Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
1 Anewe Leia
1.1
Naa yamet niitani, uashe atsanai, ytma
rakai kaxi. Askash1 usha kish wakw atxi
namaxina. Awesatiru namakim askawaxi?
Vepish xinxina.
Texto de Bolinha e Kate
Ontem eu fui caar, quei cansado e fui deitar
muito cedo. A eu sonhei que peguei um ja. O
que pode acontecer nesse sonho?, pensei. Acordei
e quei pensando.
1.2
Na yamet wai naki kash unma atsa shateait xina. Tika yuiya at taxi. Uk Tikan
mixkik wakw atxixina. Vek pitx n pixi.
Texto de Tika e ?
Esta noite eu fui l no roado e vi a formiga cortando a roa Eu contei para o Tika e ele foi l olhar.
Na volta, Tika, pescando com linha pescou um ja.
Ele trouxe, eu cozinhei e ns comemos.
1.3
Ew vak mispu weshait xin mehiki nasaxina.
Xina mehi itxapaya ixi. Tsuam xina retexina?
Xinah mesetapa ixi. Xinm xina retexina.
Xinm xina xinxina.
Texto de Kapakuru e ?
Meu lho estava mexendo no lixo e a aranha mordeu ele na mo. A aranha tinha muitas patas.
Quem matou a aranha? A aranha era muito perigosa. Xin matou a aranha. Xin cou pensando
ontem noite na aranha.
1 Askashe?
1.4
Ew ep unu retexina. Ew kukavet ew eshtuvet karu2 watxina. Ew txik venevet kape
atxina ew ep pin ish kapakuruvet nayamet anu retetxi.
Autor?
Noite passada, meu pai matou um porquinho. Com
meu tio e meu irmo mais novo eu fui tirar lenha
noite passada. Minha irm caula e o marido dela
foram matar um jacar para o meu pai comer, eu e
o Kapakuru fomos matar paca noite passada.
1.5
Naa yamet saixihu. Askaitxi Kapakuru aw vake itxuxina. Saiki enea katxuri ap venahiak vetxiashema3 nutsi metsa maxtaxinama. Awa nutsixinama. Aw peshe nukush yuma nane pit awe
ikashema ushaxina.
Texto de Leda e Kuri
Essa noite, estavam cantando. Enquanto isso, a lha de K. fugiu. Depois que pararam de cantar, o pai
cou procurando, mas no encontrou ela, e cou com muita raiva. A me no cou com raiva. Ela
chegou em casa e depois que comeu peixe, no disse uma palavra e foi dormir.
lenha num registro arcaicizante, por exemplo, na histria Naww mixthu. Na lngua moderna meshti.
vetxiamashe, que era o que estava originalmente l. vetxiashema foi sugesto de Kate, e Leda concordou.
3 ou
2 Exemplos
2.1
-xina
(1)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
2.2 -xi
3 Explicao
Yame txi ixa mahu yuiti tsi:
Awetiam askaxina?
Awesaim askataxi?
Tsi ture westi inu rave-inu-westi aska pakehhina: wixihi xik.
Tsi ture rave inu rave-inu-rave aska pakehhina: wixihi xinak.
Up:
Ture 1, wea: kaxi, ixi
Ture 2, akesana: ka.txina, pi.txina
Ture 3, wea: tsi.pu.sixi, ve.txi.naxa
Ture 4, akesana: ve.txi.na.txina.
Texto de Kate
4 Raya Exerccios
4.1
Dessas palavras que esto faltando, com essas palavras que esto do lado, pense e termine de escrever.
Com o seu pensamento, qual com xi e qual com xina.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
4.2
4.3
kaxa
retexina
ytm
ixa
nasaxina
nayamet
(1)
Ew vake mispu weshait xin mehiki ____. Xin yur xina ____. Xina mesetapa ____.
(2)
4.4
Awea m waxi? Wixawe! (?) O que voc fez ontem noite? Escreva.
________________________________
________________________________
________________________________