Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
psiquiatra
MarcusLeoni/Folhapress
ApsicanalistaVeraFonsecafalasobreaatualidadedapsicanlise
JULIANACUNHA
DESOPAULO
09/07/201602h00
Publicidade
ParaIvanIzquierdo,78,neurocientistamaiscitadodaAmricaLatina,apsicanlisefoisuperadapelos
estudosdeneurocincia."coisadequandonotnhamoscondiesdefazertestes,veroqueacontecia
nocrebro.Hojeapessoavaimefalareminconsciente?Ondefica?",disseFolhaementrevista.
AfalafoirebatidapordezenasdepsicanalistasetambmcontestadaporVeraFonseca,diretora
cientficadaSociedadeBrasileiradePsicanlise,regionalSoPaulo.
Ementrevista,elaafirmaqueIzquierdopareceterumconceitodapsicanlisede60anosatrseque
neurocientistas"interessadosemabrirjanelas"tmcriadoumdilogocriativocomapsicanlise,oquefez
comquevriastesesdaltimafossemconfirmadas.
Leiaabaixo.
*
FolhaOprofessorIvanIzquierdodissequeaneurocinciahaviasuperadoaprticapsicanalticae
quehojetcnicascomoaterapiacognitivaseriamhojemaisinteressantesefrutferasparaos
pacientes.Oqueasenhorapensadisso?
VeraFonsecaIvanIzquierdopareceteroconceitodapsicanliseprevalentehuns60anos.Oquese
observaquevriosneurocientistas,aquelesinteressadosem"abrirjanelas",tmseempenhadoemcriar
umdilogocriativocomapsicanlise.Oquesaiudissofoiumpanoramamuitointeressante,noqualvrias
tesesdapsicanliseforamconfirmadas.
Quandoeledizqueapsicanlisefoisuperada,umabobagem.Osavanosdaneurocinciapodem
superarosdadoscientficoscomosquaisFreudtrabalhavasuapoca,masnoapsicanlisecomoum
todoporumarazosimples:apsicanlisetrabalhasempartecomoauxliodasneurocincias.Seas
duasprticasfossemcoextensivas,teramosdelidarcomahiptesedeque,sechegssemosresposta
mximadacinciabiolgica,teramosarespostafinalsobreoindivduoeseusofrimento.Essauma
hipteseredutora.
Asenhorapoderiadaralgumexemplodessaconvergnciaentrepsicanliseeneurocincia?
Claro,possocitarvrios.Primeiro,osneurocientistastmenfatizadoafunodossonhosna
transformaodasmemriasdecurtoprazoparaasdelongoprazo,oqueconvergecomoquetemsido
discutidonosltimostempospelapsicanlise,ouseja,afunodossonhosnasimbolizaoeassimilao
dasnovasexperinciasvividaspeloindivduo.Haindaaquestodasdisposiesinatasdorecmnascido
paraarelaocomocuidador,jconsideradasporMelanieKlein[psicanalistaaustraca]eamplamente
comprovadaspelaspesquisasemdesenvolvimentohumano.
Vriospesquisadoresenfatizamaimportnciadesecombinarasabordagensdapsicanliseeda
neurocinciaparaalargarohorizontedacompreensodanaturezahumana,umaobservandoos
fenmenosmentaisdaperspectivasubjetiva,dedentroparaforaaoutranosentidocontrrio,atravsde
umaobjetivaodosfenmenosobservados.Asduasdisciplinasseenriquecemcomessarelao,quando
serespeitaametodologiaeaepistemologiaprpriasdecadauma.
Issoficamaisclaroaindanodomniodanoodeinconsciente,paratocarnopontolevantadopor
Izquierdo.OtrabalhodeHeatherBerlin,queneurocientistacognitivista,porexemplo,dizqueinevitvel
queasduasreascompartilhemdeestudosumadaoutra.
NovoudizerqueIzquierdosejaonicoapensardessemodo,masaopiniodelenonenhum
consensoentrepesquisadoresdarea,demodoalgum.
Maselenodissequeosestudosdepsicanlisenotinhamcolaboradocomaneurocincia.O
comentriodelefoimaisnosentidodequeaprticapsicanaltica,aclnica,estariadatada,teria
sidosuperadoporprticaseestudosmaismodernos.
Notemcomosepararaclnicadapsicanlise.Apsicanliseaclnica.Vocnopodedizerquerespeita
umsemrespeitarooutro.noconsultrioqueopsicanalistacolheinformaessobrecomoaspessoas
funcionam.Dessasinformaes,tentamosextrairumateoriageraldamente,quedepoisretornaao
consultrio.
Nofuncionacomoumcientistaquepodeestudardeterminadadoenadocorposemtercontatoalgum
compacientes,comodiaadiadeumhospital.Apsicanlisederrubaessemuroentrepesquisaeprtica,
umanosesustentasemaoutra.
Seestivessevivo,asenhoranoachaqueoprprioFreudtrabalhariacomneurocincia?
provvelquesim,eleestavasempreavanandonaprticadele,assimcomoospsicanalistasdehojeno
usamasmesmasprticasqueFreud,oumesmoquepsicanalistasdecinquentaanosatrs.Quemvde
forapodeacharqueacoisaestticaporquecontinuasendoumconsultrio,umapoltrona,umdiv,mas
umaprticaemconstanteevoluo.
Eoqueeledissesobreoinconsciente,quenopodiaacreditaremalgoquenopudessevere
verificar?
Ah,issofoicompletamentecinciadofimdosculo19,nofoi?Hojeemdianosetrabalhaapenascom
evidncia.Umconceitonoinvalidadoapenasporquenopossoabrirumcrnioeapontarondeficao
inconsciente,issomuitoredutor.
OprprioLacandissequepsicanlisenoeracincia,eraumaprtica.JGeorgesCanguilhem
dissequeamedicinanoeracincia,esimumaarteouumatcnica,eCarloGinzburgtemumtexto
queusaFreudedizquenahistria,amedicinaeosdetetivespartilhamummtodopoucoounada
cientfico,omtodoindicirio.Asenhoradefendequepsicanlisesejacincia?Ouqueamedicina
seja?Precisasercinciaparatervalidade?
NemtodopsicanalistasegueopensamentodeLacan,emesmoentrelacanianosnohumconsenso
sobreoquesignificaessapostulaodeledequepsicanlisenoseriacincia.Paramimcincia,sim.
umacinciacomseusprpriosmeiosdevalidao.
RAIOXVERAFONSECA
IDADE
64anos
FORMAO
mdicapsiquiatraefezpsdoutoradoempsicologiaexperimentalnaUSP
ATUAO
DiretoracientficadaSociedadeBrasileiradePsicanlisedeSoPaulo
Compartilhar 6,7mil