eas L Zawsze wydevcala mi sig, 2 stworzenie plyt i testowe} czy ewahuacyne} (0 naiprosszy 2 motliwych projekiow. Umieszezenie na plyice procesora, dowolnych elemeniow wykonawcezych, wyprowadzenie kilku por tw... pelna dowolnoéé rozmieszszenin ob ‘wodOw i ukladu potaczei, Przckonulem sie jednak, ze zadanie nie bylo takie proste, jak sig me pocratku wydawalo, Prieprowadzone fealy wymusily wprowadzense pewnyei rmnian do yrojektu. Okaraje sig, 2 uklo- ‘Wziem, takim jak prezentowane plytka, nie- tore ezeiei moga Wzajemnic zakibced swoia price. Wskade wprowadzone zmiany i opisze Ich prayezyny, pokazujae, 22 migdy tore ‘yeznie opracowuaym ukladem 2 gotowym projektem jest jeszeze Kawulek, nie zawsze ‘proste drogi.. Tak ku praestradze, Podstawowe preeanacrenie nasze} plytki podaje ju sam (yl. Jest to ukled stworzony specjatnie 7 mysla o twajseyim kursie gramowania procesoraw wv jezyku C. Kurs, jako nastenca .Mikroprovesorowe} Osle) oaki”, korzysta od poceatka 2 odeiedziczo- rej plyiki AVT-3504, na kidrej jodnak moeno utridoions byliby realizacja ws7ystkich pla- owanych projektow, Nowa plytka umozliwi poznanie w najblizszym ezasie kilku nowy, pamigciochlonaych elementiw GCC a takze, W niedalckie} preyszloSei, obstugi coraz cic kawszych element6w, jak chotty kolorowy ‘wydwietlacz grafiezny pokavany my fotogra- fac. Ukiad podziclony zostal na dwie cagéei plytle glowna i wykonaweza O ile piytka ‘wykonanicza tworzana byl jedynie z mya o kursic, plyika gtowna stanowi uniwersalay sterownik 0 sporyeh modliwosciaeh, Hcy +y preyszogei moze stanowié podsiawe ince 0 projekiu Opis uktadu Plytka gléwaa. lest to typowy system miko. ‘procesorowy. Schemat ideowy plytit glowne} pokazany jest na rysunku 1. Sercem uklad. {65 procesor ATmegal62. Na plyice prvewi- diane sq diva Ahiczs programujce: standar- dowe ISP oraz jednorzedowe ISP2, Zeby ‘osoby ehcace arzesiast sie z piythi AVT-3500 rmialy juk najbardzie} ulaiwioae zadanic. Uklad U2 jest niezbedny do prawidlowero: dzialania magistrali pamigei zewneirznc) ‘Juniper 0 nazwie RAM pozwala na aktywache Ib wylaczenie pamigei zewnetranc). W przy- padkil jel wlaczenia zajmuje ona mlodsea ppolowe priesirzeni adresowe} — uzyskano 10 Gaighi podlqczeniu wyprowadzenia ‘CE do najstarsze} linii adresowe) ~ puinigt zostanie swlaczone, dy na lini te} panuje stan niski ‘Goma potowa prrestrzen) adresowej jest nic- wykorzystana, pozwalajye na dolaczenie odatkowych uldadow w prayseiosei Duée moiliwasct rorbudowy plytki daje viaeze EXP. Wyprowadzons zostala us nic calla mayistrala zewnetrzne) pamiec! oraz caly port D, W zalodenis, wszystkie podlaczane lua) urzadzenia widziane beda, jako kemorks zewneleenc) pamigct RAM. Ukiad sygnatove ra zlqor nie pawstal w sposéh przypadkowy. Moge smialo powiazies, ze swoja prrygods Z mikrokontralerami rozpoezatem od kita AVT-2250, ladry uwazam aa jedna 2 genial- nigiszych zestawew tea0 typu. Jest, drogt Ceptelniku, nie nase tego ukiady — polecam przejrzenie mumeréw archivalnych albo tee zasobsw Elpartalu. De nia dzisiejszego imozna wysepera w sieci projekty realizowa- se W oparein 0 en zestaw. Sam tee mworzytem ‘wlasne plytki rezszerzes. Postanowilem wiee, tweorage alaeze rozszeraeh, rzyinaé sig zapro~ ponowanego tam, .standardu”, na tyle, mile sie da. Aby zapewnie 2godnose, wprowadzo- yy 2ostal uklad U4 — jego zadaniem jest jedy- aie generowanie sygalow 101-104, daielse yeh g6ma exeS6 praestzeni adresowe) ma celery rOvwne ezesei, Upraszeza to honsinikcie ‘modulow rorszerzet, Kore moga dzieki it nienits sygnalows 10)-10$ nie trosatzye sie @ dekodowanie sygaatow adresowych — wy- sarery podlgceye wybrany sygnat 101-104 ido wejseia aktywajacego ublad. Osoby, ktbre nie maja. zamiar korgystaé x motliwosci rozszerzania ukladu, moga Smiato z texo ‘dekodera ztezygnowaé, Nie peini on Zadnych dodatkowyeh fuukeli w ukladvie. Zgodnos® dlaeza z oryginilem zostals jednsk zakddeona ‘w dwoch punktach 1, Syenat reset w mikrokontlolerze AVR jest aktywny w stanic niskim (w AVT-2250 ~ wysok. 2. W oryeimalnym ukladrie pin 40 Aacza wyprowadzal svgnal odezytu zewnetrznc} pamigei programa. Mikrokontrotery AVR nic ‘maja takig) moaliwosel. Poza tym, naset jest sy muszym ukdadeie znajduje sie juz jakss pro~ gram, mikrokoniroler AVR i tak nie bylby ry stanie wykonaé prograinu skompitowanezo la procesora S051, Zamiast tego wyprowae deone zostalo wyjseie PE2, majaee ten sam numer 69 wyprowadzenie PSEN w proceso- we 80CM1, Unuge: plytka weykonaweea wyko: raystuje to wyprowadzente do badania stan procleznika SW2I Nalozy med to na nwadze “jest podlaccamy:exesé wykonanweca, preeznas ‘cond dia zestawu AVT-2250, mojaca vlasna pamieé programy. ‘lueve plyiki wykonaweze) jest rozbudo- wanyn © dodatkowe linie wyprowadzenia PORT! z AVT-2250, Wyprowadzenia porta 8 ‘aostaly podlaczone dokludnie w takiej Kole ogi jak w pierwowgorze wyprowadzenia pocin pierwszego. UKad US oraz jego orocze- fic to typows aplikacja uklach MAX252. Preciaeznik SWI umodliwia odlgezeni« ‘wyprowadzel portD. 1 poriD. | od wleladu, co pocwvala na ich niezaktocona prace, jesti chce- my wykorzystaé je w inny sposdb, Ju na pocaatku deisiah z protoiypem okazalo sie, 72 ‘ialem nieszozgévie trafié na kabel, Ktdry nie ‘ma polaczenia migdzy wyprowadzeniami ‘o numerze 5 hedacymi wediug standard ‘wyprowadzeniami mass, Laezvl on jedynic obudowy ziger. Polnezenie obudowy zigeza S232 na plytee z masq na piytce umozliwilo pravvidlowa wymiamg danych, a nie przeszka. dzato po zakopie ,nicoszukiwanego” kabla, tuk wigs odpowieduia 2miana zosialaraniesions rn projekt, Podezas dalsoe| pracy postanow item Elektronika dla Wszystkich Styezeh 2006 13™@ Projekty AVT “wyprowadzié aa 2ewnairz, w formic punt lutowniczego, nopigcis -12V. Okazalo sie 0 bardzo wygodmm i anim rozwigzaniem dosiarezenia. wysszego napigeia do: zasilania iod podiwietlgjncych jeden 2 modulow \wySwiellacza graficmego, ‘Na alseze ZAS nalezy podaé stabilizowa- ne mapigcie rzedu 4..SV, Diola DI zabeepie- za ukiad przed chvcilowyim, omylkowo pod: aczoaym, zbyt wysokim napiciem casilania ‘raz przsd jeuo odwrotna poluryzaciu. Piytka wykonaweza. Scheman ideowy pli wykonaweze) pokazije rysuneke 2. Ukfad ULA oraz jego otoczenie worea prosty stabilizator L.DO, Element takt jest konieezary w preypadku korgystanie 2 wySsieilaczy uri flcenych 2 telefono komérkowych. Wyma s4iq one aye ngpigsia zasilania ea pozio- mie 3,6¥, Poszukiwania nego i lawo dosicpnego sealoncgo subilizaora bedacego sy stanie zamieni napigcie wejsciowe 4-6V sna Wartoé3.3-3,6V zakosczyy sig faskiom. Ziusite mie wo do wykonania odpowiedaie~ {go obwodit ,na picohole”, Potencjometr PRI shee! e AG = 3 rae ge Z a 4 ae ae F Ee = le ee Pee - pg Creer eres EN ew Wi 9089 ie Rys. 1 Schomat Ideowy plytki glowne) Rys: 2 Schemat ideowy plytki wykonaweze] | iookt ansasas| eciaeiah senate a alge sestasen 14 Styczeri 2006: Elektronika dla Wszystkicheee I Projekty AVT HB sumofliwin regulacie napiecia wsjseiowego \W gninicach 0-3,9..42¥. Blok stabilizatora ails zucze LV-OUT oraz drabinkg reaysto- Ow RPI. Za pomoca jumpera Pulllp mamy iodliwosé odlgezenia vsporniane drabink! od zasilana, drieki cxcru mozemy posbyé sie zewnettznego podciggania widzianeg od strony wyprowadzea porm B, Drabinks RPL razem 2 diodami DIDI worzy oftnobito: ‘wy Konwetter mapigca. Jest to prosterorwiae zanie kibre mort zaledé w sieei, posauku- Jae informaei o wySwietlaem 2 NOKIIS310, W odréinienia od typowoxo rozwiqzania Zastosowalem diody Schotky ‘ego, ponicwat po pierwszych probach x wybwietlaccem olorowym 2 telefoau NOKLASSIOi uMtad subi dane {po prasslani: Kile obrwckow transmisia vlegala zawieszeniu, Preesadio- -vanie dokmeniae)s ujawnit, 2 maksymalne apigcie na wejéeiu w stanic wysokim nie powinno preckraczaé IV (prey zasilaniu 2.V}, Teoretyezne spudek napigeia na z= isch zklaczkach™ wynosi co. najwyze) 0,7V Prakayke wyharuje jednak, 2 prey éuiyeh predkosciach zegara interfsisu swySwieticza, dane 4 tracone. Zastosawanie -dipd Schothy"ego rozwiazate problem Najwigeeprapierych niespodiansk spra- wile mi banalna ezelé ply: obwody stero svania vyswietlaezy LED | LCD, podlacz- aiyeh wedlug isi zaczenpiete 2 plyiki AVT- 3900, ale wykorysianiem wejscia RW vwySsietleezn LED. W AVT-3500 problemu nie bylo, poniewad linia RW zoxta na sale podigczone do masy. Tymczasem linie porta sg ez wykorzystywane podoras prowrao- wania procesora Pray podpigiym wyswielan eAuLCD w tiybie rogramowania «zeregowe- 0 lini sterwjace sq podciagane do dodsinie} szyny zasilnia, co wySwietlace LCD rozumie jako koroendg odezyi dane} aware) w Jeo pamigel i alaywuje swoje wyldela, wystayia- {te 10 mich adana” informacje. Dane te ‘cozywiseie keg sig 2 daaymil przosyfanymi Z progsumatore. Aby zapobice taki syuacji wejicie ENA zostalo Soiagiete do many 72 pomoce R18. Dodanie 2worki LCDE i rezy- sora RIS rozwiazato problem, a dedatkono, Joby RIS prry wyswietlacau LED ni obvie raltranzystoma 3, Koniceray obazal sig rery~ stor RIS. Werystko moze wydawac sie proste | oezywiste podezas caytania tego opisa. led nak w praktyce doiicie do odpowiednich synioskéw zajelo mi duzn czas, Moral 2togo taki, Ze. nvleszeza w ielypowyeh uldadach trzeba dobrze premyslec, jak sykoraysiane ete linie stuzace do programowansa proce- Nakonise drobiazes: de preyeisk: padla- ezonc do volnych wyproviedzett porta E aucra Zi... Z4, wyprowadaajace a evmnifrz Kolekiory wanaystordu: T2TS oraz ziery wyprovadzenia port B. Mlodseebity port B more wykoreysas prey ceterabito- ee oe Shee ee fini cero | (@ precchowujaca wy- Montad i uru- chomieni Sehematy montszone 54 pokazane ne ry sunkach 3 4 Plytke wl6wna moniujemy W typos spostt racrmmajac od ele- smentéw —aajmici- sayeh, kofezae na laces DB lurowa- nym bezpoktetinio do iyi Proponuje 2a iniast— rezoneiora Kwarcowego insta Jowat fiagment jed- sorzedowe) podsta i preeyzyjne) (2 wwy- ‘eo Jnmanyrm Srodkowym | ‘wyprowadzeniom | — rozwiazanie wid na ‘okludee), co. umodliwi bezproblemovra vwymiane rezonatora kwarconego adyby zrszla taka potzabs. W plytee rykonaw- €:e} obowigckowo pod wpiwietdacze LED dajenry podstawhe. Post wyswietlace LCD ontujery jednorzedowe griardo pod ziacze goldpin, bre zostanis wlatowane Ww medul wyiwiotleza, Ostatsim, nic: Aogdnym clementem jest 16-ylows fasiemka 2 zaviénieiymi rlgezami do guiazd 10 obu plytek. W wersji wviwietlezem LOD ust -witmy Kontrast a pomocs PR, Napigoie rasilsjgce zlgeze LV-OUT usviomy za pomoea PRI —jego wartsé nie jest kr tyeana i powinna zawierné sig w przedziae e33-46¥. Do pieewszego unichomsienin.progra- amy testowego, a plytes glowne} umie- szcramy mworke RAld w pozicii ON. Na lytce wykonaweze} meorke Pull? yhiczamy (OFF), Poryeja zvorkd LCDE ralezy od zamomowaneyo wyéivielagza LODLED), Program testowy. Zesuw desircaony bedzie prostym programem, umc2iwia- Jaeym pravestowanie wySwictlacra LED oraz LCD, abadanie 2ewnetrane} pamiel RAM, sprawdrenie dealonie przyiskow ‘oraz popravaotci ansmis 22 pomoca porty RS252, Po wigczen ukladu wykonany osiune test nw odcono6 wySwiellaeza LCD. Program zakiads, 22 nieobsenoie wySwictla- cza LOD Swindezy 0 obeenoici wySwielacea LED. Zaleanie od wyniku testu informacje ‘wySivitiane bed albo w postci teksts (LCD), albo cy § Koslawych, siedmissegmenronych Elektronika dla Wszystkich Styozeft 2006 15alter” (LED). Onstuge wspomninnego pro ‘ram testowego przybliza rysunek 5, ‘Test pamies sklada sig 2 dvéch cx zapenniajgeych modliwose zapisania na knit} poryeji zarowno jedynki, jak i zera, Jedi testy nie zakoriezy sig pomysinie, na wySwietlaca LCD pojawa sig informacia o bledeie wins ze wskezaniem komérki oraz numeri testu W prrypadku wySwietlacza LED zastanie pokazany numer biezace} Komorki Tok czy ins ze} program poczeka na nacisrieoe pravelska. Test 2lycza szeregoweno wyrmaga podpig- cia plytki do Komputera oraz uruchomienia prouramu tcrminalowego. Mote to byé pizykladowo BASCOMowy emulator termi= tala, czy te? HyperTerminal. Pransinisjenale- 25 ustawié 2godnie 2 opisem no rysunla 5 i ewentualnie zmienié joj predkosc, Test -wysylania i odbiou denyeh polega na wymia= ni drobayeh upezejmosel z plytka Fusy, czyli bity konfiguracyjne Jes nie zajmowales sig jeszeze ustewianiem AVR-owyeh «fsa (Fuse Bis), # postano- Wwiteé samodielnie zaprogramiowaé uklad proponujg Ci w tym micjseu preekeie do ‘dzisijszego, niowielkiego edcinka kursu C. ‘Znajdziesz. tam. informacie, » czym to sig je (albo jak na fusy preystalo — pie). Jesli sie Jest tu dla Cicbie teinar obey, mozesz smiato izeé dale}: zalecang konfiguracie, dla pro: grimators BASCOM, preedstawitem na rysunku 6, Zaznaczytem tata) caervonyee obwodkamni te bity, kiGrym powinnismy ‘adae inng waroSé nid dommystna. Pienwszym ze zmienianyeh bitbw wylaczamy wesmehr7- hy driclnik ezestotliwosei przez & (opis BASCOM-ouy fest mylacy sym preypadl) Umozliwia nam to prace prey pelne) czestoli- swosei zegare systemowego. Wsrbd Fusehits High musimy wylac2yé interfsjs JTAG. Element ten uniemofliwilby sam prawidiowy dostep do zewneirzej pamigei RAM, ponie- war Ajmuje najstarsze tinie adresowe, Nie wyheezamy bita Enahle Serial Dewnloeding ‘Wediug dokumeniacji, nic jest to zreseia mo)- livie w uybio progrimowania szeregowego. Dobrym zyyerajem jest wiyezenie uklady BOD ~ spowoduje ou zerowanie procesoni, cao ‘ine ome Feats Neamt J | jel mapiecie sasilania bedzie byt niskic, Pray zeuarze 8MHz wybmanie wartotci 2.7 ~zniewielkim nawet zapasem zapobiega pray krym skulcor bledu programa pray zie). seaniv napigein zasilania Radostaw Koppel radestaw:koppel@elportal pl Rys. 5 Obsluga monu programu testowego ey Surety Rys. 6 Zalecana konfiguracia mikrokontrolera ce ee se Fite Sa Hes ‘ata ar ets regriueee tte tem : ares 2 hee BS se Sey i a Hs iio (cat ca Sat poh anys ‘iia 8 x po Ee 2a vaanner = eign 22) siemeante Were © founr2d. Lebeau opi 1d iat = ries enh oe Vier ie ama tee opr a5 2 SF faye nd pra 22 AEB) ens per 0 jeune oe Peetu Pat pega Feet asters a sesnnsens ater ee ee (sa Mou yt a ae NBS, Kompiet Hi Styezeh 2006 Elektronika dla WszystkichProgramowanie Mi POymnowAnls prosasoriuy W jazi © > praapromaiakea Daisiciszy odcinek bedzie dose nietypowy. Znavanie bardzicj rwiszany ze sprzgtem niz z samym C. Zobacrysz avis, jak preoniesé napisane do tej pory programy’ na nowe plat forme spragtowa, Poenamy takze exes mo2- liwoéci nowego procesora oraz zasade jogo konfigurae Fusy Jeili do te pory zajmowaled sigjedysie, pree- starzalyim juz, procesorem AT90S2313 — nie males do ezynienia z wieloma mozliwocia- mi konfiguraeji,jakie oferujg nowsze modele AVRow. Bardzo waine jest poznanie bitSw ‘konfiguracyjnych dostepnych w naszym ukia- zie ~ zwanyeh Zantobliwie fusami (fuse — sng. bezpiecznii), Okazuje sig bowiem, ze przy pozostawieniu ustawieit fabrycznych ‘mozemy zostaé niepreyjemnie zaskoezeni dzialaniem naszego procesora. Usiawianie dostepnych bit6w konfiguracii oméuig na przyKtadzie progesmstora BAS: ‘COM (wersja 1.11.79. Program ten poawala 1a ustawienie Konfiguracji w bardzo intuicyj- ny sposbb, Jednoczesnie zlobyte w ten spe- sab informacje pozostaja aktualne niezaleznic od programu sterujacego_programstorem, Niestety autor Srodawiska BASCOM nadal bitom konfiguracyjnym wlasne nazwy, w wiekszoSei niezgodne 2 nazwami propono- wanymi praez ATMEL-a. Moze wprowadzié to nieco zamieszania, tak wige dale} podam oryinalne oznaczenia i prey opisi ich bade sie trzymal. Uruchom Srodowiske BASCOM. Podltgcz plytke do programatora i wybierz kemende Program->Send to chip. by komenda byla akiywna, konieezne jest orwareie dowolnego pliku w edyeorze, Nie praejmuj sig pojawiajs- eymi sig ostrzezeniami, chyba #0 pojawi sig informacje 0 niemoznosci identyfikacji ukta= «du — wiedy konicczne maze okazaé sig spray \dzenie poigczen oraz skontrolowanie ustawie~ nia zworki LCDE. Po uruchomieniu progre- matora preejdé do ostatnie) 2 dostepnych zakladek: Lock and Fuse Bits, Okienko pto- igramators powinno wygladaé podobnie do tego 2 rysumku 38, Dia wygody, omawiane bajty konfiguracyjne zostaly onaczone kolo ami wraz 2 pezypisenymi im przyciskami swysylajacymi nastawy do procesora. Doda kowo na rysunku wprowadzitem oznaezenis stosowane przez firme ATMEL. wiasnie Uwaga: Respiccenik w stante 90” 10 hespiccznit caprogramowany. Bezpiecenik ustawlony na y1” to bezplecznik mlezapra- gramowany. Nie bediemy zajmowat sig teraz bitami zaberpieczajgcymi program. Wymagatoby t0 ‘oméwienia mozliwosei procesora 2 zakresu samoprogramowania, co wykreeza pora lamy akemalnego odeinka, Tak wige sekeje zielona ‘noéemy spokojnie odlozyé do ezasu zajecia sig pisanicm wiasnego bootioadera, Sekcja oznaczona na niebiesko grupuie bity dotyezace eszystkiego 60 ~awvigzane 7 taktowaniem ukiads. CKDIVS ~ zaprograiowanie tog0 bitu powodlue podzialczestiwos- i takaujace)_procesor przez 8 = tym miejseu opis BASCOM- owy Jest nleprawidiowy. Co dose waine, nic jest to ustawienie -saiywne". Polega ono jeéynie na ‘wpisaniu odpowiedsie| wanasei do rejesita CLKPR przy_zcrowania udada, WertoS te moéna zmieais programowo, Bit ma 2naczenie jel rocesor nie moze dialaé z peing ezesioiliwoscia zegara_w warune ach, jkie zapewnia mu otoczeni (na prayiad 2a nisi napigvie zasi- Janis). Domsinie aprogremoweny. CKOUT — zaprogramowanie tego btu spowoduje wyprowadzenie na PoriB.0 zegara systemowego, Praydate, jest WW ulladzie posiadamy zewnetrane pervieria, ‘tire beda taktowane tym samym 2egarem co rmikrokontoler, Domyilnie mecaprogramo- vary SUTI..0—ustala czas ,podnoszenia sig” ukla- x po zerownin oraz z tyb6w obnizonezo poboru moey. Opéznionie jest konieczne 2e swagledu na koniecenosé sabilizacitdrgah po ‘wlaczeniu genecatora, Dokumentacja. preed- stewia dose zlozony opis konfiguracji co jest wizane 2 tym, Ze maczenie 1ych bitw zalezne jest od wybranego oseylatora W wiekszosei wypadkw bezpicemniki te nic rj dla nas znaczenia, Donpsinie ustawione ina nafbardziej Bezplecena opcle CKSELA.0 — wybor iédla sygnatu zegaro- ‘wogo. Domilnie pracit z wewnetramym gene- rretorem RC 0 czestotlinosek SMtz. Doku- amentacjastwierdza dose dobrastabilnoS¢ ego czzsiotlwosei w driedzinic napigels zasila- nia, Gorze) sprawa ma sigw dziedziniezmian temperatury. W praktye jeduak udalo mi sig twyskaé stabil transmisje. 2 Komputerem poprzez pom RS252 prey predkosci 34,¢kbps, presytajae blok 32kB danyeh. Sprawe2 inne dostepne opeje — w BASCOM-ie s4 one opi- ‘sane doi intuieynie. Z doswiadczenia. wiem, 2 wiele ossb preesiudajae sie 7 prosszyeh AVR-OwW na wigkszych ezlonk6w rodziny zapomina, 2 aby. procesor pracowal 2 podkczonym 2 zovmatra oseylatorem, Koniceze jest jez0 \wlgezenie w tym wlaSoie miejse. OCD 1 STAG — w neseym przypadku intere sujemy sie tym bitami na tye, aby wylaczyé, ddomyslnie vlgezoay, interfejs STAG, Element ton zajmuje géme linie adresowe magistali danyeh, uniemodiiwviajae nam prawidlowa wepbiprace z pamiceig danyeh. Oba ity -zvinzane 647 debugowaniem aplikaci w 5y5- ‘temic 2a pomoca interfejsu JTAG. SPIEN ~ bit ten umoelivia programowanie w tybie,z ktdrez0 najprawdopadobnie) wles- nie korzystasz, Nie ma mozliwoéeljego zmia- ny 7 tego poziom. Donnie, oesrwtici, zaprogramowans: WDTON - wlaczenie na stale zegara WDT. Opcia preydstna tam, gute konicezna jest ura niezawodnosé dziaiania system Domystnie niezaprogramowsany BESAVE - jego zaprogramowanie umodlivia zachowanie danych pamigei EEPROM pod- czas ezyszezenia pamigci uklada przed pro- sgramowaniom, Domstule dine sa tracone. Elektronika dla Wszystkich Styozent 2006@ Programowanie EE eS BOOT... - dwie ostatnie pozycje, a tzy ostat- nie bity, zwigzane sa z mo2liwoscia samopro- gramovwania uksdu. Zajmiemy sig nimi prey okaaji tworzeni wlasnego bootloadera, MI6IC tryb kompatybilnosci z ukladem Almegal6], ktéry zostal wycofany z pro- ddukeji. Tryb ten polega w praktyce na wyla- ezeniur niektdrych 2 udogadnies nowszeg0 ukladu. Zostawmy bit niezaprogramowaay GI). BODLEVEL2.0-wlaczenie ultadu zerowa- nia procesora przy 2byt niskim napiecin zasi- lana. Dostgpne se cztery warsoSei napigcia, przy Ja6ryim uklad bedzie zerowany: 1,8V; 23V; 2,7V; 43V. Domyslnte uklad BOD jest wataczom. Polecam zmiang tego ustawienia W praypadku zegara do SMH2 zerowanie powinno nastepowat prey napigeiu zasilania nie nizszym Fusy ~ podsumowai ‘Opis ten 2 koniecznosei byt bardzo skadtowy. Umnatem jednak, #_ chociatby pobiezne zazaczenic isticnia bitéw konfiguryjacych uktad oraz ich przemaczenia pomwoli22- oscezedzié poczatkujacym Czytelnikom do. datkowyeh stres6w w poszukiwania preyezy- ny niedziatanin ukladu. Najezestszym pray padkiem, z jakim sie spotkstem, byla zwykle niespodziewana ezestotliwese. taktowania wigzana 7 pozostawieniem domysinego ustawienia bitéw CKSEL. Wydavvad by sig to moglo zabewne, edy to opisuje, jednak Jest to problem dose tnidny do wykrycia, jesli mic wie sig. gdzie szukaé ~ procosor przeciez dziala, do wszystkich rejesteow wpisano trzykrotnic precliczone wartosci, podigezony (Fizycenie) kware ma dobra wartosci... @ w oknie terminala ciegle zamiast ladnego preywitanie pojawiaja sie kez. Docieldiwi Czytetniey odnajéa dokladne informacje w_ dokumentacji procesora -ATmegat62 i wierz, te powyzszy opis uat- wi zadanie Przenoszenie programow Zwracamy sig teraz predko ku tematom znacznie blizsrym C. Praeniesiemy dwa rine, napisane do tej pory programy na nasza, nowa plytke. Pierwszym z nich bedzie osia- tecana wersia obstugi wyéwielacza LED. Drugim bedzie napissna ostatnio obshiga przctwornika PCF8591. Speciainie wybralem Aiwa skrainie rzne programy. Oto aa waznie)- sve bie, na kote ei awedci€ uwage 1. Pierwszy z programéw poshuguje sig ‘wySiwietlaczem LED, dmugi LCD. 2. W drugim programie wprowadziliimy ppodzial na pliki pod w2gledem zadah poszezeg6inych .modutow" 3. Drugi program korzysta 2 elementu niedo- stepnego na nowej plytce. Pokazemy. jak 1 prosty sposéb, iaczac obie plytki, ozsze- rzyé motAiwosei naszego ukods ‘Niezalezie od przenoszonego propra- mu, w kaudym pezypadku rozpoczynamy. od modyfikacii pliku mateftle popreez prypisanie jak na obrazku, infornujae Kompilator 0 wybrani innego procesora LEDMuiti Program napisaligmy w ezeici 4 kursa. Jeli preechowujesz na dysku poprzednie progra- my, gorgco polecam Ci wykonanie opisanych zmian samodzielnie, Po pierwsze, preyiteyimy sig roeniey pola. ‘zed na obu plyikach, Przedstawia je tabela 4 Domyslasz sie juz, co nate} podstawie powin- nismy zrobie? Jesit nie pamietasz. juz, w jaki spos6b pisalismy program we wreesniu, zer- knij do kodu. Zneykle blisko poczatku pliku sumieszezone byly preypisania sialych symbo~ licznych odpowiednim wyprowadzeniom, Jest to pierwazy punkt naszych zmian. Zmie- niony fragment kedu przedstavia listing 47 Jesli chodzi o zegar, mamy dwie mozliv« i. Albo wiozymy w plytke taki sam rezonator i uldad skonfigurujemy do pracy na zewngtr2- ym kwarcu, albo wykorzystamy wewnetrany _gsnerafor RC i program jakos dostosujemy do owe), wieksze} ezestotliwosei pracy (trzecia moaliwoseia jest mpetnie niezajmowanie sie sprawa i pozwolenie, aby caly program dzia lal 2x szyboiej ;). Ze wagledu na wieksa atrakcyjnosé, z edukacyineyo punktu widze- nia, zajmiemy sig druga modliwoscia. Zrobi- my 10 najproscie), jak sig da, Wewnetrmy generator pracuje 7 czestotliwoscia SMHz. Jednak uklad ATmepal62 zostal wyposazony W programowsiny dzicInik czgstatliwosei ‘wybranego zrédla zegara. Wiaczmy go zaraz na starcie programu, Pokszuje to listing 48, Aby zabezpieozyé rejestr CLKPR przed, Ling 47 Simin dee aprowoeh program LED Mat reFinicje myprowadzeh © LED-oP 1 przypadkowa zmiana wartose, zapis do niezo wymaga specjainej sekweneji dzialar. Nal pierw wpisujemy wartosé, w ktérej ustawiony {est jodynie bit CLKPCE, Od tej chwilirejesie moina bedzic zapisywat presz eztory naste- ‘phjace po sobie eykle maszynowe, Nasz programik wykorzystuje timer do obstugi przemiatania wySwietlacza. Czy ‘mozemy zegar, o tym samym oznaczeni, ‘wystepujacy w nowym procesorze, wykorzys- td w podkiony sposdb? Zairzyimy do doku- smentacji. Oba Zepary sq oSmiobitowe, Okazu- Je sig de 8 do siebie bardzo podobne, Nai- lepszy obrez wystepuiacych roznic i podo- biefistw pokaruje rysumek 36. Widzimy na nim rejestry sterujace naszym_licznikiem \w obu procesorach, Zauwazamy, 2e rejestry _wystepujgce w procesorze ATmegal62 sa tie- Jako rozwinieciem iyeh z AT90S2313, Nazwy [tg 4 Waco ne ie elton proton eek I f 1) oxielenie zevara gag” ann Seas he oe ‘Tabela 4 Prayporeadkowanie polaczes ha obu plytkach dia programu LEDMule! Fot. 2 Wykorzystanie ukladu PCF8591 zawartego na plytce AVT3500 46 Styczei 2006 Elektronika dla WszystkichREE ESS SSS ~Programowanie & interesujgcych bitow a nawet ich rozmicsz- ceric sa identycane. Znaczenic bitbw ‘C802..CS00 jest w obu ukladach takie samo, ‘Okazje sig, 2e pozostawiajge niewystepujace w poprzedsim uktadzie bity wyzerowane, uuzyskamy lieznike dzialajaey w praktyeznie ‘deniyezay spos6b jak do tej pory. Bardzo nas to cieszy, poniewaz oszezedza nam dalszaj pracy, Program powinien daé sig tersz skom= pilowad i uruchorié, Pojawi sie jednak Kika ostrzeéeh, Nie jest 19 nic grofnego i zaraz sig nimi zajmiems. Niezaleznie od wystepuia- ‘yeh ostrzezeft program juz dziata, Rys. 36 Poréwnanie rojestrow steruja- ‘eyeh licznikiem TO w obu proce- sorach TecRo arsosuts Troche o stalych, ich typach i obcinaniu Nie bye dokladnie opisywat wszystkich rmoZiivosei typéw stlyeh w programach C Teraz shupimy sig tyiko no tym, dlaczego ‘nasz zmieniony program zaczal nagle genero- ‘wat ostzezeni, Kompilator domySInie nadaje wszystkim statym typ ze znakiem © wiclkosci najmnicj- szej, kiéra jest w stanie pomicécié podana liczbe, Zauwazmy, 2 w piytoe AVTISA0 bit porta B polaszony byt 2 kropka dziesiemn, <0 sprawl, 2 nie By! przez nas wykorzysty- wany. Teraz sytuacja jest inna, co daje nam modliwsé zwrécenia vagina. pominiety popreednio s2czeg6l. le wynos aba 1<<7? Jest to 128, W zmienne) oSmiobitowe} ze zna- Kiem modemy zapisaé wartosci 2 preedzia “128.127. Tak wige jedli ustaviamy’ ngjstar- sy bit (wteceamy segment G wySwietlacza), kompilator domy$tnie przypisuje dane stale) ‘yp szesnestobiowy. Sata ta ma wyzerowany starszy baj,Jednak jut po chu wszystkie vwyzerowane bity zmicnismy w jedynki za pomoca opecatora negaii bitowe). Ostatecz- nie, Kompilaor zauwada", e-wpisujemy stala. szesoastobitowa do oimioditowe} ‘amicans| lub tablicy. Opera taka zostanie prawidlowo wykonana ~stasze bal zostana dobcigte.Jednk kompilatorostrzee nas Ioal- nie, 2 wacimy czgééinformacji Neck nie wprowadzi Cle w blad moje okreslente jd po chwili”. Piszae to, mam na mysli kolgjnasé wykonpwania operacyi Procesor nic nie bedsie obliczal. W kndele polawt sie pike wynik calego deiatania, Jako Ze zlotone jest ono jedynte ze stabch. Pnovnie, tak jak zobilismy to-w expel 8, ahy nic pogubié slew gaszera ostrzee, ozna- ezymy, e wiemy,e0 rbimay za pomoea rZul0- vwania. Zapis peeypominam na listing 48, jecinoczeénie wskazuje missca modytkaci | cis 9 Zag wajgeyostrcetenta poles pac pa prog nines. g waorcys=[16] = | MB, 0 MM ee yoid wyorierione(oinets © ¥ ( ifGar'>"boo0) forGaos sti ate) g.Bexenyawietisczale] = (leeiet 2); r Feeurns Przenoszenie programu PCF8591 Pray przenoszenin osetia napisanego programa na nowa ple napotkany podsiawowy problem: Nowy uted {na na polladze pretworwia, dla ktce- 0 program zostel aupisany. Jcnak posiadacze AVTISOO moga wycoreysat Zavwary na sig elemest. Wystarezy pod insye now pike do alacea wyprowa- dzajqecgo interiejs FC. Konicczne jest taize woyjgcie 7 podstaw procesore AT90S2313 ~— tak aby jogo driatanie nic | ‘ajmowalo interfejsa,Polaczenie plaza. tem ia fotografi 2. Me zapomni) 0 odpo- wiednim ustawieniu zworki LODE na plytce wykonaweze} AVT3505, Po wykonaniu pola ezenia zgodnie z fotografiq spojrzmy na tabelke §. Predstain ona aktaaine pordw- amie praypisania koscowek Skopit) poprzadnig weisie program 1 rozpocanijuy jo) modsikasje. Panita 9. zammaczeniv. Amieey procesora wiki ‘Tabela 5 Prayporzadkowanie poiaczeh ina obu plytkach dla programu PCF8591 ftcoos [ eS rn pa 23 | | Peis | Pores | ising 51 Mods lit hardicf fre moi nekeftte ae Nastepaic | Modsfkucio ply harddefh, ware en Te ec ets eee Rarader.h | ite Hose’ ee Joke samy, | Seid SS 2, ee ee iTable 6 | ose eerae Daavte’ (Ete eh es aoe ment plikty pokazuje Histing 50. Zeuwa2, 2 dodaoa 2ostaladefinieja LCD_RW. Dalejak jak popreednio, podziclimy czes- totliwosé zogata pracz 2. Dodatkowo jednak, \W finkeji maio, Konieczna jest modyfikacja ‘nigjaii pte Jest to wade 2 dwéich powo- dw: Po pierwszs, 2 wyprowadzeniami proce- som many teraz polaezone wyprowadzonie RW wySwietlacea, na kedrym msi zneleat sie sian niski, aby wySiwietlacz byl widziany od strony programovej, tak jak ten zainstalowa- ny na poprzednie)plytoe. Po drugie, usimy pamietaé, 2 porty konfigurowalisay, oper jae bezposredio na ich nazwach. Wszystkie zmiany funkeji main pokazuje listing 51. [orice tues prees 2 coe “ERGOLRPSOE Gamers Shnse Seliae soa | Lee Ponsa 2 | tee bono ~" reco 8 T ted W tym momencie program jest gotowy do komapilagji oraz powinien driainé prawidlowo na nowe] plytee. Zmodyfikowane kody éréd- lowe oraz skompilowane programy, jak 2wyk- le, dostepne sa.na Eiportali, Podsumowanie W czisiejszym, nietypowym odsinks, urucho- miligny store programy na powym ukladzie, jexlnoezesnie oswajnjae piytke, Okezalo sig, ‘ez pewrnyim uproszczeniem, procesor ATme- ga162 mozna traktowaé jako rozwinigeie ‘AT90S2313, co oumteza w praltyee, Ze moée- ry wzyaks€ bardzo podobne dialanie jego peryfei, po prosty nie ruszaie dadatkowyeh, pojewieneych sie bithw. Pokazalem oxsini, jak dokonaé modyfiknei programn, by dzilat prawidlowo prey inne) Konfigurac)i spratu Bardzo wezeinie zaczelismy pisaé programy tak, aby ich prosta modyfikacja byla mezliws, ¢o daisinj pryniosto wyrmieme korzysci W najblizszym odeinku zajmiemy sig funkejami, kiire nie mogly sie pomieseié w AT9OS2313 Radostaw Keppel radosiavkoppel @elportal pt Elektronika dla Wszystkich styezeft 2006 AT