Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp
Student: Lisa Bos
Vakgebied: Kunst en orintatie
Klas: PEH16VD
Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
Docent: K. van L.
Stagegroep: groep 1/2
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
Vakspecifiek
De kinderen kleuren veel en
gebruiken vaak hun eigen
fantasie hierbij, dit weet ik
omdat mijn mentor de
kinderen vaak zelf laat
bedenken wat zij willen
tekenen. De kinderen van
groep 1 vinden het moeilijk
om een ronde vorm uit te
knippen, om deze reden
prikken de kinderen vaak. De
kinderen van groep 2
knippen vaker en kunnen dit
beter. Zij mogen vaak kiezen
hoe zij het willen doen.
Pedagogisch
Uit de typering blijkt dat de
kinderen goed met elkaar
kunnen omgaan, maar dat
kiezen op basis van eigen
voordeel. Er vallen een
aantal kinderen buiten de
groep. Zij veroorzaken vaak
ruzies en of problemen in de
klas. Een aantal kinderen zijn
sneller dan anderen en
geven vaker antwoord op de
vraag. Zij komen dan ook
vaak aan de beurt. De
kinderen werken tijdens
werklessen vaak samen in
twee of viertallen. Een aantal
kinderen zijn erg individueel.
Ik maak de groepjes op basis
van de kring. Mijn mentor
heeft voordat ze de kring
opstelling heeft gemaakt
nagedacht over welke
kinderen bij elkaar zitten. Als
zij groepjes maakt hoeft ze
geen kinderen te wisselen.
Om deze reden doe ik dit ook
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-)
specifieke theorie)
Vakspecifiek
Ik heb voor deze beginsituatie gekozen,
omdat de kinderen in de vorige
werklessen veel doen rondom kunst en
orintatie. De kinderen schilderen veel
maar kleuren ook erg vaak. Zij mogen dan
zelf te werk gaan en kiezen wat zij willen
maken. Soms zit er een opdracht aan
gekoppeld. De kinderen vinden het
moeilijk om ronde vormen of rechte lijnen
uit te knippen. Rechte lijnen of ronde
vormen tekenen vinden zij ook moeilijk,
deze informatie heb ik van mijn mentor.
Evalueren doen ze minder vaak. Dit
gebeurd alleen wanneer er tijd voor is.
Vaak is er geen tijd voor, omdat er te veel
tijd verloren gaat aan het opruimen.
Pedagogisch
Vanuit de sociogram en het klimaatschaal
die ik heb afgenomen heb ik
geconstateerd dat de kinderen goed met
elkaar kunnen omgaan. Er zijn een aantal
kinderen die zowel speel als werk
gerelateerd, negatief gekozen worden. Zij
veroorzaken ook vaak de negatieve sfeer
die er ontstaat in de klas.
De leerlingen die sneller zijn als de
andere lopen op bepaalde aspecten voor
als de rest. De kinderen die minder snel
zijn krijgen in deze les de kans om zich
ook te laten horen.
 en pas ik me hier op aan.
De lesdoelen zijn Productdoel
afgestemd op de
Aan het eind van de les
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt kunnen de kinderen drie
zichtbaar dat kennis van verschillende vormen
vakdidactiek en leerlijnen gebruiken om hun ei te
op een logische manier is
versieren en eigen te maken.
verwerkt.
De kinderen kunnen
betekenis geven aan het
werkje. De kinderen tekenen
met potlood en kijken hoe zij
met potloden een effect
kunnen maken door twee
kleurtjes over elkaar te
kleuren.
Kerndoel 54:
- tekenen met potlood,
kleurpotlood, viltstift,
waskrijt en bordkrijt
- vormsoorten (rond,
vierkant, driehoek,
bol, enz.)
Productdoel
De kinderen zijn niet gewend te
reflecteren op hun eindproducten die zij
gemaakt hebben tijdens de werkles. In
deze les maken ze of zelf een paasei, of
ze krijgen een paasei. Hierin moeten ze
vormen verwerken. De vormen zijn voor
hen nog moeilijk, op deze manier oefenen
zij deze. Het paasei moet eigen worden
en ze mogen zelf bepalen welke kleuren
zij erin verwerken en hoe ze dit doen. Aan
het eind van de werkles stel ik een aantal
beschouwingsvragen.
Procesdoel
De kinderen kijken nar hun eigen werk,
omdat ze zo op een andere manier naar
werkjes kijken. Ik wil de kinderen leren dat
iets niet mooi hoeft te zijn, maar dat ze
kijken naar wat ze hebben gemaakt.

- vormkenmerken
(spits, hoekig, lang,
dun, groot, klein,
enz.)

- betekenisvolle
onderwerpen voor
beeldende
werkstukken uit de
directe
belevingssfeer van
de kinderen. In dit
geval Pasen.

(Tule.SLO, 2017)

Procesdoel
De kinderen leren reflecteren
op hun eigen werk.

Werk- en Bij deze opdracht zitten de
groeperingsvormen zijn
leerlingen in een groepje van
afgestemd op specifieke
kenmerken van de groep n vijf man. Ik kom soms aan de
op specifieke kenmerken tafel zitten om te kijken of om
van vakdidactiek. vragen te beantwoorden.
Vooraf leg ik de opdracht uit
en laat ik voorbeelden van
De kinderen mogen zelf bepalen hoe zij
het ei willen inkleuren. Dit mogen ze op
de manier doen zoals zij Pasen zien. Door
de voorbeelden te laten zien van
schilderijen doen de kinderen inspiratie
op, maar ik laat geen direct voorbeeld
zien hoe je een ei kan maken. Door dit in

Werk- en
groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
Een aanzet tot
samenwerkend leren krijgt
op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*
Een aanzet tot ontdekkend
leren krijgt op een logische
wijze plek in het
lesontwerp**
De proces- en
productdoelen worden
expliciet gevalueerd met
de kinderen.
schilderijen zijn die met
vormen zijn gemaakt. De
kinderen zitten vaak in een
groepje tijdens de werkles.
De kinderen werken
individueel aan hun ei, maar
zitten in een groepje van vijf
leerlingen. Aan het eind van
de les hebben ze dan een
eigen paasei gemaakt die zij
bij Pasen vinden past. In het
paasei hebben ze minstens
drie vormen verwerkt.
Ik maak in deze les geen
gebruik van samenwerkend
leren.
Ik heb bij deze les geen
aanzet tot ontdekkend leren
gegeven.
Productdoel
Door de werkjes tijdens het
proces en aan het einde van
de kleine kring te bespreken
en te bekijken kan ik zien of
de doelen zijn behaald.
Tijdens het bespreken vraag
ik de leerlingen hoe zij het
vormpje hebben gemaakt. Ik
geef hen complimenten en
kijk zelf nog extra naar het
werkje.
Procesdoel
De kinderen kijken nar hun
eigen werk, omdat ze zo op
een andere manier naar
werkjes kijken. Ik wil de
kinderen leren dat iets niet
mooi hoeft te zijn, maar dat
ze kijken naar wat ze hebben
gemaakt.
een groepje van vijf leerlingen te doen
kunnen de leerlingen elkaar ook inspiratie
geven. Ik zorg er wel voor dat er genoeg
werkruimte is. De kinderen moeten zich
vrij kunnen bewegen tijdens het kleuren
en knippen. Door tussendoor langs te
lopen of bij het groepje te komen zitten,
kan ik zien hoe de opdracht verloopt. Ik
kan door vragen te stellen over de
opdracht de kinderen sturen, maar ik laat
hen wel hun eigen idee in het werkje
verwerken.
Doordat de kinderen in een groepje van
vijf zitten kunnen ze elkaar inspiratie
geven om een ei te maken met drie
vormen erin. Bij de evaluatie vertellen de
kinderen waarom ze het ei zo hebben
versiert. Ook vertellen ze hoe ze de
vormen hebben gemaakt. Dit doen de
kinderen, zodat ze op deze manier meer
gericht terug kijken op de opdracht. Ze
reflecteren dan gericht.
n.v.t.
n.v.t.
productdoel
Door te vragen hoe ze de vormen hebben
gemaakt, zijn zij zich ervan bewust hoe de
vorm is gevormd. Als een leerling vertelt
dat ze haar vierkant met ronde vormen
heeft gemaakt, weet ik dat de
eigenschappen nog niet duidelijk zijn. Ik
geef dan een extra uitleg zodat de lesstof
duidelijk is. Hierdoor weet ik of dit lesdoel
is behaald. Ook kijk ik waarom de
leerlingen het ei zo hebben versiert. Als
de leerling dit moeilijk vind probeer ik hem
of haar hiermee op weg te krijgen, door te
zeggen vond je de kleuren bij Pasen
passen of vond je ze vrolijk? De leerling
weet dan wat ik met mijn vraag bedoel en
kan mij verder aanvullen. Hierdoor weet ik
of de leerling een betekenis heeft kunnen
leggen tussen haar werkje en de
feestdagen.
Procesdoel
Door met de kinderen hun werkje te

De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie
zijn passend bij
vakdidactiek en sluiten aan
op specifieke kenmerken
van de groep.
*bij tenminste 3 lesontwerpen
** bij tenminste 1 lesontwerp
De kinderen zijn niet gewend
om na de werkles hun
werkjes te bespreken. Bij
andere lessen doen ze dit
wel.
reflecteren kan ik de kinderen sturend
leren hoe je reflecteert op het werkje. Dit
doe ik door vragen te stellen. De kinderen
vertellen over hun werkje en waarom ze
bepaalde handelingen hebben gedaan.
Ik bespreek de werkjes om zeker te weten
dat de lesdoelen zijn behaald. Door
vragen te stellen over hun werkjes kan ik
er achter komen of de doelen zijn
behaald. Tijdens de les kijk ik echter ook
mee. Als ik zie dat er weinig vormpjes zijn
verwerkt stel ik vragen over de opdracht.
Ik stimuleer de leerling op deze manier
om alsnog de opdracht te maken.