INSTITUUT VOOR DE OPLEIDING VAN LERAREN / ICT IN EDUCATION / B.

ED2 / MODULE12

Syteemdenken & Prosperity

THEMA: Dropout op het IMEAO
Groep 3
8/15/2016

Systeemdenken, een wetenschappelijke benadering, gebruikt om problemen en vraagstukken op te

lossen. Deze draagt bij aan het beter begrijpen van onze complexe werkelijkheid.
Inhoudsopgave

VOORWOORD 2
INLEIDING 3
PROBLEEM OMSCHRIJVING 3
AANLEIDING TOT ONDERZOEK: 3

HOOFDSTUK 1 DROP-OUTS 4

VOORTEKENEN VAN DROPOUTS OP DE MIDDELBARE SCHOOL 4

MOGELIJKE OORZAKEN VAN DROPOUTS: 4

HOOFDSTUK 2 DOELSTELLINGEN 7

HOOFDSTUK 3 MATERIALEN 9

WELKE MATERIALEN NODIG? 9

HOOFDSTUK 4 GEHANTEERDE SYSTEEM-KIJK 10

WIJ HANTEREN DE VOLGENDE SYSTEEM-KIJK: 10

ONZE SYSTEEMKIJK UITGEWERKT MIDDELS EEN POPPLET: 10
REFLECTIE 12
BRONVERMELDING 13

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 1

Voorwoord
Ter afsluiting van module 12 van het ICT in education program, hebben wij als groep de opdracht
gehad een onderwerp van sociaal maatschappelijke aard uit te kiezen en uit te werken middels het
concept van systeemdenken. Verder dienen wij een video in elkaar te zetten over de 6Ps (Prosperity,
Peace, Planet, People,Partnership, Paramaribo).
Bij de loting is voor onze groep het Thema: Prosperity gevallen.

Als team hebben wij als probleemstelling gekozen voor: Dropouts op de Imeao scholen.
Op het Imeao haakt jaarlijks een substantieel aantal leerlingen af. Het gevolg is dat deze studenten
zonder diploma komen te zitten, geen aansluiting kunnen vinden op verdere studie en bij voorbaat
kansarm op de arbeidsmarkt zijn.

We bedanken wij alle docenten en mede studenten betrokken bij Module 12, die ons op welke wijze
dan ook ons inzicht heeft doen vergroten met betrekking tot het Systeemdenken en de 6Ps.

Namens groep 3, bestaande uit:

1. Peggy Amat
2. Soekhoe G.
3. Lugard E.
4. Cotino B.
5. Gallant A.
6. Soekhlal L
7. Simson H.
8. Jagroep R.
9. Zyela Gerard

Paramaribo, 15 augustus 2016

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 2

Inleiding
Systeemdenken is een wetenschappelijke benadering die gebruikt wordt om problemen en
vraagstukken op te lossen met de focus op een geheel dat bestaat uit onderling samenhangende, op
elkaar in werkende onderdelen. Systeemdenken draagt bij aan het beter begrijpen van onze complexe
werkelijkheid.
Middels het principe van systeemdenken gaan wij het dropout fenomeen in Suriname bekijken.

Probleem omschrijving
Probleemstelling:
Hoe kunnen wij het drop out fenomeen op het IMEAO indammen en/of beperken tot het minimale?
Het IMEAO staat voor Instituut voor Middelbaar Economisch en Administratief Onderwijs. Het is
een beroepsgerichte middelbare school met 5 richtingen nl: economie, secretarieel, statistiek,
marketing en toerisme. Het blijkt dat jaarlijks vele studenten afhaken van het IMEAO (Ongeveer
20%, referentie: interview met OD imeao-III). De statistieken geven aan dat tegen het eind van het
eerste leerjaar per klas 5 tot 6 studenten zich hebben teruggetrokken per klas van 25 studenten.

Aanleiding tot onderzoek:

Algemeen:
Onderwijs is in de wereld een sleutel tot maatschappelijke en economische vooruitgang omdat door
middel hiervan human capital wordt ontwikkeld. Volgens zeer recente gegevens van het ABS en
IGSR heeft echter ruim twee derde deel van de Surinaamse bevolking niet hoger dan het VOJ
doorlopen . Ofschoon er geen duidelijke definitie is van dropouts bij MINOWC zien wij dat in ons
onderwijssysteem veel leerlingen/studenten zijn die het onderwijs vroegtijdig verlaten vanwege
uiteenlopende redenen. Gezien het belang van onderwijs bij de productiviteit en de vooruitgang van
het land, en de investeringen die de gemeenschap hierin pleegt, is het raadzaam de groep van
voortijdig schoolverlaters terug te dringen.
Specifiek:
In onze huidige maatschappij is het van belang dat jongeren goed worden opgeleid en dat zij
gekwalificeerd uitstromen naar de arbeidsmarkt. Als we naar het IMEAO kijken, dan merken we dat
een relatief groot aantal studenten in het eerste jaar reeds afhaakt en dus zonder een diploma komt te
zitten. Het gevolg is dat zij geen aansluiting kunnen vinden op een verdere studie en op de
arbeidsmarkt lager worden ingezet in vergelijking met de opgedane kennis op het IMEAO, dat niet is
afgerond.

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 3

Hoofdstuk 1 DROP-OUTS
DROP-OUTS (in onze studie): zijn vroegtijdige schoolverlaters (jongeren tussen de 15 en 23 jaar).
Het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (MINOWC) heeft geen duidelijke definitie
van dit begrip.

Voortekenen van Dropouts op de Middelbare School

Veelvuldig verzuim
Verkeerde keuze van een studie richting
Slecht gedrag
Slechte gezondheid
Leerproblemen/ slechte motivatie
Leef problemen
Tijdsgebrek
Alcohol en drugs misbruik

Mogelijke Oorzaken van Dropouts:

Sociaal economische factoren als armoede, waarbij de kinderen worden ingezet in het arbeids
proces.
Migratie van het district/ binnenland naar de stad, waarbij de studenten voor een eigen
inkomen moeten zorgen.
Lange werkuren voor werkende studenten of in shift-verband, waarbij ze studie en
werk niet kunnen combineren.
De familie:
ouders en/of verzorgers spelen een cruciale rol om de kinderen naar school te sturen,
bv. het blijkt dat drop outs vaak uit eenoudergezinnen voortkomen.
Problemen thuis, student moet gaan werken om het gezin te helpen onderhouden
Ouders zijn niet in staat de student emotioneel te ondersteunen, zelf hebben ze tekort
aan tijd of een beperkte basis.
De school:
grote klassen,
gebrekkige voorzieningen kunnen er ook voor zorgen dat studenten de school vroeg
verlaten.
Onderwijs kan niet voldoen aan de verschillende leerstijlen van de studenten,
waardoor de motivatie van een student kan dalen en die het daardoor kan opgeven.
De student: o.a. Peer pressure Tienerzwangerschappen, tienerouders.

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 4

Mogelijke factoren die voortijdige schoolverlaten (dropouts) beinvloeden (gehaald uit:

http://www.tierweb.nl/assets/files/UM/VSV%20dossier.pdf

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 5

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 6
Verwerking in een fishbone-model

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 7

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 8
Hoofdstuk 2 Doelstellingen
Doelstellingen die wordt gestreefd voor de doelgroep

Als groep streven wij het fenomeen dropouts op het IMEAO in te perken tot het minimale middels
haalbare doelen:

1. Monitoring van verzuim, studieresultaten en coaching van gedrag door een Monitoring &
Coaching Team.

2. Studieloopbaanbegeleiding introduceren voor de Imeao-studenten.

3. Het benoemen van Monitoring & Coaching Team: een studieloopbaanbegeleider, decaan en
trafficker.
a. De trafficker heeft als taak de data van verzuim, studieresultaten en afwijkend gedrag te
rapporteren aan de Decaan en/of Studieloopbaanbegeleider.

b. De studieloopbaanbegeleider heeft als taak de student vanaf dag 1 te begeleiden, waar nodig
bij te sturen, eventueel keuzes helpen maken met als doel de eindstreep te behalen.

c. De decaan, met een maatschappelijke achtergrond, zorgt ervoor om samen met de

studieloopbaanbegeleider en de trafficker na te gaan of de gemaakte afspraken met de student
worden nageleefd. De decaan heeft de verantwoording om de student als persoon te
begeleiden en zijn/haar studie prestaties nauwkeurig te volgen.

4. Een platform voor ouders en docenten introduceren.

5. Een fonds waarbij donateurs regelmatig doneren. Deze fonds is bestemd voor het oplossen van
acute problemen, bv als de student geen busgeld heeft, wordt er dan uit dit fonds geput.

6. Samenwerking tussen de school en het Ministerie van Sociale Zaken voor begeleiding en
ondersteuning van minder draagkrachtige studenten.

7. Aangepaste normen. Op het Imeao moeten de studenten minimaal een (zuivere) 6.0 behalen voor
elk module, aangezien het om modulair onderwijs gaat. Gebleken is dat het behalen van 6.0 en
hoger voor vele studenten niet haalbaar zijn. Het introduceren van een 5 als vereiste zou een
optie kunnen zijn. De school moet een vakkenpakket aanbieden dat qua type en niveau aansluit

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 9

 op de behoefte van de arbeidsmarkt, hetzij dat afgestudeerden een eigen (productie) bedrijf
kunnen opzetten, hetzij dat het bedrijfsleven voldoende goed betaald employ kan bieden.

8. Een full-time maatschappelijk werkster die zich bezig houdt met de sociaal maatschappelijke
uitdagingen van de individuele student. Op dit moment worden docenten als decanen ingezet deze
ontbreken vaak de skills om studenten adequaat op te vangen. Hierin zou het ministerie van
Onderwijs kunnen inkomen en de decanen speciale trainingen te geven in de opvang en
begeleiding van studenten.

9. Een aparte kamer voor de decaan of maatschappelijk werk(st)er. Door het gebrek aan privacy
kunnen de decanen gehinderd worden om studenten adequaat op te vangen. De school zal dus een
speciale ruimte moeten reserveren waar (confidentile) gesprekken gevoerd kunnen worden.

10. Een duidelijke taakomschrijving voor de decaan. Wat mag de decaan wel en wat niet.

11. Samenwerking met een buurt organisatie, die buitenschoolse activiteiten kan organiseren met en
voor de studenten. Op deze manier worden de studenten middels sport en spel op een gezonde
manier bezig gehouden.

12. ICT inzetten om het leren ook buiten de school mogelijk te maken.

13. Curriculum afstemmen op hetgeen daadwerkelijk nodig is op de arbeidsmarkt om de motivatie

van studenten te vergroten.

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 10

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 11
Hoofdstuk 3 Materialen

Welke materialen nodig?

Wat wij nodig achten bij het realiseren van onze beoogde doelstelling:

Financiele middelen
acute financiele ondersteuning en op langere termijn via de Ministeries van Onderwijs en/of
Sociale zaken
Donateurs aanwerven
Studiemateriaal
Stimuleren van goed leerprestaties d.m.v. belonen, award uitreiking (excellence award).
Een uitdagende leeromgeving creren (kundige docenten, prettige sfeer, goede boeken etc)
Verzorgen van trainingen aan alle actoren die hierbij betrokken zijn (Training ter voorkoming
van vroegtijdige zwangerschap, Specifieke studievaardigheden, Time-management,
Motivatie, Basic Life Skills, Training voor docenten en monitorings team etc.)
Platform voor samenwerking docenten (vakken integratie)
Platform voor samenwerking studenten.
Investeren in ICT : (distance learning, begeleiding, integratie van vakken met ondersteuning
van ICT en 21st Century skills met gebruikmaking van meervoudige intelligentie)
Het betrekken van het gezin middels sociale programmas.
Inrichten van een ruimte waar vertrouwelijke gesprekken gevoerd kunnen worden tussen
studenten en begeleiders
Op beleid niveau een evaluatie team benoemen welke het IMEAO structuur gaat evalueren,
bijsturen en

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 12

Hoofdstuk 4 Gehanteerde Systeem-kijk
Wij hanteren de volgende systeem-kijk:
Houd rekening met de denk gewoonten van de systeem denker (zie volgende dia)

Onze systeemkijk uitgewerkt middels een popplet:

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 13

Korte verduidelijking van de popplet:
Dit systeem denken heeft een cyclus. De voortekens geven je een aanleiding om te gaan onderzoeken
wat de oorzaken zijn. Middels de oorzaken kan je nagaan wat de gevolgen zijn welke een
bevestigingsbeeld geeft van een dropout. Als dropout bevestigd is kan je nagaan welke doelstellingen
je gaat nastreven om deze in te perken. Nu deze doelstellingen in de uitvoering zijn ga je weer de
ronde maken om de voortekens op te vangen nagaan wat de oorzaken zijn welke gevolgen
kunnen voortvloeien doelstellingen aanpassen.

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 14

Het probleem van dropouts binnen het systeemdenken:
DE OORZAKEN: Combinatie van oorzaken doet besluiten om uit het schoolsysteem te stappen.
HET PROBLEEM: Studenten stoppen met de school.
HET GEVOLG: Als de studenten met onvoldoende basis op de arbeidsmarkt terecht komen,
hebben zij een grotere uitdaging om een baan te vinden zonder een middelbare opleiding.
De voor en nadelen van investeringen in dropouts:

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 15

Als de overheid investeert in het inperken van dropouts zal dat op langere termijn leiden tot meer
belasting inkomsten (vanwege hoger inkomen) en minder uitkeringen. Het gevolg is dat de overheid
over meer financien beschikt om meer te investeren in het inperken van dropouts.

Reflectie
Wat en op welke wijze cursus en/of andere bronnen gehanteerd?

Door systeemdenken toe te passen kunnen wij betere analyses van situaties maken. Dit geeft ons een
bredere kijk op de achterliggende factoren welke een rol spelen bij problemen en vraagstukken.

Wij hebben Systeemdenken toegepast bij het fenomeen Drop out op het IMEAO met als doel na te
gaan hoe de dropout kan worden beperkt.

De inzichten verkregen uit de colleges, de videos welke we online hebben bekeken, de literatuur
welke geraadpleegd is en ook de discussies onderling hebben bijgedragen tot het tot stand komen van
dit verslag.

Zoals in de literatuur van Stg Tana (Bron: http://stichtingtana.com/situatie-analyse/) is aangegeven

komen wij tot de conclusie dat de oorzaken van het verschijnsel drop-out te meten zijn op een drietal
niveaus.
Macro-niveau (nationaal niveau, onderwijssysteem)
Meso- niveau (buurt, familie, school)
Micro- niveau (persoonlijke interesses, problemen en interactie met leerkracht)

We onderkennen hetgeen stg Tana aangeeft dat de gevolgen van drop-out verschijnselen groot zijn.
Ze stellen verder dat investeringen in het onderwijs hun rendement missen aangezien de leerling de
opleiding niet afronden.

Op korte termijn zou het op verlies van kapitaal kunnen lijken door te investeren in dropout.
Echter komt door systeemdenken naar voren, dat op lange termijn de overheid meer voordelen
heeft aan deze investering. Want iemand die de opleiding heeft afgerond, heeft een beter inkomen,
betaalt meer belasting en oefent minder druk uit op de schaarse middelen van de overheid.
Alles is verbonden met elkaar. Dus wil men een verbetering zien, dan moet men niet alleen het
schoolsysteem onderzoeken, maar ook wat er gebeurt in de bredere gemeenschap. Daarom adviseren
wij dat systeem denken al heel vroeg in de schoolbanken moet worden gemplementeerd, zodat
kinderen bij benadering van problemen en vraagstukken zich kunnen focussen op het geheel dat

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 16

bestaat uit samenhangende en op elkaar inwerkende onderdelen. Dit zal bijdragen aan het beter
begrijpen van onze complexe werkelijkheid.

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 17

Bronvermelding
MINOWC/Afdeling Onderzoek & Planning
Interview IMEAO3-Directielid
(Pag. 235 Mozaiek van het Surinaamse volk- volkstellingen in demografisch, economisch en social
perspektief - ABS en IGSR, juli 2016)

Website:
http://stichtingtana.com/situatie-analyse
http://policy-practice.oxfam.org.uk/blog/2015/10/making-systems-thinking-real
http://www.waterkant.net/suriname/2014/03/18/fonds-moet-dropouts-op-school-houden/
http://www.carrierenieuws.com/online-mbo-voor-dropouts/
http://www.wikisailor.com/voortekenen-van-drop-outs-in-de-middelbare-school.html
http://www.aanvalopschooluitval.nl/userfiles/file/Ecorys_Kostenbatenanalyse_macrostudie_0604200
9.pdf
http://www.ond.vlaanderen.be/obpwo/studiedagen/20110531/wetenschappelijk_syntheserapport_vroe
gtijdigschoolverlaten_31_mei_2011.pdf

Instituut voor de Opleiding van Leraren / ICT in Education / B.Ed2 / Module12 | 18