GP Perumahan PDF

GARIS PANDUAN PERANCANGAN
Perumahan
JABATAN PERANCANGAN BANDAR DAN DESA SEMENANJUNG MALAYSIA

KEMENTERIAN KESEJAHTERAAN BANDAR, PERUMAHAN DAN
KERAJAAN TEMPATAN
K P K T
18 September 2014
ii GARIS PANDUAN PERANCANGAN PERUMAHAN
Cetakan Pertama (2014)

Hakcipta
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Kementerian Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan Tempatan
Hakcipta Terpelihara
Mana-mana bahagian dalam laporan ini tidak boleh
diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang boleh
dipergunakan lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang
bentuk cara, sama ada dengan cara elektronik, gambar
rakaman dan sebagainya tanpa terlebih dahulu
mendapat kebenaran bertulis daripada Penerbit.
ISBN 978-967-5456-41-1
Diterbitkan di Malaysia
oleh
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa
Semenanjung Malaysia
Kementerian Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan Tempatan
Tel.: 03 2081 6000 Faks: 03 2094 1170
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PERUMAHAN iii
Pemberitahuan
Garis panduan ini telah diluluskan oleh Jemaah Menteri pada 13 Jun 2014 dan Majlis
Mesyuarat Negara bagi Kerajaan Tempatan pada 18 September 2014.
Garis panduan ini menggantikan Garis Panduan Perancangan Perumahan

Berbilang Tingkat (JPBD 2/99), Garis Panduan dan Piawaian Perancangan Perumahan
Kos Sederhana Satu dan Dua Tingkat (JPBD 2/2003), Garis Panduan dan Piawaian
Perancangan Kos Sederhana Rumah Pangsa (JPBD 3/2003) dan Garis Panduan
Perancangan Susun Atur Yang Optima Bagi Kawasan Perumahan (JPBD 4/2003).
Garis panduan ini hendaklah dibaca bersama dengan peruntukan undang-undang

sedia ada khususnya Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172),
Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974 (Akta 133) dan
Undang-undang Kecil Bangunan Seragam (UKBS), 1984.
Pelaksanaan dan penguatkuasaan kepada garis panduan umum dan

garis panduan khusus yang terkandung di dalam garis panduan ini perlu
diselaraskan dengan rancangan pemajuan (khususnya rancangan tempatan dan
rancangan kawasan khas) yang sedang berkuat kuasa di sesebuah kawasan pihak
berkuasa perancang tempatan. Ia juga perlu merujuk kepada dasar-dasar, pekeliling,
arahan dan piawaian-piawaian yang digubal dan dikuatkuasakan oleh pihak-pihak
berkuasa berpandukan kepada skop kuasa yang diperuntukkan oleh undang-undang,
serta garis panduan-garis panduan perancangan lain yang digubal oleh Jabatan
Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia.
18 September 2014
iv GARIS PANDUAN PERANCANGAN PERUMAHAN
ISI KANDUNGAN
BAHAGIAN A
1. TUJUAN 1
2. LATARBELAKANG 1
3. DASAR-DASAR PERANCANGAN DAN PEMBANGUNAN PERUMAHAN 2

3.1 Dasar Perbandaran Negara 2
3.2 Rancangan Fizikal Negara Kedua 3
3.3 Dasar Perumahan Negara 4
3.4 Rancangan Malaysia Kesepuluh 5
4. HALATUJU PEMBANGUNAN PERUMAHAN 7
5. SKOP GARIS PANDUAN 8
6. PRINSIP PERANCANGAN 9
BAHAGIAN B
7. GARIS PANDUAN UMUM 11
7.1 Pengukuhan Kerangka Perancangan Perumahan 11
7.2 Pemantapan Konsep Kejiranan 12
7.3 Penerapan Konsep Kejiranan Hijau 16
7.3.1 Konsep Kejiranan Hijau 16
7.3.2 Penerapan Ciri-Ciri Kejiranan Hijau Dalam Susun Atur Perumahan 18
7.3.3 Penerapan Ciri-Ciri Kejiranan Hijau Dalam Reka Bentuk Bangunan 19
7.4 Penerapan Konsep Kediaman Selamat 21
7.4.1 Penerapan Ciri-Ciri Kediaman Selamat Dalam Susun
Atur Perumahan 21
7.4.2 Penerapan Ciri-Ciri Kediaman Selamat Dalam Reka
Bentuk Bangunan 22
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PERUMAHAN v
7.5 Kawalan Pemajuan Perumahan 23

7.5.1 Kawalan Am Kelulusan Pemajuan Perumahan 23
7.5.2 Kawalan Unit Perdagangan dan Perindustrian Dalam
Pemajuan Perumahan 24
7.5.3 Kawalan Kelulusan Pemajuan Perumahan Di Kawasan Bukit
dan Tanah Tinggi 24
7.5.4 Peruntukan Rumah Kos Rendah dalam Pemajuan Perumahan 25
7.5.5 Keperluan-Keperluan Lain 26
7.6 Kawalan dan Panduan Umum Perancangan Tapak 27
7.6.1 Kesesuaian Tapak 27
7.6.2 Aksessibiliti 28
7.6.3 Pemeliharaan Topografi dan Alam Semulajadi 28
7.6.4 Orientasi 29
7.7 Perancangan Sistem Jalan Raya dan Perhubungan Di Kawasan Perumahan 30
7.7.1 Sistem dan Reka Bentuk Jalan Raya 30
7.7.2 Penerapan Pendekatan `New Urbanism Dalam Perancangan
Hierarki dan Reka Bentuk Jalan Raya 30
7.7.3 Penyediaan Lorong Basikal dan Lorong Pejalan Kaki 31
7.7.4 Perancangan Pengangkutan Awam dan Sistem `Transit 31
7.8 Penyediaan Kemudahan Masyarakat 32
7.9 Penyediaan Rumah Ibadat dan Tempatan Keagamaan 32
7.10 Penyediaan Tanah Perkuburan 32
7.11 Penyediaan Kemudahan Infrastruktur dan Utiliti 33
7.12 Penyediaan Tanah Lapang dan Kawasan Rekreasi 35
7.13 Aktiviti Landskap dan Penanaman Pokok di Kawasan Perumahan 35
7.14 Penyediaan Kemudahan Berkonsepkan Rekabentuk Sejagat 36
7.15 Penyediaan Tempat Letak Kenderaan 37
vi GARIS PANDUAN PERANCANGAN PERUMAHAN

BAHAGIAN B
8. GARIS PANDUAN KHUSUS 38
8.1 Hierarki dan Piawaian Jalan Raya 38
8.1.1 Jalan Pengumpul Utama 38
8.1.2 Jalan Pengumpul Kecil 39
8.1.3 Jalan Tempatan 40
8.2 Piawaian Perancangan dan Bangunan Perumahan Bertanah 42
8.2.1 Saiz Tanah dan Ruang Lantai 42
8.2.2 Saiz Jalan Tempatan 44
8.2.3 Saiz Lorong 45
8.2.4 Anjakan Bangunan 46
8.2.5 Ketinggian Bangunan 52
8.2.6 Keperluan-Keperluan Tambahan 53
8.3 Piawaian Perancangan dan Bangunan Perumahan Berbilang Tingkat 53
8.3.1 Saiz Tanah dan Ruang Lantai 53
8.3.2 Piawaian Kepadatan 54
8.3.3 Saiz Jalan 55
8.3.4 Kawasan Liputan Plot Bangunan 56
8.3.5 Anjakan Plot Bangunan 56
8.3.6 Ketinggian Bangunan 59
8.3.7 Keperluan Unit Kediaman OKU 59
8.3.8 Keperluan-Keperluan Tambahan 60

9. MEKANISME PERANCANGAN GUNA TANAH PERUMAHAN 61
9.1 Menambah Baik Dasar-Dasar, Strategi dan Cadangan-Cadangan
Pembangunan Perumahan 61
9.2 Menambah Baik Proses dan Pendekatan Kajian Perumahan 62
9.3 Menambah Baik Kaedah Pengezonan Guna Tanah Perumahan 62

10. PENUTUP 62
GARIS PANDUAN PERANCANGAN PERUMAHAN 1
BAHAGIAN A DASAR DAN HALA TUJU PEMBANGUNAN PERUMAHAN
1. TUJUAN mencukupi dan mampu dimiliki oleh

pelbagai golongan masyarakat sehinggalah
Garis panduan ini disediakan bagi keperluan untuk menikmati persekitaran
membantu pihak berkuasa negeri (PBN), perumahan yang kondusif, selesa,
pihak berkuasa tempatan (PBT) dan agensi- berkualiti, selamat dan harmoni.
agensi teknikal di dalam merancang dan
mengawal pembangunan semua jenis Dalam konteks perancangan fizikal,
perumahan semasa penyediaan rancangan walaupun pelbagai pendekatan dan
pemajuan dan memproses permohonan p e ra t u ra n p e ra n c a n g a n d i p e r k e n a l
kebenaran merancang. Ia juga bertujuan dan dilaksanakan, namun usaha untuk
untuk memandu dan memudah cara pihak mencapai matlamat dan objektif-objektif
pemaju di dalam mereka bentuk susun pembangunan perumahan masih belum
atur dan menyedia kemudahan awam sepenuhnya tercapai. Pembangunan
dan infrastruktur bagi setiap pemajuan perumahan di peringkat tempatan masih
perumahan yang dibangunkan. Pematuhan mengalami pelbagai permasalahan yang
kepada garis panduan ini adalah penting antaranya seperti berikut:
bagi memastikan pembangunan perumahan
menepati matlamat dan prinsip-prinsip (i) Penawaran perumahan yang tidak
perancangan. selaras dengan permintaan sebenar
penduduk dari segi jenis rumah, harga,
lokasi dan sebagainya;
2. LATARBELAKANG
(ii) Reka bentuk susun atur perumahan
Perumahan bukan sahaja berperanan masih bersifat konvensional, kurang
sebagai komponen guna tanah utama kreatif dan mengabaikan pemeliharaan
dalam sesebuah bandar, malah turut topografi dan pengekalan elemen-
memainkan peranan sebagai sektor utama elemen alam semula jadi;
yang menjana dan memacu perkembangan
industri harta tanah dan pertumbuhan (iii) Penyediaan kemudahan masyarakat
ekonomi di peringkat tempatan dan negara. dan infrastruktur yang tidak mencukupi,
Sektor ini mengalami perubahan pemikiran kurang berkualiti dan ditempatkan di
dan matlamat dari semasa ke semasa lokasi yang tidak strategik;
daripada melihat perumahan sebagai
`tempat tinggal (shelter) kepada (iv) Sistem jalan raya dan perhubungan
memastikan perumahan disediakan secara yang tidak menyeluruh, tidak selamat
2 GARIS PANDUAN PERANCANGAN PERUMAHAN
dan kurang pertimbangan kepada Negara (DPN), Rancangan Fizikal Negara

penyediaan ruang-ruang berjalan kaki Kedua (RFN Ke-2), Dasar Perumahan
dan berbasikal; Negara (DRN) dan Rancangan Malaysia
Kesepuluh (RM Ke-10).
(v) Penyediaan tanah lapang dan kawasan
rekreasi yang kurang mencukupi, 3.1 Dasar Perbandaran Negara
terletak di lokasi yang kurang sesuai
serta tidak terselenggara; dan DPN yang digubal
pada tahun 2006
(vi) Kurang pertimbangan dalam reka telah memberi
bentuk susun atur pembangunan dan p e n e k a n a n
bangunan kepada keperluan golongan- kepada keperluan
golongan orang kelainan upaya (OKU), mewujudkan
warga emas dan kanak-kanak. persekitaran
bandar yang
Kewujudan pelbagai permasalahan dalam kondusif dan
pembangunan perumahan memerlukan sejahtera serta
tindakan-tindakan dan perubahan secara beridentiti (Teras 5). Bagi memenuhi
jangka panjang daripada peringkat teras ini, DPN telah menggariskan satu
perancangan (forward planning) dasar khusus perkaitan pembangunan
sehinggalah ke peringkat pengawalan, perumahan iaitu `Kemudahan
pemantauan dan pelaksanaan Perumahan Yang Mencukupi Perlu
perancangan yang turut memerlukan Disediakan Berasaskan Keperluan
penambahbaikan kepada mekanisme dan Penduduk (DPN 21). Terdapat beberapa
peraturan-peraturan perancangan. langkah yang dicadangkan bagi mencapai
dasar ini sebagaimana berikut:
3. DASAR-DASAR (i) Mempelbagaikan jenis dan kategori

PERANCANGAN DAN rumah mampu milik dan mampu
PEMBANGUNAN PERUMAHAN bayar serta reka bentuk berkualiti
di lokasi bersesuaian;
Ke p e n t i n g a n u n t u k m e ra n c a n g d a n
membangunkan perumahan secara lebih (ii) Mensasarkan matlamat 1 unit rumah
cekap bagi mencapai matlamat-matlamat bagi 1 isi rumah;
sosial, ekonomi dan alam sekitar telah
diberi penekanan di dalam beberapa (iii) Mensasarkan matlamat setinggan sifar
dasar pembangunan di peringkat negara, pada tahun 2020;
khususnya di dalam Dasar Perbandaran
(iv) Mengenal pasti perletakan kawasan d e ve l o p m e n t ) s e r t a mengguna

perumahan awam (kos rendah) yang semula tapak-tapak brownfield
sesuai di dalam rancangan pemajuan; di kawasan bandar bagi mengurangkan
pembukaan kawasan pinggir bandar;
(v) Memastikan lokasi perumahan awam
berdekatan dengan tempat kerja, (ii) Keperluan menilai dan membekal
mempunyai aksessibiliti yang baik dan keperluan perumahan pada masa
dilengkapi dengan infrastruktur dan hadapan berdasarkan permintaan
kemudahan awam yang lengkap; dan sebenar isi rumah dari segi
kemampuan untuk membayar bayaran
(vi) Mengambil kira keperluan golongan bulanan untuk perumahan dan pilihan-
OKU dan warga emas dalam pilihan perumahan yang pada asasnya
perancangan perumahan. boleh dibahagikan mengikut jenis
pemilikan, jenis rumah, bentuk, harga
3.2 Rancangan Fizikal Negara Kedua dan pilihan lokasi; dan
Keperluan untuk (iii) Keperluan untuk hanya membekal

membangunkan keperluan perumahan masa hadapan
perumahan di dalam kawasan-kawasan yang
secara mampan telah ditetapkan, tanpa mencerobohi
telah diberikan (encroach) kawasan-kawasan tanah
penekanan, malah hutan dan kawasan-kawasan sensitif
telah menjadi alam sekitar.
prinsip dan
matlamat utama Selain daripada strategi di atas, terdapat
RFN Ke-2 dalam dua dasar khusus berkaitan perumahan
perancangan spatial dan guna tanah pada yang digubal di dalam RFN Ke-2 dengan
masa hadapan. Bagi mencapai matlamat cadangan langkah-langkah seperti berikut:
ini, RFN Ke-2 telah menggubal beberapa
strategi yang berkaitan secara langsung (i) D a s a r R F N 1 9 - ` m e n y e d i a k a n
dengan aktiviti guna tanah perumahan perumahan mampu milik dengan
sebagaimana berikut: mempastikan kemudahan komuniti
yang mencukupi termasuk
(i) Keperluan mengoptima kegunaan kemudahan keselamatan dan
tanah untuk pembangunan bandar perkhidmatan disediakan di
dengan menggalakkan penjanaan pusat-pusat bandar utama bagi
semula bandar (urban regeneration), memenuhi keperluan penduduk.
pembangunan secara penuh (infill
(a) K a w a s a n p e r u m a h a n y a n g sebagai strategi untuk penyatuan

mencukupi perlu dilengkapi dengan t a n a h ya n g b e r s e l e ra k b a g i
infrastruktur, kemudahan awam memenuhi keperluan perumahan
dan masyarakat berdasarkan semasa dan masa depan.
keperluan penduduk;
(ii) D a s a r R F N 2 0 ` p i a w a i a n
(b) Kawasan perumahan di pusat perancangan dan garis panduan
bandar perlu dirancang untuk dasar pembangunan bandar perlu
mencapai sasaran satu unit digubal bagi memenuhi keperluan-
rumah untuk satu isirumah; keperluan sebagai sebuah negara
maju.
(c) Di pusat-pusat bandar, sasaran
setinggan sifar perlu dicapai pada (a) Piawaian perancangan sedia
tahun 2020; ada perlu ditambah baik selaras
dengan piawaian yang diguna
(d) K a w a l a n d a n k e s e l a m a t a n pakai di peringkat negara maju
haruslah dipastikan di semua dengan memberi penekanan
kawasan persekitaran dan kepada memastikan kualiti
pencegahan jenayah melalui kehidupan berstatus negara maju;
Crime Prevention Through
Environmental Design (b) Pelaksanaan piawaian-piawai yang
(CPTED) perlu digunakan di skim ditambah baik perlu dilaksanakan
pembangunan perumahan sektor secara berperingkat bagi mengelak
awam dan swasta; kesan-kesan kepada harta tanah
dan perubahan harga rumah;
(e) Rancangan Tempatan perlu
mengenalpasti kawasan-kawasan (c) Garis panduan perancangan
bagi perumahan rakyat dengan perlu memberi penekanan kepada
memastikan jarak ke tempat kerja isu-isu perubahan cuaca dan
yang dekat, aksesibiliti yang baik pencapaian kejiranan hijau.
dan mengambilkira keperluan
pelbagai kumpulan masyarakat; 3.3 Dasar Perumahan Negara
dan
DRN yang diluluskan pada tahun 2010 telah
(f) Pelaksanaan land readjustment menetapkan matlamat untuk menyediakan
dan land pooling harus diterima perumahan yang mencukupi, selesa,
b e r k u a l i t i adalah seperti berikut:

dan mampu
dimiliki bagi DRN 6.1: Penyediaan perumahan yang
meningkatkan lengkap dan pembangunan
kemampanan yang mampan dengan
hidup rakyat. Bagi kemudahan dan perkhidmatan
mencapai matlamat asas mengikut piawaian
ini, tiga (3) objektif dan keperluan semasa serta
telah digariskan di keperluan-keperluan sosial, bagi
dalam DRN iaitu: mewujudkan persekitaran
yang kondusif.
Objektif 1: Menyediakan perumahan yang
mencukupi dan berkualiti DRN 6.2: P e m a n t a p a n m e k a n i s m e
dengan kemudahan yang pengurusan dan penyenggaraan
lengkap dan persekitaran bangunan berstrata dan harta
yang kondusif; bersama yang efiesyen.
Objektif 2: Meningkatkan keupayaan DRN 6.3: Pelaksanaan Konsep Bandar

dan aksesibiliti rakyat Selamat yang berkaitan dengan
bagi memiliki atau menyewa kawasan perumahan.
rumah; dan
3.4 Rancangan Malaysia Kesepuluh
Objektif 3: M e n e t a p k a n h a l a t u j u
kemampanan sektor R M K e - 1 0
perumahan. yang digubal
bagi tempoh
Bagi mencapai objektif-objektif tersebut, pelaksanaan
DRN digubal berasaskan kepada 6 teras 2011 hingga
dan 20 pernyataan dasar sebagaimana di 2015 meneruskan
Lampiran 1. Dalam konteks perancangan usaha dan
perumahan, Teras 6 yang digariskan di langkah bagi
dalam DRN iaitu `peningkatan tahap meningkatkan
kemudahan sosial, perkhidmatan asas penyediaan
dan persekitaran yang berdaya huni perumahan yang mencukupi sebagaimana
(liveable) adalah amat penting untuk rancangan-rancangan lima tahun terdahulu.
dicapai. Pernyataan dasar bagi teras ini Dalam konteks pembangunan bandar dan
pembangunan kediaman, selaras dengan (a) Membangunkan bandar yang berdaya

aspirasi Malaysia untuk menjadi sebuah maju dan sesuai didiami dengan
negara maju menjelang tahun 2020, cara menegak berbanding secara
RMKe-10 telah memberi penekanan khusus tersebar, dengan mengambilkira kesan
kepada mewujudkan persekitaran ke pembangunan secara tersebar atau
arah meningkatkan kualiti hidup di rebakan yang akan mengakibatkan
kawasan bandar dan luar bandar. masa perjalanan yang lebih panjang,
kesesakan dan pencemaran serta
Berkaitan perumahan, terdapat dua (2) menjejaskan kawasan sensitif alam
strategi khusus yang digariskan di dalam sekitar;
RMKe-10 dengan cadangan langkah-
langkah berikut: (b) M e n e r a p d a n m e l a k s a n a k a n
pendekatan baru (menggantikan
Strategi 1: pendekatan semasa) dalam
Membangunkan kawasan kediaman merekabentuk sistem dan struktur
yang berdaya maju dan menarik. bandar sebagaimana di Jadual 3.1;
Mempengaruhi bentuk dan ciri kawasan
yang boleh menjadikannya tempat yang (c) Mewujudkan bandar padat dan
menarik untuk didiami, bekerja dan cekap, selesa dan menarik dengan
beriadah, dengan langkah-langkah seperti memastikan setiap bandar satelit atau
di bawah: bandar di sekeliling pusat bandar
Jadual 3.1: Pendekatan Baru Untuk mewujudkan Bandar Yang Berdaya Maju dan Sesuai Didiami
Elemen Pendekatan Semasa Pendekatan Baru
Rekabentuk Bandar Menjadikan bandar menarik secara Menjadikan kesejahteraan, kualiti hidup dan
fizikal. kesesuaian didiami sebagai keutamaan bagi
setiap projek di bandar.
Pembangunan hartanah memacu Pemaju perlu mengutamakan kehendak

pewujudan bandar. orang awam termasuk nilai estetika.
Perancangan berasaskan projek Perancangan berasaskan komuniti dan

fizikal. kejiranan.
Pengasingan fungsi pembangunan Pembangunan bercampur adalah penting

mengikut jenis kegunaan tanah - untuk menggalak kediaman, bekerja dan
kediaman, komersial dan industri. aktiviti riadah di dalam kawasan yang sama.
Sumber : Rancangan Malaysia Kesepuluh (Unit Perancang Ekonomi, 2010, m.s. 260).
utama menjadi tempat yang berdaya (b) S e l a ra s d e n g a n a g e n d a n e g a ra

maju untuk didiami, bekerja dan dalam mempromosi pembangunan
beriadah; mampan, reka bentuk perumahan
perlu mengambil kira elemen dan
(d) M e n g g a l a k k a n p e m b a n g u n a n teknologi Bangunan Hijau serta
bercampur di mana sistem mesra alam; dan
bandar perlu direka bentuk untuk
mengurangkan jarak perjalanan (c) Memperkukuh usaha menyediakan
dan menggalakkan aktiviti mesra perumahan berkualiti tinggi dan
rakyat di dalam persekitaran bandar persekitaran mampan melalui
dengan menumpukan kepada pelbagai usaha mengkaji semula Undang-
kemudahan dan aktiviti yang mudah Undang Kecil Bangunan Seragam
diakses; dan (UKBS) 1984, memperkenalkan
Garis Panduan Hijau dan Sistem
(e) P e m b a n g u n a n b e r c a m p u r Penggredan Hijau dan mewujudkan
berkepadatan tinggi perlu ruang awam di dalam projek
disepadukan dengan sistem perumahan yang lengkap dengan
pengangkutan awam secara transit berlandskap dengan kemudahan
yang cekap berkonsepkan `transit asas bagi meningkatkan interaksi
oriented development bagi dan integrasi antara komuniti
memastikan pemaju mengambilkira setempat.
keperluan pejalan kaki dan kemudahan
akses kepada pengangkutan awam,
khususnya dari kediaman ke tempat 4. HALA TUJU PEMBANGUNAN
kerja. PERUMAHAN
Strategi 2: Berpandukan kepada permasalahan

Memastikan akses kepada perumahan yang wujud serta bagi mematuhi
yang berkualiti dan mampu milik, strategi, matlamat dan objektif-objektif
dengan langkah-langkah berikut: yang dihasratkan dalam dasar-dasar
pembangunan negara, terdapat beberapa
(a) Memenuhi keperluan penduduk yang aspek yang perlu diberi perhatian dan
meningkat dengan memadankan ditambah baik dalam proses perancangan
penawaran dan permintaan perumahan. Pembangunan perumahan
terhadap rumah mampu milik dan masa depan perlu menerap, memantap dan
menggalakkan industri yang lebih mencapai aspek-aspek berikut:
cekap dan mampan;
(i) Penawaran Perumahan mencukupi (vii) K o m u n i t i - k e j i r a n a n y a n g

untuk setiap isi rumah, mampu dimiliki berinteraksi, mesra, sejahtera, sihat
d an mengambilkira permintaan dan aktif.
sebenar pelbagai golongan penduduk
dari sudut kemampuan pendapatan Matlamat akhir pembangunan perumahan
dan mampu bayar serta pilihan-pilihan yang perlu digemblengkan oleh semua pihak
jenis, harga dan lokasi; yang terlibat dalam proses perancangan,
pengawalan dan pelaksanaan adalah
(ii) Intensiti Pembangunan di kawasan untuk menjadikan kawasan perumahan
yang ditetapkan, pembangunan sebagai tempat yang selesa untuk tinggal,
perumahan adalah secara kegunaan bekerja, belajar dan berekreasi serta
bercampur (mixed-use), berkepadatan untuk tujuan beribadat.
tinggi dan berorientasikan transit;
(iii) Binaan Bangunan Perumahan - 5. SKOP GARIS PANDUAN

berkualiti, innovatif dan berkonsepkan
bangunan hijau dan teknologi hijau; Garis panduan perancangan ini
memperincikan aspek-aspek berkaitan
(iv) S u s u n A t u r P e m b a n g u n a n dengan prinsip perancangan, garis panduan
- berkonsepkan kejiranan hijau, umum dan garis panduan khusus bagi
selamat dan bebas daripada ancaman pembangunan perumahan bertanah dan
jenayah, bertema dan beridentiti perumahan berbilang dan mekanisme
serta mempunyai jaringan hijau yang bagi menambah baik proses perancangan
menyeluruh dan berkesinambungan; perumahan. Antara aspek penting yang
terkandung dalam garis panduan ini adalah
(v) Kemudahan Awam mencukupi, seperti berikut:
berkualiti, mudah akses, mesra
penggunaan kepada golongan OKU, (i) Pengukuhan kerangka perancangan
warga emas dan kanak-kanak dan perumahan;
teragih secara cekap di dalam susun
atur pembangunan; (ii) Pemantapan konsep kejiranan;
(vi) Sistem Perhubungan pengangkutan (iii) Penerapan konsep kejiranan hijau;

awam menjadi mod utama perjalanan
luaran, manakala berjalan kaki dan (iv) Penerapan konsep kediaman selamat;
berbasikal menjadi budaya dalam
perhubungan di sekitar unit-unit (v) Kawalan pemajuan perumahan;
kejiranan (walkable community) dan
(vi) Panduan dan kawalan perancangan 6. PRINSIP PERANCANGAN

tapak;
Perancangan dan pengawalan pembangunan
(vii) Garis panduan umum dan piawaian perumahan perlu mengambilkira dan
penyediaan kemudahan masyarakat, memberi perhatian kepada aspek kecukupan
rumah ibadat, tempat keagamaan, dan mampu milik, keselamatan, keselesaan,
tanah lapang dan rekreasi, tempat kebersihan, kejiranan dan pembentukan
letak kenderaan dan sebagainya; komuniti mampan sebagaimana berikut:
(viii) Piawaian pembangunan perumahan (i) Penawaran yang sentiasa

bertanah yang meliputi rumah kos mencukupi - memastikan penyediaan
rendah, kos sederhana rendah, kos pelbagai jenis unit rumah berdasarkan
sederhana, rumah kluster, rumah kemampuan mampu milik dan mampu
berkembar dan rumah sesebuah; bayar;
(ix) Piawaian pembangunan perumahan (ii) Pembangunan yang bersifat

berbilang tingkat yang meliputi self-contained dan bercampur
pangsapuri kos rendah, kos sederhana - lengkap dengan kemudahan yang
rendah, kos sederhana dan kos tinggi berkualiti dan dirancang pada lokasi
serta rumah bandar (town house); yang strategik agar dapat dikongsi
dan dan digunakan oleh semua lapisan
penduduk dalam komuniti;
(x) Cadangan penambahbaikan dasar-
d a s a r, s t ra t e g i d a n c a d a n g a n - (iii) Persekitaran tempat tinggal yang
cadangan pembangunan perumahan selamat, kondusif, selesa dan
di dalam rancangan pemajuan. mesra pengguna - pembangunan
perumahan perlu menyediakan ruang
Aspek-aspek yang digariskan di dalam garis persekitaran yang selamat daripada
panduan ini tidak meliputi pembangunan pencerobohan fizikal dan jenayah;
skim komuniti berpagar (landed strata) dan
pembangunan pangsapuri perkhidmatan (iv) Alam sekitar semulajadi yang
(service apartment) yang telah mempunyai terpelihara - pembangunan
garis panduan perancangan yang tersendiri perumahan perlu mengambikira
(Rujuk Garis Panduan Perancangan `Gated pemeliharaan topografi, pengekalan
Community and Guarded Neighbourhood, dan penyesuaian dengan persekitaran
2010 dan Garis Panduan Perancangan semulajadi;
Perdagangan, 2013).
(v) Budaya kebersihan dan mencintai (vi) Menggalakkan kemesraan dan

keindahan - mewujudkan interaksi sosial - menyediakan
persekitaran yang bersih dan indah k o m p o n e n p e m b a n g u n a n ya n g
yang dapat memberikan keselesaan menggalakkan berlakunya interaksi
dan keharmonian kepada seluruh positif antara masyarakat.
penduduk dalam komuniti; dan
BAHAGIAN B GARIS PANDUAN UMUM
7. GARIS PANDUAN UMUM 7.1 Pengukuhan Kerangka

Perancangan Perumahan
Garis panduan umum menggariskan 15
aspek utama yang perlu diambilkira Bagi memastikan pembangunan perumahan
dalam perancangan dan pengawalan menepati dasar, halatuju dan prinsip-prinsip
pembangunan perumahan. Ia meliputi perancangan, kerangka perancangan
aspek berkaitan kerangka dan konsep- perumahan di peringkat penyediaan
konsep pembangunan perumahan, kawalan rancangan pemajuan dan pengawalan
kelulusan, perancangan tapak, penyediaan perancangan perlu ditambahbaik dan
kemudahan-kemudahan masyarakat, diperkukuh seperti berikut (Rajah 7.1):
rumah ibadat, tempat keagamaan, tanah
perkuburan, tanah lapang awam, aktiviti (i) Pembentukan dasar perancangan
landskap dan penanaman pokok, keperluan perumahan perlu memberi penekanan
golongan OKU dan penyediaan tempat letak kepada pencapaian tiga (3) matlamat
kenderaan. asas pembangunan perumahan iaitu
Sumber : Disesuaikan daripada IRDA (2009). Planning and Design Guidelines

for Housing and Facilities.
Rajah 7.1: Kerangka Perancangan dan Pengawalan Perumahan

kecukupan (adequate), mampu (a) Melahirkan perumahan yang

milik (affordable) dan kualiti mempunyai imej dan beridentiti;
(quality) secara bersepadu dan
bukan hanya tertumpu kepada aspek (b) Memenuhi keperluan-keperluan
kecukupan dan mampu milik. khas komuniti;
(ii) Strategi pembangunan perumahan (c) Mewujudkan komuniti yang

perlu berteraskan kepada melahirkan berinteraksi;
komuniti sejahtera (livable
communities) dengan memberi (d) Menyedia kemudahan awam dan
penekanan kepada aspek-aspek infrastrukrur yang mencukupi dan
berikut: berkualiti;
(a) Pengurusan yang terurus (well (e) M e w u j u d k a n p e r s e k i t a r a n

managed); kediaman yang kondusif dengan
alam sekitar yang terpelihara; dan
(b) Komuniti yang aktif (active);
(f) Melahirkan kediaman yang selamat
(c) Rekabentuk yang baik (well design); daripada ancaman jenayah.
(d) Pembangunan yang menyeluruh 7.2 Pemantapan Konsep Kejiranan

(comprehensive);
Konsep kejiranan (neighbourhood concept)
(e) Sensitif kepada alam sekitar; dan perlu dipermantap dan diberi penekanan
dalam semua jenis pembangunan
(f) Sistem perhubungan yang cekap perumahan bertanah dan berbilang
(well connected). tingkat bagi menggalakkan interaksi
dan hubungan sosial antara penduduk.
(iii) Proses perancangan perumahan perlu Konsep ini perlu diterjemahkan dalam
berubah daripada hanya tertumpu merekabentuk susun atur pembangunan
kepada `menyedia rumah untuk melalui langkah-langkah berikut:
d i d u d u k i ke p a d a m e m b e n t u k
kediaman dan kejiranan yang (i) Memastikan susun atur skim perumahan
berkualiti, indah dan harmoni dirancang dengan hierarki kejiranan
dengan menerapkan prinsip-prinsip yang jelas dengan mewujudkan
rekabentuk susun atur seperti berikut: pusat kejiranan, unit kejiranan dan
sub-sub kejiranan (Rajah 7.2);
Rajah 7.2: Hierarki Kejiranan Berdasarkan Konsep Kejiranan
(ii) Mewujudkan pusat komuniti di setiap Pe n e ra p a n k o n s e p k e j i ra n a n b o l e h

unit kejiranan melalui penyediaan disesuaikan dalam bentuk kelompok
kemudahan awam tertentu seperti kejiranan kecil dan kelompok kejiranan
surau, dewan, tadika, padang besar. Bagi kelompok kejiranan kecil,
permainan serta kedai komuniti bagi ia boleh direalisasikan dalam susun atur
menggalakkan interaksi dan hubungan pembangunan di kawasan sub kejiranan
kejiranan antara penghuni; melalui langkah-langkah di bawah (Rajah
7.3):
(iii) M e m b a n g u n k a n k e m u d a h a n
masyarakat dalam jarak kemampuan (i) M e r e k a b e n t u k s u s u n a t u r d a n
berjalan kaki (lingkungan 400 meter) sistem jalan perkhidmatan tempatan
daripada unit-unit kediaman; berbentuk cul-de-sac atau loop
Gambaran kelompok kejiranan kecil dan kejiranan besar berdasarkan konsep `honey comb
Rajah 7.3: Contoh-Contoh Rekabentuk Susunatur Kelompok Kejiranan Kecil

Sumber : Courtyard Housing Best Winner (Portland)(n.d).
Rajah 7.4: Contoh Pembentukan Kelompok Kejiranan Besar Bagi

Kawasan Perumahan Sesebuah
bagi meningkatkan keselamatan dan 7.3.1 Konsep Kejiranan Hijau

hubungan kejiranan antara penghuni;
dan Kejiranan hijau bermaksud suatu kawasan
kejiranan yang dirancang secara
(ii) Mewujudkan ruang awam, laman bersepadu dengan memberi keutamaan
rekreasi atau lot permainan kecil di kepada perlindungan dan penggunaan
dalam sub kejiranan bagi mewujudkan sumber semulajadi, aplikasi teknologi
suasana kesendirian serta untuk hijau dan kitaran semula, yang
aktiviti rekreasi pasif. bertujuan untuk memelihara alam
sekitar, meningkatkan kesihatan
Bagi kelompok kejiranan besar, ia boleh awam, keselamatan dan kebajikan
dibentuk melalui gabungan unit-unit umum penduduk.
kelompok kejiranan kecil dengan kaedah-
kaedah berikut (Rajah 7.4): Kejiranan hijau mempunyai:
k o m p o n e n g u n a t a n a h s e c a r a
(i) Menyusun kemudahan awam dan bercampur (mixed land use);
kawasan rekreasi secara berpusat kediaman yang selamat;
untuk menyokong sekurang-kurangnya ko m u n i t i ya n g e ra t d a n s a l i n g
4 buah kelompok kejiranan kecil; dan berinteraksi;
penggunaan elemen, teknologi dan
(ii) Menyusun satu kelompok kejiranan pembinaan bangunan hijau;
besar melalui nama jalan yang sama mempunyai sistem pengangkutan
atau mempunyai ciri-ciri reka bentuk hijau (green transportation) yang
bangunan yang seragam ataupun teratur dan efisyen; serta
mempunyai nilai dan reka bentuk mempunyai jaringan hijau yang
landskap yang unik. berkesinambungan dan menyeluruh.
7.3 Penerapan Konsep Kejiranan hijau bertujuan menjadikan

Kejiranan Hijau kawasan perumahan sebagai tempat
tinggal, tempat bekerja, belajar dan
Selain memantapkan konsep kejiranan, berekreasi. Ia memberi fokus kepada
pembangunan skim perumahan juga perlu kemudahsampaian melalui berjalan kaki dan
memberi penekanan kepada penerapan corak laluan jalan yang berkesinambungan.
konsep, prinsip dan ciri-ciri kejiranan Ia bertujuan supaya aktiviti harian dapat
hijau (green neighbourhood) sebagai diakses dalam lingkungan berjalan kaki
salah satu inisiatif bagi mencapai perumahan bagi majoriti penduduk setempat. Satu
mampan (sustainable housing). (1) modul kejiranan hijau perlu direka
Rajah 7.5: Contoh Susun Atur Perumahan Yang Memberi Penekanan Kepada
Penyediaan Rangkaian Hijau
bentuk dalam skala 5 hingga 10 minit (iii) Menyediakan infrastruktur hijau

berjalan kaki dengan anggaran jejari seperti sistem penuaian air hujan
400 meter. ( ra i n wa t e r h a r ve s t i n g ) , p u s a t
pengumpulan barangan kitar semula,
7.3.2 Penerapan Ciri-Ciri Kejiranan sistem pendinginan berpusat (district
Hijau Dalam Susun Atur cooling system) dan penggunaan
Perumahan bahan binaan telap air (permeable
paver) di kawasan tempat letak
Terdapat beberapa prinsip dan ciri-ciri kereta, laluan pejalan kaki, pembahagi
kejiranan hijau yang boleh diterapkan di jalan dan sebagainya;
dalam susun atur pembangunan perumahan
sebagaimana berikut: (iv) Menggalakkan konsep `walkability
dan `connectivity melalui
(i) Mereka bentuk unit/sub kejiranan penyediaan ruang pejalan kaki dan
dalam skala perjalanan 5 10 minit berbasikal secara menyeluruh di
berjalan kaki dengan anggaran 400 dalam sesebuah unit/sub kejiranan;
meter jejari (radius) dan
berkeluasan antara 40 ekar (v) Menghubungkan secara cekap sistem
hingga 125 ekar; dan lokasi pengangkutan awam
dengan laluan berjalan kaki dan
(ii) M e n g g a l a k k a n p e m b a n g u n a n berbasikal;
berkepadatan sederhana dan
tinggi dengan purata kepadatan (vi) M e n e k a n k a n k e p a d a k o n s e p
kasar sekitar 200 - 500 orang sehektar pembangunan bercampur (mixed-
(80 - 200 orang seekar); use) dengan membenarkan aktiviti
Rajah 7.6: Contoh Susun Atur dan Gambaran Kebun Kejiranan Di Dalam Skim Perumahan
perdagangan, institusi, rekreasi dan (x) Menukar fungsi lorong belakang

kemudahan di dalam skim perumahan konvensional di kawasan perumahan
dengan tujuan menjadikan lingkungan teres dengan menjadikannya
kawasan kejiranan sebagai tempat sebagai laluan hijau atau kawasan
tinggal, bekerja, belajar dan `courtyard bagi tujuan rekreasi dan
berekreasi; interaksi;
(vii) Membangunkan skim dan jenis (xi) Membangunkan kawasan kebun

perumahan berkepadatan persendirian dan kebun kejiranan
t i n g g i b e r o r i e n t a s i k a n t ra n s i t dalam skim perumahan bagi
(transit-oriented development) menggalakkan aktiviti berkebun serta
bagi mengurangkan penggunaan bagi tujuan penghasilan makanan
kenderaan persendirian; tempatan (community-based food
production) (Rajah 7.6);
(viii) Mewujudkan rangkaian hijau (green
network) secara menyeluruh melalui 7.3.3 Penerapan Ciri-Ciri Kejiranan
penyediaan tanah lapang, kawasan Hijau Dalam Reka Bentuk
rekreasi dan penanaman pokok di Bangunan
sepanjang jalan (Rajah 7.5);
Prinsip dan ciri-ciri kejiranan hijau juga
(ix) Menggunakan kaedah tenaga boleh boleh diterapkan di dalam rekabentuk
diperbaharui (renewable energy) bangunan sebagaimana berikut:
dan kecekapan tenaga dalam
aktiviti pembangunan perumahan (i) Merekabentuk bangunan kediaman
seperti pemasangan panel solar berkonsepkan bangunan hijau
(photovoltaic) untuk lampu jalan dan (green building). Bagi tujuan ini,
lampu di tempat awam. semua bangunan baru digalakkan
Rajah 7.7: Contoh-Contoh Kaedah dan Peralatan Penuaian Air Hujan Di Premis Kediaman
Rajah 7.8: Contoh-Contoh Pemasangan Solar Di Unit Kediaman Teres dan Berbilang Tingkat
untuk memenuhi keperluan dan pembinaan pagar antara lot-lot

mendapatkan sijil pengiktirafan rumah;
Green Building Index (GBI) atau lain-
lain sistem penarafan bangunan; (vii) Menggalakkan pemasangan dan
penggunaan solar di unit kediaman
(ii) Membina plot bangunan secara (Rajah 7.8);
organik (tidak rigid) dan berselang
seli (stagger); (viii) M e r e k a b e n t u k r u a n g d a l a m a n
bangunan berbentuk courtyard
(iii) M e n g g a l a k k a n p e n g g u n a a n bagi menggalakkan aktiviti rekreasi
bumbung hijau (green roof) melalui pasif di dalam kawasan kediaman;
penanaman rumput atau jenis dan
tanaman yang sesuai;
(ix) M e n g g a l a k k a n p e n g g u n a a n
(iv) Menggalakkan aktiviti menanam bahan binaan yang mudah serap
(kebun mini) dan taman persendirian air (grasscrete) di kawasan
di kawasan premis kediaman, sama tempat letak kereta kediaman.
ada di depan, tepi, belakang, beranda
(balcony) atau dalam bentuk taman Perincian berkenaan dengan garis panduan
atas bumbung; umum, garis panduan khusus dan
mekanisme pelaksanaan kejiranan hijau
(v) Menyedia sistem penuaian air perlu merujuk kepada Garis Panduan
hujan (rain water harvesting) di Perancangan Kejiranan Hijau (JPBD
setiap unit bangunan kediaman Semenanjung Malaysia, 2011) dan GBI
(Rajah 7.7); Township Rating Tool (GBI Sdn. Bhd.,
2011).
(vi) Mengguna landskap lembut (pokok
pagaran) sebagai bahan bagi
Rajah 7.9: Ilustrasi Pembangunan Perumahan Secara Bercampur Dengan Aktiviti Guna
Tanah Lain
7.4 Penerapan Konsep Kediaman langkah-langkah CPTED boleh diaplikasikan

Selamat di dalam susun atur pembangunan dan
rekabentuk bangunan.
Kediaman selamat merupakan sebuah
konsep yang memberi penekanan kepada 7.4.1 Penerapan Ciri-Ciri Kediaman
pewujudan persekitaran perumahan yang Selamat Dalam Susun Atur
selamat. Penerapan konsep ini adalah Perumahan
berasaskan kepada strategi, prinsip dan
langkah-langkah pencegahan jenayah (i) Menggalakkan pembangunan
melalui rekabentuk persekitaran (crime perumahan secara bercampur dengan
prevention through environmental aktiviti perniagaan dan lain-lain
design CPTED) yang menjadi salah satu aktiviti yang boleh menarik tumpuan
teras utama kepada pewujudan bandar awam bagi mewujudkan suasana
selamat. aktif dan sibuk (Rajah 7.9);
Strategi, prinsip-prinsip seperti (ii) Mengadakan aktiviti-aktiviti guna

pengawasan asas (natural surveillance), tanah tambahan seperti kawasan
pengawalan laluan secara semulajadi rekreasi, restoren dan pusat komuniti
(natural access control), kejelasan di kawasan unit kejiranan dan sub
sempadan (territorial reinforcement) kejiranan;
dan penyelenggaraan dan pengurusan serta
(iii) M e r e k a b e n t u k s u s u n a t u r d a n penyediaan jalan terus (through

sempadan setiap unit kejiranan atau road) yang banyak antara satu
sub kejiranan secara jelas; unit/sub kejiranan dengan unit/sub
kejiranan yang lain;
(iv) M e n g e l a k p e n y e d i a a n r u a n g
terpinggir, terperangkap dan jalan (x) M e n g e l a k r e k a b e n t u k j a l a n /
mati (entrapment stop) di laluan selekoh tajam dan kecerunan yang
pejalan kaki atau di laluan jalan mati; mendadak;
(v) M e m b e n t u k r u a n g p a n d a n g a n (xi) Merekabentuk rangkaian jalan raya

persekitaran yang jelas antara yang selamat dan dapat mengawal
sempadan kawasan awam dengan kelajuan melalui penyedian `traffic
sempadan kawasan persendirian calming seperti garisan kuning,
melalui penyediaan landskap lembut bonggol (hump) dan sebagainya; dan
dan landskap kejur yang sesuai,
tidak terlalu tinggi dan mudah (xii) Mereka bentuk tempat letak kereta
diselenggara. supaya dapat dilihat dari jalan dan
bangunan yang dihuni, khususnya
(vi) Menyediakan lokasi tempat awam di kawasan perumahan berbilang
dan taman rekreasi termasuk taman tingkat.
linear dalam jarak berjalan kaki dan
mudah dilihat daripada pelbagai sudut 7.4.2 Penerapan Ciri-Ciri Kediaman
unit kediaman (intervisibility) bagi Selamat Dalam Rekabentuk
tujuan meningkatkan `defensiveness Bangunan
daripada kejadian jenayah;
(i) Rekabentuk bangunan perlu
(vii) Memastikan laluan pejalan kaki mengambilkira faktor keselamatan
menghadap bahagian hadapan premis (menyediakan ruang terbuka dan
bangunan bagi meningkatkan visibiliti tidak tersorok) bagi mengelakkan
supaya pengawasan semulajadi wujudnya tempat yang berpotensi
dapat dibuat secara terus oleh orang untuk penjenayah berselindung;
awam;
(ii) Menggalakkan penyediaan anjung
(viii) Menyediakan panjang `cul-de- atau beranda (balcony) dalam
sac tidak melebihi 75 meter dan rekabentuk unit rumah sesebuah,
direkabentuk secara lurus; berkembar dan teres bagi tujuan
meningkatkan pemerhatian
(ix) Menyedia jalan keluar masuk tidak (surveillance) penghuni ke kawasan
melebihi 2 akses dan mengelakkan luar;
(iii) Sempadan hadapan rumah (pagar/ dizonkan sebagai perumahan di

dinding) disediakan dengan tidak dalam rancangan tempatan.
menghalang pandangan ke ruang
awam dan mempunyai kadar (ii) Bagi tapak-tapak yang dizonkan
kebolehnampakan (permeability) sebagai kawasan perdagangan
yang tinggi; bercampur khususnya di kawasan
perdagangan pusat (CBD) dan
(iv) Rekabentuk anjung kereta bagi kawasan perancangan pusat
kediaman 2 tingkat dan ke atas (CPA), kelulusan membenarkannya
perlu tidak melebihi 10 kaki daripada dibangunkan sebagai perumahan
garisan bangunan; perlu tertakluk kepada Jadual Kelas
Kegunaan Tanah di dalam rancangan
(v) Rekabentuk dan struktur tangga tempatan serta terhad kepada
kecemasan atau tangga ke tempat pembangunan yang berkonsepkan
letak kereta dalam bangunan dapat bandar padat (compact city) dan
dilihat dengan jelas dari luar dan pembangunan bercampur (mixed
dalam bangunan; dan use development) secara menegak
(vertical).
(vi) Pintu dan dinding lif digalakkan
menggunakan jenis lutsinar. (iii) Bagi tapak-tapak yang dizonkan
sebagai perindustrian (zon
Pe r i n c i a n l a n j u t b e r ke n a a n d e n g a n industri jenis ringan dan industri
prinsip, komponen dan garis panduan khas), kelulusan membenarkannya
CPTED perlu merujuk kepada Panduan dibangunkan sebagai perumahan
Pelaksanaan Pencegahan Jenayah hanya terhad perumahan pekerja
Melalui Rekabentuk Persekitaran (JPBD kilang dan hostel pekerja (Rujuk
Semenanjung Malaysia, 2011). Garis Panduan Perancangan
Perumahan Pekerja Kilang, JPBD
7.5 Kawalan Pemajuan Perumahan Semenanjung Malaysia,1997 dan
`Guidelines for the Siting and Zoning
7.5.1 Kawalan Am Kelulusan Pemajuan of Industrial and Residential Areas,
Perumahan Jabatan Alam sekitar, 2012).
(i) Pihak berkuasa perancang (iv) Di kawasan pembangunan

tempatan (PBPT) perlu memastikan berorientasi transit (TOD area)
kelulusan pembangunan perumahan dan kawasan-kawasan zon
(kebenaran merancang) diberikan perancangan transit (lingkungan
kepada tapak-tapak yang telah 400 meter dari stesen transit)
melebihi 5 peratus daripada

jumlah keseluruhan unit atau jumlah
ke l ua s a n t a pa k pe m ba ngu n a n
(nisbah maksimum 1 unit kedai
bagi setiap 20 unit rumah).
(ii) B a g i k a w a s a n ya n g d i z o n k a n
sebagai kawasan pembangunan
perumahan bercampur (mixed
housing development), jumlah
unit atau jumlah luas lantai aktiviti
perdagangan dalam bentuk lot-lot
perdagangan boleh dibenarkan
melebihi kadar 5 peratus daripada
jumlah keseluruhan unit atau luas
lantai pembangunan perumahan
(tertakluk kepada kadar keluasan
seperti stesen transit rel laju
luas lantai kasar maksimum
(MRT), stesen transit rel ringan
perdagangan tidak melebihi
(LRT), monorel dan komuter KTM,
30 peratus daripada jumlah
galakan perlu diberikan kepada
keseluruhan luas lantai perumahan
pembangunan perumahan
dan perdagangan).
bercampur berkepadatan tinggi.
(iii) Aktiviti perindustrian (lot

7.5.2 Kawalan Unit Perdagangan
industri, bengkel dan gudang) tidak
dan Perindustrian Dalam
dibenarkan di dalam pemajuan
Pemajuan Perumahan
perumahan bertanah, perumahan
berbilang tingkat dan pembangunan
(i) Aktiviti perdagangan da l a m
perumahan secara bercampur.
bentuk kedai pejabat atau rumah
kedai teres dan lot-lot perdagangan
7.5.3 Kawalan Kelulusan Pemajuan
boleh dibenarkan di dalam
Perumahan Di Kawasan Bukit
pemajuan atau kawasan yang
dan Tanah Tinggi
dizonkan sebagai perumahan,
t e r t a k l u k ke p a d a j u m l a h u n i t
(i) Pemajuan perumahan tidak boleh
perdagangan dan jumlah keluasan
dibenarkan di kawasan bukit dan
kawasan perdagangan tidak
tanah tinggi dengan ketinggian 7.5.4 Peruntukan Rumah Kos Rendah

dan kelas-kelas berikut: dalam Pemajuan Perumahan
(a) Kawasan tanah tinggi (300 (i) Teras 1 DRN telah menggariskan
1,000 meter) dan gunung dasar berkaitan peruntukan
(>1,000 meter) di dalam rumah kos rendah (DRN 1.3) iaitu
Kelas I. `Kerajaan Negeri diberi fleksibiliti
dalam penentuan kuota rumah
(b) Kawasan tanah tinggi (300 kos rendah (RKR) yang perlu
1,000 meter) dan gunung dibina dalam projek pemajuan
(>1,000 meter) di dalam bercampur mengikut kesesuaian
Kelas II. lokasi dan permintaan.
(c) Kawasan tanah tinggi (300 (ii) Bagi tujuan pengawalan

1,000 meter) dan gunung p e ra n c a n g a n , s e j u m l a h u n i t
(>1,000 meter) di dalam rumah kos rendah berdasarkan
Kelas III. penetapan dasar atau kuota rumah
kos rendah yang ditetapkan oleh PBN
(d) Kawasan tanah rendah (<150 perlu disediakan oleh pihak pemaju
meter), kawasan tanah bukit berdasarkan kadar-kadar keluasan
(150-300 meter), kawasan tanah dan jumlah unit pembangunan
tanah tinggi (300 1,000 perumahan sebagaimana berikut:
meter) dan kawasan gunung
(>1,000 meter) di dalam (a) p e m a j u a n p e r u m a h a n
Kelas IV. bertanah (landed housing)
berkeluasan melebihi 5
(ii) Di kawasan tanah rendah (<150 ekar; dan
meter) dan kawasan tanah
bukit (150-300 meter) di dalam (b) p e m a j u a n p e r u m a h a n
kelas III, pembangunan hanya berbilang tingkat (highrise
boleh dibenarkan kepada aktiviti housing) berkeluasan
perumahan berkepadatan rendah melebihi 3 ekar atau
dan sederhana (<40 unit/ekar) melebihi 250 unit.
(Rujuk Garis Panduan Pembangunan
di Kawasan Bukit dan Tanah Tinggi, (iii) Rumah kos rendah perlu ditempatkan
JPBD Semenanjung Malaysia, 2009). di lokasi yang sesuai khususnya
di kawasan berhampiran stesen

transit dan kawasan yang
mempunyai akses rangkaian
pengangkutan awam.
7.5.5 Keperluan-Keperluan Lain
Sebarang kelulusan pemajuan perumahan

(permohonan kebenaran merancang)
perlu mempertimbang atau mengambilkira
keperluan-keperluan lain sebagaimana
berikut:
(i) Strategi, dasar-dasar yang ditetapkan (v) Menyedia Laporan Penilaian Kesan
di dalam rancangan pemajuan (RFN Alam Sekeliling (EIA) bagi cadangan
Kedua, RSN, RT dan RKK), dasar- pemajuan perumahan melebihi 50
dasar di dalam Dasar Perbandaran hektar;
Negara, Rancangan Malaysia yang
sedang berkuatkuasa, garis panduan- (vi) Menyedia Laporan Penilaian Kesan
garis panduan perancangan yang Trafik (TIA) bagi saiz atau intensiti
telah diterima pakai dan sebagainya; pembangunan tertentu;
(ii) Arahan-arahan yang diberikan oleh (vii) Menyedia lain-lain kajian atau laporan
Jawatankuasa Perancang Negeri seperti kajian pengurusan air larian
(JPN) bagi setiap negeri; (hydraulic study), kajian sistem
pembetungan, kajian geoteknik dan
(iii) P e r u n t u k a n - p e r u n t u k a n A k t a sebagainya yang ditetapkan oleh
Pengurusan Sisa Pepejal dan pihak berkuasa berkenaan; dan
Pembersihan Awam 2007 (Akta 672);
(viii) Bagi cadangan pemajuan perumahan
(iv) M e n y e d i a L a p o r a n C a d a n g a n melebihi 10,000 penduduk atau
Pemajuan (LCP) beserta dengan melebihi 100 hektar, PBPT (melalui
analisis mengenai implikasi sosial Jawatan Perancang Negeri)
(seksyen 21A dan seksyen 21A(1A), perlu meminta nasihat daripada
Akta 172) atau laporan yang Majlis Perancang Fizikal Negara
seumpamanya yang diperuntukkan (MPFN) sebelum mempertimbang
di bawah Akta (Perancangan) Wilayah permohonan kebenaran merancang
Persekutuan 1982 (Akta 267); yang dikemukakan.
Rajah 7.10: Gambaran Susun Atur Perumahan Yang Mengambilkira Kewujudan Sungai
Dan Badan Air Semulajadi
7.6 Kawalan dan Panduan Umum perancangan tapak adalah penting bagi
Perancangan Tapak memastikan perumahan dibangunkan
secara terancang dan tidak memberi
Sebelum sesuatu pemajuan perumahan kesan negatif kepada alam sekitar dan
dipohon atau diberi kelulusan, terdapat kesejahteraan sosial setempat.
beberapa aspek perancangan seperti
kesesuaian tapak, aksessibiliti, 7.6.1 Kesesuaian Tapak
pemeliharaan topografi, orientasi dan
sebagainya yang perlu diambilkira oleh (i) Pembangunan perumahan tidak
PBPT dan dipatuhi oleh pemaju. Kawalan dibenarkan di kawasan berisiko
bencana alam dan kawasan 7.6.3 Pemeliharaan Topografi dan

sensitif alam sekitar s e p e r t i Alam Semulajadi
kawasan banjir, lembah, kawasan
paya (wetland), kawasan tanah (i) Sebarang pemajuan perumahan perlu
runtuh, tanah lombong yang tidak mengekal dan memelihara topografi
stabil dan kawasan-kawasan yang asal tanah dengan memastikan
telah disahkan sebagai kawasan tidak pemotongan bukit hanya dilaksanakan
selamat berdasarkan kajian siasatan pada kadar yang minimum.
tanah oleh jurutera bertauliah.
(ii) Amalan pemotongan bukit bagi tujuan
(ii) K a w a s a n p e r u m a h a n p e r l u meratakan permukaan keseluruhan
dibangunkan dengan jarak dan tapak pembangunan adalah tidak
penyediaan zon penampan yang dibenarkan.
sesuai (berpandukan kepada piawaian
ya n g d i t e t a p k a n o l e h J a b a t a n (iii) Pemajuan perumahan perlu mengekal
Alam sekitar) daripada kawasan elemen-elemen semulajadi yang
p e r i n d u s t r i a n a t a u k a wa s a n - wujud di atas tapak seperti sungai,
kawasan lain yang mempunyai unsur- tasik, pokok-pokok yang melebihi
unsur pencemaran (Rujuk `Guidelines lilitan 0.8 meter (seksyen 35H, Akta
for the Siting and Zoning of Industrial 172) dan sebagainya.
and Residential Areas, Jabatan Alam
sekitar, 2012). (iv) PBPT perlu memastikan supaya pihak
pemaju menyediakan pelan analisis
7.6.2 Aksessibiliti tapak, pelan kecerunan, pelan
taburan pokok dan sebagainya
Pembangunan perumahan perlu mempunyai dengan skala yang bersesuaian.
aksesibiliti yang tinggi dengan mengikut
hierarki jalan dan kesinambungan dengan (v) Semasa penyediaan pelan susun
jalan-jalan di sekitar guna tanah yang atur, pemaju perlu memperuntukkan
lain atau dihubungkan dengan sistem langkah-langkah bagi melindungi
transit seperti laluan keretapi / komuter dan memperelok alam sekitar dari
KTM, sistem transit ringan (LRT), sistem segi fizikal, memelihara topografi
transit laju (MRT), laluan monorel dan semulajadi, memperelok landskap
sebagainya. serta memelihara dan menanam
pokok di kawasan pemajuan selaras
dengan peruntukan subseksyen 7.6.4 Orientasi

21B(1) Akta 172.
(i) Penyediaan susun atur pembangunan
(vi) Penyusunan komponen perumahan dan orientasi binaan bangunan
hendaklah mengikut kontor asal rumah perlu disesuaikan dengan
semulajadi tanah dan topografi arah naik turun matahari, laluan
tapak. angin serta kewujudan vista semula
jadi.
Bentuk Linear Bentuk

Persimpangan T
Bentuk Cul-de-Sac Bentuk Loop
Bentuk Curvilinear Bentuk Loop Bertaman
Rajah 7.11: Contoh-Contoh Reka Bentuk Jalan di Kawasan Perumahan

(ii) Bagi tapak yang mempunyai sungai, lorong-2 hala atau 6 lorong-2 hala
saliran dan badan air semulajadi, bergantung kepada kapasiti trafik;
perlu dipastikan susun atur dan
bangunan kediaman menghadap (ii) Pe r s i m p a n g a n d i a n t a ra j a l a n
ke kawasan tersebut (Rajah 7.10) keluar/masuk dengan jalan luaran
(Rujuk Garis Panduan Konsep hendaklah direka bentuk dengan
Pembangunan Berhadapan Sungai, mengambilkira jumlah kenderaan
JPS (n.d.)). yang terdapat di jalan luaran dan
j u m l a h k e n d e ra a n ya n g a k a n
(iii) Pembangunan perumahan tidak dihasilkan oleh perumahan yang
digalakkan menghadap ke kawasan- dibina;
kawasan tidak menarik seperti
loji pembetungan, kolam oksidasi, (iii) Pembinaan jalan raya di kawasan
tempat pelupusan sampah dan berbukit perlu dirancang mengikut
sebagainya. garisan kontur;
7.7 Perancangan Sistem Jalan (iv) Jalan-jalan kecil perlulah bertemu

Raya dan Perhubungan Di jalan utama (jalan pengumpulan
Kawasan Perumahan utama atau jalan pengumpul kecil)
pada sudut 90 darjah; dan
7.7.1 Sistem dan Reka Bentuk Jalan
Raya (v) Reka bentuk jalan pengumpul dan
jalan tempatan boleh dirancang
Sistem dan reka bentuk jalan raya di kawasan dalam pelbagai alternatif reka
perumahan perlu dirancang mengikut tiga bentuk seperti dalam bentuk
(3) hierarki utama sebagaimana ditetapkan `linear, persimpangan T, `loop,
di dalam Arahan Teknik Jalan (JKR, 1986) `curvilinear, `loop bertaman dan
iaitu jalan pengumpul utama, jalan sebagainya (Rajah 7.11).
pengumpul kecil dan jalan tempatan.
Secara umum, perancangan dan pembinaan 7.7.2 Penerapan Pendekatan `New
jalan raya perlu mengambilkira aspek- Urbanism Dalam Perancangan
aspek berikut: Hierarki dan Reka Bentuk Jalan
Raya
(i) Jalan keluar/masuk utama yang
menghubungkan sistem jalan luaran Selain membangunkan jalan raya mengikut
dengan jalan dalaman hendaklah hierarki dan reka bentuk konvensional,
dalam bentuk dual carriageway pendekatan `new urbanism perlu
dengan bilangan lorong sama ada 4 diterapkan dalam perancangan jalan raya
di kawasan-kawasan perumahan bagi dengan komponen-komponen kemudahan

mengurangkan penggunaan kenderaan masyarakat, kemudahan pendidikan,
persendirian, menjadikan pengangkutan tanah-tanah lapang dan kawasan rekreasi,
awam sebagi mod untuk pergerakan serta kemudahan keagamaan, kawasan kedai
menggalakkan budaya berjalan kaki. kejiranan dan sebagainya.
Langkah-langkah yang boleh diperkenalkan
adalah seperti berikut: Aspek-aspek utama yang perlu diambilkira
dalam penyediaan lorong basikal dan lorong
(i) Mengecilkan saiz kelebaran pejalan kaki adalah seperti berikut:
turapan permukaan jalan
khususnya di jalan pengumpul (i) Mengasingkan laluan kenderaan
kecil dan jalan tempatan bagi dengan laluan basikal dan pejalan
membolehkan ruang yang lebih kaki dengan penghadang lanskap
besar dapat diperuntukkan kepada (tanaman renek), pagar atau rel
pembinaan laluan pejalan kaki penghadang, `bollard, `kerb dan
dan laluan berbasikal; dan sebagainya bagi tujuan keselamatan
dan meminimumkan kejadian
(ii) Mengguna bahan binaan lain jenayah.
selain daripada bitumen dalam
membina permukaan jalan bagi (ii) Kelebaran minimum lorong pejalan
menarik penduduk mengguna laluan kaki dan basikal adalah 1.5 meter
tersebut sebagai ruang berjalan kaki (5 kaki) bagi membolehkan 2 orang
dan berbasikal. berjalan dan berbasikal seiring.
7.7.3 Penyediaan Lorong Basikal dan (iii) Kawasan sepanjang laluan pejalan
Lorong Pejalan Kaki kaki dan basikal perlu ditanam
dengan pokok teduhan dan
Selaras dengan usaha bagi menerapkan dilandskapkan dengan pokok-pokok
konsep kejiranan hijau dan menggalakkan renek dan `hardscape yang sesuai.
`walkable community di dalam kawasan
perumahan serta bagi menggalakkan 7.7.4 Perancangan Pengangkutan
aktiviti rekreasi di kalangan penduduk, Awam dan Sistem `Transit
laluan khas basikal dan pejalan kaki
secara berkongsi perlu disediakan secara (i) Bagi kawasan perumahan
lebih menyeluruh di atas rizab jalan berskala besar, kemudahan untuk
pengumpul utama, jalan pengumpul pengangkutan awam seperti rizab
kecil dan jalan tempatan. Laluan ini stesen bas serta hentian bas (bus
perlu dirancang supaya ia dapat berhubung stop) dan hentian teksi perlu disedia
dan dirancang di peringkat awal p e r l u d i s e d i a k a n d e n g a n ke l u a s a n

pembangunan. tertentu berpandukan kepada piawaian
tadahan penduduk sesebuah kawasan
(ii) Bagi kawasan perumahan perumahan (Rujuk Lampiran 3).
berkepadatan tinggi dan kawasan
bercampur, laluan dan stesen bagi
sistem pengangkutan transit seperti
MRT, LRT, monorel dan komuter
perlu disediakan oleh pihak berkuasa
berkenaan.
7.8 Penyediaan Kemudahan

Masyarakat
Kemudahan-kemudahan masyarakat Perincian kepada keperluan penyediaan

yang meliputi kemudahan kesihatan, rumah ibadat dan tempatan keagamaan
pendidikan, keselamatan, dewan orang digariskan di dalam Garis Panduan
ramai, perpustakaan awam dan kebajikan Perancangan Masjid dan Surau dan
perlu disediakan secukupnya dengan Garis Panduan Perancangan Tokong,
keluasan tertentu berpandukan kepada Kuil, Gereja dan Gurdwara (JPBD
piawaian tadahan penduduk sesebuah Semenanjung Malaysia, 2010).
kawasan perumahan (Rujuk Lampiran 2a
dan 2b).
Perincian kepada keperluan penyediaan

kemudahan masyarakat digariskan di
dalam Garis Panduan Perancangan
Kemudahan Masyarakat (JPBD
Semenanjung Malaysia, 2013).
7.9 Penyediaan Rumah Ibadat dan

Tempatan Keagamaan
7.10 Penyediaan Tanah Perkuburan
Kemudahan tempat ibadat islam yang
meliputi masjid dan surau serta kemudahan Penyediaan tanah perkuburan yang meliputi
tempat keagamaan selain islam yang perkuburan islam, cina, hindu, kristian dan
meliputi tokong, kuil, gereja dan gurdwara sikh perlu disediakan dengan keluasan
tertentu berpandukan kepada piawaian (iii) Kolam Takungan (Detention

tadahan penduduk sesebuah kawasan Pond) - perlu disediakan dengan
perumahan (Rujuk Lampiran 4). keluasan 5% daripada keluasan
tapak pembangunan. Reka bentuk
Perincian kepada keperluan penyediaan kolam, pemilihan lokasi dan
tanah perkuburan digariskan di dalam keperluan-keperluan lain perlu
Garis Panduan Perancangan Tanah m e n e p a t i M a n u a l M e s ra A l a m
Perkuburan dan Krematorium (JPBD (MSMA) (Jabatan Pengairan dan
Semenanjung Malaysia, 2012). Saliran, 2002).
7.11 Penyediaan Kemudahan (iv) Tapak Pencawang Elektrik

Infrastruktur dan Utiliti Penyediaan bekalan elektrik di
kawasan perumahan perlu mengikut
Contoh Loji Pengolahan Kumbahan Contoh Kolam Takungan di kawasan perumahan
(i) Loji Pengolahan Kumbahan - keperluan dan permintaan semasa dan

Skim perumahan melebihi 30 masa depan. Keperluan penyediaan
unit kediaman perlu menyediakan pencawang elektrik terbahagi kepada
loji pengolahan kumbahan. 4 kategori (berdasarkan fungsi dan
Reka bentuk dan kelas-kelas loji jumlah kapasiti) iaitu pencawang
rawatan, penyediaan zon penampan masuk utama (PMU), pencawang
dan keperluan-keperluan lain pembahagian utama (PPU), stesyen
perlu menepati Garis Panduan suis utama (SSU) dan pencawang
Reka Bentuk dan Pemasangan elektrik (PE).
Pembetungan (Jabatan Perkhidmatan
Pembentungan, n.d.) dan Garis (v) Laluan Kemudahan Utiliti (Service
Panduan Perancangan Infrastruktur Protocol) perlu digalakkan dalam
dan Utiliti (JPBD Semenanjung skim perumahan bagi menempatkan
Malaysia, 2011). utiliti-utiliti seperti kabel elektrik,
komunikasi (termasuk jalur lebar perparitan, saliran, pembetungan

internet), paip air, paip gas, laluan dan penempatan bagi talian
lampu awam, pondok telefon dan
sebagainya. Lebar minimum laluan
utiliti adalah 3 meter.
Perincian kepada keperluan penyediaan

laluan kemudahan utiliti sama ada dalam
bentuk koridor khas kemudahan
utiliti bersepadu atau di dalam rizab
jalan (R.O.W) digariskan di dalam
Garis Panduan Perancangan Laluan
Kemudahan Utiliti (JPBD Semenanjung
Contoh Pencawang elektrik (PE) Malaysia, 2012).
Jadual 7.2: Hierarki dan Fungsi Tanah Lapang di Kawasan Perumahan
Keluasan Saiz Tadahan

Hierarki Fungsi
(Hektar) Penduduk
Taman 40.0 50,000 orang ke Kawasan rekreasi yang menjadi tumpuan penduduk
Bandaran atas bandar untuk aktiviti rekreasi, sukan dan menikmati
keindahan semulajadi.
Taman 8.0 12,000 50,000 Kawasan rekreasi yang menampung beberapa unit
Tempatan orang kejiranan untuk aktiviti rekreasi, sukan dan kegiatan
sosial penduduk setempat.
Taman 2.0 3,000 12,000 Kawasan rekreasi di dalam sesebuah kawasan
Kejiranan orang kejiranan untuk aktiviti rekreasi, sukan dan kegiatan
sosial penduduk setempat.
Padang 0.6 1,000 3,000 Kawasan rekreasi yang menampung keperluan 3 sub
Permainan orang kejiranan untuk aktiviti rekreasi aktif dan sukan bagi
kegunaan kanak-kanak, remaja dan orang dewasa.
Lot 0.2 300 1,000 Kawasan rekreasi aktif di sesebuah kawasan
Permainan orang sub-kejiranan untuk kanak-kanak peringkat umur
persekolahan rendah.
Laman 0.1 < 300 orang Kawasan rekreasi kecil yang menampung beberapa
Rekreasi unit kediaman untuk aktiviti rekreasi pasif kanak-
kanak bawah umur persekolahan dan interaksi sosial
penduduk.
Sumber: Garis Panduan Perancangan Tanah Lapang dan Rekreasi (2012).

7.12 Penyediaan Tanah Lapang dan Rekreasi, JPBD Semenanjung

Kawasan Rekreasi Malaysia 2013).
Penyediaan tanah lapang dan kawasan (iii) Bagi pembangunan perumahan

rekreasi di kawasan skim perumahan berbilang tingkat, pembinaan taman
perlu dipertingkatkan bagi menggalakkan atas bumbung (rooftop garden)
penduduk menjalankan aktiviti rekreasi, atau taman di dalam bangunan
memupuk interaksi sosial serta bagi adalah digalakkan (Rujuk Garis
mencapai pelaksanaan konsep kejiranan Panduan Perancangan Taman Atas
hijau. Terdapat beberapa aspek penting Bum bung , J P BD Se m e nanj u n g
yang perlu diambil kira dalam perancangan Malaysia 2012).
tanah lapang awam dan kawasan rekreasi
di kawasan perumahan sebagaimana 7.13 Aktiviti Landskap dan Penanaman
berikut (Rujuk Lampiran 5): Pokok di Kawasan Perumahan
(i) Tanah lapang awam dan kawasan Kawasan perumahan perlu dilandskapkan
rekreasi di kawasan skim perumahan untuk tujuan pengindahan, bagi
perlu disediakan berdasarkan mewujudkan suasana indah, selesa dan
hierarki, keluasan, saiz tadahan harmoni serta bagi tujuan mengawal
penduduk dan fungsi seperti di pencemaran. Selain daripada aktiviti
Jadual 7.2. penanaman pokok di sepanjang jalan,
aktiviti landskap juga perlu menumpukan
(ii) Sebahagian daripada keluasan tanah kepada reka bentuk kemudahan rekreasi,
lapang berfungsi yang diperuntukkan penyediaan struktur landskap kejur dan
di kawasan pembangunan bertanah ruang kawasan aktiviti yang bersesuaian.
atau di kawasan perumahan Terdapat beberapa aspek yang perlu
bercampur perlu dikelompokkan diambilkira dalam aktiviti landskap di
(centralised) di satu kawasan kawasan perumahan sebagaimana berikut:
sama ada di tengah-tengah tapak
pembangunan atau di lokasi yang (i) Keperluan umum ruang landskap di
sesuai. Selebihnya perlu diagih- kawasan perumahan adalah seperti
agihkan (dispersed) mengikut berikut:
kepadatan penduduk dan keluasan
satu-satu kawasan unit kejiranan (a) Minimum 3 meter lebar
atau sub-kejiranan dalam tapak di sepanjang jalan perlu
pembangunan (Rujuk Garis Panduan disediakan untuk kawasan
Perancangan Tanah Lapang dan penanaman pokok (1.5
meter) dan ruang pejalan b u n g a , b u a h a t a u d a u n ya n g

kaki/berbasikal (1.5 meter); beracun.
dan
(vii) Ta n a m a n ` e d i b l e l a n d s c a p e
(b) Jaluran hijau (green lingkages) digalakkan di belakang unit rumah
perlu disediakan untuk sebagai landskap dapur.
menghubungkan kawasan
perumahan dengan kawasan (viii) Pokok-pokok di kawasan tepi jalan
kemudahan awam. Kawasan utama, jalan berhadapan rumah
ini perlu dipisahkan daripada dan lain-lain kawasan perlu ditanam
laluan kenderaan, di mana dalam jarak yang sesuai.
hanya pengguna basikal dan
pejalan kaki dibenarkan. Perincian lanjut berkenaan dengan garis
panduan perancangan landskap di kawasan
(ii) Penanaman pokok-pokok teduhan perumahan dan kawasan-kawasan
dan renek perlulah bersesuaian guna tanah lain, kaedah pengekalan
dengan tema sesebuah kawasan dan pemeliharaan tanaman sedia ada,
perumahan. Bagi menonjolkan kaedah penyelenggaraan landskap lembut
identiti, disyorkan penanaman serta pemilihan spesis-spesis tanaman
satu jenis pokok di kawasan pintu yang sesuai perlu merujuk kepada Garis
masuk utama dan di sepanjang Panduan Landskap Negara (Jabatan
jalan utama. Landskap Negara, 2008).
(iii) Pemilihan pokok perlulah dari spesis 7.14 Penyediaan Kemudahan

yang tahan lasak, tidak merbahaya Berkonsep Rekabentuk Sejagat
serta mudah dan murah selenggara.
Pertimbangan kepada penyediaan
(iv) Penanaman pokok dari spesis palma kemudahan dan aksessibiliti untuk golongan
hanya digalakkan di ruang tanaman OKU perlu diberi perhatian yang lebih serius
yang bersaiz kecil. di dalam perancangan susun atur dan
rekabentuk bangunan perumahan melalui
(v) Tanaman pagaran (hedges) disyorkan langkah-langkah berikut:
sebagai alternatif pagar rumah.
(i) Melaksanakan konsep reka bentuk
(vi) Tanaman di kawasan permainan sejagat (universal design) dalam
kanak-kanak mestilah dari jenis merekabentuk persekitaran dan
tanaman yang tidak mudah patah, pelbagai kemudahan atau peralatan
tidak berduri dan tidak mempunyai yang diperlukan dalam kawasan
pembangunan perumahan yang memasang `kerb yang sesuai bagi

dapat memenuhi keperluan semua kegunaan pelbagai golongan OKU
golongan pada tahap maksimum. di kawasan lintasan pejalan kaki,
Perincian kepada prinsip-prinsip, laluan memasuki bangunan dan lain-
garis panduan umum dan garis lain kawasan yang sesuai; dan
panduan khusus berkaitan dengan
rekabentuk dan perletakan (v) M e m p a s t i k a n r u m a h u n t u k
kemudahan sokongan serta kaedah golongan OKU ditempatkan di
peningkatan kemudahsampaian aras bawah bangunan perumahan
perlu merujuk kepada Garis Panduan berbilang tingkat dengan piawaian
Perancangan Reka Bentuk Sejagat penyediaan tertentu.
(JPBD Semenanjung Malaysia, 2011);
7.15 Penyediaan Tempat Letak
(ii) Mempastikan golongan OKU Kenderaan
mempunyai aksessibiliti yang tinggi
ke kawasan rekreasi, kawasan Penyediaan tempat letak kenderaan
kemudahan masyarakat, kawasan k h u s u s n ya d i k a w a s a n p e r u m a h a n
rumah ibadat dan tempat keagamaan berbilang tingkat perlu mematuhi piawaian
dan sebagainya melalui penyediaan penyediaan sebagaimana di Lampiran 6a.
laluan pejalan kaki dengan saiz Bagi penyediaan tempat letak kereta untuk
dan reka bentuk permukaan yang golongan OKU, piawaian penyediaannya
sesuai; adalah seperti di Lampiran 6b.
(iii) Mempastikan ruang khas tempat Perincian kepada sistem, keperluan dan
letak kenderaan untuk OKU reka bentuk penyediaan tempat letak
disediakan di kawasan-kawasan kenderaan digariskan di dalam Garis
tumpuan awam; Panduan Perancangan Tempat Letak
Kereta (JPBD Semenanjung Malaysia,
(iv) Menyediakan `ramp, `guiding 2012).
blocks dan `handrail serta
BAHAGIAN C GARIS PANDUAN KHUSUS
8. GARIS PANDUAN KHUSUS bersambung dengan jalan arteri

(arterial road) yang terletak di luar
Garis Panduan khusus menggariskan tiga kawasan perumahan.
(3) aspek utama yang perlu diambilkira
dalam perancangan dan pengawalan Kelebaran rizab jalan pengumpul
pembangunan perumahan. Ia meliputi utama yang sesuai adalah 30 meter
hierarki dan piawaian jalan raya, piawaian (100 kaki) bagi menampung
terperinci bagi pembangunan perumahan permukaan jalan 4 lorong (3.25
bertanah dan piawaian terperinci bagi meter setiap lorong), penyediaan
pembangunan perumahan berbilang tingkat parit (swale) (1.5 meter di kiri
yang meliputi saiz tanah dan luas lantai, dan kanan), laluan kemudahan
jalan dan lorong, anjakan, ketinggian utiliti (3.0 meter di kiri dan kanan),
bangunan dan lain-lain keperluan. laluan pejalan dan sikal serta ruang
berlandskap (2.75 meter di kiri
dan kanan) dan pembahagi jalan
(median) selebar 2.5 meter (Rajah
8.1 Hierarki dan Piawaian Jalan Raya
8.1).
Hierarki dan piawaian jalan raya
konvensional yang ditetapkan oleh Jabatan
Kerja Raya (Arahan Teknik Jalan, 1986)
perlu disesuaikan dengan penerapan
konsep kejiranan hijau bertujuan untuk
memasukkan keperluan penyediaan laluan
jalan kaki dan sikal sebagaimana berikut:
8.1.1 Jalan Pengumpul Utama
Jalan pengumpul merupakan

hierarki jalan yang berfungsi untuk
menyambungkan di antara unit-
unit kediaman dengan kemudahan-
kemudahan yang disediakan. Ia Contoh: Jalan pengumpul utama
Rajah 8.1: Keratan Rentas Rizab Jalan Pengumpul Utama Bersaiz 30 Meter
Sumber: Disesuaikan daripada JKR (Arahan Teknik Jalan, 1986) dan JPBD (Garis Panduan
Perancangan Kejiranan Hijau, 2012).
Contoh: Jalan pengumpul kecil
8.1.2 Jalan Pengumpul Kecil Kelebaran rizab jalan pengumpul

kecil yang sesuai adalah 20 meter
Jalan pengumpul kecil merupakan (66 kaki) bagi menampung
jalan pertengahan yang menyambung permukaan jalan 2 lorong (2.75
jalan pengumpul utama dengan jalan- meter setiap lorong), penyediaan
jalan tempatan (jalan perkhidmatan parit (swale) (1.5 meter di kiri dan
hadapan rumah). Ia boleh dirancang kanan), laluan kemudahan utiliti
dalam bentuk lingkaran (loop) atau (2.0 meter di kiri dan kanan), laluan
dalam bentuk lurus. pejalan dan basikal serta ruang
berlandskap (3.75 meter di kiri dan
kanan) (Rajah 8.2).
Rajah 8.2: Keratan Rentas Rizab Jalan Pengumpul Kecil Bersaiz 20 Meter
Sumber: Disesuaikan daripada JKR (Arahan Teknik Jalan, 1986) dan JPBD (Garis Panduan
Perancangan Kejiranan Hijau, 2012).
8.1.3 Jalan Tempatan
Jalan tempatan merupakan jalan

perkhidmatan bagi setiap unit-
unit kediaman. Kelebaran rizab
jalan tempatan yang sesuai adalah
antara 12 meter 15 meter (40
kaki 50 kaki) bagi menampung
permukaan jalan 2 lorong (2.75
meter setiap lorong), penyediaan
parit (swale) (1.0 meter di kiri
dan kanan) dan laluan pejalan dan
sikal serta ruang berlandskap (3.75
meter di kiri dan kanan) (Rajah
8.3).
Rajah 8.3: Keratan Rentas Rizab Jalan Tempatan Bersaiz 15 Meter
Nota : Bagi Jalan Tempatan bersaiz 12 meter (40 kaki), parit/ Swale 1.0m / laluan jalan kaki dan
basikal boleh dikecilkan dengan kelebaran 2.75m di kiri dan kanan jalan.
Bagi jalan mati atau cul-de-sac, ia juga berfungsi sebagai jalan tempatan bagi
setiap unit kediaman. Kelebaran cul-de-sac yang sesuai adalah antara 12 meter
15 meter (40 kaki 50 kaki) dengan panjang di antara 50 meter (170 kaki)
hingga 150 meter (500 kaki) bergantung kepada jenis kediaman tertentu (Rajah
8.4).
Rajah 8.4: Contoh rekabentuk `Cul-de-sac

8.2 Piawaian Perancangan dan Bangunan Perumahan Bertanah
Perumahan bertanah meliputi rumah kos rendah, kos sederhana rendah, kos
sederhana, rumah kluster, rumah berkembar dan rumah sesebuah. Pembangunan
perumahan ini perlu mematuhi piawaian berkaitan dengan saiz tanah dan ruang lantai,
jalan dan lorong, anjakan (setback), ketinggian bangunan dan aspek-aspek kawalan yang
lain.
8.2.1 Saiz Tanah dan Ruang Lantai
Piawaian saiz tanah dan ruang lantai bagi pelbagai jenis perumahan bertanah adalah
seperti di Jadual 8.1.

Jadual 8.1 : Piawaian Saiz Tanah dan Ruang Lantai Perumahan Bertanah
ASPEK PIAWAIAN
A RUMAH TERES KOS RENDAH
Satu tingkat : 6.1 m x 16.8 m (20 x 55) / 1,110 kp

Saiz Lot Tanah (minimum)
Dua tingkat : 4.3 m x 16.8 m (14 x 55) / 770 kp
Satu tingkat : 65.0 mp (700 kp)

Luas Ruang Lantai
(minimum) * Luas ruang lantai bagi rumah kos rendah dua tingkat perlu
disesuaikan dengan rekabentuk dalaman bangunan.
B RUMAH TERES KOS SEDERHANA RENDAH

Satu tingkat : 6.1 m x 18.3 m (20 x 60) / 1,200 kp
Dua tingkat : 5.5 m x 16.8 m (18 x 55) / 990 kp

Luas Ruang Lantai * Luas ruang lantai bagi rumah kos sederhana rendah
(minimum) dua tingkat perlu disesuaikan dengan rekabentuk dalaman
bangunan.
ASPEK PIAWAIAN
C RUMAH TERES KOS SEDERHANA
Satu dan satu 1/2 tingkat : 6.1 m x 19.8 m (20x 65)
Dua hingga tiga tingkat : 5.5 m x 19.8 m (18x 65)

Luas Ruang Lantai * Luas ruang lantai bagi rumah kos sederhana satu 1/2 tingkat
(minimum) sehingga tiga tingkat perlu disesuaikan dengan rekabentuk
dalaman bangunan.
D RUMAH KLUSTER
Satu tingkat : 12.2 m x 15.0 m (40x 50)

Dua hingga tiga tingkat : 9.1 m x 16.8 m (30 x 55)

Luas Ruang Lantai
(minimum) * Luas ruang lantai bagi rumah kluster dua tingkat perlu
disesuaikan dengan rekabentuk dalaman bangunan.
E RUMAH BERKEMBAR
Saiz Lot Tanah (minimum) 12.2 m x 19.8 m (40 x 65) / 241.5 mp (2,600 kp)
Luas Ruang Lantai

97.5 mp (1,050 kp)
(minimum)
F RUMAH SESEBUAH BIASA
Luas Ruang Lantai

125.4 mp (1,350 kp)
(minimum)
G RUMAH SESEBUAH `ZERO LOT BOUNDARY
Luas Ruang Lantai

92.9 mp (1,000 kp)
(minimum)
8.2.2 Saiz Jalan Tempatan
Piawaian saiz jalan tempatan bagi pelbagai jenis perumahan bertanah adalah seperti di
Jadual 8.2.
Jadual 8.2: Piawaian Saiz Jalan Perumahan Bertanah
ASPEK PIAWAIAN
12.2 m (40)
* Bagi jalan 12.2 meter (40 kaki), laluan pejalan kaki/

sikal perlu disediakan selebar 2.75 meter di bahagian kiri
dan kanan rizab jalan.
Lebar Rizab Jalan Tempatan **Galakan perlu diberikan kepada penyediaan rizab jalan
(minimum) tempatan selebar 15 meter (50 kaki) bagi membolehkan
pembinaan laluan pejalan kaki /sikal yang lebih besar
selebar 3.75 m di bahagian kiri dan kanan di hadapan
rumah.
*** Inisiatif ini boleh dilaksanakan dengan mengurangkan

kelebaran permukaan jalan.
Panjang Cul-de-sac
150.0 m (500)
(maksimum)
Alternatif 1 : 15.2 m x 15.2 m (50 x 50)
Alternatif 2 : 12.2 m x 12.2 m (40 x 40) perlu

Saiz Hujung Cul-de-sac bersambung dengan lorong tepi.
(minimum)
* Alternatif ini kurang sesuai bagi rumah kluster,
berkembar, sesebuah biasa dan sesebuah `zero lot
boundary.
8.2.3 Saiz Lorong
Piawaian saiz lorong meliputi lorong tepi, lorong belakang dan ruang pemisah (fire break)
bagi rumah teres kos rendah, kos sederhana rendah dan kos sederhana adalah seperti di
Jadual 8.3.
Jadual 8.3: Piawaian Saiz Lorong Perumahan Bertanah Jenis Teres
ASPEK PIAWAIAN
Alternatif 1 : 6.1 m (20) bagi bangunan yang tidak

mempunyai anjakan belakang.
* Lorong belakang boleh dibangunkan dalam bentuk

Lorong Belakang (minimum) ruang hijau
Alternatif 2 : 4.6 m (15) perlu mempunyai anjakan

belakang bangunan selebar 0.8 m (2.5).
Lorong Tepi (minimum) 6.1 m (20)
6.1 m (20) Jarak antara dinding bangunan bahagian

Ruang Pemisah (Fire break) tepi ke dinding bangunan yang lain.
(minimum)
* `Property break tidak dibenarkan.
Nota: Penyediaan lorong belakang dan lorong tepi adalah tidak terpakai bagi rumah kluster,
berkembar, sesebuah biasa dan sesebuah `zero lot boundary.
Contoh lorong belakang yang dirancang dan dijadikan sebagai laluan / ruang hijau
8.2.4 Anjakan Bangunan
(i) Anjakan Bangunan Rumah Teres
Piawaian anjakan hadapan, anjakan tepi dan jarak antara belakang bangunan
bagi rumah teres kos rendah, kos sederhana rendah dan kos sederhana
adalah seperti di Jadual 8.4.
Jadual 8.4: Piawaian Anjakan Bangunan Perumahan Bertanah Jenis Teres
ASPEK PIAWAIAN
Anjakan Hadapan (minimum) 6.1 m (20)
Anjakan Hadapan Antara
Hujung Anjung Kereta Dengan 3.05 m (10)
Sempadan Lot (minimum)
6.1 m (20) Jarak dari dinding bangunan bahagian tepi

ke sempadan rizab jalan tepi.
Anjakan tepi lot penjuru
(corner-lot) (minimum)
5.0 m (16.5) Jarak dari hujung bumbung bahagian tepi
Jarak Antara Belakang 6.1 m (20) Jarak antara dinding bangunan di bahagian
Bangunan (minimum) belakang ke dinding bangunan yang lain.
Nota : Ukuran 1 kaki = 0.3048 m (1 m = 3.2808 kaki) / Keluasan 1 kaki = 0.09290 m
(1 m = 10.7639 kaki)
Ilustrasi Piawaian Anjakan Rumah Teres Kos Rendah dan

Kos Sederhana Rendah
Anjakan hadapan dan tepi bangunan

rumah teres kos rendah dan
sederhana rendah
dengan rizab jalan (6.1m)
Ilustrasi Piawaian Anjakan Rumah Teres Kos Sederhana
Kelebaran lot dan anjakan bangunan rumah teres kos sederhana
Ukuran minimum anjakan hadapan

(6.1m) dan anjakan bumbung letak
kereta dengan sempadan lot (2.3m)
(ii) Anjakan Bangunan Rumah Kluster
Piawaian anjakan hadapan dan anjakan tepi bagi rumah kluster adalah seperti
di Jadual 8.5.
Jadual 8.5: Piawaian Anjakan Bangunan Perumahan Bertanah Jenis Kluster
ASPEK PIAWAIAN

3.0 m (10) Jarak dari dinding bangunan ke sempadan
Anjakan tepi lot tanah.
(minimum) 2.0 m (6.5) Jarak dari hujung bumbung ke sempadan
lot tanah.
6.1 m (20) Jarak dari dinding bangunan bahagian tepi
Anjakan tepi lot penjuru ke sempadan rizab jalan tepi.
(corner-lot) (minimum) 5.0 m (16.5) Jarak dari hujung bumbung bahagian tepi
(1 m = 10.7639 kaki)
(iii) Anjakan Bangunan Rumah Berkembar dan Rumah Sesebuah
Piawaian anjakan hadapan dan anjakan tepi bagi rumah berkembar dan
rumah sesebuah adalah seperti di Jadual 8.6.
Jadual 8.6: Piawaian Anjakan Bangunan Perumahan Bertanah Jenis Berkembar dan
Jenis Sesebuah
ASPEK PIAWAIAN
Anjakan tepi dan belakang lot tanah.
lot tanah.
Anjakan tepi lot penjuru rizab jalan tepi.
(corner-lot) (minimum) 5.0 m (16.5) Jarak dari hujung bumbung bahagian tepi
Jarak Antara Bangunan 6.1 m (20) Jarak antara dinding bangunan di bahagian
(minimum) tepi dan belakang ke dinding bangunan yang lain.
(1 m = 10.7639 kaki)
Ilustrasi Piawaian Anjakan Rumah Berkembar
Anjakan Hadapan (6.1 m),

Tepi (3.05 m) dan Belakang (3.05 m)
bagi Rumah Berkembar
Ilustrasi Piawaian Anjakan Rumah Sesebuah Biasa
Anjakan hadapan (6.1m),

Tepi (3.05 m) dan Belakang (3.05 m)
bagi Rumah Sesebuah Biasa
Contoh kawasan anjakan dan

rekabentuk rumah sesebuah
(iv) Anjakan Bangunan Rumah Sesebuah `Zero Lot Boundary
Piawaian anjakan anjakan hadapan, belakang dan anjakan tepi bagi rumah
sesebuah `Zero Lot Boundary adalah seperti di Jadual 8.7.
Jadual 8.7: Piawaian Anjakan Bangunan Perumahan Bertanah Jenis Sesebuah `Zero
Lot Boundary
ASPEK PIAWAIAN
Anjakan Hadapan
6.1 m (20)
(minimum)
Anjakan Belakang lot tanah.
lot tanah.
1.0 m (3.3) Jarak dari dinding bangunan ke sempadan
lot tanah berjiran.
Anjakan Tepi Sisi 1 * Penyediaan tingkap tidak dibenarkan di dinding
(Sisi Anjakan Pendek) bangunan Sisi 1.
(minimum)
0.5 m (1.7) Jarak dari hujung bumbung ke sempadan
lot tanah berjiran Sisi 1 (sisi anjakan pendek).
5.1 m (16.7) Jarak dari dinding bangunan ke

Anjakan tepi Sisi 2 sempadan lot tanah berjiran.
(Sisi Anjakan Panjang)
lot tanah berjiran Sisi 2 (sisi anjakan panjang).

Anjakan tepi lot rizab jalan tepi.
penjuru (corner-lot)
(minimum) 5.0 m (16.5) Jarak dari hujung bumbung bahagian tepi
Jarak Antara Bangunan 6.1 m (20) Jarak antara dinding bangunan di bahagian
(minimum) tepi dan belakang ke dinding bangunan yang lain.
(1 m = 10.7639 kaki)
Ilustrasi Piawaian Anjakan Rumah Sesebuah `Zero Lot Boundary
Anjakan hadapan (6.1m),

Tepi Sisi 1 (1.0 m), Tepi Sisi 2
(5.1m) dan Belakang (3.05 m)
bagi Rumah Sesebuah Zero Lot
Boundary
Contoh kediaman sesebuah berkonsepkan `zero lot boundary

8.2.5 Ketinggian Bangunan
Piawaian ketinggian bangunan bagi semua jenis perumahan bertanah (termasuk rumah
teres kos rendah dan kos sederhana rendah) adalah seperti di Jadual 8.8.
Jadual 8.8: Piawaian Ketinggian Bangunan Perumahan Bertanah
ASPEK PIAWAIAN
3 tingkat
* Bilangan tingkat tidak termasuk tingkat di bawah aras

Bilangan Tingkat (maksimum) jalan.
** Ketinggian daripada aras tanah ke bumbung hendaklah
tidak melebihi 18.3 meter (60 kaki).
Contoh Rumah Teres Kos Sederhana Contoh Rumah Teres Kos Sederhana
(3 Tingkat) Rendah (2 Tingkat)
8.2.6 Keperluan-Keperluan Tambahan
Piawaian keperluan-keperluan tambahan bagi pembangunan perumahan bertanah adalah

Jadual 8.9: Piawaian Keperluan Tambahan Perumahan Bertanah
ASPEK PIAWAIAN
Panjang Blok Rumah Teres
97.5 m (320)
(maksimum)
Bilangan bilik (minimum) 3 bilik
Jarak Cucur Atap (roof eave) 1.0 m (3.3) - Jarak cucur atap yang dibenarkan
(maksimum) memasuki kawasan anjakan bangunan.
Tidak dibenarkan keluar daripada garisan anjakan
bangunan atau memasuki laluan belakang atau tepi.
Anjung / Balkoni Bagi rumah sesebuah `zero lot boundary, anjung / balkoni
tidak boleh dibina di kawasan Sisi 1 (kawasan sisi anjakan
pendek)
Jumlah unit Rumah Kluster
4 unit satu kluster
(maksimum)
Syarat Nyata Tanah Sebagai Rumah Sesebuah (selaras dengan peruntukan

Rumah Sesebuah `zero lot seksyen 122, Kanun Tanah Negara 1965 dan seksyen 2,
boundary Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam 1984).
8.3 Piawaian Perancangan dan Bangunan Perumahan Berbilang Tingkat
Pembangunan perumahan berbilang tingkat meliputi pangsapuri kos rendah, kos

sederhana rendah, kos sederhana dan kos tinggi serta rumah bandar (town
house). Pembangunan perumahan ini perlu mematuhi piawaian berkaitan dengan saiz
tanah dan ruang lantai, kepadatan, jalan, kawasan liputan bangunan (plinth area), anjakan
(setback), ketinggian bangunan, keperluan OKU dan lain-lain keperluan.
8.3.1 Saiz Tanah dan Ruang Lantai
Piawaian saiz tanah dan ruang lantai setiap petak bagi pelbagai jenis perumahan
berbilang tingkat adalah seperti di Jadual 8.10.
Jadual 8.10: Piawaian Saiz Tanah dan Ruang Lantai Perumahan Berbilang Tingkat
ASPEK PIAWAIAN
Kawasan CBD dan Kawasan
Saiz lot tanah bagi 0.4 hektar (1 ekar)
`Infill Development
berbilang tingkat (minimum) Kawasan Pembangunan Baru
0.8 hektar (2 ekar)
(Di Luar CBD)
Pangsapuri Kos Rendah 65.0 mp (700 kp)

Pangsapuri Kos Sederhana
69.7 mp (750 kp)
Rendah
Luas ruang lantai setiap petak Pangsapuri kos sederhana 79.0 mp ( 850 kp)
(parcel) atau unit (minimum)
Pangsapuri kos Tinggi
92.9 mp (1,000 kp)
(termasuk kondominium)
Rumah Bandar (Town House) 83.6 mp (900 kp)
8.3.2 Piawaian Kepadatan
Piawaian kepadatan bagi pelbagai jenis perumahan berbilang tingkat adalah seperti di
Jadual 8.11.
Jadual 8.11: Piawaian Kepadatan Perumahan Berbilang Tingkat
ASPEK PIAWAIAN
Dalam sempadan kawasan
60 unit / ekar
Majlis Daerah
Dalam sempadan kawasan
Majlis Perbandaran / Majlis 80 unit / ekar
Bandaraya
Kepadatan unit pangsapuri
kos rendah, kos sederhana Dalam kawasan
rendah, kos sederhana dan pembangunan
kos tinggi (maksimum) berorientasikan transit
(TOD) dan kawasan-
90 unit / ekar
kawasan zon perancangan
transit (lingkungan 400
meter dari stesen transit
utama)
Kepadatan unit rumah
25 unit / ekar
bandar (maksimum)
Gambaran 60 unit per ekar Gambaran 90 unit per ekar

(kos sederhana) (kos sederhana)
Gambaran 85 unit per ekar Gambaran 90 unit per ekar

(kos sederhana) (kos sederhana rendah)
8.3.3 Saiz Jalan
Piawaian saiz jalan bagi pembangunan perumahan berbilang tingkat adalah seperti di
Jadual 8.12.
Jadual 8.12: Piawaian Saiz Jalan Perumahan Berbilang Tingkat
ASPEK PIAWAIAN
Lebar rizab jalan awam (jalan

15.2 m (50)
masuk ke tapak) (minimum)
Lebar jalan dalaman berturap Sehala 6.1 m (20)

(minimum) Dua Hala 7.3 m (24)
8.3.4 Kawasan Liputan Plot Bangunan
Piawaian kawasan liputan bangunan (plinth area) bagi pembangunan perumahan berbilang
tingkat adalah seperti di Jadual 8.13.
Jadual 8.13: Piawaian Kawasan Liputan Bangunan Perumahan Berbilang Tingkat
ASPEK PIAWAIAN
Kawasan liputan bangunan (plinth

area) untuk pangsapuri kos
rendah, kos sederhana rendah, 60 % daripada keluasan tapak
kos sederhana dan kos tinggi
(maksimum)
Kawasan liputan bangunan

90 - 100 % daripada keluasan tapak
kawasan rumah bandar
8.3.5 Anjakan Plot Bangunan
Piawaian anjakan (setback) plot bangunan bagi pembangunan perumahan berbilang

tingkat adalah seperti di Jadual 8.14.
Jadual 8.14: Piawaian Anjakan Plot Bangunan Perumahan Berbilang Tingkat
ASPEK PIAWAIAN
A PANGSAPURI KOS RENDAH HINGGA KOS TINGGI
Anjakan hadapan bangunan 15.2 m (50)

dengan rizab jalan awam * Sebarang bangunan kekal tidak dibenarkan di kawasan
(minimum) anjakan hadapan.
Anjakan sisi tepi dan belakang 6.096 m (20)

daripada sempadan tapak * Sebarang bangunan kekal tidak dibenarkan di kawasan
(minimum) anjakan sisi dan belakang.
ASPEK PIAWAIAN
Anjakan antara Bangunan Sama
Tinggi (minimum)
Hadapan dengan Hadapan 24.4 m (80)

Tepi dengan Hadapan 12.2 m (40)
Tepi dengan Belakang 12.2 m (40)
Belakang dengan Belakang 12.2 m (40)
Tepi dengan Tepi 9.1 m (30)
Anjakan antara Bangunan Tidak
(Rujuk Ilustrasi)
Sama Tinggi (minimum)
B RUMAH BANDAR
Anjakan hadapan bangunan

6.1 m (20) * Sebarang bangunan kekal tidak
dengan rizab jalan awam
dibenarkan di kawasan anjakan hadapan.
(minimum)
Anjakan sisi tepi dan belakang 6.1 m (20) * Sebarang bangunan kekal tidak
daripada sempadan (minimum) dibenarkan di kawasan anjakan sisi dan belakang.
Laluan hijau (berlandskap)

belakang (Jarak antara dinding
6.1 m (20)
bangunan bahagian belakang ke
dinding bangunan yang lain).
Contoh laluan hijau sebagai ruang anjakan antara bangunan di kawasan rumah bandar
Ilustrasi Piawaian Anjakan Antara Bangunan Bagi Pembangunan Perumahan Berbilang

Tingkat
Formula pengiraan anjakan dari bangunan ke

sempadan jalan dan ke sempadan lot (tepi dan
belakang) bagi perumahan berbilang tingkat
Formula penentuan jarak minimum di antara bangunan bagi

perumahan berbilang tingkat
8.3.6 Ketinggian Bangunan
Piawaian ketinggian bangunan bagi pembangunan perumahan berbilang tingkat adalah

Jadual 8.15: Piawaian Ketinggian Bangunan Perumahan Berbilang Tingkat
ASPEK PIAWAIAN
A PANGSAPURI KOS RENDAH HINGGA KOS TINGGI
Bangunan tanpa lif 4 tingkat

(walk-up apartment)
* Tingkat bawah (ground floor) perlu dikosongkan atau dikhaskan
Jumlah tingkat untuk rumah OKU, warga emas, kemudahan masyarakat dan unit
(maksimum) kedai perkhidmatan sahaja.
20 tingkat * Tingkat bawah perlu dikosongkan atau

(Pangsapuri kos dikhaskan untuk rumah OKU, warga emas,
rendah dan kos kemudahan masyarakat dan unit kedai
sederhana rendah) perkhidmatan sahaja.
Bangunan dengan lif
**Jumlah tingkat adalah tidak meliputi
Jumlah tingkat tingkat-tingkat untuk TLK dan kemudahan.
(maksimum)
30 tingkat ***Penentuan jumlah tingkat yang boleh
(Pangsapuri kos dibenarkan bagi sesuatu pemajuan perlu
sederhana dan berdasarkan kepada piawaian kepadatan
tinggi) dan `plinth area yang ditetapkan serta
kawalan had ketinggian yang ditetapkan di
dalam rancangan tempatan.
B RUMAH BANDAR
Jumlah tingkat
(maksimum) 3 tingkat
Ketinggian 18.3 m (60)

(maksimum)
8.3.7 Keperluan Unit Kediaman OKU
Piawaian keperluan unit kediaman OKU di dalam sesebuah skim pembangunan perumahan
berbilang tingkat adalah seperti di Jadual 8.16.
Jadual 8.16: Piawaian keperluan unit kediaman OKU di Kawasan Perumahan Berbilang
Tingkat
ASPEK PIAWAIAN
2 unit kediaman OKU

< 100 unit
4 unit kediaman OKU
100 500 unit
6 unit kediaman OKU
> 500 1,000 unit
8 unit kediaman OKU
> 1,000 unit
*Unit kediaman OKU perlu disediakan di tingkat bawah.
8.3.8 Keperluan-Keperluan Tambahan
Piawaian keperluan-keperluan tambahan bagi pembangunan perumahan berbilang tingkat

adalah seperti di Jadual 8.17.
Jadual 8.17: Piawaian Keperluan-Keperluan Tambahan Perumahan Berbilang Tingkat
ASPEK PIAWAIAN
Orientasi bangunan Perlu disesuaikan dengan arah kiblat.
Berhadapan dengan
jalan utama dan jalan Minimum 3.05 meter (10)
perkhidmatan
Di bahagian tepi dan Minimum 1.52 meter
Perimeter Planting belakang (5)
* Jarak perimeter planting tidak boleh diambilkira sebagai
anjakan bangunan.
**Ia boleh diambilkira sebagai sebahagian kawasan

lapang.
Ruang khas untuk peti pos perlu disediakan di kawasan
Ruang peti pos
yang sesuai di tingkat bawah.
Bangunan khas sebagai tempat pembuangan sampah perlu
Bangunan sampah
disediakan di kawasan yang sesuai di sekitar tapak.
Jumlah bilik (minimum) 3 bilik
Jumlah bilik air (minimum) 2 unit
BAHAGIAN D MEKANISME PERANCANGAN
9. MEKANISME PERANCANGAN (iii) Mencadang langkah-langkah bagi

GUNA TANAH PERUMAHAN meningkatkan kecekapan dan
penggunaan sistem pengangkutan
Bagi memastikan pembangunan guna awam, pengurangan kepada penggunaan
t a n a h p e r u m a h a n m e n e p a t i d a s a r- kenderaan p e r s e n d i r i a n d a n
d a s a r, h a l a t u j u d a n ko n s e p - ko n s e p melahirkan `walkable community
pembangunan terkini, khusus kejiranan di kawasan perumahan;
hijau serta mencapai matlamat melahirkan
komuniti sejahtera dan pembangunan (iv) Menetapkan secara jelas sempadan-
mampan, ia memerlukan pemantapan sempadan kawasan perdagangan
dan perubahan kepada mekanisme pusat (central bussiness district),
perancangan perumahan di peringkat kawasan perancangan pusat (central
penyediaan rancangan pemajuan dan planning area) dan kawasan had
proses pengawalan perancangan. sempadan bandar;
(v) Mengenalpasti kawasan-kawasan

9.1 Menambah Baik Dasar-Dasar, yang sesuai untuk pembangunan
Strategi dan guna tanah bercampur (mixed use
Cadangan-Cadangan development) dan pembangunan
Pembangunan Perumahan berorientasikan transit (TOD);
RS dan RT perlu menggubal dasar- (vi) M e n e t a p k a n k awa s a n - k awa s a n

dasar, strategi dan cadangan-cadangan yang sesuai untuk pembangunan
pembangunan perumahan yang memberi perumahan berkepadatan tinggi
penekanan kepada aspek-aspek berikut: dan lain-lain kepadatan;
(i) Memantapkan konsep kejiranan (vii) Mengkaji dan menambah baik jadual
dan merealisasikan konsep Kelas Kegunaan Tanah (Use Class
kejiranan hijau dan lain-lain konsep Order) berkaitan perumahan; dan
pembangunan;
(viii) Merangka langkah-langkah bagi
(ii) Mencadang langkah-langkah bagi memastikan elemen-elemen
mewujudkan komuniti sejahtera; alam sekitar semula jadi seperti
topografi, pokok-pokok dan badan- 9.3 Menambah Baik Kaedah

badan air dipelihara dalam proses Pengezonan Guna Tanah
pembangunan perumahan. Perumahan
9.2 Menambah Baik Proses dan Memperkenalkan kaedah pengezonan

Pendekatan Kajian Perumahan guna tanah perumahan mengikut fasa
atau keutamaan pembangunan dalam
Proses dan pendekatan kajian sektor tempoh-tempoh tertentu (contohnya 5
perumahan dalam rancangan pemajuan tahun) berbanding amalan semasa yang
daripada peringkat unjuran, penggubalan hanya menetapkan zon perumahan dalam
d a s a r, p e n e n t u a n k e l u a s a n t a n a h keseluruhan tempoh perancangan (15-20
perumahan masa depan, pengagihan tahun).
lokasi dan sebagainya perlu ditambah baik
supaya:
10. PENUTUP
(ix) pembangunan perumahan dapat
memenuhi permintaan sebenar Garis panduan ini telah menggariskan
perumahan (effective demand) perkara-perkara asas berhubung dengan
selain daripada memenuhi keperluan dasar-dasar, halatuju, prinsip perancangan,
perumahan secara umum (housing garis panduan umum dan khusus serta
needs); piawaian-piawaian perancangan berkaitan
dengan pembangunan perumahan. Adalah
(x) mengambilkira kriteria-kriteria menjadi hasrat Kementerian Kesejahteraan
permintaan dan tren pasaran Bandar, Perumahan dan Kerajaan Tempatan
(market demand) semasa dan agar aspek-aspek yang dicadangkan di
masa depan; dan dalam garis panduan ini dapat dipatuhi dan
memandu pihak-pihak berkuasa negeri, PBT
(xi) mewujudkan suasana penawaran dan pemaju di dalam merancang, mengawal
dan permintaan perumahan yang dan memantau proses pembangunan
seimbang pada satu-satu masa. perumahan secara lebih berkesan dan
mampan.
LAMPIRAN 1
BAHAGIAN E DASAR PERUMAHAN NEGARA (DRN)
MATLAMAT DRN TERAS 1 : Penyediaan Perumahan

Yang Mencukupi
Menyediakan perumahan yang mencukupi, Mengikut Keperluan
selesa, berkualiti dan mampu dimiliki bagi Khusus Golongan Yang
meningkatkan kemapanan hidup rakyat. Memerlukannya
Rumah merupakan keperluan asas

OBJEKTIF DRN rakyat dan selaras dengan shelter for
all, Kerajaan perlu memastikan semua
Objektif 1 : Menyediakan Perumahan rakyat dapat memiliki atau menyewa
yang Mencukupi dan Berkualiti rumah. Walaubagaimanapun, keperluan
dengan Kemudahan yang perumahan untuk golongan yang
Lengkap dan Persekitaran berpendapatan rendah, iaitu golongan
yang Kondusif; yang mempunyai pendapatan isi rumah
kurang daripada RM2,500 sebulan masih
Objektif 2 : Meningkatkan Keupayaan belum mencukupi. Oleh itu, pihak kerajaan
dan Aksesibiliti Rakyat bagi dan swasta perlu meneruskan usaha
M e m i l i k i a t a u M e nye wa penyediaan Perumahan Rakyat Mampu
Rumah; dan Milik (PRMM) untuk disewa atau dibeli oleh
semua golongan rakyat terutamanya bagi
Objektif 3 : M e n e t a p k a n H a l a Tu j u golongan-golongan tersebut termasuk
Kemampanan Sektor orang kelainan upaya (OKU, warga emas
Perumahan. serta ibu tunggal. Pelaksanaan rumah-
rumah kos sederhana oleh pihak swasta
juga digalakkan bagi memenuhi keperluan
Bagi mencapai objektif-objektif tersebut, golongan berpendapatan sederhana, iaitu
DRN digubal berasaskan kepada 6 teras golongan yang mempunyai pendapatan isi
dan 20 dasar. rumah antara RM2,500 hingga RM3,999
sebulan.
Tiga pernyataan dasar adalah seperti bagaimanapun, masih terdapat pemajuan

berikut : yang tidak mematuhi piawaian yang
ditetapkan dan menyebabkan kualiti
DRNN 1.1 : Peningkatan peranan agensi- pembinaan rumah adalah rendah.
agensi Kerajaan di Peringkat Penggunaan bahan binaan yang tidak
negeri selain daripada Kerajaan berkualiti, kekurangan kepakaran tenaga
Persekutuan dan pihak swasta mahir serta kebergantungan kepada
dalam meneruskan usaha tenaga kerja asing yang tidak terlatih
p e ny e d i a a n P R M M u n t u k juga merupakan antara faktor utama
disewa atau dimiliki; yang menyebabkan rumah yang didirikan
kurang berkualiti serta tidak mengikut
DRNN 1.2 : P e n y e d i a a n p e r u m a h a n piawaian. DRN menggariskan usaha-
untuk semua golongan usaha untuk meningkatkan kualiti dan
rakyat terutamanya rumah produktiviti pembinaan peru mahan
kos rendah bagi golongan dengan menggalakkan penggunaan tenaga
bependapatan rendah dan kerja mahir dan terlatih yang bertauliah,
menggalakkan penyediaan penggunaan piawaian kualiti minimum
rumah kos sederhana untuk pembinaan dan penggunaan bahan-bahan
golongan berpendapatan binaan yang berkualiti.
sederhana; dan
Tiga pernyataan dasar adalah seperti
DRNN 1.3 : K e r a j a a n n e g e r i d i b e r i berikut :
fleksibiliti dalam penentuan
kuota Rumah Kos Rendah DRN 2.1 : Penggunaan tenaga kerja
(RKR) yang perlu dibina dalam m a h i r d a n t e r l a t i h ya n g
projek pemajuan bercampur bertauliah bagi kerja-kerja
mengikut kesesuaian lokasi pembinaan bangunan bagi
dan permintaan. meningkatkan kualiti rumah
melalui sistem akreditasi yang
telah diiktiraf;
TERAS 2: Peningkatan Kualiti dan
Produktiviti Pembinaan DRN 2.2 : Penetapan standard kualiti
Perumahan dan spesifikasi minimum
perumahan; dan
Pada masa kini, kebanyakan rumah
yang didirikan telah mencapai tahap DRN 2.3 : Peningkatan penggunaan
kualiti minimum yang ditetapkan. Walau bahan-bahan binaan tempatan.
TERAS 3: Peningkatan Lima pernyataan dasar adalah seperti

Keberkesanan berikut :
Pelaksanaan dan
Memastikan DRN 3.1 : Penyediaan, pengemaskinian
Pematuhan Kepada dan penguatkuasaan
Sistem Penyampaian perundangan, peraturan-
Perkhidmatan peraturan dan garis panduan
Berkaitan Perumahan yang berkaitan dengan sektor
perumahan;
Pematuhan kepada semua aspek
perundangan dan peraturan yang berkaitan DRN 3.2 : Peningkatan sistem penyampaian
dengan pemajuan perumahan adalah amat p e r k h i d m a t a n Ke ra j a a n
penting bagi memastikan projek perumahan berkaitan dengan perumahan
dilaksanakan secara teratur, mengikut melalui penyelarasan dasar
jadual pelaksanaan dan spesifikasi yang dan pelaksanaan yang
ditetapkan. Sekiranya undang-undang, melibatkan pelbagai agensi;
dasar dan peraturan tidak dilaksanakan
dengan berkesan, ianya akan menjejaskan DRN 3.3 : Penggalakan kaedah BKJ
sistem penyampaian sektor perumahan. dalam sistem penyediaan
perumahan;
Melalui DRN, penyelarasan dan pelaksanaan
dasar yang melibatkan pelbagai agensi akan DRN 3.4 : Peningkatan hubungan dan
dipertingkatkan. Sementara itu, keupayaan kerjasama di antara pihak
dan kecekapan sistem penyampaian Kerajaan,swasta dan badan-
perumahan melalui pemantauan dan badan profesional dalam
penguatkuasaan undang-undang yang sektor perumahan; dan
berkesan seperti pelaksanaan One Stop
Centre (OSC), Certificate of Completion DRN 3.5 : Program-program perumahan
a n d C o m p l i a n c e ( C C C ) d a n ko n s e p awam di peringkat Persekutuan
Bina Kemudian Jual (BKJ) juga akan dipertanggungjawabkan
dipertingkatkan. Di samping itu, untuk kepada hanya satu agensi
mengatasi masalah yang dihadapi dalam Persekutuan yang akan
sektor perumahan mengenai pembinaan, merancang, melaksana,
penjualan dan penyenggaraan rumah menjual/menyewa dan
RKR awam, hanya satu agensi Kerajaan menyenggara perumahan
Persekutuan akan dipertanggungjawabkan. awam. Oi peringkat negeri
pula, ianya akan terus Tiga pernyataan dasar adalah seperti

dipertanggungjawabkan berikut :
m e l a l u i a g e n s i - a g e n s i d i
bawahnya. DRN 4.1 : Penentuan paras harga rumah
serta pengawalan terhadap
pe m i l i k a n da n pe nj ua l a n
TERAS 4: Peningkatan Rumah Kos Rendah (RKR)
Keupayaan Rakyat Bagi bagi tujuan mengelakkan
Memiliki Rumah Serta spekulasi;
Memperbaiki Akses
Kepada Penyewaan DRN 4.2 : Penentuan kadar sewa RKR
Rumah awam yang realistik; dan
Dalam memenuhi keperluan perumahan DRN 4.3 : M e n y e d i a d a n

bagi golongan berpendapatan rendah mempertingkatkan
dan sederhana, faktor-faktor seperti kemudahan pembiayaan untuk
kemampuan pembeli, kos pembangunan membeli rumah bagi golongan
dan harga jualan sentiasa mempengaruhi berpendapatan rendah.
kedudukan permintaan dan penawaran
sektor perumahan. Berasaskan kepada
kedudukan pada masa ini, pembangunan TERAS 5 : Pemampanan Sektor
perumahan banyak tertumpu di kawasan Perumahan
bandar dan pinggir bandar yang padat
dengan penduduk di mana keupayaan Melalui DRN, usaha untuk meningkatkan
pembeli adalah lebih tinggi dan pasaran kemampanan sektor perumahan
perumahan adalah lebih meluas. Bagi dilaksanakan melalui pelbagai usaha
mengimbangi keperluan perumahan oleh pihak Kerajaan dan pihak swasta.
masa kini, terutamanya bagi golongan Antara perkara yang diberi penekanan
berpendapatan rendah dan sederhana, adalah pelaksanaan pembangunan yang
pihak Kerajaan dan swasta perlu memainkan seimbang dan penggunaan konsep
peranan masing-masing untuk memenuhi pemajuan dan pembinaan rumah yang
tanggungjawab sosial kepada rakyat. mesra alam dengan penggunaan teknologi
Melalui DRN, pendekatan komprehensif dan inovasi baru. Penekanan diberikan
dan menyeluruh diperkenalkan untuk terhadap pelaksanaan konsep teknologi
meningkatkan aksesibiliti rakyat bagi hijau (green technology) yang dapat
memiliki atau menyewa rumah yang membantu memelihara alam sekitar dalam
disediakan. konteks kecekapan penggunaan tenaga
dan sumber, khususnya dalam reka bentuk Memandangkan perumahan adalah

bangunan, penggunaan bahan-bahan kitar aspek yang penting bagi membentuk
semula dan pembangunan bangunan pintar kesejahteraan rakyat dan masyarakat
(smart building). Secara tidak langsung, ini bersepadu, DRN mencadangkan supaya
akan meningkatkan lagi kualiti kehidupan penyediaan perumahan memberikan
di samping memelihara alam sekitar. penekanan terhadap peningkatan tahap
kemudahan sosial, perkhidmatan asas dan
Tiga pernyataan dasar adalah seperti persekitaran yang kondusif serta berdaya
berikut : huni (livable). Ini juga dapat dicapai melalui
perancangan pembangunan yang seimbang
DRN 5.1 : Peningkatan penggunaan sejajar dengan pelaksanaan konsep Bandar
teknologi baru, inovasi dan Selamat dan pembangunan komuniti
penyediaan perumahan yang (community building).
mesra alam;
Tiga pernyataan dasar adalah seperti
DRN 5.2 : Peningkatan usaha penyelidikan berikut :
dan pembangunan (R&D)
dalam sektor perumahan; dan DRN 6.1 : Penyediaan perumahan yang
DRN 5.3 : Penggalakan pembaharuan lengkap dan pembangunan
bandar (urban renewal) dan yang mampan dengan
pembangunan semula kemudahan dan perkhidmatan
bangunan lama selaras asas mengikut piawaian
dengan matlamat Kerajaan dan keperluan semasa serta
bagi tujuan pemuliharaan dan keperluan-keperluan sosial
pemeliharaan. bagi mewujudkan persekitaran
yang kondusif;
TERAS 6: Peningkatan Tahap DRN 6.2 : Pe m a n t a p a n m e k a n i s m e

Kemudahan Sosial, p e n g u r u s a n d a n
Perkhidmatan Asas penyenggaraan bangunan
dan Persekitaran Yang berstrata dan harta bersama
Berdaya Huni (Livable) yang efisien; dan
Pada masa sekarang, sebilangan kawasan DRN 6.3 : Pelaksanaan konsep Bandar
perumahan tidak dilengkapi dengan S e l a m a t ya n g b e r k a i t a n
kemudahan dan perkhidmatan asas yang dengan kawasan perumahan
sempurna dari aspek pengangkutan,
keselamatan dan penyenggaraan. Sumber : Jabatan Perumahan Negara (2011).
Dasar Perumahan Negara.
LAMPIRAN 2a
PIAWAIAN PENYEDIAAN KEMUDAHAN MASYARAKAT DI

KAWASAN PERUMAHAN BERTANAH
Jenis Piawaian Keluasan Jarak
Bil.
Kemudahan Penyediaan Minimum Kesampaian
4 kelas : 0.1 hektar 400 meter
1 Tadika 2,500 penduduk
8 kelas : 0.2 hektar (5 minit berjalan kaki)
Min 3,000

penduduk (12 Tanah rata : 2 - 4
bilik darjah) hektar. Mak 0.8 km
Sekolah
2 (5 10 minit berjalan
Rendah Mak 10,800
Tanah berbukit / cerun kaki)
penduduk (40 landai : 3 - 4 hektar.
bilik darjah)
Tanah rata : 3 - 6
hektar. Mak 1.6 km
Sekolah
3 9,000 penduduk (10 20 minit berjalan
Menengah Tanah berbukit / cerun kaki)
landai : 4 - 6 hektar.
Min 1,000

pddk 400 meter
4 Balai Raya 1.1 0.4 hektar
Mak 3,000
(5 minit berjalan kaki)
pddk
Min 3,000

0.8 km
Dewan penduduk
5 0.1 0.6 hektar (10 minit berjalan
Komuniti Mak 10,000

kaki)
penduduk
Dewan
6 10,000 penduduk 0.1 0.8 hektar 1.0 km
Serbaguna
5,000 10,000
7 Perpustakaan 0.1 0.2 hektar 1.0 km
penduduk
15,000 20,000
8 Poliklinik 2 hektar 1.0 km
orang
5,000 10,000
9 Pondok Polis 0.4 0.8 hektar 1.5 km
penduduk
Sumber : Garis Panduan Perancangan Kemudahan Masyarakat, JPBD Semenanjung Malaysia (2012).
Nota : Jika wujud percanggahan atau ketidakselarasan di antara piawaian-piawaian di atas dengan
kandungan-kandungan yang digariskan di dalam dokumen Garis Panduan Perancangan
(GPP) Kemudahan Masyarakat tahun 2012 (atau yang dikaji semula), maka dokumen GPP
tersebut adalah mengatasi dan perlu diterimapakai sebagai rujukan sahih.
LAMPIRAN 2b
PIAWAIAN PENYEDIAAN KEMUDAHAN MASYARAKAT DI

KAWASAN PERUMAHAN BERBILANG TINGKAT
Jenis Piawaian
Bil. Keluasan Minimum
Kemudahan Penyediaan
Mengikut saiz seunit kediaman
Pangsapuri Kos Rendah 65.0 mp (700 kp)
1 tadika bagi setiap Pangsapuri Kos

1 Tadika 69.7 mp (750 kp)
200 unit kediaman Sederhana Rendah
Pangsapuri Kos
79.0 mp (850 kp)
Sederhana
Pangsapuri Kos Tinggi 92.9 mp (1,000 kp)
1 surau bagi setiap

2 Surau 185.8 mp (2,000 kp)
200 unit kediaman
1 dewan (bangunan 185.8 mp (2,000 kp)

berasingan) bagi * Ruang bawah bangunan boleh dijadikan
3 Dewan
setiap 300 unit sebagai dewan jika jumlah unit kediaman tidak
kediaman. mencapai 300 unit.
Catatan: Selain daripada kemudahan masyarakat di atas, pembangunan perumahan berbilang

tingkat boleh menyediakan elemen-elemen kemudahan lain seperti kolam renang,
rumah kelab dan sebagainya yang merupakan harta bersama (common property)
bagi penghuni yang diuruskan oleh perbadanan pengurusan (management
corporation) yang dilantik.
Sumber : Garis Panduan Perancangan Kemudahan Masyarakat, JPBD Semenanjung Malaysia (2012).
(GPP) Kemudahan Masyarakat tahun 2012 (atau yang dikaji semula), maka dokumen GPP
tersebut adalah mengatasi dan perlu diterimapakai sebagai rujukan sahih.
LAMPIRAN 3
PIAWAIAN PENYEDIAAN RUMAH IBADAT DAN TEMPAT KEAGAMAAN

DI KAWASAN PERUMAHAN
Jenis Piawaian Keluasan Jarak

Bil.
Kemudahan Penyediaan Minimum Kesampaian
Rumah Ibadat Islam
41 200 Jemaah 0.25 hektar
200 1000 0.8 km

1 Masjid 0.5 hektar
Jemaah (10 minit berjalan kaki)
1000 1500
1.0 hektar
Jemaah
Kurang 200 400 meter

2 Surau 0.25 hektar
jemaah (5 minit berjalan kaki)
Tempat Keagamaan Selain Islam*
400 meter
1 Tokong 0.25 hektar
2,300 penganut
(kawasan bandar) 400 meter
2 Kuil 0.25 hektar
1,000 penganut
(kawasan luar 400 meter
3 Gereja 0.25 hektar
bandar) (5 minit berjalan kaki)
400 meter
4 Gurdwara 0.25 hektar
Catatan*: Bagi penganut agama minoriti di sesuatu kawasan, kemudahan tempat keagamaan
boleh disediakan di pusat bandar/pekan atau di pusat kejiranan yang paling hampir
dengan kediaman penganut berkenaan, sekiranya tidak mencapai tadahan 2,300
penganut.
Sumber : Garis Panduan Perancangan Masjid dan Surau (2011) dan Garis Panduan Perancangan
Tokong, Kuil, Gereja dan Gurdwara (2011).
Nota : Jika wujud percanggahan atau ketidakselarasan di antara piawaian-piawaian di atas

dengan kandungan-kandungan yang digariskan di dalam dokumen Garis Panduan
Perancangan (GPP) Masjid dan Surau tahun 2011 (atau yang dikaji semula) dan Garis
Panduan Perancangan (GPP) Tokong, Kuil, Gereja dan Gurdwara tahun 2011 (atau yang
dikaji semula), maka dokumen GPP tersebut adalah mengatasi dan perlu diterimapakai
sebagai rujukan sahih.
LAMPIRAN 4

PIAWAIAN PENYEDIAAN TANAH PERKUBURAN
Keluasan
Bil. Jenis Kemudahan Piawaian Penyediaan
Minimum
1 Tanah Perkuburan Islam 8,000 penduduk islam 1 hektar (2.5 ekar)
2 Tanah Perkuburan Selain Islam 8,000 penduduk islam 1 hektar (2.5 ekar)
Sumber : Garis Panduan Perancangan Tanah Perkuburan dan Krematorium (2012).
(GPP) Tanah Perkuburan dan Krematorium tahun 2012 (atau yang dikaji semula), maka
dokumen GPP tersebut adalah mengatasi dan perlu diterimapakai sebagai rujukan sahih.
LAMPIRAN 5
PIAWAIAN PENYEDIAAN TANAH LAPANG DAN KAWASAN REKREASI

DI DALAM SKIM PERUMAHAN
Penyediaan tanah lapang di dalam skim perumahan bertanah dan skim perumahan
bercampur perlu menyumbangkan kepada pencapaian sasaran 2 hektar kawasan lapang
bagi setiap 1,000 penduduk sesebuah bandar (anggaran 20 meter persegi bagi
setiap penduduk bandar).
Bil. Jenis Pembangunan / Kepadatan Piawaian Penyediaan
10 peratus daripada keluasan kasar tapak

1 Perumahan bertanah
pembangunan
2 Perumahan berbilang tingkat 5 meter persegi per orang
Pembangunan perumahan bercampur

10 peratus daripada keluasan kasar tapak
3 (meliputi perumahan bertanah dan
pembangunan
perumahan berbilang tingkat)
Sumber : Garis Panduan Perancangan Tanah Lapang dan Rekreasi (2012).
(GPP) Tanah Lapang dan Rekreasi tahun 2012 (atau yang dikaji semula), maka dokumen
GPP tersebut adalah mengatasi dan perlu diterimapakai sebagai rujukan sahih.
LAMPIRAN 6a
PIAWAIAN PENYEDIAAN KEMUDAHAN TEMPAT LETAK KENDERAAN

DI KAWASAN PERUMAHAN BERBILANG TINGKAT
Jenis Rumah Piawaian Penyediaan (minimum)
1 petak TLK / seunit rumah dan tambahan 10% TLK untuk

Pangsapuri Kos Rendah pelawat.
Tambahan 1 petak TLM / 2 unit rumah.

Pangsapuri Kos Sederhana pelawat.
Rendah
Tambahan 1 petak TLM / 2 unit rumah.

Pangsapuri Kos Sederhana pelawat.
Tambahan 10% untuk TLM.

Pangsapuri Kos Tinggi pelawat.
(termasuk Kondominium)

Rumah Bandar pelawat.
Sumber : Garis Panduan Perancangan Tempat Letak Kenderaan (2012).
(GPP) Tempat Letak Kenderaan tahun 2012 (atau yang dikaji semula), maka dokumen
LAMPIRAN 6b
PIAWAIAN PENYEDIAAN TEMPAT LETAK KERETA UNTUK

ORANG KELAINAN UPAYA (OKU) DI KAWASAN PERUMAHAN
BERBILANG TINGKAT
Keperluan TLK untuk

Jumlah TLK Catatan
Orang Kelainan Upaya
1-25 1
26 50 2
51 75 3
76 100 4 Perlu diletakkan di

kawasan yang paling
101 150 5 hampir dengan unit
rumah OKU dan perlu
151 200 6
disediakan pelantar
201 - 300 7 (ramp) yang sesuai
(Perlu merujuk Garis
301 400 8 Panduan Perancangan
Rekabentuk Sejagat)
401 500 9
501 1,000 2 % TLK-OKU daripada jumlah TLK biasa
20 unit dan tambahan 1 unit TLK-OKU

Lebih 1,000
setiap 100 TLK biasa (selepas 1,000).
Sumber : Garis Panduan Perancangan Tempat Letak Kenderaan (2012).
(GPP) Tempat Letak Kenderaan tahun 2012 (atau yang dikaji semula), maka dokumen
Senarai Rujukan:
1. Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974 (Akta 133).
2. Akta Perancangan Bandar dan Desa, 1976 (Akta 172).
3. Department of Environment, Malaysia (2012). Guidelines For the Siting and Zoning
of Industrial and Residential Areas.
4. Dewan Bandaraya Kuala Lumpur (2008). Draf Pelan Bandar Raya Kuala Lumpur
2020.
5. GBI Sdn. Bhd (2011). Green Building Index Township Rating Tool.
6. Government of Malaysia (2012). Study on the Formation of PR1MA : A Single

Agency for Affordable Quality Housing and Integrated Communities (Draft Final
Report January 2012). Kuala Lumpur : Unit PR1MA, Office of the Prime Minster.
7. Iskandar Regional Development Authority and Garis Architect (2009). Planning and
Design Guidelines for Housing and Facilities in the Iskandar Region.
8. Jabatan pengairan dan Saliran (n.d.). Garis Panduan Konsep Pembangunan

Berhadapan Sungai.
9. Jabatan Perumahan Negara (2011). Dasar Perumahan Negara (DRN).
10. JPBD Negeri Johor (2002). Manual Piawaian Perancangan.
11. JPBD Negeri Selangor (2010). Manual Garis Panduan & Piawaian Perancangan Negeri
Selangor (Edisi Kedua).
12. JPBD Semenanjung Malaysia (1988). Manual Piawaian Perancangan.
13. JPBD Semenanjung Malaysia (2006). Dasar Perbandaran Negara (DPN).
14. JPBD Semenanjung Malaysia (2009). Garis Panduan Pembangunan di Kawasan

Bukit dan Tanah Tinggi.
15. JPBD Semenanjung Malaysia (2010). Rancangan Fizikal Negara Ke-2 (RFN
Ke-2).
16. JPBD Semenanjung Malaysia (2011). Panduan Pelaksanaan Pencegahan Jenayah

Melalui Rekabentuk Persekitaran.
17. JPBD Semenanjung Malaysia (2011). Garis Panduan Perancangan Reka Bentuk
Sejagat.
18. JPBD Semenanjung Malaysia (2011). Garis Panduan Perancangan Kejiranan

Hijau.
19. JPBD Semenanjung Malaysia (2012). Garis Panduan Perancangan Taman Atas
Bumbung.
20. JPBD Semenanjung Malaysia (2012). Garis Panduan Perancangan Kemudahan

Masyarakat.
21. JPBD Semenanjung Malaysia (2012). Garis Panduan Perancangan Masjid dan
Surau.
22. JPBD Semenanjung Malaysia (2012). Garis Panduan Perancangan Tokong, Kuil, Gereja
dan Gurdwara.
23. JPBD Semenanjung Malaysia (2012). Garis Panduan Perancangan Tanah Perkuburan
dan Krematorium.
24. JPBD Semenanjung Malaysia (2012). Garis Panduan Perancangan Tanah Lapang dan
Rekreasi.
25. JPBD Semenanjung Malaysia (2012). Garis Panduan Perancangan Tempat Letak
Kereta.
26. JPBD Semenanjung Malaysia (2012). Garis Panduan Perancangan Infrastruktur dan
Utiliti.
27. JPBD Semenanjung Malaysia (2013). Garis Panduan Perancangan Lorong

Belakang.
28. Jabatan Kerja Raya (1986). Arahan Teknik (Jalan) 8/86 A Guide on Geometric
Design of Roads.
29. Jabatan Landskap Negara (2008). Garis Panduan Landskap Negara.
30. Jabatan Pengairan dan Saliran (2002). Manual Mesra Alam (MSMA).
31. Kanun Tanah Negara, 1965 (Akta 56).

32. Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan (2002). Garis Panduan Pelaksanaan
Harga Baru Rumah Kos Rendah (Pindaan 2002).
33. Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam, 1984.
34. Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri (2010). Rancangan Malaysia
Kesepuluh 2011-2015 (RMKe-10).
35. Urban Redevelopment Authority Singapore (1998). Development Control Handbook

Series.
Sebarang pertanyaan, sila hubungi:
Pengarah
Bahagian Penyelidikan dan Pembangunan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa
Semenanjung Malaysia
Tel: 03-2081 6000

Faks: 03-2094 1170
Email: bpp@townplan.gov.my
Laman web: http://www.townplan.gov.my
Blog: www.mytownnet.blogspot.com

GP Perumahan PDF

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

GP Perumahan PDF

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

GARIS PANDUAN PERANCANGAN

JABATAN PERANCANGAN BANDAR DAN DESA SEMENANJUNG MALAYSIA

Cetakan Pertama (2014)

Garis panduan ini menggantikan Garis Panduan Perancangan Perumahan

Garis panduan ini hendaklah dibaca bersama dengan peruntukan undang-undang

Pelaksanaan dan penguatkuasaan kepada garis panduan umum dan

3. DASAR-DASAR PERANCANGAN DAN PEMBANGUNAN PERUMAHAN 2

4. HALATUJU PEMBANGUNAN PERUMAHAN 7

5. SKOP GARIS PANDUAN 8

7.5 Kawalan Pemajuan Perumahan 23

BAHAGIAN A DASAR DAN HALA TUJU PEMBANGUNAN PERUMAHAN

1. TUJUAN mencukupi dan mampu dimiliki oleh

dan kurang pertimbangan kepada Negara (DPN), Rancangan Fizikal Negara

3. DASAR-DASAR (i) Mempelbagaikan jenis dan kategori

(iv) Mengenal pasti perletakan kawasan d e ve l o p m e n t ) s e r t a mengguna

Keperluan untuk (iii) Keperluan untuk hanya membekal

(a) K a w a s a n p e r u m a h a n y a n g sebagai strategi untuk penyatuan

b e r k u a l i t i adalah seperti berikut:

Objektif 2: Meningkatkan keupayaan DRN 6.3: Pelaksanaan Konsep Bandar

pembangunan kediaman, selaras dengan (a) Membangunkan bandar yang berdaya

Elemen Pendekatan Semasa Pendekatan Baru

Pembangunan hartanah memacu Pemaju perlu mengutamakan kehendak

Perancangan berasaskan projek Perancangan berasaskan komuniti dan

Pengasingan fungsi pembangunan Pembangunan bercampur adalah penting

utama menjadi tempat yang berdaya (b) S e l a ra s d e n g a n a g e n d a n e g a ra

Strategi 2: Berpandukan kepada permasalahan

(i) Penawaran Perumahan mencukupi (vii) K o m u n i t i - k e j i r a n a n y a n g

(iii) Binaan Bangunan Perumahan - 5. SKOP GARIS PANDUAN

(vi) Sistem Perhubungan pengangkutan (iii) Penerapan konsep kejiranan hijau;

(vi) Panduan dan kawalan perancangan 6. PRINSIP PERANCANGAN

(viii) Piawaian pembangunan perumahan (i) Penawaran yang sentiasa

(ix) Piawaian pembangunan perumahan (ii) Pembangunan yang bersifat

(v) Budaya kebersihan dan mencintai (vi) Menggalakkan kemesraan dan

BAHAGIAN B GARIS PANDUAN UMUM

7. GARIS PANDUAN UMUM 7.1 Pengukuhan Kerangka

Sumber : Disesuaikan daripada IRDA (2009). Planning and Design Guidelines

Rajah 7.1: Kerangka Perancangan dan Pengawalan Perumahan

kecukupan (adequate), mampu (a) Melahirkan perumahan yang

(ii) Strategi pembangunan perumahan (c) Mewujudkan komuniti yang

(a) Pengurusan yang terurus (well (e) M e w u j u d k a n p e r s e k i t a r a n

(d) Pembangunan yang menyeluruh 7.2 Pemantapan Konsep Kejiranan

Rajah 7.2: Hierarki Kejiranan Berdasarkan Konsep Kejiranan

(ii) Mewujudkan pusat komuniti di setiap Pe n e ra p a n k o n s e p k e j i ra n a n b o l e h

Rajah 7.3: Contoh-Contoh Rekabentuk Susunatur Kelompok Kejiranan Kecil

Sumber : Courtyard Housing Best Winner (Portland)(n.d).

Rajah 7.4: Contoh Pembentukan Kelompok Kejiranan Besar Bagi

bagi meningkatkan keselamatan dan 7.3.1 Konsep Kejiranan Hijau

7.3 Penerapan Konsep Kejiranan hijau bertujuan menjadikan

bentuk dalam skala 5 hingga 10 minit (iii) Menyediakan infrastruktur hijau

perdagangan, institusi, rekreasi dan (x) Menukar fungsi lorong belakang

(vii) Membangunkan skim dan jenis (xi) Membangunkan kawasan kebun

untuk memenuhi keperluan dan pembinaan pagar antara lot-lot

7.4 Penerapan Konsep Kediaman langkah-langkah CPTED boleh diaplikasikan

Strategi, prinsip-prinsip seperti (ii) Mengadakan aktiviti-aktiviti guna

(iii) M e r e k a b e n t u k s u s u n a t u r d a n penyediaan jalan terus (through

(v) M e m b e n t u k r u a n g p a n d a n g a n (xi) Merekabentuk rangkaian jalan raya

(iii) Sempadan hadapan rumah (pagar/ dizonkan sebagai perumahan di

(i) Pihak berkuasa perancang (iv) Di kawasan pembangunan

melebihi 5 peratus daripada

(iii) Aktiviti perindustrian (lot

tanah tinggi dengan ketinggian 7.5.4 Peruntukan Rumah Kos Rendah

(c) Kawasan tanah tinggi (300 (ii) Bagi tujuan pengawalan

di kawasan berhampiran stesen