Edunation Sejarah Ebook PDF

Hak cipta terpelihara.
Untuk kegunaan bukan-komersial sahaja.
Kandungan
TINGKATAN 4
TINGKATAN 5
BAB 1
Kemunculan Tamadun Awal
Manusia
BAB 1
1
BAB 2
Peningkatan Tamadun
15
28
51
63
69
82
Pembinaan Negara Dan Bangsa

Yang Merdeka
162
Pengukuhan Negara Dan Bangsa

Malaysia
166
Sistem Pemerintahan Dan

Pentadbiran Negara Malaysia
177
Pembangunan Dan Perpaduan

Untuk Kesejahteraan
193
BAB 9
94
BAB 10
Dasar British Dan Kesannya
Terhadap Ekonomi Negara
152
BAB 8
BAB 9
Perkembangan Di Eropah
Pembinaan Negara Dan Bangsa

Malaysia
BAB 7
BAB 8
Pembaharuan Dan Pengaruh Islam
Di Malaysia Sebelum Kedatangan
Barat
136
BAB 6
BAB 7
Islam di Asia Tenggara
Kesedaran Pembinaan Negara

Dan Bangsa
BAB 5
BAB 6
Pembentukan Kerajaan Islam Dan
Sumbangannya
122
BAB 4
41
BAB 5
Kerajaan Islam Di Madinah
Nasionalisme Di Malaysia
Sehingga Perang Dunia Kedua
BAB 3
BAB 4
Kemunculan Tamadun Islam Dan
Perkembangannya Di Makkah
109
BAB 2
BAB 3
Tamadun Awal Asia Tenggara
Kemunculan Dan Perkembangan

Nasionalisme Di Asia Tenggara
101
Malaysia Dalam Kerjasama

Antarabangsa
2016
Cara Menggunakan eBook EduNation
Peperiksaan dah hampir dan

masa semakin suntuk?
YA. SPM bermula esok! Arghh!!!
Belajar nota ringkas dan padat

dalam eBook ini.
Ada masalah memahami sesuatu

topik?
YA, tak paham lagi topik ni

huhuhu... Saya tak akan
cemerlang dalam subjek ini :(
TIDAK, ada masa lagi kut, tapi

saya nak mula belajar sekarang.
Ah, anak murid cemerlang ni! Klik link

atau imbas kod QR di sudut kanan atas
dalam eBook ini dan tontonilah video
EduNation. Gunakan nota dalam buku
ini sebagai panduan.
(Panduan lanjut boleh didapati di muka
surat sebelah.)
TIDAK, saya OK jerr...
Jangan risau!
Klik link atau imbas kod QR di sudut kanan
atas pada muka surat topik tersebut dan
tontonilah video EduNation yang berkaitan.
(Panduan lanjut boleh didapati di muka surat
sebelah.)
Terima kasih, EduNation! Saya dah pakar

dalam subjek ini sekarang!
Panduan Lanjut untuk Menonton Video EduNation

Anda boleh menonton video EduNation sejarah melalui EMPAT cara-cara di bawah:
CARA 1: Dengan menggunakan link atau pautan

1. Halakan tetikus (mouse) pada pautan (link) di sudut kanan atas setiap topik.
2. Tekan Ctrl dan klik pautan itu pada masa yang sama
ATAU
Copy dan Paste pautan itu pada browser.
ATAU
Taipkan pautan dalam browser.
3. Video yang berkenaan akan terpapar pada browser anda.
CARA 2: Dengan menggunakan kod QR untuk menonton video

menggunakan telefon bimbit
1. Turun muat (download) app QR Code Reader dalam telefon bimbit anda.
2. Halakan pengesan (scanner) pada kod QR di sudut kanan atas setiap topik.
3. Buka link yang dikesan.
4. Video yang berkenaan akan terpapar pada browser anda.
CARA 3: Melalui laman web EduNation

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Pergi ke www.edunation.my.
Pada bahagian kiri atas skrin, pilih Videos.
Pada bahagian kotak-kotak yang berwarna-warni, klik SEJARAH
Pilih Tingkatan yang berkenaan.
Pilih Bab yang berkenaan.
Video akan terpapar pada browser anda.
7. Anda juga boleh menonton video EduNation untuk subjek-subjek yang lain.
Secara PERCUMA!
CARA 4: Melalui Youtube

1.
2.
3.
4.
Pergi ke www.youtube.com.
Taipkan EduNation sejarah pada search bar.
Pilih playlist Tingkatan 4 atau Tingkatan 5.
Anda juga boleh mengakses playlist Sejarah Form 4 di sini: http://goo.gl/npmDkR
dan playlist Sejarah Form 5 di sini: http://goo.gl/dB3EQv.
8. Pilih video yang berkenaan.
9. Tontonlah juga video EduNation untuk subjek-subjek yang lain melalui

Youtube. Secara PERCUMA!
ii
Tips menonton video EduNation

1. Jika anda ingin mempercepatkan atau memperlahankan video,
tekan butang setting
di sudut kanan bawah skrin video Youtube
tersebut. Klik speed dan seterusnya pilih kelajuan yang dikehendaki.

Semakin besar nombor, semakin tinggi kelajuannya.
2. Jika anda ingin menonton video pada skrin penuh, klik butang
fullscreen
Selepas itu, tekan butang Esc pada keyboard atau klik
butang exit fullscreen
3. Klik http://goo.gl/cJI9Os dan tontonilah juga video-video The Sejarah

Show, di mana topik-topik Sejarah diperkenalkan melalui lukisan!
iii
BAB
KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA
1.0 - Zaman Pra-Sejarah

Tonton video di sini:
goo.gl/8WkYOy
Zaman PraSejarah
Zaman
Paleolitik
dan Mesolitik
Zaman
Neolitik
Ciri-ciri
1.
2.
3.
4.
5.
Manusia hidup secara nomad (berpindah-randah)

Tempat tinggal mereka di tepi tasik, lembah sungai & dalam gua
Hidup secara berkumpulan dalam kelompok keluarga
Menyara hidup dengan memburu binatang, menangkap ikan & memungut hasil hutan
Peralatan diperbuat daripada batu yang mengutamakan fungsi daripada nilai seni.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Membina penempatan kekal

Hidup bermasyarakat dalam kelompok besar
Menyara hidup dengan bercucuk tanam seperti padi di China sejak 8000 tahun lalu
Padi juga ditanam di Non Nok Tha & Ban Kao di Thailand serta di Gua Sireh di Sarawak
Penternakan binatang seperti biri-biri di Iraq
Tembikar dicipta melalui teknik putar di Gua Musang
Wujudnya pengkhususan kerja
Keupayaan mengeluarkan barang dan makanan yang berlebihan telah membawa
kepada sistem barter.
Di akhir zaman ini munculnya kumpulan yang mampu yang mampu menghasilkan
barangan logam.
9.
1.
2.
Zaman
Logam
3.
4.
5.
Penggunaan logam besi menyebabkan manusia mampu mencipta perahu dan rumah
Dengan adanya perahu, manusia mula menerokai lautan dan meningkatkan kegiatan
perdagangan.
Di peringkat awal, kegiatan perdagangan hanya di kawasan pinggir pantai
Sesetengah kawasan telah berkembang menjadi bandar atau kota.
Contoh dua bandar purba: Jericho di Jordan (8000 Sebelum Masihi) dan Catal Huyuk di
Turki (6500 Sebelum Masihi)
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Di manakah tempat tinggal manusia pada Zaman Paleolitik dan Mesolitik?

Bagaimanakah cara manusia pada Zaman Paleolitik dan Mesolitik menyara hidup?
Bagaimanakah kehidupan manusia pada Zaman Neolitik?
Mengapakah manusia Zaman Neolitik ini mampu membina penempatan kekal?
Berikan contoh bandar purba yang muncul pada Zaman Logam.
1) Di tepi tasik, lembah sungai dan dalam gua. 2) Memburu binatang, menangkap ikan & memungut hasil hutan. 3) Mereka membina
penempatan kekal, hidup bermasyarakat dalam kelompok besar, bercucuk tanam dan menternak binatang. Mereka juga mencipta
tembikar dan mempunyai pengkhususan kerja. 4) Mereka tidak perlu berpindah-randah untuk mencari makanan kerana mereka boleh
bercucuk tanam dan menternak binatang. 5) Jericho di Jordan dan Catal Huyuk di Turki.
Jawapan:
TINGKATAN 4
1.1 Makna-makna Tamadun

goo.gl/6SYhpH
Aspek
Maksud
Tamadun
1.
2.
3.
1.
Pandangan
Barat
2.
3.
1.
2.
Pandangan
Islam
3.
4.
Huraian
Asal: Perkataan Arab (mudun, madain, madana)
Maksud: tinggi budi bahasa (akhlak yang baik) dan pembukaan Bandar (kemajuan)
Dalam bahasa Inggeris, tamadun disebut sebagai civilisation yang berasal dari bahasa
Greek iaitu citivas yang bermaksud bandar.
Tamadun dikaitkan dengan pembangunan lahiriah seperti penulisan, undang-undang,
kesenian dan pembandaran.
Golden Cheldia : Pencapaian lahiriah menjadi kayu ukur kemajuan tamadun dalam
sesebuah masyarakat.
Riberio dan R.A.Buchanan : Pembangunan lahiriah adalah proses perkembangan
tamadun.
Tamadun merangkumi pembangunan lahiriah dan rohaniah (akhlak yang baik).
Syed Naquib al-Atas : Pencapaian tahap tatasusila yang tinggi dan kebudayaan yang
luhur.
Richard Sulivan : Unsur rohaniah sangat penting dalam konsep tamadun
Kesimpulan : Tamadun merangkumi pencapaian lahiriah seperti kesenian dan
pembukaan kota serta pencapaian rohaniah seperti tatasusila dan moral.
Soalan
1.
2.
3.
Apakah maksud tamadun menurut Bahasa Arab?

Apakah pandangan orang Barat mengenai tamadun manusia?
Apakah maksud tamadun menurut pandangan Islam?
1) tinggi budi bahasa dan pembukaan Bandar. 2) pembangunan lahiriah seperti penulisan, undang-undang, kesenian dan pembandaran.
3) Tamadun merangkumi pembangunan lahiriah dan rohaniah.
Jawapan:
TINGKATAN 4
1.2 Ciri-ciri Tamadun

goo.gl/dFuYro
Ciri-ciri
Tamadun
Huraian
Penempatan
kekal
1.
2.
3.
4.
Cara hidup yang sistematik.

Peralatan baru membawa perkembangan pertanian.
Pengeluaran makanan meningkat.
Pertambahan penduduk berlaku.
Kehidupan
berorganisasi
1.
2.
3.
Kehidupan lebih teratur.

Setiap lapisan masyarakat mempunyai peranan masing-masing.
Contoh : raja, bangsawan, rakyat, hamba
1.
2.
3.
Raja : Ketua pemerintahan, wakil Tuhan di muka bumi.

Wujudnya sistem perundangan.
Panduan kepada masyarakat untuk menjaga keamanan
masyarakat.
1.
2.
3.
4.
Lahirnya pekerja mahir.

Bawa kepada peningkatan hasil.
Berlakunya perkembangan perdagangan dengan negara luar.
Bawa kepada pertukaran barang, pertukaran ilmu pengetahuan, teknologi dan budaya
dengan masyarakat luar.
1.
2.
3.
Manusia percaya ada kuasa ghaib yang menguasai alam.

Kepercayaan animisme (karut)
Kemudiannya dikenali sebagai politeisme: banyak tuhan.
1.
2.
3.
4.
Bahasa terawal : Yunani, Sanskrit

Alat perhubungan dan penyebaran ilmu.
Tulisan terawal : hiegrolif, cuneiform, ideogram, piktograf
Tujuan pentadbiran : menyimpan rekod, penulisan
keagamaan.
Sistem
pemerintahan
Pengkhususan
kerja
(Pembahagian
kerja)
Agama dan
Kepercayaan
Bahasa dan
tulisan
dan
kemakmuran
undang-undang,
hal-hal
Soalan
1.
2.
3.
4.
Nyatakan enam ciri-ciri tamadun manusia.

Mengapakah penempatan kekal manusia merupakan ciri penting dalam sesebuah tamadun?
Apakah jenis bahasa dan tulisan zaman tamadun awal manusia?
Apakah kepentingan bahasa dan tulisan kepada masyarakat?
1) Penempatan kekal, kehidupan berorganisasi, sistem pemerintahan, pengkhususan kerja, agama dan kepercayaan, Bahasa dan tulisan. 2)
penempatan kekal membawa kehidupan manusia yang sistematik dan bermasyarakat. Dengan ini idea-idea baharu muncul yang membawa
kepada perkembangan pertanian. Sehubungan ini, pengeluaran makanan meningkat dan pertambahan penduduk berlaku. 3) Bahasa Yunani dan
bahasa Sanskrit; Tulisan hiegrolif, cuneiform, ideogram, piktograf. 4) Sebagai alat perhubungan dan penyebaran ilmu serta untuk tujuan
pentadbiran seperti menyimpan rekod, penulisan undang-undang dan hal-hal keagamaan.
Jawapan
TINGKATAN 4
1.3 Tamadun Mesopotamia (Bahagian 1)

goo.gl/hepNK2
Aspek
Pembentukan
1.
2.
Huraian
Terbentuk antara Sungai Tigris dengan Sungai Euphrates
Maksud tamadun Mesopotamia : Tanah di antara dua sungai.
Kedudukan
1.
2.
Dua bahagian : utara Bahgdad, selatan Baghdad

Tamadun bermula di bahagian selatan : wilayah Sumer
1.
2.
3.
4.
5.
Membina penempatan kekal.

Menjalankan kegiatan pertanian.
Menebus guna tanah dengan membina sistem pengairan.
Menghasilkan makanan yang banyak.
Dapat menampung keperluan penduduk yang ramai.
Ciri-ciri
Kesan
Wujudnya perkampungan, kemudian membentuk bandar
Terbentuknya negara kota yang terletak di sepanjang sungai.

Negara Kota
Kish, Nippur, Lagash, Uruk, Ur, Eridu, Assur, Mari
Soalan
1. Apakah maksud Tamadun Mesopotamia?
2. Di manakah Tamadun Mesopotamia bermula?
3. Apakah aktiviti yang dijalankan oleh masyarakat dalam tamadun Mesopotamia?
1) tanah antara dua sungai. 2) Bahagian selatan iaitu wilayah Sumer. 3) pertanian
Jawapan:
TINGKATAN 4

goo.gl/5Gp3Pm
Aspek
Huraian
1.
Ciri-ciri
Negara Kota
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Kedudukan
raja
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
2.
3.
Sumbangan
Bidang
Perundangan
4.
(Raja
Hamurabi )
6.
7.
5.
8.
TINGKATAN 4
Mempunyai ciri-ciri fizikal sendiri seperti kawasan utama iaitu pusat kota, tembok kota,
luar kota dan pelabuhan.
Negara kota mempunyai kubu pertahanan dan pintu gerbang.
Di dalam kota terdapat istana, rumah kediaman, rumah ibadat, rumah kedai dan pasar.
Mempunyai jalan raya yang lebar dan lurus memisahkan dengan kawasan rumah
kediaman.
Pusat sesebuah kota ialah rumah ibadat yang menjadi tumpuan anggota masyarakat.
Setiap kota mempunyai unit politik dan agama tersendiri.
Alat pengangkutan ialah kapal, pedati dan keldai.
Raja sebagai ketua pemerintah.
Raja dianggap sebagai tuhan atau wakil tuhan.
Raja juga sebagai pemilik negara kota.
Menjadi ketua tentera.
Menjadi ketua pendeta dan berkuasa dalam hal keagamaan.
Raja berkuasa melantik ahli keluarganya untuk memegang jawatan di zigurat dan
menentukan pentadbirannya.
Di bidang ekonomi, raja berkuasa menentukan cukai tanah, hasil pertanian dan
perniagaan.
Masyarakat Mesopotamia tidak menyembah raja sebagai tuhan, kecuali semasa
pemerintahan Raja Naramsin di Akad.
Beliau menggelarkan dirinya sebagai Raja Empat Penjuru Alam.
Raja Hamurabi Memperkenalkan Kod Undang-undang Hamurabi.
Undang-undang ini berteraskan hak rakyat terhadap keadilan.
Menurut undang-undang ini, hukuman hendaklah setimpal dengan kesalahan tetapi
berbeza mengikut susun lapis masyarakat.
Sekiranya seseorang bangsawan mematahkan tulang bangsawan yang lain, maka
tulangnya akan dipatahkan.
Sekiranya seseorang bangsawan mencederakan mata rakyat atau mematahkan
tulangnya maka bangsawan akan didenda satu wang perak.
Kod ini mengandungi 282 undang-undang yang dipahat pada tembok dan tiang besar.
Kod Undang-undang ini berjaya mengelakkan wujudnya permasalahan dalam
kalangan rakyat pelbagai kaum.
Kod ini dikatakan dapat membantu peradaban Mesopotamia bertahan dalam jangka
masa panjang iaitu dari tahun 3500 SM hingga 539 SM.
TINGKATAN 4
6
Jawapan:
1) pusat kota, tembok kota, luar kota dan pelabuhan. 2) istana, rumah kediaman, rumah ibadat, rumah kedai dan pasar. 3) kapal, pedati
dan keldai. 4) ahli keluarga Raja. 5) Raja Empat Penjuru Alam 6) Sekiranya seserang bangsawan mematahkan tulang bangsawan yang
lain, maka tulangnya akan dipatahkan. Sekiranya seseorang bangsawan mencederakan mata rakyat atau mematahkan tulangnya maka
bangsawan akan didenda satu wang perak.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah kawasan utama dalam negara kota tamadun Mesopotamia?

Apakah yang terdapat di bahagian dalam negara kota tamadun Mesopotamia?
Apakah jenis alat pengangkutan yang digunakan oleh masyarakat tamadun Mesopotamia?
Siapakah yang dilantik oleh raja untuk mengetuai zigurat?
Apakah gelaran kepada Raja Naramsin?
Berikan contoh hukuman menurut Kod Undang-undang Hamurabi
Soalan

goo.gl/FCgw6F
Aspek
Huraian
1.
2.
3.
Sumbangan
Sains dan
Teknologi
4.
5.
6.
7.
8.
Tamadun Mesopotamia memberi sumbangan dalam bidang astronomi dan ilmu

matematik.
Penguasaan astronomi membolehkan mereka menggunakan jalan laut untuk belayar.
Penciptaan solar membolehkan mereka mencipta kalender yang mengandungi 12
bulan dalam setahun.
Perkembangan ilmu perubatan kerana kerajaan Assyria sangat mementingkan
kesihatan anggota tenteranya.
Penciptaan roda membawa kepada penciptaan kereta kuda dan kincir air.
Kincir air boleh digunakan untuk menyalurkan air ke kawasan tandus dan mengawal
banjir.
Menggunakan kapal untuk pengangkutan laut.
Memperkenalkan cara pembuatan batu bata daripada tanah liat yang digunakan
dalam pembinaan zigurat, dan seni bina terkenal seperti arca patung Raja Gudea dan
Taman Tergantung di Babylon.
Soalan
1.
2.
3.
Apakah kepentingan penciptaan roda?

Bagaimanakah cara pembuatan batu-bata oleh masyarakat tamadun Mesopotamia?
Seni bina yang terkenal dalam tamadun Mesopotamia ialah?
1) Penciptaan roda membawa kepada penciptaan kereta kuda yang telah menjadi satu pengangkutan. Penciptaan roda juga membawa
kepada penciptaan kincir air yang boleh digunakan untuk menyalurkan air ke kawasan tandus dan mengawal banjir. 2) Menggunakan
tanah liat. 3) arca patung Raja Gudea dan Taman Tergantung di Babylon.
Jawapan:
TINGKATAN 4
1.4 Tamadun Mesir Purba (Bahagian 1)

goo.gl/sqcmUB
Aspek
Proses
Pembentukan
Peranan Firaun
Huraian
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Manusia mula mendiami Lembah Sungai Nil pada zaman Logam.

Mereka menjalankan kegiatan pertanian dengan membina terusan.
Penempatan tetap di Lembah Sungai Nil telah berkembang menjadi kampung.
Gabungan kampung telah mewujudkan beberapa bandar.
Bandar bergabung kemudiannya membentuk nome atau daerah.
Firaun Menes menyatukan daerah-daerah membentuk kerajaan.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Firaun merupakan raja yang berkuasa mutlak dan dianggap suci.

Jawatan Firaun diwarisi secara turun-temurun.
Zaman kerajaan lama Firaun dianggap jelmaan tuhan Horus.
Zaman pemerintahan dinasti ke-3 dan ke-4 Firaun digelar Raja Matahari atau Amon-Re.
Firaun juga ketua pendeta, pemilik tanah, ketua hakim dan ketua pahlawan.
Beliau dibantu oleh golongan bangsawan dalam menjalankan pentadbiran seperti
menjaga keamanan, mengurus dan mengagihkan makanan (ketika berlaku banjir).
Rahib dipertanggungjawabkan oleh Firaun untuk mentadbir hal keagamaan.
Jurutulis dilantik untuk menulis rekod kerajaan (hasil-hasil pertanian dan cukai).
Seorang Firaun wanita iaitu Hatshepsut telah membina terusan dan menukar padang
pasir menjadi kawasan tanah yang subur untuk pertanian.
7.
8.
9.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah punca terbentuknya tamadun Mesir Purba?

Apakah aktiviti yang dijalankan oleh masyarakat dalam tamadun Mesir Purba?
Apakah gelaran firaun pada zaman dinasti ketiga dan keempat?
Apakah jawatan yang dipegang oleh firaun?
Nyatakan peranan bangsawan dalam tamadun Mesir Purba.
1) Manusia mula mendiami Lembah Sungai Nil pada zaman Logam. 2) Pertanian. 3) Raja Matahari atau Amon-Re 4) ketua pendeta,
pemilik tanah, ketua hakim dan ketua pahlawan 5) membantu Firaun dalam menjaga keamanan, mengurus dan mengagihkan makanan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
1.4 Tamadun Mesir Purba (Bahagian 2)

goo.gl/5EOx6w
Aspek
Sumbangan
Bidang Sains
dan Teknologi
Huraian
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Pembinaan piramid bermula daripada ilham Imhotep iaitu penasihat Firaun Djoser.
Pembinaan pembangunan menggunakan batu bata.
Penciptaan kertas dari pokok papyrus.
Penciptaan kertas memudahkan penyimpanan rekod.
Melahirkan pengamal perubatan yang mendapat status tinggi dalam masyarakat.
Kemajuan dalam proses memumiakan mayat.
Kemahiran dalam bidang fizik, kimia, perubatan dan pembedahan.
Perkembangan ilmu matematik dan astronomi telah digunakan untuk mengawal
keadaan banjir Sungai Nil yang berlaku setahun sekali.
9. Penukaran padang pasir menjadi kawasan pertanian dengan adanya terusan,
10. Penciptaan kalendar 365 hari berdasarkan 12 tahun setahun.
1.
2.
Bentuk
Kepercayaan
3.
4.
5.
Masyarakat Mesir Purba mempercayai politeisme.

Tuhan orang Mesir Purba dikaitkan dengan unsur alam seperti Re (Tuhan Matahari), RaAtum (tuhan Langit), Amun (Tuhan Angin).
Mereka percaya kepada kehidupan selepas mati.
Mayat perlu disimpan dan dijaga dengan teliti.
Makam (kubur) mayat akan dibekalkan dengan barang kelengkapan untuk kehidupan
selepas mati. Barang kelengkapan tersebut bergantung kepada status mayat tersebut.
Soalan
1. Siapakah Imhotep?
2. Berikan contoh Tuhan orang Mesir Purba.
3. Apakah bukti masyarakat Mesir Purba percaya kepada kehidupan selepas mati?
1) Penasihat Firaun Djoser yang membina piramid. 2) Re (Tuhan Matahari), Ra-Atum (tuhan Langit), Amun (Tuhan Angin) 3) Selepas mati,
mayat perlu disimpan dan dijaga dengan teliti. Makam (kubur) mayat akan dibekalkan dengan barang kelengkapan untuk kehidupan
selepas mati. Barang kelengkapan tersebut bergantung kepada status mayat tersebut.
Jawapan:
TINGKATAN 4
1.5 Tamadun Indus (Bahagian 1)

goo.gl/njdGq8
Aspek
Huraian
1. Masyarakat terbahagi kepada dua golongan iaitu golongan atasan dan golongan
bawahan.
Organisasi
sosial
masyarakat
Golongan atasan
Pendeta
Pedagang
Golongan bawahan
Petani
Buruh
Pendeta : ada kuasa dan pengaruh besar dalam mengawal aktiviti

masyarakat, terutamanya hal keagamaan. Pendeta
memegang tampuk pemerintahan.
Petani : menjalani aktiviti pertanian dan menyalurkan sebahagian
hasil tersebut kepada pihak berkuasa.
Buruh : Jaga kebersihan bandar, membina tembok dan terusan.
1. Mempunyai bandar yang sistematik. Bandar dikelilingi tembok (untuk tujuan

keselamatan) dan terbahagi kepada dua bahagian.
2. Bahagian utama: Pusat pentadbiran dan keagamaan. Terdapat bangunan pentadbiran,

Ciri-ciri
istimewa
bandar
Mohenro-Daro
dan Harappa
tempat mandi awam yang digunakan untuk upacara ritual dan pembersihan.
3. Bahagian kedua bandar: kawasan perumahan. Disusun berdasarkan blok bentuk segi
empat. Setiap blok dipisahkan oleh satu rangkaian jalan raya yang lurus.
4. Pembinaan bandar terancang diterapkan dari tamadun Mesopotamia dan tamadun

Mesir Purba.
5. Pembinaan bangunan menggunakan batu-bata dari tanah liat melalui suhu

pembakaran yang tinggi.
6. Setiap bandar mempunyai sistem kumbahan.

7. Bandar boleh dihubungi melalui sungai.
Soalan
1.
2.
3.
Apakah peranan golongan buruh dalam Tamadun Indus?

Sebutkan dua buah bandar Tamadun Indus yang paling terkenal.
Apakah yang terdapat pada bahagian utama kedua-dua bandar tersebut?
1) Jaga kebersihan bandar, membina tembok dan terusan. 2 Mohenro-Daro dan Harappa 3 Pusat pentadbiran dan keagamaan.
Terdapat bangunan pentadbiran, tempat mandi awam yang digunakan untuk upacara ritual dan pembersihan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
10
1.5 Tamadun Indus (Bahagian 2)

goo.gl/X3qyMw
Aspek
Huraian
1. Mereka mempunyai kepakaran dari segi perletakkan bandar (meletakkan bandar di

Kebijaksanaan
dalam
melahirkan
bandar yang
dikagumi
2.
3.
4.
5.
6.
7.
lembah sungai) dan pengisinya (bandar utama sebagai pusat keagamaan dan
pentadbiran manakala bandar kedua sebagai kawasan perumahan).
Kemahiran dalam bidang geometri.
Kemahiran dalam bidang kesenian.
Kemahiran dalam bidang matematik.
Kemahiran dalam bidang pembinaan.
Pertembungan dengan tamadun Mesopotamia dan tamadun Mesir Purba.
Kemampuan menghasilkan bata yang kukuh melalui suhu pembakaran yang tinggi.
1. Masyarakat Indus dikatakan telah mempunyai agama dengan penemuan patung
Agama dan
kepercayaan
2.
Proto-Siva.
Patung ini menunjukkan seseorang yang sedang duduk bersila dengan stail yoga.
Terdapat tiga tanduk di kepada yang melambangkan Dewa Brahma, Dewa Vishnu
dan Dewa Siva.
Penemuan patung Proto-Siva sangat penting dari sudut kaitannya dengan agama
Hindu.
Masyarakat juga percaya kepada Tuhan Ibu.
Ini dapat dibuktikan dengan penemuan patung wanita.
1. Kegiatan ekonomi: Perdagangan, pertanian, pertukangan, pembuatan.

2. Kegiatan perdagangan melibatkan negara luar seperti dengan tamadun Mesopotamia.
Jenis
Pekerjaan
3.
4.
Ini dapat dibuktikan dengan penemuan cop mohor Indus di Mesopotamia.

Hasil perdagangan: emas, gading gajah, manik, hasil pertanian.
Hasil pertanian utama: Barli, kacang
Ada yang terlibat dalam pembinaan, pembuatan barangan logam dan tembikar.
Soalan
1. Apakah bukti yang menunjukkan masyarakat Tamadun Indus telah mempunyai agama?
2. Senaraikan kegiatan ekonomi masyarakat dalam Tamadun Indus.
3. Apakah bukti masyarakat Indus telah menjalankan perdagangan dengan negara luar?
1) penemuan patung Proto-Siva. 2) Kegiatan perdagangan, kegiatan pertanian, kegiatan pertukangan, kegiatan pembuatan 3) penemuan
cop mohor Indus di Mesopotamia
Jawapan:
TINGKATAN 4
11
1.6 Tamadun Hwang Ho (Bahagian 1)

goo.gl/ec5N36
Aspek
Huraian
1.
Proses
Pembentukan
2.
3.
4.
Penduduk nomad telah membina penempatan kekal di lembah Sungai Hwang Ho

kerana tanahnya subur.
Penempatan awal bermula di Tapak Banpo, berhampiran Bandar Sian. Aktiviti
pertanian, penternakan, memburu dan memungut hasil hutan dijalankan.
Perkembangan penempatan awal mewujudkan beberapa bandar. Bandar Anyang :
Pusat pemerintahan kerajaan Dinasti Shang.
Dinasti Chou : Tamadun tersebar hingga ke bahagian selatan Sungai Yangtze.
1. Sistem pemerintahan beraja.

2. Pengganti raja: dilantik dalam kalangan saudara lelaki yang lebih muda atau anak
Sistem
pemerintahan
Dinasti Shang
3.
4.
5.
6.
7.
lelaki raja.
Raja: berkuasa secara langsung dalam kawasan pusat pentadbiran.
Kepercayaan masyarakat : raja dapat mandat dari Tuhan.
Raja dianggap mempunyai kewibawaan politik, ekonomi, sosial dan agama.
Raja-raja Shang tidak perlu mendapat pengesahan politik kerana mereka dari
keturunan pemerintah agama.
Raja dibantu oleh golongan bangsawan. Bangsawan berhak mewujudkan sistem
pemerintahan sendiri seperti pungutan cukai, pertahanan dan undang-undang.
1. Kepercayaan animisme (karut).

2. Kepercayaan politeisme (banyak tuhan): tuhan Syurga, tuhan bumi, menyembah
sungai, bukit dan gunung.
Agama dan
kepercayaan
3. Penyembahan roh nenek moyang dan melibatkan permainan muzik, tarian dan
upacara korban. Upacara diketuai oleh bomoh.
4. Bomoh juga terlibat dalam upacara penilikan dengan menggunakan tulang oracle.
Tulang oracle akan diletakkan di atas unggun api hingga menampakkan rekahan dan
rekahan tersebut akan ditafsir dengan sesuatu kejadian. (Mempercayai ramalan
bomoh)
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah kegiatan ekonomi masyarakat dalam Tamadun Hwang Ho?

Apakah nama bandar yang telah menjadi pusat pentadbiran semasa zaman pemerintahan Dinasti
Shang?
Bagaimanakan cara pemilihan raja semasa pemerintahan Dinasti Shang?
Apakah peranan golongan bangsawan semasa pemerintahan Dinasti Shang?
Bagaimanakah cara bomoh melakukan upacara penilikan?
1) pertanian, penternakan, memburu dan memungut hasil hutan. 2) Bandar Anyang 3) Pengganti raja dilantik dalam kalangan saudara
lelaki yang lebih muda atau anak lelaki raja. 4) golongan bangsawan membantu raja dalam pentadbiran. Bangsawan berhak mewujudkan
sistem pemerintahan sendiri seperti pungutan cukai, pertahanan dan undang-undang. 5) Upacara penilikan dijalankan oleh bomoh
dengan menggunakan tulang oracle. Tulang oracle akan diletakkan di atas unggun api hingga menampakkan rekahan dan rekahan
tersebut akan ditafsir dengan sesuatu kejadian.
Jawapan:
TINGKATAN 4
12
1.6 Tamadun Hwang Ho (Bahagian 2)

goo.gl/86STj3
Aspek
Huraian
Pemerintahan
Pertanian
Sumbangan
kepada
peradaban
manusia hari
ini
Teknologi
Pemerintahan monarki
Gelaran raja ditukar kepada maharaja (gelaran raja masih
digunakan oleh negara Jepun).
Raja dikaitkan dengan anak syurga dan mandat dari syurga.
(Thailand)
Sistem pengairan dibina untuk memajukan pertanian dan mengelakkan

banjir.
Teknologi pembajakan dan penciptaan cangkul dan sabit untuk

pertanian.
Petani menggunakan batas untuk tujuan penanaman.
Penggunaan alat pertanian daripada kayu kepada besi.
Tulisan
Sistem tulisan digunakan oleh orang Cina sehingga kini.

Berkembang dengan penggunaan orang Jepun dan Korea.
Kepercayaan
Pemujaan roh nenek moyang

Konsep Yin (kuasa aktif) dan Yang (kuasa pasif) serta Feng Shui.
Kalendar
Penciptaan kalendar 30 hari sebulan dan 360 hari setahun.

Raja menggunakan kalendar untuk menentukan musim menanam
dan menuai.
Falsafah
Pengamalan falsafah perang Sun Tzu dalam karyanya The Art of

War yang membincangkan selok belok perang.
Soalan
1. Senaraikan sumbangan Tamadun Hwang Ho dalam bidang pertanian.
2. Apakah sumbangan Tamadun Hwang Ho dalam bidang falsafah?
3. Apakah kepentingan kalendar kepada raja?
1) Sistem pengairan dibina untuk memajukan pertanian dan mengelakkan banjir, dan penciptaan cangkul dan sabit dan teknologi
pembajakan. 2) Pengamalan falsafah perang Sun Tzu dalam karyanya The Art of War yang membincangkan selok belok perang.
3) digunakan untuk menentukan musim menanam dan menuai.
Jawapan:
TINGKATAN 4
13
Untuk mendapatkan eBook lengkap

secara PERCUMA,
sila layari:
www.edunation.my
Apakah pandangan anda tentang eBook Sejarah ini?

Bantulah kami untuk menambah baikkan kualitinya dengan menjawab survey
kami di:
TINGKATAN 4
https://goo.gl/forms/iPAttk9k9VbDebNk1
14
BAB
PENINGKATAN TAMADUN
2.0 TAMADUN YUNANI (BAHAGIAN 1)

goo.gl/ixsF4a
Aspek
Ciri-ciri negara
kota
Ciri-ciri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Dalam Tamadun Yunani terdapat banyak negara kota.

Negara kota terbentuk daripada gabungan beberapa buah kampung dan bandar.
Antara negara kota yang terkenal ialah Athens, Corinth dan Sparta.
Setiap negara kota mempunyai acropolis and agora.
a. Acropolis ialah tempat penempatan bangunan kerajaan dan kegamaan.
b. Agora ialah tempat pertemuan rakyat dan pusat ekonomi.
Di luar setiap negara kota terdapat kawasan pertanian.
Setiap negara kota mempunyai sistem pemerintahan dan undang-undang tersendiri.
Sistem pemerintahan di Yunani telah mengalami empat perubahan sebelum sistem

demokrasi diperkenalkan.
Sistem
Beraja
Sistem
pemerintahan
Athens
1.
2.
3.
4.
5.
Oligarki
Aristokrasi
Tirani
Demokrasi
Sistem Beraja raja merupakan ketua hakim, ketua tentera dan ketua agama. Raja
dibantu oleh konsul.
Oligarki sistem pemerintahan dikuasai oleh konsul yang terdiri dari golongan kaya
semasa kuasa raja semakin merosot.
Aristokrasi sistem pemerintahan oleh golongan bangsawan yang kaya daripada
kalangan konsul di mana mereka mempunyai kuasa yang besar dalam pemerintahan.
Tirani sistem pemerintahan zalim yang menggunakan kuasa sewenang-wenangnya
oleh rakyat dan angkatan tentera yang menuntut rampasan kuasa apabila tertimbul
rasa tidak puas hati terhadap pemerintahan aristokrasi.
Demokrasi sistem pemerintahan yang ditadbir oleh wakil rakyat yang dipilih oleh
rakyat melalui pilihan raya.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Bagaimanakah negara kota terbentuk?

Apakah maksud acropolis?
Apakah maksud agora?
Apakah peranan raja dalam tamadun Yunani.
Apakah maksud pemerintahan oligarki?
Apakah maksud pemerintahan tirani?
1) Hasil gabungan beberapa buah kampung dan bandar; 2) Tempat penempatan bangunan kerajaan dan keagamaan; 3) Tempat
pertemuan rakyat dan pusat ekonomi; 4) Ketua hakim, ketua tentera dan ketua agama; 5) Sistem pemerintahan dikuasai oleh konsul yang
terdiri dari golongan kaya semasa kuasa raja semakin merosot; 6) Pemerintahan yang zalim, iaitu kekuasaan digunakan dengan
sewenang-wenangnya.
Jawapan:
TINGKATAN 4
15
2.0 TAMADUN YUNANI (BAHAGIAN 2)

goo.gl/K05xPc
Aspek
Sistem
Pentadbiran
Demokrasi di
Athens
Perbandingan
antara sistem
demokrasi di
Athens dengan
sistem
demokrasi di
Malaysia
Ciri-ciri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Terdiri daripada Dewan Perhimpunan dan Majlis.

Semua warganegara lelaki dewasa boleh menjadi Ahli Dewan Perhimpunan antara
enam bulan sehingga satu tahun.
Dewan perhimpunan bersidang tiga kali sebulan.
Ahli Dewan Perhimpunan boleh mengemukakan cadangan tentang dasar kerajaan.
Ahli Majlis mengendalikan segala keputusan Dewan Perhimpunan.
Ahli Dewan Perhimpunan berkuasa melantik ahli Majlis, Majstret and Juri.
Sistem demokrasi di Athens
Sistem demokrasi di Malaysia
Berbentuk penyertaan langsung
Berbentuk penyertaan tidak langsung, iaitu

demokrasi berparlimen.
Semua warganegara lelaki dewasa

boleh menjadi Ahli Dewan Perhimpunan
Semua warganegara lelaki dan perempuan

dewasa berumur 21 tahun ke atas boleh
menjadi Ahli Dewan Rakyat yang dipilih
melalui pilihan raya.
Tamadun Yunani telah melahirkan banyak ahli-ahli falsafah yang mengemukakan soal nilai
individualism, kehidupan manusia dan demokrasi.
Perkembangan
Falsafah
Ahli falsafah
Ketokohan
Socrates
1.
2.
3.
Plato
1.
Aristotle
2.
1.
Heredotus
Thucydides
1.
2.
1.
2.
3.
Pakar dalam perbincangan melalui kaedah soal jawab.

Beliau sentiasa mencari kebahagian masyarakat.
Beliau dituduh merosakkan pemikiran masyarakat dan dijatuhi
hukuman bunuh dengan cara meminum racun.
Menegaskan masyarakat yang sempurna merupakan masyarakat
yang diperintah oleh ahli falsafah (melalui karyanya Republic)
Mengasaskan akademi falsafah.
Mendalami ilmu sains dan falsafah untuk membaiki dunia dalam
karyanya Politics.
Dikenali sebagai Bapa Sejarah
Menghasilkan karya History of Persian Wars.
Dianggap sebagai Pengasas Sejarah Saintifik
Merupakan penulis sejarah yang berteraskan penyelidikan.
Menghasilkan karya History of the Peloponnesian War.
Soalan
1.
2.
3.
Berapa kalikah Dewan Perhimpunan perlu bersidang dalam sebulan?

Apakah kata-kata Plato yang terkenal?
Mengapakah Thucydides digelar Pengasas Sejarah Saintifik?
1) 3 kali; 2) Masyarakat yang sempurna ialah masyarakat yang diperintah oleh ahli falsafah; 3) Penulisan sejarah berteraskan penyelidikan
Jawapan:
TINGKATAN 4
16
2.1 TAMADUN ROM (BAHAGIAN 1)

goo.gl/eTvA4X
Aspek
Ciri-ciri
1.
2.
Ciri-ciri
Pemerintahan
Republik Rom
3.
1.
2.
Sistem
Perundangan
Tamadun Rom
3.
Rom membentuk sebuah negara Republik pada tahun 509 S.M.

Kuasa tertinggi dipegang oleh 2 orang konsul dengan tujuan untuk mengimbangi
kuasa.
Di bawah 2 orang konsul terdapat 2 dewan: Dewan Senat dan Dewan Perhimpunan.
a. Konsul dipilih dari ahli Dewan Senat dan dilantik oleh Dewan Senat. Sebelum
seseorang ahli Dewan Senat dilantik menjadi konsul, beliau ialah praeotor
(pemerintah tentera).
b. Dewan Senat yang diwakili oleh golongan bangsawan berperanan
membincangkan hal-hal pentadbiran negara dan merangka perundangan.
c. Dewan Perhimpunan yang diwakili oleh rakyat Rom berperanan meluluskan semua
keputusan yang dibuat oleh Dewan Senat.
Undang-undang terawal Rom adalah dikenali sebagai Hukum Kanun 12 atau Papan
Dua Belas. Undang-undang dipahat pada kayu dan ditempatkan di tempat awam
untuk dibaca oleh rakyat Rom.
Maharaja Justinian mengumpul, menyatukan dan membukukan undang-undang Rom
yang kemudian dikenali sebagai Kod Undang-Undang Rom atau Undang-undang
Justinian.
Undang-Undang Justinian:
a. Terdiri daripada 3 cabang, iaitu undang-undang sivil, undang-undang rakyat dan
undang-undang natural (natural law).
b. Prinsip-prinsip:
i. Semua manusia sama di sisi undang-undang
ii. Seseorang tidak bersalah sehingga terbukti bersalah
iii. Keadilan terhadap setiap individu
iv. Hukuman berasaskan bukti yang cukup.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah tujuan kerajaan Rom memperkenalkan jawatan dua konsul?

Bagaimana cara perlantikan konsul dilakukan?
Apakah peranan Dewan Senat?
Mengapa undang-undang tamadun Rom dikenali sebagai Papan Dua Belas?
Siapakah tokoh yang membukukan undang-undang Rom?
Sebutkan jenis undang-undang yang terdapat dalam tamadun Rom?
1) untuk mengelakkan salah seorang daripada konsul mempunyai pengaruh yang lebih kuat; 2) dilantik oleh Dewan Senat; 3) melantik
konsul, membincangkan hal-hal pentadbiran negara dan merangka perundangan; 4) Undang-undang dipahat pada kayu dan ditempatkan
di tempat awam untuk bacaan rakyat; 5) Maharaja Justinian; 6) Undang-undang sivil, undang-undang rakyat dan undnag-undang natural
Jawapan:
TINGKATAN 4
17
2.1 TAMADUN ROM (BAHAGIAN 2)

goo.gl/iAquYA
Sumbangan dalam
bidang Teknologi
Pengangkutan
Huraian
1.
2.
Penciptaan layar yang lebih kukuh dan perahu yang lebih besar.
Kesan peningkatan ilmu pelayaran:
a. Meningkatkan aktiviti perdagangan laut
b. Perahu layar mejadi alat pengangkutan penting, khasnya dalam peperangan
dan perluasan kuasa.
Antara pembinaan monumen yang agung di Rom termasuk:
Binaan di
Rom
Ciri-ciri
Pantheon
1.
2.
Merupakan binaan berbentuk kubah.

Berfungsi sebagai tempat memuja dan menyimpan patung
dewa dan tempat menjalankan kerja-kerja awam.
Colloseum
1.
2.
3.
Aqueduct
1.
Merupakan binaan berbentuk kubah.

Dapat memuatkan 50,000-80,000 penonton
Berfungsi sebagai tempat pahlawan Rom bertarung dan juga
sebagai teater.
Merupakan saluran air dalam tanah dan dalam pintu gerbang
yang disalurkan kepada bandar Rom.
Teknologi aqueduct berasaskan sistem graviti.
Seni bina
2.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah kepentingan kapal layar dalam tamadun Rom?

Apakah peranan senibina Pantheon?
Apakah peranan senibina Colloseum?
Apakah peranan senibina Aqueduct?
1) meningkatkan aktiviti perdagangan laut, menjadi pengangkutan penting, terutamanya dalam peperangan dan perluasan kuasa; 2)
tempat memuja, tempat penyimpanan patung dewa dan tempat menjalankan kerja-kerja awam; 3) tempat pahlawan Rom bertarung dan
teater; 4) saluran air dalam tanah dan pintu gerbang yang disalurkan kepada bandar.
Jawapan:
TINGKATAN 4
18
2.2 TAMADUN INDIA (BAHAGIAN 1)

goo.gl/m3iJ3P
Aspek
Huraian
1.
Pembentukan
Tamadun India
2.
3.
4.
Latar belakang:
a. Kemuculan tamadun India bermula selepas kejatuhan tamadun Indus
disebabkan serangan orang Aryan.
b. Orang Aryan menduduki Lembah Indus dan membawa satu budaya dan
tahap baru kepada masyarakat Lembah Indus. Tahap ini dipanggil Zaman
Vedik sempena kelahiran kitab-kitab Veda.
c. Pada zaman Vedik, agama Hindu dilahirkan.
Perkembangan:
a. Menjelang abad ke-7, perhatian masyarakat Indus beralih ke Lembah Ganges.
b. Pada zaman ini, dua bentuk kerajaan wujud, iaitu kerajaan kecil (janapada)
dan kerajaan besar (mahajanapada) dan semuanya mengamalkan sistem
pemerintahan beraja.
Penyatuan: Chandragupta Maurya menyatukan kerajaan-kerajaan kecil di India
Utara pada zaman pemerintahannya yang dikenali sebagai Dinasti Maurya.
Kegemilangan: Dinasti Maurya mencapai kemuncak kegemilangan pada masa
pemerintahan maharaja Asoka setelah berjaya menakluki negeri Kalinga.
Zaman
pemerintahan
Perluasan empayar
Chandragupta
Maurya
1.
2.
Bindasura (anak
Chandragupta)
Perluasan empayar bermula.

Kejayaan adalah disebabkan pasukan tenteranya yang
besar (600 ekor gajah, 1,000 orang tentera berkuda dan
10,000 orang infantri)
3. Berjaya menguasai seluruh India Utara hingga ke Punjab.
4. Berjaya menewaskan Seleceus yang memerintah empayar
Seleucid di Syria dan kawasan sempadan India Barat.
Berjaya meluaskan empayar Maurya ke Mysore di bahagian
selatan India.
Asoka
(anak
Bindasura)
1.
2.
Kejayaan Dinasti
Maurya dalam
pembinaan
empayar
1.
Peristiawa Perang
Kalinga
2.
3.
Berjaya menakluki Kalinga selepas Perang Kalinga.

Selepas Perang Kalinga, Asoka meluaskan kuasanya secara
lembut dengan menekankan agama Buddha.
Perang Kalinga menyebabkan 100,000 orang terkorban dan 150,000 orang

tercedera.
Peristiwa tersebut menyedihkan Asoka dan memberi kesedaran kepada Asoka
tentang akibat peperangan yang membawa penderitaan dan kematian.
Asoka kemudian memeluk agama Buddha dan menekankan kedamaian dan
kemajuan sosial serta menjalankan penaklukan melalui penyebaran agama
Buddha dan tidak lagi menerusi ketenteraan.
Soalan
1.
2.
Apakah maksud Zaman Vedik?

Apakah kejayaan besar yang dicapai oleh Asoka?
1) Nama Zaman Vedik diambil sempena kelahiran kitab-kitab Veda; 2) berjaya menakluki Kalinga.
Jawapan:
TINGKATAN 4
19
2.2 TAMADUN INDIA (BAHAGIAN 2)

goo.gl/e53Svi
Aspek
Huraian
1.
2.
3.
Sistem
Perundangan
Tamadun India
4.
5.
6.
1.
2.
3.
Kemajuan
Tamadun India
dalam Bidang
Ekonomi
4.
5.
6.
7.
Kitab Dharma Sastra merupakan asas sistem perundangan tamadun India.

Raja bertanggungjawab memelihara kedaulatan undang-undang.
Denda dikenakan terhadap sesiapa yang melakukan kesalahan berdasarkan
betapa beratnya kesalahan berkenaan.
Golongan Brahmin mahir tentang hukum-hakam agama dan memainkan peranan
penting dalam urusan undang-undang.
Undang-undang maharaja disampaikan sebagai titah perintah raja pada zaman
Dinasti Maurya. Semua titah perintah tersebut diukir pada tiang batu yang
diletakkan di tepi jalan supaya boleh dibaca oleh raykat. Tiang tersebut dikenali
sebagai Tiang Asoka.
Maharaja Asoka ialah pemimpin yang adil kerana sentiasa berpegang kepada
konsep kesejahteraan rakyat.
Dalam tamadun India, kegiatan perdagangan dalaman dan perdagangan luar
berkembang pesat.
Perdagangan luar berlaku:
a. antara kerajaan Maurya dengan negara luar seperti Sri Lanka, Macedonia,
Asia Tenggara dan Asia Tengah,
b. di pelabuhan utama seperti Tamralipti, Kadura, Ghantashala, Broach, Chaul,
Cambay dan Kalyan.
Perdagangan dalaman:
a. Berlaku di pusat perdagangan termasuklah Anga, Kalinga da Karusa.
b. Melibatkan perdagangan hasil-hasil seperti berlian, emas, gading gajah,
mutiara dan senjata.
Persatuan perdagangan diwujudkan di setiap bandar, contohnya persatuan
tukang kayu, tukang kulit dan tukang logam. Tujuan kelahiran persatuan adalah
untuk mengawal harga, kualiti barang dan gaji pekerja. Persatuan dikawal oleh
undang-undang dan pelaksanaan undang-undang tersebut diawasi oleh raja.
Mata wang emas diunakan dalam urusan jual-beli.
Bidang perusahaan yang mengeluarkan tekstil, kain kapas, sutera, barangan emas,
batu permata dan mutiara juga berkembang.
Cukai yang dikenakan terhadap pelbagai jenis hasil perdagangan seperti hasil
buah-buahan dan hasil pertanian digunakan untuk menyara raja, para pentadbir
dan ahli tentera.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah nama kitab perundangan dalam tamadun India?

Apakah itu Tiang Asoka?
Apakah matlamat persatuan pedagang diwujudkan?
Apakah hasil perusahaan yang terkenal semasa Tamadun India?
Mengapakah cukai dipungut?
1) Kitab Dharma Sutra; 2) tiang batu yang diukir titah perintah maharaja Asoka dan ditempatkan di tepi jalan untuk dibaca oleh rakyat;
3) Untuk mengawal harga, kualiti barang dan gaji pekerja; 4) tekstil, kain kapas, sutera, barangan emas, batu permata dan mutiara; 5)
untuk menyara raja, para pentadbir dan ahli tentera.
Jawapan:
TINGKATAN 4
20
2.3 TAMADUN CHINA (BAHAGIAN 1)

goo.gl/Qkorzy
Aspek
Huraian
1.
Pembentukan
Tamadun China
2.
3.
4.
Kawasan tamadun China adalah dari kawasan Lembah Hwang Ho hingga ke

bahagian selatan China.
Perluasan kawasan bermula pada zaman pemerintahan Dinasti Chin.
Pengasas Dinasti Chin ialah Maharaja Shih Huang Ti. Beliau meluaskan jajahan
takluknya sehingga ke Sungai Merah di Vietnam.
Zaman empayar merupakan zaman berlakunya banyak peperangan dan
perluasan kuasa. Jajahan takluk yang luas dapat disatukan di bawah sebuah
pentadbiran pusat.
1.
Sistem
Perundangan
Dinasti Chin
Sistem perundangan berteraskan dua prinsip utama: hukuman berat dan bercorak
kolektif.
2. Undang-undang berteraskan falsafah legalisme dan digubal oleh ahli falsafah
yang bernama Han Fei Tzu pada zaman Dinasti Chin.
3. Menurut falsafah legalisme Han Fei Tzu,
a. Undang-undang tegas dapat mengawal tingkah laku manusia.
b. Undang-undang dilaksanakan tanpa rasa belas kasihan.
c. Raja memiliki kuasa yang utuh untuk menguatkuasakan undang-undang
tanpa mengira dalam apa juga keadaan. Ini bertujuan untuk membendung
tindakan liar manusia.
4. Pada zaman Dinasti Han, undang-undang berteraskan ajaran Confucius
diamalkan. Ajaran Confucius menekankan keperluan raja mempunyai pekerti baik
dan mejaga keharmonian manusia serta masyarakat.
Peningkatan ekonomi berlaku akibat daripada kemajuan dalam bidang pertanian,
perdagangan dalam negeri dan maritim, perusahaan, pembentukan persatuan
perniagaan dan perhubungan.
Bidang
Ciri-ciri
Peralatan
Pertanian
Sistem
penanaman
Kemajuan
Tamadun China
dalam Ekonomi
TINGKATAN 4
Sistem
pengairan
1.
2.
Tenggala diperkenalkan untuk membuat batas tanaman.

Kolar kuda diperkenalkan untuk membolehkan kuda menarik
tenggala kayu, kereta kuda dan kereta sorong beroda, serta
penyisir tanah.
1. Sistem penanaman secara bergilir diperkenalkan untuk
menjaga kesuburan tanah.
2. Kawasan bukit diteres untuk dijadikan kawasan pertanian pada
zaman Dinasti Shang.
Pembinaan terusan dibina untuk memperoleh sumber air dalam
pertanian terkawal dan mengawal banjir.
Perusahaan,
perdagangan
dalam negeri
dan maritim,
pembentukan
persatuan
perdagangan
1.
Sistem
perhubungan
Pembinaan jalan raya, jambatan dan alat pengangkutan juga

menyumbang kepada perkembangan ekonomi yang pesat.
2.
3.
Perusahaan tembikar dan logam berkembang sejak zaman

Dinast Han.
Hasil perusahaan diperdagangkan di dalam negeri sendiri dan
didagangkan ke kawasan di luar China (Alam Melayu, India,
Timur Tengah dan Barat), mula-mulanya melalui jalan darat
(Jalan Sutera Darat) dan kemudian melalui Jalan Laut.
Di negeri China, persatuan perdagnagan terbentuk.
21
TINGKATAN 4
22
Jawapan:
1) zaman berlakunya banyak peperangan dan perluasan kuasa. Jajahan takluk yang luas dapat disatukan di bawah sebuah pentadbiran
pusat; 2) prinsip hukuman berat dan bercorak kolektif; 3) Ahli falsafah yang menggubal dan memperkenalkan undang-undang pada zaman
Dinasti Chin; 4) Undang-undang tegas dapat mengawal tingkah laku manusia, Undang-undang dilaksanakan tanpa rasa belas kasihan,
Raja memiliki kuasa yang utuh untuk menguatkuasakan undang-undang tanpa mengira apa juga keadaan. Ini bertujuan untuk
membendung tindakan liar manusia; 5) untuk membolehkan kuda menarik tenggala kayu, kereta kuda dan kereta sorong beroda, serta
penyisir tanah.
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang dimaksudkan dengan zaman empayar?

Apakah prinsip undang-undang tamadun China?
Siapakah tokoh Han Fei Tzu?
Apakah kata-kata Han Fei Tzu dalam bidang perundangan?
Apakah kegunaan kolar kuda?
Soalan
2.3 TAMADUN CHINA (BAHAGIAN 2)

goo.gl/NQklQT
Aspek
Huraian
1.
2.
3.
Sistem
Pendidikan
dalam
Tamadun
China
4.
5.
6.
Tujuan utama pendidikan di China adalah untuk lulus peperiksaan awam kerajaan.
Terdapat 3 peringkat pendidikan di China, iaitu:
a. Pendidikan rendah: tertumpu pada kegiatan mengenal dan menghafal tulisan
ideogram dan 9 buah buku suci tanpa memahami maknanya.
b. Pendidikan menengah: tertumpu pada karangan dan sastera.
c. Pendidikan tinggi: tertumpu pada penterjemahan buku suci.
Terdapat 3 tahap peperiksaan awam:
a. Tahap pertama: Hsiu Tai (ijazah pertama)
b. Tahap kedua: Chun-Jen (sarjana)
c. Tahap ketiga: Chin Shih (doktor falsafah)
Cara peperiksaan awam dilaksanakan:
a. Peperiksaan dikendalikan dengan ketat. Jika didapati sesiapa yang meniru, hukuman
mati akan dikenakan.
b. Calon ditempatkan di dalam bilik dengan disediakan makanan dan dikurung selama
3 hari untuk menulis jawapan.
c. Pemeriksa dikurung sebelum tiba hari peperiksaan.
Tempat peperiksaan awam:
a. Tahap pertama dijalankan di daerah.
b. Tahap kedua diadaka di ibu kota daerah.
c. Tahap ketiga dijalankan di ibu kota empayar yang bertempat di istana, iaitu di
hadapan maharaja.
Tempoh peperiksaan awam:
a. Tahap pertama: 2 kali dalam tempoh 3 tahun.
b. Tahap kedua dan ketiga: 3 tahun sekali.
Seni bina
Ciri-ciri
Tembok
Besar
China:
1.
2.
3.
4.
Seni Bina
dalam
Tamadun
China
Temboktembok
Bandar
Istana
Kuil
Pagoda
TINGKATAN 4
Dibina oleh Shih Huang Ti untuk mempertahankan wilayah China daripada

serangan orang Hun (nomad).
Panjangnya adalah kira-kira 5,000 kilometer dan lebarnya antara 4.5 meter
hingga 9 meter dan ketinggiannya 7.5 meter.
Pada zaman Dinasti Ming, tembok ini disambung sehingga 6,400 kilometer.
Menggunakan tenaga lebih daripada 30,000 orang.
1.
Tembok-tembok di kawasan bandar Anyang, Changan, Loyang dan Peking

dibuat daripada batu.
2. Setiap tembok mempunyai pintu gerbang yang dikelilingi oleh parit yang
besar dan menara.
3. Kawasan di dalam tembok adalah kawasan tempat tinggal maharaja
China.
1. Istana maharaja yang masih kekal sehingga hari ini ialah Kota Larangan.
2. Di istana tersebut terdapat banyak dewan dan taman.
3. Dewan berfungsi sebagai balai penghadapan serta tempat keraian,
perjumpaan dan tempat hukuman.
Terdiri daripada beberapa buah bangunan yang merangkumi tempat tinggal,
pusat pemujaan dan ruang tetamu.
Binaan setinggi 15 tingkat dan berbentuk oktagon atau segi empat sama.
23
TINGKATAN 4
24
Jawapan:
1) untuk lulus peperiksaan awam kerajaan; 2) untuk mengenal dan menghafal tulisan ideogram dan 9 buah buku suci tanpa memahami
maknanya; 3) Peperiksaan dikendalikan dengan ketat. Jika didapati sesiapa yang meniru, hukuman mati akan dikenakan. Calon
ditempatkan di dalam bilik dengan disediakan makanan dan dikurung selama 3 hari untuk menulis jawapan. Pemeriksa dikurung sebelum
tiba hari peperiksaan; 4) peperiksaan tahap pertama diadakan 2 kali dalam tempoh 3 tahun manakala peperiksaan tahap kedua dan
ketiga diadakan sekali setiap 3 tahun; 5) Dbina oleh Shih Huang Ti untuk mempertahankan wilayah China daripada serangan orang Hun
(nomad); panjangnya kira-kira 5,000 km dan lebarnya antara 4.5m hingga 9m dan ketinggiannya 7.5m.
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah tujuan pendidikan diperkenalkan?

Apakah tumpuan pendidikan peringkat rendah?
Bagaimana peperiksaan dijalankan?
Bilakah peperiksaan dijalankan?
Apakah tujuan Tembok Besar China dibina dan apakah ciri-cirinya?
Soalan
2.4 AGAMA DAN KEPERCAYAAN DUNIA

(BAHAGIAN 1)
Aspek
Huraian
1.
2.
3.
4.
Sejarah
Perkembangan
Agama Hindu

goo.gl/68FYGX
5.
6.
7.
8.
Agama Hindu muncul sejak zaman Tamadun Indus.

Perkataan Hindu merujuk kepada masyarakat yang tiggal di Sungai Sindhu.
Zaman Vedik merupakan zaman apabila wujud kitab suci Veda yang menjadi
kitab kepada agama Hindu.
Agama Hindu percaya bahawa Tuhan mempunyai 3 fungi utama:
a. Mencipta (Brahman)
b. Memelihara (Vishnu)
c. Membinasa (Siva)
Agama Hindu mempunyai 6 aliran, iaitu Saivisme, Vaishnavisme, Saktham,
Ganapathyam, Kaumaram dan Saura.
Agama Hindu didominasi oleh golongan Brahmin sejak zaman empayar Maurya.
Masyatakat Hindu percaya kepada Hukum Karma yang berkaitan dengan
kelakuan manusia semasa hidup dan kelahiran semula selepas mati.
Kelahiran semula adalah bergantung pada Karma dan tujuan hidup adalah untuk
mencapai Moksya, iaitu untuk mencapai tahap kebebasan mutlak dan bersatu
dengan Tuhan dan tidak akan lahir lagi ke dunia. Untuk mencapai tahap ini,
seseorang ini perlu berbuat baik semasa hidupnya.
1.
Sejarah
perkembangan
Buddha
Pengasas agama Buddha ialah Siddharta Gautama dan juga dikenali sebagai
Gautama Buddha.
2. Agama Buddha muncul sebagai satu penentangan golongan Ksyatria terhadap
penguasaan golongan Brahmin dalam soal agama dan kehidupan.
3. Sistem kasta dianggap menjadikan masyarakat tidak teratur.
4. Hal ini menyebabkan Gautama Buddha cuba untuk mencari kebenaran.
5. Beliau menemui kebenaran ketika bertapa di bawah pokok bodhi di kampung
Uruveda.
6. Kebenaran yang ditemui oleh Gautama dipercayai akan melepaskan diri manusia
daripada kesengsaraan.
7. Empat Kebenaran Mulia menjadi asas agama Buddha dan termasuklah:
a. Dukka (penderitaan)
b. Samudaya (sebab penderitaan)
c. Nirodha (nafsu yang membawa penderitaan)
d. Marga (cara memadamkan nafsu dan keinginan)
8. Empat kebenaran mulia dalam agama Buddha boleh dicapai melalui 8 jalan:
kepercayaan yang betul, tujuan yang betul, pertuturan yang baik, perbuatan
yang baik, hidup yang baik, usaha yang baik, fikiran yang baik dan renungan yang
baik.
9. Agama Buddha menjadi agama rasmi kerajaan Maurya pada zaman
pemerintahan Asoka.
10. Agama Buddha berkembang pesat di China, Tibet, Sri Lanka dan negeri-negeri
Asia Tenggara kerana tindakan kerajaan menghantar mubaligh ke luar negara.
Soalan
1.
2.
Apakah yang dimaksudkan dengan 'Hukum Karma'?

Nyatakan empat asas ajaran Buddha.
1) Hukum yang berkaitan dengan kelakuan manusia semasa hidup dan kelahiran semula selepas mati; 2) Dukka (penderitaan), Samudaya
(sebab penderitaan), Nirodha (nafsu yang membawa penderitaan) dan Marga (cara memadamkan nafsu dan keinginan)
Jawapan:
TINGKATAN 4
25
2.4 AGAMA DAN KEPERCAYAAN DUNIA

(BAHAGIAN 2)
Aspek
Huraian
1.
2.
3.
4.
Sejarah
Perkembangan
Agama Kristian
5.
6.
7.
8.
1.
2.
3.
4.
Sejarah
perkembangan
Agama Islam
Agama Kristian diasaskan oleh Jesus Christ yang berasal dari Jerusalem.
Tarikh 25 Disember dianggap sebagai Hari Natal oleh penganut Kristia.
Bible merupakan kitab agama suci Kristian yag terdiri daripada Old Testament dan
New Testament.
Dalam perkembangan Kristian di Eropah, penganut agama mengharungi
tentangan daripada pemerintah Rom sendiri.
Agama Kristian mula bertapak di Eropah pada zaman Rom, iaitu semasa
pemerintahan Constantine. Beliau mengiktiraf agama Kristian sebagai satu ajaran
yang bebas dipraktikkan oleh masyarakat Rom.
Sebelum kedatangan Kristian, masyarakat Rom mengamalkan pagan, iaitu
mereka tidak mempercayai atau menganut sebarang agama utama dunia.
Individu yang terlibat dengan perancangan dan kegiatan agama dikecualikan
daripada dikenakan kerja berat.
Hari Ahad dijadikan hari aktiviti agama.
Agama Islam diwahyukan oleh Allah s.w.t. kepada Nabi Muhammad s.a.w pada 6
Ogos tahun 610M. Bersamaan 17 Ramadan melalui malaikat Jibril di Gua Hira.
Nabi Muhammad s.a.w. berhijrah ke Madinah pada 12 September tahun 622M.
Bersamaan 1 Rabiulawal untuk melindungi Islam daripada terus ditekan oleh orang
Quraisy Makkah.
Terdapat dua teras dalam agama Islam:
a. Akidah: keyakinan sepenuhnya terhadap keesaan Allah
b. Syariah: undang-undang yang terkandung dalam al-Quran dan al-Sunnah
(hadis)
Penganut Islam wajib meyakini Rukun Iman dan Rukun Islam:
Rukun Kandungan
Rukun
Iman
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Percaya kepada Allah s.w.t

Percaya kepada malakat.
Percaya kepada kitab-kitab.
Percaya kepada para nabi dan rasul.
Percaya kepada hari kiamat.
Percaya kepada qadha dan qadar (ketetapan dan pelaksanaan).
Rukun
Islam
1.
Pengakuan Tiada Tuhan yang disembah melainkan Allah dan Nabi

Muhammad itu pesuruh Allah
Wajib menunaikan solat lima waktu sehari semalam.
Wajib mengeluarkan zakat.
Wajib berpuasa pada bulan Ramadhan.
Menunaikan fardu haji di Makkah bagi yang mampu.
2.
3.
4.
5.
1.
Sejarah
Perkembangan
Ajaran
Confucianisme
2.
3.
4.
TINGKATAN 4

goo.gl/tdCFlh
Confucius lahir pada sekitar tahun 551 S.M. di negeri Lu dan merupakan pengasas
ajaran Confucianisme.
Confucius pernah menjadi pegawai kerajaan negeri Lu tetapi beliau kemudian
meletakkan jawatan dan mengembara untuk menyebarkan ajarannya.
Ajaran Confucius menenekankan prinsip moral yang tinggi termasuk
perikemanusiaan (ren), kesusilaan (li) dan ketaatan kepada ibu bapa (xiao).
Menurut Confucius, seseorang haruslah mendapat pendidikan untuk mencapai
ketinggian moral.
26
Sejarah
Perkembanga
Ajaran Taoisme
1.
2.
3.
4.
Pengasas ajaran Taoisme ialah Lao Tze yang lahir di negeri Chu pada sekitat tahun
604 S.M.
Lao Tze menghasilkan buku yang bertajuk Tao Te Ching yang mengandungi idea
falsafah Taoisme.
Ajaran Taoisme menumpukan konsep Tao yang bermaksud jalan.
Setiap tindakan akan ditentukan oleh Tao dan manusia tidak harus bertindak
terhadap apa-apa yang berlaku (wu-wei) dan mengubah sesuatu ke arah
kebaikan kerana perkara ini adalah bertentangan dengan prinsip wu-wei dan
akan merosakkan dunia.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Bagaimanakah agama Kristian boleh berkembang di Eropah?

Apakah yang dimaksudkan dengan 'pagan'?
Dimanakah Nabi Muhammad s.a.w. menerima wahyu pertama?
Apakah yang dimaksudkan dengan 'syariah'?
Apakah konsep yang ditekankan oleh konsep confucianisme?
1) Agama Kristian mula bertapak di Eropah pada zaman Rom, iaitu semasa pemerintahan Constantine. Beliau mengiktiraf agama Kristian
sebagai satu ajaran yang bebas dipraktikkan oleh masyarakat Rom; 2) orang yang tidak mempercayai atau menganut sebarang agama
utama dunia; 3) di Gua Hira; 4) undang-undang yang terkandung dalam al-Quran dan al-Sunnah (hadis); 5) prinsip moral yang tinggi
termasuk perikemanusiaan (ren), kesusilaan (li) dan ketaatan kepada ibu bapa (xiao).
Jawapan:
TINGKATAN 4
27
BAB
TAMADUN AWAL ASIA TENGGARA
3.0 Kerajaan Agraria (Part 1)

https://goo.gl/84VYLu
Ciri-ciri Kerajaan Agraria
Kerajaan yang berasaskan pertanian, penternakan dan pemungutan hasil hutan dan
sungai
Kawasan tanah subur seperti di lembah sungai, kawasan bukit dan lereng gunung
berapi.
Kegiatan
Utama
Penanaman padi sawah di kawasan rendah yang memerlukan sumber air

Penanaman padi huma di lereng bukit yang kurang mendapatkan sumber air,
e.g teres, relong
Tanaman
Sampingan
Jagung, pisang, keledek, sayur-sayuran

Rempah cengkeh, lada hitam
Kayu gaharu, kayu cendana, kapur baru, tanduk, gading, damar, buah-buahan,
sarang burung
Perikanan
Di sawah, paya dan sungai serta mendapatkan kulit kura-kura
Penternakan
Lembu, kerbau, kambing, ayam
Pasaran
Hasil yang berlebihan akan dipasarkan di bandar
Faktor
Perkembangan
Sistem pengairan yang baik, penglibatan raja dan kerajaan dalam pengurusan sistem
pengairan
Maksud
Kedudukan
Hasil Hutan
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang dimaksudkan dengan kerajaan Agraria?

Dimanakah kedudukan kerajaan Agraria?
Dimanakah kawasan penangkapan ikan dijalankan oleh masyarakat Agraria?
Sebutkan jenis-jenis binatang ternakan masyarakat Agraria.
Apakah faktor perkembangan kerajaan Agraria?
1) Kerajaan yang berasaskan pertanian, penternakan dan pemungutan hasil hutan dan sungai 2) Kawasan tanah subur seperti di lembah
sungai, kawasan bukit dan lereng gunung berapi. 3) Di sawah, paya dan sungai serta mendapatkan kulit kura-kura 4) Lembu, kerbau,
kambing, ayam. 5) Sistem pengairan yang baik, penglibatan raja dan kerajaan dalam pengurusan sistem pengairan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
28
3.0 - Kerajaan Agraria (Part 2)

goo.gl/o2eCCO
Bagaimanakah kerajaan agraria berupaya berkembang sebagai kerajaan pertanian yang ulung?
1.
Tanah yang subur
2.
Iklim yang panas dan lembap sepanjang tahun
3.
Bekalan air yang mencukupi
4.
Sistem pengairan yang baik
5.
Peranan raja dalam membina sistem pengairan
6.
Mempunyai sistem pengangkutan yang baik
7.
Terdapat sumber ikan dari sungai dan tasik
Soalan
1.
2.
3.
Apakah jenis iklim yang sesuai untuk kegiatan pertanian?

Apakah peranan raja dalam membantu perkembangan kerajaan Agraria?
Dimanakah masyarakat kerajaan awal menangkap ikan?
1) panas dan lembap sepanjang tahun 2) membina sistem pengairan. 3) sungai dan tasik
Jawapan:
TINGKATAN 4
29
3.0 Kerajaan Agraria (Part 3)

goo.gl/WEKI9x
Faktor yang menyebabkan kerajaan Angkor menjadi kerajaan agraria yang terkenal
Sistem
pengairan
Mempunyai sistem pengairan yang baik

Mendapatkan sumber air daripada Sungai Mekong dan Tasek
Peranan raja
Bertanggungjawab dalam pengurusan sistem pengairan

e.g. Raja Indrabbarnam I telah membina baray yang mampu mengairi tanah padi
seluas 12.3 juta ekar tanah pada musim kemarau
Kesuburan
Tanah
Tasik Tonle Sap dan Lembah Sungai Mekong berperanan untuk menyubur tanah
Terutamanya selepas musim banjir disebabkan mendapatkan lumpur
Iklim
Panas dan lembap sepanjang tahun

Sesuai untuk tanaman padi
Sungai Mekong merupakan alat perhubungan dan pengangkutan dengan kawasan

luar
Perhubungan
Soalan
1.
2.
3.
4.
Dari manakah sumber air diambil untuk memajukan kegiatan pertanian?

Siapakah yang bertanggungjawab membina baray?
Apakah kepentingan baray?
Apakah kepentingan Sungai Mekong selain dari membekalkan sumber air?
1) Sungai Mekong dan Tasek 2) Raja 3) mengairi tanah padi seluas 12.3 juta ekar tanah pada musim kemarau 4) alat perhubungan dan
pengangkutan dengan kawasan luar
Jawapan:
TINGKATAN 4
30
3.1 Kerajaan Maritim (Part 1)

goo.gl/49ideo
Ciri-ciri Kerajaan Maritim

Maksud
Kerajaan yang menjalankan kegiatan perdagangan
Kedudukan
Kawasan persisiran pantai, lembah sungai dan kepulauan
Jenis
Pelabuhan
Pelabuhan pembekal
Pelabuhan kerajaan
Pelabuhan entrepot
Penduduk
Orang tempatan
Orang laut
Pedagang luar
Bahasa
Bahasa Melayu (Bahasa lingua franca)
Kemudahan
Pelabuhan
Membaiki kapal
Penyimpanan barang
Penginapan
Tempat berdagang
Bekalan air
Makanan
Kemahiran
Pembuatan perahu dan kapal yang mampu belayar jauh
Barang
Dagangan
Rempah ratus
Damar
Rotan
Beras
Emas
Bijih timah
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang dimaksudkan dengan kerajaan maritim?

Dimanakah kedudukan kerajaan maritim?
Sebutkan jenis-jenis pelabuhan kerajaan maritim?
Apakah kemudahan pelabuhan yang boleh mempengaruhi perkembangan kerajaan maritim?
Apakah jenis barang yang diperdagangkan?
1) Kerajaan yang mengjalankan kegiatan perdagangan 2) Kawasan persisiran pantai, lembah sungai dan kepulauan 3) Pelabuhan,
pembekal, Pelabuhan kerajaan, Pelabuhan entrepot 4) Membaiki kapal, Penyimpanan barang, Penginapan, Tempat berdagang, Bekalan
air, Makanan 5) Rempah ratus, Damar, Rotan, Beras, Emas, Bijih timah
Jawapan:
TINGKATAN 4
31

goo.gl/PL7vMx
Peranan Pelabuhan
Pelabuhan
Pembekalan
Pelabuhan
Kerajaan
Pelabuhan
Entrepot
Membekalkan hasil tempatan

Cth: logam, emas, timah, hasil hutan dan sumber makanan
Tempat persinggahan pedagang yang ingin mendapat barang tempatan,
Cth: Jenderam hilir dan Klang di Selangor, Kuala Terengganu dan Kuala Selinsing, Perak
Menjadi pelabuhan kerajaan apabila wujudnya menjadi sebuah kerajaan di
pelabuhan itu
Masih lagi menjadi pelabuhan pembekal dan tempat berdagang dengan kawasan
berhampiran
Pedagang: Champa, Langkasuka
Pelabuhan Kerajaan: Kedah Tua, Srivijaya
Berasal dari pelabuhan kerajaan
Berkembang menjadi pusat perdagangan
Pusat pengumpulan barang dagangan dari sekitarnya dan dijual kepada pedagang
antarabangsa
Membeli barang dagangan antarabangsa dan diedarkan kepada pedagang dari
pelabuhan yang berhampiran
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah peranan pelabuhan pembekal?

Berikan contoh pelabuhan pembekal kerajaan awal di Asia Tenggara.
Apakah yang dimaksudkan dengan pelabuhan kerajaan?
Apakah yang dimaksudkan dengan pelabuhan entrepot?
1) Membekalkan hasil tempatan dan tempat persinggihan pedagang yang ingin mendapat barang tempatan 2) Jenderam hilir dan Klang
di Selangor, Kuala Terengganu dan Kuala Selinsing, Perak 3) Pelabuhan yang berasal dari pelabuhan kerajaan pembekalan dan telah
menjadi sebuah negeri 4) pelabuhan yang berasal dari pelabuhan kerajaan dan berkembang menjadi pusat perdagangan
Jawapan:
TINGKATAN 4
32

goo.gl/MWBc2x
Faktor yang Mempengaruhi Perkembangan Kerajaan Kedah Tua sebagai Pusat Perdagangan Penting
Terlindung dari tiupan angin Monsun Barat Daya dan Monsun Timur Laut
Gunung Jerai menjadi panduan kepada kapal pada waktu malam melalui nyalaan
api
Strategik
Berduduk di Selat Melaka yang merupakan laluan utama barat dan timur
Kemudahan
Terdapat kemudahan menyimpan barang untuk para pedagang
Menyediakan hasil keluaran tempatan

Cth: rotan, damar dan bijih timah
Dapat menarik minat pedagang luar
Kedudukan
Gunung
Hasil tempatan
Pengumpulan
barangan luar
Tempat pengumpulan barangan luar

Cth: kain, kapas, teh, kaca, manik, tembikar dan pelita
Soalan
1.
2.
3.
Apakah kepentingan Gunung Jerai kepada kerajaan Kedah Tua?

Apakah hasil barangan tempatan yang terdapat di pelabuhan Kedah Tua yang menarik minat
kedatangan pedagang luar?.
Pelabuhan Kedah Tua juga menjadi tempat pengumpulan barangan luar seperti?
1) panduan kepada kapal pada waktu malam melalui nyalaan api 2) rotan, damar dan bijih timah 3) kain, kapas, teh, kaca, manik, tembikar
dan pelita
Jawapan:
TINGKATAN 4
33
Tentera
Keselamatan
Strategik
Barang
Kapal

goo.gl/wLXLNZ
Sebab-sebab Srivijaya Mampu Menjadi

Kerajaan Maritim yang Terkenal pada Abad ke-7 hingga Abad ke-15
Mempunyai angkatan tentera laut yang besar
Mengumpul anggota dari rakyat dan orang laut yang boleh menggerunkan musuh
Tentera laut digunakan untuk mengawal keselamatan pedagang yang

menggunakan Selat Melaka
Kedudukan berstrategik di Selat Melaka

Laluan utama pedagang dari China dan India
Menyediakan barangan keperluan pedagang luar yang dikumpul dari kawasan

pemerintahnya dan dari negeri jajahan takluknya
Mampu membaiki dan menghasilkan kapal yang besar
Soalan
1.
2.
3.
Apakah kepentingan memiliki angkatan tentera yang besar kepada kerajaan Srivijaya?
Mengapakah kedudukan Srivijaya dikatakan amat strategik?
Dari manakah barang-barang keperluan barangan luar dikumpul?
1) untuk mengawal keselamatan pedagang yang menggunakan Selt Melaka 2) Laluan utama pedagang dari China dan India 3) dari
kawasan pemerintahnya dan dari negeri jajahan takluknya
Jawapan:
TINGKATAN 4
34

goo.gl/mO6Jxk
Tentera
Keselamatan
Strategik
Barang
Kapal
Sebab-sebab Srivijaya Mampu Menjadi

Kerajaan Maritim yang Terkenal pada Abad ke-7 hingga Abad ke-15
Mempunyai angkatan tentera laut yang besar
Mengumpul anggota dari rakyat dan orang laut yang boleh menggerunkan musuh
Tentera laut digunakan untuk mengawal keselamatan pedagang yang menggunakan

Sel Melaka
Kedudukan berstrategik di Selat Melaka

Laluan utama pedagang dari China dan India
Menyediakan barangan keperluan pedagang luar yang dikumpul dari kawasan

pemerintahnya dan dari negeri jajahan takluknya
Mampu membaiki dan menghasilkan kapal yang besar
Soalan
1.
2.
3.
Apakah kepentingan memiliki angkatan tentera yang besar kepada kerajaan Srivijaya?
Mengapakah kedudukan Srivijaya dikatakan amat strategik?
Dari manakah barang-barang keperluan barangan luar dikumpul?
1) untuk mengawal keselamatan pedagang yang menggunakan Selat Melaka 2) Kedudukannya di Selat Melaka yang merupakan laluan
utama pedagang dari China dan India 3) dari kawasan pemerintahnya dan dari negeri jajahan takluknya
Jawapan:
TINGKATAN 4
35

https://goo.gl/j7tjFm
Bagaimanakah Penduduk Maritim Berjaya Menjadi Pelaut yang Hebat

1.
Kemahiran membina kapal
2.
Mampu menghasilkan layar yang kukuh untuk membolehkan pelayaran jarak jauh
3.
Mempunyai semangat yang tinggi untuk menerokai lautan luas
4.
Mengetahui kaedah untuk sampai sesuatu tempat dengan berpandukan bintang di langit
Bukti Kerajaan Agraria dan Kerajaan Maritim Saling Bergantung antara Satu Sama Lain
1.
KA membekalkan makanan seperti beras kepada KM
2.
KA membekalkan tenaga kerja kepada KM
3.
KA membekalkan kayu untuk membuat perahu atau kapal
4.
KA menyediakan tukang yang mahir
5.
KA mendapatkan binatang kenderaan seperti gajah
6.
KM memasarkan lebihan hasil KA ke luar negeri
7.
KM membantu untuk mendapatkan barangan mewah dari luar negara seperti China dan India
8.
KM bertindak sebagai orang tengah dalam pemasaran sehingga KA mampu membuka ladang yang
luas dan penggunaan teknologi moden
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah kepentingan penciptaan layar yang kukuh?

Apakah kaedah yang digunakan untuk menuju ke sesuatu tempat?
Dari manakah barangan mewah diperolehi?
Mengapakah kerajaan Agraria mampu membuka ladang yang luas?
1) untuk membolehkan pelayaran jarak jauh 2) berpandukan bintang di langit 3) dari luar negara seperti China dan India 4) kerana KM
bertindak sebagai orang tengah dalam pemasaran
Jawapan:
TINGKATAN 4
36
3.2 Pengaruh Hindu dan Buddha dalam

Pentadbiran

https://goo.gl/5zaxwM
Pendapat tentang kedatangan pengaruh Hindu Buddha ke Asia Tenggara

1.
Dibawa oleh golong ksyatria atau tentera melalui kaedah penaklukan
2.
Dibawa oleh golongan vausya oleh pedagang melalui aktiviti perdagangan antara Asia tenggara
dengan India
3.
Dibawa oleh golongan Brahmin atau pendeta melalui upacara keagamaan di istana raja kerajaan awal
4.
Pengambilan unsur kebudayaan India yang menarik oleh masyarakat tempatan, lalu disesuaikan
dengan budaya tempatan dan diamalkan
Sistem pentadbiran Srivijaya dalam kerajaan awal di Asia Tenggara
Raja
Datu Daerah
4 Kumpulan Anak Raja
1. Yuvaraja
(dilantik oleh raja)
3. Raja Kumara
2. Partiyuvaraja 4. Raja Putra

(Salah seorang daripada anak raja boleh
menggantikan raja kecuali raja putra kerana dia
merupakan anak gundik)
Dilantik daripada Datu Parvanda
(Keturunan raja) dan Datu Bhupati
(Bukan Keturunan Raja)
(Datu dikehendaki mengangkat
sumpah di sebuah tempat suci
bernama Telaga Batu di
Palembang)
Parvada/Senapati
(ketua pentadbir pusat)
Pegawai
(Hakim Temenggung, Penghulu)
Hamba
TINGKATAN 4
37
Pengaruh Hindu-Buddha dalam sistem pemerintahan dan pentadbiran kerajaan awal di Asia Tenggara
1.
Gelaran raja kepada pemerintah
2.
Di bawah raja terdapat golongan Brahmin
3.
Raja berkuasa mutlak dalam pentadbiran
4.
Perintah raja dianggap undang-undang
5.
Wujudnya kepercayaan raja merupakan bayangan tuhan
6.
Raja dikatakan memilik kesaktian dengan konsep Dewa-Raja
7.
Pertabalan raja diketuai oleh Brahmin
8.
Raja membina kompleks kota yang melambangkan kekuasaan
9.
Raja dibantu oleh pembesar seperti pegawai tentera, hakim, dan gabenor daerah
10. Brahmin mengetuai upacara keagamaan
Bagaimana raja kerajaan awal di Asia Tenggara mengukuhkan kedudukannya

1.
Raja menjadi ketua pemerintah yang berkuasa mutlak
2.
Bertindak sebagai pemegang khazanah negara
3.
Raja bertindak sebagai ketua tentera
4.
Berkuasa membuat dan melaksanakan undang-undang
5.
Menggunakan Brahmin untuk meyakinkan rakyat bahawa raja adalah bayangan tuhan.
6.
Raja dikatakan memiliki kesaktian
7.
Menggunakan unsur mitos dan legenda dikaitkan dengan asal usul raja
8.
Upacara pertabalan diadakan dengan penuh istiadat
9.
Menjadikan kompleks kota sebagai pusat alam atau orde kosmos
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah peranan Brahmin dalam menjaga kedudukan raja?

Dalam sistem pentadbiran Srivijaya, raja dibantu oleh empat kumpulan anak raja iaitu?
Apakah tugas parvanda atau senapati?
Siapakah pegawai yang membantu Parvanda?
Jawatan di peringkat daerah diketuai oleh datu yang terdiri dari dua golongan iaitu?
Dimanakah datu yang dilantik perlu mengangkat sumpah jawatan?
1) meyakinkan rakyat bahawa raja adalah bayangan tuhan 2) yuvaraja, pratiyuvaraja, raja kumara dan raja putra. 3) ketua pentadbir
pusat 4) hakim, temenggung dan penghulu 5) Telaga Batu di Palembang
Jawapan:
TINGKATAN 4
38
3.2 Pengaruh Hindu dan Buddha dalam Seni bina

https://goo.gl/u4ylqD
1.
Ciri-ciri seni bina Candi Angkor Wat
Kepentingan candi kepada kerajaan awal di

Asia Tenggara
Merupakan monumen untuk agama Hindu
dan Buddha
1.
Dibina untuk agama Hindu di Kemboja
2.
Dibina oleh Raja Suryavarnam II
3.
Melambangkan orde kosmos
4.
Mempunyai ketinggian 213 meter dan

keluasan kawasannya 208 hektar
5.
Di bahagian tengah mempunyai tempat

pemujaan setinggi 39 meter
2.
Berperanan sebagai rumah ibadat
3.
Tempat menyimpan abu mayat raja dan

keluarganya
4.
Tempat menyimpan patung dewa
5.
Lambang keagungan seseorang pemerintah

berdasaran kehebatan seni binanya
6.
Mempunyai empat tingkat. Setiap sudut

mempunyai menara
6.
Melambangkan orde kosmos iaitu raja dan

ibu kota sebagai pusat alam
7.
Ukuran bahagian luarnya ialah 850 meter

lebar dan 1000 meter panjang
7.
Melambangkan kehebatan ahli seni binanya
8.
Tembok luarnya dibina dari batu laterit dan

batu pasir
9.
Pada dindingnya terdapat ukiran

menggambarkan epik Ramayana dan
Mahabrata
Ciri-ciri seni bina Candi Borobudur

1.
Siap dibina dalam masa 75 tahun
2.
Dibina di Jawa Tengah untuk agama Buddha Mahayana
3.
Mempunyai sembilan tingkat. Setiap tingkat melambangkan satu tahap kehidupan yang diwakili oleh
patung stupa dan patung Buddha
4.
Tingkat pertama terdapat ukiran cerita kehidupan Gautama Buddha
5.
Bahagian teratas menggambarkan tahap nirwana iaitu tahap manusia bebas dari nafsu
6.
Stupa Candi Borobudur terbahagi kepada tiga tingkat yang melambangkan kehidupan iaitu sila
(moral), Samadhi (penumpuan) dan panna (kebijaksanaan)
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah yang dimaksudkan dengan monumen?

Apakah yang dimaksudkan dengan orde kosmos?
Siapakah yang membina candi Angkor Wat?
Apakah cerita yang diukir pada dinding candi Angkor Wat?
Apakah yang dimaksudkan dengan nirwana?
Stupa candi Borobudur terbahagi kepada tiga tingkat yang melambangkan?
1) bangunan yang diperbuat daripada batu untuk memperingati orang atau peristiwa yang penting 2) raja dan ibu kota sebagai pusat
alam 4) Raja Suryavarnam II 5) epik Ramayana dan Mahabrata 6) tahap manusia bebas dari nafsu 7) sila (moral), Samadhi (penumpuan)
dan panna (kebijaksanaan)
Jawapan:
TINGKATAN 4
39
3.3 Pengaruh Hindu dan Buddha dalam Bahasa

dan Kesusasteraan

https://goo.gl/C75O2B
Kepentingan bahasa Sanskrit dalam kerajaan awal di Asia Tenggara

1.
Pada batu bersurat kerajaan awal mengandungi maklumat tentang agama, pemerintahan beraja dan
undang-undang
Batu bersurat di Kutei, Kedah menjelaskan tentang keturunan raja
Batu bersurat di Lembah Bujang menunjukkan arahan dan pemberitahuan yang ditunjukan oleh
pemerintah kepada rakyat
Batu bersurat di Sg, Mas, Kedah berkaitan dengan agama Buddha
2.
Kesusasteraan India seperti Ramayana, Mahabrata dan Puranas ditulis dalam bahasa Sanskrit
3.
Puisi Jawa seperti Negarakertagamam Sutasoma, Arjunwiwaha dan Kunjarkama juga ditulis dalam
bahasa Sanskrit
4.
Terdapat beberapa perkataan Sanskrit yang mengalami pengubahsuaian ke dalam bahasa Melayu
seperti dosa, duka, derhaka, manusia, rupa, pahala, sengsara dan huruf
Pengaruh Hindu Buddha dalam bidang kesusasteraan

1.
Epik Ramayana, Mahabrata dan Puranas telah menyumbang kepada unsur mitos dalam
kesusasteraan klasik di Asia Tenggara
2.
Epik Ramayana dan Mahabrata juga telah mempengaruhi penceritaan lisan dan teater seperti
wayang kulit
3.
Epik Mahabrata telah melahirkan naskah hikayat yang diadun dengan unsur tempatan seperti Hikayat
Pendawa Jaya dan Hikayat Sang Samba
4.
Epik Ramayana telah melahirkan Hikayat Seri Rama
5.
Pengaruh kesusasteraan India juga telah mempengaruhi puisi dan prosa Jawa seperti
Negarakertagamam Sutasoma, Arjunwiwaha dan Kunjarkama
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang tercatat pada batu bersurat yang dijumpai di Lembah Bujang?
Berikan contoh perkataan Sanskrit yang telah mengalami perubahan dalam bahasa Melayu
Apakah epik tempatan yang dihasilkan oleh Epik Mahabrata?
Apakah epik tempatan yang dihasilkan oleh Epik Ramayana?
Pengaruh kesusasteraan ini juga mempengaruhi puisi dan prosa Jawa seperti?
1) arahan dan pemberitahuan yang ditunjukan oleh pemerintah kepada rakyat 2) dosa, duka, derhaka, manusia, rupa, pahala, sengsara
dan huruf 3) seperti Hikayat Pendawa Jaya dan Hikayat Sang Samba 4) Hikayat Seri Rama 5) Negarakertagamam Sutasoma, Arjunwiwaha
dan Kunjarkana
Jawapan:
TINGKATAN 4
40
BAB
KEMUNCULAN TAMADUN ISLAM DAN PERKEMBANGANNYA DI

MAKKAH
4.1 - Masyarakat Arab Jahiliah Part 1

https://goo.gl/S53KLq
Aspek
Huraian
1.
Definisi
2.
Golongan
masyarakat
Arab Jahiliah
1.
Asal gelaran
masyarakat
Arab Jahiliah
Jahiliah: Berasal daripada perkataan Arab Jahala iaitu Jalil dan tidak mengetahui atau
tidak berilmu pengetahuan
Masyarakat Arab Jahiliah: Masyarakat yang hidup di Semenanjung Tanah Arab selepas
runtuhnya Empangan Maarib di Sabak sehingga turunnya wahyu Allah kepada Nabi
Muhammad s.a.w.
Masyarakat Badwi: Tinggal di kawasan gurun dan pedalaman di bahagian tengah
Semenanjung Tanah Arab
Masyarakat Hadari: Menetap di kawasan pesisiran pantai Semenanjung Tanah Arab
2.
1.
2.
Mereka tidak menerima kebenaran dan tidak mengikut ajaran para Nabi dan Rasul
Mereka tidak menyembah Allah Yang Maha Esa tetapi meyembah berhala dan
kepercayaan Animisme
Kehidupan mereka kucar-kacir kerana tiada Nabi dan kitab suci untuk dijadikan panduan
Akhlak mereka rendah seperti bersikap kejam, angkuh, dan degil
3.
4.
1.
Segi Politik:
Mengamalkan sistem Kabilah: Hidup berpuak-puak
Semangat Assabiyah: Semangat kesukuan yang amat tebal di kalangan masyarakat
Peperangan sering berlaku antara Kabilah walaupun disebabkan oleh perkara kecil
2. Segi Ekonomi:
Asas perniagaan: Riba dan penindasan
Mementingkan keuntungan dan kekayaan segera
Punca pencarian: Merompak dan merampas harta Kafilah lain di padang pasir
Merompak: satu kewajipan yang harus dilakukan oleh setiap individu dalam sesebuah
Kabilah
3. Segi Sosial:
Amalan: Berjudi, meminum arak, dan berzina
Seseorang lelaki yang meminum arak sehingga mabuk dianggap lelaki yang
sempurna
Kedudukan wanita adalah rendah dan mereka tidak boleh mewarisi harta pusaka
Sesetengah keluarga menanam bayi perempuan hidup-hidup kerana mereka

dianggap menjatuhkan maruah keluarga
Lelaki boleh berkahwin dengan beberapa wanita sekaligus atau sesiapa yang
disukainya
4 jenis agama
i. Watani: Menyembah berhala
ii. Animisme: Memuja alam seperti pokok
iii. Samawi: Agama Kristian dan Yahudi
iv. Agama Hanif: Mempunyai nilai moral yang tinggi
Kepercayaan kepada Khurafat (karut/tahyul): Menilik nasib, sihir, dan mempercayai

roh orang mati akan menjadi burung
Ciri-ciri
masyarakat
Arab Jahiliah
TINGKATAN 4
41
TINGKATAN 4
42
Jawapan:
1) Masyarakat Badwi dan Masyarakat Hadari. 2) Semangat kesukuan yang amat tebal ataupun melampau di kalangan masyarakat. 3)
Orang yang melalui padang pasir sama ada bertujuan untuk berniaga ataupun berpindah. 4) Kerana bayi perempuan dianggap
menjatuhkan maruah keluarga. 5) Agama Watani, Animisme, Agama Samawi, dan Agama Hanif. 6) Mempercayai perkara-perkara yang
tidak logik seperti menilik nasib, sihir, dan mempercayai roh orang mati menjadi burung.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Nyatakan dua golongan masyarakat Arab Zaman Jahiliah.

Apakah yang dimaksudkan dengan semangat Assabiyah?
Siapakah orang Khafilah?
Mengapakah masyarakat zaman Arab Jahiliah menanam anak bayi perempuan?
Nyatakan agama dan kepercayaan masyarakat Arab Jahiliah.
Apakah yang dimaksudkan dengan Khurafat?
Soalan
4.1 Masyarakat Arab Jahiliah Part 2

https://goo.gl/C6B7Iz
Ciri-ciri Sistem Kabilah yang menjadi amalan masyarakat Arab Jahiliah

Ciri-ciri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Hidup secara berpuak-puak dan berkelompok

Ahli Kabilah terdiri daripada suku yang sama dan tinggal dalam sesebuah kawasan
Setiap Kabilah mempunyai identiti dan peraturannya sendiri
Ahli Kabilah sangat taksub terhadap kabilah masing-masing
Ketua Kabilah digelar Syeikh yang menjadi lambang pepaduan
Antara syarat-syarat untuk menjadi Syeikh adalah mesti disukai oleh ahli Kabilah, dilantik atas persetujuan
orang ramai
Selain itu, Syeikh mestilah berfikiran matang, dan bersifat gagah
Punca-punca pembentukan semangat Assabiah dalam kehidupan masyarakat Arab Jahiliah

Punca-punca
1.
2.
3.
4.
5.
Mereka hidup dalam Kabilah yang berasaskan keturunan

Setiap puak tinggal dalam kelompok masing-masing dan terikat dengan peraturan Kabilah
Mereka sering berkerjasama semasa menyelesaikan masalah kerana tempat tinggal mereka adalah
panas dan kering kontang
Sikap masyarakat yang suka berperang dan bersama-sama membuat perancangan seperti peristiwa
perang al-Basus
Setiap Kabilah ditanamkan sikap taksub terhadap Kabilah masing-masing
Soalan
1.
2.
3.
Apakah gelaran yang diberikan kepada ketua Kabilah?

Apakah syarat-syarat untuk menjadi ketua Kabilah?
Bagaimanakah semangat Assabiyah boleh terbentuknya dalam kehidupan masyarakat Arab Jahiliah?
1) Syeikh. Syeikh merupakan lambang perpaduan bagi ahli Kabilahnya. 2) Mestilah disukai oleh ahli Kabilah, dilantik atas persetujuan
orang ramai, berfikiran matang, dan bersifat gagah. 3) Mereka hidup berasaskan keturunan, tinggal dalam kelompok masing-masing,
sering berkerjasama untuk menyelesaikan masalah, sering membuat perancangan apabila mereka ingin berperang, dan ditanamkan sikap
taksub terhadap Kabilah oleh ketua Kabilah itu sendiri.
Jawapan:
TINGKATAN 4
43
4.2 - Kehidupan Nabi Muhammad s.a.w Sebelum

Dilantik Menjadi Rasul Part 1
Perkara

https://goo.gl/BQfvA2
Huraian
Biodata
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Nama: Muhammad bin Abdullah

Maksud Muhammad: Terpuji
Tarikh Lahir: 20 April 570 M bersamaan 12 Rabiulawal, Tahun Gajah
Tempat Lahir: Rumah datuknya
Name Ibu: Siti Aminah binti Wahab
Ibu Susu: Halimatus Saadiah
Cabaran
hidup
1.
2.
3.
4.
5.
Bapanya meninggal dunia ketika baginda masih di dalam kandungan ibunya

Ibunya meninggal dunia semasa baginda berusia 6 tahun
Kemudian, baginda dipelihara oleh datuknya Abdul Muttalib
Datuknya meninggal dunia semasa baginda berusia 12 tahun
Kemudian, baginda dipelihara oleh bapa saudaranya Abu Talib
1.
2.
3.
Penggembala kambing
Semasa usia 12 tahun, baginda seringkali mengikut bapa saudaranya berniaga di Syam
Semasa usia 20 tahun, baginda bekerja dengan seorang wanita yang kaya iaitu Siti
Khadijah
1.
2.
Menjalankan perniagaan bersama dengan Maisara iaitu hamba Siti Khadijah

Kemuliaan budi pekerti, amanah, dan kebolehan baginda dalam perniagaan
menyebabkan Siti Khadijah memberikannya modal yang besar
Perniagaan baginda semakin berkembang
Pekerjaan
Perniagaan
3.
1.
Perkahwinan
2.
3.
Ketinggian budi pekerti dan kebijaksanaan dalam berniaga baginda telah menimbulkan
rasa hormat Siti Khadijah terhadapnya
Oleh itu, ini telah membawa kepada perkahwinan mereka berdua
Semasa usia 25 tahun, baginda berkahwin dengan Siti Khadijah yang berusia 40 tahun
Soalan
1.
2.
3.
4.
Dimanakah tempat Nabi Muhammad s.a.w. dilahirkan?

Siapakah nama ibu susuan Nabi Muhammad s.a.w.?
Siapakah yang memelihara Nabi Muhammad s.a.w. setelah ibunya meninggal dunia?
Ketika berusia 12 tahun, dimanakah Nabi Muhammad pergi berniaga?
1) Rumah datuknya. 2) Halimatus Saadiah. 3) Datuknya, Abdul Muttalib. 4) Syam.

Jawapan:
TINGKATAN 4
44
4.2 - Kehidupan Nabi Muhammad s.a.w Sebelum

Dilantik Menjadi Rasul Part 2

https://goo.gl/fHKkz7
Sifat-sifat terpuji Nabi Muhammad s.a.w

Sifat
Huraian
Sifat
1.
2.
3.
4.
Siddiq: Berkata benar

Amanah: Boleh dipercayai
Tabliq: Menyampaikan
Fatanah: Bijaksana
Gelaran
1.
al-Amin: Baginda sentiasa dipercayai dan tidak pernah berbohong
1.
Semasa usia 35 tahun, baginda telah menyelesaikan suatu peristiwa mengenai

perletakan Batu Hajar Aswad (batu hitam) di tempat asal
Batu ini berada di salah sebuah penjuru kaabah yang jatuh ketika Kota Mekah ditimpa
banjir
Kewibawaan
2.
1.
2.
Bersifat pengasih dan bertimbang rasa

Membantu isteri memasak, menampal pakaian yang koyak, melayan anak, dan
membersihkan rumah
1.
2.
3.
Sentiasa merendah diri

Bergaul dengan semua lapisan masyarakat tanpa mengira miskin atau kaya
Penyayang terhadap orang tua dan kanak-kanak
1.
2.
Mudah memaafkan kesilapan orang lain

Contoh: Semasa baginda menawan dan membuka Kota Makkah,
mengampunkan dan membebaskan orang Quraisy yang menyerah diri
Bijaksana
1.
2.
Perjanjian Hudaibiyah: Perjanjian damai yang dirangka oleh baginda

Kesan: Baginda berjaya menyebarkan Islam di Kota Makkah
Bersendirian
1.
2.
Baginda sering mengasingkan diri untuk mencari ketenangan

Beribadat di Gua Hira di puncak Bukit Thur
1.
6 Ogos 610 M bersamaan 17 Ramadhan: Allah menurunkan Wahyu kepada Nabi

Muhammad s.a.w. melalui malaikai Jibril di Gua Hira
Ketika itu, baginda berusia 40 tahun
Wahyu ini menjadi tanda pemisahan di antara Zaman Jahiliah dengan Zaman Islam
Ketua
Keluarga
Pergaulan
Pemaaf
Wahyu
2.
3.
baginda
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Sebutkan empat sifat terpuji Nabi Muhammad s.a.w.

Apakah maksud al-Amin?
Nabi Muhamamad s.a.w. seorang yang bertimbang rasa terhadap keluarga. Buktikan.
Di manakah tempat Nabi Muhammad s.a.w. mengasingkan diri?
Bilakah Nabi Muhammad s.a.w. menerima wahyu pertama?
1) Siddiq, Amanah, Tabliq, dan Fatanah. 2) Sentiasa dipercayai dan tidak pernah berbohong. 3) Baginda sering membantu isterinya
memasak, menampalkan pakaian yang koyak, melayan anak, dan membersihkan rumah. 4) Gua Hira yang terletak di puncak Bukit Thur.
5) 6 Ogos 610 M bersamaan 17 Ramadhan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
45
4.3 - Kerasulan Nabi Muhamaad s.a.w.

goo.gl/1D2CfA
Wahyu pertama yang diturunkan kepada Nabi Muhammad s.a.w.

Ciri-ciri
1.
2.
Surah al-Alaq, ayat 1-5 yang memerintahkan umat Islam supaya membaca
Kepentingan membaca dalam Islam:
i. Mendapat dan menambah ilmu
ii. Melalui pembacaan, kajian terhadap sesuatu perkara dapat dilakukan kerana sesetengah sumbersumber bacaan mengandungi teori-teori
iii. Dengan membaca dan mengkaji, bangsa akan mencapai kecemerlangan
iv. Ilmu yang dituntut mestilah untuk kebaikan masyarakat
Diturunkan pada 6 Ogos 610 M bersamaan dengan 17 Ramadhan melalui malaikat Jibril
Wahyu kedua yang diturunkan kepada Nabi Muhammad s.a.w.

Ciri-ciri
1.
2.
3.
4.
5.
Surah al-Muddasir ayat 1-7 mengisytiharkan Nabi Muhammad s.a.w. sebagai Rasul atau pesuruh Allah
Pengisytiharan ini merupakan satu rahmat
Nabi Muhammad s.a.w. mula menyampaikan ajaran Islam dengan cara bijaksana dan terancang
Nabi Muhammad s.a.w. mula menanamkan keimanan terhadap Allah Yang Maha Esa
Baginda menggesa masyarakat meninggalkan amalan keji seperti menindas sesama manusia,
membunuh, dan amalan suka mencuri
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah tujuan wahyu pertama yang diturunkan kepada Nabi Muhammad s.a.w.?.
Apakah kepentingan membaca menurut pandangan Islam?
Apakah tujuan wahyu kedua diturunkan?
Apakah penekanan Nabi Muhammad s.a.w. di awal penyebaran Islam?
1) Memerintah umat Islam supaya membaca. 2) Mendapat dan menambah ilmu, kajian terhadap sesuatu perkara dapat dilakukan, bangsa
akan mencapai kecermerlangan, dan ilmu dapat dituntut untuk kebaikan masyarakat. 3) Mengisytiharkan Nabi Muhammad s.a.w. sebagai
Rasul atau pesuruh Allah. 4) Nabi Muhammad s.a.w. mula menanam keimanan/keyakinan terhadap Allah Yang Maha Esa iaitu
menyakinkan manusia Allah itu adalah Tuhan yang satu. Selain itu, Nabi Muhammad s.a.w. menggesa masyarakat meninggalkan amalan
yang keji seperti menindas sesama manusia, membunuh, dan amalan suka mencuri.
Jawapan:
TINGKATAN 4
46
4.4 - Penyebaran Islam Di Makkah

goo.gl/uVfWBP
Cara-cara Nabi Muhammad s.a.w. berdakwah di Makkah

Cara-cara
Secara
berahsia
Huraian
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2.
Secara
terbuka
3.
4.
5.
6.
7.
Selama 3 tahun
Di kalangan keluarga dan sahabat yang terdekat sahaja
Abu Bakar al-Siddiq merupakan sahabat awal yang memeluk Islam
Kemudian, Abu Bakar menarik dan menyebarkan agama Islam kepada tokoh-tokoh
seperti Uthman bin Affan, Zubair bin Awam, dan al-Arqam bin Abu Arqam
Rumah al-Arqam bin Abu Arqam dijadikan pusat kegiatan Islam kerana rumahnya berada
di kawasan yang agak pedalaman
Tokoh bangsawan yang memeluk Islam pada peringkat awal ialah Siti Khadijah binti
Khuwailid dan Abu Bakar al-Siddiq
Sebaik sahaja Nabi Muhammad s.a.w. mendapat perintah Allah
Nabi Muhammad s.a.w. mengadakan ceramah di rumah Ali bin Abu Talib iaitu sepupu
baginda
Tokoh yang kuat menentang ialah Abu Lahab iaitu bapa saudara baginda
Ceramah kedua diadakan di Bukit Safa setelah baginda mendapat perintah Allah melalui
surah al-Hijr, ayat 94
Ceramah tersebut dihadiri oleh ketua-ketua pentadbir Makkah dan orang ramai
Perbahasan berlaku di antara Nabi Muhammad s.a.w. dengan bapa saudaranya Abu
Lahab
Abu Lahab telah menghina Nabi Muhammad s.a.w. sehingga keterangan ajaran Islam
oleh Nabi Muhammad s.a.w. telah terganggu
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kepada siapakah Nabi Muhammad s.a.w. berdakwah secara rahsia?

Siapakah tokoh sahabat terawal memeluk agama Islam?
Sebaik sahaja menerima Islam, Abu Bakar al-Siddiq berjaya mengislamkan tiga orang sahabatnya iaitu?
Di manakah Nabi Muhammad s.a.w. berdakwah secara terbuka peringkat pertama?
Di manakah ceramah kedua diadakan oleh Nabi Muhammad s.a.w?
Siapakah tokoh Quraisy yang mengganggu Nabi Muhammad s.a.w. berceramah?
1) kepada keluarga dan sahabat yang terdekat. 2) Abu Bakar al-Siddiq. 3) Uthman bin Affan, Zubair bin Awam, dan al-Arqam bin Abu
Arqam. 4) Di rumah sepupu Nabi Muhammad s.a.w., Ali bin Abu Talib. 5) Di Bukit Safa. 6) Bapa Saudara Nabi Muhammad s.a.w., Abu
Lahab.
Jawapan:
TINGKATAN 4
47
4.5 - Reaksi Masyarakat Arab Terhadap Islam Part 1

goo.gl/6k6H4d
Pendekatan yang digunakan oleh Nabi Muhammad s.a.w. dalam penyebaran Islam di Makkah
Pendekatan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Menjelaskan bahawa Islam memberi layanan yang sama kepada semua manusia
Berdakwah dengan cara lemah lembut dan berhemah
Tidak memaksa tetapi memujuk mereka dengan menggunakan akal yang dianugerahi Allah
Membandingkan nilai akhlak masyarakat Arab Jahiliah dengan nilai akhlak ajaran Islam
Membaca ayat al-Quran untuk menjawab pertanyaan sahabat
Menunjukkan contoh-contoh teladan yang baik kepada masyarakat
Menanamkan keimanan yang kukuh kepada pengikutnya
Sebab-sebab penentangan orang Arab Quraisy terhadap ajaran Islam

Ajaran Islam
Menyembah Allah Yang Maha

Esa
Menganjurkan prinsip
persamaan taraf sesama
manusia
Menekankan konsep
persaudaraan
Aspek
Ajaran Arab Quraisy
Kepercayaan
Taraf
Persaudaraan
Menyembah berhala dan kepercayaan

Animism
Mengamalkan sistem darjat
Suka menindas terutamanya terhadap

golongan wanita
Sering bersaing untuk merebut jawatan

ketua atau pentadbir Kota Makkah
Beranggapan memeluk agama Islam
sama seperti terpaksa mengiktiraf Nabi
Muhammad s.a.w. sebagai pemimpin
Makkah
Oleh itu, ini akan menggugat peluang
mereka untuk menjadi pemimpin
Jawatan
Menyembah Allah Yang Maha

Esa
Melarang penyembahan patung
berhala
Ekonomi
Penghalangan penyembahan patung

berhala akan menggugat perniagaan
patung mereka
Soalan
1.
2.
3.
4.
Berikan 3 contoh pendekatan dakwah yang digunakan oleh Nabi Muhammad s.a.w.
Apakah kepercayaan masyarakat Quraisy sebelum kedatangan Islam?
Dari segi politik, mengapakah masyarakat Quraisy menentang dakwah Nabi Muhammad s.a.w.?
Dari segi ekonomi, mengapakah mereka menentang dakwah Nabi Muhammad s.a.w.?
1) Menjelaskan bahawa Islam memberi layanan yang sama kepada semua manusia, berdakwah dengan cara lemah lembut dan berhemah,
dan tidak memaksa tetapi memujuk mereka dengan menggunakan akal yang dianugerahi Allah. 2) Menyembah berhala dan kepercayaan
Animism. 3) Mereka beranggapan bahawa menerima/memeluk agama Islam sama seperti mengiktiraf Nabi Muhammad s.a.w. sebagai
pemimpin Makkah dan ini akan menggugat peluang mereka untuk menjadi pemimpin. 4) Ajaran Islam melarang penyembahan patung
berhala dan ini akan menggugat perniagaan patung mereka.
Jawapan:
TINGKATAN 4
48

goo.gl/9KUhyE
Sebab-sebab penerimaan ajaran Islam oleh sebahagian masyarakat Arab pada peringkat awal
Sebab-sebab
1.
2.
Ajaran Islam diterima oleh keluarga dan sahabat terdekat Nabi Muhammad s.a.w. pada peringkat awal
Di peringkat masyarakat, ajaran Islam diterima oleh golongan bawahan terutamanya golongan hamba
kerana Islam memberi layanan yang sama kepada semua manusia
Ajaran Islam juga diterima kerana kemurnian ajarannya yang merangkumi semua bidang
Pendekatan yang dibawa oleh Nabi Muhammad s.a.w. iaitu melakukan penyebaran secara berlembut
3.
4.
Golongan hamba yang diseksa oleh tuannya kerana memeluk Islam

ame
Nama
Bilal bin
Rabah
Hukuman
Dijerut leher dengan tali, dijemur, diselar dengan besi panas, dan ditindih dadanya dengan
batu
Keluarga
Yassir
Dijemur di padang pasir sehingga Yassir dan isterinya Sumaiyyah mati Syahid
Amir bin
Fuhairah
Diseksa sehingga menjadi gila
Zunainah
Diseksa oleh Abu Lahab sehingga menjadi buta
Cara-cara orang Arab Quraisy menentang dakwah Islam

Cara-cara
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Mencemuh baginda dengan kata-kata nista atau penghinaan

Golongan hamba yang memeluk Islam diseksa dengan kejam
Menganggu baginda semasa beribadat seperti meletakkan benda-benda kotor di atas tenguk baginda
Penyair Arab mengejek baginda dengan puisi mereka
Memujuk baginda dengan menawarkan kedudukan, perempuan cantik, dan harta
Melakukan pemulauan terhadap baginda dan keluarga dengan menghebahkan melalui tulisan yang
digantung pada Kaabah
Membuat pakatan membunuh baginda
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Di peringkat masyarakat, siapakah golongan awal yang menerima Islam?

Mengapakah golongan bawahan mudah menerima Islam?
Sebaik sahaja menerima Islam, dengan cara apakah Bilal b. Rabah diseksa oleh tuannya?
Bagaimanakah cara masyarakat Arab Quraisy mengganggu Nabi Muhamamad s.a.w. beribadat?
Apakah tawaran yang diberi oleh Nabi Muhammad s.a.w. sekiranya berhenti berdakwah?
Bagaimanakah cara mereka melakukan pemulauan?
1) Golongan hamba. 2) Islam memberi layanan yang sama kepada semua manusia. 3) Kerana Islam memberi layanan yang sama kepada
semua manusia 4) Mereka meletakkan benda-benda kotor di atas tengkuk baginda. 5) Kedudukan yang tinggi seperti ketua, perempuan
cantik, dan harta. 6) Menghebahkan melalui tulisan yang digantung pada Kaabah.
Jawapan:
TINGKATAN 4
49

goo.gl/XNTX7Z
Tindakan-tindakan Nabi Muhammad s.a.w. terhadap ancaman puak Quraisy Makkah

Tindakan-tindakan
1.
2.
3.
4.
5.
Penentangan terhadap Nabi Muhammad s.a.w. semakin meningkat setelah kematian bapa saudaranya
Abu Talib dan isterinya Siti Khadijah
Nabi Muhammad s.a.w. membenarkan orang Islam berpindah ke Habsyah untuk mengurangkan tekanan
Baginda dan anak angkatnya Zahid bin Harith berpindah ke Taif untuk menyebarkan Islam di tempat baru
tetapi dihalang oleh pemimpin Taif
Baginda kemudiannya telah menerima wahyu Allah untuk berhijrah ke Madinah
Masyarakat Madinah yang terdiri daripada suku Aus dan Kharaj menjemput Nabi Muhammad s.a.w ke
Madinah untuk dilantik sebagai ketua bagi menyatukan kedua-dua suku ini. Perpindahan baginda dari
Makkah ke Madinah berlaku pada tahun 622 M.
Kebaikan-kebaikan perlantikkan Nabi Muhammad s.a.w. kepada masyarakat

Kebaikan-kebaikan
1.
2.
3.
4.
Nabi Muhammad s.a.w. telah mencorakkan tamadun Islam kepada masyarakat Arab Jahiliah
Mengubah cara hidup masyarakat Arab Jahiliah kepada kehidupan yang lebih teratur
Menerapkan nilai-nilai murni seperti bekerjasama antara satu sama lain
Membawa kepada perubahan politik, ekonomi, dan sosial kepada masyarakat Arab Jahiliah
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Mengapakah ancaman terhadap Nabi Muhammad s.a.w. semakin meningkat?

Untuk mengurangkan tekanan terhadap penganut Islam, Nabi Muhammad s.a.w membenarkan
mereka berhijrah ke?
Nabi Muhammad s.a.w. dan anak angkatnya Zaid b. Harith berhijrah ke?
Mengapakah Nabi Muhammad s.a.w. kemudiannya berpindah ke Madinah?
Mengapakah perlantikan Nabi Muhammad s.a.w. sebagai rasul dianggap satu rahmat kepada
masyarakat?
1) Kerana kematian bapa saudaranya Abu Talib dan isterinya Siti Khadijah. 2) Habsyah. 3) Taif. 4) Nabi Muhammad s.a.w. telah menerima
wahyu Allah untuk berhijrah ke Madinah. Tambahan pula, masyarakat Madinah telah menjemput Nabi Muhammad s.a.w. ke negeri
mereka. 5) Nabi Muhammad s.a.w. telah mencorakkan tamadun Islam kepada masyarakat Arab Jahiliah. Lebih-lebih lagi, baginda telah
mengubah cara hidup masyarakat Arab Jahiliah kepada kehidupan yang lebih teratur. Tambahan pula, baginda telah menerapkan nilainilai murni seperti sikap bekerjasama antara satu sama lain. Akhir sekali, baginda telah membawa kepada perubahan politik, ekonomi,
dan sosial kepada masyarakat Arab Jahiliah.
Jawapan:
TINGKATAN 4
50
BAB
KERAJAAN ISLAM DI MADINAH
5.1 - Perjanjian Aqabah

goo.gl/6W4nKX
Perjanjian Aqabah I & II

Perjanjian
Aqabah
Perjanjian
Aqabah I
Perjanjian
Aqabah II
Kandungan
1.
Suku Aus dan Khazraj berjanji akan:

a. Beriman dengan Allah dan Rasul
b. Membantu perjuangan Nabi Muhammad s.a.w.
c. Tidak akan melakukan amalan seperti mencuri, minum arak, dan membunuh
bayi perempuan
1.
Suku Aus dan Khazraj berjanji akan memeluk Islam dan mengukuhkan taat setia kepada
Nabi Muhammad s.a.w.
Suku Aus dan Khazraj menjemput Nabi Muhammad s.a.w. dan orang Islam berhijrah ke
Madinah
Mereka berjanji akan menyediakan tempat tinggal, keselamatan, dan kesediaan
mempertahankan Islam
2.
3.
Maksud Hijrah
Maksud
Hijrah
Maksud
Dalam
Konteks
Islam
1.
Hijrah merupakan perpindahan orang Islam dari Kota Mekah ke Kota Madinah dalam
usaha untuk memperkukuhkan Islam serta strategi baru untuk menyebarkan Islam
Dalam
Konteks
yang Lebih
Luas
1.
2.
Perjuangan untuk menegakkan kebenaran dan meninggalkan keburukan dan kejahatan

Hijrah boleh dilambangkan dengan semangat ingin berubah seperti perubahan sikap,
cara berfikir, dan tingkah laku
Menurut
Orientalis
Barat
1.
Hijrah merupakan satu pelarian
TINGKATAN 4
51
Empat Hujah daripada Sarjana Islam yang Menyangkal Pendapat Orientalis Barat yang
Menyatakan Hijrah Merupakan Satu Pelarian
1.
2.
3.
4.
Hujah
Hijrah adalah kerana jemputan separti yang tercatat dalam Perjanjian Aqabah II
Ketibaan orang Islam Mekah disambut dengan meriah dan rela oleh orang Madinah
Orang Islam Mekah telah diberi tempat tinggal yang sewajarnya selain dijamin tentang keselamatan
mereka di Madinah
Nabi Muhammad s.a.w. telah dilantik sebagai pemimpin Madinah dan diterima oleh semua golongan
termasuk orang bukan Islam
Sebab-sebab Penghijrahan Nabi Muhammad s.a.w. dari Mekah ke Madinah

Sebab
Huraian
Wahyu
1.
2.
Nabi Muhammad s.a.w. menerima wahyu dari Allah dalam surah al-Anfal
Allah telah menyatakan niat dan pakatan Quraisy untuk membunuh baginda
Ancaman
1.
2.
Orang Quraisy Mekah sering mengancam dan mengganggu Nabi Muhammad s.a.w.
Aktiviti penyebaran Islam telah tergendala
Jemputan
1.
2.
Masyarakat Madinah menjemput Nabi Muhammad s.a.w. ke negeri mereka

Madinah menghadapi masalah kepimpinan kerana perebutan jawatan antara suku Aus
dan Khazraj
Strategi
1.
Hijrah juga merupakan satu strategi untuk menyebarkan Islam ke tempat baru yang lebih
aman
Bersatu
1.
Hijrah boleh mewujudkan sebuah masyarakat Islam yang bersatu dan sempurna
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Sebutkan isi kandungan perjanjian Aqabah I

Apakah maksud hijrah dalam konteks Islam?
Apakah maksud hijrah dalam konteks yang lebih luas?
Beri satu contoh sebab utama Nabi Muhammad s.a.w. berhijrah ke Madinah.
Mengapakah masyarakat Madinah menjemput Nabi Muhammad s.a.w.?
Senaraikan lima sebab Nabi Muhamamd s.a.w. berhijrah ke Madinah.
1) Suku Aus dan Khazraj berjanji akan beriman dengan Allah dan Rasul, membantu perjuangan Nabi Muhammad s.a.w., dan tidak akan
melakukan amalan seperti mencuri, minum arak, dan membunuh bayi perempuan. 2) Hijrah merupakan perpindahan orang Islam dari
Kota Mekah ke Kota Madinah dalam usaha untuk memperkukuhkan Islam serta strategi baru untuk menyebarkan Islam. 3) Hijrah
merupakan perjuangan untuk menegakkan kebenaran dan meninggalkan keburukan dan kejahatan. Hijrah boleh dilambangkan dengan
semangat ingin berubah seperti perubahan sikap, cara berfikir, dan tingkah laku. 4) Nabi Muhammad s.a.w. menerima wahyu dari Allah
dalam surah al-Anfal. 5). Madinah menghadapi masalah kepimpinan kerana perebutan jawatan antara suku Aus dan Khazraj. 6) Wahyu
Allah, ancaman orang Quraisy, jemputan masyarakat Madinah, strategi untuk menyebarkan Islam, mewujudkan masyarakat Islam yang
bersatu dan sempurna.
Jawapan:
TINGKATAN 4
52
5.2 - Hijrah
goo.gl/8yyHdV
Rentetan peristiwa hijrah Nabi Muhammad s.a.w. ke Madinah

Peristiwa
Huraian
Aqabah I
1. Nabi Muhammad s.a.w. memeterai Perjanjian Aqabah Pertama dengan orang Madinah
Aqabah II
1.
Nabi Muhammad s.a.w. memeterai Perjanjian Aqabah Kedua dengan orang Madinah
Tentangan
Orang
Quraisy
1.
Nabi Muhammad s.a.w. mendapat tahu tentang pakatan untuk membunuhnya daripada
wahyu Allah
Perintah
Hijrah
1.
Nabi Muhammad s.a.w. ke rumah Abu Bakar al-Siddiq memberi tahu beliau tentang
wahyu Allah memerintahkan baginda supaya berhijrah
Bersembunyi
di Gua Thur
1.
Nabi Muhammad s.a.w. dan Abu Bakar al-Siddiq bersembuyi di Gua Thur selama tiga
malam
Madinah
1.
Nabi Muhammad s.a.w. mendirikan Masjid al-Nabawi, mempersaudarakan golongan

Muhajirin dan Ansar serta membentuk Piagam Madinah
Kepentingan Hijrah Nabi Muhammad s.a.w. dari Mekah ke Madinah

Kepentingan
Islam boleh disebarkan dengan bebas tanpa berselindung
Nabi Muhammad s.a.w. berjaya mendamaikan suku Aus dan Khazraj yang sering bersengketa
Mempersaudarakan orang Islam dari Mekah dengan orang Islam Madinah
Memberi gelaran Muhajirin kepada orang Mekah dan Ansar kepada orang Madinah
Nabi Muhammad s.a.w. mendirikan Masjid Nabawi dan dijadikan tempat beribadat, belajar, bertemu,
dan membincangkan masalah orang Islam
6. Di persekitaran masjid dibenarkan menjalankan aktiviti berjual beli
7. Tarikh hijrah dijadikan kalendar (takwim) orang Islam oleh Khalifah Umar al-Khatab
8. Nabi Muhammad s.a.w. telah menukar nama Yatrib kepada Madinah al-Munawarah atau Kota
Bercahaya
9. Hijrah menampakkan toleransi kaum dan tolong-menolong dan telah melahirkan masyarakat yang
cemerlang
10. Hijrah juga menggambarkan pengorbanan sahabat-sahabat.
a. Abu Bakar al-Siddiq sanggup bergadai nyawa dan harta
b. Ali b. Abu Talib sanggup tidur di tempat baginda
c. Abdul Rahman b. Auf mengorbankan harta
11. Hijrah memperlihatkan keberanian wanita seperti Asma iaitu anak Abu Bakar al-Siddiq yang menghantar
makanan ke Gua Thur
12. Memperlihatkan kecekapan Nabi Muhammad s.a.w. mengatur strategi
a. Semasa berhijrah baginda tidak terus ke Madinah tetapi bersembunyi di Gua Thur dan memilih
jalan selatan yang jarang digunakan oleh orang ramai
1.
2.
3.
4.
5.
TINGKATAN 4
53
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah tujuan Nabi Muhammad s.a.w. pergi ke rumah Abu Bakar al-Siddiq?
Berapa lamakah Nabi Muhammad s.a.w. bersembunyi dalam Gua Thur?
Sebaik sahaja sampai ke Madinah, apakah yang telah dilakukan oleh Nabi Muhammad s.a.w.?
Siapakah tokoh yang menjadikan tarikh hijrah sebagai kalendar orang Islam?
Nabi Muhammad s.a.w. telah menukar nama Yatrib kepada Madinah al-Munawwarah. Apakah maksud
nama Madinah al-Munawwarah?
1) Nabi Muhammad s.a.w. ke rumah Abu Bakar al-Siddiq memberi tahu beliau tentang wahyu Allah memerintahkan baginda supaya
berhijrah. 2) Selama tiga malam. 3) Nabi Muhammad s.a.w. mendirikan Masjid al-Nabawi, mempersaudarakan golongan Muhajirin dan
Ansar serta membentuk Piagam Madinah. 4) Khalifah Umar al-Khatab. 5) Kota Bercahaya.
Jawapan:
TINGKATAN 4
54
5.3 - Piagam Madinah

goo.gl/3T0aXL
Maksud Piagam Madinah

1.
2.
3.
Maksud
Merupakan sebuah perlembagaan bertulis yang dirangka oleh Nabi Muhammad s.a.w. pada tahun
622M. Ianya ditulis dengan berpandukan wahyu Allah.
Piagam Madinah menjadi asas pemerintahan kerajaan Islam Madinah yang terdiri dari masyarakat Islam
dan bukan Islam
Piagam ini mencatat tentang peraturan dan tanggungjawab ketua negara dan rakyatnya. Ianya dirangka
berdasarkan persetujuan orang Islam (Muhajirin & Ansar) & bukan Islam (Yahudi).
Maksud Piagam Madinah

Aspek
Politik
Huraian
1. Nabi Muhammad s.a.w. sebagai pemimpin Madinah dan baginda juga sebagai hakim
yang akan menyelesaikan masalah orang Islam dan bukan Islam
Agama
1.
2.
Masyarakat Madinah bebas mengamalkan agama masing-masing

Bebas mengamalkan adat mereka selagi tidak bertentangan dengan Islam
Sosial
1.
2.
3.
Masyarakat Madinah dianggap sebagai satu ummah

Mempunyai tanggungjawab yang sama terhadap negara
Tidak boleh bermusuh sesama sendiri
Perundangan
1.
2.
Undang-undang Islam diguna pakai secara menyeluruh

Peraturan keluarga di dalam sesuatu kabilah boleh diamalkan selagi tidak bertentangan
dengan Islam
Ekonomi
1.
2.
Kerjasama antara masyarakat Madinah dituntut demi memajukan ekonomi negara

Penipuan dan riba dihapuskan dalam perniagaan
Pertahanan
1.
Semua anggota masyarakat dikehendaki mempertahankan Madinah dari ancaman

musuh
Yahudi
1.
Keselamatan orang bukan Islam khususnya Yahudi terjamin selagi mereka mematuhi
Piagam Madinah
TINGKATAN 4
55
Kepentingan Piagam Madinah

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Peristiwa
Merupakan model kerajaan Islam yang unggul
a. Merupakan perlembagaan yang lengkap
b. Diterima pakai oleh semua masyarakat
Perlembagaan merangkumi peraturan yang berkaitan dengan dunia dan akhirat
Amalan riba, penipuan, rasuah, dan penindasan tidak dibenarkan
a. Sifat bertimbang rasa dan bersedekah digalakkan
b. Mementingkan keadilan dan ketelusan dalam perniagaan
Berjaya mewujudkan masyarakat yang bersatu & aman
a. Taraf dan kedudukan rakyat sama
b. Konsep keadilan sosial dipraktikkan
Setiap kaum mematuhi peraturan yang ditetapkan
a. Mereka bertanggungjawab mempertahankan Madinah daripada serangan luar
Sistem pemerintahan yang diasaskan oleh Nabi Muhammad s.a.w. meletakkan Allah sebagai kuasa
tertinggi
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Bagaimanakah Piagam Madinah dibentukkan?

Apakah yang tercatat dalam Piagam Madinah?
Apakah peranan Nabi Muhammad s.a.w. menurut Piagam Madinah?
Apakah maksud masyarakat dianggap sebagai satu ummah?
Apakah bentuk kegiatan ekonomi yang tidak dibenarkan dalam Piagam Madinah?
Bagaimanakah kedudukan orang bukan Islam menurut Piagam Madinah?
Mengapakah Piagam Madinah dikatakan model kerajaan Islam yang unggul?
1) Piagam Madinah dirangka dan ditulis oleh Nabi Muhammad s.a.w. berpandukan wahyu Allah. 2) Piagam Madinah mencatat tentang
peraturan dan tanggungjawab ketua negara dan rakyatnya. 3) Nabi Muhammad s.a.w. sebagai pemimpin Madinah dan baginda juga
sebagai hakim yang akan menyelesaikan masalah orang Islam dan bukan Islam 4) Maksudnya masyarakat Madinah mempunyai
tanggungjawab yang sama terhadap negara 5) Penipuan dan riba. 6) Mereka dijamin keselamatan selagi mereka mematuhi Piagam
Madinah. 7) Ia merupakan perlembagaan yang lengkap, dan diterima pakai oleh semua masyarakat.
Jawapan:
TINGKATAN 4
56
5.4 - Perang Menurut Islam

goo.gl/RLqUgj
Peperangan yang berlaku antara orang Islam Madinah dengan puak Quraisy Mekah
Peperangan
1.
2.
3.
4.
Perang Badar tahun 624M/2H

Perang Uhud tahun 625M/3H
Perang Khandak tahun 627M/5H
Perang Tabuk tahun 630M/8H
Peristiwa Perang Khandak (627M/5H)

Peristiwa
1. Berlaku antara orang Islam dengan orang Quraisy Mekah yang bergabung dengan Yahudi
2. Dalam peperangan ini, pihak Islam telah menggunakan strategi menggali parit di sekeliling kota
3. Pihak Islam memperolehi kemenangan kerana tenteranya mempunyai kesabaran dan ketahanan diri
yang tinggi
Prinisp-prinsip perang mengikut ajaran Islam

Peristiwa
Berperang bertujuan mempertahankan agama, maruah diri, dan negara
Boleh dilakukan dengan keizinan Allah, setelah wahyu diturunkan
Berperang apabila diserang musuh
Berperang untuk mencari keamanan agar rumah ibadat terpelihara
Berperang untuk menentang kezaliman dan mempertahankan diri
Hendaklah berdamai sekiranya musuh inginkan perdamaian
Semasa perang, dilarang membunuh orang lemah seperti orang tua, kanak-kanak, wanita, orang yang
sakit, dan orang yang menyerah diri.
8. Tidak dibenarkan memusnahkan tumbuh-tumbuhan, tanaman, dan binatang ternakan
9. Dilarang merobohkan tempat ibadat musuh
10. Tawanan wanita dan kanak-kanak perlu dibebaskan manakala tawanan lelaki dibebaskan dengan
bersyarat
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Sebutkan nama perang yang pertama antara Makkah dengan Madinah.

Perang Khandak atau Perang Parit berlaku pada tahun 627M/3H, mengapakah ia dinamakan Perang
Khandak atau Perang Parit?
Mengapakah pihak Islam memperolehi kemenangan dalam Perang Khandak?
Apakah tujuan perang yang dibenarkan oleh Islam?
Berikan contoh larangan terhadap orang Islam semasa berperang
1) Perang Badar. 2) Tentera Madinah menggunakan taktik menggali parit dalam perang tersebut. Parit adalah Khandak dalam Bahasa
Arab. 3) Kerana tentera pihak Islam mempunyai kesabaran dan ketahanan diri yang tinggi. 4) Demi mempertahankan agama, maruah
diri, dan negara. 5) Tentera orang Islam dilarang membunuh orang yang lemah seperti orang tua, kanak-kanak, wanita, orang yang sakit,
dan orang yang menyerah diri. Mereka juga dilarang memusnahkan tumbuh-tumbuhan, tanaman dan binatang ternakan, serta
merobohkan tempat ibadat musuh.
Jawapan:
TINGKATAN 4
57
5.5 - Perjanjian Hudaibiyah

goo.gl/VTd476
Peristiwa yang membawa kepada termeterainya Perjanjian Hudaibiyah

Peristiwa
1. Pada tahun 628M, rombongan orang Islam telah ke Mekah kerana ingin menunaikan umrah
2. Mereka telah disekat di Hudaibiyah. Nabi Muhammad s.a.w. menghantar Uthman bin Affan ke Mekah
untuk menerangkan tujuan kedatangan mereka
3. Orang Islam yang mendengar khabar angin tentang kematian Uthman telah bersumpah setia yang
dikenali sebagai Baiah al-Ridwan
4. Orang Arab Quraisy berasa bimbang terhadap kata sepakat orang Islam, lalu mereka menemui Nabi
Muhammad s.a.w.
5. Baginda mengadakan perjanjian dan termeterailah Perjanjian Hudaibiyah antara Nabi Muhammad
s.a.w. mewakili orang Islam dengan Suhail b. Amru mewakili orang Quraisy.
Perjanjian Hudaibiyah
Isi
Bersetuju untuk mengadakan gencatan senjata selama 10 tahun
Kabilah Arab yang lain bebas memihak sama ada kepada orang Islam Madinah atau orang Quraisy
Mekah
3. Orang Islam Madinah yang memihak ke Mekah tanpa kebenaran penjaganya tidak perlu dipulangkan
4. Orang Quraisy Mekah yang memihak ke Madinah tanpa kebenaran penjaganya perlu dipulangkan
semula
5. Umat Islam hanya boleh mengerjakan umrah pada tahun berikutnya
1.
2.
Kepentingan Perjanjian Hudaibiyah

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Peristiwa
Orang Islam berpeluang menunaikan ibadat haji pada tahun berikutnya iaitu tahun 629M
Orang Islam bebas memasuki Kota Mekah dan beribadat di Kaabah
Nabi Muhammad s.a.w. berpeluang berdakwah ke seluruh Semenanjung Arab
Agama Islam berkembang dengan pesat terutama selepas 2 tahun Perjanjian Hudaibiyah
Pengislaman tokoh Arab Quraisy seperti Khalid b. Al-Walid, Amru b. Al-As dan Uthman b. Talha
Perjanjian ini dianggap satu pengikhtirafan pemimpin Mekah terhadap kerajaan Islam Madinah
Memperlihatkan kebijaksanaan Nabi Muhammad s.a.w. merangka perjanjian yang akhirnya membawa
kepada perkembangan Islam khususnya di Mekah
TINGKATAN 4
58
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Apakah tujuan orang Islam ingin ke Makkah?

Siapakah yang dihantar oleh Nabi Muhammad s.a.w. untuk menerangkan tujuan kedatangan mereka
ke Makkah?
Apakah maksud Baiah al-Ridwan?
Siapakah yang mewakili pemimpin Makkah untuk bertemu Nabi Muhammad s.a.w. sehingga
termeterainya Perjanjian Hudaibiyah?
Berapa lamakah gencatan senjata yang dipersetujui antara Makkah dengan Madinah?
Beri contoh kesan penting Perjanjian Hudaibiyah terhadap agama Islam.
Siapakah tokoh Quraisy yang memeluk Islam selepas Perjanjian Hudaibiyah?
1) Tujuan mereka adalah untuk menunaikan umrah. 2) Uthman bin Affan. 3) Bersumpah setia beramai-ramai. 4) Suhail b. Amru. 5) 10
tahun. 6) Orang Islam berpeluang menunaikan ibadat haji pada tahun berikutnya iaitu tahun 629M, orang Islam bebas memasuki Kota
Mekah and beribadat di Kaabah, dan agama Islam berkembang dengan pesat terutama selapas 2 tahun Perjanjian Hudaibiyah. 7) Khalid
b. Al-Walid, Amru b. Al-As, Uthman b. Talha
Jawapan:
TINGKATAN 4
59
5.6 - Pembukaan Kota Mekah Part 1

goo.gl/AkrbTt
Faktor Nabi Muhammad s.a.w. ingin membuka Kota Mekah

Sebab
Huraian
Sekat
Pihak Quraisy telah langgar Perjanjian Hudaibiyah dengan menyekat hak kebebasan
yang dipersetujui bersama
Strategi
Pembukaan Kota Mekah merupakan satu strategi jangka panjang bagi menentukan
penyebaran Islam
Kukuhkan
Pembukaan Kota Mekah boleh mengukuhkan kerajaan Islam Madinah kerana tiada
lagi ancaman dari orang Quraisy Mekah.
Kelahiran
Kota Mekah merupakan tempat kelahiran Nabi Muhammad s.a.w. dan tempat
lahirnya agama Islam
Pembunuhan orang
Bani Khuzaah
Beberapa orang Bani Khuzaah yang menyebelahi Islam telah dibunuh oleh orang
Quraisy
Cara pembukaan Kota Mekah oleh Nabi Muhammad s.a.w.

Isi
Nabi Muhammad s.a.w. telah menyediakan empat pasukan tentera yang dianggotai oleh 10,000 orang
Empat pasukan ini diketuai oleh Khalid bin al-Walid, Abu Ubaidah al-Jarrah, Saad bin Ubadah, dan Zubair
b. al-Awwam
3. Mereka masuk ke Kota Mekah melalui empat arah iaitu utara, selatan, barat, dan barat daya Mekah
4. Sebaik sahaja memasuki Kota Mekah, mereka tidak mendapat tentangan besar. Penentangan kecil
hanya berlaku terhadap tentera Khalid b. al-Walid
5. Kota Mekah berjaya ditawan pada tahun 630M bersama 8 Hijrah.
1.
2.
Sebab Kota Mekah mudah ditawan

Peristiwa
Ketika Kota Mekah dikepung berlakunya pengislaman oleh tokoh Quraisy iaitu Abu Sufian dan Abas
Dengan pengislaman kedua pembesar ini, orang Arab Quraisy turut memeluk Islam
Nabi Muhammad s.a.w. telah memberi jaminan keselamatan kepada mereka yang terkepung sekiranya
mereka menyerah diri
4. Jaminan ini telah menjadi faktor utama kepada kejayaan ini
1.
2.
3.
TINGKATAN 4
60
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Apakah sebab serta-merta Nabi Muhammad s.a.w. membuka Kota Makkah?

Apakah bentuk pelanggaran perjanjiaan Hudaibiyah oleh pihak Quraisy Makkah?
Siapakah yang dibunuh oleh pihak Quraisy Makkah?
Berapa ramaikah tentera Madinah yang mengepong Kota Makkah?
Sebutkan nama 4 orang ketua pasukan tentera Madinah ketika mengepong Kota Makkah.
Siapakah tokoh Quraisy yang memeluk Islam ketika Kota Makkah dikepong?
Apakah faktor utama kejayaan Nabi Muhammad s.a.w. menawan Kota Makkah?
1) Pihak Quraisy telah langgar Perjanjian Hudaibiyah 2) Pihak Quraisy menyekat hak kebebasan yang dipersetujui. 3) Beberapa orang Bani
Khuzaah. 4) Empat pasukan tentera yang dianggotai 10,000 orang. 5) Khalid bin al-Walid, Abu Ubaidah al-Jarrah, Saad bin Ubadah, dan
Zubair b. al-Awwam. 6) Abu Sufian dan Abas. 7) Nabi Muhammad s.a.w. telah memberi jaminan keselamatan kepada mereka yang
terkepung sekiranya mereka menyerah diri.
Jawapan:
TINGKATAN 4
61
5.6 - Pembukaan Kota Mekah Part 2

goo.gl/A9AEe9
Apa yang dilakukan oleh Nabi Muhammad s.a.w. sebaik sahaja menakluki Kota Mekah
Huraian
1. Nabi Muhammad s.a.w. bertawaf sebanyak tujuh kali mengelilingi kaabah
2. Nabi Muhammad berpidato dengan membaca al-Quran di mana baginda menekankan kepentingan
perpaduan kaum
Kepentingan pembukaan semula Kota Mekah

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Huraian
Pembukaan Kota Mekah menyebabkan kaabah terpelihara dari unsur-unsur jahiliah
Agama menyembah berhala di Kota Mekah dihapuskan selama-lamanya
Masyarakat mula mendalami ilmu pengetahuan Islam
Kota Mekah menjadi kota suci umat Islam seluruh dunia kerana terdapatnya kaabah
Pembukaan Kota Mekah membuktikan kerajaan Islam yang dibentuk di Madinah begitu kukuh
Pembukaan Kota Mekah juga menjadi pembuka jalan ke arah penyebaran Islam ke seluruh dunia
Soalan
1.
2.
3.
Apakah tindakan pertama yang dilakukan oleh Nabi Muhammad s.a.w. setelah membuka Kota Mekah?
Bagaimanakah kedudukan kaabah setelah pembukaan Kota Makkah?
Apakah kesan pembukaan Kota Makkah oleh Nabi Muhammad s.a.w.?
1) Nabi Muhammad s.a.w. bertawaf sebanyak tujuh kali mengelilingi kaabah. 2) Pembukaan Kota Mekah menyebabkan kaabah
terpelihara dari unsur-unsur jahiliah. 3) Kota Mekah menjadi kota suci umat Islam seluruh dunia kerana terdapatnya kaabah
Jawapan:
TINGKATAN 4
62
BAB
PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA
6.1 - Kerajaan Khulafah Al-Rashidin (Bahagian 1)

goo.gl/H2xRsb
Konsep Khalifah
Maksud Khalifah
Bahasa
Maksud yang lebih
luas
Konteks Islam
Asal dari perkataan Arab yang membawa maksud pengganti (kata jamak:
khulafah)
Pengganti yang melaksanakan tanggungjawab pemerintahan dan pentadbiran
kerajaan
Tanggungjawab memelihara kemurnian agama Islam yang disampaikan oleh
Nabi Muhammad s.a.w.
Tanggungjawab seorang Khalifah

Tanggungjawab tanggungjawab
Politik
1.
2.
3.
4.
5.
Memastikan kelicinan pentadbiran

Mempertahankan agama dan negara Islam
Melantik pegawai pentadbir negara
Memecat pegawai pentadbir jika perlu
Memantapkan sistem perundangan Islam berdasarkan al- Quran dan Hadis
Sosial
1.
2.
3.
Menjaga kebajikan rakyat

Menjaga dan meneruskan perintah Allah yang disampaikan melalui Nabi
Muhammad s.a.w
Mewujudkan perpaduan ummah melalui musyawarah
1.
2.
Menguruskan kewangan, perbendaharaan negara dan baitulmal

Mengatur pungutan zakat, kharaj dan jizyah
Ekonomi
Syarat- syarat untuk menjadi seorang Khalifah

Syarat syarat
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Lelaki yang merdeka

Beragama Islam
Berpengetahuan tentang Islam
Warak iaitu mematuhi perintah Allah
Sanggup melaksanakan perintah Allah
Bersifat adil
Mempunyai akhlak yang baik
Mempunyai tubuh badan yang sihat dan sempurna
Berfikiran cerdas
Pandai mentadbir
TINGKATAN 4
63
TINGKATAN 4
64
Jawapan:
1) Maksud khalifah dalam konteks Islam ialah tanggungjawab memelihara kemurnian agama Islam yang disampaikan oleh Nabi
Muhammad s.a.w. 2) memastikan kelicinan pentadbiran, mempertahankan agama dan negara Islam, dan melantik pegawai pentadbir
negara. 3) Tugas khalifah dari segi ekonomi ialah menguruskan kewangan, perbendaharaan negara dan baitulmal. 4) 3 contoh syarat
untuk menjadi khalifah ialah menjadi lelaki yang merdeka, beragama Islam dan bersifat adil.
1.
2.
3.
4.
Apakah maksud Khalifah dalam konteks Islam?

Berikan 3 contoh tugas khalifah dari segi politik.
Apakah tugas Khalifah dari segi ekonomi?
Berikan 3 contoh syarat untuk menjadi Khlifah.
Soalan
6.1 - Kerajaan Khulafah Al-Rashidin (Bahagian 2)

goo.gl/6kcjjM
Pemerintah-pemerintah Kerajaan Khulafah al Rashidin

Nama Khalifah
Khalifah Abu Bakar al- Siddiq
Khalifah Umar al- Khatab
Khalifah Uthman b. Affan
Khalifah Ali b. Abu Talib
Keturunan
Bani Tamim
Bani Adi
Bani Umaiyyah
Bani Hasyim
Masa Pemerintahan
632M- 634M
634M 644M
644M 656M
656M 661M
Cara- cara pemilihan Khulafah al- Rashidin

Cara cara
Musyawarah/ mesyuarat
Cadangan satu nama dari
Khalifah terdahulu
Pencalonan beberapa nama
Pencalonan dari sekelompok
masyarakat
Huraian
Contoh: perlantikan Khalifah Abu Bakar
Dicadangkan oleh Syadina Umar dan mendapat persetujuan orang ramai
Contoh: perlantikan Syadina Umar
Dicadangkan oleh Khalifah Abu Bakar sebelum beliau meninggal dunia
Contoh: Perlantikan Saidina Uthman
Enam calon dicadangkan dan Uthman dipilih
Contoh: perlantikan Saidina Ali
Soalan
1. Bagaimanakah cara Abu Bakar al-Siddiq menaiki jawatan Khalifah?
2. Siapakah yang mencadangkah Umar al-Khatab sebagai Khalifah?
3. Perlantikan Uthman b. al-Affan sebagai Khalifah melalui pencalonan beberapa nama. Berapa
namakah yang dicalonkan?
1) Abu Bakar al- Siddiq menaiki jawatan khalifah dengan cara musyawarah/ mesyuarat. 2) Khalifah Abu Bakar yang mencadangkan
Umar al- Khatab sebagai khalifah 3) Enam nama yang dicalonkan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
65
6.2 - Khalifah Abu Bakar Al-Siddiq

goo.gl/caJdQe
Latar belakang Khalifah Abu Bakar al- Siddiq

Nama sebenar
Abdullah b. Abu Quhafah
Tahun lahir
573M
Keturunan
Bani Tamim
Gelaran
Cara pelantikan
al- Siddiq (bermaksud yang membenarkan)

Gelaran ini diberi kerana beliau sentiasa meyakini kebenaran kata- kata Nabi
Muhammad s.a.w
Dicadangkan oleh Saidina Umar al- Khatab dan mendapat persetujuan dari Majlis
Musyawarah
Sumbangan Saidina Abu Bakar al- Siddiq sebaik sahaja dilantik sebagai Khalifah alRashidin yang pertama
Sumbangan sumbangan
1.
Berjaya mengatasi masalah perpecahan umat Islam selepas kewafatan Nabi Muhammad s.a.w
2.
Memerangi golongan al- Riddah iaitu golongan nabi palsu, golongan murtad dan golongan yang
enggan membayar zakat
3.
Mempertahankan Madinah dari ancaman Parsi dan Rom Timur
4.
Membahagikan tanah Arab kepada 10 wilayah
5.
Setiap wilayah diketuai oleh seorang amir
6.
Memperkenalkan bayaran gaji tentera melalui hasil harta rampasan perang
7.
Mempertahankan undang- undang tanah
8.
Memberi hak kepada golongan mawali seperti orang Islam Arab
9.
Memerintahkan Zaid b. Thabit untuk mengumpulkan semula tulisan ayat al- Quran
10. Digelar penyelamat umat Islam
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Siapakah nama sebenar Khalifah Abu Bakar al-Siddiq?

Apakah maksud al-Siddiq?
Siapakah yang dimaksudkan dengan golongan al-Riddah?
Bagi melicinkan pentadbiran, apakah pembaharuan yang dilakukan oleh Khalifah Abu Bakar alSiddiq?
Bagaimanakah cara Khalifah Abu Bakar al-Siddiq membayar gaji tentera?
Siapakah yang diperintahkan untuk mengumpul semula tulisan al-Quran?
1) Nama sebenar Khalifah Abu Bakar al- Siddiq ialah Abdullah b. Abu Quhafah. 2) Maksud alsiddiq ialah yang membenarkan. 3) Golongan
al- Riddah ialah golongan nabi palsu, golongan murtad dan golongan yang enggan membayar zakat. 4) Pembaharuan yang dilakukan
ialah membahagikan tanah Arab kepada 10 wilayah. 5) Cara beliau membayar gaji tentera ialah melalui hasil harta rampasan perang. 6)
Zaid b. Thabit telah diperintahkan untuk mengumpul semula tulisan al- Quran.
Jawapan:
TINGKATAN 4
66
6.3 - Khalifah Umar Al-Khatab

goo.gl/GcMKVj
Latar belakang Khalifah Umar b. al- Khatab

Nama sebenar
Sikap
Keturunan
Cara pelantikan
Umar b. Naufal
Berani, tegas
Bani Adi
Dicadangkan oleh Khalifah Abu Bakar ketika beliau sedang sakit dan mendapat
persetujuan dari orang ramai
Perubahan yang dilakukan oleh beliau setelah dilantik sebagai seorang Khalifah
Perubahan
Majlis Syura
Tanah jajahan
Jabatan
Bukti
Menubuhkan Majlis Syura yang dianggotai oleh golongan Muhaijirin dan Ansar
Membahagikan tanah jajahan kepada beberapa buah wilayah. Setiap wilayah
diketuai oleh gabenor (wali) yang bertindak sebagai pentadbir awam dan panglima
tentera
Menubuhkan Jabatan Tentera, Jabatan Polis, Jabatan Percukaian dan Jabatan
Perbendaharaan Negara
Kehakiman
Jabatan Kehakiman ditubuhkan dan dipisahkan dari jabatan lain. Hakim diberi gaji
yang tinggi iaitu 500 dirham. Tujuan: mengelakkan salah laku hakim
Pendidikan
Mengembangkan ajaran al- Quran. Tempat belajar di persekitaran masjid

disediakan. Menghantar guru agama ke pedalaman.
Contoh: Abu Sufian dihantar mengajar orang Badwi di pedalaman
Kalender
Menjadikan tarikh hijrah sebagai kalender orang islam
Ketenteraan
Membentuk tentera tetap dan sukarela. Tentera tetap berpakaian seragam dan
dibayar gaji. Markas tentera di bandar, manakala kubu tentera di sempadan
menghadap musuh.
Terusan
Membina terusan untuk meningkatkan pertanian yang dikenali sebagai Terusan

Amirulmukminin di Mesir dan Empangan Abu Musa di Basrah
Cukai
TINGKATAN 4
Memperkenalkan cukai jizyah kepada golongan zimmi. Cukai khazraj berdasarkan

jenis tanaman dan kesuburan tanah
67
TINGKATAN 4
68
Jawapan:
1) Anggota Majlis Syura yang diperkenalkan ialah golongan Muhaijirin dan Ansar. 2) Tugas wali atau gabenor ialah memikul jawatan
pentadbir awam dan panglima tentera. 3) Beberapa contoh jabatan yang ditubuhkan bagi memantapkan pentadbiran ialah Jabatan
Tentera, Jabatan Polis, Jabatan Percukaian dan Jabatan Perbendaharaan Negara. 4) Khalifah Umar mengelakkan salahlaku hakim dengan
memberi hakim gaji yang tinggi. 5) Tindakan Khalifah Umar untuk mengembangkan ajaran al-Quran adalah dengan menyediakan tempat
belajar di persekitaran masjid dan menghantar guru agama ke pedalaman. 6) Antara terusan yang terkenal ialah Terusan
Amirulmukminin.
ialah...?
4. Bagaimanakah cara Khalifah Umar mengelakkan salahlaku hakim?

5. Apakah tindakan Khalifah Umar untuk mengembangkan ajaran al-Quran?
6. Bagi meningkatkan pertanian, Khalifah Umar telah membina terusan. Antara terusan yang terkenal
pentadbiran.
1. Siapakah anggota Majlis Syura yang diperkenalkan oleh Khalifah Umar al-Khatab?
2. Setiap wilayah adalah diketuai oleh wali atau gabenor. Apakah tugas wali atau gabenor?
3. Berikan beberapa contoh jabatan yang ditubuhkan oleh Khalifah Umar bagi memantapkan
Soalan
6.4 - Khalifah Uthman Bin Al-Affan

goo.gl/hs1yLa
Latar belakang Khalifah Uthman bin al- Affan

Nama sebenar
Sikap
Keturunan
Uthman b. Affan.
Hartawan yang bersikap dermawan, lemah lembut, bertolak ansur dan mudah simpati.
Bani Umaiyah.
Gelaran
Zun Nurain (bermaksud mempunyai dua cahaya)

Beliau diberi gelaran tersebut kerana berkahwin dengan dua puteri Nabi Muhammad
s.a.w setelah seorang darinya meninggal dunia.
Cara pelantikan
Majlis Syura
Enam tokoh telah dicalonkan. Uthman dan Ali mendapat undi yang tertinggi yang
sama. Abdul Rahman b. Auf yang mempengerusikan mesyuarat akhirnya mendapat
persetujuan orang ramai melantik Uthman.
Pembaharuan yang dilakukan oleh beliau setelah dilantik sebagai Khalifah

Pembaharuan
Tentera
Bukti
Membina angkatan tentera laut. Merupakan pemimpin Islam pertama yang
melakukan demikian.
Empayer
Meluaskan empayer Islam hingga ke Afghanistan, Samarkhan, Cyprus dan Tripoli.
Baitulmal
Mengukuhkan peranan baitulmal. Dipergunakan untuk pembangunan negara,

memperkuatkan tentera laut dengan membeli kapal dan senjata.
Cukai
Cukai jizyah yang dikenakan terhadap orang bukan islam dikekalkan.
Al- Quran
Menyelaraskan cara bacaan al- Quran yang selama ini berbeza dari pelbagai
wilayah. Mengistiharkan naskah al- Quran yang dikenali sebagai Mushaf
Uthmani.
Kemudahan
Membina jalan raya dan jambatan. Mendirikan rumah rehat bagi kemudahan
pengembara.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Khalifah Uthman dikenali sebagai Zun Nurain. Apa maksud Zun Nurain?
Mengapakah beliau digelar Zun Nurain?
Apakah sikap Khalifah Uthman yang terkenal?
Berikan contoh empayar Islam yang terkenal pada zaman Khalifah Uthman.
Sumbangan terbesar Khalifah Uthman ialah menyelaraskan bacaan al-Quran dengan cara?
Apakah kemudahan yang disediakan oleh Khalifah Uthman kepada para pengembara?
1) Maksud Zun Nurain ialah mempunyai dua cahaya. 2) Beliau digelar Zun Nurain kerana beliau berkahwin dengan dua orang puteri Nabi
Muhammad s.a.w setelah seorang darinya meninggal dunia. 3) Sikap Khalifah Uthman yang terkenal ialah hartawan yang bersikap
dermawan, lemah lembut, bertolak ansur dan mudah simpati. 4) Contoh- contoh empayar Islam yang terkenal pada zaman Khalifah
Uthman ialah Afghanistan, Samarkhan, Cyprus dan Tripoli. 5) Khalifah Uthman menyelaraskan bacaan al-Quran dengan cara
mengistiharkan naskah al- Quran yang dikenali sebagai Mushaf Uthmani. 6) Kemudahan yang disediakan oleh Khalifah Uthman kepada
para pengembara ialah rumah rehat.
Jawapan:
TINGKATAN 4
69
6.5 - Khalifah Ali Bin Abu Talib

goo.gl/H5rStL
Latar belakang Khalifah Ali bin Abu Talib

Nama sebenar
Ali b. Abu Talib
Tahun lahir
602M
Keturunan
Bani Hasyim
Sikap
Cara pelantikan
Kepahlawanan, tegas, berpengetahuan luas tentang Islam

Cadangan dari sekelompok masyarakat
Tindakan- tindakan yang dilakukan oleh beliau setelah dilantik sebagai seorang Khalifah
Tindakan
Keterangan
Ketenteraan
Memperkuatkan tentera Islam. Membina markas tentera di Parsi dan sempadan Syria
Keharmonian
Mementingkan keharmonian negara.

Dalam peristiwa Perang Siffin, tenteranya hampir menang, tetapi pihak lawan
mengangkat al- Quran untuk berdamai. Beliau bersetuju
Ekonomi
Meneruskan kutipan jizyah.

Beliau menghantar al- Asytar iaitu Gabenor Mausli dan meminta beliau mengikat
perjanjian dengan golongan zimmi agar membayar cukai.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Bagaimanakah cara pelantikan Ali bin Abu Talib sebagai khalifah?

Apakah tindakan Khalifah Ali untuk memperkukuhkan keselamatan negara?
Khalifah Ali dikatakan sangat mementingkan keharmornian negara. Buktikan kenyataan ini.
Siapakah tokoh yang dihantar oleh Khalifah Ali untuk memungut jizyah kepada golongan zimmi?
1) Cara pelantikan Ali bin Abu Talib sebagai khalifah adalah dengan cadangan dari sekelompok masyarakat. 2) Tindakan Khalifah Ali untuk
memperkukuhkan keselamatan negara ialah memperkuatkan tentera islam. 3) Buktinya, dalam peristiwa Perang Siffin, tenteranya hampir
menang, tetapi pihak lawan mengangkat al- Quran untuk berdamai dan beliau bersetuju. 4) Tokoh yang dihantar oleh Khalifah Ali ialah
Gabenor Mausli.
Jawapan:
TINGKATAN 4
70
6.6 - Kerajaan Bani Umaiyah (Bahagian 1)

goo.gl/Mi32ri
Sistem pentadbiran Kerajaan Bani Umaiyah di Damsyik

Jawatan
Khalifah
Wazir
Keterangan/ contoh
Pemerintah tertinggi
Mengetuai pentadbiran pusat, dikenali sebagai sistem wazarah
Gabenor
Mengetuai pentadbiran wilayah
Urus Setia
Diketuai oleh Pegawai Utama, membahagikan pentadbiran kepada

beberapa bahagian seperti surat menyurat, cukai, ketenteraan, polis,
kehakiman dan pegawai urusan
Hijabah
Diketuai oleh seorang Pegawai, tugas memeriksa orang yang ingin

menemui khalifah, mengawal keselamatan khalifah dan pemegang
amanah
Jabatan
Jabatan Cukai, Jabatan Surat Menyurat, Jabatan Urusan Am, Jabatan

Urusan Cap Mohor Pemerintah
Ketenteraan
Diperkemaskan dengan penubuhan Diwanul Jundi (Jabatan Ketenteraan),

pembentukan angkatan tentera darat dan tentera laut
Perundangan
Hakim menjatuhkan hukuman berpandukan al- Quran, hadis, ijmak dan

ijtihad. Hakim hendaklah bertindak adil tanpa dipengaruhi oleh manamana pihak
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Apakah tugas wazir dalam sistem pentadbiran Bani Umaiyyah?

Siapakah yang mengetuai pentadbiran wilayah?
Sistem hijabah diperkenalkan dan diketuai oleh seorang pegawai. Apakah tugas hijabah?
Jabatan ketenteraan pula diperkukuhkan dan diperkemaskan dengan penubuhan?
Sistem perundangan Islam dilaksanakan. Hakim menjatuhkan hukuman berdasarkan?
Sistem pentadbiran dibahagi kepada beberapa bahagian yang diketuai oleh pegawai utama.
Berikan contoh.
Untuk meningkatkan pentadbiran, beberapa jabatan diwujudkan. Apakah jabatan-jabatan tersebut?
1) Mengetuai pentadbiran pusat. 2) Gabenor yang mengetuai pentadbiran wilayah. 3) Tugas hijabah ialah memeriksa orang yang ingin
menemui khalifah, mengawal keselamatan khalifah dan pemegang amanah. 4) Diwanul Jundi (Jabatan Ketenteraan). 5) al- Quran, hadis,
ijmak dan ijtihad. 6) Bahagian surat menyurat, cukai, ketenteraan, polis, kehakiman dan pegawai pengurusan. 7) Jabatan Cukai, Jabatan
Surat Menyurat, Jabatan Urusan Am dan Jabatan Urusan Cop Mohor Perintah.
Jawapan:
TINGKATAN 4
71
6.6 - Kerajaan Bani Umaiyah (Bahagian 2)

goo.gl/fWv2eV
Sumbangan- sumbangan Kerajaan Bani Umaiyah di Sepanyol

Bidang
Pendidikan
Senibina
Ekonomi
Keterangan
1.
Pembinaan pusat pengajian tinggi di Cordova oleh Abdul Rahman III
2.
Pembinaan perpustakaan diasaskan oleh al-Hakam II
3.
17 buah pusat pengajian tinggi dan 70 perpustakaan didirikan di Andalusia
4.
Pusat Keilmuan di bandar Toledo, Seville dan Granada
5.
Pusat penterjemahan didirikan di Toledo untuk menterjemahkan karya Yunani

ke dalam Bahasa Arab
6.
Cordova menjadi penghubung antara dunia Islam dan bukan Islam dalam
pertukaran ilmu pengetahuan
1.
Senibina terkenal Masjid Cordova, mempunyai menara, kubah beralaskan kayu

berukir dan tiang dibuat dari batu marmar
2.
Mempunyai 4700 buah lampu yang menggunakan 11 tan minyak setahun
1.
Baitumal didirikan bagi mengimbangi pendapatan dan perbelanjaan negara
2.
Pendapatan dari pungutan khazraj, zakat, usyur dan ghanimah
3.
Cordova menjadi pusat ekonomi
4.
Perusahaan tembikar, perhiasan dari perak dan emas
5.
Memproses kulit dan membuat senjata
6.
Pertanian: sistem saliran dibina serta penyelidikan untuk mendapat benih yang
berkualiti
Soalan
1. Di manakah pusat pengajian tinggi didirikan di Sepanyol oleh Khalifah Abdul Rahman III?
2. Apakah sumbangan Khalifah al-Hakam II dalam bidang ilmu pengetahuan?
3. Dalam bidang senibina, masjid yang terkenal ialah Masjid Cordova. Sebutkan ciri-ciri senibina masjid
tersebut.
4. Dari segi ekonomi, apakah tujuan baitulmal didirikan?

5. Bidang perusahaan yang terkenal ialah...
6. Dari manakah pendapatan baitulmal diperolehi?
1) Pusat pengajian tinggi yang didirikan di Sepanyol oleh Khalifah Abdul Rahman III berada di Cordova. 2) Sumbangan Khalifah al- Hakam
II dalam bidang ilmu pengetahuan ialah pembinaan pusat pengajian tinggi dan perpustakaan. 3) Ciri- ciri senibina masjid tersebut ialah
mempunyai menara, kubah beralaskan kayu berukir dan tiang dibuat dari batu marmar. 4) Dari segi ekonomi, tujuan baitumal didirikan
adalah untuk mengimbangi pendapatan dan perbelanjaan negara. 5) Bidang perusahaan yang terkenal ialah perusahaan tembikar,
perhiasan dari emas dan perak, memproses kulit dan membuat senjata. 6) Pendapatan baitulmal diperolehi dari pungutan khazraj, zakat,
usyur dan ghanimah.
Jawapan:
TINGKATAN 4
72
6.7 - Kerajaan Bani Abbasiyah (Bahagian 1)

goo.gl/7gOXPX
Penubuhan Kerajaan Bani Abbasiyah

Penubuhan
1.
Gerakan Bani Abbasiyah ditajakan oleh Ali bin Abdullah yang bergerak secara sulit
2.
Nama Abbasiyah diambil sempena nama al- Abbas iaitu bapa saudara Nabi Muhammad s.a.w
3.
Berkempen atas nama Ahlul Bait iaitu keluarga Nabi Muhammad
4.
Pusat gerakan, Khufah, Khurasan dan Humaimah
5.
Gerakan ini diperkukuhkan lagi dengan penyertaan dua tokoh pahlawan iaitu Abu Salamah al- Khalal
yang mengetuai gerakan di Kufah dan Abu Muslim al- Khurasani yang mengetuai gerakan di Khurasan
6.
Gerakan Abbasiyah berjaya menggulingkan Bani Umaiyah pada tahun 750M
Sumbangan Bani Abbasiyah dalam perkembangan ilmu pengetahuan

Sumbangan sumbangan
1.
Kota Baghdad dijadikan pusat kegiatan intelektual semasa pemerintahan Khalifah Harun al- Rashid dan
Khalifah al- Makmun
2.
Mendirikan Baitulhikmah sebagai institusi keilmuan oleh Khalifah Harun al- Rashid
3.
Menterjemahkan karya Yunani ke dalam bahasa Arab
4.
Kegiatan penulisan pula dilakukan melalui tiga tahap iaitu;

Pertama: mencatat idea atau percakapan
Kedua: mengumpul hadis Nabi Muhammad s.a.w di dalam sebuah buku
Ketiga: megarang dan disusun mengikut bab
5.
Ulama juga melibatkan diri dalam penulisan seperti menyusun hadis, fikah, tafsir dan sejarah
6.
Ulama terkenal: Imam Malik, Ibn Ishaq, Imam Syafie, Imam Ahmad Hanbal
7.
Mereka membuat pemisahan antara ilmu tafsir, ilmu sirah dan ilmu hadis
8.
Penubuhan institusi pengajian tinggi telah mempertingkatkan penyelidikan dan membolehkan hasil
kajian sarjana Islam sampai ke Eropah
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Nama Abbasiyah diambil sempena nama?

Bagaimanakah cara Bani Abbasiyah mencari sokongan masyarakat?
Dimanakah pusat gerakan mereka?
Gerakan Bani Abbasiyah semakin kukuh dengan penyertaan dua orang tokoh pahlawan iaitu...?
Semasa pemerintahan Khalifah Harun al-Rashid, mereka telah mendirikan baitulhikmah. Apakah itu
baitulhikmah?
Untuk memperbanyakkan sumber ilmu pengetahuan, kegiatan penulisan dilakukan melalui tiga cara,
iaitu
Ulama memainkan peranan dalam penulisan kitab agama seperti?
1) Nama Abbasiyah diambil sempena nama al- Abbas iaitu bapa saudara Nabi Muhammad s.a.w. 2) Cara Bani Abbasiyah mencari
sokongan masyarakat ialah berkempen atas nama Ahlul Bait iaitu keluarga Nabi Muhammad s.a.w. 3) Pusat gerakan mereka berada di
Khufah, Khurasan dan Humaimah. 4) Abu Salamah al- Khalal dan Abu Muslim al- Khurasani. 5) Baitulhikmah ialah pusat atau institusi
keilmuan. 6) Mencatat idea atau percakapan, mengumpul hadis Nabi Muhammad s.a.w di dalam sebuah buku dan mengarang dan
disusun mengikut bab. 7) Peranan ulama dalam penulisan kitab agama seperti menyusun hadis, fikah, tafsir dan sejarah.
Jawapan:
TINGKATAN 4
73
6.7 - Kerajaan Bani Abbasiyah (Bahagian 2)

goo.gl/QnFVhT
Sebab- sebab kejatuhan Bani Umaiyah kepada Bani Abbasiyah

Sebab sebab
Diskriminasi
Sikap Khalifah
Abbasiyah
Huraian
1.
Golongan mawali seperti bangsa Parsi dan Babar didiskriminasikan
2.
Mereka tidak diberi hak mendapat jawatan yang dianggap layak
3.
Dikenakan cukai yang lebih tinggi dari orang Islam Arab
4.
Golongan ini menyokong gerakan Abbasiyah menentang Bani Umaiyah
1.
Di akhir pemerintahan Bani Umaiyah, terdapat khalifah mengabaikan tanggungjawab

terhadap rakyat
2.
Terdapat khalifah yang mengabaikan ajaran Islam
3.
Perlantikan khalifah secara warisan
4.
Menimbulkan penentangan dari golongan Syiah dan Khuwarij
Kemunculan Gerakan Abbasiyah mendapat sokongan kerana menggunakan kempen

atas nama Ahlul Bait (keluarga Nabi Muhammad s.a.w)
Soalan
1. Salah satu sebab kejatuhan Bani Umaiyah kepada gerakan Bani Abbasiyah adalah kerana dasar
diskriminasi kepada golongan mawali. Buktikan.
2. Perlantikan jawatan khalifah Bani Umaiyah dilakukan secara warisan telah menimbulkan penentangan
dari golongan...?
3. Kemenangan gerakan Abbasiyah di tangan Bani Umaiyah adalah kerana mereka berkempen atas
nama?
1) Golongan mawali tidak diberi hak mendapat jawatan yang dianggap layak dan dikenakan cukai yang lebih tinggi dari orang Islam Arab.
2) Syiah dan Khuwarij. 3) Ahlul Bait iaitu keluarga Nabi Muhammad s.a.w.
Jawapan:
TINGKATAN 4
74
6.8 - Kerajaan Turki Uthmaniah

goo.gl/azoxww
Faktor- faktor yang menyebabkan kerajaan Turki Uthmaniah menyebarkan Islam ke

Eropah
Faktor faktor
Ketenteraan
Politik Eropah
Dasar Kerajaan
Turki
Huraian
1.
Mereka mempunyai akidah yang kukuh dan akhlak yang tinggi
2.
Mereka mempunyai semangat ghazi
3.
Memiliki senjata moden seperti Meriam besar
4.
Mempunyai tentera berkuda dan kumpulan infantri
5.
Memiliki 300 buah kapal untuk mengawal Laut Mediteranean
6.
Mempunyai kumpulan janisari
1.
Kerajaan kecil Eropah berperang sesama mereka
2.
Kejatuhan kerajaan Byzantine memudahkan penyebaran Islam ke di kawasan

Balkan
3.
Berlakunya penyalahgunaan kuasa dan pergaduhan pemimpin
4.
Kekurangan kewangan institusi gereja menyebabkan masyarakat Kristian memeluk

Islam
1.
Penyebaran Islam secara diplomasi
2.
Menekankan kejayaan berdasarkan kecemerlangan bukan keturunan
3.
Penghijrahan orang Turki termasuk pendakwah telah menarik ramai orang Kristian
memeluk Islam
Sumbangan- sumbangan Kerajaan Turki Uthmaniyah

Sumbangan sumbangan
1.
Sultan Selim menguasai Kota Mekah. Beliau dianggap pelindung umat Islam seluruh dunia
2.
Sultan Suleiman I memperkenalkan Kanun Suleiman yang membela nyawa, harta, kehormatan setiap
individu tanpa mengira bangsa dan agama
3.
Jawatan Kadi dan Mufti diwujudkan sebagai sebahagian organisasi pentadbiran Islam
4.
Memperkenalkan jawatan Sheikh-ul Islam iaitu ketua ulama untuk mengeluarkan fatwa berkaitan
agama, sains dan undang- undang.
5.
Membentuk Jalinan Perdagangan Dunia Islam yang berpusat di Istanbul.
6.
Istanbul juga menjadi pusat perdagangan antara dunia Islam dan bukan Islam serta antara Timur dan
Barat.
7.
Menggalakkan kejayaan melalui kecemerlangan.
8.
Memperkembangkan pendidikan, kebudayaan, penerbitan dan penterjemahan.
9.
Memperkembangkan sistem madrasah, sekolah pengetahuan akademik, sekolah sastera, maktab

tentera, maktab teknik dan kolej perubatan.
10. Menubuhkan perpustakaan di masjid, hospital dan rumah.

11. Senibina terkenal ialah Masjid Sultan Ahmad (Masjid Biru) di Istanbul.
TINGKATAN 4
75
Soalan
1. Antara faktor kejayaan Turki meluaskan empayar adalah kerana tenteranya mempunyai semangat
gazi. Apakah yang dimaksudkan dengan semangat gazi?
2. Kekuatan tentera Turki juga adalah kerana mereka boleh menguasai Laut Mediterranean. Ini adalah
disebabkan tentera Turki mempunyai?
3. Apakah yang dimaksudkan dengan kumpulan Janissari?
4. Kejayaan Turki menyebarkan Islam di Eropah disebabkan tumbangnya sebuah kerajaan Eropah yang
kuat iaitu...?
5. Berikan contoh cara orang Turki menyebarkan Islam di Eropah.
6. Sebaik sahaja Sultan Selim menguasai Kota Mekah, beliau digelarkan sebagai?
7. Apakah keistimewaan Kanun Suleiman?
8. Sheikhul Islam adalah ketua ulama. Beliau berkuasa untuk...?
9. Apakah peranan penting bandar Istanbul?
10. Dalam bidang pendidikan, apakah yang telah diperkenalkan oleh kerajaan Turki Uthmaniah?
10) Sistem madrasah, sekolah pengetahuan akademik, sekolah sastera, maktab tentera, maktab teknik dan kolej perubatan.
9) Menjadi pusat perdagangan antara dunia Islam dan bukan Islam serta antara timur dan barat.
8) Mengeluarkan fatwa berkaitan agama, sains dan undang-undang.
7) Membela nyawa, harta, kehormatan setiap individu tanpa mengira bangsa dan agama.
6) Pelindung umat Islam seluruh dunia.
5) Penghijrahan orang Turki termasuk pendakwah telah menarik ramai orang Kristian memeluk Islam.
4) Kerajaan Byzantine.
3) Kumpulan Janissari bermaksud kumpulan tentera elit yang sangat terlatih di mana mereka telah diberi latihan sejak zaman kanakkanak lagi.
2) 300 buah kapal.
1) Semangat gazi ialah semangat kepahlawanan yang sangat tinggi.
Jawapan:
TINGKATAN 4
76
6.9 - Pertembungan Tamadun Islam Dengan

Tamadun Lain Di Dunia (Bahagian 1)

goo.gl/FGIc6L
Cara- cara pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia

Cara-cara
Perdagangan
Keterangan
Nabi Muhammad s.a.w berdagang hingga ke Syam, melihat tamadun Rom.
Perdagangan hingga ke Teluk Parsi, Laut Merah dan timur Laut Mediteranean
menyebabkan pertembungan dengan tamadun Parsi dan Rom.
Akhir abad ke-7M, orang Islam berdagang ke Canton, berlaku pertembungan dengan
tamadun China.
Diplomatik
Kerajaan Bani Umaiyah menghantar peneroka ke Utara Selat Gibralta di Selatan

Sepanyol bertemu dengan orang bukan Islam di Cordova, Velencia dan Rhonda
Penaklukan &
Ketenteraan
Khalifah Umar menakluki Mesir, berlaku pertembungan dengan Yunani dan Rom.
Perluasan kuasa Islam ke Baghdad, berlaku pertembungan dengan tamadun Parsi.
Penaklukan Bani Umaiyah ke atas Qayrawan di Afrika Utara hingga ke pantai Sepanyol
menyebabkan pertembungan dengan tamadun Eropah.
Penguasaan tentera Islam ke atas Iraq dan Iran membawa kepada pertembungan
dengan tamadun Parsi.
Kebudayaan
Kemasukan Islam ke Sepanyol telah membawa kepada kemunculan kebudayaan baru.

Lahirnya golongan Mozarab iaitu orang tempatan yang beragama Kristian tetapi
mengamalkan kebudayaan Islam dan berbahasa Arab.
Intelektual
Penyebaran Islam ke Eropah menyebabkan ilmuan Islam mendalami keilmuan tamadun

Eropah.
Ilmuan Islam memperkembangkan keilmuan tersebut menurut pandangan Islam.
Soalan
1. Pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain berlaku melalui perdagangan dengan
negara?
2. Melalui cara diplomatik, tamadun Islam bertembung dengan tamadun?

3. Kemasukan Islam ke Sepanyol menyebabkan lahirnya golongan mozarab. Siapakah golongan
mozarab?
4. Pertembungan tamadun Islam juga berlaku melalui cara intelektual. Apakah kesan dari
pertembungan tersebut?
1) Parsi, Rom dan China. 2) Sepanyol 3) Golongan mozarab ialah orang tempatan yang beragama Kristian tetapi mengamalkan
kebudayaan Islam dan berbahasa Arab. 4) Ilmuan Islam mendalami keilmuan tamadun Eropah dan memperkembangkan keilmuan
tersebut menurut pandangan Islam.
Jawapan:
TINGKATAN 4
77
6.9 - Pertembungan Tamadun Islam Dengan

Tamadun Lain Di Dunia (Bahagian 2)

goo.gl/wjWV8v
Kesan- kesan pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia

Kesan-kesan
1.
Kehidupan penganut Islam di bawah jajahan takluk berpegang kepada satu aqidah iaitu kepercayaan
kepada Allah Yang Maha Esa.
2.
Sistem perundangan berasaskan kitab al- Quran dan Hadis.
3.
Penerimaan Islam tidak terbatas kepada bangsa, budaya dan kedudukan geografi.
4.
Perluasan kawasan penyebaran Islam dan kawasan yang diperintah oleh Islam.
5.
Melahirkan pelbagai bentuk kerajaan dan masyarakat dunia Islam seperti kerajaan Delhi Mughal di
India.
6.
Penguasaan kawasan yang luas membolehkan penguasaan ekonomi oleh orang Islam.
7.
Perkembangan Islam di Eropah telah membawa kepada proses urbanisasi dan organisasi di bandar
dan sekitarnya.
8.
Lahirnya golongan mudegar di Sepanyol iaitu orang bukan Islam mengamalkan cara hidup orang Islam.
9.
Cendekiawan orang Islam dan bukan Islam bertukar maklumat dan menghasilkan teks penulisan.
10. Cendekiawan Islam menterjemahkan hasil karya penulis Greek seperti Aristotle, Gelen dan Hipocrates.
11. Penubuhan baitulhikmah membolehkan penterjemahan karya asing dihasilkan.
12. Bahan tulisan tamadun lain disimpan dan dikaji oleh orang Islam.
Soalan
1.
Kehidupan penganut Islam di bawah jajahan takluk berpegang kepada aqidah apa?
2.
Apakah golongan mudegar di Sepanyol?
3.
Apakah kesan penubuhan baitulhikmah?
1) Kepercayaan kepada Allah Yang Maha Esa. 2) Orang bukan Islam mengamalkan cara hidup orang Islam. 3) Kesan penubuhan
baitulhikmah ialah penterjemahan karya asing dihasilkan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
78
BAB
ISLAM DI ASIA TENGGARA
7.1 KEDATANGAN ISLAM KE ASIA TENGGARA
Aspek
Teori & bukti

Islam datang
dari Arab
Teori & bukti

Islam datang
dari China
Teori & bukti

Islam datang
dari India
TINGKATAN 4
Video akan datang
Ciri-ciri
1.
Tokoh: John Crawford dan disokong oleh Profesor Syed Muhammad Naquib Al-Attas.
2.
Bukti John Crawford:

Catatan China mengatakan bahawa orang Arab mempunyai banyat pusat
pedagangan dan petempatan di Canton (Amoy) sejak tahun 300M.
Pedagong Arab menguasai perdagangan laut hingga ke China.
Pedagang Arab akan bersinggah di Melaka untuk menunggu pertukaran angin

monsun.
Mereka akan membina perkampungan dan dalam kampung tersebut mereka

akan berniaga, mengumpul barangan dan berbincang tentang agama mereka.
3.
Bukti Professor Syed Muhammad Naquib Al-Attas:

Tulisan jawi dalam perkataan Arab.
Wujudnya persamaan antara bahan penulisan dan kesusasteraan di Tanah Arab

dan Asia Tenggara.
Munurut karya tempatan, syeikh-syeikh yang berasal daripada Tanah Arab

melakukan pengislaman raja di Asia Tenggara.
Adat resam dan kebudayaan tempatan dipengaruhi budaya Arab.
Kitab tempatan seperti tauhid, tafsir al-Quran dan hadis menggunakan Bahasa
Arab.
1.
Tokoh: Emanuel Gadinho Eredia dan disokong oleh S.Q.Fatimi.
2.
Bukti Emanuel Gadinho Eredia:

Canton (Guang Zhou) adalah pusat perniagaan pedagang Islam yang
berdagang di Asia Tenggara dan menyebarkan agama Islam.
3.
Bukti S.Q.Fatimi:
Ramai pedagang Islam telah berpindah ke Asia Tenggara pada tahun 876
Masihi.
Batu Bersurat Terengganu telah menjelaskan bahawa Islam datang dari China
dan kerajaan tua di Terengganu menjalani kegiatan perdagangan.
Terdapat persamaan unsur seni bina di China dan masjid-masjid di Kelantan,

Melaka dan Pulau Jawa
1.
Tokoh: Snouck Hurgronje (Belanda)
2.
Bukti Snouck Hurgronje:

Pedagang yang beragama Islam dari Gujerat dan Koronmandel di India
menjalani kegiatan perdagangan dengan Asia Tenggara dan ia sudah lama
wujud hubungan tersebut. Oleh itu, mereka akan menyebarkan Islam ke Asia
Tenggara semasa datang ke Asia Tenggara.
Batu nisan dan batu bersurat yang ditemui di Asia Tenggara mempunyai ciri-ciri
buatan India yang mempunyai persamaan dengan yang terdapat di Gukerat
(India) dan Koromandel.
79
7.2 PENYEBARAN ISLAM DI ASIA TENGGARA
Video akan datang
Cara perkembangan Islam di Asia Tenggara

Aspek
Ciri-ciri
1.
2.
Perdagangan
3.
4.
1.
Perkahwinan
Pengislaman
raja dan
golongan
bangsawan
2.
1.
2.
1.
2.
Kelahiran
kerajaan Islam
Keistimewaan
Islam
TINGKATAN 4
3.
1.
2.
3.
4.
Pelabuhan utama di Selat Melaka, Teluk Siam, Laut Jawa menjadi tumpuan
pedagang beragama Islam dari Arab, China dan India.
Mereka akan menetap di Asia Tenggaa semasa menunggu perubahan angin
monsun.
Mereka akan membina perkampungan dan kampung tersebut menjadi pusat
perniagaan dan pusat untuk menyebar agama Islam.
Pedagang yang beragama Islam mempunyai sikap yang murni dan tingkah laku
yang baik telah menarik penduduk tempatan beragama Islam.
Perkahwinan Siasah: perkahwinan di kalangan kerabat diraja. Sultan Muzaffar Syah
dan Sultan Mansur Syah telah mengahwinkan puteri-puteri mereka dengan raja
Kampar, Pahang, Kedah dan lain-lain lagi dan negeri tersebut telah diislamkan.
Perkahwinan biasa: perkahwinan antara wanita tempatan dan pedagang Islam dari
Arab dan India. Islam tersebar dalam keluarga wanita dan sekeliling keluarga wanita
tersebut.
Raja dan golongan bangsawan mempunyai pengaruh yang sangat kuat terhadap
rakyat.
Apabila Raja mengamalkan agama Islam maka negeri tersebut akan diislamkan.
Perlak: Sultan Perlak pertama ialah Sultan Sayyid Maulana Abdul Aziz Syahdan.
Kesultanan Perlak merupakan kesultanan Islam yang pertama di Asia Tenggara.
Melaka: Bendahara Tun Perak telah menguasai Siak, Kampar, Aru di persisiran pantai
Sumatera. Keistimewaan daripada Melaka mendorong penyebaran Islam kepada
penduduk tempatan dengan menghantar ulama.
Acheh: Mempunyai kuasa yang kuat semasa pemerintahan Sultan Iskandar Muda
Mahkota Alam dan menjadi pusat perdagangan yang penting di Asia Tenggara.
Kemurnian Islam termasuk konsep Tuhan, hak individu dan masyarakat, kehidupan
dengan harmoni, keadilan dan bersifat mulia.
Mudah difahami -> mudah diterima.
Mengamalkan konsep liberal dan universal
Tidak mempunyai sistem kasta yang membezakan manusia.
80
7.3 PENGARUH ISLAM DI ASIA TENGGARA
Video akan datang
Profesor Syed Muhammad Naquib Al-Attas (tokoh yang menyokong kedatangan Islam dari Arab)
menyatakan bahawa kedatangan Islam telah menjadikan Asia Tenggara mengalami Zaman Baru.
Aspek
Ciri-ciri
1.
Pemerintahan
dan
pentadbiran
Institusi kesultanan diperkenalkan. Raja dikenalkan sebagai Sultan.
Ini mengukuhkan kedudukan kerajaan Islam dan menjamin kewibawaan raja.
Sultan berperanan sebagai ketua negara dan bertanggungjawab untuk melantik

penasihat sultan dalam hal-ehwal agama Islam.
Raja Melaka diberi gelaran seperti Khalifatul Mukminin dan Zillulah fil Alam. Mata
wang syiling kerajaan Melayu Melaka juga tercatat dengan perkataan Khalifatul
Mukminin.
Sultan merupakan khalifah Allah atau wakil Allah dalam kerajaan Islam.
2. Kerajaan Islam menjadikan agama Islam sebagai agama rasmi.
3. Sultan menggunakan nama berunsur Islam. Sebagai contoh: Sultan Mansur Syah
bermakna oemerintah yang dibantu oleh Allah.
4. Kerajaan mengamalkan undang-undang syariah.
1.
2.
Sistem
pendidikan
3.
4.
5.
6.
7.
1.
Bahasa dan
kesusasteraan
2.
3.
1.
Cara hidup
2.
3.
4.
1.
Ekonomi
2.
3.
4.
5.
TINGKATAN 4
Sebelum kedatangan Islam, pendidikan hanya untuk golongan bangsawan dan

rakyat biasa tidak mempunyai peluang untuk belajar.
Selepas kedatangan Islam, semua orang berpeluang untuk belajar kerana Islam tidak
mempunyai sistem kasta yang membezakan manusia.
Istana: tempat untuk membicarakan hukum Islam
Madrasah: tempat menyampaikan pendidikan secara formal.
Surau: tempat untuk mengajar al-Quran secara tidak formal.
Pondok: pusat pengajian Islam dengan menggunakan bahasa Melayu dan Arab.
Pendidikan di Acheh terdiri daripada peringkat rendah, peringkat menengah dan
peringkat pengajian tinggi. Kaum wanita digalakkan belajar dan berpeluang untuk
memegang jawatan dalam pentadbiran. Seramai 22 orang wanita menganggotai
Majlis Rakyat Acheh dan 9 orang wanita menjadi ahli Jawatan kuasa Kerja
Mahkamah Rakyat.
Tulisan jawi telah menjadi tulisan Rasmi dalam pentadbiran kerajaan Islam supaya
masyarakat Melayu boleh membaca dan menulis.
Bahasa Melayu bertambah mantap dan cerita panji jawa disampaikan dalam
bahasa Melayu dan ia menjadi sebagai bahasa ilmu.
Bahasa Melayu digunakan dalam surat-menyurat, limu pengetahuan, berdakwah,
bahasa untuk mengajar dan pembelajaran.
Sebelum kedatangan Islam, masyarakat terpengaruh dengan agama Hindu-Buddha
dan kepercayaan Animisme.
Selepas kedatangan Islam, cara hidup Islam diasimilasikan ke budayanya dan
menjadikan cara hidup yang lengkap dan menyeluruh.
Cara berpakaian: bersongkok dan bertudung.
kepercayaan lama seperti mempercayai keramat semakin hilang.
Di Acheh, Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam memperkenalkan baitulmal yang
berfungsi sebagai perbendaharaan negara.
Sumber baitulmal seperti harta milik negara dan sumber kekayaan alam seperti
minyak, zakat dan pelaburan dan saham.
Islam menggalakkan orang mencari rezeki yang halal dan rajin bekerja.
Islam memastikan orang berdagong secare halal dan berjimat cermat.
Islam melarang orang mengemis, mengamalkan riba dan melaku kegiatan penipuan.
81
BAB
PEMBAHARUAN DAN PENGARUH ISLAM DI MALAYSIA

SEBELUM KEDATANGAN BARAT
8.0 - Soalan KBKK Kepentingan Perundangan

goo.gl/3uX4GW
Kepentingan undang-undang dalam kehidupan masyarakat

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ciri-ciri
Menjamin keselamatan masyarakat
Mengawal perilaku individu dalam masyarakat
Menentukan hak perwarisan harta dalam masyarakat
Menentukan bidang tugas setiap individu
Mewujudkan masyarakat yang bersistem dan berorganisasi
Dapat merapatkan tali persaudaraan
8.1 Pengaruh Islam Terhadap Sistem Pemerintahan

Dan Pentadbiran

goo.gl/U78pyD
Pengaruh Islam dalam sistem pemerintahan dan pentadbiran di Tanah Melayu

Pengaruh
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Penggunaan gelaran sultan yang bermaksud bayangan Allah di muka bumi

Sultan Mahmud Syah, Melaka, dan Sultan Abdul Ghafur Muhyidin, Pahang menggunakan geleran
Khalifatul Mukminin, yang bermaksud pemimpin orang mukmin.
Nasab keturunan sultan dirujuk kepada Iskandar Zulkarnain yang sebelum ini dikatakan dari titisan dewa.
Ulamak merupakan penasihat Sultan
Antara ulamak terkenal ialah Makhdum Sayid Abdul Aziz, Maulana Abu Bakar, Maluala Sadar Jahan,
Maulana Jalaluddin, Qadi Yusof di Kelantan, dan Tok Ku Pulau Manis di Terengganu.
Konsep daulat telah mengangkat kedudukan sultan ke tahap yang lebih tinggi dan menimbulkan
penghormatan rakyat terhadap institusi tersebut.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Penggunaan gelaran sultan di awal nama pemerintah bermaksud?

Apakah yang dimaksudkan dengan Khalifatul Mukminin?
Selepas kedatangan Islam, nasab keturunan sultan dirujuk kepada?
Berikan 3 contoh ulamak terkenal yang pernah menjadi penasihat kepada sultan.
1) Bayangan Allah di muka bumi. 2) Maksudnya pemimpin orang mukmin. 3) Nasab keturunan sultan dirujuk kepada Iskandar Zulkarnain
yang sebelum ini dikatakan dari titisan dewa. 4) Makhdum Sayid Abdul Aziz, Maulana Abu Bakar, Maulana Sadar Jahan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
82
8.2 - Undang-undang Tidak Bertulis (Adat Perpatih &

Adat Temenggung)

goo.gl/UWbGzJ
Perbezaan antara Adat Perpatih dan Adat Temenggung

Adat Perpatih
Adat Temenggung
Datuk Perpatih Nan Sebatang dari

Pagar Ruyung
Diasaskan
oleh
Diamalkan di Negeri Sembilan dan

Naning
Diamalkan di
Datuk Ketemenggungan dari Palembang
Diamalkan di Melaka dan negeri lain
Dari peringkat bawah
Pemilihan
ketua
Secara warisan
Perkahwinan sesama suku dilarang
Perkahwinan
Dibenarkan dengan sesiapa sahaja selagi tidak

bertentangan dengan hukum syarak
Memberi keutamaan kepada anak

perempuan
Pembahagian
harta
Memberi keutamaan kepada anak lelaki

bertepatan dengan hukum syarak
Lebih bersifat pemulihan iaitu

dikenakan denda sekiranya
membunuh dengan tidak sengaja
Hukuman
Bersifat pembalasan
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Siapakah yang mengasaskan Adat Perpatih?

Siapakah yang mengasaskan Adat Temenggung?
Di Tanah Melayu, dimanakah Adat Perpatih diamalkan?
Bagaimanakah cara pembahagian harta menurut Adat Perpatih?
Bagaimanakah cara pembahagian harta menurut Adat Temenggung?
1) Datuh Perpatih Nan Sebatang. 2) Datuk Ketemenggungan. 3) Negeri Sembilan dan Naning. 4) Memberi keutamaan kepada anak
perempuan. 5) Memberi keutamaan kepada anak lelaki bertepatan dengan hukum syarak.
Jawapan:
TINGKATAN 4
83
8.3 - Undang-undang Bertulis

goo.gl/zmon4w
Faktor-faktor undang-undang bertulis digubal

Hukum Kanun Melaka dan Undang Laut Melaka merupakan undang-undang bertulis yang awal yang digubal
oleh pemerintah Melaka.
Faktor
1.
2.
3.
4.
5.
Merupakan peraturan dan hukuman bagi menjaga keadilan dalam masyarakat.

Buku undang-undang ini menjadi panduan kepada perjalanan pemerintahan dan pentadbiran kerajaan.
Menjadikan kehidupan masyarakat lebih tersusun kerana segala perlakuan, tanggungjawab, serta
hukuman tentang kesalahan yang dilakukan telah ditentukan.
Hukum Kanun Melaka menjelaskan tanggungjawab raja dan pembesar, pantang larang dalam kalangan
anggota masyarakat, hukuman terhadap kesalahan jenayah, undang-undang keluarga, permasalahan
ibadat, serta jenis-jenis hukuman terhadap kesalahan tertentu.
Undang-undang Laut Melaka menerangkan bahawa seseorang nakhoda (kapten) dalam sesebuah
kapal diertikan sebagai imam dan anak buahnya sebagai makmum.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah tujuan undang-undang dicipta?

Mengapakah undang-undang perlu ditulis atau dibukukan?
Apakah kebaikan terciptanya undang-undang?
Berikan contoh perkara yang terdapat dalam Undang-undang Laut Melaka.
1) Untuk menjaga keadilan dalam masyarakat. 2) Kerana buku undang-undang menjadi panduan kepada perjalanan pemerintahan dan
pentadbiran kerajaan. 3) Kehidupan masyarakat lebih tersusun kerana segala perlakuan, tanggungjawab, serta hukuman tentang
kesalahan yang dilakukan telah ditentukan. 4) Seseorang nakhoda (kapten) dalam sesebuah kapal diertikan sebagai imam dan anak
buahnya sebagai makmum.
Jawapan:
TINGKATAN 4
84
8.4 - Pengaruh Islam Dalam Bidang Kesenian

goo.gl/8FJfcv
Pengaruh Islam dalam bidang kesenian masyarakat Melayu

Pengaruh
1.
Senibina masjid mempunyai dewan sembahyang, mihrab, mimbar, pancur air dan bumbung yang khusus
seperti masjid di Kelantan dan Melaka
2. Senibina istana pula dilengkapi dengan balairung, tempat persemayaman raja dan balai istiadat.
3. Rumah pula dihiasi dengan ukiran bermotifkan tumbuh-tumbuhan, bunga-bungaan dan geometri.
4. Seni khat epigrafi terdapat pada batu bersurat dan batu nisan seerti Batu Bersurat di Terengganu.
5. Seni khat kaligrafi digunakan sebagai hiasan di masjid, madrasah, batu nisan, barangan tembikar,
matawang & pakaian
6. Terdapat juga seni khat kufi dan nasakh
7. Seni muzik seperti daus merupakan tarian yang terkenal di Perak yang mempamerkan kepahlawanan
Syaidana Ali.
8. Mak Inang ialah sejenis tarian yang dipersembahkan di Istana Melaka.
9. Dikir, senikatanya bercampur, senikata bahasa Melayu dengan bahasa Arab
10. Ghazal sejenis puisi Arab yang memuji-muji kebesaran Islam yang terkenal di Johor
11. Nazam merupakan syair yang mengisahkan riwayat hidup Nabi Muhammad s.a.w. dan para sabahat.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Berikan contoh apakah yang terdapat dalam senibina istana.

Apakah hiasan yang mula digunakan oleh masyarakat Melayu selepas kedatangan Islam?
Seni khat kaligrafi kebiasaanya digunakan untuk hiasan?
Seni muzik dabus terkenal di negeri Perak. Seni ini mempamerkan?
Mak Inang merupakan sejenis tarian yang dipersembahkan di?
Ghazal sejenis puisi Arab dimana senikatanya bertujuan?
Nazam pula merupakan syair yang mengisahkan?
1) Balairung, tempat persemayam raja dan balai istiadat. 2) Ukiran bermotifkan tumbuh-tumbuhan, bunga-bungaan dan geometri. 3) di
masjid, madrasah, batu nisan, barangan tembikar, matawang & pakaian. 4) kepahlawanan Syaidana Ali. 5) Istana Melaka. 6) memujimuji kebesaran Islam. 7) riwayat hidup Nabi Muhammad s.a.w. dan para sahabat.
Jawapan:
TINGKATAN 4
85
8.5 - Pengaruh Islam Dalam Pendidikan Tidak Formal

goo.gl/mBuWP5
Pendidikan Tidak Formal

Huraian
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Merupakan pendidikan awal yang melibatkan institusi kekeluargaan

Penekanan pendidikan ialah nilai moral serta pembelajaran melalui pendengaran
Kanak-kanak mempelajari kemahiran ibu bapa melalui pemerhatian dan latihan
Mereka juga diajar hal agama, kelakuan baik, cara menjaga maruah diri
Nilai-nilai murni diterapkan melalui cerita-cerita lisan seperti cerita binatang dan cerita jenaka
Kanak-kanak juga diajar pantang larang dan adat istiadat melalui pergaulan sosial
Kanak-kanak disnasihatkan supaya tunduk sambil menghulurkan tangan apabila lalu di hadapan orang
tua
Pantun, peribahasa, dan teka-teki juga digunakan untuk menyampaikan pendidikan tidak formal
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah yang dimaksudkan dengan pendidikan tidak formal?

Berikan 1 contoh pendidikan tidak formal.
Bagaimanakah nilai-nilai murni diterapkan kepada kanak-kanak?
Bagaimanakah kanak-kanak diajar menghormati orang tua?
1) Maksudnya pendidikan awal yang melibatkan institusi kekeluargaan. 2) Pemerhatian dan latihan. 3) Cerita binatang dan cerita jenaka.
4) Kanak-kanak disnasihatkan supaya tunduk sambil menghulurkan tangan apabila lalu di hadapan orang tua.
Jawapan:
TINGKATAN 4
86
8.6 - Pengaruh Islam Dalam Bidang Pendidikan

Formal

goo.gl/GOZEGN
Cara-cara masyarakat Melayu menerima pendidikan agama di Tanah Melayu

Lokasi
Huraian
Rumah
1. Diadakan di rumah guru al-Quran atau Tok Guru.

2. Murid-murid terdiri daripada kanak-kanak yang berusia 7-15 tahun.
Masjid
1.
atau Surau
Madrasah
Pondok
2.
Kanak-kanak diajar pelajaran tajwid, fikah, dan cara sembahyang dan bacaan dalam
sembahyang.
Orang dewasa belajar pada waktu malam pelajarannya ialah fikah, usulluddin hadis, dan
tasawuf.
1.
2.
Terbahagi kepada 3 tahap iaitu permulaan, pertengahan, dan pengkhususan

Pendidikan diawasi oleh mudir
1.
2.
3.
4.
Pendidikan di pondok untuk menyediakan guru agama

Pelajar akan menamatkan pelajaran selama 10 tahun
Sekolah pondok banyak terdapat di Perlis, Kedah, Patani, Kelantan dan Terengganu.
Contoh:
a. Kelantan Pondok Pulau Condong
b. Kelantan Pondok Kutan
c. Terengganu Pondok Pulau Manis
d. Terengganu Pondok Titi Gajah
e. Terengganu Pondiok Langgar
Peranan istana sebagai pusat kegiatan intelektual dalam kerajaan Melayu tradisional
Huraian
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Sultan Mansur Shah menerima pengajaran Islam dari Maulana Abu Bakar
Sultan Mahmud Shah dan Raja Ahmad berguru dengan Maulana Sadar Johan
Pemerintahan Melaka memberi perhatian dalam perkembangan ilmu pengetahuan, menyebabkan
ramai ulamak menetap di Melaka
Pemerintah Melaka amat berminat dalam ilmu pengetahuan buktinya kitab al-Dur al-Manzum karangan
Maulana Abu Bakar, telah diarak hingga ke balairung seri istana Melaka
Sultan Mansur Shah dikatakan sangat berminat dalam pengajian tasawuf
Istana berperanan sebagai tempat simpan buku hikayat; seperti Hikayat Amir Hamzah dan Hikayat
Muhammad Ali Hanafiah disimpan di istana Melaka.
Istana sebagai pusat pendidikan yang berkaitan dengan hal pentadbiran negara.
TINGKATAN 4
87
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah pembelajaran yang diajar kepada kanak-kanak di masjid atau surau?

Pendidikan di Madrasah terbahagi kepada 3 tahap iaitu?
Apakah matlamat pendidikan pondok diperkenalkan dan berapa lamakah tempoh pembelajaran?
Dari siapakkah Sultan Mansur Syah menerima pengajaran Islam?
Apakah bukti yang menyatakan pemerintah Melaka amat berminat dalam bidang ilmu pengetahuan?
Istana juga dikatakan tempat menyimpan buku-buku hikayat seperti?
1) Kanak-kanak diajar pelajaran tajwid, fikah, dan cara sembahyang dan bacaan dalam sembahyang. 2) Permulaan, pertengahan,
pengkhususan. 3) Tujuannya adalah untuk menyediakan guru agama. Pelajar akan menamatkan pelajaran selama 10 tahun. 4) Dari
Maulana Abu Bakar. 5) Kitab al-Dur al-Manxum karangan Maulana Abu Bakar, telah diarak hingga ke balairung seri istana Melaka. 6)
Hikayat Amir Hamzah dan Hikayat Muhammad Ali Hanafiah
Jawapan:
TINGKATAN 4
88
8.7 - Pengaruh Islam Terhadap Bahasa Dan

Kesusasteraan

goo.gl/dbyHLW
Pengaruh Islam dari segi bahasa dalam masyarakat Melayu tradisional

Pengaruh
1.
2.
3.
4.
Pengenalan tulisan jawi yang berasal dari huruf Arab

Terdapat istilah Arab yang dijadikan Bahasa Melayu seperti adat, adil, daulat, hakim dan hukum
Terdapat juga istilah Arab yang berkaitan dengan bidang ilmu pengetahuan seperti fikah, tauhid, dan
tafsir
Bahasa Melayu berkembang menjadi bahasa ilmu dan menjadi bahasa lingua-franca di kawasan
Kepulauan Melayu
Bentuk kesusasteraan Melayu sebelum kedatangan Islam

Huraian
1.
2.
3.
4.
5.
Kesusasteraan rakyat disebar secara lisan daripada satu generasi kepada satu generasi yang lain
Cerita yang menggunakan watak binatang seperti Sang Kancil sangat popular dalam masyarakat Melayu
Cerita-cerita jenaka seperti:
a. Pak Kadok dan Lebai Malang menunjukkan kebodohan
b. Pak Pandir menunjukkan watak lurus bendul
c. Pak Belalang dan Si Luncai menggambarkan kecerdikan dan kepintaran
Terdapat juga cerita dongeng tetapi berunsur pengajaran seperti Batu Belah Batu Bertangkup, dan
Bawang Putih Bawang Merah.
Kesusasteraan lisan yang berbentuk puisi seperti pantun, teka-teki, dan gurindam
Pengaruh Islam dalam bidang kesusasteraan

Pengaruh
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Karya kesusasteraan Melayu dipengaruhi bentuk sastera Islam seperti syair, gurindam, dan cerita hikayat
Peranan sastera telah berubah daripada tujuan berhibur kepada tujuan mengkritik dan berunsur
pengajaran
Memperkenalkan hikayat para nabi dan sahabat baginda seperti Hikayat Nur Muhammad dan Hikayat
Bulan Berbelah
Hikayat Amir Hamzah dan Hikayat Muhammad Ali Hanafiah menjadi karya yang penting dan disimpan di
istana Melaka
Hikayat sadoran Arab-Parsi pula seperti Hikayat Abu Nawas dan Hikayat Hasan Damsyik
Terdapat juga karya yang berbentuk puisi seperti Syair Dahulu Kala yang ditulis oleh Tengku Ampuan
Mariam di Terengganu
TINGKATAN 4
89
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Berikan contoh istilah bahasa Arab yang dijadikan bahasa Melayu oleh orang Melayu.
Berikan contoh istilah Arab yang berkaitan dengan ilmu pengetahuan.
Terdapat kesusasteraan Melayu tradisional yang berunsur jenaka seperti?
Berikan satu contoh cerita dongeng yang berunsur pengajaran.
Apakah peranan sastera Melayu selepas kedatangan Islam?
Berikan contoh hikayat yang berunsur pengajaran.
Terdapat juga karya berbentuk puisi seperti...?
1) adat, adil, daulat, hakim, hukum. 2) fikah, tauhid, tafsir. 3) Pak Kadok dan Lebai Malang, Pak Pandir, Pak Belalang dan Si Luncai. 4) Batu
Belah Batu Bertangku 5) Peranan sastera Melayu telah berubah dari tujuan berhibur kepada tujuan mengkritik dan berunsur pengajaran.
6) Hikayat Nur Muhammad dan Hikayat Bulan Berbelah. 7) Syair Dahulu Kala
Jawapan:
TINGKATAN 4
90
8.8 - Pengaruh Islam Terhadap Gaya Hidup

goo.gl/BfZXhR
Cara masyarakat Melayu tradisional mengekalkan kehidupan bermasyarakat setelah

kedatangan Islam
Cara
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Masyarakat mula mementingkan hubungan persaudaraan yang dapat menjamin kesejahteraan hidup
Ibu bapa dan orang tua hendaklah dihormati
Jiran dianggap seperti keluarga sendiri
Memanggil orang tua dengan panggilan pangkat seperti pak long dan mak long
Apabila bercakap dengan orang tua hendaklah merendahkan suara
Tetamu hendaklah dilayan dengan hormat dan hendaklah dihidang dengan makanan dan minuman
Makan dimulakan dengan bacaan bismillah (dengan nama Allah)
Apabila datang berziarah hendaklah memberi salam dan tuan rumah pula wajib menjawabnya
Apabila masuk ke rumah, tetamu dan tuan rumah hendaklah bersalaman
Kanak-kanak dikehendaki mencium tangan orang yang lebih tua
Semangat gotong-royong dalam kalangan masyarakat digalakkan seperti dalam majlis perkahwinan,
majlis berkhatan, dan majlis tamat membaca al-Quran
12. Ahli masyarakat dikehendaki berpegang kepada konsep bersatu teguh, bercerai roboh yang diibaratkan
seikat seperti sirih, serumpun seperti serai, dan sedincing seperti besi.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Berikan contoh cara memanggil orang yang lebih tua.

Bagaimanakah cara kita bercakap dengan orang tua?
Bagaimanakah cara masyarakat Melayu melayan tetamu?
Apakah yang perlu dilakukan sebelum makan atau minum?
Dalam masyarakat Melayu tradisional, sikap bergotong-royong menjadi amalan mereka seperti
majlis?
Ahli masyarakat sering berpegang kepada peribahasa seperti?
1) Pak long, Mak long. 2) Dengan merendahkan suara. 3) Tetamu dilayan dengan hormat dan hendaklah dihidang dengan makanan dan
minuman. 4) Bacaan bismillah (dengan nama Allah). 5) Majlis perkahwinan, majlis berkhatan, dan majlis tamat membaca al-Quran. 6)
Seikat seperti sirih, serumpun seperti serai, sedincing seperti besi.
Jawapan:
TINGKATAN 4
91
8.9 - Pengaruh Islam Terhadap Matawang

goo.gl/gtYZre
Ciri-ciri matawang yang terdapat pengaruh Islam dalam kerajaan Melayu tradisional
Cara
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Di Melaka, penggunaan matawang timah tercatat nama Sultan yang memerintah dan tarikh Islam.
Berbentuk bulat dan beratnya 1 kati 8 tahil.

Matawang asing yang boleh digunakan di Melaka ialah matawang Pasai, Hormuz, dan Cambay.
Di Johor, matawang timah dikenali sebagai matawang katun.
Berbentuk bulat atau segi enam dan mempunyai tulisan jawi.

Matawang tertua dihasilkan semasa pemerintahan Sultan Alauddin Riayat Syah.
Matawang emas dikenali sebagai kupang dan mengandungi emas seberat 10 grains (0.65gram) dan 40
grains (2.6gram).
Setiap matawang mempunyai nama dan pangkat Sultan yang memerintah

Di Kedah, matawang timah berbentuk seekor ayam jantan yang hinggap di atas beberapa cincin dan
boleh dipatah dan diguna secara berasingan.
Matawang emas juga digunakan secara meluas.
Soalan
1.
2.
3.
Apakah ciri-ciri matawang tradisional di negeri Melaka?

Apakah ciri-ciri matawang negeri Johor?
Bagaimanakah bentuk matawang negeri Kedah?
1) Matawang timah tercatat nama Sultan yang memerintah dan tarikh Islam dan juga berbentuk bulat. 2) Berbentuk bulat atau segi enam
dan mempunyai tulisan jawi. 3) Berbentuk seekor ayan jantan yang hinggap di atas beberapa cincin, dan boleh dipatah dan diguna secara
berasingan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
92
8.10 - Pengaruh Islam Terhadap Kegiatan

Perdagangan

goo.gl/q9KgbB
Cara perkembangan perdagangan di Melaka sejak kedatangan Islam

Cara
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ajaran Islam menggalakkan perniagaan sebagai sumber rezeki yang besar

Aktiviti perdagangan menjadi saluran penting kepada proses perkembangan pengislaman di Melaka
Kedudukan Melaka yang strategik menyebabkan ramai pedagang yang datang berdagang
terutamanya pedagang Islam dari seluruh dunia
Wujudnya jawatan Syahbandar dan Laksamana bagi melicinkan aktiviti perdagangan
Wujudnya peraturan seperti termaktub dalam Undang-undang Laut Melaka yang menentukan tugas
nakhoda dan jurumudi.
Terdapat 84 jenis bahasa yang dipertuturkan, menunjukkan kepesatan perdagangan
Terdapat sistem sukat dan timbang yang diperkenalkan di bawah tanggungjawab Syahbandar
Kegiatan perdagangan yang dijalankan pada zaman kesultanan Melayu Melaka

Huraian
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Semua pedagang diwajibkan membayar cukai terlebih dahulu sebelum barang diperdagangkan
Pedagang yang datang dari India, Ceylon, Arab, Siam, dan Pego dikenakan cukai sebanyak 6%
daripada jumlah barang yang dibawa
Pedagang dari Jepun dan China dikenakan cukai sebanyak 5%
Beras dan makanan tidak dikenakan cukai
Setelah cukai dibayar, urusan perniagaan dijalankan di bazaar-bazaar yang disediakan di sepanjang
Sungai Melaka
Orang asing dari kepulauan Melayu yang menetap di Melaka dikenakan cukai diraja sebanyak 3%
manakala dari kawasan lain cukainya 6%
Amalan riba dilarang dalam perniagaan dalam kalangan orang Islam
Golongan ceti dibenarkan memberi pinjaman
Orang kaya dikehendaki membayar zakat harta dan disimpan dalam baitulmal
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah faktor datangnya ramai pedagang Islam ke Melaka?

Apakah bukti yang menunjukkan ramai pedagang luar datang ke Melaka?
Apakah yang perlu dilakukan oleh pedagang sebelum memulakan kegiatan perdagangan di Melaka?
Orang asing yang menetap di Melaka dikenakan cukai sebanyak?
Orang kaya pula dikehendaki membayar zakat harta dan hasil yang disimpan di?
1) Kedudukan Melaka yang strategik. 2) Terdapat 84 jenis bahasa yang dipertuturkan, menunjukkan kepesatan perdagangan. 3) Semua
pedagang diwajibkan membayar cukai terlebih dahulu semelum barang diperdagangkan. 4) 3%. 5) dalam baitulmal.
Jawapan:
TINGKATAN 4
93
BAB
PERKEMBANGAN DI EROPAH
9.1 Zaman Gelap Eropah

goo.gl/N0Zvlo
Peranan
Ciri-ciri
Kedudukan dan kuasa

Memberi perlindungan
kepada baron (tuan tanah).
Kuasa:
Raja > Baron >
Petani
Raja
Baron
Memberi perlindungan
kepada petani
Petani
Membayar cukai kepada raja

sebagai balasan
Membayar cukai yang tinggi

kepada baron. Sekiranya gagal,
tanah petani akan dirampas and
petani akan menjadi hamba.
Gereja
Institusi yang sangat berpengaruh dan memiliki hartanah yang banyak.

Mementingkan kegiatan amalan agama dan aspek keakhiratan sahaja
Dianggap mengongkong kehidupan rakyat di Eropah.
Perdagangan
Kegiatan perdagangan tidak meluas.

Di kawasan perairan utara sering diganggu oleh orang Viking dan Magyar
Ekonomi di Eropah merosot.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah peranan raja pada Zaman Gelap Eropah?

Apabila raja melindungi baron, maka sebagai balasan baron dikehendaki untuk?
Baron bertanggungjawab untuk melidungi petani, maka sebagai balasan petani dikehendaki untuk?
Apakah akan berlaku kepada petani sekiranya gagal membayar cukai kepada baron?
Bagaimanakah sikap gereja pada zaman gelap?
Kegiatan perdagangan tidak meluas kerana sering diganggu oleh?
1) Raja menduduki tempat yang tertinggi dan boleh menyerahkan wilayah untuk ditadbir oleh baron dan memberi perlindungan kepada
baron. 2) memberi khidmat atau membayar cukai kepada raja. 3) memberi khidmat dan membayar cukai yang tinggi kepada baron.
4) terpaksa menyerahkan tanah kepada baron atau menjadi hamba. 5)Gereja Katolik amat berkuasa dan menitikberatkan kegiatan
amalan agama dan pembelajaran ilmu keakhiratan sahaja. Oleh itu, Gereja Katolik dianggap mengongkong kehidupan masyarakat
Eropah. 6) Orang gasar seperti orang Viking dan Magyar.
Jawapan:
TINGKATAN 4
94
9.2 Zaman Kemuncak Pertengahan (Bahagian 1)

https://goo.gl/h7TlZY
Zaman Gelap Zaman Kemuncak Pertengahan

Perubahan yang berlaku pada Zaman Kemuncak Pertengah
Aspek
Ciri-ciri
-
Gereja
Ekonomi
Gereja bertindak sebagai ajen penyatuan dan tidak lagi mementingkan ilmu
keakhiratan sahaja.
Menasihati pembesar dan Baron supaya tidak lagi mengenakan cukai-cukai yang
tinggi terhadap petani.
Pembesar dan Baron merasa takut kerana tindakan tersebut dikatakan berdosa
dalam ajaran agama. Oleh itu pembesar pun menurunkan cukai-cukai petanian.
Pertambahan penduduk Ekonomi bertambah baik
Cukai pertanian rendah kegiatan pertanian meningkat perdagangan
berkembang kemunculan bandar di Itali (Venice, Milan, Florence)
Golongan
pertengahan
Perkembangan bandar melahirkan golongan pertengahan -- (artisan, pedagang,

ahli perbankan)
Status sosial
Berasaskan kekayaan dan bukan lagi pemilikan tanah.

-
Bidang politik
Rakyat mula melibatkan diri dalam bidang politik wujudkan parlimen untuk
membolehkan rakyat menyuarakan pandangan.
Rakyat diberi hak politik dan menyebabkan hubungan terjalin antara pemimpin
dengan rakyat.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah peranan gereja pada zaman kemuncak pertengahan?

Pada zaman kemuncak pertengahan telah munculnya beberapa bandar seperti...?
Bagaimanakah status sosial masyarakat pada zaman kemuncak pertengahan?
Apakah peranan parlimen?
Apakah kesan dari kewujudan parlimen?
1) Gereja bertindak sebagai ajen penyatuan dan tidak lagi mementingkan ilmu keakhiratan sahaja. Ahli gereja menasihati pembesar dan
Baron supaya tidak lagi mengenakan cukai-cukai yang tinggi terhadap petani. 2) Venice, Milan dan Florence. 3) Kedudukan sosial
seseorang berasaskan kekayaan dan tidak lagi berasaskan pemilikan tanah. 4) Untuk membolehkan rakyat menyuarakan pandangan
mereka apabila rakyat mula melibatkan diri dalam bidang politik. 5) Rakyat diberi hak politik dan menyebabkan hubungan terjalin antara
pemimpin dengan rakyat.
Jawapan:
TINGKATAN 4
95
9.3 Zaman Kemuncak Pertengahan (Bahagian 2)

Video Akan datang
Perkembangan Renaissance ( bermula di Itali )

Aspek
Ciri-ciri
1.
Perkembangan intelektual
kebudayaan Eropah bertembung dengan tamadun Islam (kurun ke-12)
Pertumbuhan universiti -> ilmu pengetahuan -> keyakinan kepada diri sendiri
2.
Semangat inkuiri
keyakinan
dan bersedia untuk menggunakan daya intelek ->
mempersoalkan tentang kepercayaan dan berani menghadapi cabaran.
Faktor
3.
Teknik percetakan (bermula di Mainz)
teknik -> buku dicetak -> senang mendapat ilmu pengetahuan.
1.
Perkembangan aktiviti sekular aktiviti bukan bersifat keagamaan.
Humanisme: Aliran pemikiran yang mementingkan keupayaan manusia berfikir untuk

menyelesaikan masalah-masalah yang berhubung dengan manusia.
Bapa humanisme: Francesco Petrarch.
2.
Perkembangan ilmu: sejarah, sastera, sains, undang-undang.
Hasil kesenian: lukisan, seni arca, seni bina yang menggambarkan alam semula jadi
melalui perasaan atau naluri ahli seni.
3.
Tokoh:
Seni lukis: Leonardo da Vinci (Itali, lukisan: potret Mona Lisa), Machiavelli (Itali)
Sains: Nicholas Copernicus, Galileo Galilei (matahari adalah pusat alam)
Seni Ukir: Ghiberti, Leonardo da Vinci, Michelangelo
1.
Politik:
Wujud Monarki Baru kekuasaan berasaskan kewujudan kerajaan pusat, kesatuan
kebangsaan & amalan pembayaran cukai kepada kerajaan pusat.
ii. Kuasa raja menyebabkan kuasa golongan bangsawan
Terdapat di Portugal, Sepanyol, England, Perancis & Belanda.
2.
Ekonomi:
Aktiviti perdagangan tempatan dan antarabangsa berkembang dengan pesat
menyebabkan kegiatan ekonomi sara diri semakin pupus.
Pembukaan lombong emas di Afrika Utara membangunkan ekonomi -> golongan

peniaga & pedagang
Penggunaan mata wang dalam urus niaga
Raja menyatukan ekonomi dengan menyelaraskan sistem mata wang, menjalankan

sistem cukai yang seragam dan menyelaraskan sistem timbang dan ukur.
3.
Sosial:
Mendorong perkembangan ilmu sains fizik, kimia, biologi dan perubatan.
Manusia lebih bersedia menzahirkan emosi mereka melalui bidang muzik, lukisan &
ukiran.
Zaman Renaissance melahirkan manusia yang boleh belajar pelbagai bidang ilmu
pengetahuan dan memupuk semangat inkuiri dan berani untuk meneroka bidang
baru dan cabaran baru.
Pencapaian
Kesan
TINGKATAN 4
berani
96
9.4 Zaman Gerakan Reformation

https://goo.gl/FeTyD0
Aspek
Ciri-ciri
1.
Zaman
Reformation
Sebab
kemunculan
Zaman
Reformation
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Kesan
kemunculan
Zamn
Reformation
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Berasalkan dari perkataan reform. Maksud: Melaksanakan perubahan untuk

menghasilkan sesuatu yang baru atau yang lebih baik.
Berkaitan dengan agama Kristian.
Tokoh: Martin Luther, Zwingli, John Calvin
Berkembang hingga ke Sweden, Denmark, Norway, England.
Semangat inkuiri sedang berkembang dalam Eropah.
Penolakan unsur tradisi oleh masyarakat Eropah.
Tidak puas hati terhadap kepincangan dalam pentadbiran dan amalan gereja.
Gereja lebih mementingkan usaha pembangunan keduniaan.
Berlakunya kepincangan seperti rasuah dan penyelewengan seperti penjualan Sijil
Indulgences surat pengampunan dosa.
Penciptaan mesin cetak oleh Johann Gutenberg.
Bible dapat dijual dengan harga yang murah.

Kemunculan tokoh Reformation iaitu Martin Luther.
mencabar kedudukan gereja dan menentang penjualan indulgences.
memperkenalkan Mazhab Protestant yang berasal dari perkataan protesting.

Perpecahan agama Kristian kepada Katholik dan Protestant.
Mazhab Protestant berkembang ke Sweden, Denmark, Norway & England.
Perang keagamaan berlaku di Perancis.
Berlakunya perang 30 tahun dan negara yang terlibat adalah Sepanyol, Jerman,
Bohemia, Denmark & Sweden. Peperangan membawa kemusnahan.
Kuasa gereja mula dicabar secara terbuka.
kuasa gereja semakin kurang apabila negara-negara membebaskan diri dari

penguasaan gereja Rom.
Pendidikan dipergiatkan untuk menyebarkan fahaman mereka.
Di England, Raja Hendry VIII menjadi ketua kerohanian Gereja Protestant Anglican dan
memutuskan hubungan dengan gereja Rom.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Apakah yang dimaksudkan dengan reformation?

Siapakah tokoh gerakan ini?
Dimanakah gerakan reformation berkembang?
Apakah faktor utama berlakunya gerakan reformation?
Berikan contoh penyelewengan yang dilakukan oleh pihak gereja.
Siapakah tokoh yang memperkenalkan mesin cetak?
Kesan perpecahan agama Kristian telah membawa kepada perang 30 tahun yang melibatkan negara?
1) Melaksanakan perubahan untuk menghasilkan sesuatu yang baru atau yang lebih baik. 2) Martin Luther, Zwingli, John Calvin.
3) Sweden, Denmark, Norway, England. 4) Perasaan tidak puas hati terhadap kepincangan dalam pentadbiran dan amalan gereja.
5) penjualan Sijil Indulgences iaitu surat pengampunan dosa. 6) Johann Gutenberg 7) Sepanyol, Jerman, Bohemia, Denmark & Sweden.
Jawapan:
TINGKATAN 4
97
9.5 Zaman Penjelajahan dan Penerokaan

https://goo.gl/Ru1pn0
Aspek
Ciri-ciri
1.
2.
3.
Sebab-sebab
berlakunya
penjelajahan
orang Eropah
ke Timur.
4.
5.
6.
7.
8.
1.
2.
Kesan
penjelajahan
Eropah
terhadap
masyarakat
setempat.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Mereka ingin mendapatkan bahan mentah dari Timur emas, sutera, rempah ratus.
Rempah ratus menyedapkan makanan, memanaskan badan, menyebabkan
makanan tahan lama.
Mendapat galakan dan bantuan dari pemerintah seperti pemerintah Portugis (Putera
Henry) dan Raja Sepanyol (Ratu Isabella).
Mereka berjaya menyelesaikan persaingan untuk mendapat tanah jajahan dengan
termeterainya Perjanjian Tordesillas dimana bahagian Timur diagihkan kepada Portugal
manakala Barat diagihkan kepada Sepanyol.
i. Portugal dan Sepanyol bersaing dalam bidang penjelajahan
ii. Paus di Rom campur tangan untuk mengelakkan pergaduhan dan peperangan
antara Portugal dan Sepanyol yang beragama Katolik.
Perdaganan rempah ratus dan sutera telah memberi keuntungan yang besar kepada
para pedagang Eropah.
Orang Eropah ingin menyebarkan agama Kristian seperti yang ditekankan oleh
pengusaha gereja.
Kemunculan Monarki Baru di England, Perancis dan Belanda telah menggalakkan
penjelajahan dan penerokaan ke seberang laut.
Pemilikan tanah jajahan merupakan simbol kebanggaan kepada bangsa Eropah.
Kejayaan menjelajah tanah akan membawa kebanggaan kepada bangsa dan
negara.
Pemimpin tempatan dikehendaki menandatangani perjanjian, mengikhtiraf kekuatan
dan kekuasaan orang Eropah.
Penubuhan Syarikat Berpiagam bagi menjalankan perdagangan dari Eropah hingga
ke Amerika Latin, Afrika dan Asia.
Kawasan luar Eropah menjadi pembekal bahan mentah untuk negara Eropah.
Barang yang dibawa dari timur telah memperkayakan ekonomi negara Eropah.
Berlakunya penyebaran agama Kristian di beberapa negara Asia Tenggara.
Sepanyol telah menaluki Filipina lebih 300 tahun.

Sepanyol menaluki Mexciko dan Peru.
Berlakunya penghijrahan orang Sepanyol ke Amerika Latin.
Para pemodal Sepanyol mengeksploitasi buruh peribumi untuk bekerja di lombang dan
di ladang mereka.
Bermulanya petempatan Portugis di Goa, India dan Melaka serta petempatan Sepanyol
di Filipina.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Antara faktor kedatangan orang Eropah ke Timur ialah untuk mandapat bahan mentah seperti?
Apakah nama perjanjian yang telah menghasilkan pembahagian laluan ke Timur antara Portugis
dengan Sepanyol?
Apakah tujuan orang Eropah datang ke Timur selain daripada untuk mendapatkan bahan mentah?
Apakah kesan ekonomi kepada orang Eropah dengan penjelajahan mereka ke Timur?
Apakah kesan sosial kepada masyarakat Amerika Latin dengan kedatangan orang Sepanyol?
1) Emas, sutera dan rempah ratus. 2) Perjanian Tordesillas. 3) Orang Eropah ingin menyebarkan agama Kristian seperti yang ditekankan
oleh pengusaha gereja. 4) Penjelajahan orang Eropah ke Timur telah memperkayakan ekonomi negara Eropah. 5) Para pemodal Sepanyol
mengeksplotasi buruh peribumi untuk bekerja di lombang dan di ladang mereka untuk mendapat perak dan emas.
Jawapan:
TINGKATAN 4
98
9.6 Revolusi Pertanian

https://goo.gl/iKfvLo
Revolusi: Perubahan dalam bidang pertanian secara besar-besaran - meningkatkan hasil pertanian.
Aspek
Ciri-ciri
1.
2.
3.
Sebab
berlakunya
Revolusi
Pertanian di
Britain.
4.
5.
6.
7.
Kesan revolusi
Pertanian di
Britain
(abad ke-18)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Penduduk
Britain menghadapi pertambahan penduduk yang membawa peningkatan
permintaan makanan dan menyebabkan harga gandum meningkat.
Akta Pemagarah Tanah Awam (1761)
Petani kecil yang tidak mampu menanggung kos pemagaran tanah terpaksa
menjual tanah mereka kepada orang kaya.
Orang kaya menggunakan kos yang rendah untuk membeli tanah petani kecil.
Ladang
Orang kaya mengusahakan tanah tersebut secara besar-besaran yang
dinamakan ladang. Pada tahun 1792, hampir 500,000 ekar tanah telah dipagar.
Baja
Penggunaan baja asli secara meluas menjadikan tanaman lebih subur.
Alat
Penciptaan alat menggali dan menugal oleh Jetro Tul telah membolehkan banyak
lubang digali secara serentak dan penanaman bijih benih menjadi lebih pantas.
Giliran
Pengenalan sistem tanaman bergilir menyebabkan tanah sentiasa subur kerana
sistem ini melibatkan penggunaan nutrien yang berbeza.
Perdagangan
Peningkatan kuantiti dan kualiti hasil telah membawa kepada lebihan makanan
dan lebihan ini kemudiannya diperdagangkan.
Pertanian menjadi punca ekonomi negara.
Kelebihan hasil pertanian telah diperdagangkan dan dieksport (cukai telah dikena)
Para peladang besar menjadi pedagang antarabangsa
Keperluan makanan mencukupi untuk menampung keperluan tenaga buruh dalam
bidang industri.
Bermulanya perkembangan industri sebagai salah satu punca ekonomi.
Kedudukan tuan tanah menjadi tokoh penting dalam masyarakat
Tuan tanah telah dihormati kerana mereka membolehkan makanan mudah didapati.
Kemunculan sistem ekonomi skala yang besar dengan pembukaan ladang dan
mengwujudkan golongan buruh dan majikan.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah kesan dari penambahan penduduk yang berlaku di Britain?

Apakah kesan apabila parlimen British meluluskan Akta Pemagaran Tanah Awam kepada petani
miskin?
Apakah yang berlaku akibat penciptaan peralatan menggali dan menugal oleh Jetro Tull?
Pengenalan sistem tanaman bergilir telah menyebabkan tanah sentiasa subur. Ini disebabkan oleh?
Apakah kesan peningkatan kuantiti dan kualiti hasil?
1. Peningkatan permintaan makanan dan menyebabkan harga gandum meningkat. 2. Petani kecil yang tidak mampu menanggung kos
pemagaran tanah terpaksa menjual tanah mereka kepada orang kaya dan orang kaya menggunakan kos yang rendah untuk membeli
tanah petani kecil. 3. Penciptaan alat menggali dan menugal oleh Jetro Tul telah membolehkan banyak lubang digali secara serentak dan
penanaman bijih benih menjadi lebih pantas. 4. Sistem ini melibatkan penggunaan nutrien yang berbeza. 5. Peningkatan kuantiti dan
kualiti hasil telah membawa kepada lebihan makanan dan lebihan ini kemudiannya diperdagangkan dan akhirnya pertanian menjadi
punca ekonomi negara.
Jawapan:
TINGKATAN 4
99
9.6 Imperialisme Barat di Asia

https://goo.gl/kC2WRl
Imperialisme Baru: Penjajahan pada Zaman Revolusi Perindustrian

Aspek
Ciri-ciri
1.
Kuasa Barat ingin mendapat bahan mentah (rempah ratus, emas, perak) yang banyak
dan berterusan.
2.
Mereka ingin memasarkan hasil industri mereka ke Asia.
3.
Kesan Revolusi Perindustrian mendorong kuasa Eropah seperti Britain, Jerman, Belanda,
Perancis dan Italy menjadi kuasa imperialis.
4.
Penciptaan kapal wap menyebabkan kuasa Eropah berlumba-lumba untuk

mendapatkan tanah jajahan.
kapal wap perjalanannya adalah cepat, lebih selamat dan kos rendah.
memudahkan perhubungan dan mencepatkan perjalanan.
5.
Kedatangan Britain didorang oleh tindakan Amerika yang mengenakan tarif untuk
melindungi industri mereka.
Revolusi perindustrian yang berlaku dalam Amerika menyebabkan persaingan

antara Britain dan Amerika kerana rakyat Amerika boleh pilih untuk membeli
pakaian tempatan atau pakaian yang datang dari Britain.
Pada tahap awal, rakyat Amerika memilih untuk membeli pakaian dari Britain
kerana kualiti lebih baik dan murah berbanding dengan pakaian yang dihasilkan
dalam tempatan.
Hasil pengeluaran dalam tempatan akan merosot kerana kurang keperluan dalam
pasaran.
Amerika mengenakan cukai pelabuhan yang tinggi -> harga barang

terutamannya pakaian dari Britain akan meningkat -> rakyat akan membeli barang
tempatan (pakaian).
Britain hilang market yang besar dalam Amerika yang mendorong kedatangan
Britain ke Asia.
6.
Terdapat di antara mereka yang datang untuk menyebarkan agama Kristian kerana
mereka mendapati di Asia ini tidak dipengaruhi agama Kristian dan Asia beragama
Hindu, Buddha dan Islam.
7.
Wujudnya semangat perlumbaan kerana pemilikan tanah jajahan yang luas akan
meningkatkan status mereka.
mereka akan berasa bangga sekiranya mereka memiliki tanah jajahan yang luas.
mereka akan dipuji oleh negara-negara Eropah lain sekiranya menguasai tanah
jajahan yang luas.
mempertingkatkan imej mereka sekiranya menguasai tanah jajahan yang luas.
8.
Kedatangan kuasa Barat juga dikaitkan dengan kata-kata the white mans burden
oleh orang Inggeris, mission civilisatrice oleh Perancis, tugas menyebarkan budaya
oleh orang Jerman dan the blessings of the Anglo-Saxon protection oleh orang
Amerika.
membawa makna masyarakat Eropah merasakan mereka bertanggungjawab

untuk meningkatkan tamadun dunia
Faktor yang
mendorong
kedatangan
penjajah Barat
ke Asia
TINGKATAN 4
100
BAB
10
Dasar British dan Kesannya terhadap Ekonomi Negara
10.1 Maksud Ekonomi Tradisional dan Maksud

Ekonomi Dagang
Aspek

https://goo.gl/EH2TsE
Ciri-ciri
1.
Kegiatan
ekonomi
tradisonal yg
diamalkan
oleh
masyarakat
Melayu
Kegiatan
ekonomi
dagang yang
diperkenalkan
oleh British
Ekonomi tradisional merupakan ekonomi sara diri yang diamalkan oleh masyarakat
Melayu.
2. Kegiatan ekonomi seperti melombong, bercucuk tanam, memungut hasil hutan,
menternak dan menangkap ikan.
3. Lebihan hasil digunakan untuk pertukaran barang, kenduri kendara, zakat dan
sedekah.
4. Tanaman utamanya seperti padi, pisang, ubi dan kelapa.
5. Penternakan seperti ayam, itik, lembu dan kerbau.
6. Peralatan pertanian seperti tajak, cangkul, tugal dan tenggala.
7. Kegiatan pertanian dilakukan dengan menggunakan tenaga manusia dan binatang.
8. Di bidang perikanan peralatan seperti tali, kail, bubu dan jala.
9. Kawasan tangkapan ikan: di sungai, tasik, sawah dan pinggir pantai.
10. Aktiviti pertanian biasanya dilakukan secara bersama dalam sebuah ahli keluarga.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kesan
kedatangan
British terhadap
ekonomi di
Tanah Melayu
1.
2.
3.
4.
5.
Menjalankan kegiatan pertanian dan perlombongan secara besar-besaran.

Menggunakan tenaga buruh yang ramai.
Buruh diambil dari China untuk perlombongan dan dari India untuk perladangan.
Ekonomi dagang memerlukan modal yang besar kerana penggunaan teknologi yang
tinggi. Contoh penggunaan kapal korek untuk perlombongan bijih timah.
Pasarannya agak luas terutamanya di Eropah untuk memenuhi keperluan industri
mereka.
Oleh itu ekonomi dagang memerlukan modal yang besar.
Kegiatan ekonomi tradisional di luar bandar terpinggir.
Terbentuknya dua jenis ekonomi iaitu ekonomi sara diri dan ekonomi dagang.
Tumpuan ekonomi hanya di pantai Barat manakala pembangunan pantai Timur
terabai.
Pembukaan lombang bijih timah dan ladang getah secara besar-besaran.
Kemasukan buruh Cina dan India untuk memenuhi keperluan sektor perlombongan
dan perladangan.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Apakah yang dimaksudkan dengan ekonomi tradisional?

Berikan contoh kegiatan ekonomi masyarakat Melayu tradisional.
Apakah jenis tanaman utama yang diusahakan?
Di bidang pertanian, antara peralatan yang digunakan adalah seperti?
Ikan ditangkap di kawasan apa?
Apakah maksud ekonomi dagangan?
Dari manakah tenaga buruh diambil oleh British untuk memajukan ekonomi dagang?
1. Ekonomi sara diri yang diamalkan oleh masyarakat Melayu. 2. Contoh adalah seperti melombong, bercucuk tanam, memungut hasil
hutan, menternak dan menangkap ikan. 3. Tanaman utama yang diusahakan ialah padi, pisang, ubi dan kelapa. 4. Alat yang digunakan
dalam bidang pertanian ialah tajak, cangkul, tugal dan tenggal. 5. Kawasan tangkapan ikan ialah di sungai, tasik, sawah dan pinggir
pantai. 6. Ekonomi dagangan ialah aktiviti yang menjalankan kegiatan pertanian dan perlombongan secara besar-besaran. 7. Dari China
dan India
Jawapan:
TINGKATAN 4
101
10.2 Kegiatan Perlombongan Bijih Timah

https://goo.gl/rKane0
Aspek
Sejarah
perkembangan
perlombongan
bijih timah di
Tanah Melayu
sehingga
kedatangan
British
Ciri-ciri
1.
Pembesar Melayu:
Kawasan perlombongan bijih timah oleh pembesar Melayu dikerjakan oleh buruh
tempatan.
Antara pembesar tersebut ialah Long Jaafar, Ngah Ibrahim, Raja Jumaat, Datuk
Kelana dan Datuk Bandar.
Bijih timah dilombong dengan menggunakan teknik mendulang di kawasan

sungai yang berhampiran.
Masyarakat Melayu menggunakan bijih timah untuk peralatan senjata, alat muzik
seperti gendang dan gong.
Sekiranya terdapat lebihan bijih timah dipasarkan ke China, Jepun dan India.
2.
Pengusaha Cina:
Penglibatan pengusaha Cina bermula sekitar abad ke-19.
Kegiatan perlombongan dipantau oleh pembesar Melayu.
Pengusaha dara China dikehendaki mendapat kebenaran dari pembesar Melayu

untuk mengusahakan perlombongan.
Pembesar Melaya akan memastikan hasil bijih timah yang dilombong dijual
kepada mereka.
Harga bijih timah ditentukan oleh pembesar Melayu.
Namun begitu terdapat pembesar Melayu memajakkan lombong bijih timah

kepada pengusaha Cina untuk mendapat keuntungan mudah.
3.
British:
Pada awal abad ke-20, industri perlombongan bijih timah mula dikuasai oleh
orang Eropah.
Pemodal Cina tidak mampu bersaing dengan pemodal Eropah.
British memperkenalkan enakmen bagi memonopoli perusahaan bijih timah.
British kemudiannya memperkenalkan kapal korek sebagai teknologi baru

kerana ia tidak memerlukan banyak tenaga pekerja dan membolehkan
pengeluaran bijih timah menjadi lebih banyak.
Pengusaha Cina terus merosot kerana tidak mampu bersaing.
Perusahaan bijih timah mula berubah dari insentif buruh kepada insentif modal.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Berikan contoh tokoh pembesar tempatan yang mempunyai lombong bijih timah di Tanah Melayu.
Bagaimanakah cara orang Melayu melombong bijih timah?
Bagaimanakah cara pengusaha Cina melibatkan diri dalam perlombongan bijih timah?
Berikan 2 contoh tindakan British untuk memonopolikan perusahaan bijih timah.
Apakah kesan perusahaan bijih timah dengan kedatangan British?
1. Long Jaafar, Ngah Ibrahim, Raja Jumaat, Datuk Kelana dan Datuk Bandar. 2. Bijih timah dilombong dengan menggunakan teknik
mendulang di kawasan sungai yang berhampiran. 3. Pengusaha dara China dikehendaki mendapat kebenaran dari pembesar Melayu
untuk mengusahakan perlombongan kerana kegiatan perlombongan dipantau oleh pembesar Melayu. 4. British memperkenalkan
enakmen dan memperkenalkan kapal korek bagi memonopoli perusahaan bijih timah. 5. Perusahaan bijih timah mula berubah dari
insentif buruh kepada insentif modal.
Jawapan:
TINGKATAN 4
102
10.3 Perusahaan Getah (Bahagian 1 & 2)

https://goo.gl/4tuddy
(Part 1)

https://goo.gl/0KUilQ
(Part 2)
Aspek
Faktor
perkembangan
penanaman
getah di Tanah
Melayu
(abad ke-20)
Langkahlangkah untuk
menstabilkan
harga getah
Ciri-ciri
1.
Permintaan getah yang tinggi akibat revolusi perindustrian.
2.
H.N. Ridley, Pengarah Botanical Garden di Singapura, berperanan menyakinkan

peladang mengenai masa depan getah.
Oleh sbab getah adalah tanaman baru, para petani terutamanya orang-orang
Melayu pada waktu itu tidak berminat untuk menanam getah kerana tidak yakin
masa depan getah.
H.N. Ridley menjelaskan kepada para petani bahawa masa depan mereka akan
menjadi lebih baik sekiranya mereka menanam getah kerana harga getah
sangat tinggi dan boleh dijual kepada Eropah.
3.
Beliau mengadakan pameran dan mengagihkan benih getah secara percuma.
Tindakan tersebut menyebabkan sebahagian para petani berminat untuk

menanam getah.
Namun berikut para petani tidak tahu caru untuk menoreh getah tanpa
merosakkan pokok getah apabila pokok getah sudah dewasa.
4.
Beliau memperkenalkan teknik torehan yang dikenali sebagai sistem ibedem yang
berbentuk seperti tulang ikan kering. Sistem torehan ini tidak merosakkan pokok
getah.
Pokok getah boleh mengeluarkan getah dengan hayat yang panjang.
5.
Perkembangan industri pembuatan barang - kasut getah, tayar basikal & peralatan
elektrik.
6.
Kemasukan pelabur Eropah seperti syarikat Crosfield, Sime Darby & Boustead Buttery
Estate Agency mendorang perkembangan perusahaan getah.
7.
Galakan dari kerajaan Bristish dengan menyediakan kadar sewa tanah dan tarif
cukai yang rendah.
Menarik para pelabuh Eropah datang untuk menanam getah.
8.
Penyediaan kemudahan infrastruktur seperti jalan raya dan jalan kereta api yang
menghubungkan kawasan ladang ke pelabuhan.
9.
Bristish membawa masuk buruh dari selatan India untuk bekerja dengan bayaran gaji
yang rendah.
1.
British memperkenalkan Rancangan Sekatan Stevenson pada tahun 1922 untuk

menghadkan pengeluaran getah.
Memperkenalkan system kupon yang menghadkan jumlah hari menoreh getah.
Secara tidak langsung hasil getah akan mengurangkan.

Melaksanakan Rancangan Peraturan Getah Antarabangsa pada tahun 1934.
Memperkenalkan kuota yang rendah kepada pekebun kecil getah. Pekebun kecil
menanam tanaman lain.
Menaikkan premium tanah untuk penanaman getah.
Mengelakkan penglibatan orang Melayu dalam penanaman getah.
Pekebun kecil tidak dibenarkan menanam getah di atas tanah sawah.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
TINGKATAN 4
103
TINGKATAN 4
104
Jawapan:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Permintaan getah begitu tinggi di Eropah kerana revolusi perindustrian dan perkembangan industri pembuatan barang seperti kasut
getah, tayar basikal dan peralatan elektrik.
H.N. Ridley ialah Pengarah Botanical Garden di Singapura dan beliau berperanan menyakinkan peladang mengenai masa depan
getah.
Beliau mengadakan pameran dan mengagihkan benih getah secara percuma. Beliau juga memperkenalkan teknik torehan untuk
menoreh getah.
Perkembangan penanaman getah juga berlaku dengan kedatangan pelabur-pelabur Eropah seperti syarikat Crosfield, Sime Darby &
Boustead Buttery Estate Agency.
Kerajaan menggalakkan pelabur Eropah membuka ladang getah di Tanah Melayu dengan cara-cara seperti dengan menyediakan
kadar sewa tanah dan tarif cukai yang rendah.
Untuk menghadkan pengeluaran getah.
Untuk menghadkan pengeluaran getah.
British memperkenalkan kuota yang rendah kepada pekebun kecil getah.
Pekebun kecil tidak dibenarkan menanam getah di atas tanah sawah
6.
7.
8.
9.
5.
1.
2.
3.
4.
Mengapakah permintaan getah begitu tinggi di Eropah pada abad ke-20?

Siapakah tokoh HN. Ridley?
Berikan contoh tindakan HN Ridley untuk menggalakkan penanaman getah.
Perkembangan penanaman getah juga berlaku dengan kedatangan pelabur-pelabur Eropah
seperti?
Bagaimanakah cara kerajaan menggalakkan pelabur-pelabur Eropah membuka ladang getah di
Tanah Melayu?
Apakah tujuan utama Rancangan Sekatan Stevenson diperkenalkan?
Mengapakah British memperkenalkan sistem kupon kepada penoreh getah?
Berikan 1 contoh tindakan British di bawah Rancangan Peraturan Getah Antarabangsa.
Apakah tindakan British untuk menghalang pekebun kecil menanam getah?
Soalan
10.4 Kemasukan Imigran Cina dan India ke Tanah

Melayu (Bahagian 1)
Aspek
Ciri-ciri
1.
Faktor yang
mendorong
kemasukan
buruh Cina dan
India ke
T.Melayu
2.
3.
4.
5.
6.
Cara
kemasukan
buruh Cina ke
T.Melayu

https://goo.gl/yaX6aR
Kepesatan pembanguan sector pertanian dan perlombongan oleh British.
British membuka lombong bijih timah secara besar-besaran dan membuka ladang
getah secara besar-besaran dan tindakan tersebut memerlukan tenaga buruh
yang banyak.
pada tahap awal masyarakat Melayu tidak mempunyai minat dalam bidang
penanaman getah dan perlombongan dan lebih berminat dalam bidang
petanian.
British mencari buruh Cina dan buruh India yang banyak untuk memenuhi
keperluan ekonomi mereka dalam T.Melayu.
Kekurangan buruh tempatan untuk memenuhi keperluan ekonomi di Tanah Melayu.
Galakan dari kerajaan British agar mereka berhijrah. British menggalakkan sesiapa
yang ingin mendapat peluang untuk mendapat pekerjaan untuk datang ke T.Melayu.
Penghijrahan tidak ditentang oleh masyarakat Melayu.
Kestabilan politik di T.Melayu.
Peluang pekerjaan yang luas dalam perusahaan bijih timah dan getah.
1.
Sistem tiket kredit
Bakal imigran dikumpul oleh kheh-tau (ketua).
Kheh-tau akan dibayar dengan sejumlah wang bagi setiap imigran yang dibawa.
Mereka dibekalkan dengan tiket ke pelabuhan yang dituju.
2.
System pengambilan kakitangan
Majikan menghantar pegawai ke China untuk mendapatkan buruh.
Segala perbelanjaan akan dibayar oleh majikan.
3.
Sistem Pengambilan Rumah Kongsi
Pengambilan buruh dilakukan oleh pegawai di Negara China yang dilantik oleh
rumah kongsi.
Pegawai akan membiayai perbelanjaan buruh hingga sampai ke rumah kongsi.
Pembawa buruh akan dibayar dengan kadar yang dipersetujui oleh tuan punya
rumah kongsi.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah faktor utama kemasukan buruh Cina dan India ke Tanah Melayu?
Mengapakah British menggalakkan kemasukan buruh Cina dan India ke Tanah Melayu?
Bagaimanakah cara kemasukan buruh Cina ke Tanah Melayu?
Jelaskan cara kemasukan buruh Cina melalui sistem pengambilan kakitangan.
1) Faktor utama kemasukan buruh Cina dan India ke Tanah Melayu ialah kepesatan pembanguan sector pertanian dan perlombongan
secara besar-besaran oleh British dan tindakan tersebut memerlukan tenaga buruh yang banyak. 2) Pada tahap awal masyarakat Melayu
tidak mempunyai minat dalam bidang penanaman getah dan perlombongan dan lebih berminat dalam bidang petanian. Oleh itu British
menggalakkan buruh Cina dan buruh India ke T.Melayu untuk memenuhi keperluan ekonomi mereka dalam T.Melayu. 3) Cara kemasukan
buruh Cina ke Tanah Melayu ialah melalui sistem tiket kredit, system pengambilan kakitangan dan system pengambilan rumah kongsi.
4) Majikan akan menghantar pegawai ke China untuk mendapatkan buruh Cina dan segala perbelanjaan pegawai akan dibayar oleh
majikan sehingga buruh sampai ke tempat majikan.
Jawapan:
TINGKATAN 4
105
10.4 Kemasukan Imigran Cina dan India ke Tanah

Melayu (Bahagian 2)
Aspek
Cara
kemasukan
buruh India ke
T.Melayu
Kesan sosial
dengan
kemasukan
buruh China
dan India

https://goo.gl/bBDH2f
Ciri-ciri
1.
Sistem buruh bebas,
Mereka datang ke T.Melayu dengan perbelanjaan sendiri (menggunakan wang

simpanan mereka).
Kebaikan: Mereka bebas memilih tempat dan pekerjaan yang mereka kehendaki
di T.Melayu.
2.
Sistem Kontrak kepada buruh yang tiada wang simpanan.
Majikan membiayai tambang mereka ke T.Melayu.
Buruh bekerja dengan majikan dalam tempoh tertentu.
Bayaran gaji antara 9 13 sen sehari.
3.
Sistem Kangani
Kangani (ketua) dihantar pulang ke India untuk mencari buruh apabila majikan
memerlukan buruh tambahan.
Kangani diberi wang pendahuluan untuk perbelanjaan buruh dari India ke

T.Melayu.
Sistem ini diharamkan (1938) penyelewangan di kalangan kangani itu sendiri.
1.
2.
Wujudnya masyarakat majmuk masyarakat yang mempunyai pelbagai kaum.

Penempatan berbeza mengikut kaum.
apabila buruh Cina dan buruh India datang ke T.Melayu, British pun
mengasingkan tempat tinggal di mana orang Melayu tinggal di kawasan
kampung, orang Cina tinggal di kawasan bandar dan orang India tinggal di
kawasan ladang.
Perbezaan budaya dan cara hidup.
Jenis pekerjaan berbeza mengikut kaum.
orang Melayu terlibat dalam bidang pertanian atau menjadi nelayan.
orang Cina terlibat dalam bidang perlombongan dan perdagangan.
orang India terlibat dalam bidang perladangan terutamanya menoreh getah.

Tidak terdapat interaksi antara kaum.
bahasa yang berbeza dan tempat tinggal yang berbeza.

Perpaduan sukar dicapai.
3.
4.
5.
6.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Bagaimanakah cara kemasukan buruh India ke Tanah Melayu?

Apakah maksud kedatangan buruh India melalui sistem buruh bebas?
Sistem kontrak merupakan satu sistem dimana majikan membiayai tambang buruh ke Tanah Melayu
dimana buruh tersebut dikehendaki?
Berapakah bayaran gaji yang diterima oleh buruh yang datang melalui sistem kontrak?
Apakah yang dimaksudkan dengan Kangani?
Berikan 2 contoh kesan sosial kemasukan imigran Cina dan India ke Tanah Melayu.
Jawapan:
1. Melalui sistem buruh bebas, sistem Kontrak dan sistem Kangani. 2. Mereka datang ke T.Melayu dengan perbelanjaan sendiri. Oleh itu
mereka bebas memilih tempat dan pekerjaan yang mereka kehendaki di T.Melayu. 3. Buruh dikehendaki bekerja dengan majikan dalam
tempoh tertentu. 4. Bayaran gaji antara 9 13 sen sehari. 5. Kangani adalah ketua yang dihantar pulang ke India oleh majikan untuk
mencari buruh apabila majikan memerlukan buruh tambahan. 6. Wujudnya masyarakat Majmuk dan perbezaan budaya dan cara hidup.
TINGKATAN 4
106
10.9 Kemunculan Bandar

http://goo.gl/X44SAV
Bandar: kawasan yang mempunyai penduduk yang ramai, terdapat kemudahan yang mencukupi
seperti hospital, sekolah, bekalan air dan sebagainya.
Bagaimanakah Kuala Lumpur menjadi bandar?
Kawasan Kuala Lumpur mempunyai bijih timah yang banyak -> kedatangan buruh Cina untuk bekerja
untuk perlombongan bijih timah -> British kemudiannya buka lombong-lombong bijih timah yang
banyak -> peluang bekerja semakin luas -> semakin banyak orang datang ke Kuala Lumpur -> British
membina beberapa pusat kilang untuk memproseskan bijih timah supaya mudah dibawa ke
perlabuhan -> peluang pekerjaan menjadi lebih banyak di kawasan kilang -> Kebanyakan pekerja di
kilang terdiri daripada wanita -> wujudnya perkahwinan -> penduduk menjadi ramai -> sistem
kemudahan seperti jalan raya/ kereta api, hospital, sekolah -> sumber air dan elektric -> Kuala Lumpur
menjadi bandar.
Aspek
Ciri-ciri
1.
Faktor yang
mempengaruhi
kemunculan
bandar baru di
T.Melayu
2.
3.
4.
5.
6.
Perkembangan perlombongan bijih timah, mengwujudkan bandar Kuala Lumpur,

Taiping dan Seremban.
Perkembangan petroleum mengwujudkan bandar Miri, Sarawak.
Perkembangan pertanian komersial mengwujudkan bandar Johor Baru.
Peningkatan pengeluaran bijih timah dan getah menjadikan Melaka, Pulau Pinang
dan Klang bandar pelabuhan.
Pengumpulan & pengeksportan gambir serta lada hitam, mengwujudkan bandar
Kuching.
Perkembangan sistem pengangkutan menjadikan K.L, bandar yang berkembang
maju.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Perkembangan apakah yang mendorong kemunculan bandar Kuala Lumpur?

Perkembangan petroleum mendorong kewujudkan bandar ... .
Perkembangan pertanian komersial mengwujudkan bandar ... .
Apakah yang mendorong Kuala Lumpur menjadikan bandar yang berkembang maju?
Apakah definisi bandar?
5. Kawasan yang mempunyai penduduk yang ramai dan terdapat kemudahan-kemudahan yang cukupi seperti bekalan air, elektric,
sekolah, hospital, Klinik dan sebagainya yang memenuhi kehidupan asas penduduk.
4. Perkembangan sistem pengangkutan seperti kereta api telah menjadikan Kuala Lumpur sebagai bandar yang berkembang maju.
3. Perkembangan pertanian komersial telah mengwujudkan bandar Johor Baru.
2. Perkembangan petroleum telah wujudnya bandar Miri, Sarawak.
1. Perkembangan perlombongan bijih timah telah mendorong kemunculan bandar Kuala Lumpur.
Jawapan:
TINGKATAN 4
107
10.13 Perusahaan Kilang dan Perkhidmatan

Kesihatan
Aspek

http://goo.gl/aX2XU5
Ciri-ciri
1.
2.
Sejarah
perkembangan
perkilangan di
T.Melayu
3.
4.
(abad ke-20)
6.
5.
7.
1.
2.
3.
Langkah yang
diambil untuk
meningkatkan
perkhidmatan
kesihatan
4.
5.
6.
(T.Melayu,
Sabah,
Sarawak)
7.
8.
9.
Perusahaan kilang oleh British kurang diberi tumpuan.

Kilang awal yang didirikan ialah Syarikat Shum Yip Leong, mendirikan dua buah kilang
kasut getah untuk dieksport ke China.
Syarikat Kasut Bata mendirikan kilang di Klang, Selangor.
Syarikat Fung Keong di Klang dan Kinta Rubber Works di Ipoh Perak menghasilkan
barangan getah.
Syarikat United Engineers telah mendirikan kilang membina kapal korek, kapal kecil
dan mesin memproses getah.
Perusahaan mengetin nanas telah diusahakan oleh orang Perancis yang berpusat di
Johor.
Nanas yang ditinkan telah dieksport ke Eropah.
Pemodal Cina kemudiannya mengambil alih perusahaan mengetin nanas di Johor.
Hospital pertama didirikan ialah Hospital Taiping dan Hospital Kuala Lumpur.
Pusat kesihatan didirikan di luar bandar untuk mengawal penyakit berjangkit.
Di Selangor terdapat 14 buah pusat kesihatan, Pahang 2 buah dan N.Sembilan 3
buah.
Di Sarawak terdapat pusat perubatan di Kuching, serta klinik Sri Aman dan Sibu.
Hospital swasta yang pertama ialah Hospital Tung Shin di Kuala Lumpur.
Hospital ini hanya memberi rawatan kepada pekerja lombong Cina.
Kerana pekerja lombong cina agak ramai dan untuk membolehkan rawatan
segera.
Hospital ini didirikan hasil sumbangan orang perseorangan.
Institusi Penyelidikan Perubatan didirikan di Kuala Lumpur untuk mencari punca
penyakit dan langkah-langkah pencegahan.
Lembaga Sanitary Board ditubuhkan untuk menitik-beratkan kesihatan awam dan
kebersihan di bandar Kuala Lumpur.
Jabatan Kesihatan kemudiannya ditubuhkan untuk mengambil alih sebahagian dari
tugas Sanitary Board dalam aspek kesihatan.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Berikan contoh kilang yang pertama didirikan di Tanah Melayu.

Dimanakah Syarikat Kasut Bata didirikan?
Syarikat United Engineers telah mendirikan kilang yang mengeluarkan?
Sebutkan hospital yang pertama didirikan di Tanah Melayu.
Apakah tujuan pusat kesihatan didirikan di luar bandar?
Berikan contoh pusat kesihatan yang terdapat di Sarawak.
Apakah peranan Institusi Penyelidikan Perubatan?
Apakah tujuan Lembaga Sanitary Board ditubuhkan?
1. kilang Syarikat Shum Yip Leong. 2. Syarikat Kasut Bata didirikan di Klang, Selangor. 3. Syarikat United Engineers telah mendirikan kilang
yang mengeluarkan kapal korek, kapal kecil dan mesin memproses getah. 4. Hospital Taiping dan Hospital Kuala Lumpur. 5. Untuk
mengawal penyakit berjangkit. 6. Klinik Sri Aman. 7. Peranan Institusi Penyelidikan Perubatan ialah untuk mencari punca penyakit dan
langkah-langkah pencegahan. 8. Lembaga Sanitary Board ditubuhkan untuk menitik-beratkan kesihatan awam dan kebersihan di bandar
Kuala Lumpur.
Jawapan:
TINGKATAN 4
108
BAB
KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIONALISME DI

ASIA TENGGARA
1.0 Faktor Berlakunya Imperialisme Barat

goo.gl/PKojfR
Aspek
1.
2.
Maksud
Imperialisme
3.
4.
5.
Faktor yang
mendorong
imperialisme
Barat di Asia
Tenggara
Huraian
Imperialisme merupakan dasar sesebuah negara meluaskan pengaruh dan wilayahnya
dengan menjajah negara lain.
Di peringkat awal, imperialisme barat berlaku secara tidak langsung dan bertujuan untuk
menguasai perdagangan rempah.
Apabila berlakunya revolusi perindustrian, di Eropah persaingan semakin sengit untuk
mendapatkan bahan mentah dan pasaran.
Portugal, Sepanyol, Belanda merupakan kuasa imperialisme Barat di Asia Tenggara.
Portugal mendahului kuasa imperialisme Barat apabila menguasai Melaka pada tahun
1511.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Kedudukan Asia Tenggara strategik, berada di antara benua China dan India.
Tanahnya subur untuk tanaman tebu, kopi, getah kelapa sawit dan tembakau.
Kaya dengan bahan mentah seperti rempah, bijih timah, kayu jati dan petroleum.
Bahan mentah ini diperlukan untuk memenuhi revolusi perindustrian.
Penggunaan kapal wap, menjimatkan kos dan mempercepatkan perjalanan.
Pembukaan terusan Suez (1869) dapat memendekkan jarak perjalanan Barat ke Timur.
Penciptaan telegraf memudahkan perhubungan, terutamanya urusan perdagangan.
Perluasan tanah jajahan sebagai simbol kekayaan.
Orang barat merasakan bertanggungjawab untuk meningkatkan tamadun dunia.
Mereka menggunakan slogan beban orang putih oleh Belanda dan British manakala
tugas menyebarkan tamadun oleh orang Perancis.
11. Mubaligh Kristian juga menggalakkan imperialisme untuk menyebarkan agama Kristian.
* Penyataan 1-4 merupakan keistimewaan Asia Tenggara yang mendorong berlakunya
imperialisme Barat.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang dimaksudkan dengan imperialisme?

Sebutkan kuasa imperialisme Barat di Asia Tenggara.
Apakah kekayaan bahan mentah yang terdapat di Asia Tenggara?
Apakah keistimewaan kapal wap?
Apakah slogan yang digunakan oleh orang Barat yang mendorong berlakunya imperialisme?
1) Imperialisme merupakan dasar sesebuah negara meluaskan pengaruh dan wilayahnya dengan menjajah negara lain. 2) Portugal,
Sepanyol, Belanda 3) rempah, bijih timah, kayu jati dan petroleum 4) menjimatkan kos dan mempercepatkan perjalanan kerana ia
menggunakan arang batu. 5) Slogan beban orang putih digunakan oleh Belanda dan British manakala tugas menyebarkan tamadun
digunakan oleh orang Perancis dalam menjalankan imperialisme.
Jawapan:
TINGKATAN 5
109
1.2 Pentadbiran dan Nasionalisme Filipina

goo.gl/kRR1Ib
Aspek
Huraian
Sebelum
Penjajahan
Sepanyol
Bentuk
Pentadbiran
Filipina
Selepas
Penjajahan
Sepanyol
1. Filipina terdiri daripada daerah-daerah kecil yang dikenali sebagai

barangay.
2. Setiap daerah diperintah oleh datu.
3. Di selatan Filipina pula wujudnya kerajaan Islam.
1. Selepas kedatangan Sepanyol, pentadbiran diketuai oleh Gabenor
Jeneral.
2. Di peringkat wilayah pula diketuai oleh Ketua Batuk Bandar.
3. Di peringkat bandar diketuai oleh Gabenor Kecil.
4. Pentadbiran peringkat tempatan diketuai oleh Encomiendero ianya
dikenali sebagai Sistem Encomienda.
5. Tugas encomiendero ialah menjaga keamanan, mengutip cukai dan
mengkristiankan penduduk barangay.
6. Penyatuan barangay menyebabkan kemerosotan pemerintahan
tempatan.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah tugas Encomiendero dalam pentadbiran Sepanyol?

Apakah tuntutan Jose Rizal di peringkat awal perjuangannya?
Apakah tuntutan pertubuhan Liga Filipina?
Apakah bentuk perjuangan pertubuhan Katipunan pimpinan Andres Bonifasio?
Bagaimanakah cara perjuangan yang dilakukan oleh Aguinaldo?
Apakah nama pertubuhan yang ditubuhkan oleh Sergio Osmena?
1) menjaga keamanan, mengutip cukai dan mengkristiankan penduduk barangay. 2) Beliau menuntut Filipina menjadi wilayah Sepanyol
dan bangsa Filipina diberi hak yang sama seperti bangsa Sepanyol serta pemberian kebebasan. 3) mendesak kerajaan Sepanyol
melakukan pembaharuan politik, ekonomi dan sosial. 4) Gerakan radikal 5) Beliau bekerjasama dengan Amerika Syarikat untuk mengusir
Sepanyol. 6) Parti Nasionalista
Jawapan:
TINGKATAN 5
110
1.3 Pentadbiran dan Nasionalisme Indonesia

goo.gl/qreGTM
Aspek
Huraian
1. Indonesia terdiri daripada beberapa buah kerajaan yang

Sebelum
dijajah oleh
Belanda
berasingan. Contoh: Kerajaan Bantam dan Kerajaan Mataram.
2. Kerajaan ini diperintah oleh raja dan dibantu oleh golongan

pembesar.
3. Pentadbiran peringkat tempatan diketuai oleh bhupati (Pembesar

daerah).
1. Pentadbiran dibahagi kepada dua iaitu pentadbiran pusat dan
Sistem
Pentadbiran
Indonesia
tempatan.
Semasa
Zaman
Penjajahan
Belanda
2. Pentadbiran pusat diketuai oleh Gabenor Jeneral.

3. Pentadbiran tempatan diketuai oleh pembesar tempatan tetapi
diawasi oleh pegawai Belanda.
4. Dewan tempatan ditubuhkan untuk menasihati pentadbiran Belanda

tetapi tiada kuasa perundangan.
5. Jabatan Pelajaran dan Jabatan Pertanian diwujudkan.

6. Majlis Rakyat (Volksraad) ditubuhkan oleh Belanda yang dianggap
sebagai langkah untuk menyediakan kemerdekaan.
1.
2.
3.
Tahap
Pertama
4.
5.
6.
7.
Gerakan
Nasionalisme
1.
2.
Tahap
Kedua
3.
4.
5.
6.
7.
TINGKATAN 5
Nasionalisme tahap awal lebih menekankan soal pendidikan.

Raden Adjeng Kartini berusaha memajukan pendidikan untuk kaum
wanita.
Beliau telah menerbitkan novel yang mendedahkan penindasan
Belanda.
Contoh novel, Habis Gelap Terbitlah Terang dan Penulisan Seorang
Puteri Jawa.
Sebuah pertubuhan Islam telah ditubuhkan iaitu Muhammadiyah.
Tujuan untuk menyebarkan ajaran Islam sebenar dan menghindar
ancaman sekularisme Barat dan agama Kristian.
Pertubuhan ini banyak mendirikan sekolah, klinik dan masjid.
Nasionalisme tahap kedua bersifat lebih radikal.
Antara pertubuhan yang muncul ialah Sarekat Islam, Parti Komunis
Indonesia dan Parti Nasionalis Indonesia.
Tujuan pertubuhan ini ialah untuk menuntut kemerdekaan.
Parti Nasionalis Indonesia di bawah pimpinan Soekarno berjaya
mempengaruhi rakyat.
Beliau telah ditangkap dan dipenjarakan oleh Belanda pada tahun
1929-1931.
Beliau kemudiannya dibuang ke Flores (Indonesia) pada tahun 1934.
Belanda telah bertindak mengharamkan Parti Nasionalis Indonesia.
111
TINGKATAN 5
112
Jawapan:
1) Pembesar tempatan kehilangan kuasa mentadbir kerana pentadbirannya diawasi oleh pegawai Belanda. 2) Majlis Rakyat (Volksraad)
ditubuhkan oleh Belanda yang dianggap sebagai langkah untuk menyediakan kemerdekaan. 3) memajukan pendidikan untuk kaum
wanita. 4) menyebarkan ajaran Islam sebenar dan menghindar ancaman sekularisme Barat dan agama Kristian. 5) Sarekat Islam, Parti
Komunis Indonesia dan Parti Nasionalis Indonesia
1.
2.
3.
4.
5.
Bagaimanakah kedudukan pembesar tempatan di zaman pemerintahan Belanda?

Apakah tujuan Majlis Rakyat atau Volksraad ditubuhkan?
Apakah yang diperjuangkan oleh Raden Adjeng Kartini?
Apakah matlamat perjuangan pertubuhan Muhammadiyah?
Sebutkan pertubuhan-pertubuhan radikal yang ingin menuntut kemerdekaan.
Soalan
1.4 Pentadbiran dan Nasionalisme Burma

goo.gl/LBWL3s
Aspek
Huraian
1. Sebelum kedatangan British, Burma mengamalkan sistem

pemerintahan beraja di bawah Dinasti Kongbaung.
2. Raja adalah ketua pemerintah dan menjadi penaung kepada sami

Buddha.
Sebelum
penjajahan
British
3. Di bawah raja terdapat Majlis Diraja dikenali sebagai Hluttaw.

4. Di peringkat pusat, terdapat pegawai tinggi kerajaan atau Wun
yang bertanggungjawab membantu raja.
5. Di peringkat bandar diketuai oleh Ketua Bandar atau Myothugyi

yang menjalankan pentadbiran di bandar.
6. Terdapat pegawai khas raja dikenali sebagai Ahmadun.

7. Pentadbiran daerah diketuai oleh pembesar tradisional dikenali
Sistem
pentadbiran
Burma
Semasa
Penjajahan
British
1.
2.
3.
4.
5.
6.
sebagai Athi.
Pentadbiran diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British.
Pemerintahan beraja di bawah Dinanti Kongbaung dihapuskan.
Jawatan pembesar tradisional di peringkat pusat juga dihapuskan.
Pengenalan Akta Kampung Ulu Burma 1887 dan Akta
Perkampungan Burma 1889, telah melenyapkan terus sistem
pentadbiran tradisional.
Pentadbiran daerah diambil alih oleh Myo-ok atau pegawai
bandaran.
Sistem perundangan Barat diperkenalkan dengan penubuhan Majlis
Perundangan.
1. Penentangan di peringkat awal dipimpin oleh golongan sami dan

golongan berpendidikan Barat.
2. Mereka menubuhkan Persatuan Belia Buddha pada tahun 1906.

3. Persatuan ini bertujuan untuk mengekalkan tradisi Buddha dan
Tahap
Pertama
memajukan pendidikan.
4. Untuk membangkitkan semangat nasionalisme, mereka

menggunakan isu pemakaian kasut dalam kuil oleh orang British.
5. U Ba Pe yang memimpin Persatuan Belia Buddha kemudiannya

1.
2.
Gerakan
Nasionalisme
3.
4.
Tahap Kedua
5.
6.
7.
8.
TINGKATAN 5
menubuhkan Majlis Am Kesatuan-kesatuan Burma (1920) yang

bersifat lebih radikal.
Nasionalisme tahap kedua bermula apabila Laporan MontaguCelford menyatakan Burma belum bersedia memerintah sendiri.
Ianya telah membawa kepada Revolusi Pelajar menuntut
penubuhan universiti.
Golongan sami melalui Majlis Am Songha Sametgi melancarkan
pemberontakan yang diketuai oleh Saya San, iaitu bekas pongi dan
pemimpin Tharawady.
Liga Anti Pemisahan ditubuhkan kerana membantah pemisahan
dengan India kerana pemisahan dianggap akan melewatkan
kemerdekaan.
Golongan bekas siswazah menubuhkan Parti Dobama Asiayone
untuk menuntut kemerdekaan dan menggelarkan diri mereka
sebagai Thakin (Tuan).
Pemimpinnya ialah Aung San, Kyaw Nein dan U Nu.
British telah mengadakan pilihanraya pada tahun 1937.
Dr. Ba Maw menjadi perdana menteri pertama setelah memenangi
pilihanraya.
113
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Bagaimanakah kedudukan raja Burma sebelum kedatangan penjajah British?

Apakah tindakan British yang menyebabkan terhapusnya pentadbiran tradisional Burma sepenuhnya?
Apakah tujuan penubuhan Persatuan Belia Buddha?
Apakah isu yang digunakan untuk membangkitkan semangat nasionalisme dikalangan rakyat
tempatan?
Apakah tujuan Liga Anti Pemisahan ditubuhkan?
1) Raja adalah ketua pemerintah dan menjadi penaung kepada sami Buddha. 2) British memperkenalkan Akta Kampung Ulu Burma 1887 dan
Akta Perkampungan Burma 1889. 3) mengekalkan tradisi Buddha dan memajukan pendidikan 4) isu pemakaian kasut dalam kuil oleh orang
British 5) membantah pemisahan dengan India kerana pemisahan tersebut dianggap akan melewatkan kemerdekaan
Jawapan:
TINGKATAN 5
114
1.5 Pentadbiran dan Nasionalisme Vietnam

goo.gl/tifLX7
Aspek
Huraian
1. Sebelum kedatangan penjajah, Vietnam mengamalkan sistem

Sebelum
penjajahan
Perancis
pentadbiran pusat yang berkuasa mutlak.
2. Setiap birokrasi diketuai oleh golongan Mandarin.

3. Sistem ini dipengaruhi oleh sistem pentadbiran Tanah Besar China.
4. Golongan ini dipilih melalui peperiksaan dalam bidang bahasa dan
kesusasteraan Cina.
Sistem
Pentadbiran
Vietnam
1. Semasa penjajahan Perancis , pentadbiran diketuai oleh Gabenor

General.
Selepas
Penjajahan
Perancis
2. Gabenor General bertanggungjawab terus kepada pejabat tanah

jajahan di Paris.
3. Perancis kemudiannya menggabungkan Vietnam dengan Kemboja

dan Laos atas nama Union Indo-China.
4. Pentadbiran kerajaan tempatan tidak dicampuri oleh kerajaan

pusat tetapi dikehendaki membayar cukai.
1. Di peringkat awal, gerakan nasionalisme dipelopori oleh golongan

bangsawan dan pegawai dari golongan Mandarin.
2. Mereka memperjuangkan pemulihan sistem pemerintahan beraja.

3. Golongan menengah yang berpendidikan barat pula
Tahap
Pertama
memperjuangkan pendidikan barat dalam kalangan rakyat.
4. Phan Boi Chou memimpin revolusi dengan melancarkan

pemberontakan di Tonkin, tetapi gagal.
5. Beliau menubuhkan pertubuhan Viet Nam Quang Phu Hoi.

6. Beliau melancarkan gerakan dakyah, tetapi ditangkap.
Gerakan
Nasionalisme
di IndoChina
1.
2.
Tahap Kedua
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Gerakan nasionalisme tahap kedua bersikap lebih radikal.

Nguen Thai Hock menubuhkan Parti Viet Nam Quoc Dang Dang
(NQDD).
Ho Chi Minh pula menubuhkan Parti Komunis Vietnam (PKV).
Kedua-dua parti ini melancarkan pemberontakan tetapi gagal.
Nguen Thai Hock telah ditangkap dan dijatuhi hukuman mati.
Ho Chi Minh pula melarikan diri ke Hong Kong.
Gerakan nasionalisme kemudiannya bercorak sederhana bawah
pimpinan Maharaja Bao Dai.
Baginda dilarang terlibat dalam gerakan nasionalisme radikal.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Siapakah yang mengetuai pentadbiran Vietnam sebelum dijajah?

Apakah syarat untuk menjadi golongan Mandarin?
Apakah peranan Gabenor Jeneral Perancis di Vietnam?
Apakah perjuangan golongan bangsawan dan golongan Mandarin?
Siapakah tokoh gerakan nasionalisme radikal tahap kedua?
TINGKATAN 5
115
TINGKATAN 5
116
Jawapan:
1) Golongan Mandarin 2) Golongan ini dipilih melalui peperiksaan dalam bidang bahasa dan kesusasteraan Cina. 3) Gabenor General
mentadbir Vietnam dan bertanggungjawab terus kepada pejabat tanah jajahan di Paris. 4) pemulihan sistem pemerintahan beraja 5)
Nguen Thai Hock dan Ho Chi Minh.
1.6 Pentadbiran Barat di Tanah Melayu dan Kesan

Pentadbiran Barat
Aspek
1.
2.
3.
Bentuk
Pentadbiran
British di
Tanah
Melayu
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
2.
Kesan
pengenalan
Sistem
Birokrasi
terhadap
pentadbiran
tradisional
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.

goo.gl/2rzJxy
Huraian
Semasa pentadbiran British, Melaka, Pulau Pinang dan Singapura digabungkan dikenali
sebagai Negeri-negeri Selat.
Ianya diketuai oleh Gabenor dan dibantu oleh Residen Kaunselor bagi ketiga-tiga negeri
tersebut.
Sistem Residen diperkenalkan di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang dikenali
sebagai Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
Sistem Penasihat diperkenalkan di Kedah, Kelantan, Terengganu, Perlis dan Johor dikenali
sebagai Negeri-negeri Tidak Bersekutu.
Tugas residen dan penasihat ialah untuk menasihati sultan dalam semua perkara kecuali
agama Islam dan adat istiadat orang Melayu sahaja.
Sistem pentadbiran Barat juga diperkenalkan.
Pentadbiran negeri dibahagi kepada beberapa daerah.
Raja dan pembesar Melayu hanya berkuasa dalam hal agama dan adat istiadat orang
Melayu.
Pentadbiran peringkat kampung yang diketuai oleh penghulu dikekalkan.
Terhapusnya sistem pemerintahan beraja seperti di Burma dan Indonesia dan diganti
dengan Gabenor Jeneral.
Di Tanah Melayu, sistem pemerintahan beraja dikekalkan tetapi peranan raja hanya
berkuasa dalam bidang agama Islam dan adat istiadat orang Melayu sahaja.
Berlakunya penyatuan daerah dan wilayah di bawah kerajaan pusat.
Ketua kerajaan pusat ialah Gabenor Jeneral atau Pesuruhjaya Tinggi.
Pegawai Barat mengetuai pentadbiran daerah, mengambil alih dari pembesar tempatan.
Di sesetengah negara, jawatan penghulu dan pembesar tempatan dikekalkan, tetapi
tugas mereka diawasi oleh pegawai Barat.
Tugas pembesar di peringkat pusat diganti dengan biro atau jabatan yang diketuai oleh
pegawai Barat.
Sistem perundangan tradisional terhapus.
Perundangan Barat diperkenalkan dan wujudnya Badan Kehakiman atau mahkamah.
Pegawai Barat mengambil alih tugas memungut cukai dari pembesar tempatan.
Pelbagai jenis cukai diperkenalkan oleh Penjajah Barat.
Balai polis ditubuhkan untuk menjaga keamanan, mengganti tugas pembesar daerah.
Sistem perhambaan yang dimiliki oleh raja dan pembesar dihapuskan.
Sistem pentadbiran Barat yang diperkenalkan akhirnya membawa kepada kemunculan
semangat nasionalisme.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang dimaksudkan dengan Negeri-negeri Selat?

Apakah yang dimaksudkan dengan Negeri-negeri Melayu Bersekutu?
Di negeri manakah British memperkenalkan sistem penasihat?
Bagaimanakah kedudukan raja dan pembesar Melayu semasa zaman pemerintahan British?
Apakah nama jawatan ketua pentadbir pusat di Asia Tenggara pada zaman penjajahan Barat?
1) 3 buah negeri iaitu Melaka, Singapura dan Pulau Pinang. 2) Empat buah negeri iaitu Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan. 3)
Johor, Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu 4) Raja dan pembesar Melayu kehilangan kuasa memerintah dan hanya berkuasa dalam
bidang agama Islam dan adat istiadat orang Melayu. 5)Gabenor Jeneral
Jawapan:
TINGKATAN 5
117
1.7 Pentadbiran Thailand 1
Aspek

goo.gl/I2q7PZ
Huraian
Semasa pentadbiran Raja Mongkut dan Raja Chulalongkom
1.
2.
3.
4.
5.
Sistem
Pentadbiran
Raja Mongkut telah melantik 80 orang penasihat British untuk mengetuai jabatan-jabatan.
Penasihat kewangan dan pelabuhan dari Britain.
Penasihat kastam dari Amerika.
Penasihat ketenteraan dari Perancis.
Semasa Raja Chulalongkom, baginda memperkenalkan Majlis Penasihat Rendah dan
Majlis Mesyuarat Tertinggi.
6. Majlis ini merupakan penasihat raja dalam pentadbiran negara.
7. Kabinet Menteri dibentuk dan dianggotai oleh golongan bangsawan yang berpendidikan
barat.
8. Mereka mengetuai kementerian tertentu.
9. Juruaudit dilantik dari Britain untuk berkhidmat dalam perbendaharaan negara.
10. Sistem raja berperlembagaan diperkenalkan bagi menggantikan sistem raja berkuasa
mutlak.
11. Pemodenan pentadbiran inilah antara faktor penting dalam mengekalkan kemerdekaan
Thailand.
1.
2.
Gerakan
Nasionalisme
Tahap
Pertama
3.
4.
5.
Nasionalisme berpunca kerana kebimbangan rakyat terhadap sistem raja berkuasa

mutlak.
Pendidikan barat telah mendedahkan tentang fahaman liberal, demokrasi dan raja
berperlembagaan.
Sikap boros raja Vajiravudh dan kelemahan pentadbirannya menyebabkan rakyat tidak
puas hati.
Pada tahun 1932, Nai Pridi Phanomyong dan Field Marshall Phibul Songgram menubuhkan
Parti Rakyat.
Beliau melancarkan revolusi serta dan berjaya menamatkan sistem raja berkuasa mutlak.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah pembaharuan pentadbiran Thailand semasa pemerintahan Raja Mongkut?

Apakah punca berlakunya gerakan nasionalisme tahap pertama?
Apakah kesan sistem pendidikan Barat?
Jelaskan mengenai Parti Rakyat?
1) Baginda telah melantik 80 orang penasihat British untuk mengetuai jabatan-jabatan, penasihat kewangan dan pelabuhan dari Britain,
penasihat kastam dari Amerika dan penasihat ketenteraan dari Perancis. 2) kebimbangan rakyat terhadap sistem raja berkuasa mutlak.
3)Pendidikan barat telah mendedahkan tentang fahaman liberal, demokrasi dan raja berperlembagaan. 4) Parti Rakyat ditubuhkan oleh
Nai Pridi Phanomyong dan Field Marshall Phibul Songgram pada tahun 1932. Beliau melancarkan revolusi serta dan berjaya menamatkan
sistem raja berkuasa mutlak.
Jawapan:
TINGKATAN 5
118
1.7 Pentadbiran Thailand 2

goo.gl/ASnr6o
Aspek
1.
2.
Gerakan
Nasionalisme
Tahap Kedua
3.
4.
5.
6.
7.
Huraian
Nasionalisme tahap kedua memperlihatkan rasa tidak puas hati rakyat terhadap
penguasaan ekonomi oleh orang Barat dan orang Cina.
Phibul Songgram, meluluskan undang-undang untuk menyekat penguasaan ekonomi
orang Cina sebaik sahaja beliau menjadi Perdana Menteri.
Sekolah Cina dan akhbar Cina dibubarkan.
Peribumi digalakkan melibatkan diri dalam aktiviti ekonomi.
Jawatan tertinggi kerajaan hanya untuk penganut agama Buddha.
Nama Siam ditukar kepada Thailand, bermaksud Tanah Bebas.
Thailand berjaya mendapatkan semula wilayah di Indo-China dan Tanah Melayu hasil
kerjasama dengan Jepun.
Soalan
1.
2.
3.
Mengapakah munculnya semangat nasionalisme tahap kedua di Thailand?

Apakah tindakan Phibul Songgram terhadap orang Cina sebaik sahaja menjadi Perdana Menteri?
Apakah faedah yang diperolehi oleh kerajaan Thai daripada hasil kerjasama dengan Jepun?
1) Perasaan tidak puas hati rakyat terhadap penguasaan ekonomi oleh orang Barat dan orang Cina. 2) meluluskan undang-undang untuk
menyekat penguasaan ekonomi orang Cina. 3)mendapatkan semula wilayah di Indo-China dan Tanah Melayu
Jawapan:
TINGKATAN 5
119
1.8 Faktor Kemunculan Semangat Nasionalisme Di

Asia Tenggara
Aspek
1)
2)
Dasar
Penjajah
3)
1)
Pengaruh
Agama
2)
Pengaruh
media
Perhubungan
dan
Pengangkutan
Pengaruh Luar
Kemunculan
Golongan
intelektual
TINGKATAN 5
Huraian
Penjajah tidak memberi peluang rakyat tempat dalam pentadbiran moden.
Dasar Ekonomi yang menindas rakyat seperti Sistem Tanaman Paksa di Indonesia dan
Sistem Polo di Filipina.
Dasar keterbukaan terhadap kemasukan imigran juga menimbulkan rasa tidak puas hati
penduduk tempatan.
Agama berjaya menyatukan rakyat untuk menghadapi penindasan dan pengaruh
kebudayaan Barat dan agama Kristian.
Contoh, Gerakan Islah di Indonesia dan Persatuan Belia Buddha di Burma.
Merupakan media untuk menyampaikan mesej kesengsaraan dan penindasan
penjajah.
Contoh
Di Filipina novel Noli Me Tangere, karya Jose Rizal.
Di Indonesia, Kerikil-kerikil Tajam dan Ke Makan Bonda.
Di Tanah Melayu, Putera Gunung Tahan.
Karya
Kesusasteraan
Sistem
Pendidikan

goo.gl/zflM2c
1)
2)
3)
4)
5)
Penjajah mengamalkan sikap pilih kasih.

Sekolah yang menggunakan bahasa penjajah diberi kemudahan.
Pendidikan hanya terhad peringkat rendah dan terhad kepada golongan elit sahaja.
Di Burma pendidikan sekular, mengancam sekolah agama Buddha.
Di Tanah Melayu, lepasan sekolah vernakular sukar mendapatkan pekerjaan.
1)
2)
Akhbar dan majalah menanamkan semangat anti-penjajah.

Contoh
Tanah Melayu al-Ikhwan, Saudara, Warta Malaya dan Majlis.
Vietnam Tribune dan Cloche.
1)
2)
Perkhidmatan telefon dan telegraf memudahkan hubungan para nasionalis.

Perkhidmatan jalan kereta api dan jalan raya memudahkan pada nasionalis bertemu
dan berbincang.
1)
Kejayaan Jepun menewaskan Cina 1896 dan Rusia 1905, telah membuka mata para
nasionalisme di Asia Tenggara tentang kekuatan negara Kecil.
Perjuangan Mahatma Ghandi menentang British di India juga memberi inspirasi kepada
para nasionalis di Asia Tenggara.
2)
1)
2)
3)
Golongan ini mendapat pendedahan falsafah Barat dan Islam.

Mereka sedar penjajah Barat mentadbir tanah jajahan tidak seperti mentadbir negara
mereka.
Golongan inilah yang memimpin nasionalisme setelah kembali ke tanah air.
120
TINGKATAN 5
121
Jawapan:
1) Agama berjaya menyatukan rakyat untuk menghadapi penindasan dan pengaruh kebudayaan Barat dan agama Kristian. 2) Gerakan
Islah di Indonesia dan Persatuan Belia Buddha di Burma. 3) Noli Me Tangere, Kerikil-kerikil Tajam. Ke Makan Bonda dan Putera Gunung
Tahan 4) al-Ikhwan, Saudara, Warta Malaya, Majlis, Tribune dan Cloche 5) memudahkan para nasionalis berhubung dan berbincang
berkenaan perkara-peraka nasionalisme.
1)
2)
3)
4)
5)
Apakah kesan pengaruh pendidikan agama?

Berikan contoh kumpulan agama yang muncul di Asia Tenggara.
Berikan contoh karya kesusasteraan yang mempunyai unsur nasionalisme di Asia Tenggara.
Berikan contoh media yang menanamkan semangat anti penjajah.
Mengapakah alat perhubungan dan pengangkutan penting dalam pembangkitan semangat
nasionalisme?
Soalan
BAB
NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA
2.1 PENENTANGAN DI NANING

https://goo.gl/xEhAPJ
Keterangan
1.
2.
Sebab-sebab
penentangan
di Naning
terhadap
British
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Dol Said di Naning tidak bersetuju dengan tindakan British meletakkan Naning sebagai
sebahagian wilayah takluknya.
Dol Said mengingkari arahan British, iaitu untuk menghantar 1/10 daripada hasil sebagai
ufti ke Melaka.
Ini menyebabkan British menghantar tentera untuk menakluk Naning pada tahun 1831.
Dol Said menentang British dengan bantuan ketenteraan daripada:
a. Yam Tuan Ali (Rembau)
b. Dato Kelana (Sg. Ujong)
c. Syed Shaaban (Penghulu Remai dan Recat.
d. Penghulu Gemencheh
Pasukan Dol Said berjaya menewaskan 150 orang tentera British pimpinan Kapten Wyllie
yang cuba menawan Taboh yang terletak di dalam daerah Naning.
Pada akhir tahun 1832, British dengan 1,200 orang tentera sekali lagi menyerang Naning.
Pada kali ini, British berjaya mengalahkan Dol Said dan pengikut-pengikutnya kerana
beliau tidak lagi mendapatkan bantuan daripada pembesar tempatan.
Akhirnya, Dol Said menyerahkan diri dan dibawa ke Melaka oleh British.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Mengapakah Dol Said enggan membayar ufti kepada British?

Mengapakah Dol Said berjaya menewaskan British dalam perang pada tahun 1831?
Apakah faktor kekalahan Dol Said dalam perang tahun 1832?
Apakah yang berlaku kepada Dol Said sebaik sahaja tewas dalam peperangan dengan British?
1) Penghulu Dol Said di Naning tidak bersetuju dengan tindakan British meletakkan Naning sebagai sebahagian wilayah takluknya. 2)
Beliau mendapatkan bantuan daripada pembesar-pembesar tempatan termasuklah Yam Tuan Ali (Rembau), Dato Kelana (Sg. Ujong), Syed
Shaaban (Penghulu Remai dan Recat) dan Penghulu Gemencheh. 3) Beliau tidak lagi mendapatkan bantuan daripada pembesar-pembesar
tempatan. 4) Beliau menyerahkan diri dan dibawa ke Melaka.
Jawapan:
TINGKATAN 5
122
2.2 PENENTANGAN DI SARAWAK

https://goo.gl/aot4BI
Keterangan
Penentangan
oleh Linggir
1.
2.
3.
4.
1.
2.
Penentangan
oleh Rentap
3.
4.
5.
6.
7.
1.
2.
3.
Syarif
Masahor
4.
5.
6.
7.
Linggir merupakan pemimpin kaum Iban di Saribas.

Beliau menentang penaklukan James Brooke pada tahun 1849.
Beliau menyerang Kapal Nemesis dekat Batang Lupar kerana James Brooke dan Kapten
Farquhar menghalang pelayarannya di Sungai Saribas.
Namun, Linggir dan pengikutnya tewas dalam pertempuran tersebut.
Rentap ialah pemimpin Iban di wilayah Sungai Skrang.
Pada tahun 1853, beliau menentang kezaliman James Brooke yang cuba
menghapuskan orang Iban di kawasan Sungai Skrang yang dianggap sebagai lanun.
Rentap menyerang James Brooke di Kubu Nanga dan berjaya mengusir James Brooke.
James Brooke bertindak balas dengan membakar kampung Rentap.
Rentap dan pengikutnya berundur ke Bukit Sadok.
Pada tahun 1961, tentera James Brooke menyerang dan berjaya menawan Bukit Sadok
dan mengalahkan Rentap dan pengikutnya.
Rentap berundur ke Sungai Entabai dan perjuangannya semakin lemah.
Syarif Masyahor ialah pemimpin di wilayah Sungai Rejang.
Pada tahun 1857, Syarif Masyahor menentang James Brooke kerana menguasai wilayah
di Sungai Rejang. Hal ini menyebabkan Syarif Masyahor kehilangan hak memungut
cukai daripada rakyat tempatan.
James Brooke telah membina sebuah kubu di Kanowit pada tahun 185 yang
kemudiannya telah diserang oleh Syarif Masahor.
Syarif Masyahor dibantu oleh Datu Patinggi Abdul Ghafur dan berjaya menyerang kubu
tersebut.
Seterusnya, Syarif Masyahor dan Datu Patinggi Abdul Ghafur menyerang Kuching tetapi
tentangan mereka gagal.
Syarif Masyahor melarikan diri ke Brunei tetapi kemudian diserahkan oleh Sultan Brunei
kepada British di Singapura.
Datu Patinggi Abdual Ghafur melarikan diri ke Betawi, Pulau Jawa tetapi beliau ditahan
oleh Belanda dan diserahkan kepada British.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Mengapakah Linggir menyerang Kapal Nemesis?

Mengapakah Rentap menyerang James Brooke?
Mengapakah Syarif Masyahor menentang James Brooke?
Apakah tindakan Syarif Msyahor setelah berjaya menawan Kanowit?
Apakah kesan kekalahan Syarif Masyahor?
1) James Brooke dan Kapten Farquhar menghalang pelayarannya di Sungai Saribas; 2) Beliau menentang kezaliman James Brooke yang
cuba menghapuskan orang Iban di kawasan Sungai Skrang yang dianggap sebagai lanun; 3) James Brooke cuba menguasai wilayah di
Sungai Rejang. Hal ini menyebabkan Syarif Masyahor kehilangan hak memungut cukai daripada rakyat tempatan; 4) Beliau menyerang
Kuching dengan bantuan Datu Patinggi Abdul Ghafur; 5) Syarif Masyahor melarikan diri ke Brunei tetapi diserahkan kemudian ke British
di Singapura oleh Sultan Brunei.
Jawapan:
TINGKATAN 5
123
2.3 PENENTANGAN DI SABAH

https://goo.gl/8brgzQ
Keterangan
1.
2.
3.
Penentangan oleh
Mat Salleh di Sahah
terhadap Syarikat
Borneo Utara British
(SBUB)
4.
5.
6.
7.
8.
Mat Salleh merupakan pemerintah daerah Sungai Sugut dan Tambunan.

Syarikat Borneo Utara British (SBUB) tidak menghiraukan kedudukan Mat Salleh
dengan melaksanakan sistem cukai kepala dan surat perahu di kawasan
pengaruh beliau.
Pegawai-pegawai SBUB juga memberi layanan buruk kepada penduduk
tempatan.
Mat Salleh ke Sandakan untuk berbincang dengan pegawai SBUB tetapi beliau
tidak dilayan, malah Gabenor Beaufort bertindak menyerang dan membakar
kampung Mat Salleh dan beliau terpaksa melarikan diri.
Pada tahun 1897, Mat Salleh dan pengikutnya melakukan serangan mengejut
ke atas kubu SBUB di Pulau Gaya.
SBUB kemudiannya menawarkan pelan damai kepada Mat Salleh dan
menyerahkan Tambunan kepada beliau.
SBUB telah mungkir janji dan menyebabkan Mat Salleh menyerang kubu SBUB
sekali lagi. Serangan ini dibalas oleh SBUB dengan menyerang kubu Mat Salleh.
Mat Salleh ditewaskan dan telah meninggal dunia pada 31hb Januari 1900.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Mengapakah Mat Salleh menentang SBUB?

Ke manakah Mat Saleh pergi untuk berbincang dengan pegawai SBUB?
Apakah tindakan Gabenor Beaufort terhadap Mat Saleh?
Apakah tindak balas Mat Saleh terhadap SBUB?
Apakah tawaran perdamaian oleh Gabenor kepada Mat Saleh?
1) SBUB tidak menghiraukan kedudukan Mat Salleh dengan melaksanakan sistem cukai kepala dan surat perahu di kawasan pengaruh
beliau; 2) Sandakan; 3) Menyernag dan membakar kampong Mat Salleh dan menyebabkannya terpaksa melarikan diri; 4) Melakukan
serangan mengejut terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya; 5) Menyerahkan Tambunan kepada beliau.
Jawapan:
TINGKATAN 5
124
2.4 PENENTANGAN DI PERAK (BAHAGIAN 1)

https://goo.gl/R9wZoG
Keterangan
1.
Sebab-sebab
penentangan
terhadap residen
British di Perak
2.
3.
4.
5.
Residen memungkiri fungsinya sebagai penasihat seperti yang termaktub dalam

Perjanjian Pangkor.
Pembesar menolak sistem cukai yang menghapuskan hak mereka.
Pembesar menolak penguasaan British terhadap kawasan mereka.
Pembesar menolak campur tangan British dalam adat resam dan hal-ehwal
tempatan.
J. W. W Birch tidak menghormati sistem sosial tempatan dan tidak tahu
berbahasa Melayu.
Soalan
1.
2.
3.
Apakah bukti residen hanya berperanan sebagai penasihat?

Pada pendapat anda, mengapakah pembesar menolak sistem cukai yang diperkenalkan oleh residen?
Senaraikan sebab-sebab berlakunya penentangan terhadap residen di Perak?
1) Perjanjian Pangkor; 2) Pembesar kehilangan sumber pendapat mereka iaitu sebahagian daripada hasil pungutan cukai; 3) residen
memungkiri fungsinya sebagai penasihat, pembesar menolak sistem cukai yang menghapuskan hak mereka, pembesar menolak
penguasaan British terhadap kawasan mereka, pembesar menolak campur tangan British dalam adat resam dan hal-ehwal tempatan,
dan J.W.W Birch tidak menghormati sistem sosial tempatan dan tidak tahu berbahasa Melayu.
Jawapan:
TINGKATAN 5
125
2.4 PENENTANGAN DI PERAK (BAHAGIAN 2)

http://goo.gl/tpngAf
Keterangan
1.
2.
3.
4.
Kronologi peristiwa
penentangan oleh
Dato Maharaja Lela
terhadap J.W.W
Birch di Perak
5.
6.
7.
8.
Pada 20hb Januari 1874, Perjanjian Pangkor ditandatangani oleh Sultan Abdullah
dengan Andre Clarke.
Pada Februari 1875, bantahan terbuka oleh Sultan Abdullah, Dato Maharaja Lela
dan pembesar Melayu Perak terhadap campur tangan British. Dato Maharaja
Lela membina kubu di Pasir Salak.
Pada 21hb Julai 1875, mesyuarat antara Dato Maharaja Lela dengan pembesar
Melayu Perak di Durian Sebatang untuk menentang undang-undang British.
Pada 12hb Sep 1875, Dato Maharaja Lela bersetuju mengambil tanggungjawab
untuk membunuh Birch selepas bermesyuarat dengan Sultan Abdullah dan
pembesar di Belanja. Sultan Ismail juga diberitahu tentang rancangan ini oleh
Sultan Abdullah.
Pada 31hb Okt 1875, Sultan Abdullah terpaksa menyerahkan Perak kepada
British. Mat Arshad, orang suruhan British dibunuh oleh penduduk tempatan
semasa menampal poster cukai di Pasir Salak.
Pada 2hb Nov 1875, J.W.W Birch dibunuh oleh Sepuntum dan Pandak Lam atas
arahan Dato Maharaja Lela di Pasir Salak.
Pada 13hb Nov 1876, pihak British dengn 500 orang tenteranya melancarkan
serangan ke atas Pasir Salak dan kawasan yang terlibat. Dato Maharaja Lela
dan Dato Sagor melarikan diri ke Kota Lama.
Pada 20hb Nov 1877, perbicaraan diadakan di Matang, Perak. Hakimnya ialah
Raja Idris dan Frank Swettenham sebagai penasihat perbicaraan.
a. Dato Maharaja Lela, Pandak Lam, Sepuntum dan Pandak Indut dijatuhi
hukuman mati.
b. Sultan Abdullah, menterinya Ngah Ibrahim, Syahbandar dan Laksamana
dibuang negeri ke Pulau Seychelles. Sultan Ismail pula dibuang negeri
ke Johor.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Mengapakah para pembesar Perak menentang Residen J.W.W. Birch?

Mengapakah Mat Arshad dibunuh oleh penduduk tempatan?
Berapa ramaikah tentera British menyerang kubu di Pasir Salak?
Apakah hukuman terhadap pembesar Perak yang terlibat dalam pembunuhan Birch?
1) Sultan Abdullah terpaksa menyerahkan Perak kepada British 2) Mat Arshad disuruh oleh British untuk menampal poster cukai di Pasir
Salak; 3) 500 orang tentera; 4) Dato Maharaja Lela, Pandak Lam, Sepuntum dan Pandak Indut dijatuhi hukuman mati; menteri, syahbandar
dan laksamana kepada Sultan Abdullah dibuang negeri ke Pulau Seychelles.
Jawapan:
TINGKATAN 5
126
2.6 PENENTANGAN DI PAHANG

https://goo.gl/LCR9C3
Keterangan
1.
2.
3.
Kronologi peristiwa
penentangan oleh
Dato Bahaman
terhadap British di
Pahang
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Penentangan di Pahang dimulakan oleh Dato Bahaman dan penentangan

berlaku selama 5 tahun.
Dato Bahaman dibantu oleh Tok Gajah dan Imam Rasul.
Penentangan berlaku kerana Dato Bahaman menentang perlaksanaan
undang-undang British yang bertentangan dengan adat resam dan sistem politik
tempatan (sistem kehakiman, pemungutan hasil tanah, sistem cukai dan
penubuhan pasukan polis luar) yang menghakis kuasa beliau sebagai Orang
Kaya Setia Perkasa Pahlawan Semantan.
Beliau menentang pembinaan balai polis dalam kawasan pengaruhnya. Beliau
menyerang balai polis Lubuk Trua, apabila polis menangkap anak buahnya.
Dato Bahaman menyerang dan menguasai Kuala Tembeling dan Jeram Ampai.
British bertindak menyerang Jeram Ampai.
Dato Bahaman berundur ke Kelantan.
Pada tahun 1896, Dato Bahaman berpindah ke Bangkok dan mendapatkan
perlindungan daripada Raja Chulalongkorn.
Dato Bahaman kemudian menetap di Chieng Mai dan meninggal dunia di sana.
Soalan
1.
2.
3.
Siapakah yang membantu Dato Bahaman dalam penentangannya terhadap British di Pahang?
Mengapakah Dato Bahaman menyerang balai polis Lubuk Trua?
Apakah yang berlaku selepas Dato Bahaman dikalahkan oleh British?
1) Tok Gajah dan Imam Rasul; 2) Polis menangkap anak buahnya; 3) Dato Bahaman berundur ke Kelantan dan kemudian berpindah ke
Bangkok dan mendapatkan perlindungan daripada Raja Chulalongkorn. Beliau akhirnya mentap di Chieng Mai dan meninggal dunia di
sana.
Jawapan:
TINGKATAN 5
127
2.7 PENENTANGAN DI KELANTAN

https://goo.gl/UL6l7T
Keterangan
1.
2.
Kronologi peristiwa
penentangan oleh
Tok Janggut
terhadap British di
Kelantan
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Tok Janggut membantah pengenalan cukai tanah dan padi oleh penasihat
British.
Tok Janggut pergi ke Pasir Puteh untuk membantah perlaksanaan cukai tersebut
kepada Pegawai Daerah Pasir Puteh tetapi beliau tidak dilayan.
Polis dihantar untuk menangkap Tok Janggut tetapi tidak berjaya.
Pada tahun 1915, Tok Janggut memimpin rakyat menyerang dan menawan Pasir
Puteh.
Tok Janggut membentuk kerajaan di Pasir Puteh.
Engku Besar Jeram diisytiharkan sebagai Raja manakala Tok Janggut menjadi
Perdana Menteri dan Che Ishak sebagai pegawai daerah.
Pada Mei 1915, British membawa tentera dari Negeri Selat dengan Kapal Perang
HMS Cadmus menyerang Saring.
Perjuangan Tok Janggut telah dilumpuhkan oleh serangan British yang tersusun
dan penggunaan senjatanya yang lebih moden.
Tok Janggut telah terkorban dalam serangan tgersebut. Mayatnya diarak
sekeliling Kota Bharu dan kemudiannya digantung di sebuah pasar dengan
kepala ke bawah dan kaki ke atas.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Mengapakah Tok Janggut menentang British di Kelantan?

Mengapakah Tok Janggut pergi ke Pasir Puteh?
Apakah yang dilakukan oleh Tok Janggut setelah menawan daerah Pasir Puteh?
Apakah tindakan British terhadap mayat Tok Janggut?
1) Membantah pengenalan cukai tanah dan padi oleh penasihat British; 2) untuk membantah perlaksanaan cukai tersebut kepada Pegawai
Daerah Pasir Puteh; 3) Tok Janggut membentuk kerajaan di Pasir Puteh. Beliau telah dilantik sebagai Perdana Menteri. 4) Mayat Tok
Janggut diarak sekeliling Kota Bharu dan digantung di sebuah pasar dengan kepala ke bawah dan kaki ke atas.
Jawapan:
TINGKATAN 5
128
2.8 PENENTANGAN DI TERENGGANU

https://goo.gl/rL9MZJ
Keterangan
1.
2.
3.
Kronologi peristiwa
penentangan oleh
Tok Janggut
terhadap British di
Kelantan
4.
5.
6.
7.
8.
Haji Abdul Rahman Limbong merupakan seorang ulama yang menentang British
kerana kurang berpuas hati dengan sistem cukai dan undang-undang tanah
British.
Beliau mengetuai penduduk membersihkan tanah di Kuala Telemong tanpa
menghiraukan peraturan tanah British.
Beliau seterusnya bersama 300 orang penduduk membuka tanah Tengku Nik
Maimunah Ibn Sultan Zainal Abidin III dari Lubuk Batu hingga Kpg Pelam.
British meminta jasa baik Tengku Nik Maimunah untuk menyuraikan mereka.
Pada Mei 1928, penduduk tempatan menyerang dan berjaya menduduki
bangunan kerajaan di Kuala Berang. Di Kuala Telemong, penduduk telah
bersiap sedia menerima arahan untuk menyerang.
British menggunakan nama Sultan dan membawa tiga orang pembesar Sultan
untuk menawan semula Kuala Berang. Cara ini memudahkan British kerana
rakyat Melayu tidak akan menderhaka kepada Sultan.
British menghantar 25 orang polis untuk menyerang Kuala Telemong dan berjaya
menumpaskan kebangkitan penduduk dan mengorbankan 11 orang.
British juga menghantar 50 orang polis dari Singapura untuk menangkap Haji
Abdul Rahman Limbong. Beliau berjaya ditangkap dan dibuang negeri ke
Makkah.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Siapakah dia Hj Abdul Rahman Limbong?

Mengapakah beliau menentang British?
Berapa ramaikah bersama Hj. Abdul Rahaman Limbong membuka tanah Tengku Nik Maimunah?
Apakah tindakan British untuk menawan Kuala Berang?
Apakah tindakan British Di Kuala Telemong?
1) Seorang ulama; 2) tidak berpuas hati dengan sistem cukai dan undang-undang British; 3) 300 orang penduduk; 4) Dengan menggunakan
kuasa dan nama Sultan; 5) Menghantar 25 orang polis untuk menyerang Kuala Telemong.
Jawapan:
TINGKATAN 5
129
2.9 SOALAN-SOALAN BERUNSUR PENDAPAT

https://goo.gl/aURYWT
Keterangan
Sebab-sebab
kegagalan
perjuangan
pemimpinan
tempatan
menentang British
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Penentangan pemimpin tempatan bercorak setempat.

Pemimpin tempatan tidak mendapat bantuan dari luar manakala British
mendapat bantuan luar seperti dari Singapura, Burma dan India.
Terdapat persengketaan antara pemimpin-pemimpin seperti di Sungai Ujong.
Terdapat rakyat tempatan yang bekerjasama dengan British seperti di Perak dan
Di Kelantan.
British menggunakan nama Sultan untuk mendapat kemenangan mudah seperti
yang berlaku di Terengganu.
Senjata moden digunakan oleh British. Masyarakat tempatan tidak mempunyai
senjata moden.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah maksud bantuan luar?

Siapakah pembesar yang berseketa di daerah Sungai Ujong?
Apakah tindakan British untuk mendapat kemenangan mudah?
Dari manakah British mendapat bantuan luar?
1) bantuan daripada pembesar-pembesar daripada negeri-negeri lain ataupun negara jiran; 2) antara Dato Syahbandar Sungai Ujong dan
Dato Kelana Sungai Ujong; 3) British menggunakan nama Sultan untuk mendapat kemenangan mudah; 4) tentera British dibawa dari
Singapura, Burma dan India.
Jawapan:
TINGKATAN 5
130
2.11 GERAKAN NASIONALISME MELALUI

MAJALAH

http://goo.gl/oVUH3a
Keterangan
Nama
majalah
Dikarangkan
oleh
Isu yang
dibangkitkan
Isu-isu yang
dibangitkan
oleh MajalahMajalah di
Tanah Melayu
sebelum
Perang Dunia
Ke-2
Majalah Guru
Majalah Pengasuh
Majalah Bulan Melayu
Mohammad Dato
Muda Linggi, Yusof
Ahmad, Muhammad
Siddin Rashid
Pendidikan untuk
anak Melayu
Menyeru
perpaduan
dalam kalangn
orang Melayu
Meniupkan
semangat cinta
akan negara dan
penentangan
terhadap
penjajahan
Membaiki taraf
hidup orang
Melayu
Memajukan
bahasa dan
sastera Melayu
Mengglakkan
perpaduan
dalam kalangan
guru sebagai
pemimpin
bahasa.
Dato Nik Muhammad
Zainon Sulaiman
Membincangkan
soal pentafsiran
Islam yang
progresif bagi
kemajuan ummah
Menggalakkan
pendidikan dalam
kalangan orang
Melayu
Memperluas ilmu
dalam semua
bidang
Memberi
pentafsiran
kepada persoalan
orang Islam
Menggesa orang
Melayu
menjauhkan diri
daripada sifat
buruk
Menggalakkan
perpaduan
dalam kalangan
guru perempuan
Melayu Johor.
Menggalakkan
wanita
mendapatkan
pendidikan untuk
kemajuan diri
Mendorong
wanita menjaga
kesopanan
dengan nilai-nilai
Islam dan budaya
Timur.
Menggalakkan
wanita menjadi
obor untuk
memajukan
bangsa.
Soalan
1.
2.
Apakah mesej yang ingin disampaikan oleh Majalah Guru?

Apakah mesej perjuangan Majalah Pengasuh?
1) pendidikan untuk orang Melayu; perpaduan dalam kalangan orang Melayu; memupuk semangat cinta akan negara dan penentangan
terhadap penjajahan; membaiki taraf hidup orang Melayu; memajukan bahasa dan sastera Melayu; menggalakkan perpaduan dalam
kalangan guru sebagai pemimpin bahasa; 2) Membincangkan soal pentafsiran Islam yang progresif bagi kemajuan ummah;
Menggalakkan pendidikan dalam kalangan orang Melayu; Memperluas ilmu dalam semua bidan; Memberi pentafsiran kepada persoalan
orang Islam; Menggesa orang Melayu menjauhkan diri daripada sifat buruk
Jawapan:
TINGKATAN 5
131
2.12 GERAKAN NASIONALISME MELALUI NOVEL

https://goo.gl/b09Vrc
Keterangan
Novel
Keris Melaka
Dikarangkan oleh
Tema
semangat
kebangsaan
Ahmad Bakhtiar
Tema
semangat
kebangsa
an yang
dibangkitk
an melalui
novel
Semangat
perjuangan
menentang
penjajah
Barat seperti
Portugis
Menghargai
sumbangan
tokoh seperti
Hang Tuah
Menggunak
an sejarah
sebagai
inspirasi
untuk
mendorong
semangat
perjuangan
bangsa bagi
generasi
muda
Anak Mat Lela

Gila
Ishak Hj.
Muhammad
Semangat
menentang
penjajah
oleh anak
muda
tempatan
Menghargai
warisan
bangsa
sendiri
Mencintai
tanah air
Menolak
kesenangan
demi
maruah
bangsa
Putera Gunung
Tahan
Ishak Hj.
Muhammad
Semangat
wira
pemuda
tempatan
dalam
menjaga
maruah
bangsa
Mencintai
tanah air
Berasa
bangga
dengan
kebolehan
sendiri
Seorang
gadis
tempatan
yang
menolak
cinta
pegawai
penjajah
kerana tidak
mahu
menjatuhkan maruah
bangsa
Melor Kuala
Lumpur
Harun
Aminurrashid
Kebebasan
wanita
dalam
menentukan
hala tuju
kehidupannya
Wanita yang
mementingkan
pendidikan
moden
untuk
kebaikan
dirinya
Membuang
pandangan
negatif yang
boleh menghalang
kemajuan
bangsa
Soalan
1.
2.
Apakah tema novel Keris Melaka?

Apakah tema novel Putera Gunung Tahan?
1) Semangat perjuangan menentang penjajah Barat seperti Portugis; Menghargai sumbangan tokoh seperti Hang Tuah; Menggunakan
sejarah sebagai inspirasi untuk mendorong semangat perjuangan bangsa bagi generasi muda; 2) Kebebasan wanita dalam menentukan
hala tuju kehidupan-nya; Wanita yang mementing-kan pendidikan moden untuk kebaikan dirinya; Membuang pandangan negatif yang
boleh meng-halang kemajuan bangsa.
Jawapan:
TINGKATAN 5
132
2.13 GERAKAN NASIONALISME MELALUI

PERSATUAN

https://goo.gl/D4hcnT
Keterangan
Persatuanpersatuan
dalam
gerakan
nasionalisme
Persatuan
Kesatuan
Melayu
Singapura
(KMS)
Persoalan
Bertujuan untuk menjaga kepentingan sosioekonomi orang Melayu di

Singapura.
Mohammad Eunos Abdullah menjadi wakil KMS dalam pentadiran

British.
Beliau dilantik sebagai Ahli Majlis Perundangan Negeri-Negeri Selat

sebagai wakil orang Melayu. Beliau mendesak bahawa kebajikan
orang Melayu Singapura mendapat perhatian British.
Beliau berjaya memperoleh sebuah kawasan penempatan khas bagi

orang Melayu di Singapura.
Persatuan
Sahabat
Pena
Malaysia
(PASPAM)
Persatuan
Melayu
Sarawak
Mewujudkan perpaduan Melayu

Menggalakkan pendidikan
Menjaga budaya dan maruah bangsa
Menegakkan ajaran agama Islam
Persatuan
Sahabat
Pena
Sabah
Mewujudkan perpaduan dalam kalangan peniaga kecil, pegawai

rendah kerajaan dan guru sekolah Melayu.
Kesatuan
Melayu
Muda
Menggalakkan perpaduan dalam kalangan pemuda Melayu

Semenanjung dan meningkatkan pendidikan orang Melayu
Menubuhkan Melayu Raya atau Indonesia Raya dan
menggabungkan dengan Indonesia.
Kongres
Melayu
Bertujuan menggalakkan ahlinya berkenal-kenal dan bertukar-tukar

pendapat bagi memajukan diri sendiri dan bangsa.
Menggalakkan perpaduan dan persaudaraan dalam kalangan orang
Melayu di seluruh Semenanjung Tanah Melayu.
Menggabungkan tenaga intelektual Melayu bagi membincangkan
nasib orang Melayu dalam soal ekonomi, pendidikan dan
perkhidmatan kerajaan.
Membincangkan soal kemunduran orang Melayu dalam pendidikan

dan ekonomi
Membincangkan dasar pilih kasih British terhadap anak negeri
Mengatasi masalah sosioekonomi dan politik
Mengatasi masalah perasaan kenegerian yang memisahkan orang
Melayu
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah matlamat perjuangan KMS?

Beri contoh kejayaan yang dicapai oleh KMS?
Apakah perbincangan yang dibuat oleh PASPAM?
Apakah matlamat penubuhan Persatuan Sahabat Pena Sabah?
1) Kebajikan orang Melayu Singapura mendapat perhatian British; 2) Beliau berjaya memperoleh sebuah kawasan penempatan khas bagi orang
Melayu di Singapura; 3) Bertujuan menggalakkan ahlinya berkenal-kenal dan bertukar-tukar pendapat bagi memajukan diri sendiri dan bangsa;
Menggalakkan perpaduan dan persaudaraan dalam kalangan orang Melayu di seluruh Semenanjung Tanah Melayu; Menggabungkan tenaga
intelektual Melayu bagi membincangkan nasib orang Melayu dalam soal ekonomi, pendidikan dan perkhidmatan kerajaan. 4) Mewujudkan
perpaduan dalam kalangan peniaga kecil, pegawai rendah kerajaan dan guru sekolah Melayu.
Jawapan:
TINGKATAN 5
133
2.14 GERAKAN NASIONALISME OLEH KESATUAN

MELAYU MUDA

https://goo.gl/0vQYkn
Keterangan
1.
2.
Perkembangan
Kesatuan Melayu
Muda (KMM) dalam
memperjuangkan
semangat
nasionalisme
3.
4.
5.
Pada tahun 1939, KMM ditubuhkan dan diipimpin oleh Ibrahim Haji Yaakob.
KMM ditubuhkan untuk:
a. Menggalakkan perpaduan dalam kalangan pemuda Melayu di seluruh
Semenanjung.
b. Meningkatkan tahap pendidikan orang Melayu.
c. Menubuhkan negara Melayu Raya atau Indonesia Raya
d. Menggabungkan Tanah Melayu dengan Indonesia untuk mendapat
kemerdekaan.
Cara perjuangan KMM:
a. KMM bekerjasama dengan Jepun untuk menghalau British.
b. KMM menjadi sebuah badan propaganda anti-British.
c. KMM mengelilingi Tanah Melayu untuk mendapat sokongan.
d. KMM menubuhkan cawangan di seluruh Tanah Melayu bagi meluaskan
propaganda anti-British.
Sokongan diterima daripada Maahad II Ihya Assyariff menyediakan kadet-kadet
yang dikenali sebagai tentera semut untuk menentang British
Ibrahim Yaakob, Ishak Hj. Mohammad dan lebih kurang 150 orang ditangkap
oleh British pada akhir tahun 1941 kerana kegiatan tersebut dan dipenjarakan di
Changi, Singapura.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah matlamat utama KMM menubuhkan negara Melayu Raya atau Indonesia Raya?
Apakah cara perjuangan Ibrahim Yaakob untuk menghalau British?
KMM telah mendapat sokongan dari?
Apakah tindakan British terhadap KMM?
1) Menggabungkan Tanah Melayu dengan Indonesia untuk mendapat kemerdekaan; 2) Bekerjasama dengan Jepun untuk menghalau
British; menjadikan KMM sebuah propaganda anti-British; KMM mengelilingi Tanah Melayu untuk mencari sokongan; menubuhkan
cawangan di seluruh Tanah Melayu bagi meluaskan propaganda anti-British; 3) Maahad II Ihya Assyariff menyediakan kader-kader yang
dikenali sebagai tentera semut untuk menentang British; 4) 5. Ibrahim Hj. Yaakob, Ishak Hj. Mohammad dan lebih kurang 150 orang
ditangkap oleh British pada akhir tahun 1941 kerana kegiatan tersebut dan dipenjarakan di Changi, Singapura
Jawapan:
TINGKATAN 5
134
2.15 GERAKAN NASIONALISME SEMASA JEPUN

https://goo.gl/JxLTWI
Keterangan
Gerakan
nasionalisme yang
menentang Jepun
Gerakan
Aktiviti
Parti Komunis
Malaya (PKM)
Malayan
Peoples AntiJapanese Army
(MPAJA)
Bintang Tiga
Force 136
Pasukan
Wataniah
Pahang
PKM menubuhkan Malayan Peoples Anti-Japanese Army

untuk menentang Jepun melalui gerakan bawah tanah.
Mereka bekerjasama menjalankan perang gerila
terhadap Jepun.
Mereka mendapat bantuan senjata dan sokongan
daripada pihak British.
Ditubuhkan dengan ahlinya terdiri daripaada tiga kaum
penting di Tanah Melayu, iaitu Melayu, China dan India.
Mereka menjalankan perang gerila terhadap Jepun.
Terdiri daripada pegawai-pegawai tadbir Melayu yang
bekerjasama dengan tentera British.
Pasukan ini bergerak secara gerila di hutan.
Aktif di Kedah, Johor dan Pahang.
Pasukan sukarelawan yang menentang Jepun.
Anggotanya terdiri daripada guru, pegawai tadbir
kerajaan dan orang kampung yan sedar tentang
penindasan Jepun.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Bagaimanakah cara PKM berjuang menetang Jepun?

Sebutkan keanggotaan kumpulan Bintang Tiga.
Siapakah anggota kumpulan Force 136?
Bagaimanakah cara Force 136 berjuang untuk menentang Jepun?
Siapakah anggota Pasukan Wataniah Pahang?
1) Mendapat bantuan senjata dan sokongan daripada pihak British; 2) terdiri daripaada tiga kaum penting di Tanah Melayu, iaitu Melayu,
China dan India; 3) Pegawai-pegawai tadbir Melayu yang bekerjasama dengan tentera British; 4) Bergerak secara gerila di hutan; 5)
Anggotanya terdiri daripada guru, pegawai tadbir kerajaan dan orang kampung yan sedar tentang penindasan Jepun.
Jawapan:
TINGKATAN 5
135
BAB
KESEDARAN PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA
3.0 - Faktor Pemangkin Nasionalisme

https://goo.gl/yfEU6R
Faktor
Politik
Perkembangan
Pendidikan
Dasar British
Huraian
1.
2.
3.
Pengenalan sistem politik Barat yang telah memusnahkan sistem politik tempatan
Residen mengambil alih pentadbiran
Di peringkat daerah, pembesar hanya diberi pencen dan tempat mereka diambil alih
oleh pegawai British
1.
2.
Lahirnya golongan intelektual Melayu yang berpendidikan di luar negeri

Oleh itu, golongan ini menyedarkan orang Melayu untuk menolak penjajah agar tidak
memonopoli pentadbiran dan ekonomi negara
1.
Menggalakkan kemasukan orang dagang tanpa sekatan dan diberi peluang untuk
melibatkan diri dalam ekonomi dagang
Ekonomi dagang seperti kegiatan perlombongan bijih timah dan perladangan getah
yang boleh dikomersialkan
Orang Melayu hanya kekal sebagai penanam padi
2.
3.
1.
Pendudukan
Jepun
2.
3.
4.
5.
Parti Komunis
Malaya
Mesin cetak
1.
2.
3.
4.
Ditubuhkan oleh orang Cina yang telah dizalimi oleh penjajah Jepun
1945: Penguasaan di Tanah Melayu selama 14 hari
Membalas dendam dan membunuh sesiapa yang pernah menyokong Jepun
Ramai orang Melayu yang telah dibunuh dan rumah mereka juga dibakar
1.
2.
Memudahkan penyebaran ilmu

Kemunculan buku atau novel yang berunsur nasionalisme, akhbar, majalah, dan kitab
agama yang boleh diterbitkan dengan banyak
Hasil-hasil penerbitan ini digunakan untuk menyebarkan idea nasionalisme
3.
Gerakan PanIslam
Kesedaran
politik serantau
1.
2.
3.
4.
Gerakan intelektual Islam untuk menentang penjajah di seluruh dunia

Dimulakan oleh Sheikh Muhammad Abduh, pensyarah Universiti al-Azhar
Penulisannya disebarkan melalui majalah Al-Manar
Murid-murid di University al-Azhar menerjemahkan penulisannya di dalam majalah AlManar ke bahasa Melayu atau bahasa tempatan dan diedarkan kepada masyarakat di
Tanah Melayu
1.
Indonesia: Hasil karya penulis-penulis besar yang menjadi sumber bacaan masyarakat
di Tanah Melayu
Masyarakat di Tanah Melayu yang membaca hasil karya tersebut telah menimbulkan
perasaan untuk menentang penjajah dengan menggunakan kaedah yang digunakan
oleh rakyat Indonesia
Kemasukan anak-anak muda Indonesia ke Tanah Melayu untuk memberi semangat
anak-anak muda di Tanah Melayu agar bangkit menentang penjajah
Ini telah memudahkan penyebaran semangat nasionalisme Indonesia ke Tanah Melayu
2.
3.
4.
TINGKATAN 5
Menekankan kebebasan negara Asia dengan memperkenalkan konsep Kawasan

Kemakmuran Asia
Juga terkenal dengan cogan kata yang lain seperti Asia untuk orang-orang Asia
Meyakinkan orang Melayu bahawa mereka akan diberi kebebasan daripada penjajah
Barat dan berjanji untuk memberi kemerdekaan kepada orang Melayu
Tetapi, penjajah Jepun merupakan pemerintah yang zalim
Kekejaman Jepun menimbulkan perasaan benci oleh orang Melayu terhadap penjajah
tidak kira Timur atau Barat dan melakukan penindasan secara fizikal atau ekonomi
136
TINGKATAN 5
137
Jawapan:
1) Menyedarkan orang-orang Melayu untuk menolak penjajah agar tidak memonopolikan pentadbiran dan ekonomi negara. 2)
Perlombongan bijih timah dan perladangan getah. 3) Kawasan Kemakmuran Asia dan Asia untuk Orang Asia. 4) Membunuh sesiapa
yang pernah menjadi penyokong Jepun pada masa dahulu dan membakar rumah-rumah mereka. 5) Gerakan intelektual Islam di seluruh
dunia dan dimulakan oleh Sheikh Muhammad Abduh.
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah peranan golongan intelektual Melayu?

Apakah jenis ekonomi yang dikuasai oleh orang dagang?
Apakah cogan kata Jepun ketika ingin menjajah Negara-negara Asia Tenggara?
Apakah tindakan PKM yang menguasai Tanah Melayu selama 14 hari?
Apakah yang dimaksudkan dengan gerakan Pan-Islam?
Soalan
3.0 - Pembinaan Negara Dan Bangsa (Bahagian 1)

https://goo.gl/8C4xxe
Konsep kerajaan menurut masyarakat Melayu tradisional

Konsep
Huraian
Maksud
Kerajaan
1.
2.
Kemunculan kerajaan apabila terdapat raja

Raja: Kedudukan yang tinggi dan istimewa
Peranan raja
1.
2.
Memberi perlindungan politik (ancaman luar) kepada rakyat

Menjamin keselamatan rakyat (ancaman dalam negeri)
Peranan
rakyat
1.
Menerima dan mengakui kekuasaan raja: Taat setia kepada raja yang memerintah dan
kerajaan
Sempadan
kerajaan
1.
Kesetiaan rakyat kepada raja penentu sempadan sesebuah wilayah yang diperintah
1.
2.
3.
Kerajaan yang kuat akan menaungi/menakluki kerajaan yang lemah

Tujuan: Mengembangkan empayar untuk mendapatkan sumber di tanah jajahan
Contoh: Kesultanan Melayu Melaka pernah memiliki tanah jajahan yang luas seperti
seluruh Tanah Melayu dan kawasan Sumatera TImur
1.
2.
Maksud Negeri menurut masyarakat Melayu tradisional: Kawasan

Contoh: Negeri Larut, Negeri Bernam, Negeri Kerian
Perluasan
empayar
Istilah
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah maksud kerajaan menurut masyarakat Melayu tradisional?

Apakah peranan rakyat kepada raja?
Bagaimanakah sempadan sesebuah kerajaan ditentukan?
Apakah tujuan kerajaan yang kuat menakluki kerajaan yang lemah?
Apakah maksud negeri menurut masyarakat Melayu tradisional?
1) Kemunculan kerajaan apabila adanya raja. 2) Menerima dan mengakui kekuasaan raja. Rakyat seharusnya taat setia kepada raja
yang memerintah. 3) Kesetiaan rakyat kepada raja penentu sempadan sesebuah wilayah yang diperintah. 4) Untuk mengembangkan
empayar agar mendapat sumber daripada tanah jajahan. 5) Kawasan.
Jawapan:
TINGKATAN 5
138

https://goo.gl/JRhlSm
Konsep negara yang diperkenalkan oleh British

Konsep
Huraian
Istilah
1.
2.
Merujuk setiap kerajaan Melayu sebagai negeri e.g. Negeri Melaka

Oleh itu, istilah kerajaan semakin meluput
Malayan
Union (1946)
1.
2.
Penyatuan negeri-negeri Melayu

Usaha British untuk membina sebuah negara dan bangsa yang moden
Persekutuan
Tanah
Melayu
(1948)
1.
2.
Menggabungkan negeri-negeri Melayu di bawah satu pentadbiran pusat

Melibatkan negeri Selat: Melaka, Pulau Pinang kecuali Singapura
Persekutuan
Tanah
Melayu
(1957)
1.
2.
Tuntutan yang hebat daripada rakyat dan para pemimpin menyebabkan British bersetuju
untuk memberi kemerdekaan
Oleh itu, negara ini dikenali sebagai Persekutuan Tanah Melayu yang merdeka
Penubuhan
Malaysia
(1963)
1.
2.
Sabah dan Sarawak bersetuju untuk bergabung dengan Persekutuan Tanah Melayu
Oleh itu, negara ini telah dikenali sebagai Malaysia
Soalan
1.
2.
3.
Mengapakah British memperkenalkan Negara Malayan Union?

Apakah maksud Negara Persekutuan Tanah Melayu yang diperkenalkan oleh British?
Penubuhan Negara Malaysia berlaku pada tahun 1963 telah menggabungkan...
1) Usaha British untuk membina sebuah negara dan bangsa yang moden. 2) Negeri-negeri Melayu digabungkan di bawah satu
pentadbiran pusat yang melibatkan negeri Selat: Melaka, Pulau Pinang kecuali Singapura. 3) Sabah dan Sarawak.
Jawapan:
TINGKATAN 5
139

https://goo.gl/Xe6UaT
Konsep bangsa dalam konteks negara Malaysia

Konsep
Maksud bangsa
Tarikh
Kedudukan
bangsa Malaysia
Cara bangsa
Malaysia
dibentuk/disatukan
Cara terbentuknya
bangsa Malaysia
Huraian
1.
2.
3.
Sekumpulan manusia dalam satu ikatan ketatanegaraan

Warganegara dalam sesebuah negara
Bangsa Malaysia terdiri daripada beberapa kaum e.g. Melayu, Cina, India, Iban,
Kadazan
1.
31 Ogos 1957: Kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu dan pembentukan bangsa

Persekutuan Tanah Melayu yang merdeka
16 September 1963: Penggabungan Sabah dan Sarawak dengan Persekutuan Tanah
Melayu telah membentuk negara Malaysia, maka terbentuknya bangsa Malaysia
2.
1.
2.
Terdiri daripada masyarakat pelbagai kaum

Bangsa Malaysia mempunyai perbezaan dari segi bahasa, budaya, kepercayaan,
dan pendapat terhadap keduniaan
1.
2.
4.
Penggunaan satu bahasa iaitu bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan

Amal kebudayaan kebangsaan e.g. kesenian orang Melayu dalam bidang muzik
atau tarian
Kerajaan telah memilih budaya setiap kaum yang mempunyai nilai-nilai moral dan
dicantumkan untuk dikenali sebagai budaya kebangsaan
Pegangan kepada prinsip Rukun Negara
1.
2.
3.
Hasil dari perjuangan kemerdekaan

Pengisian kemerdekaan
Pengekalan kemerdekaan
3.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah dimaksudkan dengan bangsa Malaysia?

Bilakah bangsa Malaysia dibentuk?
Bagaimanakah kedudukan bangsa Malaysia?
Bagaimana cara terbentuknya bangsa Malaysia?
1) Sekumpulan manusia dalam satu ikatan ketatanegaraan ataupun warganegara dalam sesebuah negara 2) 16 September 1963. 3)
Berlainan dari segi bahasa, budaya, kepercayaan dan pendapat terhadap keduniaan. 4) Hasil dari perjuangan kemerdekaan, pengisian
kemerdekaan, dan pengekalan kemerdekaan.
Jawapan:
TINGKATAN 5
140
3.1 - Gerakan Islah

https://goo.gl/QbLLdo
Gerakan Islah oleh Kaum Muda yang merupakan sebuah gerakan pembaharuan atau gerakan
Reformation
Aspek
Huraian
Maksud
Kaum Muda
1.
2.
Golongan yang berpendidikan Arab yang merupakan pelajar Universiti Al-Azhar di Mesir
Terpengaruh dengan gerakan Islah Islamiah di Timur Tengah
Tokoh-tokoh
Kaum Muda
1.
2.
3.
Sheikh Tahir Jalaludin

Syed Sheikh al-Hadi
Dr. Burhanuddin al-Helmy
Akhbar dan
majalah
Kaum Muda
1.
2.
Menyebarkan atau menyampaikan perjuangan mereka

Al-Imam, Neraca, Idaran Zaman, Saudara, Majalah Pengasuh, dan al-Ikhwan
1.
2.
3.
4.
Menyeru orang Melayu supaya membetulkan pandangan mereka terhadap ajaran Islam
Menyampaikan ajaran Islam dari sudut kemajuan dunia
Menanamkan semangat berani mengkritik penjajah
Mengkritik raja dan pembesar kerana tidak memainkan peranan untuk memajukan orang
Melayu
Menggesa orang Melayu memajukan diri dari segi pendidikan, politik, dan ekonomi
Matlamat
perjuangan
5.
1.
Masalah
yang
dihadapi
2.
3.
4.
5.
1.
Tindakan
yang diambil
2.
3.
4. Mohd Yunus bin Abdul Hamid

5. Haji Abbas Mohd Taha
6. Sheikh Mohd Salim al-khalili
Penentangan dari Kaum Tua yang menyatakan ajaran Islam hanya mementingkan
perkara yang berkaitan dengan akhirat dan fardu ain (ibadat) sahaja
Kaum Tua: Guru-guru agama yang mengajar di peringkat sekolah pondok
Kaum Tua telah berjaya mempengaruhi masyarakat untuk menolak fahaman Kaum Muda
Tentangan daripada British: Menggubal undang-undang agar dakwah Islam tidak boleh
dilakukan tanpa kebenaran Sultan
Risalah dan buku Kaum Muda dilarang dibawa masuk ke negeri-negeri Melayu
Hanya menumpukan dakwah Islam di negeri-negeri Selat (Negeri Melaka, Pulau Pinang,
dan Singapura) sahaja kerana tiada Raja
Menubuhkan Madrasah (tempat beribadat dan belajar) untuk pengajaran pendidikan
Islam, pendidikan ilmu Hisab (Matematik) dan bahasa Inggeris
Kaum perempuan diberi peluang untuk menuntut ilmu di Madrasah
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah maksud gerakan Islah?

Apakah yang dimaksudkan dengan Kaum Muda?
Di manakah tumpuan dakwah Kaum Muda dilakukan?
Apakah peranan madrasah yang didirikan oleh Kaum Muda?
1) Gerakan pembaharuan (bahasa Arab) atau Gerakan Reformation (bahasa Inggeris). 2) Golongan yang berpendidikan Arab yang
merupakan pelajar di Universiti Al-Azhar, Mesir, dan mereka juga dipengaruhi oleh gerakan Islah Islamiah di Timur Tengah. 3) Di negerinegeri selat iaitu Negeri Melaka, Pulau Pinang, dan Singapura. 4) Untuk pengajaran pendidikan Islam, pendidikan ilmu Hisab, dan
bahasa Inggeris. Selain itu, kaum perempuan diberi peluang untuk menuntut ilmu di Madrasah.
Jawapan:
TINGKATAN 5
141
3.1 - Penyatuan Itali

https://goo.gl/zCIMCo
Pembentukan negara bangsa Itali oleh Count Camilo Benso di Cavour pada abad ke-19
Aspek
Huraian
Latar
belakang
1.
2.
3.
Itali terdiri daripada beberapa buah wilayah

Bahagian utara: Lombardy dan Venitia berada di bawah kekuasaan Austria
Rom: Berada di bawah kekuasaan Perancis
Mandat
1.
2.
Count Camilo Benso di Cavour mendapat sokongan rakyat untuk menyatukan Itali
Taktik: Realpolitik
Pengambilan
Lombardy
1.
1860: Count Camilo Benso di Cavour bekerjasama dengan Perancis untuk menentang
Austria dan telah berjaya memperolehi wilayah Lombardy
Pengambilan
Venitia
1.
1866: Count Camilo Benso di Cavour bekerjasama dengan Prusia untuk menentang
Austria dan Prusia menyerahkan Venetia kepada beliau sebagai balasan
Pengambilan
Rom
1.
2.
3.
1870: Secara sukarela, Perancis mengundurkan tentaranya dari Rom

Count Camilo Benso di Cavour mengambil peluang untuk menyatukan Itali
Terbentuknya sebuah negara bangsa Itali
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah yang dimaksudkan dengan realpolitik?

Bagaimana cara Count Camilo Benso di Cavour berjaya mendapatkan wilayah Lombardy?
Bagaimana cara Count Camilo Benso di Cavour berjaya memperolehi wilayah Venitia?
Bagaimanakah Count Camilo Benso di Cavour berjaya memperolehi wilayah Rom?
1) Menggunakan apa cara sekalipun untuk mencapai matlamat. 2) Bekerjasama dengan Perancis untuk menentang Austria yang pada
masa itu menguasai Lombardy. 3) Bekerjasama dengan Prusia untuk menyerang Austria. Setelah berjaya menyerang Austria, Prusia
menyerahkan Venetia kepada beliau sebagai balasan. 4) Secara sukarela, Perancis telah mengundurkan tenteranya dari Rom dan Count
Camilo Benso di Cavour mengambil peluang untuk menyatukan Itali.
Jawapan:
TINGKATAN 5
142
3.2 - Penyatuan Jerman

https://goo.gl/z1B0Xn
Pembentukan negara Jerman oleh Otto Eduard Von Bismarck

Aspek
Huraian
1.
2.
3.
Jerman terdiri daripada beberapa buah wilayah dan pada suatu masa dahulu ia hanya
dikenali sebagai bangsa
Prusia: Wilayah yang terbesar di Jerman
Bismarck berasal daripada wilayah Prusia
Tindakan
Bismarck
1.
2.
Bercita-cita untuk menyatukan wilayah-wilayah ini menjadi sebuah negara

Taktik: Realpolitik, politik darah dan besi (menggunakan kekerasan)
Penyatuan
rakyat
1.
Taktik: Tipu helah, pemalsuan dokumen, provokasi, penipuan, dan ugutan untuk
mencetuskan peperangan
Kesan
1.
Rakyat bersedia untuk menerima satu sistem pentadbiran yang diperkenali oleh Bismarck
Latar
belakang
Soalan
1.
2.
3.
Bagaimanakah kedudukan Jerman sebelum disatukan oleh Otto Edward Von Bismarck?
Bagaimanakan cara Otto Edward Von Bismack menyatukan wilayah?
Bagaimana cara Otto Edward Von Bismack menyatukan rakyat?
1) Terdiri daripada beberapa buah wilayah dan ia hanya merupakan sebuah bangsa pada suatu masa dahulu. Wilayah yang terbesar
merupakan wilayah Prusia. 2) Menggunakan taktik realpolitik dan politik darah dan besi. 3) Menggunakan taktik tipu helah, pemalsuan
dokumen, provokasi, penipuan, dan ugutan untuk mencetuskan peperangan.
Jawapan:
TINGKATAN 5
143
3.3 - Penyatuan Madinah

https://goo.gl/MLgQji
Cara-cara Nabi Muhammad s.a.w. membentuk negara Islam Madinah

Cara-cara
Prinsip
Huraian
1.
Prinsip agama Islam
1.
Apabila Nabi Muhammad s.a.w. tiba di Madinah, baginda menyusun sebuah

perlembagaan bertulis iaitu perlembagaan Madinah
Perlembagaan ini mempunyai 47 fasal: Menjelaskan mengenai tugas pemimpin dan
rakyat, dan segala jenis undang-undang
Setelah perlembagaan ini disiapkan, baginda mula membentuk kerajaan
Di bawah kerajaan Madinah terdapat beberapa kaum iaitu kaum Arab, Kristian, dan
Yahudi
Sebagai ketua kerajaan Madinah, baginda memberi peluang kepada kaum-kaum ini
untuk memilih ketua mereka masing-masing
2.
Perlembagaan
3.
4.
5.
1.
Penyatuan
Musyawarah
Kegemilangan
2.
Nabi Muhammad s.a.w. menyampaikan perlembagaan yang telah dibentuk kepada

semua kaum Madinah
Perlembagaan tersebut telah berjaya menyatukan pelbagai kaum kerana penerimaan
mereka terhadap isi kandungan perlembagaan itu
1.
2.
Secara Perundingan atau perbincangan

Nabi Muhammad s.a.w. membentuk kerajaan melalui Musyawarah dan diplomasi
1.
Madinah telah menjadi sebuah kerajaan yang gemilang kerana wujudnya kerjasama di
antara pemimpin dengan pengikutnya
Soalan
1.
2.
3.
4.
Bagaimanakah Nabi Muhammad S.A.W. menyatukan rakyat?

Apakah kesan dari pembentukan perlembagaan Madinah?
Apakah yang dimaksudkan dengan Musyawarah?
Apakah faktor yang menyebabkan Madinah menjadi sebuah kerajaan Islam yang gemilang?
1) Baginda mencipta perlembagaan dahulu dan kemudian membentuk kerajaan. 2) Kaum-kaum di Madinah diberi peluang untuk
melihat perlembagaan Madinah dan mereka berpuas hati dengan perlembagaan ini yang mempunyai tugas dan tanggungjawab
pemimpin dan rakyat, dan undang-undang. Dengan itu, perlembagaan ini telah berjaya menyatukan rakyat yang terdiri daripada
pelbagai kaum kerana mereka menerima isi kandungannya. 3) Perundingan atau perbincangan. 4) Kewujudan kerjasama di antara
pemimpin dengan pengikutnya.
Jawapan:
TINGKATAN 5
144
3.5 - Ciri-ciri Negara Dan Bangsa

https://goo.gl/K8yL30
Ciri-ciri negara dan bangsa Malaysia

Ciri-ciri
Huraian
1.
Negara
Bangsa
2.
3.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Kerajaan
4.
1.
Perlembagaan
2.
3.
Maksud: Kawasan yang mempunyai wilayah yang terdiri daripada penduduk, sempadan,
dan pemerintah
Institusi pemerintahan yang tersusun
Tanggungjawab institusi pemerintahan:
i.
Membuat dan melaksanakan keputusan politik
ii.
Menguatkuasakan undang-undang, dan peraturan kerajaan
Maksud: Sekumpulan manusia yang mendiami sesebuah wilayah
Mempunyai persamaan dari segi bahasa, adat resam, kesenian, dan pengalaman
sejarah
Pengalaman sejarah: Penjajahan bangsa Malaysia oleh beberapa penjajah seperti
Portugis, Belanda, British, dan Jepun
Maksud: Institusi pemerintahan yang bertanggungjawab untuk melaksanakan dasar
sesebuah negara
Peranan: Pengaman dan penentu arah kehidupan masyarakat
Terdiri daripada Badan Perundangan (Parlimen), Badan Pelaksana (Jemaah Menteri atau
Kabinet), dan Badan Kehakiman (Mahkamah)
Contoh: Program Latihan Khidmat Negara (PLKN) dibincang dan diluluskan oleh Badan
Perundangan, dan kemudian dijadikan undang-undang. Seterusnya, Badan Pelaksana
iaitu Kementerian Pertahanan melaksanakan program PLKN. Jika seseorang enggan
menyertai PLKN, ini akan dianggap sebagai melanggar undang-undang dan akan
dibicarakan di mahkamah.
Peraturan bertulis yang merangkumi tugas-tugas dan tanggungjawab pemimpin dan
rakyat
Peraturan tertinggi yang menjadi rujukan atau panduan dalam pentadbiran negara
Tujuan: Memberi jaminan dan perlindungan kepada rakyat
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang dimaksudkan dengan negara?

Apakah tanggungjawab institusi pemerintahan?
Apakah yang dimaksudkan dengan bangsa?
Di negara Malaysia, siapakah yang dikatakan kerajaan?
Apakah itu perlembagaan?
1) Kawasan yang mempunyai wilayah yang terdiri daripada penduduk, sempadan, dan pemerintah. 2) Membuat dan melaksanakan
keputusan politik serta menguatkuasakan undang-undang , dan peraturan kerajaan. 3) Sekumpulan manusia yang mendiami sesebuah
wilayah. Bangsa juga mempunyai persamaan dari segi bahasa, adat resam, kesenian, dan pengalaman sejarah. 4) Badan Perundangan
(Parlimen), Badan Pelaksana (Jemaah Menteri atau Kabinet), dan Badak Kehakiman (Mahkamah). 5) Peraturan tertinggi yang menjadi
rujukan atau panduan dalam pentadbiran negara. Ia juga bertujuan untuk member jaminan dan perlindungan kepada rakyat.
Jawapan:
TINGKATAN 5
145
3.6 - Ciri-ciri Kesultanan Melayu Melaka

https://goo.gl/Fn0vIR
Ciri-ciri negara dan bangsa kesultanan Melaka

Ciri-ciri
Huraian
Wilayah
1.
2.
Kesultanan Melayu Melaka mempunyai kawasan lingkungan pengaruh yang luas

Empayar Melaka: Meliputi seluruh semenanjung Tanah Melayu dan Pantai Timur Sumatera
Kedaulatan
1.
2.
Raja/Sultan yang mempunyai kuasa yang mutlak untuk memerintah

Raja juga mewakili negeri atau kawasan pemerintahannya
1.
2.
Hanya boleh dimiliki/digunakan oleh raja

Contoh: Alat Regalia (alat-alat kebesaran), Nobat (alat-alat muzik), warna (kuning
merupakan lambang diraja), bahasa (bahasa istana), undang-undang, protokol, dan
adat istiadat
1.
2 sumber undang-undang bertulis yang dipengaruhi oleh:

i.
Adat: Dicipta oleh sultan dengan kerjasama para pembesar
ii.
Agama: Sebahagian undang-undang Melaka mengikut undang-undang Islam
2 buku undang-undang yang terkenal
i.
Hukum Kanun Melaka
ii.
Undang-undang Laut Melaka
Lambang
Undangundang
2.
1.
Rakyat
2.
Kerajaan
1.
2.
Bertanggungjawab untuk menunjukkan taat setia kepada raja kerana raja adalah
pemerintah yang tertinggi
Bersedia untuk mempertahankan negara (negeri Melaka), menghadiri adat istiadat
kerajaan, bergotong-royong, dan sentiasa bersedia untuk mengadakan kerahan tenaga
(berkerja tanpa balasan dari segi bayaran)
Sultan: Pemerintah tertinggi
Sultan dibantu oleh 4 orang pembesar di bawahnya iaitu Bendahara, Penghulu
Bendahari, Temenggung, dan Laksamana dalam pemerintahan
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah maksud wilayah dalam Kesultanan Melayu Melaka?

Apakah sumber perundangan yang digunakan oleh Kesultanan Melayu Melaka?
Beri contoh undang-undang bertulis zaman Kesultanan Melayu Melaka?
Apakah yang dikatakan sebagai kerajaan dalam Kesultanan Melayu Melaka?
1) Meliputi seluruh semenanjung Tanah Melayu dan seluruh bahagian Pantai Timur Sumatera.2) Undang-undang adat yang dicipta oleh
sultan dengan kerjasama para pembesar, dan sebahagian undang-undangMelaka mengikuti undang-undang Islam. 3) Hukum Kanun
Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka. 4) Sultan dan pembantunya yang terdiri daripada 4 orang pembesar di bawahnya iaitu
Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung, dan Laksamana.
Jawapan:
TINGKATAN 5
146
3.7 - Warisan Kesultanan Melayu Melaka

https://goo.gl/MvHwZB
Bukti-bukti sistem pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka yang telah diwarisi di beberapa buah
negeri
Aspek
Negeri yang
diwarisi
Istilah
Huraian
1.
2.
Negeri Johor, Perak, Pahang

Sebab: Kerajaan bagi ketiga-tiga negeri tersebut diasaskan oleh kerabat diraja Melaka
1.
2.
Sultan: Ketua negeri dan pemerintah yang tertinggi

Negeri Johor, Perak, dan Pahang juga menggunakan istilah Sultan di awal nama
pemerintah
Pewaris: Sekiranya sultan mangkat, maka Putera sulung daripada isteri permaisuri akan
menggantinya
Sekiranya sultan tidak mempunyai putera, adik lelaki baginda akan menaiki takhta
3.
4.
1.
Pembesar
Undangundang
2.
1.
2.
Mengamalkan Sistem Pembesar Empat Lipatan: Sultan dibantu oleh 4 orang pembesar
iaitu Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung, dan Laksamana
Negeri Johor, Perak, Pahang juga mengamalkan sistem ini, tetapi mempunyai perbezaan
dari segi gelaran pembesar
Undang-undang Pahang dipengaruhi oleh Hukum Kanun Melaka yang telah disusun
semula oleh Sultan Abdul Ghafur Muhiuddin Shah
Juga disalin dan dipinda oleh negeri Johor dan Perak
Soalan
1.
2.
3.
4.
Berikan contoh beberapa negeri yang mewarisi sistem pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka.
Siapakah yang akan dilantik sebagai sultan sekiranya baginda mangkat?
Sultan yang memerintah negeri dibantu oleh sekumpulan pembesar yang dikenali sebagai...
Berikan contoh undang-undang negeri Melayu yang telah dipinda dari Hukum Kanun Melaka.
1) Negeri Johor, Perak, dan Pahang. 2) Putera sulong daripada isteri pemaisuri. Sekiranya sultan tidak mempunyai putera, adik lelaki
baginda akan dilantik. 3) Sistem Pembesar Empat Lipatan yang terdiri daripada 4 orang pembesar iaitu Bendahara, Penghulu Bendahari,
Temenggung dan Laksamana. 4) Undang-undang Pahang,
Jawapan:
TINGKATAN 5
147
3.8 - Pentadbiran Negeri Sembilan

https://goo.gl/8B6NIE
Bukti-bukti sistem pentadbiran Negeri Sembilan bercorak demokrasi
Yang Di
Pertuan
Besar
Undang
Lembaga
Buapak
Pemerintah tertinggi
Dilantik oleh Undang (Ketua daerah/luak): 4 jawatan utama di bawah Yang Di Pertuan Besar
Undang harus melantik pengganti di kalangan anak Yang Di Pertuan Besar (putera-putera)
Baginda akan membincang segala urusan pentadbiran dengan undang/luak
Ketua daerah atau luak
Berkuasa untuk melantik Yang Di Pertuan Besar dari kalangan putera baginda
Undang dilantik dari daerah Rembau, Sg. Ujong, Jelebu, dan Johol
Undang dilantik oleh Lembaga
Ketua suku anggota masyarakat

Melantik undang
Bertanggungjawab menjaga suku-suku di bawahnya
Ketua Perut
Anggota perut dikenali sebagai anak buah
Menjadi rujukan kepada setiap masalah terutamanya berkaitan dengan adat e.g.
perkahwinan
Soalan
1.
2.
3.
4.
Yang Di Pertuan Besar adalah pemerintah tertinggi. Bagaimanakah cara perlantikan baginda?
Beri contoh daerah yang diketuai oleh Undang.
Apakah peranan Lembaga?
Apakah peranan Buapak?
1) Baginda dilantik oleh Undang. Sekiranya Yang Di Pertuan Besar mangkat/meninggal dunia, 4 para undang tersebut akan
mengadakan mesyuarat untuk melantik penggantinya. Pengganti haruslah dilantik di kalangan anak Yang Di Pertuan Besar iaitu puteraputera baginda. 2) Daerah Rembau, Sg. Ujong, Jelebu, dan Johol. 3) Menentukan perlantikkan undang dang menjaga suku-sukunya. 4)
Menjadi rujukan kepada setiap masalah terutamanya berkaitan dengan adat.
Jawapan:
TINGKATAN 5
148
3.9 - Pentadbiran Johor

https://goo.gl/2XoNXv
Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor iaitu perlembagaan bertulis yang diperkenalkan oleh Sultan
Abu Bakar pada tahun 1985
Perkara
Huraian
Raja
1.
2.
3.
4.
5.
Hendaklah berbangsa Melayu

Berjantina lelaki
Beragama Islam
Merupakan waris pemerintah Johor: Pengganti haruslah dilantik di antara ahli keluarga
Berkuasa memilih Menteri Besar
Majlis Negeri
1.
2.
3.
Pengerusi: Menteri Besar

Mempunyai kuasa perundangan: Membentuk undang-undang Negeri Johor
Membantu Raja dan Jemaah Menteri untuk mentadbir negeri
1.
Bertanggungjawab melantik Naib Menteri Besar (Timbalan Menteri Besar) yang

diperkenankan oleh Raja
Mempunyai kuasa pelaksana seperti melaksanakan keputusan yang dilakukan oleh
Majlis Negeri
Dilantik di kalangan pegawai kanan kerajaan yang menjadi ahli Majlis Negeri
Haruslah berbangsa Melayu, beragama Islam, dan merupakan rakyat negeri Johor
Jumlah Jemaah Menteri yang dilantik: 8-12 orang sahaja
Jemaah
Menteri
Setia
Bersidang
2.
3.
4.
5.
1.
Setiap pegawai yang dilantik menjadi Menteri diwajibkan mengikuti upacara angkat
sumpah taat setia kepada Raja dan Kerajaan
1.
Jemaah Menteri akan mengadakan persidangan/mesyuarat pada:

i.
Sebulan sekali
ii.
Apabila dikehendaki oleh Raja, Menteri Besar, Naib Menteri Besar atau 3 di
antara Jemaah Menteri
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah syarat untuk menjadi raja menurut Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor?
Apakah kuasa Majlis Negeri?
Berikan tiga contoh syarat untuk menganggotai Jemaah Menteri.
Bilakah Jemaah Menteri perlu bersidang?
1) Berbangsa Melayu, berjantina lelaki, beragama Islam, dan waris pemerintah Johor. 2) Kuasa perundangan. 3) Berbangsa Melayu,
beragama Islam, dan rakyat negeri Johor. 4) Sebulan sekali, ataupun apabila dikehendaki oleh Raja, Menteri Besar, Naib Menteri Besar
atau 3 di antara Jemaah Menteri.
Jawapan:
TINGKATAN 5
149
3.10 - Pentadbiran Kelantan

https://goo.gl/NYvuBh
Sistem pentadbiran Jemaah Menteri yang diperkenalkan oleh Sultan Muhammad II untuk
melicinkan pentadbiran dan pemerintahan negeri Kelantan
Jemaah
Jemaah Menteri
Penasihat Raja
Jemaah Menteri
Istana
Tugasan
Mengurus perkara-perkara penting dan urusan yang bukan sulit (tidak melibatkan hal-hal
dalaman istana)
Mengurus istiadat diraja dan istiadat rasmi yang melibatkan seluruh negeri Kelantan
e.g. Majlis Pertabalan Raja, Perkahwinan Putera atau Putera Raja, memaklumkan lawatan
Raja ke dalam negeri atau kampung-kampung
Jemaah Menteri
Keadilan dan
Kehakiman
Mengendalikan urusan yang melibatkan keadilan dan kehakiman (undang-undang dalam

negeri Kelantan)
Jemaah Menteri
Dalam Negeri
Menjaga keamanan dalam negeri
Jemaah Menteri
Luar
Mengurus dasar dan hal ehwal luar negeri

e.g. Menasihati Raja/Sultan dengan negeri/negara luar apa yang perlu diadakan
hubungan, memaklumkan lawatan Raja ke luar negeri
Jemaah Menteri
Perbendaharaan
Mengendalikan harta benda dan hasil mahsul/pendapatan negeri
Jemaah Menteri
Peperangan
Mengurus urusan pertahanan dan keamanan negeri
Jemaah Menteri
Pentadbir dan
Pengimarah
Negeri
Mengurus kemajuan dan pembangunan negeri
Soalan
1.
2.
3.
Apakah tugas Jemaah Menteri Penasihat Raja?

Apakah tugas Jemaah Menteri Perbendaharaan?
Apakah tugas Jemaah Menteri Pentadbir dan Pengimarah Negeri?
1) Mengurus perkara-perkara penting dan urusan yang bukan sulit. 2) Mengendalikan harta benda dan hasil mahsul/pendapatan negeri.
3) Mengurus kemajuan dan pembangunan negeri.
Jawapan:
TINGKATAN 5
150
3.11 - Pentadbiran Terengganu

https://goo.gl/i6BUEY
Undang-undang Tubuh Kerajaan Terengganu (Ittiqan-ilmuluk bi-ta'dil il-suluk) yang diluluskan oleh
Sultan Zainal Abidin III pada tahun 1911 telah membawa perubahan penting dalam pentadbiran
Aspek
Huraian
1.
Sultan
2.
Majlis Mesyuarat
Kerajaan Negeri
Jemaah Menteri
1.
2.
3.
Diketuai oleh Menteri Besar

Tugas: Membantu Sultan dan Jemaah Menteri dalam menjalankan urusan pentadbiran
e.g. Mentadbir negeri, menggubal undang-undang dan peraturan negeri, menjaga
kebajikan rakyat, menjaga keamanan negeri, dan menjalinkan hubungan dengan
negeri/negara luar
1.
Syarat: Menganggotai Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri, beragama Islam, berbangsa

Melayu, dan merupakan rakyat Terengganu
Tugas: Berhak melantik Naib Menteri Besar dengan perkenan-perkenan Sultan
2.
Setia
Larangan
Syarat: Berbangsa Melayu, berjantina lelaki, beragama Islam, merupakan waris Sultan
yang memerintah iaitu anak ataupun adik
Dibantu oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri atau Jemaah Menteri
1.
Menteri yang dilantik dikehendaki mengangkat sumpah taat setia kepada Sultan dan
kerajaan
1.
Waris Sultan dilarang mengkhianati pemerintah negeri dan ditegah daripada

menyerahkan negeri kepada kuasa lain
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah syarat untuk menjadi Sultan Terengganu?

Berikan contoh tugas Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri?
Apakah bidang kuasa Jemaah Menteri?
Berikan tiga contoh syarat untuk menganggotai Jemaah Menteri.
1) Berbangsa Melayu, berjantina lelaki, beragama Islam, dan merupakan waris Sultan yang memerintah (anak atau adik). 2) Mentadbir
negeri, menggubal undang-undang dan peraturan engeri, menjaga kebajikan rakyat, menjaga keamanan negeri, dan menjalinkan
hubungan dengan negeri/negara luar. 3) Melantik Naib Menteri Besar dengan perkenan-perkenan Sultan. 4) Beragama Islam,
berbangsa Melayu, dan merupakan rakyat Terengganu.
Jawapan:
TINGKATAN 5
151
BAB
PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA
4.1 Malayan Union Part 1

goo.gl/d84UOr
Faktor-faktor Kerajaan British Memperkenalkan Pentadbiran Malayan Union

Faktor-faktor
1. Untuk menyediakan Tanah Melayu ke arah pemerintahan sendiri
2. Melahirkan sistem pentadbiran yang licin di bawah satu pentadbiran
3. Menjimatkan kos pentadbiran
a. Sebelum ini wujudnya tiga unit politik, iaitu Negeri-negeri Selat, Negeri-negeri Melayu Bersekutu,
Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
b. Untuk mengawal politik orang Melayu
c. Menjamin penguasaan ekonomi secara berterusan
4. Membentuk bangsa Malayan Union, supaya golongan imigran melupakan negara asal dan
menumpukan taat setia kepada Malayan Union
Ciri-ciri Pentadbiran Malayan Union

Ciri-ciri
1. Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu, dan Negeri-negeri Selat kecuali
Singapura disatukan di bawah satu pentadbiran.
2. Gabenor British dilantik mengetuai Malayan Union
a. Perlantikan dibuat oleh Ratu England
3. Majlis Eksekutif dan Majlis Undangan Malayan Union dibentuk
4. Raja-raja Melayu menjadi Ahli Majlis Raja-raja Melayu
a. Membincangkan soal agama dan adat istiadat sahaja
5. Seorang Pesuruhjaya Negeri dilantik bagi setiap negeri sebagai ketua pentadbir
6. Singapura diasingkan kerana kepentingannya sebagai pelabuhan bebas
7. Kewarganegaraan sama rata
a. Prinsip jus soli yang menjadi asas kerakyatan Malayan Union
TINGKATAN 5
152

goo.gl/Bb6zmy
Faktor-faktor Orang Melayu Menentang Malayan Union Yang Diperkenalkan Oleh British pada tahun
1946
Aspek
Huraian
2.
Membantah tindakan Harold Mac Michael yang mengugut Raja-raja Melayu, bahawa
mereka akan diturunkan takhta sekiranya enggan menerima Malayan Union
Seperti yang terjadi kepada Sultan Badiishah, Kedah
Masa
1.
2.
Sultan tidak diberi masa yang cukup untuk berbincang dengan Majlis Mesyuarat Negeri
Seperti yang berlaku kepada Sultan Perak
Setia Kawan
1.
2.
Terdapat Sultan yang menandatangani Malayan Union atas dasar setia kawan dengan
British
Seperti Sultan Selangor dan Sultan Johor
Penghakisan
1.
2.
3.
Penghakisan kuasa Raja-raja Melayu

Raja-raja Melayu hanya menjadi Ahli Majlis Raja-raja
Bertanggungjawab ke atas adat dan agama Islam sahaja
Kerakyatan
1.
2.
Kerakyatan yang longgar kepada orang dagang ditolak oleh orang Melayu
Dasar ini akan mengancam status quo orang melayu sebagai gologan pribumi
Tindakan
1.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah bentuk ugutan Harold Mac Michael kepada Raja-raja Melayu sekiranya enggan
menandatangani pentadbiran Malayan Union?
Siapakah Sultan yang menandatangani Malayan Union atas dasar setiakawan?
Mengapakah orang Melayu menentang pemberian kerakyatan yang longgar?
Sebutkan mengapakah orang Melayu menentang pentadbiran Malayan Union.
1) Akan diturunkan takhta sekiranya enggan menerima Malayan Union. 2) Sultan Selangor dan Sultan Johor. 3) Ia kerana dasar tersebut
akan mengancam status quo orang Melayu sebagai golongan pribumi. 4) Tindakan Harold Mac Michael yang mengugut Raja-raja Melayu,
tidak memberi masa yang cukup kepada Sultan untuk berbincang dengan Majlis Mesyuarat Negeri, penghakisan kuasa Raja-raja Melayu,
dan melonggarkan kerakyatan bagi orang dagang.
Jawapan:
TINGKATAN 5
153

goo.gl/oIWyZp
Faktor-faktor Orang Dagang dan Golong Melayu Radikal Menyokong Tindakan British
Memperkenalkan Malayan Union
Aspek
Huraian
Penyatuan
1.
2.
Bersetuju dengan dasar penyatuan negeri-negeri Melayu menjadi sebuah unit politik
Untuk melicinkan pentadbiran
Sama rata
1.
Menyokong dasar sama rata

perlindungan orang Melayu
Kerakyatan
1.
2.
Kerakyatan terbuka juga disokong

Mereka boleh mengekalkan kerakyatan Negara asal masing-masing
Kemerdekaan
1.
Mempercayai janji British akan memberi kemerdekaan Tanah Melayu
Agama
1.
2.
Penyatuan pentadbiran Islam juga disokong

Hal ehwal pentadbiran dipermudahkan
1.
PKMM menyokong kerana pemimpinnya berfahaman Barat
1.
2.
3.
4.
5.
Angkatan Pemuda Insaf pimpinan Ahmad Boestamama

Angkatan Wanita Sedar (AWAS)
Barisan Tani Malaya (BATAS)
Menyokong Malayan Union yang menghapuskan kuasa raja
Mahukan konsep republik seperti di Indonesia dapat dijalankan
Fahaman
Barat
Kuasa Raja
Malayan
Union
yang
menghapuskan
hak-hak
Soalan
1.
2.
3.
4.
Mengapakah orang dagang menyokong kerakyatan terbuka?

Mengapakah Parti Kebangsaan Melayu Malaya menyokong pentadbiran Malayan Union?
Berikan contoh pertubuhan yang menyokong penghapusan kuasa Raja-raja Melayu.
Sebutkan sebab-sebab orang dagang dan golongan Melayu radikal menyokong pentadbiran Malayan
Union.
1) Ia kerana mereka boleh mengekalkan kerakyatan Negara asal masing-masing. 2) Kerana pemimpinnya berfahaman Barat. 3) Angkatan
Pemuda Insaf, Angkatan Wanita Sedar, Barisan Tani Malaya. 4) Kerana penyatuan negeri-negeri Melayu sebagai unit politik, pemberian
kerakyatan yang sama rata, kerakyatan yang terbuka, percaya kepada janji British akan beri kemerdekaan, dapat menyatukan
pentadbiran Islam, Parti Kebangsaan Melayu Melaya pemimpinnya berfahaman Barat, dan menyokong kuasa Raja-raja dihapuskan oleh
Angakatan Pemuda Insaf, Angkatan Wanita Sedar, dan Barisan Tani Malaya.
Jawapan:
TINGKATAN 5
154

goo.gl/nSlUA2
Cara-cara Orang Melayu Menentang Malayan Union

Aspek
Akhbar
Huraian
1.
2.
Utusan Melayu, Majlis, Warta Negara

Menyuarakan bantahan secara berterusan
Demokrasi
1.
2.
Diadakan ketika Harold Mac Michael mendapatkan tandatangan Raja-raja Melayu

Contoh di Kelantan 10,000 orang dan di Kedah 50,000 orang
Persatuan
1.
2.
Melayu dihidupkan semula

Mereka menghantar telegram dan surat bantahan ke Penjabat Tanah Jajahan London
Kongres
1.
2.
Pada 23 Januari 1946, Dato Onn Jaafar menyeru orang Melayu berkongres
Menubuhkan United Malays Organization (U.M.O)
Persatuan
1.
2.
3.
Kongres Melayu 1946 dihadiri 41 persatuan seluruh Tanah Melayu

Diadakan pada 1-4 Mac 1946 di Kelab Sultan Sulaiman Kg. Baru, K.L.
Kongres bersetuju menubuhkan UMNO untuk menentang Malayan Union
Membantah
1.
2.
Kongres kedua diadakan dari 30-31 Mac 1946

Keputusan membantah pengisytiharan Malayan Union pada 1 April 1946
1.
2.
Orang Melayu mengadakan rapat umum di setiap bandar besar

Menunjukkan bantahan kepada ahli-ahli Parlimen British, iaitu L.D. Gammans dan David
Reese Williams
1.
2.
Raja-raja Melayu berkumpul di Kuala Kangsar pada 28 April 1946

Menyatakan bantahan mereka kepada ahli-ahli Parlimen tersebut
Rapat Umum
Raja-raja
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Berikan contoh akhbar yang menyuarakan bantahan terhadap Malayan Union.

Berapa ramaikah jumlah orang Melayu yang berdemonstrasi menentang Malayan Union?
Berapakah jumlah persatuan Melayu yang menyertai kongres Melayu 1946?
Di manakah kongres Melayu diadakan?
Apakah keputusan yang dicapai oleh kongres tersebut?
Siapakah nama wakil ahli parlimen British yang datang ke Tanah Melayu?
1) Utusan Melayu, Majlis, Warta Negara. 2) 60,000 orang. 3) 41 persatuan. 4) Di Kelab Sultan Sulaiman Kg. Baru, K.L. 5) UMNO ditubuhkan
untuk menentang Malayan Union 6) L.D. Gammans dan David Reese Williams.
Jawapan:
TINGKATAN 5
155
4.2 Persekutuan Tanah Melayu Part 1

goo.gl/K9Xfnc
Faktor-faktor Pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Faktor-faktor
Ketegasan orang Melayu menentang Malayan Union di bawah pimpinan Dato Onn Jaafar
Perpaduan dalam kalangan orang Melayu melibatkan raja dan rakyat
Sokongan daripada bekas pegawai British seperti Frank Swettenham, R.O. Winstedt, George Maxwell dan
Cecil Clementi
Sokongan daripada pegawai-pegawai tinggi British seperti Malcolm Mac Donald, Edward Gent dan L.D
Gammans
Sikap orang Melayu yang sederhana
a. Hanya menulis di akhbar, berdemonstrasi dan memujuk Raja-raja menolak Malayan Union
Mereka menuntut rundingan untuk menolak Malayan Union dan tidak menuntut kemerdekaan
British bimbang orang Melayu akan terpengaruh dengan politik Indonesia yang dikuasai oleh golongan
radikal seperti PKMM, API, AWAS dan BATAS
Piagam Atlantik PBB 1945 tidak menggalakkan penjajahan baru. Sebaliknya menggalakkan diberi latihan
berkerajaan sendiri kepada penduduk tempatan.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Siapakah bekas pegawai British di Tanah Melayu yang menyokong Persekutuan Tanah Melayu?
Siapakah pegawai tinggi British yang menyokong Pesekutuan Tanah Melayu?
Bagaimanakah cara orang Melayu menentang pentadbiran Malayan Union?
Sebutkan nama pertubuhan-pertubuhan Melayu yang dianggap radikal oleh British.
Apakah keputusan Piagam Atlantik PBB 1945?
Senaraikan faktor penubuhan Persekutuan Tanah Melayu.
1) Frank Swettenham, R.O. Windstedt, George Maxwell dan Cecil Clementi. 2) Malcolm Mac Donald, Edward Gent dan L.D. Gammans. 3)
Orang Melayu hanya menulis di akhbar, berdemonstrasi, dan memujuk Raja-raja menolak Malayan Union, menuntuk rudingan untuk
menolak Malayan Union dan tidak menuntut kemerdekaan 4) PKMM, API, AWAS, dan BATAS. 5) Piagam tersebut tidak menggalakkan
penjajahan baru. Sebaliknya menggalakkan diberi latihan berkerajaan sendiri kepada penduduk tempatan. 6) Ketegasan orang Melayu
menentang Melayu Union di bawah pimpinan Dato Onn Jaafar, perpaduan dalam kalangan orang Melayu, sokongan daripada bekas
pegawai dan pegawai-pegawai tinggi British, sikap orang Melayu yang sederhana, dan kebimbangan British bahawa orang Melayu akan
terpengaruh dengan politik Indonesia yang dikuasai oleh golongan radikal.
Jawapan:
TINGKATAN 5
156

goo.gl/VsQYR7
Tuntutan Orang Melayu terhadap British dalam Jawatankuasa Eksekutif bagi Pembentukan
Persekutuan Tanah Melayu
1.
2.
3.
4.
5.
Tuntutan
Raja-raja Melayu dan UMNO menolak semua prinsip Malayan Union
Mereka mahukan sebuah persekutuan seperti konsep Negeri-negeri Melayu Bersekutu
Mereka menolak kerakyatan terbuka Malayan Union
Meminta dasar perlindungan terhadap negeri-negeri Melayu dan orang Melayu dipulihkan
Menuntut pemulihan Raja-raja Melayu sebagai ketua orang Melayu
Soalan
1.
2.
3.
Apakah tuntutan utama orang Melayu kepada Jawatankuasa Eksekutif?

Apakah maksud kerakyatan terbuka Malayan Union?
Apakah tuntutan terakhir orang Melayu dalam Jawatankuasa Esekutif?
1) Menolak semua prinsip Malayan Union, mahukan sebuah persekutuan seperti konsep Negeri-negeri Melayu Bersekutu, menolak
kerakyatan terbuka Malayan Union, meminta dasar perlindungan terhadap negeri-negeri Melayu dan orang Melayu dipulihkan, dan
pemulihan Raja-raja Melayu sebagai ketua orang Melayu. 2) Golongan imigran boleh dapat kerakyatan secara mudah, maka boleh
mengekalkan kerakyatan negara asal. 3) Mereka menuntut Raja-raja Melayu sebagai ketua orang Melayu dipulihkan.
Jawapan:
TINGKATAN 5
157

goo.gl/Dtwqkr
Tindakan yang Diambil oleh AMCJA-PUTERA Setelah Diketepikan dari Jawatankuasa

Eksekutif dalam Rundingan Pembentukan Persekutuan Tanah Melayu
1.
2.
3.
Tindakan
AMCJA-PUTERA menentang British dan UMNO kerana jawatankuasa ini tidak mewakili orang dagang dan
Melayu Radikal
Mereka bertindak dengan mengadakan ceramah politik, demonstrasi , dan mogok.
Mereka mencadangkan Perlembagaan Rakyat iaitu:
a. Singapura disatukan dengan Tanah Melayu
b. Sebuah Kerajaan Pusat dan Majlis Negeri-negeri dipilih
c. Raja-raja Melayu mempunyai kuasa sebenar dan bertanggungjawab terhadap rakyat
d. Kedudukan istimewa orang Melayu dikembalikan
e. Adat istiadat dan agama Islam dikawal oleh orang Melayu
f. Kerakyatan yang sama
g. Merah dan putih menjadi bendera Tanah Melayu
h. Bahasa Melayu menjadi bahasa kebangsaan
i.
Pertahanan dan hal ehwal luar negeri, tanggungjawab bersama British dan Tanah Melayu
j.
Warganegara Tanah Melayu harus dinamai Melayu
Soalan
1.
2.
3.
4.
Mengapakah AMCJA dan PUTERA menentang British dan UMNO dalam Jawatankuasa Esekutif?
Apakah tindakan AMCJA dan PUTERA untuk menentang British?
Apakah cadangan yang dikemukakan oleh AMCJA dan PUTERA?
Berapa perkara yang telah dituntut oleh AMCJA dan PUTERA dalam perlembagaan rakyat?
1) Ia kerana Jawatankuasa Eksekutif tidak mewakili orang dagang dan Melayu Radikal. 2) Mereka bertindak dengan mengadakan ceramah
politik, demonstrasi dan mogok. 3) Mereka mencadangkan Perlembagaan Rakyat. 4) 10 perkara.
Jawapan:
TINGKATAN 5
158

goo.gl/eWvvLQ
Kandungan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

1.
2.
3.
4.
5.
Tindakan
Sebuah persekutuan dibentuk dengan gabungan 11 buah negeri.
Persekutuan Tanah Melayu diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British
Konsep Raja Berperlembagaan diwujudkan
Senarai Persekutuan dan Senarai Negeri dibentuk
Pesuruhjaya Tinggi British menjaga kedudukan istimewa orang Melayu
Soalan
1.
2.
3.
4.
Persekutuan Tanah Melayu 1948 adalah gabungan?

Siapakah yang mengetuai pentadbiran Persekutuan Tanah Melayu?
Apakah maksud Senarai Persekutuan dan Senarai Negeri?
Siapakah yang menjaga kedudukan istimewa orang Melayu?
1) 11 buah negeri. 2) Pesuruhjaya Tinggi British. 3) Senarai Persekutuan menentukan apakah bidang kuasa kerajaan persekutuan ataupun
bidang kuasa pemimpin peringkat pusat, manakala Senarai Negeri menentukan bidang kuasa kerajaan negeri. 4) Pesuruhjaya Tinggi
British.
Jawapan:
TINGKATAN 5
159

goo.gl/HI9lNG
Sistem Pentadbiran Persekutuan Tanah Melayu yang Diperkenalkan oleh British pada tahun
1948
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Tindakan
Perkongsian kuasa antara Pesuruhjaya Tinggi British dan Majlis Raja-raja di peringkat pusat
Sultan menjadi ketua negeri dan berkuasa melantik Menteri Besar sebagai ketua pentadbir negeri
Terdapat pembahagian kuasa antara Kerajaan Pusat dengan Kerajaan Negeri yang dikenali sebagai
Senarai Persekutuan dan Senarai Negeri.
Syarat kerakyatan diperketatkan
British mengiktiraf semula ketuanan Melayu
Institusi Raja Melayu dikekalkan dengan bidang kuasa dan kedudukannya yang jelas dalam pentadbiran
Setiap negeri mempunyai undang-undang bertulis dengan British dikenali sebagai Undang-undang Tubuh
Negeri
Kedudukan istimewa orang Melayu, kedudukan Negeri-negeri Melayu, agama Islam, dan adat istiadat
Melayu dilindungi sebagai teras ketuanan Melayu
Prinsip-prinsip yang dicadang oleh UMNO dan Raja-raja Melayu dimasukkan ke dalam Perjanjian
Persekutuan
Faktor-faktor Orang Melayu Menyokong Persekutuan Tanah Melayu

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Tindakan
Dasar perlindungan terhadap negeri Melayu dipulihkan
Dasar kerakyatan terbuka dimansuhkan
Syarat kerakyat diketatkan
Kedaulatan Raja-raja Melayu dipulihkan
Konsep Raja Berperlembagaan diperkenalkan
Perkongsian kuasa antara Majlis Raja-raja dengan Pesuruhjaya Tinggi British
Wujudnya pembahagian kuasa antara Kerajaan Persekutuan dengan Kerajaan Negeri
British mengikhtirafkan orang Melayu sebagai penduduk pribumi
Kedudukan agama Islam terpelihara
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Siapakah yang berkuasa di peringkat pusat dalam pentadbiran Persekutuan Tanah Melayu?
Siapakah yang berkuasa melantik Menteri Besar?
Setiap negeri mempunyai undang-undang bertulis sendiri. Ini dikenali sebagai?
Senaraikan lima sistem pentadbiran Persekutuan Tanah Melayu yang diperkenalkan oleh British.
Bagaimanakah kedudukan orang Melayu dalam pentadbiran Persekutuan Tanah Melayu?
1) Pesuruhjaya Tinggi British dan Majlis Raja-raja. 2) Sultan. 3) Undang-undang Tubuh Negeri. 4) Perkongian kuasa antara Pesuruhjaya
Tinggi British dengan Majlis Raja-raja, Sultan sebagai ketua negeri dan diberi kuasa melantik Menteri Besar, pembahagian kuasa antara
Kerajaan Pusat dan Kerajaan Negeri, syarat kerakyatan yang diperketatkan, konsep Raja Berperlembagaan, institusi Raja Melayu
dikekalkan. 5) Orang Melayu diikhtiraf sebagai penduduk pribumi.
Jawapan:
TINGKATAN 5
160
4.3 Pergerakan Politik Di Sarawak

goo.gl/jgHNsK
Penentangan Rakyat Sarawak Akibat Penyerahan Sarawak oleh Vyner Brooke kepada
Kerajaan British
Aspek
Huraian
Penyerahan
1.
2.
Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada kerajaan British pada 8 Feb 1946
Tindakan ini bercanggah dengan Perlembagaan 1941
Bantahan
1.
2.
3.
Tindakan ini dibantah oleh Datu Patinggi Abang Hj. Abdillah (Ketua Melayu Sarawak)
Persatuan Dayak Sarawak (PDS)
Persatuan Melayu Sarawak (PMS)
Isytihar
1.
British mengisytiharkan Sarawak sebagai Tanah Jajahan Mahkota British pada 1 Julai 1946
Penentangan
1.
2.
3.
4.
Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS)

Barisan Pemuda Sarawak (BPS)
Barisan Pemuda Melayu (BPM) Sibu
Parti Dayak Sarawak (PDS)
Demonstrasi
1.
2.
Kaum Ibu dalam Persatuan Melayu Sarawak mengadakan demonstrasi

Menghantar surat bantahan kepada kerajaan British
Amaran
1.
British mengeluarkan Surat Pekeliling Bil 9 yang memberi arahan akan mengambil
tindakan kepada kakitangan kerajaan yang terlibat
Jawatan
1.
Seramai 338 orang kakitangan awam meletak jawatan sebagai melahirkan bantahan
Bunuh
1.
Kemuncak penentangan berlaku apabila Rosli Dhobi membunuh Gabenor Sarawak,

Duncan Stewart pada 3 Disember 1949
Tindakan
1.
British menjatuhkan hukuman gantung kepada Rosli Dhobi dan tiga orang rakannya yang
terlibat
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Siapakah yang bertanggungjawab menyerah Sarawak kepada kerajaan British?

Siapakah tokoh dan persatuan yang menentang penyerahan Sarawak kepada British?
Sebutkan pertubuhan yang menentang pengisytiharan Sarawak sebagai tanah jajahan mahkota British.
Apakah tindakan Kaum Ibu dalam Persatuan Melayu Sarawak?
Apakah isi kandungan Surat Pekeliling Bil 9?
Apakah kemuncak penentangan penyerahan Sarawak kepada British?
1) Vyner Brooke. 2) Dato Patinggi Abang Hj. Abdillah. 3) Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak, Barisan Pemuda Sarawak, Barisan
Pemuda Melayu Sibu, Parti Dayak Sarawak. 4) Mereka mengadakan demonstrasi dan menghantar surat bantahan kepada kerajaan British.
5) Ia mengandungi arahan bahawa tindakan akan diambil terhadap kakitangan kerajaan yang terlibat dalam penentangan karajaan
British. 6) Apabila Rosli Dhobi membunuh Gabenor Sarawak, Duncan Stewart pada 3 Disember 1949.
Jawapan:
TINGKATAN 5
161
BAB
PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA YANG MERDEKA
5.2 Pakatan Murni

goo.gl/T6PYLu
Usaha yang telah dilakukan oleh penduduk Persekutuan Tanah Melayu untuk mengadakan
Pakatan Murni sebelum penubuhan Parti Perikatan
1.
2.
3.
4.
Pakatan Murni
Merupakan usaha semua kaum untuk mewujudkan kerjasama.
Menghasilkan satu bentuk tolak ansur politik.
Merupakan jalan penyelesaian untuk menyatukan penduduk pelbagai kaum.
Setiap kaum mempunyai tuntutan sendiri dan diselesaikan secara rundingan.
Langkah langkah ke arah Pembentukan Pakatan Murni.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Langkah langkah
Penubuhan Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum di Pulau Pinang.
Di peringkat awal, jawatankuasa ini diwakili oleh orang Melayu dan orang Cina sahaja.
Jawatankuasa ini kemudiannya diperbesarkan dengan enam orang pemimpin Melayu, enam
orang pemimpin Cina, seorang wakil kaum India, seorang wakil kaum Sri Langka, seorang wakil
kaum Serani dan seorang wakil kaum Eropah.
Jawatankuasa telah bersetuju menubuhkan RIDA untuk membantu orang Melayu di luar bandar.
Kerakyatan negeri diberi kepada golongan imigran yang lahir di Tanah Melayu dengan syarat ibu
bapa mereka telah menjadi warganegara Tanah Melayu.
Dato Onn Jaafar mencadangkan UMNO membuka keahlian kepada semua kaum tetapi
cadangannya telah ditolak oleh ahli UMNO.
Dato Onn Jaafar meninggalkan UMNO dan menubuhkan Parti Kemerdekaan Malaya,
Tunku Abdul Rahman menjadi presiden UMNO telah menganjurkan Konvensyen Kebangsaan
bersama MCA.
Konvensyen ini kemudiannya telah mengasaskan pembentukan Parti Perikatan.
Kejayaan Parti Perikatan dalam melaksanakan Pakatan Murni

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Pelaksanaan
Dalam pilihan raya Majlis Perbandaran Kuala Lumpur, Parti Perikatan menang 9 dari 12 buah kerusi
yang dipertandingkan.
Pilihan raya Majlis Perbandaran di beberapa bandar Parti Perikatan menang 26 dari 37 buah kerusi
yang dipertandingkan.
Dalam pilihan raya negeri, Parti Perikatan menang 226 dari 268 buah kerusi yang dipertandingkan.
Pada tahun 1955, Parti Perikatan disertai oleh MIC.
Pilihan raya Majlis Perundang Persekutuan, Parti Perikatan menang 51 dari 52 buah kerusi yang
dipertandingkan.
Tunku Abdul Rahman dilantik menjadi Ketua Menteri Tanah Melayu.
TINGKATAN 5
162
TINGKATAN 5
163
Jawapan:
1) Pakatan Murni merupakan usaha semua kaum untuk mewujudkan kerjasama. 2) Tujuan Pakatan Murni dibentukkan adalah untuk
Menghasilkan satu bentuk tolak ansur politik dan Merupakan jalan penyelesaian untuk menyatukan penduduk pelbagai kaum. 3)
Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum(JHAK) telah diperbesarkan dengan penyertaan enam orang pemimpin Melayu, enam orang
pemimpin Cina, seorang wakil kaum India, seorang wakil kaum Sri Langka, seorang wakil kaum Serani dan seorang wakil kaum Eropah.
4) RIDA berperanan untuk membantu orang Melayu di luar bandar. 5) Dato Onn Jaafar mencadangkan UMNO membuka keahlian
kepada semua kaum. 6) Dato Onn Jaafar meninggalkan UMNO dan menubuhkan Parti Kemerdekaan Malaya. 7) Sebaik sahaja dilantik
sebagai Presiden UMNO, Tunku Abdul Rahman menganjurkan Konvensyen Kebangsaan bersama MCA. 8) Dalam pilihanraya Majlis
Perundangan Persekutuan tahun 1955, Parti Perikatan menang 51 dari 52 buah kerusi yang dipertandingkan..
6.
7.
8.
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang dimaksudkan dengan Pakatan Murni?

Apakah tujuan Pakatan Murni dibentukkan?
Jawatankuasa Hubungan Antara Kaum(JHAK) telah diperbesarkan dengan penyertaan?
JHAK kemudiannya telah bersetuju menubuhkan agensi RIDA. Apakah peranan RIDA?
Bagi mewujudkan perpaduan kaum dengan cepat, apakah yang telah dicadangkan oleh Dato Onn
Jaafar?
Apakah tindakan Dato Onn Jaafar apabila cadangannya ditolak oleh ahli UMNO?
Apakah tindakan Tunku Abdul Rahman sebaik sahaja dilantik sebagai Presiden UMNO?
Dalam pilihanraya Majlis Perundangan Persekutuan tahun 1955, berapa kerusikah dimenangi oleh Parti
Perikatan?
Soalan
5.2 Suruhanjaya Reid

goo.gl/LSFWAA
Suruhanjaya Reid
Menggubal Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu merdeka. Kenyataan ini merujuk kepada
penggubalan perlembagaan baru bagi Persekutuan Tanah Melayu yang merdeka.
Isu yang menjadi panduan Suruhanjaya Reid dalam menggubal perlembagaan.

1.
2.
3.
4.
Isu isu
Pembentukan sebuah persekutuan yang kuat.
Pemberian kuasa autonomi kepada negeri.
Isu kedudukan Raja raja Melayu.
Pengwujudan satu bangsa persekutuan.
Penerimaan cadangan Suruhanjaya Reid menunjukkan wujudnya tolak ansur antara pemimpin
Melayu dan bukan Melayu. Perkara yang dipersetujui oleh pemimpin tersebut:
1.
2.
3.
4.
Perkara perkara
Kerakyatan jus soli
Kedudukan istimewa orang Melayu.
Islam sebagai agama rasmi.
Bahasa Melayu sebagai Bahasa kebangsaan.
Isi isi penting yang termaktub dalam Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1957
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Isi isi penting

Pembentukan sebuah kerajaan Persekutuan.
Diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British.
Konsep Raja Berperlembagaan diwujudkan.
Senarai Persekutuan dan Senarai Negeri dibentuk.
Pesuruhjaya Tinggi British menjaga kedudukan istimewa orang Melayu,
Islam menjadi agama rasmi Persekutuan.
Tiga jenis kerakyatan diwujudkan iaitu:
a) Kuat Kuasa Undang undang
b) Permohonan
c) Naturalisasi
manakala prinsip jus soli diterima.
Bahasa Melayu sebagai Bahasa kebangsaan.
Yang di Pertuan Agong sebagai Ketua Negara.
Sebab-sebab Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1957 dianggap penting kepada negara kita:
1.
2.
3.
4.
5.
Sebab - sebab
Membolehkan sebuah kerajaan demokrasi dan konsep raja berperlembagaan dibentuk.
Dapat mewujudkan perpaduan antara kaum.
Keharmonian dicapai tanpa pertumpahan darah.
Perlembagaan memberi hak mutlak kepada rakyat tempatan untuk mentadbir sebuah negara
yang berdaulat.
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu telah menjadi asas kepada Perlembagaan Tanah Melayu
1957.
TINGKATAN 5
164
TINGKATAN 5
165
Jawapan:
1) Antara contoh isu yang menjadi panduan Suruhanjaya Reid ialah pembentukan sebuah persekutuan yang kuat dan pemberian kuasa
autonomi kepada negeri. 2) Perkara yang dipersetujui oleh pemimpin Melayu dan bukan Melayu ialah kerakyatan jus soli, kedudukan
istimewa orang Melayu, islam sebagai agama rasmi dan Bahasa Melayu sebagai Bahasa kebangsaan. 3) Pentadbiran Persekutuan
Tanah Melayu 1957 diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi British. 4) Hak istimewa orang Melayu Pesuruhjaya Tinggi British. 5) Kuat Kuasa
Undang undang, permohonan dan naturalisasi. 6) Antara 3 contoh ialah sebuah kerajaan demokrasi dan konsep raja berperlembagaan
dibentuk, perwujudan perpaduan antara kaum dan keharmonian dicapai tanpa pertumpahan darah.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Berikan 2 contoh isu yang menjadi panduan Suruhanjaya Reid.

Apakah perkara yang dipersetujui oleh pemimpin Melayu dan bukan Melayu?
Siapakah yang mengetuai pentadbiran Persekutuan Tanah Melayu 1957?
Siapakah yang menjaga hak istimewa orang Melayu?
Nyatakan 3 jenis kerakyatan yang diwujudkan.
Berikan 3 contoh mengapa perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1957 dianggap penting kepada
negara kita.
Soalan
BAB
PENGUKUHAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA
6.1 Cadangan ke arah Pembentukan Malaysia

goo.gl/uYNnDG
Cadangan penubuhan Malaysia oleh tokoh tokoh dari dalam dan luar negeri.
Tahun
Cadangan
1887
Lord Brassey, Pengarah Syarikat Borneo Utara, mencadangkan Negeri negeri Melayu, Negeri
Selat, Sabah dan Sarawak digabungkan.
Malcom Mac Donald iaitu Gabenor Jeneral Asia Tenggara mencadangkan Sarawak, Sabah,
Singapura, Brunei dan Persekutuan Tanah Melayu disatukan.
Dato Onn bin Jaafar mencadangkan agar Persekutuan Tanah Melayu yang merdeka
dinamakan Malaysia kerana beliau yakin satu hari nanti British akan menggabungkan
Sarawak, Sabah, Brunei, Singapura dengan Tanah Melayu.
Lim Yew Hock dan David Marshall mencadangkan penubuhan Malaysia.
Lee Kuan Yew mendesak British berunding dengan Tunku Abdul Rahman untuk
menggabungkan Tanah Melayu dengan Singapura sahaja.
Tunku Abdul Rahman bersetuju dengan Gagasan Malaysia. Persetujuan ini dinyatakan dalam
majlis makan tengah hari anjuran Persatuan Wartawan Luar Negeri di Hotel Adelpi, Singapura.
1948
1956
1955
1959
27 Mei
1961
Soalan
1. Pada tahun 1948, Malcom Mac Donald mencadangkan penubuhan Malaysia dengan gabungan?
2. Mengapakah Dato Onn mencadangkan Tanah Melayu untuk dinamakan Malaysia pada hari
3.
4.
5.
kemerdekaan tahun 1956?

Tahun 1959, Lee Kuan Yew mendesak British berunding dengan Tunku Abdul Rahman. Apakah tujuan
desakan tersebut?
Pada 27 Mei 1961, Tunku Abdul Rahman bersetuju dengan gagasan Malaysia. Dimanakah persetujuan
itu dinyatakan?
Sebutkan nama-nama tokoh yang pernah mencadangkan penubuhan Malaysia.
1) Malcom Mac Donald mencadangkan penubuhan Malaysia dengan gabungan Sarawak, Sabah, Singapura, Brunei dan Persekutuan
Tanah Melayu. 2) Dato Onn mencadangkan Tanah Melayu untuk dinamakan Malaysia kerana beliau yakin satu hari nanti British akan
menggabungkan Sarawak, Sabah, Brunei, Singapura dengan Tanah Melayu. 3) Tujuannya ialah untuk menggabungkan Tanah Melayu
dengan Singapura sahaja. 4) Persetujuan itu dinyatakan di Hotel Adelpi, Singapura. 5) Lord Brassey, Malcom Mac Donald, Dato Onn bin
Jaafar, Lim Yew Hock, David Marshall, Lee Kuan Yew dan Tunku Abdul Rahman.
Jawapan:
TINGKATAN 5
166
6.2 - Faktor Faktor Pembentukan Malaysia

goo.gl/R1dV7J
Faktor yang mendorong cadangan penubuhan Malaysia

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Faktor faktor
Penubuhan Malaysia diharap akan menjadi benteng untuk menghadapi ancaman komunis
kerana pengalaman Tanah Melayu membanteras komunis semasa darurat.
Dapat mempercepatkan kemerdekaan Sabah dan Sarawak kerana mereka belum mampu
berkerajaan sendiri.
Merupakan satu proses dekolonisasi British terhadap negara negara di Asia Tenggara.
Perhimpunan Agung PBB tahun 1960 telah membuat usul agar tanah jajahan dimerdekakan.
Penubuhan Malaysia dapat mewujudkan pelaburan dan perkembangan industri pertanian.
Sumber ekonomi Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Brunei dapat dimanfaatkan untuk
mengukuhkan ekonomi.
Dengan kemasukan Sabah, Sarawak dan Brunei dapat mengimbangkan kadar pertumbuhan
kaum.
Memperlihatkan kesepakatan antara Tanah Melayu dengan Sabah, Sarawak dan Singapura.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah faktor pendorong penubuhan Malaysia dari segi keselamatan Negara?

Apakah kepentingan penubuhan Malaysia kepada Sabah dan Sarawak?
Apakah usul Perhimpunan Agung PBB 1960?
Mengapakah penubuhan Malaysia dikatakan akan mengukuhkan ekonomi?
1) Faktor pendorong penubuhan Malaysia dari segi keselamatan Negara ialah menjadi benteng untuk menghadapi ancaman komunis
kerana pengalaman Tanah Melayu membanteras komunis semasa darurat. 2) Kepentingannya ialah mempercepatkan kemerdekaan
Sabah dan Sarawak kerana mereka belum mampu berkerajaan sendiri. 3) Usul Perhimpunan Agung PBB 1960 ialah agar tanah jajahan
dimerdekakan. 4) Penubuhan Malaysia dikatakan akan mengukuhkan ekonomi kerana dapat mewujudkan pelaburan dan
perkembangan industri pertanian.
Jawapan:
TINGKATAN 5
167
6.3 - Reaksi Terhadap Pembentukan Malaysia

goo.gl/kL4iTA
Reaksi parti politik di Tanah Melayu, Sabah, Sarawak terhadap penubuhan Malaysia.
1.
2.
3.
Reaksi reaksi
Di Tanah Melayu kebanyakan parti politik meyokong tetapi pendekatannya berbeza. Parti PAS
dan Barisan Sosialis mahu idea ini dirunding terlebih dahulu di kalangan penduduk tempatan.
UMNO pula mahukan gabungan Sabah, Sarawak dan Brunei sahaja tanpa Singapura.
Di Sabah, pada bulan September 1961 parti politik Sabah membentuk Parti Perikatan Sabah yang
terdiri dari parti UNKO, USNO, Parti Momogun, Parti Bersatu dan Parti Demokratik. Kesemua parti ini
menyokong penyertaan Sabah ke dalam Malaysia.
Di Sarawak, di peringkat awal parti politik Sarawak menentang kerana inginkan kemerdekaan
terlebih dahulu. Pada bulan Oktober 1962, lima buah parti iaitu PANAS, SNAP, BERJASA, SCA dan
PESAKA membentuk Parti Perikatan Sarawak dan menyokong menyertai Malaysia. Hanya parti
SUPP yang menentang.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah reaksi parti PAS dan Barisan Sosialis tehadap cadangan penubuhan Malaysia?
Apakah reaksi parti UMNO terhadap cadangan penubuhan Malaysia?
Di Sabah, terbentuknya Parti Perikatan Sabah dengan gabungan pelbagai parti. Apakah reaksi partiparti ini mengenai penubuhan Malaysia?
Mengapakah parti-parti politik menentang kemasukan Sarawak ke dalam Malaysia pada peringkat
awal?
1) Reaksinya ialah mahu idea ini dirunding terlebih dahulu di kalangan penduduk tempatan. 2) Reaksinya ialah mahukan gabungan
Sabah, Sarawak dan Brunei sahaja tanpa Singapura. 3) Reaksi parti parti ini ialah menyokong penyertaan Sabah ke dalam Malaysia. 4)
Parti-parti politik menentang kerana inginkan kemerdekaan terlebih dahulu.
Jawapan:
TINGKATAN 5
168
6.4 - Reaksi Sabah Dan Sarawak Terhadap

Pembentukan Malaysia

goo.gl/kZ1s9F
Tuntutan Sabah dan Sarawak sebagai syarat menyertai Malaysia.
1.
2.
3.
4.
Tuntutan tuntutan
Perkara 20 menyenaraikan tuntutan Sabah dan Sarawak untuk dimasukkan ke dalam
Perlembagaan Malaysia yang baharu oleh Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK).
Tuntutan ini akan memberi perlindungan hak dan kepentingan penduduk Sabah dan Sarawak.
Memasukkan hak wilayah asingan dalam pembentukan perlembagaan Malaysia.
Antara hak wilayah asingan ialah
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
Ketua Negeri
Bahasa Kebangsaan
Agama Islam
Kedudukan istimewa penduduk peribumi
Imigresen
Kerakyatan
Peruntukan kewangan
Pelajaran
Sebab sebab parti politik dari Sabah dan Sarawak bersetuju menjadi sebahagian dari negara
Malaysia.
1.
2.
Sebab sebab
Kerajaan British dan Persekutuan Tanah Melayu mempertimbangkan pandangan dan permintaan
penduduk Sabah dan Sarawak.
Sikap toleransi yang ditunjukkan oleh pemimpin dari Tanah Melayu seperti
a) Tunku Abdul Rahman
b) Tun V.T. Sambanthan
c) Tun Tan Siew Sin
3.
Kerjasama dari pemimpin Sabah dan Sarawak seperti

a)
b)
c)
d)
Datu Mustapha Datu Harun

Temenggung Jugah
Donald Stephen
Ong Kee Hui
e) Stephen Kalong Ningkan

Soalan
1. Apakah yang dimaksudkan dengan Perkara 20?
2. Apakah antara tuntutan Sabah dan Sarawak dalam menyertai Malaysia?
3. Sikap toleransi pemimpin Tanah Melayu telah mendorong kemasukan Sabah dan Sarawak ke dalam
Malaysia. Siapakah antara pemimpin tersebut?
4. Di Sabah dan Sarawak juga wujudnya kerjasama antara pemimpin. Ini termasuk pemimpin seperti...?
TINGKATAN 5
169
1) Perkara 20 menyenaraikan tuntutan Sabah dan Sarawak untuk dimasukkan ke dalam Perlembagaan Malaysia yang baharu oleh
Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK). 2) Antara tuntutan Sabah dan Sarawak ialah kemasukkan hak wilayah asingan dalam
pembentukan perlembagaan Malaysia seperti Ketua Negeri, Bahasa kebangsaan, agama Islam, kedudukan istimewa penduduk
peribumi, imigresen, kerakyatan, peruntukan kewangan dan pelajaran. 3) Antara pemimpin tersebut ialah Tunku Abdul Rahman, Tun
V.T. Sambanthan dan Tun Tan Siew Sin. 4) Pemimpin seperti Datu Mustapha Datu Harun, Temenggung Jugah, Donald Stephen, Ong Kee
Hui dan Stephen Kalong Ningkan.
Jawapan:
6.5 - Reaksi Brunei Terhadap Penubuhan Malaysia

goo.gl/4s5J7L
Reaksi yang berlaku di Brunei mengenai penubuhan Malaysia.

1.
2.
3.
4.
5.
Reaksi reaksi
Di peringkat awal Sultan Omar Ali Saifuddin menyokong gagasan Malaysia.
Parti Rakyat Brunei menentang gagasan Malaysia kerana mereka berhasrat ingin menubuhkan
Persekutuan Borneo dengan gabungan Brunei, Sabah dan Sarawak.
Parti Rakyat Brunei juga beranggapan gagasan Malaysia merupakan satu bentuk
neokolonialisme.
Sultan Brunei dan Majlis Mesyuarat Dewan Undangan Negeri, menangguh untuk menyertai
gagasan Malaysia.
AM Azahari melancarkan pemberontakan di bawah Tentera Nasionalis Kalimantan Utara yang
TINGKATAN 5
170
6.
ditubuh di beberapa buah bandar di Brunei, Sabah dan Sarawak. Beliau juga mendapat bantuan
dari Indonesia dan Filipina.
Pemberontakan AM. Azahari telah berjaya dipatahkan dengan bantuan tentera British. Beliau
kemudiannya melarikan diri ke Manila dan kemudiannya mendapat perlindungan di Indonesia.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Siapakah pemimpin Brunei yang menyokong penubuhan Malaysia pada peringkat awal?
Mengapakah Parti Rakyat Brunei menentang kemasukan Brunei ke dalam Malaysia?
Apakah anggapan Parti Rakyat Brunei terhadap gagasan Malaysia?
Apakah tindakan Sultan Brunei apabila Parti Rakyat Brunei menentang kemasukan Brunei ke dalam
Malaysia?
Apakah tindakan AM Azahari apabila Sultan Omar Ali Saifuddin tidak membatalkan kemasukan Brunei
ke dalam Malaysia?
Mengapakah pemberontakan AM Azahari akhirnya gagal?
1) Pemimpin Brunei tersebut ialah Sultan Omar Ali Saifuddin. 2) Parti Rakyat Brunei menentang kerana mereka berhasrat ingin
menubuhkan Persekutuan Borneo dengan gabungan Brunei, Sabah dan Sarawak. 3) Anggapan Parti Rakyat Brunei ialah mereka
beranggapan gagasan Malaysia merupakan satu bentuk neokolonialisme. 4) Sultan Brunei dan Majlis Mesyuarat Dewan Undangan
Negeri, menangguh untuk menyertai gagasan Malaysia. 5) AM Azahari melancarkan pemberontakan di bawah Tentera Nasionalis
Kalimantan Utara yang ditubuh di beberapa buah bandar di Brunei, Sabah dan Sarawak. 6) Pemberontakan AM Azahari akhirnya gagal
kerana pemberontakannya berjaya dipatahkan dengan bantuan tentera British.
Jawapan:
TINGKATAN 5
171
6.6 - Reaksi Filipina Terhadap Penubuhan Malaysia

goo.gl/KMfbF4
Reaksi Filipina terhadap pembentukan Malaysia:

Tuntutan
Jual
Serah
Batal
Ikhtiraf
Reaksi reaksi
Kerajaan Filipina pimpinan Presiden Macapagal menuntut hak ke atas Sabah pada Jun
1962. Tuntutan ini berdasarkan pajakan antara Sultan Jamalul Alam dengan Voron Von
Overback.
Overback kemudiannya menjual haknya kepada Alfred Dent. Alfred Dent kemudiannya
mendapat Piagam Diraja dari British. Tahun 1881, Syarikat Borneo Utara (SBUB)
ditubuhkan. SBUB memerintah Sabah sehingga kedatangan Jepun.
Tahun 1946, SBUB menyerahkan pemerintahan Sabah kepada kerajaan British.
Pada 22 Januari 1958, Sultan Esmail Kiram, waris terakhir Sultan Sulu mengistiharkan
pajakan ke atas Sabah di tamatkan.
Pada Jun 1966, Filipina telah mengikhtiraf penubuhan Malaysia. Pengikhtirafan ini
diberikan menerusi usaha membaiki hubungan melalui pertubuhan MAPHILINDO
(Malaysia, Filipina dan Indonesia.)
Soalan
1.
2.
3.
4.
Mengapakah Presiden Macapagal Filipina menuntut hak ke atas Sabah?

Setelah Jepun tewas dalam Perang Dunia Kedua, apakah yang berlaku ke atas Sabah?
Apakah yang telah diisytiharkan oleh Sultan Esmail Kiram, waris Sultan Sulu, pada 22 Januari 1958?
Pada Jun 1966, Filipina mengikhtiraf penubuhan Malaysia menerusi?
1) Presiden Macapagal Filipina menuntut hak ke atas Sabah kerana berdasarkan pajakan antara Sultan Jamalul Alam dengan Voron Von
Overback. 2) SBUB menyerahkan pemerintahan Sabah kepada kerajaan British. 3) Sultan Esmail Kiram mengistiharkan pajakan ke atas
Sabah di tamatkan. 4) Filipina mengikhtiraf penubuhan Malaysia menerusi usaha membaiki hubungan melalui pertubuhan
MAPHILINDO.
Jawapan:
TINGKATAN 5
172
6.7 - Reaksi Indonesia Terhadap Penubuhan Malaysia

goo.gl/xE7hwy
Tindakan yang diambil oleh Indonesia untuk menentang pembentukan Malaysia.

Tindakan
Tentangan
PKI
Intip
Gangguan
Serangan
Memburukkan
Huraian
Indonesia berpendapat pembentukan Malaysia merupakan satu bentuk neokolonisme.
Parti Komunis Indonesia mempengaruhi Presiden Soekarno mengistiharkan konfrontasi.
Konsep Ganyang Malaysia diumumkan pada 20 Januari 1963.
Menghantar pengintip ke Tanah Melayu untuk memusnahkan gagasan Malaysia dari
dalam secara sulit.
Berlakunya serangan ke atas kapal kapal nelayan di Tanah Melayu dan
pencerobohan ruang udara.
Mereka kemudiannya melancarkan serangan melalui Johor, Sabah dan Sarawak.
Indonesia kemudiannya memburukkan nama Malaysia di negara Afro Asia dan
negara Dunia Ketiga.
Tindakan Malaysia untuk menghadapi ancaman dari Indonesia.

Tindakan
Bantuan
Bantahan
Lawatan
Rundingan
Huraian
Malaysia mendapat bantuan daripada tentera Komanwel seperti Britain, Australia, New
Zealand dan Kanada.
Tunku Abdul Rahman menghantar surat bantahan kepada Setiausaha Agung PBB
berhubung dengan pencerobohan Indonesia terhadap Tanah Melayu, Sabah dan
Sarawak.
Tun Abdul Razak mengadakan lawatan ke negara negara Afrika menjelaskan
kedudukan sebenar hubungan diplomatik antara Indonesia dengan Malaysia.
Satu rundingan diadakan antara Malaysia, Indonesia dan Filipina dengan menubuhkan
MAPHILINDO untuk menyelesaikan masalah.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Mengapakah Indonesia menentang penubuhan Malaysia?

Presiden Indonesia mengisytiharkan konfrantasi terhadap Malaysia dengan konsep?
Apakah tujuan Indonesia menghantar pengintip ke Tanah Melayu?
Tindakan penentangan Indonesia terhadap Malaysia semakin agrasif. Buktikan.
Apakah tindakan Malaysia bagi menghadapi pencerobohan tentera Indonesia?
Apakah tujuan Tun Abdul Razak mengadakan lawatan ke negara-negara Afrika?
Apakah tindakan Tunku Abdul Rahman untuk menyelesaikan tentangan Indonesia?
1) Indonesia menentang penubuhan Malaysia kerana Indonesia berpendapat pembentukan Malaysia merupakan satu bentuk
neokolonisme. 2) Presiden Indonesia mengisytiharkan konfrantasi terhadap Malaysia dengan konsep Ganyang Malaysia. 3) Tujuan
Indonesia ialah untuk memusnahkan gagasan Malaysia dari dalam secara sulit. 4) Antara buktinya ialah Indonesia melakukan serangan
ke atas kapal kapal nelayan di Tanah Melayu dan pencerobohan ruang udara. 5) Tindakan Malaysia ialah mendapat bantuan daripada
tentera Komanwel seperti Britain, Australia, New Zealand dan Kanada. 6) Tujuan Tunku Abdul Razak ialah untuk menjelaskan kedudukan
sebenar hubungan diplomatik antara Indonesia dengan Malaysia. 7) Tindakan Tunku Abdul Rahman adalah mengadakan satu rundingan
antara Malaysia, Indonesia dan Filipina dengan menubuhkan MAPHILINDO.
Jawapan:
TINGKATAN 5
173
6.8 - Reaksi Singapura Terhadap Penubuhan Malaysia

goo.gl/uOYLWC
Reaksi yang berlaku di Singapura mengenai penubuhan Malaysia.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Reaksi reaksi
Pada Disember 1961, Majlis Undangan Negeri Singapura meluluskan penggabungan Singapura
dengan Malaysia.
Lee Kuan Yew pemimpin Parti Tindakan Rakyat menyokong gabungan dengan Tanah Melayu
kerana bimbang dengan pengaruh Parti Barisan Sosialis yang kuat.
Barisan Sosialis menentang pembentukan Malaysia kerana beranggapan ianya merupakan satu
bentuk penjajahan baru.
Parti Buruh pimpinan David Marshall juga menentang penyertaan Singapura ke dalam Malaysia.
Parti Rakyat Bersatu pimpinan Ong Eng Guan mahukan kerajaan Singapura mendapatkan
pandangan rakyat.
Satu referendum mengenai penggabungan diadakan pada 1 September 1962. Dalam
referendum tersebut majoriti pengundi Singapura memilih penggabungan diadakan.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Mengapakah Parti Tindakan Rakyat Singapura pimpinan Lee Kuan Yew menyokong gabungan
Singapura dengan Tanah Melayu?
Mengapakah Parti Barisan Sosialis menentang penubuhan Malaysia?
Apakah reaksi Parti Rakyat Bersatu terhadap penubuhan Malaysia?
Satu referendum mengenai penggabungan diadakan. Apakah keputusan referendum tersebut?
1) Parti Tindakan Rakyat Singapura pimpinan Lee Kuan Yew menyokong gabungan Singapura dengan Tanah Melayu kerana bimbang
dengan pengaruh Parti Barisan Sosialis yang kuat. 2) Parti Barisan Sosialis menentang penubuhan Malaysia kerana beranggapan ianya
merupakan satu bentuk penjajahan baru. 3) Reaksi Parti Rakyat Bersatu terhadap penubuhan Malaysia ialah mahukan kerajaan
Singapura mendapatkan pandangan rakyat. 4) Keputusan referendum tersebut ialah Singapura memilih penggabungan diadakan.
Jawapan:
TINGKATAN 5
174
6.9 - Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum Dan

Suruhanjaya Cobbold

goo.gl/bHLey9
Tokoh tokoh yang menganggotai Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum.

Tokoh tokoh
1.
2.
3.
4.
5.
Donald Stephens
Tunku Abdul Rahman
Ong Yoke Lin
Lee Kuan Yew
Tun Datu Mustapha Datu Harun
Peranan yang telah dimainkan oleh Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum pada tahun 1961.
Peranan peranan
JPPK berperanan menerangkan kepada orang ramai tentang gagasan Malaysia.
Mengumpulkan pandangan dan menggalakkan kegiatan ke arah pembentukan Malaysia.
JPPK telah bermesyuarat sebanyak 4 kali iaitu di Jesselton (Sabah), Kuching (Sarawak), Kuala Lumpur
dan Singapura.
Pada Februari 1962, mereka menghantar memorandum kepada Suruhanjaya Cobbold.
Memorandum ini mengandungi permintaan dan pandangan masyarakat Sabah dan Sarawak untuk
dimasukkan ke dalam perlembagaan baru.
1.
2.
3.
4.
5.
Peranan Suruhanjaya Cobbold yang dibentuk oleh kerajaan British.

Anggota
Tujuan
Laporan
Cadangan
Huraian
Pegawai British, Lord Cobbold, Anthony Abell dan David Watherston. Rakyat tempatan,
Dato Wong Pow Nee dan Tan Sri Ghazali Shafie.
Suruhanjaya ini bertujuan meninjau pendapat rakyat Sabah dan Sarawak tentang
penubuhan Malaysia, membuat penilaian dan mengemukakan cadangan.
Suruhanjaya ini telah membuat laporan iaitu 1/3 penduduk Sabah dan Sarawak
menyokong tanpa syarat, 1/3 menyokong dengan syarat kepentingan mereka dilindungi
dan 1/3 mahu merdeka dahulu sebelum menyertai Malaysia.
a) Perlembagaan Malaysia harus berteraskan Perlembagaan Tanah Melayu
b) Sabah dan Sarawak berkuasa menentukan dasar imigresennya
c) Bahasa Melayu menjadi bahasa kebangsaan
d) Jaminan hak dan kedudukan bumiputera Sabah dan Sarawak
e) Tarikh penubuhan Malaysia
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah matlamat utama Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum diwujudkan?

Dimanakah Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum telah mengadakan mesyuarat sebanyak
empat kali?
Siapakah yang mengetuai Suruhanjaya Cobbold?
Apakah tujuan utama Suruhanjaya Cobbold dibentukkan?
Apakah keputusan yang diperolehi oleh Suruhanjaya Cobbold?
TINGKATAN 5
175
TINGKATAN 5
176
Jawapan:
1) Matlamat utama Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum diwujudkan ialah untuk menerangkan kepada orang ramai tentang
gagasan Malaysia. 2) Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum telah mengadakan mesyuarat sebanyak empat kali di Jesselton
(Sabah), Kuching (Sarawak), Kuala Lumpur dan Singapura. 3) Suruhanjaya Cobbold diketuai oleh Lord Cobbold. 4) Tujuan utama
Suruhanjaya Cobbold dibentukkan ialah meninjau pendapat rakyat Sabah dan Sarawak tentang penubuhan Malaysia, membuat
penilaian dan mengemukakan cadangan. 5) keputusan yang diperolehi oleh Suruhanjaya Cobbold ialah 1/3 penduduk Sabah dan
Sarawak menyokong tanpa syarat, 1/3 menyokong dengan syarat kepentingan mereka dilindungi dan 1/3 mahu merdeka dahulu
sebelum menyertai Malaysia.
BAB
Sistem Pemerintahan dan Pentadbiran Negara Malaysia
7.1 MAKSUD PERLEMBAGAAN DAN DEMOKRASI

BERPARLIMEN
77
Aspek
Ciri-ciri
a.
b.
Maksud
Perlembagaan
c.
a.
b.
c.
Maksud
demokrasi
berparlimen
dan raja
berperlembagaan
d.
e.
f.
g.
h.
i.
j.
a.
Sebab
perlembagaan
negara
dianggap luhur
(tinggi)
b.
c.
d.
e.
f.
g.
TINGKATAN 5

goo.gl/OqaOAX
Perlembagaan merupakan undang-undang tertinggi yang menjadi asas kepada

pembentukan sesebuah kerajaan.
Perlembagaan merangkumi prinsip dan peraturan sebagai panduan kepada
kerajaan untuk melaksanakan kuasa mentadbir negara.
Sesesiapa yang dipilih oleh rakyat menjadi kerajaan atau pemerintah maka
mereka akan menggunakan Perlembagaan sebagai bantuan untuk mentadbir
negara.
Parti politik yang memerintah mendapat panduan hala tuju pentadbiran negara,
menjamin, dan menunaikan tanggungjawab kepada rakyat.
Demokrasi bermaksud rakyat melibatkan diri dalam pemerintahan negara.

Rakyat berpeluang membentuk kerajaan dan berhak menukar kerajaan dalam
pilihanraya Negara mengamalkan sistem Demokrasi
Pilihanraya diadakan untuk memilih Ahli Dewan Rakyat dan Ahli Dewan
Undangan Negeri.
Ahli Dewan Rakyat: memilih pemimpin negara Ahli parlimen
Ahli Dewan Undangan Negeri pemimpin yang dipilih untuk mentadbir negeri.
Kuasa pemerintahan terbahagi kepada tiga Badan Perundangan, Badan
Pelaksana, Badan Kehakiman.
Perdana Menteri menjadi ketua kerajaan.
Parlimen berperanan menggubal undang-undang memperkenalkan undang
yang baru, menambah dan mengubahsuai
Parti politik ditubuhkan untuk menyatu dan memelihara kepentingan kaum
masing-masing.
Raja merupakan pemerintah tertinggi negara dan negeri.
Raja-raja Melayu menjadi lambang taat setia rakyat.
Pemerintahannya dibantu oleh Perdana Menteri.
Perlembagaan Malaysia mengatasi kuasa Yang di-Pertuan Agong, Parlimen,

Jemaah Menteri dan Mahkamah.
Bidang kuasa Yang di-Pertuan Agong tertakluk kepada perlembagaan.
Ada perkara-perkara tertentu Agong tidak boleh buat kerana ada peraturan dan
undang.
Parlimen memperolehi kuasa daripada perlembagaan.
Semua undang-undang yang bercanggah dengan perlembagaan adalah tidak
sah.
Perkara 75 dalam perlembagaan menyatakan undang-undang negeri yang
bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan adalah terbatal dengan
sendirinya.
Perlembagaan memperuntukkan kuasa kepada mahkamah untuk membatalkan
akta yang diluluskan di luar kuasa parlimen.
177
TINGKATAN 5
178
Jawapan:
1. Perlembagaan merupakan undang-undang tertinggi yang menjadi asas kepada pembentukan sesebuah kerajaan. 2. Tujuan
perlembagaan ditulis untuk memastikan parti politik yang memerintah mendapat panduan hala tuju pentadbiran negara, menjamin, dan
menunaikan tanggungjawab kepada rakyat. 3. Demokrasi berpalimen bermaksud rakyat melibatkan diri dalam pemerintahan negara dan
rakyat berpeluang membentuk kerajaan dan berhak menukar kerajaan dalam pilihanraya. 4. Pilihanraya diadakan untuk memilih Ahli
Dewan Rakyat dan Ahli Dewan Undangan Negeri. 5. Sistem pemerintahan negara kita terbahagi kepada tiga badan iaitu Badan
Perundangan, Badan Pelaksana, Badan Kehakiman. 6. Parlimen yang berkuasa menggubal undang-undang negara kita. 7. Bidang kuasa
Yang di-Pertuan Agong tertakluk kepada perlembagaan dan ada perkara-perkara tertentu Agong tidak boleh buat kerana ada peraturan
dan undang.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Apakah maksud perlembagaan?

Apakah tujuan perlembagaan ditulis?
Apakah maksud demokrasi berparlimen?
Di Malaysia, apakah tujuan pilihanraya diadakan?
Sistem pemerintahan negara kita terbahagi kepada tiga badan iaitu?
Siapakah yang berkuasa menggubal undang-undang negara kita?
Apakah bukti perlembagaan negara dianggap luhur?
Soalan
7.2 PINDAAN PERLEMBAGAAN PART 1

goo.gl/3NzjGO
Soalan
1.
Perkara yang tidak boleh dipinda dalam perlembagaan Malaysia
a.
b.
c.
d.
e.
Pemerintahan beraja sebagai ketua negara dan negeri.

Parlimen tidak boleh menghapuskan sistem pemerintahan beraja.
Agama Islam sebagai agama rasmi negara.
Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.
Hak istimewa orang Melayu dan pemberian jawatan dalam perkhidmatan awan, biasiswa,
kemudahan pendidikan, pemberian lesen perniagaan dan perdagangan.
2.
Sebab perlembagaan negara perlu dipinda dari masa ke semasa
a.
b.
c.
d.
f.
g.
h.
Untuk melindungi kepentingan rakyat dan negara.

Untuk melicinkan pentadbiran negara.
Supaya sentiasa releven dan sesuai dengan keperluan semasa.
Menjadikan perlembagaan sebagai undang-undang yang munasabah dan kandungannya dipatuhi
rakyat dengan rela hati.
Melarang perkara sensitif dipersoalkan secara terbuka.
kebebasan untuk bersurai tetapi tidak boleh mempersoalkan agama, bangsa dan kaum orang lain.
Mengelakkan individu dari bercakap sewenang-wenangnya.
Mengelakkan perbalahan kaum.
Memelihara keselamatan, ketenteraman dan keharmonian masyarakat berbilang kaum.
3.
Contoh pindaan perlembagaan
a.
Akta Hasutan: Akta hasutan telah dipinda bagi menghadkan seseorang individu dari bercakap sewenangwenangnya ke atas perkara sensitif. Tujuannya untuk menjaga perpaduan kaum, memelihara
keselamatan dan ketenteraman.
mengelakkan Kes 916 berulang
Sebagai rakyat Malaysia tidak boleh menghinakan bangsa, kaum, agama orang lain supaya Kes
916 tidak akan belaku lagi.
b.
Imuniti:
Pemansuhan imuniti (kekebalan) bagi Yang di-Pertuan Agong dan Raja-Raja Melayu yang
memerintah negeri dari kesalahan jenayah.
e.
TINGKATAN 5
179
7.2 PINDAAN PERLEMBAGAAN PART 2

goo.gl/lXOgvt
Kaedah
Cara pindaan perlembagaan boleh dilakukan di Parlimen

Persetujuan lebih suara dua pertiga (2/3) Dewan Parlimen dan dipersetujui oleh Majlis
Raja-raja. Antaranya:
Pertama
Tugas dan kuasa Majlis Raja-Raja Melayu. (Raja-raja mempunyai imuniti dan sistem
tersebut tidak boleh dipinda)
Kewarganegaraan.
Keutamaan Yang di-Pertuan Agong & Raja Permaisuri Agong, Raja-Raja dan Yang diPertuan Negeri.
Kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak.
Perubahan sempadan negeri.
Persetujuan majoriti dua pertiga (2/3) Dewan Parlimen dan kelulusan Yang Dipertuan
Negeri Sabah & Sarawak. Antaranya:-
Kedua
Ketiga
Keempat
TINGKATAN 5
Keanggotaan dan bidang kuasa mahkamah Sabah & Sarawak

Hak dari kuasa kerajaan negeri untuk menahan kemasukan orang yang bukan dari
Sabah dan Sarawak (Akta Imigresen 1961 Akta yang wujud dalam Sabah &
Sarawak sahaja: kerajaan boleh menghalang sesiapa yang didapati akan menimbul
masalah seperti perpaduan kaum terhadap rakyat Sabah dan Sarawak masuk ke
negeri Sabah dan Sarawak walaupun orang tersebut adalah rakyat Malaysia.
Perkara perundangan dan pemerintahan kuasa negeri, agama, bahasa dan hak
istimewa orang Melayu dan bumiputera Sabah dan Sarawak.
Persetujuan lebih suara dua pertiga (2/3) Dewan Parlimen.

Tidak perlu mendapat kelulusan dari Majlis Raja-Raja dan Yang Dipertuan Negeri Sabah
& Sarawak.
Perkara-perkara yang tidak disebut dalam mana-mana tiga kaedah pindaan.
Persetujuan lebih suara Dewan Parlimen (tidak memerlukan 2/3 Dewan Parlimen).
Antaranya:
Pindaan Jadual 2,6 & 7, Bhg III tentang kewarganegaraan, bentuk sumpah, ikhrar,
pemilihan, dan persaraan Ahli Dewan Negara serta persempadanan pilihanraya.
Perkara 74, pindaan boleh dibuat berkaitan Senarai Persekutuan dan Senarai
Bersama
Perkara 76, Parlimen boleh membuat undang-undang dalam Senarai Negeri yang
melibatkan pelaksanaan persetian atau konvensyen antara persekutuan dengan
mana-mana negeri lain.
180
TINGKATAN 5
181
Jawapan:
1. Dalam pindaan perlembagaan dibuat dengan kaedah pertama ia perlu dipersetujukan oleh lebih suara dua pertiga (2/3) Dewan
Parlimen dan dipersetujui oleh Majlis Raja-raja. 2. Antara contoh ialah tugas dan kuasa Majlis Raja-Raja Melayu, Kewarganegaraan dan
keutamaan Yang diPertuan Agong & Raja Permaisuri Agong, Raja-Raja dan Yang diPertuan Negeri. 3. Pindaan perlembagaan yang
dibuat dengan cara kaedah kedua memerlukan persetujuan majoriti dua pertiga (2/3) Dewan Parlimen dan kelulusan Yang Dipertuan
Negeri Sabah & Sarawak. 4. Antara contoh ialah Keanggotaan dan bidang kuasa mahkamah Sabah & Sarawak dan hak dari kuasa
kerajaan negeri untuk menahan kemasukan orang yang bukan dari Sabah dan Sarawak. 5. Pindaan perlembagaan yang dibuat dengan
kaedah ketiga memerlukan persetujuan lebih suara dua pertiga (2/3) Dewan Parlimen. 6. Pindaan perlembagaan yang dibuat dengan
kaedah keempat memerlukan Persetujuan lebih suara Dewan Parlimen.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Bagaimanakah pindaan perlembagaan dibuat dengan kaedah pertama?

Berikan 3 contoh perkara yang boleh dipinda dengan kaedah pertama.
Bagaimanakah pindaan perlembagaan dibuat dengan cara kaedah kedua?
Berikan 2 contoh perkara yang boleh dipinda dengan kaedah kedua.
Bagaimanakah pindaan perlembagaan dibuat dengan kaedah ketiga?
Bagaimanakah pindaan perlembagaan dibuat dengan kaedah keempat?
Soalan
7.3 YANG DIPERTUAN AGONG PART 1

goo.gl/gR3mIq
Aspek
Pengenalan
tentang Yang
Di-Pertuan
Agong
Ciri-ciri
a.
Merupakan jawatan ketua negara yang diwujudkan sejak tahun 1957 (sejak
merdeka).
b.
Baginda menjadi simbol keutuhan dan perpaduan rakyat di negara ini.

- Rakyat diajar supaya taat setia kepada raja dan negara.
c.
Yang Di-Pertuan Agong bertindak mengikut Perlembagaan Malaysia dan nasihat

Perdana Menteri.
- dalam kes untuk memecat menteri lain
d.
Baginda tidak boleh bertindak sendirian kecuali dalam perkara tertentu yang
memerlukan budi bicara baginda untuk membuat keputusan.
e.
Yang di-Pertuan Agong dipilih dari sembilan buah Negeri Melayu secara bergilirgilir selama 5 tahun.
Yang Di-Pertuan Agong yang pertama berasal dari Negeri Sembilan
Yang kedua dari Selangor
Yang ketiga dari negeri Perlis
Yang keempat dari Terengganu
Yang kelima dari Kedah
Yang keenam dari Kelantan
Yang ketujuh dari Pahang
Yang kelapan dari Johor
Yang kesembilan dari negeri Perak.
Yang kesepuluh balik ke Negeri Sembilan
f.
Pemilihan Yang Di-Pertuan Agong dibuat oleh Majlis Raja-Raja mengikut

peruntukan dalam Perlembagaan Malaysia.
Soalan
Bilakah jawatan Yang di-Pertuan Agong diwujudkan?
Bagaimanakah cara pemilihan jawatan Yang di-Pertuan Agong dijalankan?
Siapakah yang memilih Yang di-Pertuan Agong?
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Jawatan Yang di-Pertuan Agong diwujudkan sejak tahun 1957.

Yang di-Pertuan Agong dipilih dari sembilan buah Negeri Melayu secara bergilir-gilir selama 5 tahun.
Majlis Raja-Raja yang memilih Yang Di-Pertuan Agong mengikut peruntukan dalam Perlembagaan Malaysia.
Jawapan:
TINGKATAN 5
182
7.3 YANG DIPERTUAN AGONG PART 2

goo.gl/GYkFmq
Aspek
Ciri-ciri
a.
b.
c.
d.
e.
Bidang kuasa
Yang DiPertuan Agong
f.
g.
h.
i.
Ketua:Sebagai ketua negara Yang DiPertuan Agong mengetuai tiga badan iaitu Badan
Perundangan (parlimen), Badan Pelaksana (menteri), dan Badan Kehakiman.
Parlimen:Yang DiPertuan Agong berkuasa memanggil dan membuburkan Parlimen.
Apabila Yang DiPertuan Agong telah membuburkan parlimen, pilihanraya akan
bermula untuk memilih ahli parlimen yang terbaru.
Tentera:Baginda merupakan ketua tertinggi angkatan bersenjata. Baginda berkuasa
mengampunkan dan menangguhkan sesuatu hukuman terhadap kesalahan
yang dibicarakan di Mahkamah Tentera.
Keistimewaan:Baginda bertanggungjawab menjaga dan memelihara hak keistimewaan orang
Melayu.
Mesyuarat:Baginda boleh menitahkan Majlis Raja-Raja bermesyurat sekiranya diperlukan
bagi membincangkan keistimewaan, kedudukan, kehormatan dan kemuliaan
Raja-Raja Melayu.
Agama:Yang diPertuan Agong merupakan ketua agama Islam bagi negeri baginda
sendiri dan di Pulau Pinang, Melaka, Wilayah Persekutuan, Sabah dan Sarawak.
Menteri:Yang diPertuan Agong mempunyai kuasa dan budi bicara melantik Perdana
Menteri. Baginda berkuasa melantik dan melucutkan jawatan Jemaah Menteri
dan Timbalan Menteri setelah mendapat nasihat Perdana Menteri.
Darurat:Yang diPertuan Agong berkuasa mengisytiharkan undang-undang darurat di
bawah Undang-undang X jika mendapati keselamatan negara terancam.
Rakyat tidak dibenarkan untuk keluar dari rumah dalam masa yang ditetapkan
Perlantikan:Baginda berkuasa melantik Pengerusi dan 3 orang Ahli Suruhanjaya Pilihanraya,
Ahli Perkhidmatan Kehakiman, Pengerusi & Timbalan Pengurusi Suruhanjaya
Perkhidmatan Awam, Peguam Negara, Ketua Audit Negara, dan mentauliahkan
duta-duta negara kita.
Soalan
1.
2.
3.
4.
Sebagai ketua Negara, Yang diPertuan Agong mengetuai tiga badan. Nyatakan tiga badan ini.
Apakah bidang kuasa Yang diPertuan Agong?
Sebagai ketua tertinggi angkatan bersenjata, apakah bidang kuasa Yang diPertuan Agong?
Yang diPertuan Agong merupakan ketua agama Islam di?
1. Yang DiPertuan Agong mengetuai tiga badan iaitu Badan Perundangan, Badan Pelaksana, dan Badan Kehakiman. 2. Yang DiPertuan
Agong berkuasa memanggil dan membuburkan Parlimen. 3. Baginda berkuasa mengampunkan dan menangguhkan sesuatu hukuman
terhadap kesalahan yang dibicarakan di Mahkamah Tentera. 4. Yang diPertuan Agong merupakan ketua agama Islam bagi negeri baginda
sendiri dan di Pulau Pinang, Melaka, Wilayah Persekutuan, Sabah dan Sarawak.
Jawapan:
TINGKATAN 5
183
7.4 BADAN PERUNDANGAN

goo.gl/kpIvI9
Aspek
Pengenalan
tentang
Parlimen
Ciri-ciri
a.
b.
a.
b.
c.
Ciri Dewan
Negara
d.
e.
f.
g.
h.
Ciri Dewan
Rakyat
a.
b.
c.
d.
Parlimen ialah badan perundangan yang bertanggungjawab menggubal

undang-undang di negara kita.
Parlimen terdiri daripada Yang di-Pertuan Agong, Dewan Negara dan Dewan
Rakyat.
Dewan Negara merupakan dewan yang tertinggi dalam pemerintahan negara
kita.
Mempunyai 69 orang ahli yang juga digelar sebagai Senator.
Seramai 26 orang Senator dilantik mewakili setiap negeri tanpa melalui pilihan
raya. (13 jumlah negeri dan setiap negeri 2 orang Senator = 26 orang Senator)
Dua orang dilantik mewakili Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan seorang
mewakili Wilayah Persekutuan Labuan. (3 orang Senator)
Seramai 40 orang lagi dilantik oleh Yang diPertuan Agong berdasarkan
perkhidmatan cemerlang dalam perkhidmatan awam, atau profesional, atau
mewakili golongan minoriti sesuatu kumpulan seperti orang asli.
Tempoh seseorang memegang jawatan Senator selama 3 tahun.
Senator mestilah berumur sekurang-kurangnya 30 tahun dan adalah
warganegara Malaysia.
Senator boleh dilantik menjadi Ahli Jemaah Menteri.
Ahli Dewan Rakyat dipilih oleh rakyat melalui pilihan raya.

Mempunyai 219 orang ahli yang mewakili kawasan pilihan raya seluruh negara.
Tempoh jawatan bagi anggota Dewan Rakyat ialah lima tahun sekali.
Peranan utama Dewan Rakyat ialah menggubal dan meluluskan undangundang negara.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Parlimen juga dikenali sebagai Badan Perundangan. Apakah peranan parlimen?

Parlimen Malaysia terdiri daripada
Ahli Dewan Negara juga dikenali sebagai Senator. Berapakah jumlah ahli Dewan Negara yang
terdapat dalam parlimen Malaysia?
Berapa lamakah tempoh jawatan yang dipegang oleh ahli Dewan Negara?
Apakah syarat untuk menjadi anggota Dewan Negara?
Berapa lamakah tempoh jawatan seseorang ahli Dewan Rakyat?
Apakah peranan utama Dewan Rakyat?
1. Parlimen bertanggungjawab menggubal undang-undang di negara kita. 2. Parlimen terdiri dari Yang diPertuan Agong, Dewan Negara
dan Dewan Rakyat. 3. Seramai 69 jumlah ahli Dewan Negara yang terdapat dalam parlimen Malaysia. 4. Tempoh seseorang ahli Dewan
Negara untuk memegang jawatan senator adalah selama 3 tahun. 5. Senator mestilah berumur sekurang-kurangnya 30 tahun dan adalah
warganegara Malaysia. 6. Tempoh jawatan bagi anggota Dewan Rakyat ialah lima tahun sekali. 7. Peranan utama Dewan Rakyat ialah
menggubal dan meluluskan undang-undang negara.
Jawapan:
TINGKATAN 5
184
7.5 BADAN PELAKSANA ATAU JEMAAH MENTERI

goo.gl/VHYQGQ
Aspek
Tugas Jemaah
Menteri atau
Badan
Pelaksana
Ciri-ciri
a.
b.
c.
a.
b.
Peranan
kementerian
sebagai Badan
Pelaksana
c.
d.
e.
Membuat dasar tertinggi Negara.

Menggubal dasar-dasar kerajaan dalam semua perkara.
Melaksanakan kuasa eksekutif di kerajaan pusat.
Perdana Menteri merupakan ketua Jemaah Menteri.
Perdana Menteri dan Timbalan Perdana Menteri juga mengetuai sesebuah

kementerian atau beberapa kementerian.
Setiap kementerian bertanggungjawab menggubal dasar-dasar kerajaan di
bawah kementeriannya (semua dasar-dasar adalah untuk menjadikan Malaysia
sebagai negara yang kemakmuran dan canggih).
Merancang pembangunan ekonomi dan sosial di negara kita.
Setiap kementerian diketuai oleh seorang Menteri dan dibantu oleh Timbalan
Menteri, Setiausaha Parlimen dan Setiausaha Politik.
Seseorang Menteri yang tidak diberi tugas dalam kementerian tertentu dikenali
sebagai Menteri Tak Berportfolio.
beliau diberi tugas-tugas tertentu oleh Perdana Menteri.
Soalan
Apakah tugas utama Jemaah Menteri atau Badan Pelaksana?
Apakah tugas setiap kementerian?
Setiap menteri akan dibantu oleh?
Seseorang menteri yang tidak diberi tugas khas adalah dikenali sebagai?
2.
3.
4.
1.
1.
2.
3.
4.
Tugas utama Jemaah Menteri ialah membuat dasar tertinggi Negara dan menggubal dasar-dasar kerajaan dalam semua
perkara.
Setiap kementerian bertanggungjawab menggubal dasar-dasar kerajaan di bawah kementeriannya.
Setiap kementerian akan dibantu oleh Timbalan Menteri, Setiausaha Parlimen dan Setiausaha Politik.
Seseorang menteri yang tidak diberi tugas khas adalah dikenali sebagai Menteri Tak Berportfolio.
Jawapan:
TINGKATAN 5
185
7.6 BADAN KEHAKIMAN ATAU MAHKAMAH

goo.gl/jTgDZa
Aspek
Ciri-ciri
a.
b.
c.
d.
Fungsi Badan
Kehakiman
e.
f.
g.
h.
a.
b.
Ciri institusi
kehakiman
c.
d.
e.
Badan Kehakiman berkuasa mendengar perkara yang berkaitan dengan kes sivil
dan jenayah.
Perkara sivil yang berkaitan dengan saman biasanya memerlukan affidavit pernyataan di bawah sumpah.
Perkara jenayah pula melibatkan kanun keseksaan hukuman penjara.
Badan kehakiman juga boleh menentukan kesahihan undang-undang yang
dibuat oleh Parlimen.
- Kesahihan makna sah atau tidak sah
- Undang-undang yang dibuat oleh Parlimen mesti melalui tiga step lulus di
Dewan Rakyat, bawa ke Dewan Negara dan mendapat kebenaran Yang
diPertuan Agong.
- Sekiranya undang-undang tersebut tidak dapat persetujuan majoriti dua pertiga
(2/3) Dewan Parlimen, maka undang tersebut tidak sah dan Badan kehakiman
boleh membatalkan undang-undang tersebut kerana tidak sah.
Badan Kehakiman juga boleh mentafsirkan Perlembagaan Persekutuan dan
Perlembagaan Negeri.
Untuk melaksanakan tugas kehakiman mahkamah telah diwujudkan.
Mahkamah boleh mengisytiharkan undang-undang bertulis kerajaan Persekutuan
atau Kerajaan Negeri.
Mahkamah juga boleh mengisytiharkan sesuatu tindakan kerajaan tidak sah disisi
undang-undang.
Semua hakim dilantik oleh Yang diPertuan Agong atas nasihat Perdana Menteri.
Yang diPertuan Agong juga berkuasa menentukan pelantikan, kenaikan pangkat
dan perlucutan jawatan seseorang hakim.
Hakim tidak boleh dipecat sewenang-wenangnya tanpa sebab yang
munasabah Hakim merupakan seseorang yang mewakili keadilan.
Hakim tidak dibenarkan terlibat dalam bidang politik.
Hakim dilindungi dari pengaruh politik untuk menjamin keadilan dan
kesaksamaan undang-undang.
Mahkamah Persekutuan
Mahkamah Rayuan
Mahkamah Tinggi
Malaya
Mahkamah Tinggi Sarawak

dan Sabah
Mahkamah Sesyen
Mahkamah Majistret
TINGKATAN 5
186
TINGKATAN 5
187
Jawapan:
1.
2.
3.
4.
5.
Perkara sivil yang berkaitan dengan saman biasanya memerlukan affidavit.

Affidavit merupakan pernyataan di bawah sumpah untuk memastikan perkara yang berkaitan adalah benar.
Badan Kehakiman boleh mentafsirkan Perlembagaan Persekutuan dan Perlembagaan Negeri.
Yang diPertuan Agong yang berkuasa melantik hakim.
Hakin tidak dibernarkan terlibat dalam bidang politik supaya beliau dilindungi dari pengaruh politik untuk menjamin keadilan
dan kesaksamaan undang-undang.
6.
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah yang dimaksudkan dengan perkara sivil?

Apakah maksud afidavit?
Apakah yang juga boleh ditafsirkan oleh Badan Kehakiman?
Siapakah yang berkuasa melantik hakim?
Mengapakah hakim tidak dibenarkan terlibat dalam bidang politik?
Soalan
7.7 PILIHANRAYA
goo.gl/Lxva1z
Aspek
Tugas
Suruhanjaya
Pilihan Raya
Ciri-ciri
a.
b.
c.
d.
a.
b.
Proses pilihan
raya
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
j.
Syarat menjadi
pengundi
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Syarat menjadi
calon dalam
pilihan raya
TINGKATAN 5
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
Menjamin pilihan raya yang adil dan bebas tanpa sebarang tekanan.
Menentukan sempadan pilihan raya.
Menjalankan pendaftaran pemilih.
Mengendalikan pilihan raya umum atau pilihan raya kecil.
Pilihan raya umum: dilangsungkan di seluruh negara untuk memilih wakil dalam
Parlimen dan Dewan Undangan Negeri.
Pilihan raya kecil: dilangsungkan apabila berlakunya kekosongan kerusi dalam
Parlimen dan Dewan Undangan Negeri dengan sebab tertentu seperti kematian
atau pelucutan jawatan.
Mengikut susunan!
Yang diPertuan Agong akan membubarkan parlimen.
Suruhanjaya pilihan raya(SPR) akan menetapkan tarikh penamaan calon dan
tarikh pengundian.
tarikh penamaan calon dan tarikh pengundian adalah tarikh yang berbeza.
Penamaan calon yang bertanding.
Parti-parti yang bertanding akan menyediakan manifesto (janji-janji) pilihan raya.
Pelancaran kempen pilihan raya mempromosi manifesto mereka.
SPR mengumumkan tempat pengundian dan tempat pengiraan undi.
Pemberian kertas undi yang mengandungi lambang parti calon yang bakal
dipilih.
Pengundi akan memangkah calon pada kertas undi dan memasukkan ke dalam
peti undi.
Pengiraan kertas undi.
Pengumuman keputusan oleh pegawai SPR.
Pengundi hendaklah mendaftar nama dalam Senarai Daftar Pemilih.

Warganegara Malaysia dan berumur 21 tahun ke atas.
Bermastautin (menetap) atau tidak bermastautin (tidak menetap).
kampung di Johor tapi menetap di KL, jadi boleh berundi di KL.
Tinggal di mana-mana kawasan pilihan raya Dewan Rakyat atau Dewan
Undangan Negeri.
Mengundi dalam sebuah kawasan pilihan raya sahaja.
Pasukan keselamatan, pelajar dan pegawai yang berkhidmat di luar negara
mengundi melalui pos.
Mestilah warganegara Malaysia yang berumur 21 tahun ke atas.
Bermastautin di Malaysia
Sempurna akal tidak ada penyakit seperti penyakit jiwa.
Tidak muflis supaya wang rakyat tidak akan salah guna
Tidak memegang jawatan dalam perkhidmatan awam.
Tidak disabitkan kesalahan oleh mahkamah.
Boleh bertanding atas nama parti atau individu sebagai calon bebas.
Hendaklah mengemukakan kertas penamaan calon pada hari penamaan calon.
188
TINGKATAN 5
189
Jawapan:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Menjamin pilihan raya yang adil dan bebas tanpa sebarang tekanan, menentukan sempadan pilihan raya, menjalankan
pendaftaran pemilih dan mengendalikan pilihan raya umum atau pilihan raya kecil.
Yang diPertuan Agong yang berkuasa untuk membubarkan parlimen.
Parti-parti yang bertanding akan menyediakan manifesto (janji-janji) pilihan raya dan melancarkan kempen pilihan raya
Pengundi akan memangkah calon pada kertas undi dan memasukkan ke dalam peti undi.
Umur 21 ke atas seorang warganegara yang layak untuk mengundi.
Pasukan keselamatan, pelajar dan pegawai yang berkhidmat di luar negara boleh mengundi melalui pos.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah tugas Suruhanjaya Pilihanraya?

Siapakah yang berkuasa membubarkan parlimen?
Selepas penamaan calon, apakah tindakan parti-parti politik yang bertanding?
Apakah yang perlu dilakukan oleh pengundi setelah mendapat kertas undi dari SPR?
Berapakah usia seorang warganegara yang layak mengundi?
Bagaimanakah cara pasukan keselamatan dan warganegara yang berada di luar negara mengundi?
Soalan
7.8 LAMBANG-LAMBANG NEGARA PART 1

goo.gl/QGgEsh
Aspek
Ciri-ciri
a.
b.
Sejarah
terciptanya
lagu
kebangsaan
c.
d.
e.
a.
Kepentingan
Lagu
Kebangsaan
b.
c.
d.
e.
a.
b.
Maksud yang
terdapat pada
Jata Negara
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
TINGKATAN 5
Sebelum merdeka, lagu kebangsaan kita ialah lagu kebangsaan British iaitu God
Save the Queen kerana pada masa itu Malaysia dijajah oleh British.
Pasukan Pancaragam Polis Diraja memperkenalkan 4 lagu tetapi lagu Terang
Bulan iaitu lagu kebangsaan negeri Perak, terpilih kerana adanya unsur
kemelayuan.
Pemilihan lagu ini dibuat oleh Tengku Abdul Rahman yang mengetuai
sekumpulan Jemaah Hakim di Dewan Polis Depoh, Kuala Lumpur.
Majlis Raja-Raja Melayu telah memperkenalkan keputusan Jemaah Hakim
tersebut.
Lirik lagu Negaraku telah digubah semula oleh En. Saiful Bahri berdasarkan lagu
Terang Bulan.
Menggambarkan kesetiaan rakyat yang tidak berbelah bahagi kepada negara

Negaraku, Tanah tumpahnya darahku.
Menggambarkan ketaatan rakyat kepada raja Raja kita selamat bertakhta.
Menuntut kita supaya sentiasa bersyukur kepada Tuhan yang mengurniakan kita
keamanan Rahmat bahagia Tuhan kurniakan.
Dapat membangkitkan semangat patrotik cintakan tanah air.
Semua rakyat Malaysia berasa bangga dengan lagu kebangsaan.
Warna
Hitam dan putih melambangkan negeri Pahang.
Merah dan kuning melambangkan negeri Selangor.
Hitam, putih dan kuning melambangkan negeri Perak.
Hitam dan kuning melambangkan Negeri Sembilan.
Lima bilah keris pada perisai melambangkan negeri Perli, Kedah, Kelantan,
Terengganu dan Johor.
Pokok Pinang melambangkan negeri Pulau Pinang.
Bulan sabit berwarna kuning bermaksud Islam sebagai agama rasmi manakala
bintang berpecah 14 melambangkan gabungan 14 buah negeri di Malaysia.
(Wilayah persekutuan adalah kira sebuah negeri)
Cogankata:Bersekutu Bertambah Mutu bermaksud semangat permuafakatan
akan mempereratkan lagi perpaduan antara negeri di Malaysia.
Dua ekor harimau menyokong perisai bermaksud keberanian.
Jata negeri: Lambang Sabah dan Sarawak.
Bunga raya: Lambang bunga kebangsaan negara kita.
Pokok Melaka: Lambang negeri Melaka.
190
TINGKATAN 5
191
Jawapan:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Sebelum merdeka, lagu kebangsaan negara kita ialah lagu kebangsaan British iaitu God Save the Queen.
Lagu Negaraku diambil dari lagu kebangsaan negeri Perak iaitu Terang Bulan.
Tengku Abdul Rahman yang memilih lagu kebangsaan negara kita
Lirik lagu negaraku telah digubah oleh En. Saiful Bahri.
Ia menggambarkan kesetiaan rakyat yang tidak berbelah bahagi kepada negara.
Lima bilah keris pada perisai melambangkan negeri Perli, Kedah, Kelantan, Terengganu dan Johor.
Cogankata yang terdapat pada Jata Negera ialah Bersekutu Bertambah Mutu.
Ia bermaksud semangat permuafakatan akan mempereratkan lagi perpaduan antara negeri di Malaysia.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Sebelum merdeka, lagu kebangsaan negara kita ialah...?

Lagu Negaraku diambil dari lagu kebangsaan negeri Perak iaitu?
Siapakah yang memilih lagu kebangsaan negara kita?
Lirik lagu negaraku telah digubah oleh?
Berikan 1 contoh kepentingan lagu kebangsaan dicipta.
Lima bilah keris yang terdapat pada Jata Negara melambangkan?
Apakah cogankata yang terdapat pada Jata Negara?
Apakah maksud cogankata pada Jata Negara?
Soalan
7.8 LAMBANG-LAMBANG NEGARA PART 2

goo.gl/kCpm5m
Aspek
Ciri-ciri
a.
b.
Sejarah
terciptanya
bendera
negara
c.
d.
e.
f.
Lambang yang
terdapat pada
bendera
Kepentingan
Jalur Gemilang
Majlis Perundangan mengadakan pertandingan reka bentuk bendera peringkat

kebangsaan.
Sejumlah 373 pereka bentuk telah mengambil bahagian dan 3 reka bentuk
terpilih hingga peringkat akhir.
Majlis Perundangan dan akhbar The Malay Mail menjemput orang ramai memberi
pendapat tentang reka bentuk bendera tersebut.
Pada 28 Nov 1949, akhbar The Malay Mail mengistiharkan reka bentuk bendera
ciptaan En. Mohammad Hamzah, iaitu seorong arketik kerajaan Johor telah
terpilih.
Pada 22&23 Feb 1950, beberapa pindaan telah dibuat sebelum diluluskan oleh
Majlis Perundangan Persekutuan.
King George VI kemudiannya telah memperkenalkan reka bentuk bendera
Persekutuan.
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
Warna merah: Keberanian.

Warna putih: Kesucian.
Warna biru: perpaduan rakyat berbiliang kaum.
Warna kuning: kedaulatan raja-raja Melayu.
Bintang berpecah 14: 14 buah negeri dalam Persekutuan Malaysia.
Bulan sabit berwarna kuning: agama Islam sebagai agama rasmi.
Empat belas jalur terdiri daripada warna merah dan putih: gabungan negeri di
Malaysia.
a.
b.
c.
d.
Bendera kebangsaan dapat membezakan Malaysia dengan negara lain.

Berperanan membangkitkan semangat perjuangan.
Dapat menimbulkan rasa bangga terhadap negara kita.
Dikibarkan ketika majlis-majlis rasmi seperti Hari Kebangsaan dan Hari Keputeraan
Yang diPertuan Agong.
Kita akan rasa lebih patriotik apabila Jalur Gemilang dikibarkan.
Lambang perpaduan masyarakat.
Lambang kedaulatan negara.
e.
f.
g.
Soalan
Bagaimanakah cara bendera negara kita dicipta?
Akhbar The Malay Mail telah mengisytiharkan kemenangan reka bentuk bendera ciptaan?
Apakah maksud bulan sabit pada bendera negara kita?
Berikan contoh majlis rasmi yang membawa kepada pengibaran berdera kita.
Jelaskan kepentingan Jalur Gemilang kepada negara kita.
5.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
5.
Majlis Perundangan mengadakan pertandingan reka bentuk bendera peringkat kebangsaan.

Akhbar The Malay Mail telah mengisytiharkan kemenangan reka bentuk bendera ciptaan En. Mohammad Hamzah.
Bulan sabit berwarna kuning melambangkan agama Islam sebagai agama rasmi.
Contoh majlis rasmi yang membawa kepada pengibaran berdera kita Hari Kebangsaan dan Hari Keputeraan Yang diPertuan
Agong.
Ia adalah Lambang perpaduan masyarakat dan lambang kedaulatan negara.
Jawapan:
TINGKATAN 5
192
BAB
PEMBANGUNAN DAN PERPADUAN UNTUK

KESEJAHTERAAN
8.1 Rancangan Malaya Pertama & Rancangan

Malaya Kedua

goo.gl/op1aaF
Rancangan Malaya Pertama (1956 1960)
Matlamat
Strategi
Pembangunan
1.
2.
3.
4.
Membangunkan kawasan luar bandar

Merapatkan jurang perbezaan antara bandar dengan luar bandar
Mengurangkan kadar kemiskinan dikalangan penduduk luar bandar
Mempelbagaikan ekonomi negara supaya tidak bergantung hanya kepada getah dan
bijih timah sahaja
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Pembukaan tanah baru untuk tujuan pertanian

Penanaman semula getah oleh pekebun kecil dan pembukaan ladang digalakkan
Mempelbagaikan hasil pertanian
Perlombongan bijih timah dipergiatkan
Perkhidmatan disediakan seperti kesihatan, pendidikan dan perhubungan
Pembinaan balai polis, kem tentera, mahkamah dan rumah kakitangan kerajaan
Agensi RIDA ditubuhkan untuk memberi pinjaman kepada pekebun kecil
Membantu memasarkan hasil pertanian dan menggalakkan orang Melayu terlibat
dalam perniagaan
9. Agensi FELDA berperanan membuka tanah baru secara besar-besaran untuk
penanaman getah dan kelapa sawit
10. Agensi FAMA membantu petani mengatasi masalah memasarkan
Rancangan Malaya Kedua & Rancangan Malaysia Pertama

Matlamat
1.
Memberi tumpuan terhadap kemudahan infrastruktur sosial seperti pelajaran, kesihatan

dan perumahan
Langakah
dalam
Rancangan
Malaya Kedua
1.
Menubuhkan Bilik Gerakan Negara untuk menyelaras kegiatan pembangunan pada

peringkat negeri, daerah dan kampung
Memperkenalkan Buku Merah yang mengandungi program pelaksanaan dan kaedah
mengesan tahap pencapaian
2.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Apakah matlamat utama Rancangan Malaya Pertama dilancarkan?

RIDA ditubuhkan untuk memberi pinjaman kepada petani kecil. Selain daripada itu, apakah peranan
RIDA?
Apakah peranan agensi FELDA?
Apakah peranan agensi FAMA?
Apakah matlamat utama Rancangan Malaya Kedua dilancarkan?
Apakah tujuan Buku Merah diperkenalkan?
1) Membangunkan kawasan luar bandar 2) Membantu memasarkan hasil pertanian dan menggalakan orang Melayu terlibat dalam
perniagaan 3) membuka tanah baru secara besar-besaran untuk penanaman getah dan kelapa sawit 4) membantu petani mengatasi
masalah memasarkan 5) Memberi tumpuan terhadap kemudahan infrastrktur sosial seperti pelajaran, kesihatan dan perumahan 6)
Memperkenalkan Buku Merah yang mengandungi program pelaksanaan dan kaedah mengesan tahap pencapaian
Jawapan:
TINGKATAN 5
193
8.2 - Rancangan Malaysia Pertama

goo.gl/SQJqeg
Rancangan Malaysia Pertama

1)
2)
3)
4)
5)
Tindakan
6)
7)
8)
9)
1)
2)
3)
4)
Usaha dalam
memajukan
sektor
perindustrian
5)
6)
7)
8)
9)
Memastikan semua program pembangunan memfokuskan kesejahteraan rakyat bagi

membentuk integrasi nasional di antara penduduk Sabah, Sarawak, dan Semenanjung
Mempelbagaikan ekonomi dalam sektor pertanian dan juga perindustrian
Pembukaan tanah baru oleh FELDA dipergiatkan seperti rancangan Tiga Segi Jengka,
Johor Tenggara & Pahang Tenggara
Penubuhan Lembaga Pemulihan dan Penyatuan Tanah Negara (FELCRA) menjalankan
pembangunan ekonomi luar bandar
MARA atau Majlis Amanah Rakyat dan Bank Bumiputera ditubuhkan untuk
menggalakkan penyertaan bumiputera dalam sektor perusahaan dan perdagangan
Penubuhan Perbadanan Nasional Berhad (PERNAS) bertujuan untuk menggiatkan lagi
penyertaan bumiputera dalam perdagangan dan perindustrian
Menubuhkan Institusi Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian (MARDI), menjalankan
penyelidikan dan memperkenalkan teknologi bagi meningkatkan pertanian kecuali
getah
Menubuhkan Lembaga Kemajuan Perindustrian Malaysia (MIDA) dan Lembaga
Penasihat Tarif untuk membangunkan sektor perindustrian
Meluluskan Akta Pelaburan tahun 1969 yang berfungsi menggalakkan kemunculan
industri baru
Kerajaan menumpukan perkembangan industri berat yang berasaskan pelaburan
modal kerana penggunaan teknologi tinggi
Perkembangan perusahaan industri berat memerlukan tenaga kerja mahir
Menubuhkan Perbadanan Industri Berat Malaysia (HICOM) pada akhir tahun 1980
HICOM berperanan mengenal pasti, memulakan dan mengurus industri berat dengan
cekap seperti yang dikendalikan oleh sektor swasta
Untuk menggiatkan perindustrian dan menggalakkan pelaburan asing, perusahaan
baru telah dibuka di Skudai, Senawang, Bintulu, Menggatal dan Likas
Menubuhkan zon perdagangan bebas di Bayan Lepas dan di Sg Way
Melancarkan Pelan Induk Perindustrian untuk menyediakan hala tuju pembangunan
industri dan strategi pembangunan industri
Pengenalan Dasar Penswastaan dan Dasar Persyarikatan Malaysia kerana melibatkan
sektor swasta dalam pembangunan ekonomi negara di samping mengurangkan beban
kewangan kerajaan
Penubuhan Permodalan Nasional Berhad dengan memperkenalkan Amanah Saham
Nasional bagi mengimbangi pemilikan harta dan saham bumiputera
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Berikan contoh pembangunan pertanian yang dilakukan oleh FELDA.

Apakah peranan agensi FELCRA?
Apakah peranan MARA dan Bank Bumiputera?
Apakah tujuan agensi MARDI ditubuhkan?
Apakah peranan HICOM?
Apakah tujuan Amanah Saham Nasional diperkenalkan?
1) Pembukaan tanah baru 2) menjalankan pembangunaan ekonomi luar bandar 3) menggalakkan penyertaan bumiputera dalam
sektor perusahaan dan perdagangan 4) menjalankan penyelidikan dan memperkenalkan teknologi bagi meningkatkan pertanian
kecuali getah 5) mengenal pasti, memulakan dan mengurus industri berat dengan cekap seperti yang dikendalikan oleh sektor swasta
6) mengimbangi pemilikan harta dan saham bumiputera
Jawapan:
TINGKATAN 5
194
8.3 Dasar Ekonomi Baru (DEB)

goo.gl/O67VU7
Rancangan Malaysia Kelima
Tindakan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1.
Dasar
Pertanian
Dasar
Penswastaan
Malaysia
Dasar
Persyarikatan
Malaysia
2.
3.
4.
5.
Kerajaan melonggarkan peraturan mengawal hak milik syarikat

Melonggarkan syarat hak milik pelesenan sektor swasta
Melonggarkan syarat pelaburan modal asing
Meningkatkan pelaburan sektor perindustrian berorientasikan eksport
Meningkatkan kecekapan pengurusan agensi kerajaan
Penubuhan Perbadanan Pelancongan Malaysia bagi melancarkan industri
pelancongan negara dengan melancarkan Tahun Melawat Malaysia pada tahun 1990
Penekanan juga diberi dalam bidang penyelidikan dan pembangunan dengan
meningkatkan kecekapan, tenaga tempatan dan peningkatan produktiviti
Untuk memaksimumkan pendapatan sektor pertanian dengan meningkatkan
kecekapan sektor pengurusan sumber ekonomi negara
Memaksimumkan pendapatan pekebun kecil
Memajukan komoditi utama yang berpotensi untuk dieksport
Menggalakkan pembukaan tanah baru di bawah Rancangan FELDA
Memperkenalkan program pembangunan in-situ iaitu memulihkan tanah yang
berproduktiviti rendah
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Dilancarkan oleh Dato Seri Dr Mahathir Mohammad pada bulan Mac 1983
Untuk memindahkan perkhidmatan tertentu kepada sektor swasta
Mengurangkan beban kewangan kerajaan
Meningkatkan produktiviti dan kualiti barang
Mempercepatkan pembangunan ekonomi negara
Unit Perancang Ekonomi (UPE) telah ditubuhkan
UOE berperanan sebagai jawatankuasa penswastaan yang memberi garis panduan
kepada kementerian atau jabatan yang menjalankan penswastaan
1.
2.
3.
Diperkenalkan pada 25 Feb 1983

Untuk merangsang sektor swasta dalam pembangunan negara
Malaysia dianggap sebagai sebuah syarikat yang dimiliki secara bersama oleh
kerajaan dan swasta. Semua kakitangan kerajaan dan swasta merupakan pemilik
saham
Sebuah panel perunding antara pihak kerajaan dan swasta telah ditubuhkan
Pegawai kerajaan ditempatkan dalam sektor swasta untuk berkongsi kepakaran
Sektor swasta juga perlu memahami dasar kerajaan dan mengutamakan kepentingan
nasional
Pihak kerajaan pula akan memberi perkhidmatan sokongan
4.
5.
6.
7.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Berikan 2 contoh tindakan kerajaan untuk menjayakan Rancangan Malaysia Kelima.

Apakah matlamat Dasar Pertanian Negara diperkenalkan?
Apakah yang dimaksudkan dengan pembangunan in-situ?
Apakah matlamat Dasar Penswastaan dilancarkan?
Apakah peranan Unit Perancangan Ekonomi (UPE)?
Apakah matlamat Dasar Persyarikatan Malaysia dilancarkan?
1) Membasmikan kemiskinan tanpa mengira kaum; Melibatkan semua kaum dalam sektor ekonomi seperti pertanian dan
perniagaan 2) Untuk memaksimumkan pendapatan sektor pertanian dengan meningkatkan kecekapan sektor pengurusan sumber
ekonomi negara 3) memulihkan tanah yang berproduktiviti rendah 4) Untuk memindahkan perkhidmatan tertentu kepada sektor
swasta 5) Mempercepatkan pembangunan ekonomi negara 6) 2. Untuk merangsang sektor swasta dalam pembangunan negara
Jawapan:
TINGKATAN 5
195
8.4 Rancangan Malaysia Kelima

goo.gl/8MKb05
Dasar Ekonomi Baru, DEB (1970 1990)

1.
2.
3.
Matlamat
4.
5.
6.
7.
Agensi
Membasmikan kemiskinan tanpa mengira kaum

Membaiki taraf hidup rakyat bandar dan luar bandar dengan cara meningkatkan daya
pengeluaran negara
Menyusun semula masyarakat yang berbilang kaum dengan menghapuskan
pengenalan kaum mengikut fungsi ekonomi
Melibatkan semua kaum dalam sektor ekonomi seperti pertanian dan perniagaan
Mengurangkan pergantungan negara pada bahan makanan yang diimport dengan
mempelbagaikan tanaman
Menekankan penyertaan bumiputera dalam sektor ekonomi seperti perusahaan dan
perdagangan dengan penubuhan PERNAS, UDA, dan HICOM
Memperkenalkan Dasar Penswastaan, Dasar Persyarikatan Malaysia dan Dasar
Pertanian Negara
Lembaga Padi dan Beras Negara (LPN) menstabilkan harga padi
Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia (LKIM) membangun dan memodenkan industri
perikanan serta meningkatkan taraf hidup nelayan
Perbadanan Pembangunan Bandar (UDA) membangunkan bandar baru
Pihak Berkuasa Kemajuan Pekebun Kecil Getah (RISDA) membantu pekebun kecil
getah dari segi penyelidikan dan penanaman semula getah
Lembaga Pertubuhan Peladang (LPP) membantu golongan petani melibatkan diri
dalam kegiatan koperasi
Petroleum Nasional Berhad (PETRONAS) memajukan sektor perindustrian dan
perniagaan yang berkaitan dengan petroleum
Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri (PKEN) menggalakkan perindustrian dan
perdagangan dengan menyediakan tapak perindustrian, perumahan, ruang pejabat
dan kedai
Permodalan Nasional Berhad (PNB) berperanan mengimbangi pemilikan harta
bumiputera
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Mengapakah kerajaan melancarkan Dasar Ekonomi Baru?

Untuk menjayakan DEB, kerajaan juga telah memperkenalkan beberapa dasar seperti?
Apakah peranan Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia?
Apakah matlamat RISDA ditubuhkan?
Matlamat penubuhan Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri ialah?
membangun dan memodenkan industri perikanan serta meningkatkan taraf hidup nelayan 4) membantu pekebun kecil getah dari segi
penyelidikan dan penanaman semula getah 5) menggalakan perindustrian dan perdagangan dengan menyediakan tapak perindustrian,
perumaham, ruang pejabat dan kedai
1) Membasmikan kemiskinan tanpa mengira kaum 2) Dasar Penswastaan, Dasar Persyarikatan Malaysia dan Dasar Pertanian Negara 3)
Jawapan:
TINGKATAN 5
196
8.5 Dasar Hala Tuju Cara Baru & Dasar

Kependudukan

goo.gl/b7ieW8
Dasar Hala Tuju Cara Baru

1.
2.
3.
4.
Bermatlamat membangunkan kawasan luar bandar

Meningkatkan pendapatan petani dan pekerja desa melalui penglibatan dalam bidang pelaburan dan
program usahawan desa yang terlibat dalam industri pembuatan barang
Mengelompokkan kampung-kampung menjadi penempatan besar supaya kemudahan dapat
disediakan
Pelaksanaan projek pembangunan oleh agensi kerajaan untuk meningkatkan pendapatan penduduk
luar bandar
Matlamat Dasar Kependudukan Negara

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Dilancarkan oleh Dato Seri Dr Mahathir Mohammad pada 29 Mac 1984

Untuk mencapai 70 juta penduduk menjelang tahun 2100
Memberi kesan positif kepada tenaga kerja, peningkatan produktiviti dan peluasan pasaran
Menyumbang ke arah kekuatan politik dan keselamatan negara
Menyelaraskan kadar pertumbuhan penduduk dengan kadar pembangunan sosioekonomi negara
seperti pendidikan, perumahan, kesihatan dan peluang pekerjaan
Memastikan pertambahan penduduk tidak akan mendatangkan masalah kepada negara
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah matlamat Dasar Hala Tuju Cara Baru yang diperkenalkan oleh kerajaan?
Apakah tindakan kerajaan untuk menjayakan Dasar Hala Tuju Cara Baru?
Apakah matlamat Dasar Kependudukan diperkenalkan?
Apakah kesan dari Dasar Kependudukan kepada ekonomi?
1) membangunkan kawasan luar bandar 3) Untuk mencapai 70 juta penduduk menjelang tahun 2100 4) Memberi kesan positif kepada
tenaga kerja, peningkatan produktiviti dan peluasan pasaran
Jawapan:
TINGKATAN 5
197
8.6 Akta Bahasa Kebangsaan

goo.gl/oqWSze
Langkah-langkah untuk meningkatkan penggunaan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan

1.
Menubuhkan Dewan Bahasa dan Pustaka pada tahun 1956
2.
Melancarkan Minggu Bahasa dan Bulan Bahasa
3.
Melancarkan slogan Bahasa Jiwa Bangsa pada tahun 1960
4.
Menubuhkan sekolah menengah yang menggunakan bahasa kebangsaan seperti Sek. Alam Shah,
Sek. Sri Puteri dan Sek. Sultan Abdul Halim
5.
Menukar bahasa penghantar di sekolah rendah Inggeris kepada bahasa kebangsaan secara
berperingkat-peringkat pada tahun 1970
6.
Menubuhkan Universiti Kebangsaan yang menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa penghantar
pada tahun 1977
7.
Menggantikan bahasa Inggeris dengan Bahasa Melayu sebagai bahasa penghantar di semua
sekolah pada tahun 1982
8.
Menggunakan bahasa Melayu di mahkamah pada tahun 1990
Soalan
1.
2.
3.
4.
Apakah peranan Dewan Bahasa dan Pustaka?

Untuk meningkatkan penggunaan bahasa Melayu, apakah slogan yang dilancarkan oleh kerajaan?
Berikan contoh sekolah menengah yang terawal menggunakan bahasa kebangsaan?
Apakah institusi pengajian tinggi yang menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar?
1) meningkatkan Bahasa Melayu sebagai Bahasa kebangsaan 2) Bahasa Jiwa Bangsa 3) Sek. Alam Shah, Sek. Sri Puteri dan Sek. Sultan
Abdul Halim 4) Universiti Kebangsaan
Jawapan:
TINGKATAN 5
198
8.7 Dasar Kebudayaan Kebangsaan & Sukan Alat

Perpaduan

goo.gl/m367ig
Dasar Kebudayaan Kebangsaan

1.
Lahir daripada gagasan Kongres Kebudayaan Kebangsaan yang dilanjurkan oleh Kementerian
Kebudayaan Belia dan Sukan pada tahun 1971
2.
Menjadi panduan dan mengekalkan identiti negara
3.
Mempunyai tiga prinsip
Kebudayaan rakyat asal sebagai tunjang
Budaya lain yang sesuai boleh diterima
Agama Islam sebagai panduan dalam dasar tersebut
4.
Berobjektif untuk memperkukuhkan perpaduan melalui kebudayaan
5.
Memupuk dan memelihara keperibadian kebangsaan
6.
Bertujuan meningkatkan kualiti kehidupan dari aspek kemanusiaan dan keharmonian agar seimbang
dengan pembangunan sosioekonomi
Langkah-langkah untuk menjadikan sukan sebagai alat perpaduan

1.
Penyertaan atlet dalam sukan tidak mengira ideologi atau fahaman politik
2.
Aktiviti sukan tidak mengehadkan penyertaan kepada sesuatu kaum sahaja tetapi memberi peluang
kepada sesiapa yang berminat
3.
Di peringkat sekolah, sukan merupakan aktiviti kokurikulum yang sangat digalakkan
4.
Untuk menggalakkan aktiviti sukan, Majlis Sukan Sekolah-sekolah ditubuhkan di peringkat daerah,
negeri, dan kebangsaan
5.
Temasya Sukan (SUKMA) diadakan dua tahun sekali dan telah memainkan peranan mengeratkan
perpaduan antara kaum dan hubungan antara negeri
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Bagaimanakah Dasar Kebudayaan Kebangsaan dilahirkan?

Apakah tujuan dasar ini digubalkan?
Sebutkan prinsip Dasar Kebudayaan Kebangsaan.
Untuk menggalakkan aktiviti sukan, kerajaan telah bertindak menubuhkan...?
Apakah tujuan Temasya sukan SUKMA yang diadakan dua tahun sekali?
1) Lahir daripada gagasan Kongres Kebudayaan Kebangsaan yang dilanjurkan oleh Kementrian Kebudayaan Belia dan Sukan pada tahun
1971 2) Menjadi panduan dan mengekalkan identiti negara 3) Kebudayaan rakyat asal sebagai tunjang; Budaya lain yang sesuai boleh
diterima; Agama Islam sebagai panduan dalam dasar tersebut 4) Majlis Sukan Sekolah-sekolah 5) mengeratkan perpaduan antara kaum
dan hubungan antara negeri
Jawapan:
TINGKATAN 5
199
8.8 Dasar Pendidikan Kebangsaan

goo.gl/C2bXK1
Langkah-langkah untuk pembentukan dasar pendidikan kebangsaan sebelum merdeka
Laporan Barnes
1950
Laporan FenWu 1951
Ordinan
Pelajaran 1952
Mencadangkan sekolah vernakular Cina terus kekal walaupun bersetuju dengan

sistem pendidikan kebangsaan
Mencadangkan dua sistem persekolahan yang menggunakan dua bahasa

penghantar, iaitu bahasa Inggeris dan bahasa Melayu
Pengajaran bahasa Cina dan Tamil disediakan sekiranya ada permintaan dari ibu
bapa
Bahasa Melayu wajib diajar di sekolah Inggeris dan sekolah Melayu
Tidak dapat dijalankan kerana tentangan masyarakat Cina dan India kerana
kekurangan kewangan dan ancaman pengaruh komunis pada masa itu
Penyata Razak
1956
Mencadangkan sekolah vernakular Melayu, Cina dan Tamil dibubarkan dan

digantikan dengan sekolah kebangsaan
Menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa penghantar pada peringkat rendah dan
bahasa Inggeris sebagai bahasa penghantar pada peringkat menengah dan tinggi
Ditentang oleh masyarakat Cina kerana menganggap bahasa ibunda Cina akan
terjejas
Mencadangkan sistem pendidikan yang sama untuk semua penduduk dan

penyeragaman kokurikulum
Sekolah Umum (rendah) menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa penghantar
Sekolah Jenis Umum (rendah) menggunakan bahasa Inggeris, Cina atau Tamil
sebagai bahasa pengantar
Sekolah menengah Melayu menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa
pengantar dan sekolah menengah Inggeris menggunakan bahasa Inggeris sebagai
bahasa pengantar
Pelajaran bahasa Melayu dan bahasa Inggeris wajib diajar di kedua-dua sekolah
Matlamat pendidikan ialah untuk membentuk bangsa yang bersatu melalui
pendidikan
Dijadikan Ordinan Pelajaran 1957
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah bentuk sistem pendidikan negara yang dicadangkan oleh Laporan Barnes?
Jelaskan cadangan Ordinan Pelajaran 1952.
Mengapakah cadangan Ordinan Pelajaran 1952 tidak dapat dilaksanakan?
Menurut Penyata Razak 1956, dua jenis sekolah akan diperkenalkan iaitu Sekolah Umum dan Sekolah
Jenis Umum. Apakah maksud sekolah tersebut?
Apakah matlamat utama Penyata Razak diperkenalkan?
1) sekolah vernakular Melayu, Cina dan Tamil dibubarkan dan digantikan dengan sekolah kebangsaan 2) dua sistem persekolahan yang
menggunakan dua bahasa penghantar, iaitu bahasa Inggeris dan bahasa Melayu 3) kerana tentangan masyarakat Cina dan India kerana
kekurangan kewangan dan ancaman pengaruh komunis pada masa itu 4) Sekolah Umum (rendah) menggunakan bahasa Melayu sebagai
bahasa penghantar; Sekolah Jenis Umum (rendah) menggunakan bahasa Inggeris, Cina atau Tamil sebagai bahasa pengantar 5) untuk
membentuk bangsa yang bersatu melalui pendidikan
Jawapan:
TINGKATAN 5
200
8.9 Jawatankuasa Kabinet & Falsafah Pendidikan

Negara

goo.gl/5B3sLS
Penubuhan Jawatankuasa Kabinet 1974

1.
Mengkaji semula pelaksanaan sistem pelajaran kebangsaan
2.
Menilai sejauh mana dasar pelajaran kebangsaan dapat melahirkan tenaga manusia yang diperlukan
oleh negara
3.
Mengenal pasti sejauh mana dasar pelajaran dapat melahirkan masyarakat yang bersatu padu dan
berdisiplin
4.
Penekanan terhadap 3M iaitu Membaca, Menulis dan Mengira
5.
Kenaikan darjah secara automatik
6.
Penekanan terhadap pelajaran vokasional dan sukatan pelajaran sekolah swasta
7.
Bahasa Melayu sebagai mata pelajaran wajib dalam peperiksaan
8.
Penekanan terhadap kokurikulum dan disiplin
9.
Kurikulum Baru Sek, Rendah (KBSR) dan Kurikulum Bersepadu Sek. Menengah (KBSM) 1988
menekankan perkembangan jasmani, emosi, rohani dan intelek
Falsafah Pendidikan Negara

a) Pendidikan merupakan usaha yang berterusan untuk memperkembangkan potensi individu secara
menyeluruh dan bersepadu
b) Untuk melahirkan masyarakat yang seimbang dari segi intelek, emosi, jasmani dan rohani
c) Meningkatkan kemahiran berfikir, kecerdasan intelek, kreatif dan berilmu pengetahuan
d) Penguasaan 3M iaitu kemahiran membaca, menulis dan mengira
e) Melahirkan warganegara yang berakhlak mulia, berdisiplin, bertanggungjawab dan berketerampilan
f)
Memiliki sifat jati diri dan mampu menghadapi cabaran
g) Mengutamakan bidang sains, teknologi dan vokasional bagi memenuhi keperluan industri
h)
Mampu memberi sumbangan terhadap keharmonian, kemakmuran keluarga, masyarakat dan

negara
Soalan
1.
2.
3.
4.
Berikan 2 contoh matlamat penubuhan Jawatankuasa Kabinet 1974.

Jawatankuasa Kabinet KBSR & KBSM diperkenalkan untuk memberi penekanan terhadap?
Berikan 2 contoh matlamat Falsafah Pendidikan Negara dilancarkan.
Apakah yang dimaksudkan dengan penguasaan 3M?
1) Megkaji semula pelaksanaan sistem pelajaran kebangsaan; Menilai sejauh mana dasar pelajaran kebangsaan dapat melahirkan tenaga
manusia yang diperlukan oleh negara 2) perkembbangan jasmani, emosi, rohani dan intelek 3) Untuk melahirkan masyarakat yang
seimbang dari segi intelek, emosi, jasmani dan rohani; penguasaan 3M 4) Membaca, Menulis dan Mengira
Jawapan:
TINGKATAN 5
201
8.10 Laporan Rahman Talib

goo.gl/igb3jh
Akta Pelajaran 1961

1.
Bertujuan untuk memupuk semangat perpaduan di kalangan masyarakat
2.
Sekolah Umum dijadikan Sekolah Kebangsaan
3.
Sekolah Jenis Umum dijadikan Sekolah Jenis Kebangsaan
4.
Sekolah rendah yang menggunakan bahasa Inggeris ditukar kepada bahasa Melayu
5.
Pelajaran percuma diberi kepada semua jenis sekolah rendah
6.
Bahasa Melayu dijadikan bahasa pengantar di semua sekolah menengah
7.
Pelajaran agama Islam diajar di sekolah kerajaan yang mempunyai pelajar tidak kurang 15 orang
8.
Di Sekolah Kebangsaan, bahasa Cina dan Tamil akan diajar sekiranya terdapat sekurang-kurangnya
15 orang pelajar
9.
Semua peperiksaan awam akan diadakan dalam bahasa kebangsaan
10. Laporan Rahman Talib dijadikan Akta Pelajaran 1961
Soalan
1.
2.
3.
4.
Di bawah Laporan Rahman Talib, nama sekolah rendah ditukar kepada?

Pelajaran agama Islam diajar di sekolah kerajaan sekiranya apa berlaku?
Di sekolah kebangsaan, mata pelajaran bahasa Tamil dan bahasa Cina akan diajar sekiranya...?
Laporan Rahman Talib akhirnya dikenali sebagai?
1) Sekolah Umum dijadikan Sekolah Kebangsaan; Sekolah Jenis Umum dijadikan Sekolah Jeni Kebangsaan 2) pelajar tidak kurang 15
orang 3) terdapat sekurang-kurangnya 15 orang pelajar 4) Akta Pelajaran 1961
Jawapan:
TINGKATAN 5
202
8.11 Rukun Negara

goo.gl/1EJTja
Peristiwa yang membawa kepada

pengenalan Rukun Negara
a) Ekoran berlakunya tragedi 13 Mei 1969 yang
telah mengancam ketenteraman,
keamanan dan keselamatan negara
Matlamat Rukun Negara

a) Mengukuhkan perpaduan kaum di kalangan
rakyat Malaysia
b) Memelihara corak hidup yang demokratik
b) Penubuhan Majlis Gerakan Negara

(MAGERAN) dipertanggungjawabkan
mengambil alih pentadbiran negara
c) Mencipta sebuah masyarakat yang adil

d) Menjamin sikap liberal terhadap tradisi
kebuayaan yang pelbagai
c) MAGERAN telah menubuhkan Majlis

Perundingan Negara untuk membincang
dan menilai isu perpaduan negara
e) Membina masyarakat progresif yang akan

menggunakan sains dan teknologi
d) Majlis Perundingan Negara kemudiannya

memperkenalkan ideologi negara yang
dikenali sebagai Rukun Negara
Kepentingan prinsip-prinsip Rukun Negara dalam usaha mencipta perpaduan

Kepercayaan
kepada Tuhan
Kesetiaan
kepada Raja
dan Negara
Keluhuran
perlembagaan
Kedaulatan
undangundang
Kesopanan
dan kesusilaan
Menunjukkan agama merupakan pegangan paling utama rakyat Malaysia

Rakyat beragama mudah diurus menjadi warganegara yang baik dan
bertanggungjawab
Perlembagaan Malaysia menetapkan Islam merupakan agama rasmi tetapi agama
lain mudah diamalkan
Menuntut semua rakyat Malaysia memberi kesetiaan kepada raja dan negara
Yang diPertuan Agong merupakan ketua negara dan Raja Melayu merupakan ketua
negeri
Raja merupakan simbol penyatuan rakyat dan pelindung hak istimewa bumiputera
Penderhakaan kepada raja bermaksud penderhakaan kepada negara
Perlembagaan merupakan undang-undang utama bagi sesebuah negara dan
dianggap luhur, unggul serta suci
Keluhuran perlembagaan menuntut rakyat menerima, mematuhi, menyanjung dan
mempertahankannya
Menuntut rakyat Malaysia menghormati undang-undang dengan tidak melakukan
kesalahan di sisi undang-undang
Rakyat akan hidup aman damai apabila kedaulatan undang-undang terpelihara
Rakyat bertanggungjawab memastikan undang-undang negara sentiasa didaulatkan
dan tidak dicabar oleh mana-mana pihak
Nilai murni yang melambangkan keperibadian seseorang individu
Prinsip ini menjamin kehidupan masyarakat yang harmoni, penyayang dan saling
menghormati
Soalan
3.
4.
5.
6.
TINGKATAN 5
203
Jawapan:
2.
Apakah peristiwa yang berlaku yang membawa

kepada pengenalan Rukun Negara?
Apakah
tugas
Majlis
Gerakan
Negara
(MAGERAN)?
Majlis Perundingan Negara diwujudkan untuk?
Majlis Perundingan Negara memperkenalkan
ideologi iaitu?
Berikan 2 contoh matlamat Rukun Negara yang
diperkenalkan
Keluhuran perlembagaan menuntut rakyat supaya?
1) Peristiwa 13 Mei 1969 2) mengambilalih pentadbiran negara 3)

untuk membincang dan menilai isu perpaduan negara 4) ideologi
negara yang dikenali sebagai Rukun Negara 5) Memelihara corak
hidup yang demokratik 6) menerima, mematuhi, meyanjung dan
mempertahankannya
1.
8.12 Malaysia Ke Arah Negara Maju Wawasan

2020

goo.gl/7fXCXK
Cabaran-cabaran dalam pencapaian Wawasan 2020

Membina bangsa
Malaysia yang bersatu
padu.
Dicapai melalui Dasar Pembangunan Nasional, Dasar Bahasa Kebangsaan,

Dasar Kebudayaan Kebangsaan dan Dasar Pendidikan Kebangsaan
Membina masyarakat
berjiwa bebas, tenteram
dan berkeyakinan.
Masyarakat Malaysia perlu berjiwa bebas, berperasaan tenteram, bersikap

terbuka, berkeyakinan diri, bangga dengan apa yang dicapai dan gagah
menghadapi pelbagai cabaran
Masyarakat yang mempunyai kebebasan untuk memilih kerajaan.

Segala perasan tidak puas hati dan teguran kepada kerajaan dan
pemimpin perlu disalir melalui saluran tertentu dalam suasana mesra dan
membina
Masyarakat yang perlu diseimbangkan dengan kemajuan fizikal dalam

bentuk masyarakat berbudaya unggul.
Kepatuhan kepada agama, keberkesanan sistem pendidikan dan
keunggulan institusi kekeluargaan merupakan sumber pembinaan
masyarakat yang bermoral dan beretika
Memupuk dan membina

masyarakat demokratik
yang matang.
Mewujudkan
masyarakat yang
bermoral dan beretika
Mewujudkan
masyarakat yang
matang, liberal dan
bertoleransi.
Membina masyarakat
yang maju dan saintifik.
Mewujudkan
masyarakat berbudaya
penyayang.
Menjamin masyarakat
yang adil dan saksama
ekonominya.
Memupuk dan membina

masyarakat makmur.
TINGKATAN 5
Masyarakat yang tidak bertindak secara melulu.

Menghindarkan diri dan fahaman sempit dan berfikiran terbuka serta sedia
menerima perubahan dan pendapat orang lain.
Pengamalan demokrasi membolehkan masyarakat memilih kerajaan
dengan matang
Masyarakat yang mampu menyerap segala perubahan persekitaran untuk
membina kecemerlangan.
Penguasaan ilmu pengetahuan bertunjangkan sains dan teknologi.
Mempunyai budaya ilmu bagi menjana produktiviti dan amalan kreatif dan
inovatif
Masyarakat yang bermuafakat, saling memahami, menghormati,
bekerjasama dan saling bantu-membantu.
Asas kepada masyarakat penyayang ialah kepatuhan kepada agama, nilainilai murni amalan tradisi dan institusi kekeluargaan.
Kasih sayang dalam masyarakat bermula dari kasih sayang dalam keluarga
Kemahuan sesebuah negara hanya dirasai oleh kelompok tertentu dan
boleh membawa kepada rasa tidak puas hati serta boleh mencetuskan
rusuhan kaum seperti peristiwa 13 Mei 1969.
Bagi menjaminkan ekonomi, kerajaan melancarkan Rancangan
Pembangunan Lima Tahun, Rancangan Pembangunan Luar Bandar, Dasar
Ekonomi Baru dan Dasar Pembangunan Nasional.
Masyarakat yang hidup dalam kemewahan dan mempunyai taraf hidup
yang tinggi.
Pada masa yang sama, tiada masyarakat yang hidup melarat dalam
kemiskinan.
Pendapatan isi rumah berada pada tahap yang begitu tinggi, begitu juga
dengan pendapatan negara
204
TINGKATAN 5
205
Jawapan:
1) melalui Dasar Pembangunan Nasional, Dasar Bahasa Kebangsaan, Dasar Kebudayaan Kebangsaan dan Dasar Pendidikan Kebangsaan
2) Masyarakat yang mempunyai kebebasan untuk memilih kerajaan. 3) Segala persaan tidak puas hati dan teguran kepada kerajaan dan
pemimpin perlu disalur melalui saluran tertentu dalam suasana mesra dan membina 4) Kepatuhan kepada agama, keberkesanan sistem
pendidikan dan keunggulan institusi kekeluargaan merupakan sumber pembinaan masyarakat yang bermoral dan beretika 5) Masyarakat
yang bermuafakat, saling memahami, menghormati, bekerjasama dan saling bantu-membantu 6) Rancangan Pembangunan Lima Tahun,
Rancangan Pembangunan Luar Bandar, Dasar Ekonomi Baru dan Dasar Pembangunan Nasional. 7) Masyarakat yang hidup dalam
kemewahan dan mempunyai taraf hidup yang tinggi.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1.
Cabaran pertama Wawasan 2020 ialah untuk membentuk masyarakat yang bersatu padu.
Bagaimanakah perpaduan boleh dicapai?
Apakah maksud membina masyarakat yang demokratik?
Apakah maksud membina masyarakat yang matang?
Apakah syarat untuk membentuk masyarakat yang bermoral dan beretika?
Apakah maksud masyarakat yang berbudaya penyayang?
Bagi menjamin keadilan ekonomi, kerajaan telah melancarkan beberapa rancangan seperti?
Apakah yang dimaksudkan dengan masyarakat yang makmur?
Soalan
BAB
MALAYSIA DALAM KERJASAMA ANTARABANGSA
9.1 Perang Dingin

goo.gl/lF1GhR
1.
2.
Perang Dingin
Terbentuk daripada blok dunia yang berasaskan geopolitik
Tidak berlaku sebarang konflik bersenjata secara langsung
Amerika Syarikat
Kuasa-kuasa
Besar Perang
Dingin
Soviet Union
Sebab-sebab Berlakunya Perang Dingin

Sebab
1.
2.
3.
4.
5.
Perbezaan ideologi dan fahaman politik

Persaingan kuasa Blok Kapitalis yang diketuai oleh Amerika dengan Blok Komunis yang diketuai oleh
Soviet Union
Kedua-dua blok ini cuba menunjukkan kekuatan masing-masing
Mereka cuba meluaskan pengaruh masing-masing di Eropah dan di Asia melalui bantuan ekonomi dan
ketenteraan
Mereka juga cuba mempengaruhi Negara Dunia Ketiga dengan tawaran pertahanan dan ekonomi
Kesan-kesan Perang Dingin
1.
2.
3.
4.
5.
Kesan
Terbentuknya blok dunia kepada Blok Kapitalis, Blok Komunis dan Blok Dunia Ketiga
Terbentuknya pakatan tentera oleh Amerika dan sekutunya yang dikenali sebagai NATO
Soviet Union dan negara komunis menubuhkan Pakatan Warsaw
Amerika Syarikat membentuk Pertubuhan Perjanjian Asia Tenggara (SEATO) untuk menyekat pengaruh
komunis
Berlakunya perlumbaan senjata antara Blok Kapitalis dengan Blok Komunis
TINGKATAN 5
206
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Bagaimanakah boleh berlakunya Perang Dingin?

Sebutkan dua kuasa Eropah yang terlibat dalam Perang Dingin.
Sebab utama berlakunya Perang Dingin ialah perbezaan fahaman politik yang membentuk dua blok
iaitu?
Kedua-dua blok ini cuba mencari sokongan di Eropah dan Asia melalui?
Mereka juga mempengaruhi negara dunia ketiga dengan cara?
Kesan Perang Dingin terbentuknya blok dunia kepada tiga iaitu?
Amerika Syarikat telah membentuk pakatan tentera yang dikenali sebagai?
Apakah yang dibentuk oleh Soviet Union dan sekutunya?
1) Perang Dingin terbentuk daripada blok dunia berasaskan geopolitik tanpa berlakunya sebarang konflik berenjata. 2) Amerika Syarikat,
Soviet Union. 3) Blok Kapitalis dan Blok Komunis. 4) meluaskan pengaruh masing-masing di Eropah dan di Asia melalui bantuan ekonomi
dan ketenteraan. 5) tawaran pertahanan dan ekonomi. 6) Blok Dunia Ketiga. 7) NATO. 8) Pakatan Warsaw.
Jawapan:
TINGKATAN 5
207
9.2 Perang Dunia Pertama

goo.gl/xiyejB
Faktor-faktor yang Mendorong Tercetusnya Perang Dunia Pertama pada tahun 1914-1918
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Faktor
Penyatuan oleh negara-negara kecil Eropah menjadi sebuah negara bangsa yang besar seperti Jerman
dan Itali
Sikap negara Eropah yang suka mempamerkan kekuatan masing-masing
Mereka juga bersaing untuk membesarkan tanah jajahan seperti Jerman, Itali, Britain, Perancis, AustriaHungary dan Rusia
Kuasa besar mula bersaing untuk membentuk lingkungan pengaruh masing-masing untuk mendapatkan
bahan mentah untuk memasarkan barangan siap mereka
Persaingan ini telah menyebabkan munculnya sistem pakatan di negara Eropah
Perikatan Kuasa Tengah terdiri daripada Austria-Hungary dan Jerman
Pakatan Bertiga terdiri dari Rusia, Perancis dan Britain
Peristiwa yang Mempercepatkan Berlakunya Perang Dunia Pertama 1914-1918

Faktor
Archduke Franz Ferdinand iaitu pewaris Raja Austria-Hungary dan isterinya telah dibunuh ketika melawat
bandar Sarajevo di Bosnia
2. Pembunuhan telah dilakukan oleh seorang pemuda Serbia pada 28 Jun 1914
3. Austria-Hungary mendapat sokongan daripada Jerman dalam pengisytiharan perang ke atas Serbia
4. Serbia pula mendapat mendapat sokongan dari Rusia
5. Jerman telah bertindak menyerang Perancis melalui negara Belgium
6. Tindakan ini telah menimbulkan kemarahan sekutunya Britain
7. Britain kemudiannya melibatkan diri dengan menyerang Jerman
8. Itali yang pada peringkat awalnya bersikap berkecuali kemudiannya bertindak menyokong Rusia dan
Britain
9. Sebuah kapal dagang Amerika telah ditembak oleh Jerman ketika melalui Selat Inggeris
10. Amerika bertindak membantu Pakatan Bertiga yang membawa kepada kekalahan Jerman
1.
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Salah satu faktor yang mendorong berlakunya Perang Dunia Pertama ialah persaingan antara kuasa
Eropah untuk meluaskan tanah jajahan seperti?
Perikatan Kuasa Tengah terdiri daripada?
Pakatan Bertiga terdiri dari?
Apakah peristiwa yang berlaku yang mempercepatkan berlakunya Perang Dunia Pertama?
Siapakah yang membunuh pewaris Raja Austria-Hungary?
Mengapakah British melibatkan diri dalam perang dengan bertindak menyerang Jerman?
Mengapakah Amerika Syarikat melibatkan diri dalam Perang Dunia Pertama dengan membantu
Pakatan Bertiga?
1) Jerman, Itali, Britain, Perancis, Austria-Hungary, dan Rusia. 2) Austria-Hungary dan Jerman. 3) Rusia, Perancis dan Britain. 4) Archduke
Franz Ferdinand iaitu pewaris Raja Austria-Hungary dan isterinya telah dibunuh ketika melawat bandar Sarajevo di Bosnia. 5) Seorang
pemuda Serbia. 6) Jerman teah bertindak menyerang Perancis melalui negara Belgium. Tindakan ini telah menimbulkan kemarahan
sekutunya Britain. 7) Sebuah kapal dagang Amerika telah ditembak oleh Jerman ketika melalui Selat Inggeris.
Jawapan:
TINGKATAN 5
208
9.3 Perang Dunia Kedua

goo.gl/KnWyh1
Faktor-faktor yang Menyebabkan Berlakunya Perang Dunia Kedua
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Faktor
Jerman tidak puas hati dengan Perjanjian Versailles kerana mereka kehilangan tanah jajahan
Jerman dipaksa membayar ganti rugi kepada negara yang menang
Jerman diarah mengurangkan angkatan tenteranya
Kemunculan Adolf Hitler sebagai pemimpin baru Jerman yang memimpin Parti Nasional Socialis
Hitler melanggar Perjanjian Versailles, apabila membesarkan angkatan tentera
Beliau berjaya mengembalikan semangat nasionalis dalam kalangan rakyatnya
Itali pula marah kepada Pakatan Bertiga kerana tidak mendapat apa-apa tanah jajahan
Benito Musolini yang menjadi pemimpin Itali bertindak menyerang Habsyah
Beliau kemudiannya menceroboh Perancis pada tahun 1940
Jepun pula melancarkan dasar Meiji dengan matlamat menjadikan Jepun negara industri dan kuasa
ketenteraan
Jepun berasa bertanggungjawab untuk membebaskan negara Asia dari cengkaman penjajah Barat
Jepun menceroboh Mancuria dan China
Amerika berasa bimbang dengan tindakan Jepun
Amerika Syarikat kemudiannya menandatangani Perjanjian Washington untuk menyekat bahan mentah
ke Jepun
Amerika juga menghadapi masalah kemelesetan ekonomi
Peristiwa yang Mencetuskan Perang Dunia Kedua

Peristiwa
Jerman melancarkan serangan ke atas Poland dari arah barat, manakala Soviet Union bertindak
menyerang Poland dari arah timur
2. Tindakan Jerman menyebabkan Britain dan Perancis mengisytiharkan perang ke atas Jerman
3. Jepun melancarkan serangan mengejut ke atas Pearl Harbour dan berjaya memusnahkan angkatan
perang Amerika di Lautan Pasifik
4. Jepun kemudiannya menewaskan British di Tanah Melayu dan Singapura pada September 1942
5. Amerika Syarikat, Britain, Perancis, dan Soviet Union membentuk pakatan dikenali sebagai Kuasa
Bersekutu
6. Jerman Itali dan Jepun membentuk pakatan dikenali sebagai Kuasa Paksi
7. Kuasa Bersekutu akhirnya berjaya mengalahkan Jerman dalam perang di Eropah
8. Amerika Syarikat kemudiannya menumpukan perhatian sepenuhnya atas Jepun
9. Atas arahan Presiden Amerika Syarikat, Harry Truman, bom atom digugurkan di Hiroshima untuk
mengelakkan perang berpanjangan
10. Dua hari kemudian bom atom kedua digugurkan di Nagasaki yang menyebabkan kekalahan Jepun
1.
TINGKATAN 5
209
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Kemunculan Adolf Hitler telah berjaya menyatukan rakyat Jerman. Apakah yang beliau menubuhkan?
Apakah tindakan Hitter yang langgar Perjanjian Versailles?
Mengapakah Italy marah kepada Pakatan Bertiga?
Jepun juga mula terlibat dalam Perang Dunia Kedua. Apakah yang telah berlaku?
Apakah tindakan Amerika Syarikat ke atas Jepun?
Apakah yang berlaku sebaik sahaja Jerman menyerang Poland?
Kemunculan Kuasa Bersekutu dianggotai oleh?
Kuasa Paksi pula dianggotai oleh?
Bagaimanakah Jepun dikalahkan dalam Perang Dunia Kedua?
1) Parti Nasional Socialis. 2) Beliau membesarkan angkatan tentera. 3) Itali tidak mendapat apa-apa tanah jajahan. 4) Jepun menceroboh
Mancuria dan China. 5) Amerika Syarikat menandatangani Perjanjian Washington untuk menyekat bahan mentah ke Jepun. 6) Britain dan
Perancis mengisytiharkan perang ke atas Jerman. 7) Amerika Syarikat, Britain, Perancis, dan Soviet Union. 8) Jerman, Itali dan Jepun. 9)
Amerika Syarikat menggugurkan bom atom di Hiroshima dan Nagasaki.
Jawapan:
TINGKATAN 5
210
9.4 Faktor Yang Mempengaruhi Dasar Luar

Malaysia

https://goo.gl/HSBKqb
Matlamat dan Tujuan Penubuhan Persatuan Asia Tenggara (ASA)
1.
2.
3.
4.
Huraian
Untuk melindungi negara anggota dari ancaman komunis
Menjalin kerjasama dalam bidang ekonomi dan sosial
Memberikan dan menyediakan kemudahan latihan dan penyelidikan dalam bidang sains dan teknologi
dalam kalangan negara anggota
Mengekalkan serta menjamin keselamatan dan kestabilan politik negara-negara serantau
Faktor-faktor Penubuhan Persatuan Asia Tenggara (ASA) Dibubarkan
1.
2.
3.
4.
Faktor
Tidak ada kerjasama yang erat dalam kalangan anggota
ASA dianggap pertubuhan yang anti pemerintahan Presiden Soekarno di Indonesia
Timbulnya kesangsian kerana Malaysia mempunyai perjanjian ketenteraan dengan Britain sementara
Filipina dan Thailand mempunyai perjanjian ketenteraan dengan Amerika Syarikat
Pertelingkahan yang berlaku antara Malaysia dengan Filipina tentang penubuhan Malaysia telah
membawa kepada pembubaran ASA.
TINGKATAN 5
211
9.5 Pertubuhan Komanwel

https://goo.gl/JAASxU
Latar Belakang Komanwel

Huraian
Dibentuk pada tahun 1931
Dianggotai oleh bekas tanah jajahan British yang merdeka
Keanggotaannya 54 negara
Sekretariatnya di London yang didirikan pada tahun 1965
Matlamat penubuhan untuk mewujudkan semangat setiakawan dalam kalangan negara anggota dan
mewujudkan kerjasama dalam pelbagai bidang
6. Mesyuarat Ketua-ketua Kerajaan Komanwel (CHOGM) akan diadakan dua tahun sekali
7. Bahasa Inggeris merupakan bahasa perhubungan antara negara anggota
8. Sistem pentadbiran negara anggota mengikut sistem pentadbiran British
9. Sistem perundangan dan kehakiman juga berdasarkan sistem British
10. Raja Britain merupakan Ketua Komanwel
11. Semua anggota Komanwel dianggap setaraf
1.
2.
3.
4.
5.
Faedah yang Diperolehi oleh Malaysia apabila Menyertai Komanwel
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Faedah
Membantu Malaysia dalam menghadapi ancaman komunis
Melalui perjanjian pertahanan Malaysia dengan Britain, Australia dan New Zealand akan
mempertahankan Malaysia jika diserang musuh
Membantu Malaysia semasa berkonfrontasi dengan Indonesia
Menjadi tuan rumah dalam mesyuarat Ketua-ketua Negara Komanwel (CHOGM) di Kuala Lumpur tahun
1989
Pengisytiharan Deklarasi Langkawi
Eksport Malaysia ke negara Komanwel dikenakan cukai yang rendah
Di bawah Rancangan Colombo, menyediakan bantuan teknikal dan biasiswa dalam bidang pendidikan
Malaysia berjaya menganjurkan sukan Komanwel tahun 1998
Malaysia dapat menyuarakan penentangan terhadap dasar Aparteid di Afrika Selatan
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Siapakah anggota Pertubuhan Komanwel?

Apakah matlamat Pertubuhan Komanwel ditubuhkan?
Berapakah jumlah negara anggota Komanwel?
Siapakah yang menjadi ketua Komanwel?
Sebaik sahaja menyertai Komanwel, Malaysia telah menandatangani Perjanjian Pertahanan dengan?
Di bawah Rancangan Colombo, apakah yang telah disediakan oleh Komanwel?
1) Bekas tanah jajahan British yang merdeka. 2) Matlamat penubuhan adalah untuk mewujudkan semangat setiakawan dalam kalangan
negara anggota dan mewujudkan kerjasama dalam pelbagai bidang. 3) 54. 4) Raja Britain. 5) Britain, Australia dan New Zealand. 6)
Bantuan teknikal dan biasiswa dalam bidang pendidikan.
Jawapan:
TINGKATAN 5
212
9.7 Pergerakan Negara-negara Berkecuali (NAM)

goo.gl/mTyjxO
Latar Belakang NAM
1.
2.
3.
4.
Huraian
Ditubuhkan pada September 1961 semasa kemuncak Perang Dingin
Ahlinya dari negara membangun di Asia, Afrika dan Amerika Selatan
Anggotanya terdiri dari 113 buah negara, manakala 16 negara sebagai pemerhati dan 28 negara
merupakan tetamu jemputan
Malaysia NAM menganggotainya pada tahun 1970
Matlamat Penubuhan Pergerakan Negara-Negara Berkecuali (NAM)
1.
2.
3.
4.
5.
Matlamat
Mengekalkan keamanan dunia tanpa menyokong blok barat atau blok komunis
Mengelakkan campurtangan asing dalam hal ehwal sesebuah negara
Menghormati kedaulatan sesebuah negara
Menyelesaikan pertelingkahan secara rundingan
Mewujudkan persefahaman serta menghormati hak asasi manusia
Peranan Malaysia dalam Pergerakan Negara-Negara Berkecuali
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Peranan
Dalam sidang kemuncak NAM ke-7 di New Delhi (1987), Malaysia telah membuat usul kerjasama
ekonomi, isu Palestin dan Benua Antartika
Dalam sidang kemuncak ke-8 di Harare (Zimbabwe), Malaysia membuat cadangan mengenai Dasar
Aparteid di Afrika Selatan
Pada tahun 1989, Malaysia diberi penghormatan apabila dipilih sebagai Naib Presiden dalam sidang
kemuncak NAM di Belgrade, Yugoslavia
Malaysia dilantik sebagai ahli Kumpulan 16 yang membincangkan isu keganasan politik negara anggota
Pada tahun 2003, Malaysia menjadi tuan rumah dalam sidang kemuncak NAM ke-13
Dalam sidang kemuncak ini dua negara anggota baru didaftarkan iaitu Timur Leste dan Pulau Catalina
Deklarasi Kuala Lumpur dikeluarkan tentang kedudukan Palestin dan serangan Amerika ke atas Iraq
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Bilakah NAM ditubuhkan?

Ahlinya terdiri dari negara?
Apakah matlamat utama NAM ditubuhkan?
Dalam Sidang Kemuncak NAM Ke-7 di New Delhi , Malaysia telah membuat usul?
Dalam Sidng Kemuncak NAM di Belgrade Yugoslavia, Malaysia dipilih sebagai?
Malaysia telah dipilih sebagai Ahli Kumpulan 16 yang berperanan untuk?
Dalam Sidang Kemuncak NAM ke-13 di Malaysia, dua buah negara baru menyertai NAM iaitu?
1) September 1961. 2) Negara membangun di Asia, Afrika dan Amerika Selatan. 3) Mengekalkan keamanan dunia tanpa menyokong blok
barat atau blok komunis. 4) kerjasama ekonomi, isu Palestin dan Benua Antartika. 5) Naib Presiden. 6) membincangkan isu keganasan
politik negara anggota. 7) Timur Leste dan Pulau Catalina.
Jawapan:
TINGKATAN 5
213
9.8 Pertubuhan Negara-Negara Selatan

goo.gl/1ftq3j
Negara-Negara Selatan
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Huraian
Negara-Negara Selatan juga dikenali sebagai Negara Dunia Ketiga
Negara-negara ini mempunyai banyak persamaan dari segi latar belakang ekonominya dan pernah
dijajah oleh kuasa Barat
Negara-negara ini masih bergantung kepada negara maju dalam pemasaran bahan mentah
Negara-negara ini tidak mempunyai kepakaran dan modal untuk memproses bahan mentah menjadi
barangan siap
Pergantungan kepada negara maju ini membawa kepada sistem perdagangan yang tidak adil seperti
kawalan terhadap harga barang mentah
Pengenalan kadar faedah yang tinggi terhadap pinjaman oleh negara maju merupakan sesuatu yang
membebankan
Matlamat kumpulan ini adalah untuk mengatasi harga eksport bahan-bahan mentah dan meningkatkan
kerjasama ekonomi dan teknikal dalam kalangan negara anggota tanpa bergantung kepada negara
maju
Peranan yang Dimainkan oleh Malaysia dalam Negara-Negara Selatan
1.
2.
3.
4.
Peranan
Dato Seri Dr. Mahathir Mohamad mencadangkan penubuhan Suruhanjaya Selatan-Selatan
Suruhanjaya ini kemudiannya dikenali sebagai Kumpulan 16 atau G15 pada tahun 1989
Sidang kemuncak G15 yang pertama diadakan di Kuala Lumpur pada tahun 1990
G15 telah merancang kerjasama dalam bidang
a. Sains dan teknologi
b. Penubuhan Pertukaran Data Pelaburan Perdagangan dan Teknologi Selatan di Kuala Lumpur
c. Penubuhan Sistem Keistimewaan Perdagangan Global
d. Penubuhan kemudahan kredit dan mekanisme kewangan pembiayaan perdagangn
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah persamaan antara Negara-Negara Selatan?

Mengapakah Negara-negara Selatan masih bergantung kepada negara maju dalam proses
pemasaran?
Apakah matlamat Pertubuhan Negara-Negara Selatan?
Bagi mengatasi masalah Negara-Negara Selatan, apakah yang dicadangkan oleh Perdana Menteri
Dato Seri Dr. Mahathir?
G15 telah bekerjasama dalam bidang ekonomi. Berikan 2 contoh kerjasama tersebut.
1) Mereka pernah dijajah oleh kuasa Barat. 2) Negara-negara Selatan tidak mempunyai kepakaran dan modal untuk memproses bahan
mentah menjadi barangan siap. 3) Untuk mengatasi harga eksport bahan-bahan mentah dan meningkatkan kerjasama ekonomi dan
teknikal dalam kalangan negara anggota tanpa bergantun kepada negara maju. 4) Penubuhan Suruhanjaya Selatan-Selatan. 5) Sains dan
teknologi, penubuhan Sistem Keistimewaan Perdagangan Global.
Jawapan:
TINGKATAN 5
214
9.9 Pertubuhan Persidangan Islam (OIC)

goo.gl/VTYtbc
Matlamat Penubuhan Pertubuhan Persidangan Islam (OIC)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Matlamat
OIC ditubuhkan dengan matlamat mengeratkan hubungan antara negara Islam dalam pelbagai bidang
Bersuara dalam satu nada bagi kepentingan umat Islam
Mengelakkan persengketaan sesama negara Islam
Memastikan tempat-tempat suci umat Islam dihormati dan tidak dicemari
Memberi bantuan kepada negara Islam yang kurang maju seperti Sudan, Nigeria dan Chad
Memberi bantuan kepada negara Islam yang bermasalah seperti menghantar pasukan perubatan di
Lubnan, Bosnia dan Afghanistan
Menubuhkan Bank Pembangunan Islam bagi memberikan perkhidmatan kewangan kepada negara
anggota
Peranan Malaysia dalam Pertubuhan Persidangan Islam (OIC)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Peranan
Idea penubuhan OIC dicetuskan oleh Tungku Abdul Rahman, tahun 1971
Tunku Abdul Rahman dilantik menjadi Setiausaha Agung OIC pertama
Malaysia menjadi perantara menyelesaikan peperangan Iran dengan Iraq
Menyokong perjuangan rakyat Palestin untuk mendapatkan semula tanah air mereka dari Israel
Menjadi tuan rumah Persidangan OIC tahun 1974 & 2003
Menganjurkan persidangan menentang pengganas dalam kalangan negara Islam
Tawaran biasiswa kepada pelajar dari negara OIC yang belajar di University Islam Antarabangsa (UIAM)
Mencadangkan penggunaan dinar emas dalam kalangan negara Islam
Faedah yang Diperolehi oleh Malaysia dengan Menyertai Pertubuhan OIC
1.
2.
3.
4.
Faedah
Mendapat pinjaman dari Bank Pembangunan Islam untuk melaksanakan projek demi kepentingan rakyat
Mendapat bantuan dari OIC ketika penubuhan UIAM
Menerima pengiktirafan Tunku Abdul Rahman sebagai Setiausaha Agung OIC pertama
Menjadi tuan rumah Persidangan OIC tahun 2003 di Putrajaya
Soalan
1.
2.
3.
4.
5.
Apakah matlamat utama Pertubuhan OIC?

OIC telah membantu negara anggota yang kurang maju seperti..?
OIC juga membantu negara anggota yang bermasalah seperti?
Siapakah tokoh yang mencadangkan penubuhan OIC?
Berikan 3 contoh peranan Malaysia dalam OIC.
1) Untuk mengeratkan hubungan antara negara Islam dalam pelbagai bidang. 2) Sudan, Nigeria, dan Chad. 3) Lubnan, Bosnia, dan
Afghanistan. 4) Tungku Abdul Rahman. 5) Menjadi tuan rumah Persidangan OIC tahun 1974 & 2003, menganjurkan persidangan
menentang pengganas dalam kalangan negara Islam, dan mencadangkan penggunaan dinar emas dalam kalangan negara Islam.
Jawapan:
TINGKATAN 5
215

Edunation Sejarah Ebook PDF

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Edunation Sejarah Ebook PDF

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

Hak cipta terpelihara.

Untuk kegunaan bukan-komersial sahaja.

Pembinaan Negara Dan Bangsa

Pengukuhan Negara Dan Bangsa

Sistem Pemerintahan Dan

Pembangunan Dan Perpaduan

Pembinaan Negara Dan Bangsa

Kesedaran Pembinaan Negara

Kemunculan Dan Perkembangan

Malaysia Dalam Kerjasama

Cara Menggunakan eBook EduNation

Peperiksaan dah hampir dan

YA. SPM bermula esok! Arghh!!!

Belajar nota ringkas dan padat

Ada masalah memahami sesuatu

YA, tak paham lagi topik ni

TIDAK, ada masa lagi kut, tapi

Ah, anak murid cemerlang ni! Klik link

TIDAK, saya OK jerr...

Terima kasih, EduNation! Saya dah pakar

Panduan Lanjut untuk Menonton Video EduNation

CARA 1: Dengan menggunakan link atau pautan

CARA 2: Dengan menggunakan kod QR untuk menonton video

CARA 3: Melalui laman web EduNation

CARA 4: Melalui Youtube

9. Tontonlah juga video EduNation untuk subjek-subjek yang lain melalui

Tips menonton video EduNation

di sudut kanan bawah skrin video Youtube

tersebut. Klik speed dan seterusnya pilih kelajuan yang dikehendaki.

Selepas itu, tekan butang Esc pada keyboard atau klik

butang exit fullscreen

3. Klik http://goo.gl/cJI9Os dan tontonilah juga video-video The Sejarah

KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA

1.0 - Zaman Pra-Sejarah

Manusia hidup secara nomad (berpindah-randah)

Membina penempatan kekal

Di manakah tempat tinggal manusia pada Zaman Paleolitik dan Mesolitik?

1.1 Makna-makna Tamadun

Apakah maksud tamadun menurut Bahasa Arab?

1.2 Ciri-ciri Tamadun

Cara hidup yang sistematik.

Kehidupan lebih teratur.

Raja : Ketua pemerintahan, wakil Tuhan di muka bumi.

Lahirnya pekerja mahir.

Manusia percaya ada kuasa ghaib yang menguasai alam.

Bahasa terawal : Yunani, Sanskrit

Nyatakan enam ciri-ciri tamadun manusia.

1.3 Tamadun Mesopotamia (Bahagian 1)

Dua bahagian : utara Bahgdad, selatan Baghdad

Membina penempatan kekal.

Wujudnya perkampungan, kemudian membentuk bandar

Terbentuknya negara kota yang terletak di sepanjang sungai.

Kish, Nippur, Lagash, Uruk, Ur, Eridu, Assur, Mari

1.3 Tamadun Mesopotamia (Bahagian 2)

Apakah kawasan utama dalam negara kota tamadun Mesopotamia?

1.3 Tamadun Mesopotamia (Bahagian 3)

Tamadun Mesopotamia memberi sumbangan dalam bidang astronomi dan ilmu

Apakah kepentingan penciptaan roda?

1.4 Tamadun Mesir Purba (Bahagian 1)

Manusia mula mendiami Lembah Sungai Nil pada zaman Logam.

Firaun merupakan raja yang berkuasa mutlak dan dianggap suci.

Apakah punca terbentuknya tamadun Mesir Purba?

1.4 Tamadun Mesir Purba (Bahagian 2)