Latin Aristotle Commentators

MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES: AUTHORS A-F
Author(s): CHARLES H. LOHR

Source: Traditio, Vol. 23 (1967), pp. 313-413
Published by: Fordham University
Stable URL: http://wwwJstor.org/stable/27830832
Accessed: 25-08-2014 06:17 UTC
Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Lise, available at
http://wwwjstor.oro/page/info/ahout/policies/teriTis.jsp
2
ST
OR
JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of
content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new
forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact support@jstor.org.
Fordham University is collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to Traditio.
http://www.jstor.org
This content downloaded from 195.220.216.80 on Mon, 25 Aug 2014 06:17:57 UTC All use subject to JSTOR Terms and Conditions
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES AUTHORS A-F
BY CHARLES H. LOHR, S.J.
The history of Latin Aristotelianism reaches roughly from Boethius to Galileo from the end of classical
civilization to the scientific revolution of the seventeenth century. Whereas the early Middle Ages knew only a
part of Aristotles logic, the whole Aristotelian corpus became known in the period around 1200. From the
middle of the thirteenth century to the end of the Middle Ages, and in some circles even beyond, the influence
of these works was decisive both for the system of education and for the development of philosophy and
natural science.
The use of the works of the Philosopher as basic texts for instruction gave rise to a vast exegetical
literature, within which a great many different literary forms evolved: (1) The commentary proper whose
purpose was to explain the Aristotelian text; this form arose in the lectures of the masters and took several
directions: (a) the glossa, concentrating on the interpretation of particular difficult passages; (b) the
commentum or expositio, emphasizing the literal sense with a minute division of the text; (c) the paraphrase,
which sometimes developed into more or less independent Summae. (2) Quaestiones in which the master took
a position with regard to various disputed points of Aristotelian interpretation. (3) Independent treatises or
monographs dealing with special problems in Aristotelian philosophy, often quite removed from the text. (4)
The abbreviatio or compendium, indicating briefly the contents of individual works. (5) The conclusiones,
giving the principal Aristotelian theses with briefly sketched argumentation. (6) Flores and auctoritates, made
up of excerpts from Aristotles works. (7) The tabula, Aristotelian lexica arranged alphabetically.
The scope of the present work, which I hope to continue in future issues of Traditio, is to provide a survey
of this literature for the period to 1500. Included have been all commentaries which I have been able to find on
authentic works of Aristotle, with the exception of independent treatises and marginal and interlinear glosses.
Included also are commentaries on several works closely connected with Aristotle in the medieval system of
education, such as Isagoge, VI Principia, De causis. Only Latin commentaries have been included; Latin
translations of Greek and Arabic commentaries on
TRADITIO
Aristotle have been omitted, along with Latin translations of the works of Aristotle.
The commentaries have been arranged alphabetically according to the authors first name, with a brief bio-
bibliographical note and indication of manuscripts and editions. For one author Albertus Magnus I
have, in view of the critical edition of his works now in progress, omitted mention of the manuscripts. The
314 anonymous commentaries will be arranged according to libraries. I have also collected material on Aristotle
commentaries up to the year 1650 and hope to be able to publish it as a continuation of this work.
In collecting the material I have been primarily dependent on the library catalogues, the bibliographical
catalogues of the various religious Orders, old editions, and the contemporary secondary literature. I have
inspected many manuscripts, particularly in Germany and Spain where printed library catalogues are often not
available. My purpose has been to try, in some measure, to put in order the vast literature which has grown up
concerning Aristotle in the Middle Ages. The ideal would have been a complete inventory of medieval
manuscripts on the model of Stegnhillers Repertoria. Such an inventory would have to be based on personal
inspection of the manuscripts. In order to make possible the identification of anonymous commentaries
since many commentaries open similarly and longer commentaries were often divided into two codices
such an inventory would have to provide sufficiently long incipits for the first book, an incipit at least for the
book beginning the second half of the work, together with tables of questions for question-commentaries. This
preliminary list should be regarded only as a first step in this direction. I am very aware of its many
shortcomings. I hope that scholars will help to correct and complete my data.
I wish to thank the many librarians I have consulted for their patient assistance, my Superiors for
providing the means for my research. Rev. Rudolph Arbesmann, O.S.A., for valuable suggestions, and above
all, Prof. Dr. Friedrich Stegnriiller of the Universitat Freiburg i. Br. for encouragement, help and example.
Fordham University
This content downloaded from 195.220.216.80 on Mon, 25 Aug 2014 06:17:57 UTC All use subject to JSTQR Terms and Conditions
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES
315
LIST OF ABBREVATIONS
Aschbach
BC
BJ
BM
BN
Brotto-Zonta
BSPM
No indication of manuscript catalogues has been given; reference should be made to P. O. Kristeller, Latin Manuscript Books
before 1600 (3d ed., New York 1965). Abbreviations are as in the Lexikon fur Theologie und Kirche, I (Freiburg i. Br. 1957) 16*-48*
with the following additions:
J. Aschbach, Geschichte der Wiener Universitat im ersten Jahrhunderi ihres Bestehens (Vienna 1865)
Biblioteca Comunale Biblioteka Jagiellohska British Museum
Biblioteca Nacional, Biblioteca Nazionale, Bibliotheque Nationale
G. Brotto and G. Zonta, La Facolta teologica dell* University di Padova I (Padua 1922)
BU
BV
Carreras y Artau Cosenza

Bulletin de la Societe inter nationale pour V6tude de la philosophie medievale (Louvain 1959ff)
Biblioteca Universitaria, Bibliotheque de TUniversite Bibliotheque de la ville
T. and J. Carreras y Artau, Historia de la filosofia espahola: Filosofta cristiana de los siglos XIII al XV (Madrid 1939-43) 2 vols.
CUP
Duhem SM
EFil
Emden
Gilson
Keussen
LB
M
Maier I Maier II
Maier III Maier IV
Maier V MBKD
M. E. Cosenza, Biographical and Bibliographical Dictionary of the Italian Humanists and of the World of Classical Scholarship in
Italy, 1300-1800 (Boston 1962) 5 vols.
H. Denifle, O.P. and A. Chatelain, Chartularium Universitatis Parisien- sis (Paris 1889-97) 4 vols; Auctarium (Paris 1894-1942)
5 vols.
P. Duhem, Le syst&me du monde: Histoire des doctrines cosmologiques de Platon a Copernic (Paris 1913-59) 10 vols.
Enciclopedia filosofica (Venice-Rome 1957) 4 vols.
A. B. Emden, A Biographical Register of the University of Oxford to A.D. 1500 (Oxford 1957-59) 3 vols.
E. Gilson, History of Christian Philosophy in the Middle Ages (New York 1955)
H. Keussen, Die alte Universitdt Koln (Veroffentl. d. Koln. Geschichts- vereins 10; Koln 1934)
Landesbibliothek
G. E. Mohan, O.F.M., Incipits of logical writings of the Xlllth- XVth centuries/ Franciscan Studies 12 (1952) 349-489 A. Maier,
Die Vorlaufer Galileis im 14. Jahrhundert (Rome 1949)
Zwei Grundprobleme der scholastischen Naturphilosophie (2d ed., Rome 1951)
An der Grenze von Scholastik und Naturwissenschaft (Rome 1952)
Metaphysische Hintergriinde der spatscholastischen Naturphilosophie (Rome 1955)
Zwischen Philosophie und Mechanik (Rome 1958)
Mittelalterliche Bibliothekskataloge Deutschlands und der Schweiz (Munich 1918 ff.)
TRADITIO
MERO Mittelalterliche Bibliothekskataloge Osterreichs (Vienna 1915 ff.)
MEH Medievalia et humanistica
Michalski, Les courants philosophiques K. Michalski, Les courants philosophiques k Oxford et k Paris pendant le XIVe siecle/
Bulletin international de UAcaddmie polonaise des sciences et des lettres, cl. de philol., dhist. et de philos., annues 1919-20 (Cracow
316 1922-24) 59-88 Michalski, Le criticisme Le criticisme et le scepticisme dans la philosophic du XIVe siecle/ ibid., ann6e 1925
(Cracow 1927) 41-122 Michalski, Les courants critiques Les courants critiques et sceptiques dans la philosophic du XIVe siecle/
ibid., anne 1925 (Cracow 1927) 192-242 Michalski, La physique nouvelle La physique nouvelle et les diffrents courants
philosophiques au XIVe siecle/ ibid., annee 1927 (Cracow 1928) 93-164 Michalski, Le problkme de la volonti Le probl&me de la
volonte k Oxford et k Pa-
ris au XIVe siecle/ Studia philosophica 2 (1937) 233-366; separately, Lwow 1937
NB Nationalbibliothek
Nardi Saggi
B. Nardi, Saggi sulVaristotelismo padovano dal secolo XIV al XVI (Florence 1958)
Pignon
G. Meersseman, O.P., Laurentii Pignon Catalogi et Chronica; accedunt Catalogi
Stamsensis et Upsalensis scriptorum O.P. (Mon. Ord. Praed. Hist. 18; Rome 1936)
Prantl C. Prantl, Geschichte der Logik im Abendlande (Leipzig 1855-70; repr. Graz 1955) 4
vols.
SB Staatsbibliothek, Stadtbibliothek
SorbelliA. Sorbelli, Storia delV University di Bologna I (Bologna 1940)
Stams see above, Pignon
StB Stiftsbibliothek
Thorndike
L. Thorndike, A History of Magic and Experimental Science (New York 1923-58) 8
vols.
TK L. Thorndike and P. Kibre, A Catalogue of Incipits of Mediaeval Scientific Writings in
Latin (Cambridge, Mass. 1937; 2d ed., 1963)
Tuszyhska
F. Tuszyhska, Materialy do stanu badah nad filozofiq scholastycznq XV wieku/ Studia
mediewistyczne 2 (1961) 5-99
UB Universitatsbibliothek
UK Universitni knihovna
UL University Library
Upsala see above, Pignon
Zonta- C. Zonta and J. Brotto, Acta graduum academicorum gymnasii Patavini ab anno
Brotto
MCCCCVI ad annum MCCCCL (Padua 1922)
Zumkeller
A. Zumkeller, O.S.A., Manuskripte von Werkender Autoren des August- iner-
Eremitenordens in mitteleuropdischen Bibliotheken (Wurzburg 1966)
This content downloaded from 195.220.216.80 on Mon, 25 Aug 2014 06:17:57 UTC
All use subject to JSTOR Terms and Conditions
317
Magister A.
See Albericus.
Abbo Floriacensis O.S.B.
Ca. 945 1004. Studied in Paris, Reims, Orleans; 985-87 taught in monastery school of Ramsey; 988 Abbot of Fleury.
DHGE 1 (1912) 49-51; LTK2 1 (1957) 9; Prantl II 52.
A. Van De Vyver, Les oeuvres in6dites dAbbon de Fleury/ RB6n 47 (1935) 125-69 at 130-7.
1. De syllogismis categoricis.
MSS: Leiden UB B. P. L. 139B(X/XI)f. lv-16^; Paris BN n. acq. lat. 1611 (X) f. 6M0V; Vaticana Vat. lat. 8591 (XI).
2. De syllogismis hypotheticis.
MSS: Leiden UB B. P. L. 139B (X/XI) f. 17r-30'; Orleans BV 277 (233) (X) p. 74-77 (beginning); Paris BN lat. 6638 (X/XI) f. lr-4v
(conclusion only).
Abrahamus Waldensis O.P.
Fl. 1300. Magister sacrae theologiae, Cambridge.
Qu6tif I 465: valde dubius, cum nullius istius nominis meminerint nomenclatores Angli. *
Doubtful.
1. Super libros Aristotelis de logica, physicorum et de anima.
Adam de Buckfeld (Bouchermefort)
t between 1278 and 1294. 1238 studying at Oxford, associated with Robert Grosseteste and Adam Marsh; before 1243 magister
artium, Oxford; 1249/50 rector of Iver; 1264/5 canon and prebendary of Lincoln.
DNB 1 (1885)77; Chevalier BB 34; DHGE 1 (1912) 471; Wulf II 34 87f; EFil I (1957) 49f; Gilson 662.
M. Grabmann, Mittelalterliche lateinische Aristotelesiibersetzungen und Aristoteles- kommentare in Handschriften spanischer
Bibliotheken/ SAM (1928) H. 5, pp. 46-51, 95; id., Die Aristoteleskommentatoren Adam von Bocfeld und Adam von Bouchermefort/
MGL II (1936) 138-82, 614-16; Russell If; F. Pelster S.J., Adam von Bocfeld (Bocking- fold), ein Oxforder Erklarer des Aristoteles um
die Mitte des 13. Jahrhunderts: sein Leben und seine Schriften/ Scholastik 11 (1936) 196-224; D. Salman, Note sur la premiere
influence d'Averro&s/ RNP 40 (1937) 203-12; D. Callus O.P., Two Early Oxford Masters on the Problem of Plurality of Forms: Adam
of Buckfield Richard Rufus of Cornwall/ RNP 42 (1939) 411-45; M. Grabmann, Mitteilungen fiber Werke des Adam von Bocfeld
aus MS Lat. quart. 906 der Preussischen Staatsbibliothek in Berlin/ DT Ser. Ill, 17 (1939) 5-29; D. Callus, Introduction of Aristotelian
Learning to Oxford/ Proceedings of the British Academy 29 (1943) 225f; S. H. Thomson, A note on the Works of Magister Adam de
Bocfeld (Bochermefort)/ MEH 2 (1944) 55-87; id., An unnoticed ms. of some works of Magister Adam of Bocfeld/ MEH 3 (1945) 132f;
Emden I 297; S. H. Thomson, A Further Note on Master Adam of Bocfeld/ MEH 12 (1958) 23-32; L. Bataillon O.P., Adam of Bocfeld:
Further Manuscripts/ MEH 13 (1960) 35-9; D. Callus, The Sub-
TRADITIO
ject-matter of Metaphysics according to some 13th century Oxford Masters,' Miscellanea mediaevalia II (1963) 393-9.
1. Metaphysica vetus.
Inc: Omnes homines Divisio istius libri sic potest artificialiter collegi: scientia prima, ut praehabitum
est, erit de primo scibili cum suis passionibus, stabiliens in ipso principia supposita in omni scientia
particulari...
318 MS: Firenze BLaur. Plut. XIII. Sin.7 (S. Croce) (XIII) f. 76a-98b (anon.; in marg.)
2. Metaphysica nova.
Inc: Consideratio quidem Supposito, ut vult Avicenna et etiam Algazel, quod subiectum huius
philosophiae sit ens in quantum ens. Ad divisionem huius scientiae attendamus (accedimus) quae primo
dividitur in duas partes, scii, in prooemium et tractatum. Et incipit tractatus ibi: Et manifestum est quod res
....
Expl: quia impossible erit bonum ponere esse principium, non ponendo suum contrarium esse principium.
MSS: Basel UB F.II.29 (XIV*") f. 122r-179v (anon.); Bologna BU 1180 (2344) (XIII) f. 263a-333b (anon.); Cambridge Gonville and
Caius Coli. 367 (589) (XIII) f. 164a-258d (anon.; incomplete at end); Firenze BLaur. PI. XIII.Sin.7 (S. Croce) (XIII) f. 100a- 192b (anon.;
in marg.); BN G.IV.355 (XIII) f. 30r-90' (anon.); Krakdw BJag. 763 f. 25a- 228b (with later attribution to Adam); Oxford Balliol Coll.
241 (ca. a.d. 1275) f. 2a-79d (with 14th century ascription); Padova BAnton. 416 (XIII)f. la-51a (anon.); Roma Conv. de S. Maria sopra
Minerva no sign. (XIII) f. 55r-141v (anon. in marg.); Salamanca BU 2363 (formerly Madrid BReal 471) (XIII/XIV) f. R-33r; cf. London
Wellcome Hist. Med. Libr. 3 (a.d. 1300) f. 76r-92r (Inc: Consideratio de veritate secundum manuductiones in veritatem sed
posterius non est subtempore, ergo tempus erit postquam
ultimo).
Ed: A. Maurer, * Sententia super secundum Metaphysicae, * in Nine Mediaeval Thinkers: A Collection of Hitherto Unedited Texts
(ed. J. R. O'Donnell; Toronto 1955) 99-144.
3. Be causis (Recension I).
Inc: (Prol.) Sicut scribitur in Timaeo Platonis rerum opificem auctorem genitorem non tam difficile est
narratione omnium et non deficiunt linguae. . .
(comm.) Omnis causa Quoniam intelligere et scire contingit circa omnes scientias, quarum sunt
principaliter causae ad elementa ex horum cognitione. Tunc enim opinamur cognoscere unumquodque, cum
causas primas cognoscimus, sicut scribitur in Physicis et Posterioribus...
Expl: aut est causa aut est causatum, sed causative est in causa per modum causae.
MSS: Firenze BN G.IV.355 (XIII) f. 90ass.; Venezia BMarc. Lat. VI.l (XIII) f. 1-54 (without prologue).
4. De causis (Recension II).
Inc: Omnis causa Cum ergo removetur causa universalis secundum virtutem suam a re causae
universalis...
Expl: non acquirens sicut ostendimus.
319
MSS: Bologna BU 1180 (2344) (XIII) f. 334a-342b (anon.); Venezia BMarc. lat. VI 99.
5. Physica.
Inc: Quoniam autem scire et intelligere Iste liber totalis (totus) dividitur prima divisione in duas partes,
in prooemium et tractatum. Et incipit tractatus ibi: Necesse est igitur etc., et durat usque in finem huius libri.
In prooemio autem duo ostendit, scii, quod in ista scientia...
Expl: ex destructione consequentis infert oppositum antecedentis, quod est intentum et patet.
MSS: Bologna BU 1180 (2344) (XIII) f. 57b-126a (anon.); Firenze BN G.IV.355 (XIII) (in marg.); I.IV.22 (XIII) f. 70r-142r (in
marg.); Krakdw BJag. 763 (AA.V.29) (XIII) f. 229r-407r; Lisboa BN Alcobaâ 382 (179) (XIII) f. B-75v; London Wellcome Hist. Med.
Libr. 3 ( A . D . 1300) f. 2r-51v (Expl: explicit sententia eius secundum magistrum Adam Anglicum de Bichisir); Madrid BN 1580 (ca. A . D .
1275) f. la-115d; Monte Cassino B. delFAbbazia 8.VV (XIV) pp. 2-99 (I-V; in marg.); Oxford BodlL lat. misc. 69 (begins with Prae-
prooemium: Naturalis philosophia subiectum est corpus mobile. Unde cum scientiae dividantur penes sui subiecti divisionem, necesse est
scientiam naturalem dividi penes corporis mobilis divisionem...); Oxford Corpus Christi Coll. Ill (XIII) f. la-119b; 114 (XIII) f. 5r-76r (in
marg.); Padova BAnton. XIX.416 (XIII) f. la-51b; BU 2248 (XIII) f. la-60a; Paris BN lat. 6319 (XIII) f. 2a-40b; 6322 (XIV) f. la-44b
(anon.; incomplete at beg.); Vaticana Vat. lat. 13326 (ex 817A) (XIII) f. lr-44r (abbrev.); Venezia BMarc. lat. VI 1 (XIII) f. 54M30b.
6. De caelo et mundo.
Inc: Summa cognitionis et naturae et scientiae In libro praecedenti, qui intitulatur De physico auditu,
egit Aristoteles de corpore mobili simpliciter. In hoc autem libro, qui intitulatur De caelo et mundo, agit de
corpore mobili contracto ad corpus mundi. Et sic patet de quo agitur in libro isto et patet continuatio huius libri
et praecedentis. Dividitur autem liber iste in duas partes, in prooemium et tractatum. Prooemium autem durat
usque ad illum locum: Et continuum quidem. Secunda pars continet tractatum . . .
MSS: Firenze BLaur. PI. XIII. Sin. 7 (S. Croce) (XIII) f. la-73b (in marg.); BN B.5. 256 (S. Croce) (XIII) item 12; BN I.IV.22 (S.
Marco) (XIII) f. 142'-205r (in marg.); Munchen SB Clm. 2604 (XIII) f. 74b-131; Paris BN lat 6319 (XIII); Roma S. Isidoro 1 /10 (XIII) f.
58a-77d (Glosulae); Vaticana Vat. Urbin. lat. 206 (XIII) f. 104a-183a (anon.). Cf. London Wellcome Hist. Med. Libr. 3 ( A . D . 1300) f. 93r-
106v (Inc: In principio Caeli et mundi probat Aristoteles primo .../... haec autem sunt pepana. Unde dicit Aristoteles quod debent).
7. De generatione et corruptione (Recension I).
Inc: De generatione autem In isto libro intendit Aristoteles determinare de corpore generabili et
corruptibili. Et dividitur iste liber in duas partes, in quarum prima determinat de corpore generabili et
corruptibili simpliciter . . .
Expl: numerus enim autem quod numeratum aut enumerabile.
TRADITIO
320
MSS: Bologna BC Archiginn. A 127 (XIII) f. 141r-164r (anon.; in marg.); BU 1180 (2344) (XIII) f. 3a-22a; Firenze BN B.5.256 (S.
Croce) (XIII) item 7; Leipzig UB 1406 (XIII/XIV) f. 119r-136r (anon.); Lisboa BN Alcobaâ 382(179) (XIII) f. 76r-89London Wellcome
Hist. Med. Libr. 3 ( A . D . 1300) f. 66v-75r; Monte Cassino B. dell Abbazia 8.VV (XIV) pp. 385-448 (anon.; in marg.); Paris BN lat. 6319
(XIII) f. 135a-152b (anon.).
8. De generatione et corruptione (Recension II).
Inc: De generatione et Cum in libro Physicorum determinatum sit de corpore mobili simpliciter sive in
communi, et etiam in libro Caeli et mundi determinatum sit de corpore mobili contracto ad ingenerabile et
incorruptibile . . .
Expl: non accidit in generatione per decisionem.
MSS: Bruges BV 513 (XIII/XIV) f. 130a-137b; Cambridge Gonville and Caius Coll- 367 (589) (XIII) f. 102c-llld (anon.;
incomplete); Firenze BN I.IV.22 (XIII) f. 248r. 306r (in marg.); Oxford Merton Coll. 272 (XIII) f. 25a-36d (anon.); Paris BN lat. 16149
(XIII) f. 43-(50) (ascribed to Galfridus Alpald). Vaticana Vat. lat 13326 (ex 817A) (XIII) f. 54b-62b (anon.); Vat. Urbin. lat. 206 (XIII) f.
184a-209a (anon.).
9. Meteorologica.
Inc: Postquam praecessit rememoratio In hoc libro est intentio de corpore mobili contracto ad corpus
mobile generabile et corruptibile compositum et generatum ex vapore ascendente ex terra et aqua et ad
compositum generatum ex ventre terrae. Cum enim subiectum totius naturalis philosophiae sit corpus mobile .
..
Expl: sciret ex omnibus facere aurum et non differre ab auro et dicunt istam abstractionem esse
possibilem.
MSS: Bologna BU 1180 (2344) (XIII) f. 176a-204*> (anon.); Coli, di Spagna, BAlbor- notiana 159 (XIV) f. 101r-137^ (anon.);
Erfurt SB Ampl. F.318 (XIII/XIV) f. 109c- 150a (anon.); Firenze BLaur. Pl. XIII.Sin.7 (S. Croce) (XIII) f. 194 a-247a (anon.); BN
B.V.256 (XIII) item 6; G.IV.355 (XIII) f. la-24a (anon.); I.IV.22 (XIII) f. 206r-246r (in marg.); Lisboa BN Alcoba$a 382 (179) (XIII) f.
90r-117v; London Wellcome Hist. Med. Libr. 3 ( A . D . 1300) f. 107r-133r; Oxford Corpus Christi Coll. Ill (XIII); Paris BN lat. 16149 (XIII)
f. 51-60; Roma S. Isidoro 1/10 (XIII) f. 135a-160b; Vaticana Vat. Urbin. lat. 206 (XIII) f. 210a-256b.
10. De anima (Recension I).
Inc: Ronorum honorabilium In hoc libro est intentio de anima, circa quod in principio est sciendum
quod anima, quamvis non sit contenta sub corpore mobili, quod est subiectum in naturali philosophia tamquam
pars eius subiectiva. Et secundo posset aliquis videre quod consideratio de anima non pertineret ad naturalem .
..
Expl: sunt plantae et similia et tale terrenum excludit sensum. Et in hoc terminatur sententia super hunc
librum de Anima.
MSS: Bologna BU 1180 (2344) (XIII) f. 24a-53b; Madrid BN 1067 (XIII) f. 73'-76v (in marg.); Oxford BodlL Canon.misc. 322
(XIII) f.la-63d; Corpus Christi Coll. Ill (XIII) f. 252a-294d; Paris BN lat. 6319 (XIII) f. 113a-134a.
11 .De anima ( Recension II).
Inc: Bonorum honorabilium Intentio in hoc libro est anima ... (as in I
321
until) subiectiva, et propter hoc posset videri quod consideratio de anima non pertineat ad naturalem et pars
essentialis corporis mobilis animati, propter quod scientia de anima est pars philosophiae naturalis . . .
Expl: aut phantasia aut imaginatione aut intellectu admixto cum phantasia. MSS: Erfurt SB Ampl. F.318 (XIII/XIV) f.
173a-223a (anon.); Krakdw BJag. 726 (CC. VIII.14) (XIII) f. B-40v; Madrid BN 9726 (XIII) f. 82vSs; Oxford Merton Coli. 272
(XIII) f. la-22a (anon.); Vaticana Vat. Urbin. lat. 206 (XIII) f. 259a-299a (anon.); Venezia BMarc. lat VI.l (XIII) f. 130b-161a.
12. De anima (Recension III).
Inc: Intentio etc. Omnibus, quae de corpore mobili et de immobili secundum locum dicenda erant, expeditis
nunc tandem stilum vertamus ad tractandas animatorum naturas. Dividitur autem animae scientia in duas
partes . . .
MSS: Berlin SB lat. qu. 906 (XIII) f. 115a-173b.
Ed., proposed, of De anima comm., cf. BSPM 3 (1961) 145 n. G2.
13. De sensu et sensato (Recension I).
Inc: Quoniam autem de anima secundum ipsam Cum intentio physici secundum quod physicus sit
determinare de anima secundum quod est actus corporis et de corpore cuius est actus, ut praehabitum est in
divisione universalis philosophiae, et quaedam sunt operationes communes animae et corpori, ut scii,
sentire, memorari etc. huiusmodi quae enumerat . . .
Expl : unde inter ea quorum consideratio subalternatur considerationi libri De anima restat nunc considerare
primo de memoria et memorari, sicut facit in libro De memoria et reminiscentia et sic terminatur iste
totalis liber, scii. De sensu et sensato.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 384(506) (XIII)f. 282r-293r (anon.; in marg.); Lisboa BN Alcobaga 382 (179) (XIII) f. 126V-
14B; Madrid BN 3314 (XIII) f. 100a- 110b (anon.); Milano BAmbros. H.105.Inf. (XIII/XIV) f. lr-18r (anon.; incomplete at beg.);
Oxford Balliol Coli. 313 (XIII) f. 132a-144a.
14. De sensu et sensato (Recension II).
Inc: Quoniam autem Finito libro de anima, in quo determinavit auctor de anima secundum se et de partibus
et de potentiis animae, in hoc libro et in sequentibus, qui subalternatur libro De anima, determinat de
proprietatibus consequentibus (communibus) ad principales operationes partium animae . . .
Expl: Ultimo addit intentionem respectu libri De memoria et reminiscentia qui immediate sequitur istum, et
hoc est: Reliquorum autem.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.318 (XIII/XIV) f. 150a-161a (anon.); London Wellcome Hist. Med. Libr. 3 (a.d. 1300) f. 53v-60r; Vaticana Vat.
lat. 5988 (XIII) f. 39a-41b (anon.).
15. De memoria et reminiscentia (Recension I).
Inc: Reliquorum autem primum considerandum Quibusdam naturalis philosophiae doctoribus placet
continuare librum istum libro De sensu
TRADITIO
322
et sensato, et sic continuantur tunc cum in libro De sensu et sensato agatur de sensibus . . .
Expl: Et cum dicit: et de memoria, recapitulat praedeterminata.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.293 (XIII/XIV) f. 101a-b (anon, frag.); Oxford Merton Coli. 272 (XIII) f. 22a-23b; Paris BN lat. 12953 (XIII) f.
311r-314v; Vaticana Yat. lat. 13326 (ex 817a) (XIII) f. 44a-46b (anon.); Vat. Urbin. lat. 206 (XIII) f. 292a, 364a (?) (anon.).
16. De memoria et reminiscentia (Recension II).
Inc: Reliquorum autem In praecedenti libro, qui est De sensu et sensato determinavit Aristoteles de ipso
sensu et sensibilibus ipsis et de instrumentis sensuum. In hac parte consequenti determinat de passionibus
ad sensum. ..
Expl: deinde epilogat omnia praedicta in hoc libro, et hoc est: De memoria autem, etc.
MSS: Bologna BU 1180 (2344) (XIII) f. 54a-56b (anon.); Lisboa BN Alcobaâ 382 (179) (XIII) f. 122v-126v; London Wellcome Hist.
Med. Libr. 3 ( A . D . 1300) f. 141M44*; Vaticana Vat. lat. 5988 (XIII) f. 26a-29b (anon.).
17. De somno et vigilia (Recension I).
Inc: De somno et vigilia considerandum est In praecedenti libro determinavit auctor de quibusdam
proprietatibus consequentibus sensum quae causantur a parte animae, et insunt animalibus perfectis. In hoc
libro determinat de quibusdam proprietatibus consequentibus sensum quae causantur a parte corporis . . .
Expl: consequenter epilogat causa praedicta in hoc libro, et hoc est: quod quidem somnium etc.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.318 (XIII/XIV) f. 161a-169a; Erlangen UB 197 (Irm. 528) (XIII) f. 146a-152c; Escorial BReal f.II.8 (XV) f.
190r-212r (attrib. to Aquinas); Firenze BN B.V.256 (S. Croce) (XIII) item 8; Leipzig UB 1405 (XIV) f. 84^-90v (anon.); London
Wellcome Hist. Med. Libr. 3 ( A . D . 1300) f. 60r-64v; Madrid BN 3314 (XIII) f. 113-117; Vaticana Vat. lat. 5988 (XIII) f. 41-47;
13326 (ex 817A) (XIII) f. 46v-49v (rec. Ill according to Bataillon).
18. De somno et vigilia (Recension II).
Inc: De somno Quoniam sententia tradita in libro De sensu et sensato et De memoria et reminiscentia et in
libro De somno et vigilia quem prae manibus habemus . . .
Expl: debent dici vere visiones quam somnia eo modo quo intendit Aristoteles in hoc libro De somniis.
MSS: Firenze BN I.IV.22 (S. Marco) (XIII) f. 323r-344*- (in marg.); Leipzig UB 1406 (XIII/XIV) f. 95r-112v (anon.); Milano BAmbros.
H.105.Inf. (XIII/XIV) f. 24'-45r; Oxford Balliol Coli. 313 (XIII) f. 144-157; Paris BN lat. 14714 (XIV) f. 213r-222v(anon.); Wien
NB 2330 (XIII) f. 50v-59v (anon.).
19. De longitudine et brevitate vitae.
Inc: De eo autem quod est esse Cum ex sententia omnium recte philosophantium, et maxime ex doctrina
Aristotelis, haberi potest quod anima est principium vitae in omni vivente . . .
323
Expl: ita quod intelligat quod paucae sunt differentiae aliae a praedictis in longitudine et brevitate vitae.
MSS: Madrid BU 124 (117.38) (XIII) f. 70*-72a; Oxford Corpus Christi Coll. 114 (XIII) f. 235r-237r (anon.; in marg.); Merton
Coll. 272 (XIII) f.23c-24b (anon.).
20. De morte et vita.
Inc: De eo autem quod est longae vitae In praecedentibus libris subalternatis libro De anima
determinat auctor de quibusdam proprietatibus convenientibus soli animali. In hoc libro determinat auctor de
quibusdam proprietatibus convenientibus omni viventi . . .
Expl: longitudinis vitae a praedictis in libro isto et hoc est: cum parvum autem. Et sic patet sententia
huius libri.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.318 (XIII/XIV) f. 169-172 (anon.); Erlangen UB 197 (Irm. 528) (XIII) f. 152-154; Firenze BN B.V.256
(XIII) item 9; Lisboa BN Alcobaâ 382 (179) (XIII) f. 121M22v; London Wellcome Hist. Med. Libr. 3 ( A . D . 1300) f. 64^-65^; Madrid
BN 3314 (XIII) f. 110c-113a (anon.); Vaticana Vat. lat. 5988 (XIII) f. 22-24.
21. De vegetabilibus.
Inc: Tria sunt ut ait Empedocles Quoniam in principio libri Meteororum promisit Aristoteles se
acturum (dicturum esse) de mineralibus et de aliis quae generantur super terra et de animalibus et de plantis et
suis partibus ...
MSS: Berlin SB lat. qu. 906 (XIII) f. la-46a; Firenze BN B.V.256 (XIII) item 11; G.IV.355 (XIII) f. 24a-26b (anon.); I.IV.22 (XIII) f.
306 -322' (in marg.); Leipzig UB 1406 (XIII/XIV) f. 71v-89v (anon.); London Wellcome Hist. Med. Libr. 3 ( A . D . 1300) f. 133r-141v; Paris
r
BN lat. 12953 (XIII) f. 315r-317' (glosses, to end of ch. VI); Vaticana Vat. lat. 5988 (XIII) f. 1-20.
22. De differentia spiritus et animae.
Inc: Interrogasti me, honoret te Deus - Determinavit auctor superius de anima secundum se et
operationibus animae in hoc de anima et libris sibi subalternatis . . .
Expl: novam tamen formam essentialem non recipit.
MSS: Admont StB 367 (XIV) f. 67v-69r (anon.); Cambridge Peterhouse 143 (XIV) f. 121r-123v (anon.); Erlangen UB 197 (Irm.
528) (XIII) f. 154M550; Firenze BN B.V.256
(XIII) item 10; Lisboa BN Alcobaâ 382 (179) (XIII) item 3; Milano BAmbros. H. 105.Inf. (XIII/XIV) f. 49r-5P (anon).
Adam Ferrarius O.P.
Fl. 1383.
Quetif I 686.
1. Quaestiones in Metaphysicam.
2. In libros De caelo et mundo.
Adam de Parvo Ponte (Parvipontanus)
t perhaps before 1159. b. Balsham (England); magister in Paris; ca. 1147 canon of Paris; opposed Gilbert de la Porr6e.
TRADITIO
Chevalier BB I 38; Feret I 48-50; Prantl II 212-15; Manitius III 202-4; M. Grabmann 'Bearbeitungen und Auslegungen der
aristotelischen Logik.../ AAB (1937) Nr. 5, p. 15P MGL III 101; J. Isaac, O.P., Le Perihermeneias en Occident de Bo&ceaS. Thomas
(Paris 1953) 56f; L. Minio-Paluello, 'The Ars disserendi of Adam of Balsham Parvipontanus/ Mediaeval and Renaissance Studies 3
(1954) 116-69.
1. Ars disserendi; Ars dialectica (1132).
324 Inc: Principium propositi de quo et ad quid et qualiter ars disserendi instituenda dicere, propositum autem
de eo ad id et sic artis rationem instituere . . .
MSS: Paris BN Lat. 14700 (ca. A . D . 1300) f. 246r-272r (incomplete); 16581 (XII) f. 163r- 226r (incomplete; two different
recensions).
Edd: V. Cousin, Fragments philosophiques: philos. scolast. (5th ed.; Paris 1865) 385-9 (excerpts); Minio-Paluello, art. cit.
(excerpts); id., Adam Balsamiensis Parvipontani Ars disserendi (Dialectica Alexandri), in: Twelfth Century Logic: Texts and Studies I
(Rome 1956).
Adam de Wyteby (Whitby)
s. XIII.
Russell 10.
1. Glossa super librum De sensu et sensato.
Inc: Quoniam autem de anima In parte praecedente continente librum De anima, cui continuatur pars
continens istum librum et quosdam alios consequentes, actum est de anima secundum se et secundum suas
partes. In hac parte intendit de propriis operationibus animalium . . .
Expl: et sic solvitur illa ratio quae fecit per naturam sensibilium.
MS: Paris BN lat. 16149 (XIII) f. 62a-67a (ascribed).
Adenulphus de Anagnia [Anagni]
t 1289. Nephew of Gregory IX; studied at Paris, under Thomas Aquinas; magister artium; 1250 canon of Notre-Dame, Paris; c.
1264 provost of Saint-Omer; after 1270 magister theologiae, Paris; later retired to Convent of St. Victor; in 1286 he refused the archie-
piscopacy of Narbonne and in 1288 the episcopacy of Paris.
Chevalier BB 48; DHGE 1 (1912) 541; LTK2 1 (1957) 144.
M. Grabmann, 'Ungedruckte lateinische Kommentare zur aristotelischen Topik aus dem 13. Jahrhundert,* MGL III (1956) 142-57
at 149-51; id., 'Adenulf von Anagni, Propst von Saint-Omer (fl290), ein Freund und Schuler des hi. Thomas von Aquin,' MGL III (1956)
306-22; L. Ott, 'Die Wissenschaftslehre des Adenulf von Anagni/ Melanges... E. Gilson (Toronto-Paris 1959) 465-90.
Stegmiiller RB II 14f; Glorieux R I 376f; Q I 99f.
1. Notulae topicorumNotulae super librum Topicorum.
Inc: Triplex est principium immediate causans res, scilicet natura, mos et ratio. Et penes hoc triplex
principium sumitur triplex genus rerum, scilicet naturale, morale et rationale, quia naturale est de rebus
naturalibus, morale de rebus moralibus, rationale de rationalibus . . .
Expl: Et sic patet solutio eorum quae quaerebantur.
325
MSS: Bruges BV 493 (XIV) f. 121r-242^; Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 177v-276r; Cesena BMalatestiana D. XXVI.3 (XIII)
(anon.); Firenze BN Conv. Soppr
A. 2.2821 (XIII) (anon.); Miinchen SB Cim 12707 (XV) f. 136r-393r; Perugia BC 1077
(XIII) ; olim Wien Dominikanerkl. (Kat. 1513) (MBKO I 409).
Frater Aegidius
1. Expositio super librum praedicamentorum.
MS: Cambridge St. Johns Coll. 100 (XIII) f. 113-(117) (incomplete; ? Aegidius Romanus).
Aegidius Aurelianensis
Fl. s. XIII2. Magister, probably in arts faculty, Paris (influenced by Averroism); probably not Dominican preacher of ca. 1273
(Quetif I 265f; HistLittFranee 19 [1838] 232-4); possibly identical with author of De eclipsibus solis et lunae (Stams, Catalogus 63 n.
43; Pignon, Catalogus 28 n. 44; Qu6tif I 721); possibly identical with Aegidius Pastai (Pate), Bp. of Orleans 1282-88 (Gams 593; Eubel
I 120; Piana, art. cit. infra); certainly not Aegidius de Aurelianis O.E.S.A s. XIV2 (CUP III 396, 591, 662, 670).
B. Haureau, Histoire de la philosophie scolastique II 2 (Paris 1880) 46-51; M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13.
Jahrhunderts..., SAM (1931) Heft 2, p. 46-51; MGL II 245f; Wulf II 198; Maier II 98-100; R.-A. Gauthier, O.P., Trois commentaires
"averrolstes sur Fftthique a Nicomaque, AHDL 16 (1947-48) 187-336 at 222-4 et passim; O. Lottin O.S.B., A propos de la date de
certains commentaires sur FfSthique,* RTAM 17 (1950) 127-33 at 128, 133; R.-A. Gauthier O.P. Bulletin thomiste 8(1947-53) 1243L; 9
(1954- 56) 216-18; E FU 1 (1957) 1828; Lottin PM I 536, III 722, IV passim esp. 870; J. Chang, proposed Iitude sur FAverroisme de
Gilles dOrl6ans/ BSPM 3 (1961) 104 nr. A4.
1. Quaestiones super libro De generatione et corruptione.
Inc: Circa librum De generatione et corruptione potest quaeri: Utrum de generabilibus et corruptibilibus possit
esse scientia? Videtur quod non, quia scientia est eorum quae impossibilia aliter se habere. Sed generabilia
.. .
(q. 2): Consequenter quaeritur: Utrum corruptis rebus possit remanere scientia ?
Expl: quia manens idem producit plura immediate; hoc concessum est, ideo etc.
MSS: Paris BMazarine 3493 (XIV) f. 218r-240v (anon.; Expliciunt quaestiones super De generatione et corruptione editae sub
compendio); BN lat. 15805 (XIV) f. 32r- 38v (mut. prine.; Expliciunt quaestiones magistri Aegidii Aurelarii super libro De
generatione et corruptione Aristotelis); Vaticana Vat. lat. 3015 (s. ?) f. 55r-67v (anon.); 3061 (s. ?) f. 127r-144v (anon.); Pal. lat.
1059 (s. ?) f. 36r-49r (quaestiones magistri Aegidii Aurelianensis).
Ed. (of q.: Utrum potentia sit de essentia materiae?): Haureau, Hist. II 2, p. 48-50. Note: Gauthier (Bull, thorn. 9, p. 217 n. 2) remarks
that the questions in BN lat. 15805 do not seem to be identical with those in BMazarine 3493 and Pal. lat. 1059.
2. Quaestiones super decem libros Ethicorum.
Inc: Sicut dicit Seneca, sexta decima epistola ad Lucillium, philosophia
TRADITIO
animum format et fabricat, vitam disponit et regit, agenda et dimittenda ostendit, quia per philosophiam
quattuor homini proveniunt. . .
(q. 1) Utrum de operibus humanis et bonis hominis possit esse scientia?
Expl: sed disponens est agens per accidens, ideo etc. Expliciunt quaestiones magistri Aegidii
326 Aurelianensis bonae memoriae super X libros Ethicorum.
MS: Paris BN lat. 16089 (XIII/XIV) f. 195r-233v.
Ed: Gauthier, Trois commentaires ..' pp. 224, 270-4, 296f, 321f, 324,326f (excerpts). Doubtful.
3. Quaestiones libri Meteororum.
Inc: De primis quidem Iste liber est de impressionibus meteorologicis. Et quia meteorologica a meta
quod est trans, et thorum quod est speculatio quasi speculatio de impressionibus in altis generatis . . .
(q. 1) Utrum de impressionibus meteorologicis sit scientia?
Expl: actio et passio sunt unum subiecto tamen motu. Expliciunt quaestiones supra librum Meteororum.
MS: Paris BMazarine 3493 (XIV) f. 143r-190r.
Test: J. J. Duin, La Doctrine de la providence dans les ecrits de Siger de Brabant (Louvain 1954) 157-60, on the basis of the order
in this MS, conjectures that these questions may be by Aegidius.
4. Quaestiones super librum De anima.
Inc: Bonorum honorabiliumCirca istum librum possunt quaeri multa et primo . . .
MS: Paris BMazarine 3493 (XIV) f. 190r-200v.
Test: J. J. Duin, loc. cit., conjectures that these questions may also be by Aegidius.
5. Expositio libri De progressu animalium.
Inc: De partibus autem opportunis Postquam Philosophus determinavit de communi causa . . .
Expl: secundum divisionem superius positam et patet quod dicit. Explicit expositio huius libri * deo
gratias per dom. episcopum aurelia- nensem cum auxilio dei elaborata et facta.
MS: Bologna Collegio di Spagna, BAlbornoz 159 (XIV) item 6.
Test: C. Piana O.F.M., Descriptio codicum franciscalium necnon S. ThomaeAquinatis in Bibliotheca Albornotiana Collegii
Hispani Bononiae asservatorum/ Antonianam 17 (1942) 97-132 at 128, conjectures that the Bishop of Orleans to whom this commentary
is ascribed may be Aegidius.
Aegidius de Letinis, a Lescinia (de Lessines) O.P.
f after 1304. Baccalaureus theologiae, Paris.
Quetif I 370-3; Wulf II 187f; LTK2 1 (1957) 192.
M. De Wulf, Le traite De unitate formae de Gilles de Lessines (Les Philos. Beiges I; Louvain 1901); Grabmann, MGL II 512-30.
Stegmuller RB II 20 n. 907; Glorieux R I 127f.
327
Doubtful.
1. Quaestiones in libros Ethicorum.
Inc: Sicut dicit Tullius libro De senectute nihil est iucundius . . .
MSS: Vaticana Vat. lat. 832 (XIV) f. lr-43v (Quaestiones secundum Egidium); 2172
(XIV) f. lr-53r (anon.); 2173 (XIV) f. lr-49' (anon.).
Test: A. San Cristbbal-Sebasti&n C.M.F., Controversias acerca de la voluntad desde 1270 a 1300 (Madrid 1958) 76, maintains that
A. is author of this comm., though not mentioned in Stams or Quetif. Cf. Anonyma.
Aegidius Romanus O.E.S.A.
Ca. 1245 Rome 1316 (22 Dec.) Avignon. Entered Order in Rome, S. Maria del Popolo; ca. 1266 magister artium; 1269-72 pupil
of Thomas Aquinas, Paris; 1276-77 baccalaureus theologiae, Paris; 1279 to Italy; 1285-91 magister theologiae, Paris; 1292 general of
Order; 1295 Abp. of Bourges; 1311-12 at Council of Vienne.
Chevalier BB 1790f; HistLittFrance 30 (1888) 421-566 (F. Lajard); DTC 6 (1947) 1358- 65; EFil 1 (1957) 1825-8 (G. Bruni) (lit.);
RGG3 1 (1957) 104; LTK2,1 (1957) 193 (lit.); Cosen- za 1053-7; V 522f.
Prantl III 257-64; Ueberweg 532, 543-6, 774; Wulf II 282-92; Gilson 735-7; Duhem SM IV 106-19, V 3-13, VI-X passim; Sarton II
922-6; Maier I-V passim; Lottin PM I, III passim, IV 868f; A. San Crist6bal-Sebasti&n, Controversias acerca de la voluntad desde 1270
a 1300 (Madrid 1958) passim; R. W. and A. J. Carlyle, A History of Mediaeval Political Theory in the West (Edinburgh 1936) V passim;
Nardi, Saggi passim.
G. Bruni, Catalogo dei manoscritti egidiani romani/ RFNS 22 (1930) 230-49, 23(1931) 410-41; id., Sugli scritti di Egidio
Romano/ Arch, filos. 1, 4 (1931) 32-51; 2, 1 (1932) 54- 72; id., Catalogo critico delle opere di Egidio Romano/ Bibliofilia 35 (1933), 36
(1934), 37 (1935); id., Di alcune opere inedite e dubbie di Egidio Romano/ RTAM 7 (1935) 174- 96; id., Le opere di Egidio Romano
(Firenze 1936); id., Saggio bibliografico suile opere stampate di Egidio Romano/ AAug 24 (1961) 331-55; id., Rari e inediti Egidiani/
GCFI (1961) 310-23; W. Senko, Les oeuvres de Gilles de Rome conservees dans les manuscrits des bibliotheques polonaises/
Mediaevalia philosophica polonorum 11 (1963) 146-51; O. Mazal, Handschriften mittelalterlicher Augustiner-Eremiten in der
Osterreichischen Na- tionalbibliothek/ Augustinianum 4 (1964) 265-330 at 268-70.
G. Bruni, Egidio Romano antiaverroista/ Sophia 1 (1933) 208-19; M. Grabmann, Studien iiber den Einfluss der aristotelischen
Philosophie auf die mittelalterlichen Theorien uber das Verhaltnis von Kirche und Staat/ SAM (1934) Heft 2 at 66-8; id., Die
mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles/ SAM (1941) Heft 10 at 17-19, 30f; B. Nardi, Note per una storia
deHaverroismo latino: III. Egidio Romano e Taverroismo/ RSF 3 (1948) 8-29; E. A. Moody, Ockham and Aegidius of Rome/ FStudies
9 (1949) 417- 42; R. Friedeman, O.E.S.A., Het intellectus noster est potentia pura in genere intelli- gibilium van Averroes en de ratio
intelligendi in de zelfkennis volgens Aegidius Romanus/ Aug 8 (1958) 48-112; Z. K. Siemiatkowska, Gilles de Rome ou Jean de
Dacie? La Philosophia communis du ms. Krakow B. J. 1252, Mediaevalia philosophica polonorum 11 (1963) 5-22, P. Czartoryski,
Quelques elements nouveaux quant au Commentaire de Gilles de Rome sur la Politique/ ibid., 11 (1963) 43-8.
Glorieux R II 293-308; Q I 140-8; Stegmiiller RB II 20-3 nn. 908-16; RS I 19-22; Perini I 237-56; Zumkeller 14-48; Klebs 360-5.
1. Expositio super artem veterem (.PorphPraed., VI Pr.9 Perih.)
Inc: Sicut dicit Philosophus in primo De anima, intellectus noster privatus est quolibet intelligibili in
actu...
TRADITIO
328
MS: Vaticana Barb. lat. 433 (XVI) f. 71v-160r (Porph. only; expl. mutilus: quemadmodum homini esse bipedem).
Edd: Venezia 1507, 1582; Bergamo 1594.
Note: Erfurt SB Amplon. F. 307 (XIV) f. lr-70v (Porph., Praed., Perih. Inc: Seneca dicit in epistolis suis quod homo cum bonum
.../... homo non est malus, tunc bene possunt simul esse verae. It is doubtful whether this belongs to Aegidius); Krakdw BJ 1252
(XIII) f. 173r-176v (Inc: Humana natura multipliciter est ancilla, ut scribitur primo Metaphysicae...Primum est: Quid sit scientia
. . . . Z. K. Siemiatkowska [Mediaevalia philosophica Polonorum 2 (1958) 20f; 7 (I960)] believes this to be original form of Expositio
in artem veterem); Leipzig (Feller p. 359: Egidii vetus ars).
2. Expositio in libros Posteriorum.
Inc: (ded.) Venerabili viro ex Anglorum spectabili prosapia oriundo, domino Stephano de Maulay, frater
Aegidius Romanus ... In secundo Rhetoricorum Philosophus volens de nobilitate aliqualem notitiam tradere...
(prol.) Philosophus in tertio De anima, volens ostendere modum cognoscendi intellectus nostri, ait
quod oportet autem potentia esse cognoscens in ipso ...
(text) Omnis doctrina et omnis disciplina Secundum modum communem exponendi huic libro sive
huic operi non praemittitur prooemium . . . Expl: tu ultima mea merces qui cum Patre et Spiritu sancto es unus
Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Bordeaux BV 420 (XIV) f. lr-151v; Briinn UB Mk.66 ( A . D . 1474) f. 158r-173r (? anon.); Bruxelles BRoyale 2911 (5426) (XIV)
155ff; Cambridge Gonville and Gaius Coli. 313 (XV) 177ff; Pembroke Coli. 203 (XV) f. 1-182; Peterhouse 185 (XIV) 108ff; Cesena
BMalatestiana S.X.3 ( A . D . 1423); Erfurt SB Amplon. Q.272 ( A . D . 1330) llOff; Firenze BLaur S. Groce Plut. XVI Sin. 4 (XIV) 158ff; BN
Centrale Plut. II cod. 5 (S. Croce; XIV); Gotha Herzogl. B. Ch.A.878 (XV) f. 37r-92r (excerpts); Haute Garonne BV 4 (F.2) (XIV) f.
108-(127) (quaestiones abbreviatae); Krakdw BJ 627 (XIII/XIV) f. 66'- 177v; Leipzig UB (Feller p.362); London BM Royal 12.D.II
(XIII) f. 195-(209) (extracts); Munchen SB Clm 14044 (XIV) 155ff; 28619 (XIV) 122ff; Oxford BodlL Canon, misc. 373 (XV) 94ff;
Balliol Coli. 119 (XIII) 71-(112); Paris BArsenal 734 (XIII) 130ff; BN lat. 16121 (XIV) f. l-(74); Roma BAngelica 489 (XV) f. 1-175;
Toulouse BV 742 (XIV) item 1; Vaticana Vat. lat. 823 (XIV) f. 87-249; 827 (XV) 126ff; 828 (XV) f. R-125v; 829 (XV) f. 7r-56r (II);
8507 (XIII-XIV) f. R-127^; Pal. lat. 1009 (XIV) 120ff; Venezia BMarc. lat. VI. 4 (XV) f. 1-156; lat. VI 237 (XIV) f. 1-84 (Inc: Docet
Aristoteles in suis praedicamentis quod scientia stat solum in ea parte ... Circa primam partem huius operis sic procedit Aristoteles . .
.).
Edd: Padova 1478; Venezia 1488, 1491, 1495, 1499, 1500 (Hain-Copinger 133, 135-9); Venezia 1513, 1520, 1530.
3. Expositio supra libros Elenchorum.
Inc: (ded.) Ex illustri prosapia oriundo, domino Philippo filio praeclari ac venerabilis comitis Flandrensis .
. . Naturae sagacitas ex eius operatione dignoscitur...
(prol.) Alpharabius in logica sua, volens quandam notitiam tradere de dialectica, ait quod
fundamentum dialecticae est ex intellectu . . .
(text) De sophisticis autem elenchis Liber iste, qui dicitur Elenchorum
329
sicut alii libri Philosophi, potest dividi in partes duas, in prooemium et tractatum. Pars executiva incipit
ibi: Quoniam ergo alii quidem . . . Expl: et de his quae bene dixit meretur gratias. Et in hoc terminatur
Sententia super librum Elenchorum, in quo traditur notitia rationum et obliquitatum sophisticarum. Laus sit
ipsi Christo ... in saecula saeculorum. Arnen. MSS: Barcelona Archivo de la Corona de Aragdn Ripoll 109 (XIV) f. lr-133r;
Basel UB F.I.18 (XIII) f. 56-101; Bruges BV 493 (XIV) f. 243r-287v; 511 (XV) 109ff; Cambridge Peterhouse 189 (XIV) f. 53r-139v;
Carpentras BV 290 (XV) 50ff; Cesena BMalatestiana D.XXVI.2 (XIV) f. 54r-126v; Cremona BGovernativa 135 (XIV) 74ff; Erfurt SB
Amplon. F.104 (XIV) f. 40-123; F.309 (XIV) f. 1-70; F.310 (XIV) 107ff; Firenze BLaur. S. Croce Plut. XVI Sin. 6 (XIV) 66ff; BN
Centrale B.IX.2794 (Bad. fiorentina; XIV); D.IX.12 (S. Croce; XIV); F.V.3 (S. Maria Novella; XIV); Krakdw BJ 630 (XIV) f. 53-93;
Leipzig UB 323 (XIV) f. 1-97 (Feller p. 118, 362); Madrid BN 1562 (XIV) 78ff; Munchen SB Clm 14522 (XIV) f. 74-148; Oxford
Balliol Coli. 119 (XIII) f. 4-71; Merton Coli. 289
(XIV) f. 125-186; Paris BMazarine 3497 (XIV) item 1; BN lat. 14714 (XIV) f. 1-54; 16154 (XIV) f. 204-257; 18427 (XIV);
Pommersfelden Grafl. Schonb. Bibi. 161 (2710) (XIII/XIV) 66ff; Praha UK 2757 (XIV) f. 26r-97v; Vaticana Vat. lat. 823 (XIV) f. lr-84v;
824 (XIV) f. 1^-122^; 825 (XIV) f. lr-66v; 826 (XIII) 84 ff; 8507 (XIII-XIV) f. 128-190; 10135 (XIV) f. 118v (fragm.); Vat. Pal. lat. 993
(XIV) f. l-(48); Wien NB2382
(XV) lOOff; 5366 (XV) 98ff.
Edd: Venezia 1496 (Hain 140); Venezia 1499 (Ossinger); Venezia 1500 (Hain-Copinger 141); Venezia 1507 (Perini); Venezia
1530 (Panzer).
4. Quaestiones metaphysicales (.Expositio in libros Metaphysicorum).
Inc: Omnes homines Circa istam scientiam primo quaeritur: Utrum metaphysica sit finis vel beatitudo
ipsius hominis ? Et videtur quod non, quoniam finis est melior his, quae sunt ad finem. Sed metaphysica non
est melior ipso homine . . .
(<q . 2) Utrum unumquodque naturaliter feratur in suum finem?
(<q. ult, XII q. 3) Utrum omnis productio sit ab univoco?
Expl: ex parte quantitatis vel aetatis vel loci vel materiae aliquo modo diversae.
MSS: Erfurt SB Amplon. F. 325 (XIV) (?); Oxford BodlL. Digby 150 (XIII) f. 149- (196) (Inc: Omnes homines Scientia illa tria
sortitur nomina . . . [ascribed]); Leipzig UB (Feller p. 359 [Quodlibetum de libris metaphysicis]; p. 362 [Quaestiones metaphysicae]).
Edd: Venezia 1499 (Klebs 365.1); Venezia 1501, 1505, 1552.
Note: The Commentationes physicae et metaphysicae traditae a fr. Aegidio Romano(Ursel 1604) which contains commentaries on
Phys., CMund., GCorr., Meteor., An., Parv.nat., Metaph., is not a work of Aegidius Romanus; it belongs perhaps to Gilles Fonseca or de
la Presentation, who taught at Coimbra (fl626).
5. Expositio in librum De causis.
Inc: (ded.) Ex illustri ac generosa prosapia oriundo viro magnifico domino Benedicto, Dei gratia sancti
Nicolai in carcere Tulliano cardinali diacono devotus eius frater Aegidius Romanus . . .
(jprol) Philosophus in primo Metaphysicae, postquam dixerat metaphysicam esse de primis causis . . .
TRADITIO
(text) Auctor huic libro praemittit quandam . . .
Expl: sequitur abundantia causae primae qui est Deus benedictus et sublimis cui est honor et gloria in saecula
saeculorum. Arnen.
MSS: Bordeaux BY 140 (XIY) 84ff; Bruges Seminarb. 104/132 (XV) f. 85r-130r; Cremona BGovernativa 121 (XIV) 65ff; Erfurt SB
330 Amplon. F. 331 (XIV) f. lr-29v; Eton College Libr. 35 (Bk.3.11); Jena UB EI. fol. 42 (?44) (s. ?) f. 391-407; Munchen SB Clm
14416
(XIV) f. 1-48; Paris BArsenal 516 (XIV) f. 1-78; BMazarine 3495 (XIV) f. l-(lll); BN lat. 16122 (XIV) f. l-(96); BU 198 (XV);
Perpignan BV 24 (39) (XV) f. 1-178; Vaticana Vat. lat. 831 (XIV) f. l'-94'; Venezia BMarc. Z. lat. 288 ( A . D . 1471-72) f. 197-397.
Edd: Venezia 1550.
6. Sententia super librum Physicorum.
Inc: (prol) Naturalis scientia est aliqua scientiarum speculativarum, ut dicitur sexto Metaphysicae. Speculativa
autem scientia differt a practica quantum ad finem, quia finis speculativae est veritas, practica autem opus.
..
(text) Quoniam quidem intelligere Liber iste Physicorum, quem prae manibus habemus, dividitur in
partes duas, in prooemium et tractatum. Pars executiva incipit ibi, Necesse autem aut unum . . .
Expl: in cognitione igitur illius consistit summa felicitas, qui est Deus trinus et unus benedictus in saecula
saeculorum. Arnen.
MSS: Berlin SB lat. fol. 41 (Rose 974) (XV) f. 81r-84v (anon, fragm.); Bordeaux BV 423 (XIV) f. 1-(199); 424 (XIV) f. l-109v; Breslau
UB IV.F. (XV) f. 1-303; IV.F.30
(XV)f. lr-159r; Bruges BV 513 (XIII/XIV) f. 168r-323r; Cambridge Gonville and Caius Coli. 513 (XIV) 95ff; Peterhouse 183 (XIV)
238ff; Cesena BMalatestiana S.X.l. (XIV); Erfurt SB Amplon. F.357A (XIV) 184ff; Firenze BLaur. Plut. LXXXIII 26 (XIV) f. 1-
11; BN Centrale A.V.9 (S. Croce; XIV); I.IV.ll (S. Marco; XIV); Graz UB 1363 (XIV) 90ff; Krakdw BJ 625 (XIV) f. 2-188; 626
(XIV-XV) 158ff; Kues Hospital 189 (XIV) 1- 195; Leipzig UB (Feller p. 353, 362);Liibeck SB theol. lat. 166 (XV) f. 150v-156v
(excerpt); Milano BN Braidense AF.IX.51 (XV) (fragm.); Oxford Balliol Coli. 118 (XIII) f. 5-199v; Merton Coli. 305 (XIV) f. 47-
201; Paris BMazarine 3498 (XIV) item 3; BN lat. 16096
(XIII) f. 178r-236v (II-VII extracts), 257 (elenchus quaestionum); 16157 (XIV); BU 121 (XIV) f. 1-(210); 574 (XIV) f. R-154G
Pavia BU 572 (XIV) f. lr-216r; Salamanca BU 2535 (XIV) f. 2-179; Torino BN 656 (XIV) f. 1-188; Toulouse BV 742 (XIV) item 2
(VI-VIII); Troyes BV 884 (XIII-XIV); Vaticana Vat. lat. 772 (XIV) f. 18r-2R (excerpta); 830 (XIII) 194ff; Pal. lat. 1039 (XIV)
159ff; Urbin. lat. 183 (XIV) f. 1-117; Venezia BMarc. Lat. VI 9 ( A . D . 1360) f. 1-195; Lat. VI 10 ( A . D . 1283) f. 1-135; Wien
Dominikanerkl. 118/85 (XIV) R-325v; 312/158 (XIII) f. 154M72r (incomplete).
Edd: Padova 1483 (Hain 127*); Padova 1493 (Klebs 364.1); Venezia 1496 (Lajard); Venezia 1499 (Ossinger); Venezia 1501 (Lajard);
Venezia 1502; Venezia 1520 (Perini).
7. Sententia super libro De generatione et corruptione.
Inc: (prol.) Anima, ut testatur Philosophus, est quodammodo omnia. Quidquid enim est vel est sensible vel
intelligibile. Anima enim per sensum est quodammodo omnia sensibilia et per intellectum omnia
intelligibi- lia . . .
(text) De generatione autem et corruptione Consuetudo est Philosophi suis libris praemittere
prooemium, quod et in hoc libro fecit. Pos-
331
sumus ergo hunc librum dividere in partes duas, scilicet in prooemium et tractatum. Secunda incipit ibi,
Antiquorum ergo hi quidem . . .
Expl: omnis generationis est principium, causa et ratio, qui cum Patre et Spiritu sancto est unus Deus
benedictus in saecula saeculorum. Arnen. MSS: Bordeaux BV 416 (XIV) f. lr-54*; Bruges BV 496 (XIII) f. 147r-221v;
Cambridge Corpus Christi Coli. 234 (XV) f. 1-(110); Peterhouse 56 (XIII) vol. 2, 79ff; Erfurt SB Amplon. F.16 (XIII-XIV) f.
91M27'; F.354 (XIV) f. 63M20*; Erlangen UB 209 (Irm. 213) (XIV) f. 81-120; Firenze BLaur Fesul. 155 (XIV) 57 ff; BN Centrale
A. I. 10 (S. Croce; XIV); I. II. 33 (S. Marco; XIV); Krakdw BJ 625 (XIV). f. 189-236; 630 (XIV) f. 95-110 (excerpt); Lilienfeld StB
206 (XIII) f. 92-138; London BM Harleian 4870 (XIV/XV) item 5; London Lambeth Palace 111 (XIII) l-(49); Madrid B. del
Palacio VII. E. 4 (s.?) f. 173-219; UB 124 (117.38) (XIII) item 4; Munchen SB Clm 317 (XIV) f. 231-261; 14246 ( A . D . 1312) f.
141-182; Oxford Balliol Coll. 119 (XIII) f. 187r-222v; 312 (XIV) f. 11P-165*; Magdalen Coll. 209 (XIV) f. 154-185; Merton Coll.
305 (XIV) f. 2-47; Pamplona Catedral Hunt 53(XIV) item 2; Paris BMazarine 3485 (XIV) f. 55-(97); BN lat. 12968 (XIII) f. 80-
(124); 14714 (XIV) f.ll7r-160*; 16122 (XIV) f. 96-(fin.); 16154 (XIV) f. 136-170; 16158 (XIV) f. 24-81; Pavia UB 261 (XIV);
Salamanca UB 1788 (XIII/XIV) f. 164-210; Torino BN 450 (XIV) f.
1- 62; Troyes BV 884 (XIII-XIV) item 1; Vaticana Vat. lat. 2182 (XIV) f. 6P-108*; Borgh. lat. 114 (XIII/XIV) f. 12P-157*; Ottob. lat.
1415 (XIV) f. 1-16, 104*-108*; Pal. lat. 1044 (XIII) f. P-56*; Venezia BMarc. lat. VI 7 (XIV) f. 1-48; lat. VI 8 (XIV) f. 1-34; Z. lat.
524 (XIV) f. 1-40; Wien Dominikanerkl. 312/158 (XIII) f. 34*-60* (anon.); Wolfenbuttel Herzogl. Bibl. 2613 (XV) f. 207r-275*.
Edd: Napoli [1476]; Padova 1480; Venezia 1493 (Klebs 360. 1-3); Venezia 1498 (Ossinger, Gandolfo, Perini); Venezia 1500 (Klebs 360.
4); Venezia 1504, 1505; Paris 1515 (Panzer); Venezia 1518, 1520, 1555, 1567.
8. Quaestiones in primum Be generatione.
Inc: Universaliter itaque de generatione etc. Hic ad evidentiam textus declaranda sunt quattuor: primo, quia
videtur Philosophus distinguere inter motum ad substantiam et ad qualitatem et ad quantitatem . . .
Declarabitur ergo: Utrum hoc sit proprie dictum . . .
Expl: inquantum est sub quantitate maiori arguitur per huiusmodi rationem quod non est generatio sed
augmentum.
MSS: Cambridge Corpus Christi Coli. 234 (XV) f. 1-110 (Sententia and Quaestiones); Krakdw BJ 625 (XIV/XV) item 2 (cum
quibusdam quaestionibus); Munchen SB Clm 317 (XIII) f. 231-261; Paris BMazarine 3485 (XIV) f. 97-(112); BN lat. 16158 (XIV)
f. 2-23; Praha Metr. Kap. 1249 (L. 6) (XIV) f. lr-28r; 1522 (M. 160) ( A . D . 1448) f. 167*- 169v (incomplete); Vaticana Vat. lat. 2182
(XIII/XIV) f. 109r-123v; Ottob. lat. 1415
(XIV) ; Venezia BMarc. Z. lat. 524 (XIV) f. 40-53.
Edd: same as for Sententia.
9. Sententia super libro De anima.
Inc: (ded.) Ex Romanorum spectabili ac illustri prosapia oriundo sibi quam plurimum dilecto domino Jacobo
domini Johannis Gagethani ro- thomagensi canonico frater Aegidius Romanus... Dum intra me tacitus
cogitarem . . .
(prol.) Philosophus in secundo Physicorum, volens investigare terminos
TRADITIO
332
et limites considerationis philosophiae naturalis ait, Usquequo philosophum oportet cognoscere speciem . .
.
(text) Bonorum honorabilium Iste liber sicut alii libri Philosophi dividitur in duas partes, scilicet in
prooemialem et executivam. Pars executiva incipit ibi, Primum autem quaestionis . . .
Expl: ut significet aliquid alteri. Et in hoc terminatur Sententia de anima. Laus sit ipsi Christo... in saecula
saeculorum. Arnen.
MSS: Auxerre BV 233 (197) (XIV) 112ff; Bologna BC Archiginn. A. 35 ( A . D . 1463)
8Off; Bordeaux BV 415 (XIII/XIV) f. 2r-135v; Bruges BV 513 (XIV) f. lr-75'; Cambridge Corpus Christi Coli. 234 (XV) f. 110-
(240); Cortona BC 135 (216) ( A . D . 1438) f. 9-(143); Dijon BV 359 (261) ( A . D . 1321) 109ff; Erfurt SB Amplon. F. 108 (XIV) f. 80r-86'
(fragm.);
F. 330 (XIV) f. R-89'; F. 332 (XIV) f. 34M06*; Q. 303 (XIV) 58ff; Erlangen UB 211. (Irm. 270) (XIII/XIV) f. R-174v; Firenze
BLaur Fesul. 154 (XIV) 76 ff; BN Centrale I.
V. 20 (S. Marco; XIV); Gotha Herzogl. Bibi. Ch. A. 878 (XV) f. 2r-36v (fragm.); Haute Garonne BV 4 (F. 2) (XIV) f. 127-161
(III); Krakdw BJ 630 (XIV) f. 1-52; 631 (XIV) 50ff; London Lambeth Palace 111 (XIII) f. 49-(139); Lund UB 16 (XIV) f. lr-36v;
Niirnberg SB Cent. I 67 (XIII); Oxford BodlL Digby 150 (XIII) f. 146r-148v (Inc: Tractaturus Philosophus de anima et de partibus eius. .
.); Balliol Coli. 119 (XIII) f. 112-185; 311 (XIV) f. 148-182; Padova BAntoniana Scaff. XVIII 395 (a.d. 1431) 104pp; Paris BMazarine
3497 (XIV) item 2; BN lat. 15005 (XIII) f. 249-277 (anon.); 16121 (XIV) f. 74-(fin.); 16616 (XIII/ XIV); BU 121 (XIV) f. 210-(291);
Pavia BU 261 (XIV) f. lr-108v; Roma BCasanatense 467 (D. I. 16) (XV) 107ff; Salamanca UB 2029 (XIV) f. 1-137; Stams StB 14 (a.d.
1350) f. 21-126; Toulouse BV 216 (XIV) f. 112-218; Tuxedo Park, N. Y., Libr. of Grenville Kane 18 (XIV) 88ff; Vaticana Chig. lat.
B.VIII. 132 (XIV) f. lr-50v; Ottob. lat. 1415 (XIV) f. 97-104 (incomplete); Venezia BMarc. lat. VI 3 (XIV) f. 1-72; Z. lat. 257 (XV) f. 1-
118; Worcester Cathedral Libr. F. 124 (XIII-
XIV) f. 257r-268v; Wurzburg UB M. ch. q. 3 (XV) f. 175v-176' (excerpt).
Edd: Pavia 1491; Venezia 1496 (Klebs 362. 1-2); Venezia 1499 (Hain 131); Venezia 1500 (Klebs 362. 3); Venezia 1501 (Cave).
10. De regimine principum (I Eth., II Oecon., Ill Pol.).
Inc: (ded.) Ex regia ac sanctissima prosapia oriundo suo domino speciali domino Philippo primogenito, et
haeredi praeclarissimi viri domini Philippi Dei gratia illustrissimi regis Francorum suus devotus frater Aegi-
dius Romanus . . . Oportet ut latitudo sermonis. . .
(I) Clamat politicorum sententia...
MSS: (folios omitted) Arras BV 586 (XIV); Assisi BC 288 (XIV); Auxerre BV 234 (XIV); Avignon BV 763 (XIV); 764 (XV); 765
(XV); Bamberg SB 12 (HJ. IV. 3) (XIV); 185 (Q. VI. 61) ( A . D . 14451 (abbreviatus); Barcelona Archivo de la Corona de Aragdn St.
Cugat 34 ( A . D . 1433); Basel UB F. I. 30; F. V. 13; F. V. 14; Berlin SB theol. fol. 490 (Rose 481) ( A . D . 1466); lat. fol. 97 (Rose 942)
(XIV); lat. fol. 429 (Rose 943) (XV) lat. qu. 825 (XV); lat. qu. 886 (XIV); Bern SB Bongars 182 (XIII); Besangon BV 433
(XIV) ; Bologna BC A. 31 ( A . D . 1378); BU 759 (XV) (compendium) Coli, di Spagna 62
(XV) ; Bremen SB 41 (XIV); Breslau UB acc. 1948 KN 839 (XV); 73.9777 (XV); 103.7755 (XV); Bruxelles BRoyale 3291 ( A . D .
1315); Cambrai BV 958 ( A . D . 1424); Cambridge Univ. Libr. 134 (XV); 1211 (XV); 1281 ( A . D . 1436); 1741 (XIV); 1819 (XIV); 1834
(XIV); 1974 (XV); Corpus Christi Coli. 283 (XV); 412 (XIV); Gonville and Caius Coli. 113 (XV); 508 (XIII/XIV); Jesus Coll. 26 (XV);
Pembroke Coll. 158 (XV);
All use subject to JSTQR Terms and Conditions
333
Peterhouse 208 (XV) (notabilia); 233 (XV); St. Johns Coll. 12 (XIV/XV); Sidney Sussex Coll. 98 (XV); Trinity Coll. 356 (XIV);
Cesena BMalatestiana D. XXVI. 6 (XIV); Danzig SB 1202 (XV); 2015 (XV); St. Marien Mar. F. 155 (XV); Dijon BV
1202 (XV); D6le BV 156 (XV); Douai BV 425 (XIV); Dresden LB A. 61 (XV) (incomplete); Durham Cathedral B. III. 24 (XIII); B. IV.
30 (XIII); Edinburgh UL 106 (XIV/XV); Erfurt SB Amplon. F. 139 ( A . D . 1393); Q. 394 ( A . D . 1360); Erlangen UB 434 (XIV);
Escorial BReal d. III. 1 (XIV); M. Ill 6 (XIV); M. III. 20 (XIV);
P. I. 17 (XIV); Firenze BLaur. Plut. LXXVIII 7 (XV); 8 (XIV); 9 (XIV); 10 (XIV); S. Croce Plut. XVI Sin 9 (XIV); 10 (XV); 11
(XIV); XXXI Sin. 8 (XIV); Fesul. 156
(XIV) ; Ashb. 946 (XIV); BN Centrale I. IV. 15 (S. Marco XIV); D. 7. 2711 (Badia
fiorentina XIII); BRiccardiana 389 (XV); Frankfurt a. M. SB Praed. 42 (XV); 51 (XV); Gentve BV lat. 92 (XIII); Geni UB I. e. b ( A . D .
1465); Milichsche Bibi. Ch. F.
(B. A.) 73 ( A . D . 1427); Ch. F. (B. A.) 103 ( A . D . 1400); Gottingen UB Liineb. 19 ( A . D . 1458); Graz UB 104 (XIV); Greifswald UB lat. fol.
2 (XIV); Grenoble BV 869 ( A . D . 1400); Innsbruck UB 236 ( A . D . 1429); Karlsruhe LB Reich, pap. 101 (XIV); Klagenfurt Studienb.
Pap. 169 (XV); Kobenhavn Kongelige Bibl. Thott 872 4 (XV); Gl. kgl. S. 384 fol. (XV); Krakdw BJ 628 (XV); 629 (XV); 632
( A . D . 1460); 633 ( A . D . 1460); 711 (XIV) (Lectura super Aeg. Rom. De regimine principum magistri Pauli de Worczijn); 1487 (XV);
Kath. K. 225 (217) (XV). BCzartoryski 3209 (XV); Kues Hospital 102 (XV); Lambach StB Ch. fol. 20 ( A . D . 1472); Leiden UB 31;
82; Voss. lat.
F. 32; Leipzig UB (Feller p. 321, 352); Liegnitz Petr. Paul. B. 56 ( A . D . 1396); Lille BV 321 (XIV); London BM Arundel 384 (XV)
(extractus per modum alphabeti); Harleian 3022 (XIV); 4802 (XV); Royal 4. D. IV (XV); 5. C. Ill (XV); 6. B. V (XV); 10. C. IX
(XV); 12. B. XXI (XV); Lambeth Palace 150 (XIV); 184 (XV); Louvain olim UB 42
(XIV); LiineburgRatsb.theol. fol. 77 (XV); Madrid BN 95 (XIV); 1078 (XV); Magdeburg Domgymn. 41 (XV); SB 161 (XIV);
Mainz SB 33(excerpta);Rylands
Libr. 141 ( A . D . 1303); Marseille BV 753 ( A . D . 1448); Metz BV 273 (XIV); 1234 (XIV);
MilanoBAmbros. C. 84 Sup. (XIV); Q. 41 Sup. (XIV); I. 194 Inf. (XIV); Montpellier BV 9 (XIV); Bficole de medecine 210 (XIV);
Munchen SB Clm 215 (XV); 223 ( A . D .
1438) ; 3510A (XV); 5420 ( A . D . 1449); 8171A (XV); 8394 (XV) (excerpt); 8976 (XIV/XV); 12281 ( A . D . 1454); 12703 ( A . D . 1428);
13497 (XV); 14118 ( A . D . 1456); 14175 (XV); 16197 (XV); 17785 ( A . D . 1423); 21078 ( A . D . 1433); UB Fol. 123 (XV) (excerpt); New
York Columbia Univ., Teachers Coll. 1 (XV); Libr. of P. W. and H. L. Goodhart 20
(XIV) ; Morgan Libr. 43 ( A . D . 1412); Plimpton Libr. 67 (XIII/XIV); Niirnberg Germ.
Mus. 27888 (XV); SB Cent. V. 39 ( A . D . 1451); BodlL Ashmole 46 (XV); Laud,
misc. 645 (XV); 652 (XV); 702 (XIV); Rawlinson 104 (XIV); Balliol Coll. 123 (XV); 146
(XV); 282 (XIV); Jesus Coll. 12 ( A . D . 1416) (extractus secundum alphabetum); Lincoln Coll. 69 (XV); Padova BAntoniana VIII 146
(XIV); Paris BArsenal 743 (XIV); 744
(XIV) ; 2690 (XIV); BMazarine 838 (XIII) (fragm.); 3494 (XIV); BN lat. 2191 (XV) (compendium); 6475 (XIV); 6476 (XIV); 6477
(XIV); 6478 (XIV); 6479 (XV); 6480
(XV); 6481 (XV); 6482 (XV); 6695 (XIV); 6696 (XIV); 6697 (XV) (epitome); 12431 (XV); 16121 (XIV); 16123 (XV); 16124 (XIV);
BU 1035 (XIV); Pelpin BSeminarium 213 (141) (XV); Perugia BC 124 (XIV); Philadelphia Coll, of Physicians 6 (XIV); Praha
UK 610 (XIV); 1548 (XIV); 1902 (XV); Metr. Kap. 1023 (XV); 1055 ( A . D . 1441); 1056 (XV); Princeton, N. J. UL 24 ( A . D . 1441);
Reims BV 882 (XIV); 883 (XIV); 884 (XIV) (Bartholomaei Capitiglisti Breviloquium super De reg. princ.); Reun StB 205 (XV)
(excerpt); Roma BAngelica 342 (XV); 1010 (XIV); BCasanatense 158 (XIV); 652 (XV); BCorsiniana 368 (XV); Rouen BV 935
(XIV); San Marino, Cal. Huntington Libr. EL. 9 H. 9 (XV); Schloss Harburg Fiirstl. B. II lat. 1. fol. 4 (XIV); Seitenstetten StB 196
( A . D . 14311; Soest Stadtarch. 36 (XIV); Stargard Gymn. B. 18; Stuttgart LB
TRADITIO
334
theol. fol. 169 (XV); 171 (XV); Toledo B. dei Cabildo 13.40 (XIV); Toulouse BV 740 (XIV); 741 (XIV); Torino BN 1246 (XIV); 1292;
Tours BV 764 (XV); 765 (XV); 766 (XV); Trier SB 1875 (a.d. 1429); 1923 (a.d. 1434) (flores); Troyes BV 989 (a.d. 1301); 1602
(XIV); Tuxedo Park, N. Y. Libr. of Grenville Kane 19 (XV); Utrecht UB 59 (XV) (excerpt); Valencia Cath. 193 (XV); 233 (XV);
BU 96 (XV); 652 (XV); Vaticana Vat. lat. 590 (XVI); 770 (XIV); 810 (XIV); 840 (XIV); 841 (XIV); 842 (XIV); 843 (XIV); 4267
(XV); 10671 (XV); Barb. lat. 4094; Borgh. lat. 360 (XIII/XIV); Chlg. lat. B. V. 68 (XV); B. VI. 92 (XIV); Ottob. lat. 1102 (XIV);
1166 (XIII); 2071 (XIV) (tabula); Pal. lat. 726 (XIV); 727 (XIV); Keg. lat. 844 (XIV); Ross. lat. 457; 522 (XIII/XIV); 532 (XIV);
Urb. lat. 230 (XV); 1007 (XIV); 1376 (XIV); Venezia BMarc. lat. VI 12 (XIV); lat. VI 13 (XV) (abbrevlatio); Vorau StB 210
(XIV); Washington D. C., Army Medical Museum 6 (XIV); Wernigerode Grafl. Stolb. B. Za. 74 (XV); Wien Dominikanerkl.
130/98 (a.d. 1458); NB 1505 (XIV); 1587 (XV); 2204 (XIV); 2205 (XIV); 2290 (XIV); 2347 (a.d. 1440); Schottenkl. 118 (XV);
Wittingau- Krumall 101 (XV); Wolfenbuttel Herzogl. Bibl. 777 (a.d. 1464); 2313 (XIV-XV); Wurzburg UB M. ch. f. 30 (a.d.
1457); Zwettl StB 264 (XIV).
Edd: Augsburg 1473; Roma 1482; Venezia 1498, 1502; Roma 1556, 1607; Firenze 1839, 1843.
11. Sententia super De bona fortuna.
Inc: (prol.) Quidam ordinavit in idem bonam fortunam felicitati, ut vult Philosophus primo Ethicorum, qui non
omnino irrationabiliter locutus est . . .
(text) Habitum autem utique erit his Sicut communiter alios libros Philosophi dividimus in partes duas,
videlicet in partem prooemialem et executivam, sic et hunc libellum . . .
Expl: hic libellus morali negotio sit annexus. Et haec de bona fortuna sufficiant.
MSS: Admont StB 367 (XIV) f. 36r-43v; Bergamo BCivica I. 6. 36 (XVII) f. 250r-270r; Bruges BV 482 (XIII) f. 93v-95v; 496 (XIII-XIV)
f. 35^-47^; Cambridge Peterhouse 82
(XIII) f. 1- (13); 143 (XIV-XV) vol. 2, f. 36-(43); 208 (XV) f. 22U (Notabilia Egidii de bona fortuna); Erfurt SB Amplon. F. 178
(XIV) f. 165v-173v, 165'; F. 309 (XIV) f. 70v- 72v, 113v-115v; (anon.); Escorial BReai f. II. 8 (XV) f. 197v-223v; Leipzig UB 1405
(XV) f. 115v-123v; Milano BAmbros R. 36 Sup. (XIV) f. 39^-54**; Munchen SB Clm 317 (XIII) f. 151-162 (incomplete); 8005
(XIV) f. 89-99; 14416 (XIV) f. 49-56 (anon.); Murano BMonast. S. Michele 136 (XIV); Oxford BodlL Digby 150 (XIII) f. 114-
(132v); Merton Coli. 281 (XIV) f. 1-11; Paris BN lat. 16158 (XIV) f. 134^-145^; Pommersfelden Grafl. Schdnb. B. 65 (2639)
(XIII/XIV) f. 110r-118v; Praha Metr. Kap. 1298 (L.54) (XIII/XIV) f. 53v-64v; Ravenna BClassense 409 (XIV) f. 125-129;
Salamanca UB 2535 (XIV) f. 180- 188; Vaticana Vat. lat. 846 (XIV) f. 1-1U; Barb. lat. 309 (s. ?) f. 61v-69v; Borgh. lat. 114
(XIII/XIV) f. 157v-164v; Ross. lat. 569 (s. ?) f. 200v-206r; Wien NB 2330 (XIV) f. lr-9v. Edd: Venezia 1496, 1525, 1551.
12. Sententia super librum Rhetoricorum.
Inc: Quia qualis unusquisque est, talis sibi finis videtur . . .
Sicut scribitur in tertio libro artis rhetoricae cuius expositionem intendimus . . .
Expl: iudicate super eam. Et sic finit sententia super librum Rhetoricorum Aristotelis.
335
MSS: Avignon BMusSe Calvet 1081 (extracts); Bologna BU 197 (299) (XIV) vol. 2 item 3; Cambridge Peterhouse 82 (XIII) f. 285-
(412); 208 (XV)f. 222-(224) (Notabilia... ab expositione Egidii); Erfurt SB Amplon. Q. 72 ( A . D . 1388) (Glossulae... collectae ex
dictis Egidii, Alfarabii et Averrois et aliorum . . .); Firenze BLaur. S. Croce Plut. XVI Sin. 8 (XIV) 118ff; Krakow BJ 681 (XIV) f.
121-177 (Inc: Quoniam autem tria sunt etc., ut dicebatur in principio primi libri . . .); Leipzig UB (Feller p. 369bis); Milano
BTrivulziana N. 837 (XV); Munchen SB Clm. 3565 (XV) f. 1-156; Paris BAr- senal 980 (XIV) 72ff; BMazarine 3496 (XIV) f. l-
(65); BN lat. 6457 (XIV); 7694 (XIV); 16681 (XIII); BU 120 (XIII) 168ff; Ravenna BClassense 409 (XIV) f. 1-59; Troyes BV 912
(XIV) f. 1-100; Vaticana Vat. lat. 776 (XIV) f. 103r-224q 833 (XIV) f. R-80v; Borgh. lat. 314 (XIV) 73ff; Wien NB 2307 (XIV)
115ff (anon.).
Edd: Venezia s. a. (Copinger 42); Venezia 1481; Roma 1482 (Perini); Venezia 1515, 1555.
13. De differentia rhetoricae, politicae et ethicae.
Inc: Carissimo sibi in Christo fratri Oliver io . . . Interrogastis me, honoret vos Deus . . .
MSS: London BM 38810, f. 43v (synopsis); Munchen SB Clm. 8001 (XIV) f. 24r-v; Napoli BN VII. C. 16 (XIV) f. 51; Reims BV 488 (F.
394) (XIV) f. 274^ Wolfenbuttel Herzogl. B. 641 (Helmst. 593) ( A . D . 1331) f. 47r-v.
Edd: s. 1. a. (Hain 115); s. 1. a. (Hain 116); s. 1. [1493] (Hain 117); Napoli 1525; Wien 1641; G. Bruni, The De differentia rhetoricae,
ethicae et politicae of Aegidius Romanus/ New Scholasticism 6 (1932) 1-18.
Doubtful
14. Expositio super libros Priorum (probably = Robert Kilwardby q. v.). Inc: Cum omnis scientia sit veri
inquisitiva . . .
Primum oportet dicere Iste liber qui est de syllogismo simpliciter ...
15. Expositio in libros Meteororum.
Inc: Sicut in rebus naturalibus nihil perfectum est dum est in potentia, sed solum tantum simpliciter perfectum
est, quando est in ultimo actu.. . Expl: et omnia ista docet in aliis libris qui sequuntur istum librum.
MSS: Bruges BV 496 (XIII/XIV) f. lr-30v (incomplete; ascribed to Aegidius Romanus in note on f. 35v); Munchen SB Clm 14416 (XIV)
f. 57r-120v (ascribed); Oxford BodlL Canon, misc. 175 (XIII/XIV) f. 1-73 (anon.).
Test: Gandolfo; Ossinger according to a MS in Roma BAngelica (lost); Tomasini according to a MS in Padova BAntoniana (lost).
16. Expositio super librum De mineralibus.
Test: a commentary on this work ascribed to Aegidius Romanus was found in the list of MSS in BVaticana in the time of Sixtus IV
(1414-84). Cf. E. Miintz, La Bibl. du Vatican au XVe si&cle (Paris 1887) 190.
17. Parva naturalia.
Test: Ambrosius de Cora, Pamphilus, Gandolfo mention commentaries on the Parva naturalia, the last citing MSS in Roma BAngelica
and Venezia S. Antonio (not found). Ossinger attributes a comm, on SVig. to Aegidius without proof. Perini suggests various MSS
which do not, however, seem to be pertinent. The confusion has perhaps arisen owing to the fact that an edition, Venezia 1515, has
the comm, on De bona fortuna under the title Parva naturalia.
The catalogue of the Sorbonne (1338) has: Scripta Egidii de iuventute et senectute, inc: Sicut dicit Philosophus primo Physicorum . . .
(Delisle, Le Cabinet des MSS de la BN
TRADITIO
336
[Paris 1881] III 85). Zumkeller suggests: De causis longitudinis et brevitatis vitae, inc: Sicut scribitur 4 et 6 Metaphysicae eiusdem
scientiae est considerare de istis
sufficienter determinabitur scientia de animalibus (Bruges BV 496 [XIII/XIV] f. 31r- 35r [anon., follows the doubtful comm, on
Meteora]).
18. Expositio in librum De physiognomia.
MSS: Erfurt SB Amplon. F. 236 (XIV) f. 17v-20r (Versus de phgsiog.; inc: Egidius transiturus ad indaginem morum . . . / . . . maior
tardusque figatur. Expl. metra Eg. de phys.); Erfurt SB Amplon. Q. 316 (XIII/XIV) f. 55v-68r (anon., Scriptum cum quaestionibus;
inc: Quoniam autem et animae sequuntur corpora Circa istum librum sex inquiruntur: quae intentio, quae utilitas, quis modus
procedendi, quis titulus . . . / . . . ex eis non est physiognomizandum. Et ideo . . . expl. Deo gratias); Miinchen SB Clm 16456 ( A . D .
1414) f. 142v-144r (Scriptum Egidii super physiognomiam; inc: Cum in virtute superiorum et incorruptibilium corporum iste
mundus inferior gubernetur...); this last comm, is also found in Graz UB 976 ( A . D . 1441) f. 47v-49r; 1121 (XIV) f. 114M15r. Olim
Bologna BConv. S. Dominici (Commentarium et quaestiones super librum Physiog- nomiae [M.-H. Laurent, Fabio Vigili. . . (Studi
e testi 105; Citt& dei Vat. 1943]); Vaticana BRom. Pont. Avignon (Ehrle, Hist. Bibi. Rom. Pont. [Rome 1890] 145).
19. Super libros Ethicorum.
Inc: Flagitante nobili viro Stephano Maulai. . .
Test: various Augustinian bibliographers (cf. Bruni; inc. given by Elssius). The 1371- 1383 catalogue of the BVaticana has: Item
Aegidius de Roma super libros Ethicorum, Politicorum et Rhetoricorum Aristotelis. Toledo B. dei Cabildo 17. 17 (XV) f. lr-4vhas:
Notabilia libri Ethicorum edita per fratrem Aegidium Romanum (Inc: Omnis ars et omnis doctrina Moralis autem philosophia
divitur in tres partes, in monasticam quae est de regimine unius hominis, et oeconomicam . . .).
20. Super libros Politicorum.
Test: various Augustinian bibliographers (cf. above 19). Czartoryski, art. cit., suggests that the Auctoritates Politicorum in Breslau UB
IV. Q. 52 (XIV/XV) p. 1-54 (Inc: Om- nem civitatem videmus esse quamdam communitatem...) are drawn from a Politics
commentary of Aegidius Romanus.
21. Super libros Oeconomicorum.
Test: Ambrosius de Cora, Ossinger. Milano BAmbrosiana F. 50 Inf. (XV) f. lr-14r has: Aegidius de Roma, In Oeconomicis Aristotelis
(Inc: Istum librum oeconomicorum quem fecit Aristoteles dico pertinere ad regimen plurium in domo, postquam in libro Ethicorum
determinavit de his quae pertinent ad regimen unius. Et habet duos libros partiales. In primo determinat de partibus oeconomicae
. . . / . . . sic enim faciendo singula iuste dispensabit).
Spurious.
22. Topica.
23. De caelo.
24. Quaestiones de anima.
Inc: Sicut dicit Tullius libro De senectute nihil est iucundius...
MSS: Vaticana Vat. lat. 832 (XIV) f. 1M3*; 2172 (XIV) f. R-53r; 2173 (XIV) f. lr-49r. Test: Cf. R. A. Gauthier, Trois commentaires
averrolstes sur rfithique k Nicomaque,' ADHL 16 (1947-48) 187-336 passim; O. Lottin, A propos de la date de certains com-
337
mentaires sur l'fithique,' RTAM 17 (1950) 127-33; Gauthier, Bulletin thomiste 8 (1947- 53) 75-86; Grabmann, MGL III 211 n. 28;
cf. Anonyma.
26. Expositio in librum Poeticae.
Magister AI.
See Alb ericiis.
Alarms
1. Tractatus de praedicamentis.
MS: Admont StB 458 ( A . D . 1385); Wien NB 2149 (XIII) f. 140v-148v (Inc: Vidit Jacob Scalam . . . / ... impleant animos) (? same
work).
Alarms
1. Quaestiones totius libri De anima/
Inc: Circa librum De anima primo erit talis quaestio: Utrum de anima sit scientia . . .
MS: Roma BAngelica 593 ( A . D . 1358) f. 1-17 ( . . . secundum ... Alanum doctorem Pari- sinum). Cf. Milano BAmbros. G. 71 Sup.
(XIV/XV) (? same work).
Alarms Linnensis [de Lynn] O.Carm.
13491420.
Bale 551-3; BiblCarm I 13-16; DNB 1 (1885) 214; Chevalier BB 92; DHGE 1 (1912) 1304f; DSAM 1 (1937) 272; Stegmiiller RB II
n. 952-68.
1. Elucidationes Aristotelis (Bale).
Alardus de Dyeden.
V. Doucet, L'CEuvre scolastique de Richard de Conington, O.F.M./ AFH 29 (1936) 396-442 at 404 n. 3.
1. Sententia [Conclusiones] Metaphysicae.9
Inc: Omnes homines Quod probatur per signum . . .
Expl: Sententia Metaphysicae Aristotelis scripta et compilata per fr. Alardum de dyeden. A. D. 1337.
Ms: Vaticana Vat. lat. 3130 (XIV) f. 13v-27r.
Magister Albericus
Fl. s. XII1. Taught at Ste. Genevieve, Paris (John of Salisbury his pupil, cf. Metalogicon II 10 [PL 199. 867]).
Prantl II 231; M. Grabmann, Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus der Zeit von Peter Abaelard bis Petrus
Hispanus/ Abh. Akad. Berlin (1937) Nr. 5 p. 30f; id., Kommentare zur aristotelischen Logik aus dem 12. und 13. Jahrhundert im Ms. lat.
fol. 624 der Preussischen Staatsbibliothek in Berlin/ Sb. Akad. Berlin (1938) 8, 10-12, 16-18, 20f 25, 27; id., MGL III 79, 103-5, 109f.
1. Porph.
2. Praed.
TRADITIO
338
3. Perih.
4. Elench.
5. De syllogismo hypothetico.
Test: Citations of M. A., M. AI., Magister Albericus relating to the above tracts are found in Berlin SB lat. fol. 624 (XII) f. 65r-96r
esp. 75v, Munchen SB Clm 29185 (XIII) which contains a fragment of an Isagoge commentary; Paris BN lat. 15141 (XII) containing a
Summa sophisticorum elenchorum; Wien NB 2486 (XII) f. 38r-44v (a dialectic compendium); Wolfenbiittel, Herzogl. Bibl. 56.20 Aug.
8V0 ( X I I ) f . 156r-162r (a logic compendium).
Albericus de Monte Gassino
Fl. s. XI2. Monk and deacon at Monte Cassino.
Chevalier BB I 98; Prantl II 77f; Manitius III 300-305.
1. De dialectica.
Test: Petrus diaconus, Chronica Monasterii Casinensis III 35 (MGH, SS IX 728).
Albertus Erfordensis O.P.
S. XIV.
Catalogus Starns. 64 n. 55; Pignon, Catalogus 29 n. 56; Quetif I 734 (3d anon.).
1. Super Porphyrium.
2. Super Praedicamenta.
3. Super Perihermenias.
4. Super VI Principia.
Albertus de Janua O.P.
f 1300. Bacc. in theologia Paris; 1300 Magister Ordinis for three months.
Catalogus Stams. 61 n. 22; Pignon, Chronica compendiosa 39 (cf. 15 n. 10); Pignon, Catalogus 26 n. 25; Quetif I 463f; Chevalier
BB 105; DHGE 1 (1912) 1512-15.
1. Porph.
2. Praed.
3. Perih.
4. VI Pr.
Albertus Magnus (de Bollstadt; de Colonia; Teutonicus) O.P.
Ca. 1200 Lauingen 1280 Cologne. 1223 entered O.P., Padua; then to Cologne; 1228 lector in schools of Order, Hildesheim,
Freiburg i. Br., Regensburg, Strassburg; 1243/44 to Paris; 1247 magister theologiae; 1248-54 lector in Studium generale of O.P.,
Cologne (pupils, Thomas Aquinas and Ulrich of Strassburg); 1254-57 provincial of German province; 1256 at Anagni, involved in
controversy regarding mendicants; 1257-60 lector, Cologne; 1260-62 Bp. of Regensburg; 1262-63 in Papal Curia; 1263-64 preached
Crusade against the Turks in Germany; 1264- 1266 Wurzburg; 1266-68 Cologne; 1268-69 Strassburg; 1270-80 Cologne; 1274 Council
of Lyons; 1277 to Paris to defend Thomas Aquinas.
Chevalier BB 105-7; Quetif I 162; DTC I (1903) 666-75; DHGE 1 (1912) 1515-24; Stammler
339
1 (1933) 25-30; DSAM 1 (1937) 277-83; Cath 1 (1948) 265-9; NDB 1 (1953) 144-8; LTKZ 1
(1957) 285-7; RGGS 1 (1957) 214-16; EFil1 (1957) 121-7.
Prantl III 89-107; Ueberweg 400-16, 739-42; Wulf II 127-50; Gilson 277-94,666-73; Nardi, Saggi passim; Duhem SM III 327-45,
V 412-67, VI 13-20, VII 168-73, VIII-Xpassim; Thorn- dike II 517-92, 692-750 (various dubia); Maier I-V passim; Lot.tin PM I-IV
passim.
M.-H. Laurent, O.P. and M.-J. Congar O.P./Essai de bibliographie Albertinienne, RThom 36 (1931) 422-68; A. Walz, O.P. and A.
Pelzer, Bibliographia S. Alberti Magni indagatoris rerum naturalium/ Angelicum 21 (1944) 13-40; M. Schooyans, Bibliographie
philosophique de saint Albert le Grand, 1931-1960 (Sao Paulo 1961); F. J. Catania, A Bibliography of St. Albert the Great/ Modern
Schoolman 37 (1959-60) 11-28; R. Houde, A Bibliography of Albert the Great: Some Addenda, ibid., 39 (1961) 61-4.
P. de Loe, O.P., De vita et scriptis B. Alberti magni/ AnBoll 19 (1900) 257-84; 20 (1901) 273-316; 21 (1902) 361-71; M. Weiss,
Primordia novae bibliographiae B. Alberti Magni (Paris 1905); F. Pelster, S.J., Kritische Studien zum Leben und zu den Schriften Alberts
des Grossen (Freiburg i. Br. 1920); G. Meersseman, O.P., Introductio in opera omnia B. Alberti Magni O.P. (Bruges 1931); C.
Scheeben, Les Merits dAlbert le Grand daprks les catalogues/ RThom 36 (1931) 260-92; B. Geyer, Der alte Katalog der Werke des hi.
Albertus Magnus, Miscellanea Giovanni Mercati II (Citth del Vaticano 1946) 398-413.
E. Gomez, O.P., San Alberto Magno y sus obras en la Universidad de Oxford, DT(P) 35 (1932) 633-43; H. Ostlender, Die
Autographe Alberts des Grossen/ Studia Albertina: Festschrift fiir B. Geyer (BGPMA Suppl. 4; Munster i. W. 19521 3-21; T. Schmid,
Albertus- Magnus-Fragmente in Schweden, ibid., 30f.
F. Pelster, S.J., Zur Datierung einiger Schriften Alberts des Grossen/ ZKT 47 (1923) 475-82; M. Grabmann, Die
wissenschaftliche Mission Alberts des Grossen und die Entstehung des christlichen Aristotelismus/ Angelicum 6 (1929) 325-51; F.
Pelster, S.J., Zur Datierung der Aristotelesparaphrase des hi. Albert des Grossen. ZKT 56 (1932) 423-36; B. Geyer, De aristotelismo B.
Alberti Magni/ Alberto Magno: Atti della Settimana Albertina... (Roma 1932) 63-80; F. Pelster, S.J., Beitrage zur Aristotelesbenutzung
Alberts des Grossen/ PJ 46 (1933) 450-63; 47 (1934) 55-64; id., Um die Datierung von Alberts des Grossen Aristotelesparaphrase/ PJ
48 (1935) 443-61; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter, SAM (1939) Heft 5 at 40-3; id.,
Die Aristoteleskommentare des Heinrich von Brussel und der Einfluss Alberts des Grossen auf die mittelalterliche
Aristoteleserklarung, SAM (1943) Heft 10; id., Zur philosopbischen und naturwissenschaftlichen Methode in den
Aristoteleskommentaren Alberts des Grossen/ Angelicum 21 (1944) 50-64; id., Albertus Magnus: Theologe, Philosoph und
Naturforscher, PJ 61 (1951) 473-80.
M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts..., SAM (1931) Heft
2 at 60-3; A. Masnovo, Alberto Magno e la polemica averroistica, Alberto Magno: Atti della Settimana Albertina... (Roma
1932) 43-62; M. Grabmann, Die Lehre des hi. Albertus Magnus vom Grunde der Vielheit der Dinge und der lateinische Averroismus,
DT(F) 10 (1932) 335-62; also MGL II 287-312; A. Masnovo, Ancora Alberto Magno e laverroismo latino, RFNS 24 (1932) 317-26; D.
Salman, O.P., Albert le Grand et laverroisme latin/ RSPT 24 (1935) 38-64; B. Nardi, Note per una storia delFaverroismo latino: II.
Laposizione di Alberto Magno di fronte allaverroismo/ RSF 2 (19471 197-220; R. Miller, An aspect of Averroes influence on St.
Albert, MS 16 (1954) 57-71.
Glorieux R I 62-77; Stegmiiller RB II 31-52 nn. 972-1064; RS I 25-8; Klebs 13-27.
1. De praedicabilibus.
Inc: Intendentibus primum de logica considerandum est qualis scientia sit logica et an sit aliqua pars
philosophiae et ad quid necessaria et cuius utilitatis . . .
TRADITIO
340
Expl: differentiis, propriis et accidentibus. Deinceps attingemus ad pertractandum.
Edd: Jammy I 1-94; Borgnet I 1-148.
Lit: J. Blarer, Alberti Magni De antecedentibus ad logicam/ Teoresi 9 (1954) 177-242.
2. De praedicamentis.
Inc: In ante habitis dictum est quod logica est scientia per quam docetur qualiter per cognitum deveniatur ad
notitiam incogniti. . .
Expl. sed quia parva vis est talibus, ideo illa sufficiant.
Lit: W. Gremper, O.F.M. Cap., Der Traktat De substantia der Praedikamentenpara- phrase Alberts des Grossen/ FZPT 3 (1956) 369-
87; 4 (1957) 34-51, 175-96.
3. De sex principiis.
Inc: Quamvis de ordine praedicabilium iam in praedicamentis sufficienter quantum est de intentione logici
determinatum sit . . .
Expl: complevit scientiam sex principiorum.
4. Perihermenias.
Inc: Sicut a principio istius scientiae determinatum est, logicae intentio est docere qualiter quis veniat ad
notitiam ignoti per notum . . .
Expl: in cognitionem ignoti, quod est complexum.
Lit: J. Isaac, Le Perihermeneias en Occident de Bobce d S. Thomas (Paris 1953) 87-91.
5. De divisionibus Boethii.
Inc: Quam magnos studiosis afferat fructus . . . Cum a principio logicae determinatum sit quod logica est
scientia docens . . .
Ed: P. von Loe, Commentarii in librum Boetii de divisione (Bonn 1913).
6. Analytica Priora.
Inc: Tractaturi de scientia syllogistica, oportet primum scire quod primo tractandum est de syllogismo
simpliciter . . .
Expl: super hanc artem fundata est.
7. Analytica Posteriora.
Inc: Sicut in principio Priorum Analyticorum dictum est, intentio nostra in scientia de syllogismo est circa
demonstrationem . . .
Expl: tacet maiorem et minorem, quia manifestae sunt.
Edd: Jammy I 513-648; Borgnet II 1-232.
8. Topica.
Inc: De syllogismo et syllogismi generatione secundum formam, quae est figura et modus secundum ordinem
et dispositionem terminorum . . . Expl: et ideo de talibus non curamus.
9. Sophistici Elenchi.
Inc: In hoc Elenchorum sophisticorum libro, de syllogismo litigatorio agendum est ad completionem logicae
scientiae . . .
341
Expl: multas habere sive agere nobis grates.
10. Metaphysica.
Inc: Naturalibus et doctrinalibus iam, quantum licuit, scientiis elucidatis, iam ad veram philosophiae
sapientiam accedamus...
Expl: ligat libros eorum, et non ime sed illos laudet vel reprehendat.
Edd: Jammy Illb 1-448; Borgnet VI 1-732; Alberti Magni opera omnia XVI 1-2 (Munster i. W. 1960-64).
Lit: B. Geyer, Die Ubersetzungen der aristotelischen Metaphysik bei Albertus Magnus und Thomas von Aquin, PJ 30 (1917) 392-415;
W. Kiibel, Die Ubersetzungen der aristotelischen Metaphysik in den Friihwerken Alberts des Grossen, DT(F) 11 (1933)241-68; J.
Teicher, Alberto Magno e il commento medio di Averroe sulla Metaphysica, SIFC 9 (1934) 201- 16; L. Ducharme, O.M.I.,
Esse chez saint Albert le Grand..., R UO 27 (1957) 209*-252*; B. Turiel, O.P., El sujeto de la metafisica en San Alberto
Magno, Studium 1-2 (1961-62) 323-58; B. Geyer, Albertus Magnus und die Entwicklung der scholastischen Metaphysik,
Miscellanea mediaevalia 2 (1963) 3-13.
11. De causis et processu universitatis.
Inc: Difficultates quae sunt circa totius entis principia utcumque tangere cupientes, a primis philosophantibus
sumendum est principium.. .
Expl: ut Aristotelem explanemus, potius extorta quam impetrata.
Edd: Jammy V 528-655; Borgnet X 361-619.
Lit: R. Kaiser, Versuch einer Datierung der Schrift Alberts des Grossen De causis et processu universitatis, AGP 45 (1963) 125-36.
12. Physica.
Inc: Intentio nostra in scientia naturali est satisfacere pro nostra possibilitate Fratribus Ordinis nostri nos
rogantibus ex pluribus iam praecedentibus annis . . .
Expl: diminuant secundum quod placuerit eis.
Edd: Jammy II 1-384; Borgnet III 1-633.
13. Sententia super librum Physicorum.
Inc: Corpus mobile abstractum ab omnibus proprietatibus communibus et propriis est subiectum scientiae
naturalis. Sed in hoc libro est subiectum idem corpus mobile prout est condiscernens proprietates
communes rebus naturalibus . . .
Expl: quod ipsum erit stabile et quod accidet j motum primum fieri ab immobili. Explicit sententia super
librum Physicorum fratris Alberti.
Ms: Bruges BV 496 (XIII/XIV) f. 48r-78v.
Lit: F. Pelster, S.J., Die Sententia super librum phisicorum fratris Alberti in Cod. 496 der Stadtbibliothek Brugge, Scholastik 8 (1933)
99-101.
Inc: De caelo autem et mundo in hoc libro nostrarum naturarum loqui cupientes, primo visum est nobis tangere
quaecumque praelibanda sunt... Expl: nostrae intentionis in hac materia.
Edd: Jammy Ilb 1-200; Borgnet IV 1-321.
TRADITIO
15. De generatione et corruptione.
Inc. Cum duae sint considerationes de mobili simplici, quarum una est de mobili simplici secundum
simpliciorem potentiam eius ad motum . . . Expl: in tertio et quarto De caelo et mundo dicta sunt.
Edd: Jammy lie 1-72; Borgnet IV 345-457.
16. Meteora.
342 Inc: In scientia naturali corpus mobile est subiectum, ut dictum est mul- toties. In natura autem duplex est
mobile corpus . . .
Expl: ideo sequens scientia in tria dividitur etc.
Edd: Jammy Ild 1-209; Borgnet IV 477-808.
17. Mineralia.
Inc: De commixtione et coagulatione, similiter et congelatione et lique- factione et ceteris huiusmodi
passionibus in libro Meteororum iam dictum est...
Expl: de facili potuerunt cognosci.
Edd: Jammy Ild 210-72; Borgnet V 1-102.
18. De anima.
Inc: Omnibus quae de corpore mobili et de mobili secundum locum dicenda erant expeditis, traditis etiam eis
quae de mobilibus ad formam ... Expl: in seipsa consideratur, determinata sufficiunt.
Edd: Jammy III 1-189; Borgnet V 117-420.
Lit: W. Gorman, Albertus Magnus on Aristotles second definition of the soul. MS 2 (1940) 223-30; G. Queneau, O.P., Origine de la
sentence Intellectus speculativus extensione fit practicus et date du Commentaire du De anima de S. Albert le Grand/ RTAM 21
(1954) 307-12; B. Geyer, Die von Albertus Magnus in De anima benutzte Aristotelesubersetzung und die Datierung dieser
Schrift/ RTAM 22 (1955) 322-6.
19. De sensu et sensato.
Inc: Quoniam autem de anima secundum seipsam considerata iam in libro de anima determinatum est, in quo
etiam libro de qualibet virtute diximus . . .
Expl: cum his quae in libro de anima considerata sunt.
Edd: Jammy V 1-51; Borgnet IX 1-93.
20. De memoria et reminiscentia.
Inc: Reliquorum autem primum considerandum est de memoria cum agimus de communibus animae et
corporis animati. . .
Expl: propter quas causas contingit utrumque ipsorum.
21. De somno et vigilia.
Inc: Somnus et vigilia non sunt passiones nisi animalis, et conveniunt omni, ita quod unum istorum inest
semper . . .
Expl: quaerere a principio de hac materia.
22. De spiritu et respiratione.
Inc: Multa sunt animalia quae quidem secundum locum moventur, et
343
tamen non spirant; nullum autem spirantium est. . .
Expl: de differentiis eorum dicta sunt.
23. De motibus animalium.
Inc: Tempus et ordo expostulant quod de animalium motus hic disseramus quia de aliis generibus animae
et corporis iam expeditum est. . . Expl: de motibus animalium determinatum sit a nobis.
24. De aetate sive de iuventute et senectute.
Inc: Iam explevimus omnia quae de passionibus et operibus animae vi- debantur esse dicenda sive essent
animae propria sive etiam essent communia . . .
Expl: determinavimus in quarto Physicorum.
25. De morte et vita.
Inc: Probatum est in fine primi Caeli et mundi quod nulla virtus rei ge- neratae movet per tempus infinitum
sunt autem absque dubio omnes illae virtutes . . .
Expl: ex parte corporis sunt inquirendae.
Inc: Considerandum est igitur de eo quod est esse quaedam animata alia scilicet longae vitae sicut
elephantes et homines . . .
Expl: de causa brevioris vitae et longioris dicta sufficiant.
27. De vegetabilibus et plantis.
Inc: In universalibus principiis vivorum omnium et operibus eorum exsecutis quae de animabus et
operationibus communibus animae et corporis .. .
Expl: sufficienter potuerunt agnosci.
Edd: Jammy V 343-507; Borgnet X 1-305; E. Meyer et C. Jessen, edd., Alberti Magni de vegetabilibus libri VII historiae naturalis
pars X V I I I (Berlin 1867).
26. De motibus progressivis.
Inc: Generaliter intelligendum quod animalia habentia motum non participant motum localem nisi per
sensum . . .
Expl: secundum intentionem praesentis operis.
Edd: Jammy V 508-27; Borgnet X 322-58; H. Stadler, ed., Alberti Magni liber de principiis motus processivi (Munchen 1909).
27. De animalibus.
Inc: Scientiam de animalibus secundum eam quam in principio praemisimus divisionem post scientiam de
vegetabilibus in huius nostrae naturalis philosophiae calce ponemus . . .
Expl: et ego talium hominum parum curo reprehensiones.
TRADITIO
344
Edd: Jammy VI 1-684; Borgnet XI-XII; Stadler, ed., (BGPMA 15-16; Munster i. W. 1916-21).
Lit: S. D. Wingate, The Medieval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 81-3; F. Pelster, S.J., Die
ersten beiden Kapitel der Erklarung Alberts des Grossen zu De animalibus in ihrer urspriinglichen Fassung nacli Cod. Vat. lat. 718/
Scholastik 10 (1935) 229-40; B. Geyer, Die urspriingliche Form der Schrift Alberts des Grossen De animalibus nach dem Kolner
Autograph/ Aus der Geisteswelt des Mittelalters (Munster i. W. 1935) 578-90; A. Ghigi, Correlazioni fra gli organi, le
funzionieTambienteneltratta- to degli animali di Alberto Magno/ Angelicum 21 (1944) 208-19; P. Aiken, The Animal History of
Albertus Magnus and Thomas of Cantimpr6/ Speculum 22 (1947) 205-25.
28. Quaestiones de animalibus.
Inc: Primo quaeritur: Utrum iste liber sit de animalibus tamquam de subiecto? Videltur quod non, quia
omnis scientia est universalium et rerum incorruptibilium, sed omne animal singulare est . . .
Expl: donec molatur sive masticetur complete etc. Expliciunt quaestiones super De animalibus quas
disputatur fr. Albertus repetendo librum animalium fratribus Coloniae. Quas reportavit quidam frater et
collegit ab eo audiens dictum librum nomine Conradus de Austria. Hoc actum est anno Domini 1258.
Ed: Alberti Magni opera omnia XII (Munster i. W. 1955) 77-309.
Lit: F. Pelster, S.J., Alberts des Grossen neu aufgefundene Quaestionen zu der aristotelischen Schrift De animalibus/ ZKT 46
(1922) 332-4; E. Filhaut, O.P., Um die Quaestiones de animalibus Alberts des Grossen/ Studia Albertina... (BGPMA Suppi. 4; Munster
i. W. 1952) 112-27.
29. Ethica.
Inc: Cum omnis scientia sit de numero bonorum et honorabilium, tamen quando una comparatur ad
alteram, una alia melior est . . .
Expl: facientes principium dicamus incipientes.
Edd: Jammy V 1-364; Borgnet VII 1-641.
30. Ethica.
Inc: Ptolomaeus in Almagesto: Disciplina hominis sui intellectus socius est et apud homines intercessor.
Circa moralem scientiam hic tria tanguntur: materia, finis, utilitas . . .
Expl: imperfectionem illorum qui permittunt doctrinam sine operibus et hoc non mutatur.
MSS: Cambridge Gonville and Gaius Coli. 510 (XIII) 157ff; Krakdw BJ 643 (XV) f. E- 192v; Napoli Archivio cod. Museo 26
(XIII) f. 75-124 (II-VII); BN VIII. G. 8 (XIV) 71 ff. (literal comm, only; without qq.); Stuttgart LB HB.X.15 (XIII) f. lr-180v; Vaticana
Vat. lat. 722 (XIII/XIV) f. B-205**; Wien Dominikanerkl. 129 (XIII/XIV) 256 ff. Lit: A. Pelzer, Le cours inedit dAlbert le Grand sur la
Morale h Nicomaque recueilli et r6dige par S. Thomas d'Aquin/ RNSP 24 (1922) 333-61, 479-520; M. Grabmann, Die Stuttgarter
Handschrift des ungedruckten Ethikkommentars Alberts des Grossen/ Aus Ethik und Leben: Festschrift fur J. Mausbach (Mtinster i. W.
1931) 55-65 also MGL II 313-23; T. Kappeli, O.P., Zwei unbeachtete Handschriften mit dem Jobkommentar und dem ungedruckten
Ethikkommentar des hi. Alberts des Grossen/ DT(F) 10 (1932) 213-26; O. Lottin, O.S.B., Saint Albert le Grand et Tfithique a
Nicomaque/ Aus der
345
Geisteswelt des Mittelalters (Munster i. W. 1935) 611-26; G. Meersseman, O.P., Les manuscrits du cours in6dit dAlbert le
Grand sur la Morale a Nicomaque recueilli et rdig6 par Saint Thomas dAquin/ RNSP 38 (1935) 64-83; id., Loriginal de labrdge
napolitain du cours inedit dAlbert le Grand sur Tfithique a Nicomaque, RNSP 40 (1937) 385-97.
31. Quaestiones super librum Ethicorum (extract from 30).
Inc: Circa primum capitulum primo quaeruntur quaedam generalia, deinde quaedam specialia. De primo
quaeruntur quinque. Primo: de moralis scientiae . . .
Expl: et sic potest etiam semper elongatio fieri et tamen potentia semper remanet.
MS: Troyes BV 1236 (XIII) 211r-231v (I-III q. 5). Olim Louvain BU.
32. Politica.
Inc: Ptolomaeus in Almagesto dicit quod non est mortuus qui scientiam vivificavit nec fuit pauper qui
intellectus dominatus est. . .
Expl: in dulcedine societatis quaerere veritatem.
Edd: Jammy IVb 1-500; Borgnet VIII 1-804.
Lit: A. M. Rohner, O.P., Kommentar des hl. Albertus Magnus zur Einfiihrung in die Politik des Aristoteles/ DT(F) 10 (1932) 227-
40; M. Grabmann, 'Die mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles/ SAM (1941) Heft 10 at 12-17; V. Beltr&n de Heredia,
O.P., Comentarios de S. Alberto Magno a los Econdmicos de Aristoteles/ CTom 46 (1932) 299-329; P. Mandonnet, O.P., Albert le
Grand et les ficonomique dAristote/ AHDL 8 (1933) 29-36.
Dubia (cf. Geyer, Der alte Katalog. . at 406-8).
33. Super libros Posteriorum per modum expositionis litteralis .
34. De bonis laudabilibus.
35. De bona fortuna.
36. De arte rhetorica.
37. Summa naturalium (cf. Albertus de Orlamunde).
Albertus de Orlamunde (Orlamide) O.P.
Fl. s. XIII. From Orlamunde (Thuringen); lector in school of Order in Thuringia; belonged to school of Albertus Magnus.
Chevalier BB 110; Quetif I 465, cf. 178; NDB 1 (1953) 135; EFil 1 (1957) 121;LTK2 1 (1957) 280.
Ueberweg 407; Duhem SM V 465-7; Thorndike II 529f; Lottin PM I2 497, III 716.
P. de Loe, De vita et scriptis B. Alberti Magni/ AnBoll 21 (1902) at 369; M. Weiss, Primordia novae bibliographiae B. Alberti
Magni (Paris 1905) 70 nr. 263; F. Pangerl, Studien liber Albert den Grossen/ ZKT 36 (1912) 524-9; A. Dyroff, t)ber Albert von
Sachsen/. Fest- gabe... Baeumker (BGPMA Suppi. 1; Munster i. W. 1913) 319-46 at 331-9; M. Grabmann, Die Philosophia pauperum
und ihr Verf asser, Albert von Orlamunde (BGPMA 20, 2; Munster i. W. 1918); F. Pelster, Neue philosophische Schriften Alberts des
Grossen/ PJ 36 (1923) 150-68 at 157-68; A. Birkenmajer, Krakowskie wydunia tak z wanej Philosophia pauperum Alberts Wielkiego/
Ex libris 6 (Krakow 1924); id., Zur Bibliographic Alberts des Grossen/ PJ 37 (1924) 270-2; O. Lottin, O.S.B., Lauthenticity du De
potentiis animae dAlbert le Grand/ RNSP 32 (1930) 321-38; G. Meersseman, Introductio in opera omnia B. Alberti Magni (Bruges
1931) 130f; F. Pelster, S.J., Das Compendium de negotio naturali (Summa natura-
TRADITIO
lium), ein echtes Werk Alberts des Grossen/ PJ 45 (1932) 316-24; S. H. Thomson, Eine neue Bestatigung der Echtheit der Summa
naturalium Alberts des Grossen/ Scholastik 8 (1933) 233-9; O. Lottin, BTAM 2 (1933) 34* n. 61; B. Geyer, Albertus Magnus' eerste
wetenschap- pelijke bedrijvigheid/ Thomistisch Tijdschrift 3 (1932) 622-35; P. Mandonnet, Albert le Grand et la Philosophia
pauperum/ RNSP 36 (1934) 230-62; O. Lottin, BTAM 2 (1934) 374f* n. 686; B. Geyer, Die Albert dem Grossen zugeschriebene Summa
naturalium (Philosophia pauperum)i (BGPMA 35,1; Munster i. W. 1938); Weisweiler, Scholastik 14 (1939) 429-31; Grabmann, Dt. Lit.-
346
Ztg., 60 (1939) 331-3; Pelster, Gregorianum 20 (1939) 299-302; id., ThR V 38 (1939) 67-71; Lottin, BTAM 3 (1938) 343* n. 775.
Doubtful (cf. Albertus Magnus).
1. Summa naturalium.
Other titles: Compendium de negotio naturali, Compendium totius philosophiae naturalis, Tractatus de naturalibus. Tractatus
principiorum philosophiae, Philosophia pauperum, Summa introductoria de naturali philosophia, Isagoge in libros Aristotelis
Physicorum, De caelo et mundo, De generatione et corruptione, Meteororum et De anima. Inc: (I Phys.) Philosophia dividitur in
tres partes videlicet logicam, ethicam, physicam, sive rationalem, moralem et naturalem. Aliis autem duabus
omissis, ad praesens de soli physica sive naturali intendimus in aeternitate. Et haec de prima parte dicta
sufficiant.
(II CMund) Quia dictum est de corpore mobili in libro Physicorum secundum se; dicendum est
consequenter de corpore mobili contracto homines possunt vivere. Et haec de caelo sufficiant.
(III GCorr) Postquam dictum est de corpore mobili ingenerabili et incorruptibili, dicendum est de
corpore mobili generabili et corruptibili.../... trahuntur ad speciem unam. Et haec de elementis dicta ad
praesens sufficiant.
(IV Meteor = Albertus Magnus, De impressionibus aeris) Dicto de corpore mobili generabili simplici,
dicendum est nunc de corpore mobili generabili composito sive elementato .../... (expl. c. 30) quia ibi non fuit
via alicuius planetae .../... (expl. c. 32) non recedens ab eo. Et haec dicta ad praesens sufficiant de generatis ex
vapore, qui conjungitur cum lumine solis et lunae et stellarum.
(V De an. [Redaction A] = Albertus Magnus, De potentiis animae) Sicut dicit Damascenus impossibile est
substantiam esse expertam aliqua operatione naturali .../... est enim liberum arbitrium facultas rationis et
voluntatis, qua bonum eligitur gratia assistente et malum gratia deficiente.
(V De an. [Redaction B]) Hic secundum ordinem tractatus, dicto de elementatis inanimatis, dicendum
est de elementatis animatis .../... principium sit operabilium. Et haec de anima et potentiis ipsius ad praesens
dicta sufficiant.
MSS: (A and B after MS indicate redaction; where catalogue description is not sufficient to be certain that the work concerned is the
Summa naturalium, the title is given in parentheses) Admont StB 487 (now New York Morgan Libr. 857) (XIV) f. 17r-44r (A);
347
Assisi BConv. S. Franc. 690 (XV) f. 98-160 (Summa philosophiae); Basel UB F.II.6 (A.D. 1473) f. 2r-126v (A); F.IV.34 (XIII/XIV) f.
97M2U (A); F.VI.18 (XV) f. not numb. (I-IV); F.VI.19 (XV) f. l*-70* (A); Berlin SB theol. qu. 38 (Rose 969) (a.d. 1427-30) f. 3r-
108r; 289 (Rose 919) (XV) f. l*-85r; lat. qu. 17 (Rose 913) (XV) f. 244*- 326v; 71 (Rose 976) (a.d. 1419-20) f. l*-129v (with
comm.); 94 (Rose 989) (XV) f. 10*- 79v (IV; with comm.); 97 (Rose 982) (XV) f. l*-96v (I-IV); 595 (XV) f. 2-(159); 656 (XV) f.
20-(161); 913 (XV) 226-(358); Bern SB 503 (XV) 114ff. (B); Bruges BV 485 (XIII/XIV) f. 131r-161r (A); Burgo de Osma Catedral
49 (XV) 128ff. (anon.. Lectura super Philosophia pauperum); Cambridge Peterhouse 102 (XIV) f. lr-23v; Erfurt SB Amplon. F.16
(XIII/XIV) f. 65r-76v (A); F.338 (XV) f. 38-82 (A); Q.48 (XV) f. 46-121; Q.240 (A.D. 1404-05) f. 14-89 (expl: cum lumine solis et
stellarum); Q.305 (A.D. 1399) f. 1-102 (comm. on tract. I); Escorial BReal L.I.16 (XV) f. 1-37; Firenze BLaur. Conv. Soppr. 190
(XIV) f. 64v-76v (A); Freiburg i. Br. UB 114 (XV) f. 51*-148* (comm, on IV); Frankfurt a. M. SB Praed. 151 (XIV) f. 51*-87*;
Danzig SB Mar. Q.19 (A.D. 1411) 200ff (with comm.); Mar. Q.ll (A.D 1423) f. 2-173 (with comm.); Gottingen UB theol. 124 (XIV) f.
102-(128); Luneb. 7 (XIV f. 236-248; Graz UB 966 (XV) f. 3^-81^ (mut. princ.); 1385 (XIV) f. 9-44; Innsbruck UB 348
(XIII/XIV) f. lr-47r (B + VI + 2 epilogues); Klosterneuburg StB 270 (XIII/XIV) f. 47-55 (A); 749 (XIV) f. 37-67 (I-IV); Kobenhavn
Kgl. B. Ny kgl. S. 1872 fol. (XV) f.lr-53v; Gl. kgl. S. 215 fol. (XV) f. 1-58, 123-201 (two comms.); Krakdiv BJ 4 MSS (according to
Weiss); Kues Hospital 192 (XV) (comm.); Lambach StB (according to Weiss); Leipzig UB (Feller p. 369); London BM Arundel
344 (XIV) f. 40r-65r (A); 392 (XIII) f. 183*-206* (B); Harleian 536 (s. ?) f. 1-8; 4870 (XIV) item 2; Wellcome Hist. Med. Libr. 56
(XV) f. 50r-63v (incomplete); Los Angeles Univ. of So. Cal. Hoose Libr. 4 (XIV/XV); Madrid BN 3075 (XV) f. l*-20v; Mainz SB
527; Melk StB 4 MSS (acc. to Weiss); Munchen SB Clm. 4384 (XIV) f. 134-(217); 5640 (A.D. 1378) f. 1-53 (Glossa super IV); 8174
(XIV) f. 117-(285); 8950 (XV) f. 331-(369) (Summa philosophiae); 13042 (XIV) f. 94-(109) (expl: ad praesens de sola physica sive
naturali intendimus); 13182 (XV) f. 1-44 (ex Alberti Magni philosophia, II CMund., III GCorr., IV Meteor. cum glossa); 14897
(A.D. 1487) 191 ff. (Tract, selecti ex Alberti Magni CMund., GCorr., Meteor., De an. cum comm.); 18917 (XIV) f. 142-(169) (I-IV);
19671 (XV) f. l-(82); Munster UB 131 (323) (XV) f. l-(56); 136 (457) (XV) f. 166-(276); Oxford BodlL 141 (XV) f. l*-55*
(A+VI+2 epilogues); Digby 150 (XIII) f. l*-31v (A); 153 (XIV) f. lr-21v (A); Paris B Arsenal 808 (XV) f. l*-117v (A+VI+2
epilogues); BMaza- rine 3795 (XV) item 2; BN lat. 3411 (XV) item 2; 6523A (XV) f. 2-71 (A+VI + 2 epilogues); 6524 (XIV)
(excerpta ex libris naturalibus); 6749C (XV) (Summa philosophiae naturalis); 16222 (XIII) f. 22*-39* (B+VI+2 epilogues); 16635
(XIV) f. 2*-51* (incomplete); nouv. acq.lat. 157 (XIII/XIV) f. lr-78r (A+VI+2 epilogues); Praha UK 257 (A.D. 1455-59) f. 130-224;
521 (XV) f. 2-243; 1954 (XV) f. 1-126; St. Florian StB XI.629 (A.D. 1352) f. 250r-276r (anon.. Expositio super IV tract. Summae
naturalium; inc: Dicto de corpore mobili); St. Gallen StB 838 (XV) f. 266-447; Strasbourg BU 89 (XV) f. 3*-99*; Toledo B. dei
Cabildo 17.10 (XV) f. 47*-98v; Torino BN 1294 (XV) f. 1-39 (Compendium breve in physicam naturalem); Tours BV 704 (A.D.
1426) f. 8r-64v (A); Trier SB 1039 (XV) f. 37-140 (Philosophia naturalis [III and V lacking]; inc: Pro aliquali philosophiae
commendatione); Troyes BV 142 (XIII/XIV) f. lr-22r (B + VI+2 epilogues); Tiibingen UB Mc.335 (XV) f. 2*-62v; Vaticana Vat.
lat. 725 (XIII/XIV) f. 1-21 (A); Barb, lat. 461 (XV) f. l-168v (A); 462 (XV) f. 1-134* (A); 480 (XV) f. 3-236v; Chigi lat. E. IV.117
(XIV) f. lr-24r (A); Pal. lat. 639 (XIV) 84ff; 983 (XIII/XIV) f. 13^-30* (A); 1032 (XIV) f. 64r-128v (I-IV); Ross. lat. VIII.79 (140)
(XIV) f. l*-63* (B); IX.37 (347)
(XIV) f. 1-64 (A); Urbin. lat. 24 (XV) f. 195*-230* (B); Venddme BV 230 (A.D. 1445) (Compendium super philosophiam naturalem
et moralem); Wien NB 277 (XIII) f. 41r-51r
TRADITIO
(incomplete); 2511 (XV) f. 1-86 (opus philosophiae naturalis); 4007 (A.D. 1449) f. 163r- 220v; 5178 (XV) f. lr-127v (Summae philosophiae
naturalis libri V); 5185 (XV) f. 38r-123r (Philosophiae naturalis libri); 5242 (XV) f. 108r-244v; Wolfenbuttel Herzogl. B. 426 (XV)
f. lr-llv; 649 (XV) f. 1-164 (with comm.); 992 (A.D. 1443) f. lr-102v; 1008 (A.D. 1456-57) f. 61v-227v (Philosophiae naturalis vel
physicorum libri V, with comm.); 3217 (XV) 44ff. Edd: Toulouse 1480 (GKW 708); Barcelona 1482 (GKW 709); Lerida ca. 1485
348 (GKW 710); Brescia 1490 (GKW 711); Brescia 1493 (GKW 712); Venezia 1496 (GKW 713); Leipzig 1496 (GKW 714); Leipzig
1499 (GKW 715) (cf. Klebs 23.1-8).
Basel 1501 (Weiss); Leipzig 1502 (Panzer); Leipzig 1505 (Panzer); Basel 1506 (Panzer); Leipzig 1508 (Weiss); Leipzig 1513 (Panzer);
Paris 1513 (Weiss); Leipzig 1514 (Weiss); Wien 1514 (Panzer); Krakdw 1516 (Panzer); Basel 1517; Strasbourg 1520; Krakdw
1540, 1548, 1587 (last five according to Weiss); Jammy XXI (Lyon 1651) 1-54; A. Borgnet V (Paris 1890) 445-536; Geyer, op. cit.
(I 12-13; V in recension A and B; 2 epilogues).
Albertus de Saxonia
(Albertus de Ricmestorp; de Riggensdorf; de Rickmersdorf; de Helmstede; de Halberstade; Albertus parvus;
Albertutius)
f 1390. Secular cleric; studied in Prague and Paris; 1351 Magister artium, Paris; 1351- 1362 taught philosophy, Paris; 1353 Rector
of the University; 1362 left Paris to found University of Vienna; 1365 first Rector, Vienna; 1366 Bp. Halberstadt.
Qu6tif I 735; Ossinger 798-800; Feret III 261f; Aschbach I 359-66; Chevalier BB 112 (110); C UP III 58, 91, 93 n 29, 135 n. 1;
DHGE 1 (1912) 1556f; NDB 1 (1953) 135; EFil 1 (1957) 128; BGG3 I (1957) 216; LTK2 1 (1957) 281.
Prantl IV 60-88; P. Boehner, Medieval Logic (Manchester 1952) passim; Ueberweg 600-2, 784; Wulf III 135-8, 158; Gilson 516f,
795; Duhem SM IV 151-7, VII-X passim; Maier I 301,
II- V passim; Sarton III 1428-32 (lit.); Michalski, La physique nouvelle... 144-9; id., Le criticisme... 113; Nardi, Saggi passim.
A. Dyroff, Uber Albertus von Sachsen/ Festgabe ... Baeumker (BGPMA Suppi. Bd. I; Munster i. W. 1913) 319-46; M. Grabmann,
Ein Albert von Sachsen zugeschriebener Kom- mentar zur Philosophia pauperum/ in Die Philosophia pauperum und ihr Verfasser
Albert von Orlamiinde (BGPMA 20. 2; Munster i. W. 1918) 39-46; anon., Alberto di Saxonia filosofo scolastico del secolo XIV/ Civilta
cattolica 72, 4 (1921) 150-3; G. Heidingsfelder, Albert von Sachsen: sein Lebensgang und sein Kommentar zur Nikomachischen Ethik
des Aristoteles (BGPMA 22, 3-4; 2. Aufl. Munster i. W. 1927); cf. A. Birkenmajer, PJ 35 (1922) 84-88; A. Gonz&lez, O.F.M., The
theory of assertorie consequences in Albert of Saxony/ Franciscan Studies 18 (1958) 290-354; 19 (1959) 13-114.
1. Quaestiones super Artem veterem.
Inc: (prooem.) Logica licet ab aliis multipliciter dividi soleat, tamen eam sic dividimus, et primo quia cum
logica solum sit de signis...
(Porph. q. 1) Utrum de quinque praedicabilibus sit una scientia? Et arguitur primo quod non, sic: De eis non
est scientia, ergo de eis non est scientia una...
(.Praed. q. 1) Circa librum Praedicamentorum Aristotelis quaeritur: Utrum idem terminus sit univocus et
aequivocus ? Et arguitur primo quod non. Repugnantia non sunt simul...
349
- (Perih. q. 1) Circa librum Perihermenias quaeritur: Utrum interpretatio prout est rei per vocem explicatio sit
possibilis?
(q. 6 ult.) Utrum omnis terminus sit significativus?
Expl: Secundum conclusiones positas superius etc.
Ed: Expositio aurea et ad modum utilis super Artem veterem edita per . . . Guilielmum de Occham cum quaestionibus Alberti parvi de
Saxonia. Bologna 1496 (Hain 11950).
2. Quaestiones super libros Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina et omnis disciplina Circa librum Posteriorum quaeritur: Utrum de demonstratione
possibile sit habere aliquas distinctas notitias specie, ut videlicet scientiam et opinionem, notitiam
complexam et incomplexam, notitiam intuitivam et abstractivam ? Et arguitur primo quod non sit
possibile...
(q. 2) Secundo quaeritur: Utrum tantum conclusio sit objectum scientiae?
(q. ult., II q. 12) Quaeritur ultimo: Utrum notitia primorum principiorum sit nobis innata vel per doctrinam
acquisita?
Expl: intellectus se determinat ad assentiendum ipsis principiis. Et sic de quaestionibus libri Posteriorum
Aristotelis.
MSS: Avranches BV 227 (XIV) f. 164 note; Krakdw BJ 736 (XIV/XV) f. 1-50; Padova BAntoniana 397 (XV) 116pp; Stettin
BMarienstiftgymn. Cam. 5 (XIV) f. 230-239 (Inc: Nota ... primae quaestionis posteriorum: Utrum scientiae .../... ad quaestionem
quae est ultima quaestionum priorum etc.); Tortosa Catedral 108 (XIV) f. lllr-196v.
Edd: Venezia 1497 (GKW 798); Venezia 1522 (Panzer).
3. Expositio super textus libri Physicorum.
Inc: Quoniam autem intelligere Antequam ad cognitionem textus procedamus . . .
Expl: ibi enim motus est velocior.
MS: Bruges BV 477 (XIV) f. P-60L
Test: Michalski, La physique nouvelle . . . 116f, maintains that this work is by same author as the following questions.
4. Quaestiones totius libri Physicorum.
Inc: Circa textum primi libri Physicorum quaeritur primo: Utrum scientia naturalis consideret de ente mobili
tamquam de subiecto proprio et adaequato? Et arguitur primo quod non. Nam scientia naturalis non est
una; ergo eius non est assignare unum subiectum . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum cognitio scientifica causati dependeat ex cognitione suarum causarum?
(VIII q. 13) A quo moveatur proiectum sursum post separationem illius a quo proiicitur?
Expl: haec omnia considerare est altioris negotii, scilicet metaphysici. Et sic est finis huius totius libri
Physicorum.
MSS: Berlin SB lat. qu. 829 (XV) 103 ff; Bologna Coll, di Spagna 160 (XIV) f. 1M8V; Bruges BV 477 (XIV) f. 60v-164v; Eichst&tt SB
lat. 766 (XV) f. B-94^; Erfurt SB Amplon.
TRADITIO
F. 337A (XIV) f. 64v-116v, 118r-129r (anon., expl: in nobis nos devenimus in notitiam Dei et sic est finis quaestionem libri Physicorum [?
Albert]); F. 345 (A.D. 1360) f. lr-65v (Quoniam dicit Philosophus a communioribus et prioribus hoc enim considerare est altioris
negotii, scii, metaphysici); Firenze BLaur. Plut. LXXXIV 21 (XIV) 123ff; BN Gonv. Soppr. A.9.20 (A.D. 1325); J.V. 38(87) (XV);
Leipzig UB (Feller p. 370); Munchen SB Clm 26838 (XV) f. 125-(158) (extracta ex quaestionibus magistri Alberti de Saxonia);
350 Oxford BodlL canon, misc. 508 (XIV) 78ff; Paris BN lat. 6526 (XIV); 6527 (XV); Roma BAngelica 1964 (A.D. 1390) 65ff;
Vaticana Vat. lat. 10123 (XIV) 24ff (fragm.); Venddme BV 106 (XV) 118ff; Venezia BMarc. lat. VI 218 (A.D. 1395) f.1-110. Olim
Padova BCanonicorum Lateranensium ad S. Joannem in Viridario; Regensburg BMonasterii principalis ad S. Emmeranum
(Ossinger).
Edd: Padova 1493 (Hain 578); [Venezia 1500] (Klebs 31. 1); Venezia 1516 (Panzer); Paris 1516 (Panzer); Paris 1518 (Heidingsfelder).
5. Quaestiones Caeli et Mundi.
Inc: De natura scientia Aristoteles in libro de caelo et mundo, qui est secundus liber in ordine librorum
naturalium considerat de totali mundo et corporibus naturalibus simplicibus, sicut sunt quattuor elementa
et caelum, secundum quod sunt mobilia motibus localibus simplicibus . . .
Secundum naturam quidem . . .
Accedendo igitur ad intentum pro concludendo mundum esse perfectum quod Aristoteles intendit in primo
tractatu primi libri concludere, secundum hoc volo tractare istas quinque quaestiones, quarum prima est
ista: Utrum cuilibet corpori simplici insit naturaliter tantum unus motus simplex? Arguitur primo ad
partem negativam sic: Non cuiuslibet corporis simplicis est motus . . .
(q. 2) Secundo quaeritur: Utrum in mundo sint quinque corpora a simplicia specie distincta, scilicet
quattuor elementa et caelum?
(iq. ult.9 III q. 13) Nunc restat ultimo quaerere circa figuram corporum simplicium... Utrum elementa
quattuor determinent sibi figuras a natura? Expl: quanto est remotius ab eius origine. Et sic est finis
quaestionum Caeli et mundi.
MSS: Bamberg SB 2 (HJ. V. 2) (A.D. 1444) f. 77-126; Berlin SB lat. fol. 387 (XV) f. lr-62v; Eichstatt SB 565 (XV) f. lr-2P (excerpts); 766
(XV) f. 95r-203v; Erfurt SB Amplon. F. 353 (A.D. 1399) 77ff; Krakow BJ 648 (XIV) f. 1-64; 649 (XIV/XV) f. 172-231; 737
(XIV) f. 83-118; 749 (XIV) f. 1-29; 751 (XIV) f. 74-117; 1734 (A.D. 1360) f. 62-136; Leipzig UB 1415; 1416 (A.D. 1422) f. P-139r;
1417 (A.D. 1369) f. P-117r (cf Feller p. 357, 370, 433); Munchen SB Clm. 26838 (XV) f. 158-(172) (quaestiones receptae ex
quaestionibus Alberti de Saxonia); Oxford BodlL canon, misc. 423 (XV) f. 1-(104); 462 (A.D. 1420) f. 1-69; Paris BN lat. 14723
(XIV) 113ss; Roma BAngelica 99 (A.D. 1388) f. 1-100; 561 (A.D. 1470) f. lr- 84v; 592 (A.D. 1368) f. 76-110 (incomplete); Torino BN
958 (XV) f. 1-117; Vaticana Pal. lat. 1045(XV) f. lr-61r (Iste liber totalis de caelo et mundo qui est secundus liber...); 1056
(XV)f. 145r-225v; Venezia BMarc. lat. VI 218 (XIV) f. 111-176; Wien NB 5446 (XV) f. 1-62; 5456 (XV) 43ff. Olim Regensburg in
bibliotheca nostra (Ossinger).
Edd: Pavia 1481, Venezia 1492, 1497 (Klebs 30. 1-3); Paris 1516 (Panzer); Paris 1518 (Ossinger); Venezia 1520 (Panzer).
351
6. Quaestiones de generatione et corruptione.
Inc: Primo circa generationem et corruptionem, secundo circa augmentatio- nem, tertio circa alterationem,
quarto circa mixtionem. Primo quaeritur: Utrum possibile sit aliquid simpliciter generari vel corrumpi
simpliciter? Arguitur primo quod non, quia non est possibile aliquid generari...
(iq. 2) Quaeritur secundo: Utrum generatio sit alteratio?
(q. ult.9 II q. 15) Utrum cessante motu caeli cessent generationes et et corruptiones istorum inferiorum
?
Expl: de hoc visum est diffusius primo Caeli. Et sic terminatur ista quaestio ultima.
MSS: Eichstdtt SB 565 (XV) f. 88r-102v (excerpta); Krakdw BJ 648 (XIV) f. 66-82; Torino BN 958 (XV) f. 1-117.
Edd: Venezia 1504 (Heidingsfelder); Venezia 1505 (Panzer, Ossinger); Venezia 1515 (Panzer, Ossinger); Paris 1516 (Ossinger);
Venezia 1518 (Panzer), Venezia 1519 (Panzer); Venezia 1520 (Heidingsfelder); Venezia 1568 (Heidingsfelder): Paris 1568
(Heidingsfelder).
7. Quaestiones libri Meteororum
MSS:Berlin SB Iat. fol. 387; Erfurt SB Amplon. Q. 299 (XIV) f. 51M03' (Nicolaus Orem, Quaestiones super Meteororum; inc:
Quaeritur primo circa librum Meteororum: Utrum de impressionibus meteorologicis sit scientia .../... quod non est ussibilis ab igne et
patet quaestio. Expliciunt quaestiones super toto librorum meteororum lectae a mag. Nicolao Horem Parisius); Krakdw BJ 635 (XIV) f.
?-236 (Alberti Parisiensis, Quaestiones meteororum); 686 (s. ?) f. 102r-135v (Quaestiones Meteororum,inc: Utrum de impressionibus
meteorologicis sit scientia...); 751 (XIV) f. 1-53 (Quaestiones libri Meteororum a magistro Horem; inc: Circa librum Meteororum
quaeritur primo).
Test: According to Birkenmajer, op. cit. 87, these questions are by Albert who plagiarized Oresme.
MSS: Krakdw BJ 635 (XIV) f. 237-(348) (Quaestiones de anima, inc: Quaeritur primo circa principium libri De anima..., which a
later hand attributes to Albertus Parisiensis);Leipzig UB (Feller p. 370: Alberti de Saxonia, Quaestiones super De anima).
9. Quaestiones super Parva naturalia.
MSS: Leipzig UB (Feller p. 370: Alberti de Saxonia, Quaestiones super Parva naturalia); Miinchen SB Cim. 4376 (A.D. 1365-67) f.
68-(86) Quaestiones super librum Aristotelis De sensu et sensato collectae Parisiis per Albertum de Rychmersdorf pronunciatae Pragae
in quadam bursa; inc: Quaeritur primo circa initium libri De sensu et sensato: Utrum scientia de operationibus et passionibus animae
de quibus spiritualiter in libris me-
dicionalibus dicetur ... sic ergo quaestio super istum librum patet); f. 86- (105) contain anonymous questions on MRem., SVig.,
LBrev.
10. Expositio libri Ethicorum.
Inc: Iuxta sententias antiquorum expositorum qui libros Aristotelis morales, scilicet Ethicorum,
Oeconomicorum et Politicorum, prolixe commentave- runt, sententias dictorum librorum, deo favente, brevius
compilabo, non sicut ipsi expositione litterae vacaturus, sed prout littera sonat vel ex ea elici potest
conclusivam sententiam elicimus . . .
TRADITIO
352
Omnis ars et omnis doctrina Iste est liber Ethicorum Aristotelis in quo determinatur de his quae
pertinent ad regimen unius, propter quod scientia huius libri vocata est monastica qui dividitur in decem libros
partiales . . .
Expl: de quo determinatur in tertio tractatu.
MSS: Aschaffenburg Stiftsarchivb. pap. 28 (A.D. 1473) f. 93r-229r (Inc: Sunt qui libros Aristotelis Ethicorum...); Bruges BV 496
(XIV) f. 223*-261*; Eichstdtt SB lat. 766 (XV) f. 206r-227v (marginalia); Erfurt SB Amplon. F. 13 (XIV) f. 75r-84v (excerpta); F. 365
(XIV) f. lr-69r; Q. 319 (A.D. 1394) f. lv-24v, 37*-64v; Q. 322 (A.D. 1373) f. l*-71v; Firenze BRiccardiana 745 (N. 11.26) (XIV/XV) f.
179M81* (anon, fragm.); Innsbruck UB 159 (A.D. 1365) f. lr-66v; Krakdw BJ 649 (XIV/XV) f. 232-274; Leipzig UB lat. 1445 (XIV/
XV) f. lr-153v (Feller p. 370); Libge BU lat. 649 (XIV); Madrid BN 3348 (XIV) f. 4^-56*; Milano BAmbrosiana G.47 Inf. (XV) f.
8r-118v; Oxford BodlL canon, misc. 304 (A.D. 1365) f. l-(95) (anon., inc: Circa sententias . . .); Paris BMazarine 3516 (A.D. 1392) f. 84*-
156r (expl: tertius finis est bonum quem de quomodolibet tractatur determinavit etc.); Tortosa Catedral 215 (A.D. 1394) f. 5*-68v;
Vaticana Pal. lat. 1030 (XIV) f. 19U-295*, 307*- 319r (without prologue).
11. Expositio libri Oeconomicorum.
Inc: Oeconomica et politica differunt Iste est liber Oeconomicorum quem fecit Aristoteles in quo
determinatur de his quae pertinent ad regimen plurium in domo. Postquam in libro Ethicorum determinavit de
his quae pertinent ad regimen unius . . .
Expl: nos perducat ille qui cum ita recte dispensat et sic est finis istius secundi libri Oeconomicorum et per
consequens totius libri Oeconomicae. Deo gratias.
MSS: Bruges BV 496 (XIV) f. 262*-266* (anon.); Erfurt SB Amplon. F. 365 (XIV) f. 69*- 75*; Q. 319 (a.d. 1394) f. 64^-69^, and
again 128*-133*; Q. 322 (a.d. 1373) f. 7U-76*; Frankfurt SB Praed. 51 (XV) f. 197^-202^; Innsbruck UB 159 (a.d. 1365) f. 67*-72v;
Leipzig UB lat. 1445 (XIV/XV) f. 154*-167*; Libge BU 649 (XIV); Madrid BN 7804 (XV) f. 119*-136*; Praha UK 995 (XIV/XV) f.
94M0U; Vaticana Pal. lat. 1030 (XIV) f. 296*-306v. oiim Wien Dominikanerkl. (MBKO I 405).
Doubtful.
12. Quaestiones super librum Priorum.
Inc: Circa librum Priorum primo quaeritur: Utrum de syllogismo simpliciter . . .
Expl: prolatum a Socrate sit verum. Explicit quaestiones super librum Priorum lectae a magistro Alberto
(faded:) Saxso.
MS: Erfurt SB Amplon. Q. 255 (XIV) f. 70*-113v (attributed by Schum to Albert of Saxony).
13. Expositio textus libri Priorum.
Inc: Primum oportet dicere Iste liber est Priorum qui. . .
Expl: passiones naturales per dispositiones corporales. Et sic est finis. Explicit expositio textus libri
Priorum.
MS: Erfurt SB Amplon. Q. 255 (XIV) f. 114r-139* (anon., attributed by Schum to Albert of Saxony).
353
Albertus Vacetta de Bergamo O. F. M.
Sbaralea, Suppl. (1908) 9.
1. Summa super libro De generatione.
Inc: Generatio praeterit et generatio advenit, sicut dicit Aristoteles tertio Rhetoricorum quod est . . .
Expl: vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen. Explicit summa super libro De generatione edita a fratre
Alberto Vacetta de Pergamo de Ordine Fr. Min.
MS: Firenze BN Conv. Soppr. A.6.1160 (XIII/XIV) 82ff.
Alcuinus
Ca. 730804.
Prantl II 16-19; DHGE 2 (1914) 30-40; A. Van de Vyver, Les etapes du developpement philosophiqne du haut moyen age/ Revue
beige de philologie et dhistoire 8 (1929) 425-52 at 430-3, 438f; J. Isaac, O.P., Le Perihermeneias en Occident de Bo&ce a S. Thomas
(Paris 1953) 39; LTK2 1 (1957) 340f.
1. De dialectica.
Inc: Carolus: Quia mentionem philosophiae in priore disputationis nostrae sermone fecimus . . .
Expl: Socrates disputat, Socrates non disputat.
Ed: PL 101. 949-76.
Alexander Bonini de Alexandria O.F.M.
1270 Alessandria 1314 Rome. Studied at Paris; 1303 licentiatus, Rome, lector sacri palatii; 1307-08 magister regens, Paris; 1309
provincial of Neapolitan province; 1311 at Council of Vienne; 1313 General of Order.
Wadding SS I (1906) 9; Sbaralea Suppl. II (1918) 11-13; Chevalier BB 132; Hurter II (1906) 468f; DHGE 2 (1914) 254f;
Catholicisme 1 (1948) 307f; DTC Tables (1951) 77; EFil 1 (1957) 762; LTK2 1 (1957) 306.
Wulf III 81f, 93; Prantl III 240f; Sarton III 517; Lottin PM IV passim.
L. Veuthey, Alexandre dAlexandrie, maJtre de lUniversite de Paris et ministre general des freres Mineurs (1270-1314)/ Etudes
franciscaines 43 (1931) 145-76, 319-44; 44 (1932) 21-42, 193-207, 321-36, 429-67 (published separately: Paris 1932); F. Pelster S.J,
Franzis- kanerlehrer um die Wende des 13. und zu Anfang des 14. Janrhunderts in zwei ehemaligen Turiner Hss./ Greg. 18 (1937) 291-
317 at 311-17 (on Sentences-Commentary).
Stegmiiller RB II n. 1109-13; RS I n. 55f. (cf. V. Doucet, Suppl. [Quaracchi 1954] 10-14); Glorieux R II 199-202 (cf. V. Doucet,
AFH 27 [1934] 558f); Glorieux Q II 55f.
1. In libros De anima.
Inc: (ded.) Interrogasti me honoret te Dominus, illustrissime fili, Philippo de Melduno . . .
(prol.) Ubi non est scientia animae non est bonum, XIX Augustinus De civitate iii cap. plus scientiam
terrestrium caelestumque rerum . . .
(comm.) Bonorum honorabilium Liber iste cuius expositionem intendimus dividitur in duas partes, in
prooemium et tractatum . . .
TRADITIO
Expl: habent virtutes et operationes ad bene esse determinatas.
MSS: Assisi BConv. di S. Francesco 326 (XIV) 97 ff; Cambridge Peterhouse 239 (XV) II f. lr-40v (Quaestiones Alexandri Halys De
anima; Inc: BonorumQuaeritur: Utrum potentiae cognoscuntur per actus . . .); Escorial Real d.IIL19 (XIV) f. 1-125; London
Lambeth Palace 100 (XV) f. 1-99 (II-III); Oxford Magdal. Coli. 80 (XIV) f. 68-161; Oriel Coll. 58 (XV) f. 1-201; Venezia BMarc.
Z. lat. 260 (XIV) 103ff. Olim Oxford Balliol. Edd: Oxford 1481 (Klebs n. 46); Venezia 1502 (Sbaralea).
354 2. In XII Metaphysicae libros expositio.
Inc: (prol) Sicut dicit Philosophus, sexto Ethicorum, oportet sapientem non solum ex principiis scire, sed et
circa principia universaliter dicere . . . (comm.) Omnes homines Iste liber dividitur in duas partes, in
prooemium et tractatum. Secunda pars ibi, Quoniam autem manifestum est. . Expl: unum principium,
ad quod omnia reducuntur. Et sic finit etc.
MSS: Cdrdoba B dei Cabildo 57 (XIV); Erfurt SB Ampl. F 325 (XIV) 218 ff.; Firenze BLaur. Plut. 84 cod. 15 (XIV) f. 1-48 (lib. V
only); Krakow BJag. 650 (XIV) 251ff; 651 (XV) 343 ff; Miinchen SB Clm 11591 (s. ?) f. 9-13 (extracts); Napoli BN VIII.E.2;
VIII.E.37; Padova BAnton. Scaff. XVIII 386 (XIV) 188 ff; olim Siena 496.
Edd: Venezia 1572 (ascribed to Alexander of Hales).
Alexander Fassitelli de S. Elpidio O.E.S.A.
t 1326. Studied at Paris; 1300 bacc., then first lector of the Studium established at the Curia in Anagni; returned to Paris; before
1308 magister theologiae; 1312-26 General of the Order; 1326 Abp. Amalfi.
Ossinger 827; Chevalier BB 143; DTC 1 (1903) 786; Hurter II (1906) 515; DHGE 2 (1914) 272f; Perini II 46-8; LTK2 1 (1957) 309;
H. Riedlinger, Raimundi Opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 100.
Stegmuller RB II n. 1173f; RS I 34; Glorieux R II 319f; Q II 302.
1. In libros Priorum Analyticorum.
2. In libros Topicorum.
Doubtful.
3. Metaphysicae distinctiones.
Inc: Incipit Metaphysica Alexandri de ente. Capitulum primum. Quot modis dicitur simplex? Uno modo, quod
non habet partes actuales nec essentiales nec virtuales nec quantitativas . . .
Expl: et huiusmodi secundum corpus quia corruptibile. Explicit Liber distinctionum quae fuerunt actae Parisiis
...
MS: Bologna BC Archig. ? (XV) f. 35-63.
Test: Perini (item 7) attributes this commentary which differs from that of Alexander de Hales [de Alexandria] to Fassitelli.
Ps. Alexander de Hales O.F.M.
1. Quaestiones de anima (Bale 277; Wadding SS I 10): v. Alexander de Alexandria.
2. In Metaphysicam (Wadding, ibid.): v. Alexander de Alexandria.
355
Ps. Alexander Neckham
1. Meteor. (F6ret I 274, citing HistLittFrance 15 523): probably = Alexander de Alexandria, Metaph.
2. De an. (Bale 272 inc.: Interrogasti me honoret te Deus'; F6ret I 274): v. Alexander de Alexandria.
Alfredus (Anglicus) de Sareshel (Sarewel)
Fl. s. XIIIln. English; studied in Spain under Salomon Avenroza; canon of Lichfield. Bale I 322; Leland 214; Chevalier BB I 150;
DNB 1 (1885) 285; Russell 18f; LTK2 1 (1957) 335.
Ueberweg 358, 368-70, 731; Wulf II 33f, 66f; Sarton II 561f; Thorndike II 187; Gilson
661.
E. H. F. Meyer, Nicolai Damasceni De plantis libri duo Aristoteli vulgo adscripti ex Isaaci ben Honain versione arabica latine
vertit Alfredus (Leipzig 1841); C. S. Barach, Excerpta e libro Alfredi Anglici De motu cordis... (Innsbruck 1878); C. Baeumker, Die
Stellung des Alfred von Sareshel (Alfredus Anglicus) und seine Schrift De motu cordis in der Wis- senschaft des beginnenden XIII.
Jahrhunderts/ Sb. Munich (1913) 9 Abh.; A. Pelzer, Une source inconnue de Roger Bacon, Alfred de Sareshel, commentateur des
M6t6orologiques dAristote/ AFH 12 (1919) 44-67; C. Baeumker, ed., Des Alfred von Sareshel (Alfredus Anglicus) Schrift De motu
cordis... (BGPMA 23, 1-2; Minister i. W. 1923); M. Grabmann,
* Mittelalterliche lateinische Aristotelesiibersetzungen und Aristoteleskommentare in Hand- schriften spanischer Bibliotheken/ Sb.
Munich (1928) at 46-51; S. D. Wingate, The Medieval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus, with special reference to the
biological works (London 1931) 55-72 and passim; G. Lacombe, Alfredus Anglicus in Metheora, * Aus der Geisteswelt des
Mittelalters: Studien und Texte M. Grabmann... gewidmet (BGPMA Suppl. 3/1; Munster i. W. 1935) 463-71.
1. Glossa super Meteorologica.
Inc: (text) Postquam praecessit rememoratio . . .
(comm,) Titulus talis (est): Liber Aristotelis (philosophi) sapientis in factura impressionum (superiorum)
quae sunt in alto et inferius. Tractatus primus. Notandum Alforabius in libro De scientiis . . .
Expl: et quod remanet pulverizatur, nec frigido viscus comprimitur, aere qui in ipso est repugnante.
MSS'. Durham Chapter Libr. C.IIL15 (XIV) f. lU-18r; Paris BN lat. 7131 (XIV) item 3, f. 82ss (anon.)
Citations: Assisi BC 283; Berlin SB lat. fol. 676; Clermont-Ferrand BV 168; Durham Chapter Libr. C.IIL17, C.IIL18; Erfurt SB Ampl.
Q.292; Escorial f.II.4; FirenzeBLaur. Plut. XIII Sin. 5 (XIII) f. 174r-203r (in marg.); BN Centr. Conv. Soppr. I.IV.22 (XIII) f. 206r-
246r; Leipzig UB 1392; London BM Royal 12.G.II, 12.G.III, 12.G.V; Madrid BN 1427, 1428; Munchen SB Clm. 2604; Nurnberg
SB Cent.V.59; Oxford BodlL Digby 204; BodlL 4 0.15.Jur.; Corpus Christi Coll. Ill, 114; Magdalen Coll. 262; Paris BN lat.
12953, 17837; St. Orner BV 395; Schldgl SB 20; Sevilla BColombina 8.2.6; Vaticana Vat. Urbinat. lat. 206.
Edd: Lacombe, art. cit. 468-71 (excerpts); proposed ed. by C. Dymond, BSPM 1 (1959) 86 no. C 25.
TRADITIO
2. Glossae super librum De plantis (De vegetabilibus).
Inc: (text) Vita in animalibus et plantis . . .
(comm.) Inferioris mundi corporum quattuor sunt prima genera, confusa, congelata, plantae, animalia. Sunt
autem confusa quae sola mixtione... Expl: eum decoquendo et calorem et siccitatem inducendo. Unde fit
356
amarus.
MSS: Admont StB 487 (now New York Morgan Libr. 857) (XIII/XIV) f. 77v-79v; Clermont-Ferrand. BY 168 (XIII) f. 159r-173r (prooem.
in marg.); Durham Chapter Libr. C.III.15 (XIV) f. 115r-116v; Firenze BLaur. S. Croce. Plut. XIII Sin. 5 (XIII) f. 163r- 173v
(prooem.); Pint. XIV Sin. 1 (XIII) f. 59V-7B (prooem.); Plut. XV Sin. 1 (XIII) f. 208r-221v (prooem.); BN Centr. Conv. Soppr.
I.IV.22 (XIII) f. 306v-322v (prooem. and citations); Oxford Balliol 105 (XIV) f. 12M5'; 112 (XIV) f. 173v-174^; Paris BN lat. 478
(XIII/XIV) f. 42-(56) (prooem.); 6323 (XIII/XIV) f. 206r-217r (marginal gloss); 14700 (XIII) f. 391r-394v; 14717 (XIII) f. 209^-
218^; Roma BU Alessandrina 81 (XIII/ XIV) f. 82v, 83r, etc. (citations); St. Orner BV 595 (XIII) f. 165v-168r; Vaticana Borgh. lat.
126 (XIII/XIV) 200r-206v (prooem.), 127 (A.D. 1296) 214v-223r (prooem.); 308 (XIV) 246v-255v (prooem); Wien NB 2302 (XIV) f.
1263-128r.
Doubtful.
Test: The library of Beauvais cathedral possessed in the 17th century: Alfredus Anglicus in Aristotelem De mundo et caelo, De
generatione et corruptione, De anima. De somno et vigilia, De morte et vita, De colore caeli/ cf. B. Montfaucon, Bibliotheca
bibliothecarum manuscr ip torum nova II (Paris 1739) 1292; H. Omont, Recherches sur la biblioth&que de T6glise cathedrale de
Beauvais/ Memoires de VAcademie des Inscriptions et Belles Lettres 40 (1914) 48 no. 143.
Alphonsus de Albukerque
1. Commentaria in Parva naturalia Aristotelis.
Ed: s. 1. 1498 (Hain 867; GKW: nicht nachweisbar).
Alphonsus a Sancta Maria
(Alonso Garcia de Cartagena)
13841456 (12 July) Villasandino near Burgos. Jewish convert; studied in Burgos and Salamanca; master in theology, doctor in
utroque iure; 1417 dean of Santiago de Compostella, then of Segovia, and Burgos; 1434 to Council of Basel; 1435 Bp. Burgos.
Chevalier BB I 163; DHGE 2 (1914) 702-7; LTK2 1 (1957) 329f.
A. Birkenmajer, Der Streit des Alonso von Cartagena mit Leonardo Bruni Aretino/ Vermischte Untersuchungen zur Geschichte
der mittelalterlichen Philosophie (BGPMA 20, 5; Munster i. W. 1922) 129-210.
1. Liber contra Leonardum invehentem contra libros Ethicorum Aristotelis. Inc: (prol) Ad ultimam
occidentis provinciam, optime vir Ferdinande, cum nuper me regia legatio traxisset...
(I) Ante omnia siquidem ne ad propugnacula fugiatur.. .
Expl: in textum autem non acceptes.
MS: Krakdw BJ 3245 (ca. A.D. 1440) f. 85r-105v.
Ed: Birkenmajer, op. cit., 162-86.
357
Alphonsus Vargas Toletanus O.E.S.A.
t 27 Dec. 1366. Studied at Paris; taught there philosophy and theology; 1353 Bp. Ba- dajoz; 1354 Bp. Osma; Aide of Cardinal de
Albornoz in the recuperation of the Papal States; 1361 Abp. Seville.
Chevalier BB 4632; Hurter II (1906) 621f; C UP II 615, 659; DHGE 2 (1914) 760; DTC 15 (1950) 2534f; EFil 4 (1957) 1521; LTK2
1 (1957) 334.
Carreras y Artau II 489-91; Sarton III 520f; Maier II 30, 68f; 81.
J. Kiirzinger, Alfonsus Vargas Toletanus undseine theologische Einleitungslehre... (BGPMA 22, 5-6 Munster i. W. 1930); D.
Trapp, Augustinian theology of the 14th century,' Au- gustiniana 6 (1956) 146-274 at 213-23.
Stegmuller RS I 35.
1. Quaestiones in libros De anima.
Inc:(iq. 1) Circa primum De anima quaeritur primo: Utrum ex nobilitate et perfectione subiecti adaequati
formaliter sumpti arguatur de necessitate nobilitas et perfectio habitus scientifici?
(q. 2) Utrum anima sit subiectum in hoc libro?
(q. ult.) Utrum intellectus sit nobilior potentia quam voluntas vel e converso ?
Expl: in delectatione de Deo viso, quam beatitudinem praestare dignetur ipse Iesus Mariae filius. Arnen.
MS: Cremona BGovernativa 113 (Nl-12193) (A.D. 1475) 94ff.
Edd: Firenze 1477 (Klebs n. 49); Venezia 1565 (Fdret III 510; DTC); Venezia 1566; Vicenza 1608; Roma 1609.
Ambrosius de Cori (Cora) O.E.S.A.
t 1485. Professor; 1476-85 General of Order.
Chevalier BB 1046; DHGE 2 (1914) 1116-19; Perini II 194-7; DSAM 1 (1937) 429f; LTK2 1 (1957) 427; Cosenza 161, V 73.
1. Super Artem veterem. (Pamphilus)
2. Commentarii in librum Sex principiorum.
Inc: (prol.) Omnes homines qui sese moribus et doctrinae suppeditare student. . .
(comm.) In cuiuslibet scilicet sermonis principio, ut testatur Plato . . .
MSS: Perugia BC 387 (F. 61) (a.d. 1467) f. 1-84; Roma BAngelica 12 (A.2.20) (XV) f. 1-60.
3. Super libros Posteriorum. (Pamphilus).
Ambrosius Spiera (Spera) Tarvisinus O.S.M.
t 1454.
Hurter II (1906) 890f; Brotto-Zonta 176f.
1. Logica.
2. Metaph.
TRADITIO
358
Andreas de Alkmaria
s. XV Louvain, magister artium.
1. Perih. See Petrus de Mera.
2. Priora.
Inc: Circa initium novae logicae movetur primo quaestio talis: Utrum de nova. ..
MS: Edinburgh UL 295 (A.D. 1477) f. 137r-161v.
3. Posteriora.
Inc: Circa initium libri Posteriorum movetur primo quaestio talis: Utrum . . .
Expl: habere notitia principiorum.
MS: Edinburgh UL 205 (A.D. 1477) f. 162*-18R.
Andreas de Biliis (Biglia) O.E.S.A.
Ga. 13951435. From Milan, 1413-18 studied at Padua, 1419-23 lector of moral philosophy, poetics and rhetoric, Florence; 1423-
28 lector of rhetoric, natural and moral philosophy, Bologna; 1429-35 Siena; translator of Aristotle, Metaph., Phys., De an.
Chevalier BB 602; Ossinger 130-4; Perini I 127-31; Cosenza 603f.
R. Arbesmann, O.S.A., Der Augustiner-Eremitenorden und der Beginn der humanistischen Bewegung (Wurzburg 1965) 120-41.
Stegmiiller, RB II 98 nn. 1284-6.
1. Expositio super Universalia Porphyrii.
2. Expositio super Perihermenias.
3. Commentaria in Metaphysicam.
MS: olim Milano, BConv. S. Marco.
4. Quaestiones metaphysicales libri XII.
Inc : Auctoritas sane plurima est Aristotelis . . .
5. Libri IV de caelo et mundo.
Andreas de Cor nubia
Fl. s. XIIIe*. Magister artium, Paris.
M. Grabmann, Mitteilungen aus Miinchener Handschriften uber bisher unbekannte Philosophen der Artistenfakultat (cod. lat.
14246 und 14383)/ MGL II (1936) 225-38 at 237f.
1. Quaestiones super librum Porphyrii.'
Inc: Cum sit necessarium Quaeratur: An de universali sit scientia tamquam de subiecto proprio . . .
MS: Miinchen SB Clm 14383 (XIV) f. 86*-92v (anon.)
2. Quaestiones super librum Sex principiorum .
Inc: Forma est compositioni Quaeratur primo: An haec definitio sit solius formae accidentalis aut
formae communiter se habentis ad formam substantialem et accidentalem . . .
MS: Miinchen SB Clm 14383 (XIV) f. 8R-86r.
359
Andreas Grossin (Grossen)
S. XV. Magister, Doctor, Leipzig.
1. Exercitium circa VIII libros Physicorum.
MS: olim Erfurt Karthause Salvatorberg (MBKD II 489).
2. Exercitium super De anima.
Andreas de Goerlitz
S. XV. Professor, Leipzig.
Stegmiiller, RB II 99 n. 1291.
1. Quaestiones in decem libros Ethicorum.
MS: Munchen SB Clm 625 (A.D. 1459) 96ff.
Andreas de Modoutia (Modoetia [Monza]) O.P.
Fl. 1227. Lombard.
Qu6tif I 259; Chevalier BB 225; DHGE 2 (1914) 1684f; Stegmiiller RB II n. 1293.
1. Commentarii in logicam et physicam (Quetif).
Andreas de Scharding
Fl. s. XV. From 1441 professor at Vienna.
Aschbach I 597; M. Grabmann, Die mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles/ SAM (1941) Heft 10, p. 40-2.
Stegmiiller RS I 473 n. 1150.
1. Quaestiones super V libros Ethicorum.
Inc: (prol.) Calamitose huius peregrinationis humanae cursum operatione virtutum consummari apud
philosophos non ambigitur a Christi quoque fidelibus virtutum ipsarum exercitio aeternae felicitatis
meritum . . .
(iq. 1) Quaeritur: Utrum de virtutibus sit scientia? Buridanus ponit duas conclusiones . . .
(i- %) Quaeritur: Utrum moralis scientia quae se de virtutibus intromittit sit practica vel speculativa?
Conclusio prima . . .
(q. ult.) Utrum iniustum facere sit peius quam iniustum pati?
Expl: cui potestas et imperium, honor laus et gloria nunc et in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Munchen SB Clm 18458 (A.D. 1460) f. lr-164r (autograph).
2. Commentum super libro Oeconomicorum.
Inc: Oeconomica et politica Iste est liber Aristotelis Oeconomicorum, in quo determinat de his, quae
pertinent ad respectum plurium in domo seu in quo determinat de homine sicut re felicitabili in
communitate domestica ...
MS: Munchen SB Cim 18458 (A.D. 1460) f. 371r-(381) (autograph).
TRADITIO
Andreas Wall de Walczhaym

s. XV. Magister.
1. Quaestiones quinque librorum Ethicorum.

MS: Miinchen SB Clm 18883 (XV) 234ff. (Quaestiones... quae dumtaxat more universitatis Viennensis disputantur pro baccalaureis, sex
360 vero leguntur ... hae quaestiones disputatae sunt per magistrum Andream Wall de Walczhaym nationis Sueuicae).
Andrentius de Camerino O.P.
Fl. 1314.
Qudtif I 527.
1. Commentarii in Physicam Aristotelis.
2. Textus Aristotelis universus in formam syllogisticam reductus.
Angelus de Aretio
Fl. 1325. Auditor et repetitor magistri Gentilis de Cingulo'; professor of philosophy at Bologna.
Chevalier BB 233; EFil 1 (1957) 219; Cosenza 185.
M. Grabmann, Der Bologneser Averroist Angelo d'Arezzo (ca. 1325)', MGL II (1936) 261-71; cf. MGL III 209; G. J. Ermatinger,
Averroism in early 14th century Bologna,' MS 16 (1954) 35-56 at 38f; A. Maier, Die italienischen Averroisten des Codex Vaticanus
latinus 6768,' Manuscripta 8 (1964) 68-82.
Wulf III 178, 182; Gilson 525f, 798; Maier I passim.
1. Scriptum super libro Porphyrii de V praedicabilibus.
Inc: Yolo ne aliquis manum suam ad scientiam medicinae committat, nisi doceatur imprimis: Deus est animal
sempiternum optimum ex quo caelum et terra dependent. Verba sic proposita divisim scribit Philosophus
XII Metaphysicae. In quibus verbis Philosophus manifestare volens effectum potentiae domini principis
providentis . . .
MSS: Firenze BLaur. Strozzi 99 (XIV) f. 15r-42'; BN Conv. Soppr. D.6.2649 (XIV); Vaticana Vat. lat. 4472 (XIV) f. 4*-14r.
2. *Liber super libro Categoriarum seu Praedicamentorum Aristotelis.
Inc: Aequivoca vero dicuntur Eiusdem artis et scientiae est considerare finem et quae ad finem ordinantur.
Verbum istud scribit Philosophus secundo Physicorum, in quo innuit, ad quot se extendat consideratio,
cuiuscumque artis et scientiae. Huius autem dicti causa et ratio est haec quia sicut se habet potentia ad
suum obiectum, sic se habet scientia ad subiectum . . .
MSS: Firenze BLaur. Strozzi 99 (XIV) f. 49r-78v (incomplete); BN Conv. Soppr. D. 6. 2649 (XIV); Vaticana Vat. lat. 4472 (XIV) f. 14v-
17* (incomplete).
3. Perih.
MS: Firenze BN Conv. Soppr. D.6.2649 (XIV).
361
Angelus de Camerino O.E.S.A.
t ca. 1314. 1295 sacrae theologiae novus professor sive magister in the Studium generale of the Curia; 1296 Bp. Cagli; 1298 Bp.
Fiesole; 1301 Bp. Larino; 1303 Bp. Modon; 1311 Patriarch of Grado.
Chevalier BB 234; Hurter II (1906) 496; DHGE 3 (1924) 17; Perini I 172f; A. Pelzer, Prosper de Reggio Emilia des Ermites de
Saint-Augustin et le manuscrit latin 1086 de la Bibliotheque Vaticane/ RNSP 30 (1928) 316-51 at 331f; M. Grabmann, Gentile da Cin-
goli, ein italienischer Aristoteleserklarer aus der Zeit Dantes, SAM (1940) H. 9, p. 7; M. Grabmann, Ungedruckte lateinische
Kommentare zur aristotelischen Topik aus dem 13. Jahrhundert, MGL III (1956) 142-57 at 154-6; Wulf III 96, 104; Zumkeller 61.
Stegmiiller BB II n. 1343f; Glorieux R II 312f.
1. Expositio in Artem veterem.
Inc: Sicutdicit Algazel in Metaphysica . . .
(Porph.) (ded.) Frater Angelus de Camerino O.E.S.A. dilecto sibi ut filio fratri Andriolo . . . Nimius
appetitus etsi non coget hominem, nihilominus allicit attentare . . .
(prol.) Philosophus in primo Topicorum volens dialecticam collaudare ait...
(icomm.) Cum sit necessarium Dicit ergo loquens suo discipulo ... Expl: rudibus debet placere. Ideo
sine mora ad expositionem praedicamentorum accedamus.
MSS: Escorial BReal f.III. 24 (XIV) f. 56^-67v; Roma, BAngelica 832 (XIV) f. R-20r; 1040 (XIV) f. lr-17v.
(Praed.) Sicut dicit Philosophus tertio De anima secantur scientiae . . . Expl: et quia fili
ista tibi placere
debent, immo ad expositionem libri Perihermenias accedamus. Ista sufficiant in Praedicamentis.
MSS: Escorial BReal f.III.24 (XIV) f. 68^-96v; Padova BAnton. XXI 488 (XV) 35 ff; Roma BAngelica 832 (XIV) f. 20^-66'; 1040
(XIV) f. 17V-55L
(Perih.) (ded.) Frater Angelus de Camerino O.E.S.A. dilecto sibi in Christo fratri Alexandro de S.
Elpidio . . . Quia ratio intellectiva . . .
(prol.) Sicut dicit Philosophus sexto Metaphysicae, verum et falsum sunt in intellectu ...
(comm.) Primum oportet constituere Iste liber habet duas partes ... Expl: non autem quod in Deo sit
aliqua impotentia, cum sit omnipotens, benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Escorial BReal f.III.24 (XIV) f. 96r-123v; Roma BAngelica 832 (XIV) f. 67-113; 1040 (XIV) f. 56-90.
2. Sententia totus libri Topicorum .
Inc: (ded.) Frater Angelus de Camerino O.E.S.A dilecto sibi in Christo fratri Andriolo ... Licet
continuis
lectionibus metaphysicae occupatus, et ad librum Topicorum percurrendum nostrorum studentium iuniorum
assidua petitione inclinatus...
TRADITIO
(pro!) Algazel dicit in Logica sua, quod non est via perveniendi ad scientiam, nisi per logicam, quod
accepit a Philosopho et a communiter loquentibus . . .
- (comm.) Propositum quidem negotium Iste liber consuevit dividi in prooemium et tractatum. In
prooemio dat intentionem dicendorum . . . Expl: prima causa et simplicissima et maxime causans omnia
cetera quae est Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
17 MSS: Erfurt SB Ampl. F 304 (XIV) 103ff; Firenze BN Conv. Soppr. G.8.265; Krakdw BJag. 1194 (DD.IX.l) (XIV) 107ff; Paris BN lat.
16126; Praha UK 907 (a.d. 1455) 240 ff; Vaticana Vat. Pal. lat. 1057 (XIV) 198ff.
Angelus Politianus
1454 (14 July) Montepulciano 1494 (28 Sept.) Florence. Humanist.
Chevalier BB II 3783-5; Prantl IV 170f; EnI 27 (1935) 690-3; ECatt 9 (1952) 1692-7; EFil 3 (1957) 1506; Cosenza 2878-96; V
1451-3.
1. Lamia: praelectio in Priora Aristotelis Analytica.
Inc: Fabulari paulisper lubet, sed ex re, ut Flaccus ait. Nam fabellae, etiam quae aniles putantur, non
rudimentum modo, sed et instrumentum quandoque philosophiae sunt. . .
Expl: sapientia vero non habet. Dixi.
MS: Firenze BLaur. Gadd. Plut. XC Sup. 39 (XV) f. 1-(17).
Edd: Firenze 1492 (Hain 13222); Firenze 1496 (Klebs 1044.2); Venezia 1497 (Klebs 281.1); Venezia 1498 (Hain 13218; Opera omnia);
Tiibingen 1511; Paris 1512 (II f. 57v- 62r); Paris 1519 (II f. 46v-50^); Roma 1524; Basel 1553 (pp. 451-61); etc.
2. Panepistemon: praelectio in Ethicen Aristotelis.
Inc: Qui libros aliquos enarrare Aristotelis ingrediuntur consuevere a principio statim philosophiam ipsam
velut in membra partiri, quod et Themis- tium facere videmus et Simplicium et Ammonium et alios item
peripateticos veteres. Mihi vero nunc Aristotelis eiusdem libros de moribus interpretanti consilium est. . .
Expl: merito silentii nos admoneat. Dixi.
Edd: Venezia s. a. (Hain 13223); Treviso 1483 (Hain 13224); Firenze 1491 (Hain 13225); Firenze 1496 (Klebs 1044.2); Venezia 1497
(Klebs 281.1); Venezia 1498 (Hain 13218; Opera omnia); Paris 1512 (II f. 62r-67r); Paris 1519 (II f.50v-54v); Basel 1553 (pp. 462-
73): etc.
Anselmus Guittus (de Guittis) de Cumis
Fl. 1335-44 Bologna, Averroistic direction.
Maier I 255f., 261-3, 269, 273; A. Maier, * Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts/ Autour dAristote: Recueil
detudes . . . offert a Mons. A. Mansion (Louvain 1955) 515-41 at 541.
Doubtful
1. GCorr.
Inc: (mutilus) Dico quod aliquid mixtum potest corrumpi . . .
363
Exp I: Explicit quaestio determinata per magistrum Anselmum de Guittis de Cumis in Bononia 1335.
MS: Vaticana Otto. lat. 318 (XV) f. 195r-205r. Test: Maier suggests that the question: An elementa maneant sub propriis formis in
mixto? is possibly from a GCorr commentary.
Antonius Andreae O.F.M.
Ca. 1280ca.1320. From Catalonia; studied in Paris, pupil of Duns Scotus; 1304-07 magister in Paris.
Chevalier BB 229; Wadding SS I (1906) 23; Sbaralea (1908) 71-3; DHGE 2 (1914) 1633f; EFil 1 (1957) 284; LTK2 1 (1957) 671f;
Cosenza 228f.
Prantl III 276-82; Ueberweg 619f, 787; Wulf III 86, 94; Gilson 768; Carreras y Artau II (1943) 459-71; Duhem SM VI 423-38, VII
230-2, 520-7; Sarton III 519f; Maier II 51, III 109, IV 281, V 96-9, 178.
Marti de Barcelona, O.F.M.Cap., Fra Antoni Andreu, O.M., Doctor dulcifluus (s. XIV),' Criterion 5 (1929) 321-46; F. Pelster, S.J.,
Handschriftliches zur Ueberlieferung der Quaestiones super libros Metaphysicorum und der Collationes des Duns Scotus/ PJ 43 (1930)
474-87; 44 (1931) 79-92; V. Doucet, AFH 27 (1934) 561; C. Balid, O.F.M., De critica textuali Scholasticorum scriptis accommodata/
Antonianum 20 (1945) 267-308 at 285-8. Stegmuller RS I 37f.
1. Scriptum in artem veterem.
Inc: (prol.) Gyrum caeli circuivi sola, Eccl. 24. Sicut scribitur primo Metaphysicae propter admirari coeperunt
homines philosophari. Hinc est quod humani spiritus trinitate principio procreati . . .
Omne debitum dimisi tibi quoniam rogasti me, Matth. 18. Sicut patet ex textu litterae Porphyrius a
Grisarorio discipulo rogatus hunc librum composuit. . .
Quia notitia subiecti praesupponitur in scientia, ideo in principio de subiec- to unam moveo quaestionem:
Utrum universale sit subiectum huius libri? Et arguitur quod non. Primo sic: Universale non est ens; igitur
non est subiectum in aliqua scientia . . .
(Porph.) Cum sit necessarium Liber iste in duas dividitur partes. Porphyrius enim primo praemittit
prooemium. Secundo, subiungit tractatum ibi, videtur autem . . .
Expl: de creatore Deo sicut trino et uno qui est benedictus in saecula saeculorum Arnen.
(Praed.) Scripsit in tabulis verba decem quae locutus est ad vos, Dt.
4. Secundum Boetium in commento liber iste est de vocibus significantibus decem propria genera . . .
Aequivoca dicuntur Liber iste dividitur in tres partes principales. Determinando enim de
praedicamentis, primo pertractat quaedam antecedentia . . .
Expl: unum ergo princeps qui vivit et regnat in saecula saeculorum.
(VI Pr.) Sumens reliquas dedit eis, Lu. 24. Liber iste agit et tractat de illis sex praedicamentis de quibus
Aristoteles in libro praedicamentorum...
TRADITIO
364
Forma est compositioni Liber iste in tres partes principales dividitur quia ad tractatum de istis sex,
primo . . .
Expl: in numero, pondere et mensura qui est Deus trinus est unus benedictus in aeternum Arnen.
(Perih.) Tu ergo Balthasar interpretationem narra festinus, Dan. 4. Secundum Boethium in commento liber
iste est de interpretatione . . .
Primum oportet constituere Hic liber dividitur in tres partes. Primo enim Aristoteles praemittit
prooemium in quo enuntiat ea de quibus tractaturus est. . .
Expl: pater luminum qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
(Div. Boeth.) Qui divisit mare rubrum in divisiones, Ps. 135. De Boethio auctore huius libri potest intelligi
praesens verbum . . .
Quam magnos studiosis Liber iste in duas partes dividitur principales in prooemium et tractatum ibi,
Divisio namque . . .
Expl: conditum ab illo primo qui vivit in aeternum. Arnen.
MSS: Berlin SB (olim Phillips 1700) (XV) f. 224-256 (VI Pr.); Cambridge Peterhouse 240 (XV) f. 1-26 (Porph.); Danzig SB 2370 (A.D.
1480) 1-108 (Porph., Praed.); Milano BAmbros. G 143 inf. (XV) (Opera Logica); Miinchen SB Glm 5961 (XV) f. 1-99 (Porph.,
Praed., Perih.); Oxford Corpus Christi Coli. 230 (XV) f. 60-67 (Notabilia super VI Pr.); Pamplona Catedral 6 (A.D. 1333-35) (Porph.
Praed., VI Pr., Perih.); Pavia UB 478 (A.D. 1471) lr-79r (entire); Vaticana Vat. lat. 11416 (A.D. 1340) f. 57r-91v (Porph., Praed). Edd:
Vicenza [71477]; Venezia 1480; Bologna 1481; [St. Albans 1483]; Venezia 1489, 1492, 1496 (GKW 1669-72); Venezia 1508,
1509, 1513, 1514, 1517.
2. Quaestiones super XII libros Metaphysicae.
Inc:
Gyrum caeli circuivi sola, Eccl. 24. Secundum doctrinam Aristotelis et communiter eum sequentium
scientia metaphysicae quae theologia philosophorum et sapientia nominatur versatur circa totum ens...
(iq. 1) Omnes hominesQuaeritur: Utrum dicta prima propositio sit vera? (iq. 2) Utrum inter omnes
sensus visio faciat nos magis scire?
(iq. ult. XII q. 5) Utrum principatui et regno universi praesit tantum unus princeps qui est deus benedictus?
Expl: princeps totius universi qui est Deus benedictus vivens et regnans super universam creaturam a saeculo
usque in saeculum. Arnen.
MSS: Aix BV 1433 (1298) (XV) 142ff; Assisi BG 668 (XV) 154ff; Berlin SB theol. qu. 32 (Rose 975) (A.D. 1426) f. 48v-146v; lat. fol. 313
(XV) f. R-83r; Bologna BC A.962 (XV); BU 165 (159) (XV); Budapest BSzechenyiana 114 (A.D. 1429); Cambridge Gonville and
Gaius Coli. 335 (724) (XV) f. 1-112; 368 (590) (XV) f. 123-228^; 369 (591) (A.D. 1465) f. 3-134v; Peterhouse 239 (XV) f. 1-88;
Edinburgh UL 124 (A.D. 1462) f. 57-190 (excerpta); Escorial BReal g.III.25 (XIV) f. l'-97*; Firenze BN Centrale Conv. Soppr.
J.V.17 (XV) f. 1-122; Krakdw BJ 2061 (A.D. 1489) 99-196; 2524 (XV) f. 3-205; Luneburg theol. 2 45; Madrid BN 4233 (XIV)
128ff; Milano BAmbros. A.69 Inf.; Miinchen SB Clm 18788 (A.D. 1442) 148-158 (extracta); Nat. Museum 935 (A.D. 1478); Oxford
BodlL canon, misc. 43 (XIV/XV) f. 29-39; Balliol Coli. 93 (XV) f. 195v-251r; Corpus Christi Coli. 126 (XV) f. 21-134; Merton
Coll. 251 (XV) f. 90r-149v, 50*-73v, 150r-156r; New Coli. 239 (XV) f. 1-213; Oriel Coll. 26 (A.D. 1435) f. 11-103; 65 (XIV) 217ff;
All Souls Coll. 85 (A.D. 1427) f. 185-
365
293; Padova BAnton. Scaff. XVII 377(XV) 118ff; BU 839; 1580 (XIV) f. F-110v (ascribed to Thomas de Cathalonia); Pavia BU
299 (A.D. 1471) f. lr-89v; Roma BAngelica 1967 (XV) p. 1-290; Stuttgart LB HB.X.10 (XV) f. 1M14V; Torino BN 660 (XIV) f. P-102*;
1256 (A.D. 1464) f. lr-141r; 1319 (XV) item 2; Utrecht UB 324 (lat. 68) (XV) f. 58-68; Vaticana Vat. lat. 3130 (XIV) f. 37r-47r (I-II q. 2);
11416 (A.D. 1340) f. l'-56v ; Worcester Chapter Libr. F. 86 (XV) 286ss.
Edd: [Bologna 1471]; Napoli 1475; Venezia ca. 1475; Vicenza 1477; London 1480; Venezia 1481, 1482, 1487; [Strassburg ca.
1490]; Venezia 1491, [71493], 1494, 1495; [Poitiers] 1495; Paris 1495; [Leipzig 1495-6] (Hain 973-83; GKW 1656-7, 1660-5, 1674);
Venezia 1500, 1501, 1513, 1514, 1514, Paris 1520, Venezia 1523; Wadding V 440-725, VI 1-600.
Dubia.
3. In novam logicam (perhaps begun, but not finished).
Inc: Quia favente Deo iam scripta et expositiones librorum logicae veteris utcumque complevi antequam
ad expositionem novae logicae manum ponam . . . (Sbaralea)
4. Quaestiones super Physicam.
Inc: Quaeritur primo: Utrum substantia finita in suo conceptu . . .
MSS: Cambridge Gonville and Cains Coll. 368 (590) (XV) f. 1-121 (Quaestiones Antonii super Physicam). Olim Ingolstadt Univ.
(MBKD III 225).
Inc: Utrum sensus tactus sit unus vel plures . . .
Ed: Opera Scoti III 475-641 (The author of this work is Scotus; it was however possibly compiled and published by Antonius
Andreae).
Antonius de Garlenis O.P.
t 1460. Magister sacrae theologiae; 1449 Abp. Amalfi.
Quetif I 820 ; Chevalier BB 271; Hurter II (1906) 888; Wulf III 64, 71; EFil 1 (1957) 284; Tuszynska 20f.
G. Meersseman O.P., Antonius de Carlenis O.P., Erzbischof von Amalfi/ AFP 3 (1933) 81-131; id., Erganzung zum Schrifttum
des Antonius de Carlenis von Neapel O.P./ AFP 5 (1935) 357-63.
Stegmuller RS I 39.
1. Quaestiones super libros Metaphysicae.'
Inc: (ded.) Cum ceterae scientiae ad cognitionem summi boni conferant, beatissime pater, hanc
metaphysicalem scientiam supra omnes humanitus adinventas ad hoc attingere manifestum est...
(q. 1) Utrum ens simpliciter sumptum sit subiectum primae philosophiae? Arguitur quod non: Prima
philosophia sive metaphysica est difficilima omnium scientiarum. Sed ens non est difficilimum. Ergo non est
subiectum, quia difficultas scientiae est ex difficultate subiecti . . .
Expl: et ita Deus est unus, qui est benedictus in saecula saeculorum.
MSS: Cambridge Jesus College Q.A.17 (XV); Firenze BN Conv. Soppr. J.I.36 (XV); Napoli BN VIII.G.75 (XV) f. 1^-184^;
Vaticana Vat. lat. 5987 (XV) 158ff; olim Bologna BConv. S. Dominici (M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [Studi e test 105; Citt& del Vat.
1943].
TRADITIO
Antonius de Janua O.Carm.
1379 lector biblicus, Toulouse; 1387 Procurator generalis and regens Romanae curiae. BiblCarm I 170; Stegmtiller RB II n. 1380.
1. In Metaphysicam commentaria, quae in Curia Romana publice dictavit anno 1386.
Antonius de Nazario O.P.
Fl. 1262. From Vercelli.
54 Quetif I 479; Chevalier BB 275; DHGE 3 (1924) 755f.
1. Commentaria in universam Aristotelis philosophiam.
Antonius de Parma
Ca. 1310-23 Magister artium, Paris.
Wulf II 198; EFil 1 (1957) 284; H. Riedlinger, Raimundi Opera latina V(Palma de Mallorca 1967) 42-4.
1. Quaestiones super De generatione et corruptione (before 1323).
MS: Vaticana Vat. lat. 4452 (XIV) f. 49r-58v (anon.)
Lit: Maier III 81f, 104 (reasons for attribution to Antonius).
2. Quaestiones super III librum meteororum.
Inc: Circa librum Meteororum solum quaeremus . . .
Expl: ... et haec sufficiant . . . meteororum.
MS: Ravenna BClassense 409 (XIV) f. 129-137. Olim Bologna BConv. S. Dominici {Quaestiones super tertio et quarto
Meteororum; cf. M.-H. Laurent Fabio vigili... [Studi e testi 105; Citth dei Vaticano 1943].
Spurious.
3. In librum Ethicorum.
Inc: Sicut dicit Tullius libro de senectute nihil est iucundius . . .
MS: Vaticana Vat. lat. 832 (XIV) 44 ff; 2172 (XIV) f. R-53r; 2173 (XIV) f. lr-49r. Lit: M. Grabmann, 'Der lateinische Averroismus
des 13.Jahrhunderts und seine Stel- lung zur christlichen Weltanschauung: Mitteilungen aus ungedruckten Ethikkommenta- ren/ SAM
(1931) H. 2, pp. 55-60; G. Bruni, 'Un commento inedito allEtica Nicoma- chea/ Bolletino filosofico 2 (1936) 322; R. Gauthier, 'Trois
commentaires averroistes sur 1fithique k Nicomaque/ AHDL 16 (1947-48) 187-336, 213-22; O. Lottin, 'A propos de la date de
certains commentaires sur FfSthique/ RTAM 17 (1950) 127-33; PM III- IV esp. Ill 628f, IV 530, 538f, 603-5, 620-5; Gauthier, BThom 8
(1947-53) 76-85; Grabmann, MGL III 210. Cf. Anonyma.
Antonius Trombeta (Tubeta) O.F.M.Conv.
1436 Padua1517 (6 March) Padua. 1466 baccalaureus biblicus; 1467 doctor and magister theologiae; 1469-1511 Professor of
metaphysics, first as lector in the Studium of the Order in Padua, then from 1476 as successor of Thomas Penketh in public chair of
Metaphysics in via Scoti in the University of Padua; 1489-1500 minister provincialis of province of S. Antonio; 1511 Bp. Urbino; 1513-
16 active at Lateran Council; 1515 Abp. Athens.
367
Chevalier BB II 4562; Wadding SS I (1906) 30; Sbaralea I (1908) 98; DTC 15 (1950) 1925; EFil 4 (1957) 1325; LTK2 10 (1965)
372f; Cosenza 3480, V 1793L Prantl IV 269; Brotto-Zonta 95-7, 203-7; Nardi, Saggi passim.
A. Poppi, O.F.M.Conv., Lo scotista patavino Antonio Trombetta (1436-1517)/ It Santo 2 (1962) 349-67.
1. Quaestiones quodlibetales metaphysicae.
Inc: Insistendo circa subiectum primum . . . (Sbaralea)
MSS: Firenze BLaur Ashb. 1447 (1370) (XV); Roma BAngelica 152 (XV) f. 1-156 {Inc: In ordine quaestionum quae circa libros
Metaphysicae Aristotelis insurgunt . . .). Olim Ferrara BConv.S.Franc., Roma BBarberini (Sbaralea).
Edd: Ferrara 1492 (Hain 15647), Venezia 1493 (Hain 15645).
2. Opus in Metaphysicam Aristotelis Padue in thomistas discussum, cum quaestionibus perutilissimis
antiquioribus adiectis . .. et formalitates eiusdem cum additionibus et dilucidatione diligenti exculte . . .
Inc: (ded.) Reverendissimo in Christo patri et omnium litteratorum emin- entissimo D. Dominico Grimani
. . . Cum pluribus iam annis elapsis . . .
(q. 1) Quoniam teste Aristotele primo Caeli text, commen. secundo si quis divisio multipliciter utatur .
. . Quaeritur: Utrum ens prima divisione dividatur per finitum et infinitum? Et antequam arguatur ad partes,
declaratur titulus quaestionis . . .
(q. 2) Utrum tres demonstrationes quas facit S. Thomas ad demonstrandam conclusionem Aristotelis a
priori et propter quid (scii, omnes homines natura scire desiderant) possint esse una virtualiter?
(q. ult.) Utrum intellectus divinus intelligat aliud ab essentia sua? Expl.: respondendo ad quartam
rationem Philosophi, quare ibi etc.
Ed: Venezia 1502 (= a new edition of Quaestiones metaphysicales, with new questions, and ordered in form of a commentary).
3. Tractatus de humanarum animarum plurificatione.
Ed: Venezia 1498.
Doubtful.
4. In De caelo et mundo Aristotelis commentaria.
Ed: Venezia 1490 (Poppi, but this work does not seem to be in the standard incunabula catalogues).
Apollinaris Offredus Cremonensis
Fl. S. XVmid. Professor at Piacenza, Aristotelian philosopher and physician.
J5cher III (1751) 1936f; Chevalier BB II 3405; Cosenza 232, V 115f; Prantl IV 181f.
1. Expositio in librum primum Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina et omnis disciplina Pro introductione huius libri Posteriorum sub brevitate videnda
sunt quaedam, viz. quae fuerit necessitas logicam inveniendi . . .
Expl: non contingit aliter se habere.
TRADITIO
MSS: Venezia BMarc lat. VI 31 (XV) f. 1-51; Vaticana Vat. lat. 2156.
Edd: Venezia 1493 (Hain 1284); Venezia 1497 (Hain 1285); Venezia 1520; Cremona 1581 (Prantl).
2. Quaestiones super primum librum Posteriorum.
Inc: Primo quaeritur: Utrum demonstratio sit subiectum libri Posteriorum? Ad partem negativam arguitur
primo sic: De demonstratione non habetur scientia . . .
(q. 2) Utrum omnis doctrina et disciplina intellectiva fit ex praeexistenti cognitione?
(q. 47 ult.) Utrum distinctio scientiarum quae sunt simplices habitus sumatur ex conclusionum distinctione
de quibus habetur scientia vel ex distinctione principiorum a quibus dependet?
ExpL: et sic est finis quaestionis 27 et consequenter omnium editarum ab egregio doctore cognomento
Apollinaris.
MSS: Firenze BLaur acq. e doni 251 (A.D. 1469) f. 101r-159v; Vaticana Vat. lat. 2156 (XV) f. 117r-121v (incomplete); 3059 (s. ?) f. lr-70r;
Venezia BMarc. lat. VI 31 (XV) f. 51-120.
Edd: Venezia 1493 (Hain 1284); Venezia 1497 (Hain 1285); Venezia 1520; Cremona 1581 (Prantl).
3. Expositio et quaestiones in libros De anima.
Inc: (prol.) Dudum animo volveram, invictissime (illustrissime) princeps Philippe Maria, ut et tuus essem
initio natus . . .
{text) Bonorum honorabilium Omissis multis quae in principio expositionis huius libri. . .
(qq.) Circa librum De anima primo quaeritus: Utrum de anima sit scientia vel possit esse? Ad partem
negativam arguo primo sic: De singularibus et corruptibilibus non est scientia . . .
MSS: Firenze BRiccardiana 753 (L.I.36) (A.D. 1467); Paris BN lat. 6447 (A.D. 1458); Torino BN 1383 (XV) f. 1-159; Vaticana Vat. lat.
2158 (XV) f. lr-144r; 11610 (XV) f. 19r-55 (qq. only); Venddme BV 230 (A.D. 1445); Venezia BMarc lat. VI 32 (XV) f. 1-268.
Edd: Milano 1474 (Hain 12003); Venezia 1496 (Hain-Copinger 12004; Klebs 707).
Armonius
1. Super libro Perihermenias.
MS: Paris BN lat. 16600 (XIV) f. 83-(fin.).
Arnaldus Catalanus
s. XIII.
Doubtful.
1. De an.
Test: Mag. Terrisio di Atina in the service of Kaiser Friedrich wrote an Epistola consolatoria on the death of Arnaldus Catalanus, who
suddenly died during a lecture on the soul, probably the explanation of Aristotles De anima. No works of this master
369
are preserved. Cf. F. Torraca, 'Maestro Terrisio di Atina/ Archivio storico per leprovin- cie napoletane 36 (1911) 251-3; Grabmann,
MGL II 119.
Arnoldus Bodense
1. Disputationes super librum XII Metaphysicae.
Inc: ... ad duci . . . doctrina ... in bene . . . pro inventoris ...
57
Expl: qui omnia sua virtute condidit quem etc.
MS: Wien NB 5436 (XV) f. B-39r (fragm.)
Arnoldus Luydius Tongrensis
f 28 Aug. 1540. Studied at Cologne; magister artium; 1494 regent of the Laurentian Gymnasium; doctor theologiae; 1521 rector of
the University; canon in Liege.
Prantl IV 228f; Chevalier BB 2932; DTC 1 (1903) 1988; Keussen 529; LTK21 (1957) 896.
1. Epitomata sive reparationes logicae veteris et novae Aristotelis iuxta viam et expositionem venerabilis domini Alberti doctoris
magni.'
Inc: Circa initium logicae quaedam praeambulariter quaeruntur. Primo: Quot sunt habitus intellectuales?
Solutio: Sunt quinque scii, sapientia, intellectus, scientia, prudentia et ars . . .
Circa initium libri Praedicamentorum Aristotelis quaeritur primo: Quae est ratio ordinis istius libri ad
sequentium? Solutio: est duplex . . .
Circa initium libri Sex Principiorum Gilberti Porretani quaeritur primo: Quid sit subiectum istius libri?
Solutio: Subiectum istius libri est idem cum subiecto libri Praedicamentorum . . .
Circa initium libri Perihermenias Aristotelis quaeritur primo: Quae est ratio ordinis istius libri ad
praecedentes et sequentes? Solutio: Ratio ordinis sumitur ex operationibus nostri intellectus . . .
- Circa initium novae logicae Aristotelis quaeritur primo: De quo determinatur in nova logica? Solutio:
De totali argumentatione sicut in veteri arte determinatum est de partibus . . .
Circa initium libri Posteriorum Analyticorum Aristotelis quaeritur primo: Quid est subiectum istius
libri? Solutio: Syllogismus demonstrativus . . .
Circa initium libri Topicorum Aristotelis quaeritur primo: Quid est subiectum istius libri? Solutio:
Syllogismus dialecticus . . .
Circa exordium libri Elenchorum quaeritur primo: Utrum de elencho sophistico sit scientia? Solutio:
Sic ...
Expl: de inventis multas grates.
Edd: Koln 1496 (GKW 2514); Koln 1500 (GKW 2515); Koln 1507 (Prantl).
Arnoldus Saxo
Fi. s. XIII1.
V. Rose, Aristoteles de lapidibus und Arnoldus Saxo/ Zeitschrift fiir deutsches Alter- tum 18 (1875) 321-455; E. Stange, Arnoldus Saxo,
der alteste Encyklopadist des 13. Jahr-
TRADITIO
hunderts (Diss. Halle 1885); A. Birkenmajer, Le rdle jou.6 par des meddcins et les naturalistes dans la reception dAristote au XIIe
et XIIIe siecles (Warsaw 1930) llf; M. Grabmann, 'Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter, * SAM (1939) Heft
5, p. 109-11; MGL III 131, 219.
1. De finibus rerum naturalium (ca. 1225).
Inc;(I De caelo et mundo) Deus unus est omnium creator misericors et iustus. Postquam in eius nomine completus
372 est sermo de libris philosophorum, per ordinem textus sub eisdem verbis abbreviatis a me Arnoldo
Saxone, numeroque centum et nonaginta exceptis libris medicinalibus ut facilius in componendis libris
auctoritates sic paterent, nunc . . .
(II De naturis animalium) Postquam completus est a me, Arnoldo Saxone, liber De caelo et mundo in quo . . .
(III De gemmarum virtutibus) Ad tollendas plurimorum ambiguitates et errores de gemmis, lapidibus . . .
(IV De virtute universali) Cum in eo libro qui De caelo et mundo, et in eo libro qui De naturis est animalium,
et quem De gemmarum virtutibus composui . . .
(V De moralibus) Arnoldum de moralibus sic intellige. Completo sermone naturalium . . .
Expl: cum Zenocrate non peccarem.
MSS: Erfurt SB Ampl. O. 77 (XIII/XIV) f. R-63'; Berlin SB lat. qu. 288 (XIV) (De virtutibus lapidum only); Erlangen UB 423 (Irm.
388) (XIV) f. 147-57 (De virt. lap. only); Paris BN lat. 7475 (XIV) (De virt. lap. only); Praha UB 2027 (XI.G.2) (XV) f. 238v-248v
(De virt. lap. only).
Ed: E. Stange, Die Enzyklopadie des Arnoldus Saxo zum ersten Male nach einem Erfurter Codex hrsg. (Erfurt 1905-07).
Arnoldus de Vriberc
M. Grabmann, Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus der Zeit von Peter Abaelard bis Petrus Hispanus,
Ab. Akad. Berlin (1937) 5, p. 52.
1. Porph.
MS: Munchen SB Clm 14412 (XIV) f. l-(9).
2. Praed.
MS: Munchen SB Clm 14412 (XIV) f. 9-(23).
3. Perih.
MS: Munchen SB Clm 14412 (XIV) f. 23-(37).
4. VI Pr.
MS: Munchen SB Clm. 14412 (XIV) f. 37-(48).
Arnulphus de Ablang
Cf. catalogue of a medieval library in Reims, BV cod. 868 (XIV) f. 75 v.
1. Prior.
2. Post.
371
Artzen
Wislocki reads: Rev. magister Artzen. Is this possibly Hermannus Etzen (q. v.)?
1. Lectura super totum Ethicorum.
Inc: Pro recommendatione philosophiae moralis . . .
MS: Krakow BJ 1899 (XIV/XV) 166ff.
Ps .-Augustinus
s. IV-v.
Prantl I 665-72; E. Dekkers, Clavis Patrum latinorum (Sacris erudiri III; Steenbrugis 1951) 65 nn. 361-2; A. Van de Vyver, Les
6tapes du developpement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de philologie et dhistoire 8 (1929) 425-52 at 433, 439.
1. Principia dialecticae.
Inc: Dialectica est bene disputandi scientia. Disputamus autem verbis. Verba igitur . . .
Expl: lepus, deflexum est.
Ed: PL 32. 1409-20.
2. Categoriae decem ex Aristotele decerptae.
Inc: Cum omnis scientia disciplinaque artium diversarum non nisi oratione tractetur . . .
Expl: indoctos manifestius erudire.
Ed: PL 32. 1419-40.
Augustinus de Asculo O.E.S.A.
s. XIII. Regens studiorum, Padua.
Ossinger 80f; Perini I 64f.
1. Super libros Physicorum.
Augustinus Favaroni de Roma O.E.S.A.
1360 Rome1443 Prato. From 1384 studied in Bologna; 1389 baccalaureus theologiae, read Sentences, Bologna; 1392 Magister,
regens studiorum in the Bologna convent; 1407 provincial; 1416 read Ethics in University of Florence; 1419-31 prior generalis; 1431
Abp. Nazareth, resident in Barletta in Apulia; 1435 several of his propositions concerning the human nature of Christ were condemned
by the Council of Basel.
Ossinger 329-32; Chevalier BB I 1468; DHGE 5 (1931) 438f; Perini II 49-52; LTK2 1 (1957) 1102f (lit.).
G. Ciolini, Agostino da Roma (Favaroni f 1443) e la sua Cristologia (Firenze 1944); S. Friemel, O.E.S.A., Die theologische
Prinzipienlehre des Augustinus Favaroni von Rom (f 1443) (Wurzburg 1950).
Stegmiiller RB II 148-50 nn. 1499-1508; RS I 46f. nn. 86-8; Zumkeller 81-5.
1. Summa librorum [/-//] Ethicorum.
Inc: Omnis ars et omnis doctrinaBeatus Augustinus octavo libro De civitate Dei refert philosophum
universam philosophiam divisisse in tres partes, scii, in moralem quam appellavit ethicam . . .
TRADITIO
Expl: quae reservantur multum peritis.
MSS: Firenze RLaur S. Croce XIII.Sin.1 (XV) 88ff; XIII.Sin.2 (XV) 86ff.
Spurious.
2. Metaph. (Bandini IV 106L, = Adam de Buckfield).
3. CMund. (Bandini ibid., = Adam de Buckfield).
372 4. Meteor. (Bandini ibid., = Adam de Buckfield).
Augustinus de Ferrara O.F.M.
L. Maier O.F.M., Quibusnam codicibus manuscriptis editio formalitatum Nicolai Lak- mann O. Min. hucusque fulciatur/
Miscellanea G. Mercati (SeT 122; Citt& dei Vaticano 1946) 431-64 at 450.
1. Universalia.
Inc: Cum sit necessarium Dubitatur: Utrum universale in multis ad extra de pluribus praedicabile
existens ut intentio secunda in libro Por- phyrii sit ratio obiectiva. Et arguitur quod non . . .
Expl: Secundum artificialia etc. Et sic patet dubium huius capituli et per consequens totius libri
Praedicamentorum Magistri Augustini de Ferrara O. Min. scriptum per me Iohannem Schwitzer.
MS: Miinchen B. Nat. Museum 935 (A.D. 1476) item 5; Stuttgart LB H.B. X. 10 (A.D. 1481) f. 206r-221v; Uppsala UB C 627 (A.D.
1462) item 4.
2. Praedicamenta.
Inc: Circa librum Praedicamentorum dubitatur primo: Utrum decem praedicamenta ab invicem sunt
distincta. Ista quaestio facit. . .
Expl: Modi famosiores dicti sunt. Et sic est finis . . . Expliciunt Universalia et Praedicamenta Augustini.
Finita per me Fr. Iohannem Schwitzer, studens indignus Erfordensis a.d. 1481, feria quarta Maioris
Hebdomadae infra horam sextam et septimam post Completorium . . .
MS: Miinchen B. Nat. Museum 935 (A.D. 1478) item 6; Stuttgart LB H.B. X. 10 (A.D. 1481) f. 221v-252r; Uppsala UB G 627 (A.D.
1462) item 5.
Augustinus Triumphus de Ancona O.E.S.A.
12431328. 1261 entered O.E.S.A.; ca. 1270 studied at Paris, probably a student of Aquinas and Bonaventure; 1274 at Council of
Lyons; various missions for the Holy See; lector sacrae theologiae, Padua; after 1300 read the Sentences at Paris; magister in sacra
pagina.
Chevalier BB 4558; Hurter II (1906) 605; DHGE 5 (1931) 487-9; DTC 15 (1950)1855-60; LTK2 1 (1957) 1104; RGG3 1 (1957)
748; EFil 4 (1957) 1318.
Ueberweg II 533, 547, 775; Wulf III 96, 104; Gilson 743f; Prantl III 274-6; Sarton III 985f; Thorndike III 9-12; Carlyle V 417-19.
M. Grabmann, Studien iiber den Einfluss der aristotelischen Philosophie auf die mittelalterlichen Theorien iiber das Verhaltnis
von Kirche und Staat/ SAM (1934) Heft 2 at 70-2; J. Kurzinger, * Handschriften philosophischer Werke des Augustinereremiten
Augustinus Triumphus de Ancona/ PJ 53 (1940) 355-61; M. Grabmann, Der Metaphysikkommentar des Augustinus Triumphus von
Ancona (t 1328)/ Scholasik 16 (1941) 11-23; B. Ministeri, De Augustini de Ancona O.E.S.A. vita et operibus/ AAug 22 (1951-52) 7-56,
148-262.
373
Perini IV 20-8; Stegmiiller RB II n. 1511-1551, 1; RS I 47; Glorieux R II 321-7; Zum- keller 67-80.
1. Destructio sive eradicatio totius arboris Porphyrii . . .
Inc: Summi ac viri magni Christi Jesu salutari doctrina commonitus qui infructuosam arborem terram
supervacue occupantem verbo suo succidi mandavit . . .
(cap. 2) Capitulum secundum de praecisione primi rami huius arboris scii, substantia corporea. Huius
arboris radix sive stipes ponitur substantia genus generalissimum . . .
Expl: ut sic cognita veritate eius sit solutio omnis ambiguae et obscurae dubitationis propositae, referendo
gratias illi, qui est via, veritas et vita. Arnen.
Ed: Bologna 1503.
2. Scriptum super libros Priorum.
Inc: (ded.) Viro religioso fratri Conrado fratrum O.E.S.A. filio nobilis et sapientis viri domini Guidonis
comitis de Montefeltro . . . Dignum et congruum est . . .
(prol.) Sicut dicit Philosophus circa principium tertii Physicorum, speculatio de communibus prior est
ea speculatione quae est de propriis . . .
(comm.) Primum oportet dicere Iste liber Priorum quem prae manibus habemus ad exponendum,
sicut alii libri Philosophi in duas partes dividi potest . . .
Expl: syllogismorum perfectorum et imperfectorum. Illi qui sit laus et gloria in quo nulla imperfectio
invenitur sed eius potestas est talis quae non auferetur et regnum eius non corrumpetur qui cum Patre Filio et
Spiritu sancto est Dominus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Berlin SB lat. qu. 195 (XIV/XV) f. 48r-112r (without prologue); Casale Monferrato B. dei Seminario B. 7 (XIV) f. 1-87;
Krakow BJag. 1226 (AA.VI.20) (XIV) f. 1-206; Mainz SB 547 (Dubia et quaestiones super Priorum collectae ex Augustino de Ancona);
Milano BAmbros. A 73 (a.d. 1477) f. 2r-243*; Munchen SB Clm 14079 (XIV) f. B-105v; Roma BAngelica 199 (XIV) f. 1-76; Venezia
BMarc. Z. lat. 528 (XIV) f. 1-93; lat. VI 54 (XV) f. 1-122. Olim Erfurt Coli. Universitatis (MBKD II 169, 218); Erfurt Kart- hause
Salvatorberg (ibid., 570).
3. Scriptum super librum Metaphysicae.
Inc: (prol.) Philosophus,
sexto Ethicorum, volens ostendere circa quae proprie consideratio metaphysici
versatur, ait quod oportet sapientem, id est metaphysicum, non solum scire, quae sunt ex principiis, sed etiam
circa principia veritatem dicere . . .
(comm.) Omnes homines Huic libro Metaphysicae quem prae manibus habemus Philosophus
praemittit prooemium ad evidentius intelligendum et sciendum, quod per sapientiam metaphysicalem tractatum
in hoc libro intellectus hominis coniungitur primae causae . . .
TRADITIO
374
Exp I: et id unum est prima causa, quae est ipse Deus, in cuius femore scriptum est rex regum, dominus
dominantium, et princeps regum terrae qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Innsbruck UB 192 (XIV) f. 3M72*; Munchen SB Clm. 13042 (XIII/XIV) f. P- 46v (anon.; several quaestiones only).
4. De cognitione animae et eius potentiis [= Excerpt from Metaph. comm.] Inc: Quoniam secundum Philosophi
sententiam primo Posteriorum omnis nostra doctrina et disciplina intellectiva ex praeexistenti cognitione
sumit originem . . .
Expl: supradictam diversitatem sufficientia praedictarum artium sumi potest.
MSS: Bologna UB 1226 (2404) (XV) f. 78-99; Frankfurt a. M. SB Praed. 113 (A.D. 1432) f. 150r-188r; Innsbruck UB 279 (XIII) f. 1-
202 (?); Jena UB EI. fol. 31 (XIV); Lund UB 13 (A.D. 1339); Madrid BN 4231 (XV) f. 78r-98v; Munchen SB Clm. 26838 (XIV) f. 86v-
104q Clm. 28298 (XIV) f. 30-59; Pavia UB 576 (XIV) f. 1-12; Praha UK 65 (I.B.9) (XV) f. 96-123; 460 (III.D.8) f. 187^-217*;
Tubingen UB Mc. 127 (A.D. 1443) f. 14P-159*; Vaticana Vat. lat. 3058 f. 166r-167v; formerly Erfurt Karthause Salvatorberg (MBKD II
570) Padova BAugustiniana (Tomasini).
Ed: Bologna 1503.
Doubtful or spurious.
MS: Firenze BLaur. PI. XIII Sin. 10 (Glorieux).
Baptista de Fabriano O.P.
s. XV. Professor of philosophy and theology, Padua.
Qu6tif I 847; Chevalier BB 421; Cosenza 390; Zonta-Brotto passim.
1. Quaestiones super Organum.
MS: Torino BN 869 (XV) 284ff.
2. Quaestiones metaphysicae.
Baptista de Finario (De Guidici) O.P.
t 1484. 1469 Bp. Ventimiglia; 1483 Bp. Amalfi; 1484 Abp. tit. Patras.
Quetif I 867; Stegmiiller RB II 165 n. 1560; M. Grabmann, Eine ungedruckte Vertei- digungsschrift der scholastischen
Ubersetzung der Nikomachischen Ethik gegeniiber dem Humanisten Lionardo Bruni/ MGL I 440-48.
1. Apologia traductionis antiquae libri Ethicorum Aristotelis contra invectivam traductionemque Leonardi Aretini.
MS: Bologna BU 856 (1639) (XV) f. 3V-8V.
Bartholomaeus de Bregantiis [Braganza] O.P.
f 1270. Before 1230 O.P.; 1248 or 1252 Bp. Limassol, Cyprus; 1255 Bp. Vicenza.
Quetif I 254-9; Chevalier BB 443; DHGE 6 (1932) 1036; Stegmiiller RB II n. 1576-8.
1. Ars vetus.
2. Ars nova.
3. Libri naturales.
4. De animalibus.
375
Bartholomaeus de Brugis
t ca. 1356. 1307-09 in Paris Arls-faculty; before 1315 socius domus Sorbonae; magister artium et medicinae; 1329 magister regens
in Montpellier medical faculty; ca. 1330-42 physician to Guy I of Chatillon, count of Blois 1307-42; 1331 canon of Cambrai.
Chevalier BB 444; DGHE 6 (1932) 985-8; EFil 1 (1957) 585; LTK2 2 (1958) 11.
Wulf III 125, 158; Sarton III 885f; Duhem SM VI 540-2; Maier III 223.
A. Pelzer, Barthelemy de Bruges, philosophe et medecin du XIVe siecle,' RNSP 36 (1934) 459-74; M. Grabmann, MGL II (1936)
256, 259; C. Langlois, HistLittFrance 37 (1938) 238-50; C. J. Ermatinger, Notes on Some Early 14th century Scholastic Philosophers/
Manuscripta 3 (1959) 155-68; 4 (1960) 29-38 at 34-8; A. Maier, Dieitalienischen Averroisten des Codex Vaticanus latinus 6768/
Manuscripta 8 (1964) 68-82 at 76, 80f; H. Riedlinger, Raimundi Opera latina 5 (Palma de Mallorca 1967) 45-9.
Medical works: E. Wickersheimer, Dictionnaire biographique des midecins en France du moyen age I (Paris 1936) 60f.
1. Quaestiones supra librum Physicorum (1307-08; lib. I-V, VII-VIII).
Inc: (prol.) Quemadmodum corporum nostrorum habitus spectat ad caelum, sic et animus. Hanc
propositionem scribit Seneca . . .
(comm.) Circa librum Physicorum primo quaeratur: Utrum de ente vel corpore mobili possit esse
scientia? Arguitur quod non, quia de singularibus non est scientia . . .
(q. ult.) Utrum motus animalis sit naturalis?
Expl: principium perscrutationis quod dictum est.
MSS: Leipzig UB 1426 (XIV) f. lr-l 14v; Vaticana Vat. lat. 845 (XIV) f. 37r-155r. Cf. Erfurt SB Ampl. F. 337 (XIV) f. 1-35 (anon.;
inc: Quemadmodum nostrorum corporum habitus spectatquia requiritur multitudo spirituum).
2. Quaestiones super De generatione (lib. I and II beg.)
Inc: Quaeritur: Utrum de generabilibus et corruptibilibus possit esse scientia?
MS: Leipzig UB 1427 (XIV) f. 17*-22v.
3. Meteora (1307).
Test: Paris BN lat. 16089 (XIV) f. 151v: Explicit brevis expositio super Poeticam Aristotelis edita a magistro Bartbolomaeo de
Brugis a. D. 1307, cum legeret Physicam et Meteora Aristotelis. (Haureau, Notices et Extraits . . . 35, 1 (1896) 227f).
4. De anima.
Test: Vat. lat. 845 f. 72r (Pelzer, art. cit., 460 n. 8).
5. Brevis expositio super Poeticam Aristotelis (1307).
Inc: Propositum quidem nostrum Sicut dicit Philosophus tertio De anima . . .
Expl: Haec et pauca ad introductionem Poeticae Aristotelis et perfectae expositionis iuvamentum ego
Bartholomaeus de Brugis curavi scribere. Unde si non duplicibus philosophorum lectionibus fuissem
occupatus ad libri expositionem perfectam me dedissem; quam alias, si non grave sit, curabo aggredi. . .
Explicit brevis expositio supra Poeticam Aristotelis... MS: Paris BN lat. 16089 (XIV) f. 146M51V.
TRADITIO
6. Scriptum supra librum Oeconomicae (1309).
Inc: (prol.) Magnae sapientiae ac nobili viro domino Hannibaldo de Cee- cano ... Cognoscens quod bonorum
humanorum sapientia nihil fore divinius ac melius . . . duo volumina, unum expositionis libelli perutilis et
difficilis Oeconomicae Aristotelis, alterum quaestionum propriarum eidem libro, quae de praecepto vestro,
amore permanentis philosophiae, nec non propter communem studiosorum utilitatem, cum non modico
compilavi labore . . .
(icomm.) Conservativum animae est eruditio. Haec propositio scribitur in Epistola ad Alexandrum, et
tripliciter declaratur propositio. Primo, ex animae et corporis compositione . . .
Expl: Haec ad expositionem Oeconomicae Aristotelis modo philosophico dicta sint, in cuius complemento
Deus, a quo et per quem omne complementum, sit benedictus et laudatus. Arnen.
MSS: Bologna UB 1625 (XV) (cf. B. Xiberta, AOCarm 5 (1930) 163-6); Erfurt SBAmpl. Q 188 (XIV) f. 57r-67r; Milano BAmbros. R 36
Sup. (XIV) f. l'-26'; Paris BN lat. 14704 (XIV) f. 37r-50v; Venezia BMarc. lat. VI 82 (XV) f. 130r-154r; Wiirzburg Mino-
ritenkloster 1.47 (XV) f. 2>*-35v (lost in war; cf. L. Maier, AFH 44 (1951) 193).
7. Quaestiones supra librum Oeconomicae9 (1309).
Inc: Circa librum Oeconomicae, quem Deo adiuvante iam exposuimus, quaerenda sunt primo aliqua in
communi, et primo de comparatione Oeconomicae ad suum genus remotum quod est scientia . . .
Expl; Nam assuesci in erroneis et falsis a principio est impedimentum maximum in cognitione veritatis.
MSS: Bologna BU 1625 (XV); Erfurt SB Ampl. Q 188 (XIV) f. 67*-70v (expl.: quod naturale dicitur oeconomicae); Leipzig UB 1426
(XIV) f. 116r-134r; Milano BAmbros. R 36 Sup. (XIV) f. 26r-38v; Paris BN lat. 16089 (XIV) f. 116*-133v; Vaticana Vat. lat. 2167
(XIV) f. 140r-171v; Venezia BMarc. lat. VI 82 (XV) f. 105-130 (anon.).
Edd: V. Rose, Aristoteles pseudepigraphus (Leipzig 1863) 664f (excerpts); G. Heylbut, Commentaria in Aristotelem graeca XIX, 1
(Berlin 1889) viii f. (Bs citations of As- pasius).
8. Conclusiones libri Oeconomicae.
Inc: Oeconomica et politica differunt, quia oeconomica subest politicae. Item politica est ex multis principiis . .
.
Expl: in modestia et honestate ac utilitate domus et aliis virtutbius etc.
MSS: Milano BAmbros. G 47 Inf. (XV) f. 119M2R; R 36 Sup. (XIV) f. 75r-77v.
9. Brevis expositio super libellum De inundatione Nili* (1308).
Inc: Propter quid aliis fluminibus Iste liber cuius expositionem intendimus ad praesens intitulatur De
inundatione Nili. Nilus quidem est fluvius... Expl: recapitulat et patet.
MS: Paris BN lat. 16089 (XIV) f. 152r-153r (anon.)
Ed: V. Rose, op. cit. 639f.
10. Expositio supra librum De inundatione Nili (1308).
Inc: Propter quid aliis Nota primo quod iste liber videtur esse factus ab Aristotele, et hoc propter tria . . .
377
Exp I: recapitulat et patet.
MS: Paris BN lat. 16089 (XIV) f. 154r-156v.
Ed: V. Rose, op. cit. 640-3.
Bartholomaeus Culeius (de Cowley)
t after 1309. 1288 Fellow Merton College, Oxford.
Chevalier BB 444; Emden I 505.
65 1. Disputationes de generatione et corruptione.
Inc: Sicut scribit Philosophus in principio (Tanner; TK 688).
Bartholomaeus de Sancto Concordio (de Pisa) O.P.
Ca. 12601347. Studied in Bologna and Paris; lector in Lucca, Florence, Pisa.
Qudtif I 623-5; Chevalier BB I 449; DHGE 6 (1932) 1027; LTK2 2 (1958) 13; Zumkeller 41 n. 54k.
1. Compendium moralis philosophiae ex libro Aegidii De regimine principum abbreviatum.
Inc: Libellus iste continet quaedam, quae assumpta sunt de quodam libro, qui dicitur De regimine
principum magis quidem secundum sententiam . . .
Sententia Philosophi est...
MSS: Miinchen Bayr. Nat. Museum 929 (XIV) f. 141*-159v (? anon.); Paris BN lat. 6466 (XV) f. 1-36; Wertheim a. M. Evang.
Kirchenb. 672 (XV) item 5.
Pseudo-Beda
M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im MittelalterSAM (1939) Heft 5 at 177-9.
1. Repertorium auctoritatum Aristotelis et aliorum philosophorum.
Inc: (prol.) Ex quo in unaquaque notitia debitus ordo est necessarius Boethio testante in Consolatione
philosophica, prosa secunda, libro quarto, sic dicente: Est enim quod ordinem retinet servatque naturam . . .
(text) A Deo dependet caelum et tota natura, XII0 Metaphysicae Illa auctoritas sic intelligitur, quod
caelum et tota natura dependet a Deo et hoc quoad conservari et non in fieri vel produci . . .
Expl: ab hoc ente, id est, a Deo qui Deus est et presentialiter eius unus est et in aevum sit benedictus in
saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Miinchen SB Clm 15613 (XV) f. 53r-(101); Praha UK 927 (XV) f. 193r-228r.
Edd: Niirnberg [1491]; Koln 1495 (Klebs n. 164); PL 90.965-1054 (expanded form, made later than s. XVI).
Belisarius Aquaviva
t 1528 (July 24) Naples.
Chevalier BB 24.
1. Paraphrasis in Oeconomica Aristotelis.
MS: Wien NB 2333 (XV) f. 25r-55r.
TRADITIO
Benedictus Hesse de Gracovia
S. XV1. Influenced by Buridan and Laurentius Londorius.
Michalski, Les courants philosophiqu.es ... 87f.
1. Phys.
MS: Krakow BJ 1367.
2. Disputata de anima.
Inc: Quaeritur circa initium libri De anima ...
Expl: Expliciunt disputata de anima compilata per rev. magistrum Benedictum Hesse de Cracovia.
MS: Krakdw BJ 1901 ( A . D . 1444) 133ff.
Benedictus Icenus O.E.S.A.
t Ca. 1349. English.
Ossinger 462f.
1. Alphabetum Aristotelis.
Inc: Homo nosce tuam vitam . . .
Benedictus de Sentino O.P.
Fl. 1314.
Quetif I 521.
1. Commentaria in logicam.
Benedictus Soncinas O.P.
Fl. 1493.
Qu6tif I 878; Chevalier BB 527.
1. In omnium operum Aristotelis auctoritates atque sententias prooemialis epistola.
In: Theophilus de Ferrariis [q. v.]. Propositiones ex omnibus Aristotelis libris philosophiae... Venezia 1493 (Hain 6997) f. 2'.
Benevenutus de Massa
s. XIV. From Ravenna; philosopher.
Chevalier BB 529.
1. Dicta super IV libris Meteororum.
Inc: De primis quidem Iste liber dicitur Meteororum vel de impressionibus . . .
MS: Firenze BRiccardiana 745 (N.II.26) (XIV/XV) f. lr-22v.
Berardus de Brolio
See Gerardus de Brolio.
379
Bernardus de Sanciza
Fl. s. XIII2. Of Beziers; magister artium, Paris.
M. Grabmann, Mittelalterliche lateinische Aristotelesubersetzungen und Aristoteles- kommentare in Handschriften spanischer
Bibliotheken,' Sb. Akad. Munich (1928) H. 5 at 53-5.
386 1. Quatemus super Porphyrium.
Inc: (ded.) Suis praeclare indolis baccalareis et scholaribus praedilectis aliis- que universis et singulis ad verum
cognoscendum et ad bonum agendum utilibus Bernardus de Sanciza origine Biterrensis qualiscumque
magister in artibus . . .
(prol.) Gaudeo siquidem vos ab humana natura non esse degeneres...
(q. 1) In nomine igitur illius beatissime ineffabilis et individuae trinitatis quae sola sui ipsius est sufficiens
...
Expl: et propter hoc solvitur primum argumentum . . . (mutilus).
MS: Barcelona Archivo General de la Corona de Aragon, Ripoli 109 (XIII/XIV) f. 175r-180v (incomplete).
2. Praed.
3. Perih.
4. VI Pr.
Bernardus de Trilia O.P.
Ca. 1240 Nimes 1292 (4 August) Avignon. 1260-65 studied at Paris; 1266-76 lector Montpellier, Avignon, Bordeaux, Marseille,
Toulouse; 1282-84 baccalaureus at St. Jacques, Paris; 1284-87 Magister; 1287-88 Definitor for General Chapter of Lucca; 1291 Prior
provincialis.
Qu6tif 1 432-4; Chevalier BB 565f; DHGE 8 (1935) 763f; DBF 6 (1954) 91; EFil 1 (1957) 662f; LTK2 2 (1958) 249f; P. Wyser,
Der Thomismus (Bibl. Einfiihrungen 15/16; Bern 1951) 12; F. J. Roesch, Early Thomistic School (Dubuque 1964) 84-88, 289-96.
Ueberweg 529, 534, 770; Carreras y Artau I 176-83; Wulf II 203, 216; Gilson 745; Duhem SM III 363-83, VI 43-6, IX 125, 135-9;
Sarton II 989; Maier V 303.
Stegmuller RB II 202f nn. 1739-45; Glorieux R I 155-7; Q I 101-4, II 66f.
Spurious.
1. Quaestiones in VII primos libros Metaphysicae.
Inc: Sicut dicit Philosophus tertio De anima secantur scientiae quemadmodum . . .
MS: Paris BMazarine 3490 (1013) (XIII) f. l-(57^) (anon.).
Test: Not found in Stams Catalogus 61 n. 20, nor Upsala 72 n. 20, nor Pignon 25 n. 21; seems to be due to a misunderstanding of Qu6tif
by Cat. gen.t whence Feret II 534, DGHE, etc.).
Bernardus de Undis
Magister in artibus, Toulouse.
TRADITIO
1. Porph.
Inc: (prol.) Regali ex praesente nato avide artium iuventuti nobilissimo domino Johanni filio illustrissimi Regis
Aragonum suus humilis subditus Bernardus de Undis, magister in artibus legens Tolosae . . .
Cum sit necessarium Iste liber cuius scriptum subjectum est universale opus. .
Expl: per infinita saecula saeculorum. Arnen.
MS: Tortosa Catedral 25 (XV) f. lr-19v.
2. Praed.
Inc: Principia cognoscimus Ista propositio est declarata propono scripta est a Philosopho, primo
Posteriorum, pro cuius declaratione...
Expl: et ab appetitu et voluntate.
MS: Tortosa Catedral 25 (XV) f. 20*-70L
3. Perih.
Inc: Omnis scientia disciplina quaeartium diversorum non nisi oratione tractatur. Ista propositio scripta est ab
Augustino in primo libro suorum Praedicamentorum . . .
Expl: secundum istum ordinem ex praedictis. . . . per vos ipsum videbitis. MS: Tortosa Catedral 25 (XV) f. 71*-115\
4. VI Pr.
Inc: (prol.) Secundum quod ait Aristoteles in primo Caeli et mundi sermo de personis et sermo de omnibus . . .
Forma est compositioni contingens Iste liber prima sui divisione dividitur in tres partes. In prima agit
auctor . . .
Expl: Sed ista nobilissime domine Johannes de expositionibus quarti libri logicae veteris gratia introductionis
vobis sufficiant. Et si qua hic bene dicta ... si qua autem hic sint omissa vel superflua ruditati meae
attribuatur.
MS: Tortosa Catedral 25 (XV) f. 115v-153v.
Bero Magni de Ludosia
t 1465. From Sweden; 1433-64 lectured on texts of Aristotle (logic, physics, ethics), Vienna; 1439 cursor biblicus; 1442
Sententiarius; 1446 dean of arts faculty; 1464 Canonicus in Vienna.
Aschbach I 526; P. Lehmann, * Skandanaviens Anteil an der lateinischen Literatur und Wissenschaft des Mittelalters,' Erforschung
des Mittelalters: ausgewdhlte Abhandlungen und Aufsdtze 5 (Stuttgart 1962) 275-429 at 320.
1. Quaestiones super librum De generatione et corruptione.
Inc: Utrum ens mobile ad formam sit subjectum libri De generatione? Marsilius dicit quod philosophia
naturalis dicitur philosophia considerans res sub ratione qua sunt mobiles . . .
Exp1: huius laboris sit honor, laus et gloria per infinita
saecula saeculorum.
MSS: Karlsruhe LB Aug. 130 ( A . D . 1441) f. 2r-120r; Klagenfurt.
Inc: Quaeritur primo: Utrum anima sit subjectum...
MS: Heiligenkreuz StB 303 (a.d. 1437) f. 1-274.
381
Bertholdus de Moosburg (Mosburch, Maisberg, Maisberch) O.P.
1327 Lector in O.P. Studium, Regensburg; 1335-61 at Cologne; 1348 in Niirnberg as vicarius fratrum O.P.; Neoplatonist direction.
Qu6tif I 811f; Chevalier BB 581; DHGE 8 (1935) 976; Stammler 5 (1955) 89-91; NDB 2 (1955) 164 (lit.); RGG3 1 (1957) 1070;
LTK- 2 (1958) 267.
386 Ueberweg 560, 778f; Gilson 755; Sarton III 568; Nardi Saggi 137.
G. M. Lohr, O.P., Die Kolner Dominikanerschule vom 14. bis zum 16. Jahrhundert (Freiburg/Schweiz 1946) 42.
1. De polo iridis sive arcus caelestis, ubi exponit tres libros Meteororum Aristotelis.
Blasius Pelacanus (de Pelacanis) de Parma
t 1416. 1374 took doctorate at University of Pavia; 1374-78 professor in Arts Faculty, Pavia; 1379-82 taught logic, philosophy and
astrology, Bologna; 1384-87 professor, University of Padua; 1387-88 taught philosophy and astrology at Bologna; 1388 professor at
Padua; 1389-99 taught * mathematical arts and both philosophies" (i. e., natural and moral) at Pavia; 1403-7 taught moral philosophy,
astrology and mathematics at Pavia; 1407-11 at Padua until discharged, when he returned to Parma where he died.
I. Affd, Memorie degli Scrittori e Letterati Parmigiani II (Parma 1789) 108-25; Chevalier BB 3562; EFil I (1957) 670f; Cosenza
2654-6,V 1356f.
Wulf III 178f; Thorndike III 600, IV 65-79 (biog.), 652-62 (works and MSS); Duhem SM IV 278-80, X 200; Sarton III 1564-7;
Sorbelli I 123; Maier I-V passim; Nardi, Saggi passim.
M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter," SAM (1939) Heft 5 at 122f; E. Moody-M.
Clagett, The Medieval Science of Weights... (Madison, Wise. 1952) 231-79 (= edition of Blasius, De ponderibus); G. F. Vescovini,
Problemi di fisica aristotelica in un maestro del XIV: Biagio Pelacani da Parma," Rivista di filosofia 51 (1960) 179-220; id., Le
questioni di Perspectiva di Biagio Pelacani da Parma," Rina- scimenlo Ser. II, 1 (1961) 163-243; F. Alessio, 'Questioni inedite di ottica
di Biagio Pelacani da Parma," Rivista critica di storia della filosofia (1961) 79-110, 188-221.
1. Quaestiones de praedicamentis.
Inc: Sit prima quaestio de praedicamentis: Utrum quando alterum de altero praedicatur (M 467)
MSS: Vaticana Vat. Barb. lat. 357 (AD 1416) (so Aff6 who cites Barberini 732 which now is Vat. Barb. 357); Venezia BMarc. lat.
VI.63 (AD 1392) f. 43r-82r.
2. Expositio per conclusiones librorum Physicorum.
Inc: Quoniam quidem intelligere Primum capitulum huius primi tractatus Physicorum in quo infra
scriptae conclusiones continentur: Prima conclusio De rebus naturalibus est nobis notitia possibilis.
Probatur: Contingit nos scire et intelligere causas rerum naturalium . . .
Expl: qui primus motor non informet extensive aliquam magnitudinem. Et in hoc cum Dei laude finitur
sententia octavi et ultimi libri Physicorum . . .
MS: Vaticana Vat. lat. 2159 (AD 1397) f. lr-58v.
TRADITIO
3. Quaestiones super VIII libris Physicorum.
Inc: Gratia regis caelorum qui totius orbi elementalis summus est imperator in laudem et gloriam
serenissimi Duci Mediolani... librum Physicorum existimavi exponere infra scriptis quaestionibus, quarum
prima iuxta textum in hac forma proponatur:
(q. 1) Utrum scientifica notitia sit nobis de rebus naturalibus possibilis?
(q. 2) Utrum cognita causa totali alicuius rei cognoscatur statim illa res et non aliter?
Expl: scii, rerum non naturalium sex. Et haec de tertio articulo. Pro quarto articulo patet solutio ad rationes
in oppositum. Per ea quae dicta sunt. Et haec de quaestione ista. Et sic est hic finis quaestionum omnium VIII
librorum Physicorum.
MSS: Vaticana Vat. lat. 2159 ( A . D . 1397) f. 60v-229v; 3012 (XV) f. 2V-110V, 136*; Chigi O.IV.41 (XIV) f. 219r-272v (different
recension).
4. Summa super libro De caelo et mundo.
Inc:De natura scientia Omissis omnibus causis et aliis (Omissis causis aliis) quae solent (consueverunt)
inquiri in principiis (aliorum) librorum condescendam ad textum . . .
Expl: hoc modo determinandum est de generatione et corruptione.
MSS: Oxford BodlL Canon, misc. 422 (XV) f. l-(53); Roma BAngelica 592 (XIV) f. 1- 34; Wien NB 2402 (a.d. 1451) f. lr-63v
(Explicit Sententia compilata in Bononia recollecta anno 1380).
5. Quaestiones librorum De caelo et mundo.
Inc:
Circa primum librum De caelo et mundo quaeritur primo: Utrum omnis quantitas sit divisibilis in
semper divisibilia, et arguitur quod non ... Expl: debet omne summe solida et summe gravis etc.
MSS: Milano BAmbros. P 120 Sup. (XV) f. l*-69r; Roma BAngelica 592 (XIV) f. 36- 73; 595 (XV) f. 1-68 (imperfect at beg.).
6. Conclusiones in duos libros De generatione et corruptione.
Inc: De generatione Iste est liber De generatione quem inter alios libros naturales volo in tertio loco
situari . . .
Expl: concurrere ad eundem effectum producendum vel productum. Arnen. MSS: Vaticana Urbin. lat. 1489 ( A . D .
1438) f. 104-(119); Chigi O.IV.41 (XIV) (same work?); Wien NB 2402 ( A . D . 1451) f. 99r-123v (inc: Iste liber qui intitulatur . . . / . . .
utrumque esse divisibile).
7. Conclusiones super libris Meteororum.
Inc: De primis quidem Omissis aliis quae solent inquiri...
Expl: in qualitate.
MS: Vaticana Chigi O.IV.41 (XIV) (same work?); Wien NB 2402 (XV) f. 64r-99r.
8. Quaestiones in libros Meteororum.
Inc: Circa primum librum Meteororum Aristotelis primo quaeritur: Utrum iste mundus generabilium et
corruptibilium gubernetur a caelo propter quod necesse sit ipsum esse contiguum mundo superiori?
383
(q. 2) Utrum eaedem opiniones pluries et infinities reiterentur?
Expl: sed motu praeter naturam quia non dicitur naturalis nec violentus sed impertinens.
MSS: Chicago Univ. of Chicago Libr. 10 (XV) 39 ff; Firenze BLaur. Ashb. 112 (185) ( A . D . 1399) f. 1-60; Vaticana Vat. lat. 2160
(XIV/XV) f. 63r-138v.
71 9. Quaestiones in libros De anima.
Inc: Circa librum De anima quaeritur primo: Utrum subiectum proprium sit anima vel iste terminus anima vel
corpus animatum vel quoddam aliud vel nihil. . .
Expl: quomodo procedant rationes quae fiebant in principio quaestionis etc.
MSS: Napoli BN VIII.G.74 (XIV/XV) (inc: Utrum aliqua notitia sit possibilis . . .); Oxford BodlL Canon, misc. 393 (XV) f. l-(78);
Torino BN 1247 (H.III.30) (XV) 41 ff. (Inc: Quaeritur ... circa tertium primi libri De anima: Utrum scientia huius libri sit de anima
et de operationibus...); Vaticana Chigi O.IV.41 (XIV) f. 112r-217v (Inc: Circa primum librum De anima primo quaeritur: Utrum
aliqua notitia sit nobis possibilis. . . / . . . Expliciunt quaestiones primi secundi et tertii libri De anima datae per excellentem artium
doctorem Blaxium de Parma recollectae ... in studio Paduano anno domini 1385); Urbin. lat. 1489 ( A . D . 1438) f. 74r-(104) (inc:
Bonorum honorabilium iste est primus tractatus huius primi libri De anima habens unicum capitulum quod dividitur in tot partes
. . . / . . . habemus a praedictis sensibus qui nobis necessario non insunt).
Boethius, Anicius Manlius Torquatus Severinus
Ca. 480524.
Prantl I 679-722; A. Van de Vyver, Les 6tapes du dveloppement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de philologie et
dhistoire 8 (1929) 425-52 at 427f; DHGE 9 (1937) 348-80; E. Dekkers, Clavis Patrum latinorum (Sacris erudiri III; Steenbrugis 1951)
153-6 nn. 881-9; J. Isaac, O.P., Le Perihermeneias en Occident de Boece d S. Thomas (Paris 1953) 15-25 and passim; LTK2 2 (1958)
554-6.
1. In Porphyrii Isagogen editio prima (ca. 505).
Inc: Hiemantis anni tempore in Aureliae montibus concesseramus... Expl: postea consideratione tractabitur.
Ed: PL 64. 9-70; CSEL 48 (ed. Brandt; Vienna 1906) 3-132.
2. In Porphyrii Isagogen editio secunda (509-10).
Inc: Secundus hic arreptae expositionis labor nostrae seriem translationis expediet. . .
Expl: et ad praedicamenta servienti.
Ed: PL 64. 71-158; CSEL 48. 135-348.
3. In Categorias Aristotelis libri IV (509-10).
Inc: Expeditis his quae ad praedicamenta Aristotelis Porphyrii institutione digesta sunt . . .
Expl: partes speciesque contineat.
Ed: PL 64. 159-294.
TRADITIO
4. In librum Aristotelis Perihermenias commentarii editio prima (511).
Inc: Magna quidem libri huius apud Peripateticam sectam probatur auctoritas . . .
Expl: secundae editionis series explicabit.
Ed: PL 64. 293-392; ed. Meiser, Leipzig 1877.
5. In librum Aristotelis Perihermenias commentarii editio secunda (511-513). Inc: Alexander in
commentariis suis hac se impulsum causa pronuntiat . . .
Expl: si non oportebit, obloquitur.
Ed: PL 64. 393-638; ed. Meiser, Leipzig 1880.
6. De syllogismo categorico (512-13).
Inc: Multa Graeci veteres posteris suis in consultissimis reliquere tractatibus . . .
Expl: mendaciumque meditabitur.
Ed: PL 64. 793-832.
7. Introductio ad syllogismos categoricos (.Antepraedicamenta).
Inc: Multa veteres philosophiae duces posteriorum studiis contulerunt . . . Expl: praetereundum videtur.
Ed: PL 64. 761-94.
8. De syllogismo hypothetico (ca. 514).
Inc: Cum in omnibus philosophiae disciplinis ediscendis atque tractandis ... Expl: hic operis longitudinem
terminemus.
Ed: PL 64. 831-76.
9. De divisione (ca. 514).
Inc: Quam magnos studiosis afferat fructus scientia dividendi . . .
Expl: diligenter expressimus.
Ed: PL 64. 875-92.
10. Commentaria in Ciceronis Topica (VI end VII lacking) (513-15).
Inc: Exhortatione tua Patrici rhetorum peritissime quae et praesentis honestate propositi . . .
Expl: rerum concursio est.
Ed: PL 64. 1039-1174; ed. Orelli, Ciceronis opera V, 1 (Zurich 1833) 270-388.
11. De differentiis topicis (ca. 515).
Inc: Omnis ratio disserendi quam logicen Peripatetici veteres appellavere ...
Expl: conscripsimus expeditum est.
Ed: PL 64. 1173-1216.
Lost.
12. Anal.
13. Top.
14. Phys.
Test: cf. DHGE 9. 368.
385
Boethius Dacus (de Dacia)
f ca. 1284. b. Sweden; probably secular cleric of diocese of Linkoping; in Paris arts faculty, successor of Martin of Dacia; 1277
affected with Siger de Brabant in condemnation by E. Tempier; 1283 detained in Curia, then at Orvieto; probably entered O.P. late, if at
all (included in Stams catalogue [64 n. 63]); 1284 'miserabiliter dicuntur conclusisse dies suos (with Siger) in partibus transalpinis' (John
Pecham, Registrum epistolarum [cited by Mandonnet, op. cit., cclxx]).
Chevalier BB 625; Qu6tif I 640, 734; HistLittFrance 30 (1888) 270-9 (B. Haur6au); 32 (1898) 180 (id.); C UP I 543, 556n, 558;
DTC 2 (1905) 922-4, cf. also Tables 454; DHGE 9 (1937) 381 f. (F. Van Steenberghen); LTK2 2 (1958) 556f; EFil 1 (1957) 730.
Ueberweg 445-7, 454f, 758; Wulf II 196f, 201; Gilson 399-402, 725; Nardi, Saggi 444; Sarton II 970.
B. Haureau, Un des heretiques condamnes k Paris en 1277,' Journal des Savants (1886) 176-83; P. Doncceur, 'Notes sur les
Averroistes latins: Boece le Dace,' RSPT 4 (1910) 500- 11; P. Mandonnet, O.P., Siger de Brabant et /'Averroisme latin au XIIIe sikcle I
(Louvain 1911) 224-31 and passim; J. Nordstrom, 'Bidrag rorande Boetius de Dacia,' Sdrtrgch ur Samlaren (Upsala 1917); M.
Grabmann, 'Neu aufgefundene Werke des Siger von Brabant und Boetius von Dacien,' SAM (1924) Heft 2 at 24-48; id., 'Der
lateinischeAverroismus des 13. Jahrhunderts...', SAM (1931) Heft 2 at 25-30; id., 'Die opuscula De summo bono sive De vita philosophi
und De sompniis des Boetius von Dacien,' AHDL 6 (1932) 287- 317; also MGL II (1936) 200-24; P. Mandonnet, 'Note complementaire
sur Boece de Dacie,' RSPT 22 (1933) 246-50; M. Grabmann, 'Kommentare zur aristotelischen Logik aus dem 12. und 13. Jahrhundert,'
SAB (1938) XVIII 25; id., 'Texte des Martinus von Dacien und Boetius von Dacien zur Frage nach dem Unterschied von essentia und
existentia,' Miscellanea philosophica... Gredt oblata (Studia Anselmiana 7-8; Rome 1938) 7-17; id., Die Sophismataliteratur des 12. und
13. Jahrhunderts mit Textausgabe eines Sophisma des Boetius von Dacien (BGPMA 36, 1; Munster i. W. 1940); F. Van Steenberghen,
Siger de Brabant daprbs ses oeuvres inedites II (1942) passim; G. Saj6, Un traite recemment decou- vert de Bobce de Dacie De mundi
aeternitate: texte... critique (Budapest 1954); J.J. Duin, La Doctrine de la providence dans les ecrits de Siger de Brabant (Louvain 1954)
passim; A. Maurer, C.S.B., 'Boetius of Dacia and the Double Truth, MS 17 (1955) 233-9; E. Gilson, 'Boece de Dacie et la double verite,'
AHDL 22 (1955) 81-99; F. Sassen, 'Boethius van Dacie en de theorie van de dubbele waarheid,' Studia catholica 30 (1955) 262-73; M.-
T. d'Alverny Note sur deux manuscrits du De aeternitate mundi,' AHDL 22 (1955) 101-12; P. Michaud- Quantin, 'La double-v6rit
des Averroistes: un texte nouveau de Boece de Dacie,' Theoria
22 (1956) 167-84; F. Van Steenberghen, Nouvelles recherches sur Siger de Brabant et son ecole,' RPL 54 (1956) 130-47 at 137-
47; R. A. Gauthier, Bulletin thomiste 9 (1954-56) 917- 32; M. Grabmann, Ungedruckte lateinische Kommentare zur aristotelischen
Topik aus dem 13. Jahrhundert, MGL III (1956) 142-57 at 146f; G. Sajd, Boece de Dacie et les commentaires anonymes inedits de
Munich sur la Physique et sur la Generation attribues a Siger de Brabant,' AHDL 25 (1958) 21-58; H. Roos, 'Das Sophisma des Boetius
von Dacien Omnis homo de necessitate est animal, in doppelter Redaktion,' Classica et mediaevalia
23 (1962) 178-97; P. Lehmann, ' Skandanaviens Anteil an der lateinischen Literatur und Wissenschaft des Mittelalters,'
Erforschung des Mittelalters: Ausgew&hlte Abhandlungen und Aufsdtze V (Stuttgart 1962) 275-429 at 309-11; J. J. Duin, 'A la recherche
du commentaire de Boece de Dacie sur la Metaphysique d'Aristote,' Miscellanea mediaevalia 2 (1963) 446- 53; G. Saj6, 'Boetius de
Dacia und seine philosophische Bedeutung,' ibid., 454-63; id., ed. Boetii de Dacia Tractatus de aeternitate mundi (2. ed.; Berlin 1964);
B. Braswell, Godfrey of Fontaines' Abridgement of Boetius of Dacias Quaestiones supra librum Topicorum
TRADITIO
Aristotelis, MS 26 (1964) 302-14; P. Wilpert, Boetius von Dacien: die Autonomie des Philosopher!, Miscellanea mediaevalia 3
(1964) 135-52.
1. Quaestiones super Perihermenias.
Test: self-citation.
2. Ars demonstrativa.
386 Test: self-citation in Quaestiones super Topica; perhaps = Quaestiones super Posteriora Analytica (cf. below, under dubia).
3. Quaestiones super Topica.
Inc: Cum honorandi viri videlicet patres nostri reverendi primi philosophantes res temporales
contemnentes et vitam suam in studio sapientiae ponentes, quia non est dignus sapientia qui non appretiatur et
diligit eam super omnia, scientias utiles ut grammaticam et logicam studuerunt, secundo scientias honorabiles .
..
Expl: incipientes dicamus.
MSS: Admont StB 367 (XIII) f. 2r-8v (anon.; fragm.); Berlin SB lat. fol. 624 (XIII) f. 203r-226v; Bruges BV 509 (XIII) f. lr-30v;
Erlangen UB 214 (Irm. 380) (XIV) f. 95r- 140r; Firenze BLaur Plut. XII Sin. 3 (XIII) f. 16r-31v (ascribed to Petrus de Alvernia); Oxford
Merton Coli. 296 (XIV) f. 47r-83r (anon.); Paris BN lat. 16170 (XIII) f. 54r-82r; 16297 (XIII) f. 140a-b, 110b-116b (extract by Godfrey of
Fontaines, q. v.); Salamanca UB 1839 (olim Madrid, Palacio Real 404) (s. ?) f. 39r-68'; Siena BG H.9.1 (s. ?) f. 40r- 62v (beg. imperf.);
Vaticana Vat. lat. 4883 (XIII) f. 88r-109r; Zwettl StB 338 (XIII) f. 95r-109v.
Test: Stams.
4. Quaestiones super Sophisticos Elenchos.
Inc: Secundum quod recitat commentator supra principium Physicorum ultima perfectio hominis est quod
homo sit perfectus secundum intellectum... Expl: ista tamen sunt inconsueta et ideo difficilia. Et hoc de
fallaciis sufficiant.
MSS: Firenze BLaur. Plut. XII Sin. 3 (XIII) f. 39r-49v (ascribed to Petrus de Alvernia); Salamanca UB 1839 (olim Madrid, Palacio
Real 404) (s. ?) f. 68r-94r.
Test: self-citation (in quaestionibus Elenchorum quas fecimus [Qu. in Top. II q. 3 (BN lat. 16170 f. 62d, 63 d)]); on the basis of
this citation Gauthier attributes this work to B.
5. Metaphysica.
Inc: Omnes homines Quia omne quod movetur necesse est moveri ab alio, ut dicit Philosophus in
principio UV Physicorum, manifestum est quod Primum necesse est esse in entibus, quia manifestum est
aliquid moveri, ut sol; quare istud ab alio movetur . . .
(q. 1) Et primo quaeritur: Utrum in entibus sit ponere primum principium; secundo, dicto quod sit,
utrum sit tantum unum...
MS: Cambridge Peterhouse 152 (XIV) f. 290a-301 d (anon.)
Test: self-citation (in Metaphysica nostra [Qu. in Top. II q. 1 (BN lat. 16170, f. 62a); II q. 7 (ibid. f. 64a); IV q. 2 ad 2 (ibid., f.
70a)]); Duin, A larecherche. . .,conjectures that this work is that referred to by B.
387
6. Quaestiones super libros Physicorum.
Inc: Quaeritur: Utrum sit aliqua scientia necessaria praeter philosophicas disciplinas? Et videtur quod non.
Scientia non est homini necessaria nisi homo per eam fiat sciens et bonus . . .
(iq. ult.9 V q. 5) Quaeritur: Utrum locus sit dimensio separata?
Expl: Item, corpus naturale non movetur nisi ad locum specie differentem a loco illo in quo erat prius; una pars
dimensionis separat non.
MS: Munchen SB Clm 9559 (XV) f. 2M4r (anon.)
Test: Stams; Saj6, Boece de Dacie . . . " maintains that this comm, is that referred to by Stams.
7. Quaestiones super De caelo et mundo.
Test: Stams.
8. Quaestiones super De generatione et corruptione.
Inc: De generatione autem et corruptione Quaedam sunt entia quorum cognitio ...
Expl: similiter et alteratio est nova, similiter et generatio.
MS: Munchen SB Clm. 9559 (XV) f. 83r-91v.
Test: Stams; Saj6, Boece de Dacie... % maintains that this comm, is that referred to by Stams.
9. Quaestiones super quartum librum Meteororum.
Inc:
Expl: Expliciunt quaestiones super IVum librum Meteororum reportatae a magistro Boetio de Dacia.
MS: Roma BAngelica 560 (XV) f. 105v (fragm.)
10. Mineralia.
Test: self-citation (declaravimus in libro Mineralium [Qu. in Top. V q. 2(BN lat. 16170, f. 75)]).
Test: Stams.
12. Quaestiones super De sensu et sensato.
Test: Stams.
13. Quaestiones super De somno et vigilia.
Test: Stams.
14. Quaestiones super De longitudine et brevitate vitae.
Test: Stams.
15. Quaestiones super De memoria et reminiscentia.
Test: Stams.
16. Quaestiones super De morte et vita.
Test: Stams.
17. De somniis sive de divinatione somniorum.
Inc: Cum omnis actio sit ab aliqua virtute et propter aliquod bonum sicut propter finem agentis, necesse est, ut
secundum differentiam virtutum, quae sunt in homine, sit differentia actionum hominis et differentia
bonorum sibi possibilium ex suis actionibus . . .
TRADITIO
388
Expl: tunc enim cessat motus nutrimenti.
MSS: Admont StB 487 (XIII/XIV) f. 61r-62v (now New York, Pierpont Morgan Library 857); Basel UB A.VIII.8 (XV) f. 27U-
277*-; Erlangen UB 213 (Irm. 485) (XV) f. 161v- 163r; Graz UB 1385 ( A . D . 1416) f.3v-7r; Miinchen SB Glm 453 ( A . D . 1494) f. 226r-230v
(assigned to Thomas Aquinas); Pommersfelden, Graft Schonbornsche Bibi. 262 (2906) (XIII/XIV) f. 74 r-75v; Paris BN lat. 15815;
15819 (s. ?) f. 303b, 301c (excerpts by Godfrey of Fontaines); 16407 (s. ?) f. 235 b-c (fragm.)
Edd: M. Grabmann, Die opuscula . . .', at 307-17; also MGL II 209-16.
18. Quaestiones super De plantis et vegetalibus.
Test: Stams.
19. Quaestiones super librum De animalibus.
Test: self-citation in comm, on Priscian (BN lat. 14876, f. 76r).
20. Quaestiones in Moralibus.
Test: self-citation in comm, on Priscian (BN lat. 14876, f. 64r-v).
21. Rhetorica.
Test: self-citation in Qu. in Top., prol. (BN lat. 16170, f. 54c).
Dubia.
22. Quaestiones super Priora Analytica.
Inc: Primum oportet dicere Secundum quod attestatur Aristoteles versus finem IV Metaphysicorum
unumquodque naturalium determinatum est aliqua propria operatione . . .
Expl: de omissis enim petimus veniam.
MS: Bruges BV 509 (XIV) f. 31r-58v (anon.; follows Bs Topics comm.)
23. Quaestiones super Posteriora Analytica.
Inc: Quoniam tota logica dicitur esse de syllogismo ut de subiecto vel ente rationis . . .
Expl: negat quod non est sufficiens.
MSS: Bruges BV 509 (XIV) f. 59r-75v (anon.); Epinal BV 137 (48) (s. ?) f. 152b-158 *; Erlangen UB 213 (Irm. 485) (XIII/XIV) f.
84r-101r (anon.); Miinchen SB Glm. 8002 (XIV) f. 66a-80a, 110a (anon.); Salamanca UB 1839 (olim Madrid, Palacio Real 404) (s. ?) f.
94c-114c (anon.)
Bombolognus Bononiensis O.P.
t ca. 1280 Bologna. Entered O.P. in Bologna; 1256-65 composed Comm, on Sentences; 1266-68 perhaps Sententiarius, Paris; 1277-
79 magister regens, Bologna.
Catalogus Stams. 65 n. 64; Catalogus Upsala. 74 n. 43; Pignon, Catalogus 29 n. 65 (falsely: Bartholomaeus); Quetif I 723 (cf. 722
Bartholomaeus Bononiensis); Chevalier BB 633.
A. DAmato, B. de Musolinis da B.: notizie bio-bibliografiche le fonti, Sapienza 1 (1948) 75-90, 232-52; EFil 1 (1957) 740;
LTK2 2 (1958) 578.
Stegmiiller RS I n. 108-10.
389
Bonaventura O.F.M.
12211274.
Wadding SS I (1906) 49; Sbaralea (1908) 171; Fidelis a Fanno, O.F.M., Ratio novae collectionis operum... S. Bonaventurae (Turin
1874) 259-64; S. Bonaventura, Opera omnia, X (Quarracchi 1902) 26 n. 62.
Spurious.
1. Quaestiones super IV libros Topicorum.
Inc: Omne quod appetitur aut est bonum simpliciter aut bonum apparens. Bonum autem simpliciter aut est
bonum quod est finis aut quod scientia est ordinatum ad finem . . .
Expl: essentialiter alio modo non . . . (mutilus).
MS: Roma S. Isidoro I/IV.
Extracts: Fidelis a Fanno, op. cit., 259-63.
2. Quaestiones super librum De generatione.
Inc:Quaeritur: An scientia debeat esse de generabili et corruptibili? Et videtur quod non per definitionem
scientiae. Dicit enim Aristoteles quod scientia est eorum quae non possunt se aliter habere . . .
Expl: ex ultima digestione ut patet in libro de animalibus.
Extracts: Fidelis a Fanno, op. cit., 263.
3. Quaestiones super IV libros Meteororum.
Inc: Quaeritur: Utrum scientia tradita sit scientia naturalis? Quod non videtur quia natura est principium motus
et quietis. Sed scientia ista non est de iis . . .
Expl: quomodo solvendae sunt.
MS: olim Assisi BConv. S. Franc.
Extracts: Fidelis a Fanno, op. cit., 263f.; qui quattuor libri videntur fuisse editi a Fr. Matthaeo Ferchio OMConv, ut testatur Sbaralea' (S.
Bonaventurae Opera omnia, X 26).
Test: Sbaralea.
5. Metaph. or Phys.
Test: Sbaralea, according to citation in Gabriel Zerbi, Metaphysica, lib. XI, q. un., propter quartum.
Boverus Bernensis O.P.
S. XIV1.
Qu6tif I 723.
1. Commentaria in libros Aristotelis logicales omnes.
Brainham
Emden III 1565 (B. is possibly to be identified with Henry de Renham [?. v.] or with William de Reynham [ibid. 1571]).
TRADITIO
1. In Physica.
Inc: Quaestio est: Quid sit abstrahere? Dicendum . . . (Bale, Little, TK 559).
Buzko de Gdyna
77 t 1441.
1. Quaestiones super Analytica Priora.
Inc: Utrum notitia prioristica seu notitia libri priorum sit scientia . . .
MSS: Praha UK 522 ( A . D . 1433-34) 393ff. (f. 317v: Finitum est hoc opus [lib. I] perinag. Buzkonem A . D . 1433 ... A . D . 1434 mag.
Buzko incepit secundum librum Priorum ... in collegio Garoli); 725 ( A . D . 1433-34) 370ff. (expl: Finita est haec reportatura secundi
priorum... disputata per rev. magistrum Buzkonem in stuba bursalium collegii Caroli).
2. Quaestiones super libro De anima.
MS: Praha UK 901 ( A . D . 1448-49) 175ff.
Caietanus de Thienis (Thyennis; Tiennis)
13871465. Of Vicenza; 1412 student in school of arts and medicine, Padua; 1417 magister artium; 1418 doctor artium; 1428
licentia in medicina; 1429 doctor artium et medicinae; 1430 taught logic, Padua; 1430-62 taught natural philosophy, Padua; disciple and
successor of Paulus Venetus; moderate Averroistic direction; 1437 canonicus, Padua; succeeded by Nicoletto Vernia.
Chevalier BB 748; Brotto-Zonta 94, 129; Zonta-Brotto passim; EFil 2 (1957) 561f; Cosenza 1517-19, V 763; Tuszynska 63.
Prantl IV 233; Ueberweg 618; Wulf III 180f; Gilson 527, 798; Duhem SM IV 301-4, VIII 438, IX 263, X 200, 351; Maier II 294f,
III 264, 378, V 152, 186.
A.D. Sartori, Gaetano de' Thiene, filosofo averroista, nello Studio di Padova (1387- 1465)/ Atti della Societa italiana per il
progresso delle scienze: Riunione XXVI Venezia 1937 3 (1938) 340-70; E. Troilo, Averroismo e Aristotelismo padovano (Padua
1939); S. da Valsanzibio, O.F.M. Cap., Vita e dottrina di Gaetano di Thiene, filosofo dell studio di Padova (1387-1465) (2. ed.; Padua
1949); Nardi, Saggi, passim.
1. Recollectae super V I I I libros Physicorum (1439).
Inc: (prol.) Saepe animadverti insignes ac litteratissimi viri ex veteri consuetudine diu observatum fuisse .
..
(comm.) Subiectum istius artis non est nisi res sensibiles, Commentator in prologo huius primi.
Quaestio I. Dubitatur: Utrum corpus mobile sit subiectum in scientia naturali? Negative arguitur primo.
Nullum ens per accidens est subiectum in aliqua scientia . . .
(q. 2) Dubitatur: Utrum ad habendam scientiam de aliquo causato oporteat omnes eius causas
cognoscere?
Expl: aliae vero intelligentiae sunt in occidente cum moveant opposito motu etc.
MSS: Bologna BU 2567 (1332) ( A . D . 1452) f. lr-57r; Cesena BMalatestiana S.IX.5 (XV); Firenze BLaur. Ashb. 99 (174) ( A . D . 1474-
75); 100 (175) ( A . D . 1462); Padova BAntoniana 360 (XV) item 1; 364 (XV) 71 ff; Paris BN lat. 6532 (XV); Roma BAngeli-
391
ca 554 (XV) f. 1-91; Vaticana Vat. lat. 2143 ( A . D . 1441) f. lr-96v; Venezia BMarc. lat. VI 71 (XV) f. 137-169; lat. VI 72 ( A . D . 1439) f. 1-76.
Olim Ingolstadt Univ. (MBKD III 223).
Edd: Treviso 1476; s.l. 1477; Vicenza 1487; Venezia 1496; Venezia 1500 (Klebs 427).
2. Expositio in libros De caelo et mundo.
Inc: (prol.) Maxime cuperem insignes atque ornatissimi viri eam in me vim ingenii ac facultatem esse . . .
(comm.) De natura scientia Postquam Aristoteles in libro Physicorum determinavit de corpore mobili in
communi, in hoc libro De caelo et mundo determinat de corpore mobili contracto ad ubi. Et dividitur iste
liber in duas partes videlicet prooemium et tractatum . . .
Expl: de generatione autem et corruptione eorum quae natura fuerit dicemus in alio libro immediate istum
sequentem, qui est tertius in ordine librorum naturalium.
MSS: Padova BAntoniana 363 (XV) 95 ff; Venezia BMarc. lat. VI 73 (XV) f. 1-75. Edd: Padova 1476; Venezia 1484; Venezia 1498
(Klebs 428); Venezia 1502.
3. Expositio in libros Meteororum.
Inc: (prol.) Cum ex diuturna legendi consuetudine ac studio fessus a coetu scholasticorum . . .
(comm.) De primis quidem Hic liber Meteororum est quartus in ordine librorum naturalium Aristotelis et
dicitur meteororum a methera quod est dependens in alto quasi liber de pendentibus in alto . . .
Expl: sicut sunt homo, planta et alia talia, de quibus in sequentibus libris fiet consideratio.
MSS: Padova BAntoniana 362 (XV) 66 ff; Vaticana Vat. lat. 2145 (XV) f. lr-93v. Olim Ingolstadt Univ. (MBKD III 223, 248).
Edd: Padova 1476 (Klebs 426); Venezia 1491 (Hain 1697); Venezia 1507; Paris 1516; Venezia 1522.
4. Expositio super libros De anima.
Inc: (ded.) Caietanus de Thienis Onophrio suo salutem. Optasti saepe numero ut in librum De anima omnium
quidem subtilissimum expositiones quasdam tibi ederem . . .
(prol.) Sicut antiquorum nos monet auctoritas philosophia realis spe- cultativa in tres partes est distincta
videlicet metaphysicam mathematicam et naturalem . . .
(comm.) Bonorum honorabilium Hic liber qui de anima inscribitur est sextus in ordine librorum
naturalium Aristotelis. Dividitur autem principaliter in duas partes, in prooemium et tractatum . . .
Expl: non autem sic est de qualitatibus sensibilibus per alios sensus. Et in hoc sit finis et complementum
expositionis libri de anima Aristotelis ad laudem Dei omnipotentis.
MSS: Bergamo BCivica T.V.4 (XV); r.VIII.16 (XV); Bologna BG Archiginn. A 1006 (XV) f. 1-(101); BU 2948, vol. 8; Cesena
BMalatestiana S. IX. 5 (XV); Firenze BLaur. Ashb. 99 (174) ( A . D . 1474-74); 100 (174) ( A . D . 1462); 1446 (1369) (XV); Gaddi 6; S.
TRADITIO
392
Marco 62 (6) (XY) f. 1-102; Padova BAntoniana 361 (XV) 96 ff; Paris BN lat. 6445 ( A . D . 1446); 6446 (XV); Roma BAngelica 553
(XV) f. 1-117; Torino BN 1276 (XV) f. 1-79; Vaticana Vat. lat. 2187 ( A . D . 1443) f. 1M20*; Venezia BMarc. lat. VI 74a (XV) f. 1-129;
lat. VI 74b (XV) f. 1-117. Olim Ingolstadt Univ. (MBKD III 223, 248).
Edd: Padova 1475; Venezia 1481; Vicenza 1486; Venezia 1493 (Klebs 425).
Cambiolus (Gambius) Bononiensis
Fl. 1333, Bologna, Averroistic direction.
Maier I 264f, 277; A. Maier, Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts, Autour dAristote: Recueil detudes . . .
offert d Mons. A. Mansion (Louvain 1955) 515-41 at 540.
Doubtful.
1. Quaestiones in Physica
Inc: Utrum de necessitate omnia eveniant aut sit aliquod casuale et fortuitum . ..
MS: Vaticana Ottob. lat. 318 (XV) f. 81r-95>\
Test: Maier suggests that this question may be a fragment of a commentary on Phys. II.
Capellanus
s. XV.
1. Puncta libri Priorum (1449).
Inc: Incipit materia libri priorum analyticorum . . .
MSS: Praha UK 896 ( A . D . 1446-57) f. 259r-287v (anon.); 999 ( A . D . 1445-47) f. 2r-76r (Aristotle, Anal. Priora, cum punctis
Capellani).
2. Puncta libri Posteriorum (1449).
Inc: Incipit materia analyticorum posteriorum . . .
Habita materia et forma syllogizandi . . .
MSS: Praha UK 896 ( A . D . 1446-57) f. 288r-307v; 999 ( A . D . 1445-47) f. 179M9U.
3. Puncta super Elenchis.
Inc: Incipit materia libri Elenchorum . . .
MS: Praha UK 999 ( A . D . 1445-47) f. 237r-246v.
Cassiodorus, Flavius Magnus Aurelius
Ca. 485ca. 580.
Prantl I 722-4; A. Van de Vyver, Les etapes du dveloppement philosophique du haut moyen dge,' Revue beige de philologie et
d}histoire 8 (1929) 425-52 at 428f, 433, 438; E. Dekkers, Clavis Patrum latinorum (Sacris erudiri III; Steenbrugis 1951) 157 n. 906;
DHGE 11 (1949) 1349-1408; J. Isaac, O.P., Le Perihermeneias en Occident de Bokce d S. Thomas (Paris 1953) 30-2; LTK2 2 (1958)
970f.
1. Institutiones divinarum et saecularium litterarum: II 3 De dialectica.
Ed: PL 70. 1167-1203; R.A.B. Mynors (Oxford 1937) 109-130.
393
Cato Saccus
1394/71463 Pavia. Lector of civil law, Padua; humanist; Stoic philosopher. Chevalier BB II 4112; Cosenza 3134f, V 1590.
1. Originum liber primus in Aristotelem.
Inc: Philosophus, qui mundum aeternum esse dixit, si huius libri titulum nomenque originum cerneret,aut
chachino ad frontis usque percussionem moveretur aut sane parari sibi bellum autumaret, quippe quod si rerum
omnium, gentium, regionum, urbium, quae in mundo sunt, probantur origines, ipsius aeternitas mundi
perspicue declinatur . . .
MS: Napoli BN V.B.21 (XV) f. 41r-61r.
Ed: F. Adorno, Catonis Sacci Originum liber primus in Aristotelem/ Rinascimento Ser. 2, 2 (1962) 157-95.
Christianus Foliot
s. XV. Magister in College dHarcourt, Paris; in sacra pagina licentiatus.
1. De philosophia generali.
2. Liber praedicabilium Porphyrii
3. Liber pradicamentorum.
4. Perihermenias.
5. Libri Priorum.
6. Libri Posteriorum.
7. Libri Topicorum.
8. Libri Elenchorum.
Expl: Et sic est finis huius secundi libri Elenchorum Aristoteliset per consequens totius logicae scriptae et
completae per me Johannem Masculi sub venerabili discreto viro magistro Christiano Foliot in sacra pagina
licentiato a.d. 1474, 23a die Decembris in venerabili collegio Hari- curiae.
MS: Tours BV 705 ( A . D . 1474) 212ff. (items 1-8).
Christophorus Molhusensis O.P.
Fl. 1350. English.
Bale SS I 425f; QuStif I 634; Chevalier BB 919f.
1. In Elenchos.
Test: Bale; Qu6tif, citing Pits; but lacking in notice on C. in catalogues of Stams and L. Pignon.
Christophorus de Recaneto
14231480 (30 March). From Recanati, prov. Macerata; 1454 Doctor in artibus, Padua; then Doctor in medicina, and professor of
natural philosophy and medicine, Padua; 1465 successor of Caietanus de Thienis; Averroistic direction.
Cosenza 992, V 492; Nardi, Saggi passim, esp. 118 n. 11.
TRADITIO
1. In De caelo et mundo.
Inc: De natura scientia Iste liber, cuius titulus est: Incipit liber de caelo et mundo Aristotelis, quattuor habet
causas . . .
Expl: vacuum quod tamen illi id negabant. Deo gratias.
81 MS: Oxford BodlL Canon, misc. 279 (XV) f. 1-128.
Doubtful.
2. In libros Physicorum.
Inc: Quoniam quidem intelligere Iste est liber Aristotelis Physicorum, id est, De physico auditu . . .
Expl: in partes eiusdem quantitatis neque in esse neque in una imaginatione.
MS: Oxford BodlL Canon, misc. 279 (XV) f. 128-215 (anon.; follows Christophorus, CMund).
Clariton de Anglia
See Richardus de Kilvington.
Claudius Cei
1. Excerpta de quaestionibus Buridani super Ethica.
MS: Paris BN lat. 12431 (XV) f. 6-(37).
Clemens Mercatoris O.E.S.A.
s. XIV.
Ossinger 584.
Clymito
See Richardus de Kilvington.
Conradus (Conraducius) de Asculo O.P.
Fl. 1330; provincial of the province of lower Lombardy.
Wadding SS I (1906) 65; Quetif I 569; Chevalier 1007f; Stegmiiller RB II n. 1991.
1. 'Summa MeteorologicorumScriptum libri Meteororum.
Inc: Quoniam compendiosa et lucida brevitate...
Expl: causa materialis et formalis eius.
MS: Bologna BC Archiginn. A 207 (XIV) f. 39-60.
2. Commentarium in libros Ethicorum.
Test: Wadding mentions only Comm.; Qu6tif adds a Compendium libri Ethicorum with the note: an sint diversa opera docebunt
sodales. He mentions two MSS formerly in Venezia, SS. Jo. et Paul. The Compendium super libris Ethicorum was also formerly in
Bologna, B. S. Dominici (M.-H. Laurent, Fabio Vigili et les Bibliothbques de Bologne au dibut du XVIe sibcle [SeT 105; Citt& del
Vaticano 1943] 40 nr. 166).
395
Conradus Birmannus
1. Super De somno et vigilia.
Inc: Seneca dicit in quadam epistola...
MS: olim Wien Dominikanerkl. (Kat. 1513; MBKO I 395).
Conradus de Rotenburg
t 1416. 1394-1414 professor in Vienna arts faculty.
Aschbach I 418f; Stegmuller RS I 73 n. 172.
1. Tractatus logicus sive disputationes super Arte veteri.
Inc: Circa materiam veteris artis quaeritur primo: Utrum logica sit scientia? Expl: sive adverbialiter.
MS: Wien NB 4911 (XV) f. 1M0(K
Conradus Seglauer
t ea. 1414. 1395 magister artium, Vienna; 1405 rector of University.
Aschbach I 416, 600.
1. Lectura super Perihermenias.
MS: St. Gallen StB 835 (a.d. 1425) 318ff.
2. De libris Posteriorum.
MS: Miinchen SB Clm. 19677 ( A . D . 1439) f. 98-156.
Conradus de Soltau
t 11 Jan. 1407. Studied in Prague under Henry Totting; 1368 magister artium; 1372 dean of arts-faculty; 1383 doctor theologiae;
1384/85 rector; 1387 professor of theology in Heidelberg; 1393 rector; 1399 Bp. Verden.
Chevalier BB 1019; DHGE 13 (1956) 503f (lit.); LTK2 6 (1961) 473.
Stegmuller RB II 253-5 nn. 2018-22; RS I 73-5 nn. 173-6.
1. Argumenta veteris artis.
Inc: Circa initium veteris artis primo potest quaeri . . .
MS: Praha UK 769 (A.D. 1384) f. lr-101r.
2. Argumenta contra conclusiones quaestionum Buridani de generatione et corruptione.
Inc: Utrum de generationibus et corruptionibus sit scientia . . .
MS: Stettin BMarienstiftsgymnasium Cam. 5 (XIV) f. 293r-300v, 301r-309v.
3. In De caelo.
Inc: Quaeritur circa librum De caelo et mundo: Utrum . . .
MS: Stettin BMarienstiftsgymnasium Cam. 5 (XIV) f. 309v-314v (incomplete; ? Conradus, follows GCorr.).
Conradus Summenhart
f 1502 (20 October), b. Calw (Wiirttemberg); 1476 baccalaureus, Paris; 1478 Professor in arts faculty, Tiibingen (via moderna);
1484 Rector; 1487 Lie. theol.; 1489 Dr. theol.; 1488 Dean of arts faculty; 1491, 1496, 1500 Rector.
TRADITIO
Chevalier BB II 4350; F. X. Linsenmann, Konrad Summenhart, ein Culturbild aus den Anfangen der Universitat Tiibingen
(Tiibingen 1877); Grabmann, MGL II 365; Duhem SM X 183-7; Tuszynska 61.
1. Commentaria in Summam physicae Alberti magni.
Inc: (prol.) Philosophia dividitur in tres partes Circa initium libri huius praemittitur titulus talis: Incipit
Summa philosophiae naturalis vel naturalium Alberti Magni introductoria in libros magnae philosophiae
Aristotelis in quo titulo tangitur quadruplex causa praesentis libri, scilicet formalis, materialis, executiva et
finalis...
(I c. 1) Philosophia dividitur in tres partes Iste liber prima sui divisione dividitur in quinque
tractatus correspondentes quinque libris partialibus philosophiae Aristotelis . . .
(V) Sicut dicit Damascenus Iste est quintus tractatus et ultimus . . . Expl: ad quam nos perducat
Christus qui est super omnia benedictus. Arnen.
Ed: Hagenau 1507.
Gonradus de Susato
t 1437 (18 May). From Soest; Magister; from 1397 three times Rector in Heidelberg; active at Councils of Constance and Basel;
1428 Bp. Regensburg.
LTK2 6 (1961) 474 (lit.); Stegmiiller RS I 76 n. 177.
1. Quaestiones super decem libros Ethicorum.
MSS: Berlin SB lat. fol. 783 ( A . D . 1455) (I-V); Wien NB 5340 (XV) 238ff. (V-VII). Olim Erfurt Coll. Universitatis (MBKD II 159,
206); Ingolstadt Univ. (MBKD III 249); Wien Univ. (MBKO I 477, 481).
Crathorn O.P.
Fl. s. XIV1; Oxford.
J. Kraus, Die Stellung des Oxforder Dominikanerlehrers Crathorn zu Thomas von Aquin, ZKT 57 (1933) 66-88; Wulf III 57, 70;
EFil 1 (1957) 1310f.
1. Quaestiones de universalibus.
Inc: lam ostendendum est, quod universale non sit res extra animam, sicut aliqui imaginantur . . .
MSS: Basel UB B.V.30 (XIV) f. 42-50; Erfurt SB Ampl. Q 395* (XIV) f. 15M7V; Munster UB 175 (Staender 181) (XIV) f. 4v-7v.
Ed: J. Kraus, Quaestiones de universalibus magistrorum Crathorn O.P.,anonymi O.F.M., Joannis Canonici O.F.M. (Op. et textus
18; Munster 1937).
Dionysius de Florentia O.E.S.A.
s. XV. From Florence; professor of philosophy, Bologna.
Ossinger 346.
1. Commentaria in libros Aristotelis qui Parva naturalia nominantur.
MS: olim Pesaro in nostra bibliotheca (Ossinger).
397
Dionysius (de Robertis) de Burgo Sancti Sepulchri O.E.S.A.
t 1342. Studied at Paris; 1317-18 read Sentences as baccalaureus, Paris; ca. 1323-24 Magister; 1328 Magister sacrae paginae; 1325
and 1335 Provincial provinciae Vallis Spoleti; 1339-42 Bp. Monopoli.
Ossinger 167f; Chevalier BB 1173; C UP II 502n; Perini II 26-8; LTK2 3 (1959) 405f; Cosenza 1234-6, V 622f; Sarton III 645;
Thorndike III 219f.
D. Trapp, O.E.S.A., Augustinian Theology of the 14th Century/ Augustiniana 6 (1956) 146-274 at 156-60; R. Arbesmann, O.S.A.,
Der Augustiner-Eremitenorden und der Beginn der humanistischen Bewegung (Wurzburg 1965) 15-36.
Stegmiiller RB II 263 nn. 2070-1; RS I 78f n. 181; Zumkeller 108-10.
1. In libros Politicorum (Ossinger).
2. In libros Rhetoricorum (Ossinger).
3. In Poeticam (Ossinger).
4. Expositio libri Oeconomicae.
Inc: Res familiaris et res politica iste est liber Oeconomicae quem composuit Aristoteles et in co determinat
de his quae pertinent ad regimen multorum in domo . . .
Ed: [Toulouse 1495] (GKW 2435).
Dominicus de Garpanis O.F.M.
Fl. s. XV2. From Naples; Dominican, later Franciscan; Sacrae theologiae professor.
Sbaralea Suppi. I (1908) 235; GKW VI (1934) 207f; Cosenza 893, V 440; P. Rossi, Clavis universalis . . . (Milano-Napoli 1960) 32-
4.
1. Expositio praeceptorum Aristotelis de memoria et reminiscentia.
Inc: (ded.) Caro
medicinae artis doctori magistro Nicolao Crasso delitio. Frater Dominicus de Carpanis ab
Neapoli Ordinis Minorum sacrae theologiae professor salutem et prosperitatem.
(prooem.) Quoniam a me claritas tua poposcerit . . .
Expl: in omnibus ipse obtinebit gloriam praemiorum omnium nobilissimam. Arnen. Deo gratias.
Ed: Napoli ca. 1492 (GKW VI Erganzungen, coi. 2, n. 6138/10; Klebs n. 251).
Dominicus de Glavasio (Glavaxio, Glavisio)
s. XIV. Probably from Chivasso (Piemonte); studied at Paris, probably pupil of Buri- dan and Oresme; 1349-50 member of arts-
facuity, Paris; 1356-57 member of medical faculty, Paris; before 1368 Court astrologer.
CUP II 634, III 45, 48f; Sarton III 641-3; Thorndike III 587f; Michalski, La physique nouvelle...,' 118,149f; A. Maier,
Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts,' Autour dAristote: Recueil detudes... offert a Mons. A. Mansion (Louvain
1955) 515-41 at 537-40.
1. Quaestiones super primo et secundo De caelo [et mundo] disputate Parisius. Inc: Circa librum de caelo primo
quaeratur: Utrum tota scientia naturalis versetur circa corpora et magnitudines et ipsorum principia, motus
et
TRADITIO
398
passiones? Et videtur quod non, quia tunc tota scientia naturalis non differt a mathematica . . .
(iq. 2) Utrum continuum sit divisibile in semper divisibilia?
(q. ult.): Utrum differentiae gravium et levium debeant attendi penes differentiam magnitudinum et
figurarum?
Expl: figura non facit ad gravitatem et levitatem. Ad rationes utriusque partis patet quid dicendum et cetera.
MS: Vaticana Vat. lat. 2185 ( A . D . 1357) f. l'-20*.
List of qq: L. Thorndike, 'A Highly Specialized Medieval Library,' Scriptorium 7 (1953) 81-8 at 86f; more accurately, Codices Vaticani
latini, codd. 2118-1292 (ed. A. Maier; CitU del Vaticano 1961) 191-3.
Ed. of q. Utrum proiecta moveantur velocius in medio quam in fine vel in principio: Maier II 241-3.
2. Meteor.
Test: Vat. lat. 2185, f. 40; cf. Vat. lat. 2160, f. lv, 61r, 139'.
Doubtful.
3. Phys.
Inc: Circaprimum Physicorum primo quaeritur: Utrum de entibus naturalibus possit esse scientia?
(q. 2): Quid sit subiectum in scientia naturali?
MS: Vaticana Vat. lat. 2185 (a.d. 1357) f. 79r-96v (anon. qq. on I Phys., possibly of Dominicus according to Maier, Verschollene . . .,' at
538-40.
Dominicus de Flandria (Beaudouin Lottin) O.P.
Ga. 1425 in Merris or Merville (Dep. Nord)1479 Bologna. Studied at Paris under John Versor; 1461 entered O.P., Bologna; 1461
professor of philosophy, first at Florence, then in various other convents of O.P.; 1478 regens of Studium in S. Maria Novella, Florence.
Chevalier BB 1211; DTC tables (1951) 1025; Catholicisme 3 (1952) 1003f; EFil 1 (1957) 1713f; LTK2 3 (1959) 480; Prantl IV 272;
TuszyAska 30f.
G. Meersseman, O.P.,* Een Vlaamsch Wijsgeer: Dominicus van Vlaanderen,' Thomistisch Tijdschrift 1 (1930) 385-400, 590-2; U.
Schikowski, Dominicus de Flandria, O.P. (fl479), sein Leben, seine Schriften, seine Bedeutung,' AFP 10 (1940) 169-221; L. Mahieu,
Dominique de Flandre (XVe sibcle): sa mitaphysique (Paris 1942).
1. Praed. (lost).
2. Quaestiones super VI Principia (lost).
3. Summa philosophiae sermocinalis (includes a comm, on Perih.) (lost).
Test: cited in Summa divinae philosophiae.
4. Prior, (lost).
5. Quaestiones super commentaria S. Thomae in libros Posteriorum Analy- ticorum.
Inc: (ided.) Generoso civi variis scientiarum floribus adornato Nicolao Ugolino de Martellis . . .
399
(comm.) Gradatim ergo procedendo, quia glorioso, divini Platonis at- testante colloquio, ubi nullus ordo ut
occurrentis operis intentio sub certis limitibus comprehendatur . . .
Expl: sed est magis ens quam ens per participationem, cum sit sua essentia, cuius esse est suum vivere est ens
per essentiam.
85 MSS: Firenze BN A.VIII.493 (AD 1474) f. l'-282v; J.V.35 ( A . D . 1472) f. B-172*; Torino BN 1280 (H.IV.49) ( A . D . 1478) f. lr-85v.
Edd: Venezia 1507, 1526, 1548, 1587, 1600 (with Exp. de Fallaciis).
6. Quaestiones X X I I I in Elenchos sive in opusculum S. Thomae de fallaciis. Inc: Circa tractatum
fallaciarum doctoris sancti Thomae de Aquino 0. P. quaeritur: Utrum de syllogismo sophistico sit scientia .
..
Expl: Thoma de Aquino doctore sancto O.P., qui nunc cum angelis triumphat in caelis, deo sic volente, cui
laus et gloria in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Bologna BC Archiginn. A 969 (XV) f. 9v-35v; Oxford BodlL Add. A 370 (XV) f. 104r-124v.
Edd: together with comm, in Post.
7. Summa divinae philosophiae (Quaestiones super Metaphysicam).
Inc: (ded.) Virtuosissimo inauditae providentiae atque sapientiae viro magnifico Laurentio Petri Cosmae de
Medicis . . .
(prol.) Quia catholicae veritatis doctor incipit, ubi metaphysicus desinit qui in metaphysicae non fuerit
eruditus nequaquam theologus praedicabitur. Qui enim in foribus delinquit, ad interiora procedens,
quomodo non errabit? . . .
(comm.) Et ut intentio vera sub aliquibus certis limitibus comprehendatur, in praesenti opere duplex
occurit consideratio. Primo namque occurit consideratio de his, quae ad prooemium pertinent de
intentione, dignitate et termino huius scientiae . . .
Expl: unus ergo est principatuum princeps, qui Deus est Jesus Christus laudabilis nimis in aeternum et ultra
gloriosus.
MSS: Bologna BC Archiginn. A 970 (XV) f. B-119' (IX-XII); BU 1017 (1987) (XV) f. 3r-203v (I-VI); BU 1018 (1988) (XV) f. lM33r
(VII-VIII); Dubrovnik (Ragusa) Dominican Libr. 77 ( A . D . 1468) ff. n. num. (I-VI); Firenze BLaur. Fesulana 157 (XV) f. 6V-349V (I-
VI; Inc comm.: Sed quia artificialis traditionis ordo naturalem memoriam summe corroborat quemadmodum experientia, quae est
rerum magistra clare demonstrat. Igitur ut huius summae divinae philosophiae, quae duas in se continet principales partes, quarum
quaelibet in duas subdividitur, clara intentio sub certis limitibus comprehendatur, duplex occurit consideratio...); Fesul. 158 (XV) f.
lr-279r (VII-XII); Milano BTrivulziana 1648 (XVI); Vicenza BBertoliana 116 (1.9.18) (XV); formerly Firenze S. Maria Novella;
Venezia (Qu6tif I 894).
Edd: Venezia 1499 (Klebs 348); K51n 1621; Bologna 1622.
8. Libri physici.
Test: according to de la Haye=Phz/s., CMund., GCorr.f Parv. nat.
MS: Torino BN 1273 (H.IV.30) (XV) item 1 (Summa naturalium VIII librorum Physicorum; anon., probably not to be attributed to D.)
TRADITIO
Inc: Bonorum honorabilium Iste liber dividitur in prooemium et tractatum . . .
Expl: in unitate existens, qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Berlin SB lat. qu. 946 ( A . D . 1472) f. 7r-(24); Oxford BodlL Add. A 370 (XV) f. 62r-102v; Torino BN 1280 (H.IV.49) ( A . D . 1478)
f. 86r-135.
Edd: Venezia, s. a., 1518, 1549, 1550, 1559, 1560, 1570, 1587, 1609, 1668.
10. Summa philosophiae moralis (lost).
Dominicus de Stelleopardis O.P.
Fl. s. XIVex. Doctor theologiae; 1379 appointed apostolic preacher in Sicily by Urban VI; Court chaplain to the two kings of
Naples, Charles III (1382-86) and Ladislas (1386- 1414); 1391 Provincial.
Quetif I 705; T. Kappeli O.P., Handschriftliche Mitteilungen liber Werke von Do- minikanerschriftstellern in der Biblioteca
Nazionale in Neapel, * DTh 11 (1933) 445-56 at 455f.
1. Lectura super libro De anima\
Inc: (ded.) Ex illustri prosapia domino . . . Frater Dominicus de Stelleopardis de Aufragola Ordinis Fratrum
Praedicatorum humilis sacrae theologiae professor seipsum cum promptitudine fideliter serviendi. Quia cum
saepius coram sacro auditorio vestro verbum proponerem . . .
(comm.) Bonorum honorabilium Hic est liber De anima, quem prae manibus habemus, cuius
quattuor possunt assignari causae...
MS: Napoli BN VIII.F.l (XV) ff. n. num.
Donatus Acciaiolus (Acciaiuoli)
1429 Florence 1478 (28 August) Milan. Humanist, orator, statesman.
Enl 1 (1929) 260 (lit.); EFil 1 (1957) 28 (lit.); DBI 1 (1960) 80-2; Cosenza 23-31, V 4f. M. Grabmann, Die mittelalterlichen
Kommentare zur Politik des Aristoteles, SAM (1941) Heft 10, p. 78f.
1. Super libros Physicorum secundum Johannem Argyropylum.
MS: Firenze BNCentrale II. 1.103 ( A . D . 1460).
2. Super librum De anima secundum expositionem Argyropyli Byzantii. MS: Firenze BN Centrale Magi. V 42 ( A . D . 1460) 271ff
(autogr.); Magi. V 41 (XV) 60ff.
3. Expositio super libros Ethicorum Aristotelis id est in novam traductionem Argyropyli Byzantii.
Inc: (prooem.) Cum post interitum quorundam doctissimorum hominum studia florentina magna ex parte
remissa viderentur, venit in hanc urbem Argyropylus byzantius . . .
(prol.) Antequam aggrediamur expositionem libri moralium non inutile erit definitionem primo
philosophiae, deinde divisionem eiusdem...
401
(text) Omnis ars omnisque doctrina Aristoteles Philosophus in hoc Ethicorum sive moralium libro de
felicitate humana considerans docere intendit ea omnia quibus homo quoad fieri potest felix evadat . . .
Expl: ceteris activis facultatibus ut antea vidimus. Et hic sit finis decimi et ultimi libri Ethicorum.
87 MSS: Bologna BU 11 (7) (XV) 274ff; Firenze BLaur. Strozzi 53 (XV) p. 1-(179); BN Centrale II.I.80 (XV); II.I.104 (XV) 206ff; Magi.
VI 162 (XV) f. ll-46v (? anon.); Magi. Strozzi XXI 136-137 (XV) (autogr.); Gonv. Soppr. J. III.26 (68) (XV); BRic- cardiana 907
(XV) f. 39-(108); Milano BAmbrosiana Suss. G.85 (XVI) f. lr-70v (excerpta; inc: Ars est habitus cum ratione vera f acti vus
. proficiscividetur);
Paris BN lat. 6461 (XV); Napoli BN VIII. G. 5; Vaticana Urbin. lat. 200 (XV) 290ff; Venezia BMarc. lat. VI 78 (XV) f. 1-270.
Edd: Firenze 1478 (GKW 140); Paris 1504; Venezia 1535; Venezia 1566.
4. Expositio librorum Politicorum Aristotelis in novam traductionem Leonardi Aretini.
Inc: (ded.) Egregiam doctrinam in omni genere philosophiae . . .
(praef.) Nemo mediocriter doctus ignorat philosophiam habitum quendam esse praeclarum qui nostrum
perficit intellectum . . .
(comm.) Quoniam videmus omnem civitatem esse societatem Conditores legum ac rerum publicarum
gubernatores omni studio contendere debent ut civitates quantum in eis est felices efficiant. . .
Expl: summum honorem et perfectum, ut Aristoteli placet, felicitatem hominibus pollicetur.
MSS: Bern SB 192 (XVI) 296ff; Firenze BLaur. S. Marco 67 (34) (XV) 147ff; Strozzi 53 (XV) p. 179-(263); BN Centrale II.III.373
(XV) (autogr.); Napoli BN VIII. G. 50; Vaticana Urbin. lat. 197 (XV) 146ff.
Edd: Venezia 1504; Venezia 1566 (Graesse).
Durandus
Grabmann, MGL II 401f; cf. olim Wien Dominikanerkl. (Kat. 1513; MBKO I 407).
1. Porph.
Inc: Quia . . . (illegible)
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum de universali possit esse scientia? Et arguitur primo quod non, quia
de corruptibilis non est scientia . . .
(q. 3) Consequenter quaeritur: Utrum scientia quae logica dicitur sit de universali?
Expl: sed non actualis existentiae quare etc.
MS: Munchen SB Clm. 18917 (XIII/XIV) p. 1-10.
2. Praed.
Inc: Aequivoca dicuntur Circa librum Praedicamentorum primo quaeritur: Utrum de praedicamentis possit
esse scientia? Arguitur quod non quia scientia est habitus . . .
Expl: sic est quartus modus etc. Expliciunt quaestiones supra praedicamenta.
TRADITIO
3. Perih.
Inc: Primum oportet Quaeritur: Utrum enuntiatio sit hic subiectum ? Et arguitur quod non. Id non potest hic
esse subiectum de quo non potest esse scientia . . .
Expl: et ideo accidentalis etc. Expliciunt quaestiones Durandi super Perihermenias.
4. VI Pr.
Inc: Circa librum VI Principiorum quaeritur: Utrum de eis possit esse scientia ? Arguitur quod non per
Aristotelem, primo Posteriorum, scientia est habitus acquisitus per demonstrationem . . .
(iq. ult.) Quomodo logica sit modus sciendi?
Expl: elenchum quare etc. Expliciunt quaestiones Durandi etc.
MS: Miinchen SB Clm. 18917 (XIII/XIV) p. 41-50.
Durandus
1. Sententia libri Metaphysicae quae vocatur Durandi.
Inc: Principia et causae comuntur etc. * Postquam Philosophus in praecedentibus libris quaedam praeambula
praeparatoria ad intentionem suam in hoc libro praemisit, in isto sexto exsequitur intentum suum. Cum
enim intentio huius scientiae ...
Expl: a quo omnia reguntur et gubernantur tamquam a primo movente et conservante omnia qui est Deus
benedictus cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen. Et in hoc terminatur sententia undecimi
Metaphy- sicae Aristotelis, qui in nova translatione computatur duodecimus, et aliorum tractatuum
praecedentium. In qua sententia secutus sum pro viribus mentem Philosophi secundum expositionem
Averrois quem credo inter ceteros expositores mentem Philosophi veram profundius et subtilius indagasse.
De nullo autem dictorum in hac expositione assertorum aliam facere intendens, nisi quod est de intentione
Aristotelis. Si autem aliquid dictum fuerit igitur, quod contrarium vel non consonum veritati fidei
catholicae fuerit vel cuicumque alii veritati, nec asserere nec defendere intendo. Nec auctoritatem seu
rationem Aristotelis vel cuiuscumque alterius philosophi seu non philosophi veram teneo quae veritati
fidei Christianae et ecclesiae contradicit.
MS: Cambridge Peterhouse 57 (XIII) III, 88ff. (What is relationship, if any, of this work with Metaph.-comm, of Ferrandus of Hispania?)
Durandus de Alvernia
1295 Procurator of University of Paris in Curia Romana, Anagni; translated Oeconomica; 1329 in University of Paris (C UP II
669).
Chevalier BB I 1251; Feret III 408; HistLittFrance 25 (1869) 58-63, 651.
403
1. Perih.
MS: Kassel LB 2 Philos. 39, f. 27r-35r (reportatio).
2. Scripta super libros Topicorum.
Inc: Propositum quidem negotii Iste liber cuius subjectum est. . .
MS: Paris BArsenal 530B (XIV) f. 34*--89v.
3. In V I I I libros Physicorum.
MS: olim Paris St. Victor MMM 17, f. 34-91 (Oudin III 794; HistLittFrance 37. 29).
Durandus de Hispania
s. XIV1. Perhaps identical with Ferrandus de Hispania, q. v.
Feret III 254; C. J. Ermatinger, Notes on some early 14th century Scholastic philosophers, Manuscripta 4 (1960) at 29-31.
1. Scriptum Oeconomicae\
Inc: Incipit Oeconomica Antequam descendatur ad textum scientiae oeconomicae tria sunt praenotanda
...
Expl: Explicit scriptum oeconomicae compositum a magistro Durando [written over an erasure] de
Hispania Colibrensi episcopo.
MS: Paris BN lat. 16133 (XIV) f. 62r-73r.
Doubtful.
2. Porph., Praed., Perih.
Test: The commentary on the Vetus ars in BN lat. 16618 referred by Feret, loc. cit, to Durandus on the basis of BArsenal 1022, par.
III, p. 117 is probably by Gerardus de Nogento, q. v.
Durandus de S. Porciano O.P.
Ga. 12751334. 1307-08 read Sentences; 1312 magister theologiae; 1313 lector sacri
palatii; 1318 Bp. Le Puy; 1326 Bp. Meaux.
Qu6tif I 587; HistLitt France 37 (1938) 1-38; LTK2 3 (1959) 612; DHGE 14(1960) 1158L Prantl III 292-7; Ueberweg 518-24, 768;
Wulf III 17-23, 27; Gilson 473-6, 774-7; Duhem SM IV 103-6, VII passim; Sarton III 522-5; Maier I 198, 225, II passim, III 94, 189f, IV
passim.
J. Koch, Durandus de S. Porciano O.P. (BGPMA 26; Miinster i. W. 1927).
Stegmiiller RB II 286 nn. 2194f; RS I 84-92; Glorieux R I 220; Q I 107f.
Doubtful.
1 Porph., Praed., Perih.
Test: Stams, Upsala: not mentioned; Pignon: Super veterem logicam, inc: Sicut vult Algazel; Quetif: In veterem logicam, Inc:
Secundum quod vult Algazel. This work probably belongs to Gerardus de Nogento, q.v.
Spurious
2. In V I I I libros Physicorum. See Durandus de Alvernia.
Edmundus de Abingdon
Ca. 1180 Abingdon 1240 on way to Rome. 1201-14 theological studies in Paris and Oxford; 1222-33 canon and treasurer of
Salisbury; 1233 Abp. Canterbury.
TRADITIO
Russell 25-7; D. A. Callus, "Introduction of Aristotelian Learning to Oxford, Proceedings of the British Academy 29 (1943) 238-
40.
1. In argumenta sophistica Aristotelis.
Test: According to Roger Bacon, Compendium studii theologiae (ed. H. Rashdall [British Society for Franciscan Studies, Aberdeen
1911] 34) E. was the first to lecture on Soph. El. at Oxford.
Elias Hebraeus Cretensis
(Elijah ben Moses Abba Delmedigo)
Ca. 1460 Candia, Crete 1497 Candia. Taught in Padua and Florence; influenced by Maimonides and Averroes.
JewEnc 4 (1903) 506-8; EJud 5 (1930) 916-18; EFil 1 (1957) 1454; Cosenza 1753-5, V 892 (lit.).
1. Annotationes quaedam in librum De physico auditu super quibusdam dictis Commentatoris et aliis rebus ad declarationem et
confirmationem demonstrationum Aristotelis et Commentatoris in eodem libro.
Inc: (prol.) Cum voluerit comes illustris dominus Johannes de la Miran- dula habere aliqua quae librum
Physicorum mihi apparent. . .
(comm.) Circa prooemium ubi dicit quod quaedam scientiae speculativae sunt propter exercitium etc. Si
textus est rectus, sic intelligitur . . . Expl: ab appetibili et vidi commentum 17um. Finis. Hoc opusculum
annotationum etc. finitum fuit anno Latinorum 1485 in fine Julii Florentiae. MS: Paris BN lat. 6508 (XVI) (In libros
Physicorum).
Ed: Venezia 1488, f. 164v-185r (Klebs 553.5).
Elyas
89 Probably s. XIII, arts faculty, Paris.
Grabmann, MGL III 147-9.
1.
Summa libri topicorum; Tractatus topicorum .
Inc: Propositum quidem nostrum Cum omnis
scientia sit veri inquisitiva et hoc per rationem et
modum disserendi, logica autem habeat modum inquirendi in aliis scientiis determinare, patet . . .
Expl: iustitia ad hoc indigemus . . .
MSS: Assisi BC Convento di S. Francesco 322 (XIII) f. lr-(17) (ascribed to Thomas Aquinas); Vaticana Vat. lat. 4883 (XIII2) f. 56r-
86r.
Engelbertus (Poetsch) de Admont O.S.B.
Ca. 12501331. Ca. 1265 entered Admont; 1271-74 studied grammar, logic and natural philosophy in Cathedral school, Prague;
1274 returned to Admont; 1278-87 studied philosophy (under William of Brescia) and theology (with Dominicans) in Padua; 1287
returned to Admont; 1297 Abbot of Admont; 1327 resigned.
Chevalier BB 1326; Stammler 1 (1933) 570-4, 5 (1955) 203; RGG3 2 (1958) 469f; NDB 4 (1959) 509f; LTK2 3 (1959) 876f; DSAM
4 (1960) 745-7; DHGE 15 (1962) 467-76. Wulf III 186, 196; Sarton III 575; Thorndike III 424, 433f, 436f.
V. Rose, Aristoteles pseudepigraphus (Leipzig 1863) 631; J. Partsch, Des Aristoteles Buch iiber das Steigen des Nils, AGL 27
(1909) 551-609; A. Posch, Die staats- und kirchen-
405
politishe Stellung Es v. A. (Paderborn 1920) 18f. and passim; M. Grabmann,' Studien liber den Einfluss der aristotelischen
Philosophic auf die mittelalterliclien Theorien tiber das Verhaltnis von Kirche und Staat, SAM (1934) Heft 2, p. 37f; W. Berges, Die
Fursten- spiegel des hohen und spaten Mittelalters (Leipzig-Berlin 1938) 329; G. B. Fowler, Intellectual Interests of Engelbert of
Admont (New York 1947); id., 'Manuscripts of E. of A. (chiefly in Austrian and German libraries), Osiris 11 (1954) 445-85.
Stegmiiller RB II 296f. nn. 2240-5.
1. Commentarius magnus super librum Aristotelis De mundo (ca. 1305).
Inc: Inter plura capitula . . .
2. Commentarius super librum Aristotelis De inundatione Nili.
Inc: Post librum Aristotelis . . .
3. Tractatus de regimine principium.
Inc: (prol.) Philosophus dicit in secundo Rhetoricae capitulo de possibili et impossibili quarum ea quae
sine arte . . .
(text) De regimine itaque regum seu principum dicturi primo videamus quis sit regimen, qualiter et quid
sit regere . . .
Expl: boni reges et principes ex earum contrariis conversantur.
MSS: Admont StB 551 (XIV) f. 3r-52^ (incomplete); 600 (XIV) f. P-8V (fragm.); 665
(XV) f. 6r-122v; Bamberg SB misc. philos. 13 (HJ.IV.4) (XIV) f. lr-62r; Berlin SB (Marburg) lat. qu. 302 (XV) f. lr-336v;
Klagenfurt Studienbibl. pap. 171 (XV) f. 132v-200r;. Melk StB 824 (40; B.4) ( A . D . 1478) f. 97r-180v; Rein StB 18 ( A . D . 1332) f. 60v-89v
(lacks lib. VII); Salzburg StB St. Peter b.IX.8 (XV) f. 2r-48v; St. Florian StB XI (105) (XV) f. 179r-264v; Wien NB 2203 (XV) 87ff.
(anon.); 5158 ( A . D . 1496) 117 ff.
Ed: J.G.T. Huffnagl, Engelberti abbatis Admontensis De regimine principum tractatus (Regensburg 1725).
Doubtful.
4. Commentarii in libros Aristotelicos omnes.
Test: A. von Muchar, Abt E. v. A., dessen Leben und Schreiben, Archiv fur Geschichte, Statistik, Literatur und Kunst 23 (1832)
287; J. Wichner, Geschichte des Benediktiner- stiftes Admont III (Graz 1874-78) 542.
Erasmus Friesner de Wunsiedel O.P.
t 1498. 1478 immatriculated at University of Leipzig: 1486 magister artium; active in Leipzig arts faculty; 1496 deacon.
Quetif I 892; Jocher II 772; Prantl IV 273f; G. L8hr O.P., Die Dominikaner an der Leipziger Universitat (Vechta 1934) 54, 73.
1. Exercitium totius veteris artis (Leipzig 1511).
2. Exercitium totius novae logicae (Leipzig 1511).
3. In Physicorum libros octo.
4. In De caelo libros quattuor.
5. In De anima librum unum.
6. In Metaphysicorum libros X I I .
TRADITIO
406
Erhardus Knal (?Knab)
1. Porph.
Inc: Circa tractatum Porphyrii de quinque universalibus quaeritur primo: Utrum logica est scientia? Pro isto
breviter est advertendum quod logica dicitur a logos quae est quasi sermo sive ratio . . .
(q. 2) Dubitatur: Utrum logica sit nobis utilis et necessaria?
Expl: aut est in ipso aut idem cum ipso etc.
MS: Vaticana Pal. lat. 995 (XV) f. 95^-120^.
2. Praed.
Inc: Circa categorias Aristotelis quaeritur primo: Utrum de praedicamentis sit scientia?
Expl: per locum a divisione etc.
MS: Vaticana Pal. lat. 995 (XV) f. 123r-132*.
3. Perih.
Inc: Quaeritur: Utrum enuntiatio sit subiectum scientiae libri Periher- menias? Postquam Philosophus
determinavit de his quae . . .
Expl: et dissentit altum etc. Expliciunt quaestiones libri Perihermenias.
MS: Vaticana Pal. lat. 995 (XV) f. 134r-169r (Quaestiones por collectae a magistro Erhardo knal de zinfalre heidelbergae).
Eustachius de Arras O.F.M.
Ca. 12251291.
Glorieux R II 76-82; V. Doucet, Maltres franciscains de Paris../ AFH 27 (1934) 547; LTK2 3 (1959) 1201f.
Spurious
1. Super librum Ethicorum = Eustratius of Nicaea.
Everardus Stiger de Amersfordia
f 1506. 1480 immatriculated at Cologne; 1483 Magister artium there; 1483-1501 Professor in arts faculty there (Bursa Laurentiana);
later O.P.
Chevalier BB 1260; Keussen 529.
1. Commentaria in libros Aristotelis De caelo et mundo.
Edd: Commentaria ... ad finem libri I deducta; quoad reliquos libros a Johanne Nutringen continuata (Koln 1497) (Hain 6756);
Commentaria librorum de caelo et mundo Aristotelis iuxta viam venerabilis domini Alberti Magni et processum magistrorum
regentium Coloniae in Bursa Laurentii (Koln 1499) (Hain 6757, Klebs 384).
Eypheus
1. Praed.
Inc: Circa initium intentionum . . .
Expl: inveni multipliciter errare.
MS: Wien NB 4007 ( A . D . 1449) f. lr-29v.
407
Facinus de Ast O.E.S.A.
f after 1368. Lombard; doctor theologiae, Paris.
Ossinger 325f; Chevalier BB 1453; DTC 5 (1913) 2065; Perini I 66; LTK2 3 (1959) 1337. D. Trapp O.E.S.A, Augustinian theology
of the 14th century*, Augustiniana 6 (1956) 146-274 at 239-42.
Stegmtiller RS I n. 215; Zumkeller III f.
1. Quaestiones in libros Physicorum.
Inc: Utrum de naturalibus rebus possimus habere aliquam notitiam evidentem . . .
MS: Fribourg Cordeliers 26 ( A . D . 1499) f. 14r-28v (lib. I, II, III, V); olim Bologna Bibliotheca S. Dominici.
2. Quaestiones in libros De anima (or: Tractatus de maximo et minimo).
Inc: Quaestio: Utrum quaelibet creatura in sua natura sit certis limitibus circumscripta ... In oppositum videtur
esse Aristoteles in textu (De anima) qui dicit . . .
MS: Fribourg Cordeliers 26 ( A . D . 1499) f. 9y-13v; olim Milano Bibliotheca augustiniana conventus S. Marci.
Ferdinandus Rhoensis (de Roa)
Fl. ca. 1500.
Chevalier BB 1 1487; F. Elias de Tejada, Derivaciones eticas y politicas dei aristotelismo Salmantino dei siglo XV/ Miscellanea
mediaevalia 2 (Berlin 1963) 707-15 at 712.
1. Commentarius in Politicorum libros Aristotelis.
Ed: Salamanca 1500 (Copinger II, 2, 2453a); Salamanca 1502 (Elias).
Fernandus Cordubensis
Ca. 14251486 (?). Magister artium liberalium et sacrae theologiae; Platonist, an- tilullist.
Antonio, Bibi. Hisp. vet. II 319-22, nova I 373f; Jocher II 560; Chevalier BB 1485; A. Bonilla y San Martin, Fernando de Cdrdoba
y los origines dei renacimiento filosdfico en EspaM (Madrid 1911); Carreras y Artau II 283f et passim.
1. Preface to Albertus Magnus, De animalibus.
Inc: Primum itaque huius divisionis particulam in hunc modum exequemur. Expl: et algeris potius enumeranda
quam animalibus.
Edd: Albertus Magnus, De animalibus (ed. Fernandus Cordubensis; Roma 1478) f. 1-8 (GKW 587); Bonilla y San Martin, op. cit., p.
lxxvii-lxxx.
Spurious.
2. Metaph.
Test: falsely attributed to F. by Thorndike IV 487; see Ferrandus de Hispania.
Ferrandus de Hispania
Fl. s. XIV1. See also Durandus de Hispania.
TRADITIO
408
F. M. Powicke, The Medieval Books of Merton College (Oxford 1931) 169 n.; G. J. Er- matinger, Notes on Some Early 14th
century Scholastic Philosophers,' Manuscripta 4 (1960) at 29-34 (lit.)
1. Metaph. (I-X).
Inc : Sicut scribit Aristotelis quarto Ethicorum, oportet non secundum suadentes . . .
MS: Oxford Merton College 281 (XIV) f. 40-150 (mutilus in fine).
Test: Nicholas Trivet in Qdl. XI (ca. 1314) refers to iste novus expositor Ferrandus' as author of a comm, on Metaph. (F. Ehrle,
Nikolaus Trivet...,' Festgabe C. Baeumker zum 70. Geburtstag [BGPMA Suppl. 2; Munster i. W. 1923] 39f, 44).
Florentius Diel
t after 1518. b. Speyer; 1473-75 studied at Heidelberg; Professor of philosophy and theology in University of Mainz (via moderna).
1. Exercitata librorum Perihermenias .
Inc : Ante initium libri Perihermenias quaeritur: Utrum notitiae libri Perihermenias enuntiatio sit subiectum
...
Primum oportet constituere Quaeritur: Utrum in hoc libro Perihermenias oportet constituere quid
nomen sit, quid verbum, quid affirmatio, quid negatio et quid sit enuntiatio et oratio . . .
Expl : sed bene successive ut patet per ea quae dicta sunt. Et sic finiuntur quaestiones et materia
modernorum libri Perihermenias.
Ed: Speyer ca. 1490 (GKW 8336).
2. Summulae logicales modernorum cum notabilibus topicorum ac disputatis elenchorum librorum .
Ed: Speyer ca. 1489 (GKW 8337).
Fohardus (?Folpardus) Hameronge
1. Divis . Boet .
Inc :
Utrum de divisibili sit scientia ab aliis distincta?
Expl :
et haec de divisionibus Boethii. Iste liber ultimus logicae finitus erat Parisius per manus Petri
Pancouke qui proprie vocatur Zwancke 3a die oct. anno 1450 sub venerabili magistro Fohardo Hameronge.
MS: Avignon BMusee Calvet 1099 (XV) f. 51r-54r.
2. Perih.
Inc : Circa primum librum perihermenias Aristotelis primo movetur quaestio: Utrum de enuntiatione sit
scientia tamquam de subiecto attributionis huius scientiae? ... [at conclusion of lib. I dated: 20 die marcii
1449] . . . Expl: Iste liber finitus erat Parisius per manus Petri Pancouke qui proprie vocatur Zwancke de mane
in collegio magistri Jacobi de Gauda die lla aprilis . . . anno Domini 1450 . . . sub venerabili magistro Fohardo.
MS: Avignon BMusSe Calvet 1099 (XV) f. 55r-68r.
409
Franciscus de Caballis (ab Equis, Cavalli)
Fl. ca. 1500. From Brescia; professor of medicine, Padua; astrologer.
Chevalier BB 739; Thorndike VI 257, 310, 348; Nardi, Saggi 169, 290.
1. De numero partium ac librorum physicae doctrinae Aristotelis.
Inc: (prol.) Cum ego saepenumero, fili mi, Johannes Aureli, libros Aristotelis de doctrina physica studiose
legerem, agnosceremque quoad eruditionem nostram illorum ordinem in quam pluribus ambiguum . . .
(c. 1) Partium ac librorum naturalis philosophiae Aristotelis numerus sufficiens subiectae materiae
partitione sumitur . . .
Expl: cum enim totius perfectae naturalis philosophiae inquiratur ordo, perfecti physici non autem diminuti
iudicium postulat. Vale.
Ed: Venezia 1490/95 (GKW 5832; Klebs 235).
Franciscus de Casleto
1437 magister in artibus Toloniae (author or scriptor? [cf. expl.]).
1. Metaph.
Inc : (prol.) Philosophiam vestibus indutam pretiosis...
(lib . I) Summus igitur vestis philosophiae textor Aristoteles... Prima propositio, omnes homines
naturaliter desiderant scire, quod ostenditur ex sensuum delectatione . . .
(q. 1) Circa litteram praeexpositam quaeruntur varia per ordinem: Primo quaeritur: Utrum omnibus
hominibus ad scientiam sit inditum desiderium naturale? Et videtur quod non . . .
Expl: et omnibus sanctae curiae caelestis Arnen . . . Iste liber fuit finitus per me Franciscum de Casleto
tunc temporis in artibus Toloniae magistrum a.d. 1437 in mense Mai. . .
MS: Avignon BMusee Calvet 1101 (anc. fonds 350) ( A . D . 1437) 192ff.
Franciscus de Mayronis de Digna O.F.M.
t ca. 1328 Piacenza. Possibly student of Duns Scotus; 1320/21 read the Sentences, Paris; 1323 magister theologiae; 1324 to
Avignon where he carried out several commissions for John XXII.
Chevalier BB 3171; Wadding SS I (1906) 85f; Sbaralea (1908) 283-8; CUP II 272f; HistLittFrance 36 (1927) 305-42, 652f (C.
Langlois); DTC 10 (1929) 1634-45 (lit.); Cath 4 (1956) 1555-7 (lit.); EFil 2 (1957) 520f; LTK2 4 (1960) 240; Cosenza 2249f, V 1144.
Prantl III 283-91; Ueberweg 619-21; Wulf III 78f, 93; Gilson 466f, 768; Duhem SM VI 451-74, VII-X passim; Sarton III 529-31;
Maier I-III passim, IV 78, V 96.
P. Duhem, Francois de Meyronnes et la question de la rotation de la terre,' AFH 6 (1913) 23-5; F. Ehrle, Der Sentenzenkommentar
Peters von Candia (Franz. Studien, Bei- heft 9; Munster i. W. 1925) 252f; B. Roth, O.F.M, Franz von Mayronis und der Augustinis-
mus seiner Zeit/ FStud 22 (1935) 44-75; id., Franz von Mayronis O.F.M.: Sein Leben, seine Werke, seine Lehre vom Formalunterschied
in Gott (Werl i. W. 1936); G. McColley and H. W. Miller, Saint Bonaventure, Francis Mayron, William Vorilong, and the Doctrine of a
Plurality of Worlds/ Speculum 12 (1937) 486-9; F. Claessens Liste alphabGtique
TRADITIO
410
des manuscrits de Francois de Mayronnes, * La France franciscaine 22 (1939) 57-68; P. de Lapparent, Loeuvre politique de
Francois de Meyronnes: ses rapports avec celle de Dante/ AHDL 13 (1940-42) 5-151.
Glorieux Q II 89f, 320; Stegmiiller RB II314-16 nn 2309-20; RS 198-103; Doucet Suppi. 29.
1. Passus super universalia, praedicamenta et Perihermenias.
Inc : (prol ) Arma militiae nostrae non sunt carnalia (corporalia non sunt), sed potentia Dei. . . Cum vero
scientiae philosophiae inter istas disciplinas in nonnullis superbe solet se erigere adversus scientiam Dei . . .
(Porph .) Passus primus in eo contentus est quod quinque sunt praedicabilia, scilicet genus, species,
differentia, proprium et accidens . . .
(.Praed .) Secundo occurrit liber Praedicamentorum Aristotelis in cuius exordio primus passus est quod
aequivoca dicuntur quorum nomen solum est commune . . .
(Perih.) Tertio occurrit primus liber Perihermenias in cuius exordio primus passus est quod ea quae
sunt in voce sunt earum quae sunt in anima passionum notae . . .
Expl: quae est oppositio summa.
MSS: Bologna BG Archiginn. A 96 (a.d. 1441) f. 1-82; Luxembourg BV 80; Miinchen SB Clm 25218 (XV) 95ff; Padova BAnton.
Scaff. XX, 427 (XV); Torino BN lat. 1131 (XV) f. 1-68; 1321 (XV) f. 1-47; Uppsala UB G 627 (a.d. 1462) item 6; Vaticana Barb, lat.
443 (s. ?) f. 1-62. Olim Assisi S. Francisco (Sbaralea).
Edd: Bologna 1479 (Hain 10536); Lerida 1485 (Copinger 3779); Milano 1489 (Reichling 1812); Venezia 1489 (Sbaralea);
Toulouse 1490 (Copinger 3780); Venezia 1517, f. 2r-21r.
2. Expositio in VIII libros Physicorum
Inc : Quoniam quidem contingit Ista est prima veritas istius libri et est prooemialis, in qua auctor probat
duas physicas veritates, quarum prima est, quod naturalis scientia incipienda est a cognitione causarum . . .
Expl: octava est, quod est incorruptibilis, ex quo est indivisibilis. Teios. MS: (?) Miinchen Nationalmuseum 935, f. 278r-
285r (anon.; Inc: Quoniam quidem scire
Incipit taliter textus .../... motum quo est numerus etc. Sequitur post haec etc.) Edd: Ferrara 1490 (GKW 1668; Klebs 66.2);
Venezia 1517, f. 57v-66v; comm, was used by Mat. Silvagius de Catane O.F.M., Lectura seu expositio brevis memoriae mandanda
(Venezia 1542) cum aliquibus annotationibus de mente Doctoris Subtilis necnon et illuminati Fr. Mayronis/
Dubia.
3. Epitome in libros naturales Aristotelis.
Test: Wadding (perhaps = Expositio in libros Physicorum).
4. Metaph.
MS: cf. Milano BAmbros. I 148 inf. (Lectiones metaphysicae & physicae).
Test: According to Maurice du Port F. wrote: Quaestiones dialectici, libri ethici, et physici, et metaphysicP; Johannes a S. Antonio:
Logica, physica, metaphysica habentur Toleti in Bibi. S. Johannis Regum' [Sbaralea: ms. FF. n. 9].
5. Ethica.
Test: Maurice du Port above; probably refers to F.s Moralia or Liber de virtutibus moralibus, intellectualibus, cardinalibus et
theologicis.
411
Franciscus de Neapoli
Chevalier BB 1575 mentions two Franciscus de Naples of s. XIV.
1. Quaestiones philosophicae iuxta Aristotelis doctrinam.
Inc: Sicut scribit Philosophus secundo Metaphysicae vocari philosophiam veritatis sententiam recte habet, et
huius ratio est, quia illa scientia debet merito vocari veritatis scientia . . .
Expl: in materiales ratione praedicta etc.
MS: Sevilla BColombina 7.7.19 (XV) f. 1-169.
Franciscus Rubeus de Marchia (de Aesculo, de Pignano) O.F.M.
Ca. 1290 Appignano dAscoli after 1344. 1320-23 read Sentences, Paris; 1324 lector at Studium generale of O.F.M., Avignon;
involved in controversy concerning poverty on side of Michael of Cesena; 1327-32 Provincial of Mark Ancona; 1329 dismissed from
Order; 1344 reconciled with Order and Church.
Chevalier BB 1560, 1575; Wadding SS I (1906) 77, 84; Sbaralea I 257; CUP II 320f; DTC 12 (1935) 2104-9; EFil 2 (1957) 520;
LTK2 4 (1960) 240f.
Ueberweg II 787; Wulf III 82, 93; Duhem SM VI 388f, VII passim, VIII 323-8; Michalski La physique nouvelle . . ., 94f, 140-2;
id., he criticisme . . 80f; Sarton III
738f; Maier II-V passim.
F. Ehrle, S.J., Der Sentenzenkommentar Peters von Candia (Franz. Studien, Beiheft 9; Munster i. W., 1925) 253-60; V. Doucet,
LGEuvre scolastique de Richard de Conington,
0. F.M./ AFH 29 (1936) 396-442 at 404f; A. Maier, *Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts/ Autour
dAristote: Recueil d!etudes . . . offert d. Mons. A. Mansion (Louvain 1955) 515-41 at 516-19.
Stegmiiller RB II 317; RS I 105-7.
1. Quaestiones super Metaphysicam.
Inc: (I) Utrum res secundum quod res vel aliud sit subjectum metaphysicae? Quod non videtur, quia illud quod
est commune subiectis omnium scientiarum non est subiectum scientiae s p e c i a l i s v e r u m est
formaliter (II) Circa secundum librum quaero: Utrum intellectus noster possit intelligere quodcumque
intelligibile sub propria et eius quidditativa ratione? Quod sic videtur, quia habens aliquod objectum
scibilis in nobis.
MSS: Firenze BLaur. Fesul. 161 (XIV) f. 63a-73a; Padova BAntoniana 173 (XIV) f. 55b-c, 53b-54d, 54<*-55a, 55a'b, 59e-60* (Cf. Doucet
and Pelster PJ 43 [1930] 476); Vaticana Vat. lat. 3130 (XIV) f. 29a-36d (same qq. as Fesul. 161, but with two principia inserted);
Vat. lat. 4871 (XIV) f. 37a-b (possibly belongs to Comm., cf. Doucet); cf. Bologna Coll, di Spagna 104 (XIV) f. 48r-102v (Anon.,
Quaestiones metaphysicae; inc: Sicut dicit Philosophus tertio De anima secantur scientiae . . . / . . . super marmorem et fiat
macda- liones [f 48r: Qos-mece-I-Fra-de-Mar]).
Test: Johannes Canonicus, Quaest. in I Phys. q. 5, art. 1 (opinio Francisci de Marchia
super septimum Metaphysicae).
2. Sententia et compilatio super libros Physicorum.
Inc: Ad evidentiam eorum quae in libro primo Physicorum dicuntur, sciendum est quod iste liber...
TRADITIO
412
Expl: scit ipse Deus benedictus cui sit honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.
MSS: Vaticana Ottob. lat. 1816 (XIV) f. 30r-49r; Miinchen SB Clm. 5874 (XV) 115 f (? F. de Marchia, Commentarius in logica et
physica Aristotelis).
Franciscus Sampson Nanis O.F.M.
Ga. 1414 Brescia 1499 (27 October) Florence. Studied at Bologna; 1496 Minister Terrae Sanctae; 1470 Minister Tusciae
provinciae; 1475 Minister generalis.
Wadding SS I (1906) 93; Sbaralea (1908) 299; Chevalier BB 4132.
1. Recollectae in forma quaestionum super totum opus De physico auditu.
Ed: Venezia 1496 (Klebs no. 879).
2. Commentaria in Ethicam.
Test: Wadding, but not in Sbaralea.
Franciscus Securus de Nardo O.P.
t 1489 Bologna. Entered OP at Bitonto; from 1464 professor of metaphysics in via Thomae at Padua, pupils included Thomas de
Vio, Gaspar Gontarini.
QuStif I 857; Chevalier BB 1575; Brotto-Zonta 195-7.
Fridericus de Monachio
Ca. 1404 Lector Regensburg.
L. Maier O.F.M., Aufzeichnungen aus vernichteten Handschriften des Wiirzburger Minoritenklosters,' AFH 44 (1951) 191-209 at
199.
1. Flores logicae Alberti.
Inc: Teste magistro Sententiarum, omne quod est aut est signum vel res...
MS: Wurzburg Minoritenkloster I 63 (XV) f. 288r-306r.
Fridericus Schoen de Nurenberga.
f 12 Oct. 1464. Studied Vienna; 1421 magister artium there; 1431 doctor theologiae, Erfurt; 1431-57 taught there; 1433, 1441
Rector.
Aschbach I 601; E. Kleineidam, Universitas Studii Erffordensis: Uberblick iiber die Geschichte der Universitdt Erfurt im
Mittelalter 1392-1521 I (Leipzig 1964) 281f, 115f, 249, 350.
Stegmiiller RB II nn. 2333-5.
Inc: Circa primum Physiorum movetur primo quaestio ista: Utrum scientia naturalis sit scientia de
omnibus rebus considerans? Et arguitur primo contra suppositum sic: Omnis scientia . . .
(<q.2) Consequenter quaeritur et secunda: Utrum omne mobili sit subiectum in totali scientia naturali?
(ult. q.) Consequenter quaeritur et ultimo: Utrum primus motor sit simplex?
413
Expl: praedictis in quaestione etc. Amen. Expliciunt quaestiones omnium librorum Physicorum totius
Aristotelis reportatae per me Conradum Reid- man dotugerssheim in studio heydelbergensi a.D. 1422 quae
editae et completae sunt per . . . magistrum Fridericum de Nornberga . . .
MS: Vaticana Pal. lat. 1037 (XV) 87ff.
Fridericus Sunczell Mosellanus
Fl. s. XVe*. From near Moselle; magister liberalium studiorum, Ingolstadt (Aver- roistic tendency).
Chevalier BB 4350; Duhem SM X passim, esp. 187-93.
1. Collecta et exercitata in V I I I libros Physicorum Aristotelis.
Ed\ Hagenau 1499 (Klebs no. 940); Venezia 1506 (Duhem).
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES: AUTHORS G-I
Stable URL: http://www..jstor.org/stable/27830848
Accessed: 25-08-2014 06:19 UTC
Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Use, available at
http://wwwjstor.oro/page/info/ahout/policies/terms.jsp
2
ST
OR
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES AUTHORS G-I
These pages continue the inventory of Medieval Latin Aristotle Commentaries which was begun in
Traditio 23 (1967) 313-413. The commentaries have been arranged alphabetically according to the authors
first name, with a brief bio-bibliographical note and indication of manuscripts and editions.
For one author Walter Burley the material is particularly extensive. The inventory should serve to
assure his place as one of the most important Aristotle interpreters of the fourteenth century. However, since
Burley frequently revised his works, and since the catalogue descriptions are often inadequate, it has been
particularly difficult to distinguish the various redactions and to assign the manuscripts to them. This list must
therefore be regarded as provisional. It is presented as an invitation to complete and revise the information it
contains.
I wish to thank Bev. James A. Weisheipl, O.P., of the Pontifical Institute of Mediaeval Studies for his
generous help not only in preparing the section on Burley but also in providing materials on other Mertonians
of the 14th century. Prof. Paul 0. Kristellers Iter italicum (2 vols., Leiden-London 1963-67) has been
invaluable for materials in Italian libraries.
I owe a particular debt of gratitude to my mentor, Friedrich Stegmiiller, both for guidance and the example
of unselfish dedication to the study of mans search for the truth.
Fordham University
Gabriel Sfortia de Cotignola O.E.S.A.
t 12 Sept. 1457. Born (Carlo Attendolo) at Siena, brother of Francesco Sforza; 1443 entered O.E.S.A. at Florence; 1454 Abp.
Milan.
Ossinger 846-53; Chevalier BB 4231.
1. Super logicam.
3. Super De anima.
4. Nova paraphrasis Aristotelis, ex graeco in latinum.
TRADITIO
Gabriel Zerbus (Zerbi, Zerbo, de Zerbi, Gerbus)
|1505. Born at Courgne nr. Verona; 1453-56 professor of philosophy, Bologna; to Padua, where 1467 doctor medicinae ; 1471-75
professor of philosophy, Padua; 1475-82 professor of medicine and philosophy, Bologna; 1482-94 professor of medicine, Rome (mostly
at Sapienza; patronized by Innocent VIII) ; 1494-1505 professor of medicine, Padua; when called to Constantinople to cure a Turkish
160 pasha, he failed and is said to have been slain while returning through Dalmatia.
Chevalier BB 4823; Thorndike V 504-8, 511, 515, 520; Cosenza 3758, V 1934.
P. Kibre, The Library of Pico della Mirandola (New York 1936) 108; Nardi, Saggi 125f, 157-59, 163, 166; J. Riesco, Gabriel de
Zerbis medico y filosofo humanista,' Giornale di metafisica 19 (1964) 90-7; A. Poppi, Causalitd. e infinite nella scuola padovana dal
1480 al 1513 (Padua 1966) 151-69 and passim.
1. Quaestiones metaphy sicae.
Inc: (ded.) Post Nicolae quinti Pontificis Maximi tempora summe princeps Sixte quarte uni tibi hanc nostram
aetatem gratulari decet . . .
(prol.) Rerum maxime scibilium speculatio quam multitudinis usus metaphysicen nuncupat.
Sapientissimus vero Aristoteles theologiam primam philosophiam et sapientiam . . .
(q. 1) Oritur primo quaestio: Utrum ens simpliciter sumptum divisione prima dividatur per finitum et
infinitum? Arguitur negative primo: Divisio entis simpliciter sumpti in quidditates praecedit divisiones
eiusdem in modos . . .
(q. 2) Utrum ens simpliciter sumptum commune quidditate et modo sit scientiae metaphysicae subiectum
primum . . .
(q. ult.) Utrum primum principium quod est summum bonum et Deus sit unum . . .
Expl: ideo nihil per sequentia argumenta concluditur contradicta.
Ed: Bologna 1482 (Klebs 1056).
Gaietanus de Thienis.
See Caietanus de Thienis.
Galfridus de Aspall (Haspalle, Haspyl, Chaspal)
til June 1287. Fellow student of John Pecham, at Oxford or Paris; by 1254 a pluralist; by 1264 magister artium; 1264-65 given
various churches by the king; after 1275 various further grants ; 1278 archdeacon of Dublin; 1286 reproved by Abp. Pecham for holding
so many benefices.
Bale II 96; Tanner 53; Russell 28-31; Emden I 60f.
F. M. Powicke, The Medieval Books of Merton College (Oxford 1931) 156 n.; M. Grab- mann, Die Introductiones in logicam des
Wilhelm von Shyreswood,* Sb. Akad. Miinchen (1937) Heft 10 at p. 18; D. A. Gallus, O.P., Two Early Oxford Masters on the Problem
of Plurality of Forms: Adam of Buckfield Richard Rufus of Cornwall,' RNP 42 (1939) 411-45; G. G&l, O.F.M., Robert Kilwardby's
Questions on the Metaphysics and Physics of Aristotle,' FStudies 13 (1953) 7-28; J. J. Duin, La Doctrine de la providence dans les ecrits
de Siger de Brabant (Louvain 1954) 160-5; M. Zwiercan, Note sur deux manuscrits du
151
commentaire de Godefroid dAspale sur la Physique dAristote, 9 Mediaevalia philosophica Polonorum 10 (1961) 103-9; D. A.
Callus, O.P., The Subject-matter of Metaphysics according to some 13th-century Oxford Masters/ Miscellanea mediaevalia 2 (1963)
393-9.
Inc: (prol.) Ut habetur in libro De articulis fidei nihil se ipsum composuit nec ad esse produxit. Ideo omnium
causatorum necesse est unum esse simplex et incausatum quod est prima causa . . .
(text) Consideratio quidem in veritate Quaeritur de dictis in littera et primo de veritate in se. Et primo:
Utrum veritas sit . . .
Expt: (lib. X) sed tantum est passibilis et receptiva formarum respectu potentiarum particularium.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 509 (XIII) f. 52r-123r (anon.)
Test: Galfridus refers to his own commentary on the Metaph. (Emden). Whereas G&l, art. cit. 8-18, attributes this anonymous
commentary to Robert Kilwardby, it is ascribed to Galfridus by Callus, ari. cit. (1963).
2. Summa super V I I I libros Physicorum.
Inc: Quoniam intelligere et scire contingit Secundum loquentes naturaliter sententia in hoc libro . . .
Exp I: sic nulla potentia finita movet secundum tempus infinitum, sed primum movens immobile movet per
tempus infinitum, ergo sua potentia est infinita.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 367 (XIII) f. 126r-163v (anon.); Krakow BJ 689 ( A . D . 1464) f. 2r-122r (ascribed; inc: Quoniam
autem intelligere et scire contingit Secundum omnes pariter loquentes intentio est in hoc libro de corpore mobili simpliciter
. . . / . . . est infinita. Et est finitus per me Johannem de Dammis A . D . 1464 in camera magistri Johannis de Junivladislavia..
Explicit Summa magistri G[alfridi] de Haspale super librum Physicorum Aristotelis philosophi excellentissimi); 758 (XV) f. 54^-
67^ (lib. I only).
Inc: Quoniam autem intelligere Quaeritur de unitate scientiae naturalis, secundo de subalternatione. De
primo quod non sit una; probatio: ab unitate subiecti dicitur scientia una . . .
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 509 (XIII) f. 124r-206r (anon., lib. I-VII; expl: et hoc patet per expositionem litterae et
Commentatorem et sic non est in loci mutatione quare etc. Expliciunt quaestiones septimi Physicorum Aristotelis; pre- ceeded by a
question, f. 124r, which may or may not belong to the comm. Inc: Primo quaeritur hic quid sit abstrahere? Et dicendum quod
abstrahere non est aliud nisi absolvere aliquid ab aliquo . . . ); Oxford Merton Coll. 272 (XIII) f. 88r-118v (secundum magistrum
Galfridum de Haspyl, lib. I-IV?); New Coli. 285 (XIV) f. 114r-162r (anon., lib. I-IV; inc: Quoniam quidem intelligere Quaeritur
de unitate scientia naturalis. Et quod non sit una . . . ).
Test: GM, art. cit., shows that comm, in Gonville and Caius 509 is the same as that in New Coll. 285, and that this comm, is to be
ascribed to the same author as the Metaph.- comm. in Gonville and Caius 509 mentioned above.
Inc: (mut.)
TRADITIO
152
Expl: tunc descendat in ipso et si non tunc nata super ipsum. Explicit liber quartus Caeli et Mundi
secundum magistrum Galfridum de Has- pall.
MSS: Oxford BodlL Digby 55 (XIII) f. lr-(22). Olim Canterbury Library of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV: G. Hispalensis,
Quaestiones super librum Caeli et Mundi [M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover (Cambridge 1903) 316]).
5. Sententia super librum De generatione et corruptione.
Inc: De generatione et corruptione Cum in libro Physicorum determinatum sit de corpore mobili
simpliciter sive in communi, cum etiam in libro Caeli et mundi determinatum sit de corpore mobili contracto
ad ingenerabile et incorruptibile, in hoc libro intendit de corpore mobili generabili et corruptibili . . .
Expl: quod non accidit in generatis per decisionem.
MSS: Paris BN lat. 16149 (XIII) f. 43r-51r {expl: expliciunt notulae super Generationem et corruptionem secundum magistrum
Galfridum Alpald). (This commentary which is here ascribed to Galfridus is included among the works of Adam de Buckfeld, item 8.)
6. Quaestiones super primum librum De generatione.
Inc: Quaeritur: An de generatione et corruptione possit esse scientia? Et videtur quod non . . .
MSS: Oxford New Coli. 285 (XIV) f. 36- (56) (G. de Ghaspal). Olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV:
Galfr. de Hispania, Quaestiones De generatione et corruptione [James, op. cit. 316]); Durham Coll. (Leland; Tanner 53); In Oxf. in
museo Dunelmensi librum vidi (Bale II 96).
7. In De anima.
Test: probably wrote comm, on De an. (Emden).
8. In De sensu et sensato.
9. In De somno et vigilia.
Test: wrote short comms. on De SSens and De SVig. (Emden).
10. In De memoria et reminiscentia.
11. In De morte et vita.
Test: possibly wrote comms. on MRem. and MVita (Emden).
12. In De vegetabilibus.
Test: self-citation (Emden).
Garganus Senensis O.F.M.
Fl. s. XVex.
Wadding SS I (1906) 98; Sbaralea Suppi. I (1908) 316.
1. De an.
Test: In the preface, addressed to Jac. Salviatus, of his De ratione subiecti generis subi- ciendique causae (Pisa 1493, in Vaticana
Ottob. lat. 3314) Garganus states among other things that he composed for the addressee a commentary on Aristotles De anima (P.
Kristeller, Iter Italicum II [London-Leiden 1967] 439).
153
Garlandus Gompotista
Ca. 1015 Li6ge between 1084 and 1102 Besanfon. Ca. 1040-1066 in England; after 1066 magister scholarum, Besanôn.
A. Cordoliani, La Logica de Gerland de Besanfon, RMA 5 (1949) 43-7.
1. Regulae super dialecticam.
Inc: Cum difficultas et prolixitas logicae disciplinae multis, et maxime rudibus et tardis ingenio, fastidium
generet . . .
Expl: si diligenter inquirantur.
MSS: Orleans BV 260 (216) (XII) f. 1-84; Paris BN lat. 6438 (XI) 107 ff.
Ed: L. M. De Rijk, Garlandus Compotista: First Edition of the Manuscripts (Assen 1959) (cf. L. Minio-Paluello, Studi medievali
Ser. Ill 6.2 [1965] 138 n. 38).
Garvalus
1. Compendium philosophiae naturalis.
Inc: Circa initium philosophiae naturalis . . .
Expl: Deo autem vel simplicius.
MS: Trier SB 1039 (1277) (XV) f. lr-35r.
Gaspar a Sancto Johanne O.P.
t 1457. In University of Bologna taught philosophy; later entered O.P.; 1450 Bp. Imola.
1. Commentaria in V I I I libros Physicorum.
Gentilis de Cingulo
Fl. s. XIII/XIV. From Cingoli in the March of Ancona; ca. 1290 studied at Paris, pupil of Johannes Vath (q.v.); before 1295
professor in arts faculty, Bologna (among his pupils was Angelo dArezzo, [q.v.]); connections with the medical faculty.
Chevalier BB 1698; EFil 2 (1957) 630; LTK2 4 (1960) 681; Wulf III 176f, 182; Gilson 525, 798.
M. Grabmann, Gentile da Cingoli, ein italienischer Aristoteleserkl&rer aus der Zeit Dantes,' Sb. Akad. Munchen (1940) Heft 9
(lit.); MGL II 263-5; III 207-9.
1. Commentum super quinque praedicabilibus seu universalibus.
Inc: Cum unumquodque per suum esse cognoscitur, quanto plus aliquid esse habebit, tanto magis etiam
cognoscetur. Cum ergo quinque universalia de quibus determinavit Boethius . . .
Expl: iuxta mei possibilitatem quam facilius potui scripsi. Deo gratias. Arnen.
MS: Firenze BLaur Strozzi 99 (XIV) f. 43r-46v.
2. Sententia cum notabilibus et divisionibus super libro Porphyrii.
Inc: Oportet enim participare operibus iudicio, propter quod oportet iuvenes existentes uti operibus;
seniores autem factos opera quidem dimittere posse aut bene iudicare propter eruditionem factam in iuventute.
TRADITIO
Verba ista scripta sunt octavo Politicorum quae habent duas partes principales . . .
Expl: Explicit sententia cum notabilibus et divisionibus super libro Por- phyrii recollecta sub magistro Gentili
de Cingulo per Guillelmum de Va- rignana. Deo gratias.
160 MSS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. A.4.48 (S. Croce; XIV) f. lr-10v; F.4.49 (S. Croce; XIII/XIV) f. R-15*; J.X.30 (S. Marco;
XIII/XIV) f. lM6v.
3. Quaestiones Porphyrii.
Inc: Sicut dixit Philosophus secundo Physicorum qui non potest distinguere . . .
MS: Palermo BC 2.Qq.D.142 (XIV) f. 3r-10r (Quaestiones Porphyrii disputatae per magistrum Gentilem; expl: et haec sufficiant ad
praesens de quinque universalibus. Expliciunt quaestiones super librum Porphyrii a magistro Gentile de Cingulo disputatae [name
written over an erasure]), f. 74r-77v (Quaestiones magistri Gentilis super Porphyrium; inc. Quaestio est utrum logica sit scientia;
expl. mut.)
4. Sententia cum notabilibus et divisionibus super praedicamentis.
Inc: Aequivoca vero dicuntur Sicut a principio dicebatur tota logica est de syllogismo tamquam de subiecto
sive de modo arguendi secundum quod modus arguendi salvatur in syllogismo . . .
Expl: Explicit sententia cum notabilibus et divisionibus super praedicamentis Aristotelis recollecta sub provido
viro magistro Gentili de Cingulo logicae, grammaticae atque philosophicae auctore excellentissimo per
Guillelmum de Varignana.
MSS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. A.4.48 (S. Croce; XIV) f. 10 v-39r; F.4.49 (S. Croce; XIII/XIV) f. 15r-51v; J.X.30 (S. Marco;
XIII/XIV) f. 16v-39^.
5. Quaestiones libri Praedicamentorum.
MS: Palermo BC 2.Qq.D.142 (XIV) f. 30r-33v (Residuum quaestionum libri Praedicamentorum disputatarum a magistro Gentile de
Cingulo [name written over an erasure]).
6. Sententia cum divisionibus et notabilibus super libro Perihermenias.
Inc: (prol.) Sicut scribit Philosophus in suis moralibus nobis entibus animatis, id est, homine dignum est
perhonorare veritatem. Divinum enim quid est veritas secundum Aristotelem libro De mundo . . .
(comm.) Primum oportet constituere Sicut a principio dicebatur tota logica est de syllogismo et de
partibus eius tam materialibus quam subiectivis. De partibus autem materialibus determinatur in logica
veteri . . .
Expl: Gratias autem recitamus altissimo creatori, quia eius misericordia et laudibus nos perduxit ad finem
huius opusculi, cuius honor et decus permaneat in saecula saeculorum. Amen. Explicit sententia cum
divisionibus et notabilibus super libro perihermenias et totius artis veteris recollecta sub provido viro et
discreto magistro Gentili de Cingulo per Guillelmum filium magistri Bartholomaei de Varignana.
155
MSS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. A.4.48 (S. Croce; XIV) f. 39r-62r (without prol.); F.4.49 (S. Croce; XIII/XIV) f. 5B-87r;
J.X.30 (S. Marco; XIII/XIV) f. 59'-77l Ed: Grabmann, art. cit. 26-8 (part of text).
7. Scriptum super libro Priorum.
Inc: In principio istius libri sicut in principio aliorum librorum tria sunt prae omnibus inquirenda: primo
quae et quot sunt causae, secundo quis sit libri titulus, tertio cui parti philosophiae supponatur . . .
Expl: Explicit scriptum magistri Gentilis de Cingulo super libro Priorum.
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.I.35 (S. Marco; XIII/XIV) 31 ff.
Georgius Bruxellensis
t 1510. Professor in arts faculty, Paris; terministic school. See also Thomas Bricot, who composed abbreviated texts of the
Aristotelian works and published them together with the following commentaries and questions of Georgius Bruxellensis, sometimes
adding questions of his own.
Chevalier BB 1714; Hurter II 1132; Tuszynska 60.
Prantl IV 199-203; Wulf III 297; Duhem SM X 77-91 et passim; H. lie, Quelques maitres de Tuniversite de Paris vers Fan 1500/
AHDLMA 18 (1950-51) 193-243 at 197-200.
1. Quaestiones in totam logicam.
Inc: (prol.) Circa logicam Aristotelis quaeritur primo: Utrum logica sit scientia ab aliis distincta? Et
arguitur primo quod non: Modus sciendi non est scientia . . .
Expl: et sic negatur maior. Sequitur textus.
(Porph.) Cum sit necessarium Iste est liber Porphyrii in quo determinatur principaliter de
universalibus vel sic incipiunt Isagoge Porphyrii ad Categorias Aristotelis hoc est incipiunt introductiones
Porphyrii .. .
Expl: dubio de transcendentibus. Et sic est finis libri Praedicabilium.
(Praed.) Aequivoca dicuntur Iste est liber Praedicamentorum Aristotelis in quo ipse determinat de
praedicamentis et continet tres tractatus in quorum primo determinat de antepraedicamentis . . .
Expl: quid sit dicendum.
(Perih.) Primum oportet constituere Iste est primus liber Peri- hermenias, unde perihermenias
tantum valet quantum de interpretatione, unde interpretatio in una significatione accipitur . . . Iste est liber in
quo determinatur de enuntiatione tamquam de subiecto attributionis . . . Expl: quid dicendum ex notabilibus. Et
sic est finis secundi libri Perihermenias.
(Prior.) Primum oportet dicere Iste est liber Priorum Analyticorum Aristotelis in quo determinatur
de syllogismo simpliciter qui propria sui divisione dividitur in duos libros partiales in quorum primo
determinatur de syllogismo simpliciter . . .
TRADITIO
156
Expl: opposita pro contrariis. Et haec de secundo Priorum dicta sufficiant.
(Post.) Omnis doctrina Îste est^primus liber Posteriorum Analyti- corum (id est resolutionum)
Aristotelis in quo ipse determinat de demonstratione qui prima sui divisione dividitur . . .
Expl : patet solutio ex dictis. Et haec de secundo libro Posteriorum dicta sufficiant.
(Top. I-IV) Propositum quidem negotii Iste est primus liber Topicorum Aristotelis in quo determinatur
de argumentatione dialectica. (Et dicitur liber Topicorum a topos graece quod est locus, quasi liber de
locis.) Et dividitur in octo libros partiales . . .
Expl: de aliis rebus successivis. Et haec de libris Topicorum.
(Soph.) De sophisticis autem Iste est primus liber Elenchorum Aristotelis in quo determinatur de elencho
sophistico. Et dividitur in duos libros partiales. In primo determinatur de argumentationibus sophisticis . . .
Expl: non tamen illius partis quae est vera. Quaestio addita <in several editions> per magistrum Thomam
Bricot sacrae theologiae professorem. Quaeritur: Utrum praeter duos modos solvendi insolubilia . . . / . . .
simpliciter negandae. Et haec de secundo Elenchorum et per consequens de totius logices magistri Georgii
Bruxellensis expositione.
Edd: Paris 1493; Lyon 1494, 1496; Paris 1496; Lyon 1499, 1500 (GKW 5534-9); Lyon 1504.
2. Cursus optimarum quaestionum super philosop hiam Aristotelis cum interpretatione textus secundum viam
Modernorum ac secundum cursum magistri Georgii per magistrum Thomam Bricot sacrae theologiae
professorem emendatae. Incipiunt quaestiones super philosophiam Aristotelis cum interpretatione textus
eiusdem editae a magistro Georgio et per magistrum Thomam Bricot emendatae.
Inc: (Phys.) Quoniam quidem intelligere Iste est liber Physicorum Aristotelis in quo determinatur de rebus
naturalibus cuius subiectum attributionis est ens naturale et propria passio eius est mobile qui dividitur in
octo libros partiales . . .
Expl: numquam etiam primo fuisset non eclipsatus.
(CMund.) De natura autem scientia Iste est primus liber De caelo et mundo in quo determinatur de
corpore mobili localiter cuius subiectum attributionis circumloquimur per hoc complexum corpus mobile
localiter . . .
Expl: sicut nunc ipsum movet.
(GCorr.) De generatione autem Iste est liber De generatione et corruptione Aristotelis cuius subiectum
attributionis circumloquimur per hoc complexum ens mobile ad formam . . .
157
Exp I: licet impediri possit generatio.
(Meteor.) De principiis quidem Iste est primus liber Meteororum Aristotelis in quo determinatur de
impressionibus meteorologicis cuius subiectum attributionis est hoc complexum impressio meteorologica . . .
Expl: dependent a motu (caeli). Ad rationes quaestionis patet solutio ex dictis.
160
(De an.) Bonorum honorabilium Iste est primus liber De anima qui prima sui divisione dividitur in
partem prooemialem et partem executivam. Pars executiva incipit ibi, Principium autem. In prooemio tria
facit: primo reddit auditores suos benevolos . . .
Expl: mediante apprehensione ipsius appetibilis. Et haec de tertio libro De anima.
(SSens.) Quoniam autem de anima Iste est liber De sensu et sensato Aristotelis cuius subiectum
attributionis circumloquimur per hoc complexum corpus sensitivum et passiones eius sunt tangibile et
gustabile . . . Expl : occurrunt visui. Ad rationes quaestionis ante oppositum patet solutio ex dictis.
(MRem.) De memoria autem Iste est liber De memoria et reminiscentia continens duo capitula.
Primum est de memoria; secundum de reminiscentia, secundum ibi, De reminisci autem . . .
Expl: ex secunda conclusione. Et haec de memoria et reminiscentia.
(SVig.) De somno autem Iste est liber De somno et vigilia continens duos tractatus. Primus est de
somno et vigilia; secundus est de somnio . . Expl: representat et alia aliud.
(LBrev.) De eo autem Iste est liber De longitudine et brevitate vitae cuius subiectum attributionis
potest assignari corpus vivens et passio hoc complexum longe vel breve . . .
Expl: aliquid in eorum substantiam. Georgii nominalium interpretis acutissimi cursus iste totius physices
Aristotelis una cum textu egregii sacrarum litterarum professoris magistri Thomae Bricot finit feliciter.
(Metaph. EVI) Omnes homines naturaliter Quaeritur primo: Utrum totalis habitus qui metaphysica
dicitur sit unus numero ? Arguitur primo quod sic, quia nisi sic, sequeretur quod duarum conclusionum
metaphysicalium . . .
(q. 2) Utrum omnes homines natura scire desiderent?
(q. ult. VI q. 3) Utrum propositioni correspondent aliquid significatum totale a significatis suorum
terminorum distinctum?
Expl: ergo aliquod existens currit. Quaestiones istae sex librorum Meta- physices una cum textus
explanatione feliciter impressae sunt Lugduni anno redemptionis nostrae 1486.
TRADITIO
Edd: Lyon 1486 (Incipit textus abbreviatus Aristotelis super octo libris Physicorum ac tota naturali philosophia nuper a magistro Thoma
Bricot vernantissimarum artium atque divinae legis claro professore compilatus una cum continuatione textus magistri Georgii et
quaestionibus eiusdem de recenti ab eodem Thoma Bricot revisus atque diligentissime emendatus [GKW 5542]); Paris 1494 (GKW
5543); Lyon 1495 (GKW 5544); Lyon 1500 (GKW 5545); Lyon 1502 (GKW); Lyon 1504 (Foppens); Rouen 1508 (Foppens);
Lyon 1509 (Foppens).
Georgius de Gascano O.P.
Fl. 1262. Milanese.
1. Commentaria in universam Aristotelis philosophiam .
Georgius Eysenhuet
1. Quaestiones in Physicam.
Inc :
Nomen auctoris scientiae naturalis fuit Aristoteles ut dicit Commentator . . .
Utrum in scientia totali sit assignanda subiectum proprium et adaequatum? Contrarium non in omni scientia
debet assignare aliquod subiectum . . .
MS: Munchen SB Clm 19844 (XV/XVI) f. 119r-235v.
Georgius de Pera O.F.M.
Fl. s. XIV. Perhaps identical with Georgius de Peyra,
Wadding SS I (1906) 99; Sbaralea II (1908) 323; Maier III 192, 263.
Georgius de Peyra O.P.
Fl. s. XIV/XV. Perhaps identical with Georgius de Pera, q.v.
Qu6tif I 725, 901; Sbaralea II (1908) 323.
1. Super logicam Aristotelis.
Georgius Trapezuntius
1395 Crete 1484 Rome. Humanist, translator and defender of Aristotle.
Chevalier BB 1726; DTC 6(1920) 1235-7, tables (1960) 1798; LTK2 4 (1960) 706; Co- senza 3447-54, Y 1778-80.
Prantl IV 156, 169f; W. Risse, Die Logik der Neuzeit I (Stuttgart 1964) 41, 49, 62, 361; Thorndike IV 395f.
1. Compendium dialectices ex Aristotele.
Other titles: Dialectica, haec continens De enuntiatione, De praedicabilibus. De praedicamentis, De syllogismo categorico et hypothetico.
De enthymemate, De definitione
159
ac divisione, De these; De re dialectica; Dialectica brevis; De dialectica commentarius; Logica ad Petrum.
Inc: (praef.) Multa sunt mi Petre quae faciunt ut omni cura . . .
(text) Dialectica igitur est diligens disserendi ratio . . .
Expl: vere doctus et sis et videaris.
160 MSS: Sandaniele del Friuli BC 107 (XV); Vaticana Vat. lat. 3179; Venezia BMarc. lat. VI 162 (XV) f. lr-85v (ascribed to L. Valla).
Edd: s. 1. a. (Hain 7697); many s. XVI edd. and some translations (cf. W. Risse, Biblio- graphia logica [Hildesheim 1965]).
Georgius Tudel de Giengen
t after 1465. 1434-59 magister artium, Vienna; 1459 licentiatus theologiae; 1445, 1448, 1455, 1460 dean of arts faculty, 1461 dean
of theology faculty; 1453, 1462 rector.
Aschbach I (1865) 526; Stegmiiller RS I 472f. n. 1145.
1. Quaestiones Physicorum.
Inc: Utrum in totali scientia naturali debeat assignare aliquod subiectum proprium? Notandum quod naturalis
scientia totalis est aggregata . . . Expl: Expliciunt disputata quaestionum librorum Physicorum exercitata
per magistrum Georgium de Giengen.
MSS: Munchen SB Clm. 19847 ( A . D . 1448) f. lr-268v. Olim Wien Dominikanerkl. (Quaestiones super totam physicam Aristotelis
secundum modernos; inc: Quoniam quidem intelligere et scire . . . [catalogue of 1513, MERO I 394]).
Geraldus de Cellis
1437 magister in artibus. All commentaries apparently by same author.
1. Quaestiones libri Priorum.
Inc: Quaeritur: Utrum de syllogismo simpliciter sit scientia? Et videtur quod non, quia de nullo syllogismo est
scientia . . .
(q. 2) Utrum syllogismus simpliciter sit subiectum in scientia ista?
(g. ult.) Utrum privatio per habitum cognoscatur?
Expl: privatio non oportet. Et haec de quaestione.
MS: Avignon BMusee Calvet 1083 (XV) f. 130r-155* (155^-156* tabula) (anon.).
2. Textus libri Priorum.
Inc: Primum oportet dicere In isto libro sicut in aliis quattuor causae requiruntur: causa materialis etc.
Causa materialis in hoc libro est syllogismus simpliciter . . .
Expl: ergo leo est fortis in darii. Expliciunt Summulae libri priorum editae a magistro Geraldo de Cellis
magistro in artibus legenti actu reportatae per . . . anno <14>37 . . .
MS: Avignon BMusSe Calvet 1083 (XV) f. 157r-209*.
TRADITIO
3. Quaestiones libri Posteriorum.'
Inc: Quaeritur: Utrum logica sit scientia? Et arguitur quod non, quia omnis scientia praesupponit logicam .
..
(q. 2) Utrum demonstratio sit subiectum in scientia ista?
(q. ult .) Utrum substantia possit demonstrari?
Expl: non habet. Ideo haec de quaestione.
MS: Avignon BMusee Calvet 1083 (XV) f. lr-48r (anon.).
4. Textus libri Posteriorum .
Inc: Unumquodque scire arbitramur cum causas eius et principia cognoscimus. Et ideo in isto libro sicut in
aliis causae quattuor inquirimus scilicet causa efficiens, materialis, formalis et finalis. Causa efficiens est
duplex, principalis ut Deus, et instrumentalis ut Aristoteles . . .
Expl: in multis locis construe textum.
MS: Avignon BMusee Calvet 1083 (XV) f. 49r-129' (anon.)
Gerardus de Abbatisvilla
Doubtful.
1. Super libros Ethicorum (Firenze BN Conv. Soppr. G.4.853 [XIII] f. lr-77v, inc: Cum scientiae quaedam sint de rebus . . . ): v. Johannes
Pecham.
Gerardus de Brolio (Breuil)
Fl. s. XIIIe3t. Magister, canon of Clermont.
L. Delisle, Le Cabinet des manuscrits de la Bibliothbque Nationale II (Paris 1874) 147; III (1881) 85; M. Grabmann,
Mittelalterliche lateinische Aristotelesiibersetzungen und Aristoteleskommentare in Handschriften spanischer Bibliotheken,' Sb. Akad.
Miinchen (1928) at 105, 109; S.D. Wingate, The Medieval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus, with special reference to
the biological works (London 1931) 92; M. Grabmann, Hand- schriftliche Forschungen und Funde zu den philosophischen Schriften des
Petrus Hispanus . . . ', Sb. Akad. Miinchen (1936) Heft 9 at 102; Thorndike IV 397.
Inc: Antiquorum autem quidam . . .
MS: Roma BAngelica 549 (XV) f. 77r-82r (Expliciunt quaestiones extractae ex scripto Gerardi de Brolio Claromont. canonici; cf. f.
lr-70r: anon., Quaestiones in XVI Aristotelis libros De animalibus, inc: Primo quaeritur: Utrum iste liber sit de animalibus ...).
2. Scripta supra librum De animalibus.
Inc: (De historia animalium I-X) Sicut dicit Philosophus in sexto Meta- physicae, Si nulla esset substantia
praeter existentes natura, scientia naturalis esset prima philosophia. Cuius dicti declaratio est manifesta . . .
Expl: per fortem differentiam curatur quia in forti differentia est fortis commotio et fortis expressio propter
quam separatur illa caro et egreditur. Explicit liber de historia animalium decimus.
(De partibus animalium I-IV) Circa omnem theoricam Postquam determinavit Philosophus de
naturis animalium per viam narrationis
161
incipit nunc determinare de eis per viam demonstrationis vel assignationis causarum . . .
Expl : et ideo neque omnia habet avis, neque omnia quadrupedis. Deinde continuat dicta dicendis et patet quod
dicit. Explicit liber de partibus animalium.
(De generatione animalium I-V) Quoniam autem de aliis Postquam determinavit Philosophus de partibus
animalium, hic incipit determinare de generatione et primo utitur transitu in quo continuat dicta dicendis . .
. Expl : domum recapitulat de dentibus quidem igitur et patet quod dicit. Expliciunt scripta supra librum De
animalibus Aristotelis.
MSS: Cesena BMalatestina S.VII.5 (anon., name in expl. erased, catalogue reads: P. de Vetullofir); Erfurt SB Ampl. F.339 (XIV) f. 9r-
71r (anon., old catalogue has: Herzo vel potius Thaddaeus; Hist., Part., Gen.); Milano BAmbrosiana C. 202 Inf. (XIII/XIV) f. lr-
103v (Gregorius de Brolio); Paris BMazarine 3517 (XIV) f. 1-73 (Hist., Part.); BN lat. 16166 (XIV) f. 1M92V; Salamanca BU
2464 (XV) f. lr-123v (Expliciunt scripta supra librum De animalibus Aristotelis edita a magistro Berardo de Brolio, canonico
claramontensis; Hist., Part., Gen.). Olim Bologna Coll, di Spagna (M.H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Cittk del Vaticano
1943] 7).
Gerardus Burgundus O.F.M.
Fl. ca. 1330. Sacrae theologiae magister.
Wadding, Annales Minorum VII (2. ed., Rome 1733) 86; Wadding SS I (1906) 99; Sbaralea Suppi. II (1918) 324.
1. Commentaria in Aristotelis logicam.
Gerardus de Elten O.P.
t 2 March 1484. 1439 matriculated, Cologne; 1447-61 magister in arts faculty, Cologne; 1462 doctor theologiae, Cologne.
LTK2 4 (1960) 721. Concerning Aristotle, see Hain 13304.
Gerardus Hamond de Alemania
Fl. s. XV1. Professor, Bologna.
Chevalier BB 1728.
1. In De anima.
Inc : Expositurus librum De anima Aristotelis, suppositis illis quae in prooemiis librorum consecuta sunt
recitari communiter . . .
Iste est liber De anima Aristotelis, qui prima sui divisione dividatur in prooemium et tractatum. Tractatus
incipit ibi: Principium autem. Sed in prooemio . . .
MS: Roma BAngelica 198 (B.8.2) ( A . D . 1424) f. 1M72V.
Gerardus Henrici de Harderwijck
t 1503. From Geldern (probably Harderwijck); 1468 matriculated in university, Cologne; 1471 magister artium; 1473-1501 professor in
arts faculty (Bursa Laurentiana);
TRADITIO
1476, 1480, 1486 dean of arts faculty; lie. theol.; doctor theologiae; 1487, 1500 rector; from 1493 only regent of Bursa Laurentiana.
Albertist.
Chevalier BB 1735; EFil 2 (1957) 975; LTK2 4 (1960) 721f; Tusynska 13.
Prantl IV 228 ; Wulf III 190f; Grabmann, MGL II 381, III 228; Duhem SM X 155f; Keussen 394f, 494f, 529.
M. Grabmann, Die Aristoteleskommentare des Heinrich von Brussel und der Ein- fluss Alberts des Grossen auf die mittelalterliche
Aristoteleserklarung, Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 10, pp. 63-66.
1. Commentum super veterem artem Aristotelis secundum viam AIberUstarum. Edd: Koln 1486 (Hain 8354); Koln
1486 (Commentum libri primi Hermenias Aristotelis similiter et aliorum librorum veteris artis [Hain 8356]); Koln 1494 (f. 158r:
Commentariis totius veteris logices . . . elucubratis suprema manus anno 1486 apposita est qui e mendis quibus scatebant erepti et
pristinae suae veritati restituti, nonnullis etiam superfluis recisis, et necessariis ubi pro lucidiori intelligentia opus visum fuit adiec-
tis . . . [Hain 8355, Peli 5063]); Koln 1504 (ALMA 24 [1954] 177).
2. Commentaria in quattuor libros novae logicae.
Edd\ Koln 1494 (f. 315r m hoc tomorum stromateo opere non parvo adiumento mihi fuit honorabilis dominus divae memoriae
Jacobus Amsfordensis artium liberalium et sacrarum litterarum professor . . . [Hain 8357]); Koln 1511 (Grabmann).
3. Commentum tractatus cor respondentis libro Posteriorum.
Edd. in: Copulata Petri Hispani (Koln 1488 [Hain 8360]); Commentaria in Summulas Petri Hispani (Koln 1492 [Hain 8361]).
4. Epitomata sive reparationes totius philosophiae naturalis.
Conts: Phys.f CMund., GCorr., Meteor., De an.
Edd: Koln 1496 (Klebs 457; cf. Hain 13872); Koln 1508 (Grabmann).
Ed: Koln 1497 (Copinger 2893).
6. Epitoma III librorum De anima (Notabilia).
Edd: Koln 1491, 1497 (GW 2347f).
Gerardus Mindensis (Teutonicus) O.P.
Fl. s. XIV. From Minden in Saxony; bacc. theologiae.
Stams 61 n. 25; Pignon 26 n. 27; Quetif I 725; Chevalier BB 1737; Stegmtiller RB II n. 2465.
1. Super Metaphysicam.
Gerardus de Nogento (Nagemo)
Fl. s. XIII2. Between 1253-74 among hospites or socii of Sorbonne; 1289 magister artium; 1292 rector of the university.
HistLittFrance 28 (1881) 463f; 32 (1898) 270-3; Feret III 212; CUP II35, 60; Chevalier BB 1738.
B. Haureau, Histoire de la philosophie scolastique II/2 (Paris 1880) 158f; Wulf III 124;
H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 40.
Glorieux R I 220.
163
1. Super librum Posteriorum.
Inc : Sicut dicit Avicembron gaudium est homini ipsum velle per se quod in eo principaliter nobilius
invenitur . . .
MS: Paris BN lat. 16170 (XIV) f. 113M27L
Doubtful (See Durandus de Hispania; Durandus de S. Porciano).
2. Glossulae super veterem logicam.
Inc: (Porph.) Sicut dicit (Secundum quod vult) Algazel in Metaphysica sua scientia corrigit vitia animae
(animae vitia) per quam homo pervenit ad altiorem mundum ad librum Porphyrii attendamus qui
prae manibus est exponendum.
(text) Cum sit necessarium Iste liber cuius subiectum est universale probabile, dividitur in duas
partes in prooemium et executionem. Secunda pars incipit ibi, Videtur quod. In prooemio tria facit quia ponit
intentionem suam et nobilitatem . . .
Expl: de eorum convenientiis et differentiis secundum essentiam istius tractatus introductorii sufficiant. Et
sic per consequens sententia istius libri.
(Praed.) Aequivoca dicuntur Sicut dicit Boethius in commento suo, iste liber est de decem vocibus
res signantibus prima principia prout sunt unum in dicibili . . .
Expl: notandum autem quod modi eius quod est habere, ordinantur secundum quod magis sunt usitati.
(.Perih.) Primum oportet constituere Sicut dicit Philosophus (in) tertio De anima triplex est
operatio (ipsa) intellectus. Prima est simplicium apprehensio . . .
Expl : ab illa parte. Nam si omnis usque ad finem.
MSS: Escorial BReal f.III.24 (XIV) f. l-44v (anon.; Porph., Praed., Perih.); Milano BTrivulziana 753 (H 67) (XIII) f. 1-74 (anon.,
Porph.; Explicit sententia super librum Praedicamentorum Aristotelis composita a magistro Gerardo de Nogeto et quaedam notabilia
Roberti super postpraedicamenta; Expliciunt glossulae super veterem logicam compilatae a magistro Geraldo de Noganto); Oxford
Merton Coli. 261 ( A . D . 1294) f. 72-112 (anon., Porph.); Padova BAntoniana XX.480 (Glorieux); Paris BMazarine 3523 (XV) f. lr-56v
(Porph., Praed., Perih.; Et in hoc terminatur sententia supra librum Praedicamentorum accepta a magistro Girardo de Nagento de
universitate Parisiensi); Paris BN lat. 15005 (s. ?) f. 206-(249) (anon., incomplete acc. to HistLiit France); 16618 ( A . D . 1325) f. 125ff.
(Durandi Compilatio super logicam).
Gerardus Odonis O.F.M.
Ca. 1290 1349. By 1315 baccalaureus theologiae, perhaps at Paris; read Sentences, Paris; 1326 magister theologiae, Paris; lector
in convent of Friars Minor, Toulouse; 1329 minister general of Order; 1331 active against Friars suspect of heresy; 1333 among
theologians present at condemnation of articles of Durandus de S. Porciano; 1335 among theologians discussing question of the beatific
162 vision, Pont-de-Sorgues; various missions for Holy See; 1342 Patriarch of Antioch.
TRADITIO
Wadding SS I (1906) 99f; Sbaralea Suppi. I (1908) 324; Chevalier BB 3401f; HistLitt France 36 (1927) 203-25, 646f. (C. Langlois);
DTC 11 (1932) 1658-63; EFil 2 (1957) 666; LTK2 4 (1960) 708; Catholicisme 5 (1962) 418f; Cosenza 2501.
Duhem SM VI 389f, YII 403-5, X 373f; Maier I-IV passim; M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts . . .
*, Sb. Akad. Miinchen (1931) Heft 2, p. 70.
L. Bartolome, O.F.M., Fray Gerardo de Odon, ministro general de la Orden franciscana (1329-42). Dissertacidn histdrico-critica .
. . (Murcia 1928).
Stegmiiller RB II 339f; RS I 113f.
1. Sententia et expositio cum quaestionibus super librum Ethicorum.
Inc: (prol.) Quid est virtus scrutamur ut boni efficiamur, ait Aristoteles (Philosophus) secundo Ethicorum. Ipsa
namque virtus habita habentem facit bonum . . .
(text) Omnis ars et omnis doctrina Huic libro praemittitur prooemium et ibi subditur tractatus (Huic
libro suo Aristoteles praemittit prooemium et ibi subdit tractatum); Dicamus autem resumentes. In
prooemio reddit auditorem primo benevolum . . .
(q. 1) Utrum bonum humanum seu operatio humana sit subiectum primum in hac scientia?
Expl: et ita factum est, ut ubi incipit Liber Politicorum. Explicit liber Ethicorum, cuius expositionem et
sententiam aliqualiter consummavimus, praestante Domino, qui operatur omnia in omnibus, cui est honor
et gloria in saecula saeculorum. Arnen.
MSS'. Assisi BConv. S. Francesco 285 (XIV) f. 1-133; Boulogne-sur-Mer BV 111 (XV) f. 1-320 (mut. prine.); Firenze BLaur. Plut. 77
cod. 14 (impr. Venezia 1500); BLaur. S. Groce XIII Sin. 3 (XIV) 262ff; Madrid BN 6546 (XIV) f. lr-67v (anon.; expl. mut.), 152r-v
(tabula quaestionum I-IV), 154r-164v (I qq. 7-12); Padova BAntoniana XVIII 389 (XV) 175ff; Paris BMazarine 3496 (XIV) f. 65-
200; BN lat. 16127 (XIV); Sevilla BColombina 7.5.14 (XIV) 187ff; Vaticana Vat. lat. 2168 ( A . D . 1439) 264ff; Pal. lat. 1020 (s. ?) f.
140-467; 1027 (s. ?) 317ff; Urbin. lat. 1369 (XIV/XV) f. 291v-(295) (Utrum omnia bonum appetant tamquam finem . . . / . . .
quia amici similiter ut amici maxime appetunt convivere. Expliciunt quaestiones fratris Giraldi); Wien NB 2383 (XIV) 129ff; 5149
(XV) f. lr-284r (ascribed; inc: Quia notitia praesentis libri . . . ); 5433 (XV) 504ff. (ascribed; inc. [mut.] . . . / . . . fideliter est
traditurus). Olim Bologna Coli, di Spagna (cf. M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105 ; Citt& dei Vaticano 1943]); Rimini Bibi.
S. Francesco; Salamanca Colegio de S. Bartolome.
Edd: Brescia 1482; Venezia 1500 (Hain 11968, 11969).
Doubtful.
2. Quaestiones in logicam.
Test: Wadding; Sbaralea: asservantur in Complutensi bibliotheca Collegii Majoris' (cf. item 3).
3. Quaestiones in naturali philosophia.
Test: cited by Johannes Canonicus, In Phys. I 9, V 3, VI 1. Cf. Sbaralea; A. Maier, Verschollene Aristoteleskommentare des 14.
Jahrhunderts, Autour dAristote: Re- cueil detudes . . . offert a Mons.A.Mansion (Louvain 1955) 515-41 at 519-21. Vaticana Vat.
lat. 3066 (XIV) f. 14 contains two questions ascribed to Gerardus Odonis which possibly come from his In naturali philosophia:
Quaeritur: Utrum lumen augea-
165
tur per adventum novae partis ad priorem, utraqne remanente . . . Quaeritur: Utrum continuum componatur ex indivisibilibus et
resolvatur in indivisibilia. ... 5 Alcala BU 105 (XV) f. 14ss. contains Gerardus Odonis, De principiis scientiarum; De suppositionibus; De
syllogismis.
162 Gerardus ter Steghen de Monte (Herrenberg)
t 1480. 1421 inscribed in university, Cologne; 1424 magister artium; 1424-38 taught in arts faculty; 1427, 1433 dean of arts faculty;
1438-80 professor in theological faculty; 1438, 1456, 1466 dean of theological faculty; 1436, 1453 rector of university; 1431-70 rector of
Bursa of Henry of Gorkum which was later named after him Bursa Montana.
Quetif I 908; Chevalier BB 4388; Keussen 389, 391, 416f, 424, 492, 504; Tuszynska 23f. Prantl IY 223; Wulf III 190; Duhem SM
X 150-2; M. Grabmann, MGL I 318-20; II 441, 469-71; III 230.
G. Meersseman, O.P., Decisionum S. Thomae quae ad invicem oppositae a quibusdam dicuntur concordantiae (Rome 1934); id.,
Geschichte des Albertismus II (Rome 1935) 18 and passim; K. Feckes, Das opusculum des hi. Thomas von Aquin De ente et essentia
im Lichte seiner Kommentare, Aus der Geisteswelt des Mittelalters (BGPMA Suppl. Ill; Munster i. W. 1935) 667-81 at 671-3; M.
Grabmann, Die Aristoteleskommentare des Heinrich von Brussel . . .% Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 10, pp. 63-5.
Stegmiiller RS I 113. Cf. Hain 13304.
1. Abbreviata librorum De anima.
Inc: Item notandum causa materialis huius libri seu causa materialis scientiae istius et subiectum . . .
Bonorum honorabilium Sciendum est quod iste liber prima sua divisione dividitur in partem et
prooemialem et executivam. Praemittitur enim prooemium quia . . .
Expl: organa.
MS: Frankfurt am Main Stadt- u. UB Praed. 113 ( A . D . 1443) f. 71r-120v.
Doubtful.
2. Expositiones textuales dubiorum atque luculentissimae explanationes in libros De caelo et mundo, De
generatione et corruptione, Mefeorologicorum ac parvorum naturalium Aristotelis, variis ex ingeniis,
primum tamen et potissime ex probatissimis commentariis A.D. Thomae Aquinatis compendiario sermone
transumptae, ad profectum studentium ingenuarum artium famosissimi gymnasii CoLoniensis, quae vulgo
Bursa Montis dicitur (Quetif).
Gerbertus de Aurillac (Silvester II)
Ca. 940 Auvergne 1003 Rome. Studied at Benedictine monastery of Aurillac and at the episcopal school of Ausona (Vich) in
Spain; 972-91 taught at the cathedral School of Reims; 991 Abp. Reims; 998 Abp. Ravenna; 999 Pope.
Prantl II 53-8; A. Van de Vyver, Les etapes du developpement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de philologie et
dhistoire 8 (1929) 425-52 at 441-3; M. Grabmann, Kommentare zur aristotelischen Logik aus dem 12. und 13. Jahrhundert im Ms. lat.
fol.
TRADITIO
624 der Preussischen Staatsbibliothek in Berlin, Sb. Akad. Berlin (1938) 14; J. Isaac, O.P., Le Perihermeneias en Occident de
Bo&ce a S. Thomas (Paris 1953) 43f.
1. Porph.
2. Praed.
3. Perih.
4. Topica.
5. De topicis differentiis.
6. De syllogismis categoricis.
8. Liber definitionum.
9. Liber divisionum.
Test: Richerus, Historiae III 46-47 (MGH SS III 617).
Gerlandus de Besangon
See Garlandus Gompotista.
Ps. Gilbertus Porretanus (Magister Sex Principiorum)
Actually an anonymous fragment, written before the end of s. XII.
Grabmann, SMII415-17; ManitiusIII 213f; Grabmann, MGL III 83f; L. Minio-Paluello, 'Magister Sex Principiorum, Studi
medievali III Ser., 6, 2 (1965) 123-51; id., Aristoteles latinus I 6-7 (Bruges-Paris 1966) xxxix-lxii.
1. Liber sex principiorum.
Inc: . . . Forma vero est compositioni contingens, simplici et invariabili essentia consistens . . .
Expl: ultra quem porrigi impossibile est. Vel: . . . secundum naturam moveri ut ignis.
MSS: cf. Arist. lat I 6-7, p. lv-lviii.
Edd: Napoli 1479, Augsburg 1479, etc. (cf. Arist. lat. 16-7, p. lix f.); A. Heysse, Liber de sex principiis Gilberto Porretae ascriptus
(Opusc. et textus, ser. schol. 7; Miinster i. W. 1929) (2. ed. by D. Van den Eynde, Miinster i. W. 1953); L. Minio-Paluello,
Aristoteles latinus I 6-7 (Bruges-Paris 1966) 35-59.
Note: The Latin text was revised by Hermolaus Barbarus for Aristotelis opera (Venezia 1496, f. 245v-250r). This text was often
published, most recently in PL 188. 1257-70 (Inc: Ratio sive forma est id quod supervenit composito simplici constans et invariabili
essentia ad superna ignis).
Godefridus de Aspall
See Gaifridus de Aspall.
Godefridus de Gornubia O.Carm.
1320 Doctor theologiae, Oxford.
Bale SS I 388; BiblCarm I 564f; Chevalier BB 1704; Emden I 489.
1. Super Praedicamenta, lib. I.
2. In VI Principia.
167
3. In Posteriora , librum.
4. In Physicam , lib. I.
5. In Metaphysicam , libros XII.
170 Godefridus de Fontibus
Ca. 1250 Fontaines-les-Hozemont near Liege after 1306. Studied at Paris; 1285-1304 magister theologiae, regens, Paris; 1282-
90 opposed Mendicants; 1287-95 provost of St. Severin, Cologne; canon of Liege, Paris, Tournai.
LTK2 4 (1960) 1139; Catholicisme 5 (1962) 79f. (lit.); Ueberweg 502-4, 765; Sarton II947.
P. Glorieux, Un recueil scolaire de Godefroid de Fontaines (Paris, nat. lat. 16297)/ RTAM 3 (1931) 37-53; J.J. Duin, La Doctrine
de la providence dans les ecrits de Siger de Brabant (Louvain 1954) 130-5, 195-200; id., La bibliotheque philosophique de Godefroid
de Fontaines (t c. 1306)/ Estudios lalianos 3 (1959) 21-36,137-60; P. Wilpert, Ein Compendium des 13. Jahrhunderts (Gottfried von
Fontaines ais Abbreviator)/ Festschrift Lan- gosch (1964); B. Braswell, Godfrey of Fontaines' abridgement of Boetius of Dacia's
Quaestiones supra librum Topicorum Aristotelis / MS 26 (1964) 302-14.
Glorieux R I 396-9; Q I 149-68, II 102-4.
1. Abbreviatio : Boetius de Dacia, Quaestiones super Topica.
Inc: (proI.) Cum in omni specie entis sit aliquod summum bonum possibile . . . quia constat quod cuilibet
speciei entis sit aliquod bonum possibile. . . .
(q. 2) Utrum dialectica sit scientia . . .
(Introd. ad logicam [q. 1 of Boetius Quaestiones ]) Omnis scientia est de aliquo ente . . .
Expl: intentiones et consequentiae dialecticae quae per habitudines locales confirmantur.
MS: Paris BN lat. 16297 (XIII) f. 110b-116b, 140a-b.
Ed: Braswell, art. cit. 310-14 (qq. 2-4 and introd.).
Gonsalvus de Vallebona (Hispanus) O.F.M.
Ca. 1255 Galicia 13 Apr. 1313 Paris. By 1288 baccalaureus Sententiarum, Paris; ca. 1290 provincial minister of Castilian
province; 1302-03 magister regens, Paris (Scotus one of his pupils) until forced by a royal decree to leave France; 1304-13 minister
general of Order.
Chevalier BB 1831; EFil 2 (1957) 860; DTC tables (1960) 1835f; LTK2 4 (1960) 1051. Ueberweg II 763; Wulf II 330-2, 349f;
Carreras y Artau 1188-96; Lottin PM 1315, 339; III 529, 730f, 734; IV 872.
E. Longprd, O.F.M., Les Conclusions metaphysiques de Gonzalve de Balboa/ La France franciscaine 5 (1922) 432-33; id.,
Gonzalve de Balboa et le b. Duns Scot: nouveaux documents pour Fhistoire du voluntarisme franciscain, Etudes franciscaines 36
(1924) 640-5; id., Le primat de la volonte: question inedite de Gonzalve de Balboa, O.F.M./ Etudes franciscaines 37 (1925) 178-81; id.,
Questiones inedites de maitre Eckart O.P., et de Gonzalve de Balboa/ RNPh 29 (1927) 69-85; F. Pelster, S.J., Handschriftliches zur
Ueber- lieferung der Quaestiones super libros Metaphysicorum und der Collationes des Duns Scotus/ PhJ 43 (1930) 474-87; 44 (1931)
79-92; L. Arnoros, O.F.M., AFH 24 (1931) 496f. and n. 1; id., Fr. Gonsalvi Hispani O.F.M. quaestiones disputatae et de quodlibet (Bibl.
Franc. Schol. M.A. 9; Quaracchi 1935) esp. xlviii-lii; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aris-
TRADITIO
totelesstudiums im Mittelalter,' Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5, p. 117-22; A. Pisvin,
0. F.M., Die intuitio und ihr metaphysischer Wert nach Vitalis de Furno (f 1327) und Gonsalvus Hispanus (f 1313)/ WiWei 12
(1949) 147-62; G. Fussenegger, O.F.M., Gunsal- vus Hispanus, minister generalis visitat provinciam Thusciae/ AFH 45 (1952) 227-31.
Glorieux R II 195; Stegmiiller RS I 116.
1. Conclusiones metaphysicae.
Inc: Conclusiones metaphysicae Aristotelis quas ipse in hoc libro probare ac determinare assertive intendit
prout potero breviter compilabo . . .
In principio igitur libri Metaphysicae Aristoteles manifestat dignitatem huius scientiae . . .
Conclusiones autem quas Philosophus in prooemio probat possunt reduci ad sexdecim. Prima
conclusio est quod scientia est quae desideratur ab omnibus naturaliter . . .
Expl: princeps universi et quomodo ex ipso, per ipsum et in ipso sunt omnia. Ipsi honor et gloria in saecula
saeculorum. Arnen.
MSS: Bruges BV 500 (XIV) f. 102-119; Cambridge Peterhouse 102 (XIV) f. 128M41; Erfurt SB Ampl. F. 297 (XIV) f. 33M0*;
F.318 (XIV) f. 1M6V ; Erlangen UB 434 (XIII/XIV) f. 43r-82r; Lisboa BN Geral 2299 (XIV) f. 257r-300r; Miinchen SB Clm. 4379 (XV)
f. 35-54; 10566 (XVII) Int. IV, f. 2-64; Paris BN lat. 15450 (XIV) f. 67r-82v; Vaticana Vat. lat. 901 (XIV) f. 171M73' (I-VID; 2185
(XIV) f. 29^-38^; Ottob. lat. 1816 (XIV) f. 2r-15v (inc: Primo ergo attendendum est quod sicut potest perpendi...); Venezia Seminario
patriarcale M.III.26 (XIV).
Edd: Venezia 1503 (by J. Gamers O.F.M.; f. P-13v); Wadding IV (Lyon 1639) 465- 95; Opera Scoti VI (Paris 1891) 601-67.
Gossoldus
1. Porph. (Lectiones de parvis logicalibus).
Inc: Circa notitiam Porphyrii quaeritur primo . . .
Expl: de quibus videre in . . .
MS: Wien NB 4911 (XV) f. 10F-126V.
2. Quaestiones in librum Perihermenias.
Inc: Utrum enuntiatio sit subiectum . . .
Expl: vel vera conclusione.
MS: Wien NB 4911 (XV) f. 126M35v.
Goszwinus
1. Reportata super Aristotelis tractatum de physiognomia.
Inc: Aristoteles scribit secundo De animalibus debemus inspicere . . . Expl: super scientias et virtutes.
MS: Wien NB 5500 (XV) f. 85r-112v.
Gratiadeus Aesculanus O.P.
Fl. ca. 1341. Lombard, Thomist.
Stams 66 nr. 92; Pignon 31 nr. 96; Quetif I 603; Chevalier BB 1854; Brotto-Zonta 13, 191f; Cosenza 1667f, V 852.
Prantl III 313-18; Wulf III 66; Sarton III 517; Duhem SM VII-X passim.
169
1. Super totam artem veterem.
Inc: (.Porph ., prol.) Quemadmodum Aristoteles dicit in secundo Meta- physicae vocari philosophiam veritatis
scientiam recte <habet> (habetur recte). Quod quidem licet dictum videatur de scientia speculativa ad
differentiam practicae, potest tamen de utraque intelligi suo modo . . .
170 (comm.) Cum sit necessarium Nunc accedendum est ad divisionem libri. Dividitur autem liber iste in
partem prooemialem et executivam. Pars prooemialis est ibi, Cum sit necessarium. Pars executiva . . .
Expl : secundum magis et minus etc.
- (Praed., prol.) Quemadmodum Aristoteles in quarto Metaphysicae ait (ait Aristoteles in quarto
Metaphysicae) circa idem versatur dialecticus et metaphysicus . . .
(comm.) Aequivoca dicuntur Nunc accedamus ad expositionem libri. Consuevit autem iste liber dividi
communiter in antepraedicamenta et in praedicamenta et in postpraedicamenta . . .
Expl : octavus modus qui est ultimus. Et haec de praedicamentis dicta sufficiant.
(Perth., prol.) Quemadmodum Aristoteles dicit (dicit Aristoteles) in secundo De caelo et mundo videtur
optime quidem existere habenti (habenti existere) quod bene sine actione . . .
(comm.) Primum oportet constituere His ergo praemissis accedamus consequenter ad expositionem libri.
Dividitur autem primo liber iste in duas partes scilicet in prooemium et tractatum . . .
Expl: sed numquam contrariatur verum vero. Laus sit . . .
(VI Pr.,ded.) Dilecto in Christo sibi fratri G<uidone> de P<restano> de conventu Bru<ndisii?> . . .
Quoniam liber sex principiorum inter alios libros logicae est difficilis . . .
(prol.) Quemadmodum Alpharabius in logica sua dicit, Logica est scientia directiva rationis. Quod quidem
verum esse apparet primo ex ipsa interpretatione nominis. Nam logica tantum valet quantum rationalis
scientia . . .
(comm.) Forma est compositioni Nunc accedendum est ad divisionem libri. Consuevit autem dividi in
anteprincipia, in principia et postprincipia . . .
Expl: sed sunt pure naturalia.
MSS: Basel UB F.IV.15 (XV) f. B-67r (Porph., Praed., Perih.); Bologna UB 1226 (2409) (XV) f. 42-74 (Porph., Praed.): 1238 (2434)
( A . D . 1410) 172ff. (Fr. Gratiadei, Liber Praedicamentorum; inc: Grammatica vero et musica sunt per se ordinata . . . / . . . mut.);
Krakow BJ 509 (XIV) 66ff; Oxford BodlL Add. C.370 (S.G. 29621) (XV) f. 25-(62) (Perih., VI Pr.); Padova BU 2184 (XV)
(Praed., Perih.); Paris BN lat. 6436A (XV) (Porph., Praed., VI Pr.); Pisa BCateriniana dei Seminario 99 (115) (XV) f. 63r- 113v
(Logica: expl. mut.: Qualiter autem formanda . . . ); Vaticana Vat. lat. 2155 (XV) f. lr-76v (Porph., Praed., Perih., VI Pr.); Wien
Dominikanerkl. 21/21 (XV) f. lr-135r
TRADITIO
(.Porph., Praed., V/ Pr., Perih.); NB 2350 (XIV) f. lr- 58r {Porph., Praed., Perih., VI Pr.). Olim Dubrovnik Dominikanski Samostan.
Edd: Venezia 1491, 1493, 1496 (Hain 7874-6); Venezia 1495 (Expositio d. Thomae in libros Posteriorum et Perihermenias Aristotelis.
Thomas' commentary on Perih. was left incomplete: quae vero sequuntur ex commentariis Gratiadei Aesculani eiusdem ordinis in
eosdem libros Aristotelis extracta fuerunt. [Hain-Copinger 1494, Panzer]).
2. Super Priora.
3. Super Posteriora.
4. Super Elenchos.
5. Super Topica.
Test: (2-5) Stams, Pignon. Cf. Padova BU 2184 (XV) (Pars tertia scientiae logicalis. Topica et alia).
6. Quaestiones litterales super omnes libros Physicorum.
Inc: (prol.) Sicut dicit Philosophus in sexto Metaphysicae, tres sunt partes philosophiae speculativae, videlicet
physica, moralis et mechanica . . .
(text) Quia vero nunc dictum est quod naturalis . . .
MSS: Escorial BReal e.II.8 (XV) f. lr-100v; Venezia BMarc. lat. VI 102 (XIV) f. 34- 97.
Ed: Venezia 1517, f. lr-77\
7. Quaestiones in libros Physicorum , in studio patavino disputatae.
Inc : Quaestio prima (est): Utrum ens mobile et non corpus mobile sit subiectum naturalis
philosophiae? Et
videtur quod non. Id enim quod supponitur in scientia ex eo quod est subiectum propriae passionis est
proprie subiectum scientiae . . .
(iq. 2) Utrum prima philosophia subalternet sibi naturalem et doctrinalem philosophiam?
(q. 16 ult.) Utrum in aliquo individuo substantiae sint plures formae substantiales ?
Expl: magis conveniat secundum suam naturam.
MS: Escorial BReal e.11.8 (XV) f. 151-(177) {expl: [q. 10] non autem potentia essentiae et sic est finis huius quaestionis. Deo gratias,
[qq. 9 and 12 of ed. are lacking]).
Edd: Venezia 1484 (Hain 7877); Venezia 1487 (Graesse); Venezia 1517, f. 78r-106r.
8. Quaestiones super III libros De anima.
Inc: (prol.) Sicut in principio Metaphysicae Philosophus dicit, omnes homines naturaliter scire desiderant.
Huiusmodi autem aliqualiter ratio...
(text) Bonorum honorabilium Hic primo quaeri posset: Quare scientia dicatur magis esse bonum
honorabile, quam bonum laudabile. Videtur enim quod dicere debeat etiam aeque bene . . .
Expl: et haec de quaestione sufficiant. Et sic est finis. Deo gratias. MSS: Escorial BReal e.II.8 (XV) f. 101r-147q Venezia
BMarc. Z. lat. 261 (XIV) f. lr-28v. Test: Qu6tif (not in Stams or Pignon).
9. Parva naturalia.
Test: Quetif (not in Stams or Pignon).
171
Gregorius (Tortorici) de Arimino O.E.S.A.
t 1358 Vienna. 1322-29 studied at Paris, bacc. in sacra pagina; taught at Bologna, Padua, Perugia; 1343-44 read Sentences, Paris;
1345 magister theologiae; 1351 regens studiorum, Rimini; 1356 vicar general of the Order; 1357 general of the Order.
Ossinger 74-6; Chevalier BB 1885; DTC 6 (1920) 1852-4; Perini I 53-7; LTK2 4 (1960) 1193; A. Zumkeller, Die Augustinerschule des
Mittelalters,' Analecta Augustiniana 27
(1964) 167-262 at 217-23; A. Poppi, Causality e infinite nella scuola padovana dal 1480 al 1513 (Padua 1966) passim.
Stegmiiller RB II 371f; RS I 117f; Zumkeller 122f.
1. Quaestiones metaphysicales.
MS: Olim Paris in nostra bibi, ad S. Aug. (Perini).
Gregorius de Brolio
Gualterus Brinkel O.F.M.
Fl. ca. 1310. Doctor theologiae, Oxford.
Wadding SS I (1908) 102; A.G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 223; Michalski, Le criticisms 80; Les conrants
critiques 237f.
1. Commentarii in varia opera Aristotelis.
Gualterus de Brugis O.F.M.
Ca. 12251307 Poitiers. Studied at Paris; ca. 1267-69 magister regens, Paris; 1272-79 provincial minister of France; 1279-1306
Bp. Poitiers.
Wadding SS I (1906) lOlf; Sbaralea Suppl. (1908) 332; Chevalier BB 1670; LTK2 10
(1965) 947.
Glorieux R II 84-6; Stegmiiller RS I 119f.
Doubtful.
1. Expositio super Universalia; super librum Porphyrii.
2. Expositio super librum Praedicamentorum.
3. Expositiosuper VI Principia.
4. Expositio super librum Perihermenias.
MS: Torino NB 965 (XV) f. l-(76) (= items 1-4). Although a commentary on the Ars vetus is not otherwise attested for Walter of Bruges,
Mazzatinti (Inventori 28 [1922-24]) ascribes this work to him. Pasini (Codices manuscripti Bibliothecae Regii Taurinensis Athenaei
[Turin 1749] n. 456) has simply: Gualteri expositiones. . . . Since the manuscript also contains (f. 76-[83]) a tract De universalibus,
the works probably belong to Walter Burley, who not only commented on the Ars vetus, but also wrote De universalibus.
Gualterus de Burley (Burlaeus)
Ca. 1275 probably in Yorkshire ca. 1346 (after 12 Jan. 1344). By 1301 magister artium and fellow of Merton College, Oxford;
ca. 1310-27 at University of Paris; here he probably began his theological studies; he was a pupil of Thomas de Wylton, heard Petrus
Rogerii;
TRADITIO
by 1324 doctor theologiae; possibly returned at some time during this period to England; before 1327 held a disputatio de quolibet
at Toulouse; 1327 envoy of Edward III to papal court, Avignon; 1338/39 on a diplomatic mission for the king; 1341 held a disputation in
the arts faculty, Bologna; 1343 on a mission to Avignon; belonged to secular clergy and held various benefices.
Leland 354; Bale 411-13; Pits 435-7; Tanner 141f; Wetzer-Welte 2 (1883) 1542f; DNB1 (1886) 374-6; CUP II 454; Feret III 243-5;
Chevalier BB 734; DHGE 10 (1938) 1381f; Em- den I 312-14; EFil 1 (1957) 840f; LTK2 2 (1958) 794; DTC tables (1961) 840f.
Prantl III 297-306; Ueberweg 619, 621f, 788; Wulf III 164-6, 174; Gilson 769f; Nardi, Saggi passim; Duhem SM VI 671-86; VII-X
passim; Sarton III 563f; Maier I-V passim.
Michalski, La Physique nouvelle 95-102,120-5,142-4; J. A. Weisheipl, Early 14th Century Physics of the Merton School (diss. D.
phil.; Oxford 1956) 52-70, 294-315 and passim; J. O. Stigall, The manuscript tradition of the De vita et moribus philosophorum of
Walter Burley,' MEH 11 (1957) 44-57; P. Czartoryski, Gloses et commentaires inconnus sur la Politique d'Aristote d'apr&s les MSS de
la Bibliotheque Jagellonne de Cracovie,' Mediaevalia philosophica Polonorum 5 (1960) 3-44 at 10, 43; A. Vidmanova-Schmidtova,
Burleyovy Zivoty starych filosofu a jejich ceske preklady,' Rozprawy Geskoslovenske Akademie Ved. (Prague 1962) 17f; Z. Wlodek,
Les traitSs de Walter Burleigh dans les manuscrits des bibliotheques en Pologne,' Mediaevalia philosophica Polonorum 11 (1963) 152-
6; J. A. Weisheipl, O.P., Ockham and some Mertonians,' MS 30 (1968).
P. Boehner, O.F.M., ed., Walter Burleigh: De puritate artis logicae tractatus longior, with a revised edition of the Tractatus brevior
(Franc. Inst. Publ. text ser. no. 9; St. Bonaven- ture N. Y. 1955); H. Shapiro and M. J. Kiteley, Walter Burley's De relativis, FStudies
22 (1962) 155-71; H. Shapiro, Walter Burley's De Deo, natura et arte, MEH 15 (1963) 86-90; id., Walter Burley's De ente,
Manuscripta 7 (1963) 103-8; H. and C. Shapiro, De qualitatibus des Walter Burley,' FStudien 45 (1963) 256-60; id., 1 De primo et
ultimo instanti des Walter Burley,' Archiv fiir Geschichte der Philosophie 47 (1965) 157-73; H. Shapiro and F. Scott, Walter Burley's
text, De diffinitione, MS 27 (1965) 337-40; id., Walter Burley's De potentia activa et passiva,' Modern Schoolman 43 (1966) 179-83;
id., Walter Burley's De toto et parte, AHDLMA 33 (1967) 299-303; R. Palacz, Gualterii Burlaeii Quaestio: Utrum contradictio sit
maxima oppositio (Ms. Vat. Ottob. 318 f. 141va-145vb),' Mediaevalia philosophica Polonorum 11 (1963) 128-39; H. Knust, ed., Gualterii
Burlaei Liber de vita et moribus philosophorum (Tubingen 1886 [repr. Frankfurt 1964]).
C. Martin, Walter Burley,' Oxford Studies presented to Daniel Callus (Oxford 1964) 194-230.
P. Boehner, Medieval Logic (Manchester 1952) passim; A. N. Prior, On some Consequentiae in Walter Burley,' New Scholasticism
27 (1953) 433-46; H. Shapiro, A note on Walter Burley's exaggerated realism,' FStudies 20 (1960) 205-14; W. and M. Kneale, The
Development of Logic (Oxford 1962) 270-2, 278; I. Boh, A study in Burleigh: Tractatus de regulis generalibus consequentiarum,' Notre
Dame Journal of Formal Logic 3 (1962) 83-101; H. Shapiro, More on the exaggeration of Burley's realism,' Manuscripta 6 (1962) 94-8;
I. Boh, Burleigh: On conditional hypothetical propositions,' FStudies 23 (1963) 4-67; id., Walter Burleigh's hypothetical syllogistic,'
Notre Dame Journal of Formal Logic 4 (1963) 241-69; id., An examination of some proofs in Burleigh's propositional logic,' New
Scholasticism 38 (1964) 44-60.
A. Maier, Die Impetus theorie der Scholastik (Vienna 1940) 97-100; A. Koyr6, Levideet l'espace infini au xive siecle,' AHDLMA
17 (1949) 45-90 at 75-80; O. Peterson, The development of natural philosophy 1250-1350,' Classica et mediaevalia 14 (1953) 86-155;
S. H. Thomson, Unnoticed questiones of Walter Burley on the Physics,' Mitteilungen des Institats
173
fur osterreichische Geschichtsforschung 62 (1954) 390-405; A. Maier, Ein unbeachteter Aver- roist des xiv. Jahrhunderts:
Walter Burley/ Medioevo e Rinascimento; Studi in onore di Bruno Nardi (Florence 1955) 475-99 (= Ausgehendes Mittelalter I [Rome
1964] 101-21);
H. Shapiro, Walter Burley and the Intension and Remission of Forms/ Speculum 34 (1959) 413-27; id., Walter Burley and Text
162 71/ Traditio 16 (1960) 395-404; A. Maier, Zu Walter Burleys Traktat De intensione et remissione formarum/ FStudies 25 (1965) 293-
321.
G. Heidingsfelder, Albert von Sachsen . . . (BGPMA 22. 3-4; Munster i. W. 1927) 87-99; F. M. Powicke, Robert Grosseteste and
the Nicomachean Ethics/ Proceedings of the British Academy 16 (1930) 85-104; M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13.
Jahrhunderts . . . / Sb. Akad. Miinchen (1931) Heft 2, p. 70; id., Die mittelalterlichen Kommen- tare zur Politik des Aristoteles/ ibid.
(1941) Heft 10, p. 28-36; S. H. Thomson, Walter Burleys commentary on the Politics of Aristotle/ Melanges Auguste Pelzer. . .
(Louvain 1947) 557-78; A. Maier, Zu Walter Burleys Politik-Kommentar/ RTAM 14 (1947) 332-6 (= Ausgehendes Mittelalter I [Rome
1964] 93-9); C. Martin, The Commentaries on the Politics of Aristotle in the late 13th and early 14th Centuries (diss. D. phil.; Oxford
1949); ib., Some medieval commentaries on Aristotles Politics/ History 36 (1951) 29-44.
W. Wislocki, Gwalter Burley a Marcin Bielski/ Rozprawy i sprawozdania posiedzefi wydzialu filologicznego Akademii
Umiejetnosci 6 (Krakow 1878) 139-43; C. Michalski, Les courants critiques 237; L. Baudry, Les rapports de Guillaume dOccam et de
Walter Burleigh/ AHDLMA 9 (1934) 155-73; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristote- lesstudiums im Mittelalter/ Sb.
Akad. Miinchen (1939) Heft 5, p. 185; D. A. Callus, The Oxford Career of Robert Grosseteste, Oxoniensia 10 (1945) 42-72 at 45f; S.
H. Thomson, An unnoticed questio theologica of Walter Burley/ MEH 6 (1950) 84-8; A. Maier, Zu einigen Problemen der Ockham-
Forschung/ AFH 46 (1953) 161-94 (= Ausgehendes Mittelalter I [Rome 1964] 175-208); id., *Handschriftliches zu Wilhelm Ockham
und Walter Burley, AFH 48 (1955) 225-51 (= Ausgehendes Mittelalter I [Rome 1964] 209-35); J. N. Hough, Plautus, student of Cicero,
and Walter Burley, MEH 11 (1957) 58-68.
I. Expositio librorum Porphyrii , Praedicamentorum et Perihermenias (I).
Inc: (Porph.)Cum sit necessarium Primo quaerendae sunt causae huius libri quia secundum Aristotelem
primo Physicorum tunc arbitramur unumquodque cognoscere quando cognoscimus eius causas. . .
Expl: et sic patent differentiae et convenientiae inter omnia universalia.
(.Praed .) Aequivoca dicuntur Intentio huius libri est determinare de decem praedicamentis cuius
subiectum est ens . . .
Expl: alii sunt modi quod est habere, sed hi qui sunt dicti sunt magis principalia.
(Perih). Primum oportet Iste liber qui intitulatur liber Perihermenias est de interpretatione, quia
perihermenias dicitur a peri quod est de et hermenias quod est interpretatio . . .
Expl: (mutilus).
MS: Cambridge St. Johns College 100 (XIV) f. 47r-54v (Porph. 47r-49v ; Praed. 49v-54r ; Perih. 54r-v).
2. Expositio librorum Praedicamentorum et Perihermenias (II).
Inc: (Praed.) Aequivoca dicuntur Impossibile est cognoscere totum partibus ignotis . . .
Expl: species et genera subalterna in libro De sex principiis apparebit.
TRADITIO
(Perih.) Primum oportet Cum cognitio syllogismi sit finis logicae et cognitio partis praecedit
cognitionem totius et syllogismus habet partes . . .
Expl: quae enuntiant minus contraria quam illa quae enuntiant contraria de eodem.
MSS: Cambridge Gonville and Gaius Coli. 139 (XIV) f. 153r-182r (Perih. only; expl. mut.); 448 (XIV/XV) p. 1-56 (Praed. anon.; Perih.
170 expl: quae enuntiat contrarium. Et sic sententiae totius libri Perihermenias a domino Waltero existunt dispositae); Peterhouse 184
(XV) f. 171M89v (Praed. only); St. Johns Coli. 100 (XIII/XIV) f. 55r-76r (Praed., Perih.); London BM Royal 12.F.xix (XIV) f. 3r-
23r (Praed. cc. 5-9 only [inc: Substantia autem Haec est secunda pars huius libri], expl: Explicit tractatus datus a magistro
Waltero de Burley super librum Praedicamentorum; Perih. expl: Explicit tractatus libri Perihermenias datus a magistro Waltero de
Burley).
3. Expositio libri De sex principiis.
Inc : Forma est Quamvis Aristoteles in libro Praedicamentorum sufficienter quantum est de intentione logici
determinavit, tamen ut facilius et evidentius habeatur cognitio . . .
Expl: generatur minus nobile sive in substantiis sive in accidentibus. Et opposito modo est de corruptione. In
hoc completur intentio Porre- tani in sex principiis.
MSS: Berlin SB lat. fol. 776 (Gorres 144) (XV) f. 72r-85r (expl: intentio Gilberti Porre- tani in hoc libro quem intitulavit De sex
principiis); Cambridge Gonville and Caius Coli. 139 (XIV) f. 131r-153r (inc: Forma Iste liber intitulatur De sex principiis cum
tamen sit de sex praedicamentis . . . ; expl: ut supra); 448 (XIV/XV) p. 57-96 (anon.; Quamvis Aristoteles etc. tum ut .s. de
praedictis significat ad placitum); Pe
terhouse 184 (XV) f. 156v-171r; London BM Royal 12.F.xix (XIV) f. 23r-33r (ascr., expl. mut.); St. Bonaventure N. Y. Franciscan
Institute 2 (s. ?) f. lr-22r (Quamvis . . . ); Vaticana Vat. lat. 9341 (XIV/XV) f. 77r-92r (inc: Forma Iste liber intitulatur . . . / ... et
opposito modo est de corruptione. In hoc completur intentio Porretani in sex principiis); Wroclaw BU Milich 37.7764 (XV) f. 95r-
125v.
4. Expositio super Artem veterem (final form 1337).
Inc: (prooem.) Quia (Quoniam) de dictis in logica intendo quoddam compendium compilare, videnda sunt
primo tria circa logicam in communi, deinde descendendum est ad scientiam traditam in libro Porphyrii . .
.
(Porph.) Cum sit necessarium Iste liber (qui) est primus in ordine doctrinae inter libros logicae (et)
continet prooemium et duos tractatus. In primo tractatu determinat auctor de unoquoque universali divisim
. . . Expl: ab illis quibus inest vel accidit sed secundum magis et minus.
(Praed.) Circa librum Praedicamentorum est sciendum quod subiectum contentivum totius scientiae
traditae in libro Praedicamentorum est ens dicibile incomplexum ordinabile in genere . . .
(Praed. text) Aequivoca dicuntur Iste liber (qui) est de decem praedicamentis velut eis insunt intentiones
secundae (et) continet tres tractatus . . .
Expl: sunt alii a quolibet modo praedicto, ut satis liquet subtiliter intuenti.
175
(VI Pr. [Redaction A shorter] expositio vetus) Forma est Iste liber initulatur De VI principiis,
cum tamen sit de sex praedicamentis. Genera enim generalissima sunt principia et praedicamenta. Cum ergo
Aristoteles tractans de generibus generalissimis. . .
Expl: et cum aer generatur ex igne est generatio secundum quid respec- tiva. Ista satis patent in primo De
generatione. Et in hoc finitur liber sex principiorum.
(VI Pr . [Redaction R longer] expositio nova) Forma est Quamvis (Postquam) Aristoteles in
libro Praedicamentorum sufficienter quantum est de intentione logici determinavit de ipsis praedicamentis, ut
facilius habeatur cognitio praedicamentorum, Gilbertus Porretanus hunc librum composuit . . .
Expl: et cum aer generatur ex igne est generatio secundum quid respec- tiva. Ista satis patent ex primo De
generatione.
(Perih. [Redaction A shorter]) Primum oportet Iste liber Peri- hermenias quem ad praesens
intendimus exponere breviter est de enuntiatione tamquam de subiecto. Sed quia Boethius dicit quod
interpretatio est hic subiectum, sciendum est quod interpretatio dicitur tripliciter .. .
Expl: in figura modali ponat in una figura istas propositiones sequentes etc. Et in alia figura istas illo modo
dispositas.
(Perih. [Redaction B longer]) Primum oportet Iste liber Periher- menias quem ad praesens
intendimus exponere breviter est de enuntiatione . . .
Expl: oppositionem superadditam. Istam materiam alibi diffusius pertractavi. In hoc finitur expositio super
librum Perihermenias etc. Explicit. Completa est haec expositio quinta die mensis Augusti A.D. 1337 et anno
aetatis exponentis 62.
MSS: Arezzo B. della Fraternity di S. Maria 432 (XV) item 4 (Perih.); Assisi BGonv. S. Francesco 228 ( A . D . 1462-63) f. 191-230
( Porph., Praed.); Basel UB F.VII.7 ( Porph., Praed.); Bergamo BCivica T.6.13 (XV) f. lr-15v, 22r-77v (Porph., Praed., Perih.); Bologna
Coli, di Spagna 60 (XV) f. 32 (Praed. fragm.); 158 ( A . D . 1452) f. 4M05* (Porph., Praed., Perih., VI Pr.); Cambridge Gonville and Caius
Coli. 139 (XIV) f. 12*-131r (Porph., Praed.; cf. supra 2-3); Cesena BMalatestiana S.X.2 (XIV) ("Libri VIII commentariorum in
logicam' Praed., Perih. . . . Prior., Post.); Cortona BC 138 (219) ( A . D . 1452) f. 1-(140) (Porph., Praed., VI Pr., Perih.; expl. mut.);
Edinburgh UL 135 (D.b.II.8) (XV) f. 3r-131v (Porph., Praed., VI Pr. [A]; Perih.; expl. mut.); Fabriano BC 15 (XV) (In logicam
Aristotelis); Firenze BLaur. Plut. LXXI cod. 25 ( A . D . 1427) f. lr-72v (Porph., Praed); Ashb. 171 ( A . D . 1443)f. 1-10 (fragm.); 1145 ( A . D .
1458-60) f. (Porph.,Praed.,
VI Pr., Perih.; expl. mut.); BN Centrale Conv. Soppr. B.9.1260 (XV) (Porph., Praed., VI Pr., Perih.); J.IX.18 (97) ( A . D . 1452)
(Porph., Praed.); BRiccardiana 790 (L.I.l) (XV) f. 101r-226v (Porph., Praed., VI Pr. [A], Perih. expl. mut.); 895 (N.II.21) (XV) (In
logicam); London BM Royal 12.B.xix (XV) f. 19r-34v (Porph.); Lambeth Palace 70 (XIV) f. lr-84r (Porph., Praed., VI Pr. [A] 35*-43*,
VI Pr. [B] 43v-55v,Perih.; expl: con-
TRADITIO
176
traria de eodem subiecto. Completa est haec expositio libri Perihermenias quinta die mensis Augusti a. d. 1330 anno aetatis ipsius
exponentis 62); 143 (XV) f. 141-185 (V/ Pr. [A], Perih. [B]>; Munchen SB Clm. 8403 (a.d. 1468) f. 22-(83) (. Porph., VI Pr., Praed.);
26867 (XV) f. 109-(128) (Porph.); Napoli BN VIII.E.l (XV) f. lr-76v (incompl.); VIII.E.15 (a.d. 1463) f. lr-125v; VIII.G.72 (XV) f. 31r-
130v; BGovernativa membr. 19 (Pii. XVI n. xi) (XIII/XIV) 123 ff. (Porph., Praed., VI Pr. [expl: et in hoc completur intentio Gilberti
Porretani cognomento burlei de sex principiis. Et Deus sit benedictus Arnen (cf. 3)], Perih.); Oxford BodlL. 643 (S.C. 2256) (XIV) f.
1-69 (Porph., Praed.); Canon, misc. 22 (XV) item 6 (Opiniones et quaestiones logicae ex G. Burlaeo, Aegidio.. .); 171 (XV) f. 1-82
(Porph., Praed.); 180 (XV) f. 1-42 (Praed.); 181 (XV) f. 43-64 (anon., VI Pr.); 385 (XV) f. 137-(233) (Porph., Praed., VI Pr. [A]); 460
(XV) f. 1-109 (Porph., Praed., Perih., VI Pr. [A]); 511 ( A . D . 1453) 121 ff. (In Artem veterem); Rawlinson C. 677 (XIV) f. 12-(24)
(Porph.); Corpus Christi Coli. 230 (XV) f. 1-17 (Notabilia super Porphyrium secundum G. Burley), f. 17-31 (Notabilia
Praedicamentorum); Magdalen Coli. 47 (XV) f. 37v-54r (Porph.); 146 (XIV) f. 1-83 (Porph., Praed., VI Pr. [A], Perih.); 162 (XV) f. 6-
77 (Porph., Praed.); Padova BAntoniana 402 (XV) 91ff. (Porph., Praed., VI Pr. [A]); Perugia BC 28 (A. 28) (XIV) f. 1-83 (In logicam
Aristotelis); 580 (H.65) (XV) f. 60-64 (V/ Pr.); 1070 (N. 21) (XV) f. 31-59 (Porph., Praed.); Pesaro BOliveriana 88 (a.d. 1433) 79ff.
(Expositio subtilis super libros sex Posteriorum'); Roma BAngeli- ca 1498 (a.d. 1442) f. 1-119 (Praed., VI Pr. [expl: intentio magistri
Gilberti Porretani in hoc libro quem intitulavit De sex principiis (cf. 3)], Perih.); S. Isidoro 1/98 (s. ?) f. lr-98v; San Daniele del Friuli
BC 117 (XV) (Porph. VI Pr. [?]); Sevilla BColom- bina 5.2.41 (XV) (Porph.); Torino BN 846 (XV) f. 1-70 (Commentaria in libros
omnes Aristotelis ad logicam spectantes'); 965 (XV) f. l-(76) (Porph., Praed., VI Pr., Perih.); 1241 (XV) f. 1-100 (Porph., Praed., VI
Pr.); 1480 (a.d. 1480) (Burlei et aliorum opera varia philosophica'); Udine BArcivescovile lat. in-4 3 (XV) (Burlaeus Logica); Vaticana
Vat. lat. 2146 (XIV) f. lr-88* (Porph., Praed., VI Pr. [B], Perih. [B]); 2147 (XV) f. lr-102v (Porph., Praed., VI Pr. [A]); 2148 (XV) f. R-
45* (Perih. [A]); 2154 (XV) f. 94r-123v (Recollectae super Burlaei Porph., Praed., VI Pr.); 3048 (XV) f. lr-lllv (Porph., Praed., VI Pr.
[B]); 10610 (XIV/XV) 78 ff. (Porph., Praed., VI Pr. [expl: et eadem est opinio de corruptione. Quod in his completur intentio magistri
Gilberti Porretani in hoc libro quem intitulavit De sex principiis (cf. 3)]); Borgian. lat. 415 (s. ?) f. 61 r-76r (V/ Pr. [B]); Vendome BV
168 (XV) f. 1-(91) (Porph., Praed., VI Pr. [B]); Volterra BGuarnacci 45 (XV) 229ff. (Porph., Praed.); Wroclaw BU IV.Q.3 (s. ?) f. 1-7
(Porph.); IV.Q.4 (XV) f. 102-111 (Porph.); IV.Q.25 (XV) f. 13-142^ (Porph., Praed.). Olim Canterbury Libr. of St. Augustine's Abbey
(cat. of s. XV: Porph., VI Pr. [M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover (Cambridge 1903) 314, 362f.]); Oxford
Balliol Coll. (Mynors 387); Oxford Canterbury Coll. (Inv. of 1524: Porph. [James, op. cit. 169]).
Edd: Venezia 1476/78, ca. 1480, 1481, 1485,1488,1492,1493,1497 (GW 5765-72); Venezia 1507, 1509, 1519, 1520, 1541 (Risse).
Test: Leland, Bale, Pits, Tanner.
5. Quaestiones super librum Porphyrii et Praedicamentorum.
Inc: Quaestio est: Utrum logica sit necessaria ad alias scientias. . .
MS: Padova BAntoniana XVIII 391 (XV) 89ff. (Explicit Scriptum libri Prior. [!] et Praed. Arist. per mag. Burleum,
praeclarissimum famosum doctorem in logica necnon in naturali|philosophia).
177
6. Quaestiones super Porphyrium.
Inc: (prol .) Secundum Philosophum secundo Metaphysicae absurdum est simul quaerere scientiam et modum
sciendi . . .
(q. 1) Quaestio prima. Quaeritur: Utrum logica sit scientia? Probatur quod non. Et hoc sic: Omnis scientia
praesupponit . . .
Expl: non est alius sensus exterior a quinque sensibus etc.
MS: Wroclaw BU IV.Q.3 ( A . D . 1420) f. 114-129 (Expliciunt quaestiones super Porphyrium editae a magistro Gwaltero Burley anglico
scriptae per fratrem Nicolaum Fructus in octava sancti Stephani protomartyris A . D . 1420 in Bononia).
7. Quaestiones super librum Perihermenias.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 512 (XIII.) f. 13-(23) (Walteri Burley Quaestiones in librum Perihermenias)', 668* (XIV) f.
60-76 (Quaestiones quinque datae a magistro Waltero de Burley super libros Perihermenias a.d. 1301; inc: Quaeritur: Utrum vox
primo significet rem . . . [ ? same work]).
8. Expositio libri Priorum .
MSS: Firenze BLaur. S. Croce Plut. XII Sin. 2 (XIV) f. 202-(213) (ascr., Propositiones seu regulae super librum Priorum; inc:
Quaecumque uni et eidem sunt eadem, inter se sunt eadem . . . ); Vaticana Vat. lat. 901 (XIV) f. 17r-19v (ascr., Tractatus super
libro Priorum [excerpt?]; inc: Circa conversiones dubitatur primo: Utrum conversio sit species argumentationis? Communiter
tenetur quod non, et hoc quia converti
bilitatem terminorum ut patet in syllogismo circulari. Et sic de aliis. Explicit). Olim Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of 1410: Commenta
super duobus libris Priorum [MBKD II 18]; this reference is no doubt to SB Q. 276 [XIII/XIV] f. 63 r-97v, which is probably the
commentary of Robert Kilwardby).
Test: Bale, Pits, Tanner.
9. Expositio libri Posteriorum.
Inc : (prol.) Secundum Philosophum in Moralibus in quibuscumque actibus nostris accidit rectitudo et
peccatum, ideo necessario indigemus arte . . .
(comm.) Omnis doctrina Circa istam propositionem est intelligendum quod omnis cognitio nostra aut
est sensitiva aut intellectiva . . . Expl: et hoc quando statim cognoscitur, quia sic est de omnibus
singularibus sicut est de uno singulari.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 448 (XIV/XV) f. 117r-171v (anon.); Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 29v-32v (inc: Omnis
doctrina Liber iste dividitur in duas partes atque ... / . . . esse multiplicatam et multam [same work?]); Krakow BJ 2229 ( A . D .
1442) f. 114r-149v (Secundum sententiam Philosophi . . . ); London BM Royal 12.B.xix (XV) f. 244-301; Lambeth Palace 70 (XIV)
f. 149-169; Oxford BodlL Rawlin- son C. 677 (XIV) f. 138-(159) (Super Librum I Posteriorum; inc: Secundum Philosophum . . .
Omnis doctrina Circa quod est intendendum quod omnis cognitio nostra . . . ), f. 96-(104) (ascr., Tractatus super librum II
Posteriorum; inc: Quaestiones sunt In libro isto praecedenti determinatum est de syllogismo demonstrativo . . . [Cat.: multum
differt a textu impresso]) ; Pisa BCateriniana dei Seminario 122 (145) (XV) (G. Burlaeus, Cognitiones super II libro Posteriorum);
Vaticana Vat. lat. 2146 ( A . D . 1397) f. 89r-lllr; Wroclaw BU Milich 13.7809 ( A . D . 1429) f. 289-314 (I only). Olim Erfurt Coli.
Amplonianum (cat. of 1410: Pars scriptorum Burlei super libros Posteriorum [MBKD II 37]).
TRADITIO
178
Edd: Padova 1477 (GW 5773); Venezia 1497 {Inc: Omnis cognitio nostra vel est sensitiva vel intellectiva . . . [Risse]); Venezia
1504 (Tanner); Venezia 1514 (BMC); Oxford 1517 (Risse); Venezia 1521 (BNC); Venezia 1537 (BNC); Venezia 1542 (Tanner);
Venezia 1552 (BMC).
10. Quaestiones super librum Posteriorum.
Inc : Quaeritur : Utrum aliquis posset adquirere aliquam scientiam de novo? Videtur quod non per
argumentum illorum qui negabant scientiam . . .
Expl: per quod aliquid aliud debet determinari.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 668* (XIV) f. 119v-132v (Expliciunt quaestiones super librum Posteriorum datae a
domino Waltero de Burley).
11. Expositio super libros Topicorum.
Inc: (prol.) Ut de dicendis in hoc opere cognitio distinctior (distinctionum cognitio) habetur, distinguam
librum istum totalem . . .
(text) Propositum quidem negotii Aristoteles intendens dare artem seu methodum inveniendi
medium syllogismi dialectici . . .
Expl: sed potius immediate et hoc planius determinari habet in fine Posteriorum.
MSS: London Lambeth Palace 70 (XIV) f. 170r-268v (Expliciunt notulae octavi libri Topicorum Aristotelis); Oxford Merton Coll.
295 (XIV) f. 1-92 (I-VII); Vaticana Vat. lat. 2146 (XIV) f. 113r-204v; Wroclaw BU IV.Q.3 (XV) f. 124M74^ (Expositio in Topica).
12. Quaestiones super libros Topicorum.
Note: Erfurt SB Ampl. Q.276 ( A . D . 1295) f. 100-131 (Sicut dicit Philosophus quarto Metaphysicae . . . / . . . quod sunt aequivoca
ideo etc. Expl. quaest. magistri . . . fi de . . . cia super VIII libros Topicorum Aristotelis etc. datae A . D . 1295 dominica Reminiscere
completae. Deo gratias. Et sunt correcte multum omnino sicut de ore suo processerunt) is attributed to Burley by Schum on the basis of
the old catalogue. Cf. olim Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of 1410: Quaestiones super VIII libros Topicorum [MBKD II 18]).
13. Summa librorum Elenchorum ; Tractatus de modo arguendi.
Inc: De sophisticis autem elenchis Modi arguendi sunt duo, ut ait Philosophus primo Elenchorum, unus
est secundum dictionem, alius extra dictionem . . .
Expl: et eodem modo est haec falsa. Omnia quae non vident et sunt apta nata videre sunt caeca.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 448 (XIV/XV) p. 95-115 (anon., expl: Hic explicit quidam tractatus qui vocatur modus
arguendi); London Lambeth Palace 70 (XIV) f. 134v-144r (Explicit liber Elenchorum W. Burley). Olim Canterbury Libr. of Augustines
Abbey (cat. of s. XV: Walteri Burley Expositio super libr. Elenchorum et in eodem libro Summulae fallaciae cum aliis tractatibus de
sophista cum G. [M.R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover (Cambridge 1903) 354]).
179
14. Quaestiones super librum Elenchorum.
Inc: De sophisticis autem elenchis Quaeratur : Utrum de syllogismo sophistico est scientia? Quod non . . .
Expl: esse nisi inter actionem et passionem.
180
MS: Cambridge St. Johns Coll. 100 (XIII/XIV) f. 153r-152v (Expliciunt quaestiones datae super librum Elenchorum).
15. Expositio libri Metaphysicorum.
MSS: Erfart SB Ampl. Q.290 (XIV) f. lr-40v (ascr., Expositio et quaestiones super Meta- physicam; inc: Liceat nobis parumper disserere
de quadam propositione quam dicit Aristoteles in veteri philosophia . . . / . . . expresse significant oppositionem. Explicit quaestio
super librum primae philosophiae); cf. Oxford New Coli. 285 (XIV) f. 187ss. (anon., Metaph.; inc: Placet nobis nunc parumper
disserere de quadam propositione quam dicit Aristoteles ... Ista scientia quae dicitur philosophia primo . . . ); Erfurt SB Ampl.
Q.290 (XIV) f. 46r-56v (ascr., Divisiones et sententiae summariae super Metaph.; inc: Quoniam temporis interruptione . . / . . .
inquantum substantia est); Pamplona Catedral 24 ( A . D . 1455) item 11 (Super Metaphysicorum VI-XII). Olim Erfurt Coll.
Amplonianum (cat. of 1410: Summariae conclusiones super totam Meta- physicam, Divisiones et sententiae summariae super
Metaphysica, Commenta et quaestiones super Metaphysicam [MBKD II 43]).
Ed: G. Burlaeus, Metaphysicales quaestiones et defensiones Thomae Aquinatis (Venezia 1494) (GW V 681: not authentic).
16. Expositio super libros De causis.
MS: olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV: Expositio Walteri de Burley super libros De causis [M. R. James,
The Ancient Libraries of Canterbury and Dover (Cambridge 1903) 363]).
17. Expositio librorum Physicorum (before 1316).
Inc: Quoniam autem intelligere Iste liber habet duas partes . . . Expl: Nam ille motor est actualiter infinite.
Sed probatum est prius quod in magnitudine finita non est virtus infinita. Primus igitur motor nec est
corpus nec in corpore, sed etiam indivisibilis et impartibilis, nullam habens magnitudinem.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 448 (XIV) p. 172-543 (Explicit expositio omnium librorum Physicorum edita a magistro
Waltero de Burley cum quaestionibus optime disputatis); St. Johns Coli. 100 (XIV) f. 76r-85v (Quaedam quaestiones de motu [= V
text 9]; f. 80v marg: A . D . 1316).
18. Expositio super librum Physicorum (I-VI ca. 1324; VII-VIII 1334-37). Inc: Quoniam quidem intelligere
Aristoteles determinaturus de rebus naturalibus in primo libro scientiae naturalis determinat in generali de
principiis et passionibus corporis naturalis seu mobilis. Et secundum hoc dividitur iste liber in duas partes
principales. In prima determinatur de principiis corporis mobilis . . .
Tractatus primus continens unum capitulum in quo declaratur quae est intentio et quis ordo intentionis.
Primus igitur tractatus continet unicum capitulum. . .
TRADITIO
Exp I: (VI) potest esse infinitus et istud declarabitur octavo huius. Et in hoc finitur liber sextus. Et Deo qui
dedit intelligere sit honor et gloria sine fine. Amen.
Inc : ( V I I ) Omne quod movetur Philosophus intendens declarare in octavo huius motum esse aeternum
...
Expl : et virtutem resistivam mobilem non esset aliqua proportio.
MSS: Aix BV 1537 (1402) ( A . D . 1424) f. U-280v; Assisi BGonv. S. Francesco 278 (XV) 282ff. ( . . . non includentem aliam
materiam finiuntur expositiones libri
Physicorum secundum doctorem magistrum Gualterum de Burleo Parisius compilatae); Basel UB F. 11.30 (XIV) f. 3ss. (I-VI;
Scriptum magistri Galteri de Burley doctoris sacrae theologiae super librum Physicorum Aristotelis editum Parisius \. D . 1324); Cesena
BMalatestiana S.IX.3 (XIV); Erfurt SB Ampl. F.295 (XIV) 145ff. (anon., I-VI); Firenze BN Centrale Conv. Soppr. A.1.1361 ( A . D . 1465)
f. lr-228v; D.1.1362 ( A . D . 1364) f. 15-147; Leipzig UB (Feller p. 352Ms: Lectura super libros Physicorum); Mantova BC D.IV.10 (XV);
Milano BAmbrosiana H 45 Inf. (Expositio in libros Physicorum); Miinchen SB Clm. 26686 ( A . D . 1470) (Expositio super IV libros
Physicorum); Napoli BN VIII.E.35 (XV) f. lr-175v (incomplete); VIII.E.47 ( A . D . 1446) f. lr-303v; New York Columbia UL Plimpton 19
( A . D . 1400) (Expositio in Aristotelis Physicorum V-VIII etc.); Oxford All Souls Coll. 86 (XIV) f. 1-199; Balliol Coli. 91 (XIV) f. 5-244;
Merton Coll. 284 (XIV) f. 1 (fragm. VII-VIII); Padova BAntoniana 365 ( A . D . 1447) f. 1-244 (I-VIII); 369 (XV) 263ff; 376 ( A . D . 1465)
148ff. (Expositio in IV libros Physicorum); BU 1122 ( A . D . 1442) 238ff.; Paris BN lat. 6528 (XV); Roma BAngelica 226 (C.2.3) ( A . D .
1442) f. 1-174 (I-IV); BCasanatense 267 (XIV) f. 86-89 (III fragm.); Tortosa BCatedral 226 (XV) 234ff. (I-VI); Vaticana Vat. lat. 2149
(XIV) f. U-12U (I-VI); 2150 (XIV) f. lr- 223v (I-VI; VII beg. in a version diff. from others); 4591 ( A . D . 1411) (I-VIII); 5934 (XIV) (III
comm. 48 V comm. 45); Venezia BMarc. Z. lat. 255 (XV) f. 1-325; Wien NB 5267 (XV) 311ff. (I-VIII). Olim Canterbury Libr. of St
Augustine's Abbey (cat. of s. XV: Tractatus super III primos libros Physicorum [M.R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and
Dover (Cambridge 1903) 362]).
Edd: Padova 1476 (Klebs 232); Venezia 1482 ('emendata per Nicoletum Verniam'; Klebs 232); Pavia 1488 (Klebs 232); Venezia
1491 (Klebs232); Venezia 1494 (Tanner); Venezia 1501 (BMC); Venezia 1509 (Feret); Venezia 1524 (Thomson); Venezia 1580 (BNC);
Bologna 1589 (Tanner); Venezia 1609 (BMC).
Test: Leland, Bale, Pits, Tanner (Phys., In Aristotelem de natura).
19. Quaestiones circa libros Physicorum (108 qq.).
Inc : (q. 1) Utrum de sensibilibus sit scientia naturalis?
(q. 2) Utrum ens mobile vel corpus mobile vel substantia mobilis vel corpora naturalia vel motus sit
substantia scientiae naturalis?
MS: Basel UB F.V.12 (XIV) f. 108r-171v (incomplete; 43 qq. on I-IV, though tituli are given for 108 qq. on I-VIII).
Ed: Thomson, Unnoticed questiones . . . 394-7 (list of qq.); 398-404 (q. 27).
20. Notulae super libros Physicorum.
Inc: Philosophia secundum definitionem vocis sic definitur. . .
Expl : ens ipsum est motor efficiens.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 1-14.
Note: Concerning Burley's Commentaries on the Physics cf. olim Erfurt Coll. Amplo- nianum (cat. of 1410: Notulae super libros
Physicorum [which refers no doubt to the
181
MS cited], Summariae divisiones sententiae et conclusiones super VIII libris Physicorum [which probably refers to SB F.297 (XIV)
f. 1-20, which belongs to Jacobus de Alexandria, q. u.] [MBKD II 37, 39]). Cf. also London Lambeth Palace 143 (XV) f. lr-53v
(Quaestiones in VIII libros Physicorum; inc: An ad notitiam perfectam habendam deficit in proposito); Oxford
MagdalenColl.16 (XIV) f. 6-13 (anon.,
Expositio prooemii Physicorum ex Burley, Canonico etc.; inc: Iste liber dividitur in duas partes principales . . . ); Pamplona
Catedral 24 ( A . D . 1455) item 2; Sevilla BCo- lombina 5.1.13 (XV) f. lr-42v (G. Burley, Dubia super libros Physicorum; inc: Dubitatio
est: Utrum magis universalia sunt nobis prius nota? Videtur quod non quia per Philosophum secundo Posteriorum particularia sunt nobis
prius nota, non ergo magis universalia. Item per Philosophum . . . / . . . ergo ad invicem applicatae sunt aequales); 7.7.13 ( A . D . 1331)
(G. Burlaeus, Quaestiones philosophicae).
21. Expositio libri De caelo et mundo.
Inc: De natura scientia Primo in hoc libro (In hoc libro primo) sunt quaedam communia scienda et
postea est procedendum ad specialia . . . Expl: quam corpus resistens, tunc corpus resistens dividitur et fit
motus deorsum. Postea recapitulat ut patet in littera etc.
MSS: London Lambeth Palace 74 ( A . D . 1390) f. 110r-151v; Oxford All Souls Coll. 86 (XIV) f. 222v-256r; Magdalen Coll. 63 (XV) f.
2-58 (expl. mut.); St. John's Coll. 113 (XIV) f. 62r-120v (anon.); Vaticana Vat. lat. 2151 (XIV) f. 171'-219*.
Test: Leland, Bale, Pits, Tanner (citing Oriel).
22. Quaestiones in libros De caelo et mundo.
Inc: Utrum philosophiam speculativam ratione suae dignitatis rectum sit vocare scientiam veritatis? Quod
non. . .
MSS: Cambridge Peterhouse 188 (XV) f. 131-160 (anon.); Oxford Balliol Coli. 97 (XV) f. 114v-132v (anon.; expl. mut.).
23. Notulae super De caelo et mundo.
Inc: Summa cognitionis naturae Dubitatur hic si scientia naturalis. . . Expl: aequalitas est prohibens ne
moveatur.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 87r-90v.
Note: Cf. Erfurt SB Ampl. Q.316 (XIV) f. lr-23v (Burley, Comm, librorum De Caelo et mundo; inc: Brevem intendo hic
collectionem librorum ... I ... de gravi et levi sufficit et perfecte de suis accidentibus). Cf. also olim Erfurt Coli. Amplonianum (cat. of
1410: Notulae super De caelo et mundo; Commentarium bonum et breve super libros De caelo et mundo [MBKD II 37f, 214]). Also
Pamplona Catedral 24 ( A . D . 1455) item 3.
24. Expositio libri De generatione et corruptione.
Inc: De generatione autem In prooemio huius libri proponit Philosophus suam intentionem, dicens
quod intendit in hoc libro determinare causas universales . . .
Expl: nam quod est corruptum non redit idem in numero. Et in hoc finitur iste liber etc.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 448 (XIV/XV) p. 544-545 (anon., fragm.); London Lambeth Palace 74 ( A . D . 1390) f. 9r-
30r; Oxford All Souls Coll. 86 (XIV) f. 199v-
TRADITIO
212'; Vaticana Yat. lat. 2151 (XIV) f. 149M71'. Olim Oxford Balliol Coli. (Mynors 387).
Test: Leland, Bale, Pits, Tanner (citing Oriel).
25. Notulae super De generatione et corruptione.
Inc: De generatione autem Inquirit in hoc libro de generabili in communi . . .
198 Expl: tetigit hoc quod est motivum.
Note: Gf. olim Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of 1410: Scripta super libros De generatione [MBKD II 37]); London Lambeth
Palace 143 (XV) f. 59'-75' (Super libros De generatione et corruptione; inc: De generatione autem Secundum .n. egidium . . . / . . .
spec. etc. Expl. secundus lib. de gen. et corr.); Pamplona Gatedral 24 ( A . D . 1455) item 4.
26. Expositio libri Meteororum.
Inc: De primis igitur In isto libro qui liber Meteororum intitulatur Aristoteles dat completam
ordinationem totius philosophiae . . .
Expl: postea dicit quod si sciamus formam et naturam alicuius rei tunc scimus principium motus.
MSS: Berlin SB lat. qu. 70 (Rose 968) (XIV) f. 129'-140^ (anon.); Cambridge Trinity Goll. 1109 (0.2.5) (XIV) f. 395-(411);
London Grays Inn 2 (s. ?) f. 172'-176v; Oxford BodlL Digby 98 (XV) f. 49r-61v (expl: principium motus eiusdem rei); Balliol Goll. 93
(XIV) f. 91v-96r (expl: si non impediatur. Explicit expositio magistri Walteri Burley super IV libros Meteororum secundum litteram
brevis et utilis); St. Johns Coli. 113 (XIV) f. 50-(62) (anon.); Vaticana Vat. lat. 4084 (s. ?) f. 38r-42v (with prol., inc: Sicut dicit
Themistius ... [as In De anima]).
Test: Tanner (citing Cambridge Publ., Pembroke, Peterhouse; Oxford All Souls, Magdalen, New Goll.).
27. Quaestiones super libros Meteororum.
Inc: Utrum aliqua speculatio sit in . . .
Test: Leland, Bale, Pits, Tanner (citing Magdalen and Oriel).
28. Notulae super librum Meteororum.
Inc: Stellae ordinant mundum in situali dispositione . . .
Expl: per quasdam proprietates accidentales.
Note: Cf. olim Erfurt Goll. Amplonianum (cat. of 1410: Scripta super libris Meteororum [MBKD II 37]); Oxford BodlL Add.
A.370 (S.G. 29621) (XV) f. 191-203 (De primis Liber Meteororum dicitur quasi liber meteororum logicorum, et dicitur . . . / . . .
formam alicuius rei tunc scimus principia eius et motum per Aristotelem); Oxford New Goll. 285 (XIV) f. 102-(111) (anon., Meteora;
inc: Stellae mundum ordinant . . . ); Pamplona Gatedral 24 ( A . D . 1455) item 5; Sevilla BGolombina 5.3.14 (Expositio in IV libros
Meteororum).
29. Expositio libri De anima.
Inc: (prol.) Bonorum honorabilium Sicut dicit Themistius primo huius (in primo De anima) quae sunt
perfectiora in aliquo genere magis desiderata sunt (sunt desideranda) sciri ab anima . . .
183
(I) Iste liber De anima habet partem prooemialem et partem executivam. Pars executiva incipit ibi,
Intendentes sibi de anima . . .
(g. 1) Utrum omnis scientia speculativa sit de numero bonorum ?
(g. 2) Utrum omnis scientia speculativa sit de numero honorabilium?
(g. ult. Ill 13) Utrum intellectus materialis secundum quod copulatur nobis possit intelligere substantias
separatas a materia? Et hoc est quaerere: Utrum nos possumus intelligere substantias separatas a materia?
Expl: hoc autem enumerat Philosophus inter sensus non necessarios in quantum est discretivus saporum
qui faciunt alimentum dulce vel amarum.
MSS: Durham Cathedral A.IV.8 (XIV) f. 64-74; London Lambeth Palace 74 ( A . D . 1390) f. 33r-109v; 143 (XV) f. 76r-138v; Oxford
Balliol Coll. 92 (XV) f. 9-200; 232B (XIV) f. 124-143 (II-III in marg.); Magdalen Coll. 146 (XIV) f. 123-130 (incomplete); Oriel
Coll. 12 (XV) f. 2r-69v; Vaticana Vat. lat. 2151 (XIV) f. B-88L
Ed: Maier, Ein unbeachteter Averroist . . . 481-3 (list of qq.); 484-8 (III q. 2: Utrum intellectus multiplicetur ad multiplicationem
hominum?).
Test: Leland, Bale, Pits, Tanner (citing Cambridge Pembroke; Oxford New Coll.).
Note: Cf. Cambridge Gonville and Caius 668* (XIV) f. 158-173 (Walterus de Burley, Quaestiones super III De anima; expl: quod
ordinat aliquod ad opus hie actio vel operatio); Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 20v-28v (ascr., Expositio De anima; inc: In
prooemio primo probat necessitatem scientiae de anima scilicet vegetabilem
et sensibilem); f. 43r-60v (ascr., Quaestiones de anima; inc: (mut.) et habere
naturaliter motum circularem), f. 61r-68r (ascr., Divisiones et sententiae super libris De anima; inc: Priusquam distinxit opiniones
considerantium . . . / . . . significet quod apud ipsum est); Oxford Corpus Christi Coli. 230 (XV) f. 90-106 (Notabilia Bur- laei
super II-III De anima); Pamplona Catedral 24 ( A . D . 1455) item 6; Sevilla BColom- bina 7.7.13 ( A . D . 1331) (G. Burlaeus,
Quaestiones de Anima); Worcester Chapter Libr.
Q.38 (XIV) (ascr., Quaestiones; inc: Quaeritur: Utrum scientia de anima . . . ). Olim Cambridge Peterhouse 188 (XV) quires lost
(Walterus Burley, Quaestionaiie super III libros De anima); Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of 1410: Scripta super libros De
anima; Quaestiones de anima; Summariae divisiones et sententiae super III libros De anima [MBKD II 37]).
30. Expositio libri De sensu et sensato.
Inc: {prol.)Scientia de anima in tres partes distinguitur . . .
(text) Quoniam autem de anima Descendendo specialiter ad dicta in libro De sensu et sensato est
intelligendum quod in parte prooemiali probantur duae conclusiones. . .
Expl : impossibile est eundem sensum simul immutari a contrariis.
MSS: London Lambeth Palace 74 ( A . D . 1390) f. 175r-184v; Oxford Magdalen Coll. 146 (XIV) f. 95-(104); Oriel Coll. 12 (XV) f. 86v-97v;
Pamplona Catedral 24 ( A . D . 1455) item 7; Vaticana Vat. lat. 2151 (XIV) f. 244*-256q Ottob. lat. 2165 (s.?) f. 48v-63v (with prol.
inc: Sicut dicit Themistius super librum De anima quae perfectiora . . . [as In De anima]). Olim Oxford Balliol (Mynors 387).
Note: Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 69v-73v (Cum in libro De anima determinat sic de sensu et sensato . . . / . . . primo considerare
de mem. et memorari. Deo gratias).
TRADITIO
31. Expositio libri De memoria et reminiscentia.
Inc: De^memoria In prooemio huius libri quod durat ibi usque, Primum quid . . .
Expl: propter hoc de facili amittat eas.
180 MSS: London Lambeth Palace 74 ( A . D . 1390) f. 185r-189v; Oxford Magdalen Coli. 80 (XIY) f. 63v-(68); 146 (XIY) f. 112*-(117);
Oriel Coll. 12 (XY) f. 119-(120) (mut.); Pamplona Catedral 24 ( A . D . 1455) item 8.
Note: Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 68r-69v (Cum non solum sufficiat ad hoc ut complete habeatur . . . / . . . ad longam
aetatem. Deo gratias. Post epilogat praedeterminata de memoria et reminiscentia).
32. Expositio libri De somno et vigilia.
Inc: De somno Intentio Philosophi in hoc libro qui intitulatur De somno et vigilia est determinare de
corporibus animatis secundum habitudinem . . .
Expl: quae magis pertinent ad medicos quam ad naturalem.
MSS: London Lambeth Palace 74 ( A . D . 1390) f. 158r-174r; Oxford All Souls Coll. 86 (XIY) f. 212r-222v; Magdalen Coli. 146 (XIV)
f. 83-(95); Oriel Coll. 12 (XV) f. 69^-86v; Pamplona Catedral 24 ( A . D . 1455) item 9; Vaticana Vat. lat. 2151 (XIV) f. 88v-108v. Olim
Oxford Balliol (Mynors 387).
Note: Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 73v-77r (Cum inter libros qui subalternantur libro de anima complevit . . . / . . . possit dici
ab eventu).
33. Expositio libri De motu animalium.
Inc: De motu autem Secundum Philosophum tertio Physicorum volentem considerare de natura necesse
est considerare de motu. Et ratio huius propositionis est. Nam natura definitur per motum. . .
Expl: in uno tempore et non in alio. Postea recapitulat ut patet.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 78r-81r; London Lambeth Palace 70 (XIV) f. 144r-147r (anon.); 74 ( A . D . 1390) f. 30r-32v
(incompl.); Oxford Magdalen Coli. 80 (XIV) f. 177v-180v; Oriel Coli. 12 (XV) f. 115r-119r (anon., incompl.); Vaticana Vat. lat. 2151
(XIV) f. 239r-244r. Olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV [James, op. cit. 362f]).
Ed: H. Shapiro and F. Scott, Walter Burleys Commentary on Aristotles De motibus animalium, Traditio 25 (1969).
34. Expositio libri De longitudine et brevitate vitae.
Inc: De eo autem quod Intentio (Philosophi) in hoc tractatu est determinare de causis longitudinis et
brevitatis vitae. Duae enim sunt causae longitudinis et brevitatis vitae, una intrinseca, alia extrinseca. . . Expl:
quapropter actio simplicium est forma in ea. Dictum est de causis longitudinis et brevitatis vitae secundum
Aristotelem et fundamenta naturalia.
MSS: London Lambeth Palace 74 ( A . D . 1390) f. 152r-158r; Oxford Magdalen Coll. 80 (XIV) f. 180v-(185); 146 (XIV) f. 117v-(123);
Oriel Coll. 12 (XV) f. 109'-115r (anon.); Pamplona Catedral 24 ( A . D . 1455) item 10; Vaticana Vat. lat. 2151 (XIV) f. 232r-239r. Note:
Erfurt SB Ampl. Q.312 (XIV) f. 77-78 (De morte et vita; inc: Cum in omnibus libris libro De anima subalternatis . . . / . . . tractat de
difficilibus quaestionibus).
Test: (30-34) Leland, Bale, Pits, Tanner.
185
35. Abbreviatio libri Problematum Aristotelis secundum ordinem alphabeti. Inc : (prol .) Felix qui poterit rerum
cognoscere causas Felicitas autem sive beatitudo est summum bonum . . .
(text) Abstinentia. Quare labor et abstinentia sunt salubres . . .
Expl: Zephyrus. Vere ventus.
MSS: London BM Royal 12.E.xvi (XV) f. 67-(176); Oxford Magdalen Coll. 65 (XV) 58ff; Oriel 28 (XV) f. 58-93 (anon.).
36. Expositio super libros Ethicorum (I-VI 1334-37; VII-X 1338-41).
Inc : (prol.) Reverendo in Christo patri et domino Ricardo divina disponente dementia Dunelmensis sedis
episcopo Gualterus de Rurley . . .
Et si multorum scriptorum in disciplina morali commendatarios vestra sollicitudo studiosa perlegerit . . .
(comm.) Omnis ars et omnis doctrina Scientia moralis quae est de actionibus voluntariis ut dicit
Averroes in prologo super octavum Physicorum habet tres partes principales. . .
Liber primus continet quattuor tractatus. In primo principaliter solvitur haec quaestio: An est felicitas? . . .
Omnis ars Istud est primum capitulum primi tractatus scilicet . . .
(VII) Unde quia (Inde cum) super sex primos libros Ethicorum diffusius alias memini me scripsisse, nunc
completo opere super quattuor ultimis libris revertor ad scribendum. . .
Expl: et ei qui dedit intelligere sint gratiae infinitae.
MSS: Berlin SB lat. fol. 482 (XIV) 119ff. (I-X); Bruges BV 502 (XIV) f. R-185v (mut. fin.); Cambridge Gonville and Gaius Coli. 490
(XIV) f. 75r-263r (Reverendo . . . / . . . ut docendum ut patet et est finis); Pembroke Coli. 157 (XIV) f. lr-175v (inc. mut.; expl:
conversationes legis et ista . . . requiruntur . . . ); Peterhouse 93 (XIV) f. l r-102v (I-III lacking; expl: et quod habeant virtutem
coactivam sicut habent reges et quidem alii principes, et in hoc finitur breviter et modo facili illud quod est de libro Ethicorum
intellectum), 102v-103v (Communes propositiones Ethicorum; Capituli primi . . . / . . . Explicit expositio magistri Walteri de
Burley super X libros Ethicorum); Firenze BLaur. Fesul. 168 (XIV) f. 169r-238v; Liege BU 652 (XIV) item 2 (Expositiones breves
super libris X Ethicorum); London BM Harleian 3413 (XVI) (Eth. tr. L. Bruni cum conclusionibus capitum secundum Burlaeum);
Madrid BN 6546 (XV) f. 68r-151r (I-III), 165r-v (VI beg.); Milano BAmbros. H 184 Inf. (XV) item 3 (ascr., Conclusiones seu tituli
eorum quae tractantur in libros X Ethicorum Aristotelis); J 98 Sup. (XV) f. 105r-108r (Conclusiones seu tituli . . . ); J 115 Sup. (XV)
f. llr-24v (Conclusiones seu tituli . . . ); Oxford BodlL Can. auct. class, lat. 280 (XV) f. 131-(144) (Burlaeus, Conclusiones libri
Ethicorum); Can. misc. 251 ( A . D . 1424) f. 1-151 (I-X); Balliol Coli. 95 (XV) f. 2r-160v (mut. inc.); Corpus Christi Coli. 230 (XV) f.
78-83 (Notabilia Burlaei super Ethicorum), 106-111 (Notabilia); Magdalen Coli. 205 (XIV) f. 1-141; New Coli. 242 (XIV) f. 2-
168; Oriel Coll. 57 (XIV) f. 1-208; Padova BU 1452 (XV) item 1; Paris BN lat. 6459 ( A . D . 1401); Praha UK 451 (XIV/XV) f. lr-
265v (ascr., Summa totius libri Ethicorum; Circa initium libri Ethicorum . . . / . . . sed solum gratia veritatis); Roma BAngelica
1254 (XV) f. 1-65 (mut. fin.); Vaticana Urbin. lat. 1369 (XIV/XV) f. 4-(253), 288-(291) (I-X); Venezia BMarc. lat. VI 88 (XIV) f.
1-247. Olim Bologna Conv. S. Francesco (M.
TRADITIO
H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Citta dei Vaticano 1943] 117); Cambridge Peter- house (Catalogue 362 nr. 40); Canterbury Libr.
of St. Augustine's Abbey (cat. of s. XV: Super III libros Ethicorum [M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover
(Cambridge 1903) 362f.]).
Edd: Venezia 1481 (GW 5778); Venezia 1500 (GW 5779); Venezia 1521 (BNC).
Test: Leland; Bale; Pits; Tanner (Commentarium Ethicorum [Reverendo . . . Etsi . . . ]; Quaestiones Ethicorum [Prima quaestio istius
186 libri primi . . . ]; In Aristotelem de moribus).
37. Expositio super librum Politicorum (1338-43).
Inc: (prol.) Reverendo (Reverendissimo) in Christo patri et domino suo domino Ricardo ordinatione divina
Dunelmensis episcopo suus clericorum minimus Gualterus de Burley . . . Requisivit me vestra paternitas
reverenda ut librum Politicorum Aristotelis explanarem . . .
(prol. ait.) Ut dicit Philosophus Ethicorum quinto re familiari oportet ei qui gratiam fecit. Cum, pater
reverendissime domine Ricarde divina disponente clementia Dunelmensis sedis episcopus, ego Gualterus
de Burley clericorum vestrorum minimus . . .
(prol. Clem. VI) Sanctissimo patri ac domino domino Clementi supernaque vocatione papae sexto creatura
vestra Gualterus de Burley . . .
(</#.) Quaestiones principales motae et solutae in hoc libro primo sunt novem. Prima quaestio: Quid est
servus . . .
(vel:) Novem sunt quaestiones principales motae et solutae in isto primo libro . . .
(comm.) Quoniam omnem civitatem Subiectum libri Politicorum est civitas in qua pro materia est
multitudo hominum sufficiens ad omnia exercenda quae ad vitam requiruntur. Forma civitatis est ipsa
civium ordinatio cuius subiecti passiones et partium passiones considerat. Et continet iste liber octo libros .
..
(cap.) Capitulum primum est prooemium et continet duas partes principales . . .
Expl: ad virtutem et per consequens operabuntur secundum rationem et per consequens facilius attingent ad
felicitatem. Et in hoc finitur intentio Aristotelis super totum quod translatum est de graeco in latinum super
librum Politicorum. Et Deo qui dedit intelligere sint gratiae infinitae.
MSS: Avignon BMusee Calvet 1094 (XV) f. lr-251r (Reverendo . . . Subiectum . . .
/ . . . tanto magis utile seu bonum); Belluno BLolliana 6 (s. ?) f. 1-133 (anon.; Subiectum . . .); Berlin SB lat. fol. 605 (XVI) 106ff.
(Lectura super Politicorum);
Cambridge UL 1741 (Ii.II.8) (XIV) f. lr-60v (Subiectum . . . ); Gonville and Caius Coli. 490 (XIV) f. lr-74v (Ut dicit . . . ); 505 (XIV) f. R-
102' (Ut dicit . . . ); Pembroke Coll. 157 (XIV) f. 177r-248v (Sicut dicit . . . ); 158 (XV) f. R-46v (Ut dicit . . . ); Peterhouse 93 (XIV)
f. 104v-166r (Reverende . . . Prima quaestio est: Quid . . . ); Dubrovnik Dominikanski Samostan 32 (36.IV.8) (XV) f. 2 r-40r (anon.;
Materia sive subiectum libri . . . / . . . et quod doceat utentem et conditionem eius); Erfurt SB Ampl. Q.319 (a.d. 1394) f. 25r-36v,
72r-128r (Reverendo . . . Prima quaes-
187
tio . . . ); Firenze BLaur. S.Croce Plut. XII Sin. 12 (XIV) f. 1-84 (Subiectum . . . ); Conv. Soppr. 455 (XIV/XV) f. 77r-128v (I-VII);
Kobenhavn Kongelige Bibi. Ny kgl. S. 1813 fol. ( A . D . 1358) f. 1-48 (inc. mut.); Krakow BJ 513 ( A . D . 1410) f. 45r-48v, 64*,74v,81v,
82r_v (fragm. from I); 675 ( A . D . 1433) f. 2r-155v (somewhat modified and combined with comm, of Henr. de Oyta); Liege BU 652
(XIV) item 1 (Expositiones super VIII libros Politicorum); London BM Burney 304 (XIV) f. lr-71v (Reverendo . . . Subiectum . . . );
Royal lO.C.xi (XIV) f. lr-24v (Prima quaestio . . . Subiectum . . . ; I-III tr. 3); Madrid BN 2873 ( A . D . 1394) f. 2r-102v
(Reverendissimo . . . Subiectum . . . ); Mila- no BAmbros. H 45 Inf. (XIV) f. lr-218r; Munchen SB Clm. 8402 (XV) f. 135-(268)
(Reverendissimo . . . ); Oxford Balliol Coll. 95 (XV) f. 16R-232* (Ut dicit . . . ); 282 (XIV) f. 124v-204v (Capitulum primum . . . );
Magdalen Coll. 205 (XIV) f. 141r-202r; New Coll. 242 (XIV) f. 168r-232r (Inc. mut.: Quid pro tot . . . Subiectum . . . ); Oriel Coll.
57 (XIV) f. 208v-310r; Padova BU 1452 (XV) item 2 ; Paris BMazarine 3496 (XIV) f. 201-256 (Reverendo . . . ); Tours BV 761
(A.D. 1434) 219ff. (anon.; Subiectum...); Vaticana Vat. lat. 2152 (XIV) 82ff. (Subiectum ...); 2153 (XIV) 86ff. (Reverendo . ..);
Borgh. lat. 129 (XIV) f. 1-148 (Sanctissimo . . . ); Chigi lat. E.V.164 (XV) f. R-137U Pal. lat. 1030 (XV) f. 22-131
(Reverendissimo . . . ); Venezia BMarc. lat. VI 91 (XV) f. lr-82v (Requisivit . . . Novem sunt . . . ); XI 1 ( A . D . 1483) f. 201r-265r;
Wien Domi- nikanerkl. 93/57 (XIV) f. 109-192; Wroclaw BU IV.F.29 (XV) f. 367-383 (extracts in marginal glosses). Olim
Bologna Conv. S. Dominici (M.H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Citta del Vaticano 1943] 37); Cambridge Peterhouse (Cat.
362 nr. 40); Erfurt Coll. Amplonianum (Cat. of 1410 [MBKD II 43]).
Ed: Grabmann, Die mittelalterlichen Kommentare . . . 32-6 (prol.)
Test: Leland, Bale, Pits, Tanner (In Politica; Quaestiones Politicorum).
38. In libros Oeconomicorum .
Doubtful.
39. Commenta super libros Priorum (probably == Robert Kilwardby q. v.)
Inc: Cum omnis scientia erit inquisitiva . . .
40. Shorter treatise on the Ethics .
Test: Gandolfo; Holinshed III 414.
Spurious.
41. Dicta de libro Physicorum (see Jacobus de Alexandria).
Inc: Naturalis philosophiae principales partes sunt octo . . .
42. Auctoritates philosophiae (see Anonyma).
Inc: (prol.) Cum omne nostrum appetitum . . .
(comm.) Omnes homines Sensus visus nobis multas differentias . . .
Gualterus Hestonius (Nestonus; Keso) O.Carm.
Fl. ca. 1350. Doctor philosophiae et theologiae, Cambridge; provincial prior of the Order in England.
Bale II 47; BiblCarm I (1927) 579; Chevalier BB 2139.
Inc: Quaestio est: An scientia . . .
TRADITIO
188
Gualterus Scotus de Parisiis
Inc: Quaestio sit: Utrum intelligentiae sint actus puri . . .
MS: Oxford BodlL Canon, misc. 226 (XV) f. 43-(46) (Aristotle-commentary ?).
Gualterus de Uxbrigge (Woxbrygge)
Ca. 1324-27, Fellow, Merton College; Bacc. artium.
Emden III 1939.
1. Quaestiones super librum Physicorum.
Inc: Utrum corpus mobile sit subiectum in libro Physicorum? Et videtur quod non, quia nullus artifex debet
probare esse de suo subiecto . . . Expl: non autem omne superabile est cogibile, quare non procedunt
argumenta nec plus de quaestionibus Physicorum. Expliciunt quaestiones super librum Physicorum a
magistro Yautero Anglico de Uxobruxes editae.
MS: Salamanca BU 2019 (XIV) f. lr-51r (probably to be identified with Merton fellow mentioned by Emden).
Gualterus de Walma
Magister, in collegio Burgundiae professor. Is this possibly Gualterus de Wervia ?
1. Commentarius in libros Ethicorum.
MS: Paris BN lat. 6691 (XV).
Gualterus de Wervia (Wernia, Warnia, Vernia)
f after 1472. Born at Rijswijck in the Duchy of Geldern; 1442 studied at Cologne; 1445 licent, and magister artium, Paris; 1451-59
studied theology, Paris; 1459 as bacc. theol. began to read Summae, Paris; 1461 rector; 1468 decanus nationis.
CUP Auctarium VI passim, esp. 123 n. 1; L. Meier, O.F.M., De scientificafratris Joan- nis Roethaw O.F.M. activitate/ Studi
francescani 32 (1935) 283-312 at 296f, 301; id.. Die Barfiisserschule zn Erfurt (BGPMA 38, 2; Munster i. W. 1958) 63f, 66.
1. Expositio Porphyrii cum quaestionibus.
Inc: Utrum logica sit scientia rationalis una ab aliis distincta? Arguitur quod non . . .
Expl: Et sic finitur textus expositionis Porphyrii cum quaestionibus super ordinatis secundum intentionem
Doctoris subtilis editus per magistrum Gualterum de Wervia in collegio Burgundiae. De cuius finitione . . .
amen.
MS: Zwickau Ratschulbibl. I.XIII.25 (XV) f. 289a-334.
2. Quaestiones libri De anima.
Inc: Circa librum De anima Aristotelis quaeritur primo: Utrum de anima sit scientia naturalis tamquam de
subiecto primo? Et arguitur quod de anima non sit scientia . . .
189
(I q. 2) Utrum inter partes philosophiae naturalis scientia de anima sit dignior et nobilior et in primo
loco ponenda?
(II q. 1) Utrum anima sit substantia?
( I I I q. 1) Utrum corpora caelestia possint agere in intellectum nostrum et voluntatem?
Expl: ad secundum patet solutio. Et haec de quaestione ultima III libri et per consequens de toto De anima.
Quod completum est per venerabilem magistrum Galterum de Verenea Parisius in collegio Burgundiae. Volo
autem scire omnes legentes hanc Lecturam super libros De anima, quod quantum valui aut intelligere potui
vestigia ut plerumque illius subtilissimi et reverendi doctoris, qui inter subtiles nomen Doctoris subtilis
obtinere meruit, videlicet magistri Johannis de Duns, qui fuit natione Scotus, religione Minor, secutus sum.
Yerumtamen quia sunt numero plures, virtute et honore minores indocti, stolidi et derogare parati, qui
huiusmodi Doctoris omnia insequentibus detrahentes praescriptas positiones non esse de mente Doctoris
subtilis mendose proferre non verentur, quare secundum materiam subiectam non elationis titulo totiens
quotiens necessarium fuit dicta praefati Doctoris allegavi. Unde et saepius verba eius sicut ab ipso scripturae
posita reperiuntur invenies. Laus Deo.
MSS: Leipzig UB 1351 (XV) f. 71a-141d; 1525 (XV) f. 301a-358d (359^ tabula quaestionum); Roma BAngelica 127 (XV) f. 252r-
342r (Expl: Completum est per venerabilem magistrum Walterum de Vernia Parisius in collegio Burgundiae de mente Scoti animo, etc.).
Guido de Guetiis (Guezziis; Guetius) O.P.
1380 Regent of the chair of the Dominicans, Padua.
Qu6tif I 687f; Brotto-Zonta 136f.
1. Commentarium in Ethica .
MS: olim Bologna Bibl. (Quetif).
Guido Lingonensis
s. XII.
M. Grabmann, Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus der Zeit von Peter Abaelard bis Petrus Hispanus/
Abh. Akad. Berlin (1937) Nr. 5, p. 25.
1. Dialectica .
Test: Reference in anon. comm, on Boethius, De differentiis to picis in Miinchen SB Clm. 14779 (XII) f. 87r-105v.
Guido Marguetati O.P.
1449 licentiatus in theology faculty, Paris; 1451 magister.
QuStif I 807; CUP IV 689.
1. Summa naturalis philosophiae compendiosa.
TRADITIO
Guido Terreni de Perpiniano O.Carm.
Ca. 1260-70 Perpignan 1342 (21 Aug.) Avignon. Studied at Paris under Godefridus de Fontibus; ca. 1313-1317/18 taught
theology at Paris (John Baconthorp his pupil); 1318 General of the Order; 1321-32 Bp. Mallorca; 1332-42 Bp. Elna (Perpignan).
BiblCarm I 581-7; Chevalier BB 4387f; DTC 6 (1920) 1963 (older lit.); HistLittFrance 36 (1927) 432-73; DTC tables (1951) 1990
198 (lit.); EFil 4 (1957) 1167; LTK2 4 (1960) 1269; Catholicisme 5 (1962) 443 (lit.).
Ueberweg 533, 548f, 775; Wulf III 106-8, 116; Carreras y Artau II (1943) 485-7; Gilson 780; Sarton III 400f; Maier IV passim.
M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts und seine Stellung zur christlichen Weltanschauung,' Sb. Akad.
Miinchen (1931) Heft 2, p. 64f; Xiberta 137-41; B. Xiberta, O. Carm., Guiu Terrena, Carmelita de Perpinya (Estudis Univ. Catalans,
s&r. monogr. 2; Barcelona 1932).
Glorieux R II 339-43; Q I 169-74, II 113; Stegmiiller RB II 389f. n. 2758-60; RS I 123.
1. Quaestiones Metaphijsicorum (before 1313).
MS: Olim Firenze BConv. O. Carm.
Test: self-citation in Q. disp. 13, a. 1 and Q. Phys. I q. 16.
2. Quaestiones super librum Physicorum Quaestiones naturales (before 1313).
Inc : (prol .) Ex stirpe nobili atque regalibus emanans finibus tandem praeclarorum comitum frondescit
dignitate dno. Rogerio de Armariaco fr. Guido de Perpiniano . . . Quantum vos extollit . . .
(q. 1) Quaestio est: Utrum in hoc libro subiectum sit ens mobile? Et videtur quod non, quia illud non
est . . .
(<q. ult .) Utrum primus motor sit virtus in magnitudine?
Expl: sed omnia efficiens, qui est Deus benedictus in saecula saeculorum. Amen. Et in hoc sit finis
quaestionum libri Physicorum, quas complevi .. .
MS: Roma Archivum O. Carm. (olim BConv. S. Maria Transpontina) no sign. (XV) 135ff.
3. Quaestiones de anima .
Inc: (.Lib . I ) Quaeritur de anima: Utrum . . . (Bale).
(Lib. Ill) Esse uniuscuiusque rei dependet ab aliis causis, cum causa sit ad quam esse sequitur . . .
(Bale).
MSS: Vaticana Vat. lat. 901 (XIV) f. 160v-162v, 169r-170v (various qq. from G's commentary; the q. Utrum contingat nos
intelligere sine phantasmate?' on f. 159r- 160v does not belong to G.). Olim Paris BCarmelitarum Maubertina; Venezia Bibl. SS. Joh. et
Paul.
4. Quaestiones in libros [I-VI] Ethicorum.
Inc: (prol.) Negotium ergo quod est circa mores pars est et principium Politicae primo Magnorum
moralium. Sicut dicit Tullius in libro primo...
(q. 1) Utrum de moribus sit scientia? Et videtur quod non. Nam vel esset practica vel speculativa . . .
191
(VI q. 1) Utrum post tractatum virtutum moralium sit agendum in sexto de rectitudine rationis?
MSS: Bologna BU 1625 (XV) f. R-60v; Paris BN lat. 3228 (XIV) f.R-59v; Vaticana Borgh. lat. 328 (XIV) f. 1-42 (anon.; qq. on
Lib. V lacking).
5. Super libros Politicorum.
MS: Olim Avignon BApostolica (inventory n. 1040 [Ehrle, Historia bibl. romanorum pontificum ... I (Rome 1890) 519]).
Test: Bale.
Doubtful.
6. Perih.
Inc : Ea quae sunt in voce sunt notae earum passionum quae sunt in anima per Philosophum . . . (Bale).
7. CMund. (Bale).
8. GCorr. (Bale).
9. Parv. nat. (Bale).
Guido Vernani de Arimino O.P.
t after 1344. From Vergnano, diocese of Rimini; ca. 1310-20 lector in studium generale, Bologna.
Stams 66 n. 93 (Guido Argommensis); Pignon 31 n. 97 (Guido Argentensis); Quetif I 726; Wulf III 66f, 72; LTK2 4 (1960) 1270.
M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts und seine Stellung zur christlichen Weltanschauung,' Sb. Akad.
Miinchen (1931) Heft 2, p. 65; id., Studien iiber den Einfluss der aristotelischen Philosophie auf die mittelalterlichen Theorien iiber das
Verhaltnis von Kirche und Staat,' ibid. (1934) Heft 2, p. 76-100, 144-57; T. Kappeli,
0. P., Der Dantegegner Guido Vernani O.P. von Rimini,' Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken
28 (1937-38) 107-46; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter,' Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft
5, p. 84-9.
1. Super Physicam.
Test: Stams.
2. *Expositio libri De anima. 9
Inc : Scientia de anima quamvis inter alias naturalis philosophiae partes non sit prior ordine disciplinae . . .
Expl: et hominibus specialiter ad utilitatem sui proximi et maxime ad laudem Dei qui est laudandus et
benedicendus et glorificandus in saecula saeculorum. Amen. Explicit expositio libri Aristotelis De anima
secundum fratrem Guidonem de Arimino ordinis praedicatorum.
MS: Paris BN nouv. acq. lat. 1739 (XIV) f. R-74q Valenda Catedral 300 (Olmos 152, 299) (XV) f. 181r-231r.
Test: Stams; self-citation noted by Grabmann, Studien 80.
3. Summa de virtutibus secundum Aristotelis sententiam in libro Ethico r u m 1 Summa moralium. 9
Inc: Universis moralem philosophiam scire volentibus et secundum eam desiderantibus formare vitam
frater Guido Ariminensis ordinis fratrum
TRADITIO
praedicatorum finem verum ad quem omnes homines desiderant pervenire . . .
Quoniam homo naturaliter est animal sociale utpote multis indigens ad suam vitam quae ipse sibi solus
praeparare non potest . . .
198 Expl: et sic moralis philosophia erit integra et perfecta.
MSS: Bamberg SB Philos. 11 (H.J. V 7) ( A . D . 1438) f. 163r-342r (anon.); Escorial BReal F.III.17 (XIV/XV) f. lr-88r (anon.); Maribor
Skofijska Knjiznica no sign. (Kos 122) (XV) f. 133r-270r (anon.; inc. mut.); Munster UB 124 (XV) f. 1-47 (ascribed to Thos.
Aquinas); Sevilla BColombina 7.6.28 (XV) f. 2r-125r (126r-133r tabula; ascribed); Valencia Catedral 300 (Olmos 152, 299) (XV) f.
4v-76r (without prol.); Vaticana Vat. lat. 1172 (XIV) f. 3v-90r (lr-3r tabula; ascribed); Ross. lat. 162 (XV) f. lr- 169v (ascribed to
Thos. Aquinas); Venezia BMarc. lat. VI 94 (XIV). Olim Bologna BGonv. S. Dominici: Guidonis Ariminensis O.P. Compendium
super Ethica et Politica Aristotelis (cf. M.-H. Laurent, O.P., Fabio Vigili et les Bibliothdques de Bologne au debut du XVIe sidle
[SeT 105; Citta dei Vaticano 1943] 40 n. 162).
Ed: (titles of distinctions) Grabmann, Methoden 86-9.
Test: Stams.
4. Super Politicam.
Inc: Expedita prima parte moralis philosophiae . . .
Expl: aliae ad alias necessitates.
MSS: Padova BU 1574 (XV) item 3; Valenda Catedral 300 (Olmos 152, 299) (XV) f. 80r-179r; Venezia BMarc. lat. VI 94 (XIV). Olim
Bologna BConv. S. Dominici (cf. above). Test: Stams.
5. Super Oeconomiam.
MS: Venezia BMarc. lat. VI 94 (XIV) (Summa librorum Ethicorum, Oeconomicorum et Politicorum [P. Kristeller, Iter Italicum II
(London-Leiden 1967) 237]).
6. Sententia Rhetoricae Aristotelis4Summa super Rhetoricam.
Inc: Sicut dicit beatus Augustinus quinto libro De doctrina Christiana c. 2, cum per artem rhetoricam et vera
suadeantur et falsa . . .
Expl: audistis, habete, iudicate.
MSS: Erlangen UB 380 (XV) f. 2'-76v (77r-79* tabula); Firenze BLaur. Ashb. 249 (174) (XIV) f. lr-107v (107M12* tabula); Venezia
BMarc. lat. XI 24 (XIV).
Test: Stams.
Guillelmus de Albia
M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter,' Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5, p. 34.
1. Sentmtia libri Porphyrii.
Inc: (prol.) Sicut recitat Commentator supra principium secundi Physicorum ultima hominis perfectio est quod
sit perfectus secundum intellectum quantum ad scientias speculativas . . .
(comm.) Cum sit necessarium Disputatis quibusdam communibus circa logicam quae multum illuminat
intellectum . . .
193
Expl : ad praesentem intentionem. Et per consequens terminetur sententia huius libri videlicet Porphyrii.
MS: Stuttgart LB H.B. X 4 (XIV) f. lr-50v.
2. In Categorias.
Inc : Aequivoca vero dicuntur Sicut in praecedentibus dicebatur logica proprie non est de actibus
rationis, sed magis est de intentionibus et conceptibus qui formantur per huius actus . . .
Expl : est quod in quantitate erit contrarietas.
MS: Stuttgart LB H.B. X 4 (XIV) f. 51r-71r.
3. In Sex Principia.
Inc : (prol.) Sicut dicit Philosophus secundo Physicorum unumquodque maxime perfectum est cum attingit
suae propriae virtute cuius ratio . ..
(comm .) Forma est compositioni Quoniam igitur auctor huius operis ad supplementum libri
praedicamentorum residuet in hoc libro . . . Expl : magis propria ibi proprium autem est habitus.
MS: Stuttgart LB H.B. X 4 (XIV) f. 72^-103v.
Guillelmus de Alnwick O.F.M.
t 1333 Avignon. Before 1290 entered O.F.M.; ca. 1302-03 studied at Paris (under Sco- tus); by 1314 possibly lectured on
Sentences, Paris; ca. 1316 incepted as doctor theologiae, Oxford; ca. 1316-17 magister regens there; 1317-19 magister regens, Paris;
1320-22 lectured at Montpellier, 1323 at Bologna, 1324 at Naples; 1330 Bp. Giovenazzo.
Bale I 401; Wadding SS I (1906) 102f; Sbaralea Suppl. (1908) 335; A.G. Little, Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 167;
Chevalier BB 1923f; DHGE 2 (1914) 662; Emden I 27; BTC tables (1960) 1994; EFil 2 (1957) 931; LTK2 10 (1965) 1125L (lit.).
A. Maier, * Wilhelm von Alnwicks Bologneser Quaestionen gegen den Averroismus (1323), Greg 30 (1949) 265-308; id., Die
italienischen Averroisten des Codex Vaticanus latinus 6768, Manuscripta 8 (1964) 68-82 at 70, 74-6, 79-81; F. A. Prezioso, LEternita
oristotelica del mondo in una Quaestio inedita di Guglielmo Alnwick (Padua 1962).
Stegmhller RS I 123; Glorieux Q II 114.
1. In Sophismatum elenchos (Bale, Wadding).
2. In Physicam (Wadding; Bale: in philosophiam naturalem).
Doubtful.
3. Quaestiones in libros I-11 De anima.
Inc: (prol.) Quoniam in scientia naturali cuius quidem pars est scientia libri de anima . . .
(I q. 1) Bonorum honorabilium Super prima lectione prima quaestio: Utrum scientia libri de Anima
accepta praecise quantum ad quod addit supra essentiam animae sit forma simplex?
Expl: indifferens est ad illa duo.
MSS: Vaticana Vat. lat. 869 (XIV) f. 52M0P; 3092 (s. ?) f. 45v ss.
Test: V. Doucet, Loeuvre scolastique de Richard de Conington O.F.M., AFH 29 (1936) 396-442 at 423, suggests that this
commentary is possibly by William. Cf. Ano- nyma.
TRADITIO
194
Ps. Guillelmus Altissiodorensis
1. Glossae super Porphyrium (Erfurt SB Ampl. 0.5 [XII] f. 1-26, inc: Quia nonnulli minus eruditorum Porphyrium . . . [Schum 672;
MBKD II 17]): v. Magister W.
Guillelmus Anglicus
Bale II 46. Gf. Guillelmus Hedonensis, Guillelmus de Macclesfield.
1. Commentarium de anima.
Guillelmus Arnaldi
Catalogue reads name as Guillelmus Arnaldi. God. 1089 has at the conclusion of the Perih. (f. 49r): Explicit scriptum super logicam
veterem editum a magistro G aj., while the explicit of VI Pr. is (f. 65v): Explicit scriptum magistri Vitalis Fla super artem veterem (the
name has been written over an erasure). See also Guillelmus de Sancto Amore.
1. Scriptum super logicam veterem.
Inc: (pro I.) Sicut dicit Philosophus in tertio De anima intellectus noster privatus est quodlibet intelligibile
in actu sed est in potentia passiva ad intelligendum quodlibet intelligibile . . .
Expl: quae dicta sunt in isto principio.
(Porph.) Cum sit necessarium Iste liber ut visum est in divisione logicae non est de logicae esse
sed de bene esse. Est enim adminiculati- vus ad librum Praedicamentorum . . .
Expl: sed ita planius est.
(Praed.) Aequivoca dicuntur Iste liber dividitur in tres partes scilicet in antepraedicamenta et
praedicamenta et postpraedicamenta. Secunda ibi, Singulum . . .
Expl: ad aliud patet solutio. Et in hoc terminatur sententia huius libri.
(Perih.) Primum oportet constituere Secundum quod vult Philosophus tertio De anima triplex est
operatio intellectus. Una est simplicium quidditatum apprehensio, secunda est apprehensarum compositio .. .
Expl: sed solum isti modi quattuor supradicti qui addunt modum specialem. Et ista sufficiant circa hanc
lectionem et per consequens circa totum librum Perihermenias.
(VI Pr.) Forma est compositioni Secundum Philosophum libro Posteriorum et etiam in principio
Physicorum scire arbitramur unumquodque cum eius causas cognoscimus . . .
Expl: non est motus sed mutatio. Et hoc terminantur quaestiones huius libri.
MSS: Avignon BMusee Calvet 1078 (XIV) f. lr-49v (36v-37r are out of place); 1089 (XIV) f. l'-65v.
195
Guillelmus Becchius Florentinus O.E.S.A.
11491 Florence. 1333 began studies in Augustinian convent, Padua; magister theologiae, Bologna; 1440 taught theology in
university, Florence; 1460 general of the Order; 1470 Bp. Fiesole; 1480 resigned.
Ossinger 112-14; Chevalier 492; Perini 1103-5; M. Grabmann, Die mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles,
Sb. Akad. Mdnchen (1941) Heft 10, p. 77f; A. Zumkeller, O.S.A., Die Augustinerschule des Mittelalters,' Analecta Augustiniana 27
(1964) 167-262 at 249.
Stegmiiller RS I 129f; Zumkeller 124.
1. Expositio Isagoges Porphyrii.
Inc: Cum sit necessarium Scribens Porphyrius ad Grisarorum eius discipulum ut notitiam tradat de quinque
praedicabilibus . . .
2. Expositio Categoriarum.
Expl: (ep. conci.) Magister Guillelmus Bechi Andreae Alamanno p. s. d. Fungi me quidem officio profecto
sinam facias. Vale.
MS: Firenze BRiccardiana 573 (M. II. 21) (XV) f. 50-64 (items 1-2).
4. Commentum super X libris Ethicorum.
Inc: Moralem philosophiam tripartitam . . .
Expl: et claram intelligentiam habere perquirunt quam ut arbitror haec quum legerint adsequentur. Florentiae
1455 die 9. Februarii.
MS: Firenze BLaur. Aedil. 153 (XV) 128ff.
5. Commentum super libris Politicorum.
Inc: (praef.) Quemadmodum in prioribus commentariis . . .
(comm.) Quoniam videmus Hic primum dignitatem civitatis de qua res est politica ex fine ostendit
intendens quod civitas ordinetur ad aliquod bonum sicut ad finem . . .
Expl: medium possibile ac decens. Arnen. Politicorum libri octavi commentum feliciter explicit. Florentiae
1476, 15. Augusti. Guillelmi Becchii Florentini episcopi Fesulani commentum super libris Politicorum
feliciter explicit. Rescriptum et absolutum per me Matthaeum Johannis de Cascia canonicum Vulterranum
8. Jan. 1480. Laus Deo et omnibus sanctis. Arnen.
MS: Firenze BLaur. Aedil. 154 (XV) 109ff.
6. Commentum super Hbris Oeconomicorum.
Inc: (prooem.) Post Aristotelis Ethicorum libros his paucis diebus quibus Religionis mihi publica negotia
defuerunt, eiusdem Oeconomicorum commentari institui . . . quare quum Leonardi Aretini viri
eloquentissimi traductio expressior atque elegantior sit eam amplecti ac sequi visum est . . .
(praef.) Res familiaris Priusquam litterae expositionem ac Aristotelis intentionem aperiamus . . .
TRADITIO
(comm.) Res familiaris Quum Philosophi intentio sit in hoc opere de communitate domestica
determinare . . .
Expl: ut mens Aristotelis habeatur. Guillelmi Becchii Generalis Augus- tiniensium commentum super
libris Oeconomicorum Aristotelis feliciter explicit A. D. 1467, 20. Julii.
198
(ep. ded.) Cogitavi saepe numero gloriosissime ac Christianissime rex . . . / . . . ex anima colui. Vale
felicissime Rex ac longaeve.
MS: Firenze BLaur. Aedil. 152 (XV) 42ff.; BN Centrale Magi. VIII 1404 (XV) f. 145 r- 154v (fragm.).
Guillelmus de Bonkes (Bonkis)
1291 Fellow, Balliol College, Oxford; 1293 magister artium, regent; 1294 Rector of Dufton, Cumb.
Russell 184; Emden I 219f.
MS: Cambridge Gonville and Caius College 344 (XIII) f. 173r-198r.
2. Quaestiones totius Metaphysicae.
Expl: Explicit quaestiones totius Metaphysicae dictae a magistro Guil- lelmo Bonkys A.D. 1292.
MSS: Cambridge Gonville and Caius College 344 (XIII) f. 29r-92v; olim York Austin Friars Q 328 (M. R. James, Fasciculus Joanni
Willis Clark dicatus 51).
3. Quaestiones super Physica.
MSS: Cambridge Gonville and Caius College 344 (XIII) f. 106r-172v (anon.); olim York Austin Friars Q 328 (James, op. cit. 51).
4. Quaestiones super librum De caelo et mundo.
Inc: Quaeritur: Utrum caelum sit alterabile? Quod sic. Utrum hoc apparet quia movetur? . . .
Expl: Finiunt quaestiones super librum De caelo et mundo dictae a magistro Guillelmo Bonkis cuius
curam habeat Deus. Arnen. Et cetera. MSS: Cambridge Gonville and Caius College 344 (XIII) f. 104r-105v; Oxford BodlL
Digby 204 (XIII) f. 151v-(154).
MS: Cambridge Gonville and Caius College 344 (XIII) f. 93r-103r.
6. Quaestiones meteororum.
Inc: Quaeritur de subiecto, quid sit? . . .
MS: Oxford BodlL Digby 204 (XIII) f. 126M51V.
Guillelmus de Bosco (Boys)
t before March 1313. 1281-85 fellow of Merton College, Oxford; 1286 studied in Paris; magister artium; by 1308 doctor theologiae;
1308-09 Chancellor of Oxford; various rectorships. Or perhaps another G. de Bosco, Chancellor of Lichfield (f March 1329).
F. M. Powicke, The Medieval Books of Merton College (Oxford 1931) 106; A. Little and F. Pelster, S. J., Oxford Theology and
Theologians c. A.D. 1282-1302 (Oxford 1934) 253-5; Emden I 238f.
197
1. Quaestiones super Physicam.
MS: Olim Oxford Canterbury College in 1524 (M.R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover [Cambridge 1903] 171).
Guillelmus Brito O.F.M.
f 1356. To be distinguished from Guillelmus Brito (s. XIII), author of Vocabula- rium Bibliae.
Bale I 437; Wadding SS I (1906) 103; DNB 6 (1886) 359; HistLittFrance 29 (1885) 590; F.M. Powicke, The Medieval Books of
Merton College (Oxford 1931) 188; DTC tables (1960) 1995.
1. In Isagogen Porphyrii.
2. In Praedicamenta.
MS :01im Klosterneuburg StB (cat. of 1330: Brito super Porphyrium et Praedicamenta [MBK0 I 116]).
3. In librum Perihermenias.
4. In VI Principia.
5. In Divisiones Boethii.
6. In Elenchos.
Inc: De sophisticis autem elenchis . . .
7. Quaestiones elenchorum.
Test: (1-7) Bale; Wadding.
8. Quaestiones super primum Posteriorum.
Inc: (mutilus).
Expl: secundum se et non secundum accidens.
MS: Miinchen SB Clm. 8005 (XIV) f. lr-16r (Quaestiones secundum Guillelmum Bri- tonem [Guillelmum has been inserted by a later
modern hand]; fragm.).
Guillelmus de Campellis (Champeaux)
Ca. 1070 Champeaux 1122 Chalons-sur-Marne. Studied at Paris under Anselm of Laon; ca. 1095 magister of cathedral school,
Paris (Abelard his pupil); 1103 Archdeacon, Paris; 1109 founded abbey of St. Victor, Paris; 1113 Bp. Chalons-sur-Marne.
LTK2 10 (1965) 1131 (lit.); Wulf I 176-8; Gilson 154,156, 626; Prantl II 130-3; Sarton II 192f.
G. Lef&vre, Les Variations de Guillaume de Champeaux et la question des universaux (Tra- vaux et memoires de PUniv. de Lille
VI 20; Lille 1898); A. Masnovo, Da Guglielmo dAuvergne a S. Tommaso dAquino I (Milano 1945) 80-7; J. Isaac, O.P., Le
Perihermeneias en Occident de Bodce a S. Thomas (Paris 1953) 50.
Stegmuller RB II 410 n. 2878.
1. Glossulae super Perihermenias.
Test: Abelard, Dialectica I 3 (ed. V. Cousin, Oeuvr. indd. I [Paris 1849] 225).
Guillelmus de Chelvestun
Tanner 174; Chevalier BB 1939.
1. Quaestiones libri Physicorum.
TRADITIO
Inc : Secundum Philosophum in decimo Ethicorum vita vacans speculationi veritatis . . .
MS: Cambridge Peterhouse 192 (XIV) f. 1-(123) (ascribed).
2. In Parva Naturalia.
3. In Metaphysicam.
198 Test: All these works are ascribed to G. by Tanner following Pits according to a MS in Cambridge, Peterhouse. The MS cited above
contains in addition to the ascribed comm, anonymous questions on GCorr., De an., LBrev., Metaph., Phys. Cf. Anonyma.
Guillelmus de Clifford
t 1306 England. By 1265 magister; 1286 Bp. Emly.
Emden III 2163.
1. Compilationes super librum Physicorum (I-IV, VII).
Inc: Intendentes quamdam philosophiae naturalis partem exponere . . .
MS: Cambridge Peterhouse 157 (XIV) f. 43-(104v).
Guillelmus de Collingham
1331 fellow of Merton College, Oxford; 1341-48 fellow of Queens College; magister artium.
P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 405, 423, 446; J. A. Weisheipl, Early 14th Century Physics of the Merton
School (diss. D. phil.; Oxford 1956) 317; Emden I 466.
Inc: Sciendum quod dicit Aristoteles tertio Metaphysicae in textu suo . . . Expl: non plus sequitur nisi quod
aliquid corporeum et a seipso per accidens et istius propositionis causa satis fuit superius declarata. Et sic
finitur quaestio prima magistri Guillelmi de Colingham Oxon.
Textus quem exponere intendo est textus Aristotelis . . .
Expl: et sic patet quod argumentum factum in contrarium non procedit. Et sic finis est quaestionis
Collingham expositione 5a pp Physicorum. MSS: Paris BN lat. 6559 (XIV) f. 133r-190v; Sevilla BColombina 7.7.13 ( A . D .
1331) (? same work). Olim York Libr. of Austin Friars (M.R. James, The catalogue of the library of the Augustinian Friars at York,
Fasciculus loanni Willis Clark dicatus [Cambridge 1909] 48).
Guillelmus de Conchis
Ca. 1080 ca. 1154. Representative of the School of Chartres.
Ueberweg II 704; Sarton II 197f; Manitius III 215-20; M. Grabmann, *Handschriftliche Forschungen und Mitteilungen zum
Schrifttum des Wilhelm von Conches, Sb. Akad. Miin- chen (1935) Heft 10; LTK2 10 (1965) 1131f.
Doubtful.
1. Dialogus super pergemenias et derivationes.
MS: olim Buxheim Kartauserkl. (library register of ca. 1450 [MBKD III 100]).
199
Guillelmus de Dailing (Dalingus)
Fl. s. XIII/XIV. 1304, 1324 various rectorships.
Russell 186; Emden III 2167.
MS: Cambridge Gonville and Caius College 512 (XIII) f. 1-(13).
MS: Cambridge Gonville and Caius College 512 (XIIRx) f. 57-(87).
3. Quaestiones suptr librum De generatione et corruptione.
MS: Cambridge Gonville and Caius College 512 (XIIIex) f. 183-(192).
Guillelmus de Duffeld O.F.M.
Ca. 1311 magister artium, probably of Oxford; ca. 1314 Cambridge convent.
Emden I 601 ; A. B. Emden, A Biographical Register of the University of Cambridge to 1500 (Cambridge 1963) 197.
1. Quaestiones super librum Posteriorum Analyticorum.
Inc: Quaeritur de veritate huius . . .
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 668* (XIII/XIV) f. 137-149.
Guillelmus de Estrey
1305 Fellow of Merton College, Oxford; magister artium.
J. A. Weisheipl, Early 14th Century Physics of the Merton School (diss. D. phil.; Oxford 1956) 320; Emden I 651.
1. Lectura super libros Physicorum.
MS: olim Canterbury St. Augustines Abbey (M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover [Cambridge 1903]
362f.).
Guillelmus Hedonensis
s. XIII2 English. Cf. Guillelmus de Hothum O.P.
M. Grabmann, Kurze Mitteilungen iiber ungedruckte englische Thomisten des 13. Jahrhunderts, Divus Thomas (Fr) 3 (1925)
205-14 at 208f; F. Pelster, S.J., Scholastik 1 (1926) 142 and 2 (1927) 449; Russell 190f; A.G. Little and F. Pelster, S.J., Oxford Theology
and Theologians (Oxford 1934) 83-87.
1. Tractatus de scientia quae est de anima.
Inc: (title) De scientia quae est de anima praesens tractatus est institutus.
Primae distinctionis primum capitulum: De origine et causa huius scientiae.
(text) Omnis philosophiae principium et origo est admiratio. Scire enim ut ait Aristoteles incipit ab eo
quod est admirari omnes . . .
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 342 (XIII) 197ff. (apparently autograph; exp I: veritatis lumen apparet. Ipsi soli laus et
gloria in saecula. Arnen); Oxford Corpus Christi Coli. 107 (XIV) 148ff. (expl: non auctor operis homo sed omnium auctor operum
laudatur Deus qui dedit intelligere et intellecta proponere et proposita perficere ipsi soli laus et gloria. Arnen).
TRADITIO
Guillelmus de Hennor
By 1301 Fellow of Merton College, Oxford; magister artium.
J. A. Weisheipl, Early 14th Century Physics of the Merton School (diss. D. phil.; Oxford 1956) 320; Emden II 909.
1. Lectura brevis super 9m 10m et 14m Metaphysicae.
MS: Olim Canterbury St. Augustine's Abbey (M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover [Cambridge 1903]
362f.).
Doubtful.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 512 (XIIP*) f. 127-(134) (Headed: Hennore [?]; f. 131: Hennymore).
Guillelmus de Heytesbury (Hentisberus)
f 1372/73. 1330 Fellow of Merton College, Oxford; 1338 Bursar of the university; 1348 doctor theologiae; 1371 chancellor of the
university.
Bale 497f; DNB 26 (1891) 327f; Chevalier BB 1950; EFil 2 (1957) 1076f; Emden II 927f; LTK2 10 (1965) 1134.
Gilson 796; Sarton III 555f; Maier III passim; Duhem SM YII passim.
C. Wilson, William Heytesbury: Medieval Logic and the Rise of Mathematical Physics (Madison Wise. 1956); J. A. Weisheipl,
O.P., Early 14th Century Physics of the Merton School (diss. D. phil.; Oxford 1956) 78-84, 321-5 et passim.
1. De praedicamentis libri III.
Inc: Tria sunt (ante)praedicamenta vel genera in quibus contingit motum fieri proprium . . .
MSS: Bergamo BCivica T.IV.7 (XV) item 11; M.V.6 (XV) item 2 (anon., treatise on De tribus praed.); Firenze BRiccardiana 821
(L.I.6) (XV) f. 24r-31v (cap. VI); S. Gimignano BC 35 (XV) f. 47v-64v; Vaticana Vat lat. 3058 (XV) f. 122-139 (with comm.); Venezia
BMarc. lat. VI 155 (XV) item 8 (Angelus de Forosempronii, Recollectae super Hentisberum De tribus praedicamentis); lat. VI 160 ( A . D .
1443) item 12 (Angelus de Forosempronii, same treatise); item 16 (anon., super tribus praedicamentis Hentisberi); lat. VII 38 ( A . D . 1391)
item 10 {Tractatus trium praedicamentorum).
Note: This work, which is cited as an independent work by Bale, appears as cap. VI of Heytesbury's Regulae solvendi sophismata
in the following MSS: Erfurt SB Ampl. F.135 ( A . D . 1337) f. 1-17; Q.270 (XIV) f. lr-36^ (c. 2-6); Munchen SB Clm. 23530 (XV) f. 222v-
255r (c. 2-6); Oxford BodlL can. misc. 221 (XV) f. 60r-82q 409 ( A . D . 1386) f. lr-18v; 456 ( A . D . 1467) f. 1M3V; Padova BU 1123 (XIV) f.
50^-65v (c. 2, 4-6); 1434 (XV) f. lr-26v; Vaticana Vat. lat. 2136 (XIV) f. R-32q 2138 (XIV) f. 89'-109v; and Edd: Pavia 1481; Venezia
1491, 1494.
Guillelmus de Hispania (Hispalensis)
1. Super librum De physiognomia.
Inc: Sicut dicit Philosophus primo Rhetoricae nobilitas est genti . . .
MSS: Cambridge Peterhouse 143 (XIV/XV) II f. 25v-(36); Erfurt SB Ampl. Q.306 (XIII/XIV) f. 47-61 (anon., expl: causa
materialis huius libri, aliae causae patent de se); Paris BMazarine 3485 (XIV) f. 299-(311) (anon.); BN lat. 16089 (XIII/XIV)
180 This content downloaded from 195.220.216.80 on Mon, 25 Aug 2014 06:19:57 UTC All use subject to JSTOR Terms and Conditions
201
f. 244-(257); 16158 (XIV) f. 146-(163) (anon.); Vaticana Barb. lat. 309 (XIV) f. 69v-80v (expl: ad astrorum scientiam transferat mentem
suam); Ross. lat. 569 (XIV) f. 206r-213r (expl. mut.)
Guillelmus de Hothum (Heudon) O.P.
t 27 Aug. 1298. Entered O.P. in youth; 1269 Oxford convent, cursor de Sententiis; by 1269 bacc. theol.; ca. 1275 lectured on
Sentences, Paris; D.th., inc. at Paris; 1280-82 magister regens, Paris; 1282-98 consultant to English King Edward I; 1282-87 provincial
prior of Order in England; 1284-86 involved in controversy with Pecham concerning Thom- ism; 1287 magister regens, Paris; 1290-96
again provincial prior in England; 1296 Abp. Dublin.
Chevalier BB 1951; Russell 191-3; DTC tables (1951) 1997f; EFil 2 (1957) 937; Em- den II 970f; LTK2 10 (1965) 1135f.
Ueberweg 542, 773 ; Wulf II 217; Lottin PM I 290f.
M. Grabmann, Kurze Mitteilungen iiber ungedruckte englische Thomisten des 13. Jahr- hunderts,' Divus Thomas (Fr) 3 (1925)
205-14 at 206-10; F. Pelster, S.J., Scholastik 1 (1926) 142; 2 (1927) 449; A.G. Little and F. Pelster, S.J., Oxford Theology and
Theologians (Oxford 1934) 83-7; W.A. Hinnebusch, O.P. The Early English Friars Preachers (Inst. Hist. FF. Praed., diss. hist. fasc. 14;
Rome 1951) 386-9 et passim.
Glorieux R I 144f; Q I 175f.
Doubtful.
1. In III libros De anima.
Inc: De scientia quae est de anima praesens tractatus . . .
Test: This work, which is found in two MSS, belongs to Guillelmus Hedonensis, q.v. The attribution to Guillelmus de Hothum depends
on the identification of these two authors. The commentary does not appear among the works of Hothum in Stams 60 nr. 13, Upsala
71 nr. 13, Pignon 24 nr. 14, nor in Boston of Bury (J. Bale, Index Britanniae Scriptorum [edd. R. L. Poole and M. Bateson; Oxford
1902] 129). It is first attributed to him by Tanner 414, and Quetif I 359f. Grabmann proposed the identification of the two authors,
Pelster and Russell opposed it.
Guillelmus de Leus (de Lieus, de Levibus) O.P.
f after 1311. From Toulouse; studied theology in the convent of Beziers, then 1287 at Paris; from 1288 lector of theology in various
convents of the Order, Narbonne, Carcassone, Montpellier, Toulouse; 1309 licentiatus in scientia theologiae; magister in theologia.
CUP II 137 n. 674; Glorieux R 1 213; A. Pelzer, Guillaume de Leus (de Levibus), fr6re precheur de Toulouse,' Aus der
Geisteswelt des Mittelalters (BGPMA Suppl. Ill; Munster i. W. 1935) 1065-79.
1. Scriptum et expositio totius libri De causis (1305-09).
Inc: (Ep. nunc.) Reverendo et in cultu Christianae religionis fideli devotione eximio . . . praeclaro domino
Petro de Capella . . . frater Guillelmus de Levibus Ordinis fratrum praedicatorum natione Tolosanus . . .
(prol.) Circa expositionem autem supradicti libri De causis sic procedo, primo praemitto totam
propositionem . . .
(text) Omnis causa primaria Sicut dicit Philosophus in libro Physicorum duae sunt causae entium,
scilicet intellectus et natura, ita quod secundum Philosophum opus naturae est opus intelligentiae . . .
TRADITIO
Expl : diligenter declaravimus per articulos distinctos in secundo Sententiarum. Explicit igitur liber De causis
divisus per theoremata continens ... in saecula saeculorum. Amen. Explicit scriptum et expositio totius
libri De causis.
MS: Vaticana Borgh. lat. 352 (XIV) 87ff.
202 Ed: Pelzer, art. cit. 1071-5 (ep., inc., expl. with titles of qq.).
Guillelmus de Lincolnia O.E.S.A.
Ossinger mentions no Guillelmus de Lincolnia. There is a Carmelite theologian of this name, wTho fl. ca. 1360 (BiblCarm. I 603f).
1. Annotationes (on Averroes Meteora-commentary).
MS: Vaticana Ottob. lat. 1415.
Guillelmus de Lubbenham (Lobbenham) O.Carm.
t 18 July 1361 Coventry. By 1350 doctor theologiae, Oxford; 1353-61 provincial prior of the Order in England.
Chevalier BB 1956; Emden II 1170.
1. In Posteriora quaestiones liii.
Inc : Universale dicimus esse quod est semper et ubique . . . (Little).
Guillelmus de Macclesiield O.P.
t 1303. Studied at Oxford and Paris, baccalaureus theologiae; 1293/94 university preacher in Paris; ca. 1298 magister theologiae;
1299-1301 magister regens, Oxford; 1303 definitor of English province at General Chapter in Besanôn.
Bale, Scriptorum 361f; DNB 39 (1894) 445; Chevalier BB 1956; Russell 194f; A.G. Little and F. Pelster, S.J., Oxford Theology and
Theologians (Oxford 1934) 270-5; W.A. Hinnebusch,
0. P., The Early English Friars Preachers (Inst. Hist. FF. Praed., diss. hist. fasc. 14; Rome 1951) 410-12; Emden II 1200f; LTK*
10 (1965) 1136.
Stegmiiller RB II 416; RS I 131.
Doubtful .
1. In quaestiones De anima lib. I.
Test: first mentioned by Joannes Pullanus Oxoniensis, whence in John Bale, Index Britanniae Scriptorum (edd. R. L. Poole and M.
Bateson, Anecdota Oxoniensia IX; Oxford 1902) 137. Not mentioned in Stams 60 nr. 18, Upsala 72 nr. 18, Pignon 25 nr. 19, nor in
Boston of Bury (Bale, Index loc. cit.).
Guillelmus de la Mare O.F.M.
Fl. s. XIII2. English; studied at Paris; 1274-75 magister regens, Paris; later returned to Oxford.
Wadding SS I (1906) 105; Sbaralea Suppl. (1908) 340f; A.G. Little, Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 215f; Chevalier BB 1959;
DTC 8 (1925) 2467-70; Sarton II 950f; Emden I 562f; Catholicisme 5 (1962) 396f.
Glorieux R II 99-101; Q II 117f; Stegmiiller RS 1131f.
Spurious .
1. Expositio libri Physicorum.
Test: Sbaralea refers to the MS. Firenze S. Croce scam. 33, n. 380 with the incipit.
203
(prol.) Valde reprehensibilis iudieatur qui in sua perfectione acquirenda torpescit . . :
(comm.) Quoniam quidem intelligere Liber iste dividitur in duas partes. . . . ' This incipit, however, is that of William of
Ockham, Super libros Physicorum.
Guillelmus Milverley (Milverleus, Milverlegus)
Fl. s. XVin. Magister artium, Oxford.
Bale I 434f; DNB 38 (1894) 42; Emden II 1284.
204 1. Compendium de quinque universalibus.
Inc: Pro superficiali notitia (quinque) universalium est primo sciendum qualiter est universale . . .
Expl: et similiter aliis speciebus specialissimis.
MSS: London BM Harleian 2178 (XV) f. 7-(10); Royal 12.B.XIX (XV) f. 14-(19); Oxford BodlL Summary cat. 2593 (XV) f. 134-(149);
Corpus Christi Coli. 103 (XV) f. 32v-(41); Magdalen Coll. 47 (XV) f. 34-37; 162 (XV) f. 1-6; New Coli. 289 (XV) f. 58-(63); Oriel
Coll. 35 (XV) f. 1-5; Worcester Cathedral Q.54 (XV) f. 3'-10v. Olim Canterbury Libr. of St. Augustine's Abbey (cat. of s. XV; cf.
M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover [Cambridge 1903] 314).
2. Summa literalis libri De VI principiis.
Inc: Forma est compositioni Intentio auctoris in hoc libello est diffusius tractare de sex principiis respectivis
de quibus Aristoteles in suo libello de praedicamentis . . .
Expl: perscrutari gratias quam Deo et meis doctoribus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Firenze BLaur. Plut. LXXI cod. 25 (XV) f. 74M05* (ascr. to Wilhelmo Burley'); London BM Harleian 2178 (XV f. 78-(101);
Royal 12.B.XIX (XV) f. 96-(123); Lambeth Palace 393 (XV) f. 143v-(184); Oxford BodlL Rawlinson C.677 (XIV) f. 110- (129);
Magdalen Coll. 47 (XV) f. 67v-(86); Oriel Coli. 35 (XV) f. 134M52'; Sevilla BColombina 5.2.41 (XV) f. 120' ss.; Worcester
Cathedral Q.54 (XV) f. 116r-167v. Olim Canterbury Libr. of St. Augustine's Abbey (James, loc. cit.); Oxford Balliol Coli. (cf.
R.A.B. Mynors, Cat. of the Manuscripts of Balliol College, Oxford [Oxford 1963] 387).
Guillelmus de Mirica
Fl. s. XIV. Work dedicated to Clement VI (1342-52).
Thorndike III 527; Cosenza 1741.
1. In De physiognomia.
Inc: (ep.) Sanctissimo etc. Guillelmus dictus de Mirica artistarum ne dicat magistrorum in artibus minimus . . .
(text) Boethius, tertio De consolatione philosophiae, loquens de felicitate sic dicit, mentibus hominum
inquit est inserta . . .
MS: Oxford BodlL can. misc. 350 (XV) 217ff.
Guillelmus de Ockham O.F.M.
Ca. 1285 between 1347-50. Ca. 1308 entered Oxford convent O.F.M.; ca. 1317 doctor theologiae; ca. 1317-19 lectured on Sentences,
Oxford; 1320-22 commented on Vetus ars,
TRADITIO
Elenchi, and Physics; 1322-24 Oxford; 1324 citation to Avignon due to accusation of heresy by John Lutterell; 1328 involved in
controversy concerning poverty, fled with Michael of Gesena to Pisa and the protection of Louis the Bavarian, excommunicated; 1330 to
Munich.
Chevalier BB 3385f; DTC 11 (1931) 864-904; EFil 3 (1957) 964-73; Emden II 1384-7 (lit.); LTK2 10 (1965) 1142-5.
Prantl III 327-420; P. Boehner, Medieval Logic (Manchester 1952) passim; Ueberweg 571-83, 781f; Wulf III 27-51; Gilson 489-99,
780-92.
Duhem SM VI 577-619, VII-X passim; Sarton III 549-57; Maier I-V passim.
Y. Heynck, O.F.M., Ockham-Literatur 1919-1949, FStud 32 (1950) 164-83; P. Boehner, O.F.M., 'Der Stand der Ockham-
Forschung, FStud 34 (1952) 12-31.
A.G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 225-33; Michalski, Les courants philosophiques 63-8; id., Le criticisme 43-5,
96f; id., Les courants critiques 6f, 197-200, 215-21, 232-7; id., Le probltme de la volonte 255-61; A. Birkenmajer, Marco da Benevento
und die angebliche Nominalistenakademie zu Bologna, PhJ 38 (1925) 336-344; N. Abbagnano, Guglielmo di Ockham (Lanciano
[1931]); S. Moser, Grundbegriffe der Naturphilosophie bei Wilhelm von Ockham: kritischer Vergleich der Summulae in libros
Physicorum mit der Philosophic des Aristoteles (Innsbruck 1932); L. Baudry, Les rapports de Guillaume dOccam et de Walter
Burleigh, AHDLMA 9 (1934) 155-173; id., 'Sur trois manuscrits occamistes, AHDLMA 10 (1935-36) 129-162; E. A. Moody, The Logic
of William Ockham (New York 1935); P. Boehner, O.F.M., Manuscrits des oeuvres non-polemiques dOckham, La France
franciscaine 22 (1939) 171-5; id., ed., The Tractatus de successivis attributed to William Ockham (Franc. Inst. Publ. No. 1; St.
Bonaventure, N.Y. 1944); G.E. Mohan,
0. F.M., The prologue to Ockhams exposition of the Physics of Aristotle, FStudies 5 (1945) 235-46; P. Boehner, O.F.M., The
realistic conceptualism of William Ockham, Tradiiio 4 (1946) 307-35; A. Maier, Ein neues Ockham-Manuskript (die Originalform der
Expositio aurea?), Gregorianum 28 (1947) 101-33; P. Boehner, O.F.M., A first redaction of the Expositio aurea of Ockham, FStudies
8 (1948) 69-76; A. Maier, Literarhistorische Notizen tiber P. Aureoli, Durandus und den Cancellarius nach der Handschrift Ripoll
77bis in Barcelona, Gregorianum 29 (19*8) 213-51 at 250f; L. Baudry, Guillaume dOccam: sa vie, ses oeuvres, ses idees sociales et
politiques I (Paris 1949); P. Boehner, O.F.M. Die unpole- mischen Schriften Ockhams: Abfassungszeit, Echtheit, handschriftliche
Bezeugung und Ausgaben, FStud 32 (1950) 156-63; A. Maier, Zu einigen Problemen der Ockhamforschung, AFH 46 (1953) 161-94;
P. Boehner, O.F.M., The hypothetical first redaction of Ockhams Expositio aurea, FStudies 14 (1954) 374-86; A. Maier,
Handschriftliches zu Wilhelm Ockham und Walter Burley, AFH 48 (1955) 225-51; J. A. Weisheipl, Early 14th Century Physics of the
Merton School (diss. D. phil.; Oxford 1956) 45-52; F. Corvino, Sette questioni inedite di Occam sul concetto, Rivista critica di storia
della filosofia 10 (1955) 265-88; id.,
Questioni inediti di Occam sul tempo, ibid. 11 (1956) 41-67; 12 (1957) 42-63; id., Le Quaestiones in libros Physicorum nella
formazione dei pensiero di Guglielmo dOccam, ibid. 12 (1957) 385-411; id., Questioni inediti di Occam sul continuo, ibid. 13 (1958)
191-208; C.K. Brampton, The Probable Order of Ockhams Non-polemical Works, Traditio 19 (1963) 469-83; id., Ockham and his
Authorship of the Summulae in libros Physicorum, Isis 55 (1964) 418-26.
Stegmiiller RS I 134-6.
1. Summa in Artem veterem; Expositio aurea super Artem veterem.
Inc: (prooem.) Quoniam omne operans, quod in suis operationibus et actibus potest errare, aliquo indiget
directivo practica et non spe
culativa.
205
(.Porph., comm.) Cum sit necessarium Iste liber est primus secundum ordinem doctrinae inter
omnes libros logicae, cuius notitia non est una secundum numerum, sed est collectio multarum notitiarum . . .
Expl: tam propriae quam communes. Sed istae sufficiant ad praesens.
(.Praed., prooem.) Completa expositione libri Porphyrii ad Praedicamenta Aristotelis ac totam
204 logicam . . .
(comm.) Aequivoca dicuntur Iste liber vocatur liber decem Praedicamentorum, non quia decem
praedicamenta sunt subiectum istius libri . . . Expl: appetitivus habet aliquod obiectum. Et haec de
praedicamentis dicta sufficiant.
(.Perih.) Primum oportet constituere Postquam Philosophus in libro Praedicamentorum de
incomplexis doctrinam tradidit, in isto libro qui dicitur liber Perihermenias de propositionibus . . .
Expl: quamvis simul possint existere et non contrarie nisi sicut propositiones prolatae vel scriptae dicuntur
contrarie.
MSS: Assisi BGonv. S.Franc. 670 (XIV) f. 1-34 (Porph., Praed., Perih.), Bruges BV 499 (XIV) f. lr-60v (Porph., Praed., Perih.),
Firenze BLaur. Gaddi 153 (XV) f. 7-88; BN Centrale Conv. Soppr. B.4.1618 ( A . D . 1331) f. 2-55; G.3.803 (XIV) f. 2*-37* (Porph.,
Praed., Perih.); Los Angeles Univ. of Southern California Libr. 6 (XIV) f. 1-70 (Porph., Praed., Perih.); Oxford BodlL can. misc. 558
(XIV) f. lr-92v (Porph., Praed., Perih.); Paris BN lat. 6431 (XIV) f. 78r-118v (incomplete; 11 cols, of printed text lacking); 14721 (XIV)
f. 61r-96v (Porph., Praed., Perih.); Vaticana Borgh. lat. 151 (XIV) f. lr-30v (Notabilia; inc: [Porph.] Quia propter errorem in logica multi
antiquorum in errores varios inciderunt gratia brevitatis praemittantur ad
praesens; [Praed.] Circa determinata in libro Praedicamentorum consequenter est insistendum. . . / . . . habet aliquod
obiectum. Et sic de aliis multis; [Perih.] Sequuntur notabilia in libro Perihermenias in quo libro Aristoteles intendit notabilia puerilia
multa omisi propter brevitatem); Vaticana Pal. lat. 998 (XIV) f. lr-21v (Porph., Praed., Perih.); Volterra BC 5999 (LIV, 5, 15) n. 15G
(XV) f. 32^-44* (Perih.).
Edd: Bologna 1496 (Hain 11950); P. Boehner, art. cit. (1946) 320-35 (I Perih. cap. 1); id., The Tractatus de Praedestinatione et de
Praescientia Dei et de Futuris Contingentibus of William Ockham (Franc. Inst. Publ. No. 2; St. Bonaventure N.Y. 1945) 104-13 (I Perih.
cap. 9); A. Maier, art. cit. (1947) 105-29 (excerpts and titles from Notabilia in Borgh. lat. 151); Boehner, art. cit. (1954) 381-6 (further
excerpts from same).
2. Expositio super libros Elenchorum.
Inc: Circa librum Elenchorum primo videndum est: An notitia syllogismorum sophisticorum sit vera
scientia ?
Expl: et sic imponere finem operis tam quantum ad primum librum Topicorum quam ad librum
Elenchorum.
MSS: Assisi BConv. S. Franc. 670 (XIV) f. 34-55; Bruges BV 499 (XIV) f. 61M08r (expl: ad syllogismum peccantem in materia);
Firenze BN Centrale Conv. Soppr. B.4.1618 ( A . D . 1331) f. 56-94; London Lambeth Palace 70 (XIV) f. 268r-305v; Oxford BodlL can.
misc. 558 (XIV) f. 93r-144q Paris BN lat. 14721 (XIV) f. 96-121.
Ed: (proposed) BSPM 3 (1961) 152.
TRADITIO
3. Expositio super Physicam.
Inc: (prol.) Philosophos plurimos sapientiae titulo decoratos qui tamquam luminaria fulgida splendoris
scientiae ignorantiae tenebratos caligine illustrant . . .
(text) Quoniam quidem intelligere et scire Iste liber prima sui divisione dividitur in duas partes, scilicet
in prooemium et tractatum . . . MSS: Assisi BGonv. S. Franc. 294 (XIV) 103ff; Berlin SB lat. fol. 41 (Rose 974) (XV) f. 86r-
209r (anon.,I-VII); Bruges BV 557 (XIV) f. 104r-185r (I-IV); Chambtry BV 23 (XIV) f. 55r-122v (incomplete); Napoli BN
VIII.E.26 (XIV) (I-VIIIin.; expl: quale agens est motor); Oxford Merton Coll. 293 (XIV) f. lr-149v (I-VIIIln.; with somewhat diff.
prologue, inc: Valde reprehensibilis videtur qui in sua perfectione acquirenda torpescit cum omnia alia ab homine...); Stettin
BMarienstiftsgymn. Cam. 13 (XIV) 112ff. (I-VIII); Vaticana Vat. lat. 3062 (XV) f. 3ss. (HII^.); Chigi lat. E.V.161 (XIV) f. l r-45v
(tract, de loco lacking).
Edd: Mohan, art. cit. (1945) 238-46 (prologue); Brampton, art. cit. (1964) 426 (excerpt). Note: Two further MSS are cited by Baudry
whose relation to this commentary is not clear: Gottingen UB theol. 124 (XIV) f. 92-(97) (Inc: In scientiam naturalem sunt
aliqua necessario praemittenda . . . ; Quoniam Incipit prologus . . . ); Uppsala UB C.665 (cod. med. 7) (s. ?) f. 149r-166r (inc: In
scientia naturali sunt quaedam necessario praemittenda . . . / . . . de aliqua specie qualitatis ut patet in . . . ). Sbaralea under
William de la Mare cites a MS formerly in Firenze S. Croce scam. 33 versus Eccles. n. 380 (inc: Valde reprehensibilis iudicatur qui
in sua perfectione acquirenda torpescit . . . ; Quoniam Liber iste dividitur in duas partes . . . ). Further, the Tractatus de
successivis (ed. cit. 1944) is taken almost entirely from the Expositio super libros Physicorum.
Inc: Circa materiam de conceptu quaero primo: Utrum conceptus sit aliquid fictum habens tantum esse
obiectivum in anima? Quod sic: quia ens reale et ens rationis distinguuntur ex opposito . . .
Expl: ad argumentum principale dico quod illud est verum in motu locali et non in aliis motibus.
MSS: Paris BN lat. 17841 (XV) f. 2'-26v; Vaticana Vat. lat. 956 (XIV) f. 32V-59*; Wien Dominikanerkl. 187/153 (307) (XV) f. 86r-109r
(diff. number and order of questions; inc: Quaeritur: Utrum possit probari quod artificialia aliquid addunt super naturalia . . ).
Edd: Corvino, art. cit. (1955) 268-72 (list of qq.); id., art. cit. (1955) 276-88 (qq. 1-7); id., art. cit. (1956) 41-67 and (1957) 42-63 (qq.
37-57); id., art. cit. (1958) 192-203 (qq. 66-71); P. Boehner, Zu Ockhams Beweis der Existenz Gottes, FStud 32 (1950) 50-69 at
58f. (q. 136); Corvino, Le Quaestiones . . . (1957) 405-8 (q. 6 of Wien MS); id., art. cit. (1958) 203-8 (q. 7 of Wien MS).
Proposed ed. BSPM 1 (1959) 97; 3 (1961) 151.
Doubtful
5. Summulae in libros Physicorum.
Inc: (prol.) Studiosissime saepiusque rogatus a literatis quam pluribus qui responsiones quas circa difficilia
naturalis scientiae . . .
207
(text) Solent ante scientiae ingressum de ipsis scientiis aliqua praeambula investigari. Quapropter in
scientia naturali ista sunt succincte pertractanda . . .
Expl: haec dicta de loco et eius definitione sufficiant.
MSS: Bruges BV 496 (XIV) f. 268r-296r (expl: si secundo modo accipitur non valet consequentia); Krakdw BJ 736 (XIV); Lincoln
Cathedral Chapter Libr. 180 (C.2.10) (XIV/XV) f. 71-(89): Paris BArsenal 830 (XV) f. 4-(93) (anon., incomplete, to end of pt. IV, c. 19;
expl: eadem ratione etiam infinita possent esse in eodem loco); BN lat. 15880 (XIV) f. 161 r-198v; Reims BV 888 (F. 431) (XIV) f. 147-
180 (expl: possent esse in eodem loco); Rodez BV 56 (XV) f. 167-221 (expl: sufficiant. Et quae modo minus dicta sunt alias si necesse
fuerit, diffusius tractabuntur. Arnen); Vaticana Chis. E.V.161 (XIV); Pal. lat. 1202 (XV) f.32 5*-372v (expl: et non secundo modo dicta.
In marg: Deficiunt tria magna capitula [Pt. IV, cc. 20-22]); Wien NB 5460 (XV) 118ff.
Edd: Bologna 1494 (Klebs 706); Venezia 1506; Roma 1637. Brampton, art. cit (1964) 425f. (Pt. I, c. 5). The last three chapters of
the edd. are found as Tractatus de loco in the Tractatus de successivis (ed. Boehner, 69-96).
Guillelmus Penbygull
t probably 1420 Oxford. 1399 fellow of Exeter College, Oxford ; magister artium; by 1417 baccalaureus theologiae.
Chevalier BB 3569; Emden III 1455.
1. Universalia.
Inc: Pro universalium notitia iuvenibus innotescenda . . .
Expl: patet diffusius super libellum Porphyrii etc.
MSS: London BM Harleian 2178 (XV) f. 10^; Lambeth Palace 393 (XV) f. l-(ll); Oxford Corpus Christi Coll. 103 (XV) f. 1-(10)
(anon.).
2. Divisio entis in praedicamenta.
Inc: Pro materia praedicamentorum breviter notanda est sciendum quod ens dividitur . . .
Expl: sicut dictum est superius.
MSS: London Lambeth Palace 393 (XV) f. 11-(15); Oxford Corpus Christi Coli. 103 (XV) f. 10-(13) (anon.). Olim Oxford New
College (Leland).
Guillelmus Peraldus (Perault; Peyraut) O.P.
t between 1260-1275. By 1236 O.P.; 1249-1266 prior of the Dominican convent, Lyons.
Qu6tif 1131-5; DTC tables (1960) 1999f; Catholicisme 5 (1962) 411f; LTK2 10 (1965) 1147.
A. Dondaine, O.P., Guillaume Peyraut, vie et oeuvres/ AFP 18 (1948) 162-36. Stegmiiller RB II 431f; RS I 136; J.B. Schneyer,
Wegweiser zu lateinischen Predigt- reihen des Mittelalters (Miinchen 1965) passim.
Spurious.
1. De praedicabilibus.
2. De praedicamentis.
3. Physica.
TRADITIO
208
6. In tres libros De anima.
Test: (1-7) Altamura, but these works are mentioned neither in Stams 63 n. 47, nor Upsala 74 n. 36, nor Pignon 27 n. 48.
Guillelmus de Reynham
See Brainham.
Guillelmus Russell O.F.M.
Fl. s. XV1. Probably studied at Franciscan convent, Oxford; ca. 1425 proceeding against him for various heretical doctrines.
A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892); Emden III 161 If.
1. Compendium super quinque universalia.
Inc: Utrum universale subiectum libri Porphyrii differat realiter a genere . . .
MS: Oxford Corpus Christi College 126 (XV) f. l-(4) (ascribed).
Inc: Utrum decem genera prima conveniunt. . .
MS: Oxford Corpus Christi Coll. 126 (XV) f. 4-(13) (not ascribed, but probably by the the same author as previous text).
Guillelmus de Salbris
s. XII. See also Magister W.
M. Grabmann, Kommentare zur aristotelischen Logik aus dem 12. und 13. Jahrhun- dert im Ms. lat. fol. 624 der Preussischen
Staatsbibliothek in Berlin, Sb. Akad. Berlin (1938) 25; MGL III 105, 109.
Doubtful.
1. Porph.
Test: Citation of Guillelmus de Salbris in a question concerning the arbor porphyriana in a fragment of an Isagoge comm, in Miinchen
SB Clm. 29185 (XII).
Guillelmus de Sancto Amore
f 13 Sept. 1272 St. Amour (Franche-Comte). 1228 magister artium, Paris; by 1238 magister decretorum; 1250 magister theologiae;
1254-5 leader of opposition to the mendicant orders in the university of Paris, due to which he eventually lost his benefices and his chair
in Paris.
Chevalier BB 1974; DTC 14 (1939) 756-62; tables (1960) 2001; Catholicisme 5 (1962) 406f; LTK2, 10 (1965) 1148f.
Bibliotheken, Sb. Akad. Miinchen (1928) Abh. 5, p. 55-62.
Glorieux R I 343-6; Stegmiiller RB II 433f; RS I 139.
1. Glossae totius libri Priorum.
Inc: Secundum quod vult Philosophus in secundo Metaphysicae absurdum
209
est simul quaerere scientiam et modum sciendi. Nam in acquisitione scientiae modus
scientiae praecedit. Omnes enim scientiae modo sciendi utuntur. . .
Expl: et in hoc terminatur scientia lectionis, et per consequens expositio totius libri
Priorum Aristotelis . . .
MS: Barcelona Archivo de la Corona de Aragon, Ripoll 109 (XIII/XIV) f. 181r-228v (secundum g a1.).
c
Glossae totius libri Posteriorum
Inc\ Philosophus, tertio De anima, tradens modum cognoscendi ipsius intellectus, vult
2. quod intellectus est potentia cognoscens, et in eo oportet esse possibilitatem quandam . . .
Expl : et habet se similiter ad omne genus rerum quia in omnibus per istum modum
similiter invenitur. Et haec est sententia libri Posteriorum.
MS: Barcelona Archivo de la Corona de Aragon, Ripoll 109 (XIII/XIV) f. 229r-253r (ascription at beginning:
Glossae totius libri Posteriorum [then in a later hand] G. sco amore).
Guillelmus de Shirwode (Shyreswood)

f by 1279. Magister artium, probably Paris; 1252 treasurer of Lincoln.
DNB 52. 146f; Russell 200; Glorieux R I 289f; Emden III 1693f.
J.R. O'Donnell, C.S.B., The Syncategoremata of William of Sherwood,' Mediaeval Studies 3 (1941) 46-93.
1.
Introductiones in logicam .
Inc: Cum duo sint rerum principia, scilicet natura et anima, duo erunt rerum genera . . .
Expl: quam extra dictionem.
MS: Paris BN lat. 16617 (XIII/XIV) f. R-23r.
Ed: M. Grabmann, Die Introductiones in logicam des Wilhelm von Shyreswood, Sb. Akad. Munchen (1937)
Heft 10, p. 30-104.
Guillelmus Slade (Sladius) O.Cist.
f ca. 1415. Studied at Oxford; probably baccalaureus theologiae; 1398 Abbot of Buck- fast Abbey, Devonshire.
1. Super universalia, lib. I.
2. In Physica, lib. VIII.
3. Quaestiones de anima, lib. I.
4. Quaestiones Ethicorum, lib. X.
Inc: Memoratio et reminiscibilis . . .
MSS: olim Oxford Magdalen Coll, (item 4, acc. to Bale); Buck fast Abbey Libr. (items 1-4, acc. to Emden).
Leland 389f; Bale I 492f; Chevalier BB 4293; Emden III 1711f; LTK2 9 (1964) 831.
Guillelmus de Tortona (Gortona) O.F.M.
Wadding SS I (1906) 107; Sbaralea Suppl. (1908) 350.
TRADITIO
210
1. Resolutiones.
Inc: Dialectica est ars artium In principio huius libri sicut et in principiis aliorum librorum logicae . . .
MS: Assisi BG Gonv. S. Franc. 293 (XY) f. 1-57.
2. Expositio libri Porphyrii.
MS: Assisi BG Gonv. S. Franc. 293 (XV) f. 58-72.
3. Super Physic. et I-II Poster. Arist. (sic).
Expl: Explicit scriptum per magistrum Wilhelmum de Cortona compilatum circa libros Posteriorum.
MS: Assisi BC Gonv. S. Franc. 293 (XV) f. 73-(160).
Guillelmus de Valle Rovillonis (Vorilongus, Vaurouillon, Vorillon) O.F.M.
1390-94 Vaurouillon nr. St. Brieuc (Cotes du Nord) 22 Jan. 1463 Rome. 1429-31 read Sentences, Paris; 1433 at Council of
Basel; 1448 licentiate; after 1447 magister regens in Paris and Poitiers; 1449-61 provincial minister of Tours; 1462 to Rome in
connection with the controversy concerning the blood of Christ.
Wadding SS I (1906) 108; Sbaralea Suppl. (1908) 351; Chevalier BB 4719; Wulf III LTK 2 10 (1965) 1154; Tuszynska 37.
F. Pelster, S.J., Wilhelm von Vorillon, ein Skotist des 15. Jahrhunderts,' FStud 8 (1921) 48-66; G. McColley and H. W. Miller,
Saint Bonaventure, Francis Mayron, William Vori- long, and the Doctrine of a Plurality of Worlds, Speculum 12 (1937) 486-9; E.
Wegerich,
0. F.M., Bio-bibliographische Notizen iiber Franziskanerlehrer des 15. Jahrhunderts,' FStud 29 (1942) 150-97 at 193-7.
Stegmuller RS I 139-42.
1. Apparatus trium librorum De anima.
Inc: Multa reprehensione aestimo dignum se ignoto ad alia cognoscenda inhiare . . .
Expl: Christum in persona unum in deitate anima et corpore quoad substantiam ex triplici substantia
contemplandum. Arnen.
MSS: Paris BN lat. 6684 (XV) f. lr-73v; 16585 (XV) f. 2'-38r Roma BN Centrale Vitt. Emmanuele II Varia 196 (845) (XV) f. 1-84.
Ed: I. Brady, O.F.M., The Liber de anima of William of Vaurouillon, O.F.M.,' MS 10 (1948) 224-97; 11 (1949) 247-307.
Guillelmus de Ware (Guarro, Varro) O.F.M.
Fl. s. XIII2. Studied at Oxford; ca. 1290 as baccalaureus completed questions on the Sentences at Oxford; 1296-99 inceptor in
theology, probably at Oxford (Scotus among his pupils); ca. 1300 probably read the Sentences at Oxford, and ca. 1305 again at Paris.
Bale I 323; Wadding SS I (1906) 108, cf. 107 (G. de Oona); Sbaralea Suppl. (1908) 346; A. G. Little, Grey Friars in Oxford
(Oxford 1892) 213; Chevalier BB 1986; Sarton II 951; Russell 204; Emden III 198; DTC tables (1960) 2002; LTK 2 10 (1965) 1154-56
(lit.)
E. Magrini, O.F.M. Conv., La produzione letteraria di Guglielmo di Ware,' Miscellanea francescana 36 (1936) 312-32; 38 (1938)
411-29.
Glorieux R II 145; Stegmuller RS I 142f.
211
1. In opera Aristotelis plures libri (Bale; Wadding).
Doubtful.
Test: Claimed by Magrini, art. cit., on the basis of a misreading of a citation in Williams commentary on the Sentences (cf. H.
Pouillon, BTAM 3 [1937-40] n. 1198).
Guillelmus de Woodford (Wadford, Wodeford, Wydeford) O.F.M.
Fl. s. XIV2. By 1351 entered O.F.M., studied at Oxford Convent; by ca. 1369 bacc. theol., Oxford; by ca. 1373 doctor theol.,
Oxford; 1390 vicar of provincial minister; opponent of Wyclif.
Bale I 510f; Wadding SS I (1906) 108 (confuses with William of Waterford, fl. ca. 1433); Tanner 364, 784f; Sbaralea Suppl. (1908)
351f; A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 246-9; DNB 62 (1900) 396f; Chevalier BB 1987; DTC 15 (1950) 3584;
Emden III 2081f.
Stegmuller RB I 438f.
Spurious.
1. In Physicam Aristotelis; In philosophiam naturalem libri V I I I .
Inc: Quaeritur venerande dux circa . . .
Test: Bale, Wadding, Pits, Tanner; due to confusion with William of Conches, Drag- maticon, inc: Quaeris venerande dux
normannorum . . . (cf. British Museum'. Catalogue of Western Manuscripts in the Old Royal and Kings Collections I [London 1921]
81).
H. Brichemorus (Bryggemore)
Fl. s. XIV. Scotsman (? English); Oxford.
Bale II 46f; DNB 6 (1886) 312; Emden I 262f.
I. Super Porphyrium.
Inc: (praef.) Sicut anima rationalis in duobus est imperfecta, id est in aspectu et affectu . . .
(comm.) Cum vero sit necessarium Dividitur iste totalis liber . . . Expl: maxime quaerenda est
differentia ut vult Aristoteles in libro Topicorum etc. Explicit Bryghm super Porphyrium.
MS: Oxford BodlL Rawlinson A 428 (XV) f. l-(27).
Inc: Aequivoca dicuntur Expeditis iis quae pertinent ad expositionem tractatus Porphyrii qui est
introductorius in librum Praedicamentorum . . . Expl: nec convenienter assignantur et patent exempla.
MS: Oxford BodlL Rawlinson A 428 (XV) f. 27v-(59).
Inc: Forma est compositioni Supposito quod sex principia sunt causa materialis sive substantia istius
scientiae . . .
Expl: et eius quod se habet per modum privationis est generatio secundum quid. Et haec ad praesens
sufficiant. Arnen.
MS: Oxford BodlL Rawlinson A 428 (XV) f. 59-(96).
TRADITIO
212
Inc : Quoniam ex diversitate
scibilium tanta diversitas scientiarum . . . Expl: non est malum sed potius per
se quia per se removetur unum oppositorum ab altero.
MS: Oxford BodlL Rawlinson A 428 (XV) f. 96-(130).
5. Expositio super divisiones Boethii.
Inc : Duplex est modus prioritatis scilicet quoad naturam et quoad nos
Expl : communiter ad rem actu exeunte et ad rem exeunte in oppositione. Amen. Explicit expositio
Bryggemore super divisiones Boethii.
MS: Oxford BodlL Rawlinson A 428 (XV) f. 130v-(153); Vaticana Ottob. lat. 1276.
6. In Priora.
7. In Posteriora.
MS: Vaticana Ottob. lat. 1276.
8. In Topica.
MS: Vaticana Ottob. lat. 1276 (fragm.).
9. In Elenchos.
Test: (6-9) Bale; cf. Oxford Corpus Christi College 230 (XV) f. 33-(39) Notulae secundum H. Brygemoore.'
Hartlevus de Marea
t 1390. Cleric of the diocese of Cologne; canon of Stift St. Patroclus, Soest; 1383 studied canon law, Prague; 1385, 1387 magister
artium, regens Vienna; 1387 magister regens, Heidelberg; then at Cologne; 1389 first rector of the university, Cologne.
M. Grabmann, MGL III 231 n; Keussen 385, 569.
1. Quaestiones quattuor librorum Topicorum .
Inc: Circa librum Topicorum quaeritur primo: Utrum de syllogismo dialectico sit scientia tamquam de
subiecto proprio adaequato scientiae libri Topicorum . . .
Expl: vocamus propositionem necessarium in proposito. Et sic est finis huius quaestionis. Deo laus.
MSS: Augsburg SB 4 68 (XV) f. 163r-206R Erfurt SB Ampl. Q.270 ( A . D . 1390) f. 76r-117v (Expliciunt quaestiones quattuor
librorum Topicorum lectae a magistro Hartlevo de Marcka in studio Coloniensi finitae et completae A . D . 1390 ipso die b. Gregorii papae
hora quarta post meridiem); Q.273 (XV) f. lr-25r.
2. Quaestiones trium librorum De anima.
Inc: Circa primum librum De anima sT prima quaestio: Utrum scientiae libri De anima anima sit
subiectum proprium et adaequatum? Ista quaestio supponit . . .
(q. 2) Utrum omnis notitia sit bona ? Et arguitur primo quod non . . .
(q. ult.) Utrum appetitus et phantasia sint causae sufficientes motus processivi
animalis?
Expl: et per quaestiones omnium librorum totius libri Deo gratias. Expliciunt quaestiones trium librorum
De anima reverendi magistri Hart-
213
levi de Marcka finitae et completae per me Deytmarum D. de Eylse a.d. 1363 . . .
MS: Bamberg SB theol. 209 (Q.Y.35) (XIV) f. 50M49r (149-151 tabula).
Heimericus de Gampo (van den Velde)
1395 Zon (North Brabant) 11 Aug. 1460 Louvain. Ca. 1410 to Paris; 1415 magister artium, there; 1422 matriculated in Cologne;
1422-29 professor in arts faculty (Bursa Laurentiana); 1424, 1425 dean of arts faculty; 1425 ordained priest (diocese of Liege); 1429- 35
professor in theology faculty, Cologne; 1432 rector; 1432-35 represented the university at the Counsel of Basel; 1435 vice chancellor of
university; 1435-60 professor of theology, Louvain; 1435, 1438, 1443, 1448, 1453 rector there.
Chevalier BB 83; EFil 1 (1957) 1841; LTK2 5 (1960) 320; Tuszynska 12f.
Prantl IV 182-5; Wulf III 189f; Gilson 802; Grabmann MGL II 382-5, 388f, III 228; Du- hem SM X 149-51; Keussen 381, 389,
424, 491, 523.
G. Meersseman, O.P., Geschichte des Albertismus II (Rome 1935) 12-18 et passim; id., Eine Schrift des Kolner
Universitatsprofessors Heymericus de Campo Oder des Pariser Prof. Johannes de Nova Domo?,' Jahrbuch des Kolnischen
Geschichtsvereins 18 (1936) 144-68; E. Colomer, S.J., Nikolaus von Kues und Raimund Llull (Berlin 1961); id., Nikolaus von Kues und
Heimeric Van den Velde,' Mitteilungen und Forschungen der Cusanus-Gesell- schaft 4 (1964) 198-213 (lit).
Stegmuller RB II 23.
1. Quaestiones super libros philosophiae rationalis, realis et moralis Aristotelis. Inc : Utrum universale quod est .
..
Expl : lucem angelicam iustorum animae.
MS: Kues Hospital 106 (XV) f. 25r-55v.
2. Compendium philosophiae Aristotelis.
Inc : (prol .) Quatenus desiderio iuvenum textus Aristotelis intelligere cupientium nec eorum prae nimia
difficultate prolixitateque doctrinalem medullam proprio studio sugere sapereque valentium succuratur,
praesentis opusculi laboribus pleni, in quo tam logicae quam philosophicae textualis ipsius Aristotelis
doctrina sub compendio familiarique stilo ordinate perstringitur, omni poscenti sui studii solatium materia
subsequens praesentatur . . .
(Porph .) Capitulum de genere. Ens . . .
(Praed.) Aequivoca sunt quorum non solum . . .
(Perih.) Primum oportet constituere quid nomen . . .
(Prior.) Hic patent coniugationes utiles . . .
(Post.) Omnis doctrina et omnis disciplina . . .
(Top.) Propositum negotii est methodum invenire . . .
(Elench.) De sophisticis autem elenchis . . .
(Phys.) Quoniam quidem intelligere et scire . . .
(CMund.) De natura scientia fere plurima . . .
(GCorr.) De generatione autem et corruptione . . .
MSS: Basel UB F. IV.15 ( A . D . 1438) f. 73M33r (anon., Porph. Soph.); F.VI.6 (XV)
TRADITIO
214
f. lr-90v (anon., but on fly leaf: Logica magistri Heimerici; Porph Soph.), f. 91r- 197r (ascribed; Phys. GCorr.); Utrecht UB 324
( A . D . 1472) f. lr-57v (anon., Porph. Soph.)
3. Tractatus problematicus ; Quaestiones de Aristotelis Problematibus.
Inc: Cum animadverterem modernorum figmenta a doctrina Aristotelis praesertim in scientia universalium
quae sunt cardines et principia cuiuslibet artis et scientiae multiformiter deviare . . .
Expl: et tantum de isto problemate et perconsequenter de omnibus aliis in principio huius titulariter praenotatis
a.d. 1456 in schola Lete Curie. Conts: Logica (Probi. 1-5), Phys. (Probi. 6-8), CMund. (Probi. 9), GCorr. (Probi. 10), De an.
(Probi. 11-14), Metaph. (Probi. 15-17), Eth. (Probi. 18).
MSS: Praha Metr. Kap. 55 ( A . D . 1455) f. 18*-87v (anon.); UK 914 ( A . D . 1456) f. 98M65* (anon.); Strasbourg BU 55 (XV) f. 146-78.
Ed: Koln 1496 (Problemata inter Albertum Magnum et Sanctum Thomam ad utriusque opinionis intelligentiam multum conferentia
[Hain 4302]).
Heiricus Altissiodorensis O.S.B.
Ga. 841-876.
Ueberweg II 177f, 694f; A. Van de Vyver, Les etapes du d6veloppement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de
philologie et dyhistoire 8 (1929) 425-52 at 436, 438; Mani- tius I 499-504; LTK2 5 (1960) 205f.
1. Glossae on Ps.-Augustine, Categoriae decem .
MSS: Paris BN lat. 12949 (IX/X) f. 24*-38r; 13953 (X) f. 50-(55) (anon. fragm.).
Ed: B. Haurdau, Histoire de la philosophic scolastique I (Paris 1872) 188-95 (extracts).
Doubtful.
2. Glossae on Ps.-Augustine, Principia dialecticae .
MS: Paris BN lat. 12939 (IX/X) f. 12r-2P.
Ed: Haur6au, op. cit. 186f. (extracts).
Helmoldus de Soltwedel
Magister (? Prague).
Doubtful .
1. Quaestiones parvorum naturalium.
MS: olim Erfurt Coll. Universitatis (MBKD II116 [this should possibly be Quaestiones parvorum logicalium which are also attested for
Helmoldus (MBKD II 170, 118 and Krakdw BJ 696 [XV] 183ff.)]).
Henningus de Hildesheim
1488 magister artium, Erfurt.
E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 384 (Henningus Leyne- man de Hildenssheym).
1. Disputata super Artem veterem.
2. Disputata super novam logicam.
3. Disputata super VIII libros Physicorum.
MS: Leipzig UB (Coli, prine, min. cod. 24; Feller p. 433) (items 1-3).
215
Henricus
Cf. possibly Henricus, regens ad S. Severum; Henricus de Frimaria; Henricus Toke de Bremen; Henricus Totting de Oyta.
1. Quaestiones De caelo.
MS: olim Erfurt Coll, universitatis (cat. of 1407; MBKD II 110).
Henricus
Magister, regens Daventriae.
MS: Munster UB 136 (457) (XV) f. 92r-(166).
Henricus
Fl. ca. 1343. Magister; regens ad S. Severum, Erfurt.
L. Meier, O.F.M., Die Barfiisserschule zu Erfurt (BGPMA 38, 2; Munster i. W. 1958) 14f.
1. Reportata super libro Posteriorum.
Inc: (prol.) Secundo Metaphysicae scribitur . . .
(text) Omnis doctrina Secundum commentatorem intentio in hoc libro est investigare et manifestare
principia principalia demonstrationis... Expl: Explicit liber Posteriorum et Reportata desuper a magistro
venerabili Henrico regenti apud S. Severum in Erfordia.
MS: Augsburg SB 2 540 (XIV) f. 113M39L
2. Reportata super Metaphysicam.
MS: Wien NB 5329 (XV) 79ff. (Henricus regens apud S. Severum Erfordiae).
3. Reportata super libro Physicorum.
Inc: (prol.) Haec est dispositio naturalis (substantialis) et affectio (perfectio) animae rationalis humanae ut in
ea describatur speculum intelligentiae et forma totius . . .
(text) Quoniam quidem Aristoteles determinaturus de rebus naturalibus in quo libro . . .
MSS: Augsburg SB 2 290 (XV) f. lr-168r (Expliciunt reportata super libro Physicorum a venerabili magistro Henrico regenti Erfordiae
ad S. Severum); Stettin BMarien- stiftsgymnasium Cam. 12 (XIV) f. 2r-77r (Et sic finita est expositio etc.; expl. of lib. I: Expliciunt
super primo Physicorum dicta a magistro Henrico de S. Severo compilata in crastino S. Erhardi etc.).
Doubtful.
4. Sententia de Caeli et mundi.
Inc: (prol.) Seneca dicit ad Lucilium epistola quinta, Sicut corpus nostrum sursum agitur sic et anima . . .
(text) De natura fere plurima scientia Liber iste secundum Albertum est tractatus primus in quo
ostenditur quod mundus . . .
Expl: Explicit sententia de Caeli et mundi (sic). Deo gratias.
MS: Augsburg SB 2 290 (XV) f. 171r-228' (anon.)
TRADITIO
5. Accessus super libro De generatione et corruptione.
MS: Augsburg SB 2 290 (XV) f. 228r (anon, fragm.) (Items 4-5 follow item 3 in the Augsburg MS and are written in the same hand).
Henricus O.F.M.
s. XV. De provincia Argentinensi.
L. Meier, De schola franciscana erfordiensi saeculi XV/ Antonianum 5 (1930) 57-94, 157-202, 333-62, 443-74
216 at 166, 169, 172.
1. Extractum ex Metaphysica Boneti (Termini metaphysicales).
Inc: Cum omnis notitia praeexigat omnia scire interpretationes terminorum ut metaphysicae aditus facilius
reseretur . . .
MSS: Berlin SB theol. qu. 32 (Rose 975) ( A . D . 1426) f. 174v-(186); Krakdw BJ 2060; Munchen SB Glm. 5961 ( A . D . 1441) f. 89-94.
Henricus de Alemannia
Fl. s. XIII/XIV. Magister artium, Paris; sometime between 1285 and 1310 belonged to arts faculty, Paris. Probably co-author with
Henricus de Bruxella (q.v.) of the Quaestiones de quolibet in Paris BN lat. 16089. To be distinguished from Henricus de Frimaria (q.v.)
and probably from Henricus Alemannus, subscriber of 1313 (CUP II 166 nr. 703).
Wulf III 124; Duhem SM VI 537; Maier III 101-3.
M. Grabmann, Die Aristoteleskommentare des Heinrich/von|BrQssel und der Einfluss Alberts des Grossen
auf die mittelalterliche Aristoteleserklarung/ Sb. Akad. Munchen (1943) Heft 10; H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma de
Mallorca 1967) 49f.
1. Expositio in librum De iuventute et senectute.
Inc: De iuventute autem et senectute et vita et morte etc. In isto libro determinat Philosophus de quibusdam
passionibus quae sequuntur ipsa viventia scilicet de morte et vita et quia per respirationem . . .
Expl: Expliciunt quaestiones de iuventute et senectute disputatae a magistro Henrico de Alemannia.
MS: Vaticana Vat. lat. 2170 (XIII/XIV) f. lr-6r. Cf. Oxford Merton Coli. 275 (XIV) f. 233ss. (anon.; same inc: In isto libro . . .
passionibus).
Doubtful.
2. Quaestiones circa librum De generatione.
Inc: Circa librum De generatione primo quaeritur: Utrum de generabilibus et corruptibilibus possit esse
scientia? Et videtur quod non, quia scientia debet esse habitus firmus . . .
Expl: sint causa ideo et cetera. Ad aliud dicendum est eodem modo, quia sic habet veritatem; ideo etc.
MS: Vaticana Vat. lat. 2170 (XIII/XIV) f. 29*-48v (anon.).
Test: Maier, loc. cit.t suggests that this commentary seems also to be by the Henricus de Alemannia to whom the Expositio in librum De
iuventute et senectute is ascribed; it would then follow that that Henricus is the Henricus de Alemannia of the Paris arts faculty.
217
3. Quaestiones in librum De anima {1-11 c. 6).
Inc: Supra librum De anima quaeritur primo: Utrum anima principaliter per hoc quod habeat scientiam de
seipsa possit habere scientiam et cognitionem de aliis rebus . . .
Expl: verum est quia faciat (sic) ad immutationem sensus et hoc bene concessum est.
220 MS: Vaticana Vat. lat. 2170 (XIII/XIV) f. 6v-25l
Test: Maier, Catalogus, suggests that this work perhaps belongs to the same author as the other two works.
Henricus de Alemannia (Alemannus)
Seeâlso Henricus de Frimaria.
Henricus Barchoff de Blomberg
1422 magister artium, Erfurt.
E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 363.
1. Exercitium novae logicae, collectum in Erfordensi studio.
Inc: Circa initium exercitii novae logicae: Utrum nova logica sit scientia? Expl: in fine pro laudabili
profectione et sic est finis huius operis de cuius principio, medio et fine sit laudandus.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.279 ( A . D . 1427) 119ff. (Priora, Posteriora, Elenchi).
Henricus Bate de Mechlinia
1246 after 1310. Magister artium, Paris.
EFil 1 (1957) 590f. (lit.); LTK2 5 (1960) 197.
Spurious.
1. Quaestiones in libros Posteriorum Analyticorum.
Inc: (prol.) Scire autem opinamur unumquodque cum causam rei . . . (q. 1) An omnis doctrina et omnis
disciplina sit ex praecedenti cognitione ?
Ed: Opera Scoti II (Paris 1891) 199-347.
Test: Grabmann {LTK1 2. 35) suggests that H. is author of this work. It belongs, however, most probably to Johannes de Gornubia,
q.v.
Henricus Boetterman de Orsoe (Orsoy, Oersoe)
1447/48 matriculated, Cologne; 1452 magister artium; 1453-74 professor in arts faculty; 1458, 1465 dean; 1467-83 canon S.
Severini; doctor theologiae; 1478-83 professor in theology faculty; 1476/77 rector; regens of Bursa Montana.
Chevalier BB 2094; Keussen 393, 426, 493f, 506. Concerning Aristotle, see Hain 13304.
Henricus Brekenar
s. XIV. Quaestiones lectae sunt Lovanii . . . A . D . 1373 vel circiter.
1. Quaestiones porphyriales, ex commentariis Buridani collectae.
Inc: Respicio nutricem meam . . .
TRADITIO
Expl: quia prius dicta sunt in tertio articulo. Et sic Deo iuvante finitae sunt quaestiones porphyriales.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.262 (ca. 1373) f. R-33r.
2. Quaestiones circa librum Praedicamentorum.
Inc: Circa librum Praedicamentorum Aristotelis consequenter quaeritur primo: Utrum aequivocum . . .
Expl: non arguit contra dicta. Haec de quaestione.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.262 (ca. 1373) f. 33M8v.
H. de Brox
See possibly Henricus de Bruxella.
U. Robert, * Inventaires des manuscrits latins de la BN inseres au fonds des nouvelles acquisitions . . . Le Cabinet historique 28
(1882) 171f.
I. Notabilia supra Praedicamenta.
Inc: Aequivoca dicuntur Circa istum librum . . .
Expl: Expliciunt notabilia supra praedicamenta a magistro H. de Brox.
MS: Paris BN n. acq. lat. 1374 (XIV) f. 53-(62).
Doubtful.
2. Notabilia super Porphyrium.
Inc: Circa librum Porphyrii sunt quaedam notanda . . .
MS: Paris BN n. acq. lat. 1374 (XIV) f. 49-(53) (anon).
Henricus de Bruxella
Fl. s. XIII/XIV. Magister artium, Paris; sometime between 1289 and 1310 for 21 years magister in Paris (CUP 35 nr. 560); ca. 1307
rector of the university (CUP II 179 nr. 724). Probably co-author with Henricus de Alemannia (q.v.) of the Quaestiones de quodlibet in
Paris BN lat. 16089 (cf. B. Haureau, Notices et extraits des manuscrits de la Biblio- thbque Nationale 35,1 [1896] 209-39 at 213-19; list
of questions in Grabmann, art. cit. [1943] 18-24). To be distinguished from Henricus de Bruxella (de Afflighem O.S.B.).
HistLittFrance 27 (1877) 105-8; Chevalier BB 2066; EFil 1 (1957) 1912.
Wulf II 86, 199; III 123f, 158; Gilson 682; Sarton III 678; Duhem SM VI 537-9; IX 18f, 290-3.
F. Pelster, S.J., Der Heinrich von Gent zugeschriebene Catalogus virorum illustrium und sein wirklicher Verfasser,* HJ 39
(1918/19) 253-68 at 261f; M. Grabmann, Die Aris- toteleskommentare des Heinrich von Brussel und der Einfluss Alberts des Grossen
auf die mittelalterliche Aristoteleserklarung/ Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 10; H. Riedlin- ger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma
de MaUorca 1967) 50-2.
Inc: {prol.) Sicut scribit Algazel in fine (?) logicae suae perfectio animae humanae in duobus consistit in
munditia etjin ornatu. Munditia autem animae humanae causatur per purgationem animae . . .
(<q. 1) Circa librum Posteriorum primo in communi inquirenda sunt quaedam et sic primo quaeritur:
Utrum de demonstratione possit esse scientia ?
219
Exp I: immo magis est extra.
MS: Wien NB 2302 (XIV) f. 26v-44l Ed: Grabmann, art. cit. 89-92 (prologue).
2. Quaestiones (aliae) super librum Posteriorum.
Inc: Tria sunt genera causarum in entibus . . .
Exp I: Expliciunt quaestiones magistri Henrici de Bruxellis super librum Posteriorum Aristotelis.
220
MS:Praha Metr. Kap. 1311 (L. LXVI) (XIV) f. lr-80v.
3. Scriptum super Topica.
Inc: Propositum quidem negotii In isto libro intendit IPhilosophus de syllogismo qui ordinatur ad
problemata terminanda sicut ad problema accidentis, generis et proprii. . .
Expl: Scriptum super Topica editum a quodam magistro H. de Bruxellis, qui xxi annis legit Parisius.
Magistrum . . . Albertum est secutus. MS: Wien Dominikanerkl. 312/158 (XIII) f. 6B-llOv.
Ed: Grabmann, art. cit. 68-76 (beginning).
MS: Vaticana Yat. lat. 2173 (XIII/XIV) f. 76r-209v (an anonymous collection of Quaestiones super Metaphysicae libros I-X; some of the
questions indicated with letter H are attributed by the scriptor to Henricus de Bruxellis).
Ed: Grabmann, art. cit. 12-14 (list of questions belonging to Henricus), 76-79 (various questions).
Doubtful.
5. Quaestiones super libros Elenchorum.
Inc: Circa librum Elenchorum quaeritur . . .
MS: Praha Metr. Kap. 1311 (L. LXVI) (XIV) f. 81r-91v (anon.).
6. Quaestiones super librum Topicorum.
Inc: Sicut dicit Philosophus quarto Meteororum versus finem . . .
MS: Praha Metr. Kap. 1311 (L. LXVI) (XIV) f. 93M16V (anon., expl. mut.).
Test: Grabmann, art. cit., conjectures that these questions which follow the ascribed commentary on the Posteriora may be by Henricus.
Henricus Chiquoti
s. XIV. Magister artium; theologian; canon of Chartres.
Chevalier BB 907.
1. Principium circa librum Ethicorum.
Inc: Magis adipiscemur quod oportet primi Ethicorum scribitur hoc verbum ab Aristotele principe
philosophorum et si in tanto rerum strepitu
Expl: per quem si fecimus quod decet magis adipiscemur quod oportet. Finem. Explicit principium circa
librum Ethicorum editum a reverendo philosopho magistro Henrico Chiquoti.
MSS: Madrid BN 3348 (XIV) f. lM*; Tortosa Catedral 215 (XIV) f. lr-5'.
TRADITIO
Henricus de Dollendorf (Dollendorp, Delendor) O.Carm.
t 1366. 1336 sententialius, Paris; 1343 magister; 1349 prior in Cologne; 1351, 1354, 1357 provincialis Germaniae inferioris; 1361
lector, Cologne; 1362 lector, Trier.
BiblCarm I (1927) 622f; Chevalier BB 2070; Xiberta 33.
1. In Ethicam sive philosophiam moralem.
MS: olim Erfurt Coll. Amplonianum (Henricus Carmelita, Commenta super libris Ethicorum [MBKD II 46]).
Test: Joh. Trisse, Tract, de mag. Paris, n. 24 (apud Xiberta 33): quamplura super philosophiam moralem scripsit; Cosmas de
Yilliers.
Henricus de Dynst (Dymst)
Magister.
1. Disputata veteris artis.
Inc: Quaeritur: Ad quid utilis sit logica? Pro qua quaestione sciendum quod logica potest considerari utilis
dupliciter. Uno modo secundum se . . .
Quaeritur: Utrum de praedicamentis sit scientia? Et videtur quod sic. Nam alias Philosophus frustra
determinasset de scientiis . . .
MS: Trento BC 1783 ( A . D 1446) 167ff.
Henricus de Eyndonia (Andonia)
1482 Magister artium et in medicinis baccalaureus, Louvain.
1. Porph.
Inc: Circa initium libri Porphyrii Praedicabilium. Iste est liber Praedicabilium Porphyrii . . .
Expl: Et sic est finis libri Praedicabilium Porphyrii per me Theodoricum de Bruxella, sub magistro Henrico
de Andonia, a.d. 1480, feria sexta post Elizabeth.
MS: Cambrai BV 964 (XY) f. P-6V.
2. Praed.
Expl: Et sic est finis Praedicamentorum Aristoteles per me Theodoricum de Bruxella alias Regis, Lovanii,
sub magistro Henrico de Eyndonia, a.d. 1482.
MS: Cambrai BV 964 (XY) f. 8^(18).
3. Perih. (12 Mar. 1482).
MS: Cambrai BV 964 (XY) f. 18'-(28).
4. Priora. See Petrus de Theins.
5. Post. See Petrus de Theins.
6. Top. See Petrus de Theins.
7. E tench. See Henricus de Gandavo.
Expl: Et sic est finis secundi libri Elenchorum Aristotelis et per consequens totius logicae, sub venerabilibus viris, artium quoque
magistris anteprandialibus magistro Henrico de Eyndonia et magistro Petro de Theins postprandialibus vero magistro
221
Petro de Thons et magistro Henrico de Gandavo, per me Theodoricum Regis, alias de Bruxella, alma in universitate Lovanii, in
Lilii paedagogio, A . D . 1482, quarta quidem die mensis septembris (f. 114).
8. Porph.
Exp I: Finis Copulationum, 1484, in profesto sanctae Katherinae.
MS: Cambrai BV 964 (XV) f. 116r-144v
220 9. Praed.
MS: Cambrai BV 946 (XV) f. 145r-(179).
10. Perth, (Apr. 1482).
MS: Cambrai BV 964 (XV) f. 179r-(199).
11. Priora. See Petrus de Theins.
12. Post. See Petrus de Theins.
13. Top. See Petrus de Theins.
14. Elench. See Henricus de Gandavo.
Expl: Et sic est finis secundi libri Elenchorum Aristotelis per me Theodoricum de Bruxella, et universaliter totius logicae per me
Theodoricum Regis, alias de Bruxella, sub venerabilibus viris artiumque magistris, anteprandialibus quidem magistro Henrico de
Eyndonia et magistro Petro de Theyns, utriusque juris baccalario, postprandialibus vero eodem magistro Petro de Theins et magistro
Henrico de Gandavo, A . D . 1482 (f. 294).
Henricus de Frimaria (de Alemannia) O.E.S.A.
Ca. 1245 Gotha 1340 Erfurt. Before 1264 studied at Bologna; before 1299 provincial of German O.E.S.A. province; from 1299
at Paris; 1305-12 magister regens in Studium of the Order, Paris; 1315-18 provincial of Thuringian and Saxon province; magister regens
in Studium of the Order, Erfurt.
Chevalier BB 2105; CUP II 536; Stammler-Langosch 2 (1936) 265-7; 5 (1955) 344; DTC tables (1960) 2044; LTK2 5 (1960) 188;
Catholicisme 5 (1962) 621.
Wulf III 124; M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts .. .,' Sb. Akad. Miinchen (1931) Heft 2, p. 67; R.
Hofmann, Die heroische Tugend: Geschichte und Inhalt eines theologischen Begriffes (Miinchen 1933) 44-7; M. Grabmann, Die
mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles, Sb. Akad. Miinchen (1941) Heft 10, p. 17-24; id., MGL III 220.
C. Stroick, O.M.I., Heinrich von Friemar: Leben, Werke, philosophisch-theologische Stel- hing in der Scholastik (Freiburg i. Br.
1954) esp. 53-9, 77-96; L. Meier, O.F.M., Contribution h lhistoire de la theologie a luniversite dErfurt, RHE 50 (1955) 454-79; 839-
66 at 849f; id., Die Barfiisserschule zu Erfurt (BGPMA 38, 2; Munster i. W. 1958) passim; A. Zumkeller, O.S.A., Die Augustinerschule
des Mittelalters, Analecta Augustiniana 27 (1964) 167-262 at 174, 191, 200f, 211; H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma
de Mallorca 1967) 103. Zumkeller 125-63; Glorieux R II 317; Q II 130f; Stegmuller RB III 26-8; RS I 149.
1. Sententia totius libri Ethicorum.
Inc: (ded.) Ex nobili prosapia oriundo domino Hannibaldo de Ceccano canonico Attrebatensi frater
Henricus de Alemannia ordinis fratrum eremitarum S. Augustini se ad eius beneplacitum semper promptum.
Sicut dicit Valerius Maximus libro septimo. Quadam necessitate nobiles constringuntur ne ab antiquorum
suorum probitate degenerent. . .
TRADITIO
222
(prol.) Bonum est quod omnia appetunt Quod secundum Philosophum tertio
Ethicorum (Rhetoricorum) ad hoc libris prooemia praemittuntur, ut in eis detur aliqualis praegustatio
dicendorum . . .
(q. 1) Utrum de virtutibus possit esse scientia ?
Expl: propter amorem sui ipsius sed solum gratia veritatis. In quo terminatur sententia totius libri
Ethicorum completa A.D. 1310 ipso largiente complementum, qui est perfecta consummatio beatorum cui sit
honor et gloria nunc et in aevum. Arnen.
MSS: Basel UB F.I.14; Berlin SB (Tiibingen UB) lat. fol. 584 (XV) 359ff; Bruges Grand SSminaire 29/50 (XIV) f. P-206v; Erfurt
SB Ampl. F. 367 (XIV) f. 1-39 (excerpta); Erlangen UB 212 (Irm. 362) (XIV) f. P-238r; Leipzig UB (Feller p. 320); Miinchen UB 2
566 ( A . D . 1470) f. 3r-196r ( Quaestiones super libros Ethicorum Aristotelis secundum mentem Henrici de Alemannia, auctore Thoma
Teufl de Landshut; inc: Circa initium librorum Ethicorum Aristotelis quaeritur primo in generali: Utrum de virtutibus moralibus sit
scientia...); Niirnberg SB Cent.IV.3 (XIV) 163ff; Praha UK 1941 ( A . D . 1386) 193ff. (. Lectura super < libris> Ethicorum magistri
Matthiae de Legnicz; inc: Circa principium huius est animadvertendum . . . ); Stettin BMarienstiftsgymn. Cam. 15 ( A . D . 1398) f. 1M88V;
Strahlsund BStadtarchiv 3; Toulouse BY 242 (XIV) f. 188r-344r; Tours BV 774 (XV) 231ff. (I-IV); 775 (XV) 278ff. (V-X); Vaticana
Vat. lat. 2169 (XIV/XV) f. 7'-284v; 2173 (XIV) f. 25^-34^ (excerpta); Ross. lat. 724 (X 104) (XIV/XV); Urbin. lat. 1488 ( A . D . 1438)
339ff. Olim Bologna BConv. S. Dominici, Bibi. S. Jacobi O.E.S.A., Bibi. S. Pauli in Monte O.F.M.Obs. (M.-H. Laurent, O.P., Fabio
Vigili . . . [SeT 105; Citt& dei Vaticano 1943]); Erfurt Coli, universitatis (MBKD II 164, 206, 213); B. of Alfonso V of Aragon (Beer).
Ed: Stroick 246-64 (excerpts); Hofmann 44-47 (excerpts).
Spurious.
2. Expositio in librum De iuveniute et senectute.
Inc: De iuventute autem In isto libro determinat Philosophus de quibusdam passionibus . . .
MS: Vaticana Vat. lat. 2170 (XIII/XIV) f. lr-6r.
3. Quaestiones circa librum De generatione.
Inc: Circa librum De generatione primo quaeritur: Utrum de generabilibus et corruptibilibus . . .
MS: Vaticana Vat. lat. 2170 (XIII/XIV) f. 29*-48* (anon.).
Test: Stroick, op. cit. 74, considers the Henricus de Alemannia to whom the first of these commentaries is ascribed to be the same
as Henricus de Frimaria, but cf. Henricus de Alemannia.
Henricus de Gandavo
t 29 June 1293. From Ghent; studied at Tournai, then at Paris where magister artium; from 1267 canon of Tournai; 1275 magister
theologiae; 1276-92 actu regens; 1276 archdeacon of Bruges; 1278 archdeacon of Tournai.
Chevalier BB 2081f; DTC 6 (1947) 2191-4; EFil 1 (1957) 1912-14; DTC tables (1960) 2044f; LTK2 5 (1960) 188f; Catholicisme 5
(1962) 612f.
Ueberweg 498-502, 764f; Wulf II 297-303, 305f; Gilson 447-54, 759-62; Nardi, Saggi passim.
223
Sarton II 946; Duhem SM VI 123-73; VII-IX passim; Maier II-IV passim; Lottin PM I-IV passim.
F. Ehrle, S.J., Zur Biographie Heinrichs von Gent," ALKGMA 1 (1885) 365-401, 507; M. Grabmann, Mittelalterliche lateinische
Aristo tel esiibersetzungen und Aristoteleskom- mentare in Handschriften spanischer Bibliotheken, Sb. Akad. Miinchen (1928) 70-98; J.
Paulus, Henri de Gaud: essai sur les tendances de sa metaphysique (Paris 1938); J.P. Zwaene- poel, The Quaestiones in librum De
causis attributed to Henry of Ghent according to the Escorial manuscript: an unedited text with introduction/ Unitas (Manila) 32 (1959)
799-809.
Glorieux R I 387-91; Q 1 176-99; II 132f; Stegmiiller RB III 28; RS 1149f.
1. Quaestiones in libros I-VI Metaphysicae.
Inc: Circa istam scientiam metaphysicae multa possunt quaeri: Utrum scilicet de ente scientia possit esse,
et multa alia. Sed quia per intentionem ista prosequentur, in isto libro de istis supersedeamus et quaeramus de
prima propositione eius quam dicit hanc scilicet, Omnes homines natura scire desiderant. . .
(q. 1) Et quaeramus primo: An contingat scire dato quod sit utrum secundum naturam,
et dato quod per naturam utrum per naturam quae est materia vel per naturam quae est forma . . .
(q. 2) Secundo quaeritur principaliter: Utrum desiderium sit ipsius animae et utrum
homines desiderent scire . . .
Expl: quae requirunt intellectum multum elevatum.
MS: Escorial BReal h.II.l (XIV) f. P-73r (ascribed); Miinchen UB fragm. LXXXIII (XIII) f. Ir-IIv (Inc: Circa istam scientiam
metaphysicae multa possunt quaeri utrum scilicet de ente scientia . . . [P. Lehmann und 0. Glauning, * Mittelalterliche Hand-
schriftenbruchstiicke der Universitatsbibliothek und des Georgianum zu Miinchen,' Zentralblatt fiir Bibliothekswesen Beih. 72 (1940)
84]).
Test: a Metaphysics commentary is first referred to Henry by Henry of Hereford (f 1372), Chronicle.
2. Quaestiones de V I I I libris Physicorum.
Inc: Ad ingressum istius scientiae prima quaestio debet esse: Utrum de rebus naturalibus debeat esse
scientia . . .
MSS: Erfurt SB Ampl. F.349 (XIV) f. 120r-184r (ascribed; expl: de necessitate cadat quies media et per praedicta patet solutio
praedictae rationis); London Wellcome Hist. Med. Libr. 333 (XIV) f. R-110*; Paris BN lat. 16609 (s. ?) f. 62*-108* (V-VIII).
Ed: (proposed) BSPM 1 (1959) 97.
Doubtful.
3. In logicam.
MS: olim Padova BCanonicorum Lateranensium S. Joannis in Viridario (Logica Henrici de Gandavo [J. P. Tomasini, Bibliothecae
Patavinae manuscriptae publicae et privatae (Udine 1639) 38]; the reference may be to commentaries on Aristotles logic, or more
probably to the tract on the Syncategoremata ascribed to Henry).
4. Quaestiones in librum De causis.
Inc: Hic quaeritur primo circa hunc librum sive tractatum: Utrum de causis sit scientia separata? Quod non
videtur, quia de illo . . *
TRADITIO
224
Exp I: non autem dicitur anima fixa excludendo influentiam a prima causa.
MS: Escorial BReal h.II.l (XIII/XIV) f. 74*-89v (anon.).
Test: Grabmann, art. cit., maintains on the basis of the order in the MS and the style of the treatise that this work is probably by the
same author as the Metaphysics commentary; Zwaenepoel, art. cit., opposes the attribution.
5. Quaestiones in librum De caelo et mundo.
Inc: Sicut dicit Philosophus decimo Ethicorum perfecte inest ars vita beata tota hominibus . . .
MS: Escorial BReal h.II.l (XIII/XIV) f. 106r-129v (anon.; incomplete).
Test: Antolin suggests that this commentary is possibly by Henry; Grabmann rejects it, the text being written by a different hand.
6. GCorr.
Ed: A. Ventura (Bologna 1701) (Glorieux).
7. In Meteora.
Inc: De primis quidem igitur causis Iste liber est de impressionibus meteorologicis et dicitur
meteorologica a meta . . .
MS: Escorial BReal h.II.l (XIII/XIV) f. 130r-176v (anon., incomplete).
Test: Antolin suggests that this commentary is also by Henry; Grabmann rejects it. The text is written in a later hand.
8. Quaestiones super libros De anima.
MS: olim Erfurt Coll. Universitatis (MBKD II 160).
Ed: A. Ventura (Bologna 1701) (Glorieux).
9. Philosophia Aristotelis ad mentem Hernici de Gandauo explicata.
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. C.5.1643.
Henricus de Gandavo
1482 magister artium, Louvain. Cf. Henricus de Eyndonia.
1. Elench.
MS: Cambrai BV 964 (XV) f. 95-(115); 281-(294).
Henricus de Gorkum (Gorrichem, Gorinchem, Gorikym)
Ca. 1386-1431. 1398 magister artium, Paris; studied theology, Paris; 1410 procurator nationis anglicanae; 1419 matriculated in
Cologne (Bursa Montana); 1420 Dr. theol. and rector, Cologne; 1420-31 professor in the theological faculty, vice-chancellor and regens
of the Bursa Montana; 1427 Rostock.
Chevalier BB 2083; LTK2 5 (1960) 189; Tuszynska 22.
Prantl IV 220; Wulf III 189; Thorndike IV 305f; M. Grabmann, MGL I 318, II 440-3, III 229, 411f.
Keussen 381, 388, 423, 504; G. Meersseman, O.P., Geschichte des Albertismus II (Rome 1935) 13f, 20-2, 7*f; A.G. Weiler,
Heinrich von Gorkum (fl4Sl): seine Stellung in der Philosophic und der Theologie des Spatmittelalters (Hilversum/Einsiedeln-Zurich-
Koln 1962). Stegmiiller RS I 150-2. Concerning Aristotle, see also 13304.
1. Compendium sententialiter correspondens libro Posteriorum.
Test: ed. s.l.a. (1503 ADB; 1506 Prantl) (Inc: Circa initium compendii magistri Hen- rici de Gorichem . . . quo . . . ea quae in libro
Posteriorum Aristotelis quodam vela-
225
mine proponuntur, in lucem aurorae... apertissime secernuntur ... quaeritur primo...
Istud est compendium magistri Henrici de Gorrichem sententialiter correspondens
libro Posteriorum Aristotelis Explicit compendium textuale cum positioni
bus resolutoriis . . . Henrici de Gorrichem . . . tandem tractatibus Petri Hispani incorporatum pro eruditione neotericorum praememorati
Montis Coloniae . . . ).
2. Positiones super VIII libros Physicorum.
Inc: Compendiosa philosophorum gemma scilicet Boethius . . .
Expl : quas nobis largiri dignetur ipse auctor virtutum et fons Deus gloriosus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Bruxelles BRoyale 961-71 (2913) ( A . D . 1439) f. 4-97; Colmar BV 295 ( A . D . 1438) f. 59r-176v (mut. prine.); Tubingen UB Mc 142
(XV) item 2 (Quaestiones super libros Physicorum). Olim Antwerp apud Dominicanos (Bunderius, Possevinus, Foppens). Ed: Cf.
Hain 13304.
3. Positiones libri De caelo et mundo.
Inc: Circa materiam de caelo et mundo consimili processu procedendum est . . .
Expl : et sic esse finem.
MS: Colmar BV 295 ( A . D . 1433) f. 202r-210r.
Ed: Cf. Koln 1501 (Positiones in libros De caelo et mundo; inc: Teste philosophorum principe in prooemio suae Metaphysicae qui novit
universalia etiam quodammodo novit omnia particularia in illis contenta. Hinc est quod plurime huius libri De caelo et mundo ...
Prima igitur positio potest sub hoc titulo figurari: Utrum liber de caelo et mundo sit secundus librorum naturalium, cuius subiectum
ab Alexandro rationabiliter ponitur universum quod dicitur mundus vel caelum . . .).
4. Positiones libri De anima.
Inc: Ad laudem et gloriam benedictae Trinitatis gloriosae semperque Virginis Dei Matris . . .
Utrum omnis scientia aut notitia vere sit honorabilis et bona? Notandum quod bonum dicitur communiter
ad omne appetibile et dividitur prima sui divisione in bonum per se et bonum propter aliud . . .
Expl: quam nos dignetur perducere qui trinus et unus regnat sine fine. Arnen.
MSS: Colmar BV 295 (XV) f. 177V-20P; Innsbruck UB 426 (XV) f. 272*-307*.
Ed: Cf. Hain 13304.
5. In libros Ethicorum.
MS: olim Bruxelles apud Tertiarios (Bunderius, Possevinus, Foppens).
Doubtful.
6. In libros Metaphysicorum.
MSS: olim Gyriceae in Zelandia and Koblenz apud Dominicanos (Bunderius, Possevinus). Perhaps the reference is to Henricus
Quaestiones metaphysicae super De ente et essentia Thomae Aquinatis.
7. In libros Meteororum.
Inc: Circa libros Meteororum quaeritur . . .
Expl: et hoc dicendum habet locum circa praecedentem quaestionem.
MS: Bruxelles BRoyale 961-71 (2913) (XV) f. 11P-132V (anon.).
TRADITIO
226
8. In librum Physiognomiae.
Inc: Quoniam et animae sequuntur corpora Iste liber physiognomiae Aristotelis summi philosophorum
principis . . .
MS: Bruxelles BRoyale 961-71 (2913) (XV) f. 99-110 (anon.).
Test: (7-8) Both of these items are attributed to Henricus by Thorndike, simply because they follow the Physics-commentary in the
Bruxelles MS. The incipit of the Physiognomy-commentary could be that of Buridan.
Henricus Heinbuche de Langenstein (de Hassia)
13251397 Vienna. Studied in Paris; 1363 magister artium; 1375 magister theologiae; vice-chancellor of University, Paris; 1382-
84 Eberbach, having left Paris due to confusion arising out of the Western Schism; 1384-97 Vienna; 1389 dean, theology faculty; 1393
rector.
Chevalier BB 2087; Aschbach I 366-402 et passim; K.J. Heilig, Kritische Studien zum Schrifttum der beiden Heinriche von
Hessen, Romische Quartalschrift 40 (1932) 105-76; LTK2 5 (1960) 190f; J. Lang, O.F.M., Die Christologie bei Heinrich von
Langenstein (Frei- burger theol. Studien 85; Freiburg i. Br. 1966).
Stegmuller RB III 31-6 nn. 3187-3211; RS I 154-6 nn. 329-31.
1. Puncta et notata super tribus libris De anima.
Inc: Veteres et moderni quatenus physica documenta de anima . . . Expl: delectabile et sic non est necessarius
omni viventi.
MS: Erfurt SB Ampl. F.339 (XIV) f. 73-108 (ascribed to Henricus de Hassia; cf. MBKD II 33).
Test: Lang, op. cit. 38, doubts whether this work is by Henricus de Langenstein.
Henricus Keko
1. Glossa libri Priorum.
Inc: Primum oportet dicere Textus (?) libri est tripx (?) liber Priorum Aristotelis et dividitur primo primus
liber in duos . . .
Expl: et in hoc terminatur glossa libri Priorum lecta a reverendo magistro Henrico Kekone regenti Aug. A.D. . . .
1356.
MS: Munchen SB Clm. 3722 ( A . D . 1356) f. lr-51*.
Henricus Keli
1. In Priora.
Inc: Circa initium libri Priorum et consequenter omnium librorum novae logicae . . .
MS: Melk StB 749 (XV) f. 160r-208v.
Henricus Olting de Oyta
1397 incepted as magister artium, Vienna.
A. Lang, Heinrich Totting von Ogta (BGPMA 33, 4/5; Miinster i. W. 1937) 127f.
Inc: Quaeritur primo: Utrum subiectum proprium et adaequatum in scientia libri de anima vel in scientia huius
hibri quod communiter solemus vocare librum De anima sit anima . . .
227
Expl : Et in hoc terminantur quaestiones libri tertii De anima et per consequens totius libri, de cuius finitione
benedictum sit nomen Domini nostri Jesu Christi, omnipotentis Dei et almae genetricis Domini nostri
Mariae semper virginis, de quorum gloriosi nominis virtute haec facta sunt et in perpetuum quaeque fieri
credimus, et perhenne Deo gratias omnibus sanctis a me peccatore humiliter adaptandas. Terminantur
inquam a.d. 1393 currente anno in laudabili studio Viennensi per me Henricum Oltingh de Oyta etc.
MS: Wien NB 5374 (XIV/XV) f. 35r-91v. Cf. London BM Add. 15106 (XV) f. 209- (240) (Henricus de Oyta, Tractatus de anima; same
work?).
Doubtful (see Henricus Totting de Oyta, 7).
2. Lectura Metaphysicae.
Inc : Omnes homines Iste liber dividitur in prooemium et executionem
Expl : unus ergo princeps cui sit honor et gloria per infinita saecula. Amen.
MS: Melk StB 580 (XV) f. lr-58v.
Henricus Parker O.Carm.
t 1470.
Bale I 609; BiblCarm I (1927) 628; DNB 43 (1895) 237f; F. R. H. Du Boulay, The quarrel between the Carmelite Friars and the
secular clergy of London, 1464-68/ Journal of Ecclesiastical History 6 (1955) 156-74.
1. In Meteora.
Inc: Intentio Philosophi in hoc primo . . . (Bale, BiblCarm).
Henricus Platerburger
1. Fundamentum philosophiae naturalis.
MS: Kremsmunster StB 134 (XV) f. 164'-210v.
Henricus de Renham
Fl. s. XIIIex. Scholar at Oxford. See also Brainham.
Russell 47; Emden III 1565. Cf. G. F. Warner and J.P. Gilson, British Museum: Catalogue of Western Manuscripts in the Old Royal
and King's Collections II (London 1921) 68f.
1. Phys.
Inc: Intelligere potest dicere . . . (Little).
MS: London BM Royal 12.G.II (XIII) f. 2-(116) (Arist. with Hs notes).
2. CMund.
Inc: Summa id est complementum . . . (Little).
MS: London BM Royal 12.G.II (XIII) f. 116-(206).
3. Meteora.
Inc: Postquam praecessit scilicet in libris naturalibus . . . (Little).
MS: London BM Royal 12.G.II (XIII) f. 226M280).
TRADITIO
228
4. GCorr.
5. De an.
Inc : Quoniam de rebus honorabilibus . . . (Little).
6. SSens.
MS: London BM Royal 12.G.II (XIII) f. 382v-(398).
7. SVig.
Inc : Et quies ab actu sentiendi . . . (Little).
8. MR em.
9. MVit.
10. De differentia spiritus et animae.
11. De vegetabilibus.
Henricus Riettmuller de Liechtstal O.E.S.A.
t 1478. 1455 cursor, Toulouse; 1455-56 lector, Strasbourg; 1458, 1460 Fribourg, Sw.; 1474 magister, Basel.
A. Zumkeller, O.S.A., * Die Augustinerschule des Mittelalters,' Analecta Augustiniana 27 (1964) 167-262 at
251.
Zumkeller 169-74 at 170 n. 348.
1. Lectio prima super Analyticorum Posteriorum librum secundum, in universitate Tolosana sub magistro Johanne
de Vallato O.E.S.A.
Inc: Reverendi magistri . . . lectionem primam huius examinis mihi assignatam per reverendum magistrum
Johannem de Vallato, sacrae theologiae interpretem clarissimum necnon harum scholarum regentem perful-
gidum, lecturus primo namque textum dividendo particulas disgregabo, secundo notabilia annectendo literae
sensum explanabo, tertio eandem constituendo eius seriem demonstrabo, et quarto tandem, si tempus patiatur,
circa textum inquirendo dubia declarabo . . .
MS: Basel UB AN.IV.13 (F.VIII.8) (XV) f. 182'-183r.
Henricus Ryen (de Runen)
s. XV. Of Rostock; 1428 magister artium, Erfurt.
E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 244, 339, 365.
1. Disputata super Metaphgsicam, dum erat collegiatus collegii Portae Caeli, Erffordiae.
Inc: Quaeritur: Utrum metaphysica sit sapientia . . .
Expl: utrum in lumine naturali notum sit Deus esse.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.436 (XV) f. 3-55.
229
Henricus Teutonicus
See Henricus de Alemannia.
Henricus Toke de Bremen
t after 1455. 1406 studied at Erfurt; 1408 bacc. artium; 1411 magister artium, began theological studies there; bacc. in theologia; to
Rostock; 1419, 1422 dean of arts faculty; 1424 rector; 1426 doctor theologiae, Erfurt; 1426 canonicus, Magdeburg; 1435 canonicus,
Bremen; 1432, 1438 at Council of Basel.
Chevalier BB 4536f; L. Meier, O.F.M., Die Barfiisserschule zu Erfurt (BGPMA 38, 2; Munster i. W. 1958) passim; E. Kleineidam,
Universitas studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 276-8 (lit.).
1. Circa libros De caelo et mundo , collectum et scriptum ... in studio Erfor- densi.
MS: Leipzig UB lat. 1374 (XV) f. 80v-106r.
2. Tractatus de amnia, 1414 in studio Erfordensi.
MS: Leipzig UB lat. 1374 (XV) f. 25r-78v.
3. Pol
MS: Leipzig UB lat. 1374 (XV) f. 109r-200v (authorship uncertain).
4. Oecon.
MS: Leipzig UB lat. 1374 (XV) f. 204^-216r.
Henricus Totting de Oyta
t 1397. Born in Ostfriesland; studied in Prague; 1355 magister artium there; 1362 rector of a school in Erfurt; 1366 professor in the
arts faculty, Prague; 1377 to Paris; 1380 professor in theology faculty there; 1381-84 professor in theology faculty, Prague; from 1385
proiessor in theology faculty, Vienna.
Aschbach 402-7; CUP III passim; ADB 11 (1880) 641; Chevalier BB 2094; EFil 1 (1957) 1915; LTK2 5 (1960) 198.
Prantl IV 103; Ueberweg 611; Wulf III 184-6, 196; Gilson 796; Sarton III 1432; Duhem SM X 29, 134, 139, 141.
Michalski, Le criticisme 48, 85f; Le probl&me de la volonte 274f; M. Grabmann, Metho- den und Hilfsmittel des
Aristotelesstudiums im Mittelalter, Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5 at 189-91; id., Die mittelalterlichen Kommentare zur Politik des
Aristoteles/ ibid. (1941) II, Heft 10 at 59-62; id., MGL III 225.
A. Lang, Heinrich Totting von Oyta: ein Beitrag zur Entstehungsgeschichte der ersten deutschen Universitaten und zur
Problemsgeschichte der Spatscholastik (BGPMA 33, 4/5; Munster i. W. 1937).
Stegmiiller RB II 37-9; RS I 156-60.
1. Quaestiones super arte veteri.
Inc: (Porph .) Circa principium Porphyrii quaeruntur primo: Utrum notitia .. .
Expl: quia repugnatur obligato possibili et bene concessorum. Et sic est finis quaestionum Porphyrii.
(Praed.) Quaeritur circa librum Praedicamentorum talis quaestio: Utrum definitio aequivocorum data per
philosophos . . .
TRADITIO
Exp I: Expliciunt veteris quaestiones artis reportatae per Petrum Pragis de Treysa sub a.d. 1369 in vigilia
beati Lamberti martiris etc.
(Perih .) Quaeritur consequenter circa primum librum Perihermenias quaestio talis: Utrum intellectus
noster possit . . .
230 Expl : de lapidibus et lignis. Et sic est finis quaestionum Perihermenias Pragis per Petrum de Treysa
reportatarum.
MS: Wien NB 5461 (a.d. 1369) f. 23r-87v.
Note: The catalogue adds for the same MS (f. 90r-142v): Henrici de Oyta, Quaestiones logicales circa Porphyrium; inc: Circa
librum Porphyrii quaeritur: Utrum logica sit . . . I ... et annus post p. Christi. Et sic est finis etc.
2. Translatio veteris artis.'
Inc: Quia sit necessarium Et prima pars est Perihermenias . . .
Expl: et in vera textus expositione. Et ergo haec dicta sunt causa brevitatis. Et sic veteris artis etc.
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 10B-105*.
3. Translatio Priorum .
Inc: Iste est liber Priorum qui duos continet libros partiales. Primus est de syllogismorum generatione . . .
Expl: et sic est finis Priorum.
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 87^-9B.
4. Translatio Posteriorum .
Inc: Omnis doctrina Iste liber interpretatur Posteriorum in quo secundum Lincolniensem Aristoteles
intendit . . .
Expl: de his enim quid veritatis patet in conclusionibus.
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 91v-100r.
5. Translatio Elenchorum.
Inc: Quoniam autem Liber Elenchorum de sufficientibus argumentationibus duos continet libros
partiales . . .
Expl: praemittuntur causa brevitatis pr. etc.
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 100v-10tr. Cf. olim Erfurt Coli, universitatis (Commenta veteris artis et novae logicae; MBKD II
177).
6. Quaestiones metaphysicae (VII-XII).
Quaeritur circa septimum: Utrum inhaerentia sit de essentia . . . Expl: fides vulgarium et fatuorum
Inc:
credentium plures esse deos. Expliciunt quaestiones duodecimi Metaphysicae ascriptae ven. viro magistro
Henrico de Oyta sacrae theologiae doctori eximio . . .
MS: Erfurt SB Ampl. F.329 (XIV) f. B-97*.
7. Lectura Metaphysicae.
Inc: Omnes homines Iste liber dividitur in prooemium et executionem . . .
Expl: unus ergo princeps cui sit honor et gloria per infinita saecula. Arnen. MS: Melk StB 580 (XV) f. l'-58v.
Test: Lang, op. cit. 129, hesitates between Henry Totting and Henry Olting as author of this work.
231
8. Quaestiones Physicorum .
Inc: Quaeritur circa primum Physicorum quia primum oportet instituere
Expl: adhaesio quam felicitatem nobis concedat trinus et unus. Arnen. MSiErfurt SB Ampl. F.297 (XIV) f. 45r-129v;
Praha UK 461 (III. D.9) (XIV) f. 1M40V (f. 142: Expliciunt quaestiones acurtatae per H. . . . A later hand adds: mag. Buridan).
9. Translatio Physicorum .
Quoniam quidem intelligere Iste liber Physicorum est primus in ordine librorum naturalium . . .
Inc :
Expl: nullam habens magnitudinem.
MSS: Leipzig UB 1413 (XIY) f. 110M4B; Miinchen SB Clm. 19551 (XIV) f. 2'-31r (Explicit nova translatio Physicorum magistri de
Oyta excellentissimi doctoris in theologia sacra in die S. Michaelis anno <13>83 Pragae finita. Johannes Remiger . . . ); Stettin
BMarienstiftsgymn. Cam. 6 (XIV) f. 65r-104v (Quoniam quidem scire Iste est liber Physicorum cuius primus tractatus est
prooemialis . . . / . . . et sic est finis translationis physicorum editae per rev. magistrum Henricum de Oyta conscriptae Pragae et
hoc anno incarnationis Domini 1387 ipso die beati apostoli Matthaei et evangelistae etc.).
10. De caelo et mundo .
Inc:De natura scientia Iste liber est secundus in ordine librorum naturalium qui quattuor habet libros.
Primus liber habet quattuor tractatus . . .
Expl: et patet cuilibet diligenter intuenti. Et sic est finis huius.
MSS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 142r-147v; Stettin BMarienstiftsgymn. Cam. 6 (XIV) f. 60v-63v (inc: Primus Liber de caelo et mundo
habet quattuor tractatus . . . / . . . et sic est finis istarum conclusionum . . . finitarum a.d. 1378. At bottom of folio: De caelo m. H.
de Oyta).
11. De generatione et corruptione .
Inc: De generatione autem Iste liber de generatione habet duos libros partiales. Primus est de generatione et
corruptione . . .
Expl: sic patebit in quaestionibus. Et sic est finis libri De generatione et corruptione.
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 147v-150r
12. Liber meteorologicorum.
Inc:De primis quidem Iste liber habet quattuor libros partiales. Primi tres libri sunt de mixtione imperfecta
scilicet de impressione. Quartus est de mixtione perfecta . . .
Expl: patebit in quaestionibus. Et igitur brevitatis causa praemittuntur narrare etc.
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 150M54.
13. Lectura de anima.
Inc: Bonorum honorabilium Iste liber de anima habet tres libros partiales. Primus habet duos tractatus.
Primus tractatus habet duo capi-
TRADITIO
tula. Primum capitulum est prooemium in quo Aristoteles quasdam praemittit conclusiones . . .
Expl : quid enim veritatis de his omnibus sit patet lucide intuenti quaestiones. Et sic est finis huius voluminis
pro quo almae (?) virginis sit benedictus per omnia saecula saeculorum. Arnen. Expliciunt collecta brevia
istorum librorum magistri Henrici de Oyta anno domini 1390 scripta per me Nicolaum Stendal (?).
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 154M56*.
14. Ethica.
Inc: Omnis ars et omnis doctrina Iste liber est Ethicorum et dividitur in decem libros partiales in quorum
primo determinatur de felicitate humana in generali et dividitur in partem prooemialem . . .
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 172'-202r (incomplete; I-Vl).
15. Translatio super Politicorum.
Inc : Quoniam autem omnem civitatem videmus etc. Iste est liber Politicorum tertius in ordine librorum
scientiae moralis in quo Aristoteles determinat de homine felicibili ut est pars communitatis civilis, alii
dicunt eum determinare de civitate inquantum in ea reperitur sufficientia . . .
Expl: et in fine addit translator dicens, reliqua huius operis in graeco nondum inveni. Et sic est finis octavi libri
Politicorum. Expliciunt libri Politicorum etc.
MSS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 158v-171v; 1445 (XIV/XV) f. 175'-243v.
Ed: Grabmann, art. cit. (1941) 61f. (beginning).
Aote: cf. P. Czartoryski, Closes et commentaires inconnus sur la Politique dAristote dapres les MSS de la Bibliotheque Jagellonne de
Cracovie/ Mediaevalia philosophica Polonorum 5 (1960) 3-44 at 18-27, 43.
16. Oeconomica.
Inc: Oeconomica et politica differunt Secundus liber in ordine scientiae moralis, in quo morales determinant
de regimine domestica . . .
Expl: per consequens sit iustus dispensator. Et sic est finis oeconomicorum.
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. 156r-158v.
17. Quaestiones circa De substantia orbis.
Inc: Circa librum De substantia orbis: Utrum corpora caelestia . . .
Expl: ad partes continuationis et sic dictum est ad quaesitum.
MS: Erfurt SB Ampl. F.297 (XIV) f. 149r-158r.
Henricus de Vrimaria
See Henricus de Frimaria.
Henricus de Wellis
Fl. s. XV.
1. Quaedam copulata lecta (De an ., GCorr., CMund., Meteora).
233
MS: Munchen SB Clm. 26887 (XV) f. 81r-82v(< Quaestio:Ûtrum anima sit substantia? Arguitur quod non . . . ), 150r-263r (<
Quaestiones De caelo et mundo et Meteora:> Incipit secundus liber naturalis. Pro ordine istius secundi libri naturalis philosophiae
notandum est quod quadruplex . . . ), 263v (Hic in toto isto libro quaedam copulata lecta a duobus magistris, magistro Jacobo de
Amsterdammis et magistro Henrico de Wellis . . . 1469). (Cf. Aristoteles latinus, Codices I).
Henricus de Werl O.F.M.
230 f 10 Apr. 1463 Osnabriick. 1430-35 studied at university, Cologne; 1432-62 provincial minister of the Cologne province; 1435-62
magister theologiae; at Council of Basel.
Wadding SS I (1906) 115; LTK2 5 (1960) 203; DTC tables (1960) 2045f; Tuszynska 45; Catholicisme 5 (1962) 621.
S. Clasen, O.F.M., Heinrich von Werl, O.Min., ein deutscher Skotist: Beitrage zu seinem Leben und seinen
Schriften, WiWei 10 (1943) 61-72; 11 (1944) 67-71.
Stegmuller RS I 160.
1. Quaestiones in Universalia Porphyrii (Wadding).
2. In Physica.
Test: physicam in commentariis, logicam in quaestionibus enodavit/ cf. Clasen, art. cit.
Henricus de la Wyle (Vyle)
t 1329. 1284 fellow, Merton College, Oxford; 1285-86 proctor of the university; magister artium; by 1308 doctor theologiae; 1308-
09 chancellor of Exeter; 1313-29 chancellor of Salisbury.
Bale II 89f; A.G. Little and F. Pelster, S.J., Oxford Theology and Theologians c. A.D. 1282-1302 (Oxford 1934) 286; Emden I 565f.
Inc: Bonorum honorabilium Quaeritur: An de anima possit esse scientia? Videtur primo quod non quia illud
de quo est scientia per se oportet esse aliquod universale. Sed anima non est huiusmodi. Ergo etc. . . . Expl:
quod est particulare et universale etc. Deo gratias. Arnen. Ex- pliciunt quaestiones super III libros De
anima secundum Henricum de la Vyle.
MS: Oxford Magdalen College 63 (XV) f. 58r-96\
Ed: (proposed) cf. BSPM 1 (1959) 73 n. A 23a, 97 n. C. 95.
2. Alia commentaria super Aristotele (Bale).
Herbordus de Lippia
1414 baccalaureus artium, Erfurt; 1417 magister artium; by 1425 baccalaureus theologiae; 1421, 1426 dean of arts faculty; 1425
rector; 1429 licentiatus theologiae; 1430 doctor theologiae; later canonicus in Liibeck. See also Siburdus de Lippia, with whom possibly
identical.
E. Kleineidam, Universitas Studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 280f, 362.
1. Puncta materiarum librorum quasi omnium . quae pro baccalaureatus gradu Erfordiae leguntur et examinantur .
TRADITIO
Conts: (acc. to Erfurt MS) Porph. (f. 83v-98v), Praed. (f. 98v-114v), Perih. (f. 114vL22v), Prior, (f. 122v-141r), Post. (f. 141M54*),
Elench. (f. 154r-162v), Phys. (f. 162M87V), Be an. (f. 187M98^).
MSS: Berlin SB (now Marburg UB) lat. qu. 833 (XV) 243ff; Erfurt SB Ampl. Q.241 ( A . D . 1420) 198ff. (Expl: universalibus
perfectis et non orbatis. Et sic est finis punctorum ad gradum baccalaureatus pertinentium in artibus liberalibus finitorum et completorum
Erfordiae sub A . D 1420 . . . ); Liibeck SB phil. 9 (?).
234 2. Aliqua puncta circa V Ethicorum.
Hermannus
Magister, rector Osnaburgensis.
1. Quaestiones libri De caelo et mundo.
Inc: Circa initium libri De caelo et mundo quaeritur primo: Quomodo talis . . .
Expl: quaestiones omnes libri De caelo et mundo datae a reverendo magistro Hermanno rectore
Osnaburgensis.
MS: Kobenhavn Kongelige Bibi. Thott 579 4 (XIV) f. 1-76.
Hermannus
1. Expositio supra IV tractatum summae naturalium.
Inc: Dicto de corpore mobili generabili . . .
Expl: Expliciunt reportata summae naturalium ultra quartum tractatum completa Erfordiae a magistro
Hermanno anno 1352.
MS: St. Florian StB XI. 629 (XIV) f. 250r-276r.
Hermannus Alemannus
t 1272. 1240-56 lived at Toledo. Translator of Aristotle's works.
Sarton II 833; EFil 2 (1957) 22.
G.-H. Luquet, Hermann lAllemand (t 1272),' RHR 44 (1901) 407-22.
1. Didascalia in Rhetoricam Aristotelis ex glossa Alfarabii.
MS: Paris BN lat. 16097 (XIV) f. 188'-(204).
Hermannus de Guris
s. XIV.
1. Commentarius in quaestiones a Johanne Buridano de libris Physicorum Aristotelis institutas.
Inc: Circa primum Aristotelis prima quaestio est: Utrum scientia naturalis . . .
Expl: sine compositione aliqua qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
Et sic est finis
quaestionum Physicorum Aristotelis magistri Buridani per Hermannum de Curis scriptae Pragae a Johanne de
Ar-
235
bore A.D. 1385 circa festum s. Georgii scilicet in mutatione bursarum ibidem.
MS: Erfurt SB Ampl. F.300 ( A . D . 1385) f. 166r-285v.
Hermannus Etzen O.F.M.
Ca. 1420 after 1465. Studied at Erfurt; 1440-41 lector philosophiae in the province studium, Prenzlau; 1441-42 lector
philosophiae, Halberstadt; 1442-44 lector secundarius, Magdeburg; 1445 matriculated in Erfurt; 1446-49 read Sentences there, but does
230 not appear to have been promoted; 1458 superior, Hildesheim; 1465 Halberstadt. Scotist; influenced by Burley.
Stammler-Langosch I 592; Tuszyhska 43f; DTC tables (1960) 2064; Catholicisme 5 (1962) 664.
L. Meier O.F.M., De schola franciscana Erfordiensi saeculi XV/ Antonianum 5 (1930) 57-94, 157-202, 333-62, 443-74 at 338-41;
id., Ermanno Etzen O.F.M. e lo scotismo preriformatore nella Germania/ Studi francescani 32 (1935) 369-413; 33 (1936) 144-63; id.,
Das Charakterbild des deutschen Franziskaners Hermann Etzen im Lichte seiner Predigten/ FStud 24 (1937) 122-49, 260-78; id., Die
Barfusserschule zu Erfurt (BGPMA 38, 2; Munster i. W. 1958) 27, 56 et passim.
Stegmiiller RS I 162f.
1. In I-III Physicorum (Conclusiones ; 1440-41).
Inc : Quoniam quidem intelligere et scire contingit circa omnes scientias, quarum sunt principia aut causae
aut elementa, ex horum cognitione semper oportet procedere quia omnis doctrina fit ex praeexistenti
cognitione ex I Posteriorum. Principia autem praeexiguntur . . .
Expl : quantum ad esse secundum quid scilicet intrinsecum, sed non similiter, et sic patet . . . (mut.).
MS: Hildesheim SB 10 (I.A.4) (XV) f. 176v-210r.
2. In PII De anima (Conclusiones ; 1441-42).
Inc: Bonorum honorabilium Secundum sententiam Philosophi in isto textu nobilitas scientiae et
evidentia est ex nobilitate et evidentia subiecti. Cum notitia scientiae . . .
Expl: sed contra hanc conclusionem arguitur tripliciter . . . (mut.).
MS: Hildesheim SB 10 (I.A.4) (XV) f. 224v-235r.
Hermannus Grabner
1. Summa magnorum naturalium.
Inc: Praesentem librum, qui Summa magnorum naturalium intitulatur, in quinque tractatus distinguimus
secundum quinque magnos libros naturales Aristotelis . . .
Expl: In hoc terminatur 91 capitulum et ultimum primi tractatus huius Summae ad honorem Dei gloriosi.
Explicit primus tractatus huius Summae per manus Henrici Frihtoris (?) reportata et per magistrum
Hermannum Grabnerum in Nurnberga compilata a.d. 1366 in Sabbato Domine esto mihi.
TRADITIO
MS: London Wellcome Hist. Med. Libr. 316 ( A . D . 1366) 149ff. (tract I only; f. lra: Hermann Gra<bner> sancti leronymi [ ?] prior scripsit
primos quaternos summae magnorum naturalium).
Hermannus de Schildesche (de Westfalia) O.E.S.A.
Ga. 1290 Schildesche nr. Bielefeld 8 July 1357 Wurzburg. From 1320 lector in Magdeburg and Erfurt; 1334 doctor theologiae,
Paris; 1337-39 provincial; 1340 teacher of theology and Vicar general in Wurzburg.
Ossinger 812-15; Chevalier BB 2126; DTC tables (1960) 2064; LTK2 5 (1960) 253.
A. Zumkeller, O.E.S.A., Hermann von Schildesche O.E.S.A. (t 8. Juli 1357), Augustiniana 7 (1957) 57-99, 282-312, 457-84; 8
(1958) 113-28; id., Hermann von Schildesche
0. E.S.A. (f 8. Juli 1357): Zur 600. Wiederkehr seines Todestages (Wurzburg 1957); id., Schrifttum und Lehre des Hermann von
Schildesche O.E.S.A. (Wurzburg 1959); id., Die Augustinerschule des Mittelalters, Analecta Augustiniana 27 (1964) 167-262 at
210f.
Zumkeller 179-95; Stegmliller RB III 42.
1. Scriptum super Rhetoricorum.
Test: Jordanus de Saxonia, Liber V itas fratrum (ed. R. Arbesmann and W. Hiimpfner [New York 1943] 240f.); cf. Zumkeller, Schrifttum
97.
Doubtful.
2. In Ethica Aristotelis.
Test: Schiphower, Pamphilus, Gandolfo, Ossinger; cf. Zumkeller, Schrifttum 147.
Hermannus de Winterswiche (Winterswijk)
Fl. s. XIV. Lector in Erfurt; 1320 lector principalis, Magdeburg. (To be distinguished from another Hermann of Winterswijk who
flourished in the second half of the century. Cf. Chevalier BB 2127; E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I [Leipzig 1964] 300.)
L. Meier, O.F.M., Contribution k lhistoire de la theologie k luniversite dErfurt, RHE 50 (1955) 454-79, 739-66 at 850; id., Die
Barfusserschule zu Erfurt (BGPMA 38,2; Munster i. W. 1958) 15.
1. Quaestiones VI ultimorum librorum Metaphysicae.
Inc: (q. 1) Utrum inhaerentia sit de essentia accidentis . . .
(q. 2) Utrum substantia sit prior accidente tempore . . .
(q. ult.) Utrum in toto universo sit tantum unus princeps . . .
MS: Bamberg SB class. 77 (H.J. VI 1) (XIV) f. 1^-105^ (expl. mut.)
Hermolaus Barbaras Junior
1454 Venice 1493 Rome. 1460-70 studied at Rome; 1471-74 at Padua; 1474-76 taught moral philosophy (Aristotles Ethics and
Politics) at Padua; 1477 artium utriusque iuris doctor; 1484 opened private school (Aristotelian doctrine) at Venice; various diplomatic
missions; 1491 Patriarch of Aquileia. Humanist; translator of Aristotle and of Themistius Paraphrases of Aristotle. See also Ps.
Gilbertus Porretanus.
Chevalier BB 425; Enl 6 (1930) 132; DHGE 6 (1932) 585; ECatt 2 (1949) 820f; EFil 1 (1957) 573f; LTK2 1 (1957) 1237; Cosenza
403-12, V 192f.
Ueberweg 229; Nardi, Saggi passim.
237
P. O. Kristeller, Un codice padovano di Aristotele postillato da Francesco e Ermolao Barbaro/ La Bibliofilia 50 (1948) 162-78
(lit.); C. Dionisotti, Ermolao Barbaro e la fortuna di Suiseth/ Medioevo e Rinascimento: Studi in onore di Bruno Nardi (Florence 1955)
217-53.
1. Commentarii in Analyticos Posteriores.
MS: Bologna UB 124 (Aldovrandi 44) (XVI) f. 218-284.
Test: Barbarus refers in 1488 to his commentaries on the Posterior Analytics (E. Barbaro, Epistolae, Orationes et Carmina fed. V.
Branca; Florence 1943] II 33, 38).
2. Compendium scientiae naturalis (.Phys ., CMund ., GCorr ., Meteora , De an.). Inc : (cap.) Compendii liber
primus de principiis scientiae naturalis. Phy- sices definitio.
(text) Ea quae est de natura, scientia; quum per se sit earum rerum quae expetuntur . . .
Expl : naturae ordo commutabitur.
Edd: Venezia 1545; Konigsberg 1547; Basel 1548; Paris 1547, 1554; Lausanne 1579; Marburg 1597.
3. Compendium Ethicorum librorum.
Inc: (ded.) Hermolaus Barbarus Zachariae equitis filius excellentissimo praesuli p. Foscharo
s. p. d. Quum
neque ex tua dignitate ... / . . . Patavii pridie kal. decembris 1474.
(cap.) Epitome librorum Aristotelis Ethicorum. Sensus primi capitis quod incipit, Omnis ars.
(text) Rerum humanarum omnium finem aliquem esse praestitutum oportet . . .
Expl : quia sapientia potioris partis est virtus quam sit prudentia. Finis.
Edd: Venezia 1544; Basel 1545; Paris 1546; Basel 1552, 1555; Paris 1555, 1558; Lyon 1548, 1556; Heidelberg 1562.
Doubtful.
4. Commentarii in Analytica priora.
Test: The catalogue of Bologna UB describes MS 124 as containing a commentary on the Priora, whereas L. Frati, Catalogo dei
manoscritti di Ulisse Aldovrandi (Bologna 1907) describes this work as: In primum Posteriorum.
5. Dialectica Aristotelis.
Test: Cosenza; perhaps reference is to 1 or 4 above.
Hervaeus Natalis Brito O.P.
Ca. 1260 Bretagne 1323 Narbonne. 1276 entered O.P.; 1301 definitor of province of France: 1302-03 read Sentences at S.
Jacques, Paris; 1307 magister theologiae, Paris; 1309 provincial of France; 1318 General of Order.
Stams 63 nr. 45; Upsala 74 nr. 34; Pignon 28 nr. 46; Quetif I 533-6; CUP II passim; Chevalier BB 2137; HistLittFrance 34 (1914)
308-51, 632 (B. Haureau); EFil 2 (1957) 39; DTC tables (1960) 2069f; LTK2 5 (1960) 284.
Prantl III 264-73; Ueberweg 530, 536f, 771; Wulf III 58f, 70; Gilson 747f.
Sarton III 521f; Duhem SM VI46-50, 327-49; Maier II-IV passim; V 77,198f; Lottin PM III passim; Michalski, Les courants
philosophiques 74; Le criticisme 90-2.
TRADITIO
238
M. Grabmann, * Studien uber den Einfluss der aristotelischen Philosophie auf die mittelalterlichen Theorien uber das Verhaltnis
von Kirche und Staat/ Sb. Akad. Miinchen (1934) Heft 2 at 34f; id., Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus der
Zeit von Peter Abaelard bis Petrus Hispanus/ Abh. Akad. Berlin (1937) Nr. 5, p. 51; A. de Gui- maraes, O.F.M.Cap., Herve Noel
(|1323): 6tude biographique/ AFP 8 (1938) 5-81; F.J. Roensch, Early Thomistic School (Dubuque, Iowa 1964) 106-17; H. Riedlinger,
Raimundi Lalli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 89f.
Glorieux R I 199-206; Q I 200-8; Stegmiiller RS I 104-8.
1. Commentum super librum Praedicamentorum.
Inc: (mutilus).
MSS: Paris BArsenal 530 (XIII) f. 16-(21); Wien NB 2411 (XIV) f. 60r-66r (Hervaeus, Quaestio de praedicamentis; inc: Ad
secundum sic facit ad interiora rationis.
Is this the same work?) Cf. olim Wien Univ.: Super artem veterem {MBKO I 489). Test: Qu6tif from Louis of Valladolid {De decem
praedicamentis). The older catalogues make no reference to commentaries on Aristotle's logic.
2. Super I-II libros Perihermenias.
Inc: Primum quidem oportet constituere Quid autem debeat dici subiectum in hac scientia patet ex
divisione logicae . . .
MSS: Miinchen SB Clm. 14763 (XIII) f. 142v-163v {expl: Et est opus editum a magistro Ervegio magistro in theologia Ordinis
praedicatorum); Paris BArsenal 530 (XIII) f. 21v-28v {expl: Haec est sententia huius libri. In his etiam terminatur scientia veteris logicae
Hervaei Britonis. Arnen.).
Test: Qu6tif from Louis of Valladolid.
Doubtful.
3. Super librum Divisionum Boethii.
Inc: Omnis scientia aut est de complexis aut incomplexis . . .
Expl: sicut visus ad suum colorem est arctatus. Hoc super quaestione. MS: Paris BArsenal 530 (XIII) f. 28v-32v
(anon., name of Hervaeus legible at bottom of first page acc. to Grabmann; same hand as preceding).
4. Tractatus super communitates Porphyrii.
Inc: In parte praecedenti Porphyrius determinavit de quinque his libris in se; in parte ista agit de iis
secundum quod comparantur haec ad invicem . . .
Expl: Explicit super communitates Porphyrii. Amen dicant omnia.
MS: Paris BArsenal 530 (XIII) f. 32v-(33) (anon.; same hand as preceding).
5. Totius logicae Aristotelis summa.
Ed: Venezia 1496; Thomae Aquinatis Opera 28 (Paris 1871) 68-158.
Test: M. Grabmann, Die Werke des hi. Thomas von Aquin (BGPMA 22, 1/2; Munster i. W. 1949) 239-40, opposes the attribution of
this work both to Thomas and to Hervaeus. Cf. MS. Vaticana Pal lat. 1007 (s. ?) 32ff (Hervaeus Britonus, Summa logicae Aristotelis;
inc: Sicut dicit Philosophus . . . ).
Herzo
239
Hieremias de Montagnone
Fl. s. XIII/XIV. Early Paduan humanist.
G. Vedova, Biografia degli scrittori padovani I (Padua 1832) 615f; Chevalier BB 2561; Cosenza 1761.
B. L. Ullman, Hieremias de Montagnone and his Citations from Catullus/ Classical Philology 5 (1910) 66-82; R. Weiss, 11
primo secolo delUumanesimo (Rome 1949) 15-50; B.L. Ullman, Studies in the Italian Renaissance (Rome 1955) 81-115.
1. Compendium moralium notabilium.
Inc: Utilimum et quasi necessarium fore existimandum est ad moralium notabilium scientiam atque memoriam
facilius habendam . . .
Expl: in opere scripturae authentice prius edita sunt.
MSS: Belluno BLolliana 34; Bruges BV 494; Cambridge UL Ee. 11.29 (XV); Darmstadt (Ullman); Escorial BReal h. 11.11 ( A . D . 1402);
Firenze BLaur. Gaddi 46; Acq. e doni 393 (XIV); BN Centrale Magi. IV 128; BRiccardiana 250 (L.I.2) (XV); 816 (L.I.3)
(XIV) ; Krakdw BJ 700 ( A . D . 1419); 1596 ( A . D . 1445); Leipzig (Ullman); London BM Add. 22801; Madrid
H.h.21 (XIV/XV); Milano BAmbrosiana P.29.Sup. (XV) (Joh. de Grapanis, Liber virtutum et allegationum auctorum [based on
Hieremias acc. to Ullman]); P.117.Sup. (XV) item 3; Trotti 108 (XV); Modena BEstense Est. 901 (a Q 8, 20) (XV); Napoli BN
VII.E.2 (XV); Oxford BodlL Canon, lat. 212 (XV); Canon, misc. 186 (XV); New Coli. 100 (XV); Paris BN lat. 2846; 6469 (XV);
n. acq. lat. 1779 ( A . D . 1475); Perugia BG E.24; PoznaA BRaczyhskich 159 (XV) 180ff; Roma BAngelica A.6.7; BCasanatense 312
(C.IV.ll) ( A . D . 1398); Salzburg Offentl. Studienb. V.4.F.131
(XV); Sevilla BColombina 5-6-16; Udine BC 21; Valladolid (Ullman); Vaticana Vat. lat. 1168 (XIV/XV) 7Off; 4278; 8175 (XIV);
Ottob. lat. 272 (olim Reg. 466); Pal. lat. 402 (119) (XV); Reg. lat. 1526 (XIV); Ross. lat. 429 (IX.119) (XV); Archivio Capi- tolare
Vaticano H.48 (XV); Venezia BMarc. lat. VI 100 (XIV) 89ff; Viterbo BCap. II.d.15; Wien Dominikanerkl. 193/159 (XV); 194/159a
(XV). Olim Padova (Tomasini). Ed: Venezia 1505 (Epitoma sapientiae).
Hieronymus de Hippolyto Monopolitanus O.P.
t 8 Jan. 1528 Viterbo. Studied at Padua (pupil of Franciscus Nardus, q.v.); 1492 lector in O.P. convent, Padua; 1495 magister
theologiae, Padua; 1502 professor of metaphysics in via S. Thomae, Padua; provincial of Sicily; 1528 Abp. Taranto.
Qu6tif II 76 (I 857); Hurter II 1272; Brotto-Zonta 187-9, 202f.
1. Commentaria et quaestiones in libros Metaphysicorum.
Hieronymus de Janua O.P.
s. XV. Of Dominican convent, Genoa; 1459 Bp. Caff a.
Qu6tif I 749; Gams 365; Eubel II 117; Stegmuller RB III 87.
1. Commentarius in libros Metaphysicorum.
2. Commentarius in libros De caelo et mundo.
3. Commentarius de libros De anima.
TRADITIO
240
Hieronymus de Mondsee O.S.B. (Johannes Faber de Werdea)
fl475. 1445 magister artium, Vienna; 1451 professus O.S.B., Mondsee.
Chevalier BB 1451; Stegmiiller RS I 168; Prantl IV 203f.
1. Commentarius in librosPriorum.
2. Commentarius in librosPosteriorum.
3. Commentarius in librosTopicorum.
MS: Wien NB 3846 ( A . D . 1459) 230ff. (items 1-3).
Hieronymus Savonarola O.P.
21 Sept. 1452 Ferrara 23 May 1498 Florence. Reformer and preacher.
Quetif I 884-92; Chevalier BB 4156-63; DTC 14 (1939) 1215-32; EFil 4 (1957) 328f; Tuszyriska 68f; LTK2 9 (1964) 353-5.
Stegmiiller RB III 88.
1. Compendium logices.
Inc: De vocibus simplicibus et propositionibus quae sunt principia soloecismorum. Primum principium:
Vox est sonus animalis causatus ab anima . . .
Expl: sed non erunt inutilia transeuntibus ad eam. Regi ergo saeculorum immortali invisibili soli Deo
honor etc. Explicit logicale compendium perutile a fratre Hieronymo Savonarola de Ferraria O.P. editum
feliciter 1484. Flor, in monast. S. Marci tunc legenti.
MSS: Firenze BLaur. Plut. LXXI cod.24 (XV) p. 1-84; BN Centrale Conv. Soppr. J.VII.23 (421); Paris BN lat. 16624 (XIV)
(Expositiones in Aristotelis praedicamenta). Ed: Venezia 1542 (among opuscula).
2. Compendium philosophiae naturalis et moralis ad Aristotelis et S. Thomae mentem.
Inc: {cap. I) De ente in communi et de his quae ipsum sequuntur.
(text) Omnes homines natura scire desiderant etc. Omnes enim homines sicut et aliae res . . .
Expl: reliquum est ergo ut ad moralia descendamus. Explicit liber XV de voluntate et hic terminatur
philosophia naturalis.
MSS: Firenze BLaur. Plut. LXXI cod.24 (XV) p. 85-(201); BN Centrale II.IX.169 ( A . D . 1530) ff. n. num.; Conv. Soppr. D.8.985;
Modena BEstense Campori 477 (y.T.6, 22) (XV).
Ed: Venezia 1542 (among opuscula).
Hilarion
s. XV.
S.D. Wingate, The Mediaeval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 30.
1. Compendium of the Aristotelian Works.
MS: Vaticana Vat. lat. 3009.
241
Himberger
Magister.
Doubtful.
Inc: Quaeritur primo circa primum Physicorum: Utrum scientia naturalis sit . . .
244 MS: Praha UK 1937 (X.F.ll) (XIV/XV) 179ff. (cf. f. 76v: reference to magister Himberger).
Hubertinus de Albiziis O.P.
See Humbertus de Albiziis O.P.
Magister Hugo
s. XIII1.
Russell 49.
1. Post. An.
Test: According to Roger Bacon, Compendium studii theologiae (ed. H. Rashdall [British Society for Franciscan Studies, Aberdeen
1911] 34) H. was the first to lecture on Post. An. at Oxford.
Hugo de Abbatisvilla
1. Quaestiones super I-II De anima.
MS: olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV; cf. M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and
Dover [Cambridge 1903] 317).
Hugo Bentius (Benzi) de Senis
1376 Siena 1439 (30 Nov.) Ferrara. 1392-93 studied at Florence, 1393-95 at Bologna, 1395-96 at Pavia; 1396 licentiatus, Pavia;
1396-99 taught logic at Pavia (wrote treatise on the Art of Logic); 1399-1402 taught philosophy at Piacenza (lectured on Aristotle); 1402-
05 taught philosophy at Bologna (wrote commentary on Parva naturalia, and lectured on moral philosophy); 1405-09 taught medicine at
Siena, 1409-12 at Bologna, 1412-16 at Parma, 1416- 21 at Siena, 1421-23 at Florence, 1423-25 at Bologna, 1425-29 at Pavia (between
1423-28 said to have lectured on Brunts translation of the Ethics); 1429-31 taught medicine at Padua; 1431-39 court physician to Niccolo
dEste. Philosopher and physician.
Chevalier BB 505; Enl 6 (1930) 661; EE it 1 (1957) 636 (lit.); Thorndike IV 342; Co- senza 520f, V 250f.
D.P. Lockwood, Ugo Benzi, Medieval Philosopher and Physician, 1376-1439 (Chicago 1951).
1. De logicae artis ratione.
Test: Socino Benzi, Vita Ugonis 8 (Lockwood, op. cit. 24, 33, 152).
2. Scriptum de somno et vigilia.
Inc: Capitulum (primum) libri primi De somno et vigilia enumerat quinque quaestiones in ipso libro De
somno determinandas, quarum est prima: Quid est somnus et quid vigilia cum non possunt semper
agere. Explicit liber primus.
TRADITIO
(De somniis , praef.) Patefecimus iam, dante Deo, locum primum huius libelli. Restat ergo ut ad secundam
materiam procedamus . . .
(Cap. I ) In primo capitulo, proposito prooemialiter quod post librum primum, in quo determinat de somno,
dicendum est de somnio . . .
(De divinatione , praef.) Super omnibus libris evidentibus de memora- tionibus et signis paene omnibus
approbatis de somno . . .
(Cap. I) In primo capitulo proponitur quod neque est idoneum contemnere de divinatione quae est in
somniis . . .
Expl : secunda et tertia in secundo et quarto capitulo mixtim, et quarta in secundo.
MSS: Padova BAnton. XX 431 (XV) f. 8-25; Vaticana Vat. lat. 11575 (XIV/XV) f. 2r-12r.
Ed: (partial, with chapter headings) Lockwood, op. cit. 206-9.
3. In De memoria et reminiscentia.
Inc : Primum capitulum proponit prooemialem . . .
Expl: quomodo fit et propter quam causam. Deo laus. Amen.
MS: Vaticana Vat. lat. 11575 (XIV/XV) f. 12r-14v.
Test: Socino Benzi, Vita Ugonis 10 'Commentarii in Aristotelis libros quos Parva naturalia appellant' (Lockwood, op. cit. 25, 33f, 152).
4. Recollectiones super libro Oeconomiae.
Inc: (praef.) Maxima omnium ornamenta . . .
(text) In capitulo primo quod est prooemium ponitur quod oeconomia et politica differunt . . .
Expl: uxorem et filios et parentes. Laus Deo et Matri gloriosae. Expli- ciunt Recollectiones libri
Oeconomicorum Magistri Hugonis de Senis. MS: Vaticana Vat. lat. 11575 (XIV/XV) f. 15"-18r.
Hugo de Dordraco
Fl. s. XV. Magister artium.
1. Quaestiones super libris Topicorum.
Inc:Circa initium primi libri Topicorum Aristotelis primo quaeritur: Utrum scientia dialectica sit . . .
Expl: Explicit secundus liber Topicorum, lectus per venerabilem virum, artium magistrum, Hugonem de
Dordraco, scriptus per manum Nicolai de Brucella, alias Stampioen, finitus a.d. 1469, penultima Mai.
MS: Cambrai BV 962 (XV) f. 195r-222v (MS which is written throughout in the same hand contains other anonymous commentaries on
both the Ars vetus and the Logica nova which may also belong to Hugo. Gf. Anonyma).
Hugo de Sancto Victore G.R.S.A.
1096-1141. From ca. 1125 taught at school of St. Victor, Paris.
Manitius III 112-18; LTK2 5 (1960) 518f. (lit.); D. Van Den Eynde, O.F.M. Essai sur la succession et la date des ecrits de Hugues
de Saint-Victor (Rome 1960); R. Baron, Etudes sur Hugues de Saint-Victor (Paris 1963).
Stegmtiller RB III 173-191; RS I 176-8.
243
1. Didascalicon.
Edd: PL 176. 739-812; C. Buttimer (Washington 1939).
2. Epitoma in philosophiam.
Ed: R. Baron, Traditio 11 (1955) 91-148 at 105-19.
Hugo de Saxonia
244 1. Synopsis physicorum Aristotelis.
MS: Paris BN lat. 6749C (XV) item 2.
Hugo de Traiecto
s. XIV. Probably professor in the arts faculty, Paris.
HistLittFrance 32 (1898) 584f (B. Haureau); M. Grabmann, Mitteilungen aus Miinchener Handschriften liber bisher unbekannte
Philosophen der Artistenfakultat (Codd. lat. 14246 und 14383)/ MGL II 225-38 at 231-3.
1. Quaestiones de Porphyrii logica.
Inc: Quaeritur circa Porphyrium et primo in generali: Utrum logica sit . . .
2. Quaestiones de praedicamentis.
Expl: quod tunc esset dispositio animae et per consequens de prima specie qualitatis. Explicit quaestiones
super librum Praedicamentorum reportatae Parisius a magistro Hugone de Traiecto canonico Elstenci A. D.
1327.
MS: Erfurt SB Ampl. F.336 (XIV) f. 1-28 (items 1-2).
3. Quaestio (e primo libro De anima).
Inc: Utrum accidentia ducant in cognitionem substantiae? . . .
MS: Paris BN Lat. 14705 (XIV) f. 96v.
Hugolinus de Urbe Veteri O.E.S.A.
Ca. 1300 Orvieto 1373 Acquapendente. 1334-38 studied at Paris; 1348-49 read Sentences, Paris; 1352 magister theologiae;
1357-59 directed studium of Order, Perugia; 1364 co-founder of theological faculty, Bologna; 1364-68 taught there; 1368 general of
Order; 1371 Patriarch of Constantinople, administrator of diocese of Rimini.
Ossinger 536; EFil 4 (1957) 1356f; DTC tables (1960) 2123; LTK2 5 (1960) 521; Catholicisms 5 (1962) 1011-13 (lit).
Wulf III 100-4; Michalski, Les courants critiques 201f, 209-14; id., Le problbme de la volonte 279-85; Maier V 331f, 335; M.
Grabmann, Aristoteles im Werturteil des Mittelal- ters/ MGL II 63-102 at 87-9.
A. Zumkeller, O.E.S.A., Hugolin von Orvieto und seine theologische Erkenntnislehre (Wurzburg 1941); id., Die
Augustinertheologen Simon Fidati von Cascia und Hugolin von Orvieto und Martin Luthers Kritik an Aristoteles,' Archiv fur
Reformationsgeschichte 54 (1963) 15-37 ; id., Die Augustinerschule des Mittelalters/ Analecta Augustiniana 27 (1964) 167-262 at 225.
Perini II 166-8; Zumkeller 199-201; Stegmiiller RS I 179-81.
1. Quaestiones super Praedicamenta.
Test: (1-2) Pamphilus; Zumkeller, op. cit. 160.
TRADITIO
3. Quaestiones super V I I I libros Physicorum.
Inc: Circa prooemium libri Physicorum quaero primo: Utrum obiectum scientificum scientiae naturalis sit
aliqua realitas extra animam . . . Expl: cuiusque maiestas nec incipit nec desinit in saeculum. Ipsi honor et
imperium per infinita saecula saeculorum. Arnen.
MS: Casale Monferrato B. dei Seminario I.D.17 ( A . D . 1352) 76ff. (I-IV). Olim Milano in Bibi, nostra ad S. Marcum (I-IV;
Pamphilus, Ossinger).
Humbertus (Hubertinus) de Albiziis (dAlbizzi) O.P.
t 1434. Entered O.P., Firenze, S. Maria Novella; 1426 Bp. Pistoia.
Quetif I 783; M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts und seine Stellung zur christlichen
Weltanschauung, Sb. Akad. Miinchen (1931) Heft 2, p. 34; id., Quaestio de distinctione inter essentiam et esse reali in Commentario in
Primam S. Thomae Aquinatis saeculi XV inedito anonymo (cod. 210/51 Bibliothecae Dominicanae Vindobonensis), Angelicum 22
(1945) 54-65 at 56; Tuszynska 19.
1. Glossae super libris Metaphysicae.
Inc: Sicut dicit Seneca in quadam epistola ad Lucilium philosophiae servias ut tibi contingat libertas . . .
MS: Firenze BN Centrale E.4.22 (XV) f. B-176v.
Humbertus de Prulliaco O.Cist.
f 1298. Baccalaureus theologiae; taught at college of St. Bernard, Paris; abbot of Preuilly (dioc. Sens). Father of Thomism in O.
Cist.
Visch 163; Chevalier BB 2223; Ueberweg 549; DTC tables (1960) 2146; LTK2 5 (1960) 532; Catholicisme 5 (1962) 1093.
M. Grabmann, Humberti de Prulliaco (f 1298) O. Cist, abbatis de Prulliaco quaestio de esse et essentia, utrum differant re aliter vel
secundum intentionem, cum introductione historica edita, Angelicum 17 (1940) 352-69.
Glorieux R II 258f; Stegmuller RS I 181-3; H. Caplan, Mediaeval Artes Praedicandi: A Hand List (Ithaca, N.Y. 1934) 14.
1. Sententia super librum Metaphy sicae.'
Inc: (prol.) Sicut dicit Boethius in commento Perihermenias totus ordo sciendi tribus perficitur, scilicet
voce, intellectu et re. Commentator commento De anima super illud verbum Philosophi, 4 Anima
quodammodo est omnia, comparans animam naturam materiae primae . . .
(text) Omnes homines natura Liber iste prima sui divisione dividitur in prooemium et tractatum qui
ibi incipit, Quoniam autem manifestum. Adhuc in prologo duo facit. Nam primo ostendit quid consideret ista
scientia . . .
Expl: tamquam omnis boni bonum omnia sua bonitate bonificans, a cuius narratione linguae deficiunt, cui
est honor et imperium per infinita saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Laon BV 462 (XIV) item 2 (Sicut dicit . . . / . . . natura scire desiderant. Explicit principium primum Metaphysicae);
Montpellier BFac. de medecine H. 181 (XIV) f. lr-174r (Expl: . . . A . D . 1291 compilatum fuit hoc scriptum a domino Hum-
245
berto bonae memoriae quondam abb. Prulliaci baccalario in theologia . . . ); Paris BArsenal 746 (XIII/XIV) 164ff. (Exph largitori
qui est Deus benedictus. Amen;.
2. Commentarium in libros De anima .
MS: olim Chaalis (Visch).
Doubtful.
3. Propositiones notabiles super X libros Ethicae.
Inc : Omnia bonum appetunt. Amabile quidem est . . .
Expl : quae ex antiquo consuetudinibus comprehensa sermonibus transmutare.
MS: Reims BV 493 (XIV) f. 147v-(M8v) (anon.).
4. Notabilia Politicorum.
Inc: Omnis civitas gratia alicuius boni constituta est . . .
Expl: impetuosum enim ebrietas facit magis.
MS: Reims BV 493 (XIV) f. 148v-(149v) (anon.).
5. Notabiles propositiones Rhetoricae.
Inc: A similibus enim similia nata sunt . . .
Expl: habet enim quod factum est veritatem.
MS: Reims BV 493 (XIV) f. 149v-(150) (anon.).
Magister I.
See Jacobus Veneticus.
Icpa/// (Jepa)
s. ix/x.
Ueberweg II 178f, 694f; A. Van de Vyver, Les etapes du developpement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de
philologie et dhistoire 8 (1929) 425-52 at 437f; M. M61andre, Iepa ou Scot Erigene? AHDLMA 6 (1932) 277-286; M. Cappuyns,
O.S.B., Jean Scot Erig&ne, sa vie, son oeuvre, sa pensee (Louvain-Paris 1933) 72f.
1. Glossae in Porphyrium .
MS: Paris BN lat. 12949 (IX/X) f. 45v-52v.
Ed: C. Baeumker und Bodo Sartorius Freih. von Waltershausen,, Friihmittelalter- liche Glossen des angeblichen Jepa zur Isagoge
des Porphyrius (BGPMA 24. 1; Miinster i. W. 1924) 27-60.
Isidorus Hispalensis
Ca. 560-636.
Prantl II 12-15; A. Van de Vyver, Les etapes du developpement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de philologie et
dhistoire 8 (1929) 425-52 at 429f, 438f, 451; E. Dekkers, Clavis Patrum latinorum (Sacris erudiri III; Steenbrugis 1951) 204-11 at 205
n. 1186; J. Isaac, O.P., Le Perihermeneias en Occident de Bo&ce d S. Thomas (Paris 1953) 32f; LTK2 5 (1960) 786f.
1. Etymologiae: II 22-31 De dialectica.
Inc: Dialectica est disciplina ad disserendas rerum causas inventa. Ipsa est philosophiae species quae
logica dicitur . . .
Expl: tertium nihil habet.
Edd: PL 82. 140-54; W. M. Lindsay (Oxford 1911).
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES AUTHORS: JACOBUS JOHANNES JUFF
Accessed: 25-08-2014 06:21 UTC
http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp
2
ST
OR
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES AUTHORS: JACOBUS JOHANNES JUFF
These pages continue the inventory of Medieval Latin Aristotle Commentaries published in Traditio 23
(1967) 313-413 and 24 (1968) 149-245. The commentaries have been arranged alphabetically according to the
authors first name, with a brief bio-bibliographical note and indication of manuscripts and editions.
Several authors included in this section of the inventory Johannes Bu- ridanus, Johannes Canonicus,
Johannes Dumbleton, Johannes Duns Scotus, Johannes de Janduno are of particular importance in the
history of Latin Aristotelianism, and the listing of the works of many others makes possible a new appraisal of
the philosophical and scientific situation especially in the universities of the fourteenth and fifteenth centuries.
But whereas the works of most of the more important authors have been critically sifted, there is, in spite of the
work done by Faral, Kuksewicz, and Markowski, still considerable difficulty in distinguishing the various
versions of Buridans commentaries and in assigning the manuscripts to them. It is hoped that the present list
will be of assistance to other scholars in preparing a definitive canon of Buridans works.
The research connected with this section of the inventory was carried out in part with the support of Grant
No. 812, Johnson Fund of the American Philosophical Society. I wish to express my gratitude for this
assistance. I am also indebted to Prof. F. Edward Cranz of Connecticut College, New London, for information
concerning the printed editions of many Aristotle commentaries, to Prof. Dr. E. Kleineidam of Erfurt for notes
on many Erfurt authors, to Rev. L.-J. Bataillon, O.P., of the Commission Leonine, Le Saul- choir, for copious
notes regarding authors included in earlier sections of this inventory, to Prof. J. Pinborg of Copenhagen for
information on authors particularly of the fourteenth century, and to Dr. Charles Schmitt of the University of
Leeds for notes on several manuscripts in Leiden. Rev. J. A. Weisheipls Repertorium Mertonense
(.Mediaeval Studies 31 [1969] 174-224) is invaluable for information on authors who belonged to that
important Oxford School.
Fordham Un i vers i ty
TRADITIO
Jacobus
1. In Priora.
Inc : Primum quod postulare . . .
Expl : libri Priorum conditi a magistro Jacobo.
136 MS: Padova BU 1429 (XIV) 92ff.
Jacobus
1. In Phys.
MS: Merseburg Domstiftsb. 78 (XIV2) 102ff.
Jacobus de Alexandria
See Jacobus de Blanchis de Alexandria O.F.M.
Jacobus de Amersfordia
See Jacobus Tymanni de Amersfordia.
Jacobus de Amsterdammis
See Henricus de Wellis.
Jacobus de Blanchis (de Albis) de Alexandria O.F.M.
Fl. s. XIV1. Doctor sacrae paginae; friend of Robert, King of Sicily (1319-43).
Wadding SS I (1906) 123 (122 Jac. Alexandrinus); Sbaralea Suppi. II (1921) If; Chevalier BB 2303.
Duhem SM VI 619-44; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstu- diums im Mittelalter, Sb. Akad. Mdnchen
(1939) Heft 5, pp. 71-84.
Stegmiiller RB III 194; J. B. Schneyer, Wegweiser zu lateinischen Predigtreihen des Mittelalters (Munich 1965) 1, 231.
1. Compilatio super totam philosophiam naturalem et moralemOpusculum
per conclusiones in omnes libros Aristotelis (Abbreviationes et auctoritates).
Inc: (ded.) Serenissimo principi domino Roberto Jerusalem et Siciliae Regi frater Jacobus de Alexandria
ordinis minorum reverentiam et in eo qui est fons sapientiae . . . vestris itaque votis, quae mihi censeo
reputanda praecepta, me coaptare desiderans, libros naturales, metaphysicales necnon et morales distinctis
capitulis conatus sum ad evidentiam clariorem reducere conservare dignetur.
(Phys.) Naturalis philosophiae (principales) partes sunt octo quarum prima est de corpore mobili non
contracto ad aliquem motum specialem et haec est scientia libri Physicorum Aristotelis . . .
Expl : princeps totius universi indivisibilis impartibilis nullam habens magnitudinem. Ipse enim est finis et
primum omnium qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen. (Propositiones notabiles at end of each
book.)
137
(CMund .) De natura scientia Primum capitulum De caelo et mundo manifestat (manifestando)
subiectum proprium huius scientiae . . .
Expl : accidentibus determinatum sit hoc modo.
(CMund. auctoritates ) Primus error in principio maximus in fine . . . / . . . propter suas formas.
(GCorr .) De generatione et Capitulum primum huius libri continet opinionem antiquorum an (de hoc
opinati utrum) generatio sit idem quod alteratio . . .
Expl: eam non esse talem. Expliciunt abbreviationes utriusque libri De generatione.
(GCorr. auct .) Elementa activa et passiva sunt ad invicem . . . / ... per motum circularem solis.
(Meteor a).
(De an.) Bonorum honorabilium Capitulum primum primi libri De anima declarat nobilitatem scientiae
de anima, propter quam rationale est prius tractare de ipsa . . .
(SSens.) Quoniam autem de anima Huius libri De sensu et sensato primum capitulum continet
prooemialiter intentionem auctoris . . . Expl: tam in communi quam in speciali dictum est. Explicit
abbreviatio libri De sensu et sensato.
(SSens. auct.) Naturalis philosophia est de sanitate et infirmitate prima principia invenire ... / . . . propter
frigiditatem temperandam.
(MRem.) De memoria dicendum Prooemium huius libri continet intentionem dicendorum de memoria et
reminiscentia . . .
Expl: propter quam causam fiant dictum est. Explicit liber de memoria et reminiscentia.
(MRem. auct.) Memoria nec est praesentium nec futurorum . . . / . . . memoria in posteriori.
(SVig., De insomniis , De div. per somn.) De somno autem Huius libri primum capitulum continet
intentionem auctoris enumerans ea quae dicenda sunt . . .
Expl: de divinatione quae est in somniis dictum est.
(SVig. auct.) Cuius potentia eius est actus . . . / . . . a nativitate et resurrectione.
(Metaph.) Ut igitur serenissime princeps domine Roberte Jerusalem et Siciliae rex intellectus vester, quem
propter curam regalis praesidentiae ad sensibilia plurimum converti <oportet>, facilius possit interdum
speculationi primae philosophiae vacare . . .
Expl: Explicit compilatio XII Metaphysicae distincta capitulis edita a fr. Jacobo de Alexandria O.M. ad
postulationem serenissimi principis domini Roberti Jerusalem et Siciliae Regis.
TRADITIO
138
(Eth.) Cf. dedication.
MSS: Cambridge Gonville and Gaius Coll. 511 (XV) f. 167r-206v (ascribed to Scotus; Phys. only; expl: infinitus et impartibilis. Ipsi
gloria per infinita saecula. Amen.); Erfurt SB Ampl. F. 297 (XIV) f. R-20* (ascribed to Burley; Phys. only); F. 303 ( A . D . 1328) f. 180r-
196v (anon., Phys. only); Firenze BN Centrale Conv. Soppr. A.8.28 (s. ?) (Phys. only); Laon BV 462 (XV) f. 4ss; Lisboa BN Geral 2299
(XIV) f. 208*-257*; Milano BAmbrosiana A.152.Inf. (XV) f. 98r-120r (Phys. only); J. 151.Inf. ( A . D . 1466) (Declarationes in libros I et II
Physicorum); Miinchen SB Glm. 10566 (XVII) II. f. 2r-73v; 26885 (XV) f. lr-86v (ascr. to Johannes Parisiensis; Phys. only; expl. as in
Digby 150); Oxford BodlL Digby 150 (XIV) f. 42r-100y (ascribed to Roger Bacon, Phys.; expl: si vero sint aliqua benedicta gratias
postulant scientiae largitori qui est Christus benedictus in saecula saeculorum. Amen.); Paris BN lat. 15450 (XIV) f. 37r- 57v; 16130
(XIV) f. 36r-59* (anon., Phys.); Sevilla BColombina 5.1.13 (XIV) f. 49^-84^ (ascr. to Johannes Parisiensis); Vaticana Vat. lat. 901
(XIV) f. 21r-91v (Phys., CMund., GCorr., SSens., MPem., SVig.), 105V-115T (De an.; abbreviationes et auctoritates); 3060 (XIV) f. lr-
130r (Phys., CMund., GCorr., Meteora, De an., SSens., MRem., SVig., Metaph.; abbreviationes and tabulae capitulorum only; diff.
redaction of Phys., cf. f. 32r: Explicit tabula abbreviationis fratris Jacobi de Alexandria O.F.M. super librum Physicorum quem frater
Ubertus complevit scribere sua manu sabbato post pascha quod fuit secunda die aprilis. Verum quia fr. Jacobus fecit duabus vicibus hoc
opus, solum quattuor primi libri sunt de secundo opere diffuso; reliqui vero de primo supplentur.); Ottob. lat. 1415 (XV) f. 121r-141T
(anon., Phys.); Wien NB 2319 (XIV) f. 73r-82v (anonJ; Zwettl StB 292 (XIV/XV) f. lr-37v (ascribed to Scotus; Phys. only). Olim
Bologna BConv. S. Francisci (Jacobi de Alexandria O.M. ad Robertum Jerusalem et Siciliae regem Compilatio librorum Aristotelis,
videlicet Metaphysicae, De caelo et mundo, De generatione et corruptione, Meteororum, De anima, De sensu et sensato, De memoria et
reminiscentia, De somno et vigilia. Est autem veluti quaedam summa et brevis expositio ipsorum operum; M.-H. Laurent, Fabio Vigili . .
. [SeT 105; Citth dei Vaticano 1943] 119f).
Edd: s.l.a. (Joh. a S. Antonio); Grabmann, art. cit. 81 (ep. ded.).
Doubtful.
2. In Physica.
4. In De generatione et corruptione.
Test: (2-4) Wadding. Reference is, however, probably to the parts of the Compilatio.
Jacobus Gapocci de Viterbio O.E.S.A.
Ca. 1255 1308 Naples. Ca. 1270 entered Order; 1275-82 studied at Paris; 1283- 1285 Definitor and Visitator; 1288 baccalaureus,
Paris; 1293-99 magister regens, Paris; 1300- 1302 primus lector, Naples; 1302 Abp. Benevento; 1302 Abp. Naples.
Ossinger 204; Chevalier BB 775, 2330; DTC 8 (1924) 305-9; Ueberweg II 546, 774f; Lottin PM III-IV passim; LTK2 5 (1960) 849;
Catholicisme 6 (1963) 266f. (lit.).
D. Gutierrez, De vita et scriptis beati Jacobi de Viterbio/ Analecta Augustiniana 16 (1937-38) 216-24, 282-305, 358-81.
Glorieux R II 309-12; Perini I 191-6; Zumkeller 212-14; Stegmuller RB II 195; RS I 187f; Glorieux Q I 214-17, II 144-7; J. B.
Schneyer, Wegweiser zu lateinischen Predigt- reihen des Mittelalters (Munich 1965) passim.
139
1. Commentarius in libros Metaphysicorum.
2. Commentarius in libros Physicorum.
Test: (1-2) Ossinger. These works are, however, not mentioned in Jordanusde Sax-
onia, Liber Vitas fratrum II 22 (ed. R. Arbesmann and W. Humpfner [New York 1943]
136 238).
Jacobus de Duaco
Fl. s. XIIIex. Magister artium, in Paris arts faculty; 1275 procurator nationis Picardo-
rum.
HistLittFranee 27 (1877) 156-60 (B. Haureau); Id., Histoire de la philosophie scolastique II/2 (Paris 1880) 262-5; CUP I 530;
Chevalier BB 2314; Wulf II 199, 201; Gilson 725.
M. Grabmann, MGL II 319f; id., Jakob von Douai, ein Aristoteleskommentator zur Zeit des hi. Thomas von Aquin und des Siger
von Brabant/ Melanges Auguste Pelzer . . . (Louvain 1947) 389-413 (also in: MGL III 158-79).
1. Summa super totum librum Priorum.
Inc: Primum oportet dicere In hac materia (scientia) est intentio principalis de demonstratione . . .
Expl: et intellectus et ita diversimode fit hic ostensione et illa.
MSS: Erlangen UB 214 (Irm. 380) (XIV) f. 4r-94r (Explicit sententia libri Priorum a magistro Jacobo de Duaco); Paris BN lat.
14721 (XIII/XIY) f. 130r-177r (Explicit summa magistri Jacobi super totum librum Priorum); Salamanca BU 1986 (XIV) f. 1-52 (expl:
cum passione per praedictam figuram et haec est gnas[ ?j.)
Inc: Sicut dicit Avicenna in sua logica omnia perfecte consistunt in speculatione veritatis et operatione
boni . . .
Expl: ad illam cognitionem sit nobis innata.
MS: Klosterneuburg StB 274 (XIV) f. 148r-161r.
3. Summa quarti libri Meteororum.
Inc: (prol.) Sicut vult Philosophus decimo Moralium finis ultimus hominis et eius felicitas et vita
beatissima in speculatione divinorum et a materia separatorum praecipue consistit. . .
(text) Quoniam quidem quattuor causae determinatae Iste liber qui intitulatur quartus Meteororum
dividitur in duas partes quia primo recolligit quaedam dicta . . .
Expl: aliorum librorum et in hoc terminatur summa quarti libri Meteororum.
MS: Stuttgart LB H.B. X 15 (XIV) f. 277r-293v (Hic est reportatio super quartum Meteororum a magistro Jacobo de Duaco).
4. Quaestiones super libro De anima.
Inc: Sicut dicitur in principio Physicorum illa quae sunt communia et magis confusa sunt nobis primo nota
secundum intellectum. Propter quod illa sunt prius consideranda ordine doctrinae . . .
(q. 1) Utrum de anima possit esse scientia ? Et videtur quod non saltem de intellectiva . . .
TRADITIO
(q. 2) Utrum haec scientia sit naturalis?
Expl : Expliciunt quaestiones super libro De anima a magistro Jacobo de Duaco.
MS: Paris BN lat. 14698 (XIII/XIY) f. 35r-62r. Gf. different redaction Oxford BodlL Digby 55 (XIII) f. 37v ss. (Inc: Sicut scribitur in
Sapientiis Ptolemaei insipiens est. . .); Vaticana Ottob. Lat. 2165 (s. ?) f. 35r-42v (inc: Sicut scribitur in Sapientiis Ptolemaei ut
recitatur in principio Almagesti insipiens est . . .). Olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XY: Reportationes
parvae super secundum et tertium < ? De anima> post Jacobum de Duaco [M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and
Dover (Cambridge 1903) 317]).
Ed: Grabmann, MGL III 169-79 (various questions); J. De Raedemaeker Een Commentar op De anima van Jacobus de Duaco,
Verhandeling, Wijsb. en Letteren (Louvain 1962).
5. Quaestiones et sententia super librum De sensu et sensato.
MS: olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV: Reportationes super librum De sensu et sensato, De memoria et
reminiscentia post Jacobum de Duaco; James, loc. cit.).
6. Quaestiones et sententia super librum De memoria et reminiscentia.
MS: olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cf. 5 above).
7. Quaestiones et sententia super librum De somno et vigilia.
Inc: (Quaestiones ) De somno autem Circa istum librum quaeritur et primo circa executionem . . .
Expl: quod communicet cum eis in materia.
MSS: Bruges BV 513 (XIII/XIV) f. 151r-167r (Expliciunt quaestiones et sententia super librum De somno et vigilia a magistro Jacobo de
Duaco); Erfurt SB Ampl. F. 356 (XIV) f. 63r-80r (ascribed to Petrus de Alvernia); Q.188 (XIII/XIV) f. 79r-81v (anon., but cf.
sententia).
(Sententia ) De somno et vigilia Iste liber potest sic continuari . . . Expl: et de ea divinatione quae sit in
somniis et per somnia dictum est. MS: Erfurt SB Ampl. Q.188 (XIII/XIV) f. 72r-79r (Expliciunt scripta super librum De
somno et vigilia a magistro Jacobo de Duaco edita et immediate sequuntur quaestiones super eundem librum).
8. Quaestiones et sententia super librum De longitudine et brevitate vitae.
Inc: Sicut dicit Philosophus in ultimo capitulo primi libri De partibus animalium, Substantiarum quaecumque
natura constant, hae quidem ingenerabiles et incorruptibiles eaedem remanentes in loco aeterno . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum de longitudine et brevitate vitae possit esse scientia ?
Expl: quia ibi est nutritio quae est ad conservandum idem numero, ideo non valet.
MSS: Bruges BV 513 (XIII/XIV) f. 143r-149r (Quaestiones et sententia super librum De longitudine et brevitate vitae quas reportavit J.
de Proili a magistro Jacobo de Duaco); Erfurt SB Ampl. Q.188 (XIII/XIV) f. 81v-86r (Expliciunt quaestiones et sententia de
longitudine et brevitate vitae reportatae a magistro Jacobo de Duaco); Escorial BReal f.II.8 (XV) f. 223v-(236) (ascribed); Leipzig
UB 1405 (XV) f. 91r-99v; Paris BN lat. 14714 (XIII/XIV) f. 233r-243v (Expliciunt quaestiones et summa super
141
librum De longitudine et brevitate vitae a magistro Jacobo de Duaco); Stuttgart LB H.B. X.15 (XIV) f. 293v-299r; Vaticana Ross. lat.
569 (XIV) f. 195'-20(K
Doubtful.
9. In Ethica.
Inc: (prol.) Quamvis scriptum sit ab Alexandro quod viri philosophici et dantes se studio et contemplationi sint
multum virtuosi . . .
(q. 1) Utrum scientia moralis sit necessarium ad regimen vitae humanae?
MS: Paris BN lat. 14698 (XIII/XIV) f. 130r-164v (anon.).
Ed: Gauthier, art. cit. infra 226f. (beginning).
Test: That this commentary which is found in the same MS as the De anima commentary listed above (4) belongs to Jacobus was
conjectured by A. D. Menut, Latin MSS. of the Nicomachean Ethics at the Bibliotheque Nationale/ Revue beige de philologie
el dhistoire 14 (1935) 1330-40 at 1335. This conjecture was supported by R. Gauthier, O.P., Trois commentaires averro'istes sur
FfSthique a Nicomaque/ AHDLMA 16 (1947-48) 187-336 at 224-9; id., Magnanimite: LIdeal de la grandeur dans la philosophie
paienne et dans la theologie chretienne (Paris 1951) 468f; Bulletin thomiste 8 (1947-53) 1243f.
Jacobus de Eugubio O.E.S.A.
Fl. s. XIV. Doctor theologiae.
Ossinger 320.
Doubtful.
1. Quaestiones super secundo et tertio libris De anima Aristotelis, Paduae disputatae A.D. 1385.
MS: Olim Bologna Bibi. S. Jacobi O.E.S.A. (M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Citta dei Vaticano 1943]). Ossinger mentions,
however, as preserved at S. Giacomo a copy of Jacobus de Eugubios Commentary on /7-7/7 Sent., not on the De anima.
Jacobus Ferrariensis O.P.
1470 inquisitor hereticae pravitatis.
Quetif I 844.
1. Commentarius in De caelo et mundo.
2. Commentarius in De generatione et corruptione.
3. Commentarius in De anima.
4. Commentarius in parvis naturalibus.
Jacobus de Forlivio (Giacomo de la Torre)
Fl. s. XVin. From Forli; physician of Padua.
Chevalier BB 2316; Thorndike IV 69, 184, 221.
1. Phys. I-IV.
MS: Firenze BMarucelliana A. CCXCIX (XV).
TRADITIO
142
Jacobus de Gostynin
t 11 Feb. 1506 Cracow. 1472 matriculated in University of Cracow; 1473 baccalaureus artium; 1477 magister artium; 1477-96
taught rhetoric, poetry, and philosophy in arts faculty; 1490, 1496 dean of arts faculty; 1491 probably began theological studies; 1494
baccalaureus theologiae; from 1499 professor sacrae theologiae; canon of St. Florian; 1503, 1504 rector; from 1504 vice-chancellor.
Albertist.
K. Michalski, Tomizm w Polsce na przelomie xv i xvi wieku/ Sprawozdania Polskiej Akademii UmiejQtnosci (styczen-lipiec
1916); W. Senko, Jakub z Gostynina i jego komentarz do Liber de causis/ Studia mediewistyczne 2 (1961) 185-210; Polski Slownik
Diogra- ficzny 10(1962-64) 352f.; M. Markowski, Spis osob dopuszczonych do wyklad6wido katedry na wydziale teologii
Uniwersytetu Krakowskiego w XY wieku, * Materialy i Studia zakladu historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 4 (1965) 127-275
at 171, 173, 247, 253; id., Krakowskie komentarze do Fizyki Arystotelesa zachowane w sredniowiecznych r^kopisach Biblioteki
Jagiellohskiej,' Studia mediewistyczne 7 (1966) 107-24 at 120; id., Nauki wyzwolone i filozofia na Uniwersytecie Krakowskim w xv
wieku/ ibid. 9 (1968) 91-115 at 103, 106; P. Gora, Jakub z Gostynina Komentarz do Liber de causis: wydanie tekstu/ Materialy i studia
zakladu historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 11 (1969) 3-162.
1. In Metaph.
Inc: Secundum dominum Alexandrum metaphysica vere est scientia . . .
MS: Krakow BJ 505 ( A . D . 1490) f. 189-359.
2. In librum De causis.
Inc: Et quia litterarum tanta scire est amplissima gloria . . .
Expl: ut autem mentibus audientium, etc.
MS: Krakow BJ 505 ( A . D . 1490) f. 148-(189).
Ed: Krakow 1507 (different redaction); Gora, art. cit. 11-162 (inc: Si ea quae a summo rerum conditore humano generi collata sunt
beneficia animis nostris ... [ = ed. Krakow 15071).
3. In Phys.
Inc: (prol.) Explanaturus ac lecturus opus nobilissimum utilissimumque Aristotelis Nicomachi filii
Graecorum sapientissimi . . .
(comm.) Quoniam quidem intelligere Tractaturus dominus Aristoteles de corpore mobili vel ente
mobili . . .
Expl: Et sic patet quod vere concludit suum librum de primo motore qui est unum primum principium,
quod sit benedictum in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Krakdw BJ 505 ( A . D . 1490) f. 1-147; 2010 (XV) f. 3r-220*\
Jacobus Hat
Fl. s. XV1. Magister artium. (CUP, Auct. VI 12 n. 11 mentions a Jacobus Hattem de Campis [Kampen, diocese of Utrecht] who was
1428 licentiatus and magister artium, and also procurator.)
1. Quaestiones super libris Elenchorum.
Expl: Et haec de quaestione dicta sufficiant . . . declarata per venerabilem virum necnon discretum
magistrum Jacobum Hat honestissimum procuratorem venerabilis nationis Picardiae scripta Parisius per
manum
143
Arnoldi Simonis de Haga Comitis . . . A.D. 1429 sexta die mensis Julii, etc.
MS: Augsburg SB 2 342 (XV) item 8.
Jacobus de Jutirboc O.Garth.
136 (Jacobus de Paradiso; de Cracovia; Erfordiensis; Carthusiensis).
1381 Juterbog 30 Apr. 1465 Erfurt. 1403 entered Cistercian monastery of Para- dies, nr. Meseritz; 1420 began studies at
Cracow; 1421 baccalaureus artium, there; 1423 magister artium, there; 1425/26 baccalaureus biblicus, there; 1430 baccalaureus
sententiarius, there; 1432 magister theologiae, there; Abbot of Paradies; 1441 to Council of Basel; 1443 entered Carthusian monastery
of Salvatorberg, Erfurt.
Chevalier BB 2318f; DTC 8 (1924) 297f; Stammler-Langosch 2 (1936) 568-70; 5 (1955) 443; Thorndike IV 285-90; LTK2 5 (1960)
841f; Catholicisme 6 (1963) 277f.
J. Fijalek, Mistrz Jakub z Paradyza i Uniwersytet Krakowski w okresie soboru bazy- lejskiego (2 vols.; Cracow 1900); L. Meier,
O.F.M., Die Werke des Erfurter Kartausers Jakob von Juterbog in ihrer handschriftlichen Uberlieferung (BGPMA 37, 5; Munster i. W.
1955); M. Markowski, Spis osob dopuszczonych do wykladu i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w xv
wieku," Materialy i Studia zakladu historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 4 (1965) 127-275 at 167, 172, 184 f, 224, 254.
Stegmiiller RB III 197f.
1. Puncta et notata circa V I I I libros Topicorum.
Test: olim Erfurt Karthause Salvatorberg (MBKD II 487: Puncta et notata circa VIII libros Topicorum collecta in studio Cracoviensi per
doctorem Jacobum de Paradiso Carthusiensem").
2. Circa libros Metaphysicae.
3. Circa libros Parvorum Naturalium.
4. Circa primos VI libros Ethicorum.
Test: (2-4) olim Erfurt Karthause Salvatorberg (MBKD II 488: Varia puncta disputata Cracoviae per fratrem Jacobum de Paradiso circa
libros Aristotelis, scilicet circa Metaphysicae libros, item circa libros Parvorum Naturalium, circa primos sex libros Ethicorum").
Jacobus Lomb ardus
Doubtful.
1. Supra librum De anima.
MS: Paris BN lat. 16125 (XIV) f. 5-(37) (Jacobus Lombardus et Thomas de Aquino supra librum De anima).
Jacobus Magni (Legrand) O.E.S.A.
f ca. 1415. Of Toulouse.
Ossinger 533; Chevalier BB 2317; Hurter II 782; Brotto-Zonta 18f.
Prantl IV 140f; Carreras y Artau II 582f; Thorndike IV 278f.
F. Roth, O.E.S.A., Jacques Legrand (Jacobus Magni) (f 1425)", Augustiniana 7 (1957) 313-26; id., The epitaph of Jacques
Legrand," ibid. 485-92; A. Combes, Jacques Legrand, Alfred Coville et le Sophilogium, Augustiniana 7 (1957) 327-48, 493-514; 8
(1958) 129-63;
TRADITIO
R. H. Lucas, Two notes on Jacques Legrand/ Augustiniana 12 (1962) 196-217; R. Arbes- mann, O.S.A., Der Augustiner-
Eremitenorden und der Beginn der humanistischen Bewegung (Wurzburg 1965) 142.
Zumkeller 205-9; Stegmiiller RB III 212f; RS I 186.
1. Aristotelis , Senecae, Boethii dicta communiora.
Praedilecto socio ac constudenti fratri Laurentio Anglici Ordinis fratrum heremitarum sancti
Inc: (prol.)
Augustini . . .
(text) Ut Aristotelis, Senecae, Boethii dicta communiora promptius occurant . . .
MS: Paris BArsenal 481 (XV) f. 1-(41); Wurzburg UB M. ch. q. 3 (XV) f. 116-145.
Jacobus Nigebur (Neubauer)
Fl. s. XV1. Magister in artibus, Leipzig; 1419 matriculated in university of Rostock; 1421-22, 1424-25, 1437-38, 1443 dean of arts
faculty there.
A. Hofmeister, Die Matrikel der Universitat Rostock I (Rostock 1889) passim.
1. Lectura super logicam.
Expl: Isti sunt actus auditi in rostocsensi studio a.d. 1421 ab Henrico Stanghen. Primo audivit de his a venerabili
magistro Theodorico Wich- mann et finivit feria quinta post festum Epiphaniae, et a magistro Ja- cobo
Nigebur priorem et erat finitum tertia feria ante carnisprivium, et a magistro Michaele Hegstersten
posteriorem usque ad secundum tractatum, et audivi dicere a magistro Theodorico Wichmann dicere
philosophiam.
MS: Braunschweig SB 97 (XV) 150ff.
Jacobus Pappatikius
1. Super libros II-III De anima.
Inc : In primo libro determinat Philosophus de anima secundum opinionem aliorum. In hoc secundo intendit
determinare de anima secundum opinionem propriam. Et dividitur ista pars in duas partes, in prima dat
intentionem. . . (III) De parte Prius Philosophus determinat de potentiis animae quae sunt immersae
materiae. . .
MS: Wien Dominikanerkl. 240 (XIII/XIV) f. 261r-281v (fragm.).
Jacobus de Paradiso
See Jacobus de Jutirboc O.Carth.
Jacobus Parent
Magister.
Gf. catalogue of a medieval library in Reims, BV cod. 868 (XIV) f. 75T.
1. Extractiones commenti supra librum De anima.
145
Jacobus de Placentia
1341 taught logic, Bologna; 1348 taught philosophy there; representative of Latin Averroism.
S. Mazzetti, Repertorio di tutti i professori ... di Bologna (Bologna 1848) 180 nr. 1483; Grabmann, MGL III 210; Z. Kuksewicz,
Les oeuvres manuscrites d'un averroi'ste de Bologne, Jacobus de Placentia/ RFN 55 (1963) 211-16; id., Le commentaire du De anima
d'un averroi'ste bolonais, Jacobus de Placentia/ ibid. 1-20; id., Le commentaire sur le De anima de Jacobus de Placentia dans les
manuscrits de la Bibliotheque Jagel- lonne 656, 742/ Miscellanea mediaevalia II (1963) 475-80; Maier I2 (1966) 353 f; II3 (1968) 380; Z.
Kuksewicz, De Siger de Brabant a Jacques de Plaisance: La theorie de Vintellect chez les averroistes latins des X I I I e et X I Ve sibcles
(Wroclaw-Warsaw-Cracow 1968) 353-98.
1. Scriptum super libro PorphyrW (Recension I).
Inc: Scientiae secantur quemadmodum et res de quibus sint. Hanc propositionem scribit Aristoteles in
tertio libro De anima. Id est scientiae distinguuntur quemadmodum et res . . .
Est dubitatio: Utrum logica sit necessaria ad alias scientias? Et arguitur quod non ex tribus rationibus,
primo sic: Si hoc esset, sequitur quod aliquae scientiae . . .
In principio huius libri sicut in principio aliorum librorum de tribus est principaliter inquirendum.
Primo quae et quot sint causae, secundo quid sit libri titulus, tertio cui parti philosophiae supponatur . . .
Est dubitatio in ista lectione: Utrum universale sit subiectum in libro Porphyrii? Probatur quod non ex
quattuor rationibus . . .
Expl: ad supposita subiectorum, et sic est accidens et de specie similiter dicatur. Amen. Explicit scriptum
super libro Porphyrii.
MS: Venezia BMarc. lat YI 97 (XIV) f. 1-28; {Padova BAnton. 391 [XIV] f. 2-49).
2. Scriptum super libro Porphyrii (Recension II? ).
Inc : In principio istius libri sicut in principio aliorum librorum tria per
ordinem requiruntur. Et primo quae
et quot sunt causae . . .
Utrum cognitio quinque praedicabilium valeat ad cognitionem decem praedicamentorum? Videtur
quod non . . .
Expl: sic ergo concluditur, quod Deus ponitur in praedicamento.
MS: Padova BAnton. 391 (XIV) f. 53-66.
3. Scriptum Praedicamentorum 9 (Recension I).
Inc: Ignoratis principiis ignorantur et alia, ipsis scitis
nesciuntur et alia. Hanc auctoritatem ponit
Aristoteles in primo Elenchorum. Et circa auctoritatem duo faciam. Primo probabo eam, secundo adaptabo ad
propositum . . .
136 Ex quibus quot et quae sint causae, quid sit libri titulus, et cui parti philosophiae supponatur. Primo
dico quod causae istius libri numero dicuntur esse quattuor . . .
Supra ista lectione est una dubitatio: Utrum aequivocum in eo quod
TRADITIO
aequivocum sit univocum? Videtur quod sic: Illud est univocum quod dicitur de pluribus secundum unum
nomen et unam rationem . . .
Expl : in alio et alio non est inconveniens. Explicit scriptum Praedicamentorum et Postpraedicamentorum
Aristotelis. Deo gratias. Arnen. MS: Venezia BMarc. lat. YI 97 (XIV) f. 28-57.
4. Scriptum Praedicamentorum (Recension II).
Inc : Aequivoca dicuntur Ignoratis principiis ignorantur et alia, ipsis tamen scitis nesciuntur et alia. Hanc
auctoritatem scribit Aristoteles primo Elenchorum, quae quidem auctoritas duas habet causas. Prima est,
ignoratis principiis ignorantur et alia. Causa huius est . . .
Ideo in principio istius libri sicut in principiis aliorum librorum tria per ordinem requiruntur. Primo quae et
quot sunt causae huius libri, secundo quid sit libri titulus . . .
Oportet dubitare: Utrum aequivocum manens aequivocum sit univocum? Et videtur quod sic, quia illud est
univocum, quod probatur de pluribus per unum nomen et unam rationem . . .
MS: Padova BAnton. 391 (XIV) f. 67-92.
5. Scriptum super Perihermenias.
Inc: Oportet enim ad hanc scientiam esse boni ingenii, ut possit verum eligere et falsum fugere. Hanc
auctoritatem scribit Aristoteles primo Topicorum distinctione secunda. Circa quam auctoritatem sic
procedam. Primo probabo eam, secundo applicabo ad propositum . . .
In principio istius libri sicut in principiis aliorum librorum tria per ordinem inquiruntur. Primo quae et quot
sint causae, secundo quid sit libri titulus, tertio cui parti philosophiae supponatur . . .
Est quaestio: Utrum Aristoteles determinat de nomine? Videtur quod non: quem [sic] considerantur a
grammatico non a logico, nomen est huiusmodi . . .
Expl : non autem in his in quibus non conveniunt. Explicit scriptum magistri Jacobi de Placentia doctoris
Bononiensis. Arnen.
MS: Venezia BMarc. lat. VI 97 (XIV) f. 58-71.
6. Scriptum super Topicam (I-II).
Inc : Propositum quidem negotium Haec enim maxime conveniens dialecticae, cum sit inquisitiva veritatis,
ad omnem methodorum principia viam habet. Hanc propositionem scribit Aristoteles in primo huius...
Hac praemissa deveniendum est ad libri principium. In principio huius libri, sicut in principiis aliorum, tria
per ordinem requiruntur. Primo quae et quot sint causae, secundo quid sit libri titulus, tertio cui parti
philosophiae supponatur. Ad primum . . .
MS: Venezia BMarc. lat. VI 97 (XIV) f. 75-78*.
7. Scriptum super tertium De anima cum quaestionibus.
Inc : (prol .) De parte autem animae Cognitio de intellectu est adeo
147
difficilis quod si sermo Aristotelis non inveniretur, tunc cadere super ipsum esset difficillime vel forte
impossibile, nisi talis homo inveniretur. Subdit: Credo enim . . .
(iq . 1) Dubitatur: Utrum naturalis debet de intellectu considerare? Et videtur quod non per rationes
quattuor. Primo sic: Consideratio de dispositionibus formarum secundum quod sunt abstractae . . .
(Lectura) De parte autem animae Prius Philosophus, ut dicit hic Averroes commento 1, determinat de
anima sensitiva et etiam de phantastica virtute. . .
(q. 2) Dubitatur: Utrum intellectus possibilis sit pura potentia passiva?
(q. ult. 12) Consequenter quaeritur super quoddam superius dictum: Si non reminiscimur post mortem,
dubitatur: Utrum intellectus intelligat post mortem et: Utrum sit dari aliam vitam et beatitudinem ab ista
vita et beatitudine in ista vita?
Expl : volunt quod summa felicitas consistit in speculari, etc. Et haec de quaestione. Explicit super tertio De
anima a magistro Jacobo Bononiae de Placentia recollectum, completum a. d. 1341 in vigilia sancti Andreae
Apostoli, etc.
MSS: Krakdw BJ 656 (XIV) 34 ff. (Commentary 'ad litteram textus' with quaestiones); 742 (XIV) f. 199v-208v (quaestiones only,
somewhat fewer and generally more concise; expl. mut.).
Ed: Z. Kuksewicz, ed., Jacobi de Placentia Lectura cum quaestionibus super tertium De anima (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1967) 31-
291.
Jacobus de Sancto Amando
Fl. s. XIV. Probably professor in arts faculty, Paris.
M. Grabmann, Mitteilungen aus Munchener Handschriften iiber bisher unbekannte Philosophen der Artistenfakultat (Codd. lat.
14246 und 14383),' MGL II 225-38 at 233-5.
1. Summa compendiosa de locis.
Inc : Sicut dicit Hermes in libro de quindecim stellis sapiens est qui cognoscit res secundum quod sunt et
secundum quod probari possunt . . . Expl : videamus et cum ipso perpetuo gaudeamus. Amen. Explicit
summa compendiosa de locis edita et congregata per Magistrum Jacobum de sancto Amando anno
incarnationis Domini 1312.
MS: Mdnchen SB Clm. 14246 (XIV) f. 133r-140r.
Ed: Grabmann, loc. cit. (prol.).
2. Tractatus de locis sophisticis.
Test: self-citation (cf. Grabmann, art. cit., 235).
Jacobus de Sicilia
Fl. s. XIV. Artium et medicinae doctor.
TRADITIO
1. Expositiones super librum Meteororum.
Inc: De primis quidem Iste est liber meteororum in quo intentio Aristotelis . . .
Expl : Expliciunt expositiones Jacobi de Sicilia super librum Meteororum. MS: Oxford BodlL Can. misc. 424 (XV) f.
84-(152).
2. Scriptum super libro De anima .
Inc : In prima parte Aristoteles intendit istam conclusionem quod scientia de anima est nobilior aliis praeter
specialem scientiam divinam . . . Expl : habet iussum et possit inspicere in ac. aq. etc. Expletae sunt re-
collectiones super omnibus his libris De anima . . . artium et medicinae doctorem magistrum Jacobum de
Sicilia usque ad . . . partem . . . libri . . . sicut de residu . . . magistrum Christoforum de Did . . . recolete
per me magistrum Johannolum de Capa de Buza . . . artium . . . studentem in . . . 1383 xxv. Madii.
MS: Oxford BodlL Can. misc. 424 (XV) f. 2r-83r.
Jacobus Tymanni de Amersfordia
f 1493. 1465 matriculated in Cologne; 1467 magister artium; 1470-87 professor in arts faculty (Bursa Laurentiana); 1473, 1478
dean of arts faculty; 1487-93 professor in theology faculty; 1481, 1491 rector; 1492 dean of theology faculty.
Keussen 393f, 417, 427, 494, 528. Concerning Aristotle, see also Gerardus de Harderwijck, Commentaria in quattuor libros novae
logicae; and GW 2428L
Ed: [Koln 1497j (Klebs 544).
2. Aristotelis Meteororum secundum processum Albertistarum.
Inc : De primis quidem Iste est liber Meteororum Aristotelis quartus in ordine librorum philosophiae
naturalis in quo determinatur de corpore mobili simplici . . .
Expl : de his ad longum disseruit.
Ed: Koln 1497 (GW 2424).
Jacobus Vavassori
Fl. s. XIV** Notary.
Doubtful.
1. Summarium in quosdam Aristotelis tractatus.
Inc : (Prior.) Incipiunt propisitiones Topicorum [sic] Aristotelis liber primus. Syllogismus est oratio in qua
quibusdam positis necesse est aliud evenire per ea quae posita sunt. Demonstratio est . . .
(Post.)
(De an.)
Expl : in una sapientia hominis sunt tres, scilicet ingenium, memoria et intellectus.
MS: Bergamo BC yj.II.6 (XV) ff. n. num. (item 1).
149
2. Distinctiones quaestionabiles super logicam.
Inc: Probatio quod logica sit scientia: Quia omnis illa cognitio . . . Expl: similitudinem syllogismi
dialectici. Ergo, etc.
MS: Bergamo BC y>.11.6 (XV) ff. n. num. (item 2).
Jacobus Veneticus
Fl. s. XII1. Veneticus natione/ though probably Greek; clericus; canonist; translator of Aristotle.
Prantl II 99; M. Grabmann, Kommentare zur aristotelischen Logik aus dem 12. und 13. Jahrhundert im Ms. lat. fol. 624 der
preussischen Staatsbibliothek in Berlin/ Sb. Akad. Berlin (1938) 8; R. W. Hunt, Studies on Priscian in the 12th century/ Medieval and
Renaissance Studies 2 (1950) 1-56 at 43; L. Minio-Paluello, Note sulFAristotele latino medioevale VI: Boezio, Giacomo Veneto,
136 Guglielmo di Moerbeke, Jacques Lefevre d'fitaples e gli Elenchi sofistici, RFN 44 (1952) 398-411 at 401-5 (Giacomo Veneto
commentatore degli Elenchi sofistici'); id., Jacobus Veneticus Graecus, canonist and translator of Aristotle/ Traditio 8 (1952) 265-304
esp. 267 nr. 4, 268 nr. 5, 304 n. 71 and postscript; M. Grabmann, MGL III 79.
1. In Prior.
2. In Post.
3. In Top.
4. In Soph.
Test: Robertus de Monte (de Torigny) Chronica ad an. 1128: Jacobus clericus de Venetia transtulit de Graeco in Latinum quosdam
libros Aristotelis, et commentatus est, scilicet Topica, Analyticos Priores et Posteriores et Elenchos; quamvis antiquior translatio super
eosdem libros haberetur. (MGH SS VI 489; PL 160. 443f). Citations of Jacobus' commentary on Soph, are found in a grammatical work
of the 12th century (cf. Hunt, art. cit. 43), in the anonymous Summa sophisticorum elenchorum in Paris BN lat. 15141 (XII) (cf. Minio-
Paluello, Jacobus Veneticus . . . ' 267 nr. 4). Citations of a Magister I. are found in a commentary on Soph, in Berlin SB lat. fol. 624
(XII/XIII) f. 65r-73v.
Jacobus de Viterbio
See Jacobus Capocci de Viterbio O.E.S.A.
Jacobus Baptista Alovisianus (de Alovisiis; degli Aloysi) O.E.S.A.
Fl. s. XV. Of Ravenna; magister theologiae; 1498 regens studiorum, Venice; edited Albert of Saxony's Quaestiones super libros
Posteriorum (Venice 1497) and Quaestiones super libros Physicorum (Padua 1493), as well as Paulus Venetus' Commentarius in V I I I
libros Physicorum (Venice 1499) and Expositio super librum De generatione et corruptione et De compositione mundi (Venice 1498).
Ossinger 24f; Perini I 23f.
Janinus (Jannius) de Pistorio O.P.
Stams 65 nr. 88; Pignon 30 nr. 70; Quetif I 727.
2. Super De caelo et mundo.
TRADITIO
Jepa
See Icpa.
Jeremias de Montagnone.
See Hieremias de Montagnone.
Joachim de Parma
Magister.
M. Grabmann, Gentile da Cingoli, ein italienischer Aristoteleserklarer aus der Zeit Dantes,' Sb. Akad. Miinchen (1940) Heft 9, p.
11.
MS: Vaticana Yat. lat. 3012.
Jodocus Gartner de Berching O.F.M.
1424 magister artium, Vienna; 1433,1438,1443, 1452 dean of arts faculty, there; by 1441 baccalaureus theologiae, there; 1451
licentiatus; then doctor; 1441, 1445,1451 rector, Vienna.
Aschbach 213, 606; Tuszynska 47f.
L. Meier, ' Iodocus Gartner, O.F.M., de Berching Alexandri Halensis assecla vindobonensis, saec. XV/ Antonianum 4 (1929) 293-
302; 5 (1930) 95-102.
Stegmuller US I 190.
1. Quaestiones artis sive disputata logicalia.
Inc: Dubitari potest: An scientia . . .
MS: Wien NB 5152 (XV) f. 2r-245v.
2. Disputata super V I I I libros Physicorum.
Inc: Circa primum librum Physicorum quaeritur primo: Utrum scientia naturalis sit de omnibus rebus
mundi? Primo est sciendum extra quaestionem quod philosophia est congeries omnium notitiarum . . .
(q. 2) Utrum totali scientiae naturali sit assignandum unum subiectum proprium a cuius unitate capiat
unitatem?
(q. ult.) Utrum primus motor sit indivisibilis, nullam habens magnitudinem ?
Expl: dicta Dei simplicitas et impartibilitas non derogat trinitati personarum. Simul est Deus simpliciter et
sine compositione aliqua trinus et unus qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen. Deo gratias.
MS: Miinchen SB Clm. 19674 ( A . D . 1439) f. 3r-183r.
Doubtful.
3. Disputata super libros De anima.
Inc: Circa primum De anima quaeritur primo: Utrum ille terminus anima sit hic subiectum vel corpus
animatum? Buridanus ponit differentiam huius scientiae a scientia parvorum naturalium quia in hac scientia
consideratur de anima . . .
151
(q. 2) Utrum omnis notitia sit de numero bonorum?
(q. ult.) Utrum potentia animalis motiva secundum locum sit vegetativa, sensitiva vel intellectiva vel
appetitiva vel aliqua alia potentia animae praeter istas ?
Expl: inde venturus est iudicare vivos et mortuos, malos et bonos, malos in gehennam ignis perpetui et
136 bonos in vitam Dei patris aeternam. Ad quod nos perducat Dominus Deus per saeculorum infinita saecula
benedictus. Arnen. Deo gratias. 1439.
MS: Miinchen SB Clm. 19674 ( A . D . 1439) f. 186r-273r (anon., but follows Jodocus Physics-commentary).
Jodocus de Marbach
1446 matriculated in the university, Leipzig; 1447 baccalaureus artium.
G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 157; II (Leipzig 1897)
143.
1. Expositio libri VII Metaphysicae.
Inc: Ens dicitur multipliciter Iste est liber septimus Metaphysicae Aristotelis summi philosophorum
principis in quo incipit determinare de ente quantum ad eius acceptiones magis principales . . .
Expl: arguo tali modo . . . (mut.).
Ms: Kremsmiinster StB 374 (XY) f. 142'-v.
Jodocus Trutfetter Isennachensis (Eisenach)
f 9 May 1519. 1484 magister artium, Erfurt; 1505 doctor theologiae, Erfurt.
ADB 38 (1894) 691; Chevalier BB 4566; E. Kleineidam, Universitas studii Erffor- diensis I (Leipzig 1964) 352, 383.
Prantl IV 241; W. Risse, Die Logik der Neuzeit I (Stuttgart 1964) 79, 81; Duhem SM X 198-204 et passim.
G. L. Plitt, J. Trutfetter von Eisenach: der Lehrer Luthers in seinem Wirken geschil- dert (Erlangen 1876).
1. Veteris artis . . . expositio.
Ed: s. 1. [Erfurt] s. a. (Risse, Bibliographia logica I [Hildesheim 1965] 24).
2. Analyticorum, Topicorum et Elenchorum . . . interpretamentum.
Ed: s. 1. [Erfurt] s. a. (Risse 24).
3. Breviarium dialecticum.
Edd: Erfurt 1500 (Breviarium dialecticum studiosis logices apprime necessarium in augustissimo gymnasio Erphordiensi ab [J.]
digestum [Hain 9378; Risse 24]); Erfurt 1507 (Epitome seu breviarium dialecticae [Risse 31]); Erfurt 1512 (Epiiome seu breviarium
dialecticae hoc est disputatricis scientiae iterum iam recussum planiori siquidem et praeceptorum et exemplorum filo [Panzer; Risse 35])
(Omits Post., Top., Soph.).
4. Summulae totius logicae.
Ed: Erfurt 1501 (Summulae totius logicae quas opus maius appellitare libuit ... ex dogmatibus veterum recentiorumque omnium in
gymnasio nuper Erphordiensi utpote succus e floribus laboriosissime compilatae [Panzer; Risse 26]).
TRADITIO
5. Summa in totam Physicam.
Edd: Erfurt 1514 (Summa in iotam physicam, hoc est philosophiam naturalem confor- miter siquidem verae sophiae, quae est theologia .
. . in gymnasio Erphordiensi elucubrata et edita [Panzer; Duhem]); Erfurt 1517 ( . . . totius philosophiae naturalis summam nuper
elucubravit, eandem hoc libello comperies breviori filo contractum et velut ab eodem epitomatam [Panzer; BM Catalogue]).
Jodocus Weiler de Heilbronn
f 1457. 1419-40 professor in arts faculty, Vienna; 1425, 1427, 1429 dean; 1433 baccalaureus in theologia; 1442 dean of theology
152 faculty; 1433, 1439, 1447 rector; 1440 canonicus Viennensis.
Aschbach I 475-7; T.-M. Charland, O.P., Artes praedicandi (Paris-Ottawa 1936) 65.
1. Quaestiones in V libros Ethicorum.
Inc: Circa initium Ethicorum Buridanus in prologo talem innuit . . . Expl: mala voluntate sed aliud non. Et sic
est finis totius exercitii Ethicorum super libro quinto exercitatum per reverendum et egregium virum
magistrum Jodocum de Heilbrunna pro tunc licentiatum in theologia 1400 . . . baccalaureus in artibus et
finitum in anno quo supra 16 Kal. augusti quae est dies praecl. conf. Alexii.
MS: Graz UB 883 ( A . D . 1439-40) f. R-25R.
Johannes
Magister artium.
1. Quaestiones super totum librum Meteororum.

Inc: Scientia ista dicitur meteorologica a meteoron . . .
Expl: de calido excellens et hoc concessum est. Expliciunt quaestiones super totum librum Meteororum
magistri Johannis.
MS: Erfurt SB Ampl. Q. 293 (XIII/XIV) f. 1-33.
Johannes de Adorff
See Johannes Permeter de Adorff.
Johannes Aegidii (de S. Aegidio) O.P.
Ca. 1180 St. Giles near St. Albans after 1258. Taught medicine at Paris, and from 1209 at Montpellier; returned to Paris, where
he began theological studies; by 1228 magister theologiae regens, Paris; 1230 entered Order there; 1230-33 taught theology, Paris; 1233-
1235 lector of theology, Toulouse; 1235 in Mainz; then returned to England; friend of Robert Grosseteste. Augustinian, reserved with
regard to Aristotle.
Bale I 270f; Qu6tif I lOOf; DNB 29 (1892) 446f; Chevalier BB 2486; Russell 73-5; W. A. Hinnebusch, O.P., The Early English
Friars Preachers (Rome 1951) 358-60; Emden III 1626; LTK2 5 (1960) 1077f.
Thorndike II 97; Grabmann MGL II 80f.
Glorieux R I 52f; Stegmuller RB III 419.
153
Doubtful.
1. In Aristotelem commentarii.
Test: Bale, Pits, whence Quetif. Not in Stams. No doubt, because of confusion with Aegidius Romanus.
Johannes de Amberg
See Johannes Mandel de Amberg.
Johannes Anglicus
136 See Johannes Foxal Anglicus O.F.M.
Johannes Argyropulus
Ga. 1415 Constantinople 1487 June 26 Rome. 1438-39 at the Council of Ferrara Florence; 1441-44 studied arts and medicine,
Padua; 1448 in Rome; 1448-53 taught at the Katholikon Museion, Constantinople; 1452 joined the union; 1453-56 travelled in Italy,
Greece, France, England, after the fall of Constantinople; 1456-71 taught in the Studio, Florence; 1471-77 taught Greek philosophy,
Rome; 1477-81 taught in the Studio, Florence; 1481-87 taught again in Rome. Byzantine humanist and translator of Aristotle.
Chevalier BB 309; DTC 1 (1903) 1778f; DHGE 4 (1930) 91-3; ECatt 2 (1948) 1880f; EFil 1 (1957) 332; LTK2 5 (1960) 1005;
Cosenza 295-308, Y 140f.
G. Cammelli, I Dotti bizantini e le origini delV Umanesimo: II. Giovanni Argiropulo (Florence 1941); E. Garin, Le traduzioni
umanistische di Aristotele nel secolo XV/ Atti e Memorie delVAccademia Fiorentina di Scienze Morali, La Colombaria 16 (1951) 82-7;
G. F. Muscarella, A Latin translation of the Pseudo-Aristotle De mundo by Argyro- poulos: text and analysis/ Dissertation Abstracts
19 (1958-59) 2607; H. G. Beck, Kirche und theologische Literatar im bgzantinischen Reich (Munich 1959) 765; C. Vasoli, Ricerche
suile Dialettiche quattrocentesche: II Compendium de regulis et formis ratiocinandi di Giovanni Argiropulo/ RCSF 15 (1960) 265-
76.
1. Compendium de regulis et formis ratiocinandi.
Inc: De universalibus Universalia seu praedicabilia non transcendentia sunt quinque. . .
Expl: et haec sint satis de substantia dicta.
MSS: Firenze BN Centrale II. 11.52 (olim Magi. Y. 38) (XV) f. 124 v-149v; Roma BAngelica 1288 (XV) f. 1-39.
Ed: S. P. Lampros, AgyvgonovXeia (Athens 1910) 181-6 (after BAngelica 1288).
Johannes de Arnstede
See Johannes Wolf fis de Arnstede.
Johannes Aurifaber
[Ca. 1295-1333. Magister artium; 1332 composed a determinatio, Erfurt; began the discussion of the modi significandi there.
M. Grabmann, Thomas von Erfurt und die Sprachlogik des mittelalterlichen Aristo- telismus/ Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 2 at
53-6; MGL III 223; J. Pinborg, Die Aristo- teles-Quaestionen des Magister Nicolaus von Amsterdam/ Classica et mediaevalia 25 (1964)
TRADITIO
244-62 at 248, 253, 262; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Miitelalter (BGPMA 42. 2; Munster i. W. 1967) 142-5,
310 et passim; id., Die Erfurter Tradition im Sprachdenken des Mittelalters,' Miscellanea mediaevalia 5 (1968) 173-85.
MS: olim Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of s. XIV/XV [ M B K D II 98]).
2. Tractatus de demonstratione a libro Posteriorum excerptus.
Inc: Postquam dictum est de syllogismis in communi, sequitur nunc tractatus de syllogismis specialibus, et
quia nobilior est syllogismus de demonstratione, ideo primo de demonstratione oportet discurrere . . . Expl:
Explicit tractatus magistri Johannis Aurifabri Erfordiensis de demonstratione excerptus a libro Posteriorum.
M S : Harburg Schlossbibl. (olim Maihingen) 1,2,8,10; Munchen SB Clm. 331 (XIV) f. 45vss.
Johannes Aurifaber
1397 magister artium, Paris; pupil of Laurentius Londorius.
CUP Auct. I 733, 740, 742; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42. 2; Miinster i. W. 1967)
142-5.
Inc: Utrum de rebus naturalibus . . .
M S S : Leipzig UB 1423 (XIV) item 1 (Feller p. 359). Kebenhavn Kongelige Bibi. Ny kgl. Sami. 190.4 (XV) f. 167 r-178v
contains: Duae quaestiones circa primum Physicorum. Utrum superficies triangularum sit uniformiter difformis incipiens a non gradu. . .
Utrum forma substantialis producatur in tempore vel in instanti . . . / . . . et haec sunt probabiliter dicta Johannis Aurifabri circa
primum Physicorum. Olim Niirnberg Benediktinerkl. St.Agidien (cat. of s. XV [ M B K D III 498, 548]).
2. Quaestiones super De generatione.
M S : olim Erfurt Coli, universitatis (cat. of 1408 [ M B K D II 123]).
3. Quaestiones De somno et vigilia.
M S : olim Erfurt Coll, universitatis (cat. of 1408 [ M B K D II 123]).
Johannes Baconthorp (Baco, Bacconis, de Bachone) O.Carm.
t ca. 1348. Ca. 1312 studied at Oxford convent, disciple of Robert Walsingham; ca. 1316-18 lectured on Bible and Sentences, Paris;
disciple of Guido Terreni; by 1324 magister regens, Paris; 1327-33 provincial prior of Order in England; by 1330 lectured at Cambridge;
1330 disputed at Carmelite schools, Paris; ca. 1340 disputed with Thomas Bradwardine, Oxford.
Bale 382-6; BiblCarm I (1927) 743-53; Chevalier BB 2355; DHGE 6 (1932) 87-90; Xiberta 167-240; E F i l 1 (1957) 558; Emden I
88f; LTK2 5 (1960) 1110; DTC tables (1961) 348-50; Catholicisme 6 (1964) 588f.
Prantl III 318f; Ueberweg 613, 617f, 787; Wulf III HOf, 116; Gilson 521f, 796; Nardi, Saggi passim; Duhem SM VII 109-11;
Sarton III 561f; Maier II-IV passim; Michalski, Le criticisme 53, 98.
B. M. Xiberta, O.Carm., De magistro Iohanne Baconthorp, O.Carm., Analecta ordinis Carmelitarum 6 (1927) 3-128, 516-26; P.
Chrysogone du S. Sacr., Maitre Jean Ba-
155
conthorp: les sources, la doctrine, les disciples, RNPh 34 (1932) 341-65; Nilo di S. Brocardo,
0. G.D., II profilo storico di Giovanni Baconthorp, ECarm 2 (1948) 431-543.
Stegmiiller RB III 252-6; RS I 191-3.
1. Lectura super Metaphysicam.
Inc: Est enim mea intentio in hoc opere . . .
Test: Joh. Grossi (ap. Xiberta 46 nr. 11); Bale, Tanner, BiblCarm.
Inc: Intentio mea est secundum verba litterae et commenti expositionem condere . . .
Test: Cited by Osbertus Anglicus and Richard Lavingham; Bale, Tanner, BiblCarm.
Inc: Ut dicit Commentator in prologo Aristotelis . . .
MS: olim London in bibliotheca Carmelitarum (Baconthorp carmelita Super libros Ethicorum. [J. Leland, Collectanea III 51f.]).
Test: (2-3) Joh. Trisse (ap. Xiberta 26): Quamplurima subtiliter scripsit super philosophiam naturalem atque moralem; Bale,
Tanner, BiblCarm.
Doubtful.
4. In Perihermenias.
Inc: In hoc primo Perihermeniarum . . .
Inc: Philosophus hic suam de caelo et . . .
Inc: Tractaturus de generatione . . .
7. In Meteora.
Inc: De primis Docet hic liber . . .
Test: (4-7) Bale, Tanner, BiblCarm.
Spurious.
8. In Praed.
9. In Priora.
10. In Post.
11. In Topica.
12. In Elench.
13. In Phys.
14. SSens.
15. MRem.
16. SVig.
17. LBrev.
18. De mot. an.
Test: (8-18) Bale, Tanner, BiblCarm., who give no other incipits than those of the Aristotelian works themselves.
Johannes Bakel de Diest
1421 matriculated in the university, Erfurt; 1429 magister artium there.
TRADITIO
J. G. H. Weissenborn, Acten der Erfurter Universitat I 3 (Halle 1881) 121; E. Kleinei- dam, Universitas studii Erffordiensis I
(Leipzig 1964) 244, 365.
See also Johannes Discht.
1. Quaestiones de arte veteri.
Inc: Circa materiam veteris quaeritur primo: Ad quid sit utile . . . Expl : cum gradibus intentionalibus
componuntur. Et sic est finis. MS: Erfurt SB Ampl. Q. 254 ( A . D . 1446) f. lr-148r.
2. Quaestiones de nova logica.
Inc: Circa initium novae logicae exercitii primo quaeritur: Utrum nova logica sit scientia . . .
Expl: natum est, videmus igitur posito alias est negandum.
MS: Erfurt SB Ampl. Q. 250 (XV) f. R-149r.
Johannes Bate (Batus) O.Carm.
f 1430 Jan. 26 York. Doctor theologiae; in 1415 in London convent; prior of York convent.
Bale 567f; BiblCarm I (1927) 791f; Chevalier BB 467; Emden I 129.
1. Super universalia Porphyrii.
Inc: Pro notitia universalium in libro . . .
Note: cf. Guillelmus Penbygull 1.
Inc: Circa librum Praedicamentorum Aristotelis . . .
3. In VI Principia.
Inc: Iste liber intitulatur VI Principia . . .
4. Compendium logicae.
Inc: Quia de dictis in logica . . .
Note: cf. Gualterus de Burley 4.
Inc: Quaeritur: Utrum intellectus agens . . .
Johannes Becchetti de Fabriano O.E.S.A.
f ca. 1420. Ga. 1385 lector at Rimini; magister theologiae; 1386-87 read Sentences at Oxford; 1392 regent of the Studium at
Perugia.
Ossinger 112, 324; Chevalier BB 2409; Perini I 106; Stegmiiller RB III 257.
1. Libri X in Ethicam.
2. Libri V I I I in Politicam.
Johannes Bernier de Fayt O.S.B.
t 10 Feb. 1395. From Saint-Amand-les-Eaux; studied in Paris; 1346 baccalaureus theologiae; magister; preacher at papal court,
Avignon; 1350 abbot of Saint-Bavon, Ghent; 1371 retired to Malines.
Feret III 588; Chevalier BB 1468; CUP II 596, 720; III 1255; HistLittFrance 37 (1938) 401-6 (cf. 246); LTK2 5 (1960) 1032.
157
U. Berliere, "Jean Bernier de Fayt, Abbe de Saint-Bavon de Gand 1350-1395, Annales de la Societe dEmulation de Bruges 56
(1906) 359-81; 57 (1907) 5-43.
M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter, Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5, pp. 139-49;
id., Die Aristoteleskommentare des Heinrich von Brussel und der Einfluss Alberts des Grossen auf die mittelalterliche Aristoteleser-
klarung, Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 10, pp. 57f.
136 1. Manipulus moralis philosophiae.
Other titles: Milleloquium philosophiae; Messiloquium philosophiae; Tabula librorum moralium; Tabula super notabilibus dictis
Aristotelis in libris Ethicorum, Politicorum, Oeconomicorum, Magnorum Moralium, Rhetoricae et Poeticae, cum dictis etiam
quibusdam notabilibus commentatorum praeclarissimi antedicti philosophi; Auctoritates Aristotelis et aliorum philosophorum
plurimorum moralis philosophiae; Communes propositiones et auctoritates totius philosophiae moralis Aristotelis.
Inc: Quoniam ut habetur I Paralipomenon 20 de corona Melchom idoli Ammonitarum David sibi diadema
composuit et Paulus Apostolus dicta quorundam poetarum gentilium. . . Eapropter ut quorundam librorum
ipsius [Aristotelis], scilicet Ethicorum, Politicae, Oeconomicorum, Magnorum Moralium, Rhetoricae et
Poeticae notabiliora reperiantur. .. flores et auctoritates in hac praesenti tabula redegi. . . . Etiam ponam
aliquando dicta commentatorum, scilicet Averroys, Eustrachii, Lincolnien- sis, Alberti. Quotationes vero
et principia capitularum cuiuslibet libri in fine totius tabulae ponam, declarationes vero aliquorum
vocabulorum Aristotelis, secundum sententiam expositorum, scilicet domini Guidonis, ordinis beatae
Mariae de Carmelo, cuius ordinis indignus habitum gero, super librum Ethicorum, Thomae, Gualterii,
Petri de Alvernia super Politicam, Bartholomaei de Brugis super Oeconomicam, Aegidii super Rhetoricam
ponam. . .
(tab.) Abraam. Casus narratur de Abraam quod fuit ei mandatum de immolatione filii sui dilectissimi. . .
Expl: Zelabilia. . . infortunium a. Deo gratias.
M S S : Avignon BMusee Calvet 1081 (XIV) f. 28r-115v; Barcelona BU 586 (XIV/XV) 117ff; Bruges BV 144 ( A . D . 1358) f. 26r-77q 508
(XIV) 63ff; Cambrai BV 392 (370) (XIV) f. 46-(lll) (anon.); 963 (861) (XIV) 84ff; Erfurt SB Ampl. F. 13 (XIV) f. 17*- 74*-;
Heiligenkreuz StB 150 (XIV) f. 1-47; Merseburg Domstiftsb. 131 (XV) f. 1-92; Paris BN lat. 6551 (XV); 16090; Tortosa Catedral
215 (XIV) f. 96r-107r (Tabula super Rhetoricam; inc: Accumulare accumulare omnes cum adsit aliquid. . .); Valenciennes BV
400 (383) ( A . D . 1346) f. lr-117v.
Johannes Blund (Blundus, Blondus)
Ca. 1185-1248. English; studied arts, Paris; ca. 1205/6 magister artium, Paris; returned to Oxford to teach; then studied theology,
Paris; ca. 1220 magister theologiae, Paris; 1229 returned to Oxford because of troubles in Paris; friend of Grosseteste; 1232 elected Abp.
of Canterbury, but never consecrated; 1234 chancellor of York. One of the earliest to use Aristotles works in Paris and Oxford.
TRADITIO
158
Chevalier BB 615; Russell 56-8; Emden I 206; DTC tables (1961) 2451; Catholicisme 6 (1964) 592; Gilson 661; Lottin PM II-III
passim.
D. A. Callus, O.P., Introduction of Aristotelian learning to Oxford/ Proceedings of the British Academy 29 (1943) 241-52, 280f;
id., The Treatise of John Blund on the Soul/ Autour dAristote: Recueil detudes . . . offert d A. Mansion (Louvain 1955) 471-95.
Glorieux R I 302f; Stegmuller RB III 260.
1. Tractatus de anima.
Inc: (Index capitulorum ) Primum capitulum est ad ostendendum quod anima est, et ad inquirendum quo
motore moveatur firmamentum. . .
(tract.) Ut habetur ab Aristotele, omnis scientia est ab anima et in anima principaliter fundata . . .
(q . 1) Primo loco inquirendum est: An anima sit? Quod anima its, sic ostenditur. Nos vidimus quod
quaedam sunt quae moventur . . .
(q. 2) Quid sit anima ?
(q. ult.) Utrum liberum arbitrium <sit> in Deo vel in angelis? Expl: subveniat ad regimentum
utriusque illarum vir<ium>. Explicit iste liber.
MSS: Cambridge St. Johns College 120 (XIII) f. 123M34v, 141r-155r; Praha UK 667 (s. ?); Vaticana Vat. lat. 833 (XIV) f. 98r-
102*.
Edd: Callus, art. cit. 484-6 (index etc.). Proposed ed.: BSPM 1 (1959) 98f; 3 (1961) 151.
Johannes de Bononia
See Johannes de Lana O.E.S.A.
Johannes de Borotin
f after 1441. 1410 magister artium, Prague; 1415,1432 dean of the arts faculty there; 1425 rector.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 20f, 348, 407, 411, 432;
2 (Prague 1832) 10, 41; Z. Winter, O ZivotZ na vysokych skolach prazskych knihy dvoje (Prague 1899) 570, 573.
1. Lectura libri Meteororum.
Inc: Iste liber intitulatur Meteororum. . .
De primis igitur causis. . .
Expl: velut hominem plantam et alia talia. A. 1433 fer. IV ante Salus populi mag. Borotin finivit lecturam
istius libri. Finis huius textus prima V fer. in ieiunio A. 1433 in Nazareth.
MS: Praha UK 1298 ( A . D . 1433) f. 107r-176r.
Johannes de Borsano Mediolanensis
1. Super III libris De anima.
Inc: Honor honorabilium notitiam opinantes Iste liber est de anima qui sic continuatur. . .
MS: Roma BAngelica 593 ( A . D . 1392) f. 20-91.
159
Johannis de Braculis (Brakel) O.E.S.A.
t by 1385. Magister artium; entered Saxon province, O.E.S.A.; 1361 lector Pari- siensis; 1364 appears in Prague; by 1370/71
returned to Paris (socius Parisiensis of Conrad of Ebrach); ca. 1374 doctor theologiae; returned to Prague as professor of theology; 1385
to Vienna, where he died.
D. Rrapp, O.S.A., Clm. 27034: Unchristened Nominalism and Wycliffite Realism at Prague in 1381/ RThAM 24 (1957) 320-60 at
327-31; N. Teeuwen, O.E.S.A., and A. de Meijer, O.E.S.A., Documents pour servir a lhistoire medievale de la province augustinienne
de Cologne/ Angustinictna 9 (1959) 202-220, 339-56, 431-77 at 346; Zumkeller 218f; J. Kadlec, Das Augustiner-Generalstudium bei
Sankt Thomas zu Prag in der vorliussiti- schen Zeit/ Augustiniana 17 (1967) 389-401 at 394-6.
1. Super VI Physicorum.
Johannes Brasiator de Frankenstein O.P.
t 1446 Breslau. From Frankenstein, Silesia; magister artium; 1410 first doctor theologiae in the University of Leipzig; entered O.P.;
reformed the convent of St. Adalbert, Breslau; Inquisitor for the region of Breslau, against Wycliffites and Hussites; provincial of the
Order in Poland.
Qu6tif I 803; Jocher I 1341; Hurter II (1906) 806.
P. Gzartoryski, Quelques elements nouveaux quant au commentaire de Gilles de Rome sur la Politique/ Mediaevalia philosophica
Polonomm 11 (1963) 43-48 at 44-48. Stegmiiller RB III 261.
1. Auctoritates Ethicorum.
Inc: Omnis ars et omnis doctrina similiter autem et actus et electio bonum quoddam appetere videntur.
Quoniam omnia appetunt. . .
Expl: desiderantibus scire de politia opus esse videtur experientia. Experti circa singula iudicant recte. Et sic
est finis auctoritatum excerptarum de libris Ethicorum. Glossae autem et notabilia quandoque interposita
sunt de commento S. Thomae nisi alius nominetenus exprimatur. Deo gratias.
MS: Breslau UB IV.Q.52 (XIV/XV) p. 64-147.
2. Auctoritates Politicorum.
Inc: Omnem civitatem videmus esse quamdam communitatem. Omnis communitas est instituta gratia alicuius
boni. Omnes operantur omnia gratia boni, quod videtur bonum . . .
Expl: ad disciplinam sufficiunt tres considerationes, medium quod possibile et quod decens. Et sic est finis in
Christi nomine. Arnen.
MS: Breslau UB IV.Q.52 (XIV/XV) p. 1-54 (Auctoritates politicorum et notabilia et glossae intersertae Sancti Aegidii).
Ed: Czartoryski, art. cit. 47f. (excerpt).
3. Auctoritates Oeconomicorum.
Inc: Oeconomica et politica differunt. Politica est ex multis principatibus . . .
TRADITIO
Exp I: ad suam uxorem et filios et ad parentes. Et sic est finis auctoritatum collectarum secundum textum libri
Oeconomicorum in nomine patris et filii et spiritus sancti qui deus benedictus sit et pie laudatus nunc et in
aevumque glorificatus. Arnen.
MS: Breslau UB IV.Q.52 (XIV/XY) p. 54-58.
4. Auctoritates Rhetoricorum.
152 MS: Breslau UB IV.Q.52 (XIV/XV) p. 273-(353) (Notabilia Aegidii Romani super libros Rhetoricorum et auctoritates librorum
Rhetoricorum).
Johannes de Braunsberg
See Johannes Breslauer de Braunsberg.
Johannes Breslauer de Braunsberg (Johannes Preslawicz de Elbing
0. P.)
1439 matriculated in the university, Leipzig; 1440 baccalaureus artium there; 1442 magister artium there; 1450 ad Sententias
assumptus; 1452 rector; 1453 dean of the arts faculty; 1456 licentiatus in theologia. (Erler identifies Johannes Breslauer de Braunsberg
and Johannes Breslauer de Elbing; Quetif puts the entry of Johannes Preslawicz de Elbing into the Leipzig convent of the Order after he
became magister in theologia there, and his floruit about 1483.)
Quetif I 864; G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 126, 179; II (Leipzig 1897) 6-8, 126, 130, 146.
Stegmuller RB III 407.
1. Super veteri arte.
2. Super nova logica.
Inc: Utrum de rebus naturalibus sit . . .
MS: olim Nurnberg Benediktinerkl. St.Agidien (MBKD III 498, 548).
4. Exercitium de anima.
Inc: Utrum de anima sit aliqua scientia . . .
MS: Leipzig UB (Feller p. 361: Johannes Breslauer de Brunswic). Olim Nurnberg Benediktinerkl. St.Agidien (MBKD III 498, 524).
5. Praeceptiones rhetoricae.
Johannes Britton
1. Glossae in libros Physicorum.
2. Glossae in libros De generatione et corruptione.
3. Glossae in libros Meteororum.
4. Glossae in libros De vegetabilibus et plantis.
MS: Philadelphia, Pa., Free Libr., J. F. Lewis Collection 167 (ca. 1350) 85ff
Johannes de Brunswic
161
Johannes Buridanus
Ca. 1300 Bethune (Artois) after 1358. Before 1328 magister artium, Paris; clericus Atrebatensis, belonged to the Picardic nation,
of which he was often procurator; 1328 rector; between 1316-1334 visited Avignon, where he made meteorological observations, and
perhaps climbed Mont Ventoux; 1330 received a benefice in the diocese of Arras; 1340 rector, signed decree of arts faculty prohibiting
the teaching of several of Ockhams theses; 1342 canon of the diocese of Arras; 1348 received chaplaincy in the church of S. Andre-des-
136 Arcs; 1358 mentioned in a concordat between the Picardic and Anglican nations regarding the boundaries of the provinces.
Chevalier BB 733f; DHGE 10 (1938) 1370-5 (H. Bascour); ECatt 3 (1949) 235f; Hist- LittFrance 38 (1949) 462-605, 664f. (E.
Faral); RGG3 1 (1957) 1529f; EFil 1 (1957) 838-40 (B. Nardi); LTK3 5 (1960) 1013; Catholicisme 6 (1964) 594f. (P. Glorieux).
Prantl IV 14-38; B. Haur6au, Histoire de la philosophie scolastique II 2 (Paris 1880) 452f; Ueberweg 595-9, 783f; Wulf III 129-33,
158; Gilson 511-16, 794f; Duhem SM IV 124-42; VI 697-729; VII-X passim; Michalski, Les courants philosophiques 76f, 81-88; id.,
Les courants critiques 202-9, 238-42; id., La physique nouvelle 113-18, 144-9; Sarton III 540-6; Maier I-V passim (II3 [1968] 367-77);
Thorndike III-IV passim; J. H. Randall, The Career of Philosophy I (New York 1962) 274f.
C. E. Du Boulay, Historia Universitatis Parisiensis IV (Paris 1668) 212, 282, 303-8, 346, 996f; CUP II 307, 557, 610, 621f, 645f;
III 58; Auct. I 41, 206, 235; P. Ortmayr, Der Seitenstettener Commentariolus historicus liber Buridans Verhaltnis zu Johanna von
Navarra, Zeitschrift fiir die osterreichischen Gymnasien 68 (1917 /18) 721-40; M. Grabmann, Metho- den und Hilfsmittel des
Aristotelesstudiums im Mittelalter, Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5 at 50f; E. Faral, Jean Buridan: notes sur les manuscrits, les
Editions et le contenu de ses ouvrages/ AHDLMA 15 (1946) 1-53; G. Federici Vescovini, Su alcuni manoscritti di Buridano, RCSF 15
(1960) 413-27; A. Maier, Bibliothecae Apostolicae Vaticanae codices. .. Vaticani latini: Codices 2118-2192 (Vatican City 1961) passim;
Z. Kuksewicz, Remarque au catalogue des manuscrits des oeuvres de Jean Buridan: un recueil de questions dans le manuscrit Paris Bibl.
Nat. 15888/ Mediaevalia philosophica Polonorum [hereinafter = MPP] 9 (1961) 31-39; id., Deux Quaestiones de universali de Jean
Buridan/ BSPM 4 (1962) 126-9; id., Beitrag zu dem Katalog der Werke des Johannes Buridanus (Due questiones de universali,
Tractatus de differentia universalis ad individuum), BSPM 6 (1964) 85-7; M. Markowski, Le Commentum in duos libros Analyticorum
posteriorum de Jean Buridan/ AHDLMA 32 (1965) 251-5; id., Krakowskie komentarze do Fizyki Arystotelesa zachowane w
sredniowiecznych r^kopisach Biblioteki Jagielloriskiej/ Studia mediewistyczne 7 (1966) 107-24 at llOf; id., Beitrag zu den polemischen
Schriften des Johannes Buridan, AHDLMA 33 (1966) 295-7; M. Zwiercan, Quaestiones brevissimae super librum De sensu et sensato
et Quaestiones super Parva naturalia de Jean Buridan dans les manuscrits de la Biblio- th^que Jagellonne (Supplement au catalogue
des oeuvres de Jean Buridan)/ MPP 12 (1967) 31-2; M. Markowski, Jean Buridan est-il lauteur des questions sur les Seconds Analyti-
ques?, MPP 12 (1967)16-30; F. Scott and H. Shapiro, Jean Buridans De motibus animalium, Isis 58 (1967) 533-52; M. Markowski,
Komentarze do Isagogi Porfiriusza z Tyru zachowane w sredniowiecznych r^kopisach i inkunabulach Biblioteki Jagiellonskiej/ Mate-
rialy i studia zakladu historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 9 (1968) 25-75 passim; id., fLes Questions de Jean Buridan sur les
Topiques dAristote, MPP 13 (1968) 3-7; R. Palacz, Les traites de Jean Buridan conserves dans les manuscrits de la Bibliotheque du
Chapitre a Prague, MPP 14 (1970) 53-4.
E. Moody, Ockham, Buridan and Nicholas of Autrecourt/ FrStudies 7 (1947) 113-46; P. Boehner, Medieval Logic (Manchester 1952)
passim; E. A. Moody, Truth and Consequence
TRADITIO
in Mediaeval Logic (Amsterdam 1953) 7-10 et passim; I. M. Bochehski, Formale Logik (Frei- burg-Munich 1956) passim; M. E.
Reina, Giovanni Buridano: Tractatus de suppositionibus," RCSF 12 (1957) 175-208, 323-52; id., II Problema del linguaggio in
Buridano (Vicenza 1959) (also published in parts in: RCSF 14 [1959] 367-417; 15 [1960] 141-65, 238-64); L. N. Roberts, A Chimera is
a Chimera: a Medieval Tautology," JHI21 (1960) 273-8; A. N. Prior, Some Problems of Self-reference in John Buridan," Proceedings
of the British Academy 48 (1962) 281-96 (also in: Studies in Philosophy [ed. J. N. Findlay; Oxford 1966] 241-59); T. K. Scott, Jr., John
Buridan on the Objects of Demonstrative Science," Speculum 40 (1965) 654-73; M. E. Reina, Lipotesi del casus supernaturaliter
possibilis in Giovanni Buridano," La Filosofia della natura nel medioevo . . . (Milan 1966) 683-90; J. Pinborg, Die Entwicklung der
Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) passim.
P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci II (Paris 1909) 379-84 (infinity), 420-23 (gravity), 428-41 (principle of individuation,
quidditas); III (Paris 1913) 1-260 (influence on da Vinci and other Italians), 279-86, 350-60 (dynamics), 295-301 (kinematics); id., Le
mouvement absolu et le mouvement relatif," Revue de philosophie 11 (1907) 221-35, 347-62, 548-73; 12
(1908) 134-50, 246-65, 389-400, 486-98, 607-23; 13 (1908) 143-65, 275-87, 515-19, 635-65; 14
(1909) 149-79, 306-17, 436-58, 499-508; id., Le temps et le mouvement selon les scolastiques," Revue de philosophie 23
(1913) 453-78; 24 (1914) 5-15,136-49, 225-41, 361-80, 470-80; 25 (1914) 109-52; J. Bulliot, Jean Buridan et le mouvement de la terre:
Question 22e du second livre du De coelo, Revue de philosophie 25 (1914) 5-24; B. Jansen, Olivi der alteste scholastische Vertreter
des heutigen Bewegungsbegriffs," PhJ 33 (1920) 137-52; E. J. Dijksterhuis, Val en worp: een bijdrage tot de geschiedenis der
mechanica van Aristoteles tot Newton (Groningen 1924) 68-78; E. Borchert, Die Lehre von der Bewegung bei Nicolaus Oresme
(BGPMA 31, 3; Munster i. W. 1934) 36-8, 41-3 et passim; R. Marcolongo, La meccanica di Leonardo da Vinci," Societd Reale di
Napoli: Atti della reale accademia delle scienze fisiche e matematiche Ser. II, vol. 19 (1933) 11 Iff; G. McColley, The Theory of the
Diurnal Rotation of the Earth," Isis 26 (1936-37) 392-402; S. Pines, Les precurseurs musulmans de la th6orie de 1impetus," Archeion
21 (1938) 298-306; id., Etudes sur Ahwad al-Zaman Abu T-Barakat al-Baghdadi," Revue des etudes juives N.S. 3 (1938) 3-64; 4 (1938)
1-33; A. Koyre, Etudes galileennes I-III (Paris 1933); A. Maier, Die Impetustheorie der Scholastik (Vienna 1940) 77-100 et passim;
E.lA. Moody, John Buridan on the Habitability of the Earth," Speculum 16 (1941) 415-25; A. Maier, Das Lehrstiick von den vires
infatigabiles in der scholastischen Naturphilo- sophie," Archives internationales dhistoire des sciences 5 (1952) 6-44; S. Pines, Un
precurseur Bagdadien de la theorie de 1"impetus," Isis 44 (1953) 247-51; A. Maier, Die naturphilosophi- sche Bedeutung der
scholastischen Impetustheorie," Scholastik 30 (1955) 321-43; M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis.
1959) passim; V. Zoubov, Jean Buridan et les concepts du point au quatorzieme si&cle," MRS 5 (1961) 43-95; E. J. Dijksterhuis, The
Mechanization of the World Picture (Oxford 1961) 181-5, 219; E. Grant, Jean Buridan: A 14th Century Cartesian," Archives
internationales dhistoire des sciences 16 (1963) 251-5; id., Motion in the Void and the Principle of Inertia in the Middle Ages," Isis 55
(1964) 265-92; A. Maier, Ausgehendes Mittelalter I-II (Rome 1964-67) passim; G. Federici Vescovini,
La concezione della natura di Giovanni Buridano," La Filosofia della natura nel medioevo . . . (Milan 1966) 616-24.
J. Barth61emy-St. Hilaire, Politique dAristote I (Paris 1837) lxxxix-xcii; C. Jourdain, Excursions historiques et philosophiques &
travers le moyen age (Paris 1888) 421-60; H. Siebeck, Die Willenslehre bei Duns Scot und seinen Nachfolgern, Zeitschrift fur
Philosophie 112 (1898) 199-206; R. Kaulla, Der Lehrer des Oresmius," Zeitschrift filr die gesamte Staats- wissenschaft 60 (1904) 453-
61; E. Bridrey, La Theorie de la monnaie au XIVe si&cle: Nicole Oresme (Paris 1906) 304-13, 384, 727-36; J. Verweyen, Das Problem
der Willensfreiheit in der Scholastik (Heidelberg 1909) 218-29; O. Klemm, Geschichte der Psychologie (Leipzig 1911)
163
375f; E. Schreiber, Die volkswirtschaftlichen Anschauungen der Scholastik seit Thomas von Aquin (Jena 1913) 177-91 et passim;
G. Frhr. von Hertling, Zur Geschichte der aristotelischen Politik im Mittelalter,* in: Historische Beitrage zur Philosophic (ed. J. A.
Endres; Munich 1914); G. OBrien, An Essay on Mediaeval Economic Teaching (London 1920) passim; L. Gauthier, Largument de
lane de Buridan et les philosophes arabes, Melanges Rene Basset I (Paris 1923) 209-33; G. Heidingsfelder, Albert von Sachsen
(BGPMA 22. 3-4; Munster i. W. 1927) passim; M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts und seine Stellung zur
christlichen Weltanschauung, Sb. Akad. Miinchen (1931) Heft 2 at 70; id.,
Studien liber den Einfluss der aristotelischen Philosophic auf die mittelalterlichen Theorien liber das Verhaltnis von Kirche und
Staat, Sb. Akad. Miinchen (1934) Heft 2 at 45; Michalski, Le probRme de la volontt; A. Hyma, Christianity, Capitalism and
Communism (Ann Arbor, Mich. 1937) 21-23; M. Grabmann, Die mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles, Sb. Akad.
Miinchen (1941) Bd. II, Heft 10 at 36-40; E. J. Monahan, Human Liberty and Free Will According to John Buridan, MS 16 (1954) 72-
86; G. Johnson, ed., The De moneta of Nicholas Oresme (London 1956); M. E. Reina, Note sulla psicologia di Buridano (Milan 1959);
M. Grignaschi, Un commentaire nominaliste de la Politique dAristote: Jean Buridan, Anciens Pays et Assemblies dfitats 19 (1960)
123-42; J. J. Walsh, Is Buridan a Sceptic about Free Will?, Vivarium 2(1964)50-61; id., Buridan and Seneca, JHI 27 (1966) 23-40;
id., Nominalism and the Ethics: Some Remarks about Buridans Commentary, Journal of the History of Philosophy 4 (1966) 1-13.
L. Thorndike, Buridans Questions on the Physiognomy Ascribed to Aristotle, Speculum 18 (1943) 99-103.
CUP Auct. II 251 (Paris); C. E. DuBoulay, Historia Universitatis Parisiensis V (Paris 1670) 678f, 706-10 (Paris 1474 decree
against the nominalists); H. Rashdall, The Universities of Europe in the Middle Ages I (edd. F. M. Powicke and A. B. Emden; Oxford
1936) 564 (Paris 1474); H. Iilie, Quelques maitres de luniversitd de Paris vers lan 1500, AHDLMA 18 (1951) 192-243 passim; G.
Ritter, Studien zur Spatscholastik: I. Marsilius von Inghen und die okkamistische Schule in Deutschland, Sb. Akad. Heidelberg (1921)
Abh. 4; F. Ehrle, Der Sentenzenkommentar Peters von Candia (Munster i. W. 1925) passim; Rashdall, op. cit. II 224 (Prague), 243
(Vienna); A. Lang, Heinrich Totting von Oyta (BGPMA 33. 4/5; Munster i. W. 1937) 139-41; S. Swiezawski, La Philosophic h
luniversite de Cracovie des origines au xvie siecle, AHDLMA 30 (1963) 71-109 esp. 92; M. Markowski, Wplyw burydanizmu na
Uniwersytet Krakowski w pierwszej polowie XV wieku, in: Z dziefow filozofii na Uniwersy- tecie Krakowskim (Wroclaw-Warsaw-
Cracow 1965) 118-151; id., Nauki wyzwolone i filozofia na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku, Studia mediewistyczne 9 (1968)
91-115; id., Stanowisko Jana Burydana, Milkolaja z Kuzy i Mikolaja Kopernika wobec niektorych tez starozytnych teorii
astronomicznych, Materialy i Studia zakladu historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 9 (1968) 76-84; Rashdall, op. cit. II (1936)
305 (St. Andrews).
1. Expositio super Artem veterem.
Inc: (Porph.) Cum sit necessarium Iste liber qui considerat de praedicabilibus quem fecit Porphyrius
dividitur primo in prooemium et tractatum . . .
(Praed.) Aequivoca dicuntur Iste liber considerat de terminis incomplexis . . .
136 (Perih.) Primum oportet constituere Iste liber Perihermenias continet duos libros partiales . . .
Expl: subcontrarias. Et sic sit finis. Expliciunt quaestiones cum exposi-
TRADITIO
tione textus supra Artem veterem a magistro Johanne Buri clan et fuit reportata ab Alano Praeposito etc. Et sic
sit finis etc.
MS: Tortosa BCatedral 108 (XV) f. 43r-74^.
2. Quaestiones (longae) super Artem veterem.
Inc: (.Porph .) Quaerit Buridanus circa Porphyrium: Utrum logica sit scientia? Arguitur primo quod non. Nulla
164
ars est scientia. Logica est ars . . .
(q. 2) Secundo quaerit: Utrum sit speculativa vel practica?
(q. ult. 16) Utrum genus, species, differentia, proprium sustinent magis et minus sicut accidens?
Expl : primum sensum quaestionis. Et sic patet etc. Expliciunt quaestiones Porphyrii a Buridano.
(Praed.) Prima quaestio Praedicamentorum est: Utrum descriptiones terminorum univocorum et
aequivocorum datae in principiis sint bonae? Definitio enim aequivocorum . . .
(q . 2) Secundo quaeritur: Utrum definitio denominativorum Aristotelis, scilicet denominativa dicuntur
quaecumque ab aliquo solo casu differentia secundum nomen habent appellationem, sit bona?
(q. ult. 20) Utrum sint quattuor genera oppositionum?
Expl : satis ex dictis factis principiorum.
- (Perih.) Quaerit Buridanus circa librum Perihermenias: Utrum enuntiatio sit subiectum proprium libri
Perihermenias? Arguitur quod non. Scientia debet denominari a suo subiecto . . .
(q. 2) Secundo quaeritur: Utrum omne nomen significat aliquid?
(q. ult. II q. 11) Utrum debeat etiam contrarietas in vocalibus propositionibus sicut in oppositionibus?
Expl : ad rationes. Prima soluta est per ultimam conclusionem; secunda soluta est per conclusionem quartam.
MSS: Augsburg SB 4 29 (XIV/XV) f. 227r-336r; Erfurt SB Ampl. F.306 (XIV) f. 28r- 90v; Q.246 ( A . D . 1387) f. 140r-164r (Perth.);
Krakow BJ 753 (XIV) f. 85r-131r (reportatae Pragae); Leipzig UB 1372 (Feller p. 359: Quaestiones super veterem et novam artem);
Tortosa BCatedral 108 (XV) f. 26r-42v (Perih.; inc: Utrum enuntiatio sit proprium subiectum in libro Perihermenias? Arguitur quod
non, quia subiectum cuiuslibet scientiae debet esse primo notum . . .); Vaticana Vat. lat. 3021 (a.d. 1380) f. 53r-69r; Pal. lat. 1049
(a.d. 1376) f. 43r-73r; Wien NB 5408 (XV) f. 220r-238r (Porph., Praed.; mut. prine, et fin.).
3. Quaestiones (breves) super Artem veterem.
MSS: Krakow BJ 663 (XIV) 95ff. (Quaestiones veteris artis, Priorum et Posteriorum); Leipzig UB 1366.
MSS: (uncertain which redaction) Liege BU 648 (XV) (Quaestiones super librum Porphyrii et super diversos libros Aristotelis); Modena
BEstense Est. lat. 875 (a. S. 9,17) (XV) (Porph., Praed., Perih.); Torino BN 462 (XV) f. 1-133 (Quaestiones logicae); 1009 (XV) f.
1-225 (Logicae tractatus).
165
Inc: Incipiunt quaestiones libri Priorum. Et antequam quaeratur est notandum, quod Aristoteles dicit in
primo Priorum quod quid et de quo sit scientia circa demonstrationem et disciplinam demonstrativam . . .
(q. 1) Quaeritur primo: Utrum de syllogismo simpliciter dicto possit esse scientia? Et arguitur quod
non, quia de ente per accidens non est scientia . . .
(q. 2) Utrum subiectum proprium et adaequatum sit syllogismus in libro Priorum?
(q. uit. II q. 22) Ultima quaestio: Utrum descriptio enthymematis sit bona in qua dicitur quod
enthymema est ex ycotibus et signis? Expl: sit bona descriptio enthymematis, etc. Et sic est finis.
MSS: KrakowBJ 663 (XIV); Leipzig UB 1372 (Feller p. 359: Quaestiones super veterem et novam artem); Miinchen SB Clm. 6962
(XV) f. 10r-44v (Expliciunt quaestiones Posteriorum < !> et Priorum per manus Ludovici de Forenman sub a.d. 1384. Expliciunt f. 71 r-
91r (Quaestiones circa primum librum Priorum). Praha Metr. Kap. 1277 (L. 34) (XIV) f. 75r-103r (inc = circa librum Priorum sit prima
quaestio ista = Utrum syllogismus simpliciter sit subiectum in ista scientia libri Priorum? Et arguitur primo quod non. . . / . . . expliciunt
quaestiones libri Priorum venerabilis magistri Johannis Buridani Parisiensis per Mathiam de Plana reportatae); Wien NB lat. 5333 (XV)
f. 71r-91r (Quaestiones circa primum librum Priorum).
Note = Praha Metr. Kap. 1277 (L. 34) (a.d. 1356) f. 107r-136r contains Dicta Libri Priorum; inc: Iste liber Priorum dividitur primo
in duos libros. . . / . . . Expliciunt Dicta Priorum data Parisius per venerabilem magistrum Johannem Buridani A . D . 1356.
5. Commentum Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina Iste est liber Posteriorum in quo secundum Lin- colniensem Aristoteles intendit
manifestare et investigare essentialia demonstrationis, propter quod demonstratio est subiectum istius libri sive
in hac scientia. Et dividitur in duos libros partiales. In primo ostendit, ex quibus et qualibet demonstrationes
construantur . . .
Expl: ex sui natura inclinatur ad talem assensum seu habitum qui vocatur intellectus, qualis est assensus
vel notitia primorum principiorum etc. Et sic est finis commenti Posteriorum reverendi magistri Buridani.
MSS: Krakow BJ 704 (XIV) f. 29^ ss.; Miinchen SB Clm. 66 (XV) f. 138r-163v; Vaticana Urb. lat. 1489 (XIV/XV) f. 119r-130v
(different redaction of same work; inc: Omnis doctrina In isto libro Posteriorum traditur ars sciendi instrumenta, per quae nobis possit
de dubiis fieri certa scientia et huiusmodi instrumenta vocantur demonstrationes. Et iste liber dividitur in duos libros partiales ... / . . . qui
vocatur intellectus est principium artis et scientiae. Expliciunt recollectae sive conclusiones super duobus libris Posteriorum secundum
famosum philosophum Johannem Bridan, scriptae per me Antonium Cammeno Bononiae studentem).
Inc: C<irca initium primi libri Topicorum> Aristotelis quaestio: Utrum argumentatio dialectica sit
subiectum in dialectica? Et arguitur primo
TRADITIO
quod non. Ens per accidens non debet poni subiectum alicuius scientiae. Sed argumentatio dialectica est ens
per accidens; igitur etc . . .
(q. 2) Utrum syllogismus simpliciter sit genus ad syllogismum dialecticum et demonstrativum?
- (q. ult. V I I I q . 2) Utrum sunt quattuor propositiones praeter necessitate et non plures neque pauciores,
136
videlicet inductivae, ampliativae, explanatione relativae ?
Expl: tamen habemus propositiones ampliativas et non restrictivas. Omnes aliae de se patent. Expliciunt
quaestiones Topicorum magistri Buridani.
MS: Miinchen SB Clm. 12707 (XV) f. 100r-135r.
Ed: M. Markowski, Les Questions de Jean Buridan sur les Topiques d'Aristote/ Mediaevalia philosophica Polonorum 13 (1968) 3-7 (list
of questions).
MS: Krakdw BJ 736 (XIV/XV) f. 50v-80r (Expliciunt quaestiones libri Elenchorum magistri Buridani).
8. Expositio libri Metaphysicae.
Inc : Omnes homines Iste est liber Metaphysicae Aristotelis considerans universaliter de entibus secundum
quod entia sunt. Et dividitur in prooemium et tractatum, qui incipit ibi: Quoniam autem manifestum.
Prooemium continet tria capitula . . .
(VI) Principia et causae Iste sextus liber considerat principaliter de tribus . . .
Expl: concludit ultimam conclusionem, videlicet quod omnium entium est unus solus primus princeps, qui est
Dominus Deus gloriosus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Carpentras BV 292 (XIV) f. 1-42; Darmstadt LB 516 (XV) f. 105r-128v (I-VII); Erfurt SB Ampl. F.322 (XV) f. 100r-146v;
Firenze BN Centrale Conv. Soppr. C.5.262 (s. ?) 144ff. (Incipit liber primus Metaphysicae . . . dicitur multipliciter etc. Postquam
Philosophus in sexto libro determinavit . . .); Miinchen UB 2 563 (XV) 83ff. (expl: et sic finitur duodecimus liber Metaphysicae et
per consequens Expositio decem librorum Metaphysicae venerabilis magistri Johannis Buridani in studio Wiennensi); Paris
BMazarine 3516 ( A . D . 1392) f. 1-78; Utrecht UB 723 (XV) f. 39-42 (Super XII Metaphysicae); Wien NB 4721 (XV) 120ff.
9. Quaestiones super librum Metaphysicae.
Inc : Aristoteles in prooemio Metaphysicae recommendat metaphy sicam super omnes scientias practicas et
speculativas . . .
(q. 1 ) Primo quaeritur: Utrum metaphysica sit omnium scientiarum dignissima et optima? Et arguitur
primo quod non . . .
(q. 2) Utrum metaphysica sit sapientia?
(q. ult. XII q. 14) Utrum sit unus solus princeps?
Expl : oportet aliam aliquam causam.
MSS: Carpentras BV 292 (XV) f. 45-129; Darmstadt LB 516 (XV) f. 133r-167r (I-VI); Erfurt SB Ampl. F. 315 (XV) 115ff; F.322 (XV)
f. lr-100r (Item quaestiones longae
167
Byridani super commentum Metaphysicae Aristotelis; inc: Recommendatio sic incipit: Sapientia est intellectus et scientia ... / . . .
aliam aliquam causam. Et sic est finis); Paris BN lat. 15888 (s. ?) f. 73r-85v (23 qq. excerpted from Quaestiones on XII, II, IV-VI, VIII-
IX); 16125 (s. ?) f. 2-4 (Tabula: Haec sunt capitula et quaestiones . . .); Venezia BMarc. lat. VI 204a (XIV) f. 1-94; Wien Dominikanerkl.
187/153 ( A . D . 1403) f. 2r-133r; NB 5408 (XV) f. R-l 12v (mut.princ.).
Edd: Paris after 1500 (Cranz); Paris 1518 (Cranz); Faral, art. cit. 36-9 (list of qq.).
10. Expositio libri Physicorum (A).
Inc: Quoniam quidem intelligere Iste liber est primus librorum naturalium quia considerat de rebus
naturalibus secundum rationes magis universales . . .
Expl: et ideo sub maiore recepta universaliter ad utramque infinitationem potest sumi minor de infinitate
secundum vigorem. Et sic dictum est de totius libri Physicorum expositione.
MSS: Vaticana Vat. lat. 2162 (XIV) f. lr-56r; Urb. lat. 1489 ( A . D . 1350) f. lr-73v (inc: Quoniam Iste liber est pars librorum
naturalium, quia considerat de rebus naturalibus secundum rationes magis universales ... / . . . nullam habet magnitudinem et per
consequens est indivisibilis. Et finitur totus liber Physicorum. Deo gratias. Explicit expositio libri Physicorum lecta Parisius in vico
straminis a reverendo doctore et summo philosopho magistro Johanne Buridano A . D . 1350 de ultimo opere per me Antonium de
Cammeno artium scholarem Bononiae studentem; [index librorum] Quoniam Iste primus tractatus est prooemium totius scientiae
naturalis ... / ... et nullam habens magnitudinem).
Note: Maier3 II, 367, distinguishes these two texts as different redactions of the same work, and relates Urb. lat. 1489 to the earlier
recension of the Quaestiones in Chigi E.VI.199, and Vat. lat. 2162 to the Quaestiones secundum ultimam lecturam.
11. Dicta super librum Physicorum (Expositio libri Physicorum [B]).
Inc: Quoniam quidem intelligere Iste liber Physicorum considerat de entibus naturalibus in communi,
scilicet quantum ad communia principia et communes passiones omnium rerum naturalium. Et continet octo
libros partiales. Primus . . .
Expl: haec omnia autem demonstrata sunt. Et ita finitur expositio huius libri. Laus . . .
MSS: Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. 51r-87r (Expliciunt dicta Buridani super totum Physicorum anno 1352 feria secunda post
festum Johannis Baptistae); Wien NB 5186 (XV) f. lr-112v (inc: Quoniam Iste liber Physicorum qui est de entibus naturalibus in
communi dividitur in octo libros quorum primus est de principiis ex quibus ... / . . . quia potentia infinita non potest esse in magnitudine
finita et primus motor est potentiae infinitae cum moveat per tempus infinitum prout haec omnia demonstrata, ergo etc. Et ita finitur
expositio libri Physicorum cum auxilio Jesu Christi . . . Expliciunt dicta reverendi magistri Buridani super libro Physicorum reportatae
Wiennae sub A . D . 1380 . . .). Cf. Paris olim Sorbonne 1805 (inc: Iste liber qui vocatur auditus naturalis . . .).
12. Quaestiones super librum Physicorum .
Inc: (prooem .) Philosophia dividitur a capite in principalem et ammini- culativam sive instrumentalem, et
vocatur scientia instrumentalis . . .
TRADITIO
168
(q. 1 ) Circa primum Physicorum quaeritur primo: Utrum de omnibus rebus pertineat considerare ad
scientiam naturalem? Arguitur quod non, quia multa sunt de quibus non est scientia . . .
(l- %) Quaeritur: Utrum ens mobile sit subiectum proprium in scientia naturali ?
(VIII q. 13) Utrum impossibile sit movens finitum movere per tempus infinitum?
(VIII q. 14) Utrum virtus infinita posset esse in magnitudine finita?
(<j . ult . V I I I q . 15) Utrum primus motor sit infiniti vigoris?
Expl : perfectiones. Et ad alias huiusmodi. Et sic est finis . . .
MSS: Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. lv-45r (expl. mut. in VIII q. 14); Vaticana Chigi lat. E.VI.199 (XIV) lOOff. (Expliciunt
quaestiones reverendi magistri Buridani super libros Physicorum. Arnen).
13. Quaestiones (longae) super librum Physicorum, secundum ultimam lecturam . Inc: (prooem .) Bonum ut dicitur
(Bonum sicut habetur) primo Ethicorum (Ut habetur primo Ethicorum bonum) quanto est multis
communius (Bonum quanto est multis communius), tanto est melius et divinius. Propter quod multorum de
discipulis seu scholaribus meis precibus inclinatus, ego aliqua scribere praesumpsi de difficultatibus
(definitionibus) libri Physicorum Aristotelis . . .
(q. 1) Quaeritur igitur primo: Utrum scientia naturalis sit scientia de omnibus rebus? Arguitur quod non,
quia nulla scientia est de casualibus et fortuitis, ut habetur secundo Physicorum; nulla scientia est de
entibus per accidens, ut habetur . . .
(q . 2) Utrum totali scientiae naturali debeat assignari subiectum unum proprium ?
(q. ult . V I I I q. 14) Consequenter in fine huius octavi Physicorum quaeritur: Utrum primus motor est
indivisibilis et nullam habens magnitudinem? Expl : non derogat trinitati personarum. Simul enim est Deus
simplex sine compositione aliqua et unus et trinus qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Carpentras BV 293 (L.289) ( A . D . 1381) f. 1-168; Erfurt SB Ampl. F.357 (XIV) f. lr-95v (I-IV); Frankfurt a. M. Stadt- u. UB Praed.
52 ( A . D . 1368) f. lr-140q Kobenhavn Kongelige Bibi. Ny kgl. S. 1801 fol. (XIV) 167ff; Krakow BJ 635 ( A . D . 1363) f. lr-170r
(reportatae Erfordiae); 659 ( A . D . 1389) 102ff. (Quaestiones longae Physicorum Buridani magistri Pauli de Worczin professoris s.
theologiae); 660 ( A . D . 1366) 133ff. (collectae Pragae); 661 (XIV) f. lr-127v; 743 (XIV) 98ff. (reportatae Pragae); 1771 (XIV) 142ff;
Kremsmunster StB 169 (XIV/XV) f. 3r-174r; Oxford Balliol Coli. 97 ( A . D . 1402) f. 1-114; Paris BN lat. 14723 (XIV) f. 2r-107v;
15888 (s. ?) f. 85v-89v (qq. excerpted from I-IV, VIII); Salzburg StB St. Peter b.IX.24 ( A . D . 1417) 149ff; UB (olim Offentl.
Studienbibl.) M.II.311 (XV) 80ff; Torino BN 1040 (G.IV.10) (XV) 121ff; Wien Dominikanerkl. 107/73 (XV) f. 2r-186r; NB 5112
(XV) f. lr-180v; 5332 (XV) f. 72v-218r; 5338 (XV) 212ff; 5367 (XV) 11 Iff; 5424 (XV) 163ff; 5458 (XV) 154ff; 5481 (XV) f. F-96r
(Pragae reportatae); Vaticana Vat. lat. 2163 (XIV) f. lr-157v; 2164 ( A . D . 1398) f. F-120r.
169
Edd: Paris 1509 (recognitae et revisae a magistro Dullaert de Gandavo [Cranz]); Paris 1515 (Cat. Vatic. Urb.); Paris 1516 (Cat. g6n.
Carpentras); Faral, art. cit. 9-16 (list of questions); Maier II 207-14 (VIII q. 12); M. Clagett, The Science of Mechanics in the
Middle Ages (Madison, Wis. 1959) 532-40 (VIII q. 12).
14. Quaestiones (breves ) super librum Physicorum .
Inc:Quaeritur circa primum librum Physicorum primo: Utrum scientia naturalis sit considerativa de omnibus
rebus (omnium rerum) ? Et arguitur quod non. Scientia naturalis non est de casualibus et fortuitis . . .
(q. 2) Utrum totali scientiae naturali debeat assignari unum proprium subiectum ?
(q. ult. V I I I q. 13) Quaestio ultima est ista: Utrum primus motor sit indivisibilis, nullam habens
magnitudinem?
Expl: mediante notitia istorum actuum in nobis devenimus, videlicet notitiam Dei cui sit laus. Arnen.
MSS: Basel UB F.V.2; Erfurt SB Ampl. F.344 ( A . D . 1399) f. lr-70v; Frankfurt a. M. Stadt- u. UB Praed. 52 ( A . D . 1384) f. 141r-194v
(Expliciunt quaestiones Physicorum sub A . D . 1384 finito a quodam in excellentissimo studio Pragensi); Krakow BJ 654 ( A . D . 1366)
f. 29r-80r; Munchen SB Clm. 19551 (XV) f. 36r-68r; Praha 724 (Faral); Pressburg (Faral); Wien NB 5186 (XV) f. 115r-197u 5333
(XV) f. l^-70v; 5440 (XV) f. lr-47v.
MSS: (uncertain which redaction) Cesena BMalatestiana S.VIII.5 (XIV); Haute- Garonne Archives dpartementales 6 (F.3) (XV) 143ff;
Libge BU 647 (XVI); Paderborn Erzbischofliche Akademische Bibi. VV* 12 ( A . D . 1375); Venezia BMarc. lat. VI 315 (2610)
(XIV/XV) f. 1-47 (Circa librum Physicorum quaeritur primo: Utrum possibile est de ente mobili esse scientiam . . .). Olim Bologna
Bibi. S. Jacobi O.E.S.A. (M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Citth dei Vaticano 1943]); Libr. of Pico della Miran- dola
(Kibre 805).
15. Expositio libri De caelo et mundo .
Inc: De natura scientia Post librum Physicorum qui considerat de rebus naturalibus et de eorum principiis et
passionibus in communi sequitur iste liber nominatus de caelo et mundo qui constat in speciali de rebus
naturalibus secundum earum motus locales simplices . . .
Expl: et tunc non potest ipsum dividere, ideo supernatat et non descendere sive in aere sive in aqua. Et sic
finitur quartus liber.
MSS: Bruges BV 477 (XIV) f. 218-238 (anon., expl: sunt gravia et levia. Et finitur Expositio totius libri De caelo et mundo); Vaticana
Vat. lat. 2162 (XIV) f. 57r-79r (Expliciunt expositiones quattuor librorum De caelo et mundo compilatae a reverendo magistro
Buridan. Deo gratias).
16. Quaestiones super librum De caelo et mundo (A).
Inc: Circa librum De caelo et mundo quaeritur: Utrum de mundo debet esse scientia distincta a scientia libri
Physicorum? Et Aristoteles primo quod de mundo non debet esse scientia . . .
(q. 2) Utrum in eodem corpore sint longitudo, latitudo et profunditas dimensiones ab invicem distinctae?
Arguitur quod sic, quia Aristoteles et Commentator omnes dicunt corpus habere . . .
TRADITIO
170
(q. 3) Utrum species magnitudinis sint tres et non plures?
(q. ult. IV q. 8) Ultimo quaeritur: Utrum ex parte gravitatis et levitatis possit numerus quaternarius
elementorum concludi?
Expl : et levitatis ipsius ignis cuius oppositum determinatum est prius. Deo gratias.
MSS: Bruges BV 477 (XIV) f. 164v-210v (anon.; expl: auctoritates nescirem solvere nisi negando eas. Et sic est finis huius
quaestionis et similiter quaestionum IV librorum Caeli et mundi); Miinchen SB Clm. 19551 ( A . D . 1383) f. 70r-105v (begins with q. 2; expl:
Expliciunt quaestiones super libris De caelo et mundo magistri Johannis Buridani rectoris Parisius); Wien NB 5453 (XV) f. lr-8r (fragm.).
Edd: J. Bulliot, Jean Buridan et le mouvement de la terre: Question 22e du second livre du De caelo/ Revue de philosophie 25
(1914) 5-24 (II q. 22); E. A. Moody, 4 John Buridan on the Habitability of the Earth/ Speculum 16 (1941) 415-25 (II q. 7); Faral, art. cit.
17-20 (list of questions); E. A. Moody, ed., Iohannis Buridani Quaestiones super libris quattuor De caelo et mundo (Cambridge, Mass.
1942); M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) 557-64 (II q. 12), 594-9 (II q. 22).
17. Quaestiones super librum De caelo et mundo (B).
Inc: Quaeritur primo circa librum De caelo: Utrum tota scientia naturalis versetur circa corpora et
magnitudines et principia motus et passiones? Arguitur quod non, quia tunc scientia naturalis non differret a
metaphysica quod est falsum, ut patet sexto Metaphysicae . . .
(q . 2) Secundo quaeritur: Utrum continuum sit divisibile in semper divisibilia ?
(q. ult. II q. 27) Vicesimo septimo quaeritur: Utrum differentiae gravium et levium debeant attendi
secundum differentias magnitudinum et figurarum?
Expl: et in eodem loco faciunt ad motum velocius et tardius, sed non simpliciter etc. Et sic dictum.
MS: Miinchen SB Clm. 761 ( A . D . 1461) f. 49r-85r (Expliciunt quaestiones primi et secundi libri De caelo et mundo quae durant per
totam lecturam libri De caelo Parisius disputatae secundum dominum Johannem de Bridano scriptae a me . . . 1461 die 21 junii).
Note: This work is perhaps a commentary on Buridan, and not a work of Buridan himself.
Inc: De generatione et Iste liber (intitulatur De generatione et corruptione et) continet duos libros
partiales. Primus est de generatione et corruptione et de mutationibus connexis eis; secundus est . . .
Expl: et huiusmodi factio vel reversio est generatio secundum quid et non simpliciter. Idem enim non
potest pluries generari simpliciter, quare etc. Et sic est finis secundi libri De generatione etc.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.325 (XIV) f. 91r-105v {expl: generari calida id est fieri calida. Et sic finis istius libri. Expliciunt dicta
magistri Johannis Birydenis); Vaticana Vat. lat. 2162 (XIV) f. 127v-141v (Explicit Expositio totius libri De generatione).
171
19. Quaestiones super librum De generatione el corruptione .
Inc : (prooem .) Circa primum librum De generatione et corruptione notandum quod scientia huius libri est
pars quaedam scientiae naturalis . . .
(q. 1) Quaeritur primo: Utrum de generabilibus et corruptibilibus sit scientia? Et arguitur primo quod
non, quia quod non est, non contingit sciri, ut habetur primo Posteriorum . . .
(q. 2 ) Utrum ad corruptionem rerum corporalium scientia de eis corrumpitur, supposito quod de illis
habeatur scientia?
(iq . ult. II q. 14) Utrum possint perpetuari in hoc mundo generationes et corruptiones, si non sunt
plures motus caelestes ?
Expl : e contrario cessaret eorum actio. Et secundum ea quae dicta sunt procedunt rationes quae fiebant ante
oppositum. Et sic patet.
MSS: Basel UB F.I.ll (XV) f. 120M55V; F.V.2 ( A . D . 1469) f. 64r-86r; Berlin SB lat. fol. 387 (s. ?) f. 129r-156v; Cesena BMalatestiana
S.VIIL5 (XIV); Erfurt SB Ampl. Q.325 (XIV) f. 108r-130v (inc: Quaeritur primo: Utrum sit scientia de generabilibus et corruptibilibus?
Et arguitur primo quod non per Aristotelem primo Posteriorum qui dicit expresse quod omnis demonstratio vel scientia demonstrativa . .
expl. in q. 40); Q.357 (XIV) f. 96r-129v (inc: Notandum quod scientia huius libri est quaedam pars scientiae naturalis procedunt
rationesquae fiebant in oppositum. Et sic est
finis quaestionum de generatione); Krakow BJ 654 (XIV) f. 81v-109r (anon.); 749 (XIV) f. 29-57 (Pragae reportatae); 751 (XIV) f.
117-140; Munchen SB Glm. 19551 ( A . D . 1383) f. 106r-125v (Expliciunt quaestiones super De generatione et corruptione ipsius Buridani
reportatae per Conradum Verniger de Brixina pro tunc Wiennae degentem anno 78 die etc.); Praha Metr. Kap. 1286 (L. 43) ( A . D . 1450-
51) f. 89v-lllr; Vaticana Vat. lat. 2185 (XIV) f. 50r-61r (inc: [prooem.] Prima pars scientiae naturalis tractat de entibus naturalibus in
communi . . .; [q. 1] Primo quaeritur: Utrum voces significent idem re existente et non existente? . . .; [q. 2] Utrum de
generabilibus et corruptibilibus possit esse scientia? . . . [ = q. 3 of comm.]; [q. paenult.] Utrum corruptum possit reverti idem
numero? . . .; [q. ult.] Utrum elementa secundum suas formas substantiales maneant in mixto?); 3097 (s. ?) f. 103 r-141v (o. ult.:
Utrum corruptum possit redire idem in numero ?); Wien NB 5453 (XV) f. 30r-48v. Glim Bologna Collegio di Spagna (M.-H. Laurent,
Fabio Vigili... [SeT 105; Citt5 dei Vaticano 1943]).
20. Expositio libri Meteororum.
Inc : De primis quidem Iste liber dicitur Meteororum vel dicitur de impressionibus sursum apparentibus
et est quartus liber philosophiae naturalis (est quartus in ordine librorum naturalium). . .
Expl : erit considerandum de aliis quae constituta sunt ex istis scilicet de animalibus et plantis. Et sic patet
Expositio quarti libri Meteororum et per consequens totius Meteororum.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.342 ( A . D . 1342) f. 30-65 (Expliciunt Dicta super librum Meteororum anno 1342 asscripta magistri Johanni
Buridani); Vaticana Vat. lat. 2160 (XIV/ XV) f. lr-60v (inscriptio f. lr: Conclusiones super libris Meteororum Aristotelis secundum
magistrum Blasium de Parma; expl: Explicit Expositio librorum quattuor Meteororum secundum Blasium de Parma); 2162 (XIV) f. 80 r-
108v (expl: Expliciunt Expositiones libri Meteororum magistri Johannis Buridaen scriptae A . D . 1376 ultima die mensis februarii. Deo
gratias).
TRADITIO
21. Quaestiones super librum Meteororum (A).
Inc : (prooem .) Scientiam (Si scientiam) opinamur honorabiliorem, ex eo ceteris paribus quod est de magis
mirabilioribus, et appetibiliorem, prout habetur in prooemio De anima, constat quod scientiam libri
Meteororum valde reputare debemus honorabilem . . .
178 (q. 1 ) Quaeritur primo: Utrum de impressionibus meteorologicis sit tradenda scientia naturalis
distincta a scientia de caelo et mundo, de generatione et corruptione, de mineralibus et de animalibus . . .
(q. 2) Utrum iste mundus inferior est ex necessitate continuus lationibus superioribus, ut omnis virtus
eius inde gubernetur?
(q. ult. III q . 20) Utrum virgae et paralii debent semper apparere ex latere solis, et numquam superius
nec directe inferius?
(al . q. ult . III q . 21) Utrum omnia mineralia quae in terra generantur generentur ex prius dictis
exhalationibus et vaporibus, scilicet vaporosa et fumosa ?
Expl: sive lapidibus sive plantis sive animalibus sive earum principiis et metallis et aliis.
MSS: Bologna BU 1227 (2410) (XV) 99ff; Erfurt SB Ampl. F.334 ( A . D . 1421) f. 64-167 (inc: Ut habetur in prooemio De anima
constat . . .); Q.342 (XIV) f. 69-130 (inc: Utrum de impressionibus meteoricis tamquam de obiecto ... / ... ad similitudinem caloris igni);
Firenze BRiccardiana 406 (N.II.25) (XIV); 745 (N.II.26) (XIV/XV) f. 23r-95^ (inc: Si scientiam scientia opinamur honorabiliorem et
appetibiliorem . . .); Oxford BodlL canon, misc. 462 ( A . D . 1420) f. 69-(133) (inc: Scientiam opinamur . . .; [q. 1] Quaeritur igitur
primo: Utrum de impressionibus meteorologicis tamquam de obiecto . . .); Paris BN lat. 14723 (XIV) f. 164-269; BU 597 (XV) f. 1-68;
Vaticana Vat. lat. 2161 (XV) f. 41M16' (I-III q. 17); Wien NB 5321 (XVI) 413ff.
Ed: Faral, art. cit. 22-24 (list of questions).
22. Quaestiones super librum Meteororum (B).
Inc : Primo quaeritur circa initium primi libri Meteororum: Utrum possibile sit de impressionibus
meteorologicis habere simul scientiam et opinionem? Et arguitur quod non, quia de impressionibus
meteorologicis non contingit habere scientiam nec opinionem . . .
(q. 2) Secundo quaeritur: Utrum impressiones meteorologicae fiunt secundum naturam in
ordinationem quam fit natura corporum caelestium?
(q. ult. IV q. 11) Undecimo quaeritur: Utrum in quolibet mixto dominetur terra vel aqua?
Expl.: dicimus quod tale habitet in igne etc. Deo gratias.
MSS: Klagenfurt Bischofliche Bibi. XXXI.b.5 (XV) f. 1M24' (anon.); Miinchen SB Clm. 4376 ( A . D . 1365-67) f. lr-64r (Expliciunt
quaestiones quattuor librorum Meteororum Buridani finitae Pragae A . D . 1366 in vigilia beatae Dorotheae . . .); Wien NB 5453 (XV) f.
49r-109v.
Inc: Bonorum honorabilium Iste liber totalis continet tres libros partiales. Primus liber est de prooemio
totalis libri et de opinionibus antiquo-
173
rum; secundus liber est de communi definitione animae. Primus liber dividitur . . .
Expl : lingua data est hominibus, ut possint aliis significare per loquelam, quamvis magis principaliter data sit
propter gustum.
MSS: Darmstadt LB 516 (XY) f. 168M81V; Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. 109r- 121r (expl: ab invicem separatae etc. Expliciunt
errores. Deo gratias); Paris BN lat. 16130 (s. ?) f. 25r-35v (III); Vaticana Vat. lat. 2162 (XIY) f. 110r - 127v (Expliciunt Expositiones
supra totum librum De anima compilatae a magistro reverendo Johanne Buridan); Vendome BV 169 ( A . D . 1421) f. lr-44v (inc: Iste
liber dicitur de anima, qui est sextus in ordine librorum naturalium, qui libri non ordinantur secundum magis nobile et minus nobile,
quia tunc iste est primus . . .).
24. Quaestiones breves super librum De anima (A).
Inc: (prooem .) Quamvis secundum communem (rationalem) divisionem philosophiae naturalis liber De anima
in ordine ponitur sextus librorum naturalium, tamen propter nobilitatem . . .
(q . 1) Quaeritur circa primum librum De anima: Utrum anima sit subiectum proprium in scientia huius libri
qui solet vocari liber De anima ? Arguitur primo quod non, immo magis corpus animatum, quia illud
ponendum est . . .
(? 2) Quaestio secunda: Utrum omnis notitia sit bona?
(q . 3) Utrum omnis scientia sit de numero bonorum honorabilium?
( I I I q. 1) Utrum intellectus noster sit virtus passiva ab intelligibili ?
(q. 2) Utrum necesse est intellectum esse denudatum ab eo quod intelligit ?
(q. 3) Utrum intellectus sit forma substantialis corporis humani?
174
(q . ult. III q. 15) Utrum in homine appetitus sit appetitui contrarius, ita quod homo habeat contrarios
appetitus?
Expl : sequi appetitus contrarii acceptivi et resultativi. Et sic procedunt rationes. Laus sit trinitati et genitori
summi genitoris. Et sic est finis quaestionum brevium.
MSS: Basel UB F.I.ll (XY) f. 86r-118r; F.V.2 ( A . D . 1469) f. 87M2B; Berlin SB lat. fol. 387 (XV) f. 102v-128v; Cambridge Corpus Christi
Coli. 503 (XY) f. 136r-151v; Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. 89r-108r (several additional questions; [q. ult. Ill q. 24] Utrum
potentia nutritiva et potentia augmentativa et etiam potentia generativa sint potentiae animae?); F.344 ( A . D . 1399) f. 72r-119v;
Krakow BJ 664 (s. ?); 751 (s.?) f. 54r-73v; Munchen SB Clm. 6962 (XV) f. lr-9r (III q. 1), 147r-179v; Praha Metr. Kap. 1286 (L. 43)
( A . D . 1450-51) f. 66v-89v; Vendome BV 169 ( A . D . 1421) f. 48M15r; Wien NB 5440 (XY) f. 49r-74v; 5453 (XV) f. lB-28r (incompl.).
Edd: Paris 1516; Paris 1518; Faral, art. cit. 27-29 (list of questions).
25. Quaestiones super librum De anima (B).
Inc : Circa primum librum De anima primo quaeritur: Utrum subiectum proprium huius scientiae quae vocatur
De anima sit ipsa anima vel corpus animatum? Et arguitur quod sit corpus animatum et non ipsa anima,
quia subiectum debet habere proprias passiones . . .
TRADITIO
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum omnis notitia sit de numero bonorum? Et hoc est dicere: Utrum
omnis notitia sit bona?
(q. ult. III q. 18) Alia quaestio est: Utrum in homine sit eadem anima intellectiva cum anima sensitiva et
vegetativa?
Expl: in secundo huius. Aliae rationes reducebantur ad quaestionem secundi libri etc. Expliciunt quaestiones
datae per Buridan parisiensem super omnes libros De anima.
MSS: Munchen SB Clm. 4376 ( A . D . 1365-67) f. 105r-125r; 8378 ( A . D . 1389) f. 214r-260v (new foliation = f. 200r-246v); 19675 (XY) f.
126^-205^.
26. Quaestiones super librum De anima secundum tertiam (ultimam) lecturam. Inc: Circa primum librum De
anima quaeritur primo: Utrum subiectum proprium libri De anima (in scientia libri De anima) sit anima
(substantia) vel corpus animatum vel ille (iste) terminus anima vel quoddam aliud vel nihil? Arguitur
primo quod corpus animatum, quia omnes operationes et passiones huius consideratae sunt compositae ex
corpore et anima . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum omnis notitia sit de numero bonorum, id est: Utrum omnis notitia sit
bona?
(q. ult. III q. 20) Utrum potentia motiva animalis secundum locum sit vegetativa vel sensitiva vel
intellectiva vel appetitiva vel aliqua alia potentia animae praeter istas (dictas)?
Expl: amplius illa videantur septimo Ethicorum. Et patet satis secundum dicta quomodo procedunt rationes
quae fiebant in principio quaestionis. Et sic est finis huius tertii et per consequens omnium quaestionum
huius libri secundum . . . doctorem Buridanum secundum eius ultimam lecturam.
MSS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. A.5.1365 (XV) f. 229r-267v; C.4.263 (s. ?) f. 1-68; Krakow BJ 2083 (XIV/XY) f. 70r-117v (I-III
q. 3); Milano BAmbrosiana P.120.sup. (XV) f. 74r-135v; Munchen SB Clm. 742 ( A . D . 1387-88) 52ff; Oxford BodlL canon, auct.
class, lat. 278 ( A . D . 1394) f. 2r-36r; Roma BAngelica 480 (XV) f. 6r-75r (anon.); 592 (XIV) f. 113r-187v; 593 (XIV) f. 93r-148r; 1298
(XV) 54ff. (prine, mut.); Vaticana Vat. lat. 2164 (XIV) f. 122r-234r; 11575 (XIV/XV) f. 22r-87r; Pal. lat. 1045 (s. ?) f. lr-118r; Reg.
lat. 1959 (XV) f. lr-69*.
MSS: (uncertain which redaction) Berlin SB lat. fol. 566 (XIV) f. l-(66); Bruges BV 477 (XIV) f. 264r-298v (cf. Faral, art. cit. 30);
Krakow BJ 704 (XIV) f. 39r-41r (qq. brevissimae); Liege BU 647 (XVI) item 2; Paderborn Erzbishofl. Akad. Bibl. VVa 12 ( A . D .
1375) (? Buridan); Paris BN lat. 15888 (s. ?) f. 69r-70r (qq. excerpted from qq. longae in II De an.), f. 70r-72v (qq. excerpted from
qq. breves in III De an.); Perugia BC 1091 (N.43) ( A . D . 1394) f. 3-60; Sarnano BC 68.E.143; Treviso BC 420A (XV) f. 48ss; Wien
NB 5454 (XV) f. P-59v.
27. Expositio libri De sensu et sensato.
Inc: Quoniam autem de anima Iste liber (quem vocamus) de sensu et sensato dividitur, quia primo
Aristoteles praemittit intentionem suam et quaedam hic supponenda ex libro De anima . . .
Expl: dicens quod de sensitivis id est de organis sensitivis et de sensibili-
175
bus iam sic determinatum est. Ideo post restat considerare de memoria et reminiscentia et de somno et vigilia.
MSS: Erfurt SB Amp'L F.298 ( A . D . 1352) f. 122r-126v; Firenze BLaur. Ashb. 1348 (XV) f. 115-130 (PN); Vaticana Vat. lat. 2162 (XIV)
f. 141v-149r.
28. Expositio libri De memoria et reminiscentia.
Inc: Memoria autem et Post librum De sensu et sensato sequitur liber de memoria et reminiscentia qui
continet duo capitula, primum est de memoria, secundum est de reminiscentia . . .
Expl: diversarum cogitationum et diversorum habituum. Et postea in fine recapitulat et patet in littera.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. 126v-128v; Firenze BLaur. Ashb. 1348 (XV) f. 115-130 (PN); Vaticana Vat. lat. 2162 (XIV)
f. 149M51L
29. Expositio libri De somno et vigilia.
Inc: De somno autem Post libros De sensu et sensato et libros De memoria et reminiscentia sequitur liber
De somno et vigilia, qui continet duos tractatus. Primus est de somno et vigilia secundum se . . .
Expl: accidentalia intermixta in somniis ab his quae sunt significativa. Quidquid igitur, hic recapitulat quod
dictum est. Et totum clare patet in littera. Et sic explicit liber De somno et vigilia.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. 128M32r; Firenze BLaur. Ashb. 1348 (XV) f. 115-130 (PN); Vaticana Vat. lat. 2162 (XIV) f.
151v-157r.
30. Expositio libri De iuventute et senectute, De morte et vita, De respiratione. Inc: De iuventute autem
Iste liber solet intitulari aliquo trium modorum, uno modo de senectute et iuventute, alio modo de morte et
174 vita, et tertio modo de respiratione, eo quod de istis tribus determinatur in hoc libro . . . Expl: et exit aqua
quae intraverat, et ita oportet fieri, durante vita, sicut dicebatur de respiratione in respirantibus. Explicit de
morte.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. 132r-135^; Q.325 (XIV) f. 139r-146r; Firenze BLaur. Ashb. 1348 (XV) f. 115-130 (PN);
Vaticana Vat. lat. 2162 (XIV) f. 157M63L
31. Expositio libri De longitudine et brevitate vitae.
Inc: De eo autem Iste liber qui est de longitudine et brevitate vitae animalium et plantarum dividitur primo
in prooemium et tractatum . . . Expl: et post determinabitur de iuventute et senectute et de vita et morte.
Sic in omnibus istis libris determinabitur scientia de animalibus et de plantis.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. 136r-137r; Q.325 (XIV) f. 137r-139r; Firenze BLaur. Ashb. 1348 (XV) f. 115-130 (PN);
Vaticana Vat. lat. 2162 (XIV) f. 163M64L
32. Expositio libri De motu animalium.
Inc: De motu autem Iste liber intitulatur de motibus animalium seu de causis motuum animalium. Et potest
dividi in septem capitula. In primo capitulo ostenditur quod animal in suo motu locali . . .
Expl: verecundantur aut timent aut non assentitur de eisdem de quibus
TRADITIO
alii moventur. Deinde in fine ipse recapitulat. Expliciunt Dicta super libellum De motibus animalium.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.325 (XIV) f. 132M37r; Firenze BLaur. Ashb. 1348 (XV) f. 115-130 (PN); Vaticana Vat. lat. 2162 (XIV)
f. 164v-167r.
Ed: F. Scott and H. Shapiro, Jean Buridans De motibus animalium,* Isis 58 (1967) 533-52.
33. Quaestiones super librum De sensu et sensato .
Inc : (prooem .) Post libros philosophiae naturalis, scilicet De caelo et Meteororum et De generatione,
sequitur tractare in naturali scientia de animatis. Et illa pars quae est de animatis habet tres partes principales.
Prima est de anima . . .
(al. prooem.) Ad videndum qualiter in diversis libris . . .
(q. 1 ) Utrum de operationibus et passionibus animalium et plantarum debeat esse scientia naturalis
distincta a scientia libri De anima et librorum De animalibus et plantis? (Utrum praeter determinationem libri
De anima et librorum De animalibus et plantis opus est aliquam determinationem de operationibus et
passionibus animatorum?) Et arguitur primo per quasdam conclusiones . . .
(q. 2) Utrum omni animali sint necessarii tactus et gustus? (Utrum sensus tactus et sensus gustus sint
necessarii omni animali?)
(q . ult. 21) Utrum aliquis potest sentire plura simul distincte et perfecte ?
Expl : quanta sit superficies. Et sic patet quaestio.
MSS: Amiens BV 402 (s. ?) f. 271-(283); Basel UB F.V.10 (s. ?) f. lr-9v; Erfurt SB Ampl. F.298 ( A . D . 1352) f. 137M44'; F. 357
(XIV) f. 130M70* (PN); Firenze BLaur. Ashb. 1348 ( A . D . 1410) f. 19v-38r; Klagenfurt Bischofliche Bibi. XXXI.b.5 (XIV/XV) f. 125r-
143v; Krakow BJ 704 (XIV) f. 69r (qq. 2-6 abbreviated); 737 (XIV) f. 46r-82^ (anon., PN); Milano BAmbrosiana G.71.sup. (XIV/XV) f.
64r-78r; Miinchen SB Clm. 19551 ( A . D . 1383) f. 126r-129r; Praha Metr. Kap. 1272 (L. 29) ( A . D . 1374-76) f. 85r- 101v; St. Gallen StB 775
(s. ?) f. 121-253 (PN); Vaticana Nat. lat. 11575 (XIV/XV) f. 92r-109r; Wien NB 4784 (XIV) f. 178r-201v; 5454 (XV) f. 60r-73r.
Edd: Paris 1516; Paris 1518.
34. Quaestiones super librum De memoria et reminiscentia.
Inc : Circa librum De memoria quaeritur primo: Utrum memoria sit solum praeteritorum vel etiam
praesentium ? Et arguitur quod ipsa sit praesentium . . .
(q. 2) Utrum memoria est habitus vel passio primi sensitivi?
(q. 3) Utrum memoria pertinet ad partem animae sensitivam vel ad partem intellectivam?
(q. 4) Utrum iuvenes et senes sunt male memorativi?
(q. ult. 5) Utrum ad reminiscentiam requiritur oblivio et ad memoriam non requiritur?
Expl : reservatae sunt in virtute memorativa. Et sic rationes procedunt viis suis.
177
MSS: Amiens BV 402 (s. ?) f. 283-(289); Basel UB F.V.10 (s. ?) f. 9V-1U; Berlin SB lat. fol. 566 (XIV) f. 88-(94); Erf art SB Ampl. F.
298 ( A . D . 1352) f. 144r-145r: F.357 (XIV) f. 130r-170r (PN); Firenze BLaur. Ashb. 1348 ( A . D . 1410) f. 39v-44v; Klagenfurt Bischof-
liche Bibi. XXXI.b.5 (XIV/XV) f. 143v-146v; Krakow BJ 737 (XIV) f. 46r-82v (anon., PN); Miinchen SB Clm. 19551 ( A . D . 1383) f.
129v-131r; Praha Metr. Kap. 1272 (L. 29) ( A . D . 1374-76) f. 101v-104r; St. Gallen StB 775 (s. ?) f. 121-253 (PN); Vaticana 2880 (s.
?) f. 71r-75v; 11575 (XIV/XV) f. 109v-112r; Wien NB 4784 (XV) f. 202*-208r; 5454 (XV) f. 73r-89r.
35. Quaestiones super librum De somno et vigilia.
Inc: Circa librum De somno et vigilia quaeritur primo: Utrum somnus sit privatio vigiliae? Et arguitur quod
non, quia privatio debet pervenire ex defectu causarum . . .
(q. 2) Utrum somnus et vigilia sunt passiones convenientes omnibus et solis animalibus?
(q. 9) Utrum sit conveniens per somnia divinare de futuris vel pro- gnosticare ?
(q. ult. 10) Utrum dormientes possunt exercere opera vigilantium? Expl: secundum dicta solve rationes, si
tibi placet. Et sic patet quaestio. MSS: Amiens BV 402 (s. ?) f. 289-(296); Basel UB F.V.10 (s. ?) f. llv-14r; Erfurt SB Ampl.
F.357 (XIV) f. 130r-170v (PN); Firenze BLaur. Ashb. 1348 ( A . D . 1410) f. 44^-54^; Klagenfurt Bischofliche Bibi. XXXI.b.5
(XIV/XV) f. 146v-153r; Krakdw BJ 737 (XIV) f. 46r-82v (anon., PN); Munchen SB Clm. 19551 ( A . D . 1383) f. 131r-135r; Praha Metr
Kap. 1272 (L. 29) ( A . D . 1374-76) f. 104^-110^; St. Gallen StB 775 (s. ?) f. 121-253 (PN); Vaticana Vat. lat. 2880 (s. ?) f. 66<--7B
(qq. 1-9); 11575 (XIV/XV) f. 112r-118r; Wien NB 4784 (XV) f. 208v-220v.
36. Quaestiones super librum De longitudine et brevitate vitae.
Inc: Utrum scientia possit corrumpi?
(q. 2) Utrum ignis in concavo orbis lunae possit corrumpi, et similiter terra in centro?
(q. 3) Utrum calidum et humidum sint causa longae vitae?
(q. 4) Utrum humidum, quod est causa longae vitae, sit humidum aereum vel humidum aquosum?
(q. 5) Utrum calidum, quod est causa longae vitae, sit calidum igneum vel calidum aereum?
(q. 6) Utrum habitantes in regionibus calidis sint longioris vitae quam habitantes in frigidis?
(q. 7) Quae complexio sit longioris vitae?
(q. ult. 8) Utrum plantae debeant esse longioris vitae quam animalia? MSS: Amiens BV 402 (s. ?) f. 296ss.; Erfurt
SB Ampl. F.357 (XIV) f. 130r-170v (PN); Firenze BLaur. Ashb. 1348 ( A . D . 1410) f. 54v-57v; Klagenfurt Bischofliche Bibi.
XXXI.b.5 (XIV/XV) f. 153r-157v; Krakow BJ 737 (XIV) f. 46r-82v (anon., PN); Munchen SB Clm. 19551 ( A . D . 1383) f. 146M49V;
Praha Metr. Kap. 1272 (L. 29) ( A . D . 1374-76) f.
176
TRADITIO
110r-113v; St. Gotten StB 775 (s. ?) f. 121-253 (PN); Vaticana Vat. lat. 2880 (s. ?) f. 83v-86v; 11575 (XIV/XV) f. 118v-122r; Wien NB
4784 (XV) f. 221r-225v.
37. Quaestiones super libros De morte et vita, De inspiratione et respiratione et De iuventute et senectute.
178 Inc: Quaeritur circa librum De morte et vita: Utrum ista propositio sit vera: Animal in quantum animal,
impossibile est non vivere?
(q. 2) Utrum cor sit primum principium sanguinis et venarum?
(q. 3) Utrum vita potest existere sine caliditate aliqua naturali?
(q. 8 MVita q. ult.) Utrum omne vivens ad salutem vitae indigeat refrigerio caloris naturalis?
(q. 9 IResp. q. 1) Utrum omnia et sola animalia pulmonem habentia respirant ?
(q. 10 IResp. q. 2) Utrum plantae et animalia exsanguia habeant sufficiens refrigerium caloris vitalis a
continente et a nutrimento?
(q. 13 IResp. q. ult. 5) Utrum membra principaliora interiora, ut cor, pulmo, hepar et stomachus, sint
in aestate calidiora quam in hieme, an e contra ?
(q. 14 ISen. q. 1) Utrum calor naturalis et calor accidentalis sive innaturalis sint eiusdem speciei
specialissimae?
(q. 15 ISen. q. 2) Utrum descriptio generationis quam ponit Aristoteles sit bona, in qua dicitur:
Generatio est prima participatio animae nutritivae in calido?
(q. ult. 16 ISen. q. ult. 3) Utrum descriptiones (definitiones) iuventutis et senectutis quas dat
Aristoteles sint bonae, in quibus dicitur: Iuventus est augmentum primae refrigerativae particulae, et senectus
decrementum sive declinatio primae refrigerativae particulae?
MSS: Erfurt SB Ampl. F. 357 (XIV) f. 130r-170v (PN); Firenze BLaur. Ashb. 1348 ( A . D . 1410) f. 64v-68r; Klagenfurt Bischofliche Bibi.
XXXI.b.5 (XIV/XV) f. 157v-168v; Krakow BJ 737 (XIV) f. 46r-82v (anon., PN); Miinchen SB Glm. 19551 ( A . D . 1383) f. 135v-136v,
139r-145r; Praha Metr. Kap. 1272 (L. 29) ( A . D . 1374-76) f. 113v-124v; St. Gotten StB 775 (s. ?) f. 121-253 (PN); Vaticana Vat. lat. 2880
(s. ?) f. 75v-83v; 11575 (XIV/XV) f. 122r-132v; Wien NB 4784 (XV) f. 226r-229v. Edd: Paris 1516; Paris 1518.
38. Expositio libri De physiognomia.
Inc: Quoniam animae sequuntur corpora Iste liber De physiognomia Aristotelis in quo docet . . .
Expl: Deus composuit qui sit benedictus in saecula saeculorum. Arnen. MSS: Erfurt SB Ampl. Q.299 (XIV) f. 158r-165v
(Expliciunt scripta super librum Physiognomiae Aristotelis; Rubric: Expliciunt quaestiones utiles et bonae a reverendo magistro
Buridano pertractatae, ab Amplonio Ratinck difficulter notatae, quoniam exemplar studentium erat incorrectum); Q.342 (XIV) f. 24r-29v
(inc: Quoniam animae sequuntur corpora Iste liber continet duos tractatus primus et in generali ... / . . . Deus composuit qui sit
benedictus in saecula saeculorum. Arnen).
179
39. Quaestiones super librum De physiognomia.
Inc: Circa parvos libros naturales quaeritur: Utrum potentiae vegetativae et potentiae secundum locum motivae
non exercent operationes suas sine organo ?
(<q. 2) Utrum corpora colorata vel luminosa mediante medio diaphano aliquid agunt in visum ?
(q. 3) Utrum perspicuum sit subiectum coloris?
(q. 4 Physiogn.) Circa Physiognomiam: Utrum per signa corporis exteriora possunt cognosci dispositiones
et mores interiores?
(q. 5) Utrum animae sequantur corpora ita quod secundum alterationem corporum fiat alteratio
animarum?
(q. 6) Utrum sit bonus modus physiognomizare per figuram?
Expl: ut dictum est certum est signum. Expliciunt quaestiones parvorum naturalium de physiognomia.
MSS: Vaticana Vat. lat. 2880 (s. ?) f. 87'-89v; 11575 (XIV/XV) f. 88^-91v.
Note: Erfurt SB Ampl. Q.299 (XIV) f. 158r-165v (Expliciunt quaestiones utiles et bonae a reverendo magistro Buridano Parisius
pertractatae [cf. 38]); Oxford BodlL can. misc. 422 (XV) f. lllr-128r (inc: Circa librum Physiognomiae Aristotelis quaeritur primo:
Utrum per physiognomiam potest haberi aliquid certum iudicium de moribus hominum ... / . . . nec homo praecognoscens futura
assimilatur. Deo quantum ad aequalitatem. . . . Expliciunt quaestiones physiognomiae Aristotelis editae per magistrum Johannem
Buridanum cuius anima requiescat in pace).
40. Sententia libri Ethicorum.
Inc: Omnis ars et omnis doctrina Iste est liber Ethicorum Aristotelis in quo determinat de his quae pertinent
ad regimen unius, propter quod scientia huius libri vocata est monastica. Qui dividitur in decem libros
partiales in quorum primo . . .
Expl: civitatem et qui corrumpunt et hoc ad librum Politicorum pertinet. Et hic est finis huius libri Ethicorum.
MSS: Vaticana Vat. lat. 6384 (XV) 61ff. (expl: Sententia Buridani correpti antiquorum super decem libros Aristotelis Ethicorum);
Venezia BMarc. Z. lat. 262 ( A . D . 1394) f. 16-83 (with prol. inc: Bonitatis et nobilitatis excellentiam philosophiae moralis extollit
Aristoteles . . .; expl: et sic sit finis Sententiae conclusivae totalis libri Ethicorum Aristotelis secundum magistrum Johannem
Buridanum doctorem solemnissimum et completae per me H. clericum coloniensis diocesis almannum anno incarnationis 1394 die
21 mensis octobris hora 23 in domo filiorum quondam magistri Iofredi Ferrariae).
41. Compendium X librorum super Ethica.
Inc: Omnis ars et omnis intellectus et sollicitudo vel propositum et quaelibet actionum et omnis electio . . .
MS: Venezia BMarc. Z. lat. 262 ( A . D . 1391) f. 4-15.
42. Quaestiones super librum Ethicorum.
Inc: (prol.) Bonitatis et nobilitatis excellentiam philosophiae moralis extollit Aristoteles secundo Ethicorum,
cum dicit eam non esse contemplationis gratia . . .
TRADITIO
180
(q. 1) Primo quaeritur: Utrum de virtutibus sit scientia? Arguitur quod non, quia si virtus sciatur, oportet
quod hoc sit per humanos actus, quia ex eis causantur. Res autem causata . . .
(q. 2) Utrum moralis scientia quae se de virtutibus intromittit sit speculativa vel practica?
(V q. 1) Utrum iustitia sit moderativa passionum?
(V q. 29 ult.) Utrum iniustum facere sit peius quam iniustum pati?
(VI q. 1) Utrum virtutes humanae bene dividantur in morales et intellectuales? Arguitur quod non, quia
aliquae sunt naturales. Unde versus finem huius sexti dicitur . . .
(VI q. 2) Utrum medium virtutis sit illud signum ad quod respiciens, habens rationem intendit et remittit in
opere morali?
(X q. 5) Utrum humana felicitas consistat in actu intellectus vel in actu voluntatis . . . / . . . scilicet sensus
vel appetitus sensitivi. Et sic est finis quaestionis quintae decimi Ethicorum.
(X q. 6) Consequenter quaeritur sexto: In quo actu intellectus consistat humana felicitas, an in simplici an
in complexo ? Et si in simplici, tunc in quo simplici? Et sic de complexo. Et an in actu directo vel in
reflexo? Et de ista quaestione nihil plus fecit, nec per consequens super decimo, quia mors eum invasit,
cuius anima requiescat cum beatis in sancta pacua. Arnen.
MSS: Auxerre BV 232 (196) (XIY) 224ff; Basel UB A.VII.34 (XV) (III); F.V.l ( A . D . 1403) 196ff; F.V.3 (XV) 305ff; F.V.4 (XV) f. E-224v
(VI-X); F.V.5 ( A . D . 1452) ff. n. num. (I-V without prol.); Berlin SB lat. fol. 81 (Rose 971) (XV) f. 1M24V; lat. fol. 934 (XIV) 337ff;
Bologna BU 239 ( A . D . 1395) 184ff; Bruxelles BRoyale 2916 (863-69) (XV) f. 133r- 371v ; Cambrai BV 165 (160) (XIV) 259ff;
Chartres BV 285 (339) ( A . D . 1389) 236ff; Douai BV 692 (XIV) 226ff; Erfurt SB Ampl. F. 296 (XIV) 316ff; F. 322 (XV) f. 153 r-
204v (I-VI); F.361 (XV) 256ff; F.362 (XV) f. 1-326; F.366 ( A . D . 1381) 217ff; Erlangen UB 497 (Irm. 840) (XV) 225ff; Firenze BN
Centrale II. 1.81 (XV) 210ff. + 171ff; Gottingen UB Luneb. 7 (XIV) f. 1M4R (I-VIII); Luneb. 8 (XV) f. 69M92v (VI-X); Krakow
BJ 658 ( A . D . 1372) 335ff. (reportatae Viennae); 664 ( A . D . 1398) 183ff; 704 (XIV) f. 107 (III q. 6-8); 718 (XIV) f. 1-46 (Breves
quaestiones [I-IV] Ethicorum magistri Nicolai de Glogovia); 744 (XIV) f. 1M00* (VI-IX); Kremsmunster StB 236 (XV) f. 208r-
278v (I-II fragm.); Lambach StB chart. 165 (XV) 402ff; Leipzig UB 1446; 1447 (Feller p. 358, 359bis); Liege BU 646 (XVI); Melk
StB 122 (31, A.37) (XV) 561ff; 542 (48, B.12) (XIV) 249ff; 636 (11, A.13) (XV) 119ff. (I-III); 898 (365) (XV) 157ff. (IV-VII);
901 (362, G.22) (XV) p. 2-3 (registrum quaestionum); Milano BAmbrosiana E.86.Inf. (XV) 261ff; Munchen SB Clm. 245 ( A . D .
1459) f. 300r-302v (VI q. 3); 296 (XV) 158ff (I-V); 7602 ( A . D . 1427) 219ff. (I-V); 11477 (XV) 485ff; 11478 (XV) f. 1-239 (I-V); UB
4 685 (XV) 368ff. (I-V); Oxford Balliol Coli. 115 (XV) f. 4r-198v; Padova BU 1472 (XV) item 1; Paris BMazarine 3515 (496)
( A . D . 1385) 166ff. (I-X q. 6); BN lat. 6460 (XV); 12970 (XIV); 16128 (XIV) f. 12-414; 16129 (XIV) f. 1-248; 17831 (XIV); BU 124
(XV) 272ff. (I-X q. 5); Praha UK 816 (V.A.25) (XIV/XV) 222ff. (I-IX); 841 (V.B.24) ( A . D . 1393) 218ff; Reims BV 889 (XIV/XV)
224ff; Roma BAngelica 557 ( A . D . 1406) f. 1-229; Salzburg StB St. Peter b.X.13 (XV) 576ff; St. Florian StB XI.628 (XV) 335ff;
Stuttgart LB H.B.X.16 (XIV) f. lr-218r (I-V); H.B.X.17 (XV) f. R-318v; Tours BV 746 ( A . D . 1377)
181
f. lr-58v (anon., I-III); Tubingen UB Mc.336 (XV) f. lr-262v; Vaticana Vat. lat. 2165 (XIV/XV) 287ff; 2166 (XIV) 255ff; 2169 (XIV/XV)
f. lr-6v (I qq. 16-20); 3018 (XV) 206ff. (IV-IX); 4557 (XV) f. lr-158v (V-X q. 6); Chigi lat. A.VI.189 ( A . D . 1431) f. 234'- 342v (I-X);
Pal. lat. 1019 (XV) 351ff; Ross. lat. 785 (X.165) (XV) 252ff; Urb. lat. 198 ( A . D . 1363) 199ff; 1367 (XIV) 224ff; Venezia BMarc. Z.
lat. 262 ( A . D . 1395) f. 90-357; Wien Dominikanerkl. 120/87 ( A . D . 1389) f. 2r-398v (reportatae Viennae); NB lat. 3693 (XV) f. 1-121
(I-V); 3694 (XV) 290ff; 5316 (XV) 412ff; 5330 (XV) 192ff. (I-V); 5378 (XV) 296ff. Olim Bologna Bibi. Conv. S. Francisci (M.-H.
Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Vatican City 1943]).
Edd: Paris 1489 (H 4106); Paris 1513 (Cranz); Paris 1518 (Cranz); Oxford 1637; Faral, art. cit. 42-8 (list of questions). Cf. Martinus
Magistri.
43. Quaestiones super V I I I libros Politicorum.
Inc: Secundum ordinem istius libri Politicae movetur primo quaestio talis (Circa primum librum Politicorum
Aristotelis talis movetur quaestio): Utrum bonum commune sit praeferendum bono particulari sive privato
(privato sive particulari) ? Et arguitur primo quod non, quia si sic, sequitur quod homo secundum dictamen
rectae rationis . . .
(q. 2) Secundo quaeritur in ordine: Utrum in communicatione humana necessarii sint principatus specie
distincti?
(q. ult. V I I I q. 7 ) Ultimo quaeritur circa istum octavum librum: Utrum virtus moralis consistat in medio
?
Expl: per quae possumus nos regulare et actus nostros, ut finem nostrum adipiscamur in vita perfecta, id est
continuata ad quam nos perducat Deus gloriosus. Arnen. Et sic est finis.
MSS: Padova BU 1472 (XV) item 2; Sevilla BColombina 7.7.10 (XV); Stuttgart LB
H. B.VI.99 ( A . D . 1400) f. lr-135r; Vaticana Vat.lat. 2167 (XIV/XV) 173ff; 3017 (XV) 102ff. Edd: Paris ca. 1489 (GW 5753); Paris 1500
(? GW); Paris 1513 (BMC; BNC); Paris 1530 (Faral); Oxford 1640 (BMC; BNC); E. Bridrey, La Theorie de la monnaie au XI Ve
siecle: Nicole Oresme (Paris 1906) 727-36 (I q. 11); Faral, art. cit. 48-52 (list of questions).
44. Conclusiones in Oeconomica.
MSS: Berlin SB lat. fol. 934 (XIV) f. 337-(340) (Conclusiones in Oeconomica); Miinchen SB Clm. 11478 (XV) f. 239-256 (In I librum
Oeconomicorum); Padova BU 1472 (XV) item 3 (Quaestiones oeconomicae).
45. Quaestiones super librum Rhetoricorum.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.319 (A.D. 1394) f. 144-189 (inc: . . . rhetorica sit scientia . . . non quia est ars . . . ); Leipzig UB 1246 (Feller p.
369: Quaestiones super libros Rhetoricorum; p. 434: Quaestiones rhetoricales); Padova BU 1472 (XV) item 4 (inc: Rhetorica utilis
est . . .).
Doubtful.
Inc: Circa librum Posteriorum quaeritur primo: Utrum scientiae demonstrativae (de demonstratione) sint
quattuor causae, scilicet materialis, formalis, finalis et efficiens? In ista quaestione unum praesupponitur et
aliud quaeritur. Praesupponitur enim quod . . .
TRADITIO
(q. 2) Secundo quaeritur: Utrum demonstratio sit subiectum proprium et adaequatum huius scientiae
(libri)?
(q. ult. II q. 12) Quaeritur ultimo: Utrum notitia primorum principiorum sit nobis innata vel per
doctrinam nobis acquisita?
Expl: sed intellectus ex se assentit talibus. Et sic est finis istarum quaestionum Posteriorum.
MSS: Krakow BJ 621 (XIV) f. 85M38r (anon.); 663 (XIV) f. 62^-95 v (Expliciunt quaestiones libri Posteriorum magistri Alberti
episcopi); 713 ( A . D . 1403/04) f. lr-58r (anon.); 736 (XIV/XV) f. lr-50v (Expliciunt quaestiones reverendi magistri Alberti super Posteriorum
etc.); Kremsmiinster StB 169 (XIV/XV) f. 175r-207r (Expliciunt quaestiones Posteriorum magistri Alberti finitae A . D . 1392 . . . scriptae
Wiennae etc.); Leipzig UB 1372 (XIV/XV) f. 121r-162r (anon.); Munchen SB Clm. 6962 (XV) f. 45r-92r (anon.); Padova BAntoniana
397 (XV) 116ff. (Albertus de Saxonia, Quaestiones super Posteriora); BU 1616 ( A . D . 1493) item 2 (Albertus de Saxonia, Quaestiones
super Posteriora); Stettin BMarienstiftsgymn. Cam. 5 (XIV) f. 230-239 (ascribed to Albertus de Saxonia; inc: Nota . . . primae
quaestionis Posteriorum: Utrum scientiae . . .); Tortosa B Gatedral 108 (XIV) f. 106r-196v (f. 188v: Expliciunt quaestiones primi
Posteriorum lectae a reverendo magistro Alberto de Saxonia . . .); Vaticana Pal. lat. 1049 (XV) f. 73r-101v (rubric: Quaestiones super
librum Posteriorum a Buridano; expl. mut.). Ed: Markowski, art. cit. (1967) 26-29 (list of questions); (proposed) BSPM 1 (1959) 99.
Test: Michalski, Les courants critiques et sceptiques . . . 204f, conjectured that these questions belong to Buridan; so also Faral, art. cit.
5f; Markowski, art. cit., maintains they belong to Albert of Saxony.
Spurious.
Inc: Quaeritur circa primum librum Physicorum: Utrum de rebus naturalibus sit scientia ? Et arguitur quod
non. Omne scibile debet esse necessarium impossibile aliter se habere . . .
(q. 2) Utrum ens mobile sit subiectum in scientia naturali?
(q. ult. V I I I q. 13) Utrum movens finitum possit movere per tempus infinitum ?
Expl: sed competit alteri esse extensum. Expliciunt quaestiones editae et compilatae necnon ad pennam
datae Parisius per acutissimum doctorem cognomine Biriden . . . A.D. 1391 in die conceptionis B. Mariae
virginis. MS: Vaticana Vat. lat. 3019 ( A . D . 1391) 121ff.
Test: A. Maier, Ausgehendes Mittelalter I (Rome 1964) 255f., rejects attribution of this work to Buridan.
48. Quaestiones in librum De animalibus.
Inc: Circa librum De animalibus quaeritur primo: Utrum de omnibus animalibus possit esse scientia? Et
videtur quod non, quia de infinitis non est scientia. Sed omnia animalia sunt infinita . . .
(q. 2) Utrum unus homo poterit tradere scientiam de animalibus?
(q. ult. XVI q. 1) Circa XVI quaeritur primo de calore, et primo: Utrum calor naturalis sit medium
vitae?
183
Expl: unde vaporem sanguineum vocavit Galienus calorem, quia calor tali substantia funditur et per illam
multiplicatur. Et sic est finis. Deo gratias.
MS: Vaticana Yat. lat. 2164 (XIV) f. 235r-311v (inscriptio: Johannis Buridani Quaestiones super librum De animalibus; expl:
scriptae per Henricum de Monasterio Bononiae in Domo domini et magistri Dyni de Florentia ibidem studentis).
Test: Maier III 128 n. 85 rejects the attribution of this work to Buridan and suggests an Averroistically inclined magister artium of
the beginning of the 14th century.
Johannes de Butzbach
See Johannes Juff de Butzbach.
Johannes Canonicus (Johannes Mambres, Marbres; Mario)
Fl. s. XIVin. Catalan; magister in artibus, Toulouse; canonicus of Tortosa, possibly also of Barcelona. Probably not O.F.M. Follower
of Franciscus de Marchia; cites Geraldus Odonis, Petrus Aureoli, Thomas Anglicus.
Chevalier BB 2977; EFil 3 (1957) 303; Emden I 346f.
Wulf III 86, 94; Carreras y Artau II 558-60; Sarton III 739f; Duhem SM VI 386- 90; VII-VIII passim; X 80, 205f; Maier I passim; II 69f,
199f; III 86f, 109; IV passim; V 88.
L. Baudry, En lisant Jean le Chanoine, AHDLMA 9 (1934) 175-97; L. Thorndike, Concerning John Canonicus/ Isis 40 (1949)
347-9; A. Maier, Autour dAristote (Louvain 1955) at 517-25, 528 (= Ansgehendes Mittelalter I [Rome 1964] 237-64 at 239-47, 250).
Inc: (prol.) Venite ad me omnes qui laboratis et a generationibus meis adimplebo vos (Eccli. 3 cap.).
Quot et quantos fructus scientiarum notitia et cognitio nobis afferunt . . .
(? 1) Quaeritur primo: Utrum substantia finita in suo conceptu communi in quantum naturalis sit
subiectum primum et adaequatum philosophiae naturalis? Et videtur quod non. Nam cuicumque competit ratio
materialis subiectiva . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum magis universalia sint prius nota ab intellectu nostro?
(q. ult. V I I I q. 1) De octavo libro in quo Aristoteles determinat de aeternitate motus, quaero primo
istam quaestionem: Utrum cuilibet creabili vel producibili permanente vel successivo repugnat formaliter
fuisse ab aeterno?
Expl: aeternitas autem creaturae est imperfecta et dependens, et ab aeternitate Dei virtualiter contenta. Et
sic finitur quaestio, et per consequens totum opus quaestionum Physicorum.
MSS: Angers BV 417 (XV) 144ff; Barcelona BCentral 588 ( A . D . 1465) 140ff; Bruxelles BRoyale 2909 (XV) f. 295-361;
Cambridge Gonville and Caius College 167 (XV) 227ff. (without prol.); Peterhouse 188 (XV) f. lr-119v (without prol.); 240 (XV) f. 26v-
176 200r; Colmar BV 295 (XV) f. 30v-34r (fragm.); Firenze BLaur Plut. LXXXIII 20 (XV) 208ff. ( = ed. Padova 1475); BN Centrale Conv.
Soppr. C.8.722 (XIV) f. lr-130v (compilatae a domino Francisco Marches. . .); London Lambeth Palace 100
TRADITIO
184
(XV) f. 103-(233); Madrid BN 2014 ( A . D . 1303) 288ff. (f. lv: Expliciunt quaestiones super primum Physicorum a domino rev.
Johanne Marbres magistro in artibus Tolosae et canonico Dartusiensis); 4230 (XV) f. l r-179v; Miinchen SB Glm. 5874 (XV) 115ff.
(anon.; without prol., expl. mut.); 11479 ( A . D . 1466) 71ff. (Johannes Mambre Tolosanus); Oxford All Souls College 87 ( A . D . 1473) f. 1-
(185); Balliol College 96 (XV) 102ff. (Expliciunt quaestiones super VIII libros Physicorum compilatae a domino Marlo is magistro in
artibus Tolosae ac canonico de Timsey); 117 (XV) f. 1-(108); Lincoln College 102 ( A . D . 1482) f. D-(162); Magdalen College 16 (XV) f.
1-6 (anon., Q: Utrum magis universalia sint nobis prius nota. . .), f. 6-13 (Expositio prooemii Physicorum ex Waltero Burlaeo, Johanne
Canonico etc.); New College 235 (XV) Int. II f. 1-166 (I-V); Padova BAntoniana XVIII 392 (XVI) 77ff; Paris BN n. acq. lat. 1505
(A.D. 1473) f. 26-126 (I-VII); Roma BAngelica 1941 (XV) 131ff; Sevilla BColombina 5.1.19 (XV); Torino BN 1201 (XV) 99ff.
(Franciscus de Monte); Vaticana Vat. lat. 3013 (XIV); Borg. lat. 431; Urbin. lat. 1420 (XV) 235ff; Viterbo BCapitolare 26 (XIV) f. 1-
142 (Expliciunt quaestiones libri Physicorum editae a Francisco de Mambres magistro in artibus Tolosae et canonico Barchinone);
Washington D.C. Catholic Univ. UL 169 ( A . D . 1394) f. 1-264; Holy Name College 70 (XV) 160ff. (without prol.).
Edd: Padova 1475; Venezia 1481; St. Albans 1481; Venezia 1487; Venezia 1492 (Klebs 553); Venezia 1505 (BMC); Venezia 1520
(BMC); J. Kraus, ed., Quaestiones de universalibus magistrorum Crathorn, O.P., Anonymi, O.F.M., Joannis Canonici, O.F.M. (Munster
i. W. 1937) 57-63 (I q. 6 art. 3 pars 3).
Doubtful.
2. In logica.
MS: olim Library of Pico della Mirandola (Kibre 583).
Johannes Capreolus O.P.
f 1444 Rodez. Of the Toulouse province of the Order; from 1407 taught theology, Paris; then regens of studium of Order, Toulouse
and Rodez.
Quetif I 795f; Chevalier BB 778; DTC 2 (1095) 1694; EFil 1 (1957) 888f; LTK2 5 (1960) 1016; BTC tables (1961) 521f; Tuszynska
17f.
Ueberweg 625f; Wulf III 61f, 71; Gilson 800; Maier II 135f, 188, 300.
M. Grabmann, Johannes Capreolus O.P., der Princeps thomistarum (f 1444), und seine Stellung in der Geschichte der
Thomistenschule, MGL III 370-410, cf. I-II passim.
Stegmuller RS I 198f.
1. Quaedam super Metaphysica (Quetif).
Johannes de Caulaincourt
Fl. s. XV2. Of the diocese of Morienne; 1478 magister artium, Paris; procurator nationis Picardiae.
C UP Auct. IV passim.
Expl: Explicit Metaphysica finita per me Antonium de Courtignon sub venerabili viro magistro Johanne de
Caulaincourt in regali collegio magnae Marchiae. . .
MS: Mende BV 40 (XV) 217ff.
185
Johannes Christophori de Saxonia O.P.
Said to have flourished ca. 1240 or ca. 1335. Of Merleburg (?) or Minden (?). Quetif I 590; Chevalier BB 920; Stegmuller RB III 266.
1. In Elenchos.
Johannes de Chymiacho (Ghyniaco, Ghyviaco, Symaco)
176
1377 magister artium, Paris.
C UP III 211, 232.
Inc: Circa primum librum Physicorum primo quaeritur: Utrum scientia naturalis sit scientia de omnibus rebus?
Expl: non expansa est per totum corpus.
MS: Erfurt SB Ampl. Q. 304 (XIV/XV) f. l'-U8\
Johannes Gollede Erffordiensis
t 1471. 1431 matriculated in the university, Erfurt; 1435 baccalaureus artium, there; 1438 magister artium, there; 1441 baccalaureus
iuris, there; 1444, 1446 dean of the arts faculty; 1447, 1460 rector, there; by 1447 baccalaureus in utroque iure; 1447 licentiatus in
utroque iure ; 1448 doctor utriusque iuris and Ordinarius; canonicus S. Severi, Erfurt; pastor of St. Michaels, Erfurt.
J. C. H. Weissenborn, Acten der Erfurter Universitat I 3 (Halle 1881) 210, 230, 279; E. Kleineidam, Universitas studii Erffordiensis
I (Leipzig 1964) 316, 355, 367, 369.
1. Exercitium veteris artis.'
Expl: exercitum veteris artis per magistrum meum nec non decr. bacc. studii almae universitatis Erffordensis
Johannem Colle. . . 1442 per me Theodoricum Meister de Sletstat scriptum, tunc temporis studentem seu
membrum almae universitatis praedictae.
MS: Selestat BV 103 (15) ( A . D . 1442).
Johannes de Colonia O.F.M.
Probably fl. s. XV2. Scotist.
Chevalier BB 2394; Hurter II 524f; E. Wegerich, O.F.M., 'Biobibliographische No- tizen iiber Franziskanerlehrer des 15.
Jahrhunderts, FStudien 29 (1942) 150-97 at 166-9; EFil 2 (1957) 755; DTC tables (1961) 2460.
Stegmuller RB III 323f. (cf. Ill 258f); RS I 200.
1. Quaestiones magistri Johannis Scoti abbreviatae et ordinatae per alphabetum super IV libris Sententiarum
quodlibetisque metaphysicae et de anima.
Ed: [Venezia ca. 1476/77] (GW 9092); Basel 1510 (Panzer).
Johannes Consobrinus (Sobrinho) O.Carm.
t ca. 1475 Lisbon. Of Lisbon, where he entered Order; 1456 prior provincialis of the Order in Portugal.
BiblCarm I 827-9; Chevalier BB 4296; DTC 3 (1907) 1197; LTK1 5 (1960) 1022.
TRADITIO
1. Super Aristotelem lucubrationes quaedam.
Johannes de Gornubia
See Johannes de sancto Germano de Gornubia.
Johannes Grathorn
See Crathorn.
Johannes Gubitensis
(1) Johannes Harder de Cubito (Elbogen), 1452 matriculated in the university, Leipzig; (2) Johannes Hertenberger de Cubito, 1454
matriculated in the university, Leipzig; (3) Johannes Pannificis de Cubito, 1481 matriculated in the university, Leipzig.
G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 179, 189, 324.
I. Quaestiones in libros Physicorum.
Inc: Philosophia, ut Marcus Varro ait, quoAemo umquam apud Romanos doctior fuit clariorve affirmat, in
tres principaliter distinguitur partes, quarum unam Graeci . . .
(q. 1) Utrum ad perfectam rei cognitionem omnium causarum notitia requiratur ?
(q. 2) Quaeritur: Utrum eadem sint nobis nota simpliciter?
(q. uti.) Quaeritur: Utrum gravia et levia moveantur a seipsis? Expl: in saecula saeculorum
benedictus. Arnen. Anno 1492 salutis nostrae exaratum est exercitium hoc per reverendum virum ac
magistrum artium Johannem Cubitensem completumque per V. V. 3 kalendas mensis Septembris in alma
universitate Lipczensi.
MS: Gottingen UB Philol. 41 C (XV) II f. lr-13r.
Johannes Dacus (de Dacia)
Ca. 1280 taught in the arts faculty, Paris; perhaps identical with canon of Ste. Genevieve (C UP I 536).
C. Wallerand, Les (Euvres de Siger de Courtrai (Les philos. beiges 8; Louvain 1913) 60, 72; A. G. Little and F. Pelster, S.J.,
Oxford Theology and Theologians c. A . D . 1282- 1302 (Oxford 1934) 77f, 116; Grabmann, MGL I-III passim; A. Otto, Magister Johannes
Dacus und seine Schriften/ Classica et mediaevalia 13 (1952) 73-86; A. Otto, ed., Johannis Daci opera (2 vols.; Copenhagen 1955); Z.
K. Siemiqtkowska, Avant Texil de Gilles de Rome: au sujet d'une dispute sur les Theoremata de esse et essentia de Gilles de Rome/
Mediaevalia philosophica Polonorum 7 (1960) 3-67 at 48-63; id., Gilles de Rome ou Jean de Dacie? La Philosophia communis du
ms. Krakow B. J. 1252/ ibid. 11 (1963) 5-22;
J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42.2; Munster i. W. 1967) 87-90, 310 et passim.
Doubtful.
1. Philosophia communis.
Inc: Humana natura multipliciter est ancilla, ut scribitur primo Meta- physicae, hoc autem constat propter
duplicem imperfectionem eius, tam ex parte corporis quam ex parte animae . . .
187
Expl: haec autem ad removendam ignorantiam negotionis dicta iun- gendo ad praesens sufficiant.
Expliciunt communia et bona ad omnem materiam data.
MSS: Bruges BV 496 (XIII/XIV) f. 8P-8M (anon.); 539 (XIV) f. 3r-7v; Glasgow UL Hunterian Museum Libr. 23 (XIII/XIV) f. 1-7;
Kassel LB 2 Philos. 30 (XIV) f. 39r-44r; Krakow BJ 1252 (XIII/XIV) f. 173v-176v (anon.); Kremsmiinster StB 269 (s. ?) f. 85-94 ; Paris
BN lat. 6443 (XIII) f. 172v-176v (anon.); Troyes BV 142 (XIII/ XIV) f. 26r-31r (anon.); Vaticana Ottob. lat. 2520 (XIV) f. 253r-258r;
Weimar LB Q.119 (XIV) f. 55v-62r (ascription in a later hand); Worcester Chapter Libr. Q. 13 (XIII/XIV) f. 191v-197v, 200r.
Edd: Otto, op. cit. (1955); Siemiqtkowska, art. cit. (1960) 49-61 (excerpts).
Note: Siemiqtkowska, art. cit. (1963) maintains that this work does not belong to John of Dacia, but is a hitherto unknown work of
Aegidius Romanus, developing the ideas in the prologue to his Expositio in Artem veterem; Pinborg, op. cit. 87 opposes this ascription.
Johannes Datus de Imola O.E.S.A.
t 1471 as Bp.-elect of Imola. Defender of teaching of Aegidius Romanus.
Ossinger 288-90; Perini II 9; Zumkeller 215.
1. Libri II in Priora Aristotelis.
2. Libri II in Posteriora Aristotelis.
Johannes Dedecus (Dedacus, Dedicus)
Said to have taught at Oxford.
Bale II 97; Tanner 222; Emden I 555.
1. Quaestiones in Ethica; 4 Quaestiones moralis philosophiae
Inc: Utrum ad felicitatem sub ratione finis ultimi appetitus rationalis debeat habitualiter dirigi . . .
Expl: ex virtute operantibus quod praemium nobis concedat qui sine fine vivit et regnat.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 369 ( A . D . 1467) f. 143r-234r (Expliciunt quaestiones moralis philosophiae Dedeci);
Oxford All Souls Coli. 84 (XIV) f. 1-240 (inc. prooem.: Philosophia in duas partes divisa dico autem in theoricam et practicam...;
comm. Consuete Aristoteles universale praeordinat in praesenti doctrina. . . / . . . animabus bonum amantibus et Deiformissimis); Oxford
Balliol Coli. 93 (XV) f. 149r- 195r (inc. mut.); 117 (XV) f. 190v-246v; Worcester Cathedral F. 86 (s.?) f. 221-(286). Olim Cambridge
Peterhouse; Oxford Lincoln Coll.; Syon Monastery, Middx. (Emden). Ed: Oxford 1518 (Emden).
Doubtful.
2. In Physica.
MS: olim Oxford Balliol Coli. (Mynors 387).
Johannes de Diest
See Johannes Bakel de Diest.
TRADITIO
Johannes de Dinkelsbiihl
See Johannes Widmann de Dinkelsbiihl.
Johannes Discht
Perhaps identical with Johannes Bakel de Diest, q. v.
1. Exercitium Physicorum.
MS: olim Erfurt Marienknechtskl. (cat. of 1485 [MBKD II 600]).
176 Johannes de Dresden
1. Commentarius in Summam Alberti.
MS: Miinchen SB Glm. 8301 (XV) f. 1-(41).
Johannes de Dumbleton
Ga. 1310 Dumbleton (Gloucestershire, diocese of Worcester) 1349. 1338 Fellow
of Merton College, Oxford; 1340 Fellow of Queen's College, probably began study of theology; 1344-48 Fellow of Merton
College; magister artium, baccalaureus sacrae theologiae.
Bale 394; Tanner 237; Chevalier BB 2405; EFil 1 (1957) 1763; Emden I 603.
Prantl IV 90, 196; Ueberweg 605; Sarton III 564f; Duhem SM VII 78f, 605f, 631-41; VIII passim; IX 400; Maier I 4, 96; II 229; III
passim; V passim.
P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 411f, 460-4; F. M. Powicke, The Medieval Books of Merton College
(Oxford 1931) 27, 160, 181f; A. G. Little and F. Pelster, S.J., Oxford Theology and Theologians (Oxford 1934) 236-8; J. A. Weisheipl,
Early 14th Century Physics of the Merton School (diss. D. phil.; Oxford 1956) 84-95, 318f and passim; id., The place of John
Dumbleton in the Merton School,' Isis 50 (1959) 439-54; id., Developments in the Arts Curriculum at Oxford in the early 14th century,'
MS 28 (1966) 151-75 at 168-73; J. A. Weisheipl, Repertorium Mertonense,' MS 31 (1969) 174- 224 at 21 Of.
Stegmuller RB III 327; RS I 203.
1. Summa logicae et philosophiae naturalis (I-IX; pars X planned but not completed; between 1335 and 1349).
Inc: (prol.) Plurimorum scribentium grati laboris dignique memoria particeps, ad mensuram meae
facultatis doni, ex logicali materia communi et philosophia quandam summam, veluti spicarum dispersarum
manipulum quoquomodo immaturatum et incompositum, recollegi naturalis
solito intimatur.
- (I) Incipiendum est a primis cum minimus error in principio in fine maxime est causa . . . / . . . idem
credenti evidentia.
(II) Post logicalia ad naturalia aggredientes, dubia praeposita multiplicitate huius nominis principium
de primis principiis pertractemus . . . / . . . magis substantia quam alia.
(III) Quia singulorum notitia motu tamquam signo naturali nobis primo inest, superest aliquid de
eodem dicere . . . / . . . quam iam habet etc.
(IV) Peracta determinatione materiae communis, ad particularia des-
189
cendamus, et de primis corporibus, scilicet elementis, dubia pertractemus . . . / . . . et Plato vel alicuius alterius
speciei etc.
(V) Completa determinatione de actione reali inter formas et qualitates sensibiles, consequenter de actione
spirituali inquiremus consequitur in casu consimili etc.
(VI) Cum omnia finem appetunt, de finibus potentiarum activarum
et passivarum aliqualiter determinemus cum aliis partibus di
cetur infra etc.
(VII) De primo principio nobilissimo motore et natura omnino im
mobili et de principali eius effectu, scilicet universo et in eodem contentis quo respectu ad idem se habet, cura
exigente non modica, convenit pertractarehaberepartes infinitas.
(VIII) De actione et motu naturali corporum exposito, nunc de potentia activa et passiva remotis et
propinquis et de earum finibus dicendum est . . . / . . . in sui naturam convertit.
(IX) De virtute animalis cognitiva sive cognoscibilitate quae post vegetativam quae in ordine naturae
ponitur iam sequitur inquirere . . . Expl: naturalium enim exemplum saepe stat procul respicit et a longe.
MSS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 499 (XIV) f. lr-162v (I-IX); Peterhouse 272 (XIV) lllff. (I-IX c. 46); Dubrovnik (Ragusa)
Dominikanski Samostan 32 (XV) f. 89r-222r (I-VII); Klosterneuburg StB 670 (XIV) f. 12'-235v; London BM Royal lO.B.xiv (XIV)
244ff. (I-IX); Lambeth Palace 79 (XIV) f. 1-212; Munchen SB Glm. 4377 (XV) f. 161r-195v (II-III fragm.); Oxford BodlL Digby 77
(XV) f. 153M166) (Compendium de actione elementorum abstractum a quarta parte Dumbleton secundum magistrum J<oh>.
Chylmerk); Magdalen Coli. 32 (XIV) 292ff. (I-IX); 195 (XIV) f. 1-131 (MX); Merton Coll. 279 (XIV) f. 4M79V (I-VIII c. 4); 306
(XIV) f. 9-118 (I-IX incompl.) Padova BAntoniana XVII 375 (XIV/XV) 205ff; Paris BN lat. 16146 (XIV) f. 2r-141r; 16621 (XIV)
f. 117M23V, 169M80r (III fragm.); BU 599 (XIV) 128ff (I-IX incompl.); Praha Metr. Kap. 1291 (L. xlvii); Vaticana Vat. lat. 954
(XV) 202ff (II-IX); 6750 (XIV) f. R-202r; Pal. lat. 1056 (XIV) f. 1M44* (anon., I-VIII); Venezia BMarc. lat. VI 79 (XIV) f. R-
232U Worcester Cathedral Chapter Libr. F. 6 (XIV) 165ff; F. 23 (XIV) f. 91-126 (I-III c. 8); F. 118 (XV) f. 152-159 (Compendium
de actione elementorum abstractum a quarta parte). Olim Oxford New Coll., Ali Souls Coll.; Cambridge Clare Coll., Gonville and
Caius; Canterbury St. Augustines Abbey; Ramsey Abbey (Emden); Oxford Allen (Cat. Digby 247 nr. 57 [ Paris BU 599]); Libr.
of Pico della Mirandola (Kibre nr. 582).
Edd: Weisheipl, Early 14th Century Physics 401-8 (prol., ed. crit.); 409-36 (pars III cap. 7-12, acc. to Vat. lat. 6750); M. Clagett, The
Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison 1959) 305-25 (III cap. 10-11). Proposed ed. BSPM 2 (1960) 137.
Doubtful.
2. De logica intellectuali lib. IX.
Inc: De sophismatibus quae non re sed nomine . . .
Test: Bale, Tanner. Not an Aristotle commentary, but Dumbleton, Insolubilia.
3. In philosophiam moralem lib. X.
Test: Bale, Tanner.
TRADITIO
Johannes Duns Scotus O.F.M.
1265 Littledean, Maxton, Roxburghshire 1308 Nov. 8 Cologne. Began studies with O.F.M., Haddington; 1278 entered O.F.M.;
1287-88 studied arts, Paris (?); before 1291 possibly at Cambridge Convent; in 1291 possibly in Oxford Convent; ca. 1293 ca. 1297
studied in Paris; by 1300 baccalaureus theologiae; 1300-02 read Sentences, Oxford; 1302-03 read Sentences, Paris; 1303 banished from
France because of Philip IV's appeal to a General Council against Boniface VIII; 1303-04 probably lectured in Oxford; 1304 returned to
176 Paris; 1305-07 magister theologiae, regens, Paris; 1307 to Cologne.
HistLittFrance 25 (1869) 404-67 (E. Renan); DNB 16 (1888) 216-20; Chevalier BB 1249; DTC 4 (1911) 1865-1947; Catholicisme
3 (1952) 1172-9; EFil 4 (1957) 643-72; Emden I 607-10 (lit.); LTK2 3 (1959) 603-5.
Prantl III 201-32; Ueberweg 504-17, 765-8; Wulf II 332-52; Gilson 454-64, 765-8; Nardi, Saggi passim; Duhem SM III 491-8; VI
359-86; VII-X passim; Sarton II 967-70; Thorndike III 3-9; Maier I-V passim; Lottin PM I, III-IV passim.
O. Schafer, Johannes Duns Scotus (Bibliogr. Einfiihrungen 22; Bern 1953); O. Schafer, Bibliographia de vita, operibus et doctrina
Iohannis Duns Scoti . . . saec. X1X-XX (Rome 1955).
F. Pelster, Handschriftliches zu Skotus mit neuen Angaben iiber sein Leben/ FrStu- dien 10 (1923) 1-32; id., Handschriftliches
zur Oberlieferung der Quaestiones super libros Metaphysicorum und der Collationes des Duns Scotus/ PhJ 43 (1930) 474-87; 44 (1931)
79-92; L. Meier, Vier Jahre Skotusforschung in deutschen Bibliotheken/ Zentralblatt fur Bibliothekswesen 60 (1943) 145-67; W.
Lampen, Mitteillungen liber franziskanische Handschriften in Danemark und Skandinavien/ Antonianum 20 (1945) 439-58; L. Meier,
Iter Germanicum Scotisticum/ Antonianum 23 (1948) 501-20; C. Balic, et al., Ioannis Duns Scoti O.F.M. Opera omnia I (Vatican City
1950) 152*-154*; L. Meier, Iter Britannicum Scotisticum/ Antonianum 26 (1951) 115-28; id., The manuscripts of Duns Scotus in
German and Austrian libraries/ Medieval and Renaissance Studies 3 (1954) 239-48.
Concerning authenticity: C. Balic, et al., Ioannis Duns Scoti O.F.M. Opera omnia I (Vatican City 1950) 141*, 152*; O. Schafer,
Johannes Duns Scotus (Bibliogr. Einfiihrun- gen 22; Bern 1953) 11; H. Spettman, Neuere Forschungen zur Franziskanerschule/ FrStu-
dien 10 (1923) 95-103; J. Bendiek, Die Lehre von den Konsequenzen bei Pseudo-Scotus/ FrStudien 34 (1952) 205-34; Duhem, SM IX
74, 227-30 {Meteor.).
D. E. Sharp, Franciscan Philosophy at Oxford in the Thirteenth Century (Oxford 1930) 279-368; fi. Gilson, Jean Duns Scot:
Introduction d ses positions fondamentales (Paris 1952); A. Poppi, Causalita e infinita nella scuola padovana dal 1480 al 1513 (Padua
1966) 67-92 et passim; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42.2; Munster i. W. 1967) passim; R.
Prentice, Univocity and analogy according to Scotuss Super libros Elenchorum Aristotelis/ AHDLMA (1968) 39-64.
Glorieux R II 205-14; Stegmuller RB III 327f; RS I 203-15; Glorieux Q I 218f.
1. Quaestiones super universalia Porphyrii.
Inc: Circa logicalia diligenter intendens, ut veritates, quae in eis sunt dubiae, clarius elucescant, movendo
dubia, primo supra librum Porphyrii, quaero: Utrum logica sit scientia? Videtur quod non. Modus sciendi non
est scientia. Logica est modus sciendi. . .
(q. 2) Utrum logica sit scientia communis ?
(q. ult. 36) Utrum proprium et accidens possint dici de aliquo eodem? Expl: similiter de audibili
respectu soni etc.
191
MSS: Berlin SB Phill. 1700 (Rose 220) (XV) f. 3r-68v; Bruxelles BRoyale 2908 (XIV) f. 119v-131v; Cambridge Jesus Coll. 72 (XV)
f. 49 -54r; Cremona BGovernativa 56 (54.4.39-3224) (XV) 22ff; Leipzig UB 1351 (s.?) f. 143r-160r; Oxford BodlL Bodl. 643 (S.C. 2256)
r
(XV) f. 70r-87v; e Mus. 167 (S.C. 3557) (XV) f. R-19r (mut.); Rawlinson
D. 235 (s.?) f. lr-42r; Savile 18 (S.C. 6564) (XV) f. 5r-32r; Balliol Coll. 291 (XV) f. R- 20v; Corpus Christi Coll. 230 (XV) f. 53-
60 (Notabilia super Porphyrium secundum Scotum, Albertum et Cornubiensem); Magdalen Coll. 38 (XV) f. 29 v-30v (fragm.); 92 (XV) f.
8-9 (Notabilia Scoti super Porphyrium); 162 (XV) f. 77r-100v; Padova BAn- toniana 407 (s. ?) f. 59r-63v; Praha Metr. Kap. 1386 (M.2)
(XIV) f. 85r-96v; 1439 (M. 82) (XV) f. 115r-138v; Roma Coll. S. Isidoro 1/14 (s. ?) f. 12R-133r; Tarragona BProvincial 111 (s.?) f. 39r-
55r; Uppsala UB C.627 ( A . D . 1462) f. 82r-107v; Vaticana Vat. lat. 870 (XV) f. R-1R; 2155 (XV) f. 97r-llR; 3092 (XV) f. R-10q 9402
(XV) f. 93r-108r; Venezia BMarc. Z.lat. 284 (XV) f. 1-33; Wien Dominikanerkl. 50/272 (XV) f. 2r-8r.
2. Quaestiones in librum Praedicamentorum.
Inc : Circa librum Praedicamentorum quaeritur: Utrum liber Praedicamentorum sit de decem vocibus,
decem prima genera rerum significantibus? Quod sic, quia hoc dicit Boethius in prooemio primae additionis
super praedicamenta . . .
(iq . 2) Utrum iste liber sit de decem praedicamentis ut de subiecto ?
(q. ult. 44) Utrum Aristoteles convenienter distinguat species motus? Expl : pluralitas principatuum.
Unus igitur princeps qui est Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Berlin SB Phill. 1700 (Rose 220) (XV) f. 69r-185v; Bruxelles BRoyale 2908
(XIV) f. 131v-142v; Leipzig UB 1351 (s.?) f. 160r-192r; Oxford BodlL Rawl. D.235
(XV) f. 43r-47v (fragm.); Balliol Coli. 291 (XV) f. 2R-57'; Magdalen Coli. 162 (XV) f. 122r-165r, 247r-v; Roma Coll. S.Isidoro
1/14 (s. ?) f. 134r-156r; Tarragona BProv. 111 (s.?) f. 55v-75v; Vaticana Vat. lat. 870 (XV) f. 12r-39v; 2155 (XV) f. 11R-138V; 3092 (s.?)
f. 10r-29r; 9402 (s.?) f. 108v-137r; Venezia BMarc. Z. lat. 284 (XV) f. 34r-93v.
3. Quaestiones in librum I-II Perihermenias .
Inc : Primum oportet constituere Quaestio prima: Quid sit subiectum libri Perihermenias? Circa
subiectum huius libri notandum, quod Boethius ponit illud esse interpretationem . . .
(q. 2) Utrum nomen significet rem, vel speciem in anima ?
(q. ult . II q. 9) Utrum haec sit una, Homo qui est albus currit? Expl : denotatum inesse, ideo
propositio plures.
MSS: Berlin SB Phill. 1700 (Rose 220) (XV) f. 187r-222r; Oxford BodlL e Mus. 167 (XV) f. 84r-103r; Balliol Coli. 291 (XV) f. 57v-
67r, 74v-78r; Magdalen Coli. 162 (XV) f. 166r-180r; Merton Coll. 260 (XV) f. 62r-95v; Roma Coll. S. Isidoro 1/14 (s.?) f. 156r- 170r;
Vaticana Vat. lat. 870 (XV) f. 40r-47v, 52v-55r; 2148 (XIII/XIV) f. 129r-139v; 2155 (XV) f. 138v-146v; 3092 (s.?) f. 29r-34v; 9402 (s.?)
f.l37r-146r, 152r-155r; Venezia BMarc. Z. lat. 284 (XV) f. 94r-llR, 123r-128\
4. Quaestiones in II libros Perihermenias, opus alterum.
Inc : (prooem .) Sicut dicit Philosophus tertio De anima, text. comm. 21, duplex est operatio intellectus, una
quae dicitur indivisibilium intelligent^ . . .
TRADITIO
192
(q. 1) Sunt ergo ea quae sunt in voce Quaestio prima: An nomen significet rem, an passionem?
Videtur quod passionem, quia Aristoteles, cap. 1, dicit quod voces sunt . . .
(q. 2) Utrum nomen univoce significet rem, re existente, et non existente ?
(q. ult. 8) An possibile sit utramque partem contradictionis esse veram? Expl : sic non accidit in
proposito; ideo non est de praesenti.
MSS: Oxford BodlL e Mus. 167 (XV) f. 103M08r; Balliol Coli. 291 (XV) f. 67v-74^; Vaticana Vat. lat. 870 (XV) f. 47v-52v; 9402
(s. ?) f. 146v-152g Venezia BMarc. Z. lat. 284 (XV) f. 112r-123r. Olim Erfurt Coll. Universitatis (cat. 1497: Quaestiones super libros
veteris artis [MBKD II 160]; cat. 1510: Quaestiones super Porph., Praed., Perth., [MBKD II 217]).
Edd: ( 1-4) Venezia [ca. 1479] {Porph., Praed. [GW 9087]); Venezia 1483 {Porph., Praed. [GW 9088]); Alosti 1498 (Cranz);
Venezia 1492 (GW 9089); Venezia 1492 (GW 9090); Venezia 1500 (GW 9091); Venezia 1508 (Risse; Cranz); Venezia 1512 (Risse;
Cranz); Venezia 1520 (Cranz); Pavia 1520 (Cranz); Venezia 1586; Venezia 1600; Venezia 1610; Ursellis 1622 (last four edd: In
universam Aristotelis logicam . . . quaestiones [Risse]); Opera Scoti (Wadding ed.; Lyon 1639) I 87-123 {Porph.), 124- 185, 204-10
{Praed.), 186-203 {Perih.), 211-23 {Perih. II); Opera Scoti (Vives ed.; Paris 1891) I 51-435 {Porph.), 436-538 {Praed.), 539-579
{Perih.), 581-601 {Perih. II).
5. Quaestiones in libros Elenchorum.
Inc: De sophisticis autem Quaestio prima: Utrum logica procedat ex communibus? Quod non, probatio:
nam scientiae comparantur ad subiectum, sicut potentia ad obiectum, sed unius potentiae est obiectum per se . .
.
(q. 2) Utrum ars sophistica sit scientia ?
(q. ult . 56) Utrum ista consequentia sit bona, Hoc est non duplum; ergo hoc non est duplum?
Expl : Et a remotione respectus ad unum non sequitur remotio respectus ab alio.
MSS: Bruxelles BRoyale 2908 (XIV) f. 101r-119v; Oxford Merton Coll. 260 (XV) f. 100r-153r; Toledo Bibi, dei Cabildo 19.25
(XIV) (?).
Edd: Bologna 1493 (GW 9094); Venezia 1499 (GW 9095); Venezia 1500 (GW 9091); Venezia 1507 (Cranz); Venezia 1508
(Cranz); Pavia 1520 (Cranz); Venezia 1586; Venezia 1600; Venezia 1610; Ursellis 1622 (last four edd: In universam Aristotelis logicam
. . . quaestiones [Risse]); Opera Scoti (Wadding ed.: Lyon 1639) I 224-72; Opera Scoti (Vives ed.; Paris 1891) II 1-80.
6. Quaestiones super libros [7-/X] Metaphysicorum .
Inc : (prol.) Omnes homines natura In principio Metaphysicae, quam prae manibus habemus, praemittit
Philosophus hanc propositionem, dignitatem et nobilitatem huius scientiae continentem. . .
(q . 1) Utrum subiectum Metaphysicae sit ens inquantum ens, sicut posuit Avicenna, vel Deus et
intelligentiae, sicut posuit Commentator Averroes? Quod neutrum probo, de subiecto scientiae oportet notum
esse si est . . .
193
(q. 2) Utrum haec sit vera, Omnes homines natura scire desiderant?
(q. ult. IX q. 15) Utrum differentia, quam assignat Aristoteles inter potentias rationales et irrationales,
quod illae sint oppositorum, istae unius oppositi, sit conveniens?
Expl: illa propositio non facit contra intentionem Aristotelis assignantis differentiam praedictam.
MSS: Berlin SB lat. fol. 420 (s. ?) f. lr-57v; Bruxelles BRoyalc 2908 (XIV) f. 1M00V; Cambridge Peterhouse 64 (XIII) f. lr-79v;
Erfurt SB Ampl. Q.291 (XIV) f. lr-50v; Firenze BLaur. S. Croce XXXLDext.9 (XIV) f. 64r-154v; BN Centrale Conv. Soppr. D.4.992
(s.?) f. lr-49v; Munchen SB Clm. 15829 (XIV) f. 5v-78r; Oxford Balliol Coli. 234 (XIV) f. 3r-134v; 291 (XV) f. 79r-230r; Merton Coli.
292 (XIV) f. lr-69r; Oriel Coli. 35 (XV) f. 152r-255v; Padova BAntoniana 173 (XIV) f. 37r-v (prol., q. 1); 186 (XIV) 98ff; Paris BN lat.
16110 (XIV) f. 2r-98r; Pavia BU 299 (s. ?) f. 2r-88r; Reims BV 895 (XV) 269ff; Roma BAngelica 104 (XV) f. 46M26V; Tortosa
BCatedral 201 (XIV) 85ff (I-VIII); Vaticana Vat. lat. 2173 (XIV) f. (prol., q. 1); Urbin. lat. 119 (XV) f. 95 r-249r. Olim Bologna Coll, di
Spagna (M. H. Laurent, Fabio Vigili [SeT 105; Vatican City 1943]); Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of 1410 [MBKD II 42]); Rebdorf
Augustinerchorherrenstift (cat. ca. 1500 [MBKD III 303]).
Edd: Venezia 1497 (GW 9065); Venezia 1499 (GW 9066); Venezia 1501; Venezia 1503; Venezia 1505; Venezia 1507; Venezia
1520 (last five edd: Cranz); Opera Scoti (Wadding ed.; Lyon 1639) IV 497-802; Opera Scoti (Vives ed.; Paris 1891) VII 2- 617.
Doubtful.
Inc: Quaeritur: Utrum sensus tactus sit unus vel plures? Videtur quod unus, quia si essent plures, tunc
essent plures quam quinque sensus, cuius oppositum probat Philosophus . . .
(q. 2) Utrum caro sit organum tactus ?
(q. ult. 23) Utrum in elicitione actus intelligendi, intellectus sit movens motum ab obiecto, vel: An
intellectus et obiectum relucens in specie concurrant ad actum intelligendi . . .
Expl: et species obiecti est sibi ratio intelligendi per quam est in actu.
MSS: Avignon BV 328 (XV) f. 33r-98r (II-III; inc: Circa librum De anima aliqua quaeruntur et primo: Utrum lumen sit actus
diaphani. . .); Basel UB B.V.31 (XIV) f. 26r-37v; Cambridge Gonville and Caius Coli. 335 (XV) f. 115r-139v; Peterhouse 239 (XV) f.
135r-152v; Milano BAmbrosiana C. 62 Sup. (s. ?) f. lr-50v; Modena BEsten- se 302 (a.M.5,29) (XV) f. 161r-189v; Oxford BodlL Can.
misc. 402 ( A . D . 1442) f. lllr- 131r; Digby 44 (XV) f. 134v-185g All Souls Coll. 87 (XV) f. 189r-225r; Balliol Coli. 117 (XV) f. 170r-190v;
Corpus Christi Coli. 227 (XV) f. P-45v; Magdalen Coli. 16 (XIV) f. 59r-96r; 80 (XIV) f. 161M77r; Oriel Coli. 35 (XV) f. 44r-60v; Padova
BAntoniana 173 (XIV) f. 28v-36v; Roma BAngelica 1034 (XV) f. 3r-33v; Torino BN 1046 (XV) f. 1-130; 1260 (XVI) f. lr-22v; Tortosa
BCatedral 201 (XIV) f. 70r (q. 23); Uppsala UB C.627 ( A . D . 1462) f. 2r-75v; Vaticana Vat. lat. 869 (XIII/XIV) f. llr-28v; 890 (XIV) f. 31r-
40v; 3092 (XV) f. 53v, 59v-64^, 97r-99v; Urbin. lat. 1406 (XV) f. lr-31v; Venezia BMarc. lat. III.230 (XV) f. 15P-181V; Wien NB lat. 1447
(XIV) f. 145M62L Edd: Pavia 1485 (H 5542); Venezia 1517 (Cranz); s. 1. 1528 (Glorieux); Lyon 1625
TRADITIO
(Glorieux); Opera Scoti (Wadding ed.; Lyon 1639) II 477-581; Opera Scoti (Viv&s ed.; Paris 1891) III 475-642.
Spurious.
8. Quaestiones super libros Priorum.
Inc : Primum oportet dicere Quaeritur circa librum Priorum primo: Utrum de syllogismo simpliciter sit
scientia? Arguitur quod non, quia scientia habetur per definitionem tamquam per medium. . .
200 (q. 2) Utrum syllogismus simpliciter sit subiectum in libro Priorum ?
(q. ult. II q. 8) Utrum ad bonam inductionem oporteat inducere in omnibus singularibus?
Expl : nisi inducatur in omnibus singularibus. Et sic sit dictum ad quaesitum felici exitu.
Edd: Yenezia 1504 (Risse); Venezia 1512 (Quaestiones super libros Priorum et Posteriorum [Risse]); Pavia 1520 (Cranz); Venezia
1586; Venezia 1600; Venezia 1610; Ursellis 1622 (last four edd: In universam Aristotelis logicam. . . quaestiones [Risse]); Opera
Scoti (Wadding ed.; Lyon 1639) I 273-341; Opera Scoti (Vives ed.; Paris 1891) II 81-197.
9. Quaestiones super libros Posteriorum (see Johannes de Sancto Germano).
Inc : Scire autem opinamur unumquodque cum causam rei. . .
10. Quaestiones super libros XII Metaphysicae (see Antonius Andreae).
Inc: Gyrum caeli circuivi sola, Eccl. 24. Secundum doctrinam. . .
11. Conclusiones Metaphysicae (see Gonsalvus de VallebonaV Inc: Conclusiones metaphysicae Aristotelis quas
ipse. . .
12. Quaestiones in libros X et XII Metaphysicae.
Inc:Maxime vero in eo Quaeritur: Utrum uni, quod est principium numeri, debeatur primo ratio mensurae?
Videtur quod non. Nam mensura est principium cognoscendi mensuratum. . .
(q. 2) Utrum illud quod est mensura in aliquo genere, sit principium et causa illorum quae sunt in illo
genere?
(q. ult. 21) Utrum corruptibile et incorruptibile faciunt differre genere?
(XII q. 1 ) Quaecumque ex univoco Quaeritur: Utrum generatum sit simile generanti secundum formam?
(q. ult. XII q. 29) Utrum hoc principium quod est summum bonum sit unum?
Expl: et ideo quod est summe bonum ipse Deus, qui et regnat in saecula saeculorum. Arnen.
Edd: Opera Scoti IV (Wadding ed.; Lyon 1639) cf. 6; Opera Scoti VII (Viv&s ed.; Paris 1893) 621-705.
13. Summa libri Physicorum (see Jacobus de Alexandria).
Inc: Naturalis philosophiae principales partes sunt octo. . .
14. Quaestiones in VIII libros Physicorum (see Marsilius de Inghen).
Inc: Utrum de rebus naturalibus sit scientia tamquam de subiecto?
195
15. Quaestiones in librum Meteorologicorum.
Inc: Circa primum Meteororum quaeritur: Utrum de impressionibus meteoricis sit scientia tamquam de
subiecto? Arguitur quod non, quia de impressionibus solum habetur notitia cum formidine ad oppositum; ergo
etc. Tenet consequentia. . .
(q. 2) An impressiones meteoricae fiant per naturam inordinatiorem ea natura quae est propria
elementorum?
(IV q. 1) Quaeritur circa quartum: Utrum putrefactio sit possibilis?
(q. ult. IV q. 4) Utrum digestio sanguinis et nascentia a calore naturali sit pepansis?
Expl: sicut putrefactio bovis est pepansis ad generationem apum.
MSS: London Lambeth Palace 396 (XV) f. 180v-276v (I-IV mut.); Oxford BodIL Digby 37 (XIV) f. 72-(98) (II-III); 54 (XV) f. 1-
(123) (MII); Balliol Coli. 93 (XV) f. 96r-107r (IV), 108r-148v (MII); 117 (XV) f. 109-169 (MII); Corpus Christi Coli. 227 ( A . D . 1491) f.
118-212 (Mil); Magdalen Coli. 21 (XV) f. 1-108 (I-IV); 80 (XIV) f. 185-(222) (Mil), 222v-(233) (IV); Oriel Coll. 26 (XV) f. 103-(196)
(I-IV); 35 (XV) f. 86-134 (I-III); Worcester Cathedral Chapter Libr. F. 86 (XV) f. 157-(221) (I-IV). Edd: Opera Scoti III (Wadding ed.;
Lyon 1639) 1-100 (I-III), 101-25 (IV); Opera Scoti IV (Vives ed.; Paris 1891) 3-263.
Note: C/. Simon de Tunstede.
Johannes de Dydneshale
See Johannes de Tytynsale.
Johannes Edaeus (Ede) O.F.M.
t 1406. Said to have studied at Oxford; baccalaureus theologiae.
Bale I 530; A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 254; Chevalier BB. 1271; Emden I 624f.
1. In logicam Aristotelis.
2. In Physica eiusdem .
Johannes de Elbing
Johannes de Engelsdorf
See Johannes Zartel de Engelsdorf.
Johannes de Erfordia (de Saxonia) O.F.M.
1275 lector in Studium of the Order, Erfurt; 1285 lector, Magdeburg; 1295 studens Bononiae; doctor utriusque iuris; 1309 again
Erfurt.
Chevalier BB 2407; LTK2 5 (1960) 1030.
V. Heynck, O.F.M., Studien zu Johannes von Erfurt,' FStudien 40 (1958) 329-60 (lit.); L. Meier, O.F.M., Die Barfusserschule zu
Erfurt (BGPMA 38.2; Munster i. W. 1958) Ilf, 42f, 61, 66, 69.
Stegmuller BB III 329f; RS I 215f. (Doucet 50).
TRADITIO
1. Tabula totius logicae.
2. Tabula totius philosophiae naturalis.
3. Tabula totius philosophiae moralis.
Johannes Etzen
See Hermannus Etzen O.F.M.
176
Johannes Faber de Werdea
See Hieronymus de Mondsee O.S.B.
Johannes de Fayt
See Johannes Bernier de Fayt O.S.B.
Johannes de Felmingham
By 1330 magister, Cambridge.
Tanner 276; A. B. Emden, A Biographical Register of the University of Cambridge to A.D. 1500 (Cambridge 1963) 224.
1. Quaestiones super librum De sophisticis elenchis.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 512 (XIIIex.) f. 25-(52).
Doubtful.
2. Expositio super libros Meteororum.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 512 (XIIIex.) f. 134v-(158) (anon.; in marg. f. 139: felmingham).
3. Expositio super libros De sensu et sensato.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 512 (XIIIex) f. 158v-(171) (anon.; in marg. f. 167: felmingham).
Test: Tanner (in alios Aristotelis libros plures')-
Johannes de Folsham (Folshamus) O.Carm.
f 1348 Northampton. Of Cambridge convent; doctor theologiae, Cambridge; 1342 prior provincialis of the Order in England.
Bale I 421f; BiblCarm I (1927) 847; Chevalier BB 1537; A. B. Emden, A Biographical Register of the University of Cambridge to
A.D. 1500 (Cambridge 1963) 235f.
Stegmiiller RB III 330; T.-M. Charland, O.P., Artes praedicandi (Paris-Ottawa 1936)
54.
1. Isagoge in Metaphysicam.
Inc: Omnes homines natura scire . . .
Johannes Fortis Valentinus O.Garth.
Fl. s. XV. Monastery of Scala Dei in Catalonia.
N. Antonio, Bibliotheca Hispana vetus II (Madrid 1788) 275.
1. Praedicabilia.
Inc: Quoniam in libris Perihermeniarum . . .
197
Expl: praedicamentis finem imponimus.
Johannes Foxal (Foxalls) Anglicus O.F.M.
f 1476/77 England. Taught at Bologna and some other university; 1475 appointed Abp. of Armagh. Scotist.
Sbaralea Suppl. (1806) 386; Prantl IV 196; A. G. Little, The Gray Friars in Oxford (Oxford 1892) 262; L. Meier, O.F.M., De
schola franciscana Erfordiensi saeculi XV/ Antonianum 5 (1930) at 171; H. Plie, Quelques maitres de FUniversit6 de Paris vers Tan
1500/ AHDLMA 18 (1950-51) 193-243 at 235.
1. Commentum super quaestionibus de universalibus Johannis Scoti.
Inc : Creberrime instantiusque rogatus a fratribus meis ac scholaribus ut aliqua per modum commenti ederem
super logicam doctoris subtilis scilicet magistri Johannis Scoti vel Duns . . .
MSS: Bruxelles BRoyale 2917 (XV) (= ed. Alosti 1489); Roma S. Isidoro 1/14 (XV) f. 171r ss; Uppsala BU C. 627 ( A . D . 1462) f.
107M21L Edd: Venezia 1483, 1492 (GW 9088f); Alosti 1489 (H 1105); Venezia 1500 (GW 9091); Venezia 1508, 1512 (Sbaralea).
2. Opusculum super libros Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina et omnis disciplina Secundum Ptolemaeum in primo Almagesti non in probabilibus et
opinionibus debet homo implere animam suam. . .
MSS: Napoli BN VIII.F.51 (XV); Paris BN lat. 6667 ( A . D . 1501).
Ed: Venezia 1509 (Sbaralea).
3. Expositio super Metaphysicam Antonii Andreae.
Test: Sbaralea.
Johannes de Francofordia
See Johannes Streler de Francofordia O.P.
Johannes de Frankenstein
See Johannes Brasiator de Frankenstein O.P.
Johannes Friss O.P.
Fl. s. XV2. Of the convent of Strasbourg; 1479 in the convent of Louvain.
See also Johannes Versor 4.
Inc : Circa initium primi libri Physicorum quaeritur primo: Utrum de rebus physicis sive naturalibus sit
scientia: Et arguitur quod non tribus rationibus Heracliti qui dicit de omnibus nihil posse sciri . . .
(iq. 2) Utrum corpus mobile sit subiectum totius naturalis philosophiae ?
(q . ult.) Quaeritur sexto decimo: Utrum primum movens sit omnibus impartibile et nullam habens
magnitudinem?
TRADITIO
198
Expl: nullam habens magnitudinem. Et haec de quaestione et per consequens de toto libro Physicorum. Et
sic finiuntur octo libri Physicorum lecti per venerabilem et scientificum virum nec non sacrae theologiae
baccalaureum Johannem Friss O.P. conventus argentinensis omni reverentia dignissimus anno ab incarnatione
domini 1479 in conventu Lovaniensi.
MS: Miinchen SB Glm. 13557 (XV) 98ff.
Johannes de Glogovia
Ca. 1445 Glogow (Silesia) 1507 Feb. 11 Cracow. 1462 matriculated in the university, Cracow; 1465 baccalaureus artium, there;
1468-1507 magister artium regens, there; 1478, 1489-90 dean of the arts faculty; canon of St. Florian.
ADB 14 (1881) 456; K. Estreicher, Bibliografia polska 17 (Cracow 1899) 173-184; Chevalier BB 2417; Polski Slownik
Biograficzny 10 (1962-64) 450-2 (M. Zwiercan) (lit.). Prantl IV 291; Wulf III 191; Thorndike IV 449-53.
S. Swiezawski, Mat6riaux servant aux recherches sur Jean de Glogow (f 1507)/ Melanges . . . E. Gilson (Toronto-Paris 1959) 613-
50; id., Materialy do studidw nad Janem z Glogowa (f 1507)/ Studia mediewistyczne 2 (1961) 135-84; W. Senko, Wstep do studium
nad Janem z Glogowa/ Materialy i studia zakladu historii filozofii staroiytnej i sredniowiecznej [hereinafter = MSZHF] 1 (1961) 9-59; 3
(1964) 30-38, 173f; J. Zathey, * Colligite fragmenta ne pereant: Contribution aux recherches sur Thistoire de Tenseignement k
Tuniversite de Cracovie au xve siecle/ Medievalia philosophica Polonorum [hereinafter = MPP] 10 (1961) 97-102 at 102; Z. Kuksewicz,
Jana z Glogowa komentarz do De anima: Gldwne irodla i poglady (diss.; Cracow 1962); id., Szkic pggladow Jana Glogowczyka na
podstawie komentarza do De anima/ Studia filozoficzne 1 (1962) 157-86; id., Wplyw Jana z Janduno w komentarzu do De anima Jana z
Glogowa/ MSZHF 2 (1962) 53-195; id., Le prolongement des pol6miques entre les albertistes et les thomistes vu k travers le Com-
mentaire du De anima de Jean de Glogow/ AGPh 44 (1962) 151-71; S. Swiezawski, La philosophic k Tuniversit6 de Cracovie des
origines au xvie siecle/ AHDLMA 30 (1963) 71-109 at 87, 91, 94; W. Senko, Les commentaires sur la M6taphysique dAristote
conserves dans la Bibliothdque de TUniversit6 de Wroclaw/ Miscellanea mediaevalia 2 (1963) 764-6 at 766; S. Wlodek, Quelques
informations sur les commentaires medi6vaux de la Metaphysique dAristote conserves dans les manuscrits de la Bibliotheque
Jagellonne k Cracovie/ ibid. 767-74 at 773; Z. Kuksewicz, Glowne zrodla komentarza do De anima Jana z Glogowa/ Studia
mediewistyczne 4 (1963) 3-204; M. Zwiercan, Les Quaestiones in Physicam Aristotelis de Jean de Glogow enfin retrouvees/ MPP 11
(1963) 86-92; Z. Kuksewicz, Jana z Glogowa koncepcja duszy/ Studia mediewistyczne 6 (1964) 137-247; W. Sehko, Uzupelnienia do
katalogu pism filozoficznych Jana z Glogowa/ MSZHF 3 (1964) 173f; id., Glosy i noty z wykladow niektdrych profesorow wydzialu
artium uniwersytetu krakowskiego z pocz. XVI w. zaczerpni^te z drukow dziel Jana z Glogowa, MSZHF 4 (1965) 341-53; S.
Swiezawski, Quelques aspects du contenu philosophique des Quaestiones in Physicam Aristotelis de Jean de Glogow/ La Filosofia
della natura nel medioevo: Atti dei terzo Congresso internazionale di filosofia medievale (Milan 1966) 699-709; Z. Kuksewicz, Le
manuscrit des Quaestiones sur le De anima de Jean de Glogow retrouvd/ MPP 12 (1967) 33-45; J. B. Korolec, Polonica w rQkopisie
Archiwum Pahstwowego w Brnie 111 (117a)/ MSZHF 7 (1967) 51-76; id., Czy nieznany r^kopis komentarza do Analityk wtdrych
Jana z Glogowa/ MSZHF 7 (1967) 23-6; M. Markowski, Nauki wyzwolone i filozofia na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku/
Studia mediewistyczne 9 (1968)
199
91-115 at 97, lOOf, 106f; R. Palacz, Quaestiones Cracovienses super octo libros Physicorum Aristotelis, Studia mediewistyczne
10 (1969) xxvii, 266 pp. at xxiii-xxvi.
1. Exercitium veteris artis.
Inc: (prol.) Aristoteles omnium philosophorum princeps universale principium artis et scientiae
demonstrat et omnem scientiam universalium. . .
(Porph.) Porphyrius isogogas in Categorias Aristotelis edidit utilitatem . . .
(iq. 1) Circa initium scientiae veteris artis quaeritur primo: Utrum logica existens scientia sit una et
specialis ? Pro intellectione huius quaestionis motae sciendum quod . . .
Expl: utilem institutionem.
(Praed.) Circa initium libri Praedicamentorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum tantum tria sint
antepraedicamenta in genere et septem in specie? et: Utrum definitio aequivocorum ab Aristotele sit
sufficienter assignata? Pro intellectione . . .
Expl: successiva sive instantanea.
(Perih.) Circa initium libri Perihermenias quaeritur primo: Utrum voces singificent conceptus? et:
Utrum convenientia similiter et differentia inter voces et conceptus ab Aristotele sint bene assignatae ? Pro
intelligentia . . .
(VI Pr.) Circa initium libri VI Principiorum Gilberti Porretani movetur primo quaestio talis: Utrum
praeter ea quae dicta sunt in libro Praedicamentorum sit determinandum de sex ultimis praedicamentis quae
dicuntur sex principia?
Expl: ut in causa propinqua.
Edd: Krakow 1504 (Argumentum in librum Porphyrii peripatetici isagogicum in Categorias Aristotelis. Ego magister Johannes
Glogoviensis ... magistri Johannis Versoris super veteri arte quaestiones in leviorem modum resolvere institui . . . [Estreicher; Cranz]);
Krakow 1516 (Argumentum ... [Estreicher; Cranz]); Krakow 1517 (Exercitium veteris artis [Estreicher; Cranz]).
2. Quaestiones super librum Priorum Analyticorum.
Inc: Circa initium libri Priorum Analyticorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum syllogismus simpliciter
dictus sit subiectum scientiae libri Priorum? In decisione quaestionis duo principaliter tractabuntur . . . Expl:
vel quoad virtutem probativum eius. Et tantum de libro Priorum. Edd: Krakdw 1510 (Exercitium novae logicae [Priora et
Soph.] [Risse; Cranz: after 1507]); Krakow 1511 (Quaestiones in libros Priorum et Elenchorum, per magistrum Johannem de Glogovia. .
. collectae [Estreicher; Cranz]).
3. Expositio super libros Priorum Analyticorum.
MS: Krakdw BJ 1902.
4* Quaestiones super libros Posteriorum Analyticorum.
Inc: (prol.) Argumentum in libros Posteriorum Analyticorum Aristotelis omnium Graecorum
philosophorum doctissimi peripateticorum studii prin-
TRADITIO
cipis et auctoris. Cum irresolutam et accurtatam quaestionum magistri Johannis Versoris in libros Posteriorum
...
(q. 1) Circa initium primi libri Analyticorum Posteriorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum syllogismus
demonstrativus sit subiectum attributionis scientiae libri Posteriorum?
Expl: hic autem fit mentio de universali et habitu universali qui est quiescens in anima. Et sic argumenta non
concludunt.
MS: Praha Metr. Kap. 1282 (L. XXXIX) ( A . D . 1488) f. 299r-310r (I q. 1-13 only). Ed: Krakow 1499 (Hae itaque quaestiones magistri
Johannis Versoris super libros Posteriorum Analyticorum Aristotelis pro iuniorum exercitatione per magistrum Johannem
Glogoviensem . . . diligentissime sunt resolutae ... et recollectae (Hain 9394 [Estreicher; Risse; Cranz]).
5* Expositio super libros Posteriorum Analyticorum.
MS: Krakow BJ 2173 ( A . D . 1502) (Aegidii Romani super libros Posteriorum Analyticorum, repetita per Johannem Glogoviensem).
Inc: Circa initium libri Elenchorum quaeritur primo: Utrum de elencho sophistico qui scientiae libri
Elenchorum est subiectum attributionis. . . Expl: cuius lumine illustrati errores ac deceptiones vitare
possumus qui est Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Wroclaw BU IV.Q.14 ( A . D . 1485) f. 287r-356v (anon.; inc: Aegidius Romanus O.S.A. Eremitarum frater volens ostendere utilitatem
et necessitatem scientiae libri Elenchorum Aristotelis inquit in haec verba: Naturae sagacitas ex eius operatione cognoscitur ...
Utrum de elencho sophistico qui scientiae libri Elenchorum est obiectum attributionis sit scientia specialis aba liis partibus logicae
distincta . . . / . . . et usque in finem devenimus qui benedictus est in saecula saeculorum. Amen. Explicit exercitium Elenchorum
quot recollectum quam et resolutum est per venerabilem virum magistrum Johannem de Glogovia magistrum artium liberalium per
200 me Nicolaum de Opavia <anno> Xristi 1485 in studio Gracoviensi).
Edd: Krakdw 1510; Krakdw 1511 (cf. supra 2).
Inc: Introductio in primam philosophiam Aristotelis. Nostra praesens intentio circa primam philosophiam
Aristotelis quam Graeci metaphysicam, alii theologiam, sapientiam vel divinam nominant . . .
(iq. 1) Circa initium primi Metaphysicae quaeritur primo: Utrum ens in quantum ens sit subiectum primae
philosophiae? Pro intellectione huius quaestionis motae, notandum est primo . . .
Expl: omnia obediunt a quo omnia recipiunt suas bonitates cui laus, imperium et gloria in perpetuum qui est
benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Krakdw BJ 2453 (XV) f. 2M52q Wroclaw BU IV.Q.14 ( A . D . 1485-90) f .6M28* (anon.).
8. Expositio in libros Metaphysicorum.
MS: Krakdw BJ 2090 ( A . D . 1501) 281ff. (Expl: terminatum anno 1501 currente hoc
201
opus, diligentissimo quoque studio iuxta Alexandri intentionem per magistrum Jo- hannem Glogoviensem interpretatum).
Ed: (proposed) W. Senko and Z. Kuksewicz, BSPM 7 (1965) 167.
9. Quaestiones super VIII libros Physicorum (before 1488).
Inc : (prol .) Inquit Cicero, latinae eloquentiae fons et origo, in De oratore in prologo, omnium laudatarum
artium et procreatrix philosophia est. Nihil enim deos immortales. . .
(q . 1) Utrum philosophiae studium, quod ex admiratione coepit exordium, rerum divinarum ac
humanarum sit perfecta cognitio? Pro quaestionis huius motae intellectione sciendum, quod haec quaestio duo
quaerit. . .
(q. 2) Utrum inter tres scientias speculativas reales, naturalis philosophia ordine doctrinae sit prima,
mathematica secunda et metaphysica tertia ?
(q. ult . VIII q. 12) Utrum primus motor, existens virtutis infinitae et movens tempore infinito, sit
indivisibilis, impartibilis et naturam magnitudinis habens?
Expl: tu requies tranquilla piis, te cernere finis, principium, vector, dux, semita, terminus idem, quod nobis
concedat Deus benedictus, in cuius nomine et gratia hoc opus egi, cui maiestas, honor et gloria in sempiterna
saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Krakdw BJ 511 (s. ?) ( I-VI); 2017 (XY) f. 2*-248'; 2088 ( A . D . 1486-88) f. B-264r; Praha Metr. Kap. 1282 (L.XXXIX) ( A . D .
1488) f. 1-99.
Edd: Krakdw 1504 (Exercitium Physicorum, exercitari solitum per facultatis artium decanum studii Cracoviensis pro
baccalaureandorum et magistrandorum in artibus completione. . . [Estreicher]); Krakdw 1510 (Estreicher); M. Zwiercan, art. cit., MPP
11 (1963) 89-92 (list of qq.).
10. Expositio (Introductio) in VIII libros Physicorum .
Inc : Inquit Albertus, omnium latinorum philosophorum doctissimus, Aristoteles ille Stragiritanus natione
et gente Macedo, Graecorum sapientissimus, Nicomachi medici filius . . .
MSS: Krakow BJ 689 (XV) f. lr-v (Introductio inVIII libros Physicorum per magistrum Johannem de Glogovia a. 1499 currente in
eorundem sectione ordinata et feliciter recollecta [fragm. of prol.]); 2089 ( A . D . 1499/1500) 259ff. (Expl: finis adest feliciter 1500 in
vigilia Paschae. Incepi legere Physicorum ego magister Johannes Glogoviensis a. 1499 commutatione aestivali in die S. Vitalis, et
terminavi a. 1500 currente commutatione simili aestivali etiam in die S. Vitalis. Laus Deo perpetua.)
11. Quaestiones super libros De anima (before 1488).
Inc: Pro introductione generali in libros De anima quaeritur primo: Utrum definitio philosophiae et eius
divisio et similiter naturalis philosophiae definitio sit bene assignata?
(<q . 2) Utrum de anima sit scientia ?
(iq . ult. III q. 17) Utrum omne animal habeat sensum tactus?
TRADITIO
202
Expl: in illorum divinorum et separatorum argumentatione praecipue tamen illius a quo intellectus est
solus vita et esse; eius cognitio, ut semper scriptura dicit, est vita aeterna; eius possessio, felicitas perfecta, cui
est honor et gloria et imperium in saecula. Arnen.
MSS: Brno Archiv Mesta (Bibi. S. Jacob.) Ill (117a) (XV) f. 2M27V (Finitur feliciter Exercitium de anima feria V ante Palmarum
anno salutis 1488 in studio Gracoviensi per me Mulacionem [ ?] de Radisth... Finis huius operis in Bursa Pauperum); Praha Metr. Kap.
1282 (L.XXXIX) (XV) f. 101r-154\
Edd: Krakow 1501 (Quaestiones librorum De anima, magistri Johannis Versoris per magistrum Johannem Glogoviensem ... pro
iuniorum in philosophiae studiis institutione resolutae [Estreicher; Cranz]); Krakow 1514 (Quaestiones . . . noviter emendatum
[Estreicher; Cranz); Krakow 1522 (Kuksewicz); Kuksewicz, art. cit. (Glowne zrodla. . .) 179f. (list of qq.); id., art. cit. (La mansucrit. . .)
39-45 (II q. 1).
12. Super Ethicam.
Test: Johannis de Glogow Computus chirometralis (ed. Cracow, Haller, 1511: Habes . .. computi chirometralis opus . . . ultimum
inter reliqua plurima sua opuscula super triplicem philosophiam Aristotelis philosophorum principis ethicen, physicen et dialecticen . . .
[fol. ult]).
Doubtful.
13. Super Meteororum.
MS: Krakow BJ 2088 ( A . D . 1489) f. 275-295 (anon., but follows Johns comm, on Physics).
Johannes Gratiadeus
See Gratiadeus Aesculanus.
Johannes Grimaldi O.P.
1318 sent as student to Perugia; probably lector, there.
Z. K. Siemiqtkowska, Petrus Polonus O. P., un ecrivain dominicain du xive siecle, Mediaevalia philosophica Polonorum 12
(1967) 3-7 at 5.
1. Lectura super II-III De anima, secundum summam venerabilis fr. Tho- mae doctoris.
MS: Krakow BJ 1734 (XIV) f. 1-18.
Johannes Gutensperg (Gutenberg) O.F.M.
Fl. s. XIV2. Studied in Erfurt; read Sentences in Studium generale of the Order; 1371 to Paris, where magister theologiae.
CUP III 200; L. Meier, O.F.M., Die Barfiisserschule zu Erfurt (BGPMA 38.2; Munster i. W. 1958) 44f, 66, 69.
1. In Phys.
2. In Eth.
Test: philosophiam Aristotelis naturalem et moralem commentavit, Letter of Gregory XI, 1371 (CUP III 200).
203
Johannes Haerrer de Heilbronn
1442 magister artium, Vienna; 1469 doctor theologiae. Aschbach 608; Stegmiiller RS I 220-2.
In Artem veterem.
1.
2.
MS: Wien NB 15069 ( A . D . 1482) 162ff.

Disputata super quaestionibus Buridani super III libris De anima.
Inc : Circa primum librum De anima quaeritur: Utrum subiectum proprium sit ille
terminus anima vel corpus animatum ? Magister Buridanus ponit differentiam inter
scientiam libri De anima et scientiam parvorum naturalium, quia in hac scientia non est
considerandum . . .
(q. 2) Utrum omnis notitia sit de numero bonorum ?
(q. ult.) Utrum potentia animalis secundum locum motiva sit vegetativa vel
sensitiva vel intellectiva vel appetitiva vel aliqua alia potentia distincta ab his?
Expl: sit igitur laus Deo et eius genetrici virgini Mariae Et sic est finis huius libri.
Expliciunt disputata super quaestionibus magistri Bcurida- ni> super tribus libris De anima
Aristotelis exercitata a venerabili viro magistro Johanne Harrer de Heilprunn sabbato die
ante festum ascensionis Domini sub a.d. 1447 per me Ulricum Kegerl de Landaw, etc. MS:
Miinchen SB Glm. 19849 ( A . D . 1447) f. 2r-185r.
Johannes de Harderwijck
1490, 1500 dean of arts faculty, Cologne (cf. another Johannes de Harderwijck [Keus- sen 529]).
Keussen 495.
1. In Physica.
Ed: Koln 1497 (Klebs 557).
Johannes de Heilprunn
See Johannes Haerrer de Heilbronn.
Johannes Hennon
Fl. s. XV2. From the diocese of Nijmegen; magister artium, Paris; by 1463 baccalaureus formatus in sacra pagina, there; 1474
licentiatus theologiae. Influenced by Scotus and Buridan.
CUP Auct. IV 9 note 4 et passim; Duhem SM X 58-71 et passim.
In logicam veterem et novam.
1. Conts: Porph., Praed., Perih., Prior., Post., Top.
MS: Paris BN lat. 6436 ( A . D . 1472).
2. Liber philosophiae Aristotelis.

Conts: Quaestiones in libros Phys., CMund. (exc. Ill), GCorr., Meteor., De anima, SSens., MRem., SVig.,
LBrev., Metaph. (I-V).
This content downloaded from 195.220.216.80 on Mon, 25 Aug 2014 06:21:47 UTC All use subject to JSTOR
Terms and Conditions
TRADITIO
204
Inc: Circa initium primi libri Physicorum quaeritur primo: Utrum de rebus naturalibus in aliqua ratione formali
communicantibus sit scientia ab aliis distincta?
Expl: Completus est praesens liber philosophiae Aristotelis in alma Pari- sius universitate conditus ab eximio
viro doctissimo magistro Johanne Hennon in sacra pagina pro tunc baccalaureo formato scriptus per me
Franciscum Fine in praeclara artium facultate eo tunc studentem in collegio provinciae Navarrae in monte
sanctae Genovefae virginis anno Domini nostri Jesu Christi 1463 die vero prima octobris, in cuius laudes
extolle terno et uni viventi in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Paris BN lat. 6529 ( A . D . 1463) 327ff.
Johannes de Herrenberg
See Johannes Wenck de Herrenberg.
Johannes Hervaeus (Harvey)
Fl. s. XV2. Of the diocese of Aberdeen; 1478 determined in the University of St. Andrew; 1480 magister artium, Paris; 1486
receptor; 1490 capellanus nationis; 1505 returned to St. Andrew's where received in arts faculty. (There is another Johannes Hervaeus:
1403 bacc. in artibus; 1416 bacc. in theologia, Paris [CUP IV 119, 322; Auct. II 305].)
A. Dunlop, Acta facultatis artium Universitatis Sanctiandree 1413-1588 (Edinburgh- London 1964) 204, 280; CUP Auct. Ill
passim; VI 559 et passim.
1. In libros [I-V] Metaphysicae.
Inc : Circa primum librum Metaphysicae quaeritur: Utrum omnes homines natura scire desiderant? Et arguitur
primo quod non, quia omnes homines voluntate scire desiderant. . .
((q. 2) Utrum ex sensu fiat memoria ?
Expl: finis huius quinti libri. Et haec de quinto libro dicta sufficiant. Expliciunt quinque libri Metaphysicae
Aristotelis lecti a venerabili philosopho, magistro in artibus Johanne Hervey in vico Straminis in magnis
scholis Franciae.
MS: Avignon BMus6e Calvet 1093 (XV) f. R-95L
Johannes Heynlin de Lapide O.Garth.
Ca. 1430/33 Stein 1496 Mar. 12 Basel. 1450-52 studied in Leipzig; 1452 baccalaureus artium, there; 1453 studied in Louvain;
1454-64 studied in Paris; 1455 magister artium, there; 1457 procurator nationis; 1462 baccalaureus theologiae, there; 1464 professor in
arts faculty, Basel; 1465-67 doubtful, probably in Mainz; 1467-74 again at Paris; 1467/68, 1470 prior of the Sorbonne; 1469 rector; 1472
licentiatus theologiae, doctor theologiae; 1474 instrumental in Louis XFs condemnation of Nominalism in Paris; 1474 preacher at Basel;
1478-80 professor of theology, Tubingen; 1479 rector; 1476, 1478, 1480 preacher at Bern; 1480-84 Baden-Baden; 1484-87 Basel; 1487
entered O. Carth. Representative of Via antiqua, and of early humanism on the upper Rhine.
205
T. Petreius, Bibliotheca Cartusiana (Cologne 1609) 207f; ADB 12 (1880) 379; Feret IV 162-4; Chevalier BB
2430; CUP Auct. II-III, VI passim; DTC 6 (1920) 2354-8; Stammler- Langosch II (1936) 434-40 (lit.); LTK2 5 (1960) 1055;
Catholicisme 6 (1964) 606. Prantl IV 229f; Tuszynska 27.
1. Libri artis logicae Porphgrii et Aristotelis cum explanatione.
Conts: Porph., Praed., VI Pr., Perih., Prior., Post., Top., Soph.
Ed: Basel s. a. (Hain 9919, 13300).
Doubtful.
2. In Metaphysicorum libros.
3. In Physicorum libros.
Test: Petreius, Feret ( 2-3).
Spurious.
4. Commentaria in totam philosophiam naturalem Aristotelis.
5. Quaestiones in III libros De anima.
Test: ( 4-5) Stammler. For the Basel MSS on which this ascription is apparently based Heynlin is scriptor, not author (F.VII.ll;
F.VIIL9).
Johannes Hokelim (Hekelem, Hocklin, Hugelinus) de Traiecto
1385 magister artium actu regens, Paris; 1395 in Erfurt; 1421 matriculated in the university, Erfurt.
J. C. H. Weissenborn, Acten der Erfurter Universitdt I 3 (Halle 1881) 120; CUP III 394, 398, 419 et passim; H. Keussen, Die
Matrikel der Universitdt Kbln I (Bonn 1928) 131 nr. 4.
1. Quaestiones super primum Priorum.
MS: olim Erfurt Coll, universitatis (Standortsregister 1497 [MBKD II 177]).
Johannes Hulshot (Hulsthout) de Mechlinia
f 1475. 1424 matriculated in university, Cologne; 1426 magister artium, there; 1428 in Louvain; 1430-39 professor in the arts
faculty, Cologne (Bursa Laurentiana); 1430 dean of arts faculty; 1438 licentiatus theologiae; doctor theologiae; 1440-75 professor in
theology faculty; 1438/39, 1451/52, 1468 rector; 1440, 1457, 1467 dean of theology faculty; 1442 vice-chancellor of the university;
1435-44 canonicus S. Caeciliae. Albertist.
BiblCarm II 45f; Chevalier BB 2221, 2437; H. Keussen, Die Matrikel der Univer- versitat Koln I (Bonn 1928) 251 nr. 38; Keussen
424, 492, 523; Tuszynska 13.
M. Grabmann, Die Aristoteleskommentare des Heinrich von Brussel und der Einfluss Alberts des Grossen auf die mittelalterliche
Aristoteleserklarung, * Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 10, p. 65f.
Stegmiiller RB III 382; RS I 227.
1. Commentaria in veterem et novam logicam.
Inc: (Porph.) (mutilus).
(Praed.) Determinatis in libro Porphyrii, qui introductorius est ad praedicamenta Aristotelis de ipsis
praedicabilibus quae sunt ordinabilia . . . Expl: in talibus ideo ista sufficiant.
(VI Pr.) Forma est Iste est liber sex principiorum Gilberti . . .
TRADITIO
206
Expl :ideo haec usque ibi desscatur [?].
(.Perih .) Primum oportet Iste est liber Perihermenias qui dividitur in duos libros.
Primus quaerit de enuntiatione secundum se; secundus de multiplicatione enuntiationis . . .
Expl: modos enuntiandi magis quam inter contraria praedicata.
(Prior.) Circa initium libri Priorum quaeritur primo: Utrum de syllogismo simpliciter
dicto sit scientia tamquam de subiecto huius libri? Et arguitur primo quod non . . .
Expl: et per consequens de toto libro Priorum analyticorum Aristotelis.
(Post.) Omnis doctrina et Iste est liber Posteriorum analyticorum Aristotelis qui
dividitur in duos libros . . .
Expl: ergo ista pro praesenti sufficiant de secundo huius libri et consequenter etiam de toto libro
Posteriorum.
(Top.) Circa initium primi libri Topicorum: Utrum sit aliqua scientia dialectica?
Videtur quod non, quia scientia dialectica dicitur quae acquiritur per syllogismum dialecticum . . .
Expl: propositionibus ostensivis causatum informatur conclusio etc.
(Elench.) Circa librum primum Elenchorum Aristotelis movetur quae- tio talis: Utrum
de sophistico elencho sit scientia? Et arguitur quod non. . .
Expl: et per consequens de toto libro Elenchorum Aristotelis de quo benedictus sit Deus in saecula
saeculorum. Arnen.
MS: Innsbruck UB 741 ( A . D . 1474-75) f. p--221v.
2. Commentaria librorum De anima.
Inc: Bonorum honorabilium Iste est sextus liber naturalis philosophiae in quo Philosophus incipit
determinare de corporibus animatis quorum cognitio ab anima dependit. Quare et in hoc libro determinat de
anima et potentiis et passionibus et operationibus suis. Et dividitur in tres libros principales . . .
Expl: non est opus semper de hoc dubitare etc. Et sic est finis. Hic finit hoc collectum super De anima.
MSS: Krakdw BJ 2074 (XV) f. lr-79r; Troyes BV 776 ( A . D . 1455) f. 33r-73r.
Edd: Koln 1491 (GW 2347; inc: Iste est sextus liber naturalis philosophiae in quo Philosophus determinat de anima . . . / . . . prout
hoc particularius habetur in principio libri De sensu et sensato. Expliciunt commentaria trium librorum De anima secundum doctrinam
Alberti magni ... et veram peripateticorum traditionem, edita in lucem per eximium virum magistrum Johannem de Mechlinia . . . cum
plurimorum notabilium adiectione per . . . Gerardum de Harderwick); Koln 1497 (GW 2348).
3. Commentarium librorum Parvorum naturalium.
Inc: (SSens.) Quoniam autem de anima Iste est liber De sensu et sensato qui primus est inter eos qui
dicuntur De parvis naturalibus, qui et annexi sunt libro De anima, disponentes ad ea, quae dicenda sunt in libris
De vegetabilibus et plantis et De animalibus. Et dividitur
207
prima sui divisione in partem prooemialem et executivam, quae incipit ibi . . .
Expl : propriam speciem sensibilem in sensu.
(.MRem .) Reliquorum autem primum Iste est liber De memoria et reminiscentia qui
prima sui divisione dividitur in partem prooemialem et executivam. Secunda ibi, Primum quidem igitur. In
parte prooemiali ostendit de quo sit dicendum . . .
Expl : quod ad imaginativam reflexa est.
(SVig.) De somno autem Iste est tertius liber parvorum naturalium qui prima sui
divisione partitur in tres tractatus. Primus est de somno et vigilia, secundus de somniis . . .
Expl: secundum tredecim gradus supra tactos.
(.LBrev .) De eo autem Iste est quartus liber parvorum naturalium intitulatus De
longitudine et brevitate vitae qui prima sui divisione. . .
(ISen .) Iste est quintus liber parvorum naturalium . . .
(IResp.)
(MVita)
Incipit liber De motibus animalium qui . . .
(De mot. an.)
Expl:et tantum de motibus animalium et de materia parvorum naturalium ex diversis et praecipue scriptis
venerabilis domini Alberti Magni ruditer collecta sufficiant.
Edd: Koln 1491; Koln 1498 (GW 2428f.)
Johannes de Indagine
Magister.
1. Dicta super librum Perihermenias.
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J. 111.6.(65) (XIV) f. 6-19 (these folios are lost).
Johannes Isner (Isneri)
Ca. 13451411 May 25. Began studies in Cracow; baccalaureus artium either there or in Prague; 1375 magister artium, Prague;
1387 dean of arts faculty, there; 1388 baccalaureus in theologia, there; 1395 licentiatus in theologia, there; from 1399 professor of
theology, Cracow; organizer with Matthew of Cracow of theological faculty, and founder of Bursa Pauperum, there.
A. Franz, Der Magister Nikolaus Magni de Jawor (Freiburg i. Br. 1898) 40; A. P61- tawski, Communis lectura Pragensis,
Mediaevalia philosophica Polonorum 1 (1958) 11-23 at 17; Polski Slownik Biograficzny 10 (1964) 434-6; M. Markowski, Spis osob
dopuszczonych do wykladow i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku/ Materialy i Studia Zakladu
Historii Filozofii Starozytnej i Sredniowiecznej 4 (1965) 127-275 at 171, 214; id., Krakowskie komentarze do Fizyki Arystotelesa
zachowane w sredniowiecznych r^kopisach Biblioteki Jagiellonskiej, * Studia mediewistyczne 7 (1966) 107-24 at 113; id.,
Komentarze do Isagogi Porfiriusza z Tyru zachowane w sredniowiecznych r^kopisach i inkunabulach Biblioteki Jagiellohskiej/
Materialy ... 9 (1968) 25-75 at 61.
TRADITIO
1. Puncta super Porphyrium.
MS: Krakdw BJ 1904 (XV) f. 78r-81r.
2. Puncta Physicorum.
MS: Krakdw BJ 1904 (XV) f. R-68\
Johannes de Janduno (Genduno, Gauduno, Gandavo)
1285/89 1328 Sept. 10/15 Montalto. From Jandun, diocese of Rheims; studied at Paris; 1310 magister artium there; by 1311
208
acquainted with Marsilius of Padua; 1315 magister artistarum in domo Navarrae; 1316 canon of Senlis; 1324 publication of Defensor
pacis; 1326 left Paris with Marsilius for the court of Ludwig of Bavaria, then at Niirnberg; 1327 excommunicated; 1328 attended
Ludwigs coronation in Rome; 1328 appointed Bp. of Ferrara by Ludwig, possibly also created doctor theologiae.
Chevalier BB 2426; CUP II-III passim; HistLittFrance 33 (1906) 528-623 (N. Valois); DTC 8 (1924) 764f; EFil 2 (1957) 760f;
LTK2 5 (1960) 1043; DTC tables (1961) 2471f; Catho- licisme 6 (1964) 540-2.
Prantl III 273f; Ueberweg 613, 615f, 786; Wulf III 126-8, 158; Gilson 522-4, 797; Grabmann, MGL II 243f, 403f; Sarton III 535-
40; Duhem SM III 154; IV 96-103; VI 534-75; VII 213-23; VIII-X passim; Maier I-V passim; Nardi, Saggi passim; Thorndike III 282f.
A. Pelzer, Jean de Jandun (unpubl. diss.; Louvain [cited by Grabmann, MGL I 36]); S. MacClintock, Perversity and Error: Studies
on the Averroist* John of Jandun (Bloomington, Ind. 1956); L. Schmugge, Johannes von Jandun, 1285/89-1328: Untersuchungen zur
Biographie und Sozialtheorie eines lateinischen Averroisten (Stuttgart 1966).
E. Renan, Averroes et V averroisme (2. 6d.; Paris 1861) 339-42; B. Llaureau, Histoire de la philosophic
scolastique II 2 (Paris 1880) 281-90; K. Werner, Der Averroismus in der christlich-peripatetischen Psychologie des spateren
Mittelalters, Sb. Akad. Vienna 98 (1881) 175-320 at 265-88; id., Die Scholastik des spateren Mittelalters IV 1 (Vienna 1887) 141-54; P.
Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci I-III (Paris 1906-13); A. J. ORahil- ly, Averroism and Scholasticism, Studies 2 (1913) 301-24; 3
(1914) 686-713; E. Gilson, La doctrine de la double verite, Etudes de philosophic medievale (Strasbourg 1921); C. Michalski, La lutte
autour de Tame au xive et au xve siecle, VIe Congr&s international des sciences historiques: resumes des communications presentees au
Congres (Oslo 1928) 116-18; M. M. Gorce, Averroisme, DHGE 5 (1931) 1032-92 at 1073-6; id., LEssor de la pensee au moyen age:
Albert le Grand Thomas dAquin (Paris 1933) 183-8; K. Michalski, Dysputa mi^dzy Janem z Jandun (um. 1328) a Bartlomiejem z
Bruges (um. 1356), Collectanea theologica 17 (1936) 317-26; M. Grabmann, Die Aristoteleskom- mentare des Heinrich von Brussel
und der Einfluss Alberts des Grossen auf die mittelalterliche Aristoteleserklarung, Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 10 at 18, 51-5, 59;
B. Nardi, Sigieri di Brabante nel pensiero del Rinascimento italiano (Rome 1945); S. MacClintock, Heresy and epithet: an approach to
the problem of Latin Averroism, Review of Metaphysics 8 (1954-55) 176-99, 342-56, 526-54; R. A. Gauthier, Averroisme, Bulletin
thomiste 9 (1954-56) 917-35; C. J. Ermatinger, Averroism in early 14lh century Bologna, MS 16
(1954) 35-56 at 37, 43, 55; A. Maurer, John of Jandun and the divine causality, MS 17
(1955) 185-207; M. de Gandillac, in: A. Forest, F. Van Steenberghen, M. de Gandillac, Le mouvement doctrinal du
IXe au XIVe siecle (Histoire de lfiglise 13; Paris 1956) 444-6; R. A. Gauthier, Averroisme, Bulletin thomiste 10 (1957-59) 885-9;
L. Thorndike, Jean de Jandun on gravitation, JH1 19 (1958) 253-5; Z. Kuksewicz, Jean z Janduno a augusty- nism
Sredniowieczny, Studia filozoficzne 5 (14) (1959) 59-99; A. Pacchi, Note sui commento al De anima di Giovanni di Jandun,
RCSF 13 (1958) 372-83; 14 (1959) 437-57; 15 (1960)
209
354-75; J. Riesco Terrero, Juan de Janduno y el Gandavense: luz sobre una controversia historica/ Salmanticensis 7 (1960) 331-43; C. J.
Ermatinger, Notes on some early 14th century scholastic philosophers/ Maimscripta 4(1960) 34-8; Z. Kuksewicz, Les trois
Quaestiones de habitu dans MS Vat. Ottob. 318: editions des textes de Jean de Jandun, Guillaume Alnwick et Anselme de Gome
(?)/ Mediaevalia philosophica Polonorum 9 (1961) 3-30; id., Jan z Janduno komentarzu do De anima Jana z Glogowa/ Materialy i
Studia zakladu historii filozofii starozytnej i Sredniowiecznej 2(1962) 53-195; id., De principio individuationis de Jean de
Jandun: edition du texte d'apres le MS Upsal. Bibi. Univ. G 615/ Mediaevalia philosophica Polonorum 11 (1963) 93-106; A. Maier,
Die italienischen Averroisten des Codex Vaticanus latinus 6768/ Manuscripta 8 (1964) 68-82 passim (cf. P. Kristeller, Iter
italicum II [London-Leiden 1967] 381, 424); Z. Kuksewicz, De infinitate vigoris Dei des Pariser Averroisten Johannes de
Janduno/ Manuscripta 9 (1965) 167-70; id., Jana z Janduno koncepcja duszy indywidualnej/ Studia mediewistyczne 7 (1966) 77-
105; A. Poppi, Causalita e infinita nella scuola padovana dal 1480 al 1513 (Padua 1966) 113-23 et passim; H. Riedlinger,
Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 55- 60; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter
(BGPMA 42.2; Munster i. W. 1967) passim; Z. Kuksewicz, De Siger de Brabant d. Jacques de Plaisance: la theorie de Vintellect
chez les averroistes latins*des XIIIe et XIVe si&cles (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1968) 202-43.
M. Grabmann, Studien fiber den Einfluss der aristotelischen Philosophic auf die mittelalterlichen Theorien iiber das Verhaltnis von
Kirche und Staat/ Sb. Akad. Munchen (1934) Heft 2 at 50f; C. W. Previtd-Orton, ed., The Defensor Pads of Marsilius of Padua
(Cambridge 1928) ix-xxvi; R. Scholz, ed., Marsilius von Padua: Defensor pads (Hanover 1932) li-lxi; A. Gewirtb, John of Jandun and
the Defensor pacis,' Speculum 23 (1948) 267-72; id., Marsilius of Padua, the Defender of Peace I-II (New York 1951-56) passim; M.
Grignaschi, II pensiero politico e religioso di Giovanni di Jandun/ Bulletino dell* Istituto storico italiano per il Medio Evo 70 (1958)
425-96.
1. Quaestiones in XII libros Metaphy sicae.
Inc: Circa istum librum primo solet quaeri: Utrum felicitas humana consistat in sapientia? Et arguitur
primo quod non. Felicitas est nobilior homine; ergo non consistit in sapientia . . .
(<q. 2) Consequenter quaeritur adhuc circa litteram: Utrum metaphysica sit prior aliis
scientiis?
(q. ult. XII q. 22) Quaeritur circa ultimum capitulum istius XII. ubi Aristoteles
comparat totum universum multitudini domestici: Utrum in toto universo debeat esse unus princeps? Et hoc est
quaerere: Utrum in toto universo sit unus Deus et non plures?
Expl: non quod illi intellectioni correspondent diversitas realis in Deo, sed sufficit diversitas in causatis, ut
prius dictum est. Et hoc est de toto libro Metaphysicae.
MSS: Leipzig UB 1363 (s. ?) f. 19-69v (Feller p. 358); Munchen SB Clm. 4377 (XV) f. 116v-119v (fragm., Circa XII); Padova
BAntoniana XVII 366 (XV) 80ff.
Edd: Venezia 1505 (Prantl, Sarton); Venezia 1525; Venezia 1553 (Valois); Venezia 1554 (BNC); Venezia 1560 (Valois); Venezia
1586 (BMC).
Inc: (prol.) Sicut vita sine tristitia est eligibilis, ita ratio sensata ama-
TRADITIO
210
bilis. Istam propositionem scribit Aristoteles in quadam epistola ad Alexandrum . . .
(Comm. q. 1) Circa istam primam partem philosophiae naturalis quae traditur in libro Physicorum, primo
potest quaeri: Utrum de rebus naturalibus possit esse scientia ? Et arguitur quod non, quia de singularibus
non est scientia, primo Posteriorum et septimo Metaphysicae. Sed res naturales sunt singulares . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur de subiecto scientiae naturalis: Utrum ens mobile vel corpus mobile sit
subiectum, id est obiectum eius?
(q. ult. V I I I q. 23) Consequenter quaeritur: Utrum primum principium motus sit unum solum?
Expl: ut mala sunt per se et directe, quia ipsum est totaliter optimum eorum quae in natura, cui sit honor, laus,
virtus, potestas et victoria per infinita et aeterna saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Bologna Collegio di Spagna 104 (XIV) f. lr-47v (I-III only; inc: Munus philosophiae est bene vivere. Ista propositio habetur a
Seneca in quarto epistolarum sed hoc repugnat ratione formae naturalis [this work?]); Erfurt SB Ampl.
F. 330 (XIV) f. 90r-161v (inc. mut.); F. 336 (XIV) f. 28r-29* (prol. only); Kiel UB 115 (s. ?) I f. 1-157; Liineburg Ratsbiicherei Misc.
D.2.17 (XIV); Oxford BodlL Canon, misc. 407 (XV) f. 1-126 (acc. to Valois there is an addl. question in this ms: Utrum quod
movetur continue per aliquod spatium sit accidentaliter scilicet in aliquo istorum locorum mediorum?); Padova BAntoniana XVII
380 (XIV) f. 2-69 (Inc: Circa librum Physicorum primo quaeritur: Utrum corpus mobile sit subiectum in scientia naturali . . . / . . .
et ideo ratio nihil concludit); Vaticana Vat. lat. 4709 (s. ?) f. 1-143 (Inc: Cum natura sit principium motus et generationis et per
consequens naturalia omnia sint mirabilia. Quaestio: An de mutabili in quantum . . . [same work?]); Reg. lat. 1342 (XIV) f. 3r-151r;
Wien Dominikanerkl. 161/133 (XIV) f. l*-84*; NB 3446 (XV) end leaves (fragm.). Olim Erfurt Coll. Universitatis (MBKD II 215,
217); Venezia S. Antonio in Castello (Tomasini).
Edd: Venezia 1488 (Klebs 535.5); Venezia 1501; Venezia 1505 (Feret); Venezia 1506 (Cambridge UL); Lyon 1512 (Sarton); Venezia
1519 (Jewish Theol. N. Y.); Venezia 1520 (TK); Venezia 1540 (Valois); Venezia 1544 (Valois); Venezia 1551 (BNC); Venezia
1552 (Feret, Sarton, Ueberweg); Venezia 1561 (TK); Venezia 1575 (Cambridge UL); Venezia 1586 (Feret, Sarton); Venezia 1596
(Ueberweg); Venezia 1598 (Renan).
3. Quaestio disputata super libro Physicorum.
Inc: Est quaestio: Utrum fuerit possibile entia successiva ut tempus et motum fuisse ab aeterno
Expl: sed tempus nec instans praecessit primum, et sic de isto. Arnen. Explicit quaestio disputata super libro
Physicorum per reverendum doctorem magistrum Johannem de Janduno.
MS: Oxford BodlL Canon, misc. 226 (XV) f. 28r-32r.
4. Quaestio super VII librum Physicorum.
Inc: Quaeritur supra septimum Physicorum: Utrum genus sit una natura? Et quia difficultas huius quaestionis
specialiter provenit ex . . .
211
MS: Vaticana Vat. lat. 6768 (XIV) f. 213r-216v (cf. Manuscripta 8. 77; Kristeller, Iter italicum II 381L)
5. Quaestiones super libros De caelo et mundo.
Inc: (prol.) Ptolemaeus scribit in principio Centiloquii sic, Mundanorum ad hoc et ad illud mutatio . . .
(comm. q. 1) Consequenter circa istum librum primo potest quaeri de quibusdam communibus et postea de
speciali, quia dicit Aristoteles tertio Physicorum, quod speculatio de propriis est posterior speculatione
communi. . .et ideo prima quaestio sit; Utrum corpora caelestia sint causa inferiorum generabilium et
corruptibilium? Arguitur primo quod non quia inter causam et causatum . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum de corpore caelesti sit scientia naturalis ?
(q. ult. IV q. 3) Consequenter quaeritur: Utrum grave inanimatum moveatur a virtute naturali loci, ita quod
homini virtus sit principium effectivum motus gravis deorsum?
Expl : propter hoc lapis velocius ibi movetur; ideo non valet.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.178 (s. ?) f. 88M06r (anon.); Kiel UB 115 (s. ?) item 3 (this work?); Wien Dominikanerkl. 161/131 (XIV) f. 87v-
134>- (without prol.). Olim Venezia S. Antonio in Castello (Tomasini).
Edd: Venezia 1501 (BNC); Venezia 1506 (Valois); Lyon 1512 (Sarton); Venezia 1519 (BNC); Padova 1550 (MacClintock); Venezia
1552 (BNC); Venezia 1564 (CUL); Venezia 1589 (CUL).
6. Tractatus et quaestiones in Averrois librum De substantia orbis.
Inc: (expos.) In hoc tractatu - Liber iste qui intitulatur . . .
Expl: haec quaestio est valde bona, quia multis intulit difficultatem, ideo in pluribus locis ipse dissoluit eam.
(qq. prol.) Sicut dicit Philosophus secundo Metaphysicae, philosophiam veritatis scientiam vocari recte se
habet. Et ratio est quia illa scientia debet merito. . .
(q. 1) Utrum caelum sit compositum ex materia et forma . . .
Expl: immo reducuntur ad ipsum simpliciter primum, et sic patet ad quaestionem.
MSS: Bologna BU 52 (s. ?) f. 49r-81v; Vaticana Vat. lat. 845 (XIV) f. 272r-307r; Barb, lat. 340 (XIV) f. 97r-108v; Venezia BMarc. lat. VI
102 (XIV) f. 1-23; 173 (XV) f. 61-96.
Edd: Venezia 1481; Vicenza 1486; Venezia 1493 (Klebs 425.2-4); Venezia 1501; Venezia 1505; Venezia 1514; Venezia 1552; Venezia
1564.
7. Quaestio super II librum De caelo et mundo.
Inc:Utrum omne generabile de necessitate generabitur? . . .
Expl: Explicit quaestio: Utrum omne generabile necessario generabitur, ordinata a magistro Johanne de
Gandavo a.d. 1318.
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.III.6 (S. Marco; XIV) f. 109r-110v. Note: This is an expanded version of II CMund q. 34. Cf.
M. Grabmann, MGL II 243.
TRADITIO
212
8. <Quaestiones in librum De generatione et corruptione>.
Inc: Utrum elementa sub propriis formis maneant in mixto . . .
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.III.6 (S. Marco; XIY) f. 140M46*.
Test: Maier III 42 conjectures that this quaestio is possibly from J's lost commentary on GCorr. Cf. Grabmann, MGL II 241-5;
Manuscripta 3 (1959) 155-68; Kristeller, Iter italicum I 161f.
9. Quaestiones de anima (Redaction I).
Inc: Circa istum librum quaeritur primo: Utrum de anima possit esse (sit) scientia? Et arguitur primo quod non. De corruptibili non est scientia . . .
Expl: Ad alias rationes patet solutio per distinctionem positam. Haec itaque sufficiant in praesenti de eis quae super istum librum potui congregare. In quibus ea quae fides
catholica refutat falsa esse non dubito; reliqua autem vera esse aut probabilia non diffido.
MS: Erfurt SB Ampl. F. 336 (XIV) f. 30r-100r; Firenze BLaur Fesul. 160 (XV) f. 1-(142); BN Centrale nuovi acq. 494 ( A . D . 1458) f.
l -126v; Oxford BodlL Canon, misc. 242 (XV) 149ff; Padova BAntoniana XVII 381 (XV) 184ff; Torino BN 1249 (XV) 119ff; Vaticana
r
Reg. lat. 1908 (s.?); Venezia BMarc. Z. lat. 258 (XV) f. lr-155v; 259 (XV) f. lr-185v; 281 (XV) f. 1-87.
10. Quaestiones de anima (Redaction II).
Inc: (prol.) Inest enim mentibus hominum veri boni naturalis inserta cupiditas, sed ad falsa devius error adducit . . .
(comm. q. 1) Omissis autem ceteris partibus philosophiae, solum de naturali est praesens intentio et non de quacumque, sed solum de
illa quae scientia de anima nominatur. Et primo circa ipsam quaeritur: Utrum de anima possit esse scientia? Et arguitur quod non primo. Quia de singularibus non est scientia. Sed
anima est huiusmodi . . .
q 2) Consequenter quaeritur: Utrum scientia de anima sit naturalis ...

( .
( I I I ) Volo congregare quaedam de anima intellectiva, aliqua ex dictis Aristotelis, aliqua ex dictis Commentatoris, aliqua ex quibusdam
solem- nibus doctoribus, nonnulla autem quae mihi doctor veritatis per diligentem sollicitudinem praebuit intelligere. Procedam autem modo disputativo . . .
(iq. ult. III q. 43) Utrum gustus et tactus sint necessarii omnibus animalibus? . . .
Expl: Ad alias patet solutio per distinctiones positas in corpore quaestionis. Haec itaque sufficiant in praesenti de his quae super hunc librum potui congregare, in quibus ea
quae fides catholica refutat, falsa esse non dubito, reliqua vero esse vera aut probabilia non diffido. Ad laudem Dei beatissimaeque virginis Mariae. Arnen.
MSS: Bologna Collegio di Spagna 105 ( A . D . 1465) 157ff; Cambridge UL Add. 6190 (s. ?) f. lv-110v; Firenze BLaur PI. LXXXIII.21
(XV) f. P-92r; BN Centrale Conv. Soppr. A.1.1481 (XV); Kobenhavn Kongelige Bibi. Ny Kgl. S. 1833 fol. (XV) f. 1M02*; Ox-
213
ford BodlL canon, misc. 466 ( A . D . 1463) 145ff; Padova BAntoniana XX.432 (XV) 117ff; BU 671 (XV) 203ff; 1465 ( A . D . 1464) 198ff;
Paris BN lat. 6532 (XV) f. 61-184; Roma BAngelica 536 (XV) f. 1-114 (inc: Omissis omnibus aliis . . .); Siena BC H.VI.5 (XV)
148ff; H.VI.6. (XV) 180ff; Tournai BV 75 (XV) 145ff; Utrecht UB 231 (XIV) f. lr-56v (III; inc: De parte autem animae Volo
quaedam congregare . . .); Vaticana Vat. lat. 2156 (XV) f. lr-115r; 2157 (XIV/XV) f. lr-80^ (I-II q. 32); Barb. lat. 769 (XV) 210ff;
Venezia BMarc. lat. VI 101 ( A . D . 1431) f. 1-219; Volterra BGuarnacci 6368 (17) ( A . D . 1468) 150ff.
MSS: (uncertain which redaction) Cesena BMalatestiana D.XXII.7 (XIV); Kiel UB Bordesholm 115 (s. ?) item 2; Leipzig UB (Feller p.
358); Oxford BodlL Bodl. 471 (S.C. 2491) ( A . D . 1467) 21 Iff. Olim Bologna Bibi. S. Jacobi S.11.58; Gonv. S. Francisci (M.H.
Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Citth dei Vaticano 1943]).
Edd: Venezia 1473 (HGR 7458; Klebs 552.1); Venezia 1480 (H 7459); Venezia 1480 (H 7460; Klebs 552.2); Venezia 1484 (BNG);
Vicenza 1486 (Duhem); Venezia 1487 (H 7461); Venezia 1488 (HR 7462; Klebs 552.3); Venezia 1494 (Valois); Venezia 1497
(HG 7463; Klebs 552.4); Venezia 1501 (BMC; BNG); Venezia 1507 (BNG); Venezia 1519 (Jewish Theol. Sem., N. Y.); Venezia
1544 (Sarton); Venezia 1552 (BNG); Venezia 1561 (Cambridge UL); Venezia 1587 (Cambridge UL).
Ed: (proposed) BSPM 3 (1961) 153 nr. G53.
11. Scriptum super III librum De anima.
Inc: (ded.) Ad gloriam et honorem Dei altissimi et amorem atque gratiam ingenui viri domini Stephani Gagnetani [Garetarii] qui significavit mihi se appetere hoc quod sequitur.
Temptabo colligere expositionem tractatus Aristotelis de anima intellectiva ad debitum comple
mentum.
(exp.) De parte autem animaeIste tractatus prima sui divisione potest dividi in quinque capitula principaliora . . .
Expl: quodcumque necesse est phantasma aliquod speculari.
MSS: Erfurt SB Ampl. F. 318 (XIV) f. 17r-33r (Explicit scriptum super tertium De anima ordinatum per rev. virum litteratum magistrum
Johannem de Ganduno A . D . 1321, 23 Decembris hora quasi nona. Hoc opusculum benigne suscipiat vestra sedulitas et deminuta
supplere, superflua resecare et male dicta, si qua sint, corrigere laboretis); F.336 ( A . D . 1327) f. 100r-114r (without ded.); Kassel LB
Theol. 2 91; Stettin BMarienstiftsgymn. Cam. 11 (XIV) f. 32r-74'; Utrecht UB 231 (XIV) f. 59r-74r; Vaticana Vat. lat. 760 (XV) f.
84r-96v. Olim Erfurt Coll. Amplonianum, then Coll. Universitatis (cat. of 1410-12, and of 1510; MBKD II 34, 215f).
12. Quaestiones in Parva naturalia.
mo.
Tnf ( Gh'CcI librum De sensu et sensato quaeritur primo : Utrum
de communibus passionibus animae et corporis possit esse scientia? Videtur quod non . . .
( MRem.) Circa istum librum primo quaeritur: Utrum de futuris possit esse scientia?. . .
( SVig.) Circa librum De somno et vigilia quaeritur primo: Utrum de somno et vigilia possit esse scientia, implicando simpliciter de subiecto huius libri . . .
TRADITIO
214
(.LBrev.) Circa librum De causa longitudinis et brevitatis vitae quaeritur primo: Utrum de longitudine et brevitate vitae possit esse scientia? Arguitur quod non . . .
(ISen.) Circa librum etc. et primo circa quasdam suppositiones quas supponit Philosophus . . .
(MVita) Circa librum etc.: Utrum scientia de morte et vita sit naturalis?. . .
(Mot. an.) Circa istum librum qui est de causa motus animalium, quaero et primo: Utrum de motibus animalium sit scientia? Et arguitur primo quod non, ratione
communi . . .
Expl: licet sint corpora subtilia multum, ut de se apparet.
MSS: Oxford BodlL canon, misc. 222 ( A . D . 1421) f. 1-126 (anon.); Oriel College 33 (XIV) f. 181-189 (anon., MRem.); Vaticana Vat. lat.
6768 (XIV) f. 100r-159v; Venezia BMarc. lat. VI 82 (XV) f. 1-105 (anon.); Z. lat. 259 (XV) f. 188-289 (SVig., SSens., Mot. an.).
Edd: Venezia 1505 (Valois); Venezia 1570 (BNC); Venezia 1589 (BNC).
Test: Schmugge op. cit. 131.
14. Quaestiones super librum Politicorum.
Test: Schmugge, op. cit. 131.
15. Quaestiones in librum De bona fortuna.
Inc: Circa libellum qui De bona fortuna inscribitur quaerendum est primo: Utrum de bona fortuna sit scientia? Et arguitur primo quod non, quia de ente non est scientia . . .
Expl: bonam fortunam mediate esse a Deo. Per hoc solutio ad quaestionem. Argumenta autem procedunt viis suis, sicut intuenti patet etc. MSS:
Oxford BodlL canon, misc.
222 (a.d. 1421) f. 126v-(142) (anon., mut. in fine). Edd: Venezia 1505; Venezia 1570; Venezia 1589 (printed with Quaestiones in
Parva naturalia).
16. Quaestiones libri Oeconomicae.
Inc: Quaeritur circa Oeconomiam Aristotelis primo: Utrum de ea possit esse scientia?. . .
Expl: bonos pueros et fortes procurare. Expliciunt quaestiones libri Oeconomicae Aristotelis reportatae a magistro Johanne de Gendunis a.d. 1319 feria tertia ante Dionysii . .
.
MS: Erfurt SB Ampl. Q. 188 (XIV) f. 70v-71v.

17. Quaestiones super libris Rhetoricorum.
Inc: (prol. [Redaction A only]) Viro quem nedum generis ingenuitas sed et multiformis intelligentiae decor reddit illustrem domino Hanni- baldo de Ceccano. . . . Rhetorica est
utilis ad multa, haec propositio habetur ab Aristotele in primo suae Rhetoricae . . .
(q. 1 [Redaction A only]) Utrum rhetorica sit necessaria hominum ?

(q. 2 [A = q. 1 of Redaction R]) Consequenter quaeritur: (Circa li-
215
brum Rhetoricorum quaeritur:) Utrum rhetorica sit assecutiva dialecticae?
(q. 3 [A = q. 2 B]) Utrum sermones passionales seu passionati pertineant ad rhetoricam?
- (q. ult. III q. 3 [A and B]) Utrum aliquem veritatis conceptum congrue exprimentem contingat turpiter loqui?
Expl: [A] totum delictum suo ascribat studio qui imbellici tam grave non pepercit onus impondere dorso. Arnen.
Expl: [B] excessum incontradicibiliter perduxisse.
MSS: Bologna UB 1625 (XV) item 5 (A); Bruxelles BRoyale 2916 (868) (XV) f. 372r- 401r (B); Erfurt SB Ampl. F.13 (XIV) f.
12P-15P (B); Klosterneuburg StB 749 (XIV) f. lr-28v (I-II c. 22 [A]); Leipzig UB 1246 (s. ?) f. 264r-323v (B); 1247 (s. ?) f. 242^-302^
(B) (Feller p. 369bis). Olim Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of 1410-12 [MBKD II 44]).
Edd: Grignaschi, art. cit. 483-5 (tituli quaestionum); 485-7 (II q. 13); 488-95 (I q. 22); Schmugge, op. cit. 136-9 (list of questions).
18. Expositio Petri de Abano Problematum Aristotelis, recognita a Johanne de Janduno.
Inc: (prol. of Jandun) Iuxta sententiam Aristotelis in prooemio sui libri De anima, quanto res humanae perscrutationi subiecta mirabilior existit, tanto eius
notitia excellentioris honestatis specie decoratur. . . . Hoc intelligens diligentissimus vir et doctor excellentissimus Petrus Paduensis praefatum librum Aristotelis . . . declaravit . . .
Inquit magister Petrus Paduensis: Forma in hoc opere observata erit seriatim nominidus lucibis propriisque sententiis quod clausum est ex
sententia in hoc libro Aristotelis exponere . . .
(text) Propter quid magnae superabundantiae aegritudinales . . . Expl: caro enim rara vel densa talem colorem representat vel alterum.
MSS: Cambridge Peterhouse 79 (XIV) 119ff; Erfurt SB Ampl. F.15 (XIV) 223ff;
F. 236 (XIV) f. 24r-35v (Super primo De problematibus); Gent BU 355 (72; 137) (XIV) 395ff; Paris BArsenal
723 (XV) 286ff; BMazarine 3520 (XIV) 96ff; BN lat. 6542 ( A . D . 1385); 15454 (XV); BU 122 (XIV) f. 1-181 (ascribed to Aegidius
Romanus); Vaticana Vat. lat. 2175 (XV) 176ff; 2176 (XIV) 87ff; Venezia BMarc. lat. VI.126 (XIV) f. 1-139.
Note: See also Petrus de Abano 1.
Johannes Juli de Butzhach (Buczpach)
Fl. s. XV. Of the diocese of Mainz; 1451 matriculated in the university, Heidelberg; 1454 baccalaureus artium there; 1457 magister
artium there; 1466 dean.
G. Toepke, Die Matrikel der Universitat Heidelberg I (Heidelberg 1884) 270; II (1886) 396, 403; Grabmann,
MGL I 129.
1. Dubia et quaestiones super Priorum collectae ex Augustino de Ancona. Inc: Utrum syllogismus simpliciter sumptus sit subiectum
in tota logica? Et videtur quod non, quia Commentator in tertio Metaphysicae . . .
TRADITIO
216
( q. 2) Utrum syllogismus simplex sic sumptus sit subiectum in libro Priorum ?
(< q. ult.) Utrum elenchus sit idem quod instantivus syllogismus? Expl: signa et prodigia cognoscere poterimus. Expliciunt dubia et quaestiones super Priorum collectae
ex Augustino de Ancona per me Magistrum Johannem de Butzbach, Heidelberg.
MS: Mainz SB 547 (XY) f. 3r-96v.
2. In librum Priorum analy ficorum.
MS: Mainz SB 547 (XV) f. 97r-190r {Liber Priorum analyticorum, collectus et emendatus ex Augustino de Ancona per me magistrum
Johannem Juff de Butzbach [text with marginal notes]).
3. In librum Topicorum.
Inc: Propositum quidem negotii Iste est liber Topicorum Aristotelis cuius subiectum est syllogismus dialecticus per quem poterimus arguere ad utramque partem. . .
MS: Mainz SB 611 (XV) ff. n. num. (text with marginal notes).
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES. AUTHORS: JOHANNES DE KANTHI
MYNGODUS
Accessed: 25-08-2014 06:21 UTC
Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Use, available at http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp
2
ST
OR
JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of content in a trusted digital archive. We use information
technology and tools to increase productivity and facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact support@jstor.org.
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES AUTHORS: JOHANNES DE KANTHI
MYNGODUS
These pages continue the inventory of Medieval Latin Aristotle Commentaries published in Traditio 23 (1967) 313-413, 24 (1968) 149-245, and 26 (1970) 135-216. The
commentaries have been arranged alphabetically according to the authors first name, with a brief bio-bibliographical note and indication of manuscripts and editions.
Many of the authors included in this section of the inventory were of particular significance in the evolution of the late medieval arts program. Several masters were important
in the diffusion of doctrines developed in Paris around the beginning of the fourteenth century. Matthew of Gubbio was the central figure in the Averroist school of Bologna which
took up influences not only from Paris, but also from Oxford. Marsilius of Inghen, the first rector of the University of Heidelberg, was significant for the dissemination of Buridans
ideas both in the northern universities and apparently also in Italy. In the fifteenth century the Parisian masters Laurentius Londorius as Buridanist, Johannes de Nova Domo as
Albertist, Johannes Versoris as Thomist, and somewhat later Martin Magistri as nominalist, and Johannes Magistri as Scotist were important in the formation of the late medieval
schools. At the same time, new directions begin to appear with John Wyclif at Oxford, Johannes Rucherat de Wesel at Erfurt, and in Italy with Leonardo Bruni and Lorenzo Valla.
The research connected with this section of the inventory was carried out in part with the support of grants from the American Philosophical Society (Johnson Fund, grant no.
812) and the American Council of Learned Societies. I am very grateful for this generous assistance. I am also indebted to Mile M.-T. dAlverny of the Centre National de la
Recherche Scientifique, Paris, for notes on some Spanish manuscripts, to Prof. Paul O. Kristeller of Columbia University, New York, for notes on several important manuscripts and
for advice at some critical points, to Professors Charles Ermatinger of St. Louis University, St. Louis, Mo., and Julian Plante of St. Johns University, Collegeville, Minn., for generous
help respectively in the microfilm collections for Vatican and Austrian manuscripts, to Mgr. Janusz Krajewski of the Instytut Filozofii i Socjologii, Warsaw, for making available to
me various valuable Polish publications, and to Prof. F. Edward Cranz of Connecticut College, New London, Conn., for his generous help with the early printed editions of many
Aristotle commentaries.
Raimundus-Lullus-Institut der Universitat Freiburg i. Br.

TRADITIO
252
Johannes de Kanthi
1390 June 23 Kety 1473 Dec. 24 Cracow. 1413 matriculated in university, Cracow; 1418 magister artium; 1421-29 rector of
school of Templars atJMiechdw; from) 1429j>rofessor in arts faculty, Cracow; 1432/33, 1437/38 dean; 1439 baccalaureus theologiae;
1443 magister theologiae; journeyed to Rome and Jerusalem.
LTK2 5 (1960) 1014; Polski Slownik Biograficzny 10 (1964) 456-7.
Michalski, Les courants philosophiqu.es 88.
M. Markowski, Poglqdy filozoficzne Andrzeja z Kokorzyna,7 Studia mediewistyczne 6 (1964) 55-136 at 126; id., Spis osdb
dopuszczonych do wykladdw i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku,7 Materialy i Studia
Zakladujtiistorii Filozofii Starozytnej i Sredniowiecznej 4 (1965) 127-275 at 168, 172, 187, 228, 354; id., Krakowskie komentarze do
Fizyki Arystotelesa zachowane w Sredniowiecznych^rekopisach Biblioteki Jagiellonskiej,7 Studia mediewistyczne 7 (1966) 107-
24^^114,^.,^ Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physikkommentaren: die Impetustheorie,7 AHDL 35
(1969) 187-210 at 188, 197.
1. Disputata super V I I I libros Physicorum secundum Bendictum Hesse.
MS: Krakdw BJ 2376 (XV) f. R-373r.
Johannes Keninghale O.Garm.
t 1451 April 28 Norwich. By 1421 baccalaureus theologiae; by 1428 doctor theologiae; Oxford convent; 1430-44 provincial prior of
the Order in England.
Bale 592f; BiblCarm II (1927) 20f; Chevalier BB 2713; Emden II 1035f.
1. In Aristotelem De animalibus.
Johannes Kervyle (Karvilem) O.E.S.A.
Fl. 1372. Magister, at York.
F. Roth, O.S.A., The English Austin Friars 1249-1538 I (New York 1966) 554.
1. Super libros Politicorum Aristotelis cum duabus tabulis Aegidii De regimine principum.
2. Abbreviatio super libros Politicorum Sancti Thomae.
Johannes Korngin de Sterngassen (Spernegasse) O.P.
t after 1327 Cologne. Possibly pupil of Thomas Aquinas in Paris; 1316 lector in the Studium of the Order, Strasbourg; 1320 lector
in the Studium, Cologne.
QmHif I 700; Chevalier BB 2496; Stammler-Langosch II (1936) 635f; V (1955) 469; EFil 2 (1957) 769f; LTK2 5 (1960) 1084;
Catholicisme 6 (1964) 573.
Ueberweg 552, 560f; Grabmann MGL I 392-400; Lottin PM III 251, 719, 725.
M. Grabmann, Neuaufgefundene lateinische Werke deutscher Mystiker, 7 Sb. Akad. Munich (1921) Abh. 3 at 7-34; G. M. Lohr,
O.P., Die Kolner Dominikanerschule (Cologne 1948) 45f.
Stegmuller RB III 432; RS I 244f. (Doucet 57).
1. Quaestiones in totam philosophiam naturalem.
2. Quaestiones in librum De bona fortuna.
Test: (1-2) Qu6tif; not in Stams.
253
Johannes Krosbein (Kronsbein, Kromspein, Bromsbem, Corisbenus, Gronisbenus) O.P.
Fl. s. XV, or less probably s. XIV. Representative of the Thomistic school.
QuStif I 902 (cf. I 469: Henricus Krosbein); A. Pelzer, 'Les versions latines des ouvrages de morale conserves sous le nom
dAristote en usage au xme si&cle/ RNPh 23 (1921) 316-41, 378-412 at 401-8; S. D. Wingate, The Mediaeval Latin Versions of the
Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 68, 86; M. Grabmann, Forschungen iiber die lateinischen Aristotelesiibersetzungen des
X I I I . Jahrhunderts (BGPMA 17.5-6; Munster i. W. 1916) 71-3, 244; id., Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im
Mittelalter/ Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5, pp. 92-5; id., Die mittelalterlichen Kommentare zur Po- litik des Aristoteles/ Sb. Akad.
Miinchen (1941) II Heft 10, pp. 64f; id., MGL III 226; Tusynska 26; J. De Raedemaeker, Informations concernant quelques
commentaires du De anima/ BSPM 8-9 (1966-67) 87-110 at 104-6.
1. Philosophia <Compendium naturalis philosophiae>.
Inc: (Metaph.) Omnis autem homo naturaliter suam perfectionem desiderat . . .
{De causis) Cum ergo removetur causa secundaria . . .
(Phys.) Philosophia naturalis docet de ente naturali. Ens autem naturale est . . .
* (CMund.) Natura enim constantium haec quidem sunt corpora, sicut elementa . . .
(CGorr.) Quemadmodum enim videmus ens sive substantiam corrumpi et generari . . .

{Meteor.) Reliquum autem est nunc considerare de iis quae generantur in alto . . .
{De propr. elem.) Est igitur inter elementa infimum terra et gravissimum . . .
{De an.) Bonorum honorabilium copiam scientia hominibus administrat actum . . .
{SSens.) Sunt autem talia qua sunt convenientia animae et corpori, puta . . .
{MRem.) Reminiscentia vero revocatio intentionis illius ad memoriam...
{SVig.) Adhuc autem quid est somnium et propter quam causam dormientes alii . . .
{LBrev.) Item, utrum illa quae sunt longaeva, sicut magis debilia . . .
(ISen.) Quae autem et quot sint partes animae et virtutes . . .
(RExp.) Adhuc omnia alia animalia respirare . . .
{MVit.) Est autem mors et corruptio omnibus propter calidi alicuius defectum . . .
{De mot. an.) Nunc autem considerandum est de primo principio omnium motuum . . .
{De motu cordis) Saltus quidem igitur fit cum constringitur calor cordis . . .
TRADITIO
(De mundo) Est igitur mundus constitutio ex caelo et terra . . .
(De veget.) Oportet autem inquirere utrum habeant animam et virtutem desiderii . . .
MSS: Berlin SB theol. qu. 289 (Elect. 919) (s. ?) f. 89r-98v (anon., De an. I-II only); Erfurt SB Ampl. Q.240 (a.d. 1405) f. 103r-139r
254 (anon., De an.); Venezia BMarc. lat. VI 99 (XV) f. 1-167; Wroclaw BU IV.Q.55 (s. ?) f. 181r-206' (Libri de anima). Olim Venezia
S. Johannes in Viridario (Physica et Metaphysica [J. P. Tomasini, Bibliothecae Patavinae manuscriptae (Udine 1639) 32]).
2. Compendium moralis philosophiae.
Inc: (Eth.) Capitulum primum: Quod omnia bonum appetunt. Omnis ars et disciplina et operatio et dilectio (electio) appetit quoddam bonum. Unde hoc adepto motus
hominis quietatur. Est enim omnis desiderii finis bonum . . .
Expl: unde executores legum opem ii sunt qui in pluribus experti sunt.
(Oecon.) Capitulum primum: Quod in domo necessaria est femina cum viro. Oeconomica docet regimen familiae sive domus, sicut politica docet regimen civitatis. Est
autem domus pars civitatis, partes autem domus . . .
Expl: et semper laudabiliter habuerunt ad invicem et ad filios et parentes. (Pol.) Capitulum primum ostendit originem civitatis et quod vita civilis est homini naturalis.
Quoniam omnis communitas hominum ordinatur ad bonum hominum principale; civitas autem est communitas hominum ordinata . . .
Expl: sicut a pallide fistulae contemnuntur.

(De bona fort.) Quoniam post sermonem de felicitate congruum est dicere de fortuna quia sine bona fortuna videtur felicitas imperfecta et praecipue in hac vita . . .
Expl: cum Maria Spiritum sanctum receperunt.
MSS: Basel UB F.VII.17 (XV) f. 2r-97v; Magdeburg BDomgymn. 203 (XV) f. 12P- 200r; Munchen SB Clm. 3577 (XV) f. 60r-143v;
26868 (XV) f. 1M8'; Wien NB 4823 (XV) f. 210r-230v. Gf. Sevilla BGolombina 83.2.6 (anon., Compilatio brevis in libros Pol.,
Eth., Oecon. et De bona fortuna).
Johannes Kynyngham O.Carm.
t 1399 May 12 Vork. Entered Order in Ipswich convent; by 1372 Oxford convent; doctor theologiae; 1393-99 provincial prior of
the Order in England; opposed Wyclif.
Bale 457f; BiblCarm II (1927) 21f; DNB 31 (1892) 361f; Chevalier BB 2718; Emden II 1077; Catholicisme 6 (1964) 599.
J. A. Robson, Wyclif and the Oxford Schools (Cambridge 1961) passim.
Stegmiiller RB III 370; RS I 224.
Johannes de Lana O.E.S.A.
t ca. 1350. Entered Order in Bologna; studied theology, Paris; magister regens, there; returned to Bologna, where prior of the
convent of S. Giacomo.
255
Ossinger 492f; G. Fantuzzi, Notizie degli Scrittori Bolognesi V (Bologna 1786) 19f; Chevalier BB 2748; Perini II 19-21.
D. Gutierrez, 'De Fratre Joanne de Bononia qui dicitur de Lana O.E.S.A. (f ca. 1350), baccalaureo Parisiensi," AAug 19 (1945)
180-209; A. Zumkeller, AAug 27 (1964) 205f. Glorieux Q II 153f.
2. Quaes Hones de anima humana.
Inc: Quaestio est: An anima humana coniuncta corpori ut forma sit principium individuationis ? Quod sic . . .
(iq. ult.) Octavodecimo quaeritur: An anima separata a corpore sit in loco? Et videtur quod non . . .
Expl: ab illo modo quod dixi quod mihi non satisfacit.

MSS: Oxford Balliol Coli. 63 (XIV) f. 28r-51v (Quaestiones de anima fratris Johannis de Bononia qui dicitur de Lana baccalaurei in sacra
pagina ordinis fratrum heremitarum sancti Augustini). Olim Bologna Conv. S. Giacomo (M.-H. Laurent, Fabio Vigili. . . [SeT
105; Citth dei Vaticano 1943] 132f).
Johannes de Landshut
See Johannes Stedler de Landshut.
Johannes Langewelt alias Artzen (Arsen)
1384 baccalaureus artium, Prague; 1386 magister artium, there; 1392 dean of the arts faculty; 1404 to Cracow.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae
I (Prague 1830) 19, 222, 236, 242, 247, 260, 276, 379 et passim; S. Wlodek, Quelques informations sur les commentaires
m6divaux de la M6taphysique d'Aristote conserves dans les manuscrits de la Biblioth&que Jagellonne h Cracovie," Miscellanea
mediaevalia
II (Berlin 1963) 767-74 at 768.
1. In Metaph.
MS: Krakow BJ 699 (a.d. 1399) f. 2M4D.
2. Lectura super totum Ethicorum.
Inc: Pro recommendatione philosophiae moralis . . .
MS: Krakow BJ 1899 (XIV/XV) 166ff.
Johannes de Lapide
See Johannes Heynlin de Lapide O.Carth.
Johannes Le Damoiseau (Damoisiaulx)
Fl. s. XV2. By 1482 magister artium, Paris (Gallican nation); 1488 licentiatus theologiae, magister theologiae.
CUP Auct. Ill 491f; IV 333f; W. Seriko, Les commentaires sur la M6taphysique dAristote conserves dans la Bibliotheque de
TUniversit6 de Wroclaw," Miscellanea mediaevalia II (Berlin 1963) 764-6 at 765.
In libros [ I - V I ] Metaphysicae.
1.
Inc: Circa initium totius Metaphysicae Aristotelis. Iste est liber Meta-
TRADITIO
physicae Aristotelis qui prima sui divisione dividitur in partem prooemialem et partem executivam . . .
Expl: ad quintam dicitur quod diversimode considerantur in physica de quantitate et in metaphysica. Et tantum de sex primis libris Meta- physicae Aristotelis pro nunc dicta
sufficiunt. Finita ista metaphysica sub venerabili viro Johanne Le Damoisiau in artibus magistro necnon sacrae paginae baccalaureo . . . anno Domini millesimo CCCCIXXX
256 vicesima septima mensis Octobris.
MS: Breslau UB IV.F.8 (XV) f. 265-382; IV.Q.26 (XV).
2. In Phys.
MS: Breslau UB IV.F.8 (XV).
Johannes Leyten de Hasselt
Fl. s. XV1. Of diocese of Li≥ magister artium, Paris or Cologne; 1428 at least 1449 professor in arts faculty, Louvain; rector.
Biographie nationale de Belgique 8 (1884-85) 750f; Chevalier BB 2420f; E. Reusens, Matricule de V Universite de Louvain I
(Bruxelles 1903) 93 nr. 18.
1. Manuale repertorium libri Ethicorum.
Inc: (ded.) Generoso et nobili viro ac domino Johanni domino de Bergiss supra Zomiam etc. inclito militi et in ducatu Brabantiae praeclaro baroni humilis vester assecla
Johannes de Hasselt . . .
MS: Bruxelles BRoyale 2915 (XV) 67ff.
Johannes Lilius O.F.M.
Ca. 1475. Erfurt.
L. Meier, O.F.M., Die Barfiisserschule zu Erfurt (BGPMA 38.2; Miinster i. W. 1958) 63.
1. Tractatus super Porphyrium.
Inc: Quia testante Philosopho primo Posteriorum omnis doctrina et disciplina . . .
MS: Luneburg Ratsb. theol. 4 45 (XV) f. R-9r.
2. Tractatus super Praedicamenta.
Inc: Circa librum Praedicamentorum est sciendum . . .
MS: Hildesheim BBeveriana 617 (XV) f. 319r-339v.
Johannes Linconiensis Aragonus O.P.
Fl. s. XV. Lerida.
Qu6tif I 902.
1. De logica et philosophia.
Johannes de Luckow
See Joannes Stoffman de Luckow.
257
Johannes Carnificis de Lutrea
t 1479/1452 matriculated in the university, Erfurt; 1454 baccalaureus artium; there; 1456 magister artium, there; 1466 licentiatus
theologiae, there; thereafter preacher, Mainz.
J. C. Motschmann, Erfordia literata I (Erfurt 1729-32) 531f; J. C. H. Weissenborn, Acten der Erfurter Universitat I 3 (Halle
1881) 185; E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis II (Leipzig 1969) 313f. et passim.
Inc: Circa initium librorum De anima quaeritur primo: Utrum de anima sit scientia tamquam de obiecto proprio et adaequato illius scientiae . . . Ed: Erfurt 1482 (Klebs
634).
Johannes Magistri (de Magistris; Le Maistre)
Fl. s. XV2. Doctor Parisiensis; apparently did not belong to an Order. Scotist. Seems to have been the brother of Martinus Magistri
(q.v.); studied in the college of Har- court; 1483 briefly principal of the College of Ste. Barbe; 1483 poenitentiarius ecclesiae S.
Genovefe; 1487 advocatus regius. (Not to be identified with Johannes Magistri O.P. [ f ca. 1455], who was vicar inquisitor at the trial of
Jeanne dArc [Qu6tif I 782; CUP Auct. IV 519, 522]; there were several other Johannes Magistri at Paris who seem to be too early to be
identified with the author of these works: a cleric of Rouen, 1403 magister artium [CUP III 281, IV 98]; a 1408 magister artium [Bulaeus
V 907]; a 1444 licentiatus in facultate decretorum [CUP IV 640]; a cleric of Troyes, 1446 baccalaureus artium [CUP Auct. V 139]).
Bulaeus V 777; Johannes a S. Antonio, Bibliotheca universa franciscana II (Madrid 1732) 182; Sbaralea, Suppl. (1806) 438; J.
Quicherat, Histoire de Sainte Barbe: College, communautt, institution I (Paris 1860) 63, 95; L. Thuasne, ed., Roberti Gaguini epistolae
et orationes I (Paris 1904) 318; CUP Auct. Ill 258 n. 5, 653, 655; VI 591; H. lie, Quelques maltres de Tuniversit6 de Paris vers Fan
1500/ AHDLMA 18 (1950-51) 193-243 at 195 n. 1. EFil 1 (1957) 1456; Tuszyhska 39; Prantl IV 268f; Duhem SM X 105-11.
1. Quaestiones super totum cursum logicae Porphyrii et Philosophi cum explanatione textus secundum
mentum Doctoris subtilis Scoti.
Inc: (prooem.) Circa exordium libri Praedicabilium Porphyrii quaeritur: Utrum logica sit unus habitus scientificus rationalis ab aliis distinctus? Et arguitur primo contra
primam partem, quia modus rei non est res . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum logica sit pars philosophiae utilis et necessaria ad acquisitionem omnium aliarum scientiarum?
(.Porph.) Quaeritur: Utrum huius scientiae subiectum attributionis sit universale quod est genus ad quinque universalia? Arguitur primo quod non, quia universale
capitur universale . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum genus dicatur aequivoce de suis tribus acceptionibus ?

(iq. ulU) Quaeritur: Utrum omne naturaliter prius possit realiter existere sine suo posteriori?
Expl: a suo fundamento. Ad rationes ante oppositum factas solvuntur omnes in primo notabili. Explicit liber Praedicabilium.
TRADITIO
258
(Praed.) Circa initium libri Praedicamentorum Aristotelis quaeritur: Utrum decem praedicamentis sit aliquod commune univocum intentionale quod sit subiectum
in libro Praedicamentorum? Arguitur primo quod non, quia nihil est prius primo . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum decem praedicamentorum sint tantum tres modi praedicandi simplices?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum de quidditatibus habentibus esse in potentia obiectiva possint formari propositiones affirmativae verae?
Expl: sed tantum quidditati habenti existentiam. Et haec de quaestione ultima praedicamentorum. Finis Praedicamentorum.
(Perih.) Circa initium primi libri Perihermenias quaeritur primo: Utrum scripturae sint ad placitum signa vocum, et voces passionum animae, passiones vero
rerum naturales similitudines? Arguitur primo contra primam particulam . . .
(<q. 2) Quaeritur: Utrum definitio nominis in qua dicitur: Nomen est vox significativa ad placitum sine tempore cuius nulla pars separata significat, sit sufficiens?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum contrarietas in enuntiationibus vocalibus sit sumenda penes contrarios modos enuntiandi aut penes praedicata contraria ?
Expl: copulativa copulative. Explicit liber Perihermenias.
(Priora) Circa initium primi libri Priorum quaeritur primo: Utrum ad hunc primum librum novae logicae qui vocatur liber Priorum spectet determinare de
syllogismo simpliciter dicto? Et arguitur primo quod non contra primam partem, quia scientia . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum dici de omni et dici de nullo sint principia regulativa syllogismorum ?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum definitio enthymema sit sufficiens?
Expl: ex primo notabili. Et haec de secundo Priorum dicta sufficiant.
(Post.) Circa initium primi libri Posteriorum quaeritur primo: Utrum de syllogismo demonstrativo sit scientia tamquam de subiecto attributionis libri Posteriorum?
Arguitur primo quod non, quia nullius corruptibilis est scientia . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum tantum sint duae praecognitiones, scilicet quid est et quia est?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum definitio subiecti sit medium demonstrationis ? Expl: sit causa formalis subiecti. Et haec de secundo Posteriorum.
(Topic.) Circa initium primi libri Topicorum quaeritur primo: Utrum syllogismus sub ratione probabilitatis sit subiectum adaequatum dialecticae? Et videtur
quod non, quia dialectica non est scientia . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum tantum sint quattuor praedicata?

(q. ult. IV q. 3) Quaeritur: Utrum ens sit genus?
259
Expl: et non proprie sumptum. Et haec de libris Topicorum Aristotelis.
(Elench.) Circa initium primi libri Elenchorum quaeritur: Utrum de syllogismo sophistico sit scientia sophistica distincta ab aliis partibus logicae. Et arguitur
primo contra primam partem quia de subiecto . . . - (q. 2) Quaeritur: Utrum omnis propositio in qua ponitur terminus aequivocus sit distinguenda?
Expl: ratione conclusionis. Et haec de secundo Elenchorum dicta sufficiant.

Edd: s. 1. [Kdln] s. a.; s. 1. [Venezia?] s. a.; Venezia 1487; Heidelberg 1488 (inc: Circa initium Isagogarum Porphyrii quaeritur
primo: Utrum omnium conclusionum logicalium. . .); Venezia 1490 (Hain 10450-5; Risse).
2. Quaestiones super tota philosophia naturali cum explanatione textus secundum mentem Doctoris subtilis
Scoti.
Inc: (Phys.) Circa initium primi libri Physicorum quaeritur primo: Utrum corpus sub ratione naturalitatis sit subiectum adaequatum philosophiae naturalis? Et
arguitur quod non, primo sic: Quidquid est subiectum adaequatum philosophiae naturalis est adaequatum subiectum mobilitatis . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum ad notitiam completam causati requiratur necessario notitia cuiuslibet causae illius causati?
(q. ult. V I I I q. 7 ) Quaeritur septimo: Utrum in magnitudine finita possit esse virtus infinita?
Expl: sed non sunt infinita infinitate propriae passionis quantitatis. Et haec de libris VIII Physicorum dicta sufficiant.
(CMund.) Primo quaeritur circa initium primi libri Caeli et Mundi: Utrum corpus simplex sub ratione mobilitatis ad ubi sit adaequatum huius scientiae
subiectum? Et arguitur primo quod non, quia nullum corpus est simplex . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum caelum sit compositum?

(q. ult. IV q. 2) Quaeritur secundo: Utrum quodlibet elementum praeter ignem habeat gravitatem, et quodlibet elementum praeter terram habeat levitatem ?
Expl: et similiter dicitur ad tertiam. Et haec sufficiant de libri Caeli et Mundi.
(GCorr.) Circa initium primi libri De generatione: Utrum corpus mobile sub ratione transmutabilitatis sit adaequatum libri De generatione et corruptione
subiectum? Et arguitur primo quod non, quia non omne corpus transmutabile consideratur in istis libris . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum in corruptione substantiali fiat resolutio usque ad materiam primam ex parte formarum substantialium?
(q. ult. II q. 4) Quaeritur quarto: Utrum omne generabile necessario generabitur ?
TRADITIO
260
Expl: Rationes ante oppositum solvuntur ex dictis. Et haec de secundo De generatione et corruptione dicta sufficiant.
(Meteor.) Circa initium primi libri Meteororum quaeritur primo: Utrum impressio meteorica sub ratione formali naturalitatis mixti imperfecti sit adaequatum scientiae
meteoricae subiectum? Et arguitur primo quod non, quia quidquid est subiectum materiale scientiae meteoricae est pars subiectiva corporis naturalis . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum sit necesse hunc mundum inferiorem esse continuum lationibus superioribus, ut tota virtus eius inde gubernetur ?
(q. ult. III q. 3) Quaeritur tertio: Utrum virgae et paralleli semper fiant a latere solis?
Expl: mixto specifice distincta. Rationes solvuntur ex dictis. Et haec de libris Meteororum dicta sufficiant.
(De an.) Incipiunt quaestiones perutiles supra libro De anima magistri Johannis de Magistris doctoris Parisiensis secundum mentem doctoris subtilis Scoti. Circa primum
librum De anima quaeritur primo: Utrum corpus animatum sub ratione animati sit adaequatum scientiae de anima subiectum? Arguitur quod non, quia anima est subiectum .
..
(? 2) Quaeritur secundo: Utrum universale sit posterius singulari?

(q. ult. III q. 3) Quaeritur tertio: Utrum ens sub ratione entis sit intellectus nostri obiectum adaequatum?
Expl: et sic capitur hic. Et haec de tertio articulo. Rationes solvuntur ex dictis. Et haec de tertio et ultimo libro De anima dicta sufficiant.
(SSens.) Circa initium libri De sensu et sensato quaeritur primo: Utrum corpus sensitivum sit adaequatum libri De sensu et sensato subiectum? Arguitur primo quod non,
quia parvorum naturalium est aliquod unum adaequatum subiectum . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum homines habeant peiorem odoratum ceteris animalibus?
(q. ult. q. 3) Quaeritur tertio: Utrum qualitates sensibiles sint in infinitum divisibiles ?
Expl: ipsarum qualitatum sensibilium. Et haec de quaestione et de libro De sensu et sensato dicta sufficiant.
(MRem.) Ad habendum aliquam notitiam libri De memoria et reminiscentia quaeritur primo: Utrum iuvenes et senes sint bene memorativi? Arguitur primo quod sic de
iuvenibus . . .
Expl: et haec de tertio articulo. Rationes solvuntur ex dictis. Et haec de quaestiones dicta sufficiant.
(SVig.) Circa librum De somno et vigilia quaeritur primo: Utrum somnus et vigilia sint passiones solis et omnibus animalibus convenientes ? Arguitur primo quod non.
Conveniant solis animalibus . . .
261
(Q- %) Quaeritur secundo: Utrum somnia solum appareant dormientibus? Expl: non dicuntur somnia. Et haec de libro De somno et vigilia dicta sufficiant.
(LBrev.) Ad habendum aliquam notitiam de longitudine et brevitate vitae quaeritur primo: Utrum calidum et humidum sint causa longitudinis vitae? Arguitur primo quod
non, quia calidum et humidum sunt causa putrefactionis . . .
Expl: in humido et calido. Quaestiones perutiles supra tota philosophia naturali magistri Johannis de Magistris doctoris Parisiensis cum explanatione textus Aristotelis secundum
mentem doctoris subtilis Scoti feliciter finiunt.
Edd: s. 1. [Venezia?] s. a.; Parma 1481; Venezia 1487; Venezia 1490 (Hain 10446-9; Klebs 639. 1-3, 5); [Basel 1490] (Hain 10445;
Klebs 639. 4).
Johannes Mambres
See Johannes Canonicus.
Johannes Mendel de Amberg
1448-56 taught in arts faculty, Vienna.
Aschbach 353f, 606; Grabmann, MGL III 225.
1. In Porph.
Inc: (mut.)
Expl: primus liber Praedicamentorum.
MS: Wien NB 5200 ( A . D . 1454) f. 1M1* (anon.).
2. In Praed.
Inc: Circa librum Praedicamentorum . . . dubitatur primo . . .
Expl: post praedicamentum etc. Sequuntur libri Perihermenias Aristotelis.
MS: Wien NB 5200 ( A . D . 1454) f. 42^-203^.
3. In Perih.
Inc: Circa initium primi libri . . . quaeritur vero . . .
Expl: est falsa etc. Sic est finis.
MS: Wien NB 5200 ( A . D . 1454) f. 204'-230\
Johannes de Manusio O.Carm.
Fl. ca. 1490. German; doctor theologiae.
BiblCarm II (1927) 46f.
1. In universam Aristotelis philosophiam commentaria.
Johannes Marbres
TRADITIO
Johannes de Marcanova
t 1467 Padua. Of Venice; 1440 magister artium, Padua; 1452-67 taught philosophy and medicine, Padua and Bologna.
G. N. Pasquali Alidosi, Li dottori forestieri. . . (Bologna 1623) 35; Tiraboschi VI I 306; S. Mazzetti, Repertorio di tutti i
professori . . . della University di Bologna (Bologna 1847) 154; L6on Dorez, La bibliotheque de Giovanni Marcanova, Melanges B. de
262 Rossi (Paris-Rome 1892); Manoscritti e stampe venete delVAristotelismo e Averroismo: Catalogo di mostra . . . (Venice 1958) passim.
Expositio commentariorum Averrois in libros V I I I Physicorum.
1.
Inc: Liber iste prima sui divisione dividitur in partes duas quarum prima Commentator exponit prooemium . . .
MS: Venezia BMarc. lat. VI 103-104 (a.d. 1456) 580ff.
Johannes de Marchia
See Johannes de Ripa.
Johannes de Mechlinia
See Johannes Hulshot de Mechlinia.
Johannes Meyger (Meyer) de Liibeck
1458 matriculated in the university as baccalaureus artium, Rostock. (There is another Johannes Meyger de Luneborch, 1462
magister artium, Rostock [Matrikel I 135]).
A. Hofmeister, Die Matrikel der Universitat Rostock I (Rostock 1889) 117f.
Doubtful.
1. Quaestiones metaphysicae, philosophiae naturalis et logicae.
Inc: Incipiunt quaestiones metaphysicae, philosophiae naturalis et logicae secundum dicta concordantium in via communi super omnes libros ordinate compilatae . . .
Expl: finitae sunt quaestiones istae a.d. 1462 die sexta mense Julii in Rostock in Collegio artistarum per me Johannem Meyger.
MS: Kiel UB Bordesholm 118 (XV) f. R-243v (scriptor?).
Johannes de Monsterberg
See Joahnnes Ottonis de Mtinsterberg.
Johannes de Monte (Du Mont)
t 1498 May 21/23. Of the diocese of Lyons; by 1480 magister artium, Paris; 1480 in Burgundorum collegio publicus lector; 1483
prior of the Sorbonne; by 1484 baccalaureus in theologia formatus; 1485 licentiatus theologiae; 1486 magister theologiae; 1486 lector
Ethicorum; canon of M5con. Scotist, influenced by Nicolaus de Orbellis, O.F.M.
Bulaeus V 893; Prantl IV 271; A. Franklin, La Sorbonne: ses origines, sa bibliotheque (Paris 1875) 121, 230; Chevalier BB 2446;
CUP Auct. III 459 n. 1 et passim.
1. Lectiones super libros Praedicabilium.
2. Lectiones super libros Praedicamentorum.
263
3. Lectiones super libros Perihermenias.
4. Lectiones super libros Priorum.
5. Lectiones super libros Posteriorum.
6. Lectiones super libros Topicorum.
7. Lectiones super libros Elenchorum.
MS: Torino BN 1235 (H.III.17) (a.d. 1480) f. 1-160 (items 1-7).
Johannes de Muglio
f 1418 Bologna. From 1378 magister artium et medicinae Bologna; 1360 taught grammar; 1378-1412 taught medicine.
G. N. Pasquali Alidosi, I Dottori bolognesi . . . (Bologna 1623) 86; S. Mazzetti, Repertorio di tutti i professori . . . della university
di Bologna (Bologna 1847) 212.
1. Expositio in Analyticorum priorum.
Inc: Iste vocatur liber Priorum analyticorum et resolutionum, in quo omnis intentio est nobis tradere notitiam . . .
MS: Venezia BMarc. lat. VI 106 (XV) f. 1-45.
2. Expositio in librum De sophisticis elenchis.
Inc: Circa hunc librum super . . . videndum est primo de libri titulo, qui est talis . . .
Expl: Expliciunt recollectiones super primo secundo, recollectae per me Johannem de Burgo sub reverendo artium doctore meo magistro Johanne de Mulglio et de
Muglio.
Johannes de Muntisol, qui dicitur de Saxolo
Magister.
1. Glossulae super librum Perihermenias.
Inc: Primum oportet constituere Omnes scientias quarum sunt causa est cognoscere cognitione causarum et principiorum earundem. Unde in principio Physicorum,
unumquodque arbitramur cognoscere cum principia et causas eorum cognoscimus . . .
Expl: sed non contingit contradictoria simul inesse eidem subiecto.
MS: Madrid BN 3092 (XIV) f. 108r-(fin.).
Johannes Miintzinger
t 1417. 1372 matriculated in Prague; 1375 baccalaureus in artibus, Prague; 1378-83 magister artium regens, Prague; at same time
studied theology; 1384 rector scholarum, Ulm; 1386 rector scholarum, Rottweil; 1396 Niirnberg.
Chevalier BB 3276; Stammler-Langosch III (1943) 453-6.
A. Lang, Johann Miintzinger, ein schwabischer Theologe und Schulmeister am Ende des 14. Jahrhunderts, Aus der Geisteswelt
des Mittelalters (BGPMA Suppl. 3, 2; Munster i. W. 1935) 1200-30
Stegmliller RB III 388-97.
TRADITIO
Inc: Anima est quaedam forma substantialis pulchra valde, immo omnium formarum pulcherrima, et praecipue anima intellectiva quae non solum ad sui creatoris
imaginem . . .
264 Expl: nec in omnibus partibus est tota situaliter patet ex praescriptis. Et sic Dei misericordia finitur tractatus de anima collectus per reverendum Johannem Miintzinger pro
quo laudetur Deus nunc et in aevum. Arnen.
MSS: Basel UB A.V.38 (XV) f. 151r-164'; Miinchen SB Clm. 8349 (XV) f. 100M11*.
Johannes de Neapoli O.P.
See Johannes de Regina de Neapoli O.P.
Johannes de Nova Domo (Maisonneuve)
1400-15 magister artium, Paris; Albertist.
EFil 2 (1957) 762f; Tuszynska 12; Wulf III 157; Gilson 802; Grabmann, MGL II 385-8; III 227f.
G. Meersseman, Les origines parisiennes de Talbertisme colonais/ AHDLMA 7 (1932) 121-42 at 130-5; id., Geschichte des
Albertismus I (Paris 1933) passim, II (Rome 1935) passim; id., Eine Schrift des Kolner Universitatsprofessors Heymericus de Gamp
oder des Pariser Prof. Johannes de Nova Domo?, Jahrbuch des Kolnischen Geschichtsvereins 18 (1936) 144-68; id., La lutte entre
thomistes et albertistes parisiens vers 1410: une voix thomiste/ DTh(P) 40 (1937) 397-403; F. Tuszyhska, Vultus naturae w traktacie
De esse et essentia Jana de Nova Domo/ Studia mediewistyczne 8 (1967) 247-60.
1. Propositiones notabiles circa libros Metaphysicae.
Inc: Circa materiam primi libri Metaphysicae qui editus est a venerabili magistro Johanne de Nova Domo temptatore universitatis Parisiensis quaeritur primo: Utrum
philosophia prima, quae inter tres theoricas reales est principalis, ceterasque in esse stabiliens, sit de ente in quantum ens tamquam de subiecto proprio et adaequato? Ista quaestio
duo supponit: Primo, quod solum tres sunt theoricae reales. Supponit secundo, quod ista est theorica principalis . . .
(iq. 2) Quaeritur circa textum: Utrum desiderium quo omnes homines natura scire desiderant sit primum principium generativum scientiae? Expl: (mut. in
XI tr. 3) coniungatur per modum en . . .
MS: Darmstadt LB 401 (XV) f. 2M22L
Johannes de Nurtingen
t 1515. 1484 matriculated in university, Cologne; 1490 magister artium; lie, theol.; from 1492 professor in arts faculty, Bursa
Laurentiana. Albertist.
Chevalier BB 2459; Keussen 495, 530; Grabmann, MGL III 228; Tuszyhska 13.
See Everardus Stiger de Amersfordia.
265
Johannes Orient
Fl. s. XV1. Began studies in university, Cracow; 1405 baccalaureus artium, there; ca. 1407 to Prague; 1413 magister artium, there;
before 1426 returned to Cracow; 1427/28, 1438/40 dean of arts faculty; ca. 1442 baccalaureus theologiae.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae I (Prague 1830) 418; K. Wdjcik, 'Jan
Orient/ Materialy i Studia Zakladu Historii Filozofii Starozytnej i Sredniowiecznej 5 (1965) 24-33.
1. Lectura cum textu et quaestionibus omnium XII librorum Metaphysicae collecta ex scripto Alexandri [de
Alexandria].
Inc: Oportet sapientem non solum quae ex principiis scire, sed et circa principia verum dicere, scribitur VI Ethicorum. Ubi sciendum, quod licet sit multiplex differentia
0
inter scientiam simpliciter et scientiam, quae vocatur sapientia . . .
Expl: ipsum enim universum est unus principatus, non autem potest esse unus principatus, nisi eo sit unus princeps et unum principium, ad quod omnia reducuntur, qui est
Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen. Miserere scriptori. Et sic est finis libri XII Metaphysicae.
MS: Krakow BJ 1895 (XV) f. 1-314 (autograph).
Johannes Ottonis de Miinsterberg (z Ziembic)
f 1416 Mar. 24 Leipzig. Studied in university, Prague; 1382 baccalaureus artium, there; 1387 magister artium; 1395, 1408 dean of
arts faculty; 1398 rector; from 1400 professor theologiae; 1409 left Prague with 46 masters due to Hussite difficulties to found university
of Leipzig, of which he was its first rector and vice-chancellor; 1414 canon of Meissen. Opposed the doctrine of Wyclif.
ADB 24 (1887) 756f; Polski Slownik Biograficzny 10 (1964) 492.
Monumenta historica Universitatis Pragensis I: Liber decanorum 1 (Prague 1830) 19, 180, 196f, 216, 379; G. Erler, Die Matrikel
der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 25f; II (1897) 89; P. Pfotenhauer, Schlesier als Bektoren der Universitat Leipzig in dem ersten
Jahrhunderte ihres Bestehens/ Zeitschrift des Vereins fiir Geschichte und Altertum Schlesiens 17 (1883) 177-229 at 182-5; A. Franz, Der
Magister Nikolaus Magni de Jawor (Freiburg i. Br. 1898) 4; W. Wostry, 'Die Schlesier an der Universitat Prag vor 1409/ Zeitschrift des
Vereins fiir Geschichte Schlesiens 66 (1932) 1-33 at 7, 14, 23, 32; S. Wlodek, 'Quelques informations sur les commentaires mdi6vaux
de la M6taphysique dAristote conserves dans les manuscrits de la Biblioth&que Jagellonne & Cracovie/ Miscellanea mediaevalia II
(1963) 767-74 at 768; M. Markowski, Komentarze do Isagogi Porfiriusza z Tyru zachowane w Sredniowiecznych r^kopisach i
inkunabulach Biblioteki Jagiellohskiej/ Materialy i Studia Zakladu Historii Filozofii Staroiytnej i Sredniowiecznej 9 (1968) 25-75 at 31,
64.
Stegmiiller RS I 229.
1. In Artem veterem.
Test: ADB; PSB.
Disputata Priorum.
2.
Inc: Circa principium primi libri Priorum Aristotelis quaeritur . . .
TRADITIO
Expl: Expliciunt Disputata per Nicolaum Coslousky reportata a magistro Johanne de Monsterberg super Priorum.
MS: Krakdw BJ 1907 (XIY) f. 3M55'.
3. Disputata Posteriorum.
MS: Krakdw BJ 1907 (XIV) f. 155r-221r.
Quaestiones in XII libros Metaphysicae.
4.
266
Inc: Circa librum primum Metaphysicae quaeritur primo: Utrum metaphysica sit scientia? Videtur quod metaphysica est scientia considerans per se de ente in quantum
ens vel de aliquo per se pertinente ad ipsum . . .
(iq. 2) Utrum metaphysica sit scientia ab aliis distincta ?

(q. ult.) Utrum tantum unus sit summus princeps?
Expl: nullo modo stat quod ens in quantum ens sit prius Deo primo modo etc. Et sic est finis Metaphysicae Aristotelis.
MSS: Krakdw BJ 738 (XIV/XV) f. 12R-279V; Munchen SB Glm. 26929 (XV) f. lr-87v (reportatum per me Leonardum
Heczelstorffer baccalaureum in artibus a magistro Johanne de Monsterberg, de quo Deus gloriosus sit benedictus in saecula saeculorum.
Arnen).
Ed: J. Wolny, et al., Polonica w iredniowiecznych rgkopisach Bibliotek Monachijskich (Wroclaw-Warsaw-Gracow 1969) 169f. (list
of qq.).
Johannes Oxrach
Doctor theologiae, Oxford.
Bale II 85; Chevalier BB 3467; Emden II 1416.
In Posteriora.
1.
Inc: Quemadmodum fatetur Aristoteles . . . (Tanner) (Sicut dicit Aristoteles in tertio De anima . . . [Little, M]).
MS: olim Ramsey Abbey, Hunts.
Johannes Pagus (Pagi)
Fl. s. XIII1, Paris. Secular, magister artium; 1230-40 composed Rationes super Praedicamenta; 1243-45 read Sentences. One of the
first known commentators on the Aristotelian logic in the Paris arts faculty; frequent use of the new Aristotle (Metaph., Phys.).
HistLittFrance 29 (1885) 564f; Chevalier BB 3474; CUP I 145; EFil 2 (1957) 763; LTK2 5 (1960) 1067.
Wulf II 35, 86-8; Gilson 677.
B. Haur6au, Notices et extraits de quelques mss. latins de la Bibliothbque Nationale II (Paris 1891) 45f; M. Grabmann, MGL I
235; F. Pelster, S.J., ' Literargeschichtliches zur Pariser theologischen Schule aus den Jahren 1230 bis 1256, Scholastik 5 (1930) 46-78
at 68f;
M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts und seine Stellung zur christlichen Weltanschauung/ Sb. Akad.
Munchen (1931) Heft 2, p. 31, 81; M. D. Chenu,
O.P., Maitres et bacheliers de Funiversit6 de Paris vers 1240/ Etudes dhistoire litteraire et doctrinale du XIIIe siecle (Paris 1932)
11-39; E. Franceschini, 'Giovanni Pago: le sue Rationes super Praedicamenta Aristotelis et la loro posizione nel movimento aristotelico
del secolo xm, Sophia 2 (1934) 172-82, 329-50, 476-86; H. Roos, Die modi significandi des Martinus de Dacia (BGPMA 37, 2;
Munster i. W. 1952) 117; M. Grabmann, MGL III 102, 240, 291; J. Griindel, 'Die Sentenzenglosse des Johannes Pagus (ca. 1243-45) in
Padua,
267
Bibl. Ant. 139/ MThZ 9 (1958) 171-85; id., Die Lehre von den Umstanden der menschlichen Handlung im Mittelalter (BGPMA 39,
5; MUnster i. W. 1963) 387-91.
Glorieux R I 328f; Stegmuller RS I 230.
1. Rationes super Praedicamenta.
Inc: (prol.) Ars imitatur naturam in quantum potest, scribitur in secundo Physicorum. Secundum igitur triplicem unitatem in rebus repertam triplex est unitas in forma
...
(q. 1) Aequivoca etc. Ad dictorum evidentiam duo quaeruntur, primum de quibusdam communibus, secundum de dictis in littera. Primum est: An de primis
generibus possit esse scientia?
(q. 2) Secundo quaeritur: An sit scientia una?

Expl: modi septimi secundum quem vir dicitur habere uxorem vel e contrario. Deo gratias. Arnen. Expliciunt rationes super praedicamenta Aristotelis secundum Johannem
Pagum.
MS: Padova BU 1589 (XIV) f. 24'-67v.
Ed: Franceschini, art. cit. (list of qq. and excerpts).
Johannes Pagus (? Pagesius)
Magister.
1. Lectura Porphyri i.
Inc: Cum sit necessarium Quia in quolibet opere quattuor causae inquirendae sunt, scilicet causa efficiens, materialis, formalis et finalis, causa efficiens fuit duplex,
scilicet movens et non mota, mota et non movens. Movens et non mota fuit ipse gloriosus . . .
Cum sit necessarium Iste liber in prima sui divisione dividatur in duas partes . . .
MS: Barcelona BCentral 591 (XV) f. lr-43v (f. 38v: Explicit lectura Porphyrii secundum magistrum Johannem Pagesii thani fine
sancto. Pia laudetur virgo Maria. . . . Hoc opus fuit completum . . . per me . . . a.d. 1392).
2. In Praed.
Inc: Aequivoca dicuntur Secundum quod dicit Plato in Timaeo . .
MS: Barcelona BCentral 591 (XV f. 44M0H).
3. In Perih.
Inc: Primum oportet constituere Unumquodque scire arbitramur cum eius causas et principia cognoscimus ut dicitur primo Posteriorum, ideo in principio huius libri
causas inquiramus . . .
MS: Barcelona BCentral 591 (XV) f. 103r-134v.
4. In VI Prine.
Inc: Forma est compositioni contingens Iste liber in prima sui divisione dividatur in tres partes. In prima parte determinat. . .
Expl: explicit lectura libri VI Principiorum.
MS: Barcelona BCentral 591 (XV) f. 134v-157v.
TRADITIO
Johannes Parisiensis
Tabula super libros Topicorum et Elenchorum.
1.
Inc: De causis. Illud quod est causa per se boni magis est eligendum . . .
MS: Solothurn Zentralbibl. S.1.237 (XV) f. 113vss. (Haec magister Johannes magister Parisiensis super libros Topicorum et
268 Elenchorum).
Johannes Parisiensis
See Jacobus de Blanchis de Alexandria; Johannes Versor (9).
Johannes de Parma
The author of the following questions is probably to be identified with Johannes de Parma O.P., 1304 lector, Bologna; 1308-09
probably baccalaureus; 1313-14 magister in sacra pagina, Paris; 1315 lector, Bologna. (Other possibilities are discussed by Piana, loc.
cit.).
G. Piana, O.F.M., Nuovo contributo alio studio delle correnti dottrinali neirUniversity di Bologna nel sec. xiv/ Antonianum 23
(1948) 221-54 at 225, 236-43; C. J. Ermatinger, Averroism in Early 14th Century Bologna,' MS 16 (1954) 35-46 at 44f.
Quaestio disputata. *
1.
Inc: Describit Philosophus tertio Metaphysicae inest investigare volentibus proprie bene dubitare . . .
Expl: circa unum quoque benedicitur et non bene. Et sic de hoc. Explicit quaestio disputata Bononiae per magistrum Johannem de Parma. a.d. 1337.
MS: Firenze BLaur. Fesul. 161 (XIV) f. 108'-lllr.
Quaestio disputata.
2.
Inc: Scribit Averroes tertio Metaphysicae commento primo, Qui enim cognoscit aliquid antequam cognoscat quantitatem difficultatis eius assimilatur eis . . .
Expl: haec sunt quae mihi ad praesens apparuerunt de hac materia. Et sic de hoc.
MS: Firenze BLaur. Fesul. 161 (XIV) f. lllr-112v (anon., but probably by same author as foregoing question).
Johannes Parreudt (Payrreit; Baireuth)
11495 Ingolstadt. From 1464 taught philosophy at Ingolstadt; baccalaureus theologiae.
ADB 25 (1887) 183; Prantl IV 239f; G. Ritter, Studien zur Spatscholastik: II. Via antiqua und via moderna auf den deutschen
Universitaten des xv. Jahrhunderts, Sb. Akad. Heidelberg (1922) 7. Abh. passim.
1.Exercitationes veteris artis.
Inc: Utrum logica sit scientia? Primo nota quae ratio est praedicatio . . .
(iq. 2) Utrum logica insit nobis a natura ?
(Porph.) Ab initio huius veteris artis quaeritur primo: Utrum universale sit subiectum in scientia libri Porphyrii ? Universale ex vi vocabuli. . .
(iq. 2) Utrum universale sit genus ad quinque praedicabilia?
(q. ult.) Utrum tantum quinque sint praedicabilia?
269
Expl: quia sunt genera etc.
(.Praed.) Circa praedicamenta quaeritur: Utrum ponibile in praedicamento sit subiectum in libris praedicamentorum? Illa quaestio non est textualis . . .
(q. 2) Utrum divisiones univocorum et aequivocorum sint bene positae?
(q. ult.) Utrum tantum quattuor sint genera oppositionum?
Expl: patet in arbore sequenti etc.
MS: Mixnchen SB Clm. 19681 (XV) f. 3r-127\ Cf. Clm. 19845 (XV) f. 114r-223L Edd: Ingolstadt 1492 (H 12423); Nurnberg 1494
(H 12424); Hagenau 1501; Niirrl- berg 1502; Venezia 1507 (Risse).
Johannes de Payraco O.E.S.A.
Of the province of Toulouse.
1. Notabilia super librum Porphyrii.9
Inc: Incipiunt notabilia valde utilia supra librum Porphyrii et supra librum Praedicamentorum tertium per fratrem Johannem de Payraco provinciae Tolosae ordinis sancti
Augustini partim composita, partim de diversis locis congregata et partim abbreviata, necnon et in pluribus locis declarata ad utilitatem suorum discipulorum, ipsos volens in logicali
scientia funditus profundare.
Circa quinque universalia primo notandum est quod non sunt plura nec pauciora . . .
MS: Haute-Garonne Archives depart. 4 (F.2) (XIV) f. 4-(24).
2. Notabilia super librum Praedicamentorum
Inc: Aequivoca dicuntur quorum solum nomen est commune . . .
MS: Haute-Garonne Archives depart. 4 (F.2) (XIV) f. 24-(45).
Johannes Pecham O.F.M.
Ga. 1230 Patcham, Sussex 1292 Dec. 8 Mortlake manor, Surrey. Studied in arts faculty, Paris (possibly pupil of Roger Bacon);
completed study of arts at Oxford (acquainted with Adam Marsh); entered O.F.M.; 1257/59 began study of theology, Paris; 1269
magister theologiae, there; ca. 1269 ca. 1271 lector in convent of the Order, Paris (engaged in controversy against the doctrine of
Averroes, and then of Thomas Aquinas; defended friars in dispute with the secular masters); ca. 1272 ca. 1275 lector in the Oxford
convent (controversy with Robert Kilwardby); 1275 provincial minister of the Order in England; 1277 lector palatii in the Roman Curia;
1279 Abp. of Canterbury; 1284 renewed Kilwardby"s prohibitions regarding the doctrine of the unity of form in Oxford.
Bale 348-50; Wadding SS I (1906) 148; F6ret II 326; DNB 44 (1895) 190-7; CUP I passim; Chevalier BB 3560; DTC 12 (1933)
100-40; Russell 70f; EFil 3 (1957) 1233f; Emden III 1445-7; LTK2 5 (1960) 1069f.
Ueberweg 479, 484f, 762; Wulf II 222-5, 249; Gilson 359f, 705-7; Sarton II 1028-30; Duhem SM III 515-17, 525, 527; VI 91-3;
Thorndike II 629.
H. Spettmann, O.F.M., Johannis Pechami Quaestiones tractantes de anima (BGPMA 19, 5-6; Miinster i. W. 1918); F. Delorme,
Johannis Pecham, archiepiscopi Cantuariensis, Quodlibet Romanum (Rome 1938); G. Melani, O.F.M., Tractatus de anima Ioannis
Pecham
TRADITIO
270
(Florence 1949); L. Thorndike, The Sphere of Sacrobosco and its Commentators (Chicago 1949) 445-50.
A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 73-7,154-6; H. Spettmann, O.F.M.,
4
Quellenkritisches zur Biographie des Johannes Pecham, FStud 2 (1915) 170-207, 266-85; D. Knowles, O.S.B., Some Aspects of
the Career of Archbishop Pecham, English Historical Review 57 (1942) 1-18, 178-201; D. L. Douie, Archbishop Pecham (Oxford
1952).
J. L. Peckham, Recent Recognition of Archbishop Peckham Bibliographical, Church History 3 (1934) 126-45.
F. Ehrle, S.J., John Peckham tiber den Kampf des Augustinismus und Aristotelismus in der zweiten Halfte des 13. Jahrhunderts,
ZKTh 13 (1889) 172-93; id., Der Augustinismus und der Aristotelismus in der Scholastik gegen Ende des 13. Jahrhunderts, ALKG 5
(1889) 603-35; H. Spettmann, O.F.M., Die Psychologic des Johannes Pecham (BGPMA 20, 6; Munster i. W. 1919); A. Callebaut, Jean
Pecham, O.F.M., et lAugustinisme, AFH 18 (1925) 441-72; J. Rohmer, La th6orie de Tabstraction dans l6cole franciscaine
dAlexandre de Hales k Jean Peckam, AHDLMA 3 (1928) 105-84; D. E. Sharp, Franciscan Philosophy at Oxford in the 13th Century
(Oxford 1930) 175-207; Lottin PM I 290, 303, 506f; II 332; T. Crowley, O.F.M., John Peckham, O.F.M., Archbishop of Canterbury,
Versus the New Aristotelianism, BJRL 33 (1950-51) 242-55; L. Thorndike, A John Peckham Manuscript, AFH 45 (1952) 451-61.
H. Spettmann, O.F.M., Der Ethikkommentar des Johannes Pecham, Abhandlungen zur Geschichte der Philosophic des
Mittelalters: Festgabe Cl. Baeumker (BGPMA Suppi. II; Munster i. W. 1923) 221-42; M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des
13. Jahrhunderts und seine Stellung zur christlichen Weltanschauung, Sb. Akad. Miinchen (1931) Heft 2, at 64; V. Doucet, O.F.M.,
Notulae bibliographicae de quibusdam operibus Fr. Ioannis Pecham, O.F.M., Antonianum 8 (1933) 307-28, 425-59; P. Glorieux, Pour
une Edition de G6rard dAbbeville, RTAM 9 (1937) 56-84; O. Lottin, O.S.B., A propos du Commentaire sur TEthique attribue a Jean
Peckham, RTAM 10 (1938) 79-83; Lottin PM I 505-34; Wulf II 35; M. Grabmann, Das Studium der aristotelischen Ethik an der
Artisten- fakultat der Universitat Paris in der ersten Halfte des 13. Jahrhunderts, MGL III 128- 141 at 130.
Glorieux R II 87-98 (cf. Doucet, AFH 27 [1934] 548f); Q I 220-2; II 173-80; Stegmuller RB III 401-4; RS I 231f.
1. Notabilia Metaphysicae.
Inc: Uno modo dicitur quod non habet. . .
Test: Bale, Tanner, Wadding.
Spurious.
2. Scriptum super Ethicam
Inc: (prol.) Cum scientiae quaedam sint de rebus et quaedam de signis, cum scientia sit habitus
animae intellectivae, non erit scientia de signis quibuslibet. . .
(q. 1) Quaeritur de comparatione veri ad bonum et horum ad ens et unum; et propter quid de
ente sub ratione boni vel sub ratione veri sit scientia, quare sub ratione unius . . .
(q. 2) Utrum bonum possit esse subiectum moralis philosophiae, et quo modo accipiatur bonum,
cum dicimus moralem philosophiam esse de bono?
271
(text) Omnis ars Sicut dictum est, moralis philosophia principaliter intendit de felicitate
et de ea primo determinat . . .
Expl: et notat per hoc incontinentiam plus vigere in iuvenibus quam in aliis.
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. G.4.853 (S. Croce; XIII/XIV) f. lr-77v ( Scriptum super Ethicam fratris Johannis de
Pechano); Oxford BodlL lat. misc. c. 71 (xm) item 3.
Ed: Lottin PM I 505-34 (excerpts).
Test: Spettmann attributed this work to Pecham, but Doucet rejected this attribution; Glorieuxs suggestion of Gerardus de
Abbeville was rejected by Lottin. Marianus de Florentia, Compendium chronicarum Fratrum Minorum (AFrH 3 [1910] 462) mentions
no Aristotle commentaries in his note on Pecham.
Johannes Permeter (Penneter) de Adorff
1453 matriculated in the university, Leipzig; 1455 baccalaureus artium, there; 1456 magister artium, there; 1468 rector; 1472 to
Ingolstadt; 1473 rector, there (as doctor theologiae), again 1480, 1483, 1485.
G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 185; II (Leipzig 1897) 167; R. Helssig, Die wissenschaftlichen
Bedingungen fur Baccalaureat in artibus und Magisterium im ersten Jahrhundert der Universitat, Beitrage zur Geschichte der
Universitat Leipzig im 15. Jahrhundert (Leipzig 1909) 10; Gotz Freiherr von Polnitz, Die Matrikel der Ludwig-Maximi lians- Universitat
Ingolstadt-Landshut-Miinchen I (Munich 1937) 11, 42, 98, 122, 151.
MS: olim Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (cat. of s. XVex.: ascribed to Adorff magister Lipczensis [MBKD III 524]).
Johannes Peyligk de Zeitz
1484 matriculated in the university, Leipzig; 1486 baccalaureus artium, there; 1490 magister artium, there; baccalaureus utriusque
iuris; licentiatus utriusque iuris; 1497 rector, there; 1500 dean of the arts faculty; 1506 doctor utriusque iuris.
Fabricius, Bibliotheca latina IV (Florence 1858) 399; G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 420; II
(Leipzig 1897) 38, 40f, 292, 321, 373; III (Leipzig 1902) 641; Chevalier BB 3562; cf. GW 2418.
1. Philosophiae naturalis compendium.
Inc: (ded.) Cum vos candidissimos scholares ingeniis optime . . .
(text) Quia secundum Philosophum primo Physicorum cognitio confusa et generalis . . .
Expl: de aliis hic non expressis diligens scholaris physicorum interpretationem inquirat.
Edd: Leipzig 1499 (Compendium libris Physicorum, De generatione et corruptione atque De anima Aristotelis corresponded ... ex
variis b. Thomae . . . Aegidii quoque Romani doctissimorum philosophiae interpretum voluminibus attente congestum . . . [Klebs 754]);
Leipzig 1518 (Compendiosa capitis physici declaratio).
2. Philosophiae moralis compendium.
Ed: Leipzig 1491 (Fabricius).
TRADITIO
272
Johannes Polstead O.Carm.
t 1341 York. From Suffolk; doctor theologiae; 1335-41 prior provincial of Order in England.
BiblCarm II (1927) 78f; Chevalier BB 3782; Xiberta 58; Emden III 1491f.
1. In libros V I I I Physicorum.
Inc: Consideratio Philosophi in hoc . . .
Johannes de Praga
See Johannes Wenceslai de Praga.
Johannes Preslawicz de Elbing O.P.
Johannes de Procida
Ca. 1210 Salerno 1298/99 Rome. Studied in Salerno; from 1240 physician and counsellor to Frederick II, and later to Manfred;
1269-80 took refuge after Manfreds defeat and death (1266) at the court of Peter III of Aragon, for whom he undertook many missions
against the French rule in Sicily; 1283 chancellor of Sicily; called to Rome by Boniface VIII.
M. Steinschneider, Die hebraeischen (Jbersetzungen des Mittelalters (Berlin 1893) 349f; Chevalier BB 2477; C. Marchesi, VEtica
Nicomachea nella tradizione latina medievale (Messina 1904) 129-33, 146-50; M. Steinschneider, Die europaischen Ubersetzungen aus
dem Arabi- schen bis Mitte des 17. Jahrhunderts/ Sb. Akad. Wien 151, 1 (1905) 41; R. Caggese, Roberto dAngid e i suoi tempi II
(Florence 1930) 363-92; Sarton II 1076f; E. Franceschini, II Liber philosophorum moralium antiquorum/ Memorie della R. Accademia
Nazionale dei Lincei Cl. di sc. mor., stor. e filol. Ser. VI, 3 (1930) 353-99 (lit.); R. Sabbadini, II tradut- tore latino del Liber
philosophorum/ Atti del Reale Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti 92 (1932/33) 537-40; M. Grabmann, Methoden und
Hilfsmittel des Aristoteles- studiums im Mittelalter/ Sb. Akad. Munchen (1939) Heft 5 at 78, 83f; E. Franceschini, review of Grabmann,
art. cit., Bollettino di filologia classica 46 (1939-40) 106-21 at 118f; G. Billanovich, La Tradizione del Liber de dictis philosophorum
antiquorum e la cultura di Dante, del Petrarca e del Boccaccio/ Studi Petrarchischi 1 (1948) 111-23 (lit.).
Doubtful.
1. Liber de dictis philosophorum antiquorum
Other titles: Liber de vita philosophorum; De floribus philosophorum; Liber philosophorum moralium antiquorum; Dicta et
opiniones philosophorum.
MSS: Arras BV 769 (XV); Burgo de Osma BCatedral 62 (XV); Firenze BLaur. XXIX 8 (mut.); London BM Arundel 123 (XV);
Add. 16906 (XV); Oxford Corpus Christi Coli. 241 (XV); Paris BN lat. 6069V (XV) (Incipit liber philosophorum moralium . . . quem de
graeco in latinum transtulit magister Johannes de Procida); 6652 (XIV/XV); Praha UK 863; Vaticana Regin. lat. 1875 (XV); Venezia
BMarc. lat. XIV 70 (XV); lat. VI 144 (XIV) (Incipit liber qui intitulatur Dicta et opiniones philosophorum, compilatus ex diversis et
antiquis libris extractus per serenissimum principem dominum Rober- tum Dei gratia regem Jerusalem et Siciliae comitemque provinciae
et Forcalquerii . . .). Edd: S. De Renzi, Sopra un trattato di massime morali tradotto dal greco da Giovanni da Procida/ Collectio
Salernitana III (Naples 1854) 66-150; E. Franceschini, II Liber philosophorum moralium antiquorum: Testo critico, Atti dei Reale
Isti- tuto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti 91, II (1932-33) 393-597.
273
Note: Originally this work was composed in Arabic by Abu'l-Wafa al-Mubashshir (ca. 1053) on the basis on Greek and Arabic
sources, including the Alexandrian abbreviation of the Ethics (later translated by Hermannus Alamannus into Latin); from the Arabic a
Castilian translation was made about the middle of the 13th century under the title, Bocados de oro, of which two redactions are extant;
from the Castilian the present Latin translation was made in the second half of the 13th century, also in two redactions, possibly by
Johannes de Procida; in the 14th century from the Latin a French translation was made, and in the 15th from the French two English
translations.
Johannes Quidort Parisiensis O.P.
f 1306 Sept. 22 Bordeaux. Magister artium; entered O.P.; baccalaureus theologiae; 1292-94 read Sentences, Paris; after 1300 lived
in Convent of St. Jacques, Paris; 1304 licentiatus theologiae, magister theologiae; 1305 excluded from the university because of
Eucharistic doctrine; to Bordeaux, to appeal case at the Curia, where he died.
Qmttif I 500-2; HistLittFrance 25 (1869) 244-70; Chevalier BB 2468; DTC 8 (1924) 840f; EFil 2 (1957) 763; LTK2 5 (1960) 1068;
DTC tables (1961) 2477.
Prantl III 200; Ueberweg 529, 535; Wulf II 204f, 216f; Gilson 413f, 731f; Sarton III 991-3; Thorndike II 97; Lottin PM I 300-2; II 264-7;
III-IV passim; Carlyle V (1928) passim.
M. Grabmann, Studien zu Johannes Quidort von Paris O.Pr., Sb. Akad. Miinchen (1922) Heft 3; id., Studien iiber den Einfluss
der aristotelischen Philosophic auf die mittelalterlichen Theorien iiber das Verhaltnis von Kirche und Staat,' Sb. Akad. Miinchen (1934)
Heft 2, p. 33f; F. J. Roensch, Early Thomistic School (Dubuque, Iowa 1964) 98-104, 275-89. Glorieux R I 189; Q I 228f; Stegmuller RB
III 408; RS I 234f.
1. Super librum Meteororum.
Test: Stams; Qu6tif conjectures that this is possibly: Super librum Metaphysicorum; Grabmann conjectures that this work is a
continuation of Thomas Aquinas, Super librum Meteororum.
Spurious.
2. Conclusiones totius libri Physicorum (see Jacobus de Alexandria).
Inc: Naturalis philosophiae principales partes sunt octo . . .
Johannes de Racziborsko
1444/45 baccalaureus theologiae, Cracow.
S. Wlodek, Quelques informations sur les commentaires m6divaux de la M6taphy- sique dAristote conserves dans les manuscrits
de la Bibliotheque Jagellonne a Cracovie, * Miscellanea mediaevalia II (Berlin 1963) 767-74 at 769f; M. Markowski, Spis osdb dopusz-
czonych do wykladow i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku/ Materialy i studia zakladu historii
filozofii starozytnej i iredniowiecznej 4 (1965) 127-275 at 193.
1. In Metaph.
Ms: Krakdw BJ 2075 ( A . D . 1448) f. 100M70".
Johannes Raulin
Ca. 1443 Toul 1514/15 Feb. 6 Paris. Magister artium; studied theology in the College de Navarre, Paris; 1479 doctor theologiae;
1481-97 magister and rector of the College de Navarre; 1497 entered O. S. B., Cluny; active in monastery reform. Nominalist.
TRADITIO
F6ret ep. mod. II 309-16; Prantl IY 238; Chevalier BB 3885; Hurter II 1188; Tus- zynska 60.
A. Renaudet, Prdrtforme et humanisme d Paris pendant les premieres guerres dltalie (1491-1517) (Paris 1916) 165-70 et passim;
R. G. Villoslada, La Universidad de Paris durante los estudios de Francisco de Vitoria O.P. (1507-1522) (Rome 1938) 61 et passim; H.
Elie, Quelques maitres de lUniversit6 de Paris vers Tan 1500, AHDLMA 18 (1950-51) 193- 243 at 196f.
274 1. In logicam Aristotelis commentarium.
Conts: Commentarius in logicam Aristotelis, scilicet in librum Praedicabilium, in librum Praedicamentorum, in librum De
interpretatione, in librum Priorum, in librum Posteriorum, in librum Topicorum, in librum Elenchorum.
Ed: Paris 1500 (Excellentissimi artium et theologiae doctoris magistri Johannis Raulin cum plerisque dubiis Nicolai Amantis
passim annexis in logicam Aristotelis commentarium [Hain 13704, Copinger II II 5029]).
Johannes de Regina de Neapoli O.P.
t ca. 1350. 1298-1300 studied theology in the Studium generale of the Order, Bologna; 1300-1307 lector in convent, Naples; 1307
began theological studies, Paris; 1309 read Sentences, there; 1310-11 baccalaureus theologiae, there; 1313 present at General Chapter,
Metz, where doctrine of Thomas Aquinas prescribed; 1313-14 member of commission for the examination of the theses of Durandus;
1315 licentiatus theologiae, Paris; 1315-17 magister regens in Saint Jacques; 1317 lector in Studium of the Order, Naples; 1319-22 one
of the promoters of the canonization of Thomas; 1324 present at General Chapter, Bordeaux.
Quetif I 567; CUP II 203, 275; LTK2 5 (1960) 1064f; Ueberweg 540, 772f; Gilson 748. J. Koch, Durandus de S. Porciano O.P.
(BGPMA 26; Munster i. W. 1927) 200-8, 285-314; A. De Guimaraes, O.M.Cap., Herv6 Noel (f 1323), 6tude biographique, AFP
8(1938) 5-81 at 44-7, 62, 66 (lit.); T. Kappeli, O.P., Note sugli scrittori domenicani di nome Giovanni di Napoli, APF 10 (1940) 48-76
at 48-71; P. Stella, Zwei unedierte Artikel des Johannes von Neapel iiber das Individuationsprinzip, Divus Thomas (Fr.) 29 (1951)
129-66; A. Pattin, Bijdrage tot de kronologie van St Thomas werken, Tijdschrift voor Philosophie 19 (1957) 477-504 at 494-502.
Stegmiiller RS I 230; Glorieux Q II 159-73.
Doubtful.
1. Summa totius logicae Aristotelis.
Ed: Venezia 1496; Thomae Aquinatis Opera 28 (1871) 68-158.
Test: Pattin, art. cit., proposes the attribution of this work to Johannes.
Johannes de Reli (Rely; Derli)
1430/35 Arras 1499 Mar. 27 Saumur. Socius of the college of Navarre, Paris; magister artium; 1471 rector; 1472 licentiatus
theologiae; magister theologiae; 1479 dean of the collegiate church of St. Martin of Tours; confessor of Charles VIII; 1491 Bp. of
Angers.
Chevalier BB 3924; C UP Auct. Ill 179 n. 1 et passim.
A. Renaudet, PrMforme et humanisme d Paris pendant les premieres guerres dItalie (1491-1517) (Paris 1916) passim.
275
4. Super Priora.
Expl: Finis logicae per me Johannem de Repultmi die Julii sub venerabili viro magistro Johanne
de Reli baccalaureo in theologia.
MS: Pamplona Catedral 65 (XV/XVI) (items 1-5).
Johannes de Riccio O.P.
Fl. ca. 1436. Sicilian.
Qu6tif I 791.
1. Expositio in libros Ethicorum.
Inc: (prooem.) Volans fama per Galliam et Germaniam qua Dominationem vestram angelum Dei.
..
(expos.) Quoniam autem manifestum ex quibus partibus . . .
Expl: cum ab ipso tamquam a Patre luminum procedat omne donum et rerum creatarum
perfectio, humani generis redemptio et interminabilis glorificatio, eo quod trinus existens et unus in
saecula saeculorum exstat gloriosus.
MS: Firenze BLaur. Plut. LXXVII cod. 21 (XV) 186ff.
Johannes de Ripa O.F.M.
Ca. 1345-70 magister, Paris. Scotist.
Chevalier BB 2440, 2480; DTC 13 (1937) 2711f; LTK2 5 (1960) 1075; Catholicisme 6 (1964) 561-3.
Ueberweg 594; Wulf III 83-5; Gilson 468, 1121; Michalski, Le criticisme 103f; id., Le problbme de la voluntt 56-9, 272.
A. Combes, Presentation de Jean de Ripa/ AHDLMA 23 (1956) 145-242; id., Les references de Jean de Ripa aux livres perdus
(II, III, IV) de son commentaire des Sentences, AHDLMA 25 (1958) 89-112; P. Vignaux, Dogme de Tlncarnation et metaphysique de la
forme chez Jean de Ripa (Sent. Prol. Q. I)/ Melanges . . . Etienne Gilson (Paris 1959) 661-72; A. Combes, La metaphysique de Jean de
Ripa/ Miscellanea mediaevalia II (1963) 543-57; A. Combes, F. Ruello, P. Vignaux, Jean de Ripa, I Sent. Dist. XXXVII: De modo
inexistendi divinae essentiae in omnibus creaturis/ Traditio 23 (1967) 191-267. Stegmuller RS I 237-9; Doucet, Suppl. 55f.
1. In aliquot Aristotelis libros De anima.
Test: Wadding SS (1650) 224; Annales I 711.
Johannes Ritscher
See Petrus de Rotenburg.
Johannes (Goccoveia) de Rubeis de Cercinis O.P.
Fl. s. XIII/XIV. Magister artium.
1. Super totam logicam.
Test: T. Kappeli, Un catalogo di scrittori domenicani viterbesi (sec. xm-xiv)/ AFP 15 (1945) 143-8 at 145.
TRADITIO
Johannes Rucherat de Wesalia
Ga. 1400/25 Oberwesel bei St. Goar/Rhein 1481 Mainz. 1441 matriculated in university, Erfurt; 1443 baccalaureus artium,
there; 1445 magister artium, there; 1449 baccalaureus theologiae, there; 1451, 1454, 1456 collector in arts faculty; 1455 dean of arts
faculty; 1456 licentiatus theologiae, doctor theologiae, there; 1456 rector; 1457 vice-rector, left the university owing to tensions with the
276 Senate; 1460 canon, Worms; 1461-63 professor theologiae, Basel; 1463 Domprediger, Worms; 1477 Domprediger, Mainz, having been
deposed in Worms; 1479 trial before the Inquisition and retractation; 1481 death while under arrest with the Augustinians, Mainz.
ADB 29 (1890) 439-44; Chevalier BB 2510; DTC 14 (1939) 145-9; ECatt 6 (1951) 613; LTK2 5 (1960) 1097; RGGZ 5 (1961) 1207.
Prantl IY 231; Tuszynska 71.
O. Clemen, Uber Leben und Schriften Johannes von Wesel,' DZGW N.R. 2 (1897/98) 143-73; N. Paulus, Uber Leben und
Schriften Johannes von Wesel,' Der Katholik 78 (1898) 44-57; id., Die verloren geglaubten philosophischen Schriften des Johann von
Wesel,' ZKTh 27 (1903) 601f; G. Ritter, Studien zur Spatscholastik: III. Neue Quellen- stiicke zur Theologie des Johann von Wesel,' Sb.
Akad. Heidelberg 17 (1927) Heft 5; cf. F. Stegmiiller, ThRev 28 (1929) 305-9; E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I (Leipzig
1964) 254, 291f, 369; II (Leipzig 1969) passim.
Stegmiiller RS I 248f.
Inc: (Porph.) Circa initium veteris artis quaeritur primo: Utrum logica sit scientia? Pro intellectu
illius quaestionis et generaliter totius materiae . . .
(iq. 2) Quaeritur: Ad quid sit utilis logica?
(q. 3) Quaeritur: Utrum argumentatio sit subiectum in tota logica? Expl: in unitate rationis
ipsius accidentis.
(Praed.) Utrum scientia praedicamentorum sit assignandum unum subiectum? Notandum
quod in illa quaestione duo quaeruntur. Primo: Utrum aliquae sit scientia praedicamentorum?
(iq. 2) Utrum tantum septem sunt antepraedicamenta ?
Expl: nomina divisione habentia.
(Perih.) Utrum scientiae libri Perihermenias enuntiatio sit subiectum? Pro quo est
notandum iste liber nominatur Perihemenias Aristotelis . . .
(q. 2) Utrum ea quae sunt in voce earum passionum quae sunt in anima, et ea quae
scribuntur earum quae sunt in voce, sint passionum notae?
(iq. ult.) Utrum passiones contrariae plus opponuntur quam earum oppositiones ?
Expl: quae tamen in rei veritate essent contraria.
MSS: Basel UB F.VI.13 ( A . D . 1466) f. lr-167r (Explicit Vetus ars venerabilis doctoris Johannes de Wesalia per me Ma tunc temporis
studentem Basilea A . D . 1466 post octavam Michaelis hora tertia); Miinchen SB Clm. 6971 ( A . D . 1462) f. 1-75; St. Gallen StB 832 ( A . D .
1465) 485ff. (Disputata circa librum Praedicamentorum et Perihermenias; . . . completa in studio Erffordiensi anno 1465). Olim Erfurt
Karthause Salvatorberg (cat. s. XV [MBKD II 486]).
277
2. Exercitium novae logicae.
MSS: Miinchen SB Clm. 6971 ( A . D . 1462) f. 78-157 (Explicit nova logica eximii doctoris Johannis de Wisalia in alma universitate
Basiliensi 1462); Sevilla BColombina 7.7.13 (Johannes de Vesalia, Logica [same work?]). Olim Erfurt Collegium universitatis (cat. of
1497 and 1510: Commentum super libros Priorum [MBKD II 169, 218]).
3. Exercitium Metaphysicae.
Inc: Circa initium Metaphysicae Aristotelis quaeritur primo: Utrum metaphysica sit sapientia?
(Pro) intellectu quaestionis sciendum quod secundum Philosophum VI Ethicorum quinque
ponuntur habitus intellectuales . . .
(q. 2) Utrum metaphysica sit dignissima scientiarum aut notitiarum ?
(q. 4) Utrum omnes homines natura scire desiderant?
(q. ult.) Utrum in universo tantum unus sit princeps?
Expl: sempiterne vivit et regnat super omnia aeternaliter benedictus Dominus noster Jesus
Christus. Arnen.
MS: Basel UB F.VIII.7 (XV) ff. not numb.
4. Exercitium physicum.
Inc: Circa primum Physicorum quaeritur: Utrum de rebus naturalibus sit scientia? Sciendum
pro quaestione quod res . . .
Expl: naturae lapsae per peccatum . . . aeternaliter benedictum. Arnen.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.307 (XV) 178ff. Olim Ingolstadt Univ. (see 5).
Doubtful.
5. In librum De anima.
MS: Miinchen SB Clm. 6971 ( A . D . 1463) f. 158r-194v (anon., same hand as Logica). Olim Ingolstadt Univ. (Biicherkatalog der
Artisten 1492: Liber continens quaestiones magistri de Basalia super VIII libros Physicorum et III De anima Aristotelis [MBKD III
248]).
Johannes de Sampis
Fl. s. XIII. Magister artium, perhaps of Oxford.
Inc: Quanto generatio et corruptio sint
actus quidam et omnis actus sit circa singularia,
quaeritur: Utrum de singularibus sit scientia? Et videtur quod non . . .
MS: Oxford Balliol Coli. 313 (XIII/XIV) f. 166^-167*.
Johannes de Sancta Fide (Sanctafidensis) O.Carm.
t 1359 Sept. 18 Burnham Norton. Entered Order at Burnham Norton Convent; doctor theologiae, Oxford; prior of Burnham Norton
Convent.
Bale I 441f; BiblCarm I (1927) 845f; II (1927) 87f; Chevalier BB 2486; Emden III 1625. Stegmuller RB III 419f.
1. In I-II De caelo et mundo.
Inc: Philosophus in prooemio ostendit...
TRADITIO
Johannes de Sancto Aegidio O.P.
See Johannes Aegidii.
Johannes de Sancto Germano O.S.B.
f after 1320. 1298-1302 studied at Oxford; baccalaureus theologiae; 1308-10 lector of theology at St. Augustine's Abbey,
278 Canterbury; 1310-12 lector Sententiarum, Paris; 1312 doctor theologiae; 1312-15 regent; 1320 requested by abbot of St. Augustines
Abbey as lector theologiae.
A. G. Little and F. Pelster, S.J., Oxford Theology and Theologians c. A.D. 1282-1302 (Oxford 1934) 219-36, 244-6; P. Glorieux,
Jean de Saint-Germain, maitre de Paris et copiste de Worcester, Melanges Auguste Pelzer (Louvain 1947) 513-29; Emden III 1626.
1. Quaestiones in libros Posteriorum.
Inc: (prol.) Scire autem opinamur unumquodque, cum causam rei cognoscimus, et quoniam
illius est causa, et quoniam impossibile est aliter se habere. Hanc propositionem descripsit
Aristoteles primo huius, cap. 2, text. 5. Fuerunt tamen aliqui . . .
(iq. 1) An omnis doctrina et omnis disciplina sit ex praecedenti cognitione? Quod non, quia
aut ex praeexistente cognitione sensitiva aut intellectiva . . .
(q. 2) An acquisitio scientiae sit nobis per doctrinam ?
(q. ult. II q. IS) An definientem necesse sit scire omnia?
Expl: licet alia non cognoscantur, nisi tantum in universali etc.
MS: Oxford Magdalen Coll. 162 (XV) f. 183-(250) (Expliciunt quaestiones et tituli tam primi libri quam secundi Posteriorum
Analyticorum datae a domino Johanne de Sancto Germano de Cornubia. Amen.); Toledo B. dei Gabildo 19.25 (XIV) (?). Edd: Venezia
1497 (GW 9093); Venezia 1512 (Quaestiones super libros Priorum et Posteriorum (Risse); Pavia 1520 (Granz); Paris 1522 (Glorieux);
Venezia 1586; Venezia 1600; Venezia 1610; Ursellis 1622 (last four edd: In universam Aristotelis logicam . . . quaestiones [Risse]);
Opera Scoti (Wadding ed.; Lyon 1639) I 342-430; Opera Scoti (Vives ed., Paris 1891) II 199-347.
Johannes Saresberiensis
Ga. 1115 Salisbury 1180 Ghartres. 1136-48 studied in France under Robert of Melun, Abelard, Gilbert de la Porr6e; 1153-54
sojourn in Rome; 1154 returned to England; 1176 Bp. of Chartres. First with complete knowledge of Aristotles Organon.
Chevalier BB 2489; EFil 2 (1957) 766-9; LTK2 5 (1960) 1079f.
Ueberweg 242-5, 705; Prantl II 234-60.
Grabmann, SM II 438-52; MGL III 97-9; J. Isaac, O.P., Le Perihermeneias en Occident de Bo&ce a S. Thomas (Paris 1953) 52, 54.
G. Aspelin, John of Salisburys Metalogicon, Bull. Soc. rogale des lettres de Lund (1951-52) 19-37; R. Palacz, BezpoSrednia
recepcja arystotelizmu w Metalogiconie Jana z Salisbury, Studia mediewistyzcne 5 (1964) 191-251.
1. Metalogicon.
Inc: In rebus humanis nihil fere sic arbitror elimatum . . .
279
Expl: pariter et cultorem.
Edd: PL 199. 823-946; ed. C. C. J. Webb (Oxford 1929).
Johannes Scharpe
Fl. s. XIVe*. From Munster in Westphalia; 1379 baccalaureus artium, Prague; 1391/92 to at least 1404 fellow of Queen's College,
Oxford; magister artium; 1396/97 baccalaureus theologiae; wrote against Wyclif.
Leland 388; Bale I 505f; Tanner 665f; Chevalier BB 4233; Emden III 1680.
L. A. Kennedy, The De anima of John Sharpe,' FrStudies 29 (1969) 249-70. Stegmtiller RS I 24.
1. Quaestio super universalia.
Inc:Quaeritur: Utrum aliqua sint universalia in rerum natura praeter signa? Quod non arguitur
primo sic. Omne universale est praedicabile de pluribus . . .
Expl: solventur faciliter omnes auctoritates ad omne adducendae. Ex- pliciunt universalia realia
Scharpe.
MSS: London BM Harleian 2178 (XV) f. 107v-(fin.); Royal 12.B.xix (XV) f. 56^-84*; Lambeth Palace 393 (XV) f. 30v-(69) (Universalia
magistri Johannis Scharp); Oxford New Coli. 238 (XV) f. 5r-52v (Explicit quaestio super universalia secundum Scharp); Paris BN
lat. 6433B (XV) item 3. Olim Buckfast Abbey, Devon (Leland).
2. Quaestiones de passionibus entis.
Inc: Utrum veritas . . .
MS: Worcester Cathedral Chapter Libr. F. 86 (XV) f. 146r-152v.
Inc:Quaestio circa primum Physicorum est haec (Quaeritur super primo Physicorum): Utrum
tantum tria sint intrinseca rerum naturalium principia . . .
Expl: in qua discere potius cupio quam docere. Et in hoc finiuntur quaestiones aliquae super libros
Physicorum superficialiter collectae modo quo in scholis philosophicis Oxoniae disputari
consueverant.
MSS: London Lambeth Palace 396 (XV) f. 16r-130v (anon.); Oxford BodlL Digby 49 (XV) 116ff. (anon., inc. mut.); All Souls Coll. 85
( A . D . 1428) f. 1-88 (Expliciunt quaestiones magistri Johannis Scharpe super libros Physicorum nationis Almaniae superioris . . .);
Balliol Coli. 93 (XV) f. 35v-91v (Haec per magistrum Johannem Acutum); New Coli. 238 (XV) f. 53-(210) (Expliciunt quaestiones
Scharp super VIII libros Physicorum); Oriel Coll. 35 (XV) f. 60-86; Sevilla BColombina 7.6.17; Worcester Cathedral Chapter Libr.
F.86 (XV) f. 44-141. Olim Canterbury Libr. of St. Augustine's Abbey (M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and
Dover [Cambridge 1903] 355).
4. Quaestio de anima.
Inc: Utrum anima intellectiva sit quodammodo omnia? Quod non arguitur quadrupliciter. Primo
sic: Nulla est anima intellectiva . . . Expl: non oportet huiusmodi abstractioni procedere.
MSS: London Lambeth Palace 396 (XV) f. 136r-179v; Oxford BodlL Rawlinson C.677 (XV) f. 177-(182) (Quaestio de anima venerabilis
viri Johannis Scharp doctoris in
TRADITIO
theologia; expl. mut.); All Souls Coli. 85 ( A . D . 1428) f. 96-133; Balliol Coli. 93 (XV) f. 14r-35r; Merton Coli. 251 (XV) f. 2-50 (expl.
mut.); New Coli. 238 (XV) f. 210-(258) (Explicit quaestio M. J. Scharp de anima); Wien NB lat. 4307 (XV) f. lr-38r; Worcester
Cathedral Chapter Libr. F. 86 (XV) f. 10r-43v. Olim Canterbury Libr. of St. Augustine's Abbey (James, op. cit. 355); Oxford Balliol Coli.
(Mynors 387).
280 Doubtful.
5. Abstractum a Burlaeo super Ethica.
Inc: Omnis ars et omnis doctrina . . .
Test: Tanner, citing Oriel 35, but the MS with this number today contains Scharp, Quaestiones super librum Physicorum.
Johannes Schaufus
t 1480 Alsfeld. Canon of Alsfeld.
1. In III libros De anima.
Inc: Bonorum honorabilium Iste liber dividitur in prooemium et tractatum. Tractatus ibi:
Primum autem. Prooemium autem dividitur in tres partes. In prima reddit auditorem docilem,
secundo benevolum, tertio attentum. Docilem reddit praemittendo . . .
Expl: in unitate existens qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
Et sic in est finis tertii De anima a.d. 1474 ipso die sanctorum Innocentium hora decima nona.
Finis.
MS: Giessen UB 45 ( A . D . 1474) f. 4r-24r (f. 26v-28r: Registrum in libros De anima collectum per fratrem Io. S.C. anno 1474 ipso die
sancti Albani in Alsfeldia completum; note at beg. in another hand: obiit auctor Alsfeldiae anno 1480).
Johannes de Schlettstadt
Frater.
1. Tractatus libri De caelo et mundo.
Inc: Incipit prima pars tractatus libri De caelo et mundo. Capitulum primum istius libri et
quomodo ad hanc scientiam spectat de corporibus et magnitudinibus considerare. Liber De caelo et
mundo consequitur solum ad librum Physicorum, quia post librum Physicorum, in quo
determinatur de corpore mobili secundum quod huius simpliciter et absolute . . .
Expl: Et hoc de gravi et levi simpliciter et in respectu et de accidentibus circa ipsa dicta
sufficiant.
MS: Leipzig UB 1418 (XIV) f. lr-24v (Explicit quarta pars tractatus de caelo et mundo compilati per fratrem Johannem de Sletstat).
Johannes Schlittpacher de Weilheim O.S.B.
1403 Schongau 1482 Oct. 15 Melk. 1426 entered O.S.B. at Melk; 1446 prior of Mariazell; 1459 prior of Melk; visitor of various
monasteries in the interest of reform.
Chevalier BB 4176; Stegmiiller RB III 424-6; RS I 243.
281
1. Super V I I I libros partiales Topicorum.
Inc: Propositum quidem negotii Iste est liber Topicorum Aristotelis et dividitur in octo libros
partiales et in primo tractat. . .
Expl: sunt posita, a.d. 1432.
MS: Melk StB 1395 (281; E. 72) (XV) p. 708-758.
2. Syntagma philosophiae naturalis.
MS: Melk StB 1395 (281; E.72) (XV) p. 506-673.
3. Puncta philosophiae naturalis.
Inc: Philosophia generaliter accipitur pro aggregato omnium propositionum . . .
Expl: dictamen naturale rationis.
MS: Melk StB 91 (1828; 1710) (XV) p. 181-192.
Johannes Scotus (Eriugena)
Ca. 810 ca. 877. By 847 in France; taught in the Schola Palatina, Paris.
Prantl II 22-37; Ueberweg 164-77, 693f; Manitius I 323-39; LTK2 5 (1960) 1082L M. Schedler, Die Philosophic des Macrobius und
ihr Einfluss auf die Wissenschaft des christlichen Mittelalters (BGPMA 13.1; Miinster i. W. 1916) 111; A .Van de Vyver, Les stapes du
dSveloppement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de philologie et dyhistoire 8 (1929) 425-52 at 435-7; E. K. Rand, How
Much of the Annotationes in Marcianum is the Work of John the Scot ?, Transactions and Proceedings of the American Philological
Association 71 (1940) 501-23; L. Labowsky, A new version of Scotus Eriugena's commentary on Martianus Capella/ Mediaeval and
Renaissance Studies 1 (1941-43) 187-93; H. Liebe- schiitz, Zur Geschichte der Erklarung des Martianus Capella bei Eriugena/
Philologus 104 (1960) 127-37; G. Mathon, "Jean Scot firigene, Chalcidius et le problfcme de Tame universelle: h propos des
Annotationes in Martianum 7, 10/ in: LHomme et son destin . . . (Louvain-Paris 1960) 361-75; H. Silvestre, Note sur la survie de
Macrobe au moyen &ge/ Classica et mediaevalia 24 (1963) 170-80 at 171-4.
See also Icpa.
1. Annotationes in Martianum.
Inc: Huius fabulae auctorem Martianum comperimus fuisse Cartagi- niensem genere . . .
Ed: C. E. Lutz (Cambridge, Mass. 1939).
Johannes Setonus
Ca. 1310 philosopher, Oxford.
Bale II 98f; Chevalier BB 4218; Emden III 1671.
1. In Metaphysicam.
Johannes de Shyheborna
Fl. s. XIII, somewhat later than Adam de Buckfeld, q. v.
Pelster, Scholastik 2 (1927) 449; Emden III 1690f. (several Johns de Shirborne, but all later than the 13th century).
TRADITIO
1. In De anima.
Test: Pelster, art. cit.
Johannes de Slupcza
1408 1488 Aug. 2.1429 matriculated in university, Cracow; 1432 baccalaureus artium; 1433 magister artium; 1452 licentiatus
282 theologiae, doctor theologiae; 1452/53, 1476/77 rector; 1487/88 vice-chancellor.
Z. Kuksewicz, Jan ze Slupczy/ Materialy i Studia Zakladu Historii Filozofii Staro- zijtnej i Sredniowiecznej 1 (1961) 85-117; S.
Wlodek, Quelques informations sur les commentaires mSdievaux de la M6taphysique dAristote conservas dans les manuscrits de la
Bibliotheque Jagellonne k Cracovie,' Miscellanea mediaevalia II (Berlin 1963) 767-74 at 770; Polski Slownik Biograficzny 10 (1964)
476-8 (lit.); M. Markowski, Spis os6b dopuszczonych do wykladdw i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w
XV wieku/ Materialy i Studia 4 (1965) 127-275 at 168, 172, 191, 235, 254; Z. Siemiqtkowska, Metafizyka Jana ze Slupczy/ ibid. 7
(1967) 118-29; J. Rebeta, Nieznane pisma i fragment biblioteki Jana ze Slupczy, * ibid. 8 (1967) 125-48; M. Markowski, *
Problematyka uniwersaliow w polskich pi^tnastowiecznych pismach nominalistycznych,' Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166 at
143-5.
Doubtful.
1. Puncta super libros Metaphysicae.
Inc: (text) Omnes homines Ratio secundum sanctum Thomam: Unumquodque imperfectum
appetit naturaliter suam perfectionem, primo Physicorum . . .
Expl: Expliciunt puncta super libros Metaphysicae Aristotelis 1433 in vigilia Lucae.
MS: Krakdw BJ 2099 ( A . D . 1433) f. 128M63V.
Ed: Siemiqtkowska, art. cit. (excerpts).
2. In CMund.
3. In SSens.
4. In SVig.
5. In MRem.
MS: (2-5) Krakdw BJ 2099 ( A . D . 1433).
Johannes Snerveding de Hamburg
1401 matriculated in the university, Erfurt; 1405 magister artium, there; 1420 dean of the arts faculty, there.
J. C. H. Weissenborn, Acten der Erfurter Universitat I 3 (Halle 1881) 61; E. Kleinei- dam, Universitas Studii Erffordiensis I
(Leipzig 1964) 235, 360, 362.
1. Disputata veteris artis.
2. Disputata de caelo.
3. Disputata de generatione.
283
5. Disputata parvorum naturalium.
6. Disputata super IV libros Ethicorum.
Johannes Spengen
See Johannes Versor (9 note).
Johannes Stedler de Landshut
1415 matriculated in university, Vienna; 1425 magister artium; baccalaureus theologiae.
Aschbach I 609; Matrikel der Universitat Wien I (Graz-Cologne 1956) 106; Stegmiiller RB III 431.
1. Disputata in libris Physicorum.
MS: olim Wien Univ. (acts of arts faculty, 1467 [MBKO I 481]).
2. Disputata librorum De generatione et corruptione.
Inc: Utrum ens mobile ad formam sit subiectum scientiae libri De generatione? In rationali
philosophia dictum est quod philosophia naturalis...
* (iq. 2) Utrum aliquid possit simpliciter generari aut corrumpi ?
(iq. ult.) Utrum corruptum possit reverti idem in numero?
Expl: laus et honor aeternaliter benedictus. Expliciunt disputata secundi, per consequens etiam
totius De generatione et corruptione, reportata coram magistro Johanne Stedler de Landshut per
me Johannem Schlittpacher de Weilheim secunda feria in vigilia sancti Timothei 1427. MS: Melk StB
802 (735; N. 11) (a.d. 1427) f. 213r-264\
Johannes de Sterngassen
See Johannes Korngin de Sterngassen O.P.
Johannes de Stohnicza O.F.M.
Ca. 1470 1530 Poznan. 1490 matriculated in the university, Cracow; 1494 baccalaureus artium; 1498 magister artium; 1498-1506
junior professor in arts faculty; 1507-14 senior professor, successor of Johannes de Glogow (q. v.); 1514 entered O.F.M. Scotist; edited
Michael de Bystrzykows (q.v.) Quaestiones veteris et novae logicae (Cracow 1508).
Chevalier BB 2497; Sbaralea Suppi. II (1921) 133f; K. Estreicher, Bibliografia polska 13 (Cracow 1894) 376; 29 (Cracow 1933)
299-306; Polski Slownik Biograficzny 10 (1962-64) 480f. (lit.).
S. Swiezawski, 'La philosophic k Tuniversit6 de Cracovie des origines au xvie stecle, AHDLMA 30 (1963) 71-109 at 90; M.
Markowski, Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physikkommentaren: die Impetustheorie, * AHDLMA 35 (1969) 187-210 at
206; R. Palacz, Jan ze Stobnicy,' Materialy do historii filozofii iredniowiecznej w Polsce 1 (12) (1970) 23-38.
J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) 211, 311.
TRADITIO
1. Parvulus philosophiae naturalis cum expositione textuali.
Aristoteles philosophorum princeps ostendens . . .
Inc: (prol.)
Natura est principium et causa movendi. . .
(text)
284 Expl: Habitis adolescentes ingenui in multos codices multiplicatim, ut optetis in Parvulum
philosophiae commentationem antea dudum congestam et nunc iterum revisam. . . . Puto vos
veniam daturos erratis in hoc opere, ad quod publicandum me impulistis.
Edd: Krakdw 1507 (Parvulus philosophiae naturalis cum expositione textuali ac dubiorum magis necessariorum dissolutione ad
intentionem Scoti congesta in studio Cracoviensi a Johanne Stobnicensi artium magistro); Krak6w 1513; Basel 1516 (Sba- ralea);
Krakdw 1516, 1517.
2. Leonardi Aretini in moralem disciplinam introductio familiari Johannis de Stobnicza commentario explanata.
Edd: Krakow 1511; Wien 1515; Krakdw 1517.
Johannes Stoffman de Luckow
1438 matriculated in the university, Leipzig; 1440 baccalaureus artium, there; 1444 magister artium, there; 1444-47 baccalaureus
medicinae; 1451 doctor medicinae, there.
G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 126; II (Leipzig 1897) 69f, 124, 134.
Inc: Utrum de animalibus sit scientia . . .
MS: olim Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (MBKD III 498, 524).
Johannes Streler de Francofordia O.P.
t 1459. 1416 magister studentium, Trier; 1431 studens in theologia, Vienna; 1437 doctor theologiae; 1440 prior of the Frankfurt
convent; 1440 professor of theology, Cologne; 1445 dean of the theological faculty, Vienna.
Aschbach I 590, 608; H. Keussen, Die Matrikel der Universitat Koln I2 (Bonn 1928) 428; Die Matrikel der Universitat Wien I
(Graz-Cologne 1956) 177; G. Powitz, Die Hand- schriften des Dominikanerklosters und des Leonhardstifts in Frankfurt am Main
(Frankfurt a. M. 1968) 43.
1. Quaestiones libri Melaphysicae.
Inc: Incipiunt quaestiones libri Metaphysicae primi inchoatae in octava sancti Johannis Evangelistae
pro continuatione dierum vacantium 1431. Utrum Deum esse sit per se notum? Responsio:
Intendendum est primo quod opinio sua aliquis opinatur quod Deum esse sit per se notum . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum ens secundum quod ens sit subiectum in metaphysica?
(q. ult. II q. 6) Utrum divinus intellectus cum sit infinitus possit intelligere infinita?
Expl: suam essentiam intelligit et intelligendo eam intelligit alia ita quod in primo.
MS: Frankfurt a. M. Stadt- und UB Praed. 20 (a.d. 1431) f. 326r-330r (incomplete).
285
Johannes de Stycborn
Ca. 1292 possibly taught at Oxford.
Russell 77f; Emden III 1811.
1. Quaestiones libri Porphyrii.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 344 (XIII) f. 199v-(203).
2. Quaestiones de libro Praedicamentorum.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 344 (XIII) f. 203r-(?).
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 344 (XIII) f. (?)-(218).
Johannes Sucket
Fl. s. XV1. Magister artium. (CUP IV 119 mentions a Johannes Sulket of the diocese fo Geneva, 1403 baccalaureus in artibus).
1. Quaestiones libri Topicorum.
Expl: Haec de quaestione dicta sufficiant. . . finita Parisius a.d. 1429 legente venerabili magistro et
discreto viro magistro Iohanne Sucket Arnoldo Simonis scribente etc.
Johannes Suevus
Abh. Akad. Berlin (1937) Nr. 5, pp. 16, 23f.
Spurious.
1. Scriptum super Categorias {see Thomas de Erfordia).
Inc: Aequivoca dicuntur Liber iste continuari potest ad ilia quae dicta . . .
Johannes Tarteys
Ca. 1422 magister artium; fellow of Balliol College, Oxford.
Bale Scriptorum II 94f; Index 258f; Tanner 704; Chevalier BB 4372; Emden III 1849.
1. Problema corresponded libello Porphyrii.
Inc: Problema correspondens libello Porphyrii erit hoc: Utrum universalia ad aliquem sensum sint
de numero . . .
Expl: ad problema finalis responsio. Pro opusculo sint laus et gloria Christo. Arnen.
MSS: London BM Royal 12.B.xix (XV) f. 197v-(244) (Problemata super V universalia); Lambeth Palace 393 (XV) f. 184(215)-
239(270); Oxford Magdalen College lat. 47 (XV) f. 2-(34); 92 (XV) f. 171-(195) (anon.). Olim Lanthony Abbey near Gloucester
(Emden).
2. Quaestiones naturales.
MS: olim Oxford Balliol (Bale).
Test: Bale, Emden.
TRADITIO
Johannes Tewkesbury O.F.M.
Fl. ca. 1388.
Bale I 435; Chevalier BB 2499; Emden III 1857.
1. Sophismatum elenchi.
286 Johannes Teyerberch in Brema
Inc: Quaeritur primo circa initium librorum De anima: Utrum anima sit subiectum proprium
scientiae . . .
Expl: Expliciunt disputata de anima sub annis domini 1423 finita et completa per manus Henrici
Wulfhardi ipso die sancti Lamberti a baccalaureo reverendo Johanne [Teyerberch in Brema
acc. catalogue] . . . MS: Berlin SB lat. qu. 595 (XV) f. 212'-256v.
Johannes de Thosth (z Toszka)
t 1482. Magister artium, Cracow. Influenced by Benedict Hesse, q. v.
Michalski, Les courants philosophiques 88; M. Markowski, Poglqdy filozoficzne An- drzeja z Kokorzyna,' Studia mediewistyczne
6 (1964) 55-136 at 126; idKrakowskie komentarze do Fizyki Arystotelesa zachowane w Sredniowiecznych rQkopisach Biblioteki
Jagiellohskiej, ibid. 7 (1966) 107-24 at 115; id., Die philosophischen Richtungen in der Naturphilosophie an der Krakauer Universitat
in der ersten Halfte des xv. Jahrhunderts,J in: La Filosofia della natura nel medioevo: Atti del terzo Congresso internazionale di filosofia
medioevale (Milan 1966) 662-9 at 663f; id., Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physikkommentaren: die Impetustheorie, *
AHDLMA 35 (1969) 187-210 at 188, 198; P. Czartoryski, La notion duniversit6 et Tid6e de la science h Tuniversite de Cracovie dans
la premiere moiti6 du xve siecle/ Mediaevalia philosophica Polonorum 14 (1970) 23-39 at 32.
1. Puncta Physicorum; Quaestiones super V I I I libros Physicorum.
Expl: Expliciunt puncta Physicorum pronuntiata per baccalaureum reverendum de Thosth,
reportata per Johannem de Thomaszowiicze filium Alberti in Collegio Pauperum feria quinta
post Iudica anno 1451. MS: Krakdw BJ 2097 (a.d. 1451) f. 205'-361r.
Johannes Tinctoris de Tornaco
t 1469 Tournai. 1423 matriculated in university, Cologne; pupil of Heimericus de Campo; 1426 magister artium; 1433 dean of arts
faculty; 1433-38 professor of arts, Bursa Montana; 1440 doctor theologiae; 1440-69 professor in theology faculty. Thomist.
Chevalier BB 4532f; Biographie nationale . . . de Belgique 25 (1930-32) 286-8; Keus- sen 390f, 416, 424, 492, 505; Wulf III 191;
Tuszynska 30.
M. Grabmann, Quaestio de distinctione inter essentiam et esse reali in commentario in Primam S. Thomae Aquinatis saeculi xv
inedito anonymo (Cod. 210/51 Bibliothecae Dominicanae Vindobonensis)/ Angelicum 22 (1945) 54-65 at 57-9; id., Der Belgische
Thomist Johannes Tinctoris (f 1469) und die Entstehung des Kommentars zur Summa theologiae des hi. Thomas von Aquin/ Studia in
honorem . . . R. J. Martin O.P. (Bruges 1948) 409-36; MGL III 411-32.
Stegmuller RS I 246.
287
1. Textualia vel copulata Metaphysicae.
Inc: Quoniam prolixitas mater fastidii plurimumque animos a fructu studii avertit brevitasque eloquii
modernis sit amica, praesertim si sermonum paucitas sententiarum . . .
Expl: prout unicuique convenit convenienter providens.
MSS: Basel UB F.VI.21 (XV) {Reportata super Metaphysicam); Magdeburg BDom- gymn. 165 (XV) f. 234r-251v (Expliciunt
textualia Metaphysicae in studiis pronuntiari consueta secundum Lovaniensis universitatis baccalaureum sacrae paginae Petrum de Rivo
necnon eiusdem egregium professorem quoad novem primos libros; ultimi autem duo sunt mag. Johannis Tinctoris coloniensis
universitatis sacrae theologiae doctoris); Munchen SB Clm. 3600 (A.D. 1444) f. 78M24V; Tubingen UB Mc 113 (XV); Wien
Dominikanerkl. 21/21 (XV) f. 139r-185r. Olim Schwabisch-Gmund Dominikanerkl. (= Tubingen Mc 113 [MBKD III 162]).
2. Copulata super librum De physico auditu.
Inc: (prol.) Intendens Philosophus tradere doctrinam de rebus naturalibus incipiens a communibus et
notioribus via disciplinae tractat primo de ente mobili in communi . . .
(comm.) Notandum quod Philosophus dicit, Contingit scire et intelligere . . .
MSS: Frankfurt a.M. Stadt- u. UB Praed. 113 (XV) f. 5M7v; Munchen SB Clm. 3600 (A.D. 1444) f. lr-34r (Expliciunt copulata
venerabilis magistri Johannes Tinctoris in theologia professoris eximii supra librum quemdam Aristotelis qui intitulatur liber De physico
auditu sive Liber Physicorum, quoad eius libros edita et scripta per manus quorumdam in Colonia urbe validissima A.D. 1444).
3. Quaestiones physicorum.
Inc: (prol.) Hominum genus arte vivit et rationibus. Haec propositio est Aristotelis in primo Metaphysicae,
qui volens ostendere originem cognitionis humanae . . .
(q. 1) Circa istum librum quaeruntur duo: Primo, utrum naturalis philosophia sit una specialis
scientia? Arguitur primo quod non sit scientia, quia scientia est necessariorum et impossibilium se aliter habere
et perpetuorum . . .
MS: Eichstatt SB 687 (A.D. 1462) f. 28r-158v (Expliciunt quaestiones Physicorum Aristotelis valde bonae et utiles editae a venerabili
viro magistro Johanne Tinctoris coloniensi artium magistro et sacrae theologiae professore eximio finitae et compilatae per manus
Leonardi Heff de Eystett artium baccalaurii A.D. 1462 feria sexta proxima post Jacobi Apostoli).
4. Copulata super librum De generatione et corruptione.
Inc: Variae fuerunt opiniones antiquorum circa genus generationis . . . MSS: Basel UB F.VI.21 (XV) (Abbreviata
librorum Aristotelis De generatione et corruptione); Munchen SB Clm. 3600 (A.D. 1444) f. 124v-137v (Expliciunt copulata super librum
De generatione et corruptione naturalis philosophi scripta per manus Theodorici de Alemania).
5. Copulata super librum De anima.
Inc: Cum iuxta dictum Philosophi primo Metaphysicae finis speculativae
TRADITIO
scientiae sit veritas, ad hoc in speculativis imbuendus praecipue debet intendere . . .
MSS: Frankfurt a.M. Stadt- u. UB Praed. 113 (A.D. 1443) f. 47v-70v; Munchen SB Clm. 3600 (A.D. 1444) f. 35v-55v (Expliciunt copulata
venerabilis magistri Johannis Tinctoris super librum De anima extracta ex commento venerabilis sancti Thomae quondam fratris
288 ordinis praedicatorum per manus Theodorici de Alemania scripta).
6. Copulata de sensu et sensato.
Inc: Necessaria est consideratio eorum, quae in hoc libro tractantur. Probat Philosophus quia in hoc libro
determinatur de his, quae pertinent ad animalia et plantas sive sint communia omnium vel plurium sive
sint propria singulis speciebus . . .
MSS: Magdeburg BDomgymn. 220 (A.D. 1476) f. 250r-260r; Munchen SB Clm. 3600 (A.D. 1444) f. 55v-65v.
7. Copulata de memoria et reminiscentia.
Inc: Post librum De sensu et sensato ordinandus est liber De memoria et reminiscentia. Patet, quia in libro De
sensu et sensato determinatum est de sensibus exterioribus . . .
MSS: Magdeburg BDomgymn. 200 (A.D. 1476) f. 260r-262v; Munchen SB Clm. 3600 (A.D. 1444) f. 66M68).
8. Copulata super librum De somno et vigilia.
Inc: Hic determinandum est de duobus principaliter, scilicet de somno et vigilia. Circa somnum quinque sunt
consideranda . . .
MSS: Magdeburg BDomgymn. 220 (A.D. 1476) f. 262v-267v; Munchen SB Clm. 3600 (A.D. 1444) f. 68v-(75).
9. Copulata super librum De longitudine et brevitate vitae.
Inc: Post librum De somno et vigilia sequitur liber De longitudine et brevitate vitae, in quo inquiruntur causae
longitudinis et brevitatis vitae, non quidem extrinsece, quae sunt motus corporum caelestium . . . MSS:
Magdeburg BDomgymn. 220 (A.D. 1476) f. 268r-269r; Munchen SB Clm. 3600 (A.D. 1444) f. 75r-77r (Expliciunt copulata cuiusdam
venerabilis magistri, magistri Johannis Tinctoris in theologia professoris eximii super quosdam libros Aristotelis parvorum
naturalium extracta ex commento venerabilis sancti Thomae quondam fratris Ordinis praedicatorum scripta per manus Theodorici
de Alemania cuiusdam studentis in Colonia).
10. Summa abbreviata super X libris Ethicorum cum nota auctoritatum. Inc: (prol.) Sicut dicit Philosophus in
primo Metaphysicae sapientis est ordinare. Cuius ratio est, quia sapientia est potissima perfectio rationis. .
.
(prooem.) Liber Ethicorum prima sui divisione dividitur in prooemium et tractatum . . .
(Auctoritates) Bonum est quod omnia appetunt . . .
(/) Totus liber iste tres habet principales partes. In prima inquirit . . . Expl: bene iudicat nisi secundum
casum. Explicit summa abbreviata super X libris Ethicorum Aristotelis cum nota auctoritatum edita ab
289
illustratissimo famosissimoque magistro Johanne Tinctoris sacrae theologiae professore eximio.
MS: Mantova BC B.III.2 (XV) f. 280'-360l
Johannes de Tornaco
See Johannes Tinctoris de Tornaco.
Johannes de Tytynsale
t ca. 1289. 1284/85 fellow of Merton College, Oxford; magister artium. Not to be confused with John Titleshale, O.Carm. (t 1354).
S. D. Wingate, The Mediaeval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 83; E. Filthaut, O.P., ed.,
Quaestiones super De animalibus,* in Alberti Magni opera omnia XII (Munster i. W. 1955) xxxvi and xliiif.; Emden III 1926.
1. Quaestiones XII librorum Metaphysicae.
Inc: Sicut dicit Philosophus in quarto Metaphysicorum et versus finem, Omnia . . .
MS: Durham Cathedral Libr. C.IV.20 (XV) item 1.
Inc: Bonorum honorabilium Philosophus in secundo Physicorum volens investigare et ostendere
terminos et limites considerationis philosophiae . . .
(iq. 1) Ideo quaeratur primo: Utrum de anima possit omnibus acquiri scientiam ?
MSS: Oxford Balliol Coli. 311 (XIV) f. 148r-181v (Expliciunt . . . quaestiones super librum De anima datae a magistro Johanne de
Dydneshale); Oriel Coll. 33 (XIV) f. 164r-183v.
3. Quaestiones IV librorum Ethicorum.
MS: Durham Cathedral Libr. C.IV.20 (A.D. 1283) item 2.
Spurious.
Inc: Quaedam partes Circa istum librum primo quaeritur: Utrum iste liber sit de animalibus tamquam
de subiecto?
Expl: cui sit honor et gloria per infinita saeculorum saecula.
MS: Oxford Oriel Coli. 33 (XIV) f. 273r-323v (Expliciunt quaestiones super librum De animalibus disputatae a magistro Johanne de
Tydenshale).
Note: Although here ascribed to Johannes de Tydenshale, this work = Albertus Magnus, Quaestiones de animalibus ( 28) (cf.
Filthaut, loc. cit.).
Johannes Ungarus
Magister.
1. Quidam tractatus de anima, de somno et vigilia, et aliis.
MS: olim Libr. of Pico della Mirandola (P. Kibre, The Library of Pico della Mirando la, [New York 1936] 1467).
TRADITIO
Johannes de Vallato O.E.S.A.
f after 1447. Magister theologiae; 1447 regens studii, Toulouse.
See Henricus Riettmuller.
290
Johannes Vath (Vate, Vacta)
Fl. s. XIIIex. Magister artium, Paris; 1290 rector of the University; teacher of Gentilis de Cingulo; associated with Henricus de
Bruxella.
HistLittFrance 27 (1877) 68-70 (B. Haur6au); CUP II 35, 43-46; Chevalier BB 4635; Wulf III 124; Duhem SM VI 537-9, X 180f;
Grabmann, MGL II 265; III 207.
A. Birkenmajer, La Pologne au Congr&s international de Bruxelles (Cracow 1923); M. Grabmann, Gentile da Cingoli, ein
italienischer Aristoteleserklarer aus der Zeit Dantes, Sb. Akad. Miinchen (1940) Heft 9, pp. 14f, 49-53; id., Die Aristoteleskommentare
des Heinrich von Brussel . . ., Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 10, 24-6 and passim; C. Martin Some Medieval Commentaries on
Aristotles Politics, History 36 (1951) 29-44 at 32, 36;
H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 61f.
I. Quaestiones super librum De generatione animalium.
Inc: Sicut dicitur decimo Ethicorum oportet nos secundum suadentes humana sapere hominem eadem neque
mortalia mortalem sed omnia facere ad immortale et omnia ordinare ad optimum quod est in homine . . .
Expl: Expliciunt quaestiones super librum De generatione animalium disputatae per magistrum Johannem
Vath et recollectae per magistrum Gentilem de Cingulo.
MS: Vaticana Vat. lat. 4454 (XIII/XIV) f. 117'-129v.
Note: TK2 1490 erroneously identify Johannes Yath with Gautier dAigles to whom a Quaestio de generatione is ascribed (TK2
1631) (cf. HistLittFrance 21 [1847] 411-15). 2. Quaestiones de quolibet (including qq. on politics).
MS: Paris BN lat. 16089 (XIII) f. 74r-75v (Explicit determinatio magistri I. Vate).
Johannes Venetus O.Carm.
See Johannes Nicolaus Blancus O.Carm.
Johannes Versoris (Versorius; Le Tourneur)
t after 1482. By 1435 magister artium, nationis Normanniae, Paris; 1449 declined rectorship; 1458 rector; magister theologiae;
1468, 1478, 1479, 1482 still in Paris. Probably not at Cologne (not mentioned in University Acta). Secular; Thomist, sed Albertizabat.
MSS. olim apud Minimos de Nigeon et in bibliotheca Collegi Montis Acuti (CUP Auct. V 331 n. 4).
See also Folpardus de Ameronghen, Johannes Friss, Johannes de Glogovia, Johannes Parisiensis, Nicolaus Stoyczin.
Bulaeus Y 902, 922; Hartzheim 206; ADB 39 (1895) 637f; Chevalier BB 4651; EFil 2 (1957) 770; Tuszynska 18f.
CUP IV 565; Auct. II 788, 920; IV 130, 217, 353; V 331f; H. Keussen, Die Matrikel der Universitat Koln III (Bonn 1931) 54 nr.
897.
Prantl IV 220f; Wulf III 191; Grabmann, MGL I 320; II 441; III 230; Ueberweg 627, 788; Maier II 119; Duhem SM X 111-30, 148;
id., Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 523-4.
291
A. Birkenmajer, 'Die Wiegendrucke der physischen Werke Johannes Versors, Bok- och biblioteks-historiska Studier tillagnade
Isak Collijn (Uppsala 1925) 121-35; K. Feckes, 'Das opusculum des hi. Thomas von Aquin De ente et essentia im Lichte seiner
Kommentare, Aus der Geisteswelt des Mittelalters: Festgabe M. Grabmann (BGPMA Suppl. Ill; Munster i. W. 1935) 667-81 at 671f;
M. Grabmann, Die mittelalterliche Kommentare zur Politik des Aristoteles, Sb. Akad. Miinchen (1941) Heft 10, pp. 60, 65-75; L.
Mahieu, Dominique de Flandre: sa mttaphysique (Paris 1942) 22-25; W. Senko, Les manuscrits des commentaires dArmand de
Bellovisu, de Gerard de Monte et de Jean Versor sur le De ente et essentia de St. Thomas dAquin, Mediaevalia philosophica
Polonorum 2 (1958) 13-18; 3 (1959) 7-16; J. B. Korolec, Les commentaires de Jean Versor sur les oeuvres dAris- tote conserves dans
la Bibliotheque du Grand S6minaire de Pelplin, ibid.; S. Swiezawski, La philosophic a luniversite de Cracovie des origines au xvi.
siecle, AHDLMA 30
(1963) 71-109 at 89; J. Riesco, El ser en la metafisica de Juan Versoris, Salmanticensis 13 (1966) 373-84; A. Thirry, A
propos de certains commentaires m6divaux du Deanima dAristote: r^sultats de quelques recherches, BSPM 8-9 (1966-67) 63-87 at
77-80; M. Markowski, Nauki wyzwolone i filozofia na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku, Studia mediewistyczne 9 (1968) 91-
115 passim.
1. Quaestiones super veterem artem .
Inc: (prooem .) Circa initium logicae quaeritur: Utrum logica sit scientia specialis ab aliis distincta? Arguitur
primo quod non sic: Nullus modus sciendi est scientia. Sed logica est modus sciendi . . .
(iq . 2) Quaeritur secundo: Utrum logica debeat dici pars philosophiae?
(Porph .) Quaeritur octavo: Utrum universale sit de consideratione logici ?
(q. 2) Quaeritur consequenter nono: Utrum tres quaestiones difficiles a quibus voluit se abstinere
Porphyrius propter earum difficultatem terminabiles sint per logicae facultatem ?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum quinque universalia possunt in idem coin- cidere ?
Expl: probat quod non coincidunt in idem re et ratione. Et haec de quaestione et per consequens de totali libro
Porphyrii.
(Praed .) Circa initium libri Praedicamentorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum de praedicamentis sit
scientia rationalis ab aliis partibus logicae distincta? Arguitur primo quod non sit scientia, quia scientia
habetur per propria principia . . .
(iq. 2) Quaeritur: Utrum definitio aequivocorum sit bene assignata in qua dicitur, Aequivoca dicuntur
quorum solum nomen est commune . . .
(q. ult.) Quaeritur: Utrum prius et simul sint postpraedicamenta ? Expl : soluta est in ultimo notabili.
Rationes ante oppositum solutae sunt ex dictis.
(VI Pr .) Circa initium libri YI Principiorum Gilberti Porretani movetur primo quaestio talis: Utrum praeter
ea quae dicta sunt in libro Praedicamentorum sit determinandum de sex ultimis praedicamentis, quae
dicuntur sex principia? Arguitur quod non, quia vel Aristotelis de ipsis sufficienter determinavit vel non . .
.
TRADITIO
292
(q. 2) Quaeritur: Utrum definitio formae sit bene data in qua dicitur, Forma est compositioni contingens . . .
(q. ult.) Quaeritur: Utrum tres proprietates habitus sint sufficienter assignatae, quarum prima est quod
habitus suscipit magis et minus? Expl : in re habita imperfecte ut in causa propinqua.
(Perih .) Circa initium primi libri Perihermeniarum Aristotelis primo movetur quaestio talis: Utrum de
enuntiatione sit scientia tamquam de subiecto attributionis huius libri? Arguitur prmo quod non, quia
scientia est necessariorum . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum ea quae scribuntur sint notae eorum quae sunt in voce?
* (q. ult.) Quaeritur: Utrum contrarietas sit sumenda in enuntiationibus secundum affirmationem et
negationem?
Expl : Auctoritas allegata post oppositum est pro dictis. Et haec de quaestione et per consequens de toto
secundo libro Perihermeniarum Aristotelis.
MSS: Amiens BV 405 (a.d. 1458) f. 2r-(69), 187v-(203); Basel UB F.III.10 (XV) f. 2r-98v; Brno UK Mk. 66 (a.d. 1474-75) f. 144M53r (V/
Pr.); Frankfurt a.M. Stadt- u. UB Praed. 47 (a.d. 1463) f. lr-87'; 63 (a.d. 1479) f. 257r-310v; Krakdw BJ 908 (XV) f. 1-76 (printed ed.);
Madrid BN 3086 (XV) f. lr-72v (expl. mut.); Michaelbeuron StB man. cart. 57 (a.d. 1467) f. lr-83r; Munchen UB 2 557 (XV) f. lr-91r
(anon.); Praha UK 974 (a.d. 1452-53) items 1-5; Wien Dominikanerkl. 149/119 (a.d. 1450) f. 3r-101v (anon.). Olim Bologna BConv.
S. Dominici (Quaestiones super totam logicam Aristotelis; M. H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Cittk dei Vaticano 1943]).
Edd: Koln 1484, 1486, 1497 (Hain 16024-5, 16028); s.l.a. (Hain 16026); s.l.a. (Hain 16027); s.l.a. (Quaestiones librorum
praedicabilium et praedicamentorum et posteriorum [Hain 16041]); Koln 1503 (Risse).
2. Quaestiones in totam novam logicam.
Inc : (Prior.)
Primum quidem oportetQuaeritur primo: Utrum de syllogismo simpliciter dicto sit scientia
tamquam de subiecto attributionis huius libri? Arguitur quod non primo sic: Quia omnis scientia est
habitus conclusionis per demonstrationem acquisitus . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum definitio propositionis sit sufficiens in qua dicitur, Propositio est oratio
affirmativa vel negativa alicuius de aliquo ?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum enthymema bene definiatur hoc modo, Enthymema est syllogismus ex ycotibus
et signis?
Expl : procedere ex ycotibus et signis. Et haec de quaestione et per consequens de toto libro Priorum Aristotelis.
(Post.) Circa initium libri Posteriorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum syllogismus demonstrativus sit
subiectum libri Posteriorum ? Arguitur primo quod non, quia omnis scientia habetur per demonstrationem
...
293
(q. 2) Omnis doctrina Quaeritur: Utrum omnis doctrina et omnis disciplina intellectiva fiat ex
praecedenti cognitione?
(iq. ult.) Quaeritur: Utrum cognitio principiorum primorum demonstrationis insit nobis a natura?
Expl: cognoscendi principia et principiata. Et haec de quaestione et per consequens de toto secundo libro
Posteriorum Aristotelis.
(Top. EVI II) Propositum quidem negotii Circa primum librum Topicorum quaeritur primo: Utrum de
syllogismo dialectico sit scientia tamquam de subiecto attributionis huius libri? Arguitur primo contra
primum, quia omnis scientia est necessariorum . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum syllogismus bene dividatur in syllogismum dialecticum, demonstrativum,
litigiosum et falsigraphum ?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum praeter dialecticam inquisitivam et ob- viativam necessarium sit habere
exercitativam?
Expl: tantum infertur conclusio. Et tantum de quaestione et per consequens de toto libro Topicorum.
(Elench.) De sophisticis autem Circa primum librum Elenchorum quaeritur: Utrum de elencho
sophistico sit scientia tamquam de subiecto attributionis huius libri? Arguitur primo quod non, quia de non
ente non est scientia . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum necesse sit unum nomen plura significare?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum divisio orationis sit sufficiens in faciles, quae non sunt solvendae, et difficiles,
quae sunt solvendae?
Expl: per idem solvitur tertia ratio. Et haec de quaestione et per consequens de toto libro Elenchorum.
MSS: Amiens BV 405 (A.D. 1458) f. 69-(187); Basel UB F.III.10 (XV) f. 99'-233v; Frankfurt a.M. Stadt- u. UB Praed. 47 (A.D. 1463/64) f.
89r-162r (anon., diff. redaction of Post., Soph., Top. I-IV); 63 (A.D. 1479) f. 317r-450r (anon., same redaction of Post., Top. [I-VIII],
Soph, as in Praed. 47); Krakdw BJ 908 (XV) II f. 1-128 (= printed ed.); Michaelbeuron StB man. cart. 57 (A.D. 1467) f. 85r-209r;
Munchen SB Clm. 12304 (XV) f. 220^336^; 14133 (XV) f. 142^-264*; UB 2 557 (XV) f. 93r-190r (of Top. I-IV only); Praha UK
974 (A.D. 1452-53) items 6-9; Wien Dominikanerkl. 149/119 (A.D. 1454) f. 101v-210v (of Top. I-IV only). Olim Bologna BGonv. S.
Dominici (Quaestiones super totam logicam Aristotelis; M. H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Citt& dei Vaticano 1943]).
Edd: K61n 1486 (Hain 16025); Koln 1497 (Hain 16033); Leipzig 1499 (Quaestiones super Posteriora Analytica [Hain 16040]); s.l.a.
(Hain 16029); s.l.a. (Hain 16030); s.l.a. (Quaestiones librorum Praedicabilium et Praedicamentorum et Posteriorum [Hain
16041]); K61n 1503 (Risse).
3. Quaestiones super libros Metaphysicae.
Inc: Circa initium primi libri Metaphysicae Aristotelis quaeritur primo: Utrum ista scientia, quae metaphysica
dicitur, sit scientia distincta ab aliis partibus philosophiae? Arguitur primo quod non, quia ista scientia
TRADITIO
et philosophia naturalis sunt unius generis et subiecti; ergo non distinguuntur . . .
(q . 2) Omnes homines Quaeritur secundo: Utrum omnes homines naturaliter scire desiderant?
(q. ult. XII q. 21) Quaeritur ultimo: Utrum bonum et finis universi sit ordo universi vel aliud bonum
294 separatum?
Expl : solus autem illud est unum per se, quod sua substantia omnes perfectiones includit. Et hoc est Deus
gloriosus, qui sit in saecula saeculorum benedictus. Arnen.
MSS: Basel UB F.III.ll (XV) f. 286r-338r; Krakdw BJ 745 (XV) item 2; Oxford BodlL can. misc. 211 (XV) item 10; Praha UK 257 (A.D.
1459) f. lr-128v. Olim Bologna BConv. S. Dominici (Quaestiones super VI libros Metaphysicae; M. H. Laurent, Fabio Vigili . . .
[SeT 105; Citt& dei Vaticano 1943]); Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (.MBKD III 498).
Edd: Koln s.a.; s.l.a.; Koln 1494 (Hain 16050-2).
Inc:Circa initium primi libri Physicorum quaeritur primo: Utrum de rebus naturalibus seu physicis sit scientia?
Arguitur quod non tribus rationibus Heracliti dicentis quod de nullo potest esse scientia . . .
(q. 2) Utrum corpus mobile sit subiectum totius naturalis philosophiae?
(q. ult.) Utrum primum movens sit omnino impartibile nullam habens magnitudinem ?
Expl: quae quidem causa est Deus gloriosus totius naturae gubernator et institutor qui est in saecula saeculorum
benedictus. Arnen.
MSS: Amiens BV 402 (XV) f. 1-(118) (anon.); Basel UB F.III.ll (XV) f. 3r-114r; F.VII.ll (A.D. 1452) f. lr-116r; Firenze BLaur. S. Marco
r r r r
66 (22) (XV); Giessen UB 52 (XV) f. l -90 ; Graz UB 853 (a.d. 1467) f. 1-149; Krakdw BJ 740 (a.d. 1462) f. l - 161 ; 2087 (XV) f.
17M9D; Leipzig UB 1419 (XV) f. 1M09V; Mantova BG F.IV.9 (XV) f. lr-110v; Miinchen UB 2 568 (XV) f. l'-92r (anon.); Oxford
BodlL can. misc. 211 (XV) item 1 (anon.); Praha UK 223 (a.d. 1459) item 1; St. Florian StB XI. 626 (a.d. 1452-54) f. lr-92v; St.
Quentin BV 123 (XV) item 1 (Inc: Utrum ab ente sumatur nomen essentiae? Arguitur primo quod non, quia multa dicuntur entia);
Vaticana Barb, lat. 348 (XV) 205ff. Olim Augsburg Karmeliterkl. St. Anna (Wero in Physicorum [MBKD III 34]); Bologna BConv.
S. Dominici (Laurent, loc. cit.); Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (MBKD III 524).
Edd: Lyons 1489; Lyons 1489 (Hain 16022-3); Koln 1489, 1497, 1497 (Hain 16042-4).
5. Quaestiones super libros De caelo et mundo .
Inc: De natura scientia Circa initium primi libri De caelo et mundo quaeritur primo: Utrum scientia
naturalis versetur circa corpora et magnitudines? Arguitur primo quod non, quia mathematica versatur
circa corpora et magnitudines . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum mundus sit perfectus?
(q.ult . IV q. 9) Quaeritur ultimo: Utrum figurae corporum gravium et levium simplicium sint causae
motuum sursum et deorsum?
Expl: principium activum de quo magis est. Haec ad propositum.
295
MSS: Amiens BV 402 (XV) f. 118-(156) (anon.); Basel UB F.III.ll (XV) f. 115'- 152v; F.VIL11 (XV) f. 157'-195v; Berlin SB lat. fol. 773
(Gorres 140) (XV) f. 127'- 152v; Graz UB 853 (A.D. 1467) f. 150-(200); Mainz SB 541 (XV) f. 179'-231v; Mantoua BG F.IV.9 (XV) f.
lll'-148v; Miinchen SB Glm. 14133 (XV) f. 267'-296' (I); UB 2 568 (XV) f. 93'-126' (anon.); Oxford. BodlL can. misc. 211 (XV) f.
93-135 (anon.); Praha UK 223 (A.D. 1459) item 2; St. Florian StB XI.626 (A.D. 1452-54) f. 93'-125v; St. Quentin BV 123 (XV) item
2. Olim Bologna BConv. S. Dominici (Laurent, loc. cit.). Edd: Koln 1485, 1488 (Hain 16045-6); Lyons 1489; Lyons 1489 (Hain
16022-3); Koln 1489, 1493 (Hain 16047-8).
6. Quaestiones super libros De generatione et corruptione.
Inc: De generatione autem Circa initium primi libri De generatione et corruptione Aristotelis quaeritur
primo: Utrum de corpore mobili ad formam sit scientia tamquam de subiecto attributionis huius libri, qui
graece dicitur Peri genios? Arguitur primo quod non, quia corpus mobile ad formam est generabile et
sensibile . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum ponentes unum materiale principium et hoc in actu possint salvare
generationem distingui ab alteratione et aliis motibus?
(q.ult. II q. 13) Quaeritur decimo tertio: Utrum aliquod corruptum possit idem numero reproduci?
Expl: et per hoc etiam patet solutio ad secundam rationem ante oppositum factam.
MSS: Amiens BV 402 (XV) f. 156-(189) (anon.; inc: Tertius liber totius philosophiae naturalis, primus de generatione et corruptione:
Utrum corpus mobile ad formam sit substantivum . . . [Versor? See below 9]); Basel UB F.III.ll (XV) f. 153'-184r;
F. VII.ll (XV) f. 197'-227'; Berlin SB lat. fol. 773 (Gorres 140) (A.D. 1468) f. 153v- 172'; Graz UB 853 (A.D. 1467) f. 200-(238); Mantova
BG F.IV.9 (XV) f. 149M7D; Miinchen UB 2 568 (XV) f. 127'-145'; Oxford BodlL Gan. misc. 211 (XV) f. 135-163 (anon.); Praha
UK 223 (A.D. 1459) item 3; St. Florian StB XI.626 (A.D. 1452-54) f. 126'-146'; St. Quentin BV 123 (XV) item 3. Olim Bologna
BGonv.S. Dominici (Laurent, loc. cit.); Ntirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (MBKD III 498, 548).
Edd: Koln 1485, 1488 (Hain 16045-6); Lyons 1489; Lyons 1489 (Hain 16022-3); Kdln 1489, 1493 (Hain 16047-8).
7. Quaestiones super libros Meteororum (I-III; IV text only).
Inc: De primis quidem Circa initium primi libri Meteororum Aristotelis quaeritur primo: Utrum corpus
simplex mobile ad formam mixti imperfecti, prout est in via ad talem mixtionem, sit subiectum huius libri?
Arguitur primo quod non, quia subiectum alicuius scientiae debet esse definibile . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum necesse sit hunc mundum inferiorem esse continuum lationibus
superioribus, ut omnis virtus eius inde gubernetur ?
(q. ult. III q. 6 art. 2) Quaeritur circa secundum articulum: Utrum ad istum librum pertineat determinare
de mineralibus seu impressionibus qui causantur infra terram?
TRADITIO
296
Expl : oportet enim prius determinare de ipsis in communi quam in naturali.
MSS: Amiens BV 402 (XV) f. 189-(223); Basel UB F.III.ll (XV) f. 184v-213v; F.VII.ll (A.D. 1454) f. 230r-259r; Graz UB853 (A.D.
1467) f. 274-313; Leipzig UB 1419 (xv) f, 251v- 280v; Luxembourg BN 53 (XV) f. 271r-292v; Mantova BC F.IV.9 (XV) f. 17D-194*;
Oxford BodlL can. misc. 211 (XV) f. 164-193 (anon.); Praha UK 223 (A.D. 1459) item 4; St. Florian StB XI.626 (A.D. 1452-54) f. 147'-
168r; St. Quentin BV 123 (XV) item 4. Olim Bologna BGonv. S. Dominici (Laurent, loc. cit.); Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien
(MBKD III 548).
Edd: Koln 1485, 1488 (Hain 16045-6); Lyons 1489; Lyons 1489 (Hain 16022-3); Kdln 1489, 1493 (Hain 16047-8)
Inc: Circa initium primi libri De anima quaeritur primo: Utrum inter partes philosophiae naturalis scientia
de anima sit melior et honorabilior? Arguitur primo quod non. Scientia de anima non est pars philosophiae
naturalis; ergo contra suppositum . . .
(<q. 2) Utrum anima sit subiectum scientiae huius libri?
(iq . ult.) Utrum necesse sit omne vivens habere sensum?
Expl : et ita non est necessarium eis habere sensum gustus. Et haec de quaestione et per consequens de
tertio libro De anima.
MSS: Amiens BV 402 (XV) f. 223r-268r; Basel UB F.III.ll (XV) f. 214*-259v; Berlin SB lat. fol. 773 (Gorres 140) (a.d. 1470) f.
173 -216v; Eichstdtt SB 476 (XV) f. 242r- 288v (anon.); Frankfurt a.M. Stadt- u. UB Praed. 98 (a.d. 1463) f. 122r-183v (anon.); Krakdw
r
BJ 2016 (a.d. 1465-73); Luxembourg BN 53 (80) (a.d. 1467-68) f. 57M03* (anon.); Mainz SB 541 (XV) f. 129r-178v; Mantova BG F.IV.9
(XV) f. 195'-241r; Modena BEstense Gampori 88 (y.D.i, 21) (XV); Munchen UB 2 568 (XV) f. 146r- 186v (anon.); Oxford BodlL can.
misc. 211 (XV) f. 194*-232' (anon.); Praha UK 223 (a.d. 1459) item 5; St. Florian StB XI.626 (a.d. 1452-53) f. 168^-205'; Saint Quentin
BV 123 (XV) item 5.
Edd: Lyon 1489; Lyon 1489 (Hain 16022-3); Koln 1496 (Hain 16049); Metz 1501 (Cranz); Krakow 1514 (TK; Cranz).
9. Quaestiones super libros Parvorum naturalium.
Inc: (SSens.) Circa initium parvorum naturalium quaeritur primo: Utrum corpus sensitivum sit subiectum
scientiae huius libri ? Arguitur primo quod non, quia eiusdem scientiae est considerare subiectum et principia
eius...
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum omnes sensus exteriores sint necessarii cuilibet animali?
(q . ult. 14) Quaeritur decimo quarto: Utrum contingat sensum in eodem indivisibili temporis plura
simul sentire?
Expl: quod iterum est impossibile. Ad rationes ante oppositum patet solutio ex dictis. Recapitulatio huius
libri De sensu et sensato prius autem etc.
(.MRem .) Memoria autem Circa initium libri De memoria et reminiscentia quaeritur primo: Utrum
memoria sit solum praeteritorum? Arguitur primo quod, quandoque alicuius quod est prius nobis . . .
297
(Q- 2) Quaeritur secundo: Utrum memoria sit passio primi sensitivi?
(iq . ult. 4) Quaeritur quarto: Utrum reminiscentia solum insit hominibus ?
Expl: quae regitur instinctu naturae. Recapitulatio huius libri De memoria et reminiscentia et
sententia huius libri.
(SVig .) De somno autem Circa hunc librum quaeritur primo: Utrum somnus et vigilia sint passiones
convenientes toti coniuncto ex corpore et anima? Arguitur primo quod non, quia pura privatio . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum omni animali conveniat quandoque dormire et quandoque vigilare?
(q . 5 De somnio) Quaeritur quinto: Utrum passio primi sensitivi sit somnium ?
(q . 6 De div.) Quaeritur sexto: Utrum divinatio futurorum effectuum quae fit per somnia sit homini
possibilis?
Expl : ex dictis solutae sunt. Recapitulatio huius libri De somno et vigilia et eas reprobat.
(LBrev .) De eo autem Circa initium libri De longitudine et brevitate vitae nota textum. Quaeritur
primo: Utrum calidum et humidum sint causae longae vitae in viventibus corruptibilibus? Arguitur primo quod
non, quia calidum . . .
(q. ult . 2) Quaeritur secundo: Utrum omnia animalia sint longioris vitae in locis calidis quam in locis
frigidis?
Expl: excessive calidis. Et tantum de materia parvorum naturalium dicta sufficiant.
MSS: Basel UB F.III.ll (XV) f. 260'-285* (SSens., MRem., SVig., LBrev.); Graz UB 853 (a.d. 1467) f. 238-(274) (PN); Krakdw BJ
2072 (a.d. 1462-65) f. 140'-163*, 187*-189r (SSens., MRem., SVig., LBrev.); Leipzig UB 1419 (xv) f. 193r-210v (SSens., MRem., SVig.);
Luxembourg NB 53 (XV) f. 229r-251r (SSens., MRem., SVig., LBrev.); Oxford Florian StB XI.626 BodlL can. misc. 211 (XV) items 6-9
(PN); Praha UK 223 (A.D. 1459) item 6 (PN); St. (a.d. 1452-54) f. 205*-222* (SSens., MRem., SVig., LBrev.); St. Quentin BV 123 (XV)
items 6-8 (SSens., MRem., SVig.); Wien NB 4777 (XV) f. 89M18* (PN). Olim Bologna BConv. S. Dominici (Laurent, loc. cit.).
Edd: Koln 1485 (Hain 16045); Koln 1488 (Hain 16046); Lyon 1489 (Hain 16022); Lyon 1489 (Hain 16023); Koln 1489 (Hain
16047); Koln 1493 (Hain 16048).
Note: Several other MSS which include the corpus of Versors physical works occasionally show variant incipits reflecting possibly
different redactions or different authorship: Amiens BV 402 (XV) f. 271r-284v (anon., SSens. inc: Utrum praeter ea quae determinata sunt
in libro De anima . . .), f. 285r-288r (anon., MRem.), f. 289r- 294r (anon., SVig. inc: Utrum somnus sit privatio vigiliae . . .), f. 296r-297v
(anon., LBrev.); Basel UB F. VII.11 (a.d. 1455) f. 336r-348r (SSens. inc: Circa librum De sensu et sensato quaeritur primo: Utrum corpus
animatum sit subiectum in libris parvorum naturalium vel corpus sensitivum in hoc libro), f. 349r-351v (MRem.), f. 352v-357r (SVig.), f.
358v-359v (LBrev.); Mantova BC F.IV.9 (XV) f. 241*-254* (SSens.), f. 254*- 257* (MRem.), f. 257*-260* (SVig. inc: Utrum somnus sit
privatio vigiliae), f. 260r- 262r (LBrev.); Oxford BodlL Digby 44 (XV) f. l-(34) (anon., SVig. inc: Circa librum
TRADITIO
298
De somno et vigilia quaeritur primo: Utrum somnus sit privatio vigiliae . . .), f. 34 v- (87) (Johannes Parisiensis, SSens. inc: Quaeritur
primo: Utrum de operationibus et passionibus inanimatorum sit scientia distincta a scientia libri De anima et aliorum librorum
naturalium Expliciunt quaestiones super libros De sensu
et sensato secundum magistrum Johannem Parisiensem dictum Spengen), f. 87-(104) (anon., MRem.), f. 104v-(113) (anon., LBrev.).
10. Quaestiones super libros Ethicorum.
Inc: Circa initium libri Ethicorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum de moribus humanis seu de virtutibus
moralibus possit esse una scientia practica ab aliis distincta? Arguitur primo quod de moralibus non sit
scientia. Nam scientia est necessariorum . . .
(q. 2) Omnis ars Quaeritur secundo: Utrum omnia bonum appetant? Et maxime: Utrum omnis ars et
doctrina, actus et electio appetant bonum, et sint illa quibus homo ordinatur ad bonum appetendum?
(V q. 1) Quaeritur primo: Utrum iustitia sit virtus moralis circa operationes principaliter existens?
(q. ult . V I I I q. 17) Quaeritur decimo septimo et ultimo: Utrum sit aliqua lex humana ex ratione humana
procedens?
Expl : nec oportet, quod omnis mensura sit omnino infallibilis et certa in illo genere.
MSS: Bamberg SB class. 58 (HJ.IV.29) (XV)f. 157^-264^; BarcelonaBCentral 587 (XV) 72ff. (anon., Quaestiones Parisienses super
libros Ethicorum; inc: Circa primum librum Ethicorum quaeritur: Utrum de virtutibus et moribus humanis sit una scientia practica ?
Et arguitur primo quod non, quia omnis scientia est de necessariis ut dicitur primo Posteriorum. Sed mores humani non sunt ad
necessarium ... [q-2] Secundo quaeritur: Utrum omnia quibus homo ordinatur ad bonum scilicet ars, doctrina, actus et electio
bonum appetant? . . . [I-V]); Krakdw BJ 2072 (A.D. 1462-65) f. 208r- 230r; Leipzig UB 1445 (XV) f. 167v-174v (list of qq. with
conclusions); Wien Dominika- nerkl. 8/8 (A.D. 1487-88) 179ff. {Inc: Circa initium primi libri Ethicorum quaeritur primo: Utrum de
moribus et virtutibus humanis sit scientia practica? Et arguitur primo quod non, quia omnis scientia est necessariorum . . . [I-X]).
Olim Ingolstadt Univ. (MBKD III 223).
Edd: Koln 1491; Koln 1494; Koln 1497 (Hain 16053-5).
11. In Oeconomica.
Inc: Oeconomica et politica differunt Determinata parte prima moralis philosophiae, nunc dicendum est de
secunda parte eiusdem. Et quia pars ista cum sequenti nunc plerosque latet et rara est, ideo vis principalior
praemittetur . . .
Expl: nos autem eum amare concedat, per cuius amorem nos dignos efficiat, quia caritas perfecta est Jesus
Christus in saecula saeculorum. MS: olim Ingolstadt Univ. {MBKD III 222f).
Edd: [Koln ca. 1491], [Koln ca. 1495] (GKW 2431f).
12. Quaestiones super libros Politicorum.
Inc: Quoniam omnem civitatem Quaeritur: Utrum intentio politicae
299
sit de summo hominis bono? Arguitur primo quod non, quia summum hominis bonum est
felicitas ipsa de qua non tractatur in politica, sed in Ethica libro primo et decimo . . .
(iq. 2) Utrum civitas sive civilitas sit a natura ?
(q. ult. V I I I q. 6) Utrum iuvenes ad arma assumendi debeant dure nutriri et silvestres fieri?
Expl: Auctoritas Philosophi allegata post oppositum est pro dictis in corpore quaestionis.
MSS^Leipzig UB 1445 (XV) f. 260r-264r (list of qq. with conclusions). Olim Ingol- stadt Univ. (MBKD III 223).
Edd: Koln 1492, 1497 (GKW 2444f).
Johannes de Vessalia
Apparently not to be identified either with Johannes Rucherat de Wesalia (q. v.)y or with Johannes de Vexalia (q. v.). A Johannes de
Wesalia is attested in Paris for the period 1344-53 (CUP Auct. I 77, 86, 101, 103, 163); another for the years 1416-17 (CUP Auct. II
225f.). The author of 1 is an opponent of Ockham, and perhaps a follower of Burley.
F. Stegmuller, ThRev 28 (1929) 309.
1. Quaestiones super artem veterem.
Inc: (Porph.) Circa hoc quaeritur: Utrum logica sit scientia practica vel speculativa? Et arguitur
primo quod sit scientia speculativa, quia illa est scientia speculativa cuius finis est scire . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum syllogismus sit subiectum in tota logica?
(<q. u l t ) Consequenter quaeritur: Utrum sint tantum quinque praedicabilia ?
Expl: sed ab illis quinque qui dicti sunt prius in dando sufficientiam de praedicabilibus etc.
(Praed.) Circa librum Praedicamentorum primo quaeritur: Utrum termini ponantur in
praedicamento vel res extra? Et arguitur primo quod res extra ponatur . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum decem sint praedicamenta?
(q. ult,) Consequenter quaeritur: Utrum relatio sit alia res a suo fundamento? Et est idem ac
si quaeritur: Utrum relationes significent alias res a substantia, quantitate et qualitate, sicut etiam a
rebus absolutis? Expl: scilicet similitudo et dissimilitudo respectu diversorum et sed non respectu
eiusdem etc.
(Perih.) Consequenter quaeritur: Utrum voces significent conceptus animae sive passiones
animae? Et arguitur primo quod sic, quia illa significant voces pro quibus supponunt . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum definitio nominis sit bona quae dicit: Nomen est vox
significativa ad placitum etc.?
TRADITIO
(q. ult.) Consequenter quaeritur: Utrum a divisis ad coniunctim sit bona consequentia et e
converso?
Expl: quia non ex quibuscumque divisim sumptis, licet inferantur coniunctim, et e converso. Et
propter hoc patet solutio quaestionis.
300
MS: Vaticana Yat. lat. 2148 (XV) f. 81M28*.
2. Quaestiones super libro Priorum.
Inc: Circa librum Priorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum possibile sit Prioristam facere
aliquem syllogismum? Et arguitur quod non, quia si posset facere aliquem syllogismum . . .
(<q. 2) Quaeritur: Utrum scientia de syllogismo simpliciter sit certissima?
(q. ult. II q. 31) Quaeritur: Utrum istae propositiones sint necessariae ... Expl: ad hoc quod
aequipolleret etc.
MS: Vaticana Vat. lat. 3047 (XV) f. lr-48v (Expliciunt quaestiones libri Priorum disputatae Parisius in vico Straminis per magistrum
Johannem de Vesalia. Et sunt omnes completae a principio usque ad finem. Arnen. Deo gratias, Arnen), f. 70 v (tabula quaestionum).
Johannes de Vexalia
Apparently not to be identified either with Johannes Rucherat de Wesalia (q.v.), or with Johannes de Vessalia (q.v.).
F. Stegmiiller, ThRev 28 (1929) 309.
1. Quaestiones super artem veterem.
Inc: (Porph.) Quaestio prima est ista: Utrum logica sit scientia? Et videtur quod non, quia omnis
scientia est existens in anima. Sed logica non est existens in anima . . .
(q. 2) Utrum universale sit subiectum in libro Porphyrii ?
(iq. ult. 13) Utrum individuum potest dicere de uno solo?
Expl: a se indivisa et ab alio divisa etc.
(Praed.) Primo quaeritur circa librum Praedicamentorum: Utrum scientia de praedicamentis
pertineat ad logicam? Et arguitur quod non, quia de praedicamentis nulla est scientia . . .
(q. 2) Utrum sint tantum decem praedicamenta?
(q. ult. 18) Utrum sint sex species motus?
Expl: aequalibus non communicantibus. Et sic sit finis huius libri quaestionum. Et sic sit dictum ad
quaestiones. . . . Expliciunt quaestiones super Praedicamentis Aristotelis secundum venerabilem
virum Johannem de Vexalia.
(Perih.) Quaestio prima est: Utrum de enuntiatione ut de subiecto sit scientia? Et arguitur quod
non. Nulla enuntiatio est subiectum . . .
(q. 2) Utrum voces significant passiones animae?
(iq. ult. 19) Utrum ex secunda huius infinitatis sequitur aliud genus formae?
301
Exp I: non sit multum in usu illud participium etc. Expliciunt quaestiones super libris
Perihermenias Aristotelis secundum venerabilem virum Jo- hannem de Vexalia. Deo gratias. Amen.
MS: Vaticana Ross. lat. 658 (XV) f. lr-43v (at top of fol. lr: 1485; at end of Porph.
q. 11: Et sic sunt finitae quaestiones super libro Porphyrii. Expliciunt quaestiones super libro Porphyrii compilatae a magistro
Johanne de Vexallia. Et sunt in numero 13).
Johannes (de Guerriscis, Guerriscus, Verreschi) de Viterbio O.P.
FI. s. XIII2. Magister artium; 1260 provincial of Roman province; 1270-80 procurator general of the Order.
1. Super Politicam.
Test: T. KSppeli, 'Un catalogo di scrittori domenicani viterbesi (sec. XIII-XIV),' APF 15 (1945) 143-8 at 145.
Johannes de Wacfeld
Fl. s. XIIIe*. Magister artium, Oxford.
1. Quaestiones primi libri Physicorum.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 344 (XIII) f. 264'-277v (mut.).
Johannes de Wartberg (Wartheberg)
t 1433 Dec. 1398 magister artium, Erfurt; 1408, 1413, 1416, 1419, 1427, 1430, 1431 dean of the arts faculty, there; 1406 rector; by
1407 baccalaureus theologiae; 1407 rector. (A Martinus de Ochsenfurt incepted as magister artium in 1426 at Erfurt [Kleineidam, op. cit.
364]).
J. C. H. Weissenborn, Acten der Erfurter Universitat I 3 (Halle 1881) 75, 77; L. Meier, Contribution k Thistoire de la thôlogie k
Tuniversit^ dErfurt,' RHE 50 (1955) 454-79, 839-66 at 470-9; E. Kleineidam, Universitas Studii Erffordiensis I (Leipzig 1964) 50, 235f,
359-62, 364f.
Cf. Stegmuller RS I 247.
Inc: Quaeritur: Utrum de anima sit scientia? Pro introductione est notandum quod scientia . . .
(g. 2) Quaeritur: Quid sit subiectum attributionis in libro De anima?
(q. ult.) Utrum in homine appetitus sit contrarius appetitui?
Expl: velit et nolit idem. Et sic est finis tertii De anima. Expliciunt disputata de anima reverendi
magistri Johannis Wartheberg etc. disputata Erfordiae etc. et collecta per me Martinum de
Ochsenfurt.
MS: Wien Schottenkl. 241 (XV) f. 116'-196\
Johannes de Weilheim
See Johannes Schlittpacher de Weilheim O.S.B.
Johannes (Jenko) Wenceslai de Praga
t after 1387. Bohemian; by 1367 magister artium, Prague; rector.
TRADITIO
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 134, 250 et passim; A.
Franz, Der Magister Nicolaus Magni de Jawor (Freiburg i. Br. 1898) 24; J. TfiSka, * Sententiarii Pragenses/ Mediaevalia philosophica
Polonorum 13 (1968) 100-10 at 106 (lit.).
1. Expositio libri Physicorum.
302 Test: cf. inc. of 2.
2. Dicta super librum De caelo et mundo.
Inc: Sicut dixi ingrediendo ad expositionem libri Physicorum . . . Expl: et sic est finis super De
caelo et mundo . . . Expliciunt dicta magistri Johannis Wenceslai.
MS: Praha UK 1613 (XIY) f. lr-43\
Inc: Post considerationem motus . . .
Expl: finis adest operis, scilicet expositionis libri De generatione et corruptione.
MS: Praha UK 1613 (XIV) f. 44r-66r (anon.).
4. Commentum libri De anima.
Inc: Bonorum honorabilium Iste liber cuius subiectum est anima . . . Expl: Explicit
commentum libri De anima in a.d. 1375 reportatum Pra- gae editum a reverendo magistro Johanne
Wenczeslai. . .
MS: Praha UK 1613 (XIV) f. 66^-109'.
5. Dicta super librum Politicorum.
Test: TflSka.
Johannes Wenck de Herrenberg
f 1460. Magister artium, Paris; 1426 matriculated in the university, Heidelberg; 1432 licentiatus theologiae; 1435 professor sacrae
theologiae; 1435, 1444, 1451 rector. Albertist, adherent of the Council of Basel, opponent of Nicholas of Cusa.
A. Franz, Der Magister Nikolaus Magni de Jawor (Freiburg i. Br. 1898) 92f; G. Ritter, Studien zur Spatscholastik: II. Via antiqua
und via moderna auf den deutschen Univer- sitaten des xv. Jahrhunderts, Sb. Akad. Heidelberg (1922) 7. Abh., pp. 50-6, 62; G. Ritter,
Die Heidelberger Universitat (Heidelberg 1936); R. Haubst, Johannes Wenck aus Herrenberg als Albertist, RTAM 18 (1951) 308-23;
id., Studienzu Nikolaus von Kues und Johannes Wenck (BGPMA 38. 1; Munster i. W. 1955) 74, 84-9; LTK2 5 (1960) 1096; Gilson 803.
1. In librum De causis.
Inc: Sine lumine nihil est videre, scribitur tractatu primo tertii De anima ... Expl: orat in libro
suo De essentia primae bonitatis: Inveni te nunc causam causarum, fac me tibi acceptabilem.
MS: Mainz SB 610 (XV) f. 2'-38*.
2. In librum III De anima.
Inc: Quoniam autem duabus differentiis definiunt animam . . .
Expl: Et sic finitur tertius De anima in universitate Parisiensi per magistrum Jo. Wenck
coll<ectus> quaestionatim etc.
MS: Mainz SB 610 (XV) f. 72^-84*-.
303
Johannes de Werdea
See Hieronymus de Mondsee O.S.B.
Johannes de Wesalia
See Johannes Rucherat de Wesalia.
Johannes Widmann de Dinkelsbiihl
1419 matriculated in the university, Vienna; 1425 magister artium, there; by 1435 licentiatus theologiae; 1436, 1439 dean of the
arts faculty; 1448 rector; doctor theologiae. (There is another Johannes Jung de Dinkelsbiihl, to whom this work is possibly to be
ascribed: 1427 matriculated, Vienna; 1431 magister artium, Vienna; doctor theologiae [Aschbach I 607; Matrikel I 158]).
Aschbach I 583, 589f, 594, 607; Die Matrikel der Universitat Wien I (Graz-Cologne 1956) 123, 262.
Inc: Circa initium primi Physicorum quaeritur . . .
Expl: est omnino simplex et immutabilis Deus gloriosus etc.
MS: Wien NB 4950 (a.d. 1439) f. V-390'.
Johannes Wilton O.E.S.A.
f ca. 1310 Oxford. Studied at Paris and Oxford. To be distinguished from John Wilton O.F.M. (Emden III 2053). Not mentioned in
Ossinger.
Bale 365f; Chevalier BB 4775.
1. In Priora.
2. In Posteriora.
3. In Ethica.
Johannes de Winchelsey O.F.M.
t 1326 Salisbury. Fellow of Merton College, Oxford; 1322 doctor theologiae; canon of Salisbury; 1326 entered Order at Salisbury.
Bale I 391; Wadding SS (1650) 228; Sbaralea Suppl. (1806) 468; A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 223;
Chevalier BB 2511; Emden III 2056L
1. Super logicam Aristotelis.
Johannes Wolffis de Arnstede
f 1439 May 16 Erfurt. 1399 matriculated in university, Erfurt; 1401 baccalaureus artium; 1407 magister artium; 1413, 1416 dean of
arts faculty; 1420 matriculated in university, Rostock; 1425 dean of arts faculty, Erfurt; 1428 rector; 1428 licentiatus theologiae; 1430
doctor theologiae; by 1432 canon of B. Maria Virg., Erfurt; 1436 vice-rector.
E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 280, 88, 92, 350, 360, 362; A. Hofmeister, Die Matrikel der
Universitat Rostock I (Rostock 1889) 4, 6.
Doubtful.
1. In J-V7 libros Physicorum.
Inc: Hic est dispositio substantialis et perfectio animae . . .
TRADITIO
Exp i. sicut est dispositio in rebus artificialibus.
MS: Erfurt SB Ampl. F. 341 (XIY/XY) 105ff. (anon.; f. 105* alia manu: a.d. 1410 22 mensis Octobris die Jovis incepit audire librum
Physicorum a magistro Johanne Wolff).
Johannes Wyclif
304 t 1384 Dec. 13 Lutterworth. 1356 baccalaureus artium, Merton College, Oxford; by 1360 magister artium, Balliol College; 1363
studied theology, Oxford; by 1369 baccalaureus theologiae; 1372/73 doctor theologiae; from ca. 1370 involved in various controversies
(his philosophical writings date from before 1371/72); 1374-84 wrote various treatises on the papal and the civil power, and on the
Eucharist; 1377 condemnation of his political doctrine; 1380 condemnation of his eucharistic doctrine.
Chevalier BB 4762-6; DTC 15 (1950) 3585-3614; Emden III 2103-6 (lit.); EFil 4 (1957) 1799-1801; LTK2 10 (1965) 1278-81.
Prantl IV 38f; Ueberweg 623; Wulf III 173f; Gilson 771f; Sarton III 1346-50.
B. L. Manning, * Wyclif: Bibliography/ Cambridge Medieval History YII (Cambridge 1932) 900-907.
W. W. Shirley, A Catalogue of the Original Works of John Wyclif (Oxford 1865); J .Loserth, rev., Shirley*s Catalogue of the Extant
Latin Works of John Wyclif (London 1924).
S. H. Thomson, Some Latin Works Erroneously Ascribed to Wyclif/ Speculum 3 (1928) 382-91; id., A Lost Chapter of Wyclif s
Summa de ente, Speculum 4 (1929) 339-46; id., The Order of Writing of Wyclifs Philosophical Works/ Ceskou Minulosti: Festschrift for
Vdclav Novotnfi (Prague 1929) 146-66; id., The Philosophical Basis of Wyclif s Theology/ Journal of Religion 11 (1931) 86-116; id., A
Gonville and Caius Wyclif Manuscript/ Speculum 8 (1933) 197-204; id., Unnoticed MSS and Works of Wyclif/ JThS 38 (1937) 24-36,
139-148; J. A. Weisheipl, Early 14th Century Physics and the Merton School (Diss. D. phil.; Oxford 1956) 188-90; J. A. Robson, Wyclif and
the Oxford Schools (Cambridge 1961) passim; R. Kalivoda, Joannes Wyclifs Metaphysik des extremen Rea- lismus und ihre Bedeutung
im Endstadium der mittelalterlichen Philosophic/ Miscellanea mediaevalia 2 (1963) 716-23; M. Markowski, Problematyka uniwersalidw
w polskich pietnastowiecznych pismach nominalistycznych/ Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166 passim.
Stegmuller RB III 446; RS I 249.
Doubtful.
1. Dubia super materia librorum Physicorum.
Inc: (prol.) Philosophia realis dividitur in tres partes, in primam scientiam divinam, theologicam
vel metaphysicam . . .
(iq. 1) Utrum ad scire causatum esse oportet scire quamlibet eius causam ? Quod non, quia
omne causatum hic inferius infinitas causas habet. Sed non est possibile . . .
(q. 2) Utrum eadem sint nobis magis nota et naturae?
(q. ult.) Dubium concernens illum octavum est: Utrum simpliciter primum sit infinitae
potentiae indivisibile, immobile et aeternum? Expl: Et patent dubia super materia librorum
Physicorum Aristotelis secundum sententiam magistri Johannis Wyclif.
305
MS: Venezia BMarc. lat. VI 173 (XV) f. P-58L
Ed: Thomson, art. cit. Unnoticed MSS' 146-8 (list of questions).
Test: Bale, Shirley 196-7, Thomson, ibid. 144-8 (De physica naturali'; De intentione physica').
Johannes Z&rtel de Engelsdorf (Engersdorf)
1410 matriculated in the university, Vienna; 1418 magister artium, regens.
Aschbach I 607; Die Matrikel der Universitdt Wien I (Graz-Cologne 1956) 81.
Inc:Circa primum librum Priorum disputatur primo quaestio ista. Circa primum librum Priorum
quaeritur primo haec quaestio: Utrum de syllogismo simpliciter possit esse scientia? Arguitur
primo quod non, quia de non ente . . .
(q. 2) Utrum syllogismus simpliciter sit subiectum scientiae libri Priorum ?
(q. ult.) Utrum definitio enthymematis sit bona?
Expl: stat in angulo . . . finitum per me Simon de Maiori Enczesdorf trans Danubium in studio
generali Viennensi a reverendo magistro Johanne de Engelstorf a.d. 1418.
MS: Melk StB 1395 (281) (A.D. 1418) p. 223-363.
Johannes de Zeitz
See Johannes Peyligk de Zeitz.
Johannes Aegidius Zamorensis O.F.M.
1266 secular cleric, Madrid; 1269/70 entered Order; to Paris; 1278 magister theologiae; to Zamora; after 1300 provincial of
province of St. James. Friend of Alfonso X of Castile (1252-84).
Chevalier BB 1792; LTK2 5 (1960) 1098f; M. C. Diaz y Diaz, Index Scriptorum latinorum medii aevi hispanorum (Madrid 1959)
297-9.
1. De historia naturali.
Natura naturans, Deus altissimus et aeternus, naturarum omnium potentissimus creator,
Inc:
sapientissimus ordinator . . .
Abeston lapis pretiosus est Arcadiae, colorem ferreum habens . . . MSS: Berlin SB lat. fol. 62 (Rose 934)
(XIV) f. 1-242; Escorial BReal P.I.10.
Johannes Antonius Scotius Parthenopaeus
Fl. s. XVex. Artium doctor, Padua.
1. Prooemium ad Priora [Ps.-| Aegidii Romani [Roberti Kilwardby].
Inc: Johannes Antonius Scotius Parthenopaeus Magnifico Domino Antonio Justiniano Patricio
Veneto, artium doctori clarissimo ac senatori benemerito felicitatem. Antiqua consuetudo et
pene cum litteris ipsis orta . . .
TRADITIO
Quaestio est: An potissima demonstratio reperiatur vel illa nullo pacto sit danda?
Johannes Antonius Scotius Parthenopaeus artium doctor Patavinis logices affectatoribus
felicitatem. Qui a rerum opifice summo una cum stellis animos emanasse dixerunt. . . (M445).
306 Ed: Venezia 1499 (GW 7190).
Johannes Baptista Gratia Dei
See Gratiadeus Aesculanus.
Johannes Nicolaus Blancus (Bianchi) O.Carm.
1439 Florence 1499 Montecatini. Professor of philosophy; doctor theologiae; prior provincial of the province of Tuscany.
BiblCarm II (1927) 61f, 136; Chevalier BB 3320.
2. In libros Posteriorum (Super Burlaeum in Posteriora).
3. In logicam parvam (Supra logicam Pauli Veneti).
Jordanus de Bergamo O.P.
Fl, s. XV2. 1469 mentioned in connection with a controversy concerning new Vicar General of the Congregatio utriusque
Lombardiae; baccalaureus; 1470 magister.
M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter, * Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5, pp. lOOf,
174-6; T. Kappeli, O.P., Kurze Mitteilungen liber mittelalterliche Dominikanerschriftsteller,' AFP 10 (1940) 282-96 at 295f.
1. Epitome libri De anima; Collectae de anima extractae de libris Aristotelis. Inc: (prol.) Illustrissimo duci
Urbini ac sacrosanctae romanae ecclesiae . . . Cum apud te detentus illustrissime princeps
aestate praeterita pro tua in me benevolentia . . . / . . . indulgere si placet. Vale.
(comm.) Animadvertendum est autem diligenter quod in recitando antiquorum opiniones
de anima quas Philosophus ponit, non intendo servare ordinem in libro praefixum . . .
Prima opinio fuit Democriti Epicurei dicentis animam esse . . . Expl: et corrigas et amori
colligentis innata humanitas tua indulgeat si placet.
MSS: Bergamo BCivica ^.4.18 (XV) f. 121M24*; Vaticana Urbin. lat. 207 (XV) f. 218r-(299).
Kilianus Stetzing O.F.M.
Fl. s. XV. Studied at Greifswald and Colchester; 1433 matriculated in university, Erfurt; baccalaureus in sacra pagina.
DTC 14 (1939) 2612-15; LTK2 6 (1961) 143; Tuszyhska 42; Wulf III 91, 95.
307
L. Meier, O.F.M., De schola Franciscana Erfordiensi saeculi XV/ Antonianum 5 (1930) 57-94, 157-202, 333-62, 443-74 at 81-94;
id., Lebensgang und Lebenswerk des Erfurter Franziskanertheologen Kilianus Stetzing, FStudien 23 (1936) 176-200, 265-95; id., Zum
Schrifttum des Minoriten Kilianus Stetzing, RTAM 10 (1938) 173-90; id., Die Firmungslehre des Kilian Stetzing, ZKT 79 (1957) 190-
200; id., Die Barfiisserschule zu Erfurt (BGPMA 38, 2; Munster i. W. 1958) passim.
Stegmiiller RS I 251L
1. Tabula super Metaphysicam Antonii Andreae.
Inc: Abstractio est duplex, libro tertio, quaestione secunda, p.
Abstractivam probationem (praedicationem) inferri ex perseica quomodo intelligatur, 1.
III, q. . . .
Accidens sumitur dupliciter, 1. VII, q. 1, b.
Accidens quare dicatur separabile, 1. VII, q. 3, y. ...
Expl: ideas valere ad cognitionem non est necessarium, licet sit possibile, ibidem.
MSS: Berlin SB lat. fol. 313 (XV) f. 83v-86r (Explicit tabula super Metaphysicam Rev. doctoris Fr. Antonii Andreae O.M. Scotelli
magno labore collecta et in unum reducta per Fr. Kilianum Stetzing eiusdem ordinis tempore studii sui in Anglia Col- cestriae, Erfordiae
vero completa. Quibus propitietur Deus. Arnen); theol. qu. 32 (Rose 975) (a.d. 1426) f. 148M52r (anon.); Stuttgart LB H.B. X.10 (XV) f.
116M20v.
Lambertus de Autissiodoro (de Liniaco Gastro)
Fl. ca. 1250. Magister artium, Paris; later poenitentiarius domini papae.
Qu6tif I 906; Chevalier BB 2738; Michalski, Le criticisme 56f; M. Grabmann, Hand- schriftliche Forschungen und Funde zu den
philosophischen Schriften des Petrus Hispanus, Sb. Akad. Miinchen (1936) Heft 9, passim; id., Die Introductiones in logicam des Wilhelm
von Shyreswood (t nach 1267), Sb. Akad. Miinchen (1937) Heft 10, p. 9f, 105f; B. Geyer, Zu den Summulae logicales des Petrus
Hispanus und Lambert von Auxerre, PhJ 50 (1937) 511-13; M. BoMcek, Un manuscrit int6ressant du Compendium de Werner von
Schussenried, Traditio 18 (1962) 472-82 at 472f; J. R. Wright, Lambert of Auxerre, The ETS Codex, BSPM 8-9 (1966-67) 123-6.
1. Summulae logicales.
Inc: Ut novi artium auditores plenius intelligant ea quae in summulis edocentur, valde utilis est
cognitio dicendorum . . .
MSS: Cambridge, Mass. Episcopal Theol. School acc. no. 22025 (XIII/XIV) 60ff; Erfurt SB Ampl. 0.66 (XIII/XIV) f. lr-57v (Logica
Burley); Lamballe BV 1; Lazne Kynlwart (Konigswart) Schlossbibl. 20.H.27 (XIII) f. lr-64v; Padova BU 647 (XIV) f. 49r-127r; Paris BN
lat. 7932; 13966 (XIII) f. 1-87; 13967; 16617; Praha UK 893 (a.d. 1457) f. lr-193r (with comm.); Troyes BV 2402 (XIII) 95ff.
Lambertus de Monte (de Monte Domini; de Herrenberg)
t 1499 Apr. 17 Cologne. From sHeerenberg, Netherlands; 1450 matriculated in university, Cologne; 1454 magister artium; 1455-
73 professor in arts faculty (Bursa Montana); 1458 dean of arts faculty; 1473 doctor theologiae; 1473-99 professor in theology faculty;
1475, 1486, 1496 dean of theological faculty; 1478 rector; 1480-99 regens of Bursa Montana; 1487 participated in the approbation of the
Hexenhammer; canon of St. Aposteln, later
TRADITIO
of St. Andreas. Thomist. To be distinguished from the Paris Albertist of the same name (CUP IV 419; Stegmiiller RS I 252f.).
Chevalier BB 2742; Keussen 393, 417, 426, 493, 507; Tuszyhska 25; LTK2 6 (1961)
760.
Prantl IV 224f; Wulf III 191; Grabmann, MGL I 310; II 95-7, 441; III 230; Duhem SM X 152-5, 157-63, 167-70; Maier II 292.
308 1. Copulata circa V I I I libros Physicorum Aristotelis cum textu iuxta doctrinam doctoris sancti Thomae de Aquino.
Inc: (prooem.) Circa initium libri Physicorum quaeritur primo: Utrum necesse sit hominem
habere scientiam? Dicendum quod sic. Arguitur quod non. Illud non est necesse sine quo homo
potest esse. Sed homo potest esse absque scientia . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum naturalia et physica comprehendantur sub rebus divinis vel
humanis?
(text) Quoniam quidem scire Quaeritur: Quae sit ratio ordinis istius libri Physicorum ad
alios libros philosophiae naturalis? Dicendum quod ratio ordinis sumitur ex prooemio in quo
Aristoteles dicit quod in philosophia naturali . . .
(q. ult. V I I I 4 q. 5 ) Utrum primus motor sit indivisibilis et incorporeus in dextra caeli
residens?
Expl: et sic patet quod Aristoteles concludit suum librum de primo motore, qui est omnium
primum principium, quod sit benedictum in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Berlin SB theol. fol. 247 (Rose 983) (XV) f. 249M46* (expl: Et sic patet quod Philosophus tradit istam considerationem
communem de naturalibus de primo principio totius naturae, quod est Deus gloriosus super omnia benedictus in saecula saeculorum);
Heidelberg UB Sal. VIII 109 (XV) item 1; Wurzburg UB M.ch.f. 118 (XV) f. 292r-384r (Circa libros Physicorum Aristotelis primo
quaeritur finita haudve
completa sunt physicorum compilata per venerabilem virum artium magistrum nec non sanctae theologiae professorem eximium
magistrum Lambertum de Monte edita tunc tempore Coloniae bursarum regentem infra sedecim domos).
Edd: [Koln ca. 1485] (Klebs 583.1); [Koln 1489] primo correcta' (Hain 11580; Klebs
583.2) ; [Koln 1489-93] secundo emendata' (Hain 1685; Klebs 583.4); Koln [14]93 iterum emendata' (Hain 1686; Klebs
583.3).
2. Compilatio commentaria in V I I I libros De physico auditu.
Inc: (prooem.) Quoniam sicut dicit Philosophus decimo Moralium felicitas hominis atque vita
beatissima in speculatione consistit divinorum . . .
(W* prooemiales) Quaeritur ergo primo: Utrum scientia in intellectu subiectata sit homini
necessaria? Pro declaratione istius quaestionis est notandum quod duplex est intellectus. . . .
Arguitur: Illud non est necessarium homini sine quo homo potest esse. Sed homo potest esse absque
scientia, ut patet de idiotis et ignaris; ergo . . .
(q. 2) Quaeritur pro ampliori dicendorum notitia: Quo modo definiatur philosophia ?
309
(text) Quoniam quidem intelligere Iste est liber Physicorum Aristotelis qui etiam dicitur De
physico sive de naturali auditu qui prima sui divisione dividitur in prooemium et tractatum, qui
incipit ibi, Necesse autem. Et subdividitur tractatus in octo libros partiales . . .
(q. 1) Quaeritur: Quae sit ratio ordinis istius libri Physicorum ad alios libros subsequentes ?
(q. ult. V I I I q. 19) Quaeritur: Utrum primus motor immobilis sit incorporeus et indivisibilis?
Expl: ex omnibus istis patet quod Philosophus terminat considerationem communem de rebus
naturalibus in primo principio totius naturae, quod est super omnia Deus benedictus in saecula
saeculorum. Arnen.
Ed: K6ln 1498 (Hain 11581).
3. Copulata super libros De anima Aristotelis cum textu iuxta doctrinam doctoris sancti Thomae de Aquino.
Inc: (prooem.) Circa initium libri De anima quaeritur primo: Utrum de anima sit scientia?
Dicendum quod sic, quia de illo est scientia quod habet passiones per principia de ipso
demonstrabiles. Sed sic est de anima . . .
(iq. 2) Utrum scientia de anima sit una ?
(text) Bonorum honorabilium Quaeritur: Quo modo dividitur iste liber prima sui divisione?
Dicendum quod dividitur in prooemium et tractatum . . .
(q. ult. III q. 88) Quaeritur: Quotuplex est tempus in rebus viventibus per ordinem ad
alimentum?
Expl: in quo excedit homo alia animalia et naturalia propter perfectionem naturae sibi a Deo
collatam. Qui super omnia est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Berlin SB theol. fol. 247 (Rose 983) (XV) f. 107'-247r; Heidelberg UB Sal. VIII 109 (XV) item 3.
Edd: [Koln ca. 1485] (Hain 11582; Klebs 582.1); [Koln] 1486 (Hain 11584; Klebs
582.2) ; [Koln ca. 1488] (Hain 11583; Klebs 582.3); [Koln 1492] iterum emendata' (Hain 1712; Klebs 582.5); [Koln ca. 1500] (Hain
1713; Klebs 582.7).
4. Expositio circa III libros De anima Aristotelis, qua commentariis divi Thomae Aquinatis nedum
concordat.
Inc: (prooem.) Circa initium sexti libri philosophiae naturalis in quo philosophorum princeps
Aristoteles determinat de illo in quo omnia animata conveniunt quod est anima . . .
(qq. prooemiales) Quaeritur ergo primo: Utrum de anima in communi considerata sit aliqua
scientia ? Dicendum affirmative, quod sic probatur, quia de illo est scientia in communi quod
habet passiones de ipso demonstrabiles. Sed sic est de anima; ergo de anima est scientia . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum scientia de anima sit una?
TRADITIO
(text) Bonorum honorabilium Iste est liber De anima Aristotelis in quo determinat de anima
secundum quod communis est omnibus animatis. Et dividitur in duas partes principales,
videlicet in partem prooemialem et executivam, quae tangitur ibi, Principium autem . . .
310 (q. 1) Quaeritur: Quare divisio librorum fiat communiter in prooemium et tractatum?
(q. 2) Quaeritur: Utrum omnis scientia speculativa sit bona et honorabilis ?
(iq. ult. III q.) Quaeritur: Quotuplex sit tempus in viventibus per ordinem ad alimentum?
Expl: fiat depulsio et ictus ut accidit in tonitruo. Et haec dicta de anima ad praesens sufficiant.
Ed: Kdln 1498 (Hain 11585; Klebs 582.6).
5. Quaestio, ostendens quid dici possit de salvatione Aristotelis.
MSS: Niirnberg Germ. Museum 125400 (XV); Seittenstetten StB 304 (XV).
Ed: s.l.a. (Hain 11586).
Processus Lambeiî de Monte (Bursa Montana)
Cologne, Bursa Montana (Thomist): Henricus de Gorkum (1398 magister artium, Paris; 1419 matriculated in Cologne; 1420-31
professor theologiae and regens of the Bursa); Gerardus de Monte (1424-38 professor artium; 1438-80 professor theologiae; 1431-80
regens); Gerardus de Elten (1447-61 professor artium; 1462 doctor theologiae; 1466/67 O.P.); Henricus de Orsoe (1452-74 professor
artium; 1478-83 professor theologiae); Lambertus de Monte (1455-73 professor artium; 1473-99 professor theologiae; 1480-99 regens).
1. Copulata Veteris Artis Aristotelis secundum viam thomistarum.
Inc: (Porph.) Circa initium veteris artis. Antequam ad textum accedamus movenda sunt quaedam
dubia quibus facilius ea quae ad illam pertinent demonstrentur . . .
(Praed.)
(VI Pr.)
(Perih.)
Expl: sed numquam contrariatur verum vero. Et in hoc finitur secundus liber Perihermenias, de
quo sit laus et gloria Deo qui est verum omnis veri per omnia saecula saeculorum. Copulata
omnium librorum veteris artis secundum processum magistrorum Coloniae Bursam Montis
regentium in via clarissimi doctoris sancti Thomae de Aquino . . .
Edd: Koln 1488 (GKW 2397); Koln 1490 (inc: Cum veritatis inquisitor non solum provectos verum etiam incipientes instruere debeat
. . . / . . . expl. as above [GKW 2398]); Koln 1493 (Hain 8709); Koln 1494 (GKW 2399; inc. as in 2398); Koln [ca. 1500] (inc: Cum
utile sit plures a pluribus fieri codices de eisdem licet materiis et quaestionibus antiquis . . . / . . . expl. as above [GKW 2400]); Koln
1505 (Risse).
2. Copulata Novae Logicae secundum viam thomistarum cum textu Aristotelis. Inc: (Prior.) Circa initium
libri Analyticorum priorum Aristotelis quaeritur primo: Quae est ratio istius libri ad libros
praecedentes . . .
311
(Post.)
-(Top.)
(Soph.)
Expl: Et de his quae bene dixit meretur maximas grates. Et in hoc finitur liber Elenchorum de
sophisticis et falsis syllogismis, de quo sit benedictus Deus gloriosus omnis falsitatis destructor.
Arnen. Copulata libri Elenchorum et totius novae logicae diligenter visa et pervigili cura
auscultata circa praedictos Aristotelis libros secundum processum et doctrinam magistrorum
regentium Coloniae in Bursa Lamberti de Monte artium magistri et sacrae theologiae
professoris iuxta doctrinam . . . sancti doctoris Thomae de Aquino. . . .
Edd: Koln [ca. 1488] (GKW 2401); KOln 1489 (znc: Circa initium novae logicae Aristotelis. Antequam ad textum procedatur videndum
est de quibusdam dubiis generalibus expl. as above [GKW 2402]); Koln 1493 (znc: Cum iuxta sententiam
Philosophi tertio De anima intellectus noster sit in potentia cognoscens expl: ergo per hoc quod Aristoteles petit habere multas grates non
excludit quin Deo praestandae sint grates maxime. Et in hoc finitur liber Elenchorum de sophisticis et falsis syllogismis, de quo sit
Deus gloriosus omnis falsitatis destructor in sempiterna saecula benedictus. Arnen) [GKW 2403]); Koln 1499 (znc: Sicut dicit
Philosophus in primo Metaphysicae hominum genus arte et ratione vivit expl. as in 2403
[GKW 2404]); Koln 1505 (Risse); Koln 1511 (Risse).
3. Positiones circa libros Physicorum et De anima Aristotelis iuxta ordinarium et disputativum processum magistrorum
Coloniae in Bursa Montis regentium ad opponendum et respondendum . . . necessariae.
Inc: (Phys.) Loquatur opponens: Circa VIII libros Physicorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum
circa entia naturalia generabilia et corruptibilia haberi possit proprie dicta scientia? Ista
quaestio probatur et improbatur. Probatur pro parte affirmativa ex his quae dicunt Aristoteles,
sanctus Thomas et Averroes circa principium primi libri Physicorum . . . Sed improbatur
dupliciter. . . .
Loquatur respondens: Quaestio mihi assignata per dominum baccalaureum opponentem in
physica est ista: Ut supra. Ad quam responsurus, dimissis argumentorum resumptionibus pro
et contra quaestionem factis, restringo ac limito intentum meum ad tres propositiones instar
syllogismi ordinatas. Maior: Circa entia naturalia secundum esse quod competit eis ut
huiusmodi non est proprie dicta scientia. Minor . . . Conclusio . . . Maior patet quia . . . Minor
habet duo complexa . . . Conclusio sequitur ex praemissis. . . .
(iq. 2) Quaeritur secundo: Utrum ens mobile sit adaequatum subiectum totius philosophiae
naturalis et cum hoc libri Physicorum? Pro parte affirmativa . . .
Quoniam quidem intelligere Circa initium primi libri Physicorum et primo circa prooemium
sunt aliqua dubia. Primum: Utrum ex prae-
TRADITIO
cedenti cognitione causarum principiorum aut elementorum sit procedendum ad cognitionem
causatorum principiatorum seu elementorum?
(q. ult. V I I I 5 q. 3) Quaeritur tertio: Utrum primus motor impartibilis habeat virtutem
312 organicam alicuius corporis?
Expl: a qua descendunt reliquae bonitates. Quas nobis largiri dignetur ipse auctor et fons virtutum
Deus gloriosus in saecula saeculorum. Arnen.
(De an.) Sicut Philosophus docet in undecimo De animalibus in quolibet genere rerum necesse
est prius considerare . . .
(q. 1) Quaeritur primo: Utrum scientia de anima sit naturali philosophiae subordinata ? Pro
parte affirmativa est processus Philosophi . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum istius scientiae subiectum adaequatum sit anima vel corpus
animatum?
(q. alt. III 4 q. 2) Quaeritur: Utrum necesse sit omne vivum habere animam vegetativam et
sensum?
Expl: cuius causa fuit superius tacta. Et in hoc finitur explanatio huius libri De anima in
quaestionibus magis usitatis. Positiones ad opponendum et respondendum necessariae circa
VIII libros Physicorum et III libros De anima Aristotelis comatice congestae ex scriptis post se
relictis diversorum artium et sacrae paginae professorum, qui suo aevo Bursam Montis
felicissime rexerunt, videlicet magistri nostri Henrici Gorychem, magistri nostri Gerardi de
Monte, magistri nostri Gerardi de Elten, magistri nostri Henrici de Orsoe, quorum fama in
universitate Coloniensi percelebris est et immortalis, ac tandum secundum doctrinam divi
Thomae Aquinatis et iuxta processum magistri nostri Lamberti de Monte summa lucubratione
impressae.
Ed: Koln 1494 (Hain 13304).
Doabtfal.
4. Expositiones textaales dabioram atqae luculentissimae explanationes in libros De caelo et mundo, De
generatione et corruptione, Meteorologicorum ac Parvorum naturalium Aristotelis, variis ex ingeniis,
primum tamen et potissime ex probatissimis commentariis A. D. Thomae Aquinatis compendiario sermone
transumptae, ad profectum studentium ingenuarum artium famosissimi gymnasii Coloniensis, quae vulgo
Bursa Montis dicitur. Test: Qu6tif I 908 (s.v. Gerardus de Monte).
5. In Metaphys.
MS: Leipzig UB (Feller p. 360: Colonienses, Metaphysica; p. 361: Colonienses, Me- taphysica, excerpta ex commento S. Thomae).
6. In De an.
MS: Leipzig UB (Feller p. 360: Colonienses, De anima).
Lancillottus de Zerlis
FI. s. XV. From Verona; artium et medicinae doctor.
Cosenza 3758, V 1934.
313
1. Declaratio compendiosa Alfarabii super libris Rhetoricorum.
Ed: Venezia 1481, f. 1-10 (Declaratio compendiosa per viam divisionis Alfarabii super libris Rhetoricorum Aristotelis ad formam
tamen clariorem et tabulae reducta [GW 2478]).
Laurentianus Florentinus
t 1502. From 1479 taught logic, physics and medicine in University, Pisa.
Chevalier BB 1947f, V 989f.
1. In librum De elocutione (Expositio in libros De interpretatione).
Inc: Principio oportet ponere Rationalis philosophia de qua nunc docere institui duas habet partes,
unam quae est de syllogismo, alteram quae de oratione communi . . .
Expl: quo circa parcens longitudini. Hic dicendi facio finem.
Ed: Venezia 1500 (Hain *9947).
Laurentius de Londorio (Landario, Landorpius, Lundorius)
t 1437 Sept. From Lindores, Scotland; 1393 incepted as magister artium, Paris; 1395-1403 regent master in arts, Paris; licentiatus
theologiae, Paris; 1404 returned to Scotland, where he became the first rector of the newly founded St. Andrew's University; 1415, 1431-
37 dean of arts faculty; 1432 again rector; held various benefices; possibly associated with the abbeys of Scone and Lindores; active
against Lollardism. Influenced by Buridan and Oresme.
Chevalier BB 2774; EFil 3 (1957) 163; Wulf III 170f, 175; Maier II 294; Michalski, La physique nouvelle 156-8; id., Les courants
philosophiques 86.
J. M. Anderson, The Beginnings of St. Andrews University 1410-1418/ Scottish Historical Review 8 (1910-11) 225-48, 333-60 at
235-41; J. H. Baxter, Four New Medieval Scottish Authors/ ibid. 25 (1927-28) 90-7 at 92-5; M. Markowski, Krakowskie komentarze
do Fizyki Arystotelesa zachowane w 6redniowiecznych r^kopisach Biblioteki Jagiellohskiej/ Studia mediewistyczne 7 (1966) 107-24 at
113; L. Moonan, Lawrence of Lindores (d. 1437) on Life in the Living Being (diss.; Louvain 1966); M. Markowski, Studien zu den
Krakauer mittelalterlichen Physikkommentaren: die Impetustheorie/ AHDLMA 35 (1969) 187-210 at 188, 190, 194; id., Problematyka
uniwersalidw w polskich pi^tnastowiecznych pismach nominalistycznych/ Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166.
1. Quaestiones super libris Physicorum.
Inc: Circa libros Physicorum dubitatur primo: Utrum scientia naturalis sit scientia de omnibus rebus
(mundi considerativa) ? Arguitur quod non primo, nam nulla scientia est naturalis . . .
(<q. 2) Utrum totali scientiae naturali sit assignanda unum subiectum proprium et adaequatum? . . .
(q. ult.) Utrum primus motor sit simpliciter impartibilis, indivisibilis et nullam habens magnitudinem?
...
Expl: nullam habens magnitudinem qui primus motor est ipse Deus gloriosus qui est benedictus per
infinita saecula saeculorum. Arnen. MSS: Erfurt SB Ampl. F.343 (A.D. 1436) f. l'-179*; Klostemeuburg StB 674 (A.D. 1417) 210ff;
Krakdw BJ 705 (A.D. 1417) f. lr-183r; 709 (XV) f. 1-165 (?); 1892 (A.D.
TRADITIO
1444) f. 2r-137r (anon.; inc: Liber Physicorum, qui est de ente mobili secundum rationes generales, habet octo libros. Primus est de
principiis intrinsecis rerum naturalium . . . Circa initium libri Physicorum quaeritur primo: Utrum scientia naturalis sit considerativa
de omnibus rebus mundi . . . [same work?]); 2095 (A.D. 1406) f. lr-221r (Et sic terminantur quaestiones totius libri Physicorum
Aristotelis summi philosophorum principis compilatae per honorabilem magistrum Laurentium Londo- riensem de Scotia reportatae
314 vero per Johannem Stolle de Glogovia maiori in studio almae universitatis Pragensis A.D. 1406); Liibeck SB lat. 141 (A.D. 1443) item 1;
Wien Dominikanerkl. 98/63 (XV) 182ff. (incomplete); 114/81 (A.D. 1449) 156ff. (I-II); 115/82 (A.D. 1450) 120ff. (III-V); 116/83 (A.D.
1450) 77ff. (VI-VIII). Olim Erfurt Coll. Universitatis (cat. A.D. 1510 [MBKD II 215]).
2. Quaestiones super libris De anima.
Inc: Circa primum librum De anima quaeritur: Utrum de anima sit scientia tamquam de subiecto proprio et
adaequato (scientiae libri De anima)? Ista quaestio unum praesupponit, aliud quaerit. Scilicet quod de
anima sit scientia; secundo quaerit: Utrum illius scientiae anima sit subiectum? Arguitur ergo primo . . .
(q. 2) Utrum omnis notitia sit de numero bonorum honorabilium ?
(iq. ult. III q. 21) Utrum sensus tactus cuilibet animali sit necessarius?
Expl: necessarius tactus in animalibus ad sextam illa est pro tertia conclusione et per consequens de omnibus
quaestionibus trium librorum De anima.
MSS: Erfurt SB Ampl. F. 343 (A.D. 1436) f. 182r-267r; Q.317 (XV) f. 161r-290r; Frankfurt a.M. Stadt- u. UB Barth 146 (XV) f. 145*-322r;
Karlsruhe LB Aug. 136 (XV) f. 2r-185r; Kebenhavn Kongelige Bibi. Thott 580 4t0 (A.D. 1440) f. 207r-348r; Krakdw BJ 705 (A.D. 1418)
f. 183-271; 1892 (A.D. 1444) f. 263-406; 2099 (A.D. 1433) f. lr-70v; Leipzig UB 1420 (A.D. 1448) f. 193'-306*; 1434 (XV) f. 1^-90*;
Mainz SB 116 (XV) item 4 (anon., I-II incompl.); Miinchen SB Clm. 26794 (A.D. 1472) f. 26r-90r (I-III q. 20 with prol., inc: Anima
seipsam ignorans quo modo potest fidem facere de aliis, scribit The mistius primo De anima . . .); Trier SB 1063 (1282) 8 (XV) f.
219r-292r (anon., inc: Utrum scientiae libri De anima <anima> sit subiectum proprium et adaequatum ? Ista quaestio unum
praesupponit. . . [appears to be a somewhat different version]); Wurzburg UB M.ch.f. 235 (A.D. 1408) f. lr-81v. Olim Erfurt Karthause
Salvatorberg (cat. s. XV [MBKD II 490]), Coll. Universitatis (cat. 1510 [MBKD II 215]).
Ed: (proposed) BSPM 3 (1961) 154 nr. C60.
Laurentius Meissner de Dresden
1444 matriculated in the university, Leipzig; magister artium. (Nicolaus Storm de Gerolzhofen was matriculated in 1455).
G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 150, 194.
1. Commentarius in Summam naturalium Alberti Magni.
Inc: Nunc igitur quantum ad praesens lecturus Summam naturalium egregii doctoris domini Alberti Magni
episcopi Ratisbonensis pro informatione diligentium . . .
315
Exp I: Expliciunt Dicta Summae naturalium Alberti Magni scriptae per me Nicolaum Sturm de
Geroltzhoffen sub A.D. 1456 lectae a reverendo magistro Laurentio in Dressen.
MS: Wurzburg UB M.ch.q.30 (A.D. 1456) f. 21M76*.
Laurentius de Ratibor
1381 1446/50. "1411 matriculated in the university, Cracow; 1414 baccalaureus artium; 1416 magister artium; 1421, 1426/27
dean of arts faculty; 1426 baccalaureus theologiae; by 1433 doctor theologiae; 1428/29 rector. Conciliarist.
Album studiosorum Universitatis Cracoviensis I (Cracow 1887) 67; P. Czartoryski, * Gloses et commentaires inconnus sur la
Politique dAristote d'apres les MSS de la Biblio- theque Jagellonne de Cracovie/ Mediaevalia philosophica Polonorum 5 (1960) 3-44 at
19-27; J. Zathey, * Colligite fragmenta ne pereant: Contribution aux recherches sur Thistoire de Tenseignement h Funiversit6 de
Cracovie au xve si&cle/ ibid. 10 (1961) 96-102 at 99; M. Markowski, Spis osob dopuszczonych do wykladow i do katedry na wydziale
teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku/ Materialy i Studia Zakladu Historii Filozofii Starozytnej i $redniowiecznej 4 (1965)
127-275 at 167, 172, 183f, 224f, 255.
Doubtful.
1. Expositio libri Politicorum.
lnc: (prol.) Iste est liber Politicorum qui est tertius in ordine librorum moralium, in quo postquam
ostensum est quo modo homo est in virtute perfecta . . .
(text) Primus liber continet tres tractatus. Primus est prooemialis in quo determinatur de principatu
despotico, qui est inter dominum et servum . . .
Expl: et quod sit decens secundum aetatem, et hoc est finis. Finis huius operis et expositionis in die
sanctae Helenae, scilicet in crastino Sanctae Scholasticae quo . . . vesperiae pro magistro Laurentio de Ratibor
et in crastino aula pro eodem anno ... sit Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Krakdw BJ 675 (ca. A.D. 1433) f. 2r-155v.
Ed: Czartoryski, art. cit. 22-26 (excerpts).
Laurentius Vallensis (Valla)
1405 Rome 1457 Aug. 1 Rome. 1431 teacher of rhetoric, Pavia; then Milan, Genoa, Florence; ca. 1436 at Court of Alphonse I,
Naples; 1447 scriptor in Papal Court; 1450 teacher of rhetoric in University of Rome. Anti-aristotelian.
Chevalier BB 4625f; Prantl IV 161-9; EFil 4 (1957) 1490-2; LTK2 10 (1965) 606f; Cosenza 3550-69.
J. Freudenthal, Lorenzo Valla als Philosoph/ Neue Jahrbucher fiir das klassische Altertum, Geschichte und deutsche Literatur 23
(1909) 724-36; G. Radetti, Nota bibliogra- fica sulla filosofia del Valla/ Archivio di Filosofia (1949) 127-35; C. Vasoli, Le Dialecticae
disputationes del Valla e la critica umanistica della logica aristotelica,* RCSF 12 (1957) 412-33; 13 (1958) 27-46; G. Zippel, La
Defensio quaestionum in philosophia di Lorenzo Valla, e un noto processo dell'Inquisizione napoletana,' Bullettino delVIstituto
TRADITIO
316
storico italiano per il medio evo 69 (Rome 1957) 324f; J. E. Seigel, Rhetoric and Philosophy in Renaissance Humanism (Princeton,
N.J. 1968) 137-69.
1. Dialecticae disputationes (1439).
Other titles: Reconcinnatio totius dialecticae et fundamentorum universalis philosophiae; Repastinatio dialecticae et philosophiae;
Dialecticae libri III.
Inc: (prooem.) Pythagoras ille quondam a quo et praestantissimis moribus . . .
(prol.) Antiqua docti quid tum si discere nolint. . .
(text) Tria sunt quibus res omnes comprehenduntur, elementa et, ut nunc loquimur, praedicamenta . . .
Expl: sed illo etiam piissimo cruore sancitur atque consecratur. MSS: Perugia Badia di S. Pietro CM 53 (XY) f. R-87v;
Vaticana Vat. lat. 5913 (XY) f. R-87'; Ottob. lat. 2075 (XY) item 1 (fragm.); Urb. lat. 1207 (XY) f. 39 r-(172). Edd: Venezia 1499;
Venezia s. a. (Hain 15828f); Paris 1509 (Risse); Paris 1530 (Risse); Koln 1530 (Risse); Basel 1540 (Opera omnia I 643-761;
somewhat different and shorter; inc: [praef.] Pythagoras ille Samius a quo . . .; (I) Ea quae dixi primordia video fieri duplicia,
una quae categoriae appellantur . . .) (repr. Torino 1962); Koln 1541 (Risse); Basel 1543 (Opera omnia).
Leonardus Bruni Aretinus
Ca. 1370 Arezzo 1444 March 9 Florence. By 1396 in Florence; after studies in Latin, Greek, rhetoric, philosophy, and law, was
led to Greek studies by Manuel Chrysoloras; 1405-15 papal secretary; 1415 at the Council of Constance with John XXIII; 1415-44
chancellor of the Signoria in Florence.
G. Mazzuchelli, Gli Scrittori dltalia II 4 (Brescia 1763) 2196-2219; Chevalier BB 711; DHGE 10 (1938) 944-6; ECatt 3 (1949)
146f; EFil 1 (1957) 807; LThK2 2 (1958) 727; Cosenza 271-90, Y 135-7.
Prantl IY 159f; E. Garin, Storia della filosofia italiana I (Turin 1966) 285-94, 349f; Duhem SM X 374-6.
F. Beck, Studien zu Lionardo Bruni (Berlin-Leipzig 1912); H. Baron, Leonardo Bruni Aretino: Humanistisch-philosophische
Schriften mit einer Chronologie seiner Werke und Briefe (Leipzig-Berlin 1928); L. Bertalot, Zur Bibliographic der Ubersetzungen des
Leonardus Brunus Aretinus/ QFIAB 27 (1936-37) 178-95; 28 (1937-38) 268-85; Y. Fanelli, I Libri di Messer Palla di Nofri Strozzi
(1372-1462)/ Convivium (1949) 56-72; E. Garin, Le Tra- duzioni umanistiche di Aristotele nel secolo xv/ Atti e Memorie
delVAccademia Fiorentina di Scienze morali, La Colombaria XYI, N.S. II, 1947-50 (1951) 57-104 at 62-8; H. Baron, Humanisiic and
Political Literature in Florence and Venice at the Beginning of the Quattrocento (Cambridge, Mass. 1955) 114-25, 166-72 and passim;
T. Gregory, Aristotelismo/ in: Grande Antologia Filosofica: Parte III. II pensiero della Rinascenza e della Riforma VI (ed. M. F.
Sciacca; Milan 1964) 607-837 at 608f, 639, 642-6; G. Radetti, LEpicureismo nel pensiero umanistico del Quattrocento/ ibid. 839-961
at 843-6, 868; H. Harth, Leonardo Brunis Selbstverstandnis als Ubersetzer/ Archiv fur Kulturgeschichte 50 (1968) 41- 63; H. Baron,
From Petrarch to Leonardo Bruni (Chicago 1968) 132f; J. E. Seigel, Rhetoric and Philosophy in Renaissance Humanism (Princeton, N.
J. 1968) 99-136.
C. Marchesi, L'Etica Nicomachea nella tradizione latina medievale (Messina 1904) passim; A. Birkenmajer, Der Streit des
Alonso von Cartagena mit Leonardo Bruni Aretino,
317
Vermischte Untersuchungen zur Geschichte der mittelalterlichen Philosophic (BGPMA 20, 5; Munster i. W. 1922) 129-210; M.
Grabmann, Eine ungedruckte Verteidigungsschrift der scholastischen Obersetzung der Nikomachischen Ethik gegeniiber dem
Humanisten Lio- nardo Bruni, MGL I (1926) 440-8; S. Troilo, 'Due traduttori dell'Etica Nicomachea : Roberto di Lincoln e Leonardo
Bruni, Atti del Reale Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti Cl. di Sc. mor. e lett. 91 II (1931-32) 275-305; E. Garin, Noterelle sulla
filosofia del Rinascimento: III. La fortuna dellEtica aristotelica nel 400, Rinascimento 2 (1951) 321- 34; F. Rubio, 'La fiticaa
Nicdmaco traducida por el Aretino: dos cartas ineditas acerca de la discutida traduccidn, Ciudad de Dios 164 (1952) 553-78; E.
Franceschini, 'Leonardo Bruni e il vetus interpres dellEtica a Nicomacho, Medioevo e Rinascimento: Studi in onore di Bruno Nardi I
(Florence 1955) 297-319; E. Garin, 'La Fortuna dellEtica aristotelica nel Quattrocento, La Cultura filosofica del Rinascimento italiano
(Florence 1961) 60-71.
J. Soudek, The Genesis and Tradition of Leonard Brunis Annotated Latin Version of the (Pseudo-) Aristotelian Economics,
Scriptorium 12 (1958) 260-8; id., 'Leonardo Bruni and His Public: A Statistical and Interpretative Study of His Annotated Latin Version
of the (Pseudo-) Aristotelian Economics, Studies in Medieval and Renaissance History 5 (Lincoln, Nebr. 1968) 51-136; H. Goldbrunner,
'Durandus de Alvernia, Nicolaus von Oresme und Leonardo Bruni: zu den Ubersetzungen der pseudo-aristotelischen Okonomik, Archiv
fiir Kulturgeschichte 50 (1968) 200-39.
F. Tocco, 'LIsagogicon moralis disciplinae di Leonardo Bruni Aretino, AGPh 6 (1892) 157-69.
L. Zannoni, 'La Vita Aristotelis di Leonardo Bruni Aretino, RNSF 3 (1911) 232-9. See also Alphonsus a Sancta Maria; Baptista de
Finario.
1. Isagoge in Aristotelis librum De moribus ad Eudemum (1421-24).
Other titles: Isagogicon moralis disciplinae; Isagogicon in libros morales Aristotelis; Aristotelis liber De moribus ad Eudemum
translatus; Dialogus de moribus ad Galeo- tum.
I n c : Si ut vivendi, Galeotte, sic etiam bene vivendi cura nobis esset, infinitos paene labores . . .
Expl: ut boni simus virtutesque exerceamus.
MSS: Arezzo B. della Fraternith di S. Maria 118 (XV) 55 pp; 154 (XV) item 1; ArrasBV 1033 (XV) item 1; Basel UB F.II.13 (XV);
Bergamo BCivica A.II.16 (A.D. 1510); Berlin SB lat. fol. 582 (A.D. 1448) f. 16v-20v; Bologna BU 1512 (2828) (XV) f. 112-147; 1514
(2830) (XV) f. 1-29; Bruxelles BRoyale 2914 (14602-6) (XV) f. 34v-53v; Dresden Of- fentl. Bibi. C.374 (XV) f. 35-36 (from
Pastor); Escorial BReal g.III.24 (XV) f. 1-28; Firenze BLaur. XLII.15 (XV); L.21 (XV) f. 59-(80); LII.3 (XV) f. 1-(12); LII.5 (XV)
f. 1-(15); LXXIX.l (XV) f. 112-(121); LXXIX.14 (XV) f. 1-(13); LXXIX.18 (XV) f. 13-(28); Gaddi LXXXX.Sup.50 (XV) f. 39-
(48); LXXXX.Sup.56 (XV) f. 67-(73); LXXXX.Sup.65 (XV) f. 125-(136); LXXXX.Sup.86 (XV) f. 174-(179); Ashb. 183 (111)
(XV) item 1; 267 (191)(XV) item 4; 1657 (XV) f. 9ss; Conv. Soppr. 605 (Castel- lina 55.92) (XV) item 3; BMoreniana Frullani 23
(XV) f. 28r-48r; BN Centrale Magi.
VI. 180 (XV) f. 35-67; XXIII.148 (XV) item 2; Strozzi XXIII.149 (XV) item 2; Conv. Soppr. J.I.31 (478) (XV) f. 101-(109);
BRiccardiana 351 (K.III.24) (XV) f. 1-13; 676 (N.II.12) (XV); 704 (M.I.16) (A.D. 1455) f. 77^-93'; Glasgow UL Libr. of Hunterian
Museum 131 (A.D. 1491) f. 145r-157v; Gdttweig StB 509 (451) (XV) f. lr-23*; Leiden BU B.P.L. 1721 (XV) f. 120v-137r; Libge BU
645 (XV); London BM Harleian 3651 (XV) f. 22-34; Royal 12.C.xx (XV) f. 5-(17); Milano BAmbrosiana J.33.inf. (XV) item
TRADITIO
318
8; F.51.sup. (XY) item 2; 0.83.sup. (XVI) item 1; R.21.sup. (XV) f. 190*-205*; Y.54. sup. (XY); BN Braidense AG.IX.16 (XY);
BTrivulziana 761 (XY) item 3 (from Pastor); Modena BEstense 103 (a, 0 9, 21) (XV); Est. iat. 2 (a, Q 9,16) (XY) f. 37v-46v; Est. lat.
772 (a, R 8, 13) (XY); Est. Iat. 1064 (a, U 7, 21) (XY); Campori 17 (y, H 5, 45) (XV); Campori 46 (y, J 7,2) (XY); Monteprandone
BConv. S. Maria 54 (Pastor); Namur
B. du Mus6e ArchSologique 74 (A.D. 1456) f. 313'-318v; Napoli BN YIII.G.12 (XY); Padova B. dei Seminario Yescovile 114 (nn.
6X2) (XY) item 4; 119 (XVI) item 1; 165 (XYI); BU 442 (XY) (anon.); Pamplona BCatedral 23 (A.D. 1461) item 1; Paris BN lat. 6312
(XY); 6313 (XV); 6315 (XY); 6578 (XY); BU 570 (XY) f. 7-(14); Parma BPalatina Parm. 151 (XY); Perugia BC E.53 (XY) f. 3r-12v;
Philadelphia Univ. of Pennsylvania UL lat. 34 (XY) f. 62-77; Roma BCorsiniana Cors. L (A.D. 1469) f. 138- 167; BN Centrale Vittorio
Emanuele II fondo Vitt. Em. 999 (XY); fondo Gesuitico 973 (3102) (XY) f. 13 v-(27); Siena BC H.YI.28 (XV) item 1; K.VI.68 (XY);
Torino BN G.Y.34 (XY) f. 13-27; Treviso[ BC 630 (XY) f. lr-28v; Valencia BU 129 (XY) f. 223-231; Vaticana Yat. lat. 372 (XY) f. 172-
192; 3399 (XY) f. 177-197; 4505 (XY) item 1; 4510 (XY) item 2; 5116 (XY) item 2; 5144 (XY) f. 105 r-118r; 11020 (XY) item 1; 11441
(XY) f. 403r-410v, 486'-490v, 501r-508'; 11547 (XY) f. 51'-75v; Chigi lat. J.IV.118 (XY) f. 66-(72); Ottob. lat. 1239 (XY) item 1; 1348
(XY) f. 22v-(38); 1398 (XY) f. 17'- 25v; Pal. lat. 1598 (XY) f. 57v-69'; Reg. lat. 777 (XY) item 4; 786 (XY) f. 91'-103v; 1555 (XY) f. 70-
94; Ross. lat. 784 (XY); Urb. lat. 1164 (XY) f. 98 v-115'; 1166 (XY) f. 67-81; 1194 (XY) f. 132-156; 1339 (XY); 1439 (XY) f. 1-(14);
Vendome BY 112 (XY) f. 17-24; Venezia BMarc. lat. XIY.244 (4881) (XY); Verona BCapitolare CCXLI (202) (XY) f. 5r-20r; Viterbo
BCapitolare 37 (XY) f. 15'-22v; Wien NB 960 (XY) f. 3U-43'; 2464 (XV) f. 17r-38r; 3121 (XY) f. 15'-21'; 3130 (XY) f. 78'-88'; 3420
(XY) f. 21-27; 3494 (XY) f. 107r-114v; Zeitz Domherrenbibl. LXXYII (XY) f. 77-91 (from Pastor). Edd: Koln [ca. 1470] (GW 5614);
Venezia [ca. 1470-71] (GW 5615); Louvain 1475 (GW 5616); [Louvain 1475] (with Petrus Paulus Yergerius, opera [Cranz]); Treviso
[ca. 1477] (GW 5617); Paris 1483 (GW 5618); Roma [1495] (GW 5619); Paris 1496 (with Aristoteles, opera [GW 2359]); Paris [1497]
(GW5620); Zwolle [after 1500] (Cranz); Venezia 1504 (Cranz); Paris 1505 (with Arist. op. [Cranz]); Yenezia 1505 (with Arist. op.
[Cranz]); Yenezia 1507 (with Arist. op. [Cranz]); Lyon 1509 (Cranz); Leipzig 1509 (Tocco); Paris 1510 (with Arist. op. [Cranz]);
Strasbourg 1511 (Cranz); Strasbourg 1511 (with Arist. op. [Cranz]); Krakow 1511 (Cranz); Paris 1512 (Tocco); Lyon 1512 (Cranz);
Wien 1515 (Cranz); Wien 1515 (Cranz); Paris 1516 (with Arist. op. [Cranz]); Krakow 1517 (Cranz); Paris 1522 (Baron); Alcala 1529
(BNC); Paris 1530 (with Arist. op. [BNC]); Lyon 1535 (Tocco); Paris 1535 (with Arist. op. [BNC]); Freiburg i. Br. 1541 (Tocco); Paris
1542 (with Arist. op. [BNCJ); Basel 1542 (with Arist. op. [BMC]); Lyon 1551 (Tocco); Yenezia 1552 (with Arist. op. [BMC]); Yenezia
1555 (with Arist. op. [BMC]); Paris 1560 (with Faber Stap. [BNC]); Yenezia 1562 (with Arist. op. [BMC]); Basel 1563 (with Arist. op.
[BMC]); Yenezia 1574 (with Arist. op. [BMC]); Lyon 1581 (with Arist. op. [BMC]); Jena 1607 (Tocco); Jena 1707 (Schwab); Louvain
1724 (with Yergerius [BNC]); Brescia 1763 (Baron); Tocco, art. cit. (1892) (excerpts); Baron, op. cit. (1928) 20-41.
2. In libros Oeconomicorum.
Other titles: Explanatio in Aristotelis Oeconomicorum libellos; Explanatio obscuriorum verborum libri Oeconomicorum Aristotelis.
Inc: Res familiaris - Diximus supra in prooemio quam Graeci politicam vocant nos appellare rem
publicam. Hinc sunt Marci Tullii De republica libri . . .
319
Expl: quod antecessit in littera.
MSS: Arezzo B. della Fraternity di S. Maria 154 (XV) item 2; Basel UB AN.IV.14 (XV); Berlin SB lat. fol. 582 (A.D. 1448) f. 21-(30);
Brescia BCivica A.VII.l (XV) f. 96v-117r; Bruxelles BRoyale 2914 (14602-6) (XV) f. 12-34; Escorial BReal f.III.7 (XV); Firenze
BLaur. LXXVII.12 (XV) f. 1-27; LXXIX. 18 (XV) f. llv-(13) (II); LXXIX.19 (A.D. 1419); LXXIX.20 (XV) f. 9-(26); LXXIX.21
(XV); Gaddi LXXXIX. Sup.53 (XV) f. 165-(186); Ashb. 1405 (XV); Conv. Soppr. 605 (Castellina 55.92) (XV) item 2; BN
Centrale Conv. Soppr. C.7.2677 (A.D. 1420); Leiden BU Periz.Q.18 (XV) f. 4v-16r; Kues Hospital 179 (XV) f. 162v-174v; Lucca
BCapitolare 534 (XV) item 2 (I); Madrid BN 7804 (V.201) (XV) f. 100*--118v; Mantova BC A.IV.16 (XV); Milano BAmbrosiana
J.33.inf. (XV) f. 74v-82v; J.115.sup. (XV) f. lr-8v; L.59. sup. (XV) f. 10v-29r; Modena BEstense Est. lat. 2 (a, Q 9, 16) (XV) f. 25*--
37r; Campori 18 (y, E 6, 3) (XV); Campori 74 (y, W 2, 29) (XV); Napoli BN VIII.G.45 (XV) (I); Oxford BodlL Digby 130 (XV) f.
40-(51); Pamplona BCatedral 23 (A.D. 1461) item 5; Paris BArsenal 1131 (XV) f. 36-65; BN lat. 6312 (XV); 6313 (XV); 6315
(XV); 6616 (A.D. 1459) item 3; Parma BPalatina Pal. 239 (XV); Pisa BU 690 (Ronc.ll) (XV) f. 233'- 247v; Roma BAngelica 141
(XV) f. 19-34; 1023 (XV) f. 8-17; BCasanatense 656 (C. 11.30) (XV) item 4; BN Centrale Vittorio Emanuele II fondo Vitt. Em.
238 (A.D. 1447/48); Rovereto BC 12 (XV) item 1 (mut.); Siena BC C.VIII.3 (XV) f. 203r-216^, 227'-238v; Torino B. ex-Reale varia
7 (XV); Valencia BU 129 (XV) f. 209-223; 131 (XV) 27ff; Vaticana Vat. lat. 2101 (XV); 3347 (A.D. 1425) f. 38vss; 4506 (XV);
5336 (XV) f. 1-25; Chigi lat. J.IV.118 (XV) f. 72M83); Ottob. lat. 1398 (XV) f. 1M0V; 1705 (XV) item 5; Reg. lat. 1189 (XV);
Ross. lat. 784 (XV); Urb. lat. 1339 (XV); Venezia BMarc. lat. XIV 214 (4674) (XV); Viterbo BCapitolare 37 (XV) f. 7-15.
Edd: s. 1. a. (H 1774); Venezia 1489 (with Aristoteles, opera latina [GW 2339; H 1661]); Venezia 1496 (H 1763); Venezia 1501 (with
Arist. opera lat. [Cranz]); Paris 1506 (Cranz); Venezia 1507 (with Arist., opera lat. [Cranz]); Siena 1508 (BMC); Paris 1511
(Cranz); Paris 1515 (Cranz); Venezia 1516 (Cranz); Pavia 1520 (last 4 edd. with Arist., opera lat. [Cranz]); Paris 1526 (BNC);
Paris 1543 (BNC).
Vita Aristotelis (ca. 1429).
Inc: (praef.) Quanta nobis Aristoteles philosophus atque adeo generi humano beneficia contulerit, et ad
disciplinarum omnium lucem . . .
(Vita) Aristoteles philosophus ex oppido fuit nomine Stagira, obscuro quidem per se, nisi quod huius viri
claritate refulsit . . .
Expl: sed credo optimi atque probatissimi.
MSS: Escorial BReal 0.1.10 (XV) f. 106-112; Firenze BLaur. LII.3 (XV) f. 82'-88v; LII.5 (XV) f. 91-(101); London BM Addi. 27491
(XVI) f. 40-47; Milano BAmbrosiana F.45.sup. (XV) f. 31r-39v (mut. prine.); I.33.inf. (XV) f. 14R-145r; Padova B. dei Seminario
114 (XV) item 1; Palermo BC 2.Qq.D.71 (XV); Roma BCasanatense 656 (C. 11.30) (XV) item 2; BN Centrale Vittorio Emanuele
II fondo Vitt. Em. 238 (A.D. 1448) f. 1-7; Siena BC G.VII.33 (XV); Vaticana Vat. lat. 1560 (XV) f. 20v-27^; 2096 (XV); 2103 (XV);
4505 (XV); 8083 (XV) item 2; Barb. lat. 42 (XV); Chigi lat. F.IV.101 (XV); Ottob. lat. 1239 (XV) f. 67*-76'; 1901 (XV) f. 23'-31l
Edd: s. 1. [ca. 1470 (BMC)] (with Plutarch, Vitae parallelae); s. 1. [ca. 1475 (BMC)] (with Plut.); Napoli [1473-78 (GW 2390)] (with
Aristoteles, Opera lat.); Venezia 1478 (with Plut. [BMC]); Venezia 1491 (with Plut. [BMC]); Venezia 1496 (with Plut. [BMC]);
Brescia 1499 (with Plut. [BMC]); Venezia 1502 (with Plut. [BMC]); Venezia 1516 (with Plut. [BMC]); [Paris] 1520 (with Plut.
[BMC]); Basel 1531 (with Arist., Opera gr. [BMC]); Venezia 1538 (with Plut. [BMC]); Lyon 1552 (with Plut. [BMC]); Paris 1558
TRADITIO
(with Plut. [BMC]); Basel 1563 (with Arist., opera lat. [BMCJ); Frankfurt a.M. 1580 (with Plut. [BMC]); Baron, op. cit. (1928) 41-49.
Leonardus de Datis O.P.
t 1425. From Florence; entered S. Maria Novella; prior, there; 1408 inquisitor generalis fidei, Bologna; 1409 at Council of Pisa;
1413 vicar general of the Order; 1414 general under John XXIII; 1415 at Council of Constance.
Qu6tif I 755-7.
320 1. Commentarii super libros Meteororum.
MS: olim Firenze S. Maria Novella.
Leonardus Huntpichler de Valle Brixiensi O.P.
Before 1405 Brixen near Kitzbiihl 1478. 1421 matriculated in the university,
Vienna; 1423 baccalaureus artium, there; 1426 magister artium, there; 1427-37 rector scholarum in episcopal school, Brixen; 1439
entered O.P.; 1440 began theological studies, Vienna; by 1443 lector sacrae theologiae, there; by 1446/47 baccalaureus formatus, there;
1449 magister sacrae paginae, there; 1450-72 professor and regens studii conventus, Vienna; 1450, 1453/54, 1460/61, 1464/65, 1468/69
dean; inquisitor hereticae pravitatis; active in reform of Order and in politics.
Qu6tif I 816, 843, II 823; Aschbach I 535f; Grabmann MGL III passim; I. W. Frank, Leonhard Huntpichler O.P. (fl478),
Theologieprofessor und Ordensreformer in Wien, AFP 36 (1966) 313-388.
1. In Topica.
Test: Acta facultatis artium II f. 76v (Frank, art. cit. 363).
Lucas Bosdenus O.Carm.
Fl. ca. 1340. English; doctor theologiae, Cambridge.
Bale I 405f; BiblCarm II (1927) 261; Chevalier 1SB 2905; Emden I 223.
1. In VI Principia.
Inc: Forma est Prout vult Aristoteles in quinto Metaphysicae . . .
2. Super philosophiam naturalem lib. V I I I .
Lucas de Offida O.E.S.A.
t 1438. Magister theologiae; 1420 vicar general; 1429 Bp. of Ajaccio, Corsica. Ossinger 638.
1. Lectiones variae super Aristotelem.
Lucas de Wielki Kozmin
t 1414. Magister artium, Cracow. Influenced by Buridan.
M. Markowski, Krakowskie komentarze do Fizyki Arystotelesa zachowane w Sred- niowiecznych r^kopisach Biblioteki
Jagiellonskiej, Studia mediewistyczne 7 (1966) 107-24 at 110; id., Die philosophischen Richtungen in der Naturphilosophie an der
Krakauer Universitat in der ersten Halfte des XV. Jahrhunderts, in: La Filosofia della Natura nel Medioevo: Atti del terzo Congresso
internazionale di filosofia medioevale (Milan 1966) 662-9
321
at 664f; id., Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physikkommentaren: die lm- petustheorie, AHDLMA 35 (1969) 187-210 at
193, 199.
MS: Krakdw BJ 654 (XV) f. 29r-80r (redaction of Buridans Quaestiones, with Lucas* Gloss).
2. In De GCorr.
Test: Markowski, art. cit. Die philosophischen Richtungen . . .' (1966) 665.
Ludovicus de Ferraria O.P.
t 1496 Viterbo. 1481-84 procurator general of Order.
Qu6tif I 882 f.
1. Commentaria in librum De causis.
Ludovicus Longo O.P.
t 1475. Venetian; 1466 Bp. of Methone, Greece.
Qu6tif I 852f.
Ludovicus Valentiae
1. Epitoma per conclusiones librorum Politicorum.
MS: Berlin SB lat. oct. 110 (XV) f. 252ss.
Magnus Hund (Hundt) de Magdeburg
1449 (?) Magdeburg 1519 Meissen. 1482 matriculated in the university, Leipzig; 1483 baccalaureus artium, there; 1486 magister
artium, there; 1497 dean of the arts faculty; 1499 rector; 1499 cursor, there; 1499 baccalaureus medicinae, there; 1502 sententiarius;
1504 licentiatus theologiae, there; 1512 canonicus in Meissen. Via antiqua.
ADB 13 (1881) 392; G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig III (Leipzig 1902) 351; Chevalier BB 2227; G. Buchwald,
Magnus Hundt der Altere von Magdeburg (1519),* Zeitschrift fiir Biicherfreunde N.F. 11 (1919-20) 275-9; BM: General Catalogue of
Printed Books 109 (London 1962) 221f. (cf. Hain 9031-41).
Prantl IV 277; Thorndike V 160.
1. Compendium totius logices, quod a nonnullis Parvulus antiquorum appellatur.
Inc: Rogastis saepenumero, optimi adolescentes, eam, quam ex praeceptoribus meis circa compendium
logicae, quod Parvulus antiquorum dicitur, conscripsi declarationem, alicui traderem impressori librorum . . .
Edd: Leipzig 1493 (Hain 9031); Leipzig 1497 (Risse); Leipzig 1498 (Hain 9032); Leipzig 1501; Leipzig 1504; Leipzig 1507; Leipzig
1511; Leipzig 1512; Leipzig 1515; Leipzig 1517 (Risse).
2. Introductorium in universalem Aristotelis physicen, Parvulus philosophiae naturalis vulgariter
appellatum.
TRADITIO
Inc : (ded.) Magnus Hundt parthenopolitanus artium magister perdocto Arnoldo Vostefeldt . . . salutem et
felicitatem perpetuam. Efflagitasti quotidiano convitio humanissime fautor commentarium ex maiorum scriptis
et doctrinis per me in Parvulum philosophiae . . . imprimendum emitterem . . .
(prooem .) Quoniam quidem in commentariorum auspiciis soliti sunt maiores quaedam praemittere
322 generalia . . .
(text) Natura est principium et causa movendi Istud introductorium in universalem Aristotelis
physicam correspondens tribus libris Physicae . . .
Expl : in futura patria ubi regnat trinus et unus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
Ed: Leipzig 1500 (Hain 9041; Klebs 526).
Doubtful .
3. Quaestiones super veterem artem .
4. Conclusiones super XII libros Metaphysicae.
5. Quaestiones breves super libros De anima .
6. Interpretatio textualis librorum De anima.
7. Commentarii in summam philosophiae moralis.
8. De praeceptis rhetoricae.
Test: (3-8) Jdcher. Dessau Fiirst Georg Bibi, has an important part of Hundt's Nach- lass (Buchwald).
Mario
Marsilius Ficinus
1433 Oct. 19 Figline (nr. Florence) 1499 Oct. 1 Carreggi (nr. Florence). Humanist, Platonist.
Chevalier BB 1502; EFil 2 (1957) 371-4; LTK2 4 (1960) 116; Cosenza II 1394-1414, V 704-8.
P. O. Kristeller, Supplementum Ficinianum (2 v.; Florence 1937); id., The Scholastic Background of Marsilio Ficino,* Traditio
2 (1944) 257-318; id., It Pensiero filosofico di Marsilio Ficino (Florence 1953); id., Studies in Renaissance Thought and Letters (Rome
1956) 35-97.
1. Summa philosophiae (ca. 1455).
Inc: (ded.) Marsilius Ficinus Michaeli Miniatensi salutem dicit. Quoniam vitae nostrae miseranda brevitas .
..
(texi) Philosophiae tres partes a philosophis numerantur quarum prima est divina quae metaphysica
dicitur cuius consideratio circa Deum ceterasque intelligentias et substantias invisibiles versatur . . .
(tractatus physicus) Contraria non possunt esse simul in eodem actu . . .
323
* {tract, de Deo , natura et arte) Ordo entium omnium triplici gradu continetur. Est enim aliquid
supremum . . .
(tract, de anima) Philosophi dupliciter animam definiunt, communiter videlicet et proprie . . .
Unius effectus multae sunt causae, una causa multorum . . .
(tract, physicus) Principia naturalium rerum a philosophis diversa ponuntur. . .
(qq. de luce [II De an.]) Magna est dubitatio: Utrum lux sit corpus necne . . .
(de sono) Dubitatur: Utrum sonus tamquam in subiecto sit in corpore sonante .. .
(divisio philosophiae) Philosophia in duas distribuitur partes activam scilicet et contemplativam . . .
Expl: nec appetitum nec fugam habent.
MS: Firenze BMoreniana Palagi 66 (XV) f. lr-42v.
Ed: Kristeller, Scholastic Background 274-316; Studies 55-96.
2. Physiognomia.
Test: Kristeller, Supplementum I clxiii, 1.
3. Oeconomica.
Test: Kristeller, Supplementum I clxv, 1.
Marsilius de Inghen
Ga. 1330 near Nijmegen 1396 Aug. 20 Heidelberg. Secular cleric; probably studied at Paris, under John Buridan (q.v.); 1362
incepted as magister artium, Paris; 1367, 1371 rector, there; 1368 represented the university at Avignon; 1376 again represented the
university at Avignon; 1377-78 sojourn at Rome; 1378-85 possibly at the university, Pavia; 1386 to the university of Heidelberg as its
first rector; 1386-92, 1396 rector, there; 1389 represented the university at Rome; 1391 dean of the arts faculty, there; 1391 vice-
chancellor, there; 1392/93 baccalaureus theologiae, there; 1395/96 doctor in theologia, there.
ADB 20 (1884) 441; G. Topke, Die Matrikel der Universitat Heidelberg I-II (Heidelberg 1884-86) passim; Feret III 284-6;
Chevalier BB 3093; CUP II-III, Auct. I passim; DThC 10 (1928) 151-3; LTK2 7 (1962) 108; EFil2 4 (1967) 319f.
Prantl IV 94-103; Ueberweg 603f, 609f, 785; Wulf III 138f, 158; Gilson 519, 796; Michalski, Les courants philosophiques 85; id.,
Le criticisme 82-4; Grabmann MGL I-III passim; Nardi Saggi 103, 117, 247; Sarton III 1434-7; Duhem SM IV 164-8; VII-X passim;
Maier I-V passim.
G. Ritter, Studien zur Spatscholastik: I. Marsilius von Inghen und die okkamistische Schule in Deutschland/ Sb. Akad.
Heidelberg (1921) 4. Abh.; A. Maier, * Mitteilungen zur deutschen Universitatsgeschichte aus Vatikanischen Codices Palatini/ QFIAB
32 (1942) 189-206 at 200f; F. Pelster, Der Heidelberger Magister artium und Baccalarius theologiae Heilmann Wunnenberg als Lehrer
des Marsilius von Inghen und Erklarer der Sentenzen/ ThQ 125 (1944) 83-6; W. Mohler, Die Trinitatslehre des Marsilius von Inghen:
ein Beitrag zur Geschichte der Theologie des Spatmittelalters (Limburg 1949).
S. Wlodek, Quelques informations sur les commentaires m6divaux de la M6taphysique d'Aristote conserves dans les manuscrits
de la Bibliothque Jagellonne h Cracovie/ Miscellanea mediaevalia II (Berlin 1963) 767-74 at 768f, 771, 774; M. Markowski,
Krakowskie
TRADITIO
komentarze do Fizyki Arystotelesa zachowane w Sredniowiecznych r^kopisach Biblioteki Jagiellonskiej/ Studia mediewistyczne 7
(1966) 107-124 at 111; id., Kommentarze do Isagogi Porfiriusza z Tyru zachowane w Sredniowiecznych r^kopisach i inkunabulach
Biblioteki Jagiellohskiej/ Materialy i Studia zakladu historii filozofii staroiytnej i frednio- wiecznej 9 (1968) 25-75 at 30, 34, 40, 42, 56f;
id., Les Questions de Marsile dInghen sur la Mitaphysique dAristote: notes sur les manuscrits et le contenu des Questions/
Mediaevalia philosophica Polonorum 13 (1968) 8-32.
324 P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 401-5; M. Grabmann, Me- thoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums
im Mittelalter,' Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5, pp. 49, 99f; A. Maier, Die Impetustheorie der Scholastik (Vienna 1940) 140-53; M.
Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wise. 1959) passim; E. J. Dijksterhuis, The Mechanization of the World
Picture (Oxford 1961) 164, 181, 204, 206; A. Maier, Ausgehendes Mittelalter I (Rome 1964) 358, 419, 426; II (Rome 1967) 330-4, 466.
H. Siebeck, Die Willenslehre bei Duns Scot und seinen Nachfolgern/ Zeitschrift fur Philosophie 112 (1898), 179-216 at 206-10;
W. Kolmel, Von Ockham zu Gabriel Biel: zur Naturrechtslehre des 14. und 15. Jahrhundert/ FrStudien 37 (1955) 218-59 at 229-32.
G. Ritter, Studien zur Spatscholastik: II. Via antiqua und via moderna auf den deutschen Universitaten des xv. Jahrhunderts/ Sb.
Akad. Heidelberg (1922) 7. Abh.; F. Ehrle, Der Sentenzenkommentar Peters von Candia (Franz. Studien Beiheft 9; Munster i. W. 1925)
172f. et passim; G. Ritter, Die Heidelberger Universitati I. Das Mittelalter (1386-1508) (Heidelberg 1936); S. Swiezawski, La
philosophie k Tuniversit6 de Gracovie des origines au xvie sifccle/ AHDLMA 30 (1963) 71-109 at 92, 95; E. Kleineidam, Universitas
studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 115; C. Vasoli, La scienza della natura in Nicoleto Vernia/ La Filosofia della natura nel medioevo:
Atti del terzo Congresso internazionale di filosofia medievale . . . (Milan 1966) 717-29 at 721, 726f; M. Markowski, Die
philosophischen Rich- tungen in der Naturphilosophie an der Krakauer Universitat in der ersten Halfte des 15. Jahrhunderts,' ibid. 662-9
at 664f, 668; id., Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physikkomentaren: die Impetustheorie/ AHDLMA 35 (1969) 187-210 at
189f, 193, 208; id., * Problematyka uniwersalidw w polskich pi^tnastowiecznych pismach nominalistycznych/ Studia mediewistzyczne
12 (1970) 73-166.
Stegmiiller RB III 536; RS I 255f.
1. Abbreviata logicae ; Abbreviationes veteris et novae logicae.
Inc: (prol.) Parvorum precibus puerorum iuvenumque non nimis in scientia perfectorum (provectorum)
rogatus instantiis quatenus de libris philosophiae naturalis ac logicae Parisius communiter legi consuetis
compendium traditionis Aristotelicae physicorum principis in scriptis redigere velim . . .
(text) Quantum ad primum sciendum quod duae sint logicae partes principales . . .
(Porph.) Cum sit necessarium Circa Porphyrium qui librum deservit Praedicamentorum scias quod
ipse determinat de quinque universalibus seu praedicabilibus propter quod . . .
(Praed.) (Circa librum Praedicamentorum) Primo notandum quod in eo consideratur de
antepraedicamentis, praedicamentis et postprae- dicamentis . . .
325
(Perih .) Nunc de libro Perihermenias animadvertendum est (est primo animadvertendum et dicendum
et primo animadvertetur) quod pro tanto dicitur Perihermenias, quia in eo determinatur . . .
Expl: formalis principalior est quam materialis. Et haec de libro Perihermenias et per consequens de tota
veteri logica sunt determinata.
(Prior.) Primum oportet dicere (Divino auxilio expeditus / Divino adiutorio expeditus / Divino
expeditus adiutorio de veteri logica) Accedo ad novam quae quattuor habet partes principales (quae quattuor
partes principales continet). Prima quae considerat de argumentatione . . .
(Post.) (Expedita prima parte novae logicae) Restat nunc dicere pauca de secunda parte, videlicet de
demonstratione secundum divisionem prius positam. Est autem demonstratio . . . (Restat consequenter pauca
dicere de secunda parte . . .)
(Topic.) Restat nunc cum Dei iuvamine videre de libro Topicorum qui est tertius novae logicae . . .
(Nunc consequenter restat videre de libro Topicorum qui est tertius . . .)
(Elench.) Ultimo Dei gratia restat (quoad logicam) abbreviata ponere super libro Elenchorum, in quo
Philosophus determinat de syllogismo sophistico seu de argumentatione sophistica . . . (Nunc consequenter
restat ponere abbreviata super libro Elenchorum . . .)
Expl: superaddere conclusiones ad ipsum solum vel ad ipsum cum aliis conclusionibus veris sequentibus
etc. Haec de secundo et per consequens de toto libro Elenchorum.
MSS: Augsburg SB 4 27 (XV) f. R-153*- (154r-194r tabula; scriptae Coloniae); Erfurt SB Ampl. F.337a (ca. a.d. 1397) f. lv-39v
(anon., Prior., Post., El); Q.273 (a.d. 1426) f. 25r-58v (anon., Prior., Post., Porph., Praed., Perih.); Q.284 (a.d. 1392) f. 1**- 104r; Krak6w
BJ 711 (XIV) f. 1-45; 712 (XIV) f. 2-71; Leipzig UB 1366 (XV) f. lr-53v; Praha Matr. Kap. 1275 (L.XXXII) (a.d. 1383) f. lr-55v;
Stuttgart LB H.B. X.3 (XV) f. 95r-108r (Post.); Toledo BCabildo 95.5 (XV) ff. n. num.; Wien Dominikanerkl. 5/5 (a.d. 1463) f. 1*~8\ 81r-
97v (EI.); 47/269 (a.d. 1455) f. 116r-133r (El.); NB 5402 (XV) f. lr-81v; 5455 (XV) f. 61M16*; Wolfenbuttel Herzogl. Bibi. 3163 (18.31
Aug.4) (XV) f. 147r-236r (Prior., Post., Top., El.). Olim Heidelberg Registrum librorum librariae Universitatis (Topke I 665).
2. Expositio super veterem logicam.
Inc: (Porph.) Cum sit necessarium Iste est liber Porphyrii in quo determinat principaliter de
universalibus seu {praedicabilibus et secundum aliquos vocatur Isagoge, id est Introductiones Porphyrii . . .
(Praed.) Aequivoca dicuntur Iste est liber Praedicamentorum Aristotelis in quo Philosophus
determinat de praedicamentis. Et tanget tres tractatus in quorum primo determinat de antepraedicamentis . . .
(Perih.) Primum oportet dicere Iste est liber Perihermenias, id est liber de interpretationibus. Et
dicitur a peri quod est de . . .
TRADITIO
minor nota est distinctione. Et sic Perihermenias est finitus. Sit creator omnium rerum Deus trinus et
Exp I:
unus semper benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.306 (A.D. 1374) f. lr-27v (expl. Porph.: Explicit expositio Por- phyrii . . . edita est a reverendo magistro
Marsilio de Inghen A.D. 1374; ascribed on fly-leaf: Commenta Marsilii super Porphyrium, Praedicamenta et Perihermenias Aristotelis);
326 Stettin BMarienstiftsgymn. Cam. 5 (XIV) f. 194r-211v (Perih.).
3. Quaestiones veteris artis.
Inc : (prooem.) Hoc opus gratia profectus mei incipiens et consequenter aliorum meorum sociorum
parvorum non nimis in scientia perfectorum praemitto me velle magistrorum meorum dicta invicem sub
compendio . . . colligere aliqua addendo . . .
(Porph.) Utrum logica sit scientia? Et arguitur primo quod non. Nulla ars est scientia. Sed logica est
ars; igitur ipsa non est scientia . . .
(q. 2) Utrum logica sit scientia inexistens nobis a natura ?
(q. 4) Utrum universale sit subiectum in scientia libri Porphyrii ?
(q. ult. 16) Utrum tantum quinque sint praedicabilia et non plura neque pauciora?
(Praed.) Circa librum Praedicamentorum quaeritur: Utrum aequivocum sit univocum? Et arguitur
primo quod non. Quia si sic, sequeretur quod idem esset distinguendum et non distinguendum . . .
(q. 2) Utrum definitiones aequivocorum et univocorum quas ponit Philosophus sint bene datae?
(q. ult. 27) Utrum tantum sint quattuor genera oppositorum, scilicet oppositio privativa, relativa,
contraria et contradictoria?
(Perih.) Utrum enuntiatio sit subiectum in libro Perihermenias? Et arguitur primo quod non. Nam illud
quod probatur in hac scientia non est subiectum istius scientiae . . .
(q. 2) Utrum omne nomen aliquid significet?
(q. ult. 19) Utrum propositiones modales ita opponuntur et aequipollent similiter sicut propositiones
de necessario?
Expl: Rationes pro et contra solvendae sunt secundum exigentiam dictorum in corpore quaestionis. Et haec
de quaestione. Et sic est finis. M S S : Erfurt SB Ampl. F.313 (XIV) f. 48M20* (anon., Porph., Praed.); Q.246 (a.d. 1387) f. lr-
137r; Oxford BodlL Canon, misc. 381 (a.d. 1386) f. l-(88) (inc.prol.: Respicio nutricem meam in cuius laribus. . .; [Porph.] Sit
quaestio ista: Utrum dialectica sit ars artium et scientia scientiarum? Et arguitur primo quod non . . .); Wien NB 4998 (a.d. 1421) f. lr-130r
(Expliciunt quaestiones totius veteris artis reverendi magistri Marsilii finitae in die sancti Aegidii et reportatae Wiennae . . .); 5159 (XV)
f. lr-159v (anon.); 5455 (XV) f. lr-55v (Porph., Praed.); 5467 (XV) f. lr-72v. Olim Erfurt Coli. Universitatis (Kat. ca. 1497: Quaestiones
veteris artis forte Marsilii [MBKD II 177]).
Test: self-citation, De his autem magis habetur in quaestionibus libri Perihermenias (Prantl IV 94).
327
Hebr. transl.: by Abraham Shalom (f 1492). 'Ed. of the translators preface: A. Jel- linek, Marsilius ab Inghen (Leipzig 1859). Cf.
M. Steinschneider, Die hebraeischen Vbersetzungen des Mittelalters (Berlin 1893) 469f.
Inc: Primum oportet dicere Circa initium libri Priorum quaeritur primo: Utrum de syllogismo
simpliciter possit esse scientia? Et arguitur primo quod non. De non ente non est scientia. Syllogismus est non-
ens; ergo etc. . . .
(<q . 2) Utrum syllogismus simpliciter sit subiectum in libro Priorum ?
(<q . ult . II q . 22) Utrum definitio enthymematis sit bona, qua dicitur: Enthymema est syllogismus ex
ycotibus et signis?
Expl : ratio post oppositum est pro dictis in primo notabili. Et est finis quaestionis et etiam totius libri.
MSS: Augsburg SB 4 29 (A.D. 1398) f. 15r-88r (scriptae in studio Coloniensi); Erfurt SB Ampl. F.306 (A.D. 1385) f. 9R-142'
(reportatae Pragae); Q.275a (A.D. 1420) f. 99'- 159v; Venezia BMarc. lat. VI.146 (XV) f. 170-198 (anon.); Wien NB 5159 (XV) f. 268'-
310v; 5342 (XV) f. 75'-154v; 5467 (XV) f. 73'-112'.
Edd: Venezia 1504 (with Aegidius Romanus et al. [Cranz]); Venezia 1516 (Questiones . . . emendatae per me fratrem Hieronymum
Mostardam de Genezano lectorem in conventu fratrum Eremitarum sancti Augustini Patavii; with Aegidius Romanus et al. [Risse;
Cranz]); Venezia 1522 (Quaestiones ... emendatae per me fratrem Augustinum Montisfalconium fratrum Eremitarum sancti Augustini).
Inc : Circa librum Posteriorum quaeritur primo: Utrum de demonstratione sit scientia tamquam de subiecto
proprio et adaequato scientiae libri Posteriorum ? Ista quaestio unum et aliud quaerit. Nam supponit quod de
demonstratione sit scientia . . .
(q. 2) Quaeritur consequenter secundo: Utrum omnis doctrina et omnis disciplina intellectiva fit ex
praeexistenti cognitione?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum notitia primorum principiorum sit nobis innata ?
Expl : ad rationem post oppositum dicitur quod est pro prima conclusione. Haec de omnibus quaestionibus
Posteriorum etc.
MSS: Krakdw BJ 713 (A.D. 1403-04) f. 1-58 (anon.); Venezia BMarc. lat. VI.146 (XV) f. 198-223 (anon.); Wien NB 5342 (XV) f.
160r-207v (Expliciunt quaestiones secundi libri Posteriorum in vigilia sancti Petri compilatae per reverendum magistrum Mar- silium).
Olim Bologna BConv. S. Salvatoris (Marsilii Quaestiones in Posteriorum; M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Vatican City
1943]).
Inc: Quaeritur primo iuxta librum Elenchorum: Utrum de syllogismo sophistico possit esse scientia? Et
arguitur primo quod non. De non- ente non est scientia. Syllogismus sophisticus est non-ens; igitur de eo non
est scientia . . .
(q. 2) Utrum syllogismus sophisticus sit subiectum huius scientiae?
TRADITIO
(iq . ult.) Utrum ad scientiam dialecticam spectat considerare de omnibus syllogismis dialecticis et de
omnibus syllogismis sophisticis? Expl : unam scientiam determinare. Etiam concedendum in quaestione. Haec
de ista quaestione et consequenter de omnibus quaestionibus disputatis super libro Elenchorum.
328 MSS: Erfurt SB Ampl. Q.262 (XV) f. 49r-95r; Q.275a (A.D. 1420) f. lr-97r; Krakow BJ 713 (A.D. 1403-04) f. 60-154; Venezia BMarc.
lat. VI.146 (XV) f. 110-169; Wien NB 5342 (XV) f. lr-72v (scriptae in almae universitatis Erffordiensis); 5467 (XV) f. 112 r-163v.
7. Quaestiones super librum Metaphysicorum.
Inc: (prol.) Philosophia adoretur, (haec propositio) scribitur a Seneca libro Epistolarum suarum, epistola
52. Humiles in excelso . . .
(/ q. 1 ) Circa primum primo quaeritur: Utrum metaphysica^sit sapientia? Et arguitur primo quod non,
quia sapientia est scientiarum principium et metaphysica non . . .
(I q . 2) Utrum metaphysica sit certior et dignior ceteris aliis scientiis et virtutibus ?
(V/ q . 12 ult.) Utrum ens per accidens et ens verum sunt a consideratione metaphysicali
praetermittenda?
(VII q. 1 ) Utrum substantia sit prior accidente definitione, cognitione et tempore?
(XII q. 15 ult.) Utrum ad salvandum apparentias in motibus caelestium orbium oportet ponere
eccentricos et epicyclos?
E x p l : auctoritates post oppositum sunt pro dictis in tertio articulo, et per consequens de quaestionibus
totius Metaphysicae.
MSS: Krakow BJ 708 (XV) 182ff. (Expliciunt quaestiones Metaphysicae venerabilis viri magistri Marsilii de Inghen . . .); 709 (A.D.
1408) f. lv-163r (Expliciunt Metaphysicae decem Marsilii librorum doctoris quaestiones Pragae reportatae . . .); 710 (A.D, 1408) f. llr-196v
(expl: finitarum per me Petrum Pery A.D. 1408 proxima feria secunda post festum sancti Aegidii hora quasi 13ma reportatae Pragae . . .);
Leipzig UB 1387 (XV) f. 2r-112v; 1434 (XV) f. 97'-297v; Uppsala UB G.596 (s.?) f. 98'-308'; Wien NB 5297 (A.D. 1409) 186ff; 5376
(XV) 143ff. (II-XII; Expliciunt quaestiones reverendi magistri Marsilii de Inghen); Wolfenbiittel Herzogl. Bibi. 2747 (76.23 Aug. fol.)
(XV) f. lr-182r (q. ult. XII q. 14: Utrum in puro lumine naturali ponendum sit solum unum esse principem sive unum Deum . . . / . . . ad
probationem dicitur quod ipse vult quod sic moveant diversis motibus ut caelum applicetur sphaerae generabilium et in eo melius
conservetur in esse. Et tantum de quaestione illa. Expliciunt quaestiones reverendi magistri Marsilii de Gyngen super librum
Metaphysicae Aristotelis in studio Lipczensi conscriptae). Olim Erfurt Coli, universitatis (cat. ca. 1510 [MBKD II 212]); Heidelberg
('Reportata Metaphysicae' [Ritter 189]); Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (cat. s. XVex-: Quaestiones super libros Metaphysicorum'
[MBKD III 497bis, 548], Super libros Metaphysicae' [MBKD III 538]).
Ed: Markowski, art. cit. (1968) 24-31 (list of questions).
8. Abbrev.aliones libri Physicorum.
Inc: (prooem .) Divina favente misericordia (clementia) prima abbrevia- tionum parte minus male quam
potui scripto manifestata, restat eiusdem
329
protectione ad secundam partem accedere, scilicet libros philosophiae naturalis ac primae aliquantulum
abbreviare. In qua talem servabo processum, quod primo philosophiam in communi dividam et modum
procedendi in scientiis in prooemio Physicorum manifestabo. Secundo per ordinem in divisione servatum pro
meo posse philosophiae naturalis libros Parisius legi solitos abbreviabo. Demum ipsius metaphysicae terminos
aliquantulum manifestabo. Et hic quoad totum contentus ero. Quantum ad primum . . .
(prooem . not. 1 q. 1) Videtur quod conclusiones philosophi repugnant eo quod secundum primam
deberet primo determinare de causis et secundum secundam deberet primo determinare de effectibus . . .
Utrum philosophus prius debeat determinare de causis, quam de effectibus?
(iq . 2) Utrum ex una notitia possit alia fieri?
(/) Procedendo igitur ad partes philosophiae divisas est sciendum primo quod philosophiae naturalis
prima pars traditur in VIII libros Physicorum, ut dictum fuit. Cuius subiectum attributionis est ens mobile
solum, considerando ipsum in generali . . .
(/ not . 2 q. i) Utrum extensio substantiae sit res distincta a substantia extensa?
(VIII not. 3 q. 8 ult.) Utrum proiectum post exitum a proiiciente moveatur ab aere ?
Expl : probabiliorem viam et sustentabiliorem. Haec sunt dicta de hoc dubio, et de quarta parti principali, et
per consequens de toto libro Physicorum.
MSS: Augsburg SB 4 68 (A.D. 1385) f. 59r-162r; Erfurt SB Ampl. Q.314 (A.D. 1394) 106ff; 0.78 (XV) f. 41r-132r (anon., expl:
movere non mota eodem modo semper); Krakdw BJ 712 (XIV) f. 74M40*; Leipzig UB 1413 (A.D. 1408) f. 3r-62v; Feller p. 434; Wien NB
5112 (XV) f. 18P-283V (anon.); 5332 (A.D. 1413) f. P-7R; 5437 (XIV/XV) f. lr-67v and (XV) f. 230r-286v. Olim Heidelberg Nachlass
Konrads von Worms (Ac- cortata super Physicorum); Heidelberg Nachlass des Gerardus Emelissa (Abbreviatio- nes super Physicorum)
(Ritter 190).
Edd: [Pavia 1480] (Klebs 667); Venezia 1490 [H 10780]; 1482 [F^ret]); Venezia 1521 (emendatae diligentissimeque recognitae
maxime a secundo libro citra per magistrum Augustinum Montefalconium O.E.S.A.).
9. Abbreviata super De caelo et mundo.
Inc.: Expeditis iuvante Deo...
MS: Praha UK 2606 (A.D. 1394) f. 35r-57r (expl, mut: esse plures mundi).
10. Quaestiones circa De caelo et mundo.
MS: olim Erfurt Coli. Universitatis (Cat. ca. 1510 [MBKD II 215]).
Test: Marsilius refers to his In De caelo, although without indicating whether commentary or questions (Maier II 279). The
Quaestiones super libros De caelo et mundo in Miinchen SB Clm. 26929 (XV) f. 252r-263v, although following Marsilius' In De
generatione, are a very abbreviated reportatio according to Albert of Saxonys Quaestiones in librum De caelo et mundo, and do not
seem to belong to Marsilius (Maier ibid.).
TRADITIO
330
11. Quaestiones breves super librum De generatione et corruptione.
Inc: Circa librum De generatione et corruptione movetur quaestio talis. Quaeritur primo: Utrum ens
mobile ad formam sit subiectum scientiae libri De generatione et corruptione? Arguitur primo quod non. Nam
omne quod debet esse subiectum in aliqua scientia . . .
(q. 2) Utrum aliquid possit simpliciter generari et corrumpi?
(q. ult. II q. 15) Quinto decimo et ultimo: Utrum corruptum possit reverti idem in numero?
Expl: auctoritas allegata post obiectum est pro conclusione responsali secundi articuli.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.311 (A.D. 1412) f. lr-74v (Expliciunt quaestiones De generatione et corruptione breves magistri Marsilii de
Inghem [this has been added by another hand, then:] Expliciunt quaestiones libri De generatione et corruptione lectae et finitae Danen
[cat.: Daventriae] A.D. 1412 in anteprofesto Michaelis Archangeli scriptae vero per manus Hermanni . . . [erasure] Deo laus).
12. Quaestiones super librum De generatione et corruptione secundum ultimam lecturam.
Inc: Circa librum De generatione primo quaeritur: Utrum ens mobile ad formam sit subiectum libri De
generatione? Arguitur primo quod non. Anima est subiectum libri De generatione, igitur non ens mobile . . .
(q. 2) Secundo quaeritur: Utrum aliquid possit simpliciter generari et corrumpi?
(q. ult. II q. 20) Vicesimo quaeritur: Utrum corruptum possit reverti idem in numero?
Expl: producere ignem illum. Ratio post oppositum est pro ultima conclusione quaestionis. Et haec de
quaestione et per consequens de toto secundo libro.
MSS: Firenze BLaur. Fesul. 160 (XV) f. 196-(297); BRiccardiana 745 (N.II.26) (XIV- XV) f. 96r-137v; 746 (K. 11.38) (XV) 76ff;
Leipzig UB 1387 (A.D. 1437) f. 113r-177'; Likge BU 193 (XV) item 2; Milano BAmbrosiana G.102.Inf. (XV); Modena BEstense 687 (a.F.
5, 20) (XV); Campori 1374 (y.T. 4, 18) (XV); Miinchen SB Clm. 4375 (A.D. 1421-23) f. 157r-231v (Expliciunt quaestiones super primum
et secundum De generatione et corruptione de ultima lectura magistri Marsilii de Inghen pronuntiatae in studio Haidelbergensi A.D. 1389 .
. .); 26929 (XV) f. 88r-193r; Oxford BodlL Canon, misc. 238 (XV) f. 1-(101); 421 (XV) f. l-(90); Padova BAntoniana 433 (XV) 127ff;
BU 693 (XV) 104ff; Roma BAngelica 560 (XV) f. 1-105; Venezia BMarc. lat. VI 121a (A.D. 1393) f. 1-98 (scriptae sunt per fratrem
Johannem de Colonia studentem Paduae); lat. VI.221b (XV) f. 1-265; Z. lat. 264 (A.D. 1405) f. 1-75 (scriptae ... per me Leonardum de
Monte Ylicino O.E.S.A. illo tempore Arimini studentem). Olim Wien Acta facultatis artium (A.D. 1491 [MBKO I 491]); Wien Books
donated by Johannes Ramung (A.D. 1493 [MBKO I 499]).
Edd: Padova [1476] (Klebs 701; f. 39v: finis . . . primi libri . . . per me N[icolaum] de Ortoceli; f. 87v: Expliciunt quaestiones super
libris De generatione et corruptione Aristotelis per magistrum Marsilium de Alamannia disputatae); Padova 1480 (Klebs
331
360.2) ; Venezia 1493 (Klebs 360.3); Venezia 1500 (Klebs 360.4; Expliciunt quaestiones super libris De generatione et
corruptione Aristotelis per excellentissimum philosophum Marsilium de Inguem disputatae ac etiam emendatae per doctissimum artium
et medicinae doctorem magistrum Nicoletum Verniam Theatinum . . .); Strasbourg 1501 (Cranz); Venezia 1504 (F6ret; Clagett); Venezia
1505 (Cranz); Venezia 1518 (Cranz); Venezia 1520 (Cranz); Venezia 1526 (Oxford Cat. at canon, misc. 238); Venezia 1567 (Sarton).
13. Quaestiones libri De anima.
Inc : Circa librum De anima quaeritur primo: Utrum de libro De anima possit esse scientia tamquam de
subiecto proprio et adaequato scientiae libri De anima. Ista quaestio unum praesupponit, aliud quaerit. Et
arguitur primo contra suppositum . . .
(<q. 2) Utrum omnis notitia sit bona ?
MS: Wien NB 5437 (XV) f. 365r-410v (Et sic est finis quaestionum De anima reverendi magistri Marsilii).
14. Expositio Parvorum naturalium.
Inc: (SSens .) Circa initium Parvorum Item, quaestio quae elicitur ex textu est illa quod ponenda est
consideratio scientifica de proprietatibus et passionibus animatorum . . .
(.MRem .) Circa initium libri De memoria Nota: Magister in hoc libro secundo de ordine Parvorum
naturalium tractat de alia passione animae et corporis, quoniam scilicet de memoria et reminiscentia . . .
(SVig.) Circa initium libri De somno Iste est liber tertius philosophiae intitulatus a sua natura liber
De somno et vigilia . . .
(LBrev.) De eo autem Nota: Hic est quartus liber Parvorum naturalium in quo tractatur de causis
longitudinis et brevitatis vitae . . .
(ISen .) Circa materiam libri De iuventute et senectute Et est quintus liber Parvorum naturalium . . .
(IResp .) De respiratione et inspiratione Nota, quod ille liber continuatus inter libros Parvorum
naturalium . . .
(MVita ) Iste est liber alius de numero Parvorum naturalium in quo Magister declarat sive determinat
de alia passione animatorum . . .
(De motu an.) Iste est liber alius Parvorum naturalium intitulatus De motibus animalium et potest
dividi . . .
Expl : anthorticus ab anthi quod est contra, et articus, quia in oppositione artica positus est.
MS: Erfurt SB Ampl. F.334 ( A . D . 1421) f. 168r-195v (ascribed on fly-leaf: Commentum Parvorum naturalium reverendi magistri
Marsilii).
15. Quaestiones Parvorum naturalium.
Inc: (SSens.) Circa materiam parvorum naturalium, et primo circa librum De sensu et sensato quaeritur:
Utrum de passionibus et operationibus animatorum ponenda sit scientia distincta a scientia libri De anima
TRADITIO
332
et scientia De animalibus et scientia de plantis? Et quia in quaestione supponitur quod de operationibus et
passionibus sit scientia . . .
(q. 2) Utrum omni animali insit gustus et tactus necessarie?
(q. ult.) Utrum possibile sit aliquod corpus simul totum alterari? Expl: pro secunda conclusione etc.
sequitur.
(.MRern.) Circa librum De memoria et reminiscentia quaeritur primo: Utrum memoria sit solum
praeteritorum, et non praesentium nec futurorum? Arguitur primo quod memoria . . .
(q. 2) Utrum memoria sit habitus vel passio primi sensitivi?
(iq. ult.) Utrum ad reminiscentiam requiritur oblivio?
Expl: in primo articulo.
(SVig.) Quaeritur circa librum De somno et vigilia: Utrum somnus sit privatio vigiliae? Et arguitur quod
non, nam si sic, sequeretur quod somnus . . .
(q. 2) Utrum somnus et vigilia sunt passiones convenientes omni animali et soli?
(q. ult.) Utrum possibile sit per somnium providere futura?
Expl: et auctoritas Philosophi est pro dictis.
(LBrev.) Circa librum De longitudine et brevitate vitae quaeritur: Utrum calidum et humidum sint causae
longae vitae? Et arguitur quod non, et primo de calido. Illud non est causa longae vitae . . .
(q. 2) Utrum humidum quod debet esse causa longae vitae debeat esse humidum aquosum vel aereum?
(q. ult.) Utrum omne vivens ad salutem vitae indigeat refrigerio calorum naturalis?
Expl: ut dictum auctoritas philosophi propria conclusione. Et haec de quaestione etc.
(M V i t u ) Circa librum De morte et vita quaeritur: Utrum primum principium animae sit in medio
superioris et inferioris, anterioris et posterioris ?
(q. 2 ) Utrum omne animal et quaelibet pars eius habeat naturalem caliditatem ?
(q. ult.) Utrum pulsus in iuvenibus debeat esse fortior quam in senibus ?
Expl: eorum auctoritas Philosophi patet etc.
MSS: Eichstdtt SB 565 (XV) f. 27f-33r (Tituli quaestionum librorum parvorum naturalium magistri Marsilii de Inghen); Erfurt SB Ampl.
F.334 ( A . D . 1421) f. lr-61r (somewhat different redaction); Liibeck SB lat. 141 ( A . D . 1443) item 2; Novacelta (Neustift) Conv. dei
Canonici Regolari 440 (XIV/XV) f. 1-88; Stlestat BV 113 (XV) f. 129r-186r; Uppsala UB C.624 (s.?) f. 76^-155^; Wien NB 4784
(XV) f. 178r-229*; Wolfenbtittel Herzogl. Bibi. 2782 (79.4 Aug. fol.) (XV) f. 128r-173v. Olim Niirnberg Benediktinerkl. St.
Agidien (cat. s. XV [MBKD III 498, 549, 538]).
333
16. Quaestiones in librum Ethicorum.
MS: olim Wien Acta facultatis artium ( A . D . 1477: Quaestiones Marsilii in Ethicorum [MBKO I 497]).
17. Lectura Oeconomicorum et Politicorum.
Inc: (q. unica) Quaestio est ista: Utrum melius sit civitatem regi optimo rege quam optima lege, vel e
converso? Et arguitur primo quod optimo rege quia optima lex quoad suum regimen . . .
Expl: sed non appropriatur optimae legi generatur bene regere.
MS: Leipzig UB 1413 (XIV) f. lr-2v (Superscription: Philosophia Marsilii cum lectura Oeconomicorum et Politicorum).
Doubtful
Inc: Circa initium libri Physicorum quaeritur primo: Utrum de rebus naturalibus sit scientia tamquam de
subiecto? Arguitur quod non, quia quaelibet conclusio scientiae naturalis, saltem pro maiori parte, est cum
formidine ad oppositum . . .
(q. 2) Utrum cognitio unius rei dependeat ex cognitione alterius?
(q. ult. V I I I q. 9 ) Utrum plures sint primi motores?
Expl: dico tamen, quod hoc est impossibile accidere de motu primo, scilicet de motu caelorum. In saecula
saeculorum sit caelorum motor primus benedictus.
Edd: Lyon 1518 (Quaestiones Johannis Marsilii Inguen super VIII libros Physicorum [repr. Frankfurt 1963]); Venezia 1617
(Johannis Duns Scoti in VIII libros Physicorum quaestiones et expositio [cf. 19]); Opera Scoti (Wadding ed.; Lyon 1639) II 1-475;
Opera Scoti (Vives ed.; Paris 1891) II 352-677, III 1-470; M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison 1959)
615-25 (III q. 7).
Spurious.
19. Expositio super V I I I libros Physicorum.
Inc: Quoniam autem intelligere Iste liber Physicorum est primus in ordine librorum naturalium, in quo
determinatur de proprietatibus et passionibus generalibus et proprietatibus passionum entis mobilis. Et
dividitur in tres partes. In prima determinatur de principiis entis mobilis . . .
(V) Transmutatur autem Iste est quintus liber in quo Philosophus determinat de motu ipso,
quantum ad eius divisionem in partes subiec- tivas . . .
Expl: per tempus infinitum. Et sic manifestum est quod primus motor est indivisibilis, nullam habens
magnitudinem, ad quem ipsemet nos perducat.
Edd: Venezia 1617 (Johannis Duns Scoti in VIII libros Physicorum quaestiones et expositio [cf. 18]); Opera Scoti (Wadding ed.;
Lyon 1639) II 1-475; Opera Scoti (Viv&s ed.; Paris 1891) II 356-677, III 1-466; Maier II 279-84 (VIII notab. 4 q. 4).
20. Concordantia librorum moralium (see Johannes Bernier de Fayt).
Inc: Quoniam ut habetur I Paralipomenon 20 de corona Melchom . . .
TRADITIO
Note: Vaticana Pal. lat. 1022 ( A . D . 1387) f. lr-106v contains Johannes Bernier, Con- cordantiae librorum moralium, with appended tabula
(f. 103r-106v): Explicit tabula moralium Aristotelis reverendi magistri Marsilii de Inghen edita a domino Johanne de Fayt monacho
sancti Amandi in Pabula baccalaureo in theologia, scripta in Hey- delberga et completa per manus Wilhelm de Ibye A . D . 1387 die
vicesima mensis junii (f. 106v); the tabula is probably the work of Marsilius. (Gf. 16-17).
334 Marsilius Mainardinus (Menandrinus) de Padua
Ca. 1275/80 Padua 1342/43 Munich. Studied arts and medicine, Padua; influenced by Petrus de Abano (q. v.); 1312 magister
artium, Paris; 1312/13 rector, Paris; from 1320 worked on natural philosophy, medicine and theology, in close connection with Johannes
de Janduno (q. v.); 1324 completed the Defensor pads; 1326 took refuge with Ludwig of Bavaria; 1327 sentences from Defensor pads
condemned.
Chevalier BB 3093f; HistLittFrance 33 (1906) 528-623; DTC 10 (1928) 153-77; EFil 3 (1957) 330-2; LTK2 7 (1962) 108-10 (lit.);
Gosenza 2195f, Y 1115.
Ueberweg 573, 615, 778, 786; Wulf III 139-43, 158f; Gilson 524-7, 797; Sarton III 986- 9; Thorndike III 260.
M. Grabmann, Studien liber den Einfluss der aristotelischen Philosophic auf die mittelalterlichen Theorien liber das Verhaltnis von
Kirche und Staat/ Sb. Akad. Miinchen (1934) Heft 2 at 41-60; V. Doucet, Lceuvre scolastique de Richard de Conington, O.F.M./ AFrH
29 (1936) 404 n. 2; G. Piana, Nuovo contributo alio studio delle correnti dottrinali nelTUniversita di Bologna nel secolo xiv/
Antonianum 23 (1948) 221-54 at 223; M. Grig- naschi, Le rdle de laristotelisme dans le Defensor pacis de Marsile de Padoue/ RHPR
35 (1955) 301-40; H. Riedlinger, Note sur des Questions sur la Metaphysique attributes a Marsile de Padoue/ BSPM 4 (1962) 136f; J.
Quillet, LAristottlisme de Marsile de Pa- doue, Miscellanea mediaevalia 2 (1963) 696-706; A. Maier, Die italienischen Averroisten
des Godex Vaticanus latinus 6768/ Manuscripta 8 (1964) 68-82 at 78 (q. 32); L. Schmugge, Johannes von Jandun, 1285189-1328
(Stuttgart 1966) 96-107; J. Quillet, Breves remarques sur le Defensor pacis de Marsile de Padoue/ Etudes philosophiques N.S. 21
(1966) 43-54;
H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina Y (Palma de Mallorca 1967) 62-66; Z. Kukse- wicz, De Siger de Brabant a Jacques
de Plaisance: La theorie de Vintellect chez les averroistes latins des XI1F et XIVe siecles (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1968) 201.
I. Quaestiones super Metaphysicam (I-VI).
Inc: Circa librum Metaphysicae primo quaeritur: Utrum felicitas humana consistat in sapientia? Et arguitur
primo quod non . . .
Expb quia contrahitur per eam sicut commune et superius ad speciale et inferius, sed non denominatur
praedicatione accidentali istis sex intentionibus.
MS: Firenze BLaur. Fesul 161 (XIY) f. lr-42v (Super libro Metaphysicae Marsilii).
Martianus Mineus Felix Capella
Fl. s. Y. North Africa. Roman encyclopaedist.
Ueberweg 669; Prantl I 672-9; A. Yan de Yyver, Les 6tapes du ddveloppement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de
philologie et dhistoire 8 (1929) 425-52;
J. Isaac, O. P., Le Perihermeneias en Occident de Bobce a S. Thomas (Paris 1953) 26f, 42; R. Turcan, Martianus Capella et
Jamblique/ REL 36 (1958) 235-54; W. H. Stahl, Dominant Traditions in Early Medieval Latin Science/ Isis 50 (1959) 95-124 at 98-111;
C.
335
E. Lutz, ed., Remigius Autissiodorensis: Commentum in Martianum Capellam I (Leiden 1962) 15f. (literature concerning early
mediaeval commentaries on Martianus); W. H. Stahl, To A Better Understanding of Martianus Capella/ Speculum 40 (1965) 102-15.
1. 1
Satyr icon'\ De nuptiis Philologiae et MercuriiIV Dialectica.
Ed: A. Dick (Leipzig 1925).
Martinus de Bitonto O.P.
FI. ca. 1353. From Apulia.
Quetif I 640; Chevalier BB 3100.
1. Commentaria in logicam, physicam et metaphysicam.
Martinus Gorbeius (de Gorbenis) O.E.S.A.
t 1470. Of Toulouse.
Ossinger 264f; Stegmuller RB III 537.
1. Liber super artem veterem grammaticae Aelii Donati.
2. Super Priora.
4. Super Elenchos.
5. In Physicam.
7. De parvis naturalibus.
Martinus de Dacia
t 1304 Aug. 10 Paris. Magister artium; magister in theologia, Paris; 1288 chancellor of King Erich YI Menved of Denmark;
canonicus of Roskilde, Schleswig, Lund, and Paris; returned to Paris.
Chevalier BB 3102; Dansk biog. Leksikon 15 (1938) 385f; EFil 3 (1957) 343; LTK2 7 (1962) 126.
Wulf II 35, 86; Grabmann, MGL I-III passim.
H. Roos, Martinus de Dacia und seine Schrift De modis significandi/ Classica et Mediaevalia 8 (1946) 87-115; id., Die Modi
significandi des Martinus de Dacia: Forschun- gen zur Geschichte der Sprachlogik im Mittelalter (BGPMA 37, 2; Miinster i. W. 1952);
id., Neue Handschriftenfunde zu den Modi significandi des Martinus de Dacia/ Theologie und Philosophic 41 (1966) 243-6; J.
Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Miinster i. W. 1967) 313-15 et passim.
Glorieux R I 444.
1. Quaestiones super librum Porphyrii.
Inc: Circa librum Porphyrii quaedam sunt inquirenda et quaeratur primo: Quid sit subiectum libri Porphyrii?
Consuevit dici quod universale. Contra quod arguitur . . .
(q. 2) Quaestio est de sufficientia universalium: Quare quinque sunt et non plura?
Expl: accidens non est universale et potest praedicari de hoc albo. Ex- pliciunt quaestiones magistri Martini
super librum Porphyrii.
TRADITIO
MS: Erlangen UB 213 (Irm. 485) (XIII/XIV) f. 102r-105v.
Ed: H. Roos, Martini de Dacia opera (Copenhagen 1961) 121-52.
2. Quaestiones super librum Praedicamentorum.
Inc: Dubitatur de subiecto libri Praedicamentorum. Et primo: Utrum ens sit eius subiectum? Et arguitur quod
336
non: Nam illud debet esse subiectum in scientia logicali . . .
(q. 2) Utrum dicibile incomplexum et cetera sit subiectum huius libri? Expl: habemus positionem quandam
situs partium in suo toto.
MS: Erlangen UB 213 (Irm. 485) (XIII/XIV) f. 105v-116v.
Ed: Roos, op. cit. 155-231.
Inc: Primum oportet constituere Quaestio est: Utrum enuntiatio est subiectum huius scientiae? Et arguitur
quod non: Nam subiectum scientiae debet esse incorruptibile . . .
(q. 2) Utrum scientia huius libri distincta est a scientia libri Praedicamentorum et libri Priorum?
Expl: oppositum patet per auctorem in littera.
MS: Erlangen UB 213 (Irm. 485) (XIII/XIV) f. 116v-121r.
4. Quaestiones libri sex Principiorum.
Inc: Circa librum sex Principiorum quaedam quaeruntur. Et primo quaeratur: Utrum logica sit scientia? Et
arguitur quod sic: Scientia nihil aliud est quam comprehensio . . .
(q. 2) Utrum de sex principiis possit esse scientia ?
Expl: per hoc patet solutio ad rationem. Et in hoc finiuntur quaestiones libri sex Principiorum a magistro
Martino Daco disputatas.
MS: Erlangen UB 213 (Irm. 485) (XIII/XIV) f. 121r-128v.
5. Quaestiones super librum Topicorum Boethii.
Inc: Circa librum Topicorum Boethii quaeritur: Quid sit in eo subiectum, utrum syllogismus sive argumentatio
dialectica? Et videtur quod non: Argumentatio dialectica . . .
(q. 2) Utrum sola dialectica sit logicalis?
Expl: hoc fit duobus modis . . .
MS: Erlangen UB 213 (Irm. 485) (XIII/XIV) f. 128v-129v (mut.)
Martinus de Gugugeya
Magister artium.
1. Disputata de libris [/-V] Physicorum.
Inc: Circa primum librum Physicorum quaeritur: Utrum scientia naturalis sit scientia de omnibus rebus?
Contra notabile primum contra definitionem scientiae, qua dicitur scientia est habitus conclusionis per
demonstrationem acquisitus . . .
337
(q. 2) Utrum in totali scientia determinat. . .
(q. 3) Utrum ens mobile sit subiectum naturalis scientiae . . .
(IV q. ult.) Utrum possibile sit vacuum?
- ( V q. T) Quaeritur circa quintum Physicorum: Utrum generatio sit motus . . .
(q. ult. V. q. 2) <Utrum motus sit in aliquo praedicamento ?>
MS: Miinchen SB Clm. 19675 (XV) f. lr-125v (f. 126v: Expliciunt disputata reverendi magistri Martini de Gugugeya etc.).
Martinus Hainzl de Memmingen
1454 magister artium, regens, Vienna; 1463, 1467 baccalaureus theologiae, procurator of Rheinische Nation; 1466, 1475 dean, arts
faculty; 1474 doctor theologiae, rector.
Aschbach I 595, 615; II 447, 450f, 456.
1. Dicta super libros Ethicorum.
MS: olim Aggsbach StB (catalogue of s. XV2 [MBKO I 608]).
Martinus de Lancicia
t after 1464. 1431 baccalaureus artium, Prague; 1444 magister artium, there; 1445 dean of the arts faculty; 1456 rector.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 21; 2 (1832) 10, 19, 24,
26, 85; Z. Winter, O Zivott na vysokfjch Skoldch praZskfich knihy dvoje (Prague 1899) 570, 573.
1. Disputata super Porphyrio.
Inc: Circa initium veteris artis . . .
Exp I: Expliciunt disputata super Porphyrio collecta per reverendum magistrum Martinum de Lancicia,
scripta vero per Benedictum de Stra- konicz et finita feria quarta post conversionem S. Pauli a. <14>50. MS:
Praha UK 991 ( A . D . 1450) f. 46r-79r.
2. Disputata super libro Praedicamentorum.
Inc: Liber Praedicamentorum quem ego magister Martinus de Lancicia legendum . . .
Expl: primam causam quae Deus est omnipotens. B<enedictus> de S<trakonicz>.
MS: Praha UK 991 ( A . D . 1450) f. 90r-218\
Martinus Laudiensis
t 875. Pupil of Johannes Scotus Eriugena; taught at Laon.
Manitius I passim, III 1062; J. G. Pr6aux, Le commentarie de Martin de Laon sur T oeuvre de Martianus Capella/ Latomus 12
(1953) 437-59.
1. Glossae in Martianum.
Inc: Alii quoque huius, id est praedicti, generis subauditur emitheorum. . .
Ed: C. E. Lutz (Amer. Philol. Assoc., monographs nr. 12; Lancaster Pa. 1944).
TRADITIO
Martinus Magistri (de Magistris; Le Maistre)
1432 Tours 1482 C16ry-sur-Loire. Studied in the College of Navarre, Paris; 1451 taught rhetoric there; 1453/55 magister artium;
1457 procurator nationis Gallicanae; 1460 rector; 1462 lector cursorius; 1464 rector; 1467 quaestor; 1470 lector Ethicorum; 1472
quaestor; 1474 licentiatus theologiae, magister theologiae; 1474 principal of the College of Sainte-Barbe; 1480 confessor of Louis XI, of
338 whom in 1482 he obtained revocation of the edict against nominalism. Nominalist.
Bulaeus V 906f, 922; J. Launoy, Regii Navarrae Gymnasii Parisiensis historia (Paris 1677) 592-5; J. Quicherat, Histoire de Sainte-
Barbe: College, communaute, institution I (Paris 1860) 33-52; F6ret IV 314; Prantl IV 231; L, Thuasne, ed., Roberti Gaguini epistolae et
orationes I (Paris 1904) 399-401; Chevalier BB 2964; A. Renaudet, Prereforme et humanisme d. Paris pendant les premieres guerres
dltalie (1494-1517) (Paris 1916) passim; CUP Auct. II 930, 952, 954; III 65 note 2 et passim; IV 30, 337; V 477 note 3 et passim; R.
Garcia Villoslada, S.J., La Universidad de Paris durante los estudios de Francisco de Vitoria O.P. (1507-1522) (Rome 1938) 50, 52-55
et passim; H. filie, Quelques maltres de Funiversit6 de Paris vers lan 1500/ AHDLMA 18 (1950-51) 193-243 at 195f.
1. Expositio super libro Praedicabilium Porphyrii.
Inc: Quaeritur: Utrum logica sit scientia? Arguitur primo quod non. Nullus modus sciendi . . .
Edd: Paris 1499 (Hain 10463); Paris 1500 (Cop II I 3741). Cf. Logica et alia Opera (Pavia 1480, f. 40r-134v: Expositio . . . super libro
Praedicabilium Porphyrii' [Cop II I 3744]). Quicherat cites an ed. of 1489; Villoslada one of 1490.
2. Quaestiones et dubia circa librum Ethicorum.
Ed: Paris 1496/1500 (Textus Ethicorum Aristotelis ad Nicomachum iuxta antiquam translationem cum familiarissimo commentario in
eundem et compendiosis quaestionibus ac dubiis circa litteram emergentibus ad mentem doctissimorum virorum Martini Magistri et
Johannis Buridani [GW 2377]). Cf. Quaestionum moralium partes II: Quaestiones morales de fortitudine; Opus de virtutibus et
vitiis (Paris 1489-90 [Hain 10458, Cop II I 3736]).
3. Quaestiones super V I I I Politicorum libris.
Ed: Paris s. a. (Cop. II I 3745).
Matthaeolus Perusinus
f 1470/80. Doctor artium et medicinae; taught medicine, Perugia; from 1452 at Bologna; then taught philosophy, Padua.
Chevalier BB 3145; P. Rossi, Clavis universalis: Arti mnemoniche e logica combinatoria da Lullo a Leibniz (Milan-Naples 1960)
35.
1. De memoria et reminiscentia; Ars memorativa.
Inc: lam diu Brocarde et Bonaventura viri dignissimi . . . (TK2 647).
Edd: s. 1. a. (Hain 10905-13).
Matthaeus Maei de Eugubio (Augubio, Ugubio; Gu bio)
t ca. 1347. From 1327 magister artium, Bologna; doctor logicae et philosophiae; 1341 disputation with Walter Burley (Vat. lat.
3066 f. 7V-10V), there. Central figure in the Averroist school of Bologna.
339
G. N. Pasquali Alidosi, Li Dottori forestieri che in Bologna hanno letto . . . (Bologna 1623) 52; S. Mazzetti, Repertorio di tutti i
professori . . . di Bologna (Bologna 1848) 204; Chevalier BB 3140; EFil 3 (1957) 430f.
M. Grabmann, Die Entwicklung der mittelalterlichen Sprachlogik, MGL I (1926) 104-46 at 139; id., Studien iiber den
Averroisten Taddeo da Parma (ca. 1320)/ MGL II (1936) 239-60 at 242, 244; V. Doucet, LCEuvre scolastique de Richard de
Conington, O.F.M. AFrH 29 (1936) 396-442 at 404 n. 2; A. Maier, Ein Beitrag zur Geschichte des italienischen Averroismus im 14.
Jahrhundert/ QFIAB 33 (1944) 136-57; C. Piana, Nuovo contributo alio studio delle correnti dottrinali nelPUniversita di Bologna nel
secolo xiv/ Antonianum 23 (1948) 221-54 at 224-36; A. Maier, Les Commentaires sur la Physique dAristote attribues a Siger de
Brabant/ RPL 47 (1949) 334-50 (= her Ausgehendes Mit- telalter [hereinafter AMA) II [Rome 1967] 189-206 at 191); Maier I 257-61 et
passim; S. Vanni Rovighi, Le Quaestiones de anima di Taddeo di Parma (Milan 1951) xxii; Maier III 28, 104; C. J. Ermatinger,
Averroism in Early 14th Century Bologna/ MS 16 (1954) 35-56 at 39-43; A. Maier, Internationale Beziehungen an
spatmittelalterlichen Universitaten/ Bei- trage zum auslandischen offentlichen Recht und Volkerrecht 29 (Festschrift Carl Bilfinger;
1954) 205-51 (= AM A II [1967] 317-34 at 325, 327f); id., Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts/ Autour
dAristote: Recueil detudes . . . offert b Msgr. A. Mansion (Louvain 1955) 515-41 at 540f. (= AM A I [Rome 1964] 237-64 at 262f); id.,
Die Bologneser Philosophen des 14. Jahrhunderts/ Studi e memorie per la storia delV Universita di Bologna
N.S. 1 (1955) 297-310 (= AM A II [1967] 335-49 at 342f, 345f); id., Handschriftliches zu Wilhelm Ockham und Walter Burley/
AFrH 48 (1955) 225-51 (= AM A I [1964] 209-35 at 225); id., Ein unbeachteter Averroist des 14. Jahrhunderts: Walter Burley/ in:
Me- dioevo e Rinascimento: Studi in onore di Bruno Nardi (Florence 1955) 477-99 (= AMA I
[1964] 101-21 at 120f); P. Kristeller, A Philosophical Treatise from Bologna Dedicated to Guido Cavalcanti: Magister
Iacobus de Pistorio and his Quaestio de felicitate/ in: Medioevo e Rinascimento: Studi in onore di Bruno Nardi (Florence 1955) 427-63
esp. 428; M. Grabmann, Das Aristotelesstudium in Italien zur Zeit Dantes/ MGL III (1956) 197-212 at 212 (L. Ott); A. Maier, Die
Quaestio de velocitate des Johannes von Casale/ AFrH 53 (1960) 276-306 (= AM A I [1964] 381-411 at 389, 395); id., * Ergebnisse
der spatscholastischen Naturphilosophie/ Scholastik 35 (1960) 161-88 (= AM A I [1964] 425-57 at 426); Z. Kuk- sewicz, Les CEuvres
de Mathieu de Eugubio dans le MS. 737 de la Bibliotheque Jagellonne/ Mediaevalia philosophica Polonorum 10 (1961) 40-45; id., Le
Commentaire du De anima dun averroiste bolonais, Jacobus de Placentia/ RFNS 55 (1963) 1-20 at 2; A. Maier, Die italienischen
Averroisten des Codex Vaticanus latinus 6768/ Manuscripta 8 (1964) 68-82 (= AM A II [1967] 351-66 at 357, 359f, 366); Z. Kuksewicz,
Averro'isme bolonais au XI Ve si&cle: edition des textes (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1965) 217-316; J. Pinborg, Eine unbeachtete
Handschrift mit Texten des Matheus von Augubio/ BSPM 7 (1965) 88-91; Maier I2 (1966) 349-52; C. Piana, Nuove ricerche su le
Universita di Bologna e di Parma (Quaracchi 1966) 7f; A. Thirry, A propos de certains commentaires m^dievaux du De anima
dAristote: resultats de quelques recherches/ BSPM 8-9 (1966-67) 63-87 at 64; Maier II3 (1968) 381; M. Markowski, Komentarze do
Isagogi Porfiriusza z Tyru zachowane w sredniowiecznych rekopisach i inkunabulach Biblioteki Jagiellohskiej/ Materialy i studia
zakladu historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 9 (1968) 25-75 at 27, 56f, 60; Z. Kuksewicz, De Siger de Brabant a Jacques de
Plaisance: La theorie de Vintellect chez les averroistes latins des XIIIe et XIVe sitcles (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1968) 346-53, 420-5 et
passim; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) passim.
TRADITIO
1. Reportata super Porphyrium.
Inc: Cum sit necessarium Sicut dicit Averroes in tertio Metaphysicae, ens stans sub operatione intellectus
est subiectum in tota logica. Aut ergo illud ens stat sub operatione prima aut sub secunda aut sub tertia. Si
340 sub prima sic est liber Praedicamentorum . . .
Expl: ad cognoscendum eorum differentias et convenientias praedicta etc. MS: Krakdw BJ 737 (XIV) f. 120r-124v
(Expliciunt reportata super Porphyrium magistri Mathey Eugubio commorantis).
2. Reportata supra Praedicamenta.
Inc: Aequivoca dicuntur In principio istius libri, sicut et in principiis aliorum librorum, tria pro ordine
requiruntur, primo quae et quot sint causae, secundo quis sit libri titulus, tertio cui parti philosophiae
supponatur . . .
Expl: sed qui consueverunt dici, paene omnes enumerati sunt etc.
MS: Krakow BJ 737 (XIV) f. 124v-133v (Expliciunt reportata supra Praedicamenta magistri Mathey Eugubio Bononiae commorantis).
3. Dicta (Quaestiones) supra Porphyrium.
Inc: Quia dicebatur superius quod universale esset subiectum in libro Porphyrii, immo sit dubitatio: Quid sit
illud? Vel: Quod et quale universale sit subiectum in libro Porphyrii? Ad hoc dicunt primo quidam quod
universale duplex est . . .
(q. 2) Utrum quinque universalia valeant ad cognitionem praedicamentorum ?
(q. 3) Utrum ens quod stat sub operatione intellectus sit subiectum in logica?
(q. 4) Utrum universale sit in intellectu divino, angelico vel humano ?
(q. ult.) Utrum accidens potest intelligi sine subiecto?
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.276 (XIV) f. 155r-158r (fewer qq. than BJ 737); Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.III.6 (XIV) f. 55^-57^ (cf.
q. 1, 2, 5 [3] of BJ 737); Krakdw BJ 737 (XIV) f. 133v-139r (qq. as above); Vaticana Vat. lat. 6768 (XIV) f. 202r- 206r (= q. 34, 15
[12] of BJ 737).
Edd: Kuksewicz, art. cit. (1961) 42f. (list of questions according to BJ 737); Pinborg, art. cit. (1965) 89f. (list of questions according to
Erfurt MS).
4. Dicta (Quaestiones) supra Praedicamenta.
Inc: (<q. 1) Utrum de praedicamentis possit esse scientia?
(q. 2) Utrum sit dare aequivocum ?
(iq. 3) Utrum aequivocum in quantum aequivocum sit univocum ?
(q. ult.) Utrum de privatione possit devenire in habitu?
MSS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.III.6 (XIV) f. 125r'v (Utrum situs et ubi realiter distinguuntur?); Krakdw BJ 737 (XIV) f. 139r-
150v (questions as above).
Ed: Kuksewicz, art. cit. (1961) 43-5 (list of questions according to BJ 737).
5. Dicta (Quaestiones) super Perihermenias.
Inc: (q. 1) Utrum duo contradictoria possunt simul esse vera et simul esse falsa?
341
(<q. 2 ult.) Utrum de enuntiatione possit esse scientia?
Expl: passiones quae de ipso possunt probari.
MS: Krakdw BJ 737 (XIV) f. 151r'v (Expliciunt dicta Mathey de Eugubio Bononiae commorantis supra Praedicamenta).
Ed: Kuksewicz, art. cit. (1961) 45 (list of questions according to BJ 737).
6. Quaestiones VI Principiorum.
MS: olim Bologna BCapitolare (Inventory A . D . 1481 [Piana, art. cit. (1948) 229]).
7. Scriptum super primo Posteriorum.
Inc: Sola determinatio ducit nos ad veritatem . . .
Omnis doctrina et omnis disciplina
MS: Praha Metr. Kap. 1324 (L.LXXVIII) (XIV) f. lr-27r (Explicit scriptum super primo Posteriorum reportatum a magistro
reverendissimo Matthaeo de Eugubio doctore philosophiae Bononiae per manus Johannis de Allamania scriptum).
8. Quaestiones Metaphysicae.
MS: olim Bologna BCapitolare (Inventory A . D . 1481 [Piana, art. cit. (1948) 229]).
Test: Matthew's Physics-commentary is cited in Vaticana Ottob. lat. 318 f. 22v, 44r (Piana, art. cit. [1948] 229; Maier, art. cit.
Verschollene' [1955] 540f. [= AM A I (1964) 262f]; Maier I2 261, 352).
Note: Maier I 265 conjectures that the quaestiones in Vaticana Ottob. lat. 318 f. 81r- 88r, 91r-95r possibly derive from this
commentary.
Test: conjecture of Maier I2 351, III 104.
11. Quaestiones libri Meteororum.
Inc: Est dubitatio: Utrum de entibus meteorologicis, ut de terrae motu, pluvia et grandine sit scientia? Et
probatur quod non . . .
(q. 2) Est dubitatio: Utrum corpus mobile ad passiones et proprietates quae secundum corpus mixtum
alterant per primas qualitates sit hoc subiectum?
(q. ult. 51) Est dubitatio: Utrum forma mixti onuomeri addat aliquid supra formas elementorum?
Expl: dico quod falsum est, immo est anomiomeorum.
MSS: Firenze BLaur. Fesul. 161 (XIV) f. 73r-84v {expl. of I: Expliciunt quaestiones super primo Meteororum secundum magistrum
Matthaeum de Eugubio; expl. of IV: Expliciunt quaestiones libri Meteororum secundum eundem); Vaticana Ottob. lat. 318 (XIV) f. 181r
(anon., q. 24 reportatio), f. 181v (ascribed, q. 25 reportatio).
Ed: Piana, art. cit. (1948) 229-32 (list of questions).
MS: olim Bologna BCapitolare (Inventory A . D . 1481 [Piana, art, cit. (1948) 229]). Test: Collector-account of A . D . 1390: Unus
tractatus super tertio De anima secundum Matthaeum de Eugubio (Maier I2 351).
Note: Bandini conjectured that the anonymous Quaestiones de anima which follow the Quaestiones libri Meteororum in Firenze
BLaur. Fesul. 161 (XIV) f. 84v-103v (inc: Primo est dubitatio circa librum De anima: Utrum de ipsa [anima] possit esse scientia? Et
videtur quod non. Primo, de generabilibus et corruptibilibus non est scientia . . ./ ... ut ponit Commentator in 22 Metaphysicae. Et sic de
ista quaestione sit dictum.
TRADITIO
Expliciunt quaestiones tertii libri De anima) belong to Matthew; against this attribution see Piana, art. cit. (1948) 234-6;
Ermatinger, art. cit. (1954) 42f; Thirry, art. cit. (1966/67) 63f. Note also that the question: Utrum voluntas intellectiva et intellectus
distinguantur, in Fesul. 161 f. 97r = Vaticana Ottob. lat. 318 f. 23r-v, where it is attributed to Matthew (ed: Kuksewicz, op. cit. [1965]
266-70). Note further that for the question: Quod cognitio intellectus possibilis non sit necessaria ad cognoscendum multitudinem
342
substantiarum separatarum, in Mantova BG D.III.19 (XIV) f. 5r-6v, there is a note on f. 5r: Magister Matthaeus de Ugubio recollegit. Cf.
Kuksewicz, art. cit. (1963) 2.
13. Quaestiones de memoria <et reminiscentia>.
Inc: Forma est compositioni
Expl: non concludunt aliquid.
MS: olim Bologna BCapitolare (Inventory A.D. 1451 [Piana, art. cit. (1948) 229]). Note: Maier I2 350 conjectures that the two
quaestiones in Vaticana Ottob. lat. 318 f. 185r-161v (Quaeritur super libello De memoria et reminiscentia Aristotelis primo: Utrum sit
dare memoriam . . .; Secundo, An sit dare cogitativam virtutem . . .) derive from this commentary.
Doubtful.
14. Quaestiones super librum De sensu et sensato.
Note: Bandini conjectured that the anonymous Quaestiones super librum De sensu et sensato which follow the anonymous
Quaestiones de anima and the ascribed Quaestiones libri Meteororum in Firenze BLaur. Fesul. 161 (XIV) f. 104r-107r (inc: Circa librum
De sensu et sensato potest primo quaeri: Utrum oculus videat suum splendorem? Et probatur primo quod non . . . / . . . antecedit
secundum tempus vel secundum naturam) belong to Matthew, cf. Piana, art. cit. (1948) 236.
Matthaeus Palmerius
Ga. 1405 Florence 1475 Rome (?). 1439 at the Council of Florence; various diplomatic missions for the city; historical works.
There is also another Matthaeus Palmerius of Pisa (t 1483), also a historian.
Jocher III 1206f.
1. In libros Meteorologicorum.
MS: Milano BAmbros. L.40 Sup. (XV).
Matthias (Hillebrandi) de Legnicz (Liegnitz)
Fl. s. XIVex. From Silesia; 1370/71 matriculated in the university, Prague; 1373 baccalaureus artium; 1379 magister artium;
1389/90 dean of the arts faculty; 1397 licentiatus theologiae; 1400 sacrae theologiae professor.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum 1 (Prague 1830) passim; A. Franz, Der Magister Nikolaus Magni
de Jawor (Freiburg i. Br. 1898) 5, 9, 40, 57, 265; id., Matthias von Liegnitz und Nicolaus Stor von Schweidnitz,* Der Katholik 78
(1898) 1-25, 382f; J. Fijalek, Matthias von Liegnitz/ ibid. 78 (1898) 380-2; W. Wostry, Die Schlesier an der Universitat Prag vor 1409/
Zeitschrift des Vereins fiir Geschichte Schlesiens 66 (1932) 1-33 at 20f; J. B. Korolec, Komentarz Macieja z Legnicy do Etyki
Nikomachejskiej w rkp. Bibi. Uniwersyteckiej w Pradze 1941 (X.F.15)/ Materialy i studia zakladu historii filozofii starozytnej i
sredniowiecznej 7 (1967) 38-50.
Stegmiiller RB III 554. See also Henricus de Frimaria.
343
1. Lectura supra libros Ethicorum.
Inc: Circa principium huius est advertendum secundum quod dicit Al- bertus in commento suo super isto libro,
Bonum humanum est illud quod adepto homo prompte secundum proprium et connaturalem habitum
efficitur . . .
Expl: propter amicitiam vel propter amorem sui ipsius, sed solum gratia veritatis. Et in hoc terminatur Summa
X libri Ethicorum fratris Henrici de Alemania magistri sacrae theologiae ordinis fratrum Heremitarum
sancti Augustini completa anno domini 1386 per me et cetera. Ubi quaecumque addidit quaecumque
modicum diminui secundum facultatem mei intellectus ipso largite solvente qui est perfectio beatorum . . .
Explicit buntschuch [?].
MS: Praha UK 1941 (A.D. 1386) 193ff.
Matthias de Pobiezowicz
t after 1420. 1410 baccalaureus artium, Prague; 1416 magister artium, there.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 414, 437, 439; 2 (1832)
2.
Inc: Materia libri Praedicamentorum quem legendum et disputandum suscepi . . .
Expl: et sic est finis Praedicamentorum Aristotelis A.D. <14>57 feria sexta ante Pentecosten hora 24.
MS: Praha UK 896 (A.D. 1457) f. l'-97v.
Inc: In virtute primi et optimi boni librum exordiens Perihermenias ipsum duobus perficiam . . .
Expl: (mut.) aethiops est deurs ( ? ) . . .
MS: Praha UK 896 (A.D. 1457) f. 98r-138v.
Mauritius de Benessow
t after 1448. 1435 baccalaureus artium, Prague; 1440 magister artium, there; 1442- 44 dean of the arts faculty; 1447 rector.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 21; 2 (1832) Ilf, 27 et
passim; Z. Winter, Olivotl na vysokfich Skoldch prats- ktfch knihy dvoje (Prague 1899) 570, 573.
1. Disputata logicalia.
Inc: Utrum argumentatio sit subiectum in logica?
Expl: Expliciunt disputata magistri Mauritii.
MS: Praha UK 991 (A.D. 1450) f. 1M5\
2. Compostata in titulos quaestionum Buridani assignatos V I I I libris Physicorum.
TRADITIO
Expl: reportata in loco supra stubam bursalium per Wenceslaum de Wrben A.D. 1445 in vigilia Simonis et
Judae.
MS: Praha UK 927 ( A . D . 1445) f. lr-192v.
344 Mauritius de Portu (OTihely, Fildaeus; Hibernicus) O.F.M. Gonv.
Ga. 1460 Baltimore or Clonfert, Ireland 1513 May 25 Galway. Magister artium, possibly at Oxford; 1488 regens in the Studium
of the Order, Milan; 1491 magister regens in theology in the convent of the Order, Padua; 1493 lector for metaphysics in the Studium,
Siena; 1495 professor of theology (in via Scoti) in the university, Padua; 1506 provincial minister for Ireland; 1506 Abp. of Tuam, but
retained his chair in Padua; 1512 took part in the Fifth Lateran Council. Scotist; edited works of Scotus, Antonius Andreae, Franciscus de
Mayronis, Stephan Brulefer.
Wadding SS I (1906) 172f; Sbaralea Suppi. II (1921) 242f; DNB 42 (1895) 8f; Hurter II 1104; DThC 10 (1928) 404f; ECatt 8
(1952) 508; LThK2 7 (1962) 195.
A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 267f; L. Zdekauer, Lo Studio di Siena nel Rinascimento (Milan 1894) 192;
Brotto-Zonta 183-5; Nardi Saggi 169, 290, 324f.
1. Expositio (Lectura) in quaestiones (dialecticas) Scoti super Isagogis Por~ phyrii (super universalibus).
Inc: (prooem.) Quia intentio praesentis lucubrationis est, Doctoris Subtilis difficilium quaestionum in
logicam Aristotelis et aliorum ambiguitates enodare . . .
(text) De primo Quaestio est dubitabilis propositio, quae aliud quaerit et aliud supponit . . .
Expl: cui proprium est pietas et accidens humanitas, cui et termino quod unionis, et per circumincessionem
inclusis, omnis sit honor et gloria in aevum aevorum. Arnen.
Edd: Venezia 1500 (GW 9091, H 6447 = HR 10922); Venezia ca. 1500 (HGR 10923); Venezia 1504 (Granz, Risse); Venezia 1512
(Granz, Risse); Venezia 1519 (Cranz, Sbaralea); Pavia 1520 (Granz, Risse); Scoti Opera omnia I (Lyon 1639) 433-626; Scoti Opera
omnia I (Vivs ed.; Paris 1891) 52-435.
2. Annotationes (Castigationes) in Scoti Quaestiones super libros Meiaphy- sicae.
Inc: (ep. prooem. Antonio Trombetae) Etsi antea honoratissime Pater quaestiones metaphysicas Johannis
Scoti . . .
(text) Quoniam ut inquit Philosophus, VI Topic, cap. 2, omne obscurum quod inusitatum . . .
Expl: dumtaxat praevalentibus confertur. Cuncta ergo pauper Mauri- tii dirige in obsequium Christi, cui sit
honor in aevum. Arnen.
Edd: Venezia 1497 (GW 9065 = HG 6450); Venezia 1499 (GW 9066 HG 6451); Venezia 1505 (Granz acc. to Hurter); Paris 1513
(DNB); 1625 (Sbaralea); Scoti Opera omnia
III- IV (Lyon 1639); Scoti Opera omnia VII (Vivfcs ed.; Paris 1893) 7-620.
Maurus
1. Glossulae aphorismorum Aristotelis.
Inc: Cum omne corpus animatum . . .
345
Exp I: per abstinentiam conservatur.
MS: Wien NB 2410 (XIII) 49ff.
Menghus Blanchellus Faventinus
Ca. 1440 Faenza after 1520. Artium et medicinae doctor.
G. Mazzuchelli, Gli Scrittori dItalia II 2 (Brescia 1760) 1124; Prantl IV 232; Chevalier BB 599; Thorndike VI 209; GW 4403-9;
Cosenza I 612.
1. Commentaria in dialecticam Aristotelis, id est in libros Posteriorum et in Perihermenias eiusdem.
Inc: Quaeritur igitur primo: Quid sit logica . . .
Expl: finis per me Menghum Blanch, physicum anno 1471.
MS: Firenze BN Centrale II.I.194 (A.D. 1471) f. 1-66.
(.Perth.) Titulus libri est liber Perihermenias Aristotelis . . .
Expl: finis per me Menghum . . . quinto idus maii 1512.
MS: Firenze BN Centrale II.I.194 (A.D. 1512) f. 67-112.
(Post.) Titulus huius libri talis est: Liber Analyticorum Posteriorum Aristotelis incipit. . .
MS: Firenze BN Centrale II.I.193 (A.D. 1470) 112ff.
2. Dialectica resolutiua, in qua tota Aristotelis dialectica summatim comprehenditur.
4. Expositio in Physicam.
Michael Aiguani de Bononia O.Carm.
Ca. 1320 Bologna 1400 Nov. 16 Bologna. Ca. 1360 read Bible and Sentences, Paris; 1364/65 magister theologiae; 1370-80
professor theologiae, Bologna; 1375 and 1379 provincial of the province of Bologna; 1380 vicar general of Order; 1381 Prior generalis
of the Order; 1386 deposed by Urban VI; 1386-1400 professor sacrae paginae, Bologna; 1395 constituted vicar general in the province of
Bologna by Boniface IX.
BiblCarm II 433-45; Chevalier BB 242; DTC 10 (1929) 1674-7; Xiberta 324-93; DBI 1 (1960) 522; LTK2, 7 (1962) 392; Wulf III
112f.
Anastasius a S. Paulo, O.C.D., De Michaele Anguani de Bononia/ AnalOCarmD 4 (1929) 41-63; B. M. Xiberta, O.Carm., De
Magistro Michaele Aiguani Bononiensi Priore Generali Ordinis Carmelitarum/ AnalOCarm 7 (1930) 3-43, 121-57; B. M. Xiberta,
O.Carm., Textus mariales ex operibus Mag. Michaelis Bononiensis extracti/ AnalOCarm 7 (1931) 259-78; 8 (1932) 65-90.
Stegmtiller RB III 565-72; RS I 262-6.
Test: Joh. Grossi apud Xiberta 43, 356.
Doubtful.
2. In universam philosophiam commentaria.
Test: BiblCarm; In multos libros Aristotelis commentatus est/ Trithemius apud Xiberta 356; Libros Ethicorum ac plures eiusdem
alios lucide commentavit/ Ar- noldus Bostii apud Xiberta 356.
TRADITIO
Michael Heghestersteen (Hegstersten)
Fl. s. XV1. Magister artium, Erfurt; 1419 matriculated in the university, Rostock (its first year); 1422/23 dean of arts faculty, there.
A. Hofmeister, Die Matrikel der Universitat Rostock I (Rostock 1889) 1, 3, 14; E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I
(Leipzig 1964) 87, 90, 92.
346
Exp I: Isti sunt actus auditi in rostocsensi studio A.D. 1421 ab Henrico Stanghen. Primo audivit de his a
venerabili magistro Theodorico Wich- mann et finivit feria quinta post festum Epiphaniae, et a magistro
Ja- cobo Nigebur priorem, et erat finitum tertia feria ante carnisprivium, et a magistro Michaele
Hegstersten posteriorem usque ad secundum tractatum, et audivi dicere a magistro Theodorico Wichman
dicere philosophiam.
MS: Braunschweig SB 97 (XV) 150ff.
Michael Lochmayr de Haideck
Fl. s. XV2. Magister artium; 1471, 1473 baccalaureus theologiae et iuris licentiatus, procurator of the Rheinische Nation, Vienna;
1474, 1479 dean of the arts faculty; 1474, 1483 rector; 1481, 1487 dean of the theological faculty; doctor theologiae, doctor iuris
pontificii; ca. 1488 canon of Passau.
Aschbach II 447f, 451f, 456; ADB 19 (1884) 64; Chevalier BB 2848.
1. Dicta circa veterem artem.
Inc: Circa initium veteris artis quaeritur primo: Utrum logica sit scientia? Notandum pro quaestione quod
titulus . . .
(q. 2) Utrum logica inexistat nobis a natura ?
(q. ult.) Utrum tantum quinque sint praedicabilia?
Expl: ex divisionibus. Et sic est finis.
(Praed..) Circa initium libri antepraedicamentorum quaeritur primo: Quid sit subiectum in libro
antepraedicamentorum?
(iq. 2) Utrum definitiones aequivocorum et univocorum sint bene positae ?
(q. ult.) Utrum tantum quattuor sint genera oppositionum?
Expl: ad modum habendi sic est habere. Et haec de libro postpraedicamentorum sufficiant.
(Perih.) Circa primum librum Perihermeniarum quaeritur primo: Utrum enuntiatio sit subiectum in libris
Perihermeniarum?
(q. 2) Utrum omne nomen aliquid significat?
(q. ult.) Utrum propositiones opponantur et aequivalent sicut illae de inesse?
Expl: per cuncta saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Melk StB 901 (362; G.22) (XV) p. 605-869 (Finitus est liber iste proxima dominica post festum sancti Augustini A . D . 1473);
Miinchen SB Clm. 19681 (XV) f.
347
159r-225r); Wien Dominikanerkl. 33/33 (a.d. 1471) 173ff. (Dicta reverendi magistri Michaelis Lochmayr de Haydekch completa et finita
sabbato post festa paschalia a.d. 1471).
2. Philosophia naturalis.
Inc: Philosophiae principales tres esse partes perhibetur . . .
MS: Melk StB 1834 (286) (XV) f. 100*--176l
Michael Puff de Schrick
1423 magister artium, Vienna; 1423-29 professor in arts faculty; ca. 1430 doctor medicinae; often dean of the faculty. One of the
most renowned physicians of the university of Vienna.
Aschbach I 533-5 et passim.
1. Disputata veteris artis.'
Inc: (Porph.) Circa initium veteris artis quaeritur primo: Utrum logica sit scientia? Pro quo primo est
notandum quod duplex est notitia quae vocatur apprehensiva . . .
(q. 2) Utrum logica inest nobis a natura ?
Expl: de universalibus.
(Praed.) Circa librum Praedicamentorum est primo sciendum quod cuilibet subiectui . . .
(q. 1) Utrum definitio denominativorum data ab Aristotele sit bona ? Expl: ad praedicamentum accidentis
etc.
(Perih.) Circa librum Perihermenias quaeritur primo: Utrum ly enuntiatio sit subiectum praesentis libri?
Pro quaestione nota primo . . .
(q. 2) Utrum obliquus potest esse subiectum ?
(q. ult.) Utrum propositiones modales eodem modo aequipollent sicut illae de inesse?
Expl: Expliciunt disputata veteris artis reverendi magistri Michaelis Schrick per me Willibaldum Pollen de
Eystadia a.d. 1422.
MS: Melk StB 999 (749; N.28) (XV) f. R-87r.
Michael Scotus
Ga. 1175 ? Scotland before 1236 ? Germany. Ga. 1210-1220 Spanish period, during which Scot belonged to the college of
translators, Toledo; from this period date Scot's translations of al-Bitrujl (Alpetragius), Liber astronomiae (1217) and Aristotle, Historia
animalium XIX (= De historia animalium X, De partibus animalium IV, De generatione animalium V); 1220-1235 Sicilian period: 1220
in Bologna, 1224-27 contacts with Roman Curia, 1227-35 probably at the Court of Frederick II (shortly after 1230 Frederick sent certain
new translations to the universities of Italy, and at the same time translations of Averroes were introduced in Paris); from this period date
Scot's translation of Avicenna, Abbreviate de animalibus and his own astrological works {Liber introduc tor ius, Liber de particularibus,
Physiognomia or De secretis naturae). Of uncertain date are his Divisio philosophiae, Quaestiones Nicolai Peripatetici, and his Aristotle
translations (CMund. with Averroes' comm, magnum, De an. with Averroes comm, magnum; not certainly by Scot are: GCorr. with
Averroes' comm, medium, Meteora IV with Averroes' comm, medium, PNat.
TRADITIO
348
with Averroes Compendium parvorum naturalium, Metaph. nova with Averroes comm, magnum, Phys. with Averroes comm.
magnum, and Averroes De substantia orbis).
Bale 351f; Fabricius V (1858) 75; HistLittFrance 20 (1842) 43-51; CUP I 104; DNB 51 (1897) 59-62; Chevalier BB 3220; Russell
86; ECatt 8 (1952) 960; EFil 3 (1957) 586; LTK2 7 (1962) 400; EFil2 4 (1967) 624.
Ueberweg 358, 370f, 731; Wulf II 27-9; Carreras y Artau I 13, 45, 120f; Grabmann MGL II 108-16 et passim, III 259f, 262f; Sarton
II 579-82; Duhem SM III 181f, 241-8, 344-7 et passim; IY, V, VIII passim; IX 128f, 363-73; Thorndike II 307-37.
B. Haur6au, Histoire de la philosophie scolastique II 1 (Paris 1880) 124-30; J. W. Brown, An Enquiry into the Life and Legend
of Michael Scot (Edinburgh 1897); J. Ferguson, Bibliotheca chemica II (Glasgow 1906) 355-60 (older lit.); P. Duhem, Etudes sur
Leonard de Vinci II (Paris 1909) 72f; A. Graf, Miti, leggende e superstizioni del medio evo (Turin 1925) 409-57; J. Ferguson, A Short
Biography and Bibliography of Michael Scotus/ Records of the Glasgow Bibliographical Society 9 (1931) 75-100; M.-M. Gorce,
LEssor de la pense au moyen age: Albert le Grand-Thomas dAquin (Paris 1933) 51-3; L. Thorndike, Michael Scot (London 1965); F.
Van Steenberghen, La Philosophie au XIIIe sUcle (Louvain-Paris 1966) 73-5, 112-17 et passim.
A. Jourdain, Recherches critiques sur Uage et Vorigine des traductions latines dAristote (nouv. 6d.; Paris 1843) passim; E. Renan,
Averroes et IAverro'isme (3. 6d.; Paris 1867);
F. Wiistenfeld, Die Obersetzungen arabischer Werke in das Lateinische*seit dem 11. Jahr- hundert/ Abh. der kgl. Gesellschaft
der Wissenschaften zu Gottingen XXII 2, 3 (1887); M. Steinschneider, Die hebraeischen Vbersetzungen des Mittelalters und die Juden
als Dol- metscher (Berlin 1893) 49f, 138, 172f, 182, 463, 477-83, 550f, 642, 1000; id., Die europaischen Ubersetzungen aus dem
arabischen bis Mitte des 17. Jahrhunderts/ Sb. Akad. Wien 149 (1904) Abh. 4 [repr. Graz 1956] 55-8; G. Rudberg, Zum sogenannten
zehnten Buch der aristotelischen Tiergeschichte (Uppsala-Leipzig 1911) 64-70, 109-20 et passim; M. Grabmann, Forschungen iiber die
lateinischen Aristotelesiibersetzungen des XIII. Jahrhunderts (BGPMA 17, 5-6; Munster i. W. 1916) passim; C. H. Haskins, Michael
Scot and Frederick II/ Isis 4 (1922) 250-75 (also in: Studies in the History of Mediaeval Science [Cambridge, Mass. 1924] 272-98 et
passim); id., Latin Literature under Frederick II/ Speculum 3 (1928) 129-51 (also in: Studies in Mediaeval Culture [Oxford 1929] 124-
47); id., Michael Scot in Spain/ Homenafe a Adolfo Bonilla y San Martin II (Madrid 1930) 129-34; S. D. Wingate, The Mediaeval Latin
Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 72-85, 120-2; R. de Vaux, La premiere entree dAverroes chez les latins/
RSPhTh 22 (1933) 193-245; F. Pelster, Scholastik 10 (1935) 445f; Aristoteles latinus Codices I (Rome 1939) esp. 80-5, 104-11; U.
Monneret de Villard, Lo Studio dellIslam in Europa nel XII e nel XIII secolo (Vatican City 1944) 23; H. A Wolfson et al., Corpus
commentariorum Aver- rois in Aristotelem (Cambridge, Mass. 1949ff.); H. Schipperges, Die Schulen von Toledo in ihrer Bedeutung fiir
die abendlandischen Wissenschaft/ Sitzungsberichte der Gesellschaft zur Beforderung der gesamten Naturwissenschaften zu Marburg
82/3 (1960) 3-18.
A. Mansion, Sur le texte de la version latine m6di6vale de la M6taphysique et de la Physique dAristote dans les Editions des
commentaires de S. Thomas dAquin/ RNPh 34 (1932) 65-9; M. Bouyges, Annotations h lAristoteles latinus relativement au Grand
Commentaire dAverro&s sur la M6taphysique/ RMA 5 (1949) 211-32; id., La M6taphy- sique dAristote chez les Latins du xme si&cle:
Le Sermo de ante et post/ RMA 5 (1949) 127-31; G. Darms, Averroes, In Aristotelis librum II Metaphysicorum Commentarius: die
lateinische Vbersetzung des Mittelalters auf handschrifRicher Grundlage mit Einleitung und problemgeschichtlicher Studie
(Thomistische Studien 11; Freiburg, Schweiz 1966); B. Burke, Das neunte Buch (6) des lateinischen grossen Metaphysikkommentars
von Averroes (Bern 1969).
349
L. Baur, Dominicus Gundissalinus De divisione philosophiae (BGPMA 4, 2-3; Mtinster i. W. 1903) 364-7, 398-400 et passim; R.
Foerster, De translatione latina physiognomonico- rum quae feruntur Aristotelis (Kiel 1884); id., De Aristotelis quae feruntur Secretis
secretorum (Kiel 1888); A. H. Querfeld, Michael Scottus und seine Schrift De secretis naturae (diss.; Leipzig 1919); L. Thorndike, A
problem as to Incunabula of the Phisionomia of Michael Scot/ Bibliographical Society of America, Papers 48 (1954) 411-13; L.
Thorndike, Manuscripts of Michael Scots Liber introductorius, Didascaliae: Studies in honor of A. M. Al- bareda (New York 1961)
427-47; C. H. Haskins, The Alchemy Ascribed to Michael Scot/ Isis 10 (1928) 350-9 (also in: Studies in Mediaeval Culture [Oxford
1929] 148-59); D. W. Singer, Michael Scot and Alchemy/ Isis 13 (1929-30) 5-15; L. Thorndike, The Sphere of Sacrobosco and Its
Commentators (Chicago 1949) 247-342 (ed. of spurious comm.); F. J. Carmody, ed., Al-Bitr&gi, De motibus celorum (ed. of Latin
translation of Michael Scot; Berkeley 1952).
T. Meyer-Steineg and K. Sudhoff, Geschichte der Medizin im Vberblick (3. Aufl.; Jena 1928) 220; C. Singer and E. A. Underwood,
A Short History of Medicine (2d ed.; Oxford 1962) 77.
See also Pseudo-Nicolaus Peripateticus.
1. Liber physiognomiae1; *De secretis secretorum.f
Inc: Incipit liber physiognomiae quem compilavit magister Michael Scotus ad preces domini Federici
Romanorum imperatoris. Scientia cuius est multum tenenda in secreto, eo quod est magnae efficaciae.
Continens secreta artis naturae quae sufficiunt omni astrologo. Et cum haec pars libri physiognomiae constet
ex tribus partibus, hoc est prooemium: Imperator inter cetera quibus te oportet esse sollicitum est scientia boni
et mali. . .
(Prima pars, cap. 1) (O) Nobilis imperator, vir gratiose (generosus) quasi omnium gratiarum et
donorum . . .
(Secunda pars, prooem., cap. 22-23) Revertentes autem ad doctrinam physiognomiae in hominibus et
bestiis dicimus . . .
(Tertia pars, in qua convenienter capitula physiognomiae in specie utriusque sexus viri et mulieris,
cap. 58) Ad particulas quidem corporum . . .
Expl: et non erratum non fallet Deo volente. Et haec de physiognomia quam nunc praediximus dicta
sufficiant.
Edd: [Venezia] 1477; [Lyon 1480]; Louvain 14[84]; [Toulouse 1485]; [Koln 1485]; [Koln 1485]; [Basel I486]; [Reutlingen I486];
[Passau 1487]; [Passau 1488]; [Antwerpen 1488-90]; [Venezia 1490]; [Venezia 1492]; [Lyon 1495]; [Koln 1495]; Leipzig 1495; Paris
[1500] (Klebs 899.1-20); Venezia 1507 (TK); Koln 1508 (BMC); Venezia 1508 (HistLittFrance); Paris 1508 (HistLittFrance); Venezia
1514 (BMC); Paris [71515] (BMC); Venezia 1519 (HistLittFrance); Strasbourg 1607 (BMC); Frankfurt 1615 (BMC); Strasbourg 1615
(BMC); Amsterdam 1643 (BMC); Amsterdam 1648 (TK); Amsterdam 1655 (BMC); Amsterdam 1660 (HistLittFrance); Amsterdam
1701 (BMC); Amsterdam 1740 (TK); R. Foerster, ed., Scriptores physiognomonici I (Leipzig 1893) clxxviii- clxxxi, 183-222.
Spurious.
2. In Meteora.
TRADITIO
3. In Meteora contra Averroem.
4. In Ethica.
Test: (2-4) Bale, Fabricius; an incipit is, however, given only for the work, In Meteora, as follows: Tibi Stephane de promo hoc
opus . . ., which is that of the prologue to Scot's translation of De CMund. Bale notes further De CMund., De GCorr., De SSens., De
350 SVig., De MRem., without making clear whether he means translations or commentaries.
Michael Thuarog de Bestrikovo (z Bystrzykowa)
t 1520. 1474 baccalaureus artium, Paris; 1475 magister artium, there; 1477 procurator nationis Alemanniae, there; 1478
matriculated in the university, Ingolstadt; magister theologiae (Ingolstadt?); by 1485 in Cracow; from 1505 professor of theology,
Cracow; 1513, 1514 rector; canon of St. Florian. First to introduce Scotism in Cracow.
Album studiosorum universitatis Cracoviensis II (Cracow 1892)148, 152; K. Estreicher, Bibliografia polska 22 (Cracow 1908) 332-
4; CUP Auct. Ill 262, 298, 310, 344-6, 372f, 386; Gotz Freih. von Polnitz, Die Matrikel der Ludwig-Maximilians- Universitat Ingolstadt-
Landshut-Miinchen I, 1 (Munich 1937) 82; J. Korolec, Michal z Bystrzykowa: stan badah,' Materialy i studia zakladu historii filozofii
starozytnej i sredniowiecznej 1 (1961) 141- 171; S. Swiezawski, La philosophic k Tuniversit6 de Cracovie des origines au xvie sifccle,
AHDLMA 30 (1963) 71-109 at 90; Z. Kuksewicz, Niektore zagadnienia koncepcji duszy Michala z Biestrzykowa,' in: Z dziejdw filozofii
na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku (Breslau-Warsaw-Cracow 1965) 42-117; id., Kwestia o powszechnikach w Komentarzu do
De anima Michala z Biestrzykowa,' Materialy i studia zakladu historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 4 (1965) 76-99; M.
Markowski, Spis osob dopuszczonych do wykladow i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV w.,' ibid. 4
(1965) 127-275 at 174, 248f; id., Komentarze do Isagogi Porfiriusza z Tyru zachowane w Sred- niowiecznych r^kopisach i
inkunabulach Biblioteki Jagiellonskiej,' ibid. 9 (1968) 25-75 at 49, 74; id., Nauki wyzwolone i filozofia na Uniwersytecie Krakowskim
w XV wieku,' Studia mediewisticzne 9 (1968) 91-115 at 93, 96; W. Senko, La philosophie m6divale en Pologne: caract&re, tendances
et courants principaux,' Mediaevalia philosophica Polonorum 14 (1970) 5-21 at 20f; J. Korolec, Quaestio de distinctionibus
przypisywana Michalowi z Biestrzykowa, Materialy do historii filozofii Sredniowiecznej w Polsce 1 (12) (1970) 3-22; M. Markowski,
Problematyka uniwersaliow w polskich pi^tnastowiecznych pismach nominali sty cznych,5 Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166 at
124-6, 163.
1. Quaestiones veteris ac novae logicae cum resolutione textus Aristotelis ad intentionem doctoris Scoti.
Edd: Krakdw 1507; Krakow 1508.
2. Quaestiones in libros Analyticorum priorum et Elenchorum Aristotelis cum resolutione textus ad
intentionem doctoris Scoti.
Edd: Krakdw 1505; Krakow 1511.
3. Quaestiones in libros Analyticorum posteriorum et Topicorum Aristotelis cum resolutione textus ad
intentionem doctoris Scoti.
Edd: Krakow 1505; Krakow 1511.
MS: Krakdw BJ 2061 (A.D. 1490).
Ed: Z. Kuksewicz, art. cit. (1965) 79-99 (Quaestio: Utrum universale sit posterius singularibus ?).
351
Milianus de Spoleto O.P.
1. Extractiones de libro Ethicorum secundum ordinem alphabeti.
Inc: Artium plures fines. Multis autem operationibus . . .
Expl: contingit falsum dicere, sexto libro capitulo.
MS: Admont StB 580 (XIV) f. 66'-74v.
Misinus de Goderonco
Fl. ca. 1387. Magister artium, Bologna. Possibly to be identified with Tomaso detto Maso da Coderonco, who read logic and philosophy at
Bologna, 1385-94.
G. N. Pasquali Alidosi, Li dottori forestieri, che in Bologna hanno letto . . . (Bologna 1623) 77.
1. Quaestiones in librum De interpretatione.
Inc: Quaeritur primo pro cognitione traditorum in libro Perihermenias . . . MS: Oxford BodlL Canon, auct. class, lat.
278 (XIV) f. 38-(65) (recollectae sub reverendo artium doctore magistro Misino de Coderonco legenti in studio Bononiensi sub a.d. 1387).
Magistri collegii Moguntini
See Florentius Diel.
Scriptum Montispessulanense
1. Scriptum bonum super tribus libris De problematibus Aristotelis Montispessulanense.
MS: olim Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of Ampl. Ratinck a.d. 1410-12 [MBKD II 38]).
Myngodus Abbas
1. In librum III De anima.
Inc: Quae quidem a prioribus tradita de anima . . . (TK 552).
MSS: Paris BN lat. 9359 (s. ?) f. 124ss; Vaticana Pal. lat. 980 (s. ?) f. 63r-79r (Reportata tertii et ultimi libri De anima completa Erfordiae).
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES. AUTHORS: NARCISSUS RICHARDUS
Stable URL: http://wwwjstor.org/stable/27830944
Accessed: 25-08-2014 06:22 UTC
http://wwwjstor.oro/page/info/ahout/policies/terins.jsp
2
ST
OR
http://wwwjstor.org
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES AUTHORS: NARCISSUS
RICHARDUS
These pages continue the inventory of Medieval Latin Aristotle Commentaries published in Traditio 23
(1967) 313-413, 24 (1968) 149-245, 26 (1970) 135-216, and 27 (1971) 251-351. The commentaries have been
arranged alphabetically according to the authors first name, with a brief bio-bibliographical note and
indication of manuscripts and editions.
Of the many authors included in this section of the inventory several figures were of great significance in
initiating and giving direction to the Aristotelian movement. Peter Abelard may in many ways be regarded as
the father of medieval Aristotelianism. In the thirteenth century the work of a hundred years of effort to
understand and develop the Aristotelian logic was codified by Petrus Hispanus. At the same time the
commentaries of Petrus de Alvernia reflect the encyclopedic character of thirteenth-century Aristotelianism. In
the fourteenth century new directions appeared at Oxford with such authors as Richard Swyneshed, and in the
work of Nicolaus Oresme these new directions were fused with the new physics developed in Paris. In the
fifteenth century both the Parisian and the Oxonian traditions met Italian Averroism in the work of Paulus
Venetus, Petrus Trapolinus, and Nicolettus Vernia. In the north, on the other hand, contemporary
Aristotelianism tended toward the production of such compendia as the Parvulus of Petrus de Dresden, and the
Scholastic schools began to crystallize in such authors as the Thomist Paulus Soncinas, and the Scotists
Nicolaus de Orbellis and Petrus Tartaretus.
The research connected with this section of the inventory was carried out in part with the aid of a
fellowship granted by the John Simon Guggenheim Memorial Foundation. I am very grateful for this generous
assistance. I am also indebted to the many scholars and librarians who have supplied me with various pieces of
valuable information, especially to Prof. Dr. Mieczyslaw Markowski of the Polish Academy of Sciences,
Cracow, for providing information concerning the Aristotle commentaries in the Biblioteka Jagielloriska.
To Friedrich Stegmiiller on the occasion of his seventieth birthday I should like to dedicate these pages.
Through his own work on medieval Bible commentaries and commentaries on the Sentences of Peter Lombard,
as well as in many other ways, Prof. Stegmiiller provided direction, help, and encouragement. These pages are
offered with the gratitude and veneration which are his due.
Raimundus-Lullus-Institut
der Universitat Freiburg t. Br.
TRADITIO
Narcissus Pfister (Pistoris) de Augusta O.S.B.
t after 1434. Magister artium; entered O.P.; 1398 lector in the Studium of the Order, Speyer; 1400 lector in the Studium of the Order,
Cologne (read Sentences cursorily); 1401 magister studentium, Cologne; 1402-06 read Sentences and Bible; 1406 matriculated in the university,
Cologne, as baccalaureus formatus sacrae paginae; 1408 promoted to Doctor theologiae, Cologne, probably under Jacob de Soest; active as
282 professor; 1416 to Augsburg; 1422/24 entered O.S.B. in the monastery of SS. Ulrich and Afra, Augsburg.
F. A. Yeith, Bibliotheca Augustana III (Augsburg 1787) 124; B. M. Reichert, O.P., Akten der Provinzialkapitel der
Dominikanerordensprovinz Teutonia aus den Jahren 1398, 1400, 1401, 1402/ RQ 11 (1897) 287-331 at 297, 305, 310, 315, 325; H. Keussen, Die
Matrikel der Universitat Koln I (Bonn 1928) 124 nr. 2; L. Meier, O.F.M., Der Studiengang des Ex-Dominikaners Narcissus Pfister O.S.B. an der
Universitat Koln/ AFP 4 (1934) 228-57; G. M. Lbhr, O.P., Die Kolner Dominikanerschule vom 14. bis zum 16. Jahrhundert (Cologne 1948) 92f;
Tuszynska 22.
Stegmtiller RS I 269f.
1. Registrum notabilium et quaestionum super artem veterem.
Inc: (Porph.)
Abstractum ad designandum . . .
(Praed.) Absolutum . . .
{Perth.) Adiectum . . .
MS: Augsburg SB 4.8 (a.d. 1401-03) f. 168r-188r.
2. Regis trum super quaestiones libri Elenchorum.
Inc: Ablativus . . .
MS: Augsburg SB 4.28 (a.d. 1400) f. F-14'.
3. Registrum super diversos Aristotelis libros.
Inc: {Metaph.) Accidens ...
{Meteor.)
{Eth.) Ars ...
{Pol.) Animal . . .
{Probi.) Autumnus . . .
{Meteor.) Aer . . .
{Eth.) Accusatio . . .
{Pol.) Abusus . . .
{Probi.) Accusatio . . .
MS: Augsburg SB 4.56 (a.d. 1399) ff. n. num.
4. Glossarium super libros De generatione et corruptione.
Inc: {proI.) In
tota rerum varietate excellentissimum divinae magnificentiae donum est philosophia . . .
{text) De generatione Liber iste est de generatione cuius subiectum est ens . . .
Expl: Explicit glossarium super primo et secundo De generatione et corruptione quae completa et scripta erat
sub a.d. 1389 ....
MS: Augsburg SB 4.68 (a.d. 1389) f. 3r-57v.
283
Nicolaus
Inc: Possessivum . . .
MS: olim Admont StB (Katalog Peters von Arbon, 1376 [MBKO III 33]).
Nicolaus Amantis
Fl. s. XIV/XV. From the diocese of Nijmegen; by 1403 magister actu regens in facultate artium et baccalaureus in theologia, de natione
Picardiae, Paris; 1408 read the Sentences; 1411 licentiatus in facultate theologiae; 1411 rector; 1419 canon, Nijmegen; 1423 canon of the
Collegiate Church of St. Quentin, Vermandois.
CUP IV 90, 196, 202, 223.
1. Quaestiones primi et secundi librorum Priorum .
MS: Paris BN lat. 13968 (a.d. 1397).
Nicolaus Amantis (Amans, Amatus)
Perhaps identical with the foregoing.
Prantl IV 238, 246; A. Renaudet, Pririforme et humanisme & Paris pendant les premieres guerres dltalie (1494-1517) (Paris 1916)
367.
1. Dubia in logicam Aristotelis.
Ed: Paris 1500 (Excellentissimi artium et theologiae doctoris magistri Johannis Raulin cum plerisque dubiis Nicolai Amantis passim
annexis in logicam Aristotelis commentarium [Risse]).
Nicolaus de Amsterdam
See Nicolaus Theoderici de Amsterdam.
Nicolaus de Aquilone O.P.
See Nicolaus de Troia O.P.
Nicolaus de Argentina O.Garth.
See Nicolaus Kempf de Argentina O.Garth.
Nicolaus de Argentina O.P.
1315-20 lector philosophiae in the convent of the Order; 1320-22 studied in Paris; 1322 lector theologiae in the Studium of the Order,
Cologne; 1323 date of the Summa philosophiae; 1324, 1325 preached in Freiburg; 1325, 1327 lector Coloniensis; 1325-29 vicar general for the
German province of the Order; involved in the Eckhart trial.
ADB 23 (1886) 628-30; Stammler-Langosch III 620-3.
H. Denifle, O.P., Der Plagiator Nicolaus von Strassburg, ALKG 4 (1888) 312-29; M. Grabmann, Neu aufgefundene lateinische Werke
deutscher Mystiker,' Sb. Akad. Munich (1921) 3. Abh. at 43-68; id., MGL I 401-4; G. M. Lohr, O.P., Die Kolner Dominikanerschule uom 14.
bis zum 16. Jahrhundert (Cologne 1948) 43f; E. Filthaut, O.P., Johannes Tauler und die deutsche Dominikaner-Scholastik des XIII./XIV.
Jahrhunderts,' in Johannes Tauler, ein deutscher Mystiker: Gedenkschrift . . . (Essen 1961) 94-121; E. Hillenbrand, Nikolaus von
Strassburg: religiose Bewegung und dominikanische Theologie im 14. Jahrhundert (Freiburg i. Br. 1968).
TRADITIO
284
1. Summa philosophiae.
Inc: (prol.) Cum delicatissimis deliciis speculatio veritatis naturaliter omnium hominum attrahat affectum,
singulariter tamen ingenuas mentes .. .
MS: Vaticana Vat. lat. 3091 (XIV) 298ff. (anon.). Cf. also Erfurt SB Ampl. F. 370 (XIV) 227ff; F. 371 (XIV) 134ff. (these MSS contain Henricus
de Herford, Catena aurea entium, in which excerpts from Nicolaus work are found).
Edd: Grabmann, art. cit. (1921) 65-8 (prologue); MGL I 402-4 (excerpts); Filthaut, art. cit. 119-21 (excerpts); Hillenbrand 32, 45-55.
Nicolaus de Arimino
1. De praedicamen tis.
MS: Napoli BN VIII.F.22 (XV) item 2.
Nicolaus de Asculo O.P.
Fl. ca. 1330. Prior in Ascoli and Faenza.
Qu6tif I 566.
1. Compendium logicae.
2. Commentarii super totam artem veterem.
Nicolaus Augusta de Venetiis O.P.
t 1446. Convent of SS. Giovanni e Paolo, Venice; Magister theologiae; provincial of lower Lombardy; 1438 Bp. of Tricarico.
Quetif I 806; Stegmiiller RB IV 15.
1. Commentaria in libros logicos Aristotelis.
2. Concordantiae antilogiarum Aristotelis.
Nicolaus de Autrecourt
See Nicolaus de Ultricuria.
Nicolaus Bonetus O.F.M.
Ca. 1280 Touraine 1343. Member of the convent of the Order, Tours; pupil of Duns Scotus, Paris; magister theologiae, Paris; 1333 took
part in the discussions of the Paris theologians concerning the beatific vision; 1338 organized for Benedict XII a mission to the Great Khan in
Peking, but he was not himself a member of the mission, because he was recalled to the Curia by the Pope; 1342 named Bp. of Malta.
Wadding Annales VII 247-59; SS I (1906) 60; Sbaralea Suppi. II (1921) 269f; F6ret III 360-2; Chevalier BB 642f; CUP II 429; DThC 2
(1905) 986f; DHGE 9 (1937) 849-52; EFil 1 (1957) 760f; LThK2 7 (1962) 982; Cosenza 653, V 306.
Prantl IV 194f; Wulf III 243; Sarton III 532; Duhem SM VI 474-509, 645-55, VII- X passim; Maier I passim, II 198f, IV passim.
Marti de Barcelona, * Nicolas Bonet (f 1343), Tourangeau, Doctor proficuus, Etudes franciscaines 37 (1925) 638-57; id., Fr. Nicolas
Bonet, O.M. (f 1343), Doctor proficuus, Estudis franciscans 37 (1926) 96-111; A. Maier, Das Problem des Kontinuums in der Philo-
285
sophie des 13. und. 14. Jahrhunderts, ' Antonianum 20 (1945) 331-68 at 348f; V. P. Zoubov, Walter Catton, G6rard dOdon et Nicolas
Bonet/ Physis 1 (1959) 261-78; J. Riesco Ter- rero, * Nicolas Bonet escribe una metafisica sistem&tica dos siglos y medio antes que Surez,'
Salmanticensis 9 (1962) 3-21; E. Grant, Motion in the Void and the Principle of Inertia in the Middle Ages, * Isis 55 (1964) 265-92 at 272-4; A.
Poppi, II Contributo dei formalisti padovani al problema delle distinzioni,' in: Problemi e figure della scuola scotista del Santo (Padua
1966) 601-790 at 619-28; J. E. Murdoch, Mathesis in philosophiam scholasticam introducta: the Rise and Development of the Application of
Mathematics in Fourteenth-Century Philosophy and Theology/ in: Arts liberaux et philosophic au moyen age (Montreal-Paris 1969) 215-54 at
216f.
Stegmtiller RB IV 16.
1. Praedicamenta.
Inc: Quoniam (autem) secundum ordinem subiectorum est ordo passionum et mediorum et per consequens
conclusionum scibilium . . . .
Expl: pro nunc non occurrit. Et in hoc terminatur tractatus de habitu et denarius librorum decem primorum
generum.
MSS: Dubrovnik Dominikanski Samostan 12 (XIV) f. 58v-72v; Erfurt SB Ampl. F. 314 (XIV) f. 78r-108r; Krakow BJ 1468 (a.d. 1468) f. 1M8';
Modena BEstense 1137 (a. K. 4, 24) (XV) item 3; Montecassino B. della Badia 336 (a.d. 1421) p. 153-197; Paris BN lat. 6678 (XIV) f. 106^-
126^; 16132 (s.?) f. 148v-182>*; Praha UK 1569 (XV) f. 165r-203v; Roma BAngelica 558 (XV) f. 69-90; SainUOmer BV 237 (XVI) f. 1-22;
Salamanca BU 2172 (XIV/XV) f. 93-110; Tarragona BProvincial 111 (XV) f. 76-100; Vaticana Vat. lat. 3039 (s. ?) item 2; 11504 (XV) f.
73r-91v. Olim Bologna B. Sancti Jacobi (M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Citt& dei Vaticano 1943]).
Ed: Venezia 1505 (Cranz).
2. Philosophia naturalis (I-VIII).
Inc: Quoniam autem sciendi et intelligendi naturale desiderium omni intellectui est innatum, palam autem
quod non tantum communia et generalia, immo propria et specialia desideramus magis intelligere . . .
(V) De spatio autem in quo fit motus et medio pleno . . .
Expl: ergo plura locata non possunt habere idem ubi. Et in hoc terminatur octavus liber naturalis philosophiae.
MSS: Dubrovnik Dominikanski Samostan 12 (XIV) f. 73r-106r (106r-107r tabula); Modena BEstense 302 (a.M.5,29) (XV) item 1; 1137 (a.K.4,24)
(XV) item 2; Padova BAntoniana XXII 504 (XV) 167ff. (Metaph. et Phys.); Paris BN lat. 6678 (XIV) f. 126v-186v; 16132 (s. ?) f. 79M48V;
Praha UK 1569 (XV) f. 203r-27R; Salamanca BU 2171 (XIV/XV) f. 54-93; Vaticana Vat. lat. 3039 (s.?) item 1; 11504 (XV) f. 165*1- 202r;
Venezia BMarc. Z. lat. 303 (a.d. 1469) f. 1-109. Olim Roma Bibi. XII Apostolorum (Sbaralea).
3. Metaphysica (I-IX).
Inc: Omnes homines, immo omnes naturae intellectuales, naturaliter scire desiderant. Idcirco a primis
scibilibus secundum naturam est incipiendum. Manifestum est autem, quod illis non cognitis . . .
(V) Entis univoci inquantum ens, quod est subiectum huius metaphysicae . . .
TRADITIO
Expl: demonstratur et stabilitur subiectum quod est ens in quantum ens. Et sufficiat pro tota ista
Metaphysica.
MSS: Durham Cathedral Libr. C.IY.22 (XV) f. 1-88; Erfurt SB Ampl. F. 314 (XIV) f. lr-77v; Gerona BCatedral I.d.l (XV) f. lv-98*; Madrid
286 BN 4232 (XV) f. 9M25v; Melk StB 671 (911) (XV) 154ff; Modena BEstense 1137 (a.K.4,24) (XV) item 1; Mon- tecassino B. della Badia 336 (a.d.
1421) p. 1-150; Miinchen SB Clm. 5961 (XV) f. 89r- 94r (Tractatus declarativus terminorum metaphysicalium excerptus de Metaphysica
Boneti; inc: Cum omnis notitia praeexigat . . .); 18788 (XV) f. lr-137v (138r-140r tabula); 26867 (a.d. 1469) f. lr-8B; Oxford BodlL Canon, misc. 327
(a.d. 1431) 134ff.; Lincoln Coli. lat. 14 (a.d. 1415) f. 1-98; Merton Coll. 199 (XV) f. 1-123; Padova BAn- toniana XXII 504 (XV) 167ff. (Metaph. et
Phys.); BU 1430 (XV) 134ff; Paris BN lat. 6678 (XIV) f. 2r-106r; 14716 (XV) f. 297r-337*; 16132 (s.?) f. lr-79v; 16658; Praha UK 1295 (a.d. 1450) f.
lr-7v (excerptum; inc: Cum omnis notitia praeexigat . . .); 1389 (a.d. 1453-54) f. 332r-344r (excerptum; inc: Cum omnis notitia praeexigat . . .); 1569
(XV) f. lr-68r; Roma BAngelica 558 (XV) f. 1-68; Saint-Omer BV 237 (XVI); Salamanca BU 2171 (XIV/XV) f. 1-54; Tortosa BCatedral 216
(XIV/XV) 139ff; Vaticana Vat. lat. 3040 (s. ?) f. 83ss; 3041 (s. ?) f. lOOss; 11504 (XV) f. 13 r-72v; Chigi lat. E.IV.110 (a.d. 1446) 69ff; Venezia
BMarc. Z. lat. 304 (a.d. 1468) 109ff. Olim Assisi BC (XV) (Sbaralea); Bologna B. Sancti Pauli in Monte (M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT
105; Vatican City 1943]); Mirandola Libr. of Pico della Mirandola (Kibre 38); Toledo B. Sancti Johannis (Sbaralea).
Edd: Barcelona 1493 (GW 4846); Venezia 1505 (Cranz).
4. Theologia naturalis (I-VII).
Inc: Motor immobilis simpliciter primus. Dum de numero studentium ac scribentium participem me
fecisset cogitanti mihi in multiplici quidditate scibili in noctis silentio . . .
( I V ) De voluntate autem et volitione et modo volendi primi motoris perscrutemur . . .
Expl: et in vigore qua virtute nobis concedat sibi unire et eo frui in aeternum. Arnen.
MSS: Erfurt SB Ampl. F. 314 (XIV) f. 109M79'; Krakow BJ 1468 (XV) f. 18r-67r (MI only); Oxford Merton College 199 (XV) f. 1-123;
Paris BN lat. 16132 (s. ?) f. 182r- 300r; Praha UK 1569 (XV) f. 76r-164v; Saint-Omer BV 237 (XVI) f. 159-232; Salamanca BU 2171 (XIV/XV) f.
110-164; Tortosa BCatedral 249 (XV) f. P-203'; Vaticana Vat. lat. 11504 (XV) f. 95r-153*; Venezia BMarc. Z. lat. 303 (XV) f. 113-259.
Doubtful.
5. In librum Topicorum.
Test: Prantl.
Inc: Intendo congregare materiam concernentem animam hominis . . . Expl: ita faceret quilibet
philosophus consequenter. Et sic est finis.
MS: Praha UK 997 (XV) f. lr-230v (attributed to Bonetus in the old catalogue of manuscripts in the university, Prague).
Nicolaus de Brega
See Nicolaus Tempelfeld de Brega.
287
Nicolaus Cornubiensis
1. In librum Porphyrii.
Inc: Omne imperfectum possibile tamen perfici movetur ad perfectionem . . .
Cum sit necessarium Iste liber habet prooemium . . .
MS'.Oxford Corpus Christi Coli. 293 (XIII/XIV) f. 197-(207) (Expliciunt notae domini Nicolai Cornubiensis super librum Porphyrii).
Nicolaus de Dacia
See Nicolaus Drukken de Dacia.
Nicolaus de Dinkelsbuhl
See Nicolaus Pruntzelin de Dinkelsbuhl.
Nicolaus Dorbellus O.F.M.Conv.
See Nicolaus de Orbellis O.F.M.Conv.
Nicolaus Drukken de Dacia
t 1356/57 Worms. 1329-36 resident in vico Anglicorum, Paris; 1341 magister artium, there; 1342-44 procurator anglicanae nationis, there;
1344-45 rector, there; 1345-56/57 canonicus, Cologne and then Worms.
CUP II 662; Auct. I 38, 44, 60, 66, 68, 78, 82.
J. Pinborg, Nicolaus de Dacia, en dansk logiker fra det XIV. arhundrede, Catholica 5 (Copenhagen 1968) 238-9.
1. Quaestiones super libros Priorum
Inc: Circa librum Priorum omissa recommendatione quia lectura est cursoria quaeritur: Utrum syllogismus sit
possibilis? Et arguitur quod non, quia aliquis syllogismus fuit et corrumpetur . . .
MS: Erfurt SB Ampl. 0.74 (ca. a.d. 1342) f. 1-35.
Nicolaus de Horto Caeli O.Serv.
Fl. s. XV.
Chevalier BB 3337; Cosenza 2459.
See Mar silius de Inghen 12.
Nicolaus Kempf de Argentina O.Carth.
Ca. 1397 Strassburg 1497 Nov. 20 Gaming. 1433 studied in the university, Vienna; 1437-40 magister artium regens, Vienna; 1440 entered
O. Carth.; 1447-51 prior in Gayrach, 1451-58 in Gaming, 1462-67 in Pletriach, and 1467-90 again in Gayrach.
Chevalier 2711; Stammler-Langosch II (1936) 784-6; V (1955) 511; LThK2 7 (1962)
988.
N. Paulus, Der Kartauser Nikolaus Kempf von Strassburg und seine Schrift iiber die rechte Art und Weise zu studieren,' AElsKG 3
(1928) 22-46.
TRADITIO
288
1. Disputata super libris Posteriorum.
Inc: Circa primum librum Posteriorum Albertus movet (movet Albertus primo) hanc quaestionem: Utrum
scientiae de demonstratione sint quattuor causae, scilicet materialis, formalis, efficiens et finalis ? In primo
notabili dicit Albertus quod scientia proprie dicta est cognitio . . .
(<q. 2) Utrum demonstratio sit proprium et adaequatum subiectum ? Expl: ad huius libri Posteriorum
finem nos salubriter perduxit pro quo grates sibi verificamus uni in trinitate in saeculorum saecula benedicto.
Arnen.
MSS: Karlsruhe LB Aug. 130 (a.d. 1449) f. 12P-187G Mtinchen SB Clm, 19677 (a.d.
1439) f. 156r-221v (expl. mut.).
Nicolaus Murrifex (Mirificus) O.F.M.
1454 lector in the Studium of the Order, Magdeburg; 1456 present at the opening of the university, Greifswald; 1459 licentiatus theologiae;
1460 doctor theologiae; custos Stettinensis. Scotist.
P. Schlager, Verzeichnis der an der Universitat Greifswald lehrenden und lernenden Franziskaner,' in: Beitrage zur Geschichte der
Sachsischen Franziskanerprovinz vom hi. Kreuz ... I (Diisseldorf 1908) 113f; L. Meier, De scientifica fratris Ioannis Roethaw O.F.M.
activitate/ Studi francescani 32 (1935) 283-312 at 287, 301-4 et passim; id.} Ermanno Etzen O.F.M. e lo scotismo preriformatore nella Germania/
ibid. 32 (1935) 369-413; 33 (1936) 144-63 at 32. 396; id., 'Zum Schrifttum des Minoriten Kilianus Stetzing/ RThAM
10 (1938) 173-90 at 179.
1. Declaratio super Antonii Andreae Metaphysicam.
Inc: Conclusio prima: Ens sumptum commissive sub propria et formali entitatis ratione est subiectum
contentivum et adaequatum metaphysicae scientiae. Hic incipit divisio Antonii: Ens dividitur quadrupliciter. . .
Expl: per modum resultantis tantum trinitas rerum est catholice ponibi- lis.
MS: Leipzig UB 1525 (XV) f. 41r-80v (Explicit ista Declaratio super venerabilem doctorem Antonium Andreae per me Johannem Roethaw
in Madgeburg sub a.d. 1454 scriptum tunc in ibidem studens ac legens, et declarata per reverendum patrem et fratrem videlicet Nicolaum
Murrificem, lectorem ultimo anno suo ibidem existentem . . .).
Nicolaus de Orbellis (Dorbellus) O.F.M.Conv.
f 1475. From Angers; member of province of the Order, Tours; ca. 1435 doctor; professor in the convent of the Conventuals, Paris; later in
the university, Poitiers; ca. 1465 transferred to the Observants. Scotist.
Wadding SS I (1906) 179f; Sbaralea Suppi. II (1921) 285f; Chevalier BB 3423; DThC
11 (1931) 625-8; EFil 3 (1957) 894; LThK2 7 (1962) 996; Tuszynska 37f.
Prantl IV 175f; Ueberweg 624; Wulf III 90, 94; P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 99; Duhem SM X 46-58 et passim.
E. Wegerich, 'Bio-bibliographische Notizen iiber Franziskanerlehrer des 15. Jahr- hunderts/ FrStudien 29 (1942) 150-97 at 174-8.
Stegmiiller RS I 287f; Doucet 63f.
289
1. Expositio logicae (Petri Hispani).
Inc: (pro I.) Quoniam teste sapiente Proverbiorum 22 adolescens iuxta viam suam graditur, etiam cum
senuerit, non recedet ab ea. Utile est studere volentibus doctrinam doctoris subtilis Scoti . . .
(text) Dialectica est ars artium Hic auctor praemittit definitionem dialecticae, in qua reddit
auditores benevoles et attentos . . .
MSS: Colmar B. du Gonsistoire 27 (1938) (XV) f. 12-(84); Miinchen SB Clm. 28671 (XV) f. l*-67'; Vaticana Ottob. lat. 1442 (XV) item 1.
Edd: Parma 1482 (H 12043); Venezia 1489 (with Franciscus de Mayronis, Passus, et al. [H 12051]); Basel 1494 (Summulae philosophiae
rationalis [H 12044], Cursus philosophiae naturalis [H 5864; Klebs 712]); Venezia 1500 (H 12052); Basel 1503 (Logica, Compendium
scientiae speculativae, Ethica [Panzer; Risse; Cranz]); Venezia 1516 (Risse).
2. Compendium mathematicae, physicae et metaphysicae; Compendium scientiae speculativae.
Inc: (prol.) Sicut dicit Philosophus sexto Metaphysicae, theorica sive scientia speculativa dividitur in
mathematicam, physicam et metaphysicam. De his tribus quantum arbitror fore necessarium ut in pluribus
pro doctoribus theologicis intelligendum in praesenti compendio duce altissimo tractabo . . .
(I. De mathematica) Circa mathematica quae est de substantia quanta ut ostenditur sexto
Metaphysicae notandum quod . . .
(II. De philosophia naturali) Expedita prima parte huius tractatus, scilicet de scientia mathematica,
videndum est consequenter de philosophia naturali. Et primo inquirendum est de eius subiecto . . .
Quia autem, ut dicit Aristoteles tertio De anima, secantur scientiae quemadmodum et res de quibus
sunt, et physica . . .
(Phys.) Quoniam quidem Iste liber Physicorum dividitur in duas partes, videlicet in prooemium et
tractatum. Secundi ibi: Necesse est igitur . . .
(CMund.) De natura Hic incipit liber De caelo et mundo, qui est de substantia corporea in quantum
in se habet principium motus localis . . .
(GCorr.) De generatione Hic incipit liber De generatione, cuius subiectum est substantia
corporea in quantum habet in se principium motus. Ad cuius evidentiam . . .
(Meteora) De primis Hic incipit liber Meteororum, in quo agit Aristoteles de impressionibus,
scilicet in elementis . . .
(De an.) Bonorum honorabilium Hic incipit liber De anima, qui quidem dicitur de anima non quod
anima sit ibi subiectum, sed corpus animatum . . .
(in. De metaphysica) Expedita secunda parte huius tractatus quae erat de physica, restat agere de tertia
parte, videlicet de metaphysica.
TRADITIO
Circa quod primo videndum est de eius subiecto. Pro cuius evidentia secundum doctrinam Scoti . . .
Expl: et cum sit suum intelligere simpliciter. Finitur ergo consideratio metaphysica in domino Deo
omnipotenti benedicto, cui est laus et honor et gloria et gratiarum actio, potestas et imperium in saecula
290 saeculorum. Arnen.
MSS: Colmar B. du Consistoire 27 (1938) (XV) f. 84-(215); Miinchen SB Clm. 25224 (XV) f. R-96v (om. Meteora; expl. mut. in Metaph.
VII); 28671 (XV) f. 68r-226v; Roma BAngelica 127 (a.d. 1473) f. 1-209; Vaticana Ottob. lat. 1442 (XV) items 2-6; Pal. lat. 1051 (XV) 156ff. (Pars
II); 1052 (XV) 174ff. (Pars III). Olim Augsburg Karme- literkl. St. Anna (MBKD III 33); Ingolstadt Universitat (MBKD III 225).
Edd: s. 1. a. (Compendium mathematicae [H 12041]); Bologna 1473 (De scientia mathematica et physica [Sbaralea; Granz: doubtful]);
Bologna 1485 (Compendium mathematicae [H 12050], physicae [H 12042], metaphysicae [H 12049], cf. Klebs 711); Basel 1494 (Summulae
philosophiae rationalis [H 12044], Cursus philosophiae naturalis [H 5864; Klebs 712]); Basel 1503 (Logica, Compendium scientiae
speculativae, Ethica [Panzer; Risse; Granz]).
3. Compendium ethicae.
Inc: (prol.) Pertractatis compendiose secundum mentem doctoris subtilis Scoti duabus partibus scientiae
speculativae, scilicet rationali et reali, divina opitulanti gratia, de scientia practica . . .
(text) Omnis ars Iste liber Ethicorum dividitur in prooemium et tractatum. In prooemio Aristoteles
tria facit. Primo enim docet quis sit huius scientiae finis et fructus . . .
Expl: per habitus naturaliter acquisitos, cuius beatitudinis nos participes efficiat dominus Jesus qui pretiose
sanguinis commercio ipsam suis fidelibus acquisivit.
MSS: Aschaffenburg StB Pap. 28 (a.d. 1472) f. lr-90v; Basel UB A.X.50; Colmar B. du Consistoire 27 (1938) (XV) f. 215r-268v; Ulm SB
6745 (XV) f. R-59\ Olim Wurzburg Minoritenkloster 1.35 (XV) f. 100r-141r (inc: Circa initium compendii moralis philosophiae dubitatur primo:
Ex quo idem est scientia moralis et philosophia moralis . . . / . . . de toto fundamento philosophiae moralis, de quo sit benedictus Deus in saecula
saeculorum. Amen [L. Meier, Aufzeichnungen aus vernichteten Handschriften des Wiirzburger Minoritenklosters, AFrH 44 (1951) 191-209 at
201]).
Ed: Basel 1503 (Logica, Compendium scientiae speculativae, Ethica [Panzer; Risse; Cranz]).
Doubtful.
4. Commentarium in libros De anima.
Ed: Basel 1542.
Test: Sbaralea Suppi. II (1921) 286.
Nicolaus Oresme (Orem)
1320/25 in or near Caen 1382 July 11 Lisieux. Before 1348 probably studied arts under Buridan, Paris; by 1349 magister artium; 1348
admitted as boursier in theology to the College de Navarre, Paris; by 1356 magister theologiae; 1356-62 grand master of the College de Navarre;
from ca. 1360 to 1380 close relation with the Dauphin, later Charles V
291
(1364-80), chaplain to the king and member of the Royal Council; 1362 canon of the cathedral, Rouen; 1363 canon of Sainte-Chapelle, Paris;
1363 visited papal court, Avignon; 1364- 1377 dean of the cathedral, Rouen; 1377 Bp. of Lisieux.
F6ret III 289-304; Chevalier BB 3425f; CUP II-III passim, esp. II 641 note 3; DThC 11 (1932) 1405-10; EFil 3 (1957) 894f. (B. Nardi);
LThK2 7 (1962) 996; EFil2 4 (1967) 1012f; Encyclopedia of Philosophy 5 (1967) 547-9 (E. Grant).
Prantl IV 93f; Ueberweg 595f, 599f, 784; Wulf III 133-5, 158; Gilson 517-19, 795f; J. H. Randall, Jr., The Career of Philosophy I (New
York 1962) 270, 272, 277-80, 283; Nardi, Saggi passim; Michalski, La Physique nouvelle 118, 150-5; Sarton III 1486-97 (lit.); Duhem SM IV
157-64, VII-X passim; Maier I-V passim; Thorndike III 398-471, 741-3.
F. Meunier, Essai sur la vie et les oeuvres de Nicole Oresme (Paris 1857); R. Levy, 'Recent Studies of Nicole Oresme/ Symposium 13
(1959) 135-9; A. D. Menut,A Provisional Bibliography of Oresmes Writings/ MS 28 (1966) 279-99; id., A Provisional Bibliography of Oresmes
Writings: a Supplementary Note/ MS 31 (1969) 346f.
A. D. Menut, ed., Maistre Nicole Oresme: Le Livre dfithiques dAristote [1370] (New York 1940); A. D. Menut, ed., Maistre Nicole
Oresme: Le Livre de Politiques dAristote [1373] published from the text of the Avranches Manuscript 223 with a Critical Introduction and
Notes (Transactions of the American Philosophical Society 60, 6; Philadelphia 1970); A.
D. Menut, ed., Maistre Nicole Oresme: Le Livre de Yconomique dAristote [1374], Critical Edition of the French Text . . . with the
Original Latin Version, Introduction, and English Translation (Transactions of the American Philosophical Society 47, 5; Philadelphia 1957); A.
D. Menut and A. J. Denomy, Maistre Nicole Oresme: Le Livre du ciel et du monde [1377], Text and Commentary/ MS 3 (1941) 185-280; 4 (1942)
159-297; 5 (1943) 167-333; Nicole Oresme: Le Livre du ciel et du monde, edited by A. D. Menut and A. J. Denomy, translated with an
introduction by A. D. Menut (Madison 1968); cf. also M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) 463f. (I q.
12), 570f. (I c. 17), 600- 9 (II c. 25).
M. Curtze, Der Algorismus proportionum des Nicolaus Oresme (Berlin 1868); E. Grant, Part I of Nicole Oresme's Algorismus
proportionum translated and annotated/ Isis 56
(1965) 327-41; E. Grant, ed., Nicolas Oresme: De proportionibus proportionum and Ad pauca respicientes (Madison, Wis.
1966); H. L. L. Busard, ed., Nicole Oresme: Quaestiones super geometriam Euclidis (Janus suppi. 3; Leiden 1961); V. P. Zoubov, Traktat
Nikolaia Ore- ma O konfiguratsii kachestv [De configurationibus qualitatum]/ Istoriko-matematicheskiie Issledovaniia 2 (1958) 601-731; M.
Clagett, ed., The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) 347-81 (De configurationibus qualitatum); M. Clagett, ed.,
Nicole Oresme and the Medieval Geometry of Qualities and Motions: a Treatise on the Uniformity and Difformity of Intensities Known
as Tractatus de configurationibus qualitatum et motuum, with an Introduction, English Translation, and Commentary (Madison, Wis. 1968);
G. Droppers, ed., Nicolas Oresme: Quaestiones de sphaera (diss. Univ. of Wisconsin 1965); E. Grant, ed., Nicole Oresme and the Kinematics
of Circular Motion: Tractatus de commensurabilitate vel incommensurabilitate motuum celi (Madison 1971); R. Mathieu, L*Inter omnes
impressiones de Nicole Oresme/ AHDLMA 26 (1959) 277-94; H. Suter, Die Quaestio de proportione diametri quadrati ad costam ejusdem des
Albertus de Saxo- nia [Nicolaus Oresme]/ Zeitschrift fiir Mathematik und Physik hist.-Iit. Abt. 32 (1887) 43- 54; H. Pruckner, ed., Contra
judiciarios astronomos et principes in talibus se occupantes/ in his Studien zu den astrologischen Schriften des Heinrich von Langenstein
(Leipzig 1933) 227-50; E. Borchert, Der Einfluss des Nominalismus auf die Christologie der Spatscholastik nach dem Traktat De
communicatione idiomatum des Nicolaus Oresme: Untersuchungen und Textausgabe (BGPMA 35, 4/5; Munster i. W. 1940); L. Wolowski,
TraictU de la premUre invention des monnaies de Nicole Oresme: textes frangais et latin (Paris 1864); C. Johnson,
TRADITIO
292
The De moneta of Nicholas Oresme and English Mint Documents, translated from the Latin with Introduction and Notes (London
1956); J. V. Myers, ed., Nicholas Oresme: Le Traitd de la sphere (diss. Syracuse Univ. 1940); L. M. McCarthy, ed., Maistre Nicole Oresme:
Traite de Vespere (diss. Univ. of Toronto 1943); G. Coopland, Nicholas Oresme and the Astrologers: a Study of his Livre de divinacions
(Liverpool 1952).
P. Boehner, Eine Quaestio aus dem Sentenzenkommentar des Magisters Nikolaus Oresme," RThAM 14 (1947) 305-28; E. Borchert,
Todesurteil und richterliches Gewissen: eine spatmittelalterliche determinatio magistralis des Nicolaus Oresme (f 1382) zur Frage der Epikie,"
Wahrheit und Verkiindigung: Michael Schmaus zum 70. Geburtstag (Munich 1967) 877-924.
H. Suter, Eine bis jetzt unbekannte Schrift des Nicole Oresme [Quaestiones Me- teororum\," Zeitschrift fiir Mathematik und Physik
hist.-lit. Abt. 27 (1882) 121-5; K. Lass- witz, Geschichte der Atomistik vom Mittelalter bis Newton I ( Hamburg-Leipzig 1890) 281f; P. Duhem,
Un precurseur franâis de Copernic: Nicole Oresme," Revue generate des sciences pures et appliquees 20 (1909) 866-73; id., Etudes sur
Leonard de Vinci III (Paris 1913) passim; id., Francois de Meyronnes O.F.M. et la question de la rotation de la terre," AFrH 6 (1913) 23-5; H.
Wieleitner, Das Gesetz vom freien Falle in der Scholastik, bei Descartes und Galilei," Zeitschrift fiir mathematische und
naturwissenschaftliche Unterricht 45 (1914) 209-28; id., Zur Geschichte der Fallgesetze," Zeitschrift fiir phys.-chem. Unterricht 29 (1916)
157f; id., tiber die Begriffe der Geschwindigkeit in der Scholastik," Das Weltall 17 (1916-17) 49-55; E. J. Dijksterhuis, Val en worp: een
bijdrage tot de geschiedenis der mechanica van Aristoteles tot Newton (Groningen 1924) 88-114; H. Dingier, Das Experiment: sein Wesen
und seine Geschichte (Munich 1928) 224; id., Uber die Stellung von Nikolaus Oresme in der Geschichte der Wissenschaften, Archeion 11
(1929) suppl. xv-xxiii and PhJ 45 (1932) 58-64; H. Deshayes, La Decouverte de Vinertie: essai sur les lois generales de Platon a Galilee
(Paris 1930); E. Borchert, Die Lehre von der Bewegung bei Nicolaus Oresme (BGPMA 31, 3; Munster i. W. 1934); L. Thorndike, Coelestinus
Summary of Nicolas Oresme on Marvels," Osiris 1 (1936) 629-35; G. McColley, The Theory of the Diurnal Rotation of the Earth," Isis 26 (1937)
392-402; A. Maier, Die Impetus theorie der Scholastik (Vienna 1940) passim; A. Koyre, Etudes galileennes (Paris 1940) 78-93; D. B. Durand,
Nicole Oresme and the Mediaeval Origins of Modern Science," Speculum 16 (1941) 167-85; A. D. Menut, Habitable Land: Oresme and
Columbus," Modern Language Forum 30 (1945) 66-76; A. Maier, Die Anfange des physikalischen Denkens im 14. Jahrhundert," Philosophia
naturalis 1 (1950) 7-35; O. Pedersen, The Development of Natural Philosophy 1250-1350," Classica et mediaevalia 14 (1953) 86-155; A. C.
Crombie, Robert Grosseteste and the Origins of Experimental Science 1100-1700 (Oxford 1953) 202-4 et passim; L. Thorndike, Oresme and
Fourteenth-Century Commentaries on the Meteorologica, Isis 45 (1954) 145-52; id., More questions on the Meteorologica," Isis 46 (1955) 357-
60; O. Pedersen, Nicole Oresme og hans naturfilosofiske system: en undersogelse af hans skrift Le Livre du del et du monde
(Copenhagen 1956); V. Zoubov, Sur un 6crit faussement attribui a Nicolas Oresme [De instantibus],* Archives internationales dhistoire des
sciences 11 (1958) 377f; M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) passim; E. J. Dijksterhuis, The
Mechanization of the World Picture (Oxford 1961) passim; E. Grant, Nicole Oresme and the Commensurability or Incommensurability of the
Celestial Motions," Archive for the History of Exact Sciences 1 (1961) 420-58; J. H. Randall, Jr., The School of Padua and the Emergence of
Modern Science (Padua 1961) 22, 125f, 129; M. Clagett, The Use of Points in Medieval Natural Philosophy and Most Particularly in the
Questiones de spera of Nicole Oresme," in: Actes du Symposium international R. J. Boskovid 1961 (Belgrade 1962) 215-21; E. Grant, Late
Medieval Thought, Copernicus, and the Scientific Revolution," JHI 23 (1962) 197-220; L. White, Jr., Medieval Technology and Social Change
(Oxford
293
1962) 125, 174; E. Grant, Motion in the Void and the Principle of Inertia in the Middle Ages/ Isis 55 (1964) 265-92; M. Clagett, Nicole
Oresme and Medieval Scientific Thought/ Proceedings of the American Philosophical Society 108 (1964) 298-309; A. Maier, Ausgehendes
Mittelalter I-II (Rome 1964-67) passim; G. Beaujouan, Manuscrits scientifiques m6di6- vaux de la Biblioth^que Colombine de Seville/
Collection de travaux de UAcademie Internationale dHistoire des Sciences 15 (1964) 631-4; E. Grant, Medieval and Seventeenth- Century
Conceptions of an Infinite Void Space beyond the Cosmos/ Isis 60 (1969) 39-60 at 47-51.
M. Curtze, Die mathematischen Schriften des Nicole Oresme (circa 1320-1382): ein mathematisch-bibliographischer Versuch
(Berlin 1870); S. Gunther, Die Anfange und Ent- wicklungsstadien des Coordinatenprincipes/ Abhandlungen der Naturhistorischen Gesell-
schaft zu Niirnberg 6 (1877) 1-50 at 35; M. Cantor, Vorlesungen iiber die Geschichte der Mathe- matik II (2. Aufl.; Leipzig 1900) 133-5; H.
Wieleitner, Der Tractatus de latitudinibus formarum des Oresme/ Bibliotheca mathematica 3. Folge, 13 (1913) 115-45; id., Uber den
Funktionsbegriff und die graphische Darstellung bei Oresme/ ibid. 14 (1914) 193-243; id., Zur Geschichte der unendlichen Reihen im
christlichen Mittelalter/ ibid. 14 (1914) 150-68; id., Oresme und die graphische Darstellung der Spatscholastik/ Natur und Kultur 14 (1917) 529-
36; id., Zur Geschichte der gebrochenen Exponenten/ Isis 6 (1924) 509-22; 7 (1925) 490f; id., Zur Fruhgeschichte der Raume von mehr als drei
Dimensionen/ Isis
7 (1925) 486-9; J. L. Coolidge, The Origins of Analytic Geometry/ Osiris 1 (1936) 231-50;
C. B. Boyer, The Concepts of the Calculus (New York 1939) 79-86 and passim; id., Fractional Indices, Exponents, and Powers/
National Mathematics Magazine 18 (1943) 81-6; A. Maier, La Doctrine de Nicolas dOresme sur les configurationes intensionum, RSPhTh
32 (1948) 52-67 (also in her: Ausgehendes Mittelalter I [Rome 1964] 335-52); C. B. Boyer, History of Analytic Geometry (New York 1956); M.
Clagett, Three notes: the Mechanical Problems of Pseudo-Aristotle in the Middle Ages; Further Light on Dating the De curvis superficiebus
Archimenides; Oresme and Archimedes, Isis 48 (1957) 182-3; E. Grant, The Mathematical Theory of Proportionality in Nicole Oresme (ca.
1320-1382) (diss. Univ. of Wisconsin 1959); V. P. Zoubov, Quelques observations sur lauteur du traite anonyme Utrum dyameter alicuius
quadrati sit commensurabilis costae ejusdem, Isis 50 (1959) 130-4; E. Grant, Nicole Oresme and his De proportionibus proportionum, Isis
51 (1960) 293-314; V. P. Zoubov, Nicole Oresme and his mathematico-astronomical treatise On the Commensurability or the
Incommensurability of the Celestial Motions [in Russian], Istoriko-astronomicheskiie Issledovaniia 6 (1960) 301-400; id., Nicole Oresme et
la musique. MRS 5 (1961) 96-107; J. E. Murdoch, Rationes mathematice: un aspect du rapport de mathimatiques et de la philosophic au
moyen age (Conferences du Palais de la D6couverte, histoire des sciences, D 81; Paris 1961); H. Busard, Uber unendlichen Reihen im
Mittelalter/ UEnseignement math&matique 8 (1962) 281-90; J. E. Murdoch, The Medieval Language of Proportions, in: Scientific Change
(ed. A. C. Crombie; London 1963) 237-71; id., Nicole Oresmes Quaestiones super geometriam Euclidis, Scripta mathematica 27 (1964) 67-
91; H. Busard, Unendliche Reihen in A est unum calidum/ Archive for the History of Exact Sciences 2 (1965) 387-97; M. Schramm, Steps
towards the Idea of Function, History of Science 4 (1965) 70-103 at 90; A. C. Crombie, J. D. North, and M. Schramm, Physics and Astronomy/
in: Atti del Primo Convegno Internazionale di Ricognizione delle Fonti per la Storia della Scienza Italiana: I Secoli XIV-XVI (Florence
1967) 3-48 at 15-18; V. P. Zoubov, Autour des Quaestiones super geometriam Euclidis de Nicole Oresme, MRS 6 (1968) 150-72; C. B. Boyer,
A History of Mathematics (New York 1968) 288-94; M. Clagett, Prosdocimus de Beldomandis and Nicole Oresmes Proof of the Merton Rule of
Uniformly Difform, Isis 60 (1969) 223-5; A. G. Molland, Oresme redivivus/ History of Science
8 (1969) 106-19; J. E. Murdoch, Mathesis in philosophiam scholasticam introducta: the
TRADITIO
294
Rise and Development of the Application of Mathematics in Fourteenth-Century Philosophy and Theology,' in: Arts libiraux et
philosophie au moyen age (Montreal-Paris 1969) 215-54.
R. Mathieu, A la recherche du De anima de Nicole Oresme,* AHDLMA 23 (1956) 243-55; A. Pattin, Le De anima de Barth616my de
Bruges enfin retrouv6?/ BSPM 8-9 (1966-67) 119-21; J. De Raedemaeker, Informations concernant quelques commentaires du De anima/
BSPM 10-12 (1968-70) 194-211 at 203-10.
J. Barth616my-St. Hilaire, Politique dAristote traduite en frangais I (Paris 1837) xcii- xciv; G. Frhr. von Hertling, Zur Geschichte der
aristotelischen Politik im Mittelalter/ in: Historische Beitrage zur Philosophie (ed. J. A. Endres; Munich 1914) 20f; F. E. Cranz,
Aristotelianism in Medieval Political Theory: A Study of the Reception of the Politics (Harvard Graduate School, Summary of Theses [1940]
136-40); M. Grabmann, Die mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles/ Sb. Akad. Miinchen (1941) II Heft 10 at 43-59; J. P. H.
Knops, Etudes sur la traduction frangaise de la Morale d. Nicomache dAristote par Nicole Oresme (The Hague 1952); M. Grignaschi,
Nicolas Oresme et son commentaire k la Politique dAristote/ in: Album Helen Maud Cam (Louvain-Paris 1960) 95-151;
H. Goldbrunner, Durandus de Alvernia, Nicolaus von Oresme und Leonardo Bruni: zu den Gbersetzungen der pseudo-aristotelischen
Okonomik/ Archiv fur Kulturgeschichte 50 (1968) 200-39.
V. Brants, L Economie politique au moyen age: esquisse des theories 6conomiques pro- fessees par les dcrivains des XIIIe et XIVe
si&cles (Louvain 1885); L. Blancard, Notice sur la traduction frangaise du TraiU des monnaies dOresme/ Memoires de VAcademie des
sciences, belles-lettres et beaux-arts de Marseille 29 (1892) 543-51; H. Hertrich, Les Theories monttaires au XIVe si&cle: Nicolas Oresme
(Lyons 1899); R. Kaulla, Der Lehrer des Ores- mius/ Zeitschrift fiir die gesamte Staatswissenschaft 60 (1904) 453-61; E. Bridrey, Nicole
Oresme: Etude dhistoire des doctrines et des faits economiques, la theorie de la monnaie au XIVe sitcle (Paris 1906); T. W. Balch, The
Law of Oresme, Copernicus and Gresham (Philadelphia 1908); A. Landry, Notes critiques sur le Nicole Oresme de M. Bridrey/ Le Moyen
Age 2. S6r., 13 (1909) 170; A. Dieudonn6, La Theorie de la monnaie k l6poque f6odale et royale/ Revue numismatique 4. Ser., 13 (1909) 90-109;
E. Schreiber, Die volkswirtschaftlichen Anschauungen der Scholastik seit Thomas von Aquin (Jena 1913); C. Miller, Studien zur
Geschichte der Geldlehre: die Entwicklung im Altertum und im Mittelalter bis auf Ores- mius (Stuttgart 1925); H. Laurent, La Loi de
Gresham au moyen age (Brussels 1933); H. Estrup, Oresme and Monetary Theory/ Scandinavian Economic History Review 14 (1966) 97-
116.
G. Coopland, Eustache Deschamps and Nicole Oresme/ Romania 52 (1926) 355-61; id., Nicole Oresmes Livre de divinacions/ The
Monist 37 (1927) 578-600; H. Laurent, Le Problme des traductions franâises du traits des monnaies dOresme dans les Pays- Bas
bourguignons (fin du XIVe - dbut du XVe si&cle)/ Revue dhistoire iconomique et sociale 21 (1933) 13-24; A. D. Menut, Nicole Oresmes
First Work in French [Ptolemy Quadripartitum]/ Romanic Review 26 (1935) 12-17; R. Bossuat, Nicole Oresme et le Songe du vergier/ Le
Moyen Age 53 (1947) 83-130; A. D. Menut, The French Version of Aristotles Economics in Rouen, Bibi. Municipale, MS. 926/ Romance
Philology 4 (1950) 55- 62; L. C. Stevens, The Motivation for Hellenic Studies in the French Renaissance/ Studies in Philology 47 (1950) 113-25;
R. A. Taylor, Les N6ologismes chez N. Oresme/ Actes du Xe Congrts international de linguistique et philologie romanes 42(1965) 727-36; S.
Holzmiiller,
Neudatierungen aus Nicole Oresme/ Archiv fiir das Studium der neueren Sprachen und Literaturen 198 (1961) 316-18; A. D. Menut,
The Search for Priams Face/ Symposium 21 (1967) 132-40; P. F. Dembowski, Nicole Oresmes Le Livre du ciel et du monde: a
295
philological view/ Romance Philology 22 (1968/69) 614-20; M. de Bouard, Autour de Nicole Oresme/ Annales de Normandie 19 (1969)
363f.
G. Ritter, Studien zur Spatscholastik: II. Via antiqua und via moderna auf den deutschen Universit&ten des 15. Jahrhunderts,' Sb.
Akad. Heidelberg (1922) 7. Abh. at 24, 44, 77, 85, 87, 90; F. Alessio, 'Causality naturale e causality divina nel De habitudine causarum di
Enrico di Langenstein,' in: La Filosofia della Natura nel Medioevo (Milan 1966) 597-604 at 598, 604; M. Markowski, Die philosophischen
Richtungen in der Naturphilosophie an der Krakauer UniversitSt in der ersten Haifte des XV. Jahrhunderts/ ibid. 662-9 at 666, 668; id.,
Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikafiskim (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1971) 36-8 et passim.
T.-M. Charland, Artes praedicandi (Paris-Ottawa 1936) 72.
1. Quaestiones super VII libros Physicorum.
Inc: Circa librum Physicorum quaeritur primo: Utrum cognitio unius rei faciat ad cognitionem alterius . . .
Expl: et potest dici quod sic intelligebat Aristoteles... quod est vitium in translatione. Deo gratias.
Expliciunt quaestiones septimi Physicorum. MS: Sevilla BColombina 7.6.30 (XV) f. 2r-79v (f. 17v: et sic finiuntur quaestiones primi
libri Physicorum amen Deo gratias amen compilatas per reverendissimum doctorem Nicolaum Orems et Parisius disputatae).
Ed: M. Glagett, art. cit. (Proc. Amer. Philos. Soc. 108 [1964]) 305 note 39 (VI q. 8).
2. In Phys.
Test: Maier (I 307-14, II3 382-6) maintains that the commentary to which Oresme often refers in his Traiti du del et du monde is not
identical with the above early work, but must rather be a later, definitive redaction. There was formerly in Mirando la Libr. of Pico della
Mirandola: Orem in Physica (Kibre 545); whether this refers to 1 or 2 is impossible to say at this time.
Inc: Quaeritur primo circa librum De caelo et mundo: Utrum ens mobile localiter sit subiectum in hoc libro
Caeli et mundi? Et videtur quod non, quia de tali ente et de isto motu locali determinatum est in octavo
Physicorum . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum tantum sint tres dimensiones?
(q. ult.) Utrum quaelibet duo corpora, quorum unum est gravius in aere, sic se habeant quod illud idem
sit. . . in aqua vel in alio medio ? Expl: cum pondere cupri veniunt octo librae. Responsio ad oppositum soluta
est.
MSS: Erfurt SB Amplon. Q. 299 (XIY) f. lr-50'; Q.325 (XIV) f. 57^-90* (expl. mut.; in marg: Defectus responsorum pertinentium adhuc ad
istud habetur in libraria huius in 29. philosophia naturalis [= Q. 342] circa finem commenti Meteororum Buridani);
Q.342 (XIV) f. 66r-68v (continuation of Q.325; expl: et sic est finis huius quaestionis ascriptae magistri Buridani super librum De caelo . . .).
Ed: C. Kren, The Quaestiones super De celo* of Nicole Oresme (Ph.D. diss. University of Wisconsin 1965), cf. Dissertation Abstracts
27A (1966/67) 720.
4. Quaestiones libri De generatione et corruptione.
Inc: Primo quaeritur: Utrum de ente mobili ad formam sit haec scientia tamquam de subiecto . . .
TRADITIO
Expl.: Expliciunt quaestiones primi et secundi De generatione et corruptione.
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. H.9.1628 (s. ?) f. lr-76v (f. 76v: ascribed).
5. Quaestiones super librum Meteororum .
Inc: Primo quaeritur circa initium primi libri Meteororum: Utrum possibile sit de impressionibus
296 meteorologicis habere simul scientiam et opinionem ? Et arguitur quod non, quia de impressionibus
meteorologicis non contingit habere scientiam nec opinionem . . .
(q . 2) Secundo quaeritur: Utrum impressiones meteorologicae fiunt secundum naturam in ordinationem
quam fit natura corporum caelestium ?
(iq. ult. IV q. 11) Undecimo quaeritur: Utrum in quolibet mixto dominetur terra vel aqua?
Expl: sed tale animal non est usibile ab igne. Et ideo quia non uritur ab igne, dicimus quod tale animal habitat
in igne.
MSS: Basel UB F.I.11 (XV) f. 4'-85v; F.V.2 (a.d. 1469) f. 2r-63v; Berlin SB lat. fol. 631 (a.d. 1470) f. 39r-114r; Erfurt SB Ampl. F. 334 (a.d. 1421) f.
158^-167' (IV only); Q. 299 (XIV) f. 51r-103v (Inc: Quaeritur primo circa librum Meteororum: Utrum de impressionibus meteorologicis sit
scientia? Et arguitur quod non, quia huiusmodi impressiones quod non est usibilis ab igne, et patet quaestio. Expliciunt
quaestiones super toto libro Meteororum lectae a magistro Nicolao Horem Parisius et concordent bene cum quaestionibus Buridani sed breviores
sunt); Kassel LB Phys. 2 12 (XV) f. lr-107r; Klagenfurt Bischbfliche Bibi. XXXI.b.5 (XV) f. 1M24' (anon.); Krakdw BJ 749 (XIV) f. 59v-
110r; 751 (XIV) f. 3r-53r; 2095 (a.d. 1406) f. 245r-307r; 2117 (a.d. 1444-50) f. 195r-322r; Leipzig UB 1387 (a.d. 1429) f. 18P-275* (Expliciunt
quaestiones magistri Orem super libros Meteororum); Miinchen SB Clm. 4376 (a.d. 1366) f. lr-64r (Expliciunt quaestiones quattuor
librorum Meteororum Buridani finitae Pragae a.d. 1366 in vigilia beatae Dorotheae . . .); Clm. 17226 (a.d. 1413) f. 130M40r (IV only); Paris
BN lat. 15156 (XIV) f. 225^-228* (much abbreviated; expl. mut. in III); St. Gallen StB 839 (a.d. 1459) f. P-175v; Uppsala UB G.596 (XV) f.
2r-97v; Wien NB 5453 (XV) f. 49r-109v; Wroclaw BU IV.Q.27 (XV) f. 44-96. Olim Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (MBKD III 497,
548).
Edd: A. Birkenmaier, 'Studia nad Witelonem,5 Archivum Komisfi do Badania His- torii Filozofii w Polsce II, 1 (1921) 1-149 at 53-70 (III q.
19), cf. also p. 75-133; Thorndike, art. cit. (Isis 45 [1954]) 150-2 (list of questions from BN lat. 15156).
Note: These questions were also included, apparently in error, under Johannes Buri- danus 22.
Inc:
Circa librum De anima sunt quaestiones. Prima est: Utrum scientia huius libri sit de ipsa anima et
operationibus et passionibus animae? Et arguitur quod non sit de anima. Nam scientia huius libri est pars
substantiva scientiae naturalis . . .
(iq. 2) Consequenter quaeritur: Utrum omnis notitia sit bona?
(q. paenult.) Utrum non ens possit intelligi?
(q. ult. III q. 16) Utrum homo cuilibet complexo possit libere assen- tire vel dissentire?
297
Expl: sed quodammodo, sicut intelligitur intellectione simplici et delectabili et felici. Sic pateat ultima
quaestio libri tertii De anima etc.
MSS: Bruges BV 514 (XIV) f. 71r-lllr (inc: Quaestio prima primi libri De anima est: Utrum anima sit subiectum in isto libro De anima? Et
arguitur quod non, primo quia de subiecto praesupponitur quid est . . f. 97r: Expliciunt quaestiones super secundum librum De anima datae a
magistro Nicolao Oresme); Miinchen SB Clm. 761 ( A . D . 1378) f. lr-40v (Expliciunt quaestiones super libro De anima Parisius disputatae per
venerabilem doctorem D. Nicolaum de Horem etc.).
Ed: Mathieu, art. cit. 248-50 (list of questions).
Inc: (SSens.) Quaeritur circa principia libri naturalia: Utrum omni animali sensus tactus et gustus sint
necessarii? Arguitur quod non primo, quia si sic . . .
(q. 2) Utrum sensus auditus magis confert ad scientiam quam sensus visus vel aliquis aliorum
sensuum?
Exph necessarium est deferri. Et hoc videtur.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.299 (XIV) f. 128^-157*; Miinchen SB Clm. 761 (a. d. 1378) f. 41r-47v.
Doubtful.
Inc: (prol.) Circa primum librum De generatione et corruptione notandum quod scientia huius libri est pars
quaedam scientiae naturalis . . .
(iq. 1) Utrum vox significet idem re existente et non existente?
(<q. 2) Utrum rebus scibilibus corruptis possit manere scientia de eis ?
(q. 3) Utrum de generabilibus et corruptibilibus possit esse scientia ?
(q. ult. II q. 14) Utrum corruptum possit redire idem in numero?
Expl: quia quidquid erat ante divisionem erit et post eam, licet sit alio modo quam prius. Et sic Dei
adiutorio terminantur quaestiones super totum librum De generatione.
MSS: Vaticana Yat. lat. 2185 (XIV) f. 40r-61r (shorter redaction than above and mixed with qq. from other contexts; inc: [prooem.] Prima
pars scientiae naturalis tractat de entibus naturalibus in communi. . .; [q. 1] Primo quaeritur: Utrum voces significent idem re existente et non
existente . . .; [q. 2] Utrum de generabilibus et corruptibilibus possit esse scientia . . [q. paenult.] Utrum coi ruptum
possit reverti idem numero . . .; \q. ult.] Utrum elementa secundum suas formas substantiales maneant in mixto . . . ) ; Vat. lat. 3097 (s. ?)
f. 103r-141v (qq. on II ascribed to Buridan in an addition to the index).
Ed: A. Maier, 4 Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts/ in: Aus- gehendes Mittelalter I (Rome 1964) 237-64 at 256-9
and also 481 (list of questions). Test: Maier, art. cit., points out that Oresme refers to his own commentary on GCorr. in his Livre du del et du
monde and associates this reference with the above commentary. But cf. above 4 and Johannes Buridanus 19.
Inc: Bonorum honorabilium Iste liber De anima totalis dividitur primo
TRADITIO
in tres partes secundum tres libros partiales. In primo libro ponit prooemium et recitat opiniones antiquorum de
ipsa anima. In secundo . . . Expl: Et hoc poterit videri in una quaestione facta in secundo huius. Et sic est
finis totius.
MSS: Avignon BMusSe Calvet 1093 (XV) f. 219r-245v (anon.); Bruges BV 477 (XIV) f. 238v-263v (anon.).
298 Test: Mathieu, art. cit., attributes this commentary to Oresme, Pattin, art. cit., to Bartholomaeus de Brugis; cf. De Raedemaeker, art. cit.
Inc: Circa librum De anima primo quaeritur: Utrum scientia istius libri sit de anima . . .
Expl: (mut.) non pro actu secundo ipsius animae . . .
MS: Bruges BV 477 (XIV) f. 264r-298v.
Test: Mathieu, art. cit., attributes this work to Oresme, although for insufficient reasons, Cf. Johannes Buridanus 26.
Spurious.
11. Expositio libri De phijsiognomia (see Johannes Buridanus 38).
Inc: Quoniam animae Iste liber De physiognomia Aristotelis in quo docet . . .
Test: MS olim Erfurt Coll. Amplonianum (cat. of Amplonius Ratinck A.D. 1410-12: Commentum super Physiognomiam eiusdem
[Oresme] [MBKD II 36]), but this reference is certainly to Cod. Ampl. Q.299 where this work is ascribed to Buridan.
Nicolaus Parisiensis
1254, 1263 professor in the arts faculty, Paris.
CUP I 476, 494; Chevalier BB 3349; EFil 3 (1957) 895; LThK2 7 (1962) 997.
Wulf II 35, 85-88.
B. Haur6au, Journal des savants (1890) 250f; M. Grabmann, "Die logischen Schriften des Nikolaus von Paris und ihre Stellung in
der aristotelischen Bewegung des XIII. Jahr- hunderts/ MGL I (1926) 222-48; Grabmann, MGL III (1956) 83f; L. De Rijk, Logica
modernorum II, 1 (Assen 1967) 169, 449-90 esp. 450f.
J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Miinster i.W. 1967) 324 et passim.
1. Notulae super Porphyrium.
Inc: (prooem. Philosophia magistri Nicolai ) Unus est creator (primus), creaturae vero multae, nam per
elongationem a primo generatur multitudo creaturarum . . .
(text) Titulus libri est: Incipiunt Isagoge Porphyrii in Categorias Aristotelis, ut idem sonat in latino quod
incipiunt introductiones Porphyrii ad Praedicamenta Aristotelis . . .
Expl: debuit descendere ad accidens separabile.
MSS: Miinchen SB Clm. 14460 (XIII) f. Ir-IIv (fragm.; Expliciunt notulae magistri Nicolai Parisiensis super Porphyrium), l r-20v (whole),
150r-151v (Philosophia magistri Nicolai Parisiensis'); Vaticana Vat. lat. 3011 (XIII/XIV) f. lr-llr.
299
2. In VI Princ.
Inc: Testante Aristotele in libro De anima secantur scientiae quemadmodum et res et secundum diversitatem
rerum est diversitas scientiarum... MSS: Innsbruck UB 313 (XIII/XIV) f. 130M45'; Vaticana Vat. lat. 3011 (XIII/XIV) f. llr-
(21).
3. Rationes super libro Perihermenias.
Inc: Sicut in virtute sensitiva apprehensio naturaliter praecedit iudicium, sic in virtute intellectiva apprehensio
naturaliter praecedit iudicium . . . MS: Vaticana Vat. lat. 3011 (XIII/XIV) f. 21v-(38).
4. Notulae super librum Topicorum Boethii.
Inc: Syllogismus dialecticus duplicem habet virtutem . . .
MS: Miinchen SB Clm. 14460 (XIII) f. 152r-166v (Expliciunt notulae magistri Nicolai Parisiensis super quartum Topicorum Boethii et
super primum, secundum et tertium).
5. Notulae super librum Elenchorum.
Inc: Diversae sunt virtutes inferendi . . .
MS: Praha Metr. Kap. 1322 (XIV) f. 55r-78\
Doubtful.
6. In Porph.
Inc: Sicut dicit Isaac in libro suo De definitionibus philosophia definitur quattuor modis . . .
MS: Miinchen SB Clm. 14460 (XIII) f. 167M73V (expl. mut.)
7. In Praed.
Inc: Quaedam sunt scientiae speciales de partibus entis et non de toto ente . . .
MS: Miinchen SB Clm. 14460 (XIII) f. 42'-62L
8. In VI Princ.
Inc: Sicut in rebus est triplex unitas . . .
MS: Miinchen SB Clm. 14460 (XIII) f. 174M88L
9. In Perih.
Inc: Omne iudicium praecedit apprehensio et hoc apparet in cognitione . . . MS: Miinchen SB Clm. 14460 (XIII) f.
62M00\
10. In De divisione Boethii.
Inc: Sermocinalis scientia non cadit primo et immediate supra res nec supra rerum cognitionem . . .
MS: Miinchen SB Clm. 14460 (XIII) f. 144M50L
11. In I-II Post.
Inc: Cum cognitio non est perfectio cognoscibilis, sed est perfectio cognoscentis . . .
MS: Miinchen SB Clm. 14460 (XIII) f. 211'-242l
Pseudo-Nicolaus Peripateticus
B. Haur6au, De la philosophic scolastique I (Paris 1850) 470-3; id., Histoire de la philosophic scolastique II, 1 (Paris 1880) 126-
30; A. Birkenmaier, Le rdle joui par les m6decins et les naturalistes dans la reception dAristote au XIIe et XIIIe sibcles (Warsaw 1930)
9;
TRADITIO
300
Thorndike III 652f; M. Kurdzialek, Quaestiones Nicolai Peripatetici, Mediaevalia philosophica Polonorum 2 (1958) 4f; id., A
propos des recherches concernant Tauteur de lopus- cule appete Quaestiones Nicolai Peripatetici, ibid. 10 (1961) 46-49; L.
Thorndike, Michael Scot (London 1956) 8, 127-31.
1. Quaestiones Nicolai Peripatetici.
Inc: Quoniam terra est spherica (spherica est), ideo vapor ascendens de ipsa sphericus est . . .
Expl: ne possint discernere et odorare vinum potatum ab alio.
MSS: Graz UB 482 (XIII/XIV) f. 173^-179^ (Nicolaus Peripateticus); Laon BV 412 (XIII) f. 9V-14V (anon., without title); Lincoln
Cathedral A.5.3.113 (s.?) f. 146M5R; London BM Royal 12.C.XV (XIII) f. 254r-260v (anon., De terra et elementis); Oxford BodlL
Digby 153 (XIV) f. 168-(174) (anon.; Tractatus de attractione naturali); Paris BMazarine 3473 (XIV) f. 103r'v (anon.; fragm.
without title); BN lat. 7156 (XIV) 42v-48v (Liber Alpharabii); 7158 (XV) f. 118r-128\- 16089 (XIII/XIV) f. 153v (Extracta de libro
Nicolai Peripatetici); Sevilla BColombina 5.6.14 (XIII) f. 77-87.
Nicolaus de Praga O.E.S.A.
1357 began studies in Metz; then studied in Paris; at first lector secundarius; then 1385 lector primo loco, in the Augustinian
convent of St. Thomas, Prague. (There is a Nicolaus Radoncs de Praga, 1372 baccalaureus artium, Paris; 1373 magister artium, there
[CUP Auct. I 409, 427, 437]; the above Nicolaus is to be distinguished from Nicolaus de Luna [Laun] O.S.A. [f 1371], 1347 first
professor of theology in the university of Prague; then provincial of the Order [Ossinger 715; Zumkeller 337].)
J. Kadlec, Das Augustiner-Generalstudium bei Sankt Thomas zu Prag in der vor- hussitischen Zeit, Augustiniana 17 (1967) 389-
401 at 396f.
1. Sententia libri De anima.
Inc: Omnes homines natura scire desiderant . . .
( I I ) Quae quidem a prioribus In primo libro Philosophus determinavit de anima secundum opinionem
aliorum. In hoc libro intendit determinare de anima secundum opinionem propriam . . .
Expl: alteri animali et sibi societur.
MSS: Ljubljana Skofijski Arhiv (olim Kranj 2upnie) n. num. (Kos 94) (XIV) f. lr-53v (Et in hoc terminatur Sententia libri De anima
edita a Nicolao Pragensi Parisius. Amen); Wien NB 2319 (XIV) f. lr-33v (inc. mut.; expl: Et in hoc terminatur Sententia libri De
anima edita a magistro Nicolao Pragensi Parisius. Ipsi laus et gloria qui regnat sine fine in saecula saeculorum. Arnen).
Nicolaus Pruntzelin de Dinkelsbtihl
Ca. 1360 Dinkelsbtihl 1433 Vienna. From 1385 studied in Vienna; 1389 magister artium; 1409 magister theologiae.
LTK2 7 (1962) 984f.
A. Madre, Nikolaus von Dinkelsbtihl, Leben und Schriften (BGPMA 40. 4; Mtinster i. W. 1965).
Stegmtiller RB IV 22-6; RS I 274-83.
301
Spurious.
1. In libris Physicorum.
Note: See Johannes de Dinkelsbtihl.
Nicolaus Stoyczin de Praga
t after 1445. 1405 baccalaureus artium, Prague; 1410 magister artium, there. Edited works of Johannes Versor, q.v. 1-2 (Schlagl
StB 116), 4-9 (Klagenfurt Studienbibl. Pap. 74; Schlagl StB 119).
Monumenta historica universitatis Pragensis: I. Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 386, 407, 412; 2
(Prague 1832) 25.
Nicolaus Tempelfeld de Brega (z Brzegu)
1417 baccalaureus artium, Cracow; 1421 magister artium, there; 1428 dean of arts faculty, there; baccalaureus theologiae; 1439
doctor theologiae, there; canon of St. Florian, Cracow.
M. Markowski, Spis osob dopuszczonych do wykladow i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV
wieku/ Materialy i Studia zakladu historii filozofii starozytnej i iredniowiecznej 4 (1965) 127-275 at 167, 172, 186, 226, 256; id.,
Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikanskim (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1971) 460 et passim.
1. Exercitium in Parva naturalia.
Inc: (SSens.) Quoniam autem determinatum Pro aliquali introductione principiorum Parvorum
naturalium primo est notandum (Sciendum pro aliquali introductorio principio Parvorum naturalium), quod
potentia sensitiva ipsius animae et potentia vegetativa et secundum locum motiva non exercent suas
operationes sine organo corporeo . . .
(q. 1) Utrum de operationibus et passionibus (communibus) corporum animatorum sit ponenda aliqua
scientia distincta a scientia de anima et (a scientia de animalibus et) a scientia de plantis? Notandum quod (Pro
quo nota) operationes et passiones corporis et animae sunt sensus seu sensatio, memoria, desiderium, gaudium,
ira, tristitia et appetitus et huiusmodi . . .
Expl: quia sanguis bestiarum est grassus, igitur etc. Explicit liber De sensu et sensato, primus inter libros
Parvorum naturalium. Sequitur iam alter De memoria et reminiscentia, circa quem quaeritur, aliter liber De
memoria et reminiscentia etc. (. . . [BJ 2097] ante coitum mamillae sunt magis durae, post coitum vero sunt
molles propter exitum caloris et spiritus, non potentia eas elevare).
(MRem.) Circa principium libri De memoria et reminiscentia quaeritur primo: Utrum memoria sit
solum praeteritorum vel etiam praesentium et futurorum? Pro quo nota, memoria capitur dupliciter . . .
Expl: ergo virtutes animae ratione sui non senescunt. Et sic est finis libri De memoria et reminiscentia.
Sequitur liber De somno et vigilia.
(SVig.) Circa librum De somno et vigilia quaeritur primo: Utrum
TRADITIO
302
de somno et vigilia possit esse scientia ? Et ibi dicendum quod sic. . . Expl: secus autem est in vigilia, quia
tunc mittitur calor sufficiens ad caput. Explicit De somno et vigilia per Swanthoslaum de Woczeschin.
Sequitur De longitudine et brevitate vitae.
(LBrev.) Circa initium libri De longitudine et brevitate vitae quaeritur: Utrum de longitudine et
brevitate vitae possit esse scientia? Et respondetur quod sic . . .
Expl: et ideo sunt multi modesti astuti et prudentes. Explicit De longitudine et brevitate vitae. Sequitur De
morte et vita (. . . [BJ 2097] sed in identitate naturali non oportet, quod sint longioris vitae quam plantae).
(MVita) Circa principium libri De morte et vita quaeritur: Utrum primum principium animae
nutritivum sit in medio superiorum et inferiorum, anteriorum et posteriorum? Pro quo notandum, principium
nutritivum est duplex . . .
Expl: sub proportione causant vitam, sed sub disproportione causant mortem. Et sic est finis huius De
morte et vita. Et sequitur De respiratione et inspiratione (. . . [BJ 2097] propter quod etiam tale humidum
exalat ratione caloris).
(IResp.) Circa librum De inspiratione et respiratione quaeritur: Utrum omne vivens ad salutem vitae
indigeat refrigerio caloris naturalis? Pro quo notandum sicut patet in dictis, tunc vita consistit in calido et hu-
mido . . .
Expl: ibi virtus caloris est diffusa et dispersa magnitudine cordis, sed per oppositum est de parvo corde. Et
sic est finis istius libri (... [B J 2097] de ultimo sciendum locus naturalis manens in naturali dispositione non
corrumpit, sed dispositus innaturaliter est bene causa corruptionis).
(ISen.) Circa initium libri De senectute et iuventute primo quaeritur: Quid sit iuventus et senectus?
Unde notandum, quod iuventus secundum Philosophum definitur sic . . .
Expl: potest esse rei corporeae ad corporeum, quia agens quemdam virtutem imprimit in passivum. Et sic
est finis istius (.. . [BJ 2097] desiccat humidum quod est materia sudoris et facit ipsum insensibiliter exalare).
(De motu cordis) Circa initium De motu cordis quaeritur: Utrum motus cordis sit naturalis ? Ex
littera elicitur quod sic . . .
Expl: quod ibi est virtus caloris diffuse et dispersa in magnitudine cordis, sed per oppositum est divagatio
parvo corde (.. . [BJ 2097 add:] ex quo virtus unita est fortior seipsa dispersa).
(De physiogn.) Circa initium Physiognomiae Aristotelis quaeritur: Utrum ars physiognomiae sit
possibilis? Dicatur ex textu quod sic..
303
Expl: tertium dubium: Quare (mulier) semper incedit tecta, dicatur quod ideo quia debet esse subiecta viro
sicut alia omnia animalia debent esse subiecta Deo, cui laus et honor per infinita saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Krakdw BJ 2086 ( A . D . 1444) f. 200r-312r (Expliciunt Parva naturalia per reverendum magistrum Nicolaum de Brega sacrae
theologiae doctorem in studio Cra- coviensi compilata, sub commutatione hiemali per Iohannem de KL scripta. Expliciunt Parva
naturalia); 2097 (XV) f. lv-102v.
Nicolaus Theoderici de Amsterdam
f by 1460, buried in Greifswald. 1407 matriculated in the university, Cologne; baccalaureus artium, there; 1412 matriculated in the
University, Erfurt; 1414 magister artium, there; 1422 matriculated in the University, Rostock; 1425, 1427/28, 1429/1430, 1430/31,
1432/33, 1433/34, 1434/35, 1436/37, 1438 dean of the arts faculty, there; 1426 rector, there; 1437/38 vice-rector, there; 1437 to
Greifswald, when the university moved there from Rostock; 1443 did not return with the university to Rostock; by 1444 magister artium
regens, Leipzig; baccalaureus theologiae, there.
J. C. H. Weissenborn, Acten der Erfurter Universitdt I ( Halle 1881) 97; A. Hofmeister, Die Matrikel dev Universitdt Rostock I
(Rostock 1889) xxiii-xxv, 22-60 passim; G. Erler, Die Matrikel der Universitdt Leipzig I (Leipzig 1892) 149 (1444 matr. Johannes de
Aben- berg [cf. 7, BJ 1897]); H. Keussen, Die Matrikel der Universitdt Koln I (2. Aufl.; Bonn 1928) 129; E. Kleineidam, Universitas
studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 88-91, 166, 362.
Z. Wlodek, Le Commentaire de Nicolas dAmsterdam sur le De anima dAristote: introduction, textes in6dits,' Mediaevalia
philosophica Polonorum 11 (1963) 23-42; J. Pin- borg, Die Aristoteles-Quaestionen des Magister Nicolaus von Amsterdam,' Classica et
mediaevalia 25 (1964) 244-62; J. de Raedemaeker, Informations concernant quelques commentaires du De anima,' BSPM 8/9
(1966/67) 87-110 at 106-9; J. Pinborg, Die Ent- wicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) 143f.
1. Exercitium novae logicae.
Inc: Utrum de syllogismo simpliciter . . .
MS; olim Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (cat. s. XVex-: Exercitium novae logicae Amsterdam [MBKD III 498], Ex novae
logicae Amsterdam Lipczensis [MBKD III 524]).
2. Quaestiones Metaphysicae.
Inc: Quaeritur circa initium Metaphysicae primo: Utrum metaphysica sit sapientia? Pro cuius intellectu est
notandum, quod secundum Philosophum sexto Ethicorum illi sunt habitus intellectuales . . .
(iq. 2) Utrum metaphysica sit omnium scientiarum dignissima ?
(q. ult. XII q. 13) Utrum in universo sit solum unus princeps ponendus? Expl: dicta non procedit. Et
tantum de quaestione super hunc duodecimum et consequenter aliis, etc. Pro quo fine Deus gloriosus una cum
eius matre sit semper benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Kebenhavn Kongelige Bibi. Ny kgl. Sami. 190.4 (XV) f. 63r-166r (Et sic est finis Metaphysicae compilatae a magistro
Nicolao Amsteldamis); Magdeburg Domgymnasi- um 62 ( A . D . 1451) f. 240r-306v (f. 306v[291v]: Quaestiones Metaphysicae disputatae
per
TRADITIO
reverendum magistrum Nicolaum de Amstellerdam in Rostock collectae et finitae in Lipczk A,D. 1451 Margaretae virginis
gloriosae); Wolfenbiittel Herzogl. Bibi. Aug. 2747 (76.23 Aug. fol.) (XV) f. 183r-257v (inc: Circa initium quaestionum Metaphysicae
venerabilis magistri necnon theologiae baccalaurei Nicolai Amsterdam . . .). Olim Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (cat. s. XVex*:
Quaestiones Amsterdams Lipcensis super XII libros Metaphysicae [MBKD III 548]).
304 Ed: Pinborg, art. cit. (1964) 258-62 (list of questions).
Inc: Circa librum Physicorum quaeritur: Utrum de rebus naturalibus possumus habere aliquem habitum
scientificum sub aliquo certo gradu evidentiae simpliciter? Pro quaestionis intellectu est advertendum, quod
scientia multipliciter potest considerari . . .
(q. 2) Utrum ens mobile sit subiectum Physicorum ?
(q. ult. V I I I q. 12) Utrum primus motor sit indivisibilis, nullam habens magnitudinem?
Expl: et ita nobis nos deveniemus in notitiam ipsius Dei. Cui sit laus et gloria per infinita saecula
saeculorum. Arnen.
MSS: Kobenhavn Kongelige Bibi. Ny kgl. Sami. 190.4 (XV) f. 13r-61r (inc. mut.; continuation of Thott 583.4); Thott 583.4 (XV)
f. 3r-26v (incompl.); Magdeburg Dom- gymnasium 62 (A.D. 1451) f. 4r-72r (Quaestiones Physicorum disputatae per reverendum
magistrum Nico de Amstellerdam in Rostock collectae et finitae in Liptzk A.D. 1451 Laurentii martyri gloriosi).
Ed: Pinborg, art. cit. (1964) 255-8 (list of questions).
MS: Magdeburg Domgymnasium 62 (A.D. 1451) f. 96v-120r.
5. Quaestiones circa libros De generatione et corruptione.
MS: Magdeburg Domgymnasium 62 (A.D. 1451) f. 75r-96r.
6. Quaestiones circa libros Meteororum.
MS: Magdeburg Domgymnasium 62 (A.D. 1451) f. 145v-176r.
7. Quaestiones librorum De anima.
Inc: Quaeritur circa primum librum De anima: Utrum notitia de anima, existens scientia, sub
consideratione philosophiae naturalis sit collocanda ? Haec quaestio unum supponit et aliud quaerit. Supponit
enim quod de anima sit scientia, et quaerit, an talis scientia dicatur philosophia naturalis . . .
(q. 2) Utrum omnis notitia sit de numero bonorum honorabilium? Vel sic: Utrum omnis scientia
speculativa sit utilis, delectabilis et honorabilis?
(q. ult. III q. 13) Utrum potentia animalium secundum locum motiva sit sensitiva, appetitiva vel alia
ab ipsis?
Expl: ut patet quia multi tales imposuerunt a musculis. Hic est finis huius libri.
MSS: Bamberg SB med. 13 (L.III.54) ( A . D . 1456) f. 174v-240r (somewhat different redaction in I-II; inc: Circa initium libri De anima
primo quaeritur: Utrum de anima
305
sit scientia? Pro intellectu quaestionis est notandum . . [q. 2] Utrum de anima
sit naturalis scientia? in musculis. Et tantum de quaestione illa. Et sic est
finis. Explicit Exercitium de anima magistri Nicolai Amsterdam in Lipczig A.D. 1456 per me Nicolaum Pistoris de Kempnicz);
Kobenhavn Kongelige Bibi. Ny kgl. Sami. 190.4 (XV) f. lr-12v (I-II incompl.; some different qq., [q. 2] Utrum corpus animatum
praesentis scientiae sit subiectum?); Thott 583.4 (XV) f. 27 r-67r (II-III inc. mut.; continuation of Ny kgl. S. 190.4; Expliciunt disputata
circa libros De anima reverendi magistri Nicolai Theoderici de Amsterdamis in studio Rozstocensi fideliter reportata; f. 67r-v tabula);
Krakdw BJ 1897 (A.D. 1424-46) f. 188r-239v (Expliciunt quaestiones librorum De anima reverendi magistri Nicolai Amsterdam finitae in
Lipczigk per me Johannem de Abenberg dominica proxima post festum S. Kiliani martyris anno 1446 etc.); Magdeburg Domgymnasium
62 (A.D. 1451) f. 182r-225r (inc, as in Bamberg med. 13; expl: Quaestiones circa libros De anima disputatae per reverendum magistrum
Nico de Amstellerdam in Rostock collectae et finitae in Liptzk A.D. 1452). Olim Erfurt Salvatorberg (Exercitium De anima [MBKD II
427]); Niirnberg Bene- diktinerkl. St. Agidien (cat. s. XVex-: Exercitium de anima magistri Amsterdam Lipczensis [MBKD III 524]).
Edd: Wlodek, art. cit. (1963) 31-3 (list of questions), 33f. (Ill q. 1), 35-7 (III q. 3), 37-39 (III q. 5), 40-2 (III q. 7); Pinborg, art. cit.
(1964) 254f. (supplementary list of questions).
8. Quaestiones de sensu et sensato.
MS: Magdeburg Domgymnasium 62 (A.D. 1451).
9. Quaestiones de memoria et reminiscentia.
10. Quaestiones de somno et vigilia.
11. Quaestiones de longitudine et brevitate vitae.
MS: Magdeburg Domgymnasium 62 (A.D. 1451) f. 120v-144r ( 8-11).
12. Quaestiones super libros Ethicorum.
Inc: Circa initium primi libri Ethicorum quaeritur: Utrum de virtutibus moralibus sit scientia? Pro istius
quaestionis decisione est notandum quod totalis liber Ethicorum in decem partiales libros dividitur. In quorum
primo . . .
(q. 2 ) Utrum moralis scientia quae de virtutibus se intromittit sit speculativa vel practica ?
(q. ult.) Utrum felicitas consistat in actu intellectus et voluntatis? Notandum quod actu felicitatis . . .
Expl: seu perfectione.
MSS: Leipzig UB 1451 (A.D. 1427) f. lr-190v (Et sic est finis Ethicorum A.D. 1427 secunda feria post festum Palmarum a reverendo
magistro Nicolao de Amsterdam); Niirnberg SB Cent.V.13 (A.D. 1445) 323ff. (somewhat different redaction; inc: Utrum de virtutibus
moralibus sit scientia? Pro intellectu quaestionis est notandum primo quod ipsa moralis scientia duas habet partes principales videlicet et
ratio
talis non procedit ... Et sic finitur Exercitium super X libris Ethicorum collectum per venerabilem magistrum Nicolaum
Amsterdam); Cent.V.65 (XV) 336ff. (anon., same redaction as in Cent.V.13). Olim Niirnberg Benediktinerkl. St. Agidien (cat. s. XVex:
Quaestiones Amsterdams Lipcensis super libros Ethicorum) [MBKD III 548]).
TRADITIO
Nicolaus Tignosius (Niccol6 Tignosi) Fulginas (de Fulgineo)
1402 Foligno 1474 Sept. 14 Pisa. Artium et medicinae doctor; 1426/27 taught logic, Bologna; then practised medicine,
Arezzo; 1439 professor of medicine, Florence; then professor of physics, Pisa. Averroist.
Chevalier BB 4527; Cosenza 3408f, V 1756f.
L. Thorndike, 'Some Unpublished Renaissance Moralists and Philosophers of the Second Half of the 15th Century/ Romanic
306 Review 18 (1927) 114-33 at 122-6; id., Science and Thought in the 15th Century (New York 1929) 161-79, 308-65; E. Berti, 'La Dottrina
platonica delle idee nel pensiero di Niccolb Tignosi da Foligno/ in: Filosofia e cultura in Umbria Ira medioevo e Rinascimento: Atti del
IV Convegno di studi umbri (Gubbio-Perugia 1967) 533-65.
1. Commenta in libros De anima.
Inc: (ded. ad Lam. Medicem) Magno ingenio viro, Laurenti clarissime. . . /. . . commentum aggrediar.
(comm.) Quum omnem scientiam rem esse bonam arbitremur Quaerendum primo: An inter
philosophiae naturalis partes scientia de anima sit exactior?
Expl: ex dictis aperte concluditur sine tactu nullum esse animal, nec posse animal dici. Sic placuit summo
verum opifici cui sit honor etc. MS: Firenze BLaur. Plut. LXXXII cod. 17 (XV) 253ff.
Ed: Firenze 1551.
2. Commenta in Ethicorum libros.
Inc: (ded. ad Petrum Medicem) Non argentum, non aurum, nec gemmae vel lapides pretiosi . . . / . . . cum
libellis aliis continebis.
(comm.) Omnis ars Acturus Philosophus de ultimo fine hominis et hic quum iam probaturus esset,
quod rerum humanarum aliquis finis ultimus est . . .
Expl: quando talem spiritum vitae insufflavit in hominem. Is igitur qui est trinus et unus sit benedictus in
saecula. Arnen.
MSS: Firenze BLaur. Plut. LXXVI cod. 48 (XV) 233ff; cod. 49 (XV) 198ff; BN Centrale Capponi 314 (XV) 205ff. (anon.).
3. In illos qui mea in Aristotelis Ethica commentaria criminantur opusculum. Inc: In Aristotelis Ethicorum
libros commenta mea quum portarentur in lucem quidem sive gnari sive ignari sint qui omnem latinitatem
sapere profitentur . . .
Expl: de ipsis manu propria condemnabunt.
MSS: Firenze BLaur. Plut. XLVIII cod. 37 (XV) 27ff; BN Centrale Conv. Soppr.
C. 8.1800 (XV) f. 2r-16v (inc: Acutum et fervens multorum ingenium . . .).
Nicolaus Trevet O.P.
Ca. 1258 after 1334. By 1297 Oxford convent; ca. 1302 doctor theologiae, Oxford; 1303-07 taught at Oxford; 1307-14 studied at
Paris; ca. 1314 resumed teaching at Oxford convent; by 1324 lector, London convent.
307
Qu6tif I 561-5; F6ret III 393; DNB 57 (1899) 234-6; Chevalier BB 4560f; Emden III 1902f; EFil 4 (1957) 1320; LTK2 7 (1962)
999f.
Ueberweg 532, 543; Gilson 748f; Sarton III 942-4.
F. Ehrle, * Nikolaus Trivet, sein Leben, seine Quodlibet und Quaestiones ordinariae, * Festgabe Clemens Baeumker (BGPMA
Suppl. 2; Munster i. W. 1923) 1-63; A. G. Little and F. Pelster, S.J., Oxford Theology and Theologians ca. A.D. 1282-1302 (Oxford
1934) 283-5;
R. J. Dean, Ms. Bodl. 292 and the canon of Nicholas Trevets works/ Speculum 17 (1942) 243-9; W. A. Hinnebusch, O.P., The
Early English Friars Preachers (Rome 1951) 417f. Stegmiiller RB IV 102f; RS I 289; Glorieux Q I 246-54, II 204.
1. Super Problemata Aristotelis.
Test; cf. Ehrle, op. cit. 17.
Doubtful.
2. Extractio compendiosa dictorum in Politicis Aristotelis/
Inc: Tullius. Nulla vitae pars neque publicis neque privatis neque forensibus neque domesticis . . .
Expl: sed quantum sunt possibile ex parte creaturae suscipientis et quantum fuit decens ex parte ipsius Dei
tribuentis qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Oxford BodlL 292 (SC 2446) (XIV) f. 180^-219^ (anon.).
Test: found in a MS with works of Trevet. Cf. Dean, art. cit.; Ehrle, op. cit. 17. Work not mentioned in catalogue of Albert de
Castello (1516) (T. Kaepelli, AFP 29 [1959] 200 n. 1).
Nicolaus de Troia (de Aquilone) O.P.
t 1393 Jan. 9 Avignon. 1391 general of the Order.
Qu6tif I 702-4; Chevalier BB 3356; Stegmiiller RB IV 103f.
1. Commentarii in dialecticam Petri Hispani.
2. Commentarii in libros XII Metaphysicorum.
3. Commentarii in libros V I I I Physicorum.
4. Commentarii in libros De caelo et mundo.
Nicolaus de Ultricuria (dAutrecourt)
t after 1350. 1320-27 socius of Sorbonne; magister in artibus; licentiatus in theologia et in legibus; 1338 prebendary of the
cathedral, Metz; 1340-47 involved in controversy regarding his philosophical opinions (D 1028-49); 1350 dean of the cathedral, Metz.
Anti- aristotelian.
Chevalier BB 3323; DTC 11 (1931) 561-87 (P. Vignaux); EFil 3 (1957) 892f; LTK2 7 (1962) 981.
Ueberweg 591-4, 783; Wulf III 143-9, 159; Gilson 505-11, 794; Maier IV 388-97; Sarton III 546f; Michalski, Les courants
philosophiques Hi; id., Le criticisme 106-9; Duhem SM VI 655-70.
K. Lasswitz, Geschichte der Atomistik I (Hamburg-Leipzig 1890) 255-9; J. Lappe, Nicolaus von Autrecourt: sein Leben, seine
Philosophic, seine Schriften (BGPMA 6, 2; Munster i. W. 1908); J. R. ODonnell, The Philosophy of Nicholas of Autrecourt and his
Appraisal of Aristotle/ MS 4 (1942) 97-125; J. R. Weinberg, Nicolaus of Autrecourt (Princeton 1948);
TRADITIO
P. Chojnacki, 'Les Facteurs et Ies limites de la connaissance humaine d'apr&s la critique d'Occam et de Nicolas d'Autrecourt/
Collectanea theologica 29 (1958) n. 1-4, 98-105 (also in: UHomme et son destin . . . [Louvain-Paris 1960] 681-7); H. A. Wolfson,
'Nicolaus of Autrecourt and GhazalTs Argument against Causality/ Speculum 44 (1969) 234-8; R. Paqu6, Das Pariser
Nominalistenstatut: zur Entstehung des Realitatsbegriffs der neuzeitlichen Na~ turwissenschaft (Berlin 1970) passim.
1. Tractatus universalis ad videndum an sermones peripateticorum fuerint demonstrativi.
308
Inc: Satis exigit ordo executionis rectus, ne legitimatio causalis . . .
MS: Oxford BodlL Can. misc. 43 (XIV/XV).
Ed: J. R. O'Donnell, C.S.B., 'Nicholas of Autrecourt/ MS 1 (1939) 179-280.
2. Super librum Politicae.
Test: ' Item an[no secundo] quo fecit istum tractatum, fecit, ut dicitur, proclamari quod legeret librum Politicae Aristotelis. . . . Multa
etiam alia dicitur scripsisse et dixisse in conclusionibus super librum illum erronea. . . / (ap. Lappe, op. cit. 40*).
Nicolaus Varnae (Warnae)
Magister.
1. Quaestiones libri Metaphysicae.
Inc: Quia secundum doctrinam Aristotelis, principiorum notitia sibi praesupponit scientiam de subiecto . . .
Nicolaus de Venetiis O.P.
See Nicolaus Augusta de Venetiis O.P.
Nicolettus Vernias Theatinus
1420 Chieti 1499 October Vicenza. Studied at Pavia; then pupil of Paul of Pergula in logic at Venice, and of Caietanus de
Thiene in natural philosophy at Padua; 1458 doctor in artibus, there; 1465-99 professor ordinarius of philosophy, Padua, successor of
Caietanus; 1489 affected by the Decretum contra disputantes de unitate intellectus, published by Pietro Barozzi, bp. of Padua; 1491
accepted invitation of Lorenzo de' Medici to teach at Pisa, but did not leave Padua; 1495 doctor in medicina, Padua; from 1495 gave the
lectura ordinaria without concurrent. Averroist, editor of scholastic texts, teacher of Agos- tino Nifo and Pico della Mirandola,
succeeded by Pomponazzi.
Chevalier BB 4649; Zonta-Brotto 365; EFil 4 (1957) 1562f; Cosenza 3629-31, V 1865; EFil2 6 (1967) 892f.
Ueberweg 618; Wulf III 181; Gilson 527, 799; P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 56, 106f, 111, 116, 120,
137; Maier II 295, III 143, 207; J. H. Randall, Jr., The Career of Philosophy I (New York 1962) 65-72; Nardi, Saggi 95-126 et passim; T.
Gregory, 'Aristotelismo/ in: Grande Antologia Filosofica III, VI (M. F. Sciacca, ed.; Milan
1964) 607-837 at 614f; E. Garin, Storia della filosofia italiana I (Turin 1966) 450-4.
P. Ragnisco, 'Nicoletto Vernia, studi storici sulla filosofia padovana nella seconda meta del secolo decimoquinto/ Alii del R. Istituto
Veneto di scienze, lettere ed arti 38 (Ser. VII II) (1890/91) 241-66, 617-64; id., Documenti inediti e rari intorno alia vita ed agli scritti di
Nicoletto Vernia e di Elia Del Medigo, Atti e memorie della R. Accademia di scienze, lettere ed arti in Padova N.S. 7 (1891) 275-302;
R. Persiani, 'Nicoletto Vernia/ Rivista
309
Abruzzese 8 (1893) 199-212; E. Garin, Filosofi italiani del Quattrocento (Florence 1940) 534-7; B. Nardi, Sigieri di Brabante net
pensiero del Rinascimento italiano (Rome 1945) 39f, 45f; E. Garin, La Disputa delle arti nel Quattrocento (Florence 1947) 109-23; S.
da Val- sanzibio, Vita e dottrina di Gaetano da Thiene (Padua 1949) 13f, 19; E. Garin, Noterelle sulla filosofia del Rinascimento: I. A
proposito di N. Vernia,' Rinascimento 2 (1951) 57-62; id., IV. Scritti del Vernia e di Bernardino Torni/ ibid. 335f; id., Ancora gli scritti
del Vernia/ ibid. 192; B. Nardi, Le Opere inedite del Pomponazzi: II. La miscredenza e il carattere morale di Nicoletto Vernia/ GCFI 30
(1951) 103-18; P. Sambin, Intorno a Ni- coletto Vernia/ Rinascimento 3 (1952) 261-8; B. Nardi, Ancora qualche notizia e aned- doto
su Nicoletto Vernia/ GCFI 9 (1955) 496-503; C. Dionisotti, Ermolao Barbaro e la fortuna di Suiseth/ Medioevo e Rinascimento: Studi in
onore di Bruno Nardi (Florence 1955) 217-253 at 225; B. Nardi, Copernico studente a Padova/ Melanges offerts a Rtienne Gilson
(Toronto-Paris 1959) 437-46; E. Garin, La Cultura filosofica del Rinascimento italiano (Florence 1961) 293-9; J. H. Randall, Jr., The
School of Padua and the Emergence of Modern Science (Padua 1961) passim; G. Di Napoli, LImmortalita delUanima nel Rinascimento
(Turin 1963) passim; B. Nardi, Studi su Pietro Pomponazzi (Florence 1965) passim; G. F. Pagallo, SulPautore (Nicoletto Vernia?) di
unanonima e inedita quaestio suiranima del secolo XV (Venezia, Bibi. Naz., Lat. VI, 105 [= 2656])/ La Filosofia della natura nel
medioevo (Milan 1966) 670-82; C. Vasoli, La Scienza della natura in Nicoletto Vernia/ ibid. 717-29 (repr. in his: Studi sulla cultura del
Rinascimento [Manduria 1968] 241-56); E. P. Mahoney, Nicoletto Vernia and Agostino Nifo on Alexander of Aphrodisias: an
unnoticed dispute/ RCSF 23 (1968) 268-96; A. Poppi, Introduzione allAristotelismo padovano (Padua 1970) 26-9, 60; G. B. Schmitt, A
Critical Survey and Bibliography of Studies on Renaissance Aristotelianism 1958-1969 (Padua 1971) 78, 104, 113.
Nardi, Saggi 102-4 (list of qq. by Vernia in his editions of Aristotelian commentaries).
Doubtful.
1. Expositio in Posteriorum librum priorem.
Inc: Diximus saepius in principio librorum multa esse adducenda . . .
MS: Oxford BodlL Canon, misc. 506 (XV/XVI) f. 224-(243) (ascribed to a Nicoletus).
2. Expositio in Posteriorum capitulum secundum in fine.
Inc: Themistius inquit philosophum docere nos . . .
MS: Oxford BodlL Canon, misc. 506 (XV/XVI) f. 243-(261) (anon.).
Inc: O X I Q eaqrjTov ut Chilo Lacedaemonius unus ex septem Graecis sapientibus . . .
MS: Oxford BodlL Canon, misc. 506 (XV/XVI) f. 319-(321v) (Et sic est finis huius quaestionis per Nicoletum collectae).
Inc: Utrum anima intellectiva humano corpori unita tamquam vera forma substantialis dans ei esse
specificum substantiale, aeterna atque unica sit in omnibus hominibus ?
MS: Venezia BMarc. lat. VI 105 (XV) f. 156M60L Ed: Pagallo, art. cit. (1966) (excerpts).
Notker Labeo O.S.B.
Ca. 950 Thurgau 1022 June 29. Monachus et scholasticus of St. Gall.
TRADITIO
ADB 24 (1887) 37-41; Chevalier BB 3377f; G. Ehrismann, Geschichte der deutschen Literatur bis zum Ausgang des Mittelalters I
(2. AufL; Munich 1932) 416-58; Manitius II 694-9; Stammler-Langosch V (1955) 775-90; LThK2 7 (1962) 1051.
Prantl II 61-7; A. Yan de Vyver, Les Etapes du d6veloppement philosophique du haut moyen age/ Revue beige de philologie et
dhistoire 8 (1929) 425-52 at 440f; J. Isaac, Le Perihermeneias en Occident de Bokce d S. Thomas (Paris 1953) 43; L. M. De Rijk, On
the Curriculum of the Arts of the Trivium at St. Gall from c. 850 c. 1000/ Vivarium 1 (1963) 35-86; E. H. Sehrt, Notker-Glossar: ein
310
althochdeutsch-lateinisch-neuhochdeutsches Worterbuch zu Notkers des Deutschen Schriften (Tubingen 1962); J. Jaehrling, Die philo-
sophische Terminologie Notkers des Deutschen in seiner Vbersetzung der aristotelischen Kate- gorien (Berlin 1969).
Stegmiiller RB IV 105-9.
1. Boethius, Praedicamenta (Boethius translation and Notkers German). Inc: Aequivoca dicuntur quorum
nomen solum commune est. Tie sint kenammen . . .
Exp I: diz ist toh kengesta.
MSS: St. Gal ten StB 818 (XI) f. 3-143; 825 (X/XI) f. 275-338.
Edd: P. Piper, Die Schriften Notkers und seiner Schule I (Freiburg-Tiibingen 1882) 367-495; J. C. King, ed., Notker: Boethius*
Bearbeitung der Categoriae des Aristoteles (to appear in 1972).
2. Boethius, De interpretatione (Boethius translation and Notkers German). Inc: (praef.) Aristotiles screib
Cathegorias. Chunt zetftenne. . .
(text) Primum oportet constituere quid sit nomen et quid verbum, postea quid negatio et affirmatio. Ze
erist sol man sagen, uuaz nomen . . . Expl: iro genus nemag.
MS: St. Gallen StB 818 (XI) f. 143-246.
Ed: Piper I 499-588.
3. De syllogismis.
Inc: Syllogismus graece, latine dicitur ratiocinatio. Teutonice autem possumus dicere geuuarrahchunga,
vel pluribus verbis, einis tingis irratini... Expl: sed haec confuse pro invicem ponuntur.
MS: Zurich SB C.121 (IX-XI) f. 28M9r.
Ed: Piper I 596-622.
4. Martianus Capella, De nuptiis philologiae et mercurii (Notkers German). Inc: Remigius leret unsih tisen
auctorem in alenamen . . .
Expl: unde apollinis lyra.
MS: St. Gallen StB 872 (XI) f. 4-170.
Edd: Piper I 687-847; E. H. Sehrt und T. Starck, Notkers des Deutschen Werke II (Halle a. d. S. 1935).
Doubtful.
5. Rhetorica; De arte rhetorica; Excerptum Rhetoricae Notkeri magistri. Inc: Olim disparuit cuius facies
depingenda est et quae nostram excedit memoriam, eam qualis erat formare . . .
Expl: de ea egrediens oratio.
311
MSS: Bruxelles BRoyale 10662 (XII) f. 58'-60'; Miinchen SB Clm. 4621 (XI) f. 57'- 75r; Zurich SB C.121 (IX-XI) f. 59r-71r (inc: De materia
artis rhetoricae. Quot sunt genera causarum? Tria. Quae? . . .).
Ed: Piper I 643-84.
Note: De Rijk, art. cit. 51f, 65-73, 82, gives an analysis of this work and suggests attribution to Notker Balbulus (t 912).
Schola Notkeri; Schola Sangallensis
Ca. 875-900. Abbot Grimald (841-72), early flourishing of the monastery, contacts with Fulda, Mainz, and Reichenau, also with Irish monks;
Abbot Hartmuot (872-83), continuation of literary work, development of the scriptorium, period of Notker Balbulus (ca. 840-912); Abbot Salomo
III (890-920), golden age of the monastery, highest material prosperity and continuation of its position as a center of learning; from ca. 920 to ca.
980 a period of decline; Abbot Immo (976-84), revival which reached its high point under Abbot Burkhardt II (1001-22), the period of Notker
Labeo (q.u.) The works here listed have been associated with Notker Labeo, but they probably belong to the period around the end of the ninth
and the beginning of the tenth century, so that we should speak rather of a School of St. Gall than of a School of Notker.
Prantl II 47-9; M. Grabmann, Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus des Zeit von Peter Abaelard bis Petrsu
Hispanus,* Abh. Akad. Berlin (1937) Nr. 5 p. 11; Grabmann, MGL III (1956) 68; L. M. De Rijk, 'On the Curriculum of the Arts of the Trivium at
St. Gall from c. 850 - c. 1000,* Vivarium 1 (1963) 35-86.
1. Quis sit dialecticus ?
Inc: Quis est dialecticus? Qui novit illa quinque. Quae? Definire, argumentare . . .
Expl: constituunt hominem.
MS: Wien NB 275 (XI) f. 92'; ZiXrich SB C. 121 (IX-XI) f. 54^-55* (expl. mut.). Ed: Piper I vi-vii.
2. De definitione philosophiae.
Inc: Quid est philosophia? Philosophia est divinarum humanarumque rerum . . .
Expl: confessio sine excusatione.
MS: Zurich SB G.121 (IX-XI) f. 55^-58*.
Ed: Piper I vii-xi.
3. De principalibus quaestionibus.
Inc: Quot sunt genera quaestionum . . .
Expl: de quibus quaestio monetur.
MS: Zurich SB C.121 (IX-XI) f. 59'.
Ed: Piper I xi-xii.
4. Quomodo septem circumstantiae rerum in legendo ordinandae sint.
Inc: Sciendum quod quinque principales sunt orationes, ut Boethius in Commentariis . . .
Expl: prolixior est historiographorum.
MSS: Bruxelles BRoyale 10663 (XII) f. 60'-62v, 64v; Zurich SB C.98 (IX) f. 38v-66v. Ed: Piper I xiii-xlix, lxxv.
TRADITIO
5. De natura quid sit.
Inc: Natura generale nomen est omnium rerum, et earum quae videntur et quae mortalibus latent. . .
Expl: niger qualitatem significo.
MS: Bruxelles BRoyale 10663 (XII) f. 62v.
312 Edd: Piper I xlix-li; De Rijk, art. cit. 73f.
6. Dialectica.
Inc: Dialectica est bene disputandi scientia. Est autem bene disputare cum ratione quid affirmare vel
negare . . .
Expl: eam partem quae est inveniendi.
MSS: Bruxelles BRoyale 10663 (XII) f. 63r-64^; St. Gallen StB 820 (X)p. 51-62; Zurich SB C.98 (IX/X) f. 22r-38v.
Ed: Piper I Ivi-lxxv.
7. Distributio omnium specierum nominum inter categorias Aristotelis.
Inc: Octo partes orationis in grammatica quales in se ipsis dictiones sint . . .
Expl: sed me decet utique flere.
MSS: Bruxelles BRoyale 10663 (XII) f. 65, 74; Zurich SB G.98 (IX-X) f. R-22'. Ed: Piper I lxxv-lxxix; id., Zeitschrift fiir deutsche
Philologie 22 (1890) 278-86.
8. De partibus logicae.
Inc: Quot sunt partes logicae? Quinque secundum Aristotelem, sextam partem addidit Aristotelicus
Porphyrius . . .
Expl: panis lazaro negavit. Vbilo tuo bezzeres newane.
MSS: Bruxelles BRoyale 10664 (XII) f. 64^-65'; Munchen SB Glm. 4621 (XI/XII) f. 75r-76r (fragm.); St. Gallen StB 111 (IX) p. 352
(excerpts); 242 (IX-X) p. 267-268 (fragm.); Wien NB 275 (XI) f. 91v (incompl.); Zurich SB C.121 (IX-XI) f. 51v-54\ Ed: Piper I 591-5.
9. Dialogus inter magistrum et discipulum de dialectica et rhetorica.
Inc: Si omnis vita nostra philosophiae disciplinis proficit et usu valet.. . MSS: Munchen SB Clm. 4621 (XI) f. 47^-
56*-; Glm. 19473 (XII) f. 23'-29' (Dialogus de philosophia); Wien NB 2508 (X) f. lr-llv.
Ed: Piper I 623-42.
Oliverius Brito (Armoricus, Trecorensis) O.P.
f 1296 Angers. Of TrSguier; entered Order at Morlaix; lector, Angers; 1285 prior, Guingamp; 1288-90 read Sentences, Paris; 1291 magister
theologiae; 1293 provincial of France.
Qu6tif I 448; Chevalier BB 3415; Prantl III 201.
P. Glorieux, ' Notices sur quelques theologiens de Paris de la fin du xme si&cle, * AHDLMA 3 (1928) 201-38 at 225f; A. de Guimaraes, AFP
8 (1938) 22 n. 34.
Glorieux R I 166f; Stegmuller RB IV 136.
1. Super librum Elenchorum.
Test: Pignon 26; Stams 61.
313
Oliverius Senensis
Fl. s. XVex- Artium et medicinae doctor; 1497 professor of moral philosophy, Pisa. Terminist; Averroistic tendency.
EFil 3 (1957) 1010; Cosenza 2506; Prantl IV 234f.
L. Thorndike, Some unpublished Renaissance moralists and philosophers of the second half of the 15th century,' Romanic Review 18
(1927) 114-33 at 126-9,132f; id.. Science and Thought in the 15th Century (New York 1929) 369.
1. Tractatus rationalis scientiae.
Expl :
Et ita finitur feliciter opus hoc tripartitum cuius duae primae partes ad rationalem pertinent
disciplinam, et tertia ad veram philosophiam quae de maximo et minimo communiter est appellata.
Ed: Siena 1491 (Hain 12007).
Otto Frisingensis O.Cist.
Ca. 1112 Neuburg nr. Vienna 1158 Morimond. Ca. 1127 studied in Paris, possibly also in Chartres; 1132 entered Cistercian monastery of
Morimond; 1138 abbot; 1138 Bp. of Freising.
LTK2 7 (1962) 1307-9; Wulf I 65, 215; Ueberweg 241f, 705; Prantl II 105, 229f.
J. Schmidlin, Die Philosophic Ottos von Freising,' PhJ 18 (1905) 156-75, 312-23, 407-43; M. Grabmann, SM II 66, 68-72; MGL III 96.
1. Chronica sive Historia de duabus civitatibus II 8.
Note: Otto is one of the first to bring the new Aristotle to Germany: Alter [Aristoteles] logicam in sex libros id est praedicamenta,
perihermenias, priora analytica, topica, posteriora analytica, elenchos distinxit . . . (MGH SS XX 147).
Parvulus philosophiae naturalis
See Petrus de Dresden.
Paulus
Magister.
1. Sententia de motibus animalium ; Expositio in De motione animalium. Inc: Sicut dicit Philosophus in tertio
Physicorum considerantem de hoc oportet considerare de motu . . .
Paulus Barbus
See Paulus Soncinas O.P.
Paulus Gualducci de Pilastris O.P.
t 1313. From Florence; entered the Order at S. Maria Novella; 1301 prior of S. Maria sopra Minerva, Rome; vicar of the Roman province;
1313 Patriarch of Grado.
Qu6tif I 521; G. Negri, Istoria degli scrittori fiorentini II (Ferrara 1722) 447; Chevalier BB 1902f; Gams 792; Stegmuller RB IV 199.
1. Annotationes in philosophiam Aristotelis.
TRADITIO
314
Paulus Nicolettus Venetus O.E.S.A.
1369/72 Udine - 1429 June 15 Padua. 1387 studied in the convent of the Order, Padua; 1390-93 studied in Oxford; then possibly at Paris;
between 1395 and 1408 returned to Padua as lector in philosophy, probably in the convent of the Order; by 1408 doctor artium et theologiae;
1408-20 professor of arts in the university, Padua (associated with Blasius de Parma and Jacobus de Forlivio); 1409-10 prior provincial of the
Order in Lombardy, rector, and vicarius generalis of the Order under Gregory XII, but resigned shortly thereafter when Venice recognized
Alexander V; 1410 diplomatic mission to Germany and Hungary; 1411 successor of Blasius de Parma in the chair of philosophy, Padua; 1412
professor in the university, Parma (associated with Hugo Benzi and Blasius de Parma); 1412 diplomatic mission to Poland; 1414 opposed the
heretic Franciscus Porcarius; 1415 admonished by the Council of Six for interrupting his lectures by lecturing elsewhere and forbidden to leave
Venice; 1416 still heard examinations at Parma; 1416 granted permission to leave Venice on the condition that he did not go to the Council of
Constance; 1416-19 resumed residence in Padua; 1420 prior provincial in Siena; 1420 lectured, there; 1420 prior provincial of Marche Tarvisine;
by 1420 artium monarcha, Padua; 1420-29 banished from Venetian states, at first to Ravenna, but disregarded this restriction; 1421 re-elected
prior provincial of Marche Tarvisine; 1422 regent of the convent of the Order, Siena; 1424 deputed to lecture at Bologna; 1424 moved to Perugia;
1427 professor in the university, Siena; 1428 rector of the university, there; 1428 request for repatriation granted; 1429 resumed lecturing, Padua.
Succeeded by Caietanus de Thienis; Averroist, introduced Oxford logic and Parisian physics in Italy.
Ossinger 920; Qu6tif I 910; Chevalier BB 3547; Brotto-Zonta 129, 158-60; Zonta- Brotto passim; Perini IV 39-46; Emden III 1944f; Cosenza
2646-9, V 1352f; Tuszyhska 62-4; EFil2 4 (1967) 1321.
Prantl IV 118-40; I. M. Bochehski, Formale Logik (Freiburg-Munich 1956) passim; Ueberweg 618, 787; Wulf III 103-5, 180; Gilson 527,
798; G. Saitta, II Pensiero italiano nelVumanesimo e nel rinascimento I (Bologna 1949) 427-31; J. H. Randall, Jr., The Career of Philosophy
I (New York 1962) 266, 270, 279f, 287f; E. Garin, Storia della filosofia italiana I (Turin 1966) 439-43, 455; T. Gregory, 4Aristotelismo/ in:
Grande Antologia Filosofica: Parte III. II Pensiero della Rinascenza e della Riforma VI (ed. M. F. Sciacca; Milan 1964) 607-837 at 610f;
Nardi Saggi 75-93 and passim; Duhem SM IV 208-10, 280-9, X 377-439 and passim; Maier II 273f, III 207, IV 222.
A. Gloria, Monumenti della University di Padova (1318-1405) I (Padua 1888) 553; G. Rossi, Alcune ricerche su Paolo Veneto (Turin
1904); F. Momigliano, Paolo Veneto e le correnti del pensiero religioso e filosofico nel suo tempo (Turin 1907); R. Sabbadini, 'Mano- scritti
di Cicerone, San Zenone e Paolo Veneto nella Biblioteca Cantonale di Lugano, Bol- lettino storico della Svizzera italiana 30 (1908) 79-82; R.
Cessi, Alcune Notizie su Paolo Veneto/ Bollettino del Museo Civico di Padova 12 (1909) 79-92; G. Gentile, Intorno alia biografia di Paolo
Veneto, in his: Studi sul rinascimento (Florence 1923) 76-86; P. Gothein, Paolo Veneto e Prosdocimo de Conti, maestri padovani di Lodovico
Foscarini/ Rinascita 5 (1942) 236-43; J. Garbacik, Paolo Veneto, filozof-dyplomata i jego pobyt w Polsce w
r. 1412, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Jagiellonskiego 26, 4 (1960) 17-31; F. Roth, The English Austin Friars 1249-1538 II (New
York 1961) 244*, 252*; C. Piana, Ricerche su le University di Bologna e di Parma nel secolo XV (Quaracchi 1963) 334, 362f; id., Nuove
Ricerche su le University di Bologna e di Parma (Quaracchi 1966) 334, 508; A. R. Perreiah, A Biographical Introduction to Paul of Venice/
Augustiniana 17 (1967) 450-61.
E. Renan, Averrobs et TAverroisme (2d ed.; Paris 1861) 344-6; K. Werner, Die Scho- lastik des spateren Mittelalters IV, 1 (Vienna
1887) 143, 145f; P. Duhem, Etudes sur Lionard
315
de Vinci II (Paris 1909) 319-25; III (Paris 1913) passim; E. Troilo, Avenoismo e aristotelismo padovano (Florence 1939) 29-31; B. Nardi,
Sigieri di Brabante nel pensiero del Rinasci- mento italiano (Rome 1945) 115-32 and passim; E. A. Moody, Truth and Consequence in
Mediaeval Logic (Amsterdam 1953) passim; M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) 650f; G. F.
Pagallo, 'Note sulla Logica di Paolo Veneto: la critica alia dottrina del complexe significabile di Gregorio da Rimini/ Aristotelismo padovano
e filosofia aristotelica: Atti del XII Congresso internazionale di filosofia IX (Florence
1960) 183-92; J. H. Randall, Jr., The School of Padua and the Emergence of Modern Science (Padua 1961) passim; E. J. Dijksterhuis,
The Mechanization of the World Picture (Oxford
1961) 236f; G. Di Napoli, LImmortality delVanima nel Rinascimento (Turin 1963) passim;
S. Swiezawski, La Philosophic k TuniversitS de Cracovie des origines au xvie si&cle,' AHDLMA 30 (1963) 71-109 at 90f; A. Zumkeller,
Die Augustinerschule des Mittelalters, * A Aug 27 (1964) 167-262 at 244-6; G. F. Pagallo, SulTautore (Nicoletto Vernia?) di un'anonima e
inedita quaestio sulTanima del secolo XV/ in: La Filosofia della natura nel medioevo (Milan 1966) 670-82 at 671, 675; C. Vasoli, La Scienza
della natura in Nicoleto Vernia/ ibid. 717-29 at 717, 721, 728f; A. Poppi, Causality e infinity nella scuola padovana dal 1480 al 1513 (Padua
1966) 124-9 and passim; A. Perreiah, Is there a Doctrine of Supposition in the Logica magna? (diss.; Indiana Univ. 1967 [= Dissertation
Abstracts 28(1968) 2296A]),
A. Poppi, Introduzione alVAristotelismo padovano (Padua 1970) 23f.
Zumkeller 343-6.
1. Expositio super Praedicabilia et Praedicamenta.
Inc : (pro I.)
Maxima et (forte) incredibili gloria virorum illustrium iudicio me dignissimum arbitrarer, si
dialecticae quae cognomento logica dicitur dignitates et excellentias . . .
Quanta denique iuxta ea quae ad commendationem logicae dicta sunt sit ipsius necessitas atque utilitas . . .
(Porph.) Cum sit necessarium Iste est liber universalium Porphyrii introductorius ad scientiam
praedicamentorum ceterorumque librorum logicalium Aristotelis. Qui more aliorum librorum dividitur in
prooemium et tractatum . . .
Expl: non autem ut dividit genus aut constituit speciem etc. Et sic est finis.
(Praed .) Aequivoca dicuntur Iste est liber Praedicamentorum Aristotelis in quo determinatur de ordine
praedicabilium invicem secundum sub et supra, ut finaliter habeatur ars demonstrandi tam in logica quam
in qualibet alia scientia. Dividitur autem liber iste . . .
Expl : est enim punctus pars definitionis lineae et instans est pars definitionis temporis. Quare etc. Et sic est
finis. Laus Deo qui est superiorum finis et causa causarum per infinita saecula. Arnen.
MSS: Oxford BodlL Canon, auct. class, lat. 286 (a.d. 1456) 234ff; Canon, misc. 452 (a.d. 1463) 263ff; Padova BU 1467 (a.d. 1463) 422ff; Vaticana
Vat. lat. 2120 (XV) 329ff; 7585 (a.d. 1432) 265ff; Venezia Museo Civico Correr Fondo Cicogna 3734 (1466) (a.d . 1428); Verona BC 357
(Biadego 838) (a.d. 1464) f. lr-130r.
Edd: Venezia 1494 (H 12520); Paris 1514 (Perini).
TRADITIO
2. Quaestio de universalibus.
Inc: Utrum latitudine entium significanda sint universalia ab omni operatione intellectus differentia ? Et
videtur quod non, quia nihil proprie . . . Expl: universalia necessario est conversio vel divisio intellectus. Quare
etc.
316 MSS: Mtinchen SB Glm. 8403 (a.d. 1468) f. 83v-91v; Paris BN lat. 6433B (XV); Pisa BCateriniana dei Seminario 99 (115) (XV) item 4.
3. Lectura super librum Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina et omnis disciplinaIste est liberP osteriorum Aristotelis, in quo determinatur de
syllogismo demonstrativo, postquam in libro Priorum primo determinavit de syllogismo simpliciter, et in libro
Elenchorum de syllogismo falsigrapho, et in libro Topicorum de syllogismo probabili. Et dividitur in
prooemium et tractatum. Tractatus ibi: Scire autem . . .
Expl: huiusmodi autem instrumentum est habitus primorum principiorum. Quem nobis contulit
omnipotens Deus ad tollendum difficultatem sciendi quam incurrimus per peccatum, a quo absoluti per
gratiam mereri valeamus aeternam vitam ac sempiternam gloriam. Arnen. MSS: Ann Arbor Univ. of Michigan Libr. 216
(XV) 172ff; Bergamo BCivica jT.V.16 (XV) f. lr-115v; Collegio S. Alessandro 231 (XV); Bologna BU 847 (1627) (XVI) 153ff; 982 (1895) (a.d. 1470)
HOff; Collegio di Spagna 155 (C.VI.12; XXXVIII.12) (a.d. 1462) 104ff; 156 (C.VI.7bis; XXXVIII.7) (a.d. 1439) 126ff; Budapest BU 17 (a.d. 1449)
145ff; Cesena BMalatestiana S.X.4 (a.d. 1466); Dubrovnik Dominikanski Sa- mostan 56 (36.V.21) (a.d. 1489) 136ff; Edinburgh UL 118 (D.b.II.9)
(XV) 107ff; Firenze BLaur. acq. e doni 251 (XV) f. lMOO^; Conv. Soppr. A.1.1857 (XV); J.V.14 (70) (XV); J.V.15 (81) (XV); J.V.16 (82) (XV);
Mantova BC B.III.12 (216) (XV) 126ff; Modena BEstense 327 (a.F.6,28) (XV); 754 (a.W.3,16) (XV); Mtinchen SB Clm. 8404 (a.d. 1454) 124ff;
26689 (a.d. 1462) ff. n. num.; Napoli BN VIII.E.5 (XV); Oxford BodlL canon, misc. 417 (XV) f. 1-(124); 461 (XV) 134ff; Padova BAntoniana 400
(XV) 85ff; Paris BN lat. 6433B (XV) item 1; Parma BPalatina Parm. 1023 (a.d. 1459) item 3; Pavia BU 316 (XV) f. R-130*; Siena BC H.VI.8
(XV); L.IV.32 (a.d. 1445); Torino BN 435 (D.11.32) (XV) f. 1-120; 848 (F.II.7) (a.d. 1468) f. 1-98; 959 (G.I.23) (XV) f. 1-118; 1116 (G.VI.4) (XV) f.
1-126; Treviso BC 221 (a.d. 1443); Vaticana Vat. lat. 828 (XV) f. 128r-130v (II c. 1 tr. 2); 2121 (XV) f. lr-121r; 2122 (a.d. 1429) 132ff; 2123 (XV) f.
lr-162v; 3029 (XV) 77ff; 4556 (XV) 77ff; Chigi lat. E.VII.222 (XV) 108ff; Venezia BMarc. lat. VI 216 (2466) (a.d. 1450) f. 1-113; lat. VI 294 (2471)
( a.d. 1463) f. 1-109; Z. lat. 242 (1674) (a.d. 1437) f. 1-132.
Edd: s. 1. a. (Perugia ca. 1471) (H 12509; Risse; Cranz); Venezia 1477 (H 12511); Venezia 1481 (H 12510); Venezia 1486 (H 12512); Venezia
1491 (H 12513); Venezia 1494 (H 12514); Venezia 1518 (Risse; Cranz).
4. Conclusiones Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina et omnis disciplina Notandum primo quod liber iste quattuor habet genera
causarum scilicet efficientem ut puta Aristotelem . . .
Expl: ut ponit Aristoteles secundo De anima de scientia respectu considerationis et Commentator ibidem
de acutie respectu incisionis.
317
MS: Vaticana Vat. lat. 2124 (XV) f. lr-86v (Expliciunt conclusiones Aristotelis primi et secundi Posteriorum discussae et declaratae per me
fratrem Paulum de Venetiis artium et sacrae theologiae doctorem ordinis fratrum Eremitarum beatissimi Augustini ad honorem Dei et
utilitatem scholarium. Arnen).
5. Summa naturalium (1408).
Inc: (prooem.) Plurimorum astrictus precibus, quorum pridem meae introductionis eloquium in facultate
logicae mentes demulserat, ut suo in naturalibus proportionis modo physicisque doctrinis formarem
compendium . . .
* (I Phys.) Servando igitur ordinem, quem nunc servare promisi, initium
mei sermonis est quae et qualis sit scientia naturalium investigare...
Expl: secundum Philosophum et Commentatorem in tertio De anima. Ergo etc.
(II CMund.) Finita parte prima, in qua de motu agitur in communi, iam ad motus speciales . . .
Expl: et leviora super graviora. Quare etc.
( I I I GCorr.) Tractaturus de generatione et corruptione elementorum per actionem et passionem
qualitatum . . .
Expl: quibus dicitur respondere una potentia.
(IV Meteor.) Necesse est mundum hunc inferiorem esse continuum superioribus lationibus, ut omnis virtus
eius gubernetur inde . . .
Expl: abundantis et supereminentis. Quare etc.
(V De an.) Quoniam scientia de anima est de numero bonorum honorabilium excedensque in singulas
disciplinas . . .
Expl: ceteras substantias sive sint materiales sive immateriales. Quare etc.
(VI Metaph.) Naturalium pars ultima difficultates metaphysicas summatim colligens ab esse et essentia
initium sumit. . .
Expl: quanto denominatio est minor, tanto est perfectior. Igitur etc. Haec sunt quae in hac parte determinare
decrevi... hic per gratiam et in futuro per gloriam quam mihi in praemium tantorum laborum donare
dignetur per infinita saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Assisi BConv. S. Francesco 287 (XV) f. 1-38 (I); Basel UB F.II.9 (a.d. 1412) f. 98r-134v (VI); Bologna BU 835 (1611) (XV) 177ff. (I-V);
Cremona (acc. Perini); Firenze BLaur. LXXXII.18 (XV) 224ff; Ashb. 195 (122) (XV); 196 (121) (XV) f. 1-139; 1664 (XV); BN Centrale
II.III.202 (XV) (I-VI); Conv. Soppr. C.8.1858 (a.d. 1463); Gorlitz MiliclTsche Bibi. Ch.quart.4 (XV) f. lr-154v (I-V); Liibeck SB theol. lat.
224 (printed ed. with manuscript tabula); Lugano BCantonale n. num. (XV) f. 1-220; Madrid BN 4228 (XV) f. 74M44v; 4231 (XV) f. p--77r
(V); Mantova BC F.IV.23 (a.d. 1472) 50ff. (I, V); Milano BAmbrosiana (acc. Perini); Modena BEstense Cam- pori 1483 (y.H.5,28) (a.d.
1455); Napoli BN VIII.D.37 (XV); VIII.E.25 (XV) (I or ? 7); Oxford BodlL Canon, misc. 145 (XV) f. 104-316 (I-VI); 247 (XV) f. 1-152;
Padova BAntoniana 374 (XV) 267ff; BU931 (XV) 254ff; Pavia BC 45 (A.45) (a.d. 1468) f. 1-208 (I-VI); Perugia BC 1090 (N.42) (a.d. 1449)
34ff; Roma BAngelica 503 (XV)
TRADITIO
318
148ff (I-VI); 591 (a.d. 1454-58) 180. (I-VI); BBoncompagni 1346 (XY); BCasana- tense 5353 (XV); BN Centrale Vittorio Emanuele II fondo
minori 32 (902) (XV); Torino BN 548 (D.V.35) (XV) f. 1-47; 1251 (H.III.34) (XV) f. 1-54; Vaticana Vat. lat. 2126 (XV) 176. (I-V); 2127 (a.d.
1461-62) f. lM28r (I-VI); 2128 (a.d. 1446) 182ff. (I-VI); 2129 (XV) 172ff. (I-VI); 2139 (XV) f. 85r-87v (I cap. 32-33); 4604 (XV) 62; Vendome
BV 237 (XV); Venezia BMarc. lat. VI 125 (XV) 273. (I-VI); lat. VI 127 (a.d. 1451) 230. (I-VI); lat. VI 223 (XV) 133. (I, V, VI); lat. VI 316
( a.d. 1417); Z. lat. 170 (a.d. 1436) 153. (I-V); Z. lat. 254 (a.d. 1445) 72. (I); Z. lat. 256 (XV) f. 64-122 (V); Z. lat. 308 (XV); Wroclaw BU
IV.F.29 (XV).
Edd: Milano 1476 (H 12515); Venezia 1476 (H 12516); s. 1. [Napoli] 1477 (H 12523; cf. Klebs 732. 1-2); Venezia 1503 (Cranz); Paris 1512 (Cranz);
Paris 1513 (Cranzjf; Paris 1514 (Cranz; BMC; BNC); Paris 1520 (Cranz); Paris 1521 (BNC); Lyon 1525 (Philadelphia UL).
6. Lectura super librum Metaphysicorum .
Inc : (prol .) Mecum saepissime repetens, quibus tamquam expertibus nostra in totum compleatur philosophia,
duabus tantum mihi visus est, scientia videlicet et opinione . . .
(text) Omnes homines Iste est liber Metaphysicae Aristotelis cuius doctrina atque sapientia ultimo
perfectissimus redditur intellectus humanus . . .
Expl : ( X I I ) ut logicorum tales fallacias apparentes propriis logicae fundamentis sciant excludere etc. Quare
etc.
MSS: Casale Monferrato Seminario vescovile I.a.3-6; Paris BN lat. 6433 (XV) item 3; Pavia BU 324 (a.d. 1434) f. 1M70V.
7. Expositio super V I I I libros Physicorum necnon super commento Averrois (1409).
Naturalem philosophiam esse illam praedarem cunctis mortalibus incomparabilem sapientiam quam
Inc: (prol.)
quisque magno ac mirabili studio maximoque desiderio . . .
(text) Quoniam quidem intelligere Iste est primus naturalium qui Physicorum dicitur liber seu de
physico auditu intitulatus. Qui prima sua divisione dividitur in duas partes scilicet in prooemium et
tractatum . . .
(V) Transmutatur autem Iste est quintus Physicorum in quo Aristoteles determinat de conditionibus et
proprietatibus motus . . .
Expl : et in vita immortali suae felicitatis gloriam sine fine largiretur perpetuo duraturam. Arnen.
MSS: Paris BN 4846; 6530 (XV) item 1; Venezia BMarc. lat. VI 124b (XV) 424; Z. lat. 256 (XV) f. 1-36.
Ed: Venezia 1499 (H 12517).
8. Expositio super libros De generatione et corruptione.
Inc: (prol.) Humanarum divinarumque notitiam rerum, quam philosophiam universa clamat turba discentium,
tanta veneratione atque gloria . . .
(text) De generatione autem Iste est tertius liber naturalium Aris-
319
totelis in quo ipse determinat de motu ad formam, postquam determinavit de motu ad ubi in libro Caeli et
mundi . . .
Expl: praesentis speculationis, sed magis ad logicum vel metaphysicum pertinet etc.
MSS: Padova BU 923 (XV) 113ff; Paris BN lat. 6530 (XV) item 3; 6531 (XV); Rimini BCivica 109 (4.A.II.15; D.IV.75) (a.d. 1444) item 1.
Ed: Venezia 1498 (H 12518).
9. Lectura super librum De anima.
Inc: (prol.) Tanta litterarum scientia est amplissima (gloria ut sempiterna) atque immortalis humana
intelligentia sive actu sive potentia sola affecta fuerit . . .
(text) Bonorum honorabilium Iste est sextus liber naturalium Aristotelis, animae ac etiam corporis
omnes passiones considerans, qui prima divisione in prooemium et tractatum dividitur . . .
Expl: cum necessitate mortis. Et est finis huius operis tertii De anima. MSS: Ferrara BC Ariostea 11.354 (XV);
Modena BEstense 323 (a.W.5,11) (XV); Napoli BN VIII.E.49; Paris BN lat. 6433 (XV) item 4; 6530 (XV) item 2; 6547 (XV); Pavia BU 333 (a.d.
1451) f. l*-200*; Pesaro BOliveriana 1596 (a.d. 1475-76) 210ff; Roma BAngelica 1095 (a.d. 1436) 225ff; Siena BC L.IV.32 (XV); Treviso BC 420a
(XV); Vaticana Vat. lat. 2144 (XV) f. P-137*; Venezia BMarc. lat. VI 123 (a.d. 1429) f. 1-226; Z. lat. 256 (XV) f. 42-63 (mut.).
Edd: Venezia 1481 (H 12519); Pavia 1483 (Narducci; Perini); Venezia 1493 (Cranz); Venezia 1504 (Cranz); Venezia 1524 (Perini).
10. Conclusiones Ethicorum.
Inc: Omnis ars et omnis doctrina Cupiens moralis philosophiae notitiam tradere iuxta documenta
Aristotelis ceterorumque approbata commenta conclusiones cum suis probationibus . . .
Expl: ultimam felicitatem humanam in operatione sapientiae de qua in sexto huius determinavit. Arnen.
MS: Vaticana Vat. lat. 2125 (XV) f. lr-65v (Expliciunt conclusiones morales Aristotelis sententialiter contentae in suis decem libris
Ethicorum quas collegit invicem frater Paulus de Venetiis dum esset baccalaureus conventus Paduae ordinis fratrum Eremitarum sancti
Augustini).
11. Conclusiones Politicorum.
Inc: Postquam Ethicorum doctrina tantis est decisa moralibus documentis, conveniens est ut Politicorum
materia modo consimili conclusionaliter doceatur . . .
Expl: operabuntur secundum rationem ac facilius attingent ad felicitatem quam nobis concedat qui est
benedictus in saecula saeculorum. Arnen. MS: Vaticana Vat. lat. 2125 (XV) f. 66r-95r (Expliciunt conclusiones Politicorum
Aristotelis quas collegit invicem frater Paulus de Venetiis dum esset baccalaureus conventus Paduae ordinis fratrum Eremitarum sancti
Augustini).
Doubtful.
MS: cited according to a manuscript-dealer's catalogue by Perini 45.
TRADITIO
13. Sententia de motibus animalium seu Expositio in librum De animalium motione.
Inc: Sicut dicit Philosophus in tertio Physicorum considerantem de hoc oportet considerare de motu . . .
MS: Venezia BMarc. lat. YI 105 (Val. X 218) (XY) f. 187-195 (ascribed to magister Paulus).
Note: Gf. in the same MS f. 179-187 an anonymous commentary In De somno et vigilia; inc: In primo libro determinavit auctor de quibus
320 proprietatibus. ... Gf. also Paris BN lat. 6433B (XV) item 2 an anonymous commentary In De memoria et reminiscentia, which is ascribed to
Paulus Venetus by G. Mazzatinti, La Biblioteca dei Re dAragona in Napoli (Rocca S. Gasciano 1897) 75.
Note: Also to be examined for works of Paulus Venetus would be the following MSS: Fabriano BC 34 (XV) (Pauli Veneti quaestiones);
Leon Iglesia de San Isidoro 50 (a.d. 1443) 121ff. (Pauli Veneti expositio Aristotelis); Paris BN lat. 6433A (XV) (Pauli Veneti De dubiis circa
philosophiam).
Paulus Pergulensis
t 1455 July 30 Venice. Studied under Paulus Venetus, Padua; ca. 1420 magister artium; by 1430 doctor theologiae, there; 1421-54 taught in a
school near the Church of S. Giovanni Elemosinario, Venice.
Chevalier BB 3544; Zonta-Brotto 181, 327 et passim; EFil2 4 (1967) 1495f; Gosenza III 2644; Prantl IV 180f.
A. Segarizzi, Cenni sulle scuole pubbliche a Venezia nel secolo XV e sui primo maestro di esse/ Atti del R. Istituto Veneto 75 (1915-16) 637-
67; B. Nardi, Letteratura e cultura veneziana del Quattrocento,' in: La Civiltd veneziana del Quattrocento (Florence 1957) 101-45 at 111-18;
Nardi, Saggi 99, 103, 116; M. A. Brown, Paul of Pergula: Logica and Tractatus de sensu composito et diviso (St. Bonaventure, N. Y. 1961);
B. Nardi, La Scuola di Rialto e Tumanesimo veneziano,' in: Umanesimo europeo e umanesimo veneziano (Florence 1964) 93-139; I. Boh, Paul
of Pergula on suppositions and consequences,' FrStudies 25 (1965) 30-89.
1. Quaestiones super Porphyrium (Universalia).
Inc: Circa materiam praedicabilium dubitatur: An sit tantum quinque? Et arguitur primo quod sunt plura.
Nam universale dividitur. . . MS: Philadelphia Free Libr. (Lewis) 168 (XV) p. 220-315.
2. Quaestiones super Praedicamenta.
Inc: Quaeritur primo: Utrum logica sit scientia? Et videtur quod non. Logica est modus sciendi, ergo non
est scientia. Patet consequentia.. . MSS: Padova BAntoniana XIX.405 (XV) item 2; Philadelphia Free Libr. (Lewis) 168 (XV) p. 93ss.
MS: Padova BAntoniana XIX.405 (XV) item 3.
Paulus de Pilastris O.P.
See Paulus Gualducci de Pilastris O.P.
321
Paulus Soncinas O.P.
t 1494 August 5 Cremona. From Soncino near Cremona; pupil of Peter of Bergamo in Bologna; professor of philosophy in Milan, Ferrara,
Bologna; prior of the convent, Cremona. Friend of Pico della Mirandola.
Qu6tif I 879f; Chevalier BB 429f; EFil 1 (1957) 575 and 4 (1957) 787f; LThK2 9 (1964) 873; Tuszynska 21.
Prantl IV 229; Grabmann, MGL I-II passim, III 390f and passim; M. Grabmann, * Quaestio de distinctione inter essentiam et esse reali in
commentario in Primam S. Thomae Aquinatis saeculi XV inedito anonymo, Angelicum 22 (1945) 54-65 at 56; R. Creytens, Les Ecrivains
dominicains dans la chronique d'Albert de Castello (1516), AFP 30 (1960) 227-313 at 289.
1. Expositio in artem veterem ; In universalia Porphyrii et Praedicamenta Aristotelis.
Edd: Venezia 1499 (H 12496); Venezia 1587 (Risse); Venezia 1600 (Risse).
2. Quaestiones metaphysicales; In libros Metaphysicae quaestiones (IV-XII). Inc : (prooem.) Quoniam sicut dicit
Commentator Averroes primo Metaphysicae commento 27 scientiae non sunt aliud quam species. . .
(q . 1) Quaestio prima est: Utrum ens dicat unum conceptum explicite et distincte ponentem in
numerum cum aliis conceptibus? Et arguitur quod non. Primo sic: Ea quae sunt primo diversa . . .
(iq . 2) Quaeritur secundo: Utrum conceptus entis sit praecisus ab omnibus aliis?
(q. ult. X I I I q. 70) Quaeritur 70: Utrum sit tantum unum ens necessarium ?
Expl : (iq . 70) necesse esse, cum sit Deus. Rationes vero positae in quaestione contra Avicennam solutae
sunt supra duodecimo huius. Et sic est finis duodecimi libri, cum laude Dei nostri Jesu Christi.
(text 56) ergo oportet esse unum primum principium a quo omnia gubernentur, et istud est Deus
gloriosus in aeternum, cui sit honor et gloria in saecula saeculorum.
MS: Krakdw BJ 2524 (XV) f. 505-517 (tabula titulorum super Metaphysicam IV-XII). Edd: Venezia 1496 (H 12494); Venezia 1498 (H
12495); Venezia 1502 (Quaestiones in divina sapientia Aristotelis [Cranz]); Venezia 1505 (Cranz); Venezia 1576 (Freiburg i. Br. UB); Lyon
1579 (BNG); Venezia 1580 (Qu6tif); Ursellis 1622 (BNG); Koln 1622 (Freiburg i. Br. UB).
Doubtful.
Test: Qu6tif.
Paulus Venetus
See Paulus Nicolettus Venetus O.E.S.A.
TRADITIO
Paulus de Worczyn
1384 1430. Studied in Prague; 1403 baccalaureus artium, there; to Leipzig; 1409 magister artium, there; 1416 to Cracow; 1419
baccalaureus theologiae, there; 1426 doctor theologiae, there. Influenced by Albert and the via antiqua, as well as by Buridan.
S. Swiezawski, 'La Philosophic k Tuniversit6 de Cracovie des origines au xvie si6cle,* AHDLMA 30 (1963) 71-109 at 94; J. Rebeta, 'Pawel z
Worczyna/ Materialy i Studia zakladu historii filozofii staroiytnej i Sredniowiecznej (= MSZHF) 3 (1964) 120-56; P. Czar- toryski, *
322
Ontologiczne i metodologiczne podstawy Krakowskiej filozofii moralnej w po- czqtkach XV wieku (1400-1425)/ in: Z Dziejdw filozofii na
Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku (ed. Z. Kuksewicz; Wroclaw 1965) 7-21 passim; M. Markowski, 'Wplyw Burydanizmu na Uniwersytet
Krakowski w pierwszej polowie XV wieku/ ibid. 118- 151 at 146f; id., 'Spis os6b dopuszczonych do wykladdw i do katedry na wydziale teologii
Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku/ MSZHF 4 (1965) 127-275 at 167, 170, 181, 223, 256; id., 'Die philosophischen Richtungen in der
Naturphilosophie an der Kra- kauer Universitat in der ersten Halfte des XV. Jahrhunderts/ in: La Filosofia della Natura ncl medioevo: Atti
del terzo Congresso internazionale di filosofia medioevale . . . 1964 (Milan 1966) 662-9 at 665-8; J. Wolny, 'Informacja o komentarzu do De
anima Pawla z Wor- czyna z r^kopisu Biblioteki Narodowej w Wiedniu/ MSZHF 6 (1966) 92-5; M. Markowski, 'Nauki wyzwolone i filozofia na
Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku/ Studia mediewistyczne 9 (1968) 91-115 at 96; id., Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physik-
kommentaren: die Impetustheorie/ AHDLMA 35 (1969) 187-210 at 207; Z. Kuksewicz, 'Komentarz Pawla z Worczyna do De anima,"* MSZHF
10 (1969) 3-221; J. Rebeta, Pawel z Worczyna i jego komentarz do Etyki Nikomachejskiej Arystotelesa z roku 1424 (Wroclaw 1970); J. B.
Korolec, 'Zrodla Krakowskiego wykladu Etyki w poczatku XV wieku/ Materialy do historii filozofii Sredniowiecznej w Polsce 2 (1970) 35-48
at 35; A. Pryzmusiala, '0 Polskiej filozofii Sredniowiecznej na podstawie prae Konstantego Michalskiego/ ibid. 2 (1970) 104-54 at 141; W. Senko,
'La Philosophic m6di6vale en Pologne: caract&re, tendances et courants principaux/ Mediaevalia philosophica Polonorum 14 (1970) 5-21 at
Ilf; P. Czartoryski, 'La Notion d'universit6 et Tid6e de la science k Tuniversit6 de Cracovie dans la premiere moiti6 du xve si&cle/ ibid. 14 (1970)
23-39 at 32f; M. Markowski, Bury- danizm w Polsce w okresie przedkopernikahskim (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1971) passim; Filozofia w
Polsce: slownik pisarzy (Wroclaw 1971) 309-11.
Inc: Circa initium De generatione et corruptione quaeritur primo: Utrum de generabilibus et
corruptibilibus sit scientia? Ex processu Philosophi elicitur quod sic . . .
Expl: in futuro realiter videbit divinam essentiam, quod nobis concedere dignetur Iesus Christus in saecula
saeculorum.
MS: Krakdw BJ 2073 (a.d. 1422-23) f. 225r-273v.
2. Quaestiones super libros Meteororum.
Inc: Secundum Philosophum primo Metaphysicae propter admirari coeperunt philosophari. Sed quia inter
omnia, quae in natura generantur et producuntur. . .
(q. 1) Utrum de impressionibus meteorologicis sit scientia? Ex processu Philosophi elicitur quod sic . . .
323
Expl : potentia et eius actus, quae est summa delectatio duodecimo Meta- physicae et vita aeterna, ad quam
nos perducat Iesus Christus. Amen. MSS: Krakdw BJ 2024 (XV) f. 375^-398' (IV only); 2073 (XV) f. 122^-224^.
3. Disputata totius libri De anima.
Inc : Circa initium scientiae libri De anima pro introductione libri De anima dicit Commentator secundo
Caeli melius est. . .
(iq. 1) Utrum de ipsa anima sit scientia ? Et ibi communiter expositores dicunt quod sic. Et elicitur
per totum processum istius libri. . .
(q . 2) Utrum de anima sit scientia naturalis ?
(q. ult. III q. 27) Utrum sensus tactus sit necessarius omni animali? Expl : quia conferunt ad scientiam
et ad sanitatem corporis et animae . . . Expliciunt Disputata totius libri De anima, disputata per magistrum
Paulum de Wortzin in studio Cracoviensi, finita a.d. 1417, 17 kalendas octobris in crastino exaltationis sanctae
crucis . . .
MS: Wien Schottenkloster 241 (301) (a.d. 1417) f. 45M14V.
Ed: Kuksewicz, art. cit. (1969) 35-219.
4. Disputata super Parva naturalia.
Inc: Circa initium Parvorum naturalium nota quod in libris Parvorum naturalium principaliter determinatur
de operationibus et passionibus animatorum, ut elicitur ex principio litterae . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum de operationibus et passionibus animatorum sit scientia? Et respondetur quod
sic . . .
(SSens .) Quoniam de anima Praesens liber convenienter intitulatur De sensu et sensato, quia in
praesenti libro principaliter determinatur de sensu, id est de operationibus sensitivis . . .
(q. 1) Utrum sensus sit operatio communis omnibus animalibus ? Ex littera elicitur quod sic . . .
Expl: et sic tunc plus curantur. Et sic est finis libri De sensu et sensato. Et sic consequenter sequitur liber
De memoria et reminiscentia etc.
(MRem .) Circa initium De memoria et reminiscentia quaeritur: Utrum virtus memorativa sit potentia
passiva interior distincta ab aliis virtutibus interioribus sensitivis? Respondetur secundum Avicennam, Al-
bertum Magnum, quod sic . . .
Expl: causat quandam horriplicationem. Explicit libellus De memoria et reminiscentia. Expliciunt
disputata reverendi magistri Pauli de Wor- czin super libellum De memoria et reminiscentia.
(SVig .) Circa initium libri De somno et vigilia quaeritur primo: Utrum de somno et vigilia sit scientia?
Ex littera habetur quod sic, quia Philosophus tradidit nobis libellum De somno et vigilia . . .
Expl: utrum divinatio per somnum sit possibilis in problemate circa finem. Expliciunt disputata De somno
et vigilia reverendi magistri Pauli de Wor- czin per Nicolaum Spiczmer.
TRADITIO
324
(LBrev.) Circa initium libri De longitudine et brevitate vitae quaeritur primo: Utrum de longitudine et
brevitate vitae sit scientia? Ex processu Philosophi elicitur quod sic et potest probari. . .
Expl: libenter ligunt sal. Et sic est finis libelli De longitudine et brevitate vitae. Et completus sicut et alii per
Nicolaum Spiczmer de Cracovia pro tunc existentem baccalaureum in artibus feria secunda post festum
Briccii.
(MVita) Iste est liber De morte et vita qui habet tria capitula. Circa primum: Utrum mors et vita sint
communia omnibus viventibus? Ex principio litterae elicitur quod sic et hoc patet ad experientiam . . .
Expl: et sic fiunt timidi etc. Et sic est finis huius libri. Expliciunt Disputata De morte et vita. Sequuntur De
inspiratione et respiratione etc.
(IResp.) Circa initium De respiratione et inspiratione primo quaeritur: Utrum omne vivens ad salutem suae
vitae indiget refrigeratione caloris naturalis ? Ex littera elicitur quod sic . . .
Expl: et ita non credit esse suos, sed sanguine consumpto ingressunt. Et sic est finis De respiratione et
inspiratione.
(ISen.) Utrum anima sit corpus? Ex littera elicitur quod non. Et hoc etiam habetur secundo De anima . . .
Expl: quod est materia caloris, et sic facit ipsum celeriter exalare.
(De motu cordis) Circa initium libri De motu cordis quaeritur: Utrum motus cordis sit naturalis? Ex littera
elicitur quod sic . . .
Expl: et alia colata percurens. Et sic est finis huius libelli De motu cordis etc. Iam consequenter sequitur
libellus Physiognomiae Aristotelis. Sequitur.
(Physiogn.) Circa initium Physiognomiae Aristotelis quaeritur: Utrum ars physiognomizandi sit possibilis?
Ex littera elicitur quod sic . . .
Expl: qui sua caritate dignatus est nos opitulare et nobis bonum donare principium melius medium et optimum
finem. Arnen. Expliciunt Disputata reverendi magistri Pauli de Worcyn super Parva naturalia fideliter per
ipsum disputata in studio Cracoviensi et scripta per Nicolaum Spiczmer.
MS: Krakow BJ 2073 (XV) f. lr-115v.
5. Disputata librorum Ethicorum.
Inc: (prooem.) Philosophus secundo Ethicorum excellentiam et nobilitatem philosophiae moralis tangit cum
dicit: Philosophiam discimus non ut tantum sciamus, sed ut boni efficiamur . . .
(iq. 1) Quaeritur primo: Quid sit philosophia moralis? Pro quo nota, philosophia moralis a diversis
diversimode describitur . . .
Expl: felicitas perfecta non potest haberi in hac vita, sed quaedam participatio felicitatis, per quam homo
pervenit ad futuram felicitatem, ad
325
quam nos perducat qui sine fine regnat Iesus Christus Mariae in saecula benedictus. Amen.
MSS: Krakdw BJ 720 (a.d. 1424) f. lM94v; 741 (a.d. 1424) f. 1R-209V (inc: [prooem.] Circa principium scientiae moralis est notandum quod
Philosophus secundo Ethicorum excellentiam scientiae moralis philosophiae capit ex fine, unde et finis philosophiae moralis est ut boni
efficiamur . . .); 2000 (a.d. 1424) f. lr-317v (inc: [prooem.] Circa initium scientiae moralis notandum quod Philosophus secundo huius
excellentiam philosophiae eiusdem tangit cum dicit quod boni efficiamur . . .).
Doubtful.
6. Disputata super libros I-IV Ethicorum.
Inc :Circa initium totius libri Ethicorum quaeritur primo: Utrum definitio philosophiae moralis in qua dicitur:
Est scientia considerans de homine felicitabili vel de aliquo de per se pertinente ad ipsum, sit bona ?
Dicitur quod sic . . .
Expl : virtuosus debet vitare signa turpia secundum se verecundiae. Et sic est finis.
MSS: Krakdw BJ 714 (XV) f. 87r-228v (Expliciunt Disputata una cum textu Ethicorum Aristotelis reportata per Mathiam de Labischin in studio
Cracoviensi); 3352 (XV) f. 5r-264r.
Pauper
Inc: Solummodo hoc inveni . . .
MS: olim Wien Dominikanerkl. (cat. of 1513; MBKO I 409).
Petrus
1. Tractatus in Physicam.
Inc: Circa initium totius philosophiae naturalis quaeritur primo . . .
Ed: s. 1. 1503.
Test: TK2 according to Haur6au.
Petrus Abaelardus
1079 Palais near Nantes 1142 Apr. 21 in the Cluniae Priory of St.-Marcel near CMlon-sur-Saone. Ca. 1094 pupil of Roscelinus of
Compigne, at Loches near Vannes; ca. 1100 pupil of William of Champeaux, Paris; ca. 1104 opened his own school at first in Melun, then in
Corbeil; 1108 opened a school on the Mont Ste.-Genevieve, Paris; 1113 for a short time in Brittany, then student of theology under Anselm of
Laon, in Laon; ca. 1116 taught dialectic and theology in the Cathedral School of Notre Dame, Paris; 1118 marriage with H61oise; 1119 entry into
the Cloister of St. Denis, resumed teaching in Paris; 1121 condemnation by the Council of Soissons; ca. 1123 opened a school (Paraclete) at
Quincey near Nogent-sur-Seine; 1126/27 - 1133 Abbot of St. Gildas in the diocese of Vannes; 1136-41 again teacher of dialectic in Paris; 1141
condemnation by the Council of Sens; 1141 retired to Cluny.
Chevalier BB 2-5; DThC 1 (1903) 36-55; DHGE 1 (1912) 71-91; Manitius III 105-12; DBF 1 (1933) 117-27; DSAM 1 (1937) 63f;
Catholicisme 1 (1948) 31-4; LThK2 1 (1957) 5f; RGG3 1 (1957) 3f; EFil2 1 (1967) 10-15; DSB 1 (1970) 1-4.
TRADITIO
326
Prantl II 162-205; Ueberweg 213-26, 702f; Wulf I 200-11; Gilson 153-63, 626-30; Ghellinck E 41-50; Ghellinck M 149-75; Landgraf E 62-72;
Landgraf, Introduccidn 103-21; Grabmann SM II 168-229; Grabmann MGL III passim; Sarton II 194f; Thorndike II 3-8; Lottin PM I-IY
passim.
J. G. Sikes, Peter Abailard (Cambridge 1932); D. E. Luscombe, The School of Peter Abelard (Cambridge 1969).
Y. Cousin, Ouvrages inedits dAMlard (Paris 1836); id., Petri Abaelardi opera hactenus seorsim edita I-II (Paris 1849-59); B. Geyer,
Peter Abaelards philosophische Schriften (BGPMA 21; Miinster i. W. 1919-33); M. Dal Pra, Pietro Abelardo: Scritti filosofici. Editio super
Porphyrium, Glossae in Categorias, Editio super Aristotelem De interpretatione, De divisionibus, Super Topica glossae (Milan 1954); L.
Minio-Paluello, Twelfth Century Logic, Texts and Studies: II. Abaelardiana inedita, 1. Super Periermenias XII-XIY, 2. Sententiae
secundum M. Petrum (Rome 1958).
J. Reiners, Der Nominalismus in der Friihscholastik (BGPMA 8. 5; Miinster i. W. 1910);
B. Geyer, Die Stellung Abaelards in der Universalienfrage nach neuen handschriftlichen Texten/ in: Festgabe . . . Baeumker (BGPMA
Suppi. Bd. I; Munster i. W. 1913) 101-27;
D. Callus, The Philosophical Writings of Abailard/ Blackfriars 17 (1936) 137-41; M. Grabmann, Bearbeitungen und Auslegungen der
aristotelischen Logik aus der Zeit von Peter Abaelard bis Petrus Hispanus,' Abh. Akad. Berlin (1937) Nr. 5, pp. 13f. et passim; id., Kom-
mentare zur aristotelischen Logik aus dem 12. und 13.Jahrhundert im Ms. lat. fol. 624 der Preussischen Staatsbibliothek in Berlin/ Sb. Akad.
Berlin (1938) jXVIII, pp. 17f. et passim; L. Nicolau d'Olwer, Sur la date de la Dialectica dAb61ard/ RMAL 1 (1945) 375- 390; M. Grabmann,
Ein Tractatus de universalibus und andere logische Inedita aus dem 12. Jahrhundert im Cod. lat. 2486 der Nationalbibliothek in Wien/ MS 9
(1947) 56-70;
K. Durr, The Propositional Logic of Boethius (Amsterdam 1951) esp. 17f; E. Arnold, Zur Geschichte der Suppositionstheorie
(Freiburg i. Br. 1952); E. A. Moody, Truth and Consequence in Mediaeval Logic (Amsterdam 1953) passim; J. Isaac, Le Perihermeneias en
Occident de Bobce & S. Thomas (Paris 1953) 50-3; I. M. Bochehski, Formale Logik (Freiburg- Munich 1956) passim; O. Bird, The Logical
Interest of the Topics as Seen in Abelard/ Modern Schoolman 37 (1959-60) 53-7; E. Bertola, Le Critiche di Abelardo ad Anselmo di Laon ed a
Guglielmo di Champeaux/ RFNS 52 (1960) 495-552; id., I Precedenti storici del metodo del Sic et non di Abelardo/ RFNS 53 (1961) 255-80; D.
Van den Eynde, Les ficrits perdus d'Abelard/ Antonianum 37 (1962) 467-80; M. T. Beonio-Brocchieri Fumagalli, La Logica di Abelardo
(Florence 1964); L. M. De Rijk, Logica modernorum I (Assen 1962) 49-61, 109-12 et passim; II 1 (Assen 1967) 186-206 et passim; R. Padellaro,
Abelardo e il problema degli universali (Rome 1966); J. Jolivet, filaments du concept de nature chez Abelard/ in: La Filosofia della Natura
nel Medioevo (Milan 1966) 297-304;
D. E. Luscombe, Nature in the Thought of Peter Abelard/ ibid. 314-19; M. M. Tweedale, Abailard and Non-things/ Journal of the
History of Philosophy 5 (1967) 329-42; J. Pin- borg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Miinster i. W. 1967)
passim; J. Jolivet, Arts du langage et tMologie chez Abelard (Paris 1969); M. Beonio-Brocchieri Fumagalli, Note per una indagine sul concetto
di retorica in Abelardo/ in: Arts literaux et philosophie au moyen dge (Montreal-Paris 1969) 829-32; E. F. Little, The Status of Current
Research on Abelard: Its Implications for the Liberal Arts and Philosophy of the Xlth and Xllth Centuries/ ibid. 1119-24.
Stegmiiller RB IV 215-23; RS I 301-6.
1. Introductiones parvulorum; glossae literates (before 1120).
Inc: (Editio super Porph.) Intentio Porphyrii est in hoc opere tractare de sex vocibus, id est de genere et de
specie et de differentia et de proprio
327
et de accidenti et de individuo et de significatis eorum. Et cum intendat . . .
Mea intentio est facere introductionem ad Categorias et cum sit ten- tabo aggredi ea . . .
0 Chrysaori, cum sit tibi necessarium id est utile et ad eam doctrinam... Expl : sed potius ab animali.
(Glossae in Praed .) ... Propterea ita determinandum est secundae substantiae et communes differentiae . . .
Alia ergo Dictum est superius quia primae substantiae sunt maximae . . .
Expl : (mut .) momentum quod nullus habet partes . . .
(Editio super Perih.) Intentio Aristotelis est (in hoc opere tractare) de propositione categorica una apta
categorico syllogismo . . .
Sunt ergo Cum intendat Aristoteles de propositione sic determinata videns . . .
Expl : (mut.) bonum est bonum nec quaecumque . . .
(De divisionibus) Intentio Boethii est in hoc opere agere de divisionibus id est dare praeceptiones ad
componendum divisiones . . .
Expl: unde nobis etc. inter causam et effectum.
MS: Paris BN lat. 13368 (XII) f. 156M62* (.Porph.), 164M67' (Praed.), 128M45' (Perih.), 146M56' (Div.).
Edd: V. Cousin, Ouvrages inddits ... (Paris 1836) 553-76 (Porph.), 579-93 (Praed.), 597- 603 (Perih.); M. Dal Pra, Pietro Abelardo: Scritti . . .
(Milan 1954) 3-42 (Porph.), 43- 67 (Praed.), 69-153 (Perih.), 155-203 (Div.).
2. Logica Ingredientibus 9 (1113-20).
Inc: (Glossae super Porph.) Ingredientibus nobis logicam, pauca de proprietate eius praelibantes a genere ipsius,
quod est philosophia, ducamus exordium ...
(Glossae super Praed.) Auctor iste cum tractandae logicae curam praecipue suscepisset, nihil intactum
reliquit, quod eius doctrinae . . .
Expl: dicit Aristoteles calefieri et frigidum fieri.
(Glossae super Perih.) Monstrat titulus operis, quae sit materia auctoris. Inscribitur enim liber
Perihermenias hoc est tractatus de interpretatione . . .
Expl: expellunt se circa idem subiectum.
(Glossae super Topica) Topicorum intentio est, sicut Boethius in sequentibus dicturus est verisimilium
argumentorum id est probabilium . . . Expl: (mut.) argumentationis quae est inductio . . .
MSS: Berlin SB lat. fol. 624 (XII) f. 97M46r (Perih.); Milano BAmbrosiana M.63. Sup. (XII/XIII) f. lr-72' (Porph., Praed., Perih. fragm.);
Paris BN lat. 7493 (XII/ XIII) f. 168r-183v (Top.).
Edd: V. Cousin, Ouvrages inidits . . . (Paris 1836) 605-10 (Top.); B. Geyer, Peter Abae- lards philosophische Schriften (Mtinster 1919-27) 1-
503 (Porph., Praed., Perih.); Grab-
TRADITIO
mann, art. cit. (1938) 204 (excerpt); M. Dal Pra, Pietro Abelardo: Scritti . . . (Milan 1954) 205 330 (Top.); L. Minio-Paluello, Twelfth
Century Logic II (Rome 1958) 3-108 (Perih. cap. xii-xiv) cf. 125-8.
3. Logica Nostrorum petitioni sociorum (1120-25).
328 Inc: (Glossulae super Porph .) Nostrorum petitionisociorum satisfacientes scribendae logicae laborem
suscepimus et quae de logica didicimus. . . Expl: haec ad definitionem supradictorum sufficiant.
MS: Lunel BV 6 (s.?) f. 8r-4R.
Ed: Geyer, op. cit. (1933) 505-80.
4. Dialectica (three redactions 1118-37; final form 1133-37).
Inc: (tr. I LIBER PARTIUM vol. I Antepraed .) (lost).
(vol. II Praed., lib. 1 De subst ., inc. mut.) . . . unde non universaliterin generibus substantiarum . . .
De communitatibus substantiae Commune est autem omni substantiae . . .
(vol. Ill Postpraed., lib. 1 De significatione ) Evolutus superius textus ad discretionem significationis
nominum . . .
(lib. 2-3 De dictionibus ) Oportet enim ut etiam per se dictae coniunc- tiones . . .
(tr. II DE CATEGORIGIS lib. 1 De partibus categoricarum ) Iustus et debita serie textus exigente . . .
(lib. 2 De specierum differentiis categoricarum) Categoricarum igitur propositionum partibus seu membris . .
.
(lib. 3 De syllogismis categoricis ) Syllogismum itaque in Primo Ana- lyticorum . . .
(tr. III TOPICA lib. 1 De locis) Sicut ante categoricorum syllogismorum constitutionem . . .
(lib. 2 De divisionibus Themistii et Tullii) Hic igitur locos differentias sicut et nos . . .
(tr. IV DE HYPOTHETICIS lib. 1 De divisione hypotheticarum) Novam accusationis calumniam adversus me . . .
(lib. 2 De syllogismis hypotheticis) Omnium autem hypotheticarum propositionum natura . . . .
(tr. V DE DIVISIONIBUS ET DEFINITIONIBUS lib. 1 De divisionibus) Dividendi seu definiendi peritiam non solum . . .
(lib. 2 De definitionibus) Definitionis quoque vocabulum plures acceptiones . . .
Expl: (mut.) relativa per se mutuo definimus . . . .
MS: Paris BN lat. 14614 (XII) f. 117^-202^.
Edd: V. Cousin, Ouvrages inedits . . . (Paris 1836) 173-497; L. M. De Rijk, Petrus Abaelardus Dialectica (Assen 1956) 51-598; id. (2d ed.;
Assen 1970).
Note: The basic structure of this work corresponds to the seven books regarded by Abelard as fundamental in logic: Porph., Praed., Perih., De
syll. categ., De syll. hypoth..
329
De diff. topicis, De divisione (cf. Dialectica II 1 [ed. De Rijk 146]). It may be asked then whether corresponding sections now lost may
have originally made up a part of the Logica Ingredientibus (2) and Logica Nostrorum ( 3), both of which were conceived as complete
treatises on dialectics (cf. Geyer, op. cit. 597f; Dal Pra, op. cit. xxviii-xxxvii).
Doubtful.
5. Sententiae secundum M. Petrum.
Inc: Nitetur fortassis aliquis hanc argumentationem probare . . . Expl: ideo locos differentias haec nomina
potius dicimus.
MS: Orleans BY 266 (XII) p. 278-281 (fragm.).
Ed: L. Minio-Paluello, Twelfth Century Logic II (Rome 1958) 111-21.
6. De intellectibus.
Inc: De speculationibus itaque hoc est intellectibus disserturi . . . Expl: necesse est addi substantiam.
MS: Avranches BV 232 (2963) (XII) f. 64^-68^.
Edd: V. Cousin, Petri Abaelardi Opera II (Paris 1859) 733-55; id., Fragments de phil. scol. (Paris 1840) 461-96.
7. Liber fantasiarum.
Test: self-citation, Dialectica III 2 (ed. De Rijk 448). Cf. L. M. De Rijk, Logica modernorum I 110, who conjectures that this work is a
treatise on fallacies, based on Perih. and De diff. topicis.
Spurious.
8. Glossae super librum Porphyrii secundum vocales.
Inc: Quod antiquitus logicam dicebant modo logicam sive dialecticam appellant. Quid autem sit logica . . .
MS: Milano BAmbrosiana M.63.Sup. (XII/XIII) f. 73r-8D.
Edd: C. Ottaviano, Fontes Ambrosiani III (Florence 1933) 106-207; Geyer, op. cit. 583-8 (excerpt).
Note: Ottaviano, op. cit., attributed this work to Abelard; Geyer, op. cit. 610-12, refuted this claim.
9. De generibus et speciebus.
Inc: Totum integrum aliud continuum, aliud disgregatum. Possumus autem . . .
De destructione Socratis Si quaelibet duo puncta proxime iuncta . . .
De generibus et speciebus diversi diversa sentiunt, alii namque . . . Expl: fieret corpus incorporitate
informante.
MSS: Orleans BV 266 (XII) p. 153-166; Paris BN lat. 13368 (XII) f. 168M75L Ed: V. Cousin, Ouvrages inedits . . . (Paris 1836) 507-50.
Petrus de Abano (Apono; de Padua; Paduanus; Paduanensis)
Ca. 1250-1315. Studied in Padua; ca. 1275 sojourn in Constantinople (first translations of Galen there); 1280-85 in Italy (care of Honorius
IV [1285-87]); ca. 1290-98 (perhaps even to 1303) Paris; 1293 first translation of Ibn Ezra; 1295 dedication of Physiognomy; 1303-04 Montpellier
(?); between 1290-1305 a trip to Manica; between 1291 and 1303 process against him in Paris; 1303 De venenis; 1305 to the university of Padua;
1306 new
TRADITIO
330
threats from the Inquisition; 1310 commentary on Problems; 1314 called to Treviso; 1315 last process against him.
Chevalier BB 3668; HistLittFrance 33 (1906) 554-6, 568; M. M. Gorce, Averroisme/ DHGE 5 (1931) 1032-92; EFil 3 (1957) 1373f;
Cosenza 2706-11, V 1379 (lit.); DSB 1 (1970) 4f.
Prantl III 243; Ueberweg 613-15; 786; Wulf III 179f, 182f; Gilson 798; Cruz Hernandez II 236; Grabmann MGL III 203; Nardi, Saggi 1-74
and passim; E. Garin, Storia della filosofia italiana2 I (Turin 1966) 170-3.
Duhem SM III 153f; IV 229-63; VI 539f; IX-X passim; Sarton III 439-46; Thorndike II 874-947.
E. Wickersheimer, Dictionnaire biographique des medecines en France au moyen age (Paris 1936) 608-10.
S. Ferrari, I Tempi, la vita, le dottrine di Pietro d*Abano: Saggio storico-filosofico (Atti della R. University di Genova 14; Genova, Tip.
R. Istituto Sordomuti, 1900) XVI, 490 pp.; id., Per la biografia e per gli scritti di Pietro d'Abano/ Memoria pubblicata dalla R. Accademia dei
Lincei anno 315, serie V, vol. 15 (1918) fasc. 7; L. Norpoth, Zur Bio-bibliographie und Wissenschaftslehre des Pietro d'Abano, Mediziners,
Philosophen und Astro- nomen in Padua/ Kyklos: Jahrbuch fiir Geschichte und Philosophie der Medizin 3 (1930) 292-353 (= diss. Leipzig
1930); L. Thorndike, Manuscripts of the Writings of Peter of Abano/ Bulletin of the History of Medicine 15 (1944) 201-19; id., Peter of Abano
and Another Commentary on the Problems of Aristotle/ ibid. 29 (1955) 517-23.
R. Foerster, Scriptores physiognomonici I (Leipzig 1893); R. Seligsohn, Die Vber- setzung der ps.-aristotelischen Problemata durch
Bartholomaeus von Messina: Text und Textkritik (Berlin 1934); L. Thorndike, Translations of Works of Galen from the Greek by Peter of
Abano/ Isis 33 (1942) 649-53; id., The Latin Translations of the Astrological Tracts of Abraham Avenezra/ Isis 35 (1944) 293-302; R. Levy, A
Note on the Latin Translations of Ibn Ezra/ Isis 37 (1947) 153-5.
E. Renan, Averroks et V averroisme (Paris 1861) 326f, 339f; B. Nardi, La teoria deir anima e la generazione delle forme secondo Pietro
dAbano/ RFNS 4 (1912) 723-37 ( = Saggi 1-17); id., Intorno alle dottrine filosofiche di Pietro dAbano/ Nuova Rivista Storica 4 (1920) 81-97,
464-81; 5 (1921) 300-13 (= Saggi 19-74); A. Dyroff, Dante und Pietro dAbano/ PhJ 33 (1920) 253-71; L. Thorndike, Relations of the Inquisition
to Peter of Abano and Cecco d'Ascoli/ Speculum 1 (1926) 338-43; B. Nardi, Dante e Pietro dAbano/ Saggi di filosofia dantesca (Milan 1930)
43-65; G. Tanfani, Pietro d'Abano nella evoluzione del pensiero scientifico medioevale/ Bolletino deIVIstituto storico italiano delVarte
sanitaria 12 (1932) 65-91, 200-22; C. Giacon, Pietro d'Abano e Taverroismo padovano/ Society Italiana per il Progresso delle Scienze, Atti
della XXVI Riunione III (Rome 1938) 334-9; A. Zadro, Nota per una ricerca sul concetto di logica di Pietro dAbano/ Aristote- lismo padovano
e filosofia aristotelica: Atti del XII Congresso internazionale di filosofia IX (Florence 1960) 243-50; J. H. Randall, Jr., The School of Padua
and the Emergence of Modern Science (Padua 1961) passim; A. Poppi, Introduzione all*Aristotelismo padovano (Padua 1970) 20 et passim;
N. J. Siraisi, The Expositio Problematum Aristotelis of Peter of Abano/ Isis 61 (1970) 321-39.
1. Expositio Problematum Aristotelis (58 particulae).
Inc: (text) Propter quid magnae (super)abundantiae aegritudinales, aut quia superabundantiam vel defectum
faciunt . . .
(exp. prol.) Iuxta (Secundum) sententiam Aristotelis secundo (circa principium) Caeli et mundi
promptitudinem inquisitionis difficultatis dignum
331
quidem magis sensibus delicati et intelligentium lecturis sufficiat
haec cum illa scriptura etc.
(exp.) In principio expositionis libri (Et nunc) illa octo praeambula quae in exordiis librorum solent tangere
glossatores breviter explicentur. . . . Verumtamen existimo quod Aristotelis problemata omnia nondum ad
nostram linguam pervenere... Est autem libri titulus, Liber problematum Aristotelis secundum speciem
compilationis incipit. . .
Expl: (text) pro eo quod sunt prae manibus, facile est consumere humidum.
(exp.) caro enim rara vel densa talem colorem representat vel alterum. Amen. Explicit expositio succincta
compilationis problematum Aristotelis quam Petrus edidit Paduanus ea nullo prius interpretante. Incepta
quidem Parisius et laudabiliter Paduae terminata anno legis Christianorum 1310 cum laude Dei altissimi
cuius nomen sit per saecula saeculorum benedictum. Arnen.
MSS: Cambridge Peterhouse 79 (XIV) 119ff; Cesena BMalatestiana XXIV.Dext.2 (a.d. 1381) 158ff; VI.Sin.2 (XIV) 204ff; VI.Sin.3 (XIV) 192ff.
(comm, only from 12 to end); Erfurt SB Ampl. F.15 (XIV) 223ff; F.236 (XIV) f. 24'-35v (Super primo De problematibus); Firenze
BLaur. Plut. LXXXII.19 (XV) (= ed. of 1482); Gent BU 355 (72; 137) (XIV) 395ff; Gottweig StB 138 (131) (XIV) f. 240^-255^ (Tabula in
expositionem Problematum Petri Paduani; inc: Abortivum. Quaedam mulieres propter dispositionem . . .); London BM Add. 21978 (a.d.
1477); Metz BV 280 (inc: Propter quid Quae est causa quod magni excessus . . .); Nurnberg SB Gent. III.38 (XIV) f. 3r-104v; Paris
BArsenal 723 (XV) 286ff; BMazarine 3520 (XIV) 96ff; BN lat. 6540
(XIV) ; 6541 (XIV); 6541A (XV); 6542 (a.d. 1385); 6543 (XIV) (Index expositionis in problemata ordine alphabetico); 6740 (XVI) f.
108r-137r (probl. 12 sect. 25); 15454
(XV) ; BU 122 (XIV) f. 1-181 (ascribed to Aegidius Romanus); Sevilla BGolombina 7.7.9; Vaticana Vat. lat. 2174 (XIV) 112ff; 2175 (XV) 176ff;
2176 (XIV) 87ff; 2481 (XIV); Ottob. lat. 1764 (XIV); Venezia BMarc. lat. VI 126 (XIV) 139ff.; lat. VI 156 (a.d. 1464) f. 1-40 (Tabula
problematum Aristotelis et scripti Petri de Apono super ea). Edd: Mantova 1475 (H 16); Padova 1482 (H 17; Klebs 776); Venezia 1501
(Cranz); Venezia 1505 (Cranz); Venezia 1518 (Cranz); Venezia 1519 (Cranz); Paris 1520 (Cranz); Padova 1582 (Cosenza).
Note: See also Johannes de Janduno 18.
2. Liber compilationis physiognomiae.
Inc: Incipit Liber compilationis physiognomiae magistro Petro de Padua editus in civitate Parisiensi cuius tres
sunt particulae . . .
(part. I ded.) Nobilitate generis urbanitatum titulus viro fulgenti domino Bardeloni de Bonacorsis. ...
Gratias agere cum salute intendens ...
(part. I decisio 2) Exordiar igitur praeintentam considerationem gravissimorum veterum sententias . . .
(part. I cap. 2) Physiognomia est scientia passionum animae naturalium corporisque accidentium . . .
(part. II) Ex coloribus quoque physiognomizatur pilositatibus motibus totius corporis . . .
TRADITIO
(part. Ill) Quoniam quidem non contingit simpliciter scientiam habere nisi ex causarum accipiatur
cognitione . . .
Expl: qui ex malo illato hoc bonum optimum quoque creavit. Explicit liber compilationis physiognomiae
per magistrum Petrum de Padua anno 1295 die 23 mensis maii. Deo laus.
332 MSS: Leipzig UB (Feller) (XV) item 3; London BM Add. 37079 (XV) f. 3r-81v; Milano BAmbros. Z.157.Sup. (XV); Miinchen SB Clm. 637
(XV) f. 12-66; Oxford BodlL Canon, misc. 46 (XV) f. 1-30; Paris BN lat. 2598 (s?) f. 87^-98^; 16089 (XIII/XIV) f. 90-119; Roma BAngelica 1950
(XVI) 51ff; Vaticana Vat. lat. 3180 (s?) (inc: Inter ceteros . . .); Barb. lat. 341 (XV) 26ff; Wien NB 5307 (XV) f. 23r-32v (incompl.). Olim Erfurt
Coll. Amplonianum (cat. of 1412 [MBKD II 25]).
Edd: Padova 1474 (H 18); Venezia 1548 (Thorndike).
Petrus de Alliaco
Ca. 1350 Compiegne 1420 August 9 Avignon. From 1363 studied in the College of Navarre, Paris; 1365 baccalaureus artium; 1368
magister artium; 1372 baccalaureus cursor; 1375 baccalaureus sententiarius; 1381 doctor theologiae, Paris; 1381 canonicus in Noyon; 1384-89
rector of the College of Navarre; 1387 defended before Clement VII the Immaculate Conception against John of Montson; 1389-95 confessor of
Charles VI of France; 1389-95 Chancellor of the university of Paris; 1391 archdeacon of Cambrai; 1395 Bp. of Le Puy; 1397 Bp. of Cambrai;
from 1396 active in the effort to end the Schism; 1411 Cardinal; 1413 apostolic delegate for Germany; 1414-17 at the council of Constance; 1417
retired to Avignon.
Chevalier BB 80f; CUP III-IV passim; Feret IV 181-222; DThC 1 (1903) 642-54; DHGE 1 (1912) 1154-65; DBF 1 (1933) 946-56; DSAM 1
(1937) 256-60; EFil 1 (1957) 113f; LThK2 8 (1963) 329f; Tuszynska 58f; DSB 1 (1970) 84.
Prantl IV 103-18; Ueberweg 603, 606f, 784f; Wulf III 149-51, 159f; Gilson 799; P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913)
130, 174-6; Duhem SM IV 168-83, IX-X passim; Thorndike IV 101-13; Michalski, Les courants philosophiques 81; id., Le Cri- ticisme 112f;
id., Le Probleme de la volonte 272-4, 316.
L. Salembier, A propos de Pierre dAilly, 6veque de Cambrai: biographie et bibliographic,' Memoires de la Socitte demulation de
Cambrai 64 (1909) 101-26; id., Le Cardinal Pierre dAilly (Tourcoing 1932); P. Glorieux, L'ceuvre litt6raire de Pierre d'Ailly: remarques et
precisions,' Melanges de science religieuse 22 (1965) 61-78.
B. Meller, Studien zur Erkenntnislehre des Petrus von Ailly (Freiburg i. Br. 1954). Stegmiiller RB IV 223-30; Stegmiiller RS I 306-9; J.
Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) 316 and passim; Schneyer W passim.
1. Compilatio super libros Meteororum.
Inc: Propter nostrum admirari inventum est philosophari, ut habetur primo Metaphysicae. Unde inter viam
quae naturaliter producitur maximam dubitationem . . .
Expl: si ei quid male sit insertum a speculantibus benigne corrigatur. MSS: Bruxelles BRoyale 1695 (18977-81) (XV) f.
2-25; Krakdw BJ 1850 (XV) f. 14'- 25r (expl. mut.); 2069 (XVI) f. 68^-98**; 2088 ( A . D . 1487) f. 276"-296q Kremsmunster StB 158 (XV) f. 365v-
373v; Madrid BN 6004 (XV) f. 6r-29'; Milano BAmbrosiana
N.58.Sup. (XV) 35ff. (anon.); Miinchen SB Clm. 26929 (XV) f. 264'-273q 27105 (s.?)
333
f. 1-34; Paris BN lat. 2831 (a.d. 1396) f. 63r-83r; Valencia BU 72 (XIV) 22ff; Wolfen- biittel Herzogl. Bibl. 4012 (16.1 astron. 4) (a.d. 1486) f.
1-13 (I-II); Wroclaw BU IV.Q.54 (a.d. 1419/20) f. 168M86*; IV.Q.157 (a.d. 1404-12) f. 262v-286v.
Edd: s. 1. s. a. [Leipzig ca. 1493] (Klebs 769; cf. H845, H854 perhaps the same ed.); Strasbourg 1504 (Cranz); Leipzig 1506 (Cranz); Krakow
1506 (Cranz); Krakdw 1507 (Cranz); Wien 1509 (Feret); Wien 1514 (Cranz); Krakdw 1515 (Cranz).
2. Tractatus de anima; De anima et eius potentiis; Compendium potentiarum animae.
Inc: (prol) Veterum tradit auctoritas divinum esse illud Apollonis oraculum, Nosce teipsum. Nimis ergo
errat, qui se ipsum ignorans alia noscere desiderat . . .
(text) Quidditatem animae umbratice opinantes (somniantes) philosophi de ea diversa et adversa
senserunt . . .
Expl: de praedictis vero habitibus et virtutibus moralibus ad ethicam pertinet considerare specialius. Haec
igitur de anima et de eis quae in ea sunt dicta sufficiant. Si quae bona sint Deo gratias referri postulo, mihi- que
dare veniam de erratis.
MSS: Basel UB A.VI.16; Cambrai BV 514 (XV) f. l-(48); 531 (XV) f. l-(26); Erfurt SB Ampl. Q.205 (XIV/XV) f. 2^-33^; Escorial BReal
g.IV.31 (XIV) f. 1-66; Krakdw BJ 2130 (XV) f. 135M69v; Munchen SB Clm. 3548 (XV) f. 115M28v; 19848 (a.d.
1440) f. 191r-242r; Paris BArsenal 521 (XV) f. 113v-131r; 522 (XIV/XV) f. 33^-57^; BN lat. 15173 (XIV) f. 164^-198^; Reun StB 60 (a.d.
1410) f. 145 -163v; Salamanca UB Sal. ms. 2085 (XIV/XV) f. 27M9v; Trier SB 698 (260) (XV) f. 129-181; Utrecht BU 260 (XV) f. 1-49; Valenda
r
BU 73 (XV) 32ff.
Edd: Paris 1494 (Klebs 770); Paris 1503 (Cranz); Paris 1505 (Cranz); Paris 1513 (Granz).
Doubtful.
3. Quaestiones in Posteriora.
Edd: Paris 1506 (comm. cum additionibus Roberti de Cenali [Cranz]); Paris 1510 (Liber prioris posteriorisque resolutionis cum
tractatu de futuris contingentibus editus a magistro Roberto de Cenali Parisiensi, adiectis nonnullis quaestionibus posterioristicis
magistri Petri de Alliaco Navarri); Salamanca 1518 (Posteriora magistri Petri de Al- liaco cum additionibus magistri Roberti Cenalis
[Cranz]).
Inc: Qui scientiam de anima scientiis naturalibus annumeraverunt, eam- que unam de undecim partibus
philosophiae naturalis esse dixerunt atque scripserunt . . .
Expl: auctori autem et largitori omnium bonorum, largissimo creatori quidquid recte ac laudabiliter dictum
vel scriptum in eo cognoveris.
MS: Paris BArsenal 521 (XV) f. R-113r.
Petrus Alphonsi O.P.
Fl. s. XIII/XIV. From Iberian peninsula.
M. Grabmann, Handschriftliche Forschungen und Funde zu den philosophischen Schriften des Petrus Hispanus/ Sb. Akad. Munich
(1936) Heft 9 at 23-6; id., Die Werke des hi. Thomas von Aquin (BGPMA 22, 1/2; 3. AuU.; Milnster i. W. 1949) 238-42, 418.
TRADITIO
Spurious.
I. Summa totius logicae Aristotelis.
Ed: Venezia 1496; Thomae Aquinatis Opera 28 (Paris 1871) 68-158.
Note: Grabmann, art. cit. (1936) conjectured that this work was the treatise ascribed to Petrus Alphonsi under the title Summulae logicales in
334
the Stams catalogue; in Die Werke he made no further mention of Petrus Alphonsi in this connection.
Petrus de Alvernia (de Grocq)
f 1304 Sept. 25. From Grocq (diocese of Clermont); studied arts in Paris, perhaps under Thomas Aquinas; magister artium, there; by 1296
magister theologiae, there; by 1296 canon of Clermont; 1296 canon of Notre-Dame, Paris; 1302 Bp. of Clermont. Probably identical with the
Petrus de Alvernia who was in 1275 rector of the university, Paris (CUP I 516, 521, 530, 597); to be distinguished from the Petrus de Alvernia
who was in 1296 rector, there (CUP II 65).
Qu6tif I 489f; HistLittFrance 25 (1869) 93-114; F6ret III 221-7; Chevalier BB 3690; CUP II 65, 71, 89f; Eubel 1192; DThC 12 (1935) 1881f;
LThK2 8 (1963) 332f; EFil2 4 (1969) 1590f.
Prantl III 238-40; B. Haur6au, Histoire de la philosophic scolastique II 2 (Paris 1880) 156-8; Ueberweg 504; Wulf II 199, 303-5, 309;
Gilson 426f, 749f; F. Van Steenberghen, La Philosophic au XIIP sitcle (Louvain - Paris 1966) 376, 415, 482, 505f, 518; Sarton II 1127; Maier III
89f, 160, 194; Duhem SM VII-IX passim; Lottin PM II 269f, 348; III 727, 733; IV 871.
P. Mandonnet, Siger de Brabant I (Louvain 1911) 204f; M. Grabmann, MGL I-III passim; F. Van Steenberghen, Siger de Brabant
daprbs ses oeuvres intdites I-II (Louvain 1931-42) passim; E. Hocedez, La Vie et les oeuvres de Pierre dAuvergne/ Gregorianum
14 (1933) 3-36; J. Leclercq, La Renonciation de C61estin V et Topinion thSologique en France du vivant de Boniface VIII/ Revue
dhistoire de Vfiglise de France 25 (1939) 183- 192; M. Grabmann, Die Werke des hi. Thomas von Aquin (BGPMA 22.1-2; Munster i. W.
1949) passim; F. J. Roensch, Early Thomistic School (Dubuque, Iowa 1964) 92-8.
E. Hocedez, La thdologie de Pierre dAuvergne/ Gregorianum 11 (1930) 526-52;
J. Koch, Sind die Pygmaen Menschen ? Ein Kapitel aus der philosophischen Anthropologie der mittelalterlichen Scholastik/ AGPh 40
(1931) 194-213; F. Segarra, Un Precursor de Durando: Pedro dAuvergne/ EE 12 (1933) 114-24; E. Hocedez, La Philosophic des Quod- libets de
Pierre dAuvergne/ Aus der Geisteswelt des Mittelalters: Festschrift Grabmann (BGPMA Suppl. 3; Munster i. W. 1935) 779-91; J. Leclercq,
La Th6ologie comme science dapr&s la literature quodlib6tique/ RThAM 11 (1939) 351-74; M. Grabmann, Die theologische Erkenntnis- und
Einleiiungslehre des hi. Thomas von Aquin (Fribourg 1948) 330-6; J.-P. Muller, Les Critiques de la thfcse de Jean Quidort sur la beatitude
formelle/ RThAM
15 (1948) 152-70 at 153-7; G. Cannizzo, La Dottrina del verbum mentis in Pietro dAuvergne: contribuzione alia storia del concetto di
intenzionalit&/ RFNS 53 (1961) 152-68; id., Note su alcuni manoscritti contenenti le Dispute quodlibetiche di Pietro dAuvergne/ RFNS 54
(1962) 181-5.
E. Hocedez, Les Quaestiones in Metaphysicam de Pierre dAuvergne/ Archives de philosophie 9 (1932) 515-70; id., Une question inedite
de Pierre dAuvergne sur lindivi- duation/ RNPh 36 (1934) 355-86; W. Dunphy, The Similarity Between Certain Questions of Peter of
Auvergnes Commentary on the Metaphysics and the Anonymous Commentary on the Physics Attributed to Siger de Brabant/ MS 15 (1953)
159-68; A. P. Monahan, The Subject of Metaphysics for Peter of Auvergne/ MS 16(1954) 118-30; A. P. Monahan, Peter of Auvergnes
Quaestiones in Metaphysicam/ in: Nine Mediaeval Thinkers (ed. J. R. ODon-
335
nell; Toronto 1955) 145-81; E. Gilson, * Notes pour Thistoire de la cause efficiente/ AHDLMA 29 (1962) 7-31; W. B. Dunphy, 'Two Texts of
Peter of Auvergne on a Twofold Efficient Cause/ MS 26 (1964) 287-301; id., Peter of Auvergne and the Twofold Efficient Cause/ MS 28 (1966) 1-
21; A. Zimmermann, Ontologie oder Metaphysik? (Leiden - Cologne 1965) 211-16.
S. Ebbesen and J. Pinborg, 'Studies in the Logical Writings Attributed to Boethius de Dacia/ Cahiers de VInstitut du moyen-age grec et latin 3
(Copenhagen 1970) 1-54 [51-104].
A. Maurer, Esse and essentia in the Metaphysics of Siger of Brabant/ MS 8 (1946) 68-86; A. C. Graiff, Siger de Brabant: Questions sur la
Mitaphysique, texte inedit (Louvain 1948); J. J. Duin, 'Les Commentaires de Siger de Brabant sur la Physique dAristote/ RPhL 46 (1948) 463-
80; A. Maier, 'Les Commentaires sur la Physique dAristote attributes k Siger de Brabant/ RPhL 47 (1948) 334-50 (also in: Ausgehendes
Mittelalter II [Home 1967] 189-206, 501); A. Zimmermann, Die Quaestionen des Siger von Brabant zur Physik des Aristoteles (diss. Cologne
1956) 109-22; C. J. Ermatinger, 'A Second Copy of a Commentary on Aristotles Physics Attributed to Siger of Brabant/ Manuscripta 5(1961)
41-9.
A. Dondaine and L.-J. Bataillon, 'Le Commentaire de saint Thomas sur les Mtttores/ AFP 36 (1966) 81-152.
A. Dondaine and L.-J. Bataillon, 'Le Manuscrit Vindob. lat. 2330 et Siger de Brabant/ AFP 36 (1966) 153-261; J. Pinborg, 'Die Handschrift
Rom Biblioteca Angelica 549 und Boethius de Dacia/ Classica et mediaevalia 28 (1969) 373-93 at 382f.
S. D. Wingate, The Mediaeval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 66f, 83f.
M. Grabmann, ' Welchen Teil der aristotelischen Politik hat der hi. Thomas von Aquin selbst kommentiert ? PhJ 28 (1915) 373-9; M.-D.
Browne, ' LAuthenticitt du commentaire de S. Thomas sur la Politique dAristote/ Revue thomiste 25 (1920) 78-83; A. ORahilly, 'Notes on St.
Thomas: II. The Commentary on the Politics/ IER 30 (1927) 614-22; M. Grabmann, 'Studien iiber den Einfluss der aristotelischen Philosophic auf
die mittelalterlichen Theorien liber das Verhaltnis von Kirche und Staat/ Sb. Akad. Munich (1934) Heft 2 at 43; F. E. Cranz, Aristotelianism in
Medieval Political Theory; A Study of the Reception of the Politics (diss.; Harvard University 1940); M. Grabmann, 'Die mittelalterlichen
Kommentare zur Politik des Aristoteles/ Sb. Akad. Munich (1941) II Heft 10 at 14-16, 19-23; C. Martin, Some Medieval Commentaries on
Aristotles Politics/ History 36 (1951) 29-44; id., The Vulgate Text of Aquinass Commentary on Aristotles Politics, Dominican Studies 5
(1952) 35-64; H.-F. Dondaine, 'Le Super Politicam de Saint Thomas: tradition manuscrite et imprimê/ RSPhTh 48 (1964) 585-602; G. M.
Grech, 'The Manuscript Tradition of Peter of Auvergnes Inedited Commentary on Aristotles Politics, Angelicum 41 (1964) 438-49; M.
Grignaschi, 'La Definition du civis dans la scolastique/ Anciens Pays et Assemblies dfitats 35 (1966) 71-100; G. M. Grech, ed., The
Commentary of Peter of Auvergne on Aristotles Politics, the Inedited Part, Book III, less. I-VI: Introduction and Critical Text (Rome
1967); L. J. Daly, 'Medieval and Renaissance Commentaries on the Politics of Aristotle/ Duquesne Review 13 (1968) 41-55.
Glorieux R I 412-17; II 511-13; Glorieux Q I 257-63; II 219; Doucet, Suppl. 65; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im
Mittelalter (BGPMA 42, 2; Miinster i. W. 1967) 316 and passim.
1. Quaestiones super Artem veterem.
Inc: (Porph.) Circa librum Porphyrii quaedam primo quaerenda sunt in generali, deinde in speciali. Et quia
divisio ipsius logicae accipitur penes subiectum eius, ideo quaerendum est primo de subiecto ipsius logicae. Et
tria quaeruntur de ipso. . . .
TRADITIO
Expl: potest tamen intelligi sine nigredine et quamvis sit niger.
(Praed.) Aequivoca dicuntur Circa librum Praedicamentorum quaedam quaeruntur in generali, et
primum est: Utrum de praedicamentis possit esse scientia? Et videtur quod non. Omnis scientia est per
causam . . .
336 Expl: sic ergo apparet quod tantum sunt sex species motus.
(Quaestiones de universalibus) Circa quaestiones quas Porphyrius se tacere promittit, aliquid inquiramus,
et primo sine argumentis videamus de quibus fiant illae quaestiones: Utrum scilicet de intentionibus
secundis aut de rebus quibus attribuuntur intentiones. . . .
Expl: in esse essentiae suae est nec universale nec particulare.
(Perih.) Primum oportet constituere Quia supponitur quod iste liber Perihermenias est de enuntiatione
tamquam de subiecto, ideo primo quaeritur: Utrum enuntiatio possit esse subiectum in libro
Perihermenias? Expl: et ideo est per accidens quod opponitur primo modo dicendi per se. Et sic patet
solutio ad quaesita.
MSS: Firenze BLaur. S. Croce Plut. XII.Sin.3 (XIII) f. P-3V (Porph.), 3v-7v (Praed.), 7V-8V (De univ.), 8v-llr (Perih., different, more
extensive redaction, although last 11 qq. are the same as in the other MSS; inc: Primum oportet constituere Consequenter
quaeritur circa librum Perihermenias. Et primo quaeritur, cum Aristoteles determinet hic de nomine et verbo: Utrum debeat hoc
facere hic? et ideo
est per accidens quod opponitur secundo modo dicendi per se. Et sic apparet solutio ad argumenta. Expliciunt quaestiones magistri Petri
de Alvernia super Arte veteri Aristotelis. Amen); Madrid BN 1565 (XIV) f. 2r-13v (Perih.; expl: Expliciunt quaestiones libri
Perihermenias editae a magistro Petro de Alvernia), 13v-18r (Porph.), 18v-24r (Praed.; expl: Expliciunt quaestiones super Porphyrio
et Praedicamentis compilatae a magistro Petro de Alvernia), 24 v-25v (De univ.); Paris BN lat. 16170 (XIV) f. 82r-89r (Porph.; expl:
Expliciunt quaestiones super Porphyrium magistri Petri de Alvernia), 89 r-99r (Praed., incompl.), 99v-113r (Perih., expl: Expliciunt
quaestiones supra istam totam logicam veterem secundum magistrum Petrum de Alvernia). Ed: Ebbesen and Pinborg, art. cit. 17
(excerpt).
2. Scriptum super librum VI Principiorum.
Inc: Secundum Aristotelem omne quod appetitur . . .
MS: Haute-Garonne Archives depart. 4 (F.2) (XIV) f. 78r-(89). Cf. Firenze BLaur. S. Croce Plut. XII.Sin.3 (XIII) f. llv-14v (inc: Forma
est compositioni circa istum librum primo quaeritur: Utrum logica sit scientia . . . / . . . sub esse spirituali).
3. Quaestiones in libros Metaphysicae.
Inc: (prooem.) Sicut dicit Philosophus in decimo Metaphysicae suae, in omni genere est aliquod unum
(summum) quod est principium et metrum omnium quae sunt in genere illo, puta in genere colorum . . .
(I q. 1) His visis quaeruntur hic quaedam circa subiectum huius scientiae, et primo: Utrum substantiae
separatae sint subiectum in ista scientia? Videtur quod sic. Scientia est de aliquo intelligibili . . .
(Q- %) Utrum causae primae sint subiectum in ista scientia ?
337
(q. 6) Utrum omnes homines natura scire desiderant ?
(iq. ult. XII q. 11) Utrum praeter motorem separatum qui quidem movet in ratione finis sit ponere alium
motorem coniunctum qui in ratione agentis movet?
Expl: in singulos alios motores qui est Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Cambridge Peterhouse 152 (XIV) f. 117r-127v (I qq. 1-22), 129r-224v (Expliciunt quaestiones reportatae a magistro Petro de
Alvernia); Oxford Merton College 292 (XIV) f. 240r-323v (I-IX); Paris BMazarine 3481 (XIV) f. 133r-216r (Expliciunt quaestiones
Metaphysicorum reportatae a magistro Petro de Alvernia); 3498 (XIV) f. lr- 104r (Expliciunt quaestiones reportatae a magistro Petro
de Alvernia); BN lat. 16158 (XIV) f. 163r-258v; Vaticana Vat. lat. 845 (XIV) f. 156r-271v (Expliciunt quaestiones super XII
Metaphysicae secundum magistrum Petrum de Avernia); 2173 (XIV) f. 196 r-209r (anon.; IX, XII); Ottob. lat. 1145 (XIV) f. lr-50v
(Expliciunt quaestiones reportatae a magistro Petro de Avernia); Wien NB lat. 2330 (XIII) f. 60r-98r (I-V, VII, X, XII; f. 60r above:
Supra librum Metaphysicae secundum deificatum magistrum Petrum de Alvernia; f. 90 v: Expliciunt quaestiones super 7m
Metaphysicae a magistro P. de Alvernia; f. 98 r: Expliciunt quaestiones super Xm et XIIm Metaphysicae reportatae sub magistro
Petro de Arvenia).
Edd: Hocedez, art. cit. (Archives de philosophic 9 [1932]) 515-70 (list of qq. and excerpts); id., art. cit. (RNPh 36 [1934]) 379-86 (VIII
q. 25); Monahan, art. cit. (1955) 148-77 (prooem.; I q. 1-3; IV q. 1-2; V q. 3, 11; VII q. 9, 25; IX q. 3); Dunphy, art. cit. (1964)
289-301 (III q. 3-4); Dunphy, art. cit. (1966) 17-21 (I q. 24); A. Zimmer- mann, Verzeichnis ungedruckter Kommentare zur
Metaphysik und Physik des Aristoteles (Leiden - Cologne 1971) 18f, 80-8 (list of qq.).
4. Expositio in libros III et IV De caelo et mundo.
Inc: (Sent. Thomae I) Sicut Philosophus dicit in primo Physicorum, tunc opinamur cognoscere unumquodque
cum causas cognoscimus primas . . .
(text) De natura scientia Quia igitur in hoc libro primo incipit applicare Aristoteles ad corpora . . .
Expl: ( I I I lect. 8) quod sint elementa et propter quid sint.
(Sent. Petri III led. 1) De primo quidem igitur caelo Cum Philosophus complevit considerationem de
corporibus simplicibus quae mobilia sunt circa medium circulariter natura, transit ad considerationem de
corporibus simplicibus quae mobilia sunt secundum naturam motu recto . . .
( I I I lect. 9) Deinde cum dicit: Utrum autem, inquirit quot sunt secundum numerum et qualia sunt
secundum naturam. Et quoniam alii aliter opinabantur, narrat in isto tertio opiniones aliorum . . .
Expl: ( I V ) circa ipsa quae primo reperiuntur in corporibus primis, quorum conditor primus est Deus
benedictus in saecula saeculorum. Amen. In hoc completur Expositio magistri Petri de Alvernia in tertium
et quartum Caeli et mundi Aristotelis, ubi preventus morte venerabilis vir Fr. Thomas de Aquino omisit. In
qua quamvis non assequatur intentionem ipsius, aliqualiter erit via aliis assequendi ipsam vel simpliciter
vel in parte.
TRADITIO
MSS: Bamberg SB class. 61 (HJ.VI.2) (XV) f. 28R-301* (III,9-IV); Berlin SB lat. qu. 195 (Rose 970) (XIY/XV) f. 30*-44r (III, 1-IV);
Bruges BV 496 (XIII/XIV) f. 126r-146r (III, 1-IV); Erfurt SB Ampl. F.356 (XIV) f. 49'-61* (III, 9-IV); Firenze BLaur. S. Croce
XXIX.Dext.12 (XIV) f. 38v-55v (ascribed to: Robertus, but inc. as above; III, 1-IV); Fesul. 104 (XV) f. 192*-208' (III, 9-IV);
Leipzig UB 1402 (XIV) f. 85ss. (Ill, 1-IV); Madrid BU 124 (117.38) (XIII) item 8; Munchen SB Clm. 14246 (A.D. 1312) f. 94r-114v
(III, 9-IV); 18907 (XIV) f. 1-44 (III, 1-IV); Oxford Balliol College 108 (XIV) f. 42r-49v (III, 9-IV); 278 (XIII) f. 239 (fragm.);
338 312 (XIV) f. 219*- 243* (III, 1-IV); Merton College 274 (XIV) f. l-(79) (Aq. + P. Ill, 9-IV); Paris BMa- zarine 3484 (316)
(XIII/XIV) f. 245-(263) (III, 1-IV); 3485 (363) (XIV) f. 37-53 (III, 1-IV); BN lat. 14722 (XIV) f. 52*ss. (Ill, 1-IV); 16154 (XIV) f.
124-136 (III, 9-IV); Praha UK 905 (A.D. 1453) 108ff. (Aq. + P. Ill, 1-IV); Salamanca BU 1747 (XIV) f. 50r-72* (III, 9-IV); Vaticana
Vat. lat. 770 (XIV) f. 55*-69* (III, 9-IV); 2181 (XIV) f. 94*-115* (III, 1-IV); Borgh. lat. 114 (XIII/XIV) f. 110*-119* (III, 9-IV);
Urb. lat 24 (XV) f. 125r-167r (III, 9-IV). Olim Erfurt Collegium Universitatis (MBKD II 214); Niirnberg Franziskanerkl. (cat. ca.
1448 [MBKD III 1762]).
Edd: Venezia 1495 (GW 2355); Venezia 1495 (GW 2356); s. 1. 1506 (BMC); Venezia 1516; Paris 1536 (BNC); s. 1. 1562 (BMC);
Venezia 1565; Roma 1570 (Thomae Opera omnia II); Venezia 1590 (BNC); Antwerpen 1612 (Thomae Opera omnia II); Paris
1649 (BNC); Paris 1660 (Thomae Opera omnia II, 2); Parma 1852-73 (Thomae Opera omnia XIX 164-207); Paris 1875 (Thomae
Opera omnia XXIII 222-66).
Note: Thomas Aquinas' De caelo-commentary covered only I-III lect. 8. Petrus de Alvernia intended to complete this commentary, but
began at the beginning of III, so that some MSS of his commentary cover III lect. 1 - IV, others only III lect. 9 - IV.
Inc: Sicut dicit Aristoteles in principio huius libri quem prae manibus habemus exponendum . . .
MSS: Paris BMazarine 3493 (XIV) f. 95*-136r (Expliciunt quaestiones supra librum De caelo et mundo disputatae a magistro Petro de
Alvernia); Wien Dominikanerkl. 150/120 (XIV) f. 47r-68* (expl: extinctionem candelae in fundo urinalis remanere). Cf. Cremona
BGovernativa 80 [7.5.15 - 2567] (XIV) f. 98r-130* (inc: De natura scientia Secundum Themistium super tertio De anima
unumquodque eorum quae fiunt praesumptam habet potentiam . . .; [q. 1] Utrum de caelo et mundo sit scientia? . . . ; \q. 2]
Utrum de caelo et mundo sit scientia una? . . .; [q. ult.] Utrum gravia et levia extra suum locum naturalem habeant formam
perfectam?).
6. Super librum De generatione et corruptione.
MS: Olim Canterbury Libr. of St. Augustine's Abbey (cat. of s. XV: Reportationes super librum De generatione et corruptione secundum
Petrum de Alvernia [M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover (Cambridge 1903) 317]).
7. Sententia super libros Meteororum.
Inc: Philosophus in primo Physicorum proponit innata ex certioribus et notioribus nobis via ad certiora et
notiora naturae. Cuius ratio est et esse potest, quia omne quod movetur naturaliter ad unum oppositorum . .
. Expl: a quo principaliter procedunt et diriguntur omnia qui est benedictus in saecula saeculorum. Et hoc
est quod exponendo librum Meteororum Aristotelis occurit dicendum. In quo si aliquid ordinatum et
assequendo auctoris intentionem dictum est, principaliter attribuendum
339
est Deo, qui in hoc intellectum meum sicut organum quoddam, sicut ars scribendi calamum, direxit. Si
autem aliquid inordinatum et praeter intentionem ipsius, non est malitiae imputandum, sed magis ignorantiae et
difficultati materiae et sociorum petitioni et instantiae, quibus non adnuere nefas mihi reputo et manifestum
ingratitudinis signum.
MSS: Bruges BV 482 (XIII/XIV) f. lllr-139r (Abbreviatio acc. Aq. and P.); Firenze BLaur. S. Croce Plut. XXIX.Dext.12 (XIV) f.
57'-12P; Madrid BN 1427 (XIII/XIV) f. 142v-152v (III, 1-IV only); BU 124 (117.38) (XIII) f. 1-69; Milano BAmbrosiana D.304.Inf.
(s.?); Munchen SB Clm. 14416 (XIV) f. 57-120 (anon.); Oxford Balliol College 108 (XIII) f. 50r-105r (inc. mut.); 312 (XIV) f. 243v-328v
(Explicit sententia magistri Petri de Alvernia super libris Meteororum Aristotelis); Merton College 274 (XIV) f. 122r-(222); Paris
BMazarine 3485 (XIV) f. 112M82v; BN lat. 12992 (XIV) f. 118 v- (187); 14722 (XIV) f. 76-(180); 16097 (XIII/XIV) f. 149M82' (II, 9-
IV only); Salamanca BU 1747 (XIV) f. 73r-152v; Vaticana Vat. lat. 2181 (XIV) f. 22--94* (Explicit sententia magistri Petri de Alvernia
super libris Meteororum Aristotelis); 2182 (XIII/ XIV) f. R-58v; 3015 (s.?) item 1 (incompl.); 6758 (XIV) f. 98VL00' (II 11-12 only);
Wien Dominikanerkl. 80/45 (XIV) 104ff; NB 2302 (XIV) f. 47r-87'; 2310 (XIV) f. lr-48r; 2335 (XV) f. lr-55v. Olim Erfurt Collegium
Universitatis (cat. ca. A . D . 1510 [MBKD II 214fJ); Mirandola Libr. of Pico della Mirandola (Kibre 108).
Ed: Salamanca 1497 (H 12852).
Note: Petrus' commentary is the basis of an anonymous compilation Super Meteora in the corpus of Aristotle-commentaries
composed by the professors of the Bursa Montana in Cologne (cf. Lamberti de Monte Processus 4) and published in Koln 1497 (H
1529). This work is the basis of the edd. of Thomas Aquinas, Super Meteora (which is made up of: I-11, 10 Thomas commentary; II, ll-
III an anonymous compilation whose principal source is Petrus; IV a further anonymous compilation based on Petrus and Albertus
Magnus): Venezia 1532; Venezia 1537; Venezia 1547; Venezia 1561; Venezia 1565; Roma 1570 (Thomae Opera omnia III); Antwerpen
1612 (Thomae Opera omnia III); Paris 1649; Paris 1660 (Thomae Opera omnia III); Parma 1852-73 (Thomae Opera omnia XIX); Paris
1875 (Thomae Opera omnia XXIII 387-571). Cf. Dondaine and Bataillon, art. cit. Le Commentaire.
8. Quaestiones super librum Meteororum.
MS: olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. s. XV: Quaestiones Petri de Alvernia super librum Meteororum [James,
op. cit. 317]).
MS: olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. s. XV: Quaestiones super tertium De anima [James, op. cit. 317]).
Note: The Quaestiones in De anima (inc: Quaeritur: Utrum de anima possit esse scientia ...) found in Paris BN lat. 16170 (XIV)
f.42r-53v are attributed to Petrus by Glo- rieux (h), to Jacobus de Duaco by J. J. Duin, La Doctrine de la providence dans les Merits de
Siger de Brabant (Louvain 1954) 166f, and left anonymous by B. C. B&zan, Autour de la controverse sur la nature de Vdme au XIII6
sitcle: les * Quaestiones in De anima du MS. Paris Nat. lat. 16170 (thfcse Louvain 1967). Cf. RPhL 66 (1968) 758f. and M. Giele, F.
Van Steenberghen, B. Baz&n, Trois Commentaires anonymes sur le Traiti de Vdme dAristote (Louvain - Paris 1971).
10. Quaestiones super libro De sensu et sensato.
Inc: Sicut dicit Philosophus in sexto Metaphysicae, tres sunt scientiae . . .
TRADITIO
340
MS: Oxford Merton College 275 (XIV) f. 205r-(214) (Expliciunt quaestiones supra De sensu et sensato disputatae a magistro Petro
de Alvernia).
11. Quaestiones super libro De memoria et reminiscentia.
Inc: Sicut dicit Philosophus sexto De historiis, natura peculative procedit . . .
Reliquorum autem Circa istum librum, supposito quod de memoria sit scientia, quaeritur: Utrum sit
separata a scientia de anima? Arguitur quod non, quia cuius est considerare subiectum, eius est considerare
passiones et accidentia per se . . .
Expl: sed ex quadam instinctu naturali moventur alia animalia ad operandum. Et per hoc patet solutio ad
rationem.
MS: Oxford Merton College 275 (XIV) f. 214r-(217) (anon.); Roma BAngelica 549 (XV) f. 98r-99v; 560 (s. ?) f. 105M06v.
12. Sententia super libro De somno et vigilia.
Inc: Secundum Philosophum secundo Physicorum quaecumque movent mota sunt naturalis
considerationis. Quaecumque enim movent . . .
Expl: a causa supernaturali qui est Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen. Haec est expositio
magistri Petri de Alvernia super libro Aristotelis De somno et vigilia, sequendo prout potuit intentionem ipsius,
a qua si defecit non malitiae, sed ignorantiae aut instantiis postulantium potius imponatur.
MSS: Leipzig UB 1418 (XIV) f. 108M3P; Oxford Balliol College 104 (XIII/XIV) f. 162r-(176); Merton College 274 (XIV) f. 222r-
(250); Paris BMazarine 3485 (XIV) f. 204v-(264); BN lat. 16158 (XIV) f. 82r-(107); Salamanca UB 2363 (XIV) f. 34v- 120v; Troyes BV
1374 (XIV); Vaticana Barb. lat. 309 (XIV) f. 25M0*.
Quaestiones super libro De somno et vigilia.
13.
Inc: De somno autem Quaeritur: Utrum de somno et vigilia sit scientia? Quod non de somno probatio:
Quia omnis scientia est de ente . . . Expl: causa tamen propinqua videtur esse evaporatio nutrificenti etc. MSS:
Oxford Merton College 275 (XIV) f. 217r-(220) (Expliciunt quaestiones De somno et vigilia a magistro Petro de Alvernia). Olim Erfurt
Collegium Amplonianum (cat. A . D . 1410-12: Quaestiones et sententiae super II libris De somno et vigilia [MBKD II 33]).
14.Sententia super libro De motibus animalium.
Inc: De motu autem Sicut innuit (dicit) Philosophus (Sicut patet per Philosophum) in tertio
Physicorum, volentem considerare de natura necessarium est considerare de motu. Et ratio huius est: Natura
per motum definitur . . .
Expl: de causis motus animalium et hoc in universali. Consequenter dicendum est de generatione
animalium.
MSS: Bologna Collegio di Spagna 159 (C.VI.ll; XXXVIII.il) (XV) f. 173r-182'; Bruges BV 513 (XIII/XIV) f. 120^-129r;
Cambridge Peterhouse 143 (XIV/XV) II f. 20-(25); Escorial BReal f.II.8 (XV) f. 197^-212'; Leipzig UB 1405 (XIV) f. 110v-115v;
Munchen SB Clm. 317 (XIII) f. 199r-208v; Oxford Balliol College 104 (XIII/XIV)
341
f. 184r-(190); Merton College 274 (XIV) f. 250r-(263); 275 (XIV) f. 220r-(233); Paris BMazarine 3485 (XIV) f. 264r-(271); BN lat.
14714 (XIV) f. 203'-212; 16158 (XIV) f. 107-(116); 16170 (XIV) f. l-(5); Praha Metr. Kap. 1298 (L.LIV) (XIV) f. 45r-53v; Vaticana
Vat. lat. 846 (XIV) f. 32'-40'; 2181 (XIV) f. B-7*; Barb. lat. 309 (XIV) f. 40r-46v; Borgh. lat. 128 (XIII) f. 226'-230' (in marg.); Wien
NB lat. 2330 (XIII) f. 12v-19v (revised version). Olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV: Petri de Alvernia
reportationes super librum de motibus animalium [James, op. cit. 317]).
15. Sententia super libro De causis longitudinis et brevitatis vitae.
Inc: Sicut scribitur (in) quarto et sexto Metaphysicae eiusdem scientiae est considerare subiectum et per se
passiones illius subiecti, sicut primi philosophi est considerare ens secundum quod ens . . .
Expl: cum enim determinatum fueri de istis. Sufficienter determinabitur scientia de animalibus.
MSS: Bruges BY 496 (XIII/XIV) f. 31r-35r; Cambridge Peterhouse 143 (XIV/XV) II f. 9r-(ll); Paris BN lat. 16158 (XIV) f.
116^118r; 16170 (XIV) f. 5^-7'; Troyes BV 1374 (XIV); Vaticana Vat. lat. 2181 (XIV) f. 8Mlr; Wien NB lat. 2330 (XIII) f. 9V-12V
(Explicit sententia de causis longitudinis et brevitatis vitae a magistro Petro de Alvernia edita).
16. Sententia super libro De iuventute et senectute.
Inc: Sicut dicit Philosophus in primo Physicorum, innata est nobis via ex nobis notioribus et prioribus in
notiora et priora naturae. Sumus e n i m . . . Expl: ut frigiditate illorum lapidum et aquae possint refrigerare.
MSS: Bruges BV 513 (XIII/XIV) f. lllM14r; Cambridge Peterhouse 143 (XIV/XV) II f. l-(9) (Explicit sententia magistri Petri de
Alvernia de iuventute et senectute); Erfurt SB Ampl. Q.188 (XIII/XIV) f. 86^-88^; Leipzig UB 1405 (XIV) f. 99v-103'; Oxford Balliol
College 104 (XIII/XIV) f. 176r-183r (ISen. + IResp.); Merton College 274 (XIV) f. 263r-(269); Paris BMazarine 3485 (XIV) f. 271v-283v
(ISen. -f M Vita); BN lat. 14714 (XIV) f. 189r-200v; 16158 (XIV) f. 119r-131v; 16170 (XIV) f. 9r-12r; Salamanca UB 2363 (XIV) f. 120v-
127v; Troyes BV 1374 (XIV); Vaticana Vat. lat. 846 (XIV) f. 41r-45r; 2181 (XIV) f. llM4v; Barb. lat. 309 (XIV) f. 46v-57'; Wien NB lat.
2330 (XIII) f. 40r-42'.
17. Sententia super libro De inspiratione et respiratione.
Inc: Animalium autem Postquam Philosophus declaravit qualiter fiat refrigeratio in plantis, ostendit
qualiter fit in animalibus. Et circa hoc primo dat . . . .
Expl: tunc accidit mors propter defectum infrigidationis.
MSS: Bruges BV 513 (XIII/XIV) f. 114^-118^; Leipzig UB 1405 (XIV) f. 103r-108v; Oxford Balliol College 104 (XIII/XIV) f.
176*--183r (ISen. + IResp.); Merton College 274 (XIV) f. 269r-(280); Paris BN lat. 14174 (XIV); 16170 (XIV) f. 12-(21); Salamanca
UB 2363 (XIV) f. 127v-138v; Vaticana Vat. lat. 846 (XIV) f. 45r-52r; 2181 (XIV) f. 14v-20v; Wien NB lat. 2330 (XIII) f. 42M6*1.
18.Sententia super libro De morte et vita.
Inc: Est quidem omnibus Postquam autem Philosophus determinavit de infrigidatione et in animalibus
habentibus pulmonem et in habentibus branchias, in parte ista determinat de morte et vita . . .
TRADITIO
342
Expl: quae convenientiam et proportionem habent ad mortem et vitam fere.
MSS: Bruges BV 513 (XIII/XIV) f. 118M20v; Erlangen UB 210 (Irm. 379) (XIII/ XIV) f. 13r-16r; Leipzig UB 1405 (XIV) f. 108v-110v;
Oxford Balliol College 104 (XIII/ XIV) f. 183r-184v; Magdalen College 146 (XIV) f. 104r-107r (Explicit sententia magistri Petri de
Alvernia super libro De morte et vita); Merton College 274 (XIV) f. 280r-284v (Explicit sententia magistri Petri de Alvernia super
libro De morte et vita); Paris BMazarine 3485 (XIV) f. 27U-283* (ISen. + MVita); BN lat. 14714 (XIV) f. 200v-203r; 16158 (XIV)
f. 131v-134v; 16170 (XIV) f. 7v-9r; Vaticana Vat. lat. 846 (XIV) f. 52v-54v (Explicit sententia magistri Petri de Alvernia De morte et
vita); 2181 (XIV) f. 20v-22v (Explicit sententia magistri Petri de Alvernia De morte et vita); Barb. lat. 309 (XIV) f. 57r-61v; Wien
NB lat. 2330 (XIII) f. 46r-47r (Explicit sententia super libro De morte et vita secundum magistrum Petrum de Arvernia). Cf. Napoli
BN VII.C.9 (XIV) f. 101v-112r (PN). Olim Erfurt Coll. Universitatis (cat. ca. A . D . 1497: Scriptum super librum De morte [MBKD II
166]).
Edd: (14-18) Padova 1493; Venezia 1505; Venezia 1507; Venezia 1525; Venezia 1551; Venezia 1566; Venezia 1588.
19. Sententia super libro De vegetabilibus et plantis.
Inc: Oportet autem intellectus disciplinae amatorem prudentissime principalem naturae causam non Verba
sunt Platonis in Timaeo quibus de- scendem in philosophia praecipue naturali . . .
Tria ut ait Empedocles Mos fuit usitatus apud quosdam antiquorum translatorum ut cum librum
aliquem transferebant prologum quemdam proponebant. . .
Expl: in diversas mixtiones talium.
MS: Paris BN lat. 16097 (XIV) f. 204r-225v (Explicit sententia super librum De vegetabilibus et plantis composita a magistro Petro de
Alvernia).
20. Scriptum super libro De inundatione Nili.
MS: olim Erfurt Collegium Universitatis (cat. ca. A.D. 1497: Scriptum Petri de Alvernia super libro De inundatione Nili [MBKD II 166]).
Inc: Sicut dicit Philosophus secundo Physicorum, ars imitatur naturam. Et ratio huius est una. Est quoniam
principians sic se habet ad principiatum, sicut principium ad principiatum. Intellectus humanus . . .
(q. 1) Circa istum librum quaerantur aliquae in generali. Et primo: Utrum ista scientia sit necessarium ad
regimen vitae humanae ? Et videtur quod non, quia multa animalia . . .
(q. 2 ) Consequenter quaeritur: Utrum totalis moralis scientia sit una?
MSS: Leipzig UB 1386 (XIV) f. 115r-126v; Paris BN lat. 6457 (XIV) item 3.
22. Expositio in libros III V I I I Politicorum.
Inc: (Sent. Thomae I) Sicut Philosophus docet in secundo Physicorum ars imitatur naturam. Cuius ratio est,
quia sicut se habent principia ad invicem . . .
Expl: (III Lect. 6) quasi aequivalentes eis propter libertatem.
343
Inc: (Sent. Petri III led. 1-6) Ei autem qui Postquam Philosophus pertransiit opiniones antiquorum de
politica reprobando . . .
Expl: (III lect. 6) attingunt ad libertatem. Et ideo altercatio inter ipsos.
( I I I lect. 7 ) Sumendum autem Postquam Philosophus declaravit per quid distinguuntur democratia et
oligarchia . . .
Expl: ( V I I I ) respectu perfectissimi obiecti ipsius qui est Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Bruges BV 482 (XIII/XIV) f. l'-38* (Aq. + P.); Cambridge Peterhouse 82 (XIII) f. 173v-284v (III, 1-VIII); Leipzig UB 1456 (XIV)
f. 35Vl48v (III, 1-VIII); Lilienfeld StB 155 (XIV) f. 148'-253' (III, 1-VIII); Munchen SB Clm. 18458 ( A . D . 1458) f. 211r-370r (III, 1-
VIII); Oxford Merton College 273 (XIV) f. 143^-224* (III, 1-VIII); Paris BN lat. 6457 (XIV) f. lOO^ss. (Ill, 7-VIII); Roma
Archivio S. Maria sopra Minerva n. num. (XV) f. 29'-119v (III, 1-VIII); Salamanca UB 2258 (olim Madrid Palacio Real 1089)
(XV) f. 58'-215' (III, 1-VIII); Vaticana Vat. lat. 775 (XIV) f. 28'- 95' (III, 7-VIII); 777 (XIII/XIV) f. 35'-143v (III, 1-VIII); 778 (XV)
f. 56v-241' (III, 1-VIII); 2106 (XIV) f. 81v-344v (III, 1-VIII); Ross. lat. 569 (IX.259) (XIII/XIV) f. 121'-190v (III, 1-VIII); Urb. lat.
214 (XIV) f. 45'-204' (III, 1-VIII).
Edd: Roma 1492 (Thomas in Politicorum libros: Thomas I-III, 6 + Petrus III, 7- VIII) (HC 1768); Venezia 1500 (same as 1492 [HC
1516]); Venezia 1514 (same as 1492); Venezia 1558 (Thomas I-II + Thomas and Petrus mixed III, 1-6 + Petrus III, 7 - VIII [all
further edd. follow this procedure]); Venezia 1568; Roma 1570 (Tho- mae Opera omnia V f. 43-148); Venezia 1593; Venezia 1595;
Antwerpen 1612 (Thomae Opera omnia V); Paris 1645 (Thomae Opera omnia VI); Parma 1867 (Thomae Opera omnia XXI); Paris
1875 (Thomae Opera omnia XXVI 226-513); Torino - Roma 1951; G. M. Grech, ed., The Commentary of Peter of Auvergne on
Aristotle's Politics, the inedited part, Book III less. I-VI: Introduction and Critical Text (Rome 1967) 73-129. Note: Thomas Aquinas'
Po/z7zcs-commentary covered only I - III lect. 6. Petrus de Alvernia intended to complete this commentary, but began at the
beginning of III, so that some MSS of his commentary cover III lect. 1 - VIII, others only III lect. 7 - VIII.
23. Quaestiones super libros Politicorum.
Inc: Philosophus in secundo De generatione (animalium) dicit quod quodcumque fuerit ab arte vel natura
fuerit ab actu existente potentia tali ...
Primo potest quaeri de subiecto huius scientiae, quia subiectum in scientia primum est in generatione et ex
generatione eius . . .
(q. 1) Quaeritur; Utrum civitas sit obiectum in politica? Arguitur quod sic, quoniam de civitate . . .
MSS: Bologna BU 1625 (XV) item 2 (anon.); Cambridge Peterhouse 208 (XV) f. 224v- 225' (title: Notabilia super libros Politicorum ex
sententia Philosophi cum expositione Petri de Alvernia; expl: Expliciunt auctoritates quaedam Philosophi super libros Politicorum
cum expositione Petri de Alvernia); Frankfurt a. M. Stadts- und UB Praed. 51 (a.d. 1438-43) f. 172'-179' (inc: Philosophus in
secundo De generatione animalium quod quaedam fiunt arte vel natura . . .; [q. 1] Quaeritur ergo primo: Utrum subiectum in hac
scientia sit civitas vel bonum agibile ab homine civili . . .; incompl.); Paris BN lat. 6457 (XIV) item 4 (?); 16089 (XIII/XIV) f. 274'-
319' (I-V, VII).
TRADITIO
Doubtful.
24. Quaestiones super librum De causis.
Inc: Circa introitum huius libri qui De causis intitulatur primo quaeritur: Utrum de causis primis possit
esse scientia? Arguitur quod non. Nam scientia debet esse per causas. Causae autem primae non habent. . .
344
(iq. 2) Omnis causa primaria Utrum agens naturale agat influendo ?
(iq. ult. 46) Utrum materia et substantia materialis sit divisibilis in partes eiusdem rationis de se et per
quantitatem ?
Expl: positione erunt diversa. Et sic per quantitatem. Erit partibilis in substantia, non solum effective, sed
formaliter.
MS: Wien NB lat. 2330 (XIII) f. 107r-109v.
Ed: Dondaine and Bataillon, art. cit. Le Manuscrit 220-2 (list of questions). Note: In the tabula for this MS (f. Iv) this work is
ascribed to: Quidam magister in theologia Parisiensis. On f. 107r appears: Incipiunt quaestiones de causis, but a second hand added:
Super libro De causis Petri de Alvernia. Dondaine and Bataillon, art. cit. 213f, reject the attribution to Petrus, and suggest the authorship
possibly of Siger of Brabant, more probably of an unknown master of theology in Paris.
Inc: (prooem.) Quoniam autem intelligere Secundum quod dicit Algazel in principio Metaphysicae
suae, cognitio sapientiae dividitur in duo, quorum primum facit cognoscere humanas actiones . . .
(I q. 1) Circa istum librum quaeritur in communi primo: Utrum de rebus naturalibus possit esse
scientia? Et arguitur quod non, quia omnis scientia est de abstractis . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum de omnibus naturalibus sit scientia una ?
Expl: ( I V ) Sed hoc est per motum primum. Et ideo ipsum sequitur tempus primo, et alia sequuntur
ipsum.
(V) Transmutatur autem omne Hic est liber quintus in quo determinat Aristoteles de motu,
contrahendo ipsum ad species suas . . .
(V q. 1) Utrum aliquid possit transmutari per accidens?
Expl: ( V I I ) finis enim, licet moveat metaphorice, tamen universaliter non est cum eo quod movet.
( V I I I ) Utrum autem factus aliquando sit motus et cetera? Aliqui dixerunt quod Aristoteles non
intendit hic probare aeternitatem motus . . . Expl: non tamen est assignare ultimum instans in quo illud sit
album sub quocumque esse, sed sicut dictum est. Et ideo etc.
MSS: Erfurt SB Ampl. F.349 (XIV) f. lr-68v (anon.; the qq. on VIII differ in style from those on I-VII); Miinchen SB Clm. 9559
(XIII/XIV) f. 18r-44r (anon.; without prol.; I [inc: Quoniam quidem intelligere Utrum de rebus naturalibus sit scientia? Videtur quod
non. Scientia est eorum quae non contingunt aliter se habere . . .;
(q. 2) Utrum de omnibus naturalibus sit scientia una ?] is possibly a different reportatio of the qq. in Ampl., except that Clm.
qq. 23-40 = Ampl. qq. 18, 22-38; II- IV same as in Ampl., except that Clm. ends abruptly in q. 30; Clm. does not contain
345
the qq. on V-VII found in Ampl.; the qq. on VIII in Clm. are not the same as those in Ampl.; they possibly do not belong together with
the qq. on I-IV found in this MS; they are in a different hand, in a different gathering, and are listed separately in the index).
Edd: F. Van Steenberghen, Siger de Brabant I 177-223 (list of qq. from Clm. 9559); P. Delhaye, Siger de Brabant: Questions sur la
Physique dAristote, texte inidit (Louvain 1941) 19-235 (ed. of I-IV, VIII according to Clm. 9559); Ermatinger, art. cit. (1961) 45-9
(list of qq. from Ampl. F.349).
Note: Lajard (102), F6ret (226), Glorieux (t) attribute a Physics-commentary to Petrus, but give no further information. Dunphy, art. cit.
(1953) on the basis of doctrinal similarities between Petrus' Metaphysics-commentary and the above qq. suggested the possibility
that they belong to Petrus. The attribution of the work to Siger of Brabant by Van Steenberghen, op. cit., Delhaye, op. cit., Duin,
art. cit. (1948), and Graiff, op. cit. (1948) at 4, 18, 54, 69, 96, was rejected by Maurer, art. cit. (1946) 85, Maier, art. cit. (1949),
and Zimmermann, op. cit. (1956) 109-22.
Spurious.
26. Quaestiones super libros Posteriorum (see Petrus de Hibernia 3).
Inc: Sicut dicit Aristoteles primo et decimo Ethicorum, felicitas hominis...
27. Quaestiones super libros Elenchorum (see Petrus de Hibernia 4).
Inc: Secundum quod recitat Commentator super principium Physicorum ultima perfectio hominis . . .
28. Sententia super quartum librum Meteororum (see Jacobus de Duaco 3). Inc: Sicut docet Philosophus in
decimo Moralium, ultima felicitas hominis atque vita . . .
MS: Sevilla BColombina 7.7.23 (XV) f. 57r-87r (Explicit quartus Meteororum scriptus secundum magistrum Petrum de Alvernia etc.
1455).
Note: cf. Dondaine and Bataillon, art. cit. Le Commentaire' 127-33.
29. Sententia super quartum librum Meteororum (see Sigerus de Brabantia, dubia).
Inc: Sicut dicit Philosophus libro De generatione animalium natura secundum ordinem et gradum . . .
MS: Wien NB lat. 2330 (XIII) f. 20r-39r (Explicit Sententia a magistro Petro de Alvernia [name in ras.] complete edita [add. alia manu: id
est reportata] super quartum librum Meteororum Aristotelis summi philosophi. Deo gratias. Arnen).
Note: cf. Dondaine and Bataillon, art. cit. Le Commentaire' 90, 133-40; Le Manu- scrit' 154, 169, 182-4.
30. Quaestiones super librum De somno et vigilia (see Jacobus de Duaco 7). Inc: De somno autem Circa
istum librum quaeritur et primo circa executionem in qua dicit Philosophus . . .
MS: Erfurt SB Ampl. F.356 (XIV) f. 63r-80r (ascribed to Petrus de Alvernia).
31. Quaestiones super librum De animalibus (see Albertus Magnus 30).
Inc: Primo quaeritur: Utrum iste liber sit de animali tamquam de subiecto ?
MS: Wien NB lat. 2303 (XIV) f. 9r-42r (ascribed to Petrus de Alvernia).
Note: cf. E. Filthaut, Quaestiones super De animalibus,' in: Alberti Magni opera omnia XII (Munster i. W. 1955) xxxvii, xliii.
TRADITIO
346
32. Super librum De physiognomia {see Guillelmus de Hispania).
Inc: Sicut dicit Philosophus primo Rhetoricae nobilitas est genti . . .
MS: Milano BAmbrosiana R.36.Sup. (XIV) f. 55r-74r (ascribed to Petrus de Alvernia).
Petrus (de Tornaparte) de Aquila (Scotellus) O.F.M.
t 1361 Agnone. Ca. 1330 studied in Paris; magister theologiae, there; 1334-36 provincial minister of the province of Tuscany; 1344
Inquisitor in Florence; 1347 Bp. Sant'An- gelo dei Lombardi, Calabria; 1348 Bp. Trivento.
Wadding SS (1650) 275f; Sbaralea (1806) 583f; Chevalier BB 3686; DThC 14 (1941) 1730-3; EFil 3 (1957) 1374f; LTK2 8 (1963)
347f.
Prantl IV 268; Maier IV 128.
Stegmiiller RS I 309-12.
1. Expositio libri Ethicorum.
Inc: Anima nascitur . . .
MS: Perugia BC 654 (1.49) (XV).
Test: This is probably the commentary In De anima with the incipit: * Anima nascitur sicut tabula rasa . . .' which is referred to by
Wadding.
2. Super multos Aristotelis libros.
Test: Marianus of Florence, Compendium chronicarum Fratrum Minorum (AFrH 4 [1911] 74).
Petrus Aureoli O.F.M.
t 1322 Jan. 10 at Aix or Avignon. From Gourdon nr. Quercy; 1304 studied in Paris, pupil of Scotus; 1312 lector in Studium
generale of Order, Bologna; 1314 lector in Studium, Toulouse; 1316 baccalaureus Sententiarum, Paris; 1318 licentiatus theologiae,
magister in facultate theologica, actu regens, there; 1320 provincial minister of the province of Aquitaine; 1321 Archbishop of Aix.
Wadding SS (1906) 184f; Sbaralea Suppi. II (1921) 324f; Gams 482; Chevalier BB 386; HistLittFrance 33 (1906) 479-527; DHGE
5 (1931) 760-2; DThC 12 (1935) 1810-81; EFil 1 (1957) 489; LThK2 8 (1963) 350.
Prantl III 319-27; Ueberweg 518, 524-8, 769; Wulf III 23-7; Gilson 476-80, 777; Mi- chalski, Les Sources du criticisme/ 50f, 61;
id., Les Courants philosophiques,' 75f; id., Le Criticisme,' 93-6; id., Le Probl&me de la volontg/ 317-22; Sarton III 528f; Duhem SM
VI 390-423, VII passim; Maier I-V passim; Lottin PM IV passim.
F. Stanonik, Ober den ausseren Lebensgang und die Schriften des Petrus Aureoli
0. F.M., ' Der Katholik 62 (1882) I 315-27, 415-27, 479-500; R. Dreiling, Der Konzeptualismus in der Universalienlehre des
Franziskanerbischofs Petrus Aureoli . . . (BGPMA 11,6; Munster
1. W. 1913); R. Schmiicker, Propositio per se nota: Gottesbeweis und ihr Verhdltnis nach Petrus Aureoli (Werl 1941); B. Nardi,
Sigieri di Brabante nel pensiero del Rinascimento italiano (Rome 1945) 94-100, 110-12.
V. Doucet, LCEuvre scolastique de Richard de Conington, O.F.M., * AFrH 29 (1936) 396-442 at 415f.
Glorieux R II 244-8; Stegmiiller RB IV 231-5; RS I 314-18; Doucet 67f; Glorieux Q I 255f.
347
1. Quaestiones in Metaphysicam (qq. 1-22).
Inc: (q. 1) Quaeritur: Utrum ens dicat unum conceptum unius rationis sub quo continentur Deus et denarius
numerus praedicamentorum? Et videtur quod sic, tali ratione . . .
(iq. 2) Utrum subiectum realiter differat a propria passione ?
(q. 3) Utrum subiectum in aliquo genere causae sit causa suae propriae passionis ?
(iq. 22 ult.) Solent autem nonnulli quaerere: Utrum de quolibet homine resurget totum quod fuit de unitate
naturae humanae in eo ?
MSS: Miinchen SB Clm. 8717 (XIV) f. 102r"v (q. 9 only); Padova BAntoniana 173 (s. ?) f. 45v-47v (q. 1 only, ascribed); BU 1580 (XIV)
f. 167r-228v (Quaestiones Petri Aureoly [then in another hand: in Metaphysica]).
Ed: Doucet, art. cit. 415f. (list of questions).
Note: Marianus de Florentia O.F.M., Compendium chronicarum Fratrum Minorum (AFrH 2 [1909] 636) does not ascribe any Aristotle
commentaries to Aureoli. The qq. 11-15, 17-20 listed by Doucet are found verbatim in Aureolis Commentary on the Sentences, II.
Petrus Aurifaber
t 1530 Dec. 20. 1488 matriculated in the university, Cracow; 1491 baccalaureus artium, there; 1495 magister artium, there; 1507
doctor theologiae in the Roman Curia; 1513 suffragan Bp. of Ploch.
Polski Slownik Biograficzny 1 (1935) 187.
M. Zwiercan, Materialy do wykladdw arystotelesowskich Piotra Aurifabera z Kra- kowa na Uniwersytecie Jagiellonskim na
przelomie XV-XVI wieku, Biuletyn Biblioteki JagielloAskiej 2 (1960) 21-3; M. Markowski, Komentarze do Isagogi Porfiriusza z
Tyru zachowane w 6redniowiecznych rekopisach i inkunabulach Biblioteki Jagiellonskiej, Ma- terialy i Studia zakladu historii filozofii
staroiytnej i Sredniowiecznej 9 (1968) 25-75 at 40, 70; Z. Kuksewicz, Piotra Aurifabera komentarz do De anima, Materialy do historii
filozofii $redniowiecznej w Polsce 2 (1970) 49-85.
S. Swiezawski, La Philosophic k luniversitS de Cracovie des origines au xvie sifccle, AHDLMA 30 (1963) 71-109 at 91; M.
Markowski, Burydanizm w Polsce w okresie przed- kopernikaAskim (Wroclaw-Warsaw-Cracow 1971) 355.
1. In Analytica posteriora.
MS: Krakdw BJ 716 ( A . D . 1495) f. 3r-42r (fragm.); 2174 ( A . D . 1495/96) f. P-172'.
MS: Krakdw BJ 2023 ( A . D . 1502) f. l*-94v.
3. In De anima.
MS: Krakdw BJ 2010 (XV/XVI) f. 219v-268v.
Ed: Kuksewicz, art. cit. 53-85 (excerpts).
Petrus de Bradlay (Bradslay)
Between 1295 and 1310 fellow of Balliol College, Oxford; magister artium.
Emden I 242; E. A. Synan, Master Peter Bradlay on the Categories, MS 29 (1967) 273-327; id., A Question by Peter Bradlay on the
Prior Analytics, MS 30 (1968) 1-21.
TRADITIO
Inc: (dist. 1 q. 1) Aequivoca dicuntur Circa istum librum quaeratur primo de ente quod est commune ad
decem praedicamenta, et ens causatum et incausatum: Utrum ens sit commune univocum ad decem
348
praedicamenta, et simul cum hoc, ad ens causatum et incausatum ? Quod non ad ens causatum et incausatum
ostendo primo quia . . .
(q. 2) Quaeratur circa praedicamenta: Utrum sint decem praedicamenta, et non plura neque pauciora?
...
(q. ult. 11) Quaeratur: Utrum medius color, ut fustum vel pallidum, componatur ex coloribus
extremis, ut ex albo et nigro? . . .
Expl: simplicissimo alicuius generis nihil est simplicius; igitur etc. Ex- pliciunt quaestiones datae a
magistro Petro de Bradlay.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 668* (XIII/XIV) f. lr-8v.
Ed: Synan, art. cit. (1967) 275-317.
2. Quaestio 1 distinctio 5 quaestio prima super secundum Priorum.
Inc: Circa librum Priorum quaeratur unum commune, quod videtur esse regula Philosophi in Prioribus,
istud videlicet: Utrum conclusione existente falsa, et praemissis eiusdem syllogismi existentibus determinatae
qualitatis et non repugnantibus, necesse sit maiorem esse falsam vel minorem? Quod non, ostendo sic . . .
Expl: universum est corruptibile, ita et huius partes. Explicit quaestio magistri Petri de Bradley circa II
Priorum.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 668* (XIII/XIV) f, 30r-33r.
Ed: Synan, art. cit. (1968) 3-21.
Petrus de Gadena O.P.
See Petrus Nigri de Cadena O.P.
Petrus Cantor
Ca. 1130 Gerberoy (dioc. Beauvais) 1197 Sept. 22 Longpont (Soissons). Studied and taught in Rheims; ca. 1170 to the cathedral
school, Notre Dame, Paris; from 1184 cantor Parisiensis.
HistLittFrance 15 (1820) 283-303; Chevalier BB 3702; DThC 12 (1935) 1901-6; ECatt 9 (1952) 1429f. (lit.); LTK2 8 (1963) 353f.
(lit.).
Manitius III 159-62; Ueberweg 280, 712; Landgraf E 117-24; Grabmann MGL III 120, 123, 126.
Stegmiiller RB IV 248-75; RS I 321.
Doubtful.
1. In Phys.
2. In De an.
Test: Trithemius.
Petrus de Gasis (de Gaesis, de Gasa, des Maisons) O.Carm.
f 1348 Aug. 3 or 4. From Limoges; studied at Paris; 1318 sententiarius; magister theologiae, Paris; 1324, 1327 provincial of
Aquitaine; 1330-41 Prior General; 1333-34 in-
349
volved in controversy concerning beatific vision; 1341 Bp. Vaison; 1342 Patriarch of Jerusalem.
F6ret III 528-30; CUP II 429; Hurter II (1906) 547; BiblCarm II (1927) 561f, 961f; Xiberta 26f, 41, 51.
Inc: Sicut Philosophus dicit in secundo Physicorum ars imitatur naturam . . .
Test: Bale (in MS. Harleian 1819 f. 7').
2. Lectura in libros Politicorum.
Test: BiblCarm.
Petrus de Gastrovol (Gastrobel) O.F.M.
Fl. s. XV2. From Mayorga (Leon); entered the Aragon province of the Order; magister theologiae; 1491 provincial minister of the
province of Aragon. Scotist.
Wadding SS I (1906) 186; Sbaralea Suppi. II (1921) 334; N. Antonio, Bibliotheca hispana vetus II (Madrid 1788) 351; Chevalier
BB 3700; DThC 2 (1905) 1837; DThC 12 (1935) 1895f; Carreras y Artau II (1943) 581.
M. Munsterberg, A Spanish Friar on the Athanasian Creed/ Boston Public Library Quarterly 9 (1957) 211-13.
1. Logica; Opus logicae (1465).
Ed: Lerida 1490 (R 1486).
2. Tractatus super libros Physicorum (1473).
Ed: Lerida 1489 (R 459); Pamplona 1496 (C 1481a).
3. Super libros De caelo et mundo (1474).
Inc: Cogit me caritas . . .
Ed: Lerida 1489 (Super totam philosophiam naturalem [H 4648-53]).
4. Super libros De generatione et corruptione.
Inc: Te servire me cogit . . .
5. Super libros De meteoris (1475).
Ed: Lerida 1489 (Super totam philosophiam naturalem (H 4648-53]).
6. Super librum De anima (1476).
7. Super libros parvos naturales (SSens., MRem., SVig.9 LBrev., MVita).
8. Commentum super libros Ethicorum secundum novam translationem Are- tini (1480).
Inc: (prol.) Proposui hoc opus formare, carissime, ut sicut circa libros philosophiae naturalis deservivi,
itaque circa libros Ethicorum, Oeconomicae et Politicorum philosophi Aristotelis praelegi secundum mentem
ipsius . . .
Omnis ars et omnis doctrina In isto primo libro Ethicorum philosophus Aristoteles agit de ultimo
fine actuum humanarum qui dicitur felicitas . . .
TRADITIO
350
Expl: quidem alii principes. Et haec de isto capitulo sufficiant et de toto decimo libro Ethicorum. Et sic est
finis omnium X librorum Ethicorum. Et Deo sint gratiae infinitae.
Ed: Lerida 1489 (HG 1481).
9. Commentum super libros Oeconomicae secundum translationem Aretini.
Inc: Et quia rogasti me . . .
Ed: Pamplona 1496 (H 4654).
10. Commentum in V I I I libros Politicorum secundum eandem translationem. Inc: Requisivit me . . .
Ed: Pamplona 1496 (H 4654).
Petrus de Gorveheda
Fl. ca. 1336. Magister.
A. Pelzer, Les Versions latines des ouvrages de morale conserves sous le nom dAris- tote en usage au xme siecle, RNPh 23
(1921) 316-41, 378-412 at 380-2; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter, * Sb. Akad. Munich
(1939) Heft 5 at 89f.
1. Sententiadeclaratasuper librum Ethicorum.
Inc: (ep. ded.) Cum bonum alicuius amici sibi soli non sit proprium . . ./ . . . fidelis quilibet valet
contemplari.
(div.) Moralis scientia habet tres partes principales, scilicet monastica in qua determinatur de
regimine unius . . .
(text) Omnis ars et omnis doctrina Hic incipit primus liber Ethicorum, in quo sunt novem capitula
.
Expl: in libro primo Politicorum in quo sicut dictum praedicta per ordinem perscrutantur.
MSS: Firenze BLaur. S. Marco 452 (20) (XIV) f. l-(49); Vaticana Urbin. lat. 222 ( A . D . 1481) f. 223r"v (tabula sententiae), 224r-294v.
Ed: Pelzer, art. cit. 380f. (ep. ded.).
2. Auctoritates notabiles libri Ethicorum.
Inc: (prol.) Quia secundum Philosophi sententiam in libro De memoria et reminiscentia ut certius
potui prosequendo.
(auctoritates) In primo libro sunt novem capitula. Primum capitulum incipit in principio in quo sunt
sedecim auctoritates notabiles, scilicet illae quae sequuntur: Omnia bonum appetunt . . .
Expl: ille qui sine habitu legali iudicat dato quod recte iudicet a casu recte iudicat.
MSS: Firenze BLaur. S. Marco 452 (20) (XIV) f. l-(49); Vaticana Urbin. lat. 222 ( A . D . 1481) f. 295r-303v.
Petrus de Grocq
See Petrus de Alvernia.
351
Petrus de Czwickau
See Petrus Storch de Czwickau.
Petrus de Dresden
See Petrus Gerticz de Dresden.
Petrus de Firmo (Formo)
M. Grabmann, * Mitteilungen tiber scholastische Funde in der Biblioteca Ambrosiana zu Mailand,' ThQ 93 (1911) 536-50 at 546.
1. Quaestiones super libro Praedicamentorum.
MS: Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 130M38'.
Petrus de Flandria
Perhaps to be identified with Petrus de Insula, q. v.
1. Quaestiones super librum De morte et vita.
Inc: Quaeritur: Utrum qualitas naturalis ut caliditas et frigiditas et extranea sint eaedem et similiter de aliis
qualitatibus ... (in marg: Utrum caliditas naturalis et extranea ut aegritudinalis sint eaedem . . .)
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum animalia habentia pulmonem debent refrigerari per respirationem ?
(iq. ult. 4) Consequenter quaeritur: Utrum motus cordis puta motus dilatationis et constrictionis seu motus
pulsus sit naturalis ...
Expl: magis attribuendus materiae quam formae secundum intentionem Philosophi quamquam oppositum
dicant.
MS: Vaticana Vat. lat. 2170 (XIII/XIV) f. 13P-132' (Expliciunt quaestiones libri De morte et vita recollectae sub domino Petro de
Flandria. Incipiunt quaestiones super libro De causa motus animalium sive de motibus animalium, quod idem est, recollectae sub
eodem).
2. Quaestiones super libro De motibus animalium.
Inc: Quaeritur circa librum De causa motus animalium, et primo: Utrum aliquid movetur ex se . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum ad hoc quod animal moveatur oportet quod una pars eius quiescat et
alia moveatur vel omnes partes moveantur ?
(iq. ult. 8) Consequenter quaeritur: Utrum inanimata in suis motibus localibus indigeant aliquo quiescente
simpliciter . . .
Expl: indigent aliquo fixo in suis motibus qui autem modi dicti sunt.
MS: Vaticana Vat. lat. 2170 (XIII/XIV) f. 132M34'.
Petrus Gallego O.F.M.
t 1267 Nov. 19 Cartagena. 1236 provincial of the province of Castile; 1250-67 Bp. of Cartagena.
TRADITIO
DThC 12 (1935) 1935-8; Ueberweg 345; Wulf II 30; Carreras y Artau I 13f; Sarton II 562.
A. Pelzer, Un traducteur inconnu: Pierre Gallego, franciscain et premier 6veque de Carthagene (1250-1267)/ Miscellanea
Francesco Ehrle I (SeT 37; Rome 1924) 407-56 (also in his: Etudes dhistoire litteraire sur la scolastique medievale [Louvain-Paris
1964] 188-240); A. Lopez, Fr. Pedro Gallego, primer obispo de Cartagena (1250-1267), Archivo Iberoamericano 12 (1925) 65-91; M.
352 Plessner, 'Der olxovojuixog des Neupythagoreers Bryson und sein Einfluss auf die islamische Wissenschaft/ Orient und Antike 5
(Heidelberg 1928) 205-13; S. D. Wingate, The Mediaeval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 80f; M.
Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter, Sb. Akad. Munich (1939) Heft 5 at 55; Aristoteles latinus:
Codices I (Rome 1939) 107f; S. Kruger, Zum Verstandnis der Oeconomica Konrads von Megenberg, DA 20 (1964) 475-561 at 550-9.
1. Liber de animalibus.
Inc: (title) Incipit liber de animalibus et de naturali diversitate et moribus eorum ac de membris astutia et
accidentibus illorum, translatus ex libro Aristotelis et Averrois et auctorum arabum et aliorum
commentorum.
(prol.) Quoniam secundum situm terrae ad lineam aequalitatis et ad solis tropicos duos et ad utrumque
polum octavi caeli . . .
(diu.) Et dicimus quod liber iste dividitur in duas partes in quarum prima quae extenditur a principio usque
ad duodecimum, agitur de animalibus secundum divisionem membrorum . . .
Expl: licet aequale sit in qualitate.
MS: Vaticana Vat. lat. 1288 (XIII) f. 131M6P.
Ed: Pelzer, art. cit. 435-47 (excerpts).
2. Compilata abbreviatio de scientia domestica.
Inc: (title) Translatio abbreviata ... de speculatione Antecer in regitiva domus, et primo de fine eius . . .
(text) Et dixit: Opulentia est res quae multas habet commoditates . . . Expl: hic decoquit, ille vendit, et sic
in aliis.
MS: Paris BN lat. 6818 (XIV) f. 28r-30v; Vaticana Barb. lat. 52 (XIII/XIV) f. 22^-24^. Ed: Pelzer, art. cit. 448-56.
Petrus Gerticz de Dresden
t 1421/25 Constance. Before 1409 studied in the university, Prague; baccalaureus artium, there; magister artium, there; 1409 left
Prague in the exodus of German students from the university; taught theology and canon law in the Kreuzschule, Dresden; ca. 1411/
1412 expelled from Dresden because suspect of Wyclifite heresy; by 1414 had founded anew (elementary) school in a house near the
Bohemian Nation, Prague; in contact with the Hussite party, influenced introduction of communion sub utraque, extended his activity to
Germany; 1421/25 apprehended by the Inquisition in Regensburg and then burned alive.
ADB 25 (1887) 474f; Chevalier BB 3710; LThK2 8 (1963) 361.
H. Boehmer, 'Magister Petrus von Dresden, Neues Archiv fiir sachsische Geschichte und Altertumskunde 36 (1915) 212-31; I.
Hlavhcek, 'Bohemikale Literatur in den mittelalterlichen Bibliotheken des Auslandes/ Historica 13 (1966) 113-56 at 142.
353
Prantl IV 219f; M. Grabmann, Die Philosophia pauperum und ihr Verfasser Albert von Orlamiinde (BGPMA 20, 2; Munster i. W.
1918) 29-33; id., Handschriftliche Forschungen und Funde zu den philosophischen Schriften des Petrus Hispanus/ Sb. Akad. Munich
(1936) Heft 9 at 79-81; K. Wojcik, Anonimowy wst^p do Compendium logicae Piotra ze Zgorzelca/ Roczniki Filozoficzne KUL 16,1
(1968) 139-46; R. Palacz, Z Problematyki badan nad filozofiq przyrody w XV wieku/ Studia mediewistyczne 11 (1970) 73-109 at 102-
104; M. Markowski, Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikahskim (Wroclaw-Warsaw- Cracow 1970) 462f, 574f.
See also Bartholomaeus Arnoldi de Usingen, Magnus Hundt.
1. Parvulus logicae; Compendium totius logicae; Summa compendiaria totius logicae.
Inc: Propositio est oratio vere vel false significans indicando, ut homo currit .. .
Expl: et multae aliae regulae consequentiales patent ubi supra.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.245 (XV) f. R-32r; Krakow BJ 2084 (XV) f. 104r-217r; Munchen SB Clm. 14880 (XV) f. 2^-37"; Vaticana Vat.
lat. 10044 (XV) f. 13-26. Olim Erfurt Karthause Salvatorberg (Auctor huius tractatuli magister Petrus Gerit, magister scholae in
Dresden, scii, in Missna, et sicut dicitur, tunc in ultimis suis diebus pervenit ad Bohemicam pravitatem et Constantiae incineratus
[MBKD II 485]).
Edd: Leipzig 1499 (GKW 3462); Leipzig 1500 (GKW 3461); Erfurt 1501 (Risse); Erfurt 1504 (Risse); Erfurt 1507 (Cranz); Basel 1507
(Risse); Leipzig 1508 (Risse); Koln 1510 (Risse); Basel 1511 (Risse); Erfurt 1513 (Risse); Erfurt 1516 (Risse); Metz 1517 (Risse).
Note: distinction between Parvulus antiquorum and Parvulus modernorum (Prantl IV 219f). Further, editor of the above editions was
Bartholomaeus Arnoldi de Usingen (Risse).
2. Parvulus philosophiae naturalis.
Inc: Natura est principium et causa movendi et quiescendi eius in quo est principium per se et non secundum
accidens. Et alia est forma, alia materia . . .
Expl: sed Deum non agnoscit per abstractionem, quia similitudo abstracta simplicior est illo a quo fit
abstractio; Deo autem nihil est simplicius.
MSS: Assisi BGonv. S. Francesco 690 (XV) f. 83-97; Bamberg SB theol. 150 (B.VI.8) (XV) f. 37r-50'; philos. 7 (HJ.IV.30) (XV) f. 375r-
388'; Basel UB F.VI.19; F.VII.4;
O.VIII.2; Berlin SB theol. fol. 247 (Rose 983) (XV) f. 62M06r (with comm.); theol. qu. 289 (Rose 919) (XV) f. 99r-125v and 264r-283r
(with comms.); lat. fol. 40 (Rose 984) (XV) f. 3r-34' (with qq.); lat. qu. 17 (Rose 913) (XV) f. 201r-217v and 218'-241v (with
comms.); lat. qu. 71 (Rose 976) ( A . D . 1419-20) f. 130r-150v (with comm.); lat. qu. 94 (Rose 989) (XV) f. 83r-105r; lat. qu. 395 (XV)
f. 45-(85); lat. qu. 656 (XV) f. 2-(20); Brno Archiwum Miasta 111 (117a) (XV) f. 133-191; UK Mk 66 ( A . D . 1474-75) f. 96r-136r;
Colmar BConsistoire 2 (144) (XIV/XV) f. 143ss; Erlangen UB 496 (Irm. 707) ( A . D . 1453-60) f. 1-26; Frankfurt Stadt- u. UB Praed.
98 ( A . D . 1461-66) f. 79r- 85v (incompl.); Gdansk SB Mar.Q.ll ( A . D . 1423) f. 180r-226r; Giessen UB 617 (XV) 83ff; Gottingen UB
Philol. 41C (XV) f. 14-30, 49-63 (with comm.); Graz UB 966 (XV) f. 125-136; Krakow BJ 512 (XV) f. 240^-255*; 1897 ( A . D .
1424-46) f. R-16r; 2179 ( A . D . 1416) f. 110r-147r; 2180 (XVI) f. 2^-166^; Leipzig UB jur. 1084 (XV) f. 133^-173^ (with
TRADITIO
354
comm.); London Wellcome Hist. Med. Libr. 55 ( A . D . 1473) f. 94r-99v (abridged); Mainz SB 527 (XV) item 1; 528 (XV); Melk StB 802
(735; N.ll) (XV) f. R-21r; 884 (530;
K.l) (XV) f. 3v-33r; Mikulov (Nikolsburg) Libr. of Alex. Prince Dietrichstein 11.63 ( A . D . 1474-75) f. 96r-136r; Miinchen SB Clm. 655
(XV) f. 2r-30r; 8401 (XV) f. 369r- 381v; 18917 (XV) p. 145-156 (Tractatus parvus et utilis translatus per magistrum Petrum in
Dresden ex Summulis Alberti); 19868 (XV) f. l-(52); Praha UK 770 (XIV) f. lr-39r; XIV.F.20 (XV) f. 132ss; St. Gallen StB 829
( A . D . 1464); 838 (XV) f. 141-266 (with comm.); Trier SB 1039 (1277) 8 (XV) f. R-35r (with comm.); 2260 (2201) 4 (XV) f. lr-
20r (with comm.); Tubingen UB Mc.385 (XV) f. 189-201 (with comm.); Uppsala UB G.133 (XV) f. 186^-189^; C. 231 (XV) f.
167v (fragm.); C.622 (XV) f. 2r- 12v; Vaticana Pal. lat. 1055 (XV) f. 97r-106r; Warszawa BNarodowa akc 7183 (XV) f. 75r-86v;
Wien NB 4066 (XV) f. 10^-36^ (De natura humana); 5157 (XVI) f. 1M15V; 5178 (XV) f. 129r-160r; 5185 (XV) f. 3^-27v; 5205
(XV) f. 3r-45'; 5243 (XV) f. 5M6v (f. 5V: Causa efficiens secundum aliquos fuit magister Petrus Gerticz quondam rector scholarum
in Dresden); Wolfenbiittel Herzogl. Bibi. 1008 (906 Helmst.) (XV) f. lv- 42- (with comm.); Wroclaw BU IV.Q.15 (XV) f.
122M77V; IV.Q.21 ( A . D . 1425) f. 110r- 130v; IV.Q.24 ( A . D . 1414) f. 125r-153v; Wurzburg UB M.ch.f.297 ( A . D . 1491-94) f. 330v-
368r.
Edd: Leipzig ca. 1495 (GW 3463); Leipzig ca. 1495 (GW3464); Leipzig 1499 (GW 3465); Leipzig 1502 (Cranz); Krakdw 1503 (Cranz);
Erfurt ca. 1505 (Cranz); Leipzig 1505 (Zumkeller); Frankfurt 1507 (Cranz); Krakow 1507 (Cranz); Frankfurt 1509 (Cranz); Leipzig
1509 (Grabmann); Leipzig 1510 (Cranz); Wien 1510 (Cranz); Leipzig 1511 (Cranz); Basel 1511 (Cranz); Leipzig 1512 (Cranz);
Krakow 1513 (Cranz); Hagenau 1513 (Cranz); Leipzig 1514 (Cranz); Wien 1516 (Cranz); Basel 1516 (Cranz); Krakdw 1517
(Cranz); Erfurt 1517 (Cranz); [?Wien] 1521 (Philadelphia UL).
Doubtful.
3. Parvulus philosophiae moralis.
Inc: Licet homo inter alia animalia magis sit corpore erectus, donisque naturalibus viris ac potentiis corporis . .
.
Expl: cognoscimus quod nobis concedat qui sine fine vivit et regnat in saecula saeculorum. Arnen.
MSS: Berlin SB lat. fol. 40 (Rose 984) (XV) f. 61-(103); lat. qu. 97 (Rose 982) (XV) f. 146-(168); Gottingen UB Philol. 41C (XV) f. 31-
49, 63-74 (with comm.); Luxembourg BN 53 ( A . D . 1467) f. 318-343; Miinchen SB Clm. 8401 (XV) f. 405r-424v.
4. Abbreviata Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina et omnis disciplina . . .
Expl: homo est realis propter realitatem. Et sic est finis huius.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.271 ( A . D . 1404) f. 124-126 (Expliciunt abbreviata Posteriorum magistri Petri Dresden reportata).
Petrus Guentin de Ortemberg
MS: olim Firenze S. Croce XIV Sin. 3 (Bandini IV 722).
Petrus de Hibernia
Fl. s. XIII1. Magister artium, Naples; ca. 1239-44 teacher of Thomas Aquinas before his entry into O.P.; between 1258 and 1266
disputation before Manfred on the question:
355
Utrum membra essent facta propter operationes vel operationes essent facta propter membra. Averroistic interpretation of Aristotle.
DNB 45 (1896) 52; Chevalier BB 3719; LThK2 8 (1963) 365; EFil2 4 (1967) 1595. Ueberweg 359, 378f, 732; Wulf II 35, 86-8; F.
Van Steenberghen, La Philosophic au Xllle sibcle (Louvain - Paris 1966) 74f, 307, 316; Sarton II 949.
C. Baeumker, Petrus de Hibernia, der Jugendlehrer des Thomas von Aquino und seine Disputation vor Konig Manfred, * Sb.
Akad. Munich (1920) 8. Abh.; M. Grabmann,
Magister Petrus von Hibernia, der Jugendlehrer des hi. Thomas von Aquin, seine Disputation vor Konig Manfred und seine
Aristoteleskommentare, * MGL I (1926) 249-65; Grabmann, MGL III (1956) 120-4; M. B. Crowe, Peter of Ireland, Teacher of St.
Thomas Aquinas/ Studies 45 (1956) 443-56; id., Peter of Irelands Approach to Metaphysics, Miscellanea mediaevalia II (1963) 154-
60; id., Peter of Ireland: Aquinass Teacher of the Artes liberales, in: Arts libdraux et philosophic au moyen age .. . (Montreal - Paris
1969) 617-26.
1. Scriptum super Porphyrium.
Inc: Sicut dicit Philosophus creata est anima ad totius sapientiae imaginem, omnium species in se gerens . .
.
MS: Vaticana Vat. lat. 5988 (XIII) f. 63r-81v (title f. 63r: Scriptum super Porphyrium et Perihermenias magistri Petri de Ybernia
conventus fratrum minorum de Bononia).
2. Scriptum super Perihermenias.
Inc: Philosophia est cognitio veritatis omnium rerum et secundum quod possibile est naturam entium
comprehendere . . .
MSS: Vaticana Vat. lat. 5988 (XIII) f. 82r-108r. Olim Bologna BConv. S. Francesco (M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105;
Vatican City 1943] 119).
Inc: Omnis doctrina et omnis disciplina Sicut dicit Aristoteles primo (tertio) et decimo Ethicorum,
felicitas hominis est operatio perfecta secundum virtutem . . .
(q. 1) Sed contra praedicta accidunt difficultates. Et ideo primo quaeritur: Utrum logica sit scientia?
Et videtur quod non, quia modus sciendi non est scientia, sicut nec modus rei est res. Sed logica est modus
sciendi.. .
(# 2) Quaeritur consequenter: Utrum logica sit scientia communis?
(q. ult.) Consequenter quaeritur: Utrum ignorantia negotionis sit prior quam ignorantia dispositionis?
Expl: bene contingit demonstrare passionem per causam formalem. Et hoc modo intelligit hic Philosophus.
Per hoc ad rationes patet solutio. Procedunt enim viis suis.
MSS: Cdrdoba BCatedral 52 (XIV) f. 80v-100r (anon.); Firenze BLaur. S. Croce Plut. XII.Sin.3 (XIII) f. 27v-37v (Expliciunt
quaestiones super libro Posteriorum compilatae a magistro Petro de Ybernia).
Ed: S. Ebbesen and J. Pinborg, Studies in the Logical Writings Attributed to Boethius of Dacia, Cahiers de VInstitut de moyen-
age grec et latin 3 (Copenhagen 1970) 1-54 at 17-22 (excerpt), cf. 2-8 (MSS).
4. Quaestiones super libros Elenchorum.
Inc: Secundum quod recitat Commentator supra principium Physicorum,
TRADITIO
ultima perfectio hominis est quod homo sit perfectus secundum intellectum quantum ad scientias speculativas .
..
(q. 1) De sophisticis autem Circa principium huius libri plura possunt quaeri. Et quia de non ente non
356 est scientia, ideo primo quaeratur: Utrum syllogismus sophisticus sit ens ?
Expl: sed facit propositiones plures. Ista tamen sunt inconsueta et ideo difficilia. Et haec de fallaciis sufficiant.
MSS: Cordoba BCatedral 52 (XIV) f. 65r-80v (anon., a different, later compilation with some qq. in common with the other MSS; inc:
Sicut recitat commentator Alexander super principium octavi Physicorum . . [q. 1] Circa librum istum primo
quaeritur: Utrum sophistica sit scientia? supponere pro toto cuius est pars
et dico pars habet unum complexionis in se); Firenze BLaur. S. Croce Plut. XII.Sin.3 (XIII) f. 39r-49v (Expliciunt quaestiones magistri
Petri de Ybernia super libros Elenchorum); Salamanca BU 1839 (XIII/XIV) f. 68'-94>- (anon.).
5. Scriptum super De longitudine et brevitate vitae et De morte et vita.
Inc: Sicut habetur in libro De puro bonitate res omnes habent essentiam praeter ens primum, et res vivae sunt
motae per essentiam suam propter vitam primam . . .
(text) De eo autem His visis sciendum est quod liber iste dividitur in tres partes . . .
Expl: sicut ostensum est. Et haec sufficiant ad praesens de morte et vita. MS: Vaticana Vat. lat. 825 (XIV) f. 92r-102r
(Magister Petrus de Hibernia fecit hoc opus).
Petrus Hispanus (Petrus Juliani; Johannes XXI)
1210/20 Lisbon 1277 May 14 or 20 Viterbo. Studied at first in the cathedral school, Lisbon; then philosophy and theology, Paris;
then medicine, Paris or perhaps Montpellier or Salerno; 1246-50 doctor in physica, that is, in medicine, in the university, Siena; 1250-
1258 decanus Ulixbonensis et archidiaconus Bracarenus; 1261-64 at the papal court, Viterbo and Orvieto; 1268 personal physician of
Gregory X; 1273 Archbishop of Braga; 1274 Cardinal-bishop of Tusculum; 1276 Pope, concerned himself with strengthening the Union
of 1274 and with a new Crusade; 1276 initiated a study of Averroism in the Paris faculties through the bishop Etienne Tempier.
Stams (ALKG 2 [1886] 233); Chevalier BB 2465, 3713; DThC 8 (1924) 632f; LThK2 5 (1960) 992f; EFil2 4 (1967) 15951
Prantl III 33-75; Ueberweg 446f, 455f, 758; Wulf II 85-7; Gilson 319-23, 680-2; Carreras v Artau I 101-44; F. Van Steenberghen,
La Philosophic an XIIIe sibcle (Louvain - Paris 1966) 133-9; Sarton II 889-92 (lit.); P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris
1913) passim; Duhem SM VII passim, X passim; Thorndike II 488-516; Michalski, Les Courants philosophiques 61-3; id., Le Criticisme
571
Anon., Bibliografia sobre Pedro Hispano, Revista Portuguesa de Filosofia (hereafter = RPF) 8 (1952) 340-3.
H. D. Simonin, Les Summulae logicales de Petrus Hispanus, AHDLMA 5 (1930) 267-78; K. Sudhoff, Petrus Hispanus,
richtiger Lusitanus, Professor der Medizin und Philosophic, schliesslich Papst Johannes XXL, eine Studie, Die Medizinische Welt 24
(1934) 10 p.; H. D. Simonin, Magister Petrus Hispanus O.P., AFP 5 (1935) 340-3; M.-H. Laurent, Maitre Pierre dEspagne fht-il
dominicain ?, DTh(P) 39 (1936) 35-45; M. Grabmann,
357
Handschriftliche Forschungen und Funde zu den philosophischen Schriften des Petrus Hispanus, des spateren Papstes Johannes
XXI. (f 1277)/ Sb. Akad. Munich (1936) Heft 9; Grabmann, MGL II (1936) 124-8; Kuttner 414; M.-H. Laurent, II Soggiorno di Pietro
Ispano a Siena/ Bullettino Senese di Storia Patria N.S. 9 (45) (1938) 42-7; S. Tavares, Pedro Juliao, vida e obra/ RPF 8 (1952) 235-42;
L. de Pina, Pedro Hispano, alguns subsidios para a sua biobibliografia/ RPF 8 (1952) 326-39; J. Ferreira, Ternas de cultura filosdfica
portuguesa: sobre a posifao doutrinal de Pedro Hispano/ Colectanea de Estudos 5, 1 (Braga 1954) 48-56; id., Os estudos de Pedro
Hispano/ ibid. 5, 3 (1954) 195-210; A. Moreira de S&, Pedro Hispano, Prior da Igreja de Santa Maria de Guimaraes e Arcebispo da S6
de Braga/ Biblos 30 (Coimbra 1955) 1-24; id., Pedro Hispano e a crise de 1277 da Universidade de Paris/ Boletim da Biblioteca da
Universidade de Coimbra 22 (1955) 221- 241; J. Ferreira, O Papa Joao XXI e o Priorado de Santo Andr6 de Mafra, Studium
generale: Boletim do Centro de Estudos Humanlsticos anexo a Universidade de Porto 1, 3-4 (1955) 359-64; Grabmann, MGL III (1956)
201-3; A. Moreira de S&, Um grande filosofo europeu [Pedro Hispano], Arcebispo eleito da S6 de Braga, que ocupou a cadeira de S.
Pedro, * Bracara Augusta 6 (Braga 1956) 11 p.; J. Carreras y Artau, Pierre dEspagne/ in: Apports his- paniques d la philosophic
chretienne de VOccident (edd. J. Carreras y Artau and J. Tusquets Terrats; Louvain 1962) 13-29; J. Ferreira, A Relevancia de Pedro
Hispano na filosofia medieval/ Bracara Augusta 16-17 (Braga 1964) 80-93; F. da Gama Caeiro, Novos elementos sobre Pedro Hispano/
RPF 22 (1966) 157-74; U. Nicolini, Documenti su Pietro Ispano (poi Giovanni XXI?) e Taddeo degli Alderotti nei loro rapporti con
Perugia/ in: Filosofia e cultura in Umbria tra Medioevo e Rinascimento: Atti del IV Convegno di Studi Umbri (Gubbio - Perugia 1967)
271-84; J. M. da Cruz Pontes, Para situar Pedro Hispano Portuga- lense na historia da filosofia/ RPF 24 (1968) 21-45; L. M. De Rijk,
On the Life of Peter of Spain, the Author of the Tractatus, called afterwards Summule logicales/ Vivarium 8 (1970) 123-54.
M. Grabmann, Die Introductiones in logicam des Wilhelm von Shyreswood/ Sb. Akad. Munich (1937) Heft 10; B. Geyer, Zu den
Summulae logicales des Petrus Hispanus und Lambert von Auxerre/ PhJ 50 (1937) 511-13; H. Beck, review of Grabmann, art. cit. '
Handschriftliches' (1936), ByZ 41 (1941) 455-8; J. P. Mullally, The Summulae logicales of Peter of Spain (Notre Dame, Ind. 1945); I. M.
Bochenski, ed., Petri Hispani Summulae logicales (Turin 1947); P. Boehner, Medieval Logic (Manchester 1952) passim; G. Abranches,
Pedro Hispano e as Summulae logicales,' RPF 8 (1952) 243-59; A. N. Prior, The Parva logicalia in Modern Dress/ Dominican
Studies (1952) 78-87; J. Ferreira, As Sumulas logicais de Pedro Hispano e os seus comentadores/ Colectanea de Estudos 3, 3 (Braga
1952);
I. M. Bochenski, Formale Logik (Freiburg i. Br. 1956) passim; J. P. Mullally, Peter of Spain: Tractatus syncategorematum and
Selected Anonymous Treatises (Milwaukee, Wis. 1964); M. McCanles, Peter of Spain and William of Ockham: From Metaphysics to
Grammar/ Modern Schoolman 43 (1965-66) 133-41; C. H. Lohr, Raimundus Lullus> Compendium logicae Algazelis (Freiburg i. Br.
1967) 20-6, 58-66; F. de Urmeneta, *Correlaciones entre los len- guajes filosdficos griego y latino (ecos siloglsticos olvidados de
Aristoteles en Pedro Hispano)/ Actas del III Congreso espahol de Estudios clasicos (Madrid 1968) II 201-6; L. Pozzi, Nota sull'edizione
Bochenski delle Summulae logicales di Pietro Ispano/ RCSF 23 (1968) 330-42; L. M. De Rijk, On the Genuine Text of Peter of Spain's
Summule logicales/ Vivarium 6 (1968) 1-34, 69-101; 7 (1969) 8-61, 120-61; 8 (1970) 10-55; C. Pires, Logica et methodus apud Petrum
Hispanum/ in: Arts liberaux et philosophic au moyen age . . . (Montreal - Paris 1969) 895-900; L. M. De Rijk, Significatio y
suppositio en Pedro Hispano/ Pensamiento 25 (1969) 225-34.
M. Grabmann, * Mittelalterliche lateinische Aristotelesiibersetzungen und Aristoteles- kommentare in Handschriften spanischer
Bibliotheken/ Sb. Akad. Munich (1928) 5.
TRADITIO
358
Abh. at 63-5, 98-113; id., Ein ungedrucktes Lehrbuch der Psychologie des Petrus Hispanus (Papst Johannes XXI. f 1277) in cod.
3314 der Biblioteca Nacional zu Madrid/ Spanische Forschungen der Gdrresgesellschaft 1 (Munster i. W. 1928) 166-73; E. Gilson, Les
Sources grdco-arabes de TAugustinisme avicennisant,' AHDLMA 4 (1929) 5-149 at 105-7; M. Grabmann, Die Lehre vom intellectus
possibilis und intellectus agens im Liber de anima des Petrus Hispanus, des spateren Papstes Johannes XXL/ AHDLMA 11 (1937-38)
167-208; M. Barbado, Estudios de psicologia experimental I (Madrid 1946) 451; D. Martins, O De anima de Pedro Hispano/ RPF 8
(1952) 260-94; J. SantAnna Dionlsio, Petrus Hispanus et son traits De anima,Actes du XIe Congris international de Philosophie:
Bruxelles, 20-26 aodt 1963 (Amsterdam 1953) 297-303; J. Ferreira, Introduco ao estudo do Liber de anima de Pedro Hispano/ Revista
filosdfica (Coimbra 1953) 177-98; id., Esbo<?o sum&rio das ideias antropoldgicas de Pedro Hispano/ Itinerarium 4 (1958) 326-41 ; J.
Ferreira, Presenga do Augustinismo avicenizante na teoria dos intelectos de Pedro Hispano (diss. Braga 1959); id., Presenga do
Augustinismo avicenizante na teoria dos intelectos de Pedro Hispano/ Itinerarium 5 (1959) 29-68; H. Schipperges, Der Stufen- bau der
Natur im Weltbild des Petrus Hispanus/ Gesnerus 17 (1960) 14-29; J. Ferreira, L'Homme dans la doctrine de Pierre dEspagne/ in:
LHomme et son destin . . . (Louvain- Paris 1960) 445-61; H. Schipperges, Zur Psychologie und Psychiatrie des Petrus Hispanus/
Confinia Psychiatrica 4, 3-4 (1961) 137-57; C. Pires, Petrus Hispanus et problema metaphysicae/ Miscellanea mediaevalia II (1963)
172-9; J. M. da Cruz Pontes, Pedro Hispano Portugalense e as controversias doutrinais do siculo XIII: a origem da alma (Coimbra
1964); A. Schogel, Die Erkenntnispsychologie und ihre Voraussetzungen in den Petrus Hispanus zugeschriebenen Werken (diss. Rome
1965); J. M. da Cruz Pontes, In memoriam
P. Manuel Alonso, S.J.; A Propdsito da 2a ed. da Scientia libri de anima de Pedro Hispano,' RPF 22 (1966) 78-80; J. Moreau,
Pedro Hispano et le probleme de la connaissance de Fflme/ Arquivos de histdria de cultura portuguesa 1 (Lisbon 1967) 9 p.; J.
Kohlmeier, Vita est actus primus: ein Beitrag zur Erhellung der Geschichte der Philosophie der ersten Half te des 13. Jahrhunderts
anhand der Lebensmetaphysik des Petrus Hispanus/ FZPT 16 (1969) 40-91.
S. D. Wingate, The Mediaeval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 79-81; J. M. da Cruz Pontes,
La Division du texte dans le manuscrit inddit des Quaestiones super libros De animalibus de Petrus Hispanus Portugalensis/ BSPM 4
(1962) 118-26; id., As Traduces dos tratados zoologicos aristotdlicos e as ineditas Quaestiones super libro De animalibus de Pedro
Hispano Portugalense/ RPF 19 (1963) 243-61; id., LIntdret philosophique de deux commentaires inddits sur le De animalibus et le
probleme de leur attribution k Petrus Hispanus Portugalensis/ in: La Filosofia della Natura nel Medioevo: Atti del terzo Congresso
internazionale di filosofia medioevale (Milan 1966) 493-501.
T. Meyer-Steineg and K. Sudhoff, Geschichte der Medizin im Vberblick (Jena 1928) 218f; M. H. da Rocha Pereira,
Considerares a margem do texto do Thesaurus pauperum, RPF 8 (1952) 315-25; L. de Pina and M. H. da Rocha Pereira, edd. and
transl., Thesaurus pauperum, atribuido a Pedro Hispano (Porto 1954-58); idd., edd. and transl., Pedro Hispano: Livro sobre a
conserva?ao da saude/ Studium generale 6 (Porto 1959); M. H. da Rocha Pereira, Um Opdsculo mddico de Pedro Hispano/ Miscelanea
de estudos a Joaquim de Carvalho 3 (Figueira 1960) 293-302; H. Schipperges, Makrobiotik bei Petrus Hispanus/ Sudhoffs Archiv fiir
Geschichte der Medizin und der Naturwissenschaften 44 (1960) 129-55; M. H. da Rocha Pereira, Um Manuscrito inddito do Liber de
conservanda sanitate de Pedro Hispano/ Studium generale 9 (Porto 1962); H. Schipperges, Handschriftliche Unter- suchungen zur
Rezeption des Petrus Hispanus in die Opera Ysaac (Lyon 1515)/ Fach- literatur des Mittelalters (1968) 311-18.
359
M. Martins, Os Coment&rios de Pedro Hispano ao Pseudo-Dionisio Areopagita/ RPF 8 (1952) 295-314; F. Ruello, Un
Commentaire Dionysien en qu&te dauteur: le commentaire attribui k Pierre dEspagne/ AHDLMA 19 (1952) 141-81; M. Alonso, ed.,
Pedro Hispano: Exposigao sobre os livros do Beato Diontsio Areopagita (Expositio librorum Beati Dionysii) (Lisbon 1957).
M. C. Diaz y Diaz, Index scriptorum latinorum medii aevi hispanorum (Madrid 1959) 290-5.
Inc: Dialectica est ars artium et scientia scientiarum ad omnium methodorum principia viam habens. Sola
enim dialectica probabiliter disputat de principiis omnium aliarum scientiarum . . .
Expl: peccat secundum quid et simpliciter. De distributionibus dicta haec sufficiant.
MSS: cf. Abranches, art. cit. (1952) 248-51; Diaz, op. cit. 293.
Edd: I. M. Bochebski, Petri Hispani Summulae logicales quas e codice manu scripto Reg. lat. 1205 edidit (Turin 1947); J. P.
Mullally, The Summulae logicales of Peter of Spain (Notre Dame, Ind. 1945); cf. Prantl III 35-40.
Greek transl: cf. Grabmann, art. cit. (1936) 8-14.
Hebr. transl: M. Steinschneider, Die hebraeischen Vbersetzungen des Mittelalters (Berlin 1893) 470-4.
2. Expositio libri De anima (II-III).
Inc: (mut.) . . . Ergo anima est actus ut scientia. Et intelligendum quod dixit scientiam esse priorem natura
ipsa consideratione in eodem . . .
( I I I ) Quoniam autem duabus differentiis Determinato de potentia apprehensiva hic determinat
de potentia apprehensiva intellectiva . . . Expl: ad hanc eius operationem est necessarius propter bene esse
solum. MS: Madrid BN 3314 (XIV) f. 68r-89r.
Ed: M. Alonso, Pedro Hispano Obras filosdficas III (Madrid 1952) 120-401.
3. Quaestiones in librum De anima.
Inc: Circa ea quae determinantur in scientia de anima dubitantur principaliter tria: Primum est de
stabilitate subiecti scientiae de anima et de necessitate istius scientiae . . .
(Probi. 1) Circa primum quaeruntur 'quindecim quaestiones. Prima autem quaestio est: Utrum sit
scientia de anima et quae est necessitas scientiae de anima? Et videtur quod scientia de anima sit necessaria
sic: Omnis substantia spiritualis . . .
(Led. I) Bonorum honorabilium Ex praedeterminatis patet notitia subiecti istius scientiae et
intentionis illius. Nunc autem insistendum est divisioni huius scientiae . . .
Expl: (II let 11 mut) ergo cum semen secundum Aristotelem non habet potentiam ad vitam . . .
MSS: Krakdw BJ 726 (XIII) f. 42^-134^; Venezia BMarc. Z. lat. 253 (X.67) (XV) f. 54r-99r (anon.; inc: Ad evidentiam eorum quae
sequuntur quaeruntur octo quaestiones. Prima est: Utrum de anima sit scientia et quae sit necessitas scientiae de anima ? Secunda est:
Utrum de anima scientia sit nobis innata vel acquisita?).
TRADITIO
Ed: M. Alonso, Pedro Hispano Obras filosoficas: II. Comentario al De anima de Aristoteles (Madrid 1944) 59-768.
4. Scientia libri De anima.
Inc: In honorem summae sanctae ac individuae trinitatis Patris ac Filii et Spiritus sancti incipit scientia libri de
360 anima a Petro Hispano Portugalensi edita.
(prol.) Philosophicae speculationis sublimis intuitus perspicacis investigationis ductu mundanae machinae
universum ambitum comprehendens...
(div. textus) In primo tractatu agitur de animae essentia, in secundo de eius differentiarum distinctione . . .
(cap. 1) Perfectae cognitionis integritas quamvis a causis originem contrahat, tamen animae notitia, quae a
sensibili perceptione distat . . . Expl: quae earum et ipsarum operum est causa initium sumat. Ego igitur
Petrus Hispanus Portugalensis liberalium artium doctor, philosophicae sublimitatis gubernator, medicinalis
facultatis decor ac proficue rector, in scientia animae decrevi hoc opus praecipuum componendum, pro
cuius complemento divinae bonitatis largitas gratiarum actionibus exaltetur. MS: Madrid BN 3314 (XIV) f. 3r-
67r.
Edd: M. Grabmann, art. cit. (AHDLMA 11 [1937-38]) 182-99 (tr. 10, cap. 5: De natura intellectus possibilis; cap. 6: De natura intellectus
agentis; cap. 7: De intelligentia agente separata), 199-201 (Prooemium), 201-2 (explicit), 202-8 (divisio textus); M. Alonso, Pedro
Hispano Obras filosdficas: I. Scientia libri de anima (Madrid 1941) 45-564; (2. ed.; Barcelona 1961).
5. Super librum De sensu et sensato.
Test: self-citation (Circa partem istam possunt quaeri multa vel quaesita dubitari, sed quia alibi sunt disputata et determinata, sicut super
librum De sensu et sensato et super secundum librum De anima, ad praesens omittantur et in partibus illis requirantur [Isagoge ad
artem parvam Galeni, Madrid BN 1877 f. 32v]).
6. Liber de morte et vita et de causis longitudinis et brevitatis vitae.
Inc: (De MVita) Quoniam rerum viventium esse et conservatio in continuatione vitae et causis eius fundantur,
substantiarum autem corruptio ad mortem terminatur . . .
(lib. I) Primus liber duo continet capitula: Primum est de vita et causis eius. Secundum est de morte et
causis eius . . .
(cap. 1) Sicut igitur in negotio nostro de anima expressum est, vitae perfectio corporibus convenit solum
mixtis propter distantiam a contrarietate. In quibus cum ex elementis constituta sint, contrarietates deesse
nequeunt. . .
(De LBrev) Cum iam impleta sit intentio circa sermones praemissos, agendum est de causis longitudinis et
brevitatis vitae et de his quae circa ipsas occurrunt, et de operatione viventium ad invicem in modo
prolongations et brevitatis vitae . . .
Expl: generales igitur ac speciales causae longitudinis et brevitatis vitae hae sunt. Et ideo ad huius operis
complementum pervenit sermo cum
361
Dei auxilio. Cui gloria et gratiarum actio per saecula infinita. Amen. MSS: Oxford Corpus Christi Coll. 243 (XV) f. 15v-
28v (Explicit Liber de morte et vita et de causa longitudinis et brevitatis vitae magistri Petri Hispani); Sevilla BCo- lombina 5.6.14
(?).
Ed: M. Alonso, Pedro Hispano Obras filosdficas III (Madrid 1952) 413-90.
Inc: (prol.) Sicut dicit Isaac in libro suo De definitionibus, philosophia est cognitio . . .
Quaestio prima libri primi super prologum De animalibus Aristotelis: Utrum sit possibile esse scientiam de
omnibus animalibus ?
(iq. 2) Utrum unus homo vel vita unius hominis sufficiat ad traditionem doctrinae de omnibus animalibus?
Expl: ergo in elemento calido et humido plus generantur animalia quam in alio huiusmodi.
MS: Madrid BN 1877 (XIV) f. 256'-290v (incompl.).
Ed: (proposed) BSPM 4 (1962) 76 C.70.
8. In Physiognomiam.
Inc: Quoniam autem et anima Liber iste dividitur in duas partes . . . Expl: vel ut breviter dicam semper hic
ex aliquo casu oculos inaequales. MS: Vaticana Urb. lat. 1392 ( A . D . 1441) f. 47-(66) (Explicit sententia magistri Petri Yspani
. . .).
9. Problemata.
Inc: Quaeritur: Quare omne animal volatibile sit gressibile . . .
Expl: quod tale volatile in XL commendatur.
MSS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.IX.26 (XV) f. lr-12r (Expliciunt problemata magistri Petri Yspani, quae sunt numero centum
vigintiseptem); Milano BAm- brosiana N.9.Sup. (XIV) f. 115M28r (anon.).
Test: Antonio (Fecit et librum De problematibus iuxta modum et formam libri Aristotelis).
Doubtful.
10. Quaestiones de metaphysica.
11. Scriptum super libro De animalibus.
Inc: Omnis perscrutatio animae aut est de natura sui et in se, aut in relatione ad id cuius est actus quod
dividitur in vegetabile, rationale, sensibile sive animale, de quo praesens est intentio . . .
(q. 1) Ad evidentiam eorum quae in parte determinantur decem sunt inquirenda. Primum est de causa
radicali diversitatis partium in corporibus animatis . . .
Expl: et hoc est de secretis Dei, sicut determinat, et eius auxiliis operatur, formatur, cuius nomen sit
benedictum.
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. G.4.853 (XIII/XIV) f. 79r-178r (Scriptum Petri his').
TRADITIO
Petrus de Insula
(1) f 1311. 1284-1307 Fellow of Merton College, Oxford; magister artium (Russell 100; Emden II 1003); (2) Petrus Hospes de
Insula, fl. s. XIIIex, probably of Paris arts faculty; influenced by Albertus Magnus; author of Summa de grammatica and Sophismata (M.
362 Grabmann, Thomas von Erfurt und die Sprachlogik des mittelalterlichen Aristotelismus,' Sb. Akad. Munich [1943] Heft 2 at 66; id.. Die
Sophismataliteratur des 12. und 13. Jahr- hunderts [BGPMA 36; Munster i. W. 1940] 60, 63, 68f); (3) Petrus de Insula O.F.M., fl. s.
XIVex-, of the province of Francia (Flanders); author of a commentary on the Sentences (Wadding SS I [1906] 190; Sbaralea Suppi. II
[1921] 342); (4) Petrus de Insula O.P., 1305- 1308 studied theology at the convents of Montauban, Bordeaux, and Toulouse; 1309
sublector of theology at the convent of Toulouse; 1322, 1325 visitor of various convents; 1326 Predicator general (C. Douais, Les
Fr&res precheurs en Gascogne au XIIIe et au XIVe sibcle [Paris - Auch 1885] 454f).
See also Petrus de Flandria.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 512 (XIII) f. 57r-87v (f. 80v is headed: Lyde; f. 81r: Petrus de Insula; f. 83v: de Lyde vel de
Insula nescio).
2. Expositio super libros De generatione et corruptione.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coll. 512 (XIII) f. 171-(177).
Petrus Johannis
1. Exercitium in libros Porphyrii.
MS: Uppsala UB C.600 (XV) f. P-20r.
2. Exercitium in librum Perihermenias.
MS: Uppsala UB C.600 (XV) f. 70'-86v.
Petrus Lascellas O.Carm.
Fl. 1346. From Saragossa; studied at Paris; magister theologiae, Paris; taught philosophy at Toulouse; provincial for Spain.
BiblCarm II (1927) 577; A. Budinszky, Die Universitat Paris und die Fremden an derselben im Mittelalter (Berlin 1876) 215.
1. In Aristotelicam philosophiam commentaria, quae Tolosae dixit.
Petrus de Leydis
Fl. s. XV1. Petrus de Gouda, natus de Leydis, of the diocese of Utrecht; 1426 magister artium, Paris; 1428 procurator of the English
nation; rector.
CUP Auct. II 340, 359, 362, 378 et passim.
Inc: Circa initium primi libri Perihermenias quaeritur primo: Utrum de enuntiatione sit scientia tamquam
de subiecto attributionis huius libri Perihermenias . . .
Expl: Haec de quaestione dicta sufficiant . . . finita per manum Arnoldi Simonis legente venerabili et
discreto viro magistro Petro Leydis in cras-
363
tino sanctae Crucis in Maio A.D. 1429 de quo laudetur Deus piaque mater eius per infinita saecula saeculorum.
Amen.
2. Quaestiones super libros Priorum.
Expl: Et haec de quaestione dicta sufficiant et per consequens de toto primo libro Priorum Aristotelis Parisius
datae a venerabili viro subtilique magistro Petro Leidis superioris temptaminis venerando temptatore
scripta per manum Arnoldi Simonis venerabilis nationis alemaniae A.D. 1429 in festo sancti Lebuini.
Petrus de Malomonte O.S.B.
See Petrus Rogerii de Malomonte O.S.B.
Petrus Martinez de Osma (Oxomensis)
t ca. 1480. 1444 member of the Colegio de S. BartolomS, Salamanca; 1457-63 magister artium, there; 1463-78 professor of
theology, there; 1479 condemnation of his teaching on confession and indulgences.
N. Antonio, Bibliotheca hispana vetus II (Madrid 1788) 310f; Chevalier BB 3733; Carreras y Artau II (1943) 564-71; LThK2 8
(1963) 374.
E. Esperab6 Arteaga, Historia de la Universidad de Salamanca II (Salamanca 1917) 268; V. Beltrdn de Heredia, Los
Manuscritos de Santo Tom&s en la Biblioteca Real de Madrid/ La Ciencia tomista 34 (1926) 196-216 at 209; F. Stegmiiller, Pedro de
Osma: ein Beitrag zur spanischen Universitats-, Konzils- und Ketzergeschichte/ RQ 43 (1935) 205-66 (lit.); F. Marcos, Algunos datos
biogrMicos y testamento del maestro Pedro Martinez de Osma/ Salmanticensis 2 (1955) 691-706; J. L. Villota Elejalde, Dos
Manuscritos ineditos de Pedro Osma/ Salmanticensis 8 (1961) 159-74; F. Elias de Tejada, * Derivaciones 6ticas y politicas del
Aristotelismo salmantino del siglo XV/ Miscellanea mediaevalia II (1963) 707-15 at 710.
Stegmiiller RB IV 340.
1. Compendium super libros V I I - X I I Metaphysicae.
Inc: Plurimorum (Pluribus meorum) precibus super VI libris Metaphysicae breve compendium debui scribere .
..
Expl: signanter in primis rerum principiis qui sunt materia et forma. In quo finitur breve compendium super VI
libris Metaphysicae Aristotelis . . . gratias infinitas agemus illi qui rerum omnium est finis et principium.
Deo gratias.
MS: Salamanca BU Sal. 2257 (XV) f. 73*--218L
Note: Antonio (311, n. 2) cites a Spanish translation of this work, which appears to have been lost.
2. Super VI libros Ethicorum.
Inc: Cicero libro Officiorum iuxta Platonem ait: Non solum nobis nati sumus . . .
MS: Toledo BCabildo 47-13 (XV) ff. n. num. (mut. princ.).
Ed: Salamanca 1496 (correcti per reverendum magistrum [Ferdinandum] de Roa [q.v.] cathedraticum in studio Salmantino [H 12122]).
TRADITIO
3 Super librum Politicorum.
Inc: Praemittenda sunt ea quae in quolibet opere lucem et claritatem maximam ad sequentia creduntur
364
habere auctor scilicet . . .
Expl: de his haec dixisse sufficiant.
MS: Cordoba B. dei Cabildo 136 ( A . D . 1466) f. 7r-v (Explicit summa eorum quae magister Petrus de Osma in principio huius libri
Politicorum praemisit).
Petrus de Mera
1464 or 1474 matriculated in the university, Louvain; magister artium.
Matricule de VUniversite de Louvain II (Brussels 1954) 126, 312.
1. Quaestiones super librum Porphyrii.
Inc: Circa initium totius logicae Aristotelis quaeritur: . . .
Expl: de quibus pro praesenti dicta sufficiant.
MS: Edinburgh UL 205 ( A . D . 1477) f. 59-85.
Inc: Circa initium libri Praedicamentorum Aristotelis movetur quaestio talis: Utru ri . . .
Expl: et in hoc finitur liber Praedicamentorum.
Inc: Circa initium libri Perihermeniarum Aristotelis movetur primo quaestio talis: Utrum . . .
Expl: non dicuntur gratias. Explicit vetus ars . . .
MS: Edinburgh UL 205 ( A . D . 1477) f. 121-(137) (with Andreas de Alkmaria).
4. In Priora. See Andreas de Alkmaria.
5. In Posteriora. See Andreas de Alkmaria.
6. In Top. See Theodoricus Messaych.
7. In Soph. See Theodoricus Messaych.
Expl: Expliciunt logicalia Aristotelis scripta Lovanii lecta partim a venerabili viro artium magistro M.
Petro de Mera, partim a venerabili viro et egregio clero artium magistro M. Andrea de Alchmaria et partim a
doctissimo viro artium magistro M. Theodorico Messaych, lectoribus logicorum A.D. 1477 (f. 200).
Petrus Monticellus (Mancinelli) O.P.
t 1327. Italian; entered the Order at Ferrara; 1304 Bp. Comacchio.
Qu6tif I 561; F. Arisius, Cremona literata I (Cremona 1702) 141f; Chevalier BB 3258; Gams 687; Stegmiiller RB III 340.
1. Commentaria in Aristotelis philosophiam.
Petrus Nigri (Schwartz) de Gadena O.P.
Ca. 1434 Kaaden a. d. Eger ca. 1483 Buda. 1445 matriculated in the university, Leipzig; 1452 entered O.P., Wurzburg; studied
at Montpellier and Salamanca; magister
365
artium; 1471 matriculated in the university, Freiburg i. Br., as baccalaureus formatus in theologia; 1473 matriculated in the
university, Ingolstadt; ca. 1474 disputed with Jews in Frankfurt, Worms, Regensburg; ca. 1478 taught and preached, Wurzburg; by 1481
professor sacrae theologiae; 1481 first rector of the new Studium universale founded at Buda by Matthias Corvinus. Thomist. To be
distinguished from Petrus Georgius Schwartz, prior of the Dominicans at Eichstatt (Qu6tif I 861).
Quetif I 861-3; ADB 33 (1891) 247f; Chevalier BB 3361; DThC 11 (1931) 659f; Stamm- ler-Langosch IV 130-4, V 1045; LTK2 8
(1963) 372; Tuszyhska 24.
G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig III (Leipzig 1902) 790; H. Mayer, Die Matrikel der Universitat Freiburg i. Br. von
1460-1656 I (Freiburg i. Br. 1907) 50; Gotz Freiherr von Polnitz, Die Matrikel der Ludwig-Maximilians-Universitat Ingolstadt-
Landshut- Miinchen I (Miinchen 1937) 34; G. Lohr, Die Dominikaner an den deutschen Universitaten am Ende des Mittelalters,
Melanges Mandonnet II (Paris 1930) 403-35 at 421; H. Rashdall, The Universities of Europe in the Middle Ages II (Oxford 1936) 296.
Prantl IV 221-3; Ueberweg 626; Grabmann MGL III passim.
S. Hesek, Philosophia Petri Nigri O.P. (diss. Fribourg 1920).
Stegmiiller RB IV 341; RS I 327.
Clypeus thomistarum; Quaestiones super arte veteri.
1.
Inc: (ded.) Gloriosissimo ac invictissimo domino domino Matthiae Hun- gariae Bohemiaeque regi . . . .
Quantum maiestati tuae . . .
(prol.) Vere quidem apud veteres philosophorum non nulli qui veritatem rerum . . . / . . . maxime
cupio.
(.Porph.) Circa initium veteris artis, priusquam ad textum procedatur, quaeritur de duobus: primo de
obiecto logicae, secundo de habitu. De obiecto logicae primo quaeritur: Utrum ens rationis sit intelligibile a
nobis ? Et arguitur quod non, quia potentia habens . . .
(iq. 2) Quaeritur secundo: Utrum primum quod occurrit intellectui nostro sit substantia vel accidens ?
(q. ult.) Quaeritur quinquagesimo sexto: Utrum inesse vel inhaerere sit de essentia accidentis?
Expl: quidditativum maxime. Explicit explanatio difficultatum circa Por- phyrium.
(Praed.) Circa librum praedicamentorum Aristotelis quaeritur primo: Utrum notitia libri
Praedicamentorum sit de decem praedicamentis ut de subiecto ? Arguitur primo quod non, quia liber iste est de
decem vocibus . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum quidditas in praedicamento reponi- bilis fuerit ab aeterno in potentia
obiectiva ?
(iq. ult. 63) Quaeritur ultimo: In quo praedicamento magister ponitur? Expl: honor et gloria in saecula
saeculorum. Arnen.
MS: Klosterneuburg StB 673 ( A . D . 1474) f. lr-281v (without ded. and prol.).
Edd: s. 1. a. (H 11887); Venezia 1481 (H 11888); Venezia 1504 (Prantl; Risse).
Inc: Quoniam quidem intelligere Sicut dicit Philosophus secundo Me-
TRADITIO
366
taphysicae tres sunt partes philosophiae scilicet physica, mathematica et metaphysica. Sciendum
autem quod ipse . . .
(q. 1 ) Quia vero ut dictum est nunc quod philosophia naturalis est de his . . . quaeritur: Utrum
de sensibilibus possit esse scientia? Arguitur primo quod non quia sensibile est obiectum sensus
...
(q. ult.) Quoniam autem in his quae Hic ultimo possit aliquis quaerere: Utrum in intelligentiis
separatis contingat assignare aliquam virtutem aliam ab intellectu et voluntate . . .
Expl : ut dictum est, sit in omnibus et maneat exaltatus super omnia qui est benedictus Deus per
omnia saeculorum saecula. Arnen. Expliciunt quaestiones super octavum librum Physicorum et
super totam Physicam anno 1468 in festo exaltationis sanctissimae crucis.
MS: Miinchen SB Glm. 26720 (A.D. 1468) item 1 (anon., but cf. expl. of 3).
Inc : Bonorum honorabilium Circa primum librum Aristotelis De anima primo quaeritur: Utrum
inter partes naturalis philosophiae scientia de anima sit melior et honorabilior? Arguitur primo
contra suppositum. Quia scientia de anima non est pars philosophiae naturalis . . .
(q. 2) Utrum anima sit subiectum scientiae huius libri?
(iq. ult.) Quarto decimo quaeritur: Utrum necesse sit omne vivens habere sensum?
Expl: ab excellentiis earum sicut animalia. Ad secundam patet solutio ex dictis. Et haec de
quaestione et per consequens de toto libro De anima quaesita fiant. Finito anno domini 1467.
Explicit per fratrem Petrum Nigri propria manu O.P.
MS: Miinchen SB Clm. 26720 ( A . D . 1467) item 2 (see also Johannes Versor 8). Petrus Olavi
1. Exercitium libri Perihermenias.
MS: Uppsala UB G.600 (XV) f. 58^-68^.
2. In libros Elenchorum.
MS: Uppsala UB C.599 (XV) f. 214^-266^.
3. Exercitium libri Physicorum.
MS: Uppsala UB C.601 (XV) f. 225'-296r.
Petrus de Ortemberg
See Petrus Guentin de Ortemberg.
Petrus de Osma
See Petrus Martinez de Osma.
Petrus de Padua
See Petrus de Abano.
367
Petrus de Polonia O.P.
Fl. s. XIV. Magister in theologia; in utraque philosophia doctus. Probably = Petrus de Columen (de Colomaeis), 1327-31 provincial;
probably studied in Perugia. Thomist.
Qu6tif I 614f (Petrus de Palma); Z. Siemiqtkowska, Piotr Polak, filozof domini- kahski z XIV wieku, * Materialy i Studia zakladu
historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 3 (1964) 157-72; id., Petrus Polonus O.P., un 6crivain dominicain du xive si6cle,'
Mediaevalia philosophica Polonorum 12 (1967) 3-7; M. Markowski, Studien zu den Kra- kauer mittelalterlichen Physikkommentaren:
die Impetustheorie, * AHDLMA 35 (1969) 187-210 at 192; id., Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikaAskim (Wroclaw-
Warsaw- Cracow 1971) passim.
Stegmiiller RB IV 370.
1. Lectura super librum Physicorum.
Inc: Necesse est ergo Posito prooemio in quo ostensum est quod scientia naturalis debet
incipere a principiis naturalibus . . .
MS: Krakdw BJ 1734 (XIV) f. 19v-36r.
Petrus de Premislavia
See Petrus Weggun de Premislavia.
Petrus de Rivo
t 1499. From Alosti; 1438 matriculated in the university, Louvain; magister artium; doctor theologiae, there.
Chevalier BB 3742; Matricule de VUniversite de Louvain I (Brussels 1903) 171; Grab- mann, MGL III (1956) 419.
1. In Isagogen Porphyrii.
MS: Magdeburg Domgymnasium 165 ( A . D . 1480) f. 2r-19r.
MS: Magdeburg Domgymnasium 165 ( A . D . 1480) f. 20r-47v.
MS: Magdeburg Domgymnasium 165 ( A . D . 1480) f. 47v-65v.
4. Super Priora.
6. Super librum Topicorum.
7. Textualia Metaphysicae (I-IX).
Expl: Expliciunt textualia Metaphysicae in studiis pronunciari consueta secundum Lovaniensis
universitatis baccalaureum sacrae paginae Petrum de Rivo necnon eiusdem egregium professorem
quoad novem primos libros; ultimi autem duo sunt magistri Johannis Tinctoris Coloniensis
universitatis sacrae theologiae doctoris.
MS: Magdeburg Domgymnasium 165 (XV) f. 206r-234r.
8. Lectura super libros Physicorum.
MSS: Magdeburg Domgymnasium 201 ( A . D . 1477) f. lr-110r; 220 ( A . D . 1476) f. 60r-174v.
TRADITIO
368
9. Lectura super librum De caelo et mundo.
Inc: Circa dicta librorum De caelo et mundo sunt aliqua antequam ad textum procedatur
praemittenda . . .
MSS: Magdeburg Domgymnasium 201 ( A . D . 1474) f. 121r-134v; 220 ( A . D . 1476) f.l75r- 191v.
10. Lectura super librum De generatione et corruptione.
11. Lectura super librum Meteororum.
MSS: Magdeburg Domgymnasium 201 ( A . D . 1474) f. 135M45*; 220 ( A . D . 1476) f. 208r-
222v.
12. Lectura super libros De anima.
Inc: Postquam in libro De caelo et De generatione determinatum est de corporibus simplicibus .
..
MSS: Magdeburg Domgymnasium 201 ( A . D . 1475) f. 206r-227r; 220 ( A . D . 1476) f. 223r- 249v (Finitur Lectura . . . Petri de Rivo . . .
super libros philosophiae speculativae).
13. Lectura super librum De sensu et sensato.
MS: Magdeburg Domgymnasium 201 (XV) f. 227v-231r.
Petrus Rogerii de Malomonte O.S.B. (Clemens VI)
1291/92 Rotiers-dfigletons ( ? ) 1352 Dec. 6 Avignon. 1302 entered O.S.B. in La Chaise-Dieu; fromca. 1316 studied in Paris;
1320-21 read the Sentences, there; 1323 magister theologiae, there; 1323-38 regent master, there; 1324 prior of St. Pantaloon; 1326 abbot
of Fecamp; 1328 Bp. of Arras; 1329 Abp. of Sens; 1330 Abp. of Rouen; chancellor of Philip VI; 1338 cardinal priest; 1342 pope.
Chevalier BB 954f; DThC tables (1951) 626; DHGE 12 (1953) 1129-62; LTK2 2 (1958)
1225.
A. Maier, Der literarische Nachlass des Petrus Rogerii (Clemens VI.) in der Borghe- siana/ RTAM 15 (1948) 332-56; 16 (1949) 72-
98 (= Ausgehendes Mittelalter II [Rome 1967] 255-315, 503-17).
Stegmuller RB IV 385; RS I 333.
1. Expositio in Metaphysicam.
Inc: Omnes homines Praemittit dignitatem scientiae secundum quod perfectio hominis . . .
MS: Vaticana Borgh. lat. 247 (XIV) f. 100M07*.
2. Notulae quaestionum in Metaphysicam (/-V//).
MS: Vaticana Borgh. lat. 34 (XIV) f. 89M29V.
3. Expositio in Physicam.
Inc: Quoniam quidem intelligere In principio huius primi ostendit Philosophus quod cum
scientia naturalis . . .
Expl: nullam habet magnitudinem. In hoc finiatur totus octavus et per consequens totus liber
Physicorum a.d. 1315.
MS: Vaticana Borgh. lat. 247 (XIV) f. 112M17r.
4. Expositio in De generatione et corruptione.
Inc: Item alteratio est mutatio in qualitate, manente eadem substantia...
MS: Vaticana Borgh. lat. 247 (XIV) f. 107v-108'.
369
5. Notulae quaestionum in libros Meteorologicorum. MS: Vaticana Borgh. lat. 34 (XIV) f. 129v-
r
149 .
6. Tabula super librum Ethicorum.
Inc: Actio. Quod actio id est operatio virtutis . . . non est Vl.i.b. Quod omnem
actionem sequitur gaudium vel tristitia Il.ii.e. . . .
MS: Vaticana Borgh. lat. 247 (XIV) f. 209v-217l
7. Capitula omnium librorum Ethicorum.
MS: Vaticana Borgh. lat. 247 (XIV) f. 217r v.
Petrus de Rotenburg
Fl. ca. 1455. Rector of the city-school, Alzey. (There is a Petrus Ridolfi de Rotenburg, 1442 matriculated in the university, Leipzig;
1445 baccalaureus artium, there [Erler III (1902) 725, 730]; apparently 1446 baccalaureus assumptus, Prague [Liber decanorum 2 (1832)
29]).
1.
In De anima.
Inc: Circa initium primi libri De anima nota: Sicut docet Aristoteles in Politica sua,
quando aliquae plura coordinantur ad unum, oportet unum eorum . . .
Dubitatur primo: An omnis scientia seu notitia sit honorabilis et bona? Pro
intelligentia huius quaestionis advertendum . . .
Dubitatur secundo: An historia libri De anima iustis ex causis sit anteponenda aliis
scientiis ?
(q . ult.) Utrum in anima humana omnia existant?
Expl: beatificae visionis cum qua nos dignetur perducere qui trinus et unus regnat sine
fine. Arnen. Et sic est finis librorum De anima a.d. 1455. Finito libro isto in die S.
Pauli conversionis a reverendo magistro Petro de Rotemburga existens dum
temporis rector scholarium in Alczeya. MS: Erfurt SB Ampl. Q.289 (a.d. 1455) f. lr-62r (at end of I:
Et sic est finis primus liber De anima secundum Johannem Ritscherum).
Grabmann, MGL III 223, 449.
Petrus de Rubeis (de Rossi) O.E.S.A.
t 1477 (?). Of the province of Siena; magister theologiae.
Ossinger 780; Hurter II (1906) 1031; Perini II 30.
In libros Posteriorum.
MS: olim Roma in nostra Bibliotheca S. Maria de Populo (Ossinger). In III libros De anima.
1.
2.
Inc: Bonorum honorabilium Hic est liber de corpore animato . . .
MS: Roma BAngelica 545 (XV) 132ff.
3.
Annotationes multae super libros logicales et philosophicos Aristotelis. Test: Ossinger,
Perini.
Petrus de Sancto Amore
Fl. s. XIII2. Magister artium, Paris; 1281 rector, there.
This content downloaded from 195.220.216.80 on Mon, 25 Aug 2014 06:22:17 UTC All use subject to JSTOR
Terms and Conditions
TRADITIO
370
L. Delisle, Melanges de paUographie et de bibliographic (Paris 1880) 469f; CUP I 588; M. Grabmann,
Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus der Zeit von Peter Abaelard bis Petrus Hispanus/ Abh. Akad. Berlin
(1937) Nr. 5 at 51.
1. Sententia supra librum Praedicamentorum.
Inc : Aequivoca dicuntur Sicut dicit Boethius in commento iste liber est de decem vocibus . . .
Expl: Explicit sententia et etiam notabilia supra librum Praedicamentorum a magistro Petro de
Sancto Amore.
MSS: Munchen SB Clm. 14763 (XIII) f. 142r (fragm.); Paris BN nouv. acq. lat. 1374 (XIV) f. 13r-34r.
2. Sententia libri Pirihermenias.
Inc: Primum oportet Quid debet dici subiectum in hac scientia? Patet ex divisione logices,
quoniam enuntiatio simpliciter, in qua colligitur praedicatum de subiecto simpliciter est subiectum
seu causa materialis . . . Expl: et hoc approbat per definitionem contrariorum. Et patet. In hoc
terminatur sententia lectionis et per consequens totius libri Perihermenias. MS: Basel UB F.IV.35 (XIII) f.
47-61.
3. Super Posteriorum.
Inc: Sicut in prima Posteriorum . . .
MSS: olim Erfurt Coll. Amplonianum (Kauflisten des Amplonius [MBKD II 98]); Wien Dominikanerkl. (Kat. A . D . 1513 [MBKO I
396f.]).
4. Super De generatione et corruptione.
MS: olim Wien Dominikanerkl. (Kat. A . D . 1513 [MBKO I 397]).
Petrus Schad de Wallsee
1385 matriculated in the university, Vienna; 1389 magister artium, there; 1395 dean of the arts faculty.
Aschbach I 621 et passim; Die Matrikel der Universitat Wien I (Graz - Cologne 1957)
16.
1. Quaestiones super libris Ethicorum.
MS: olim Wien Univ. (acts of the arts faculty A . D . 1467 [MBKO I 481]).
Petrus Schwartz
See Petrus Nigri de Cadena O.P.
Petrus de Sienno (Sienna)
t before 1460. 1400 matriculated in the university, Cracow; 1405 baccalaureus artium, there; 1408 magister artium, there.
Nominalist.
S. Wlodek, Quelques informations sur les commentaires medievaux de la Metaphysique dAristote conserves dans les manuscrits
de la Bibliotheque Jagellonne a Cracovie/ Miscellanea mediaevalia II (1963) 767-74 at 769f; S. Swiezawski, La Philosophic h Tuni-
versit de Cracovie des origines au xvie siecle/ AHDLMA 30 (1963) 71-109 at 92; M. Mar- kowski, Poglqdy filozoficzne Andrzeja z
Kokorzyna/ Studia mediewistyczne 6 (1964) 55- 136 at 126; id., Die philosophischen Richtungen in der Naturphilosophie an der
Krakauer Universitat in der ersten Halfte des xv. Jahrhunderts/ in: La Filosofia della natura nel
371
medioevo: Atti del terzo congresso internazionale di filosofia medioevale . . . 1964 (Milan 1966) 662-9 at 666; id., Problematyka
uniwersaliow w polskich pi^tnastowiecznych pismach nominalistycznych, Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166 at 127-30; A.
Przymusiala, O polskiej filozofii Sredniowiecznej na podstawie prac Konstantego Michalskiego, * Materialy do historii filozofii
redniowiecznej w Polsce 2 (1970) 104-54 at 141f; M. Markowski, Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikahskim (Wroclaw-
Warsaw-Cracow 1971) 454 et passim; Filozofia w Polsce: slownik pisarzy (Wroclaw 1971) 319.
Inc : Quaeritur circa initium libri Metaphysicae: Utrum metaphysica sit? Et respondetur quod
sic . . .
Exp l: et sic tantum est unus supremus princeps, perfectissimus, optimus et per se
sufficientissimus, qui est unus in omnibus et in quo sunt unum omnia, qui sedet in excelsis et cuncta
disponit et regit, cui gloria, laus et honor in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Krakdw BJ 2003 ( A . D . 1418) f. 7'-248v.
2. Disputata super libros Meteororum.
Inc :
Circa initium libri Meteororum quaeritur: Quid sit philosophia? Respondetur secundum
Isidorum Etymologorum libro secundo, quod philosophia est cognitio rerum divinarum
humanarumque cum studio bene vivendi coniuncta . . .
Expl : quam nobis contemplari concedat iste Deus gloriosus trinus et unus, cuius nomen sit
benedictum in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Wroclaw BU IV.Q.54 ( A . D . 1420) f. 13r-165r (Expliciunt disputata magistri Petri Zenno supra libros Meteororum scripta per
fratrem Jodocum Gzeginhals canonicum regularem de domo beatae Mariae Virginis Wratislaviensis in Arena in Studio Craco- viensi ac
baccalaureum eiusdem proxima tertia feria post festum nativitatis gloriosae genetricis Dei A . D . 1420. Deo gratias. Arnen.)
Petrus de Spira O.E.S.A.
Fl. ca. 1363. German.
Ossinger 864; Chevalier BB 3749.
Petrus Storch de Gzwickau
t 1431. 1393 baccalaureus artium, Prague; 1397 magister artium, there; 1404 dean of the arts faculty, there; 1409 to Leipzig,
magister assumptus, there; 1412 dean of the arts faculty, there; by 1413 baccalaureus theologiae formatus; 1413 rector.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 20, 284, 286, 319, 382,
399; G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig III (Leipzig 1902) 843; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des
Aristotelesstudiums im Mittelalter,' Sb. Akad. Munich (1939) Heft 5 at 149-51; id., MGL III 227.
Stegmtiller RB IV 396f.
1. Summa moralis ; Auctoritates librorum philosophiae moralis.
MSS: Berlin SB lat. fol. 695 (XV) 403ff. (Expl: Et est finis istarum auctoritatum collectionis a venerando magistro Petro Storch
sacrae theologiae professore de quo
TRADITIO
Deus gloriosus una cum matre in saecula saeculorum sit benedictus. Et sunt in studio Pragensi collectae, in Lypzensi vero
pronuntiatae A . D . 1420 in die Marci hora quarta plenarie conscriptae); Stuttgart LB theol. et philos. fol.120 (XV) 440ff. (Expl: Expli-
ciunt auctoritates librorum philosophiae moralis, scilicet Ethicorum, Politicorum, Rhetoricorum, Oeconomicorum, Boethii De
consolatione philosophiae, per venerabilem virum magistrum Petrum Storch sacrae theologiae professorem secundum ordinem alphabeti
372 collectae et in studio Lipczensi A . D . 1419 pronuntiatae). Olim Erfurt Karthause Salvatorberg (cat. of s. XVe*; = Berlin MS [MBKD II
392]).
Petrus Tartareti (Tatareti)
t ca. 1522 Paris. From the diocese of Lausanne; 1484 magister artium, Paris; 1490 rector, there; 1496 licentiatus theologiae, there;
1500 magister theologiae, there. Scotist.
Bulaeus V 794, 923; Wadding SS I (1906); Sbaralea Suppi. II (1921) 367f; Chevalier BB 4372; CUP Auct. Ill passim, VI 590 et
passim; DThC 15 (1946) 58f; LThK2 9 (1964) 1304; Tuszynska 39f; EFiP 6 (1967) 320f.
Prantl IV 204-9; Ueberweg 620, 624, 788; Wulf III 157; Gilson 801; Duhem SM V I I I 296, X 97-105 et passim; Maier II 292.
G. Bauch, 'Wittenberg und die Scholastik, Neues Archiv fiir sachsische Geschichte und Altertumskunde 18 (1897) 285-339 at 303-
7; H. Hermelink, Die theologische Fa- kultat in Tubingen vor der Reformation 1477-1534 (Tubingen 1906) 43,137, 202; A. Renaudet,
Prereforme et humanisme d Paris pendant les premieres guerres dltalie (1494-1517) (Paris 1916) passim; P. Petersen, Geschichte der
aristotelischen Philosophic im protestantischen Deutschland (Leipzig 1921) 31, 49, 74; G. Ritter, 'Studien zur Spatscholastik: II. Via
antiqua und via moderna auf den deutschen Universitaten des XV. Jahrhunderts, Sb. Akad. Heidelberg 13 (1922) Abh. 7 passim; F.
Ehrle, Der Sentenzenkommentar Peters von Candia (Munster i. W. 1925) 234; R. G. Villoslada, La Universidad de Paris durante los
estudios de Francisco de Vitoria O.P. (1507-1522) (Rome 1938) 218f. et passim; E. Wegerich, 'Bio- bibliographische Notizen tiber
Franziskanerlehrer des 15. Jahrhunderts, FrStudien 29 (1942) 150-97 at 187-90; H. filie, Quelques maitres de luniversitd de Paris
verslan 1500, AHDLMA 18 (1950-51) 193-243 at 202, 215, 226; J. Ferreira, 'As Sumulas logicais de Pedro Hispano e os seus
comentadores, * Colectanea de Estudos 3, 3 (Braga 1952) 260-94.
Doucet 71f.
1. Enarrationes in universam Aristotelis logicam.
Inc : Circa initium totius logicae movetur talis quaestio: Utrum logica sit scientia rationalis, una
et ab aliis distincta ? Arguitur primo quod non sit scientia, quia omnis scientia acquiritur per
demonstrationem . . .
(q . 2) Quaeritur secundo: Utrum logica sit scientia practica vel speculativa ?
(Porph .) Cum sit necessarium Incipiunt Isagogae Porphyrii in Categorias
Aristotelis, in quo titulo dicitur primo Isagogae quod est dictio graeca . . .
(iq . 1 ) Quaeritur: Utrum scientiae libri Praedicabilium universale sit
subiectum attributionis, quod est genus ad quinque praedicabilia?
Expl : qualiter praedicabilia conveniant ad invicem.
373
(Praed.) Quaeritur: Utrum de praedicamentis sit scientia logicalis, ab aliis distincta, habens pro
subiecto adaequato aliquod intentionale commune, univocum decem praedicamentis?
(text) Aequivoca dicuntur Iste est liber Praedicamentorum Aristotelis in quo ipse intendit
determinare de praedicamentis . . .
Expl : quantum ad modum enuntiandi.
(Perih .) Primum oportet constituere Iste est liber Perihermenias Aristotelis qui dividitur in
duos libros partiales. In primo determinat de enuntiatione . . .
Expl : et similiter dicatur ad quintam.
(Prior.) Primum oportet dicere Iste est primus liber Priorum analyticorum Aristotelis in
quo determinatur de syllogismo simpliciter dicto. Et dividitur in duos libros partiales . . .
Expl: ad quintam patet solutio.
(Post.) Omnis ars Iste est primus liber Posteriorum analyticorum id est de posteriori
resolutione, quae est resolutio consequentis. Et dividitur in duas partes . . .
Expl: alium conceptum. Ad quintam patet solutio.
(Top. I - I V ) Propositum quidem negotii Iste est liber Topicorum Aristotelis, in quo
Philosophus determinat de syllogismo dialectico ponens primo intentum suum . . .
Expl: solvuntur rationes ante oppositum.
(Soph.) De sophisticis autem Iste est liber Elenchorum Aristotelis, in quo determinat de
syllogismo sophistico. Et dividitur in duos libros . . . Expl: modo dictum est in textu, quod idem
est propositio et propositio una.
Edd: Poitiers 1493 (cum phil. nat. et metaph. [H 15340]); (Freiburg ca. 1494) (Risse); (Paris ca. 1494) (Risse); Paris 1494 (cum phil. nat.
et metaph. [H 15344]); (Lyon ca. 1495) (R 758); (Lyon 1498) (H 15341; C 5712); Lyon 1498 (cum phil. nat. et metaph. [Risse;
Cranz]); (Lyon) 1500 (H 15342); Lyon 1500 (cum phil. nat. et metaph. [H 15349]);
s. 1. a. (H 15337); s. 1. a. (H 15338); s. 1. a. (H 15339); Paris 1501 (Villoslada); Paris 1503 (Villoslada); Venezia 1503 (Panzer;
Cranz); s. 1. 1503 (cum phil. nat. et metaph. [Wegerich]); Miinchen 1504 (Risse); Venezia 1504 (cum phil. nat. et metaph. [Panzer;
Risse]); Wittenberg 1504 (cum phil. nat. et metaph. [Cranz]); Lyon 1506 (cum phil. nat. et metaph. [Cranz]); Basel 1508 (cum phil
nat. et metaph. [Cranz]); Paris 1509 (cum phil. nat. et metaph. [Sbaralea]); Lyon 1509 (cum phil. nat. et metaph. [Panzer; Risse;
Cranz]); Venezia 1513 (cum phil. nat., metaph. et eth. [Wegerich]); Paris 1514 (Risse; Cranz); Paris 1514 (Cranz); Venezia 1514
(cum phil. nat., metaph. et eth. [Cranz]); Basel 1514 (cum phil. nat., metaph. et eth. [Panzer]); Basel 1516 (Hurter); Venezia 1515
(cum phil. nat., metaph. et eth. [Cranz]); Venezia 1518 (cum phil. nat., metaph. et eth. [Cranz]); Paris 1520 (cum phil. nat., metaph.
et eth. [Cranz]); Venezia 1571 (cum phil. nat., metaph. et eth. [Sbaralea]); Venezia 1581 (cum phil. nat., metaph. et eth. [Sbaralea]);
Venezia 1614 (In universam philosophiam opera omnia [Risse]); Venezia 1621 (In universam philosophiam opera omnia [Risse]).
TRADITIO
374
2. Quaestiones super tota philosophia naturali et metaphysica.
Inc: (prooem.) Circa initium totius philosophiae naturalis quaeritur primo: Utrum de rebus
naturalibus sit scientia, habens pro subiecto proprio et adaequato corpus sub ratione naturalitatis?
Arguitur contra primam partem, quia de rebus naturalibus non est scientia . . .
(Phys.) Quoniam quidem intelligere Iste est liber Physicorum Aristotelis, in
quo ipse determinat de rebus naturalibus. Et dividitur in duas partes, scilicet in partem
prooemialem . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum in scientia naturali sit procedendum ex cognitione
causarum, principiorum et elementorum ad cognitionem principiatorum, causarum et
elementorum ?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum primus motor sit immobilis, unus, infinitus,
impartibilis et nullam habens magnitudinem, et an sit movens naturale aut violentum?
Expl: in entitate et virtute. Ad quartam patet solutio et etiam ad quintam.
(CMund.) De natura scientia Iste est liber De caelo et mundo, in quo
Philosophus determinat de corpore naturali in ordine ad ubi. Et dividitur in quattuor partiales
libros . . .
(q. 1) Utrum cuilibet corpori simplici insit tantum unus motus ? Expl: esse
probata in primo articulo. Ad rationes patet quid sit dicendum etiam in primo articulo.
(GCorr.) De generatione autem Iste est liber De generatione et corruptione
qui dividitur in duos partiales libros. In primo determinat de generatione et corruptione et aliis
mutationibus . . .
(iq. 1) Quaeritur: Utrum aliquid possit simpliciter generari?
Expl: in primo articulo. Patet etiam quid sit dicendum ad rationes.
(Meteor.) De primis quidem Iste est liber Meteororum Aristotelis, in quo
ipse determinat de impressionibus meteorologicis. Et dividitur in quattuor libros. In primo
determinat de impressionibus ignitis . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum de impressionibus meteorologicis sit scientia ? Expl: de
mineralibus de quibus ad nos non spectat.
(De an.) Bonorum honorabilium Iste est primus liber De anima Aristotelis,
qui in prima sui divisione dividitur in partem prooemialem et executivam . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum scientia de anima, habens pro subiecto adaequato
corpus sub ratione animati, sit inter partes philosophiae naturalis dignior et honorabilior?
Expl: probata in articulis. Ad rationes etiam patet quid sit dicendum.
(SSens.) Quoniam autem de anima Iste est liber De sensu et sensato
Aristotelis, in quo determinat de corpore sensitivo. Et dividitur in novem capitula . . .
375
(iq . 1) Quaeritur: Utrum aliquam scientiam oporteat esse praeter scientiam librorum De
anima et librorum De animalibus et plantis ad determinandum de operationibus et passionibus animatorum ?
Expl : quid sit dicendum ad rationes.
(MRem .) De memoria autem Iste est liber De memoria et reminiscentia Aristotelis,
qui dividitur in duo capitula . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum memoria sit habitus vel passio primi sensitivi?
Expl: quid sit dicendum ad rationes ante oppositum.
(SVig .) De somno autem Iste est liber De somno et vigilia Aristotelis qui dividitur in
tria capitula . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum somnus insit omnibus animalibus, somnium vero dormientibus?
Expl : hoc est propter passionem eorum.
(LBrev .) De eo autem Iste est liber De longitudine et brevitate vitae qui dividitur in
duo capitula . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum calidum et humidum sint causae longae vitae in viventibus?
Expl: in quibus etiam patet quid sit dicendum ad rationes.
(Metaph. I-VI) Omnes homines Iste est primus liber Metaphysicae Aristotelis qui
dividitur in prooemium et partem executivam. Prooemium dividitur in multas partes. In prima ponit hanc
conclusionem . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum ens in quantum ens sit subiectum metaphy sicae?
Expl: quod omnes eorum solutiones satis patent in secundo articulo. Edd: Paris s. a. (Tractatus formarum ad totam
physicam intelligendam [C 5713f; Proctor 8346]); Poitiers 1493 (H 15340); Paris 1494 (H 15344); Lyon 1498 (Risse; Cranz); Lyon 1500
(H 15349); s. 1. 1503 (Wegerich); Venezia 1504 (Panzer); Wittenberg 1504 (Cranz); Lyon 1506 (Cranz); Basel 1508 (Cranz); Paris 1509
(Sbaralea); Lyon 1509 (Panzer; Cranz) (the edd. from 1493 to 1509 also include the logic); Venezia 1513 (Wegerich); Venezia 1514
(Cranz); Basel 1514 (Panzer); Venezia 1515 (Cranz); Venezia 1518 (Cranz); Paris 1520 (Cranz); Venezia 1571 (Sbaralea); Venezia 1581
(Sbaralea) Venezia 1592 (Freiburg UB) (the edd. from 1513 to 1592 also include the logic and the ethics); Venezia 1614 (Risse);
Venezia 1621 (Risse) (the last two edd.: In universam philosophiam opera omnia).
3. Quaestiones super libros I-VI Ethicorum.
Inc: Circa librum Ethicorum Aristotelis movetur talis quaestio: Utrum virtutes morales sint in voluntate vel
in appetitu sensitivo? Arguitur primo quod non sint in voluntate, quia voluntas . . .
(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum de virtutibus sit scientia?
(q. ult. VI q . 11) Quaeritur: Utrum medium virtutis sit illud signum, ad quod intellectus
operantis universaliter respicit?
TRADITIO
Expl: universaliter respicit. Quae conclusio relinquitur probata in primo notabili.
MS: Cambridge, Mass. Harvard Univ., Kress Libr. of Business 2 ( A . D . 1501) f. 1-37. Edd: Paris 1496 (H 15343); Paris after 1496 (R
1877; C 5715); Paris 1497 (Granz); Paris 1500 (Ethica ad Petro Tatareto recognita [Granz]); Paris 1509 (Panzer); Paris 1513
(Granz); Paris before 1514 (Granz); Venezia 1513 (cum log., phil. nat. et metaph. [Wegerich]); Venezia 1514 (cum log., phil. nat. et
376 metaph. [Cranz]); Basel 1514 (cum log., phil. nat. et metaph. [Panzer]); Wien 1517 (Granz); Venezia 1518 (Cranz); Paris 1520
(Granz); Venezia 1571 (Sbaralea); Venezia 1581 (Sbaralea); Venezia 1592 (Freiburg UB) (the edd. from 1518 to 1592 include the
logic, nat. phil. and metaph.); Venezia 1614 (Risse); Venezia 1621 (Risse) (the last two edd.: In universam philosophiam opera
omnia).
Petrus de Thenis
1469 or 1479 matriculated in the university, Louvain; by 1489 artium et utriusque iuris doctor, there; 1489, 1496, 1508 rector,
there.
Matricule de VUniversite de Louvain II (Brussels 1954) 220, 399; III (Brussels 1958) 57, 147, 360,
1. In Porph. See Henricus de Eyndonia.
2. In Praed. See Henricus de Eyndonia.
3. In Perih . See Henricus de Eyndonia.
4. In Priora .
Expl : Et sic est finis secundi libri Priorum Analyticorum Aristotelis per me Theodoricum Regis alias de
Bruxella sub venerabili artium magistro Petro de Thons.
MS: Cambrai BV 964 (862) ( A . D . 1482) f. 28v-(60).
5. In Posteriora.
MS: Cambrai BV 964 (862) ( A . D . 1482) f. 60'-(82).
6. In Topica.
MS: Cambrai BV 964 (862) ( A . D . 1482) f. 82'-(95).
7. In Soph. See Henricus de Gandavo.
Expl: Et sic est finis secundi libri Elenchorum Aristotelis et per
consequens totius logicae, sub venerabilibus
viris, artium quoque magistris anteprandialibus magistro Henrico de Eyndonia et magistro Petro de
Theins postprandialibus vero magistro Petro de Thons et magistro Henrico de Gandavo, per me
Theodoricum Regis, alias de Bruxella, alma in universitate Lovanii, in Lilii paedagogio, a.d. 1482, quarta
quidem die mensis septembris (f. 114).
8. In Porph. See Henricus de Eyndonia.
9. In Praed. See Henricus de Eyndonia.
10. In Perih. See Henricus de Eyndonia.
11. In Priora.
MS: Cambrai BV 964 ( A . D . 1482) f. 199-(232).
12. In Posteriora.
MS: Cambrai BV 964 ( A . D . 1482) f. 232v-(264).
377
13. In Topica.
MS: Cambrai BV 964 ( A . D . 1482) f. 264-(281).
14. In Soph. See Henricus de Gandavo.
Expl: Et sic est finis secundi libri Elenchorum Aristotelis per me Theodoricum de Bruxella, et universaliter
totius logicae per me Theodoricum Regis, alias de Bruxella, sub venerabilibus viris artiumque magistris, ante-
prandialibus quidem magistro Henrico de Eyndonia et magistro Petro de Theyns, utriusque juris baccalaureo,
postprandialibus vero eodem magistro Petro de Theins et magistro Henrico de Gandavo, a.d. 1482 (f. 294). MSS:
Cambrai BV 964 (as above). Cf. St. Omer BV 585 ( A . D . 1482) (Porph., inc: Cum sit necessarium Cum id sit necessarium Grisaori et
ad eam omissis si quae
omissa sunt; Praed., Perih., Prior., Post., expl: et sic est finis. Sit laus et gloria trinis. Expliciunt continuationes sex priorum ac
omnium librorum logicae lectae per venerabilem virum, artium magistrum, necnon utriusque iuris baccalaureum magistrum Petrum de
Thenis . . .).
Petrus Thomae O.F.M.
Ca. 1280 Galicia 1337/50. Member of Aragonese province; studied in Paris; magister theologiae; ca. 1316-32 lector in studium
of the Order, Barcelona; 1333-36 apostolic penitentiary, Avignon. Scotist.
Wadding SS (1650) 288; Sbaralea Suppl. (1806) 610f; DThC 12 (1933) 2046-9; Carreras y Artau II (1943) 473-5; LTK2 8 (1963)
382 (lit.); Tuszynska 38f; EFil2 4 (1967) 1601.
Marti de Barcelona, O.F.M.Cap., Fra Pere Tomhs (XIV), doctor strenuus et invincibilis/ Estudis franciscans 39 (1927) 90-103; A.
Maier, Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts/ Autour dAristote: Recueil detudes . . . offert & Msgr. A. Mansion
(Louvain 1955) 515-41 at 528f; E. Buytaert, O.F.M., The scholastic writings of Petrus Thomae, * Theologie in Geschichte und
Gegenwart: Michael Schmaus . . . dargebracht (edd.
J. Auer and H. Volk; Munich 1957) 927-40; G. Bridges, Identity and Distinction in Petrus Thomae O.F.M. (St.
Bonaventure, N. Y. 1959); W. Hoeres, Zur Ontologie von Petrus Thomae O.F.M./ FrStudien 43 (1961) 374-9; P. Ktinzle, Mitteilungen
aus Codex Mazarine 3490 zum Schrifttum des Franziskaners Petrus Thomae, vorab zu seinen Quaestiones in Metaphysmani/ AFrH 59
(1966) 3-37; A. Poppi, II contributo dei formalisti padovani al problema delle distinzioni/ in: Problemi e figure della scuola scotista del
Santo (Padua 1966) 601-790 at 628-34; P. Kiinzle, Petrus Thomae Oder Franciscus de Maironis?' AFrH 61 (1968) 462f.
Stegmiiller RB IV 417; RS I 338; Glorieux Q II 228f.
1. Super Metaphy sicam.
Test: self-citation, in his De unitate minori (Buytaert 939).
Inc: (q. 1) Utrum corpus mobile sit subiectum in libro Physicorum?
(iq. 2) Utrum quattuor causae faciant seu conferant ad cognitionem effectus ?
(q. ult.) Utrum movens et mobile sint finita?
MS: Vaticana Vat. lat. 2190 (XIV) f. 157r-158v (tabula quaestionum only).
Ed: Maier, art. cit. 529 (list of qq. from I, VIII).
TRADITIO
378
Note: Marti de Barcelona hesitantly ascribes to Petrus Thomae Madrid BN 2016 (XIV) f. 17r-162r (fols. 48v-100r skipped in
numbering): anon., In VIII libros Physicorum; inc: Cum secundum quod docet Aristoteles ... Unius rei possunt quattuor esse causae
. . . / . . . totius materiae qui est ipse Deus super omnia benedictus.
Test: Matthias Doring in a Principium (Buytaert 939).
3. Commentaria super multos Aristotelis libros.
Test: Marianus de Florentia, Compendium chronicarum Fratrum Minorum (AFrH 4 [1911] 295); Wadding, Buytaert (939f.).
Petrus de Thons
See Petrus de Thenis.
Petrus de Tornaparte O.F.M.
See Petrus de Aquila O.F.M.
Petrus Trapolinus
1451 Vigodarzere near Padua 1509 June 6 Padua. Studied at Padua, pupil of Franciscus Securus de Nard6 and Nicoletto Vernia;
1483 doctor artium, there; 1486 doctor medicinae, there. Moderate Averroist, teacher and friend of Pomponazzi.
G. Vedova, Biografia degli scrittori padovani II (Padua 1836) 353-62; EFil2 6 (1967)
580f.
Nardi, Saggi 147-78 et passim; G. Saitta, II Pensiero italiano nelVUmanesimo enel Ri- nascimento II (Florence 1961) 296, 301f; E.
Garin, Storia della filosofia italiana II (Turin 1966) 505, 564f.
F. Fiorentino, Pietro Pomponazzi: Studi storici su la scuola bolognese e padovana dei secolo XVI (Florence
1868) 248-52 and passim; B. Nardi, Le Opere inedite dei Pomponazzi:
I. II fragmento marciano dei commento al De anima e il maestro del Pomponazzi, Pietro Trapolino/ GCFI 29 (1950) 427-442 at 428-
35; E. Garin, LUmanesimo italiano (Bari 1954);
G. Di Napoli, LImmortality dellanima nel Rinascimento (Turin 1963) 197f; B. Nardi, Studi su Pietro Pomponazzi (Florence 1965)
104-21.
1. Expositio in IV libros Physicorum.
Inc: Librum Aristotelis qui de physico auditu inscribitur interpretaturi . . .
MS: Modena BEstense Est. lat. 375 (a.W.3,9) (XV/XVI).
2. Quaestiones ac notabilia recollecta in libro Caeli.
Inc: Primo dominus Petrus in prooemio suo multa dixit circa subiectum huius libri. . .
MS: Venezia BMarc. lat. VI 301 (XVI) f. 116r-125v (title f. 116r: Quaestiones ac notabilia recollecta per me Benedictum Tyriacam
Mantuanum in libro De caelo, legente domino Petro Trapolino).
3. Quaestiones et notabilia recollecta super libris De anima.
Inc: In expositione huius praeclari operis . . .
Expl: intelligentes quare etc.
MSS: Perugia BC 408 (F.82) ( A . D . 1491-92) 118ff. (inc. as above); Venezia BMarc. lat. VI 301 (XVI) f. 2r-lllr (title f. 2r: Quaestiones
et notabilia recollecta per me Benedictum Tyriacam super libris De anima Aristotelis, legente Petro Trapolino prae-
379
ceptore; inc: De subiecto libri: Anima est subiectum, quia de ea probantur passiones; de utilitate infra declarabitur . . .).
Note: according to Nardi, art. cit. (1950), these are two recollecta of the same lectures.
Petrus de Vetullofir
See Gerardus de Brolio (2).
Petrus de Wallsee
See Petrus Schad de Wallsee.
Petrus Weggun (Weghun, Weghim) de Premislavia (Przibislavia)
1387 baccalaureus artium, Prague; by 1393 magister artium, there; 1406 dean of the arts faculty; 1407 rector; 1409 magister
assumptus, Leipzig; 1414 rector, there; 1421 dean of the arts faculty, there.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 20, 252, 261, 286, 390;
G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig III (Leipzig 1902) 917.
1. Lectura super Metaphysicam.
Inc: In principio Metaphysicae quattuor sunt videnda . . .
Expl: Explicit lectura super Metaphysicam Aristotelis a reverendo magistro Petro de Premislavia pro tunc
rectore almae universitatis Pragensis lecta ac reportata per Sigismundum (de Broda Plznensi) a. 1407 feria
tertia post Alexii cuius natale fuit dominica ante dies caniculares.
MS: Praha UK 727 (A.D. 1407) f. 62M32\
Philippus baccalaureus O.Serv.
Possibly to be identified with Philippus Mucagata Castellati O.Serv. (q. v.).
1. Commentarius super Posteriora.
MS: olim Forll Bibi. S. Dominici (cat. of 1572 [T. Kaepelli, Antiche biblioteche domenicani in Italia, AFP 36 (1966) 5-80 at
19]).
Philippus Beverley
t by 1325. 1305-11 studied at Oxford; by 1305 magister artium; doctor theologiae; various rectorships.
Bale SS II 80; Index 514; Tanner 99; Russell 104; Emden I 184.
1. Quaestiones in Perihermenias.
2. Quaestiones in VI Principia.
MS: olim Glastonbury Abbey ( 1-2) (Bale).
Philippus de Castellatio O.Serv.
See Philippus Mucagata de Castellatio O.Serv.
Philippus Cornubiensis
1. In primum librum Meteororum.
Inc: Ad notitiam impressionum humani quidam oportet praemittere se-
TRADITIO
eundum doctrinam Aristotelis in primo Meteororum quorum unum quidem et primum est quod totius
spatia aeris primaria divisione . . .
Expl: non nisi per astronomiam certitudine sciri possunt. De cuius nihil ad praesens.
MS: Wien NB 2897 (XIV) f. 66v-75\
380 Philippus de Florentia O.F.M.
FI. 1313. Doctor theologiae, Paris.
Wadding SS (1650) 293f; G. Negri, Istoria degli scrittori fiorentini I (Ferrara 1722) 171f; Chevalier BB 3627.
1. Conclusiones ex libris Physicorum collectae.
MS: olim Firenze S. Croce (Wadding).
Philippus Mucagata de Castellatio O.Serv.
Fl. ca. 1488. From Castellazzo (Alessandria); magister; doctor theologiae; orator in Rome. See also Philippus baccalaureus O.Serv.
Chevalier BB 3272.
1. Commentaria super Praedicabilibus Porphyrii.
2. Commentaria super Praedicamentis Aristotelis.
3. Commentaria super VI Principiis Gilberti Porretani.
Ed: (1-3) Venezia 1494 (Hain 11624).
Philippus de Rufinis O.P.
t 1380. From Rome; entered the Order at Rome; magister theologiae; 1348 Bp. Isernia; 1367 Bp. Tivoli; 1378 Cardinal; active on
the side of Urban VI.
Quetif I 682f; Gams 733, 886.
Philippus Tripolitanus
1. Liber moralium de regimine dominorum, qui alio nomine dicitur Secretum secretorum.
Inc: (ded. ad Guidonem de Valentia, ep. Tripol.) Domino suo excellentissimo . . .
MSS: Bruxelles BRoyale 2900 (11956-66) (XIII) f. 33-55; 2901 (11854-55) (XIV) f. lr-42v.
Ed: s. 1. a. (Hain 1779).
Philippus de Vitriaco (Vitry)
Ca. 1240 date of the Compilatio.
Ueberweg 407; Wulf II 36; Lottin PM I 443; III 708, 712; IV 855.
V. Rose, *t)ber die griechischen Commentare zur Ethik des Aristoteles/ Hermes 5 (1871) 61-113 at 65; M. Grabmann,
Forschungen uber die lateinischen Aristotelesiibersetzungen des 13. Jahrhunderts (BGPMA 17, 5/6; Munster i. W. 1916) 74-86; M.
Grabmann, MGL I
381
(1926) 37, 236, 244; M. de Bouard, Encyclop6dies mdi6vales, * RQH 112 (1930) 258-304; id., Une encyclopedic m^di^vale
jusqu& present inconnu: le Compendium philosophiae/ RT 37 (1932) 118-43, 301-30; S. D. Wingate, The Mediaeval Latin Versions of
the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 30; M. de Bouard, Une nouvelle Encyclopedic medttvale: le Compendium philosophiae
(Paris 1936); M. Grabmann, review of de Bouard, HZ 159 (1939) 406; id., Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im
Mittelalter/ Sb. Akad. Munich (1939) Heft 5 at 105-11; Grabmann, MGL III (1956) 311.
Doubtful.
1. Compilatio de libris naturalibus.
Other titles: Compilatio de libris naturalibus Aristotelis et aliorum quorumdam philosophorum de rerum natura; Compendium
philosophiae; Compendium librorum naturalium; Compendium librorum Aristotelis in naturali et morali philosophia et metaphysica.
Inc: (prol.) Cum omne desiderii compos et maxime creatura rationalis appetat suam perfectionem, summa
vero et finalis perfectio hominis sit in cognitione unius infallibilis veri . . .
(I) De unitate et simplicitate Dei. Dicit igitur Aristoteles in decimo Philosophiae
primae, Deus, inquit, est unus, aeternus . . .
( I I ) Acturi de creaturis, haec tria quaeramus, scilicet de earumdem compositione et
simplicitate, de earum etiam bonitate, et de earum situ et ordine quantum ad loca sua . . .
( I I I ) Incipit tertius qui agitur de animatis. Habito nunc dictoque de generatione
inanimatorum, iam dicendum est de corporibus animatis . . .
( I V ) Incipit quartus de natura animalium. Dicto de vegetabilibus, dicendum est de
sensibilibus . . .
(V) Incipit quintus de homine et natura humana. Dicto de sensibilibus, dicendum
restat de rationabilibus ut de homine . . .
( V I ) Incipit liber sextus. Dicendum restat de natura eorum quae sequuntur
huiusmodi res, scilicet de motu, tempore et loco, et de natura rerum, generum praedicamentalium et huiusmodi
...
( V I I ) Incipit septimus liber Compendii philosophiae in quo agitur de rebus
rationabilibus. Dicto in praecedentibus sex libris de rebus naturalibus, dicendum restat nunc de rebus
rationabilibus et moralibus . . .
( V I I I ) Incipit liber octavus Compendii philosophiae. Incipit plena et plana
compilatio de veteri ethica, liber primus. Dicto de rebus naturalibus et rationabilibus, dicendum est de
moralibus . . .
Quoniam in superioribus libris seriatim inseruimus quae secundum seriem invenimus
in libris naturalibus Aristotelis et quorumdam aliorum philosophorum, in hoc ultimo ponemus communiter
communia quae accidunt in eisdem libris, scilicet propositiones notabiles . . .
Expl: per infusionem aquae calidae inter vulnera.
MSS: Berlin SB lat. oct. 142 (a.d. 1325) f. 1-(131) (Explicit tractatus Alberti qui dicitur Compendium philosophiae); Bordeaux BV
422 (XIV) f. 1-(146); Cambrai BV
TRADITIO
1008 (906) ( A . D . 1327) f. 1-131; Cambridge Emmanuel Coll. 247 (XV) 89ff; Erlangen UB 215 (Irm. 442) (XIV) llOff; 276 (Irm. 281)
(XIII) f. 172'-279v; Firenze BLaur. Ashb. 1251 (XIV) 137ff; 1546 (XIII/XIV); Innsbruck UB 363 (XIV) f. 1-140; Manchester John
Hylands Libr. 150 (R.-S. 1816) (XIII) f. 1-219; Mantova BC C.I.9 (XIV) 194ff; Modena BEstense a.Q.7,26; Oxford Balliol Coli.
246 (XV) f. 170r-181v (incompl.); Paris BN lat. 3430 (XIV) item 2; 14938 (XIII) f. 126-(226) (Auctoritates ex variis libris
382 Aristotelis); 15879 ( A . D . 1320) f. 125*--179v; Pavia BU 108 (XIII) f. lr-87v; 237 (XIV) f. lr-89v; Poitiers BV 152 (314) (XIV) 53ff.
(expl. mut.); Salamanca BU Sal. 2322 ( A . D . 1308) f. lr-71v; Salisbury Cathedral 170 (XIV) f. 196-(312); Sevilla BColombina 7.3.40
( A . D . 1302); Troyes BV 1488 (XIV) f. 120-202; Uppsala UB C.67 ( A . D . 1302) f. 2-119; C.649 (s. ?); Vaticana Vat. lat. 3009 (XV)
(Hilarion, Compendium); Ottob. lat. 1521 (s. ?) (Compilatio de libris naturalibus, f. lr: on the word Compilatio the following note is
found in the margin: Magistri Philippi de Vitriaco. Vide, utrum iste liber vel opus fuerit ipsius magistri Philippi vel utrum operis
auctor fuerit sicut credo); Ross. lat. 175 (XIV).
Ed: de Boiiard, op. cit. 121-206.
Note: The ascription of this work to Philip de Vitry is based on the note in Ottob. lat. 1521. De Boiiard (op. cit. 115-17) ascribed the
work to Hugo Ripelin of Strasbourg, apparently erroneously (cf. Grabmann, art. cit. [1939] 106f.). See also Hilarion, who prepared
an improved new edition of this work for Pope Sixtus IV (cf. his epistola dedicatoria in de Boiiard, op. cit. 31-3).
R. de Staningtona
Fl. s. XIII1. English friar; between 1240 and 1255 taught at Oxford. Cites Averroes, Alfred of Sareshel, Richard Fishacre.
Tanner 689; Chevalier BB 3860; Russell 121; M. Grabmann, Methoden und Hilfs- mittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter,'
Sb. Akad. Munich (1939) Heft 5 at 77f;
D. Callus, O.P., Introduction of Aristotelian Learning to Oxford/ Proceedings of the British Academy 29 (1943)
229-281 at 259; R. C. Dales, R. de Staningtona, an Unknown Writer of the 13th century, Journal of the History of Philosophy 4 (1966)
199-208.
1. Compilatio quaedam librorum naturalium.
Inc: (Phys .) Quoniam ut dicit Aristoteles in primo Physicorum, tunc opinamur cognoscere unumquodque cum
causas cognoscimus et prima principia, manifestum est quod ad naturalis philosophiae notitiam . . .
(CMund .) Summa cognitionis naturae et scientiae . . .
(GCorr .) De generatione et corruptione in naturali primo . . .
(Meteora) Postquam praecessit rememoratio nostra de elementis . . .
(De an.) Bonorum et honorabilium dicitur esse scientia de anima . . . Expl : (ex abrupto ) et ita est in tempore
vel potest dici quod. . . .
MS: KynZvart (Konigswart) Schlossbibl. 80 (22.D.2) (XIII) f. 242 v-248v (Meteora)f Oxford BodlL Digby 204 (XIV) f. 100r-125v; cf.
Laud. misc. 527 (XIV) f. 115-127. Ed: Dales, art. cit. (excerpts).
Rabanus (Hrabanus) Maurus O.S.B.
780 Mainz 856 Feb. 4 Mainz. Monk of Fulda; pupil of Alcuin at Tours; director of the school, Fulda; 822-42 abbot of Fulda; 847
Abp. of Mainz.
383
Manitius I 288-302; A. Van de Vyver, Les fitapes du ddveloppement philosophique du haut moyen age,' Revue beige de philologie
et dhistoire 8 (1929) 425-52 at 432; DThC 13 (1937) 1601-20; LThK2 5 (1960) 499f.
V. Cousin, Ouvrages inidits dAbtlard (Paris 1836) xvi-xvii, Iv, lxxv-lxxx, 611-18; Prantl II 20f, 37-40; M. Grabmann,
Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus der Zeit von Peter Abaelard bis Petrus Hispanus/ Abh. Akad. Berlin
(1937) Nr. 5 at 47; J. Isaac, Le Perihermeneias en Occident de Bobce b S. Thomas (Paris 1953) 41. Stegmtiller RB V 7-37.
1. De institutione clericorum: III 20 De dialectica.
Inc: Dialectica est disciplina rationalis quaerendi, definiendi et disserend i . . .
Ed: PL 107. 397f.
Pseudo-Rabanus
S. XII.
V. Cousin, Ouvrages intdits dAbdlard (Paris 1836) xii-xvii, 611-18; Prantl II 37-40; B. Geyer, *Untersuchungen,' in: Peter
Abaelards philosophische Schriften (BGPMA 21, 4; Mtinster i. W. 1933) 589-633 at 593-7; L. M. De Rijk, Logica modernorum I (Assen
1962) 44f.
Inc: Intentio Porphyrii est in hoc opere facilem intellectum ad Praedicamenta praeparare tractando de quinque
rebus vel vocibus . . .
MSS: Assisi BConv. S. Franc. 573 (XII) f. 4r-15v (anon.); Oxford BodlL Laud. lat. 67 (XII) f. 9r-14v; Paris BN lat. 13368 (olim St.
Germain 1310) (XII) f. 215r (86) - 223v (94) (Rhabanus super Por.).
Ed: Cousin, op. cit. 611-16 (excerpts).
Inc: Intentio Aristotelis est in hoc opere de simplici enuntiativa et de eius elementis, nomine scilicet et verbo . .
.
MSS: Paris BN lat. 13368 (olim St. Germain 1310) (XII) f. 224' (95) - 229* (100) (Rhabanus super Terentium; incompl.); Vaticana Reg.
lat. 230 (XII) f. 80r-87r (incompl.).
Ed: Cousin, op. cit. 616-18 (excerpts).
Radulphus Britonis
See Radulphus Reginaldi Britonis.
Radulphus de Hotot
See Radulphus Reginaldi Britonis.
Radulphus Lockesley O.F.M.
Ca. 1310 lector, Oxford convent; ca. 1310 doctor theologiae, regent.
Bale 366; Wadding SS (1650) 290; Tanner 484; Chevalier BB 2849; Emden II 1155.
1. Super Aristotelis opera varia libri plures.
TRADITIO
Radulphus Niger
Ga. 1140 ca. 1200. By 1165 student in Paris; by 1168 magister artium; sometime between 1177 and 1183 in the service of Henry
III of England; during the 1180s in Paris; ca. 1192 his works on Scripture censured; 1194-99 possibly in England.
Chevalier BB 4031; DNB 41 (1895) 63f; G. B. Flahiff, Ralph Niger: an Introduction to His Life and Works, MS 2 (1940) 104-26.
Stegmiiller RB V 51-5.
384
1. In Topica glossa in versibus.
2. In Elenchos glossa in versibus.
Test: Gervasius Tilleberiensis (Tilbury), Otia imperialia (MGH SS XXVII 370): Unde literatus ille nostri temporis vir, magister
Radulphus Niger, domini mei regis iunioris concurialis, cum Topica Aristotelis et Elenchos versibus glossaret, ait: Sunt loca, sunt
gentes, quibus est mactare parentes, | Cum mors aut pietas aut longa supervenit aetas . .
Radulphus Reginald! Britonis
Fl. s. XIII/XIV. 1300-07 professor in the arts faculty, Paris; by 1308 magister theologiae, there. Probably to be identified with
Radulphus de Hotot (by 1308 magister theologiae, Paris; by 1309 taught the doctrine of the Immaculate Conception, there).
Chevalier BB 4023; HistLittFrance 32 (1898) 575f. (Raoul de Hotot), 36 (1927) 169- 180, 646 (Raoul Brito); CUP II 661.
Prantl III 241-3; Wulf II 199, III 125, 158; Sarton III 534.
P. Glorieux, Raoul Renard, RThAM 7 (1935) 405-7; V. Doucet, Raoul le Breton d^fenseur de llmmaculee
Conception: simple rectification, AFrH 47 (1954) 447-50; G. M. Roschini, Radulphus de Hotot, Immaculatae Conceptionis in
Universitate Parisiensi primus assertor, Marianum 19 (1957) 142-6.
M. Grabmann, Die Sophismataliteratur des 12. und 13. Jahrhunderts (BGPMA 36, 1; Munster i. W. 1940) 60-
4; Grabmann, MGL III (1956) 152f; C. J. Ermatinger, Notes on Some Early Fourteenth-Century Scholastic Philosophers, Manuscripta
3 (1959) 155-68;
H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 80f; J. Pinborg, Bezeichnung in der Logik
des XIII. Jahrhunderts, Miscellanea mediaevalia VIII (Berlin 1971) 238-81.
M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts und seine Stellung zur christlichen Weltanschauung, Sb. Akad.
Munich (1931) Heft 2 at 55-60; G. Bruni, Un Commento inedito allEtica Nicomachea, Bollettino filosofico 2 (1936) 322; R.-A.
Gauthier, Trois commentaires averroistes sur lfithique a Nicomaque, AHDLMA 16 (1947-48) 187-336 at 189-222; O. Lottin, A
propos de la date de certains commentaires sur lEthique, RThAM 17 (1950) 127-33; Lottin PM II-IV passim; R.-A. Gauthier, Bulletin
thomiste 8 (1947-53) 75-85, 1243f; R.-A. Gauthier, Magnanimite (Paris 1951) 469; Grabmann, MGL III (1956) 21 Of.; A. San Cristobal-
Sebasti&n, Controversias acerca de la voluntad desde 1270 a 1300 (Madrid 1958) 59-76, 272.
Glorieux R I 453-6; Stegmiiller RB V 46; Doucet 73; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2;
Munster i. W. 1967) 317 et passim.
I. Quaestiones super totam artem veterem.
Inc: (Porph.) Sicut dicit Philosophus sexto Metaphysicae, tres sunt partes principales scientiae
speculativae, scilicet naturalis, mathematica et divi-
385
na. Et ratio huius propositionis potest esse, quia scientiae distinguuntur secundum distinctionem suorum
obiectorum . . .
(q . 1) Quaeritur primo circa logicam, primo quaerendo in communi quaedam circa logicam, deinde
descendendo ad librum Porphyrii. In communi primo quaero: Utrum logica sit scientia? Et arguitur quod
non, quia modus sciendi non est scientia . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum logica sit scientia realis vel sermocinalis vel rationalis ?
(q. 4 Porph. q. 1) Consequenter quaeritur specialiter circa librum Porphyrii: Utrum universale sit subiectum
in libro Porphyrii?
(q. ult.) Consequenter quaeritur: Utrum de ratione accidentis sit inhaerere subiecto?
Expl : non semper inhaeret subiecto. Et ideo habet definiri per subiectum etc.
(.Praed.) Circa librum Praedicamentorum consequenter quaeritur et primo: Utrum de (decem)
praedicamentis possit esse scientia? Et arguitur quod non, quia omnis scientia est per causam . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum scientia de praedicamentis pertineat ad logicum ?
(q. ult.) Consequenter quaeritur circa postpraedicamenta: Utrum postpraedicamenta sint tantum quinque
nec plura nec pauciora?
Expl : sunt terminus ad quem est motus, et ideo etc. Et hoc sufficiat de praedicamentis quoad praesens.
(VI Pr.) Circa librum VI Principiorum quaeritur primo: Utrum de sex principiis possit esse scientia ? Et
arguitur quod non, quia omnis scientia sit per causam, sed sex principia . . .
Expl : ratio non concludit.
(Perih.) Consequenter quaeritur circa librum Perihermenias et primo quaeritur: Utrum de enuntiatione
possit esse scientia? Et arguitur primo quod non, quia de eo quod non est . . .
(q. 2) Utrum enuntiatio sit subiectum in libro Perihermenias ?
(q. ult.) Consequenter quaeritur: Utrum ista sit vera per se, Bonum non est malum?
Expl: nulla propositio est verior illa in qua idem praedicatur de se ipso etc. Et sic de illo etc. Et haec ad
praesens sufficiant.
MSS: Bruxelles BRoyale 2910 (3540-47) (XV) f. 33-160; Krakdw BJ 2002 (XV) f. 116v-156v (Praed.), 174'-202r (Perih.); Milano
BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 138vss. (Porph); Nurnberg SB Cent.V.21 ( A . D . 1317) f. 77r-124v (Porph., Praed., VI Pr., Perih.;
Expliciunt quaestiones super quattuor libros veteris artis Britonis et Hyt- pibbij [?] simul collectae . . .); Osimo Collegio Campana
39 (XIII/XIV) item 1 (Quaestiones super artem veterem); Padova BAntoniana XX.457 (XIV) 75ff. (Praed., VI Pr.); Paris
BArsenal 697 (XIV) 30ff. (Expliciunt quaestiones magistri Rodolphi Britonis super libro. Deo gratias); Vaticana Vat. lat. 2141
(XV) f. 63v-120r (Expliciunt
TRADITIO
quaestiones magistri Rodulphi Britonis super totam artem veterem); 3042 (s. ?) items 1-3 (Porph., Praed., Perih.); 3043 (s. ?) items 1-3
(Porph., Praed., Perih.); 3044 (s. ?) items 1-3 (Porph., Praed., Perih.).
Ed: Venezia [ca. 1499] (H 3990); Pinborg, art. cit. (1971) 275-81 (qq. 3-4).
2. Quaestiones libri Priorum.
386
Inc : (prol .)
Sicut dicit Tullius I De officiis trahimur instinctu interioris rationis et ducimur . . .
(q. 1) Circa librum Priorum quaeratur primo: Utrum de syllogismo possit esse scientia ? Arguitur primo
quod non, quia omnis scientia habetur per demonstrationem, sed de syllogismo . . .
(q. 2) Utrum syllogismus simpliciter sit subiectum in ista scientia ?
(q. ult.) Utrum in secunda figura et in tertia possit esse syllogismus ex obliquis ?
Expl: maior nullius lapidis est.
MSS: Bruxelles BRoyale 2910 (3540-47) (XV) f. 278'-37P; Leipzig UB 1363 (XIV) f. 95r-119v; Osimo Collegio Campana 39 (XIII/XIV)
item 2; Paris BN lat. 14705 (XIV) f. 45-(73); Venezia BMarc. lat. VI 150 (X.39) (XIV) f. 1-52.
3. Quaestiones libri Posteriorum.
Inc: (prol.) Sicut dicit Philosophus decimo libro Ethicorum homo secundum intellectum operans . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum logica sit scientia speculativa vel practica ? Et arguitur primo quod sit practica . . .
(q. 2) Utrum de demonstratione possit haberi scientia ?
(q. ult.) Ultimo circa istum secundum quaeritur: Utrum cognitio principiorum primorum sit nobis innata
vel acquisita?
Expl: per cognitionem suorum terminorum, ut patet primo huius, cum dicitur quod principia cognoscimus, cum
terminos cognoscimus etc. MSS: Bruxelles BRoyale 2910 (3540-47) (XV) f. 372M60'; Paris BN lat. 14705 (XIV) f. 73-(96);
16609 (s. ?) f. 1-29; Vaticana Vat. lat. 2141 (XV) f. 185r-221v (Et sic est finis quaestionum libri Posteriorum eximii magistri
Rodulphi, qui aliter Brito cognominatur, Parisius in eiusdem magistri tempore disputatae etc.), f. 222r-227r (Recollectae super
quaestionibus praecedentibus); Wien NB 2319 (XIV) f. 34r-55r (Ex- pliciunt quaestiones supra librum Posteriorum editae a magistro
Rudolpho Brone. Deo gratias).
4. Quaestiones libri Topicorum.
Sicut dicit Philosophus decimo Metaphysicae versus finem unumquodque ens habet propriam
Inc: (prol.)
operationem . . .
(q. 1) Quaeritur primo: Utrum de dialectica sit scientia? Et arguitur primo quod non, quia dialecticus non
est sciens; ergo dialectica non est scientia. Per locum a coniugatis tenet ista . . .
(q. 2) Utrum dialectica sit communis vel specialis ?
(q. ult.) Utrum respondens in arte dialectica possit solvere argumenta opposita ?
387
Expl : quod sint aequivoca ideo etc.
MSS: Bruxelles BRoyale 2910 (3540-47) (XV) f, 196r-277r (Expliciunt quaestiones magistri Radulfi Brithonis super librum
Topicorum); Erfurt SB Ampl. Q.276 ( A . D . 1295) f. 100r-131r; Leipzig UB 1363 (XIV) f. 120r-144r; Paris BN lat. 11132 ( A . D . 1307);
11133 ( A . D . 1320).
Ed: Pinborg, art. cit. (1971) 274f. (excerpt).
5. In librum Topicorum Boethii.
Inc : Primo de substantivo: Utrum locus . . .
MS: Bruxelles BRoyale 2910 (3540-47) (XV) f. 163r-195v.
6. Quaestiones super librum Metaphysicae .
Inc: (prol .)Sicut dicit Philosophus in decimo Metaphysicae suae, in omni genere est aliquid unum quod est
principium et maximum omnium eorum quae sunt in genere illo . . .
(<q. i) His visis quaerantur hic quaedam de subiecto huius scientiae et primo: Utrum
substantiae separatae sint subiectum in ista scientia? Et videtur quod sic. Scientia est de aliquo . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum causae primae sint subiectum in ista scientia? Expl: (mut. in
prine. I I I ) potest haberi sine dubitatione et consideratione . . .
MS: Vaticana Pal. lat. 1059 (XIV) f. P-8L
Inc : (prol.) Sicut dicit Commentator prologo octavi Physicorum homo dicitur aequivoce de homine sciente
et ignorante . . .
(q. 1) Circa librum De anima primo in generali quaeritur: Utrum de anima possit esse
scientia? Et arguitur primo quod non, quia omne illud de quo est scientia est intelligibile . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum subiectum in isto libro sit anima vel corpus
animatum?
Expl: in ipsum de necessitate non est verum, ideo etc.
MSS: Angers BV 418 (405) (XV) f. 172M85* (I, III); Firenze BN Centrale Conv. Soppr.
E. 1.252 (XIV) f. 161r-205v; London BM Arundel 4 (XIII/XIV) f. 1-17; Paris BN lat. 12971 (XIII) f. lr-39v; 14705 (XIV) f. 97'-
123 ; Vaticana Vat. lat. 845 (XIV) f. 311r- 354v; Pal. lat. 1059 (XIV) f. 9r-35v (Expliciunt quaestiones Radulfi Brictonis super librum De
v
anima).
Doubtful.
8. Quaestiones super libros Physicorum .
Inc: Secundum quod scribitur prima propositione libri Procli, omnis multitudo participat aliquo modo uno
...
(I q . 1) Et quia primo de subiecto huius libri dubitatur, nam quidam asserunt corpus
mobile, quidam vero ens mobile: . . . Utrum ens mobile sit subiectum in hoc libro?
(q. 2) Utrum physica sit prior metaphysica ?
TRADITIO
((q. ult. V I I I q. 16) Utrum ratio Philosophi, per quam probat quod virtus per tempus
infinitum movens non sit infinita, valeat sive concludat? Expl: virtute, sed absolute loquendo in aequali
tempore moventur.
388 MS: Paris BN lat. 16160 (XIV) f. 3r-79v (f. 69r: Expliciunt quaestiones magistri R.[ ?] Britonis reportatae super sextum
Physicorum).
Ed: A. Zimmermann, Verzeichnis ungedmckter Kommentare zur Metaphysik und Physik des Aristoteles I (Leiden - Cologne 1971)
40f, 182-90 (list of qq.).
Note: Glorieux (k) cites Firenze BN E.4.22 f. lr-61v, but this MS contains Humbertus de Albiziis, In Metaph. (q. u.); cf. P.
Kristeller, Iter italicum I (Leiden - London 1963) 158.
9. Quaestiones in De substantia orbis.
Inc: Necesse est hunc mundum inferiorem contiguum esse superioribus lationibus ut omnis eius virtus
gubernetur inde . . .
(iq. 1) Utrum de corpore caelesti possit esse scientia ? Arguitur quod non, quia scientia
est de impermutabilibus . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum caelum moveatur a se ipso?
(q. ult. 12) Utrum in eadem portione materiae possunt esse plures formae substantiales?
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.III.6 (XIV) f. 89 r-108v (anon.).
Ed: Ermatinger, art. cit. 159f. (list of questions).
Test: Ermatinger, art. cit., conjectures that this work belongs to Brito.
10. Quaestiones in libro Ethicorum.
Inc: (prol.) Sicut dicit Tullius libro De senectute nihil est iucundius senectute dotata studiis iuventutis.
Unde dicit quid enim iucundius . . .
(prol. q. 1) Sed antequam ad litteram descendamus quaedam in generali sunt
quaerenda. Primo: Utrum de istis operationibus praecedentibus virtutes et etiam subsequentibus sit scientia ?
(I q. 1) Consequenter quaeritur: Utrum scientia moralis sit practica vel speculativa?
(I q. 2) Consequenter quaeritur de subiecto huius libri: Quid sit subiectum, utrum
operatio humana vel virtus vel felicitas vel bonum agi-
ile ?
(q. ult. X q. 15) Consequenter quaeritur: Utrum solus rex habeat virtutem coactivam?
Expl: non habent virtutem coactivam per se, sed hoc habent per virtutem regis.
MSS: Baltimore Johns Hopkins UL 9 (s. ?) ff. n. num.; Paris BN lat. 15106 (XIV) f. 2r-75v (some qq. abbreviated, others added);
Vaticana Vat. lat. 832 (XIV) 44ff. (Quaestiones super librum Ethicorum secundum Egidium); 2171 (XIV) f. l r-53r; 2173 (XIV) f. lr-49r
(some qq. omitted, others added).
Edd: A. Maier, Codices Vaticani latini: codices 2118-2192 (Vatican City 1961) 156- 162 (list of questions); Lottin PM III 628f, IV
530f, 538f, 603-5, 620-5 (excerpts). Note: Grabmann, art. cit. (1931), at first attributed this commentary to Antonius de Parma. Lottin,
art. cit. (1950), maintained that the work belongs to Aegidius Romanus. Gauthier, arts. cit. (1947-48 and 1947-53) showed that the
attribution to Antonius de Parma is incorrect, and rejected the attribution to Aegidius Romanus;
389
as a possible author he suggested Radulphus Brito. San Cristobal-Sebastten, op. cit. (1958), maintains the authorship of Aegidius of
Lessines.
Radulphus de Spalding O.Carm.
Fl. s. XIVex. Doctor theologiae, Cambridge; 1392 present at a heresy trial at Stanford.
Bale II 56; Tanner 684; BiblCarm II (1927) 666; A. B. Emden, A Biographical Register of the University of Cambridge to 1500
(Cambridge 1963) 543.
1. Quaestiones super Elenchos.
Inc: De sophisticis autem elenchis Utrum de syllogismo sophistico . . .
Test: Bale.
Radulphus Vannis O.Carm.
t 1347. Italian; lector sacrae theologiae; 1333, 1339, 1342 provincial of the province of Tuscany.
BiblCarm II (1927) 667.
1. Commentaria in quosdam libros Aristotelis.
Raimundus Acgerii (Atgerii, Augerii)
Fl. s. XIV. From Miniato (Kristeller) or Frenchman Mimatensis (Wadding). Wadding SS I (1906) 197.
1. In Politicam.
MS: Firenze BLaur. S. Marco 452 (20) (XIV) f. 49-(153).
Raimundus de Biterris (Beders; Beziers)
Fl. s. XIV. Magister artium, Montpellier; compiler, translator of the animal fable, Kallla wa-Dimna, from Castilian into Latin.
HistLittFrance 33 (1906) 191-253; Sarton III 464; H. Riedlinger, Raimundi Lulli Opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 139.
1. In librum primum Meteorologicorum.
MS: Cesena BMalatestiana Plut.VI. Sin.5 (XIII/XIV) f. 137M6D (Explicit hoc quod notavi supra librum Meteororum post
magistrum Raimundum de Beders apud Montem Pes.).
2. Super librum De causis longitudinis et brevitatis vitae.
MS: Cesena BMalatestiana Plut.VI.Sin.5 (XIII/XIV) f. 161 v-163r (Ista fuerunt determinata a lectore scilicet magistro Raimundo de
Biterres super librum De causis longitudinis et brevitatis vitae).
Note: This MS possibly includes other works of Raimundus. The catalogue lists item 2: Secreta secretorum de medicina Aristotelis
super librum Meteororum per magistrum Raymundum de Bezotis; item 10: Liber Meteororum Aristotelis cum altero De longitudine et
brevitate vitae et altero incompleto De somno et vigilia.
Ranulphus
See Radulphus.
TRADITIO
Raphael Franciscus (Franceschi)
Fl. s. XV/XVI. Florentinus.
1. Verificatio universalis in regulas Aristotelis de motu.
390 Ed: Firenze before 1516 (H 7351; R 1216; IClebs 420; Granz).
Reginaldus de Priverno (Piperno) O.P.
t ca. 1290 Anagni. 1274 successor of Thomas Aquinas as professor, Naples; socius carissimus of Aquinas.
Qu6tif I 382; Chevalier BB 3915; LThK2 8 (1963) 1098f.
M. Grabmann, Die Werke des hi. Thomas von Aquin (BGPMA 22, 1/2; 3. Aufl.; Mtinster i. W. 1949) 278-80; Grabmann, MGL I
267f, 336.
1. Lectura super I librum De anima.
Note: This work which is ascribed to Reginaldus by QuStif refers actually to Reginaldus ' reportatio of Aquinas' commentary on the
first book of the De anima.
Reinhardus
Fl. 935. Monk and magister scholarum in the monastery of St. Burchard, near Wiirz-
burg.
Prantl II 49f.
Doubtful.
1. In Categorias Aristotelis libri quattuor.
Test: Trithemius, Ann. Hirsaug. (cited by Prantl, loc. cit.).
Remigius Altissiodorensis O.S.B.
Ca. 841 ca. 908. By 861 monk of St. Germain, Auxerre; ca. 876 rector of the school, Auxerre; 893 rector of the school, Rheims;
then taught at Paris.
Prantl II 45; Ueberweg 166, 178f, 695; Manitius I 504-19; LTK2 8 (1963) 1223-5.
A. Van de Vyver, Les stapes du d6veloppement philosophique du haut moyen &ge,' Revue beige de
philologie et dhistoire 8 (1929) 425-52 at 436f; C. E. Lutz, The commentary of Remigius of Auxerre on Martianus Capella,' MS 19
(1957) 137-56.
1. Commentum in Martianum Capellam.
Inc: Primo est transeundum per septem periochas . . .
Ed: C. E. Lutz (2 v.; Leiden 1962-65).
Richardus
Magister.
Inc: Quaestio est ista: Utrum in omni motu potentia motoris excedit potentiam rei motae . . .
MS: Venezia BMarc. lat. VI 72 (XV) f. 8R-112'.
Richardus Armachanus
See Richardus FitzRalph Armachanus.
393
MSS: Bruges BV 503 (XIV) f. 20v-50v (anon.); Cambridge Peterhouse 195 (XIV) II f. 48r-69r {inc: Quaestio est ista: Utrum generatio sit motus? Et
probo quod non . . .); Erfurt SB Ampl. 0.74 (a.d. ca. 1342) f. 35r-86v; Paris BN lat. 15564; Sevilla BColom- bina 7.7.13.
2. Quaestiones morales super libros Ethicorum.
Inc: Quaeritur primo Ethicorum: Utrum omnis virtus moralis ex operibus generetur (generetur ex operibus) ? (Et
probo) quod primo quod non, quia si sic, ponatur igitur quod ex tribus operationibus, scilicet b.c.d, generetur
aliqua virtus . . .
( I I ) Circa secundum Ethicorum: Utrum quisque virtuosus in operationibus sibi propriis delectetur?
(X) Circa decimum Ethicorum: Utrum virtutes morales ex defectu et superabundantia corrumpantur ?
Expl: Et sic patet. Deo gratias.
MSS: Bruges BV 503 (XIV) f. 51r-79v (ascribed to Clariton de Anglia); Erfurt SB Ampl. F. 35 (a.d. 1393-94) f. 121r-177v (Quaestiones Clymitonis);
Paris BN lat. 14576; 15561 (XIV/XV) f. 172r-196v; Vaticana Vat. lat. 4353; Ottob. lat. 179 (s.?) f. 25r-59r; Urbin. lat. 1369; Wien NB 5431
(XV) f. 292r-336v.
Doubtful.
Inc: (prol.) Textus quem intendo exponere est textus Aristotelis et commentatoris primus istius libri Physicorum.
Circa cuius expositionem istum processum servabo . . .
(text) Quoniam quidem intelligere et scire contingit circa omnes scientias quarum sunt principia ex cognitione
ipsorum nec acquiri potest illa scientiae certitudo . . .
Expl: patet quod argumentum factum in contrarium non procedit. Et sic est finis huius quaestionis cum expositione
primi commenti libri Physicorum.
MS: Vaticana Vat. lat. 4353 (s.?) f. 125'-143v.
Test: Maier I 97 and Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts,' Ausgehendes Mittelalter I (Rome 1964) 237-64 at 253f,
conjectures that this is the lost Physics-commentary of Kilvington. Cf. olim Bologna Conv. S. Dominici: Ricardi de Dientum qui aliter
dicitur Climenton quaestiones theologicae, videlicet De motu gravium et levium, De loco corporis naturalis, De consequentiae temporis ad
motum (M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; Vatican City 1943]).
Richardus de Lavenham (Lavingham) O.Carm.
Fl. s. XIVex. Entered Order at Ipswich; magister artium, Oxford; doctor theologiae, there; 1399 prior of Bristol convent. Wrote against
Wyclif.
Bale 508f; BiblCarm II (1927) 679-82; DNB 32 (1892) 211f; Chevalier BB 3957; Xi- berta 49, 117, 188, 334; Emden II 1109f; LTK2 8 (1963)
1290.
Stegmtlller BB V 87; BS I 349.
TRADITIO
394
1. De decem praedicamentis.
Inc: Tractaturus de decem praedicamentis . . .
Test: Bale.
2. Speculum naturalis philosophiae super V I I I libros Physicorum.
Inc: Ne taediosum sit studentibus hoc opus inspicere, inspectumque cordibus diligenter imprimis impressum
cum diligentia memoriae commendare, assentiendum est aspicientibus . . .
Cum omnis scientia suas causas et principia habens ex eorum cognitione dependeat, quoniam tunc opinamur
cognoscere unumquodque cum causas cognoscimus . . .
Expl: non potest demonstrari primo modo sed secundo modo. Et per hoc patet responsio ad difficultatem. Et sic
ad Dei gloriam et ad utilitatem studentium completum est hoc opusculum. Laus sit Deo per infinita saeculorum
saecula. Arnen.
MSS: Basel UB F.VII.ll (a.d. 1452) f. 121r-153r (Et sic est finis horum collectorum fratris N. Laniham ordinis Carmelitarum de Monte
Carmelo super VIII libros Physicorum Aristotelis . . . per me Johannem Heynlin 1452 in universitate Lypczensi); Durham Cathedral Libr.
C.IV.22 (a.d. 1449) II 50ff.; Torino BN 1273 (H.IV.30) (XV) item 2 (Opusculum super Physicorum); Wien NB 4878 (a.d. 1459) f. 2r-29r (Explicit
octavus et consequenter ultimus liber Speculi naturalis super VIII libris Physicorum Aristotelis per excellentissimum et eximium doctorem
Lavenham ordinis fratrum Carmelitarum . . . Wiennensi a.d. 1459 . . .). Olim Oxford apud Carmelitas (Leland, Collectanea III 57; Xiberta 117).
3. Quaestiones Physicorum.
Inc: Utrum materia de se aliquem . . .
Test: Bale; BiblCarm.
Inc: Summa cognitionis naturae haec . . .
5. Compendium Meteororum.
Test: Bale (without incipit).
6. Parvus tractatus de anima; Compendium de anima.
Inc: Anima est actus corporis organici. . .
MSS: London BM Royal 12.B.xix (XV) f. l'-(2); Sloane 3899 (XIV) f. 64.
Test: Bale. Cf. J. Grossi, De scriptoribus Ord. Carm. nr. 22 (Xiberta 49): Composuit multos laudabiles tractatus in logicalibus et
physicalibus.' Also, London BM Sloane 3899 (XIV): tractatus varii philosophici.
7. In Ethica.
Inc: Sicut in dictis Pythagorae legitur . . .
Richardus Rufus de Cornubia O.F.M.
Ca. 1212 after 1259. By 1238 magister artium; 1238 entered the Order, Paris; 1239 returned to England; 1250-53 read the Sentences, Oxford;
1253-56 in Paris, in close
395
cooperation with Bonaventure; from 1256 successor of Thomas of York as fifth lector and magister regens, Oxford.
Wadding SS I (1906) 204; Sbaralea Suppl. (1806) 633, 635; DNB 48 (1896) 200; CUP I 217f; Chevalier BB 3953; Emden III 1604L (lit.);
LThK2 8 (1963) 1293.
Gilson 355, 703 (lit.).
A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 142f; id., 'The Franciscan School at Oxford in the Thirteenth Century/ AFrH 19
(1926) 803-74 at 841-5; W. Lampen, De Fr. Richardo Rufo, Cornubiensi, O.F.M./ AFrH 21 (1928) 403-6; D. A. Callus, 'Introduction of
Aristotelian Learning to Oxford/ Proceedings of the British Academy 29 (1943) 229- 281 at 264f; V. Doucet, Alexandri de Hales Summa
theologica IV/1 Prolegomena (Quaracchi 1948) ccxliii-v; G. G&l, 'Commentarius in Metaphysicam Aristotelis cod. Vat. lat. 4538 fons doctrinae
Richardi Rufi/ AFrH 43 (1950) 209-42.
Stegmtiller RS I 354-6; Doucet, Supplement (AFrH 47 [1954] 161).
1. In Meteora.
Test: Bartholomaeus Anglicus, De proprietatibus rerum (Lampen, art. cit. 405f).
Doubtful.
2. Scriptum super Metaphysicam (1229/35 - 1250).
Inc: Placet nobis nunc parumper disserere de quadam propositione quam dicit Aristoteles in veteri philosophia.
Dicit enim quod omnes homines natura scire desiderant. Sed modo oritur dubitatio . . .
Consideratio quidem Ista scientia quae dicitur philosophia primo et principaliter dividitur in duas
partes, in quarum prima parte introducit sex libros qui sunt introductorii . . .
(<q. 1) An scientia sit bonum ab omnibus optatum ?
(q. 2) An scientia sit bonum quo non est maius bonum ?
(q. ult. XII q. 11) Utrum Deus intelligat formam prius quam sit? Expl: sed divinae scientiae quae est
divina simpliciter.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q. 290 (XIV) f. lr-40v (ascribed to Walter Burley; inc: Liceat nobis parumper; expl. mut.); Oxford New College 285
(XIII) f. 194r-241v {expl. mut.); Vaticana Vat. lat. 4538 (XIII) 102ff. (f. lr: Scriptum super Metaphysicam magistri Richardi de . . . [erasure]; f.
102v: Explicit . . . [erasure] Metaphysica magistri Richardi).
Ed: Ghl, art. cit. 232-42 (excerpts); A. Zimmermann, Verzeichnis ungedruckter Kom- mentare zur Metaphysik und Physik des Aristoteles I
(Leiden - Cologne 1971) 127-31 (list of qq.).
Richardus Swyneshed (Suisset; Suiseth)
FI. s. XIV. From ca. 1340 to at least 1355 fellow of Merton College, Oxford; magister artium. Author of the Calculationes, whence
'Calculator/
Bale 456f; DNB 55 (1898) 231f; Chevalier BB 3962; EFil 4 (1957) 1041; Emden III 1836f.
Ueberweg 602, 605, 784; Wulf III 168f, 175; Gilson 796; Nardi, Saggi 112, 246, 262; Michalski, Le Criticisme 47f, 79f; Sarton III 736-8;
Duhem SM VII passim, VIII 318f; Maier I-V passim; Thorndike III 370-85.
J. A. Weisheipl, 'Roger Swyneshed, O.S.B., logician, natural philosopher and theologian, Oxford Studies Presented to Daniel Callus
(O.H.S., NS 16; Oxford 1964) 231-52; A. Maier,
TRADITIO
Verschollene Aristoteleskommentare des 14. Jahrhunderts, Ausgehendes Mittelalter I (Rome 1964) 237-64 at 254, cf. 399, 494f.
P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 405-547 passim; M. Clagett, Giovanni Marliani and Late Medieval Physics
(New York 1941) 171-6 et passim; id., Richard Swineshead and Late Medieval Physics/ Osiris 9 (1950) 131-61; J. A. Weisheipl, Early 14th
Century Physics of the Merton School (diss. D. Phil.; Oxford 1956) 95-104, 329f. et passim; A. Crombie, Mediaeval and Early Modern
396 Science II (New York 1959) 89 et passim; M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wise. 1959) 201-4 et passim; E.
Dijksterhuis, The Mechanization of the World Picture (Oxford 1961) 192, 235; M. A. Hoskin and A. G. Molland, Swineshead on Falling
Bodies: an Example of Fourteenth-Century Physics/ British Journal for the History of Science 3 (1966) 150-82; A. G. Molland, The
Geometrical Background to the Merton School,' British Journal for the History of Science 4 (1968) 108-25; id., Richard Swineshead and
Continuously Varying Quantities/ Actes: XIle Congres international dhistoire des sciences (Paris 1968) 127-30.
C. B. Boyer, The Concepts of the Calculus (New York 1939) 69-79, 86-8; H. Busard, t)ber unendliche Reihen im Mittelalter/
UEnseignement mathematique 8 (1962) 281-90; C. B. Boyer, A History of Mathematics (New York 1968) 292f; J. E. Murdoch, Mathesis in
philosophiam scholasticam introducta: the Rise and Development of the Application of Mathematics in Fourteenth-Century Philosophy and
Theology/ in: Arts libtraux et philosophie au moyen age (Montreal - Paris 1969) 215-54.
G. Di Napoli, LImmortalita delVanima nel Rinascimento (Turin 1963) 66, 78f, 182. C. Dionisotti, Ermolao Barbaro e la fortuna di
Suiseth/ Medioevo e Rinascimento: Studi in onore di Bruno Nardi I (Florence 1955) 217-53; J. H. Randall, Jr., The School of Padua and the
Emergence of Modern Science (Padua 1961) 22, 125, 129.
J. A. Weisheipl, Repertorium Mertonense/ MS 31 (1969) 174-224 at 219-21; V. Doucet, Commentaires sur les Sentences (Quaracchi
1954) 76.
Doubtful.
1. Quaestiones quattuor super libro Physicorum.
Inc: Utrum in omni motu potentia motoris excedit potentiam rei motae? Et probo quod non, quia tunc vel esset .
..
(q. 2) Utrum qualitas suscipit magis et minus?
(q. 3) Utrum aliquod corpus simplex possit moveri aeque velociter in vacuo et in pleno ?
(iq. 4) Utrum omne transmutatum in transmutationis initio sit in eo ad quod primitus transmutatur?
Expl: in tractatu suo de coloribus, ponendo tamen quod albedo sit lux et opatitiis admixti; respondetur per dicta
in alia quaestione etc.
MSS: Vaticana Vat. lat. 2148 (XIV/XV) f. 7R-77V (fragm. q. 1-2); 4429 (s. ?) f. 64'- 70v (q.2); Pal. lat. 1049 (s. ?) f. 37v-40' (q.l); Venezia
BMarc. lat. VI. 72 (2810) (XV) f. 81r-112r (expl: Haec sunt quattuor quaestiones compilatae a reverendo viro magistro Ricardo), f. 168r-169v (q.
4).
Test: Maier III 269.
Note: The work cited by Bale as a commentary In De caelo et mundo, inc: In primo De caelo Philosophus . . ., is not a commentary on
Aristotle, but the Tractatus de intensione et remissione formarum (ap. Weisheipl, Repertorium 3).
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES. AUTHORS: ROBERTUS WILGELMUS
Accessed: 25-08-2014 06:23 UTC
2
ST
OR
http://wwwjstor.org
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES AUTHORS: ROBERTUS
WILGELMUS
By CHARLES H. LOHR, S.J.
These pages complete the inventory of Medieval Latin Aristotle Commentaries published in Traditio 23 (1967)
313-413, 24 (1968) 149-245, 26 (1970) 135-216, 27 (1971) 251-351, and 28 (1972) 281-396. The commentaries
have been arranged alphabetically according to the authors first name, with a brief bio-bibliographical note and
indication of manuscripts and editions. It is to be noted, however, that mention of the manuscripts has been omitted
in the entry for Thomas Aquinas in view of the publication now in progress by H. F. Dondaine and H. V. Shooner of
Codices manuscripti operum Thomae de Aquino (Rome 1967ff.).
This last section on the medieval commentaries completes the first half of a projected Repertorium
Aristotelicum to cover the study of Aristotle in the Latin world up to the year 1650. In the course of seven years of
publication I have been able to inspect many hundreds of manuscripts and have come to attribute more and more
importance to precise biographical data and to as complete as possible a listing of the relevant secondary literature.
Though much remains to be done, I think the main lines of the development in the medieval period have begun to
emerge. The listing of all the commentaries on Aristotle written before 1500 should make possible a systematic
exploration of the influence of Aristotle in the West beyond his impact on the theologically concerned schools of the
thirteenth century to the encounter of the Parisian Aristotelian tradition in natural science with Oxonian
developments in mathematics and with Italian medical science in the fourteenth and fifteenth centuries.
Latin Aristotelianism is, however, not limited to the medieval period, but extends at least to the scientific
revolution of the seventeenth century. One need only recall Pomponazzi, Zabarella, and the Italian Aristotelianism
of the sixteenth century; Suarez, Fonseca, and the Coimbra commentaries; Me- lanchthon and the inauguration of a
Protestant scholasticism in the newly founded German universities. In view of the importance of the Aristotelian
tradition in the century preceding Galileo and Descartes I have also collected material on the Aristotle commentaries
written between 1500 and 1650 and hope to begin publishing it shortly in another periodical under the title
Renaissance Latin Aristotle Commentaries. Eventually I hope to be able to publish a complete Repertorium
arranged according to commentators and containing both the medieval and Renaissance inventories in a revised
version, together with information concerning anonymous commentaries and complete
TRADITIO
94
indexes of authors according to university, authors according to religious order, works commented upon,
incipits, explicits, and manuscripts.
In addition, the Catalogus translationum et commentariorum, sponsored by the Union Academique
Internationale and originally published under the editorship of Professor Paul O. Kristeller of Columbia University,
New York, and now under that of Professor F. Edward Cranz of Connecticut College, New London, has modified its
original plan and will include in addition to surveys of the medieval and Renaissance tradition of other classical
authors the translations and commentaries written before the year 1600 on the works ascribed to Aristotle.
Because the medieval Aristotle translations, at least for the manuscripts, are included in the Aristoteles latinus, the
Catalogus will concentrate on the Renaissance translations, while adding bio-bibliographical notes concerning the
medieval translators and information regarding the printed editions. The commentaries will be included for the
entire period to 1600 and will be arranged according to works commented upon, with complete information
concerning manuscripts, editions, secondary literature, the life of the commentator, and a note regarding the fortuna
of the work. The work on the section concerning the translations is being carried out under the direction of Dr.
Charles Schmitt of the Warburg Institute, London, and that on the section concerning the commentaries under the
direction of the present writer; individual Aristotelian works have already been undertaken by various scholars.
Finally, the Societe Internationale pour lEtude de la Philosophie Me- dievale will sponsor a project to describe
manuscripts containing Aristotle commentaries written before 1500. In this project the descriptions are to be
arranged according to library.
The research connected with this final section of the inventory of medieval commentaries was carried out in
part with the aid of a fellowship granted by the John Simon Guggenheim Memorial Foundation. I am very grateful
for this generous assistance. I am also indebted to the many scholars and librarians who have supplied me with
various pieces of valuable information, especially to Osmund Lewry, o.p., of Blackfriars, Oxford and Albert Judy,
o.p., of the Leonine Commission at New Haven for their help with the many problems connected with Robert
Kilwardbys works, to Professor Dr. Albert Zimmer- mann of the Thomas-Institut, Cologne, for kindly checking the
entry on Siger of Brabant, and to Mr. D. J. McWilliams of the Casa del Libro, San Juan, Puerto Rico, and Marshall
Winkler, s.j., of the Instituto Ignaciano, Hato Rey, Puerto Rico, for providing photocopies of Mr. McWilliams
manuscript of Simon de Faversham.
Raimundus-Lullus-Institut
der Universitat Freiburg i. Br.
95
Robertas
S. XII.
M. Grabmann, Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus der Zeit von Peter Abaelard bis Petrus Hispanus,' Abh.
Akad. Berlin (1937) Nr. 5, p. 25.
1. Dialectica.
Test: Reference in anon. comm, on Boethius, De differentiis topicis in Munchen SB Clm. 14779 (XII) f. 87M05*.
Robertas
Fl. s. XIII. See also Robertus Anglicus, Robertus de Aucumpno, Robertus de Kilward- by, Robertus Parisiensis.
1. In veterem artem.
Inc: (prooem.) Cum anima quodammodo sit omnia, id est nata sit ut describatur in ea uniuscuiusque rei similitudo et
duplex sit ipsius perfectio, scilicet cognitio veri et possessio boni, non solum appetit. . .
(Porph.) Cum sit necessarium Quoniam scire opinamur compositum cum sciamus ex quibus et qualibus sit
compositum, cum iste liber sit compositus ex partibus, necesse est non ignorare ex quibus et qualibus . . .
Expl: ad alias partes quidquid non super de bene esse.
(Praed.) Cum sit necessarium ad eam quae est apud Aristotelem praedicamentorum nosce doctrinam quid sit
genus et quid species, quid definitio etc., et iam determinatum sit de his . . .
Aequivoca dicuntur Quoniam tunc scimus compositum cum sciamus ex quibus et qualibus componitur et iste
liber componitur ex partibus, necesse est non ignorare ex quibus et qualibus componitur. Dividitur primo in tres
...
Expl: non sic quod habetur modo septimo. Et sufficiant haec de habere.
(Perih.) Cum scientia libri Praedicamentorum generet dicibile ex conditionibus secundum quas dicibile est
ordinabile cum dicibili . . .
Primum oportet constituere Quoniam tunc scire opinamur compositum cum sciamus ex quibus et qualibus
est compositum . . .
Expl: sive de bene esse non est mlda (sic) vis.
(VI Pr.) Cum scientia libri VI Principiorum conferat ad scientiam libri praedicamentorum et determinatum sit
de praedicamentis, consequenter descendendum est ad ipsa VI principia . . .
Forma est compositioni Sed quoniam tunc cognoscimus compositum cum sciamus ex quibus et qualibus
componitur et haec scientia componitur ex partibus . . .
Expl: quia philosophi naturalis in libro De generatione. Et propter hoc ad praesens supersedeamus.
TRADITIO
(Div. Boeth.) Cum scientia libri Divisionum maxime conferat ad cognitionem librorum logices, quaerentibus
logicam perutile est de hac scientia aliquam habere cognitionem . . .
Quam magnos Tunc scimus compositum cum scimus ex quibus et qualibus componitur. Dividitur igitur
iste liber in tres partes, prima . . . MSS: Cambridge Peterhouse 206 (XIII/XIV) f. 33r-42r (anon.; expliciunt notae Por- phyrii), 42r-65v
96 (anon., Praed.), 65v-79r (anon., expl. mut.; f. 65: Notulae Perihermenias); Madrid BU 73 (XIV) f. lr-llr (anon., prooem. et Porph.), llr-43v
(Explicit scriptum Roberti totale super Praedicamenta Aristotelis. Deo gratias), 44 r-66v (Explicit scriptum Roberti super primum et secundum
librum Perihermenias. Deo gratias), 67r-85r (Explicit scriptum Roberti super VI Principia. Deo gratias); Venezia BMarc. lat. VI 66 (X.26) (XIV) f.
R-18v (anon., Perih.), 18^-29* (anon., VI Pr.), 30r-31v (anon., Div. Boeth.; expl.: [mut.] secundum unitatem et substantiam).
Robertus rex Siciliae
1275-1343. Son of Charles II, duke of Anjou; 1309 king of Naples.
See Johannes de Procida.
Robertas de Alburwic (Abberwick)
t by 1306. 1284-86 fellow of Merton College, Oxford; magister artium.
F. M. Powicke, The Medieval Books of Merton College (Oxford 1931) 97; Russell 127f; Emden I 17f.
4
1. Sententia super librum De generatione.9
Inc: Cum de corpore mobili simpliciter et incompositum quoad principia communia corpus mobile . . .
Expl: comprehendere facit Aristoteles in primo De generatione nec in secundo. Explicit sententia super librum
De generatione secundum magistrum R. de Alburwic.
MS: Oxford Balliol College 313 (XIII/XIV) f. 160r-166'.
Robertas de Alyngton
1379/80 fellow of Queen's College, Oxford; magister artium; by 1393 doctor theologiae; 1393 chancellor of the university; wrote against
Wyclif.
Bale 519f; Chevalier BB 155; Emden 130f.
Inc: Quoniam logica ad omnia (-ium) scientiarum principia viam habet in tantum ut nec in aliis sine illa fas est
gradum perfectionis attingere dicente Commentatore secundo Metaphysicae commento . . .
Expl: dicetur in libro VI Principiorum. Ista ergo ad praesens dicta sufficiant in compendio pro litterali sententia
huius libri.
MSS: Escorial BReal e.II.6 (XV) f. 124M50v; London BM Harleian 2178 (XV) f. 29-(78); Royal 12.B.xix (XV) f. 123v-(197); Lambeth
Palace 393 (XV) f. 69-143; Oxford BodlL Rawlinson C.677 (XIV) f. 24-(77); Oriel Coll. 35 (XV) f. 5-43; Magdalen College 92 (XV) f. 10-(81);
Praha UK 828 (XV) 105ff.; Salamanca BU 1986 (olim Ma-
97
drid B. del Palacio 3092) (XV) f. 135-182; Sevilla BColombina 5.2.41 (XV) f. 36M.18*; Vaticana Reg. lat. 1906 (XV) f. 18-(48); Worcester
Cathedral Chapter Libr. Q.54 (XV) f. 24-107. Olim Cambridge Clare College (Emden); Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (James 314,
355); Oxford All Souls College, Balliol College (Emden); Wurzburg Minoritenkloster 1.63 (XV) f. 5D-7D (AFrH 44 [1941] 194).
Inc: Forma est compositioni Intentio auctoris in hoc libro est tradere notitiam de sex generibus respectivis . . .
MSS: Oxford BodlL Rawlinson C.677 (XIV) f. 78v-(96); Worcester Cathedral Chapter Libr. Q.54 (XV) f. 110r-115v (anon.). Olim
Cambridge Clare College (Emden).
Doubtful.
3. In Divisiones Boethii.
4. In Priora.
5. In Posteriora.
Test: (3-5) Bale, Tanner.
Robertas Anglicus
Fl. ca. 1271 in Paris (?) and Montpellier. Author of Be astrolabio canones, De sphaera (1271), Tractatus quadrantis (before 1276).
See Robertus, Robertus de Aucumpno, Robertus de Kilwardby, Robertus Parisiensis. M. Cantor, Vorlesungen iiber Geschichte der
Mathematik II (Leipzig 1900) 95f, 112; Sarton II 993f. (lit.); L. Thorndike, The Sphere of Sacrobosco and Its Commentators (Chicago 1949)
143-246; L. M. De Rijk, On the Genuine Text of Peter of Spains Summule logicales: III. Two Redactions of a Commentary Upon the Summule
by Robertus Anglicus, Vivarium 7 (1969) 8-61.
1. Scriptum Elenchorum.
MS: Olim Padova Bibl. dei Domenicani (inventory of 1459: Scriptum Elenchorum magistri Roberti Anglici [L. Gargan, Lo Studio
teologico e la biblioteca dei Domenicani a Padova nel tre e quattrocento (Padua 1971) 231]).
Note: De Rijk, art. cit., maintains that the author of the commentary on the Summulae logicales who was active before 1270 in
Montpellier is probably to be identified with the astronomer Robertus Anglicus. Gargan, loc. cit.t identifies the Scriptum Elenchorum listed in
the inventory of the Paduan library as the commentary on the Elenchi ascribed to a magister Robertus in Paris BMazarine 3489; this
commentary is also found in Barcelona Ripoll 109 ascribed to Robertus de Aucumpno, q. v.
Robertas de Aucumpno (^Hautecombe)
Fl. s. XIII. See also Robertus, Robertus Anglicus, Robertus de Kilwardby, Robertus
Parisiensis.
Bibliotheken, Sb. Akad. Munich (1928) Abh. 5 at 63; F. Van Steenberghen, La Philosophie au XIIIe sikcle (Louvain-Paris 1966) 138.
1. Glossae super Elenchos; Notulae super librum Elenchorum.
Inc. (prooem.) Quoniam in libro qui dicitur liber Elenchorum traditur sophistica quae si sit scientia habet
principia et causas et elementa per quae apprehenditur et cognoscitur . . .
TRADITIO
De sophisticis autem elenchis Dividitur autem iste liber (primo) in duas partes quarum prima est de esse,
secunda est de bene esse in qua docet modum inveniendi artem syllogisticam . . .
Expl: facilior eo quod semper priora ad posteriora conservunt cognoscenda. Et haec de sophisticis elenchis dicta
sunt.
98 MSS: Barcelona Archivo de la Corona de Aragon Ripoll 109 (XIV) f. 310r-315r (ascribed to Robertus de Aucumpno; expl. mut.);
Cambridge Peterhouse 206 (XIII/XIV) f. 134r-193r (anon.; a later tabula ascribes to Robertus de Kilwardby); Oxford BodlL Canon, misc. 403
(XIV) f. 222r-255v (inc: Diversis potentiis et virtutibus diversis respondent defectus; expl. as above, then: Expliciunt scripta de . . . Aristotelis
edita a magistro Roberto doctori eximio); Paris BMazarine 3489 (XIV) 46ff. (Expliciunt notulae magistri Roberti supra librum Elenchorum; a
much later hand has added: Hic haud dubii est Robertus de Kiilwiubi ord. Fratrum Praedicatorum S.R.E. cardinalis). Olim Padova Bibi, dei
Domenicani (inventory of 1459: Scriptum Elenchorum magistri Roberti Anglici [L. Gargan, Lo Studio teologico e la Biblioteca dei
Domenicani a Padova nel tre e quattrocento (Padua 1971) 231]).
Note: Gargan, loc. cit., identifies the Scriptum Elenchorum listed in the inventory of the Paduan library as the commentary on the Elenchi
found in Paris BMazarine 3489, but Oxford Canon, misc. 403 is also an Italian MS bequeathed in 1467 by Giovanni Marcanova to the Canons
regular of S. Giovanni in Viridario, Padua.
Robertus Bacon O.P.
t 1248 Oxford. Ca. 1210 studied at Paris; by 1219 magister artium; doctor theologiae; ca. 1227 entered Order; by 1227 regent in theology.
Friend of Grosseteste, Fishacre, Edmund de Abingdon.
Qu6tif I 118; Chevalier BB 405; Russell 130f; DNB 1 (1937-38) 845f; Emden I 87.
E. LongprS, La Summula dialectica de Roger Bacon/ AFrH 31 (1938) 204f; D. A. Callus, Introduction of Aristotelian Learning to Oxford/
Proceedings of the British Academy 29 (1943) 229-81 at 257; B. Smalley, Robert Bacon and the Early Dominican School at Oxford/
Transactions of the Royal Historical Society IV. Ser., 30 (1948) 1-19; W. A. Hinne- busch, The Early English Friars Preachers (Rome 1951)
360-3.
Stegmiiller RB V 116f.
Spurious.
1. Summulae dialectices (see Rogerus Bacon).
Inc: Introductio est brevis et aperta demonstratio in aliquam artem . . .
Robertus de Bassia (Bassea) O.F.M.
t after 1247. By 1242 magister theologiae, Paris.
A. Callebaut, Robert de la Bassê O.F.M./ AFrH 10 (1917) 229f; Glorieux R II 54.
Robertus Gary (Garew, Karewe, Gervinus)
f by 1362. Of the diocese of Exeter; 1322-23 bachelor fellow, Merton College, Oxford; 1326-32 fellow of Merton College; magister artium; by
1362 doctor theologiae.
Bale SS I 398; Index 382; Tanner 154; DNB 3 (1908) 972; Emden I 366.
99
1. Quaestiones super libros Posteriorum editae a.d. 1325.
Inc: Testante Lincolniensi in primo Posteriorum . . . (Bale).
MSS: Olim Oxford Univ. Libr. (Bale); Balliol College (Mynors 387).
Robertas de Cilnacobi
See Robertus de Kilwardby 9.
Robertas de Colletorto
Author of Quaestiones super I-II Sententiarum (1283-85); Reprobationes dictorum fratris Aegidii in I Sententiarum (1285-92); Contra
quaestiones [quodlibetales] Henrici de Gandauo (1289-92); Correctorium 'Sciendum* (against Guillelmus de la Mare); De unitate formae (all in
defense of the teaching of Aquinas). Probably to be identified with Robertus de Orford
0. p., who was from ca. 1285 magister regens in theologia, Oxford; f probably before 1300.
Qu6tif I 431 (R. Orphordius); Emden II 1401; LThK2 8 (1963) 1337.
M. Grabmann, 'Kurze Mitteilungen uber ungedruckte englische Thomisten des 13. Jahr- hunderts/ DTh(Fr) 3 (1925) 212-14; T. Kaeppeli,
'Die Thomashandschriften der Biblio- teca Vallicelliana in Rom/ AFP 2 (1932) 348-63 at 359-61; Russell 140; A. G. Little and
F. Pelster, Oxford Theology and Theologians ca. A.D. 1282-1302 (Oxford 1934) 98f. et passim;
P. Bayerschmidt, 'Robert von Colletorto, Verfasser des Correctorium Sciendum?/ DTh- (Fr) 17 (1939) 311-26; F. Pelster,
'Thomistische Streitschriften gegen Aegidius Romanus und ihre Verfasser: Thomas von Sutton und Robert von Orford O.P./ Gregorianum 24
(1943) 135-70 at 152-70; P. Glorieux, 'Les Correctoires: essai de mise au point/ RThAM 14 (1947) 287-304; A. Vella, 'Early Thomistic
Controversies/ Melita theologica 3 (Malta 1950) 57- 74; 4 (1951) 14-33; W. Hinnebusch, The Early English Friars Preachers (Rome 1951) 391- 6;
L.-J. Bataillon, Bulletin thomiste 8 (1947-53) 1251-9; D. A. Callus, Bulletin thomiste 9 (1954-56) 650-3; P. Glorieux, Les Premieres Polemiques
thomistes: II. Le Correctorium Corruptorii 'Sciendum* (Paris 1956); L.-J. Bataillon, Bulletin thomiste 10 (1957-59) 583-94 esp. 587-92; F. J.
Roensch, Early Thomistic School (Dubuque, Iowa 1964) 41-44, 223-30; A. P. Vella, Les Premitres Polimiques thomistes: Robert dOrford
Reprobationes dictorum a fratre Egidio in primum Sententiarum (Paris 1968); W. SeAko, 'Trzy Studia nad spuciznq i poglqdami Tomasza
Suttona dotyczqcymi problemu istoty i istnienia/ Studia mediewistyczne 11 (1970) 111-283 at 196.
Stegmiiller RS I 365.
1. Parvus libellus super VI in Metaphysica.
Test: self-citation in Correctorium corruptorii ' Sciendum* according to MSS in Bologna and Naples (cited by Bataillon, Bulletin thomiste 10
[1957-59] 588).
2. Libellus super naturalia.
Test: self-citation in Correctorium corruptorii 'Sciendum I art. 15 (ed. P. Glorieux [Paris 1956] 75).
3. Liber de generatione.
Test: self-citation in Correctorium corruptorii * Sciendum* I art. 15 (ibid.).
4. In II librum De somno et vigilia.
Test: self-citation in Contra quaestiones Henrici de Gandavo (Vat. lat. 987 f. 48v).
Robertas de Cruce (Crucius, Gross, Growcbe) O.F.M.
1278-79 lector in Oxford convent; doctor theologiae; 1279-85 provincial minister of the Order in England.
TRADITIO
Bale SS 357; Wadding SS (1650) 308; A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 156f; Chevalier BB 1076; Russell 133f;
Emden I 523.
1. In Physica.
2. In Ethica.
100 Robertus Cybollus (Giboule)
1403 Breteuil 1458 Aug. 12 Paris. Studied at the College de Harcourt, Paris; magister artium, there; 1430 baccalaureus cursor; 1433
baccalaureus sententiarius; 1435 baccalaureus formatus, there; 1435 ambassador of the faculty of arts at the signing of the treaty of Arras; 1437
licentiatus theologiae, Paris; 1437 rector, there; 1438 doctor theologiae, there; 1438-46 active as ambassador; 1438 delegate of the university at the
assembly of Bourges where the Pragmatic Sanction was drawn up; 1438 ambassador of Charles VII at the Council of Basel; 1439 to Pope Eugene
IV at Florence and Bologna in a vain effort to avoid schism; 1441 at the second Diet of Mainz; 1444 again to Pope Eugene IV; 1446-51 active in
Paris as professor of theology and on various missions; 1447 canonicus of the church of Paris; 1449 penitentiarius; 1451-58 chancellor of Notre-
Dame, Paris; 1452 cooperated with the King and the Cardinal legate Guillaume dEstouteville in the reform of the university; 1453 dean of
Evreux; 1453 consultation in favor of the rehabilitation of Jeanne dArc.
Bulaeus V 921; J. Launoy, Regii Navarrae gymnasii Parisiensis historia (Paris 1677) 588f; F6ret IV 304-9; CUP IV passim; Auct. II
passim; V passim; VI 79; Chevalier BB 924; DSAM 2 (1953) 887-890, 2012f; LThK2 8 (1963) 1337; Tuszynska 67; EFil2 1 (1967) 1391.
A. Combes, Un t&moin du socratisme chr^tien au xve siecle: Robert Ciboule (1403- 1458)/ AHDLMA 8 (1933) 93-259.
1. Quaestiones super librum Politicorum.
Inc: Recommendatio huius libri Politicorum: Cum omnium artium . . . Expl: Et haec de praesenti quaestione et
de isto octavo libro Politicorum Aristotelis. Explicit octavus liber Politicorum Aristotelis.
MS: Laon BV 436 (XV) (after expl. in another hand: Lectura magistri Roberti Gybolli in theologia excellentissimi professoris).
Robertus Grosseteste (Capito, Lincolniensis)
Ca. 1168 Suffolk 1253 Oct. 9 Buckden, Hunts. First studies possibly at Lincoln, then arts at Oxford, and almost certainly at Paris; 1186/91
magister artium (uncertain whether Oxford or Paris); clerk of the household of the Bp. of Lincoln and possibly lectured in the schools of
Northampton; by 1199 clerk of the household of the Bp. of Hereford and possibly lectured in the cathedral school, there; 1199-1209 regent in arts,
Oxford; 1209-14 studied theology, Paris (contemporary of Edmund of Abingdon and Johannes Blund, qq. u.); by 1214 doctor theologiae
(uncertain whether Oxford or Paris); from 1214 regent in theology, Oxford; 1214/21 magister scholarum, there (one of the first chancellors, if not
the first); 1229-31 archdeacon of Leicester; ca. 1232-1235 lector to the Franciscans, Oxford (1214-35 period of works on physics, 1215/29 In
Elench., 1227/29 In Post., 1228/35 In Phys.; after 1230 period of theological works); 1235 Bp. of Lincoln; 1245 attended the Council of Lyons
(after 1235 period of translations from the Greek, 1246/47 In Ethic.).
Bale 304-7; CUP I passim; DNB 23 (1890) 275-8; Chevalier BB 3995; Russell 135-8; DThC 6 (1947) 1885-7; Emden II 830-3 (lit.); LThK2 8
(1963) 1339; EFil2 5 (1967) 832-5.
Prantl III 85-9; Ueberweg 358f, 371-7, 731f; Wulf II 40-3, 88-93, 96f; Grabmann MGL I 461-6 et passim; Gilson 261-5, 662-5 (lit.); F. Van
Steenberghen, La Philosophic au XIIIe
101
sikcle (Louvain-Paris 1966) 171-81 et passim; Sarton II 583-6 (lit.); Maier I passim, II 1011, IV passim, Y 23; Duhem SM III 277-87, V 341-
58; VIII-IX passim; Thorndike II 436-53; Lottin PM I 183-5, 111-IV passim.
H. Luard, ed., Roberti Grosseteste epistolae (Rolls series, London 1861); J. Felten, Robert Grosseteste, Bischof von Lincoln
(Freiburg i. Br. 1887); F. S. Stevenson, Robert Grosseteste, Bishop of Lincoln (London 1899); L. M. Friedman, Robert Grosseteste and the
Jews (Cambridge, Mass. 1934); J. C. Russell, * Richard of Bardneys Account of Robert Grosseteste's Early and Middle Life/ MEH 2 (1944) 45-
54; D. A. Callus, 'The Oxford Career of Robert Grosseteste, Oxoniensia 10 (1945) 42-72; J. C. Russell, Phases of Grosseteste's Intellectual Life,
HThR 43 (1950) 93-116; M. Powicke, Robert Grosseteste, Bishop of Lincoln, BJRL 35 (1952-53) 482-507; J. C. Russell, Some Notes Upon the
Career of Robert Grosseteste,' HThR 48 (1955) 197-211; D. A. Callus, ed., Robert Grosseteste, Scholar and Bishop (Oxford 1955) (lit.); R. W.
Hunt, Verses on the Life of Robert Grosseteste,' MEH N.S. 1 (1970) 241-51.
L. Baur, Die philosophischen Werke des Robert Grosseteste (BGPMA 9; Munster i. W. 1912); S. H. Thomson, The Writings of Robert
Grosseteste, Bishop of Lincoln (Cambridge 1940); R. C. Dales, Robert Grosseteste's Scientific Works,' Isis 52 (1961) 381-402.
S. H. Thomson, The Summa in VIII libros Physicorum of Grosseteste,' Isis 22 (1934- 35) 12-18; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel
des Aristotelesstudiums im Mittel- alter,' Sb. Akad. Munchen (1939) Heft 5 at 56-60; M. Clagett, The Quadratura per lunulas, a Thirteenth-
Century Fragment of Simplicius' Commentary on the Physics of Aristotle,' Essays in Medieval Life and Thought Presented in Honor of A. P.
Evans (edd. J. H. Mundy, et al.; New York 1955) 99-108; R. C. Dales, A Critical Edition of Robert Grossetestes Commentarius in octo libros
Physicorum Aristotelis,' Dissertation Abstracts 16 (1956) 1131f; id., Robert Grossetestes Commentarius in octo libros Physicorum
Aristotelis,' MEH 11 (1957) 10-33; id., Robert Grossetestes Treatise De finitate motus et temporis,' Traditio 19 (1963) 245-66; id., The
Authorship of the Summa in Physica Attributed to Robert Grosseteste,' Isis 55 (1964) 70-4; C. A. L6rtora Mendoza, Los Comentarios de Santo
Tom&s y de Roberto Grosseteste a la Flsica de Aristdteles,' Sapientia (La Plata) 25 (1970) 257-88.
L. W. Keeler, The Alleged Revision of Robert Grosseteste's Translation of the Ethics,' Gregorianum 18 (1937) 410-25; L. Tropia, La
Versione latina medievale del negi naQ&vdello Pseudo-Andronico,' Aevum 26 (1952) 97-112; W. Stinissen, ed., Aristoteles over de Vriend-
schap (Brussels 1963); H. P. F. Mercken, ed., Aristoteles over de menselijke Volkomenheid (Brussels 1964); C. H. Lohr, Medieval Latin
Aristotle Commentaries,' Traditio 27 (1971) 316 (LeonardoBruni and Grosseteste); J. Dunbabin, Robert Grosseteste as Translator, Transmitter,
and Commentator: the Nicomachean Ethics,' Traditio 28 (1972) 460-72 (lit.).
F. Pelster, Zwei unbekannte philosophische Traktate des Robert Grosseteste,' Scho- lastik 1 (1926) 572f; S. H. Thomson, The Text of
Grossetestes De cometis,' Isis 19 (1933) 19-25; E. Franceschini, Intorno ad alcune opere di Roberto Grossatesta, Aevum 8 (1934) 529-42; C. G.
Riedl, transl., Robert Grosseteste On Light (De luce) (Milwaukee 1942); E. Franceschini, Un inedito di Roberto Grossatesta: la Quaestio de
accessu et recessu maris,' RFNS 44 (1952) 11-21; id., Sulla presunta datazione del De impressionibus aeris di Roberto Grossatesta,' RFNS 44
(1952) 22f; S. H. Thomson, Grosseteste's Questio de calore, De cometis, and De operationibus solis,' MEH 11 (1957) 34-43; R. C. Dales, The
Authorship of the Questio de fluxu et refluxu maris Attributed to Robert Grosseteste,' Speculum 37 (1962) 582-8; id., The Text of Robert
Grossetestes Questio de fluxu et refluxu maris with an English Translation, Isis 57 (1966) 455-74.
L. Baur, Das philosophische Lebenswerk des Robert Grosseteste,' Gorresgesellschaft: Vereinsschrift 3 (1910) 58-82; id., Die
Philosophic des Robert Grosseteste (BGPMA 18. 4/6; MUnster i. W. 1917); D. A. Callus, Introduction of Aristotelian Learning to Oxford, *
Pro-
TRADITIO
102
ceedings of the British Academy 29 (1943) 229-81 at 252-5; id., Robert Grossetestes Place in the History of Philosophy, Actes du XIe
Congr&s international de philosophic, Bruxelles XII (Amsterdam 1953) 161-5.
A. C. Crombie, Robert Grosseteste and the Origins of English Empiricism, Cambridge Journal 3 (1949-50) 356-67; id., Grosseteste and
Scientific Method, The Month 5 (1951) 164-74; id., Robert Grosseteste and the Origins of Experimental Science, 1100-1700 (Oxford 1953);
id., Robert Grosseteste on the Logic of Science, Actes du Xle Congrts international de Philosophic, Bruxelles XII (Amsterdam 1953) 171-3;
A. G. Crombie, Medieval and Early Modern Science I-II (2d ed.; Cambridge, Mass. 1959) passim; id., Quantification in Medieval Physics,
Isis 52 (1961) 143-60; E. G. R. Taylor, Robert Grosseteste as an Observer, Isis 55 (1964) 342.
F. Kaltenbrunner, Die Vorgeschichte der Gregorianischen Kalenderreform, Sb. Akad. Wien 82 (1876) 289-414 at 304-7; M. Curtze, Zwei
Beitrage zur Geschichte der Physik im Mittelalter, Bibliotheca mathematica 3. Folge, 1 (1900) 51-9; G. Hellmann, Zur Optik des Robertus
Linconiensis, ibid. 2 (1901) 443f; L. Baur, Das Licht in der Naturphilosophie des Robert Grosseteste, in: Festgabe . . . von Hertling (Freiburg
i. Br. 1913) 41-55; A. Lind- hagen, Die Neumondtafel des Robertus Lincolniensis, Arkiv for matematik, astronomi och fysik 11, 2 (1916) 1-41;
H. C. Plummer, Halleys Comet and Its Importance, Nature 150 (1942) 249-57 at 253; A. Birkenmajer, Robert Grosseteste and Richard
Fournival, MEH 5 (1948) 36-41; Servus Gieben, De metaphysica lucis apud Robertum Grosseteste (diss. Univ. Gregoriana, Rome 1953); C. B.
Boyer, The Theory of the Rainbow: Medieval Triumph and Failure, Isis 49 (1958) 378-90 at 381; id., The Rainbow: From Myth to
Mathematics (New York 1959) 88-97 et passim; C. M. Turbayne, Grosseteste and an Ancient Optical Principle, Isis 50 (1959) 467-72; E. J.
Dijksterhuis, The Mechanization of the World Picture (Oxford 1961) 146-52,173; A. Maier, Diskussionen iibcr das aktuelle Unendliche in der
ersten Halfte des 14. Jahrhunderts, in her: Ausgehendes Mittelalter I (Rome 1964) 41-85 at 50, 53f, 58, 82, 84, cf. ibid. 295f, 311-14, 470, 486-8,
499f; A. P. Juschkewitsch, Geschichte der Mathematik im Mittelalter (Leipzig 1964) 394f; B. S. Eastwood, The Geometrical Optics of Robert
Grosseteste (diss.; Univ. of Wisconsin 1964); G. Federici Yescovini, Studi sulla prospettiva medievale (Turin 1965) 7-17; B. S. Eastwood,
Robert Grossetestes Theory of the Rainbow, AIHS 78 (1966) 313-32; E. Bettoni, La Formazione delluniverso nel pensiero del Grossatesta, in:
La Filosofia della natura nel medioevo (Milan 1966) 350-6; S. Gieben, Das Licht als Entelechie bei Robert Grosseteste, ibid. 372-8; R. C.
Dales, Robert Grossetestes Views on Astrology, MS 29 (1967) 357-63; B. S. Eastwood, Grossetestes Quantitative Law of Refraction, JHI 28
(1967) 403-14; id., Medieval Empiricism: The Case of Grossetestes Optics, Speculum 43 (1968) 306-21; id., Metaphysical Derivations of a Law
of Refraction: Damianos and Grosseteste, AHES 6 (1969/70) 224-36.
F. Vogelsang, Der Begriff der Freiheit bei Robert Grosseteste (Giitersloh 1915); J. Loserth, Johann von Wiclif und Robert Grosseteste,
Sb. Akad. Wien 186 (1921) 2. Abh.; S. H. Thomson, The De anima of Robert Grosseteste, NS 7 (1933) 201-21; L. W. Keeler, The Dependence of
Robert Grossetestes De anima on the Summa of Philip the Chancellor, NS 11 (1937) 197-219; D. A. Callus, Philip the Chancellor and the De
anima Ascribed to Robert Grosseteste, MRS 1 (1941-43) 105-27; L. E. Lynch, The Doctrine of Divine Ideas and Illumination in Robert
Grosseteste, MS 3 (1941) 161-73; D. A. Callus, The Summa Duacensis and the Pseudo-Grossetestes De anima, RThAM 13 (1946) 225-9;
P. Michaud-Quantin, La Notion de loi naturelle chez Robert Grosseteste, Actes du XIe Congr&s international de philosophic, Bruxelles XII
(Amsterdam 1953) 166-70; V. Miano, La Teoria della conoscenza in Roberto Grossatesta, Giornale di metafisica 9 (1954) 60-88; S. Gieben, Le
Potenze naturali dellanima umana secondo alcuni testi inediti di Roberto Grossatesta, in: UHomme et son destin . . . (Louvain-Paris 1960) 437-
43; E. Bettoni, Intorno allautenticiU del De anima
103
attributo a Roberto Grossatesta,' Pier Lombardo 5 (1961) 3-27; J. G. Dawson, * Necessity and Contingency in the De libero arbitrio of
Grosseteste/ in: La Filosofia della natura nel medioevo (Milan 1966) 357-62.
A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) passim; H. Felder, Geschichte der wissenschaftlichen Studien im Franziskanerorden
(Freiburg i.Br. 1904) 260-77; L. Baur, 4 Der Einfluss des Robert Grosseteste auf die wissenschaftliche Richtung des Roger Bacon,' in: Roger
Bacon Essays (ed. A. G. Little; Oxford 1914) 33-54; A. G. Little, The Franciscan School at Oxford: Grosseteste and Roger Bacon/ in his: Studies
in English Franciscan History (Manchester 1917) 192-221; id., The Franciscan School at Oxford in the Thirteenth Century/ AFrH 19 (1926) 803-
74 at 807-11, 833-5; D. E. Sharp, Franciscan Philosophy at Oxford in the Thirteenth Century (Oxford 1930) 9-46; A. Pacchi, Ruggero Bacone e
Roberto Grossatesta in un inedito hobbesiano del 1634/ RCSF 20 (1965) 499-502.
Stegmuller RB V 128-40; P. Glorieux, La Faculte des arts et ses maitres au XIII6 sttcle (Paris 1971) 324-32.
1. Regulae libri Priorum; Compendium regularum libri Priorum.
Inc: (prol.) Precibus tuis inductus, carissime, praesumpsi facere quod rogasti . . .
(text) Incipiendum enim est a primis principiis materialibus per ordinem . . .
Expl: per aliquod commune repertum in ipso.
MSS: Chicago Univ. of Chicago UL 968 (a.d. 1471) 44ff; Modena BEstense lat. 54 (a.0.7,17) (XV) f. lr-48r (ascribed).
2. Commentarius in libros Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina Intentio Aristotelis in hoc libro est investigare (determinare) et manifestare (manifestare
et investigare) essentialia demonstrationis, propter quod in scientia tradita in hoc libro est demonstratio subiectum . .
.
Expl: et demonstratione in omni syllogismo se habente.
MSS: Berlin SB lat. fol. 565 (XVI) f. 31-(76); Chicago Univ. of Chicago UL 964 (olim Ricketts 35; 217) (XV) 62ff; Erfurt SB Ampl. Q.268
(XIV) f. 9'-34v; Q.270 (a.d. 1390) f. 118r-159r; Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.III.6 (65) (a.d. 1318) f. 39r-50v; Leipzig UB lat. 1363 (a.d.
1322) f. lr-18*; 1365 (XIV) f. R-22'; London BM Add. 28873 (a.d. 1468) f. lr-59v; Los Angeles Univ. of Southern California UL n. num. (XV) f. lr-
60r; Oxford BodlL Digby 207 (XIII) f. 29M0q Balliol College 173A (XIII) f. IMO'; Merton College 280 (XIV) f. 107M30v; 289 (XIV) f. 101M24';
292 (XIII/XIV) f. 157M84v; 295 (XIV) f. 92r-119v; Paris BMazarine 3473 (XIII) f. R-14' (anon.); BN lat. 12992 (XIII) 187r-209v; 13204 (XIV) f. R-
8v (anon., expl. mut.); 14704 (XIII) f. P-28r; nouv. acq. lat. 573 (XV/XVI) f. 1M3P; Praha UK 2569 (XV) f. l'-86- (expl. mut.); Salamanca BU
2078 (XV) f. 90-126; Torino BN 702 (XIII/XIV) f. R-3D; Vaticana Vat. lat. 760 (XV) f. 44r-74v; Borgh. lat. 127 (306) (XIII) f. 135'-159*; Vendome
BV 171 (XIII) f. 143v (fragm.), 144r-165r (Aristoteles, Posteriora, with marginalia quoting from Lincol- niensis); Venezia BMarc. lat. VI 150
(XIII/XIV) f. 53*-63v, 65>*-71v; lat. VI 222 (XIV) f. 30v-81v; Z. lat. 241 (a.d. 1442) f. 52-96; Wien Dominikanerkl. 192/158 (XIV) f. 110r- 145r. Olim
Erfurt Coll. Amplonianum (MBKD II 17); Ingolstadt Universitat (MBKD III 228); Oxford Balliol College (Mynors p. 386).
Edd: Venezia ca. 1473-78 (GW 2390); Venezia 1494 (H 10105); Venezia 1497 (H 10106); Venezia 1497 (H 10107); Venezia 1499 (H 10108);
Venezia 1504 (Cranz); Venezia 1514
TRADITIO
(Cranz); Venezia 1521 (Thomson); Venezia 1537 (Thomson); Venezia 1552 (BMC); J. R. O'Donnell, proposed (BSPM 2 [1960] 139; 7
[1965] 49).
3. Commentarius in Sophisticos elenchos.
104 Inc: De sophisticis autem elenchis et de his quae videntur elenchi Cum dubitandum sit utrum sit eiusdem
continuitatis liber iste . . .
Expl: indulgeant, inventis autem multas referant grates.
MS: Oxford Merton College 280 (XIII/XIV) f. 3r-37v (ascribed).
4. Commentarius in V I I I libros Physicorum.
Inc: Cum scire et intelligere acquirantur ex principiis, ut sciantur et in- telligantur naturalia, primo
determinanda sunt naturalium principia . . . Expl: motus et tempus cum cessabit hominum generatio.
MSS: Oxford BodlL Digby 220 (XV) f. 84M05'; Merton College 295 (XIV) f. 120r- 145r; Venezia BMarc. lat. VI 222 (XIV) f. 2r-30^.
Ed: R. C. Dales, Roberti Grosseteste Episcopi Lincolniensis Commentarius in VIII libros Physicorum Aristotelis (Boulder, Colo. 1963).
Note: the tract De finitate motus et temporis (inc: Primum argumentum quod ponit Aristoteles ad probandum . . . / . . . motus et tempus
cum cessabit hominum generatio) which is found in a longer recension as the concluding section of the above commentary in all the
above MSS and separately in Praha Nat. Mus. XII.E.5 (XIV) f. 43v-44r was edited in a collection of the Opuscula, Venezia 1514 f.
9v-10r and by Baur, op. cit. 101-6. A shorter recension is found in MSS: Firenze BMarucelliana C.163 (XIV/XV) f. 15r-v; London
BM Cotton Otho.D.x (XIV) f. 49*-v; Modena BEstense lat. 649 (XV/
XVI)f. 24r; Venezia BMarc. lat. VI 163 (X.185) (XIV) f. 93MOO*. The tract appears to have been written as an independent work, then
appended to the Physics-commentary because it treats some of the same questions, later excerpted from the Physics-commentary
and restored to independent existence. Cf. Dales, art. cit. Robert Grossetestes Treatise (1963).
5. Sententia libri Ethicorum; Summa in Ethica Nicomachea.
Inc: Primum capitulum de eo quod est aliquis finis perfectissimus omnium bonorum operabilium . . .
Expl: et qualiter ordinata et quibus legibus et consuetudinibus utens.
MSS: Berlin SB lat. oct. 142 ( A . D . 1325) f. 131r-154v; Cambridge Peterhouse 116 (XIII) f. IMP (anon.); Firenze BLaur. Plut. VI.D.5
(XIII) f. 119r-141v; Napoli BN VIII.G. 4 (XIII) f. lr-9r; Oxford All Souls College 84 (XIII) f. P-10' (anon.); Merton College 14
(XIII) f. 326r-329v; Paris BN lat. 17811 (XIII/XIV) f. 1M1V (anon.); 17832 (XIII/ XIV) f. 283r-299r (anon.); Reims BV 876
(XIII/XIV) f. 165r-175* (anon.); Vaticana Urb. lat. 221 ( A . D . 1483) f. 188r-242r (anon.); Vendome BV 105 (XIII) f. 93r-98v.
Edd: Venezia 1483 (with Averroes, In Eth. [H 1660]); Lyon 1542.
6. Notulae in Ethica et in Commentatores Graecos in eadem.
Inc: (not. 1 supra introd. Eustratii) Politeia dicitur a polis, quod est civitas. Pro quo translatores ponunt hoc
nomen urbanitas ...
(not. 1 post inc. Ethic.) Nostri vocant primam philosophiam metaphysicam . . .
Expl: istud ut ex altero ut quod sequitur.
MSS: (with tr. Eth. et Comm. gr. unless otherwise noted) Cambridge Peterhouse 116 (XIII) f. 13r-241r (several notulae); Eton College
122 (XIII) f. lr-221r (several); Fi-
105
renze BLaur. Plut. LXXIX.13 (XIII) f. lr-377v (many); BN Centrale J.V.21 (XIII) f. lr-224v (many); Monteprandone S. Giacomo BC
15 (several); Napoli BN VIII.G.4 (XIII) f. 9V-227V (many); Oxford All Souls College 84 (XIII) f. 10v-240r (complete collection of
notulae); Merton College 14 (XIV) f. 321-326 (inc: Politica dicitur . . .; Omnis ars Ars est collectio ex adinventis . . incomplete);
Paris BArsenal 698
(XIII) f. 3r-155v (many); Vaticana Vat. lat. 2171 (XIII) f. lr-221v (several); Worcester Cathedral F.63 (XIII) f. lr-47r (notulae
without translation).
Ed: Venezia 1519 ([Ps.-] Lincolniensis [Gualterus Burley] In Ethica, in which the author cites a large number of these notulae).
Doubtful.
7. Summa in V I I I libros Physicorum.
Inc: Quoniam intelligere et scire In primo (isto) libro Physicorum cuius subiectum (secundum aliquos)
est corpus mobile simpliciter determinat Philosophus de tribus principiis corporis mobilis . . .
Expl: immobile, infatigabile, nullam habens magnitudinem.
MSS: Assisi BConv. S. Francesco 690 (XV) f. 163-174 (expl: aliud ab ipsa materia); Berlin SB lat. theol. qu. 32 (Rose 975) ( A . D .
1426) f. 163r-170r; Cambridge Peterhouse 188 ( A . D . 1450) f. 119v-127v; Trinity College 0.2.11 (XIV) f. 1M6'; Madrid BN 2016
(XIV) f. 163r-169v (anon.); Miinchen SB Clm. 402 ( A . D . 1458) f. 104M101-; 8950 ( A . D . 1420) f. 278r-290r; 26889 (XIV/XV) f.
21r-30r (anon.); Roma BAngelica 127 ( A . D . 1470) f. 7r-19r; Tours BV 704 ( A . D . 1426) f. 68r-87q Vaticana Vat. lat. 10787 (XV) f. 66-81.
Olim Dubrovnik Dominikanski Samostan 47; Nurnberg Bibi. H. Schedel (MBKD III 809f).
Edd: s. 1. 1498 (H 10109); Venezia 1500 (Klebs 851, cf. 961 and H 10110); Venezia ca. 1501 (Cranz); 1504 (Thomson); Padova
1506 (Baur); Venezia 1517 (with Thomas Aquinas, In Phys., cf. ed. Leonina II xiv); 1535 (Thomson); Paris 1538 (Physicorum breve
compendium [BNC]); Venezia 1545; Venezia 1551; Venezia 1552; Venezia 1561; Venezia 1564; Venezia 1566 (the edd. from 1545 to
1566 with Thomas, In Phys., cf. ed. Leon. II xivf.); 1583 (Baur; Thomson); 1586 (Baur; Thomson); Venezia 1608 (with Thomas, In
Phys.); 1637 (Thomson); Venezia 1649 (with Thomas, In Phys.).
Hebr. transi: M. Steinschneider, Die hebraeischen Uebersetzungen des Mittelalters (Berlin 1893) 476.
Note: Baur 19*-24* regarded this work as spurious, Thomson, art. cit. (1934/35) and The Writings 83, defended its authenticity,
Dales, art. cit. (1964) brought new arguments for rejecting it.
8. Quaestiones in librum De caelo et mundo.
Inc: Dubitatur hic: Si scientia naturalis non transcendit. . .
Expl: omnia corpora tam caelestia quam inferiora naturalia sunt.
MS: Oxford BodlL Digby 104 (XIII) f. 19v-20r (fragm.).
Ed: S. H. Thomson, 'The De anima of Robert Grosseteste/ NS 1 (1933) 201-22 at 218f. Note: The question of the authenticity of
this work is bound up with that of the almost certainly spurious De anima which it follows immediately in the MS. It is included
however among the authentic works by Thomson 86, although with some reservations.
Spurious.
9. Commentarii in logicam.
Test: Bale without inc.
Note: cf. Salamanca BU 1986 (Communia totius logicae).
TRADITIO
10. In Praedicamen ta.
Test: Bale without inc.; Leland.
11. In Priora (see Robertus de Kilwardby 7).
Inc: Cum omnis scientia sit veri inquisitiva et hoc per modum . . .
106 12. Quaestiones Priorum.
Test: Bale without inc., but cf. 1 supra.
13. Quaestiones Elenchorum .
Test: Bale without inc., but cf. 3 supra.
14. In Metaphysicam.
Test: Stevenson, op. cit. (1899) 43f, followed by Sharp, op. cit. (1930) 14, but cf. Baur 40*, Thomson 255.
15. Difficilia naturalis philosophiae (see Guillelmus de Ockham 5).
Inc: Studiosissime saepiusque rogatus a literatis . . .
16. Recapitulatio super VIII libros Physicorum.
Inc: Unumquodque arbitramur scire cum causas et principia usque ad elementa eius cognoscimus . . .
Expl: infinitus et impartibilis.
MS: Cambridge Peterhouse 208 (XV) f. 2r-5v (secundum Lincolniensem).
Note: cf. Baur 22*.
17. In Physica.
Inc: Quoniam autem ut dicit Aristoteles tunc opinamur unumquodque scire cum causas cognoscimus . . .
Expl: incorruptibile est nullam magnitudinem habens.
MS: Oxford BodlL e Museo 230 (SG 3596) (XV) f. P-19v (ascribed).
Test: Bale, Leland; Tanner according to this MS, but cf. Baur 20*, Thomson 258.
Inc: Iste est liber Aristotelis intitulatus De caelo et mundo in quo determinat de toto universo . . .
MS: Oxford BodlL e Museo 230 (XV) f. 65v-88r (anon.).
Test: Bale, Leland; Tanner according to this MS, but notes that the work is unascribed.
Inc: Iste est liber De generatione et corruptione in quo determinat Philosophus de corpore mobili ad formam . .
.
MS: Oxford BodlL e Museo 230 (XV) f. 90r-123r (anon.).
20. In Meteora (see Gualterus Burley 26).
Inc: In isto libro qui liber Meteororum intitulatur . . .
MS: Oxford BodlL e Museo 230 (XV) f. 126r-140^ (anon.).
21. In De anima.
Inc: Iste est primus liber De anima qui prima sua divisione . . .
MS: Oxford BodlL e Museo 230 (XV) f. 20'-65v (anon.).
22. Quaestiones Ethicorum.
Test: Bale without inc.
107
23. Compendium philosophiae (= Dominicus Gundissalinus, De divisione scientiarum).
Inc: Felix prior aetati quae tot sapientes . . .
24. Summa philosophiae (see Pseudo-Robertus Grosseteste).
Inc: Philosophantes famosi primi fuerunt . . .
Pseudo-Robertus Grosseteste
Ca. 1260-75. English.
Ueberweg 377f, 732; Wulf II 99-104; Gilson 265-74, 666; Maier III 1001, 182; Duhem SM III 460-71, VI 112-19; Thorndike II
448-53.
L. Baur, Dominicus Gundissalinus: De divisione philosophiae (BGPMA 4. 2/3; Munster i. W. 1903) 152f; id., Die philosophischen
Werke des Robert Grosseteste (BGPMA 9; Munster i. W. 1912) 126*-141*; S. H. Thomson, The Writings of Robert Grosseteste
(Cambridge 1940) 265f.
J. Guttmann, Ober einige englische Scholastiker des dreizehnten Jahrhunderts in ihren Beziehungen zur judischen Literatur,'
MGWJ 61 (1917) 247-62; M. Kreutle, Die Unsterblichkeitslehre in der Scholastik von Alkuin bis Thomas von Aquin,' PhJ 31 (1918)
341-81 at 375-7; A. Bertsch, Studien zur Summa philosophiae des Pseudo-Robert Grosseteste (diss.; Breslau 1929) (sources:
Ptolomaeus, Centiloquium, Alfraganus, Albertus Magnus; date: mid-1250s); D. E. Sharp, Franciscan Philosophy at Oxford in the
Thirteenth Century (Oxford 1930) 12f; M.-D. Roland-Gosselin, Le De ente et essentia de S. Thomas d* Aquin (Paris 1948) 30, 127,
129, 202f; C. K. McKeon, A Study of the Summa philosophiae of the Pseudo- Grosseteste (New York 1948); S. H. Thomson, review of
McKeon, Speculum 24 (1949) 279- 82; A. G. Grombie, Robert Grosseteste and the Origins of Experimental Science (Oxford 1953) 162-
4; E. J. Dijksterhuis, The Mechanization of the World Picture (Oxford 1961) 144, 178; E. Bettoni, La Dottrina platonica delle idee nella
interpretazione dellautore della Summa philosophiae, * Studi di filosofia e di storia della filosofia in onore di Mons. Francesco Ol-
giati (Milan 1962) 211-34; id., La Realty della idee platoniche secondo l'autore della Summa philosophiae,' Miscellanea mediaevalia
II (Berlin 1963) 309-14; A. Fries, Werke Alberts des Grossen ais Quellen der Summa philosophiae unter den Namen des Robert
Grosseteste,' FZPhTh 10 (1963) 257-90.
1. Tractatus difficilium ad scientiam veram universaliter inspectantium.
Inc: (tr. I cap. I) De primis philosophantibus a tempore Noe usque ad Cyrum regem Persarum. Philosophantes
famosi primi fuerunt Chaldaei a tribus filiis Noe . . .
Expl: proprietates argenti et auri sicut et colorem eorum pariter mixtorum.
MSS: Cambridge UL 1783 (Ii.III.19) (XV) 126ff. (ascribed); Fitzwilliam Museum Mc- Clean 169 (XV) f. 246r-251r (ascribed, fragm.);
Oxford BodlL Digby 220 (XV) f. R-80* (ascribed); Merton College 310 (XIV) f. 2--60v (anon.); Valenda BCatedral 232 (XIV)
121ff.
Ed: L. Baur, Die philosophischen Werke 275-643.
Robertus Holcot O.P.
t 1349 Northampton. Ga. 1326 ca. 1334 Oxford convent; ca. 1332 magister theologiae, Oxford; ca. 1332-34 regent, there; later
possibly regent at Cambridge, possibly in the household of Richard de Bury; 1343-49 Northampton convent.
TRADITIO
108
Pignon 33 nr. 114; QuStif I 629-32; Chevalier BB 2169; DThC 7 (1922) 30f; DNB 9 (1937-38) 1007-9; EFil 2 (1957) 1109; Emden
II 946f; Catholicisme 5 (1962) 822; LThK2 8 (1963) 1339f.
Prantl IV 6-9; Ueberweg 587-90, 783; Wulf III 54-7; Gilson 500-2, 793f; Sarton III 559f; A. Przymusiala, Stan badah nad filozofiq
XIV wieku na podstawie prae Konstantego Michalskiego, MSZHF 6 (1966) 97-200 at 154-6.
B. Smalley, Robert Holcot, O . P ./ AFP 26 (1956) 5-97.
H. Oesterley, Gesta Romanorum (Berlin 1872) 246-53; J.-Th. Welter, LExemplum dans la litterature religieuse et didactique du
moyen age (Paris 1927) 360-6.
F. Hoffmann, Die theologische Methode des Oxforder Dominikanerlehrers Robert Holcot (BGPMA NF 5; Miinster i. W. 1972).
Stegmiiller RB V 141-51; RS I 360-3; Glorieux Q 258-61; Schneyer W passim; Th.-M. Charland, Artes praedicandi (Paris-Ottawa
1936) 82.
1. Super quinque universalia.
Test: DNB, not in Pignon, Qudtif.
Robertus de Kilwardby O.P.
t 1279 Sept. 10 Viterbo. From ca. 1231 studied arts, Paris; magister artium, there; ca. 1237 ca. 1245 regent master in arts faculty,
Paris, winning reputation as grammarian and logician (period of Aristotle commentaries); possibly regent in arts faculty, Oxford;
possibly by 1245 entered O.P., there; studied theology, there; ca. 1250 baccalaureus theologiae; ca. 1254 doctor theologiae (ca. 1250-55
De ortu scientiarum); ca. 1256-1261 regent master in theology in Oxford convent; 1261-72 provincial prior of the Order in England;
1272-78 Abp. of Canterbury; 1274 attended the Council of Lyons; 1277 condemnation of 30 Aristotelian theses being taught in Oxford;
1278 Cardinal Bishop of Porto.
See also Robertus, Robertus Anglicus, Robertus de Aucumpno, Robertus Parisiensis.
Stams 57 nr. 6; Upsala 70 nr. 6; Pignon 6 nr. 4, 22 nr. 7; Qu6tif I 374-80; Bale 335f; DNB 31 (1892) 120-2; CUP I passim;
Chevalier BB 2717; DThC 8 (1925) 2354-6; Russell 138f; Emden II 1051f. (lit.); LThK2 8 (1963) 1340; EFil2 3 (1967) 1270L
Prantl III 185-8; Ueberweg 493-5, 764; Wulf II 206-8, 217; Gilson 355-9, 703-5; Sarton II 949f; Maier 1147, II 222, IV 61;
Thorndike II 81f; Lottin PM I 198-207, II-III passim, IV 862.
R.-M. Martin, Quelques premiers maitres dominicains de Paris et dOxford et la soi-disant 6cole dominicaine augustinienne
(1229-1279)/ RSPhTh 9 (1920) 556-80 at 565-7, 572; F. Stegmiiller, Les Questions du commentaire des Sentences de Robert
Kilwardby/ RThAM 6 (1934) 55-79, 215-28; E. M. F. Sommer-Seckendorff, Studies in the Life of Robert Kilwardby O.P. (Rome 1937);
M. Grabmann, Die theologische Erkenntnis- und Einleitungs- lehre des hi. Thomas von Aquin (Fribourg/Sw. 1948) 215-26; D. A. Callus,
The Tabulae super Originalia Patrum of Robert Kilwardby O.P./ Studia mediaevalia in honorem . . . R.-J. Martin (Bruges 1948) 243-
70; W. A. Hinnebusch, The Early English Friars Preachers (Rome 1951) 374-86.
B. Haur6au, Histoire de la philosophic scolastique II 2 (Paris 1880) 28-33; P. Mandonnet, Siger de Brabant et VAverroisme latin
au XIIIe sibcle I (Louvain 1911) 233-6 et passim; F. Van Steenberghen, Siger de Brabant daprbs ses oeuvres incites II (Louvain 1942)
416, 432f, 539,570-2; id., La Philosophic au XII Ie sibcle (Louvain-Paris 1966) 127-9, 136f, 420,488f.
C. Thurot, Extraits de divers manuscrits latins pour servir a Vhistoire des doctrines grammaticales du moyen age (Paris 1869);
L. Baur, Die philosophischen Werke des Robert Grosse-
109
teste (BGPMA 9; Mttnster i. W. 1912) 45*, 121 *f, 138*; S. H. Thomson, Robert Kilwardby's Commentaries In Priscianum and In
Barbarismum Donati/ NS 12 (1938) 52-65; J. Isaac, Le Perihermeneias en Occident de Bokce h S. Thomas (Paris 1953) 86, lllf et passim;
M. Grab- mann, Die Sophismataliteratur des 12. und IS. Jahrhunderts (BGPMA 36, 1; Munster i. W. 1940) 41-50; Grabmann, MGL III
(1956) passim; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheo- rie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Mttnster i. W. 1967) 35-7, 40-3, 48-50,
325f. et passim; L. M. De Rijk, On the Genuine Text of Peter of Spain's Summule logicales: III. Two Redactions of a Commentary
Upon the Summule by Robertus Anglicus/ Vivarium 7 (1969) 8-61 esp. 8f, 33-5.
M.-D. Chenu, Le De spiritu imaginativo de Robert Kilwardby O . P . f 1279/ RSPhTh 15 (1926) 507-17; id,, Le De conscientia de
Robert Kilwardby O . P . t 1279/ ibid. 16 (1927) 318-26; id., Le Trait6 De tempore de Robert Kilwardby/ Aus der Geisteswelt des Mittel-
alters: Studien und Texte Martin Grabmann . . . gewidmet (BGPMA Suppl. Ill; Mttnster i* W. 1935) 855-61; A. Dondaine, Le De
tempore de Robert Kilwardby O . P ./ RThAM 8 (1936) 94-7; M.-D. Chenu, Aux Origines de la science moderne/ RSPhTh 29 (1940)
206- 17; G. G&l, Robert Kilwardby's Questions on the Metaphysics and Physics of Aristotle/ FrStudies 13 (1953) 7-28; J. A. Weisheipl,
The Development of Physical Theory in the Middle Ages (London 1959) 52-4; D. A. Callus, The Subject-Matter of Metaphysics
According to Some 13th-Century Oxford Masters,' Miscellanea mediaevalia II (Berlin 1963) 393-9 at 395-7; A. Zimmermann, Ontologie
oder Metaphysikl (Leiden-Cologne 1965) 3, 125; id., Ver- zeichnis ungedruckter Kommentare zur Metaphysik und Physik des Aristoteles
(Leiden-Cologne 1971) 12f, 34f.
B. Haur6au, Notices et extraits de quelques manuscrits latins de la Bibliothbque Nationale V (Paris 1892) 115-31; L. Baur,
Dominicus Gundissalinus: De divisione philosophiae (BGPMA 4, 2/3; Mttnster i. W. 1903) 368-80; D. E. Sharp, The De ortu
scientiarum of Robert Kilwardby/ NS 8 (1934) 1-30; E. M. F. Sommer-Seckendorff, Robert Kilwardby und seine philosophische
Einleitung De ortu scientiarum,' HJ 55 (1935) 312-24; L. Schmttc- ker, An Analysis and Original Research of Kilwardby's Work De
ortu scientiarum (Rome 1963).
F. Ehrle, Der Augustinismus und der Aristotelismus in der Scholastik gegen Ende des XIII. Jahrhunderts/ ALKG 5 (1889) 603-35
at 614-32; M. De Wulf, Le TraiU De unitate formae de Gilles de Lessines (Louvain 1901) passim; A. Birkenmajer, Der Brief Robert
Kilwardbys an Peter von Conflans und die Streitschrift des Agidius von Lessines/ in his: Vermischte Untersuchungen zur Geschichte der
mittelalterlichen Philosophic (BGPMA 20, 5; Mttnster i. W. 1922) 36-69; M.-D. Chenu, Les Responses de S. Thomas et de Kilwardby
& la consultation de Jean de Verceil (1271)/ Melanges Mandonnet I (Paris 1930) 191-222; J. Destrez, La Lettre de saint Thomas
dAquin dite Lettre au Lecteur de Venise daprfcs la tradition manuscrite,' ibid. 103-89; P. Mandonnet, review of these two articles,
Bulletin thomiste 7 (1930) 129-39; J. Destrez, Robert Kilwardby, O . P ., magnus magister in theologia/ Bulletin thomiste: notes et
communications 1 (1931-33) 191-3; D. E. Sharp, The 1277 Condemnation by Kilwardby/ NS 8 (1934) 306-18; id., Further
Philosophical Doctrines of Kilwardby,' NS 9 (1935) 39-55; D. A. Callus, The Condemnation of St. Thomas at Oxford (Oxford 1946); D.
A, Callus, Une CEuvre rdcemment d6couverte de S. Albert le Grand, De XLIII Problematibus ad magistrum Ordinis/ RSPhTh 44
(1960) 243-61; J. A. Weisheipl, The Problemata determinata XLIII ascribed to Albertus Magnus/ MS 22 (1960) 303- 54.
P. Glorieux, La Faculte des arts et ses mattres au XIII e sibcle (Paris 1971) 332-7; Steg- mttller RB V 152f; RS I 363.
TRADITIO
1. Notulae super Porphyrium.
Inc: Si homo est finis universalis creaturae et finis, ut habetur secundo Physicorum, imponit necessitatem eis
quae sunt ad finem . . .
110 MSS: Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. lr-10r (anon., last lectio lacking, expl: per hoc verbum praedicari notificavit); Oxford
BodlL Canon, misc. 403 (XIV) f. lr-14v (anon., last lectio expl. mut: oportet genera praeiacere quia. . .).
Test: Stams, Pignon, Qu^tif, Bale.
2. Notulae super Praedicamenta.
Inc: Aequivoca dicuntur Causa efficiens extra huius libri qui est primus de integritate logices fuit
Aristoteles . . .
MSS: Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 10v-17v (anon.), 17v-20v (treatment of postpredicaments apparently by a different author;
expl: de habitu magis sufficienter determinatur in libro VI Principiorum. Et haec ad praesens sufficiant); Milano BTri- vulziana 753
(H 67) (XIII) item 2 (Gerardus de Nogento [q. v.], Praed.t et quaedam notabilia Roberti super postpraedicamenta); Oxford BodlL
Canon, misc. 403 (XIV) f. 15r-30r (anon.; inc. agrees with Peterhouse 205; expl. with Trivulziana 753: notandum autem quod modi
eius quod est habere ordinantur secundum quod magis sunt usitati. Expliciunt scripta super Praedicamenta).
Test: Stams, Pignon, Qu6tif, Bale.
3. Notulae super Perihermenias.
Inc: Quoniam de subiecto oportet praecognoscere quid est et quia est etc. . . .
Expl: quare non contrariae possunt simul esse verae. Et hoc est manifestum est autem. Et sic completur
intentio Aristotelis libro Perihermenias. MS: Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 20v-36v (anon.).
Note: Oxford BodlL Canon, misc. 403 (XIV) f. 31r-55v contains a different commentary on the Perih. ascribed, though in a later hand
over an erasure, to a magister Robertus, inc: Dupliciter contingit significare rem. Contingit significare rem ut rem sive ut est res . . .,
(text) Primum autem oportet constituere Per iam dicta patet de quo est scientia ista et qualiter scientia habet ad praecedentem
. . . / . . . sed si contradictorium diminuens esset, bene obicies, unde quia per accidens falsa, ideo non, sed falsa. Haec sunt ea quae
quaeruntur. Expliciunt notulae super librum Perihermenias compilatae a magistro Roberto.
4. Notulae super VI Principia.
Inc: Secundum Aristotelem omne quod appetitur aut est bonum simpliciter aut bonum alicui . . .
Forma est compositioni Iste liber dividitur in partes tres in qua prima determinat auctor de
antecedentibus ad propositum principale . . . Expl: et alia. Quare per dicta in praedicamentis patet quod
substantia per se generatur et corrumpitur, accidens vero per accidens quia per substantiam.
MS: Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 37r-52r (anon.).
Note: The preface to this work is the same as that in 5 below for about a column of text; cf. expl. of Robertus Parisiensis 1.
Test: Stams, Pignon, Qudtif, Bale.
111
5. Notulae super Divisionem Boethii.
Inc: Ut habetur ab Aristotele omne quod appetitur aut est bonum simpliciter aut bonum alicui . . .
Expl: et sic patet propter quid. Adeo breviter pertransit de istis divisionibus, quia propter aliam causarum quas
dixi.
MS: Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 52r-60r (anon.).
6. Notulae super Topica Boethii.
Inc: Cum scientia respective dicatur ad scibile, necesse est ut secundum scibilium causetur diversitas
scientiarum . . .
Expl: quia quodammodo sunt eadem, quodammodo diversa. Et ita patet solutio acquisita.
MS: Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 60^-84* (anon.).
Note: (1) The commentaries on Porph. and Praed. above appear to be authentic; the others are doubtful, but have been included here
because Peterhouse 205 seems to form a complete collection of works on the Ars vetus and Logica nova by one author (with the
exception of a Topics-commentary by Adenulphus de Anagnia [q. i>.]) and because the works in Canon, misc. 403 seem to have
been revised or adapted from works of Kilwardby, perhaps by Kilwardby himself.
Note: (2) Cambridge Peterhouse 206 (XIII/XIV) 321ff. contains two sets of commentaries on the Ars vetus, various commentaries on the
Logica nova, an Ethics commentary, and a commentary on Priscian. In the text of the MS these works are all anonymous, but
according to a table of contents (XIV) at the beginning: Iste liber est de . . . <ras.> ... in quo continentur expositiones Roberti de
Kilwardby. Since however one set of commentaries on the Ars vetus is the work of an otherwise unidentified Robertus (q. v.) and a
commentary on the Elenchi is elsewhere ascribed to Robertus de Aucumpno (q. v.), while the second set of commentaries on the
Ars vetus apparently differs from all of these, it seems better to omit these commentaries here pending further research.
7. Notulae libri Priorum.
Inc: (prol) Cum omnis scientia sit veri inquisitiva et hoc per modum et rationem discernendi, logica autem
habeat determinare modum inquirendi veritatem in aliis scientiis, patet quod logica modum et rationem . . .
Primum oportet dicere Iste liber qui est de syllogismo simpliciter primo dividitur in duas partes,
scilicet in prooemium per quod removetur ignorantia negationis et tractatum per quem removetur
ignorantia dispositionis . . .
Expl: per viam syllogismi et ita in diversis et diversimode. Sed haec ostensio et illa non est inconveniens.
MSS: Assisi BG 322 (XIV) f. 41r-62r (Explicit liber Priorum Aristotelis secundum S. Thomas de Aquino); Bologna BU 846 (1626) (XIII)
56ff. (Chilvardebi); Bruxelles BRoyale 2907 (1797-98) (XIV) f. lr-24v (Notulae super primos Priorum magistri Roberti de Kiluhbi;
inc. mut. . . . / . . . et quid per discrimina demonstramus); Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 85r-135r (Expliciunt notulae
Priorum traditae a magistro Roberto de Kileuuardebi); Carpentras BV 281 (L.278) (XIV) 48ff. (anon.; expl. mut.); Erfurt SB
Ampl. Q.276 (XIV) f. 63r-97v (excerpt); Q.328 (XIII) f. 94M61* (Expliciunt
TRADITIO
scripta super librum Priorum Aristotelis edita a magistro Roberto deKillwebi); Firenze BLaur. Plut. LXXI.29 (XIV) 54ff. (Robertus
Anglicus de Kiliuren); BN Centrale Conv. Soppr. J.X.38 (olim S. Marco arm. 4 cod. 103); G.3 (acc. Thomson, Grosseteste);
Klosterneuburg StB 847 (XIII) f. lr-70v (Robertus de Kyllimrbi); Krakdw BJ 1902 (XV/XVI) 133ff. (ascribed to Aegidius
Romanus); Oxford BodlL Canon, misc. 403 (XIV) f. 174r-181r (excerpt on II c. 21-27); Merton College 280 (XIII) f. 38r-100r
112 (ascribed; cf. f. 100r-105v Quaestiones super Priora, ascribed to Kilwardby in a hand of the 15th century); 289 (XIV) f. 33r-100r
(ascribed); Paris BN lat. 16620 (XIII/XIV) f. 2r-51v (ascribed); Venezia BMarc. lat. VI220 (X.40) (XV) 55ff. (ascribed to Aegidius
Romanus). Olim Firenze Conv. Serv. B. Mariae (Quetif); Paris College de Navarre (Qutif); Ta- vesloke (Leland, Collectanea IV
152); Wien Dominikanerkl. (MBK0 I 409).
Edd: (all ascribed to Aegidius Romanus) Venezia 1499 (GW 7190); Venezia 1500 (H 134); Venezia 1502 (Perini); Venezia 1504 (Risse;
Cranz); Venezia 1516 (repr. Frankfurt 1968) (Risse; Cranz); Venezia 1522 (Risse); Venezia 1598 (Cave).
Test: Stams, Pignon, Quetif.
8. Notulae libri Posteriorum.
Inc: Cum omnes homines scire desiderant naturaliter (naturaliter scire desiderant), constat quod hoc
desiderium frustrum non est . . .
Omnis doctrina Postquam determinat Aristoteles de syllogismo simpliciter, hic intendit de syllogismo
demonstrativo . . .
Expl: et hoc est hic autem omne, id est totum similiter etc.
MSS: Bruxelles BRoyale 2907 (1797-98) (XIV) f. 25'-59r (Notulae super librum Posteriorum conditae a magistro Roberto); Cambridge
Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 135v- 177v (Expliciunt notulae libri Posteriorum traditae a magistro Roberto de Kileuuarde- by);
Erlangen UB 192 (Irm. 514) (XIII/XIV) marg. glosses (f. 290; Explicit sententia Roberti de Kilwardby super libro Posteriorum);
Klosterneuburg StB 847 (XIII) f. 72r- 163r (inc: Omnis cognoscens cognoscit secundum possibilitatem cognoscentis . . . / . . . quod
intus principio et scientia conclusionibus; anon., but follows Kilwardby, In Priora [cf. Can.misc. 403]); Oxford BodlL Canon, misc.
403 (XIV) f. 56-134 (anon.; inc: Cognitio fit secundum potentiam cognoscentis . . . / . . . quod eorum habitus esse opinio etc.
Expliciunt notulae super librum Posteriorum); Venezia BMarc. Z. lat. 240 (X.43) (XIV) f. 45-61 (anon., inc. as above).
Test: Stams, Pignon, Qutif, Bale.
9. Scriptum super librum Topicorum.
Inc: Cum liber Topicorum quem prae manibus habemus non sit de syllogismo in universali ut de subiecto . . .
Propositum quidem negotii Iste liber totalis dividitur in partes duas, in parte principali et in parte
executiva . . .
Expl: ( V I I I ) est difficile. Hoc dicit ibi Oportet autem. Et sic terminatur liber iste.
MSS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. B.4.1618 ( A . D . 1331) f. 94r-151v (Incipit commentum fratris Roberti de Cilnacobi in librum
Topicorum; Explicit commentum super omnem librum Topicorum Aristotelis venerabilis fratris Roberti de Gilnaclubi de Ordine
Fratrum praedicatorum); Lisboa BN Alcobaca 175 (CCCLXXVIII) (XIV) 113ff. (Expliciunt notitiae super VII librum Topicorum);
Oxford BodlL Canon, misc. 403 (XIV) f. 182-222 (inc: Totum negotium logicum est de sermone quia sermo est proprium
instrumentum doctoris . . . / . . . et sic patent solutiones ad ea quae quaere-
113
bantur. Explicit scriptum super libro Topicorum secundum reverendum doctorem magistrum Robertum). Olim Erfurt Coll, universitatis
(Standortsregister ca. 1497: Commentum Topicorum Roberti anglici [MBKD II169]); Firenze Bibl. Serv. B. Mariae (Qu6tif).
10. Scriptum super Elenchos.
Inc: Sicut dicit Boethius in libro suo De divisionibus nihil prohibet idem multipliciter componi aut dividi. Hoc
enim patet tam in rebus quae sunt in anima ...
Expl: magnitudine definitum est ad inveniendum.
MSS: Cambridge Peterhouse 205 (XIII/XIV) f. 277r-344v (anon., Expliciunt notulae super librum Elenchorum); Paris BN lat. 16619
(XIV) 71ff. (Expliciunt scripta super Elenchos a magistro Roberto edita, then in ras: de bnroma).
Note: cf. Robertus de Aucumpno 1.
Note: cf. Galfridus de Aspall 1.
Note: cf. Galfridus de Aspall 3.
13. Super De caelo et mundo.
15. Super Meteororum.
Test: Stams, Pignon, Qudtif, Bale.
16. Super De anima.
Test: Stams, Pignon, QuStif, Bale.
17. Super Parva naturalia.
Test: Stams (et omnes alios libros naturales), Pignon (as Stams), Qu6tif (Parvorum naturalium omnium), Bale (Super parva naturalia).
Doubtful.
18. Super librum De causis.
Test: Qu6tif, Bale.
Robertus Lincolniensis
See Robertus Grosseteste.
Robertus N. O.P.
Fl. 1320.
Qu6tif I 539.
1. Commentaria in plures Aristotelis libros.
Robertus de Orford O.P.
See Robertus de Colletorto.
TRADITIO
Robertus Parisiensis
Ca. 1250 magister artium, Paris. See also Robertus, Robertus Anglicus, Robertus de Aucumpno, Robertus de Kilwardby.
M. Grabmann, * Mitteilungen aus Mtinchener Handschriften iiber bisher unbekannte Philosophen der Artistenfakultat (codd. lat.
14246 und 14383)/ MGL II (1936) 225-38 at 229f.
114 1. Lectura super librum VI Principiorum
Inc:Intellectus apprehendit, componit, dividit et ordinat. Apprehendit non res, sed earum species vel earum
affectus, postea apprehensa componit . . .
Forma est compositioni Supposito introitu huius libri recurrendum ad formam tractatus. Sciendum ergo
quod totalis liber iste principaliter dividitur . . .
Expl: patet quod per se generatur et corrumpitur accidens non per accidens quia per substantiam etc. Expliciunt
notulae super librum VI Principiorum.
MS: Munchen SB Clm. 14246 (XIII) f. 67r-82v(f. 67r marg: Hic incipit lectura magistri Roberti Parisiensis super librum VI Principiorum
cum duplici tractatu et post finem). Note: cf. Robertus Kilwardby 4.
Robertus de Sorbonio
1201 Oct. 9 Sorbon 1274 Aug. 15 Paris. Studied at Rheims and Paris; by 1250 magister theologiae; 1250-74 at Paris; from 1250
canon of Gambrai; 1257 founded college for poor masters; 1258 canon of Paris; 1266 archdeacon of Laon.
Chevalier BB 4008f; DThC 14 (1941) 2383-5; EFil 4 (1957) 173; LThK2 8 (1963) 1342. A. L. Gabriel, Robert de Sorbonne/ Revue
de IUniversity de Ottawa 23 (1953) 473- 514; P. Glorieux, Aux origines de la Sorbonne: I. Robert de Sorbon (Paris 1966).
Glorieux R I 340; Stegmiiller RB V 162f.
Spurious.
1. In Posteriora (see Robertus Grosseteste).
MS: Paris BN lat. 12992 (XIV) f. 187.
Robertus de Vulgarbia O.P.
M. Grabmann, Die Werke des hi. Thomas von Aquin (BGPMA 22. 1/2; Munster i. W. 1931) 261.
1. Super Perihermenias (Continuatio expositionis Thomae de Aquino).
Inc: (Sent. Thomae) Dilecto sibi praeposito Lovaniensi frater Thomas . . .
Primum oportet constituere Sicut dicit Philosophus in tertio De anima duplex est operatio intellectus . .
.
Expl: (II lect. 2) in quibuscumque nominibus ponantur exempla.
(Sent. Roberti) Similiter autem se habent In hac parte multiplicat oppositionem in universalibus. Et primo
dicit in quo conveniunt universales . . .
115
Expl: vel de eodem in diversis tempore.
MSS: Vaticana Vat. lat. 2115 (XIII) (anon., fragm.); Urb. lat. 214 (XV) f. 233'-241v (f. 233r: Hucusque scripsit S. Thomae de Aquino
O.P. Ea vero quae sequuntur scripsit frater Robertus de Vulgarbia Ordinis eorundum Praedicatorum; f. 241v: Explicit expositio
secundi libri Perihermenias S. Thomae de Aquino O.P. Sed finita fuit per magistrum Robertum de Vulgarbia Ordinis eorundum
Praedicatorum. Finis).
Ed: Thomae Aquinatis opera I (ed. Leonina; Rome 1882) 84 (excerpts).
Note: Thomas Aquinas Perih.-commentary (date 1269/72) covered only I-11 lect. 2; this is one of various completions. The identity of
this author with Robertus Kilward- by, q. v., which has been suggested (ed. Leonina, 84), seems unlikely in view of the fact that
Kilwardby was opposed to Thomas teaching and would have been at this time Abp. of Canterbury (1272-78).
Robertus Whelpdale
See Rogerus Whelpdale.
Rogerus Bacon O.F.M.
Ca. 1214-ca. 1292. Possibly studied arts, Oxford; ca. 1237 studied arts, Paris; ca. 1240 magister artium, there; ca. 1241-47/50
magister regens (period of Aristotle commentaries), studied theology there, but probably never incepted; ca. 1247/50 returned to Oxford
and worked on his great scientific design, possible contact with Grosseteste (f 1253) and Adam Marsh (f 1258/59) (studies of languages,
medicine, alchemy, astronomy, mathematics, optics; possible date of glosses on Secretum and composition of various treatises later
incorporated into major works); ca. 1252 entered Order; 1254/57 transferred to Paris convent and placed under some measure of
discipline probably because of Joachite sympathies and possibly because of astrological interests, contact with Petrus de Maricourt
(continued work on universal science); ca. 1263/64 first mandate of Gui de Foulquois, Cardinal Bishop of S. Sabina, for composition of
his theological conspectus of the sciences, but encountered opposition of his superiors and financial difficulties; 1265/66 second mandate
of Gui de Foulquois, who had acceded to papacy as Clement IV (Opus maius, Opus minus, Opus tertiumy possibly introduction to
Secretum); 1268 possibly allowed to return to England, but kept under surveillance for suspected novelties (Communia naturalium [ ?
1268], Greek and Hebrew grammars [ca. 1272], Compendium studii philosophiae [1271-76], Compendium studii theologiae [1292]).
Bale 342-4; HistLittFrance 20 (1842) 227-52; DNB 2 (1885) 374-8; F6ret II 329-69; CUP I passim; Chevalier BB 405f; DThC 2
(1905) 8-31; Russell 142f; RGG2 1 (1957) 832f; Emden I 87f; LThK2 8 (1963) 1356f; EFil2 1 (1967) 701-5.
Prantl III 120-9; Ueberweg 462-73, 760f; Wulf II 270-82; Gilson 294-312, 673-7; Sar- ton II 952-67 (lit.); Duhem SM III 260-77,
411-42, V 375-411, VI 106-12, 269-72, VII-X passim; Maier I-V passim; Thorndike II 616-91.
F. Alessio, Un secolo di studi su Ruggero Bacone (1848-1957), RCSF 14 (1959) 81- 102; E. Bettoni, * Ruggero Bacone in alcune
recenti pubblicazioni italiane, RFNS 54 (1962) 351-65.
E. Charles, Roger Bacon, sa vief ses ouvrages et ses doctrines (Paris 1861); J. H. Bridges, The Life and Work of Roger Bacon (ed.
H. G. Jones; London 1914); A. G. Little, Roger Bacons Life and Works, in: Roger Bacon: Essays on the Occasion of the
Commemoration of the Seventh Centenary of His Birth (ed. A. G. Little; Oxford 1914) 1-31; A. G. Little, Roger Bacons Works with
Reference to the MSS and Printed Editions, ibid. 375-425; D. W. Singer, The Alchemical Writings attributed to Roger Bacon,
Speculum 7 (1932) 80-6; H. Bauer,
TRADITIO
116
Der wunderbare Monch: Leben und Kampf Roger Bacons (Leipzig 1963); E. R. Daniel, Roger Bacon and the De seminibus
scripturarum,' MS 34 (1972) 462-7.
J. H. Bridges, ed., The Opus maius of Roger Bacon (I-II Oxford 1897; III London 1900);
E. Massa and F. M. Delorme, edd., Rogeri Baconis Moralis philosophia [Opus maius VII] (Zurich 1953); J. S. Brewer, ed.,
Opera fratris Rogeri Baconis hactenus inedita [Opus tertium; Opus minus; Compendium studii philosophiae] (London 1859); A. G.
Little, ed.. Part of the Opus tertium of Roger Bacon (Aberdeen 1912); H. Rashdall, ed., Fratris Rogeri Baconis Compendium studii
theologiae (Aberdeen 1911); R. Steele etal., edd., Opera hactenus inedita Ro- gerii Baconi [I. Metaphysical II-IV. Communia
naturalium; VI. Compotus; IX. De retardatione accidentium senectutis; XIV. Summa de sophismatibus; XV. Summa grammaticae; XVI.
Communia mathematica] (16 fasc.; Oxford 1909-40); E. Nolan and S. A. Hirsh, edd., The Greek Grammar of Roger Bacon and a
Fragment of His Hebrew Grammar (Cambridge 1902);
F. A. Gasquet, An Unpublished Fragment of a Work by Roger Bacon,' EHR 12 (1897) 494-517; E. Bettoni, ed. and transl.,
Ruggero Bacone: Lettera a Clemente IV (Milan 1964).
V. Cousin, Description dun manuscrit in6dit de Roger Bacon qui se trouve dans la Bibliotheque d'Amiens,' Journal des savants
(1848) 459-72; M. Grabmann, Forschungen iiber die lateinischen Aristotelesubersetzungen des XIII. Jahrhunderts (BGPMA 17, 5/6;
Munster i. W. 1916) 56-73; S. D. Wingate, The Medieval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) passim; E.
de Vaux, La Premiere Entree d'Averroes chez les latins,* RSPhTh 22 (1933) 193-245; D. Salman, Algazel et les latins,' AHDLMA 10
(1935- 36) 103-27; S. Vanni Rovighi, UImmortalitd. dellanima nei maestri francescani del secolo XIII (Milan 1936) 122-31; D.
Salman, Note sur la premiere influence dAverro&s,' RNSP 40 (1937) 203-12; E. Longpr6, La Summula dialectica de Roger Bacon,'
AFrH 31 (1938) 204f; J. S. Sheridan, Expositio plenior hylemorphismi fr. Rogeri Baconis (Anal. greg. 17; Rome 1938); M. Grabmann, I
Divieti ecclesiastici di Aristotele sotto Innocenzo III e Gregorio IX,' Miscellanea historiae pontificiae 5, 1 (Rome 1941) at 55-7, 131f; F.
Van Steen- berghen, Siger de Brabant II (Louvain 1942) 427-32 et passim; D. A. Callus, Introduction of Aristotelian Learning to
Oxford, Proceedings of the British Academy 29 (1943) 229-81; M.-D. Roland-Gosselin, Le (De ente et essentia de S. Thomas dAquin
(Paris 1948) 82-88, 169-71; T. Crowley, Roger Bacon: The Problem of the Soul in His Philosophical Commentaries (Dublin-Louvain
1950); id., Roger Bacon: the Problem of Universals in His Philosophical Commentaries,' BJRL 34 (1951-52) 264-75; id., Roger Bacon
and Avicenna,' Philosophical Studies 2 (1952) 82-8; E. Massa, Ruggero Bacone e la Poetica di Aristotele,' GCFI 32 (1953) 457-73; id.,
Ruggero Bacone: Etica e poetica nella storia dell' Opus maius (Rome 1955); E. Bettoni, S. Bonaventura e Ruggero Bacone,' Studi
francescani 59 (1962) 24-46; V. Miano, Nozione e oggeto della metafisica secondo R. Bacone, Miscellanea mediaevalia II (Berlin
1963) 504-13; M. Alonso Alonso, Influjo de los Maqasid al-falasifa en el mundo latino,' in: Algazel: Maqasid al-falasifa o Intenciones
de los filosofos (ed. M. Alonso Alonso; Barcelona 1963) xxv-xliii at xxviiif; A. Ziinmermann, Ontologie Oder Metaphysikl (Leiden-
Cologne
1965) 120-4, 128, 355; F. Van Steenberghen, La Philosophic au XIIIe sibcle (Louvain-Paris
1966) 143-51, 279f, 421-5; E. Bettoni, LAristotelismo di Ruggero Bacone, RFNS 58 (1966) 541-63; V. Miano,
Concetto e metodo della filosofia della natura in Ruggero Bacone,' in: La Filosofia della natura nel medioevo (Milan 1966) 425-34; J.
Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) 326 et passim; E. Bettoni, La Dottrina
della conoscenza di Ruggero Bacone, un tipico saggio di aristotelismo neo- platonizzante,' RFNS 59 (1967) 322-42; id., Origine e
struttura della anima umana secondo Bacone, RFNS 61 (1969) 185-201; id., La Teoria ilemorfica nell'interpretazione di Ruggero
Bacone,' RFNS 61 (1969) 666-92.
R. Carton, LExperience physique chez Roger Bacon (Paris 1924); id., LExperience mystique de Villumination interieure chez Roger
Bacon (Paris 1924); id., La Synthese doctrinale
117
de Roger Bacon (Paris 1924); D. E. Sharp, Franciscan Philosophy at Oxford in the Thirteenth Century (Oxford 1930) 115-71; S. G.
Easton, Roger Bacon and His Search for a Universal Science (New York 1952).
K. Lasswitz, Geschichte der Atomistik I (Hamburg-Leipzig 1890) 194-7, 202-8, 251-3; P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci II
(Paris 1909) 366, 410f; III (Paris 1913) 24-7,91-4; E. Schlund, Petrus Peregrinus von Maricourt, sein Leben und seine Schriften: ein
Beitrag zur Roger Baco-Forschung/ AFrH 4 (1911) 436-55, 633-43; 5 (1912) 22-40; H. Dingier, Das Experiment: sein Wesen und seine
Geschichte (Munich 1928) 230, 233-5; A. Maier, Die Im- petustheorie der Scholastik (Vienna 1940) passim; G. Meyer, En quel sens
peut-on parler de methode scientifique chez Roger Bacon,' BLE 53 (1952) 3-25, 77-98; A. C. Crombie, Robert Grosseteste and the
Origins of Experimental Science (Oxford 1953) 139-62 et passim;
H. Hochberg, The Empirical Philosophy of Roger and Francis Bacon/ Philosophy of Science 20 (1953) 313-26; C. Singer etal.,
A History of Technology III (Oxford 1957) 230, 521f, 524, 718f; M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison,
Wis. 1959) passim; A. C. Crombie, Quantification in Medieval Physics/ Isis 52 (1961) 143-60; E. J. Dijkster- huis, The Mechanization
of the World Picture (Oxford 1961) 135-52, 156f, 178f, 202, 214f; A. Maier, Ausgehendes Mittelalter I (Rome 1964) 340; II (Rome
1967) 204, 420f; A. Pacchi, Ruggero Bacone e Roberto Grossatesta in un inedito hobbesiano del 1634/ RCSF 20 (1965) 499-502; A. C.
Crombie, Medieval and Early Modern Science (Cambridge, Mass. 1967) I-II passim; N. W. Fisher and S. Unguru, Experimental
Science and Mathematics in Roger Bacon's Thought/ Traditio 27 (1971) 353-79.
M. Cantor, Vorlesungen tiber Geschichte der Mathematik II (2d ed.; Leipzig 1900) 96-100; W. A. Wallace, The Scientific
Methodology of Theodoric of Freiberg (Fribourg, Sw. 1959) 149; C. B. Boyer, The Rainbow: From Myth to Mathematics (New York
1959) 99-102; A. P. Juschkewitsch, Geschichte der Mathematik im Mittelalter (Leipzig 1964) 394-8; G. Federici Vescovini, Studi sulla
prospettiva medievale (Turin 1965) 53-76; D. C. Lindberg, Roger Bacons Theory of the Rainbow: Progress or Regress?/ Isis 57 (1966)
235-48; id., Alhazens Theory of Vision and Its Reception in the West/ Isis 58 (1967) 321-41; id., The Theory of Pinhole Images from
Antiquity to the Thirteenth Century/ Archive for History of Exact Sciences 5 (1968/69) 154-76; id., A Reconsideration of Roger Bacons
Theory of Pinhole Images/ ibid. 6 (1969/70) 214-23; id., Lines of Influence in Thirteenth-Century Optics: Bacon, Witelo, and Pecham/
Speculum 46 (1971) 66-83.
H. Schipperges, Die Assimilation der arabischen Medizin durch das lateinische Mittelalter (Wiesbaden 1964) 160-3.
Glorieux R II 60-76; Stegmuller RB V 169-71; RS I 367-9.
I. Summula dialectica.
Inc: Introductio est brevis et aperta demonstratio in aliquam artem vel scientiam. Ars est collectio
multorum principiorum . . .
Expl: quamvis videatur respondenti quod sit falsa.
MS: Oxford BodlL Digby 204 (XV) f. 48r-75v (Expliciunt Summulae magistri Rogeri Baccun); Sevilla BColombina 5.2.40 (XV) f.
67 -101v (Explicit Summula Rogerii Ba- conis super totam logicam).
r
Ed: R. Steele, OHI XV (Oxford 1940) 193-359.

2. Quaestiones supra undecimum primae philosophiae.
Inc: Consideratio quid est de substantia Quaeritur hic primo: Utrum de ente separato possit esse scientia
? Videtur quod non. Nihil est in intellectu, quin prius fuerit in sensu, in libro De anima . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum de prima causa possit esse scientia ?
TRADITIO
(q. ult.) Quaeritur: Utrum delectatio vel amor primae causae ab intelligentia excellat cognitionem?
Expl: in perpetuum gaudebimus. A quo omnia, per quem omnia, ad quem omnia, qui est benedictus per infinita
saecula saeculorum.
MS: Amiens BV 406 (XIII/XIV) f. 166r-176v (Expliciunt quaestiones supra undecimum primae philosophiae Aristotelis).
118 Ed: R. Steele and F. M. Delorme, OHI VII (1926) 1-122.
3. Quaestiones supra IV (/-/V) libros primae philosophiae.
Omnes homines natura scire desiderant Quaeritur hic primo: Utrum haec propositio sit vera? Et videtur
Inc:
quod non. Nullus appetitus naturalis formaliter est ad contraria. Sed appetitus plurium hominum est ad
ignorantiam . . .
(q. 2) Quaeritur: Pro qua natura supponat hoc quod est natura in hac propositione ?
(iq. ult.) Quaeritur: Utrum differentiae sint finitae vel infinitae? Expl: dicit Aristoteles sexto decimo De
animalibus quod invento universali cessat operatio naturae. Unde prius est animal quam equus.
MS: Amiens BV 406 (XIII/XIV) f. 176v-190v.
Ed: R. Steele and F. M. Delorme, OHI XI (1932) 1-170.
4. De undecimo libro primae philosophiae.
Inc: Consideratio Primo quaeritur: Utrum possit esse consideratio vel scientia de substantia? Et videtur quod
non, quoniam scientia est habitus per demonstrationem acquisitus. Sed substantiae non est demonstratio . .
.
(q. 2) Consequenter quaeritur de his quae dicit auctor ibi: Et sermo de istis <modis> duobus est naturalis ...
(in tabula: Quaeritur: Utrum substantia mobilis communicat in aliquo cum substantia immobili?)
* (q. ult.) Quaeritur: Utrum prius scivit alia quae non scit nunc vel sciet postea similiter alia quae nunc non
scit?
Expl: intelligit non sic se habent secundum prius et posterius, sed simul, quia ibi non est <prius et posterius>.
MS: Amiens BV 406 (XIII/XIV) f. 74^-77^.
Ed: R. Steele and F. M. Delorme, OHI VII (1926) 125-51.
5. Quaestiones libros (Ell, V-X) primae philosophiae.
Inc: Omnes homines Dubitatur de ista scientia primo de subiecto, sed hoc relinquimus principio quarti et
sexti. Quaeritur ergo de ista propositione et verificatione ipsius Omnes homines etc. et primo: Utrum sit
desiderium et appetitus respectu scientiae? Quod sic. Unius virtutis est unum obiectum . . .
(q. 2) Secundo dubitatur: Si scientia desideretur, an ab omnibus desideretur ?
(q. ult.) Quaeritur de medio inter bonum et malum, an sit aliquod?
119
Expl: perfectio totius boni. Ideo meretur heremita vel demeretur.
MS: Amiens BV 406 (XIII/XIV) f. 78'-113v.
Ed: R. Steele and F. M. Delorme, OHI X (1930) 1-336.
6. Quaestiones supra librum De causis.
Inc:Omnis causa primaria Quaeritur circa influentiam causarum: Utrum omnis agat per influentiam primo
de causa prima? Et arguo: Agit per solam voluntatem . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur de eo quod immediate sequitur in creatis ut de materia: Utrio sit causa per
influentiam?
(q, ult.) Dubitatio poterit esse: An sit ponere aliquam substantiam quae sit ens et generatio et generatum
simul ?
Expl: (mut.) in quantum autem generatur secundum aliquid sui est adaequatum tempori . . .
MS: Amiens BV 406 (XIII/XIV) f. 114M29V.
Ed: R. Steele and F. M. Delorme, OHI XII (1935) 1-158.
7. Quaestiones supra libros IV Physicorum.
Inc:Quoniam quidem intelligere Hic primo quaeritur: Utrum de corpore mobili quod hic est subiectum
possit esse scientia ? Et videtur quod non. Omnis scientia est de impermutabilibus et necessariis . . .
(<q. 2) Secundo quaeritur: Utrum sit separata ab aliis scientiis specialibus?
(q. ult.) Sexto quaeritur: Utrum a pluribus temporibus possit causari unum quando?
Expl: ita patet quod in huiusmodi locutionibus quando ex unius temporis adiacentia relinquitur.
MS: Amiens BV 406 (XIII/XIV) f. 6r-28*.
Ed: F. M. Delorme and R. Steele, OHI VIII (1928) 1-266.
8. Quaestiones supra librum ( E V I I I ) Physicorum.
Inc: Quoniam intelligere et scire Iste liber cuius subiectum est corpus mobile. Quaeritur primo: Utrum de
naturalibus possit esse scientia? Et quod non videtur. De perpetuis est solum scientia . . .
(? 2) Quaeritur: Quid sit subiectum?
(iq. ult.) Postea quaeritur: An illa forma sit anima movens?
Expl: large autem sumendo pro appetitu intellective, inest virtuti intellective.
MS: Amiens BV 406 (XIII/XIV) f. 29>*-56v, 63v-74l Ed: F. M. Delorme and R. Steele, OHI XIII (1935) 1-428.
9. Quaestiones supra librum De caelo et mundo.
Test: self-citations. Gf. Bale; OHI XIII (1935) xxxi.
10. Quaestiones supra librum De generatione et corruptione.
Test: self-citations. Cf. OHI XIII (1935) xxx.
Note: Delorme, ibid., conjectures that the anonymous questions on the De generatione in Roma Coll. S. Isidoro 1/10 (XIII) f. 101r-lllr
may be the work referred to by Bacon.
TRADITIO
11. InMeteora.
Note: The work Bacon in Meteora' (inc: Cum ad notitiam impressionum habendam . . . / sed signat dominium Martis) which
is found with the above ascription by a hand of the late sixteenth century in Oxford BodlL Digby 190 (XIII/XIV) f. 38v-43v is probably a
part of Bacon's Compendium philosophiae; cf. Little, Roger Bacon Essays 408. Delorme, OH I XIII (1935) xxxi, suggests that the
120 anonymous questions on the Meteora in Roma Coll. S. Isidoro 1/10 (XIII) f. 112r-134v may belong to Bacon.
12. Quaestiones supra librum De anima.
Test: self-citations. Cf. OH I XIII (1935) xxx.
13. Liber de sensu et sensato.
Inc: Licet vero in universali et in suo toto determinatum sit in libro De animalibus de omnibus partibus
animalis . . .
Expl: sed est sonus non figuratus neque formatus in litteris.
MS: London BM Add. 8786 (s.?) f. 62*-84r (anon.).
Ed: R. Steele, OH1 XIV (1937) 1-134.
Test: OHI XIV (1937) v; cf. Easton op. cit. 232-5.
14. In De somno et vigilia.
Note: Cambridge UL 1884 (Ii.vi.5) (XIII) f. 85v-88r contains a tract De somno et vigilia (inc: Somnus ergo et vigilia describuntur
multis modis . . . / . . . et admirata de illa spiritualitate subtili) ascribed to Bacon; Oxford BodlL Digby 190 (XIV) f. 77r-86v a further tract
De somno et vigilia (inc: De somno et vigilia pertractantes Peripateticorum sententiam potissime sequemur . . . / . . . secundum quod ex
philosophicis rationibus sciri potest) ascribed to Bacon in a hand of the seventeenth century. Olim Canterbury Libr. of St. Augustine's
Abbey (catalogue s. XV: Rogeri Bacon Tractatus naturalis philosophiae communis, Tractatus de nutrimento et nutribili, Tractatus de
intellectu et intelligibili, Tractatus de somno et vigilia, Metaphysica [M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover
(Cambridge 1903) 286]). Cf. Bale; Little, Roger Bacon Essays 408.
15. Quaestiones supra librum De plantis.
Inc: Tria ut ait Empedocles Supposito quod haec scientia sit de corpore mobili animato composito
anima vegetativa, ut planum est, primo dubitatur de his, quae dicuntur in prologo: Utrum haec tria excellant
philosophiam? Et videtur quod sic, quia dicit Seneca in libro Epistolarum
(q. 2) Deinde quaeritur de secundo: Videtur quod non extollit scientiam scilicet appetitus felicitatis
aeternae?
(q. ult.) Quaeritur: Utrum una species plantae in aliam possit transmutari ?
Expl: secundum speciem et non negat quod non possit per naturam.
MS: Amiens BV 406 (XIII/XIV) f. 57*-63v.
Ed: R. Steele and F. M. Delorme, OHI XI (1932) 173-252.
16. Quaestiones supra X V I I I De animalibus.
Test: self-citation. Cf. OHI XIII (1935) xxx.
17. Tractatus ad declarandum quaedam obscure dicta in libro Secreti Secretorum. Inc: Capitulum primum de
causa huius operis et de erroribus falsorum mathematicorum . . .
121
Propter multa in hoc libro contenta, qui liber dicitur Secretum secretorum Aristotelis sive De
regimine principum, regum et dominorum, considerandum est quod translator . . .
Expl: unguenta et potiones. Et ista cum dictis in littera intellectu vigentibus sufficiunt ad praesens.
MSS: Cambridge Fitzwilliam Museum McClean 153 (XV); Trinity College 1036 (XV) f. P-20v; Oxford BodlL Tanner 116 (XIII) lr-
6r.
Ed: R. Steele, OHI V (1920) 1-24.
18. Liber Secreti secretorum cum quibusdam declarationibus fratris Rogeri Bacon. Inc: (Liber prol.) Domino suo
excellentissimo in culto religionis Christianae . . .
(Liber div. textus) Hic liber habet quattuor partes. Prima est de regum varietate . . .
(Deci. div. textus) Capitula primae partis. Capitulum primum de prooemio sive prologo cuiusdam
sapientis . . .
(Liber cap. I) Deus omnipotens custodiat regem nostrum gloriam credentium et confirmet. . .
(Deci. cap. I) Cornua duo significant duo regna scilicet Graeciae et Asiae . . .
Expl: (Liber) ad meliorem et probabiliorem.
(Deci.) ideo quaerantur in aliis exemplaribus. Solebam enim habere integrum quantum fuit translatum.
MSS: Cambridge Trinity College 1036 (XV) f. 25r-130r; Oxford BodlL Tanner 116 (XIII) f. 13v-65v; Corpus Christi College 149
(XV) f. l-(47).
Ed: R. Steele, OHI V (1920) 25-172.
Doubtful.
19. In Posteriora.
Inc; Dictum est de syllogismo in universali . . .
Test: Bale.
Spurious.
20. Philosophia pauperum (see Albertus de Orlamunde).
Inc: Philosophia dividitur in tres partes . . .
21. Super libros Physicorum (see Jacobus de Blanchis de Alexandria).
Inc: Naturalis philosophiae principales partes . . .
Rogerus Bourth Magister.
1. Philosophia Aristotelis.
Inc: De philosophia inquirenda quaedam continet necessaria et quaedam utilia . . .
Expl: hanc tamen neque sciens provide reprobavi.
MS: Oxford BodlL Digby 2 (XIII) f. 141r-147v (Explicit Philosophia Aristotelis reportata per dominum Robertum Russei de
Merstone).
TRADITIO
Rogerus (Rudigerus) Dole de Roermundia
t 1409 Nov. 6. From Ruhrort nr. Dusseldorf; studied at Paris; 1383 to Vienna; 1385- 1400 magister artium; 1392 dean of arts
faculty; 1396 began theological studies; by 1407 baccalaureus in theologia; 1407 rector; canonicus Viennensis.
Aschbach I 414f; A, Budinszky, Die Universitat Paris und die Fremden an derselben im Mittelalter (Berlin 1876) 157.
122 Stegmiiller RB V 171f.
1. 4 Exercitium librorum Physicorum.
Inc:
Circa Physicorum initium dubitatur: Utrum physica sit scientia? Et arguitur quod non. Physica est
quoddam aggregatum ex septem liberalibus . . .
Expl: sicut expositae sunt, sunt verae.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.302 ( A . D . 1395) 181ff.
Rogerus Swyneshed
t after 1365. Ca. 1330 possibly lectured in arts, Oxford; magister theologiae, Oxford; later entered O . S . B ., Glastonbury.
Bale 456f; J. A. Weisheipl, Early 14th-Century Physics of the Merton School (diss. D. Phil.; Oxford 1956) 95-104; Emden III 1837;
J. A. Weisheipl, Roger Swyneshed, O . S . B ., logician, natural philosopher and theologian/ Oxford Studies Presented to Daniel Callus
(O.H.S., NS 16; Oxford 1964) 231-52.
1. In Ethica.
Inc: In primo capitulo primi libri Ethicorum . . .
MS: Olim library of Thomas Godsalve (Bale).
Test: Bale, s.v. Roger Swinsete, Suicetus.
Rogerus Whelpdale
f 1423. Born at Greystoke, Cumb.; fellow of Balliol College, Oxford; 1401/02 fellow of Queens College; 1404-20 provost of
Queens College; by 1413 baccalaureus theologiae; 1420 Bp. Carlisle.
Bale Index 405; Chevalier BB 4759; Emden III 2031f.
Inc: Quia Aristoteles in libro Praedicamentorum de decem praedicamentis quorum quodlibet est universale
...
(text) Cum sit necessarium Iste liber dividitur in duas partes principales . . .
MSS: London BM Harleian 2178 (XV) f. 10*-(21) (anon.); Royal 12.B.xix (XV) f. 36- (45); Lambeth Palace 393 (XV) f. 15-(30)
(anon.); Oxford Corpus Christi Coli. 103 (XV) f. 13-(32) (anon.).
2. De universalibus.
Inc: Cum universalium cognitio ut testatur Porphyrius . . .
MSS: London BM Harleian 2178 (XV) f. 101-(107) (ascribed to Mag. Tartous); Royal 12.B.xix (XV) f. 85-(96); Oxford BodlL
Rawlinson C.677 (XIV) f. 3-(7) (ascribed to Robertus Whelpdale); Worcester Cathedral Chapter Libr. Q.54 (XV) f. 12-23. Olim
123
Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV: Robertus Owelpedale, Universalia [M. R. James, The Ancient Libraries
of Canterbury and Dover (Cambridge 1903) 355]); Oxford Balliol (Mynors 387).
3. Problemata super primum librum Posteriorum.
Inc: Problema est hoc: Utrum demonstratio sit syllogismus faciens scire . . * Expl: Deus contingit
respondere ad dubium etc.
MS: Oxford Magdalen Coll. 47 (XV) f. 86-(105) (in tabula: Problemata super primum librum Posteriorum secundum M. R. quod
Welpedale).
Test: Bale*
Rudigerus
See Rogerus.
Rudolphus Agricola (Roelof Huusman)
1442/44 Baflo near Groningen 1485 Oct. 27 Heidelberg. Studied in Groningen, probably with the Brethren of Common Life;
1456 matriculated in the university, Erfurt; baccalaureus artium, there; 1462 matriculated in the university, Cologne; 1465 matriculated
in the university, Louvain; magister artium, there; 1468-68 studied the artes quas humanitatis vocant and law, while active as a private
tutor, Pavia; 1470-71 Groningen; 1473-74 again in Pavia; 1475-78 heard Teodoro Gaza and Battista Guarino, while teaching philosophy,
Ferrara; 1479 Dillingen; 1480-83 Groningen, where he made acquaintance of Wessel Gansfort and Alexander Hegius, and whence he
travelled extensively along the Rhine; 1484-85 Heidelberg, where although without an official position, he gave lectures, mostly to the
masters in arts, and made the friendship of Reuchlin and Johannes von Dalberg, Bp. of Worms; 1485 journey to Rome with Dalberg,
returning from which he became ill in Trent and died in Heidelberg.
Chevalier BB I 76; NDB 1 (1953) 103f; 2?GG3 1 (1957) 188; LThK2 1 (1957) 208; EFil2 1 (1967) 135f.
Prantl IV 167-9; Risse I 16-21 et passim; Ueberweg III 92f.
J. G. H. Weissenborn, Akten der Erfurter Universitat I (Halle 1881)255; K. Hartfelder, Unedierte Briefe von Rudolf Agricola,
Festschrift der badischen Gymnasien (Karlsruhe 1886) 1-36; G. Pardi, Lo Studio di Ferrara nei secoli XV e XVI (Ferrara 1903) 143; P. S.
Allen,
The Letters of Rudolph Agricola, EHR 21 (1906) 302-17; H. E. J. M. van der Velden, Rodol- phus Agricola (Roelof Huusman),
een Nederlandsch humanist der vijftiende eeuw (Leiden 1911); H. Keussen, Die Matrikel der Universitat Koln I2 (Bonn 1928) 681; G.
Ritter, Die Heidel- berger Universitat I (Heidelberg 1936) 467-75.
W. H. Woodward, Studies in Education During the Age of the Renaissance 1400-1600 (Cambridge 1906) 79-103; A. Renaudet,
Prfreforme et humanisme d. Paris (Paris 1916) 224f et passim; P. Petersen, Geschichte der aristotelischen Philosophic im
protestantischen Deutschland (Leipzig 1921) passim; G. Ritter, Studien zur Spatscholastik: 2. Via antiqua und via moderna auf den
deutschen Universitaten des XV. Jahrhunderts, Sb. Akad. Heidelberg (1922) 7. Abh. 124f; A. Faust, Die Dialektik Rudolf Agricolas,
AGPh 34 (N.F. 27) (1922) 118-35; P. Joachimsen, Loci communes, Lutherfahrbuch 8 (1926) 27-97 at 33-54; A. Hyma, Renaissance to
Reformation (Grand Rapids, Mich. 1951) 151-73; E. Garin, Rodolfo Agricola e linvenzione dialettica, in: Testi umanistici sulla
retorica (Rome-Milan 1953); W. S. Howell, Logic and Rhetoric in England, 1500-1700 (New York 1956) passim; C. Vasoli, Dialettica
e retorica in Rodolfo Agricola, Atti delVAccademia Toscana di scienze e lettere La Colom-
TRADITIO
baria 22 (1957) 307-55; W. J. Ong, Ramus, Method and the Decay of Dialogue (Cambridge, Mass. 1958) 92-130 et passim; zd.,
Ramus and Talon Inventory (Cambridge, Mass. 1958) 534-58; R. Hooykaas, Humanismef science et rdforme: Pierre de La Ramee
(1515-1572 ) (Leiden 1958) 26-30; N. W. Gilbert, Renaissance Concepts of Method (New York 1960) passim; A. Crescini, Le Origini
del metodo analitico: il Cinquecento (Udine 1965) 48-71; C. Vasoli, Ri- cerche sulle Dialettiche del Cinquecento: I. Linfluenza di
124 Rodolfo Agricola e gli scritti dialettici del Latomus e del Caesarius, RSCF 20 (1965) 115-50.
T. E. Mommsen, Rudolph Agricolas Life of Petrarch, Traditio 8 (1952) 367-86.
1. De inventione dialectica.
Inc: Oratio quaecumque de re quaque instituitur omnisque adeo sermo quo cogitata mentis nostrae . . .
Expl: ita mihi non arroganter eum, ad veniam speraverim suffecturum.
Edd: (cum scholiis Johannis Phrissemii, unless otherwise indicated) Deventer s.a. (text ed; Ong); Louvain s. a. (text ed; Ong);
Louvain 1515 (text ed; Ong, Risse); Koln 1516 (text ed. Alardus Amstelredamus; Ong); Koln [1518] (cum scholiis Alardi et Joh.
Phrissemii; Ong, Risse); Koln 1520 (text ed; Ong, Risse); Koln [1520] (text ed; Ong); Strasbourg 1521 (text ed; Ong, Risse); Koln 1523
(Ong, Risse; repr. Frankfurt a. M. 1967); Koln 1527 (Ong, Risse); [Koln] 1528 (Ong, Risse); Paris 1529 (Ong); Paris 1529 (Ong); Paris
1533 (Ong, Risse); Koln 1534 (Risse); Paris 1534 (Ong); Koln 1535 (Risse, Howell); Paris 1535 (text ed; Ong); Koln 1538 (Ong, Risse);
Frankfurt 1538 (cum scholiis magistri Caspari Rhodolphi; Ong); Paris 1538 (Ong); Paris 1538 (Ong); Paris 1538 (Ong); Koln 1539 (cum
notis Alardi; Ong, Risse); Lyon 1539 (Ong); Paris 1539 (Ong); Paris 1540 (Ong, Risse); Koln 1542 (Howell); Paris 1542 (Ong, Risse);
Paris 1542 (Ong, Risse); Paris 1542 (Ong, Risse); Koln 1543 (Howell); Paris 1543 (Ong, Risse); Koln 1548 (Risse); Koln 1552 (cum
scholiis Alardi et Joh. Phrissemii; Ong, Risse); Paris 1554 (Ong, Risse); Burgos 1554; Koln 1557 (cum scholiis Alardi et Joh. Phrissemii;
Ong, Risse); Paris 1558 (Ong, Risse); Venezia 1559 (cum scholiis Alardi et Joh. Phrissemii; Ong, Risse); Koln 1563 (Ong, Risse);
Venezia 1567 (Italian transl; Risse); Koln 1570 (cum notis Alardi; Ong, Risse); Koln 1579 (Risse); Lyon 1589 (Ong, Risse).
Edd: (Epitome per Bartholomaeum Latomum) Koln 1530 (Ong); Koln [ca. 1532] (Ong); Koln 1534 (Ong); [Paris] 1534 (Ong);
Paris 1535 (Ong); Paris 1539 (Ong); Koln [ca. 1540] (Ong); Paris 1541 (Ong); Paris 1541 (Ong); Paris 1542 (Ong); Paris 1542 (Ong);
Paris 1542 (Ong); Paris 1548 (Ong).
Edd: (Epitome per Johannem Visorium) Paris 1534 (Ong); Basel [ca. 1535] (Ong).
Rudolphus de Erfordia
Fl. s. XIV. Magister artium, Erfurt.
MS: Krakdw BJ 635 ( A . D . 1363) f. 244'-339r; 753 (XIV) f. 1M8'(Expliciunt reportata Herfordiae a magistro Rudolfo).
Schola Sangallensis
See Notkeri Schola.
Scotellus
See Petrus de Tornaparte O.F.M.
125
Sebaldus Messner de Wallsee
1403 matriculated in the university, Vienna; 1407 magister artium, there; 1415 dean of the arts faculty; baccalaureus theologiae,
there.
Aschbach I 587, 622; Die Matrikel der Universitat Wien I (Graz-Cologne 1957) 65.
1. Quaestiones in libros [/-V] Ethicorum.
Inc: (prol.) Philosophia moralis est notitia philosophica quae animam format, vitam disponit, actiones regit. . .
(q. 1) Utrum de virtutibus sit scientia ? Contra ex omnibus dictis . . .
(q. 2) Utrum moralis scientia quae se de virtutibus moralibus intromittit sit practica vel speculativa ?
(q. ult.) Utrum iustitia sit medium duarum malitiarum?
MS: Melk StB 59 (548) ( A . D . 1417) 224ff. (expl. mut.).
Sephridus (Sifridus)
Fl. ca. 1343 Oxford. (Perhaps an Oxford master of German origin [taking Babariae = Bavariae], or possibly a misreading of an
English name by a continental scribe).
Emden III 1700.
1. Determinationes super libros Metaphysicae.
Inc: Circa primum Metaphysicae quaeritur: Utrum ens transcendens de suo conceptu communissimo sit
subiectum metaphysicae primum? Et videtur quod non . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum omnes homines naturaliter scire desiderant?
(q. ult. XII) Quaeritur consequenter: Utrum principatus universi sit tantum unus princeps ?
MS: Erfurt SB Ampl. Q.326 (XIV) 217ff. (Expliciunt determinationes super libros Metaphysicae determinatae per magistrum Sephridum
prolem matris Babariae. Cuius cordis penetralia imperatrix philosophiae suae claritatis radio uberrime illustravit. Huius exercitium
viguit in Uxonia . . . completa A . D . 1343 in vigilia assumptionis Mariae).
Note: The old catalogue of the Amploniana ascribes this work to Bragwerdin (cf. Schum). The Wien Dominikanerkl. catalogue of A . D .
1513 (MBKO I 397, 402) refers to Sigfridus Bavarus, Quaestiones super metaphysicam; inc: Communiter quaeritur circa octavum. .
. . This is probably to be related to Wien Dominikanerkl. 160/130 (XIV).
Serpens (Andreas Wezyk)
Ga. 1377-1430. Studied arts, Prague; 1397 baccalaureus artium, there; continued studies at Cracow; 1402/03 magister artium, there;
1403-07 professor in the arts faculty, Cracow; before 1408 entered O.P.; 1408/09 professor in the arts faculty, Prague, while studying
theology; 1414 taught theology in the Studium of the Order, Cracow.
Filozofia w Polsce: slownik pisarzy (Wroclaw 1971) 12.
Michalski, Les courants philosophiques 87; M. Markowski, Wplyw Burydanizmu na uniwersytet Krakowski w pierwszej polowie
XV wieku,' in: Z Dziejdw filozofii na uniwersytecie Krakowskim w XV wieku (Z. Kuksewicz, ed.; Wroclaw 1965) 118-51 at 133t; id..
TRADITIO
Krakowskie Komentarze do Fizyki Arystotelesa zachowane w sredniowiecznych r^kopisach Biblioteki Jagiellohskiej, Studia
mediewistyczne 7 (1966) 107-24 at 114; id., Teoria impetu w polskich Sredniowiecznych komentarzach do Fizyki Arystotelesa/
MSZHF 9 (1968) 85-103 at 85, 88; id.f Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physikkommentaren: die Impetustheorie,* AHDLMA
35 (1969) 187-210 at 188, 195; A. Przymusiala, O Polskiej Filozofii Sredniowiecznej na podstawie prae Konstantego Michalskiego,
126 MHFSP 2 (1970) 104-49 at 112; M. Markowski, Problematyka uniwersaliow w polskich piQtnastowiecznych pismach
nominalistycznych,' Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166 at 146f; id., Bury- danizm w Polsce w okresie przedkopernikanskim
(Wroclaw 1971) 120f, 374f, 447 et passim.
1. Exercitium librorum Physicorum.
Inc: Utrum scientia naturalis sit de omnibus rebus mundi considerativa ? Contra conclusionem primam quae
dicit quod non est de omnibus conclusionibus . . .
Expl: sic est de divisibili, ut patet. Ergo argumentum nihil probat. Et sic est finis disputationum librorum
omnium Physicorum.
MS: Krakow BJ 688 (XIV/XV) f. 2r-83r (Exercitium librorum Physicorum magistri Serpentis editionis per titulos et per conclusiones
iuxta cursum almae Universitatis Studii Cracoviensis).
Ed: Markowski, Burydanizm 153-6 (q.: Utrum proiectum post exitum a manu proici- ente moveatur ab aere vel ab aliquo alio?).
Siburdus de Lippia
Perhaps to be identified with Herbordus de Lippia, q. v.
Inc: Notandum est quod liber Physicorum secundum commentatores nominatur liber De physico auditu, et
vocatur ideo sic secundum Aegidium, quia ille fuit editus se ab Aristotele et suis discipulis reportatus . . .
Quaeritur primo: Utrum de rebus naturalibus sit scientia? Secundo: Utrum scientia naturalis sic
considerativa de omnibus rebus mundi? Contra primum arguitur . . .
Expl: gravia moventur deorsum et levia sursum et quod duo corpora non possunt esse in eodem loco.
MS: Berlin SB lat. qu. 97 (Rose 982) (XV) f. 168r-198r.
Inc: Notandum quod scientia libri De anima est una scientia naturalis quae licet ordine obtineat sextum gradum
inter scientias naturales, tamen ratione dignitatis . . .
Utrum scientia libri De anima sit de anima tamquam de subiecto proprio et adaequato? Nota: Haec
quaestio de subiecto quod est genus scibile . . . MS: Berlin SB lat. qu. 97 (Rose 982) (XV) f. 198r-213r (f. 213v
superscription: Quaestiones determinatae per magistrum Siburdum de Lippia).
Sigerus de Brabantia
t before 1284 Nov. 10 Orvieto. By 1266 magister artium, Paris; 1270 Thomas Aquinas, De unitate intellectus, and first condemnation by
Etienne Tempier, Bp. of Paris, of 13 prop-
127
ositions; canon of St. Paul, Liege; 1276 (Nov. 23) summoned with Bernier de Nivelles and Goswin de la Chapelle to appear before
Simon du Val, the French Inquisitor, Siger left Paris for the papal curia, Orvieto; 1277 (Mar. 7) second condemnation by Tempier of 219
propositions; 1284 miserabiliter dicuntur conclusisse dies suos (with Boethius de Dacia) in partibus transalpinis* (John Pecham,
Registrum epistolarum [cited by Mandonnet, op. cit. cclxx]); Qui Sygerus, natione Brabantinus, eo quod quasdam opiniones contra
fidem tenuerat, Parisius subsistere non valens, Romanam curiam adiit ibique post parvum tempus a clerico suo quasi dementi perfossus
periit* (Martini Continuatio brabantina [MGH SS XXIV 263]).
HistLittFrance 21 (1847) 96-127; F6ret II 256-63; CUP I-II passim; Chevalier BB 4245; DThC 14 (1941) 2041-52; LThK2 9 (1964)
746f; EFil2 5 (1967) 1333-8.
Ueberweg 445, 447-54, 757f. (older lit.); Wulf II 184-96, 200f; Gilson 389-99, 718-25; Grabmann MGL I-III passim; Cruz
Hernandez II 226-31; Sarton II 945f; Duhem SM V 571-80; Maier I passim, III passim, IV 5, 14; Lottin PM I 262-71, III passim, IV 865.
R.-A. Gauthier, Averroisme,* Bulletin thomiste 9 (1954-56) 917-35; A. Maurer, The State of Historical Research in Siger of
Brabant,* Speculum 31 (1956) 49-56; F. Van Steen- berghen, Nouvelles Recherches sur Siger de Brabant et son 6cole,* RPhL 54 (1956)
130-47; R.-A. Gauthier, Averroisme,* Bulletin thomiste 10 (1957-59) 853-60; A. Zimmermann, Dante hatte doch Recht; neue
Ergebnisse der Forschung liber Siger von Brabant,* PhJ 75 (1967/ 68) 206-17.
E. Renan, Averroks et VAverroisme (2e 6d.; Paris 1861) 271-3; B. Haur6au, Histoire de la philosophic scolastique II 2 (Paris
1880) 131-7; P. Mandonnet, Siger de Brabant et VAverroisme latin au XIIIe sibcle (2 vols.; Louvain 1908-11); id., Autour de Siger de
Brabant,* RThom 19 (1911)314-37, 476-502; C. Baeumker, Zur Beurteilung Sigers von Brabant,* PhJ 24 (1911) 177-202; id., Urn
Siger von Brabant,* ibid. 369-81, 517-19.
M. Grabmann, Mitteilungen liber scholastische Funde in der Biblioteca Ambrosiana zu Mailand,* ThQ 93 (1911) 536-50 at 544;
id., Neu aufgefundene Werke des Siger von Brabant und Boetius von Dacien,* Sb. Akad. Miinchen (1924) 2. Abh.; id.,
Neuaufgefundene Quaestionen Sigers von Brabant zu den Werken des Aristoteles (Clm. 9559),* Miscellanea Francesco Ehrle I (SeT
37; Rome 1924) 103-47; F. Van Steenberghen, Siger de Brabant d*apr6s ses oeuvres incites,* RNSP 32 (1930) 403-23; F. Stegmiiller,
Neugefundene Quaestionen des Siger von Brabant,* RThAM 3 (1931) 158-82; F. Van Steenberghen, Siger de Brabant dapr&s ses
oeuvres inedites (2 vols.; Louvain 1931-42); id., Les CEuvres et la doctrine de Siger de Brabant (Brussels 1938); M. Grabmann,
Methoden und Hilfsmittel des Aristoteles- studiums im Mittelalter,* Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5 at 36-8; E. Voegelin, Siger de
Brabant,* PPR 4 (1943-44) 407-26; S. Brounts, Siger von Brabant en de wijsgeerige stroo- mingen aan de Parijssche Universiteit in de
xme eeuw,* Tijdschrift voor Philosophic 8 (1946) 317-48; A. Dondaine, Le Manuel de llnquisitor (1230-1330),* AFP 17 (1947) 85-194
at 186-92; F. Van Steenberghen, Siger of Brabant,* Modern Schoolman 29 (1951) 11-27.
J. J. Duin, La Doctrine de la providence dans les Merits de Siger de Brabant (Louvain 1954); F. Van Steenberghen, The
Philosophical Movement in the Thirteenth Century (Edinburgh 1955) 75-93; id., Aristotle in the West (Louvain 1955) 209-29; id., in: Le
Mouvement doctrinal du XIe au XIVe sRcle (Fliche-Martin 13; Paris 1956) 283-303; C. A. Graiff, Si- gieri di Brabante, il mondo, Vuomo
e Dio (Bologna 1965); F. Van Steenberghen, La Philosophic au XIlIe sibcle (Louvain-Paris 1966) 360-402, 429-55 et passim; A.
Dondaine and L. J. Bataillon, Le Manuscrit Vindob. lat. 2330 et Siger de Brabant,* AFP 36 (1966) 153-261.
C. Baeumker, Die Impossibilia des Siger von Brabant (BGPMA 2.6; Munster i. W. 1898); M. Grabmann, Die Sophismataliteratur
des 12. und 13. Jahrhunderts (BGPMA 36.1; Miinster i. W. 1940) 51-4; T. Gierymski and M. P. Slattery, Existential Import and Latin
Averroism,* FrStudies 18 (1958) 127-32; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42.2; Miinster i. W.
1967) 1071.
TRADITIO
128
A. Maurer, Esse and essentia in the Metaphysics of Siger of Brabant, MS 8 (1946) 68-86; C. A. Graiff, Siger de Brabant:
Questions sur la Metaphysique (Louvain 1948); A. Maurer, Ms Cambrai 486: Another Redaction of the Metaphysics of Siger of
Brabant?, MS 11 (1949) 224-32; id., Siger of Brabant and an Averroistic Commentary on the Metaphysics in Cambridge, Peterhouse
MS 152, MS 12 (1950) 233-5; id., Siger of Brabants De necessitate et contingentia causarum and MS Peterhouse 152, MS 14 (1952)
48-60; G. Sajd, Un Traiti recemment ddcouvert de Bo&ce de Dacie De mundi aeternitate: texte inedit avec une introduction critique.
Avec en appendice un texte inedit de Siger de Brabant Super VIC Melaphysicae (Budapest 1954); L. H. Kendzierski, Eternal Matter and
Form in Siger of Brabant, Modern Schoolman 32 (1955) 223-41; F. Van Steenberghen, Le Probleme de lunicit6 divine dans la
mtaphysique de Siger de Brabant, Miscellanea mediaevalia II (Berlin 1963) 441-5; A. Zimmermann, Ontologie oder Metaphysik?
(Leiden-Cologne 1965) 181-6, 199f, 215f, 357-9; J. Vennebusch, Die Quaestiones metaphysice tres des Siger von Brabant,' AGPh 48
(1966) 163-89; W. Dunphy and A. Maurer, A Promising New Discovery for Sigerian Studies, MS 29 (1967) 364-9; O. Argerami, El
Problema de la contingenda en Siger de Brabante, Revista de filosofia (La Plata) 20 (1968) 44-56; A. Zimmermann, Verzeichnis un-
gedruckter Kommentare zur Metaphysik und Physik des Aristoteles (Leiden-Cologne 1971) 7, 17f, 26, 43, 88-91.
A. Marlasca, La Antropologia sigeriana en las Quaestiones super librum De causis,' Estudios filosdficos 20 (1971) 3-37; A.
Marlasca, Les Quaestiones super librum De causis de Siger de Brabant (Louvain-Paris 1972).
P. Delhaye, Siger de Brabant: Questions sur la Physique dAristote (Louvain 1941); A. Maier, Nouvelles Questions de Siger de
Brabant sur la Physique dAristote, RPhL 44 (1946) 497-513 (= her Ausgehendes Mittelalter II [Rome 1967] 171-88); J. J. Duin, Les
Commentaires de Siger de Brabant sur la Physique dAristote, RPhL 46 (1948) 463-80; A. Maier, Les Commentaires sur la Physique
dAristote attribuas h Siger de Brabant, RPhL 47(1949)334-50 (= AM A II 189-206); W. Dunphy, The Similarity Between Certain
Questions of Peter of Auvergnes Commentary on the Metaphysics and the Anonymous Commentary on the Physics Attributed to Siger
of Brabant, MS 15 (1953) 159-68; A. Zimmermann, Die Quaestionen des Siger von Brabant zur Physik des Aristoteles (diss.; Cologne
1956);
G. Sajd, Boece de Dacie et les commentaires anonymes in6dits de Munich sur la Physique et sur la Gdidation attribuas a Siger
de Brabant, AHDLMA 25 (1958) 21-58; T. to, On the Attribution of So-Called Sigers Commentary in Physics (Clm. 9559) [in
Japanese], Studies in Medieval Thought (Tokio) 3 (1960) 81-98; C. J. Ermatinger, Additional Questions on Aristotles Physics by Siger
of Brabant or His School, in: Didascaliae: Studies in Honor of Anselm B. Albareda (ed. S. Prete; New York 1961) 97-120; id., A
Second Copy of a Commentary on Aristotles Physics Attributed to Siger of Brabant, Manuscripta 5 (1961) 41-9; E. J. Dijksterhuis, The
Mechanization of the World Picture (Oxford 1961) 177, 206;
A. Zimmermann, Ein Kommentar zur Physik des Aristoteles aus der Pariser Artistenfakultat um 1273 (Berlin 1968); G. Sajo, ed.,
Boethii Daci opera: V 1 Quaestiones De generatione et corruptione (Copenhagen 1972) vii-ix.
R. Barsotti, ed., Sigeri de Brabantia De aeternitate mundi (Op. et text., ser. schol. 13; Munster i. W. 1933); G. Bruni, Una Inedita
u
Quaestio de natura universalis di Egidio Romano (Naples 1935); W. J. Dwyer, VOpuscule de Siger de Brabant (De aeternitate mundi
: Introduction critique et texte (Louvain 1937); id., Le Texte du De aeternitate mundi de Siger de Brabant,' RNSP 40 (1937) 44-66; T. P.
Bukowski, The Eternity of the World According to Siger of Brabant; Probable or Demonstrative?, RThAM 36 (1969) 225-9; C. Vollert,
L. H. Kendzierski, P. M. Byrne, transll., St. Thomas Aquinas, Siger of Brabant, St. Bonaventure On the Eternity of the World (De
aeternitate mundi) (Milwaukee 1964).
129
B. Nardi, S. Tommaso dAquino: Trattato sulVunita delVintelletto contro gli Averroisti (Florence 1938); id., Lanima umana
secondo Sigieri/ GCFI 29 (1950) 317-25; G. da Palma Campania, L Immateriality deiranima intellettiva in Sigieri di Brabante/ CollFr
24 (1954) 285-302; id., La Dottrina sullunitd delV intelletto in Sigieri di Brabante (Padua 1955); id., LEternit& deirintelletto in
Aristotele secondo Sigieri di Brabante/ CollFr 25 (1955) 397- 412; id., LOrigine delle idee secondo Sigieri di Brabante/ Sophia 23
(1955) 289-99; id., La Conoscenza intellettuale del singolare corporeo secondo Sigieri di Brabante/ Sophia 26 (1958) 62-74; T. to,
Siger of Brabant and the Quaestiones in I et II De anima (Merton Coll, 275) [in Japanese] Studies in Medieval Thought (Tokio) 1
(1958) 99-132; A. San Cristdbal- Sebasti&n, Controversias acerca de la voluntad desde 1270 a 1300 (Madrid 1958) 9-11; R. Laz- zarini,
Sigieri e San Bonaventura di fronte alia natura umana pura/ in: La Filosofia della natura nel medioevo . . . (Milan 1966) 518-27; Z.
Kuksewicz, De Siger de Brabant d Jacques de Plaisance: la theorie de Vintellect chez les averroistes latins des Xllle et XI Ve sitcles
(Wroclaw 1968) 19-95; J. Pinborg, Die Handschrift Roma Biblioteca Angelica 549 und Boethius de Dacia/ Classica et mediaevalia 28
(1969) 373-93 esp. 383f.
M. Grabmann, Die mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles/ Sb. Akad. Munchen (1941) II Heft 10 at 24f.
E. Gilson, La Doctrine de la double v6rit6,' Etudes de philosophic mediivale (Strasbourg 1921) 51-69; F. Saasen, Siger de
Brabant et la doctrine de la double v6rit6/ RNSP 33 (1931) 170-9; J. P. Muller, Philosophic et foi chez Siger de Brabant: la theorie de la
double v6rit6/ Miscellanea philosophica R. P. Josepho Gredt oblata (Studia Anselmiana 7-8; Rome 1938) 35-50; R. B. Belti, Ci fu una
teoria della doppia verity/ Rivista Rosminiana 34 (1940) 99-101; L. Hodl, Doppelte Wahrheit/ Historisches Worterbuch der Philosophic
II (Basel 1972) 286f.
G. Busnelli, L'Accordo di Sigieri di Brabante e Tommaso d'Aquino secondo nuovi documenti/ Civiltd Cattolica 83, 3 (1932)
120-35; G. Flores DArcais, Sigieri di Brabante e T elogio di Dante/ Archivio di filosofia 2 (1932) 19-32; L. Perugini, II Tomismo di
Sigieri di Brabante e Telogio dantesco/ Giornale dantesco 36 Annuario dantesco 1933 (1935) 107- 68 (also in: Sophia 4 [1936] 90-4); B.
Nardi, II Preteso Tomismo di Sigieri di Brabante/ GCFI 17 (1936) 26-35; L. Perugini and C. Ottaviano, La Nuova Questione di Sigieri
di Brabante/ Sophia 5 (1937) 159-66; B. Nardi, Ancora sul preteso tomismo de Sigieri di Brabante/ GCFI 18 (1937) 160-4; B. Nardi,
LAverroismo di Sigieri e Dante/ Studi danteschi 22 (1938) 83-113; E. Gilson, Dante et la philosophic (Paris 1939) 256-79, 308-25; C.
C. J. Webb, Some notes on the Problem of Siger/ MRS 2 (1950) 121-7; M. Grabmann, Siger von Brabant und Dante/ MGL III (1956)
180-96.
M.-M. Gorce, Averroisme/ DHGE 5 (1931) 1032-92 at 1050-54; B. Nardi, Due Opere sconosciute di Sigieri di Brabante/ GCFI
24 (1943) 5-27; id., Sulle Orme di Sigieri nel Rinas- cimento italiano/ GCFI 25 (1944-46) 1-57; id., Sigieri di Brabante nel pensiero del
Rinasci- mento italiano (Rome 1945); id., Note per una storia delTaverroismo latino: I. Controversie sigeriane/ Rivista di storia della
filosofia 2 (1947) 19-25; id., IV. Sigieri di Brabante e Maestro Gosvino de la Chapelle/ ibid. 3 (1948) 120-2; S. MacClintock, Heresy
and Epithet: an Approach to the Problem of Latin Averroism/ Review of Metaphysics 8 (1954/55) 176- 99, 342-56, 526-45; F. Saasen,
Een onbekend aanhanger van Siger van Brabant: Gozewijn van de Capelle/ Studia catholica 30 (1955) 301-3; S. MacClintock,
Perversity and Error: Studies on the AverroisV John of Jandun (Bloomington, Ind. 1956); A. Maurer, Between Reason and Faith:
Siger of Brabant and Pomponazzi on the Magic Arts/ MS 18 (1956) 1- 18; B. Nardi, 'UnTmportante Notizia su scritti di Sigieri a Bologna
e a Padova alia fine del secolo XV/ GCFI 35 (1956) 204-9; H. a KriZovljan, Controversia doctrinalis inter magistros franciscanos et
Sigerum de Brabant/ CollFr 27 (1957) 121-65; H. Ley, Studie zur Geschichte des Materialismus im Mittelalter (Berlin 1957) passim; B.
Nardi, Saggi sullari-
TRADITIO
stotelismo padovano dal secolo XIV al XVI (Florence 1958) passim; B. Kelly, Siger of Brabant and Latin Averroism,5 Reality 10
(1960) 12-26; G. Di Napoli, L Immortality dell anima nel Rinascimento (Turin 1963) passim; B. Nardi, Studi su Pietro Pomponazzi
(Florence 1965); A. Poppi, Causality e infinita nella scuola padovana dal 1480 al 1513 (Padua 1966) 93-112 et passim; E. Garin, Storia
della filosofia italiana (Turin 1966) 478f, 537f et passim;
130 H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 34, 36, 266, 285.
P. Glorieux, La Faculte des Arts et ses maitres au XIIIe si&cle (Paris 1971) 351-4.
I. Quaestiones super Metaphysicam (Introd., II-VII).
Inc: (Introd.) Cum in omni scientia debet esse aliquid suppositum cuius partes et passiones per se
quaeruntur, imprimis videndum est: Quid ponendum sit hic pro supposito?
(Introd. q. 1) Utrum ens sit ponendum in metaphysica pro subiecto? Primo videtur quod ens debet . . .
(q. 2) An de quaesitis in hac scientia debeat esse inquisitio de primo principio ?
(II comm.) De veritate autem Sicut prius dictum est, haec scientia considerat de ente et de
consequentibus ad ens . . .
(II q. 1) Utrum cognitio veritatis sit nobis impossibilis?
(II q. 2) Utrum habeamus naturale desiderium ad sciendum ?
(Ill q. 1) Utrum ad unam scientiam pertineat considerare omnia genera causarum ?
(III q. 2 Graiff 1) Utrum impossibile sit cognoscere primam causam essentialiter ?
(IV q. 1) Utrum entis secundum quod ens sint causae et principia?
(IV q. 2) Utrum ens significat unam rationem in substantia et accidentibus ?
(IV q. 3 Graiff 1) Utrum unius scientiae sit speculari opposita?
(V q. 1) Utrum principium primo dicatur de fine?
(V q. 2) Utrum finis sit principium?
(VI q. 1) Utrum haec scientia considerat principia entis secundum quod ens?
(VI q. 2) Qualiter differat theologia quae est sacra scriptura a theologia quae est pars philosophiae?
(VII q. 1) Utrum omnia quae eveniunt de necessitate eveniant?
(VII q. 2 Graiff 1) Utrum alia entia a substantia habeant quod quid est?
(VII q. 22 Graiff 14) Utrum substantia materialis sit idem cum suo quod quid est?
( V I I q. 28 ult.) Utrum ens et unum sunt substantia entium?
Expl: de hoc septimo non plura.
MSS: Cambridge Peterhouse 152 (XIV) f. 50r-103v (II-VII); Miinchen SB Glm. 9559 (XIII/XIV) f. 93r-118v (Introd., II-V;
Quaestiones super I, II, III, IV et partim super V Metaphysicorum a magistro Sogero'); Paris BN lat. 16297 (XIII) f. 81r-87v (Introd.,
131
II-VII; Abbreviatio Godefridi de Fontibus); Wien NB 2330 (XIII) f. 99r-106v (f. 99r in a cryptogram: Quaestiones magistri Seieri; V q. 20
Graiff - VII q. 14 Graiff).
Edd: Grabmann, art. cit. Misc. Ehrle I (1924) 127-9 (list of questions), 130-45 (Introd. q. 1, 7, 8; II q. 8; V q. 20); Van Steenberghen,
Siger I 294-332 (list of questions and analysis); Maurer, art. cit. Esse (1946) 69-74(Introd. q. 7); C. A. Graiff, Siger de Brabant:
Questions sur la Metaphysique (Louvain 1948); Maurer, art. cit. De necessitate' (1952) 54-60 (VII q. 1); Duin, La Doctrine 74-111
(III q, 15-16; V q. 10, 41; VI q. 6, 8, 9); Dondaine and Bataillon, art. cit. Le manuscrit' (1966) 215-20 (list of questions), 227-32 (V
q. 20); Maurer and Dunphy, art. cit. Discovery' (1967) 366-9 (VI q. 2); Zimmermann, Verzeichnis (1971) 88-91 (list of questions).
Note: cf. Duin, La Doctrine 137, 230-41; Dondaine and Bataillon, art. cit. 196-205.
Inc: Sicut vult Aristoteles in principio tertii Metaphysicae, volentes attingere ad cognitionem veritatis in
aliquibus rebus absque cognitione eorum quae dubitationem inducunt . . .
(q. 1) Utrum causa primaria plus influat et magis sit causa effectus causae secundariae quam ipsa causa
secundaria?
(q. 2) Utrum causa primaria naturaliter (universaliter) possit producere effectum causae secundariae sine
causa secundaria ?
(Prop.XVII q. l[57ult.]) Utrum causa prima sit penitus una et simplex ? Expl: non differunt igitur in ea
essentia et esse, quod est et quo est, etc. MSS: ParisBMazarine 3491 (XIII/XIV) f. 95r-115r (anon., qq. 1-57; expliciunt
quaestiones et liber de causis); Wien NB 2330 (XIII) f. lllr-119v (f. 11 lr in a cryptogram: Quaestiones magistri Seieri; tabula:
Quaestiones quaedam super librum De causis Avicennae a supradicto magistro Seiero scriptae; qq. 1-35).
Edd: Dondaine and Bataillon, art. cit. Le Manuscrit' (1966) 222-6 (list of questions), 232-61 (excerpta); A. Marlasca, ed., Siger de
Brabant: Questiones super librum De causis (Louvain-Paris 1972).
Note: cf. Dondaine and Bataillon, ibid. 159, 175, 206-14.
3. Quaestiones super librum Physicorum (I fin. II).
Inc: (I fragm.) Quaeritur consequenter: Si materia sit sua potentia substantialiter? Videtur quod sic. Materia
substantialiter . . .
(I q 2 ult.) Tunc quaeritur: Si materia habet unam potentiam tantum vel plures ?
( I I ) Eorum quae sunt Quoniam naturalia habent in se principia suarum transmutationum tam simplicia
quam composita . . .
(II q. 1 ) Ideo primo quaeritur in generando leve: Utrum moveatur superius a sua forma? Et videtur quod
non, quia illud quod generatur leve ...
(q. 2) Tunc quaeritur de gravi moto inferius prohibente soluto: Utrum moveatur a sua forma?
q- 22 ult.) Tunc quaeritur de communi opinione philosophorum, quod ex non ente nihil fit. Quaeritur:
Utrum sit verum?
Expl: et ad maius et ad minus. Divisio tamen in infinitum non repugnat magnitudini unde magnitudo est.
TRADITIO
MS: Vaticana Borgh. lat. 114 (XIII/XIV) f. 15r-18v (Finiuntur quaestiones supra secum dum Physicorum a magistro Segero
reportatae).
Edd: Maier, art. cit. Nouvelles questions (1946) 172-4 (list of questions), 175-84 (q. 1, 9-14); Duin, La Doctrine 60-2 (q. 16); A.
Zimmermann, Die Quaestionen des Siger von Brabant zur Physik des Aristoteles (diss.; Cologne 1956) 27-74.
132
4. Compendium super librum De generatione et corruptione.
Inc: Degeneratione autem In hoc primo libro dat Aristoteles intentionem, dicens quod vult determinare
de generatione et corruptione, et natura generatorum et corruptorum, et de alteratione et augmentatione, et
utrum eadem sit natura generationis et alterationis . . .
In prima parte primo quaerit: An generatio simplex sit eadem altera- tioni ?
Expl: non revertitur eadem aqua secundum individuum, sed secundum speciem. Aristoteles: Principium
intentionis . . . ens tale quale contingit non esse corruptibile.
MS: Lilienfeld StB 206 (XIII) f. 139M4P (old foliation f. 136r-142r; beg. and end only, 4 fols. missing; Compendium magistri
Sugeri super librum De generatione et corruptione).
Ed: Van Steenberghen, Siger I 291-4 (excerpts and analysis).
Note: Duin, La Doctrine 215-23, notes the similarity between this compendium and the Notulae super Generationem et
corruptionem ascribed in Paris BN lat. 16149 to Galfridus Alpald (q. v. 5), elsewhere to Adam de Buckfeld (q. v. 8), and suggests
that * Compendium Sugeri is to be taken in the sense that Siger had summarized this commentary.
5. Sententia super quartum librum Meteororum.
Inc: Sicut dicit Philosophus (in) libro De generatione animalium, natura secundum ordinem et gradum
procedit in suis operationibus. Primo enim producit materiam quae est in potentia ad formam . . .
Expl: et alia huiusmodi quae constituuntur ex omiomeris. Et ista omnia docet in aliis libris qui sequuntur
istum librum.
MSS: Oxford BodlL Canon, misc. 175 (XIII/XIV) f. 47^-73* (anon.); Wien NB 2330 (XIII) f. 20r-39r (Explicit sententia a magistro
Petro de Alvernia [name in ras.] complete edita [add. alia manu: id est reportata] super quartum librum Meteororum Aristotelis summi
philosophi. Deo gratias. Arnen).
Note: cf. A. Dondaine and L. J. Bataillon, Le Commentaire de saint Thomas sur les M6t6ores, AFP 36 (1966) 81-152 at 90, 133-
40; idd., art. cit. Le manuscrit (1966) 154, 169, 182-4; Duin, La Doctrine 211f.
6. In De anima.
Test: Johannes Baconthorp, Qdl. I q. 1: Si autem loquamur de intellectu in quo Philosophus ponit intellectum possibilem
immaterialem, quem proprie vocamus animam intellectivam in nobis, sic non probat Philosophus, ut dicit < Sigerus>, in isto secundo,
quod anima intellectiva sit forma hominis. Since the doctrines referred to by Baconthorp are not found in any known commentary, it is
assumed that Siger is the author of another commentary on the De anima dealing at least with the second book. Cf. Van Steenberghen,
Siger II 535f.
133
7. Quaestiones in III librum De anima.
/nc:De parte autem animae Circa istum tertium librum contingit quaerere de intellectu quattuor: Primum est de
differentia intellectus ad alias partes animae, scilicet sensitivum et vegetativum. Secundum . . .
(iq. 1) Utrum intellectivum radicatur in eadem animae substantia cum vegetativo et sensitivo?
(q. 2) Utrum sit aeternus vel sit de novo creatus ?
(q. 17 ult.) Utrum intellectus noster cognoscat particulare particulariter, ita quod cognitione intellectiva possit
distinguere unum particulare ab alio ?
Expl: quidquid potest virtus inferior, potest superior. Sed non oportet quod eodem modo.
MS: Oxford Merton College 292 (XIV) f. 357v-364r (Explicit. . . . Praecedentes <quaestiones> sunt magistri Sigeri super eodem
tertio).
Edd: Van Steenberghen, Siger I 164-77 (list of questions and analysis); Nardi, art. cit. Lanima umana' (1950) 320 (excerpt); Duin,
La Doctrine 57-60 (q. 2); B. Bazan, ed., Siger de Brabant: Quaestiones in tertium De anima (Louvain-Paris 1972).
8. Super Politica.
Test: Ad haec facit id quod super Politica Aristotelis determinavit praecellentissimus doctor philosophiae, cuius eram tunc
discipulus, magister Segerus de Brabantia, videlicet quod longe melius est civitatem regi legibus quam probis viris (Pierre Dubois, De
recuperatione terrae sanctae [ed. C. Langlois (Paris 1891) 121f]).
Doubtful.
9. In Posteriora.
Test: Duin, La Doctrine 255, notes a possible citation by Siger of such a work.
10. Quaestiones supra librum Metaphysicae usque ad sextum (I-V).
Inc: Omnes homines In hoc libro est ens suppositum sive subiectum cuius ratio est. . .
(q. 1) Quaeritur primo de hoc quod dicit Aristoteles, quod omnes homines natura . . .
Expl: homo est ens per se et altitudo est ens per accidens.
MS: Cambrai BV 486 (XIII) f. 42r-88r (Expliciunt quaestiones supra librum Metaphysicae usque ad sextum. Deo gratias).
Edd: Maurer, art. cit. (1949) 229-32 (Utrum in causatis differat esse a re); Duin, La Doctrine 71-4 (I q. 23, 32).
Note: Maurer, arts. cit. (1949), (1956) inclines to think this work is not by Siger, but by a master strongly influenced by him; Duin,
op. cit. 231f., regards it as authentic.
11. Super quinto Metaphysicae.
Inc: Quamvis Deus sit primum principium . . .
Expl: in hac scientia, sed quaesitum.
MS: Paris BN lat. 16297 (XIII) f. 73v-76r.
12. Super sexto Metaphysicae.
Inc: Quaestio est: Utrum omnia eveniant de necessitate? Arguitur quod sic, quia illa quae sunt provisa a Deo, de
necessitate eveniunt . . .
TRADITIO
Expl: dicta sunt secundum intentionem philosophantium. Arnen.
MSS: Budapest Nat. Museum lat. 104 (XIII/XIV) f. 7V-8V; Paris BN lat. 16089 (XIII/ XIY) f. 37v-38v.
Ed: Sajo, op. cit. (1954).
13. Quaestiones super libros De causis (see Petrus de Alvernia 24).
134 Inc: Circa introitum huius libri qui De causis intitulatur primo quaeritur: Utrum de causis primis possit esse
scientia?
14. Quaestiones super libros Physicorum (I-IV).
Inc: Utrum universale sit prius quam singulare? Universale secundum quod tale non existit in rerum natura . . .
Expl: principium differentiae individuorum in eadem specie.
MS: Paris BN lat. 16297 (XIII) f. 70v-73v (anon., MI), 76r-v (anon., Ill-IV).
Edd: Duin, La Doctrine 63-7 (excerpts); Zimmermann, Die Quaestionen 159-62 (list of questions); id., Verzeichnis 292-4 (list of
questions).
Note: Duin, op. cit. 179, attributed these questions to Siger; Zimmermann, Die Quaestionen 86-108, regards this as seriously
doubtful.
15. Quaestiones super libros Physicorum (I, IV, VIII).
Inc: (I praef.) Cupientes in studio et contemplatione veritatis bene vivere prout est possibile in hac vita, intendimus
tractare de rebus naturalibus, moralibus et divinis . . .
(q. 1) Utrum scire per demonstrationem sit solum ex cognitione causarum?
(q. 2) Utrum intelligere per definitionem sit ex cognitione causarum ?
(I q. 35 ult.) Utrum in substantia rei definibilis sunt multa in actu? Expl: cum virtute caelestium habent
rationem agentis per se.
( I V ) De loco. Secundum dicentes locum esse distantiam inter latera continentis . . .
Expl: alii numeratur secundum quod ille numeratus est.
( V I I I ) De octavo Physicorum. Secundum Philosophum novum in substantia non potest reduci in
sempiternum . . .
Expl: cum retineant impetum moventis et extrinseci corrumpentis.
MS: Paris BN lat. 16297 (XIII) f. 117r-126r (I), 127M30* (IV, VIII excerpts).
Edd: Duin, La Doctrine 67-71 (VIII q. 1); Zimmermann, Die Quaestionen 162-9 (list of questions), 170-5 (excerpts); id., Ein
Kommentar zur Physik des Aristoteles aus der Pariser Artistenfakultat um 1273 (Berlin 1968) 3-98.
Inc: Quaeritur: Quid sit suppositum in hac scientia et quid sit subiectum et ad quem terminum se extendat?
Avicenna dicit quod subiectum sive suppositum in hac scientia est corpus mobile subiectum transmutationi . . . MSS: Erfurt
SB Ampl. F.349 (XIV) f. 75r-117r (anon.); Vaticana Vat. lat. 6758 (XIV) f. lr-43v (anon.).
Note: Ermatinger, art. cit. (1961) 97-120, suggests that these questions may belong to Siger or to a member of his school. To be
compared with these commentaries would be the questions (inc: Sicut dicit Eustratius super primum Moralium Aristotelis nihil utique . .
.) found in Kassel LB Phys. 2 11 (XIV) f. lr-35r (anon.) and Paris-BN lat.
135
14698 (XIII/XIV) f. 83r-129Ar (anon.). Cf. Zimmermann, Verzeichnis 284-91; id., Ein Kommentar xxx-xxxviii.
Test: Duin, La Doctrine 255, notes two possible citations by Siger of such a work.
Inc: De generatione autem Quaedam sunt entia quorum cognitio . . . quaedam sunt entia quae humana cognitio
apprehendere potest. . .
(<q. 1) Quaeritur: Utrum de generabilibus et corruptibilibus possit esse scientia? Videtur quod non. Scientia est
habitus certus et intransmuta- bilis semper verus . . .
(q. 2) Quaeritur: Utrum universalia sint generabilia?
Expl: universalia secundum suppositum sunt generabilia.
MS: Munchen SB Clm. 9559 (XIII/XIV) t 83-* (anon.).
Ed: Van Steenberghen, Siger I 268f. (list of questions and analysis); Pinborg, art. cit. Die Handschrift' (1969) 390-3 (qq. 1-2).
Note: Pinborg, ibid. 389f, conjectures that these questions may be a fragment from a commentary by Siger. Cf. 28 infra.
19. Quaestiones super libros I, II, IV Meteororum.
Inc: De primis quidem Quaeritur primo circa librum istum: Utrum de impressionibus possit esse scientia?
(iq. 2) Utrum de omnibus impressionibus sit scientia una?
(IV q. 28 ult.) Utrum pepansis sit digestio alimenti in fructiferis?
Expl: alia autem non ut scilicet nascentiae et talia nisi secundum attributionem. Et patet solutio ad rationes. Explicit.
MS: Munchen SB Clm. 9559 (XIII/XIV) f. 51*-7D (anon.).
Edd: Van Steenberghen, Siger I 233-63 (list of questions and analysis); Duin, La Doc- trine 111-18 (I qq. 3-7).
Note: cf. Duin 205-13.
Inc: Bonorum honorabilium In omnibus artibus et doctrinis necesse est primo considerare principia et postea quae
sunt post principia . . . ([Clm:] considerare primo quae circa principia, deinde quae principia . . .)
(q. 1) Quaeritur primo: Utrum de anima sit scientia ut de subiecto? Quod non probo. Nam de eo non potest esse
scientia . . . ([Clm:] Quaeritur primo circa librum primum: Utrum de anima sicut de subiecto possit esse scientia?
Videtur quod non. De eo non potest esse scientia . . .)
(iq. 2) Utrum de anima sit scientia naturalis?
(iq. 3) Utrum scientia sit de numero bonorum ?
(I q. 21 ult.) Utrum anima moveatur localiter?
(II q. 1) Utrum substantia per prius dicatur de materia ?
(II q. 2) Utrum anima sit actus?
(II q. 45 ult.) Utrum dulce et amarum sint contrarii et extremi?
(Ill q. 1) Utrum intellectus humanus sit corruptibilis?
TRADITIO
( I I I q. 2) Utrum intellectus humanus sit compositus ex materia et forma ?
(/// 22 ult.) Utrumintellectus separatus possit pati?
Expl: (imut.) si est ibi violenter, et nullum violentum aeternum, ut vult Philosophus . . .
136 MSS: Miinchen SB Clm. 9559 (XIII/XIV) f. 74r-82v (anon., contains: I q. 1-16 of ed. in a different recension than in Merton; I qq. 18-21; II
qq. 23-45 in a variant recension); Oxford Merton College 275 (XIV) f. 67r-84v (anon., contains: I q. 1-16 in a variant recension; I q. 17; II qq. 1-22;
II qq. 23-45 in a variant recension; III qq. 1-22).
Ed: Van Steenberghen, Siger I 21-156; Van Steenberghen, in: Trois commentaires anonymes sur le traitt de Tame dAristote (edd. M.
Giele et al.; Louvain-Paris 1971) 135- 343.
Note: Nardi in various articles, II preteso tomismo, etc., Gilson, Dante (1939) 308- 25, argued against the authenticity of this work; Van
Steenberghen, Siger II 51 Of, maintained it; Duin, La Doctrine 223-7, maintained that I-II are probably authentic, but III spurious. Cf.
Zimmermann, art. cit. Dante (1967) 209; Van Steenberghen, op. cit. (1971) 129-33.
21. Quaestiones in I-II libros De anima.
Inc: Utrum definitio logicae faciat scire accidentia alicuius subiecti definiti ? Non, quia licet
verba rei principia significentur per vocabula per quae definitur differentia . . .
MS: Paris BN lat. 16297 (XIII) f. 77r-78v (Abbreviatio Godefridi de Fontibus). Test: Duin, La Doctrine 133, on the ground that this
fragment is found among excerpts from works of Siger conjectures that such a work also belonged to him.
22. Sententia super librum De somno et vigilia (see Adam de Buckfeld 18). Inc: De somno autem
Quoniam autem sententia quae tradita est in libro De sensu et sensato et in libro De memoria et
reminiscentia . . .
MS: Wien NB 2330 (XIII) f. 50r-59v (Explicit sententia super libro De somno et vigilia. Deo gratias, then in a later hand: reportata sub
magistro Seiero; tabula: ab eodem Sei- ero).
Note: There are serious reasons for ascribing this commentary which was included above as a second recension of Adam of Buckfelds
commentary In S Vig. to Siger. Cf. Don- daine and Bataillon, art. cit. Le manuscrit 188-96.
23. Sententia super librum De longitudine et brevitate vitae.
Inc: De eo autem Intentio est in hac doctrina, sicut dicit Commentator super hunc librum et
etiam Aristoteles in littera . . .
Expl: in arboribus. Ubi sic procedit primo dat intentum cum sua causa, secundo ibi Nonne ibi
similiter prosequitur intentum.
MSS: Leipzig UB 1406 (XIII/XIV) f. 90'-94' (anon.); Wien NB 2330 (XIII) f. 48'- 49v (anon., expl. mut.; tabula: a praedicto magistro
Seiero).
Note: Cf. Dondaine and Bataillon, art. cit. Le manuscrit (1966) 184-8.
Inc: De somno autem Circa istum librum quaeritur primo: Utrum de somno et vigilia possit
esse scientia? Videtur quod non. Nam scientia est universaliter alicuius generis . . .
(q. 2) Utrum somnus sit privatio vigiliae?
137
(q. 34 alt.) Utrum melancholici sint boni interpretatores somniorum ? Expl: nihilominus
poterunt recte iudicare de somniis. Et sic patet quid dicendum sit ad utramque quaestionem.
MSS: Miinchen SB Clm. 9559 (XIII/XIV) f. 47'-51r (anon.); Roma BAngelica 549 (XIV) f. 99v-104v (anon., somewhat longer redaction;
expl: receptio in sensu communi et postea in imaginatione. Et sic ulterius).
Ed: Van Steenberghen, Siger I 223-33 (list of questions and analysis).
Note: cf. Pinborg, art. cit. Die Handschrift* (1969) 383f.
25. Quaestiones super libros De juventute et senectute et De morte et vita.
Inc: De iuventute autem Quaeritur: Utrum anima sit corpus vel materia?
(q. 2) Utrum anima sit in parte aliqua corporis determinata ?
(q. 14 ult.) Utrum fiat sufficiens refrigeratio calidi per alimentum et etiam per continens?
Expl: tunc frigiditate noctis facta est sufficiens refrigeratio. Ideo etc.
MS: Miinchen SB Clm. 9559 (XIII/XIV) f. 71^-74' (anon.).
Ed: Van Steenberghen, Siger I 263-7 (list of questions and analysis).
Spurious.
26. Quaestiones super libros Physicorum (see Petrus de Alvernia 25).
Inc: Quoniam quidem intelligere Utrum de rebus naturalibus sit scientia?
27. Quaestiones super libros Physicorum (see Boethius de Dacia 6).
Inc: Quaeritur: Utrum sit aliqua scientia necessaria praeter philosophicas disciplinas?
28. Quaestiones super De generatione (see 18 supra and Boethius de Dacia 8). Inc: Cum in omni
specie entis sit aliquod bonum possibile . . .
Sigerus de Curtraco (Colterato)
Ca. 1283 Courtrai by 1341 Paris. By 1309 magister artium regens, Paris; 1310 socius of the Sorbonne; 1315 procurator Sorbonnae; 1308-
27 dean of cathedral chapter of Notre Dame, Courtrai.
Chevalier BB 4245; Biographie nationale de Belgique 22 (1914) 492-4; DThC 14 (1941) 2052f; LThK2 9 (1964) 747; Nationaal
Biografisch Woordenboek 1 (1964) 979-82; EFU2 5 (1967) 1338.
Prantl III 234f; Ueberweg 446f, 457, 758; Wulf III 122f; Gilson 677, 781; Sarton III 1003f.
A. Niglis, Siger von Courtrai: Beitrage zu seiner Wurdigung (Freiburg i. Br. 1903); P. Mandonnet, Siger de Brabant I (Louvain 1911)
65-78; H. Vercruysse, Etude critique des sources relatives h la personnalit6 du sorboniste Siger de Courtrai,* Mimoires du cercle historique
et archiologique de Courtrai 4 (Courtrai 1910) 37-85; G. Wallerand, Les (Euvres de Siger de Courtrai (Louvain 1913); M. Grabmann, Die
Entwicklung der mittelalterliehen Sprachlogik,* MGL I (1926) 104-46; R. H. Robins, Ancient and Mediaeval Grammatical Theory (London
1951) 69-90 esp. 81-5, 89; M. Grabmann, Die geschichtliche Entwicklung der mittelalterliehen Sprachphilosophie und Sprachlogik, * MGL III
(1956) 243-53; C. Verhaak, Het Perihermeneias-commentaar van Zeger van Kortrijk: Vragen over authenticiteit en
TRADITIO
literaire afhankelijkheid, ' Bijdragen: Tijdschrift voor jilosofie en theologie 22 (1961) 161- 85; id., Zeger van Kortrijk, commentator van
Perihermeneias: inleidende studie en tekstuitgave/ Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor wetenschappen, letteren
en schone kunsten van Belgie kl. der letteren Jg. XXVI, 52 (Brussels 1964); J. Pinborg, review of Verhaak (1964), Scholastik 40 (1965) 581-4; J.
Pinborg, Three Unedited Sophismata of Siger of Kortrijk/ Classica et mediaevalia 26 (1965) 276-8; id., Die Entwicklung der Sprachtheorie
138 im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Miinster i. W. 1967) 109-12, 317 et passim;
H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 66.
Expositio super veterem artem .
I.
Inc:(.Porph.) Circa finem octavi Metaphysicae scribit Commentator quod qui tollit ab entibus
proprias operationes . . .
Expl: accidens separabile et proprium. Explicit scripta super Porphy- rium.
(Praed.) Aequivoca dicuntur Iste liber continuari potest ad illa quae dicta sunt de
universalibus sic: Postquam Porphyrius determinavit. . . Expl: adoptans in spectatoribus
certiorem dari intellectum. Explicit liber Praedicamentorum.
(Perih.) Primum oportet constituere Inter libros totius logicae iste liber est sermonis. Cuius
ratio est quia secundum quod vult Simplicius . . . Expl: contraria fieri circa eundem suppleas
successive etc.
MSS: Erfurt SB Ampl. F. 135 (a.d. 1337) f. 91r-139v (ascribed to Thomas de Aquino); Venezia BMarc. lat. VI 21 (XIV) f. 92^-158^.
Ed: Verhaak, op. cit. (1964) 1-186.
2. Ars libri Priorum.
Inc:Logica est pars organica totius philosophiae, ut dicit Simplicius in Praedicamentis, quia illud
videtur esse pars organica . . .
Expl: et defectos potestatum et reductio imperfectorum ad perfectos. MSS: Bordeaux BV 131 (XIV) f. 98M05r;
Bruxelles BRoyale 1569 (2741-47) (a.d. 1407) f. 1-2; Erfurt SB Ampl. Q.268 (XIV) f. R-8*; Munchen SB Clm. 3852 (XIV) f. 36'-43v; Paris
BN lat. 16130 (XIV) f. 65r-72r; Toulouse Archives de la Haute-Garonne 4 (F.2) (XIV) f. 89-98.
Ed: G. Wallerand, op. cit. 3-75.
3. Fallaciae (In Sophisticos elenchos).
Inc: (mut.) Aut quod scriptum est scripsit aliquis . . .
Expl: quaestio ad capitulum: Quoniam autem recta solutio, ad praesens sufficiant.
MS: Paris BN lat. 16222 (XIV) f. 20r-21v (fragm.).
Ed: Wallerand, op. cit. 79-90.
Sigfridus Bavarus
See Sephridus.
Silvester II
See Gerbertus de Aurillac.
139
Frater Simon
Doubtful.
Inc: Omnis causa primaria Ad evidentiam huius propositionis dubitatur: Utrum de causis primis
possit esse scientia? Et videtur quod non. De illis non est scientia quorum non est demonstratio,
quia secundum Philosophum primo Physicorum . . .
(iq. 2) Consequenter quaeritur: Utrum causa primaria plus sit influens super suum causatum
quam causa secundaria?
(q. ult) Consequenter quaeritur: Utrum veritas sit praedicamentum? Expl: in prima specie
qualitatis non est praedicamentum.
MS: Wien NB 2303 (XIV) f. 55r-61v (f. 55r: Incipiunt quaestiones super De causis reportatae a fratre Simone) (author or reportator?).
Magister Simon
Magister artium. Other works ascribed to a Magister Simon which make use of sources similar to those cited in the De am'ma-commentary
noted below include: a commentary on Petrus Hispanus Summulae logicales (probably 1275/80), a commentary on Martinus de Dacias Modi
significandi (ca. 1285/90), and Quaestiones super II minoris Prisciani (ca. 1285/ 90). Perhaps to be identified with Simon de Faversham (q. v.).
M. Grabmann, Die Aristoteleskommentare des Simon von Faversham, Sb. Akad. Miinchen (1933) Heft 3; F. A. Wolf, Die Intellektslehre
des Simon von Faversham nach seinen De anima-Kommentaren (diss.; Bonn 1966); J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im
Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) 95-99, 103-18, 125-31, 314, 317 et passim; L. M. De Rijk, On the Genuine Text of Peter of
Spains Summulae logicales: 2. Simon of Faversham (d. 1306) as a Commentator on the Tracts I-V, Vivarium 6 (1968) 69-101 esp. 72, 85, 93.
1. Dicta super librum Topicorum.
Inc: Philosophus in praesenti libro intendit determinare de parte logices quae dicitur dialectica.
Ideo circa eam sunt quaedam communia inquirenda, quorum cognitio valet. . .
(q. 1) Primo igitur quaeritur: Utrum logica sit scientia?
(q. 2) Utrum dialectica sit scientia specialis vel communis?
Expl: et in hoc terminatur sententia lectionis et octavi libri Topicorum Aristotelis.
MSS: Leipzig UB 1359 (XIV) f. 24r-43r (Expliciunt dicta magistri Simonis super librum Topicorum). Olim Erfurt CoU. Universitatis
(Standsortregister a.d. 1497 [MBKD II169]).
2. Dicta super librum De anima (between 1277 and 1304).
Inc: Philosophus scribit in primo De partibus animalium quod plus delectamur et diligimus scire de
rebus incorruptibilibus et aeternis, quamvis solum probabiliter . . .
MS: Leipzig UB 1359 (XIV) f. 44r-77* (f. 43r title: Lectura magistri Simonis super libro
TRADITIO
De anima quo allegat Themistium, Albertum, Commentatorem et Aegidium; Expliciunt dicta Simonis super librum De anima scripta a.d.
1304).
Doubtful.
140 3. Expositio libri Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina Sicut dicit Philosophus primo Posteriorum difficile est scire, si aliquis
scivit an non. Et huius ratio est sicut ibidem dicit. . .
Expl: et in hoc terminatur expositio libri Posteriorum Aristotelis ad honorem Christi qui est
benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Leipzig UB 1359 (XIV) f. lr-24' (anon.).
Test: Grabmann, art. cit. (1933) 22f, ascribed this commentary to the same author as the rest of the works in this MS, whom he thought to
be Simon de Faversham, but cf. note below.
Inc: Anima ut testatur Philosophus est quodammodo omnia. Quidquid enim est vel est sensibile
vel intelligibile. Anima enim est per sensum quodammodo omnia sensibilia . . .
MS: Leipzig UB 1359 (XIV) f. 78'-93v (anon., expl. mut.).
Test: Grabmann, art. cit. (1933) 30, ascribed this commentary to the same author as the rest of the works in this MS, whom he thought to
be Simon de Faversham.
Note: The above four items are the only works included in this MS; they are all composed per modum commenti; the ascriptions mention
simply magister Simon, without the addition of Anglicus or de Faversham. Since they partially overlap with other works known by these authors,
it is probably better to ascribe them to an otherwise unknown magister Simon.
Simon Angelus Anglicus
1. Expositio super libros Oeconomicorum.
MS: olim Ingolstadt Univ. (Catalogue of a.d. 1492: Liber continens commentum super VIII libros Politicorum et expositionem magistri
Simonis Angeli Anglici super duos libros Oeconomicorum Aristotelis [MBKD III 249]).
Note: Cf. Simon de Faversham.
Simon Anglicus
See Simon de Faversham.
Simon Baechcz de Homburg
t 1464Lubeck. 1438 matriculated in the university, Erfurt; 1441 baccalaureus artium; 1444 magister artium; 1449 baccalaureus utriusque
iuris; 1453 dean of arts faculty; 1455 licentiatus utriusque iuris; 1457 rector; 1457 doctor in utroque iure; 1458 syndic of the city, Liibeck; 1459-61
at papal court, Mantua.
E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 319.
1. Exercitium metaphgsicae.
MS: Liibeck SB Phil. 1 (XV) (f. 64v: Istud exercitium metaphysicae pertinet mag. Simoni Batz de Homburgh quod colligit in studio
Erfordensi).
141
Simon Baringuedus O.E.S.A.
Fl. ca. 1373. Of Toulouse; magister theologiae, Paris.
Ossinger 103; F6ret III 495.
1. In Priora.
2. In Posteriora.
Simon de Citelescale
1. Quaestiones sive notulae super libros Meteororum.
2. Quaestiones sive notulae super De sensu et sensato.
MS: (1-2) olim Bologna Conv. S. Dominici (M.-H. Laurent, Fabio Vigili . . . [SeT 105; CitU del Vaticano 1943]).
Note: Cf. Simon of Faversham.
Simon de Faversham
t 1306 May/July on way to Avignon. By 1289 magister artium; magister regens, Paris (cf. Simon Anglicus, 1297 bedellus Anglicorum [CXJP
II 76]); 1289 ordained subdeacon; 1290 ordained deacon; 1290 rector of Preston, Kent (near Faversham); ca. 1299-1304 rector of Harrow,
Middx.; by 1304 doctor theologiae; 1304 canon of Hereford; 1304-06 chancellor of the university, Oxford. See also magister Simon, Simon de
Citelescale.
Bale 47H; Tanner 673; DNB 52 (1897) 263; Chevalier BB 4269; Russell 1481; DThC 14 (1941) 2119f; Emden II 672; EFil 4 (1957) 632f;
LThK2 9 (1964) 766.
Wulf II 199, 201; Gilson 361, 707; Sarton III 562f.
F. M. Powicke, Master Simon of Faversham/ Melanges . . . Ferdinand Lot (Paris 1925) 649-58; A. G. Little and F. Pelster, Oxford
Theology and Theologians ca. a.d. 1282- 1302 (Oxford 1934) 262-5, 370.
M. Grabmann, * Mitteilungen liber scholastische Funde in der Biblioteca Ambrosiana zu Mailand/ ThQ 93 (1911) 536-50 at 544-9; F.
Pelster, *Handschriftliches zur Ueberlieferung der Quaestiones super libros Metaphysicorum und der Collationes des Duns Scotus/ PhJ 43 (1930)
474-87 at 478-82; C. Ottaviano, Le Quaestiones super libro Praedicamentorum di Simone di Faversham/ Atti della R. Accademia Nazionale
dei Lincei Ser. VI Memorie della cl. di sc. mor. stor. e filol. 3 (1930) 257-351; id., Le Opere di Simone di Faversham e la sua posizione nella
problema degli universali/ Archivio di filosofia 1 (1931) 15-29; S. D. Wingate, The Mediaeval Latin Versions of the Aristotelian Scientific
Corpus (London 1931) 69; M. Grabmann, Die Aristoteleskommentare des Simon von Faversham (f 1306)/ Sb. Akad. Mixnchen (1933) Heft 3; D.
A. Callus, Introduction of Aristotelian Learning to Oxford,* Proceedings of the British Academy 29 (1943) 229-81 at 275-8; J. Vennebusch,
Die Quaestiones in tres libros De anima des Simon von Faversham/ AGPh 47 (1965) 20-39; F. A. Wolf, Die Intellektslehre des Simon von
Faversham nach seinen De anima-Kommentaren (diss.; Bonn 1966); T. Yokoyama, Simon of Faversham's Sophisma, Universale est
intentio/ MS 31 (1969) 1-14; J. Pinborg, Simon of Favershams Sophisma, Universale est intentio: A Supplementary Note/ MS 33 (1971) 360-4.
P. Glorieux, La Faculty des arts et ses maltres au XIIIe sitcle (Paris 1971) 356-8.
Quaestiones libri Porphyrii.
1.
Inc: Sicut dicit Philosophus (in secundo Physicorum) qui non potest distinguere inter
manifestum et immanifestum, hoc modo disponitur ad cognitionem entium sicut caecus analogice
ad comprehensionem colorum .. .
TRADITIO
142
Quia intentio Porphyrii est determinare de quinque universalibus, ideo quaeratur nunc:
Utrum de quinque universalibus possit esse scientia?
(<q. 2) Quaeratur nunc: Utrum logica sit scientia?
Expl: quae dicerent tantum essentiam accidentis.
MSS: Kassel LB 2 Philos. 30 (XIV) f. lr-9r (ascribed to Simon Anglicus); Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 5r-llv (Expliciunt
quaestiones libri Porphyrii secundum magistrum Simonem).
Edd: Ottaviano, art. cit. (1931) 23-29 (qq. 3-5); P. Mazzarella, Simon of Faversham Opera omnia: I. Opera logica (Padua 1957) (not
seen).
Inc: Aequivoca dicuntur Circa librum Praedicamentorum quaeritur: Utrum de
praedicamentis possit esse scientia? Et arguitur quod non, quia omnis scientia est per causas, sed
praedicamenta . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum sit possibile aliquod nomen esse aequivocum?
(q. ult.) Utrum sit aliqua qualitas in quantitatibus?
Expl: eo modo quo in proposito loquimur de ea qualitas est in quantitatibus.
MSS: Kassel LB 2 Philos. 30 (XIV) f. 9r-21r (Expliciunt quaestiones magistri Simonis Anglici super librum Aristotelis Praedicamentorum);
Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. llv-21v (different redaction; Expliciunt quaestiones super libro Praedicamentorum secundum
famosissimum doctorem magistrum Simonem Anglicum bene et optime disputatae); Oxford Merton Coli. 292 (XIV) f. 95r-98v (qq: Utrum tempus
sit quantitas per se [= Ottaviano q. 39 p. 316]; Utrum relatio sit substantia vel accidens [ Ottaviano q. 40 p. 318]; Utrum numerus sit quantitas
[= Ottaviano q. 37 p. 312]; Utrum linea componitur ex punctis [= Ottaviano q. 38 p. 315]).
Edd: Ottaviano, art. cit. (1930) 263-334; Mazzarella, op. cit.
3. Quaestiones libri Perihermenias.
Inc: Primum oportet constituere Nota quod passiones animae . ..
Expl: quod non possit totus ille ignis simul corrumpi.
MSS: Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 22r-27r (Expliciunt quaestiones libri Perihermenias secundum magistrum Simonem
Anglicum); Oxford Merton College 292 (XIV) f. 98v-99v (?).
Ed: Mazzarella, op. cit.
Quaestiones super librum Priorum.
4.
Inc: Tria sunt genera causarum in entibus scilicet natura, voluntas et intellectus. Natura est
causa naturalium . . .
(q. 1) Utrum de syllogismo simpliciter possit esse scientia ? Arguitur quod non, quoniam
omnis scientia habetur per demonstrationem . . . Expl: absolute nomine dicatur procedens ex veris
et necessariis.
MSS: Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 34v-64v (Expliciunt quaestiones super libro Priorum analyticorum disputatae a magistro
Simone de Faverisham); Oxford Merton College 292 (XIV) f. lllr-137v (Expliciunt quaestiones super libro Priorum disputatae a magistro Simone
de Faverisham); Paris BN lat. 16125 (XIV) f. 37r-60v (anon;. expl. mut.); Wien NB 2302 (XIV) f. 16r-23v (fragm.; inc: Quaeritur circa partem
istam
143
de c o n t i n g e n t i E x p l i c i u n t quaestiones super libro Priorum disputatae a magistro Symone anglico Parisius).
5.Quaestiones libri Posteriorum.
Inc: Sicut dicit Philosophus in libro (decimo) Ethicorum, talis vita quae vacat contemplationi
veritatis est vita beata atque perfecta . . .
(q. 1) Utrum logicus posset docere artem demonstrandi ? Et videtur quod non, quoniam
cuius non est considerare principia demonstrationis . . . Expl: et cognoscendo. Et per idem apparet
ad illam rationem.
MSS: Kassel LB 2 Phys. 11 (XIII/XIV) f. 78^99- (anon.); Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 79v-99v (title: Quaestiones libri
Posteriorum secundum magistrum Simonem); Oxford Merton College 292 (XIV) f. 138r-156v (anon.).
6. Quaestiones libri Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina Circa librum Posteriorum quaeritur . . .
Expl: cuius est causa. Et per hoc patet ad rationes.
MS: Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 99r-112v (Expliciunt quaestiones libri Posteriorum secundum magistrum Simonem
Anglicum).
7. Quaestiones super libro Elenchorum.
Inc: De sophisticis autem Sicut dicit Philosophus in primo Metaphy- sicorum, omnes homines
...
MS: Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 113r-120v (title: Quaestiones super libro Elenchorum secundum dictum doctorem [Simonem
Anglicum]; expl. mut.).
8. Quaestiones super libro Elenchorum.
Inc: (prol.) Sicut dicit Philosophus secundo De anima potentiae'distinguuntur per actus . . .
(comm.) Circa librum primum Elenchorum primo quaeritur: Utrum ars sophistica sit de
integritate logicae? Et arguitur quod non . . .
Expl: addendo speciem generi.
MSS: Milano BAmbrosiana C.161.Inf. (XIV) f. 64v-78r (Expliciunt quaestiones novae magistri Simonis de Faverisham super libro
Elenchorum); Oxford Merton College 292 (XIV) f. 100r-110v (f. lllr: Simonis de Faversham videlicet quaestiones primo disputatae super
Elenchorum debent hos praecedere immediate); Wien NB 2302 (XIV) f. lr-8r (without prol.; Expliciunt quaestiones Simonis Anglici super
Elenchos).
9.Quaestiones super libro Physicorum (before 1290).
Inc: (prol.) Sicut dicit Averroes supra primum Physicorum consideratio de formis . . .
(q. 1) Utrum ens mobile sit subiectum in ista scientia?
(q. 2) Utrum natura sit subiectum in hac scientia ?
(q. ult.) Utrum primum movens sit corpus vel virtus in corpore? Expl: concordant omnes
leges secundum quod dicit Commentator.
MSS: Erfurt SB Ampl. F. 348 (XIV) f. lr-69r (Expliciunt quaestiones disputatae a magistro Simone de Faverisham super libro Physicorum
reportatae a Roberto de Clotha- le); Oxford Merton College 292 (XIV) f. 185r-239v (inc. mut.; Expliciunt quaestiones disputatae a magistro
Simone de Faversham super libro Physicorum reportatae a Roberto de Clothale); San Juan Puerto Rico Casa del libro n.sign. (XIV) f. 2r-24v (I
q. 2-IV q. 2), 48r-60v (VI q. 9 - VIII q. 6).
TRADITIO
Ed: A. Zimmermann, Verzeichnis ungedruckter Kommentare zur Metaphysik und Physik des Aristoteles (Leiden-Cologne 1971) 32f,
190-6 (list of questions).
Note: Robert de Glothale was magister artium by 1290 (Emden I 446).
10. Recollectiones supra librum Meteororum.
144
Inc: De primis quidem Postquam in libro Physicorum determinatum est de principiis omnis corporis mobilis . . .
MS: Oxford BodlL Tanner 116 (XIII) f. 68r-82r (Recollectiones super librum Meteororum cum quibusdam notabilibus eiusdem a
magistro Simone de Faversham compilatae, cuius anima honorifice una cum angelis in sinu Abrahae recipiatur et ab eisdem usque
ad summitatem altissimorum montium deferatur quia circa illos diligenter studere non contempsit. Amen). Olim Canterbury Libr.
of St. Augustines Abbey (catalogue s. XY: Tractatus super librum Meteororum magistri Simonis de Faversham [M. R. James, The
Ancient Libraries of Canterbury and Dover (Cambridge 1903) 316]). Cf. San Juan Puerto Rico Casa del libro n. sign. (XIV) loose
leaves (anon.).
Inc: Sicut dicit Eustachius <Eustratius> super primum Ethicorum, philosophia dividitur in duas partes, scilicet
speculativam et practicam. Et ratio huius est, philosophia inventa est propter hominis perfectionem . . .
(iq. 1) Et quaeratur primo: Utrum de anima possit esse scientia? Arguitur quod non. De eo quod nullam habet
speciem vel formam intel- ligibilem, non potest esse scientia . . .
(q. 2) Utrum ista scientia sit practica vel speculativa ?
(I q. 1) Utrum ista scientia sit de numero bonorum honorabilium ?
(/ q. 2) Utrum omnis scientia sit de numero bonorum ?
(III q. 1) Quaeritur: Utrum intellectus noster sit factus de novo aut sit ab aeterno? Et videtur quod non sit de novo
factus. Averroes super octavo Physicorum videtur velle . . .
(III q. 2) Utrum intellectus sit factus per motum et transmutationem ?
(III q. 26) Utrum intellectus in intelligendo indigeat phantasmatibus ?
(q. ult. III q. 27) Utrum omnis deordinatio voluntatis causetur ab errore rationis ?
Expl: ignorantia in particulari bene stat scientia in universali. Ideo etc. MSS: Cambrai BV 486 (XIII/XIV) f. 2* (I q. 1); Kassel
LB 2 Phys. 11 (XIII/XIV) f. 56r-77r (prol. ad III inc: Sicut dicit Themistius in commento suo De anima, turpe est quod animae . . .;
some additional questions); Oxford Merton College 292 (XIV) f . 364r-370v (III q. 1-26 only; f. 364v: Incipiunt quaestiones super
tertium De anima disputatae a magistro Simone de Faverisham; expl. mut: summamque tenet singula perdens); Paris BN lat. 16170
(XIV) f. 53r (III q. 2-4); Vaticana Vat. lat. 2170 (XIII/ XIV) f. 63r-114r (different redaction with many different and many
additional questions and notabilia, perhaps not all belonging to Simon; diff. prol. inc: Notandum primo quod bene dicit quod
scientia est de numero bonorum . . .); Vat. lat. 10135 (XIV) f. 87M18r. Cf. San Juan Puerto Rico Casa del libro n.sign. (XIV) loose
leaves (anon., qq. on III not in Sharp).
Edd: D. Sharp, Simonis de Faversham (c. 1240-1306) Quaestiones super tertium De anima, AHDLMA 9 (1934) 307-68 (III according
to Merton 292); J. Vennebusch,
145
Ein anonymer Aristoteleskommentar des XIII. Jahrhunderts (Paderborn 1963) 25-7 (I q. 4); Vennebusch, art. cit. (1965) 34-6 (list
of questions); Wolf, op. cit. 186-94 (III qq. 26-27).
Inc: mut.
MS: Oxford Merton College 292 (XIV) f. 389r-393v (Quaestiones de somno et vigilia reportatae per dominum Simonem de
Faversham). Cf. San Juan Puerto Rico Casa del libro n. sign. (XIV) loose leaf (anon., MRern., perhaps to be added above).
13. Quaestiones super librum De motu animalium.
Inc: De motu eo quodSicut dicit Philosophus in decimo <sic> Physicorum motus reperitur . . .
MS: Oxford Merton College 292 (XIV) f. 393v-396v (anon.); San Juan Puerto Rico Casa del libro n. sign. (XIV) f. 332r-333v (anon.,
fragm.).
14. Quaestiones super librum De longitudine et brevitate vitae.
MS: Oxford Merton College 292 (XIV) f. 396v-399r (anon.); San Juan Puerto Rico Casa del libro n.sign. (XIV) f. 336r-337r (anon.,
inc. mut.).
15. Quaestiones super librum De iuventute et senectute.
Inc: Quia Philosophus dicit hic in principio quod natura et substantia animae . . .
Expl: quia virtute calidum est.
MS: Oxford Merton College 292 (XIV) f. 399r-400r (cf. expl. 16); San Juan Puerto Rico Casa del libro n.sign. (XIV) f. 337rv
(anon., expl. mut.).
16. Quaestiones super librum De inspiratione et respiratione.
Inc: Consequenter quaeritur partem illam animalium . . .
Expl: aquam vel ignem non est purus sicut nec elementum.
MS: Oxford Merton College 292 (XIV) f. 400r-401v (Expliciunt quaestiones de iuventute et senectute, de inspiratione et respiratione
disputatae a D. Simone de Feveresham).
Doubtful.
17. Abbreviations librorum naturalium.
Inc: (Phys.) Quoniam quidem intelligere Capitulum primum in declaratione quod a communibus . . .
(CMund.) De natura scientia . . .
(GCorr.) De generatione Capitulum primum in declarandis conditionibus generationis et corruptionis . . .
(De an.) Bonorum honorabilium Ratio talis: Omnis scientia est honorabilior ...
(SSens.) Quoniam autem de anima Capitulum primum in quo primo dicit intentionem . . .
(MRem.) Memoria autem et. . .
(SVig.) De somno autem Capitulum primum et est pars prooemialis in qua praemittit ...
(LBrev.) De eo quod est In hoc capitulo primo dicit intentionem libri ...
TRADITIO
(Diff. sp. et an.) Spiritus est quoddam Capitulum primum in quo spiritu vitali et spirituali . . .
(De plantis) Vita in animalibus Capitulum primum et proponit sententiam opinantium plantas esse
animalium quaedam . . .
146 Expl: in fine vero amari. Mirabolanorum species sunt quinque bonarum. MSS: Oxford BodlL Digby 17 (XIII) f. 166-
(171) (De plantis), 171-(172) (Diff. sp. et an.), 172v-(174) (LBrev.), 174-(178) (CMund.); Tanner 116 (XIII) f. 87r-(88) (SSens., MRem.),
88'-(90) (De plantis), 90'-(90v) (Diff. sp. et an.), 90v-(91) (LBrev.), 9P-(98), (De an.), 98r-(100) (SVig.), 100v-(107) (Phys.), 107r-(lll)
(GCorr.); New College 285 (XIV) f. 13-(19) (Phys.), 19-(21) (GCorr.), 21-(26) (De an.), 26-(27) (SVig.).
Note: These texts are anonymous, but apparently belong to one author. The Catalogue of the Tanner collection ascribes them to
Simon de Faversham seemingly on the authority of the table of contents on a fly-leaf of the Tanner MS. Wingate, op. cit. 68f, agrees.
Callus, art. cit. 275-8, points out that the Abbreviations cannot be associated with the Meteora-commentary attributed to Faversham in
this MS (cf. above 10) because they originally formed part of another manuscript, that the ascription in the table of contents is late and
ambiguous, and that the technique of the Abbreviations is very similar to the Summa abbreviata of the Ethics by Robert Grosseteste.
MS: San Juan Puerto Rico Casa del libro n.sign. (XIV) f. 226r'v, 268r-269v, 4* one loose leaf (anon., fragm.).
19. In Aristotelem De animalibus.
Test: Bale.
20. Conclusiones libri Ethicorum.
Inc: Prima conclusio huius libri qui dicitur Ethicorum est quod omnis operatio humana est propter finem et duplex
est finis . . .
Expl: quae autem illius in semper animabus bonum amantibus et deiformissimis.
MS: Oxford Balliol College 108 (XIV) f. 106r-126v (anon.).
Test: Bale, Index 412, ascribes to Simon of Faversham a work In Ethicam with the incipit: Prima conclusio huius libri qui ... on the
authority of a Magdalen College MS. Among the collection of Simon's works in Oxford Merton 292 there is found an anonymous and
different list of questions on Ethica I-IV (f. 376r'v).
Spurious.
21. Dictata in libros Metaphysicorum (see Petrus de Alvernia 3).
Inc: Sicut dicit Philosophus in decimo Metaphysicae suae in omni genere...
Simon de Homburg
See Simon Baechcz de Homburg.
Simon de Tunstede O.F.M.
t 1369. From Norwich, where entered Order; 1351 lector in Oxford convent; 1351 doctor theologiae, regent; ca. 1360 ca. 1369
provincial minister of Order in England.
Bale 473f; Tanner 725; Wadding SS (1650) 316; A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 241; Chevalier BB 4571;
DNB 19 (1937-38) 1244f; Emden III 1916.
147
Duhem SM IX 73-6, 227-30; A. C. Crombie, Robert Grosseteste and the Origins of Experimental Science (Oxford 1953) 187, 261,
268.
1. In Meteora libri quattuor.
Test: Leland, Bale, Tanner; Wadding (Opera Scoti III [Lyons 1639] = Opera Scoti IV [ed. Vivs; Paris 1891] 2) suggests that Tunstede
is the author of Ps.-Scotus, In Meteorologicorum libros (inc: Utrum de impressionibus meteoricis sit scientia . . .).
Stanislaus de Gnezna
Before 1410 after 1457. By 1428 in Prague; 1442 baccalaureus artium, there; 1446 magister artium, there; 1448/49 dean of the
arts faculty, there.
Monumenta historica universitatis Pragensis: I. Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 21; 2 (1832) 16f, 25, 29,
37, 60f; J. B. Korolec, Stanislaw z Gniezna: stan badah/ MSZHF 6 (1966) 14-34.
1. Lectura super Posteriorum.
Inc: (prol) Sicut dicit Philosophus in principio Metaphysicae hominum genus arte et rationibus vivit . . .
(text) Omnis doctrina Iste liber cuius subiectum est demonstratio sive syllogismus demonstrativus principali
divisione dividitur in duos libros partiales. Primus dividitur in prooemium et tractatum, ibi: Scientiae autem . . .
Expl: principium scientiae vel cognitio principiorum scientiae non est scientia.
MS: Praha UK 716 ( A . D . 1448) 140ff. (f. I: Lectura super Posteriorum per magistrum Stanislaum).
Note: This Lectura is based on Thomas Aquinas, In Posteriora.
2. Lectura super Topicorum (1455).
Inc: (prol) Algazel dicit in logica sua quod non est via perveniendi ad scientiam nisi per logicam. Quod accepit a
Philosopho et a communiter loquentibus . . .
(text) Propositum quidem negotii Iste liber Topicorum qui consistit de argumentatione dialectica dividitur in octo
libros partiales. In primo de argumentatione dialectica secundum se . . .
Expl: in converso et maxime causans omnia creata. Quae est Deus benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Praha UK 907 ( A . D . 1455) 240ff. (f. II: Lectura super Topicorum per magistrum Stanislaum; expl: Et in hoc terminatur summa totius
libri Topicorum per manus Sta- nislai de Gnezna anno dominicae incarnationis 1455).
Note: This Lectura is based on Angelus de Camerino, In Topica.
3. Lectura super libros Physicorum (1450).
Inc: (prol) Quia liber iste quem in nomine per manus (?) accepi declarandum dicitur Physicorum seu liber naturalis
philosophiae, id est tractatus de corpore naturali. . .
(text) Quoniam quidem intelligere Primus liber dividitur in duas
TRADITIO
partes, videlicet in prooemium et tractatum. Pars ex continuatione (?) incipit ibi: Necesse autem . . .
Expl: omnino indivisibile est. Quae est summe intelligibilis et summe cognoscibilis. In cuius cognitione consistit
summa felicitas, qui est trinus et unus. Arnen.
148 MS: Praha UK 1942 ( A . D . 1450) 205ff. (f. lr: Lectura super Physicorum comportata per magistrum Stanislaum de G . . expl: Istud
opus est terminatum per manus Stan- islai de Gnezna anno dominicae incarnationis 1450 feria tertia ante Johannis Baptistae ipso die
10,000 Martyrum. Hic liber est lectus per me in universitate Pragensi eodem anno quem incepi legere feria tertia ante Martini a. 1449 et
terminavi in vigilia Johannis Baptistae a. 1450).
4. Disputata super Physicorum.
Inc: Utrum in totali scientia naturali sit unum proprium et adequatum subiectum ponendum ? Contra quaestionem
arguitur. Nihil est in scientia naturali . . .
Expl: prima causa a quo omnibus derivatum est esse et vivere. Cui sit laus et honor, gloria et imperium in saecula
saeculorum. Arnen.
MS: Praha UK 1975 (XV) 124ff. (f. Iv: Disputata super Physicorum comportata per magistrum Stanislaum de Gnezna Collegii
Caroli Imperatoris).
Stephanus de Brugen
1437 magister artium, Vienna; baccalaureus theologiae, there.
Aschbach I 622.
Inc: Circa initium libri Ethicorum dicit Buridanus in prima conclusione . . . Expl: 1455 Wiennae.
MS: Melk StB 801 (823) (XV) f. 1-186.
Stephanus de Garesio O.P.
Fl. ca. 1490-1500.
1. Catena argentea in universam logicam.
Stephanus Hoest de Laudenburg
f 1472. 1448 matriculated as cleric of the diocese of Worms in the university, Heidelberg; 1450 baccalaureus artium, there; 1455
licentiatus artium, there; 1458 magister artium regens, de via modernorum, there; 1462, 1469 dean of the arts faculty, there; by 1467
baccalaureus theologiae, there; 1467 rector, there; by 1469 licentiatus sacrae paginae, there; 1472 vice-chancellor, there; canon of
Speyer.
Chevalier BB 2167; G. Topke, Die Matrikel der Universitat Heidelberg von 1386 bis 1662 I (Heidelberg 1884) 257, 321; II
(Heidelberg 1886) 394, 397, 399-406, 613; F. Baron, Stephan Hoest: Reden und Briefe. Quellen zur Geschichte der Scholastik und des
Humanis- mus im 15. Jahrhundert (Munich 1971).
149
1. In novam translationem Ethicorum.
Test: J. Trithemius, Liber de scriptoribus ecclesiasticis (Basel 1494); id.f Catalogus illustrium virorum (s. L a.).
Stephanus de Reate (Rieti) O.P.
Fl. between 1323 and 1367.
QuStif I 659f; I. Domanski, Stephani de Reate tractatus de secundis intentionibus,* MPP 12 (1967) 67-106.
1. Scriptum super veterem artem.
Inc: (Porph.) Sicut dicit Damascenus tertio capitulo suae logicae, perfectio animae in duobus consistit, scilicet in
munditia et ornatu . . .
Expl: quia erit tibi via cognoscendi perfectius veritatem. Arnen.
(Praed. prol.) Ut patet per Philosophum primo Rhetoricae, rhetorica est assecutiva dialecticae. Ambae enim de
talibus quibusdam sunt, quae communiter est omnium considerare . . .
(comm.) Antequam deveniamus ad expositionem textus, intendo primum quaerere: Utrum subiectum libri
Praedicamentorum sint decem praedicamenta?
Expl: (mut.*l) et quale et quid significant.
MS: Wroclaw BU IV.Q.4 (XV) f. lr-43v (f. 24v: Explicit scriptum super Porphyrium sive super quinque universalia egregii
baccalaurei fratri Stephani de Reato Ordinis Praedicatorum, factum per me fratrem Nicolaum Fructus eiusdem ordinis, A . D . 1424, die
quarto Kalendas Iulii, in Padua).
2. Commentaria super V I I I libros Physicorum.
Test: (1-2) Qu6tif: * Lusitanus ascribit ex fide Alberti Veneti.*
Stephanus Tempier (de Aurelianis)
t 1279 Sept. 3. By 1263 magister theologiae and canon of Notre Dame, Paris; 1263 chancellor of the university; 1268 Bp. of Paris;
1270 (Dec. 10) condemnation of 13 propositions; 1272 (Apr. 1) warning issued by the arts faculty against doctrinal temerity; 1275 (May
7) the papal legate, Simon of Brion, attempts to conciliate the factions within the arts faculty; 1276 (Sept. 8) Petrus Hispanus becomes
pope under the name of John XXI; 1276 (Nov. 23) Siger of Brabant, Bernier de Nivelles, and Goswin de la Chapelle cited to appear
before the French Inquisitor, Simon du Val; 1277 (Jan. 18) letter of John XXI charging Tempier to investigate the errors which were
being propagated in the university; 1277 (Mar. 7) condemnation of 219 propositions; 1277 (Apr. 28) second letter of John XXI
prescribing measures to implement the condemnation. See also Aegidius Romanus, Albertus Magnus, Thomas Aquinas; Sigerus de
Brabantia, Boethius de Dacia; Robertus de Kilwardby, Johannes Pecham.
Chevalier BB 4384; CUP I passim; DThC 15 (1946) 99-107; LThK2 9 (1964) 1360f. Gilson 402-10, 726-30; Sarton II 945-7;
Duhem SM V-X passim; Lottin PM I passim, III passim.
M. De Wulf, Le Traiti (De unitate formae* de Gilles de Lessines (Louvain 1901) 59-82; P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci II
(Paris 1909) passim; P. Mandonnet, Siger de Brabant et Vaverrolsme latin au XIIIe sibcle I (Louvain 1911) 196-251; J. d'Albi, Saint
Bon- aventure et les luttes doctrinales de 1267-1277 (Tamines 1923); M. Grabmann, *Das Werk
TRADITIO
150
De amore des Andreas Capellanus und das Verurteilungsdekret des Bischofs Stephan Tempier von Paris vom 7. Marz
1277/Speculum 7 (1932) 75-9; J. Koch, Giles of Rome: Errores philosophorum (Milwaukee 1944); A. Denomy, The De amore of
Andreas Capellanus and the Condemnation of 1277, MS 8 (1946) 107-49; F. Van Steenberghen, Le De quindecim problematibus
dAlbert le Grand, Melanges AugustePelzer (Louvain 1947) 415-40; A, Koyr6, Le Vide et Tespace infini au xive siecle/ AHDLMA 17
(1949) 45-91 at 45-52; M.-Th. dAl- verny, Un T6moin muet des luttes doctrinales du xme siecle, ibid. 223-48; A. Moreira de S&,
Pedro Hispano e a crise de 1277 da universidade de Paris/ Boletimda Biblioteca da Univer- sidade de Coimbra 22 (1955) 221-41; A. San
Crist6bal-Sebasti&n, Controversias acerca de la voluntad desde 1270 a 1300 (Madrid 1958); G. Bonafede, La Condanna di Stefano
Tempier e la Declaratio di Raimundo Lullo/ Estudios lulianos 4 (1960) 21-44; E. J. Dijksterhuis, The Mechanization of the World
Picture (Oxford 1961) 162f, 173f; F. Van Steenberghen, La Philosophic au XIIIe siecle (Louvain-Paris 1966) 472-93; H. Riedlinger,
Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 33, 72, 79, 82; J. N. Hillgarth, Ramon Lull and Lull- ism in Fourteenth-Century
France (Oxford 1971) 248-50.
Glorieux R I 362f.
1. Errores tredecim a Stephano episcopo Parisiensi condemnati (1270 Dec. 10). Inc: Isti sunt errores condemnati et
excommunicati cum omnibus qui eos docuerint . . .
Primus articulus est quod intellectus omnium hominum est unus et idem numero . . .
MSS: CUP I 487.
Edd: CUP I 486f; Mandonnet, Siger I 111.
2. Errores ducenti et decem et novem condemnati (1277 Mar. 7).
Inc: Universis praesentes litteras inspecturis Stephanus . . . Magnarum et gravium personarum crebra zeloque fidei
accensa insinuavit relatio quod . . .
Sequuntur errores annotati in rotulo. Quod Deus non est trinus et unus. . .
Expl: Explicit rotulus errorum continens ducentos et decem et novem articulos Parisius damnatos a Stephano eiusdem loci
fide digno ministro et episcopo A.D. 1277 die dominica qua cantatur Laetare Jerusalem in curia Parisiensi.
MSS: CUP I 555f; cf. London BM Royal 12.E.xxv.
Edd: Padova ca. 1485 (GW 2709); s. 1. a. (H 1875); s. 1. a. (H 1876); Kbln s. a. (H 1877); CUP 1543-55; Mandonnet, Siger II175-91
(arranged schematically).
Stoffman Lipczensis
See Johannes Stoffman de Luckow.
Suisset
See Richardus Swyneshed.
T. de Hyondon
1. Quaestiones super quosdam libros De animalibus.
MS: olim Canterbury Libr. of St. Augustines Abbey (cat. of s. XV; M. R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover
[Cambridge 1903] 317).
151
Thaddaeus
Thaddaeus Pauli de Ramponibus de Parma
Perhaps studied in Paris; by 1318 to at least 1321 magister artium regens, Bologna; 1321-25 at Siena.
Chevalier BB 4398; EFil 4 (1957) 1067f; LThK2 10 (1965) 7; Cosenza 3388, V 1745.
Wulf III 177f, 182; Gilson 525, 798; Nardi, Saggi 92; E. Garin, Storia della filosofia italiana I (Turin 1966) 175-8; Maier I passim,
III 103f; Sarton III 112, 298; Thorndike III 12-17, 649f.
F. Filippini, LEsodo degli studenti da Bologna nel 1321 e il Polifemo dantesco/ Studi e memorie per la storia dell University di
Bologna 6 (1921) 107-88; G. Cecchini and G. Prunai, Chartularium studii Senensis (Siena 1942).
M. Grabmann, Studien iiber den Averroisten Taddeo da Parma (ca. 1320)/ MGL II 239-60; S. Vanni Rovighi, La Psicologia
averroistica di Taddeo da Parma/ RFNS 23 (1931) 504-17; B. Nardi, Sigieri di Brabante nel pensiero del Rinascimento italiano (Rome
1945) passim; id., L'Averroismo bolognese nel secolo XIII et Taddeo Alderotto/ RCSF 4 (1949) 11-22 at 18; S. Vanni Rovighi, Le
Quaestiones De anima di Taddeo da Parma: testo ed introduzione (Milan 1951); G. Piana, review of Vanni Rovighi, AFrH 45 (1952)
217f; C. J. Ermatinger, Averroism in Early Fourteenth-Century Bologna/ MS 16 (1954) 35-56 at 36-8, 45-54; S. MacClintock,
Perversity and Error: Studies on the AverroisU John of Jandun (Bloomington, Ind. 1956) 113f, 132 et passim; Grabmann, MGL III
209f; C. J. Ermatinger, Notes on Some Early Fourteenth-Century Scholastic Philosophers/ Manuscripta 3 (1959) 155-68; 4 (1960) 29-
38; A. Maier, Die italienischen Averroisten des Codex Vaticanus latinus 6768/ Manuscripta 8 (1964) 68-82; Z. Kuksewicz, Averroisme
bolonais au XIVe sibcle: edition des textes (Wroclaw 1965) passim; A. Thirry, A propos de certains commentaires m6di6vaux du De
anima dAristote/ BSPM 8-9 (1966-67) 63-87 at 63f; H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 42; A.
Maier, Ausgehendes Mittelal- ter I (Rome 1964) 13, 22; II (Rome 1967) passim; Z. Kuksewicz, Jacobi de Placentia Lectura cum
quaestionibus super tertium De anima (Wroclaw 1967) 22-4; id., De Siger de Brabant h Jacques de Plaisance: la theorie de Vintellect
chez les averroistes latins des XIIIe et XIVe silcles (Wroclaw 1968) 319-42.
Inc: ( I I I ) Utrum genus per se praedicetur de differentia?
(V) Utrum unum aliquid addat supra ens scilicet reale?
Utrum primum principium sit illud: Non contingit idem simul esse
vel non esse ?
Utrum praedicata id est praedicamenta sint decem sive plura sive pauciora ?
Utrum quantitas secundum se et per se sit divisibilis ?
Utrum finis habeat rationem causalitatis ?
Utrum in relatione sit dare unum primum genus ?
Per quam causam contingit magis scire?
( V I ) Utrum omnia eveniant de necessitate?
MS: Vaticana Vat. lat. 6768 (XIV) f. 230^-233* (q. 1 supra); 186M93* (qq. 2-7), 206*-
207* (q. 8), 261*-262v (q. 9; Explicit quaestio Thaddaei de Palma vii. mec).
TRADITIO
Note: Qq. 1, 8, 9 are ascribed to Thaddaeus de Parma; qq. 2-7 are anonymous in the text, but attributed to Thaddaeus in the index to the
MS (cf. Maier, AM A II 359, 361, 363, 365, 519).
Inc: Circa librum De anima primo quaeritur: Utrum anima sit subiectum scientiae libri De anima ? Et arguitur quod non,
152
quia subiectum est unius et omnis, sed anima non est unius et omnis . . .
(q. 2) Utrum scientia speculativa sit de numero bonorum honorabilium ?
(q. ult. III q. 15) Utrum sit necessarium ponere intellectum agentem? Expl: Hoc autem est intellectus agens; quare
necessarium est summe intellectus agens. Deo gratias.
MS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.III.6 (65) (XIV) f. 58r-82v (Expliciunt quaestiones magistri Thaddaei de Parma super libro De
anima).
Ed: Vanni Rovighi, op. cit. (1951) xxi-xl (summary of questions in I-II), 3-172 (Quaestiones tertii libri De anima).
Themo Judaei de Monasterio
Fl. s. XIV1. From Miinster i. W.; studied in Paris; 1349 incepted as magister artium under Dominicus de Clavasio, there; 1350
rector scholarum in Schottenkloster, Erfurt; 1353, 1355, 1356 procurator of English nation, Paris; 1357-60 treasurer of English nation;
1359, 1360 emissary of English nation to Avignon.
Chevalier BB 4456; CUP Auct. 1 138, 166, 261 et passim.
Ueberweg 596, 602; Sarton III 1539f; Duhem SM VIII 435-43, 500; IX-X passim; Thorndike III 587f.
P. Duhem, Htudes sur Leonard de Vinci I-III (Paris 1906-13) passim; A. Birkenmajer,
* Studia nad Witelonem/ Archiwum komisji do badania historii filozofii w Polsce 2, 1 (Cracow 1921) 1-149 passim; id., review of
G. Heidingsfelder, Albert von Sachsen (Munster 1921), PhJ 35 (1922) 87f; A. C. Crombie, Robert Grosseteste and the Origins of
Experimental Science 1100-1700 (Oxford 1952) 261-8, 270-2; M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis.
1959) 653; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) 146f, 151; H. Hugonard-
Roche, L'CEuvre astronomique de Th6mon Juif, mattre parisien du xive sicle/ Positions des theses (Paris 1968) 93-9.
Inc: Circa librum Meteororum possunt moveri aliquae quaestiones et primo circa primum librum: Utrum de
impressionibus meteorologicis sit scientia?
(q. 2) Secundo quaeritur: Utrum totus iste mundus sensibilis sit subiec- tus superioribus lationibus et contiguus ut
inde tota virtus eius gubernetur?
(IV q. 7) Septimo quaeritur: Utrum frixata sint ellixata vel assata? Expl: circumscripta illa humiditate extranea in qua
digeruntur. Ultimae autem rationes conceduntur; ideo ambulent viis suis.
(q. ult. IV q. 8) Octavo quaeritur: Utrum definitio generationis simplicis sit bona ?
Expl: unicuique naturae generabili et corruptibili.
MSS: Padova Seminario Vescovile 24 (nn 3x) (XIV) item 1; Vaticana Vat. lat. 2177 (XIV) f. lr-92T.
153
Edd: [Pavia 1480] (Klebs 959); [Venezia 1496] (with Aristoteles, Meteoraf and Caietanus de Thiene [Klebs 91.3]); Venezia 1507 (with
Aristoteles Meteora and Caietanus [Ind. Aurel. 107.752]); Paris 1516 (ed. G. Lockert; with John Buridan and Albert of Saxony
[Cranz]); Paris 1518 (with Buridan and Albert [Cranz]); Venezia 1522 (with Caietanus de Thiene).
Theodoricus
M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts, Sb. Akad. Miinchen (1931) Heft 2 at 79f; Grabmann, MGL III
223f; Z. Kuksewicz, Maitre Th6odoric, recteur dErfurt, averroiste allemand du xive si&cle, La Filosofia della nalura nel medioeuo
(Milan 1966) 652-61; J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) 147, 151.
Inc: Quia primum oportet instituere etc. quid et de quos est intentio, quaeritur: Utrum ens mobile sit hic subiectum? Et
arguitur primo quod non. Ens per accidens non est subiectum in scientia per se. Ens mobile est huiusmodi; ergo . . .
(iq. 2) Circa primum tractatum quaeritur: Utrum ad perfectam rei cognitionem requiratur cognitio omnium
causarum ?
(q. ult.) Decimo quaeritur: Utrum motor primus sit infinitus?
Expl: quam felicitatem nobis concedat trinus et unus. Arnen.
MSS: Miinchen SB Clm. 8405 (XIV) 100ff; Wroclaw UB IV.F.9.
Note: Grabmann, arts. cit.f suggested the identification of Theodoricus with Theodoricus de Erfordia and Theodoricus de Magdeburg
(qq. v.); Kuksewicz, art. cit.9 concluded that Theodoricus was probably to be identified with Theodoricus de Erfordia, because the
Averroistic direction in the latters De anima commentary is matched by a similar tendency in this work; Pinborg, op. cit., noted
that a magister Theodoricus gave declarationes de actione et tempore in 1343 in the Schottenschule, Erfurt (Clm. 4382 f. 75-87).
Theodoricus de Amsterdam
See Nicolaus Theodorici de Amsterdam.
Theodoricus Brito (Carnotensis)
f 1148/55. Taught in Paris (John of Salisbury, Metalogicon 15; II10); 1142 chancellor of the cathedral chapter, Chartres.
Chevalier BB 4458; Manitius III 198-202; LThK2 10 (1965) 114.
Ueberweg 233-5, 704; Wulf I 153f; Gilson 145-8, 621f; Sarton II 196f; Duhem SM III 184-93.
A. Clerval, Les coles de Chartres au moyen age (Paris 1895) passim; E. Jeauneau, Un Repr6sentant du platonisme au xn e siecle,
mattre Thierry de Chartres, Mtmoires de la So- ciiU archdologique dyEure-et-Loire 20 (1954) 3-12; A. Vernet, Une Epitaphe inddite de
Thierry de Chartres, Recueil de travaux offert 6. M. Clovis Brunei II (Paris 1955) 660-70 (lit.); E. Jeauneau, Note sur l6cole de
Chartres, Studi medievali Ser. Ill, 5 (1964) 821-65 at 821-39 (lit.); P. Dronke, New Approaches to the School of Chartres, Anuario de
Estudios Medievales 6 (1969) 117-40; R. W. Southern, Humanism and the School of Chartres, in his: Medieval Humanism and Other
Studies (Oxford 1970) 61-85; N. M. Haring, ed., The Commentaries on Boethius by Thierry of Chartres and His School (Toronto 1971).
TRADITIO
154
Grabmann SM II 67f, 78, 407, 417; J. Isaac, Le Perihermeneias en Occident de Boece d. S. Thomas (Paris 1953) 54, 63f; L. Minio
Paluello, Note sull'Aristotele latino medievale: VIII. I Primi Analitici: la redazione carnutense usata da Abelardo e la vulgata con
scolii tradotti dal greco,' RFNS 46 (1954) 211-23; id., IX. Gli Elenchi sofistici: redazioni contaminate colla ignota versione di
Giacomo Veneto (?); frammenti dello ignoto commento d'Alessandro d'Afrodisia tradotti in latino/ RFNS 46 (1954) 223-31; Grabmann
MGL III 77, 94f, 101, 124; L. Minio Paluello, Note sullAristotele latino medievale: X. I Topici nel X-XI secolo/ RFNS 50 (1958) 97-
116; id., XI. Le Due Redazioni boeziane (carnutense e fiorentina) e la contaminazione vulgata (ambrosiana) dei Primi Analitici/ RFNS
50 (1958) 212-18; id., XII. La Traduzione antoniana finora ignota dei libro II dei Primi Analitici/ RFNS 50 (1958) 218-22; id., Twelfth
Century Logic Texts and Studies: II. Abelar- diana inedita (Rome 1958) xxxii-xxxv; id., Aristoteles latinus: Codices Suppl. altera
(Bruges- Paris 1961) 29-34; id., Aristoteles latinus: III 1-4. Analytica priora (Bruges-Paris 1962) lvi, lxif, 141-91 (cf. 39-69, 72-9, 83-
123).
N. M. Haring, Thierry of Chartres and Dominicus Gundissalinus/ MS 26 (1964) 271- 86; M. Dickey, Some Commentaries on
the De inventione and Ad Herennium of the Eleventh and Early Twelfth Centuries/ MRS 6 (1968) 1-41.
P. Duhem, Du Temps ou la scolastique latine a connu la physique dAristote,' Revue de philosophic 9 (1909) 163-78.
I. Heptateucon.
Inc: (prol.) Volumen septem artium liberalium quod Graeci Heptateucon...
MS: Chartres BV 497-498 (XII).
Edd: Clerval, op. cit. 220-3 (outline of contents); E. Jeauneau, Le Prologus in Eptatheu- con de Thierry de Chartres/ MS 16 (1954)
171-5 (prol.); id., art. cit. (1964) 853-5 (prol.). Note: Thierry is one of the first with a complete knowledge of the Aristotelian organon,
with the exception of the Posteriora. This encylopaedia of the liberal arts (ca. 1135-41) includes under the heading of dialectics the
following: Porphyrius' Isagoge (tr. Boethius), Aristotle's Categoriae, Perihermeneias, Priora, Topica, Elenchi, Boethius' Introductio ad
syllogismos categoricos, De syllogismo categorico, anonymous (Apuleius) De logica oratio, Boethius De syllogismo hypothetico,
Ciceronis Topica, De differentiis topicis. De divisione, De definitione (Clerval 222L). Duhem, art. cit., found in Thierry's Hexaemeron
opinions from Aristotle's physical works, but did not prove that they were known directly through translations. Cf. S. D. Wingate, The
Mediaeval Latin Versions of the Aristotelian Scientific Corpus (London 1931) 42.
Theodoricus de Erfordia
Fl. 1328 1347/51. Magister artium, probably in Paris; rector of the school of Domina nostra, Erfurt.
See also Theodoricus; Theodoricus de Magdeburg.
C. Michalski, La Lutte autour de Tame au xive et au xve siecle/ VIe Congrbs international des sciences historiques: resumes des
communications presentees au Congrbs (Oslo 1928) 116-18; id., Dysputa mi^dzy Janem z Jandun (um. 1328) a Bartlomiejem z Bruges
(um. 1356),' Collectanea theologica 17 (1936) 317-326; M. Grabmann, Der lateinische Aver- roismus des 13. Jahrhunderts,' Sb. Akad.
Miinchen (1931) Heft 2 at 79f; Grabmann, MGL III 223f; S. MacClintock, Perversity and Error: Studies on the Averroist John of
Jandun (Bloomington, Ind. 1956) 31, 122; Z. Kuksewicz, Maftre Thôdoric, recteur dErfurt, averroiste allemand du xive siecle,' La
Filosofia della natura nel medioevo (Milan 1966) 652-61;
J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W.
1967) 147, 151.
155
MS: Krakdw BJ 742 (XIV) f. 157r-193v (Expliciunt quaestiones disputatae super III De anima Johannis Ganduni, probationes et
improbationes Jacobi Alkindi, ipsius Thomae et Bartholomaei et aliorum philosophorum, disputatae per magistrum Theodoricum
rectorem apud Dominam nostram in Erfordia).
Theodoricus de Magdeburg
Possibly to be identified with Theodoricus and/or Theodoricus de Erf ordia (qq. v.).
M. Grabmann, Der lateinische Averroismus des 13. Jahrhunderts/ Sb. Akad. Milnchen (1931) Heft 2 at 79f; Grabmann, MGL III
223f.
1. Quaestiones super De substantia orbis.
Inc: Quaeritur: Utrum caelum vel orbs caelestis sit compositum ex duabus naturis? Quod non. Simplex non est
compositum. Caelum est huiusmodi . . .
(# 2) Quaeritur: Utrum caelum moveatur ex se?
(<q. ult.) Quaeritur: Utrum Deus aliquid intelligat extra se? Et videtur quod sic . . .
Expl: patet quomodo Deus est infinitus et quomodo alia extra ipsum sunt finita etc.
MS: Miinchen SB Glm. 8378 (XIV) f. 247r-268r (Expliciunt quaestiones super De substantia orbis magistri Thiderici de Magdeburg;
note: Scripsit Henricus Vogt de Keyser- stul Ravenspergae a. 1389).
Note: A Theodoricus de Magdeburg was matriculated in the university, Heidelberg 1389 as baccalaureus artium (Topke I 39), but the
date of the MS would seem to preclude ascription of this work to him.
Theodoricus Messaych
Fl. ca. 1477. Magister artium, Louvain.
1. In Porph. See Petrus de Mera.
2. In Praed. See Petrus de Mera.
3. In Perih. See Petrus de Mera.
4. In Priora. See Andreas de Alkmaria.
5. In Posteriora. See Andreas de Alkmaria.
Inc: Circa initium librorum VI11 Topicorum Aristotelis . . .
7. Quaestiones in libros Elenchorum.
Inc: Circa initium librorum Elenchorum movetur quaestio . . .
MS: Edinburgh UL 205 ( A . D . 1477) f. 189-200 {expl: Expliciunt logicalia Aristotelis scripta Lovanii lecta partim a venerabili viro artium
magistro M. Petro de Mera, partim a venerabili viro et egregio clero artium magistro M. Andrea de Alchmaria et partim a
doctissimo viro artium magistro M. Theodorico Messaych, lectoribus logicorum A . D . 1477).
TRADITIO
Theodoricus Misdrughen (Misdroy, Misstruve, Nusdroge) de Wolin
1368 baccalaureus artium, Prague; 1373 magister artium, there; 1382 dean of the arts faculty.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 19, 137, 154, 167, 208.
1. Collecta veteris artis.
156 Inc: . . . huius libri est iste terminus universale . . .
Primus tractatus huius libri est de universalibus absolute, secundus de universalibus comparative et respective . . .
Expl: ex his concluditur quod contrarietas debet attendere positionis contrarium modum enuntiandi. Et sic est finis istius
collectionis finitae Pragae A.D. 1377 in vigilia omnium sanctorum in posteriori bursa domus Mathuti, collectae per
magistrum Thydericum Misdrughen deWollyn. Laus Deo etc.
MS: Stettin B. des Marienstiftsgymnasiums Cam. 5 (XIV) f. 118r-138v.
2. Collecta Analyticorum posteriorum.
Inc: Incipiunt bona puncta Posteriorum, collecta per magistrum Thydericum Misdruoghen. Omnis doctrina et omnis . .
.
Expl: Expliciunt dicta Lapsak alio nomine Flabart.
MS: Stettin B. des Marienstiftsgymnasiums Cam. 5 (XIV) f. 139r-150r.
Theodoricus de Opel (Opol)
Fl. s. XIV1. Magister artium.
H. Riedlinger, Raimundi Lulli opera latina V (Palma de Mallorca 1967) 41 n. 30; J. De Raedemaeker, Informations concernant
quelques commentaires du De anima,BSPM 8-9 (1966-67) 87-110 at 109f.
1. Sententia et expositio libri De anima.
Inc: Solus homo inter omnia animalia ceteris paribus habet figuram rectili- neam. Haec propositio valens ad propositum
dicitur a Philosopho secundo libro De partibus animalium. Sed est primo notandum quod potest probari... Expl: non
est necessarius animali. Et secundum hoc instantia non valet. Et pro eo omnis spiritus laudet dominum in aeternum
et ultra.
MSS: Krakow BJ 758 (XV) f. lr-52v (in marg.; expl: Expliciunt dicta Theodorici super De anima per magistrum Johannem de Dresden
r v r
A . D . 1461 . . . ) ; Leipzig UB 1432 (XIV) f. 27 -71 (f. 27 superscription in later hand: Expositio librorum De anima magistri
Theodorici de Opol; expl: Explicit sententia et expositio libri De anima reportata a Theodorico de Opol completa autem tertio
Kalendas junii A . D . 1324 etc.).
Theodoricus Teutonicus de Vriberg
See Thuo Nicolai de Vibergia.
Theodoricus de Wesalia inferiori
Baccalaureus artium, Erfurt; 1415 matriculated in the University, Heidelberg; 1416 magister artium, there; 1421 dean of the arts
faculty; 1426 vice-rector; 1427 rector; 1427 baccalaureus in theologia, there.
157
G. Topke, Die Matrikel der Universitat Heidelberg von 1386 bis 1662 I (Heidelberg 1884) 127, 170, 175, 177, 694; II (1886)
372, 374, 591, 610 et passim.
1. Quaestiunculae praedicabilium.
Inc: Quot tituli praedicabilium Porphyrii? Incipiunt Isagoge Porphyrii in Categorias Aristotelis, id est, incipit liber
praedicabilium introductorius ad praedicamenta Aristotelis . . .
(q. 1) Quid sit subiectum ?
(q. 2) Circa textum Porphyrii: Quot sunt quaestiones difficiles? Expl: species ideo praecedit speciem. Et
tantum de istis quaestiunculis brevibus et utilibus.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.277 (a.d. 1426) f. 167r-170v (Expliciunt quaestiunculae praedicabilium breves et utiles per magistrum
venerabilem Theodoricum de Wesalia inferiori a.d. 1426 feria sexta post festum Ambrosii per me Johannem de [Hagenau] tunc temporis
studens Heidelbergae).
Theodoricus Wichmann
Fl. s. XV1. Magister artium, Erfurt; 1420 matriculated in the university, Rostock; 1423/24 dean of arts faculty, there.
A. Hofmeister, Die Matrikel der Universitat Rostock I (Rostock 1889) 4, 6, 15-17; E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I
(Leipzig 1964) 87, 90, 95, 111, 278, 361.
Expl: Isti sunt actus auditi in rostocsensi studio a.d. 1421 ab Henrico Stanghen. Primo audivit de his a venerabili
magistro Theodorico Wichmann et finivit feria quinta post festum Epiphaniae, et a magistro Jacobo Nigebur priorem, et
erat finitum tertia feria ante carnisprivium, et a magistro Michaele Hegstersten posteriorem usque ad secundum
tractatum, et audivi dicere a magistro Theodorico Wichman dicere philosophiam. MS: Braunschweig SB 97 (XV) 150ff.
Theodoricus de Wolin
See Theodoricus Misdrughen de Wolin.
Theophilus de Terrariis (Cremonensis) O.P.
t before 1493. Editor of Thomas Aquinas commentaries on Aristotle (Venice 1471); supported by Cardinal Domenico Grimani.
Chevalier BB 1492; QuStif I 847; Cosenza 1381, V 695.
L. Thorndike, Science and Thought in the Fifteenth Century (New York 1929) 16; M. Grabmann, Die Werke des hi. Thomas von
Aquin (BGPMA 22, 1-2; Miinster i. W. 1931) 18, 85, 261.
1. Propositiones ex omnibus Aristotelis libris collectae.
Inc: (Phys.) Scire et intelligere contingit omnes . . .
(CMund.) De natura scientia plurima est circa . . .
(GCorr.) Propositiones ex primo libro De generatione et corruptione Aristotelis et lectionum annotatio est
secundum expositionem Sancti Tho-
TRADITIO
mae Unam materiam contrariis est . . .
{Meteor.) Propositiones ex primo libro Meteororum Aristotelis et lectiones notatae sunt secundum expositionem
Petri de Alvernia Nunc est principium corporum ex quibus . . .
158 (Mineral.) Propositiones ex primo libro De mineralibus Aristotelis licet apocryphus videatur Terra pura lapis
non sit . . .
(De an.) Bonorum honorabilium esse scientiam . . .
(SSens.) Communia corporis et animae sunt sensus . . .
(MRem.) Non idem sunt homines memorativi et . . .
(ISen.) Non est possible substantiam animae . . .
(LBrev.) Secundum quosdam nihil prohibet. . .
(MVita) Est omnibus animalibus communis . . .
(De motibus) Universales quaerimus sermones et . . .
(De historiis) Animalium partes aut incompositae sunt. . .
Ed: Venezia 1493 (Klebs 395).
Thimo Judaei
See Themo Judaei de Monasterio.
Thomas Anglicus Doubtful.
Inc: Sicut dicit Avicenna in sua Metaphvsica quanto virtus aliqua . . . Expl: et tale non est primum. Et ideo non sunt
plura prima.
MS: Erfurt SB Ampl. F. 348 (XIV) f. 69v-115v.
Inc: Sicut potest apparere per Philosophum multis locis, artificialia . . . Expl: quod sic influit est naturae universalis.
Ideo etc.
MS: Erfurt SB Ampl. F.348 (XIV) f. 116r-141v.
Inc: Sicut dicit Philosophus tertio De anima, sicut res sunt separabiles . . . Expl: generat in se, sed in alio. Et ideo
contingit quod dictum est.
MS: Erfurt SB Ampl. F.348 (XIV) f. 158M74v.
Inc: Quoniam autem quattuor causae Quia dictum fuit quod iteratio . . . Expl: in vapore. Et ideo descendit, licet fuerit
ignis.
MS: Erfurt SB Ampl. F. 348 (XIV) f. 142r-158r.
Note: (1-4) The following librarians note in a hand of the fifteenth century is found in this MS: In hoc volumine continentur primo
Quaestiones Physicorum, item Quaestiones De caelo, item Quaestiones Meteororum, item De generatione et corruptione Tho- mae
Anglici. Above this note a later hand added: Nota in hoc volumine dupliciter Quaestiones Physicorum habentur et quae primo
ordine sunt locatae sunt magistri Simonis de Faverisham Oxoniae disputatae in Anglia. The Quaestiones Physicorum of Simon de
Faversham (q. v. 9) are found ascribed in this MS f. lr-69r. The rest of the questions
159
are anonymous. It is not certain whether the librarians attribution refers only to the Quaestiones De generatione et corruptione or
to all the works listed. Thomas de Jorz (q. v.) is credited with Commentaria super philosophiam naturalem; Thomas Waleys (q. v.) with
Quaestiones super multos libros Physicorum. Thomas de Wyltons Quaestiones libri Physicorum (q. v. 2) have a different incipit than
the Quaestiones cited above. Cf.
F. Pelster, * Thomas von Sutton O.Pr., ein Oxforder Verteidiger der thomistischen Lehre/ ZKTh 46 (1922) 212-53 at 245f.
Thomas Anglicus
See Thomas de Jorz, Thomas de Sutton, Thomas Waleys, Thomas de Wyk, Thomas de Wylton.
Thomas de Aquino O.P.
1225 Roccasecca near Naples1274 Mar. 7 Fossanova on way to the Council of Lyons. Ca. 1231 -ca. 1239 oblate in the
Benedictine Abbey of Montecassino; ca. 1239-ca. 1243 studied arts in the university, Naples (perhaps under Petrus de Hibernia, q. v.);
1243/44 entered
0. P.; 1244/45 held captive by his brothers; 1245-48 began studies in the Order, perhaps at Paris; 1248-52 studied in the Studium
generale of the Order, Cologne (under Albertus Magnus, q. v.); 1252-59 first Paris period (controversies with seculars; 1253-57 In
Sententias; 1256 De ente et essentia); 1252-53 baccalaureus biblicus; 1253-56 baccalaureus sententiarius; 1256/57 magister theologiae;
1256-59 magister actu regens; 1259-69 in Italy; engaged in affairs of the Order; 1261-64 lector curiae in the court of Urban IV or more
probably in the studium of the Order, Orvieto (Contra Gentiles); 1265-67 regens of the studium of the Order in S. Sabina, Rome; 1267-
68 lector in court of Clement IV, Viterbo (Summa theologica I; began Aristotle commentaries); 1269-72 second Paris period as regent in
St. Jacques (controversies with seculars and Averroists; Summa theologica II; the majority of the Aristotle commentaries; 1270 De
unitate intellectus; 1271 De aeternitate mundi); 1272-73 regent of the studium of the Order, Naples (Summa theologica III); 1323
canonization.
Stams 58 Nr. 8; Upsala 70 Nr. 8; Pignon 23 Nr. 9; QuStif I 271-347; F6ret II 443-86; Chevalier BB 4471-93; DThC 15 (1946) 618-
761; LThK2 10 (1965) 119-34; EFil2 6 (1967) 515- 46; DSB 1 (1970) 196-200.
Prantl III 107-19; B. Haur6au, Histoire de la philosophie scolastique II 1 (Paris 1880) 338-462; Ueberweg 419-45, 743-57; Wulf II
150-84; Gilson 361-83, 707-17; Nardi, Saggi passim; F. Van Steenberghen, La Philosophie au XIIIe siecle (Louvain-Paris 1966) 307-56
et passim; Sarton II 914-21; Duhem SM III 348-57, V 468-570, VII-X passim; Maier I-V passim; Thorndike II 593-615; Lottin PM I-IV
passim; Carlyle V passim.
P. Mandonnet and J. Destrez, Bibliographic thomiste (2. ed.; Paris 1960); V. Bourke, Thomistic Bibliography 1920-1940 (St.
Louis, Mo. 1945); P. Wyser, Thomas von Aquin (Bib- liogr. Einfiihrungen 13/14; Bern 1950).
M. Grabmann, Die Werke des hi. Thomas von Aquin (3. Aufl.; BGPMA 22. 1/2; Munster
1. W. 1949); I. T. Eschmann, A Catalogue of St. Thomas Works: Bibliographical Notes/ in: E. Gilson, The Christian
Philosophy of St. Thomas Aquinas (New York 1956) 381-439; M.-D. Chenu, Das Werk des hi. Thomas von Aquin (ed. O. M. Pesch;
Heidelberg-Graz 1960); A. Walz, Saint Thomas dAquin (adaptation franâise par P. Novarina; Louvain-Paris
1962) ; H. F. Dondaine and H. V. Shooner, Codices manuscripti operum Thomae de Aquino I (Rome 1967).
F. Morgott, * Aristoteles und sein Kommentator Thomas von Aquin, Katholik 44, 1 (1864) 1-20, 129-51; L. Schiitz, 'Die Lehre des
hi. Thomas von Aquino in seinen Kommen- taren zu Aristoteles/ Katholik 57, 2 (1877) 588-610; E. Rolfes, 'Die Textauslegung des
TRADITIO
160
Aristoteles bei Thomas von Aquino und bei den Neueren, * Jahrbuch fiir Philosophic und spekulative Theologie 9 (1895) 1-33; P.
Castagnoli, I Commenti di San Tommaso ai Libri naturales di Aristotile, DT(P) 34 (1931) 261-83; M. Grabmann, Die
Aristoteleskommen- tare des heiligen Thomas von Aquin,* MGL I (1926)266-313; A. Mansion, Sur le texte de la version latine
m6di6vale de la M6taphysique et de la Physique dAristote dans les Editions des commentaires de S. Thomas dAquin, RNSP 34
(1932) 65-69; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des Aristotelesstudiums im Mittelalter, Sb. Akad. Munchen (1939) Heft 5 at
42-8; R. Garrigou-Lagrange, S. Thomas, commentateur dAristote, DThC 15 (1946) 641-51; A. Mansion, Date de quelques
commentaires de saint Thomas sur Aristote (De interpretatione, De anima, Metaphysica), Studia mediaevalia in honorem . . . R. J.
Martin (Bruges 1948) 271-87; J. Isaac, Saint Thomas, interprete des oeuvres dAristote, Scholastica ratione historico-critica
instauranda: Acta congressus . . . Romae anno sancto 1950 celebrati (Rome 1951) 355-63; R. J. Henle, St. Thomas and Platonism (The
Hague 1956) passim;
D. A. Callus, Les Sources de saint Thomas: 6tat de la question, Aristote et saint Thomas dAquin: journees ditudes
internationales (Louvain 1957) 93-174; S. W. Van Haaren, Het Oordeel ais waarheidsbezit: het kennen van de waarheid volgens St.
Thomas commentaren op de Metaphysica, De anima en Perihermeneias van Aristoteles, Tijdschrift voor Philosophic 19 (1957) 444-76;
S. Decloux, Temps, Dieu, liberte dans les commentaires aristoteliciens de saint Thomas d*Aquin (Paris 1967); L. Iammarrone, Tempo,
Dio e liberta nei commenti aristotelici di S. Tommaso, DT(P) 47 (1970) 69-90.
H. DuLac, The Perihermeneias: Its Place in Logic and Its Order, Laval theologique et philosophique 5 (1949) 161-9; J. Isaac, Le
Perihermeneias en Occident de Bohce d. S. Thomas (Paris 1953) passim; G. Verbeke, Ammonius et saint Thomas: deux commentaires
sur le Peri Hermeneias dAristote, RPL 54 (1956) 228-53; G. Verbeke, Een onvoltooide commentaar van Thomas van Aquino (Peri
Hermeneias), Mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van Belgie
Jaargang 22 (1960) Nr. 8; G. Verbeke, ed., Ammonius: Commentaire sur le Peri Hermeneias dAristote, Traduction de Guillaume de
Moerbeke. Edition critique et 6tude sur 1utilisation du commentaire dans loeuvre de saint Thomas (Louvain-Paris 1961) xi-lxvi; J.
Pinborg, Die Ent- wicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Miinster i. W. 1967) passim; A. Pattin, ed., Simplicius:
Commentaire sur les Categories dAristote, Traduction de Guillaume de Moerbeke I (Louvain-Paris 1971) xviii-xxiii.
A. Pattin, Bijdrage tot de kronologie van St. Thomas Werken, Tijdschrift voor Philosophic 19 (1957) 477-504; P. L. Mathews,
A Study of the Literary Background and the Methodology of St. Thomas Commentary on the Posterior Analytics of Aristotle,
Dissertation Abstracts 19 (1958-59) 2980f; J. Owens, The Analytics and Thomistic Metaphysical Procedure, MS 26 (1964) 83-108.
B. Geyer, Die Ubersetzungen der aristotelischen Metaphysik bei Albertus Magnus und Thomas von Aquin, PhJ 30 (1917) 392-
415; E. Rolfes, In Expositionem S. Thomae super Aristotelis Metaphysicam libr. 12 cap. 6 seq., Xenia Thomistica I (Rome 1925) 389-
410; A. Mansion, Pour lhistoire du Commentaire de saint Thomas sur la M6taphysique dAristote, RNSP 27 (1925) 274-95; A.
Festugiere, Notes sur les sources du commentaire au livre XII des M6taphysiques, RSPhTh 18 (1929) 282-90; A. Mansion, Sur le
texte de la version latine m6divale de la M6taphysique et de la Physique dAristote dans les Editions des commentaires de saint Thomas
dAquin, RNSP 34 (1932) 65-69; D. Salman, Saint Thomas et les traductions latines des Metaphysiques dAristote, AHDLMA 1
(1932) 85-120; A. Dondaine, Saint Thomas et les traductions latines des M6taphysiques dAristote, Bulletin thomiste: Notes et
communications 1 (1933) 199*-213*; T. Kappeli, Mitteilungen tiber Thomashandschriften der Biblioteca Nazionale in Neapel,
Angelicum 10 (1933) 111-25; F. Pelster, Die Ubersetzungen der aristotelischen Metaphysik in den Werken des hi. Thomas
161
von Aquin,' Gregorianum 16 (1935) 325-48, 531-61; 17 (1936) 377-406; M. Grabmann, Eine Fortsetzung und Erganzung zum
Metaphysikkommentar des hi. Thomas von Aquin in einer Miinchener Handschrift, AFP 9 (1939) 184-91 (also in: MGL III [1956] 213-
18);
J. J. Duin, Nouvelles precisions sur la chronologie du Commentum in Metaphysicam de S. Thomas,5 RPL 53 (1955) 511-24;
G. Ducoin, St. Thomas, commentateur d'Aristote: etude sur le commentaire thomiste du livre A des Metaphysiques d'Aristote,' Archives
de philosophic 20 (1957) 78-117, 240-71, 392-445; L.-B. Geiger, Saint Thomas et la metaphysique d'Aristote,' Aristote et saint Thomas
dAquin: journees detudes internationales (Louvain 1957) 175-220; J. Sola, Comentario de Santo Tomds al libro Gamma de la Meta-
ftsica (Ona 1958); P. Cardoletti, VAnalisi del linguaggio come metodo delVindagine metafisica in S. Tommaso dAquino: dal De ente et
essentia e dalV In V Metaphysicorum (Gallarate 1960); K. Oshika, Aquinas' Interpretation of Aristotle's Metaphysics' (in Japanese),
Studies in Medieval Thought (Tokio) 3 (1960) 70-80; T. R. Heath, Saint Thomas and the Aristotelian Metaphysics: Some Observations,'
NS 34 (1960) 438-60; W. H. Turner, St. Thomas Exposition of Aristotle: a Rejoinder,' NS 35 (1961) 210-24; T. R. Heath, More on St.
Thomas' Exposition of Aristotle,' NS 35 (1961) 525f; H. H. Berger, Der Partizipations- gedanke im Metaphysikkommentar des Thomas
von Aquin,' Vivarium 1 (1963) 115-40; J. Sola, La Estructura del libro de la Metafisica de Aristdteles segun Santo Tom&s,' Miscellanea
mediaevalia II (Berlin 1963) 348-64; A. Gajano, II Problema della metafisica come scienza nel commento di S. Tommaso dAquino alia
Metafisica di Aristotele,' Studi medievali Ser. Ill, 5 (1964) 793-819; J. C.Doig, Science premiere et science universelle dans le
Commentaire de la M6taphysique de saint Thomas d'Aquin,' RPL 63 (1965) 41-96; A. Zimmermann, Ontologie Oder Metaphysik?
(Leiden-Cologne 1965) 159-80 et passim; J. C. Doig, Aquinas On Metaphysics: A Historico-doctrinal Study of the Commentary on the
Metaphysics (The Hague 1972).
C. Vansteenkiste, Notes sur le commentaire de saint Thomas du Liber de causis, Etudes et recherches 8 (1952) 171-91; A.
Mansion, Saint Thomas et le Liber de causis,' RPL 53 (1955) 54-72; C. Vansteenkiste, II Liber de causis negli scritti di San
Tommaso,' Angelicum 35 (1958) 325-74; K. Kremer, Die creatio nach Thomas von Aquin und dem Liber de causis,' in: Ekklesia:
Festschrift filr . . . Matthias Wehr (Trier 1962) 321-44; W. Beierwaltes, Der Kommentar zum Liber de causis als neoplatonisches
Element in der Philosophic des Thomas von Aquin,' Philosophische Rundschau 11 (1963) 192-215; K. Oshika, Thomas Aquinas and the
Liber de causis (in Japanese), Studies in Medieval Thought (Tokio) 9 (1967) 102-22; M. Gogacz, Termin existentia w komentarzu
Tomasza z Akwinu do Liber de causis,' Roczniki filozoficzne 16,1 (1968) 93-104.
K. Lasswitz, Geschichte der Atomistik vom Mittelalter bis Newton I (Hamburg-Leipzig 1890) 245-8; P. Duhem, Etudes sur
Leonard de Vinci II (Paris 1909) 70-5; G. Th6ry, Le Manuscrit de Salerne contenant le Commentaire de saint Thomas sur les
Physiques,' AFP 1 (1931) 311-35; R. Laubenthal, Das Verhaltnis des hi. Thomas von Aquin zu den Arabern in seinem Physikkommentar
(diss. Wurzburg; Kallmiinz 1934); A. Mansion, La Th6orie aristo- t61icienne du temps chez les p6ripat6ticiens m6di6vaux,' RNSP 36
(1934) 275-307; A. Maier, Die Impetus theorie der Scholas tik (Vienna 1940) passim; J. A. McWilliams, Physics and Philosophy: A
Study of St. Thomas Commentary on the Eight Books of Aristotles Physics (Washington, D. C. 1945); M. T. Miller, The Problem of
Action in the Commentary of St. Thomas Aquinas on the Physics of Aristotle,' Modern Schoolman 23 (1945-46) 135-67, 200- 26; E. A.
Moody, Galileo and Avempace,' JHl 12 (1951) 163-93, 375-422 at 188, 380-5;
O. Pederson, The Development of Natural Philosophy, 1250-1350,' Classica et mediaevalia 14 (1953) 86-155 at 89-114; G. J.
McMahon, The Prooemium to the Physics of Aristotle,' Laval thiologique et philosophique 13 (1957) 9-57; M. Clagett, The Science of
Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) 516f, 584, 592; E. J. Dijksterhuis, The Mechanization
TRADITIO
of the World Picture (Oxford 1961) 128-35 et passim; E. Grant, Motion in the Void and the Principle of Inertia in the Middle
Ages/ Isis 55 (1964) 265-92 at 268-72; J. Owens, Aquinas and the Proof from the Physics/ MS 28 (1966) 119-50; C. A. LSrtora
Mendoza, Los Comentarios de Santo Tom&s y de Roberto Grosseteste a la Fisica de Aristoteles/ Sapientia (La Plata) 25 (1970) 179-
208, 257-88; F. Van Steenberghen, Le ProblSme de lexistence de Dieu dans le commentaire de saint Thomas sur la Physique
162 dAristote/ Sapientia 26 (1971) 163-72.
H. A. Wolfson, The Problem of the Souls of the Spheres from the Byzantine Commentaries on Aristotle through the Arabs and St.
Thomas to Kepler/ Dumbarton Oaks Papers 16 (1962) 67-93; T. Litt, Les Corps celestes dans Vunivers de saint Thomas dAquin
(Louvain-Paris 1963); E. Grant, Henricus Aristippus, William of Moerbeke, and Two Alleged Mediaeval Translations of Heros
Pneumatica/ Speculum 46 (1971) 656-69 at 663-6.
A. J. Smet, Alexander van Aphrodise: Commentaar op de Meteorologica Boek I-II 5, Latijnse vertaling door Willem von Moerbeke.
dl. I Inleiding op de tekstuitgave en Studie over het gebruik van de Commentaar door Thomas van Aquin, dl. II tekstuitgave (diss;
Louvain 1958); id., Alexander van Aphrodisias en S. Thomas van Aquino: Bijdrage tot de bronnenstudie van de Commentaar van S.
Thomas op de Meteorologica van Aristoteles/ Tijdschrift voor Philosophic 21 (1959) 108-41; A. Dondaine and L. J. Bataillon, Le
Commentaire de saint Thomas sur les M6t6ores, AFP 36 (1966) 81-152; A. J. Smet, Alexandre dAphrodisias: Commentaire sur les
Meteores dAristote, traduction de Guillaume de Moerbeke (Louvain-Paris 1968) xciii-xcvi.
R. Paste, II De anima dAristotele commentato da Santo Tommaso, La Scuola cattolica (1904-06); M. Jugie, Georges
Scholarios et saint Thomas/ Melanges Mandonnet I (Paris 1930) 423-40; O. Schlissel von Fleschenberg, Kann die Expositio in libros De
anima des hi. Thomas Aquinas ein Kommentar des Johannes Philoponos zu Aristoteles TZSQI y>v%fjg sein*!, Byzantinisch-
neugriechische Jahrbiicher 9 (1930-32) 104-12; A. M. Festugiere, La Place du De anima dans le systeme aristotHicien dapr6s saint
Thomas/ AHDLMA 6 (1931) 25-47; M. De Corte, Themistius et saint Thomas dAquin: contribution a l^tude des sources et de la
chronologie du Commentaire de saint Thomas sur le De anima/ AHDLMA 7 (1932) 47-83; A. Mager, Der vovg nadrjTLXOgbei
Aristoteles und Thomas von Aquin/ RNSP 36 (1934) 263-74; B. Nardi, S. Tommaso dAquino: Trattato sultunitb delV intelletto contro
gli Averroisti (Florence 1938); G. Verbeke, Les Sources et la chronologie du Commentaire de saint Thomas dAquin au De anima
dAristote, RPL 45 (1947) 314-38; id., Note sur la date du Commentaire de saint Thomas au De anima dAristote/ RPL 50 (1952) 56-
63; O. Hamelin, La Theorie de Vinlellect dapr&s Aristote et ses commentateurs (Paris 1953) 72-81; E. von Ivanka, * Aristotelische und
thomistische Seelenlehre/ Aristote et saint Thomas dAquin: journees detudes internationales (Louvain 1957) 221-8; G. Verbeke, ed.,
Themistius: Commentaire sur le traite de Vame dAristote, traduction de Guillaume de Moerbeke. Edition critique et 6tude sur
lutilisation du commentaire dans loeuvre de saint Thomas (Louvain-Paris 1957) ix-xxxviii; C. Vansteenkiste, review of Verbeke
(1957), RHE 53 (1958) 514-26; G. Di Napoli, L Immortali tb dellanima nel Rinascimento (Turin 1963) passim; G. Verbeke, ed., Jean
Philopon: Commentaire sur le De anima dAristote, traduction de Guillaume de Moerbeke (Louvain-Paris 1966); G. Brambillasca,
Sulla traduzione greca di Giorgio Scholario al Commento di S. Tommaso al De anima/ Aevum 40 (1966) 242-53;
E. -H. Wber, La Controverse de 1270 b IUniversite de Paris et son retentissement sur la pensee de S. Thomas dAquin (Paris
1970); T. M. Robinson, Averroes, Moerbeke, Aquinas and a Crux in the De anima, MS 32 (1970) 340-4.
A. Mansion, Le Commentaire de S. Thomas sur le De sensu et sensato dAristote: utilisation dAlexandre dAphrodise/ Melanges
Mandonnet I (Paris 1930) 83-102.
163
E. Franceschini, S. Tomaso e lEtica nicomachea, RFNS 28 (1936) 313-28; L. Keeler, 'The Vulgate Text of St. Thomass
Commentary on the Ethics, Gregorianum 17 (1936) 413-36; J. Kleinhappl, 'Die Lehre des hi. Thomas von Aquin iiber den valor
commutationis in der Lectio IX seines Kommentars zur Nikomachischen Ethik, ZKTh 62 (1938) 537-44; N. Zammit, 'The Concept of
Rights according to Aristotle and St. Thomas, Angelicum 16 (1939) 245-66; G. Verbeke, La Date du Commentaire de saint Thomas sur
lEthi- que k Nicomaque, RPL 47 (1949) 203-20; R.-A. Gauthier, 'La Date du Commentaire de saint Thomas sur lFthique k
Nicomaque, RThAM 18 (1951) 66-105; A. Mansion, ' Autour de la date du commentaire de saint Thomas sur lUthique k Nicomaque,
RPL 50 (1952) 460-71; H. V. Jaffa, Thomism and Aristotelianism: A Study of the Commentary by Thomas Aquinas on the Nicomachean
Ethics (Chicago 1952); A. Thiry, 'Saint Thomas et la morale dAristote, Aristote et saint Thomas dAquin: journies ditudes
internationales (Louvain 1957) 229-58; K. Oehler, 'Thomas von Aquin als Interpret der aristotelischen Ethik, Phi- losophische
Rundschau 5 (1957) 135-52 (repr. in his: Antike Philosophie und byzantinisches Mittelalter [Munchen 1969] 309-27); W. Stinissen, De
Commentaar van Thomas op Boek VIII en IX van de Nicomachische Ethiek: zijn verhouding tot de griekse commentaren, Tijdschrift
voor Philosophie 20 (1958) 724-48; R.-A. Gauthier and J. Y. Jolif, edd,, Aristote: Lfithique d. Nicomaque (2 vols.; Louvain-Paris 1958-
59); W. Kluxen, Philosophische Ethik bei Thomas von Aquin (Mainz 1964).
J. Bartheiemy-St. Hilaire, Politique dAristote, traduite en frangais I (Paris 1837) lxxx- lxxxix; G. von Hertling, 'Zur Geschichte
der aristotelischen Politik im Mittelalter, in his: Historische Beitrage zur Philosophie (ed. J. A. Endres; Kempten-Munchen 1914) 20-
31; M. Grabmann, Welchen Teil der aristotelischen Politik hat der hi. Thomas von Aquin selbst kommentiert?, PhJ 28 (1915) 373-9;
M.-D. Browne, 'LAuthenticity du commentaire de S. Thomas sur la Politique dAristote, Revue thomiste 25 (1920) 78-83; A.
ORahilly, 'Notes on St. Thomas: II. The Commentary on the Politics, IER 30 (1927) 614-22; M. Grabmann, 'Studien iiber den Einfluss
der aristotelischen Philosophie auf die mittelalterlichen Theorien iiber das Verhaltnis von Kirche und Staat, Sb. Akad. Munchen (1934)
Heft 2 at 8-18; W. Gebauer, Die Aufnahme der Politik des Aristoteles und die naturrechtliche Begriindung des Staates durch Thomas
von Aquino, Vierteljahrschrift fiir Sozial- und Wirtschaftsgeschichte 29 (1936) 137-60; F. E. Cranz, 'Aristotelianism in Medieval
Political Theory: A Study of the Reception of the Politics, Harvard University: Summaries of Theses, 1938 (Cambridge, Mass. 1940)
133-6; M. Grabmann, Die mittelalterlichen Kommentare zur Politik des Aristoteles, Sb. Akad. Miinchen (1941) II Heft 10 at 12-17, 42;
C. Martin, Some Medieval Commentaries on Aristotles Politics, History 36 (1951) 29-44; id., The Vulgate Text of Aquinass
Commentary on Aristotles Politics, Dominican Studies 5 (1952) 35-64; I. T. Eschmann, The Quotations of Aristotles Politics in St.
Thomas Lectura super Matthaeum, MS 18 (1956) 232-40; H.-F. Dondaine, 'Le Super Politicam de saint Thomas: tradition manuscrite
et imprimê, RSPhTh 48 (1964) 585-602; M. Grignaschi, 'La Definition du civis dans la scolastique, Anciens Pays et Assemblies
dFlats 35 (1966) 71-100.
Prantl III 250-7; I. Wild, 'Uber die Echtheit einiger Opuscula des hi. Thomas, Jahr- buch fiir Philosophie und spekulative
Theologie 21 (1907) 61-71, 290-310 at 69-71; B. Kruit- wagen, S. Thomae de Aquino Summa opusculorum anno circiter 1485 typis edita
vulgati opusculorum textus princeps (Le Saulchoir 1924) 49; L. Reis, The Predicables and Predicaments in the Totius summa logicae
Aristotelis (New York 1936); Carreras y Artau II (1943) 444-6; M. Grabmann, Die Werke 238-42; A. Pattin, Bijdrage tot de kronologie
van St. Thomas werken, Tijdschrift voor Philosophie 19 (1957) 477-504 at 494-502; C. Vansteenkiste, Codici tomistici della
biblioteca Domenicana di Vienna (Austria), Angelicum 38 (1961) 133-65 at 150; J. J. Cannon, Jr., The Development of Logic in the
Dominican School, Dissertation Abstracts 28A (1967-68) 1467L
TRADITIO
Glorieux R I 85-104; P. Glorieux, La Faculty des arts et ses mattres au X I I I e sibcle (Paris 1971) 363-7; Glorieux Q I 276-90;
Stegmiiller RB V 322-53; RS I 393-410; Schneyer W passim.
1. Sententia libri Perihermenias (I-II lect. 2; 1269-72).
Jnc: (ep. nunc.) Dilecto sibi praeposito Lovaniensi Fr. Thomas de Aquino salutem et verae
164
sapientiae incrementa. Diligentiae tuae qua iuvenili aetate . . .
Primum oportet constituereSicut dicit Philosophus (Philosophus dicit) in tertio De
anima, duplex est operatio intellectus, una quidem quae dicitur indivisibilium intelligentia, per
quam scilicet intellectus . . .
Expl: (II.2.14) dicit enim quod id quod in supra dictis dictum est intelligi potest.
Edd: Opera omnia XVIII (Parma 1865) 1-42; Opera omnia XXII (ed. Vives; Paris 1875) 1-60; Opera omnia I (ed. Leonina; Rome
1882) 5-84; R. M. Spiazzi, ed., S. Thomae Aquinatis In Aristotelis libros Perihermeneias et Posteriorum analyticorum expositio (Turin
1955).
Note: Thomas commentary covered only I-II lect. 2. There are continuations by Robertus de Vulgarbia (q. v. 1), Thomas de
Sutton (q. v. 3), and by an anonymous commentator on cap. 10-14 (in; Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.X.27 [XIV] f. 52v- 59v; inc:
Ille vero secundum infinitaSuperius Philosophus manifestat quaedam quae poterant esse dubia . . . / . . . aspiciendum est in
opinionibus). The incunabula editions take the continuation from the commentary of Gratiadeus Aesculanus (q. v. 1), the later editions
from the continuation by Cardinal Cajetan.
Engl, tr: J. T. Oesterle, Aristotle On Interpretation: Commentary by St. Thomas and Cajetan (Milwaukee, Wis. 1962).
2. Sententia libri Posteriorum (1269-72).
Inc: Omnis doctrinaSicut dicit Aristoteles in principio (primo) Meta- physicae, hominum
genus arte et rationibus vivit, in quo videtur Philosophus tangere quoddam hominis proprium . . .
Expl: sicut scilicet intellectus ad principium scientiae.
Edd: Opera omnia XVIII (Parma 1865) 84-225; Opera omnia XXII (ed. Vives; Paris 1875) 103-291; Opera omnia I (ed. Leonina;
Rome 1885) 137-403; R. M. Spiazzi, ed., S. Thomae Aquinatis In libros Aristotelis Perihermeneias et Posteriorum analyticorum
expositio (Turin 1955).
Engl, tr: P. Conway, St. Thomas Aquinas Exposition of the Posterior Analytics of Aristotle (Quebec 1956).
3. Sententia libri Metaphysicorum (1268-72).
Inc: (prol.) Sicut docet Philosophus in Politicis suis, quando aliqua plura ordinantur ad unum,
oportet unum eorum esse regulans sive regens, et alia regulata . . .
Omnes hominesHuic autem scientiae Aristoteles prooemium praemittit, in quo duo
tradit. Primo quidem ostendit circa quid haec scientia versetur . . .
Expl: primum bonum quod supra dixit Deum, qui est benedictus in saecula saeculorum. Arnen.
165
Edd: Opera omnia XX (Parma 1866) 245-654; Opera omnia (ed. Viv&s; Paris 1875) XXIV 333-649, XXV 1-229; M. R. Cathala, ed., S.
Thomae Aquinatis In Metaphysicam Aristotelis Commentaria (3. ed.; Turin 1935); J. Sola, Comentario di S. Tomds at libro Gamma
de la Metafisica (Ona 1958); R. M. Spiazzi, ed., S. Thomae Aquinatis In XII libros Metaphysicorum Aristotelis expositio (Turin-
Rome 1964).
Note: Thomas commentary covered books I-XII. An anonymous commentary on XIII-XIV which was apparently conceived as a
continuation of Thomas work is contained in: Miinchen SB Clm. 15836 (XIII/XIV) f. 134r-140v (inc: De sensibilium quidem igitur
substantia dictum estSicut probatum est prius in septimo huius ista scientia quae considerat ens . . . / . . . [mut.] attribuunt
numeris sed principiis numerorum). Cf. Grabmann, art. cit. ( M G L III [1956] 213-18).
Greek tr: Prochorus Cydonius (t ca. 1368) (cf. Jugie I 480).
Hebr. tr: Abraham Nachmias (ca. 1490) (cf. M. Steinschneider, Die hebraeischen Vber- setzungen des Mittelalters [Berlin 1893] 485f).
Engl, tr.: J. P. Rowan, St. Thomas Aquinas: Commentary on the Metaphysics of Aristotle (Chicago 1961).
4. Sententia libri De causis (1271-72).
Inc:Omnis causa primariaSicut Philosophus dicit in decimo Ethicorum, ultima felicitas hominis
consistit in optima hominis operatione, quae est supremae potentiae, scilicet intellectus . . .
Expl: et huius quidem probatio inducitur quae praemissa est. Et terminatur totus liber De causis. Et
sint gratiae Deo omnipotenti qui est prima omnium causa.
Edd: Opera omnia XXI (Parma 1866) 717-60; Opera omnia XXVI (ed. Vivfcs; Paris 1875) 514-70; P. Mandonnet, ed., S. Thomae
Aquinatis Opuscula omnia I (Paris 1927) 193-311; H. D. Saffrey, ed., S. Thomae de Aquino Super librum De causis expositio
(Fribourg-Louvain 1954); C. Pera, ed., S. Thomae Aquinatis In librum De causis expositio (Turin-Rome 1955).
5. Sententia libri Physicorum (1269-72).
Inc: Quoniam quidem intelligereQuia liber Physicorum, cuius expositioni intendimus, est primus
liber scientiae naturalis, in eiusdem principio oportet assignare quid sit materia et subiectum
scientiae naturalis . . . Expl: de rebus naturalibus in primo principio totius naturae, qui est super
omnia Deus benedictus in saecula. Arnen.
Edd: Opera omnia XVIII (Parma 1865) 226-538; Opera omnia XXII (ed. Viv&s; Paris 1875) 292-709; Opera omnia II (ed. Leonina;
Rome 1884) 3-458; A. M. Pirotta, ed., S. Thomae Aquinatis In V I I I Libros De physico auditu sive Physicorum Aristotelis
commentaria (Naples 1953); M. Maggiolo, ed., S. Thomae Aquinatis In V I I I libros Physicorum Aristotelis expositio (Turin 1954).
Greek tr: Georgius Scholarius (ed. in: L. Petit, ed., Georges Scholarius: CEuvres completes VIII [Paris 1936] 163-254 [I-II excerpts]).
Cf. Jugie I 468; E. Bouvy, Saint Thomas, ses traducteurs byzantins, Revue Augustinienne 16 (1910) 401-8; S. Salaville, Un
Thomiste h Byzance au xve siecle: Gennade Scholarios, Echos dOrient 23 (1924) 129-36; and 9 infra.
Engl, tr: R. J. Blackwell, R. J. Spath, and W. E. Thirkel, St. Thomas Aquinas: Commentary on Aristotles Physics (London 1963).
TRADITIO
6. Sententia libri De caelo et mundo (I-III lect. 8; 1272/73).
Inc: (prol.) Sicut dicit Philosophus in primo Physicorum, tunc opinamur cognoscere unumquodque,
cum causas cognoscimus primas et principia prima et usque ad elementa . . .
166 De natura scientiaQuia igitur in hoc libro primo incipit applicare Aristoteles ad corpora ea
quae communiter dicta sunt de motu in libro Physicorum . . .
Expl: dicens manifestum esse quod sint elementa et propter quid sint. Edd: Opera omnia XIX (Parma 1866) 1-
164; Opera omnia XXIII (ed. Vives; Paris 1875) 1-222; Opera omnia III (ed. Leonina; Rome 1886) 1-257; R. M. Spiazzi, ed., S.
Thomae Aquinatis In Aristotelis libros De caelo et mundo, De generatione et corruptione, Meteo- rologicorum expositio (Turin
1952).
Note: Thomas commentary covered only I-III lect. 8. Petrus de Alvernia (q. v. 4) composed a continuation.
7. Sententia libri De generatione et corruptione (I lect. 1-17; 1272/73).
Inc: (prol.) Sicut tradit Philosophus in tertio De anima, scientiae secantur quemadmodum et res.
Nam omnes habitus distinguuntur per obiecta . . .
De generatione autemIn hoc igitur libro Philosophus primo ponit prooemium, demonstrans
suam intentionem, secundo prosequitur propositum . . .
Expl: et finaliter corrumpetur vinum et fiat totaliter aqua.
Edd: Opera omnia XIX (Parma 1866) 208-44; Opera omnia XXIII (ed. Vives; Paris 1875) 267-314; Opera omnia III (ed. Leonina;
Rome 1886) 261-322; R. M. Spiazzi, ed., S. Thomae Aquinatis In Aristotelis libros De caelo et mundo, De generatione et
corruptionef Meteorologicorum expositio (Turin 1952).
Note: Thomas commentary covered only I lect. 1-17. Thomas de Sutton (q. v. 5) composed a continuation. An anonymous compiler
who used principally the corresponding work of Albertus Magnus composed the continuation in 20 lessons (inc: Quoniam autem
oportet primum de materiaPostquam Philosophus determinavit de generatione et corruptione in communi . . . / . . . iterantur
eadem specie, non eadem numero) which is printed in Opera omnia XXIII (ed. Vives; Paris 1875) 315-386; Opera omnia III (ed.
Leonina; Rome 1886) ii-lxi.
8. Sententia libri Meteororum (I-II lect. 10; 1269-72).
Inc: De primis quidemSicut in rebus naturalibus nihil est perfectum dum est in potentia, sed
solum tunc simpliciter perfectum est quando est in ultimo actu . . .
Expl: quam boreas possit pertingere illuc, id est ad locum austri.
Edd: Opera omnia|XIX (Parma 1866) 300-66; Opera omnia XXIII (ed. Vives; Paris 1875) 388-472; Opera omnia III (ed. Leonina;
Rome 1886) 325-421; R. M. Spiazzi, ed., S. Thomae Aquinatis In Aristotelis libros De caelo et mundo, De generatione et
corruptione, Meteorologicorum expositio (Turin 1952).
Note: Thomas commentary covered only I-II cap. 5 and II cap. 7-8 (lect. 10). Two manuscripts and the editions take the continuation
from the commentary of Petrus de Alvernia (q. v. 7). There are additional treatments of the following books by Guillelmus de
Quilebec (q. v. 1-2), Jacobus de Duaco (q. v. 3 [IV only]), Sigerus de
167
Brabantia (q. v. 5 [IV only]), and an anonymous commentator on III (Napoli BN
VII. C.9 [XIV] f. 134r-143v; inc: De residuis autem dicamusHic secundum Alexandrum incipit tertius liber Meteororum in
totoaeterno. Explicit sententia super
tertio Meteororum secundum translationem graecam). Cf. Dondaine and Bataillon, art. cit. Le Commentaire.
Italian tr: (1) Firenze BRiccardiana 1584 (a.d. 1504) f. lr-90r; Vaticana Ross. lat. 788 (XV) f. 1-35; (2) Opera nuoua, la quale tratta
della filosofia naturale chiamato la Metaura dAristotile chiosata da San Thomaso dAquino (Vinegra 1554).
9. Sententia libri De anima (1268-71).
Inc: Bonorum et honorabiliumSicut docet Philosophus in undecimo De animalibus, in quolibet
genere rerum necesse est prius considerare communia et seorsum et postea propria . . .
(II) Quae igitur a prioribusPostquam Aristoteles posuit opiniones aliorum de anima in primo
libro, accedit ad determinandum de anima . . . Expl: significat suas affectiones alteri. Et haec
dicta de anima ad praesens sufficiant.
Edd: Opera omnia XX (Parma 1866) 1-144; Opera omnia XXIV (ed. Vivs; Paris 1875) 1-195; Thomae Aquinatis Commentaria in III
libros De anima (Louvain 1901); A. M. Pirotta, ed., S. Thomae Aquinatis In Aristotelis librum De anima commentarium (4. ed.;
Turin 1959).
Note: II-III are by Thomas himself; I is a reportatio of Thomas' lectures by Reginaldus de Priverno (q. v. 1).
Greek tr: Georgius Scholarius (ed. in: L. Petit, ed., Georges Scholarius: (Euvres completes VI [Paris 1933] 327-581). Cf. lit. supra and
5 supra.
Hebr. tr: anonymous, in Oxford Corpus Christi College 190; Roma BCasanatense 3156 (H.IV.5) (XV) f. lr-189v. Cf. M. Steinschneider,
Die hebraeischen Ubersetzungen des Mittel- alters (Berlin 1893) 486f; T. Kappeli, AFP 2 (1932) 381.
Engl, tr: K. Foster and S. Humphries, Aristotles De anima in the Version of William of Moerbeke and the Commentary of St. Thomas
Aquinas (London 1951).
French tr: A. Thi6ry, Commentaire du Traiti de lame dAristote (Louvain 1923). German tr: A. Mager, Thomas von Aquin Die Seele:
Erklarungen zu den drei Biichern des Aristoteles iiber die Seele (Vienna 1937).
Italian tr: P. Eusebietti, Aristotele VAnima con commento di S. Tommaso dAquino (Turin 1933).
10. Sententia libri De sensu et sensato (1266-72).
Inc:Quoniam autem de animaSicut dicit Philosophus in tertio De anima, sicut separabiles sunt
res a materia, sic et quae circa intellectum sunt. Unumquodque enim est intelligibile . . .
Expl: et in somno fit aliqua praecognitio futurorum.
Edd: Opera omnia XX (Parma 1866) 145-96; Opera omnia XXIV (ed. Vives; Paris 1875) 197-267; R. M. Spiazzi, ed., S. Thomae
Aquinatis In Aristotelis libros De sensu et sensato, De memoria et reminiscentia commentarium (3. ed.; Turin 1949).
11. Sententia libri De memoria et reminiscentia (1269-72).
Inc: De memoria autemSicut Philosophus dicit in septimo De historiis animalium, natura ex
inanimatis ad animata procedit paulatim, ita quod genus inanimatorum prius invenitur quam
genus plantarum . . .
TRADITIO
Expl: et similiter de reminiscentia quid sit et quomodo fiat et propter quam causam.
Edd: Opera omniaXX (Parma 1866) 197-214; Opera omnia XXIV (ed. Vives; Paris 1875) 270-92; R. M. Spiazzi, ed., S. Thomae
Aquinatis In Aristotelis libros De sensu et sensato, De memoria et reminiscentia commentarium (3. ed., Turin 1949).
12. Sententia libri Ethicorum (1270-72).
168
Inc: Omnis arsSicut dicit Philosophus in principio Metaphysicae, sapientis est ordinare. Cuius ratio est quia
sapientia est potissima perfectio rationis . . .
Expl: quod quidem est continuatio ad librum Politicae et terminatio summae totius libri Ethicorum.
Edd: Opera omnia XXI (Parma 1866) 1-363; Opera omnia (ed. Viv&s; Paris 1875) XXV 231-614, XXVI 1-88; J. Lach, * Expositio
Thomae de Aquino super X libros Ethicorum Aristotelis/ Bogoslovska Smotra 27 (1939) 299-311, 356-74 (I 1-7); R. M. Spiazzi,
ed., S. Thomae Aquinatis In X libros Ethicorum Aristotelis ad Nicomachum expositio (Turin-Rome 1964); Opera omnia XLVII 1-2
(ed. Leonina; Rome 1969).
Engl, tr: P. Conway, St. Thomas Aquinas: On Aristotle's Love and Friendship (Ethics Books VIII-IX) (Providence, R.I. 1951); C. I.
Litzinger, St. Thomas Aquinas' Commentary on the Nicomachean Ethics (2 vols.; Chicago 1964).
13. Tabula libri Ethicorum.
Inc: Actio. Quod actio id est operatio virtutis non est alterius gratia, sed propter bonum proprium. Yl.i.f . . .
Expl: visus . . . magis eligunt amatores hunc sensum quam alios IX.xiv.e.
(icapitula) unde vel qualiter legis.
MSS: Bologna BC delTArchiginn. A.207 (XIV) f. 9r-38r; Bruges BV 517 (XIV) f. 175^- 205v; Cambridge Peterhouse 184 (XV) f. 102r-
118r, 144v-145v; Firenze BRiccardiana 113 (XIV) f. 238r-274v; Laon BV 462 (XIV) f. 60M10r; Leipzig UB 1337 (XIV) f. 207'-
241v; 1441 (XV) f. 258^-287*; London BM Royal 9.E.i (XV) f. 142M55v; Madrid BN 10269 (XIV) f. lr-15v; Montecassino
Abbazia 456 (XIV) f. 14R-184q Munchen SB Clm. 18470 (XV) f. 110r-138v; Oxford Merton College 21 (XIV) f. 107r-121v; Paris
NB lat. 16105 (XIII/XIV) f. 85r-103v; Schldgl StB 22 (Cpl. 21) (XIII) f. 176^-206^; Vaticana Vat. lat. 2995 (XIV) f. lr-3r; Borgh.
lat. 247 (XIV) f. 209v-217v (copied by Petrus Rogerii); Pal. lat. 1024 (XIV) f. R-62v; Wroclaw BU IV.Q.52 (XV) p. 62-64.
Ed: Opera omnia XLVIII (ed. Leonina; Rome 1971) B63-B158.
Note: Thomas also reported the early lectures of Albertus Magnus on the Ethics; cf. Albertus Magnus 32.
14. Sententia libri Politicorum (I-III lect. 6; 1269-72).
Inc: (prol.) Sicut Philosophus docet in secundo Physicorum, ars imitatur naturam. Cuius ratio est, quia sicut se
habent principia ad invicem, ita proportionabiliter se habent operationes et effectus . . .
Quoniam omnem civitatemHis igitur praelibatis, sciendum est quod Aristoteles in hoc libro praemittit
quoddam prooemium in quo manifestat intentionem huius scientiae . . .
Expl: aequivalentes eis propter libertatem.
169
Edd: Opera omnia XXI (Parma 1866) 364-466; Opera omnia XXVI (ed. Vives; Paris 1875) 89-226; R. M. Spiazzi, ed., S. Thomae
Aquinatis In libros Politicorum Aristotelis expositio (Turin-Rome 1951) 1-140; Opera omnia XLVIII (ed. Leonina; Roma 1971) A69-
A205.
Note: Thomas' commentary covered only I-III lect. 6. Petrus de Alvernia (q. v. 22) composed a continuation.
Spurious.
15. Summa totius logicae.
Inc: (prooem.) Omnes homines natura scire desiderant. Scire autem est effectus demonstrationis. Est enim
demonstratio syllogismus . . .
(I Porph.) Ad cognoscendum quinque universalia . . .
(II Praed.) Nunc dicendum est de praedicamentis . . .
(VI Sex Pr.) Nunc dicendum est de aliis sex praedicamentis . . .
(VII Perih.) Dicto de his quae quantum ad rem significatam . . .
(VIII Prior.) Modo dicendum est de tertia parte videlicet de his quae pertinent ad tertiam operationem
intellectus . . .
(IX Post.) Restat nunc dicere de demonstratione. Cum enim scientia .. .
Expl: et sic patet de unitate scientiarum. Gratias Deo bonorum omnium largitori.
MSS: Bologna BG delTArchiginn. A. 1454 (XIV) f. lr-135v (anon.); Firenze BN Centrale Conv. Soppr. J.V.31 (XV) f. lr-32r; Nuovi
acq. 838 (XV) f. lr-58v; Olomouc Metr. Kap. 384 (XV) item 4; Venezia BMarc. lat. VI 163 (X.185) (XV) f. 1-43; Wien Do- minikanerkl.
5/5 (XV) f. 15'-74v (Perih.-Post.); 47/269 (XV) f. 7*-74*.
Edd: Leipzig [1491] (H 1489); Venezia 1496 (H 1490); Venezia 1508 (Freiburg UB); Venezia 1553 (with Thomas, In Perih. and In
Post. [BMC]); Opera omnia XVII (Parma 1864) 54-117; Opera omnia XXVIII (ed. Vivfcs; Paris 1871) 68-158; P. Mandonnet, ed., S.
Thomae Aquinatis Opuscula omnia V (Paris 1927) 1-162.
16. Expositio super artem veterem (see Sigerus de Curtraco 1).
Inc: Circa finem octavi Metaphysicae scribit Commentator quod qui tollit. . .
MS: Erfurt SB Ampl. F.135 ( A . D . 1337) f. 91r-139v (ascribed to Thomas de Aquino).
17. Scriptum super librum Porphyrii.
Inc: Praetermissa divisione grammaticae et rhetoricae de quibus non est ad praesens intentio ad divisionem
logicae . . .
Circa principium huius libri sunt quaedam quaestiones quaerendae. Prima enim est: An de universali
sit scientia?
(q. ult.) Utrum accidens possit definiri?
Expl: per additamentum. Et sic intellexit Aristoteles. Et per istam solutionem patet solutio ad argumentum
ad utramque partem facta etc. Amen.
MS: Vaticana Urb. lat. 24 (XV) f. 165r-(195).
TRADITIO
Inc: Aequivoca dicunturCirca istum librum est sciendum quod . . .
MS: Eichstatt SB 683 ( A . D . 1456-58) f. 85M20*.
19. Super librum Priorum (see Robertus de Kilwardby 7).
170 Inc: Cum omnis scientia sit veri inquisitiva et hoc per modum . . .
MS: Assisi BG 322 (XIV) f. 41r-62r (Explicit liber Priorum Aristotelis secundum S. Thomam de Aquino); cf. Leipzig UB (Feller
322).
20. Summa libri Topicorum (see Elyas 1).
Inc: Propositum quidem nostrumCum omnis scientia sit veri inquisitiva .. .
MS: Assisi BG 322 (XIV) f. lr-16r (ascribed to Thomas Aquinas).
21. Compilatio libri Elenchorum.
Inc: Ad habendam notitiam (notitiam habendam) eorum quae Aristoteles tradit in libro Elenchorum
quattuor distinctiones in hoc tractatu assignamus . . .
Expl: unica responsio non est danda.
MSS: Bologna BG A.1454 (XIV) f. 135v-143r; Firenze BN Centrale Gonv. Soppr. J.V.31 (XV) f. 32r-33v; Nuovi acq. 838 (XV) f.
58v-62r; Wien Dominikanerkl. 5/5 (XV) f. 75r-79r.
22. Concordantiae super Physicam.
Inc: Abstrahere. Quod abstrahentium non est mendacium 1.3.v. Ubi nota quod fit abstractio a rebus, et sic
logicus . . .
Expl: (mut.) calida et unctuosa 8.G.b,
MS: Dubrovnik Dominikanski Samostan 13 (XIV) f. llr-46v (Istae sunt concordantiae super Physicam translatum editae a sancto
Thoma de Aquino factae per Alpharabium).
Inc: De generatione autemIn hac parte generalis philosophiae . . . Expl: oportet eius substantiam
incorruptibilem esse.
MS: Erfurt SB Ampl. F.318 (XIV) f. 92r-109r (Expliciunt glossae magistri [in ras. s. xv: Thomae de Aquino] super librum De
generatione et corruptione).
24. Super Meteora.
Inc: Postquam praecessit rememoratioIntentio in hoc libro est de corpore mobili . . .
Expl: per artificium esse possibilem. Et sic terminatur iste totus tractatus.
MS: Erfurt SB Ampl. F.318 (XIV) f. 109^-150^.
25. Super De anima.
Inc: Intentio in hoc libro De anima alia quod in principio est. . .
Expl: plantae et consimilia et tale terrenum excludit sensum. Explicit sententia libri De anima.
171
26. Super De sensu et sensato.
Inc: Quoniam autem de animaFinito libro . . .
Expl: addit determinata in libro De memoria et reminiscentia.
27. Super De memorabilibus.
MS: olim Erfurt SB Ampl. F.318 (according to the old catalogue, see 29).
Inc: De somno etIn primo libro determinavit auctor . . .
Expl: epilogat omnia determinata in hoc libro. Et hic est quidem somnus. MS: Erfurt SB Ampl. F.318 (XIV) f.
161^-169^.
29. Super De morte et vita.
Inc: De eo autemIn praecedentibus libris subalternis . . .
Expl: imperfecta et incompleta nec a parte corporis quia carent.
MS: Erfurt SB Ampl. F.318 (XIV) f. 169v-172r.
Test: (23-29) Catalogue of Amplonius Ratinck ( A . D . 1410-12) (MBKD II 34f).
30. Super De somno et vigilia (see Adam de Buckfeld 17).
Inc: In priori libro determinavit auctor de quibusdam consequentibus sensum . . .
Inc: Sicut dicit Philosophus in quarto Metaphysicae unius scientiae . . . MS: Cambridge Peterhouse 143 (XIV) f.
89v-98r.
32. Super De longitudine et brevitate vitae (see Petrus de Alvernia 15).
Inc: Sicut scribitur (in) quarto et sexto Metaphy sicae eiusdem . . .
33. Super De longitudine et brevitate vitae.
Inc: Non est eadem causa vitae simpliciter brevioris et longioris . . .
MS: Firenze BLaur. Fesul. 104 (XV) f. 37r-43r (ascribed to Thomas de Aquino).
34. Super De motu animalium.
Test: catalogue of the opera fratris Thomae de Aquino O.P., quorum exempla sunt Parisius' in Praha Metr. Kap. 28 A XVII 1 (cf.
Grabmann, Die Werke 93).
35. Liber Physiognomiae.
Inc: Diversae membrorum species secundum artem physiognomiae diversos affectus ac mores indicant . . .
Expl: physiognomi confirmant oculum esse verum cordis nuntium.
MS: Vaticana Urb. lat. 230 (XV) f. 200^(201).
36. Summa moralis secundum sententiam libri Ethicorum (see Guido Vernani
3).
Inc: Quoniam homo est naturaliter animal sociale . . .
37. Super Ethicam.
Inc: Moralis philosophia in tres partes dividitur . . .
Omnis arsPraemissis his quae sunt necessaria ad propositum . .
TRADITIO
172
MS: Miinchen SB Clm. 4147 ( A . D . 1410) f. 1M74*.
Note: cf. Aegidius Romanus 19.
38. Tabula libri Ethicorum.
Inc: Amicitia. Ethicorum. Quod amicitia est virtus quaedam . . .
Expl: minus bene correctum fuit.
MS: Darmstadt Hessische LB 272 (XIV/XV) f. 154r-161r (ascribed to Thomas Aquinas). Ed: Opera omnia XLVIII 2 (ed. Leonina;
Rome 1971) B57-9 (excerpts).
39. Expositio super Oeconomicam.
Inc: Oeconomica et politica differuntCirca librum qui Oeconomica dicitur primo quaeruntur quaedam in
generali et primo de subiecto . . . Expl: et in isto modo erit optima vita in domo.
MS: Lilienfeld StB 155 (XIV) f. 253v-26lL
40. Extractus compendiosus Politicorum\
Inc: Omnis civitas ordinatur . . .
Expl: et quam sit dignus ex parte ipsius Dei tribuentis.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.234 (XIV) f. 6P-97L
Thomas Bradwardirms
Ga. 1290/1300 in the diocese of Chichester 1349 Aug. 26 Lambeth. By 1321 baccalaureus artium and fellow of Balliol
College, Oxford; by 1323 magister artium; 1323-35 fellow of Merton College, Oxford; 1325-27 proctor of the university, while studying
theology; by 1333 baccalaureus theologiae; 1333-49 canon of Lincoln; 1335 in the household of Richard de Bury; 1337-49 chancellor of
St. Paul's, London; 1338 chaplain to Edward III; by 1346 magister theologiae; 1349 Abp. of Canterbury.
DNB 6 (1886) 188-90; Chevalier BB 686f; DHGE 10 (1938) 345f; DThC 15 (1946) 765-73; Emden I 244-6; RGGZ 6 (1962) 863;
LThK2 10 (1965) 137; EFil2 1 (1967) 1054.
Ueberweg 622f, 788; Wulf III 171-3, 175; Gilson 770f; Sarton III 668-71; Duhem SM VII 467-77, IX 74f, 164f, et passim; Maier I-
V passim; Michalski, Les Courants philosophiques 69; id., Le Probleme de la volunte 235-9.
K. Werner, Der Augustinismus in der Scholastik des spateren Mittelalters (Vienna 1883) 235-306; S. Hahn, Thomas
Bradwardinus und seine Lehre von der menschlichen Freiheit (BGPMA 5, 2; Munster i. W. 1905); A. Daniels, Quellenbeitrage und
Untersuchungen zur Geschichte der Gottesbeweise im 13. Jahrhundert (BGPMA 8, 1-2; Munster i. W. 1909) 162-4;
G. Leff, Bradwardine and the Pelagians (Cambridge 1957); H. A. Oberman, Archbishop Thomas Bradwardine, a Fourteenth-
Century Augustinian (Utrecht 1958); J. A. Robson, Wyclif and the Oxford Schools (Cambridge 1961) passim; A. Przymusiala, Stan
badan nad filozofia XIV wieku na podstawie prae Konstantego Michalskiego, * MSZHF 6 (1966) 97- 200 at 162f.
M. Curtze, Uber die Handschrift R.4.2, Problematum Euclidis explicatio der kgl. Gymnasialbibliothek zu Thorn,' Zeitschrift fur
Mathematik und Physik 13 (1868) suppl. 85- 91; K. Lasswitz, Geschichte der Atomistik vom Mittelalter bis Newton I (Hamburg-Leipzig
1890) 197f; M. Cantor, Vorlesungen iiber Geschichte der Mathematik II (2. Aufl.; Leipzig 1900) 113-20; P. Duhem, Etudes sur Leonard
de Vinci III (Paris 1913) 294-305, 500; E. Hoppe, Zur Geschichte der Infinitesimalrechnung bis Leibniz und Newton,' Jahresbericht:
Deutsche Mathematiker-Vereinigung 37 (1928) 148-87; E. Stamm, Tractatus de continuo von Thomas Bradwardina: eine Handschrift
aus dem XIV. Jahrhundert,' Isis 26 (1936) 13-32; C. B.
173
Boyer, The Concepts of the Calculus (New York 1939) 66-9; M. Clagett, Giovanni Marliani and Latin Medieval Physics (New
York 1941) 129-40; A. Maier, Der Funktionsbegriff in der Physik des 14. Jahrhunderts, DTh(Fr) 24 (1946) 147-66; A. Koyr6, Le Vide
et ldspace infini au xive si&cle,* AHDLMA 17 (1949) 45-91 at 80-91; J. E. Hofmann, Zum Gedenken an Thomas Bradwardine,*
Centaurus 1 (1951) 293-308; E. A. Moody and M. Clagett, The Medieval Science of Weights (Madison, Wis. 1952) 285-91; A. G.
Crombie, Robert Grosseteste and the Origins of Experimental Science 1100-1700 (Oxford 1953) 178-81; H. L. Crosby, Jr., Thomas of
Bradwardine: His Tractatus de proportionibus (Madison, Wis. 1955); J. A. Weis- heipl, Early 14th-Century Physics of the Merton
School (diss.; Oxford 1956) 70-8, 159f, 238-50, 287-91 et passim; J. E. Murdoch, Geometry and the Continuum in the Fourteenth
Century: A Philosophical Analysis of Thomas Bradwardine*s Tractatus de continuo (microfilm; Ann Arbor 1957); M. Clagett, The
Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) passim; B. n. 3y6oB, TpaKTaTEpajjBapjiHHa o KoHTHHyyMe/
HcTopunoMaTeMa- THqecKHe UccJiejtOBaHHH 13 (1960) 385-440; E. J. Dijksterhuis, The Mechanization of the World Picture (Oxford
1961)189-92; A. C. Crombie, Quantification in Medieval Physics,' Isis 52 (1961) 143-60; J. E. Murdoch, Rationes mathematice': un
aspect du rapport des matht- matiques et de la philosophie au moyen dge (Paris 1961); J. E. Murdoch, The Medieval Language of
Proportions,' in: Scientific Change (ed. A. C. Crombie; London 1963) 237-71; A. P. Juschkewitsch, Geschichte der Mathematik im
Mittelalter (Leipzig 1964) 394-9; A. Maier, Ausgehendes Mittelalter I-II (Rome 1964-67) passim; E. Grant, Bradwardine and Galileo:
Equality of Velocities in the Void,' Archive for the History of Exact Sciences 2 (1965) 344- 64; M. McVaugh, The Medieval Theory of
Compound Medicines (diss.; Princeton Univ. 1965); M. McVaugh, Arnald of Villanova and Bradwardines Law,' Isis 58 (1966) 56-64;
A. G. Molland, The Geometria speculativa of Thomas Bradwardine: Text with Critical Discussion (diss.; Cambridge 1967); A. G.
Molland, The Geometrical Background to the Merton School,' British Journal for the History of Science 4 (1968) 108-25; C. B.
Boyer, A History of Mathematics (New York 1968) 288f, 302; E. Grant, Medieval and Seventeenth-Century Conceptions of an Infinite
Void Space Beyond the Cosmos, Isis 60 (1969) 38-60 at 43-7; J. E. Murdoch, Mathesis in philosophiam scholasticam introducta: the
Rise and Development of the Application of Mathematics in Fourteenth-Century Philosophy and Theology,' in: Arts libiraux et
philosophie au moyen dge (Montreal-Paris 1969) 215-54; J. J. Gracia, Problems of Interpretation in Bradwardines Tractatus de
proportionibus,' DTh(P) Ser. 3, 47 (1970) 175-196; W. A. Wallace, Mechanics from Bradwardine to Galileo, JHI 32 (1971) 15-28.
Stegmuller RS I 413f; J. A. Weisheipl, Repertorium Mertonense, MS 31 (1969) 174-224 at 177-83.
Doubtful,
1. De fallaciis elenchorum.
Inc: Meta est aliquod inconveniens . . .
Expl: subicias numero plurali praedico plura.
MS: Erfurt SB Ampl. F.297 (XIV) f. 41r-43r (cf. catalogue of Amplonius A . D . 1410-
12: Tractatus Bracwerdin de fallaciis elenchorum [MBKD II 39]).
2. Quaestiones super XII libris Metaphysicae.
MS: olim Erfurt Coll. Amplonianum (Catalogue of Amplonius A . D . 1410-12: Quaestiones Bragwerdin super XII libris
Metaphysicae [MBKD II 43]; cf. s.v. Sephridus).
Thomas Bricot
t 1516 Apr. 10. From the diocese of Meaux; by 1452 magister artium, Paris; 1490 doctor theologiae, there; from 1503 penitentiarius
of Notre-Dame; from 1504 active only in the theological faculty; 1506, 1515 dean. Nominalist. See also Georgius Bruxellensis.
TRADITIO
174
Chevalier BB 698; Tuszyhska 59; Ueberweg 600, 624; Prantl IV 199-203; Duhem SM X 78 et passim.
A. Renaudet, Prereforme et humanisme b. Paris (Paris 1916) 96-9 et passim; R. G. Vil- loslada, La Universidad de Paris durante
los estudios de Francisco de Vitoria (1507-1522) (Rome 1938) passim; M. Grabmann, Methoden und Hilfsmittel des
Aristotelesstudiums im Mittelalter,' Sb. Akad. Miinchen (1939) Heft 5 at 104; H. Elie, Quelques maitres de Tuniversity de Paris vers Tan
1500/ AHDLMA 18 (1950-51) 193-243 at 197-200; M. Clagett, The Science of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) 638-
40; G. Langer, Von den Fragen nach dem Verfasser, dem Drucker und dem Datum des Cursus optimarum quaestionum super totam
logicam/ Gutenberg-Jahrbuch 43 (1968) 110-21.
1. Textus totius logices abbreviatus; Abbreviaium textus totius logices .
Inc: Incipit abbreviatum textus totius logices a magistro Thoma Bricot compositum sive compilatum,
continens multos libros et tractatus qui videbuntur in sequentibus. Et primo incipiunt Isagoge id est Liber
introductionum Porphyrii qui dicitur Liber praedicabilium Porphyrii. Et continet duos tractatus. Primus est de
quinque praedicabilibus. Et continet sex capitula.
Capitulum primum de intentione auctoris. Cum sit necessarium, Grisa- rori, et ad eam quae est apud
Aristotelem praedicamentorum doctrinam nosse. Quid sit genus et quid differentia, quid species . . .
Expl: et haec de convenientiis et differentiis sufficiant.
(Praed .) Liber Praedicamentorum Aristotelis continet tres tractatus. Tractatus primus est de
antepraedicamentis. Et continet tria capitula. Primum capitulum definitiones tres continet.
Aequivoca dicuntur quorum solum nomen est commune et secundum illud nomen ratio substantiae
est diversa . . .
Expl: qui sunt enumerati.
(Perih.) Sequitur primus liber Perihermenias. Primo ponit prooemium in quo ostenditur de quibus in
hoc libro determinatur. Et ponuntur subordinate et divisio signorum. Liber primus de interpretatione seu
enuntiatione est de enuntiatione de inesse. Cuius subiectum et praedicatum simplicia sunt. Et continet duos
tractatus. Tractatus primus est de partibus enuntiationis et genere eius. Et continet quattuor capitula. Capitulum
primum est prooemiale de intentione dicendorum.
Primum oportet constituere quid sit nomen et quid verbum, postea quid affirmatio et negatio . . .
Expl: non tamen eidem inesse possunt.
(Priora) Liber primus priorum analecticorum est de generatione syllogismorum et inventione medii
idonei et reductione syllogismorum in proprias figuras. Et continet septem tractatus. Tractatus primus est de
quibusdam praeambulis ad intentum. Et continet tria capitula cum intento. Capitulum primum de intento.
175
Primum oportet dicere circa quod et de quo est intentio. Quoniam circa demonstrationem et de disciplina
demonstrativa . . .
Expl: puta cum passione.
(Post.) Liber primum Posteriorum analecticorum est de demonstratione et de deceptione in ea et statu in
mediis et terminis eius et comparatione demonstrationum ad invicem et scientiarum inter se et scientiae ad
opinionem. Tractatus primus est de demonstratione in se et partibus ac proprietatibus eius. Et continet
undecim capitula. Primum capitulum ostendit quod omnis doctrina et omnis disciplina est ex praecognitis,
et quot modis est praecognoscere et tollit errores negativum scire.
Omnis doctrina et omnis disciplina intellectiva ex praeexistenti fit cognitione. Hoc patet in scientiis
speculativis . . .
Expl: notitia principiorum est intellectus.
(Top. /-/V) Liber primus Topicorum est de principiis syllogismi dialectici, tam simplicibus quam
compositis. Capitulum primum primi libri Topicorum in quo definitur et dividitur syllogismus et
enumerantur utilitates huius scientiae.
Propositum quidem negotii est methodum invenire a qua poterimus syllogizare de omni problemate ex
probabilibus . . .
Expl: ad non esse vel e contra.
(Soph.) Liber primus Elenchorum est de argumentationibus sophisticis quoad earum constitutionem et ut
cadunt in usum opponentis. Et continet tres tractatus. Primus est de esse syllogismi sophistici et causis eius
et generibus disputationum et metharum et de fallaciis peccantibus in forma, in quantum per eas opponens
nititur ducere respondentem ad metham redargutionis. Cuius sunt quattuor capitula. Primi libri
Elenchorum primum capitulum in quo determinatur de esse syllogismi sophistici et causis eius, de
generibus disputationum et de generibus metharum.
De sophisticis autem elenchis et de his qui videntur elenchi. Sunt autem paralogismi et non elenchi. . .
Expl: inventis autem multas habere grates. Et sic est finis textus ab- breviati totius logices.
Edd: Paris 1489 (GW 5528); Paris 1489 (GW 5529); Paris [1489/93] (Granz); Basel 1492 (GW 5530); Paris [ca. 1495] (GW 5531);
Salamanca [ca. 1496] (GW 5532); Paris [ca. 1500] (GW 5533); Paris [ca. 1500] (Risse, Cranz); Paris [ca. 1510] (Granz); Paris 1519
(Granz).
Edd: (cum quaestionibus Georgii Bruxellensis [q. v.]) Paris 1493 (GW 5534); Lyon 1494 (GW 5535); Lyon 1496 (GW 5536); Paris
1496 (GW 5537); Lyon 1499 (GW 5538); [Lyon] 1500 (GW 5539); Lyon 1504 (Cranz); Venezia 1506 (Cranz); Rouen 1509
(Granz); Gaen 1512 (Cranz); Rouen 1516 (Cranz).
Ed: (with Johannes Raulin) Paris 1500 (H 13074; G 5029; Cranz).
2. Quaestiones additae expositioni Georgii Bruxellensis in logicam Aristotelis. Inc: (Porph.) Quaestiones per Thomam
Bricot sacrae theologiae profes-
TRADITIO
176
sorem incipiunt. Quaeritur: Utrum sint solum quinque modi praedicandi penes quos praedicabilia distinguantur ? Et arguitur quod non sunt quinque . . .
Expl: in primo dubio de transcendentibus.

(Praed.) Quaeritur: Utrum omnium dicibilium incomplexorum tam secundae intentionis quam primae intentionis decem sint solum genera generalissima ?
Expl: ex secundo notabili quid sit dicendum.
(Perih.) Quaeritur: Utrum omnis enuntiativa sit vera vel falsa, affirmativa vel negativa ?
Expl: patet quid dicendum ex notabilibus.
(Priora) Quaeritur: Utrum omnis conversio sit consequentia formalis? Expl: opposita pro contrariis.
(Post.) Quaeritur: Utrum in praedicatis essentialibus fit processus in infinitum ?
Expl: patet solutio ex dictis.
(Top.) Quaeritur: Utrum syllogismus dialecticus sit solum generativus opinionis ?
Expl:
(Soph.) Quaeiitur: Utrum praeter duos modos solvendi insolubilia qui tacti sunt in quaestionibus praecedentibus sint ne alii modi eadem solvendi ?
Expl: vel simplicitei negandae.
Edd: [Freiburg ca. 1495] (Quaestiones Georgii et Thomae, but without Text, abbrev. [H 3969; Cranz]); Paris 1490 (Qq. Georgii et
Thomae, without Text. Abbrev. [Pellechet 5409]); Lyon 1494 (Expositio Georgii Bruxellensis in logicam Aristotelis una cum textu
magistri Thomae Bricot inserto et cum quaestionibus eiusdem in fine cuiusvis libri additis [GW 5534]); [Freiburg ca. 1495] (Qq.
Georgii et Thomae, without Text, abbrev. [H 3969]); Lyon 1504 (Text, abbrevQq. Georgii et Thomae [Freiburg UB]).
3. Quaestiones logicales super libris Posteriorum.
Inc: Circa materiam totius libri Posteriorum Aristotelis movetur talis quaestio: Utrum omnis doctrina et disciplina fit ex praeexistenti cognitione ? Arguitur quod non, quia si omnis
fiat ex praeexistenti cognitione, tunc vel illa . . .
(? 2) Utrum definitiones scire sint bene assignatae ?

(q. 3) Utrum modi per se sint sufficienter a Philosopho assignati?
(q. 4) Utrum scientia quia est et scientia propter quid differant?
(g. 5) Utrum in praedicatis essentialibus sit processus in infinitum ?
(II q. 1) Circa secundum librum Posteriorum quaeritur: Utrum quod quid est sit demonstrabile de eo cuius est in eo quod quid est?
Expl: quomodo definitio causalis est demonstrabilis et quomodo non. Edd: Paris 1494 (GW 5526); Paris 1497 (GW 5527); Paris 1504 (Cranz).
177
4. Textus abbreviatus philosophiae naturalis.
Inc: (.Phys.) Quoniam autem intelligere et scire contingit circa omnes scientias quarum sunt principia aut causae aut elementa et eorum cognitione, tunc enim
cognoscere arbitramur . . .
Expl: non est magnitudine finita.

(CMund.) Incipit textus abbreviatus Aristotelis super tota naturali philosophia a magistro Thoma Bricot . . . compilatus, multos libros et tractatus in se continens
qui in sequentibus videbuntur. Et primo incipit liber primus De caelo et mundo. Et continet quattuor tractatus. Primus est de corporibus, magnitudinibus, passionibus, et eorum
motibus, et de differentia quinti corporis ab ipsis elementis. Et continet duo capitula. In primo capitulo agitur de ipsis corporibus, magnitudinibus, passionibus, et eorum motibus.
De natura scientia fere plurima videtur circa corpora et magnitudines et eorum passiones et motus . . .
Expl: vel acutae figurae.
(GCorr.) Primus liber De generatione et corruptione tres tractatus habet. Primus tractatus in quo agitur de generatione et corruptione duo capitula habet. In
primo capitulo agitur de generatione et corruptione.
De generatione autem et corruptione et natura genitorum et corruptorum universaliter . . .

Expl: in generationibus et corruptionibus.
(Meteor.) Incipit primus liber Meteororum tractatus tres continens. Primus tractatus unum capitulum habet in quo agitur de causis generalibus impressionum
meteorologicarum.
De primis quidem causis naturae et communi motu et de corporibus caelestibus . . .

Expl: per frigiditatem loci restringitur.
(De an.) Incipit primus liber De anima unum tractatum et unum capitulum habens in quo narrantur opiniones antiquorum.
Bonorum honorabilium naturam opinantes magis alteram altera honorabilem . . .
Expl: ut aliis aliquid significent.
(SSens.) Liber de sensu et sensato qui dividitur in prooemium et tractatum. In prooemio determinat Philosophus de operationibus animae sive virtutibus prout se
tenent ex parte corporis.
Quoniam autem de anima secundum ipsam determinatum et de qualibet virtutum . . .

Expl: de somno et vigilia.
(SVig.) Liber de somno et vigilia duos tractatus continet. Primus tractatus habet unum capitulum in quo agitur de somno et vigilia.
De somno autem et vigilia considerandum est quid sit et utrum animae. . .
TRADITIO
Expl: similitudines cognoscere.
(.MRem.) Liber de memoria et reminiscentia duo capitula continet, primum capitulum in quo Philosophus determinat de memoria.
De memoria autem et memorari dicendum est quid est et propter quam causam . . .
Expl: est passio corporea.
178 (LBrev.) Liber de longitudine et brevitate vitae unum capitulum habet in quo Philosophus, toti naturali philosophiae finem tribuens, determinat de longitudine et brevitate
vitae et de causis earum.
De eo autem quod est hoc idem est longae vitae animalium. Hoc autem brevis . . .
Expl: iam dicta sufficiant.

(Metaph. I-VI) Omnes homines natura scire desiderant. Signum autem est sensuum dilectio seclusa enim utilitate . . .
Expl: aliorum unumquodque praedicamentorum. Haec de sexto metaphysicae et per consequens de tota metaphysica in cursu artium Parisii legi consueta.
Edd: Paris [ca. 1495] (without Phys. and Metaph. [GW 5540]); Paris s. a. (without Phys. and Metaph. [Cranz]); Paris [after 1500?]
(without Phys. and Metaph. [GW 5541]); Paris ca. 1502 (without Phys. and Metaph. [Cranz]); Lyon ca. 1510 (?) (Cranz); Paris
1517 (Cranz); Paris 1520 (?) (Cranz); Paris s.a. (Metaph. only [Cranz]); Alcala s. a. (Phys. only [Cranz]).
Edd: (una cum continuatione textus magistri Georgii Bruxellensis [q. u.]) Lyon 1486 (GW 5542); Paris 1494 (GW 5543); Lyon 1495
(GW 5544); Lyon 1500 (GW 5545); Lyon 1502 (Cranz); Paris 1504 (Cranz); Rouen 1510 (Cranz).
Hebr. transi: cf. M. Steinschneider, Die hebraeischen Uebersetzungen des Mittelalters (Berlin 1893) 468.
5. Quaestiones additae quaestionibus Georgii Bruxellensis super philosophiam naturalem.
Edd: Paris 1491 (Pellechet 5036; Cranz); Paris [1492] (GW 5540); Freiburg [before 1496] (H 3975); [Paris 1500] (GW 5541).
Thomas de Bungey O.F.M.
1269/70 doctor theologiae, regent; ca. 1270-72 lector, Oxford convent; ca. 1272-75 provincial minister of the Order in England;
1282-83 lector, Cambridge convent.
Tanner 140; Wadding SS (1650) 323; DNB 7 (1886) 268; Chevalier BB 4499, 1290; Russell 158; Emden I 305; A. B. Emden, A
Biographical Register of the University of Cambridge to 1500 (Cambridge 1963) 106; LThK2 10 (1965) 138.
A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 153f; id., 'The Franciscan School at Oxford in the 13th Century/ AFrH 19
(1926) 803-74 at 851f; A. G. Little and F. Pelster, Oxford Theology and Theologians (Oxford 1934) 74f, 105-8; J. R. H. Moorman, The
Grey Friars in Cambridge (Cambridge 1952) 157f.
Inc: Summa cognitionis naturae Aristoteles probat hic tres quaestiones
179
in primo capitulo. Prima est, quod omne corpus est completum quoad divisiones . . .
Expl: hic terminantur quaestiones super III Caeli et mundi a magistro T. de Bungeya.
MS: Cambridge Gonville and Caius College 509 (XIII) f. 208'-252\
Ed: B. S. Parker, Thomas de Bungeyes Commentary on the First Book of Aristotles De caelo (diss.; Tulane Univ. 1968); cf.
Dissertation Abstracts 29A (1968/69) 1571.
Doubtful.
2.Quaestiones metaphysicae.
3.Quaestiones physicae.
4.Quaestiones de anima.
Test: (2-4) Little and Pelster, op. cit. 74f, suggest that these questions which are found anonymous in the above Cambridge MS may
be the work of Thomas.
Thomas de Catalonia
1. Quaestiones super XII libros Metaphysicae (see Antonius Andreae).
Inc: Gyrum caeli circuivi sola, Eccl. 24. Secundum doctrinam . . .
Thomas de Docking O.F.M.
See Thomas Good de Docking O.F.M.
Thomas Ebendorfer de Haselbach
1388 Aug. 10 Haselbach, Nieder-Osterr. 1464 Jan. 12 Perchtoldsdorf near Vienna. 1405 matriculated in the university, Vienna;
1412-25 magister artium regens, there; 1419, 1422 dean of the arts faculty; 1415 began theological studies; 1421 baccalaureus theologiae
formatus; 1423, 1429, 1445 rector; 1427 licentiatus theologiae; 1428 doctor theologiae; 1428- 63 dean fifteen times; 1432-35 represented
the university at the Council of Basel; from 1427 canon of St. Stephan; from 1440 counsellor of Emperor, administrator, preacher,
various diplomatic missions. Conciliarist, chronicler.
ADB 5 (1877) 526-8; Aschbach I 493-525; Chevalier BB 1260; Stammler-Langosch I (1933) 465-8; Thorndike IV 294f; Grabmann
MGL III 226, 450; NDB 4 (1959) 223f; LThK2 10 (1965) 141.
W. Kolmel, Von Ockham zu Gabriel Biel: zur Naturrechtslehre des 14. und 15. Jahr- hunderts, FrStudien 37 (1955) 218-59 at
236-8; A. Lhotsky, Thomas Ebendorfer, ein oster- reichischer Geschichtsschreiber, Theologe und Diplomat des 15. Jahrhunderts
(Schriften der MGH, 15; Stuttgart 1957).
Stegmuller RB V 362-4; RS I 416-18; Schneyer W passim.
1. Lectura in V libros Ethicorum.
Inc: Operatio secundum propriam virtutem est utique perfecta felicitas .. .
Haec autem felicitas est secundum virtutem operatio . . .
Expl: ad laudem et gloriam salvatoris nostri cui etc.

MS: Wien NB 4952 ( A . D . 1424) 200ff. (autograph).
TRADITIO
Doubtful.
2. Lectura in V I I I libros Physicorum.
Test: MS cited by Aschbach (citing Apfalterer, Scriptores 156) does not exist (Lhotsky).
Thomas de Eboraco O.F.M.
180 t ca. 1260. By 1245 entered Order; ca. 1250 at London convent; 1253-54 lector at Oxford convent; 1256-57 lector at Cambridge
convent.
Wadding SS (1650); Sbaralea Suppl. (1806) 675; Chevalier BB 4519; Russell 173f; DThC 15 (1946) 781-7; Emden III 2139 (lit.);
EFil 4 (1957) 1265; LThK2 10 (1965) 151f.
Ueberweg 397, 738; Wulf II 93-5, 97; Gilson 665f; Sarton II 950.
A. G. Little, The Grey Friars at Oxford (Oxford 1892) 140-2; M. Grabmann, Die Me- taphysik des Thomas von York (t ca. 1260)/
in: Festgabe . . . Baeumker (BGPMA Suppl. Bd. I; Miinster i. W. 1913) 181-93; A. G. Little, The Franciscan School at Oxford in the
Thirteenth Century,* AFrH 19 (1926) 803-74 at 839-41; E. Longpr6, Fr. Thomas dYork
0. F.M.: la premiere somme m6taphysique du xme sifccle/ AFrH 19 (1926) 875-930; id., Thomas dYork et Matthieu
dAquasparte: textes inMits sur le probl&me de la creation/ AHDLMA 1 (1926-27) 269-308; F. Tresserra, De doctrinis metaphysicis
fratris Thomae de Eboraco, O.F.M. (Oxoniae magistri an. 1253), AST 5 (1929) 33-102; id., Entorn del Sapientiale de Tom5s de
York, Criterion 5 (1929) 5-45, 158-80; D. Sharp, Franciscan Philosophy at Oxford (Oxford 1930) 49-112; D. A. Callus, Introduction
of Aristotelian Learning to Oxford, Proceedings of the British Academy 29 (1943) 229-81 at 260f; J. R. H. Moorman, The Grey Friars
in Cambridge, 1225-1538 (Cambridge 1952) 225; J. P. Reilly, Jr., Thomas of York and the Efficacy of Secondary Causes, MS 15
(1953) 225-33; E. Scully, Thomas of York and His Use of Aristotle: An Early Moment in the History of British Philosophy, Culture
20 (1959) 420-36; id., The Power of Physical Bodies According to Thomas of York, Sciences ecclesiastiques 14 (1962) 109-34.
Stegmuller RB V 402.
1. Scriptum super Metaphysicam; Sapientiale.
Inc: Si quaesieris sapientiam quasi pecuniam, et sicut thesauros effoderis illam, tunc intelliges timorem Domini et scientiam Dei invenies, Prov. 2. Quod studium sapientiae sit ad
beatam vitam perutile, manifestum est per Senecam . . .
Expl: ex oboedientia altissimi ut per haec omnia referantur ad gloriam creatoris et non creaturae.
MSS: Firenze BN Centrale Conv. Soppr. A.6.437 (XIII) f. lr-230v; Vaticana Vat. lat. 4301 (XIII) 199ff; 6771 (XIII).
Ed: Longpr6, art. cit. (1926) 906-29 (table of capitula); id., art. cit. (1926-27) 273-93 (II c. 4-6).
Thomas de Erfordia
Fl. ca. 1300-25. Ca. 1300 magister artium, Paris; magister regens and rector in the schools of St. Severi and of St. Jacob
(Schottenkloster), Erfurt.
Ueberweg 456f, 787; Wulf III 124; Gilson 781; EFil2 6 (1967) 547f.
M. Heidegger, Die Kategorien- und Bedeutungslehre des Duns Scotus (Tubingen 1916) 122-227; M. Grabmann, De Thoma
Erfordiensi auctore Grammaticae quae Joanni Scoto adscribitur speculativae, AFrH 15 (1922) 273-7; id., Die Entwicklung der
mittelalterlichen
181
Sprachlogik,' MGL I (1926) 104-46; S. Buchanan, An Introduction to the De modis significandi of Thomas of Erfurt,'
Philosophical Essays for A. N. Whitehead (London 1936) 67-89; M. Grabmann, Thomas von Erfurt und die Sprachlogik des
mittelalterlichen Aris- totelismus,' Sb. Akad. Miinchen (1943) Heft 2; id., Die geschichtliche Entwicklung der mittelalterlichen
Sprachphilosophie und Sprachlogik,' MGL III (1956) 243-53; R. G. Godfrey, The Language Theory of Thomas of Erfurt,' Studies in
Philology 57 (1960) 22-29; C. Verhaak, Het Perihermeneias-commentaar van Zeger van Kortrijk: Vragen over authenticiteit en
literaire afhankelijkheid,' Bijdragen: Tijdschrift voor filosofie en theologie 22 (1961) 161-85; id., Zeger van Kortrijk, Commentator van
Perihermeneias, Verhandelingen van de koninklijke Vlaamse Academie voor wetenschappen, letteren en schone kunsten van Belgie kl.
der letteren Jg. XXVI, 52 (Brussels 1964); J. Pinborg, review of Verhaak (1964), Schol- astik 40 (1965) 581-4; J. Pinborg, Die
Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Miinster i. W. 1967) 131-5, 318-20 et passim; id., Die Erfurter Tradition
im Sprach- denken des Mittelalters,' Miscellanea mediaevalia 5 (Berlin 1968) 173-85.
1. Expositio Porphyrii.
Inc: Capitulo de movente innuit Philosophus tertio De anima quod unumquodque naturaliter debet regi ab eo quod supremum est in ipso et illud primo patet in sphaeris
caelestibus . . .
Expl: non consequentiale sit, est accidens.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.266 (XIV) f. P-7v; Leipzig UB 1356 (XIV) f. 1-8; Miinchen SB Clm. 4378 ( A . D . 1343) f. 2r-23v (expl:
sufficiant provectis, sed sequentia sunt necessaria pueris etc. A . D . 1343 in die Philippi et Jacobi apostolorum completa est expositio ista
per manum Petri in civitate Nurnberg. Explicit expositio Porphyrii optima edita a magistro Thoma. Auctoritas est summa imitatione
digna vel sermo imitatione dignus; then follows [f. 24r-28r]: Commune quidem Postquam Porphyrius determinat de quinque
praedicabilibus sive universalibus et hoc secundum se et absolute . . . / . . . nominat omnes species licet confuse. Explicit capitulum de
communitatibus).
2. Expositio super libros Praedicamentorum.
Inc: Aequivoca dicuntur Liber iste continuari potest ad illa quae dicta sunt de universalibus in Porphyrii sic: Postquam Porphyrius determinavit naturam . . .
Expl: ut possessum non mensuratum. Sed est septimus modus.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.266 (XIV) f. 8^-20*-; Leipzig UB 1356 (XIV) f. 9-18 (Dicta Thomae); Miinchen SB Clm. 4378 ( A . D . 1343)
f. 29r-66v (Explicit Expositio bona et utilis super libros Praedicamentorum Aristotelis edita a magistro Thoma. Scripta a Petro A . D . 1343 in
Nurnberg, anno suae aetatis 20 et eiusdem Dicta super Porphyrio); Clm. 14458 (XIII) f. 119 r-133r (Explicit scriptum magistri Johannis
Swevi super Praedicamentorum).
3*Expositio VI Principiorum.
Inc: Plato scribit in Timaeo quod inter ...
Expl: ideo etiam quando homo.
MS: Erfurt SB Ampl. Q. 266 (XIV) f. 39M6\
4. Expositio super librum Perihermenias.
Inc: Sicut dicit Alpharabius de etymologia scientiarum . . .
Expl: homo non est malus. Tunc respondet similiter.
MSS: Erfurt SB Ampl. Q.266 (XIV) f. 20v-38v; Leipzig UB 1356 (XIV) f. 18-28.
TRADITIO
182
Thomas de Faversham
Spurious.
1. Quaestiones super librum Physicorum (see Simon de Faversham 9).
Inc: Sicut dicit Averroes supra primum Physicorum consideratio de formis . . .
MS: Erfurt SB Ampl. F.348 (XIV) f. lr-69r (f. lr title: Incipiunt quaestiones super VIII libris Physicorum disputatae a magistro Thoma de
Faversham).
Note: The false ascription to Thomas de Faversham is no doubt due to a confusion of Simon de Faversham and a Thomas Anglicus (q. v.)
to whom other works in this MS are attributed in a librarians note in a hand of the fifteenth century.
Thomas Good de Docking O.F.M.
f ca. 1270. Ca. 1253 entered Oxford convent of the Order; ca. 1264-66 lector in the Oxford convent; doctor theologiae.
Bale I 324f; Tanner 229f; Wadding SS (1650) 323f; Sbaralea Suppl. (1806) 675; DNB 15 (1888) 139; Chevalier BE 4502; Russell
159-61; Emden I 580; LThK2 10 (1965) 140f. Prantl III 201.
A. G. Little, The Grey Friars in Oxford (Oxford 1892) 151f; id., The Franciscan School at Oxford in the 13th Century, AFrH 19
(1926) 803-74 at 846-50; id., Franciscan Papers, Lists, and Documents (Manchester 1943) 98-121 esp. 99-103; J. I. Catto, New Light
on Thomas Docking O.F.M., MRS 6 (1968) 135-49.
1. In Posteriora.
Test: Bale, Wadding.
Thomas de Haselbach
See Thomas Ebendorfer de Haselbach.
Thomas de Jorz O.P.
t 1310 Dec. 13 Grenoble. Said to have been pupil of Thomas Aquinas, Paris; ca. 1292 doctor theologiae, Oxford; 1292-93 magister
regens, there; 1294-97 prior of the convent, Oxford; 1297-1304 prior provincial of the Order in England; 1305 Cardinal priest of S.
Sabina; died as papal envoy on the way to Emperor Henry VII. See also Thomas Anglicus.
Pignon 7 nr. 5; Quetif I 508-10; Bale 368; DNB 30 (1892) 203f; Chevalier BB 2652; Russell 163f; EFil 4 (1957) 1262; Emden II
1023; DThC 15 (1946) 779; LThK2 10 (1965) 143.
Ueberweg 773; Sarton III 557f.
A. G. Little and F. Pelster, Oxford Theology and Theologians ca. A.D. 1282-1302 (Oxford 1934) 187f; W. A. Hinnebusch, The
Early English Friars Preachers (Rome 1951) 413f. Stegmiiller RB V 367f.
1. Commentaria super totam logicam Aristotelis, super philosophiam naturalem et moralem.
Test: QuStif, not in Pignon.
Thomas de Landshut
See Thomas Teufl de Landshut.
183
Thomas de Mantevilla O.P.
T. Kaeppeli, Antiche Biblioteche domenicane in Italia/ AFP 36 (1966) 5-80 at 32.
1. Expositio super libro Problematum Aristotelis.
MS: Napoli BN VILAA.39 (XIY) f. 47v-116L
Thomas Maulevelt (Manlevelt)
Fl. s. XIV. English logician; nominalist.
J. Pinborg, Die Entwicklung der Sprachtheorie im Mittelalter (BGPMA 42, 2; Munster i. W. 1967) at 146, 152, 196.
1. Quaestiones super veteri arte.
Inc: (.Porph.) Quaeritur circa initium Porphyrii: Utrum necesse sit aliquem scire quid genus sit et quid
species etc.
(iq . 2) Consequenter quaeritur: Utrum noscere quid sit genus sit necessarium ad assignandum
definitionem?
(q. ult.) Consequenter quaeritur: Utrum aliquod accidens sit genus substantiale ?
Expl: sine aliqua nova impositione terminorum.
(Praed.) Circa librum Praedicamentorum Aristotelis potest primo quaeri: Utrum aliquid sit
aequivocum? Et arguitur primo quod non. Quia si sic . . .
(<q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum aliquis conceptus sit aequivocus ? Expl: ad argumentum vero
in oppositum quod sit demonstrandum.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.288 (XIV) f. lr-145v (title: Hae quaestiones fuerunt compilatae per Thomam Manlevel Anglicum doctorem
solemnem).
Thomas Netter Waldensis O. Carm.
Ca. 1377/80 Saffron Walden, Essex 1430 Nov. 2 Rouen. Entered the Order at London; ca. 1396 studied at Oxford; 1409
baccalaureus theologiae; 1409 at the Council of Pisa; 1414 provincial prior of the Order in England; 1415 at the Council of Constance;
1419 mission to Poland; confessor to Kings Henry V and Henry VI. Chief theological opponent of Wyclif.
Bale 569-71; Tanner 746-8; BiblCarm II (1927) 824-6, 833-42; DNB 40 (1894) 231-4; Chevalier BB 3304f; Xiberta 49f; DThC 15
(1950) 3505f; Emden II 1343f; Tuszyriska 71f. J. A. Robson, Wyclif and the Oxford Schools (Cambridge 1961) passim.
Stegmuller RB V 369f; RS I 418.
Doubtful.
1. In Porphyrium; De praedicabilibus.
Inc: In materia universalium ante . . .
2. De decem praedicamentis.
3. In Metaphysicam.
Inc: Reverendi Patres sicut cetera . . .
TRADITIO
184
4. In libros Physicorum.
Inc: Cum omnis scientia causas . . .
5. In libros De caelo et mundo.
Inc: Natura Hic liber de . . .
6. In libros De generatione et corruptione.
Inc: Liber incipit de generatione . . .
7. In libros Meteororum.
Inc: De primis Liber iste . . .
Inc: Bonorum honorabilium Circa . . .
Inc: Circa litteram Philosophi quaeritur . . .
Inc: Aristotelis Ethica narranda . . .
Test: (1-10) Bale, Tanner, BiblCarm, except 9 which is found only in BiblCarm. No Aristotle commentaries are mentioned by J.
Grossi, De scriptoribus Ordinis Carmentarum n. 23 (ap. Xiberta 49f).
11. Introductio ad naturalia.
Inc: Natura est duplex, scilicet natura naturans . . .
MS: Oxford BodlL SC 2593 (XY) f. 149-(161).
Test: Tanner, referring to this manuscript, which is however not ascribed.
12. Quaestiones naturalium.
Inc: Utrum definitio naturae sit vera . . .
Test: Tanner, BiblCarm.
Thomas Penketh O.E.S.A.
Ca. 1450 Penketh, Lancs. 1487 May 20 London. Entered the Order at Warrington, Lancs.; studied at Oxford convent;
baccalaureus theologiae; then at Cambridge; 1468/69 doctor theologiae, Cambridge; 1469-73 provincial prior of the Order in England;
1474-77 professor of metaphysics in via Scotif Padua; 1477 returned to England; 1480-87 provincial prior of the Order in England.
Bale 621; Tanner 589; Ossinger 679-81; DNB 44 (1895) 302; Chevalier BB 3570; Brot- to-Zonta 99, 179-81, 203; Emden III 1457;
Cosenza 3397.
R. J. Mitchell, English Students at Padua, 1460-75/ Transactions, Royal Historical Society Ser. IV, 19 (1936) 101-17; Joannis
Duns Scoti opera omnia I (Citth del Vaticano 1950) prolegomena 80, 128-35; F. Roth, o.s.a., The English Austin Friars, 1249-1538 I
(New York 1966) 122-5, 398f, 561-4.
T.-M. Charland, o.p., Artes praedicandi (Paris-Ottawa 1936) 90f.
Doubtful.
1. Summa dialectices.
185
2. In Metaphysicam.
Note: This no doubt refers to: Quaestiones Antonii Andreae super XII libros Metaphysicae emendatae per venerabilem fratrem
magistrum Thomam Penketh O . S . A . (Vicenza 1477; London 1480).
3. Elucidationes naturalium.
Thomas Scotus
FI. s. XIV1. Apostate from O.F.M. and O.P.; taught in various places in Spain, and then in Lisbon, where he was accused of heresy
by Alvaro Pelayo O.F.M. (f 1353) and imprisoned. See also Thomas de Catalonia.
E. Renan, Averrobs et VAverrolsme (Paris 1861) 346 (Thomas de Catalonia); M. Men6ndez y Pelayo, Historia de los
heterodoxos espaholes III (Madrid 1917) 245-7, cxxx-cxxxii; M. Esposito, Les H6r6sies de Thomas Scotus daprs de Collyrium
fidei d'Alvare Pelage/ RHE 33 (1937) 56-69; Carreras y Artau II (1943) 494f; M. Martins, As Acusa?oes contra Tom&s Escoto e a sua
interpretabo/ Revista portuguesa de filosofia 7 (1952) 29-49; P. Durao, Thomas Scotus, aristotelicus, qui saeculo XIV Olysipone docuit/
Miscellanea mediaevalia II (Berlin 1963) 472-4.
Doubtful.
1. In Aristotelem.
Test: No definite works of Thomas Scotus are known. The errors listed in Alvaro Pelayo's Collyrium fidei, although more
concerned with theology than with philosophy, could possibly be drawn from Aristotle-commentaries. They include the following:
Asseruit animas post mortem ad nihilum redigi; Dixit quod fides melius probatur per philosophiam quam per decretum et decretales et
testamentum novum et vetus; Cum suo idolatra Aristotele mundum ponit aeternum; Aristoteles sapientior quam Moyses.
Thomas de Sutton O.P.
f ca. 1311/15. 1263/74 fellow of Merton College, Oxford; later entered the Order; ca. 1282 Oxford convent; by ca. 1290
baccalaureus theologiae, there; ca. 1294 doctor theologiae, there; ca. 1294 regent master, there. Thomist. See also Thomas Anglicus.
Stams 60 nr. 16; Upsala 72 nr. 16; Pignon 25 nr. 17; Qu6tif I 464; Bale 1352f; Chevalier BB 4516; Russell 171f; Emden III 1824f
(lit.); EFil 4 (1957) 1263; DThC 14 (1941) 2867-73; LThK2 10 (1965) 148.
Ueberweg 532, 542f, 773; Wulf II 209-11, 217f; Gilson 738; Sarton III 558f; Lottin PM I 339-77, III-IV passim.
F. Ehrle, Thomas de Sutton, sein Leben, seine Quodlibet und seine Quaestiones disputatae/ in: Festschrift fur Georg von
Hertling (Kempten-Munich 1913) 426-50; F. Pelster, Thomas von Sutton O.Pr., ein Oxforder Verteidiger der thomistischen Lehre/
ZKTh 46 (1922) 212-53, 361-401; W. A. Hinnebusch, The Early English Friars Preachers (Rome 1951) 396-410; F. J. Roensch, Early
Thomistic School (Dubuque, Iowa 1964) 44-51, 237-46; M. Schmaus and M. GonzAlez-Haba, edd., Thomas von Sutton Quodlibeta
(Munich 1969) vii-xxiii (life, works, lit.); W. SeAko, Trzy studia nad spugciznq i poglqdami Tomasza Suttona dotyczqcymi problemu
istoty i istnienia/ Studia mediewistyczne 11 (1970) 111-280 (lit.).
M. Grabmann, Die Werke des hL Thomas von Aquin (BGPMA 22, 1-2; Miinster i. W. 1931) 261, 264; W. SeAko, *Le
Commentaire de Thomas Sutton sur les Categories dAristote dans le MS IV.Q.3 de la Biblioth&que de FUniversit6 de Wroclaw/ MPP 4
(1959) 53-8.
TRADITIO
V. Doucet, review of Little and Pelster, Oxford Theology, AFrH 27 (1934) 274-80 at 278-80 (Assisi 196 with Qq. Metaph.); H.
Pouillon, Le Manuscrit d'Assise, Bibl. comm. 196: description/ RThAM 12 (1940) 329-58 at 338-40; id., Les Questions sur la
M6taphysique de Thomas de Sutton O . P .', Melanges Joseph De Ghellinck (Gembloux 1951) II 937-50. Stegmiiller RB V 374; RS I 421f;
Glorieux Q I 291-6.
186 1. Super Praedicamenta.
Inc: Sicut dicit Aristoteles in secundo Metaphysicae, capitulo ultimo, oportet erudiri, quomodo singula sint
accipienda . . .
(q. 1) Primo quaeritur: Utrum logica sit de syllogismo ut de subiecto?
(q. 2) Secundo quaeritur: Utrum logica sit de intentionibus secundis et de intentionibus primis ?
Visis istis generalibus de logica quaerenda sunt quaedam specialiter circa librum Praedicamentorum.
Sunt autem in primo tria quaerenda: Utrum scientia praedicamentorum pertinet ad logicam?
MS: Wroclaw BU IV.Q.3 (XV) f. 8-61 (Explicit opus fratris Thomae de Sutton O . P . super librum Praedicamentorum. Quod opus
impositum erat S. Thomae, sed S. Thomas non fecit Praedicamenta, sed doctor Sutton ea compilavit secundum opinionem gloriosi
doctoris S. Thomae).
3. Super Perihermenias (Continuatio commenti Aquinatis).
Inc: (Sent. Aquinatis) Dilecto sibi praeposito Lovaniensi frater Thomas . . .
Primum oportet constituere Sicut dicit Philosophus in tertio De anima duplex est operatio
intellectus . . .
Expl: (II led. 2 n. 14) in supra dictis dictum est intelligi potest.
(Sent. Thomae de Sutton) Intelligimus vero quod dicit Manifestat quod supra dictum est in
quadam figurali descriptione dicens quod illud . . .
( I I ) Deinde cum dicit: Similiter autem se habent, agit de enuntiationibus . . .
MS: Paris BN lat. 16154 (XIV) f. 270^-280^ (anon.).
Test: Stams (complevit scriptum Thomae super Perihermenias), Pignon, Qu6tif, Bale. Note: Thomas Aquinas' Perihermenzas-
commentary covered only I-II lect. 2. The continuation contained in the above MS is one of various completions. Glorieux, art. cit.
(DThC XIV 2869), maintains that it is the commentary attested in Stams; Grab- mann, Die Werke 261, distinguishes it from that in Urb.
lat. 214 (see Robertus de Vul- garbia); cf. Thomae Aquinatis opera omnia I (ed. Leonina; Rome 1882) 84.
4. Super librum Priorum.
5. Super libros De generatione et corruptione (Continuatio commenti Aquinatis).
Inc: (Sent. Aquinatis) Sicut tradit Philosophus in tertio De anima, scientiae secantur quemadmodum et res .
..
187
(text) De generatione autem In hoc igitur libro Philosophus primo ponit prooemium, demonstrans suam
intentionem . . .
Expl: (I led. 17) corrumpetur vinum et fiet totaliter aqua.
(Suppi. Thomae de Sutton I led. 18) Quoniam autem primum Postquam Philosophus determinavit de
generatione et corruptione in communi et de aliis motibus consequentibus, hic determinat de quibusdam
quae requiruntur ad generationem et ad alios motus . . .
( I I ) De mixtione quidem Postquam Philosophus determinavit in primo libro De generatione et
corruptione in communi et de aliis motibus quorum cognitio . . .
MS: Oxford Merton College 274 (XIII) f. 92M22 (f. 92r: Hic terminatur expositio fratris Thomae et incipit expositio fratris Thomae de
Suthona).
Test: not in Starns.
Note: cf. C. Suermondt, praefatio, Thomae Aquinatis opera omnia III (ed. Leonina; Rome 1886) xxivf.
Doubtful.
6. Super librum Posteriorum.
Test: Bale, not in Stams, Pignon, Qu6tif.
Inc: (21 qq. VII [Z]) Utrum forma fiat ex aliquo? Quod fiat ex aliquo probo . . .
(q. 2) Utrum compositum generetur?
(q. 3) Secundo quaeratur: Utrum ideae quas Plato posuit conferant ad generationem compositi rerum
naturalium?
(q. ult.) De oppositione universalium: Utrum hae duae contrarientur de necessitate: Omne b est a et
Impossibile est omne b esse a?
Expl: nec aliter potest evadi ad argumentum.
MS: Assisi BG 196 (XIII) f. 31r-41v (superscription: Thomas de Sutton).
Edd: Pouillon, art. cit. (1951) 938-40 (list of qq.); Sehko, art. cit. (1970) 123-5 (list of qq.). Note: not in Stams, Pignon, Qu6tif. Cf.
literature cited above.
8. Expositio in libros De caelo et mundo.
Test: Schmaus, op. cit. (1969) xiv.
9. Expositio in librum De anima.
Inc: Bonorum honorabilium Tractaturus Philosophus De anima et de partibus eius (animae) illam praemittit
prologum in quo ostendit huius scientiae dignitatem et utilitatem, unde reddit auditores benevolos . . . MSS:
Berlin SB lat. qu. 195 (XIV/XY) f. 44r-47v (anon.); Cambridge Jesus College 72 (XV) f. 14r-41v (Explicit tertius liber De anima
quod Sutton); Oxford BodlL Digby 150 (XIII) f. 146r-148v.
Test: not in Stams, Pignon, Qu6tif.
Spurious.
10. Quaestiones libri Physicorum (see Thomas de Wylton).
Inc: Cum natura sit principium motus et quietis et per consequens . . .
TRADITIO
Thomas Teufl de Landshut
By 1470 magister artium, Vienna; by 1476 magister regens in facultate artium, In- golstadt. (A Thomas Piscatoris de Lantshut was
matriculated in the university of Vienna in 1465 [Die Matrikel der Universitat Wien II/l (Graz-Vienna-Cologne 1967) 89] and as
magister in the arts faculty of Ingolstadt in 1473 [G. Frhr. von Polnitz, Die Matrikel der Ludwig- Maximilians-Universitat Ingolstadt-
188 Landshut-Miinchen I (Munich 1937) 31]; Wolfgang Feder- kil de Darffen was matriculated in Vienna in 1462). See also Henricus de
Frimaria 1.
1. Quaestiones super libros Ethicorum secundum mentem Henrici de Frimaria. Inc: Circa initium librorum
Ethicorum Aristotelis quaeritur primo in generali: Utrum de virtutibus moralibus sit scientia? Et arguitur
primo quod non. De infinitis non est scientia. Sed virtutes morales sunt infinitae . . .
(q. 2) Utrum de virtutibus moralibus sit scientia practica vel speculativa ? Et arguitur primo quod sit
scientia speculativa. Ista scientia quae est principiativa est speculativa . . .
(V q. 1) Nunc sequitur quintus Ethicorum ubi quaeritur: Utrum ad scientiam moralem pertineat
determinare de iustitia ?
(q. ult. X q. 19) Utrum instituere leges pertineat ad solum politicum? Expl: qui est finis et consummatio
omnium. Cui sit laus, honor, et gloria in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Milnchen UB 2 566 ( A . D . 1470) f. 5r-196r (f. 3r-4v: Registrum seu tabula quaestionum in hoc libro Ethicorum contentorum
secundum mentem fratris Henrici de Ale- mannia; expl: Et scriptae sunt per me magistrum Thomam Teufl de Lanczhuet in
universitate Wiennensi A . D . 1470 secunda feria post festum nativitatis Mariae virginis, add. alia manu: Item sub decanatu secundo
venerabilis magistri Wolfgangi Federkil de Darffen ob famosissimam facultatem artium modernae viae, cuius et ego magister
indignus sum, vendidi istum librum eidem facultati pro usu magistrorum pro quattuor florenis. Quem decanus praefatus a me
magistro Thoma Teufl in Lanczhuet mercatus est A . D . 1476 in vigilia S. Laurentii martyris, tunc Ludovico et Georgio ducibus
Bavariae et fundatoribus universitatis Ingolstatensis regnantibus).
Thomas Waldensis
See Thomas Netter Waldensis O.Carm.
Thomas Waleys (Wallensis) O.P.
Ca. 1290 ca. 1349. Ca. 1305/06 entered Order; studied theology, Oxford; ca. 1314 baccalaureus theologiae, there; read
Sentences, there; 1318 magister theologiae, there; from 1318 regent at Oxford convent; from 1326/27 lector in the Studium of the Order,
Bologna; 1333 chaplain to Cardinal Matteo Orsini, Avignon; 1333-42 imprisoned for asserting the immediate beatific vision against the
thesis of John XXII; ca. 1342 probably returned to England. See also Thomas Anglicus.
Pignon 32 nr. 110; QmHif I 597-602; Leland 307, 333; DNB 59 (1899) 121f; CUP II 414-42; Chevalier BB 4518; Emden III 1961f;
Dictionary of Welsh Biography (Oxford 1959) 1010; LThK2 10 (1965) 150f.
189
T. K&ppeli, Le Proc&s contre Thomas Waleys, O.P.: 6tude et documents (Rome 1936); B. Smalley, 'Thomas Waleys O.P./ AFrP
24 (1954) 50-107; B. Smalley, English Friars and Antiquity in the Early Fourteenth Century (Oxford 1960) 75-108.
Stegmuller RB V 391-401; Th.-M. Charland, Artes praedicandi (Paris-Ottawa 1936)
94f.
I. Quaestiones super multos libros Physicorum.
Test: Pignon, Qu6tif.
Thomas Wolfel de Wuldersdorf (Wullersdorf)
f 1478 May 31. 1424-57 magister artium regens, Vienna; 1431 cursor biblicus; 1433 sententiarius; baccalaureus theologiae
formatus; 1436, 1441, 1447, 1453 dean of the arts faculty; 1442, 1457, 1463 rector; 1448 licentiatus theologiae; 1457 doctor theologiae,
professor in theological faculty; 1465 dean of the theological faculty; 1467 vice-chancellor; many diplomatic missions; canon of St.
Stephan.
Aschbach I 287, 557f, 624; ADB 43 (1898) 790; Grabmann, MGL III 226, 450. Stegmuller RS I 472 nr. 1143.
1. Disputata in V libros Ethicorum.
Inc: Circa initium librorum Ethicorum Aristotelis est sciendum quod philosophia moralis est notitia
philosophica . . .
(q. 1) Quaeritur: Utrum de virtutibus sit scientia? Contra primam conclusionem quae dicit quod de
virtutibus sit scientia . . .
(q. 2) Utrum scientia de virtutibus sit practica vel speculativa ?
(q. ult.) Utrum iniustitia facere sit peius quam iniustitia pati?
Expl: quia iniustum pati quasi semper est malum secundum se consideratum. Completo libro sit laus et
gloria Christo.
MSS: Milnchen SB Clm. 19673 ( A . D . 1439) f. 5r-254v (Explicit exercitium librorum quinque Ethicorum exercitatum per
venerabilem magistrum in artibus liberalibus nec non baccalaureum formatum in sacra theologia M. Thomam de Vulderstorff nationis
Austriae reportatumque per me . . . anno 1439 infra horas tertiam et quartam vesperarum temporis etc.); Clm. 19848 (XV) f. 4r-153r
(reportata magistri Thomae de Bulders- dorf pro parte); St. Florian StB XI.636 ( A . D . 1439) f. lr-302v (Expliciunt disputata Ethicorum
reverendi magistri Thomae de Wulderstorff A . D . 1439 reportata per me Simonem in studio Wiennensi generali).
Thomas de Wuldersdorf
See Thomas Wolfel de Wuldersdorf.
Thomas de Wyk
Russell 172f.
1. Tractatus de fallaciis.
Inc: De sophisticis autem elenchis Quaeratur: An sophistica sit scientia .. .
Expl: duae enim praemissae sunt unum antecedens regula contrarii, non tamen sunt una propositio.
Similiter hic.
TRADITIO
190
MS: Oxford BodlL Digby 204 (XIII/XIV) f. 81*-87* (Tractatus de fallaciis [then in
a later hand:] Thomae de Wyk).
Note: possibly to be ascribed to Guillelmus Brito, q. v. (Bale); cf. the Quaestiones Elenchorum cited in Thomas Anglicus Quaestiones
libri Physicorum, a work which is probably to be ascribed to Thomas de Wylton, q. v.
Thomas de Wylton
1288 to at least 1301 fellow of Merton College, Oxford; magister artium, there; ca. 1304- 1312 studied theology, Paris; 1312
magister theologiae, there; 1312-ca. 1320 regent in theology, there (teacher of Walter Burley); 1320-24 chancellor of St. Pauls, London.
Chevalier BB 4518; CUP II 171; DThC 15 (1946) 781; EFil 4 (1957) 1264f; Emden III 2054f; LThK210 (1965) 151.
Ueberweg 525, 616; Wulf III 166f, 175; Michalski, Le Criticisme 49-52; Nardi Saggi 408-10 et passim; Duhem SM YI 387f, VII
290f; Maier I passim, III 117, IV passim, V 196-203.
P. Glorieux, Duns Scot et les Notabilia Cancellarii,* AFrH 24 (1931) 3-14; Xiberta 183, 204-6, 214, 304; B. Nardi, Sigieri di
Brabante nel pensiero del Rinascimento italiano (Rome 1945) passim; A. Maier, Das Quodlibet des Thomas de Wylton, RThAM 14
(1947) 106-10; id., Wilhelm von Alnwicks Bologneser Quaestionen gegen den Averroismus (1323), Gregorianum 30 (1949) 265-308;
id., Das Lehrstiick von den vires infatigabiles in der scholastischen Naturphilosophie, Archives internationales dhistoire des
sciences 18-19 (1952) at 15f; id., Ausgehendes Mittelalter I-II (Rome 1964-67) passim; A. Przymusiala, Stan badan nad filozofiq XIV
wieku na podstawie prae Konstantego Michalskiego, MSZHF 6 (1966) 97-200 at 166f.
F. Pelster, Thomas von Sutton O.Pr., ein Oxforder Verteidiger der thomistischen Lehre, ZKTh 46 (1922) 212-53, 361-401 at 245f;
M. Grabmann, Mittelalterliche lateinische Aristotelesiibersetzungen und Aristoteleskommentare in Handschriften spanischer Biblio-
theken, Sb. Akad. Miinchen (1928) Heft 5 at 105f; id., Die Aristoteleskommentare des Simon von Faversham, ibid. (1933) Heft 3 at 8-
10; A. Maier, Verschollene Aristoteleskommentare des 14.Jahrhunderts, Autour dAristote (Louvain 1955) 515-41 at 521-8 (= her AM
A I [1964] 237-64 at 243-50, cf. also 386f, 480, 493); M. Schmaus, Thomas Wylton als Verfasser eines Kommentars zur aristotelischen
Physik: eine Feststellung von Dr. Ludwig Hodl, Sb. Akad. Miinchen (1956) Heft 9.
J. Koch, Durandus de S. Porciano (BGPMA 26; Munster i. W. 1927) 369-74; W. Senko, Jean de Jandun et Thomas Wilton:
contribution k T6tablissement des sources des Quaestiones super I-III De anima de Jean de Jandun/ BSPM 5 (1963) 139-43; id., La
Quaestio disputata De anima intellectiva de Thomas Wilton dans le MS 53/102 de la Bibliotheque du Grand S6minaire de Pelplin,
Miscellanea mediaevalia II (Berlin 1963) 464-71; id., Tomasza Wiltona Quaestio disputata de anima intellectiva (wst^p krytyczny i
wydanie tekstu), Studia mediewistyczne 5 (1964) 3-190; id., Les Opinions de Thomas Wilton sur la nature de Tame humaine face k la
conception de Tame dAverroes, RFNS 56 (1964) 581-604; Z. Kuk- sewicz, De Siger de Brabant d. Jacques de Plaisance: la thtorie de
Vintellect chez les averroistes latins des XIIF et XIVe sitcles (Wroclaw 1968) 176-201.
Glorieux R 1 460-2; Q II 278f; J. A. Weisheipl, Repertorium Mertonense, MS 31 (1969) 174-224 at 222-4.
1. Quaestiones Elenchorum.
Test: Self-citation in I Phys. q. 13 (Schmaus, art. cit. 15). Cf. Thomas de Wyk.
191
Inc: Cum natura sit principium motus et quietis et per consequens naturalia sint incommutabilia, quaeritur
primo: Utrum de immutabilibus in quantum huiusmodi possit esse scientia? Quod non videtur, quia
immutabile in quantum tale . . .
(iq. 2) Consequenter hic quaeratur: Ad quem pertinet determinare de mutabilibus corruptibilibus
naturalibus in quantum talia?
(q. 6) Quoniam autem intelligere et scire Utrum haec propositio sit vera?
(q. ult.) Quaeritur ultimo: Utrum primum movens sit indivisibile impartibile etc.?
Expl: ad imperfectionem pertinet. Nunc autem negatio cuiuslibet, quod non est perfectio, simpliciter vere Deo
attribui potest etc.
MSS: Cesena BMalatestiana Plut. VIII Sin. 2 (XIV) f. lr-3r (tabula; Incipiunt tituli quaestionum primi libri Physicorum editarum a
magistro Thoma Anglico magistro Parisius in sacra theologia); 3r ss. (tit: Quaestiones libri Physicorum editae a magistro Thoma
Anglico magistro in theologia); Erfurt SB Ampl. F. 178 (XIV) f. 57r-73v (VII- VIII only; expl: perfectio tantum de te Deo attribui
potest ideo etc. Expliciunt quaestiones magistri Thomae Anglici doctoris theologiae super singulos libros VIII Physicorum);
Madrid BN 2015 (XV) 218ff. (tit: Incipiunt quaestiones magistri Thomae Anglici super librum Physicorum Aristotelis). Olim
Canterbury Library of St. Augustines Abbey (Cat. s. XV: Quaestiones super libros Physicorum datae a magistro T. de Wilton [M.
R. James, The Ancient Libraries of Canterbury and Dover (Cambridge 1903) 315]). Ed: Schmaus, art. cit. 12-33 (I q. 13).
Inc: Bonorum honorabilium An de anima possit esse scientia? Quod non videtur: Scientia est habitus
intellectualis, anima non intelligit se ipsam . . .
(q. 2) An haec scientia sit de anima vel de corpore animato ?
MS: Oxford Balliol Coli. 91 ( A . D . 1334-49) f. 247r-277v (Sequuntur quaestiones De anima Thomae de Wilton huius Collegii socii;
Incipiunt quaestiones datae super librum De anima a magistro Thoma de Willetona; I-II only).
Edd: Sehko, art. cit. Tomasza . . . (1964) 12f. (list of questions); Kuksewicz, op. cit. 278-80 (excerpts).
Thuo Nicolai de Vibergia
t 1472. From Dacia; 1426 matriculated in the university, Erfurt; 1427 baccalaureus artium; 1428 magister artium; 1433
baccalaureus theologiae; 1437 dean of arts faculty; 1439 rector, canon of Lund and Ripen; 1439 doctor theologiae, leaves the university
of Erfurt; 1443 Abp. Lund.
E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 187-9, 285.
1. Disputata in libros Metaphysicorum.
Inc: Circa primum Metaphysicae quaeritur: Utrum metaphysicae quae sapientia dicitur obiectum adaequatum
sit ens in quantum ens? Conclusio prima: Ens in quantum ens est obiectum . . .
TRADITIO
192
(q. 2) Utrum metaphysica sit certior et dignior aliis scientiis?
(q. 3) Utrum metaphysica sit prima philosophia ?
(q. ult.) Utrum in puro lumine naturali possit esse evidens sive notum Deum esse?
Expl: convenit per se existere. Et sic est finis.
MS: Erfurt SB Ampl. Q.436 ( A . D . 1438) f. 57M05V.
Ed: (planned) BSPM 8/9 (1966-67) 43 G 60.
Thydericus
See Theodoricus.
Timo Judaei
See Themo Judaei de Monasterio.
Tullius Marcellus
S. VI or earlier. Carthaginiensis.
Pauly-Wissowa XIV 1492; Prantl I 664.
1. De categoricis et hypotheticis syllogismis libri V I I .
Test: Cassiodorus, Institutiones II 3 13 (ed. Mynors 119).
Ubaldinus
L. Thorndike, Science and Thought in the 15th Century (New York 1929) 165.
MS: Vaticana Vat. lat. 3897 (895) (XVI) f. 1-31 (Ubaldini in Perihermenias; or: Ubal- dini in Antonii Bernardi commentarium
logices).
Ubertinus de Albiziis O.P.
See Humbertus de Albiziis O.P.
Ulricus Engelberti de Argentina O.P.
t 1277. Disciple of Albertus Magnus; lector in Strassburg; 1272-77 prior provincialis of the province of Teutonia; by 1277
baccalaureus theologiae.
Stams 61 nr. 24; Upsala 72 nr. 23; Pignon 26 nr. 26; Qu6tif I 356-8; Chevalier BB 1327; Stammler-Langosch I (1933) 574-6; EFil 4
(1957) 1369f; NDB 4 (1958) 510; LThK2 10 (1965) 458f. (lit.).
Wulf II 145f, 150; Gilson 431-3, 751-3; Sarton II 944f; Duhem SM III 358-63, VI 538.
M. Grabmann, Studien iiber Ulrich von Strassburg/ MGL 1 147-221; A. Fries, c.ss.r., 'Die Abhandlung De anima des Ulrich
Engelberti O.P./ RTAM 17 (1950) 328-31; C. Putnam, Ulrich of Strasbourg and the Aristotelian causes/ Studies in Philosophy and the
History of Philosophy 1 (1961) 139-59; L. A. Kennedy, The De homine of Ulrich of Strasbourg/ MS 27 (1965) 344-7.
Glorieux R I 148-51; Stegmuller RS 423f.
1. Super librum Meteororum.
Test: Stams; some later authors read this incorrectly as Super librum Metaphysico- rum (cf. Qu6tif).
193
Test: This work is not mentioned in Stams; the earliest mention seems to be in Trithe- mius. It possibly refers to the treatise De anima, or
De homine, in Book IV tracts 4-6 of Ulrichs Summa de bono which is preserved only in Louvain BU D.320 (XV) f. 293v- 320r.
These tracts possibly circulated separately (cf. Fries, art. cit.). It is also possible that they do not belong to Ulrich at all, but rather to
Johannes Hulshot de Mechlinia, q. v. (cf. Kennedy, art. cit.).
Ulricus de Vienna
Fl. s. XIII/XIV. Perhaps studied at Prague; magister; 1284 rector puerorum ad S. Stephanum Wiennensem; doctor iuris canonici;
medicus et scholasticus Wiennensis; 1315 still in Vienna; friend of Engelbert of Admont.
M. Grabmann, * De commentariis in opusculum S. Thomae Aquinatis De ente et essentia, Acta pontificiae Academiae Romanae S.
Thomae Aquinatis 5 (1938) 7-20 at 13-15; G. B. Fowler, Intellectual Interests of Engelbert of Admont (New York 1947) 31-4; L.-J.
Batail- lon, Adam of Bocfeld, further manuscripts, MEH 13 (1960) 35-9 at 35 n. 3.
1. Dicta super fallacias.
MSS: Miinchen SB Clm. 331 (XIV) f. 40**-44v; 4384 (XIV) f. 104-122; 4391 ( A . D . 1343) f. 109-122; 16520 (XIV) f. 115-118 (incompl.).
2. Dicta super Mineralia Avicennae.
Inc: Terra pura Circa principium huius libelli tria sunt notanda: Primo quid sit subieetum, secundo quae sint
capitula, tertio quem ordinem habeat inter alios libros naturales . . .
MS: Admont StB 367 (XIII/XIV) f. 61v-63v (Expliciunt dicta magistri Ulrici super Mineralia Avicennae. Arnen).
4. Super Physiognomiam.
5. Super Oeconomiam.
Test: (3-5) Muchar, cited by Fowler, op. cit. 34.
Urbanus de Bononia (Urbanus Averroista) O.Serv.
Fl. s. XIV1. Pupil of Gentilis de Cingulo (q. v.); by 1334 magister artium (aetate antiquus), Bologna. (The identity of this author is
uncertain; there is another Urbanus Nicolai de Bononia O.Serv. to whom this commentary has been ascribed: by 1403 magister sacrae
theologiae; 1411 provincialis in provincia Romandiolae; 1422 prior et vicarius generalis; 1427 prior conventus).
Annales sacri Ordinis fratrum Servorum B. Mariae virginis (ed. A. Giani-Garbio; Lucca 1719) I 271, 623; G. Mazzuchelli, Gli
Scrittori dltalia II 3 (Brescia 1762) 1479f; G. Tira- boschi, Storia della letteratura italiana V (Modena 1789) 188f; G. Fantuzzi, Notizie
degli scrittori bolognesi VIII (Bologna 1790) 217-19; CUP II 576; Chevalier BB 4597.
EFil 4 (1957) 1456; Cosenza 3512, V 1814; Ueberweg 618; Wulf III 179; Nardi, Saggi 103f, 107, 318; E. Garin, Storia della filosofia
italiana I (Turin 1966) 438f; Sarton III 519.
E. Renan, Averrots et VAverrolsme (Paris 1861) 343; F. Ehrle, I Piu Antichi Statuti della facoltd teologica delVUniversity di
Bologna (Bologna 1932) 96f, 108; R. Taucci, I Maestri della facolt& teologica di Bologna, Studi storici sulVOrdine dei Servi di Maria
1 (1933) 24-
TRADITIO
42; Sorbelli 1143; G. Sarton, The Date of Urbano of Bologna, Isis 32 (1940-47) 118f; Grab- mann, MGL III 203; G. Piana,
Ricerche su le University di Bologna e di Parma nel secolo XV (Quaracchi 1963) passim; id., Nuove Ricerche su le University di
Bologna e di Parma (Quarac- chi 1966) passim; C. J. Ermatinger, Urbanus Averroista and Some Early Fourteenth-Century
Philosophers, Manuscripta 11 (1967) 3-38.
194 B. Nardi, La Miscredenza e il carattere morale di Nicoletto Vernia, GCFI 30 (1951) 103-118 at 109; id., Un Importante Notizia
su scritti di Sigieri a Bologna e a Padova alia fine del secolo XV, GCFI 35 (1956) 204-9 at 207f; J. H. Cotton, Politian and Fra Urbano
Averroistas Expositio, Manuscripta 12 (1968) 104-6.
1. Expositio commenti Averrois in Will libros Physicorum.
Inc: Liber iste prima sui divisione dividitur in partes duas quarum prima Commentator exponit prooemium . . .
MS: Venezia BMarc. lat. VI 103-104 ( A . D . 1456) 580ff.
Ed: Venezia 1492 (Klebs 1006) (f. 2r: Idcirco ego magister Urbanus Bononiensis Ordinis fratrum servorum beatae Mariae virginis ad
praedicta advertens, et quia dictum commentum scilicet libri Physicorum a nullo auctore invenitur ordinate expositum . . . proposui
ipsum exponere . . . . Hoc autem opus fuit inceptum per me aetate antiquum ab incarnatione Domini anno 1334 in kalendis aprilis,
et si Deus mihi prolongaverit vitam, intendo post hoc simili modo exponere commentum libri Caeli et mundi). Note: The
manuscript containing this commentary was included in error under Johannes de Marcanova. The latter had the text copied at
Bologna in 1456 in two large volumes, then corrected and annotated them in his own hand, whence the erroneous ascription in the
MS (cf. Nardi, Saggi 318 and the articles cited above).
Doubtful.
2. Expositio super libros De caelo et mundo.
Test: (2-3) Mazzuchelli; cf. 1 (ed. f. 2r).
Urbanus de Mellico
f 1436 Aug. 9 Vienna. 1413-30 magister artium, regens, Vienna; 1420, 1427 dean, arts faculty; 1420 began theological studies;
1422-23 cursor biblicus; 1423 sententiarius; 1427, 1435 rector; from 1431 involved in the preparations for the Council of Basel; 1436 li-
centiatus theologiae, doctor theologiae; 1436 canon of St. Stephans.
Aschbach I 264, 287, 445f; Grabmann, MGL III 226, 450; LThK2 10 (1965) 548f. Stegmiiller RB V 412; RS I 425.
1. Disputata in libros Ethicorum.
Inc: Utrum de virtutibus sit scientia . . .
Exp l: gratiarum actio, virtus et imperium per infinita etc.
MS: Wien NB lat. 4667 (XV) 243ff. (Disputata in libros Ethicorum cum quibusdam conclusionibus magister Buridani).
Vercellinus de Vercellis O.P.
Fl. 1460.
Qu6tif I 821-5.
195
1. Summa logicae; 'Tetralogus.
2. Logica contra Ockham; Anti-Ockham.
3. Quaestiones in totam Physicam et Theologiam.
Victorinus Afer (Gaius Marius Victorinus)
275/300 ca. 362. Under Constantius II (337-61) teacher of rhetoric and Neoplatonic philosophy, Rome; ca. 355 became
Christian; 362 forced to abandon teaching under Julian. Translated Porph. (cf. Boethius 1), Praed., Perih. (cf. Cassiodorus,
Institutiones II 18 [ed. Mynors 128]).
Pauly-Wissowa 14 (1930) 1840-8; DThC 15 (1950) 2887-2954; LThK2 7 (1962) 90f; Altaner7 368f.
P. Monceaux, Histoire litteraire de VAfrique chrdtienne III (Paris 1905) 377-422 esp. 381-95; G. Maggio Valveri, La Filosofia
teologica di Caio Mario Vittorino (Palermo 1950); P. Henry and P. Hadot, Marius Victorinus: Traites theologiques sur la Trinity
(Sources Chr. 68-69; Paris 1960); R. A. Markus, in: Cambridge History of Later Greek and Early Medieval Philosophy (ed. A. H.
Armstrong; Cambridge 1967) 331-40; P. Henry and P. Hadot, edd., Marii Victorini opera I (CSEL 83; Vienna 1971).
Prantl I 660-3; G. Schepss, Zu Marius Victorinus De definitionibus/ Philologus 56 (1897) 382f; P. Monceaux, LIsagoge latine de
Marius Victorinus/ in: Philologie et linguistique: melanges offerts d L. Havet (Paris 1909) 291-310; L. Adamo, Boezio e Mario
Vittorino traduttori e interpreti delTIsagoge di Porfirio/ RCSF 22 (1967) 141-64.
MS: olim Paris Sorbonne 1338 Commentum Victorini super Porphyrium* (M. Manitius, Philologisches aus alten
Bibliothekskatalogen/ RhMus 47 Erg.-Heft [1892] 85).
2. In Categorias libri V I I I .
3. De definitionibus.
Ed: T. Stangl, Tulliana et Mario-Victoriniana (Munich 1888) 17-48 (cf. Pauly-Wissowa at col. 1842).
Test: self-citation in Explanationes in Ciceronis rhetoricam (ed. Halm 275); Boethius, In Topica Ciceronis (ed. Orelli V 1 324-7; PL 64.
1098-1100); Cassiodorus, Institutiones II 3 18 (ed. Mynors 129).
Test: Cassiodorus, Institutiones II 3 13 (ed. Mynors 119), II 3 18 (ibid. 128).
5. In Ciceronis Topica.
Test: Boethius, In Topica Ciceronis (ed. Orelli V 1 270; PL 64. 1041); Cassiodorus, Institutiones II 3 18 (ed. Mynors 129).
6. Explanationes in Ciceronis rhetoricam [De inventione].
Edd: Orelli, Ciceronis opera V 1 (Zurich 1833) 2-182; C. H. Halm, Rhetores latini minores (Leipzig 1863) 153-304.
Vincentius Grimer
Fl. ca. 1418. Magister artium.
TRADITIO
196
1. Quaestiones in libros Politicorum.
Inc: Circa principium libri Politicorum est primo sciendum, ut dicit venerabilis Hugo in Didascalicam et
Isidorus secundo Ethicorum . . .
(<q. 1) Utrum definitiones philosophiae moralis sint bonae ?
(q. 2) Utrum divisio philosophiae moralis sit bona ?
(q. ult. V I I I q. 3) Utrum secundum curationes studiosi operibus liberalibus sint honorandi?
Expl: sit dicendum ad sophismata etc.
MS: Trier SB 1038 (1283) 8 (XV) f. 86r-225r (Expliciunt disputata VIII librorum Politicorum honorabilis viri magistri Vincentii Grimer
piae memoriae).
Vincentius Merlinus O.P.
t 1502 July. From Venice; 1477 studens artium, Perugia; 1481 studied theology, Bologna, and then from 1483 at Padua; 1486
incorporated in the theological faculty, Padua; 1488 baccalaureus conventus, Padua; 1489 magister theologiae, there (under Franciscus
de Neritone); 1491-93 magister regens in theology in the school of the convent of St. Augustine, Padua; 1495 designated for the chair of
metaphysics (ad secundum locum as concurrent of Antonius Trombeta) in the arts faculty of the university, Padua; 1495-96 prior of the
convent, Padua; 1497-1500 regens in the convent of St. Augustine, there; from 1497 provincialis Terrae sanctae.
Qu6tif I 872; Chevalier BB 3203; Brotto-Zonta 201f; L. Gargan, Lo Studio teologico e la biblioteca dei domenicani a Padova nel
tre e quattrocento (Padua 1971) 150f.
Nardi, Saggi 108; G. Di Napoli, L*Immortality delVanima nel Rinascimento (Turin
1963) 187.
1. Metaphysica.
Test: Altamura.
Vitalis
See Guillelmus Arnaldi.
Magister W.
S. XII. Citations of a Magister W., Wl., Guillelmus are found in Orleans 266 (222); Wien NB 2486 (XII) f. 38r-44v (a dialectic
compendium); Wolfenbiittel Herzogl. Bibl. 56. 20 Aug. 8vo (XII) f. 156r-162r at f. 158v (an anonymous dialectic compendium). C/.
Wilgelmus, Guillelmus de Salbris, Guillelmus de Campellis.
Abh. Akad. Berlin (1937) Nr. 5, pp. 30f, 44-6; MGL III 109f.
1. Glossae super Porphyrium.
Inc: (prol.) Quia nonnulli minus eruditorum scire cupientes Boethii commentum super eumdem Porphyrium
saepius inspiciebant, sed pro sua difficultate minus intelligentes vel etiam illius prolixitate pertesi legere
desistebant . . . .
(comm.) Sex sunt, quae magistri in omni expositione praelibant: Intentio; Utilitas; Ordo; Si eius cuius opus
est, germanus et proprius liber
197
est; Quae sit operis inscriptio; Ad quam partem philosophiae ipsius libri ducatur intentio . . .
Expl: similitudines comparandas ea fere quae sunt dicta sufficiant.
MS: Erfurt SB Ampl. 0.5 (XII) f. lr-8v and 16r-36v (Glossae super Porphyrium a magistro W. collectae).
W. Anglicus
Fl. s. XIII1. Magister, mathematicus.
M.-Th. d'Alvemy, 'Avicenna latinus IX/ AHDLMA 36 (1969) 243-80 at 262.
1. Summa super IV libro Meteororum.
Inc: Rerum corruptibilium effectus ut ad nutum et voluntatem Creatoris .. .
Expl: dirigat et ordinet. Completus est tractatus de Meteoris a magistro W. anglico mathematico A.D. 1230.
MS: Paris BN lat. 6552 (XIV) f. 39v-4P.
Wenceslaus de Horazdierowicz
1450 baccalaureus artium, Prague; 1454 magister artium, there.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 2 (Prague 1832) 41, 48, 49.
See also Johannes Versor, 2.
1. In Posteriora.
Inc: Utrum syllogismus demonstrativus sit subiectum huius libri . . . MS:Wien Dominikanerkl. 149/119 ( A . D . 1454)
f. 125v: A . D . 1454 magister W. de Horazdierowicz legit librum Posteriorum incipiens in illa syllaba et . . .
Wero
See Johannes Versor ( 4).
Wilgelmus
Fl. s. XII. Perhaps to be identified with Guillelmus de CampeUis, q. v. See also Magister W.
M. Grabmann, Bearbeitungen und Auslegungen der aristotelischen Logik aus der Zeit von Peter Abaelard bis Petrus Hispanus/
Abh. Akad. Berlin (1937) Nr. 5 at 56f; L. M. De Rijk, Logica modernorum II 1 (Assen 1967) 130-46.
1. Introductiones dialecticae.
Inc: Ars ista dialectica, quam peripatetici logicam appellant, propter discretionem veri et falsi inventa est.
Quae non potest fieri nisi per voces . . Expl: (mut.) quoddam animal non est cignus . . .
MS: Wien NB 2499 (XII) f. 23M2L Ed: De Rijk, op. cit. 130-45 (excerpts).
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES SUPPLEMENTARY AUTHORS
Accessed: 25-08-2014 06:23 UTC
Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Lise, available at
2
ST
OR
JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of content in a trusted digital archive. We use information
technology and tools to increase productivity and facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact support@jstor.org.
http://wwwjstor.org
MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES SUPPLEMENTARY AUTHORS
To the inventory of Medieval Latin Aristotle Commentaries published in Traditio 23 (1967) 313-413, 24
(1968) 149-245, 26 (1970) 135-216, 27 (1971) 251-351, 28 (1972) 281-396, and 29 (1973) 93-197, I would
like to make the following additions and corrections. They consist of a list of additional authors with
biobibliographical note and indication of manuscripts and editions.
Raimundus-Lullus-Institut der Universitat Freiburg i. Br.
Adam de Burleye
t by 1328. 1307 fellow of University College, Oxford; magister artium.
Emden I 311; E. A. Synan, Four Questions by Adam Burley on the Liber sex principiorum/ MS 32 (1970) 60-90.
1. Quaestiones de VI Principiis.
Inc: Forma est compositioni Quaeratur: Utrum forma secundum essentiam suam suscipiat magis et
minus? Et quia forma hic definita est communis formae accidentali et formae substantiali. . .
Expl: motus vel mutatio non sit pars effectus successive causatae, sicut dictum est in positione.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 668* (XIII/XIV) f. 9 r-13v (Expliciunt quaestiones magistri Adam Burley).
Ed: Synan, art. cit. 63-90.
2. Quaestiones super libros [/-//] De anima.
Inc: Quaeritur: Utrum anima sit substantia simplex vel composita? Et videtur composita . . .
Expl: sic gustus et tactus sunt coniuncti in eadem parte carnis, sicut in lingua.
MS: Cambridge Gonville and Caius Coli. 668* (XIII/XIV) f. 150r-159v (ascribed in top margin).
Adorff magister Lipczensis
See Johannes Permeter de Adorff.
TRADITIO
Alanus de Fifedale O.E.S.A.
f 1321. Scotsman.
F. Roth, The English Austin Friars 1249-1538 I (New York 1966) 537f.
1. In Parva naturalia.
Albertus Varentrappe de Monasterio
200
1400 baccalaureus artium, Prague; 1401 magister artium, there; 1408 dean of the arts faculty, there.
Monumenta historica universitatis Pragensis I; Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 20, 120, 350, 352, 369,
401 et passim.
1. Disputata librorum Physicorum.
Inc: Circa initium libri Physicorum . . .
(IV) Quaeritur: Utrum omnis locus sit aequalis suo locato?
MS: Wurzburg UB M.ch.f.235 ( A . D . 1408) f. 82'-172v (f. 104': Disputata quarti libri Physicorum Alberti Warentrappen; f. 155r: Expliciunt
disputata quarti libri Physicorum reportatae per me Hermannum Weylerspacher a reverendo magistro Alberto Warentrappen
Pragae).
Alvariis
Between 1280 and 1300, Toledo.
M. Alonso, Comentario al De substantia orbis de Averroes (Aristotelismo y Averroismo) por Alvaro de Toledo (Madrid 1941).
1. In tractatum Averrois De substantia orbis.
Inc: (prooem.) Veritate prima loquente, boni hominis animus cognoscitur ab eius fructibus qui sunt opera quae
ab eo secundum eius fiunt desiderium. . . . Oportet quemlibet volentem philosophari denudare intellectum
deterior brutis.
(cap. 1) D. Averroes: In hoc tractatu intendimus perscrutari de rebus ex quibus componitur corpus caeleste
Et dicit hoc non quia compositio sit in caelo sicut in istis rebus generabilibus et corruptibilibus . . .
Expl: quia deum ponit deum privatum qui erat causa motus.
MS: Madrid BN 10063 (XIII/XIV) f. 56'-75, 75-b (inc. prooem.).
Ed: Alonso, op. cit. 31-276.
Andreas Brusen
1. In Priora.
MS: Uppsala UB G.599 (XV) f. 135M42v.
Andreas de Kokorzino (Kokorzyn)
t ca. 1435. Studied at the university, Prague; 1399 baccalaureus artium, there; 1402 magister artium, there; from 1404 professor in
arts faculty, Cracow; 1406/07 dean of the arts faculty, there; 1408 began theological studies; 1410/11 baccalaureus biblicus, there;
1413/14 baccalaureus sententiarius, there; 1425/26 magister theologiae, there; 1408/09, 1426, 1429 rector, there; archdeacon of Cracow;
emissary to the Council of Constance; disputed with the Hussites. Augustinian-nominalist direction.
121
Album studiosorum Universitatis Cracoviensis I (Cracow 1887) 26,61,71; Polski Slownik Biograficzny 1 (1935) 107; M.
Markowski, Spis osdb dopuszczonych do wykladdw i do katedry na wydziale teologii Universytetu Krakowskiego w XV wieku/
MSZHF 4 (1965) 127-275 at 167, 172, 178, 222, 252; A. Przymusiala, O Polskiej Filozofii Sredniowiecznej na podstawie prae
Konstantego Michalskiego,* MHFSP 2 (1970) 104-49 at 112; Filozofia w Polsce: slownik pisarzy (Wroclaw 1971) 11.
M. Markowski, La R6plique dAndr de Kokorzyn au Principium de Jean de Klucz- bork du ms. de la Bibliothque de
rUniversit6 de Wroclaw I.Q.376/ MPP 10 (1961) 50-4; id., Wyklad wstepny Andrzeja z Kokorzyna/ MSZHF 2 (1962) 3-51; id.,
Poglqdy filozoficzne Andrzeja z Kokorzyna/ Studia mediewistyczne 6 (1964) 55-136; id., Wplyw Buryda- nizmu na Uniwersytet
Krakowski w pierwszej polowie XV wieku/ in: Z Dziejdw filozofii na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku (ed. Z. Kuksewicz;
Wroclaw 1965) 118-51 at 134f; id., Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physikkommentaren: die Impetustheorie, * AHDLMA 35
(1969) 187-210 at 190, 196; id., Problematyka uniwersalidw w polskich pietnastowiecznych pismach nominalistycznych,' Studia
mediewistyczne 12 (1970) 73-166 at 147; id., Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikanskim (Wroclaw 1971) 121f, 375, 447 et
passim.
1. Puncta Physicorum.
Inc: (prol.) Nota recapitulationem totius libri Physicorum. Primo ergo notandum, quod in toto libro
Physicorum determinatur de ente mobili in generali . . . Primus liber habet quattuor tractatus, primus
tractatus docet modum procedendi in scientiis . . .
(/ q. 1) Quaeritur circa primum Physicorum primo: Utrum in omni scientia ex cognitione principiorum,
causarum et elementorum convenit aliqua scire, scilicet principiata, causata et elementata? Nota, in hac
quaestione est difficultas propter diversas glossas . . .
Expl: hic halum gratiae luminosum et in patria primum gloriae rutilosum largire dignetur, cuius imperium sine
fine stat. Arnen.
MS: Krakdw BJ 1946 (XV) f. 89r-121v (Expliciunt puncta Physicorum Kokorzyny). Ed: Markowski, Burydanizm (1971) 156f. (III q. 2).
Andreas Ruczel de Gosten (Koscian)
1442 matriculated in the university, Cracow; 1445 baccalaureus artium, there; 1449 magister artium, there. Averroistic direction.
Filozofia w Polsce: slownik pisarzy (Wroclaw 1971) llf.
M. Markowski, Un commentaire averro'iste sur le De anima de la moiti6 du xve si&cle dans le ms. BJ 2024/ MPP 9 (1961) 48-50;
M. Markowski, Wplyw Burydanizmu na uniwersytet Krakowski w pierwszej polowie XV wieku/ in: Z Dziejdw filozofii na
uniwersytecie Krakowskim w XV wieku (ed. Z. Kuksewicz; Wroclaw 1965) 118-51 at 142-5; id., Problematyka uniwersalidw w polskich
pietnastowiecznych pismach nominalistycznych/ Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166 at 162f.
Inc: Circa primum De anima quaeritur primo: Utrum sit subiectum huius scientiae? Notandum primo:
Subiectum est triplex, quoddam in quo, aliud ex quo, tertium circa quod . . .
TRADITIO
Expl: cognita lumine exulis.
MS: Krakow BJ 2024 (XV) f. 400r-438v (Expliciunt quaestiones super libros De anima per Andream de Costen).
Andreas Rudiger de Goerlitz
f after 1495. 1439 matriculated in the university, Leipzig; 1441 baccalaureus artium, there; 1442 magister artium, there; 1448 began
theological studies, there; 1450-59 professor in the arts faculty, there; 1451 sententiarius; 1452 dean of the arts faculty, there; 1456
136 licentiatus theologiae, there; 1460-95 professor in the theological faculty, there.
G. Erler, Die Matrikel der Universitat Leipzig I (Leipzig 1895) 128; II (Leipzig 1897) 15, 127, 130, 154, 175 et passim; J. B.
Korolec, Komentarz Andrzeja ze Zgorzelca do Etyki Nikomachejskiej V MSZHF 7 (1967) 26-37.
Stegmiiller RB II 99.
1. Quaestiones librorum Ethicorum.
Inc: Circa initium librorum Ethicorum quaeritur primo: Utrum scientia de moralibus virtutibus sit speculativa
vel practica? Et primo notandum quod moralis philosophia duas habet partes . . .
(dub.) Sed dubitatur: Utrum in tali scientia sit ponendum aliquod subiectum proprium et adaequatum?
(iq. 2) Utrum omnia appetant bonum? Et: An omnis ars et omnis doctrina, omnis actus et omnis electio
bonum appetere videntur?
(<q. ult. X q. 3) Utrum ad felicitatem requiruntur virtutes morales? Expl: laborandum est in virtutibus. Et
tantum de decimo et ultimo libro Ethicorum in Lipczk A.D. 1459 . . .
MS: Miinchen SB Clm. 625 ( A . D . 1459) 96ff. ( A . D . 1459 tempore aestivo ego Hartmannus Schedel propria manu has questiones
Ethicorum collegi in Lipczk a famosissimo magistro Andrea de Gerlicz sacrae paginae doctore).
Ed: Korolec, art. cit. 29-36 (list of questions); J. Wolny, etal., Polonica w Srednio- wiecznych r^kopisach bibliotek Monachijskich
(Wroclaw 1969) 24f. (list of first questions in each book).
Note: This entry supersedes the note for Andreas de Goerlitz, Traditio 23 (1967) 359.
Andreas Wezyk
See Serpens.
Antonius Gittadinus a Faventia
t ca. 1518. From Faenza; by 1473 doctor artium et medicinae; 1474-76 taught philosophy and medicine, Ferrara; 1482-86 magister
physicae, Pisa; 1488 made efforts to be recalled to Pisa; by 1489 to at least 1496 professor of medicine, Ferrara; 1491 controversy with
Pico della Mirandola; 1505 taught medicine, Padua; possibly also taught in Bologna and Paris.
J. B. Mittarelli, De literatura faventinorum (Venice 1775) 58-61; A. Fabronius, Historia academiae Pisanae I (Pisa 1791) 297-300,
390f; G. M. Valgimigli, Cenni storici di Antonio Cittadini, medico e filosofo faentino, Atti e memorie della R. Deputazione di storia
patria per le prouincie delVEmilia N.S. Ill 2 (1881) 203ss; Chevalier BB 932; G. Pardi, Lo Studio di Ferrara nei secoli XV e XVI (Ferrara
1903) 141.
123
Nardi, Saggi 76, 169, 290; Cosenza V 504; E. Garin, Storia della filosofia italiana I (Turin 1966) 482, 495; EFil2 1 (1967) 1436L
A. Malaguti, Maestro Antonio faentino e Ludovico Ariosto (Faenza 1933); E. Garin, Antonio Cittadini da Faenza e lo studio
pisano/ Rinascimento 1 (1950) 103f; D. P. Lockwood, Ugo Benzi, Medieval Philosopher and Physician, 1376-1439 (Chicago 1951) 174,
229, 394, 396; E. Garin, Alcuni Scritti di Antonio da Faenza, filosofo peripatetico/ GCFI 35 (1956) 360-3; G. Saitta, Antonio Cittadini,
medico e filosofo di Faenza, e la sua polemica con Giovanni Pico della Mirandola/ GCFI35 (1956) 532-40; E. Garin, Antonio Cittadini/
GCFI 36 (1957) 265-7; id.f La Cultura filosofica del Rinascimento italiano (Florence 1961) 303-9.
1. In Analytica posteriora.
Test: Mittarelli, citing an edition of Faenza 1528.
2. In librum De physica auscultatione.
3. In libellum Averrois De substantia orbis paraphrasis.
Inc: (praef.) Cum ante ducentos annos philosophia latina proborum Aristotelis interpretum laboraret, nec
Severini Boethii commentaria . . . MS: Firenze BMarucelliana C.346.
Ed: Garin, op. cit. (1961) 305f. (praef.).
Apuleius Madaurensis
Fl. s. II in Carthage.
Pauly-Wissowa III (1895) 246-58; Schanz-Hosius III 103-44 esp. 130-2; Prantl I 579-91; Sarton I 296f; EFil2 1 (1967) 397f.
J. Isaac, Le Perihermeneias en Occident de Boece a saint Thomas (Paris 1953); M. W. Sullivan, Apuleian Logic (Amsterdam 1967).
W. L. Lorimer, The Text Tradition of Pseudo-Aristotle De mundo (Oxford 1924); id., Some Notes on the Text of Pseudo-Aristotle
* De mundo (Oxford 1925) passim; S. Muller, Das Verhaltnis von Apuleius De mundo zu seiner Vorlage (diss. [Philologus suppi. 32.2];
Leipzig 1939); J. Redfors, Echtheitskritische Untersuchung der apuleischen Schriften De Platone und De mundo (Lund 1960).
Doubtful
1. De mundo (adaptation of the Peripatetic treatise neql xoafiov).
Edd: P. Thomas, Apulei Opera III (Leipzig 1908) 135-75; W. L. Lorimer, L. Minio- Paluello, G. Freed Muscarella, Aristoteles latinus:
XI/1-2. De mundo. Translatio Baertholomaei et Nicholai. Accedunt versiones Rinucii, Argyropuli et Sadoleti, paraphrasi Apulei
(2nd ed.; Bruges-Paris 1965) 114-33.
Spurious.
2. Perihermeneias.
Ed: Thomas, op. cit. Ill 176-94.
Augustinus de Obernalb O.S.B.
f 1483/84 Melk. Magister artium; 1453 entered O.S.B., Melk; 1480-83/84 abbot of Melk.
M. Kropff, Bibliotheca Mellicensis (Vienna 1747) 445-8; Annales Mellicenses, continuatio ( A . d.1124-1564) (ed. W. Wattenbach,
MGH Script. IX [1851] 501-35 at 523L).
TRADITIO
1. Flores ab omnibus operibus Aristotelis.
Inc: (prol.) Alexander magnus rex fertur magistrum habuisse acutissimum . . .
Expl: et sic est finis. 0 lector mi, memento fratris Augustini.
MS: Melk StB 1834 (286; E.23) (XV) f. lr-96v.
204
Augustinus de Opavi O.P.
Kaeppeli 137.
1. Compendium philosophiae super XII libros Metaphysicae.
Balduinus de Spernaco
By 1349 magister artium et baccalaureus in theologia, Paris; of the diocese of Rheims. CUP II 633.
1. Quaestiones supra III librum De anima.
Inc: Circa tertium librum De anima primo quaeritur: Utrum anima rationalis sit de consideratione ...
Expl: non tamen sequitur quod in instanti.
MS: Erfurt SB Ampl. 0.74 (XIV) f. 87r-103r (Expliciunt quaestiones supra tertium De anima reportatae a magistro Balduino de
Spernaco).
Bartholomaeus de Bodekisham
Fl. s. XIIIex- Magister artium; benefactor of the university, Cambridge.
A. B. Emden, A Biographical Register of the University of Cambridge to 1500 (Cambridge 1963) 69; J. De Raedemaeker,
Informations concernant quelques commentaires du De anima V BSPM 8-9 (1966-67) 87-110 at 98-102.
Inc: Quoniam quidem intelligere Quaeratur: Utrum de rebus naturalibus possit esse scientia? Et videtur
quod non per Philosophum in primo Posteriorum, nihil est scibile quod in posse est aliter se habere . . . MS:
Assisi BConvento di S. Francesco 290 (XIV) f. R-64v (I-VIII expl. mut.; f. 12r: Expliciunt quaestiones super primum Physicorum
secundum usum magistri Bartholo- maei; f. 21r: Expliciunt quaestiones super secundum Physicorum datae a magistro
Bartholomaeo).
Inc: Quaeratur: Utrum de anima possit esse scientia? Et videtur quod non, quia de subiecto scientiae oportet
praesupponere quid est et quia est. Sed de anima non praesupponimus . . .
* (iq. 2) Utrum scientia de anima sit naturalis?
(q. ult. III q. 12) An possibile sit in materia esse animam formam incompletam ex qua et materia fiat unum
perfectibile respectu ulterioris formae vel formae completae?
MSS: Assisi BConvento di S. Francesco 290 (XIV) f. 87r-95r (anon.; II only); Cambridge Peterhouse 192 (XIV) II f. lr-27r (I-III expl.
mut: completa susciperet magis completa videtur . . .; f. l r marg. sup: magister Bertolameus de Bodekisham).
Ed: De Raedemaeker, art. cit. (list of questions).
125
Doubtful.
3. Quaestiones super Metaphysicam (I-IV).
Inc: Omnes homines Quaeritur: Utrum propositio fuerit vera? Et videtur quod non. Nam illud quod
convenit alicui secundum naturam . . . Expl: musicus est causa domus.
MS: Assisi BConvento di S. Francesco 290 (XIV) f. 65r-86v (anon.).
Bartholomaeus de Jaslo
Ca. 1362 1404/07. Studied in the university, Prague; 1382 baccalaureus artium, there; 1384 magister artium, there; magister
regens, while studying theology; baccalaureus theologiae, there; 1400 to Cracow; ca. 1406 doctor theologiae, there.
Filozofia w Polsce: Slownik pisarzy (Wroclaw 1971) 15f.
M. Kowalczyk, Bartlomiej z Jasla, MSZHF 5 (1965) 3-23; M. Markowski, Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikanskim
(Wroclaw 1971) 520; J. Tflgka, Literdrni cinnost pfedhusitske university (Prague 1967) 125.
1. In Posteriora.
Inc: Omnis doctrina et omnis disciplina intellectiva ex praeexistenti fit cognitione, Philosophus primo
Posteriorum. Quia intimavi de incipiendo libro Posteriorum . . .
MS: Krakdiv BJ 2192 (XIV/XV) f. 79r-81v.
2. In Oeconomicam.
Inc: Familiam cura, scribit venerabilis Cato in suis Moralitatibus, ex quo ita est . . .
MS: Krakdiv BJ 2192 (XIV/XV) f. 33r-v, 40.
Bartholomaeus de Radom
t ca. 1450. 1419 matriculated in the university, Cracow; 1421 baccalaureus artium, there, 1427 magister artium, there; 1436 dean of
the arts faculty, there; 1444 doctor theologiae, there; 1444/45 rector, there; canon of St. Florian.
Album studiosorum Universitatis Cracoviensis I (Cracow 1887) 7, 108; M. Markowski, Spis osdb dopuszczonych do wykladow i
do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku/ MSZHF 4 (1965) 127-275 at 168, 172, 189, 228f; Filozofia w
Polsce: slownik pisarzy (Wroclaw 1971) 16.
J. Zathey, Colligite fragmenta ne pereant: Contribution aux recherches sur Thistoire de Tenseignement k TUniversit6 de
Cracovie au xve si&cle,' MPP 10 (1961) 96-102 at 99; M. Markowski, Pogl^dy filozoficzne Andrzeja z Kokorzyna/ Studia
mediewistyczne 6 (1964) 55-136 at 126; id., Wplyw Burydanizmu na uniwersytet Krakowski w pierwszej polowie XV wieku/ Z Dziejdw
filozofii na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku (Z. Kuksewicz, ed.; Wroclaw 1965) 118-51 at 128; id., Burydanizm w Polsce w
okresie przedkopernikanskim (Wroclaw 1971) 305f, 358 et passim.
1. Puncta super Analytica Priora.
Inc: Circa initium novae logicae primo quaeritur: Utrum notitia libri Priorum debitae ordine debet
praecedere alios novae logicae ? Respondetur quod sic . . .
Utrum de syllogismo simpliciter dicto sit scientia?
TRADITIO
Expl: omnis amator sapientiae studet in darapti. Ad quem amorem sapientiae nos perducere dignetur Deus
trinus et unus per saecula benedictus. Arnen.
MS: Krakow BJ 1978 (XV) f. lr-77r (Est finis Punctorum super primum librum Priorum ipsius Aristotelis, compilatorum per
venerabilem virum magistrum Bartholomaeum de Radom sacrae theologiae professorem, olim canonicum sancti Floriani in Florencia
136 alias Clepardia extra muros Gracovienses, reportata loco, tempore et per eundem sicut et sequentia).
Bartholomaeus Torglow (Torgelow) de Gardicz
t after 1390. 1371 baccalaureus artium, Prague; 1373 magister artium, there; 1383 baccalaureus theologiae, there; 1389 rector,
there; from 1390 professor theologiae, there.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 147, 154, 204 et passim;
J. TfiSka, Literdrni cinnost pfedhusitske university (Prague 1967) 125.
1. Collecta circa veterem artem.
Inc\ Universale ... de forma . . . temporis aptus natus est. . .
MS: Stettin BMarienstiftsgymn. Cam. 5 (XIV) f. 104r-115r (Explicit hoc magistri Bar. Torgelow).
Bartholomaeus de Varignana
t 1318/19 Genoa. From Varignana nr. Bologna; studied medicine with his father, Giovanni da Varignana, and with Taddeo di
Alderotto; by 1293 doctor artium et medicinae; from 1293 public professor of medicine, while practicing medicine at the same time in
Bologna (rivalry with Taddeo di Alderotto); 1306 exiled because of adherence to Ghibelline party; 1311-13 physician to Emperor Henry
VII of Luxemburg (t 1313) in Italy; 1313-18/19 Genoa.
G. Fantuzzi, Notizie degli scrittori bolognesi VIII (Bologna 1790) 152-5; S. Mazzetti, Repertorio di tutti i professori . . . della
University di Bologna (Bologna 1847) 314; M. Sarti and M. Fattorini, De claris archigymnasii bononiensis professoribus I (Bologna
1888) 568-72; Chevalier BB 450.
Sarton III 841; Grabmann, MGL III 208f.
1. Scriptum libri Oeconomicorum.
Inc: Quem (?) philosophiae moralis imago . . .
MS: Venezia Padri Redentoristi (Chiesa della Fava) 445 (XIV/XV) f. 33-50 (Explicit expositio totius oeconomicae Aristotelis super
omnibus tribus libris ipsius secundum magistrum Bartholomaeum de Varignana).
Benedictus Hesse de Cracovia
Ca. 1389 1456 Nov. 12. 1407 matriculated in the university, Cracow; 1411 baccalaureus artium, there; 1415 magister artium,
there; 1415-31 professor in the arts faculty, Cracow; 1421, 1424/25 dean of the arts faculty; 1425 baccalaureus theologiae, there; 1431
magister theologiae, there; 1431-49 professor in the theological faculty, Cracow; 1449 joined the canon law faculty, there; 1427/28,
1449/50, 1450, 1451, 1454, 1455 rector, there; dean of St. Florian; canon of the cathedral, Cracow. Influenced by John Buridan,
Marsilius of Inghen, and Laurentius de Londorio; conciliarist.
Album studiosorum universitatis Cracoviensis I (Cracow 1887) 66, 124, 126, 129, 138, 144; Polski Slownik Biograficzny 9 (1961)
485f; M. Markowski, Spis osob dopuszczonych
127
do wykladow i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku, MSZHF 4 (1965) 127-275 at 167, 183,
223f; A. Przymusiala, O Polskiej Filozofii sredniowiecznej na podstawie prae Konstantego Michalskiego, MHFSP2 (1970) 104-49 at
113-15; Filozofia w Polsce; slownik pisarzy (Wroclaw 1971) 17f.
M. Rechowicz, Sw. Jan Kanty i Benedykt Hesse w swietie Krakowskiej kompilacji teolo- gicznej z XV wieku (Lublin 1958); M.
Markowski, Wyklady wst^pne i komentarz do Sen- tencji Benedykta Hessego z Krakowa, MSZHF 4 (1965) 334-40.
M. Markowski, Problem uniwersalidw w Quaestiones super Isagogen Benedykta Hessego z Krakowa, MSZHF 7 (1967) 77-
100; id., Komentarze do Isagogi Porfiriusza z Tyru zachowane w Sredniowiecznych r^kopisachi inkunabulach Biblioteki
Jagiellonskiej/ MSZHF 9 (1968) 25-75 at 36-9, 55, 67; id., Stanowisko polskich sredniowiecznych komenta- torow Isagogi Porfiriusza
wobec wiklefowskiej teorii uniwersaliow, Roczniki filozoficzne 16, 1 (1968) 125-31; id., Problematyka uniwersalidw w polskich
pi^tnastowiecznych pismach nominalistycznych, Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166 at 94-117, 147-52, 153-61; S. Wielgus and J.
E. ZieMski, Les Questions sur les universaux de Benoit Hesse,' MPP 14
(1970) 131-53.
Michalski, Les Courants philosophiques . . . 87f; M. Markowski, Wplyw Burydanizmu na Uniwersytet Krakowski w pierwszej
polowie XV wieku, in: Z Dziejow filozofii na Uniwer- sytecie Krakowskim w XV wieku (ed. Z. Kuksewicz; Wroclaw 1965) 118-51; id.,
Krakowskie komentarze do Fizyki arystotelesa zachowane w Sredniowiecznych r^kopisach biblioteki Ja- giellonskiej, Studia
mediewistyczne 7 (1966) 107-24 at 114; id., Studien zu den Krakauer mittelalterlichen Physikkommentaren: die Impetustheorie,
AHDLMA 35 (1969) 187-210 at 188, 196f; P. Czartoryski, La Notion duniversit et Tid6e de la science a Tuniversit6 de Cracovie dans
la premiere moitie du xve si6cle, MPP 14 (1970) 23-39 at 32f; W. Senko, La Philosophic m6di6vale en Pologne: caractere, tendances et
courants principaux, MPP 14 (1970) 5-21 at 15f; M. Markowski, Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikanSkim (Wroclaw 1971)
passim; R. Palacz, Z Problematyki badan nad filozofii przyrody w XV wieku, Studia mediewistyczne 14 (1973) 87-198 passim.
M. Markowski, Die philosophischen Richtungen in der Naturphilosophie an der Krakauer Universitat in der ersten Halfte des xv.
Jahrhunderts, in: La Filosofia della natura nel medioevo (Milan 1966) 662-9 at 667f.
Stegmiiller RB II 194f; RS I 50f.
1. Quaestiones super veterem artem.
Inc: Utrum logica sit scientia? Pro quo notandum scientia super primo Posteriorum per Lincolniensem
capitur quinque modis . . .
(Porph.) Cum sit necessarium Iste liber secundum aliquos principali sui divisione dividitur in tres
tractatus. In primo tractatu Por- phyrius ostendit necessitatem huius scientiae . . .
(q. 1) Utrum notitia Porphyrii sit necessaria ad quattuor, scilicet ad praedicamenta, ad divisionem, ad
assignationem definitionum et ad demonstrationem ? Respondetur quod sic . . .
Expl: aut contingenter et sic est accidens.
(Praed.) Iste est liber Praedicamentorum Aristotelis, cuius subiectum est praedicamentum. Qui
principali sui divisione dividitur in tres tractatus. In primo tractatu determinat de antepraedicamentis . . .
(q. 1) Quaeritur circa hunc: Quid sit subiectum scientiae libri Praedicamentorum ? Et ibi dicitur
communiter quod praedicamentum . . .
TRADITIO
Expl: quia veriori modo cognoscuntur et sunt nobis magis nota. Et sic est finis Praedicamentorum pro quo
laus et gloria sit Deo. ... Et haec summa Praedicamentorum est finita.
MS: Krakdw BJ 1900 ( A . D . 1416-20) f. lr, 16v-123v, 124v-272v.
208 2. Disputata librorum Physicorum.
Inc: Circa initium Physicorum quaeritur: Utrum definitio philosophiae data a Philosopho secundo
Metaphysicae sit bene posita? Respondetur quod sic. Pro quo nota quod philosophia diversimode a diversis
definitur. Quidam sic: Est scientia principaliter considerans de ente in communi . . . Expl: quod dicitur negato
uno illorum de aliquo reliquum affirmatur de eodem verum est . . . quam nobis parere dignetur qui natus est de
Maria virgine in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Krakdw BJ 1367 ( A . D . 1421-24) f. lr-148r (Expliciunt disputata librorum Physicorum disputata per reverendum magistrum
Benedictum Hesse de Cracovia reportata per baccalaureum Mathiam de Labischino).
3. Commentum Meteororum.
Inc: Iste liber cuius subiectum est ens mobile ad formam imperfectam vel ens mobile ad quantitates
immediate quantitates primas elementorum convertentes . . .
(iq. 1) Circa istam litteram dubitatur: Utrum de impressionibus meteorologicis sit vel possit esse
scientia? Et arguitur quod non . . .
Expl: felicitas speculativa quam nobis praestare dignetur qui trinus et unus vivit et regnat in saecula
saeculorum. Arnen.
MS: Krakdw BJ 674 ( A . D . 1421-25) f. 2M52r.
4. Disputata super III libros De anima.
Inc: Circa initium primi libri De anima primo movetur talis quaestio: Utrum philosophia sit scientia?
Respondetur quod sic . . .
Expl: potest habere cognitionem summae beatitudinis et felicitatis. Quam nobis praestare dignetur
dominus Iesus Christus in saecula saeculorum. MSS: Krakdw BJ 1901 ( A . D . 1444) f. lr-132v (Expliciunt disputata de anima
compilata per reverendum magistrum nec non professorem sacrae theologiae Benedictum Hesse de Cracovia); 2013 ( A . D . 1430) f. 4r-189r
(Expliciunt disputata super III libros De anima). Note: This entry supersedes the note on Benedictus Hesse, Traditio 23 (1967) 378.
Benevenutus de Massa de Ravenna
Fl. s. XIV. Magister artium; studied law.
P. P. Ginanni, Memorie storico-critiche degli scrittori ravennati II (Faenza 1769) 33-5.
1. Dicta super IV libris Meteororum.
Inc: De primis igitur Iste liber dicitur Meteororum vel de impressionibus sursum apparentibus . . .
MS: Firenze BRiccardiana 745 (XIV) f. lr-22v (Haec sunt dicta super IV libris Meteororum domini mei reverendi Benevenuti de
Massa de Ravenna artium liberalium doctoris actualiter legali scientiae insudantis. Finita per manum Nicolai Montfort 15 die januarii).
129
Bernardinus de Trivisio (Trevisanus) O.F.M.Gonv.
Fl. s. XVx- Doctor artium et theologiae; 1491-93 regens studii Ferrariensis; 1493-99 lector in philosophy in the university, Ferrara;
Inquisitor haereticae pravitatis, Padua. Translator of Meteora; astrologist.
Chevalier BB 571; Sbaralea Suppi. I (1908) 140f.
A. Jourdain, Recherches critiques sur Vage et Vorigine des traductions latines d'Aristote (nouv. 6d. par C. Jourdain; Paris 1843)
168-70, 414-16; G. Pardi, Lo Studio di Ferrara nei secoli XVe-XVI (Ferrara 1903) 148; C. Frati, Un Codice Sforzesco della Biblioteca
Univer- sitaria di Bologna/ La Bibliofilia 21 (1919-20) 101-17; id., 4 Ancora a proposito di Fra Bernardino Trevisan/ La Bibliofilia 24
(1922-23) 164-7.
1. E lucubrationes super libros Meteoro logicos (1494/95).
Inc: (<ded.) < Illustrissimo D. Ludovico> M. Sf. Duci Mediolani frater Bernardinus felicitatem.
Superioribus annis, illustrissime princeps, cum adhuc Iohannem Galeatium . . . / . . . laudat pariter ac
admiratur.
(prooem.) De primis quidem igitur causis naturae Divinus ille Plato in eo libro qui Timaeus
nuncupatur describit, in minimis quoque rebus agendis . . .
(text) De primis quidem igitur causis naturae Hic liber primo dividitur in duas partes, scilicet in
prooemium et partem executivam. Secunda ibi: Sic igitur incipientes. Primum iterum in duas . . .
Expl: cum humiditate aerea. Frixata sunt huiusmodi; ergo etc.
MS: Bologna BU 1664 (XV) 266ff. (Finiunt elucubrationes fratris Bernardini Trivisani moralis ac naturalis philosophiae artium ac
sacrae theologiae doctoris super libros Meteo- rologicos Aristotelis . . .).
Ed: Frati, art. cit. 103f. (ded.).
Bernardus Mikosz de Nissa (z Nysy; alias Krotinphul)
f 1490 Feb. 2 Cracow. 1455 matriculated in the university, Cracow; 1458 baccalaureus artium, there; 1462 magister artium, there;
1473 baccalaureus biblicus, there; between 1482 and 1484 doctor theologiae, there; 1490 rector, there; canon of St. Florian.
M. Markowski, Spis osdb dopuszczonych do wykladow i do katedry na wydziale teologii uniwersytetu Krakowskiego w XV
wieku/ MSZHF 4 (1965) 127-275 at 170, 173, 204, 207, 240, 243,253,263; id., Burijdanizm w Polsce w okresie przedkopernikaAskim
(Wroclaw 1971) 367.
1. Quaestiones super X libros Ethicorum.
Inc: Circa initium primi libri Ethicorum quaeritur primo: Utrum de moribus humanis seu virtutibus possit
esse una practica scientia ab aliis distincta ? Arguitur primo quod de virtutibus non potest esse scientia . . .
Expl: et certa in genere illo sed secundum quod est possibile in illo genere. Et tantum de hoc pro praesenti. Sit
nomen Domini benedictum in saecula saeculorum. Arnen.
MS: Miinchen SB Clm. 520 ( A . D . 1472) f. 13r-174r (Finitum feria VI ante ramos palmarum in Bursa pauperum anno dominicae
incarnationis 1472. Exercitatum per magistrum Bernardum de Nissa hiemali commutatione).
Ed: J. Wolny etal., Polonica w sredniowiecznych r^kopisach bibliotek monachijskich (Wroclaw 1969) 21 (list of the first question
of each book).
TRADITIO
Bertholdus dictus Gepzen
1. Quaestiones super libros Metaphysicorum.
Inc: Consequenter quaeritur circa primum Metaphysicae et primo quia Philosophus dicit quod
210 metaphysica tenet principatum super omnes scientias et huius formetur quaestio: Utrum metaphysica sit prior
omnibus scientiis? Et arguitur quod sic. Ista scientia est prior omnibus aliis quae. . .
(q. 2) Consequenter quaeritur de subiecto: Utrum Deus sit subiectum hic?
(q. ult.) Consequenter quaeritur: Utrum sit unus solus primus princeps sive unum primum principium
?
Expl: de bonitate etc.
MS: Miinchen SB Clm. 4377 (XV) f. lr-116v (Expliciunt quaestiones super duodecimum Metaphysicae et per consequens totius
Metaphysicae reportatae a magistro Bertholdo dicto Gepzen rectori d'Ezzlingen).
Bertholdus Jodocus de Glucholazdw (Ziegenhals)
t 1447. 1416 matriculated in university, Cracow; 1419 baccalaureus artium; 1421 magister artium; later studied canon law, there;
prior of canons regular, Breslau.
M. Markowski, Komentarze do Isagogi Porfiriusza z Tyru zachowane w Srednio- wiecznych r^kopisach i inkunabulach
Biblioteki Jagiellohskiej/ Materialy i Studia zakladu historii filozofii starozytnej i sredniowiecznej 9 (1968) 25-75 at 35, 66; id.,
Problematyka uniwersalidw w polskich pi^tnastowiecznych pismach nominalistycznych, * Studia mediewistyczne 12 (1970) 73-166 at
93f.
1. In artem veterem.
Inc: Circa initium veteris artis est notandum, ex quo notitia veteris artis subordinatur logicae . . .
MS: Wroclaw UB IV.Q.6 (XV) f. 165M85^. (in marg.).
Gaesarius ex vado Tuscanensi O.P.
Fl. s. XIII2. Magister artium; 1286 prior of convent, Viterbo.
1. Opus de anima, complevit A . D . 1286.
2. Opus ad litteram Aristotelis De animalibus.
Test: (1-2) T. K&ppeli, Un catalogo di scrittori domenicani viterbesi (see. XIII-XIV), AFP 15 (1945) 143-8 at 147.
Christianus de Ackoy (Eckoye)
Fl. s. XIV2. Of the diocese of Utrecht; magister artium, Paris; 1387 matriculated in the university, Heidelberg; 1394 matriculated in
the university, Cologne.
G. Topke, Die Matrikel der Universitat Heidelberg I (Heidelberg 1884) 20; CUP III 593; H. Keussen, Die Matrikel der
Universitat Koln I2 (Bonn 1928) 75.
1. Quaestiones in Analytica posteriora.
MS: olim Liibeck SB philos. 2 (XV) f. 109r-154v.
131
2. Textus terminorum naturalium.
Inc: Natura est principium et causa movendi et quiescendi Dicuntur autem causa et principium . . .
MS: Melk StB 761 (824; P.10) (XV) f. 315r-336v (Expliciunt textus terminorum naturalium scilicet primo textus Physicorum, secundo De
caelo et mundo, tertio De generatione et corruptione, quarto textus Meteororum, et quinto textus De anima compendiose compilati a
reverendo magistro ac domino Christiano de Ackoy. Deo laus.).
Christophorus Gamersfeld de Piirckhausen
Fl. s. XV. From Burghausen, Bavaria; 1480 matriculated in the university, Vienna (author or scriptor?).
W. Szaivert and F. Gall, Die Matrikel der Universitat Wien II (Graz-Vienna-Cologne 1967) 178.
Doubtful
1. Quaestiones super librum Oeconomicorum.
Inc: Oeconomica et politica differunt Iste est liber primus Oeconomicorum Aristotelis summi
philosophorum principis in quo determinat de his quae pertinent ad regimen unius . . .
(q. 1) Circa librum iam incoeptum moveo quaestionem talem: Utrum oeconomica sit prior politica . . .
MS: Kremsmiinster StB 374 (XV) f. 140r-141r (fragm.; name is given at bottom of last page of text, but not clear if as author).
Christophorus Landinus
1424 Florence 1498 Florence. Studied in Volterra; 1439 to Florence where he began the study of Greek, Latin, and Dante; 1456
pupil of Argyropulus and member of the Chorus Achademiae Florentinae; 1457-1480 teacher of rhetoric and poetics in the Studium,
Florence; chancellor of the Guelf party; secretary of the Florentine Republic. Literary humanist, later influenced by Ficino.
Chevalier BB 2750; Eltal 20 (1933) 493; ECatt 7 (1951) 884f; EFil2 3 (1967) 1377f; Cosenza III 1909-16.
A. M. Bandini, Specimen literaturae florentinae saeculi XV in quo dum Christophori Landini gesta narrantur ... (2 vols.; Florence
1747-51); A. Delle Torre, Storia delVAccademia platonica di Firenze (Florence 1902) passim; E. Garin, L*Umanesimo italiano (Bari
1958 100-5; F. Battaglia, II Pensiero pedagogico del Rinascimento (Florence 1960) 98-109; G. Di Napoli, VImmortality delVanima nel
Rinascimento (Turin 1963) 114-20 et passim; E. Garin, Storia della filosofia italiana I (Turin 1966) 427-32, 436.
Test: Bandini II 201.
Conradus Werneri de Steynsberg alias de Wormacia
1 1392 March 23 Heidelberg. 1376 magister artium under Conradus de Soltau, Prague; 1388 dean of the arts faculty, there; 1389
matriculated in the university, Heidelberg; 1389 rector, there; by 1392 baccalaureus theologiae, there.
TRADITIO
Monumenta historica universitatis Pragensis: I. Liber decanorum facultatis philosophicae 1 (Prague 1830) 16, 19, 168, 173, 260 et
passim; G. Topke, Die Matrikel der Universitat Heidelberg von 1386 bis 1662 I (Heidelberg 1884) 36, 41, 631, 665-9.
1. Disputata super libros [I-IV] Ethicorum.
Inc: (prol.) Socrates ut recitat Isidorus secundo Etymologicarum . . .
136 (iq. 1) Utrum de virtutibus moralibus sit scientia ? In longis quaestionibus non habetur . . .
(q. 2) Utrum scientia moralis sit speculativa vel practica ?
(q. ult.) Utrum virtuosi sit verecundari?
Expl: quod non nimis verecundentur patet de se etc. Et sic est finis quarti libri Ethicorum.
MS: Miinchen UB 2 568a (XV) f. 2r-69v (f. 2r: Incipiunt Disputata magistri Gonradi de Wormacia super Ethicorum).
Spurious.
2. Super Oeconomicorum (see Henricus Totting de Oyta 16).
Inc: In libro Oeconomicorum sic incipiente: Oeconomica et politica . . .
3. Super Politicorum (see Henricus Totting de Oyta 15).
Inc: Quoniam omnem civitatem Iste est liber Politicorum . . .
Cursor Masciensis
V. Doucet, L/GEuvre scolastique de Richard de Conington, O.F.M./ AFrH 29 (1936) 396-442 at 404 n. 3.
1. In Ethicam.
Inc: Incipiens liber Ethicorum: Disce ubi virtus . . .
MS: Vaticana Vat. lat. 3130 (XIV) f. 27c d.
David
Fl. s. XII.
Prantl II 232.
1. InPerih.
Test: David . . . monachicum habitum [in Hirschau] suscepit . . . Scripsit quaedam non spernendae lectionis opuscula ... de
grammatica librum I, in Perihermenias Aristotelis libros duos (Trithemius, Annales Hirsaug. an. 1137).
Ditericus
See Theodoricus.
Dominicus de Dominicis
1416 Venice 1478 Feb. 17 Brescia. By 1434 student of arts, Padua; 1436 magister artium, there; from 1436 magister regens,
there; by 1441 doctor theologiae, there; 1442 dean in Cividale; 1448-64 Bp. of Torcello; 1463-64 legate of Pius II with Emperor
Frederick III whose interest he later represented in Rome; 1464 Bp. of Brescia and Vicar general of Rome. Albertist.
Chevalier BB 1208; Zonta-Brotto n. 1022, 1062, 1085; LThK2 3 (1959) 480; DHGE 14 (1960) 584-8.
133
M. Grabmann, Studien liber den Einfluss der aristotelischen Philosophic auf die mittelalterlichen Theorien liber das Verhaltnis von
Kirche und Staat, Sb. Akad. Miinchen (1934) Heft 2 at 106-14; H. Jedin, Studien iiber Domenico de Domenichi, Abh. der Main- zer
Akademie der Wissenschaften und der Literatur geistes- und sozialwiss. Kl. (1957) Nr. 5; T. Silverstein, Medieval Latin Scientific
Writings in the Barberini Collection (Chicago 1957) 119f.
1. Expositio super libro Perihermenias (1436).
Inc: Librum Perihermenias decrevimus ulterius exponere, non autem omnino eundem ordinem modumque
servabimus, ut sicut in aliis libris omnem magni commentatoris domini Alberti Magni sententiam
declaremus . . . Expl: una est affirmative, alia negative.
MS: Vaticana Barb. lat. 1227 (XV) f. llr-69r (Et haec ego Dominicus de Dominicis de Venetiis causis in principio assignatis pro libri
Perihermenias expositiones scripsi in quibus . . . vivit et regnat in saecula saeculorum. Amen; with tabula).
2. Expositio super libro Divisionum Boethii (1436).
Inc: Libri Divisionum ulterius quasdam expositiones demus, prius tamen aliqua praeambula ex dictis magni
commentatoris domini Alberti super hoc libro . . .
MS: Vaticana Barb. lat. 1227 (XV) f. 71r-100v (Haec autem modica, ut super hoc libro expositio aliqualis habeatur, volui dixisse, ad Dei
laudem et studentium in utilitatem ego artium doctor Dominicus de Dominicis Venetus ad omnem bonam correptionem me
submittens; with tabula).
Dunchad
Fl. s. IX. Irish bishop; once taught in the monastery of St. Remi, Rheims.
Manitius I 525f; LThK2 3 (1959) 600.
See Martinus Laudiensis.
Elias Forbassi O.F.M.
Fl. s. XV. From Scotland; studied in Germany, France, and Italy; doctor, Pisa; 1445 lector for philosophy in the university,
Glasgow; later entered the Order.
Sbaralea Suppi. I (1908) 240.
1. Commentarium super Aristotelem.
Erhardus Vogt de Weitra
1439 matriculated in the university, Vienna; 1446 magister artium, there; professor in the arts faculty, there; later baccalaureus iuris,
there. (Henricus de Augia maiore was magister artium from 1451 [Aschbach I 603]).
Aschbach I 601; Die Matrikel der Universitat Wien I (Graz-Cologne 1956) 213.
1. Quaestiones in librum Posteriorum.
Inc: Scientiae demonstrationis quattuor sunt causae, scilicet materialis, formalis, efficiens, et finalis...
Expl: aliarum scientiarum.
MS: Admont StB 749 (XV) f. 157r-213v (Et hic est finis huius libri Posteriorum per manus fratris Henrici de Augia maiori scripti in excia
[ ?] a magistro Erhardo de Woi- tra in studio Viennensi anno 1415[?] . . .).
TRADITIO
2. Disputata super librum De anima.
Inc: Circa initium primi libri De anima quaeritur primo: Utrum in scientia libri De anima sit subiectum
proprium et adaequatum ille terminus anima vel corpus animatum? Notandum . . .
(q. 2) Utrum omnis notitia sit de numero bonorum ?
136 (q. ult.) Utrum potentia animalis motiva secundum locum sit sensitiva?
Expl: per inspirationem et respirationem. Arnen.
MS: Melk StB 802 (735; N.ll) (XV) f. 71r-169r (Expliciunt disputata magistri Erhardi de Weytra).
Franciscus Creysewicz de Brega (z Brzegu)
t 1432 Oct. 16. Studied in university, Prague; 1393 baccalaureus artium, there; 1396 magister artium, there; 1398-1400 professor in
arts faculty, there; between 1400-1402 went to Cracow; 1402/03 dean of arts faculty, there; 1407 baccalaureus theologiae; 1409 doctor
theologiae; 1407, 1429 rector; dean of St. Florian; canon of Cracow.
Album studiosorum Universitatis Cracoviensis I (Cracow 1887) 25, 72; Polski Slownik Biograficzny 7 (1948) 74; M. Markowski,
Poglqdy filozoficzne Andrzeja z Kokorzyna, Studia mediewistyczne 6 (1964) 55-136 at 65f; id., Spis os6b dopuszczonych do
wykladow i do katedry na wydziale teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku/ Materialy i Studia Zakladu Historii Filozofii
Starozytnej i Sredniowiecznej 4 (1965) 127-275 at 167, 172, 175, 217f; J. Tfiska, Literdrni dinnost pfedhusitske university (Prague 1967)
128 f. Filozo- fia w Polsce: slownik pisarzy (Wroclaw 1971) 87f.
Doubtful
1. Quaestiones de impressionibus meteorologicis el meteororum.
MS: Krakdw BJ 686.
Franciscus de Fortis O.F.M.
Fl. s. XV2. Of the province of Picena; 1460 magister theologiae in universitate theologorum, Florence; 1486 minister of his
province.
Sbaralea Suppi. I (1908) 269.
1. Super XII libros Metaphysicorum.
2. Super V111 Physicorum.
Franciscus de Mambres
Franciscus de Mediolano
F. Argelati, Bibliotheca scriptorum mediolanensium I 2 (Milan 1745) 645, mentions two Servites of this name ca. 1400, but
ascribes an Ef/'cs-commentary to neither.
1. Commentum libri Ethicorum.
MS: olim Salamanca (Donation of MSS by Juan de Segovia A . D . 1457: item 94, Liber Ethicorum Aristotelis secundum tres
translationes, et in principio commentum Francisci de Mediolanis, quamvis non sermonem exponentis, aperientis tamen textus
intentionem, item Oeconomica existimata Aristotelis, et Liber de bona fortuna [MS Salamanca BU 211 f. 1M5' at 12']).
135
Franciscus de Prato O.P.
Fl. between 1323 and 1367.
Qu6tif I 659f.
Test: (1-2) Qu6tif, according to Lusitanus.
Gerardus de Mon. Gorbon.
Fl. s. XIII/XIV, possibly in Paris.
1. Scriptum super librum Praedicamentorum.
Inc: Quaedam sunt scientiae communes, quaedam speciales . . .
MS: Praha Metr. Kap. 1322 (L.76) (XIV) f. 79*-118r.
Gotschalkus de Hagen
Fl. ca. 1427. Magister artium in Brunswick.
1. Lectura in III libros De anima.
MS: Miinchen SB Clm. 429 ( A . D . 1427) item 1.
2. In libros Parvorum naturalium.
MS: Miinchen SB Clm. 429 ( A . D . 1427) item 2.
Guillelmus de Missali O.F.M.
Fl. s. XIV. Of the province of Aquitaine.
1. Tabula super quaestiones Metaphysicae [/-/X] Scoti.
Inc: Omnes homines Primo declarat hanc propositionem a priori, secundo a posteriori. Ibi contra rationes
Thomae . . .
(q. ult.) An distantia quae est inter extrema contradictionis sit realiter infinita ?
MSS: Vaticana Vat. lat. 889 (XIV) f. 43v-45v(I-II q. 6); 890 (XIV) f. 27^-30r (f. 30r: Explicit abbreviatio et dearticulatio quaestionum
super IV libros Sententiarum magistri Johannis Scoti et super quodlibet et super quaestiones Metaphysicae quam composuit frater
Guillelmus de Missali de provincia Aquitaniae ambo de Ordine Minorum. Deo gratias. Arnen).
2. Tabula super quaestiones [1-22] De anima Scoti.
Inc: Utrum sensus tactus sit unus sensus? In prima quaestione nota quare una potentia non potest habere duos
actus simul . . .
(q. ult.) Utrum singulare sit a nobis intelligibile per se? Opinio Thomae quod non . . .
Expl: quando loquitur de hoc.
MS: Vaticana Vat. lat. 890 (XIV) f. 3r-4r.
Guillelmus de Montoriel
L. M. De Rijk, Logica modernorum II 1 (Assen 1967) 57-60.
TRADITIO
1. Summa brevis Porphyriana.
Inc: Cum cognitio quinque universalium scilicet generis, speciei, differentiae, proprii, et accidentis sit
necessaria ad doctrinam praedicamentorum . . .
Expl: et haec sufficiant. Explicit quod t ganicus.
136 MS: Oxford BodlL Digby 2 (XIII) f. 68r-79v (anon.).
2. Summa libri Praedicamentorum.
Inc: Aequivoca sunt Res est significata per nomen aequivocum in sermone . . .
Expl: de aliis si qui fuerint relinquatur intentioni studentis.
MSS: Oxford BodlL Digby 2 (XIII) f. 80r-84v (inc. mut.; explicit summalibri Praedicamentorum quam fecit Willelmus ffr de
Montoriel); Digby 24 (XIII) f. lr-16v (anon.; expl. mut.).
Inc: In principio doctrinae libri Perihermenias oportet materialiter definire quid sit nomen et quid verbum,
quae sunt partes integrates orationis. . . MS: Oxford BodlL Digby 2 (XIII) f. 85r-94v (anon.; expl. mut.).
Note: De Rijk, loc. cit., regards these works as belonging to the one author named in 2.
Guillelmus de Quilebe$
FI. s. XIII. Magister artium, Paris. Perhaps to be identified with a Guillelmus de Quilebue who in 1266 was ordained priest in the
diocese of Rouen. The reporter depulii is perhaps to be identified with the J. de Proili who reported the questions on LBrev by Jacobus
de Duaco (q. v. 8). The anonymous commentary Doctoribus Parisiensis studii (II c. 9-111) is the work of a Norman magister artium
who taught in Paris at the time of Philip the Bold (1270-85) and is probably to be identified with Guillelmus de Quilebe$.
A. Dondaine and L. J. Bataillon, Le Gommentaire de saint Thomas sur les M6t6ores, AFP 36 (1966) 81-152 at 92, 120-6.
1. Sententia super capitulum de ventis (.Meteora II c. 6).
Inc: De positione autem ventorum In parte praecedenti determinavit Philosophus de generatione
ventorum et de augmentatione et diminutione eorum. In parte ista determinat de positione et contrarietate
ipsorum . . . Expl: id est de quibus passionibus ipsorum quod unumquodque, id est de specialibus passionibus
ipsorum tanta dicta sint nobis.
MS: Sevilla BColombina 7.7.23 (XV) f. 27v-30r (Et terminatur sententia super capitulum de ventis quem reportavit sive reportaturus
est depulii a viro laudis laudis magnae magistro Guillelmo de Quilebe?).
Doubtful.
2. Continuatio librorum Meteororum (Meteora II c. 9 - III).
Inc: (prol.) Doctoribus Parisiensis studii vacantibus occasione regalium tempore Philippi filii piissimae
venerabilissimae memoriae Ludovici. . . (comm. II c. 9) De coruscatione autem et tonitruo Postquam
Philosophus determinavit de ventibus flantibus in aere nec non et de ventis in ventribus terrae motum terrae
causantibus ...
137
Expl: de quibus contingenter dicetur. Ait igitur in fine quod de tonitruo et coruscatione dictum est. Et hic
completur secundus liber.
( I l l ) De residuis autem operibus Hic incipit liber tertius et secundum textum graecum et secundum
arabicum. Postquam Philosophus determinavit de tonitruo et coruscatione, in parte ista vult determinare de
reliquis . . .
Expl: ad accessum intentionis Philosophi. Rogastis vero a me ut continuarem librum quartum Meteororum et
hanc lecturam huius epistolae, sed medicinalibus perplexus difficultatibus ad praesens coactus sum
expositioni dicti quarti vacare non posse. Alias vero commodius potero vobis hoc facere, si necesse fuerit
Deo dante in quo est felicitas nostra. Valete. MSS: Bruges BV 496 (XIII/XIV) f. 27'-28v (II c. 9); Madrid BN 1427
(XIII/XIV) f. 141v-142v (II c. 9 - III fragm.); Oxford BodlL Can. misc. 175 (XIII/XIV) f. 25v-47v (II c. 9 - III); Sevilla BColombina
7.7.23 (XV) f. 34--57' (prol.; II c. 9 - III).
Ed: Dondaine and Bataillon, art. cit. 149-52 (prol., excerpts).
Note: Thomas Aquinas Meteora-commentsiy covered I - II c. 5 and II c. 7-8. Guil- lelmus de Quilebe? supplied II c. 6; the author of the
commentary on II c. 9 - III apparently intended to complete Thomas work, but because of illness did not get beyond III.
Henricus Dasle de Hildesheim
1430 magister artium, Erfurt; 1440-55 collegiatus of the Collegium maius, there; 1441, 1447, 1452 dean of the arts faculty, there;
baccalaureus theologiae.
E. Kleineidam, Universitas studii Erffordensis I (Leipzig 1964) 140, 365 et passim.
1. Quaestiones super libros [/-V] Ethicorum.
MS: Halle UB Y.g.Qu.30 ( A . D . 1442) f. 240r-331r (f. 323v: Et sic est finis quaestionum huius tertii Ethicorum disputatarum A . D . 1442 in
aestate per venerabilem virum ac magistrum Henricum de Hildesem sacrae theologiae baccalaureum).
Doubtful.
2. Exercitium circa libros De anima.
MS: Halle UB Y.g.Qu.30 ( A . D . 1444) f. 70r-143v (Et sic est finis huius Exercitii collectum in Erfordia A . D . 1444).
Hieronymus Forolivienis O.P.
1. Memoriale super libro Physicorum.
MS: olim Forll Bibi. S. Dominici (cat. of A . D . 1572 [T. Kaeppeli, Antiche biblioteche domenicani in Italia, AFP 36 (1966) 5-80 at 19]).
Jacobus Pamphiliae de Cercinis O.P.
FI. s. XIV. Magister artium; 1324 prior of convent, Viterbo; Bp. Ferentino.
1. Super Topicam.
Test: T. Kappeli, Un catalogo di scrittori domenicani viterbesi (sec. XIII-XIV), AFP 15 (1945) 143-8 at 146.
TRADITIO
138
Johannes de Berwick O.F.M.
1290-91 lector, Oxford convent; doctor theologiae; possibly lectured at Paris; 1300 at Stamford convent, probably as lector.
A. G. Little, The Grey Friars in Oxford. (Oxford 1892) 159f; A. G. Little, The Franciscan School at Oxford in the Thirteenth
Century/ AFrH 19 (1926) 803-74 at 860; A. G. Little and F. Pelster, Oxford Theology and Theologians ca. A.D. 1282-1302 (Oxford
1934) 74 et passim; Russell 55, 206; H. Pouillon, Le Manuscrit dAssise, Bibl. Comm. 196: description/ RThAM 12 (1940) 329-58 at
339, 343f, 349, 356f; Emden I 180f.
1. Quaestiones in VI (Z) Metaphysicae.
Inc: (q, 1) Notandum quod definitio diversimode datur quantum ad logicum, metaphysicum et naturalem.
Metaphysicus solum definit quoad essentiam innuit Philosophus in secundo De anima in principio.
(q. 2) BERW. Nota quod quia arguitur permutando verbi gratia sicut se habet a ad b, ita c ad d . . .
Expl: cum alio modo possit fieri descensus. Nota bene. BERW.
MS: Assisi BC 196 (XIII) f. 33'.
Note: This section (f. 31r-42v) of this MS contains Thomas de Suttons questions on VI (Z) of the Metaphysics, with the exception of
these two items which possibly derive from a commentary on Aristotle by Berwick.
Johannes de Bulzano
L. Gargan, Lo Studio teologico e la biblioteca dei Domenicani a Padova nel tre e quattrocento (Padua 1971) 264.
Doubtful
1. Super X I I 0 Metaphysicae.
MS: olim Padova Bibl. dei Domenicani (inv. A . D . 1498 [Gargan 264 nr. 118]).
Johannes de Gasali (Gasale) O.F.M.
Fl. s. XIV. Probaby fromCasale Monferrato (Piedmont); member of O . F . M . province of Genoa; 1335 lector in Assisi; 1340-41 59th
lector in Cambridge convent; by 1346 doctor theologiae; 1346/52 composed the treatise De velocitate motus alterationis in convent,
Bologna; 1375 emissary of Gregory XI to King Frederick of Sicily.
Wadding SS I (1906) 135; Sbaralea Suppi. II (1921) 52; Chevalier BB 2382; J. R. H. Moorman, The Grey Friars in Cambridge
1225-1538 (Cambridge 1952) 85, 100, 145, 162; A. B. Emden, A Biographical Register of the University of Cambridge to 1500
(Cambridge 1963) 125.
Sarton III 739; Maier III 120, 359-62, 377-9.
P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 492; L. Thorndike, Vatican Latin Manuscripts in the History of Science
and Medicine/ Isis 13 (1929-30) 53-102 at 77; V. Doucet, AFrH 28 (1935) 414; 46 (1953) 108; 47 (1954) 408f; M. Clagett, The Science
of Mechanics in the Middle Ages (Madison, Wis. 1959) 332f, 382-91 et passim; A. Maier, Ausge- hendes Mittelalter I (Rome 1964) 381-
411, 493-6; II (Rome 1967) 347f; C. Piana, Chartularium studii Bononiensis S. Francisci (Anal, franc. XI; Quaracchi 1970) 18-21.
Stegmiiller RB III 265f.
139
Spurious.
1. Quaestiones super librum De generatione animalium.
Inc: Sicut dicit Philosophus in libello De causis et motibus animalium, existimandum est animam
quemadmodum civitatem homini legibus rectam . . .
(q. 1) Primo quaeritur de subiecto quantum ad illos libros De generatione animalium: Utrum de
generatione animalium possit esse scientia? Arguitur quod non, quia generatio animalium quae est ad coitum
non est necessaria . . .
(q. 2) Consequenter quaeritur: Utrum scientia de generatione sit naturalis vel medicinalis ?
MS: Milano BN Braidense AD.XI.18 (XIV) item 1 (anon.; expliciunt quaestiones super librum De generatione animalium; f. lr
manu s. XVII: F. Joh. de Casali O.M. theologiae magistri Quaestiones in philosophiam et theologiam).
2. Quaestiones super librum De partibus animalium.
Inc: Circa primum De partibus animalium potest quaeri circa litteram: Utrum in quali theoria sit duplex
habitus, scilicet scientia et eruditio? Et arguitur quod non, quia quaedam est theoria assignativa causarum . . .
MS: Milano BN Braidense AD.XI.18 (XIV) item 2 (anon.).
Note: (1-2) F. Pelster, Die Quastionen des Johannes von Walsham O.F.M./ FrStudien 34 (1952) 129-46 at 136, conjectured on the
basis of the note on f. lr that these questions possibly belong to Johannes de Casali; Piana, op. cit. 21, shows that they must be regarded
as spurious.
Johannes Cronisbenus
See Johannes Krosbein.
Johannes de Cultellinis de Bononia O.F.M. Gonv.
f 1437. Magister theologiae; professor of theology in the university, Bologna; provincial minister of the Bologna province of the
Order; 1408 at the Council of Pisa.
Sbaralea Suppi. II (1921) 54; C. Piana, Supplementum ad Bullarium Franciscanum,' FrStudies 15 (1955) 123-45 at 136-40; id.,
Ricerche su le University di Bologna e di Parma nel secolo XV (Quaracchi 1963) 297, 300, 302f; id., Nuove ricerche su le Universita di
Bologna e di Parma (Quaracchi 1966) 323f.
1. Expositio in aliquot Aristotelis libros.
Test: Sbaralea.
Johannes de Guerriscis O.P.
See Johannes de Viterbio O.P.
Johannes Guide
(1) Johannes Theodorici de Gouda, 1410 magister artium, Paris (inc. sub magistro Henrico Gorchem [q. v. Gorkum]) (CUP Auct. II
47, 76); (2) Johannes de Gouda, 1446 magister artium, Paris (CUP IV 669).
TRADITIO
1. Quaestiones veteris et novae logicae.
Inc: (Porph.) Circa initium libri praedicabilium Porphyrii movetur primo quaestio talis: Utrum logica sit
scientia specialis? Et arguitur quod non. Logica est modus sciendi; ergo non est scientia. Consequentia patet,
140 quia modus rei non est res . . .
Expl: de quaestione et per consequens de toto libro praedicabilium.
(Praed.) Circa initium libri Praedicamentorum: Utrum de praedicamentis sit scientia rationalis ab aliis
partibus logicae distincta? Arguitur primo quod non sit scientia, quia scientia . . .
Expl: haec dicta sufficiant pro isto tempore.
(Perih.) Primum oportet constituere Utrum de enuntiatione sit scientia tamquam de subiecto
attributionis huius libri? Videtur primo quod de enuntiatione non est scientia, quia scientia est necessariorum . .
. Expl: haec de quaestione et per consequens de toto libro Perihermenias.
(Priora) Primum oportet dicere Utrum de syllogismo simpliciter sit scientia tamquam de subiecto
proprio et adaequato huius libri Priorum analyticorum ? Videtur primo quod de syllogismo simpliciter non sit
scientia. Scientia est . . .
Expl: ad secundam patet solutio ex dictis. Et haec de quaestione et per consequens de toto libro primo et
secundo Priorum Aristotelis finiti Parisiis 1449.
(Post.) Omnis doctrina Circa initium primi Posteriorum: Utrum syllogismus demonstrativus sit
subiectum huius libri? Videtur quod non, quia omnis scientia adquiritur per demonstrationem . . .
Expl: principia et principiata. Et haec de quaestione et per consequens de toto secundo Posteriorum.
(Top.) Propositum quidem negotii Utrum de syllogismo dialectico sit scientia tamquam de subiecto
attributionis huius libri? Et arguitur primo contra suppositum, quia de syllogismo dialectico . . .
Expl: permixto potentiae. Et haec de quaestione et per consequens de quarto libro Topicorum.
(Soph.) Utrum de elencho sophistico sit scientia specialis tamquam de subiecto attributionis huius
libri? Videtur primo quod non, quia de non ente non est scientia. Sed elenchus . . .
Expl: solutione. Et haec de quaestione et per consequens de tota logica vetere et nova.
MS: Stuttgart LB H.B.X.2 ( A . D . 1449) f. 3r-196r (Quaestiones in omnes qui ad dialecticam spectant Aristotelis libros [then in a later
hand:] veteris et novae logicae disputatae Parisiis a Johanne Guide).
Johannes Hildebrandi de Cruczburg (Kluczbork)
1370 Liegnitz ca. 1432 Wroclaw. 1386/87 matriculated in the university, Prague; 1396 magister artium, there; began the study of law,
there; 1401-12 professor in the arts
141
faculty, Cracow, while studying theology at the same time; 1404 dean of the arts faculty; 1410 baccalaureus theologiae, there; 1418
licentiatus theologiae, there, and then professor in the theology faculty; later he returned to Cruczburg, and finally retired to the
monastery of St. Augustine, Wroclaw.
M. Markowski, * La Rdplique dAndrS de Kokorzyn au Principium de Jean de Klucz- bork du ms. de la Bibliotheque de
TUniversit6 de Wroclaw I.Q.376,* MPP 10 (1961) 50-4; Polski Slownik Biograficzny 10 (1962-64) 457; K. Wdjcik, Janz Kluczborka,
MHFSP 4
(1971) 73-150 at 99.
1. In librum Posteriorum.
Inc: Omnis doctrina Hic est liber Posteriorum in quo secundum Lincol- niensem Aristoteles intendit
manifestare et investigare essentialia demonstrationis qui dividitur in duos libros . . .
Expl: qui vocatur intellectus est principium artis et scientiae. Et hoc de isto libro Posteriorum.
MS: Erfurt SB Ampl. F.333 (XV) 112ff. (f. lr: Posteriorum magistri Johannis Cruczburg). Note: cf. Johannes Buridanus 5.
Johannes Alphonsus de Benavente
t after 1478 Mar. 5. From Benavente near Zamora; probably studied in Salamanca; baccalaureus artium; ca. 1403-1418 taught
rhetoric and philosophy, Salamanca; visited Rome at least once (perhaps during the years 1419-23), travelling by way of Bologna; by
1423 baccalaureus in decretis et artibus, Salamanca; ca. 1423-1448/50 regens cathedram vesperorum decreti, there; by 1444 doctor
decretorum, there; ca. 1450-1463 regens unam de cathedris canonum horae primae, there; 1463 retired, but continued as titulary of one of
the chairs of canon law.
Antonio BHV II 347; A. Garcia y Garcia, Un Canonista olvidado: Alfonso de Benavente, profesor de la Universidad de Salamanca
en el siglo XV, * Revista espahola de derecho candnico 15 (1960) 655-69; id., Los Canonistas de la Universidad de Salamancaen los
siglos XIV-XV,* ibid. 17 (1962) 175-90 at 176-9; B. Alonso Rodriguez, Juan Alfonso de Benavente, canonista salmantino del siglo XV
(Madrid-Rome 1964); F. Marcos Rodriguez, Extractos de los Libros de Claustros de la Universidad de Salamanca: siglo XV (Salamanca
1964) passim; V. Beltr&n de Heredia, Bulario de la Universidad de Salamanca I (Salamanca 1966) 105, 161-5; II (Salamanca 1966)
239f, 471f; III (Salamanca 1967) 142f; B. Alonso Rodriguez, Ars et doctrina studendi et docendi,* Salmanticensis 19 (1972) 5-105; V.
Munoz Delgado, Logica hispano-portuguesa hasta 1600 (Salamanca 1972) 63.
1. In Ethicam.
2. In Aristotelis Rhetoricam.
Test: (1-2) L. Marinaeus Siculus, De Hispaniae laudibus (Burgos 1497) f. 70r (cited by Antonio).
Johannes Baptista Cambius
FI. ca. 1472.
1. Commentariola seu capita potius supra libros Ethicorum.
Inc: Aristoteles in prooemio sui libri Ethicorum trifariam illud partitur. Primo enim proponit intentionem
suam, secundo loco modum ipsum tractandi . . .
TRADITIO
Exp l: et terminatio sententiae totius libri Ethicorum. Arnen. Finis. MS: Firenze BRiccardiana 3048 ( A . D . 1472) f.
107r-185r (expl: Ex transcriptione Johan- nis de Certaldo supra Ethicorum libros per sanctum Thomam Aquinatem expositos ego
Johannes Baptista Cambius commentariolum breviter seu solummodo capita colligens, cetera vero omisi sub A . D . 1472 idibus Iulii.
Arnen).
142 Julianus Verrochius O.F.M.
f 1413 Florence. From Florence.
Wadding SS I (1906) 156.
1. Annotationes in dialecticam.
Laurentius Grodziski de Posnania
1472 matriculated in the university, Cracow; 1475 baccalaureus artium, there; 1478 magister artium, there; later doctor medicinae;
canonicus, Poznan.
Statuta nec non Liber promotionum . . . in universitate studiorum Jagellonica (Cracow 1849) 77, 83; Album studiosorum
universitatis Cracoviensis I (Cracow 1887) 208; M. Mar- kowski, Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikanskim (Wroclaw 1971)
420, 567; Z. Kuksewicz, Albertyzm i Tomizm w XV wieku w Krakowie i Kolonii (Wroclaw 1973) 117-21 et passim.
1. In I-II De anima.
Ms: Krakdw BJ 1893 ( A . D . 1476-77) f. 148r-158<- (in marg.).
Ed: Kuksewicz, op. cit. 272-5 (excerpts).
Leonardus Matthaei de Utino O.P.
Ca. 1400 Udine 1469/70 Udine. 1424 in Bologna; by 1428 professor theologiae; 1428 regent of the convent, Bologna;
theologian and preacher at the Council of Ferrara- Florence (1438-45); 1456 prior of the convent, Udine; 1457 provincial of the province
of St. Dominic.
Qu6tif I 845f; Chevalier BB 3131; LThK2Q (1961) 967; Schneyer W passim.
1. Recollectiones super libris De anima.
Expl: et illo modo non est necessarium animali.
MS: Padova BU 1499 ( A . D . 1424) f. 64r-148v (inc. mut.; Expliciunt recollectiones super libris De anima. Amen. Quas collegit sub
fratre Leonardo de Utino magistro studentium Bononiae 1424 Ord. Praed. fr. Antonius de Scicilia studens bononiensis ordinis eiusdem
dum audiret sub eo librum De anima, ad cuius petitionem fecit praedictus fr. Leonardus de Utino tractatum De potentiis animae
continentem 30 capitula cum simul venerant de Arimino Bononiam. Quem vocaverunt viatorem potentis eo quod de potentiis animae
fuerit in via confectus. Arnen).
Matthaeus de Lapischino (z Labiszyna)
t 1452/56. 1419 matriculated in the university, Cracow; 1420 baccalaureus artium, there; 1425 magister artium, there; 1432 dean of
the arts faculty, there; 1434 baccalaureus theologiae, there; 1446 doctor theologiae, there; 1449 rector, there.
M. Markowski, Spis os6b dopuszczonych do wykladow i do katedry na wydziale teologii uniwersytetu Krakowskiego w XV
wieku/ MSZHF 4 (1965) 127-275 at 147, 149, 162,
143
168, 172, 183, 187f, 191, 229, 231-3, 255; EFil2 4 (1967) 438; B. Chmielowska and Z. Wlodek, Maciej z Labiszyna: stan badah/
MHFSP 3 (1971) 3-55; M. Markowski, Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikahskim (Wroclaw 1971) 447.
1. Expositio et glossa in X libros Ethicorum.
Inc: Liber primus moralis philosophiae, qui est de regimine unius tantum. Et dividitur in decem libros: In
primo de felicitate in communi, in secundo de omnibus vitiis et virtutibus in generali . . .
MS: Krakdw BJ 714 (XV) f. lr-86v (autograph).
Petrus de Alboinis de Mantua
t 1400. By 1389 studens in artibus, Padua; 1393/94 lectured on natural philosophy, Bologna (Ugo Benzi, q. v., among his pupils); 1395-
99 professor of moral philosophy, there.
Prantl IV 176-80; P. Duhem, Etudes sur Leonard de Vinci III (Paris 1913) 535; E. Garin, Storia della filosofia italiana I (Turin
1966) 446, 456.
A. Gloria, Monumenti della University di Padova (1318-1405) (Padua 1888) I 512, II 229; V. Dallari, I Rotuli dei lettori legisti e
artisti dello Studio Bolognese dal 1384 al 1799 IV (Bologna 1924) 17, 19, 22f; C. Piana, Nuove Ricerchesu le University di Bologna e di
Parma (Quaracchi 1966) 81, 181.
F. Novati, ed., Epistolario di Coluccio Salutati III (Rome 1896) 318f; E. Garin, Umane- simo e scolasticismo,' GCFI 27 (1948)
203f, 389f; D. P. Lockwood, Ugo Benzit Medieval Philosopher and Physician 1386-1439 (Chicago 1951) 23f, 162, 164; C. Dionisotti,
Ermolao Barbaro e la fortuna di Suiseth/ Medioevo e Rinascimento: Studi in onore di Bruno Nardi (Florence 1955) I 219-53 at 233-40;
P. O. Kristeller, Studies in Renaissance Thought and Letters (Rome 1956) 577; C. Vasoli, ' Pietro degli Alboini da Mantova scolastico
della fine del trecento e unepistola di Coluccio Salutati/ Rinascimento 14 (1963) 3-21; P. O. Kristeller, Iter Italicum I-II (London-Leiden
1963-67) passim; T. E. James, ed., De primo et ultimo instanti Petri Alboini Mantuani (diss. Columbia Univ.; New York 1967).
Doubtful.
1. In Physicam.
Test: Garin, art. cit. (1948) 389f., citing Catalogue de la Biblioth&que de M. Comte D. Boutourlin (Florence 1831) 20.
Petrus de Mantua
See Petrus de Alboinis de Mantua.
Richardus de Winton (Wincester, Wyncestre)
t by Nov. 1304. 1277 fellow of Merton College, Oxford; magister artium; doctor theologiae; 1292 probably regent; from 1297
various benefices.
A. G. Little and F. Pelster, Oxford Theology and Theologians c. 1282-1302 (Oxford 1934) 179f et passim; V. Doucet, review of
Little and Pelster, AFrH 27 (1934) 278; Emden III 2062f.
Doubtful.
1. Quaestiones tertii libri De anima.
Inc: Sicut dicit Philosophus in libro De causis CIX propositione . . .
((q. 1) An intellectus sit actus simplex praeter omnem compositionem?
TRADITIO
(iq. 2) Utrum intellectus sit forma corporis et perfectio ?
(q. ult. 18) Utrum forma substantialis suscipiat magis et minus? Expl: indivisibilis est et in variabilis,
ut dictum est.
144 MS: Assisi BConvento di S. Francesco 290 (XIV) f. 95r-107v (f. 95 in marg: Incipiunt quaestiones tertii libri De anima datae a domino ...
de Wyceste; f. 107v-109r tabula). Ed: J. De Raedemaeker, 4 Informations concernant quelques commentaires du De anima,' BSPM 8-9
(1966-67) 87-110 at 102 (list of questions).
Stanislaus de Znoyma
*jT414 Prague. 1382 matriculated in the university, Vienna; 1385 baccalaureus artium, Prague; 1387 magister artium, there; 1400
praepositus collegii Caroli; 1400 vice-chancellor of the university; 1405 professor of theology, there.
Monumenta historica universitatis Pragensis I: Liber decanorum 1 (Prague 1830) passim; Die Matrikel der Universitat Wien I
(Graz 1956) 10; J. TrlSka, Literarni dinnost predhusitske university (Prague 1967) 96-101; S. Sousedik, Stanislaus von Znaim (f 1414):
eine Lebens- skizze,' MPP 17 (1973) 37-56.
Inc: Utrum scientia naturalis sit considerativa omnium rerum . . .
MS: Praha UK 1937 (X.F.ll) ( A . D . 1392-1400) 179ff.
2. Super De anima.
Inc: Talia quae non cadunt . . .
Test: TfiSka.

Latin Aristotle Commentators

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Latin Aristotle Commentators

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

MEDIEVAL LATIN ARISTOTLE COMMENTARIES: AUTHORS A-F

Author(s): CHARLES H. LOHR

Carreras y Artau Cosenza

Andreas Wall de Walczhaym

1. Quaestiones quinque librorum Ethicorum.

Guillelmus de Shirwode (Shyreswood)

1. Quaestiones super totum librum Meteororum.

MS: Wien NB 15069 ( A . D . 1482) 162ff.

2. Liber philosophiae Aristotelis.

anima est huiusmodi . . .

q 2) Consequenter quaeritur: Utrum scientia de anima sit naturalis ...

MS: Erfurt SB Ampl. Q. 188 (XIV) f. 70v-71v.

(q. 1 [Redaction A only]) Utrum rhetorica sit necessaria hominum ?

(q. 3 [A = q. 2 B]) Utrum sermones passionales seu passionati pertineant ad rhetoricam?

sententia in hoc libro Aristotelis exponere . . .

Raimundus-Lullus-Institut der Universitat Freiburg i. Br.

(CGorr.) Quemadmodum enim videmus ens sive substantiam corrumpi et generari . . .

Expl: sicut a pallide fistulae contemnuntur.

Expl: ab illo modo quod dixi quod mihi non satisfacit.

(q. 2) Quaeritur: Utrum genus dicatur aequivoce de suis tribus acceptionibus ?

(q. 2) Quaeritur: Utrum tantum sint quattuor praedicata?

Expl: ratione conclusionis. Et haec de secundo Elenchorum dicta sufficiant.

(q. 2) Quaeritur secundo: Utrum caelum sit compositum?

(? 2) Quaeritur secundo: Utrum universale sit posterius singulari?

inter scientiam simpliciter et scientiam, quae vocatur sapientia . . .

(iq. 2) Utrum metaphysica sit scientia ab aliis distincta ?

(q. 2) Secundo quaeritur: An sit scientia una?

scientia funditus profundare.

Ed: R. Steele, OHI XV (Oxford 1940) 193-359.

Ossinger 103; F6ret III 495.

Expl: in primo dubio de transcendentibus.

(? 2) Utrum definitiones scire sint bene assignatae ?

Expl: non est magnitudine finita.

De generatione autem et corruptione et natura genitorum et corruptorum universaliter . . .

De primis quidem causis naturae et communi motu et de corporibus caelestibus . . .

Quoniam autem de anima secundum ipsam determinatum et de qualibet virtutum . . .

Expl: iam dicta sufficiant.

Expl: ad laudem et gloriam salvatoris nostri cui etc.

Das könnte Ihnen auch gefallen