Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Botim Periodik i Shoqats Atdhetare Dukagjini, Viti i XV i botimit, nr. 164, Qershor 2017
Nr. Llog. UNIONBANK 510367047020112, Shkodr - Albania, Tel. 00355692465784, internet: www.shoqatadukagjini.com, Kryeredaktor: Luigj Shyti, mimi 30 lek / 1.5 euro
DUKAGJINI
J - NDERI I FEST E MADHE
KOMBIT JJASHT OBORRIT N GJAKOV
T POLITIKS! 2 PRKUJTOHEN ME MADHSHTI DITA E
LIRIMIT T GJAKOVS DHE 80-VJETORI I
LINDJES,
TURP - TURP TURP VAJ VAJ - VAJ!! LEGJEND E KNGS POPULLORE
SHQIPTARE, ISMET PEJA
Nga Prel Milani
Kur u ula n tryez e mora penn n dor m doli vetja qe i, pasi m dukej se po prsrisja t njj n
refren shum vjeare, t cilin askush nuk ja vuri veshin, ndaj penda mu b e rnde sa nj mal. I gjendur
3
N Palla n e Kulturs Asim Vokshi n Gjakov, n prani t nj
pjesmarrjeje t jashtzakonshme t qytetarve gjakovar, por dhe
+ t personaliteteve t shquara t ar t dhe kulturs mbarshqiptare, +
prpara dilems, ta ngre apo mos ta ngre, t bza apo t heshte, zri i ndrgjegjes m tha: - Lu o me
armen tnde t vetme q ke pr hise. Thirr sa t mundesh o tellall i vetmuar. Thirr sa t osh n malet morn pjes shum yje n kt sken, ku u zhvillua ceremonia
e zgjohen mendjet e prgjumura. Thirr e thuaj se Dukagjinin q po pushkatoni poli kisht nuk mund t prkuj more kushtuar Dits s lirimit t Gjakovs, si dhe 80-vjeto-
vdes pa goj. rit t lindjes dhe 63-vjetorit t karriers ...
VRSHIMET
R E Shoqata Atdhetare 6
NJ PYLLTARI Dukagjini,, sjell Malsort
- ME RASTIN E 60 VJETORIT T LINDJES
T INXHINIER GJON FIERZA -
e Rugovs n Bibliotekn
4 Marin Barleti, n Shkodr
N fund t muajit maj n Bibliotekn e Shkodrs Marin Barle dhe nn kujdesin e Shoqa-
ts Atdhetare Dukagjini u organizua promovimi i dy veprave historike t autorit nga Rugova z. Fazli
Muriq; Koshutani heroik i Rugovs Kreshnike dhe Rugova kreshnike dhe e kaluara e saj historike.
Nj projekt i nisur q n janar pas nj bashkpunimi me mikun ton t prbashkt Ali Daci.
Pata nderit t mbaj aln e hapjes dhe n mendimin m modest t vlersoj autorin dhe vlerat
q mbar n kto vepra, rndsin q kan pr historin, shpalosjen e vlerave heroike t gurs s
pavdekshme t dr. Ibrahim Rugova..
GENTIANA Vllaznia n
10 LUTEA
futboll ppr femra
(Bari i zemrs) kampione
p ppr
E njohin si bar zemre, sanz, krrsanx, sanc,
her t katrt
ksane, raven, lincur - por emrin e ka Gen ana. Bhet
al pr nj barishte t hidhur q vjen nga bima e
verdh me emrin botanik Gen ana lutea. Vendlindja
radhazi 11
Vllaznia e Shkodrs sht kampione e Shq-
e ksaj bime sht n Evropn Jugore. Ajo gjendet n
ipris n futboll pr femra pr her t katrt
malet shtatlart t Shqipris dhe n shpate q ngri-
radhazi. Nj sukses ky padyshim i madh pr klu-
hen mbi 1000 metra lartsi.
bin Vllaznia
+
cmyk
+
EDITORIAL nr. 164,, Q
Qershor 2017 2
DUKAGJINI
J - NDERI I KOMBIT
JASHT OBORRIT T POLITIKS! TURP - TURP TURP VAJ VAJ - VAJ!!
Nga Prel Milani turore, etnograk, gjeograk dhe burime mos prllen sakricat tuaja dhe qindra por mjerisht edhe baba i tyre sht vrar
Kur u ula n tryez njerzore dhe intelektuale shum vitale. t majtve t tjer dukagjinas deri n at poli kisht e pabesisht nga Klanet e Kam-
e mora penn n dor Poli ka djallzore e t dy kampeve shkall sa t votoni me detyrim prcak- peve sundues t Tirans. Ky diskriminim
m doli vetja qe i, sunduese, bashksin dukagjinase e Du- m pr anonimat t importuar me urd- sistema k poli k ka rrnj t thella dhe
pasi m dukej se po kagjinin e ka paragjykuar dhe vlersuar hr nga lart, q as n lagjen Mark Lula ngjyrime t ndezura regjionale, t cilat
prsrisja t njj n re- si kope t bindur elektorale q ndillet e nuk kane shkuar kurr. na ndjekin pas si hije zeza t s shkuars.
fren shum vjeare, t gnjehet me nj grusht kripe duke shkuar Ju miq t nderuar djath st dukagjinas Vete bashksia dukagjinas duhet ti k-
cilin askush nuk ja vuri pas troks s ogive t emruar na o- (demokrat, republikan e demokris an) pus nj here e mir dhe t liroje vet-
veshin, ndaj penda bant poli ks. Fatkeqsisht kjo bash- m thoni mos vall kan vdekur burrat e veten nga kjo rrjete merimangash t zeza.
mu b e rnde sa nj ksi ka ren n ket batak imoral, sht grat, djemt dhe vajzat e dukagjinit q T gjith e dgjuam poteren madhe q
mal. I gjendur prpara zhytur deri n gryke n ket lluc t pist nuk u gjend nj i vetm pr tu prfaqso- u b pr mbetjen jasht listave t Joze-
dilems, ta ngre apo mos ta ngre, t bza dhe aty gjendet duke u prplitur pa as je ju n koalicionin e madh t Republiks na Topallit. Furtun e madhe media ke,
apo t heshte, zri i ndrgjegjes m tha: - nj rrug dalje. Dihet sa herezi sht pr s Re. M dashamirsi desha t pyes bomb e pa pritur n radht skalionet
Lu o me armen tnde t vetme q ke pr nj militant ti kundrvihesh nens par , Dede Token, Ndoc Ashtn, Kole Tonaj, Pal t vjetra t PD-s, madje s kualikimi
hise. Thirr sa t mundesh o tellall i vet- dhe sa pamundur sht pr nj foz t Rupn, Ded Prendaj e t tjer: Ju de- i Xhozit u quaj nj shput e rnde ndaj
muar. Thirr sa t osh n malet e zgjohen smure t brak se skuadrn e zemrs mokrat t orve t para t nntdhjets, shtress s t prndjekurve poli k, qyte-
mendjet e prgjumura. Thirr e thuaj se qo edhe kur ajo e tradhton dhe trukon q formuat Seksioni e Pare t PD-s, m taris dhe religjionit katolik n Shkodr.
Dukagjinin q po pushkatoni poli kisht rezultatet. Dihet se interesaxhit shkojn pare n Dukagjin se sa n Shkodr (me More a sht m padrejtsi m e madhe
nuk mund t vdes pa goj. pas par ve si mizat n hale, por edhe ju vrtet kam pasur bindje e qndrime fshirja me gisht nga harta poli ke e Shq-
E shkreta pena ime sot qan duke pr bukn e gojs shum t tjer jan t t kundrta), a meritojn t mos prllen ipris e nj treve, e cila do sene elekto-
derdh lot zemrimi, jo se mbetm pa detyruar t qndrojn kok ulur e goj sakricat tuaja dhe qindra demokratve rale prodhon nj hambar votash pr tre
buk, por pr Dukagjinin e mbetur je m kyur. Jo more, jo o vllezr kta nuk jan t tjer dukagjinas, q i keni dhne PD- deputet apo Zonjs s Fort! Shoqja
i pa prfaqsuar pr 20 vjet n vendim- shumica. Shumica e shndosht e bash- s tonelata votash deri n at shkalle im e mir e gjimnazit erdhi n polik si
marrje. Pena ime nuk qan pr nj pra- ksis dukagjinas dhe shumica e shn- sa t votoni me detyrim prcak m pr lule e mbjell n saksi, luaj fort dhe me
panice depute q mund t bj mrekul- dosht e shqiptareve jam i bindur e duan emra t importuar me urdhr nga lart, nerva t tendosura, la nj gjurm edhe
lia, por pr diskriminim dhe dinjite n e m shum Dukagjinin dhe Shqiprin se t cilt nuk e dinin se nga bien Dukagjini, pr qyte n e vet, por nga poli ka mori
prhumbur t nj krahine faqendritur par t. Par t jan pasuri e madhe, por ndrkoh q bashksin tuaj n Shkodr gjithka q mund t merrte, ndrsa pr-
+ nder shekuj, t pa as nj njoll n histori. kur nuk mund t peshojn n kandar sa nen z, me prmim i quanin een?! jetsin si shenjtore nuk e meritoj. +
Pena ime qan pr intelektualet e atdheu. Me dashamirsi desha t pyes qo t Dukagjini, i cili ka mbshtetur dhe Zon-
sotm memec e miop t Dukagjinit, t Kur par t tona t dashura i bien djathtt apo t majtt e vendlindjes me, jn Topalli edhe Zo n Rama jo vet q
cilt duhen litur nga bashksia e tyre ndesh interesave t nj bashksie, apo q ka 27 vite q bubrrojn n poli ke - A nuk ka prtuar as nj inves m me per-
dhe veshur me kotulla grash deri sa prano- shumics s shqiptarve duhen ndsh- keni menduar ndonj here, se pr far spek ve zhvillimore n kto 25 vite, por
jn t rrin si sharov t rrahur nga zotat kuar me vot. u mar rizua Depute historik, Profesor sht kthyer n nj shkret r alpine, me
e poli ks. Poli ka shqiptare duhet kal- Ju miq t nderuar maj st dukagjinas Kole Prela, n vi n 1946? migrator t ikur nga paniku. N Dukagjin
lzuar penalisht pr diskriminim poli k (socialist, rilinds e leseist) me thoni kush A i keni br pyetje vetes, se prse u u shkatrrua gjith rrje arsimore, shn-
27 vjear ndaj nj krahine mar re t pa ju prfaqson n listat shum emrore ijuan Prof At Gjon Shllaku, At Benardin detsore dhe elektrik. dhe pr nj erek
shkelur kurr ve opings me orape t t s majts?! Ju miq t nderuar maj st Palaj , At iprian Nikaj, At Dom Lazer shekulli nuk sht hedhur nj lopat dhe
leshit, t akirve t bardhve t ma- dukagjinas (socialist, rilinds e leseist) Shantoja, Gjelosh Lulashi, At Gege Lumaj ne rrugn e lare me gjak e t mbushur me
leve. Poli ka shqiptare duhet kallzuar m thoni mos valle kan vdekur burrat (ky shptoi por u dnuar dy here nga 25 lapidare t ksaj perle turis ke M tepr
penalisht pr diskriminim poli k ndaj nj e grat, djemt dhe vajzat e dukagjinit vjet)? Kta personalitete elitare bij t prkujdesen shoqatat mjedisore pr vak-
bashksie me mbi 25 mije votues t pa (msues, profesor doktor, jurist eko- maleve t Leknis, m tepr se shrb- sinimin kundr trbimit t dhelprave, se
prfaqsuar t shprngulur prej halleve, nomist, me t rijn me mastra q kane tor t Shn Franesku u ekzekutuan si sa qeverit shqiptare pr ata pak t mjere
kryesisht n Shkodr, por edhe n Malsi studiuar brenda dhe jasht vendit), q eksponent t Par s Demokris ane, t q kan mbetur n Dukagjin, t cilt nuk
t Madhe, n Lezh, n La, n Tiran, n nuk u gjend nj i vetm tu prfaqsoj pars opozit shqiptare, t vrare q n dine, se ku t mbyten.
Durrs e n t tjera hapsira shqiptare. ju n brigadn pr Shqiprin q duam embrion! Dukagjinasit duhet t prfaqsohen
Poli ka shqiptare duhet kallzuar penal- -Mua ndokush mund e m quaj rebel M thoni qo edhe nj zon t vet- n do nivel dhe t mos rin si fmij
isht pr diskriminim poli k t nj krahine i pandreqshm, ani pun e madhe! Por me, q ka paguar m shtrenjt, me gjak tekanjoz i dnuar nga prindi autokrat t
q i ka dhuruar kombit lulet m t bega- desha t pyes miqt mi t vjetr here- mar rsh aspiratn pr demokraci, plu- mos haj dark nga q ka grisur librin dhe
ta t dituris, t ar t, t kulturs dhe t ket t 91-it, Mar n Gjon Gshtenjn. ralizm dhe parlamentarizm t pit Ev- etoren e detyrave. Dukagjini i shutuar,
spor t, ndrsa bijt dhe nipat e tyre poli- Sokol Kodrn, Prek Doin. Prele Shy- ropian se, Dukagjini?! por edhe i turpruar nga poli ka, e cila
ka e ndyr i prbuz si primitat t ult q tanin e t tjer, q kemi udhtuar n sht pr qa me lot pr faqe me ke pr interesat sa q e ktheu n Principate
duhet t merren n kujdestari nga koll- kmb prgjat Gurit t Kuq pr hapjen prfaqsohet sot aspirata demokris ane droge, duhet dal Zot ve t me zrin e
tukofag byth kthyes nga do q fryn era. e fushats elektorale t PS-s n Shkodr e prar n disa fraksione minore, ndr- bijve e bijave t vet. sht 100 her turp
Poli ka shqiptare e majt dhe e djath- . Hallall 12 or udh mi, por Rrugve t sa brthama dhe mburoja m e fuqishme dhe 1000 here marrzi kolek ve, q fa n
t historikisht armike por edhe ndonj Qyte t dhe te Kinema Republika duhej e besimit tone, m vjetr sht dhe vazh- e prfaqsimit tua lem n dor tjerve.
her t dashuruar n mnyre skandaloze pasur kujdes, se mos haje ndonj gur don t mbete margjinalizuar nga klanet Kjo telekomedi imorale nuk mund t vi-
ndaj bashksis Dukagjinas tash 20 vite, koks nga turmat fana ke. Besoj se a ju feudo - otomaniste t poli kes lajkatare joje m.
ka shkelur nenin 18. Pika 2 t Kushtetuts kujtohet mir kur mercenart e verbr q irret e tundin amujt konteporan. Poli ka po theret prsri bujarisht
s RSH, sipas t cilit Askush nuk mund t t pushte t t athershm, me qershor Poli kant e Tirans, jo pr mirnjohje, edhe tani me 25 qershor Dukagjinas o
diskriminohet pa drejtsisht pr shkaqe 1995 na zun rrugn me lisa t prere e na pr shou ndrkombtare e mbushen burra ku jeni?! - Dukagjinas mos votoni
t lla si gjinia, raca, etnia, feja, bindjet qlluan me arm vetm se po shkonim Bulevardin Qendrore t Tirans me ban- me sy mbyllur pr t knaqe epshin e
poli ke fetare, gjendja ekonomike arsimi n Shosh me deputete armiq t opozits. derolat ku stampoheshin fytyrat prndri- atyre q ju duan pr nj dit, pastaj ju
pse prkatsia prindrore. far emri Na zun rrugn jo pr t vra, por pr t tura t 38 mar rve t kishs shqiptare thon IK pirdhuni PIREDHUNI dhe nuk
prve als Diskriminim munde t ket na kthyer pas e t poshtruar, por nuk ja prpara t cilve u prul,u prlot dhe ln gj pa vjedhur pr ju 364 dit t
privimi nga pjesmarrja n shtjet pub- doln. Prsri dua t pyes shokt e mi t bekoj vet Papa Franesku. tjera t mo t.
like e drejta pr tu zgjedhur i nj treve prvuajtur t atyre viteve t errta, m Nj e katrta e ktyre heronjve t pa
liridashset, pr t ciln et historia, i thoni kush ju prfaqson n listat shum shoq t shekullit 20-t, t vrare nga dik-
nj treve me iden tet, t pikasur kul- emrore t s majts?! A meritojn t tatura komuniste jan bijt t Dukagjinit,
+
+
3
+
+
PROFIL INTELEKTUAL nr. 164,, Q
Qershor 2017 4
VRSHIMET
E NJ PYLLTARI - ME RASTIN E 60 VJETORIT T LINDJES T INXHINIER GJON FIERZA -
Nj jet m shum, nj gzim e n kmbe i bja do dit, kujton Gjoni Ai hinier, dshira dhe ndrra e j ishte ta shqiptare. Inxhinieri i sapodiplomuar do
buzqeshje knaqsindjellse n nj saktson se lvizte nga Kodra e Kujs pr ndrtonte jetn n Shkodr. Kjo nuk u t hartonte projektet teknologjike t
shtpi n fsha n Plan t Pul t 60 vite n Qaf t Mgulls dhe kthim. Ndoshta mundsua, ndonse e mori emrimin shfrytzimit pyjeve n Stabilimen n e
m par. Prindrit, Marashi e Prena (e aty z ll sakrica dhe prkush mi pr nga Ministri si specialist n Kombina n e Tuit, do ti ndiqte ato n zba m hap pas
kishin djalin e par), familjaret e tjer, profesionin e pylltarit dhe prballja me Drurit Shkodr. Ai u paraqit aty dhe qn- hapi, duke kryer shfrytzimin racional,
t gjith u gzuan pr kt djal q lindi. vsh rsit e ndryshme. droj pr rreth nj muaj, u thirr nj dit duke siguruar riprtritjen natyrore t
Vitet kalonin dhe djali imcak rritej n at Dhe ja as tjetr gzimshumt, q dhe ju komunikua se me nj urdhr tjetr domosdoshme; duke realizuar shifrat e
familje t thjesht malsore n nj mje- duhet jepte fund asaj lodhje, I duhej t Ministrit, ai ishte riemruar n Puk, planit e plotsim e krkesave t mdha
dis gjeograk q do ndikonte fuqishm t prga ste valixhen e drunjt, ndoshta Fush-Arrz. Kjo nj padrejtsi e kohs pr lnd druri. Jan net pa gjum me
n jetn e j. Fsha Plan, nj hapsir e dhe thoshte lamtumir vendlindjes, q Gjoni e pa n kurriz dhe qe dyzoj t punime n zyr dhe me dhjetra km ece-
shtrir n pjesn fundore t Alpeve, nj tashme stacioni tjetr ishte Tirana. Gjoni shkonte apo jo atje. Ndoshta me shum jaket n terren do dit; me sharrtar,
mjedis natyror i skalitur me bukuri, ku t kujton si e mori vesh q i doli e drejta se nj muaj ai n Tiran u prpoq q t mekanizator e shofer. Ai jetoi n gjirin
burojn ujra t kthjellta e t ohta t e studimit n Fakulte n e Pyjeve; Ishte anulohej ai urdhr; por qe e pamundur. e sharrtareve n sektorin Tut i fshe-
lumit Kirit, ku lartsohen majmalet qe- mesgush 1978, un po zbatoja disa Sigurisht n ato vite ishte me rreziqe t hur midis pyjeve n thellsi e malit t
leshebardh nga dbora e prjetshme. punime n rrallime n Karmn e Kirit. Nga brak sje punn dhe te mos zbatoje urdh- Munelles. Duke ndjekur me prgjegjsi
Plani, njri prej fshatrave t Pul t, me teknike e ndershmri punn, ai toi re-
emr, i dgjuar n histori pr qndresn spek n e kolek vit jo vetm n Tu, por
ndaj do pushtuesi, pr bes e bujari, dhe tek kolek vi inxhiniero - teknik n
pr njerz t ditur dhe me emr, ku me qendr, ai u b i njohur si inxhinieri i
mund e sakric sigurohej jeta nga kta Tuit. Pas m shum s gjasht viteve
malsor, ishin mjedisi social e shoqror, n Tu, transferohet n qendre si inx-
ku do t kalonte fmijrin dhe rinin hinier i mekanizmave t ndrmarrjes,
e hershme kolegu yn, personazhi k j nj ndr detyrat m me prgjegjsi pr
shkrimi; Gjon Marash Fierza. Ai, shkol- nj ndrmarrje t ll, me shum trak-
limin llor dhe tetvjear e mori n tor, teleferik, vina dhe dhjetra mo-
vendlindje, duke spikatur q n vogli tosharra. Korrektsia, prkush mi dhe
pr cilsit dhe inteligjencn e moshs bashkpunimi, me puntoret, me kolege
dhe dshirn pr shkollim. Me shum dhe drejtuesit e bn t suksesshme pu-
dshira dhe aspirata pr jetn, i riu Gjon nn e j n kt sektor. Nj pun tjetr
Fierza, do t zbriste n qyte n e Shko- m e vsh r, disi jasht profesionit dhe
drs pr tu shkolluar. Tek e kujton at dshirs, por pr nevojat e Ndrmarrjes
+ koh, Gjoni thot se i a Marashi, gjith- si thuhej n ato vite, duhet t merrte +
nj i thoshte: merru vetm me shkolln prsipr. I vlersuar pr korrektsin,
dhe librat, asgj nuk sht para ktyre! prkush min dhe intuitn e j, inxhini-
Gjoni shton se ndihmes t madhe, ai q er Gjon Fierza emrohet kryetar i De-
mori si thon pr dore, pr n Shkolln gs Furnizim - Shprndarjes pr dy vjet.
e Mesme Pyjore Shkodr, ishte daja i j Kt periudh Gjoni e vlerson si m t
Deda (Sokoli). Gjoni thot se ndrronte vsh rn n punn e j t deri sotme, kur
t bhej; msues, doktor apo gazetar, po afron katr dekada n profesion. Ai t
por e drejta e studimit ju dha pr teknik kujton se do dit komunikonte me dh-
pyjesh. Duket, sapo arri n Shkolln Py- jetra drejtor ndrmarrjesh nga gjith
jore, natyra me pyjet e vendlindjes do Shqipria, shpesh me ministra e kryetar
ta thithnin prgjithmon t gjithin n komitetesh, pasi krkonin furnizim me
fshehtsit e tyre. Djaloshi me zell, hyri lnd drusore, drrasa, trupa dhe dru
n nj bot krejtsisht t re at t pyll- pasditja pash zisin e koopera vs Pul t, rat. N vi n 1982, n moshn 25 vjeare zjarri, e t tjera, Gjoni, kujton shpesh
tarit; q do tu shrbente gshtenjave n q ndaloi diku posht objek t t puns. i diplomuar inxhinier, ai u nis drejt Puks. here n telefon i thuhej nga ministri
Pult!. Kshtu, nga vi n vit, plotsohej Dikush m thirri dhe zbrita ta takoja. N Gjoni t thot: se sht ndjer i brengo- nse n Tirane, Shkodr, Lezhe, e t tjera,
mozaiku profesional i teknikut t pyjeve. makin pash, ishte daja im Dede Sokoli, sur, se n kto kushte nuk do arrinte t nuk drgohet kuota e caktuar me lende
Ai mbaroi arsimin e mesm pyjor, me re- I cili me tha se kan dal shpalljet pr stu- ndihmonte familjen q jetonte n Plan, drusore, mund t prfundosh dhe n
zultate t shklqyera. Por, pylltari Gjon dimet e larta, prandaj duhet t zbresim e t tjera. N ato vite Puka, e quajtur si burg?! Nj ministr n ato vite n tele-
Fierza vshtronte larg n horizontet e bashk n Shkodr. U prshndeta nga kryeqyte i pyjeve, do t ishte stacioni fon duke br tur q t kshilloj se duhet
ardhmris s jets profesionale, gjith- larg me puntort, hipa n makin dhe dhe universite t tjetr pr inxhinier Gjo- mbash veshur dy pal pizhame, se n
nj n formim shumplansh, grmonte ika pr n Shkodr. (N xhep pr nj nin. Tanim ai vrtet do t prqafonte qeli e ke vendin; nse Tirana do mbetet
n t fshehtat e kohrave. Punoi dy vite rast t ll mbaja pasaportn dhe 1 000 natyrn n kompleksite n n masivet pa dru zjarri apo Fabrika e letrs Lezh,
1976-1978 si teknik pyjesh n Pult, n leke). Kur arritm n Shkodr ra nata dhe e pishnajave t Tuit, Lumbardhs, Qa- nuk do prodhonte letr pr gazetat, e t
moshn 19 vjeare dhe tek kujton pr at ashtu n errsir shkuam tek Gjimnazi fs s Malit, Livadh - Kabashit, Kunor - tjera. Ishte periudh e vsh r, kur eko-
periudhe, t prmend kolek vin e par 29 Nntori n dritaret e t cilit ishin Dardhs, Strames, n mja zona e sipr- nomia dhe n trsi sistemi komunist
t puns me njerz t ndershm dhe t ashuar listat pr studime. Me shkreps faqe me pyje n Puk dhe Mirdit. Ai do po jepte shpirt si i dshtuar. M pas
prkushtuar, disa objekte me pyllzime bm ndriimin, lluam t lexojm li- t punonte n ndrmarrjen m t madhe n vitet 1990 - 1993, punon si kryetar i
q shum or t nats e linin pa gjum. stat, kur shkrepset po na mbaronin diku t Industris drurit n Shqipri; Ndr- Degs Teknike. N Fush-Arrz, ai krijoi
Ai kujton se ndjente gzimin pr objek- ne listn e fundit, lexova emrin m, n marrjen e Shfrytzim e Prpunimit te familjen, u martua me Irenen (origjine
n e geshtnjs dhe pishs Mbi Telaj Fakulte n e Pyjeve. Ishin emocione dhe Drurit, Fush- Arrz. Ai aty do t ndiqte shkodrane) ku i lindi djali i madh, Ori-
n Gjuraj q po zhvillohej shklqyeshm nj gzim i paprshkruar n at aste dhe gjurmt, veprat, zbatonte projektet, me oni. Me ndryshimet e thella poli ke,
pasi toka; por dhe mbrojtja nga banoret nj prqam I ndjer nga daja im. Ashtu kshillat e dhjetra teknikve e inxhinier ekonomike q po ndodhnin me shpe-
vendas ishte mja e mir. Jam ndjer t gzuar, kujton Gjoni shkuam dhe dark- pyjesh, q kishin punuar n pyjet e Puk, jtsi, Gjoni krkoj prsri t kthehej n
shum i mrzitur deri n dshprim pr uam tek Turizmi i vjetr, natn e kaluam n kan ereve t shfrytzimit, prpunimit Shkodr, tashm si msues n Shkolln
dsh min e pyllzimeve me gshtenj n jasht n Lulishte pasi nuk gjetm vend t lnds drunore, si: Piro Xhume ku, Ba- Pyjore. Ish drejtori shkolls, Zef Shpori,
Mbi Than n Plan dhe objek me pishe n asnj hotel.. Studimet n Fakulte n jram Xheko, Ylli Gusho, Anes Postoli, Ha- q e njihte q nxns, por dhe si inxhinier
Mbi Alvana n Xhan, kto kulloteshin e Pyjeve, Gjoni, do kryente n periud- zis Manka, Vito Koi, Mihallaq Kotro, Kas- u prpoq ta merrte si pedagog, por dhe
nga bag t, qe i uan dant deri hn 1978 - 1982, me rezultat shum t triot Selimi, Shp m Myrto, Selim Dini, kjo nuk u realizua, pasi duhej nj vendim
n shfarosje. N dy vite pun si teknik mira; u diplomua inxhinier pyjesh dega Bajram Ago, Palush Alia, Ndue uni, e par e pr nj punsim t ll.
pyjesh n Pult, ndoshta 20 - 30 km rruge e prgjithshme.. Pas diplomimit si inx- shum t tjer; personalitete t pylltaris Por, jo vetm kaq smundja e
+
+
PROFIL INTELEKTUAL nr. 164,, Qershor
Q 2017 5
vjetr kur dukagjinasit, pr tu do t duheshin kryer n pronsi, ligje Pyjeve; specialist n Ministrin e Mjedis- moj me shkrirjen shrbimit pyjor n Shq-
punsuar dhe jetuar n Shkodr organizim ver kal e horizontal. Kto vite it; shef i Seksionit Teknik n Drejtorin e ipri n vi n 2014. Tek themi kto, duket
e kishin shum t vsh r nga t shkruarit e ar kujve pr pylltarin e Pyjeve t Tirans, q nga vi 2014, vazh- se ka nj kundrsh me vlerat e punn
qeverisja e kohs, akoma nuk ishte zhdu- drejtoj dhe n nj aspekt tjetr, duke gr- don si specialist monitorimi n Agjencin e Gjonit dhe disa kolegeve si ai, por kjo
kur.. muar n historin e pylltaris shqiptare, Kombtare t Mjedisit. N vi n ka marr sht dhe nj ndr argumentet q vr-
Inxhinier Fierza, n vi n 1993 shk- n arkivimin, skedimin e materialeve e 2010, Master n shkencat Pyjore, pas teton kt gjendje t keqe t pyjeve, kur
putet nga qyteza e sharrxhinjve dhe fakteve, n fushn e shkencs s pyll- mbarimit t studimeve t thelluar pa- nuk vlersohen dhe drejtojn sektorin
emrohet n Drejtorin e Shrbimit taris, t historis, t veprimtaris s in- suniversitare pesvjeare n Fakulte n e specialistet e vrtete dhe pasionet t
Pyjor Lezh, ku pr pes vjet kreu me xhinierve e teknikve t pyjeve n koh Shkencave Pyjor. Si specialist pasionant pyjeve.
prgjegjsi profesionale detyra nga spe- t ndryshme. Me kto shkrime paraqi ka shkruar dhe ideuar shum projekte Pasioni pr pyllin dhe njerzit q pu-
cialis t deri tek shet t Seksionit Teknik. modele t specialistve nga mund t pr pyjet kryesisht komunal dhe aspekte nojn n to, e ka shtyr Gjonin q I ku-
Aty, ka treguar a sit e j profesionale msohet dhe t veprohet sot. Me nj mjedisore. S fundi ai bashkpunoi n dogjendur me aparat n dor, ai tashme
n fushn e silvobiologjis, ai realizoi me mnyre t shkruari thjesht, ai ka synuar har min e Planin t Parkut Rajonal Za- konsiderohet si profesionist i fotograve
sukses projek n e par pilot pr pyjet e q brezi i ri jo vetm njoh ata pylltart gori - Gjirokastr. N vi n 2000 ai kujton n mjediset pyjore, i mo vuar ka shk-
Komuns Blinisht me mbshtetjen e n konteks n historik, por dhe t msoj se inicioj, hartoj dhe mbshte n zba m ruar skenar e realizuar dokumentar pr
USAID. Ambiciet profesionale, krke- dhe frymzohet nga puna e tyre. Ndosh- t punimeve t parin projekt pr pyjet pyjet, t prga s materiale t ndry-
sat pr nj jet m t mir, pr shkol- ta jan deri tani mbi 40 personalitete m komunal n Shkodr, at pr Pyjet e ko- shme informa ve dhe ndrgjegjsuese
limin e dy djemve; e mo vuan Gjonin t me emr, por dhe specialist t thjesht muns Pult. Gjoni thot se, nga t pakta pr mbrojtjen e pyjeve, e t tjer. Pyjet
lviz prsri. Ai transferohet nga Lezha t pylltaris shqiptare q zn vend n mundsi q mu dha t mbshtesja pyjet dhe shrbimi pyjor shqiptar n vite
n Ins tu n e Krkimeve Pyjore, Tiran, shkrimet e j, t botuar n gazeta dhe e vendlindjes. Por m shum, se do Shnime Historike, vi 2013, me bashk-
si krkues shkencor n Sektorin e Silvi- revista. Ai dhe tani vazhdon n kt hulli projekte vlerson: se pyjet e vendlindjes autor inxh. Kol Malaj e Janaq Male, nj
kulturs, ku punoi rreth nj vit. Bash- t shkruari duke grmuar n jetn dhe - Gshtenjat e Pul t: nga Kodra e Kujs bo m voluminoz m shum informacion
kpunimi i vendosur n Lezh me Pro- punn e atyre q nuk jetojn dhe po, q deri n Kasnec t Kirit i ka bekuar Zo , jo pr pyjet shqiptare n dinamiken e tyre.
jek n e Pylltaris Private, i nancuar nga para viteve 90 Shqiprin e lan t ve- vetm me funksionin e shklqyer si pyll, I ilustruar me rreth 700 fotogra, kulmon
USAID i ofruan mundsin si konsulent shur me pyje. Tek Gjoni, tashm jo vetm ato shpesh kan shuar urin n koh t n veprimtarin botuese t Gjonit. Duket
n kt projekt. Ai punoni n kt pro- publicis ka q vazhdon, por ai synon di- ndryshme t banorve t Pul t. Gshten- se puna nuk ka t ndaluar n shkruar dhe
jekt pr rreth tre vite. Gjat ksaj peri- ka m shum, q tu shrbej kolegeve, jat nuk u dmtuan n komunizm dhe as sot krahas ushtrimet t detyrs s pr-
udhe mbshte har min e planeve t studentve, si modeli i bashkpuntorit n kt tranzicionin e strzgjatur. Sipas ditshme, ka skicuara dhe bo me t tjera
mbarsh met dhe trans- Gjonit, n Pult nuk mund sigurisht krkon mbshtetje pr bo m.
ferimin e pyjeve n rreth t mendohet jeta pa gsht- Po tiu hedhsh nj vshtrim librave,
30 komuna, n disa qa- enjat q sh hen kudo. N monograve, ar kujve t j, t shumt,
rqe t vendit. Gjoni, sht maj - qershor kur gshtenja vren t shprehura qart, zemrgjersi-
ndr specialistet e par n lulzon ai t thot se: Pul n, shpir n e kolek vite t, t respek t
vend q u mor me Pyll- me shtrirje nga Gryka e ndaj kolegve e bashkpuntorve, ndaj
tarin komunale, beri disa Karms Kirit deri n qaf t puns e sakricave t tyre. Msc. Gjon Fi-
kualikime dhe trajnime Boshit; sht ndoshta pei- erza, n gjashtdhjet vjetorin e lindjes
n ngritje t a sive pro- zazhi m i bukur q mund vjen me shpir n e j, klorolian, me ku-
fesionale n kt fush. t imagjinohet, unikal dhe rorn e gjelbr t arritjeve, me modes-
+ Pas mbarimit t projek t jo vetm n Shqipri. Pr n e intelektualit t suksesshm, q im- +
USAID, ai kalon pr nj vit fatkeq ky mjedis ende sht ponon respek n e dashurin e kolegve
tek Projek i Regjistrimit i parritur nga ekoturistt, pylltar dhe gjithkujt q e ka njohur ndr
te Pasurive, pr tu kthyer pak njerz i kan shijuar vite.
psori tek sektori i pyjeve vlerat e natyrs n pjesn e Si veprimtar shoqror Gjoni, sht
n Projek n Shqiptar t siprme t basenit t lumit mja ak v, prve se e njohim si antar
Pyjeve n pozicionin e spe- Kir - krahina e Pul t. t disa organizatave mjedisore dhe t
cialis t t Marrdhnieve I gjith jetshkrimi i in- gazetareve t bujqsis, e kemi par t
Publike dhe Komunikimit. xhinier Gjon Fierzs, sht jet dhe nj antar ak v i Shoqats Atd-
Ai ndrmori prsipr nj nj binom: prpjekje dhe hetare Dukagjini, dega n Tiran.
pun t re duke zvend- suksesi. Vetm me pun t U tha dika nga sa shum mund t shk-
suar nj gazetar, puna ndershme, ka mundur t ruhej pr kolegun ton Gjon Fierza, si bir
kryesore ishte prga tja e sdoj kt koh tranzicio- i Dukagjinit. Dukagjini -Nderi i Kombit,
materialeve dhe fushatave me karakter me kolegt, realizon disa bo me mono- ni me konjuktura e dallavere. Ka arritur dekorat e merituar pr njerzit, person-
njohs dhe ndergjegjsues, bo min e grake, manuale t ndryshme; pr pyjet, maja n profesion, por asnjher nuk alitetet e asaj treve me kontributet e tyre
Bule nit Informa v t Pyjeve, e t tjera. zonat e mbrojtura, e t tjera. Jan deri sht br drejtor. Puna e Gjonit e disa n shekujt deri sot.
Ishte kjo pun, q i dha disi knaqsin tani mbi dhjet tuj bo mesh si autor kolegeve si ai, nuk kan marr vlersimin Inxhinier Gjon Fierza, si nj qeliz e
e realizimit t nj ndrre kur ai mund t dhe bashkautor q zn vend me rndsi e mritur. Mos angazhimi n klane poli- asaj bashksie (gjithnj ndjehet krenar
bhej gazetar!. Periudha 2002 - 2004 n bibliogran e pyjeve, jan me dh- ke dhe t korrupsionit, i ka len n hije pr origjinn), Dukagjinin e nderon me
si specialist informimi dhe komunikimi i jetra ar kuj t botuar n shtypin shqip- si personalitete publik dhe n ngritje n sa ka arritur dhe kontribuar kudo ku ka
shrbeu a j si nj shkollim tjetr n pro- tar apo dhe jasht vendit. karrier. Treguesi m i mir pr poli - punuar dhe jetuar.
pagandn e shumsht mbi pylltarin, Pas vi t 2004, n Tiran; Gjon Fierza kat e ndjekura n pyje n kto 25 vite, si Dr. Selman MEZIU,
e cila po ndiente krizn e thell n poli- ka punuar si: shef i Seksionit te Siviku- pjes e k j tranzicioni sht sot; gjendja Ing. Kleanthi MANDI
kat pyjore, n ndryshimet e thella q tures n Drejtorin e Prgjithshme t e mjeruar e pyjeve t Shqipris q kul-
LOTI I TRETUN as mesazh, as al nuk munda me lexue, Zihen e shahen si qent,
por nj sterpikl de uturoi nbreg Ata q kan pare me krkua pushtet.
Addio! me kuvend me mue Ata q pr nj cope karrige.
Ket al t huej belbzove kur ike e faqja m'u lag. e shesin edhe babn e vet.
e nji kokrr lo t tre n'errsin Ndoc Selimi, Milano Ninushm i shoh shqiptart,
te pema npark. n kafe dit e nate...
Mot i keq me shi e bor ka me ba ket vit VARGJE N FUSHATE... n dreka e i are po knaqn ket muaj,
e gjetht pr her t par bien nvjesht Se kemi Ramazan e fushate.
pa than emnin tand. Ninushm ..... Shqiptart nj zjarr i lashte,
Kur s nt t ndrrojn, po e shkojn jetn Shqiptaret.. q shitn, blihen dhe konvertohen
e toka t mbusht me lule e bar, me kafe e me ale jetojn. digjen e nxjerrin vetm tym,
mos ndiz qiri me kerkue Nuk besojn Krish n as Muhame n, Me mu...... e vet gjithmon krenohen.
relikn e syve tu por rrehen pas Par s q dashurojn!? Barkthate e ninushem gjithmon
t tretun n'ket vend kaher. Kreshme e Ramazan u shkon mo , t part pr ale e poshtrsi.
Tash von nj komb i zhytur n varfri, Zo na dha tan t' mirat..
vala e de t nj medalion malli me solli popull qyqar dhe i pa fat Por kurr nuk patm drejtues as qeveri.
kaq larg, q kurr nuk gje knd me i pri. Lulash Brigja
+
+
VEPRIMTARI nr. 164,, Q
Qershor 2017 6
+
+
7
nave t tjera, si t Pul t, t Mir- kemi bere prpjekje q t hipim n qi- n Bulqize, n Librazhd, n Tetove, n Su- t pareve nprmjet kngve, q atyre
dits e t tjer nuk ju nnshtruan ell, dhe ne duke e quajtur veten qiellor, hareke, n Radac t Pejs, n Shishman ju ka kushtuar populli. sht nj pune
pushtuesit. Dhe kjo do t thot, nuk sht marre kush me ne, se ne kemi e Gerar t Gjakovs, nuk e ojn dot lid- jashtzakonisht e vyer, n vean pr
nuk ju nnshtruan, se jo nuk u pushtuan, harruar, q njerzit ecin pr tok dhe n hjet e tyre n breza, vetm deri n 6 7 edukimin e brezave t sotm e t brezave
t cilin nocion jo n pak raste e dgjojm qiell mund t shkoj shpir i tyre, kur t breza, ku i pari i tyre sht kthyer n besi- t ardhshm.
dhe e lexojm. Nuk mund t pranojm, shkojn te t shum t. min islam, ka nuk e konsideroj t drejte, Gjithashtu, Fazliu na paraqet me
se kto krahina malore shqiptare nuk Pra, fsha Kushtani apo hapsira e dhe ndryshe m ka ndodhur n Strellc t nj prkush m t jashtzakonshm t
mundi pushtonte, pushtuesi osmani, Kushtanit i banuar nga kta banore, nga Deanit, n Gjuraj t Koplikut t Siprm. banoreve t sotm t ksaj treve, t
por duhet t pranojm, se ato nuk ju kta q ishin bujare, ishin t urt, ishin Kjo pune e zotri Fazlise, sht pr tu ad- fsha t Kushtani e t gjith Rugovs, re-
nnshtruan pushtuesit osman. Kjo sht njerz t mire, por jo t nnshtruar ndaj miruar. spek n e mirnjohjen q kane pr t
e vrteta dhe vetm kjo e vrtet duhet s keqes, ndaj pushtuesit, dhe nuk do I lumt! paret e tyre, pr mbijetesn e tyre, pr
pranuar. t dilte ndryshe, q pasardhsit e tyre, Fazliu, m s miri na paraqet lu n e sakricat e tyre, pr gjakun e tyre e t
Gjithashtu, Fazliu na thekson se e - kushtant q t mos ishin aq bujare, aq t gjate, lu n e madhe, lu n pa kompro- tjera e t tjera, duke i nderuar, duke ju
mologjia e als Kelmendi nga vjen! urt, aq t mir dhe aq heroik n lu rat mis, me do mim q sht bere, me do ngritur lapidare, monumente, memori-
Dhe kjo ale vjen nga la nishtja, q do t pr liri e t pa ndalura me armiqt, me pushtues nga banoret e k j fsha apo te al dhe duke i nderuar me mbi t gjitha
thot Clemens / s, q shqip do t thot otomanet, me sllavet e deri me nazistet t gjith trevs s Rugovs, sa t shkon me mirnjohjen. Kjo q paraqitet n kto
i urt, i thjesht, i mir. sht e vr- e fashistet, deri n lirimin e tyre, me 12 n mendje, se si sht e mundur t kemi dy libra, sht nj edukim i madh, q ju
tet, se banoret e ksaj krahine, t kra- qershor 1999. banore t gjall, sot n kto hapsira, q trashgohet brezave pr respek min e t
hins s Kelmendit kan qen dhe jan Fazliu, sht nder t radht, q na aq shum kane mbetur n fushn e bete- pareve t tyre .
t lle. Kan qen dhe jan njerz bujar, paraqet prejardhjen e banoreve t k j js, q aq shume jan vrar, jan prnd- T lumt!
njerz t thjesht, njerz t mir, njerz fsha e t gjith Rugovs. Ata rrjedhin jekur, jan persekutuar. Por kta rugovas T lumt i nderuar Fazli, se ke bere nj
al pak, njerz t urt, njerz trima, nga Nika. Nika u b me katr djem, Dreli, e kush nas kane ditur me heroizm t pun shum t madhe, nj pune shume
jan atdhetar t akt. Staka, Pepa dhe Nili (ras i radhe q kemi pa imagjinueshm t mbijetojn dhe n atdhetare pr edukimin e brezave me at-
Ka jo pak mendime, se Papt me ket t bjm me katr vllezr, se n t shum- fund t fundit t dalin mtar. dhedashurin!
emr, me emrin Kelmendi, si Papa Kle- tt e rasteve kemi tre vllezr dhe madje Fazliu, me prkush m na paraqet M lejoni ta mbyll ket opinion t
men i Par, n vitet 90 101 apo Papa njeri edhe qeros ...). Deri n katr brez, dashurin e ktyre banoreve pr dituri, shkurtr pr kto dy vepra t zotris
Klemen XI, n vitet 1700 1721, jan rreth nj shekull, kta i qndruan me pr dije, pr msim, pr shkolle, q sot Fazlise, duke i uruar jet t gjat, pun
nga kjo krahin dhe prandaj kan marre heroizm trysnis otomane pr t mos u ka qindra e mija profesor, ar st, shkrim- t reja studimore e historike, dhe t na
emrin Kelmendi! N fakt, e vrteta sht islamizuar. Pse e theksoj ket, se n disa tar, poet, historian, shkenctar e deri bashkosh prsri me vepra t tjera n
krejt ndryshe. Ata nuk jan nga kjo kra- monogra gjejm lidhjen me t paret e akademik t nderuar, q nder ta ishte i shrbim t kombit, n Shkodrn ton.
hin. Me ket prcak m, Fazliu largohet tyre, deri aty ku sht kthyer i pari i tyre madhi Ibrahim Rugova. Faleminderit!
nga nj folklorizm, q jo n pak raste n besimin islam. Un nuk e di arsyen, Fazliu, m emocion, me punn e j
po na dmton. Ne duke marre e br t sepse gjate nj studimi pr sin Gjuraj, t palodhur q ka bere duke evidentuar Ndue Sanaj,j
tonat vlera q nuk na takojn, shpesh n disa vende, si n Burrel, n Peshkopi, e paraqite n kto dy libra heroizmin e Shkodr, me 27 maj 2017
+
+
BOTIME nr. 164,, Q
Qershor 2017 8
+
+
KUJTES nr. 164,, Qershor
Q 2017 9
KOMUNITETI KATOLIK SHQIPTAR
Q N BELGJIK
ORGANIZON NJ DARK PR GRUMBULLIMIN E
FONDEVE PR SHTATOREN E SHN TEREZS
Pas nj emigrimi rreth 60-vjecar n pr sponsorizimin e kesaj mbramje. Ne
Belgjik t komunite t katolike shqip- kt mbramje ishin t uar edhe komu-
tar, arrijn t organizohen pr her t nitete t bashksive t kombeve t tjera.
par n nj dark t prbashkt me 20 Sipas organizatoreve Fran Sokoli, Marie
maj 2017, ku jan t pranishm tre brez- Pjetri dhe Arber Stani kan informuar
ni emigrantsh t ardhur n periudha t pjesmarrsit me punn e lluar q me
ndryshme. sht padisku m nj merit e 17 prill 2017 n ngritjen e kapels ku do
iniciatorit Kin Kukaj i cili prfaqson nj t lartsohet Shej Tereza n vendin ku
nder familjet me t mdha t emigruar sht shfaqur Zoja e Bekuar nga 15 janari
n Belgjik, ardhur nga fsha Raj, i zons deri me 3 mars1933, n Banneux, po-
Nikaj-Mrturit, Tropoj. N llim t pra- vinca e Liezhes 40 km larg Brukselit. N
nishmit i ka prshndetur At Gery alsh kt atmosfer fes ve t pranishmit i
misionar Kanades i cili shrben n famul- ka prshndetur Kryetari i Komunite t
lin e Londrs, por fal misionit n Kosov Katolike Shqiptar n Belgjik Kin Kukaj i
dhe Shqipri celebron meshn n gjuhn cili nnvizoj rndsin e unite t k ko-
shqipe n kishn Shn Anges n Laeken munite t cilt t gjith s bashku mund
Bruksel. Ka prshndetur komunite n t ecim prpara duke br vepra t md-
shqiptar pr inicia vn e marrur pr ha .Njohja me njeri-tjetrin sht tepr e
ndr min e nj kapele lutjeje t Shjtes rndsishme n shfrytzimin e potencia-
Tereza. Ai theksoj rndsin e madhe q leve intelektuale t rinis si dhe sukseset
luan komunite shqiptar n Belgjik, e arritura n integrimin n shte n Belg.
q krahas komuniteteve t vendeve t Me ngritjen e shtatores s Shn Terezs
ndryshme t bots edhe komunite shq- n Banneux,beimtaret do t ken dhe
iptar nj her n muaj t marr pjes n nj kapel krahas Zojs Bekuar ose si
meshn e shejt tashma e njohur zyrtar- njihet n Belgjik, Zoja e te Varfrve, t
isht nga ipeshkvia Bruksel-Meline. Marie luten pr Shejtreshn Shqiptare tashma
Pjetri koordinatore pr meshn e shejt shum famoze n tr botn. Kjo sht
n gjuhn shqipe dhe Arber Nol Stani pr- dhe nj nder pr t gjith shqiptart dhe
+ faqsues i rinis katolike n Bruksel kan nj pasaport njohje pr komunite n Cumit ku nuk munguan kng e valle nga shkojn pr ngritjen e shtatores s Shn +
falnderuar pjesmarrsit per prezencen shqiptar. Tepr fes ve kt dark e bn gjitha trevat shqiptare. Gjat ksaj darke Terezs.
e tyre n grumbullimin e fondeve si dhe kngtart e njohur Fran Piniqi e Gole sipas deklerimit t Arbr Stanit, i cili per-
mundsit e krijuar nga Shpend Vat Sokoli Papleka t cilt intepertuan kng shq- faqson rinin shqiptare katolike n Bruk- Zef Nika
i cili prfaqson shoqatn Eaglevent.be iptare si dhe melodia me i eli e Mark sel, jan mbledhur 4300 euro, q do t Bruksel, maj2017
kohet me at sy, q gjenerali italian mu het n monument kulture dhe t ruhet. jan kryer n vendin ton, nuk e prjash- Has, n nj pozicion zjarri skuadre ishin
drejtua n llim. Por, kur shikohet me Pse e theksoj ket? E theksoj, se for - toj fak n q n gjith at vepr t madhe, vendosur 57 qendra zjarri, nga 5 cope
syrin e specialis t, me syrin e ushtarakut kimit zikisht i sht br nj shkatrrim ka edhe pasaktsi, teprime e mangsi q krkonte plani dhe nevoja, sepse aty
t karriers, me syrin e ushtarakut kom- i jashtzakonshm. N raport me ket Jam me ty zo kolonel, se n planiki- shkonte vini, ndrsa n rajonet e tjera
andues, sigurisht do t assh ndryshe, duhet t dalin vendime, ligji pr marrjen min e tyre ka pasur teprime dhe n pro- duheshin uar elementet me krah. Ksh-
por gjithnj pasi problemin ja ke drguar e tyre n ruajtjen, n t cilin t prcakto- cesin e zba mit t tyre ka pasur patjetr tu, kudo ka pasur gabime t lla t ren-
arsyes. hen dhe pasojat ndaj a j apo atyre q do gabime deri dhe t renda, trashanike. da. Edhe n Zonn e Mbrojtjes s Korpu-
Dua t ndalem te nj shqetsim dhe shkatrrojn m tej. Pra, pr t zbatuar Mendoj, se specialistt dhe n vean sit apo m vone t Divizionit t Shkodrs.
merak i kolonel Qndro Ai, n faqen 98 ket ide, mendoj q n baze t bashkive, prgjegjsit e prga tjes s hapsirs s E mbyll: ashtu si e thekson kolonel
shkruan: Ministria e Kulturs e rinis n baze t Njsive Administra ve t pr- Teatrit t Veprimeve Lu arake, t Teat- Qndro, edhe un, e kam pr nder dhe
sht mir q t ket informacionin e caktohen, se cilat objekte t for kimit rit t Lu s, t terrenit n pikpamje krenari q kam qen pjestar i Ushtris
nevojshm pr gjendjen e for kimit q mund t jen monument kulture, dhe xheniero - lu arake, duhet t dalin para Popullore Shqiptare. I asaj ushtrie, q pr
sht kryer n vendin ton, duke e pare nesr objekte lu arake, sepse ato jan popullit dhe s pakut t krkojn falje, asnj ast dhe pr asnj arsye, nuk lvizi
n kndvshtrimin e saj . t nj niveli kshtjelle. Por, n kto struk- se jo do gj ishte e udhheqjes, ishte aspak nga kryerja e detyrave t saj, n
Sigurisht, mendimi, shqetsimi i kolo- tura vendore duhet t ket objekte t edhe e specialistve. Dhe kta nuk duhet shrbim t popullit dhe n mbrojtje t
nel Qndros, sht i drejte, se ai mund lla, ashtu si duhet t ket dhe n niv- t fshehn pas shpins s udhheqjes t Shqipris. N pikpamje profesionale
aq i madh i joni dhe i popullit ushtar, el kombtar dhe t gjitha kto t varen asaj kohe. ushtarake, ne, kuadrot e asaj ushtrie e
gjith ajo ngrehine po humbet, po shkon nga Ministria e Kulturs dhe Ministris Ka shum vend pr t krkuar falje! quajm veten me fat, q punuam pr
dm, po shkatrrohet. Shqetsimi dhe s Mbrojtjes. Por, n plan t pare duhet S pari, humbjet n bregdet, q jan organizimin, strvitjen, prga tjen dhe
mendimi, q ky for kim t kthehet n t dali Ministria e Mbrojtjes. Ashtu, q t jashtzakonshme! Pse u b for kimi drej min e njsive t mdha ushtarake
monument kulture dhe t jete n vartsi mendoj, se nj kri ke e madhe duhet ti pa e studiuar n pikpamje gjeologjike? gjitharmshe. Asnj here m pare, Shq-
t Ministris s Kulturs, mire do t jete, shkoje Shtabit t Prgjithshm t Forcave S dy , n rajonet alpine, t gjitha qen- ipria nuk ka pasur nj numr aq t madh
por mendoj se sht nj ndrmarrje e t Armatosura, sepse ato duhet t jene drat e zjarrit i shkatrroi ngrica, akulli, se forcash dhe mjetesh nn arm, n mbro-
madhe dhe e vsh r q t administro- mbrojtsit e saj, dhe deri tani nuk kam sasia e imentos e caktuar pr mon min jtje t saj
het nga kjo Ministri, sepse mendoj, se ajo dgjuar asnj Shef Shtabi t Prgjith- apo lidhjen e elementeve n form por- T lumt kolonel Qndro !
nuk sht as n inventar t Ministris s shm t as pr kto objekte mja t tokalli, nuk ishte n sasin e nevojshme, Edhe nj here t lumt koleg e miku
Mbrojtjes, as t Shtabit t Prgjithshm rndsishm t mbrojtjes son. Ju, kolo- q rezistonte akullit dhe me gjith sug- im, kolonel Hysen Qndro, mendja e dora
t Forcave t Armatosura Shqiptare. Dhe, nel Qndro jeni i pari, q ngrini zrin n jerimet nuk e bn ndryshim e duhur. dhe me kto q ke shkruar e do t shkru-
kur nuk sht n inventar t ksaj Minist- mbrojtje t ksaj pasurie kombtare, me S tre , u rend pas sasis, n kurrize ash mbete i gjall, i pavdekshm.
rie e t k j Shtabi, si mund t jete n in- prmasa kaq t mdha. t cilsis, duke e quajtur zba min e pla- Mirnjohje pr punn q ke bre!
ventar t nj ministrie tjetr?! Pra, n l- T lumt! nit t for kimit, barometrin kryesor n
lim duhet t marri prgjegjesin Ministria Gjithashtu dua t ndalem edhe te nj ga shmrin e njsis. Pr rrjedhoje, jo Ndue Sanaj, kolonel n pension,
e Mbrojtjes dhe Shtabi i Prgjithshm, t shtje tjetr. Kolonel Qndro, n faqen n pak raste u vendosn qendrat e zjar- Shkodr, me 25 maj 2017
cilat n radhe t pare, t prcaktojn, se 38 39 shkruan: Duke shprehur rit jo n rajonet apo pozicionet e plani-
n cilat rajone for kimi duhet t kthe- vlersimet pr for kimet ushtarake, q kuara. Vetm n rajonin e Zgjeit, n
+
+
10
0
GENTIANA LUTEA
T DIM nr. 164,, Q
Qershor 2017
(Bari i zemrs)
E njohin si bar zemre, sanz, krrsanx, litri. alumin, kalcium, krom, kobalt, hekur, mag- akumulimin e lngjeve, lodhjen etj. Tresni
sanc, ksane, raven, lincur - por emrin e Gen ana gjendet edhe n Theth, Bog, nez, mangan, fosfor, kalium, selenium dhe 0,2% rrnj Gen ana n uj pr disa dit.
ka Gen ana. Bhet al pr nj barishte t n Malsit Mbi Shkodr, n Vuthaj dhe sodium. Rrnjt e Gen ans jan t pasura Ju duhet ta kulloni mir dhe przieni ln-
hidhur q vjen nga bima e verdh me emrin Guci, n toka malore naturalisht organike. me pek n, br, vitamina dhe proteina. gun me 400 gram mjalt. Pini nga pak
botanik Gen ana lutea. Vendlindja e ksaj Gen ana apo sanza prbn nj ak vitet Prdorimet e rrnjve t Gen ans n do dit Krimbat intes nal. Disa prej pr-
bime sht n Evropn Jugore. Ajo gjendet t konsiderueshm pr banort e zonave mjeksi Sistemi trets. Gen ana sht nj brsve t bims e bjn at fantas ke pr
n malet shtatlart t Shqipris dhe n malore, t cilt m pas e dorzojn n r- nga kurat m t mira pr problemet me sto- largimin e krimbave intes nal. Tiroidet.
shpate q ngrihen mbi 1000 metra lartsi. mat q merren me ekspor min e bimve makun. Sipas krkimeve elementt e hid- Gen ana ka prbrs q ndihmojn n
Emri i ksaj bime vjen hur t bims shum- prodhimin e hormoneve t roides. 0,2%
nga Mbre i Iliris, Gen , shojn prodhimin e e rrnjs s Gen ans duhet tretur n uj
vendi i t cilit sht djepi lngjeve tretse dhe pr disa dit. Kullojeni mir dhe przieje-
i shqipeve. Ilirt ishin t si rrjedhoj Gen ana ni lngun me 400 gram mjalt. Pini nga
part q prdorn kt promovon nj oreks pak do dit. Gen ana sht nj bim q
bim pr t ulur temper- t mir dhe ndihmon pastron trupin, gjakun dhe parandalon in-
aturn dhe pr t shruar tretjen. Nse keni nj feksionet. Kur jeni t lodhur zikisht, ose
nj sr problemesh shn- stomak t dobt, kjo jeni duke marr veten nga nj smundje
detsore. bim ju ndihmon me q ju ka marr t gjitha energjit, Gen -
Rrnjt e Gen ans tretjen duke e pr- ana sht mikesha juaj m e mir. Toniku
mblidhen n pranver ose shpejtuar procesin i ksaj bime rikthen forcn n mbar tru-
n vjesht nga bimt mbi dhe parandaluar q pin por ndihmon edhe tretjen. Sipas kr-
dy vjeare. vijn si pasoj e mos kimeve t eks bima prdoret si pastruese
Specialistet e tregojn tretjes. Zhysni 0.5% gjaku. Ajo largon toksinat dhe papastr t
se kurat mjeksore kan gram rrnj Gen ane nga qarkullimi i gjakut. Mja on gjysm
nevoj pr rrnj t thara n uj t oht pr luge gjelle me rrnj t that n nj lx-
nga dielli ose t ruajtura katr or. do dit, han uj pr 10 minuta. Kullojeni mir dhe
n vende t thata. Rrnjt para do vak , pini konsumoni dy lxhan n dit. Prdorimet
e Gen ans jan t mbro- nj lxhan me kt mjeksore t luleve t Gen ans Rnia e
jtura me ligj n shum uj. Mungesa e orek- okve. Fal prmbajtjes s lart t zinkut,
vende t bots, ku ndalo- sit. Kjo shkaktohet pr Gen ana sht pjes e shum solucioneve
het trsisht mbledhja arsye t ndryshme, pr parandalimin e rnies s okve, por
e tyre n natyr. Megjithat n Shqipri, medicinale n tregjet ndrkombtare. probleme personale, dobsi dhe anoreksi. edhe t zbokthit. Psoriasis, Gen ana kuron
+ kto bim t egra jan lehtsisht t kput- Rrok Bunjaj sht nj nga m t pasionuarit Kjo simptom zgjidhet nga konsumimi i smundjen q shoqrohet me t kruara. +
shme nga njeriu. Si e tham edhe m lart, pas sanzs dhe tregon pr se e ka kthyer pluhurit t rrnjve t Gen ans s tretur Mja ojn 20 gram t rrnjve t thata n
Gen ana e ka origjinn n Ilirin e lasht. punishten e j n Tamar t Kelmendit n uj t oht pr 4 deri n 5 or. Kshillo- nj litr uj pr 15 minuta. Aplikoni lngun
Kjo bim shqiptare ka gjetur rrugn e saj n n nj baz t vogl prodhimi ar zanal ku het t tresni 15 gram lule t thata me 15 sa sht i ngroht n zonat e infektuara
mbar botn, madje ka elur deri n Kin recetat m special prmbajn Gen ann gram lkur portokalli n nj litr ver t dhe do t msoni si ta ruani Cilsin e Mi-
q tashm sht kthyer n prodhuesin m e maleve prreth. Kjo bim ka vlera jo bardh pr 10 dit. Filtrojeni dhe pini nga ellit n Shtpi
t madh t ksaj bime n rang botror. Kre- vetm historike, por edhe medicinale krejt nj got prpara vakteve. Fryrjet. Teprica Ruajtja e miellit duket gjja m e
naria shqiptare prdoret n shum mnyra. t pazakonta dhe mja t fuqishme pr e gazit n stomak q trajtohet nga tretja thjesht n bot. N t vrtet, sht kre-
M origjinalet vrehen n veri t vendit organizmin, Gen ana sht nj element i jo e mir mund t zgjidhet fal ksaj bime. jt e kundrta. T gjitha llojet e miellit ai
q gjeograkisht sht vendi i lindjes s rndsishm i prodhimit t pijeve t njohu- Duhet t tresni 1.5 gram pluhur t rrnjs shumprdorimsh, i grurit
Gen ans. N Koplik dhe Kelmend, rrnjt ra si bi er, madje n t shkuarn sht s Gen ans n nj got me uj pr katr Nse ju plqejn ajrat bimor, ather
e ksaj bime shiten pr 300 lek kilogrami. prdorur edhe pr prodhimin e birrs. Pr- or. Nj gj t ll duhet ta bni pr disa zgjidhni farat e linit, t cilat kan qen
Fermert vendas arrijn t mbledhin brsit e rrnjs s bims kan element dit me radh. Mlia. Gen ana mund t pjes e mjeksis tradicionale pr qindra
qindra kilogram rrnj n vit. Prdorimi hidhur t njohur si gen anine, gen amari- prdoret pr ti ardhur n ndihm mlis vite me radh.
m popullor i bims sht si prbrs aktiv n dhe gen alu n, vajra esencial si car- dhe pr t ndihmuar organizmin t funk- Prga tur nga
i rakis s sanzs, nj pije tradicionale e vacrol, limonene dhe linalool. Pr m tepr sione kur ky organ has n vsh rsi. Pr- Lulash Brigja
Koplikut t Shkodrs q kushton 600 lek ato prmbajn amino acide, minerale si dorimi i ksaj bime parandalon verdhzn,
sot gjurmt e k j si e mbi t gjitha pr Tipograa del Senato del Do . Bardi. N poeta, patriota, Sacerdote, Docent di let-
+
+
SPORT nr. 164,, Qershor
Q 2017 11
Shkodra przgjidhet mes 120
vendeve si Udha e paqes
N Shkodr, t rinjt e nisms pr paqen universale pedaluan n rrugt e qyte t, ndrsa nisma
ndrgjegjsuese u prmbyll me nj koncert. Shkodra u przgjodh nga organizatort s bashku me
120 qytete t tjera pr t dhn mesazhin e paqes dhe t harmonis n bot. Shkodra ka qen
qyte i przgjedhur n Shqipri, mes 120 vendeve n t gjith botn pr nismn federats s
paqes universale, Udha e Paqes. Gjithka nisi me pedalimin me biiklet t t rinjve dhe u pasua
me nj koncert fes v n sheshin prpara Bashkis pasdreken e s mrkurs ku u prcolln me-
sazhe bashkimi e paqeje. Shqipria sht nj shembull i mir q ka far ti tregoj bots than
organizatort. Jack Corley: Ktu jemi mbledhur n emr t paqes. Udha e paqes sht pjes e nj
projek mbarbotror, ku njerzit t mund t jetojn n harmoni dhe paqe. Megjithse kemi rraca
e kultura, e kombsi t ndryshme sht e rndsishme t kuptojm se ndajm t njj n planet,
jemi pjese e familjes njerzore te krijuar prej Zo t. Pra fa yn sht t bhemi nj familje. E inici-
uar si mnyr pr t nxitur bashkimin mes dy Koreve dhe pr zhvillimin e marrdhnieve diplo-
ma ke mes dy vendeve, ky projekt zhvillohet n nj numr t vendeve t bots pr t promovuar
paqen dhe bashkpunimin mes njerzve dhe kombeve.
Gazeta DITA, me daten 8 qeshor 2017
+
+
nr. 164,, Q
Qershor 2017 12
Thethi, nj
j mrekulli
natyrore
- Fotoreportazh -
Parku Kombtar i Thethit mbetet pika kryesore e turizmit malor n veri t Shqipris, kryesisht i preferuar si guid e aventurs me kalimin nga
Qafa e Valbons. Pr t shkuar n fsha n Theth, q konsiderohet si perla e Alpeve, ju duhet t udhtoni me makin drejt qyte verior t Shkodrs
pr 50 kilometra deri n fsha n Bog, dhe pastaj do t merrni 20 kilometra t tjera rrug t pashtruar dhe me raste t rrezikshme. M posht do
t shikoni disa pamje t mrekullueshme nga Thethi t realizuar nga Elvis Nabolli pr BIRN. Marr nga gazeta DITA me datn 4 qershor 2017
+ +
REDAKSIA
Mundsoi
Kryeredaktor: Luigj Shyti Bo min:
Redaktor: Lazr Stani, Roza Pjetri, Prel Milani, Lazr Kodra,
Suela Ndoja, Zef Nika, Zef Gjeta, Lulash Brigja NDUE FTONI
+
cmyk