Mehul Hintli Resul Yuz Asaf

Kemirde Hz. sa (AS)

Efsanesi
Budistlerce ve Hindularca Issa
adyla tannan peygamberin
yks

Faruk Arslan
[Faruk Arslan]

12 Nisan 1969'de Ankara'da dodu. Aslen orumludur. 3 yllk GATA Salk Astsubay
Hazrlama Okulu'ndan mezun oldu. Azerbaycan niversitesi Uluslararas likiler Blmn
bitirdi. Hazar'n Stats konusunda tez yazarak 1997'de Uluslararas Hukuku unvann
kazand. Kanadada Centennial College'den 2008de Sosyal Toplumcu diplomasyla mezun
oldu. Torontoda York niversitesinde Sosyoloji blmnde yksek eitim grd ve 2011de
tamamlad.
Arslan, Karaba, eenistan ve Abhazya savalarn yakndan takip etti. Hazar'n enerji rezervleri
ile ilgili yazd 3 binden fazla haber ve makale Trk ve yabanc basnda yaymland. Azerbaycan
Zaman gazetesinde muhabirlik, haber mdrl ve ke yazarl yapt. CHA Azerbaycan
temsilciliini 3 yl yrtt. 2 yl sresince Trkiye'de yaymlanan Zaman gazetesinde Bak
Mektubu adl keyi yazd. Azerbaycan'da yaymlanan ilk ocuk gazetesi Tomurcuk'un
kurucularndan oldu. Zaman gazetesinde 2000 yl sonuna kadar Ankara'da diplomasi, d politika
ve enerji muhabirliini yrtt. 14 lkede baslan Zaman gazetesine ynelik zel aratrma
dosyalar hazrlad. Trk dnyas zel muhabirlii yapt. Azerbaycan Gazeteciler Cemiyeti,
Ankara Diplomasi Muhabirleri Dernei ve Kanada Etnik Gazeteciler Dernei yesidir.
2000-2001de Kanadada Zaman gazetesi temsilcilii grevini stlenirken, Toronto muhabiri
olarak alt. Kanada Trklerinin posta ile dalan cretsiz haber dergisi Sunrise' kurdu ve bir
yl boyunca editrln stlendi. 1998-2004 periyodunda Ali Alperen mahlasyla srasyla
Gndz, Muhalif, Gelecek gazetesi, Hr Gelecek gazetelerinde ve 2009dan beri Milli Ocakta
ke yazs yazd. 2004 ylnda Metafizik Magazin dergisinde yazlar yaymland. 2004den beri
Kanadada be bin tirajla yaymlanan ve cretsiz datlan Canada Trkte 2006dan beri ke
yazs yazyor. 2000den beri ise, internet medyasnda aralksz ke yazlaryla haberciliini
srdryor. Evli ve iki ocuk babas olan Arslan, Kanada ve Trkiye vatanda olarak Kanadada
gazetecilik yaamna devam ediyor. Arslan, iyi derecede ngilizce, Almanca ve Azerbaycan
Trkesi biliyor.
Yaymlanm Eserleri:
Matrixin 11 Eyll Kurgusu
Hazarn Kurtlar Vadisi: Petrol mparatorluunda G Savalar
Net Krlma: Evenjelik Harbin Kurgusu
Petrol Satranc
Kanadaya Gelmenin Yollar-Kurtar Bizi Kanada
Mesihin Hzr Barnaba: Hristiyanln Gizli Tarihi
Kemirde Hz. sa Efsanesi
September 11 Fiction of Matrix (English)
Vadinin ifresi zlyor
Kurtlar Vadisi Fenomeni
Karakutu Ergenekonun Karanlk smi: Tuncay Gney
Mason Bektailer
Eekler Snf: Askeri Okulda rtica Paranoyas
lk Muhacirler Azerbaycan
Kanadal Mslmanlar, Mhtediler, Trkler
Narratives on Canadian Muslims, Reverts, Turks (English)
Tevhid Havarisi Barnaba
Sociological Writings in the Canadian Perspective (English)
Merchant Splitting and Processing Plant: Business Plan (English)
indekiler
Takdim : Hz. saya Mektup
1. Blm: salatrlan Mehul Resul Yuz Asaf
2. Blm: Hz. sa ve Efsanenin Doumu
3. Blm: Hz. sa armhta ld m?
4. Blm: Kemirin Esrar ve Yuz Asafn Tebli Tarz
5. Blm: Hindistan ve Kemirde Diller ve Yahudi zleri
6. Blm: Dinlerin Vicdan ve Buda
7. Blm: Hindistan Dinleri ve ssann Etkisi
8. Blm: Hindu Kutsal Kitabndaki Hz. Muhammed (S.A.V.)
9. Blm: Yuz Asaf sahiplenen Ahmediyenin Mesihlii

Yuz Asaf veya Yus Asaph yada ehzade Nebi Hazreti Yura Asaf, Budistler ve Hindularca
'Bodhisattva' veya 'Issa adyla tannan, peygamberliini M.. 100de Hindistanda ilan eden
mehul bir peygamber veya Resul. Etrafnda kopartlan frtnalar kitabmzn konusu. Kemirde
Srinagarn nahiyesi Khanyar mevki Roza Balda mezar bulunuyor. Yuz Asaf Hz. sa m ? Bu
soruya olumlu ve olumsuz cevap veren Mslman ve Hristiyanlarn dayanaklar neler?
Hristiyanlk Budizm, BudizmYahudi kaynakl m? slam ve Hristiyan kaynaklarnda 14-29
yalarnda nerede olduu bilinmeyen Hz. sa, Hindistanda myd? Budist ve Hz. sa'nn
armhtan kurtulduktan sonra Trkiye-ran-Afganistan zerinden Hindistan'a geldii, isim
deitirerek Yuz Asaf adn ald ve 120 yana kadar dinini teblie devam ettii, doru mu?
Hindu kutsal kitaplarnda gsterildii gibi genlik yllarn gerekten Hindistan'da m geirdi?
Budann iaretiyle beklenen Lama dncesiyle bebek iken korumaya alnan, beyaz tenli olduu
iin ad Bagwa Bodhisattva Avalokitesvara konulan Issa, sa m? Sudraslarla birlikte Brahman
ve Kshatriyaslara kar mcadele eden ve bugnk Budizmin dnya dini haline gelmesini
salayan ssann retisi neydi, Hindistan dinlerine nasl tesir etti? Hindu kutsal kitaplar ve
Vedalarda, Issadan nasl bahsediliyor ve peygamberimiz Hz. Muhammedin Kalki Avatar
adyla son kurtarc olarak tanmlanmas neden gizleniyor? Hristiyanln ve slam'n Bat'da
yaylmasndan sonra Hindistan ve Orta Dou arasnda halk, dil, felsefe ve yer isimleri
benzerlikleri neden unutturuldu? Benzer isimler neler? Sankstrice deil Hebrew Yahudi diline
yakn olan Kemir'in dili, Kemirlilerin Yahudi asll olduunu mu gsteriyor? Kayp 10 srail
kavminin izini Afganistan ve Hindistanda bulan Yahudiler, Yuz Asafa neden sahip kyor?
Yuz Asaf Hz. sa olarak lanse eden ve Mesihliin kendisine getiini varsayan, bugn 180
milyon takipisi bulunan Ahmediye-Kadyani mezhebi- mslmanlarnn kurucusu Gulam
Ahmed, ngiliz istihbaratnn ajan myd?
 TAKDM
Hz. sa'ya (AS) Mektup
Bu kitap, aslnda Hz. saya yazlm bir mektupdur. Daha nce Hz. saya mektup yazan usta
kalemrmz Sleyman Nazif, kitabmza takdim yazsn 82 yl nce yazmt!
Osmanl edebiyatlarmzdan Sleyman Nazif'in (1870-1927) 1924 ylnda Avrupallar, Hz.
sa'ya ikayet etmek iin yazd "Hz. sa'ya Ak Mektup", bugn de iaret ediyor.
Nazif, Hz. sa'ya yazd mektuba karlk bir de Hz. sa adna bir cevap hazrlamt. Mektuplar
20. yzyln balarnda Bat'ya kar bir Osmanl aydnnn bak asn yanstrken, Trkiye ve
Avrupa devletleri arasndaki ilikilerin Mslman ve Hristiyanlarn birbirlerine olan
nyarglarn nasl beslediinin de bir gstergesiydi.
Sleyman Nazif in aklna Hz. sa'ya mektup yazmak nereden esmiti acaba? stanbul'un igal
altnda olduu dnemde tilaf kuvvetlerine kar olan tutumuyla zaten kara listeye alnan ve
Malta'ya srgne gnderilen Nazifi bu kez harekete geiren ey Milletler Cemiyeti ngiliz
delegesinin Hristiyan aznlk haklarnn ne durumda olduunu grmek iin Trkiye'ye bir heyet
gnderilmesini teklif etmesiydi. Nazif hak korumaya kalkan Avrupallarn aslnda tarih boyunca
en ok hak yiyenler olduklar dncesini ifade etmek iin Hz. sa'ya hitaben bir mektup yazarak
Hristiyanlk dnyasn ikayet eder. Sanki ok yakn bir arkadana yazarm gibi bir slup
kullanan Nazifin syledikleri olduka ilgintir. Mektubun banda Hz. sa'ya yle seslenir:
"Syle; var msn, yok musun?.. Kimsin, nesin? Yerde mi, gklerde misin? Senden be yz
yetmi bir sene sonra domu olan Resulullah... benim peygamberim, Allah'n Meryem'e fledii
ruhundan senin vcut bulmu olduunu sylyor. Hatta insanlarn seni ha ile katletmi
olduklarn aza almaa o efkatli Nebi'nin gnl raz olmadndan, dip diri ge ktn bir
muhbir-i sdk sfatyla haber vermitir.
"O halde sen sasn. O bulunduun yerden dnya denilen bu belal yeri gryor, buradan
ykselen dua ve beddualar iitiyorsun demektir. Eer hl iman ediyorsam sebebini sen kendi
ztinde arama. Seni onaylamazsam kendi peygamberimi inkr etmi olacam. Allah'n bu emrini
o yce Peygamber ilk Mslman ceddim vastasyla bana bildirdi. Yoksa yirmi asrdan beri
nmna yaplan cinayetleri insanln tarihinden senin amel defterine aktararak, Ruhullah
olduunu da, peygamber bulunduu da inkar ederim."
Hz. sa'ya, slam dini, kendisini peygamber olarak kabul ettii iin inandn aksi takdirde onun
mmetinin amellerine bakacak olursa buna asla inanamayacan ifade eden Nazif ikayetlerini
bir bir sralar.
Hz. sa'ya inandklarn syleyen Batllarn tarih boyunca onun retilerine uymayan bir biimde
davrandklarn ve hatta onun adn kullanarak her yere zulm ve lm gtrdklerini ifade eder.
Nazife gre; "Papa" lakabyla Hz. sa'nn vekili olan "herifler"in cinayetleri Roma kayseri
Neron'un ilk Hristiyanlar ldrmesinden katbekat ktdr; "talyan m, spanyol mu, Allah'n ne
belas olduunu bilmedii serseri" Kristof Kolomb'un Amerika'y kefetmesiyle Yenidnya
halknn katline davetiye kmtr. Hz. sa adna hareket ettiklerini syleyen misyonerler ise
Mslman Afrika'da ellerinde ha, her tarafa, her kabileye, her eve ate ve lm samlardr.
Tm bunlarn yan sra Hz. sa'y da yanl anladklarn ifade etmektedir ve ona kar yaplan
"hakszlklara" kar nasl boyun eebildiinin hesabn sormaktadr:
"Sana Allah'n Olu dediler; sklmadn. Htrn iin Allah' para ettiler; titremedin. Adna
ncil nmiyle birbirini bozucu kitaplar yazdlar; utanmadn. Mabed'den ticari vurgunculuu
uzaklatrmak isterken dnyada belaya girmitin; kiliselerin minber ve mihrabna kadar,
Hristiyanlk leminin her taraf kumarhanelerden kt bir madrabazlk alanna dnd; sen
hissedarlar gibi susuyorsun. Dinin'in dnyay istila ettii kfi deilmi gibi, Roma'daki vekilin
hirette cennetler ve cennetlerde yer satyor; sen bir tapu memuru tevazuuyla bu alverii
yumuaklln suskunluuyla tescil ettirmektesin. Ayp deil mi?.. Ve sen peygamber deil
misin?..."
Nazif, mektubun son ksmnda ise ge ykseldiine inand Hz. sa'y tekrar yeryzne inmeye
arr: Eer gerekten lemin slah iin geleceksen, vakti oktan gelmi, hatta gemitir.
am'daki minareye mi, nereye ineceksen acele et. Artk beerin sabr ve seninkilere kar
tahamml kalmad. Ey Meryem'in Olu, Adem oullarn bilhassa seninkilerin er ve
zulmnden kurtarmak iin, mmetinin mezbahaya evirdii, bu dnyaya ya hemen gel; veya iki
elini utan ile iki yanaklarna tutarak, hangi katnda bulunduunu bilmediim gklerden kendini
en aalara at!..."
Hristiyanlk dnyasn Hz. sa'ya ikyet yoluyla hicveden Nazif, bir de Hz. sa'nn azndan
kendisine bir cevap yazar. Birinci mektuptan ok daha
ilgin olan bu mektupta Hz. sa kendisine inandklarn syleyenlerin yaptklarndan kendisinin
sorumlu tutulamayacan ve retilerine uymayanlarn onun dinine mensup olmadklarn
aklar:
"Zayf omuzlarmda tam yirmi asrn strabnn arln tayorum. nsanlar arasna kartm
dakikadan ben huzursuzum... Nmma nispet iddia eden erir mmetin yaptklarndan beni
azarlamak ve sorumlu tutmak doru deildir. Ben onlar hi bir vakit kabul etmedim. Ve daima
reddettim... nkr ettim... irkin grdm ve lanetledim. Buna gkteki meleklerle nebilerin ruhlar
ve Cenab- Allah ahittir... Ad Hristiyan, Nasran, sev, ne olursa olsun yeryzn huzursuz
eden din, bana mensup deildir... Gya dinimin kitab olan ncilleri yazanlar ne benim yzm
grmler, ne sesimi iitmilerdi. Hristiyanlk birtakm meczuplarn elinde maskara oldu...
'Htrn iin Allah' para ettiler; titremedin' diyorsun. Senin o vakit altmnc, yetmiinci
ceddin henz domamt. Etkilenip etkilenmediimi nereden bileceksin?...Titremedim mi?...
Titreyen yalnz ben deildim; gkler de benimle beraber titredi. Ve ben gklerle birlikte hl
titriyorum."
Nazifin Hz. sa'yla senli benli konuan, ona mmetini ikayet eden hatta bir nevi hesap soran
tarzna stanbul'un Ermeni, Rum ve Fransz gazetelerinden ve de Avrupa basnndan byk bir
tepki gelir. Sadece szl tenkit ile snrl kalan bu protestoda, Avrupa'da "Han girdii yere hilal
giremez" gibi bir cmle bile sarf edilir. Nazifin mektuplar bize Bat'nn bugn slam dnyasna
kar bak asnn benzer bir biiminin 20. yzyln banda bir Osmanl edebiyatsnn
kaleminde Bat'ya ve Hristiyanla kar ortaya konulduunu gsteriyor. te yandan Nazifin
hicvi esnasnda Hz. sa'ya inandn, onu kendi inanlar gereince kutsal biri olarak grdn
de gzden karmamak gerekiyor. Nazifin Hz. sa ile senli benli konumas ise Hz. sa'ya zel
bir durum deildir. "Hz. sa'ya ak mektup meselesi"nin uyandrd yankdan sonra yaynlad
bir mektupta, Nazif, "Mektup yazmak niin doru olmasn? ... Tevhitler, mnacatlar Allah'a ve
naatlar Peygamber'e birer mektuptan baka eyler midir? ... Yazacam... O'na da... evet, Allah'a
da yazacam." diyor. Nazif her ne kadar ilk mektupta olanlardan Hz. sa'ya sitem etse ve
olanlardan onu mesul tutar gibi bir portre izse de, Hz. sa'nn azndan yazd ikinci
mektubunda ilk mektuptaki yaklamnn yanl olduunu belirterek kendisine bir nevi ders
vermektedir.
Nazif, areyi Hz. sa'y yeryzne geri armakla bulmutur. Nazifin blis ile olan aadaki
monologu, mslmanlarn mitsiz kurtarc bekleyiini anlatmas sndan manidardr:
"Bana bak!... Galiba sen bunadn. Eski zeka ve eytanetin drt be asrdan beri grlmyor,
sa'nn gvurcuklar yeryznde seni fersah fersah getiler. Byle giderse Hristiyan olmayan
dier kavimler gibi, sizin tifeye de bu dnyada ekmek kalmayacak. Hzr' bekledik... Mehdi'yi
bekledik... Mesih'i bekledik; hibiri gelmedi. Hatta bizi Hristiyan istilasna kar avutacak Yecc
Mecclere de razyz. Bunlar da gvurlarn korkusundan, Kaf dalarnn tesinde birer delie
gizlenmiler. nsaniyeti hi olmazsa ektii eziyetlerden kurtaracak bir Deccal, bir Dabbet'1-Arz
bile yok. Bari sen gel."
Sleyman Nazif, 1924 (1)
 1. Blm: salatrlan Mehul Resul Yuz Asaf
Yuz Asaf veya Yus Asaph ya da ehzade Nebi Hazreti Yura Asaf, Budistler ve Hindularca
'Bodhisattva' veya 'Issa adyla tannan, peygamberliini M.. 100de Hindistanda ilan eden
mehul bir peygamber. Etrafnda kopartlan frtnalar kitabmzn konusu. Kemirde Srinagarn
nahiyesi Khanyar mevki Roza Balda bulunan mezar, slamiyet Kemire gelene kadar bu byk
ahsiyete sahip kan Hindu ve Budistler tarafndan korundu. (2)
Onun tebli tarz Hz. sa ile rtt, Allahn olu hikyesi dnda Hristiyanlkla birebir
benzerlik arz ettii ve daha sonralar Budizm zerinde etkili olduu iin hem Hristiyanlar, hem
Budistler, Allahn birlii davasn getirdii iin hem de baz mslmanlar tarafndan sayg
grd. Ahmediye mezhebi ise, Mehdilik ve Halifelik makamn ele geirmek adna Yuz Asaf
imann art seviyesinde Hz. sa olarak tanmay iselletirdi. sminin Hindu dilindeki karl
Losaphatn tercmesi, Budayd. Budistler, Yuz Asaf ruh deitirme safsatas erevesinde
Budann kendisi veya hocas konumuna ykselti. Kayp 10 srail kavminin izini Afganistan ve
Hindistanda bulan Yahudiler de Yuz Asafa sahip karak, bu erevede dilleri Sanskirtceden
ziyade Hebrew diline benzeyen Kemirlilerin kayp Yahudi kavmi Kushdan trediini ne
srd. 21. Yzyl Yeni Dnya Dzeninin kurucularndan saylan New Age akm, Yuz Asaf
semavi dinlerin dnda Budistler ve Hindularda dhil tm dinlerin ortak paydas olarak grerek,
fantastik projeleri Tek Dnya Devleti, Tek Dnya Dini adna Yuz Asafn sa olarak
pazarlanmasna destek verdi.
Gene Matloc ve Suzanne Marie Olsson gibi yazarlar, Hz. sann Hindistan hayatnda birka kez
ziyaret ettiini ortaya atmakla kalmad, Rosa Baldaki mezarnn alarak DNA testi yaplmasn
ve sa olup olmadnn bilimsel olarak test edilmesini nerdi. Bu talebini uluslar aras
mahkemelere tad iin Vatikan tarafndan aforoz edilen Olsson, iddetle Yuz Asafn armha
gerilmekten kurtulan Hz. sa olduunu savunuyor. Yuz Asafn Yakupun Oullar manasna
geldiine dikkat eden Olsson, ayrca Afganistanda bulunan Yusufzai adl kavmin halen Yahudi
adetlerini koruduuna iaret ederek, Hz. sann srailoullarna gnderilen bir peygamber olarak
irad vazifesini Hindistan ve Afganistanda ld 120 yana kadar srdrdn ileri sryor.
Amerikal aratrmac Olsson, Pakistan'daki bir trbede de kaz almalar yrtt. Muree
trbesinin de, Hazreti sa'nn annesi Meryem'in ebedi istirahatgah olduuna dair bir inanc
paylayor. Rozabal'n anahtar niteliinde olduunu belirten Olsson, kalntlarn test edildikten
sonra, Murree'den elde edilenlerle karlatrlacan sylyor. Olsson, ceset kalntlarnn
incelenmesiyle bunlarn ayn kkene ve tarihe sahip olup olmad ya da Meryem-sa teorisine
uyup uymad, aralarnda bir balant olup olmadnn anlalacan kaydediyor.
Yuz Asaf peygamber ve Hz. sa olduu iddiasyla sahip kan Ahmediye mezhebinin kurucusu
Mirza Gulam Ahmed, Hz.sa Hindistanda adl kitabyla getiimiz yzylda slam dnyasnda
byk bir tartma balatt. (3) Yuz Asafn Mslman ve Hristiyanlarn bekledii kurtarc
olduunu ileri sren ve kendisini Mehdi sfatyla onun halifesi ilan eden Gulam Ahmedin
akmn ve bugnk hedeflerini ayrca inceleyeceiz. ngiliz stihbaratnn mslmanlar blmek
iin ortaya kard bir akm olduklar gerekesiyle bata nl alim Mevdudi olmak zere
Pakistan ve Hindistan mslmanlarnca byk tepki gsterilen Ahmediyenin merkezi Londra ve
son halifesi orada oturuyor. Gulam Ahmedden sonra silsile ile Mehdi- Halifelik makamn
bugn 7. kuaa tayan Ahmediyelik, bir milyar 400 milyon mslman iinde 180 milyonluk
kitleye sahip byk bir topluluk. Her yedi mslmandan biri Ahmediye tarikatna bal veya
inanlarn paylayor. Bu nedenle mercek altna alnmas gerekiyor.
Gulam Ahmedin Yuz Asaf Hz. sa olarak lanse etmesinde elbette ngiliz istihbaratnn pay
byk. Ahmedden sonra bu konuya sahip kan Ahmediye mslmanlar, Hristiyan ve Yahudi
yazarlar, blgede bu tezi destekleyecek bulgulara ulaarak, teze bilimsel donlar biti. Esasen bu
iddialarn kkeni ve gemii olduka eski. Yuz Asafn evlendii ve ocuk sahibi olduu hanmn
isminin Meryem olmas, Mecdelli Meryemin de Hz. sa ile bu topraklara geldiini gya
ispatlyordu. Ayrca Hz. sann annesi Hz. Meryemin mezarnn Pakistanda Murree
kasabasnda bulunmas ve Meryemin kabirgah mevkisine Mai Mari da Ashtan ismi verilmi
olmas, Yuz Asaf, Hz. sadr tezini glendirdi.
ngiliz smrgesi altnda bulunan Hindistan'da 1990'lu yllarn banda Mirza Gulam Ahmed
tarafndan kurulan Ahmediye mezhebi, Hz.sa'nn armhta 4 saat kaldn ancak orada
lmediine ve Kemir'e gelerek Yuz Asaf adn aldn, bilinli olarak iddia etmeye balad.(4)
Bu blgede uzun sre yaayan Yuz Asaf, gerektende 120 yalarnda hayata veda etmi, her
peygamber gibi tevhid dinini getirmi gerek bir Hintli peygamber olabilir. Ahmediyelerin Mirza
Gulam'n dnyay kurtarmak iin gelen Mehdi olduuna inanmas, Yuz Asafn slam dnyasnda
tannmasn engelledi. Mevdudi, Gulam'n i yzn kitabnda yazd iin bana gelmeyen
kalmad. nk ngiliz igaline kar kan mslmanlarn birliini Ahmediye tarikat bozmaya
alyordu.
Aslnda Hristiyan dnyasnda Hz. sann hayatnn kendilerine anlatlan gibi olmadn
savunanlarn mcadelesi iki yzyl nce balad. 1804'de Kuds'e giden air- felsefeci yazar
William Blake, Hz. sa'nn 12-29 ya arasnda bilinmeyen hayatn kapsayan 17 yln ngiltere'de
geirdiini ortaya atarak ilk defa ifreli konutu. Rus-Yahudi yazar Nicolas Notovitch, Budist
kaynaklara dayanarak yazd kitabnda szkonusu kayp yllarda Hz.sa'nn Hindistan'a gittiini
ortaya att. (4)
sa'nn ocuk iken Puri and Varanasi'yi ziyaret ettiini, Notovitch gya belgeledi. Ayrca bir nevi
Hz. sa'nn ruhunun Buda'ya getiine inand. Hz. sa'nn armha ekilmekten kurtularak
Kemir'e geldiini ne sren Hint kkenli hikyeler bylece balad. Hindular, Tanr kabul
ettikleri Bhavishya Mahapuranay sa ile zdeletirdi. Bu hikye, Yahudi Masonlar tarafndan
benimsendi. nk Hindistan'da bugn Shankaracharya Hill'de bulunan Hz. Sleyman'n taht,
Yahudilerin kayp neslinin Hindistan'da olduunu gsteriyordu. Her yl milyona yakn srailli
turist buray ziyaret ediyordu. Kemir Srinagar'da bulunan Yuz Asaf adl mehul peygamberin
mezar hikaye ile rtyordu. Kemir'de kayp Yahudi kavmi Kush (Kassite) bulunmutu.
Nestori Hristiyanlarndan George Moore, 1861 ylnda yaymlanan " Kayp Kavim" adl
kitabnda rlandal Anglo Saksonlardan bahsederken, kayp 10 Yahudi airetinin Hindistan'a
gittiini, Budizm'in Yahudi kaynakl olduunu yazd. sa'nn 17 yln bu kavimlerle Hindistan'da
geirdii varsaym ilgi ekti. stelik Pakistan'n Pencap eyaleti Murree'de bulunan baka bir
mezar, Hz. sa'nn annesi Meryem'in adn tayordu. Bazlar bu mezarn Hz. sa'nn ei olduu
varsaylan Mecdelli Meryem'e ait olduunu savundu. (5)
Hz. sa'nn ayn anda hem ngiltere, hem de Hindistan'da bulunmas mmkn olmad gznne
alnarak, hikayeye baka bir ek yapld. Hz. sa'nn armhtan kurtulduktan sonra Trkiye-ran-
Afganistan zerinden Hindistan'a geldii, isim deitirerek Yuz Asaf adn ald ve 120 yana
kadar dinini teblie devam ettii ileri srld. Parelel gr savunan Nestura Hristiyanlar ve
Buda taraftarlarna ilave olarak Hindu dini mensuplar, Hz. sa'nn ruhuna sahiplenmiti. Geriye
bir tek mslmanlar kalmt. Bu boluk Ahmediye tarikatyla dolduruldu.
Dan Brown, Da Vinci ifresi adl kitabnda aslnda bu hikayeyi Franszlatrarak romanlatrd.
Bu devrede kitab ve filmini yerden yere vuran Vatikan, yeni bulunan 1700 yllk kayp ncil ile
ba dertteydi. National Geographics tarafndan ortaya karlan Yahuda ncili'ne gre, Hz. sa
Yahuda'dan kendisine ihanet etmesini istiyordu. Ancak mektupda Hz. sa'nn tevhid dini
getirdiine ilikin ksmlar sansrlenmiti.
American National Geographics Society'nin 1970 ylnda Msr'da bir lde bulunan "Kpti
dilinde" yazlm bir el yazmasn inceledikten sonra dnyaya duyurduu bir aratrma Hristiyan
dnyasnda Da Vinci'den daha iddetli bir bomba etkisi yapmt. Da Vinci ifresi'nde yer alan
"Hz sa armha gerildikten sonra lmedi, oluk ocua kart" ynndeki iddialar "Kayp ncil"
de doruluyordu. 1700 yllk olduu anlalan 30 sayfalk bir papirs rulosunda ncil'de Hz.sa'y
yanandan perek ihanet eden ve onu Romallar'a ihbar eden olan Yahuda Iskariyot'un hayat
anlatlyordu. Vatikan ve Hristiyan doktrinine gre Yahuda, sa'y 30 gm para alarak "Kimi
persem o sa'dr" dedi ve onu Roma askerlerinin yannda perek ele verdi. Yahuda,
Hristiyanlkta en byk "hain" olarak grlr, hatta Yahuda kelimesi talyanca da hain anlamna
gelirdi. Beni Masar l'nde 36 yl nce bulunan ve elden ele dolatktan sonra uzmanlar
tarafndan incelenen yazmalara gre Yahuda sa'ya ihanet etmemi, kendisini ihbar etmesini Hz
sa Yahuda'dan istemiti. (6)

Yahuda tarafndan yazld iddia edilen ancak bugnk 4 incil'in kabul edildii znik
Konsl'nde reddedilen nciller'den biri olan "Kayp ncil'de Hz sa, Yahuda'ya yle diyordu:
"Beni saran vcudumdaki kutsall ortaya kar. Bunu yaptn iin gelecek nesillerce
lanetleneceksin. Ancak bir gn geri dnp onlara hkmedeceksin". Yahuda'nn sanld gibi Hz
sa'ya ihanet edip etmedii yllardr tartma konusu olmutu. Bazlarna gre Hz sa ve
havarilerinin kasasndan sorumlu Yahuda, kasadakinden ok az olan 30 gm para iin byle bir
ihaneti gze alamazd. Martin Scorsese'nin 1988 tarihli Gnaha Son ar (The Last
Temptation of Jesus Christ) adl tartmal filminde de Hz sa Yahuda'dan kendisine insanl
kurtarmas iin ihanet ederek Romallar'a vermesini istiyordu.
slam, sann armha gerilmediini Kurana dayanarak sylyordu. Hz. sa armha gerilmemi
ise, ona ne olmutu? Yuz Asaf'n salatrlmas tezi, bugne kadar yazlan pek ok kitapla
desteklendi. sa Kemirde mi ld? adl kitabnda Siegfried Obermeier, eski rivayetlerin ve
arkeoloji buluntularn izlerini srerek, sa'nn gittii yollar (rotay) takip ederek Hindistan'a
gitmi ve orada son kald yerin delillerini ve izlerini bulmu. Ondan evvel bulan yzlerce
insann hikyelerini yazd. (7)
Kitabmza konu olan bu aratrma, onlarca eser gzden geirildikten sonra kaleme alnd;
ngilizce baslan tek yanl kitaplardan ziyade objektif anlayta ok yanl olarak bu tezi ele alyor
ve grnmeyen gerekleri masaya yatryor. Hristiyan dnyas, resmi sa ve Hristiyanlk
teorilerinin kmesinden byk bir endie duyuyor. Hz. sa'nn lmedii ve geri dnecei, 30u
sahih, yze yakn Hadis tarafndan da kabul ediliyor. Mit haline getirilen Yuz Asaf Efsanesi iyi
bilinmezse, lkemizde de saf zihinleri bulandrabilirler. Hz sa, sadece Yahudilere gnderilmi
bir peygamberdi. Roma ve Bizans, bu dini devletletirip siyasiletirerek eski Yunan dinleri ve
mitolojisiyle harmanlad. Hz. sa ile Peygamberimiz arasnda geen asrlarda baka kavimlere
peygamberlerin gnderildiini Kuran ve Hadislere bakarak syleyebiliyoruz. Kuran'da Allah, her
kavme uyarc, peygamberler gnderdii akca bildirmitir.
Hz. sa ile Peygamberimiz arasnda geen devirlerde baka kavimlere peygamberler gnderildii
bazlarna gre kukuluydu. nk aadaki hadis olduka salam senetliydi:
"Onunla (Hz.sa ile) benim (Hz. Muhammed) aramda hibir peygamber yoktur. O (Hz.sa)
phesiz inecektir. Onu grdnz zaman tanyn! O, orta boylu, beyaza alar krmz renktedir.
Sarya boyal iki elbise iinde olacak. Yamur yamasa da sandan su damlayacaktr. slam iin
mcadele edecektir. Deccaliyeti kaldracak, sonra yeryznde tam krk sene kalacak. Sonra
lecek ve namazn mslmanlar klacaktr. (8)
Pek ok alim ise, Onunla (Hz.sa ile) benim (Hz. Muhammed) aramda hibir peygamber
yoktur. ksmnn sonradan uydurulduunu dnyor. Hz. sa ile ayn dnemde yaayan Yuz
Asaf, daha uzun yaad iin Hz sadan sonra peygamber gelmeyecek hadisinin tek mstesnas
olabilirdi. Ancak makul olan dnyann her yerine peygamber gnderilmesidir. Peygamberlerin
saysn bilemiyoruz. Yalnz hadis kitaplarnda, bir rivyette 124 bin, dier bir rivyette de 224
bin peygamber gnderildii bildirilmektedir.
Hadis usul asndan bu rivayetlerin hepsi tenkit edilebilir. Ancak, ister 124 bin, ister 224 bin
olsun, say mhim deildir. Mhim olan husus udur: Allah, hi bir devri bo brakmam, hemen
her devirde peygamber gndermitir. Peygamberler bir blgeye ve belli topluluklara deil,
dnyann eitli lkelerine, ayr ayr mntkalara gnderilmilerdir. Nass- kat'i ile: "Hi bir millet
yoktur ki, ilerinde, onlar eri yolun encamndan sakndran bir nebi zuhur etmi olmasn."
(Fatr/24) buyurulmaktadr. Kurn'n bu kat'i nass gsteriyor ki, yeryznde hemen her topluluk
iinde peygamber zuhur etmitir. Bunun byle olmas kat'idir. Baka bir ayette, Allah yle
ferman etmitir: "Peygamber gndermedike (hibir millete) azap edecek deiliz." (sra/15) Yani
Allah'n peygamber gndermedikten sonra, bir cemaati hesaba, sigya ekmesi ve azap etmesi,
Onun rahmetinin mlne muvfk deildir. Zira O: "Kim zerre kadar hayr yaparsa onu
grecek, kim de zerre kadar er yaparsa onu grecektir. " (Zilzal/7,8) kat'i fermaniyle, hayrn,
errin karlksz braklmayacan ifde etmektedir. Oysaki, kendilerine peygamber
gnderilmemi kimseler, hayr erri bilmediklerine gre, azap olacaklar da sylenemez.
Binenaleyh; Allah, hayrn-errin hesabn soracana gre, demek ki, herkese peygamber
gnderilmitir.
Kuran- Kerimde (Muhammed aleyhisselam Allahn resul ve nebilerin sonuncusudur) diye
bildiriliyor. (Ahzab 40) Hadis-i eriflerde de bu teyit ediliyor: Nebilik ve resullk sona erdi.
Benden sonra nebi de, resul de yoktur buyuruldu. (Tirmizi) Nbvvet ve risalet sona ermitir.
Benden sonra nebi de, resul de yoktur. (Tirmizi) Nebiler benimle son buldu. (Mslim) Benden
sonra peygamber gelseydi, mer olurdu. (Buhari) Resullerin ilki dem, sonuncusu
Muhammeddir. (Hakim) Ben peygamberlerin efendisiyim, hepsinin sonuncusu ve efaat
edicilerin ilkiyim. (Darimi) Ya Ali, Musann yannda Harun nasl idi ise, sen de, benim yanmda
ylesin. Yalnz, u fark var ki, benden sonra peygamber gelmeyecektir. (Taberani) Btn nebilere
alt hasletle stn klndm. Ben btn insanlara gnderildim. Nebiler benimle tamamland.
(Mslim) Her nebi, kendi kavmine gnderilmitir. Ben ise, kzl kara her millete gnderildim.
(Buhari) Nisa suresinin, (Kssalarn sana bildirmediimiz resuller de gnderdik) mealindeki 64.
yeti, Peygamber saysnn Kuran- Kerimde bildirilmediini gstermektedir. Hadis-i erifte
buyuruluyor ki: Nebiler 124 bin, resuller ise 313tr. (Hakim)
Doumundan lmne, ldkten sonra tekrar dirilmesinden, kyamete yakn bir zamanda yeniden
geleceine kadar bir yn rivayet arasndan gerek sa'y bulup karmak oldukca zor. Kuran
saya ne olduunu yle anlatr:
"Allah'n peygamberi Meryem olu sa Mesih'i biz ldrdk" dediler. Oysa onu ldrmediler ve
asmadlar fakat yle olduunu sandlar. Onda anlamazla denler bundan dolay phe
iindedirler. Tahmin yrtmekten baka hi bir bildikleri yoktur. O'nu gerekte ldrmediler."
(Nisa; 4/157)
"Bilakis Allah onu kendine ykseltti. Allah daima gldr, bilgedir." (Nisa; 4/158)
Yani: Allah sa'ya yksek bir mertebe verdi. Katna ykselterek ereflendirdi. Btn ehidleri,
salihleri, nebileri nimetlendirdii gibi onu da nimetlendirdi. yle ki onun adn gklere yazd.
Onu ldrdklerini sananlarn hevesleri kursanda kalacaktr. Onun ykselttii ses baki kalan u
gk kubbede ebediyete kadar yanklanacaktr. Nitekim Allah dris'i de byle yce bir makama
"ykseltmiti" (19/57), Muhammed'in de itibarn, ann "ykseltmiti." (96/4). "Ehl-i kitaptan
olanlar lmeden nce ona mutlaka inanacak. Kyamet gnnde de aleyhlerine ahit olacaktr."
(Nisa; 4/159)
Hz. sa'y kullanmak isteyenlerin iddialar bitmek bilmiyor. Japon aratrmac Ibaraki Prefecture'e
gre, Hz. sa Kemir'e deil Sibirya'y geerek sarmsak iftiliinin yapld kk bir ky olan
Shingo'da Aomori Prefecture kyne geldi. 106 yanda, kuzey Honshu'da Japonya'da ld.
Kardeide ldkten sonra onun yanna gmld. CNN'de 8 Temmuz 1999'da yaymlanan bu
haber, Tokyo brosundan Marina Kamimura'n, halen mezar koruyan kyllerle yapt magazin
arlkl bir rportajd. Kyller, kimse inanmasada, kimse de yalanlayamaz diyor ve turist
ekmeye alyordu. (9)
Uzman yazar Godfrey Higgens'in tesbitine gre, Afrikal Hristiyanlar Hz. sa'nn Afrikal olduu
grnde. Siyah bir anneden doan sa'nn asla Yahudi olmadn, ilk dnemlerde yaplan
resimlerde bunun akca grldn savunuyorlar. Gz rengi kesinlikle mavi deildi. Sadece
dileri ve gzalt ukurlar beyazd. Dudaklar Afrikallarn tonunda krmzyd. 1. yzyldan
kalan Roma'da bulunan bir mezar tanda yer alan sa resminde siyahi olduu net olarak belliydi.
Bugn kiliselerde bulunan sa resimlerinde beyaz tenli, kzla alan sal ve mavi gzl olarak
gsterilen sa portresi, tam bir dzmeceydi. sa'y beyazlatrma giriiminden te gitmiyor.
Mormon tarikat ise, Hz. sa'nn tekrar dndkten sonra ABD'ye geldiini savunuyor. Babil
srgnnden kaan baz Yahudi kabilelerin ABD'ye vardn ileri sren bu teori, Lehi'nin iki
olu Nephi ve Laman'n bugnk kzlderelilerin atas olduunu ortaya att. Bu mezhebin
kurucusu Joseph Smith, kendisine meleklerin vahiy getirdiini ileri srmt. Allah'n bir
olduunu savunan bu akm, Allah ile insanlar arasnda sadece Hz. sa'nn olduunu benimsedi.
Hz. sa'nn Kemir'e gelmesiyle ilgili son yllarda birok belgeseller ekildi, kitaplar yazld.
Hindistan'da Ladak Turizm Brosu iin sa'nn Bilinmeyen Hikyesi adl belgeseli eken
Subhrajit Mitra, 18 ay sren almalarnn bir kurgu olmadn savunuyor. Hindistan'a 19.
yzylda seyahat eden Rus Yahudi Yazar Nicholas Notovitch'in bulduu Hindularn
Bodhisattva veya Issa, dier milletlerin Yuz Asaf' olarak tand peygamberin Hz.sa ile
paralel yaamlarn konu alan belgesel, Da Vinci'den daha ilgi ekici bilgiler sunuyor.
Notovitch, Issa'nn Trkiye, ran ve Avrupa gezilerinden nce seyahet ederek Ladak, Kemir,
Varanasi ve Puri'ye geldiini sylyor. Daha sonra sa Meryemle Kemir'e yerlemeye karar
veriyor. Burada lyor ve gmlyor. 1990'larda Alman yazar Holger Kersten, Hindi Ahmediye
ve baz slami kaynakl bilgilere dayanarak sa'nn Hindistan Seferi adl kitabn yazyor.
Kersten, Nsaybin, Mardin'de len ranl-Trk yazar F. Muhammedin Jami-ul-Tuwarik adl
eseri ve baka bir ranl yazar mam Ebu Zafer Muhammad'in 'Tafsi-Ibni-Jamirat adl eserinden
faydalanm. Trk ve ranl yazarlarn sunduu bilgiler, onu sa ile paralel hayat yaayan Yuz
Asaf'a ve Kemir'e gtrm. Hint kltrnde yer alan bilgilerle karlatrdnda sa'nn Tanr
olmad, bir insan peygamber olduu sonucuna ulam. (10)
Kemir'deki Hz sa (Yuz Asaf) ve Hz. Meryem kabri denilen mezarlardan alnacak iki kk
numunedeki organik materyalde yaplacak CARBON-14 ya tesbiti ile bu materyal 1900-1950
yanda karsa bu kabirlerin %99 Hz. sa ve Hz. Meryem'e aidiyeti anlalacakt. Bu talebi dile
getiren bayan yazar Olsenn Vatikan tarafndan neden aforoz edildi acaba? ki mezarda
bulunabilecek DNA rnekleri karlatrlr ve ana-oul zdelii kantlanrsa o zaman konu %
100 halledilmi olacakt. Bu incelemeler yaplr da tersi karsa zaten iin hurafe oldugu
kantlanm olacakt. Acaba niye Papalk en az 100 yllk bu iddiann bilim yoluyla rtlmesi
bugnk pozitif bilim ile mmkn iken, bundan kanyordu?
Asl sorun, Da Vinci efsanesiyle resmi sylemini deitirmeye zorlanan Papalk, zor gnler
geiriyor. Hristiyanln tm "sa-Mesih retisi" yerle bir olmaya balad. Vatikan'n kabul
etmedii 100'e yakn yasak ncillerde anlatlan sa'nn dini anlatm tarz kayp halkalarn
bulunmasna yardmc oluyor. 2. yzylda Hindistan'da yaayan Bhavisya Mahapuran ile Kral
Shalibahan ve torunu imperator Vikramaditya arasnda geen olaylarda ad geen Yuz Asaf'n
dini tebli yntemleri, sa'nn getirdii tevhid dini ile benzerlik tekil ediyor. Ayrca dirili babas
olarak grlen Yuz Asaf ile sa arasnda ifa datma konusunda gsterdii mucizeler artc
dzeyde benzer. Hindistan'daki Katolik Kilise, Hz. sa'nn bilinmeyen genlik yllarnda ne
yaptnn ortaya kmas asndan aratrmalara destek veriyor. (11)
slamiyet'te gre, ne Dan Brownun "sa, Fransa'ya kaarak Magdalena ( Mecdelli) Meryem ile
evlendi" iddialar, ne de Vatikan'n "sa Tanr'nn olu" inanc gerei yanstmyor. Kuran'da Hz.
sa'nn Tanr'nn emriyle bakire olan Hz.Meryem'den doduu belirtilir. Ancak Hz.sa'nn
Tanr'nn olu olduu inanc iddetle reddedilir. slamiyet'e gre, armhta len kii Romal
askerlere Hz.sa gibi grnm bir suludur. Hz. sa, Allah katna ykselmitir. Bu nedenle Hz.
sa'nn genliinde veya armhtan kurtulduktan sonra ge kaldrlmayp Hindistan'a Kemir'e
geldii iddialar bo birer hayaldir. Bu hikyede gerek olan Yuz Asaf adl Hintli bir
peygamberin Hz. sa ile ayn dnemde tevhid dini esaslarn Hindistan'da yaymas ve 120 yanda
grevini yapp lmesidir.
Peygamberle gelen tevhid inanc Hindistan'da pek ok mehul peygamber izleri gerisinde brakt.
slam, Hindistana 8. yzyln balarnda Arap tccarlar araclyla girdi, fakat gerek etkinliini
12. yzylda kazand. Hinduizmin dallar olarak ortaya kan Budizm, Jainizm ve Sihizmin
aksine slamn anlaylar, gelenekleri ve dini pratii bu inanca mahsustur ve evrensel kardelii
ve her eye gc yeten Allaha teslimiyeti ngrr. 12. yzylda Mslman aknlar ve 16. ve 17.
yzyllardaki Mool-Trk idaresi Hindistanda slamiyetin yaylnda etkili olmutur. Bata
saldrgan gibi gzken slamn evrensel sevgi ve bara ynelik mesaj, daha sonralar mistik ve
tasavvuf ehlinin yardmlaryla yaylmtr. Kabir ve Nanak gibi tasavvuf ehillerinin yaym
olduu kardelik ruhu, Hindistandaki kat kast sisteminin zlmesinde yardmc olmutur. ki
inancn karlkl iletiimi hayatn ve kltrn her safhasnda Hindu ve slami unsurlarn bir
sentez oluturmasn salamtr. Bataki atma ve elime dneminden sonra bugn bu iki din
uyum salayarak birbirlerini zenginletirmilerdir. Gnmzde dnyann 3. byk mslman
topluluu Hindistan'da yaamaktadr.
Baz dini kaynaklara gre, Hz.Adem cennetden Hindistan'da Serendip denen yere, Havva
Cidde'ye, ylan ise sfahan'a indirildi. bni Batuta, 12 kar uzunluundaki Hz. Adem'in ayak izini
Sri Lanka'da ziyaret ettiini yazar. nsanlar hibir zaman ta devri yaamad; nk ilk insan
peygamberdi ve ilimle gnderilmiti. lk insanla birlikte balayan tevhid dini peygamberimiz Hz.
Muhammed'e kadar 124 bin veya bir rivayetde 224 bin peygamberle devam etmitir. Kuran'da
bunlardan sadece 28 tanesinin hayat anlatlr, 3 tanesinin ise peygamber olup olmad kesin
deildir. Bilinen ilk medeniyete beiklik eden Hindistan, ilk peygamberin ve pek ok bilinmeyen
peygamberin vatandr. Arabistan ve Mezapotamya ilk insanlarn yaad mekn deildir. Bu
nedenle Hindistan'da bilinmeyen peygamberlerin izleri aranmaldr. Yuz Asaf, bunlardan sadece
biridir.
 2. Blm: Hz. sa ve Efsanenin Doumu

nsanlk tarihine peygamberimiz Hz. Muhammedden (S.A.V.) sonra damgasn vuran en byk
ahsiyet kukusuz Hz. sa(R.A.)dr. Suyun zerinde yryen, hastalara ifa datan, lleri
dirilten Hz. sann mucizeleri, peygamberimizin mucizeleri ile kyaslandnda devede kulak
kalmasna karn, bugn Hristiyan says Mslmanlardan daha fazla ve sesleri daha gr kyor.
Hristiyanlara gre, Hz. sa, tm insanln gnahlar adna kendisini feda ederek armha gerildi,
ac ekerek ld. 3. gn Allah onu lmden dirilterek cennetine koydu.
Mslmanlar, Kuranda net olarak anlatld iin peygamberliine iman ettikleri Hz. sann
armha gerilmediini, sa-salim ge kaldrldn ve hadislerin iaretiyle ahir zamanda tekrar
yeryzne Allahn izniyle dneceini biliyor. Hristiyan leminin resmi hikyesine tarih boyu
inanmayan ve gerekleri aramaya koyulanlar oldu. Yasak ncillerin anlatmlarn takip edenler,
Kilise ve Vatikann basksna maruz kald. 2000 yllk gizemin zmlenmesi iin kafa yoran
din adamlar ve aratrmaclar, modern dnyada artk baskdan ekinmeyerek, Hz. sann
armhta lmediini savunmaya balad. Hristiyan dnyas, bu konuda saklanan srlar olduuna
inanyor. Bu nedenle ifre zen kitaplar rekor sat yaparken, filmler gie rekorlar kryor.
Yasakl olmayan drt ncilin szde yazarlar sanlan Matthew, Mark, Luke ve Johna gre,
sann neler yapp, neler sylediini renen Hristiyanlar, peygamberlikten nce ne yaptn
yazmad iin ncillerden renemiyor. 12 havariden saylan Matthew ve John, olaylara ahit
olan havariler bile sann 30 yana kadar nerede yaadn bilmiyorlar. Ancak ncillerini
onlarn yazmad, evresindeki talabelerinin talabelerinin, sadan sonra en erken 40-80 yl sonra
kaleme aldklar kabul ediliyor. Resmi Hristiyanln asl kurucusu Aziz Paul ( Pavlus) ile
birlikte alan, asl meslei doktorluk olan Luke, esasen tercmeci olan ve Romada Aziz Peter
veya olu ile birlikte olduu varsaylan Markn anlatmlar, bazen birbiriyle uyumuyor. M.S.
200 yl boyunca yaylan ncillerde, yazarlarn ismi gemiyordu. Bu nedenle kabul edilen Yeni
ncillere yazar isimlerinin eklenmesi, kutsal kitabn gvenilirliini azaltt iin uzun yllar
tartmalara yol at. Koyu Katolik olarak yetienlere bile ncili derinlemesine okumamalarn,
yoksa boulacaklarn tavsiye eden papazlar, ncili kendi yorumlarndan dinletmeyi baard.
Bylelikle elikileri gizlediler ve akla uzak gelen hikyelerin sorgulanmasn engellediler.
ncillerde geen armh olay, az ok tm Hristiyanlarn kabul ettii bir hikye. armha
gerilme, Romann sadece kle ve yz kzartc sululara uygulad en zalim bir cezalandrma
yntemiydi. Hainde olsanz eer asilseniz Romallar, armh cezas yerine daha dk bir ceza
veya az acl bir idam yntemi uyguluyordu. Srtna armh ykleyerek sokak sokak dolatrma,
daha sonra el ve ayaklarndan ivileme yntemi, sadece ar sululara verilen bir cezayd.
Genellikle idam mahkmu ivileme nedeniyle lmyordu. Ellerine aklan ivilerden dolay
bedenin yk ayaklara biniyor, gs kafesine bask geldii iin nefes almalar zorlayor,
dayanlmaz aclar sonras nefes alamayan mahkm, kan kaybndan ziyade solunum yapamad
iin lyordu. Bugn baz Filipin Hristiyanlar, her Eastern bayramnda gnll olarak
kendilerini armha gerek ivilerle ivileyerek sann nasl ac ve ile ektiini anlamaya
alyor; sonuta armhta bir saat kaldklar iin lmyorlar. armhta lmek iin bir ka gn
asl kalmak gerekiyor. Eer bacanz krksa, bacaklar vcudu tayamad iin lm sz
konusu olabiliyor.
Mevcut ncillere gre, saya uygulanan armh cezas 3 ila 6 saat gibi ksa sreliydi. Mark ncili
3 saat derken, 6 saat olduunu ileri sren Luke ncili, sann yksek sesle aladn ve ruhunu
teslim ettiini belirtiyor. Matthew nciline gre ise, sa 9 saat sonra alamaya balad. nciller,
ldkten sonra sann armhtan hemen indirildiini sylyor. Roma Valisi Pontius Pilate,
sann armhta ldnden emin olduktan sonra indirilmesine izin veriyor. Nicodemus ile
Joseph bakanla mevtay teslim almak iin gidiyor ve 100 lbs ( 44 kg) arlndaki naa, zengin
iadam Josephin balad mezar sandna konuyor.
Bu adan bakldnda sann armhta neden hemen ld sorusu ortaya kyor. Joesph ve
Nicodemusun mezar sanda neden pek ok ifa verici ila mahiyetinde ifal ot koyduu
bilinmiyor. Hristiyanlardan resmi hikyeye inanlarn hibiri sann armhta gerekten lp
lmediini sorgulamyor. Mslmanlar armha gerilenen sann yzn alan ihbarc Yahuda
olduunu biliyor. Yasakl Barnaba ncilinde gerein aynen Kuranda anlatlan gibi olduu
Barnabann ahitliiyle yazyor. Museviler, Mslmanlar ve Hristiyanlar, sann 1. yzylda
Filistinde yaadn kabul ediyor. Ancak kimse armh olaynn gerekletii yeri gsteremiyor.
Kudsteki Kutsal Sepulchre Kilisesininarmhtan sonra sann gmld yer olduu ve
lmden douma burada getii varsaylyor. Temel akaid olarak kabul edilen bu inancn
deiimine hibir Hristiyan grup ve mezhep scak bakmyor. lmden dirilme dinin deimez
inanc olarak kalsada, armh olaynn yeniden yorumlanmas kanlmaz gzkyor.
Hristiyanln en byk ilahiyats (teolog) diye nitelendirilen Pavlus, bugnk Hristiyanln
asl kurucusuydu. Hristiyanlk sann getirdii prensiplerden ok, Pavlusun yorumlaryd.
sa'nn haa gerilii zerinde srarla ve zel bir ekilde duran ilk kii Pavlus'tu. Dolaysyla
Pavlus'un teolojisinde ha fikri en mhim yeri igal ediyordu. nk Pavlus'a gre, Hz. sa'nn
yeryznde srd hayat pek nemli deildi: O yalnz enkarnasyon (ekmek-arap ayini) srrna
ve hata lmne ehemmiyet vermekteydi. sa'nn ha'a ykseltilmesi, ayn zamanda gklere
ykseltilmesinin artyd. Ha, inananlar iin, "hikmet, adalet ve kurtulu" demekti. Hz. dem'in,
cennette yasak meyveden yemek suretiyle iledii ve btn insanlara sirayet eden ezel gnahtan
kurtulu ve nihyet, Hz. sa'nn eytan kuvvetlere kar kazand zafer demekti.
Pavlus, sann tanrl fikrinin tohumunu att. Pavlusun telkinleri Tanry deil, sa Mesihi
merkez almt. Nitekim Pavlusun sann doumu, hayat ve faaliyetleriyle ilgilenmedii yazm
olduu mektuplarda grlmekteydi. Pavlusun odak noktas sann haa gerilmesi ve tekrar
dirilmesiydi. Pavlusun niyetinin kt olduu buradan da belliydi. sann babasz doduuna
yahudiler zaten inanmamlard. Yahudi Pavlus bu konu zerinde durmad. sa (a.s.) tevhid dini
slam anlatt. Yahudilerin tevhidle aralar zaten iyi deildi. Hristiyanlarn saya Allahn olu
dedikleri gibi Yahudiler de daha nce zeyir Allahn oludur demilerdi. Allahn
peygamberlerini ldrenler, onlara eziyet edenler yine onlar deil miydi? Yahudi Pavlus sann
misyonuyla, mesajyla ilgilenmedi. Onun gayesi sann dinini Yahudilere gnderilen bir din
kisvesinden kurtararak, Romann imperatorluk dini yapmakt. Dini baka milletlere sunumunda
tavizler vermek gerektiine inand: Snnet olmak istemiyorlarsa, olmasnlar; arap imek
istiyorlarsa, isinler; domuz yemek istiyorlarsa, yesinler
ncillerin lmden sann douu ile ilgili blmler okunduunda, drt deiik futbol
karlamasndan drt ayr gazetenin yorumu okunmu gibi farkl alglamalar ortaya kyor.
Aralarnda anlamazlklar dikkati ekiyor. Mezara varrken kimisi yannda bir, kimisi iki melek
vard derken, kimisi yannda Mecdelli Meryem, kimisi baka kadnlarda vard diyor. Eski Mark
ncilinde yannda kimse yoktu deniyor; bugnk blm 200 sene eklenmi. Matthew, sann
kadnlarla mezar banda ve sonra Galilee danda grtn iddia ediyor. Luke, sann
lmden dirildikten sonra onu tanmayan iki kiiyle Kuds dndaki bir kyde grtn
yazyor. Johnda ise, dierlerinden tamamen farkl bir hikye var, sadece meleklerden
bahsediyor. Dolaysyla hikyenin fark versiyonlar, insanlar pheye sevk ediyor. Sonuta
nciller, sann mezarda olmad konusunda hemfikirler. Havariler, olaylardan ziyade sann
tebliiyle ilgilenmi mistik insanlar. Soylarn Aziz Peterla ilikilendiren Roma Katolik Papal,
mezardan dirilii dinin esas kabul edene kadar byle bir esas yoktu. Pek ok din adamna gre
Kiliseye yetki verilmesi ve psikolojik olarak yeni Hristiyanlar kazanlmas iin dine eklemlendi.
Bugn tm dnyada kutlanan Yeni Yl ( Chrismas), Bayram, sann yeniden diriliini kutlamak
iin Kilise tarafndan sonradan kartlm bir bayram. 21. yzylda yeni alan Kiliseler bu
heyecanla, Hristiyanlar dirili mutusu ile kutsama psikolojisiyle alyor.
Ancak 21. yzylda Kilise ve Hristiyanln sorunu, grdne, elle tuttuuma inanan, teknoloji
ve tek yanl bilime inanm, olduka materyalist, her eyi akl-mantk szgecinden geiren, din ile
devlet ilerini birbirinden ayran laik bir toplumla yzlemelerinden kaynaklanyor. 18. yzyldan
beri eski gcn kaybeden, darbe stne darbe yiyen Kilise, dine gittike uzaklaan ve Kiliseye
yardm etmemek iin dinini terk eden toplumuna, akla uzak-elikili hikyeleri kabul ettirmekte
zorlanyor.
Bin sene nceki Anti-Ortodoks grleri savunan gruplar gibi eitli mezhep ve gruplar sann
yeniden dirili hikayesini toptan inkar etme yoluna gidiyor. Kilisenin talep ettii inan sistemi
ile insanlarn inanmak istedii din anlay almaya, din Protestanlktan sonra tekrar bir kere
daha yrtlmaya balyor. Vatikan ve Kilisenin errinden kaan, ilk Hristiyanlarn srlarna vakf
Tapnak valyeleri, Gl ve Ha rgt ve lluminatiye snak olan Catharlar, bu dnyann
eytan ii olduunu ve hereyin ktye gittii bu dnyaya sann cennete gittikten sonra insan
olarak gelmek istemeyeceini savunuyor. Dolaysyla sann dirili yksne inanmyor.
1244 ylnda son 200 Cathar, cad ve dind iddiasyla Kilise tarafndan yaklarak yok edilmiti.
300 sene yeraltna ekilen Catharlar gizli rgtler, daha sonra Hr ve Mavi Masonlar olarak
ortaya kt. Daha dorusu sr esasna dayal masonlar, hibir zaman effaf olarak ortaya kmad.
Kurduklar gizli rgtlerle Fransa ihtilalini gerekletiren, 1. ve 2. dnya savalarn kartan,
souk sava dneminde kurduklar CFR, NATO, Bilderberg gibi kurumlarla ve says bilinmeyen
elit gizli rgtlerle stnlklerini tm dnyaya kabul ettiren bir konuma geldiler. Her kesimle
diyalog iinde gzken, Yeni Dnya Dzenini hedef alan New Age Akm, onlarn kalburst
adamlarndan kuruluydu. 21. yzylda yzyllk ryalarn gerekletirme ans yakaladlar.
nk tek kutuplu dnyada dnyann dmenini ele geiren ABD ynetimini Evanjelist-Yahudi
ortaklnn oylaryla nce Kasm 2000 seimiyle ele geirdiler. Fundamentalist politikalar kabul
grmeyince 11 Eyll 2001 provokasyonunu planladlar; Fransz, Alman, in ve Rus
istihbaratlarnn tesbitiyle kar konulamaz bir i darbe yaptlar. ABD Bakan George Walker
Bush, gnll olarak politikalarnn artsz esiri haline getirildi. Terrizmle sava maskesi ad
altnda slam ve lkelerine gizli bir sava atlar.
Nereden kotuklarn masaya yatracak olursak, Karanlk Orta alarnda, sann diriliini
sorgulayanlar iinde Da Vinci, Newton gibi nllerde vard. Gney Fransadaki bir grup Cathar,
bir grup Hristiyana dirili hikyesinin uydurma olduunu sylemiti. 13. yzyl boyunca
Avrupada ok gl olan Tapnak valyeleri, dini emirlerle hareket eden askeri bir gruptu. lk
banka ve tefecilii kurarak krallara dahi borlar vererek hkimiyetleri kabul ettirmi, Papadan
ayrcalklar almt. Lokal tarihi Tierre Laconte, son 12 yln bu gizemli dneme ayrarak
Tapnaklarn bilinmeyen tarihini yazd. Fransada Chateau de Blanchfortdaki iktidar kaleleri,
Papann Tapnaklar dind saymasndan sonra metruk kald. Cennet Krall Kuds
Mslmanlardan korumak gayesi olan Tapnaklar, kutsal topraklarda kalelerini kurmulard.
Sleyman Tapna yaknlnda llerini gmyorlard. O tarihlerde Tapnaklarn Sleymann
hazinesini bulduklar tahmin ediliyordu. 1186da Salahaddin Eyyubinin Kuds geri
almasndan sonra kutsal topraklardan srlerek Fransaya geldiler.
Bugnk temsilcileri gibi Tapnaklar da zamannda ok gl, zengin ve inanlmaz derecede
gizli bir yapya sahipti. Speklasyonlarda bu nedenle kt. sann kemiklerini bulduklar,
Fransaya getirdikleri ve Rennes Le Chateau ky yaknlnda bir yere gmdklerine inanld.
Son 200 yldr dikkatler ve aratrmalar, bu ky yaknlndaki kk bir kiliseye odaklanmt.
Aratrmac Richard Andrews, bu kyde iyi birer Hristiyan olan Tapnaklarn kutsal
topraklarda, Kudste ne bulduklarna dair iaretlerin olduunu savunuyor. Geometri ve ifreli
sembollerle dolu antik bir resmin zerinde harita bulan Andrews, Tapnaklarn saklad
hazinenin izini srmeye devam ediyor. 19. yzylda Berringer Sonnier adl bir lokal rahip, antik
belgeler bulduunu iddia etmi, ne bulduysa ksa srede ok zengin olmutu. Allahn Mezar
adl kitabn yazar Andrews, zerinde Hz. Sleymann Mhr bulunan bir harita bulduunu,
bunun Davudun Yldz olduunu sylyor. Rahip Sonnierin arad hazine nedeniyle zengin
olmadndan emin olduunu ifade eden Andrews, rahibin hesab adna alt patrona
muhtemelen Isann kemiklerini sunduu iin dllendirildiini sanyor. Andrews, Sonnier ne
bulduyda, bunun resmi syleminin dind olmas nedeniyle gizli tutulduunu ve 1917de
lmyle srr mezarna gtrdn savunuyor.
Tierre Laconte, halen Andrewsin aratrmalarn kullanarak gizemi zmeye alyor. Geometri
kullanlm sembollerle dolu haritaya ek olarak Tapnaklarn varlna ilikin yeni deliller bulan
Laconte, Tapnaklarn gmd sann kemiklerine yaklatn ileri sryor. Cardou danda
Reness-les Bains vadisi ile Brouilleres platosunda asrlk iki ard aacnn arasnda pusulasyla
kazlar yapan Laconte, 12 yl sonra antik bir ha bulmay baarm. Andrews ve Laconte, henz
sann kemiklerini bulamad ve asla bulamayacak. Ancak son yllarda bulunan yasakl nciller,
dind saylmazsna karn 2000 yl nce saya ne olduuna ilikin daha gvenilir bilgiler
sunuyor.
Matthewe gre, sann mezarnn bo kmasn, dnemin Yahudileri sa taraftarlarnn yeniden
dirili yksne zemin hazrlamak iin kardklar uydurma olarak nitelendirdiler. Hristiyan
dmanlar komplo teorilerini piyasaya srerek; arkadalaryla yiyip, ien, Havarisi Thomas
tarafndan yarasna dokunulan sann dirilmesinin ancak mucize olduunu ortaya attlar. nk
sa armhta lmemiti ve bir lml olarak yaamna hicret ederek devam etmiti. Bir ka yl
nce yaymlanan lm tesi adl kitapda, sann armhta ksa kald iin lmediini,
indirildikten sonra yaralarnn iyiletii tezi savunuluyordu. John ncilinde sann azna sirke
dklerek canlandrlmaya alld belirtiliyor. 29. ve 30. ayetlerde geen beyana gre, sirkeyi
yuttuktan sonra gya sa, artk herey bitti diyerek gzlerini hayata kapad. Yahudi tarihi
Josephus, 1. yzylda Filistinde armha gerilen arkadann nasl lmden kurtulduunu
yazmt. Tekoa adl Roma kampnda arkadann armha gerildiini gren josephus, Roma
Generali Titusdan izin alarak indirilmelerini salad. kiiyi hemen tedaviye alan Joesphus,
ancak birini sa kurtarabildi.
Hz. sa iddiaya gre, armhta 6 saat kaldktan sonra ld zannyla indirildi. Roma askerleri
bedenini kontrol etti. ki ncile gre, ertesi gn Sabbah bayram olduu iin armhtan nce
sann bacaklar abuk lsn diye krlmt. Askerler nefes almayan sann ldn zannetti.
Naa hemen mezar sanda konuldu ve az kapatld. Pratik olarak lmt, ancak gnmz
tbbna gre l raporu verecek durumda deildi. Mezar Sandna ifa verici otlar koyan
Arimathaeann Josephi, dirilie ihtiya olmadan onu zaten kurtarmt. Yeniden dirilme Hebrew
Yahudi dilindeki terimiyle Shio, gmldkten sonra dirilme anlamnda kullanlyor. Modern
dnyada yaam ile lm arasnda gelip giden ve teknolojik imknlarla tekrar hayata dndrlen
pek ok insan var. Tm nciller, say canl grmek veya yle bilmek iin yeniden dirili
yksne kuvvetlice yapt. Bugn sann armhta lmedii gerei ortaya ksa, inan
sistemleri darbe grecei iin zlmeleri deil sevinmeleri gerekir. 19. yzyln sonlarnda bu
konuda kitap yazan ngiliz yazar Samuel Butler, sa teori olarak komadan hayata dn yapm
bile olsa bunun mucizev bir dirili olarak kabul edilmesini nerdi.
ABDde yaplan aratrmalara gre, 13 milyona yakn insann yaam ile lm arasnda gelip
gittii bir ans var. Onlarn ounluu birbiriyle anlam gibi beyaz bir k grdklerini, bir
eit mucize ile lmden tekrar hayata dndklerini dile getiriyorlar. 1. yzylda, modern
teknoloji donanml hastanelerin olmad ve insanlarn ounluunun okuma-yzma bilmeyen
cahil insanlardan olutuu hesap edilirse, sann veya bir bakasnn lme ramak kalm iken
hayat ipine mucizevi biimde yapmasnn farkl yorumlamalara yol amas doaldr. zetle ne
olursa olsun eer sann armhta lmedii bir ekilde ispatlanrsa, Hristiyan dnyasnda dinleri
konusunda ciddi bir gven bunalm oluabilir. Allah, isteseydi; sann armha gerilmesine izin
verip, mezara sokup tekrar diriltebilirdi. Roma, politik olarak Mesihi ve takipilerini armha
gerip yok etmek istedi.
sa armh veya lmden kurtulmu olsa bile karsnda koskoca Roma vard. Eer Roma
lkesinde kalsayd, sulu olarak aranacakt. ncil, say bedeniyle cennete kaldrarak Romann
takibinden kurtard. Resmi hibir ncilde sa eer lmden kurtulduysa ne yapm olabilir teorisi
zerinde durmad; zaten dursayd mevcut elikilere bir yenisi eklenecekti. Bu konuda ki, tek ima
200 yl sonra eklenen haliyle Mark ncilinde yer ald. Dier ncillerde bulunmayan, sadece Luke
ncilinde geen bir cmlede, sann cennete kaldrld belirtildi. Pavlusun inananlara
mektuplarn kaleme alan Luke, pek ok mektubu aslnda kendisi yazmakla sulanyordu.
Din d kabul edilen ncillerde yer alan, resmi ncillerde bulunmayan dier hikye ise, sann
Mecdelli Meryem ile olan ak-evlilik ilikisiydi. John ncilinde sann gkyzne
ykseltildiini gren ahit olarak ilk Hristiyanlardan Mecdelli Meryem gsteriliyordu. Kilise,
say Allahn olu iftirasyla tanrlatrd iin lml bir kadnla seksel dnyevi iliki
kurmasn resmi syleme aykr, gln bulmutu. sann insani yanlarn zafiyet olarak grp
inananlara uydurduklar sylemi kabul ettiremeyecekleri endiesini hep yaadlar. nanmayanlara
kar mahcup dmekten korktular. sa, bir insand ve elbette evlenecek, insani mnasebetler
kuracakt. Mecdelli Meryem, sann ksa hayatnda ok nemli ve arlkl yeri tutmasna karn,
bu yn insani zellik arz ettiinden toplumdan gizlenildi. Kuranda sa ilgili kssalarda evlilik
yaamndan hi bahsedilmemesi, ilerini kolaylatrd.
Baz Hristiyan tarihiler, ikilinin resmen evlendiini, hatta ocuk sahibi olduunu yazyordu.
sann Filistinden nereye hicret ettii aratrlmak isteniyorsa, ncelikle Mecdelli Meryemin
nereye gittii aratrlmalyd. nk ikili ayrlmaz biimde birbirine balyd. Baz tarihiler,
gelenek olarak yllarca Mecdelli Meryemin armh olayndan sonra Fransann gneyinde
Camargue blgesine yerletiini, burada yaayp ldn yazmlard. Basilica merkezli
Mecdelli Meryem klt olumutu. Orta aa kadar Fransada bu klt ok glyd. Mecdelli
Meryem, anne figr haline gelmiti, ancak Kilise buna kar kt. Bunun nedeni, eer sa ile
evlendii, ocuk sahibi olduu doruysa bugne kadar ulaan asil bir soy ve kan hattnn olma
ihtimaliydi. ocuun ismi bile belliydi; bir kz ocuu olan Sarah. Fransaya geldiinde hamile
olan Meryem, ocuunu burada dourmutu. Bu durum, Kilisenin otoritesini sarsabilirdi.
Dnemin erkek dominant Dou ve Bat kltrlerinde kadnn yerinin evi olmas bir yana, Orta
a Avrupasnda kadnn ruhunun bile olmad tartlyordu. 300 bine yakn kadn cad olduu
gerekesiyle yaklmt. Kadnn toplumda yeri yoktu. Kilisenin Mecdelli Meryeme ve soyuna
sayg gstermesi, devrin politik ve sosyal gereklerine aykryd.
Fransada lokal valyelerin tarifine gre, Mecdelli Meryem blgeye erkek kardei Lazarus ve
kzkardei Martha ve beraberindekilerle gelmiti. sann Meryemle ilikisi bu kadar glyse
Romann kafileyi takip etme ihtimali yksekti; bu nedenle sa ok dikkatli davranmt. sa,
Caesarea veya herhangi bir Suriye limanndan tekneye binmi olmalyd. Fransada pek ok insan
sann topraklarna gelerek ikinci bir hayat yaadna inanyordu. Elbette ailesi Mecdelli
Meryemi de beraberinde getirmiti. Mecdelli Meryem ldkten sonra ona ait olan tm
emanetler, pek az kiinin bildii gizli bir yerde saklanld. 1279da kefedilene kadar nerede
olduklar bulunamad. Basilica, emanetlerin gvenli biimde saklanmas iin ina edildi,
mevtann kemikleriyle birlikte mhrlendi ve gizli bir ifre ile kapatld. Merkezi kilise,
Meryemin kemiklerini barndrdklarn iddia etti.
Fransada milattan sonra 5 ile 8inci yzylda hkm sren Merovingian Hanedannn da Hz. sa
ile Meryemden geldiine dair iddialar bulunuyor. te bu iddia Da Vinci ifresinde de yer
alyor. Ama bunlar gerek mi? sa armha gerilirken hamile olan Mecdelli Meryem, domam
ocuunun gvenlii iin kutsal topraklardan kaar, gizlice Fransaya gelip Yahudilerin arasna
snr ve kz Sarah dnyaya getirir. sann nesli Fransada gizlice oalr ve Merovingian
soyu oluur ve onlar Parisi kurarlar. Dan Brownun Da Vinci ifresine gre Sion Tarikat bu
srrn koruyucusudur. Vatikan bu iddialara kar kyor. Peki, ama gerek nedir?
Mecdelli Meryemin hayat zerine bir kitap yazan Susan Haskins, unlar sylyor: Kiisel
olarak Hz. sa ile Mecdelli Meryemin evlendiini dnmyorum. Aralarnda nemli bir iliki
olduu phe gtrmez. Ama bu bir numaral kadn mridi olmasnn dnda bir anlama m
gelir? Mahrem bir ilikiyi insanlar ilgi ekici buluyor: Kutsal yaztlarda muammal ilikiler
szkonusu, zellikle de gnostik anlatmlarda. Evlilik, hikyenin devamnda mantkl bir ngr
olurdu. Hahamlar (Hz. sann Yahudi haham olduuna dair iddialar bulunuyor) genelde evli
olurdu. Nag Hammadi (1945te Msrda bulunan 1500 yllk sureler) belgeleri de bu ynde bir
iaret olmasa da Hz. sann evli olduu iddia edilebilir. Elimizde bir ocuk ve Merovingianlara
giden bir baa dair kant yok. Evlilik ya Yahudilerde genelde 16 idi. Evli olmayanlara haham
gzyle baklamazd.
Ancak efsaneye gre Mecdelli yabanc tabirle Magdalal Meryem, sann mritlerinden olan
Maximinus ile deniz yoluyla Efes zerinden Fransann Marsilya kentine gider. Hatta
Franszlarn mehur Madeleine reinin Magdalal Meryemden geldiine bile inanlr.
Yumurta, tereya, un ve ekerden yaplan reklerin Magdalal Meryeme bal bir manastrdan
ktna dair rivayetler vardr. Fransz htilalinden sonra manastr datldnda rahibelerin
astronomik bir rakamla tarifi pastaclar birliine satt sylenir. Sonra Madeleine rekleri tm
Fransaya yaylr, zellikle de Magdalal Meryem gn olarak kabul edilen 22 Temmuzda byk
miktarda bu reklerden tketilir. Magdalal Meryemin Fransaya gittikten sonra invizaya
ekildii, sadece kilise ayinlerinde datlan kutsal ekmek ve limon aalarndan ykselen
kokuyla beslendiine dair de sylenceler vardr.
Uzmanlar Lynn Picknett ve Clive Prince, Da Vinci ifresi kitabyla gndeme Kutsal Ksenin sa
soyunu devam ettiren Magdalal Meryem olduuna dair iaretleri mantkl bulmuyorlar. Eski
yaztlarda Kutsal Kase bir kap olarak karmza kyor. lk metinlerde ya ayrntl bir tarif
yoktur ya da ta diye sz ederler. Ksenin Magdalal Meryemin rahmine delalet ettii konusu
hemfikir olunmayan bir konu. Sion Tarikat da bunu reddediyor. Kutsal Kan, Kutsal Kase
kitabnn da yumuak noktasn oluturuyor. Da Vinci ifresinde daha belirgin, ancak bu
kurgusal bir hikaye olmaktan te gitmiyor.. Leonardo da Vincinin gizli bir tarikat arasnda ba
olduu doru bir bilgiydi. Leonardonun dogmalara kar olduu, esoterik dncelere merak
duyduu tarihiler tarafndan kabul ediliyor. Sion Tarikat, dokuzuncu byk ustas olduunu
iddia ediyor, lakin kantlamak mmkn deil. Leonardo zamanndan kalma tek bir belgede bile
byle birey yok. Gizli bir tarikat sz konusu olduunda byle dokmanlar olmamas normal.
Leonardonun eserlerine semboller koyduu ise doru bir tesbitti.
Hristiyan kaynaklara gre Hz sann lmnden ve ilk ncillerin yazlmasna kadar yaklak 40
ila 80 yl gemiti. Hz. sann mritleri, bu srada onun kim olduunu, hayatnn ve lmnn ne
anlama geldiini halka anlattlar. Bu nedenle anlatanlarn kendi bak alarndan anlattklar
nciller ortaya kt. Gnee tapt bilinen Dou Roma mparatoru Konstantin, topraklarnda
hem Hristiyanla, hem de gne dinine izin veriyordu. Hristiyanlar da bu iki dini birbirinden
ayrmyor, hatta gnein doum gn olarak kabul edilen 25 Aralkta Hz. sann altn bir
faytonla gkyznde dolatna inanlyordu. MS 325 ylnda Konstantin, Aryan Mezhebi ile
Hristiyan Ortodokslar arasnda meseleyi zmek zere znik Konsln toplad. Aryanlar, Hz.
sann babasnn Tanr olduunu, kendisinin ise olmadn savunuyordu. Ortodokslar ise babas
gibi Tanr olduunu savunuyordu. Sonunda Ortodokslarn inanc kabul grd. Da Vinci
ifresinde ise, Konstantinin Pagan sembollerini, tarihlerini ve ayinlerini byyen Hristiyan
geleneine yerletirerek, her iki tarafn da kabul edebilecei bir din yaratt gerei vurguland.
Hristiyan kaynaklara gre, znik Konsl gereklik, dini ve ahlaki deerlerin ele alnd bir
bulumadan ziyade siyasi nfuzun vurgulanmas olarak ne kyor. Gelecek bin yln
Avrupasnn entelektel ve siyasi ats burada ekillenmeye balad. Uzman Bart D.Ehrmana
gre yle de denebilir: ifreler burada atld.
Hz. sa'nn armhta lmedii gereini irdeleyerek slam dnyas ile ayn gr paylaan
Brown'un roman, Hoolywood destei almasyla Hristiyan dnyasnda Hz. sa'nn Tanrnn olu
olmad tartmas balatt. Bu faydal tartmay balatanlarn amac, maalesef Mslmanlara
yaknlamak deildi. Tek dnya devleti ve tek dnya dini kurmay hedefleyen derin ve gl bir
yaplanma, gn yzne kmak iin dmeye bast. Artk gizlenme ihtiyac hissetmeyen bu grup,
masonluun reklmn yapmaktan ekinmiyordu. Hz. sa'nn yeniden dn, evlenmesi ve kz
ocuu sahibi olmas slam dnyasnda da bazlarnca kabul edilir. Ama itikadi deildir, kabul
etmezsen din dna kmazsn. Mecdelli Meryem'in fahie olduunu kabul eden pek ok
Hristiyan tarikat, onu eytanlatrarak, zellikle Gney Fransada, Lusifer Mary adn takmt.
ABD, Avrupa ve Kanada televizyonlar, bir sre Mecdelli Meryem'in fahie olup olmadn
konutu. Hazrlanan belgeseller, filmin balatt tartmay masaya yatrd. Evlenen sa, Tanr
olamazd. Papa, filmi dinin asln bozmaya ynelik arlatanlk olarak niteledi. Dinin asl zaten
bozulmutu. Ortaya salan dahada bozulmu srlar, ortaya kmas gereken asl srlar deildi.
Masonlar, Hristiyanlk tasaffi etsin, temizlensin diye uramyorlard. te yandan Kanada,
Pakistan, Filipin ve Hindistan Mslmanlar, film Hz. sa'ya hakaret ierdii iin protesto etti.
Pek ok lke de bu boykota katld. Papa II. Jean Paul, lmeden nce tm dnyada 25 milyon
adet satan Dan Brownun kitab Da Vinci ifresine kar byk bir kampanya balatmak
istiyordu. Papaya gre kitap, Hristiyanla ve Hz. saya kar byk bir saygszlk yapyordu.
Ama aslnda Brownun roman, Hristiyan lemindeki ok eski bir tartmay yeniden gndeme
getiriyordu. sann Fransa seferi teorisi, gereklerden olduka uzak gzkyor. Mevcut ncillerin
yazarlarnn bu konuyla ilgili delilleri silmesi veya saklamasna ihtimal vermeyenler ounlukta.
Eer sa armhtan sonra yaasayd, bu bilginin bir ekilde yzyllar sonra deitirilen ncillere
yazlmas gerektiini savunuyorlar. Mesihin ikinci dn, Hristiyan dnyas tarafndan
bekleniyor ve bunun mucizev biimde olmasnn gerekli olmad dnlyor. sa, giderken
Ben gidiyorum, tekrar geleceim demiti. Kyamet ncesi ahir zamanda gelecei, Mslmanlar
tarafndan da kabul gryor.
Hristiyanlk sa ile ilgili pek ok fikri Judaizmden Yahudilikten dn almt. sann ikinci
gelii, Yahudilikten alnmayan bir grt. Yahudilikte Mesih geleneine baklacak olursa,
sann geldii dnemde Yahudilerin kurtarc Mesih bekledii rahatlkla grlebilirdi. Yahudiler,
Mesih geldikten sonra kendilerini klelikten, zulmden kurtarmasn, dnyaya hkim yapmasn
ve hemen sonra kyametin kopmasn bekliyordu. Gelsin, dirilsin, gitsin, bir sre sonra tekrar
gelsin eklinde beklemiyorlard. Hristiyanlar ise, ikinci gelii, ncillerde farkl referanslara bina
ediyorlar. Bitmemi bir misyonun tamamlanmas iin gelmesi gerekiyor. Evanjelist ncilinde
beklenen Mesih sylemi tamamen farkl bir temele oturuyor. Kyamet ncesi kacak
Armageddon savana yetimesi istenen Mesih doal olarak gelmezse, Tanry zorlayarak zorla
getirme misyonlarn kendilerinde gryorlar. Bu savatan sonra Yahudilerin toplu lm,
kalanlarn ise Hristiyan olarak yeniden domas bekleniyor.
Filistinde lmden kurtulan sa, o tarihlerde baka bir diyara hicret etmi olsa bile Fransay
tercih etmi olma ihtimali mantkl gelmiyor. Fransa, o dnemde Romann bir kolonisiydi.
Batya gidildike Romann kalbine yolculuk yaplyordu. daresindeki 15 blge ile Roma,
Batnn tek hkimiydi. sann Romann eli, gc yetmeyen bir diyara gitmi olmas, akla daha
yatkn geliyor. Filistin, Romann uzak douda snr vilayetiydi. sa, eer armhtan kurtulmusa
buradan douya ran-Afganistan-Hindistan hattyla ulamas daha kolay ve gvenliydi. Douya
seyahat etmesinin baka bir ana nedeni sann kendini sadece Yahudilere gnderilmi bir
peygamber olarak grmesiydi. Onun baka milletlere tebli grevi yoktu. Mesih, kayp10 Yahudi
kavmini aramaya, onlara obanlk yapmaya gitmi olabilirdi.
sa, tm peygamberler gibi bar getirmek, adaletsizlii ortadan kaldrmak ve ktlklere kar
savamak iin almt. Mesih iin kullanlan Barn Prensi nitelemesi, ikinci geliinde byk
bir bar grevi olduu iindi. Bugn srailde bulunan Yahudilerin atalar sadece Judaha ve
onun kavmine balanyor. Yahudilerin peygamberi Mesihin yarm kalm i olarak geriye kalan
10 Yahudi kavmini bulup, vaad edildii varsaylan srail topraklarna dndrmesi, gnmzde
ortak alan Yahudi ve Yahudi sever Hristiyan Siyonistlerin-Evanjelistlerin ana beklentisini
oluturuyor. M.. 8. yzylda Asurluklar tarafndan topraklarndan kovulan srail kavimlerinin
Dou ve Kuzeydouya g ettikleri, asllar Hebrew dilinde olan yasakl ncillerde yer alyor.
Mevcut 4 ncilin hibiri Hebrew dilinde Aramice yazlmamt. sa, Yahudilerin hidayeti iin
alan bir peygamber olarak elbette kayp 10 kavmin peinden douya gitmeliydi.
1. yzylda srail beldesinden douya seyahat inanlmaz derecede kolayd. pek veya Baharat
yolundan kara veya deniz yoluyla ulam mkemmeldi. Havarilerden Thomasn Hindistana
hicret ederek burada kilise kurduu kabul edilen bir gerek. Hindistana yolculuk problemsizdi.
Gazzeden aaya Baharat yoluyla indiinizde Yemenden gemiye binmeniz mmknd ve ok
kullanlan geleneksel basit bir yoldu.
sann douya gitme nedenini anlamak iin onun doum dnemine bakmak bile yeterli. Matthew
ncilinde geen hikyede, bir yldz takip eden aydn insann bebek sadan iaret almas
anlatlyor. Ayn dini hikyenin Hristiyanlktan 500 yl daha eski olan Budizmde olmas
ilgintir. Byk kutsal Buda din adam veya Lama ldnde aydn insanlar yldzlarla
maslahatlarlar. Uzun ve zahmetli bir yolculuktan sonra Lamann ruhunu tayan bebei
bulurlar. Bebek ailesinden ayrlabilecek yaa geldiinde Budist inancnda eitim grmesi iin
ailesinden teslim alnr. ncilde geen aydn adam hikyesinde bahsedilen, bebek sann
Lamann ruhunu tayan ulu ahsiyet olarak Budist rahipler tarafndan teslim alnp, Budist rahip
olarak yetitirilmesi olabilir.
Rus-Yahudi yazar Nicholas Notovitch, Hindistana 19. yzylda seyahat etti ve Tibette Budist
Manastrnda antik el yazmas bir eser buldu. sann Bilinmeyen Hayat adl kitabnda, bu el
yazmasn tercme etti ve Issa adl bebein 1. yzylda fakir bir Yahudi ailesinden alnarak 14
yanda Hindistana getirildiini yazd. 29 yana kadar burada kalan Issa, Budizmin kanunlar
ve retisiyle yetitirildikten sonra sraile dnd. Ortaya atlan bu delil, sann ncillerde ve hi
bir yerde bahsedilmeyen 1429 ya arasnda nerede olduunu ispatlyordu. nk sann bu
zaman periyodunda Filistinde olmad kesindi; bu konuda herhangi bir kayt bulunamamt.
sann mucizeleri ve tebli metotlar, Buda ile paralellik arz ediyordu. sann dmann sevme
prensibi, Yahudilikte olmayan ana bir kurald. Ayrca Buda Kutsal Kitab ile ncil de geen baz
pasajlar birbiriyle rtyordu. rnein;
O, onlara deniz zerinden yryerek geldi Mark, 6: 48.
O, su zerinde yumuak bir zemindeymi gibi batmadan yryordu
Anguttra Nikaya 3:60.
Cennetin hazinelerine uzann ki, orada size hi bir zahmet ve eziyet yoktur; hrszlar size
ulaamaz ve alamazlar Matthew, 6: 19-20.
Dorular yapmas iin insan rahat brakn. O hazine ki, bakalar sizle paylaamaz; ne bir
hrsz alabilir ne de yanndan geebilir. Kuddaka-patha, 8-9.
Kemirde kayp Yahudi kavimlerinin bulunmas sann douya gelme gerekesi saylyor.
Ayrca 1.yzylda blgede ssa olarak ta tannan Yuz Asafn peygamber olduuna dair deliller
var. ifa datanlarn lideri lakabyla anlan Yuz Asafn pek ok zellii hastalar iyiletiren sa
portresi ile uyuuyor. Tbbn revata olduu bir dnemde yaayan saya Allahn ifa datc
mucizeler vermesi ve ayn mucizelerle donatlan Yuz Asafn Kemirde sann kayplara
kart 30 yalarnda ortaya kmas, bazlarnca tesadf grlmyor. sann tebli yntemini
aynen takip eden Yuz Asaf blgedeki Sleyman Tapnann M.S. 50 yllarnda srailden
gelen sa olarak alglamas, tezi kuvvetlendiriyor.
Kemir tarihileri kitaplarnda, Yuz Asafn dardan, srailden geldiini ve peygamber
olduunu kabul ediyor. radn geniletmek iin geldiini vurguluyor; Yuz Asafn Issa, Issann
sa olduunu savunuyorlar. Yuz Asafn kelime anlam ifa datc, dier manas ise bakalarna
talim eden mellim demek. Yuz Asaf, M.S. 80de lene kadar tebliine Kemirde devam etti ve
Srinagara gmld. lk kez mezar, bugnk mezarln yannda M.S. 112de yaptrld. 15.
yzylda slam alimi Seyid Nazir-ud Din, hemen yanna defnedildi. kisininde mezar talar
slami gelenee uygun biimde Kuzey-Gney istikametinde konuldu. Ancak Yuz Asafn naa,
Yahudi adetlerine gre Dou-Bat istikametinde gmlmt. Burada yatan Yuz Asafn
armhtan kurtulan olduunu kantlamak, her ne kadar yazar Olssen DNA testi iin srar etsede,
bilimsel olarak mmkn deil. Ancak mezarn yan banda bulunan Yuz Asafn ayak izi
mozolesi ve ayak izindeki izik izi, efsaneye kant isteyenleri ikna etmeye yetiyor. Mevtann
armha gerildiini ispatlyor. Kemirde buna benzer baka ayak izi bulunmuyor. Ayak izindeki
ivi izleri farkl yerlerde ve ayakucunun farkl noktalarna birer ivi akldn gsteriyor.
Eer bu mezar gerekten saya ait ise, resmi Hristiyanln armhta ld ve sonra dirildii
hikyesi fos kyor. ou Hristiyana gre, bu Hristiyanln sonu anlamna geliyor. Easter
Hikyesi, ahiret inancnn temelini oluturuyor. Hristiyanlar, sa ldkten sonra dirildiyse bizde
dirilebiliriz dncesiyle ldkten sonra dirilmeye inanyor. Hristiyan Teologlar, bu hikye
ellerinden karsa, temel bir disiplin olan diriliin liderinin yok oluuyla, insanlar dine ve
kurtulua davet edemeyeceklerinden endie duyuyorlar. Ayrca lmden dirili sann en byk
gc olarak lanse ediliyor. Oysa bazlarna gre, sann Havarileri o gittikten sonra
dneceinden mitli deildi. ok sevdiini kaybeden bir insann psikolojisi olarak O lmedi,
dirildi ve aramzda yayor dediler. Mezardan sann ( Yahudann) naann alnmasyla halkn
arasnda lmediini yaydlar. Bu olay, Hristiyan tarihileri ve din bilimcileri tarafndan bilinli
olarak arptld. (12)
slamda temel inanca gre, sa (a.s) ldrlmeden ge kaldrld iin mezar dnyada deildi.
Ayrca Mi'rac'da, Hz. Muhammed kendisini grmt. Hz. sa, ge ykselmeden nce,
havarlerine ve tm insanla u mjdeyi vermiti: Ey israiloullar! Dorusu ben, benden nce
gelmi olan, Tevrat' dorulayan ve benden sonra gelecek ve ad Ahmed olacak bir peygamberi
mjdeleyen Allah'n size gnderilmi bir peygamberiyim."
Hz. sa (a.s) ge ekildii sralarda kendisine inananlarn says ok azd. Daha sonra bir ara Hz.
sa'nn getirdii gerek sevi inanc kabul edenler oald ise de, sonunda 300 yl gemeden
Hristiyanlar da srailoullar gibi yoldan kt ve pek ok yanllklara saptlar. Bugn,
Hristiyanlarn sahip olduklar teslis inanc, sa (a.s)'nn ge ykseltilmesinden hemen sonra
ortaya kmt. Hahamlarn ve rahiblerini Allah'tan ayr rabler edindiler, Meryem olu Mesih'i
de. Mesih, elbette lmemiti, tekrar gelecekti. Hz. sa, nzlnden sonra krk sene daha
yaayacak, ldnde Mslmanlar namazn klacak ve slm dinine uygun olarak gmlecekti.
Yuz Asaf hikyesinin efsaneletirilmesi, Hristiyan dnyasnn Ortadoksluk ve Protestanlktan
sonra bir kez daha yrtlmaya baladnn iareti olarak alglanabilir. Resmi Hristiyanl
deitirip yanllar temizlemeye alan teologlarn samimi abalar dinler aras diyalog
almas yapanlar umutlandryor. Ancak irkin politikaclar ve en nemlisi Yeni Dnya
Dzeninde Tek Dnya Devleti talep eden easen dine kar dnya derin devletinin buzda
stnde gzken ksm- New Age Akmnn bilinli olarak Yuz Asaf sa olarak pazarlamas,
samimi bir niyetden kaynaklanmyor. Vatikan ve Kiliseyi sarsmay tasarlayan New Ageciler,
nce Da Vincinin ifresi ile kutsallar sorgulamay balattlar. Hristiyanl Yahudi soslu,
Mslman ve Budist katkl yeni formatnda tek dnya dini yapp politik olarak kullanmay
planlyorlar. Dinler aras Diyalog lamalarna kar kanlar, ikisi arasndaki farkl
anlayamad veya nesebi-niyeti zaten bozuk olduu iin cahilce saldryorlar. nisiyatifi
mslmanlar ellerine almazsa, eytana klahn ters giydiren sz konusu gl ve etkin gruplar,
dnyay dinler savana dahi srkleyebilir. slamiyeti bilen ve mslmanl yaayan bir
mslman baka din mensuplaryla diyalodan korkmaz; nk elinde balkla svanamayack bir
gne var.
Akl-selim Hristiyanlarla oturup ortak paydalar konumak ve anlamazlklar gidermek iin
kyamet ncesi belki de, son frsat dnemi iinde bulunuyoruz. Bir sonraki blm, bu konuyu
akademik olarak slami kaynaklarda inceleyen Kanadal bir profesrn aratrmasndan
alnmtr.
 3. Blm: sa armhta ld m?

sa armhta ld ve lm sonras ykseldi mi? Bu soru Mslman ve Hristiyanlar arasnda

hararetli tartmalara kaynaklk ediyor. ada bir yazarn iaret ettii gibi, bu konu dier
konulardan daha fazla slami tartmalara yol ayor. Gerekte ne zaman Mslmanlar ve
Hristiyanlar dini konular birlikte tartsalar, konumalar er ya da ge bu sorun zerine ynelir.
Belki bu durum tarihin nda bakldnda artc deildir. Hal seferlerinde, Hristiyanlar
bakalarna sevgi ile yaklamaya aran bir dini sembol olan ha, onlarn bakalarn kendi ahsi
amalar iin ldrmeye hazr olduklarnn iareti haline getirildi.
sann armha gerilmesi ile ilgili tartma genelde u iki sonuta kitlenir: Bir tarafn dierini
kendilerinin doru ve kardakinin yanl olduuna ikna etme abas; Anlamazlk noktasnda
anlama gibi nazik bir karar. Her iki durumda bu sorun zerinde ortak bir noktann bulunmad
aktr. Tarihsel slam toplumunda bu soruya ynelik muhtemel cevaplarn ne olduunu grmek
iin slam gelenee bakmak gerekir. Tartmalarn gerisindeki ayetler ve onlar hakkndaki temel
Snni tefsirler, net olarak olay irdeledii iin mslmanlar, kendilerinden olduka emin
konuuyorlar.
Gnmz slam dnyasnda bu soru hakknda en fazla yaygn olan gr udur: Allah bir
bakasn sa gibi gsterdi, bylece say canl olarak ge kaldrrken, onun gibi gsterilen
armhta ldrld. Daha az bilinen fakat yaygn olarak kabul edilen gr ise udur: Bizzat sa
armha gerildi, ne var ki orada sadece bilincini yitirdi ve daha sonra mezarda kendine geldi.
Ahmet Deedatn polemik yazlaryla popler hale gelen bu gre Gney Asyada rastlanabilir.
Orada bir gurup sann birka yl sonra Kemirde doal olarak ldn ileri srer. Hrsitiyan
dnyasndaki Kemirde sa efsanesine gre ise, 120 yana kadar yaad varsaylr..
Her iki gr (benzetilme ve bilincini yitirme), tpk dier baz grler gibi, slam yorum
geleneinde tarihsel destek buldular. Tarihsel olarak bu sorun hakkndaki slami yaklam
Kurandaki baz ayetlerin tefsiri zerinde younlamt. Her ne kadar bu sorun hakknda farkl
trlerde yaklamlar sz konusu olsa da, szgelimi hvan- Safann Resaili, en etkili slami
tartmalar tefsir kitaplarnda yer alr. Bu konudaki slami yorumlarn ansiklopedik tahliline
teebbs edersek, bu kitab bitiremeyiz. Bu nedenle Snni gelenein en etkin temel tefsirleri
zerinde younlaacaz. Bunlar Taberi, Fahreddin Razi, Beydavi ve Seyyid Kutubun
tefsirleridir.
Bu tefsirler sann lm sorununu zel bir takm ayetleri yorumlarken dikkate alyorlar. Bu
ayetlerin listesini onlarn evirileri ile birlikte vereceim. Tefsir tartmalarnn ou bu ayetlerde
geen teveffa kelimesinin doru evirisi ile ilgilidir. Bu kelimeyi en yaygn olan anlam (ld)
ile evireceim. Ancak trnak iaretleri ile evirmekle ben bu kelimenin baka ekillerde de
anlalabileceini ima edeceim.
l-i mran: 55te Allah yle der: Ey sa! Seni ldrp bana kaldracam; seni kfredenlerden
temizleyeceim. Ve sana bal olanlar kymet gnne kadar kfredenlerin stnde tutacam.
Nisa: 157 [Yahudiler yle derler]: Biz Allahn peygamberi Mesihi, Meryem olu say
ldrdk! Oysa onlar say ne ldrdler ne de astlar; lakin kendilerine yle gsterildi.
Gerekte onun hakknda ihtilaf edenler kesin bir phe iindedirler. Onlarn buna dair bilgileri
yoktur. Sadece zan peindedirler, onu kesinlikle ldrmediler.
Maide: 117: [sa Allaha yle dedi]. Ben aralarndayken onlar iin bir ahittim. Sen beni
ldrnce, onlarn gzetleyen Sen oldun ve Sen her eye ahitsin.
Meryem: 33 [sa yle dedi]: Doduum, leceim ve diri olarak kaldrlacam gn selam
bana!
Bu ayetler hakkndaki tefsir geleneine iaretle Roger Arnaldez u kanaati ortaya koyar:
Tefsirlerin ihtilaf iinde olduklar grlyor. zellikle, sann ne zaman ld hakknda sorun
ortaya kyor. Bu normal insan hayatnn bir sona ermesi gibi midir yoksa Ahiret ncesi bir lm
mdr? O gerek bir lm mdr yoksa bir tr uyku mudur? Ve ayet o gerek bir lm ise, ge
ekilmekle e zamanl mdr yoksa ikisi arasnda bir konum mudur? Btn bu noktalar hep
tartma konusu olagelmitir.
Aada tefsir geleneinin Arnaldezin ileri srd kadar farkllk arz edip etmediini greceiz.
ayet byle ise, bylesi geni yorum farkllnn uyumsuzluk iareti yerine zengin yorum miras
olarak grlmesi gerektiini ileri sreceim.
Taberi
lk olarak Taberinin tefsirini ele alacam. Taberi, kendisinden nceki slami tefsir geleneinde
sann lm ile ilgili kelime hakknda ortaya kan drt yorum kuramnn listesini verir: 1)
uyku, 2) kabz, 3) zahiri lm ve 4) kronolojik olmayan dzenleme. Aktr ki, o ikinci kuram
aina olduu gelenek iinde en iyi desteklenebilen kuram olarak grr. Ancak eit derecede ak
olan husus udur: Bu drt kuram o Kuran tefsirleri iinde meru olarak destek bulan kuramlar
olarak benimser. Uyku kuram, sann armhta bilincini yitirdii ve mezarda kendine
geldiine dair yukarda belirtilen gnmz teorisinin arka plannda yer alr.
Nisa: 157 ayetini tartrken, Taberi yerine koyma kuramn ortaya atar. Tekrarlarsak, o bu
ayetin farkl yorumlarn destekleyen geleneksel dncelerin farkndadr. O yle yazar:
Allah say onlara nasl gsterdi? Tefsirler sann Yahudilere nasl gsterildii hakknda ayrla
dtler.
Bundan sonra gsterilmenin nasl gerekletii hakkndaki farkl kuramlarn listesini verir. O,
Allahn havariler ile say nasl birbirine kartrdna ve bylece Yahudilerin sann kim
olduunu bilemediklerine dair gelenein farkndadr. Bunun yan sra o, sann havarilerine
kendisinin yerine geecek ve armhta aslacak bir gnllnn olup olmadn sorduuna dair
gelenei de bilmektedir.
Fahreddin Razi
Fahreddin Razi Seni kabz edeceim (l-i mran: 55) ayeti ile ilgili yorumlar lme ve
ykselme hakknda kronolojik deiimi gerektirmeyen ve kronolojik deiimi gerektiren
eklinde ikiye blerek konuya balar. Aktr ki, o zahiri anlam diye adlandrd birinci yorumu
tercih eder ve ele alr. Bu ayetin sekiz farkl ekilde anlalabileceini syler. Buradan onun sekiz
yorumu meru olarak kabul ettii sonucu karlabilir. Bunlar arasnda daha nce grdmz u
seenekler yer alr:
1) fiilen, gerek lm ve dirilme,
2) kabz.
Bunlar arasnda daha nce kaydetmediimiz ilgin seenekler de bulunur:
1) Hayatna son verme
2) Ne zaman ve nasl lm ve ykseltilmenin gerekletii hakknda bilinemezcilik
3) Beden ve ruh olarak tmyle alma
4) Nefse ve bedeni arzulara son verme
Razi l-i mran: 35 ve Nisa: 157 ayetleriyle ilgili olarak benzetilme fikrine geni bir yer ayrr.
O, bir anlamda benzetilme fikrinin Nisa: 157 ayetini anlamak iin en doal yol olarak alglam
grnyor. Bununla birlikte bu fikrin baz gramer ve kelam asndan itirazlara cevap bulmas
gerektiini dnmektedir.
bbihe fiilinin gramatik znesi nedir? ayet znenin sa olduunu dnrsen (bu doru
deildir zira) o bakasna deil, bakasnn ona benzetilmesi gerekmektedir. ayet znenin
ldrlen ahs olduunu sylersen (bu da doru deildir) zira ldrlen kii hakknda ayette bir
ifade yer almamaktadr. (bylece o bbihe fiilinin gramatik znesi olamaz.)
Burada iki muhtemel cevap sz konusu olabilir:
1) Fiilin referans edattr ve edatn konusudur (lehum terimindeki cer ve mecrur). Bu tpk
yaygn bir ifade olan huyyile ileyh (o hayal etti veya ona grnd) gibidir. Bylece
ayet (Onlar onu ldrmediler, asmadlar) fakat kartrdlar demektedir.
2) Fiilin znesi (aka ifade edilmeyen) ldrlen ahsa iaret eden zamirdir, nk onlar
onu ldrmediler ayeti gstermektedir ki, ldrlme sada deil bir bakasnda
gereklemitir. Bylece onu bbihenin znesi olarak almak uygundur.
Burada ikinci cevap benzetilmenin gerekletiini varsaymaktadr. Birinci cevap ta ise byle
bir varsaym sz konusu deildir. Birinci cevap bbihe fiilini gayri ahsi pasif anlam olarak
grmektedir: onlara yle gsterildi veya bu onlar iin kukulu idi.
Nisa: 157 ayetini yorumlarken, Razi benzetilme fikrine ynelik en belli bal kelami itirazlar
ortaya koyar ve onlara cevap vermeye alr.
(Aadakiler onun bildii benzetilme fikrinin be versiyonudur).
1) Yahudiler bilerek bir bakasn astlar ve bu olay hakknda yalan konutular,
2) Bir adam Yahudileri ba olan Yudas tarafndan say ldrmek zere gnderildi
ancak Allah onu saya benzetti ve onun yerine asld,
3) say korumakla grevli olan biri saya benzetildi ve onun yerine asld,
4) sa havarilerinden bir gnll istedi ve gnll olan kii saya benzetildi ve asld,
5) say ele vermek isteyen iki yzl havarilerden biri saya benzetildi ve onun yerine
asld.
Razi aadaki ekilde bu yorumlara gelecek cevab zetlemektedir:
Bu cevaplar karlkl olarak elimekte ve birbirleriyle uzlamamaktadr. Bu konudaki
gerei en iyi bilen Allahtr.
Bu konumada ele aldmz yorumcular arasnda Razi, sann lm ve yeniden dirilmesi ile
ilgili olarak dou Hristiyanlarnn inandklar hususlar en ayrntl, doru ve ilgin bir ekilde
tahlil etmektedir. Yukardaki tartmann hemen ardndan Nisa: 157 ayetini ele alrken o, onun
(aslmas) hakknda ayrla denler pheye dmektedirler ifadesini tartmaktadr.
1980 de yaymlanan bir makalede Mahmoud Ayoub unu ileri srer: Razinin yorumlar
Kurann bartrc ruhunun ve tarihin basit olgularnn tesine giden bir anlam aratrmann
dikkat ekici bir rneini sergilemektedir. O ayrca unlar syler:
sann ikili bir tabiatamanevi ve fiziksel--sahip olduuna dair Razinin yaklam sahih slami
topranda kk olmayan ge bir Yunanlamann getirdii yenilik deildir. Bu fikrin temel
unsuru Razinin daha sonra iaret ettii bn shak (Hz. Muhammedin hayatn yazan ilk ahs)da
bulunabilir. bn shak unlar yazar: sa Allahn mesajn tm dnyaya yaymalarn havarilerine
syledikten sonra,
Allah onu kendisine kaldrd, onu ku tyleriyle bezedi, k iinde giydirdi, yiyecek ve iecek
arzusunu sndrd. Bylece o melekler arasnda utu. Artk o meleklerle birlikte arn
etrafndayd. O insani ve meleki, manevi ve dnyevi idi.
Beydavi
Beydavi imdiye dein grm olduumuz farkl kuramlar meru yorumlar olarak kabul eder: 1)
Dnya hayatna son vermek, 2) kabz, 3) uyku, 4) dnyevi arzularn lm ve 5) fiili gerek lm
ve dirilme.
Maide: 117 hakknda Beydavi u yorumu yapar:
Semaya kaldrarak Sen beni ldrdnde ayeti ile seni ldryor ve kaldryorum ayeti
arasnda bir uyum vardr. Teveffa kelimesi bir eyi tamamen almak ve lm anlamna gelir. Allah
yle der: Allah lrlerken ve henz lmeyenler uykular esnasnda nefisleri ldrr.
Nisa: 157 ayetini tartrken, Beydavi beeri tabiatn asld ve ilahi tabiatn ykseldiini
syleyen bir guruptan sz eder. Balamdan anlald kadaryla bunlar Hristiyan veya
Yahudidir.
Beydavi benzetilme kuramn ve bu kuram destekleyen gelenei bilmektedir. Nisa: 157 ayetini
yorumlarken benzetilme kuramnn iki versiyonundan sz eder. 1) sa, Allahn bir gurup
inkarc Yahudiyi maymunlara ve domuzlara benzetmesinin intikamn almak zere, Yahudilerin
kendisini ldrmek iin yola ktklarn renince Havarilerinden birinin gnll olarak kendi
yerine gemesini istedi. 2) Bir Yahudi bu ie kurban gitti. Bu iki benzetilme kuramna ilave
olarak Beydavi, peygamberlerin zamannda kavranamayacak dzeyde olan bir takm nadir
kssalar bildiini syler.
Bununla birlikte Beydavi benzetilme kuram ile ilgili iki ciddi problem ortaya koyar. lki,
yanltmann Allaha bir sfat olarak ne kadar doru ekilde atfedilebileceine ynelik kelami
problemdir. kincisi ise, bbihe pasif fiilinin znesi hakknda mfessirlerin yanlmalar ile ilgili
gramer problemidir.
l-i mran: 54 ayetini yorumlarken Beydavi unlar ileri srer:
Aldatma (el-mekr), bakalarna zarar veren bir hile olduu srece Allaha atfedilemez. Ancak
misilleme ve karlkl olmas bir istisnadr.
Bu yzden makul olacaksa benzetilme kuram sann yerine ldrlen kiinin say
ldrmeyi amalamak gibi bir suu ilemesi gerektiini kabul etmek zorundadr. Elbette bu
itiraz Beydavinin benzetilme kuramn tmyle reddettiini gstermez. Ancak onun masum
bir insann (Havarilerden biri, Sergius, Kireneli Simon, oradan gemekten olan biri vs. gibi) bir
yanltma sonucu haksz olarak ldrldn ifade eden ok saydaki gelenee itiraz ettii
aktr. Judas Iscariot gibi sulu bir adamn asldna dair versiyon hadislerde pek destek
bulmamaktadr.
Beydavinin benzetilme kuramna ikinci itiraz gramer ile ilgilidir. Nisa: 157 (Onlara yle
gsterildi bbihe lehum) ayetini yorumlarken, benzetilme kuram ile ilgili iki rivayeti aktarr
ve unlar ileri srer:
bbihe fiili gramatik yklem olup edat ve edatn konusuna iaret eder. Bylece o sanki yle
der: kartrma (tebih) sa ve ldrlen ahs arasnda ortaya kt veya kartrma sorun
hakknda ortaya kt. Bu Hi kimse lmedi ancak yanl dedikodu ortaya kt ve insanlar
arasnda yayld diyenlerin gr ile uyum iindedir.
Beydavinin benzetme kuramna gramer ve kelami adan yapt itirazlara baknca,
peygamberler zamannda kavranamaz dzeyde olan nadir mucizeleri tasvir eden benzetilme
kssalarndaki farkllkla ilgili notlarnn gerisinde ne tr bir ses tonu ve nans olduu merak
edilmektedir. Kukusuz bu tr tabiatst iler sorgulanamaz: Allah onlar yapabilir. Ancak
Allahn Yahudi dmanlar maymun veya domuzlara dntrd veya 17 havariyi tam da
saya benzettii ve sann atda alan delikten katna dair kssalar okurken muhtemelen
Beydavi, Kurann baka yerlerde tasvir ettii Allah kavram nda bunun Allahn byle bir
ey yapmasnn makul olup olmadn dnd.
Seyyid Kutub
Seyyid Kutub yirminci yzylda muhtemelen en yaygn olarak bilinen tefsiri yazd. Bu yazarn
Ezherde formal kelami eitim almamasna ramen (belki de bu yzden) tefsir hayli etkili
olmutur. Msr hkmeti tarafndan 1966da idam edilinceye kadar hvan- Msliminin lideri
olarak Hrstiyanlarla ortak bir nokta bulmaktan ziyade Hristiyanlarn hatalarn reddetmekle
urat. Hristiyanlar say ilahlatrmakla sularken gldr.
Konu san aslmasna gelince o bilinemezcilikte srar eder. Bu kesinlikle onun sann lm ve
ykselmesine, gerekte meydana gelseydi, balayc bir nem atfetmeye hazr olduu anlamna
gelmez. Ancak o tarihsel sorunun ak olduu ve sann ne zaman ve nasl lp ykseldiini
kesin olarak bilemeyeceimiz noktasnda srarldr.
Seyyid Kutup benzer bir agnostik tutumu sann ne zaman ve nasl ld ve ykseldiine dair
tarihsel sorun karsnda taknr. l-i mran: 55 ayetini yorumlarken yle yazar:
Onun nasl ldne ve ykselmesine gelince, bunlar sadece Allahn bildii mteabih ayetler
gurubuna giren srl konulardr. ster doktrin isterse hukuk asndan olsun, bunlarn temeline
inmeye almann bir yarar yoktur. Bu sorularn ardndan giden ve onlar bir tartma konusu
haline getirenler yalnzca kuku, karklk ve karmak iine derler ve bir kesin sonuca
ulaamazlar. Sadece Allaha havale edilmesi gereken bir meselede zihinleri de rahat etmez.
Seyyid Kutub bundan sonra yervi (anlatr), rivayet, haber ve daha doru gibi ilgin
terminoloji kullanarak ncildeki konuya ilikin bilgiyi gzden geirir. Bu terminoloji, daha nce
Taberi gibi klasik tefsircilerin Hz. Peygamber, sahabeler ve dierlerine atfen kullandklar
terminolojiye benzer. mal bir ekilde o ncili, shhati isnad zincirinin salamlna dayanan
hadis kategorisindeki bir metin olarak ele almaktadr.
O ncilin isnad durumu hakkndaki pheyi ortaya karr ve Hristiyanlarn kanonik olarak
niteledikleri aklamalarn pheden uzak olmayan bir takm nedenlerden dolay kabul
edildiini ileri srer. Ancak o ncildeki aklamalar tmyle yanl olarak reddetmez. Ayrca
Barnabas ncili diye bilinen kitaptaki zt hikayeyi dile getirir, ancak Barnabasn doru bir
aklama yaptna dair bir karar ortaya atmaz. Onun altn izmeye alt ana nokta u sonu
cmlesinde bulunur:
Bylece bilginler bu konu hakknda kesin bir bilgi bulamazlar. . . ne de bu konuda ayrla
denler kendilerinin daha makul olduunu gsterecek bir destek bulabilmektedirler.
Daha sonra Nisa:158de Allah say kaldrd ayetini yle yorumlar:
Kuran bu kaldrma hakknda ayrntl bilgi vermemektedir. O canl iken ruh ve beden olarak
kaldrlma mdr? Yoksa lm sonras sadece ruhun kaldrlmasdr? Ve ne zaman bu lm
gerekleti ve nerede? Onlar onu ldrmediler ve asmadlar; aksine aka bilmedikleri bir ahs
asld. Kuran bu gerein dnda bir bilgi vermemektedir. Tek istisna Allahn Ey sa seni
ldryor ve kendime ykseltiyorum sznde mevcuttur. Bu ayet, tartmakta olduumuz dieri
gibi, ne lm hakknda ne de lmn mahiyeti ve zaman hakknda ayrntl bilgi verir.
Kurann glgesinde ile ifade edebileceimiz yntemimizi izleyerek, ne bu glgeden
uzaklamak ne de kantlayamayacamz sylentiler ve hikayeler ile yolumuzu aracaz.
Maide: 117 ayetini yorumlarken Seyyid Kutup tekrar bilinemezcilii ifade eder. Ancak sann
gerekten ldne ve ykseldiine temayl ettiini daha ak olarak ileri srmektedir. O yle
yazar:
Kurann zahiri anlam una iaret eder: Allah Meryem olu say ldrd ve sonra kendisine
kaldrd. Baz haberler onun Allahn katnda diri olduuna iaret ederler. Grebildiim kadaryla,
Allahn onu dnya hayatna lmle son verdii ve kendisiyle birlikte yaatt fikirleri arasnda
bir eliki yoktur. ehitler de dnyada lrler ve Allah katnda dirilirler. Onlar Allah katnda
nasl bir hayat formunda yaadklarn bilmiyoruz. Ayn ekilde sann nasl bir hayat tarzna
sahip olduunu bilmiyoruz.
Akas Seyyid Kutub burada Bakara: 154 ayetine atfta bulunmaktadr: Allah yolunda
ldrlenlere ldrler demeyin. Aksine onlar yaamaktadrlar, ancak sizler anlayamazsnz.
Yine l-i mran: 169 Allah yolunda ldrlenleri ller olarak dnmeyin. Aksine onlar
Rablerinin katnda diridirler.
Meryem:33 ayeti hakknda Seyyid Kutub yle yorum yapar:
Metin sann lm ve yeniden diriltilmesi noktasnda aktr. Aklamaya veya tartmaya yer
brakmamaktadr.
sa armhta ld ve sonra yeniden dirildi mi? nceki tartmalar ve tahliller bu soruya tarihsel
olarak verilen cevaplarn ne denli zengin ve farkl olup slam toplumlarnda meru olarak
grldklerine iaret eder. Asrlar boyunca sann armhta lp lmedii sorununa verilen tek
bir doru cevap asla olmamtr. Gerekte tefsircilerin geni apl ve bilgince dncelerinin
gsterdii gibi, bu sadece evet ya da hayr ile cevaplanacak bir sorun deildir. Mslmanlarn
asrlardr verdikleri farkl cevaplar arasnda, Hristiyanlarla ortak bir zemin bulmak iin gnmz
Mslman veya Hristiyanlarnn sandklarndan daha fazla imkn vardr.
Temel tefsirlerde bulduumuz yorumlarn ksmi bir listesi aadadr:
1) benzetilme teorisi
2) uyku teorisi (armhta bilincini yitirme dahil)
3) kabz
4) kronolojik dnm, eskatalojik lm ve yeniden dirilme ile birlikte
5) Allah sann dnya hayatna son verdi
6) Allah say ruh ve beden olarak btnyle ald
7) Ne zaman ve nerede lm ve ykseliin vuku bulduu noktasnda bilinemezcilik
8) Benliin ve dnyevi arzularn lm
9) Tpk ehitler gibi sa gerekten ld ancak imdi Allah katnda diridir
10) Gerek zahiri lm ve yeniden dirilme.
Kukusuz btn bu yorumlar birbirlerini dlamamaktadrlar. Szgelimi, 3., 5. ve 6. klar ayn
eyi syleyen farkl szler olarak kabul edilebilir.
Bunun Mslman-Hristiyan diyalou ile ilgili imalar nelerdir? 10. k kukusuz Hristiyanlar ile
ayn zemine sahiptir. Ancak 3., 5., 6., ve 9. klar yine yakn zemine iaret etmektedirler. Bunlar
sorun hakknda Mslman-Hristiyan diyalou iin bir hareket noktalar olabilir.
zellikle ilgi ekici olan Razinin balang aamasndaki u fikridir: sa armhta len dnyevi
bir tabiata sahiptir ve bedenle birlikte bulunmas anlamnda ac eken manevi bir tabiata sahiptir.
Mahmoud Ayoubun u teklifi ile hem fikirim: Razinin bu yapc abas Mslmanlar ve
Hristiyanlar arasndaki tartmalar iin mkemmel bir hareket noktas tekil edebilir.
Her halkarda asrlar boyu slam tefsir geleneinde yer alan ok farkl yorum seeneklerinde
ortak bir noktann aa karlmas iin yeterince imkn vardr. Bu geni ve farkl yorum miras
sz konusu kefe ynelmeye bizi davet etmektedir. (13)
 4. Blm: Kemirin Esrar ve Yuz Asafn Tebli Tarz

Kemirin isminin burada yaayan bir Hindu olan Kashpaya Rishiden geldii sanlyor.
Hindulara gre, Rishi ldkten sonra bu blgenin ismi Kemir olarak anlmaya baland. Ancak
Kemirin antik devirlerde Kashir olarak adlandrlmas bu teoriyi rtyor. Rivayete gre, Kash
veya Cush ismi Hz. Nuhun olu Samdan geliyor. Nuhun gemisinden dnyaya dalan
oullarndan Sam, Kemire geldi. Suriyede de Kashir isminde yer vardr. Kash, Samn
oluydu. Kashir, Hebrew dilinde helal et satn alan anlamna geliyor. Mslmanlar helal ete
Zabiha veya helal, Yahudiler Kashir, bugn bilinen ismiyle Kosher dediler.
Kashyapa Sanskrit dilinde Allah veya Allahn olu manasnda kullanlyor. Yahudilerin d
dmanlardan kaarak Kemire g etmesi ve bu blgeye helal mekn anlamnda Kashir demesi,
akla daha yatkn grlyor. Hindistan 250 yl yneten Babrllerin Trk-Mool hakan Babr
ah, Kemire geldiinde bu beldenin ismini Kashirden Kemire evirdi.
Hindulara gre, Kemirde iki tarikat bulunuyordu. Kashapi Kemiri ve Bani Mash. Bani Mash,
dardan gelmi bir yerleimciydi. Kentin orjinal ismi Kashyap Mariydi. Kashyap Sanskrit
dilinde dite temizlenmesi gereken siyahlar temsil ediyordu. Ayn zamanda Allahn setii rk
ve kavim manasnda kullanlyordu. Allahn ocuklar tabiri, Yahudi dilinde ve Tevratda
srailoullar iin kullanlr. O halde Kashyap Rishinin Yahudi olma ihtimali ortaya kyor.
Antik tarih aratrmaclar Prof. Rawlenvce ve Prof. Roger gibileri Babil srgnnden kaan
Kash adl kayp Yahudi kavminin Kemire geldiini savunuyor. Tarshiz adlanan kent sonra
Kemir adn ald. Nakhshab Ghayasul Lughat yaknlnda halen Kush adl bir belde var.
Kashgar veya Kashan diye de adlandrlan kayp kavim Asur ve Babil dneminde kullandklar
ismi burada aynen kullanmlard. Hindu tarihi Surya Nagar, Asurya ve Babil isimlerinin
Dachanpur adl bir kyde yaatldn yazar. Babil dneminde ok kullanlan iki melein
karm saylan bu isimlerin Hindistana ulamas ilgintir. 2000 yl nce Yahudilerin Kemire
kaarak gnmz Kemir dilini etkilemesi, bu iddialar kuvvetlendiriyor. (14)
Kemir'in dili Sankstrice deil Hebrew Yahudi diline yakn. ki dil arasndaki benzer kelimeler
artc derecede fazla. Kemir'de ky, mahalle isimleri ncil'de geen isimlerle benzerlik tayor.
Kemir'de bulunan Bethpore, Booth, Pisgah, Hasben, Abarim gibi isimleri ncil'de grmeniz
mmkn. Kemirlilerin kulland Kaul, Ata, Takru, Tiku, ve Kar gibi soyadlar yine ncil'de
geiyor. ( 15)
Shepherd's Town, Yusmarg, Isabar, Rozabal ve Aishmuaqaam gibi isimler hem Kemir'de hem
ncil'de bulunan yer adlar. Hz. Musa'nn dneminde bulunan Moab, Booth, Bethpoer, Pisgah ve
Hasbon gibi kentler Kemir'de yayor. Kemir'in Sleyman'n bahesi olarak anlmas, bu
isimlerden kaynaklanyor.
Kemirliler, dier Hindistan rklarndan farkl zelliklere sahipler. Anlaylar, kltrleri,
aktiviteleri, medeniyet anlaylar ve yaam stilleri, Yahudilere benziyor. Buraya ziyaret eden
tarihi, felsefeci, hatta normal ziyaretiler bile farkl bir toplum yapsyla karlatklarn hemen
anlayabiliyorlar.
ngiliz Walter Lawrence ve Francis Younhusnabd, Kemirlilerin burun ve kafa yaplarn
Yahudilere benzetenlerden. Dr. Sofi, Lahordaki Pencap niversitesi Yaynlarnda kan
makalesinde, 1948 ylnda ngilizlerin Kemiri kayp Yahudi kavminin vatan olarak
grdklerini yazm. Kemirin tarihini yazan Muhammed Din Fauq, Kemirlilerin Malik
kavminden yahudiler olduunu, Afganllarn ise Qais kknden geldiini ve Peygamberimizin
soyuna Soul ile balandn belirtmi eserinde. M.. 1000 ylndan 36 kuak gittiinizde
Yahudilerin Kral olan Soulu gryoruz. Soul, smail oullaryla kan kardelii yaparak
peygamberimizle soy ktn birletirirken, bugnk Afganllarn atas olmu oluyor. ( 16)
Mehur seyyah Syed Mir Ali Hamdan 14. yzylda Kemiri ziyaretinde, Sleymann Bahesini
grm ve kayp Yahudi kavminin Kemirde olduunu yazm. Tarihi Gazi Zahurui Hassan
Nazm, tarihilerin Kemirlilerin Tibetlilerin soyundan geldiini dndn, dorusunun hem
Tibetli hem Kemirlilerin hemde pek ok milletin Suriyeden Babilden kaan milletlerden
trediini savunuyor. 973-1048 yllarnda yaam mehur slam alimi El Biruni, Gazneli
Mahmuddan bahsettii eserinde, Kemirle ilgili ilgin bilgiler sunuyor. Kemirlilerin olduka
gl bir toplum yapsna sahip olduunu ve ticaret erbab olduklar iin ok zor ticaret
yaplabildini yazyordu. Ancak Yahudier aralarna girebiliyordu. Yabanc kabul etmeyen toplum
olan Kemirliler arasna nadiren Hindular girebilmiti. ( 17)
Kemirliler, kklerinin Hz. Nuha dayandn ileri sryordu. M.. 1000 yllarnda yaayan ve
dillere destan bahesini kuran Hz. Sleymann Kemire ilk yerleen olduunu savunan
Kemirliler, Hz. Musann da burada yaayp ldne inanyor. (18) Hintli yazar Bhavishya
Maha Purani, Kemirlilerin sk bir Musa takipisi olduunu vurgular. Sadece Sutluj ve Thanesar
rmaklar arasndaki Brahma Varta denilen Sarasouuti nehri havzasnda Hindular vard.
Peygamberimizden nce Kemirde yaayanlar sk birer Museviydiler. Halen Musa ismi
Kemirde en fazla rastlanan isim olmay koruyor.
George Moore, 1861de yaymlanan Kayp Kavim adl eserinde kayp 10 Yahudi kavminin
Hindistan, Tibet ve Kemire yerletiini yazd. ngiliz misyonerler John Malcom ve William
Jonesun sunduu bilgilerle eserini kaleme alan Moor, Kush adl kavmin Kemire yerletiini
ispatlad. Kemirde yaayan kadn ve erkeklerin tipleri Yahudilere tpatp benziyor. Kadnlar
uzun siyah gzlere ve derin gz ukurlarna sahipler. Erkeklerin uzun sakallar, kafa ve burun
yaplar, rlanda Yahudileriyle benzerlik arz ediyor.
Kemirlilerin paray ve ticareti sevmeleri de yahudilerde bulunan zelliklerinden. Komularndan
daha zengin ve gl olmak isteyen tavrlar ve aralarna yabanc sokmamalar, ancak
yahudilerde grlen hususiyetler. Usul-i ia kitabnda, 1400 yl nce Kemirde yaayan kraln
Musann kanunlar ile hkm srerken, peygamberimizin ktn duyar duymaz Mekkeye
heyet gnderdiinden ve yaplan aratrma sonucu toplu halde Kemirlilerin mslmanla
getiinden bahsediliyor. (19)
srailoullar, Kuran, ncil ve Tevratda sk sk geer. Yakup peygamberin 12 olundan 12 kavim
meydana geldi. Bunlarn isimleri; Reuben, Simeon, Levi, Judah, Issachar, Zebulun, Joseph,
Benjamin, Dan, Nephtali, Gad ve Askerdi. Hz. Yusufun Msra nce Maliye Bakan sonra
sultan olmasyla srail oullar altn devirlerini yaadlar. mararak, Allahn ocuklar olarak
seildiklerini iddia ettiler. Msr, Suriye, Filistin ve blge lkelere yayldlar. M.. 597de
Nebuchhadnezzar ve birok Msr firavunu, deiik dnemlerde onlara bask ve zulm yapt.
Kendi topraklarnda kle oldular. 2 kavim Filistinde kalmay srdrd; ancak 10 kavim uzaklara
g etmeye karar verdi. Bazlar bugnk Afganistan, Balah, Buhara ve Tibete, ounluu ise;
Merkezi Asya, Kuzey Hindistan ve Kemire geldi. Kendilerine zg kltrleri, dinleri, elbiseleri
medeniyetleri ve sosyal yaamlar vard. Baz tarihiler, Yahudi kkenli olmalarna ramen onlar
Aryas olarak adlandrd.
Aryas, Yahudi dilinde ifti manasna geliyor. Bu kavimlerden bazlar kendilerine Suraj Bans,
bazlar Chander Bansi dediler. Samn oullarndan saylan Elam, Arabistann yansra rana da
yerlemiti. Arya Herat yaknlnda bir kentin adyd. Arya, Babil ve Ninevah dilinde de ifti
manasna geliyordu. Hz. Nuhun 3 olu vard; Ham, Sam ve Yafes. Sam ay demekti. Bunlarn
soyu kendilerine Chander Bansi dedi. Trklerin atas saylan Yafes, gne demekti. Bunlarn
soyu ise, kendilerini Suraj Bansi diye adlandrd.
Sanskrit dilinde Arya, asil ve onur sahibi demekti. Asyada vatan arayarak hicret edenler bu
kavimdi. Hindistan, ran ve Orta Asyaya yerletiler. Beyaz tenli, uzun boylu Aryanlar,
Avrupaya g etti. ran, Arakan ve Arminiah Aryalar kurdular. Rumlar onlara ran Aray, Hirat
dedi. Hindistanda gnee tapan manasnda Aarth adn aldlar. Babil yasalarn bu lkelere
gtrdler. Farsl Cyrus Pasargadae, Aryann olu Aryan sfatyla tm douya hkmetti.
Kemirde Moab yaknlnda Booth'da Bandipora'da Hz. Musa ve Hz. Harun'un kabirleri de var.
Mezarn hemen yannda bulunan Sank Bibinin kabri, ibadetiyle mehur bir hak dostuna ait.
Mehur tarihi Abdul Kadir bin Gazi-ul Gazat Vasil Ali Han, Muhammed Azam, Francis Bernier
ve Hargopal Kaul gibi yazarlar, Hz. Musann peygamberliini burada yaptn, ldn ve
gmldn eserlerinde yazyor. ncil, Hz. Musann Bethpoer olarak adlanan yerde ldn
belirterek, Kemirdeki Bandipuradan bahsediyor. Hz. Musann kavmi ile 40 yl kayp olduu
slam tarihileri tarafndan da kabul ediliyor. Kayp yllarda Musa ve Harunun kavmiyle birlikte
Hindistanda olduu varsaylyor.
Ayrca ncilde ad geen Moab, Abarim, Nebu ve Pisgah gibi yer adlar, Hz. Musann Msrdan
douda nereye g ettiini ispatlayan baka deliller. Bu isimlerin hepsi Kemirde bulunuyor.
Bethpeor, ak yer manasna gelen bir kelime. Beth, Fars dilinde vadiye alan pasaj demek. Veth
nehri Kemirde var. Antik ismi Betpeor olan meknn bugnk ad Bandipore. Boothda
Musann mezarnn bulunduu meknn dier bir ad Nebu Ball. Bu isim daha sonra Nuou Ball
halini alm; bunun sebebi, bu beldede aan nadide iekler. Eski Yahudi dilinde Nebu, amaca
matuf iek demek. Pisgah, mezara 2 km uzaklkta Bazaho olarak bilinen blgenin ad. Baharda
tatl ve souk su akan bulaklar nedeniyle insanlar buraya Cheshmagahda demiler. Hasban ismi
bugn Hasbala evrilmi. Havuz balklyla mehur kk bir ky. Moaba 4 km uzaklktaki
Abarim, zamanla Abul Ablu eklinde deiime uram.
Bethpoer veya Bandipur, Srinagura bugn 50 km uzaklkta her yl milyonlarca turistin ziyaretine
urayan, srailli turistlerin ilgi oda olan bir mekan. Kzl renkli Nebu da Booth blgesinde
Musann kabri olduuna inanlan mezarn hemen yaknnda kardeide peygamber olan Harun
yatyor. Dr. Aziz Ahmed, Kemirin Esrar adl kitabna, Azizi Kemiride sa Kemirde adl
eserine Musa ve Harunn kabirleri banda ektirdikleri fotoraf koymay ihmal etmemi.
Kemir'deki Rozbal, Khanyar Srinagar'da kabri bulunan mehul peygamber Yuz Asaf veya
Hintli'lerin tabiriyle Issa nn kabrin bir kesinde siyah tan iinde bu peygamberin ayak izi
sergileniyor. Halen mslman Kemirlilerin bazlar, sa mitine inanyor. Hz. Meryem'e ait
olduu ileri srlen kabir ve Hz. Sleyman'n taht'da Kemir yaknlarnda olmas, miti
pekitiriyor. Yahudilerin kayp kavminin Kemir'e geldii tezi, Yahudiler tarafndan bu iaretler
erevesinde kabul gryor.
Kemir'in gnmz tarihini yazan Molla Nadri, eski tarihilere dayanarak Yuz Asaf'n Hz. sa
olduunu yazanlardan. Pakistan Uluslar aras Adalet Mahkemesi Hkimi Muhammed Zafrullah
Khan da bu iddiann destekilerinden. 29 Ekim 1967'de Toronto'da yapt konumada, bu iddiay
dillendirdi. M.S. 115'de Kemir'in tarihini kaleme alan tarihi Shri Viyas Ji, ' Bhavisha Maha
Purana' adl kitabnda, 850 yl nce yaayan Pandit Kalhana, ' Rajatarangini' adl eserinde, 962'de
Horasan'da len Shaik-Al Said-us-Sadk ' kmal-al Din' ve 1148'de doan,1194'de vefat eden
Muhammed Azam, ' Tarik- Azami' adl kitaplarnda, bu iddiay yer verip seslendirdiler. (20)
Mslmanlar, Hz. sa'nn ldrlemediini ve ruhuyla birlikte ge kaldrldna Kuran'da yer
alan ayetler sayesinde vakf. Hintli mslman lim Muhammed Asad Leopold'un Kuran
tercmesine gre, Kuran'n hibir yerinde Allah, cismiyle Hz. sa'y cennete kaldrdn teyit
etmiyor.(21) Hz. sa eer grevine devam ettiyse, yeryznde bir kabri olmas gerekir
dncesi, aratrmaclar Kemir'e gtryor. Raja Gopanand'n krall dneminde Kemir'de
yaayan Yuz Asafn, Hz. sa ile yan dnemde paralel anlayta hak dini tebli etmesi,
Kemirde sa efsanesini douruyor.
saya benzeyen Yuz Asafn salatrlmas, nmzdeki dnemde skca duyacanz bir konu.
nk mevcut Hristiyanln inananlar, dinlerinin slamiyet karsnda gnmz ihtiyalarna
cevap veremediinin farknda. seviliin yeniden yorumlanmas ve iinden hurafelerin
ayklanmas gerekiyor. Temizleme yaparken yeni hurafeler karlmasna frsat vermemeliyiz.
slamiyet ile paralel tevhid dinini tebli eden Yuz Asaf Yahudilerin, baz Hristiyan ve
Mslmanlarn, Budistlerin ve Hindularnda kabul etmesi, ilerini kolaylatryor.
YUZ ASAFIN TEBL METODU
Yuz Asafn tebli metodu ve kulland ifadelerin terminolojisi bir peygambere yakr asalet ve
seviyede. Rus-Yahudi yazar Nicholes Notovitch, Buda dini kaynaklarnda Issa adyla bilinen Yuz
Asafn kelamlarn sann Bilinmeyen Hayat adl kitabna tercme ederek koydu. O kadar
ok etkisinde kald ki, Hristiyanln esasen Budizm kaynakl olduunu dnerek Budist oldu.
Sadeletirecek olursak Issa unlar sylemiti: (22)
Ey nsanlar! Benim szm dinleyin! Onlarda sizin iin doru ve aydnlk vardr. Doru ve
yanl ayrt etmenizi salar. Bu sizin dininizin peygamberinin szleridir. Kim bunlar inkr
ederse cennete giremez. Kim dnya serveti, krall ve mutluluu arzu ederse, bilsinki bunlar
fanidir, ryecektir. lm zaman gecedir. Kular bile dmanndan emin olamaz. Dolaysyla
sizde olamazsnz. Sizle ancak amelleriniz ve imannz gider. Ia yolculuunuda bu dnyay
ahiretiniz iin bir tohum yapn. Bu dnyada ne ekerseniz onu biersiniz; nasl muamele ettiyseniz
yle muamele olursunuz. fkenizi, nefretinizi yenin, idrakiniz ve haraketleriniz saf, temiz ve
ayrt edilen olmaldr
Topraa tohun ektiiniz zaman baz tohumlarm amacna ulamadn, kular tarafndan
yenildiini grrsnz. Tohumlarnz bereketli topraa dt ve suland zaman verim alr,
meyveler elde edersiniz. Tohumlar, sizin niyetiniz, ekim fiili amel almanzdr. Kular
tarfndan yenilen kayp tohumlar, ilahi mesaj anlayamayanlardr. Yerin altnda yetien tohum,
aydnlk mesaj alglayanlardr. Topraa tohumu dt halde meyve vermeyenler ise, iittii ve
anlad halde amel etmeyenlerdir. Meyve verenler anlayp amel edenlerdir. ( 23)
Allah, kullar arasnda ayrm gzetmez, onlar eit oranda sever ve muamele eder. ( 24)
Mutlak Hkim ve lmsz olan sadece grnmez olan Allahtr; kainat iindekilerle yaratan
ve devam ettiren, canl tutan, dnyann ruhunun sahibi Odur. Kinatn iindekiler dileyemez ve
yaratamazlar ve hibiri lmsz deildir. Hem cennetde hem dnyada mlkn sahibi olan Odur,
Kyamet gnnn sahibi ve yaratmay durduracak Odur. Byk Yaratc, gcn kimseyle
paylamaz. Kinatn iindekiler o dilemezse var olamazlard, hereyden nce O vard, hereyi
yoktan yaratt. O ol dedi ve kinat bir anda oluverdi. Suyu ve ondan karay iindekilerle O
kartt. nsann iine gizli bir dnya koydu ve kendisini bilmesi iin melekeler verdi. Dnyaya
indan gnderen, sudan varlklar karan, mizan erevesinde deimez emirler vererek yaratt
zaman devam ettii srece yenilemeye devam eden ve tamir eden Odur. nsan nankrlk etti ve
apak yaratcnn yerine Tanrlar edindi, kendi yaptklarna kulluk etti. Ruhu Ululardan ulu olan
Rab, metal ve talar insanlarn hizmetine verdi. Verilen nimetlere kredeceine insan hasm
kesildi. nsanlar cennetde vaat edilen mutluluk duygusunu Ondan ald. Brahmanlar,
Kshatriyalar, Sudra ve Sadralar, kyamet gnnde lmszlk ncesi hesap verecekler. Sudras ve
Vasiyaslar, Allah iyi bilmedikleri iin belki affedilecekler. Fakat Allah, sahibi olduu kzgn
ateini onlar iin kabartma hakkna sahiptir. Veday veya bakasn dinliyor bile olsanz, eer
Allahn sizin iin ideal kldn dinlemiyorsanz vay halinize! Gerek size sylendi. lk olarak
sadece kendinizi ve komunuzu deil, ncelikle fakirlere ve zayflara yardm dnn.
Kendinizde olmayan ve bakasnda olanlara bakp eytanlk dnmeyin. ( 25 ).
nsanlar, Allahn grntsn idrak edemezler ve elleriyle lmsz Tanrya benzediini iddia
ettikleri eitli tanrlar yapamazlar. Kanun yapc ve koyucu birdir. Baka Allah yoktur, gcn,
mlkn kimseyle paylamaz; O nasl olduunu bildirmitir. Cennetin kanunlar, heykel ve
putlarnza insan kurban edilmesine izin vermez. Feda ettiiniz bir insann hayat dnyann
iindeki hereyden daha hayrldr. Herey insan iin yaratlm ve Allah tarafndan istifadesine
sunulmutur. Herkesin hakk herkesten alnacaktr. Allah iin kul hakk ok nemlidir. lmsz
hayata gidilecek hesap gnnden nce insann deeri yoktur ve kurban feda ettiiniz putlar insan
kadar kymetli deildir. Cennet kaps size kapanmadan nce yanl ilahlara tapnmaktan ve ideal
d insan olmaktan vazgein ve sadece Rabbinize kulluk edin. Bu sizi gerek Allaha gtrecek
bir yldzdr. Yanl inanlarnz ve onlarn zalimlikleri, ruhunuzu bulmanz, iyi ile kt
hakknda bilgi sahibi olmanz engelliyor. ( 26)
Allah emrideki koyun srlerini yoldan sapabilirler, ancak O, gnderdii yldzlarla cennete
giden yola onlar sevkeder. Kyamet gnnden nce ilahi mesaj kabul etmeyenler iin artk ok
getir. Snr amayn, Allahn koyduu kanun ve kurallar dna kmayn. Alahn merhanetine
nail olmanz sadece sizi kamil insan yapmaz, evrenizdeki dier insanlarnda yeniden balangta
olduu gibi mkemmel haline gelmelerini salar. ( 27)
Ey insanlar, kendinizi kt yollara salmayn, sizin alamalarnz ve sesleriniz kulama geliyor.
Alamayn bana tabi olanlar, sizin gzyalarnz Allahn kalbine dokunuyor. O, affetmeyi,
balamay sevendir. Taptklarnz yanl putlar sardr, sizi iitmez, ancak O, inancnz boa
karmaz, midinizi kesmezseniz sizi atee atmaz. Sabrla, umutla ibadetinize devam ediniz.
Fakirin elinden tutmanz, a doyurmanz, hastaya bakmanz umulur ki, sizi dtnz ateten
kurtarr, yukar eker. Sizin iin hazrlanan kyamet gnne saf ve duru gelin. badet evinize
gidin doru dncelerle, sabrla,Ona sarslmaz gveninizle, temiz kalbinizle dua edin.
Gzlerinizi dikerek ve elleriniz kaldrarak yalvarn. Komunuza iyilik ettiiniz, gzel ibadet
evleri yaptnz ve Ona kulluk ettiiniz zaman, size hayat baheden Allah, sizi bo karmaz.
Kalibiniz iyiliklerle dolar, ktlklerden temizlenir, ruhunuz masumlar, saflar Allah sizi kendi
hususiyetlerine benzetir. Kalbinizi doruluun ve sevginin merkezi klar. Kalbinizi kirletmeyin,
kendinizi cennetde lmsz yaama hazrlayn. Eer kalbinizi doruluk ve sevgi ile doldurmaz
iseniz, Allah, sizin tohumunuz heder eder, deerli bir cevher haline gelmeniz iin mit vaat
etmez. Bu tohum sizi kurtulua erdirmez, yaknlatrmaz. Aalarn aasna derek
hrszlktan, yalana, ldrmeye kadar sizi batracak hatalara sevkeder. ( 28)
nsanlar, inansz olarak rmek iin acele ediyor. Karanlklar ve frtnalar kurtarc yldz
bulmalarn engelliyor ve allarn kaybedenlerden oluyorlar. Fakat karanlklar ve frtnalar,
lmsz gizleyemezler. ok gemeden gkyz berraklar, cennetin tm yeryzn
kaplar, koyu srlerini alna sokar. Karanlkta dz yol aramayn, yoksa bir ukura dersiniz.
Dosdoru durun ve kaln; Allaha gvenin, inann, sizi ekip kurtarmasn bekleyin, bu arada
bakalarna yardm edin. Kim komusuna yardm ederse kendine yardm eder, ayrca ailesini
korumu olur, dolaysyla kendi insanlarn ve lkesini korumu olur. Karanlktan kurtulu gn
yakndr. Bir aile gibi birlik olun. Byk Allah bilmeyen dmannz sizden korkacaktr. ( 29)
 5. Blm: Hindistan ve Kemirde Diller ve Yahudi zleri
Rivayete gre, dnyadaki tm insanlar ok eskiden, ayn dili konuurlarm. Kitab- Mukaddes'e
gre, Yaradan'n insanlara verdii en byk nimetlerden biridir konumak ve balangta btn
dnyann "dili bir, sz bir"di. Ancak insanlar, gkyzne ulasn diye Babil Kulesi'ni yapmaya
kalknca, Rab insanlarn dillerini bld ve o zamandan beri insanlarn birbirini anlamasna
engel, binlerce dil kt ortaya. Yaradan'n insanlarn ortak dilini 72'ye bld sylenir, birok
dile yerlemi, "yetmi iki millet" deyimi, Babil'e dayanr. lkyaz yine Babil ehrinin topraklar
Mezopotamya'da M.. 4000'li yllarda ortaya kt.
Hz.sa, "Kalc olan ey vardr. man, mit ve sevgi. En kalc olansa, sevgidir" derken,
Aramca konuuyordu 2000 yl nce. Dnyann en eski dillerinden biri olan, Hz.sa'nn
hayattayken konutuu dil olan Aramca, gnmzde sadece Suriye ve Lbnan'n birka kynde
konuuluyor. Ama Suriye'nin Maalula kynde, Hz. sa'nn hayattayken konutuu lehe
gnmze kadar 3000 yla yakn zamandr aynen korunmu. Hz. sa'nn konutuu dilin branice
olduunu sanyor birok kii ama Aramca, ne branice'ye ne de Arapa'ya benziyor. (30)
Hindistann hep canl bir Babil Kulesi olduu sylenegelmitir. Hindistanda anayasaca tannan
15 milli dil ve bunlara ait 1600 lehe vardr. Bir de 900 milyonluk nfusu dnrseniz
benzetmenin ne kadar doru olduu anlalr. Hindistann resmi dili Devnagri alfabesiyle yazlan
Hintedir. Ancak ngilizce resmil dil olarak daha yaygn kullanlmaktadr. ngilizce, bir ok tahsil
sahibi Hintli iin ana dil konumunda, birka dili birden konuabilen ok sayda Hintlinin de ikinci
dilidir. lkede eitli yerel diller vardr ve Eyalet snrlar ou blgede bu dillere gre
belirlenmitir. Hinte ve ngilizce dndaki yaygn diller Assamese, Bengali, Gujarati, Kannada,
Kashmiri, Konkani, Sanskrit, Sindhi, Tamil, Malayalam, Marathi, Punjabi, Oriya, Telugu ve
Urdudur. Baz Hint dilleri Hint-Avrupa dillerinden tremitir. Dier bir grup dil de Gney
Hindistanda konuulan Dravidian dilleridir ve zerlerinde Sanskrite ve Hintenin etkileri
belirgindir. Hint dillerinin hemen hemen hepsi kendi alfabesine sahiptir ve ngilizceyle birlikte
kullanlrlar. Hinte, Bihar, Madhya Pradesh, Rajasthan ve Uttar Pradesh blgelerini kapsayan ve
Hint kua diye bilinen bir blgede toplam nfusun %20si tarafndan ana dil olarak konuulur.
Bu eyaletlerin oluturduu Hint Birliinde, Haryana ve Himachal Pradesh eyaletlerinde resmi dil
Hintedir. Assam eyaletinin resmi dili gemii 13. yzyla dek uzanan Assamcadr ve eyaletin
%60 tarafndan konuulur. Bengalce Bat Bengal ve Banglade bata olmak zere dnyada
yaklak 200 milyon insan tarafndan konuulur. Dil olarak geliimi 13. yzyldadr ve Bat
Bengalin resmi dilidir. Gujarat eyaletinin resmi dili Gujaratidir ve eyaletin %70i tarafndan
konuulur. Hint-Avrupa dil ailesindendir. Karnataka eyaletinin resmi dili Kannadadr ve eyaletin
%65i tarafndan konuulur. Hint-Avrupa dil ailesindendir. Kemirce Jammu ve Kemir
eyaletinin %55i tarafndan konuulur. Farsa-Arapa karm bir alfabe ve Devnagri alfabesi ile
yazlabilmektedir. Konkani, klasik Sanskriteye benzeyen Hint-Ari dillerinin gneybat koluna
ait bir dildir. Goyay da iine alan Konkan blgesinde ve Karnataka, Kerala ve Maharashtra sahil
blgelerinde konuulur. Malayalam bir Dravidyan dilidir ve Kerala halk tarafndan konuulur.
Binlerce yllk antik bir dildir. Marathi, tarihi 13. yzyla dek uzanan bir Hint dilidir ve batdaki
Maharashtra eyaletinin resmi dilidir. Orissa eyaletinin resmi dili olan Oriya eyalet nfusunun
yaklak %87si tarafndan konuulur. Pencaba bir Hint dilidir ve Pencab eyaletinde konuulur.
Temelde Devnagri alfabesine dayansa da 16. yzyla Sih nderi Angad tarafndan oluturulan
Gurumukhi alfabesiyle yazlr. Sanskrite dnyann en eski dillerinden biri olup ayn zamanda
eski Hindistan dilidir. Tm Hint klasik edebiyat ve epik hikayeleri bu dildedir. Sinde Hindistan
ve Pakistann baz blmlerini iine alan Hint yarktasnn Kuzeybat blgesindeki ok sayda
insan tarafnda konuulur. Bu dil Pakistanda Farsa-Arapa karm bir alfabe ile, Hindistanda
ise Devnagri alfabesiyle yazlr. Tamil Nadu eyaletinin resmi dili olan Tamilce, en az 2000 yllk
gemii olan eski bir Dravidyan dilidir ve yaklak 65 milyon insan tarafndan konuulur. Telugu
da bir Dravidyan dilidir ve Andhra Pradesh halk tarafndan konuulur. Urdu, Jammu ve Kemir
eyaletinin resmi dilidir ve Hindistann bakenti Delhide Hinte ile birlikte olumutur. Urdu,
Hindistan Mslmanlarnn byk ounluunun kabul ettii bir dildir. Arapa-Farsa alfabeyle
yazlr ve iinde birok Farsa kelime vardr.
Eer 17. ve 18. asrda ngiliz Dou Hindistan irketinde grevli bir kartograf veya corafyac
olsaydnz, Hindistan'n her tarafnda binlerce branice'ye benzer yer isimleri bulurdunuz ve her
bir dilde anlamlarnda benzerlik olurdu. Maharashtra olarak bilinen kadim Seuna-Desa Zion
lkesiydi. Godivari nehrin kylarnda Paithan ehri vard. Geleneklerine gre, Hint-Yahudiler
Paithan blgesinden geen nehre Paithan ismini verdiler (Pison, Fison). Satana ehri,Yadava'larn
(Hint-Yahudilerin) efsanelerinde geiyordu. Satana'llarn safahatlar [Tevrat'ta gnahlarndan
dolay Tanrnn gazabna urayan] Sodom ve Gomorah geride brakrd. Seunalar ve Satanalar
ahlaki ve dini farklarn sava alannda zmeye karar vermilerdi. Satana (eytan) yanllar
yenildiler, ama malubiyetleri onlar yldrmad. Sonuta "eytan" atmay kaybetmi, ama
sava henz kaybetmemi biri olarak dnlrd. Kitabi Mukaddes bu iki dman arasnda
henz bir bar anlamasnn imzalanmadn yazmaktayd.
Hintlilerin en kutsal blgesi olan Hindistan'n bu blgesinde bir ok kentin ad gaon ekiyle biter.
branice'de gaon "dahi, din alimi" anlamna gelir. Ayrca bu blgede Yadava asillerin favori yeri
Naik vard. branice'de Naik "Asil Prens" anlamna gelir. Ayrca Satana'ya yakn Kande
([Kardei Habil'i ldren Adem'in olu Kabil/ Kenan/Kain], Kenan lkesi) bulunmaktadr.
Kode blgesi de bulunur. Kod ve Kad "lk", "Balang" veya "Tanr" anlamna gelen Sanskrite
kelimelerdir. branice'de Kade Yahudi takviminde ayn ilk gndr. Dikkat ederseniz btn bu
isimler her iki dilde de benzeri anlam ve dini mana tamaktadrlar.
Hint ve brani isimlerin benzerlikleri erken dnem Avrupal smrgecilerin akllarna epey
taklmt. Yahudilerin aniden Arap lnden peyda olmadklar veya uzaydan gelmediklerini,
ama Tevrat'ta yazd gibi doudan geldiklerini kabul edemeyen bu insanlar bunlar kafalarndan
silerek bir ekilde kendilerine bunlarn rastlant olduklarn ikna ettiler. Bu rastlantlarn binlerce
oluu ve Hindistan'n her kesinde hortlamas buna engel olmad.
Gnmzde fazla iyi tannmamasna ramen, Godfrey Higgins (1772-1833), arkeolog, siyaseti,
hmanist, sosyal reformcu ve yazar, erken 19. asr ngiltere'nin en bilgili ve aydn kiilerinden
biriydi. Kendisi Yahudileri taktir eden ve bu kadim dini gruba ynelik her trl zlm ve kyma
iddetle kar olan ikonoklast bir rasyonalistti. Yahudilerin Hint kkeni konusunda 1600 sayfaya
varan ince puntolarla yazl iki ciltlik bir eserin yazardr. Anacalypsis adnda bu iki cilt son
derece nadirdir ve en son 1965 ylnda University Books, NY. tarafndan basld Kissinger
Publishing Co., Montana, U.S.A. tarafndan yeni bir basks yapld. Bu okunmas zor bir kitaptr,
nk yazar en kk ayrntlar kantlamak iin ok gayret sarf eder. yi ve hzl okuyucular bile
onu sadece birka hafta da bitirebilir.
Kitabn ilk basks sadece 200 kopya gereklemiti. Yirmisini vermek zorundayd ve sadece
kalan 180 kitap satld. Yaklak olarak 30 yl boyunca ngiliz ve Avrupal dini cemaatler sessizce
kitab engellediler. Yaklak olarak kez basld ama ilk basks dahil hi bir zaman binden fazla
kitap baslmad. Ktphanelerde nadiren bulunur. Yinede bir ok yazar ondan alnt almtr ve
almtr. Birok sahte spiritelist, arlatan mistik, psiik hassas kii ve Mormon Kitab'nn
dayand roman yazan Presbiter papaz Anacalypsis'i kullanmtr. 19. asr mistik ve Tesofik
Cemiyeti kurucusu Madame Blavatsky, bu harika eser hakknda dnya insanlarnn cehaletinden
faydalanarak Higgins'in bilgilerinden faydalanarak saflar "Akaik Kaytlar" denilen duyu d
kaynaklardan "mistik bilgiler" ald konusunda inandrmtr.
Godfrey Higgins, Hristiyanln ve slam'n Bat'da yaylmasndan sonra Hindistan ve Orta Dou
arasnda halk, dil, felsefe ve yer isimleri benzerliklerinin neden unutulduuna dair bir gr
aklamaktadr:.
"Burada akladm topluluklarn tarihleri harita yapanlarn ve tarih yazanlarn yer isimleri
grdkleri gibi kaydetseydiler daha da belirgin olurdu. Ancak dini nyarglar ve tarihsel
gelimeler hakknda cehaletlerinden dolay ayn yer ve insanlarn hem Douda, hem de
Batda olabileceini tam ayn isimlere sahip olaca onlara absrd gelmitir ve hemcinsleri
tarafnda alay konusunu olmamak iin mmkn olduu kadar bu isimleri deitirmilerdir.
Dolaysyla, David-pouri demeleri gerekirken Daud-poutr demilerdir. Solomon'a Sleyman
demilerdir, Johnquior'a Jahanquior demilerdir, vs. Ayn ekilde, herhangi bir kt niyet
beslemeden eski Yahudi yer isimlerinin nispeten yeni zamanlarda Mslmanlar veya Trkler
tarafnda verildiini iddia ederek gerei kendilerinden bile gizlemeye baarmlardr. Oysa,
bu hatta bir anlk nyargsz dnceyle ortaya kard. Burada u kadarn sylemek isterim,
gerek Douda, gerekse de Bat'da Yahudi kabilelerinin yerletii blgelerde byk
benzerlikler fark ettim. Grne gre Bat blgelere Doudan g edilmitir." (Cilt. I, sayfa:
437-438.)
"lk Mslman fatih Gazneli Mahmut, Lahor'a saldrdnda mdafaasnn Daood veya Davut
isminde bir Hint prens tarafndan yapldn fark etmiti. Bu basit olay, yer isimlerinin
Mslmanlar tarafndan verilmediini gstermek iin yeterli olmas gerekir." (Cilt. I; sayfa.
432.)
"Okurlarmn Hindistan'n kadim harabelerin gz atmasn davet ediyorum, bunlarn arasnda
Agra, Delfi, Oude, Mundor gibi bir ou bir zamanlarnda Londra'dan ok daha byklerdi,
rnein bunlarn sonuncusunun ap 37 mildi. Bunlar dnyann en eski mimar sitili olan
Siklop tal/Megalitik (byk ta) yaptlard. Bu durumda kk bir Yahudi da kabilelerin
("Kayp Kabileler") bu denli byk ehir kmelerinin kurucular olabilecekleri fikrinin
samaln idrak etmeleri gerekir. Ayrca unutmamak gerekir, neredeyse Hindistan'da
bulunan neredeyse btn yer isimlerini Bat Suriye'de bulmak mmkndr. Sanrm, bu
durumlar izah edebilecek tek bir aklama olduunu kimsenin inkar edecek gc yoktur, o da
udur: ok kadim zamanlarda tek bir evrensel inan vard ve bu dnyann her tarafna Kuzey
Hindistan'dan g eden kabileler tarafndan tanmt." (Cilt I; sayfa 432.)
"...Yahudi asl olduklarn iddia eden Kemir (Cashmere) ve Afganistan yerlileri, lkelerini
hkmetmi krallarnn soy aalarn dip kkne kadar verirler ve bununla yetmeyip Hz.
Sleyman tarafndan ina edilmi mabetleri Nuh ve dier kadim dini simalarn heykellerini
gsterirler... Afgan geleneklere gre soylar Iouda veya Yuda kavmine dayanyor ve bu
konuda hakllar, zira Yuda kabilesi Eusebius'un tespit ettii gibi Hz. Yakub'un olu Bat
Suriye'de domadan nce varln sryordu. Yuda kavminden Bat Yahudiler Brahmin (Hz.
brahim) ile birlikte inip gtler (Cilt 1, sayfa 740)
"Kemir vadisinde, bir gle yakn bir tepede Hz. Sleyman mabedinin harabeleri
bulunmaktadr. Tarihi kaytlara gre Hz. Sleyman bu tepe haricinde btn vadiyi sular
altnda buldu. Dalarda bir yol aarak sular boaltmtr, bylece Kemir'e gzel dzlklerini
vermitir. Tepenin zerindeki mabedin ismi Tucht Suliman. Forester'e gre: "Mslman
fethinden nce Kemir orada yerleik Brahminler'in ilimi ve irfan ve mabedin muhteemlii
asndan nlyd." imdi bundan ne anlam karabiliriz, bu Brahminler Yahudi miydi?
Yoksa Yahudiler Brahmin miydi? Forester'n dolayl anlatm biimi yanlsama olasln
bertaraf ediyor...
"Bernier'in anlatna gre onun zamannda Kemir'deki Tuct Soliman (Sleyman Mabedi)
bir harabeydi. Onun Mslmalara ait deil, 'putperestlere" ait olduu bilinmekteydi.
Mslmanlar onun ok kadim alarda Hz. Sleyman tarafndan ina edildiini
kaydetmilerdir. Btn bunlar, binann Mslmanlar tarafndan ina edildii dncesini
yalanlamaktadr ve blge Yuda-poor, od-pore gibi Yahudi isimli kyler de buna destek
vermektedir. Bernier'e gre Mousa veya Musa adlar yerliler arasnda yaygndr ve Musa
Kemir'de lmtr. Hatta yerliler harabe eklinde kabrini gstermektedirler. Bat Suriye
Yahudilerinin Hz. Musa'nn nerede gmldn kimsenin bilmediini dedikleri bakmndan
bu epey dndrcdr." (Cilt. I; sayfa 771.)
Yahudi dergisi Moment'in Nisan 1997 says, bir zamanlar Hindistan' gl bir Yahudi varln
hakim olduu olasln tartmtr:
"Pakistan'n muhtelif blgelerinde bulunan ve saylar 15 milyon civarnda olan Pathanlar
adnda bir Sunni Mslman kavmi vardr. Pathan dili Tevrat branice'sine benzemektedir ve
soylarn Kral Saul'a dayandryorlar. Cuma akamlar mum yakmak, drt keli bir dua
kyafeti giymek ve sekizinci gnde snnet yapmak gibi 21 Yahudi adeti takip ettikleri
sylenir.
"Sonra da saylar yaklak olarak be milyona varan Kuzey Hindistan'daki Kemirliler vardr.
Genelde D,Suni Mslman olmalarna ramen, Klep (Kalep), srail, Hahana ve Lavni gibi
Tevrat'ta kullanlan isimler kullanmaktadr. (Kayp Kabileleri Arama, yazan Winston Pickett,
sayfa 51.)
spanyolca'nn Portekizce'ye ne kadar yaknl varsa, branice'ye o denli yaknl olan Aramice
dili ilk kez Afganistan ve Pakistan'da geliti. Hem Afganistan, hem de Pakistan bir zamanlar
Hindistan'n paralaryd. Afganistan 18. asrda Hindistan'dan ayrld, Pakistan da 2. Dnya
Sava sonrasndaki ayrmda Hindistan'dan kopmutu. Aramike ayrca gnmzde srail'de
kullanlan modern karesel brani harflerinin meneidir. brani karesel harfler ve branice'nin
Aramice'nin bir lehesi olmas, Yahudilerin Hint meneini kantlamaktadr.
Bir zamanlar on - otuz milyon aras Yahudilerin Afganistan, Pakistan ve Kuzey Hindistan'da
yaadklarn inanmak istemeyen Hristiyan ve Yahudi yetkililer, bu denli kabile ve yer
isimlerinin Tevrat isimleri tamalarnn bir "rastlant" olduunu sylyorlar. Dierleri bu kabile
ve yerlerin isimlerini Mslmanlarn koyduunu iddia ediyorlar. Godfrey Higgins aklad gibi
bu isimler daha slam domadan binlerce yl nce ve ayn isimler Orta Dou'ya yaylmadan yz
yllar nce bu blgelerde varolmaktayd. Baz srail'li kabile ve yer isimleri Sargon II ve
Nebuchadnezzar Yahudilerin ounu bu blgelere srgn gnderdiinde Afganistan, Kemir ve
Kuzey Hindistan'da gzkmeye balad. Bu kabile ve yer isimleri konusundaki kafa karkl,
Hint-Yahudilere tarihteki yerlerini vermemeye inat ettiimiz srece her zaman varln
koruyacaktr. Aryanlar ve Hint-Yahudiler yaklak olarak M.. 2000 yl nce ve Nuh ve soyu
konusundaki yk doruysa belki de daha bin yl ncesinde Hindistan ve Orta Douyu istila
etmilerdir.
Bir ekilde ykanm beyinlerimiz, brani, Hibru; Hapiru ve Apirularn kadim Msrca ve
Akkada isimlerinin Hint-Yahudi leheden geldiini ve "Ofir oullar" anlamna geldiini kabul
etmemektedir. braniler konusundaki gerek bize barmaktayd, ama kulaklarmz tkadk.
Aadaki listede Bat dilinde bilinen isimleriyle Hint dilindeki benzer isimleri karlatrld.

Bat dnyasnda yaygn olarak bilinen isimler Hint dillerinde e isimler

Minoa (Kadim Akdeniz lkesi). Meena (Minoallarn Hint atalar)

Turbazu (Filistinli Airet)
Kopt; Guptas (Kadim Msrl Hanedan)
Sarasenler (Kadim Trkler)
Arabea (Araplar)
Islam (Mslman dini)
Kurus, Kreyi (Hz. Muhammet'in mensup
Kurus (Kadim Hint-brani kabile)
olduu gl Arap airet)
Mekka (Mslmanlarn en kutsal ehri)
Riyad (Sudi Arabistan'n bakenti)
Muhammet
Jidda (Sudi Arabistan ehri)
Kabul (srail'de bir ehir)
Baan (rdn'de bir blge)
Manesseh (srail'de bir blge ve kabile)
Lai (Kenan lkesinde bir kent )
Kutha (Kadim Gney Mezopotamya'da bir
Kuth; Kathia; Kut (Gujarat'n bir blgesi)
kale ve ehir)
Helenler (Kadim Yunan blge ve halk)
Turvazu (Hint-Yahudi kabile)
Gupta (Kadim ve gl bir Hint hanedan)
Sauresena (Kadim Hindistan'da bir blge ve halk)
Arabi (u anda Pakistan'n bir blgesi olan
Makran'n esas Hint-Yahudi yerlileri)
Ialayam (Tanrnn Mabedi)
Makka (Arabi Makran'n bakenti)
Ray (Bilgelik) + Yuddha (Sava)
Maha-Atma (Byk Ruh)
Yuddha (Sava)
Kabul (Afganistan'n bakenti)
Bazana; Vaana (Gujarat'n kadim bakenti)
Manasa (Himalaya'da Meru da yaknlarnda bir
gl, ayn zamanda bir ylan tanrs)
Lai (Afganistan'da bir kent)
Helenler; Alinas (Kadim Hint blge ve halk).

Javan (Tevrat, Tekvim'de geen Yunanllarn Yavana (Kadim Hint-Yahudi kabile)

atas).
Iberya (spanya) Abhira (Hint-Yahudi lke)
Brit (ngiltere) Bharat (Hindistan'n gerek ismi)
Angles (ngiltere'nin kadim bir halk) Anguli (Hindistan'n kadim bir halk)
Jutes, Jutis (Avrupa'ya istila eden ve yerleen
Yuddhi (Kadim Hint savalar)
kadim doulu bir kabile)
Gotlar (Avrupa'ya istila eden ve yerleen Guti; Gauda (Orta Douya g eden kadim bir
kadim doulu bir kabile) Hint kavmi)
Yemen (bir Arap lkesi) Yamuna (Hindistan'da bir nehir)
Yutiya; Yah-Khuda (Hint-brani Yadus'lularn
Yehudi (Yahudi halk)
Sanskrite ismi.)
Roma; Romaka (Kzey Hindistan'da bir halk ve
Roma (talya'nn bakenti)
blge)
Dubai (Arap Emiretlerde bir lke) Dwab (Kadim Afganistan'da bir blge)
Siva; Sibi (Kadim Yaudheyapura, Hindistan'da bir
eba (Kadim Habe krallk)
blge)
Suriye (Orta Dou'da kadim Yahudilerin
Suriya (Efsanevi Hint blge)
mekan ettii lke)
Succoth (rdn ve Msr'a yakn bir yer) Sukhothai (Kadim Hint ve Tayland'l krallk)
Tal-Mudra (palmiye yapraklarnda yazl kadim
Talmud (Kutsal Yahudi yaztlar)
Hint retiler)
Tal-Ata (Yamur kar omuzlarda giyilen Palmira
Tallit (Yahudi dua al)
yapraklar)
Kaparda (Bir zamanlar ilk Hint-Yahudilerin atalar
Kippot (Ortodox Yahudiler tarafndan takke)
tarafndan balarn stndeki sa balar)
almanezer ("Kayp Kabileleri" Hindistan'a
almanev (Uzun boylu, etkileyici kii)
sren Assur kral)
Baal (Hz. Musa'dan nce Yahudilerin tapt
Balesar (Hindistan'da taplan kutsal boa)
Altn buz boa)
Dil biliminde branice ve Kemirce arasndaki benzerlikleri karlatran Holger Kersten "sa
Hindistan'da Yaad" eserinde yle yazmaktadr:
"Kadim srail ve Kemirce arasndaki iliki dil biliminde neredeyse aka gsterilir.
Kemirce, menei Sanskrite olan btn dier Hint dillerinden farkldr. Kemirce'nin
geliimi branice tarafndan nemli derecede etkilenmitir. Abdul Ahad Azad yle yazar:
"Kemirce dili branice'den gelmitir." Geleneksel kaynaklara gre kadim alarda
Yahudiler buraya yerlemitir ve dilleri gnmzde konuulan Kemirce'ye dnmtr.
Kemir diline aka balar olan birok branie kelime vardr" (sayfa 68-69)
Kersten'in yazdklarndan Kemirce'nin Sanskrite'den gelmediini inand ima
edilmektedir. Bu konuda hemfikir deilim. Grierson'un Kemirce szlnden branice
kelimeler karrken Kemirce'de branice kelimelerden fazla Sanskrite kelimelerinin
bulunduunu kefettim. Ama yine de branilerin bu az bilinen dile nemli bir katkda
bulunduklarn kabul etmiyorum.
"Lord Krina'nn Yedu kabileleri, Yahudiler Dwarka blgesinden ayrldktan sonra, Lodr
Krina zamannda konutuklar esas Sanskrite nemli deiime ve eklemeler uramtr,
bylece 5,742 yl nceki Sanskrite artk gnmzn branice'sine dnmtr." (Dnya
Vedik Miras; yazan P. N. Oak; sayfa 530.)
Alman yazar Siegfried Obermeir "sa Kemir'de ld m?" kitabnn spanyolca basksnda
("Murio Jesus en Cachemira?"), yazar dilin Sanskrite meneini tanmaktadr:
"nsan belki de Kemirce olarak bilinen dilini branice ve Aramike'nin yakn akrabas
olabilir mi? Buna yant kesin bir hayrdr. Kemirce Sanskrite'den gelir. Bunun tek bir
aklamas olabilir. Kemir'e g eden Yahudiler oraya dillerini getirdiler." (sayfa 150)
lkesinde Hz. sa'nn yaam konusunda bir otorite olan Kemirli Profesr Fida Hassnain,
"Tarihi sa iin Aray" eserinde yle yazmtr: "Gnmzde Kemirce % 30 Acemce, % 25
Arapa ve % 45 Sanskrite ve dier dilleri ierir, bunlarn arasnda % 9 branice de vardr."
(sayfa 10) Prof. Hassnain kitabndan San Tomas'n orada bulunduunu teyit eden Taxila'daki
Gondaforus atosunda bulunan Aramike bir yazttan sz ediyor. Yaztta yle yazmaktadr:
"Tanr'nn Oluna adanm ok itibarl ve dindar bir yabanc marangoz, byk kral iin sedir
aac ve fildiinden bu saray ina etmitir. Bu yaznn yannda San Tomas'n ta bir
kabartmas durmaktadr. Hint arkeologlar bunu teyit etmitir.
Kadim Yahudiler hi bir zaman hkmettikleri halklara her ne kadar dinlerini empoze
ettiklerse de, dillerini zorlamadklar iin yazarlar Obermeir ve Hassnain'in fikirlerine
katlyorum.
Eski alarda Kemirce bugnk gibi ayr bir dil deildi. Tarihi Kemirce metinleri Brahman
ve Kaatriya kast snflarnn Sanskrite konuurlard, Vaiyas ve Sudralar, Tamilce'nin
yozlam bir tr olduu sanlan Ap-Abram-Sha denilen bir dil konuurlard. Acaba bu esas
Asura dili veya proto-branice olabilir mi? Baz Hint alimleri byle dnyorlar. Hz.
brahim bir ka farkl halkn, dinin ve Sami lehenin babasyd. Hz. brahim'in etkisi
Yahudiliin, Yunan ve Roma dini uygulamalarn, Zerdtlk, Hinduizm ve bakalar. "Kayp
Kabileler" Kuzey Hindistan'a srldklerinde, orada benzeri din, dil ve kltrel zelliklere
sahip bir halk buldular. "Kayp Kabilelerin" tamamen asimile olmalar ok efor gerektirdi.
daha sonra, branice, Dardik, Apabrama, Sanskrite, Arapa ve dier diller bir araya gelerek
gnmzde Kemirce olarak bildiimiz dili oluturdular. Baz alimler Mslmanlarn
Kemir'de Apabrama ve branice'nin konuulmasn yasakladn savunurlar.
Budistlere gre Abhiranlar "Abhiraca" konuurlard. Hindistan'da halen yaayan esas proto-
tipik Yahudiler de Abhiri denilen bir dili konutuklarn iddia ederler. "Bharata'l Natyasastra
eseri de dili Abhiri veya Sabari olarak tanmlamtr. Abhirilerin dileri Abhirca olduu iyi
bilinmektedir." (alar Boyunca Yadavaslar - Yadavas Through the Ages, yazan Yadav
Singh; Cilt II, sayfa. 4.) Yadav Singh'in bu fikri doru olabilir. Gnmzde bile kkleri, srail
topranda bulunan srail'li Yahudilere "Sabaras" denilir.
Yahudilik ve Hint aivizm (iva Dini) ile ayn Tanr simleri paylamaktadr.
Yahudilik aivizm
I; Yi; Is; Isa; Issa; El; Al; etc.
Ayn ey aivizm'de geerli
("Tanr iin n ekler ve son ekler)
Yahve; Jahve; Tseeva (Tanr) iva; aiva; Siva (Tanr)
Elohim; Elokhim (Dii oul son ekli, Tanr) Lakhimi (Refah Tanra); Lokhi; Lukh (iva)
El Shaddai (Her eye gc yeten Tanr ) Saday; Sada (iva)
Ha-Kado (Kutsal Olan) Hakh-e-Kheda (Tanrnn Grevi)
El Elyon (Dnya ve Cennetin Hakimi) Il Layun (Tanr iinde erimek)
Yesoda (ift Cinsiyetli) zellik Yeoda (iva'nn ift Cinsiyetli zellii)
Benzeri kutsal sembolizm ve ikonografi gerek brani Yah-Veh ve Kemiri Saivada
bulunmaktadr: Kutsal lem, alev, erubim, koruyucu melek, ylan, boa, boa boynuzu
flemek, vs.
Kemirce ve brani Kabalistik Terminoloji yaklak olarak ayndr:
branice Kemirce
Ani (Yaam kvlcm) Agni (Vedik ate tanrs)
Avoda (emek, alma) Vud; Wud (vasfl iilik)
Ayin (boluk; hilik hali) Ayen (sonsuzluk)
Kabala (kabullenme) Kabul (kabullenme)
Guevara (zorlama) Gav'r (sarp saldrmak)
Keter (ta) Kash'r (ba tac)
Kijum (kader) Ko-Yimi (lm yolu)
Klim (hilik) Kholi (hilik)
Malkuth (krallk) Mulakh (krallk)
Nefe (nefs) Naf's (nefs)
Sefirot (ruhsal enerji merkezleri) Sipat (ruhsal enerji merkezleri)
Yesu; Ye; Yeh; Yahu; Yakhu; Yah; Yao; Ie
Ayns
(Maddi evreni)
Ye me Ayin (Yaratln Amac) Ye me ayen (Yaratln Hilikle Btnlemesi )
Zohar (parlaklk) Swar; Svar (cennet; k; parlaklk)

Dil Bilimi Asndan Hindistan ve Orta Dou Arasndaki Ba Hakknda Daha ok Kant
Yahudilerin ve Kutsal Topraklarn Hint menei konusunda aratrmalarnda bir ilke imza atm
deilim. 19. asrn ortalarnda, srail'in On Kayp Kavmini aratrmaya adanm Londra Kimlik
Dernei (the Identification Society of London), Afganlarn; Tibetlilerin, Kemirlilerin ve dier
Kuzey Hint kabilelerin ya sraillilerin torunlar olduklar, veya tersi geerli olduunu kantlamak
zere aadaki listeyi hazrlamlardr: Listelerindeki btn kabile, kast snf, alt snf vs.
Yahudiliklerini koruyamamtr. Ancak, neredeyse hepsi Yahudi kkenlerini tanmaktadrlar. Bu
listeyi okurken, Josephus'un [Nuh olu] Sami'nin soyundakilerin yerletii blgelerde
bulunduklarn unutmaynz. "Bunlar bir Hint nehir olan Kophen'de (Kabul Nehri) ve etrafndaki
Asya topraklarnda bulunurlard." (Josephus..., Blm VII-4).
Birok alim Dravidlerin prototip Yahudilerin atalar, Tibet dzlklerden veya Turanllarn
anayurdu Orta Asya'dan (Sami soyunun yerletii blge) gelen Meluhhanlar olabileceini
inanmaktadrlar.
Kuleshwar Rai'nin Kadim Hindistan (Ancient India) eserinde yazd gibi:
"...Bir zamanlar Sind, Baluistan ve Punjab dahil Dravidler Hindistan'n tamamna hakim
olduu bir devir vard. Onlar sonradan yava yava Mezopotamya'ya da g ettiler."
(sayfa. 19.)
Aadaki listede sol tarafta Hint kabile, kast snf, alt kast snf ve yer isimleri sol tarafta
yazlmtr. Kitabi Mukaddes ve brani isimler her bir Hint kelimeden sonra yazlr, son olarak da
Kitabi Mukaddes'teki kitap, blm ve satr verilecektir. Dikkat ederseniz benzeri kelimer ya
ayndr veya olduka yakndr. Farklar nemsiz derecedir. Dil bilimci olmayan biri bile bu
kelimelerin ayn kaynaktan geldiklerini fark edebilir. Benzerlikler rastlant olamayacak kadar
fazladr. Mmkn olduu kadar mlayim davranarak sadece ksmi bir liste sunuyorum. Ama ne
kadar ksa ve mlayim olsa da, Hindistan'n bir zamanlar Kutsal Topraklara hakim olduunu
inandracak kadar rnek sunduumu inanyorum:
Kabileler, Kast Snflar ve Alt Kast Snflar
Abri- Ibri (1 Tarihler 24-27)
Amal - Amal (1 Tarihler 7:35).
Asaul - Asahel (2 Tarihler 17:18)
Asheriya - Asher (Tekvim 30:13)
Azri - Azriel (! Tarihler 5:24)
Bal. - Baal (1 Tarihler 5:5)
Bala; Balah - Bala (Yeu 19:3)
Bakru - Bokheru (1 Tarihler 7:6)
Baktu - Baca (1 Tarihler 8:38)
Banniya - Baana (1 Tarihler 11:30)
Bellu - Bela (Tekvim 14:9)
Bera; Baru - Beerah (1 (Tarihler 5:6)
Basaya - Basseiah (1 Tarihler 6:40)
Beroth - Beeroth (2 Sam. 4:2)
Bilgai - Bilgah (Neh. 12:5)
Buhana - Bohan (Yeu 15:6)
Buir - Beor (Ps. 23:4)
Butt - Bath (1 Krallar 7:26)
Caleb; Kleb - Caleb (1 Tarihler 2:18)
Dar; Dhar; Darku - Dor (1 Krallar 4:11)
Dara - Dara (1 Tarihler 2:6)
Dum - Dumah (1 Tarihler 1:30)
Gabba - Geba (Yeu 18:24)
Gaddar - Gedor (1 Tarihler 4:4)
Gadha - Gad (1 Tarihler 2:2)
Gaddi - Gaddi (Saylar 13:11)v Gani; Gani - Guni (1 Tarihler 1:40)
Gareb - Gareb (1 Tarihler 7:13)
Gomer - Gomer (Tekvim 10:2)
Hahput - Hatipha (Neh. 7:56)v Iqqash - Ikkesh (1 Tarihler 11:28)
Ishai - Ishui (1 Sam. 14:49)
Israel - Israel (Tekvim 32:28)
Kahan Masu - Kahana; Kan, Kanah (Yeu 19:28)
Kalkul - Calcol (1 Tarihler 2:6)
Kanaz - Kenaz (Hakimler 3:9)
Kar - Careah (2 Krallar 25:23)
Karrah - Korah (Saylar 26:9)
Kaul - Caul (aya 3:18)
Kadu; Kaddua; Khadu - Cauda (Resullerin leri 27:16)
Kotru - Keturah (Tekvim 25:4)
Laddu - Lud (1 Tarihler 1:17)
Lavi; Laveh - Levi (1Tarihler 2:1)
Magar - Magor (Jeremya 22:3)
Mahlu - Mahali (k 6:19)
Maikri - Machir (Yeu 17:1)
Malla; Maula - Maaleh (Yeu 15:3)
Mallak - Mallouck (1 Tarihler 6:44)
Matri - Matri (1 Samuel 10:21)
Meresh - Meres (Ester 1:14)
Mir - Mearah (Yeu 13:4)
Mahsa; Mahsi - Massah (k 17:7)
Moza - Moza (1 Tarihler 7:36)
Musa - Moses
Nehru - Nahor (1 Tarihler 1:26)
 Opal; Upal - Ophel (2 Tarihler 28:3)
Pareh - Paruah (1 Krallar 4:17)
Phalu; Pau - Phallu; Puah; Pua (Saylar 26:23)
Poot; Put - Phut; Put (2 Tarihler 1:8)
Raina - Rinnah (1 Tarihler 4:20)
Raphu - Raphu (1 Krallar 11:23)
Reshu; Resh; Reshi - Rhesa (Lukaya 3:27)
Reu; Reu-wal - Reu (Tekvim 12:18)
Reual - Reuel (Saylar 2:14)
Sachu - Sechu (1 Samuel 19:22)
Sam - Shem (Tekvim 5:32)
Sapru; Sapra - Saphir (Mika 1:11)
Seh - Siah (Nehemya 7:47)
Shahmiri - Shamir (1 Tarihler 24:24)
Shaul - Shaul (1 Tarihler 4:24)
Shavi - Shaveh (Tekvim 14:17)
Shora - Sherah (1 Tarihler 7:2)
Shuah - Shuah (1 Tarihler 4:11)
(31)

KEMR DL ARASINDAK BENZERLKLER

imdi de Kemir dili ile Yahudi dili arasndaki benzerliklere bir gz atalm:

YAHUDI DL KEMRCE VE ANLAMI

Ab Bab ( Baba)
Abas Absavan ( Dnme amelesi)
Ashah Ashain ( E, ortak, snf arkada)
Afon Wofun ( Umak)

Aoh Auh ( Oh)

Akh Akh ( tek, evlenmemi)

Am Em ( l)
Ajal Ajal ( lm)
Arah Arah ( Kesme)
Asar Asar ( Alay etmek)
Awn Awan ( Kr)

Ahad Ahad ( Bir)

Adar Chadar ( Battaniye)

Ahal Hal ( Kemer)

Awah Awah ( Anlamak)

Aosh Aosh ( Gzya)
Aseal Aloss ( rnek model)
Aodon Aodon ( Sadece)
Abital Abtal ( Su alt )

Achor Achor ( Berbatlamaya sebep olmak)

Asiel Asiel ( Melek gibi adam)

Atal Atal ( Yarasa)

And Gand ( Sprmek)
Bacca Baca ( Sulamak)
Baal Baal ( lkbahar)
Beri Beuri ( yi)

Boam Bam ( Yksek)

Bous Bous ( Kyma yapma)

Beneh Beneh ( Kzkarde)
Bawa Bawan ( Hayata geirmek)

Bar Bar ( Delik)

Baneh Baneh ( Belki)

Brrah Bar ( Kap)

Boleh Boleumut ( Endielenmek, rkmek)

Dabas Dubrawan ( Gmmek)

Dumeh Dam (Sesssizlik)

Daman Dam ( yi servet)

Dafah Dafah ( Kaybetmek)

Dafar Daqar ( eki)

Dara Dara ( Nefret etmek)

Dakah Dakah ( tmek)

Ful Ful ( Para)

Furas Furas ( alnm)

Gair Gair ( Alakas yok )

Ghabar Gubar ( Gen erkek evlat)

Hamah Humaham ( Grlt)

Hirom Hearam ( En yksekteki)

Hoon Hoon ( Kpek, aalk)

Hoal Him ( u)

Jalah Chaleh ( Ayrlmak)

Jaal Jaal ( Kabul Almamak )

Jorm Aram ( Diler)

Jabur Jabur ( G kullanmak)

Kotneith Kotnah ( Dardan konuan)

Kour Krur ( Fevkalade)

Kizak Kizab ( Yalan)

Loal Lol ( Ak)

Labah Lab ( Ayr)

Maloon Malune ( Baba evi)

Main Moan ( pmek)

Massah Masah ( Kabul etmemek)

Mazah Mazah ( Tadmak)

Mehar Mahar ( Dowry)

Moskh Masakh ( Deitirmek)

Moas Moas ( Zayf)

Monakhon Malakhah ( Mezarlk)

Nalah Nalah ( Sona ermek, geri evirmek)

Nakah Nakh ( Yaknnda olmak)

Naqat Naqhat ( Nefret)

Nisa Nisa ( Almak, gtrmek)

Niya Nayul ( Yrtlmam)

Noor Noor ( Ik)

Nebuchnazar Buchnasar ( Zalim)

Phot Phot ( Sepet)

Qadam Qadam (Basamak)

Qatal Qatal ( Katil)

Qabar Qabar ( Mezar)

Rasah Razah ( Teyit etmek)

Rasha Rasha ( Grnmeyen olan)

Razah Raz ( p)

Safat Sifat ( Dekore etmek)

Sahar Sahar ( Aas)

Saqut Saqoot ( Sessizlik)

Shiqas Shigas ( Mezun olamamak)

Shibah Shoob ( Praise)

Shieth Saith ( le)

Shaul Shaul ( Tilki)

Shoh Heoh ( Benzer)

Shina Shina ( Deitirmek)

Shootah Shoftah ( Gerekleri ldrmek)

Sidiq Sidiq ( Gereki)

Soom Soom ( Dekore etme, ssleme )

Shas Shas ( Nefes almak)

Shafal Sifal ( Kt niyetli kriminal)

Tahar Tahar ( Yardmsever)

Tair Tair ( Souk)

Toh Toh ( Snma yeri)

Tuok Thook ( Tkrmek)

Tula Tulum ( Yukarlara karmak)

Tumum Tamam (Hepsi)

Taqar Taqar ( Denge ayar)

Toh Toh ( Buday)

Taqiq Taqit ( inemek)

Tool Toal ( Uzunluk)

Yalil Yaqil ( Yukarlara balanmak)

Zah Zah ( kinci)

Zoah Zoah ( Yeralt dkkan)

Zoaf Zoaf ( Zayf taraf)

Zabeh Zabeh ( Hayvan kesmek, kasaplk)

Zinah Zinah ( Yetikinlik)

Ziker Ziker ( Hatrlamak)

( 32)

Makalat adl eserin Arap yazar G.M.D. Hajni, 3200 yl nce Hz. Musann Hz. Hzr aramak
iin douya geldiini Gzelyal mevkindeki Nebu BaalI ziyaretini anlatyor. Burann gerek
isminin Hzrbal olduunu ileri sryor. Hzrla Musa bulumasnn Kemirde de gereklemi
olabileceini dnyor. Buna gereke olarak Kemirde pek ok kyn isminin son hecesinde
bal ekinin olmasna balyor. Buraya gelen Yahudilerin yahudiliini koruyamadn belirtiyor.
Turahbal ismininde Yahudilerin kulland Tragbalden geldiini tahmin ediyor. Kayp Yahudi
kavimlerinin Kemirde brakt izler olduka fazla. ( Makalat, Sayfa 100 )

imdi de ncilde geen ve Kemirde bulunan isim benzerliklerine referanslaryla birlikte bir
bakalm:

Kemirdeki Yer Adlar ncilde Geen Adlar ve Referanslar

Uri Uri ( Exodus,31:2)

Araham Ara ( I Chr., 7:38 )
Arahbal Arah (I Chr., 7:39)
Asham Ashima ( II Kings, 17:30 )

Astor Ashtoreth ( I Kings, 11: 5 )

Amairah Amariah (I Chr., 23:19)

Achabal Ashbel ( Gen., 46:21 )

Barzilla Barzillai ( I Kings, 2: 7 )

Beithpoer Bethpeor ( Deut., 34:6 )
Doru Dor (( I Kings, 4: 11)
Gadha Gad ( I Chr., 2:2)
Gilgath Golgotha ( Matt., 27:33)
Keran Cheran veya Keran ( I Chr., 1:41 )

Kashtwar Cush ( Gen., 10:6 )

Harwon Haran ( II Kings, 19:12 )

Himas Hamath ( Numara, 13:21 )

Ladakh Laadah (I Chr., 4:21)

Tibet Tibhath (I Chr., 18:8)
Tulmula Telmelah ( Neh., 7:61 )
Leh Lehi ( Judges. 15:9 )
Hasbal Heshbon ( Deut., 4:46 )

Moab Moab ( Deut., 34:1 )

Poonch Phenice ( Acts. 11:19 )

Shopian Shophan ( Num., 32:35 )

Ludu Lud (I Chr., 1:17 )
Habak Habakkuk ( b 35 )
Nahama Nehemiah, Nahum ( b 16 ; 34 )
Zakora Zechariah ( b 38 )

( 33)
 6. Blm: Dinlerin Vicdan ve Buda
Hindistanda baz kesimlerce Budann ruhunun Hz. saya getiine inanld iin Buda,
konusunu geni biimde ele alacaz. sann armhtan kurtulduktan sonra bir sre amda
yaad ve burada Hristiyan kaynaklarnda hi grmedikleri bilinen (Saul) Paul-Pavlusu
eittii ileri srlyor. amn be km dnda halen sa Makam adl yer bulunuyor. Ayn
isimde baka bir yer ise Srinagardan 60 km uzaklkta Phalgam yolu zerinde var. Akdeniz-Dou
istikametindeki pek- Karavan yolunu takip eden sann anesi Meryem, ei Mecdelli Meryem ve
Havari Thomas ile birlikte Kemire ulat sanlyor. Tarihi Nisibise gre, ( Bugn Nusaybin
onun adyla baldr) seyahat srasnda Kashan, Persia ( ran), Taxila, Murree Kuzey Pakistan
gzergah izlenerek, Kemir ve Ladakhda ulald. 14 sene Kemirde kalan sa, ismini Yuz Asaf
olarak burada deitirdi. (34)
Hristiyan ve slam kaynaklar, sann yetikinlik-genlik aras ne yaptn, nerede olduunu
yantlayamyor. Bu konuda tek kaynak Budistlerde var. Lashaya 45 km mesafedeki Hemis ve
Samvasda bulunan Budist Manastrlarnda halen saklanan antik belgelere gre, Buda Gautama
kehanetinde kendisinden 500 sene sonra asl kurtarcnn geleceini bildirdi. Yldzlarn
iaretlerine gre kurtarcnn doduunu anlayan 3 Budist rahip srailde fakir bir ailenin ocuu
say bebek iken buldu. Kurallara gre, ailesinden ayrlacak yaa gelinceye kadar annesi
Meryemle kalmasna izin verildi ve sk korundu. 14 ile 29 yalar arasnda Hindistana gtrld
ve beyaz tenli olduu iin ad Bagwa Bodhisattva Avalokitesvara konuldu. Byk balayc
ve her eyi gren sfatlaryla anld. Bakire anneden doduu, bebek iken konutuu, mucizeleri
olduu, dnya servetlerini reddedip temiz kalbiyle duru bir hayat yaad ve Hindistana
uzaklardan geldii tarifi yaplyor. sa ile tpatp benzeyen anlatm dnda Issa ( Yuz Asaf)
bar temsil eden kiilii ve dmann dahi sevme politikasyla nitelemesi ilginci. Bu zellikler
sadece Hz. saya mahsustu. Budistlerin bu retisi Hindistan Kral Kushana dneminde yayld
ve Issann irad yntemi, Byk Iklandrc, Byk Tayc olarak bugnk Budist dinine
yerleti. Daha nce Budizmde Kk Tatc anlay esast. Allah baba olarak tannan Amit-
Abba Tanrsn Issa tantt. Ancak 4. Budist Konseyinde Amit-Abba Budist retiden karld.
Buna ramen Issann getirdii dinanizm ile Budizm dnya dini haline geldi. Japonyaya ulaan
Issa, Arapa Mesihin karl olan Gezici Peygamber olarak tannd. Kemire dnd.
Japonyada onun anlatt Amit-Abba Tanrs, Namu Amida Butsu olarak adlandrld. (35)
Brahman tarihileri de, Kudsten Benarese gelen ve 14-29 yalar arasnda hizmet eden Issay
anlatyor. ok sevip saydklar Issa, Brahmanlarnda bir nevi Budasyd. Vatikan
ktphanesinde saklanan 63 belgede Issann hayat, ayrntsyla ilenmitir. Bu belgelerin
varlna ahit olan Richard Bock Kalkutay ziyareti srasnda manastr ziyaret ettive oradaki
grevli Prajnananda ve grevli Abhedanandann azndan sz konusu belgenin 1922de
Himisde bulunduunu rendi. Bir ka yl sonra antik belge Vatikana tand. Aratrmac Rus
Notovitchde ayn bulguya ulamt. Kilise, Hristiyanlarn kendi kontollerinden kmasndan
tedirgin oluyor ve bu nedenle kafalarna gre bir din oluturuyorlard. ( 36)
DNLERN VCDANI
Abdullah bni Mesud yle demitir; Yemin edilecek eylere yemin ederim ki bir gn gelecek
cehennemin kaplar alp ierisinde hi kimse kalmayacaktr
mam abi yle demitir; ki yurttan (cennet ile cehennem) en abuk mamur ve yine en abuk
harap olacak olan cehennemdir.
Ey nefislerine kar ar giden kullarm! Allahn rahmetinden midinizi kesmeyin! Muhakkak
ki Allah btn gnahlar balar; nk O ok balayan ve esergeyendir ayeti ile Allah
kendisine irk koulmasna balamaz, bundan baka dilediini balar ayeti ile atmaz.
nk irkin balanmayacann sylenmesi cezaya delalet etmekte sonsuzlua delalet
etmemektedir. Balama, bir sre azap ektikten sonra olacaktr, azap sonsuza kadar
srmeyecektir.
Hz. Peygamber yle demitir; O gn (kyamet gn) Allah yle buyurur; Melekler,
peygamberler ve mminler efaatta bulundu ve cehennemde kalbinde zerre kadar hayr (iman)
bulunan hi kimse kalmad. Geriye efaat olarak merhametlilerin en merhametlisi (Cenab-
Hak) kald. Bu hadis, melekeler, peygamberler ve mminlerin efaatndan sonra srann Allahn
efatna gelecei, onun da iman edenlerin dndaki insanlar balayarak cehennemden
karacan gstermektedir.
Hz. merden; Resulullahn huzuruna Hevazin kabilesinden baz esirler getirilmiti. Bunlar
arasnda emzikli bir kadn da vard. Bu kadn ocuunu kaybetmiti ve bu yzden de gsnde
biriken st saarak baka ocuklara da veriyordu. Daha sonra esirler arasnda kendi ocuunu
buldu. Hemen alp gsne basarak efkatle emzirmeye balad. Bunun zerine yaratlmlarn
efendisi Hz. Muhammed evresindekilere u anne kendi z ocuunu atee atar m dersiniz?
diye sordular. Ashab- kiram da Hayr, gc yettii srece elbette atmaz karln verdiler.
Hz. Peygamber de yle dedi Yemin ederim ki Allah kendi kullarna, bu annenin z ocuuna
olan merhametinden ok daha fazla merhametlidir buyurdular.
Btn dinler insanolunun vicdani araynn sonucu domulardr. Bu nedenle dinlerin vicdani
birlii sz konusudur. Vicdani arayn en st perdeden formu peygamberlerde vahiy eklinde
tezahr etmektedir. Bu durumda peygamber mutlak hakikat ile temasa gemekte, ondan ald
vahiy ile insanln donmu diman, kurumu vicdann yeniden harekete geirmektedir.
Vicdani kkleri bir olan din mensuplarnn evrensel kurtuluu szkonusudur. Sonsuza kadar ilahi
azap ilahi rahmet ve adalet ile elimektedir. Bu konudaki inanlarn gzden geirilmesi
gerekmektedir. Her dinden ve her dilden drst ve namuslu insanlar birlemeli, ortak vicdan ve
ortak iyinin sesi olacak ortak bir dil yaratlmaldr. Farkl dil, din, felsefe ve dnya grne
mensup olmak buna engel tekil olmamaldr.
u kelimeleri bir rpda okuyunuz; tz, tzen, tr, tre, torah, teng, tengri, tao, thien, theo, dei,
zeo, zeus, zui; Bunlar eski Trke, ince, Yunanca, Latince, Franszca ve Almancada kullanlan
tanr isimleri... unlar da Smer, Babil, Arami, brani ve Arapa gibi sami topluluklarnda
kullanlan tanr isimleri; an, anu, anlil, el, eloh, elohim, ellah, el-lat, el-ilah, allah... Bunlarda
Farsadan; zid, mazda, yezdan, zarvan, khoda, huda, hodanay...Bu isimlerin hepsi de yol, yce,
ulu, hayr vb. anlamndadr.
Hindistan kuzeyden istila eden ve kendilerine Arya (temiz, saf) diyen kavimlerin grne
Brahmanizm dendii bilinmektedir. Brahmanlara gre evren, toplum ve insan rta denen dzene
uyar. Rta, doru olan yoldur; akla uygunluktur, varln gidiidir, ztlardaki birlii grebilmektir.
Evren bir kan tekeri (arka, ark, krk) gibidir; dner durur. Dndke evrende deimeler
olur. Bu deimeler zaman, mevsim, hayat, toplum ve bilinteki deimeleri de beraberinde
getirir... Hind felsefesindeki rta ile Yunan felsefesindeki rationun yol, uyum, dng, evrim
anlamnda kullanlmas dikkat ekici olmal.
Eski Trklerde kullanlan tr, tzen, tengri, in felsefesinde grlen thein ve tao ile brani
muhayyilesinde beliren torah, tevrat kelimelerinin, hatta Yunancadaki theo ile Latincedeki
deinin hemen hemen ayn anlamlara gelmeleri de olduka dikkat ekicidir. Eski Trklerde
tengri kelimesi gk ve tanr olmak zere iki ayr anlama geliyor. incedeki thein de gk
anlamndadr. Bu durumda tre veya tr, tengrinin yolu, kurallar anlamndadr. Trk de bu
trye (treye) uyan, balanan demek oluyor. Kazak ise bu treden kaan, uzaklaan
anlamndadr. in filozofu Laotsenin u szleri de ayn mana etrafnda dnldn gsteriyor;
nsan yerin yasasna uyar. Yer gn yasasna uyar. Gk Taonun yasasna uyar. Tao ezeli,
ebedi, lmsz ve isimsizdir. Ben adn bilmiyorum ama ona Tao diyorum... Burada Tao
kelimesi de byklk, ycelik, yol anlamndadr; tabiat yolu, yerin ve gn uyumlu birliktelii
anlamnda. Eski Yunan ve Latincedeki Theo, Dei, Zeo, Zui kelimelerinin de ayn anlamda
olmas dikkat ekicidir. branicede torah, Aramcada orayta olarak geen tevrat ismi de tre,
kanun, kural anlamna geliyor. Bu kelimeye Yunanllar nomos (kanun) diyor. Arapadaki namus
da ayn anlamda.
Arapada kullanlan din, eriat, mezhep, snnet, ia, menhec, namus vb. kelimeler de ayn
ekilde yol, uyum, kanun, kural anlamndadr. Tengrinin tresi, tzeni, tini, Ahurann mazd,
Theinin taosu, Theosun nomosu, cosmosun ratiosu, Vinunun rtas, Elohimin torah,
Allahn dini, eriat, snnasna, menhece, namusa dnmtr. Bunlarn hepsi de ilgin bir
ekilde yol, kanun, kural, uyum anlamna gelmektedir. Bu okluun iinde anlatlmak istenen
birlik insanolunun kanun stnde kanun olan yce bir yola, merciye yaslanmas, o z-ilkeyi
izlemesi, onunla uyum iinde olmas gerektii hususudur.
Kuran, her mmetin bir elisi olduunu (10/47), gemi her mmet iinde mutlaka bir uyarcnn
bulunageldiini (35/24), insanlarn Allaha kar bahaneleri kalmamas iin eliler gnderildiini
(4/165), gemi asrlarda bir ok peygamberin gnderildiini ancak onlarn kiminden bahsedilip
kiminden bahsedilmediini (40/78) haber vermektedir. Kurann incire, zeytine, Sina dana ve
beled-i emine yemin ederek balayan Tin suresini Hamidullahn yorumu ile anladmzda
semavi dinler kavramn yeniden gzden geirmemiz gerecektir. Hamidullaha gre surede drt
sembolik yere yemin edilmektedir. ncir, zeytin, Sina da ve beled-i emin (Mekke) ehri insanlk
tarihindeki drt byk aydnlanma (vahiy alma) yerinin sembolik iaretleridir. ncir aac
Budhaya, zeytin saya, Sina da Musaya, beled-i emin de Muhammed (a.s) iaret etmektedir.
Kuran, peygember (nebi) kavramn Yahudi kltrndeki anlamyla kullanmaktadr. Yahudi
kltrnde nebi tanr adna insanlara hitap eden kimse anlamna geliyor. Bu bakmdan insanlar
uyaran, onlar dorulua tevik eden azizlere de peygamber deniliyordu. Bu tr nebiler
srailollar tarihinde oktur. Ayn zamanda, ayn blgede bir ok peygamber grev yapmtr.
Kitap- Mukaddesde kral Ahapn bir ok peygamberi ldrd nakledilmektedir. Bu durumda
mmetimin alimleri srailoullarnn peygamberleri gibidir hadisine bakarak rnein Ebu
Hanife, Gazali, Dehlevi vb. mslman alimler srailoullar tarihinde yaasalard nebi olarak
anlacaklard demememiz mmkndr.
Yine baka bir hadiste geen 124 bin peygamber, Kurann, kendisinden bahsedilmediini
syledii nice nebiler olmaldr. yle anlalyor ki Kuran sami topluluklarna hitap ettii iin
onlarn tarihinde grlen nebilere atfta bulunmutur. Dier milletlerin tarihinde grlen nebilere
deinmemitir. Bu durum dier milletlerin tarihinde nebilerin olmad anlamna gelmemektedir.
Budha, Laotse, Konfys, Zerdt, Mani, brahim, Musa, sa, Muhammed, Ksofanes, Sokrates
gibi eitli milletlerin tarihinde grnen, insanl treye, taoya, nomosa, tine, dine, namusa,
adalete, rta veya ratioya, dorulua, drstle aran tm sahsiyetler birer nebidir. Bunlar ayn
vicdani kkten gelmektedir. Vicdani younlamalarna gre kendi topluluklarnn diliyle ortak
vicdan farkl kavramlarla ifade etmilerdir. Btn bunlar ortak iyinin sesi olmulardr. Daha
sorlar hir birinin vicdanndan fkrp gelen ortak iyiye ait kavramlar eskidike, bozulduka,
tahrif olduka yenileri gelmi, en son Hz. Muhammed insanlkta doru namna ne kalmsa
srdrm, insanln iyilik ve adalet arayan vicdann yeniden harekete geirmitir. Kurann
kendisini musaddk olarak tantmas bu anlama gelmektedir. Bu anlamyla mslmanlk
dediimiz fenomen, insanln ortak vicdannn sami topluluklarndaki tezahrdr. (37)
SAKA TRK BUDA
Budizmin tarihi milattan 6 asr nce Gautama adl bir kimsenin yannda toplanm, gezginci
rahipler cemaati ile balamtr. Bu cemaati bir araya toplam olan mefkure Dnyevi her
varln ztraptan baka bir ey olmad, ancak feragat ve ebedi skunet ile bu zdraptan
kurtulmann mmkn olduu dsturudur. stad gibi talebeleri de oradan oraya mtemadiyen
gezen bu cemaat, bu tarihlerden 6 asr sonra Filistinde, Galilede dolaarak her gittii yerde:
lahi hkmet yakndr! mjdesini datm olan sa ile Havarileri gibi kendilerini dinleyen
halka: Kulaklarnz verin, lmden kurtulu aresi bulundu! sevincini yaymlardr.
Gautama, Himalayalarn eteklerindeki Lumbini ormannda dodu. Buddha, ahsi bir ad gibi
arlmakta olan Gautama Pali eklinde: Gautamaya verilmi bir nvandr. Buddha, Saka
Trklerindendir. Babas yine Sakalardan uddhodana, Kapilavastu kentinin yneticisi idi.
Annesi Maha Maya, ocuun doumundan 7 gn sonra ld. Gautama, sorunsuz bir ocukluk ve
genlik ann ardndan, Yachodera adl bir kadnla evlendi, Rahula adl bir ocuu oldu.
ocuu olduktan sonra 29 yalarnda iken bu devrin hayat vazifeleri hakknda besledii
telakkilere binaen bakalarnn da yapt gibi evini barkn brakp, kurtulu aramaya kmtr.
Evini barkn brakp, bu devrin diliyle, Asil skunetin en yksek hali , Yokluk, Nirvana
Ezeli ve ebedi hal e kavumay aramaya giden Gautama, 7 yl arka arkaya mehur iki
muallimin derslerini ald. Bu muallimler, teden beri Hindistanda pek ziyade itibarda olan, sonra
bizzat Buddha Dininde nemli bir yer tutmu olan baz hareketleri, zihni her trl muayyen
fikirler ve dncelerden kurtarmaya mahsus temrinler yaptrdlar. Bu temrihler ile kendisinde
Nefiste lmek diyebileceimiz, patolojik hali meydana getirmeye altlar. Gautama bundan
sonraki 20 ylda retisini Hindistann Kuzeydousundaki Ganj Havzasnda yayd.
Buda yani aydnlanm ve bilen anlamnda nvan verilen Gautama Siddharta, M.. 6. yzylda
yaad. Hindistann kuzey dousunda yaayan Buda iin tarihiler M.. 560-480 yllar
konusunda birleirler. Budann yaad dnem, Hindistanda alkantlarn ve dini araylarn
olduu bir dnemdir. Buda, nceleri Brahmancln baz dini uygulamalarna tepki duydu.
Brahmanclkn baz dini uygulamalarna tepki olarak dodu. Ayn dnemde baka dinsel
retiler de ortaya kt; bunlar arasnda zellikle Yazg (Niyati) nn nemini vurgulayan
acivikalarn ve ruhu maddeden kurtarma gereklilii stnde duran, ileci cainlerin dinleri
nemlidir;ruh (Purusa) ve madde (Prakriti), ikilii stnde duran Samkhya Mezhebi ise, daha o
dnemde Hint dncesini etkilemeye balamt; tefekkr (Dhyana) erevesinde yeralan Yoga
ise, ruhaniliin en yaygn biimi idi. Buda gibi, baz dnrler de araya girmilerdi. Aray
ierisindeki Acivikalar, kaderin nemi zerinde durdular. Cainler ise ruhu maddeden kurtarmak
gerektiini dndler. Kurtulu iin de ileli bir yaam setiler. Samkhya mezhebi ise, ruh ve
madde ikiliinin zerinde durdu. Bu anlay Hint dncesini daha ok etkiledi. Yoga ise,
tefekkr dncesini ne kard ve ruhaniliin en yaygn biimini oluturdu.
Budaya gre her varlk, doum ve lm evriminden kurtulamaz. nsan varl acldr. Bu
aclarn kayna ise nefis, yani arzulardr. O halde acnn stesinden gelebilmek iin acy yenmek
gerekir. Buda insanlara arzuyu yenmenin yollarn yle sralar: Doru gr, doru karar, doru
ve iyi sz, doru davran, doru i, doru aba, doru hafza ve doru gzlem. nsan yalnzln
sevince dntrmelidir. huzuru elde etmek iin tefekkr etmelidir. Bedeni mutlulua
kavuturmak iin ise, dnceleri younlatrmak gerekir. Buda, btn bunlarn sonunda insann,
mutlulua ve mutsuzlua kar ilgisiz hale geleceini syler.
Budizmde yaamn son hedefi Nirvanadr (Nibbana). Her insan gemite baka yaamlar
srmtr. ldkten sonra tekrar baka bir vcutta dirilecektir. Nirvana son diriliten sonra
ulalacak durumdur. nsann sonraki hayatnda bana gelecekler, nceki hayatnda yaptklarnn
dl veya cezas olacaktr. nsan daha nce dnyaya gelip gelmediini bilemeyeceinden, bu
hayatnda gelecek yaamn dnmelidir. te Buda, gelecek hayatlarnda insanlarn Nirvanaya
ulaabilmeleri iin retisini gelitirdi.
Buda retisi sonraki yzyllarda kuzeye ve douya doru yayld. Bu genileme birbirinden ok
farkl yorumlar da beraberinde getirdi. Ancak Budizm, doduu yer olan Hindistanda geriledi.
Blge halk belirli bir kurucusu olmayan eski bir anlay olan Hinduculua doru kayma balad.
Trk Akhunlarn V. yzylda Hindistana gelmeleri Budizmdeki gerilemeyi hzlandrd. Daha
sonra ise yine Trk olan Gaznelilerin, XII. asrda Hindistan fethetmeleri sonrasnda Buda dini
aznla dt.
in, Tibet, Birmanya, Tayland, Vietnam, Japonya gibi lkelerde ise Buda retisini anlatan
okullar ald. Bu okullarda her devlet kendi yorumunu gelitirdi. Trk boylarndan inde
egemenlik sren Tabgalar, Budizmi kabul ettiler ve inde yaylmasn saladlar. Hunlar ve
Gktrkler arasnda da benimsendi fakat etkili olamad. Budizmin en etkili olduu Trk boyu
Uygurlardr. Uygurlar, VIII. yzyln ilk yarsnda Budizmden nemli eviriler yaptlar. Budaya
Burkan, Budizme Burkanclk dediler. retideki bir ok kavram Trkeletirdiler.
Uygurlar Buda retisinde o kadar ok eviri yaptlar ki, Budann orijinal dilleri olan Sanskrite
ve Praktrita dilinde yazlm eserler gnmze ulamad iin, bu dinin retilerini anlamakta
Uygur eserlerinden yararlanlmaktadr. Uygurlar XIV. yzylda Mslmanl tamamen kabul
edene kadar, Budizm kendine yer buldu. Dier uluslarda ise gnmze kadar srd.
YOGA: Buddha kelimesinin Sanskrite karl Yogadr. Yoga gerek Hindu Dinlerinin ve
gerekse Felsefesinin en karekteristik bir hususiyetini tekil eder. Budist bir rahibin en
karakteristik zellii, onun eski dini bir takm merasimlerden, aile ve 'kast'na kar olan
balardan ve iine olan rabtasndan kurtulmak tam manasyla serbest olmak istemesi keyfiyeti
idi.
O, ban alp Cangllara ekilir ve tm insanlktan, insanln adetlerinden ve tasavvurlarndan
uzak kalmak ve esaret zinciri sayd bu balar zmek isterdi. te Yoga da, byle bir hrriyet
arzusunun yerine getirilmesi ve bu gibi bir atein sndrlmesi demekti.
NRVANA: Budizm Dininin yegane gayesi, bu dnya straplarndan 'kurtulu'tur. Bu manay
ifade eden ve seyrek olarak Brahmanlar tarafndan da kullanlm olan bu kelimenin tercmesi
'snmek'tir. Bir alevin snmesi gibi insan straplarnn da dinmesi bir sntr. Bu tabir, Budizm
Tarihi ierisinde byk bir neme sahiptir.
Budizm'in Ahlak Anlay: Buddhann ahlak kaideleri, mutlak bir otoriteye dayanmaya imkan
vermez. Bu dsturlar, Allahn emirleri deillerdir. yi olan kimse, iyiliin karln kendi iyi
iinde, kurtuluunda bulur. Ahlaki kemlin ilk art olarak saylm olan 'Doruluk' aadaki
dstrlarda ifade edilmitir:
Can tayan varlklar ldrmemek
Kendisine ait olmayan bir eyi almamak, almamak
Zina etmemek
Yalan sylememek
ki kullanmamak
Bu kidelere tm Budistler uymak mecburiyetinde idiler. Rahipler, bunlardan baka mutlak bir
surette konforlu bir yaaytan zevklerden uzak durmak, dnya ileri ile uramamak
durumundadrlar.
Budizm'de badet: Eski cemaatin tek merasimi, her kazada bulunan rahiplerin ayda iki defa,
ayba ve ayn 14. gnlerinde 'Oru Gn' iin toplanmalarndan ibarettir. Budistler iin kurtulu
veya lm karar veren tek bir makam vardr ki; o da bir insann kendi vicdandr. Budizmde tek
ibadet, btn kardelerce, dini yaayn vazifeleri ifa edilip edilmediinin bir nevi murkebesi
demek olan Oru Gn yaplan Alen ve resmi itiraftr. Patimokkha denilen bu merasim, on be
gnde bir yaplr. Pavarana adl, ylda bir kez yaplan basit bir merasim daha vardr ki aylk
yamur mevsiminin sonunda gezgincilie klmadan nce bir toplant yaplr. Bu toplantda
rahipler, bir yl zarfnda iledikleri bir gnah olup olmadn mminlere sorar. Her iki toplant da
Budizmin muntazam ve mterek ibadetleridir. (38)
Budizm ile Uygurlarn atmas:
Gktrk Devleti zayflaynca, Orhun ile Selenga Nehirlerinde oturan ve Uygur adn tayan,
Tongra, Bugu, Bayrku gibi kabileler bir bakann buyruu altnda toplandlar. Reislerinin
nvan, Gktrklerde ve daha sonra Karahanllar anda, kk bir memuriyet olarak grlen
rkin idi.
Kendisinin ahsi nvannn da Tigin olmas ok muhtemeldi. Bu rkinin Pu-sa adl bir olu
vard. Bu ad, Budann adndan baka bir ey deildi. Buda dininin ilk tesirlerini gstermesi
bakmndan da bu Uygur bakan, ayr bir neme sahiptir. Buda Dinine giren Uygurlar, eski
Trk inanlarn brakamamlard. in elisi Wang Yen-te, Uygurlarn dini hayatlar hakknda
verdii bilgilerde; Uygurlarn ylda iki defa yere kurban verdiklerini, k mevsimini trenlerle
kutladklarn, kt ruhlar uzaklatrmak iin altn ve gm kaplar iine koyduklar sular
birbirlerine serptiklerini anlatmaktadr. Bu adetlerden Yere kurban kesme, k mevsimini korku
ile kutlama ve su serperek kt ruhlardan temizlenme eski Trk inanlarna uymaktadrlar. Bu
trenler, gnmzdeki amanizmde de vardr.
Wang Yen-te, Uygur zenginlerinin at eti, fakirlerinin ise koyun ve rdek eti yediklerini bizlere
bildirmektedir. Bu haber de Uygurlarn eski atl gebe annelerini unutmadklarn ve hala at
eti yediklerini gstermektedir. Mani ve Buda dinlerinin et yemeini yasak etmesine ramen,
Uygurlarn at yemee devam etmeleri nemli bir husustur.
Elinin verdii bilgilere gre Uygurlar, ilkbahar olunca hep bir araya gelerek toplanrlar, sonra
Buda mabetlerine giderler, bu ziyaret esnasnda ou atlara biner, grdkleri eylere ok atarlar ve
onlar mzraklarlard. Bu hareketleri ile kt ruhlar defettiklerine inanrlard. Yani Uygurlar,
hareketsiz ve mistik Buda trenlerini sava talimi haline getirmilerdi. Turfan ehrinde Buda
mabetlerinin says fazlayd.
Yine inli eliye gre, Uygur erkeklerinin en ok holandklar ey, ata binme ve ok atma
talimleri yapma idi. Buda ve Mani dinini kabul eden Uygurlarn artk savalklar kalmamt.
Fakat eski alkanlklarn, bir spor eklinde olsun devam ettirmeyi de unutmamlard.
Uygur Devletinin resmi dini szde Buda Dini idi. Uygurlarn eitli balar kurduklar in ve
Hindistan gibi zengin ve byk lkelerin devlet dini de yine Budizm idi. yle anlalyor ki
Uygurlar, bu byk memleketlerden eitli faydalar salyorlar d. Bu nedenle Uygurlar, Buda
Dinini kabul etmiler ve adeta devlete onun ncln yapar olmulard. Fakat millete
toplanarak, ok atma ve mzrak talimleri yapma yolu ile Buda tapnaklarnda tapnma, Budistler
dnyasnn hibir yerinde grlmeyen olaylard. Uygurlar, eski Trk inanlarna olduu kadar,
ok eskiden denedikleri Mani ve Zerdtlk yani atee tapma dinlerine kar olan sayglarn da
henz yitirmemilerdi. Bunun iin de, Budann din dzenine kalpten inananlar olduka az
gibiydi.
BUDZMN UYGUR EDEBYATINA ETKLER
Koo ve Kansu Uygurlar arasnda en yaygn din Budizm olduu iin bu dinle ilgili edebiyat
teki dinlerin edebiyatna gre daha fazla gelimitir. Budist Uygurlardan yalnzca yazmalar
deil, matbu eserler ve yaztlar da kalmtr. Bask teknii inlilerden alnmtr. Basklarn
hepsi ge dnemdendir ( XIII. Yy ve daha sonra ). Yazma kitaplarn biimleri in ve Hint
kitaplarna benzer. Nadir olarak ve ge dnemden kalm birka yazma bugn kullandmz
kitaplar gibi formalar halinde ve ortadan dikilidir.
Budist metinlerinin byk blm ince, Tibete, Sanskrite, Toharca, Toharca B ( Ksen Dili )
ve Sodcadan yaplm tercmelerdir. imdiye kadar teki dillerde tespit edilememi olan
Uygurca metinler de vardr. Bunlarn Uygurca orijinal eserler olduu sanlmaktadr.
Aliterasyonlu iirlerin ise byk bir ksm orijinaldir. Uygurcaya ilk evrilen eserlerin, ok
byk bir blm elde bulunan Maitrisimit olduu sanlmaktadr. A. Von Gabain tarafndan
orijinal byklkte tpkbasm yaynlanm olan bu eserin metnini nereden inasi Tekin,
Maitrisimitin VIII. yyn ilk yarsnda, yani Uygurlarn bozkr kaanl dneminde Trkeye
evrilmi olduu inancndadr. Ayn eserin 1959da Hamide bulunmu olan nshalar ( 293
yaprak ) ksmen neredilmitir. Maitrisimit Maitreya Bodhisattva ile karlama Sanskrit
aslndan Toharcaya, Toharcasndan da Elbalkl Prajnarakita adl bir Uygur rahibi tarafndan
Uygurcaya evrilmi byk bir eserdir. Sanskrit asl bilinmemektedir. Toharcasndan da ancak
baz nshalar bulunmaktadr. Uygurcasnda krn ( gsteri, temsil ) diye nitelendirilen
Maitrisimit, sahne eseri olarak hazrlanmtr.
Budizmi halka sevdirmek, dini heyecan yaratmak iin kaleme alnm olan, gemiteki Buda ve
Bodhisattvalarn bandan geenleri anlatan Avadana ve Jataka hikyeleri Uygurcaya Toharca,
Ksen Dili ve inceden evrilmitir. Konu, anlatm ve alanmak istenen dini lk asndan
herkesin anlayabilecei ldedir. teki canllarn esenlii iin kendini feda etme rnekleri
verilir. Anlatm basit olmakla birlikte canl ve dramatiktir. Bu tr hikyelerin de sahneye konmu
olduu sanlmaktadr. Bunlar arasnda en tannm olan birka kez yaynlanm bulunan yi
dnen kardele kt dnen karde hikyesi dir ( J. R. Hamilton, Le Conte bouddhigue du
bon et du mauvais prince en version ouigoure, Paris 1971; ayn metnin Trke yayn P.
Pelliotnun 1914teki bir almasndan aktarlmtr: H. N. Orkun, Prens Kalyanamkara ve
Papamkara hikyesinin Uygurcas, stanbul 1940 ). Sadaprarudita ile Dharmodgata bodhisattva
Hikyesi, ge dnemde inceden evrilmi eserlerdendir.
Uygurcaya evrilmi metinler arasnda en nemlilerinden biri de, X. yyda Bebalkl ngko
Seli Tutung adl Uygur bilgininin inceden evirdii Suvarnaprabhasa-sutradr. Trke ad,
Altun Yaruk ( Altn Ik ) olan bu eser, uanda Leningradda bulunan bir yazmas 1687de kopya
edilmi olup hemen hemen eksiksizdir. Ayn eserin Berlin nshasnda da hibiri tam olmayan 6
ayr nshas bulunmaktadr. Altun Yaruk, Radloff ve Malov tarafndan Uygur harfleriyle yeniden
baslm ve Almancaya evrilmitir ( W. Radloff- S. E. Malov, Suvarnaprabhasa, Petersburg
1913, 1930 ). Ancak bu, yeterli ve gvenilir bir tercme deildir.
Budann vaazlarn konu alan Sutralar ve bunlarn yorumu niteliindeki klasik metinlerden
birounun Uygurcaya evrilmi olduu anlalmaktadr. Bunlarn byk bir ksm kaybolmu,
bazlarnn ise bugne ancak bir veya birka blm, bazen sadece birka yaprak kalmtr. Bu
eserlerden bazlar; Vimalakirtinirdesa-sutra, Prajnaparamithrdaya-sutra, Amitabha-sutra,
Agama-sutra, Mahamayuri-sutra dr. Sekiz Ykmek ( Sekiz Yn ) ince bir eserin kelimesi
kelimesine evirisidir. Deiik koleksiyonlarda birok yazma ve basma nshas bulunan bu metin
de sonradan uydurulmu bir Sutradr. zerinde en ok yayn yaplan Uygurca metinlerdendir.
Rahiplerin manastrdaki hayatn dzenleyen kurallar anlatan Vinaya trndeki eserlerin
Uygurcaya evrilip evrilmedii kesin olarak bilinmemektedir. Berlinde bulunan iki dilde
yazlm bir nshada rahiplere elbise giydirilirken yaplan trende Sanskrit Dili ile sylenecek
cmleler Uygurca metin ierisinde verilmitir.
VII. yy. banda Hindistana byk bir seyahat yapm olan inli rahip Hsan Tsangn
rencileri Huei-li ve Yen-tsung tarafndan yazlan ince biyografisini, X. yyda Uygur bilgini
ngko Seli Tutung Trkeye evirmitir. Bir ksm eksik olan bu byk eserin bir yazmasna ait
paralar Pekin, Paris ve Leningrad koleksiyonlarnda bulunmaktadr. Berlinde de baka bir
yazmasnn tek bir paras bulunmaktadr. Uygurca evirinin baz blmleri ilenmi ve
yaynlanmtr.
eitli vesilelerle dikilmi olan Budist yaztlarndan baz tarihi bilgiler kartlabildii gibi,
bunlar ayn zamanda edebi metinler olarak da deer tar. Mesela, 1933 sralarnda Kansuda
Wuwei ehrinin 15 km. kuzeyinde toprak altndan kartlm olan ince-Uygurca iki dilli bir
yazt Moollar dneminden kalmadr ve Koo dikutlarnn hatrasna dikilmitir. XIX. yy.
sonlarndan beri varl bilinen Ch-yung-kuan stupas yaztlar Moolca, Tibete, ince,
Tanguta ve Uygurca olmak zere 5 dilde yazlmtr. Buradaki Uygurca yazt ilk nce W.
Radloff okumaya almtr ( W. Radloff, Note preliminaire sur linscription de Kin-yong-koan,
Journal Asiatigue 1894 ). Aliterasyonlu drtlklerden oluan bu yaztta stupa yaptrmann
sevaplar anlatlr, daha nce stupalar yaptrm hkmdarlardan vgyle sz edilir ve Ch-yung-
kuan stupasn yaptran Mool mparatoru Toga Temre, ailesine, Budist cemaatine, btn
canllara hayr dualar edilir. Stupa 1343-1345 yllar arasnda ina edilmi olduuna gre bu
Uygurca yazt XIV. yy ortasndan kalmtr ve bugn iin bilinen en ge Uygurca yazttr.
Trk mimarisinde Budist tapnaklar Uygurlardan nceki Trklerde de mevcuttu. Nitekim bir
dnemi Gktrklere denk den ve Trk izlerini tayan Ak-Beim ehrinde tipik zellikleriyle
Budist tapnaklar yer almaktayd. Ancak Budist ve Maniheist tapnaklarn asl geliimini
Uygurlar zamannda oldu.
Uygur Budist mimarisinde gelien stupalar ilhamn yurt tipi adrlardan almtr. Bylece
hem bu stupa ekli hem de yurt tipi adrlar ve hatta kurganlar slamiyetten sonraki Trk
mimarisindeki mezar antlarnn esasn oluturur. slamiyet sonras Trk mimarisinde soan
kubbe denilen ift cidarl kubbe ise, lotus kubbeye dayanmaktadr. Bu kubbe tipi de ilk kez
Uygur stupalar ile balamtr. Klasik Uygur Tarznn en gzel rnekleri olan Bezeklik maara
tapnaklar, Murtuk Vadisinde, Kzl Da mevkiinde kayalara oyulmu 40 tapnaktan meydana
gelmitir. Bu tapnaklarn genel plan, en ite yer alan ve yalnz rahiplerin girebildii ve tapnlan
Buddha ya da dier bir heykelin bulunduu i tapnak ile bunun etrafndaki dehliz ve ikinci
derecede meknlardan olumaktayd. Bu mabetlerin duvarlar youn bir ekilde yaplm
freskolarla tezyin edilmitir. Bezeklik ad da buradan gelmektedir.
Uygur Sanat Trk resim ve heykel sanatnn en zengin rnlerinden birini ihtiva etmektedir.
Heykel ve resimlerden oluan tertiplere kinat tasavvurlar ilham veriyordu. Merkezi bir
ahsiyetin, ounlukla bir Burkann tasviri etrafna, dierleri kendilerine atfolunan ynlere ve
mertebelere gre diziliyordu. Burkan, dini metinlerin gzellik lks, Tabga dneminde
Sanskriteden evrilmi ve Tabgalarn, yani Trke konuan boylarn grnne benzetilmi
ekilde yanstlmt: Pembe beyaz bir ehre; inlilere gre inli olmayan ve Tabgalarn
zellii olan ince ve uzun burun (inlilerin burnu kk ve ezik idi) ki buna Kagar kval
burun demektedir.
Uygur atalarnn, Sibir ilinde, mezar abidelerinde dikili talara izdikleri, yar hayvani sitilinde
ruh tasvirlerinin hatras, Burkan muhafz bir mabut saylan vajrapani (elmas grz tayan)
ikonografisinde ve dier yeryz veya yeralt ruhlar tasvirlerinde yaamakta idi. Yar hayvani
yz sitilli yeralt ruhlar, yek, igek gibi adlar ile anlyor, hastalk ve baka felaketler getiren
varlklar saylyordu. Kzetkiciler ve maiyetleri, bunlar kovmak zere ayinlerde anlyordu.
Teknik bakmdan Uygur Sanat, Kengeres ve Tabga geleneklerinden alnm, kendine zg
usuller gelitirmiti. Bunlar hem kalntlardan, hem de metinlerden karlmaktadr. Bozkr Trk
sanatnda ta ve madeni heykel yapld halde Dou Trkistanda ta nadir olduundan toprak
karmlar, zellikle amur tercih ediliyordu. Heykeller kalp iinde ekil alp boyanyordu. (39)
Budizm'de de, bata belirttiimiz gibi bir kurtarc Mesih beklentisi vardr. Buda, kendisinden
1000 yl kadar sonra gelecek ve tm alemlere rahmet olacak Metteyya (Maitreya) ile dinini
tamamlayacan ifade etmitir. Bu konuyla ilgili farkl lkelere ait baz Budist kaynaklar u
ekildedir:
Burma kaynaklarnda:
Buda, Sariputta'ya yle dedi: Bizim devrimiz mutlu bir devirdir. nder zamanmzda yaad:
Kakusanda, Kanogama ve Kasapa. Ulu Buda benim ama benden sonra Metteya geliyor. Bu mutlu
a devam ederken onun yllarnn says tkenmeden nce bu Buda "Ulu denen Metteya, tm
insanlarn nderi gelecektir." (40)
Seylan kaynaklarndan:
Ben yeryzne gelen ilk Buda deilim, son da deilim. Zaman iinde dnyaya bir baka Buda
gelir ki bu kii kutsal kla tam aydnlanm, davranlar hikmet dolu, hayrl, ei olmayan
birisidir... Size benim akladm aklar. Dinini ve amacn bildirir. Benim ilan ettiim gibi saf
ve hakiki dini tebli eder. Onun talebelerinin says binlerce olur halbuki benim yzlercedir. O
Metteya olarak bilinecektir.(41)
M 6. yzylda Hindistanda ortaya kan Budizm, Hindistann dnda M 3. yzylda
yaylmaya balam; Baktriya ve Gandharada mekn tutmu; sonra Orta Asyaya, ine, 372den
sonra Koreye uzanm; Tibete yerlemesi ancak 8. yzylda olmutur. Bir ksm bilginlerin
aykr grne ramen, Kprlnn Trk asll olduklarn ve Sakalara kartklarn bildirdii
Yeiler (42), MS 1. yzyln ortalarnda Sind ve Pencap sonra da btn Kuzey Hindistan ele
geirerek Kuan hanedann tesis etmilerdir. Bunlar, Asyada ve hatt inde Budizmin
yayclar olmulardr. Kuan Kral, I. Kanka dneminde (MS 2. yzyln balarnda) Budizm,
Gandhara ve Baktriyadan Harizm ve Sodiyanaya gemitir. Ancak Bat Trkistanda Budizm,
Sasanilerin destekledii Zerdtlik ve Mani Dini karsnda pek tutunamam; Dou Trkistann
yerleik evrelerinde kendine daha uygun muhitler elde etmi; Budist klliyeler ine doru
uzanan kervan yollar boyunca dikilerek, faaliyetlerini asrlarca srdrmlerdir. Gneye doru
uzanan kervan yolu zerinde Hotan ve Miran; kuzeye giden yol boyunca ise Tumuk ve Kua
ehirlerinde, 3.-4. yzyllardan itibaren kurulmaya balayan, Vihara (Trke Vihar) denilen
Budist manastrlarnda Toyin denilen Budist rahipler, bu dinin propagandalarn
yapmlardr.(42) Buhara ehri aslnda adn bu manastrlardan almakta ve anlalan zellikle
Gktrler zamannda orada bir ok Budist manastr bulunmaktadr. Trkler, Buda heykellerine
Burkan ve tapnaklarna da Burkan evi demektedirler. Anlalan bu da, Viharadan
gelmektedir. (43)
Trklerin arasnda Budizmin daha ok Mahayana kolu (= Ulug klng) ile Lamaizm
yaylmtr. Ancak Hinayana kolunun da faaliyetleri grlmtr. Daha ok ferd bir kurtulu
felsefesi eklinde anlalan Hinayanadan farkl olarak Mahayana Budizmi, Trk kozmolojisinin
esasn oluturan niversalizmin etkilerini gl ekilde barndran bir toplum dini olmak
eilimindedir. niversalizmin merkeziyeti kinat telakksinin etkisiyle Mahayana mezhebi,
dnya hkmdarnn dnyann merkezindeki yerine Budizmdeki tarih Burkan Sakyamuninin
ahsiyetini yerletirmitir. Bylece Budist azizler hkmdarlar mertebesine ykseltilmi ve
Budistlerin murakabe iin oturu tarzlar, Asyada Trk hkmdarlarnn bada kurarak
oturuunu model almtr. Nihayet eski Trk dinindeki Gk-Tanr inanc ve atalar kltne bal
olarak hakana atfedilen semav ve kutsal zellik, Mahayana Budizminde, Burkan Kutuna namzet
ve insanln kurtarcs bir mukaddes bodhisattva-hkmdar tipinin menkbelerde yer almasna
imkn vermitir. Nitekim bu mukaddes Buda-hkmdar anlay Gktrk dnemindeki Trk
Budizminde de yer alm ve Gktrk Kaanlarnn 6. yzylda Budizmi kabuln anlatan Bugut
Yaztnda, atas Bumin Kaann ruhundan emir alan Taspar Kaan, bu tarih kararn manev
ykn, atalar kltne dayandrarak yklenmek yolunu semitir.
Mahayana Budizmi, 7. yzyldan itibarenm eski parlakln kaybetmeye balam ve Orta
Asyada Trklerin arasnda, 10. yzyldan itibaren slmiyetin hzla yaylmas karsnda silinme
yolunu tutmutur.
Buna karlk, Budizmin bir baka kolu olan Lamanizm, MS 13. ve 16. yzyllarda iki ayr dalga
halinde Moolistanda yer etmi ve bu erevede baz Trk boylarn etkilemeyi baarmtr.
Temelini tek Tanr inancnn oluturduu Gk-Tanr Dinine mensup olan Hunlarn (44) 4.
yzylda baz boylar Budizmi kabul etmilerdi. Bilhassa Dou Hunlar, in kltr iinde
erimemek amac ile Budizmi benimsiyor ve yaymaa alyordu. Bu hususta en ok gayret
gsterenler, inlilerin Ch-ch dedii Hunlar ve ounluunu Trk olarak bildiimiz
Tabgalar idi. Hunlarn Budizm ile temasa getii ilk evrelerden birinin Hotan olduu
bilinmektedir. inlilerin Anyang-Hou diye and Hun beyi Ch-ch, Hotanda Gomati
manastrnda yetimiti. Budist bideler ina eden Hun beyleri ve sanatkrlar, eserlerini hem
inin hem de Altay kavimlerinin kltr miras ile zenginletirip derin din hislerini ifade eden
yeni bir Budist sanat slbunu da meydana getirmilerdi.(45)
inde devlet kurmu olan Hun liderleri Konfyanizm ve Taoizmi pek anlamyorlard. Bu
nedenle, yabanc Buda rahiplerine daha ok deer veriyor, saraylar bu gibi yabanclarla dolup
tayordu.
Hunlarn doudaki boylar Budizmi siyas nedenlerle ve zellikle de inin kltrel etkisine kar
kendi kltrlerini korumak iin kabul etmilerdi. Zira M 2. yzyllarda Hunlarda Gk-Tanr
inancnn olduunu gryoruz.(46) Hatt Ouzhan (Mete) muhtemelen (M 2. yy.) put
ibadetinin ba dman idi. Putlara tapanlara kar byk mcadele vermi, putperestlie dnen
babasna kar cephe alm ve onu tasfiye ederek, eski dini yeniden kurmutu.(47) Metenin eski
inanlar hakim klma hareketi, kendi dini inanlarna balln bir ifadesidir. eitli
dnemlerde grlen yabanc dinlerin kabulnde ise, yukarda da belirtildii gibi anlalan daha
ok siyas nedenler rol oynamtr.
inlilerin T'oba dedikleri topluluu Trkler, Tabga diye adlandryorlard.(48) Orhun
Kitabelerinde sk sk ad geen ve Gktrkler yolu ile Bizans kaynaklarna da intikal eden
Tabga kelimesi in anlamna geliyordu. nk Gktrklerin ilk zamanlarnda Trklerde
byk tannan bu slale inde hkm sryordu. Aslnda Trke olan ulu, muhterem ve sayg
deer mnsn ifade eden Tabga kelimesi, bilindii gibi, baz Karahanl hkmdarlar
tarafndan da nvan olarak kullanlmtr.(49)
Tabgalar, Buda dini ve in kltrnn etkisi ile, Trk atalarnn kudretli asker vasfn
kaybetmilerdi. (50) Budizmin hamisi durumuna gelen Tabgalar, bu dinin etkisiyle inin eski
ve ince kltrnn cazibesine kaplmlard.(51) Mill his ve duygularn kaybeden Tabgalar,
yerli in halknn balarna at iktisad ve sosyal problemlerden dolay gittike siyas ve
iktisad gc kaybetti. 534e doru Dou ve Kuzey veya Bat Weileri olarak ikiye ayrlp
ksa zaman sonra btn topraklar inli hanedanlara intikal etti. (52)
Asya Byk Hun mparadorluundan sonra Trk tarih ve kltrnn en byk miraslar olan
Gktrklerin (552-745) din tarihine Gk-Tanr dini hkimdir. Fakat, Dou Hunlar gibi,
Gktrklerin de ksa bir sre Budizmi siyas nedenler ile kabul ettikleri bilinmektedir. Mu-kan
(552-572) ve To-pa (Taspar) Kaann (572-581) bu dini bir yandan in Konfyanzminin,
dier yandan da Bizanstan ilerleyen Hristiyanln kltrel nfuzunun nne gemek iin kabul
etmi olabilecei dnlmektedir.(53) Gktrklerde Budizm, Mu-kan ve To-pa Kaan
dnemlerinde himaye grmeye balam, hatt, Gandharal Budist rahibi Jinagupta To-pa
Kaann yannda on sene kalm ve kaan, bu rahibin mridi olmutur. (54) Nitekim To-pa
Kaann (572-581) ad geen Budist rahibin telkinleri ile, Buda mabedi ve heykeli yaptrd ve
bu sayede hkmdarlnn ykseleceine inand rivayet ediliyorsa da, bu hadisenin Budizmin
yayl bakmndan Trklerde bir etkide bulunduunu tesbit etmek imknszdr. (55) Hi
phesiz Budizmin Gktrk saraylarna kadar girmesinde Budist rahiplerin byk rol olmutur.
Budizmin Trklerin arasnda yaylmasnda rol oynayan unsurlardan birinin de Sodlular olduu
anlalmaktadr. Trkler, Sodlular sefaret ve diplomatik faaliyetlerde kullandlar. Bu arada
onlar, Sodlu Budistlerden de ister istemez etkilendiler. Bu durumu, 581lerde I. Gktrk
Kaanlnda Trk Kaan iin Sod dilinde ve Sod yazs ile yazlan Bugut Yaztnda grmek
mmkndr. Hakikaten Taspar Kaan adna dikilen bu yaztta ... ve o buyurdu: Yeni byk bir
Samgha (budist cemaati) meydana getir (56). Nitekim, Taspar Kaan fatra (Burkann ksesi)
ve Arslan gibi Budist nvanlar alm; Stralar Trkeye tercme ettirmi ve mukaddes Budist
heykellerini, yazma eserleri ve azizlerin kalntlarn muhafaza etmek amacyla ediz ev denilen
kuleler yaptrmtr. Bugut Yazt onun kaanln merkezine kd denen bir byk klliye
ina ettirdiini haber vermektedir.
Gktrkler zamannda Buhara ve Belh Budizmin merkezi olmu; 630larda buralar ziyaret eden
Budist hac Hiuten Tsang pek ok Buda tapnana, Viharalara ve rahiplere rastlamt. Nitekim
slm istilas srasnda Buhara yaknlarnda bir ticaret merkezi olan Beykent ehri alndnda,
Budist mabetlerinden ok sayda gm putlar ve mcevherat ele geirilmiti. Haccac zamannda
Belh, Kandahar ve Bamyann fethini mteakip, mabed ve manstrlardan ok miktarda altndan
Buda heykelleri ve mcevherat ele geirildi. (58)
Budizmin, Gktrklerin egemenlii altndaki topraklara girmesinin bir dier sebebi ticaret
yollarnn gelimi olmasdr. nk bu yollar ticaretle uraanlarn yan sra, gezginci rahipler
de kullanmlardr. Hatt sadece Budist rahipler deil, dier yabanc dinlerin misyonerleri de bu
coraf blgede rahatlkla dolayor ve dinlerini yaymaya alyorlard. (59) Bahar aylar gelince
ehirde oturanlar gruplar halinde toplanr ve Buda mbedlerini ziyaret etmek iin geziler
dzenlerlerdi. Bu gezintilere katlanlarn biroklar atlara biner, ok ve yaylarn kuanr,
avlanmaya karlard.(60) Ayrca kurban ayini iin zel trenler yaplrd. Hakan da dinin ba
rahibi idi.(61) Budizmin inan siteminde hibir canly ldrmeme ve kan aktmama prensibi
vardr. Trkler benimsedikleri her dinin ierisinde kendi rf, det ve geleneklerini devam
ettirmilerdir.
Nitekim 8. asrda Bilge Kaan bir ara (716-734) Orhunda etraf surlar ile evrili bir ehir
yaptrp iinde Tao ve Buda mabedleri kurdurmak istemiti. Bu dncesini veziri ve kaynpederi
Tonyukuka ilettii zaman Tonyukuk ona:
Bu olmaz! nk Trkler sayca ok azdr. indeki nfusun yzde biri kadar dahi deildir.
Buna ramen biz, ine kar hep baar ile kar koyduk. Biz buna kredelim. Biz, sular ve
otlaklar takip ederek dolayoruz. Bununla beraber halkmzn hepsi de sava alanlarna kyor,
zayf olduumuz zaman da dalara ve derin vadilere gidiyoruz. Eer etraf surlarla evrili ehirler
yaparsak kendimizi hapsetmi oluruz. Buda ve Tao dinleri ise insanlara yumuaklk ve miskinlik
verir. Bu sebeple Trklerin yaaylarna ve sava ruhlarna uygun gelmez. inlilerin karsnda
malup oluruz. Bu nedenle bu mbedleri yapamayz (62)
demiti. Bilge Kaan da bu tavsiyeleri doru bulmu ve grnden vazgemiti.
Dou Gktrk kaanlarndan Mukan (552-572) ve olu Topa (572-581); Bat Gktrk
Hakanlnda Tong-Yabgu (618-630) (63) kaanlarn dnemlerinde Budizm himaye grmtr.
Ksa bir Budizm dnemi geiren Gktrkler, in kltrne gsterdikleri tepkiyi, indeki dinlere
kar da gstermilerdir. Mill kltrlerinin dorultusunda, kendi kozmogonik dnce
sistemlerini ve din terminolojilerini kurmulardr. Bu durumu ak bir ekilde Orhun
Abidelerinde grebiliriz. nk, Orhun Abidelerinde eski Trk dini terminolojisine ait
kavramlarn ska kullanlmasna ramen Budizme ait tek bir kavram bile kullanlmamtr. (64)
Karluklarn (766-840) Saysan gl ile Alagl arasnda kalan Tarbagatay blgesinde yaad
bilinmektedir.
Karluklarda Budizmin varlna erken slm sfilerinden Belhli akikin bir Karluk iline
giderek, bir tapnakta yz ve ba tral olan al elbiselere brlm (Budist rahip grnl)
toyin denen bir rahip ile grmesinden reniyoruz. Belhli akikin bahsehtii tapnak vah
vadisinde Acna-Tepe Budist tapna olup, bir Trk blgesinde bulunuyordu. Ayrca, E. Esin,
Mesudiye dayanarak Karluk ili olan Fergana ve Kubada, 7-8. yzyllardan kalma bir Budist
tapnann bulunduunu, bu tapnan Trk uslubunu yanstmakla birlikte , Budist sanatnn
tantrik vechesinde bir zellie sahip olduunu ifade etmektedir. Trk tantrik Budist kltr
mteakiben Uygurlarda da kendisini gsterecek ve geliecektir (65)
Karluklarn aristokrat zmreleri arasnda yaylan Budizmin geni halk kitlelerine nfuz edip
etmedii ve onlarn kendi rf, det ve inanlar dorusunda yaamalarn hangi lde etkiledii
hususunda pek bir bilgimiz bulunmamaktadr. Anlalan Budizm daha ok aristokrat zmrelerin
arasnda kalm, ruh ve mizalarna uygun olmad iin gebelerin arasnda yaylamamtr.
Uygurlarn bir devlet olarak ortaya ktklar 745 senesinden nceki yaaylarna baktnz
zaman bunlarn Orhun ve Selenga nehirleri kylarndan Aral gl kysna kadar yayldklarn
grmekteyiz. Konar-ger olduklar iin bir yerde oturmayp, daima hareket halinde olan
Uygurlar, kendilerinden nce soydalar Hunlar ve Gktrklerin kltrel miras zerine
kurulmu, o mirasa sahip kmlardr.
Bilindii gibi Uygurlar, nceleri Gk-Tanr dini inancn, daha sonra da Budizm ve Maniheizm
gibi dinleri kabul etmilerdir. Aslnda Uygurlar inan alannda ok serbest davranmlar, abuk
din deitirmiler ve yeni kabul ettikleri dini de yaymak iin gayret gstermilerdir. (66) Uygur
kaan Bnn 763de Mani dinine girmesinden ok daha nceleri Gktrkler dneminden
itibaren Uygurlarda Budizmin tesirlerini grebiliriz. Mehur Uygur beylerinden biri olan Pu-sa
Bodhisattva, Budann adn tayordu.(67) Buda kelimesinin karl olan Burkan kelimesinin
ise Uygur diline ne zaman girdii belli deildir.
Uygur Budizmi, Tantrik Budizmin politeist eilimlerini monist-panteist bir yorumla dile
getirmektedir. Bir ksm aratrclar, bu monist-panteist grlerin, Trk-slm sufliinin
Vahdet-i Vcud tasavvurunu artrd kanaatindedirler. Zaten oradaki Klacakra tasavvuru,
Karahanl devri Trk edebiyatnda Evren ekline dnecektir. te yandan, politeist tantrik
Budizmin Uygurlarda monist eilimlere ynelmesi, Trklerdeki Tek Tanr inancnn yan sra, 9.
yzyl dolaylarnda Uygur Budizminin Karahanl Trk Mslmanl ile karlamas sonucu
meydana gelen etkileimlere de balanmaktadr. Uygur Budizminin gnl ve eren kavramlar
da slm sufliinin kavramlaryla paralellikler arz etmektedir.(68) Bilindii gibi, Uygurlar
Mahayana Budizmini ve hatt onun Tantrik kolunu benimsemiler ve bir sre bu dine hizmet
emilerdir. Bu sebeple Uygurlar arasnda yaylma gsteren Mahayana Budizmi Uygurlarn
geleneklerinde nemli bir deiiklie yol amamtr. Trklerin yabanc dinlere kar msamahal
davran ve bu dinleri merkez bir yaklamla kabul ve himaye etmeleri Uygur Trklerinde de
grlmtr. 832lerden itibaren i karklklarn had safhaya varmasnda (69) etkin din
yaplanmann ok byk rolnn olduu grlmektedir. 840 senesine gelindiinde bakent
Karabalgasun Krgz ordusu tarafndan kuatlm; son Uygur kaan Wu-cheih ldrlm ve
Uygur Devletine son verilmitir. Ancak Krgzlardan kurtulan Uygurlar, Tibet ve An-hsi
blgelerine g etmilerdi. Bu blgenin merkezi Kansu ehri idi. Bu nedenle burada devlet kuran
Uygurlara Kansu Uygurlar veya Sar Uygurlar denilmektedir. (70) Kansu ehri zellikle in ile
bugnk Dou Trkistan arasndaki ticaret yolu zerinde bulunuyordu. Uygurlar bu blgeye
gelmeden nce buras Tibetlilerin eline gemiti. Buraya yerleen Uygurlarn asker bakmdan
ok zayf olduklar kaydedilmektedir.(71) Kansu blgesinin en byk zellii, Budizmin en
fazla yaylm olduu bir yer olmasdr. nk Dun-huan (Bin Buda) maaralar, Tang-oh
rmann batsnda Kansudan Hamiye giden yolun beri tarafnda eski kaynak yeri olan An-
siden gney douya der. Bin Buda maaralar, M 111de in imparatorlarndan biri
tarafndan asker amalarla yaptrlmt. ok eski zamanlardan itibaren bu maaralara Budist
rahipler yerlemi ve burasn hem barnak, hem de mabed olarak kullanmlard. Uzak
yrelerden gelen Budist haclar, burasn bir toplant yeri olarak kullanyorlard. MS 5-6. yzylda
bu maaralara beyz tane daha eklendii, bylece maara saysnn bin veya bine yakn olduu
bildirilmektedir. (72) Sar Uygurlar, Orhundaki Uygurlar gibi adrlarda yayorlard. Gebe
ananeleri henz deimemiti. ehrin gneyindeki dalar, Uygurlarn, hayvan srlerine otlak
vazifesi gryordu. Uygurlarn, Mani ve Buda dinlerinin etkisi ile savalk ruhlar kaybolmutu.
Ancak ato Trklerinin yardmlaryla Sar Uygurlar, Tibet ve in aknlarna kar kendilerini
korumasn bilmilerdir.(73)
Mool istilasnn, Orta Asya Trk topluluklarnn Budizmle ilikileri asndan yeni gelimelere
yol at grlmektedir. 1212de Koo Uygur Kaanlnn Mool devletine iltihakndan sonra,
Budist Trk kltr Moollara nclk etti ve Uygur bahlar Moollar Budizme ektiler. Bu
arada onlar, Mool devletinin kltr ve sanat hayatnda belli bal mevkileri de elde ettiler.
Bylece Moollar, kltr dili olarak Trkeyi rendiler, Moolca da, Uygur harfleri ile
yazlmaktayd. Bu dnemde Moollar, Tantrik Budizmin etkisi altnda idiler. Nitekim, Kubilay
Han dneminde (1260-1294) bu etkiler daha da artmt. Ancak, 1269dan itibarn Kubilay
Hann Tibetin Lamaist Budizminin etkisine girmeye balamas, Uygur ilinde de bu etkilerin
kendini gstermesine yol at. gedey dneminde de bu ilikiler devam etti; ancak Moollar, asl
Tibet seferinden sonra Lamaizmin kesin etkisi altna girdiler. 15. yzylda slmiyet Uygur iline
eritiinde, orada Tibetliler ve Moollar gibi daha ibtida kavimlerin etkisi altnda tedinn etmi
bir Budizmle karlatlar. (74) Geri, 14. yzyldan itibaren Moollarn indeki hakimiyeti,
onlarn arasnda Budizmin etkilerini nisbeten krmt, ancak 16. yzyldan itibaren ve zellikle
de Altan Han dneminde (1507-1583), Tibetin dou blgelerine yaplan sefer, Moollarn
arasnda Budizmin yeniden canlanmasna yol am (75), btn bunlar Moollara yakn veya
onlarla daha ok i ie yaayan baz Trk boylarnn da Lamaist Budizmin etkisine girmeleri
sonucunu dourmutur. te bu ekilde 17. yzyln ikinci yarasnda, Lamaizm Tuva Trklerinin
arasna nfuz etmi; Hoton Trklerinin Moolistanda yaayan kesimi de Lamaizmin etkisinden
kendisini kurtaramamtr.
Bununla birlikte, Budizm, Orta Asyada Trklerin arasnda, slmiyet ile rekabet edememi ve
slm dininin Trklerin arasnda yaylmasna paralel olarak, baz izlerin dnda silinip gitmitir.
 7. Blm: Hindistan Dinleri ve ssann Etkisi
sa, henz bebek iken konuarak bakire annesi Meryemi kavmine kar mahup olmaktan
kurtarmt. Kuranda Meryem suresinde bu vaka net olarak anlatlr. Bu mucize, srail snrlarn
aarak Hindistana kadar ulat. Budann haber verdii bebei bekleyen Budistler, Allahn bu
bebekle konutuunu varsayarak Meryem ve say korumalar altna aldlar. Yahudi adetlerinde
bir ocuk 13 yana geldiinde hemen evlendiriliyordu. Ailesinin evlendirme basksndan kaan
sa, Budist rahiplerinin Hindistana gtrme teklifini kabul etti. 14 yanda Hindistann Sindh
blgesine, be nehir ve Rajputanaya geerek giden sa, Orsis topraklarnda Tanrlar Viassa
Krishnann bulunduu Taggannata vard. Benares blgesi iindeki Rajagriha / Tagganatda 6 yl
yaad.
Sudraslarla birlikte Brahman ve Kshatriyaslara kar mcadele etti. Allahn kullar arsnda fark
gzetmediini, hepsini sevdiini belirterek, Hindistanda kklemi Kast-Snflara ayrma
sistemine kar kt. Vedas ve Puranas adl tanrlarn reddetti. Tm peygamberlerin ortak davas
olan u retiyi anlatt: Allah, insana mesajn direkt, aracsz syler ve Ondan korkmasn ister,
baka Tanrya kulluk etmesinden holanmaz; nk Allah tektir ve tek g sahibidir. Bunun
zerine beyaz rahipler ve sava Sudraslar, Issay ldrmek iin Brahmanlarn suikastlar
gnderdiklerini haber verdi. Taggannatdan ayrlan gen ssa, Buda Gautamann dalar
tepesindeki diyarna tand. Buras Byk Buda Sakya Muninin doum yeriydi. Brahmanlara
kar mcadelede koyu Budistlerin merkeziydi.
Pali dilini renen Issa, Sudralarn kutsal kitab Suttas zerinde almaya balad. 6 yl sonra
Budistler arasnda Issann Budann kehanetde bulunduu Mesih olduu dncesi perinleti.
Daha sonra Himalaya dalarn aarak Nepala giden, aada Rajputana Vadisine inen ssa,
kamil insann nasl olmas gerektiini tm douya gsterdi. Pers dnyasnda tebli yapnca,
ateperest rahipler onun insanlar zerindeki etksinden endie ederek, Issay dinlemelerini
yasakladlar. ssann mucizeleri karsnda akna dndler, ona zarar vermeyeceklerini vaat
etmelerine karn, bir aka herkes uyurken Issay vahi ormanlarn iine vahi hayvanlar
tarafndan paralanmas iin braktlar. Allah tarafndan korunan Issaya hi bir hayvan
dokunmad ve ssa 29 yanda ran zerinden sraile dnd. (76)
1922de Ramakrishna bals Swami Abhedananda, Himalayalarda Himisde asl bulunan antik
belgenin kopyasn buldu. Kashmiri O Tibetti adl seyahat kitabnda, Himisde ve Rus yazar
Nicholas Notovitchin elde edip kitabnda yazd, Bengal diline eviriside bulunan 224 ayetlik
kutsal kitab yaymlad. 1925de aslen kule ustas ve bilim adam olan baka bir Rus Nicholas
Roerich, Himise gelerek Notovitchve ve Abhedanandann elindeki belgeyi grd. Ve seyahat
kitabna Issann efsanesini aynen geirdi. (77)
ISSANIN ETKSNDEK HNT DNLER
Hindistanda Hindu mistik yogo kltrnn nderi, 72 yandaki yal dini lider Sathya Sai Baba,
1998 ylnda milyonlarca taraftarna kendisini Allah tarafndan gnderilmi aziz olarak tantmaya
balad. lerinde ok sayda Batlnnda olduu takipileri hakknda kitaplar yazdlar. Paggy
Mason ve Ron Laing (Mason) tarafndan yazlan Sathya Sai Baba: Sevgi adl kitaplarnda Yuz
Asaf ( Issa) peygamber olarak niteleyip Rozabal, Srinagardaki mezar ve blgede yaayan
efsanesi hakknda geni bilgi sundu. Sathya Sai Babaya mezarda yatann gerekten sa olup
olmadn sorunca, Evet kesinlikte sa cevabn aldlar. Yogocularn mistik tasavvuf aleminde
seyahet eden sz-z doru insanlar olarak gren Hintliler Babann sznn doruluundan
kuku duymuyorlar. (78)
Issann Lahor seferine Hint kaynaklarnda deiniliyor. Deve zerinde gezen Kutsal Adam
olarak sembolize edilen ssa, Kemirden ayrlarak Hint beldelerine teblie gidiyordu. Pers diyar
gibi Batya gittii gibi Lahor, gibi dou uca da gitti. Benaresde Ajaininde rahipler onu ziyaret
edip, doruluuna ahit oluyordu. ssaya pheli yaklaan Brahman rahipleri dahi onu tatl dilli
bir lokum olarak tarif ediyor. zellikle ifa datcln sihir zanneden rahipler, bu ilmin srrn
soruyorlard. Ruhlar dnyasn nasl control ettiini, atee, suya ve topraa nasl sz geirdiini
anlatan Issa, balanma ve gnahlar af ettirme prensiplerini talim ediyordu. Ajaininde oturken,
Hint mzik vedanslarndan bir recital sunuldu. Issa, bu diyar kulaa ho gelen tatl ve vahi
mziklerin diyar olarak tanmlad. ssa, Lahorda sradan vatandalarla grp onlar
iyiletiriyor ve yardma muhtalarn elinden nasl tutacaklarn anlatyordu. Zengin olmadklarn,
ancak ellerindeki az muhtalarla paylaarak gelecek hayatlarnda zengin olacaklarn ifade
ediyordu. Ancak halkn zerindeki etkisini gren Brahmanlar, onu rahat brakmad, devesine
binerek Sinde gitti. (79)
Hindistanda din bir hayat tarzdr. Btn Hint geleneklerinin ayrlmaz bir parasdr. Birok
Hintli iin din, gnlk ilerden eitim ve politikaya kadar hayatn her safhasna nfuz etmitir.
Laik Hindistan, Hindu, slam, Hristiyanlk, Jainizm, Sihizm ve dier saysz dini gelenee ev
sahiplii yapar. Hindu en yaygn dindir ve nfusun %80i tarafndan uygulanr. Hindularn
yannda Mslmanlar nde gelen dini gruptur ve Hint toplumunun ayrlmaz bir parasdr.
Hindistan Endonezyadan sonra sayca en kalabalk Mslman nfusa sahiptir. Hindistanda tm
dinlerce kabul edilen ortak uygulamalar vardr ve her yl eitli mzik ve dans festivalleri tm
topluluklarca kutlanr. Her birinin kendi hac yerleri, kahramanlar, efsaneleri ve hatta mutfak
alkanlklar vardr ki bu toplumun temel zellii olan zgn farkllk iinde karr gider.
Hinduizm: Bir dini gelenekler dermesi Hinduizmin temelini belirleyen inanlar tanmlamak pek
kolay deildir. Hindistan nfusunun byk bir ounluunun sahip olduu bu inanc
ekillendiren tek bir felsefe yoktur. Hinduizm belki de bu ekilde hem teorik alanda hem de
uygulamada farkllklar ierdiinden dolay dinler mzesi diye anlabilecek tek dini gelenektir.
Bu dinin bir kurucusu ya da kutsal kitab yoktur. Rig Veda, Upanishads ve Bhagwad Gita,
Hindularn kutsal metinleri olarak gsterilebilir.
Kurucusu bilinmeyen Hindu anlay Hindistanda ok etkili oldu. Doum ve lm evrimine
olan inan asndan Budizme benzer. Hindu anlaynda insanlar, doumlarndan balayarak
evrenin dzeni ierisinde belirli bir yer igal eder. Bu nedenle insanlar drt eit kast ya da
snfa ayrlrlar. Bir Hintli iin, kastna bakaldrmak sama ve anlamszdr. nk, nceki
var oluunda dharma dedikleri kozmik dzenle uyum ierisinde olan herkes, bir st snfta
yeniden doacaktr. Tersine bu dzeni ihll edenler, alt basamaklara drlr. Doum ve lm
srekli olduundan bu yaamdaki konumuna sabretmek gerekir.
Konfys (Kongzi, stat Kong) ( M.. 552-479), inin en nl filozofudur. Bir din kurucusu
deildir. retisini toplumsal ahlk zerine gelitirdi. nsanlara bilgili, erdemli, saygl, insancl,
drst ve iten olmalarn tledi. Ona gre kii dier insanlara yardm etmek iin, acma ya da
sevgi anlayna sahip olmaldr. Bakalarnn mallarna sayg duymak ve herkesin toplumsal
konumunu gz nnde tutmak iin de haksever olmaldr. Konfys insanlarn bilgelii; alp
renerek, dnerek ve aba harcayarak elde edebileceini syledi. Bylece; sakin, erdemli,
bilge, drst, gvenli, tanrnn ne istediini bilen ve hi kar gelmeden tanrnn houna giden
eyleri yapan insana ulalacakt. Bu bireysel, stn insand. (Nietzchenin hayattaki abalarn
insan stn bir varla yani st insana dntrecei dncesi ile baz alardan benzerlik
vardr.) Yneticiler eer lkelerinde dzenin egemen olmasn istiyorlarsa, bu stn insan
idealine ulamaya almaldrlar.
Konfyslk bir sre sonra inin resmi retisi haline geldi. Onu yeni nesillere anlatmak
iin okullar ald. Devlet grevlerine gelecekler onun retileri hakknda imtihana tbi tutuldu.
Dolaysyla inin ynetiminde ok etkili oldu. in halknn gnlk yaamnda da geni yer
buldu.
Songlar dneminde u i (1130-1200), Konfysle metafizik konular da ekledi. Yeni
Konfyslk, Budizm ve Taoizmin etkisinde kalarak oluturuldu. Bylece daha da glenen
reti, snavlarda zorunlu hale getirildi. 1850lerde Batllarn ine geliinden sonra
Konfyslk, Kang Yuveinin (1858-1927) yorumlaryla evrensel bir din haline getirilmeye
alld. Komnizmin 1949dan sonraki basksna ramen Konfyslk, en azndan, ahlksal
coku ve kamu karlarnn zel karlardan stnl anlayn korudu.(Bugn bile inde bin
dolarn zerinde rvet alan bir kii suu sabit grldnde derhal mahkeme edilir. Karar
genelde idam eklinde olur.) Bir dnem Japonyada da yer edinen Konfyslk gnmzde
Japonyadaki etkisini kaybetti.
Yine sadece inde grlen Taoculuk, Konfyslk ile ayn dnemde ortaya kt. lk bakta
birbirleri ile benzer grnmelerine ramen, temel farkllklar vardr. Taoculara gre Tao,
Tanrya gtren gerek yol anlamndadr. Taoya eriebilmek iin doaya uygun bir biimde
yaamak gerekir. Bu nedenle Taoculuk toplumsal kurallar, insanlarn yapt dalavereci icatlar
olarak niteler. Dolaysyla insan tarafndan yaplan doay ve toplumu reddeder.
Uzakdou anlaylar ile Antik Helen a dncelerinin tarihlerine bakldnda Buda ve
Konfysn, Sokratesden nce yaadklar grlr. Sokrates ncesi Helen dnrleri doayla
ilgilenirken, Taoizm hari Uzak Doudaki btn retiler insann dorudan kendisini
incelemitir. (Yunanllarda grlen felsefi dnlerin dier Avrupa devletlerinde
grlmemesini henz tarih aklayamamtr. Bu konuda alacak kiilerin dikkat etmesi gerekli
bir husus, Helenlerin bir Hint-Avrupa milleti olduklar ve doudan batya g ettikleri
gereidir.)
Batl felsefeciler, Sokrates ve Platonu filozof olarak kabul ederlerken, Buda ve Konfys
filozof olarak kabul etmediler. Onlar sistematikten yoksun bilge kiiler olarak deerlendirdiler.
Ancak Dou Roma mparatorluundaki alan baz okullar hari Avrupada Sokrates, Platon ve
Aristotelesin retileri devam etmedi. Buna karn Buda ve Konfys iin ise, Uzak Douda
srekli okullar ald. Komnizmin iktidarna kadar bu okullar ak kald. (80)
slam, Hindistana 8. yzyln balarnda Arap tccarlar araclyla girdi, fakat gerek etkinliini
12. yzylda kazand. Hinduizmin dallar olarak ortaya kan Budizm, Jainizm ve Sihizmin
aksine slamn anlaylar, gelenekleri ve dini pratii bu inanca mahsustur ve evrensel kardelii
ve her eye gc yeten Allaha teslimiyeti ngrr. 12. yzylda Mslman aknlar ve 16. ve 17.
yzyllardaki Mool idaresi Hindistanda slamiyetin yaylnda etkili olmutur. Bata saldrgan
gibi gzken slamn evrensel sevgi ve bara ynelik mesaj daha sonralar mistik ve tasavvuf
ehlinin yardmlaryla yaylmtr. Kabir ve Nanak gibi tasavvuf ehillerinin yaym olduu
kardelik ruhu Hindistandaki kat kast sisteminin zlmesinde yardmc olmutur. ki inancn
karlkl iletiimi hayatn ve kltrn her safhasnda Hindu ve slami unsurlarn bir sentez
oluturmasn salamtr. Bataki atma ve elime dneminden sonra bugn bu iki din uyum
salayarak birbirlerinin zenginletirmilerdir.

lahi retmenin lham Sihizm dini, 16. yzyln balarnda Kuzey Hindistanda Pencab
eyaletinde ortaya kmtr. Bu inancn kurucusu ocukluundan beri hem Hindu hem de
Mslman nderlere ilgi duyan Guru Nanaktr. Hindu bir aileden dnyaya gelen fakat slamn
retilerinden de etkilenen Nanak her iki dinin birliine ynelik mesajlar vermeye balad. Ona
gre, her iki dinin de temel retileri ayn idi. Nanak bir ok kiiyi etkiledi ve bir Guru yani
retmen olarak anlmaya balad. Mritleri bir araya gelerek Sihizm adnda bir dini gelenek
oluturdular. Nanaktan sonraki gurular Sihizm anlaynn sabitletirilmesine ve yaylmasna
katk saladlar. Nanakn retileri, Sihlerin tanr sembol haline gelen kutsal kitap Guru
Granth Sahibte bir araya getirildi. Beinci guru Arjun, Amritsar ehrinde Sih tapnaklarnn en
kutsal olarak bilinen Altn Tapnak ina etti. Onuncu guru Govind Singh, Sihlerin kendilerini
savunmalar iin askeri eitimi uygulamaya koydu. Ayrca silsile yolu ile gurulua son verdi; bu
yzden kendisi Sih gurularn sonuncusudur. Sihizm tek tanrya ibadeti gerektiren monoteist bir
dindir. Kast sistemine kardr ve tm insanlarn eit olduuna inanr. Fakat Hinduizmden alnan
sonraki hayat etkileyecek karma inanc ve yeniden domak kabul edilmitir. Bugn birok Sih
tatbikat Hindularla ortaktr. Her iki toplum arasnda evlilik de yaplmaktadr. Ancak Sih
toplumunun kendine has ayrdedici bir kimlii vardr. Sihler Hindistan nfusunun yzden ikiden
daha azn tekil etseler de Hint toplumunun ve dini geleneklerinin tanmlanmasnda belirgin bir
unsur olmulardr.

Uzak Kylardan Gelen Bir nan Hristiyanln Hindistana Gney Hindistanda bir mddet
kalan ve byk ihtimalle de orada len Hazreti sann havarilerinden Aziz Thomas ile geldiine
inanlr. Fakat lkeye gelen ilk misyonerin Aziz Bartholomew olduunu dnenler de vardr.
Tarihi bilgilere gre Hindistandaki misyoner faaliyetler 1544 ylnda Aziz Francis Xavierin
geliiyle balad. Onu bata Portekizden, daha sonra da Danimarka, Hollanda, Almanya ve
ngiltere gibi lkelerden gelen misyonerler izledi. 18. ve 19. yzyllarda hem Katolik hem de
Protestan misyonerler Hristiyan retilerini yaydlar ve bu arada da Hindistan eitimine ve
sosyal geliimine nemli katklarda bulundular. Bugnk Hindistan toplumu zerindeki modern
etkilerde Hristiyanln pay byktr. Hristiyan misyonerler tm lkede okullar ve kolejler
aarak inan ve iyi niyet mesajlar yaydlar. Hristiyanlk ve retileri Mahatma Gandi de dahil
olmak zere bir ok aydn ve dnr etkilemitir. Bugn Hindistanda 30 milyon kadar
deiik mezheplerden Hristiyan vardr.

iddet Kart Bir nan olan Jainizm, Hindistanda Budizm ile ayn zamanda kurulan bir din
geleneidir. Jinalardan (fatihlerden) biri olan Mahavira, Budizmin balad yllarda Jain
felsefesini anlatmaya balad.
Hint-ran mitolojisini oluturan Hint ve ran toplumlar, tarih ve inanlar olarak ortak kklere
sahiptirler... Yves Bonnefoya gre, . . 3000 yllarnda -bilinebilen en eski yurtlar- Dou
Avrupadan Asya ilerine doru ge balayan birksm Hint-Avrupai airetler, . . 2000in
balarnda, Asya ilerinden gneye doru dnmlerdir. Baz airetler Kemir ve Pencapdan
balayarak tm Hindistan igal ederlerken, dierleri Afganistan dalarna ve ran platosuna
girmilerdir. . . 1800l yllarda tm ran Kafkaslara ve Mezopotamyaya dek
elegeirmilerdir. Med airetleri kuzeye, imdiki Urmiye gl civarna ve bu gln kuzeyine,
Azerbeycana yerleirlerken, Pers airetleri ise gneye, Zagros silsilesinin dousuna
yerlemilerdir... ran dini Zoroastrianizmde, Hindistanda egemen olan Hinduizmde, ayn
kkten, Hint-Avrupai Vada dininden tretilmilerdir...
Her iki akraba toplumun dinleri de ayn kkten tretilmi olmakla birlikte, Hinduizm inancnn
stn Yaratc gleri, olumlu karakterleri, Zoroastrianizm inancnda ykc eytanlar (Demon)
rolnde gzkmektedirler. Hintliler iin de bu olayn tam tersi geerlidir. Ksacas ran dini
Zoroastrianizm iin olumlu olan Hinduizm iin olumsuzdur ve tam tersine Hinduizm iin olumlu
olan da Zoroastrianizm iin olumsuzdur... Hinduizmin ilk aamas olan Veda dininin
kozmolojisinde sonradan ortaya kan kaos, Devas ve Asuras ad verilen glerin atmas
sonucudur ve bu atma felsefi anlamda bireit dualizm, zt glerin kartlklar olmaktadr.
Sadece kutsal metinlerin kaleme alndklar bir yaz dili olan Sanskirit dilinde Devas,
Tanrsal anlamna gelmektedir ve ayn gce iranllar Daeva demektedirler. Sre iinde
evrimleecek, deiik aamalardan geecek olan Hindu mitolojisinde bir gurup egemen
Yaratc gc, gk, hava ve yer ile ilgili Tanrlar (Varuna, Indra Soma) temsileden Devas,
randa, Zoroastrianizm inancnda demon (ykc eytan) anlamn yklenecektir... Hinduizmde
daha alt gte birgurup Tanry, daha dorusu titan (otoriteye bakaldran tanrsal gler) ve
demonlar (ykc eytanlar) sembolize eden Asuras, ran dini Zorostrianizmde tam tersine
Asura ve ardndan Ahura (akll, bilge) adyla en stn Yaratc g, sadece iyilik yapan tek
Yaratc g Ahura Mazda (Akll Lord veya Akll Yaratc) olacaktr.
Doa st oluum, ruh anlamna gelen demon szc, greke daimon szcnden tremitir ve
bu stn ruh deiik mitolojilerde farkl anlamlar tamaktadr... Eski Grek dncesinde
daimon tamamen olumlu bir anlam iermektedir. Yine Hinduizm inancnda ald Devas adyla,
Veda aamasnda ve ileri aamalarnda tamamen olumlu, yaratc byk bir gc ifade
etmektedir. Buna karn ran inanc Zoroastrianizm iin Daeva ykc, kinci bir eytan
olmaktadr... Yahudilik (Tevrat) Hristiyanlk (ncil) ve slamiyet (Kuran) iin demon, ayn
ekilde eytan anlamna kullanlmaktadr. Demon, slamiyette, Allahn dman, kart
anlamnda blis veya eytan olarak anlmaktadr...
ran inanc Zoroastrianizmin kozmolojisindeki (evren, varlk aklamas) dalizm, iyi ile
ktnn srekli kavgas, Hint felsefesinde, . . 1500 yllarnda balayan ve yedi aamadan geen
Hinduizmde de vardr... Bu dalizm, mevcut masallarn kayna saylan ve belli bal tm bat
ve dou dillerine evrilmi olan Hint kkenli Kelile ve Dimnede kendisini en ak ve
poplarize edilmi biimiyle gsterir. Beydeba (Bidbay, Bidba) adl Hintli bir dnre
maledilen yapt, daha sonra randa Pahlavi dilinde (orta ran dili) gelitirilmi ve ileride (651
ylndan sonra) slam kltrne de uyarlanmtr... Binbirgece masallar gibi ve ondan ok nce
masal iinde masal slubuyla yazlm bu derin politik ierikli ve etik (ahlaki) yaptn asl amac,
biri iyilii, dieri ise ktl simgeleyen Kelile ve Dimne adl iki akal araclyla
hkmdarlara lkelerini adaletli biimde ynetmeyi retmektir.
HNDU DN

Hindistan nfusunun yzde 80i olan 600 milyon kiinin kabullendii Hinduizm, bu lkedeki en
yaygn dindir. Hindistandan baka Nepalde ve Endonezyann bir blmnde de izlenmesi
nedeniyle Hinduizm, Asyann en byk dini niteliindedir.
Bir dini gelenekler dermesi Hinduizmin temelini belirleyen inanlar tanmlamak pek kolay
deildir. Hindistan nfusunun byk bir ounluunun sahip olduu bu inanc ekillendiren tek
bir felsefe yoktur. Hinduizm belki de bu ekilde hem teorik alanda hem de uygulamada
farkllklar ierdiinden dolay dinler mzesi diye anlabilecek tek dini gelenektir. Bu dinin bir
kurucusu ya da kutsal kitab yoktur. Rig Veda, Upaniadlar ve Bhagavad, Hindularn kutsal
metinleri olarak gsterilebilir. ou dier dinlerin aksine, Hinduizm tek bir ilaha tapnmay
ngrmez. Bir Hindu, iva, Vinu, Rama, Krina veya dier tanr ve tanralara tapabilir ya da
her ferdin iinde yer alan Yce Ruha veya Yklmaz Ruha inanabilir ve hala Hindu olarak
anlabilir. Bu Hinduizmin ne derece elikiler ierdiinin bir iaretidir. Terazinin bir yannda
Nihai Hakikat yolunda bir aray, dier tarafnda ise ruhlara, aalara ve hayvanlara tapan
mezhepler vardr. Hinduizmde sadece tanr ve tanralarla ilgili deil, gne, ay, gezegenler,
nehirler, okyanuslar, aalar, ve hayvanlarla da ilgili festivaller ve trenler vardr. En poplerleri
Deepavali, Holi, Dussehra, Ganesh Chaturthi, Pongal, Janamasthmi ve iva Ratri festivalleridir.
Hinduizmi ilgin klan ve Hint geleneini zenginletirip renklendiren bu saysz enlik
etkinlikleridir. Hint Mitolojisi ve Yaayan Tanrlar Mahabharata ve Ramayana gibi destans
kahramanlarn lmsz olduuna ve insanlar gibi hayatta olduklarna inanlr. Hinduizm tanrlar
hem insanst hem de insan gibidir ve onlara kar ayr bir scaklk ve ainalk duygusu vardr.
Ramayana kahraman Rama, onur ve cesaret gibi nitelikleri temsil eder ve bir erkeklik modeli
olarak grlr. Kars Sita tipik bir Hint kadndr ve kocasyla beraber srgndeyken Lanka Kral
Ravana tarafndan karlmtr. Sitann Rama ve kardei Lakmana ve sadk maymunu
Hanuman tarafndan kurtarl bu son derece ilgin hikayenin etrafnda rlmtr. Bu destandan
eitli hikayeler nesilden nesile anlatlagelmitir. Dini panayrlar, festivaller, ve ayinler bu
efsaneleri canl tutmutur ve her etkinlik eski hikayelerin yeniden anlatlmas iin bir frsat
olmaktadr. Mahabharatadaki heyecan verici metinler yakn akraba olan Pandavalar ve
Kauravalar arasndaki hanedan kavgasnn hikayesini anlatr. Efendi Krina bu byk destanda
ok nemli bir rol oynar. Kendisi Pandavalardan Arjunann arkada, rehberi ve filozofudur ve
Arjuna sava alanlarnda akrabalarn ldrmekte tereddt gsterdiinde ona bu tereddd
amasnda yardmc olur. Krinann hikmetli felsefesi ve retileri Bhagavad Gitada yazlmtr.
Krina, ocukken tereya alan, genken de flt alp yaramazlk yapan bir tanr olarak bilinse
de yetikin yllarnda daha ciddi tarafnn n plana kt hikmetli bir filozof olarak tasvir
edilmitir. Hindistann tamamnda Hindularn tapt birok tanr ve tanra vardr. Bunlarn
arasnda Hinduizm iin en nemli olan srasyla yaratc, koruyucu ve yok edici olarak bilinen
Brahma, Vinu ve iva lemesidir. Brahmann pusuladaki drt yne tekabl eden drt ba
vardr. Hayat ve tm evreni yarattna inanlr. Vinu doum ve yeniden doum devr-i daimini
yneten koruyucudur. Ayrca dnyay kt glerden korumak iin ok defa dnyaya geldiine
dair bir inan vardr. Rama ve Krinann Vinunun tecessm olduu dnlr. Genellikle
boynuna sarl bir kobra ylan ile grlen iva tm ktlkleri yok eder ve bir ok tecessm
vardr. Grlemeyen tanrlar ilahi gleri simgeleyen bir ok imge ve putlarla temsil edilir.
Birok put tanmsz gzellie ve ihtiama sahip ssl tapnaklarda korunur. Hint tanrlar
tapnaklarda, karla kapl tepelerde, nehirlerde, okyanuslarda ve Hintlilerin zihin ve kalplerinde
canldr.
Bir dini gelenekler derlemesi olan Hinduizmin temelini belirleyen inanlar tanmlamak, pek
kolay deildir. Hindistan nfusunun byk bir ounluunun sahip olduu bu inanc
ekillendiren tek bir felsefe yoktur. Hinduizm belki de bu ekilde hem teorik alanda hem de
uygulamada farkllklar ierdiinden dolay dinler mzesi diye anlabilecek tek dini gelenektir.
Bu dinin bir kurucusu ya da kutsal kitab yoktur. Ancak Vedalar, Upanishadlar ve Bhagwad Gita,
Hindularn kutsal metinleri olarak gsterilebilir.

Kutsal Kitaplar:
Hinduizmin kutsal kitaplarnn dili sanskritedir. Bu kitap kolleksiyonunun en banda Vedalar
gelir. Veda, kelime olarak ilahi bilgi anlamndadr. Hindistann en eski kutsal metinleri olan
Vedalar drde ayrlr:
1) Rigveda, 2) Samaveda, 3) Yajurveda, 4 ) Atharvaveda.
Rigveda; Tanrlar anmak ve vmek iin yazlm 1028 adet ilahiden oluur. Bu ilahiler on kitaba
ayrlr. Edebi bir usluba sahip olduundan yksek sesle okunur. Vedalarn en nemlisi ve en
eskisidir.
Samaveda; Melodiler vedasdr. Kurban esnasnda rahipler tarafndan okunur.
Yajurveda; kurbanla ilgili formllerin vedasdr. Siyah ve beyaz Yajurveda olmak zere iki
ksmdr. Baz ksmlar nesir, baz ksmlar manzum olarak yazlmtr. Kurbanla ilgili szleri ve
dualar ierir. Bu ilahiler kurban esnasnda alak sesle mrldanarak sylenir.
Atharvaveda; Drdnc vedadr. Kozmik evrenle ilgili ve mistik paralardan vedualardan oluur.
Brahmanlar bu metinleri hayatn eitli durumlarnda okumak mecburiyetindedirler.
Aslnda Hinduizmin kutsal metinleri sadece Vedalardan ibaret olmayp geni bir koleksiyonu
ierir. Bunlarn iinde Upaniadlarn ve destanlarn nemli bir yeri vardr. Upaniadlar; Tanr,
alem, ruh, lm tesi, hayatn tekaml ve kaderi gibi konular ele alr. Gelenee gre yzden
fazla Upaniad mevcuttur. Dier kutsal metinler ise, Mahabharata ve Ramayana destanlardr.
Mahabarata destan, dnyann en uzun destandr. Ve Mahabharatadaki heye can verici metinler
yakn akraba olan Pandavalar ve Kauravalar arasndaki hanedan kavgasnn hikayesini anlatr. Bu
destann bir blm Bahagavad-Gita baln ta r. Gita, Krinann arks demektir. Gitada
Arjuna ile Krinann diyalou anlatlr ve Tanry bulma yolu olarak yoga zerinde durulur.
Lord Krishna bu byk epikte ok nemli bir rol oynar. Kendisi Pandavalardan Arjunann
arkada, rehberi ve filozofu dur ve Arjuna sava alanlarnda akrabalarn ldrmekte tereddt
gsterdiinde ona bu tereddd amasnda yardmc olur. Krishnann hikmetli felsefesi ve
retileri Bhagavad Gitada yazlmtr.
nemli destanlardan biri de Ramayanadr. Ramayanann, Rii Valmiki tarafndan yazld ileri
srlmektedir. Bu destann kahraman Rama, onur ve cesaret gibi nitelikleri temsil eder ve bir
erkeklik modeli olarak grlr. Kars Sita tipik bir Hint kadndr ve kocasyla beraber srgnde
iken Lanka Kral Ravana tarafndan karlmtr. Sitann, Rama ve kardei Lakshmana ve sadk
maymunu Hanuman tarafndan kurtarlnn son derece ilgin hikayesini anlatr.

Dini Kavramlar:
a)Tanr kavram: Hinduizm,Tanr kavramndaki deiik ifadeleri yadrgamaz. Her insan ve
toplum, kendi ahsiyetine ve geleneine uygun bir ekilde Tanrya ynelebilir. Hinduizme gre,
her dini gelenek Tanry kendine gre aklar. Kimi onu kahredici bir kudret, kimi de kutsal bir
sevginin kayna olarak grr. Fakat hepsi ayn sonuca ular. Hinduizm, peygamberli dinlerin
vahiylerine de, Tanrnn kendini gsterdii dier dini ekillere de kar kmaz. ou dier
dinlerin aksine, Hinduizm tek bir ilaha tapnmay ngrmez. Hindistann tamamnda Hindularn
tapt birok tanr ve tanra vardr. Bunlarn arasnda Hinduizm iin en nemli olan srasyla
yaratc, koruyucu ve yok edici olarak bilinen Brahma, Vishnu ve Shiva lemesidir. Brahmann
pusuladaki drt yne tekabl eden drt ba vardr. Hayat ve tm evreni yarattna inanlr.
Vishnu, doum ve yeniden doumu yneten koruyucudur. Ayrca dnyay kt glerden
korumak iin ok defa dnyaya geldiine dair bir inan vardr. Rama ve Krishnann Vishnunun
enkarnasyonu olduu dnlr. Genellikle boynuna sarl bir kobra ylan ile grlen Shiva, tm
ktlkleri yok eder ve bir ok enkarnasyonu vardr. Grlemeyen tanrlar ilahi gleri
sembolize eden bir ok imaj ve idollerle temsil edilir. Birok idol tanmsz gzellie ve ihtiama
sahip ssl tapnaklarda korunur. Hint tanrlar tapnaklarda, karla kapl tepelerde, nehirlerde,
okyanuslarda ve Hintlilerin zihin ve kalplerinde canldr.
b)Gei: (Avatar ) Avatar,Tanr Vinunun insan eklinde cisimlemesini ifade etmek zere
kullanlan Sanskrite bir kelimedir. nen anlamna gelir. Hinduizm Tanrnn tek tezahr
olduu fikrine kardr. Hintliler, Tanrnn kendisini, tarihin her devresinde eitli ahsiyetlere
brnerek insanlara gsterdiine inanrlar. Bylece Tanr, ktl yok edecek ve insanlara
ihtiya duyduklar vazifeleri ve kanunlar bildirecektir. Peygamber konusunu da byle aklarlar.
Ancak Hinduizme gre hi bir peygamber veya bir dinin mesaj, son deildir; bu i sonsuza kadar
devam edecektir. Vinunun iki byk tezahrnn Rama ve Krina olduuna inanrlar.
c) Karma: Karma, bir sebep-sonu kanunudur. Dolaysiyle insan gemite ne yapmsa, gelecekte
onu grecektir. nsann gemii, bugn kendisiyle kar karyadr. Bugnn meyveleri yarn
alnacaktr. Buna gre her hareket, eninde sonunda meyvesini verecektir. yiden iyi, ktden kt
kacaktr. Karma kanununa gre, bu hayatta yaplan eylemler, kiinin kaderini etkiler.
Hinduizme gre insan sonu olmayan bir tenash (ruhg) zinciri ierisinde dnyaya gidip
gelmektedir. Buna gre lm, bir korku vastas, bir yokluk deil, bir halden dierine geitir.
Onlara gre karma doktirini, insann arzularn gerek anlamda lmszle ulatrr. Bunun iin
her Hintli, tekrar dnyaya gelite, iyi hareketlerle gelecekteki hayatn garanti altna almaya
gayret sarfeder. ledii gnahlar sebebiyle bitki veya hayvan olarak dnyaya gelmekten ekinir.
d) Tenash (ruhg): Karma kanununa bal olarak tenash, ruhun, bir bedenden bir baka
bedene geiidir. Bylece lmden sonra devaml varolma, ruhun bedenden ayr olduu
dncesini dourmutur. Bu inana gre, ruh kendi derecesi iinde yksek veya alak olarak
doar. nsan, yaptklarna gre hayvan, bitki, insan veya tanr eklinde doar.(Buna gre insan,
kendi kaderinin mimardr) Bu dou, bir sebep sonu ilikisi iinde gerekleir. Sonraki hayatta
mutlu olmak, doru harekete baldr. Her ahs, ilerinden sorumludur. lmden korkmaya
gerek yoktur. Devaml yeniden doularla insan, arzularna ular. Bu inann Hintliyi kuvvetli
bir iyimserlie ulatrd ileri srlmektedir.
e) Yoga: Sanskrite, balamak;birletirmek anlamna gelen Yuj kknden gelmektedir.
nsann enerjisini belli bir gayeye yneltmeyi hedef alan bir disiplindir. Bir irade eitimi yoludur.
Gitada, insanlar kurtulua ulatran yol olarak gsterilir.
Yoga, insann bedensel, zihinsel ve ruhsal gcn bir araya getiren bir egzersizdir. Yoga yapana
yogi denir. Yogi, nefesini kontrol eder ve zihnini bir noktada toplar. Bylece yogi, beden ile
ruh, hareket ile zihin, his ile sezgi arasndaki uyumu salayarak, sonsuzlua, evrenin deimez
zne ulamaya alr. Yoga hakkndaki bilgilere IV.Yzylda Patanjalinin Yoga Sutrasnda
rastlanmaktadr.

Dini ayin, ibadet ve Gelenekler

Hinduizmde ibadet her yerde yaplabilir. Tapnak vardr, fakat cemaatle ibadet yoktur; ibadet
kiiseldir. te yandan ibadetin belirli bir ekli yoktur. Onlara gre Tanr, her yerdeki ibadeti
grebilir. Dolayisiyle ibadet; her yerde, her zaman, her ekilde yaplabilir. Bir Hintli kendisiyle
tapnd tanr arasnda, zihnini odaklatraca bir vasta arar. Bundan dolay Hindistanda ok
sayda tanr tasviri bulunur. Ancak kii aydnla ulatnda artk bu vastalara ihtiyac
kalmayaca kabul edilir.
Hintlilerde ortak bir ibadet sembol, Omdur.(Aum) Om kelimesi, bir eit besmele gibi,
yemekten, Vedalar okumaya balamadan, duadan, herhangi bir iten nce sylenir. Om; ilahi
kuvvetle dolu, kutsal, srl bir kelime olarak kabul edilir. Uzun ve zel bir tarzda, nefes alarak
sylenir. Bu kelimenin harfleri (Aum) Brahma Vinu - iva lemesini ifade eder.
Hintli, sabah afaktan nce kalkar, evde veya nehir kysnda yapabilecei sabah ibadetine
hazrlanr; tanrsnn adn zikreder, ykanr, ilahisini okur. Sabah ibadetinde yzn douya
dnerek oturur. Vcudunun etrafna su serper. Nefesini kontrol eder. Tanrsnn putuna yakarr.
le ve akam bu yaptklarn tekrarlar. Puta hediye sunar.
Evlerde ibadet ekli ise; her evde tapnlan tanrya ait, tahsis edilen bir oda veya bir ke bulunur.
Bunlar nnde tts ubuklar yaklarak, kutsal kitaplardan dualar okunur. Hediye olarak,
iekler, yiyecekler sunulur.
Hindistanda ziyaret edilen yedi kutsal yerde vardr. Bunlarn en bilineni Benarestir. Bu kutsal
yerlere yaplan ziyaretler ve hac seferleri, Hindularn hayatlarnda nemli bir rol oynar.
Hintliler, llerini yakar, kllerini Ganj nehrine dkerler.
Tarihte, nds rma evresinde gelien uygarln Hinduizme ok benzeyen bir din gelitirdii
bilinmektedir. Bu din, daha sonra gneydeki Dravidyanlar ile kuzey Hindistan igal eden
Aryanlarn birlemesiyle Hinduizme dnmtr. M.. 1000 yllarnda Vedalarn
yazlmasyla bu dinin ilk yazl kaynaklar ortaya kmtr. Hinduizmin gnmzdeki nemli
kitaplar: Krishnay anlatan Bhagavad Giita blmyle nl Mahabharata Destan, Ramann
hikyesini anlatan Ramayana Destan, Vedalar, Upanishadlar ve Puranalardr.

Hinduizmin temel inanna gre insanlar, bir seri enkarnasyon yolu ile dnyaya birok kez gelip
gider. Bu geli gidilerin sonunda yeniden doma zincirinin krlmas ile moksha -zgrlk-
seviyesine ulalr. Her yeniden doula bu ebedi sona biraz daha yaklalr, burada belirleyici
faktr; sebep ve sonu yasasn oluturan karmadr. Yaam boyunca yapacanz kt
davranlar kt karma oluturmanza, sonuta da aa bir beden almanza sebep olacaktr.
Aksine, bu yaamnzdaki iyi davranlarnz iyi bir karma oluturarak bir sonraki yaamnzda
tekrar doma zincirinden kurtulmanz ve zgr kalmanz salayabilir.

Hinduzmde Dharma ad verilen doa yasalar, yaamn sosyal, ahlaki ve ruhsal uyumunu
gsterir. tip Dharma vardr. Birincisi tm evren ile ilgili evrensel uyumu belirler. kincisi
kastlar ve kastlar aras ilikileri anlatr. ncs ise bireyin uygulamas gereken ahlak kurallar
oluturur.
Hindu dininde temel uygulama vardr. Puja denilen ibadet biimi, llerin yaklmas ve kast
sisteminin yasa ve kurallar. Toplumsal yaamda drt temel kast ve bunlarn altnda yzlerce alt
snf bulunur. Btn alt gruplar kendilerine zg tanr, tanra, ve putlara ibadet ederler.
Batllarn Hindu dinini anlamakta karlatklar en byk glk, bu kadar ok sayda tanry ve
kutsal varl snflandrmaktr. Bunu kolaylatrmak iin btn farkl tanrlarn, ana tanrnn
eitli durumlarda yeniden biimlenen farkl ifadeleri olduu dnlebilir. En stn gc
sembolize eden, her eye gc yeten ve her zaman var olan yce Tanr; Brahmadr. Brahmann
fiziksel ifadesi vardr. Bu ifadelere gre; Brahma - yaratc, Vinu - koruyucu ve iva -
yokedici ve yeniden yaratcdr. Brahmann her yeri grme zellii nedeniyle drt yne bakan
drt kafas vardr. Drt Vedann bu drt azdan yayldna inanlr.

Tanrlar, ayrca baz hayvanlarla birlikte gsterilir, bu hayvan, o tanrnn kulland aratr. Her
tanr, elinde bir de sembol tar. Bu sembole ve araca bakarak tanrnn hangi konu ile ilgilendii
anlalabilir.
Brahmann temel enkarnasyonlarndan birisi, renme tanras olan Sarasvatidir. Bir kuu
zerinde ve elinde vina adl bir mzik aleti ile birlikte gsterilir.
'Koruyucu' olan Vinu, yeryzne enkarne olduunda ald biimlerden biriyle gsterilir. Vinu,
yeryzne dokuz kez gelmitir. Onuncu bedenleniinde Kalki isminde ve at stnde geleceine
inanlmaktadr. Eski enkarnasyonlarnda eitli hayvan bedenlerinde ya da Narsingh ismiyle
bilinen yar aslan - yar insan eklinde biimlenmiti. Ramayana destanna gre yedinci
enkarnasyonunda, ideal insann ve bir kahramann olmas gereken eklini gsteren Rama eklinde
belirdi. Rama, ayn zamanda Hanuman gibi ikincil derecedeki tanrlar da oluturdu. Gnmzde
Hanuman, uur getirici zelliiyle ok popler tanrlardan birisidir.
Vinu, sekizinci ziyaretinde bir kyl olarak doup byyen Krshna eklinde enkarne olduu iin
alan snflarn en ok sevdii tanr olmutur. Krshna, eleri Radha, Rukmani ve Satyabhama ile
ok iyi tannr. Resimlerde mavi bir ten renginde ve flt alarken gsterilir. Vinunun dokuzuncu
ve son enkarnasyonu Buda olmutur. Bu kabul, Budistleri Hindularn etkisi altna almaya
ynelik bir taktik olarak da yorumlanmaktadr.
Vinu, Vinu olarak gsterildiinde sarmal ekilde oturmu bir ylann zerinde bulunur; elinde
deniz kabuundan yaplma bir ddkle metal bir disk tutmaktadr. Vishnunun kulland ara,
yar insan yar kartal olan Garudadr. Vishnunun kars denizden gelen ve varlk ve zenginliin
tanras olan gzel Laksmidir. Laksmi, son zamanlarda para tanrs olarak isimlendirilmeye
balanmtr.
ivann yaratc rol, erkek cinsel organ eklinde gsterilen lingam ile sembolize edilir ve
buna ibadet edilir. iva, kz Nandiyi ara olarak kullanr. Nandinin kark salar Ganj
nehrinde yaayan Ganga isimli tanray tar. iva, hayat boyunca Himalayalarda yaam ve
esrar kullanmtr. ki kann arasnda nc bir gz tar, bu nedenle atall bir mzrak ile
birlikte sembolize edilir. iva, ayn zamanda dans Nataraja olarak da bilinir. Nataraja kozmik
dans ile btn evreni titretirmektedir.
ivann ei, gzel Parvatidir. Parvati, Durga ekline girdiinde karanlk bir grnm alr. Bu
rolde iken on tane koluyla eitli silahlar tutar ve bir kaplana biner. ivann yokedici kiiliini
gsteren Kali ise tanralarn en vahisidir, insanlardan kurbanlar ister, belindeki kemerde
kafataslar asldr.
iva ve Parvatinin iki ocuklar vardr: Birinci ocuklar olan Gane fil bal tanrdr. Gane,
varln ve bilgeliin tanrsdr ve btn tanrlar iinde en ok bilinenidir. Baba iva, uzun bir
yolculuktan dndkten sonra karsnn yannda ilk kez grd Ganein kendi olu olduuna
inanmam ve kafasn kesivermitir. Kars ivaya olunu yaatmas iin bask yapnca iva,
Ganehin ormanda karlaaca ilk canlnn kafasn alrsa yaayacan sylemitir. Bylece
Gane ormanda ilk karlat hayvan olan filin kafasn almtr. Ganein kulland ara ise bir
faredir! iva ve Parvatinin br ocuklar, sava tanrs olan Kartikkayadr.
Kayp tanr ve tanralar ortaya ktka snflandrma yapmak iyice zorlamaktadr. Bu kadar ok
tanr iin pek ok da tapnak yaplmas gerekmektedir. Birok Hindunun genelde Vainavit
(Vinuyu izleyen) veya ivait (ivay izleyen) olduu sylenebilir. Kutsal inek btn Hindular
iin dokunulmazl olan bir hayvandr.
Hindu dinine sonradan gemek mmkn deildir. Yani Hindu olabilmek iin Hindu anne ve
babadan domak gerekmektedir. Gnmzde Hinduizm, batl hayranlarn eli bo evirmemek
iin Gurular ihra etmeye balamtr. Bir Guru, sadece bir retmen veya ruhsal rehber deildir.
O, yolunu izleyecek olan rencilere kendi kiiliini rnek olarak gsterir. Ruhsal yolda
ilerleyebilmek iin rencinin bir Guruya daima ihtiyac vardr.
Sadhular ruhsall aray yolunda yalnz ilerleyen Dervilerdir. Genellikle yar plak gezer, st
ba tozlu, ve sa sakalna karm halleriyle kolaylkla tannrlar. ivay izleyen Sadhular
ellerinde atall bir mzrak tar. Sadhular normal ailesi olan ve toplum iin elinden gelen her
eyi yaptna inanan, ancak sahip olduklar her eyden vazgeerek ruhsal gereklie ulamaya
alan kiilerdir. Benliklerini aabilmek iin eitli yollar kullanarak inanlmaz aclara katlanp
btn Hindistan dolarlar. eitli zamanlarda ve eitli yerlerde dzenlenen dini toplantlarda
biraraya gelirler. Birok Sadhu pis bir dilenci gibi grnmelerine karn genellikle samimi bir
aray iinde olan saf kiilerdir. Gerek bir Sadhu bahi olarak verseniz bile sizden para kabul
etmez. Birok Sadhu, bu paray gerekten saf ve temiz yardm duygularnzn bir ifadesi
olduunu hissederse belki kabul edebilir.
akra sembol, Mutlak taml sembolize eder. Hinduizmde Vinu ve Krishnann doast
glerini ifade eder. Budizmde ise 8 kanad ile kurtulua ulamann 8 katl yolunu gsterir. Drt
temel gerein her birisi iin aamada oniki kez dnd dnlr. Om sembol,
Hinduizmin en tannm sembol ve en kutsal mantradr. Yaradl, gelime ve lm arkn
temsil eder. Nokta ekli kozmik bilinci, ay ekli bireyin zihnini, ucu ak halka yaradl srecini
gsterir. Budistler bu mantray srekli tekrar ederek konsantrasyonlarn artrrlar. Yantra
sembol, Grnen ve bilinen eylerin ekirdeini sembolize eder. Ona younlalnda enerjiye
ulalr. Yantralarn en yksei Sri Yantradr. tekiler bundan tretilmitir. En iyi Yantra kaya
kristalinden yaplr. I yanstrken aa kan ekillerde eitli Yantralar oluur. (81)
 8. Blm: Hindu Kutsal Kitabndaki Hz. Muhammed (S.A.V.)

Budist ve Hindu kutsal kitaplarnda Yuz Asaf veya Issaan kurtarc Mesih olarak bahsedildii ve
dinlerini derinden etkilediinden bahsetmitik. imdi de Hindu kutsal kitabnda peygamberimiz
Hz. Muhammedden apak bahsedildiini ve son kurtarc olarak beklendiini renecekseniz.
Hindu Profesr Pundit Vedaprakash Upadhyay, henz 2006da kan son kitabnda, Hindu
dininde "Avatar" adl peygamberin tanm yapt, tanm sadece peygamberimize uyuyordu.
Kitapda tm Hindistanda yaygn bir sylenti ve tartma konusu zerine odaklanmt. Eer bu
kitab yazan bir Hindu deilde mslman olsa ldrlebilir veya tutuklanabilirdi. Byk
ihtimalle bu kitabn tm kopyalar toplatld ve yeni basksna izin verilmedi. Mslmanlara kar
iddeti durduracak ve Hindularda mslmanla geie vesile olabilecek derecede salam bilgiler
ieriyordu. Bengali kkenli olan Hindu Brahman dininden olan Allahabad niversitesinde
aratrma grevlisi Profesr Vedaprakash Upadhyay kitabnn ismini Kalki Avatar koymutu.
Yllar sren aratrmalardan sonra Hindularn rehber ve lider olarak bekledii peygamberin
Kalki Avatar adl kurtarc olduunu anlatan Vedaprakash Upadhyay, peygamberimizin Hindu
kutsal kitabnda yer alan tarifini yapt. 8 delil ile grn anlatan yazar, Hindularn halen
sabrszlkla byk peygamberi beklemesini anlamsz bularak, Kalki Avatarn 14 asr evvel
geldiini ve dnyadan ayrldn kaydetti. Upadhyay, u delillerini Hindularn kutsal kitab
Vedalardan ve dierlerinden kard.
1. Hindularn en eski Tanr saydklar Puranasn kutsal belgeleri, Kalki Avatarn Allahn son
peygamberi olduunu yazyor. O, tm dnyann, belki de kinatn rehberi olacaktr.
2. Hindu dini kaynaklarnda geen Kalki Avatarn doumu Arap blgesinde gerekleecektir.
3. Hindu kutsal kitaplarnda son peygamberin anne ve baba isimleri verilmitir. Babasnn ad
Vishnubhagat annesinin ad Sumaani olacaktr. ki kelimenin anlamna bakldnda karmza
sonu kmaktadr. Vishnu, Hint dilinde Allah manasna gelirken, Bhagat, kul-kle anlamnda
kullanlyor. Arapa karl Allahn kulu oluyor, yani Abdullah adna tekabl ediyor.
Peygamberimizin babasnn ismi ortaya kyor. Sumaani, Hint dilinde bar ve huzur
anlamndadr. Peygamberimizin annesinin ismi Aminedir ve Arapca bar demektir.
4. Yine Hindu din kitaplarnda Kalki Avatar, son peygamberin yiyecei, gdasnn hurma ve
zeytin olaca belirtilirken, doruluundan emin olunan, herkesin sayg duyduu, stn bir
ahlaka sahip kamil bir insan olaca vurgulanyor. Peygamberimizin ifade edilen kalite ve
seviyede bir insane olduu dost ve dman her kesim tarafndan kabul edilmitir.
Peygamberlikten nceki lakab Muhammed-l Emin idi. Yalan syledii kimse duymad.
Dman amcas Ebu Leheb bile bunu kabul etti. efkatli ve merhametliydi. Kim ne istediyse geri
evirmedi. Hayat boyunca az sadece bir para hurma ve zeytin oldu. atafatl bir hayat
srmedi. Oysa henz lmeden hazinesi dnya servetleriyle dolmutu. Eleri, aylarca evinde
kazan kaynamadn belirtir. Alktan ibadetini oturarak yaptna ve karnna ta baladna Hz.
mer ahit olmutur. yle adaletli idi ki, lmeden iki gn nce kt hutbede zerinde hakk
olann almasn istedi. Bir sahabe mslman olmadan nce ona krba vurduunu iddia etti.
Doru olmadn bildii halde eline krbac verdi ve srtn at. Mtevazlkte zirvedeydi.
Sahabe srtndaki peygamberlik mhrn pmek iin bunu yapmt. Kimseyi krmad, incitmedi.
Hindu kitabnda bahsedilen Kalki Avatarda bu zellikler anlatlyor ve sadece peygamberimize
aynen uyuyor.
5. Hindu dinin kutsal kitab Vedalarda, son peygamber Kalki Avatarn asil bir kavmin iinde
doaca belirtilir. Peygamberimizin doduu Kurey kavmine iaret ediyor.
6. Allah, son peygamberi Kalki Avatara mesajn melekleriyle bir maarada gnderecei ifade
ediliyor. Ayetleri getiren Cebrail aleyhisalam ve vahiy inen Hira maaras tarif ediliyor.
7. Allahn Kalki Avatara ok hzl atlara bindirerek, semann 7 katnda dolatraca
belirtiliyor. Bu iaret akca Mira hadisesinde peygamberimizin Burak adl ata binerek, semann
7 katn amas ve cennete varmasn anlatyor
8. Allahn Kalki Avatara en kt savalarnda dahi yardm elini uzatacan dile getiriyor. Bu
delil, Uhud harbinde yaananlar tarif ediyor.
9. Kalki Avatarn doum tarihi ayn 12si olaca kaydediliyor. Peygamberimiz Hicri takvimine
gre Rebil Evvel aynn 12sinde dodu.
10. Kalki Avatarn mkemmel at binicisi ve kl kullanan olacana dikkat ekiliyor. Yazar bu
ksmda at binme ve kl kullanma devrinin eskilerde kaldn ve bugn onlarn yerini silahlar
ve fzelerin aldna deiniyor. Halen Kalki Avatar hzl ata binen ve kl kullanan olarak
beklemenin anlamszlna iaret ediyor. Hindu kutsal kitaplarnda hususiyetleri anlatlan Kalki
Avatarn tanmna sadece peygamberimiz tpatp benziyor. (82)
 9.Blm: Yuz Asaf sahiplenen Ahmediyenin Mesihlii
Hindistan, Sultan Gazneli Mahmudun Fethi ile Mslmanlarn eline gemi ve onlar tarafndan
idare edilmeye balamt. slamn hogrs, Hindistandaki slami idareyi, Hintlileri dinlerinde
serbest brakmaya sevk etmiti. Hindistanda hakim olan Budizm ve Brahmanizm idi;
Brahmanizmin mensuplar, dierlerine nispetle daha oktu. slam bu dini kabul etmeyen
Hintlilere dolayl olarak tesir etmiti. Bu sebeple Hindular arasnda,slamiyet ile Hinduzmi
birletirmeye alanlar kmt. Mesela, M.S. 1538 ylnda len Tanaka slamla Hinduzmin
karm saylan bir din kurmutu. Bu dini Kuzey Hindistann dalk blgelerinde yaayan
insanlar kabul etmiti.
Goldzhier ( El akide ve E-enia) adl kitabnda, bu din hakknda yle der: Kanaatmzca, bu
iki dini birbirine yaklatran ve bunlar badatran en nemli unsur, slam tasavvufcularnn
inandklar ( Vahdeti Vcut) teorisini benimseyerek putuluu silmeye ve ortadan kaldrmaya
ynelik almalardr.
slam dini putperest dinlere tesir ettii gibi, slam yeni kabul etmi olan baz Mslmanlar da
putperestlie ait bir ksm dncelerden etkilenmilerdir. Daha baka bir ifadeyle, slam kabul
ettii halde, onun esaslarnn tamam henz kalbinde yerlememi olan bir ksm insanlarm
kafalarn eski dncelerin igal etmesi tabi idi.
ngiliz Hindistan igal ettii halde, onun tamamna hkim olamayan slam idaresinin yerine
kendi idari sistemlerini yerletirdiler. Bu sebeple bu lkeye Hristiyan Avrupa kltr girmeye
balad. Her ne kadar baz Hintliler, Hristiyan oldu isede, bunlarn saylar iki byk gurubu
tekil eden Mslman ve Hindular kadar deildi. Ayrca slam ve Hinduizmin karm eklinde
meydana kan Sikh dinine mensup olanlar da mevcuttu.
Avrupa kltr Mslman olan bu insanlarn kalblerine girmeye balad. Zaten bunlarn
bazlarnn kafalarnda Hinduzmin kalntlar mevcuttu. Bazlar ise her ne kadar slam kabul
etmilersede bunlar tam bir teslimiyetle slama boyun emi kimseler deillerdi. Bunlar Allah
Tealann, Kuran Kerimde bizlere bildirdii u bedevi Araplara benziyorlard: bedeviler iman
ettik derler, Sen onlara yle de: hayr, iman etmediniz. Siz ancak Mslman olduk; deyin nk
henz kalbinize girmemitir.
slami esaslar tam olarak yerlememi olan bu zayf imanl Mslmanlarn kalplerinde,
Hrstiyanlkla kark olan Avrupa kltr ve medeniyeti byk bir yer igal etmeye balad.
Avrupa kltr ve medeniyetini, bu eski lkeye gtren ngilizler, bu kltrn tesirinde kalan
Mslmanlar seiyor, kendilerine yaklatryor ve bunlar Mslmanlar adna idareci
seiyorlard. Bu gibi insanlar, o lkelerde Mslmanlar temsil ediyorlard.
te bu sebeple, Hindistanda bir ksm sapk guruplar ortaya kt. Sayda az olmalarna ramen,
bu guruplarn en gls ve en ok faaliyette bulunan Kadyaniliktir.
slama mal edilen bu gurubun kurucusu Miladi 26 Mays 1908 de len Mirza Gulam Ahmed el
Kadiyanidir. Bu kii, Lahor ehrinde yaklak altm mil uzakta bulunan Kadiyanda domu ve
lmnde oraya defnedilmitir. Mezarnn stnde Mirza Gulam Ahmed el- Mevud yani
vaadedilen Mirza Gulam Ahmed, yazldr, bunun manas udur: eriat ihya edecei ve kyamet
gnnde insanlar kabul ettirecei vaad edilen Mehdi, yani insanlar cennete mjdeleyen.
Gulam Ahmed Kemirin yaknnda bulunan Serancar denilen yerde velilerden biri olduunu
iddia ettii Yusuf Asaf isminde birinin kabrini bulduktan sonra, Hindli Mslmanlar arasnda
nfusunu yaymaya balad.
Gulam Ahmed, bu mezarn Hz saya ait olduunun iddia etti ve Hz sann baka birisine
benzetilmesi zerine aslmaktan kurtulduunu ve Yahudilerden kaarak oraya geldiini lnceye
kadar orada kaldn ve oraya defnedildiini syledi.
Gulam Ahmed, iddialarn tarihi olaylarla isbata alt. Ahmed bu iddias ile Hz. sann gklere
karlmadn yeryznde oraya defnedildiini ortaya atm oluyordu. Bylece Gulam Ahmed,
Allah Tealann Bilakis Allah onu kendi katna ykseltti. Seni katma ykseltecek benim
buyurduu ayetlerin zahirine dayanan slam Alimlerinin ounluuna kar km oluyordu. Zira
bu konuda ok sayda alim Hz. sann bedenen deil ruhen semaya ktn sylemiti.
Ahmedin ilk icad ettii gr Hz. sann bedene deil ruhen ge karld cesedinin ise,
yeryznde defnedildii ve defnedildii yerinde kendisi tarafndan kefedildii gryd.
Gulam Ahmed, bu kefi yaptn iddia ettikten sonra yeni bir mezhebe davet etmeye balad.
Hicri 14.yy banda dini yenileyen biri olduunu iddia etti, Bu hususta Resulullah n u hadisini
delil gstermeye alt phesiz ki Allah bu mmete her yzyln banda dinini yeniden
glendirecek birini gnderecektir Ahmed, son yzyl mceddidinin kendisi olduunu
sanyordu.
Gulam Ahmed, u iddialarda bulundu;
1) Hz. sann kabrini o kefetmitir. Bu kabri bulmas sebebiyle Hz. sann kuvveti ve ruhu ona
girmitir. Ahir zamanda kmas beklenen Mehdi kendisidir. Hz. sann ruhu ile ve Mehdilikle
dini yenilemektedir, onda reform yapmaktadr. Syledii herey dorudur, kimsenin bunlar
inkara hakk yoktur. nk o, Allahtan ilham alarak konumaktadr.
2) Gulam Ahmed, Mehdi olmakla yetinmez. lahn da kendisine girdiini iddia eder.
Gulamn bu iddias, Hz. sann gcnn kendisine girdii iddias ile parelellik iindedir. Gulam
bu dnceyi Hiristiyanlarn inancndan almtr.,Bu gnk Hristiyanlar insanlkla lahln Hz.
sada birletiine inanrlar.
3) Gulam gstermi olduu mucizelerin grlerini isbat ettiini iddia etmitir. Hicri 1312,
Miladi 1894de, hem gne hem de ay tutulmutu. Gulam, ay ve gnein kendisi iin ve onun
tarafndan tutulduklarn ve bu tutulmalarn kendisinin peygamberliini ve iddialarn ispat eden
mucizeler olduunu iddia etti.
Gulamn bir kitabnda u ifadeler vardr: Onun iin aydnlatan ay tutuldu, benim iin ise
aydnlatan gne ve ay tutuldu Gulama tabi baz taraftarlar bu metni yle izah ettiler: Mana
aktr; sadece ayn tutulmas Hz. Muhammedin doruluuna delil olur da, hem gnein hem de
ayn tutulmasndan sonra benim doruluum nasl inkar edilebilir?
4) Gulam Ahmed, Allah tarafndan gnderilen bir peygamber olduunu iddia eder. Kendisinin
peygamber oluunun Hz. Muhammed (S.A.S) in son peygamber oluuyla elimediini syler.
nk Gulam, Peygamberlerin sonuncusu manasna gelen Hatemunnebiyyin ifadesini u
ekilde yorumlar: Ondan sonra gelen her peygamber onun mhr ve kabul etmesiyle gelir ve
Onun eriatn diriltir ve yeniler
Gulam Ahmed, Hakikatl Vahy adl kitabnda yle der: O, (Hz.Muhammed S.A.S)
peygamberlerin Hatemidir yani mhr sahibi sadece odur. Herhangi bir kimseye vahiy ancak
onun mhr sayesinde nasip olur. Rable konuma ve Rabe muhatap olma kaps onun
mmetinin nnde kyamete kadar kapanmayacaktr. Bu gn mhrn sahibi sadece Odur. Hz.
Muhammed (S.A.S) mmetinden bakasna nasip olmayacak olan peygamberlii sadece onun
mhr kazandrr
Gulam, Talim adl kitabnda da unlar syler: nan bakmndan Allahn sizlerden istedii
eyler; Allahn birliine, Muhammedin Allahn peygamberi ve peygamberlerin sonuncusu ve
en stn olduuna, ondan sonra peygamber gelmeyeceine ve ancak ona tabi olmak suretiyle
Muhammedlik kisvesini giyenin ondan sonra peygamber olabileceine inanmanzdr. nk
hizmeti hizmet edilene ters davranm olmaz. Aslndan meydana gelen fer asldan ayrlm
saylmaz.
Gulam, dier bir yazsnda yle der; Eer Muhammed mmetinden olmasaydm ve onun
yolunda yrmeseydim yaptm iyi ameller dnyadaki btn dalarn arlnda da olsa yine de
Allah ile konuma erefine eriemezdim nk Hz. Muhammedin peygamberliinin haricindeki
btn peygamberlikler kesilmitir Hz. Muhammed (S.A.S) den sonra artk eriat getiren bir
peygamber gelmeyecektir. Fakat eriat getirmeyen peygamberlerin gelmesi mmkndr. Ancak
hereyden nce byle bir kiinin Muhammed (S.A.S) mmetinden olmas gerekmektedir.
Grld gibi Gulam bu szlerinde peygamber olduunu, ay ve gnein tutulmalarnn bunu
mucizesi olduunu, kendisinin bunlarn tutulacan nceden haber verdii Hateml enbiya
szn kendisinin peygamber olmasyla celimediini iddia ediyordu. nk o Hatem kelimesini
son manasnda almyor, ondan sonra gelecek peygamberlerin ancak onun mhryle
gelebileceklerini, yani onun eriatini ayakta tutmak artyla gelebilecekleri manasnda
yorumluyordu.
Gulamn davet ettii mezhebin gr zamanla deimiti. Gulam, nce Hz. sann ruhunun
kendisine intikal ettiini ve Allahn kendisine girdiini iddia ederken, daha sonra Hz.
Muhammedin peygamberliinin glgesi altnda Peygamberlik iddiasyla yetinmiti. Mucizeleri
ise, anlattmz hususlardr. Bu hususlar, ay ve gnein tutulmasdr. Bugn artk astronomi ok
ilerlemitir. Rasathanelerde alan bilginlerin, aylar ncesinden gne ve ayn tutulacan haber
verdiklerini grmekteyiz. Onun devrinde de maddi ilimler, ileri durumdayd. Verdii haberin
doru kt kabul edilse dahi, bunlarda mucizelik sfat yoktur. nk mucize demek kar
kanlar susturan olay demektir. Burada, bakalarnn aciz kalmas sz konusu olmad iin,
mucizede sz konusu deildir.
Kadiyanilik-Ahmediye mezhebinin kurucusunun son dnemlerdeki iddialar unlard. Gulam
Ahmed Peygamberdir. Allah ile konuur. Hz. Muhammedin eriatn izah eder, onu yeniler ve
onunla amel eder. Kendi inancna gre; Hicri 14. Yzyln banda, bu reformu yapmak iin
gnderilmitir.
Gulam Ahmedin yorum ve izahlarndan bazlar unlard:
1)Kuran Kerimin, vd dinlere sahip olanlar, gnmzdeki dinlere sahip olanlardr. Kuran
Kerim Yahudilii ve Hrstiyanl iyi olarak zikretmitir. Bu gn Yahudi veya Hristiyan adn
tayanlarda bu sfata dahildir.
Gulam Ahmed, bu noktadan haraket ederek, ngiliz yanls olmu ve ngilizlerin, Hindistanda
iyilikleri bulunduunu, mslmanlarn bunlara itaat etmesini emretmitir.
Gulam yle der: nsanlara defalarca akladm inancm udur: slam, iki temel esasa dayaldr.
Birincisi: Allah Tealaya itaat etmemizdir. kincisi ise; gvenlii salayan, canlarmz,
mtecavizlerden koruyan hkmetlere kar kmamamzdr. Bu hkmet u anda burada
bulunan ngiliz hkmeti olsa dahi
Gulam, baka bir yazsnda da yle der: Mminlerin kendilerini deitirmedikce bunlara kar
nankrlk etmeleri haramdr. Her hangi bir mmin erkek veya kadn rzn ve maln koruyan,
ailesini ve ocuklarn himaye eden, iyilikte bulunmay yaygnlatran zntleri gideren ve
iyilikler icad eden bir hkmdara kar isyan etmesi asla doru olamaz. Ey fetva isteyenler! Fetva
aln, ilimsiz fetva veren alimlerin grlerini kabul etmeyin. Onlar sapyor ve saptryorlar.
2) Gulam Ahmed, gayesi sona erdii iin, cihadn kalktn, din hususunda fitne kalmadna
gre, cihada da lzum kalmadn iddia eder. Kendisinin bir savac veya savaa davet eden
olmadn beyan eder. Ve yle der: Ben kendimi, insanlarn Kurey kabilesinin Haimi
kolundan ve Fatmenin oullarndan gelmesini beklediklerini, kan dken ve yeryzn kanla
dolduracak olan bir Mehdi saymyorum, bu husustaki hadislerin doruluunu da kabul
etmiyorum. Bu hadisler, uydurma hadis ynndan baka bir ey deildir.
Evet, ben kendimin, Hz sa gibi mtevazi bir hayat yaayan ve gelecei vaad edilen sa olduunu
iddia ediyorum. Ben savamaktan ve savatan uzam. Azamet sahibi olan Allahn yznden
perdeyi sulh ve okama yoluyla aanm. Bu yz bir ok mmete kapal kalmtr. Benim
prensiplerim, inancm ve talimatlarm, savama ve kaldrma damgas tamaktadr. una kesin
kanaatim var ki, bana tabi olanlarn says arttka, var olduu zannedilen cihadn devam ettiini
syleyenler azalacaktr. nk bana sa ve Mehdi olarak iman etmek, cihad terk etmek demektir.
Gulam, baka bir sznde de yle der: Bu gn kafirlerden kim, dinine davet edene kar kl
ekiyor, Mslmanlar dininden al koyuyor? Kim, Mslmanlarn camilerde okunan ezanlarna
engel oluyor?
Eer sa, gvenliin hakim olduu bu gibi gnlerde ortaya karda bu gvenlii hafife alr ve
sebepsiz olarak, sadece din iin klca ba vurursa, Allaha yemin ederim ki, byle biri yalanc ve
dzenbazn ta kendisidir. O, doru syleyen sa olamaz asla, kl ve denekle kalplere iman
sokamaz. Sahih-i Buharide gelecei vaad edilen sann sfatlarn belirleyen u hadis mevcuttur.
O, sava brakacaktr. Yani vaad olunan sa, savamak iin gnderilmemitir demektedir.
Bu mesele hayreti muciptir, nk sizler bir yandan Kuran- Kerimden sonra gelen en doru
kitap Buharidir dersiniz, dier yandan Buhari ile aka elien kitaplardaki hadisleri kabul
edersiniz. Halbuki, buna benzeyen binlerce kitab kabul etmemeniz gerekirdi. nk bunlar
sadece Buhariye deil, Kuran- Kerime bile aka ters dmektedir
3) Gulam Ahmed kendisine tabi olmayan Mslmanlarn, onu yalanlamadka ve kafir
saymadka, Kafir olmayacaklarn, ayet onu yalanlar ve Kafir olduunu ilan ederlerse,
kendilerinin de kafir olmayacaklarn syler.
Gulam Ahmed, kendi grleri karsnda insanlar gurupta mtaala eder:
a) Sylediklerine inanan ve kendisine tabi olanlar. Gulama gre, stn derecelere ulaanlar, ite
bu zmreden olanlardr.
b) Kendisini yalanladklar ve kendisine kafir deyip demedikleri belli olmayanlar.
Gulam, bunlar hakknda yle der. Anlatlmas gereken bir hususta udur: Yalanlayanlarn
kafirliine hkm vermek eriat getiren peygamberlerin iidir. Bu gibi peygamberlerden olmayan
ve kendilerine ilham gelen veya peygamberlerin szlerini nakleden zatlarn dereceleri ve Allah
katndaki mevkileri ne kadar yce olursa olsun Allah Teala onlara ne kadar kendisi ile konuma
ltfunda bulunursa bulunsun bunlar inkar etmek kimseyi kafirlie gtrmez. Fakat bu Allah a
yakn olan kullar yalanlayan insan bedbaht bir insandr. nk inkar sebebiyle gittike kalbi
katlar, nihayet gsnde iman nurunun kaybeder.
c) Gulam Ahmedin kafir olduunu ilan edenler ve onu yalanlayanlar. Gulam, bu tr insanlarn
kafir olacaklarna hkm veriyor ve unlar slyor: phesiz ki, ben, hak ve doruluktan sapan
herkesi murdar ve pis kabul ederim. Fakat ben, Kelime-i ahadet getiren herhangi bir herhangi
bir insana, benim kafir olduumu sylemedike, beni yalanlamadka, dolaysyla bizzat kendisi
kafirlie dmedike kafir demem. Grld gibi bu davranta, srekli olarak kar taraf,
harekete gemitir. Onlar, bana kafir dediler. Bu hususta aleyhime fetva verdiler. Onlar, beni
kafir sayarak kendileri kafir olmulardr. Resulullahn fetvas bunu gerektirmektedir. Onlar,
benim szmle kafir olmuyorlar, bizzat kendileri, Resulullahn fetvasnn mulne girerek kafir
oluyorlar.
Gulam Ahmed, bu nedenle taraftarlarna, kendisini yalanlayanlarn veya kafir diyenlerin
cenaze namazlarn klmalarn yasaklyor ve kendisine sorulan bir soruya u cevab veriyordu:
Aka bize kfredenin ve bizim kafirliimizi ilan edenin dolaysyla bizi yalanlayanlarn, en
katmerlisi haline gelenin cenaze namazn klmak elbette doru olamaz. Buna mukabil durumu
akla kavumayann cenaze namazn klmakta bir saknca yoktur. nk cenaze namaz
aslnda duadan ibarettir, ama her halukarda bunlardan uzak kalmak daha iyidir.
Yani; Gulama iman ettiini bildirmeyinin cenaze namazn klmamak daha evladr.
) Kadyaniler, Gulam Ahmedin peygamberliine iman etmeyen erkeklerle, Kadyani olan
kadnlarn evlenmelerinin caiz olmad grndedirler. Ancak Kadyani olan erkeklerin
Gulamn peygamberliine inanmayan kadnlarla evlenmesine cevaz verirler.
Kadyaniler, bu davranlaryla Kadyani olmayanlara ehl-i kitap muamelesi yaparlar. Bu da
onlarn kendilerinden olmayanlarn Mslman saymadklarn gsterir. nk Mslman saysa
idiler, Kadyani olan kadnlarn kendilerine muhalif olanlarla evlenmelerini muhalif olanlarla
evlenmelerine yasaklamazlard.
Gulam Ahmede tabi olanlardan birisi bu hususta yle diyor: Mezhep veya din farkll iki
eten birinin murdar klmaz. Eer bu tr bir farkllk elerden birini murdar klacak olsayd; slam
dini Mslman bir erkein kitap ehli bir kadnla evlenmesine msaade etmezdi. slamn
Mslman bir erkein Hristiyan ve Yahudi bir kadnla evlenmesine msaade edip, Mslman bir
kadnn bunlarla evlenmesine msaade etmemesi, din ve mezhep farkllnn elerden birini pis (
murdar) saymayacana bir delildir. Aslnda kadn yaratl itibari ile zayftr. Bu sebeple
kocasnn zora veya benzeri yollara bavurmas halinde kadnn tesir altnda kalacandan
korkulur. Bunun herhangi bir akl sahibi inkar edemez.
Evet Gulam Ahmetin zerinde karar kld grleri ite bunlardr. lrken dahi ayn grler
zerinde srar ederek lmtr. Gulam Ahmet, 26 Mays 1908de lmnden nce Ahmediye
cemaatinin sevk ve idaresinin cemaatin btn arasndan seilecek bir meclise ait olaca, bu
meclisin de kendi arasndan halifesinin seeceini ve halifenin dini reis olacan vasiyet etmitir.
Glamn ilk Halifesi Mevla Nureddindir. Bu zat, Gulamn talimatlarn muhafaza etmiti.
Ahmediye cemaati emsali grlmemi almalaryla temayz etmi bir cemaattir. yelerinin
ou, geni bir kltre sahiptir. Eer bu cemaat, slam iin alm olsayd, ona byk hizmetleri
olurdu. Ne yazk ki; inanlar batl, davranlar sakatt.
Bu arada, Ahmediye frkasn icad eden alilenin dndan birisi bu cemaate halife seilmi isede,
cemaat iinden baz guruplar, Gulam Ahmedin soyundan yeni bir Mehdinin geleceine
inanmaya devam etmi, daha sonra da bu inan, btn cemaate hakim olmutur.
Acaba bu cemaat, Gulam Ahmedin brakt gibi devam etmi midir? Deiikler olmumudur?
Bunlarn iinden, Gulamn Peygamber olmadn, onun; sadece kendisine ilham gelen ve hadis
nakleden biri olduunu syleyen bir topluluk kmtr. Gulamn kendi eserlerinde de, kendisine
ilham gelen bir olduunu ifade eden cmleler mevcuttur.
Buna ramen, Gulamn cemaati, Gulamn kendisine vahiy gelen bir Peygamber olduuna
inand. Peygambere verilen sfatlar onada verdi ve isimi anld zaman ona Aleyhisselam dedi.
Bu cemaat, Gulamn, Peygamberliini ispat eden bir ksm mucizelerin bulunduuna da inand.
Cihat konusunda da Kadyanilerden bazlar, hkm sona eren cihadn maksadn, kendisin
savunma eklindeki cihad olmayp, saldr mahiyetindeki sava olduunu sylemilerdi. Bu
yorum ekli pek mahzurlu deildir. Buna ramen, slami savalarn, savunma mahiyetinde
olduunu ve bazan savunmann da hcuma dnebileceini belirtmemiz gerekir. Kadyaniliin
dier presipleri zerinde bu cemaatin her hangi bir itilaf grlmemi, sadece ngiliz yanls
olanlarn, ngilterenin, Hindistandaki fonksiyonunun zayflamas sebebiyle zayfladklar
grlmtr.
Bu fenomen nasl domutu? Hz. Muhammedin izinde yryen ve onu canndan ok seven bir
a, yllardan beri devaml olarak Allahtan ilahi iaretler ve bildiriler aldn ve kendi ahs ile
slamn yeniden douunun yaklatna dair Allah`n bizzat kendisine haber verdiini iddia etti.
Bu ses, Hindistann uzak bir eyaletinde, dnyann geri kalan ksm ile hibir haberleme imkan
olmayan Kadiyan isimli kk bir kasabada yaayan Mirza Gulam Ahmed isimli bir zattan
geliyordu. Bu kii, son yllarda serveti elden giden ok kkl, asil bir aileden idi. Ciddi bir
renim grmemiti. Ancak Kuran Kerim ve dier dinlere ait kitaplar zerinde derin almalar
yapmt ve bu ebedi gerekler hakknda ok derin ve zengin bilgisi vard.
Kadiyanlik, 19. yzyln sonlarna doru, Mirza Gulam Ahmed Kadiyan tarafndan kuruldu.
Mirza Gulam Ahmed, 1840 ylnda Pencb eyaletine bal Kadiyan'da dodu. 6 yanda tahsil
hayatna balayan Gulam Ahmed, 18 yalarna kadar Kur'an- Kerim, Farsa, Arapa mantk ve
felsefe dersleri ald. Babasndan da hekimlik mesleine ait baz bilgiler rendi. Gulam Ahmed,
1864'den 1868'e kadar Sialkot'ta, Blge Mahkemesinde bir memur olarak alt. Bu zaman
ierisinde misyonerlerden Hristiyanlk hakknda geni bilgi ald. Hindularla tartmalara giriti.
sko papaz olan Butler ile samim bir dost oldu. Onunla uzun grmelerde bulundu.
Bundan sonra, ilerinde kendisine yardmc olmas iin babas onu yanna ard. Ancak
beceriksizlii sebebiyle "bir kenara itilen ve kendi haline terkedilen" bir durumda kald. Kendisi
bunu yle ifade eder: "Babam bana olan mitlerinin stne bir izgi izdi ve beni, ekmeini
yiyen ve fakat kendisi iin bir eyler yapmayan bir misafirden birazck daha ileri grd."
Gulam Ahmed bundan sonra inzivaya ekildi. Bu arada Kur'an, tefsir, hadis sahasnda almalar
yapt, dier dinler hakknda bilgi toplad. Bu inziva hayat, Gulam'n kk yatan beri grd
ryalar ve garip davranlara yeni bir eyler daha eklenmesine sebep oldu. Bu arada onun ar
derecede unutkan ve dalgn olduu gze arpyordu. Ayrca pek ok hastalk sahibiydi. Kendisi
bu hastalklarn yle ifade eder: "Ben, mzmin hasta bir insanm. Ba ars ve ba dnmesi,
uykusuzluk ve kalp arpnts ve vcudumun alt ksmnn uzayp giden hastal hep ekerdendir.
ounlukla gece ve gndz yz defadan ok idrara karm."
1876 ylnda babasnn lmesi zerine, Gulam Ahmed'in hayatnda yeni bir devre ald.
Babasnn lmyle, kendi anlay ve ifadesine gre "dnya adam olmad iin" ailenin geim
ve idaresini nasl zmleyecei korkusunu yaarken, gaybdan duyduunu syledii bir ses
kendisine, "eleysallahu bi-kafin 'abdehu (Allah kuluna yetmez mi?) diye seslendi.
Bundan sonra, babasnn ilerini kardeine brakarak inzivaya devam etti. Bu dnemde Farsa,
Arapa ve Urduca dillerde yazma alkanln kazanmak iin baz denemelerde bulundu. 1877-
1878 yllarnda gazetelerde Hindlara ve Hristiyanlara kar makaleler yazd. Hindu ve
Hristiyanlarn, Mslmanlar yaylm ateine tuttuu bir zamanda, onun slamiyeti savunmak
iin giritii bu faaliyet, halkn olduka ilgisini ekti ve onun kiiliini n plana kard.
Hindistan, 19. asrn sonlarnda cidd bir fikr huzursuzlua sahne olmutu. Ortada pek ok gr
dolayordu. Hristiyan misyonerleri, Hindistan batanbaa sarmt. Mslmanlar kendi
dinlerine evirebilmek, en azndan onlar pheye drmek iin olduka gayret gsteriyorlard.
Bunun iin de din inan ve ballk dikkate deer bir ekilde zayflamt. Halk bir kurtarc
bekliyordu.
Gulam, halkn bu beklentisini iyi deerlendirdi. Bir yazsnda Hindu ve Hristiyanlara kar 50
ciltlik bir reddiye yazacan ama bastrabilmek iin Mslmanlarn abone olup pein para
vermeleri gerektiini bildirdi. Halkn ou onun bu isteine uydu. Bundan sonra Gulam Ahmed,
1880'de Barhin-i Ahmediyye ismini verdii bu kitabn ilk iki cildi ile yayn hayatna girdi. Onun
bu kitab, Hindularn ve Hristiyanlarn basn yayn yoluyla saldrd Mslmanlarca takdirle
karland.
Bu iki ciltte Gulam Ahmed, slam' dier dinlere kar savunmutu. Bu arada kendisine ilham
geldiini, keramet gsterdiini de yazm, kendi ahsiyetini n plana karmt. Mslmanlar
onun bu tutumundan phe etmediler. Hatta ona destek verdiler. Mesela, Mslmanlarn ileri
gelenlerinden Muhammed Hseyin Batalav, kendi dergisi olan a'atu's-Snne isimli derginin
alt saysnda (Haziran-Kasm 1884) bu kitabn lehinde yazlar yazd.
1884 ylna kadar, kitabn nc ve drdnc ciltleri de yaynland. Gulam Ahmed, bu ciltlerde
vahyin kesilmediini, kesilmemesi gerektiini, Peygamberimize (a.s.m.) tam uyan birinin,
peygambere verilen zahir ve batn bilgilerle donatlacan, bu gibi kimselerin sezgiye dayanan
bilgilerinin peygamberlerin bilgisini andrd gibi, hezeyanlarda bulunuyordu.
Ayrca bu yolda kendisinin pek ok vahiyler aldn sylyordu. Ve ngiliz hkmetine vgler
yadrarak, cihadn gereksizlii zerinde duruyordu. Onun bu grleri, bu tr bir kltr
ierisinde byyen Hind Mslmanlarnca fazla yadrganmad ise de, ilerinden ileri grl olan
baz limler, bu vahiylerin (!) birer fantazi olduunu, Gulam Ahmed'in yaknda daha ileri
iddialarda bulunacan sezerek ona kar cephe aldlar.
Gulam Ahmed, bu kitabnda kendisinin bir mceddid olduu izlenimi vermi, bu grleriyle
Mslmanlar tarafndan ksmen iyi karlanm, hi deilse aleyhinde bulunulmamtr. Bundan
cesaret alan Gulam Ahmed, 1885'de kendisini aka 14. Hicr yzyln mceddidi olarak ilan
etti. Buna gre, kendisi 14. Hicr yzyln banda, Allah tarafndan dinini yenilemek zere
gnderilmitir. Bundan sonra o, dier dinlere kar Barhinde balatt tartmay seyahatleriyle
srdrmeye balad. lk tartmada arln koyarak ve bu tartmann sonucunda, Urduca
kaleme ald Surne-i em-i Arya (Arya'nn Gzne Srme) isimli kitabn yaymlad.
1885-1888 yllar halkn nabzn yoklamak iin seyahatle geti. Bu seyahatlerde durum mit
verici grlm olmal ki, Gulam Ahmed bundan sonra bir adm daha ileri atarak, 1 Aralk
1888'de, seyahat iin bulunduu Ludhiana'da bir bildiri yaynlayarak, Allah'n kendisine,
taraftarlarndan biat alarak, ayr bir cemaat oluturmasn buyurduunu bildirdi. Biat artlar on
maddede toplanmt. Buna gre; Gulam Ahmed'e biat eden kimse, irkten ve her trl byk
gnahtan saknacak, namazn hatta tehecct namazn da aksatmadan klacak, btn insanlara
iyilikle davranacak, her durumda Allah'a bal kalp kendini Ona adayacak, Kur'an'n yolundan
yryecek, dine, slama ball; kendi hayat ve malndan, erefi, ocuklar ve kymetli bildii
her eyden ok deer verecek, dini dnyann stnde tutacak ve son olarak da kendini Gulam
Ahmed'e kopmayacak derecede balayacak ve lnceye kadar ona itaat edecek.
Gulam Ahmed, mceddidlii ile ilgili olarak Ayine isimli eserinin 346; Risale-i Tuhfe-i Badat
isimli eserinin 11 ve el-Mektub isimli eserinin 6. sayfasnda yle diyordu: "Allah beni bu yzyl
ve bu zaman iin imam ve halife kld ve beni bu yzyln banda insanlar karanlklardan
aydnla karmam iin mceddid olarak gnderdi." (83)
1857'de Hindistan Mslmanlar, ngiliz idaresine kar Sipahi Ayaklanmas ismiyle tarihe geen
bir giriimde bulunmu, ancak baarl olamamlard. Bu sebeple, ngilizlerin gz devaml
olarak Mslmanlarn zerindeydi Gulam Ahmed, mceddidlii ile ilgili olarak Ayine isimli
eserinin 346; Risale-i Tuhfe-i Badat isimli eserinin 11 ve el-Mektub isimli eserinin 6.
sayfasnda. Bunu, iyi bilen Gulam Ahmed, Barahin-i Ahmediyye'nin ilk cildinin nerinden
itibaren, davranlarnn siyas bir amac olmadn, btnyle idareye ve ngiliz hkmetine
sadk ve bal olduunu her frsatta tekrarlamt. Bununla ilgili ifadelerinden bazlar yleydi:
"Kalemimle hkmete hizmet ediyor ve eserlerimde ngiliz hkmetine sadakat ve muhabbeti
yazyorum Biz kalemimizle bu devletin emrindeyiz; iyilii iin duacyz, hizmetkaryz.
Gerek slam delililerini, yumuaklkla, eitli lke halkna arzetmekle emrolundum; bu yzden
kanatlar altnda hayatm sulh ve gven iinde srdrdm ngiliz hkmetine kar herhangi
bir kt dncem yoktur. "Bylece ngiliz hkmetini emniyete alan Gulam Ahmed, halktan
kendi adna bat almasndan bir buuk yl sonra, yani 1891'de, hayatnn nc dnemine balar.
Buna gre, ald vahiyle ona Hz. sa'nn normal bir ekilde ld, kendisinin Mslmanlarn
bekledii Mesh ve Mehd olduu bildirilmiti.
O, bu konudaki grlerini Urduca olarak pe pee yaymlad Feth-i slam, Tavzh-i Meram (22
Ocak 1891) ve Hale-i Evham (3 Eyll 1891) isimli eserlerinde aklad. Onun bu konudaki
grleri zetle yle idi: (84)
Hz. sa armhta lmemitir. O, ld zannedilerek mezara indirildikten sonra, kendine gelmi,
yaralarn Merhem-i sa denilen bir ilala iyiletirdikten sonra, ncil'i yaymak ve zellikle kayp
"On srail Koyununu" aramak zere Kemir'e seyahat etmitir. Orada iken 120 yalarnda lm
ve Srinagar'da gmlmtr. Bu bakmdan ahirzamanda gelmesi beklenen Mesh, Hz. sa deil,
yaradl bakmndan ona benzeyen ama Muhammed mmetinden biri olacaktr. Ayrca
Mslmanlarn bekledii Mehdi ve Mesh ayn ahslardr. O da Mirza Gulam Ahmed'dir. O hem
Hz. Muhammed (s.a.v.), hem de Hz. sa'nn (a.s.) ruhunu tad iin bardr.
Cihadn klla deil, propaganda ile yapp slam' yayacaktr. Davasnn doruluunu ispat iin
ileri srd deliller, kendisine indirilen vahiy ve mucizeleri sebebiyle, ona inanmak
zorunludur.
Gulam Ahmed, tmamu'l-Hucce isimli eserinin 3. sayfasnda da Mehdi ve Meshlii ile ilgili
"vahiy" iin yle diyordu:
"Rabbim bana bildirdi ve beni bu yzyln mceddidi kld ve dedi ki: 'Onlarn bekledikleri
Meshu'l-Mev'ud ve el-Mehdiy-yu'l-Ma'hud sensin.' Ve yine dedi ki: 'Biz seni Mesih bni
Meryem kldk." (85)
Bu grlerini akladktan sonra, onun hayat Mslmanlarla ve Hristiyanlarla mcadele iinde
geti. Aleyhinde birtakm yazlar ve kitaplar yaynland. Balangta Gulam Ahmed'in kitab
Barahin iin vgler yazan Hseyin el-Batalav, onun kfrne dair bir fetva yaymlad. Gulam
Ahmed kendisinin kafir ve Deccal olduu ile ilgili olarak yaplan yaynlara aldr etmedi.
Bunlar "tahkike dayal olmayan hased, zulm ve iftira" olarak grd. Grlerini yaymak iin
seyahatlere ve tartmalara devam etti. Tartmalarn birinde halk Gulam'a saldrmak istedi ise de,
polisin mdahale etmesi zerine ona bir ey yapamadlar.
Gulam Ahmed, 27 Aralk 1891'de taraftarlarn bir toplantya ard. Celse ismi verilen bu
toplant, kendisine gre olduka baarl geince, bunun her yl yaplmasn istedi. Gulam Ahmed,
1893-1894'de Arapa olarak yeni kitaplar neretti. Bunlar, Keramatu's-Sadikn, Hamametu'l-
Bura, Nu-ru'l-Hak, Srri'l-Hilafe'dir. Gulam, kendisine kar kanlara meydan okuyarak, bu
kitaplarn benzerini yazmaya davet etti. Ayrca Allah'n kendisine bir gecede krk bin Arapa
kelimenin kklerini rettiini iddia etti.
Hemen her devirde; Peygamber Efendimizin sahih hadislerinde haber verdii mehdiyet
kavramn suistimal edenler olmutur. Hak adna hakkn ihlal edildii bu mesele, gnmzde de
baz tezahrleri ile karmza kmaktadr. yle ki; mevzu da, mevzunun kahramanlar da,
insanlar saptrmak iin kullandklar yol ve yntemler de hep ayn ve btn sahtelikleri ile asrn
serencamnda iin iyzn bilenlere btn akl ile srtmaya devam etmektedir. Bu zevatn
mehdiyetlerini ilan etmekle kalmayp, yer yer bulunduklarn iddia ettikleri makam adna; dinin
hkmlerini geveterek uydurduklar hezeyanlarla, cahil insanmz bozduklar da grlmektedir.
te halk aldatarak, kendileriyle birlikte dalalete srkleyen tm bu arlatanlar, tarihin kirli
yapraklarndan arayp bulduumuz Ahmed Kadiyaninin ahsnda inceledik. Zaman zaman
duyduumuz dierlerine, Gulam Ahmed, sadece bir rnektir.
Kadiyaniliin dnyann 180 lkesinde, milyonlar akn yesi bulunmaktadr. Gnmzde
Londra'da yaayan Mirza Tahir Ahmed liderleridir. Kaleme ald eserlerinden bir tanesi
Trkeye aktarlmtr. Eserin Trke ismi Din Adna Kandr. Kendisi bu eserde yle
demektedir. Ben, terrn her eidine iddetle karym. Bunu herkes byle bilsin. ster bu terr
rklk, renk ve herhangi bir millet uruna ilenmi olsun, ister din adna olsun. Gayesi
grnrde her ne kadar faydal olursa olsun her zaman ve her yerde knamaya mstahaktr.
slamiyet hibir zaman, hibir yerde terr asla sevmez. Onun iin terr ve slamiyet arasndaki
fark, dou ile bat, nur ile karanlk arasndaki farka benzer. Albay Kaddafi petrolden kazand
servete dayanarak rgtlenmi bir terrizme arka kmaktadr. Peki, onun yaptklarnn dinle ne
alakas vardr? Suriye hkmeti de gemite terre destek olmutur. Bunun hibir dini taraf
yoktur. slamiyet buna msaade eder mi? Eer yle olsa, o zaman slamiyet ve sosyalizm
arasnda fark kalmaz. Dorusu, Albay Kaddafinin yazm olduu Yeil Kitap adl eserin
sadece cildi yeildir. indekiler ise batan sona kadar kzldr! slamiyetin rengi ayn anda hem
yeil hem de nasl kzl olabilir?... Kanl devrimlerle slamiyetin hibir alakas yoktur. Bu gibi
devrimleri gerekletirmek isteyenlere gerek mslman lkelerde hi yer yoktur. Ben, yzyllk
tarihimiz boyunca her trl zulm, bask, eziyet ve ikenceye uratlm bir cemaatin manevi
bakan olarak her trl terr iddetle knarm. Bana gre sadece slamiyet deil, hibir hak dini
ad ne olursa olsun- Yce Allahn adna masum erkek, kadn ve ocuklarn kann dkmeye,
onlara zulm ve eziyet etmeye asla msaade etmez. Allah, batan baa bir sevgidir. Bir aktr. O,
bsbtn bartr, sevgiden nefret domaz ve gerek bar hibir zaman insanolunu savaa
srkleyemez. Ahmedi Mslmanlar dier Mslman gruplardan farkl klan baka bir zellik,
teokrasiye muhalefet etmeleridir. Ahmedi Mslmanlar yz senelik tarihleri boyunca teokrasiden
deil, btn din ve mezheplere eit mesafede olduundan, laik bir devlet yapsndan yana
olmulardr. (86)
Bugnk dnya, insann 50 yl nce ryasnda bile gremedii en yksek ilmi ve teknolojik
ilerlemelere ulamken, ahlaki ve ruhi deerler bakmndan hzla bozulmaktadr. Bu bozulma her
gn, zellikle Bat lkelerinde gittike artan bir hzla yaylmaktadr. stelik bu bozulmadan
slam Dnyas da nasibini almtr. Geleneksel ulema dzeninin bozulduu, farkl bir syleyile,
mslmanlarn babozuk kaldn gren baz kendini kandrm sahtekrlar, arkalarna cahil
mslmanlar takarak onlar da saptrmaya almaktadrlar.
Tarih, bir frsatn bulduklarnda, bu tr ahslarn neler yapabileceinin ahitleriyle doludur.
rnein, Hahailerin lideri Hasan Sabbah gibi. Kurduu szde tarikatnn mritlerine afyon
iirerek, onlarn cennette olduklarn ve byk ii kendisinin onlara bahettiini syleyerek
kandryordu. Daha sonra da kendine fedai yaparak ahsi emelleri dorultusunda onlar
kullanyordu.
'Kt rnek, rnek deildir' denilir, bu gibi arlatanlara bakarak, gerek lim ve velileri de inkra
yeltenmek doru deildir. Bu gibi sapk itikatl kiilere kar en byk silah kiinin, dinin asln
doru kaynaklardan ve limlerden renerek, cehaletten kurtulmaktr. Malesef, Trkiye'de ve
daha dnyann pekok yerinde, sadece mslmanlarn cehaletinden dolay, birok dalalet ehli
mslmanlar kendi uydurma fikirlerine gre ynlendirebilmektedir. lahi takdire bakn ki;
mslmanlar Allah'n dininden uzak kalmann cezasn, kendilerini aldatan sapklarn ardna
dmekle dyorlar!
slam, btn gereklerin damtlm, artlm ruhudur. Birtek temel gerek yoktur ki, Kuran
kerimde yer almam olsun. Kuran, Allahn btn Peygamberlerine ve onlara bahedilen vahiy
ve bilgilere inanmamz emreder. Bylece Kuran, evrensel ve mkemmel bir klavuzdur. Herkim
onu hayat iin kanun yaparsa ve her iinde ve davrannda ona uyarsa, Allahda onu bu dnyada
ve ahirette gzetir. Gerek kurtulu (selamet) budur. Baka bir kurtulu yolu yoktur. Dnyada ve
ahirette hayatn mkemmel olarak gereklemesi ancak buna baldr. slam' gerek
kaynaklarndan, Ehl-i Snnet limlerinin eserlerinden renmelidir. Onlarn hayatlar snnete en
uygun olan ve ahlaklar Hz. Peygamber (sav) ahlak zeredir. slam en gzel bilen ve yaayan
Resulllahn snnetinden baka hakiki kurtulu yolu da yoktur. (87)
TEPKLER
Mevdudinin yalanc peygamber Gulam Ahmed Kadiyani hakknda kanaati yleydi: Mirza
Gulam Ahmed o kadar basit adam ki, eer peygamberlik kaps ak olsayd bile en azndan akl
banda biri onun peygamber olabileceini kabul etmezdi. ( 88)
Vaka Kadyanilik fitnesi Hindistanda, zamanndaki slam limlerini ve fikir liderlerini korkuttu.
Bu yzden onlar, kalem ve dilleriyle ona kar mcadele ettiler. O fitneye kendini kaptranlara
slam dairesinden km nazaryle baktlar. Bu, ngiliz idaresi altnda iken yaplabilecek en
byk eydi. Ancak Hindu reisleri Kadiyanilik fikrini desteklediler, korudular ve gelitirdiler.
Zira Kadiyanilik Hindistana kutsilik sfat veriyor, Mslmanlar Arap Peygamber (s.a.v.) den,
Mekke-i Mkerreme ve Medine-i Mnevvereden, Ahmed Gulam ve henpalarnn kutsiyet elbisesi
giydirdii ehre yani yalanc peygamberin ehri Kadyana eviriyordu. Mesela: Kadiyanilerden
birisi der ki: Kadyan ehrindeki beklenen sann kubbesi olan Beyza minaresini ziyaret eden
kimse, Medinedeki Peygamberin mescidine tahsis edilen bereket ve ihsana nail olur. Kadiyana
yapt byk ha srasnda kendisini bu bereketlerden mahrum eden adamdan daha kts
kimdir? Mirza Ahmedin ikinci halifesi de yle der: Kadyana yaplan hac, beyt-i haramna
yaplan haccn bir benzeridir.

Bir baka Kadiyani de yle der: Kadyan ehrini hac etmeksizin Mekkeye yaplan hac, bo ve
sevapsz bir hacdr. nk bugn Mekkeye yaplan hac hedefine ulamamakta ve hacnn
vazifesini eda etmemektedir.

Sonra bunlar bir adm daha attlar ve Allahn Kbe-i Muazzama ve Mescid-i Aksa gibi mbarek
yerler hakknda indirdii ayetleri Kadyan ehri iin uygulamaya baladlar. Mesela Mirza Gulam
Ahmed Allahn Kim oraya girerse emindir. szn tevil ederken yle der: bu ayet Kadyan
ehrinde bina edilen mescidi vasfetmektedir. Ve devamla der ki: Allahn Kulu Muhammedi
Mescidi Haramdan geceleyin evresini mbarek kldmz Mescid-i Aksaya gtren Allah ne
ycedir. (sra: 17/1)

Ayetinde geen Mescid-i Aksadan kast, Kadyan Mescididir. kinci halifeyi dinleyelim imdi
de: Beklenilen Hz. Mesih (sa) in bizim Mekke veya Medinede leceimize dair ilhamna
gelince, deriz ki; bu iki isim phesiz Kadyan ehridir.

te bylece Kadyaniler bu davalarn, peygamberi, merkezi taraftarlar, halifeleri, mukaddesat,

tarihi ve ahsiyetleri olan bir din haline getirmee; Kadyanilerin taraftarlarnn ebedi slam
kltrn slam kaynaklarn slam mukaddesatn tekil ettiini belirtmeye ve onlarn slamn
ruhi merkezi olan Mekke ile ilikilerini kesmee baladlar. Hatta bunlar kendi adamlarna
radyallahu anh, liderlerine aleyhisselam, Mirzann ailesine mml mminingibi
lakablar takyorlar ve Mirzadan Ktb- Sittenin senetleri gibi isnatlarla hadis rivayet
ediyorlad. te bu sebeple Hindu liderleri -mesela vefat eden Hindistan babakan Pandit Cevahir
Lal-Nihro- Kadyanilik fikrini benimsiyorlar ve onu bir vatan davasym gibi mdafaa
ediyorlard. Ayn ekilde ngiliziler de bu fitneyi destekliyor ve cesaretlendiriyorlard. Hatta onun
tohumunu diken ve eletirenler de ngilizlerin ta kendileridir. nk Kadiyanilik davas
Mslmanlarn saflar arasnda ayrlk tohumlar samak ve onlarn yakalarn datmak
vazifesini gryordu. Vaka bu dava smrc hedeflerini gerekletirmek iin en gzel bir
silaht onlar iin. Mslmanlarn, Kadyanilerin mslman olmadklarn ve slam dairesinden
ktklarn ilan etmelerine ramen ngilizler bunlara kulak asmayp Kadyanileri
mslmanlardan bir gurup olarak kabul etmekte srar ettiler. Aslnda onlar, bunun tesinde, bir
yandan fikir ve dava ynnden mslmanlar paralayacak bir frkay slam mmeti arasna
yerletirmek; dier yandan da ngiliz menfaatlar iin ngiliz idaresinin kuvvetlenmesini
salamak kastile bu mmetin varln ve bekasn yoketmek istiyorlard. Ve ngiliz smrs
Kadyanilik meselesini gelitirmeye, fikir ve deha ynnden onu beslemee devam etti. yle ki,
siyasetine karmak suretile her iine burnunu soktu. Nihayet smr bu tehlikeli akmn elinden
tuttu, onu cesaretlendirdi ve sonunda da ehir idaresinde ve orduda nemli makamlar onlara
tahsis etti.

Mslmanlar, ngiliz ihtilali srasnda defalarca Kadyanilerin kendilerinden ayrlmasn

istediler. Ama sesleri dalarn eteklerinde ve vadilerin dzlklerinde yank yapmaktan baka bir
ie yaramad. slam mmetinin Kadyanilerden ayrlma isteini destekleyenlerin banda gelen
slam mtefekkiri Dr. Muhammed kbal, slam bu tehlikeden korumak istedi. Kadyanilerin
tuzaklarn daha boanmadan bertaraf etti. Salam ve temiz dini etrafn saran pisliklerden ve
hurafelerden temizledi. Gazetelerde nerettii saysz aklamalar ve makalelerde bu tehlikeli
akma kar slamn durumunu ve Kadyanilerin srlarn aklad. Onlarn esas hizmetlerinin
gayesinin Britanya smrsn desteklemek ve onun kuyruunu havada tutmak olduunu
delillerle gsterdi. Mesela makalelerinin birinde der ki:

slam mmeti arasndaki her taife varln, yeni bir nbvvet iddia etmek ve zorlamadan ibaret
bu nbvveti tasdik etmeyen btn Mslmanlarn bunlara, slam birlii aleyhine ciddi bir
tehlike gzyle bakmalar gerekir. nk onun birlii, karlkl dayanmas, yardmlamas
sadece nbvvetin son bulduu inancna dayanr.

Bu sabit durumu ciddiyet ve inayetle aklamas, millet birliini korumak iin btn
ehemmiyetle zerine eildikleri bu mesele hususunda Mslmanlarn duygularn kabartmaya
almas hkmetin bir vazifesidir.

Hint idarecileri iin en hayrls (ki o zaman idareciler ngilizdiler) Kadyanileri

Mslmanlanlardan ayr bir mmet olarak itibara almalardr. Hem bu ayrl Kadyanilerin
durumlar da uygundur. Bundan sonra Mslmanlarn onlara tahamml etmeleri mmkndr.
Tpk dier dinlerin varlna tahamml ettikleri gibi.

Dr. Muhammed kbal o zamanlarn en byk gazetesi olan Statesman (Szc) gazetesine
gnderdii bir mektupda bu meseleyi ele alarak yle demiti:

Kadyanilik, Peygamber (s.a.v.) in nbvvetine karlk, yeni bir taifenin kurulmasn hedef
edinen kuvvetli bir rgttr. Bundan dolay da Kadyaniler, dini ve sosyal hususlarda
Mslmanlardan tam olarak ayrlmay tercih etmektedirler. (89)
Muhammed (s.a.v.) in peygamberlerin sonuncusu olduu hakkndaki inancmz, slam dini ile,
tevhid akidesi ve Peygamber (s.a.v.) in nbvveti hakknda Mslmanlara itirak eden dier
dinler arasndaki ayrlk snrn btn inceliiyle izer. Fakat Hindistanda Kebir Namssemc,
vahyin devam etiini ve nbvvetin eksilmediini sylemektedir. te bu snrla insan dier dinler
veya grublarn slamla bir mi yoksa ayr m olduuna hkm verebilir. Tarihte hibir slam
taifesinin bu snr atn bilmiyorum. randaki Behailiini, peygamberliin son bulduunu
inkar ettii dorudur. Ama o, kendisinin mstakil bir taife olduunu btn aklkla ilan etmitir.
Ve slam stlahna gre de Mslman deildir. Biz slamn Allah tarafndan vahyedilmi bir din
olduuna inanyoruz. Fakat slamn bir mmet veya topluluk olarak kalmas Muhammed (s.a.v.)
in ahsiyeti zerine kaimdir. O halde Kadyanilik iin u ikisinden birisini semekten baka kar
yol yoktur:

a) Ya Bahaler gibi Mslmanlardan ayrlsn.

b) Ya da slamdaki nbvvetin son bulmaakidesi aleyhinde uydurma yorumlar yapmaktan

vazgesin.

Kadyanilerin slamn siyasi esaslarndan nefret etmelerini, kendilerine yeni bir lakap (yani
Ahmediler) edinmelerini, Mslman imamlarn arkasnda namaza katlmamalarn ve her trl
hallerinde Mslmanlarla sosyal mnasebetlerini kesmelerini de buna ilave edebilirsin. Hatta sair
slam leminin kfir olduklarn ilan etmeleri bundan daha da ktdr. Btn bunlar da aka
gsterir ki Kadyaniler Mslmanlardan tamamen ayrlm bir kavimdir.

Kadyanilik, Muhammed (s.a.v.) in mmetinden Hintli peygambere inanan yeni bir mmet
meydana getirmek istemektedir. Doktor devamla onun Hindistanda slami sosyal hayat iin,
yahudilie ate pskren yahudi feylesof sfenoharann akidelerinden daha tehlikeli olduunu
sylemektedir.

Dr. Muhammed kbalin bu fitnenin ban ezmek iin sarfettii gayretlerden birisi de
Kadyanilerden hibirisini slami cemiyetlere almamalarn Mslmanlardan istemesidir. Bu
mcadelesine Lahorda kurduu slam Koruma cemiyetiyle balad. Sonra cemiyetin reisi
oldu. Fakat Kadyanilerin de cemiyete katlmalar yznden bakanlktan ayrldysa da ay
mevkiisinde kald. Bu mddet zarfnda cemiyette Kadyanilie zenen hi bir kimse brakmad.
Hulasa Dr. Muhammed kbal bu fitneyi kknden kurutmak iin yedi bal bir ejder kesildi!..

Kadyaniler, ngiliz smrsnden yardm alarak, Peygamber (s.a.v.) in erefi ile oynadklar
zaman, Kadyanilerle Mslmanlar arasnda bir polemik sava ve atma balad. Liderleri ve
hempalar slamdan ayrlmayanlara kar slama ve peygamber (s.a.v.) e saldrya baladlar. Bu
yzden de eitli itimai meseleler ortaya kt. Bilhassa ahsi durumlar hakknda. ikyetler
mahkemeye aksettirildi. Bylece Kadyanilik davas slam ve Mslmanlar yannda bir mesele
halini ald. Mesela u adam Mslmanlardan birinin kzyla evlenip, sonra da onun Kadyani
olduu veya Kadyanilie getii kz tarafndan renilince, kz onun kars olarak kalmaya raz
olmuyordu. Bu durumda mahkemelere birok ikyetler yapld. Mahkemelerde Kadyanileri
Mslmanlardan ayr kabul ederek onlarla Mslmanlar arasndaki evliliklerin batl olduuna
dair hkm kartt. Bu kararlar ierisinde en nemlisi gibi gzkeni 1935 senesinde hakim
Muhammed Ekber Han tarafndan Bilhavil Nacar ehrinin mahkemesinde alnan karardr. Bu
kararda yle deniliyordu:
Davac bayan Gulam Aie, -ki Kadyani olan kocas Abdurrezzakla evlilik ilikisinin kesilmesi
iin mahkemeye mracaat etmitir.- Kati delillerle peygamber (s.a.v.) in gnderiliiyle nbvvet
silsilesinin sonra erdiini ispat etmitir. Sank Abdurrezzakn slam akideleri aleyhine yapt
yorumlar ve ayklamalar, tarih boyunca slam mmetinin ikrar ettii ve anlad aklamalarla
tamamen elimektedir. Bu sebeple sank Abddurrezzakn Mslmanlardan alarak itibara
alnmas mmkn deildir. Bilakis o slamdan irtidat etmitir. Binaenaleyh mrted bir kimsenin
Mslman bir kadnla olan nikh ahsi hallerde kaldrlm (mlg) kabul edilir. Sann
zevcesinin, irtidat ettii gnden bu yana artk onun kars olmadna karar veriyoruz. u
mahkemenin verdii haklar kocasndan istemesi kadnn hakkdr. (90)

Zaten Mslmanlar Hint savalarndan dolay hala Kadyanilik iin dmanlk ve kin
beslemektedirler. slamn fikir liderleri de bu hususta onlar kkrtmaktadr. Ancak onlarn bu
duygular, evvelce zikrettiimiz sebeplerden dolay ngiliz ihtilali sresince umumi zdraplar ve
zntler yaratmamtr. Hindistan ikiye ayrlp, Pakistan hkmeti ayr bir devlet olarak
kurulduu, mslmanlar, hkmetlerinin bana, derhal azlettikleri Kadyanilere karlk
istedikleri kimseleri getirdii, Kadyanilerin slam toplumu iindeki hareketlerine bir l
koyduu ve devletin gelecekteki istikrarn temin etmek maksadyla onlar akalliyet haline
getirdii zaman, yine de Mslmanlarn efkat ve himaye kanatlar Kadyanilere kar gerildi;
onlara geni araziler verdiler, hkmet dairelerinde koltuklar ayrdlar. Bylece balk batan
bozuldu!

Durum ciddileip i tehlikeli hale gelince, slam liderleri ve btn slami mezhepleri temsil eden
slami cemiyet bakanlar Pakistann Kratei ehrinde 1953 ocanda bir kongre yaptlar. Bu
kongrede ortadaki nazik durumu mnakaa ettiler ve Kadyanilii inceleyerek, onun nasl tedavi
edilebilecei hakknda fikirler ileriye srdler. Bir ynden slami dsturlar iin teklifler yaptlar,
dier yandan da hkmetten, Kadiyanileri, dier slam memleketlerinde olduu gibi, saa sola
datarak akalliyet haline getirmesini, nfuslar lsnde bakanlar kurulunda baz sandalyeleri
onlara tahsis etmesini istediler. Btn toplantdaki aldklar kararlarda sadece slam akidelerine
ve onun temel esaslarna taalluk eden meseleler hakknda sz birliine varamadlar. Aksine
topluca, Kadiyanilerin, slam dairesinden ktklarn ve Muhammed (binlerce selam olsun ona)
(s.a.v.)in nbvvetine kar geldiklerini teyid ettiler.

Ancak, i sanld gibi kolay olmad. nk Kadyaniler, evvelce de sylediimiz gibi, ngiliz
ihtilalinden beri nemli mevkiileri ellerine geirmilerdi. Hatta Pakistan devleti kurulduu zaman
bile ordu ve idare gibi nemli mevkiiler ellerinde bulunuyordu. Bunlar, toplumda tesiri grlen
vazifeleri evvelki durumlarn korumak ve nfuslarn geniletmek maksadiyle iyi yapyorlard.
Mesela ak bir misal verecek olursak, Zaferullah Hann Dileri Bakanlna atanmasn
gsterebiliriz. Malumdur ki Zaferullah sadece Kadyaniliin liderlerinden ve onun gayretke
davetcilerinden deildi. Aksine ngiliz dostluunun en ileri gelen simalarndan hatta onlarn
yaratclarndand. Devlette Dileri Bakanln temsil eden bu adam, ounluk halkn kfir
olduuna ve onlarn slamdan ktklarna inanyordu. Zaferullah Han dier devletlerdeki hariciye
erknn, elilikleri ve ateeleri kendi hempara ile iyice kuvvetlendirdi. Onlar Mslman
vazifelilere tasallut etmekte serbest brakt. Onlar da istedikleri gibi onlarn mevkilerini ellerinden
almaya, onlara hkmetmeye baladlar. Zaferullah Han, Pakistandaki otoritesi sayesinde,
Birlemi Milletler Krssnde araplar desteklemek suretile slam memleketlerinde de
Kadyanilik nfuzunu geniletti. Bu yzden Mslmanlara kt davrand ve sabrlarn tard.
Nihayet zaten gerilmi olan ok yaydan frlad ve 1953 ylnda memlekette Zaferullah Hann
Dileri Bakanlndan alnmasn ve Kadiyanilerin memlekette aznlk hale getirilmesini isteyen
iddetli bir hareket balad. Bu hareket, bu memleketin uzun bir zamandan beri bir benzerine bile
ahit olmad bir millet hareketiydi,

Bu srada Mkfehiraik mecmuas Kadyanilik Meselesi balyla ilk makaleyi yaynlad.

Bu makalenin yazlmasndan maksat, Mslman am tabakasnn ve limlerinin isteinin
doruluuna, maksatlarnn, menfaatperest ve tahribcilere frsat vermemeleri, kanunun tand
hakka dayanarak istediklerini yaptrmak hususunda hkmeti zorlamalar iin Mslman
topluluuna nasihat vermek olduuna hkmeti ikna etmekti. Bu istek ilmi bir metodla
sunulmutu.

Fakat zamann kahpeliine bakn ki, hkmet bu ikyetlere kulak asaca, meseleyi hikmet ve
dnce ile halledecei yerde, kendi bildiini okumakta devam etti. Yaplan istekleri reddetti.
Hareket mntkalarnda skynetim ilan etti. Bu emre kar gelenleri zincirlere vurdurdu, atee
attrd. Ordunun idare ettiini skynetim ay kadar devam etti. Bu esnada yzlerce Mslman,
asker ve polislerin kurunlaryla can verdi. Binlerce lim ve halkn ileri gelenleri zincire vurulup,
zindana atld.

Bu zdraplarn sona ermesinden ve skynetimin kaldrlmasndan sonra bu olayn meydana

geli sebeplerini incelemek iin bir hukuk mahkemesi tekil etti. Mahkeme ise, bu meseleyle
ilikisi olan dini ve siyasi partilere birtakm sorular tevcih etmekle balad ie. Hepsi de bu
mevzudaki fikirlerini akladlar. Bana bu meyanda birtakm sorular geldi.

Kadyaniliin yeryznn eitli memleketlerinde merkezleri ve davetileri vardr. Bilhassa baz

Afrika lkelerinde ve zellikle Avrupada Britanya idaresi altnda bulunan memleketlerde.
Yeryzndeki merkezlerinin says, kendilerinin yapt aklamaya gre, otuzbire
yaklamaktadr. Hatta srailde bile bir merkezlerin bulunmas iin en garib tarafdr. Suriyeli
slam alimi Muhammed Hayyrul Kadirinin sraildeki Kadyani merkezi hakknda yapt
aklamalardan baz iktibaslar yle:

Kadyaniler yeni dinlerini Arab memleketlerinde de yaymak istediler ve misyon tekilatlarn

kurmak iin en msait bir yer aradlar. Neticede en iyisi olarak Hayfa ehrini buldular. Bunun
sebebi ise, sancann glgesi altnda gvenlik ve istikrar bulduklar ngilizlerin yardmn
salamak idi. Bylece Hayfada misyon tekilatlarn kurdular. Oradan davetilerini Arab
devletlerine gnderebiliyorlard. ngilizlerin Hayfadan ekilmesinden sonra Kadyaniler srail
sanca altnda da gven ve istikrar buldular. Hala da merkezleri Hayfa ehrindedir. Oradan
Filistine giriyorlar ve Arap devletlerine geebiliyorlar.

Btn Arap devletleri sraille olan ilikilerini kesip, ondan ayrld zaman bile Kadyaniler
onlarla sk temaslarda bulundular, dostluk tezahratlar gsterdiler. Ve Kadyaniler Filistine
gvenlik iinde girip kmaktadrlar.

Kadyanilerin nce ngilizlerle sonra da sraillilerle dostluk mnasebetleri kurmalar onlarn

Mslmanlardan ayr olduklarna kesinlikle delalet eder. Biz Arab ve slam devletlerinden,
bilhasa Arap aleminden ve srailden, sraildeki mekteplerini kapatmak suretile Kadyanileri
korkutmalarn; onlara srailde yollar aan Avrupa irketlerine ve fabrikalarna iyi bir ders olsun
diye btn Kadyanileri Arap memleketlerinden srmelerini ve oralara girmekten menetmelerini
istiyoruz. (91)

Bizzat Kadyani kaynaklar yle diyor:

Ahmediyye misyoner tekilat, Hayfadaki Kermel dana der... Orada bir mescidimiz,
misyoner binamz, umumi bir okul, kitap al verii iin bir dkknmz ve bir medresemiz vardr.
Tekilatmz Mjde isminde aylk bir mecmua kartr. Bu mecmua baka memleketlerde de o
memleketlerin diliyle yaynlatlmaktadr. Vaka bu tekilat, beklenilen san derslerinden
birounu Arabcaya nakletmitir.

Ahmediyye misyoner tekilat, Filistinin taksimi sebebiyle eitli yerlerde tepkilerle karland.
Filistinde kalan Mslmanlar, her frsatta hizmet iin rpnan messesemizden faydalanrlar,
ondan hidayet alrlar. Bundan bir mddet nce misyon bakanmz Hayfa belediye reisini
karlad ve onunla eitli meseleleri grt. Ve belediye reisi, frkamza katlmas pek nemli
olan kimselerin oturduu Kebabir dann yaknlarnda bir medresenin daha ina edileceini
messesemize vadetti. Ayrca Kebabir danda misyonerimizi karlayacan da vaadetti ve bu
vaadini yerine getirdi. Onlar bizi drt nemli ahsla karlad. Bizde onlar misyon adamlarmz
ve medrese talebeler ile karladk. Burada tarihi bir grme yaptlar. Dnlerinde, onlarn
intibalarn ziyaretilerin defterine kaydettiler.

Burada, sraildeki misyoner tekilatmzn nemini belirten basit bir hadise oldu. yle ki:
misyonerimiz Muhammed erif Pakistandaki Ahmediyye merkezine dnmek istedii zaman,
srail babakan ona bir mektup gndererek Pakistana gitmeden evvel kendisini ziyaret etmesini
istedi. Muhammed erif bu ziyareti kabul etti ve babakana, hayretle kabul ettii Kuran-
Kerimin Almanca tercmesinden bir nsha sundu. Bu karlkla mukabele hareketinden srail
gazeteleri geni manetler atarak bahsettiler ve hatta srail radyosu dahi bu haberi anons etti.

Okuyucu bu iktibaslardan unu anlamaldr ki, Kadyaniler, srail idaresi altnda basit ve aa bir
hayat yaamakta olan Filistinli Arablar arasnda fikirlerini yayarken, normal durumlarn
koruyorlar, siyonizmin kuvvetinden faydalanyorlar ve idarede bulunan hkmeti kkrtp
Arablara eziyet etmek suretiyle de hedeflerine ulayorlar... Yani beklenilen sann szlerine
uyarak onlar cihad fikrinden vazgemeye ikna etmek istiyorlar.

Bu yazdklarmz, bu hareketin, yapt almalarn, kurduu tuzaklarn, meydana getirdii

rgtlerin ve sat zararlarn ancak ok azdr. Burada dikkatinizi ekmek istediimiz nemli
bir husus daha var: Kadyaniliin davetileri Mslmanlar arasnda fikirlerini ve davetlerini
yayarlarken, kendilerine slam davetileri ss vermekte ve vazifelerinin sadece reform ve
yenileme olduunu sylemekteydiler. Srf Mslmanlar tuzaa drlmek istendiklerini
anlamasnlar diye. Sonra fikirlerine inanan kimselerin ktn ve onlarn iddia ettikleri eylere
ikna olduklarn grdkleri zaman, sahte elbiselerin altndan karak koyduklar esaslar kabul
etmenin zaruri olduunu sylyorlard. Fakat aldananlar iinde iin gereini anlayanlar pek
azdr. ounluk onlarn tuzaklarna dm, bu sebeple de hem dnyalarn hem de ahiretlerini
kaybetmilerdir. te apak hsran budur!
TRKYE'DE YASAK
stanbul DGM Cumhuriyet Basavcl, 13 sank hakknda, ``Kadyani (Ahmediye) adl yasad
rgte ye olduklar`` gerekesiyle dava at. Basavclk tarafndan hazrlanan iddianamede,
Kadyaniliin 1835 ile 1908 tarihleri arasnda yaayan Mirza Gulam Ahmed-El Kadyani
tarafndan Hindistan`da kurulduu ve Hint felsefesi, Hristiyanlk ile slam inanlarnn
btnletirilmesi sonucunda ortaya kt anlatld. Silahl cihat anlaynn ortadan kaldrld
ve ``ngilizlere muhalefet etmenin slam`a aykr olduu`` grnn benimsendii Kadyaniliin
u anki halifesi Mirza Tahir Ahmed`in ngiltere`de yaad belirtilen iddianamede, rgtn
eitli lkelerde televizyon kanallar ile gazete ve dergilere sahip olduu bildirildi. Sanklarn, bir
kiinin ``rgtten ayrlmak istedii iin tehdit edildiini`` belirtmesi zerine balatlan
operasyonda yakaland anlatlan iddianamede, Trkiye`deki yaplanmann, halen Almanya`da
yaayan Pakistan uyruklu Rait Paktrk tarafndan oluturulduu kaydedildi. ddianamede,
Almanya`ya yerleen bu kiinin yerine sanklardan Kubilay il`in getii, Pakistan asll Alman
vatanda Muhammad Jalal Shams`n rgtte retmen olarak grev ald, Osman eker`in
``Trkiye imam``, Gksel Yldrm`n rgtn genlik kolu tekilat sorumlusu, Yasemin il`in
de kadn kolu tekilat sorumlusu olduu ifade edildi. rgte Katlan kiilerden ``anda``
(Chanda) ad altnda, gelirinin en az 16`da 1`ine denk gelen paralar toplanarak rgte gelir
saland kaydedilen iddianamede, sanklarn rgt iindeki konumlar da tek tek anlatld.
Sanklardan Kubilay il, Osman eker ve Muhammad Jalal Shams`n ``Kadyani adl yasad
rgtn yneticisi olmak`` suundan 5 ile 10`ar yl arasnda ar hapis cezasna arptrlmas
istenen iddianamede, Gksel Yldrm, Yasemin il, Serhat Ba, Mehmet Sait Arkun, Nadir
Akn, zeyir Civri, Engin Mengtemur, Kuwebena Agyopong Osman ve Mukaddes Ba`n da
``Kadyani adl rgte ye olmak`` suundan 3 ile 5`er yl ar hapis cezasna arptrlmas talep
edildi. (92)
FAYDALANILAN ESERLER
1. Azizi Kemiri, sa Kemirde. 2004, Roshni Yaynlar.
2. George Moore, Kayp Kavimler.
3. Walter Lawrence, Kemir Vadisi.
4. G.T. Vigne, Keimirdeki Ladak ve skerdhoya Seyahatler.
5. A. Faiber Kaiser, Londra, sa Kemirde ld.
6. Nicholas Notovitch, sann Bilinmeyen Hayat.
7. Marlon Crawford, sann Bilinmeyen Hayat, Newyork, Londra.
8. Nelson T-Bruknair ve Kurt Berna, sann kinci Hayat, Almanya
9. Aziz Ahmed, Kemirin Esrar.
10. Hadim Rahmani Nuri, sann Merhemi.
11. Asadullah Rawalpindi, Kemir Halknn Nesil Yolu.
12. J.D. Sham Kadian, sa Nerede ld?.
13. Motur Rahman, sann Mezar.
14. ncil, Dnya Yaynlar, New York.
15. Kuran, Mevlana Muhammed Ali tercmesi.
16. Gulam Ahmed, Hindistan da Mesih.
17. Gulam Ahmed, Hak Nuru.
18. Bernier, Mool mperatorluuna Yolculuk.
19. Catrou, Moollarn Tarihi.
20. Francis Younhusband, kemir.
21. Tyndal Bisco, Kemirde Gne I ve Glgeler.
22. Muhammed Sadk, Mesihin Kabri.
23. Nazir Ahmed, Dnya Cennetindeki sa.
24. Hakim Abdul Latif, Mukaddes Kefen.
25. Muhammed Amin Pandit, Kemir Yolu.
26. Muhammed Din Faik, Kemirde Milletler.
27. Muhammed Azam Deedmar, Kemirin Byk Yolu.
28. Gwash Lal kaul, tarih Boyunca kemir.
29. Muhammed Saadat, Yuz Asafn pi.
30. Gulam Mustafa, Rishni Nama.
31. Siegfried Obermeier, sa Kemirde mi ld?
32. Holger Kersten, sa'nn Hindistan Seferi.
32. Godfrey Higgins, Anacalypsis, 1965, University Books, NY. Kissinger Publishing Co.,
Montana, U.S.A.
33. Prof. Dr. Gnay Tmer, Prof. Dr. Abdurrahman Kk, Ocak Yaynlar, Bask : stanbul /
1993 /
34- JM Robertson " Kurgu olarak Buda, Pagan Hristiyanlar, by, Dorset Press
35- Mezmurlar, 149:1-9; 145:1-17; 110:1-7, aya 66:13-4, Daniel 9:23-4
36. Dinler Tarihi, stanbul Teknik niversitesi.
37- John Hogue, Mesihler, kinci Geliine Dair Kehanetler, Element Books limited, s. 35
KAYNAKLAR
1. Sleyman Nazif, sa Nerede?, 1924, yorumlayan Dr. Necati Alkan, Atlas, Mart 2006, 132-135.
2. Prof. Dr. Fida Muhammed Hassnain, Tarihsel sa iin bir Aratrma, Gateway Books, 1994.
3. Mirza Gulam Ahmed, Hz. sa Hindistanda, nternet versiyonu.
4. Nicolas Notovitch, sann Bilinmeyen Hayat, Leaves of Healing Publicatons, 1 Nisan 1990.
5. George Moore, Kayp Kavim
6. American National Geographics Society, Kayp Yahuda ncili.
7. Siegfried Obermeier, sa Kemirde mi ld?
8. Buhari, Mslim, Ebu Davud ve Tirmizi; Byk Hadis Klliyat, Rudani 5.cilt, s.380)
9. CNN'de 8 Temmuz 1999, sa Japonyada.
10. Holger Kersten, sa Hindistanda Yaad, nternet zeti.
11. Subhrajit Mitra, sa'nn Bilinmeyen Hikyesi Belgeseli, Hindistan Ladak Turizm Brosu.
12. BBC, sa ld m? Ak Oturumu, 24 Austos 2003.

Bu blm, aada isimleri zikredilen, alanlarnda uzman ak oturum katlmclarnn yaptklar

konumalardan edinilen bilgilere yorum yazlmasyla derlenmitir.

Elaina Pagels, Din Profesr, Princeton niversitesi.

Peter Stanford, Din Tarihisi.
John Dominic Crossan, Din almalar Profesr, DePaul niversitesi, ikago
Paula Fredericksen, Din almalar Profesr, Boston niversitesi.
Fr. Jerome Murphy OConnor, LEcole Biblique, Kuds.
Tom Wright, Westminster Canon.
Tierre Laconte, Tapnak valyeleri Aratrmacs.
Richard Andrews, Allahn Mezar kitabnn yazar.
James Talsor, Din almalar Profesr, Norh Carolina niversitesi.
Steve Mason, Antik Tarih Profesr, York niversitesi, Toronto.
Abdul Aziz Kashmiri, The Dailiy Roshi Srinagar Editr ve sa Kemirde kitab yazar.

13. Joseph L. Cumming, sa armhta ld m? Snni Tefsir Kitaplarnda sann Dnyevi

Hayatnn Sonu Hakknda Tarihi Dnceler Yale niverstesi web sayfasndan sadeletirilerek
Trkeye aynen evrilmitir.

14. Abdul Ahad Azad , Kashmiri Zuban aur Shairi, vol 1. sayfa 10, J/K Akademi ve Sanat
Kltr Dilleri
15. The Times of India, 7 Ocak 1982, sayfa 5
16. Akvam- Kemir, sayfa 239
17. Edward Schou, Kitabul Hind ve Al-Biruni Hindistan, sayfa 206
18. Hargopal Kaul, Gldeste-i Kemir, sayfa 17
19. Usul-i Kafi, sayfa 334
20. Aziz Kashmiri, sa Kemirde, sayfa 7, 1998
21. Muhammed Asad Leopold, Kuran'n Mesaj, Mekke, Tm Mslmanlar Ligi, sayfa 178
22. Nicholes Notovitch, sann Bilinmeyen Hayat
23. eyh Al-Said-us sadk, Ikamal-l Din, sayfa 359, 327
24. V:11
25. V: 15-27, sayfa 13-15
26. Vi: sayfa 17-19
27. Vii: sayfa 21-22
28. X: sayfa 28-30
29. X: sayfa 31-32, Nicholas Notovitch, sann Bilinmeyen Hayat
30. Beyza Gdc, nsanln kayp dili, 8 Kasm 2005,Yeni Safak
31. Gene D. Matlock, B.A., M.A., Kadim branice ve Hinte Arasnda Bir
Ba Var M? Trke'ye Tercme Eden: Kemal Menemenciolu www.
hermetics.org Bu yaznn ngilizcesi
http://www.viewzone.com/matlock.html sayfasnda bulunur.
32. Aziz Kashmiri, sa Kemirde, sayfa 51, 52 ,53, 54 )

33. Aziz Kashmiri, sa Kemirde, sayfa 62, 63.

34. Nelson T. Bruknaer, sann Hayat, sayfa 2.
35. Nelson T. Bruknaer, sann Hayat, sayfa 3.
36. Malibu, Heart, Summit niversitesi Basn Blteni, Bahar, 1983, sayfa 4, 110-11.
37. hsan Eliak, Dinlerin Vicdan Birlii
38. smail Hakk Kp , Budizm
39. Ekrem Kalan, 30-07-2004,Ulanbatur, http:www.bizans.org
40. Warren, Budizm, s.481-82.
41. Bkz. F. Kprl, Trk Edebiyat Tarihi, stanbul, 1980, s. 89.
42. E. Esin, slmiyetten nce Trk Kltr Tarihi ve slma Giri, stanbul 1978, s. 59-60.
43. O. Turan, Trk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi, stanbul 1978, s 129.
44. Bahaeddin gel, slamiyetten nce Trk Kltr Tarihi, I Ankara, 1984, s. 46; Hikmet Tanyu,
Trklerin Dini Tarihesi, stanbul, 1978, s. 17.
45. Emel Esin, Burkan ve Mani Dinleri evrelerinde Trk Sanat, Trk Kltr El Kitab,
Ankara, 1972, C. II, s. 311-416.
46. Bkz. Hikmet Tanyu, slmlktan nce Trklerde Tek Tanr nanc, Ankara, 1980, 17-18.
47. Bkz. Ouzlarn Destan, Joseph Degiugnes, Byk Trkiye Tarihi, (ev.: S. Alpay), stanbul,
1982, s. 17-24.
48. Bkz. brahim Kafesolu, I. Asya Trk Devletleri, Trk Dnyas El Kitab, Ankara, 1992, C.
I, s. 111-174.
49. Emel Esin, Burkan ve Mani Dinleri evrelerinde Trk Sanat, Trk Dnyas El Kitab,
stanbul, 1972, C. II, s. 311-416.
51. Rene Grousset, Bozkr mparatorluu, (ev.: M. Reat Uzmen), stanbul, 1980, s. 79.
52. Laszlo Rasony, Tarihte Trklk, II. Bask, Ankara 1998, s. 76; Erol Gngr, Tarihte Trkler,
s. 24.
53. brahim Kafesolu, Trk Milli Kltr, stanbul, 1938, s. 88.
54. Emel Esin, slamiyetten nceki Trk Kltr Tarihi ve slama Giri, stanbul, 1978, s. 127.
55. Emel Esin, Burkan ve Mani Dinleri evrelerinde Trk Sanat, Trk Dnyas El Kitab,
stanbul, 1972, s. 134.
56. Osman Turan, Trk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi, s. 134.
57. S. aatay, S. Tezcan, Kktrk Tarihinin ok nemli Bir Belgesi: Soda Buut Yazt,
Belleten, Trk Dili Aratrmalar Yll, Ankara, 1975-1976, s. 251.
58. O. Turan, Trk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi, stanbul 1979, s. 129-130.
59. Sad Yang Chau Chun, Trkiye ve in Arasndaki Kltr Mbadelesinin Tarihi Gemii,
(ev.: Tten zkaya), Erdem Dergisi, Ankara, 1991, C. V, Say 15, s. 749-772.
60. B. gel, Trk Kltr Tarihine Giri, C. I, s. 121.
61. H. Tanyu, Trklerin Dini Tarihesi, stanbul, 1979, s. 29.
62. Ren Grousset, Bozkr mparatorluu, (ev. M. Reat Uzman), stanbul, 1980, s. 119; Ayrca
bk., [21] B. gel, Trk Kltr Tarihine Giri, Ankara, 1991, C. I, s. 177 vd.; L. Ligeti,
Bilinmeyen Asya, (ev. Sadreddin Karatay), Ankara, 1986, s. 206; inasi Tekin, Uygurca
Metinler II, Ankara, 1976, s. 23; B. Spuler, Gktrlerin Dini ve Kltr Hakknda
Mlahazalar, VIII. Trk Tarih Tongresi, C. II, Ankara, 1981, s. 661.
63. Ylmaz ztuna, Devletler ve Hanedanlar III, Ankara, 1990, s. 140-141.
64. Harun Gngr, Uygur Kaan nvanlarnda Kn ve Ay Tenri Kavramlarnn Kullanl,
Trk Tarih Kongresi, Kongreye Sunulan Bildiriler, C. II, Ankara, 1994, s. 513.
65. E. Esin, slmiyetten nceki Trk Kltr Tarihi ve slama Giri, s. 129.
66. zkan zgi, Uygurlarn Siyasal ve Kltrel Tarihi (Hukuk Vesikalarna Gre), Ankara, 1987,
s. 17.
67. B. gel, Trk Mitolojisi, I Ankara, 1971, s. 554.
68. E. Esin, slmiyetten nceki Trk Kltr Tarihi ve slama Giri, s. 130-131.
69. W. Eberhard, in Tarihi, s. 215.
70. . zgi, Uygurlarn Siyas ve Kltrl Tarihi (Hukuk Vesikalarna Gre), s. 27; Glin
andarlolu, Sar Uygurlar ve Kansu Blgesi Kabilileri, (Baslmam Doktora Tezi), stanbul,
1967.
71. . zgi, Uygurlarn Siyas ve Kltrl Tarihi (Hukuk Vesikalarna Gre), s. 27
72. Bkz. L. Ligeti, Bilinmeyen Asya, Ankara, 1986, s. 262.
73. zkan zgi, Uygurlarn Siyasi ve Kltrel Tarihi (Hukuk Vesikalarna Gre), Ankara, 1987,
s. 28.
74. W. Heissig, Bodism in Mongolia, s. 404; E. Esin, slmiyetten nce Trk Kltr Tarihi ve
slma Giri, s. 131-133.
75. Bkz. W. Heissig, Bodism in Mongolia, The Encyclopedia of Religion, C. II, s. 405.
76. Nicholas Notovitch, sann Bilinmeyen Hayat, Macmillan ve and Company, New York,
1894 .
77. Heart, Summit niversitesi Basn Blteni, Malibu, Kalifornaya, Bahar 1983, sayfa 13.
78. Paggy Mason ve Ron Laing ( Mason), Sathya Sai Baba : Sevgi ve litirilme , sayfa 49,179.
79. Levi Dowling, Aquarian sa ncili, 1920, 7th ed. Ch 37 pp. 67-68, L.N. Fowler and Company,
Ludgate, London, E.C. 4.
80. smail Hakk Kp, Hint Dinleri
81. Dinler Tarihi, Hint Dinleri
82. Profesr Pundit Vedaprakash Upadhyay, "Avatar" , 2006.
83. Gulam Ahmed, Ayine sayfa 346 ve Risale-i Tuhfe-i Badat isimli eserinin 11 ve el-Mektub
isimli eserinin 6. sayfas.
84. Gulam Ahmed, Feth-i slam, Tavzh-i Meram (22 Ocak 1891) ve Hale-i Evham (3 Eyll
1891)
85. Gulam Ahmed, tmamu'l-Hucce, sayfa 3.
86. Trk Ahmediyeleri web sayfas enformasyon blm.
87. Wikipedia Ansklopedisi, Mirza Gulam Ahmed.
88. Mevdudi, Meseleler ve zmleri, sayfa 187.
89. Dr. Muhammed kbal, Statesman (Szc) gazetesine gnderdii mektup.
90. Hkim Muhammed Ekber Hann Bilhavil Nacar Mahkemesi Kadyani karar.
91. Muhammed Hayyrul Kadiri, sraildeki Kadyani merkezi.
92. stanbul DGM Cumhuriyet Basavcl, Kadyanilik iddianamesi.