Sie sind auf Seite 1von 11

MINISTRIO DA SADE

SECRETARIA DE ATENO SADE

PORTARIA N 503, DE 08 DE MARO DE 2017.

Aprova normas de autorizao de prtese total de joelho e de prtese total de quadril hbrida.

O Secretrio de Ateno Sade, no uso de suas atribuies,

Considerando a necessidade de se estabelecerem sobre o uso de rteses e prteses ortopdicas no Brasil e


normas para a sua autorizao;
Considerando o Relatrio Final do Grupo de Trabalho Interinstitucional sobre rteses, prteses e materiais
especiais (GTI-OPME), institudo pela Portaria Interministerial n 38, de 8 de janeiro de 2015; e
Considerando a avaliao tcnica da Comisso Nacional de Incorporao de Tecnologias no SUS (CONITEC) e
do Departamento de Ateno Especializada e Temtica (DAET/SAS/MS), resolve:

Art. 1 Ficam aprovadas, na forma dos anexos, disponveis no stio: www.saude.gov.br/sas, as normas de
autorizao de prtese total de joelho e de prtese total de quadril hbrida.
Pargrafo nico. As normas de que trata este artigo, que contm as bases tcnicas e os critrios de autorizao
de prtese total de joelho e de prtese total de quadril hbrida, devem ser utilizadas pelas Secretarias de Sade dos
Estados, Distrito Federal e Municpios na regulao do acesso assistencial, autorizao, registro e ressarcimento dos
procedimentos correspondentes.

Art. 2 Esta Portaria entra em vigor na data de sua publicao.

Art. 3 Fica revogada a Portaria n 1.370/SAS/MS, de 30 de dezembro de 2015, publicada no Dirio Oficial da
Unio (DOU) n 250, de 31 de dezembro de 2015, seo 1, pgina 157.

FRANCISCO DE ASSIS FIGUEIREDO


ANEXO 1

AUTORIZAO DE PRTESE TOTAL DE JOELHO

BASES TCNICAS

1) A tomada de deciso para o emprego de uma prtese total do joelho dependeda presena de destruio da
superfcie articular do joelho, caracterizada pela degenerao da cartilagem articular, que pode ser decorrente da
artrose primria, artrose ps-traumtica, artrose decorrente de doenas reumticasoumetablicas,osteonecrose do
joelho e desvios angulares dos membros inferiores.

2) O procedimento de artroplastia total do joelho a melhor opo de tratamento para os casos de artrose
avanada, pois propicia a melhora da funo, diminuio da dor e consequente melhoria da qualidade de vida do
paciente.Este procedimento est indicado em pacientes com faixa etria entre 55 e 85 anos de idade, com artrose
avanada (graus deAhlbckII, IIIeIV - vide o Apndice), que apresentem condies clnicassatisfatrias para
suportar o procedimento cirrgico.

3) O tratamento da artrose do joelho primria ou secundria dever ser inicialmente conservador com
emprego de analgsicose medidas fisioterpicas com reforo muscular e manuteno do arco do movimento
articular. Quando sintomtica, com dor e limitao funcional, associada a um quadro radiolgico que evidencie
diminuio do espao articular, sugestivo da degenerao cartilaginosa, devidamente documentado em pronturio,
e o paciente consentir com a realizao do procedimento aps ter sido esclarecido dos riscos e benefcios, indica-
se a artroplastia.A indicao da cirurgia de artroplastia de joelho com colocao de prtese no tem uma indicao
nica, mas sim um conjunto de fatores associados ao grau de limitao funcional, imposta ao paciente pela dor
dadegenerao da articulao, documentada radiograficamente como exposto no item 2. A idade do paciente um
dos fatores a ser considerado, porm no impede a realizao do procedimento.

4) O procedimento cirrgico constar de uma resseco ssea atravs de acesso anterior a articulao do
joelho, com a implantao dos seguintes componentes:

- Um componente femoral metlico (cromo-cobalto), com estabilizao (resseco do ligamento cruzado


posterior) ou sem estabilizao (preservao do ligamento cruzado posterior) e superfcie polida para a articulao
com componente (inserto) tibial de polietileno de alto peso molecular;

- Um componente tibial metlico (cromo-cobalto);

- Um componente (inserto) tibial de polietileno de alto peso molecular (UHMWPE) para encaixe no
componente tibial metlico, com estabilizao ou sem estabilizao de acordo com o componente femoral
utilizado;

- Um componente de polietileno de alto peso molecular (UHMWPE) para substituio da superfcie articular
patelar; e

- 02 (duas) unidades de cimento sseo sem antibitico.

Observao: A literatura ortopdica suporta o emprego de prtese total de joelho com ou sem estabilizao,
porm, com relao realizao do procedimento cirrgico, a prtese com estabilizao tem sido mais utilizada
devido ao balano ligamentar ser mais previsvel e reprodutvel, principalmente por cirurgies menos experientes.
5) As principais contraindicaes para a realizao deste procedimento so a sequela de infeco, paciente
com idade inferior a 55 anos, infeco aguda de outros stios, pacientes acima de 85 anos de idade e pacientes com
graves comorbidades clnicas que tornem a cirurgia um risco para a sua vida.

6) As principais complicaes do emprego da artroplastia total do joelho so a infeco da prtese, necrose


cutnea na inciso cirrgica, trombose venosa profunda, afrouxamento assptico dos componentes, fratura peri-
prottica, desgaste do polietileno einstabilidade ligamentar do joelho.

CRITRIOS PARA AUTORIZAO DA PRTESE TOTAL DO JOELHO

1) A artroplastia total do joelho est indicada na artrose primria e secundria (Grau de Ahlbck igual ou
acima de II) e correlacionada aos seguintescdigos daCID 10:

M058 Outras artrites reumatoides soro-positivas


M059 Artrite reumatoide soro-positiva no especificada
M060 Artrite reumatoide soro-negativa
M061 Doena de Still do adulto
M064 Poliartropatia inflamatria
M068 Outras artrites reumatides especificadas
M069 Artrite reumatide no especificada
M071 Artrite mutilante
M080 Artrite reumatide juvenil
M083 Poliartrite juvenil (soro-negativa)
M088 Outras artrites juvenis
M089 Artrite juvenil no especificada
M100 Gota idioptica
M101 Gota induzida por chumbo
M102 Gota induzida por drogas
M103 Gota devida disfuno renal
M104 Outra gota secundria
M109 Gota, no especificada
M110 Doena por deposio de hidroxiapatita
M111 Condrocalcinose familiar
M112 Outras condrocalcinoses
M118 Outras artropatias especificadas por deposio de cristais
M119 Artropatia por deposio de cristais, no especificada
M122 Sinovitevilo nodular (pigmentada)
M130 Poliartrite no especificada
M131 Monoartrites no classificadas em outra parte
M138 Outras artrites especificadas
M139 Artrite no especificada
Artropatia por depsito de cristais em outras doenas metablicas classificadas em
M141
outra parte
M142 Artropatia diabtica
M146 Artropatia neuroptica
M170 Gonartrose primria bilateral
M171 Outras gonartroses primrias
M172 Gonartrose ps-traumtica bilateral
M173 Outras gonartroses ps-traumtica
M174 Outras gonartroses secundrias bilaterais
M175 Outras gonartroses secundrias
M179 Gonartrose no especificada
M190 Artrose primria de outras articulaes
M191 Artrose ps-traumtica de outras articulaes
M192 Outras artroses secundrias
M210 Deformidade em valgo no classificada em outra parte
M211 Deformidade em varo no classificada em outra parte
M235 Instabilidade crnica do joelho
M241 Outros transtornos das cartilagens articulares
M242 Transtornos de ligamentos
M246 Ancilose articular
M256 Rigidez articular no classificada em outra parte
M870 Necrose assptica idioptica do osso
M871 Osteonecrose devida a drogas
M872 Osteonecrose devida a traumatismo anterior
M873 Outras osteonecroses secundrias
M878 Outras osteonecroses
M879 Osteonecrose no especificada
S724 Fratura da extremidade distal do fmur
T841 Complicao mecnica de dispositivo de fixao interna de ossos dos membros
T842 Complicao mecnica de dispositivo de fixao interna de outros ossos
T843 Complicao mecnica de outros dispositivos, implantes e enxertos sseos
Complicao mecnica de outros dispositivos, implantes e enxertos ortopdicos
T844
internos
Outras complicaes de dispositivos protticos, implantes e enxertos ortopdicos
T848
internos
Complicao no especificada de dispositivo prottico, implante e enxerto
T849
ortopdicos internos
T871 Complicaes de reimplante (de parte) de extremidade inferior
T931 Seqelas de fratura do fmur
T932 Seqelas de outras fraturas do membro inferior
T933 Seqelas de luxao, entorse e distenso do membro inferior

2) Procedimento principal e compatibilidades da prtese total de joelho na Tabela de Procedimentos,


Medicamentos, rteses/Prteses de Materiais Especiais do SUS:

0408050063 Artroplastia total primria joelho


Cdigo Descrio Qtde
0702030228 Componente femoral primrio cimentado / fixao biolgica 1
0702030244 Componente patelar cimentado / fixao biolgica 1
0702030279 Componente tibial primrio de polietileno 1
0702030287 Componente tibial primrio metlico cimentado / fixao biolgica 1
0702031380 Cimento s/ antibitico 2

3) Especificao e quantidade:

- 01 componente femoral metlico (cromo-cobalto), com estabilizao (resseco do ligamento cruzado


posterior) ou sem estabilizao (preservao do ligamento cruzado posterior) e superfcie polida para a articulao
com o inserto tibial depolietilenode alto peso molecular;
- 01 componente tibial metlico (cromo-cobalto);
- 01 componente (inserto) tibial de polietileno de alto peso molecular (UHMWPE) para encaixe no
componente tibial metlico, com estabilizao ou sem estabilizao de acordo com o componente femoral
utilizado;
- 01 componente de polietileno de alto peso molecular (UHMWPE) para substituio da superfcie articular
patelar; e
- 02 unidades de cimento sseo sem antibitico.

4) A avaliao da prtese articular para substituio da funo do joelho dever considerar parmetros
mnimos de desempenho e qualidade do produto. A base pode ser estudo clnico ou estudo pragmtico que
demonstre efetividade da prtese.

5) Caractersticas essenciais da prtese:

- Tipo: prtese total de joelho cimentada com estabilizao (tcnica de resseco do ligamento cruzado
posterior) ou sem estabilizao (tcnica de preservao do ligamento cruzado posterior).
- Matria prima: componente femoral metlico (cromo-cobalto); componente tibial metlico (cromo-
cobalto); componente (inserto) tibial de polietileno de alto peso molecular (UHMWPE) para encaixe no
componente tibial metlico; componente patelar de polietileno de alto peso molecular (UHMWPE) e cimento
sseo de polimetilmetacrilato sem antibitico.

6) Procedimento eletivo no se aplicando o carter de urgncia.

7) Resultados dos exames que corroborem a indicao da prtese e procedimento solicitado: exame clnico
associado a uma radiografia simples do joelho nas incidncias ntero-posteriore perfil, com laudo radiolgico
evidenciando quadro de artrose, com diminuio do espao articular.

BIBLIOGRAFIA
1. Ahlbck S. Osteoarthrosis of the knee. A radiographic investigation. ActaRadiolDiagn. 1968;(Suppl 277):7-72.
2. Keyes GW, Carr AJ, Miller RK, Goodfellow JW. The radiographic classification of medial gonarthrosis
Correlation with operation methods in 200 knees. ActaOrthopScand. 1992;63(5):497-501.
3. Villardi AE, Mandarino M, Veiga LT. Avaliao da reprodutibilidade da classificao de Ahlbck modificada
para osteoartrose do joelho. RevBras Ortop. 2006;41(5):157-61.
4. Weir DJ, Moran CG, Pinder IM. Kinematic condylar total knee arthroplasty. 14-year survivorship analysis of
208 consecutive cases.J Bone Joint Surg Br. 1996 Nov;78(6):907-11.
5. Ranawat CS, Flynn WF Jr, Saddler S, Hansraj KK, Maynard MJ. Long-termresults of the total condylar knee
arthroplasty. A 15-yearsurvivorshipstudy.ClinOrthopRelat Res. 1993 Jan;(286):94-102.
6. Nafei A, Kristensen O, Knudsen HM, Hvid I, Jensen J. Survivorship analysis of cemented total condylar knee
arthroplasty. A long-term follow-up report on 348 cases. J Arthroplasty.1996 Jan;11(1):7-10.
7. Comfort T, Baste V, Froufe MA, Namba R, Bordini B, Robertsson O, Cafri G, Paxton E, Sedrakyan A, Graves
S. International comparative evaluation of fixed-bearing non-posterior-stabilized and posterior-stabilized
totalkneereplacements.J Bone Joint Surg Am. 2014 Dec 17;96Suppl 1:65-72.
8. Argenson JN, Boisgard S, Parratte S, Descamps S, Bercovy M, Bonnevialle P, Briard JL, Brilhault J, Chouteau
J, Nizard R, Saragaglia D, Servien E; French Society of Orthopedic and Traumatologic Surgery (SOFCOT).
Survival analysis of total knee arthroplasty at a minimum 10 years' follow-up: a multicenter French nationwide
study including 846 cases. OrthopTraumatolSurg Res. 2013 Jun;99(4):385-90.

APNDICE

Classificao de Ahlbck (modificada por Keyes e Goodfellow)

Grau I Reduo do espao articular.

Grau II Obliterao do espao articular.

Grau III AP Desgaste do plat tibial <5mmperfil parte posterior do plat intacta.

Grau IV AP Desgaste de 5 a 10mm do plat tibial perfil extenso desgaste da margem posterior do plat

tibial.

Grau V AP Grave sub-luxao da tbia perfil subluxao anterior da tbia >10mm.

Fonte:Traduzido deAhlbck S. Osteoarthrosis of the knee. A radiographic investigation.


ActaRadiolDiagn.1968;(Suppl 277):7-72; Keyes GW, Carr AJ, Miller RK, GoodfellowJW. The radiographic
classification of medial gonarthrosis Correlation with operation methods in 200 knees.ActaOrthop Scand.
1992;63(5):497-501.
ANEXO 2

AUTORIZAO DE PRTESE TOTAL DE QUADRIL HBRIDA

BASES TCNICAS

1) Os fatores que influenciam na tomada de deciso para o emprego de uma prtese total do quadril
hbrida so a fratura desviada do colo do fmur em pacientes com idade superior a 65 anos e a presena de
destruio da superfcie articular do quadril, caracterizada pela degenerao da cartilagem articular, que
pode ser decorrente da artrose primria, artrose ps-traumtica, artrose decorrente de doenas
reumticas,osteonecroseda cabea do fmur edesvios angulares do tero proximal do fmur.

2) Este procedimento estindicado em pacientes com faixa etria entre 40 e 85 anos de idade, com
artrose incapacitante eque apresentem condies clnicas satisfatrias para suportar o procedimento
cirrgico.

3) Os pacientes com idade abaixo de 40 anos portadores de degenerao articular ou fratura do colo
femoral com indicao de artroplastia total do quadril devero ser encaminhados para centros de tratamento
especializado em cirurgia do quadril.

4) O tratamento da artrose do quadril dever ser inicialmente conservador com emprego de


tratamento medicamentoso e medidas fisioterpicas com reforo muscular e manuteno do arco do
movimento articular.

5) Aartroplastia total do quadrilest indicada quando existir dor e limitao funcional, associada a
quadro radiolgico que evidencie diminuio do espao articular, sugestivo da degenerao cartilaginosa do
quadril, e o paciente consentir com a realizao do procedimento aps ter sido esclarecido dos riscos e
benefcios.
6) Nos casos de fratura do colo do fmur desviada (grausde Garden III e IV), em que h grande risco
de falha da osteossntese ou necrose da cabea femoral, a artroplastia total hbrida do quadril est
indicadacomo procedimento de urgncia.

7) O procedimento cirrgico consta da resseco ssea da cabea e parte do colo femoral e do


preparo da cavidade acetabular, com a implantao dos seguintes componentes:

- Um componente femoral metlico (cromo-cobalto) modular cimentado ou no-cimentado, cnico,


com superfcie polida e possibilidade de encaixe de centralizador da haste femoral;

- Um centralizador da haste femoral;

- Um restritor de cimento sseo para pressurizao dentro do canal femoral;

- Um componente ceflico metlico com disponibilidade de dimetros 22, 28 ou32 mmcromo-


cobalto);

- Um componente acetabular metlico em liga de titnio com fixao biolgica e com orifcios para
permitir a colocao de parafusos;

- Um componente (inserto) de polietileno de alto peso molecular (UHMWPE) com elevao da borda
posterior para encaixe no componente acetabular metlico;

- At 03 (trs) parafusos, feitos de titnio ou liga de titnio, para fixao do componente acetabular
metlico; e

- 01 (uma) unidade de cimento sseo sem antibitico;

8) A artroplastia total hbrida do quadril a melhor opo de tratamento para os casos de artrose
avanada e nas fraturas citadas anteriormente, pois propicia a melhora da funo, diminuio da dor e
consequente melhoria da qualidade de vida do paciente.

9) As principais contraindicaes para a realizao deste procedimento so a infecoosteoarticular


ativa local, paciente com idade inferior a 40 anos, infeco aguda de outros stios, pacientes acima de 85
anos de idade e pacientes comcomorbidades clnicas que tornem a cirurgia um risco para asuavida.

10)As principais complicaes do emprego da artroplastia total do quadril hbrida so a infeco no


stio cirrgico, eventos tromboemblicos,afrouxamento assptico dos componentes, fratura peri-prottica,
desgaste do polietileno, luxao da prtese e lesesneurovasculares.

CRITRIOS PARA AUTORIZAO DA PRTESE TOTAL DO QUADRIL

1) A artroplastia total do quadril compatvel com os seguintes cdigos da CID 10:

M058 Outras artrites reumatidessoro-positivas


M059 Artrite reumatidesoro-positiva no especificada
M060 Artrite reumatidesoro-negativa
M068 Outras artrites reumatides especificadas
M069 Artrite reumatide no especificada
M080 Artrite reumatide juvenil
M081 Espondiliteancilosante juvenil
M082 Artrite juvenil com incio sistmico
M083 Poliartrite juvenil (soro-negativa)
M084 Artrite juvenil pauciarticular
M088 Outras artrites juvenis
M089 Artrite juvenil no especificada
M109 Gota, no especificada
M122 Sinovitevilonodular (pigmentada)
M130 Poliartrite no especificada
M131 Monoartrites no classificadas em outra parte
M160 Coxartrose primria bilateral
M161 Outras coxartroses primrias
M162 Coxartrose bilateral resultante de displasia
M163 Outras coxartrosesdisplsicas
M164 Coxartrose bilateral ps-traumtica
M165 Outras coxartroses ps-traumticas
M166 Outras coxartroses secundrias bilaterais
M167 Outras coxartroses secundrias
M169 Coxartrose no especificada
M870 Necrose assptica idioptica do osso
M871 Osteonecrose devida a drogas
M872 Osteonecrose devida a traumatismo anterior
M873 Outras osteonecroses secundrias
M878 Outras osteonecroses
M879 Osteonecrose no especificada
M966 Fratura de osso subsequente a implante ortopdico, prtese articular ou placa ssea
M968 Outros transtornos osteomusculares ps-procedimentos
S720 Fratura do colo do fmur
T841 Complicao mecnica de dispositivo de fixao interna de ossos dos membros
T842 Complicao mecnica de dispositivo de fixao interna de outros ossos
T843 Complicao mecnica de outros dispositivos, implantes e enxertos sseos
T844 Complicao mecnica de outros dispositivos, implantes e enxertos ortopdicos internos
Outras complicaes de dispositivos protticos, implantes e enxertos ortopdicos
T848
internos
Complicao no especificada de dispositivo prottico, implante e enxerto ortopdicos
T849
internos
T931 Seqelas de fratura do fmur
T933 Seqelas de luxao, entorse e distenso do membro inferior
2) Procedimento principal e compatibilidades da prtese total de quadril hbrida na Tabela de
Procedimentos, Medicamentos, rteses/Prteses de Materiais Especiais do SUS:

0408040092 Artroplastia total primria do quadril hbrida


Cdigo Descrio Qtd
0702030074 centralizador para componente femoral cimentado modular 1
0702031380 cimento s/ antibitico 1
0702030104 componenteacetabular metlico de fixao biolgica primaria 1
0702030139 componente ceflico p/ artroplastia total do quadril 1
0702030210 componente femoral no cimentado modular primrio 1
0702030597 componenteacetabular de polietileno p/ componente metlico 1
0702030767 parafuso p/ componente acetabular 1
0702031259 restritor de cimento femoral 1

3) Especificao e quantidade:

- 01 (um) componente femoral metlico (cromo-cobalto) modular cimentado ou no-cimentado,


cnico, com superfcie polida com possibilidade de encaixe de centralizador da haste;
- 01 (um) centralizador da haste;
- 01 (um) restritor de cimento sseo para pressurizao dentro do canal femoral;
- 01 (um) componente ceflico metlico de dimetro 22, 28 ou32 mm(cromo-cobalto);
- 01 (um) componente acetabular metlico em liga de titnio com fixao biolgica e com orifcios
para permitir a colocao de parafusos;
- 01 (um)componente (inserto) acetabular de polietileno de alto peso molecular (UHMWPE) com
elevao da borda posterior para encaixe no componente acetabular metlico;
- at 03 (trs) parafusos de titnio ou liga de titnio para fixao do componente acetabular metlico;
e
- 01 (uma) unidade de cimento sseo sem antibitico.

4) Em casos de extrema fragilidade ssea, ser possvel substituir o componente acetabular metlico
em liga de titnio com fixao biolgica e o inserto acetabular de polietileno de alto peso molecular
(UHMWPE) com elevao da borda posterior por: 01 (um) componente acetabular de polietileno de alto peso
molecular cimentado e 01 (uma) unidade de cimento sseo sem antibitico. A artrodese do quadril no est
indicada em situaes de extrema fragilidade ssea.

5) A avaliao da prtese articular para substituio da funo do quadril dever considerar


parmetros mnimos de desempenho e qualidade do produto. A base pode ser estudo clnico ou estudo
pragmtico que demonstre efetividade da prtese.

6) A artroplastia total do quadril procedimento eletivo, no se aplicando o carter de urgncia,


exceto em casos de fratura do colo femoral desviada (CID 10:S72.0) de graude Garden III ou IV, que deve
seguir protocolo de tratamento especfico.

7) Resultados dos exames que corroborem a indicao da artroplastia e o procedimento solicitado:


exame clnico associado a radiografias simples nas incidncias ntero-posterior e perfil da bacia incluindo o
tero proximal dos fmures, com laudo radiolgico evidenciando quadro de artrose ou fratura do colo do fmur
desviada.
BIBLIOGRAFIA

1. Campbell, Willis C, S. T Canale, e James H Beaty. Campbells Operative Orthopaedics. Philadelphia, PA:
Elsevier/Mosby, 2013.

2. Callaghan, J.J., A.G. Rosenberg, e H.E. Rubash. The Adult Hip.The Adult Hip.Lippincott Williams &
Wilkins, 2007.

3. Pivec, Robert, Aaron J Johnson, Simon C Mears, e Michael A Mont. Hip Arthroplasty. The Lancet 380, no
9855 (novembro de 2012): 176877. doi:10.1016/S0140-6736(12)60607-2.

4. Singh, Jasvinder A. Epidemiology of Knee and Hip Arthroplasty: A Systematic Review . The Open
Orthopaedics Journal 5, no 1 (16 de maro de 2011): 8085. doi:10.2174/1874325001105010080.

5. NIH ConsensStatement.Total Hip Replacement.National Institutes of Health Consensus Development


Conference Statement 12, no 5 (setembro de 1994): 131.

6. Learmonth, Ian D, Claire Young, e Cecil Rorabeck. The Operation of the Century: Total Hip Replacement.
The Lancet 370, no 9597 (outubro de 2007): 150819. doi:10.1016/S0140-6736(07)60457-7.

APNDICE

Classificao de Garden

Grau IFratura incompleta ou impactada (alinhamento valgo; face lateral do colo femoral impactada
contra a cabea;ngulo trabecular aumentado).

Grau II - Fratura completa sem desvio (sem impactao ou alterao do ngulo trabecular).

Grau III - Fratura completa com desvio parcial (com certa continuidade dos fragmentos; desvio
geralmente da cabea em varo; diminuio do ngulo trabecular).

Grau IV -Fratura completa com grande desvio (total dissociao entre a cabea e o colo femoral; a cabea
femoral tende a se realinhar com o acetbulo e as trabculas compressivas primrias dos dois lados da
articulao esto paralelas nos dois lados da articulao, com aparente restaurao do ngulo trabecular).

Fontes: Susuki I. Fraturas e Luxaes do Quadril no Adulto. In: Hebert S et al. Ortopedia e
Traumatologia Princpios e Prtica. Porto Alegre. Artmed, 2009. 4 edio. pp:1341-50; Skinner HB,
McMahon. CURRENT Diagnstico e Tratamento Ortopedia. Porto Alegre. Artmed, 2015. 5 edio.
672p.

Das könnte Ihnen auch gefallen