MOSNA DIZALICA

Zadatak 1 Mosna dizalica realizuje pretovarni zadatak koji se sastoji u transportu koilsa iz zona A i B
u zone C i D. Vremena odlaganja tereta iznose 30s. Visina dizanja i sputanja tereta je 4m
(pretpostavljeno je da su brzine kretanja sa i bez tereta iste).

v M=63 m/min

v diz=10 m/min

v K=30 m/min
v sp=10 m/min LK=20 m

LM=60 m

a) Odrediti vreme pretovara 100 koilsa iz zone A u zone C i D. Pri transportu robe iz zone A u
zonu D razmotriti sluajeve kretanja tereta kao funkciju brzina mosta i kolica nezavisno, i kao
funkciju rezultujue brzine.
b) Odrediti pretovarni kapacitet (koilsa/h) mosne dizalice ukoliko se koilsi iz zone A u 30%
sluajeva transportuju u zonu C, a u 70% sluajeva u zonu D, a koilsi iz zone B ravnomerno u
zone C i D. Pretovarni proces realizuje se na nain da se koilsi naizmenino zahvataju iz zona
A i B.
REENJE
a) Kao kod svih sredstava ciklinog dejstva i ovde je u prvom koraku potrebno definisati parcijalna
vremena pretovarnog ciklusa:
t1 vreme zahvatanja koilsa, t1=30s
H
t2 vreme podizanja koilsa na visinu H, t 2 =
v diz
t3 vreme premetanja mosta od pozicije zahvatanja tereta do linije odlaganja tereta,
LM
t3 =
vM
LK
t4 vreme vonje kolica do pozicije odlaganja tereta, t 4 =
vK
H
t5 vreme sputanja koilsa na istovarnu poziciju, t 5 =
v sp
t6 vreme odlaganja koilsa, t6=30s
H
t7 vreme podizanja prazne zahvatne neprave na visinu H, t 7 =
v diz
LM
t8 vreme premetanja mosta od pozicije istovara do linije zahvata tereta, t 8 =
vM
LK
t9 vreme vonje kolica dopozicije zahvatanja tereta, t 9 =
vK
H
t10 sputanje zahvatne naprave do pozicije zahvatanja tereta, t 10 =
v sp
Ukoliko se razmatra duina ciklusa pri transportu koilsa iz zone A u zonu C (TAC) vremena t4 i t9 se
iskljuuju iz analize, pa je
1
T AC = (t1 + t 2 + t 3 + t 5 + t 6 + t 7 + t 8 + t10 ) =
4m 60m 4m 4m 60m 4m
= 0.85 (0.5 min + + + + 0.5 min + + + ) = 3.83 min
10 m 63 m 10 m 10 m 63 m 10 m
min min min min min min

pri emu je za koeficijent dvojnih operacija() usvojeno = 0.85

Na osnovu TAC proizilazi da je vreme pretovara 100 koilsa
100
TAC = 100 TAC 383 min = 6h 23 min
Ukoliko se razmatra duina ciklusa pri transportu koilsa iz zone A u zonu D (TAD) nezavisnim
kretanjem mosta i kolica, tada je
10
20m 20m
T AD = t i = T AC + (t 4 + t 9 ) = 3.83 min + 0.85 ( + ) = 4.96 min
i =1 30 m 30 m
min min
100
TAD = 100 TAD 496 min = 8h16 min
Ako se za transport koilsa iz zone A u zonu D koristi mogunost kretanja tereta rezultujuom brzinom,
tada se struktura vremena ciklusa TADR menja u odnosu na prethodno definisanu:
A
lx Y t 1R = t 1
vy t R2 = t 2
ly vx LK t 3R = vreme vonje koilsa od zone A do zone
D koje je posledica rezultujueg kretanja
t R4 = t 5
D t 5R = t 6
LM t 6R = t 7
t 7R = t 3R
X
t 8R = t 10
Pri rezultujuem kretanju tereta cilj je da se izjednae vremena koja su potrebna za kretanje mosta i za
kretanje kolica do mesta istovara (utovara), tj. mora da je zadovoljeno tK=tM,odnosno
LK LM
= , pri emu su vx i vy, brzine kojima se kreu kolica i most, respektivno, kako bi bio zadovoljen
vx vy
uslov istovremenog dolaska na mesto istovara (utovara). Naravno, cilj je da vreme transporta bude to
manje, to rezultuje sledeim vrednostima za brzine kretanja kolica (vx) i mosta (vy)
L K LM LM L K
v K ; v v , tj. t K t M v M ; v v , tj. t M t K

vx = K M
i vy = M K

v LK ; LK < LM , tj. t < t v LM ; LM < LK , tj. t < t

M
LM vK vM
K M
K LK vM vK
M K

Treba, napomenuti da se isti rezultat dobija ako se pretpostavi da se i kolica i most kreu maksimalnim
moguim brzinama, a za vreme kretanja se uzme vee od vremena potrebna za savlaivanje
definisanih rastojanja.
LM LK
U ovom primeru je > , tj. 0.952 min > 0.666 min , pa su brzine kretanja kolica (vx) i mosta (vy)
vM vK
LK 20m
vx = vM = 63 m = 21 m
LM min 60m min

v y = v M = 63 m
min
Odavde je
LK LM
t 3R = = = 0.952 min = 57.14s
vx vy
L L
Kao to je reeno ranije, isti rezultat se dobija ako se uzme max K ; M = max(0.952;0.666) = 0.952 min
vK vM
2
Duina ciklusa TADR iznosi
8
4m 4m 4m 4m
R
T AD = t iR = 0.85 (0.5 min + + 0.952 min + + 0.5 min + + 0.952 min + )
i =1 10 m 10 m 10 m 10 m
min min min min

R
TAD = 0.85 4.504 min = 3.83 min
R 100
TAD = 100 TAD
R
= 383 min = 6h 23 min
Oigledno, smanjenje ciklusa iznosi cca 23%, iako je u ovom sluaju diskutabilna vrednost
koeficijenata , s obzirom da su u proraun dvojne operacije jednim delom ve ukljuene.
b)Pretovarni kapaciteti mosne dizalice za odgovarajua vremena cuklusa iznose
60 60
Q AC = = = 15.67 koilsa
TAC 3.83 min h
60 60
Q RAD = = = 15.67 koilsa
R
TAD 3.83 min h

Q BC = Q RAD = 15.67 koilsa

h
Q BD = Q AC = 15.67 koilsa
h
S obzirom na uee pojedinih duina ciklusa pretovarni kapacitet dizalice QMD iznosi
0.3 Q AC + 0.7 Q RAD + 0.5 Q BC + 0.5 Q BD
Q MD = = 15.67 koilsa
2 h