VK 17-07-10 katern 1 pagina 02

Naam: Reina Dogger (57) Naam: Gaele Postma (48) Naam: Natasha van der Plaat (35)
Beroep: Freelancepersoneelsadviseur Beroep: Palingvisser Beroep: Chauffeur van de zorgtaxi
‘Sinds de crisis heb ik geen werk meer op mijn gebied. ‘Ik werk tachtig uur in de week. Dat moet wel vanwege ‘Het is dat ik gelukkiger ben als ik werk. Maar ik heb niet
Om rond te komen, werk ik in een hotel en bij de post.’ de dalende prijzen en de strenge milieuregels.’ veel meer te besteden dan toen ik in de bijstand zat.’

ANALYSE VOOR WERKENDE ARMEN WORDT HET STEEDS MOEILIJKER UIT HUN SITUATIE TE KOMEN

Vast in rafelrand van arbeidsmarkt

AMSTERDAM Honderdduizenden
Nederlanders hebben een baan,
maar nauwelijks genoeg geld om
van rond te komen. De ‘werkende
arme’ heeft zich ontwikkeld tot een
blijvend fenomeen. Is deze trend van
stijgende armoede nog te keren?
Afgelopen drie maanden deden
mensen voor wie werken nauwelijks
loont hun verhaal in de Volkskrant.
Aanleiding voor de serie was de
steeds grotere tweedeling op de ar-
beidsmarkt. De laatste tien jaar is het
aantal mensen dat wel werkt, maar
hierdoor niet uit de armoede en on-
zekerheid komt, toegenomen. Vol-
gens de laatste cijfers uit 2007 stond
de teller op bijna 300 duizend en des-
kundigen vrezen dat de groep sinds-
dien gegroeid is. Zonder maatrege-
len zal de rafelrand van de arbeids-
markt structureel rafelig blijven.
Niet alleen de crisis is hier debet
aan. Ook de oprukkende liberalise-
ring in onder meer de postsector en
de thuiszorg holt banen uit. Gold een
postbode als iemand met een vol-
waardige functie, nu bevindt de
‘postbezorger’ zich aan de onder-
kant. Daarnaast vergroot de globali-
sering de druk op onder meer de
‘kleine’ visser en boer. Want hoe kun
je nog concurreren met de lagelo-
nenlanden als je je in Nederland aan
alle regels wilt houden? En dan is er
het groeiend leger flexwerkers, dat
eerder dan het vaste personeel bui-
ten de boot valt wat betreft werkze-
kerheid, scholing en sociaal vangnet.
Er is enorme druk om de arbeids-
kosten te verlagen. De werkende
arme is hiervan de dupe. Oplossin-
gen worden geregeld aangedragen,
uit allerlei hoeken. Zo wil vakcentra-
le FNV het percentage flexwerkers in-
perken. Maar werkgevers vinden
flexibilisering niet alleen noodzake-
lijk om snel in te kunnen spelen op
fluctuaties op de wereldmarkt, zij
zien die ook als een onomkeerbare
verworvenheid.
Een andere optie zou een nieuw
type arbeidscontract kunnen zijn,
waardoor het verschil tussen vaste
werknemers en tijdelijke krachten
deels teniet wordt gedaan. Denk aan
recht op scholing voor flexkrachten,
maar ook aan toegang tot het publie-
ke vangnet. In Oostenrijk kunnen
zelfstandigen zich inkopen in de
WW. En in Frankrijk is er voor deze
groep een nationaal pensioenfonds.
WERKENDE
ARMEN
De derde oplossing is eigenlijk al zo
oud als de weg naar Rome: de werk-
nemer moet zich beter organiseren.
Hoe meer werkenden lid zijn van een
vakbond, hoe groter de vuist is die ze
kunnen maken. Dat bleek afgelopen
voorjaar tijdens de maandenlange
strijd van de schoonmakers.
Maar ook dit is geen sluitende ga-
rantie om het tij te keren. Zo is in de
taxibranche een speciale cao-politie
opgericht door de vakbond en goed-
bedoelende werkgevers. Toch lapt
ruim 60 procent van de bedrijven de
cao aan de laars. En de bonden heb-
ben ook niet kunnen voorkomen dat
de postbode over twee jaar is uitge-
storven.
Geen van deze oplossingen is zalig-
makend. Immers: de concurrentie
met opkomende lagelonenlanden
zal alleen maar heftiger worden. De
kans dat er bij aanbestedingen veel
meer geld beschikbaar komt voor de
lonen van de chauffeurs van de zorg-
taxi, de thuiszorgmedewerkers of
postbezorgers, is ook niet erg groot.
De overheid staat immers aan de
vooravond van een grootschalige be-
zuinigingsronde.
En dat terwijl oplettendheid tij-
dens de aanbesteding ook al heel wat
werknemersleed kan weg nemen. Als
een bedrijf een schoonmaker aan-
biedt voor ‘slechts’ 18 euro per uur,
moeten er bellen gaan rinkelen bij de
opdrachtgever. Krijgt de schoonma-
ker dan wel waar hij recht op heeft?
Uiteindelijk blijft de enige echte re-
medie tegen armoede: een goede
startpositie op de arbeidsmarkt.
Maar niet elke opleiding is voldoen-
de. Uit een recente analyse van de
Raad voor Werk en Inkomen blijkt
dat het dringen is aan de onderkant
van de arbeidsmarkt. Zelfs mensen
met een startkwalificatie op mbo-2-
niveau zullen het niet veel verder
brengen dan ongeschoold werk,
vreest de Raad.
Sociologen constateren dat het
zonder een goed diploma steeds las-
tiger wordt om van een dubbeltje
door te groeien naar een kwartje. Wie
vroeger begon als schoonmaker, kon
nog weleens doorgroeien tot bijvoor-
beeld beheerder van een bedrijfster-
rein. Nu zijn al deze diensten uitbe-
steed, en ‘hoort’ de schoonmaker
niet meer bij het bedrijfspand dat hij
reinigt. Oftewel, veel werkende ar-
men zitten vast in hun ‘dead end job’.
Elsbeth Stoker
. .......................... ..............
ECONOMIE PAGINA’S 2 EN 3

Naam: André Swinkels (47) Naam: Kapi Lijfrock Naam: Joris Leijten (31) Foto’s Joost van den Broek
Beroep: Champignonkweker Beroep: Schoonmaker Beroep: Postbezorger
‘Het gaat eigenlijk al vier jaar rampzalig. We moeten er ‘Het is misschien het laagste van het laagste, maar ik ver- ‘Voor zo’n 5 cent per stuk bezorg ik poststukken. Hoe
geld op toeleggen om ons werk te kunnen doen.’ dien mijn geld wel eerlijk. Daar ben ik trots op.’ sneller ik loop, des te hoger mijn uurloon.’