BUDAMA VE AILAMA- KRASITJES DHE SHARTIMIMI

Yanatrma A:

Yanatrma A: SHARTIMI ME NGJITJE: Docking cjepivo:

Tohumdan retilmesi Disa karakteristika n Neke znaajke u
halinde baz zellikleri prodhimin e bimve proizvodnji ukrasnog
kaybolan ss zbukuruese nga fara t bilja iz sjemenki izgubili
bitkilerinden, ksa humbur n nj koh t u kratkom vremenu
zamanda byk ve shkurtr t madhe dhe t velik i provode kako bi
salkl bir birey elde zbatuara pr t arritur nj se postigla zdrav
etmek iin uygulanr. Bu individ t shndosh. N pojedinca. Na taj nain je
ekilde ann yarasnn kt mnyr vaksina shpejt cjepivo bi brzo
kapanmas abuk olur. do mbylljen e plag. Lapsa zatvaranje rane. Olovke
Yanatrma metodunda me do rootstock tjetr n jedni s drugima podloge
ana ile kalemin birbirleri metodn docking sht e u postupku za spajanje
ile yapacak yzeyleri hapur deri n shtresn e se otvorena do
kambiyum tabakalarna cambium t'u prmbahen kambijum sloja
kadar alp her ikisinin siprfaqeve t dy pridravati se
alan yzeyleri st ste siprfaqeve t hapura povrinama oba
getirilip skca balanr. lidhur fort sjell n otvorena povrina vrsto
Yarann hava almamas mbivendosen. gjithashtu vezani doveo do
iin de macunlanr. sht ngjit pr t shmangur preklapaju. Takoer je
iki ayr serbest bitkiyi dmtime t motit. zalijepljen kako bi se
alamaya ynelik bir a izbjegle ozljede u
T dy pa-form bimore
eklidir. Kaynama vremenu.
sht nj vaksin pr
olduktan sonra anacn
vaksinim. Pas val mbi Dva slobodnog oblika
tac ann zerinden,
vaksins anac kurorn, t biljka je cjepivo za
kalem ise ann altndan
prer nn pendn e cijepljenje. Nakon iskipi
kesilir. Bu tip a yln
vaksins. Ky lloj i vaksins cjepiva anac krune,
herhangi bir mevsiminde
mund t bhet n do izrezati pod perom
yaplabilir. Ancak
sezon t vitit. Megjithat, cjepiva. Ova vrsta
byme mevsiminde
nse sezonin e n rritje cjepiva moe se izvriti u
yaplrsa, yara daha
sht br, plaga mbyllet bilo koje doba godine.
abuk kapanr. Dier a
m shpejt. Si me qasjet e Meutim, ako je sezona
yntemlerinde olduu
tjera t vaksins, siprfaqet rasta je uinjeno, rana se
gibi, kesim yzeyleri
e prerjes duhet t mbyllen zatvara bre. Kao i kod
skca sarlp mbyllur fort. Ekzistojn tri drugih pristupa cjepiva,
macunlanmaldr. Bu metoda pr t br otrice mora biti vrsto
ann yaplmasnda vaksinn. omotan zapeaena.
yntem bulunmaktadr. Postoje tri metode izrade
Kertikli vaksina docking,
Kertikli yanatrma ada, cjepiva.
dy organe t vaksinohen
alanacak iki gvde eit
duhet t jet me trashsi t Kertikli docking cjepivo,
kalnlkta olmaldr.
barabart. bashkimi do t dva tijela koja se cijepi
Birlemenin meydana
ndodh n terren, si n trebao biti jednake
gelecei yerde, her iki
trup sht i prer n nj debljine. Spajanje e se
gvdeden, 2-5 cm
pjes, 2-5 cm t gjat. Ajo pojaviti na terenu, i tijelo
uzunluunda birer para
duhet t jet t gjatsive t se ree u komadu, duga
kesilir. Bunlar
barabarta pr t qen 2-5 cm. To bi trebao biti
kambiyumlarn karlkl
reciprokisht cambiums. jednake duljine da se
olabilmesi iin eit
Duhet t prgatitur pr t'u meusobno cambiums.
uzunlukta olmaldr.
prballur me njri-tjetrin Pravilno spremna suoiti
Dzgn olarak
dy cut spango, rafia ose se meusobno dva reza
hazrlanan iki kesik yz
grupe t lidhura ngusht kanap, rafija ili bendova
birbirine sicim, rafya
dhe t ngjit vrsto povezani i
veya bantla skca
zalijepiti
balanr ve macunlanr Whip shartim Vaksina
Dilcikli yanatrma ada, docking sht kaluar npr Bi presaivanje docking
ana ve kalemde dilcikler nj hapje n nnshartesat Cjepivo je proao kroz
alarak birbiri iine dilcik dhe pasardhs. jo jedan otvor u dilcik
geirilir. podloga i scions.
Inlaid vaksina docking
Kakmal yanatrma a,
sht br n lvoren e Umetnut docking
ana kabuunun kalem
durum rootstock sht cjepivo je napravio u
kabuundan ok kaln
shum m e trash se shell kore podloge durum je
olduu durumda
stilolaps. predh rootstock mnogo deblji od olovke
yaplr. Anacn
dhe predh ndrmjetm ljuske. Podloga ljuske i
kabuunda iki paralel
sht br nga dy intermedijera ljuska se
kesim yaplr ve aradaki
shkurtimit paralele sastoji od dva paralelna
kabuk karlarak 7-10 cm
largimin 7-10 cm n gjatsi rezova uklanjanje 7-10
uzunlukta dar bir oyuk
sht formuar n nj ulluk cm duine se formira u
meydana getirilir. Bu
t ngusht. Kjo mund t uskom lijeb. To se moe
ilem yalnzca anacn
bhet jo vetm dnem uiniti ne samo dnem
kabuk verme
rootstock shell. Kanalet e ljuske podloge. Radno
dneminde yaplabilir.
hapjes rootstock duhet t podloga kanala mora biti
Anata alan kanal,
jet n diametr stilolaps. u promjeru pera. U
kalemin apnda
N stilolaps, stilolaps kjo olovkom, ova olovka je
olmaldr. Kalemde, bu
sht vendosur kanal t smjetena kanal se
kanala karlk gelecek
korrespondojn me podudara s podloge
ekilde bir kesim
rootstock br nj prerje, izradu rez, priloen uz
yaplarak kalem anaca
bashkangjitur me thonjt t male ice nokte i
yerletirilir, kk tel ivi
vogla teli dhe vulosur. zapeaena.
ile tutturulur ve
macunlanr.
HAYALLERNKOVALA.COM

Kalem Aisi (yaban Erii Kays)

Kalem Aisi (yaban Erii Kays)

KALEM AISI (Yaban Erii - Kays)
1- Yaban eriini yerden ~1/2m. yukardan dz kesiyoruz.
2- Kesilen daln ortasn, yaklak 2cm kadar boyuna kesiyoruz
3-Kays dalnn ucunu V eklinde kesiyoruz.
4- Bu dal boyuna kestiimiz daln iine yerletiriyoruz.
Dikkat edilecek nokta; kaysnn V eklindeki ucunun kenarnn, eriin kabuu ile
dzlemde olmas.

5- Ayn ekilde dier kenara da V eklinde kestiimiz dier dal yerletiriyoruz.

6- Hava almasn nlemek iin zerini macun ile kaplyoruz.
7- macunu muhafaza etmek iin de zerini saryoruz.

HAYALLERNKOVALA.COM
Hangi Tr Hangi Tre Alanabilir ?

Erie: eftali, kays, badem,kiraz

Elmaya: Armut,
Zerdaliye: Kays, eftali, erik.
Vineye: Kiraz.
Ahlata: Armut, mumula, ayva.
Kaysya: Erik,eftali,Badem,kiraz,zerdali
eftaliye: Kays, erik, badem.
Ayvaya: Malta erii, mumula,Armut (ekli Ayvaya benzer ve 2.yl rn alnr
verim harika),elma
Vine: Kiraz
Dut:Asma
Mee:Kestane
Menengi Aacna:Antep Fst

Ahlat Aacna:Armut,mumula, ayva.

Kzlam aacna:Fstkam
Badem aacna:ekerpare
Mandalina:Limon
Turun(Citrus aurantium)Aacna:Tm turun giller(turun, portakal, limon,
mandalina,greyfurt ve benzerlerini iine alan bir altfamilyas,
narenciye,Kumkuat),AaKavunu
eftaliye: Kays, erik, badem.
Zerdaliye: Kays, eftali, erik.

HAYALLERNKOVALA.COM
Ann Tutmasn Etkileyen Faktrler:

Kalem ve ana birbirleriyle uyuur olmaldr: Tersi olduunda uyumazlk sz

konusudur. Uyumazlk olduu durumda iki birey parasnn birletii a
noktasnda kaynama ya hi olmaz veya yetersiz olur. Bu durumda a noktasnda
ime gzlenir ve bu yerden a kolaylkla krlabilir. Al fidanda bodurlama olur
ve sal bozularak yapraklar sararr. Ana ve kalem arasnda byme farkllklar
gzlenir ve bir iki yl iinde al fidan lr.
Bitkiler, botanik akrabalk ilikileri bakmndan birbirlerine ne kadar yakn olurlarsa
uyuma olasl o kadar yksek olur. Bunun iin srasyla ayn klon, ayn alt tr
iinde olan alamalarda baar ans ok yksektir. Ayn cinsin ayr trleri arasnda
ise ayn familyaya ait olsalar da cinsler arasndaki uyumazlk dolaysyla baar
ans dk olmaktadr.
Bitki trlerinde, adaki baar trlere gre deimektedir: Baz trlerde ann tutma
olasl dktr. rnein, mee ve kaynlar ok g alanr. Baz trlerde ise
baar ok yksektir.
Ana kaliteli, kuvvetli ve gen bir fidan olmaldr: Tohumdan yetimi ana,
vejetatif yollardan retilmi fidana gre daha ok tercih edilir.
Kalemler uygun zamanda alnmal ve a uygun zamanda yaplmaldr: Kalem
alar iin en uygun alama zaman yaz as dnda, ilkbaharda anata kk
faaliyeti balayp kalemde gzlerin henz uyku hlinde olduu zamandr. Bunun
iin kalemler daha nce souk depolara alnarak saklanbilecei gibi, analar da
sakslara dikilerek seralara alnp daha erken aktif hle gelmeleri salanabilir.
Kalem ve anacn kambiyumu mmkn olduunca sk bir ekilde st ste
gelmelidir. Bylece kaynama daha abuk olur. nk iki para arasndaki akl
doldurmak zere kallus kolaylkla oluur ve yara hzla kapanr. Bylece her iki
parann iletken dokular arasnda hzla kaynama salanm olur. Bu yolla kalem,
su ve besin maddesi ihtiyacn anatan birbirleriyle en ksa zamanda ilikiye geen
iletken dokularla kolayca karlar. Bunun iin ana ve kalemde alan kesitler ne
kadar birbirine benzer olursa o kadar kambiyumlarn st ste gelme ans artar.
A yeri, alamadan hemen sonra uygun bir macunla kapatlmaldr. Bu ekilde a
yerinde kuruma ve eitli enfeksiyon tehlikeleri nlenmi olur. Macunlamadan nce
her iki parann sk bir ekilde lastik, plastik veya rafyadan oluan bir bantla
sarlmas gerekir.
Alamadan sonra uygun bakm ve zen gerekir. zellikle anatan kan srgnler
azaltlarak anala kalem arasndaki zsu sirklasyonunun yeterli olmas salanr..
Tutmu al fidanlarn d koullara altrlmalar gerekir. Yrelere ve o ylki hava
koullarna gre deimekle birlikte al fidanlar haziran ay bandan itibaren ak
havadaki yerlerine alnabilirler. Fidanlara haziran, temmuz ve austos aylarndaki
fazla scaktan korumak iin glgeleme yaplr. Ancak al fidanlar kesinlikle gnn
her saatinde glge altnda tutulmamaldr..
Hava, nem ve scaklk artlar uygun olmaldr. Alamada evresel artlarn uygun
olmas ann tutmas iin ok nemlidir. rnein ine yaprakllarda alama
ncesinde (aya balamadan bir iki hafta nce) sera ss +200C ile +250Cye
ykseltilerek alanacak fidanlarn 15-20 gnde uyanmas salanmaldr.
Isnn gn boyunca ar deiiklie uramamasna zen gsterilmeli,:sera ortamnn
en souk saatlerde bile +100 Cnin altna dmemesine zen gsterilmelidir. Ay
izleyen gnlerde, a kalemlerinin su kaybnn en aza indirilmesi iin sera iindeki
nisbi nem oran %70-80den aa drlmemelidir.
Havalandrma gnn en scak saatlerinde ve fidanlara uzak bir noktadan
yaplmaldr.
Gneli gnlerde her gn, kapal gnlerde gnar yaplmaldr.
Nisbi nem orannn yksek havann kapal ve yal olduu gnlerde havalandrma
sistemi ak tutulabilir. Gneli scak gnlerde sera ii scakl hava scaklnn
zerine kabilir. Bu durumda sera ii glgeleme perdeleri, sera atsna kire
(+stbe) srlmesi ve serann dardan sulanmas gibi pratik nlemler alnmaldr
Kalem veya gzn anaca doru taklm olmas gerekir. Ters taklm kalem veya
gz olmas hlinde ada tutma grlmez.
Ann baar oran; Bitkinin tr, koullara uygun alama ynteminin seimi ve
deneyimli bir ac ile daha da ykselir.
Kalem ve gzn hastalk etmenleriyle (zellikle virsler) bulak olmas, ada
baary azaltr. Bu yzden virssz aalardan ve omcalardan(ba kt) kalem
alnmas, aya balamadan nce fidan retim materyallerinin mantari ve bakteriyel
hastalk etmenlerine kar dezenfekte edilmesi gerekir.
Alamann Snrlar:
ki farkl bitkinin baarl bir ekilde alanmas her zaman mmkn deildir.
Botanik olarak bitkilerin birbiriyle balantl olmas her zaman baary garanti
etmemektedir. Bu konuda uzun ylar boyunca elde edilen pratik uygulamalar en iyi
rehberdir. ki tr
birbiriyle baarl bir birliktelik oluturmuyorsa uyumazlktan sz edilir. Genel bir
kural olarak snflandrmada bitkiler birbirine ne kadar yakn ise baar ans o kadar
yksektir. Ticari olarak bu ii yapan iletmeler asndan bakldnda; alama
srekli kambiyum oluturabilen bitkiler ile snrldr. Orman bitkilerinde, farkl
familyalar arasnda baarl bir alama bildirilmemitir.
Ksacas, bir mee(Fagaceae) aacyla akaaacn (Aceraceae) baarl bir ekilde
alanmas mmkn deildir.
Ayn familya ierisindeki cinsler arasnda alama mmkndr, bununla birlikte
alama says snrldr.. Ayn trlerin rleri ve klonlar ile yaplan almalarn
hepsinde alama baar ile sonulanr; bununla birlikte uyumazlk problemleri de
yok deildir. Pseudotsuga tnenziesii (Douglas am) klonu, Quercus palustris
Sovereign(mee tr), ve Acer rubru (am tr) eitleri alamalarnda
baarszlklar grlmtr. A. rubrun ve A. rubruni r analarndaki
uyumazlk problemleri, bu eitlerin elikle oaltlmas yoluna gidilmesine neden
olmutur.
Uyumazlk Nedenleri:
Daha nce de bahsedildii gibi, ok yakn akraba bitkiler birbiri zerine aland
zaman a yerinde mkemmel bir kaynama meydana gelmektedir.
Bitkiler arasndaki akrabalk derecesi azaldka buna bal olarak kaynama
durumunda bir ktleme grlmektedir. Akraba olmayan bitkiler arasnda genel
olarak herhangi bir kaynama meydana gelmemektedir. Ancak pratik
uygulamalarda istisnai durumlar sz konusudur. Bazen ana ve kalem arasndaki
kaynama ilk yllarda normal olarak grld hlde alamadan bir sre sonra,
herhangi bir mekanik etki ile ana ve kalem birbirinden olduka dzgn bir yzeyle
ayrlmaktadr. Baz hllerde bitki birka hafta veya yl normal olarak geliir ve daha
sonra kalem kuru veya a noktasndan krlr. Bazen ise a hi tutmaz. te
bahsedilen hi tutmama veya sonradan kurumalarda etkili olan mekanizma
uyumazlktr. Yani iki bitkinin salkl ve dzenli olarak geliip bir bitki
oluturamamasna uyumazlk denmektedir. Uyumazlkta en nemli faktr
akrabalk derecesidir. Uyumazlk tam veya ksmi olabilir. Tam uyumazlkta ana
ve kalem arasnda hibir kaynama meydana gelmez. Ksmi uyumazlkta ise kalem
ve ana elemanlarnn baz doku ksmlar arasnda kaynama meydana gelebilir.
Uyumazlk Belirtileri:
A noktas hi bir zaman kaynama gstermez.
A noktasnn sadece kk bir ksmnda kaynama gzlenir.
A bata tutmu gibi gzkr fakat sonrasnda bitki lr.
Al ksmda besin maddesi dzensizlii ya da eksiklii semptomlar gzlenir.
A bodur aa oluumu ile sonulanr.
Ana ve kalem farkl gelime gsterirler veya a noktasnda tkanmalar gzlenir.
Uyumazlk, doku sistemlerinin yozlamasna neden olur, depo maddelerinin
dzensiz dalmndan dolay erken yaprak dkmleri gzlenir. A
uyumazlklarnn oluumu hakknda kesin bir eyler sylemek mmkn deildir,
ancak genetik farkllklar ve hastalklar (virs ve mikoplazma) nemli etmenlerdir.

Yukarda saylan belirtilen bir veya birkann grlmesi a kombinasyonunda

mutlaka uyumazlk olduunu gstermez. nk bu belirtilerden bazlar evre
artlarndan
kaynaklanabilmektedir. rnein su veya baz temel besin maddelerinin eksiklikleri,
hastalk ve zararllarn etkileri veya a tekniinin yanl olarak uygulanmas
durumunda da yukarda saylan durumlar ile karlamak mmkndr. En gvenli
belirti, kalemin a noktasndan dzgn bir yzeyle ayrlmasdr.

HAYALLERNKOVALA.COM
Alarn Korunmasna Ynelik Baz nlemler:

1)Kanamann nlenmesi:
Analarn kesim noktalarndan zsuyun kmasna kanama ad verilmektedir.
Kanama zellikle erken ilkbaharda, gece ve gndz scaklklarnn dalgalanma
gsterdii ve toprak scaklnn ykseldii mevsimde nemlidir. Kanama bir
yerden bir yere yeni tanm aalarda fazla grlmez. zellikle cevizler bata
olmak zere, ksmen de kestane, fndk ve dier trlerde bir sorundur. Eer a
yapldktan sonra kanama meydana gelirse a kalemi boulur, a blgesinde
kallus olumaz, dolaysyla a kaynamaz. Kanama, adan 1-30 gn nce analarn
kesilmesiyle ve anacn alt ksmnda meyilli bir kesim yaplarak engellenebilir.
Kanama kesim yaplan yerlerde meydana gelir ve birka gn iinde durur. Bundan
sonra da alama yaplabilir.

2) Ann Fazla Scaktan Korunmas:

Koyu renkli a macunlar veya koyu renkli kabuklar, gneli gnlerde fazla s
ekerler. Bu durumda dokularn scakl, hava scaklndan 10-20C daha fazla
olabilir. Scak bir gnde, bylece a noktasndaki scaklk 38C'ye kadar ykselebilir
ki, bu scaklklarda hcre blnmesi durur ve daha yksek scaklklarda zararlanma
meydana gelir. Yksek scakln nne gemenin en uygun yntemi scakln
yanstlmasdr. Bu amala da aacn gney ve gney bat ksmlar yukardan
aaya kadar, uygun boyalarla boyanr. Veya alar yere yakn noktalardan
yaplarak gney ksmlar rtlr. Ann st ksmlarnn su geirmez kat
torbalarla rtlmesi de yararl olur.
3) Analarn Srgnlerinin Kesilmesi:
A yapldktan sonra anatan yeni srgnler oluur. Bunlardan a noktasna en
yakn birka tanesi hari dierleri kesilmelidir. Bunlar da alamadan birka hafta
sonra, kalemdeki gzler srnce kesilip atlrlar. Bylece, bunlarn kalemden oluan
srgnlerle rekabetleri nlenmi olur.
4) Alarn Sonraki Bakmlar:
A noktasndaki kaynama, scaklklara da bal olarak 4-6 hafta iinde meydana
gelir. Kaynamayla birlikte, a sarglar kallus oluumunu ve anacn enine
bymesine engellemeye balar. Bu nedenle sarglarn kaldrlmas gerekir. Ancak
bundan sonra kallus blgesinin kurumasn nlemek amacyla buraya a macunu,
vaselin v.b. materyaller srlr veya polyvinyl asetatla kaplanr.
zerinde be gz bulunan odunlam, bir yanda srgnlerden alnan
kalemlerin ana zerine yerletirilmesiyle yaplan alama yntemidir. Bahe ve ss
bitkileri ile meyve aalarnda uygulanlr. eit deitirilmesi, yaralanan bitkilerin
onarlmas amacyla kullanlabilir. Kalem alar farkl ekillerde uygulanabilir.

HAYALLERNKOVALA.COM
DURGUN GZ AISI :
Temmuz sonu-Eyll banda yaplr.
Bu a genellikle yaz aylarnda yaplr ve bu zaman meyve fidanlarnn
oaltlmasnda en nemli bir dnemi kapsar.
Ana Temmuz sonu ve Austos'ta kolay kabuk verebilir durumdadr.
Bymenin durup, anacn kabuk vermedii dnemde artk a yaplmaz.
Durgun ada gzler, o yln srgnlerinden alnrlar.
Srgnler kuvvetli olmal, zerlerinde srgn tomurcuu bulundurmaldrlar.
Aacn d ksmlarndaki ksa ve yava byyen srgnler, iek gz
bulundurduklarndan alnmamaldrlar.
Gz alnacak srgnler kesildikten sonra yapraklar, ksa bir yaprak sap kalacak
ekilde ayklanrlar.

Sonra, slak bir beze sarlan kalemler alanacaklar yere gtrlp, hemen
kullanlrlar. Kalemler gnlk alnp taze olarak kullanlmaldrlar.
Kullanlmas en uygun gzler, genellikle kalemin orta ksmlarnda bulunanlardr.
Kiraz gibi baz trlerde dip ksmdaki gzler iek gz olduundan bunlardan
yararlanlmaz.
Durgun ada gzler, anaca takldktan 2-3 hafta sonra kaynama meydana gelir.
Eer gzn yanndaki ksa kesilmi yaprak sap dzgn olarak koparsa, bu ann
tuttuuna iarettir. Yaprak sap kuruyup buruursa, a muhtemelen tutmamtr.
Yaz sonlarnda yaplan bu ada tomurcuk, ayn mevsim iinde srmez. Ertesi
ilkbaharda, alarn tutma durumu kontrol edilip, tutanlarda analar gzn
zerinden kesilirler. Bylece tomurcuk srmeye zorlanr.
LKBAHAR (ERKEN SRGN) GZ AISI:
Mart-Nisan aylarnda yaplr.
Uygulan teknii durgun gz aya benzer.
lkbaharda ana kabuk vermeye balad zaman, ana fazla bir srgn vermeden
nce yaplr.
Ada gerekli kalemler durgun mevsimde alnp, a zamanna kadar saklanr.
Adan iki hafta kadar sonra a kaynaynca tomurcuun srmesini salamak iin
ana, a noktasnn zerinden kesilir.
Anata uyur gzlerden meydana gelen srgnler kesilir.
Bazen gne yankln nlemek ve bitkinin beslenmesine yardmc olmak
amacyla bu srgnlerin bir sre braklmas yararl olur.
lkbahar dneminde yaplan gz alar iyi bakm ve evre koullarnda sonbahar
kadar iyi bir byme gsterirler.
HAZRAN (GE SRGN) GZ AISI:
Mays sonu-Haziran banda yaplr.
Bu a, bir mevsim iinde 1 yal fidan elde etmek iin uygulanr.
Daha ok uzun byme mevsimi olan blgeler iin nerilir.
Haziran gz as, eftali, nektarin, kays, badem gibi eftali rleri zerine
alanabilen sert ekirdekli meyvelerde kullanlr.
Sonbahar veya erken ilkbaharda ekilen rler, ou kez Mays sonu-Haziran
banda alanabilecek bykle eriirler.
Bu dnemde alanp srmeye zorlanan tomurcuklar, sonbahara kadar ticari olarak
satlabilecekleri bir bykle eriirler.
Haziran gz asnda gzler, o mevsim iinde meydana gelen srgnlerden
alnrlar, bu gzler, alama zamanna kadar yapraklarn koltuklarnda normal
olgunlua ularlar.
Ancak henz dinlenmeye girmemi olan bu tomurcuklar alandklarnda
bymeye devam ederler.
A gz gvde zerinde, 3-4 yapraktan sonraki bir ykseklie taklr.
Gzde odunsu bir tabaka braklmaz.
Ada kaynama abuk olur. nk scaklklar yksek, dokular krpedir.
Adan 3-4 gn sonra, anacn tepesi a gznn zerinde birka yaprak braklarak
kesilir.
Bylece anata tepe bymesi kstlanp, alt ksmlardaki tomurcuklarn srmesi
hzlandrlr. Ve buralarda kk bitkiye, besin maddesi salayan yeterli yaprak
oluturulur.
Adan 10-15 gn kadar sonra ana, ann zerinden kesilir. Bundan sonra
tomurcuk srmeye balayabilir.
Anacn baka yerinden kan srgnlerin bymelerini geriletmek iin tepeleri
vurulur.
Taklan tomurcuktan oluan srgn kendine yeterli olmaya balayp, 15-20cm
kadar boylannca, anacn dier srgnlerinin kesilip atlmas gerekir.
Pratikte iyi sonu veren dier bir uygulama ekli de, anacn a gznn stne
kadar azar azar kesilmesidir.
Bylece st ksmlardan kklere besin maddesi gitmekte, ancak ksmi kesimlerle de
a gz srmeye zorlanmaktadr.
Haziran gz as, sonbahar ve ilkbahar gz alaryla ihtiyalarn karlayamayan
yetitiriciler iin deerli bir yntemdir.

HAYALLERNKOVALA.COM
A Hazrl Ve A Malzemeleri:
A Hazrl:
Ilkbaharda tomurcuklar imeye balar bir sre sonra, kabuu geri soyma veya
kolayca kaymas aacn al olmak iin hazr olduunu gsterir. Byme u anda
devam etmekte olup elik kurumas olasl daha azdr. Bazen elikler yaz aylarnda
alanabilir..
A Malzemeleri:
Alarn yaplmas srasnda kullanlan malzemeleri ve zelliklerini yle
aklayabiliriz.
a) aklar: Gz aks ve kalem aks olmak zere iki tip ak kullanlr.
Gz veya kalem alarnn daha snrl yapld yerlerde gz aks, her iki yntem
iin de rahatlkla kullanlabilir. Az kapanmayan baklar daha kuvvetlidir. Keskin
yz korumak amacyla bir klf kullanlrsa daha iyi olur. yi almak iin ban
gayet keskin olmasnda yarar vardr. Eer ok a yaplacaksa yksek kaliteli salam
ve dayankl baklara ihtiya vardr.
b) A macunlar: yi bir a macunu bitkinin yzne iyice yapmal, yamurlarla
ykanp gitmemelidir. Soukta atlayp dklmemeli, scak havalarda ise eriyip
akacak kadar yumuak olmamaldr.
A macunun kullanm amalar unlardr:
A blgesini tamamen kaplayarak su kaybn ve ana-kalem zerindeki plak
kesit yzeyinde hcrelerin lmesini nlemek.
Odunun rmesine neden olan mikroorganizmalarn aacn bnyesine girmesine
engel olmak.
Son yllarda a macunlar souk ve scak olmak zere iki ekilde kullanlmaktadr.
Scak macunlar: Bu tip iine giren maddeler, reine, bal mumu, keten tohumu
ya veya mangal tozu kmrdr.
Souk macunlar: Asfalt ve su emilsyonundan ibaret olan bu a macunu son
yllarda piyasaya sunulmutur.
c) A balar: A ileminde kalem veya gzn anala skca birlemesini salamak
ve aralarnda boluk brakmamak iin kullanlan rafya, plastik erit, lastik erit ve
pamuk iplii gibi malzemelerdir. Daha ok gz alarnda kullanlan rafyann
esneklii yoktur. Bundan dolay gz alarnda, alamadan 15-20 gn sonra
alnmazlarsa anac boar ve krlmalarna neden olur. Ceviz fidan retiminde
uygulanan yama gz a veya yarma alarda a ba olarak beyaz plastik eritler
kullanlr. Esnek olduklar iin a yerinde boum yapmaz.
d) Kalem as makineleri: Asmalarda uygulanan masa as, ana ve kalemin
ularnda kare eklinde diler aan, elektrikli yuvarlak bir testere yardm ile yaplr.
Bu
diler sayesinde ana ve kalem birbirleri iine girer ok sk ve kesin bir birleme
salanr.
e) Serpet: Kalem alarnda a yerinin ve budamalarda ap byk olan yaralarn
dzeltilmesinde veya kaln dallarn budanmasnda kullanlan kavisli olarak yaplm
kuvvetli aklardr.
Alamada kullanlan malzemeler
f)Budama makas: A kalem veya gzlerin hazrlanmasnda, ana ve fidanlarn
tuvalet budamasnda, adan nce analarda a temizliinde, al analarn
temizliinde ve aalarn budanmasnda kullanlr.Tek tarafl kesen budama
makaslar bitkiyi ezdiklerinden iki azl makaslar tercih edilmelidir.
g) A baltas: Yarma kalem alarnda anacn yarlarak kalemin yerletirilecei
yerlerin hazrlanmasnda kullanlan tahta sapl, keskin azl, n tarafnda gen
eklinde
yark acs bulunan zel bir alettir.
h) A tokma: Yarma kalem alarnda a yerinin hazrlanmasnda kullanlan ve
a
baltasna vurarak bir yark amasn salayan tahta bir tokmaktr.
) Testere: A ve budama ilerinde budama makasnn kesemeyecei kadar kaln
olan dallarn kesiminde kullanan testereler zel ekillerde yaplmlardr. nce ve dar
ulu olanlar tercih edilmelidir.
i) Bilei ta: A aklar, serpet, budama makas gibi aletlerin bilenmesinde
kullanlan aletlerdir. Su ve ya talar olmak zere iki eittir. Bileme esnasnda
eidine gre zerine su veya ince ya damlatlr.

HAYALLERNKOVALA.COM
Meyve Aalarnda Budama Zaman:
BUDAMA ZAMANI:
Budama zamannn meyve aalarnn vegetatif gelimesine olduu kadar, generatif
faaliyeti zerine de etkisi byktr. Budama zaman, meyve aacnn toplu
bymesini, kesime kar gsterecei tepkiyi, verimini, fizyolojik ve ekonomik
mrn etkiler. Budama, yaz ve k olmak zere iki ayr mevsimde yaplr. Baz
meyve trlerinde budamay, hem yaz hem de k aylarnda birbirini tamamlayacak
ekilde yapmak mmkndr. Biz de meyve aalarnda byle bir uygulamay
tavsiye ederiz.
1. K Budamas:
K lk geen yerlerde meyve aalarnn k dinlenmesine girmelerinden sonraki
sre, budama bakmndan, en uygun zamandr. Bu devrede yetitirici bo
zamanlarn budamalarla deerlendirir. Ancak k sert geen yerlerde iddetli
donlardan nce budamann yaplmas doru olmaz. nk iddetli donlardan nce
yaplacak kesimlerle oluacak yara yzeyleri nedeniyle ok dk scaklklarda
meyve aalarnda baz dallar yebilir, ya da donabilir. Sert ekirdekli meyve
aalarnda byle uygulamalar zamk oluumuna neden olabilir. Oysa iddetli
donlar getikten sonra yaplacak budamalarda kesim yzeylerinde meyve
aalarnn meleri nlenecei gibi bunlarn donlara kar dayanmlklar da artar.
K souklarndan nce sert ekirdekli meyve trlerinden zellikle eftalilerde
yaplacak budamalar, kesim noktalarnda zamk oluumuna neden olabilir. Hatta
iddetli souklar, ok kesim yaplm aalarda zamk oluumunu artrr, bu da
kabuk yarlmalarna, aalarn zayflamalarna neden olur. Bu yzden souk
blgelerde budamaya iddetli donlar getikten sonra balanmaldr.
lkbahar gelime periyodu baladktan sonra yaplacak budamalar, meyve
aalarnda srgn oluumunun gecikmesine neden olmaktadr.
2. Yaz Budamas:
Yaz boyunca meyve aalarnda srgnlerin seyreltilmeleri, u alma, bkme, eme,
dallarn birbirleriyle karlkl olarak balanmalar ve alarn geniletilmeleri,
daraltlmalar gibi yaplan ilemlerin tmne yaz budamas denir.
Yaz budamasndan ama, meyvelerin daha iyi renklenmelerini salamak, vegetatif
gelimeyi dzenlemek, k aylarnda yaplacak budama ilemlerini azaltmak ve
hasat ile kltrel etkinlikleri iyiletirmek ve kolaylatrmaktr.
Meyve aalarnda dallar odunlamaya balad zaman yaz budamasna balanmal
ve Haziran, Temmuz ve Austos aylarnda baz hallerde de Eyll aynn sonuna
kadar bu ileme devam edilmelidir. Yaz budamas zellikle meyve aalarnn
ekillendirilme yllarnda yaplmas gerekli olan nemli bir ilemdir. Genellikle
aalar zerinde ekli bozan, bymeleri istenmeyen gelimeleri ana ve yardmc
dallarn zararna olan dallar kesilerek kartlabilir ya da eilip bklebilir. Baz
dallar da alar geniletilerek gelimeden alkonulabilir. Ayrca bu devrede dar
alarn geniletilmeleri de yaplabilir. te yandan kesilerek kartlmalar gereken
dallar eilerek, bklerek veya ba olarak kullanlarak aalar iin zararl olan bu
gibi dallardan yararlanlabilir.

HAYALLERNKOVALA.COM
RN BUDAMASI:

Meyve aalar, dzenli bir budama, sulama, gbreleme ve benzeri bakm ilemleri
sonucu belirli sreler sonunda fizyolojik dengeye girerler. Bu devrede aalar
generatif faaliyetler ile vegetatif gelime arasnda dzen ve birlik vardr.
Yetitiricinin aalara kazandrd bu nemli fizyolojik dengeyi uzun sre devam
ettirmesi arzu edilir. Bu da ancak rn budamas ile baarlabilir.
Meyve bahesi tesis ederken, evreye yani ekolojik artlara uygun meyve tr ve
eitleri seilmeli ve meyve aalarnn isteklerine gre teknik ve kltrel ilemler
dzenli bir ekilde yrtlmelidir. Bunlardan zellikle ekil ve rn budamas
zerinde dikkatle durulmas gerekmektedir.
ekil budamasnda olduu gibi rn budamasnn da zerinde durulmas gereken
baz ilkeler mevcuttur. Yetitirici budama yaparken bunlar dikkate ald takdirde
aalar fizyolojik dengede tutabilir.
Meyve aalar, yalandka veya srgn gelimeleri yetersiz olmaya balaynca,
bunlarn daha iddetli budanmalar gerekir, yani kesmeler daha ksa olmal
bklm veya eilmi ya da ba olarak kullanlm dallarn bir ksm karlmaldr.
Ancak bu ilem yaplrken dallarn tm bir ylda karlmamal, ok yllk bir
program yaplarak her yl buna gre kesilmelidir.
Ana dallar, birer birer ele alnmal bunlar zerinde dikine byyen obur ya da
birbiri zerine gelen dallar var ise karlmaldr.
Ana veya yardmc dallardan plaklamaya ynelenler ksa kesilerek, bo yerlerde
yeni dallarn oluturulmasna allmaldr.
ok yal meyve aalarnda meyve dallarnn bir ksm zellikle yal olanlar
kesilerek veya yal meyve dallar ksaltlarak meyve dallarnn yenilenmesine
allmaldr. Ancak gen, yeni meyve vermeye balam aalara bu kural
uygulanmamaldr.
Kuru, hastalkl ve zayflam dallar diplerinden kesilerek kartlmaldr.
Meyve aalarnda yardmc dallar arasnda kuvvetli dallar olumu ise bunlar
ksaltlmaldr.
Bir ana veya yardmc dal zerinde fazla miktarda meyve dal olumu ise bunlar
arasnda seyreltme yaplmal, yani gne grebilir veya iyi olmu dallar braklmal,
gne grmeyen dallar ile i ksmlarda bulunanlar karlmaldr. Ancak, bu ilem
uygulanrken dallarn plaklamamasna dikkat edilmelidir.
rnn arl nedeniyle eilerek alar geniletilmi dallar dier dallarla
balanarak veya yerden herek verilerek eski byme alarna getirilmelidir.
Meyve seyreltmesine nem verilmelidir.
Meyve aalarnn byme noktalarnda yaz gelime dneminde buket eklinde
zayf, sk, beyaz tyl dallar olumu ise bunlar kesilmelidir.
Obur dallar mutlaka kesilmeli, ancak ba olarak kullanlmaya yarayl olanlarla
aalardaki boluklar dolduracak nitelikte olanlar braklmaldr.

HAYALLERNKOVALA.COM
BUDAMANIN AMALARI:

Gnmzdeki modern meyve yetitiricilii anlaynn doal bir sonucu olarak

meyve aalarnn budanmas zorunludur. Budama baz amalar gerekletirmek
zere yaplmaktadr.
Meyve aalarn en ksa zamanda rn vermeye balatmak ve onlar uzun sre
verim anda tutmak,
Gvde zerinde ana dallarn saylarn ve dallarn dzenleyerek meyve aacnn
salam, dzenli ve dengeli ta oluturmasn salamak,
Meyve aalarnn bakmn, meyvelerin hasadn, zirai mcadele v.b. teknik ilerin
uygulanmasn kolaylatrmak,
Kurumu, hastalkl, ekolojik ve mekanik etkilerle zararlanm, krlm dallar ile
birbirinin zerine binmi, ya da zayf dar al dallar kesmek,
Meyve aalarnda karbon asimilasyonunu artrmak amacyla, n aalarn i
ksmlarna daha iyi girmesini salamak ve yaprak yzeyini artrmak,
Meyve aalarnn her yl dzenli meyve vermelerini salamak,
Meyvelerin kalitelerini iyiletirmek, eklinde zetleyebiliriz.

HAYALLERNKOVALA.COM
A Ile retim:

Bitkilerin, sus bitkilerinin ve bilhassa meyve aalarnn retilmesinde kadim

tarihten beri uygulanan bir metodtur. Doada, ormanlarda dallarn birbirine
srtnmeleri sonucu kendiliinden oluan bir eit alanmann, ilk insanlar
tarafndan grlerek meyve aalarnn iyiletirilmesinde kullanlmaya balad
dnlmektedir. yi nitelikli bir aacn tohumu, ya da bir meyvenin ekirdei
ekilse, sonuta o bitkinin zelliklerini tamayan deiik bir bitki elde edilir. Bunun
sebebi, bunlarn ounun hibritlerinden, melezlerinden elde edilmi olmasndandr.

Bu sebepten ekirdekle yaplmak istenen retimde nitelikleri deierek asllarna

(anacna) eken baka eitler ortaya kacaktr. te bu sebepten, alama veya
elikleme metodlar ortaya kmtr. elikle ve alama ile yaplan retimlerde o
bitkinin zellikleri bozulmadan devam eder.
A ile retim en emin ve abuk sonu alnan bir tekniktir. A iin bir ANA ve bir
de DAMIZLIK AA veya fidan gerekir. zerine a yaplacak aa veya
fidana ANA; kendisinden as kalemi almana ise DAMIZLIK AA denir.
Ann ya da alama tekniinin bir ok tr var ise de bunlar iki ana grupta
toplamak mmkndr
1- Gz As veya Yaprak As
2- Kalem Alar
Gz As veya Yaprak Alar:
Adi Gz As (Yaprak as. Boru As ve Kabuk As'dr.
En ok kullanlan Adi Gz As veya Yaprak Asdr. Bu a ilkbahar sonu-yaz
balangcnda ve bir de sonbahar da olmak zere iki mevsimde yaplr.
Bunlardan Mays-Haziran aylarnda yaplan gz asna "Srgn Gz As" ve
Eyll-Ekim aylarnda yaplanna da "Durgun Gz As" denir.
Srgn gz as ka kadar byme yaparken Durgun Gz As latent devresine
girip k yle geirir ve ancak ilkbahar da srmeye balar. Bu suretle daha kuvvetli
byr. Yaz dnemi ksa sren blgelerde don rizikosu sebebiyle Durgun Gz As
yapmak isabetli olur.
Gz as iin Damzlk aacn yllk srgnlerinin olgunlam olanlar seilir.
Kesilen bu parann yapraklan, saplarnn yars kalacak ekilde koparlr. Gz'
karmak iin srgn elde ters tutulur. A aks ile gz hafife kesilir. Kendisine a
yaplacak olan Anacn yumuak kabuklu bir yerinde ak ile (T) harfi seklinde bir
izgi yaplarak, kabuk, aknn ucu ile hafife kaldrlr (alr) ve alan bu yara
evvelce hazrlanm Gz yerletirilir. Gzn darda kalan ksm kesilerek atlr.
Rafya ile skca balanr. 15 gn sonra rafya zlr veya kesilip atlr. Rafya yerine
ince soyulmu dut veya st dallar da ba olarak kullanlabilir.
Boru as Ceviz, kestane, sakz gibi aalara uygulanr. Boru as iin Damzlk
kaleminden, zerinde bir gz bulunan bir kabuk paras boru eklinde karlr.
Anac'n tepesi kesilerek uygulanacak ksmn kabuu soyulur, boru eklindeki kabuk
buraya geilir. Gene rafya ile balanr.
Kalem alar Bahe ve Ss Bitkileri ile meyve aalan iin uygulanr. Yksek boylu
ss bitkilerine PENDULA (Sarkk) formlu taksonlann alanmas bu metodla yaplr.
Morus'a Morus pendula, Betula'ya Betula ' alba Pendula, Fagus silvatica Pendula,
Fagus'a Fagus silvatica Pendula gibi... zerinde birka tane tomurcuk (gz) bulunan
gvdeye Kalem denilir.
Kalem alarnn eitleri :
Bindirme ve kopulasyon. Yanatrma, Yarma, Kabuk as
Bindirme veya kopulasyon As : Alanacak olan Anac'n ap kadar kalnlkta
seilen damzlk kalemi, birbirine yapacak ekilde ve eik olarak kesilirler Bu
kesilen yzeyler birbiri ile iyice akacak ekilde birletirilerek skca balanr. Bu
tarz alanmann mevsimi Mart-Nisan aylardr.
Castanea, Clematis, Coraus, Cratae-gus, Malus, Pirus, Syringa,Ulmus, Weigelia
cinslerinin trleri ve alt trlerine uygulanr.
Yanatrma As : Tohumdan retilmesi halinde baz zellikleri kaybolan ss
bitkilerinden, ksa zamanda byk ve salkl bir birey elde etmek iin uygulanr,
rnein : Picea abies Engelmannili glauca uygulamas gibi. Ann vetasyon
periyodunda yaplmas lazm gelir.
Bu suretle ann yarasnn kapanmas abuk olur. Yanatrma metodunda, Ana ile
Damzlk bireylerin birbiri ile yapacak yzeyleri Kambiyum tabaklanna kadar
alp her ikisinin alan yzeyleri st ste getirilip skca balanr. Yarann hava
almamas iin de macunlanr.
Yarma A :
Bu a genelde tepe seviyelerinde yaplr. Yarma a yaplacak aalar yasl ve
kuvvetli olmaldr.iftilerimiz bu ay ok iyi bilirler.
Alanacak Anacn tepesi dz bir ekilde kesilir. Kesilen yzey keskin bir bakla
dzeltilir ve przleri giderilir. Daha sonra zel A Baltas ile ve aa tokmakla
vurularak ana ortasndan yarlr. A kalemlerinin ular sivriltilerek, daha dorusu
inceltilerek, anata alan yangn karlkl iki tarafna iki kalem yerletirilir. Rafya ile
balanp a macunu srerek yara yerleri rtlr. Bylece ann abuk tutmas
temin edilmi olur.
Latent dneminde Hibiscus syriacus (Aa hatmi), Camelia, Viburnum (Karto pu),
Larix (Melez), Vitis (asma), Abies (Kknar), Cedrus (Sedir), Pinus (am) cinslerinin
tr ve alt trlerine uygulanr.

HAYALLERNKOVALA.COM
Al Fide Yetitirme Metotlar:

Domates, Patlcan, Hyar, Kavun ve Karpuzda Al Fide ile yetitiricilikte kullanlan

Alama Metotlar:
Dilicikli a Yanatrma a Domates ve hyarda ncir yaprakl Kabakgillerde
kullanlr.
Yarma a Domates ve Patlcan alamasnda kullanlr.
Koltuk as Kakma a Sebze trlerinde kullanma alan bulan alama metodudur.
Al Fide yetitirme Koullar:
Al fide yetitirmede tutma orannn artrlmas iin Aada koullarn gz nnde
bulundurulmasyla baar oran % 80- 90 a kadar ulalabilir.
Uygun anac seimi A yerinin iyi kaynamas iin ilk artn Ana ile kalemin ayn
familyadan bazen de ayn cins iine giren trler arasnda olmaldr.
Seilen ana kalem olarak kullanlan kltr bitkisinin geleimesine erkencilie ve
verimine olumlu etki yapmaldr.

Domates ile Patlcan arasnda yaplan ada a uumazlna rastlanmamaktadr.

Kabakgillerde ise ayn familyadan trle bir biriyle alanabilmekte fakat Karpuz
zerine karpuz alamada olumlu sonu alnamaktadr.
Ada kullanlan bitkilerin yetitirilmesi ve alamadan sonra bakm artlar:
Alamada kullanlan bitkiler yetitirilirken Ortam scakl 18-22 C olmaldr.
Alamadan 15 gn nce fidelerin bulunduu ortam scakln zellikle 2-3 C
drlerek fidelerin pikinlemesi salanr.
Alama srasnda meydana gelecek su kaybn nlenmesi iin Adan 2-3 gn nce
bolca sulanr.
Ana ve kalem bitkilerin ayn yerde yetitirilmesi Ann baarsn arttrr:
Alama srasnda ve alamadan sonra ortam scakl 20-25 C ve orantl nemin
%75- 80 arasnda olmas A yerinin kaynamasn hzlandrr.
Alanan fidelerin bulunduu ortamn nemini korumas iin zerine ince pilastik
rt rtlmelidir.
A Zaman:
En uygun a zaman bitkilerin taze olduklar dnemdir. Bu dnemde hcrelerin
blnme hznn yksek olmas nedeni ile kaynamada hzlanmaktadr.
Alamadaki anac ve kalemin aplarnn eit veya yakn apda olmas kaynama
orann artrmaktadr.
Uygun a metodu:
Ksa srede kolaylkla yaplabilen a metodu seilmelidir.
Yarma ve Koltuk A metotlarnn daha uygun olduu grlmektedir.
A yerinin ve Kullanlan aletlerin sterilizesi:
Alama devresinde bitkilerin bnyesinde fazla su bulunmas ve yetitirme
ortamnda bulunan yksek nem, kesilen yzeylerin bulamasna sebep olur. Ada
tutma oran azalr.Bu sebeple alamada kullanlan bitki ve aletlerin temizliine
dikkat edilmeli. Steril aletler kullanlmaldr. Ay yapan kiilerinde ellerini alkol ile
temizlemelidir.
A yerinin balanmas:
A yapldktan sonra kullanlan balama meteryali Ann tutmasna yardmc olur.
Alamada slofan bant Alminyum erit Pens ve benzeri mandallar kullanlr.
Kabakta koltuk as ve Domateste yandan delikli patlcan asnda balama
yaplmaz.
Kalem ve anacn yaprakl olmas:
Alama yapldktan sonra bitkilerin en aza indirilmelidir. Kalemde yaprak says 1-2
olmasnda yarar vardr. A tuttuktan sonra anacn zerindeki yapraklarn
alnmasnda ayrca yetime devresi boyunca meydana gelecek srgnlerin de
gelimesine mani olunmaldr.

HAYALLERNKOVALA.COM
Ann Tutmasn Etkileyen Faktrler:

Kalem ve ana birbirleriyle uyuur olmaldr: Tersi olduunda uyumazlk sz

konusudur. Uyumazlk olduu durumda iki birey parasnn birletii a
noktasnda kaynama ya hi olmaz veya yetersiz olur. Bu durumda a noktasnda
ime gzlenir ve bu yerden a kolaylkla krlabilir. Al fidanda bodurlama olur
ve sal bozularak yapraklar sararr. Ana ve kalem arasnda byme farkllklar
gzlenir ve bir iki yl iinde al fidan lr.
Bitkiler, botanik akrabalk ilikileri bakmndan birbirlerine ne kadar yakn olurlarsa
uyuma olasl o kadar yksek olur. Bunun iin srasyla ayn klon, ayn alt tr
iinde olan alamalarda baar ans ok yksektir. Ayn cinsin ayr trleri arasnda
ise ayn familyaya ait olsalar da cinsler arasndaki uyumazlk dolaysyla baar
ans dk olmaktadr.
Bitki trlerinde, adaki baar trlere gre deimektedir: Baz trlerde ann tutma
olasl dktr. rnein, mee ve kaynlar ok g alanr. Baz trlerde ise
baar ok yksektir.
Ana kaliteli, kuvvetli ve gen bir fidan olmaldr: Tohumdan yetimi ana,
vejetatif yollardan retilmi fidana gre daha ok tercih edilir.
Kalemler uygun zamanda alnmal ve a uygun zamanda yaplmaldr: Kalem
alar iin en uygun alama zaman yaz as dnda, ilkbaharda anata kk
faaliyeti balayp kalemde gzlerin henz uyku hlinde olduu zamandr. Bunun
iin kalemler daha nce souk depolara alnarak saklanbilecei gibi, analar da
sakslara dikilerek seralara alnp daha erken aktif hle gelmeleri salanabilir.
Kalem ve anacn kambiyumu mmkn olduunca sk bir ekilde st ste
gelmelidir. Bylece kaynama daha abuk olur. nk iki para arasndaki akl
doldurmak zere kallus kolaylkla oluur ve yara hzla kapanr. Bylece her iki
parann iletken dokular arasnda hzla kaynama salanm olur. Bu yolla kalem,
su ve besin maddesi ihtiyacn anatan birbirleriyle en ksa zamanda ilikiye geen
iletken dokularla kolayca karlar. Bunun iin ana ve kalemde alan kesitler ne
kadar birbirine benzer olursa o kadar kambiyumlarn st ste gelme ans artar.
A yeri, alamadan hemen sonra uygun bir macunla kapatlmaldr. Bu ekilde a
yerinde kuruma ve eitli enfeksiyon tehlikeleri nlenmi olur. Macunlamadan nce
her iki parann sk bir ekilde lastik, plastik veya rafyadan oluan bir bantla
sarlmas gerekir.
Alamadan sonra uygun bakm ve zen gerekir. zellikle anatan kan srgnler
azaltlarak anala kalem arasndaki zsu sirklasyonunun yeterli olmas salanr..
Tutmu al fidanlarn d koullara altrlmalar gerekir. Yrelere ve o ylki hava
koullarna gre deimekle birlikte al fidanlar haziran ay bandan itibaren ak
havadaki yerlerine alnabilirler. Fidanlara haziran, temmuz ve austos aylarndaki
fazla scaktan korumak iin glgeleme yaplr. Ancak al fidanlar kesinlikle gnn
her saatinde glge altnda tutulmamaldr..
Hava, nem ve scaklk artlar uygun olmaldr. Alamada evresel artlarn uygun
olmas ann tutmas iin ok nemlidir. rnein ine yaprakllarda alama
ncesinde (aya balamadan bir iki hafta nce) sera ss +200C ile +250Cye
ykseltilerek alanacak fidanlarn 15-20 gnde uyanmas salanmaldr.
Isnn gn boyunca ar deiiklie uramamasna zen gsterilmeli,:sera ortamnn
en souk saatlerde bile +100 Cnin altna dmemesine zen gsterilmelidir. Ay
izleyen gnlerde, a kalemlerinin su kaybnn en aza indirilmesi iin sera iindeki
nisbi nem oran %70-80den aa drlmemelidir.
Havalandrma gnn en scak saatlerinde ve fidanlara uzak bir noktadan
yaplmaldr.
Gneli gnlerde her gn, kapal gnlerde gnar yaplmaldr.
Nisbi nem orannn yksek havann kapal ve yal olduu gnlerde havalandrma
sistemi ak tutulabilir. Gneli scak gnlerde sera ii scakl hava scaklnn
zerine kabilir. Bu durumda sera ii glgeleme perdeleri, sera atsna kire
(+stbe) srlmesi ve serann dardan sulanmas gibi pratik nlemler alnmaldr
Kalem veya gzn anaca doru taklm olmas gerekir. Ters taklm kalem veya
gz olmas hlinde ada tutma grlmez.
Ann baar oran; Bitkinin tr, koullara uygun alama ynteminin seimi ve
deneyimli bir ac ile daha da ykselir.
Kalem ve gzn hastalk etmenleriyle (zellikle virsler) bulak olmas, ada
baary azaltr. Bu yzden virssz aalardan ve omcalardan(ba kt) kalem
alnmas, aya balamadan nce fidan retim materyallerinin mantari ve bakteriyel
hastalk etmenlerine kar dezenfekte edilmesi gerekir.
Alamann Snrlar:
ki farkl bitkinin baarl bir ekilde alanmas her zaman mmkn deildir.
Botanik olarak bitkilerin birbiriyle balantl olmas her zaman baary garanti
etmemektedir. Bu konuda uzun ylar boyunca elde edilen pratik uygulamalar en iyi
rehberdir. ki tr
birbiriyle baarl bir birliktelik oluturmuyorsa uyumazlktan sz edilir. Genel bir
kural olarak snflandrmada bitkiler birbirine ne kadar yakn ise baar ans o kadar
yksektir. Ticari olarak bu ii yapan iletmeler asndan bakldnda; alama
srekli kambiyum oluturabilen bitkiler ile snrldr. Orman bitkilerinde, farkl
familyalar arasnda baarl bir alama bildirilmemitir.
Ksacas, bir mee(Fagaceae) aacyla akaaacn (Aceraceae) baarl bir ekilde
alanmas mmkn deildir.
Ayn familya ierisindeki cinsler arasnda alama mmkndr, bununla birlikte
alama says snrldr.. Ayn trlerin rleri ve klonlar ile yaplan almalarn
hepsinde alama baar ile sonulanr; bununla birlikte uyumazlk problemleri de
yok deildir. Pseudotsuga tnenziesii (Douglas am) klonu, Quercus palustris
Sovereign(mee tr), ve Acer rubru (am tr) eitleri alamalarnda
baarszlklar grlmtr. A. rubrun ve A. rubruni r analarndaki
uyumazlk problemleri, bu eitlerin elikle oaltlmas yoluna gidilmesine neden
olmutur.
Uyumazlk Nedenleri:
Daha nce de bahsedildii gibi, ok yakn akraba bitkiler birbiri zerine aland
zaman a yerinde mkemmel bir kaynama meydana gelmektedir.
Bitkiler arasndaki akrabalk derecesi azaldka buna bal olarak kaynama
durumunda bir ktleme grlmektedir. Akraba olmayan bitkiler arasnda genel
olarak herhangi bir kaynama meydana gelmemektedir. Ancak pratik
uygulamalarda istisnai durumlar sz konusudur. Bazen ana ve kalem arasndaki
kaynama ilk yllarda normal olarak grld hlde alamadan bir sre sonra,
herhangi bir mekanik etki ile ana ve kalem birbirinden olduka dzgn bir yzeyle
ayrlmaktadr. Baz hllerde bitki birka hafta veya yl normal olarak geliir ve daha
sonra kalem kuru veya a noktasndan krlr. Bazen ise a hi tutmaz. te
bahsedilen hi tutmama veya sonradan kurumalarda etkili olan mekanizma
uyumazlktr. Yani iki bitkinin salkl ve dzenli olarak geliip bir bitki
oluturamamasna uyumazlk denmektedir. Uyumazlkta en nemli faktr
akrabalk derecesidir. Uyumazlk tam veya ksmi olabilir. Tam uyumazlkta ana
ve kalem arasnda hibir kaynama meydana gelmez. Ksmi uyumazlkta ise kalem
ve ana elemanlarnn baz doku ksmlar arasnda kaynama meydana gelebilir.
Uyumazlk Belirtileri:
A noktas hi bir zaman kaynama gstermez.
A noktasnn sadece kk bir ksmnda kaynama gzlenir.
A bata tutmu gibi gzkr fakat sonrasnda bitki lr.
Al ksmda besin maddesi dzensizlii ya da eksiklii semptomlar gzlenir.
A bodur aa oluumu ile sonulanr.
Ana ve kalem farkl gelime gsterirler veya a noktasnda tkanmalar gzlenir.
Uyumazlk, doku sistemlerinin yozlamasna neden olur, depo maddelerinin
dzensiz dalmndan dolay erken yaprak dkmleri gzlenir. A
uyumazlklarnn oluumu hakknda kesin bir eyler sylemek mmkn deildir,
ancak genetik farkllklar ve hastalklar (virs ve mikoplazma) nemli etmenlerdir.

Yukarda saylan belirtilen bir veya birkann grlmesi a kombinasyonunda

mutlaka uyumazlk olduunu gstermez. nk bu belirtilerden bazlar evre
artlarndan
kaynaklanabilmektedir. rnein su veya baz temel besin maddelerinin eksiklikleri,
hastalk ve zararllarn etkileri veya a tekniinin yanl olarak uygulanmas
durumunda da yukarda saylan durumlar ile karlamak mmkndr. En gvenli
belirti, kalemin a noktasndan dzgn bir yzeyle ayrlmasdr.

Al Ceviz Fidann Faydalar ve Avantajlar

ncelikle sylemeliyiz ki al fidanda genlik ksrl olmaz. Al fidanlarda

meyve eidi ayn olur, sapma olmaz. Yani genetik ve kaltsal olarak ayn olur.
Dolaysyla erken meyveye yatar, ayn meyveyi alr al ceviz fidan.

Baz eitlerde a zor tutabilir. Bazen de a tutar fidan dzgn bymeyebilir.

Dolaysyla fidan iken budamak ve takip etmek gerekir. Can Ceviz Fidanclk olarak
hibir zaman farkl eit veya trlerde fidan gnderimi yapmayz. Fidan al
olmad halde alym gibi satan satclardan uzak durmanz neririz. Can Ceviz
Fidanclk fidanlarmzn sonuna arkasnda olduumuzu ve rnlerimizin
kalitesinden hi phemiz olmadn bildirmek isteriz.

Ceviz fidannn aama aama alanm halini aadaki fotoraflarda grebilirsiniz.

ki azl bakla fidanda iz alr. izilip kaldrlr. Srgnden ayn ekilde izilen
miktarda gz alnr. lk izilip alan yere yerletirilip sarlr. Ceviz fidan
alama aamalarn aada ki fotoraflarda tek tek grebilirsiniz.