CyanMagentaYellowBlack

vshtrime

10 KOHA Ditore

e hn 1 korrik 2013

Autor: Jeton Mikullovci

SHIKIM NGA BRUKSELI

Rruga e vshtir kroate drejt BE-s

Kroacia sht br antare e BE-s jo pse sht katolike, jo pse ka trashgimi t rndsishme t kulturs dhe historis evropiane,
as pr bukurit e rralla natyrore e as pr 1244 ishuj. sht br antare e BE-s vetm pasi ka prmbushur, m shum se cilido
shtet tjetr kandidat m par, t gjitha kriteret e vshtira pr antarsim n BE. Rruga kroate drejt BE-s ka qen shum e
vshtir, dhe kt duhet ta din ato vende t Ballkanit q duan t nisen n kt rrug

Augustin Palokaj
Para dy ditsh n Bruksel intervistova baronin Janko Vranytzany
Dorbonovich, nj zotri 93-vjear. Ai
ishte ambasadori i par i Kroacis
n Bruksel pas shpalljes s pavarsis, para 23 vjetsh. Sot i gzohet
faktit se Zoti i ka fal shndetin q t
prjetoj realizimin e nj ndrre t
tij q ta shoh Kroacin si shtet t
pavarur antare t Bashkimit
Evropian. Rikujtonte se sa e vshtir
ishte pr Kroacin q t siguronte
njohje ndrkombtare. Kujtonte se
si mbretresha holandeze e kishte
pyetur si mendoni se do t jetoni ju
pasi e keni shkatrruar nj shtet q
funksiononte, nj treg t madh. Ai
jeton n Bruksel tash e 60 vjet, ku ka
punuar pr turizmin austriak, dhe
gjat jets s tij ka pasur ndr miqt
e tij shum themelues t BE-s dhe
t NATO-s. Rikujton disa elemente
interesante dhe jep mendimin e tij
prse Kroacia sht vonuar aq

CyanMagentaYellowBlack

shum n BE.
Rikujton nj bised me presidentin e par t Kroacis, Franjo
Tugjman, i cili edhe e kishte
angazhuar t jet ambasadori i par
i Kroacis n BE.
Franjo, duhet ti prmbushim
kriteret e Kopenhags nse duam
n BE, rikujton porosin q ia
kishte dhn Tugjmanit.
Por ish-gjenerali jugosllav, i cili
udhhoqi Kroacin drejt pavarsis
dhe lufts pr lirim i ishte
prgjigjur: Po far kriteresh t
Kopenhags, Janko. Mos m lodh
me kso gjrash. Kroacia si n aspektin kulturor, ashtu edhe historik dhe gjeografik i takon BE-s
dhe do t hyj n BE.
Pritjet e Tugjmanit q BE-ja ta
pranonte n gjirin e saj Kroacin
vetm pr shkak t pozits s saj
gjeografike,
pr
shkak
t
trashgimis historike dhe kulturore nuk mjaftuan. Madje, Kroacia,
pr shkak t mosgatishmris s
Tuxhmanit pr t zhvilluar
demokracin sipas standardeve m
t mira evropiane, e solli n njlloj
izolimi, nga i cili Kroacia doli vetm
pas vdekjes s tij.
Sot 23 vjet pas pavarsis, 13 vjet
pas nisjes s negociatave pr Marrveshjen e Stabilizim-Asociimit,
dhjet vjet pas dorzimit t
krkess formale pr antarsim n

BE, nnt vjet pas marrjes s statusit t vendit kandidat, Kroacia

bhet antare e 28-t e Bashkimit
Evropian.
Vrtet Kroacia i ka dhn shum
bots dhe sot vshtir q mund t
gjendet nj vend aq i vogl n bot
me aq shum monumente historike
dhe bukuri natyrore. Ky popull i
vogl ka lidhur pr fyti burrat m t
mdhenj t bots, kishte thn
moti nj diplomat evropian, duke
menduar n zbulimin origjinal
kroat, kravatn. Ky shtet dhe ky
popull i ka dhn bots nj Nikola
Tesla, nj Rugjer Boshkoviq,
Penkalen dhe shum gjra t tjera.
Dhe kur sheh sot rrugt e qyteteve
kroate, ato vrtet duken evropiane,
t bukura, t rregullta dhe shum t
pastra. Nj diplomat grek m
thoshte para disa vjetsh se kur ai
vjen nga Selaniku n Zagreb e
ndien se ka ardhur n Evropn
Perndimore.
Por, Kroacia sht br antare e
BE-s jo pse sht katolike, jo pse
ka trashgimi t rndsishme t
kulturs dhe historis evropiane si
pjes e Perandoris Austro-Hungareze, as pr bukurit e rralla
natyrore e as pr 1244 ishuj. sht
br antare e BE-s vetm pasi ka
prmbushur, m shum se cilido
shtet tjetr kandidat m par, t
gjitha kriteret e vshtira pr an-

tarsim n BE. Rruga kroate drejt

BE-s ka qen shum e vshtir dhe
kt duhet ta din ato vende t Ballkanit q duan t nisen n kt
rrug.
Ata q duan shembuj t asaj se
far duhet br pr ta bindur
Evropn se nj vend sht i pjekur
pr integrim n BE le t shikojn
rezultatet impresive n luft kundr
korrupsionit n Kroaci.
Rrugtimi i Kroacis drejt BE-s,
si di t shprehet ish-komisioneri i
Zgjerimit, Olli Rehn, nuk ka qen
vetm si nj shtitje npr park,
por nj rrugtim i vshtir. Kroacia
sht vendi i par i cili vetm disa
vjet pas nj lufte t tmerrshme
bhet antare e BE-s. Pr her t
par n BE hyn nj shtet i cili ka
disa kilometra katror me fusha t
minuara. Krahasuar me vendet e
tjera t BE-s nuk sht as e madhe
e as e vogl, as e pasur e as e varfr.
Pr dallim nga shtetet e tjera t
Evrops Lindore dhe asaj Qendrore,
t cilat kaluan fazn e transicionit
nga komunizmi n nj demokraci
liberale evropiane, Kroacia u desh t
kalonte fazn e shkputjes nga ishJugosllavia, t fitonte me mund njohjen ndrkombtare e pastaj t
lironte me gjakun e dshmorve
shtetin nga okupimi serb dhe t
prballej me trashgimin e lufts.
Kjo, sikur edhe msimet t cilat i ka

nxjerr BE-ja nga zgjerimi i mparshm, e t cilat i ka aplikuar n

negociatat me Kroacin, e kan br
rrugn e Kroacis edhe m t
vshtir dhe m t gjat.
Kjo rrug ishte edhe m e gjat
sesa q vet BE-ja kishte pritur. Ishkryetari i Komisionit Evropian, Romano Prodi, i cili ka qen kryetar i
Komisionit Evropian kur Kroacia
mori statusin e kandidatit, thot se
Kroacia sht dashur t ishte br
antare e BE-s q n vitin 2007, por
u b viktim edhe e ndryshimit t
disponimit n BE, gjat t cilit zgjerimi humbi mbshtetjen si proces i
rndsishm n ribashkimin e
Evrops.
Se sa evident sht ky disponim jo
aq i favorshm n BE pr zgjerimin,
dshmon fakti se n festn e antarsimit t Kroacis nuk mori pjes
kancelarja
gjermane,
Angela
Merkel, shteti i s cils ishte dhe
mbetet mbshtetsi m i madh i
Kroacis.
Kur nj proces aq i vshtir prmbyllet, ather harrohen problemet
prmes t cilave sht dashur t
kaprcehej. Por rrugtimi i vshtir
i Kroacis deri tek antarsimi n
BE sht dika q duhet ta ken
parasysh popujt e tjer t rajonit m
shum sesa vet kroatt.
KOHA Ditore