Sie sind auf Seite 1von 50

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Magdalena Maj

Stosowanie maszyn i urzdze energetycznych oraz


transportu wewntrzzakadowego 315[01].O2.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


Recenzenci:
dr in. Rafa Bator
mgr in. Ryszard Krzeszowski

Opracowanie redakcyjne:
mgr in. Magdalena Maj

Konsultacja:
mgr in. Wanda Bukaa

Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 315[01].O2.06


Stosowanie maszyn i urzdze energetycznych oraz transportu wewntrzzakadowego,
zawartego w programie nauczania dla zawodu technik bezpieczestwa i higieny pracy.

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


1
SPIS TRECI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstpne 5
3. Cele ksztacenia 6
4. Przykadowe scenariusze zaj 7
5. wiczenia 12
5.1. Wiadomoci wstpne o maszynach energetycznych 12
5.1.1. wiczenia 12
5.2. Zarys mechaniki pynw 15
5.2.1. wiczenia 15
5.3. Pompy 19
5.3.1. wiczenia 19
5.4. Koty parowe 24
5.4.1. wiczenia 24
5.5. Sprarki i wentylatory 26
5.5.1. wiczenia 26
5.6. Urzdzenia chodnicze 29
5.6.1. wiczenia 29
5.7. Urzdzenia transportowe 31
5.7.1. wiczenia 31
6. Ewaluacja osigni ucznia 33
7. Literatura 49

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Pastwu Poradnik dla nauczyciela, ktry bdzie pomocny w prowadzeniu
zaj dydaktycznych w szkole ksztaccej w zawodzie technik bezpieczestwa i higieny
pracy.
W poradniku zamieszczono:
wymagania wstpne, wykaz umiejtnoci, jakie ucze powinien mie ju uksztatowane,
aby bez problemw mg korzysta z poradnika,
cele ksztacenia, wykaz umiejtnoci, jakie ucze uksztatuje podczas pracy
z poradnikiem,
przykadowe scenariusze zaj,
przykadowe wiczenia ze wskazwkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
uczenia oraz rodkami dydaktycznymi,
ewaluacj osigni ucznia, przykadowe narzdzie pomiaru dydaktycznego,
literatur.
Wskazane jest, aby zajcia dydaktyczne byy prowadzone rnymi metodami ze
szczeglnym uwzgldnieniem aktywizujcych metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniw mog by zrnicowane, poczwszy od
samodzielnej pracy uczniw do pracy zespoowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki moduowej dla uczniw przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkowa uczniw na waciwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materia nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziay, ktre
zawieraj podrozdziay. Podczas realizacji poszczeglnych rozdziaw wskazanym jest
zwrcenie uwagi na nastpujce elementy:
materia nauczania w miar moliwoci uczniowie powinni przeanalizowa
samodzielnie. Obserwuje si niedocenianie przez nauczycieli niezwykle wanej
umiejtnoci, jak uczniowie powinni bezwzgldnie posiada czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,
pytania sprawdzajce maj wykaza, na ile ucze opanowa materia teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania wicze. W zalenoci od tematu mona zaleci uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wsplne z ca grup uczniw, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, poniewa
nauczyciel sterujc dyskusj moe uaktywnia wszystkich uczniw oraz w trakcie
dyskusji usuwa wszelkie wtpliwoci,
dominujc rol w ksztatowaniu umiejtnoci oraz opanowaniu materiau speniaj
wiczenia. W trakcie wykonywania wicze ucze powinien zweryfikowa wiedz
teoretyczn oraz opanowa nowe umiejtnoci. Przedstawiono dosy obszern propozycj
wicze wraz ze wskazwkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzgldniajc rne
moliwoci ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, ktre z zaproponowanych
wicze jest w stanie zrealizowa przy okrelonym zapleczu technodydaktycznym szkoy.
Prowadzcy moe rwnie zrealizowa wiczenia, ktre sam opracowa,
sprawdzian postpw stanowi podsumowanie rozdziau, zadaniem uczniw jest udzielenie
odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Ucze powinien samodzielnie czytajc
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzi lub zaprzeczy opanowanie okrelonego
zakresu materiau. Jeeli wystpi zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnie
wrci, sprawdzajc czy braki w opanowaniu materiau s wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewaciwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczeglnie wana rola nauczyciela, gdy od postawy nauczyciela,

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


3
sposobu prowadzenia zaj zaley midzy innymi zainteresowanie ucznia. Ucze
niezainteresowany materiaem nauczania, wykonywaniem wicze nie nabdzie w peni
umiejtnoci zaoonych w jednostce moduowej. Naley rozbudzi wrd uczniw tak
zwan ciekawo wiedzy. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiau nauczania
rozdziau moe stanowi podstaw dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejtnoci
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizujc jednostk moduow powinien zwraca
uwag na predyspozycje ucznia, oceni, czy ucze ma wiksze uzdolnienia manualne, czy
moe lepiej radzi sobie z rozwizywaniem problemw teoretycznych,
testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osigni ucznia zawieraj zadania z zakresu
caej jednostki moduowej i naley je wykorzysta do oceny uczniw, a wyniki osignite
przez uczniw powinny stanowi podstaw do oceny pracy wasnej nauczyciela
realizujcego t jednostk moduow. Kademu zadaniu testu przypisano okrelon liczb
moliwych do uzyskania punktw (0 lub 1 punkt). Ocena kocowa uzaleniona jest od
iloci uzyskanych punktw. Nauczyciel moe zastosowa test wedug wasnego projektu
oraz zaproponowa wasn skal ocen. Naley pamita, eby tak przeprowadzi proces
oceniania ucznia, aby umoliwi mu jak najpeniejsze wykazanie swoich umiejtnoci.
Metody polecane do stosowania podczas ksztacenia moduowego to:
pokaz,
wiczenie (laboratoryjne lub inne),
metoda projektw,
metoda przewodniego tekstu.

315[01].O2
Podstawy konstrukcji
mechanicznych

315[01].O2.01 315[01].O2.03 315[01].O2.02


Wyznaczanie obcie Dobieranie materiaw Badanie materiaw
w ukadach statycznych, konstrukcyjnych konstrukcyjnych
kinematycznych
i dynamicznych

315[01].O2.05
315[01].O2.04 Wykonywanie rysunkw
Odwzorowywanie z wykorzystaniem
elementw maszyn komputerowego
wspomagania projektowania

315[01].O2.06
Stosowanie maszyn
i urzdze energetycznych
oraz transportu
wewntrzzakadowego

Schemat ukadu jednostek moduowych

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


4
2. WYMAGANIA WSTPNE
Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej ucze powinien umie:
stosowa jednostki ukadu SI,
wykonywa dziaania na jednostkach,
wykonywa przeksztacenia matematyczne,
posugiwa si podstawowymi pojciami z zakresu mechaniki,
rozrnia podstawowe wielkoci mechaniczne i ich jednostki,
czyta rysunki techniczne,
korzysta z rnych rde informacji,
obsugiwa komputer,
wsppracowa w grupie.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


5
3. CELE KSZTACENIA
W wyniku realizacji programu jednostki moduowej ucze powinien umie:
scharakteryzowa rodzaje energii, jej rda oraz procesy przetwarzania energii,
wykona obliczenia podstawowych parametrw charakteryzujcych przepyw cieczy
i gazw,
sklasyfikowa maszyny i urzdzenia energetyczne i transportowe,
sklasyfikowa pompy,
wyjani budow, zasad dziaania pomp wirowych i wyporowych,
okreli parametry pracy pomp wirowych i wyporowych,
dobra pomp do podanego zastosowania i warunkw pracy,
zainstalowa i uruchomi pomp,
sklasyfikowa sprarki,
wyjani przeznaczenie, budow, zasad dziaania sprarek,
okreli parametry pracy sprarek,
zainstalowa i uruchomi sprark,
wyjani przeznaczenie, budow, zasad dziaania wentylatorw,
wyjani przeznaczenie, budow, zasad dziaania urzdze chodniczych,
wyjani przeznaczenie, budow i zasad dziaania kotw,
sklasyfikowa przenoniki,
sklasyfikowa maszyny do transportu wewntrzzakadowego,
dobra maszyn lub urzdzenie transportowe do okrelonego zadania,
zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej,
ochrony rodowiska podczas instalowania i uruchomiania pomp, wentylatorw
i sprarek.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


6
4. PRZYKADOWE SCENARIUSZE ZAJ

Scenariusz zaj 1
Osoba prowadzca .
Moduowy program nauczania: Technik bezpieczestwa i higieny pracy 315[01]
Modu: Podstawy konstrukcji mechanicznych 315[01].O2
Jednostka moduowa: Stosowanie maszyn i urzdze energetycznych oraz
transportu wewntrzzakadowego 315[01].O2.06

Temat: Zasada dziaania prasy hydraulicznej.


Cel oglny: Poznanie moliwoci wykorzystania maszyn energetycznych.

Po zakoczeniu zaj edukacyjnych ucze powinien umie:


wyjani przeznaczenie prasy hydraulicznej,
wyjani przykady zastosowania prasy hydraulicznej,
okreli przeoenie prasy hydraulicznej,
scharakteryzowa zasad dziaania prasy hydraulicznej,
obliczy si prasy hydraulicznej.
wyznaczy sprawno prasy hydraulicznej.

Ksztatowane umiejtnoci ponadzawodowe:


organizowanie i planowanie zaj,
praca w zespole,
ocena pracy.

Metoda nauczaniauczenia si:


tekstu przewodniego.

Forma pracy: praca w grupach.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

rodki dydaktyczne:
poradnik dla ucznia,
instrukcja pracy metod tekstu przewodniego,
zestaw wicze,
pytania prowadzce,
dziaajcy model prasy hydraulicznej z zestawem obcinikw,
tabela pomiarw,
kalkulator.

Zadania dla uczniw:


Dowiadczalne wyznaczenie sprawnoci
dziaajcego modelu prasy hydraulicznej
przedstawionego na rysunku.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


7
Przebieg zaj:

I. Cz wstpna:
sprawdzenie obecnoci,
wyjanienie tematu zaj,
powtrzenie tematu poprzednich zaj pytania sprawdzajce.
II. Cz gwna:
wyjanienie metody,
podzia uczniw na grupy,
podanie jasnych kryteriw oceniania.

Faza 1. Informacje

Pytania prowadzce:
1. Do czego wykorzystywana jest prasa hydrauliczna?
2. Na jakim prawie hydrostatycznym opiera si jej dziaanie?
3. Z jakich elementw skada si prasa hydrauliczna?
4. Jak zmieni si cinienie w prasie pod wpywem przyoenia siy?
5. Co to jest przeoenie hydrauliczne prasy?
6. Czy miaoby sens przyoenie siy do duego toka prasy?
7. Jak zaley przyoona sia od sprawnoci prasy?
8. Jak naley obliczy si prasy hydraulicznej, gdy znamy si przyoon, przeoenie
hydrauliczne i sprawno prasy?

Faza 2. Planowanie

Pytania prowadzce:
1. Jak obliczysz przeoenie hydrauliczne prasy, gdy bdziesz zna rednice jej tokw?
2. Jakie wielkoci trzeba zna, eby obliczy sprawno prasy hydraulicznej?
3. Jak naley przeksztaci wzr na si prasy hydraulicznej, eby wyznaczy jej
sprawno?

Faza 3. Ustalenie

1. Uczniowie ustalaj:
przebieg wiczenia,
ilo pomiarw,
sposb wyznaczenia sprawnoci prasy.
2. Uczniowie:
odczytuj wielkoci rednic tokw otrzymanego modelu prasy,
obliczaj przekroje tokw,
obliczaj przeoenie hydrauliczne.
3. Uczniowie konsultuj z nauczycielem poprawno ustale.

Faza 4. Realizacja

Uczniowie:
1. dokonuj pomiarw si,
2. zapisuj wyniki w tabeli pomiarowej,
3. obliczaj sprawno modelu prasy dla kadego pomiaru,
4. obliczaj redni z pomiarw.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


8
TABELA POMIAROWA
rednica maego toka:
rednica duego toka:
Przekrj poprzeczny maego toka:
Przekrj poprzeczny duego toka:
Przeoenie hydrauliczne prasy:
WYNIKI POMIARW
Nr pomiaru Sia przyoona Sia uzyskana Obliczona sprawno
1.
2.

Sprawno rednia:

Faza 5. Sprawdzenie i prezentacja


Uczniowie dokonuj prezentacji wynikw. Analizuj uzyskane wartoci. Prbuj
odpowiedzie na pytanie: Jakie straty energetyczne wpywaj na sprawno prasy?
Uczniowie i nauczyciel dokonuj oceny wykonanej pracy.

Faza 6. Analiza kocowa


Nauczyciel podsumowuje zajcia. Wskazuje, jakie umiejtnoci byy wiczone. Pyta
uczniw, do jakich celw mona wykorzysta urzdzenie dziaajce na tej samej zasadzie, co
prasa hydrauliczna.

III. Zakoczenie
Zadanie pracy domowej: zadanie z wykorzystaniem wzoru na si prasy hydraulicznej.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


9
Scenariusz zaj 2
Osoba prowadzca: .
Moduowy program nauczania: Technik bezpieczestwa i higieny pracy 315[01]
Modu: Podstawy konstrukcji mechanicznych 315[01].O2
Jednostka moduowa: Stosowanie maszyn i urzdze energetycznych oraz
transportu wewntrzzakadowego 315[01].O2.06

Temat: Sprarki rotacyjne.


Cel oglny: Poznanie budowy i dziaania sprarek.

Po zakoczeniu zaj edukacyjnych ucze powinien umie:


sklasyfikowa sprarki,
scharakteryzowa budow poszczeglnych rodzajw sprarek,
wymieni ich zalety i wady,
poda zastosowanie sprarek.

Ksztatowane umiejtnoci ponadzawodowe:


czytanie tekstu ze zrozumieniem,
praca w zespole,
wyrobienie poczucia odpowiedzialnoci.

Metoda nauczaniauczenia si:


dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Forma pracy: praca w grupach.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

rodki dydaktyczne:
wybrane fragmenty z poradnika dla ucznia,
plansze ze schematami sprarek,
modele sprarek.

Przebieg zaj:
I. Cz wstpna:
sprawdzenie obecnoci,
wyjanienie tematu zaj,
powtrzenie tematu poprzednich zaj pytania sprawdzajce,
wyjanienie, na czym polega metoda dyskusji dydaktycznej wielokrotnej.
II. Cz gwna:
1. Podzia uczniw na zespoy 3-osobowe.
2. Rozdanie uczniom materiaw. Kady ucze w zespole otrzymuje opis innego
rodzaju sprarki (tokowej, rotacyjnej, wirowej), plansz z jej schematem i model.
3. Uczniowie czytaj opis budowy i dziaania swojej sprarki, porwnuj go ze
schematem i modelem czas ok. 1520 min.
4. Zebranie od uczniw materiaw z opisem sprarek.
5. Kady z czonkw grupy naucza pozostaych dwch uczniw tego, czego sam przed
chwil si nauczy czas ok. 20 min.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


10
III. Podsumowanie:
przeprowadzenie krtkiego sprawdzianu, najlepiej w formie testu,
dyskusja na temat zalet, wad, moliwoci zastosowania poszczeglnych rodzajw
sprarek,
narysowanie w zeszytach schematw poszczeglnych rodzajw sprarek.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


11
5. WICZENIA

5.1. Wiadomoci wstpne o maszynach energetycznych

5.1.1. wiczenia

wiczenie 1
Wypenij ponisz tabelk opisujc moliwie jak najwicej przykadw zjawisk
i urzdze, w ktrych zachodz przemiany energii.

Tabela do wiczenia 1 [opracowanie wasne]


Nazwa
Rodzaj energii wejciowej Rodzaj energii wyjciowej
urzdzenia/zjawiska

Przykady:
silnik elektryczny elektryczna mechaniczna
spalanie paliw chemiczna paliwa cieplna

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania dotyczcy wiadomoci wstpnych o maszynach
energetycznych.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka w materiaach dydaktycznych informacje na temat rodzajw i przemian energii,
2) przeanalizowa dziaanie znanych Ci urzdze energetycznych,
3) przeanalizowa zjawiska, w ktrych mamy do czynienia z przemianami energii,
4) nazwa urzdzenie (zjawisko), nazwa rodzaj energii pocztkowej i kocowej.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie,
tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dotyczc maszyn energetycznych,
tabelka wydrukowana na papierze formatu A4, flamastry.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


12
wiczenie 2
Oblicz prac siy tarcia o wartoci 60 N przy przesuniciu ciaa o 120 cm.

Rysunek do wiczenia 2 [opracowanie wasne]

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeliczanie jednostek.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka wzr na prac,
2) podstawi dane,
3) wykona obliczenia i dziaanie na jednostkach,
4) zinterpretowa otrzymany wynik.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4.

wiczenie 3
Na przykadzie zespou trzech maszyn przenoszcych kolejno energi uzasadnij, e
sprawno zespou jest iloczynem sprawnoci maszyn wchodzcych w jego skad. Do
wykonania wiczenia moe by Ci pomocny poniszy rysunek.

Rysunek do wiczenia 3 [opracowanie wasne]

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na to, e eby uzasadni suszno
wzoru, naley wykaza, e lewa strona rwna jest prawej.

Ucze powinien:
1) odszuka wzory,
2) wykorzystujc oznaczenia energii podane na rysunku wstawi do wzorw odpowiednie
wartoci,
3) wykaza, e zaleno jest prawdziwa (lewa strona rwnania jest taka sama jak prawa).

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


13
Zalecane metody nauczaniauczenia si:
wiczenie,
tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4.

wiczenie 4
Do silnika spalinowego doprowadzono 80 kJ energii. 48 kJ z tej energii zuyo si na
straty cieplne, a 8 kJ na straty mechaniczne. Zakadajc, e nie byo adnych innych strat,
oblicz sprawno tego silnika. Wynik poda w procentach.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeliczanie uamka na procenty.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka wzory,
2) wykona obliczenia,
3) zamieni uamek na %.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4.

wiczenie 5
W skad turbogeneratora wchodzi turbina o sprawnoci 30% i generator o sprawnoci
94%. Oblicz sprawno tego zespou.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na to, e we wzorze na sprawno
zespou maszyn sprawnoci powinny by podane w postaci uamka.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka wzory,
2) przedstawi sprawnoci w postaci uamkw,
3) wykona obliczenia i zapisa wynik.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
kalkulator,
arkusz papieru A4.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


14
5.2. Zarys mechaniki pynw
5.2.1. wiczenia
wiczenie 1
Oblicz cinienie cakowite na dnie zbiornika wypenionego olejem do wysokoci
h=30 cm. Gsto oleju wynosi =800 kg/m3, przyspieszenie ziemskie g=9,81 m/s2,
a cinienie atmosferyczne po=100 kPa.

Rysunek do wiczenia 1 [opracowanie wasne]

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na dziaanie na jednostkach.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka w materiaach dydaktycznych wzory,
2) podstawi dane w odpowiednich jednostkach,
3) wykona obliczenia i dziaania na jednostkach.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie,
tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:
kalkulator,
arkusz papieru A4.

wiczenie 2
Oblicz si prasy hydraulicznej o przeoeniu hydraulicznym i=500 i sprawnoci =80%,
jeli nacisk na may tok wynosi F1=3 kN.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeksztacenie wzoru i wyraenie
sprawnoci w postaci uamka.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka w materiaach dydaktycznych wzory,

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


15
2) podstawi dane,
3) wykona obliczenia i poda wynik.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
kalkulator,
arkusz papieru A4.

wiczenie 3
Oblicz, jaka jest sprawno prasy hydraulicznej o rednicach tokw d1=15 mm
i d2=300 mm, jeli po przyoeniu do maego toka siy F1=2 kN uzyskano na duym toku
si F2=640 kN

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeksztacenie wzoru. Ucze
powinien poda sprawno w %.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka w materiaach dydaktycznych wzory,
2) podstawi dane,
3) wykona obliczenia i poda wynik.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie,
tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:
kalkulator,
arkusz papieru A4.

wiczenie 4
Majc do dyspozycji dziaajcy model prasy hydraulicznej oblicz jej sprawno.

Rysunek do wiczenia 4 [opracowanie wasne]

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


16
Tabela pomiarw do wiczenia 4
rednica maego toka:
rednica duego toka:
Przekrj poprzeczny maego toka:
Przekrj poprzeczny duego toka:
Przeoenie hydrauliczne prasy:
WYNIKI POMIARW
Nr
Sia przyoona Sia uzyskana Obliczona sprawno
pomiaru
1.
2.

Sprawno rednia:

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) wyznaczy przeoenie prasy,
2) obciy may tok i zrwnoway to obcienie kadc obciniki na duym toku,
3) zapisa wyniki w tabeli,
4) wyznaczy ze wzoru sprawno prasy,
5) wielokrotnie powtrzy dowiadczenie dla rnych wartoci obcie,
6) wyznaczy sprawno prasy poprzez obliczenie redniej z uzyskanych wynikw.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie,
tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:
model prasy hydraulicznej,
wydrukowana tabela do zapisania wynikw pomiarw,
kalkulator, dugopis.

wiczenie 5
Oblicz, jaka jest prdko cieczy w przekroju 1-1, jeli prdko w przekroju 2-2 wynosi
v2=1 m/s, a pola przekrojw odpowiednio: A1=0,03 m2 i A2=0,045 m2. Czy do obliczenia
prdkoci gazu wystarczyyby Ci te same dane?

Rysunek do wicze 5 i 6 [opracowanie wasne]

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na rnice w rwnaniu cigoci dla
pynw ciliwych i nieciliwych.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


17
Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) skorzysta z odpowiedniego prawa dynamiki pynw,
2) odszuka wzr,
3) podstawi waciwe dane do wzoru,
4) wykona obliczenia i poda wynik,
5) wyjani rnice w rwnaniu, z ktrego korzystasz, wynikajce z rnych waciwoci
cieczy i gazw.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
kalkulator,
arkusz papieru A4.

wiczenie 6
Co dzieje si z cinieniem cieczy w czasie przepywu przez przewd przedstawiony
w wiczeniu 5? Odpowied uzasadnij.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) skorzysta z odpowiednich praw dynamiki pynw,
2) odszuka potrzebne wzory,
3) poda i uzasadni odpowied.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


18
5.3. Pompy

5.3.1. wiczenia

wiczenie 1
Korzystajc z materiaw dla ucznia, poradnika mechanika oraz Internetu odszukaj
parametry rnych typw pomp wyporowych i przepywowych oraz zastosowanie. Dane
zamie w tabeli

Cinienie Prdko
Wydajno Moc napdu Sprawno
L.P. Typ pompy toczenia obrotowa Zastosowanie
Q[m3/h] Pw[kW] [%]
p[MPa] N[obr/min]
1.
2.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia mona zasugerowa uczniom gdzie i w jaki
sposb naley szuka informacji. Uczniowie powinni pracowa w 2osobowych zespoach ze
swobodnym dostpem do Internetu.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka w materiaach dydaktycznych, poradniku mechanika, Internecie potrzebne
informacje,
2) wpisa dane do odpowiednich kolumn w tabeli (jeli nie uda Ci si odnale jakiego
parametru, wpisz ).

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenia.

rodki dydaktyczne:
poradnik mechanika,
komputer z dostpem do Internetu.

wiczenie 2
Sporzd nastpujce charakterystyki pompy wirowej:
a) przepywu Hu = f(Q),
b) mocy Pw = f(Q),
c) sprawnoci = f(Q)
dla rnych prdkoci obrotowych korzystajc ze stanowiska pomiarowego
przedstawionego na rysunku (zasilanie stanowiska jest wczeniej wczane przez
nauczyciela).

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia ucze powinien zapozna si dokadnie
z instrukcj. Naley zwrci szczegln uwag na przepisy bhp. Uczniowie powinni
wykonywa wiczenia w kilkuosobowych zespoach, kady zesp przy swoim stanowisku.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


19
Rysunek do wiczenia 2. Schemat stanowiska pomiarowego do wyznaczania charakterystyk pompy wirowej:
1 przepywomierz, 2 obrotomierz, 3 regulator prdkoci obrotowej, 4 pompa, 5 zbiornik wody,
M manometr, Z.R. zawr regulacyjny [opracowanie wasne]

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) ustawi czstotliwo prdu zasilajcego silnik pompy za pomoc pulpitu przetwornicy,
2) cakowicie otworzy zawr regulacyjny na przewodzie tocznym,
3) wczy pomp,
4) odczyta warto cinienia toczenia pt w MPa, wskazywanego przez manometr,
5) odczyta wartoci natenia przepywu Q w m3/h z wywietlacza przepywomierza po
uzyskaniu ustalonych warunkw ruchu,
6) odczyta warto mocy prdu elektrycznego Nel w kW,
7) zapisa wszystkie odczytane w punktach 46 wartoci w tabelce pomiarowo-wynikowej,
8) powtrzy czynnoci opisane w punktach 47 dla kilkunastu rnych ustawie zaworu
regulacyjnego (dla rnych wydatkw Q),
9) wyczy pomp,
10) powtrzy czynnoci opisane w wyej wymienionych punktach dla kilku rnych
ustawie czstotliwoci prdu zasilajcego silnik pompy, a tym samym dla rnych
prdkoci obrotowych wau wirnika pompy,
11) obliczy, korzystajc ze wzorw nastpujce wielkoci i zapisa je w tabelce:

prdko obrotow n
n = f 50 [obr/min]
gdzie: f czstotliwo w Hz odczytana z ekranu przetwornicy,

uyteczn wysoko podnoszenia pompy


Hp = pt 102 + 0,5 [m]
gdzie: pt cinienie toczenia odczytane z manometru w MPa,

moc uyteczn pompy


Pu = 28 10-4 Q Hp [kW]
gdzie: Q wydatek odczytany na wskaniku przepywomierza w m3/h,

moc na wale pompy

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


20
Pw = Pel el
gdzie: Pel moc prdu w kW odczytana z wywietlacza przetwornicy
el sprawno silnika elektrycznego,
12) na papierze milimetrowym wykonaj wykresy dla rnych prdkoci obrotowych.

Tabela do wiczenia 2
L.P. Q[m3/h] pt[MPa] Pel[kW] Pw[kW] Hu[m] Pu[kW] [%]
f = Hz n = .obr/min

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
stanowisko pomiarowe,
wydrukowana tabela,
dugopis, kalkulator,
papier milimetrowy,
linijka, owek, krzywik.

wiczenie 3
Dobierz pomp do przepompowania wody zanieczyszczonej muem ze zbiornika
o gbokoci 7 m do zbiornika o pojemnoci 10 m3, ktrego wlew znajduje si na wysokoci
3 m. Zbiornik naley napeni w cigu p godziny. Przyj, e straty przepywu
w przewodach stanowi 10% geometrycznej wysokoci podnoszenia.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania i wybra potrzebne wzory. Naley zwrci uwag na
dziaania na jednostkach.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) przypomnie sobie okrelenia parametrw technicznych pomp zawarte w poradniku dla
ucznia,
2) dokona potrzebnych oblicze,
3) przypomnie sobie zastosowania poszczeglnych typw pomp,
4) wyszuka w katalogach pomp o parametrach speniajcych wymagania,
5) zapisa naw wyszukanej pompy i jej parametry.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie,

rodki dydaktyczne:
katalogi pomp,
kalkulator.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


21
wiczenie 4
Zainstaluj pomp PRIMSON Standart, eby zasysaa wod z jednego zbiornika
otwartego, pooonego niej do drugiego, te otwartego, pooonego wyej zgodnie
z zaczonym schematem.

Rysunek do wiczenia 3 [4]:


1 zasuwa na toczeniu pompy,
2 zasuwa na ssaniu pompy,
3 wsporniki orurowania,
4 kabel podczenia pompy,
5 zawr stopowy z filtrem siatkowym

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni zapozna si ze
schematem zainstalowania pompy, z przepisami BHP.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) przeanalizowa schemat podczenia pompy,
2) przeanalizowa dokumentacj techniczno-ruchow pompy,
3) przeczyta wytyczne dotyczce instalowania pomp z poradnika dla ucznia,
4) sprawdzi, czy dysponujesz potrzebnymi akcesoriami (zasuwy, odcinki przewodw,
zawr stopowy),
5) sprawdzi, czy dysponujesz odpowiednimi narzdziami,
6) opracowa plan montau,
7) dokona montau,
8) uruchomi pomp po sprawdzeniu przez nauczyciela instalacji i uzyskaniu pozwolenia,
9) oceni poprawno dziaania pompy.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
stanowisko do wiczenia (odpowiednio pooone zbiorniki),
pompa PRIMSON Standard,
odcinki rur, zasuwy, zawr stopowy, wsporniki orurowania, uszczelnienia,
narzdzia do montau,
dokumentacja techniczno-ruchowa pompy.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


22
wiczenie 5
Oblicz moc pobieran od silnika napdowego przez pomp wodn o sprawnoci 70%
i wydajnoci 14 m3/h, jeli uyteczna wysoko podnoszenia wynosi 40 m. Przyspieszenie
ziemskie wynosi 9,81 m/s2, a gsto wody 1000 kg/m3. Przyj rezerw mocy silnika 20%.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeliczanie jednostek, wyjani co
oznacza rezerwa mocy.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka wzr,
2) przypomnie sobie zaleno midzy ciarem waciwym a gstoci,
3) wykona potrzebne obliczenia.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4,
kalkulator.

wiczenie 6
Oblicz uyteczn wysoko podnoszenia 1-stopniowej pompy odrodkowej
o zewntrznej rednicy wirnika 300 mm i prdkoci obrotowej 1200 obr/min. Wspczynnik
wysokoci podnoszenia przyj 0,85.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeliczanie jednostek.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka wzr,
2) przypomnie zaleno midzy prdkoci obwodow a obrotow,
3) wykona obliczenia.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4,
kalkulator.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


23
5.4. Koty parowe
5.4.1. wiczenia

wiczenie 1
Opracuj tabel zawierajc parametry techniczne kotw parowych wg wzoru.

Max. cinienie Powierzchnia Nat. pow.


Typ kotw pary ogrzewalna ogrzewalnej Wydajno Sprawno
[MPa] [m2] [kg/m3h] [t/h] [%]

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Powinni pracowa w 2osobowych zespoach przy
stanowiskach ze swobodnym dostpem do Internetu. Naley wyjani uczniom, jak korzysta
z katalogu kotw.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka w materiaach dydaktycznych, katalogach kotw parowych, Internecie
potrzebne informacje,
2) wpisa dane do odpowiednich kolumn w tabeli.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
katalogi kotw parowych,
komputer z dostpem do Internetu.

wiczenie 2
Dobierz koty parowe ECA IV A (ilo kotw i ich wielko) dla kotowni o mocy
cieplnej 600 kW, jeli natenie powierzchni ogrzewalnej tych kotw wynosi 7,3 kW/m2.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley wyjani uczniom, jak korzysta z katalogu kotw.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka wzr okrelajcy powierzchni ogrzewaln kota,
2) z katalogu kotw ECA IV A wybra wielko i ilo kotw tak, aby ich czna
powierzchnia ogrzewalna bya jak najbardziej zbliona do wyliczonej, jednak nie
mniejsza od niej.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


24
Zalecane metody nauczaniauczenia si:
wiczenie.

rodki dydaktyczne:
katalog kotw parowych ECA IV A,
kalkulator.

wiczenie 3
Korzystajc z zasad BHP przy eksploatacji kotw parowych wymie sytuacje, w ktrych
naley bezzwocznie wstrzyma prac kota parowego.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta dokadnie
instrukcj BHP przy obsudze kotw parowych (mona znale j w Internecie).

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) skorzysta z instrukcji BHP,
2) wybra z instrukcji informacje.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
instrukcja BHP przy obsudze kotw parowych,
komputer z dostpem do Internetu.

wiczenie 4
Korzystajc z zasad BHP przy eksploatacji kotw parowych okrel czynnoci, jakie
powinna wykonywa osoba obsugujca kocio parowy:
a) przed rozpoczciem pracy kota,
b) w czasie pracy kota,
c) przy zakoczeniu pracy kota.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta dokadnie
instrukcj BHP przy obsudze kotw parowych (mona znale j w Internecie).

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) przeanalizowa instrukcj BHP (moesz znale j w Internecie),
2) wybra z instrukcji potrzebne informacje.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wyszukiwanie informacji.

rodki dydaktyczne:
instrukcja BHP przy obsudze kotw parowych lub komputer z dostpem do Internetu.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


25
5.5. Sprarki i wentylatory
5.5.1. wiczenia

wiczenie 1
Zamontuj wentylator WO 300 na konstrukcji wsporczej.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni zapozna si
z instrukcj montau doczon przez producenta. Praca powinna odbywa si w 23-
osobowych zespoach.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) przeanalizowa instrukcj doczon przez producenta,
2) opracowa plan pracy,
3) przygotowa potrzebne narzdzia,
4) zamocowa wentylator do konstrukcji,
5) przedstawi prac nauczycielowi,
6) po uzyskaniu akceptacji nauczyciela uruchomi wentylator.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
wentylator,
konstrukcja wsporcza,
ruby M8,
klucze do rub,
instrukcja obsugi wentylatora.

wiczenie 2
Oblicz cinienie toczenia powietrznej jednostopniowej sprarki odrodkowej, jeli
wspczynnik cinienia toczenia = 1,2, rednica zewntrzna wirnika wynosi d = 300 mm,
a prdko obrotowa n = 9000 obr/min. Gsto powietrza = 1,293 kg/m3.

Wskazwka: Zaleno midzy prdkoci obwodow a obrotow przedstawia si


nastpujco: [m/s] , gdzie: d rednica [m], n prdko obrotowa [obr/min].

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeliczanie jednostek.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka wzr,
2) wyliczy prdko obrotow,

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


26
3) obliczy cinienie toczenia,
4) wykona dziaania na jednostkach,
5) zapisa wynik.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


tekstu przewodniego,
wiczenia.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4,
kalkulator.

wiczenie 3
Oblicz moc pobieran od silnika napdowego przez wentylator o sprawnoci 70%
i przyrocie cinienia 1,5 kPa, ktry w cigu minuty toczy 240 m3 gazu.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeliczanie jednostek.

Ucze powinien:
1) odszuka potrzebny wzr,
2) wyliczy wydajno wentylatora w m3/s,
3) obliczy moc pobieran od silnika napdowego,
4) wykona dziaania na jednostkach,
5) zapisa wynik.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenia.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4,
kalkulator.

wiczenie 4
Oblicz rzeczywist wydajno jednocylindrowej (i=1) sprarki tokowej obustronnego
dziaania (=2) o nastpujcych parametrach: rednica toka D=280 mm, skok toka
S=300 mm, prdko obrotowa wau n=1200 obr/min. Wspczynnik wydajnoci =0,75.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na przeliczanie jednostek.

Ucze powinien:
1) odszuka potrzebny wzr,
2) wyliczy przekrj toka,
3) obliczy wydajno sprarki,
4) wykona dziaania na jednostkach,
5) zapisa wynik.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


27
Zalecane metody nauczaniauczenia si:
wiczenia.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4,
kalkulator.

wiczenie 5
Napisz, jakie czynnoci powinien wykona pracownik obsugujcy sprark.

Wskazwki do realizacji
Instrukcj BHP przy obsudze sprarek powietrznych mona znale w Internecie pod
adresem: www.uwm.edu.pl/bhp/instrukcje_obslugi/branza_budowlana/sprezarka_powietrzna.doc.

Ucze powinien:
1) przeanalizowa instrukcj BHP przy obsudze sprarek powietrznych,
2) wypeni ponisz tabel.

Tabela do wiczenia 5
Czynnoci pracownika obsugujcego sprark
1.
2.
przed uruchomieniem sprarki:
3.

w czasie pracy sprarki: 1.


2.
3.

po zakoczeniu pracy sprarki: 1.


2.
3.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
instrukcja BHP przy obsudze sprarek powietrznych,
komputer z dostpem do Internetu.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


28
5.6. Urzdzenia chodnicze
5.6.1. wiczenia
wiczenie 1
Oblicz teoretyczn najmniejsz moc silnika napdzajcego sprark chodziarki, jeli
wspczynnik wydajnoci chodniczej wynosi 5, a wydajno chodnicza urzdzenia 300 kJ/s.
Zastanw si, jakie czynniki powoduj, e moc rzeczywista silnika powinna by wiksza
od tej wyliczonej.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka wzr,
2) przeksztaci go,
3) wykona obliczenia i poda wynik.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie,
tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:
arkusz papieru A4.

wiczenie 2
Przeanalizuj rozporzdzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 maja 2003 r.
w sprawie bezpieczestwa i higieny pracy przy obsudze amoniakalnych instalacji
chodniczych w zakadach przetwrstwa rolno-spoywczego. Na jego podstawie napisz:
a) jakie wymagania powinny spenia pomieszczenia maszynowni i aparatowni komr
chodniczych,
b) jakie zasady obowizuj przy przechowywaniu i przetaczaniu amoniaku,
c) jak naley postpowa w przypadku niekontrolowanego wycieku amoniaku.

Wskazwki do realizacji
Rozporzdzenie dostpne w Internecie oraz Dzienniku Ustaw (Dz. U. z dnia 3 czerwca
2003 r.).

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) odszuka rozporzdzenie (korzystajc z Dz. U. lub Internetu),
2) uwanie przeczyta rozporzdzenie,
3) wynotowa informacje.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


29
rodki dydaktyczne:
komputer z dostpem do Internetu,
flamastry, arkusze papieru.

wiczenie 3
Na podstawie informacji zawartych w Internecie opracuj katalog urzdze chodniczych.
Powinny znale si w nim nastpujce informacje:
a) rodzaj urzdzenia (szafa chodnicza, szafa mronicza, rega chodniczy, witryna
mronicza itp.),
b) parametry techniczne:
zakres temperatur,
czynnik chodniczy,
pojemno uytkowa,
moc zainstalowana,
dobowe zuycie energii.

Wskazwki do realizacji
Praca powinna odbywa si w grupach. Kada z grup powinna mie swobodny dostp do
Internetu.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) przygotowa na kartce papieru tabel do wpisywania odpowiednich danych,
2) odszuka informacje w Internecie,
3) nanie dane do tabeli.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:
komputer z dostpem do Internetu.

wiczenie 4
Dobierz urzdzenie chodnicze do przechowywania produktw o objtoci 350 dm3
w temperaturze +5oC.

Wskazwki do realizacji
Praca powinna odbywa si w 2osobowych grupach. Kada z grup powinna mie
swobodny dostp do Internetu.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) skorzysta z katalogw urzdze chodniczych lub informacji w Internecie,
2) znale urzdzenia speniajce wymagania,
3) wybra jedno, uwzgldniajc koszt zakupu oraz koszty eksploatacyjne.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wyszukiwanie informacji.

rodki dydaktyczne:
komputer z dostpem do Internetu.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


30
5.7. Urzdzenia transportowe
5.7.1. wiczenia
wiczenie 1
Korzystajc z katalogu dobierz uraw przycienny do wycigania z kotowni
wbudowanej pojemnikw z ulem i popioem o pojemnoci 130 l, jeli gsto ula
i popiou wynosi 800 kg/m3. Przyjmij mas pustego pojemnika 5 kg.

Wskazwki do realizacji
Przed przystpieniem do realizacji wiczenia uczniowie powinni przeczyta fragment
rozdziau Materia nauczania. Naley zwrci uwag na prawidowe obliczenie udwigu.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) obliczy ciar pojemnika z ulem i popioem,
2) wyszuka w katalogu uraw o potrzebnym udwigu.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie,
tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:
katalog urzdze transportowych lub komputer z dostpem do Internetu.

wiczenie 2
Dobierz podnonik hydrauliczny do podniesienia samochodu o wysokoci podwozia
20 cm o 30 cm. Masa samochodu wynosi 1800 kg.

Wskazwki do realizacji
Praca powinna odbywa si w 2-osobowych grupach. Kada z grup powinna mie
swobodny dostp do Internetu.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) wyznaczy wysoko na jakiej znajdzie si podwozie po podniesieniu,
2) wyszuka w katalogu lub Internecie podnonik speniajcy wymagania (musisz wzi
pod uwag udwig, minimaln i maksymaln wysoko).

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
kalkulator,
katalog urzdze transportowych lub komputer z dostpem do Internetu.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


31
wiczenie 3
Dobierz przenonik kubekowy do transportu zboa w elewatorze na wysoko 15 m.
Pracujc przez 12 godzin powinien on przenie 360 ton zboa.

Wskazwki do realizacji
Praca powinna odbywa si w 2osobowych grupach. Kada z grup powinna mie
swobodny dostp do Internetu.

Sposb wykonania wiczenia

Ucze powinien:
1) obliczy wymagan wydajno przenonika,
2) wyszuka lub Internecie przenonik speniajcy wymagania.

Zalecane metody nauczaniauczenia si:


wiczenie.

rodki dydaktyczne:
kalkulator,
katalog urzdze transportowych lub komputer z dostpem do Internetu.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


32
6. EWALUACJA OSIGNI UCZNIA
Przykady narzdzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki moduowej Stosowanie maszyn
i urzdze energetycznych oraz transportu wewntrzzakadowego
Test skada si z 30 zada wielokrotnego wyboru, z ktrych:
zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 21, 22, 23, 25, 26, 27, 28, 29,
30 s z poziomu podstawowego,
zadania 4, 8, 19, 20, 24 s z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zada: 0 lub 1 punkt


Za kad prawidow odpowied ucze otrzymuje 1 punkt. Za z odpowied lub jej brak
ucze otrzymuje 0 punktw.

Proponuje si nastpujce normy wymaga ucze otrzymuje nastpujce


oceny szkolne:
dopuszczajcy za rozwizanie co najmniej 12 zada z poziomu podstawowego,
dostateczny za rozwizanie co najmniej 17 zada z poziomu podstawowego,
dobry za rozwizanie 22 zada, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry za rozwizanie 28 zada, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. c, 5. c, 6. a, 7. c, 8. a, 9. c, 10. d, 11. b,


12. d, 13. a, 14. c, 15. a, 16. c, 17. b, 18. c, 19. d, 20. b, 21. a, 22. b, 23. c, 24. b,
25. a, 26. c, 27. d, 28. a, 29. c, 30 b.

Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymaga odpowied
1 Zdefiniowa pojcie sprawnoci maszyny A P d
2 Okreli przemiany energetyczne w silniku B P a
3 Nazwa rodzaj paleniska A P b
4 Zastosowa przeksztacony wzr na si prasy
D PP c
hydraulicznej
5 Rozpozna element kota parowego A P c
6 Zdefiniowa zaleno midzy objtoci waciw
A P a
a gstoci
7 Zdefiniowa jednostk mocy A P c
8 Zastosowa rwnania: Bernoulliego i cigoci C PP a
9 Przyporzdkowa kocio do odpowiedniej grupy A P c
10 Okreli wady pomp rotacyjnych B P d
11 Przyporzdkowa urzdzenia transportowe do
B P b
odpowiedniej grupy
12 Rozpozna elementy kota parowego A P d
13 Okreli wady kotw opomkowych B P a

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


33
14 Okreli wymagania dotyczce budowy kotowni B P c
15 Okreli przeznaczenie wentylatorw B P a
16 Wyjani pojcie spitrzenia wentylatora B P c
17 Porwna sprarki B P b
18 Wyjani pojcie przeoenia hydraulicznego B P c
19 Obliczy warto cinienia C PP d
20 Scharakteryzowa zasady doboru kotw parowych C PP b
21 Wyjani pojcie geometrycznej wysokoci
B P a
podnoszenia pompy
22 Wyjani pojcie wydajnoci chodniczej B P b
23 Okreli zagroenia dla rodowiska wywoane
B P c
stosowaniem freonw
24 Zastosowa rwnanie cigoci strugi C PP b
25 Okreli rodzaj energii doprowadzonej do
B P a
chodziarki sprarkowej
26 Rozpozna element urzdzenia transportowego na
A P c
podstawie jego przeznaczenia
27 Przyporzdkowa rodzaje przenonikw do grupy A P d
28 Nazwa prawo, na ktrym opiera si dziaanie prasy
A P a
hydraulicznej
29 Rozpozna rodzaj pompy A P c
30 Okreli kierunek przepywu cieczy przez pomp
B P b
odrodkow

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


34
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omw z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniw z rodzajem zada zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiedni liczb testw.
5. Zapewnij samodzielno podczas rozwizywania zada.
6. Przed rozpoczciem testu przeczytaj uczniom instrukcj dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wtpliwoci wyjanij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakoczeniem testu przypomnij uczniom o zbliajcym si czasie
zakoczenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia


1. Przeczytaj uwanie instrukcj.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
3. Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
4. Test zawiera 30 zada. Do kadego zadania doczone s 4 moliwoci odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na zaczonej karcie odpowiedzi, stawiajc w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyki naley bdn odpowied zaznaczy kkiem, a nastpnie
ponownie zakreli odpowied prawidow.
6. Niektre zadania wymagaj stosunkowo prostych oblicze, ktre powiniene wykona
przed wskazaniem poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz mia satysfakcj z wykonanego zadania.
8. Jeli udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiao trudno, wtedy od jego rozwizanie
na pniej i wr do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwizanie testu masz 40 min.

Powodzenia!
Materiay dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zada testowych,
karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADA TESTOWYCH


1. Sprawno maszyny to
a) rnica energii woonej i uytecznej.
b) energia uyteczna maszyny.
c) stosunek energii woonej do uytecznej.
d) stosunek energii uytecznej do woonej.

2. Silnik spalinowy zamienia energi


a) chemiczn w mechaniczn.
b) ciepln w elektryczn.
c) mechaniczn w elektryczn.
d) chemiczn w elektryczn.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


35
3. Paleniska rusztowe to inaczej paleniska
a) komorowe.
b) warstwowe.
c) palnikowe.
d) gazowe.

4. Prasa hydrauliczna o rednicach tokw 20 mm oraz 400 mm i sprawnoci 80% zwiksza


si
a) 16 razy.
b) 1600 razy.
c) 320 razy.
d) 3200 razy.

5. Rurka w kotle parowym, wewntrz ktrej pynie woda, a z zewntrz spaliny, to


a) pomienica.
b) pomieniwka.
c) opomka.
d) dysza.

6. Zaleno midzy objtoci waciw cieczy v a gstoci jest nastpujca


a) v = 1 / .
b) v = / g.
c) v = g.
d) v = 1 / g.

7. Jednostk mocy jest


a) dul.
b) wat.
c) niuton.
d) niutonometr.

8. Jeli przekrj strugi cieczy maleje, to


a) jej prdko wzrasta, a cinienie maleje.
b) jej prdko maleje, a cinienie wzrasta.
c) jej prdko wzrasta, a cinienie nie zmienia si.
d) jej cinienie wzrasta, a prdko nie zmienia si.

9. Kocio pochyorurkowy jest kotem


a) przepywowym.
b) opomkowym o wymuszonym obiegu wody.
c) opomkowym o naturalnym obiegu wody.
d) pomieniwkowym o naturalnym obiegu wody.

10. Wad pomp rotacyjnych jest


a) brak zdolnoci samozasysania.
b) ich duy wymiar zewntrzny.
c) nierwnomierny przepyw cieczy.
d) wraliwo na zanieczyszczenia.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


36
11. Do dwignic nale midzy innymi
a) suwnice, urawie, przenoniki.
b) cigniki, suwnice, urawie.
c) przenoniki, suwnice, cigniki.
d) przenoniki, cigniki, urawie.

12. Na przedstawionym poniej schemacie kota liczby 1 i 2 oznaczaj

a) 1 pomienica, 2 opomka.
b) 1 pomienica, 2 pomieniwka.
c) 1 pomieniwka, 2 opomka.
d) 1 pomieniwka, 2 pomienica.

13. Wad kotw opomkowych jest


a) konieczno zmikczania wody zasilajcej.
b) niskie cinienie pary.
c) maa komora paleniskowa.
d) due zapotrzebowanie miejsca.

14. Drzwi kotowni powinny


a) otwiera si do wewntrz po przekrceniu klucza.
b) by rozsuwane.
c) otwiera si na zewntrz pod naciskiem.
d) otwiera si na zewntrz po przekrceniu klucza.

15. Wentylatory su do przetaczania gazw


a) przy maym przyrocie cinienia i duej wydajnoci.
b) przy duym przyrocie cinienia i duej wydajnoci.
c) przy duym przyrocie cinienia i maej wydajnoci.
d) przy maym przyrocie cinienia i maej wydajnoci.

16. Spitrzenie wentylatora to


a) stosunek cinienia gazu na wylocie do cinienia na wlocie.
b) stosunek cinienia gazu na wlocie do cinienia na wylocie.
c) rnica midzy cinieniem gazu na wylocie i na wlocie.
d) objto gazu przepywajca przez wentylator w jednostce czasu.

17. Najbardziej rwnomiernym dziaaniem odznaczaj si sprarki


a) tokowe.
b) wirowe.
c) opatkowe.
d) krzywkowe.

18. Przeoenie hydrauliczne prasy to


a) stosunek rednicy duego toka do rednicy toka maego.
b) stosunek rednicy maego toka do rednicy toka duego.
c) stosunek przekroju duego toka do przekroju toka maego.
d) stosunek przekroju maego toka do przekroju toka duego.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


37
19. Gsto wody wynosi 1000 kg/m3, a przyspieszenie ziemskie 9,81 m/s2. Sup wody
o wysokoci 10 cm wywiera cinienie hydrostatyczne rwne
a) 9810 N.
b) 981 kN.
c) 98,1 kN.
d) 0,981 kN.

20. Aby dobra koty parowe naley obliczy ich


a) wydajno.
b) powierzchni ogrzewaln.
c) natenie powierzchni ogrzewalnej.
d) pojemno wodn.

21. Geometryczna wysoko podnoszenia pompy to


a) odlego midzy zwierciadami cieczy w zbiornikach grnym i dolnym.
b) odlego od wylotu krca tocznego do zwierciada cieczy w zbiorniku grnym.
c) odlego od zwierciada cieczy w zbiorniku dolnym do wlotu krca ssawnego.
d) odlego midzy krcami ssawnym i tocznym.

22. Wydajno chodnicza to


a) energia woona w jednostce czasu do ukadu chodniczego.
b) ilo ciepa pobranego w jednostce czasu od ciaa ozibianego.
c) stosunek ciepa pobranego od ciaa ozibianego do energii woonej w tym samym
czasie do ukadu chodniczego.
d) stosunek energii woonej do ukadu chodniczego do ciepa pobranego w tym
samym czasie od ciaa ozibianego.

23. Czynniki chodnicze znane pod nazw freonw s szkodliwe dla rodowiska, gdy
a) powoduj kwane opady.
b) s przyczyn powstawania smogu.
c) niszcz warstw ozonow.
d) adna z powyszych odpowiedzi nie jest poprawna.

24. Pole przekroju 1-1 strugi cieczy przedstawionej na rysunku wynosi 2 cm2, a przekroju 2-
2 6 cm2. Jeeli prdko v2 = 0,15 m/s, to prdko v1 wynosi

a) 0,05 m/s.
b) 0,45 m/s.
c) 0,5 m/s.
d) jest taka sama jak v2, wic 0,15 m/s.

25. W chodziarce sprarkowej energia doprowadzana jest w postaci


a) pracy.
b) ciepa.
c) ciepa i pracy.
d) cinienia.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


38
26. Czciami dwignic sucymi do przeniesienia obcienia na dalsze elementy
urzdzenia s
a) bbny.
b) krki.
c) cigna.
d) urzdzenia zapadkowe.

27. Do przenonikw bezcignowych nale przenoniki


a) czonowe i wakowe.
b) rubowe i kubekowe.
c) tamowe i czonowe.
d) wakowe i rubowe.

28. Dziaanie prasy hydraulicznej opiera si na prawie


a) Pascala.
b) Archimedesa.
c) Bernoulliego.
d) Hookea.

29. Rysunek przedstawia pomp


a) wirow.
b) strumieniow.
c) rotacyjn.
d) przepywow.

30. W pompach odrodkowych ciecz


a) dopywa do wirnika promieniowo, a wypywa osiowo.
b) dopywa do wirnika osiowo, a wypywa promieniowo.
c) dopywa do wirnika osiowo, a wypywa ukonie.
d) dopywa do wirnika osiowo i wypywa osiowo.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


39
KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko ...............................................................................

Stosowanie maszyn i urzdze energetycznych oraz transportu


wewntrzzakadowego

Zakrel poprawn odpowied.


Nr
Odpowied Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
23 a b c d
24 a b c d
25 a b c d
26 a b c d
27 a b c d
28 a b c d
29 a b c d
30 a b c d
Razem:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


40
TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki moduowej Stosowanie maszyn


i urzdze energetycznych oraz transportu wewntrzzakadowego
Test skada si z 30 zada wielokrotnego wyboru, z ktrych:
zadania 1, 2, 3, 5, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27,
28, 30 s z poziomu podstawowego,
zadania 4, 6, 7, 11, 29 s z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zada: 0 lub 1 punkt


Za kad prawidow odpowied ucze otrzymuje 1 punkt. Za z odpowied lub jej brak
ucze otrzymuje 0 punktw.

Proponuje si nastpujce normy wymaga ucze otrzymuje nastpujce


oceny szkolne:
dopuszczajcy za rozwizanie co najmniej 12 zada z poziomu podstawowego,
dostateczny za rozwizanie co najmniej 17 zada z poziomu podstawowego,
dobry za rozwizanie 22 zada, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry za rozwizanie 28 zada, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. c, 4. b, 5. a, 6. c, 7. d, 8. b, 9. a, 10. a, 11. b,


12. d, 13. c, 14. d, 15. a, 16. b, 17. c, 18. b, 19. c, 20. a, 21. c, 22. d, 23. b, 24. a,
25. d, 26. d, 27. b, 28. b, 29. c, 30 a.

Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymaga odpowied
1 Wyznaczy sprawno zespou maszyn B P c
2 Okreli przemiany energetyczne w prdnicy B P b
3 Rozpozna urzdzenie transportowe na podstawie
A P c
zasady dziaania
4 Zastosowa rwnanie cigoci strugi C PP b
5 Okreli rodzaj paleniska A P a
6 Wyznaczy przeoenie prasy hydraulicznej C PP c
7 Wyznaczy zwielokrotnienie siy przez pras
D PP d
hydrauliczn
8 Nazwa element kota parowego A P b
9 Okreli zaleno midzy ciarem waciwym
B P a
a gstoci
10 Okreli jednostk pracy B P a
11 Zastosowa rwnania: Bernoulliego i cigoci C PP b
12 Nazwa pomp, gdy podano sposb uruchamiania A P d
13 Wybra zawr instalowany na przewodzie pompy B P c
14 Nazwa elementy kota parowego A P d
15 Okreli zalety kotw parowych B P a

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


41
16 Przyporzdkowa kocio do odpowiedniej grupy A P b
17 Okreli zasady eksploatacji kotw B P c
18 Okreli kierunek przepywu gazu przez wentylator
B P b
promieniowy
19 Wskaza zjawiska zachodzce w sprarce B P c
20 Okreli sprawno pompy B P a
21 Okreli pomp wyposaon w dany element
B P c
konstrukcyjny
22 Przyporzdkowa rodzaje przenonikw do grupy B P d
23 Okreli rodzaj energii doprowadzonej do
B P b
chodziarki sprarkowej
24 Okreli przeznaczenie elementu konstrukcyjnego
B P a
urzdzenia transportowego
25 Rozpozna rodzaj pompy A P d
26 Rozpozna element pompy na jej schemacie A P d
27 Okreli czynniki, od ktrych zaley cinienie
B P b
hydrostatyczne
28 Okreli wymagania dotyczce eksploatacji kotw B P b
29 Scharakteryzowa przyczyny asymetrycznego
C PP c
pooenia pomienicy
30 Wskaza wad sprarek rotacyjnych B P a

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


42
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omw z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniw z rodzajem zada zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiedni liczb testw.
5. Zapewnij samodzielno podczas rozwizywania zada.
6. Przed rozpoczciem testu przeczytaj uczniom instrukcj dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wtpliwoci wyjanij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakoczeniem testu przypomnij uczniom o zbliajcym si czasie
zakoczenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia


1. Przeczytaj uwanie instrukcj.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
3. Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
4. Test zawiera 30 zada. Do kadego zadania doczone s 4 moliwoci odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na zaczonej karcie odpowiedzi, stawiajc w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyki naley bdn odpowied zaznaczy kkiem, a nastpnie
ponownie zakreli odpowied prawidow.
6. Niektre zadania wymagaj stosunkowo prostych oblicze, ktre powiniene wykona
przed wskazaniem poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz mia satysfakcj z wykonanego zadania.
8. Jeli udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiao trudno, wtedy od jego rozwizanie
na pniej i wr do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwizanie testu masz 40 min.

Powodzenia!

Materiay dla ucznia:


instrukcja,
zestaw zada testowych,
karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADA TESTOWYCH

1. Sprawnoci 3 maszyn wynosz odpowiednio 1, 2, 3. Maszyny te stanowi zesp


kolejno przenoszcy energi. Sprawno tego zespou wyraa si wzorem
a) = 1 + 2 + 3.
b) = (1 + 2 + 3) / 3.
c) = 1 2 3.
d) = 3 1 2 3 .

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


43
2. Prdnica zamienia
a) energi elektryczn w mechaniczn.
b) energi mechaniczn w elektryczn.
c) energi ciepln w elektryczn.
d) energi elektryczn w ciepln.

3. Do przenoszenia cia staych ruchem cigym suy


a) uraw.
b) suwnica pomostowa.
c) przenonik kubekowy.
d) podnonik hydrauliczny.

4. Pole przekroju 1-1 strugi cieczy przedstawionej na rysunku wynosi 8 cm2, a przekroju 2-
2 2cm2. Jeeli prdko v2 = 0,6 m/s, to prdko v1 wynosi

a) 2,4 m/s.
b) 0,15 m/s.
c) 0,24 m/s.
d) 1,5 m/s.

5. Paleniska palnikowe to inaczej paleniska


a) komorowe.
b) rusztowe.
c) warstwowe.
d) gazowe.

6. Przeoenie prasy hydraulicznej o rednicach tokw 2 cm i 40 cm wynosi


a) 20.
b) 1/20.
c) 400.
d) 1/400.

7. Prasa hydrauliczna o rednicach tokw 1,5 cm i 30 cm oraz sprawnoci 75% zwiksza


si
a) 15 razy.
b) 400 razy.
c) 150 razy.
d) 300 razy.

8. Rurka w kotle parowym, wewntrz ktrej pyn spaliny, a z zewntrz woda, to


a) pomienica.
b) pomieniwka.
c) opomka.
d) dysza.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


44
9. Zaleno midzy ciarem waciwym cieczy a gstoci przedstawia si nastpujco
a) = g.
b) = / g.
c) = 1 / .
d) = 1 / g.

10. Jednostk pracy jest


a) dul.
b) wat.
c) niuton.
d) niutonometr.

11. Jeeli przekrj strugi cieczy ronie, to


a) jej prdko wzrasta, a cinienie maleje.
b) jej prdko maleje, a cinienie wzrasta.
c) jej prdko wzrasta, a cinienie nie zmienia si.
d) jej cinienie wzrasta, a prdko nie zmienia si.

12. Przed uruchomieniem naley zala ciecz


a) pomp opatkow.
b) pomp zbat.
c) pomp rubow.
d) pomp odrodkow.

13. Na rurocigu tocznym tu za pomp naley umieci


a) zawr stopowy.
b) zawr odcinajcy, a za nim zwrotny.
c) zawr zwrotny, a za nim odcinajcy.
d) zawr odcinajcy, a za nim stopowy.

14. Na przedstawionym schemacie kota liczby 1, 2, 3 oznaczaj

a) 1 podgrzewacz wody, 2 przegrzewacz pary,


3 opomki.
b) 1 przegrzewacz pary, 2 podgrzewacz pary, 3
pomieniwki.
c) 1 przegrzewacz pary, 2 pomieniwki,
3 opomki.
d) 1 przegrzewacz pary, 2 podgrzewacz wody,
3 opomki.

15. Zalet kotw pomienicowych


a) jest brak koniecznoci dokadnego zmikczania wody zasilajcej.
b) jest dua komora paleniskowa.
c) jest wysokie cinienie wytwarzanej pary.
d) s dobre warunki spalania.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


45
16. Kocio La Monta jest kotem
a) przepywowym z wymuszonym ruchem wody.
b) obiegowym z wymuszonym ruchem wody.
c) przepywowym z naturalnym ruchem wody.
d) obiegowym z naturalnym ruchem wody.

17. Wysoko warstwy wody w kotle powinna znajdowa si


a) na wysokoci linii ogniowej.
b) co najmniej 10 cm poniej linii ogniowej.
c) co najmniej 10 cm powyej linii ogniowej.
d) najwyej 10 cm nad lini ogniow.

18. W wentylatorze promieniowym gaz


a) dopywa promieniowo, wypywa osiowo.
b) dopywa osiowo, wypywa promieniowo.
c) dopywa promieniowo, wypywa ukonie.
d) dopywa ukonie, wypywa promieniowo.

19. W czasie przepywu gazu przez sprark wirow


a) ronie objto i cinienie gazu.
b) maleje objto, a cinienie nie zmienia si.
c) maleje objto i ronie cinienie.
d) ronie cinienie, a objto nie zmienia si.

20. Sprawno pompy to


a) stosunek mocy uytecznej do mocy woonej.
b) stosunek mocy woonej do mocy uytecznej.
c) stosunek wydajnoci do mocy woonej.
d) stosunek wydajnoci do mocy uytecznej.

21. Nurnik jest elementem pompy


a) rotacyjnej.
b) wirowej.
c) tokowej.
d) strumieniowej.

22. Przenonikami cignowymi s przenoniki


a) kubekowe, rubowe.
b) tamowe, wakowe.
c) rubowe, wakowe.
d) tamowe, kubekowe.

23. Do warnika chodziarki absorpcyjnej doprowadzana jest


a) energia mechaniczna.
b) energia cieplna.
c) energia chemiczna paliwa.
d) energia cinienia gazu.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


46
24. Krki w dwignicach su do
a) zredukowania siy potrzebnej do podniesienia adunku, zmiany prdkoci
podnoszenia oraz zmiany kierunku cigna.
b) przeniesienia obcienia na dalsze elementy dwignicy.
c) nawijania cigna w czasie podnoszenia adunkw.
d) utrzymywania adunkw w stanie podniesionym oraz do regulowania szybkoci ich
opadania.

25. Rysunek przedstawia pomp


a) wirow.
b) rotacyjn.
c) tokow.
d) strumieniow.

26. W pompie przedstawionej na rysunku do poprzedniego pytania dyfuzor oznaczony jest


numerem
a) 1.
b) 4.
c) 5.
d) 6.

27. Cinienie hydrostatyczne panujce na dnie naczynia przedstawionego na rysunku nie


zaley od
a) wysokoci supa cieczy.
b) powierzchni dna.
c) gstoci cieczy.
d) ciaru waciwego cieczy.

28. Rewizja zewntrzna kota parowego wykonywana jest co


a) rok.
b) dwa lata.
c) trzy lata.
d) sze lat.

29. Pomienica w kotach jednopomienicowych jest przesunita nieco w stosunku do osi


walczaka, aby
a) zwikszy powierzchni ogrzewaln.
b) zwikszy sprysto wzdun.
c) wywoa wiksz rnic cinie hydrostatycznych.
d) nie pka.

30. Wad sprarek rotacyjnych jest


a) niskie cinienie toczenia.
b) duy ciar.
c) skomplikowana budowa.
d) wysoki koszt eksploatacji.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


47
KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko...............................................................................

Stosowanie maszyn i urzdze energetycznych oraz transportu


wewntrzzakadowego
Zakrel poprawn odpowied.
Nr
Odpowied Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
23 a b c d
24 a b c d
25 a b c d
26 a b c d
27 a b c d
28 a b c d
29 a b c d
30 a b c d
Razem:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


48
7. LITERATURA
1. Kijewski J., Miller A., Pawlicki K., Szolc T.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1993
2. Krygier K., Klinke T., Sewerynik J.: Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja. WSiP,
Warszawa 1991
3. Orlik Z.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1986

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego


49

Das könnte Ihnen auch gefallen