EMER I NDERUAR NE PYLLTARINE DHE

LETERSINE SHQIPTARE
INXHINIER VITO KOI
(1932-2000
Ky fillim tetori 2017, do te shenonte 85 vjetorin e lindjes te njerit nder
specialistet me te spikatuar te pylltarise shqiptare, pedagogun e
pedagogeve tane.
Inxhinieri Vito Koi, padyshim radhitet ndr emrat m t shquar t
Pylltaris Shqiptare. Kolegt dhe bashkkohsit e kujtojn Viton si
intelektualin e vrtet e njeriun shumdimensional, t cilat i prjetsoi n
punn dhe veprn e tij. Brezat e rinj t specialistve, studentt, nxnsit
duhet ta njohin kt personalitet t pyjeve, veprn dhe kontributin e tij dhe,
njkohsisht, te njohin Vito Koin si nj ndr shkrimtart e shquar t brezit
t tij.
Vito Koi u lind me 3 tetor 1932, ai u rrit dhe u edukua n familje intelektualsh t elits shqiptare, me
mbiemr Koi e Karajani, por me nj njoll n biografin e tyre pr regjimin e kohs. Kjo njoll do ta
shoqronte si hije e keqe Viton deri n vitet e demokracis. Ndshkimi dhe persekutimi do binin mbi t, por
ai me pun e sakrifica i prballoi sfidat, nga Tirana n Fush-Arrz e prsri n Tiran.
Q n rini spikati inteligjenca e Vitos, pasionet dhe dashurit e tij. Dashuria pr pyjet ndoshta i lindi
pikrisht n ato vite, kur ai piketoi t ardhmen si inxhinier pyjesh. Rastsia e oi drejt natyrs, drejt bots s
bukur e frymzuese t gjelbr, pyjeve, t cilat ai i dashuroi si rrall tjetr, ndoshta edhe nga nj tipar tjetr i tij,
ndjesia e brendshme, dshira pr t folur heshturazi me to.
N vitin 1955 mbaroi Fakultetin e Pyjeve n Brashov t Rumanis, ku pr rezultate t shklqyera,
inxhinieri shqiptar Vito Koi u nderua me Medalje t Art. Koleg shqiptar t diplomuar m pas n kt
fakultet, thon se emri i Vito Koit ishte n krenarin dhe memorien e ktij fakulteti.
Bindja pr tia shprblyer vendit t tij, pas dijeve te marra, e ktheu Viton n atdhe, ku ai ndeshi n nj
kompleks problemesh t ekonomis pyjore, zgjidhja e t cilave do ta trhiqte edhe inxhinierin e ri. Nuk nguroi
t fillonte pun n qarkun e Beratit e m pas n at te Shkodrs, ku angazhimet e tij shnuan rezultatet e para,
fal t cilave, ai kaloi pr t punuar n Drejtorin e Pyjeve, pran Ministris s Bujqsis. Pr mse 10 vjet
sektori i Mbarshtimit t pyjeve, i drejtuar nga Vitua, mbeti ndr sektort m t avancuar. Fal korrektsis,
kmbnguljes, njohurive t thella profesionale e nivelit shkencor n fushn e mbarshtimit, n vitin 1964 ai
udhhoqi direkt n terren grupet e puns pr hartimin e projekteve t ekonomive pyjore, mbi bazn e
udhzuesve dhe metodikave prkatse, t ideuara e prpunuara prej tij.
I po ksaj natyre e cilsie shkencore vlersohet kontributi i tij edhe n fushn e Silvikulturs, lidhur me
trajtimin e grumbujve pyjor; n hartimin e teksteve msimore pr Teknikumin Pyjor t Shkodrs apo
Fakultetin e Pyjeve n Tirane, ku ai ishte dhe nj ndr pedagogt e par t jashtm. Ai sht autor i hartimit t
udhzuesit t par t plot pr mbarshtimin e pyjeve, si dhe manuali i par i gjuetis, etj.
Pr vlerat e larta si specialist i pyjeve, pr kontributin e dhn, Vitua duhet ti ngjiste shkallet e
karriers, por ndodhi krejt ndryshe. Ndr paradokset e kohs, ishte edhe transferimi i inxhinier Vito Koit n
qytezn e Fush - Arrzit (Puke), fillimisht inxhinier e m pas kryeinxhinier i ish-Ndrmarrjes s Shfrytzim -
Prpunim Drurit. Vitua kt detyr e vlersoi n maksimum e u prkushtua plotsisht. N ndrmarrjen m t
madhe t ktij lloji n vend, nn drejtimin teknik t Vitos rezultatet qen mjaft t mira. Ai punoi e jetoi mes
sharrtarve e minatorve prreth 15 vjet. Nen drejtimin e tij u ngrit Fabrika Kollofonit, u b rikonstruksioni i
Stabilimentit t lends s Sharruar n Fush - Arrz, si dhe mekanizimi i stivimit t lends s sharruar, ideimi i
Fabriks s Fibrs, etj. Vito Koi nuk njihej vetm si kryeinxhinier i sharrs n Fush - Arrz, por kontributi
dhe puna e tij u zgjeruan me tej. Nj pjese e madhe e ndrtimeve pr banimin e sharrtareve, si dhe Pallati i
Kulturs, Ekspozita e Sharrave e institucione te tjera social - ekonomike u ideuan e projektuan nga Vito Koi.
Emri i tij u b i njohur edhe thell fshatrave t Puks, jo vetm tek sharrtart, por dhe tek minatort e
kooperativistet, nxnsit e shkollave e kudo. Humanizmi dhe mbshtetja pr te kaprcyer veshtiresite e ktyre
njerzve n nevoj, e ben Vito Koin, nj emr t nderuar e respektuar pr pukjant, ne memorien e t cilve
do t mbetet gjat.
Vito Koi si shkrimtar, m mir mund t vlersohej nga shkrimtart, n gjirin e t cilve ai u fut me
mjaft dinjitet. Vito, duke kontribuar edhe fushn letrsis, u b i njohur n rrethet letrare t kohs. Q n mosh
te re ai ishte mjaft i pasionuar pas letrsis. Q student, Vitua fitoi mimin e par pr tregime e novela, n nj
konkurs q u organizua n Rumani
Kritika e letrsis shqiptare e ka vlersuar mjaft prozn e Vito Koit, si realiste e te lidhur ngushte me
gjuhen amtare. Ai shkroi n tri gjini letrare. Jan rreth 15 tituj, q formojn bibliotekn e tij letrare, ku shquhen
novelat Vshtrimi i kthjellt, Jet, Bor n bjeshk, Dy shok pr nj rrug, romanet Bashkkohsit,
Qndresa, ai pr fmij Fitorja e prbashkt, skenari i filmit televiziv Rikonstruksioni, etj., vepra kto qe
e afirmuan at si shkrimtar profesionist.
N vitin 1982, Vito Koi u shkput nge Fush - Arrzi e iu kushtua plotsisht letrsis. Ai punoi
redaktor n gazetn Drita, organ i Lidhjes s Shkrimtareve e Artistve t Shqipris, deri sa doli n pension.
Puna dhe jeta e tij n pyje e pr to, jeta n Fush - Arrz, prekja nga afr e realitetit, e pyllit, e fshatit, etj., tek
Vito Koi do te ndikonin fuqishm; ato do t zinin boshtin kryesor t krijimtaris s tij. Jan personazhe t
gjall, emra t vrtet sharrtarsh, minatorsh apo nxnsish, ata n veprat e Vito Koit. Krijimtaria qe e
madhe jo vetm si shkrimtar por dhe si gazetar. Numrohen mbi 800 tituj me artikuj kritike, reportazhe,
vzhgime, shkrime problemore, qe u botuan n shtypin e kohs e veanrisht te gazeta Drita revista Nentori
nga Vito Koi.
Kto q u than pr Vito Koin, jan nj pjese e vogl dhe vlersime modeste pr nj njeri po modest, i
cili asnjher nuk foli pr veten, por gjithmon pr te tjert; njeriu ku u shkrin n Nj pylltari dhe shkrimtari;
njeriu nga cilsit e t cilit gjeneratat e ardhshme t pylltaris dhe letrave shqipe kane far t marrin e t
msojn.
Vito Koi ndrroi jet n vitin 2000. Nderim emrit dhe kontributit t tij shumvjear si inxhinier e
drejtues pyjesh, si pedagog e shkrimtar.

Pergatiten: Prof. Dr. Mihallaq KOTRO; Inxh. Gjon FIERZA;