan iler:
1) 19/4/1937 tarihli ve 3153 sayl Radiyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Dier Fizyoterapi Messeseleri Hakknda Kanunun Ek 1 inci maddesinde yer alan hkmler sakl kalmak
kaydyla doal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler veya btn dier korpskler emanasyon kaynaklar ile yaplan iler.
p) Grltl iler:
1) Grlt dzeyi en yksek maruziyet etkin deerini (8h=85 dB(A)) aan iler.
r) Su altnda basnl hava iinde almay gerektiren iler:
1) Su altnda basnl hava iinde almay gerektiren ilerden 20 metreye kadar derinlik veya 2 kg/cm2 basnta yaplan iler (ini, k, gei dahil).
s) Pnmokonyoz yapan tozlu iler:
1) Pnmokonyoz yapan tozlarn bulunduu iyerlerindeki iler.
) Tarm ilalar:
1) Tarm ilalar kullanm ileri
Gnde yedi buuk saatten daha az allmas gereken iler
MADDE 5 (1) Bir alann gnde yedi buuk saatten daha az altrlmas gereken ilerle bunlarn her birinde en ok kaar saat altrlaca aada belirtilmitir.
a) Su altnda basnl hava iinde almay gerektiren iler (ini, k, gei dhil):
1) 20-25 (20 hari) m. derinlik veya 2-2,5 (2 hari) kg/cm2 basnta 7 saat.
2) 25-30 (25 hari) m. derinlik veya 2,5-3 (2,5 hari) kg/cm2 basnta 6 saat.
3) 30-35 (30 hari) m. derinlik veya 3-3,5 (3 hari) kg/cm2 basnta 5 saat.
4) 35-40 (40 hari) m. derinlik veya 3,5-4 (3,5 hari) kg/cm2 basnta 4 saat.
5) Dalglar iin bu sreler, 18 metreye kadar 3 saat, 40 metreye kadar olan derinliklerde 1/2 saattir.
b) Cva ileri:
1) Cva izabe frnlarnda grlen iler 6 saat.
2) Elementer cva bulunan ocaklarda grlen iler 6 saat.
c) Kurun ileri:
1) Kurun izabe frnlarnn teksif odalarnda biriken kuru tozlar kaldrma ileri 4 saat.
) Karbon slfr ileri:
1) Karbon slfrden etkilenme tehlikesi bulunan iler 6 saat.
d) nsektisitler:
1) Karbamatl ve organik fosforlu insektisitlerin yapm, paketlenmesi, zelti olarak hazrlanmas ve uygulanmas ileri 6 saat.
504
NC BLM
eitli Hkmler
Baka ite altrma yasa
MADDE 6 (1) Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde alanlar, 4 ve 5 inci maddelerde belirtilen gnlk azami i srelerinden sonra dier herhangi bir ite altrlamazlar.
Fazla alma yasa
MADDE 7 (1) Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde fazla alma yaplamaz.
Bildirim ykmll
MADDE 8 (1) Bu Ynetmelikte saylan ilerden herhangi birinin veya birkann srekli olarak yapld iyeri iverenleri, bu ilerin eit ve niteliklerini, yaplma zamanlarn, anlan ilerde alanlarn erkek ve kadnlar ayr ayr gsterilmek suretiyle saylarn, ie balamadan nce iin yrtld yerin bal bulunduu alma ve Kurumu l Mdrlne yazl olarak
bildirmekle ykmldrler.
tirazlar
MADDE 9 (1) yerlerinde yaplan ilerin 4 ve 5 inci maddelerde saylan ilerden olup olmadna ilikin itirazlar ile 4 ve 5 inci maddelerde yer almayan ilere ilikin bavurular, kullanlan maddelerin zellikleri, uygulanan teknoloji ve alnan teknik ve idari toplu koruma nlemleri de gz nnde bulundurulmak ve Salk Bakanlnn gr alnmak suretiyle alma ve Sosyal
Gvenlik Bakanl tarafndan karara balanr.
DRDNC BLM
Son Hkmler
MADDE 10 (1) 15/4/2004 tarihli ve 25434 sayl Resm Gazetede yaymlanan Salk Kurallar Bakmndan Gnde AncakYedibuuk Saat veya Daha Az allmas Gereken ler Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Bildirim ve muafiyet
GEC MADDE 1 (1) 15/4/2004 tarihli ve 25434 sayl Resm Gazetede yaymlanan Salk Kurallar Bakmndan Gnde AncakYedibuuk Saat veya Daha Az allmas Gereken
ler Hakknda Ynetmelik kapsamnda daha nce bildirim yaplm olan i ve iyerleri iin 8 inci madde hkmleri uygulanmaz.
Yrrlk
MADDE 11 (1) Bu Ynetmeliin 8 inci maddesi yaym tarihinden itibaren ay sonra dier maddeleri yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
505
SALIK VE GVENLK ARETLER YNETMEL

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, iyerlerinde kullanlacak salk ve gvenlik iaretlerinin uygulanmas ile ilgili asgari gereklilikleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik hkmleri 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamndaki tm iyerlerinde uygulanr.
(2) Bu Ynetmelik hkmleri;
a) Dier bir mevzuatla zel olarak atfta bulunulmadka; tehlikeli maddelerin, preparatlarn, rnlerin veya malzemelerin piyasaya arznda kullanlan iaretlemelerde,
b) Kara, demir, deniz, hava ve i suyolu tamaclnn dzenlenmesinde kullanlan iaretlemelerde,
uygulanmaz.
Dayanak
b) 24/6/1992 tarihli ve 92/58/EEC sayl Avrupa Birlii Parlamentosu ve Konsey Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Acil k ve ilkyardm iaretleri: Acil k yollar, ilkyardm veya kurtarma ile ilgili bilgi veren iaretleri,
b) Bilgilendirme iareti: Yasak iareti, uyar iareti, emredici iaret, acil k ve ilkyardm iaretleri dnda bilgi veren dier iaretleri,
c) Ek bilgi levhas: Bir iaret levhas ile beraber kullanlan ve ek bilgi salayan levhay,
) El iareti: alanlar iin tehlike oluturabilecek manevra yapan operatrleri ynlendirmek zere ellerin ve/veya kollarn nceden anlamlar belirlenmi hareket ve/veya pozisyonlarn,
d) Emredici iaret: Uyulmas zorunlu bir davran belirleyen iareti,
e) Gvenlik rengi: Gvenlik asndan zel bir anlam yklenen rengi,
f) Ikl iaret: Saydam veya yar saydam malzemeden yaplm, ieriden veya arkadan aydnlatlarak kl bir yzey grnm verilmi iaret dzeneini,
g) aret levhas: Geometrik bir ekil, renkler ve bir sembol veya piktogramn kombinasyonu ile zel bilgi ileten ve yeterli aydnlatma ile grlebilir hale getirilmi levhay,
) areti: areti veren kiiyi,
h) Operatr: areti izleyerek ara ve gereci kullanan kiiyi,
) Salk ve gvenlik iaretleri: zel bir nesne, faaliyet veya durumu iaret eden levha, renk, sesli veya kl sinyal, szl iletiim ya da el-kol iareti yoluyla i sal ve gvenlii hakknda bilgi ya da talimat veren veya tehlikelere kar uyaran iaretleri,
506
i) Sembol veya piktogram: Bir durumu tanmlayan veya zel bir davrana sevk eden ve bir iaret levhas veya klandrlm yzey zerinde kullanlan ekli,
j) Sesli sinyal: nsan sesi ya da yapay insan sesi kullanmakszn, zel amala yaplm bir dzenekten kan ve yaylan kodlanm ses sinyalini,
k) Szl iletiim: nsan sesi veya yapay insan sesi ile iletilen, nceden anlam belirlenmi szl mesaj,
l) Uyar iareti: Bir tehlike kayna veya tehlike hakknda uyarda bulunan iareti,
m) Yasak iareti: Tehlikeye neden olabilecek veya tehlikeye maruz brakabilecek bir davran yasaklayan iareti,
ifade eder.
KNC BLM
verenin Ykmllkleri
Genel ykmllk
MADDE 5 (1) veren, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fkras gereince iyerinde gerekletirilen risk deerlendirmesi sonularna gre;
iyerindeki risklerin ortadan kaldrlamad veya toplu korumaya ynelik teknikler veya iin organizasyonunda kullanlan nlem, yntem veya srelerle yeterince azaltlamad durumlarda, bu
Ynetmelikte yer ald ekliyle salk ve gvenlik iaretlerini bulundurur ve uygun yerlerde kullanlmasn salar.
(2) Ek-5te belirtilen hususlara aykr olmamak art ile kara, demir, deniz, hava ve i suyolu tamacl alanlarnda kullanlan iaretler, iyerinde benzeri tamacln yaplmas halinde
aynen kullanlr.
MADDE 6 (1) veren, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 16 nc maddesinin hkmleri sakl kalmak artyla, iyerinde kullanlan salk ve gvenlik iaretleri hakknda alanlar veya temsilcilerini bilgilendirir.
(2) veren, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 17 nci maddesinin hkmleri sakl kalmak artyla, iaretlerin anlamlar ve bu iaretlerin gerektirdii davran biimleri hakknda, alanlarn eitim almasn salar.
MADDE 7 (1) veren, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 18 inci maddesi gereince, bu Ynetmeliin kapsad konular ile ilgili alanlarn veya temsilcilerinin grlerini
alr ve katlmlarn salar.
NC BLM
eitli ve Son Hkmler

MADDE 8 (1) 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Gvenlik ve Salk aretleri Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
507
Ek- 1 YERNDE KULLANILAN SALIK VE GVENLK ARETLER LE LGL ASGAR GENEL GEREKLER
Genel hususlar
Bu Ynetmeliin 5 inci maddesindeki genel ykmlle gre, iyerinde bulunmas gereken salk ve gvenlik iaretleri ek-2 ve sonrasndaki tm eklerde belirtilen zel koullara uygun olacaktr.
Bu ekte; 1.1de belirtilen gereklerin tantm, salk ve gvenlik iaretlerinin deiik kullanmlar ve bu iaretlerin birlikte veya birbirinin yerine kullanlmasndaki genel kurallar belirlenmitir.
Salk ve gvenlik iaretleri sadece bu Ynetmelikte belirlenen mesaj veya bilgiyi iletmek zere kullanlacaktr.
caktr.
2. aret eitleri
2.1. Sabit ve kalc iaretler
2.1.1. Sabit ve kalc iaret levhalar; yasaklamalar, uyarlar ve yaplmas zorunlu iler ile acil ka yollarnn ve ilk yardm blmlerinin yerlerinin belirtilmesi ve tannmas iin kullanla-
Yangnla mcadele ekipmannn bulunduu yerler, iaret levhas ve krmz renkle kalc ekilde iaretlenecektir.
2.1.2. Konteynr ve borular zerindeki iaretler ek-3te belirtildii ekilde olacaktr.
2.1.3. Engellere arpma veya dme riski olan yerler, iaret levhas ve gvenlik rengi ile kalc ekilde belirlenecektir.
2.1.4. Trafik yollar gvenlik rengi ile kalc olarak iaretlenecektir.
2.2. Geici iaretler
2.2.1. Gerekli hallerde ve aada 3 nc maddede belirtildii ekilde iaretlerin birlikte ve birbirinin yerine kullanlma imkan da dikkate alnarak; tehlike sinyali vermek, gerekli nlemlerin alnmas iin ilgili kiinin arlmas ve alanlarn acil tahliyesi iin kl iaretler, sesli sinyaller ve/veya szl iletiim kullanlacaktr.
2.2.2. Gerekli durumlarda, tehlikeye yol aabilecek ya da tehlikeli manevralar yapan kimseleri ynlendirmek iin el iaretleri ve/veya szl iletiim kullanlacaktr.
3. aretlerin birlikte ve birbirinin yerine kullanlmas
3.1. Ayn derecede etkili ise, aadaki iaretlerden herhangi biri kullanlabilir:
Engel veya dme tehlikesi olan yerlerde; iaret levhas veya gvenlik rengi
Ikl iaret, sesli sinyal veya szl iletiim
El iaretleri veya szl iletiim
3.2. Aada belirtilen iaretler birlikte kullanlabilir.
Ikl iaret ve sesli sinyal
Ikl iaret ve szl iletiim
El iaretleri ve szl iletiim
508
4. Aadaki tabloda yer alan hususlar, gvenlik rengi kullanlan tm iaretlere uygulanr.
Renk
Krmz
Sar
Mavi (1)
Yeil
(1) Mavi:
(2) Parlak turuncu:
Anlam veya Amac
Talimat ve Bilgi
Yasak iareti
Tehlikeli hareket veya davran
Tehlike alarm
Dur, kapat, dzenei acil durdur, tahliye et
Yangnla mcadele ekipman
Ekipmanlarn yerinin gsterilmesi ve tanmlanmas
Uyar iareti
Dikkatli ol, nlem al, kontrol et
Zorunluluk iareti
zel bir davran ya da eylem

Kiisel koruyucu donanm kullan
Acil k, ilk yardm iareti
Kaplar, k yerleri ve yollar, ekipman, tesisler
Tehlike yok
Normale dn
Sadece dairevi bir ekil iinde kullanldnda emniyet rengi olarak kabul edilir.
Emniyet iaretleri dnda sar yerine kullanlabilir.
zellikle zayf doal gr artlarnda floresan zellikli bu renk ok dikkat ekicidir.
5. Gvenlik iaretinin ilevinin aada belirtilenler tarafndan olumsuz etkilenmemesi iin :

5.1. Grlmesini veya iitilmesini zorlatracak veya engelleyecek, ayn trden bir baka emisyon kaynann bulunmas nlenecek, zellikle;
5.1.1. ok sayda iaret birbirine ok yakn bir ekilde yerletirilmeyecektir.
5.1.2. Kartrlma ihtimali olan iki kl iaret ayn anda kullanlmayacaktr.
5.1.3. Ikl bir iaret bir dier kl iaretin ok yaknnda kullanlmayacaktr.
5.1.4. Birden fazla sesli sinyal ayn anda kullanlmayacaktr.
5.1.5. ok fazla ortam grlts olan yerlerde sesli sinyal kullanlmayacaktr.
5.2. aretlerin ya da sinyal aygtlarnn; uygun tasarm, yeterli sayda olmas, uygun bir ekilde yerletirilmesi, bakm ve onarmnn iyi yaplmas ve doru almas salanacaktr.
6. aretler ve sinyal aygtlar imalindeki karakteristik zelliklerini ve/veya ilevsel niteliini korumak iin, dzenli aralklarla temizlenecek, kontrol, bakm ve tamiri yaplacak ve gerektiinde deitirilecektir.
7. aretlerin ve sinyal aygtlarnn says ve yerletirilecei yerler, tehlikenin byklne ve bunlarn uygulanaca alana gre belirlenecektir.
8. Herhangi bir enerji ile alan iaretlerin, enerjinin kesilmesi ve tehlikenin baka bir ekilde nlenememesi durumunda, iaretlerin yedek enerji kayna ile derhal almas salanacaktr. Kullanlan enerji kaynaklar, gvenlik koullarna uygun nitelikte olacaktr.
9. Ikl iaret ve/veya sesli sinyallerin almaya balamas, yaplacak iin veya hareketin balayacan belirtir. Yaplan i veya hareket sresince kl iaret veya sesli sinyal almasna devam edecektir. Ikl iaret ve sesli sinyal kullanlp durmasndan hemen sonra tekrar alabilir olacaktr.
10. Ikl iaretler ve sesli sinyaller, doru ve etkili almalarn salamak iin, kullanlmadan nce ve kullanm sresince yeterli sklktaki aralklarla kontrol edilecektir.
11. Kiisel koruyucu kullanmndan kaynaklanan hususlar da dahil olmak zere, alanlarn grme ve iitmelerine engel olacak herhangi bir husus var ise; ilgili iaretlerin glendirilmesi
veya deitirilmesi iin gerekli nlemler alnacaktr.
12. nemli miktarda tehlikeli madde ya da preparat depolanan alanlarda, odalarda veya kapal yerlerde bulunan her bir paket ya da kap zerinde bulunan etiketlerin, bu yerlerde alnmas gereken gvenlik nlemlerini ikaz iin yeterli deilse, ek-2nin 3.2 inci maddesi ve ek-3n 1 inci blmnde belirtilenlere uygun olarak ikaz iareti bulundurulacak veya iaretlenecektir.
509
Ek-2 ARET LEVHALARIYLA LGL ASGAR GEREKLER

1. Temel nitelikler
1.1. Kendi zel amalarna gre; yasaklama, uyar, emir, ka yolu, acil durumlarda kullanlacak ya da yangnla mcadele amal ekipman belirten ve benzeri iaret levhalarnn biim
ve renkleri blm 3te verilmitir.
1.2. Piktogramlar mmkn olduunca yaln olacak ve sadece temel ayrntlar ierecektir.
1.3. Ayn anlam veriyorsa ve yaplan deiiklik ya da dzenleme anlamn belirsiz hale getirmeyecekse, kullanlan piktogramlar blm 3te belirtilenlerden biraz farkl ya da daha ayrntl olabilir.
1.4. aret levhalar kullanldklar ortama uygun, darbeye ve hava koullarna dayankl malzemeden yaplacaktr.
1.5. aret levhalarnn boyutlar ile kolorimetrik ve fotometrik zellikleri, bunlarn kolayca grlebilir ve anlalabilir olmalarn salayacaktr.
2. Kullanm koullar
2.1. aret levhalar zel bir tehlike olan yerlerin ve tehlikeli cisimlerin hemen yaknna, genel tehlike olan yerlerin giriine, engeller dikkate alnarak, gr seviyesine uygun ykseklik ve
konumda, iyi aydnlatlm, eriimi kolay ve grnr bir ekilde yerletirilecektir. yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik hkmleri sakl kalmak
artyla, doal n zayf olduu yerlerde floresan renkler, reflektr malzeme veya yapay aydnlatma kullanlacaktr.
2.2. aret levhasnn gsterdii durum ortadan kalktnda, iaret levhas da kaldrlacaktr.
510
3. Kullanlacak iaret levhalar

3.1. Yasaklayc iaretler
Temel nitelikler
- Daire biiminde,
- Beyaz zemin zerine siyah piktogram, krmz ereve ve diyagonal izgi (krmz ksmlar iaret alannn en az % 35ini kapsayacaktr)
Sigara ilmez
Sigara imek ve ak alev kullanmak yasaktr
Yaya giremez
Suyla sndrmek yasaktr
ilmez
Yetkisiz kimse giremez
makinas giremez
Dokunma
511
3.2. Uyar iaretleri

Temel nitelikler
- gen eklinde
- Sar zemin zerine siyah piktogram, siyah ereve (sar ksmlar iaret alannn en az % 50sini kapsayacaktr)
Parlayc madde veya yksek s
Patlayc madde
Toksik (Zehirli) madde
Andrc madde
Radyoaktif madde
Asl yk
makinas
Elektrik tehlikesi
Tehlike
Lazer n
Oksitleyici madde
yonlatrc olmayan radyasyon
Kuvvetli manyetik alan
Engel
Dme tehlikesi
Biyolojik risk
Dk scaklk
Zararl veya tahri edici madde
512
3.3. Emredici iaretler

Temel nitelikler
- Daire biiminde,
- Mavi zemin zerine beyaz piktogram (mavi ksmlar iaret alannn en az %50sini kapsayacaktr)
Gzlk kullan
Baret tak
Eldiven giy
Maske kullan
ayakkabs giy
Yaya yolunu kullan
Koruyucu elbise giy
Yz siperi kullan
Emniyet kemeri kullan
Kulak koruyucu tak
Genel emredici iaret (gerektiinde baka iaretle bir-
513
3.4. Acil k ve ilkyardm iaretleri

Temel nitelikler
- Dikdrtgen veya kare biiminde,
- Yeil zemin zerine beyaz piktogram (yeil ksmlar iaret alannn en az %50sini kapsayacaktr)
Acil k ve ka yolu
Ynler (Yardmc bilgi iareti)
lk Yardm
Sedye
Gz duu
Gvenlik duu
Acil yardm ve ilk yardm telefonu
514
3.5. Yangnla mcadele iaretleri

Temel nitelikler
- Dikdrtgen veya kare biiminde,
- Krmz zemin zerine beyaz piktogram (krmz ksmlar iaret alannn en az % 50sini kapsayacaktr)
Yangn Hortumu
Yangn Merdiveni
Yangn Sndrme Cihaz
Acil Yangn Telefonu
Ynler (Yardmc bilgi iareti)

Ek- 3 BORU VE KAPLAR ZERNDEK ARETLER LE LGL ASGAR GEREKLER
1.inde tehlikeli madde veya preparatlarn bulunduu veya depoland kaplar ile bunlar ihtiva eden veya tayan, grnr borular; meri mevzuata uygun olarak, renkli zemin zerinde
piktogram veya sembol bulunan etiket ile iaretlenir.
Sz konusu etiketler;
- Ayn piktogram veya semboller kullanlarak, ek-2de verilen uyar iaretleri ile deitirilebilir.
- Tehlikeli madde veya preparatn ad ve/veya forml ve tehlikesi hakknda ek bilgileri de ierebilir.
2. inde tehlikeli madde veya preparatlarn bulunduu borular, vanalar, supaplar ve bunlarla ilgili paralar, tandklar maddelere gre ayr renklerde boyanr ve kolay grlebilen yerlere belirti iaretler konulur ve kollu veya sapl vana ve musluklarn zerinde, bunlarn ak veya kapal olduklarn gsteren iaret veya tertibat bulundurulur.
3. aretler; katlanmaz, kendinden yapkanl ya da boyama biiminde yaplr ve grnr yzeylere yerletirilir.
4. Bu Ekin 1 inci blmnde belirtilen iaretler, ek-2, blm 1.4te belirtilen temel nitelikleri ve ek-2, blm 2de yer alan iaret levhalarnn kullanmyla ilgili artlar salar.
5. Borular zerinde kullanlan iaretler, 1, 2, 3 ve 4 nc blmlerde belirtilen hususlar ile birlikte, vanalar ve balant yerleri gibi tehlikeli noktalarn yaknna grnr ekilde ve uygun
aralklarla konulur.
6. nemli miktarlarda tehlikeli madde veya preparat ieren paketler veya konteynerler ek-2, Blm 1.5de belirtilen artlara gre etiketlenmemi ise, bunlarn depoland alanlar, odalar
veya kapal yerler, ek-2, blm 3.2de yer alan uygun ikaz iareti ile belirtilir veya ek-3, blm 1de belirtilen ekilde iaretlenir.
7. Deiik tehlikeli madde ya da preparatn depoland yerlerde, genel tehlikeyi belirten uyar iareti kullanlabilir.8. Bu iaret veya etiketler depolama blgesinin yaknna ya da depo iin
kullanlan odann giri kapsna yerletirilir.
515
Ek- 4 YANGINLA MCADELE ARETLER LE LGL ASGAR GEREKLER

Genel hususlar
1. Bu Ek yangnla mcadele amacyla kullanlan ekipmana uygulanr.
2. Yangnla mcadele ekipman zel bir renk ile belirtilir ve yerini bildiren bir iaret levhas yerletirilir ve/veya bu gibi ekipmann sakland yer ya da eriim noktalar iin zel bir renk
kullanlr.
3. Bu tr ekipman belirlemede krmz renk kullanlr. Krmz alan, ekipmann kolayca tannabilmesi iin yeterince geni olmas salanr.
4. Bu tr ekipmann bulunduu yeri iaretlemek iin ek-2, blm 3.5te verilen iaret levhalar kullanlr.
Ek- 5 ENGELLER, TEHLKEL YERLER VE TRAFK YOLLARINI BELRLEMEK N KULLANILAN ARETLER LE LGL ASGAR GEREKLER
1. Engeller ve tehlikeli yerlerde kullanlan iaretler
1.1. Engellere arpma, dme ya da nesnelerin dme tehlikesinin bulunduu yerler ile iletme tesisleri iinde alanlarn almalar esnasnda dolatklar blgeler, birbirini takip
eden sar ve siyah ya da krmz ve beyaz renk eritleriyle iaretlenir.
1.2. aretlerin boyutu, engelin ya da tehlikeli blgenin bykl ile orantl olur.
1.3. Sarsiyah ya da krmzbeyaz eritler yaklak olarak 45 derece ayla ve ayn byklkte boyanr.
1.4. rnek:
2. Trafik yollarnn iaretlenmesi

2.1. alma yerlerinin kullanm biimi ve ekipmanlar, alanlarn korunmasn gerektiriyorsa; ara trafiine ak yollar, zemin rengi de dikkate alnarak, aka seilebilir ekilde, sar
ya da beyaz renkli srekli eritlerle belirtilir.
2.2. eritler; aralar ile aralara yakn bulunabilecek nesneler arasnda ve aralarla yayalar arasnda, emniyetli bir mesafeyi belirtecek ekilde izilir.
2.3. Tesislerin ak alanlarndaki srekli trafiin olduu yollar, uygun bariyerler ve kaldrmlar yoksa, uygulanabilir olduu lde, yukarda belirtildii ekilde iaretlenir.
Ek- 6 IIKLI ARETLER N ASGAR KURALLAR
1. Temel Nitelikler
1.1. Ikl iaretlerin, kullanm amacna ve artlarna uygun olarak, bulunduu ortama gre iyi grnr ve seilir olmas, ar k nedeniyle parlamamas veya yetersiz k nedeniyle
grnrlnn azalmamas salanr.
1.2. Ikl iaretlerin sinyal gnderen kl alan, tek renk ya da belirli bir zemin zerinde piktogramdan oluur.
1.3. Kullanlacak tek renk ek-1, blm 4te yer alan renk tablosuna uygun seilir.
1.4. aret bir piktogram ieriyorsa, bu piktogram ek-2de belirtilen ilgili kurallarn hepsine uygun olmas salanr.
516
2. zel kullanm kurallar

2.1. Bir aygt hem srekli hem de aralkl iaretler gnderiyorsa, aralkl gnderilen iaret srekli iaretin belirttiinden daha fazla tehlikeli bir durumu ya da daha acil olarak yaplmas
istenen/emredilen mdahale ya da eylemi ifade eder. Aralkl gnderilen kl iaret iin, n yank kalma sresi ve yanp snme skl,
- mesajn tam olarak anlalmasn salar
- dier kl iaretlerle veya srekli yanan kl iaretlerle karmaz.
2.2. Yanp snen kl iaret, sesli sinyal yerine ya da sesli sinyalle birlikte kullanlyorsa, ayn kodlama kullanlacaktr.
2.3. Ciddi bir tehlikeyi bildiren yanp snen kl iaretler, zel olarak gzlem altnda tutulacak ve yedek bir lamba bulundurulacaktr.
Ek- 7 SESL SNYALLER N ASGAR KURALLAR

1. Temel Nitelikler
1.1. Sesli sinyaller;
(a) ortam grltsnden hayli yksek, ancak ar derecede yksek ve zarar verici olmayacak ekilde duyulabilir bir ses dzeyinde olacak ve
(b) teknik zellikleri itibariyle kolaylkla tannabilir, dier sesli sinyaller ile ortamdaki seslerden aka ayrt edilebilir olacaktr.
1.2. Eer bir aygt sabit ve deiken frekansta sesli sinyal yayyorsa; aygtn yayd deiken frekansl sinyal, sabit frekansl sinyale gre daha tehlikeli bir durumu veya daha acil
olarak yaplmas istenen/emredilen mdahale ya da eylemi ifade eder.
2. Kodlama
Tahliye iaretleri srekli olacaktr.
Ek- 8 SZL LETM N ASGAR KURALLAR
1. Temel Nitelikler
1.1. Bir veya birden fazla kiiler arasnda yaplan szl iletiimde; belirli bir formda veya kodlanm haldeki ksa metinler, cmleler, kelime veya kelime gruplar kullanlacaktr.
1.2. Szl mesajlar mmkn olduunca ksa, yaln ve ak olmaldr. Konuann konuma becerisi ve dinleyenin duyma yetenei gvenilir bir szl iletiime uygun olacaktr.
1.3. Szl iletiim dorudan insan sesi veya uygun bir vastayla yaynlanan insan sesi ya da yapay insan sesi ile olacaktr.
2.1. Szl iletiimde yer alan kiiler, salk ve gvenlik asndan istenilen davran yapabilmeleri iin szl mesaj doru telaffuz edebilecek ve anlayabilecek seviyede kullanlan
dili bileceklerdir.
2.2. Szl iletiim, elkol hareketleri yerine ya da onlarla birlikte kullanldnda aada verilen komutlar kullanlacaktr.
balat: bir ilem veya hareketi balatmak iin
dur: bir hareketi durdurmak veya sona erdirmek iin
tamam: bir ilemi sona erdirmek iin
yukar: bir yk yukar kaldrmak iin
aa: bir yk aa indirmek iin
ileri geri sa sol: (Bu komutlar uygun el hareketleri ile egdml olacak ekilde kullanlacaktr.)
kes: acil olarak durdurmak iin
abuk: gvenlik nedeniyle bir hareketi hzlandrmak iin
Ek- 9 EL ARETLER N ASGAR GEREKLER

1. zellikler
El iaretleri kesin, yaln, yaplmas ve anlalmas kolay olacak ve benzer iaretlerden belirgin bir ekilde farkl olacaktr.
Ayn anda iki kol birden kullanlyorsa, bunlar simetrik olarak hareket ettirilecek ve bir harekette sadece bir iaret verilecektir.
Yukardaki artlara uymak, ayn anlam vermek ve anlalabilir olmak kaydyla 3 nc blmde gsterilen iaretlerden biraz farkl veya daha detayl iaretler kullanlabilir.
2.1. areti: Elkol hareketleri ile aretleri veren kii,
Operatr: aretinin talimatlar ile hareket eden kii
areti, operatre manevra talimatlarn vermek iin elkol hareketleri kullanacaktr.
2.2. areti, kendisi tehlikeye dmeyecek ekilde, bulunduu yerden btn manevralar grsel olarak izleyebilmelidir.
2.3. aretinin esas grevi; manevralar ynlendirmek ve manevra alanndaki alanlarn gvenliini salamaktr.
2.4. Yukarda, 2.2deki art yerine getirilemiyorsa ek olarak bir veya daha fazla iareti konulandrlacaktr.
2.5. Operatr, alm olduu emirleri gvenlik ierisinde yerine getiremeyecei durumlarda yrtmekte olduu manevray durdurarak yeni talimat isteyecektir.
2.6. Yardmc unsurlar:
- Operatr, iaretiyi kolaylkla fark edebilmelidir.
- areti, ceket, baret, kolluk veya kol band gibi ayrt edici eyalardan bir veya daha fazlasn giyecek ya da uygun bir iaret arac tayacaktr.
- Ayrt edici eyalar; parlak renkli, tercihen hepsi ayn renkte ve sadece iaretilere zel olacaktr.
3. Kodlanm iaretler.
Genel hususlar
Aada verilen kodlanm iaretler, belirli sektrlerde ayn manevralar iin kullanlacaktr.
517
518
A.Genel aretler
Anlam
BALAT
Hazr ol
Tarifi
ekil
Avu ileri ne bakacak ekilde her iki

kol yere paralel
Balama komutu
DUR
Kesinti / ara
Avu ii ne bakacak ekilde sa kol

yukar kalkk
Hareketi durdur
TAMAM
Her iki kol gs hizasnda eller kenetli
lemin sonu
519
B. Dikey hareketler
Anlam
Tarifi
KALDIR
Sa kol avu ii ne bakacak ekilde yukar

kalkkken yavaa daire izer
NDR
Sa kol avu ii ieri bakacak ekilde yere

doru indirilmiken yavaa daire izer
DEY MESAFE
Mesafe her iki elin arasndaki bolukla ifade

edilir
ekil
520
C. Yatay Hareketler
Anlam
Tarifi
LER
Her iki kol avu ileri yukar bakacak ekilde

bel hizasnda bklyken kollar dirsekten krlarak yukar hareket eder
GER
Her iki kol avu ileri aa bakacak ekilde

gs nnde bklyken kollar dirsekten krlarak yavaa gvdeden uzaklar
SA
Sa kol avu ii yere bakacak ekilde yere

paralel saa uzatlmken saa doru yavaa
kk hareketler
aretinin sa*
SOL
aretinin solu*
Sol kol avu ii yere bakacak ekilde yere paralel sola uzatlmken sola doru yavaa
kk hareketler
YATAY MESAFE
Eller arasndaki boluk mesafeyi ifade eder
ekil
521
D. Tehlike
Anlam
KES
Acil dur.
Tarifi
ekil
Avu ileri ne bakacak ekilde her iki kol yukar kalkk
HIZLI
Btn hareketler daha hzl
YAVA
Btn hareketler daha yava
Ek- 10 KALDIRMA ARALARIYLA YAPILAN LEMLERDE SALIK VE GVENLK ARETLER LE LGL ASGAR GEREKLLKLER
Kaldrma makinalarnda yklerin kaldrlmalar, indirilmeleri veya tanmalar, yetitirilmi iaretiler tarafndan verilecek el ve kol iaretlerine gre yaplr.
Bir kaldrma makinasnda birden ok alann grevli bulunduu hallerde, kaldrma makinas operatr, iareti veya dier grevlilerden yalnz birinden iaret alacak ve iareti, operatr tarafndan kolayca grlebilecek yerlerde duracaktr. Operatr, her kim tarafndan verilirse verilsin, her dur iaretini daima yerine getirecektir.
Kaldrma aralarnn veya kaldrlan ykn hareketi esnasnda alanlar uyarmak iin operatr, sesi aka iitilebilen zil, kl iaret ve benzerleriyle iaret verir ve bunlar hareket
halinde devaml olarak alr.
Aralarda onarm yaplyorsa, aralarn zerine ve uygun yerlere, onarm yapldna dair uyarma levhalar konulur.
Kaldrma Aralarnn kaldracaklar en ar ykler, kabinlerin iinde veya dnda bilgilendirme iareti olarak belirtilir ve kaldrlabilecek en ar ykten fazlas kaldrldnda, durumu
bildiren sesli ve kl otomatik bir uyarma tertibat bulundurulur.
Kaldrma aralarnda kullanlan zil sesleri, kl iaretler iyerindeki dier sinyal seslerinden ve kl iaretlerden farkl, dier makinalarn meydana getirdii grltleri bastracak kadar
kuvvetli, kolayca fark edilebilen olmal ve ayn iyerinde alan tm kaldrma aralar iin ayn olmaldr.
Ar paralarn ekip halinde kaldrld veya tand hallerde, nceden belirtilen kodlanm hareket ve iaretler kullanlr.
522
SANAY, TCARET, TARIM VE ORMAN LERNDEN SAYILAN LERE LKN YNETMELK

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun uygulanmas bakmndan, hangi ilerin sanayi, ticaret, tarm ve orman ilerinden
saylacan belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 4857 sayl Kanununun uygulanmas bakmndan, sanayi, ticaret, tarm ve orman ilerinden saylan ileri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 4857 sayl Kanununun 111 inci maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
KNC BLM
lerin Kapsam ve Belirleme Yetkisi
Sanayi, ticaret, tarm ve orman ileri

MADDE 4 (1) 4857 sayl Kanununun uygulanmas bakmndan sanayi, ticaret, tarm ve orman ileri kapsamnda bulunan iler EK-Ide yer alan listede belirtilmitir.
Kapsam belirleme yetkisi
MADDE 5 (1) EK-Ide yer alan liste dnda kalan bir iin sanayi, ticaret, tarm ve orman ilerinin hangisi kapsamnda saylaca hususunda alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl
yetkilidir.
NC BLM
eitli ve Son Hkmler
MADDE 6 (1) 28/2/2004 tarihli ve 25387 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sanayi, Ticaret, Tarm ve Orman lerinden Saylan lere likin Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
EK-I
4857 SAYILI KANUNUNUN UYGULANMASI BAKIMINDAN SANAY, TCARET, TARIM VE ORMAN LER LSTES
A) Sanayiden Saylan ler
Hammadde, yar mamul ve mamul rnlerin ilenmesi, temizlenmesi, eklinin deitirilmesi, sslenmesi, sat iin hazrlanmas ileri,
Yardmc ve tamamlayc iler dahil her trl madenleri ve endstriyel hammaddeleri arama ve topraktan karma ileri,
3
4
5
6
7
8
9
10
Madencilikten bamsz maden ve cruf ayklama ve temizleme ileri,

Mermer gibi kesilip parlatlabilen ta ocaklarnda yaplan iler,
Ta karma, krma, kesme ileri dahil ta, kil, kum ve kire ocaklarnda yaplan iler,
Kaya tuzu retimi ile deniz ve gllerden tuz retimi ileri,
Petrol ve doalgaz arama ileri,
Petrol ve doalgaz kuyularnn almas ileri,
Petrol ve doalgaz kuyularnn ve tabakalarnn veya bitml kumlarn iletilmesi ileri,
Petrol ve doalgazn boru hatlar ve karayolu ile tanmas ileri,
11
Petrol rnlerinin svlatrlm petrol gaz (SPG) dahil depolanmas, tanmas, dolum ve datm (akaryakt ve SPG istasyonlar dahil) ileri,
12
Her trl canl hayvann kesilmesi, et ve et rnlerinin retilmesi ileri,
13
St ve st rnlerinin retilmesi ileri,
14
Meyve ve sebze ilenmesi, konservecilii, kurutmacl, sirke, turu, sala, reel, marmelat, meyve ve sebze sular imali ileri,
15
Konserve, fme, salamura, marina gibi balk ve dier su rnlerinin temizlenmesi, paketlenmesi, dondurulmas ve ilenmesi ileri,
16
Gda maddelerinin temizlenmesi, ayklanmas ve tlmesi ileri,
17
Yem sanayi ileri,
18
Frnclk, pastaclk, biskvi ve dier hamur ileri,
19
Makarna, ehriye ve benzeri yiyecek maddeleri imali ileri,
20
Yemek fabrikalarndaki retim ileri,
21
eker sanayi ileri,
22
Kakao ve ikolata imali ileri,
23
Niasta, dekstrin ve glikoz imali ileri,
24
ekerlemeler ve dier ekerli maddeler ile sakz imali ileri,
25
ay sanayi ileri,
523
26
eitli kuru yemilerin hazrlanmas ileri,
27
Buz fabrikalarndaki iler,
28
Souk hava tesislerindeki iler,
29
Bitkisel yalarn tasfiyesi ve eitli ilemlere tabi tutulmas ileri,
30
Baka yerde tasnif edilmemi gda maddelerinin imali ve eitli ilemlere tabi tutulmas ileri,
31
Alkoll ikiler imali ileri,
32
Su, maden suyu ve soda dahil alkolsz iki imali ileri,
33
Ttn ve ttn rnleri sanayinde yaplan iler,
34
rr fabrikalar ileri,
35
Her eit iplik imali, dokuma sanayi, iplik bkm ve sarm ileri,
36
Apre, boya, yazma ve basmaclk ileri,
37
Hal ve kilim sanayi ileri,
38
rme sanayi ileri,
39
p, halat, sicim ve benzerleri sanayi ileri,
40
Her eit ayakkab imalat ileri,
41
Giyecek ve tuhafiye eyas imalat ileri,
42
Mensucattan hazr eya imalat ileri,
43
Aacn mekanik ilenmesi ileri,
44
Aa, saz ve mantardan eya imalat ileri,
45
Her eit malzeme ile yaplan mobilya sanayi ileri,
46
Demecilik ileri,
47
Kt hamuru, kt ve mukavva imalat ileri,
48
Kt hamurundan kt ve mukavvadan eya imali ileri,
49
Basmevlerinde yaplan iler,
50
Matbaaclk, yaynclk ve bunlarla ilgili sanayi ileri,
524
51
Ciltilik, kliecilik ve dier bask ileri,
52
Deri ileme sanayi ileri,
53
Krk ileme ve boyama sanayi ileri,
54
Kauuk sanayi ileri,
55
Sanayide kullanlan esas kimya maddeleri ve suni gbreler imali ileri,
56
Tenvir fiekleri, ocuk tabanca mantar imalat ileri,
57
Mhimmat ve patlayc maddeler imalat ve depolama ileri,
58
Tuzlar, asitler, bazlar ve alkoller gibi kimyasal maddelerin imali ileri,
59
Suni ipek ve dier sentetik elyaf ile plastik maddelerin imali ileri,
60
Snai bitkisel ve hayvansal yalarn retimi ileri,
61
Boya, vernik, cila, zc ve yaptrc imali ileri,
62
Baka yerde tasnif edilmemi kimyasal maddelerin imalat ileri,
63
Petrol ve kmrden elde edilen muhtelif rnlerin imali ileri,
64
Pimi topraktan inaat malzemesi imalat ileri,
65
Cam sanayi ileri,
66
Porselen, fayans ve seramik sanayi ileri,
67
imento ve hazr beton sanayi ileri,
68
imento ve betondan eya ve inaat malzemesi imalat ileri,
69
Al ta ocaklarndan ayr olarak iletilen al tozu ve aldan eya imali ileri,
70
Ta ocaklarndan ayr olarak iletilen kire ocaklar ve kire imali ileri,
71
Ta ve grafitten eya imali ileri,
72
Asbest retimi ve asbestli malzeme imali ileri,
73
Zmpara ta ve kd imali ileri,
74
Demir, elik ve dier metallerin imalat sanayi ileri,
75
Metal d maddelerin imalat ileri,
525
526
76
Metalden mamul eya sanayi ileri,
77
Metaller dndaki maddelerden dier imalat ileri,
78
Makine imalat ve tamirat ileri,
79
Deniz nakil vastalarnn inas, tamirat, skm ve batklarn karlmas ileri,
80
Demiryolu nakil vastalar ve malzemesi imali ve tamirat ileri,
81
Motorlu aralar imalat ve tamirat ileri,
82
Motosiklet ve bisiklet imalat ileri,
83
Hava tatlar imal ve tamirat ileri ile havaalanlarndaki bakm, onarm, ikmal ve benzeri teknik destek hizmetleri,
84
Tamaclkta kullanlan dier ara ve malzemelerin imalat ileri,
85
Mesleki, fenni ve hassas aletlerin imali ve tamirat ileri,
86
Fotoraf makineleri, optik alet ve malzemesi imalat ileri,
87
Saat imalat ileri,
88
Mcevherat ve kuyumculuk imalat ileri,
89
Mzik aletleri imalat ileri,
90
Baka yerde tasnif edilmemi imalata ynelik dier iler,
91
Yer st ve yer altnda, su st ve su altnda yaplan bina, set, baraj, yol, demiryolu, havai hat, tnel, metro, kpr, elik yap ve montaj, iskele, liman, dalgakran,
kanalizasyon, lam, kuyu, kanal, duvar ve benzeri inaat, onarm, dzeltme, deitirme, skm ve ykm ileri ve bunlara yardmc her trl endstriyel yapm ileri, her trl prefabrik yap elemanlarnn retimi ve ileri, sondaj, toprak kaz, yarma ve doldurma ileri, elektrik, shhi tesisat ve kalorifer gaz tesisat kurma ileri, dlgerlik, marangozluk, sva, badana ve boya ileri, bu ilerde kullanlan sabit ve hareketli makine ve tesislerin kullanlmas gibi iler,
92
Bataklk kurutma, gl ve akarsu slah ileri,
93
Telefon, telgraf, telsiz, radyo ve televizyon kurma ileri,
94
Tarm ve orman iyeri ve iletmelerindeki yap ileri,
95
Elektrik ve her eit muharrik kuvvetleri elde etme, deitirme, tama, kurma ve datma ileri,
96
Havagaz retimi, havagaz ve doalgazn datm ileri,
97
Istma ve enerji maksadyla buhar retim ve datm ileri,
98
Sularn toplanma, tasfiye, tevzii, artm ve su ebekelerinin iletilmesi ve ayn iletme tarafndan yaplan bakm ve tamir ileri,
99
p ve kanalizasyon hizmetleri ileri,
100
Hammadde, yar ve tam mamul rnlerin istasyon, antrepo, iskele, liman, havaalan, hipermarketler, serbest blgeler ve zel gmrkleme sahalar ve benzeri yerlerde her trl ykleme, boaltma ve depolanmas ileri,
101
102
Bitki koruma rn veya teknik madde retim tesislerinde yaplan iler,

Radyoaktif maddelerle yaplan iler ile elektromanyetik ortamda yaplan iler.
B) Ticaretten Saylan ler

1
Ham, yar ve tam yaplm her tr bitkisel, hayvansal veya endstriyel rn ve mallarn alm ve satm ileri,
Mhendislik, mavirlik gibi bilgi ve teknolojisi alm ve satm ileri,
Hukuki hizmetler,
Fotoraflk ileri,
Kuafr, berber ve gzellik salonlarnda yaplan iler,
Depoculuk, ambarclk, antrepoculuk ve benzeri iler,
Su rnleri alm ve satm ileri,
Lokanta, kafeterya, aevleri ve dier yeme ime mekanlarnda yaplan iler,
Otel, pansiyon, kamp, yurt ve misafirhane gibi konaklama tesislerinde yaplan iler,
10
Haberleme hizmetleri,
11
Bankaclk ve finans sektr ile ilgili iler,
12
Sigortaclk ileri,
13
Komisyonculuk ileri,
14
Emlaklk ileri,
15
Makine ve ekipmanlarn kiralanmas ve finansal kiralama ileri,
16
Baka yerde snflandrlmam sosyal hizmetler,
17
Salk hizmetleri,
18
Eitim hizmetleri,
19
Bilimsel aratrma merkezleri ve laboratuvarlarda yaplan iler,
20
Mesleki teekkllerde yaplan iler,
21
Kltr ve elence hizmetleri,
22
Botanik ve hayvanat baheleri ve baka yerde snflandrlmam kltrel faaliyet hizmetleri,
23
Mzecilik ileri,
24
Ktphanecilik hizmetleri,
25
Bina temizlii, hal ykama, oto ykama, kuru temizleme, amarhaneler gibi temizlik ileri,
26
Teleferik iletmecilii,
27
Taksi iletmeleri ve bununla ilgili hizmetler,
28
Terminaller, park yerleri ve garajlar gibi karayolu nakliyatn kolaylatran hizmetler,
29
Havaalanlarndaki yer hizmetleri,
30
Demiryolu nakliyat ileri,
31
Karada, gl ve akarsularda insan veya eya ve hayvan tama ileri,
32
Baka yerde tasnif edilmemi tamir ileri,
33
Zirai mcadele ila bayilii ileri.
527
528
C) Tarm ve Orman leri

1 - Her eit meyveli ve meyvesiz bitkiler; ay, pamuk, ttn, elyafl bitkiler; turungiller; pirin, baklagiller; aa, aak, omca, tohum, fide, fidan; sebze ve tarla rnleri; yem ve ss
bitkilerinin yetitirilmesi, retimi, slah, aratrlmas, bunlarla ilgili her trl toprak ileri, ekim, dikim, a, budama, sulama, gbreleme, hasat, harman, devirme, temizleme, hazrlama ve ayrma ileri, hastalk ve zararllarla mcadele, sulama birliklerince ortaklaa deme usul ile tarmsal sulama sistemlerinin iletilmesi, toprak slah, ayr, mera, toprak ve su korunmas gibi iler,
2 - Her trl i ve gelir hayvanlarnn yetitirilmesi, retimi, slah ve bunlarla ilgili bakm, gdm, terbiye, krkm, sam ve rnlerinin elde edilmesi, toplanmas, saklanmas ile bu hayvanlarn hastalk ve asalaklaryla mcadele ileri,
3 - Ormanlarn korunmas, planlanmas (amenajman), yetitirilmesi, iletilmesi, snrlandrlmas almalar, yangnla mcadele almalar, bunlara ait alt yap almalar ile ett proje,
aalandrma, erozyon kontrol, rehabilitasyon, orman ii mera slah, alama, tohum ve aa slah, tohum toplama, fidan retimi, tohumluklarn tesisi, ormanclk aratrma almalar ile av
yaban hayat almalar, milli park, orman ii dinlenme yerleri ve kent ormanlarnn kurulmas, bakm, gelitirilmesi ve korunmas ileri,
4 - 20/4/1967 tarihli ve 854 sayl Deniz Kanunu hkmleri sakl kalmak kaydyla, kara ve su rnleri avcl, yetitiricilii ve reticilii ile bu yoldan elde edilen rnlerin saklanmas ve
tanmas ileri.
529
TEHLKEL VE OK TEHLKEL SINIFTA YER ALAN LERDE ALITIRILACAKLARIN

MESLEK ETMLERNE DAR YNETMELK
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununa gre belirlenen tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan ilerde alanlarn
mesleki eitimlerinin usul ve esaslarn dzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununa gre belirlenen tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan ve ek-1de belirtilen ileri ve bu ilerde alanlar
kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 17 nci ve 30 uncu maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
b) Mesleki eitim: rgn veya yaygn eitim yoluyla bireyleri meslee hazrlamak, meslek sahibi olanlarn mesleklerindeki geliimlerini ve yeni mesleklere uyumlarn salamak amacyla gerekli bilgi, beceri, tavr ve deer duygularn gelitiren ve bireylerin fiziki, sosyal, kltrel ve ekonomik yeteneklerinin geliim srecinin bir plan ierisinde yrtlmesini salayan eitimi,
ifade eder.
Mesleki eitim zorunluluu
MADDE 5 (1) Ek-1deki izelgede yer alan ilerde alacaklarn, ie alnmadan nce, mesleki eitime tabi tutulmalar zorunludur.
(2) yerinde yaplan iler, asl i itibariyle tehlikeli ve ok tehlikeli iler kapsamnda yer almakla birlikte, alann yapt i ek-1 izelgede belirtilen iler dnda ise, 5/6/1986 tarihli ve
3308 sayl Mesleki Eitim Kanunu hkmleri sakl kalmak kaydyla 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 17 nci maddesi kapsamnda mesleki eitim alma zorunluluu aranmaz.
Mesleki eitimin belgelendirilmesi
MADDE 6 (1) Ek-1 izelgede yer alan ilerde fiilen altrlacaklarn, yapt ie uygun aada belirtilen belgelerden birisine sahip olmalar zorunludur:
a) 3308 sayl Mesleki Eitim Kanununa gre verilen diploma, bitirme belgesi, yetki belgesi, sertifika, bamsz iyeri ama belgesi, kalfalk, ustalk ve usta reticilik belgelerinden
birisi,
b) 12/3/2013 tarihli ve 28585 sayl Resm Gazetede yaymlanan Aktif gc Hizmetleri Ynetmeliine gre mesleki eitim kurslar veya mesleki eitim modl/kurslar ile eit sreli
olmak kouluyla iba eitim programlar sonucu alnan belgeler,
c) Mill Eitim Bakanl veya Mill Eitim Bakanl tarafndan yetkilendirilen kurumlarca verilen operatr belgesi ve src belgesi,
) 11/7/2002 tarihli ve 24812 sayl Resm Gazete'de yaymlanan Patlayc Madde Ateleyici Yeterlilik Belgesinin Verilmesi Esas ve Usullerinin Belirlenmesi Hakknda Ynetmelik kapsamnda alnan ateleyici yeterlilik belgesi,
d) Kurulu kanunlarnda veya ilgili kanunlarca yetkilendirilmi kamu kurum ve kurulular tarafndan dzenlenen eitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler,
e) Mill Eitim Bakanlnn ilgili biriminin onaynn alnmas artyla; kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular, eitim amal faaliyet gsteren vakf ve dernekler, ii ve iveren
kurulular ile bnyelerinde kurulu iktisadi iletmeler, ii ve iveren kurulular tarafndan Trk Ticaret Kanunu hkmlerine gre kurulmu eitim amal irketler ve iveren tarafndan dzenlenen eitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler,
f) Uluslararas kurum ve kurululardan alnan ve Mill Eitim Bakanl tarafndan denklii salanan belgeler,
g) 30/12/2008 tarihli ve 27096 sayl Resm Gazete'de yaymlanan Meslek Yeterlilik, Snav ve Belgelendirme Ynetmelii kapsamnda verilen meslek yeterlilik belgeleri,
530
(2) Bu Ynetmelik kapsamna giren ilerde 1/1/2013 tarihinden nce ie alndna dair Sosyal Gvenlik Kurumuna ait kaytlar esas alnarak 1/1/2013 tarihinden nce almaya balayanlara Mill Eitim Bakanl ile birinci fkrann (e) bendinde saylan (1) kurum ve kurulular arasnda yaplacak protokoller erevesinde verilecek en az 32 saatlik eitim modllerinden geirilerek alnan eitimler sonucu dzenlenecek belgelere sahip olanlar bu Ynetmelik kapsamnda mesleki eitim alm olarak kabul edilir.
(3) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununa gre istihdam edilecekler hari olmak zere, kamu kurum ve kurulularnda alacaklar iin gerekli olan mesleki eitim belgeleri kurum
ve kurulularca nceden belirlenir ve ie almlar bu esaslar da gz nnde bulundurularak yaplr.
Mesleki eitim zorunluluunun denetlenmesi
MADDE 7 (1) Ek-1 izelgede yer alan ilerde altrlacaklarn yaplan ie uygun mesleki eitim belgesi olarak diploma, sertifika veya belgelerinin bulunup bulunmad hususu, Bakanlk i mfettileri tarafndan denetlenir.
(2) verenler, bu Ynetmelik kapsamnda yer alan ilerde altrlacaklarn mesleki eitim belgelerinin bir rneini zlk dosyalarnda saklamak ve istendiinde yetkili memurlara gstermek zorundadr.
Geerli saylan belgeler
GEC MADDE 1 (1) 4857 sayl Kanununun mlga 85 inci maddesi kapsamnda 31/5/2009 tarihli ve 27244 sayl Resm Gazetede yaymlanan Ar ve Tehlikeli lerde altrlacak ilerin Mesleki Eitimlerine Dair Teblie gre alnan mesleki eitim belgeleri bu Ynetmelik kapsamnda da geerli saylr.
Yrrlk
Yrtme
MADDE 9 (1) Bu Ynetmeliin 6 nc maddesinin birinci fkrasnn (a), (c), (e), (f) bentleri ve ikinci fkrasn alma ve Sosyal Gvenlik Bakan ile Mill Eitim Bakan birlikte, dier hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr.
(1)
25/7/2013 tarihli ve 28718 Mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan dzeltme ile, alt izili ibare metne ilendii ekilde deitirilmitir.
531
EK-1 MESLEK ETM ALINACAK LERE AT ZELGE

ARAMA VE SONDAJ LER
1
Petrol, tabii gaz, su, her eit maden, maden filizleri ve mineralleri arama ve her eit sondaj ileri.
2
Petrol, tabii gaz, su ve her eit maden ve maden filizleri ve mineralleri ile ta, toprak, kum ve benzeri maddelerin karlmas ve retimi ileri.
Petrol, tabii gaz, su, her eit maden ve maden filizleri mineralleri ile ta, toprak, kum ve benzeri maddelerin kartlmas ile retimi ilerinin yaplmasnda tamamla3
yc nitelikte olan krma, ykama, zenginletirme, tama, depolama ve benzeri iler
METALURJ SANAY LE LGL LER
4
Metallerin ve metalsilerin filiz ve minerallerden itibaren pirometalurjisel, kimyasal, elektrolitik usullerle retimi ileri ve bunlarla ilgili iler.
5
Metallerin ve metalsilerin eritilmesi, saflatrlmas, alamlarnn retimi ve bu maksatlarla yaplan her eit iler.
6
Metal ve alamlarnn, metalsi ve alamlarnn her eit dkm ve haddeleme,presleme suretiyle scak ve souk olarak ekillendirilme ileri.
7
Font, elik ve dier madenlerin ve alamlarnn eritilip potalara dklmek sureti ile eitli eyalarn imali ileri.
8
Metal ve alamlarna, metalsi ve alamlarna uygulanan sl ilemleri (Tav, su verme ve benzeri ilemler).
9
Kkrdn eritme yoluyla retimi, tlmesi ambalaj ve depolanmas ve bunlarla ilgili iler.
TA VE TOPRAK SANAY LE LGL LER
10
Ta ocaklarnda her eit tan kartlmas ve ilenmesi ileri (Krma, kesme, tama, tme, yontma, cilalama ve benzeri iler).
imento fabrikalarnda ve ta ocaklarnda; dinamitleme, konkasr ve yacl, konkasre vagon devirme ve monitr havai hat yacl ekskavatr ileri ile imento
11
retiminde kalker stoklanmas, kalsinatr, klinker elevatr, ambalaj, gezer vin, kaynak, santralde ocaklk ve klclk, ocak ve frn duvarcl ve tamircilii,
ykleme ve boaltma, su kulesi, baca ve boya tamiri, gezer vin yollar, kanalizasyon ve bakm ileri.
12
Kire ve al tann yaklmas ve bunlar tme ve eleme ileri.
13
Topran piirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tula, ate tulas, boru, pota, knk ve benzeri inaat ve mimari malzeme ileri.
14
Fayans, porselen ve seramik imaline ait iler.
15
Cam, ie, optik ve benzeri malzeme fabrika ve imalathanelerinde retime ilikin iler ve bunlarn ilenmesine ait iler.
16
13, 14 ve 15 numaral bentlerde belirtilen ilerden frn ileri ile silis tozlar saan iler.
METAL VE METALDEN MAMUL EYA SANAY LE LGL LER
17
Ar sa levhalar balama, perinleme ve presleme ileri ile kalafat ileri.
18
Gemi inaat ve tamiratnda iskele, dikme ve kzak ileri ile vinler, i iskeleleri, bumbalar, direkler, demir ve zincirler ve benzeri tehizatlara ait iler.
19
skeleler, arpantlar, kprler, motorlar, makinalar, kazanlarn imali ve bunlarn montaj ile iletilmesi ileri.
20
Demir tel ve ubuktan malzeme imalat ileri (ivi, zincir, vida vb. gibi).
21
Demiri stp dverek ekillendirme veya presleme suretiyle eitli eya imali ileri.
22
Souk demircilik ve her eit kaynak ileri (Oksijen, elektrik, punta ve diki kayna ileri gibi).
23
Altn, gm, bakr, pirin, alminyum ve benzeri malzemeden eya imalat ileri.
24
Kurun kaynak ileri, seri ve devaml lehim ileri.
25
10 kgyi aan tornaclk, tesviyecilik gibi talal imalat ve talama ileri.
26
Her trl madeni ve fiber optik kablo imali, elik ve benzeri malzemelerden tel, erit gibi souk haddeleme, imali ileri.
27
Muharrik kuvvetle ileyen tam otomatik souk ekillendirme tezgahlarndayaplan iler.
Metal yzeylerde yaplan, mekanik ve kimyasal temizlik ileri ile elektroliz yolu ile yaplan koruyucu kaplama (Nikelaj, kromaj ve kadmiyum kaplama vb.) scak dal28
drma yolu ile yaplan koruyucu kaplama (Kurun, kalay, inko vb.) eitli kimyasal maddelerle yaplan dier koruyucu kaplama (fosfatlama, eloksal vb.) teflon
ve emaye ileri.
AA VE BUNLARDAN MAMUL EYA SANAY LE LGL LER
29
Muharrik kuvvetle alan her trl baklar ve testereler ile kesici, yontucu, soyucu, delici makinalar ve hzarlarla yaplan iler.
30
Kurutma ileri, yaptrma iler, kontraplak, kontrtabla, yonga aatan mamul suni tahta ve pvc yzey kaplamal suni tahta imali ileri ile emprenye ileri.
532
YAPI LER
31
Bina, duvar, set, baraj, yol, demiryolu, kpr, tnel, metro, her trl rayl sistem, iskele, liman, marina, dalgakran, balk barna, hava alan, havai hat, elik
konstrksiyon yap kanalizasyon, yamur suyu drenaj ve her trl drenaj sistemleri, kanal, kanalet, foseptik, kuyu, havuz, spor tesisleri, her trl sondaj ileri, her
nevi yer st ve yer alt inaat, su st ve su alt inaatlar, her trl temel inaat ileri (Ankrajl istinat duvar, fore kazk yapm, palplanlalmalar vb. ), ykm
ileri, arazi lm, ett, aratrma, her eit onarm ve glendirme ve benzeri iler ve bu iler iin gerekli ara, malzeme, sabit tesis ve ekipmann kullanlmas
ileri.
32
Her trl prefabrik yap eleman (pabu, kolon, kiri, ak, mertek gibi) retimi ve yerinde montaj ileri.
33
imento ve betondan eya ve inaat malzemesi (Bina, karayolu, demiryolu, kpr, baraj ve benzeri st yaplarla, her trl alt yaplar ve tnellerde kullanlan elemanlar) imali ve tatbikat.
34
Beton, asfalt, imento, al ve kire gibi yap malzeme ve maddelerinin retimi, ilenmesi, bunlardan elde edilen yar mamul ve mamul rnlerin hazrlanmas ve
yerinde uygulanmasna ait iler.
35
Her trl zeminin hafriyat, yarma ve doldurulma ileri.
KMYA SANAY LE LGL LER
36
Klorr asidi, slfat asidi, nitrat asidi vb. her eit tahri edici ve yakc asitler ile sodyum ve potasyum hidroksit, amonyak gibi her trl alkalilerin retimi ve bunlarla yaplan iler.
37
Aldehitler, ketonlar, eterler, karbon slfr, analin, alkoller, solventler, tinerler,triklor-etilen ve benzerleri gibi ve parlayc maddelerin imali ve bunlarla yaplan iler.
38
39
40
41
42
43
44
Ham petrol ve katranlarn distilasyonu, bitum, madeni yalar ve her trl akaryakt ve rafinasyon ileri.
Odun ve kmrlerin gazlatrlmalar, koklatrlmalar ve bunlardan elde edilen bitum, katran gibi ara ve art rnlerin distilasyonu ileri.
Doal gaz, Likit petrol gaz, hava gaz, bio gaz, ve asetilen gaz gibi her trl gaz retimi, stoklanmas ve arz ileri.
Asfalt ile dam tecrit maddeleri ve yalamaya zg, olup petrol rafinerilerinde elde edilemeyen sv ve kat yalarn imali ileri.
Her trl patlayc madde ve mhimmatn imali, depolanmas ve nakli ileri.
Her trl zehirli gazlarn ve sava gazlarnn retimi, kullanlmas, depolanmas ve nakli ileri.
Aktif kmrlerin, dier aktif maddelerin ve eitli kimyasal maddelerinemprenyasyon ileri.
45
Her trl patlayc maddenin kullanld iler ile toz ve gaz maskeleri, koruyucu balk, elbiseler ile dier koruyucularn kullanlmas zorunluluu bulunan iler.
46
Piroteknik malzemesi hazrlama ve imali ileri (Aydnlatma ve iaret fiekleri, havai fiekler enlik maytaplar, tabanca mantar benzerleri).
47
Her trl organik ve anorganik zehirli veya tahri edici maddelerle boya ve vernik imali ve bunlardan meydana gelen zehirli ve tahri edici boyalarn kullanlmas
ileri.
48
49
50
51
52
53
54
Kimyasal gbrelerin retimi ve depolanmas ileri.

Sellozik, sentetik ve her eit boya imali ileri.
Sellloit imali ve lak nitroselllozu ile yaplan eitli kimyasal maddelerin imali ileri.
Ensektisit, rodentisit ve tarmsal mcadele ilalar hazrlanmas, retimi ve depolanmas ileri.
Flor, klor, brom, iyot retimi ve bunlarn zarar verici trevlerinin imali ileri.
Organik ve anorganik pigmentlerin imali ileri.
nsan salna zarar verici kimyasal maddelerin retimi, ykleme, boaltma ve nakli ileri.
55
56
57
58
59
60
65
66
533
Akmlatr imali ve seri olarak akmlatrlerin bakm ve arj ileri.

Uyuturucu maddelerin imali ileri.
Bitkisel ve hayvansal yalarn retimi ve bunlardan yaplan maddelerin imaline ilikin iler.
Tyl olarak kullanlacak derileri hazrlama ileri.

Ham krkleri ileme ve boyama ileri.
Her trl ilkel ve mamul maddelerin temizlenmesi, boyanmas, gazlanmas, aartlmas, baslmas ve hazr hale getirilmesi ileri.
Suni ipek imalinde hazrlama ve retme ileri.
Linolyum ve dier sert sathta zemin demeleri, suni deri (Plastik hari muamba ve kaplanm kumalar, hasr, lif ve sair keeler, paspaslar ve her trl elyaftan
67
vatka ve koltukuluk malzemesi imali ileri), bu rnlerin dknt ve paavralarnn elyaf haline getirilmesi ileri.
KAIT VE SELLOZ SANAY LE LGL LER
68
Kat hamuru ve odun hamuru retimi ileri.
69
Selloz retimi ileri.
Kat ve selloz retiminde klor, hipoklorit, kkrt dioksit, hiposulfit gibi tahri edici ve zararl maddelerin retimi ile zeltilerinin hazrlanmas, kullanlmas ve geri
70
kazanlmas ileri.
GIDA SANAY LE LGL LER
71
Her trl canl hayvann kesilmesi, ilenmesi, ambalajlanmas, sakatat tesislerindeki iler.
72
Deniz ve gl tuzlalaryla kaya tuzu iletmelerinde yaplan retim, rafine, ambalajlama, doldurma ve tama ileri.
TTN SANAY LE LGL LER
73
malathane ve depolardaki aktarma ileri.
ENERJ RETM, NAKL VE DAITIMI LE LGL LER
74
Buhar, gaz ve sair muharrik kuvvet retimiyle ilgili iler.
75
Elektriin retimi, nakli ve datm ileri, elektrik bakm ve onarm ileri.
76
Hareket halinde bulunan makine, motor ve aksam ile transmisyon tertibatnn yalanmas, tamiri ve temizlenmesi gibi iler.
NAKLYE BENZER LER
77
Arasz olarak yirmi be kilodan yukar arlk tama, boaltma ve ykleme ileri.
78
El arabas gibi aralarla elli kilodan yukar arlk tama, boaltma ve ykleme ileri.
79
ve drt tekerlekli ve pedall arabalarla altm kilodan yukar arlk tama, boaltma ve ykleme ileri.
80
En ok %10 rampal yerlerde vagonetlerle yz kilodan yukar arlk tama, boaltma ve ykleme ileri.
81
Gaz, petrol, su ve benzeri maddelerin her eit boru vastasyla tanmas ve bu nakil hatlarnda yaplan bakm, onarm, tamirat ve benzeri iler.
TARIM VE HAYVANCILIK LER
Denizlerde gllerde ve nehirlerde balk ve dier hayvanlarn ve bitkilerin avlanmas, toplanmas, retilmesi, (bunlardan elde edilecek rn ve yan rnler) ve dalyan
82
ileri.
83
Tarm ilalar kullanm ileri
ARDYE VE ANTREPOCULUK
84
Ardiyeler, antrepolar, umumi maazalar ve iskelelerde yaplan her trlambarlama, depolama, ykleme ve boaltma ileri.
HABERLEME
85
Posta, telefon, telgraf, telsiz, radyo, televizyon gibi iletiim aralar iin yaplan her trl yapm, bakm, onarm ve alt yap ileri.
534
ETL LER
Asbest tozlar ile yaplan her eit imalat ile (Dam tecrit malzemesi, imento ve asbest esasl borular, kauuklu ve plastikli yer demeleri imali, eitli sanayi rn86
leri, kiisel koruyucular gibi) asbest hamuru hazrlama ve ekillendirme ileri.
87
Snger avcl ileri.
88
Sngerleri temizleme, ykama, beyazlatma ve boyama ileri.
89
tfaiye ileri.
90
Ocaklk, ateilik ileri ile ocak ve baca temizleme ileri.
91
Kanalizasyon ve foseptik ileri.
92
Her trl p ve atk maddeler (toplanmas, tanmas, depolanmas, ilenmesi, yok edilmesi vb.) ile ilgili iler.
93
Bataklk kurutma, su alt ve toprak alt ileri ile suya girilerek yaplan her trl iler.
94
Radyoloji ileri ile radyum ve radyo aktif maddelerle ve radyasyon yayan her trl cihazla (eitli rntgen, manyetik rezonans ve benzeri elektronik cihazlar) allan iler.
95
Vahi veya zehirli hayvan bulunduran bahelerdeki ve hayvan terbiyesi yaplan yerlerdeki her trl iler.
96
Her trl mrekkep imali ileri.
97
Hayvan tahniti ileri.
98
Kemik, boynuz, trnak ve hayvan kan ile ilgili retim ileri.
99
Metalden matbaa harfi imali ve klie imali ileri.
100
Deri sanayiinde mamul derilere yz ve fantezi fason yapma ve derileri perdahlama ileri.
101
Makinesiz deniz nakil aralarnda (Mavna, at ve benzerleri) yaplan btn iler.
102
Yzer vin ve taraklarda yaplan iler.
103
Hava alanlarndaki uua hazrlk ileri ile yer hizmetleri ve bakm ileri.
104
Uaklarda yaplan btn iler ve uaklarla yaplan ilalama ve yangn sndrme ileri.
105
Kara, demiryolu, deniz ve gl tat aralar iin bakm, ikmal, onarm ve park yerlerinde yaplan iler.
106
Her trl siloculuk ileri.
107
Matbaaclk ileri (Her trl basm ileri)
108
Her trl kat ve sv ara rn ve nihai rnlerin ambalajlanmas, paketlenmesi ve dolumu ileri.
109
Deri, suni deri, plastik, aa ve dier malzemelerden mamul her trl ayakkab,
terlik ve benzerleri imalat ileri.
535
TOZLA MCADELE YNETMEL

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, iyerlerinde tozdan kaynakl ortaya kabilecek risklerin nlenebilmesi amacyla i sal ve gvenlii ynnden tozla mcadele etmek ve bu
ilerde alanlarn tozun etkilerinden korunmalarn salamak iin alnmas gerekli tedbirlere dair usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren iyerlerinde; alanlarn yaptklar ilerden dolay toz maruziyetinin
olabilecei iyerlerinde uygulanr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesine dayanlarak dzenlenmitir.
a) Asbest :
1) Aktinolit Asbest, CAS No 77536-66-4,
2) Antofilit Asbest, CAS No 77536-67-5,
3) Grnerit Asbest (Amosit) CAS No 12172-73-5,
4) Krizotil, CAS No 12001-29-5, CAS No132207-32-0,
5) Krosidolit, CAS No 12001-28-4,
6) Tremolit Asbest, CAS No 77536-68-6,
lifli silikatlarn,
c) Genel Mdrlk (SGGM): Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
) ILO: Uluslararas alma rgtn,
d) nert toz: Solunumla akcierlere ulamasna ramen akcierlerde yapsal ve/veya fonksiyonel bozukluk yapmayan tozlar,
e) SGM: Sal ve Gvenlii Enstits Mdrln,
f) Kristal yapda SiO2: Kuvars, tridimit ve kristobaliti,
g) Lifsi tozlar: Uzunluu be mikrondan daha byk, eni mikrondan daha kk ve boyu eninin katndan byk olan paracklar,
) Okuyucu: ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografileri Snflandrlmas konusunda eitim alm hekimi,
h) Pnmokonyoz (Akcier Toz Hastal): Akcierlerde tozun birikmesi sonucu ortaya kan doku reaksiyonu ile oluan hastal,
) SGK: Sosyal Gvenlik Kurumunu,
i) Solunabilir toz: Aerodinamik edeer ap 0,15,0 mikron byklnde kristal veya amorf yapda toz ile ap mikrondan kk, uzunluu apnn en az kat olan lifsi tozlar,
j) Standart akcier radyografisi: En az 35x35 cm ebatnda ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografileri Snflandrlmas kriterlerine gre deerlendirilebilir akcier radyografisini veya
dijital akcier radyografisini,
536
k) Toz: Bu Ynetmelie gre iyeri ortam havasna yaylan veya yaylma potansiyeli olan paracklar,
l) Toz lm: yeri ortam havasndaki toz miktarnn gravimetrik esasa veya lifsi tozlarda lif saysna gre belirlenmesini,
m) Tozla Mcadele Komisyonu (TMK): Bu Ynetmelik erevesinde alma hayatnda tozla ilgili konularda ihtiya ve ncelikleri belirleyerek teknik ve tbbi adan gr ve neri hazrlamak amacyla Bakanlka oluturulan komisyonu,
n) Zaman Arlkl Ortalama Deer (ZAOD/TWA): Gnlk 8 saatlik zaman dilimine gre llen veya hesaplanan zaman arlkl ortalama deeri,
ifade eder.
KNC BLM
verenin Ykmllkleri ve Risk Deerlendirmesi
verenin ykmllkleri
MADDE 5 (1) veren, her trl tozun meydana geldii iyerlerinde alanlarn toz maruziyetini nlemek ve alanlarn toz ile ilgili tehlikelerden korunmas iin gerekli tm koruyucu
ve nleyici tedbirleri almakla ykmldr.
(2) veren, ayrca tozdan kaynaklanan maruziyetin nlenmesinde;
a) kame yntemi uygulanarak, toz oluumuna neden olabilecek tehlikeli madde yerine alanlarn salk ve gvenlii ynnden tehlikesiz veya daha az tehlikeli olan maddelerin kullanlmasn,
b) Riski kaynanda nlemek zere; uygun i organizasyonunun yaplmasn ve toplu koruma yntemlerinin uygulanmasn,
c) Toz kn nlemek iin uygun mhendislik yntemlerinin kullanlmasn,
) yerlerinin alma ekline ve alanlarn yaptklar ie gre, ihtiya duyulan yeterli temiz havann bulunmasn,
d) Alnan nlemlerin yeterli olmad durumlarda alanlara tozun niteliine uygun kiisel koruyucu donanmlarn verilmesini ve kullanlmasn,
e) Alnan nlemlerin etkinliini ve srekliliini salamak zere yeterli kontrol, denetim ve gzetim yaplmasn,
f) yerlerinde oluan atklarn, evre ve ehircilik Bakanlnn ilgili mevzuatna uygun olarak bertaraf edilmesini,
salar.
Risk deerlendirmesi
MADDE 6 (1) veren, alanlarnn salk ve gvenliini tehlikeye atacak, iyerinde bulunan tozlardan kaynaklanan olumsuz etkileri belirlemek zere, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmelii hkmlerine uygun ekilde risk deerlendirmesi
yapmakla ykmldr.
(2) Tozlu ilerde yaplacak risk deerlendirmesinde aada belirtilen hususlar zellikle dikkate alnr.
a) Ortamda bulunan tozun eidi,
b) Ortamda bulunan tozun salk ve gvenlik ynnden tehlike ve zararlar,
c) Maruziyetin dzeyi, sresi ve skl,
) Bu Ynetmeliin Ek-1inde yer alan mesleki maruziyet snr deerleri,
d) Toz lm sonular,
e) Alnmas gereken nleyici tedbirleri,
f) Varsa daha nce yaplm olan salk gzetimlerinin sonular.
537
NC BLM
Tozla Mcadele Komisyonu, Toz lmleri ve Maruziyet Snr Deerleri
Tozla mcadele komisyonu
MADDE 7 (1) SGGM Genel Mdr veya Genel Mdrn grevlendirecei bir Genel Mdr Yardmcs bakanlnda; Salk Bakanl, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, evre ve
ehircilik Bakanl, Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanlndan birer temsilci ile Tefti Kurulu Bakanlndan i sal ve gvenlii ynnden tefti yapmaya yetkili bir i mfettii, SGKden
bir temsilci, Genel Mdrlkten bir hekim ile bir mhendis veya bir i sal ve gvenlii uzman, en ok yesi olan alan ve iveren konfederasyonlarndan birer temsilci ve Bakanlka uygun
grlecek tozla mcadele ve toza bal meslek hastalklar konularnda almalar bulunan niversitelerin tp ve mhendislik fakltelerinden birer retim yesinin katlmyla bir komisyon kurulur. Bu komisyon yelerinin grev sresi yldr. Sresi bitenler yeniden grevlendirilebilir.
(2) Bu komisyon ylda iki defa toplanr. Komisyon, Bakanln ve komisyon yelerinin istei zerine olaanst toplanarak gelen gr ve nerileri deerlendirir. Komisyon tozla ilgili hangi sektrlerde rehber hazrlanmas gerektiine karar verir ve bu rehberlerin hazrlanmasnda hangi kurum ve/veya kurulularn grev alacan belirler.
(3) Komisyonun sekretarya hizmetleri Genel Mdrlke yrtlr.
Toz lmleri
MADDE 8 (1) veren, her trl tozun meydana geldii iyerlerinde 20/8/2013 tarihli ve 28741 sayl Resm Gazetede yaymlanan Hijyeni lm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakknda Ynetmelik hkmleri sakl kalmak kaydyla;
a) Risk deerlendirmesi sonucuna gre belirlenen periyodik aralklarla toz lmlerinin yaplmasn,
b) yerinde alanlarn toz maruziyetinin bulunduu koullarda herhangi bir deiiklik olduunda bu lmlerin tekrarlanmasn,
c) lm sonularnn, Ek-1de belirtilen mesleki maruziyet snr deerleri dikkate alnarak deerlendirilmesini,
) yerinde yaplacak denetimler iin toz lmlerinin Genel Mdrlke n yeterlik veya yeterlik belgesi verilen laboratuvarlarca yaplmasn salar.
Maruziyet snr deerleri
MADDE 9 (1) Tozlar iin mesleki maruziyet snr deerleri, Ek-1'de yer alan tabloda belirtilen deerlerin stnde olamaz.
(2) Tozlu iyerlerinde toz oluumunun nlenmesi, tozun alma ortamna yaylmadan kaynanda yok edilmesi veya tozun bastrlmas gibi dier yntemler ile toz younluunun Ek1'deki deerlerin altna drlmesi iin almalar yaplr. Bu almalar sonucunda toz lm yenilenir ve toz younluunun uyulmas gereken deerde olduu veya altna dt tespit
edildiinde alma izni verilir.
DRDNC BLM
Salk Gzetimi, Pnmokonyozdan Korunma ve Pnmokonyoz Tans ile lgili lemler
Salk gzetimi
MADDE 10 (1) Bu Ynetmelik kapsamna giren iyerlerinde alan ve alacak kiilerin yaplacak salk gzetiminde aadaki hususlar dikkate alnr.
a) 20/7/2013 tarihli ve 28713 sayl Resm Gazetede yaymlanan yeri Hekimi ve Dier Salk Personelinin Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik ekinde yer alan
e Giri / Periyodik Muayene Formu rneine gre yaplr.
b) alanlarn salk gzetimi; risk deerlendirmesi, aralklarla yaplan toz lm sonular ve tozun cinsi dikkate alnarak iyeri hekimince belirlenen sklkta tekrarlanr ve her alan
iin salk kayd tutulur.
538
c) Pnmokonyoz ynnden yaplan periyodik salk muayenelerinde Ek-2de verilen Pnmokonyoz Tan emas dikkate alnr.
) Salk gzetiminden sorumlu iyeri hekimi; muayene ve tetkiklerin sonucuna gre, alann toza maruz kalaca ilerde altrlmamas da dahil, her trl koruyucu ve nleyici tedbirleri belirler ve tavsiyelerde bulunur.
d) yeri hekimi, alann maruziyetinin sona ermesinden sonra da yaplmas gereken salk deerlendirmesi ile ilgili bilgi verir ve maruziyetin bitmesinden sonra salk gzetiminin devam etmesi gereken sreyi belirleyebilir.
e) alan veya iveren salk muayenesi ve tetkiklerinin yeniden yaplmasn isteme hakkna sahiptir.
Akcier radyografilerinin deerlendirilmesi
MADDE 11 (1) Bu Ynetmelik kapsamna giren iyerlerinde 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 15 inci maddesinde belirtilen durumlarda ve iyeri hekimince belirlenen
sklkta ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografileri Snflandrlmasna uygun standartlarda akcier radyografileri ekilir.
(2) Bu Ynetmelik kapsamna giren asbest ve trleri, kuvars ieren tozlarn bulunabilecei iyerlerinde; risk deerlendirmesi ve lm sonular ile alanlarn salk durumlar dikkate
alnarak hangi sklkta standart akcier radyografilerinin ekilecei iyeri hekimince belirlenir.
(3) Bu Ynetmelik kapsamna giren asbest ve trleri, kuvars ieren tozlarn bulunabilecei iyerlerinde alanlarn standart akcier radyografileri okuyucu tarafndan ILO Uluslararas
Pnmokonyoz Radyografi Snflandrlmasna gre deerlendirilir. Farkllk gsteren deerlendirme sonular, okuyucular tarafndan birlikte deerlendirilerek nihai sonular iverene yazl olarak bildirilir.
(4) Okuyucu listeleri, SGGM veya SGMn internet sayfasndan temin edilebilir.
(5) Bu Ynetmelik kapsamna giren asbest ve trleri, kuvars ieren tozlar hari dier tozlarn bulunduu iyerlerinde alanlarn ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografi Snflandrlmasna uygun standartlarda akcier radyografisi iyeri hekimi tarafndan maruz kalnan tozun zellikleri de dikkate alnarak deerlendirilir. htiya duyulmas halinde ileri tetkik ve deerlendirme
iin, okuyucuya gnderilebilir.
Pnmokonyoz olgularnn belirlenmesi
MADDE 12 (1) Ek-3te verilen ILO Uluslararas Pnmokonyoz Deerlendirme Kategorisi izelgesine gre okuyucularn nihai deerlendirme sonularna ilikin raporunu alan iveren;
a) Kategori 0 olarak deerlendirilenlerin; aralkl muayenelerle takibinin yaplmasn,
b) Kategori 1 ve zeri olarak deerlendirilenlerin; SGK tarafndan yetkilendirilen salk hizmet sunucularna sevkini salar.
(2) Meslek hastalklar tbbi tansnda yetkili salk kuruluu, dzenledii raporlarn birer rneini ilgili iverene gnderir.
Pnmokonyoz tans alan alanlarn alma durumu
MADDE 13 (1) veren, meslek hastalklar tansnda yetkili salk kuruluunun alanla ilgili dzenledii raporda belirtilen alma koullarn salamakla ykmldr.
Kaytlarn saklanmas
MADDE 14 (1) veren, iyerinde alanlarn yaptklar i, alma sresi, toz lm sonular ile kiisel salk dosyalarnn kaytlarn ilgili mevzuatta ayrca belirlenmemise alann
iten ayrlma tarihinden itibaren on be yl sreyle saklar. yeri ortamndaki tozlardan kaynaklanan hastalklarn ykmllk sresi bu sreyi aan iyerlerinde, evraklarn saklanmas hastalklarn ykmllk sresine gre uzar. alann iyerinden ayrlarak baka bir iyerinde almaya balamas halinde, yeni iveren alann kiisel salk dosyasn ve dier kaytlar ister, nceki
iveren de dosyann bir rneini onaylayarak gnderir.
(2) alanlar kendilerine ait kaytlarn bir rneini alabilirler. alanlar ve/veya alan temsilcileri de kaytlar hakknda isimsiz olarak genel bilgileri alabilirler.
539
BENC BLM
Eitim
MADDE 15 (1) veren, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 16 ve 17 nci maddelerinde ve 15/5/2013 tarihli ve 28648 sayl Resm Gazetede yaymlanan alanlarn
Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelikte belirtilen hususlar sakl kalmak kaydyla alanlarn ve temsilcilerinin eitim ve bilgilendirilmelerini salar. Bu eitim
ve bilgilendirilmeler zellikle aadaki hususlar ierir.
a) Risk deerlendirmesi sonucunda elde edilen bilgiler,
b) yerinde bulunan tozun eidinin tannmas, tozdan kaynaklanan salk ve gvenlik riskleri, meslek hastalklar, mesleki maruziyet snr deerleri ve dier yasal dzenlemeler hakknda bilgiler,
c) alanlarn kendilerini ve dier alanlar tehlikelerden korumas iin yaplmas gerekenler ve alnacak nlemler,
) Kiisel koruyucu donanmlarn doru kullanm ve bakm.
Pnmokonyoz okuyucu eitimi
MADDE 16 (1) ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografi Snflandrlmas Okuyucu eitimi SGM tarafndan dzenlenir. Eitimi baarl ile bitiren hekimlere Ek-4teki rneine uygun sertifika dzenlenir.
ALTINCI BLM
eitli ve Son Hkmler
Tozla mcadele birimleri
MADDE 17 (1) Hijyeni lm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakknda Ynetmelik hkmleri sakl kalmak kaydyla 14/9/1990 tarihli ve 20635 sayl Resm Gazetede yaymlanan Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Tozla Mcadeleyle lgili Ynetmelik hkmleri gereince kurulmu olan Tozla Mcadele Birimleri i kontrol amacyla iyerlerinde toz lm yapmaya devam edebilirler.
MADDE 18 (1) 14/9/1990 tarihli ve 20635 sayl Resm Gazetede yaymlanan Maden ve Taocaklar letmelerinde ve Tnel Yapmnda Tozla Mcadeleyle lgili Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
a) 8 inci maddesinin birinci fkrasnn () bendi 20/8/2015 tarihinde,
yrrle girer.
Yrtme
540
EK-1 (*)(**) TOZ MESLEK MARUZYET SINIR DEERLER TABLOSU
TOZ MESLEK MARUZYET SINIR DEERLER TABLOSU

Maddenin Ad
CAS No (1)
Toplam Toz Miktar
Solunabilir Toz Miktar
TWA/ZAOD (mg/m3) (2)
TWA/ZAOD (mg/m3) (2)
15
15
15
Bizmut tellurit
1344-28-1
7429-90-5
7773-06-0
7440-50-8
7727-43-7
17804-35-2
1304-82-1
15
15
15
5
5
5
1
5
5
5
Bor oksit
2-Chloro-6 (trichloromethyl) pyridine
inko oksit
inko siterat
Clopidol
Disiklopentadien demir
1303-86-2
1929-82-4
1314-13-2
557-05-1
2971-90-6
102-54-5
15
15
15
15
15
15
5
5
5
5
5
Ferbam
14484-64-1
15
Ferro vanadyum tozu
12604-58-9
Gm
7440-22-4
0.1
Alfa-alumina
Aluminyum Metal
Amonyum slfamat
Bakr tozu
Baryum slfat
Benomil
Grafit, sentetik
15
Jips
13397-24-5
15
Kalsiyum Karbonat(Mermer)
1317-65-3
15
Kalsiyum Karbonat (Kireta)
1317-65-3
15
Kalsiyum hidroksit
1305-62-0
15
Kalsiyum silikat
Kalsiyum slfat
Kaolin
1344-95-2
7778-18-9
1332-58-7
15
15
15
5
5
5
541
Keten
Kobalt metali, tozu ve buhar
Magnezit
Malatiyon
Methoxychlor
Molibdenyum (Mo olarak) znebilir Bileikler
463-51-4
7440-48-4
546-93-0
121-75-5
72-43-5
7439-98-7
Molibdenyum
7439-98-7
9005-25-8
Niasta
Odun tozu
Paraquat
Pamuk tozu (rr, halla, iplik)
Pamuk tozu (Dokuma)
Pamuk tozu (Konfeksiyon)
Paratiyon
Pentaeritritol
Pikloram
Paris als
Platinyum ( Pt) znebilir tuzlar
Portland imentosu
Rouge (Demir III- oksit)
Sakkaroz
Selloz(kat tozu)
Silikon
Silikon karbr
Tahl (yulaf, buday, arpa)
0.5
15
15
15
5
15
4685-14-7
56-38-2
115-77-5
1918-02-1
26499-65-0
7440-06-4
0.1
15
15
15
65997-15-1
15
15
15
15
15
15
10
57-50-1
9004-34-6
7440-21-3
409-21-2
0.9
0.1
5
15
5
5
0.5
0.5
0.75
1
5
5
5
0.002
5
5
5
5
5
5
Tantal, metal ve oksit toz

Tellryum ve bileikleri (Te olarak)
Temephos ( O,O-(thiodi-4,1-phenylene) bis(O,Odimethyl phosphorothioate)
4,4'-Tiyobis (6-tert Butil-m-kresol)
Titanyum dioksit
Vanadyum (V2O5 toz olarak)
7440-25-7
13494-80-9
3383-96-8
0.1
15
96-69-5
13463-67-7
1314-62-1
15
15
0.5
Zmpara
12415-34-8
15
5
5
ZELL OLAN KAYA VEYA MNERALLER MARUZYET EK SINIR DEERLER

Kaya-mineral
TWA
Asbest
0,1 lif / cm3
Silika (Kristal Yapda)

Kuvars (Solunabilir)
10mg/m3
%SiO2+2
Kuvars (Toplam)
30mg/m3
%SiO2+2
Kristobalit :Formlle hesaplanan kuvars deerinin si kullanlr.

Tridimit: Formlle hesaplanan kuvars deerinin si kullanlr.
Snr Deer (mg/m3)
Mineral
Amorf yapda (doal diatomal toprak ieren )
Silikatlar (%1den az kristal silika ieren)
Mika
Talk (Asbest iermeyen)
80 mg/m
Talk (asbest ieren) (***)
% SiO2+2
Sabunta
Portland imentosu
Grafit (Doal)
Kmr Tozu:
%5 ve daha az SiO2 ieren solunabilir toz
2.4 mg/ m
%5ten fazla SiO2 ieren solunabilir toz
10mg/m
% SiO2+2
nert veya stenmeyen Toz

Solunabilir Ksm
5 mg/ m
Toplam Toz
15 mg/ m
( * ) 1910.1000 numaral OSHA standardna paralel olarak hazrlanmtr.

(**) 6331 sayl Kanun uyarnca karlan mevzuatn uygulanmasnda uluslararas kurulularca yaymlanm snr deerler de
dikkate alnabilir.
(***) 25/1/2013 tarihli 28539 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelikte belirtilen deer alnmaldr
(1) CAS : Kimyasal maddelerin servis kayt numaras.
(2) mg/m3 : 20 0C scaklkta ve 101,3 kPa (760 mm cva basnc) basntaki 1 m 3 havada bulunan maddenin miligram cinsinden miktar.
542
543
EK-2 PNMOKONYOZ TANI EMASI
SEMPTOM VE
BULGU
PA AKCER
GRAFSNDE
PATOLOJ
SOLUNUM
FONKSYON
TESTLERNDE
PATOLOJ
YAPILACAK LEM
yeri ortamnda
toza maruziyet
yks
VAR*
*yeri ortamnda toza maruziyet yks incelenirken alann; ayrntl meslek yks alnmaldr (En son yapt ve daha nce alt iler, alt blmler, kulland ve alt ortamdaki maddeler, i d uralar, alkanlklar sorgulanmaldr).
** PA akcier grafisinin (en az 35x35cm) veya dijital akcier radyografilerinin deerlendirilmesi, Ynetmelik kapsamnda okuyucular tarafndan yaplr.
*** Okuyucular tarafndan pnmokonyoz olgusu ya da phesi biiminde kabul edilen ve iverene bildirilen alanlar, meslek hastalklar tans koymakla yetkili hastaneye sevk edilir.
544
EK-3 ILO ULUSLARARASI PNMOKONYOZ DEERLENDRME KATEGORS ZELGES

0. Kategori
0/-
0/0
0/1
I. Kategori
1/0
1/1
1/2
II. Kategori
2/1
2/2
2/3
III. Kategori
3/2
3/3
3/+
EK-4 ILO ULUSLARARASI PNMOKONYOZ RADYOGRAFLER SINIFLANDIRMASI ETM SERTFKASI
545
546
ULUSAL SALII VE GVENL KONSEY YNETMEL

BRNC BLM
Ama ve kapsam
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyinin kurulu amacn, oluumunu, grevlerini ve alma usul ve esaslarn dzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik; 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 21 inci maddesine ve 16/3/2004 tarihli ve 25404 sayl Resm Gazetede yaymlanan 2/3/2004 tarihli ve 2004/6958 sayl Bakanlar Kurulu Karar eki Sal ve Gvenlii ve alma Ortamna likin 155 Sayl Szlemeye dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
b) Bakan: Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyi Bakann,
c) Konsey: Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyini,
) Mstear: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Mstearn,
ifade eder.
KNC BLM
Konseyin Kurulu Amac, Oluumu ve Grevleri
Konseyin kurulu amac
MADDE 4 (1) Konsey, lke genelinde i sal ve gvenlii ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi iin tavsiyelerde bulunmak zere kurulmutur. Konsey, almalarnda ulusal
ve uluslararas gelimeleri ve lke koullarn gz nnde bulundurur. alma hayatnn i sal ve gvenlii ile ilgili mevcut artlarnn iyiletirilmesi ve gvenlik kltrnn lke genelinde
yaygnlatrlmas amacyla yelerin ibirlii iinde almasn esas alr. sal ve gvenlii alannda lke politikalarn oluturmada taraflarn gr ve dncelerinin alnmasn salar.
Konseyin oluumu
MADDE 5 (1) Konsey, Mstearn bakanlnda aada belirtilen yelerden oluur:
a) Bakanlk Sal ve Gvenlii Genel Mdr, alma Genel Mdr, Tefti Kurulu Bakan ve Sosyal Gvenlik Kurumu Bakanlndan bir genel mdr,
b) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, evre ve ehircilik Bakanl, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl, Kalknma Bakanl, Mill Eitim Bakanl ile Salk Bakanlndan ilgili birer genel mdr,
c) Yksekretim Kurulu Bakanlndan bir yrtme kurulu yesi, Devlet Personel Bakanlndan bir bakan yardmcs,
) veren, ii ve kamu grevlileri sendikalar st kurulularnn en fazla yeye sahip ilk nden, Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinden, Trkiye Esnaf ve Sanatkrlar Konfederasyonundan, Trk Tabipleri Birliinden, Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birliinden ve Trkiye Ziraat Odalar Birliinden konuyla ilgili veya grevli birer ynetim kurulu yesi,
d) htiya duyulmas hlinde Sal ve Gvenlii Genel Mdrnn teklifi ve Konseyin karar ile belirlenen, i sal ve gvenlii konusunda faaliyet gsteren kurum veya kurululardan en fazla iki temsilci.
(2) Birinci fkrann (d) bendi kapsamnda belirlenen Konsey yeleri, iki yl iin seilir ve st ste iki olaan toplantya katlmaz ise ilgili kurum veya kuruluun yelii sona erer.
547
Konseyin grevleri
MADDE 6 (1) Konseyin grevleri unlardr:
a) Ulusal i sal ve gvenlii politika ve stratejileri iin neriler gelitirmek ve alnan kararlarn kurumlarda uygulanmasn tavsiye etmek,
b) sal ve gvenlii konusundaki ihtiya ve ncelikleri dikkate alarak Ulusal Sal ve Gvenlii Politika Belgesi, hedefler ve eylem plannn belirlenmesi iin neriler gelitirmek,
c) alanlarn ve iverenlerin i sal ve gvenlii ile ilgili konularda eitimleri, bilgilendirilmeleri, bilinlendirilmeleri ile i sal ve gvenlii kltrnn oluturulmas konusunda gr
bildirmek,
) sal ve gvenlii konularnda aratrma ve gelitirmeye ynelik projeler nermek,
d) lke apnda yaplacak i sal ve gvenlii alanndaki seminer, konferans gibi faaliyetleri yllk olarak planlamak ve deerlendirmek,
e) Gerekli grlmesi durumunda alma gruplar kurmak ve yelerini belirlemek,
f) sal ve gvenlii konusunda toplum ve alan yararn gzeterek, Bakanlk ve dier kurumlar aras koordinasyon, bilgi paylam ve ibirliine katk salamak,
g) sal ve gvenliinin izleme ve inceleme almalarnda bulunmak,
) Konsey yelerinin temsil ettikleri kurum ve kurulularda, Konsey toplantlarnda alnan her trl karar ve dzenlemenin ve i sal ve gvenlii mevzuatnn uygulanmasn izlemek,
gr ve nerilerde bulunmak,
h) Her yl Mart ay sonuna kadar, politika belgesi ve eylem plan kapsamnda bir nceki yla ait kurum faaliyet raporunu Konsey sekretaryasna iletmek.
Bakann grev ve yetkileri
MADDE 7 (1) Bakannn grev ve yetkileri unlardr:
a) Konsey toplantlarna bakanlk yapmak,
b) Konseyin toplanma tarihi ve yerine karar vermek,
c) yeler tarafndan gnderilen gndem nerilerini dikkate alarak Konsey gndemini onaylamak,
) Konseyin grleri dorultusunda, alma gruplarnda yer alacak yeleri ve bakanlarn belirlemek,
d) Konseyin ve alma gruplarnn faaliyetlerinin verimli ve dzenli bir ekilde yrtlmesini salamak,
e) Konseyde alnan kararlar Bakana sunmak,
f) Konseyin faaliyetleri ile ilgili toplant ve grmelerde Konseyi temsil etmek ve kamuoyunu bilgilendirmek.
Konsey sekretaryas
MADDE 8 (1) Konseyin sekretaryas, Sal ve Gvenlii Genel Mdrlnce yrtlr.
(2) Sekretaryann grevleri unlardr:
a) Toplant tarihini, yerini ve gndemini ieren davet yazlarn hazrlamak ve Konsey yelerine bildirmek,
b) Konsey almalarnn tutanak, dosyalama, evrak ilemleri ile ariv faaliyetlerini yrtmek,
c) Konsey ve alma gruplarnn toplantlar iin gerekli organizasyon ve koordinasyonu salamak,
) lgili kurum ve kurulularla iletiim ve bilgi akn salamak,
d) Oluturulan gr, neri ve faaliyet raporlarn Bakana sunmak,
e) alma gruplar yeleri arasndaki koordinasyonu salamak, almalarnn ilerlemesini ve faaliyetlerini izlemek.
548
NC BLM
Konseyin alma Usul ve Esaslar
alma usul ve esaslar
MADDE 9 (1) Konsey, ylda iki defa olaan toplanr. Bu toplantlar her yln Haziran ve Aralk aylarnda yaplr. Bakann veya yelerin te birinin teklifi ile olaanst olarak da toplanabilir.
(2) Konsey yesi olarak Bakanla bildirilmi olan yenin toplantlara katlm esastr.
(3) Konsey yeleri ihtiya duymalar halinde toplantlara ilgili uzman personel ile katlabilirler. alma grubu yeleri de toplantya davet edilebilir.
(4) Konsey yelerine, olaan ve olaanst toplantya davet yazs toplant gnnden en az bir ay nce gndem tasla ile birlikte gnderilir.
(5) Yllk olaan ve olaanst toplantlar ncesinde Konsey yeleri, gndem maddesi nerilerini ve toplantya katlp katlamayacaklarn en ge yedi gn nce Konsey sekretaryasna
yazl olarak bildirirler.
(6) Konsey yeleri ve Konsey yeleri dndaki gerek ya da tzel kiiler, i sal ve gvenlii alannda ele alnmas ve zerinde allmasn gerekli grd konular yazl olarak
Konsey sekretaryasna bildirebilir.
(7) Toplant yetersays temsilcilerin salt ounluudur.
Gndem
MADDE 10 (1) Konseyin toplant gndemi; Konsey yelerinden, alma gruplarndan veya Konsey yeleri dndaki gerek ya da tzel kiilerden gelen neriler dorultusunda Sal ve Gvenlii Genel Mdrlnn teklifi ve Konsey Bakannn onay ile belirlenir.
Karar alma
MADDE 11 (1) Konsey, toplantya katlanlarn salt ounluu ile karar verir. Konsey yeleri dndaki temsilcilerin oy hakk yoktur. Oylarn eitlii hlinde bakann oyu ynnde karar
alnr. ekimser oy kullanlamaz.
(2) Alnan kararlar toplant tutana ile kayt altna alnr ve tutanak toplantya katlan yeler tarafndan imzalanr. Karara katlmayan ye, gerekelerini tutanakta belirtir.
alma gruplar ve grevleri
MADDE 12 (1) alma gruplar, Konsey yesi kurum ve kurulular ile Konsey dndaki gerek ya da tzel kiilerin nerdikleri konu balklar ile ilgili olarak Konseyce uygun bulunmas halinde kurulur. alma grubunun yeleri ve bakan Konsey Bakan tarafndan belirlenir.
(2) alma grubu yesi olarak; Konsey yeleri, uzmanlk alanlarna gre niversite, sivil toplum kurulular, zel sektr, kamu kurumlar ve yerel ynetim temsilcileri belirlenebilir. Ayrca
Konsey yesi, alma grubu almalarnda yer almak zere, kendi kurumundan konuyla ilgili baka bir temsilciyi grevlendirebilir.
(3) alma gruplar, Konsey tarafndan karar verilen alma konusu ve sresi ile ilgili alma plann hazrlayarak sekretaryaya gnderir.
(4) alma grubu, yrtt almalar hakkndaki bilgileri, yllk olaan toplant tarihinden onbe gn nce sekretaryaya iletir.
(5) alma gruplar almalarn tamamladktan sonra, alma grubu Bakan sekretaryaya yazl olarak sonu raporunu gnderir ve ilk Konsey toplantsnda raporunu sunar.
Konsey faaliyetlerinin desteklenmesi
MADDE 13 (1) Konsey faaliyet ve almalar, Genel Mdrlke, 5/3/2004 tarihli ve 25393 sayl Resm Gazetede yaymlanan i cretlerinden Ceza Olarak Kesilen Paralar Kullanmaya Yetkili Kurulun Teekkl ve alma Esaslar Hakknda Ynetmelikte belirtilen Kurula teklif edilecek projelerin kabul edilen ksmyla desteklenir.
Yrrlk
Yrtme
549
YAPI LERNDE SALII VE GVENL YNETMEL

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, yap ilerinde alnacak asgari i sal ve gvenlii artlarn belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu kapsamna giren tm yap ilerinin yapld iyerlerinde uygulanr.
(2) Bu Ynetmelik hkmleri, 19/9/2013 tarihli ve 28770 sayl Resm Gazetede yaymlanan Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii kapsamna giren iyerlerinde uygulanmaz.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Ynetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesine dayanlarak,
(2) Avrupa Birliinin 24/6/1992 tarihli ve 92/57/EEC sayl Konsey Direktifine paralel olarak,
hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Alt iveren: Bir iverenden, iyerinde yrtlen mal veya hizmet retimine ilikin yardmc ilerde veya asl iin bir blmnde iletmenin ve iin gerei ile teknolojik nedenlerle uzmanlk gerektiren ilerde i alan, bu i iin grevlendirdii iilerini/alanlarn sadece bu iyerinde ald ite altran gerek veya tzel kiiyi yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurulular,
c) veren: alan istihdam eden gerek veya tzel kii yahut tzel kiilii olmayan kurum ve kurulular,
) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununu,
d) Kendi nam ve hesabna alan: alan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabna mal ve hizmet retimi yapan ve projenin tamamlanmasnda profesyonel katk salayan kiiyi,
e) Proje: Yap ilerinin tasarmndan tamamlanmasna kadar yrtlen btn ileri,
f) Proje sorumlusu: veren tarafndan grevlendirilen ve iveren adna projenin hazrlanmasndan, uygulanmasndan ve uygulamann kontrolnden sorumlu gerek veya tzel kiiyi,
g) Salk ve gvenlik koordinatr: Projenin hazrlk ve uygulama aamalarnda, iveren veya proje sorumlusu tarafndan sorumluluk verilen ve bu Ynetmeliin 10 uncu ve 11 inci
maddelerinde belirtilen salk ve gvenlikle ilgili grevleri yapan gerek veya tzel kiileri,
) Salk ve gvenlik plan: Muhtemel risklerin deerlendirilip yap ii sreci boyunca salk ve gvenlik ile ilgili alnacak tedbirlerin, organizasyon yapsnn, alma yntemlerinin ve
bunlara ilikin ilerin ne zaman ve kim tarafndan yaplmas gerektiinin belirlendii, ayn yap sahasnda faaliyet gsterecek farkl iverenler, alt iverenler, kendi nam ve hesabna alan
kiiler ve farkl alma ekipleri arasnda salk ve gvenlie dair hususlarn koordinasyonunun salanmas amacyla yap alannn tamamndan sorumlu iveren veya proje sorumlusu tarafndan hazrlanan veya hazrlanmas salanan plan,
h) Yap alan: Yap ilerinin yrtld alan,
) Yap ileri: naat ve eitli mhendislik ilerinin yrtld, yerst veya yeraltnda, su st veya su altnda yaplan, Ek1de yer alan iler ile benzeri dier ileri,
ifade eder.
550
KNC BLM
verenlerin ve Dier Kiilerin Ykmllkleri ve Sorumluluklar
verenlerin ykmllkleri
MADDE 5 (1) veren, yap ilerinde, Kanunun 4 nc maddesinde belirtilen ykmllklerinin yannda zellikle aadaki hususlar salar;
a) Yap alannn dzenli tutulmasn ve yeterli temizlikte olmasn,
b) Yap alanndaki alma yerlerinin seiminde; buralara ulamn nasl salanacann ve ekipman, hareket ve geiler iin alan veya yollarn belirlenmesini,
c) Malzemenin kullanm ve tama artlarnn dzenlenmesini,
) Tesis ve ekipmann kullanlmaya balamadan nce ve periyodik olarak teknik bakm ve kontrollerinin yaplmasn,
d) eitli malzemeler ve zellikle tehlikeli malzeme ve maddeler iin uygun depolama alanlar ayrlmasn ve bu alanlarn snrlarnn belirlenmesini,
e) Tehlikeli malzemelerin kullanm ile uzaklatrlma koullarnn dzenlenmesini,
f) Atk ve artklarn depolanmasn, atlmasn veya uzaklatrlmasn,
g) eitli iler veya iin aamalar iin ngrlen srelerin yap alanndaki iin durumuna gre yeniden belirlenmesini,
) Alt iverenler ve kendi nam ve hesabna alanlar arasnda ibirliini,
h)Yap alanndaki veya yaknndaki endstriyel faaliyetler ile etkileimin dikkate alnmasn,
) 2/7/2013 tarihli ve 28695 sayl Resm Gazetede yaymlanan Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelie ve uyumlatrlm ulusal standartlara
uygun kiisel koruyucu donanmlarn bulundurulmasn ve alanlar tarafndan kullanlmasn.
(2) Yap alannda uygun salk ve gvenlik artlarnn devamnn salanmas iin, iveren ve alt iverenler;
a) zellikle birinci fkrann uygulanmasnda Ek-4te belirtilen asgari artlar dikkate alarak uygun tedbirleri alrlar.
b) Salk ve gvenlikle ilgili konularda salk ve gvenlik koordinatrlerinin uyar, tespit ve talimatlarn dikkate alrlar.
(3) naatta yaplan almalara bizzat katlmalar halinde iveren ve alt iverenler, yap alanndaki uygun salk ve gvenlik artlarnn srdrlmesi iin, salk ve gvenlik koordinatrlerinin salk ve gvenlikle ilgili konularda gr ve nerilerini dikkate alr. veren ve alt iverenler;
a) Kanunun 19 uncu maddesine,
b) 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayl Resm Gazetede yaymlanan Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmeliinin 6 nc maddesi ile ayn Ynetmeliin eklerinde belirtilen ilgili hkmlere,
c) Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmeliin 5 inci maddesi, 6 nc maddesinin birinci fkrasnn (a), (b), (c), () ve () bentleri ile
7 nci maddesine,
uygun olarak hareket etmek zorundadr.
Proje sorumlusu ve iverenlerin sorumluluklar
MADDE 6 (1) veren, bu Ynetmelikte belirtilen ykmllkleri bizzat yerine getirebilecei gibi, kendi adna hareket etmek zere, gerekli fenni yeterlilie sahip olan bir veya daha
fazla proje sorumlusu tayin edebilir.
(2) sal ve gvenlii konularnda, bir veya birden fazla salk ve gvenlik koordinatr grevlendirilmesi proje sorumlusunun veya iverenin sorumluluklarn ortadan kaldrmaz.
(3) Bu Ynetmelie gre salk ve gvenlik koordinatrleri atanm olmas ve salk ve gvenlik koordinatrlerinin kendi grevlerini yapmalar, alt iverenlerin sorumluluunu etkilemez.
Dier kiilerin ykmllkleri
MADDE 7 (1) Yap alanndaki uygun salk ve gvenlik artlarnn srdrlmesi iin kendi nam ve hesabna alanlar, salk ve gvenlik koordinatrlerinin uyar ve talimatlarn
dikkate alr. Kendi nam ve hesabna alanlar;
a) Kanunun 19 uncu maddesi ve 23 nc maddesinin birinci fkras ile bu Ynetmeliin 5 inci maddesinin birinci fkras ve Ek-4e,
b) Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmeliinin 6 nc maddesi ile ayn Ynetmeliin eklerinde belirtilen ilgili hkmlere,
551
c) Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmeliin 5 inci maddesi, 6 nc maddesinin birinci fkrasnn (a), () ve () bentleri ile 7 nci maddesine,
uygun olarak hareket etmek zorundadr.
(2) Birinci fkra kapsamnda belirtilen ykmllklerin yerine getirilmesinin izlenmesinden ve denetlenmesinden iveren sorumludur.
NC BLM
Genel Hkmler
Salk ve gvenlik koordinatrlerinin grevlendirilmesi, salk ve gvenlik plan ve bildirim
MADDE 8 (1) Ayn yap alannda birden fazla iveren veya alt iverenin bulunmas durumunda, iveren veya proje sorumlusu, salk ve gvenlik konularnda bir veya daha fazla salk
ve gvenlik koordinatr grevlendirir.
(2) veren veya proje sorumlusu, yap iine balamadan nce projenin hazrlk aamasnda, salk ve gvenlik plann hazrlar veya hazrlanmasn salar.
(3) Yap iinde drdnc fkrada belirtilen bildirim gerektiren iler haricinde ve Ek-2deki listede belirtilen riskleri ieren almalarn bulunmamas halinde salk ve gvenlik koordinatr
grevlendirilmeyebilir.
(4) veren veya proje sorumlusu;
1) Yap iinin 30 ignnden fazla srecei ve devaml olarak 20den fazla alan istihdam edilecei,
2) in bykl 500 yevmiyeden fazla alma gerektirecei,
durumlarda yap iine balamadan nce Ek-3te belirtilen bilgileri ieren bildirimi, Bakanln ilgili alma ve i kurumu il mdrlne vermekle ykmldr.
(5) Bu bildirimde belirtilen bilgilerin yer ald levha, aka grnecek ekilde yap alannn uygun bir yerine konulur. Gerektiinde bu bilgiler gncellenir.
Proje hazrlk aamasnda genel prensipler
MADDE 9 (1) veren veya proje sorumlusu, projenin tasarmnn yaplmas ve hazrlanmasnn eitli aamalarnda, zellikle de aada belirtilen durumlarda,
Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen risklerden korunma ilkelerini gz nnde bulundurur:
a) Yap iinin, ayn anda veya birbiri ardna gerekleen farkl unsur ve aamalarn planlamak amacyla mimari, teknik veorganizasyonel konulara ilikin karar alrken,
b) in ya da i aamalarnn tamamlanmas iin ilgili meslek disiplinindeki kriterler de dikkate alnarak gereken sreyi hesaplarken.
(2) Birinci fkrann (b) bendine gre sre hesaplanrken, gerekli hallerde salk ve gvenlik planlar ile salk ve gvenlik dosyalar da dikkate alnr.
Salk ve gvenlik koordinatrlerinin proje hazrlk aamasndaki grevleri
MADDE 10 (1) Salk ve gvenlik koordinatrleri proje hazrlk aamasnda;
a) Bu Ynetmeliin 9 uncu maddesindeki ykmllklerin yerine getirilmesini koordine eder.
b) Salk ve gvenlik plann hazrlar veya hazrlanmasn salar. Yap alannda Ek-2de belirtilen iler yaplyorsa, bu ilerle ilgili zel tedbirlerin planda yer almasn salar.
c) Proje sresince, birbirini takip eden veya daha sonra yaplacak iler srasnda dikkate alnmak zere salk ve gvenlik bilgilerini ieren salk ve gvenlik dosyas hazrlar. Ayn dosyann proje tamamlandktan sonra temizlik, bakm, tadilat, yenileme, ykm ileri gibi her trl yap iinin gvenli bir ekilde yerine getirilmesi iin ihtiya duyulan bilgileri de iermesi salanr.
Salk ve gvenlik koordinatrlerinin proje uygulama aamasndaki grevleri
MADDE 11 (1) Salk ve gvenlik koordinatrleri, proje uygulama aamasnda;
a) Aadaki durumlarda Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen risklerden korunma ilkelerinin uygulanmasn koordine eder;
1) Ayn anda veya birbiri ardna yaplacak i ve i aamalarnn belirlendii i programlarnn oluturulmas iin teknik ve organizasyona ynelik kararlarn alnmasnda,
2) in ya da i aamalarnn tamamlanmas iin ilgili meslek disiplinindeki kriterler de dikkate alnarak yaplacak sre hesabnda.
b) verenlerin gerekli tedbirleri uygulamasn ve gerektiinde alanlarn ve kendi nam ve hesabna alanlarn korunmasn, 5 inci maddenin birinci fkrasnda belirtilen prensiplerin
istikrarl bir ekilde uygulanmasn, 10 uncu maddenin birinci fkrasnn (b) bendinde belirtilen salk ve gvenlik plannn yaplmasnn gerektii durumlarda bu plann uygulanmasn koordine
eder.
c) Yaplan iteki ilerlemeleri ve meydana gelen deiiklikleri dikkate alarak 10 uncu maddenin birinci fkrasnn (b) bendindeki salk ve gvenlik plannda ve ayn fkrann (c) bendine
gre hazrlanan salk ve gvenlik dosyasnda gerekli dzenlemeleri yapar veya yaplmasn salar.
552
) Ayn yap alannda, ie sonradan katlanlarda dhil olmak zere, iveren veya alt iverenler arasnda organizasyonu salar, i kazalar ve meslek hastalklarndan alanlar korumak
zere iverenlerce yaplan almalar koordine eder, Kanunun 23 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilen iverenler aras bilgi al veriinin salanmasna katkda bulunur ve gerekli hallerde kendi nam ve hesabna alan kiilerin de bu almalarda yer almasn salar.
d) Yap ilerinde gvenli bir ekilde allmasn salamak zere yaplmas gerekli kontrolleri koordine eder.
e) zin verilen kiiler dndakilerin yap alanna girmesini nlemek zere gerekli dzenlemeleri yapar.
MADDE 12 (1) Yap ilerinde;
a) Kanunun 16 nc maddesinde belirtilen hususlarla birlikte alanlar veya alan temsilcileri, yap alannda salk ve gvenlik ile ilgili alnan tedbirler hakknda bilgilendirilir.
b) Verilen bilgilerin kolay ve anlalr olmas salanr.
(2) ekipmanlarnn kullanm talimat alanlar tarafndan rahatlkla okunabilecek bir yere aslr.
MADDE 13 (1) Yap alannn bykl ve riskin derecesi gz nnde bulundurularak, iyerinde yaplan almalarda alanlar ve temsilcilerinin arasndaki koordinasyon salanarak,
Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen hususlar dorultusunda, bu Ynetmeliin 5 inci ve 11 inci maddelerine gre, alanlarn veya alan temsilcilerinin grleri alnp katlmlar salanr.
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
Kullanlan makine, ara, ekipman, malzeme ve alma yntemleri

MADDE 14 (1) veren, yap ilerinin yapld iyerlerinde kullanlan makine, ara, ekipman, malzeme ve alma yntemlerinin ilgili teknik mevzuata ve i sal ve gvenlii ynnden kabul grm, uyumlatrlm ulusal veya uluslararas standartlara uygun olmasn salar.
(2) veren, mekanik ve elektrikli ekipmann seimi, kurulmas, uygun yerlere yerletirilmesi, hizmete alnmas, iletilmesi ve bakmnda, alanlarn salk ve gvenlii iin, bu Ynetmelik hkmleri ile 3/3/2009 tarihli ve 27158 sayl Resm Gazetedeyaymlanan Makina Emniyeti Ynetmelii (2006/42/AT) ile Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii hkmlerini dikkate alr.
MADDE 15 (1) 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayl Resm Gazetede yaymlanan Yap lerinde Salk ve Gvenlik Ynetmelii yrrlkten kaldrlmtr.
Salk ve gvenlik planlarnn geerlilii
GEC MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin yaym tarihinden nce hazrlanan salk ve gvenlik planlar 1/6/2014 tarihine kadar bu Ynetmelik hkmlerine uygun hale getirilir.
Yrrlk
Yrtme
EK 1
YAPI LER LSTES
1 Kaz, yarma ve doldurma ileri
2 Hafriyat
3 na
a) Bina
b) Set, baraj
c) Yol, demiryolu, havai hat
) Tnel
d) Metro
e) Kpr
f) elik yap
g) skele, liman, dalga kran, gemi
) Kanalizasyon, lam
h) Kuyu
) Kanal
i) Duvar
j) Sva, badana, boya ileri
k) Elektrik tesisat
l) Shhi tesisat
m) Kalorifer tesisat
n) Dlgerlik
o) Marangozluk
4 Prefabrike elemanlarn inas ve skm
5 Montaj ileri
6 Deitirme ve donatma
7 Tadilatlar
8 Yenileme
9 Tamir
10 Skm
11 Ykm
12 Restorasyon
13 Bakm, boyama ve temizleme
14 Drenaj
15 Bu ekte belirtilen ilerde kullanlan sabit ve hareketli makine ve tesisleri kullanma.
553
554
EK 2
SALII VE GVENL RSKLERN EREN ALIMALARIN LSTES
1 zellikle, yaplan iin ve ilemlerin nitelii veya iyeri alannn evresel zelliklerinden dolay, alanlarn toprak altnda kalma, bataklkta batma veya yksekten dme gibi risklerin fazla olduu iler.
2 alann iin yrtm dolaysyla maruz kald zel tehlikelere ynelik salk gzetimi gerektiren veya kimyasal ve biyolojik zelliklerinden dolay alanlarn salk ve gvenlikleri iin risk oluturan maddelerle yaplan iler.
3 24/3/2000 tarihli ve 23999 sayl Resm Gazetede yaymlanan Radyasyon Gvenlii Ynetmelii uyarnca, denetimli ve gzetimli alanlarn belirlenmesini gerektiren iyonlatrc
radyasyonla allan iler.
4 Yksek gerilim hatlar yaknndaki iler.
5 Boulma riski bulunan iler.
6 Kuyu, yer alt kazlar ve tnel ileri.
7 Hava beslemeli sistem kullanan dalglarn yapt iler.
8 Basnl hava salanarak keson iinde yaplan iler.
9 Patlayc madde kullanmn gerektiren iler.
10 Fiziksel zelliklerine bal olarak yksek ses, titreim, basn fark, toz olumas gibi risklerin fazla olduu iler.
11 Ar prefabrike elemanlarn montaj ve skm ileri.
EK 3
YAPI NE LKN BLDRM
1 Bildirim tarihi,
2 naatn ak adresi (mahalle, cadde, sokak, numara, ada, parsel, semt, ile ve il adlar),
3 verenin ad ve adresi(mahalle, cadde, sokak, numara, ada, parsel, semt, ile ve il adlar),
4 Proje tipi (*),
5 Grevlendirilmesi halinde proje sorumlusunun ad ve adresi,
6 Proje hazrlk safhasndaki salk ve gvenlik koordinatrnn veya koordinatrlerinin ad ve adresi,
7 Proje uygulama safhasndaki salk ve gvenlik koordinatrnn veya koordinatrlerinin ad ve adresi,
8 in planlanan balama tarihi,
9 Planlanan alma sresi (inaatn muhtemel biti tarihi),
10 Yap alannda alaca tahmin edilen azami alan says,
11 Yap alannda bulunmas muhtemel yklenicilerin(**) says,
12 Belirlenmi olan ykleniciler(**) hakknda bilgi.
(*)Yaplan inaatn yap eidi yazlacaktr. (kpr, bina, yol gibi)
(**)Alt iverenler, kendi nam ve hesabna alanlar ile mal veya hizmet tedarik edenler belirtilmelidir.
555
EK 4
YAPI ALANLARI N ASGAR SALIK VE GVENLK ARTLARI
Bu ekte yer alan ykmllkler, yap alannn zelliinin, yaplan i ile tehlikelerinin ve alma artlarnn gerektirdii durumlarda uygulanr.
A) Yap alanndaki alma yerleri iin genel asgari artlar
Yksekte alma
1 Seviye fark bulunan ve dme sonucu yaralanma ihtimalinin oluabilecei her trl alanda yaplan alma; yksekte alma olarak kabul edilir.
2 Yksekte yaplan almalarda aadaki hususlara uyulur:
a) Yksekte yaplmas zorunlu olmayan montaj ve benzeri almalarn mmkn olduunca ncelikle yerde yaplmas salanr.
b) Yaplacak almalarn nceden planlanmas ve organize edilmesi, bu planlama yaplrken yksekten dme ile ilgili hususlara acil durum plannda yer verildiinden emin olunmas
salanr.
c) alanlarn, alma yerlerine gvenli bir ekilde ulamalar uygun ara ve ekipmanlarla salanr.
) alma yerlerinde alanlarn gvenlii ncelikle, gvenli korkuluklar, dmeyi nleyici platformlar, bariyerler, kapaklar, alma iskeleleri, gvenlik alar veya hava yastklar gibi
toplu koruma tedbirleri ile salanr.
d) Toplu koruma tedbirlerinin dme riskini tamamen ortadan kaldramad, uygulanmasnn mmkn olmad, daha byk tehlike dourabilecei, geici olarak kaldrlmasnn gerektii hallerde, yaplan ilerin zelliine uygun balant noktalar veya yaam hatlar oluturularak tam vcut kemer sistemleri veya benzeri gvenlik sistemlerinin kullanlmas salanr. alanlara bu sistemlerle beraber yaplan ie ve standartlara uygun balant halatlar, kancalar, karabinalar, makaralar, halkalar, sapanlar ve benzeri balant tertibatlar; gerekli hallerde ini ve
k ekipmanlar, enerji snmleyici aparatlar, yatay ve dikey yaam hatlarna balanty salayan halat tutucular ve benzeri donanmlar verilerek kullanm salanr.
e) Yap ileri srasnda ve yap ileri bitirilip yap kullanma getikten sonra yksekte yaplacak almalarda kullanlmak zere oluturulacak yatay ve dikey yaam hatlar iin gerekli
olan balant noktalar ve yapsal dzenlemeler, projenin hazrlk aamasnda belirlenerek salk ve gvenlik plan ve salk ve gvenlik dosyasnda yer alr.
f) Yksekte gvenli alma donanmlarnn, dzenli olarak kontrol ve bakmlarnn yaplmas salanr. Uygun olmayan donanmlarn kullanlmas engellenir.
g) Bu alanlarda alanlara yksekte almayla ilgili tehlike ve riskler konusunda bilgilendirme yaplarak gerekli eitim verilir.
) Yksekte yaplan almalar iveren tarafndan grevlendirilen ehil bir kiinin gzetim ve kontrol altnda gerekletirilir.
3 Kullanlan gvenlik alar; malzeme zellikleri, yaplan statik ve dinamik dayanm deneyleri ile balant ve kurulum artlar bakmndan TS EN 1263-1 ve TS EN 1263-2 standartlarna ve ilgili dier ulusal standartlara, konu ile ilgili ulusal standart bulunmamas halinde ilgili uluslararas standartlara uygun olmas salanr ve yaplan ie uygun tipte gvenlik a seilir. Yap
alannda kullanlan gvenlik ann kullanma klavuzu iyerinde bulundurulur. Gvenlik alar standartlara ve kullanm klavuzuna uygun ekilde kurulur.
4 Betonarme platformlarn deme kenarlarnda, asansr, merdiven, baca, aft, aydnlatma boluklar gibi demelerde sreksizlik meydana getiren boluklarda, duvar ve perde
duvar gibi yap elemanlar arasnda sreksizlik meydana getiren pencere ve benzeri boluklarda alanlarn veya malzemelerin dmesini engelleyecek toplu koruma tedbirleri alnr, korkuluk sistemlerinin kullanlmas halinde korkuluklarn bu Ynetmeliin Ek-4 (A) Yksekte alma balnn 6 nc maddesinde tanmlanan zelliklere uygun olmas salanr.
5 Herhangi bir sebeple betonarme platform kenarnda gvenli korkuluun bir ksmnn geici olarak kaldrlmasnn gerektii durumlarda, bu alanlarda gerekli gvenlik tedbirleri alnr
ve alanlara uygun kiisel koruyucu donanmlar verilir.
6 Korkuluklarda;
a) Platformdan en az bir metre ykseklikte ve herhangi bir ynden gelebilecek en az 125 kilogramlk yke dayankl ana korkuluk,
b) Platforma bitiik, en az 15 santimetre yksekliinde topuk levhas,
c) Topuk levhas ile ana korkuluk arasnda aklklar 47 santimetreden fazla olmayacak ekilde konulan ara korkuluk,
bulunmas salanr.
Geitlerde gvenlik
7 alma platformlar ve geitler kiileri dmekten ve den cisimlerden koruyacak ekilde yaplr, boyutlandrlr, kullanlr ve muhafaza edilir.
556
Den cisimler
8 Yksekte yaplan almalarda kullanlan el aletleri ve dier malzemelerin dmelerini engelleyecek tedbirler alnr.
9 alanlar, den cisimlere kar ncelikle toplu olarak korunur.
10 Yap alannda, cisimlerin derek tehlike oluturabilecei blgelere giriler nlenir veya gerektiinde kapal geitler yaplr.
11 Yap alannda, alanlara uygun ba koruyucu donanmlar verilerek kullanm salanr.
12 Yap alannda, malzemelerin hangi ykseklikten olursa olsun dorudan yere atlmamas, dengeli ve gvenli bir ekilde indirilerek uygun bir yere istif edilmesi salanr. Atk malzemelerin uzaklatrlmas iin moloz kaydraklar gibi gvenli alma yntemleri tercih edilir.
Enerji datm tesisleri ve elektrikle alma
13 Enerji datm tesisleri, yangn veya patlama riski oluturmayacak ekilde tasarlanarak kurulur ve iletilir. Kiilerin, dorudan veya dolayl temas sonucu elektrik arpmas riskine
kar korunmas salanr.
14 Elektrikle ilgili btn ekipman ve balantlarn kurulmas, sklmesi, tamirat ve tadilat ileri sadece ilgili mevzuatn ngrd yetkili elektrikiler tarafndan yaplr.
15 Elektrikli tesisatn btn paralarnn, g gereksinimleri iin yeterli kapasite ve kalitede ve yap ilerindeki alma koullarna dayankl olmas salanr.
16 Yap alan ierisindeki ana pano ve tali elektrik panolarnda uygun kaak akm rlesi kullanlr.
17 Yap alannda veya alanlarn eriebilecei yerlerde bulunan elektrik panolar, tevzi tablolar ile kontrol tertibat ve benzeri tesisat, kilitli dolap veya hcre iine konulur. Bakm,
onarm ve yenileme nedeniyle gerilim altndaki tesisatn tecritlerinin karlmas gerektiinde uyar ve koruma amacyla gerekli tedbirler alnr.
18 Yap alannda elektrik balantlar iin uygun balant elemanlar kullanlr, ak ulu kablolarla balant yaplmaz.
19 Yap alannda kullanlan sabit ve seyyar iletkenler ile tehizatlarn d etkenlerden korunmas salanr, eskimi veya ypranm olanlar kullanlmaz.
20 Ekipman ve koruyucu cihazlarn tasarm, yapm ve seiminde, datlan enerjinin tipi ve gc, d artlar ile alma alannn eitli blmlerine girmeye yetkili kiilerin eitim ve
deneyimleri gz nnde bulundurulur.
21 Elektrik tehizat, iletim hatlar ve elektrikli aletlerin zerlerinde voltajlar belirtilir.
22 Elektrikle alan i ekipmanlarnn gvde gvenlik topraklamas yaplr.
23 Her trl elektrik kullanm ve elektrik tesisatnn iletilmesiyle ilgili olarak, bu Ynetmelik hkmleri yannda ilgili dier mevzuat hkmleri de uygulanr.
Dzen, temizlik, istif ve depolama
24 Yap alannn dzenli ve temiz tutulmas salanr. Sivri ular veya keskin kenarlar bulunan malzeme ve atklar dzenliperiyotlarla alma alanlarndan uzaklatrlr. Yap alanndan uzaklatrlmas mmkn olmayan sivri veya keskin kenarlar bulunan malzemelerin saplanma riskine kar gerekli koruyucu malzemeler ile korunmas/kaplanmas salanr.
25 Buz, kar, yamur, kullanlan malzemeler ve dier etkenlerle kaygan hale gelen alma yerleri ve geitler temizlenerek kaymay nleyici tedbirler alnr.
26 Yap alannda malzemelerin, yklma ve devrilmeleri nlenir, kazaya sebep olmayacak ekilde istif edilmeleri salanr.
27 Yap alannda, yanc veya patlayc maddelerin depoland depo alanlarnda ve patlayc ortam oluan alma alanlarnda bakm, onarm ileri dahil her trl almalarda
30/4/2013 tarihli ve 28633 sayl Resm Gazetede yaymlanan alanlarn Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmleri ve i ekipmanlar ve koruyucu
sistemlerin kullanmnda 30/12/2006 tarihli ve 26392 4 nc mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Muhtemel Patlayc Ortamda Kullanlan Tehizat ve Koruyucu Sistemlerle lgili Ynetmelik (94/9/AT) hkmlerine uygun allr.
Salamlk ve dayankllk
28 Beklenmeyen herhangi bir hareketi nedeniyle alanlarn salk ve gvenliini etkileyebilecek her trl malzeme,ekipman ile bunlarn paralar gvenli ve uygun bir ekilde sabitlenir.
29 in gvenli bir ekilde yaplmasn salayacak uygun ekipman ve alma artlar salanmadka, yeterli dayankllkta olmayan yzeylerde allmasna ve bu yerlere girilmesine
izin verilmez.
30 Kurulmakta, sklmekte, bakmda, tamirde ya da yklmakta olan yaplarda alanlar yapnn dayankszlndan ve krlganlndan kaynaklanan risklerden korumak iin yeterli
tedbirler alnr.
557
Acil k yollar ve kaplar

31 Acil k yollar ve kaplar ile ilgili aadaki hususlara uyulur:
a) Acil k yollar ve kaplar dorudan darya veya gvenli bir alana alr ve k nleyecek hibir engel bulunmaz.
b) Acil k yollar ve kaplar herhangi bir tehlike durumunda, btn alanlarn iyerini derhal ve gvenli bir ekilde terk etmelerine imkan salar.
c) Acil k yollarnn ve kaplarnn says ile yerleimi ve boyutlarnn, yap alannn ve alan barakalarnn kullanm ekline ve boyutlarna, iinde bulunan ekipmana, bulunabilecek
azami alan saysna ve 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulan Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olmas salanr.
) Acil k yollar ve kaplar, 11/09/2013 tarihli ve 28762 sayl Resm Gazetede yaymlanan Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine gre iaretlenir. aretlerin uygun yerlere konulmas ve kalc olmas salanr.
d) Acil k yollar ve kaplar ile buralara alan yol ve kaplarda k zorlatracak hibir engel bulunmaz.
e) Aydnlatlmas gereken acil k yollar ve kaplarnda elektrik kesilmesi halinde yeterli aydnlatmay salayacak sistem bulundurulur.
Yangn alglama ve yangnla mcadele
32 Yap alannn zelliklerine, alan barakalarnn ve dier tesislerin boyutlarna ve kullanm ekline, alandaki ekipmana, alanda bulunan maddelerin fiziksel ve kimyasal zelliklerine,
bulunabilecek azami kii saysna bal olarak uygun nitelikte ve yeterli sayda yangnla mcadele ara ve gereci ile gerekli yerlerde yangn dedektrleri ve alarm sistemleri bulundurulur.
33 Yangnla mcadele ara ve gereleri, yangn dedektrleri ve alarm sistemlerinin dzenli bakmlarnn ve mevzuata uygun srelerde periyodik kontrollerinin yaplmas salanr.
34 Otomatik olmayan yangn sndrme ekipman grnr ve kolayca eriilebilir yerlere konulur ve nlerinde engel bulundurulmaz. Yangn sndrme ekipmanlar kolay kullanlabilir
nitelikte olup, Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine gre iaretlenir. aretlerin uygun yerlere konulmas ve kalc olmas salanr.
Havalandrma
35 alanlarn harcadklar fiziksel g ve alma ekli dikkate alnarak yeterli temiz hava salanr. Cebri havalandrma sistemi kullanldnda, sistemin her zaman alr durumda
olmas salanr ve bu sistem alanlarn salna zarar verebilecek hava akmlarna neden olmayacak ekilde tesis edilir. alanlarn sal ynnden gerekli hallerde havalandrma sistemindeki herhangi bir arzay bildiren sistem bulundurulur.
zel riskler
36 alanlarn zararl dzeyde titreim, grlt, gaz, buhar veya toz gibi zararl d etkenlere maruz kalmalar nlenir.
37 Zehirli veya zararl madde bulunmas muhtemel veya oksijen dzeyi yetersiz veya parlayc olabilecek bir ortama girmek zorunda kalan alanlarn, herhangi bir tehlikeye maruz
kalmalarn nlemek zere kapal ortam havas kontrol edilir ve gerekli tedbirler alnr.
38 alanlar, snrl hava hacmine sahip yksek riskli ortamlarda altrlmazlar. Zorunlu hallerde, her trl tedbir alndktan sonra altrlabilirler. Bu durumlarda alanlar dardan
srekli izlenir ve gerektiinde derhal yardm yaplmas iin btn tedbirler alnr.
Scaklk
39 Ortam scaklnn, alma sresince, alanlarn yaptklar ie ve harcadklar fiziksel gce uygun dzeyde olmas salanr. Yaplan iin nitelii sebebiyle ortam scaklnn deitirilemeyecei hallerde alanlar fazla scak veya souktan koruyacak tedbirler alnr.
alma yerlerinin, barakalarn ve yollarn aydnlatlmas
40 Yap alanndaki alma yerlerinin, barakalarn ve yollarn aydnlatlmasnda aadaki hususlara uyulur:
Yap ilerinin gndz yaplmas esastr, alma yerleri, barakalar ve yollar mmkn olduu lde doal olarak aydnlatlr. Gece allmasnn gerekli veya zorunlu olduu almalarda veya gn nn yetersiz olduu durumlarda uygun ve yeterli suni aydnlatma salanr, gerekli hallerde darbeye kar korumal tanabilir aydnlatma aralar kullanlr. Suni n rengi,
sinyallerin ve iaretlerin alglanmasn engellemeyecek ekilde seilir.
alma yerleri, barakalar ve gei yollarndaki aydnlatma sistemleri, alanlar iin kaza riski oluturmayacak zellikte olur ve uygun ekilde yerletirilir.
alma yerleri, barakalar ve gei yollarndaki aydnlatma sistemindeki herhangi bir arzann alanlar iin risk oluturabilecei yerlerde acil ve yeterli aydnlatmay salayacak yedek
aydnlatma sistemi bulundurulur.
558
Kaplar ve geitler
41 Kap ve geitlerde aada belirtilen hususlara uyulur:
a) Rayl kaplarda, raydan kmay ve devrilmeyi nleyecek gvenlik tertibat bulundurulur.
b) Yukar doru alan kaplarda, aa dmeyi nleyecek gvenlik tertibat bulundurulur.
c) Ka yollarnda bulunan kaplar ve geitler uygun ekilde iaretlenir. Bu kaplarn yardm almakszn her zaman ve her durumda ieriden alabilir zellikte olmas salanr.
) Aralarn getii kap ve geitler yayalarn geii iin gvenli deilse, bu mahallerde yayalar iin ayr gei kaps bulundurulur. Bu kaplar aka iaretlenir ve nlerinde hibir engel
bulundurulmaz.
d) Mekanik kaplar ve geitler, alanlar iin kaza riski oluturmayacak ekilde yaplr. Bu kaplarda, kolay fark edilebilir ve ulalabilir, acil durdurma sistemleri bulundurulmas ve herhangi bir g kesilmesinde otomatik olarak almyorsa, el ile de alabilir zellikte olmas salanr.
Trafik yollar ve tehlikeli alanlar
42 Merdivenler, sabitlenmi geici merdivenler, ykleme yerleri ve rampalar da dahil olmak zere trafik yollar; kolay ve gvenli geii salayacak, bu yerlerin yaknnda alanlar iin
tehlike oluturmayacak ekilde tasarlanarak yaplr.
43 Yayalarn kulland ve ykleme boaltma iin kullanlanlar da dahil, aralarla malzeme tamada kullanlan yollarn, potansiyel kullanc saysna ve iyerinde yaplan iin zelliine
uygun boyutlarda olmas salanr. Trafik yollar zerinde tama ii yaplmas durumunda, bu yolu kullanan dier kiiler iin yol kenarnda yeterli gvenlik mesafesi braklr veya uygun koruyucu tedbirler alnr. Yollar grlebilir ekilde iaretlenir, dzenli olarak kontrol yaplarak her zaman bakml olmas salanr.
44 Ara trafii olan yollar ile kaplar, geitler, yaya gei yollar, koridorlar ve merdivenler arasnda yeterli mesafe bulundurulur.
45 Yap alanlarndaki girilmesi yasak blgelere yetkisiz kiilerin girii uygun ara ve gere kullanlarak engellenir. Tehlikeli blgeler aka iaretlenir, buralara grnr ekilde uyar
levhalar konulur. Bu blgelere girme izni verilen alanlar korumak iin gerekli tedbirler alnr.
46 Trafik yollar gzergahnda bulunan havai hatlar ve benzeri engeller ile alakal gerekli iaretlemeler ve nlemler alnr.
Ykleme yerleri ve rampalar
47 Ykleme yerleri ve rampalarn; tanacak ykn boyutlarna uygun olarak tasarlanmas, alanlarn dmesini nleyecek ekilde gvenli olmas ve en az bir k yerine sahip olmas salanr.
alma yerinde hareket serbestlii
48 allan yerlerin, gerekli her trl ekipman ve aralar dikkate alnarak, alanlarn ilerini yaparken rahata hareket edebilecekleri genilikte olmas salanr.
lk yardm
49 yerinde, 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayl Resm Gazetede yaymlanan yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmelie uygun sayda, ilkyardm yapabilen eitilmi alanlarn
her an hazr bulundurulmas salanr. yerinde kaza geiren veya aniden rahatszlanan alanlarn, tbbi mdahale yaplan yerlere en ksa zamanda ulamalarn salayacak gerekli tedbirler
alnr.
50 Yap alannn bykl, yaplan iin nitelii ve kaza riskine gre, gerektiinde iyerinde bir ya da daha fazla ilk yardm ve acil mdahale odas bulunmas 29/12/2012 tarihli ve
28512 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmeliinin 10 ve 11 inci madde hkmlerine gre salanr.
51 lkyardm odalar yeterli ilk yardm malzeme ve ekipman ile tehiz edilir ve sedyeler kullanma hazr halde bulundurulur. Bu yerler, Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine uygun
ekilde iaretlenir.
52 alma koullarnn gerektirdii her yerde ilkyardm ekipmanlar kolay eriilebilir yerlerde bulundurulur ve Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. Acil
servis adresleri ve telefon numaralar grnr yerlerde bulundurulur.
Soyunma yeri ve elbise dolab
53 elbisesi giymek zorunda olan alanlarn, etik olarak veya salk nedenleriyle, uygun olmayan bir yerde soyunmalarna izin verilmez. Bu durumda alanlar iin uygun soyunma
yerleri salanr. Soyunma yeri gerekmeyen iyerlerinde alanlarn elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer tahsis edilir.
54- Soyunma yerlerinin aada belirtilen hususlara sahip olmas salanr;
a) Kolay ulalabilir yerde olmas,
559
b) Yeterli kapasitede olmas,

c) Yeterli sayda oturma yerleri bulunmas,
) Kadnlar ve erkekler iin ayr soyunma yerleri olmas,
d) Her alan iin alma saatleri iinde giysilerini koyabilecekleri yeterli byklkte kilitli dolaplar bulunmas,
e) Nemli, tozlu, kirli, tehlikeli maddeler ile allan yerlerde ve benzeri ilerde i elbiseleri ile harici elbiselerin ayr yerlerde muhafaza edilmesi iin, her alan iin yeterli nitelikte iki blmeli dolap veya iki ayr elbise dolab bulunmas.
Dular ve lavabolar
55 Yaplan iin veya salkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde, alanlarn ykanmalarnn, temizlenmelerinin gerektii her durumda, kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr olmak
zere scak ve souk su imkn bulunan uygun ykanma yerleri ve dular tesis edilir. Dular, alanlarn rahata ykanabilecekleri genilikte, dardan ierisi grnmeyecek, uygun havalandrma, aydnlatma, termal konfor ve hijyen artlar salanacak ekilde yaplr.
56 Du tesisi gerektirmeyen ilerde, alma yerlerinin ve soyunma odalarnn yaknnda, gerektiinde scak suyu da olan, lavabolar bulunur. Lavabolar erkek ve kadn alanlar iin
ayr ayr yaplr.
57 Dular ve lavabolarn her zaman alanlarn kullanmna hazr halde olmas salanr, buralarda gerekli temizlik malzemeleri bulundurulur. Du veya lavabolarn soyunma yerlerinden ayr yerlerde bulunmas durumunda, du ve lavabolar ile soyunma yerleri arasnda kolay gei yollar salanr.
Tuvaletler ve lavabolar
58 alma, dinlenme, ykanma ve soyunma yerlerine yakn yerlerde, kadn ve erkek alanlar iin ayr ayr olmak zere, yeterli sayda tuvalet ve lavabolar tesis edilir. Tuvalet ve lavabolarda, uygun havalandrma, aydnlatma, termal konfor ve hijyenartlar salanr ve gerekli temizlik malzemeleri bulundurulur.
Dinlenme ve barnma yerleri
59 zellikle, alan saysnn fazla olmas, iin nitelii veya alma yerinin uzak olmas ve benzeri nedenlerin salk ve gvenlik ynnden gerektirmesi halinde, alanlara, kolay
ulalabilen dinlenme veya barnma yerleri salanr. Bu tr imknlar yoksa i aralarnda alanlarn dinlenebilecei uygun yerler salanr.
60 Dinlenme ve barnma yerleri, salk artlar ve d etkilerden korunma bakmndan yeterli nitelikte, mahfuz bir yere, zemini dzeltilerek kurulur ve drenaj iin gerekli tedbirler alnr.
61 Dinlenme, barnma ve sosyal amal kullanlan tesisler, yanc olmayan ve kolay tutumayan malzemeden ina edilir. Barnma amacyla adr ve branda kullanlmaz. Meskn mahal
dnda, yol, demiryolu, kpr inaat gibi ak havada yaplan almalarda, barnma ve benzeri ihtiyalar gidermek amacyla, sadece yanmaz malzemelerden yaplm adrlar kullanlabilir.
62 Barnma yerlerinde kullanlan stma, soutma ve havalandrma sistemleri, elektrik tesisatlar ile aydnlatmalar iin gerekli gvenlik tedbirleri alnarak yeterli ve uygun aralar salanr, yangna neden olmayacak ekilde tesis edilip, kullanma alnr. Istma sistemlerinde yangn riski oluturacak mangal, maltz ve benzeri ak ate kullanlmaz.
63 Barnma yerlerinde, alanlarn kullanmalar iin yeterli sayda karyola, ranza, yatak, battaniye ve benzerleri iveren tarafndan salanr. Yatak, battaniye ve benzerleri temiz bir
halde bulundurulur, gerektiinde dezenfekte edilir.
64 Dinlenme ve barnma yerlerinin yeterli genilikte olmas salanr ve bu yerlerde alanlar iin yeterli sayda masa ve arkalkl sandalye buldurulur. Dinlenme ve barnma yerlerinde
sigara imeyenlerin sigara dumanndan korunmalar iin gerekli tedbirler alnr.
65 Sabit barnma tesislerinde; bir dinlenme odas, bir bo vakit deerlendirme odas, yeterli du, tuvalet, lavabo ve temizlik malzemesi bulundurulur. alan says gz nnde bulundurularak bu yerlerde yatak, dolap, masa ve arkalkl sandalyeler bulundurulur ve bunlar, kadn ve erkek alanlarn varl dikkate alnarak yerletirilir.
Gebe ve emziren kadnlar
66 Gebe ve emziren kadnlarn yatp uzanarak dinlenebilecekleri uygun koullar salanr.
Engelli alanlar
67 Engelli alanlarn alt iyerlerinde, engel durumlar dikkate alnarak gerekli olan her trl dzenlemeler yaplr. Bu dzenlemeler engelli alanlarn zellikle alma yerleri ile
kullandklar kaplar, gei yerleri, merdivenler, dular, lavabolar ve tuvaletlerde yaplr.
560
eitli hkmler
68 Yap alannn evresi ve alma alannn etraf kolayca grlebilecek, fark edilebilecek ve yetkisiz kiilerin giriine engel olacak ekilde evrilerek iaretlenir.
69 allan yerlerde ve barakalarda, alanlar iin yeterli miktarda ime suyu ve mmknse baka bir alkolsz iecek bulundurulur.
70 alanlara uygun koullarda, yemeklerini yiyebilecekleri ve gerektiinde yemeklerini hazrlayabilecekleri imknlar salanr.
B) Yap Alanlarndaki zel Asgari artlar
BLM I
Kapal Mekanlardaki alma Yerleri
1 Tesislerin ve mtemilatnn kullanm amacna uygun salamlk ve dayankllkta olmas salanr.
Acil k kaplar
2 Acil k kaplarnda aada belirtilen hususlara uyulur:
a) Acil k kaplar dorudan darya veya gvenli bir alana alr ve k nleyecek hibir engel bulunmaz.
b) Acil k kaplarnn, acil durumlarda alanlarn hemen ve kolayca aabilecekleri ekilde olmas salanr. Acil k kaps olarak rayl veya dner kaplar kullanlmaz.
c) Acil k kaplar kilitli veya bal bulundurulmaz.
) Acil k kaplar Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmeliine uygun ekilde iaretlenir. aretlerin uygun yerlere konulmas ve kalc olmas salanr.
Havalandrma
3 Cebri havalandrma sistemi veya klima tesisatnn, alanlar rahatsz edecek hava akmlarna neden olmayacak ekilde yaplmas salanr. Havay kirleterek alanlarn sal
ynnden ani tehlike oluturabilecek herhangi bir artk veya kirlilik derhal ortamdan uzaklatrlr.
Scaklk
4 alma odalar, dinlenme yerleri, soyunma yerleri, du, tuvalet ve lavabolar, kantinler ve ilk yardm odalar gibi yerlerdeki scakln, iyerinin zel kullanm amalarna uygun olmas
salanr. yerinin pencereleri, at aydnlatmalar ile caml ksmlar, yaplan iin zelliine ve odalarn kullanm ekline gre, gne nn ar etkisini engelleyecek ekilde yaplr.
Doal ve suni aydnlatma
5 yerleri, mmkn olduunca doal olarak aydnlatlr. Doal aydnlatmann yeterli olmad durumlarda alanlarn salk ve gvenliinin korunmas amacna uygun ekilde yeterli
suni aydnlatma yaplr.
alma yerlerinin taban, duvar ve tavanlar
6 alma yerlerinin tabanlarnn sabit, salam, kaymaz bir ekilde olmas ve bu yerlerde tehlikeli olabilecek engellerin, ukurlarn veya eimlerin bulunmamas salanr.
7 alma yerlerinin taban, duvar ve tavan yzeylerinin hijyen artlarna uygun olarak, kolay temizlenebilir malzemeden veya gerektiinde yenilenebilir zellikte olmas salanr.
8 alma yerlerinde ve trafik yollarnn yaknnda bulunan saydam veya yar saydam duvarlar ile zellikle btn caml blmeler; gvenli malzemeden yaplp, ak bir ekilde iaretlenir, arpma ve krlmaya kar uygun ekilde korunur.
Pencereler ve at pencereleri
9 Pencerelerin, at pencerelerinin ve havalandrma sistemlerinin, alanlar tarafndan kolay ve gvenli bir ekilde almasnn, kapatlmasnn, ayarlanmasnn ve gvenlik altna alnmasnn mmkn olmas ve ak durumdayken alanlar iin herhangi bir tehlike oluturmayacak nitelikte olmas salanr. Pencereler ve at pencereleri, bunlarn temizliini yapan alanlar
ve civarda bulunan kiiler iin risk oluturmayacak ekilde tasarlanr veya gerekli ekipmanla donatlr.
Kaplar
10 Kap ve girilerde aada belirtilen hususlara uyulur:
a) Kaplarn ve girilerin yerlerinin, saylarnn, boyutlarnn ve yapldklar malzemelerin, kullanldklar odalara, alanlara, kullanm amalarna ve alanlarn rahata girip kmalarna
uygun olmas salanr.
561
b) Her iki yne alabilen kaplar saydam malzemeden yaplr veya kaplarn kar tarafnn grlmesini salayan saydam ksmlar bulunur. Saydam kaplarn zeri kolayca grnr ekilde iaretlenir.
c) Saydam veya yar saydam kaplarn yzeyleri alanlar iin tehlike oluturmayan gvenli malzemeden yaplr ve arpma sonucu alanlarn yaralanmalarna neden olabilecek yzeyler krlmalara kar korunur.
Ara yollar
11 Kapal alma mekanlarnn kullanm ve iinde bulunan ekipman gz nne alnarak alanlarn korunmas amacyla aralarn gei yollar aka iaretlenir.
Yryen merdivenler ve yryen bantlar iin zel nlemler
12 Yryen merdivenler ve yryen bantlarda aada belirtilen hususlara uyulur:
a) Gvenli ekilde alr durumda olmas salanr.
b) Gerekli gvenlik aralar ile tehiz edilir.
c) Kolayca grlebilecek ve ulalabilecek acil durdurma sistemleri bulunur.
Oda boyutlar ve hava hacmi
13 alma yerlerinin taban alan ve ykseklii ile hava hacminin alanlarn salk ve gvenlikleri iin risk oluturmayacak zellikte ve rahat almalarn salayacak yeterli boyutlarda olmas salanr.
BLM II
Ak Mekanlardaki alma Yerleri
14 Alak veya yksek seviyede olan hareketli veya sabit alma yerlerinin, alan says, zerlerinde bulunabilecek azami arlk ve bu arln dalm ile maruz kalabilecei d
etkiler gz nnde bulundurularak yeterli salamlk ve dayankllkta olmas salanr. Bu alma yerlerinin tamamnn veya bir ksmnn, zamansz veya kendiliinden hareketini nlemek iin
uygun ve gvenilir sabitleme metotlar kullanlr. alma yerlerinin salamlk ve dayankll zellikle de alma yerinin ykseklik veya derinliinde deiiklik olduunda kontrol edilir.
Enerji datm tesisleri
15 Enerji datm tesislerinde aadaki hususlara uyulur:
a) Yap ilerine balamadan nce alanda mevcut olan tesisat belirlenir, kontrol edilir ve aka iaretlenir.
b) Yap alannn yaknndan enerji nakil hatlar gemesi durumunda, yeterli gvenlik mesafesi braklp gerekli gvenlik tedbirleri alnarak allr. Gvenlik mesafesi belirlenirken nakil
hatt tellerinin rzgrda salnm da hesaba katlr. Enerji nakil hatlarna yeterli gvenlik mesafesi braklamyorsa enerji nakil hattnn gzergh deitirilerek yap alanndan uzaklatrlmas iin
veya hattn akmnn kesilmesi iin ilgili kurum ve kurululardan onay ve izinler alnr.
c) Elektrik nakil hatlarnn bulunduu alanlarda yaplan almalarda, bariyerler veya ikaz levhalaryla aralarn ve tesislerin elektrik hattndan uzak tutulmas salanr. Ayrca aralarn
hat altndan gemesinin zorunlu olduu durumlarda uygun tedbirler alnr ve gerekli ikazlar yaplr.
) Yap alanndaki enerji datm tesislerinin, zellikle de d etkilere maruz kalan tesislerin, kontrol ve bakmlarnn dzenli olarak yaplmas salanr.
Hava koullar
16 alanlarn salk ve gvenliklerini olumsuz etkileyebilecek hava koullarndan korunmas salanr, kuvvetli rzgr alan iyerlerinde gerekli gvenlik tedbirleri alnmadan alma
yaplmaz.
skeleler
17 n yapml bileenlerden oluan cephe iskeleleri ve iskele eklinde kullanlan geici i ekipmanlarnn, TS EN 12810-1,TS EN 12810-2,TS EN 12811-1,TS EN 12811-2 ve TS EN
12811-3 standartlarna ve ilgili dier ulusal standartlara, konu ile ilgili ulusal standart bulunmamas halinde ilgili uluslararas standartlara uygun olmas salanr.
18 Asma iskeleler, cephe platformlar, g kaynayla veya elle alabilen, sabit veya hareketli, daimi veya geici asl eriim donanmlar ve bu donanm oluturan paralarn ilgili
ulusal standartlara, konu ile ilgili ulusal standart bulunmamas halinde ilgili uluslararas standartlara uygun olmas salanr.
562
19 Seilen iskelenin kurulum ve kullanm ekline gre salamlk ve dayankllk hesaplar reticiden temin edilir, mevcut deilse yaplr veya yaptrlr. Bu hesaplar yaplmadan veya
yaplan hesaplar sonucunda iskelenin gvenli olmadnn tespit edilmesi halinde iskeleler kullanlamaz.
skelelerde genel tedbirler
20 skelelerin aadaki hususlara uygun olmas salanr;
a) Kendiliinden hareket etmeyecek, stabilitesi bozulmayacak ve kmeyecek ekilde tasarlanm, imal edilmi ve kurulmu olmas,
b) skele sistemlerinin gvenli bir ekilde desteklenmesi, yatay ve dey kuvvetlere kar uygun ekilde sabitlenmesi,
c) Doru ekilde ve bakml bulundurulmas,
) Korozyona kar uygun malzeme kullanlmas,
d) skele sisteminde atlak, krk, ypranm ve korozyona uram zellikteki iskele ve balant elemanlarnn kullanlmamas,
e) skelelerde grlen kusurlarn derhal giderilerek zayf ksmlarn glendirilmesi.
21 skele platformlar hareket etmeyecek ekilde iskele sistemine sabitlenir. Platform elemanlar ile iskele dikey elemanlar arasnda ve platform demesinde alanlarn dmesine
sebep olabilecek boluk bulunmamas salanr.
22 skelelerdeki korkuluk sistemlerinin bu Ynetmeliin Ek4 (A) Yksekte alma balnn 6 nc maddesinde tanmlanan zelliklere uygun olmas salanr.
23 skelelerdeki btn balant yerleri ile balant elemanlarnn yeterli salamlkta olmas salanr ve bu balantlarn kendiliinden ayrlmamas iin gerekli tedbirler alnr.
24 skele sistemlerinin kurulmas, kullanlmas ve skmnde Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmeliinde belirtilen hkmlere uyulur.
25 skeleler aada belirtilen durumlarda iveren tarafndan grevlendirilen ehil bir kii tarafndan kontrole tabi tutularak, iskeleler ile ilgili zel tedbirlerde belirtilen hususlar ieren
kontrol raporu hazrlanr, rapor sonucunda sadece gvenli olduu tespit edilen iskelelerde alma yaplr;
a) Kullanlmaya balamadan nce,
b) Haftada en az bir kez,
c) zerinde deiiklik yapldnda,
) Belli bir sre kullanlmadnda,
d) Sismik sarsnt, kuvvetli rzgrlar gibi olumsuz hava artlarna veya denge ve salamln etkileyebilecek dier koullara maruz kaldnda.
26 skelelerin tayabilecekleri azami arlklar, levhalar zerine yazlarak iskelelerin uygun ve grlebilir yerlerine aslr. Belirtilen bu arlklar aan ykler iskelelere yklenmez.
27 skelelerin zerine moloz ve artklar ile geii engelleyecek malzemeler braklmaz.
28 skelelerde gei amacyla en az 60 santimetre geniliinde ve kenarlarnda bu Ynetmeliin Ek4 (A) Yksekte alma balnn 6 nc maddesinde tanmlanan zelliklere uygun
korkuluk sistemleri bulunan geitler kullanlr.
29 Vin veya benzeri makinelerin kullanlmas srasnda, yklenen malzemenin iskeleye taklmamas iin gerekli tedbirler alnr.
n yapml bileenlerden oluan cephe iskeleleri ve seyyar iskelelerde zel tedbirler:
30 n yapml bileenlerden oluan cephe iskelelerinin kurulumunda, tayc sisteme ait dey ve yatay elemanlarn eksiksiz olarak kullanlmas ve sistemin yeteri kadar apraz elemanlarla takviye edilmesi salanr.
31 n yapml bileenlerden oluan cephe iskelelerinde tayc sisteme ait dairesel kesitli dey ve yatay elemanlarn anma d apnn en az 48,3 milimetre olmas, anma et kalnlklarnn ise malzeme cinsine ve en kk akma dayanmna uygun olmas salanr.
32 Cephe iskeleleri binaya mmkn olduunca yakn kurulur, bunun mmkn olmad durumlarda alanlarn bina ile iskele arasndan dmelerini nleyici tedbirler alnr.
33 Cephe iskelelerinin ayaklarnda sabit veya deylii ayarlanabilir taban plakalar ve yumuak zeminlerde yk datmak iin taban plakalar altlarnda uygun malzemeden yaplm
altlklar kullanlr. Salam olmayan ve uygunsuz malzemeler destek paralar olarak kullanlmaz, iskelenin salam ve dengeli olmas salanr.
34 skelelerde allan platformlara gvenli ulamn salanmas iin merdiven sistemleri veya benzeri gvenli ulam sistemleri kullanlr.
35 Madeni cephe iskeleleri statik elektrie kar uygun ekilde topraklanr.
563
36 Seyyar iskeleler, zerinde alan bulunduu durumlarda hareket ettirilmez. skelenin dik ve platformun dz olmas salanr. skele ayaklarnda iskelenin kendiliinden hareket etmesini engelleyecek fren kolu gibi uygun tertibatlar bulunur.
Asma iskele, cephe platformu ve asl eriim donanmlar eklindeki iskele sistemlerinde zel tedbirler:
37 skele tayc sistemi iin kullanlacak halatlar, hareketi salayan mekanik tesisat ve motor tertibat, fren sistemleri, alma platformu ve dier gvenlik tehizatlar her gn ie balamadan nce kontrol edilir.
38 skelelerin hareketlerini salayan makine, tehizat ve vinlerin, kullanlmaya balanmadan nce, montajn gerekletiren yetkili teknik elemanlarca kullanma elverili olduklarna
dair belgeler hazrlanarak, bu belgeler iyerinde bulundurulur.
39 skelelerin, alma srasnda saa sola veya ileri geri hareket etmeden asl kalmas salanr.
40 skelelerin tayabilecei azami yk miktar belirtilerek, bu miktardan fazla ykleme yaplmaz. Asma iskelelerde merdiven kullanlmaz.
41 skeleler, alma konumunda devreye sokulabilecek durdurma fren sistemleriyle donatlr. Ayrca iskelelerde dmeyi nleyici tehizat ve ikincil fren sistemleri bulunur. Halatl kaldrma tertibatlarnda alma konumunda g kaynann kesilmesi durumunda otomatik olarak devreye giren ayr bir tutma freni bulunur. skelelerde dmeyi nleyici tehizat, tutma frenleri ve
ikincil fren sistemi gibi gvenlik tedbirlerinin alma esnasnda sistemi durdurma amal kullanlmamas iin gerekli tedbirler alnr.
42 G tahrikli halatl asma iskele sistemlerinde, ar yk alglama sistemleri, otomatik hz alglayc sistemler, en dk ve en yksek alma seviyelerinde devreye girecek halat sonu snr anahtarlar, yapdan kaynaklanan tehlikeli durum varsa arpmay nleyici dzenekler, iskele platformunun yatay dzlemde kalmasn salayan eim alglayclar gibi gvenlik sistemleri bulunur.
43 skele sistemlerinde alan says kadar dikey yaam hatt oluturulur. alanlara balant aparatlar ve halat tutucularyla beraber tam vcut kemer sistemleri verilerek kullanm
salanr. Dikey yaam hatlarnn st ular uygun bir yere salam ve gvenli bir ekilde sabitlenir.
44 Halatl sistemlerde halatlarn sarld ve getii mekanik tehizatlardan kurtulmalarn, hareket srasnda ekme sisteminde halatlarn kaymasn nleyen tedbirler alnr.
45 skelelerin, ini ve k yollarnda herhangi bir engel bulunmamas iin gerekli tedbirler alnr.
46 skele platformunu tayan, tutan sistem ve bu sistemin balant ve sabitleme noktalarnn en olumsuz ykleme koullarnda oluan statik ve dinamik kuvvetleri karlayacak nitelikte
olmas salanr.
El merdivenleri:
47 Yaplan ie ve bulunmas halinde ulusal standartlara uygun, basamaklar kaymaz malzemeden yaplm veya kaymaz malzeme ile kaplanm, yeterli salamlkta el merdivenleri
kullanlr. Basamaklar, kollar veya balant yerleri krlm, atlam, ypranm, hasar grm ekipmanlar kullanlmaz. El merdivenleri dzenli olarak kontrol edilerek kusurlu merdivenlerin
kullanlmamas salanr.
48 El merdivenlerinin kullanlmasnda Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmeliinde belirtilen hkmlere uyulur.
Tesis, makine, ekipman
49 Mekanik el aletleri, kaldrma aralar, kaz ve malzeme tama ilerinde kullanlan makine ve aralar da dahil olmak zere herhangi bir gle alan tesis, makine ve ekipmanlarda
aada belirtilen hususlara uyulur;
a) Mmkn olduu kadar ergonomi prensipleri dikkate alnarak uygun ekilde ve yeterli salamlkta tasarlanm ve imal edilmi olmas,
b) Her zaman iyi alabilir durumda olmas,
c) Doru ekilde kurulmas,
) Sadece tasarlandklar iler iin, uygun eitim alm kiilerce doru ekilde kullanlmas.
50 Tm i ekipmanlarnn periyodik olarak kontrol, test ve deneyleri, Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmeliinde belirtilen hkmlere uygun yaplr.
51 Her trl i ekipman iin zerinde kurulu olduu veya hareket halinde olduu zeminin salaml kontrol edilir. Zeminin salamlndan emin olunmadan ve gerekli hallerde dengeleme ve sabitleme yaplmadan allmaya balanmaz. Hendek kenarlar ve dik eimli yerlerde zemin kaymasn ve makinenin kaymasn nleyici tedbirler alnr.
52 ekipmanlarnda, operatrn gr alannn kstl olduu durumlarda, operatre rehberlik edecek, konuyla ilgili eitim alm bir iareti grevlendirilir.
564
53 Kaz ve malzeme tama ilerinde kullanlan makine ve aralarn manevra ve park yerleri ile hareket alanlar belirlenir.
54 Kaz ve malzeme tama ilerinde kullanlan makine ve aralarn btn manevralar bir gzetici tarafndan ynetilir ve bu aralarn geri manevralar esnasnda sesli ve kl uyarlarn alr durumda olmas salanr.
55 Kaz ve malzeme tama ilerinde kullanlan makine ve aralarn kaz ukuruna veya suya dmemesi iin gerekli koruyucu tedbirler alnr.
56 Kaz ve malzeme tama ilerinde kullanlan makine ve aralarda srcnn bulunduu ksm, aracn devrilmesi durumunda srcnn ezilmemesi ve den cisimlerden korunmas
iin uygun ekilde yaplr.
57 Tm aralar, tatlar ve i makinelerinde operatr kabinlerinde sadece operatrn bulunmasna izin verilir. Ancak kamyon ve benzeri aralarn src mahallinde yardmc src (muavin) bulunmasna msaade edilebilir.
58 Kaldrma aralarnda kaldrlacak ykn eidi, boyutu, ekli ve dier fiziksel zelliklerine uygun kaldrma aparatlar kullanlarak uygun alma yntemi tercih edilir.
59 Yk kaldrmada kullanlan ekipmanlar ile ilgili Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmeliinde belirtilen hkmlere uyulur.
60 Kaldrma ekipmanlarnda yk kaldrlmas ve ekipmann hareketi esnasnda devreye girecek sesli ve kl ikaz sistemleri bulundurulur.
61 Kaldrma ekipmanlarnda, belirtilen alt ve st gvenlik snr noktalar veya ekipmann hareketini snrlayan alan aldnda, kapasitesinin zerinde kullanm durumlarnda devreye
girerek elektrik akmn otomatik olarak kesen ve tamburun hareketini frenleyen gvenlik tertibatlar bulunmas salanr.
Kaz ileri, kuyular, yeralt ileri, tnel ve kanal ileri
62 Kaz iine balanmadan nce aada belirtilen hususlara uyulur:
a) Kaznn bitiik yaplar etkileyip etkilemeyecei aratrlr ve etkileme ihtimali mevcut ise kaz balamadan nce gerekli tedbirler alnr.
b) Yer alt kablolar, gaz borular, su, kanalizasyon ve dier datm sistemlerinin yerleri belirlenir ve bunlardan kaynaklanabilecek tehlikeleri asgariye indirmek iin gerekli tedbirler alnr.
c) Meskn mahallerde, yap alannn evresi yeterli ykseklik ve salamlkta uygun malzemeden yaplm perde ile evrilerek ikaz ve uyar iin gerekli dzenlemeler yaplr, bunlar yapnn bitimine kadar bu ekilde korunur.
) Meskn mahallerin dnda yaplan kazlarn kenarlarna uyar eritleri ekilerek ikaz levhalar aslr.
63 Kaz ileri, kuyular, yeralt ileri ile tnel ve kanal almalarnda aada belirtilen hususlara uyulur:
a) almalar, iveren tarafndan grevlendirilen ehil kii gzetiminde yaplr.
b) alma alanna giri ve k iin gvenli yollar salanr.
c) Kazlarda zemin yaps, iklim koullar, kaz alan yaknlarnda meydana gelebilecek sarsntlar, evredeki su kaynaklar ve fazla yk kuvvetleri gz nne alnarak uygun ev alar
belirlenir ve/veya statik hesab yaplm uygun destek ve setler kullanlr. Kaz yzeyleri, evlerin eimi ve ykseklii zeminin yapsna, salamlna ve alma yntemlerine uygun seilir.
) Malzeme veya cisim dmesine, su baskn tehlikesine ve insanlarn dmesine kar uygun tedbirler alnr.
d) Tehlikeli veya zararl olmayan zellikte solunabilir hava salamak iin btn alma yerlerinde gerekli tedbirler alnr.
e) Yangn, parlama, patlama, su baskn veya gk gibi durumlarda alanlarn gvenli bir yere ulamalar salanr.
64 Kaz (yan) yzlerinde aada belirtilen durumlarda genel kontrol yaplr, kontrol sonucunda alma ortamnn gvenli olduu belirtilmeden almaya balanlmaz;
a) Her vardiyadan nce,
b) Patlatma yaplyorsa her patlatmadan sonra,
c) Beklenmedik para dmelerinden sonra,
) Desteklerdeki nemli bir zarardan sonra,
d) iddetli ya, don ve kardan sonra.
65 alma srasnda ortaya kan tozlarn alanlarn salna zarar vermemesi iin gerekli tedbirler alnr. alma alannda zararl kimyasallarn, zehirli ve boucu gazlarn ya da
serbest silis tozlar gibi tehlikeli maddelerin bulunduunun anlalmas halinde, alanlar derhal oradan uzaklatrlarak gerekli tedbirler alnr ve gvenli alma ortam salanmadan tekrar
almaya balanmaz.
565
66 Meskn mahallerde kaz zerinden geilerin salanmas iin ahap veya metalden yaplm asgari 80 santimetre eninde ve her iki taraf korkuluklu geitler kullanlr, geit korkuluklarnn bu Ynetmeliin Ek-4 (A) Yksekte alma balnn 6 ncmaddesinde tanmlanan zelliklere uygun olmas salanr.
67 Akta yaplan 150 santimetreden daha derin kaz ilerinde ve her derinlikte yaplan
temel ve kanal kazlarnda yan yzeylerin altlarnn erit gibi kazlarak yukardan kertilmesi eklinde alma yaplmas engellenir. Ayrca kanallarda yan duvarlarn gmemesi iin
gerekli tedbirler alnr.
68 Kaz alanndan kartlan hafriyat ile kaz kenar arasnda yeterli mesafe bulundurulur ve hafriyatn kaz alanna akma riski bulunuyorsa uygun bariyerler kullanlr. Kaz mahallinde
bulunan hareketli aralar ve kaz stabilitesini etkileyebilecek dier aralar ile kaz kenar arasnda gerekli gvenlik mesafesi braklr.
69 Kaz ilerinde ya srasnda alma yaplmaz.
70 Kaz ilerinde alanlarn alma alanna ulamalar iin uygun ve gvenli yntemler kullanlr, destek ve setlerin ini ve k iin kullanlmas engellenir.
71 Makinelerle yaplan kaz ilerinde, bu makinelerin hareket alanna alanlarn girmelerine izin verilmez.
72 Yeralt almalarnda aada belirtilen hususlara uyulur:
a) Havalandrma sisteminin arzalanmas durumunda, yer alt almalar durdurulur ve btn alanlar tahliye edilir, uygun havalandrma salanncaya kadar kimsenin ieri girmesine
izin verilmez.
b) Uygun bir haberleme sistemi oluturulur, buralardaki ka yollar grlebilir bir ekilde iaretlenir.
c) Tneller ve galerilerde gk tehlikesine kar uygun tedbirler alnr.
73 eitli gazlarn hava ile patlayc bir karm meydana getirebilecei yeralt ilerinde, yangn ve patlama riskinin bulunabilecei yerlerde, ak alevli lamba veya cihazlar kullanlmaz,
sigara iilmez ve ilgili mevzuata uygun malzeme veekipmanlar kullanlr.
74 Patlayc kullanlarak allan kaz, tnel ve galeri gibi yer alt kaz ilerinde aadaki hususlara uyulur:
a) Patlayc maddeler retici tarafndan belirtilen koullarda saklanr ve depolanr.
b) Yaplan iin niteliine uygun patlayc maddeler ve kapsller kullanlr ve patlayc maddeleri yeterlik belgesine sahip alanlardan bakasnn almasna ve atelemesine izin verilmez.
c) Patlayc maddelerin ve kapsllerin depolanmas, tanmas ve kullanlmas, sadece bu konuda yetkili ve uzman kiiler tarafndan yaplr. Bu iler, alanlar iin risk oluturmayacak
ekilde organize edilir ve yrtlr.
) Patlayc maddeler zel sandklar iinde tanr ve bu sandklarn iine baka bir madde konulamaz. Kapsllerle dier patlayc maddeler, ayn kap iinde bir arada bulundurulamaz ve
tanamaz.
d) Patlatma yaplacak alann etrafnda uygun gvenlik tedbirleri alnmadan patlatma yaplmaz.
Ykm ileri
75 Ykm ilerinde aadaki hususlara uyulur:
a) Ykmdan nce yapnn iindeki ve etrafndaki havagaz, su ve elektrik balantlar kesilir ve yklacak ksmn etrafnda, gvenlik alan braklarak gerekli tedbirler alnr.
b) Ykm ileri, ilgili standartlar ve konuya ilikin mevzuat hkmlerine uygun ekilde yrtlr.
c) almalarda uygun alma yntemleri ve ekipmanlar kullanlr, gerekli tedbirler alnr.
) almalar, iveren tarafndan grevlendirilen ehil kiinin gzetimi altnda planlanr ve yrtlr.
d) Ykm esnasnda toz kalkmamas ve yklan ksma ait malzeme ve molozlarn alma ortamndan gvenli bir ekilde uzaklatrlmas iin gerekli tedbirler alnr.
Asbestle alma
76 Asbest iermesi muhtemel yaplarn skm, ykm, tamir ve bakm ilerinde aadaki hususlara uyulur:
a)almaya balamadan nce, asbest ierebilecek malzemeleri belirlemek iin bina veya tesis sahibinden de bilgi alnarak gerekli aratrma yaplr.
b) Herhangi bir yap veya malzemede asbest bulunduu phesi veya bilgisi varsa alanlarn asbest tozunamaruziyetlerinin nlenmesi ve bu maruziyetten doacak salk risklerinden
korunmas amacyla 25/1/2013 tarihli ve 28539 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik hkmlerine uyulur.
566
Batardolar (koferdamlar) ve kesonlar

77 Btn batardolar ve kesonlarn aadaki hususlara uygun olmas salanr;
a) Yeterli dayankllkta, salam ve uygun malzemeden yaplm, iyi kurulmu olmas,
b) Su, sv beton ve benzeri malzeme baskn halinde alanlarn snabilecei ekilde uygun ekipmanla donatlm olmas.
78 Batardolar ve kesonlarn yapm, kurulmas, deitirilmesi veya skm, iveren tarafndan grevlendirilen ehil kiinin gzetimi altnda yaplr ve bu yaplar dzenli aralklarla kontrol edilir.
at ileri
79 atlarda veya eik yzeylerde yaplan almalarda; alanlarn, aletlerin, dier nesne ve malzemelerin dmesini veya benzeri dier riskleri nlemek amacyla gvenli kenar
koruma sistemleri, at merdivenleri, gvenlik alar, alma platformlar, korkuluklu iskeleler, kayarak dmeyi nleme sistemleri veya dikey ve yatay yaam hatlar gibi toplu koruyucu tedbirler alnr.
80 alanlarn at zerinde veya kenarnda veya krlgan malzemeden yaplm herhangi bir yzey zerinde almak zorunda olduu hallerde; salam olmayan ve krlgan maddeden yaplm yzeylerde dalgnlkla yrmelerini veya dmelerini nleyecek gerekli tm tedbirler alnr.
Beton dkm ileri
81 Beton dkmnde aadaki hususlara uyulmas salanr;
a) Beton pompasnn beton dklecek yere uygun durumda konumlandrlmas,
b) Beton pompasnn destek pabularnn zemine uygun ekilde sabitlenmesi,
c) Beton pompas bom ve hortumlarn birleim yerlerinde hava basncndan dolay oluabilecek amalarn nlenebilmesi iin gerekli kontroller yaplmas,
) Pompa kollarnn almasnda ve toplanmasnda evredeki bina, elektrik iletim hatlar gibi tesislerin oluturduu risklerin ortadan kaldrlmas,
d) Enerji nakil hatlarnn altlarnda pompa altrlmamas veya zorunlu olduu durumlarda enerji nakil hatlaryla temasnn olmamas iin gerekli tedbirlerin alnmas,
e) Beton pompas bomunun ucundaki bom hortumunun gvenli yntemlerle idare edilmesi,
f) Beton ylmasnn tehlike oluturaca deme betonu dkm gibi ilerde betonun uygun ekilde yaylarak dklmesi,
g) Beton dklen ksmn hemen altnda alma yaplmamas,
) Beton dklen azda hortumun savrulmamas,
h) Beton pompas operatrnn betonun dkld yeri grmemesi durumunda uygun haberleme imkn salanmas,
) Beton dkm bitinceye kadar kalplarn srekli kontrol edilmesi,
i) Kalp almas ve patlamasnn gerekli tedbirler alnarak nlenmesi.
Betonarme kalp ileri
82 Kalp ileri iveren tarafndan grevlendirilen ehil kii gzetiminde ve konu ile ilgili tecrbe sahibi alanlarca yaplr.
83 Kalp panolarnn, geici destek ve payandalarn zerlerine binen yke ve gerilime dayanacak ekilde planlanmas, tasarlanmas, kurulmas ve korunmas salanr.
84 alanlar, kalp sisteminin geici dayankszlk veya krlganlndan kaynaklanan risklerden korumak iin yeterli tedbirler alnr.
85 Betonarme kalplarnn yeterlilii her beton dkmnden nce kontrol edilir. zellikle kayar kalp, tnel kalp ve masa kalplardaki balant yerleri, sabitleme elemanlar, tijler, hidrolik hortumlar, tama yerleri, pano krikolar, teker sistemleri, fi krikolar, yaylarn akslar ve hareketli paralar, sapma pimler, a sistemleri ve benzeri kalp para ve unsurlar dzenli olarak
ve her kullanmdan nce kontrol edilerek deformasyona uram ve gvenlii tehlikeye atabilecek durumda olanlarn kullanlmasna msaade edilmez.
86 Kalp skme ii iin izlenecek alma yntemi, paralarn hangi srayla sklmesi gerektii, alanlarn alma yerlerine gvenli ulam, sklen kalp malzemelerinin alma
ortamndan gvenli ekilde uzaklatrlmas ve istifi, kalp malzemelerinin dengeli olarak yere indirilmesi veya yukarya karlmas gibi konularda gerekli dzenlemeler yaplr, ara ve gereler
eksiksiz olarak temin edilir. Skm srasnda, skm alannda grevli alanlar hari kimse bulundurulmaz.
567
Metal ve beton karkas ve prefabrik elemanlar, elik yap ileri

87 Metal veya beton karkaslar ve bunlarn paralarnn, geici destekler ve payandalarn, prefabrik yap elemanlarnn zerlerine binen yk ve gerilime dayanacak ekilde planlanmas, tasarlanmas, kurulmas ve korunmas salanr.
88 elik yaplarda kullanlacak btn ana tayc, tali tayc ve balant malzemelerinin dayankllnn ve dier zelliklerinin tayacaklar yklere gre standartlara uygun olmas,
korozyona uram ve deforme olmu malzemelerin gerekli tedbirler alnmadka bu tr yaplarda kullanlmamas salanr.
89 Metal veya beton karkaslarn ve bunlarn paralarnn, geici destekler ve payandalarn, prefabrik yap elemanlarnn ve elik yap elemanlarnn kaldrlmas, yklenmesi, tanmas, montaj ve skm, projesine uygun olarak iveren tarafndan grevlendirilen ehil kii gzetiminde ve konu ile ilgili tecrbe sahibi alanlarca gerekletirilir.
90 Montaj yaplacak mahallin etraf emniyet eridiyle iaretlenir. Bu alann etrafna montaj yapldn gsterir levhalar aslr ve grevliler haricinde montaj sahasna giri klar engellenir. Montaj almas yaplan mahallin altnda alan bulundurulmaz.
91 alanlar, yapnn geici dayankszlk veya krlganlndan kaynaklanan risklerden korumak iin yeterli tedbirler alnr.
568
YILLIK CRETL ZN YNETMEL

BRNC BLM
Ama
Madde 1 Bu Ynetmeliin amac, 4857 sayl Kanununun 53 nc maddesi uyarnca, iverenlerce iilere verilecek yllk cretli izinlerin usul ve esaslarn belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 4857 sayl Kanununa dayanlarak iverenler tarafndan iilere kullandrlacak yllk cretli izinler, ayn Kanunun 1 inci maddesi kapsamna giren iyerlerinde bu Ynetmelikte belirtilen usul ve esaslara gre yrtlr.
Dayanak
KNC BLM
zin Hakknn Belirlenmesi ve Kullanm
Yllk cretli zine Hak Kazanma
Madde 4 Kanununun 53 nc maddesinin birinci fkras ile 54 nc maddesindeki esaslar ve 55 inci maddesindeki durumlar gz nnde tutularak her iinin yllk cretli izne hak
kazand tarih bu Ynetmeliin 20 nci maddesinde sz geen yllk cretli izin kayt belgesine yazlr.
Yllk izin sresinin ve izne hak kazanmak iin gerekli srenin hesabnda iinin ayn iverene ait iyerlerinde alt sreler birletirilir. u kadar ki, bir iverenin bu Kanun kapsamna
giren iyerinde almakta olan iilerin ayn iverenin iyerlerinde bu Kanun kapsamna girmeksizin geirmi bulunduklar sreler de hesaba katlr.
Ayn bakanla bal iyerleri ile ayn bakanla bal tzel kiilerin iyerlerinde geen sreler ve kamu iktisadi teebbsleri yahut zel kanun veya zel kanunla verilmi yetkiye dayanlarak kurulan banka ve kurulular veya bunlara bal iyerlerinde geen sreler de, iinin yllk cretli izin hakknn hesaplanmasnda birletirilerek gz nnde bulundurulur.
zin Kullanma Dnemleri
Madde 5 veren veya iveren vekilleri, bu Ynetmeliin 15 inci maddesinde belirtilen izin kurulu veya 18 inci maddeye dayanlarak bunun yerine geenlere danmak suretiyle iyerinde yrtlen ilerin nitelik ve zelliklerine gre, yllk cretli izinlerin, her yln belli bir dneminde veya dnemlerinde verileceini tayin edebilir. Bunu iyerinde ilan eder.
Yllk cretli znin Uygulanmas
Madde 6 Yllk cretli izin iveren tarafndan blnemez.
Bu iznin 53 nc maddede gsterilen sreler iinde iveren tarafndan srekli bir ekilde verilmesi zorunludur.
Ancak, 53 nc maddede ngrlen izin sreleri, taraflarn anlamas ile bir blm on gnden aa olmamak zere en ok e blnebilir.
veren tarafndan yl iinde verilmi bulunan dier cretli ve cretsiz izinler veya dinlenme ve hastalk izinleri yllk izne mahsup edilemez.
Yllk cretli izinleri iyerinin kurulu bulunduu yerden baka bir yerde geirecek olanlara istemde bulunmalar ve bu hususu belgelemeleri koulu ile gidi ve dnlerinde yolda geecek sreleri karlamak zere iveren toplam drt gne kadar cretsiz yol izni vermek zorundadr.
veren tarafndan i szlemesinin feshedilmesi halinde Kanununun 17 nci maddesinde belirtilen bildirim sresi ile 27 nci maddesi gereince iiye verilmesi zorunlu yeni i arama
izinleri, yllk cretli izin sreleri ile i ie giremez.
veren, iyerinde alan iilerin yllk cretli izinlerini gsterir izin kayt belgesi tutmak zorundadr.
569
zin steinin Zaman

Madde 7 i yukardaki maddelere gre hak ettii yllk cretli iznini, kullanmak istedii zamandan en az bir ay nce iverene yazl olarak bildirir.
veren veya iveren vekilleri, bu istekleri Ynetmeliin 15 inci maddesinde sz geen izin kuruluna veya 18 inci maddesinde belirtilen kiilere bildirir.
zin stei ve Verilmesi
Madde 8 i yllk izin isteminde, adn soyadn, varsa sicil numarasn, iznini hangi tarihler arasnda kullanmak istediini ve cretsiz yol izni isteyip istemediini yazar.
zin kurulu veya iveren, iinin istedii izin kullanma tarihi ile bal deildir. Ancak, izin sra ve nbetlemesini gstermek zere sz konusu kurulca dzenlenecek izelgeler iinin talebi ve i durumu dikkate alnarak hazrlanr.
Ayn tarihe rastlayan izin isteklerinde; iyerindeki kdem ve bir nceki yl iznini kulland tarih dikkate alnarak ncelikler belirlenir.
Yol izni alanlar bu sreyi kullanmadan ie dnerlerse, iveren bunlar anlan srenin bitiminden nce ie balatmayabilir.
zin Sresinin Tespiti
Madde 9 inin izin sresi, iznini hak ettii tarihteki hizmet sresine ve 4857 sayl Kanunun 55 inci maddesine gre belirlenir.
yerinde ie balad gnden itibaren deneme sresi de iinde olmak zere en az bir yl alm olan iilere yllk cretli izin verilir. Yllk cretli izin hakkndan vazgeilemez.
ilere verilecek yllk cretli izin sresi, hizmet sresi;
a) Bir yldan be yla kadar (be yl dahil) olanlara ondrt gnden,
b) Be yldan fazla onbe yldan az olanlara yirmi gnden,
c) Onbe yl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialt gnden,
az olamaz.
Ancak, onsekiz ve daha kk yataki iilerle elli ve daha yukar yataki iilere verilecek yllk cretli izin sresi yirmi gnden az olamaz.
Toplu zin
Madde 10 veren veya iveren vekili Nisan ay ba ile Ekim ay sonu arasndaki sre iinde, iilerin tmn veya bir ksmn kapsayan toplu izin uygulayabilir.
Bu uygulamaya gidildiinde, izin kurulu izin izelgelerini, toplu izne kacak iiler ayn zamanda izne balayacak ve Kanunun 53 nc maddesindeki izin srelerine ve yol izni isteklerine gre her iinin izin sresinin bitimini gsterecek biimde dzenler ve ilan eder.
Toplu izin dnemleri, bu dnemlerde henz yllk cretli izin hakkn kazanmayan iileri de kapsayacak ekilde belirlenebilir. u kadar ki, ertesi yl veya yllarda bu toplu izin ynteminin
uygulanmamas halinde, bu durumda olanlarn gelecek yllk cretli izne hak kazanacaklar tarih, genel esaslara gre belirlenir.
Toplu zin Uygulamas Dnda Tutulacak iler
Madde 11 Toplu izin uygulanmas halinde iveren veya iveren vekili, iyerinin korunmas, iyerindeki ara, gere, donatm veya makinelerin bakm, hazrlanmas, temizlenmesi
veya gvenliinin salanmas gibi zorunlu durumlar iin yeter sayda iiyi toplu izin dnda tutabilir.
Bu durumda olanlarn yllk izinleri toplu izin dneminden nce veya sonra diledikleri tarihte verilir.
Mevsimlik veya Kampanya lerinde Yllk cretli zin
Madde 12 Kanununun 53 nc maddesinin nc fkrasnda sz geen ve nitelikleri ynnden bir yldan az sren mevsim veya kampanya ilerinin yrtld iyerlerinde
devaml olarak alan iilerin yllk cretli izinleri hakknda bu Ynetmelik hkmleri uygulanr.
Ksmi Sreli ve ar zerine almalarda Yllk cretli zin
Madde 13 Ksmi sreli ya da ar zerine i szlemesi ile alanlar yllk cretli izin hakkndan tam sreli alanlar gibi yararlanr ve farkl ileme tabi tutulamaz.
Ksmi sreli ya da ar zerine i szlemesi ile alanlar i szlemeleri devam ettii srece her yl iin hak ettikleri izinleri, bir sonraki yl izin sresi iine isabet eden ksmi sreli i
gnlerinde almayarak kullanr.
Yukardaki esaslara gre izine hak kazanan ksmi sreli ya da ar zerine alan iilerle tam sreli alan iiler arasnda yllk izin sreleri ve izin cretleri konularnda bir ayrm
yaplamaz.
570
Geici likisiyle alan ilerin Yllk cretli zinleri

Madde 14 Geici i ilikisi ile alan iilerin yllk cretli izinleri hakknda, geici i szlemesinde aksi belirtilmedii takdirde, bu Ynetmelik hkmleri uygulanr.
NC BLM
zin Kurullarnn Oluumu, Toplant Usul, Grev ve Yetkileri
zin Kurulunun Oluumu
Madde 15 i says yzden fazla olan iyerlerinde iveren veya iveren vekilini temsilen bir, iileri temsilen iki kii olmak zere toplam kiiden oluan izin kurulu kurulur.
Kurula iveren temsilcisi bakanlk eder. Kurulun bakan dnda kalan ii yeleri ve yedekleri iyerinde varsa, iyeri sendika temsilcileri tarafndan seilir.
Sendika temsilcileri seilmemi iyerinde izin kurulunun ii yeleri ve yedekleri, o iyerindeki iilerin yardan bir fazlasnn katlaca bir toplantda ak oyla seilir. zin kurulu bakan
ile ye ve yedekleri iyerinde iveren tarafndan ilan edilir. Asil yelerin yokluunda yedeklerin biri bakann ars zerine toplantya katlr.
Herhangi bir nedenle eksilen ye ve yedekler ayn ekilde tamamlanr. zin kurulu yelerinin seimi iki ylda bir yaplr. Yeni izin kurulu yeleri seilinceye kadar eski kurul yeleri grevine devam eder.
Bu Ynetmeliin yrrle girmesinden sonra yeni alacak iyerlerinde seim, iyerlerinin faaliyete getii tarihi takip eden bir yl ierisinde yaplr.
zin Kurulunun Grev ve Yetkileri
Madde 16 zin kurulunun grev ve yetkileri unlardr:
a) iler tarafndan verilip iveren veya iveren vekili tarafndan izin kuruluna iletilen izin isteklerine gre hazrlayaca izin izelgelerini iverenin onayna sunmak,
b) zin izelgelerini; iilerin kdemlerini, izni belirli bir dnemde kullanmak bakmndan iinde bulunduklar zorunluluk veya engellerini, iin aksamadan yrtlmesini ve ii saysn gz
nnde bulundurarak hazrlamak,
c) ilerin yllk izin haklar ile ilgili dilek ve ikayetlerini inceleyerek sonucunu iverene ve ilgili iiye bildirmek,
d) Her yl cretli izinlerin daha yararl geirilebilmesi iin kamplar ve geziler dzenlemek, bu konuda alnmas mmkn olan tedbirleri aratrmak ve iverene tekliflerde bulunmak.
zin kurulunun almalar iin gerekli yer, eleman, ara ve gereler iveren tarafndan salanr.
zin Kurulunun Toplantlar
Madde 17 zin kurulu kendisine yklenen grevleri yerine getirmek zere yllk izin izelgelerinin hazrlanmas srasnda ve gerektike bakann ars ile i saatleri ierisinde toplanr. Toplantlarda alnan kararlar ve yaplan iler izin kurulu karar defterine yazlarak imzalanr.
zin Kurulu Bulunmas Zorunlu Olmayan yerleri
Madde 18 i says yzden az olan iyerlerinde; izin kurulunun grevleri, iveren veya iveren vekili veya bunlarn grevlendirecei bir kii ile iilerin kendi aralarnda seecekleri
bir temsilci tarafndan yerine getirilir.
571
Yllk zin izelgelerinin Hazrlanmas ve lan

Madde 19 zin kurulunca hazrlanp ilan edilecek izelgede iinin;
a) Ad soyad,
b) Sicil numaras,
c) e giri tarihi,
d) Yllk izne hak kazand tarih,
e) yerindeki alma sresi,
f) zin gnleri says,
g) Yol izni gnleri says,
h) znin balama tarihi,
) znin sona erecei tarih,
belirtilir.
DRDNC BLM
Yllk cretli zinlere likin verenin Ykmllkleri
Yllk zin Kayd
Madde 20 veren; altrd iilerin izin durumlarn gsteren, rnei bu Ynetmelie ekli yllk izin kayt belgesini tutmak zorundadr.
veren, her iinin yllk izin durumunu ayn esaslara gre dzenleyecei izin defteri veya kartoteks sistemiyle de takip edebilir.
cretin denmesi
Madde 21 zin cretinin belirlenmesinde; fazla alma karl alnacak cretler, primler, sosyal yardmlar ve iyerinin devaml iisi olup, normal saatler dnda hazrlama, tamamlama, temizleme ilerinde alan iilerin bu iler iin aldklar cretler hesaba katlmaz.
veren veya iveren vekili, yllk cretli iznini kullanan her iiye izin dnemine ilikin creti ile denmesi bu dneme rastlayan dier cret ve cret niteliindeki haklarn izine balamadan nce pein olarak vermek veya avans olarak demek zorundadr.
Yzde usulnn uyguland yerlerde izin creti yzdelerden toplanan para dnda iveren tarafndan denir.
Yllk cretli izin sresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil cretleri ayrca denir.
Ksmi sreli ve ar zerine alanlara; izin dnemine rastlayan almas gereken srelere ilikin cretleri, yllk izin creti olarak denir.
BENC BLM
Son Hkmler
Yrrlk
Yrtme
572
EK-I YILLIK CRETL ZN KAYDI
inin Soyad:
Ad:
Sicil No:
Bir Yllk alma Sresi inde

allmayan Gn Says
ve Nedenleri
Yl
Bir Yl nceki zin Hakkn Kazand Hastalk

Tarih
Askerlik
Zorunluluk Hali
HizmeDevamszte Ara
lk
Verme
Dier
zne Hak yerinNeden- Kazand deki Kler
Tarih
demi
zin
Sresi
zne
BalanYol zni
g Tarihi
inin mzas
zinden
Dn
Tarihi
NOT: lk defa yllk cretli izin hakkndan faydalandrlanlar iin (Bir yl nceki izin hakkn kazand tarih) stunu bo brak lacaktr.
573
YURTNDE E YERLETRME HZMETLER HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama ve kapsam
MADDE 1 (1) Bu Ynetmeliin amac, i arayanlar ile iverenlere Kurum tarafndan sunulan hizmetlere ilikin usul ve esaslar belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 (1) Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 30 ve 90 nc maddeleri, 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayl Trkiye Kurumu Kanununun 3 nc maddesi ile
25/8/1999 tarihli ve 4447 sayl sizlik Sigortas Kanununun 48 inci maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) Eski hkml: Bir yldan uzun sreli bir cezadan veya Devlet memuru olmaya engel bir sutan hkm giyenleri, cezasn infaz kurumlarnda tamamlayanlar, cezas ertelenenleri, koullu salverilenleri, zel kanunlarda belirtilen artlardan dolay istihdam olana bulunmayanlar ve mr boyu kamu hizmetlerinden yasakl bulunanlar,
b) Kurum: Trkiye Kurumunu,
c) Kurum portal: Kurum hizmetlerine ilikin ierikleri bir arada bulunduran Kurum internet sitesini,
) Kurum nitesi: Kurum (Deiik ibare:RG-6/8/2014-29080) l Mdrlkleri ve Hizmet Merkezlerini,
d) ncelik hakkna sahip olanlar: Kanun veya Bakanlar Kurulu Kararyla kamu kurum ve kurulularnn ii kadrolarna gnderilmede veya alnmada ncelik hakkna sahip olduu belirlenenler ile kamu kurum ve kurulularnn srekli ii kadrolarnda alrken, disiplin soruturmas nedeniyle iten karlanlar dnda, tekrar kamu kurum ve kurulularnn srekli ii kadrolarna
yerlemek isteyenleri,
e) (Deiik:RG-2/8/2013-28726) Engelli: Doutan ya da sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini eitli der ecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaama uyum salama ve gnlk gereksinimlerini karlamada glkleri olan ve korunma, bakm, rehabilitasyon, danmanlk ve destek hizmetlerine ihtiya duyan
kiilerden tm vcut fonksiyon kaybnn en az yzde krk olduu salk kurulu raporu ile belgelenenleri,
f) Sigortal isiz: 4447 sayl sizlik Sigortas Kanunu kapsamna giren iyerlerinde bir hizmet akdine dayal ve sigortal olarak alrken 4447 sayl Kanunun ilgili maddelerinde belirtilen
nedenlerle iini kaybeden ve Kuruma bavurarak almaya hazr olduunu bildiren kimseyi,
g) (Ek:RG-6/12/2012-28489) Terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan: 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayl Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tari hli ve 1076 sayl
Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamna giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayl Terrle Mcadele Kanununun 21 inci maddesinde saylan
terr olaylarnn sebep ve tesiri sonucu malul saylmayacak ekilde yaralananlardan (Deiik ibare:RG-6/8/2014-29080) salk raporu ve terrle mcadelede yaralandn gsteren komutanlk yazs ile durumlarn (Deiik ibare:RG-6/8/2014-29080) belgelendirenleri,
ifade eder.
KNC BLM
Kayt lemleri
Kayt
MADDE 4 (1) Kurum hizmetlerinden yararlanmak isteyen i arayan ve iverenlerin Kurum portalna ye olarak veya ahsen Kurum nitelerine bavurarak kaydolmalar zorunludur.
(2) (Deiik:RG-6/12/2012-28489) Kaydolan i arayanlardan (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml, terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan statsnde veya ncelik hakkna sahip olduunu beyan edenler, durumlarn Kurum nitesine belgeleyene kadar bu statde deerlendirilmezler.
(3) Kayt srasnda alnacak bilgiler ve kayt ile ilgili dier hususlar Kurum tarafndan belirlenir.
574
Kayt artlar
MADDE 5 (1) arayan olarak kaydolmak iin;
a) 14 yan doldurmu olmak,
b) T.C. kimlik numaras, yabanclar iin ileri Bakanl tarafndan verilen yabanc kimlik numarasna sahip olmak,
c) (Deiik:RG-6/12/2012-28489) (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) Engelliler iin " Salk Kurulu Raporu" na, eski hkmller iin " Eski Hkml Belgesi" ne, terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralananlar iin (Deiik ibare:RG-6/8/2014-29080) Salk Raporu ve terrle mcadelede yaralandn belgeleyen Komutanlk Yazsna, ncelik hakkna sahip olanlar iin de bu durumlarn kantlayc belgeye sahip olmak,
gerekir.
(2) veren olarak kaydolmak iin, Sosyal Gvenlik Kurumu iyeri sicil numarasna sahip olunmas gerekir.
arayan kayd geerlilik sresi
MADDE 6 (1) arayanlarn kaytlarnn geerlilik sresi, bir yldan az olmamak kaydyla Kurumca belirlenir.
(2) Bu sre iinde Kurumca ie yerletirilenler ve i aramaktan vazgetiini beyan edenler ile kayt esnasnda beyan edilen iletiim bilgileri ile kendisine ulalamayanlar, mevcut kaytlarn gncelleyene kadar i arayan olarak deerlendirilmez.
NC BLM
gc htiyalarnn Karlanmas ve e Yerletirme
gc talebi
MADDE 7 (1) Kamu kurum ve kurulularnn igc taleplerinin verilmesine ilikin ilemler, kamuda ii istihdamna ilikin mevzuat hkmleri dorultusunda yaplr.
(2) Kurum portalna kaydolan zel sektr iverenleri igc talebi verilmesine ilikin ilemleri portaldan yapabilecekleri gibi bu ilemlerin Kurum tarafndan yaplmasn da isteyebilir.
Talebin karlanmas
MADDE 8 (1) Kamu kurum ve kurulularnn igc taleplerinin karlanmasna ilikin ilemler, kamuda ii istihdamna ilikin mevzuat hkmleri dorultusunda yaplr.
(2) zel sektr iveren talepleri Kurum tarafndan belirlenecek usul ve esaslar dahilinde ilan edilir.
(3) zel sektr iverenlerinden alnan igc taleplerine seme ilemi, Kurum nitesince veya iveren tarafndan Kurum portal zerinden, talep artlar dikkate alnarak, kaytl i arayanlar arasndan yaplr.
(4) arayanlar Kurum portalnda bulunan ak ilere Kurum araclyla veya dorudan bavurabilirler.
sizlik denei almakta olanlarn ie yerletirilmeleri
MADDE 9 (1) sizlik denei almakta olan sigortal isizler, Kurumca nerilen ii aada belirtilen nedenler dnda reddedemez.
a) Sigortal isizin, mesleine uygun ve son alt iin cret/alma koullarna yakn olmayan bir ite altrlmak istenmesi,
b) Sigortal isizin eitim durumuna, yana, cinsiyetine, fizik ve salk durumuna uygun olmayan bir ite altrlmak istenmesi,
c) verenin nerdii i szlemesinin, i yasalarnda belirlenmi olan asgari cret, gnlk ve/veya haftalk alma sresi, fazla alma creti, yllk cretli izin gibi alma koullar hkmlerine aykr koullar iermesi,
) Sigortal isizin ikamet ettii yerin belediye mcavir alan snrlar dnda bir i olmas,
d) sizin, nerilen iyerinde daha nce 4857 sayl Kanununun 24/II maddesine istinaden hakl sebeple ayrlm olmas.
(2) nerilen iin hakl neden olmakszn reddedilmesi halinde isizlik denei kesilir.
575
DRDNC BLM
(Deiik blm bal:RG-2/8/2013-28726)
Engelli ve Eski Hkml veya Terrle Mcadelede Malul Saylmayacak ekilde Yaralananlarn
e Yerletirilmesi
altrma ykmll
MADDE 10 (Deiik:RG-6/12/2012-28489)
(1) verenler;
a) 50 veya daha fazla ii altrdklar, zel sektr iyerlerinde yzde (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, kamu iyerlerinde ise yzde drt (Deiik ibare:RG-2/8/201328726) engelli ile yzde iki eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan iiyi,
b) Tarm ve orman ilerinin yapld iyerlerinde 51 veya daha fazla ii altrdklar zel sektr iyerlerinde yzde (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, kamu iyerlerinde
ise yzde drt (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli ile yzde iki eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan iiyi meslek, beden ve ruhi durumlarna uygun ilerde altrmakla ykmldrler.
(2) (Ek:RG-2/8/2013-28726) Bu maddenin uygulanmas bakmndan aada saylan kurulular zel sektr ivereni olarak deerlendirilir.
a) Mahalli idarelerin ve bal kurulularnn 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayl Trk Ticaret Kanunu hkmlerine gre kurduklar irketler ile kooperatifler,
b) 15/11/2000 tarihli ve 4603 sayl Trkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankas, Trkiye Halk Bankas Anonim irketi ve Trkiye Emlak Bankas Anonim irketi Hakknda Kanun kapsamndaki
bankalar, borsalar ve bunlarn messese, teebbs, iletme ve itirakleri ile sermayesinin tamam Hazineye ait olup 4/2/1924 tarihli ve 406 sayl Telgraf ve Telefon Kanunu ile kurulmu kurulular,
c) Kamu kurum ve kurulularnn vizeye tabi olmadan ii altrlan eitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, kre, anaokulu, spor tesisi, yemekhane ve benzeri sosyal tesisleri,
altrlacak (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli ile eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan ii saysnn tespiti
(1) Zorunlu altrlacak (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan ii saysnn tespitinde belirli
veya belirsiz sreli i szlemesine gre altrlan tm iiler esas alnr. Ksmi sreli i szlemesine gre alanlar alma sreleri dikkate alnarak tam sreli almaya dntrlr ve
iyerindeki tam sreli alan ii saysna ilave edilir. yerinde ksmi sreli olarak altrlan (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli ve eski hkml veya terrle mcadelede malul
saylmayacak ekilde yaralanan ii bulunmas halinde bunlar da alma sreleri dikkate alnarak tam sreli almaya dntrlr ve toplam ii saysndan dlr. Orann hesaplanmasnda yarma kadar kesirler dikkate alnmaz. Yarm ve daha fazla olan kesirler tama dntrlr.
(2) Fkradaki hkmler uyarnca iyerlerindeki ii saysnn tespitinde yer alt ve su alt ilerinde alanlar hesaba katlmaz.
(3) 10/6/2004 tarihli ve 5188 sayl zel Gvenlik Hizmetlerine Dair Kanuna gre kurulan zel gvenlik irketleri ile kurumlarn kendi ihtiyac iin kurduu gvenlik birimlerinde gvenlik
eleman olarak alan iiler (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan ii saysnn tespitinde dikkate
alnmaz.
(4) (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralananlarn talebi halinde, iyerlerinde ksmi sreli a lma yapan iveren tarafndan (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralananlar ksmi sreli i szlemesiyle
de istihdam edilebilir. Zorunlu altrma ykmll, ksmi sreli altrma ile karlanmak istendiinde, ksmi sreli ii says birinci fkrada belirtilen usul ile belirlenir.
(5) Ayn il snrlar iinde birden fazla iyeri bulunan iverenin bu kapsamda altrmakla ykml olduu ii says, toplam ii saysna gre hesaplanr.
(6) altrlan (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml ve terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan iiler, toplam ii saysnn hesabnda
dikkate alnmaz.
Mesleki eitim, danmanlk ve rehabilitasyon
MADDE 12 (1) Kurum; mesleklerin gerektirdii nitelik ve artlar ile (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli ve eski hkmllerin zelliklerini gz nnde bulundurarak; bunlarn istek ve durumlarna en uygun i ve meslei semesi, setii meslekle ilgili eitim imknlarndan yararlanmas, ie yerletirilmesi ve ie giri srecinde mesleki eitim, danmanlk ve rehabilitasyon programlar veya iyerinde mesleki eitim programlar uygular/uygulatr, i danmanl hizmeti verir/verdirir.
576
(2) (Deiik:RG-2/8/2013-28726) Birinci fkrada belirtilen hizmetlerin sunulmas, engellilerin yapabilecekleri iler ile iyerinde genel esaslar dnda tabi olaca hkmlerin
tespiti, engelli ve eski hkmllere ilikin ilgili kurumlar tarafndan eriilebilir bir veri paylam sistemi oluturulmas amacyla; Kurum, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl Engelli ve Yal Hizmetleri Genel Mdrl, Adalet Bakanl Ceza ve Tevkif Evleri Genel Mdrl, Salk Bakanl Salk Hizmetleri Genel Mdrl, Milli Eitim Bakanl zel Eitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Mdrl, zel retim Kurumlar Genel Mdrl ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Sal ve Gvenlii Genel Mdrl ile ibirlii yapar. Yaplacak ibirliine ilikin
usul ve esaslar, protokolle belirlenir.
Kurum aracl
MADDE 13 (1) Kamu ve zel sektr iverenleri, altrmakla ykml olduklar (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli ve eski hkml veya (Ek ibare:RG-6/12/2012-28489)
terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan iileri Kurum araclyla salar.
(2) Kurum aracl olmadan (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli istihdam eden zel sektr ivereni, (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engellinin ie balama tarihinden
itibaren bu durumu en ge onbe i gn iinde Kuruma bildirmesi ve tescil ettirmesi zorunludur. Kurum tarafndan tescili yaplmayan ii (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli statsnde deerlendirilmez.
(3) yerinin iisi iken (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli duruma denlere ncelik tannr.
(Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) Engelli ile eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan talebi (Deiik madde bal:RG-6/12/201228489)
MADDE 14 (1) Kamu ve zel sektr iverenleri, altrmakla ykml bulunduklar iileri, ykmlln domasndan itibaren be i gn iinde niteliklerini de belirterek Kurumdan
talep eder.
(2) Taleplerde, iyerinde yaplan iin gerektirdii arlkl vasflarn stnde istihdam zorlatrc artlar ne srlemez.
(3) (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) Engelli statsndeki ii taleplerinde, iin nitelii gerektirmedii srece, (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engellilik oranna st snr
getirilemez ve (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engel gruplar arasnda ayrm yaplamaz.
(4) Eski hkml statsndeki ii taleplerinde, eski hkmller arasnda su tasnifine gre ayrm yaplamaz.
(Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) Engelli ile eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan talebinin karlanmas (Deiik balk:RG6/12/2012-28489)
MADDE 15 (1) zel sektr ivereni, (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli an ykmlln doduu andan itibaren otuz gn iinde karlamak zorundadr.
(2) (Deiik:RG-6/8/2014-29080) Kurum, zel sektr ivereninin engelli talep tarihinden itibaren en ge on gn iinde, bavuranlardan nitelikleri uygun engel lileri durumlarn
ve niteliklerini belirten belgelerle birlikte iverenle grtrr. veren bu grmeden itibaren engelli an, en ge on be gn iinde, Kurum tarafndan grtrlenler ya da Kurum portalnda kaytl dier engelli i arayanlar bizzat seerek veya kendi imkanlaryla temin edecei engelliler arasndan karlar. e alnanlar ve alnmayanlar, alnmay nedenlerini de belirterek Kuruma bildirir.
(3) Kamu iyerlerinin (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli ve eski hkml (Ek ibare:RG-6/12/2012-28489) veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan
talepleri, kamuda ii istihdamna ilikin mevzuat hkmleri erevesinde karlanr.
alrken (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan kapsamna girenler
alrken (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan ve i akdi feshedilmeyenler iin tescil talebinde bulunulmas halinde gerekli belgelerine istinaden Kurumca (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan olarak tescilleri yaplr.
Ayrmclk yasa
MADDE 17 (Deiik:RG-6/12/2012-28489)
(1) e alnmada; i seiminden, bavuru formlar, seim sreci, teknik deerlendirme, nerilen alma sreleri ve artlarna kadar olan aamalarn hibirinde (Deiik ibare:RG2/8/2013-28726) engelliler, eski hkmller veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralananlar aleyhine ayrmc uygulamalarda bulunulamaz.
577
(2) alan (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engellilerin ve eski hkmllerin veya terrle mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralananlarn aleyhine sonu douracak
ekilde, dier kiilerden farkl muamelede bulunulamaz.
(3) Ayrmclk veya farkl muamele gsteren kamu kurum ve kurulular ile iverenler iin 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayl Trk Ceza Kanununun 122 nci maddesi hkmleri uygulanr.
yeri ve alma koullarnn (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engellilere gre hazrlanmas
MADDE 18 (1) verenler, iyerlerini (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engellilerin almalarn kolaylatracak ve iin (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli alana uygunluunu salayacak ekilde hazrlamak, salklar iin gerekli tedbirleri almak, mesleklerinde veya mesleklerine yakn ilerde altrmak, ileriyle ilgili bilgi ve yeteneklerini gelitirmek, almalar iin gerekli ara ve gereleri salamak zorundadrlar.
(2) Uygun koullarn varl halinde alma srelerinin balang ve biti saatleri i kanunlarnda belirtilen srelerden az olmamak kouluyla, (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engellinin durumuna gre belirlenebilir.
(Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engellilerin altrlamayacaklar iler
MADDE 19 (1) Yer alt ve su alt ilerinde (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli ii altrlamaz.
(2) (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelliler, salk kurulu raporunda altrlamayacaklar belirtilen ilerde altrlamaz.
Eski hkmllerin altrlmayacaklar iyerleri
MADDE 20 (1) Eski hkmllerin, herhangi bir snrlama olmakszn kamuya ait iyerlerinde altrlmalar esastr. Ancak, kamu gvenlii ile ilgili hizmet reten iyerlerinde eski hkml altrlamaz. Bu kapsamdaki iyerleri ilgisine gre, Adalet, Milli Savunma, ileri ve Milli Eitim Bakanlklarnn grleri alnarak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl tarafndan tespit edilir.
(2) (Ek:RG-6/12/2012-28489) Eski hkml altrlamayaca tespit edilen iyerlerindeki bu altrma ykmll, terrle mcadelede malul saylmayaca k ekilde yaralananlar arasndan karlanr.
BENC BLM
eitli ve Son Hkmler
Denetim ve idari para cezas
MADDE 21 (1) (Deiik:RG-6/12/2012-28489) Bu Ynetmelik kapsamndaki iyerlerinde altrlacak (Deiik ibare:RG-2/8/2013-28726) engelli, eski hkml veya terrle
mcadelede malul saylmayacak ekilde yaralanan iilerle ilgili yaplacak denetim, 4857 sayl Kanununun ngrd alma hayatnn denetimi ve teftii esaslarna gre yaplr.
(2) (Deiik:RG-6/12/2012-28489) (Deiik ibare:RG-6/8/2014-29080) Engelli ve eski hkml ii altrlmasna ilikin ykmllklerini yerine getirmedii tespit edilen iveren hakknda 4857 sayl Kanununun 101 inci maddesinde belirtilen idari para cezas, ayn Kanunun 108 inci maddesi gereince, iyerinin bulunduu yerdeki Kurum l Mdr tarafndan dorudan
verilir.
(3) Kurum tarafndan, kamu ve zel kesim iyerlerinden i ve igc konularnda bilgi istenildiinde, belirtilen sre iinde bilgi verilmesi zorunludur. Bu bildirim ykmllne aykr hareket eden zel kesim iyerlerine 4904 sayl Trkiye Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin birinci fkrasnn (e) bendi gereince idari para cezas verilir. Toplanan bilgiler, Kurum hizmetlerinden baka amala kullanlamaz.
MADDE 22 (1) 28/4/2004 tarih ve 25446 sayl Resm Gazetede yaymlanan Trkiye Kurumu Genel Mdrl Yurt inde e Yerletirme Hizmeti Hakknda Ynetmelik ile
24/3/2004 tarihli ve 25412 sayl Resmi Gazetede yaymlanan zrl, Eski Hkml ve Terr Maduru stihdam Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
MADDE 23 (1) Bu Ynetmelik yaymland tarihte yrrle girer.
Yrtme
MADDE 24 (Deiik:RG-10/4/2010-27548)
(1) Bu Ynetmelik hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr.

Tarihi
Says
25/4/2009
27210

Tarihi
Says
1.
10/4/2010
27548
2.
6/12/2012
28489
3.
2/8/2013
28726
4.
6/8/2014
29080
578
579
YZDELERDEN TOPLANAN PARALARIN LERE DAITILMASI HAKKINDA YNETMELK

BRNC BLM
Ama
Madde 1 Bu Ynetmelik, 4857 sayl Kanununun 51 inci maddesi gereince, yzdelerden toplanan paralarn, iyerinde alan tm iilere, yaplan ilerin niteliine gre, hangi
esaslar ve oranlar erevesinde datlacan gstermek amacyla hazrlanmtr.
Kapsam
Madde 2 Oteller, lokantalar, elence yerleri ve benzeri yerler ile iki verilen ve hemen orada yenilip iilmesi iin eitli yiyecek satan yerlerden "yzde" usulnn uyguland messeseler, bu Ynetmelik hkmlerine tabidir.
Dayanak
Madde 3 Bu Ynetmelik, 10/6/2003 tarihli ve 25134 sayl Resm Gazetede yaymlanarak yrrle giren 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanununun 51 inci maddesine dayanlarak karlmtr.
KNC BLM
Genel Hkmler
Yzdelerin toplanmas ve denmesi
Madde 4 kinci maddede belirtilen iyerlerinde, iveren tarafndan servis karl veya baka isimlerle mterilerin hesap pusulalarna "yzde" eklenerek veya ayr ekillerde alnan
paralarla, kendi istei ile mteri tarafndan iverene braklan veya iverenin kontrol altnda bir araya toplanan paralar, iveren, iyerinde alan tm iilere eksiksiz olarak demek zorundadr.
Yzdelerin datlmasna ilikin esaslar
Madde 5 Yzdelerin datmnda, iyerindeki tm servislerden elde edilen yzdelerin toplam ile iilerin fiilen yaptklar iler esas alnr.
yerinde alan her ii, toplanan yzdelerden, fiilen alt gn saysna ve elde ettii puana gre yararlanr.
inin yapt iler, puan cetvelinde birden ok gruba giriyorsa, sadece puan yksek olan i esas alnr.
Fazla alma yapan ve fazla srelerle alan iilerin, fazla alma ve fazla srelerle alma saatlerine ait puanlar, normal alma puanlarna eklenir.
Yzdelerden denen fazla alma ve fazla srelerle almann zamsz karl ile zaml olarak denmesi gereken cret arasndaki fark, iveren tarafndan denir.
Dn, ay, balo, ziyafet ve toplant gibi ilave ilerden, servis karl yzde alnd takdirde, bu iler iin geici olarak alnan iilerin cretleri, puan cetvelinde yer alan, yaplan i ve
grev unvanlar dikkate alnarak hesaplanr. Ancak, bu tutar allan sreye denk gelen asgari cretin altnda olamaz.
lave iler iin alnan iiler, baka ilerde altrlamaz.
Yzdelerin belgelenmesi
Madde 6 Yzde usulnn uyguland iyerlerinde, iveren, her hesap pusulasnn genel toplamn gsteren belgeyi, toplu i szlemesinin uyguland iyerlerinde sendika temsilcisine, dier iyerlerinde bu Ynetmeliin 8 inci maddesinde belirtilen seilmi ii temsilcisine vermekle ykmldr. Bu belgenin ekil ve uygulama usulleri, i szlemelerinde veya toplu i
szlemelerinde gsterilir. Bu belgeler ve belgelerin esas alnd kaytlar, be yl sreyle saklanr.
Puanlarn verilmesinde dikkate alnacak hususlar
Madde 7 yerlerinde yaplan ilerin niteliine gre, iiler iin tespit edilen puanlar, Ynetmelik ekindeki puan cetvelinde gruplar halinde gsterilmitir.
iler, dahil olduklar grubun alt snrndaki puanla ie balarlar. Bu cetvelde yer almayan iler ve unvanlar iin, iiye cetveldeki benzeri ilerden en yakn olannn puan verilir.
580
yerinde ayn grupta geen baarl her yllk hizmet iin, bir puan eklenir. yerine yeni alnan iilerin, meslekte geirdikleri baarl hizmet yllarn belgelendirmeleri durumunda, bu
hizmetleri de, ayn esaslara gre deerlendirilir. Ancak, bu ekilde bulunacak puanlar, o grubun st snrn geemez. Bir st gruba atanan ii, eski grubundaki st snr puanna erimi ise,
yeni grubun alt snr puannn bir puan fazlasn alr.
Deerlendirilen hizmet srelerine ilikin belgeler, iyeri kaytlar arasnda saklanmak zorundadr.
Deerlendirme kurulunun oluturulmas
Madde 8 Hizmet sreleri ile baar durumlar, iyerlerinde oluturulacak deerlendirme kurulu tarafndan tespit edilir. Deerlendirme Kurulu; iveren veya temsilcisinin bakanlnda,
sendika temsilcisi ve iveren vekili sfatn tamayan en kdemli birim amirinden oluur. yerinde uygulanan toplu i szlemesi yoksa, tm iilerin katlmyla, iilerin kendi aralarnda, gizli oy
ak saymla seecekleri, ii temsilcisi kurula katlr.
Bu ii temsilcinin seimi ile ilgili gerekli ilemler, iveren temsilcisi ile biri servis ii dieri servis d olmak zere, en kdemli iki birim amiri tarafndan yaplr. Seim sonucu tutanakla
belgelenir ve iyerinde ilan edilir. Temsilcinin herhangi bir nedenle i szlemesinin sona ermesi halinde, ayn usulle yenisi seilir.
Temsilci seimine ilikin belgeler, iyeri kaytlar arasnda saklanr.
alma tarzna gre dikkate alnacak puanlar
Madde 9 Servislerde alan iilerin, puan cetveline gre yaptklar iin karl olan puanlarnn tamam dikkate alnr.
Servis dnda alan iiler iin, iveren tarafndan verilen gnlk, haftalk veya aylk cretlerine ilave olarak, yaptklar iin karlnda, puan cetvelinde gsterilen puanlarn, yzde 25i
dikkate alnr.
Bu Ynetmelik kapsamna giren iyerlerinde, blmlerin birinci derecedeki sorumlu mdrleri ile mdr yardmclar ve bunlarn zerlerindeki grevlilere, iveren tarafndan verilen gnlk, haftalk veya aylk cretlerine ilave olarak, Ynetmeliin 6 nc maddesindeki esaslara gre, I. Grup ierisinde tespit edilecek puann yzde 5i verilir.
zin ve tatil cretleri
Madde 10 Servis dnda alan iilerin hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil cretleri ile yllk izin cretleri karl olarak iveren tarafndan denecek paralarn hesabnda, bu
iilere yzdelerden den paylar da dikkate alnr. Bu hesaplama yzde ile alan iiler iin Kanununda ngrlen esaslara gre yaplr.
Sakl haklar
Madde 11 Bu Ynetmelik hkmlerine gre, yzdelerden pay verilmesi sebebi ile servis dnda alan iilerin, cret, sosyal yardm ve dier haklarndan eksiltme yaplamaz ve
asgari cret yzde pay ile tamamlanamaz.
lan ykmll
Madde 12 verenler, yzdelerden toplanan paralarn datlaca ileri, unvanlar, puanlar ve oranlarn gsteren izelgeyi iyerinde iilerin kolayca grebilecekleri bir yerde ilan
etmek zorundadr.
Ynetmelie aykr hkmler
Madde 13 szlemeleri ve toplu i szlemelerine, bu Ynetmelikte ngrlen esaslara aykr hkmler konulamaz.
NC BLM
Yrrlk ve Yrtme
Yrrlkten Kaldrlan Ynetmelik
Madde 14 21/12/1983 tarihli ve 18258 sayl Resm Gazetede yaymlanan Yzdelerden Toplanan Paralarn ilere Datlmas Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
Yrtme
581
PUAN CETVEL
Gurup
Yaplan ler-Grev nvanlar
Alt Snr Puan
st Snr Puan
Baa, Maitre DHotel,

Resepsiyon efi.
26
30
II
Baa Yrd., Maitre DHotel Yrd.,

Resepsiyon ef Yrd., Blm efleri,
n Kasa efi.
22
26
Blm ef Yardmclar, amarhane

efi, Resepsiyon ve Rezervasyon
Memurlar, A, ef Kasiyer,
Kaptan, n Kasiyer, Garson, Barmen,
Vale Fammet D. Chambr, Pastac,
Tatlc, Souku, Dnerci,
Bell Captain, Gvenlik efi, Kontrolr,
1. Snf Teknik Elemanlar, Ba ofr,
Ba Terzi, Gece Teknisyeni
ve benzerlerinin yaptklar iler.
18
22
Blm Memurlar, Kasiyer,

Gvenlik Grevlisi, Kapclar,
Kat ve Oda Temizlikileri, Bfeci,
A Yrd., Garson Yrd., Frnc,
Sosyer, Kasap, 1. Snf Bulak,
Kahveci ve Ekmeki, ef Silici,
Kapc Bellboy, Bellboy,
Hemire, Santral Memuru, Puantr,
Kuru Temizleme ve amarhane
usta ve iileri, Terziler, ef Komi,
2. Snf Teknik Elemanlar, ofrler,
Ba Bahevan, Sauna, Nezareti,
Havuz ve spor sahas sorumlular ve
benzerlerinin yaptklar iler.
14
18
Meydanc, Bagajc, Haberci, Bulak,

Komi, Beki, Bahevan, letme
iileri, Silici, Stajyerler ve benzerlerinin
yaptklar iler.
10
14
III
IV
582
583
ASANSR PERYODK KONTROLLER N YETKLENDRLECEK A TP

MUAYENE KURULULARINA DAR TEBL (SGM: 2015/24)
Resmi Gazete Tarihi: 15.07.2015 Resmi Gazete Says: 29417 (2. Mkerrer)
Ama
MADDE 1 (1) Bu Tebliin amac; asansr yllk kontrolnde faaliyet gsterecek olan A tipi muayene kuruluunun yetkilendirilmesi, grev ve sorumluluklar ile denetimlerine ilikin usul
ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Tebli, Bakanlk tarafndan asansrlerin periyodik kontroln yapmak zere yetkilendirilen A tipi muayene kuruluunun faaliyetlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Tebli, 24/6/2015 tarihli ve 29396 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asansr letme, Bakm ve Periyodik Kontrol Ynetmeliine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 4 (1) Ynetmelikte yer alan tanmlara ek olarak bu Teblide geen;
a) A tipi muayene kuruluu: Asansrlerde periyodik kontrol ve muayene konularn ierecek ekilde TS EN ISO IEC 17020 standard kapsamnda akredite olan Trkiyede yerleik zel
veya kamu kuruluunu,
b) Bakanlk: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanln,
c) Bina sorumlusu: Asansrn gvenli bir ekilde almasn salamak amacyla dzenli olarak bakmn, periyodik kontroln ve onarmn yaptrmaktan sorumlu olan, binada/yapda
kat maliklerinin kendi aralarnda seecei veya dardan yetki verecei kiiyi veya kat malikini veya maliklerini veya kamu binalarnda/yaplarnda sorumlu yetkiliyi,
) lgili idare: Belediyeleri veya belediye snrlar dnda kalan alanlardaki yaplar iin il zel idarelerini,
d) Komisyon: 5393 sayl Belediye Kanununun 15 inci maddesi ve 5302 sayl l zel daresi Kanununun 7 nci maddesi erevesinde Bakanlk tarafndan oluturulan alma grubunu,
e) Mevcut asansr: Ynetmeliin zorunlu uygulamaya girdii 15/8/2004 tarihinden nce monte edilen ve halen kullanlmakta olan asansr,
f) TS EN 81 - 80 standard: Asansrler - Yapm ve Montaj iin Gvenlik Kurallar: Yolcu ve Yk Asansrleri iin zel Uygulamalar - Blm 80: Mevcut Yolcu ve Yk Asansrlerinin Gvenliini Gelitirme Kurallarn,
g) TS EN ISO IEC 17020 standard: eitli tipteki muayene kurulularnn altrlmalar iin genel kriterleri,
) Takip kontrol: Asansr periyodik kontrolnde belirlenen uygunsuzluklarn giderilip giderilmediine dair A tipi muayene kuruluu tarafndan yaplan gzetim faaliyetini,
h) TRKAK: Trk Akreditasyon Kurumunu,
) Yeni asansr: Ynetmeliin zorunlu uygulamaya girdii tarihten sonra piyasaya arz edilen asansr,
i) Periyodik kontrol: Asansrn gvenli ve iletme ynnden uygun alp almadna dair ylda bir defa yaptrlacak olan muayeneyi,
j) Ynetmelik: Asansr Ynetmelii (95/16/AT)ni,
ifade eder.
Yetkilendirme
MADDE 5 (1) lgili idare ile protokol imzalayacak olan A tipi muayene kuruluu, yetki almak zere Bakanla bavurur.
(2) Bu Tebli artlarn salayan A tipi muayene kuruluu, Bakanlk tarafndan yetkilendirilir.
(3) Yetki akreditasyon sresi iinde devam eder, akreditasyon sresi sona eren A tipi muayene kuruluunun yetkisi iptal edilir.
(4) Yetkilendirme, yetki sresi verilerek sonulandrlr.
(5) Yetkilendirme bilgisi ve sresi Bakanlk internet sitesinden kamuoyuna duyurulur.
(6) Yeni yetki sresinin belirlenmesi ve duyurulmasna ilikin olarak devam eden yetkinin sona erecei tarihten en az gn nce, sz konusu yetki sresinin belirlenmesinde esas alnan akreditasyon sertifikasnn Bakanla iletilmi olmas zorunludur.
584
Bavuru
MADDE 6 (1) Yetki almak zere A tipi muayene kuruluu tarafndan Bakanla yaplacak olan bavuru aadaki bilgi ve belgeleri ierir:
a) Unvan ve adres,
b) Ticaret Sicil Gazetesi sureti veya kurulu kanunu veya kuruluuna dair resmi karar,
c) Temsil ve ilzama yetkili ahsn orijinal imza sirks,
) nternet sitesi adresi ve yetkili ahsn e-posta adresi,
d) Akreditasyon belgesi,
e) Asansr periyodik kontrol faaliyetlerini kapsayan ve deeri en az 1.000.000 TL tutarnda olan mesleki ve mali sorumluluk sigorta poliesi,
f) Muayene personelinin ad ve soyad, meslei, tecrbe sresi, tam zamanl/d kaynakl olma durumu ve yetkisini tanmlayan personel listesi,
g) Tam zamanl olarak istihdam edilen muayene personelinin Sosyal Gvenlik Kurumu onayl sigorta kaytlar,
) Bal bulunduu vergi dairesinin ad, adresi ve vergi numaras,
h) ileri Bakanl Ulusal Adres Veri Tabanndan Bakanlk vastasyla alnan bilgilerin nc taraflara aktarlmayacana dair taahhtname,
) Bakanlk veri tabanna uyumun salandna dair taahhtname.
(2) Bakanla sunulacak olan belgelerin tm, bavuru sahibi kuruluu temsil ve ilzama yetkili ahs tarafndan slak imza atlarak onaylanr.
(3) A tipi muayene kuruluunun asansrler iin TS EN ISO IEC 17020 standardna gre akreditasyonu, elektrik ve hidrolik tahrikli asansrlerin periyodik kontroln kapsar. Akreditasyon
kapsam yalnzca elektrik tahrikli veya hidrolik tahrikli asansrler olarak belirlenmi olan A tipi muayene kuruluu, Bakanlk tarafndan yetkilendirilmez.
dari tedbirler
MADDE 7 (1) Bu Tebli usul ve esaslarna aykr hareket ettii belirlenen A tipi muayene kuruluunun yetkisi Bakanlk tarafndan fiilin mahiyetine gre, 10/6/1930 tarihli ve 1705 sayl
Ticarette Taiin Men'i ve hracatn Murakabesi ve Korunmas Hakknda Kanunun 6 nc maddesine gre geici olarak durdurulur veya iptal edilir ve/veya idari para cezas uygulanr.
(2) Geerli olan akreditasyon belgesini Bakanla sunamayan A tipi muayene kuruluunun yetkisi en az otuz ign geici olarak durdurulur.
(3) Muayene personeli, kontrol listesi, kontrol says, lm donanm, rapor, bilgi etiketi, kontrol creti, takip kontrol, asansr kimlik numaras, veri taban, verilerin Bakanlk ile paylam, i sal ve gvenlii tedbirleri, protokol duyurusu, bildirim ve envanter gibi bu Teblide belirlenmi olan asgari artlarn herhangi birini salamayan A tipi muayene kuruluunun yetkisi Bakanlk tarafndan 1705 sayl Ticarette Taiin Men'i ve hracatn Murakabesi ve Korunmas Hakknda Kanunun 6 nc maddesine gre, en az altm ign geici olarak durdurulur veya iptal
edilir ve/veya idari para cezas uygulanr. Bu sre ierisinde uygunsuzluun giderilmemesi veya yetki sresi ierisinde ayn uygunsuzluun tekrarlanmas halinde A tipi muayene kuruluunun
yetkisi Bakanlk tarafndan iptal edilir.
(4) Akreditasyon ve/veya mesleki ve mali sorumluluk sigortasnn srdrlememesi durumunda A tipi muayene kuruluunun yetkisi Bakanlk tarafndan iptal edilir.
(5) Yetkisi iptal edilen A tipi muayene kuruluu, yeniden yetki almak iin 5 ve 6 nc maddeleri erevesinde Bakanla bavurabilir.
(6) Yetkilendirmeyi takip eden yl ierisinde yetkisi Bakanlk tarafndan iki defa iptal edilen A tipi muayene kuruluunun beinci fkra gereince yapaca yetkilendirme bavurusu, ikinci iptal kararnn alnd tarih itibaryla en az iki yl boyunca kabul edilmez.
Protokol
MADDE 8 (1) Bu Tebli usul ve esaslarna uygun olacak ekilde Bakanlk tarafndan yetkilendirilen A tipi muayene kuruluu, ilgili idare ile protokol yapar.
(2) lgili idarenin herhangi bir A tipi muayene kuruluu ile protokol yapamamas durumunda, ilgili idarenin bulunduu blgede faaliyetlerini srdrebilecek olan yeterli teknik donanma ve
personele sahip herhangi bir A tipi muayene kuruluunun sz konusu ilgili idare ile protokol yaparak grevlendirilmesi Bakanlk tarafndan salanr.
(3) A tipi muayene kuruluu tarafndan, protokol imzalanan ilgili idarenin ad, protokol tarihi ve protokol sresine ilikin bilgileri en gncel hali ile kendi internet sitesinden kamuoyuna
duyurur.
(4) Bakanlk tarafndan yetkisi iptal edilen A tipi muayene kuruluu ilgili idareye bildirilir ve kuruluunun yapm olduu protokol ilgili idare tarafndan tek tarafl olarak feshedilir.
Muayene personeli
MADDE 9 (1) A tipi muayene kuruluu, asansr periyodik kontrollerinde grevlendirmek zere gerekli yetkinlie ve tecrbeye sahip yeterli sayda teknik ynetici ve muayene elemann bnyesinde bulundurur.
(2) Yetki almak zere Bakanla bavuruda bulunacak olan A tipi muayene kuruluu en az bir teknik ynetici ve en az be muayene elemann bnyesinde tam zamanl olarak bulundurmak zorundadr.
585
(3) Teknik yneticinin, makine veya elektrik veya elektrik-elektronik veya mekatronik veya endstri alanlarnda mhendislik/teknoloji fakltelerinin birinde yksekrenimini tamamlam
olmas, konu ile ilgili olarak en az yllk muayene ve/veya sektr tecrbesinin bulunmas ve tam zamanl olarak istihdam edilmesi zorunludur.
(4) Muayene elemannn makine veya elektrik veya elektrik-elektronik veya mekatronik alanlarnda mhendislik/teknoloji fakltelerinden birinde yksekrenimini tamamlam olmas ve
grevlendirilecei tarihe kadar en az 100 adet asansrn periyodik kontrolne katlm artn salamas gerekir.
(5) Muayene elemannn, bu Tebli yrrlk tarihinden itibaren bir yl ierisinde ilgili meslek odalar veya bu kapsamda TS EN ISO/IEC 17024 standardna gre akredite olan personel
belgelendirme kurulularnca belgelendirilmesi zorunludur. Sz konusu belge be ylda bir yenilenir.
(6) A tipi muayene kuruluu protokol imzalad ilgili idare says ve buna bal olarak ilgili idare snrlar ierisindeki asansr says dikkate alnarak, aral ek-6da belirlenmi olan en az
saydaki muayene personelini atama yazs ile birlikte asansr periyodik kontrolnde grevlendirir.
(7) Mevcut igcnn i ykn karlamad durumlarda szleme ile grevlendirilecek olan d kaynakl muayene eleman tam gn sigortal olarak altrlr. D kaynakl muayene
eleman szleme sresi boyunca sadece bir A tipi muayene kuruluuna hizmet verir. Aksi bir durumda sorumluluk, A tipi muayene kuruluundadr.
(8) Asansr periyodik kontrolnde grevlendirecei muayene personeline tantc kimlik belgesi dzenler ve periyodik kontrol aamasnda amacna uygun olarak kullanmasn salar.
(9) Asansr periyodik kontrolne itirak eden muayene personeli iin i sal ve gvenlii tedbirleri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve ilgili mevzuat
hkmleri dorultusunda A tipi muayene kuruluu tarafndan alnr.
Periyodik kontrol uygulama esaslar
MADDE 10 (1) Binada/yapda srekli olarak kullanlan asansrn periyodik kontrol, ylda bir defa yaplr.
(2) Ynetmelik kapsamnda piyasaya arz edilen yeni asansrn ilk periyodik kontrol tescil aamasndan nce ilgili idare ile protokol imzalayan A tipi muayene kuruluu tarafndan yaplr.
(3) Asansrlerin periyodik kontrol, ek-1 veya ek-2de yer alan kontrol listeleri esas alnarak yaplr.
(4) Periyodik kontrol neticesinde ek-4de yer alan formata uygun bilgi etiketi asansre ilitirilir.
(5) Periyodik kontrol neticesinde ek-3te yer alan formata uygun rapor dzenlenir.
(6) Periyodik kontrol, bina sorumlusunun talebi zerine veya resen yaplr.
(7) Ynetmelik kapsamnda onaylanm kurulu yetkisi de bulunan A tipi muayene kuruluu, asansrn uygunluk deerlendirmesinde grevlendirmi olduu personeli, sz konusu asansrn periyodik kontrolnde muayene eleman olarak grevlendiremez.
Kontrol listeleri
MADDE 11 (1) Bu Tebliin yrrle girdii tarihten sonra yaplacak olan asansr periyodik kontrolnde, ek-1 veya ek-2de yer alan kontrol listeleri kullanlr.
Kontrol says
MADDE 12 (1) Muayene eleman, bir tam gn ierisinde en fazla be adet asansrn periyodik kontroln yapar.
(2) Muayene eleman, bir tam gn ierisinde en fazla on adet asansrn takip kontroln yapar.
(3) Muayene eleman, bir tam gn ierisinde bu maddenin birinci fkrasnda belirlenmi olan miktardaki periyodik kontrol says zerinden gn ierisinde tamamlayamad periyodik
kontrol saysnn en fazla iki kat kadar miktarda takip kontrol yapar.
Tehizat
MADDE 13 (1) Muayene elemannn gerekli olan lm donanm ile birlikte asansr periyodik kontrolne itirak etmesi salanr.
(2) Aada listelenmi olan lm donanmnn tamam, asansr periyodik kontrolnde kullanlmak zere her bir muayene elemanna zimmet edilir:
a) Lksmetre,
b) Takometre,
c) Pensampermetre / Pensmultimetre,
) Kuvvet ler,
d) eritmetre,
e) Kumpas,
f) gen anahtar,
586
g) Alak gerilim dedektr ve el feneri,

) Kiisel koruyucu donanmlar.
Kontrol raporu
MADDE 14 (1) Rapor, ek-3te yer alan ierie uygun olacak ekilde tanzim edilir.
(2) Rapor, periyodik kontrol takip eden en ge ign ierisinde sorumlu teknik ynetici tarafndan onaylanr.
(3) Rapor, onayland tarihten itibaren en ge ign ierisinde ilgili idareye, asansr monte edene veya onun yetkili servisine ve bina sorumlusuna iletilir.
Asansr kimlik numaras
MADDE 15 (1) Periyodik kontrole tabi tutulacak olan her asansr iin bir defaya mahsus asansr kimlik numaras periyodik kontrol aamasndan nce oluturulur ve alminyum esasl
yaptrma etiket eklinde tanmlanr.
(2) Etiket; 85x50 mm boyutlarnda, asansr kimlik numarasn oluturan rakamlar ise Arial yaz tipinde, 28 karakter boyutunda, gri zemin zerine siyah renkli yazlarak hazrlanr ve asansrn periyodik kontrolnde, asansr kabininin ierisinde kumanda butonu hizasnda kabin tabanndan en az 160 cm ykseklie kolayca sklmeyecek bir ekilde ilitirilir.
(3) Asansr kimlik numarasnn oluumunda kullanlacak olan bina numarasna Bakanlk zerinden eriim salanr.
Bilgi etiketi
MADDE 16 (1) Ek-4de yer alan ierie uygun olacak ekilde yeil veya mavi veya sar veya krmz renkli zemin zerine gerekli aklamalarn siyah renkli olarak yapld, en az 16x8
cm boyutunda ve kartma kue etiket eklinde hazrlanm olan bilgi etiketi periyodik kontrol yaplan her asansre ilitirilir.
(2) Bilgi etiketi, kabin ierisindeki kullanclarn rahatlkla grebilecei bir ekilde kumanda panelinin etrafnda en uygun yere ve ana durakta yer alan d ar kumanda panelinin yanna
veya durak kaps kasasnn zerine ilitirilir.
(3) Krmz renkli bilgi etiketi, gvensiz asansre ilitirilir.
(4) Sar renkli bilgi etiketi, kusurlu asansre ilitirilir.
(5) Mavi renkli bilgi etiketi, hafif kusurlu asansre ilitirilir.
(6) Yeil renkli bilgi etiketi, uygun asansre ilitirilir.
(7) Bilgi etiketi asansr kimlik numarasn, periyodik kontrol tarihini ve A tipi muayene kuruluuna ilikin bilgileri de ierir.
Kontrol creti
MADDE 17 (1) Ek-7de yer alan taban ve tavan cret aral esas alnarak ilgili idare tarafndan belirlenen periyodik kontrol creti, A tipi muayene kuruluu tarafndan bina sorumlusundan tahsil edilir.
(2) Bina sorumlusundan ve/veya asansr yaptrcsndan tahsil edilecek olan periyodik kontrol cretinin azami % 10u, protokol yaplacak ilgili idareye aktarlr. Periyodik kontrol cretinin
ilgili idareye aktarlacak ksm, ilgili idarenin karar organ tarafndan belirlenir ve ilgili idare ile imzalanacak olan protokolde yer alr.
(3) Periyodik kontrol taban ve tavan creti, her yl 213 sayl Vergi Usul Kanunu hkmleri uyarnca tespit ve ilan olunan yeniden deerleme orannda arttrlr.
Takip kontrol
MADDE 18 (1) Krmz renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan gvensiz asansre ynelik takip kontrol, periyodik kontrol raporunun ilgili idareye, bina sorumlusuna ve asansr monte edene
veya onun yetkili servisine iletildii tarihten itibaren otuz gn sonra yaplr.
(2) Sar renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan kusurlu asansre ynelik takip kontrol, periyodik kontrol raporunun ilgili idareye, bina sorumlusuna ve asansr monte edene veya onun yetkili
servisine iletildii tarihten itibaren altm gn sonra yaplr.
(3) Mavi renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan hafif kusurlu asansre ynelik takip kontrol, periyodik kontrol raporunun ilgili idareye, bina sorumlusuna ve asansr monte edene veya onun
yetkili servisine iletildii tarihten itibaren on iki ay sonra yaplr.
(4) Krmz veya sar renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan asansrde, bina sorumlusunun takip kontrolne ilikin talebine ncelik verilir.
(5) Krmz veya sar renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan asansrde yaplacak takip kontrolnde mmkn olduunca sz konusu asansrn son periyodik kontroln gerekletiren muayene
elemannn grevlendirilmesi salanr.
587
(6) Krmz veya sar renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan asansrn takip kontrolnde bina sorumlusundan ayrca cret talep edilemez. Bina sorumlusu ve/veya szleme yaplan asansr
monte eden veya onun yetkili servisinden kaynaklanan gecikmeler nedeniyle gerekletirilecek olan ikinci takip kontrolnden ayrca cret alnp alnmayacana dair esaslar, ilgili idare ile A tipi
muayene kuruluu arasnda yaplacak olan protokol ile belirlenir.
(7) lgili idarenin bir baka A tipi muayene kuruluu ile protokol imzalamas durumunda, protokolden nce gerekletirilen periyodik kontroln sonucuna ilikin takip kontrol, sz konusu
periyodik kontrol gerekletiren ve protokol sona eren A tipi muayene kuruluu tarafndan yaplr.
(8) Bakanlk tarafndan A tipi muayene kuruluunun yetkisinin iptal edilmesi durumunda ise takip kontrol, ilgili idare ile protokol imzalayan A tipi muayene kuruluu tarafndan yaplr. Bu
durumda takip kontrolnden ayrca cret alnp alnmayacana dair esaslar, ilgili idare ile A tipi muayene kuruluu arasnda yaplacak olan protokol ile belirlenir.
Mevcut asansrn gvenlik seviyesinin belirlenmesi
MADDE 19 (1) Periyodik kontrolde mevcut asansrn gvenlik seviyesinin belirlenebilmesi iin TS EN 81-80 standardnda belirtilen tehlikeli durumlar esas alnr.
(2) 1/1/1950 tarihinden nce monte edilen, tarihsel dokusu bulunan ve halen kullanlmakta olan mevcut asansrn gvenlik seviyesi iyi mhendislik uygulamalar kapsamnda belirlenir.
Gvensiz veya kusurlu olduu tespit edilen asansrlerin bildirimi
MADDE 20 (1) Gvensizlikten dolay krmz renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan asansrn kullandrlmamas ve otuz gn ierisinde gvenli hale getirilmesinin salanmasna dair bilgi,
ilgili idare adna bina sorumlusuna iletilir.
(2) Kusurlu olarak tanmlanan ve sar renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan asansrn altm gn ierisinde gvenli hale getirilmesinin salanmasna dair bilgi, ilgili idare adna bina sorumlusuna iletilir.
(3) Krmz veya sar renkli bilgi etiketi ilitirilmi olan asansrde, tespit edilen uygunsuzluklarn verilen sre sonunda giderilmediinin takip kontrolnde belirlenmesi durumunda, asansrn mhrlenerek hizmetten men edilmesini salamak zere ilgili idareye gerekli bilgi iletilir.
Veri taban
MADDE 21 (1) Periyodik kontrol sonularnn girilecei ve Bakanlk veri taban ile entegre edilecei bir veri taban oluturulur. Sz konusu veri taban ilgili idareye de ak tutulur.
(2) Periyodik kontrol raporu onay tarihinden itibaren en fazla ign ierisinde her bir asansr iin dzenlenen periyodik kontrol listesinde yer alan bilgilerin tamam veri tabanna girilir.
Verilerin Bakanlk ile paylam
MADDE 22 (1) Asansr periyodik kontrol listelerinde yer alan bilgilerin aktarlaca veri tabannn, Bakanlk veri taban ile uyumlu olmas salanr.
(2) Bakanlk veri taban ile uyumlu duruma getirilen A tipi muayene kuruluu veri tabanndaki verilerin srekli bir ekilde Bakanlk veri tabanna aktarlmas salanr.
(3) Yrtlen periyodik kontrol faaliyetlerine ilikin tm istatistiki bilgiler her yl Ocak ay sonuna kadar ek-5te yer alan ierie uygun bir ekilde yazl olarak Bakanla iletilir.
Bildirim
MADDE 23 (1) Periyodik kontrole nezaret eden asansr monte eden veya onun yetkili servisinin Asansr letme, Bakm ve Periyodik Kontrol Ynetmeliinde belirtilen artlar salamadnn belirlenmesi durumunda, denetim iin asansrn bulunduu ildeki Bilim, Sanayi ve Teknoloji l Mdrlne gerekli bildirim yaplr.
gvenlii
MADDE 24 (1) 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu ve ilgili mevzuat hkmleri dorultusunda i sal ve gvenlii tedbirlerini almak zere ortak salk gvenlik birimi veya i
gvenlik uzman ile faaliyet konusu kapsamnda szleme yapar.
A tipi muayene kurulularnn egdm ve ibirlii
MADDE 25 (1) Asansr periyodik kontrolnde uygulama birliinin salanmas, ortaya kan sorunlarn deerlendirilmesi ve A tipi muayene kurulular arasnda gerekli ibirliinin oluturulabilmesi amacyla Bakanlk koordinasyonunda dzenlenecek olan egdm toplantsna katlm salanr.
Envanter oluturma
MADDE 26 (1) A tipi muayene kuruluu, protokol imzalad ilgili idarenin snrlar dahilinde tarama yaparak protokol sresi iinde bir asansr envanteri oluturur ve ilgili idare ile paylar.
ikyet
MADDE 27 (1) A tipi muayene kurulularnn, TS EN ISO IEC 17020 standard kapsamndaki akreditasyonuna aykr faaliyetlerine ilikin ikyetler deerlendirilmek zere Bakanlk
tarafndan TRKAK'a iletilir.
588
Denetim
MADDE 28 (1) Bakanlk tarafndan yetkilendirilen A tipi muayene kuruluunun, bu Tebli usul ve esaslarna uygun faaliyet srdrp srdrmediine dair denetim Bakanlk Sanayi Genel Mdrl ve Sanayi rnleri Gvenlii ve Denetimi Genel Mdrl koordinasyonunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji l Mdrlkleri ile gerektiinde mtereken yaplr.
(2) Denetim aamasnda belirlenen uygunsuzluklar iin Bakanlk tarafndan gerekli idari yaptrmlar uygulanr ve uygunsuzluklar ayrca TRKAKa bildirilir.
Dier hususlar
MADDE 29 (1) Periyodik kontrol aamasnda asansr zerinde yaplacak deneyler, tekrarlamadan kaynaklanan ar ypranma veya asansrn gvenliini azaltacak gerilimlere sebep
olmayacak ekilde yaplr.
(2) Asansr gvenlik tertibat ve tampon gibi donanmlarda yaplacak olan deneyler, konu ile ilgili standartlarda belirtildii zere tayc boken ve dk hzlarda yaplr.
Aykr davranlarda uygulanacak hkmler
MADDE 30 (1) Bu Teblide yer alan usul ve esaslara aykr hareket ettii belirlenen A tipi muayene kuruluunun yetkisi Bakanlk tarafndan 1705 sayl Ticarette Taiin Men'i ve
hracatn Murakabesi ve Korunmas Hakknda Kanunun 6 nc maddesine gre geici olarak durdurulur veya iptal edilir ve/veya idari para cezas uygulanr.
(2) Bakanlk tarafndan yetkisi iptal edilen A tipi muayene kuruluunun yapm olduu protokol ilgili idare tarafndan tek tarafl olarak feshedilir.
Yrrlkten kaldrlan tebli
MADDE 31 (1) 14/8/2012 tarihli ve 28384 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asansr Yllk Kontrol Faaliyetlerinde Grev Alacak A Tipi Muayene Kurulularnca Uyulacak Usul ve
Esaslara Dair Tebli (SGM: 2012/15) yrrlkten kaldrlmtr.
Gei hkm
GEC MADDE 1 (1) Bu Tebliin yrrlk tarihine kadar 14/8/2012 tarihli ve 28384 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asansr Yllk Kontrol Faaliyetlerinde Grev Alacak A Tipi
Muayene Kurulularnca Uyulacak Usul ve Esaslara Dair Tebli (SGM: 2012/15) hkmleri uygulanr.
Protokol
GEC MADDE 2 (1) Bu Tebliin yrrlk tarihinden nce ilgili idare ile yaplm olan protokol, sz konusu protokoln en son geerlilik tarihine kadar yrrlkte kalr.
(2) Birinci fkrada belirtilen artlara haiz olan protokole ilikin ilgili idarenin ad ve en son geerlilik tarihine ilikin bilgi Tebliin yrrle girmesinden itibaren bir ay ierisinde Bakanla
sunulur.
Yrrlk
MADDE 32 (1) Bu Tebli yaym tarihinden iki ay sonra yrrle girer.
Yrtme
MADDE 33 (1) Bu Tebli hkmlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan yrtr.
EKLER:
Ek-1
Ek-2
Ek-3
Ek-4
Ek-5
Ek-6
Ek-7
( http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150715M2-3-1.xlsx )
589
ASBEST SKM LE LGL ETM PROGRAMLARINA LKN TEBL

Ama
MADDE 1 (1) Bu Tebliin amac asbest skm uzmanlarnn nitelikleri, eitimleri, eitim programlar ve eitim sonunda yaplacak snavlar ile asbest skm alanlarnn eitimleri,
eitim programlar ve bunlarn belgelendirilmelerine ilikin usul ve esaslar belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 (1) 25/1/2013 tarihli ve 28539 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmeliin 19 ve 20 nci maddelerine
dayanlarak hazrlanmtr.
Asbest skm uzmanlarnn nitelikleri
MADDE 3 (1) Asbest skm uzmanl eitimine katlmak iin i gvenlii uzmanl belgesine sahip olunmas zorunludur.
Asbest skm uzmanlarnn eitim programlar ve snavlar
MADDE 4 (1) Asbest skm uzmanl iin bavurular, Sal ve Gvenlii Enstits Mdrlnn (SGM) internet sayfasnda bulunan bavuru formu doldurularak elektronik
ortamda ya da posta yolu ile yaplr.
(2) Asbest skm uzmanl iin bavuruda bulunan adaylarn eitimleri EK-1de verilmi olan eitim programna uygun olarak SGM tarafndan gerekletirilir.
(3) SGM tarafndan yaplan eitimlerde snf mevcudu 25 kiiden fazla, 10 kiiden az olamaz.
(4) Adaylar, gnde alt saat olmak zere be gnlk toplam 30 saatlik yz yze yaplan eitime katlrlar ve eitim sonunda dzenlenen snavdan 100 puan zerinden en az 70 puan
alanlar baarl saylrlar. lk snavda baarsz olanlara son bir snav hakk verilir. Bu snavlarda baarsz olanlar tekrar eitim almadan snava katlamazlar. Eitimler 45 dakikalk ders sresi
ve 15 dakikalk dinlenme sresi eklinde dzenlenir. Snavda baarl olanlara Bakanlka EK-2deki rneine uygun olarak Asbest Skm Uzmanl Belgesi verilir.
Yenileme eitimleri
MADDE 5 (1) Asbest skm uzman, her 5 yln bitiminde EK-5 teki programa uygun olarak SGM tarafndan dzenlenecek 1 gnlk (6 saatlik) yenileme eitimine katlr ve belgesi
vize edilir. Bu eitime bir yl iinde katlmayanlarn belgesi iptal edilir.
Asbest skm alanlarnn eitim programlar ve eitimleri
MADDE 6 (1) Asbest skm alan olmak iin bavuruda bulunan adaylarn eitimleri, EK-3 te verilmi olan eitim programna uygun olarak, kamu kurum ve kurulular, ii ve iveren sendikalar, kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca iyeri hekimlii ve i gvenlii uzmanl eitimi iin yetkilendirilen kurumlar tarafndan gerekletirilir.
(2) Dzenlenecek eitimlerde snf mevcudu 25 kiiden fazla olamaz.
(3) Asbest alan eitimi program ile ilgili olarak asbest skm uzman, EK-3n Sra No: 2 blmnde yer alan Asbest ve nsan Sal balkl ksm iin gerektiinde iyeri hekiminden destek alr.
(4) Asbest skm alanlar, eitimleri dzenleyen kurum ve kurulular tarafndan verilen 6 saatlik eitime katlrlar. Eitimler 45 dakikalk ders sresi ve 15 dakikalk dinlenme sresi
eklinde dzenlenir. Eitim sonunda EK-4teki rneine uygun olarak kurs bitirme belgesi verilir.
(5) Asbest skm uzman, her i deiiminde ve ie balamadan nce asbest skm alanlarna bir saatlik asbest skm bilgilendirmesi yapar.
Yrrlk
MADDE 7 (1) Bu Tebli yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
MADDE 8 (1) Bu Tebli hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr.
EKLER:
590
EK-1
ASBEST SKM UZMANLARI ETM KONU BALIKLARI VE ETM PROGRAMI
Sra No
Eitim Konu Balklar
Eitim Sresi
1
2
Asbest Tanm ve Trleri / Asbestin zellikleri ve Kullanm Amac

Asbest eren Malzemeler ve eitleri /Asbeste Maruz Kalnabilecek ler ve Kullanm Alanlar
2 Saat
1 Saat
3
4
Asbest le lgili Yrrlkteki Mevzuat

Risk Deerlendirmesi / rnek Verilmesi / Grup almas (akam iin dev) ve Sunum
3 Saat
3 Saat/1 Saat/2 Saat
Asbest Skmnde alma Platformlar, skeleler, Seyyar Merdivenler ve Yksekte Gvenli alma
le lgili Mevzuat
Asbestli Malzeme Skm ve Skm lerinin Snflandrlmas / Skm Yaplacak Yerin veya
Malzemenin Skm in Hazrlanmas
2 Saat
6
7
8
9
10
11
12
Asbestin nsan Sal zerine Etkileri / Salk Gzetimi

Asbest Skm alanlarnn Hazrlanmas / Kendini Koruma ve Kiisel Koruyucular
Asbest Atklarnn Toplanmas, Tanmas, Depolanmas ve Atklarn Bertaraf
Skmn Bitiminden Sonra Yaplmas Gerekenler
Uygulamal Eitim
Snav ve Deerlendirme
2 Saat
2 Saat
2Saat
1 Saat
1 Saat
4 Saat
4 Saat
ASBEST SKM UZMANLARI N (DKEY) ETM PROGRAMI

Sra No: 1
Eitim Konu Balklar
Asbest Tanm ve Trleri Asbestin zellikleri ve Kullanm Amac
Ama
Asbest ve trleri ile asbestin yapsal zellikleri ve kullanm amac hakknda genel bilgi vermek.
renim Hedefleri
Asbest ve trlerinin tannmas, yapsal zellikleri ve kullanm amac hakknda bilgi sahibi olunmas.
Alt Balklar
Asbestin tanm
Asbest eitleri
Asbestin yapsal zellikleri
Asbestin kullanm amalar
Endstriyel olarak nemi
Toplam Ders Saati
2 Saat
Eitim Konu Balklar

Ama
Sra No: 2
Asbest eren Malzemeler ve eitleri, Asbeste Maruz Kalnabilecek ler ve Asbest Kullanlm Alanlar
Asbest eitlerini, asbest ierebilecek ve / veya asbest kullanlm malzemeleri tantmak, asbest kullanlm
alanlar ve maruziyetin sz konusu olabilecei iler hakknda bilgi vermek.
renim Hedefleri
Alt Balklar
Asbest ieren ve asbest kullanlm malzemeler ve asbest kullanlm alanlar hakknda bilgi edinilmesi.
Asbest eren Malzemeler ve eitleri
Asbestli iplik, elyaf dokuma

Asbestli imento levha, boru
Asbestli yaltm malzemesi
Asbestli conta, fren ve debriyaj balatalar
Asbestli kt ve karton
Marley yer demeleri
Asbeste Maruz Kalnabilecek ler ve Kullanm Alanlar
Asbest skm ileri
Asbestli toprak karlmas ve kullanlmas
Asbestli dokuma endstrisi (asbestli iplik, elyaf, dokuma yapm)
Asbestli imento endstrisi (levha, boru yapm vb.)
Yap ileri (asbestli levha, boru, yaltm malzemesi kullanm, ilenmesi, kesilmesi vb.)
zolasyon (s ve ses yaltm malzemesi, ateten koruma amacyla levha, plaka, sarg materyali eklinde
kullanlmas)
Kt endstrisi (asbestli kt ve karton yapm ve kullanm)
Balata yapm ve kullanm (fren ve debriyaj balatalar) vb. iler
Asbestli conta imalat ve ilenmesi
Plastik yer karosu (marley) ve yer kaplama malzemesi
Not: Asbestin retimi, ithalat ve kullanlmas yasaklanmtr.
Toplam Ders Saati
1 Saat
591
Sra No: 3
Ama
Asbest le lgili Yrrlkteki Mevzuat (Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik, Tozla Mcadele Ynetmelii, Hijyeni lm, Test ve Analiz Laboratuvarlar Yeterlilik Ynetmelii,
Asbestle ilgili evre ve ehircilik Bakanl Ynetmelikleri, Belediyeler)
Asbestle ile ilgili yrrlkteki mevzuat tantmak.
renim Hedefleri
Asbestle ilgili alma hayatn ve evresel etkileri dzenleyen yasal dzenlemeler hakknda bilgi edinilmesi.
Eitim Konu Balklar
Alt Balklar
4857 sayl Kanunu

6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanunu
Asbestle almalarda Salk ve Gvenliknlemleri Hakknda Ynetmelik
Tozla Mcadele Ynetmelii
2872 sayl evre Kanunu, tehlikeli atklar ve tehlikeli kimyasallar ynetmelikleri
Toplam Ders Saati
Belediyelerle ilgili mevzuat

3 Saat
Sra No: 4
Eitim Konu Balklar
Risk Deerlendirmesi / rnek Verilmesi / Grup almas (akam iin dev ve sunum)
Ama
Skm yaplacak alan ve evresindeki olas risklerin deerlendirilmesi iin gerekli temel bilgilerin ve deerlendirme sonucu alnacak tedbirlerin renilmesini salamak.
Risk deerlendirmesi, koruyucu, nleyici tedbirler ve risk ynetimine ilikin temel bilgilerin kavranlmas.
renim Hedefleri
Alt Balklar
Toplam Ders Saati

Eitim Konu Balklar
Ama
renim Hedefleri
Alt Balklar
29.12.2012 tarihli Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmi olan Sal ve Gvenlii Risk
Deerlendirmesi Ynetmeliine uygun risk deerlendirme usul ve yntemleri
Risk deerlendirmesi neticesinde alnacak koruyucu ve nleyici tedbirler
rnek risk deerlendirmesi almasnn yaplmas ve sunum
6 Saat (Teori 3 Saat / rnek Uygulama 1 Saat / Sunum 2 saat
Sra No: 5
Asbest Skmnde alma Platformu, skele, Seyyar Merdiven ve Yksekte Gvenli alma lgili Mevzuat
Yksekte allmas gereken durumlarda zerine karak alma yaplacak platform, iskele, seyyar merdiven hakknda bilgilendirmek.
zerine karak alma yaplacak platform, iskele, seyyar merdivenin doru kullanmnn renilmesi.
Yksekte alma ile ilgili mevzuat
alma platformlarn tamas gereken zellikler
skelelerin tamas gereken zellikler
Seyyar merdivenlerin sahip olmas gereken zellikleri
Toplam Ders Saati
Yksekte almada alnacak nlemler

2 Saat
592
Eitim Konu Balklar

Ama
renim Hedefleri
Alt Balklar
Toplam Ders Saati
Sra No: 6
Asbestli Malzeme Skm ve Skm lerinin Snflandrlmas Skm Yaplacak Yerin veya Malzemenin
Skm in Hazrlanmas.
Asbestli malzemenin skm ilerini ve snflandrlmasn retmek, skm alanlarnn hazrlk almalarn kavranlmasn salamak. evreye yaylmas muhtemel asbest liflerinden, alan ve evreyi korumak
iin yaplmas gereken n hazrlklar retmek.
Asbestli malzemenin skm yntemlerini ve asbest skm ii ncesi hazrlklarn renilmesi. A, B ve C
ksmlarnda saylanlardan hangilerinin olduu belirlendikten sonra, risk deerlendirmesi yaplarak, asbest
veya asbestli malzemelerin sklecei yerin skm iin hazrlanmasnn renilmesi.
Asbestli Malzeme Skm ve Skm lerinin Snflandrlmas ( Kazma, Kesme, Skme)
Yaplacak ie ve ileme karar verme
Skm iindeki malzemeler
Asbestli boru, levha ve salmastra
Fren Balatalar
Asbestli conta, dokuma, amur ve sva
Boru izolasyonu
Skm Yaplacak Yerler
Tavan, at, duvar, zemin
Tavanda ve yeraltnda boru zerinde
Tnel iinde tavanda veya duvarda boru zerinde
Kazan kapanda
Yeraltnda, zeminde ve tavanda iki boru arasnda
Yan duvar olarak kullanlm levhalar
Fren balatalar
Skm Yntemi Kuru veya slak kesme
Kuru veya slak kazma
Kuru veya slak krma
Kuru veya slak delme
Kuru veya slak kesme
Sklecek malzemenin byklne, ekline, yapsna ve yerine gre yaplmas gerekenler
Skm yaplacak yer, 2-3 mm kalnlktaki polietilen malzeme ile dier blmlerden izole edilmesi
Tehlikeli bir durum olmad srece iyice slatlarak yumuatlmas
zole edilmi blm iinde, vakumla negatif basn oluturulmas
Temas srasnda malzemeden veya malzeme yzeyinden asbest liflerinin koparak evreye yaylmasn nlemek iin uygun ekilde yzey kaplamas uygulanmas
eriden hava emii yapan sistem, asbest liflerinin darya kamasn nleyici HEPA filtreye sahip olmas
Sklecek veya tamir edilecek ksm kkse, tozun ortama yaylmasn nlemek iin HEPA filtreye sahip
hava emi (lokal havalandrma) sistemi hazrlanmas
2 Saat
593
Sra No: 7
Eitim Konu Balklar
Asbestin nsan Sal zerine Etkileri / Salk gzetimi
Ama
Asbestin salk zerine etkileri hakknda bilgilendirmek.
renim Hedefleri
Asbest maruziyetinin sala etkileri asndan deerlendirilmesi, meslek hastalklar ve korunma yntemlerinin renilmesi.
Asbeste maruz kalma sonucu etkilenmenin belirtileri
Hastaln ortaya kmas tans ve seyri
Hastaln muhtemel sonular
Ynetmelikte belirtilen ykmllkler dorultusunda salk gzetimi ve SGK mevzuatna gre ykmllk
sresi
Asbestle iliki meslek hastalklar ve korunma yntemleri
Alt Balklar
Toplam Ders Saati
2 Saat
Sra No: 8
Eitim Konu Balklar
Asbest Skm alanlarnn Hazrlanmas, Kendini Koruma ve Kiisel Koruyucular
Ama
Asbest skm alanlarnn ie balamadan nce kullanaca kyafetlerin, kiisel koruyucularn retilmesi,
kendini koruma, kiisel hijyen ve mesai bitiminde neler yapmas gerektii konusunda bilgilendirmek.
elbisesi ve kiisel korucularn kullanmnn ve doru davran sergilemenin neminin kavranlmas.
renim Hedefleri
Toplam Ders Saati
elbiselerinin zellikleri
Kiisel koruyucu donanmlar (Solunum sistemi koruyucular, koruyucu giysiler, i ayakkabs, kulak koruyucular, eldivenler vs.) Kiisel koruyucular, bakm ve temizlii
Genel nlemler (Soyunma ve giyinme yerleri, du veya banyo imkan gibi i hijyeniyle ilgili hususlar ile yemek
ve dinlenme yerlerinin dzeni ve bu konularda dikkat edilecek hususlar vs.)
Soyunma ve giyinme yerlerinin ayr olmasnn nemi
Koruyucular giyildikten sonra aklklarn kalp kalmadnn kontrol
Yemek molasnda ve mesai sonunda du almann nemi
Du almadan ve i elbisesi ile i yerini terk etmenin tehlikeleri
2 Saat
Eitim Konu Balklar
Sra No: 9
Asbest Atklarnn Toplanmas, Tanmas, Depolanmas ve Bertaraf
Alt Balklar
Ama
renim Hedefleri
Alt Balklar
Toplam Ders Saati
Asbest atklarnn toplanmas, tanmas, depolanmas ve atklarn bertarafnda izlenecek yolun ve

mevzuatn anlatlmas.
Asbest atklarnn toplanmas, tanmas, depolanmas ve atklarn bertarafnda kiisel hijyenin ve evrenin
korunmasnn renilmesi.
Asbest atklarnn i sal ve gvenlii kurallarna ve evre mevzuatna uygun olarak toplanmas,
ambalajlanmas, depolanmas ve nakledilmesi lgili mevzuat
1 Saat
594
Sra No: 10
Eitim Konu Balklar
Skmn Bitiminden Sonra Yaplmas Gerekenler
Ama
Skm iinin tamamlanmasndan sonra yaplacaklar ve takip edilecek prosedr hakknda bilgi vermek.
renim Hedefleri
Sorumluluk ve ykmllklerin renilmesi.
Alt Balklar
Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmeliin ilgili maddeleri

evre ve ehircilik Bakanlnn ilgili bertaraf prosedrleri
Toplam Ders Saati
1 Saat
Sra No: 11
Eitim Konu Bal
Uygulamal eitim
Ama
Teorik olarak renilenlerin uygulama ile pekitirilmesini salamak.
renim Hedefleri
Skm iinin tm admlarn uygulamal olarak renilmesi.
Alt Balklar
Skm yaplacak yerdeki risk deerlendirmesi uygulamas

Skmde kullanlacak ekipmanlarn seilmesi
Asbest skm alanlarnn hazrlanmas, kendini koruma ve kiisel koruyucular
alma ortamnn skm iin hazrlanmas
Skm iinin yaplmas, atklarn toplanmas ve ambalajlanmas
Kiisel temizlik ilemleri
Toplam Ders Saati
4 Saat
Sra No: 12
Eitim Konu Bal
Snav ve Deerlendirme
Toplam Ders Saati
4 Saat
595
EK-2
ASBEST SKM UZMANLII BELGES
596
597
EK- 3
ASBEST SKM ALIANI ETM PROGRAMI
Sra
No
1
Eitim Konu Balklar
Eitim Sresi
Asbestin Tanm, Trleri, Karlalan Malzeme ve ler
1 Saat
Asbest ve nsan Sal
1 Saat
Asbest Skmnde alanlarn Hazrlanmas
1 Saat
Asbest Maruziyetinden Korunma
1 Saat
Asbest Skmnde alma Platformlar
1 Saat
Asbest Atklarnnn Bertaraf
1 Saat
ASBEST SKM ALIANLARI N (DKEY) ETM PROGRAMI

Eitim Konu Bal
Ama
renim Hedefleri
Alt Balklar
Toplam Ders Saati

Eitim Konu Bal
Ama
renim Hedefleri
Alt Balklar
Toplam Ders Saati
Sra No: 1
Asbest ve trleri ile asbestin yapsal zellikleri, kullanm amac ve kullanld alanlar, karlalabilecek iler
ile asbest kullanlm malzemeler konusunda
katlmclar bilgilendirmek.
Asbest ve trlerinin tannmas ve asbestle karlalan malzeme ve ilerin renilmesi
Asbestin tanm ve trleri
Asbestin kullanm amac ve kullanld alanlar
Karlalan malzeme ve iler
1 Saat
Sra No: 2
Asbest ve nsan Sal
Asbestin salk zerine etkileri hakknda bilgilendirmek.
Asbestin insan salna etkileri, asbestin neden olduu meslek hastalklar ve salk gzetimi hakknda bilgi
sahibi olunmas.
Asbest maruziyeti sonucunda alanda meydana gelen belirtiler
Hastaln ortaya kmas ve tans
Hastaln seyri
Hastaln muhtemel sonular ve yasal haklar
sal ve gvenlii mevzuat dorultusunda salk gzetimi
Asbestin neden olduu meslek hastalklar
1 Saat
Sra No: 3
Eitim Konu Bal
Asbest Maruziyetinden Korunma
Ama
renim Hedefleri
Asbest maruziyetinden korunma yollar hakknda bilgilendirmek.

Asbest maruziyetinden korunmak iin kullanlacak kiisel koruyucu donanmlarn, kullanm ve bakm yntemlerinin ve asbest maruziyetinden korunma yntemlerinin renilmesi.
Alt Balklar
Toplam Ders Saati
Koruyucu ve nleyici tedbirler

Kiisel koruyucu donanmlar (solunum sistemi koruyucular, koruyucu giysiler, i ayakkabs, kulak koruyucular, eldivenler vs.)
Genel nlemler (soyunma ve giyinme yerleri, du veya banyo imkan gibi i hijyeniyle ilgili hususlar ile yemek
ve dinlenme yerlerinin dzeni ve bu konularda dikkat edilecek hususlar vs.)
1 Saat
Eitim Konu Bal

Ama
renim Hedefleri
Sra No: 4
Asbest Skmnde alanlarn Hazrlanmas
alanlarn skm iine hazrlk iin yaplacaklarnn retilmesi.
e balamadan nce hazrlanma ile ilgili usul ve esaslarn renilmesi.
Alt Balklar
Toplam Ders Saati
25 Ocak 2013 tarihli Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik in Genel
nlemler balkl maddesi ve konu ilikin dier ek bilgiler
1 Saat
Sra No: 5
Eitim Konu Bal
alma Platformlar
Ama
alma platformlar hakknda bilgilendirmek.
renim Hedefleri
Asbest skm iinde alma yaplacak olan platform, iskele ve seyyar merdivenin doru kullanmnn renilmesi.
Yksekte alma ile ilgili mevzuat
alma platformlarnn tamas gereken zellikler
skelelerin tamas gereken zellikler
Seyyar merdivenlerin sahip olmas gereken zellikler
Yksekte almada alnacak nlemler
1 Saat
Alt Balklar
Toplam Ders Saati
Sra No: 6
Eitim Konu Bal
Ama
renim Hedefleri
Alt Balklar
Toplam Ders Saati
Asbest Atklarnn Bertaraf

Asbest atklarnn bertarafn kavramak.
Asbest atklarnn salk ve gvenlik kurallar ve evre mevzuatna uygun olarak toplanmasnn, ambalajlanmasnn, depolanmasnn ve nakledilmesinin renilmesi.
Asbest atklarnn;
Toplanmas, ambalajlanmas, depolanmas ve nakledilmesi ile ilgili mevzuat
sal ve gvenlii ile evreye ilikin ilgili mevzuat
1 Saat
598
EK-4
KURS BTRME BELGES
599
600
EK-5
YENLEME ETM PROGRAMI
Sra
Eitim Konu Balklar
Eitim Sresi
1 Saat
Asbest ve nsan Sal zerine Etkileri
1 Saat
Asbest ve Dier Mevzuattaki Deiiklikler
1 Saat
Asbest Maruziyetinden alanlar Korunma
1 Saat
Asbest Skmnde alma Platformlar
1 Saat
Asbest Atklarnnn Bertaraf
1 Saat
601
BYK ENDSTRYEL KAZALARLA LGL HAZIRLANACAK

GVENLK RAPORU TEBL
BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Tebliin amac; 30/12/2013 tarihli ve 28867 mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda
Ynetmelikte belirtilen st seviyeli kurulu iletmecilerinin, ayn Ynetmeliin 11 inci maddesi gerei hazrlamalar veya hazrlatmalar gereken gvenlik raporlarna ilikin usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Tebli, Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmeliin 5 inci maddesinde tanmlanan st seviyeli kurulular hakknda uygulanr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Tebli, Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmeliin 11 inci ve 21 inci maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
MADDE 4 (1) Bu Teblide geen;
a) BKP: Byk kaza nleme politikasn,
b) Gvenlik raporu: st seviyeli kuruluun, kuruluun evresinin, kuruluta yrtlen faaliyetlerin ve proseslerin tantmnn yapld, Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmeliin eki Ek-3te belirtilen ilkeleri ierecek ekilde kuruluta uygulanan gvenlik ynetim sistemi ile ilgili bilgilerin ve iletmecinin taahhtlerinin bulunduu belgeyi,
c) Gvenlik raporu format: Ek-1de belirtilen; biim ve genel kurallar dikkate alnarak ve Ek-2de belirtilen gvenlik raporunda bulunmas gerekli asgari bilginin, belirtilen balk ve numaralara gre sralanmasn ieren gvenlik raporu dzenini,
) GYS: Gvenlik ynetim sistemini,
d) Kritik olay (KO): Byk kazaya sebebiyet verme potansiyeli olan btnlk kaybn,
e) Ynetmelik: 30/12/2013 tarihli ve 28867 mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmelii,
ifade eder.
KNC BLM
Genel Ykmllkler
letmecinin gvenlik raporu ile ilgili ykmllkleri
MADDE 5 (1) st seviyeli bir kuruluun iletmecisi Ek-2de belirtilen bilgileri ve gvenlik raporu formatn dikkate alarak bir gvenlik raporu hazrlar veya hazrlatr.
NC BLM
Gvenlik Raporunun ncelenmesi, Gizli Blmleri ve Raporda
Belirtilen Bilgilerin Dayanaklar
Gvenlik raporunun incelenmesi
MADDE 6 (1) Gvenlik raporlar Ynetmeliin 11 inci ve 12 nci maddelerinde belirtilen usul ve esaslara gre incelenir.
602
Gvenlik raporunun gizli blmleri

MADDE 7 (1) Hazrlanan gvenlik raporlarnda, Ek-2nin birinci ve ikinci blmnde yer alan 1.1.6 (bildirim dahilindeki tehlikeli madde ve miktarlar), 1.2 (b) ve (c), 1.4.1 (c hari),
1.4.2, 1.5 (a) ve 1.5.2, 1.5.16, 2.2.2, 2.2.3, 2.2.4, 2.2.6, 2.2.7 numaral maddeler ve bu maddelere ait alt balklar ile nc blmnn tamamnda belirtilen bilgiler, Ynetmeliin 21 inci maddesi gereince gizli olarak kabul edilir ve bu blmler nc kiilere aklanmaz.
Gvenlik raporunda belirtilen bilgilerin nitelii
MADDE 8 (1) Gvenlik raporunda kullanlan veya belirtilen; gvenilirlik verileri, olaslk verileri, enstrmantasyon gvenlik sertifikasyonlar, meteorolojik, hidrografik ve benzeri bilgiler
ile referans bilgilerinin; hangi ulusal/uluslararas kurum veya kurulular ile ulusal/uluslararas kabul grm bilimsel veya standardize edilmi kaynaklardan alnd belirtilir.
Gvenlik raporu ile birlikte gnderilen risk deerlendirmesi
MADDE 9 (1) st seviyeli kuruluun iletmecisi tarafndan, Ynetmeliin 8 inci maddesi gerei hazrlanan/hazrlatlan kantitatif risk deerlendirme belgeleri, gvenlik raporu ile birlikte
ancak ayr bir dokman olarak harici bir bellek ile alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna gnderilir. Sz konusu kantitatif risk deerlendirme belgeleri, gvenlik raporunun herhangi bir blmn veya ekini tekil etmez.
DRDNC BLM
eitli ve Son Hkmler
dari tedbirler ve uygulanma usulleri ile yaptrmlar
MADDE 10 (1) Gvenlik raporunun yetersiz bulunmas halinde, Ynetmeliin 23 nc maddesinin ikinci fkrasnda belirtilen hkmler uygulanr.
Yabanc dildeki kaynaklar
MADDE 11 (1) Yabanc dildeki kaynaklardaki bilgilerin kullanlmas durumunda gvenlik raporunun ekinde, sz konusu bilgilerin ilgili mevzuata gre yeminli tercman tarafndan yaplan Trke evirileri sunulur.
Yrrlk
Yrtme
MADDE 13 (1) Bu Tebli hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan ile evre ve ehircilik Bakan mtereken yrtr.
EKLER : ( http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/yonetmelik/9.5.20477-ek.pdf )
603
BYK KAZA NLEME POLTKA BELGES TEBL

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Tebliin amac; 30/12/2013 tarihli ve 28867 mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda
Ynetmelikte belirtilen alt seviyeli kurulu iletmecilerinin, ayn Ynetmeliin 10 uncu maddesi gerei hazrlamalar veya hazrlatmalar gereken byk kaza nleme politika belgesine ilikin usul
ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Tebli, Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmeliin 5 inci maddesinde tanmlanan alt seviyeli kurulular hakknda uygulanr.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Tebli, Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmeliin 10 uncu maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
a) BKP: Byk kaza nleme politikasn,
b) BKP Belgesi Format: 24/1/2015 tarihli ve 29246 sayl Resm Gazetede yaymlanan Byk Endstriyel Kazalarla lgili Hazrlanacak Gvenlik Raporu Teblii Ek-1inde belirtilen
biim ve genel kurallardan ilgili olanlar dikkate alnarak hazrlanan ve bu Tebliin ekinde belirtilen BKP belgesinde bulunmas gerekli bilginin, belirtilen balk ve numaralara gre sralamasn
ieren belge dzenini,
c) GYS: Gvenlik ynetim sistemini,
) Ynetmelik: 30/12/2013 tarihli ve 28867 mkerrer sayl Resm Gazetede yaymlanan Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmelii,
ifade eder.
KNC BLM
Genel Ykmllkler
letmecinin byk kaza nleme politika belgesi ile ilgili ykmll
MADDE 5 (1) Alt seviyeli bir kuruluun iletmecisi bu Tebliin ekinde yer alan bilgileri ieren ve BKP belgesi formatna gre byk kaza nleme politika belgesi hazrlar veya hazrlatr.
(2) Hazrlanan BKP belgesinin her sayfas iletmeci veya iletmecinin yasal vekili tarafndan paraflanr, son sayfas slak/elektronik imza ile imzalanr ve imza sirklerinin bir kopyas
belge ekine konur. BKP belgesini imzalayan kiinin iletmeci tarafndan yetkilendirilmi olmas durumunda bu kiiye ait yetki belgesi de BKP belgesine eklenir.
NC BLM
Son Hkmler
Yrrlk
Yrtme
MADDE 7 (1) Bu Tebli hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan ile evre ve ehircilik Bakan mtereken yrtr.
EK :
604
EK
BYK KAZA NLEME POLTKA BELGESNDE YER ALACAK BLGLER
BRNC BLM
Kurulua ait Bilgiler
Bu blmde aadaki bilgiler yer alr:
1.1. letmecinin unvan veya ad/soyad ile adresi,
1.2. Kuruluun Ticaret Sicil Gazetesinde yer alan ticari unvan ve adresi,
1.3. Bal bulunduu irket grubu,
1.4. Kuruluun vergi numaras, telefon, faks numaralar ve e-posta adresi,
1.5. Bal bulunduu organize sanayi blgesi,
1.6. Nace kodu,
1.7. Belgenin hazrland tarih ve revizyon numaras (rnein; BKP-2016/Rev.1, BKP-2018/Rev.2 vb.),
KNC BLM
BKP Belgesinin Unsurlar
2.1. Politikann Amac
Bu blmde; kuruluta byk endstriyel kazalarn nlenmesi ve muhtemel kazalarn insanlara ve evreye olan zararlarnn en aza indirilmesi amacyla, yksek seviyede, etkili ve srekli
korumann salanmas iin GYSnin kurulduu ve srekliliinin saland taahht edilir.
2.2. Politikann lkeleri
Bu blmde;
2.2.1. Byk endstriyel kaza risklerinin azaltlmasna ynelik mevzuata uygunluk aklanr.
2.2.2. BKP ile GYS arasndaki iliki aklanr.
2.2.3. letmede varsa dier ynetim sistemlerinin (OHSAS 18001, ISO 14001, ISO 9001 vb.) ve/veya uluslararas standartlarn uyguland belirtilir.
2.2.4. Teknolojik gelimeler ve kurulu ierisinde yaanan deneyimler ile baka kurulularda meydana gelen byk kaza potansiyeli olan olaylar ile ilgili bilgilerin temin edildii ve kurulu
ierisinde deerlendirildii taahht edilir.
2.2.5. Ynetmeliin ilgili maddesinde belirtilen hususlarn gereklemesi halinde politikann gncellenecei taahht edilir.
NC BLM
Gvenlik Ynetim Sistemi
letmeci;
3.1. Organizasyon ve Personel
3.1.1. Kuruluta byk endstriyel kazalarn nlenmesi amacyla uygun bir organizasyon yapsnn kurulduunu,
3.1.2. Organizasyonda yer alacak, tm personelin grev ve yetkilerine uygun olarak sorumluluklarnn tanmlandn,
3.1.3 Alt iveren alanlar da dhil kurulutaki tm alanlar iin gerekli olan eitimlerin salandn ve gncellendiini,
3.1.4. Byk kazalarn nlenmesine ynelik alt iverenler ile ibirlii ierisinde alldn,
3.1.5 alanlar arasnda, gvenlik kltrnn oluturulduu ve devamllnn salanmas iin faaliyetlerin gerekletirileceini,
605
3.1.6 Byk kazalarn nlenmesi amacyla yaplan ilemlerin uygun usullerle dokmante edildiini,
3.1.7 Byk kazalarn nlenmesine ynelik kuruluta gerekletirilen her trl faaliyetin desteklenmesi amacyla yeterli kaynan ayrldn,
3.1.8 Kuruluun, evresinde bulunan dier kurulular ve yetkili idareler ile gerekli bilgi al veriinin salandn,
3.2. Byk Kaza Risklerinin Belirlenmesi ve Deerlendirilmesi
3.2.1. Dhili ve harici nedenlerden kaynaklanabilecek byk kaza tehlikelerinin belirlenmesi ve deerlendirilmesi iin uygun yntemlerin kullanldn,
3.2.2. Tehlikeli maddenin niteliine gre kuruluta; toksik yaylm, patlama ve yangn olaylarnn hangilerinin meydana gelebilecei belirtilerek, kantitatif bir risk deerlendirmesinin yapldn ve bu risk deerlendirmesi sonucunda gerekli grlen btn nlemlerin alndn,
3.2.3. Kuruluta tehlikeli ekipmanlar iin senaryo edilen her bir byk kazann her trl sonucunun meydana gelme frekansnn ynetmelikte belirtilen mmkn olan en yksek nlem
seviyesine indirildiini,
3.3 letim Kontrol
3.3.1. Gvenli iletme iin bakm, onarm ve geici durdurmalar da kapsayan prosedr ve talimatlarn bulunduunu,
3.3.2. Kurulutaki depolama ve proses gibi tm faaliyetlerin iletimi esnasnda kullanlan izleme, kontrol ve alarm sistemlerinin bulunduunu,
3.4. Deiimin Ynetimi
3.4.1. letmede uygulanan deiiklikler iin prosedrlerin bulunduunu ve bu prosedrlere gre faaliyetlerin gerekletirildiini,
3.4.2. Deiiklikleri planlamak veya yeni tesis, proses veya depolama tesislerinin tasarm iin dzenlemeler yapldn,
Personel deiiminin izlenmesi ve kontrol edilmesine ilikin prosedrlerin bulunduunu,
3.5. Acil Durumlar iin Planlama
3.5.1. Byk kazalarn insan ve evre salna olan etkilerini azaltmaya ynelik bir acil durum planlamasnn yapldn, kuruluta uygulandn ve gerekli hallerde gncelleneceini,
3.5.2. Yaplan acil durum planlamasnn dzenli aralklarla tatbik edildiini, denetlendiini, gzden geirilerek gerekli dzeltici ve nleyici faaliyetlerin yapldn,
3.6. Performansn zlenmesi
3.6.1. letmenin, insan ve evre gvenlii asndan performansnn izlenmesi, GYS ierisinde belirlenen hedeflerle karlatrlmas ve gerekli dzeltici faaliyetlerin gerekletirilmesi
iin prosedrlerin oluturulduunu,
3.6.2. letmede ramak kala olaylarn izlenmesi, raporlanmas ve bunlara ilikin dzeltici faaliyetler belirlenerek byk kazalarn nlenmesine ilikin gerekli prosedrlerin bulunduunu,
3.6.3. Performans gelitirmeye ynelik hedeflerin olduunu,
3.7. Denetleme ve nceleme
3.7.1. BKP ve GYSnin sistematik ve periyodik bir ekilde denetlenip, gzden geirilmesi iin prosedrlerin oluturulduunu,
taahht eder.
606
SALII VE GVENLNE LKN YER TEHLKE SINIFLARI TEBL

MADDE 1 (1) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 9 uncu maddesi uyarnca iyerlerinin i sal ve gvenlii asndan yer ald tehlike snflar Ek1de yer alan yeri Tehlike Snflar Listesinde belirtilmitir.
MADDE 2 (1) Tehlike snfnn tespitinde bir iyerinde yrtlen asl iin tehlike snf dikkate alnr.
(2) veren asl i faaliyet deiikliini en ge bir ay ierisinde alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bildirir.
(3) Asl iin tayininde tereddde dlmesi halinde iyerinin kurulu amacna baklr. yerinde birden fazla asl i tanmna uygun faaliyetin yrtlmesi halinde, bu ilerden tehlike snf
yksek olan i esas alnr. 6331 sayl Kanunun iyeri tanmna giren iyerlerinde yaplan asl iin yannda veya devam niteliinde faaliyet alannn geniletilmesi halinde o iyerinde bu fkrada
esas alnan kurala gre belirlenir.
MADDE 3 (1) yeri tehlike snfna yaplan itirazlar alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca deerlendirilir. Deerlendirme, Bakanlk tescil kaytlar zerinden ve iyerinin tesciline
esas alnan asl i dikkate alnarak sonulandrlr.
(2) Gerekli grlmedike iyerlerinde yaplan asl ie ilikin inceleme yaplmaz.
(3) Bakanlka yaplan denetim ve incelemelerde iyerinde yaplan asl iin tescil kaytlarndan farkl olmas halinde, denetim ve incelemeye ilikin kaytlar dikkate alnarak iyeri tehlike
snf yeniden belirlenebilir.
(4) Alnan karar iyerine tebli edilir. Kararn iyerinin tehlike snf deiikliine neden olmas halinde tehlike snfnn gerektirdii i ve ilemleri, iverenler 90 gn iinde yerine getirmek
ve Sal ve Gvenlii Genel Mdrlne bildirmek zorundadr.
(5) yeri Tehlike Snflar Listesindeki faaliyet kodunun tehlike snfna ait itirazlardan, Sal ve Gvenlii Genel Mdrl tarafndan oluturulacak Komisyonda alnacak karar sonucunda, itiraza ilikin faaliyet kodunun tehlike snfnn deimesi halinde bu Teblide gerekli deiiklik yaplr.
MADDE 4 (1) 25/11/2009 tarihli ve 27417 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenliine likin Tehlike Snflar Listesi Teblii yrrlkten kaldrlmtr.
(De. 29.03.2013-28302 s.R.G.)
(De. 04.02.2014-28903 s.R.G.)
(De. 18.04.2014-28976 s.R.G.)
EK-1 yeri Tehlike Snflar Listesi
( http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130329-4-1.htm )
607
SALII VE GVENLNE LKN YER TEHLKE SINIFLARI

TEBLNDE DEKLK YAPILMASINA DAR TEBL
Resm Gazete Tarih 29 Mart 2013 Resm Gazete Say : 28602
MADDE 1 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenliine likin yeri Tehlike Snflar Tebliinin Ek-1inde yer alan yeri Tehlike Snflar
Listesi ekteki ekilde deitirilmitir.
MADDE 2 Bu Tebli yaym tarihinde yrrle girer.
MADDE 3 Bu Tebli hkmlerini alma ve Sosyal Gvenlik Bakan yrtr.
EK-1 yeri Tehlike Snflar Listesi
( http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130329-4-1.htm )
608
SALII VE GVENL HZMETLERNN DESTEKLENMES HAKKINDA TEBL

Ama ve kapsam
MADDE 1 (1) Bu Tebliin amac, kamu kurum ve kurulular hari olmak zere ondan az alan bulunan tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerine, 20/6/2012 tarihli ve 6331
sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 7 nci maddesi gereince salanacak desteklerin denme usul ve esaslarn dzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 (1) Bu Tebli, 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 7 nci maddesi ile 24/12/2013 tarihli ve 28861 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sal ve Gvenlii Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakknda Ynetmeliin 6 nc maddesine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
a) SG-KATP: sal ve gvenlii hizmetleri ile ilgili i ve ilemlerin alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca kayt, takip ve izlenmesi amacyla kullanlan Sal ve Gvenlii
Kayt, Takip ve zleme Programn,
b) SG profesyonelleri: gvenlii uzman, iyeri hekimi ile dier salk personelini,
c) Kurum: Sosyal Gvenlik Kurumunu,
) MOSP Sistemi: Kurumun mali ilemlerinin kayt ve takibi amacyla kullanlan Mali Ynetim Otomasyon Sistemini,
d) nite: Sosyal gvenlik il mdrlklerini/Sosyal gvenlik merkezlerini,
ifade eder.
Destek bavurusu ve bavurularn deerlendirilmesi
MADDE 4 (1) Tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerlerine sahip iverenler, i sal ve gvenlii desteinden yararlanmak iin iyerlerinin tescil edildii nitelere ek-1de belirtilen bavuru formu ile mracaat ederler. Ayn iverenin Trkiye genelinde birden fazla tescilli iyerinin bulunmas halinde mracaat, tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerleri bavuru formunda ayr ayr belirtilmek suretiyle iverenin merkez iyerinin tescilli olduu nitelere yaplr.
(2) Bavuru formunda tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin ayr ayr olacak ekilde destekten yararlanmak istenilen iyerlerine ait iyeri sicil numaralar ile demenin yaplaca banka hesap numaras (IBAN) belirtilir.
(3) verenin bavurusunda belirttii iyerlerinin dnda, Trkiye genelinde ayn iverene ait dier iyerleri de tehlikeli ve ok tehlikeli snfta yer alan iyerleri iin ayr ayr tespit edilerek,
i sal ve gvenlii destei verilecek iveren kapsamna girip girmedii nitelerce belirlenir. Yaplacak sorgulama neticesinde nitelerce tespit edilen iyerlerinden bildirilen sigortal says da
dikkate alnarak ilem yaplr.
(4) Destek demelerine ilikin bavurular;
a) Ocak, ubat ve mart aylar iin nisan aynn,
b) Nisan, mays ve haziran aylar iin temmuz aynn,
c) Temmuz, austos ve eyll aylar iin ekim aynn,
) Ekim, kasm ve aralk aylar iin izleyen yln ocak aynn,
sonuna kadar yaplr.
(5) yerindeki sigortal says belirlenirken toplam alan saysnda aadakiler dikkate alnmaz:
a) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayl Mesleki Eitim Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayl Yksekretim Kanunu kapsamndaki renci statsnde olan aday rak, rak ve iletmelerde mesleki eitim gren renciler.
b) yeri dndan hizmet alnan ksmi sreli SG profesyonelleri.
609
Bavurularn niteler tarafndan MOSP Sistemine kaydedilmesi

MADDE 5 (1) Bavurular, nitece MOSP Sisteminde kayt altna alnr. Kayt ilemi, MOSP Sistemindeki ilgili menden iverenin vergi kimlik numaras altnda, sahip olduu iyerlerinin sicil numaralarnn girilmesi suretiyle yaplr. Dileke ve ekleri bir dosyada muhafaza edilir.
(2) Mracaatlarn MOSP Sistemine kaydedilmesi srasnda sz konusu Sistem, bildirilen iyerleri iin i sal ve gvenlii hizmetlerinin salanmasna ilikin geerli bir szlemenin
olup olmad veya iyerinden veya dndan birinin grevlendirilip grevlendirilmedii SG-KATP uygulamasnda kontrol eder. Geerli bir szleme veya bir grevlendirme olmayan iyerleri
iin sisteme kayt yaplmasna izin verilmez.
Destek deme dnemleri
MADDE 6 (1) verenin altrd sigortallara ilikin aylk prim ve hizmet belgelerinin yasal sresi ierisinde kuruma verilmi olmas ve kuruma destek demesinin yapld tarih itibariyle Trkiye genelinde prim ve prime ilikin borcun bulunmamas artyla;
a) Birinci dnem destek demeleri ocak, ubat ve mart aylar iin mays aynn sonunda,
b) kinci dnem destek demeleri nisan, mays ve haziran aylar iin austos aynn sonunda,
c) nc dnem destek demeleri temmuz, austos ve eyll aylar iin kasm aynn sonunda,
) Drdnc dnem destek demeleri ekim, kasm ve aralk aylar iin izleyen yln ubat aynn sonunda,
gerekletirilir.
(2) Kuruma yasal sresi ierisinde denmemi prim ve prime ilikin borcun bulunmas halinde,7 nci maddeye gre hesaplanan destek tutar, bu borca mahsup edilir.
(3) er aylk dnemler iinde her bir aya ilikin aylk prim ve hizmet belgesi ile bildirilen toplam sigortal says esas alnarak hak edilen her bir ay iin destek demesi hesaplanarak bu
madde de belirtilen srede destek demesi yaplr.
(4) Ayn son gnnn resmi tatile rastlamas halinde destek demeleri resmi tatili izleyen ilk ign yaplr.
(5) veren tarafndan geriye ynelik er aylk dnemler iin talepte bulunulmas halinde, talebin yapld aya ilikin er aylk dnemi takip eden ikinci ayn sonunda destek demesi
yaplr.
Yanstma faturasnn dzenlenmesi
MADDE 7 (1) verenler destek demelerini almak iin Kurum adna tehlikeli ve ok tehlikeli iyerleri iin tek bir yanstma faturas dzenlerler. Dzenlenecek yanstma faturalarnda
Kurumun vergi numaras olarak Hitit Vergi Dairesi Mdrl 7750409379 vergi numaras kullanlr.
(2) Yanstma faturalarnda i sal ve i gvenlii destek tutarlarn tehlikeli ve ok tehlikeli iyerleri iin denecek destek tutarlar ayr ayr gsterilir.
(3) sal ve gvenlii hizmetleri iin salanacak destek tutar, ilgili ayda geerli prime esas gnlk kazan alt snr zerinden aada belirtildii ekilde hesaplanr:
a) deme dneminin kapsad her bir ay iin, prime esas gnlk kazan alt snrna tehlikeli iyerleri iin %1,4 oran, ok tehlikeli iyerleri iin %1,6 oran uygulanarak, her bir sigortal
iin denecek destein gnlk tutar hesaplanr.
b) deme dneminin kapsad her bir ay iin, sigortallara ilikin Kuruma aylk prim ve hizmet belgesi ile bildirilen prim deme gn says, (a) bendine gre hesaplanan tutar ile arplarak denecek destek tutar bulunur.
c) (a) ve (b) bentlerine gre yaplacak hesaplamalar, deme dneminin kapsad her bir ay iin ayr ayr yaplr. Her bir ay iin hesaplanan tutarlar toplanr ve yanstma faturasnda i
sal ve gvenlii hizmet bedeli olarak gsterilir.
(4) nc fkraya gre her bir ay ve her bir iyeri iin ayr ayr hesaplanacak tutarlar, tehlike snfna gre toplanarak toplam destek tutar bulunur. Toplam tutara KDV uygulanarak fatura toplam bulunur.
Yanstma faturalarnn Kuruma verilmesi
MADDE 8 (1) verenler yanstma faturalarn, ilgili olduu dnem iin 6 nc maddede belirtilen deme aynn 10una kadar, ek-2de belirtilen dileke rnei ile destek mracaatnda
bulunduklar nitelere iletirler.
Yrrlk
MADDE 9 (1) Bu Tebli 1/1/2014 tarihinden geerli olmak zere yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
EK : 1
610
611
EK:2
SOSYAL GVENLK KURUMU BAKANLII

SOSYAL GVENLK L MDRLNE
SOSYAL GVENLK MERKEZNE
. tarihleri arasnda alm olduum i sal ve gvenlii hizmetleri bedeli hakknda dzenlemi olduum fatura ektedir. Fatura bedelinin, Sal ve
Gvenlii Kanununun 7 nci maddesi gerei bavuru formunda belirtilen IBAN numarasna denmesini talep ederim.
.../../....
Ad-Soyad
mza
612
SALII VE GVENL LE LGL ALIAN TEMSLCSNN NTELKLER VE SELME USUL VE ESASLARINA LKN TEBL
Ama
MADDE 1 (1) Bu Tebliin amac; 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 20 nci maddesi kapsamndaki alan temsilcisinin nitelikleri, seimi veya atanmasna ilikin usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) Bu Tebli; 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 20 nci maddesi kapsamndaki alan temsilcisinin nitelikleri, seimi veya atanmasna ilikin usul ve esaslar
kapsar.
Dayanak
MADDE 3 (1) Bu Tebli; 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 20 nci maddesi ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 2 nci ve 34 nc maddelerine dayanlarak hazrlanmtr.
verenin ykmll
MADDE 4 (1) veren; iyerinin deiik blmlerindeki riskler ve alan saylarn gz nnde bulundurarak dengeli dalma zen gstermek kaydyla, alanlar arasnda yaplacak
seim veya seimle belirlenemedii durumda atama yoluyla yeterli sayda alan temsilcisini grevlendirir.
(2) veren, alan temsilcisinin veya temsilcilerinin grevlerini yerine getirebilmeleri iin gerekli imknlar salar.
(3) veren, iyerinde yetkili sendika veya sendikalar bulunmas halinde iyeri sendika temsilcisini alan temsilcisi olarak grevlendirir.
(4) alan temsilcisinin seilmesi veya atanmas ile ilgili gerekli tm i ve ilemler iveren tarafndan yerine getirilir.
(5) veren seim veya atama yoluyla grevlendirilen alan temsilcilerini iyerinde iln eder.
alan temsilcisi adaylarnn belirlenmesi
MADDE 5 (1) alan temsilcisinin, iyerinde yetkili sendika bulunmamas halinde alanlar arasndan seimle belirlenmesi esastr.
(2) alan temsilcisinin seimle belirlenmesi durumunda alan temsilcisi aday bavurularnn yaplmas iin yedi gnden az olmamak zere sre tannarak iveren tarafndan iyerinde iln edilir.
(3) yerinde alanlarn aday olabilmeleri iin 6 nc maddedeki kriterleri salamalar esastr. Bu kriterleri tamalar halinde aday olmalar engellenemez.
(4) Seimlerin yaplmasna ilikin i ve ilemler iin gerekli artlar salanr ve yeterli sayda personel iveren tarafndan grevlendirilir.
(5) Aday says iyerinde zorunlu alan temsilcisi saysnn katndan fazla olamaz. Fazla olmas halinde alan temsilcisi adaylar; renim durumu, iyerindeki deneyim sresi ve
ya kriterleri esas alnarak ikinci fkrada belirtilen srenin bitiminden itibaren en fazla gn iinde iveren tarafndan iln edilir.
alan temsilcisinin nitelikleri
MADDE 6 (1) Bir alann alan temsilcisi olabilmesi iin aadaki niteliklere sahip olmas zorunludur:
a) yerinin tam sreli daimi alan olmas,
b) En az 3 yllk i deneyiminin bulunmas,
c) En az ortaokul dzeyinde renim grm olmas.
(2) Belirli sreli veya geici ilerde (a) ve (b) bentleri, iyerinde 3 yllk i deneyimi bulunmayan alan veya aday bulunmamas halinde (b) bendi, alanlar veya adaylar arasnda yeterli eitim dzeyine sahip kii bulunmamas halinde (c) bendi hkmleri uygulanmaz.
(3) Yetkili sendika temsilcisinin alan temsilcisi olarak grev yapmas halinde birinci fkrada saylan nitelikler aranmaz.
613
alan temsilcisi saysnn belirlenmesi

MADDE 7 (1) yerinde grevlendirilecek alan temsilcisi says aadaki ekilde belirlenir:
a) ki ile elli arasnda alan bulunan iyerlerinde bir.
b) Elli bir ile yz arasnda alan bulunan iyerlerinde iki.
c) Yz bir ile be yz arasnda alan bulunan iyerlerinde .
) Be yz bir ile bin arasnda alan bulunan iyerlerinde drt.
d) Bin bir ile iki bin arasnda alan bulunan iyerlerinde be.
e) ki bin bir ve zeri alan bulunan iyerlerinde alt.
alan temsilcilerinin seilme veya atanma koullar
MADDE 8 (1) Seim, iyerindeki alanlarn en az yardan bir fazlasnn katlaca bir oylamayla yaplr. Oylamann gizli yaplmas esastr. En fazla oy alan aday veya adaylar alan
temsilcisi veya temsilcileri olarak iln edilir. Vardiya usul allan iyerlerinde ise seimler tm vardiyalarda alanlarn da oy kullanmasna imkn verilecek ekilde dzenlenir.
(2) Oylarn eitlii durumunda alan temsilcisi; adaylarn renim durumu, iyerindeki deneyim sresi ve benzeri kriterleri esas alnarak iverence belirlenir. Seim, sonular itibariyle
be yl geerlidir.
(3) alan temsilcisinin, herhangi bir nedenle grevinden ayrlmas durumunda, daha nce yaplan seim sonularna gre en fazla oy alan sradaki aday atanr.
(4) yerinde yetkili sendika bulunmas halinde, iyeri sendika temsilcileri alan temsilcisi olarak grevlendirilir. Sendika temsilci saysnn zorunlu alan temsilci saysndan az olmas
durumunda dier alan temsilcisi veya temsilcileri dengeli dalma zen gstermek kaydyla iveren tarafndan grevlendirilir. Sendika temsilci saysnn zorunlu alan temsilci saysndan
ok olmas durumunda ise yetkili sendikann nerisi dorultusunda alan temsilcileri iveren tarafndan grevlendirilir.
(5) yerinde farkl stat hukukuna tabi alanlarn ye olduu birden fazla yetkili sendika bulunmas halinde;
a) Bir alan temsilcisi grevlendirilecekse en ok yeye sahip yetkili sendika temsilcisi alan temsilcisi olarak atanr.
b) Birden fazla alan temsilcisi grevlendirilecekse aada yer alan rnekteki gibi hesaplanarak alan temsilcisi grevlendirilir.
c) rnekte verilen hesaplama yntemine gre ye saylarnda eitlik durumu olduunda son kalan alan temsilcisi kura yntemine bavurularak belirlenir.
) rnek 2de verilen hesaplama ynteminde tam saylara gre temsilci grevlendirmesi yaplr, atanmas gereken dier temsilci iin kura yntemine bavurulur.
rnek 1:
Toplam alan says: 2000
22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu ve dier (i akdi/hizmet akdi/i szlemesi v.b.) alanlarn says: 1100
Dier (stat hukukuna bal) alanlarn says: 900
Grevlendirilecek alan temsilcisi says: 5
Yetkili sendika says: 2
Forml:
alan temsilcisi says = (22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu ve dier (i akdi/hizmet akdi/i szlemesi v.b.) alanlarn says veya Dier (stat hukukuna bal) alanlarn
says/Toplam alan says) * Grevlendirilecek alan temsilcisi says
Hesaplama:
A Sendikas (6356 sayl Kanuna gre yetkili) alan temsilci says iin;
(1100/2000) * 5 = 2,75 3 alan Temsilcisi
B Sendikas (4688 sayl Kanuna gre yetkili) alan temsilci says iin;
(900/2000) * 5 = 2,25 2 alan Temsilcisi
614
rnek 2:
Toplam alan says: 800
A sendikasna ye 500, B sendikasna ye 300 alan
Grevlendirilecek alan temsilcisi says: 4
(rnek 1 deki hesaplama yntemine gre belirlenmesi halinde)
A sendikas (500/800)*4=2,5 ( 2 alan temsilcisi)
B sendikas (300/800)*4=1,5 (1 alan temsilcisi)
Kalan 1 temsilci kura yntemiyle belirlenir.
(6) yerinde yetkili sendika bulunmamas veya alanlar arasnda aday olmamas durumunda iveren alanlar arasndan dengeli dalma zen gstererek 6 nc maddenin birinci
fkrasndaki niteliklere uygun alan bulunmas halinde bunlar arasndan atama yapar. Bu niteliklere uygun alan bulunmayan iyeri iverenleri ise alanlar arasndan yeterli sayda alan
temsilcisinin grev yapmasn salar.
(7) Birden fazla alan temsilcisinin bulunmas durumunda ba temsilci, alan temsilcileri arasnda yaplacak seimle belirlenir. Oylarn eitlii durumunda, ba temsilci kura yntemiyle belirlenir.
(8) yerindeki yetkili sendikann yetkisini kaybetmesi veya bir baka sendikann yetkili sendika olarak iln edilmesi durumunda otuz gnlk sre ierisinde iveren bu maddede belirtilen
usullere gre alan temsilcisi veya temsilcilerinin grev yapmasn salar.
alan temsilcisinin yetki ve ykmll
MADDE 9 (1) alan temsilcisi; i sal ve gvenlii ile ilgili almalara katlma, almalar izleme, tehlike kaynann yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltlmas
iin tedbir alnmasn isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda alanlar temsil etmeye yetkilidir.
(2) Grevini yrtmesi nedeniyle, alan temsilcisinin haklar kstlanamaz.
(3) alan temsilcisi grevi gerei iverenin veya iyerinin mesleki srlar ile grd, rendii hususlar ve alanlara ait zel bilgileri gizli tutmakla ykmldr.
Kayt
MADDE 10 (1) alan temsilci veya temsilcilerinin seimi sonucunda, yaplan seimi hangi adayn ne kadar oyla kazand ile ilgili bir tutanak dzenlenir. Tutanan iveren veya vekili ve seimde grevlendirilen alanlar tarafndan imzalanmas zorunludur. Tutanaklar ile oylamaya katlanlarn imzal listesi bir sonraki seime kadar iyerinde saklanr.
alan temsilcisinin eitimi
MADDE 11 (1) alan temsilcileri 15/5/2013 tarihli ve 28648 sayl Resm Gazetede yaymlanan alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelie gre i sal ve gvenlii konularnda zel olarak eitilir.
(2) alan temsilcilerine i sal ve gvenlii kurulu bulunan iyerlerinde kurul yeleri ile birlikte i sal ve gvenlii konularnda zel eitim verilmesi salanabilir.
Mevcut seim veya atamalarn geerlilii
GEC MADDE 1 (1) Bu Tebliin yaymndan nce yaplan alan temsilcisi seimleri veya atamalar geerli saylr.
Yrrlk
MADDE 12 (1) Bu Tebli yaym tarihinden itibaren otuz gn sonra yrrle girer.
Yrtme
615
TOZLA MCADELE LE LGL UYGULAMALARA LKN TEBL

BRNC BLM
Ama
MADDE 1 (1) Bu Tebliin amac; pnmokonyoz ynnden deerlendirme yapacak okuyucularn eitimleri, says, okuyucularn pnmokonyoz deerlendirmedeki sreleri ve buna
bal iveren ykmllkleri ile pnmokonyoz ynnden deerlendirilecek akcier radyografileri ile ilgili usul ve esaslar belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 (1) 5/11/2013 tarihli ve 28812 sayl Resm Gazetede yaymlanan Tozla Mcadele Ynetmelii kapsamndaki iyerlerine uygulanr.
Dayanak
MADDE 3 (1) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 30 uncu maddesi, 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn Tekilat ve
Grevleri Hakknda Kanunun 34 nc maddesi ile Tozla Mcadele Ynetmeliine dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
b) ILO: Uluslararas alma rgtn,
c) Genel Mdrlk: Sal ve Gvenlii Genel Mdrln,
) SGM: Genel Mdrle bal Sal ve Gvenlii Enstits Mdrln,
d) Okuyucu: ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografileri Snflandrlmas konusunda eitim alm hekimi,
e) Rehber: Gncel ILO Pnmokonyoz Radyografilerinin Uluslararas Snflandrmas rehberini,
f) SGK: Sosyal Gvenlik Kurumunu,
g) Akcier radyografisi: En az 35x35 cm ebadnda ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografileri Snflandrlmas Rehberindeki kriterlere gre deerlendirilebilir standart akcier radyografisini veya dijital akcier radyografisini,
) ILO standart radyografileri: Rehberde yer alan kriterlere gre akcier radyografilerinin pnmokonyoz ynnden snflandrma ilemi srasnda kullanlan, ILOdan temin edilen; standart
radyografileri veya standart radyografilerin dijital grntlerini,
h) Ynetmelik: Tozla Mcadele Ynetmeliini,
ifade eder.
KNC BLM
Okuyucu Eitimi ve Deerlendirme
Pnmokonyoz okuyucu eitimi
MADDE 5 (1) Pnmokonyoz okuyucu eitimleri aada belirtildii ekilde dzenlenir:
a) ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografi Snflandrlmas okuyucu eitimi SGM tarafndan dzenlenir.
b) Okuyucu olmak isteyen hekimler iin bavuru ile ilgili hususlar SGM resmi internet adresinden duyurulur.
(2) 11/10/2008 tarihli ve 27021 sayl Resm Gazetede yaymlanan alma Gc ve Meslekte Kazanma Gc Kayb Oran Tespit lemleri Ynetmeliinin 5 inci maddesinde geen,
sigortallarn meslek hastal sonucu meslekte kazanma gc kayb oranlar tespitinde esas alnacak salk kurulu raporlarn dzenlemeye yetkili salk hizmeti sunucularnda grevli hekimlerin bavurular ncelikli deerlendirilir.
616
(3) Eitimi baar ile bitiren hekimlere Ynetmeliin Ek-4ndeki rnee uygun sertifika dzenlenir.
(4) Bavurular dhil okuyucu eitimine dair i ve ilemlerin elektronik ortamda yaplmas ile ilgili dzenlemeler SGM tarafndan belirlenir.
Akcier radyografisi ve pnmokonyoz ynnden deerlendirme sreci
MADDE 6 (1) 6331 sayl Sal ve Gvenlii Kanununun 15 inci maddesinde belirtilen durumlarda ve pnmokonyoz yapan tozlara maruz kalan alanlar iin iyeri hekimince belirlenen sklkta ILO Uluslararas Pnmokonyoz Radyografileri Snflandrlmasna uygun olarak rehberde yer alan standartlarda akcier radyografileri ekilir.
(2) Pnmokonyoz ynnden yaplan periyodik salk muayenelerinde Ynetmeliin Ek-2sinde verilen Pnmokonyoz Tan emas dikkate alnr.
Akcier radyografisi teknik kalitesi
MADDE 7 (1) Akcier radyografisinin teknik kalitesini deerlendirmek iin kullanlan derecelendirme kriterleri aada belirtilmitir;
a) 1. Derece: yi kalitede olan radyografi,
b) 2. Derece: Kabul edilebilir, pnmokonyoz radyografisi snflandrmasn bozmas muhtemel teknik hatas olmayan radyografi,
c) 3. Derece: Kabul edilebilir, baz teknik hatalar olan fakat snflandrma amalar iin hala yeterli nitelikte olan radyografi,
) 4. Derece: Snflandrma amalar iin kabul edilemez olan radyografi
olarak ifade edilir.
(2) Eer teknik kalite 1. derece deilse, teknik hatalar hakknda bir yorum yaplmaldr.
(3) ekilen akcier radyografilerinin teknik kalitesi birinci fkrann (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen derecelerden birinde olmaldr.
(4) Snflandrma iin kabul edilemez olan 4. derecede ekilen akcier radyografilerinin okuyucular tarafndan deerlendirmeye alnmaz.
(5) Okuyucular, akcier radyografilerinin teknik kalitesinin 4. derece olduunu tespit etmesi durumunda nihai sonu raporunda belirtir. veren, nihai sonu raporunda 4. derece olarak
kendisine bildirilen akcier radyografisine sahip alanlarnn tekrar akcier radyografilerinin ektirilmesini salar.
Grntleme
MADDE 8 (1) Snflandrlacak radyografiler ve standart radyografilerin grntlenebilmesi iin negatoskoplar; okuyucunun ap sadece bir milimetre olan opasiteleri grebilmesi iin
yaklak 250 milimetrelik bir mesafede olmaldr. Gerektiinde bu mesafe iki misline kadar kartlabilir. Ayn zamanda radyografinin tmn deerlendirmek esastr.
(2) Akcier radyografisinin konulaca negataskop en az iki gzl olmaldr. Snflandrlacak radyografi ile ILO standart radyografiler aras kyaslamaya olanak veren en az gzl negatoskopun kullanlmas nerilmektedir.
(3) Deerlendirilecek radyografi ortaya, karlatrma iin kullanlacak ILO standart radyografileri yanlara konulmaldr. Dier ILO standart radyografileride karlatrma iin okuyucunun
kolayca eriebilecei bir mesafede olmaldr.
(4) Dijital akcier radyografilerinde rehberdeki kriterlere ve standartlara uyularak okuma yaplr.
(5) Dijital akcier radyografilerinin grntsnn incelenmesi, deerlendirilmesi ve snflandrlmas ileminde, ILOdan temin edilen, ILO standart radyografilerinin dijital grntleri kullanlr.
(6) Dijital akcier radyografi grntleri, tansal radyoloji iin tasarlanm medikal dz panel monitrlerde grntlenmelidir. Diyagonal ekran, her grnt iin en az 21 in (54 cm), maksimuma minimum aydnlatma oran en az 50, maksimum en az 250 kandela/m , piksel aral 210 m daha byk olmayacak ekilde ve znrlk an az 2,5 izgi ifti/mm olacak ekilde olmaldr. Dijital akcier radyografi grnts ve ILO standart radyografilerinin dijital grntleri, e zamanl, ayn boyutlarda ve yan yana grntlenmelidir.
(7) Grntleme yzeyleri temiz ve aydnlatma younluu btn yzeylerde ayn olmaldr.
(8) Odadaki genel aydnlatma, dorudan gn olmakszn dk dzeyde olmaldr. Oda sessiz, rahat ve dikkat datc eylerden uzak olmal ve radyografi oturur pozisyonda okunmaldr.
Okuyucu says, rapor ve rapor sonular ile kaytlarn saklama sresi
MADDE 9 (1) alanlarn pnmokonyoz ynnden akcier radyografilerinin deerlendirilmesi, en az iki okuyucu tarafndan yaplr.
(2) Okuyuculardan her biri radyografilerin deerlendirmesini bamsz olarak rehbere gre yapar.
(3) Okuyucular arasnda farkllk gsteren deerlendirme sonular, okuyucular tarafndan birlikte deerlendirilerek nihai deerlendirme sonular iverene yazl olarak bildirilir.
gre;
617
(4) Okuyucularn nihai deerlendirme sonularna ilikin raporunu alan iveren Ynetmeliin Ek-3nde verilen ILO Uluslararas Pnmokonyoz Deerlendirme Kategorisi izelgesine
a) Kategori 0 olarak deerlendirilenlerin aralkl muayenelerle takibinin yaplmasn salar,

b) Kategori 1 ve zeri olarak deerlendirilenlerin raporlarn rapor sahibi ile birlikte, salk kurulu raporu dzenlemeye yetkilendirilen salk hizmet sunucularna sevkini salamak zere
SGK il mdrlne gnderir.
(5) Yetkili salk hizmet sunucusu, dzenledii raporlarn birer rneini ilgili iverene gnderir. veren, meslek hastal tans konulmas durumunda yetkili salk hizmet sunucusunun,
alanla ilgili dzenledii raporda belirtilen hususlar dikkate alarak uygun alma koullarn salar.
(6) yeri hekimi; muayene ve tetkiklerin sonucuna gre, alann toza maruz kalaca ilerde altrlmamas da dhil, her trl koruyucu ve nleyici tedbirleri belirler ve iverene tavsiyelerde bulunur.
(7) alanlarn sal ile ilgili dzenlenen her trl form, tetkik, sonu ve raporlar alann kiisel salk dosyasnda saklanr. Mevzuatta zel olarak belirtilmeyen kiisel salk dosyalarnn kaytlar alann iten ayrlma tarihinden itibaren 15 yl sreyle iveren tarafndan saklanr.
(8) yeri ortamndaki tozlardan kaynaklanan hastalklarn ykmllk sresinin bu sreyi amas halinde, evraklarn iyerinde saklanmas hastalklarn ykmllk sresine gre uzar.
(9) Dijital akcier radyografileri, ILO Rehberinin ILO snflandrmasnn dijital gs radyografi grntlerinin snflamada kullanm ile ilgili kriterlerine gre arivlenir.
Dijital akcier radyografileri
MADDE 10 (1) Dijital akcier radyografileri, ILO Rehberinin ILO snflandrmasnn dijital gs radyografi grntlerinin snflamada kullanm ile ilgili kriterlerine uyulur.
Okuyucu listeleri
MADDE 11 (1) Okuyucu listeleri, Genel Mdrlk veya SGMn internet sayfasnda iln edilir.
Yrrlk
Yrtme
KAYNAKLAR :
T.C.RESM GAZETE ( MEVZUATLAR )

T.C. BABAKANLIK MEVZUATI GELTRME VE YAYIN GENEL MDRL MEVZUAT BLG SSTEM e-mevzuat ( MEVZUATLAR )
T.C. ALIMA VE SOSYAL GVENLK BAKANLII ( MEVZUAT )
618
619

5232b35d12ffe68 Ek

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

5232b35d12ffe68 Ek

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

TMMOB KMYA MHENDSLER ODASI ANKARA UBES

TMMOB KMYA MHENDSLER ODASI ANKARA UBES

854 SAYILI DENIZ KANUNU

1475 SAYILI KANUNU

4857 SAYILI KANUNU

KANUNU LE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE DEKLK

YAPILMASINA DAR KANUN

6331 SAYILI SALII VE GVENL KANUNU

SALII VE GVENL KANUNU LE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE

SALII VE GVENL KANUNU LE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE

DENZ KANUNUNUN YRRLKTEN KALDIRILMI HKMLER

KANUNUNUN YRRLKTEN KALDIRILMI HKMLER

TMMOB KMYA MHENDSLER ODASI ANKARA UBES

Alt verenlik Ynetmelii

Asansr letme, Bakm ve Periyodik Kontrol Ynetmelii

Asbestle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

Asgari cret Ynetmelii

Balk Gemilerinde Yaplan almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin nlenmesi Hakknda Ynetmelik

Byk Endstriyel Kazalarn nlenmesi ve Etkilerinin Azaltlmas Hakknda Ynetmelik

alanlarn Grlt ile lgili Risklerden Korunmalarna Dair Ynetmelik

alanlarn Sal ve Gvenlii Eitimlerinin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik

alanlarn Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden Korunmas Hakknda Ynetmelik

alanlarn Titreimle lgili Risklerden Korunmalarna Dair Ynetmelik

ocuk ve Gen ilerin altrlma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik

TMMOB KMYA MHENDSLER ODASI ANKARA UBES

Ekranl Aralarla almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

Elle Tama leri Ynetmelii

Geici veya Belirli Sreli lerde Sal ve Gvenlii Hakknda Ynetmelik

Haftalk Gnlerine Blnemeyen alma Sreleri Ynetmelii

Hazrlama, Tamamlama ve Temizleme leri Ynetmelii

Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii

Gvenlii Uzmanlarnn Grev, Yetki, Sorumluluk ve Eitimleri Hakknda Ynetmelik

Hijyeni lm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakknda Ynetmelik

Kanununa likin alma Sreleri Ynetmelii

Kanununa likin Fazla alma ve Fazla Srelerle alma Ynetmelii

Sal ve Gvenlii Hizmetleri Ynetmelii

TMMOB KMYA MHENDSLER ODASI ANKARA UBES

Sal ve Gvenlii Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakknda Ynetmelik

Sal ve Gvenlii Kurullar Hakknda Ynetmelik

Sal ve Gvenlii Risk Deerlendirmesi Ynetmelii

yeri Bina ve Eklentilerinde Alnacak Salk ve Gvenlik nlemlerine likin Ynetmelik

yerlerinde Acil Durumlar Hakknda Ynetmelik

yerlerinde in Durdurulmasna Dair Ynetmelik

Kadn alanlarn Gece Postalarnda altrlma Koullar Hakknda Ynetmelik

Kimyasal Maddelerle almalarda Salk ve Gvenlik nlemleri Hakknda Ynetmelik

Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik

Konut Kapclar Ynetmelii

Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii

TMMOB KMYA MHENDSLER ODASI ANKARA UBES

Maden yerlerinde Sal ve Gvenlii Ynetmeliinde Deiiklik Yaplmas Hakknda

Salk ve Gvenlik aretleri Ynetmelii

Sanayi, Ticaret, Tarm ve Orman lerinden Saylan lere likin Ynetmelik

Tozla Mcadele Ynetmelii

Ulusal Sal ve Gvenlii Konseyi Ynetmelii

Yap lerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii

Yllk cretli zin Ynetmelii

Yzdelerden Toplanan Paralarn ilere Datlmas Hakknda Ynetmelik

TMMOB KMYA MHENDSLER ODASI ANKARA UBES

Asbest Skm le lgili Eitim Programlarna likin Tebli

Byk Endtiriyel Kazalarla lgili Hazrlanacak Gvenlik Raporu Teblii

Byk Kaza nleme Politika Belgesi Teblii

Sal ve Gvenliine likin yeri Tehlike Snflar Tebli