Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Mtodos de Integracin
Antiderivadas directas
Cambio de variable
Mtodo por partes
Mtodos
Fracciones simples
de Sustitucin
Integracin
Productos de trigonomtricas
Sustituci n trigonomtrica
aproximacin numrica
Antiderivadas Directas
Del proceso inverso de derivar las funciones ms elementales, podemos
tener un listado inicial de antiderivadas
x n+1
cdx = cx + k x dx = + c , n 1
n
n +1
dx e kx
= ln x + c = +c
kx
e dx
x k
dx ax
x = arc sec x + c a dx = +c
x
x2 1 ln a
Ejemplos.
1
3
3 x4 x3
2 + = + 8x
3 2
( 2 x 5 x 8) dx 2 5
4 3 2
1 4 5 3 1 5
= 3 3 + 8(3) (2) 4 (2)3 + 8(2)
2 3 2 3
81 40 81 40 337
= 45 + 24 8 + 16 = 29 + =
2 3 2 3 6
4
4 dx 4 x1 / 3
x 2 / 3 1
2/ 3
= x dx = = 3(3 4 1)
1 1/ 3 1
9
9 dx 4 x 1 1 1 4
2
= x dx = = =
5 x 2 1 1 5 9 5 45
5 dx 5 5
2 x
= ln x 2 = ln(5) ln(2) = ln
2
2
2 e3x 1
1 = = (e 6 e 3 )
3x
e dx
3 1
3
0
sen( x )dx = cos( x ) 0 = (cos( ) cos(0)) = (1 1) = 2
4 sec ( x )dx = tan( x ) 4 4 = tan 4 tan 4 = 1 (1) = 2
4 2
2
6 3
sec( x ) tan( x ) dx = sec( x ) = sec
3
6
sec = 2
3 6 3
3 dx
3
= arctan( x ) 0 = arctan 3 arctan(0) =
0 1+ x 2
3
2
2 3x 1 1 1 80
2 = = (32 3 2 ) = 9 =
x
3 dx
ln(3) 2 ln(3) ln(3) 9 9 ln(3)
Podemos aplicar estas reglas para calcular integrales que involucran valor
absoluto; observando dnde el argumento del valor absoluto se hace cero y
en ese punto separar la integral en dos intervalos, luego en aquel intervalo
que el argumento es positivo se pueden quitar las barras de valor absoluto y
en el caso de que el argumento es negativo, se quitan las barras y se le
cambia de signo al argumento.
2
3
Ejemplo. 2 x 3 dx
0
3
Tenemos 2 x 3 = 0 si x =
2
3
En el caso x > 2x > 3 2x 3 > 0
2
3
En el caso x < 2 x 3 < 0 2 x 3 = 3 2 x
2
Entonces escribimos
3 3/ 2 3
0
2 x 3 dx =
0
2 x 3 dx +
3/ 2
2 x 3 dx
3/ 2 3
= 3 2 xdx + 2 x 3dx
0 3/ 2
= 3x x 0 ]
2 3/ 2
+ x 2 3x ]
3
3/ 2 =
9 9 9 9 9
+99 =
2 4 4 2 2
4
Ejemplo. 3 x 3 dx
1
Tenemos x 3 = 0 si x = 3
En el caso x > 3 x 3 > 0
En el caso x < 3 x 3 < 0 x 3 = 3 x
Entonces escribimos
4 3 4
1
3 x 3 dx = 3 x 3 dx + 3 x 3 dx
1 3
3 4 3 4
= 3 (3 x )dx + 3 ( x 3)dx = xdx + 6 xdx
1 3 1 3
3 4
x 2
x 9 1
2
9 13
= + 6 x = + 24 8 18 =
2 1 2 3 2 2 2 2
3
Ejemplo.
0
x 2 4 dx
Tenemos x 4 = 0 si x = 2 y 2 [0,3]
2
4
Ejemplo. 0
x 2 4 x + 3 dx
3
Para analizar la grfica tenemos
x2 4 x + 3 = x2 4 x + 4 1
= ( x 2) 2 1
Que corresponde a una funcin cuadrtica trasladada a la derecha dos
unidades y hacia abajo una unidad.
Luego en la grfica de la funcin con valor absoluto, la parte de la grfica
que sea negativa se refleja respecto al eje X , como se observa en las
siguientes imgenes
y
y
4
f(x)=x^2-4x+3 4
|f(x)|=|x^2-4x+3|
3
3
2
2
1 1
x x
3 2 1 1 2 3 4 5 6 3 2 1 1 2 3 4 5 6
1 1
2 2
3 3
1 1 64
= 2 + 3 9 + 18 9 + 2 3 + 32 + 12 (9 18 + 9 ) = 4
3 3 3
4
De donde
b
a
( f ( g ( x )) g( x )dx = ( F o g )(b) ( F o g )(a ) = F ( g (b)) F ( g (a ))
b g (b)
Por lo tanto a
( f ( g ( x )) g( x )dx =
g (a )
f ( u)du .
1
Ejemplo. 2
( x 2 3) 4 2 xdx
u = g( x) = x 3 ,2
du = 2 xdx , g (2) = 1 , g (1) = 2
33
= ((2)5 15 ) =
1 2 u5 1
2
( x 2 3) 4 2 xdx = u 4du =
1 5 5 5
/4
Ejemplo. 0
cos(2 x ) 4 sen(2 x )dx
u = g ( x ) = 4 sen( 2 x ) ,
du = 2 cos( 2 x )dx , g (0) = 4 , g = 3
4
Se completa la derivada multiplicando y dividiendo por 2
/4 1 /4
0
cos( 2 x ) 4 sen(2 x )dx =
2 0
2 cos( 2 x ) 4 sen( 2 x )dx
1 /4 1 3
= 2 cos(2 x ) 4 sen(2 x )dx = udu
2 0 2 4
3
1 2 u3 / 2
1 3
udu =
2 4 2 3 4
1
3
1
(
= 33 / 2 43 / 2 = 43 / 2 33 / 2
3
) ( )
Ejemplo. 2 x + 3dx
u = 2 x + 3 , du = 2dx
Se completa la derivada multiplicando y dividiendo por 2
1
2 x + 3dx =
2
2 2 x + 3dx
5
u6 sen6 x
sen x cos xdx = u du = = +C
5 5
6 6
dx
Ejemplo. x ln x
dx
u = ln x , du =
x
dx du
x ln x = u
= ln u = ln ln x + C
x
Ejemplo. cos ( x) dx
2 2
u = x 2 , du = 2 xdx
x 1 du 1 1 1
cos 2 ( x )2 = 2 cos 2 u = 2 sec udu = 2 tan u = 2 tan x + C
2 2
6e 1 / x
Ejemplo. x 2 dx
1 dx
u= , du = 2
x x
6e 1 / x
x 2 dx = 6 e du = 6e = 6e + C
u u 1/ x
a tan x
Ejemplo. cos 2 x dx
u = tan x , du = sec 2 xdx
a tan x a u a tan x
cos x = = = = +C
tan x 2 u
2
dx a sec xdx a dx
ln a ln a
6
dx
Ejemplo. a + x2
2
dx 1 dx x dx
a 2
+x 2 =
a2 x 2 tomando u = a du = a
1+ 2
a
dx 1 dx 1 du 1 1 x
a 2
+x 2 =
a2 x 2 = a 1 + u2 = a arctan(u) = a arctan a + C
1+ 2
a
7dx
Ejemplo. x 2
6 x + 25
Tenemos que el polinomio x 2 6 x + 25 es irreducible y lo podemos
manejar como sigue
x 2 6 x + 25 = x 2 6 x + 9 + 16 = ( x 3) 2 + 16 aplicamos la integral del ejemplo
anterior tomando ( x 3) = u, dx = du
7dx dx 7 x 3
x 2
6 x + 25
= 7 = arctan
( x 3) + 16 4
2
4
+C
ex
Ejemplo. 4 + 9e 2 x dx
u = 3e x , du = 3e x dx
ex 1 du 1 u 1 3e x
4 + 9e 2 x dx =
3 4 + u2 6
= arctan =
2 6
arctan
2
+ C
x
Ejemplo. x 2
+ 2x + 3
dx
x 1 2x 1 2x + 2 2
x 2
+ 2x + 3
dx = 2
2 x + 2x + 3
dx = 2
2 x + 2x + 3
dx
1 2x + 2 1 2
= 2 dx 2 dx (1)
2 x + 2x + 3 2 x + 2x + 3
2x + 2
Para x 2
+ 2x + 3
dx
dx
Para x 2
+ 2x + 3
Tenemos que el polinomio x 2 + 2 x + 3 es irreducible y lo podemos manejar
como sigue
7
x 2 + 2 x + 3 = x 2 + 2 x + 1 + 2 = ( x + 1) 2 + 2 aplicamos la integral del ejemplo
anterior tomando ( x 3) = u, dx = du
dx dx 1 x +1
x 2
+ 2x + 3
=
( x + 1) + 2
2
=
2
arctan
2
fgdx = ( fg ) f g = fg f g
Con la notacin f = u , g = v , es usual la siguiente expresin
udv = uv vdu
e
Ejemplo.
1
x ln xdx
dx 2 x3 / 2
Tomamos u = ln x dv = x dx entonces du = v=
x 3
2 x3 / 2 2
x ln xdx =
3
ln x x dx
3
3/ 2
2x 2 2
= ln x x 3 / 2
3 3 3
2 x3 / 2 4
= ln x x 3 / 2
3 9
Por lo que evaluando
e
e 2 x3 / 2 4
1
x ln xdx =
3
ln x x 3 / 2
9 1
2e 3 / 2 4 2 4
= ln(e ) e 3 / 2 ln(1)
3 9 3 9
2e 3 / 2 4 3 / 2 4 2e 3 / 2 4
= e + = +
3 9 9 9 9
/4
Ejemplo. /6
x sec 2 ( x )dx
Tomamos u = x dv = sec 2 xdx entonces du = dx v = tan x
8
x sec xdx = x tan x tan xdx
2
= x tan x + ln cos x
Evaluando
x sec 2 ( x )dx = ( x tan x + ln cos x ) / 6
/4 /4
/6
= tan + ln cos tan ln cos
4 4 4 6 6 6
2 3 3
= + ln ln
4 2 6 3 2
x
Ejemplo. x +1
dx
dx
Tomamos u = x dv = entonces du = dx v = 2 x + 1
x +1
x 4
x +1
dx = 2 x x + 1 2 x + 1dx = 2 x x + 1 ( x + 1) 3 / 2 + C
3
Ejemplo. x x + 3dx
2( x + 3) 3 / 2
Tomamos u = x dv = x + 3dx entonces du = dx v =
3
2 x ( x + 3)3 / 2 2( x + 3)3 / 2 2 x ( x + 3)3 / 2 4
x x + 3dx = 3
3
dx =
3
( x + 3)5 / 2 + C
15
2
Ejemplo. (t ln t ) dt
Tomamos u = ln 2 t dv = t 2dt entonces du = 2 ln t
dt t3
v=
t 3
2 t3 2 t3 dt
(t ln t ) dt = 3
ln t 2 ln t
3 t
t3 2 2
= ln t t 2 ln tdt (1)
3 3
Ahora aplicamos otra vez el mtodo para
t
2
ln tdt
dt t3
si u = ln t dv = t 2dt entonces du = v=
t 3
t3 t 3 dt t 3 1 t3 t3
t ln tdt = ln t = ln t t 2dt = ln t
2
3 3 t 3 3 3 9
Y sustituimos este resultado en (1)
9
2 t3 2 2 t3 2 t3 t3
(t ln t ) dt = 3
ln t t 2 ln tdt = ln 2 t ln t
3 3 3 3 9
t3 2 2t 3 2t 3
= ln t ln t + +C
3 9 27
t5
Ejemplo. (t + 1)2 dt
3
t 2dt
Tomamos u = t 3 dv = , du = 3t 2dt
(t 3 + 1) 2
t 2 dt
Con cambio de variable integramos dv =
(t 3 + 1) 2
s = t 3 + 1 ds = 3t 2dt
Por lo que 3 2 dt = 3 2 dt = 2 dt = = 3
t2 1 3t 2 1 ds 1 1 1
(t + 1) 3 (t + 1) 3 s 3 s 3(t + 1)
1
Es decir, v = 3
3(t + 1)
Aplicamos la integracin por partes a la integral inicial:
t5 t3 3t 2 t3 1 3t 2
(t 3 + 1) 2 dt =
3(t 3 + 1) 3(t 3 + 1)
dt =
3(t 3 + 1) 3 (t 3 + 1)
+ dt
t3 1
= + ln t 3 + 1 + C
3(t + 1) 3
3
Ejemplo. xsenxdx
Tomamos u = x dv = senxdx entonces du = dx v = cos x
xsenxdx = x cos x + cos xdx = x cos x + senx + C
cos
2
Ejemplo. xdx
u = cos x dv = cos xdx entonces du = senxdx v = senx
cos xdx = senx cos x sen 2 xdx = senx cos x + sen 2 xdx + C
2
ln x
Ejemplo. x
dx
10
dx dx
u = ln x dv = entonces du = v=2 x
x x
ln x dx
x
dx = 2 x ln x 2
x
= 2 x ln x 4 x + C
sec
3
Ejemplo. xdx
u = sec x dv = sec 2 dx entonces du = sec x tan xdx v = tan x
sec xdx = sec x tan x sec x tan 2 xdx
3
Ejemplo. ln xdx
dx
u = ln x dv = dx entonces du = v=x
x
dx
ln xdx = x ln x x x
= x ln x x = x (ln x 1) + C
11
2 sen(ln x )dx = xsen(ln x ) x cos(ln x )
x
Por lo tanto sen(ln x )dx = 2 (sen(ln x) cos(ln x)) + C
Ejemplo. arcsenxdx
dx
u = arcsenx dv = dx entonces du = v=x
1 x2
x
arcsenxdx = xarcsenx 1 x 2
dx = xarcsenx + 1 x 2 + C
ln(1 + x 2 )
= x arctan x +C
2
Caso)
x x x
n n n
ln xdx arcsen(cx )dx arctan(cx )dx ,
Tomar u = ln x, arcsen(cx ), arctan(cx ) dv = x n dx
Caso)
e e
cx cx
sen(bx )dx cos(bx )dx ,
Tomar u = sen(bx ), cos(bx ) dv = e cx dx
xe
x
Ejemplo. dx
u = x dv = e dx entonces du = dx v = e x
x
xe dx = xe x e x dx = xe x e x + C
x
e
x
Ejemplo. senxdx
u = senx dv = e x dx entonces du = cos xdx v = e x
e senxdx = e x senx e x cos xdx
x
Llegamos
12
e
x
Luego aplicando el mismo procedimiento para cos xdx
u = cos x dv = e dx x
du = senxdx v = e x
e cos xdx = e x cos x + e x senxdx
x
sustituimos en la primera,
e
x
(
senxdx = e x senx e x cos xdx = e x senx e x cos x + e x senxdx )
= e x senx e x cos x e x senxdx
Por lo que 2 e x senxdx = e x senx e x cos x y
e x ( senx cos x )
e senxdx = +C
x
Funciones hiperblicas
1 2 1 2
sec hx = = x csc hx = = x
cosh x e + e x senhx e e x
13
e x ex e x + ex
( senhx ) = = = cosh x
2 2
e x + ex e x ex
(cosh x ) = = = senhx
2 2
senhx cosh x cosh x senhxsenhx 1
(tanh x ) = = 2 = = sec h 2 x
cosh x cosh x cosh 2 x
De igual manera
(coth x ) = csc h 2 x
(sec hx ) = sec hx tanh x
(csc hx ) = csc hx coth x
En forma similar
cosh x
coth xdx = senhx dx = ln senhx + C
e x e x
senhx =
2
Dominio: R
Interseccin con el eje Y : si x = 0 , f (0) = 0 en (0,0)
x
e e x
Interseccin con el eje X : f ( x ) = =0 x=0 en (0,0)
2
e x e x e x e x
Simetras: como f ( x ) = = = f ( x)
2 2
es simtrica respecto al origen.
Comportamiento en infinito:
14
e x e x
lim =
x 2
Puntos crticos:
e x + ex
( senhx ) = = cosh x > 0
2
Como nunca es cero, no hay puntos crticos, y como la derivada
e x e x
siempre es positiva, la funcin senhx = siempre es
2
creciente en R
Recorrido o imagen: R
y
4
2
f(x)=senh(x)
1
x
4 3 2 1 1 2 3 4 5
1
x
e +e
x
cosh x =
2
Dominio: R
Interseccin con el eje Y : si x = 0 , f (0) = 1 en (0,1)
x
e +e x
Interseccin con el eje X : f ( x ) = = 0 , no hay interseccin.
2
e x e x e x + e x
Simetras: como f ( x ) = = = f ( x)
2 2
es simtrica respecto al eje Y
Comportamiento en infinito:
e x + e x
lim =
x 2
Puntos crticos:
e x e x
(cosh x ) = = senhx = 0 , si x = 0
2
e x + e x
Puntos crtico x = 0 , y (cosh x ) = cosh( x ) = >0
2
En x = 0 hay un mnimo
15
Recorrido o imagen: [1, )
y
6
1
f(x)=cosh(x) x
4 3 2 1 1 2 3 4 5
1
e x ex
tanh x =
e x + ex
Dominio: R
Interseccin con el eje Y : si x = 0 , f (0) = 0 en (0,0)
x
e e x
Interseccin con el eje X : f ( x ) = = 0 , x = 0 en (0,0) .
e x + ex
e x ex e x e x
Simetras: como f ( x ) = = = f ( x)
e x + ex e x + ex
es simtrica respecto al eje origen.
Comportamiento en infinito:
e x ex ex
lim = lim = lim 1 = 1
x e x + e x x e x x
Puntos crticos:
(tanh x ) = sec h 2 x > 0 , si x = 0
Como nunca es cero, no hay puntos crticos, y como la derivada
e x e x
siempre es positiva, la funcin tanh x = siempre es
e x + ex
creciente en R
Recorrido o imagen: (1,1)
16
y
4
2 f(x)=tanh(x)
1
x
4 3 2 1 1 2 3 4 5
1
senh1 x = ln x + x 2 + 1 en R
cosh 1 x = ln x + x 2 1 en [1, )
1 1+ x
tanh 1 x = ln en (1,1)
2 1 x
1 x +1
coth 1 x = ln en ( ,1) U (1, )
2 x 1
1+ 1 x2
sec h 1 x = ln en (0,1]
x
17
1 1+ x2
csc h 1 x = ln + en R {0}
x x
cosh
1
xdx
Aplicamos el mtodo de integracin por partes
u = cosh 1 x dv = dx v = x
Para du = (cosh 1 x )dx usamos
(
(cosh 1 x ) = ln x + x 2 1
)
1 + x ( x 2 1) 1 / 2 x 2 1 + x 1
= = =
x + x 1 2
(x + x 1
2
) x 1
2
x2 1
dx
Es decir, du =
x2 1
Entonces
x
cosh xdx = x cosh 1 x
1
dx = x cosh 1 x x 2 1 + C
x 1
2
tanh
1
xdx
Aplicamos el mtodo de integracin por partes
u = tanh 1 x dv = dx v = x
Para du = (tanh 1 x )dx usamos
18
1 1+ x
(tanh 1 x ) = ln
2 1 x
1 1 x 1 x + (1 + x ) 1 1
= = =
2 1 + x (1 x ) 2
(1 + x )(1 x ) 1 x 2
dx
Es decir, du =
1 x2
Entonces
x ln 1 x 2
1 x2
1 1 1
tanh xdx = x tanh x dx = x tanh x + +C
2
BIBLIOGRAFIA:
- Larson, Hostetler.(2002). Clculo. Vol. 1. Mc Graw Hill
- Zill. (2011). Clculo. McGraw Hill
- Stewart, James. (2008) Clculo de una variable. Cengage Learning Editores.
- Haaser, LaSalle, Sullivan. (1990). Anlisis Matemtico.Vol. 1 Ed. Trilla.s
- Spivak Michael. (2012). Clculus. Ed. Reverte.
19