Reforma rolna i nacjonalizacja przemysu

a) nacjonalizacja przemysu

Komunistyczne wadze staray si w peni kontrolowa gospodark. Skarb pastwa przej

znaczn cz majtkw poniemieckich(pozostawionych przed ludno niemieck na
Ziemiach Odzyskanych) oraz mienie ydw, ktrzy zginli w okresie Holokaustu.

Ustawa o nacjonalizacji przemysu w Polsce, przyjta przez KRN- Krajow Rad Narodow
w dniu 3 stycznia 1946 r., zakadaa przejecie na wasno pastwa bez odszkodowania
przedsibiorstw nalecych do Niemcw, spek kontrolowanych przez Niemcw lub osoby
zbiege do nieprzyjaciela. Za odszkodowaniem przejto wszystkie przedsibiorstwa w 17
gaziach przemysu wydobywczego, hutniczego, rolno-spoywczego, wkienniczego i
poligraficznego. Oprcz tego pastwo przej miao za odszkodowaniem zakady
przemysowe zatrudniajce ponad 50 robotnikw na jedn zmian. Przedsibiorstwa nie
podlegajce nacjonalizacji, a znajdujce si w tymczasowym zarzdzie pastwowym, miano
zwrci wacicielom. Realizacja ustawy praktycznie zlikwidowaa resztki polskiej buruazji
przemysowej.

Nacjonalizacja bya aktem rewolucyjnym. Wielki i redni przemys sta si wasnoci

pastwa, wasnoci oglnonarodow. Pozwolio to pastwu ludowemu zwikszy rodki na
odbudow kraju ze zniszcze wojennych. Umoliwio rwnie wprowadzenie gospodarki
opartej na planowaniu.

b) reforma rolna

Wadze przeprowadziy rwnie reform roln, na mocy dekretu PKWN(Poslkiego Komitetu

Wyzwolenia Narodowego) z 6 wrzenia 1944 r.

Reforma rolna- zmiany struktury wasnociowej w rolnictwie polegajce na likwidacji,

nalecych do wacicieli ziemskich, duych gospodarstw i ich podziale na mniejsze
gospodarstwa chopskie bd te na powikszaniu istniejcych ju gospodarstw chopskich o
niewielkim areale.

W latach 1944 - 1948 reform roln przeprowadzono w wikszoci wypadkw bez

odszkodowania rwnego wartoci rynkowej ziemi

Parcelacji(dokonania podziau wikszego obszaru gruntw)- miay podlega majtki o

powierzchni wikszej ni 50 ha (w niektrych wojewdztwach zachodnich - ponad 100 ha)

Dobra parcelowane, konfiskowane, nacjonalizowane oraz poniemieckie miay trafia do

bezrolnych, maorolnych i redniorolnych chopw w zamian za rozoon na raty
rwnowarto zbiorw rocznych.

Reforma rolna doprowadzia do likwidacji ziemiastwa jako grupy spoecznej, pozbawiajc t

grup rda utrzymania. Nie rozwizaa przy tym problemu przeludnienia wsi i rozdrobnienia
gospodarstw, cho dziki niej komunici zyskali polityczne poparcie wrd biedoty(chopw
bezrolnych, maorolnych).
Chocia reforma rolna poprawia w pewnym stopniu sytuacj ekonomiczn chopw
bezrolnych i maorolnych, ktrzy otrzymali nadziay ziemi, to bya zjawiskiem niekorzystnym.
Parcelacja uderzaa w wielko- i redniopowierzchniowe gospodarstwa towarowe,
produkujce na rynek, w ktrych miejsce powstaway gospodarstwa mae, funkcjonujce
gwnie na wasne potrzeby wacicieli, bdcych w stanie sprzedawa tylko niewielkie
nadwyki wytworzonych produktw

Mimo masowego uwaszczenia niewiele zmienia si przecitna wielko gospodarstwa

chopskiego, ktra wzrosa z 5 ha w 1938 do 5,4 ha w 1950. W efekcie wrd 110 tys. rodzin
rozdzielono 212 tys. ha ziemi. Dawao to przecitnie 1,93 ha na jedn rodzin.