Tabang Marawi:
Encountering the
Misyon sa Marawi
Volume 9 Numbe 12
Carlbyrd D. Cabaraban
Ang lungsod sa Marawi
misinati og kagubot ug kakuyaw
duha na ka bulan kapin tungod
sa armadong grupo nga
ginganlag Maute nga mihimo
pagsakop ug pag terrorize
sa maong lugar. Matud pa, ang
nahisgutang grupo mihimo og
usa ka Jihad kon Holy War
nga gitunong mismo sa mga
balaang adlaw sa mga Muslim
kon Ramadan. Ang maong
grupo mipadayag usab nga
sila membro sa internasyunal
nga teroristang grupong ISIS
kon Islamic State of Iraq and
Syria nga matud pa nipundo
sa maong local terrorist group
aron musakop ug mohimo og
kagubot sa pulo sa Mindanao.
Liboan ka tao ug pamilya ang
napugos sa pagbakwit gikan sa
ilang mga panimalay tungod
sa kahadlok nga maapil sa
maong kagubot ingon man
ang kakuyaw nga makabsan
sa kinabuhi. Nagresulta kini
sa pag dako sa numero sa mga
katawhan nga nagbakwit sa mga
silingan nga lugar o munisipyo,
siyudad ug institusyon sama
sa Iligan City, Saguiran, Balo-I,
MSU-IIT nga tulonghaan ug
Cagayan de Oro City.
Isip pagtubag sa
tawag sa panahon og
panginanghanglanon alang
sa atong mga igsoong
Muslim ilabina kadtong mga
pamilya nga haduol lamang
RP NFP Team Trains Pastoral workers and
Teachers in Camiguin
by Ann C. Pielago
Last July 14-16, 2017 the
Responsible Parenthood and
All-Natural Family Planning
(RP-NFP) Trainers of the
Archdiocese conducted the
1st joint Training Workshop
of Catechists, CFLA, Pastoral
workers and Public School
Teachers of the five parishes of
St. John XXIII Vicariate, total
of twenty eight participants.
The Catechists, CFLA and
NFP Coordinators of the five
parishes were present, the
catechists were invited to
join the training for an easier
integration of the program in
the Pre Baptism seminar. The
training was held at the Villa
Paraiso Resort, Mambajao,
Camiguin.
The training design and
the venue are two important
things that the
participants
made an early
comments
that the training
design is properly
and equally timed
and the venue is
so convenient.
The group
was diverse and
participative,
the open forum
always took
long to finish
because there
were questions,
lamdagcdo@live.com | ascacdo@gmail.com
Social Action Apostolate uban sa mga nagkalainlaing grupo miduaw sa Marawi
sa siyudad ug wala na gayud
makahimo pa sa pagbakwit,
ang Arkidiyosesis sa Cagayan
de Oro uban sa pagpangulo sa
talahurong Arsobispo Antonio
Ledesma mibisita ug mihimo
ug hini-usang misyon didto sa
lungsod sa Marawi niadtong
Hulyo 18, 2017 uban ang mga
nagkadaiyang ministeryo sa
Social Action Apostolate ug
inabagan sa tabang sa St. John
Vianney Theological Seminary,
RVM MINSAC, Knights of
Columbus ug Tanging Yaman
Foundation ni Fr. Manoling
Francisco, SJ.
Ang maong misyon gihimo
inquiries and clarifications
every after the topic was
presented and discussed. Each
speaker gladly entertained and
properly answered questions
and clarified issues.
Rev Fr. Ramon Francis L.
Burlat parochial vicar of San
Nicholas de Tolentino came
to preside the Eucharistic
Celebration. He delivered an
inspiring homily where he
deepened the parable of the
sower in parallel of the life of
a volunteer. He also stressed
the meaning of mission as one
called to continue the works
of the church; in this case to
walk and work with couples
and families. The Vicariate
Coordinators of the catechists
were present during the Mass.
During the social night,
the participants were group
Fr. Burlat with participants
alang sa mapadayunon nga
pagtabang alang sa mga biktima
sa gubat kon IDPs (internally
displaced persons) sa
nahisgutang lugar nga nasugdan
na sa mga unang adlaw gikan
sa maong kagubot. Lima ka
barangay ang naserbisyuhan
sa maong pagbisita ug kini
ang Brgy. Bito Buadi Parba,
Bito Buadi Itowa, Emie Punud,
Pagalamatan, Bubong Lumbac
og Mipaga nga sakop tanan
sa lungsod sa Marawi. Adunay
430 ka pamilya nga natunolan
sa mga gasa ug sa Psychosocial
Therapy alang sa mga kabataan
nga gipasiugdahan sa mga
into three and presented
creative numbers. After each
presentation, one was to give
an impression of the training.
They all gave a substantial
sharing and expressed their
gratitude of the reflections and
learnings they learned from
each talk.
The participants are very
grateful for this opportunity
to learn, understand and
appreciate the NFP program.
Several were enlightened
that made them decided to
shift from artificial to natural
methods. Many of them were
saying that if only they have
learned about the NFP in their
early years in marriagethen
that early they can be already an
NFP users and acceptors. Most
of the participants expressed
Continue to p. 7
Casualties of War
see on page 2
August 1-31, 2017
kamadrehan sa AWRACO kon parokya sa Balo-i.
Association of Women Religious Tungod sa maong
of the Archdiocese of CDO. misyon, kini naghagit alang sa
Nagmalapuson ang maong tanan nga miambit sa maong
misyon uban usab sa tabang ug misyon nga aduna pay dakong
presensya sa Interfaith Ministry buluhaton sa unahan diha sa
Coordinator Ms. Mona Pangan pagpatindog balik sa nagubang
nga maoy nag-andam alang kinabuhi ug panginabuhian
sa seguridad sa grupo pinaagi sa mga lumulupyo sa lungsod
sa pakig alayon sa PDRRMO, sa Marawi, ma Muslim man
AFP and Brgy. Council sa mga o Kristiyano. Kini usab
nahisgutang lugar. Gitapos nagpamalandong alang sa
ang maong misyon pinaagi sa tanan ang walay puas ug
pagbisita ug pagkumusta sa mapadayunong paglihok alang
grupo sa Obispo sa Prelatura sa pagpanday sa malahutayon
sa Marawi nga si Bishop Edwin ug walay katapusang kalinaw
Dela Pea didto sa iyang sa Mindanao ug sa tibuok
temporaryong puluy-anan sa nasudnong Pilipinhon.
Kapistahan sa Our Lady of
Mt. Carmel Gisaulog
Mabulokon
nga gisaulog
ang pangilin sa
kapistahan sa Our
Lady of Mt. Carmel
diha sa Santos
nga Misa nga
gipangunahan ni
Fr. Raul Dael, SSJV,
niadtong Hulyo 16,
2017 ubos sa tema,
Si Maria ang
Reyna sa Kalipay.
Diha sa iyang
homiliya, nag-
ingon si Fr. Dael nga
ang pulong kalipay
nagpasabot
ug shalom nga
mao ang biblical
word for peace.
Ang shalom
nagkahulugan
ug fullness of
blessing, usa ka kasinatian nga Nag-ingon siya nga
gigakos kita sa Ginoo, matod ang shalom ug peace gasa
niya. ug tahas gikan sa Dios
Diha sa ebanghelyo, ang ug haom kaayo kini nga
sambingay nagpunting sa tema ilabi na sa hitabo sa
magpupugas nga buraska Marawi. Malipayon siyang
nga mao ang Dios. Ang Dios mipahibalo nga ang Social
nahigugma kanato, usa ka Action Center kuyog sa mga
Dios nga nag-usik usik sa seminarista ug formators,
iyang gugma bisan niadtong miadto sa Marawi aron
dili modawat sa iyang gugma. pagbisita kang Bishop
Bisan dili ta modawat sa iyang Edwin de la Pea ug sa
gugma, ang mahinungdanon mga internally displaced
nga magpabilin siyang persons (IDP) dala sa ilang
mahigugmaon kanato, matod mga relief goods. (Bag-ong
ni Fr. Dael. Lamdag News)
 2
LAMDAG
August 1-31, 2017
Archbishops Page
Tabang Marawi:
Encountering the Casualties of War
Abp. Antonio J. Ledesma, S.J.
Last Monday, July 31, after the fiesta Mass
of St. Ignatius Loyola at the chapel of Camp
Evangelista in Cagayan de Oro City, I visited the
wounded soldiers in the military hospital. There
were more than 80 of them filling the rooms,
with some having to lie on beds along the
corridors. One had an amputated arm, several
had shrapnel wounds on different parts of the
body, others had casts on their arms or legs. A
number showed me near misses of shrapnel
around their eyes. Many more of the wounded
were lying down or seated with dextrose
bottles hanging near them. The more severely
wounded had already been flown to Gen. A. Luna Hospital in Quezon City.
What struck me most was the youthful demeanor of many soldiers
many in their early 20s. About a dozen soldiers had wives or relatives
watching over them; some had two or three children left at home; but the
majority were left alone, coming from distant provinces Apayao, Tarlac,
Nueva Ecija, Cavite in Luzon; Samar, Leyte, Cebu, Negros, Iloilo in the
Visayas; and various parts of Mindanao, including some Muslim soldiers
from Jolo.
As we left the hospital, two Huey helicopters from Marawi were landing
one with more wounded soldiers and the other carrying the dead. This is
one face of the battle of Marawi. The most recent casualty count includes
114 soldiers killed with seven or eight times more that number wounded.
Rebel casualties are reported at more than 700 killed; and an indeterminate
number of civilians killed or missing.
Another image of the Marawi conflict are the lines of Muslim women
and children with some men, waiting to receive relief packs as their names
are called by a local leader reading from a prepared list. On July 18, I
joined our relief team from the Archdiocese of Cagayan de Oro and St.
John Vianney Theological Seminary. We distributed relief packages to
430 families in six barangays in Marawi Bgys. Bito Buadi Parba, Bito
Buadi Itowa, Eunie Punod, Pagalamatan, Bubong Lumbac and Mipaga.
One could see from their courteous greetings and smiles that the Muslim
residents appreciated our coming, since this was one area that had been
reportedly neglected by aid agencies. Some of the religious sisters with us
tried to conduct a brief trauma healing session for the children by means
of some games. Occasionaly, one could hear the sound of bomb explosions
Distributing relief goods to Muslims residents in a Bgy. In Marawi
coming from the other side of the hills separating these barangays from
the fire fight zone. Some residents showed us several M-75 stray bullets
that lodged in their houses.
Earlier on June 8, in Bgy. Barra, Opol, bordering Cagayan de Oro City,
our Social Action team with some religious sisters and ministry co-workers
distributed standard packs containing five kilos of rice, Milo, coffee, dried
fish, some canned goods and toiletries to 500 Muslim families. These were
evacuee families from Marawi preferring to seek shelter with their relatives
rather than staying in evacuation centers. Indeed, government agencies
report that 90% of Muslim internally displaced persons (IDPs) could be
classified as home-based rather than staying in evacuation centers. In
Barra, the distribution of relief goods was done at the four mosques, with
the help of the local imam (or religious leader) of the mosque.
In all, our SAC team and volunteers, headed by Fr. Satur Lumba
and Mr. Carl Cabaraban, has distributed food and relief packs to nearly
3,400 families in 16 city parishes and barangays such as Kauswagan,
Cogon, Camaman-an, Iponan, Carmen, Macabalan, Consolacion, Lapasan,
Cugman, including Oro Jama-ah Masjid mosque near Cogon market.
Likewise, our SAC team together with other volunteers has brought
over the past two months relief goods to 368 families in evacuation centers
situated along the road to Marawi, in Baloi, Lanao del Norte and Saguiaran,
Lanao del Sur.
We are grateful to many donors and partners in our relief work.
These include: CBCP-NASSA; Xavier University; Lourdes College; Peace
and Equity Foundation; the RVM, RGS, DC Sisters with the Association
of Women Religious of Cagayan de Oro; Catholic Womens League;
Couples for Christ; CFC-Gawad Kalinga; Tanging Yaman Foundation with
Fr. Manoling Francisco, SJ; Sen. Koko Pimentel; Atty. Rufus Rodriguez; the
Diocesan Social Action Centers of Bacolod and Legazpi; and many of our
parishes (Gingoog, Balingasag, Claveria, Balingoan, Cathedral, Camaman-
an, Xavier Heights, Villanueva, Mahinog, Consolacion, and Sacred Heart).
In the midst of war and destruction, our relief, rehabilitation and
reconstruction efforts will continue together with many other government
and non-government organizations. And this perhaps is the shining light
from Marawi in the midst of gloom that Christians and Muslims have
learned to help each other (even as in some cases they have died together),
and that the re-building of Marawi can be done with the collaboration of all
sides aspiring for peace and development in Mindanao.
Greeting a wounded soldier
Imam, priests and religious sisters pray together
 Archdiocesan News
Bible Orientation at
Initao and Tagoloan
By Cleb B. Calimutan
Last July 2, 2017 Fr. Hanifer L.
Godinez the parish priest of St. Francis
Xavier, Initao Misamis Oriental called
the attention of his pastoral constituents
- it was a gathering represented by
different ministries and Church
workers. Fr. Harnifer explained that it
is best for his parishioners specially
those who are active in a ministry to be
oriented with the Bible in serving the
Church. Moreover Fr. Macky Elloren
the Parochial Vicar added that its
imperative for the parishioners to be
able to respond to anybody who might
question anything concerning Biblical
foundations of our faith and practices.
Fr. Harnifer together with the Church
council leaders agreed to have a series
of Biblical Inputs every first Sunday of
the month.
On the other hand on July 15,
2017 Fr. Enerio Tacastacas, of Nuestra
Seora Virgin del Candelaria Parish,
Tagoloan Misamis Oriental initiated
the same action of Biblical orientation.
Opening of APC Centenary highlights
the Feast of St. Paul
Sr. Teresita C. Espina, FSP
Members of the Pauline Family in
Cagayan de Oro celebrated the Feast of St.
Paul on June 30, 2017, at Fatima Chapel,
A. Velez St., Cagayan de Oro City, during
the Eucharistic celebration presided
by Msgr. Perseus Cabunoc, Rector of
St. Augustine Metropolitan Cathedral
and concelebrated by Fr. Garry Igot,
Director of Family Life Apostolate in the
archdiocese of Cagayan de Oro.
The event highlighted the opening
Msgr. Cabunoc with Fr. Garry Igot
He desired to bring the parishioners
to a deeper knowledge and affection
to the Word of God through a series of
Bible course, a program coming from
the Archdiocese of Cagayan de Oro.
Part of the facilitating team during
the orientation was Renante Rafisura
who gave an overview of the Biblical
Ministry and also Wilson Amad who
take part during the question and
answer portion. Fr. Tacastacas ordered
the election of Bible Apostolate officers
in his parish of whom Ramel Bana-ag
won the election as the new president.
The Bible Course series will commence
soon after the installation of the new
officers.
The Bible Apostolate in the
Archdiocese of Cagayan de Oro is
spearheaded by Fr. Demli Valmores
who direct the team of Catholic Lay
evangelizers as ministers of the Word
to promote the Sacred Scripture in the
Archdiocese. Accordingly the Catholic
Church says All the preaching of the
Church must be nourished and ruled
by Sacred Scripture (DV 21).
of the Centenary of the Association of
Pauline Cooperators and thanksgiving
mass of the golden jubilee of religious
profession of Sr. Ma. Caridad Ebon, FSP
and Sr. Ma. Ester Sanchez, FSP.
In his homily, Msgr. Cabunoc
congratulated the golden jubilarians
for their fidelity in serving the Lord
for the last 50 years. Their mission
through diffusion of Bibles, catechetical
and spiritual reading books in schools,
parishes and offices has helped in
molding and nurturing the Christian
life of the people. He also
commended the efforts of
the Pauline Cooperators in
their works of evangelization
through Bible and media
animation. He wished that
their numbers will increase
with the zeal of St. Paul,
the greatest witness of the
Church growth through the
proclamation of the Gospel.
After the mass, the Pauline
Cooperators distributed
souvenirs on the occasion
and guests enjoyed the festive
meal.
Lunao chaplaincy holds
benefit Concert
Michael Yu
San Vicente Ferrer Chaplaincy
of Lunao, Gingoog City held a benefit
concert entitled Easter Serenade
last April 29, 2017 at Christ the King
College Gym, Gingoog City.
The Oro Schola Cantorum which
is composed of ten (10) seminarians
of the Archdiocese of Cagayan de
Oro was the main performer along
with Rev. Fr. Richard Deloso SSJV,
Rev. Fr. Reno Alima SSJV and Fr. Rene
Soldevilla SSJV.
The group sang songs of Faith,
Hope and Love. In Faith, they sang Let
there be praise, With Love and Faith,
Hontiveros Medley, and a medley
of Humayot Ihayag and O Bayan
ng Diyos. In Hope, the group sang
Impossible Dream, I will follow Him,
You raise me up and OPM medley. In
Love, the group sang Seasons of Love,
He Loved Me and I will Sing forever.
The concert ended with a finale song
Thanks to the Lord by Ryan Cayabyab.
Fr. Richard Deloso, SSJV rendered
songs from his album such as
Easter Serenade with Oro Schola Cantorum
Piso Para Priso (3Ps) Sa Paaralan
By Marlouen R. Apduhan
The Piso Para Priso (3Ps)
Project of the Prison Ministry of Sta.
Rita de Cascia parish was formally
extended to the schools in the DepEd,
Division of Gingoog City, where the
Volunteers in Prison Service (VIPS)
are assigned, on July 8, 2017 at the
DepEd, Division Conference Hall.
It was spearheaded by Mrs. Nilda
U. Villegas, the Prison Ministry
Coordinator, who always believe
that God is happy for the little things
done for our brothers and sisters in
jail.
This project was formally
launched at the Sta. Rita de Cascia
Church and Gingoog City Jail
respectively on Prison Awareness
Sunday in 2014 when the 3Ps cans
LAMDAG
3
August 1-31, 2017
Kabataan (Sumamba kay Hesukristo),
Maglakbay patungong langit and Ikaw
ang akong Prinsesa while Fr. Reno Alima
serenaded them using a Ukelele along
with some dancers.
Ang concierto naghatag gayud
sa labing haum nga kasaulugan sa
pagkabanhaw kay usa sa mga naglantaw
miingon, maayo ang performances ug
ang pagpasabot sa kabanhawan. Kanang
mga pulonga nagpakita nga ang mga
tawo nalingaw ug nakapamalandong.
Seminarian Jessie Felomino said.
On behalf of San Vicente Ferrer
parishioners, Rev. Fr. Rene Soldevilla
SSJV, expressed his immense joy and
appreciation to the success of EASTER
SERENADE, a showcase of God-given
talent expressed in songs and dances by
Oro Schola Cantorum.
We are grateful to the seminarians
who perform very well. The concert
helps us raise funds for St. Vincent
Ferrer Formation centers ongoing
construction, he said. Fr. Rene also
performed songs and followed by a
choral group where some of his siblings
are members.
were distributed to different religious
organizations and private individuals.
The project aims to support poor
inmates to raise the amount needed for
bail and to create a strong partnership
among religious organizations, private
individuals and establishments
who source out needed funds for
assisting beneficiaries identified and
recommended by the BJMP personnel-
in-charge.
It is hoped that through this
humane and humble endeavour of the
Volunteers in Prison Service (VIPS),
the community through the teachers,
parents and learners will be awakened
and realize that there are people in jail
who need each others love, care and
concern as Gods children.
 4
LAMDAG
August 1-31, 2017
Ang Kasaysayan sa Parokya
sa Sto. Nio de Oro
Limketkai Drive Cogon, Cagayan de Oro City
Walay makasulti kon kanus-a
gayud ang parokya nagsugod. Si
Angel Chavez ug pamilya naghatag
ug luna diin gitukod ang yano nga
Simbahan. Si Fr. Estanislao Shu,
S.J. maoy nagsugod ug nagdumala
sa Simbahan. Gisundan siya ni Fr.
Joaquin Resma ug Fr. Jose Ingaran.
Ang unang bunyag nga
namantala gihatag ni Fr. Jose
Ingaran sa Enero 5, 1980. Ang mga
papeles anaa nakatago sa San
Agustin Cathedral. Sa tuig 1985
hangtod 1988, si Fr. Alfeo Villanueva
Fr. Roel V. Buntol, JCL, SSJV
2013-2017
Fr. Elcon Magtrayo
Parochial Vicar
maoy misunod isip kura paroko.
Iyang giayo ang kombento. Sa
tuig 1989 hangtod 1994, si Fr.
Manolito Antiporta maoy mipuli
kaniya. Gisundan siya ni Fr. Walter
Tabios sa tuig 1995 hangtod 2000.
Ang kombento ug ang Simbahan
nasunog sa Mayo 1998. Gitukod
kini pag-usab pinaagi sa giya ni Fr.
Walter Tabios uban sa suporta ug
hinabang sa katawhan. Si Arsobispo
Jesus B. Tuquib nagbendisyon
sa bag-ong Simbahan sa Enero 7,
2000. Usa kini ka nindot ug gamay
nga Simbahan.
Sa bulan Mayo, 2001 hangtod
2006, si Fr. Pedro A. Sombilon maoy
mipuli nga kura paroko. Niining
higayona, nahuman ang pagbutang
sa tiles sa salog sa Simbahan.
Aduna pay daghang buhatonon sa
Simbahan ug ang mga parokyano
madasigon nga misuporta aron
mahuman dayon ang Simbahan.
Ang kasamtangan nga kombento
sa pari mao and kanhi kombento sa
Canossian Sisters. Gibuhat kini sa
panahon ni Fr. Ingaran.
News
Sa hinay-hinay, ang parokya
ug ang kombento nahuman sa
paningkamot sa tanan. Sa 2006-2013
ang mipuli nga kura paroko mao si
Fr. Raoul Emmanuel P. Magracia. Sa
tuig 2013 hangtod sa kasamtangan,
ang kura paroko mao si Fr. Roel V.
Buntol, JCL, SSJV. Ang assistant kura
paroko mao si Fr. Elcon C. Magtrayo.
Sa kasamtangan, gihatagan ug
pagtagad ang paghimo ug
kombento sa pari. (Source: Golden
Jubilee Archdiocese of Cagayan de
Oro 1951-2001)
 Features
Ang Kasaysayan sa debosyon kang
Nuestra Seora de la Candelaria
A
ng kasaysayan sa debosyon
kang Nuestra Seora dela
Candelaria nagsugod didto
sa usa ka lungsod nga ginganlag
Candelaria nga gitawag usab Villa
Maria de Candelaria, sa Probinsya sa
Tenerife, sa Isla sa Canaria, Espaa.
Ug kini ginganlag Candelaria
tungod sa imahen sa Birhen nga ilang
gisimba.
Sa tuig 1390, kining maong
lungsod usa ka mamingaw nga lugar
diin daghan ang mga Guanches
(lumad) nga nagpastol sa ilang
mga hayop. Usa ka gabii niana,
adunay duha ka mga Guanches nga
nakakita og imahen sa babaye nga
nagkugos og bata ug sa walang
kamot nagdala og berde nga kandila,
didto sa baybay sa Chimisay sa
Isla sa Lacanarias, nga usa ka isla sa
Tenerife. Ang usa sa mga guanche
nagsulay paglabay og bato ngadto
sa imahen apan ang iyang kamot
hinoon ang naparalisa ug dili na
kini makalihok. Ang iya na usab nga
kauban maoy sunod nga misulay sa
pagduslak sa maong imahen pinaagi
sa kutsilyo apan iya hinoon nga
nadunggab ang iyang kaugalingon.
Ang maong imahen gidala dayon nila
sa Guanche Mencey o datu sa tribo
nga nagdala niini ngadto sa Cueva
de Chinguaro nga mao ang palasyo
sa hari sa Menceyato de Guimar.
Papa Pio IX
LAMDAG
5
August 1-31, 2017
ni Pinky V. Lim
Sa wala madugay, adunay usa
ka Guanche nga nabunyagan na
pagka -Kristiano nga mibalik ngadto
sa Tenerife. Didto, iyang naila nga
ang maong imahen, mao ang imahen
ni Birhen Maria. Iya dayong gisaysay
ngadto sa Mencey (datu) ang iyang
pagkakabig ngadto sa Kristianismo ug
sukad niadto gisimba na usab dayon
nila ang imahen ni Birhen Maria.
Tungod kay nagdala man ang imahen
sa Birhen og kandila, ila kining
gitawag nga Candelaria. Gibalhin
dayon sa mga Guanche ang imahen
ngadto sa usa ka lugar sa lungsod
sa Candelaria nga ginganlan Cueva
of chibinico nga gitawag usab
nga Cave of San Blas nga mao ang
Augustinians Recollects
unang simbahan nga gipahinungod
kang Birhen Maria sa Isla sa Canarias. Cathedral sa Jaro. maoy nagpalambo ug nagpasanay sa
Dinhi dayon nagsugod ang pagkaylap Ang maong imahen gikoronahan Katolikong pagtuo sa mga Tagoloanon.
sa debosyon ngadto kang Birhen ni kanhi Santo Papa Juan Pablo II sa Isip unang mga misyonero dinhi sa
Maria sa Candelaria ug sa pagkahimo dihang mibisita siya sa Jaro, Iloilo . Tagoloan ug tungod usab sa ilang
niini nga patron sa maong isla. Mao kini ang pinakauna nga imahen debosyon ngadto kang Birhen Maria,
Apan ang maong imahen ni Birhen Maria nga personal nga gitoohan nga sila ang unang nagdala
gikawat ug gidala ngadto sa usa ka gikoronahan ni Santo Juan Pablo II ug nagpaila sa debosyon kang Nuestra
isla sa Lanzarote. Sa dihang daghang dinhi sa Pilipinas niadtong Pebrero Seora dela Candelaria.
katalagman ang nahitabo niining 20, 1981. Bisan pa sa pag-abot sa mga
lugara, ilang giuli ang maong imahen Sa lungsod sa Tagoloan, Jesuit Missionaries sa tuig 1887 ug
ngadto sa Tenerife. Ug tungod niini, nahisulat sa mga kasaysayan nga pagkahimo na sa Parokya nga usa ka
nagsugod dayon ang ilang pagtoo sa sa tuig 1622, ang mga Augustinian sentro sa Jesuit Mindanao Mission,
pagpangayo sa pangama ni Birhen Recollects miabot sa Cagayan nagpadayon pa gihapon ang pagkaylap
Maria sa Candelaria sa panahon sa (de Oro) aron sa pagpakaylap ug paglig-on sa debosyon ngadto sa
hulaw, gutom, sakit ug uban pang sa Kristohanong pagtoo. Kining Mahal nga Birhen sa Candelaria nga
mga katalagman. maong misyon naglangkub sa Iligan nahimong patrona sa parokya.
Ang Birhen sa Candelaria sa Kasadpan ug sa Tagoloan sa Ang maong Parokya sa Nuestra
nahimong opisyal nga patron sa Isla Silangan. Seora dela Candelaria, Tagoloan,
sa Canaria niadtong 1559 pinaagi Sa tuig 1744, ang Tagoloan nagsaulog sa iyang ika- 273 ka tuig sa
sa proklamasyon ni Clement VIII ug nahimo na nga usa ka parokya Pebrero 2, 2016. Ug uban sa Inahanong
labaw nga Patron sa 1867 ubos sa sa mga Augustinian Recollect pangama sa Mahal nga Birhen, kini
mando ni ni Papa Pio IX. Missionaries. Usa ka simbahan magapadayon sa paglawig padulong
Dinhi sa Pilipinas, gituohan ang natukod pinaagi sa usa ka sa pagkahimong usa ka hingpit nga
nga ang unang pagpakita sa imahen ni pundasyon nga gama sa coral rock kristohanon ug Eyukaristikanhong
Birhen Maria nga nagkugos og bata ug kun pagang. Sulod niining mga katilingban nga gilig-on sa debosyon
nagdalag kandila nahitabo niadtong panahona hangtud sa tuig 1887, kang Birhen Maria.
1587. Ang maong imahen nakita sa ang mga Augustinian Recollects to be continued
mga mangingisda nga naglutaw didto
sa suba sa Iloilo. Apan, sa dihang
ila kining gisakwat dili nila madaog
tungod sa kabug-at niini, apan sa
dihang naghunahuna sila nga ila
kining dalhon sa Jaro, migaan kini ug
busa ilang nadala sa kawas. Nahisulat
usab sa ilang kasaysayan, nga ang
maong imahen ni Birhen Maria ug sa
batang Jesus nagtubo sa paglabay sa
mga katuigan. Giingon usab nga sa
unang panahon, nawala ang maong
imahen gikan sa Simbahan ug sa
maong panahon, nakita sa mga tawo
ang usa ka babaye nga adunay taas
nga buhok didto sa atabay sa plasa
nga nagligo sa iyang anak nga lalaki.
Ang imahen gibutang sa
usa ka luna taliwala sa simbahan
apan paglabay sa panahon, ilang
namatikdan nga kini midako ug busa
gibalhin nalang kini sa balkon sa Sta. Maria de la Candelaria Parish
6
LAMDAG
August 1-31, 2017
Features
WitikWitik Ang way katapusan
kong kaagi:
Mga Buhat 2:43-47
PEPOYEKO, PEPOYEME
Sa sinugdanan bakikaw pa apan ngadto-
ngadto agoy anad na ug witikwitik na lang ang
tanan. Siya kuno ang presidenti sa kaangayan
ang mga korap iyang dad-on sa bilanggoan
Sa sinugdanan bakikaw pa kaayong apan walay kapartido ang nasilotan
muhalok apan ngadto-ngadto anad na ang
hinoon ang mga kontra ang nasampolan.
simod modapat sa mahamis nga aping ug sa
lain pang mapula-pulang simod mao nang UNYA NATAKDA ANG ELEKSYON
witikwitik na lang dayon ang pagpanghalok ug pakapinan pag gakos, ligid-ligid ug tsup! tsup! SI MR DUTERTE O DIGONG ANG NAKADAUG IGSOON
tsup! mwah! mwah! mwah! agay! agay! agay!....... Ug karon bisan unsa, bisan asa, bisan kanus-a SIYA GIPILI KAY DUOL SA MASA
ug bisan kinsa na lang ang iyang gahalukan lakip simod sa litsong baboy. Mao nang nanghubag UG KORAPSYON KONTRA NIYA.
na lang intawon ang iyang simod sa siging nus-nus niini witikwitikwitikwitik. gikasilagan niya ang droga
kay demonyo sa pamilya
Sa sinugdanan bakikaw pa kaayong manguyab, agoy dili gani gyud kaingon apan ngadto-
ngadto anad nang mo-speaking ug tahor na kaayong moingon nga : Minahal kita, hindi lang dahil sa pagbiya siya nanawagan
maganda ka. Minahal kita hindi rin dahil mahinhin ka. Minahal kita lalong hindi dahil mayaman aron menteryo dili madulngan.
ka. Minahal kita sa taglay mong pambihira. Mao nang witikwitik na ang pagpanguyab ug bisan MATAG ADLAW ADUNAY PATYON
kinsa na lang panguyaban lakip na ang mga dalagang ulay, apil pa mga balo ug way patawad KAY SA DRUGA MAN NAGPADAYON
nga iyang pang giingon: Minahal kitah hindi lang dhahil sa gwahfo kah. Minahal kitah hindi rin HINILAKAY MADUNGGAN
dhahil sa maformah kah. Minahal kitah lalong hindi dhahil mayaman kah. Minahal kitah sa taglay
TUNGOD SA PATAY NGA ANAK O AMAHAN.
mong fambihirah. Agoyyyh! Agoyyyh!......itik-itikwitikwitik.
kadaghanan sa mga biktima
Sa sinugdanan bakikaw pa kaayong moestorya. Halos dili siya makalitok apan ngadto- mga kabus higala
ngadto anad na ang baba mukipot-kipot murag gayamyam ug bisan unsa na lang ang ubay-ubay sa presidenti nasuko
estoryahan witikwitik. Bisan dili paestoryahon moestorya gyud ug bisan gani tulog kay may mga kinabuhing inosenti nakutlo.
na moestorya pa ug bisan naay gaestorya musabay gyud og estorya. Estoryahiiiiiiiiiiii! ADUNAY GIPATAY SA SAKOP SA KAPOLISAN
Grabeeeeeeehhh nga pamaba! Sa dihang kuhiton ka pa aron mag-estoya lang mo.
ARON ANG BINUANG DI MAHIBAW-AN
hdfnvvbvnjhhghvcdhdnanhbhsg.. halos dili na ka makasabot sa iyang ginaestorya. Apan
padayon pa gihapon siya busuhrgu7ybvhsjfhahfkuhksnvutykx. Hala! Sibat na diha! Dagan KAY LISOD NA KON MAKA-KANTA
na!...... Hay salamat nakaikyas gyud! (hangos!) ug sa dihang miapas siya kanimo ug KAMATAYON O BARTOLINA.
miingon jhuesrfhgyuehrfghyufgyfhe. Dayon mihunong kalit siya pag-estorya ug aduna siyay daghan na sa presidenti ang wala makauyon
gihung-hong kanimo nga imo na gyung nasabtan pag-ayo nga miingon siya: Mangutang ko nimo kining pagkabastos di maayo pamation
beh! hehehehahahahuhuhu.. Daan ko pa lage! Ehehehehehatik-atik langwitikwitik. makadaut sa kabataan
nga daling mosunod kon unsa ang nadunggan.
Sa sinugdanan bakikaw pa kaayong mupatay. Mahadlok pa gani siya bisan na lang
pagpatay sa amigas, lamok, langaw, ipis, taluto, butiki, tuko ug kadugayan kay manok naman APAN DAGHAN USAB NGA MGA NAHIMONG MAAYO
hinoon ang gapatyon niya. Sunod dayon baboy naman ang galugaon niya. Agoy kay ang baka, SAMA SA PENSYON, LISENSYA UG SWELDO
kabaw, elepante naman ang iyang ganahan nga patyon. Dayon ngadto-ngadto anad naman KINI USAB UNTA MADUNGAGAN
siyang mupataywitikwitik. Gani karon dili na daw mananap ang iyang gapamatyon. Ang iya LIBRING TUITION SA MGA POBLIKONG TULUNGHAAN.
na lang karon nga gikalingawan ang pagpatayg tawo.Dali na lang lagi daw kaayo pagpatayg tawo giaway niya ang Simbahan
kay anad na man daw siyawitikwitik. Ang iyang asawa na gani ang iyang sunod patyon. Ug
kay ang mga pagpatay man gikontrahan
plano niya nga patyon niya ang tanan nga mutoo ug musunod kang Kristo.Dawbi?HIHIHIHIHIHI!
Gahi lagi nang imong kinataw-an?Unsay pasabot ana beh? Kristiyano ka ba?......(dili uy!). kay ang sugo sa Ginoo
kakakkakakwitikwitik. dili ka magpatay hinoon magbag-o.
KAY ANG DIOS DILI MALIPAY SA KAMATAYON SA TAWONG
Sa sinugdanan bakikaw pa kaayong mag-ampo. Gakaputol-putol ang iyang inampoan. DAUTAN KAY DILI SIYA BUOT ANG KALAG IMPIERNO ANG
Gaduha-duha siya kon unsay sunod. Langan kaayo! Ang uban kay aron madali AMEN na lang MADULNGAN KALIPAY GAYOD NIYA ANG PAGBAG-O
diritso. Human lagi! Dah! Astang mubua gyud siya mag-ampo kay lage bakikaw. Lord, nasayud
ARON ANG TAWO MAKASULOD SA PARAISO.
ka na sa tanan. Amen! Apan ngadto-ngadto aw anad na siyang mag-ampo. Taaaaaaaaaaaaas
na pud siyang mag-ampo, dugay mahuman, kibot-kibot lang ang simod sa pagpanawag sa ato lang ipadayon pag-ampo ang presidenti
tanang santos. Sr.San Fermin ig-ampo mo kamo. Murag ginaapil pa gani niya si. Sr.San aron siya mabuotan ug maligdong ug hamili
Tilmo ig-ampo mo kami. Sr.San Dayong ig-ampo mo kami. Sr.Citizen ig-ampo mo kami. Ug sa ang kaayohan sa Pilipinhon
tanang santos sa Dios ig-ampo mo kami. Paspas na kaayo siyang muyawit sa novena, rosaryo, mao gayoy iyang unahon.
litanya ug uban pa kitikitiwitikwitik. NGA DILI SIYA MAHADLOK SA TSINA
O SA MGA GAMHANAN MABALAKA
Sa sinugdanan bakikaw pa siyang modula sa bisan unsa. Dili pa gani siya makabalong
muhawid og bola, takarag kaayong mudagan, dili kabalo musalo, dili ka-shot, dili maantigo KAY KITA SA DIOS SA KAGAHUMAN
mupasa, sapnan pirmi kay dili kabalong mutago, kanunay pildi. Apan ngadto-ngadto anad na IYA GAYONG PANALIPDAN UG DAPIGAN.
siyang modula. Ang bola mao na ang iyang suod nga higala.Tanang klase sa bola adunay iya
bisan bola sa jackstone daghan kaayong iyaha. Sos kon mudagan na siya astang sutuya. Anad usa. Ang katilingban nga naghatag ug dakong bili sa mga kabus ug mga mas nanginahanglan. Sa
na siya sa bola. Pasa dinhi pasa didto,siko dinhi siko didto,shot dinhi shot didto, ay lage mawala sinugdanan bakikaw pa sila nga makiglambigit sa usag-usa, adunay kahadlok, adunay kabalaka,
gyud ka sa passing niya. Anad na pud siya mutago. Tagoan na gani niya ang tanan lakip ang dili adunay pagpanaha, adunay kaulaw ug adunay pagpanagana. Apan ngadto-ngadto uban ni JESUS
angay itago. Kanunay na siyang daug ug dili na masakpan kon ugaling mangilad man kay lage ug sa iyang PAGTUDLO anad na silang magkinabuhi sa paagi nga gusto sa Dios alang kanatong
anad na sa bola-bola ug sa tago-tagokisikisiwitikwitik. tanan.WITIKWITIK.

Sa sinugdanan bakikaw pa kaayo siyang mangawat. Mahadlok pa gani siyang manguot.
Ang una niyang nabaw-an nga kuoton kay ang iyang ilong, dalunggan, mata, ug ngipon aron
makuka lang niya iyang kulangot, ingak, muta ug kiki. Usahay iya pa ganing dunganon kini sa
pagkuot-kuot. Sa sinugdanan gagilukan pa gani siya sa siging kuot-kuot.hahhahhahehheheh!
Sigeh pah! Apan ngadto-ngadto anad na siyang mokuot pa gani sa laing ilong, dalunggan, mata,
ngipon nga dili mahibal-an nila hah. Hangtud apil na gani ang imong bulsa, bag, pitaka, alkansiya,
kaha, garapon, bra, hunos, aparador, alkuba, arinula, baso ug bangko na ang iyang ginakuotan
aron makuha ang sapi kay lagi anad nang mangawat ug mukuot nga dili gyud ka kabantay nga
gikuotan ka na diay. Ug sa pagkakaron nah bisan unsa nalang ang iyang gakuoton. Malipayon
kaayo siya sa pagpanguot. Abtik kaayo siyang manguot. Busa paabot na lang kita kon kinsa ang
magreklamo sa iyang pagpanguot.kwikkwikwitikwitik.
Nakapamalandong ako nga ang kinabuhing Kristohanon diay usa ka kinabuhi sa pagpaanad-
anad lang.. WITIKWITIK. Sa sinugdanan dili pa kita sweto,walay hibang-kaagan, dili hanas ug
dili anad apan ngadto-ngadto WITIKWITIK na lang. Praktis lang ang gikinahanglan aron maanad
ug aron witikwitik na. ANG PAGHIGUGMA WITIKWITIK NA LANG. ANG PAGHATAG WITIKWITIK
NA LANG. ANG PAGTABANG WITIKWITK NA LANG. Kini ang kinabuhi sa unang katilingban ni
Jesus. Ang katilingban nga witikwitk sa paghigugma, paghinatagay ug pagtinabangay sa usag-
Sa sinugdanan bakikaw kaayo silang mutabang sa kabus. Dili kabalo unsay buhaton nila
sa mga gigutom. Maglalis pa gani kon asa sila magkuhag ipakaon. Mag-away pa kon pila gyud
ang ilang amutan. Magtinuklura sila kon kinsa ang magluto, kinsa ang manyanggi, kinsa ang
mag-solicit, kinsa ang maghugas sa plato, kinsa ang maghukad ug ang pinakadali nga adunay
muhimo dayon kay kon kinsa ang tiglista sa mga magpakaon ug pakan-on. Ug sa dihang ang
nagpaluma-luma nga maoy tiglista wala pa gyud mutunga. Lisud! Apan praktis lang! Dayon ngadto-
ngadto anad na silang magpakaon, han-ay na kaayo, wala nay libog, organisado na ug dili na gani
sila mahimotang kon dili makapakaon sa mga kabus. Gawas nga gapakaon sila sa mga kabus,
gapanghatag na pud sila og yuta, balay, sinina, trabaho, negosyo ug daghan pa. Halos dili na gani
sila makapahulay kay gusto gyung matabangan dayon ang mga igsuong mas nanginahanglan
pag-ayo. WITIKWITIK! Wala nay panahon nila nga maglulinghayaw o maglaag-laag ilabina sa
laing nasud kay lagi mas maayo pang ang ilang igasto para sa kaugalingon itabang na lang nila sa
mga nagkalisud-lisod. Agkapuliki na gani sila sa pagpangitag sapi aron lang itabang sa uban. Bisan
unsa na lang ang ilang ipamaligya aron ang halin ipakaon sa mga gigutom ug mapatambalan ang
mga masakiton. Ang makaon sa usa makaon na sa tanan. Ang maangkon sa usa maangkon na sa
tanan. WITIKWITIK.
WITIKWITIK KA NA BA?
 Archdiocesan News LAMDAG
7
August 1-31, 2017

Sacred Heart of Jesus Parish Pangilin Ni San Pablo Gisaulog

follows liturgical feast day
Nenen M. Paa
As traditionally observed since time
immemorial, Barangay Bugo celebrated
its fiesta every 3rd Sunday of May.
However, according to the liturgical
calendar of the Catholic Church, it falls
19 days after Pentecost, on a Friday. Rev.
Fr. Jose Alan P. Pulgo, SSJV, STL, parish
priest initiated to move the date of the
parish fiesta from May to June. This
follows what is stipulated in the calendar.
Although the Bugohanons have
celebrated fiesta last May, Fr. Pulgo
started to condition the parishioners
by commemorating again the Feast of
Sacred Heart of Jesus last June 23 with
liturgical activities such as nine-day
novena mass inviting pilgrims daily to
join the Eucharistic celebration which
came from industries, companies and
sa Prisohan
schools in the barangay.
The day before the fiesta, the parish
had a Family Day activity with a theme:
Magpadayon Unta Kita Pagpalambo
Diha sa Atong Panaghiusa, Pagtinabangay
ug Paglahutay sa Atong Misyon sa
Pagpanday sa Gagmayng Kristohanong
Katilingban. It was held at the Reyes
Village Plaza covered court attended by
church workers.
The highlight of the fiesta
celebration was a concelebrated mass by
Archbishop Antonio J. Ledema, SJ, DD, and
five priests from San Pedro Calungsod
Vicariate and with Rev. Fr. Garry D. Igot
and Rev. Fr. Sacris Recoleto. The fiesta
theme was, Ang Parokya Kahiusahan sa
Nagkalain-laing Katilingban, Nagapanaw,
Sinunod ang Kasing-kasing ni Hesus sa
Maalagarong Paghigugma.

Gilda Pates Malipayon kayo silang tanan nga

Archbishop Antonio J. Ledesma and priests after the concelebrated Mass during the Sacred Heart
of Jesus Feast Day.
RP NFP Team Trains Pastoral workers and Teachers in
Camiguin ........... p.1
their commitment to share what they
learned during the training to other
couples. All of them expressed their
willingness to work as NFP volunteers
in their neighborhood as well as in the
parish.
Indeed, the three full days were
formative days that one has to continue
to live on the learnings as well as the
discoveries and reflections of each
topic.
Hopefully, this is a real beginning
of a collaborative partnership among
catechists, pastoral workers and
teachers to reach out more families
and couples especially those who
are looking for a family planning
method that is effective, reliable, safe,
practicable, and suited to their own
circumstances, and in consonance with
the Catholic Churchs moral guidelines.
Sa Julio 29, ang kapistahan ni San
Pablo nga maoy Santos nga patron sa
Provincial Jail inmates gisaulog sa
Volunteers in Prison Service (VIPS) diha
sa Santos nga Misa nga gipangunahan
ni Rev. Fr. Amie Balacuit. Diha sa
iyang homiliya, nag-ingon siya nga
ang kinabuhi ni San Pablo sama sa usa
ka piniriso nga naulipon sa kadautan,
bisyo sa kinabuhi, ug pagpanglutos sa
mga inosenting mga tawo. Ang grasya
sa Ginoo mipatigbabaw diha kaniya
nga maoy nakapahimo niyang usa ka
santos, ingon ni Fr. Amie.
Pag kahuman sa santos nga misa,
kini gisundan sa usa ka programa nga
ang mga piniriso maoy nagpasi-ugda.
Adunay mga talento nga gipakita sama
sa pagkanta, circus sa usa ka Person
with Disability (PWD) drama, ug sayaw
sa mga batan-on.
Fatima College of Camiguin wins 8th
Bible Quiz Championship
Fatima College of Camiguin
won the regional championship for
Northern Mindanao during the 8th St.
Paul National Bible Quiz last June 24-
25, 2017. The Bible Quiz was held in
Northern Mindanao area, with Cagayan
de Oro City as venue. Dalagan of Xavier University Junior
Aside from the Bible Quiz proper,
qualifiers for the Regional Finals also
write Gospel reflections. K+Word, the
miduyog sa maong kapistahan alang
sa pagdayeg ug paghimaya sa maong
santos nga ilang gitohuan nga maoy
magdala kanila ngadto sa Ginoong
Jesus sa kapasayloan sa ilang mga
nabuhat nga mga kasal-anan.
Nahimong mabulokon ang
maong selebrasyon sanglit ang tanan
mga Volunteers in Prison Service
miduyog uban kanila sa pagpangaon
sa mga pack lunch sulod sa maong Jail.
Ang VIPS naghatag usab ug mga prizes
sa tanan nga nag-apil sa maong mga
dula ug uban pang mga regalo nga mga
toiletries niadtong most responsive
nga grupo.
Mapasalamaton ang tanan kang
Warden Dominador Tagarda nga
maoy mihatag ug security sa tanang
mga bisita nga mitambong sa maong
selebrasyon.
Bible Diary for the youth published by
ST PAULS, carries the chosen entries of
students last year for its 2018 edition.
This year, there is a special award
given to the Best Gospel Reflection in
the Regional Finals. Rebekak Johannah
High school-Ateneo de Cagayan was the
winner of the Best Gospel Reflection.
(St. Paul Bible Quiz News)

Bag-ong
LAMDAG
Editorial Consultant Managing Editor
Abp. Antonio J. Ledesma, SJ, DD Sr. Teresita Espina, FSP
Writers
Fr. Fermin Tan, Jr. SSJV Fr. Rufino Cabatingan, SSJV
Gilda Pates Carl Cabaraban
Michael Yu Ann C. Pielago
Cleb B. Calimutan Pinky V. Lim
Nenen M. Paa

Lay-out and Graphic Design Marketing & Circulation

Association of Pauline Cooperators
Banny E. Briones
Grace Fernan
Bag-ong Lamdag is a newsletter published monthly by the Social Communications Apostolate of the
Archdiocese of Cagayan de Oro, whose aim is to link the various parishes, ministries, and apostolates
within this archdiocese. For inquiries and feedback, send us an email at ascacdo@gmail.com. You may
visit us online and leave a comment at lamdagcdo.blogspot.com.
Find us on Facebook: Search for Archdiocese of Cagayan de Oro
The champions-Fatima College of Camiguin
5th Archdiocesan BEC Family Day
Sta. Maria dela Candelaria Parish
Tagoloan, Misamis Oriental
July 28-29, 2017

Feast of St. John Marie Vianney

Xavier Heights Cagayan de Oro City
August 4, 2017

August Birthday Celebrants

August 1 Msgr. Cirilo Isnani
August 7 Fr. Rhutenberge Develos
August 10 Fr. Filomeno Cabulosan
Fr. Rolando Gabutera
August 14 Fr. Ricardo Dancela
Fr. Roberto Balsamo
August 15 Fr. Sacris Recoleto
August 17 Msgr. Abelard Cabillan
August 18 Fr. Elcon Magtrayo
August 20 Fr. Roy Barros
August 22 Fr. Harnifer Godinez
August 23 Fr. Renato Lomonsod
August 27 Msgr. Elmer Abacahin
August 30 Fr. Ismael Scott Escanilla

Sacerdotal Anniversaries
August 4 Fr. Lino Macatol II
Fr. Antonio Noel Carbayas
August 8 Fr. Erdman Pandero
August 19 Fr. Rosauro Valmores
August 31 Abp. Antonio J. Ledesma, SJ.D.D.