123456

KarAPPatan:
A Guide on Key Legal Issues for Barangay Leaders
Published on November 2017
Rule of Law Congress 2017

National Capital Region Cluster
The Asia Foundation
Office of Chief Justice Maria Lourdes Sereno
P age |0
TABLE OF CONTENTS
[Please re-check if the page numbers are still correct after editing]
PRELIMINARIES
The Rule of Law Congress 3

Concept Note 4
Scope and Limitations 5
The Team 6
Acknowledgment 10
MODULE 1: ARRESTS 11
Initial Instructions 11
Preliminary Questions 12
Arrest With a Warrant 14
Warrantless Arrest 15
Citizens Arrest 17
Complainant is Not the Person Arrested 17
Recommendations 19
Annex 1 22
Annex 2 27
Annex 3 28
MODULE 2: CUSTODIAL INVESTIGATION & ARBITRARY DETENTION 30
Custodial Investigation 31
Detention 39
Recommendations 44
Annex 1 55
Annex 2 58
P age |1
MODULE 3: TOKHANG AND EXTRAJUDICIAL KILLINGS 59
Secondary Questions 61
Recommendations 67
Annex 1 89
MODULE 4: SEARCHES AND SEIZURES 91
Recommendations 102
Annex 1 109
Annex 2 111
Annex 3 113
MODULE 5: VIOLENCE AGAINST WOMEN AND THEIR CHILDREN 116
Initial Instructions 116

Recommendations 125
Annex 1 131
Annex 2 152
Annex 3 153
Annex 4 154
P age |2
THE RULE OF LAW CONGRESS
On April 2017, the Office of the Chief Justice of the Supreme Court and the Asia Foundation
launched the very first Rule of Law Congress. The event gathered law students from all over the
Philippines and from various law schools with one overarching goal: to advance the rule of law.
In its concept note, the Congress recognized the need to pursue this goal given the context of
today:
The importance of rule of law is well entrenched not only in academic

discourse but also in national policy. The 2011-2016 Philippine Development
Plan declared that the cornerstone of good governance is the adherence to
the rule of law, that is, the impersonal and impartial application of stable
and predictable laws, statutes, rules and regulations, without regard for
social status or political consideration1. Indeed, the upholding of the rule of
law and the protection of constitutional rights are matters which may not be
taken for granted.
While topics on rule of law have become recurring among members of the
legal and judicial professions, academics and public intellectuals, the media,
and the ordinary man on the street, the consensus as to what it is and why it
is important to uphold and protect these has not been reached. The
determination of whether rule of law reflects on the regular Filipinos
consciousness or remains a rhetoric may be dependent on the integration of
theory and experience. Now more than ever, a conversation on the rule of
law and the protection of constitutionally guaranteed rights which transcend
perfunctory definitions and pursue a more nuanced and practical discourse
becomes relevant.
To initiate and carry on this conversation, law students are in a unique and
strategic position to spearhead this endeavor. Aside from their knowledge
and appreciation on the law, they have the advantage of being active
participants in different platforms of discussion on issues. They have the
natural credibility to start the conversation, facilitate dialogue and provide
insight.
After training the delegates on pertinent matters and emerging issues regarding the rule of law,
each regional cluster was asked to propose a project towards this goal of advancing the rule of law.
For the National Capital Region Cluster, the project proposal ultimately evolved into the
KarAPPatan manual and mobile application.
P age |3
CONCEPT NOTE
Manual
Through the training provided by the Rule of Law Congress 2017, we learned that the problem
with the rule of law in the Philippines boils down to a lack of access and a lack of awareness. This
project aimed to respond to these problems in a personal but meaningful way.
With the growing lack of information regarding basic human rights and legal remedies in case of
their violation, the project teem endeavored to draft a manual that would help barangay officials
address key the legal concerns that their constituents would approach them with on issues that
pertain to human rights and other key issues. It is envisioned to provide a readily-understandable
flowchart with questions answerable with a yes or a no that these officials may refer to in case
constituents approach them with a problem.
The barangay is a key institution with great potential, as it is the most accessible and approachable
unit of government for the everyday Filipino. Activating and enhancing their potential to address
these concerns would logically yield the greatest benefits for Filipinos at the grassroots level.
Mobile Application
In order to bring this information onto the hands of every Filipino, the contents of the handbook
was also translated into an application that can be downloaded by anyone with an access to a
smartphone and the internet. The similar question and answer framework was retained for ease
of access and understanding.
Download the free mobile application now through Google Play Store by searching KarAPPatan.
The app will be launched in Apple App Stores soon.
Through this effort, we hope to bring basic but crucial legal knowledge on key issues at the literal
fingertips of every Filipino. At the end of the day, we wanted to empower every citizen by making
them aware of their rights and of the ways one can protect them.
P age |4
SCOPE AND LI MITATIONS
Due to limitations in time, resources, and manpower, the project team was constrained to focus
on 5 key legal issues that pertained to human rights and common concerns experienced at the
grassroots level. These issues are: Arrests, Custodial Investigation / Arbitrary Detention, Tokhang
/ Extrajudicial Killings, Searches and Seizures, and Violence Against Women and their Children.
In building the content, the team comprised of law students and organizations relied on the
provisions of relevant laws, the doctrines of jurisprudence, and the learnings from classrooms.
Taking it a step further, the team also enlisted the help of respected law practitioners to edit the
content, hoping that their experience could help augment and streamline the content. While all
of this took considerable effort, and resulted in a respectable output, we admit that more could
have been done had we had more time, resources, and manpower.
Recognizing these limitations, the team invites and encourages interested and willing individuals
or organizations to further develop and add to the projects outputs and goals. There are so many
more issues that can be given the same degree of focus. Much work can still be done to further the
ultimate goal of making the law accessible and understandable to the everyday Filipino.
P age |5
THE TEAM
PROJECT LEAD
RULE OF LAW CONGRESS 2017 NCR CLUSTER
Charles De Belen
San Beda College of Law (Mendiola)
Joan Therese Medalla

University of the Philippines College of Law (Diliman)
Dan Christian Ramos

De La Salle University College of Law (Taguig)
PARTNER ORGANIZATIONS
ASSOCIATION OF LAW STUDENTS OF THE PHILIPPINES (ALSP)
Rafael Romualdo Ricalde

National President
Lourdes Erika Cruz

Marketing and Communications Officer
Aaron Marc Dimaano

Secretary General
ATENEO HUMAN RIGHTS CENTER (AHRC)
Colene Arciana
President
P age |6
Marianne Agunoy
Vice President for Internals
Joan Dela Cruz

Vice President for Externals
Ayie Zerrudo
Research Committee Member
Maria Luisa Villarin

Treasurer
Maria Paula Villarin

Secretary General
Atty. Anne Maureen Manigbas

Internship Director
DLSU PARALEGAL VOLUNTEERS ORGANIZATION (DLSU PVO)
Jonas Manao
Head, Human Rights Desk
Angeli Pauline Jimenez

Deputy, Human Rights Desk
SAN BEDA LAW HUMAN RIGHTS ADVOCATES (SBL-HRA)
Mark Lorenz Quezon

President
April Dawn Villamor

Vice President for Externals
P age |7
Kris Sarah Jeruta
Vice President for Internals
Ronnifelle Barrios
Vice President for Secretariat
SAN BEDA LEGAL AID BUREAU (LAB)
Christian Jason Daludado

Chairperson
Rhandelle August Mabunga

Vice Chairperson for Research & Information
Jun Marr Denila

Legal Intern
Ana Patricia Derecho

Legal Intern
Ulahmaria Jesusa Nazarene Urubio

Legal Intern
UP PARALEGAL VOLUNTEERS ORGANIZATION (UP PVO)
Joy Reyes
Head, Indigenous People and Environment Desk
EDITORS
Atty. Parable Okubo-Pacsi Dizon
Atty. Hyacinth B. Aldueso
P age |8
Atty. Coleen R. Luminares
Atty. Irene Mae Alcobilla
P age |9
ACKNOWLEDGMENT
We would like to extend our deepest gratitude to our partner organizations for lending us their
valued time and effort in creating the core content of this project, to our esteemed editors for
volunteering their professional experience and wisdom that helped augment the quality of the
projects output, the Rule of Law Congress organizers and liaisons for providing us with this
avenue to contribute towards the noble goal of advancing the rule of law, and to the Asia
Foundation for providing the support and resources that turned our ideas into a reality.
P a g e | 10
Manual for Cases of Arrest
How to advise a person questioning the validity of an arrest under the Rules of Court (Rule
113)
Paano ipaalam sa isang taong nagrereklamo na ang bisa ng pag-aaresto sa ilalim ng Rules of
Court (Rule 113) ay kaduda-duda.
GUIDE:
1. All questions are answerable by Y ES or NO.
2. Either response would merit a direction to a different question, section, or page of the
manual.
3. All preliminary questions should be asked
4. Until the examiner has yet to reach a page which provides the recommendation, the
questioning should not stop.
5. The recommendation shall be given to the aggrieved party with the advice to further seek
legal counsel.
[GABAY]:
1. [Ang lahat ng mga tanong ay maaring sagutin sa pamamagitan ng Oo o Hindi.
2. Ang alinman sa tugon ay may kasunod na ibang tanong, seksyon, o pahina ng manwal.
3. Ang lahat ng mga pangunahing katanungan ay dapat itanong
4. Hanggang hindi pa maabot ng tagasuri ang kahit anong pahina na nagbibigay ng
rekomendasyon, ang pagtatanong ay hindi dapat huminto.
5. Ang rekomendasyon ay ibibigay sa biktima na may kasamang payo na humingi ng tulong
mula sa abogado.]
INITIAL INSTRUCTIONS TO THE RESPONDING BARANGAY OFFICER
Y ou may resort to this portion of the manual if there is a suspicion or complaint of questionable
arrest. If there seems to be a suspicion or complaint of questionable detention, please proceed
to the Custodial Investigation and Arbitrary Detention portion of this manual after
going through this portion on arrests.
P a g e | 11
If not pressed for time or urgency, request the complainant/person arrested to write down his
personal information (full name, residence, civil status, age) and to narrate in detail the
incidence of arrest. If the person arrested/complainant is unable to read and write, assist him
and ensure that the statement written down accurately depicts his account.
Note that you can rephrase the questions below to suit the situation, as long as its essence is
retained.
The following questions cover the initial contact with the complainant/person arrested.
[Maaari mong kunin ang bahaging ito ng manu-manong kung may hinala o reklamo ng mga
nasawing pag-aresto. Kung may tila isang hinala o reklamo ng pinag-iisipan na pagpigil,
mangyaring magpatuloy sa Custodial Investigation at Arbitrary Detention na bahagi ng
manwal na ito pagkatapos na dumaan sa bahaging ito sa mga pag-aresto.
Kung hindi pinindot para sa oras o kagyat na pangangailangan, hilingin ang nagrereklamo /
taong inaresto upang isulat ang kanyang personal na impormasyon (buong pangalan,
paninirahan, kalagayan sa sibil, edad) at upang masabi nang detalyado ang saklaw ng pag-
aresto. Kung ang taong inaresto / nagreklamo ay hindi makakabasa at magsulat, tulungan siya
at tiyakin na ang pahayag na nakasulat sa tumpak ay naglalarawan sa kanyang account.
Tandaan na maaari mong muling baguhin ang mga tanong sa ibaba upang maging angkop sa
sitwasyon, hangga't pinapanatili ang kakanyahan nito.
Ang mga sumusunod na tanong ay sumasakop sa paunang pakikipag-ugnayan sa nagrereklamo

/ taong naaresto.]
I. PRELIMINARY QUESTIONS
1. Were you the one arrested or is it someone you know?

[Ikaw ba ang inaresto o ito ba ay isang taong kilala mo?]
YES, I am the one who was arrested:
P a g e | 12
If you havent asked yet, ask him to narrate in detail the circumstances of the
arrest and put it in the form of a sworn statement (Sinumpaang Salaysay).
Continue to question 2.
[OO, ako ang naaresto:
Kung hindi ka pa nagtanong, hilingin sa kanya na ihayag nang detalyado
ang mga kalagayan ng pag-aresto at ilagay ito sa anyo ng isang
sinumpaang pahayag (Sinumpaang Salaysay).
Magpatuloy sa tanong 2.]
NO, someone else was arrested:

[HINDI, ibang tao ang naaresto:
2. Was the one who made the arrest a police officer (in uniform, had a visible police badge,
or identified himself as a police officer)?
[Ang taong gumawa ba ng pag-aresto ay isang pulis (naka uniporme, may nakikitang
badge ng pulisya, o nagpakilala sya ng kanyang sarili bilang isang pulis)]
YES, he was a police officer:

Ask if he knows the rank and name of the officer.
[OO, siya ay isang pulis:
Tanungin kung alam niya ang ranggo at pangalan ng opisyal.
NO, he was not: continue to question 10.

[HINDI, siya ay hindi isang pulis: magpatuloy sa tanong 10.]
3. Did the arresting officer inform the person arrested that he had ALL of the following
rights:
a. to remain silent and
b. to have competent and independent counsel preferably of his own choice.
c. If the person cannot afford the services of counsel, he will be provided with one.
P a g e | 13
[Ibinalita ba ng opisyal sa taong naaresto na mayroon siyang LAHAT ng mga sumusunod
na karapatan:
a. karapatang manatiling tahimik at
b. karapatang upang magkaroon ng karampatang at independiyenteng payo na mas
mabuti sa kanyang sariling pagpili.
c. karapatang na kung ang tao ay hindi kayang bayaran ang mga serbisyo ng isang
attorney ay bibigyan siya ng isa.]
YES, he was informed: continue to question 4.

[OO, siya ay ipinaalamanan: magpatuloy sa tanong 4.]
NO, he was not informed: recommendation 2.

[HINDI, hindi niya pina-alam: rekomendasyon 2.]
4. Did the arresting officer present a warrant of arrest?

[Nagpakita ba ang arresting officer ng warrant of arrest?]
YES, a warrant was presented: continue to question 5.

[OO, ipinakita ang isang warrant: magpatuloy sa tanong 5.]
NO, no warrant was presented: continue to question 7.

[HINDI, walang warrant na ipinakita: magpatuloy sa tanong 7.]
II. ARREST WITH A WARRANT
5. Was the warrant signed and issued by a judge?

[Ang warrant ba ay nilagdaan at ibinigay ng isang hukom?]
YES, it was:
Ask for a copy of the warrant, if complainant/person arrested has a copy.
If he does not have a copy, ask if he remembers pertinent details such as:
o The alleged crime the person arrested committed;
o The name and court of the judge who issued it.
Continue to Question 6.
P a g e | 14
[OO, ito ay:
Humingi ng isang kopya ng warrant, kung ang nagreklamo / taong
naaresto ay may isang kopya.
Kung wala siyang kopya, tanungin kung naaalala niya ang mga detalye
tulad ng:
o Ang pinaghihinalaang krimen na inaresto ng tao;
o Ang pangalan at hukuman ng hukom na nagbigay nito.
Magpatuloy sa Tanong 6.]
NO, it was not: Continue to recommendation 3.

[HINDI: Magpatuloy sa rekomendasyon 3.]
6. Did the warrant of arrest specifically describe the person to be arrested?

[Partikular ba na nilarawan ng warrant of arrest ang taong nahuli?]
YES, it did: Continue to recommendation 1.

[OO, ginawa ito: Magpatuloy sa rekomendasyon 1.]
NO, it was not: Continue to recommendation 3.

[HINDI, hindi ito ginawa: Magpatuloy sa rekomendasyon 3.]
III. WARRANTLESS ARREST
7. At the time of arrest, did the person arresting catch the person arrested in the act of
committing or attempting to commit a crime?
[Sa panahon ng pag-aresto, ang taong hinuli ba ay nakuha ng taong nagaaresto habang
sya ay nasa akto ng paggawa o pagtatangkang gumawa ng krimen?]
YES, the accused was caught in the act of committing or attempting to

commit a crime: continue to recommendation 1.
[OO, ang akusado ay nahuli na gumagawa o pagtatangkang pagggawa ng
krimen: magpatuloy sa rekomendasyon 1.]
P a g e | 15
NO, the accused was not committing a crime at the time of arrest: Continue to
Question 8.
[HINDI, ang akusado ay hindi gumawa ng isang krimen sa panahon ng pag-
aresto: Magpatuloy sa Tanong 8.]
8. At the time of arrest, did the circumstances and the arresting persons immediate
surroundings led to the belief that an offense had just been committed AND that it was
likely committed by the person arrested?
[Sa panahon ng pag-aresto, ang mga kalagayan at ang mga kalapit na kapaligiran ng pag-
aresto sa tao ay humantong sa paniniwala na ang isang pagkakasala ay nagawa at na
malamang na ginawa ng taong naaresto?]
YES, the arresting person had reason to believe that a crime was committed
and that the person arrested likely committed the same: continue to
recommendation 1.
[OO, ang nagaresto ay may dahilan upang maniwala na ang isang krimen ay
ginawa at ang taong naaresto ay malamang na magkasala: magpatuloy sa
rekomendasyon 1.]
NO, the circumstances did not show such a situation (or the arresting
person had no immediate and apparent basis to assume such a situation):
Continue to Question 9.
[HINDI, ang mga pangyayari ay hindi nagpapakita ng gayong sitwasyon (o
ang walang-agas at maliwanag na batayan para sa pag-angkin ng naturang
sitwasyon): Magpatuloy sa Tanong 9.]
9. At the time of arrest, had the person arrested escaped a penal or detention facility?
[Sa oras ng pag-aresto, nakatas ba ang taong naaresto ng isang penal o pasilidad ng
detensyon?]
YES, the person arrested was an escaped convict or detainee: continue to

recommendation 1.
P a g e | 16
[OO, ang naaresto na tao ay isang nakatakas na bilanggo o detenido:
magpatuloy sa rekomendasyon 1.]
NO, the person arrested was not a convict or detainee: Continue to

recommendation 4.
[HINDI, ang taong naaresto ay hindi isang bilanggo o detenido: Magpatuloy sa
rekomendasyon 4.]
IV. CITIZENS ARREST
10. Did the person arresting inform the person arrested that he was arresting him via
citizens arrest?
[Nung panahon ng pag-aresto ba ng tao ay pinaalam nya sa taong inaaresto na siya ay
inaaresto sa pamamagitan ng pag-aresto ng mamamayan?]
YES, the person arresting informed the person arrested: continue to question
7.
[OO, ang taong inaresto ay nagpapaalam sa taong naaresto: magpatuloy sa
tanong 7.]
NO, the person arresting did not inform the person arrested: Continue to
recommendation 4, specifically bullet #3 on civil complaint.
[HINDI, hindi sinabihan ng taong nangaresto ang taong naaresto: Magpatuloy sa
rekomendasyon 4, partikular sa bala # 3 sa sibil na reklamo.]
V. COMPLAINANT IS NOT THE PERSON ARRESTED
11. Did you witness the arrest?

[Nasaksihan mo ba ang pag-aresto?]
YES, I am a witness: continue to question 12.

[OO, ako ay isang saksi: patuloy na tanong 12.]
P a g e | 17
NO, I am not a witness:
Ask him how he obtained the information
Ask if he can provide the personal and contact details of the person arrested.
[HINDI, hindi ako isang saksi:
Itanong sa kanya kung paano niya nakuha ang impormasyon
Tanungin kung makakapagbigay siya ng personal at mga detalye na
pagkontak ng taong naaresto.]
12. Are you willing to testify, if litigation is pursued?

[Sigurado k aba na handa kang magpatotoo, kung itinuloy ang kaso sa paglilitis?]
YES, complainant is willing:

Obtain his contact information.
Ask him to narrate in detail the circumstances of the arrest in the form of a sworn
statement (Sinumpaang Salaysay)
[OO, handa ang nagreklamo:
Kumuha ng kanyang impormasyon sa pakikipag-ugnay.
Hilingin sa kanya na ihayag nang detalyado ang mga kalagayan ng pag-aresto sa
anyo ng isang sinumpaang pahayag (Sinumpaang Salaysay)
Tanungin kung makakapagbigay siya ng personal at mga detalye ng pagkontak ng
taong naaresto.]
NO, complainant is not willing:

[HINDI, hindi handa ang nagreklamo:
Tanungin kung makakapagbigay siya ng personal at mga detalye ng pagkontak ng
taong naaresto.]
P a g e | 18
VI. RECOMMENDATIONS
1. The arrest seems to be valid.
If he still believes that some right has been violated, recommend that he seek legal advice
from:
a lawyer of his own choosing:
If he is an indigent, then he may seek the assistance of the Public Attorneys Office
or of other legal aid institutions. [See Annex 2]
IMPORTANT: even if the arrest was valid, a case may still be had for arbitrary detention
[Proceed to the portion of this manual on Custodial Investigation and Arbitrary
Detention]
[1. Mukhang may bisa ang pag-aresto.
Kung naniniwala pa rin siya na ang ilang mga karapatan ay nilabag, inirerekomenda na
humingi siya ng legal na payo mula sa:
isang abugado ng kanyang sariling pagpili:
Kung mahihirap siya, maaaring humingi siya ng tulong sa Opisina ng Pampublikong
Abogado o sa iba pang mga institusyong pangkaligtasan. [Tingnan ang Annex 2]
MAHALAGA: kahit na ang pag-aresto ay may bisa, maaaring may kaso pa para sa arbitrary
detention [Magpatuloy sa bahagi ng manwal na ito sa Custodial Investigation at
Arbitrary Detention]]
2. The arrest may be invalid due to the arresting officers (or arresting citizens) failure to
inform the person arrested of his rights.
He may have grounds to seek acquittal from the criminal charge against him. [See
Annex 1 (C) (1)]
If he wants to file a criminal complaint [See Annex 1 (C) (2)]
If he would rather file a civil complaint for damages or an administrative case (in
case respondent is a public official) [See Annex 1 (C) (3) or (4)], he may obtain
the services of a lawyer of his own choosing.
P a g e | 19
[2. Ang pag-aresto ay tila hindi wasto dahil sa kabiguan ng (o pag-aaresto sa
mamamayan) na arresting officer na ipagbigay-alam sa taong naaresto sa
kanyang mga karapatan.
Maaaring magkaroon siya ng mga batayan upang humingi ng
pagpapawalang bayad mula sa kriminal na singil laban sa kanya. [Tingnan
ang Annex 1 (C) (1)]
Kung nais niyang magsampa ng reklamong kriminal [Tingnan ang Annex 1
(C) (2)]
Kung mas gugustuhin niyang magsampa ng sibil na reklamo para sa mga
pinsala o isang administratibong kaso (kung sakaling ang sumasagot ay
isang opisyal ng publiko) [Tingnan ang Annex 1 (C) (3) o (4)], maaaring
makuha niya ang mga serbisyo ng isang abugado ng kanyang sariling
pagpili.
Kung mahihirap siya, maaaring humingi siya ng tulong sa Opisina ng
Pampublikong Abogado o sa iba pang mga institusyong pangkaligtasan. [Tingnan
ang Annex 2]]
3. The arrest may be invalid due to a defective warrant of arrest.

Annex 1 (C) (1)]
If he is an indigent, then he may seek the assistance of the Public Attorneys O ffice
[3. Ang pag-aresto ay maaaring hindi wasto dahil sa isang depekto na warrant
of arrest.
Maaaring magkaroon siya ng mga batayan upang humingi ng
pagpapawalang bayad mula sa kriminal na singil laban sa kanya. [Tingnan
ang Annex 1 (C) (1)]
Kung nais niyang magsampa ng reklamong kriminal [Tingnan ang Annex 1
P a g e | 20
(C) (2)]
Kung mas gugustuhin niyang magsampa ng sibil na reklamo para sa mga
pinsala o isang administratibong kaso (kung sakaling ang sumasagot ay
isang opisyal ng publiko) [Tingnan ang Annex 1 (C) (3) o (4)], maaaring
makuha niya ang mga serbisyo ng isang abugado ng kanyang sariling
pagpili.
Pampublikong Abogado o sa iba pang mga institusyong pangkaligtasan.
[Tingnan ang Annex 2]]
4. The arrest seems to be invalid due to an illegal warrantless arrest.

Annex 1 (C) (1)]
[4. Ang pag-aresto ay maaring hindi wasto dahil sa isang iligal na
pagkaarestong walang warrant.
Maaaring magkaroon siya ng mga batayan upang humingi ng pagpapawalang
bayad mula sa kriminal na singil laban sa kanya. [Tingnan ang Annex 1 (C) (1)]
Kung nais niyang magsampa ng reklamong kriminal [Tingnan ang Annex 1 (C)
(2)]
Kung mas gugustuhin niyang magsampa ng sibil na reklamo para sa mga pinsala
o isang administratibong kaso (kung sakaling ang sumasagot ay isang opisyal ng
publiko) [Tingnan ang Annex 1 (C) (3) o (4)], maaaring makuha niya ang mga
serbisyo ng isang abugado ng kanyang sariling pagpili.
Pampublikong Abogado o sa iba pang mga institusyong pangkaligtasan. [Tingnan
ang Annex 2]]
P a g e | 21
ANNEX 1
A. Elements of Unlawful Arrest (Art 269, Revised Penal Code)

1. That the offender arrests or detains another person
2. That the purpose of the offender is to deliver him to the proper authorities
3. That the arrest or detention is not authorized by law or there is no reasonable ground
therefor
[A. Mga Sangkap ng Labag sa batas na Pag-aresto (Art 269, Binagong Kodigo Penal)
1. Na ang mga nagkasala ay hinahabol o pinigil ang ibang tao
2. Na ang layunin ng nagkasala ay upang maihatid siya sa wastong mga awtoridad
3. Na ang pag-aresto o detensyon ay hindi pinahintulutan ng batas o walang makatwirang
landas doon]
B. What are the arrested persons rights? (Art. III, Sec. 12 (1) of the 1987 Philippine
Constitution)
1. To be informed of their rights:
o To remain silent;
o To competent and independent counsel of his own choosing; and
o If the person cannot afford the services of counsel, he must be provided with one;
2. To be assisted by counsel at all times;
3. To remain silent;
4. To be visited by the immediate members of his family, his counsel, or by any non-
governmental organization;
5. Any waiver of such rights must be made in writing and in the presence of counsel.
[B. Ano ang mga karapatan ng mga inaresto? (Art III, Sec 12 (1) ng 1987 Philippine
Constitution)
1. Upang maipabatid ang kanilang mga karapatan:
Upang manatiling tahimik;
Sa karampatang at independiyenteng payo na pinili niya; at
Kung ang tao ay hindi maaaring kayang bayaran ang mga serbisyo ng payo, dapat
siyang ipagkaloob sa isa;
P a g e | 22
2. Upang tulungan ng payo sa lahat ng oras;
3. Upang manatiling tahimik;
4. Upang mabisita ng mga kagyat na miyembro ng kanyang pamilya, kanyang payo, o ng
anumang hindi pang-gobyerno na samahan;
5. Ang anumang pagpapawalang-bisa ng mga naturang karapatan ay kailangang isulat at sa
pagkakaroon ng payo.]
C. What Remedies are Available to the Person arrested?

[Anong mga Remedyo ang Magagamit sa Tao na inaresto?]
1. Seek acquittal in any active criminal case against him
o An accused may argue that the arrest was invalid.
If warrantless, the arrest is void if it does not fall under any of the 3
situations
When, in his presence, the person to be arrested has committed, is
actually committing, or is attempting to commit an offense;
When an offense has just been committed and he has probable
cause to believe based on personal knowledge of facts or
circumstances that the person to be arrested has committed it; or
When the person to be arrested is a prisoner who has escaped from
a penal establishment or place where he is serving final judgment
or is temporarily confined while his case is pending, or has escaped
while being transferred from one confinement to another.
If the arrest was pursuant to a warrant of arrest, the arrest is void if
The warrant was not issued by a judge after personally examining
witnesses presented by the complainant;
The warrant does not reasonably specify the person to be arrested.
o IMPORTANT: the arrest must be questioned prior to arraignment, otherwise, the
same shall be deemed waived.
[1. Humingi ng pagpapawalang bisa sa anumang aktibong kriminal na kaso

laban sa kanya
Ang isang akusado ay maaaring magtaltalan na ang pag-aresto ay di-wasto.
P a g e | 23
Kung walang warrant, ang pag-aresto ay walang bisa kung hindi ito
nahuhulog sa alinman sa 3 sitwasyon:
Kapag, sa kanyang presensya, ang taong naaresto ay nakagawa, ay
aktwal na gumagawa, o sinusubukang gumawa ng pagkakasala;
Kapag ang isang pagkakasala ay nagawa lamang at may posibleng
dahilan upang maniwala batay sa personal na kaalaman sa mga
katotohanan o mga pangyayari na ang taong inaresto ay nakagawa
nito; o
Kapag ang taong maharlika ay isang bilanggo na nakatakas mula
sa isang penal establishment o lugar kung saan siya ay naghahain
ng huling paghuhusga o pansamantalang nakakulong habang ang
kanyang kaso ay nakabinbin, o nakatanan habang inililipat mula
sa isang pagkakakulong sa isa pa.
Kung ang pag-aresto ay alinsunod sa isang warrant of arrest, ang pag-
aresto ay walang bisa kung
Ang warrant ay hindi ibinibigay ng isang hukom pagkatapos
personal na pagsusuri ng mga saksi na iniharap ng nagrereklamo;
Ang warrant ay hindi makatwirang tukuyin ang taong naaresto.
MAHALAGA: ang pag-aresto ay dapat na tanungin bago ang arraignment, sa
kabilang banda, ang pareho ay dapat ituring na pinawawalang-bisa.]
2. Criminal prosecution for Unlawful Arrest

o This remedy is available against an arresting person who was not a police officer.
o See Annex 1 (A) for the elements of the crime of Unlawful Arrest.
o Filing of a criminal complaint (perpetrator may be imprisoned and fined)
If no separate civil complaint is filed, the same is included in a criminal
case.
o May be filed within 5 years from the time of the incident
o See Annex 3 for the list of Public Prosecutors before whom a criminal complaint
may be filed. Civil Complaint
o Filing of a civil complaint (damages) separate from the criminal prosecution for
unlawful arrest.
o He may pursue this through a counsel of his own choosing.
P a g e | 24
However, if he is an indigent, he may seek the help of legal aid institutions
[See Annex 2]
[2. Pag-uusig ng kriminal para sa Labag sa batas na Pag-aresto

Ang lunas na ito ay makukuha laban sa isang taong may-aresto na hindi isang
pulis.
Tingnan ang Annex 1 (A) para sa mga elemento ng krimen ng Labag sa batas na
Pag-aresto.
Pag-file ng isang kriminal na reklamo (ang may kasalanan ay maaaring bilanggo
at multa)
Kung walang hiwalay na reklamong sibil ang isinampa, ang parehong ay
kasama sa isang kriminal na kaso.
Maaaring isumite sa loob ng 5 taon mula sa panahon ng insidente
Tingnan ang Annex 3 para sa listahan ng mga Public Prosecutor bago ang isang
kriminal na reklamo ay maaaring isampa. Reklamo sa Sibil
Pag-file ng sibil na reklamo (pinsala) na hiwalay sa kriminal na pag-uusig para sa
labag sa batas na pag-aresto.
Maaaring ituloy niya ito sa pamamagitan ng isang payo na kanyang pinili.
Gayunpaman, kung siya ay isang mahihirap, maaaring humingi siya ng
tulong sa mga institusyong pangkaligtasan [Tingnan ang Annex 2]]
3. Administrative Complaint
o May be filed against the erring arresting police officer in order to subject him to
disciplinary measures or sanctions.
o May be filed before the Peoples Law Enforcement Board (PLEB) of each Local
Government Unit, the PNP-IAS (Philippine National Police Internal Affairs
Service), or the Ombudsman (if there is no functioning PLEB in your locality) [See
Annex 3 for their contact details]
o At the local level, there should be a Peoples Law Enforcement Board mandated
to take administrative complaints against erring policemen. (Republic Act No.
6975, the DILG Act of 1990)
[3. Administrative Complaint
P a g e | 25
Maaaring isumite laban sa nagkakamali na pag-aresto sa pulisya upang ipailalim
sa kanya ang mga panukala o mga parusa sa pandisiplina.
Maaaring iharap sa Peoples Law Enforcement Board ng bawat Lungsod o
Munisipyo, sa Philippine National Police Internal Affairs Service (PNP-IAS), o sa
Ombudsman (kapag walang gumagalaw na PLEB sa inyong lokalidad) [Tingnan
ang Annex 3 para sa kanilang mga detalye ng pagkontak]
Sa lokal na antas, dapat mayroong "Lupon ng Pagpapatupad ng Batas ng Tao" na
inuutos na kumuha ng mga reklamong pang-administratibo laban sa mga
nagkakamali na pulis. (Republic Act No. 6975, ang DILG Act of 1990)]
P a g e | 26
ANNEX 2
List of Legal Aid Agencies in NCR
Public Attorneys Office (PAO)

NCR Regional Office
4 th Floor DOJ Agencies Building,
NIA Road, cor. East Ave.,
Diliman, Quezon City
(02) 924-13-97
Integrated Bar of the Philippines (IBP)

IBP Building,
No.15 Doa Julia Vargas Ave.,
Ortigas Center, Pasig City
(02) 631-3014
(02) 631-3018
(02) 634-4697
Office of Legal Aid (OLA)

Room 107, Malcolm Hall,
Osmena Ave.,
University of the Philippines,
(02) 272 2541
DLSU Developmental Legal Advocacy Clinic (DLAC)

De La Salle University Rufino Campus,
38th Ave., University Parkway, University Park,
Bonifacio Global City, Taguig City
(02) 877-92-43, ext. 611
P a g e | 27
Annex 3
P a g e | 28
Commission on Human Rights (CHR)
SAAC Building, Commonwealth Ave., University of the Philippines, Diliman, Quezon City
Hotline: 377-2477
Office of the Chairperson: 928-5655, 926-6188
Peoples Law Enforcement Board (PLEB)

Please check with your city / municipality
Philippine National Police (PNP) Internal Affairs Service (IAS)

National Headquarters, EDSA, Camp Crame, Quezon City
Tel. No.: 899 7504
National Police Commission (NAPOLCOM)

NAPOLCOM Building, EDSA corner Quezon Ave., Barangay West Triangle, Quezon City
Tel. No. 896 4528
Office of the Ombudsman

Ombudsman Building, Agham Road, North Triangle, Diliman, Quezon City
Hotline: 9262662
P a g e | 29
Manual for Custodial Investigation and Arbitrary Detention Cases
Manual para sa Custodial Investigation at Arbitrary Detention Cases
How to advise a person complaining to be a victim of improper police investigation and

detention.
Paano ipaalam sa isang taong nagrereklamo na biktima ng di makatarungang imbestigasyon
o pagpipiit ng pulis.
GUIDE:
1. All questions are categorical and answerable by YES or NO only.
2. Either response would merit a direction to a different page of the manual.
legal counsel.
GABAY:
1. Ang lahat ng mga tanong ay maaring sagutin sa pamamagitan ng OO o HINDI
lamang.
2. Ang alinman sa tugon ay merito ng isang direksyon sa ibang pahina ng manwal.
3. Ang lahat ng mga paunang tanong ay dapat itanong
4. Hanggang sa hindi pa maabot ng tagasuri ang isang pahina na nagbibigay ng
5. Ang rekomendasyon ay ibibigay at payuhan humingi ng legal na payo.
MGA PANGUNAHING KATANUNGAN
1. Were you invited by a law enforcement officer/employee (such as Police, Brgy. Captain,
Brgy. Tanod, Brgy. Kagawad, Mayor, Governor, etc.) to come with them at the Barangay
hall or Police Station?
P a g e | 30
Inimbitahan ka ba ng isang opisyal / empleyado ng pagpapatupad ng batas (tulad ng
Pulisya, Brgy. Captain, Tanod, Brgy Kagawad, Alkalde, Gobernador, atbp.) Upang
makasama sila sa Barangay hall o Police Station?
YES: Go to question 2.
OO: Pumunta sa tanong 2.
NO: Go to recommendation 7.
HINDI: Pumunta sa rekomendasyon 7.
2. Were you asked about the commission of a crime/offense?

Nagtanong ka ba tungkol sa pagsasagawa ng isang krimen / pagkakasala?
3. Were you singled out as a suspect in the commission of said crime/offense?

Ikaw ba ay itinuturing bilang isang pinaghihinalaan sa pagsasagawa ng nasabing
krimen / pagkakasala?
NO: Go to question 23.

HINDI: Pumunta sa tanong 23.
II. CUSTODIAL INVESTIGATION

CUSTODIAL INVESTIGATION
P a g e | 31
4. Were you informed by the arresting officer, in the language or dialect you can understand,
of your right to remain silent?
Nasabihan ka ba ng opisyal, sa wika o wika na maunawaan mo, sa iyong karapatang
manatiling tahimik?
NO: Go to recommendation 2. Have him take note of this, then proceed with question
5.
HINDI: Pumunta sa rekomendasyon 2. Ipagbigay-alam sa kanya ito, at pagkatapos
ay magpatuloy sa tanong 5.
5. Were you informed by the arresting officer, in the language or dialect you can understand,
of your right to an independent and competent lawyer of your own choice?
Nasabihan ba kayo ng opisyal, sa wika o wika na naiintindihan ninyo, ng inyong
karapatan sa isang independent at may kakayahang abogado na gusto ninyo?
6.
HINDI: Pumunta sa rekomendasyon 2. Ipagbigay-alam sa kanya ito, pagkatapos ay
magpatuloy sa tanong 6.
6. Did you obtain a lawyer of your own choice?

Nakuha mo ba ang isang abugado na iyong pinili?
P a g e | 32
7. Were you provided with a lawyer designated by the responsible authorities?
Nagbigay ka ba ng isang abugado na itinalaga ng mga responsableng awtoridad?
8.
8. Were you assisted and guided by your lawyer during the questioning of the arresting
officers?
Tinulungan ka ba at ginabayan ng iyong abugado sa pagtatanong ng mga opisyal ng
pag-aaresto?
9.
9. Did you make any sworn statement admitting your guilt?

Gumawa ka ba ng sinumpaang pahayag na tumatanggap ng iyong pagkakasala?


P a g e | 33
10. Was this sworn statement explained to you by your lawyer?
Ipinaliwanag ba sa inyo ng iyong abogado ang pahayag na ito?

11.
HINDI: Pumunta sa rekomendasyon 4. Ipagbigay-alam sa kanya ito, at pagkatapos
ay magpatuloy sa tanong 11.
11. Did you sign the sworn statement voluntarily and freely, and in the presence of your
lawyer?
Pinirmahan mo ba ang sinumpaang pahayag ng boluntaryo at malayang, at sa
harapan ng iyong abugado?


12. Did you sign this sworn statement in the presence of your parents, older siblings, spouse,
municipal mayor, municipal judge, district school supervisor or a priest or religious
minister chosen by you?
Napirmahan mo ba ang sinumpaang pahayag na ito sa harap ng iyong mga magulang,
mas nakakatandang mga kapatid, asawa, alkalde, hukom ng munisipal, superbisor ng
paaralan ng distrito o isang pari o relihiyosong ministro na pinili mo?

13.
P a g e | 34
13. Was there any investigation report made by the arresting officers?
Mayroon bang anumang ulat sa imbestigasyon na ginawa ng mga opisyal ng pag-
aaresto?


14. Have you read the investigation report?

Nabasa mo ba ang ulat sa pagsisiyasat?


15. Did you understand the investigation report?

Naiintindihan mo ba ang ulat sa pagsisiyasat?


16. Was the investigation report shown and explained to you by your lawyer?
Ang ulat sa imbestigasyon ay ipinakita ba at ipinaliwanag sa iyo ng iyong abogado?
P a g e | 35
17.
17. Did you sign the investigation report in the presence of your lawyer?
Pinirmahan mo ba ang ulat sa pagsisiyasat sa harapan ng iyong abogado?

18.
18. Were you forced to answer a question you did not want to answer?
Napilitan ka ba sagutin mo ang isa sa mga tanong na ayaw mong sagutin?
YES:
Have him take note of what this question is.
Inform him that this cannot be used against him because the answer was not
voluntarily given.
Go to question 19.
OO:
Ipagbigay alam sa kanya kung ano ang tanong na ito.
Sabihin sa kanya na hindi ito maaaring gamitin laban sa kanya dahil ang
sagot ay hindi kusang-loob na ibinigay.
Pumunta sa tanong 19.
P a g e | 36
19. While in the custody of the authorities, was your picture taken against your will?
Habang nasa kustodiya ng mga awtoridad, ang iyong larawan ba ay kinuha laban sa
iyong kalooban?
YES:
Inform him that this cannot be used against him because the picture was not
voluntarily given. Also, only testimonies can be collected during custodial
investigation and nothing else can be taken from you.
Go to question 20.
OO:
Ipagbigay-alam sa kanya na hindi ito maaaring gamitin laban sa kanya dahil
ang larawan ay hindi kusang-loob na ibinigay. Gayundin, ang mga testimonya
lamang ay maaaring makolekta sa panahon ng pagsisiyasat ng kustodiya at
walang ibang maaaring makuha mula sa iyo.

20. Were you fingerprinted against your will?

Kinuhanan ka ba fingerprint laban sa iyong kalooban?
YES:
Inform him that this cannot be used against him because the fingerprint w as not
voluntarily given. Also, only testimonies can be collected during custodial
investigation and nothing else can be taken from you.
Go to question 21.
OO:
Ipagbigay-alam sa kanya na hindi ito maaaring gamitin laban sa kanya dahil
ang fingerprint ay hindi kusang-loob na ibinigay. Gayundin, ang mga
P a g e | 37
testimonya lamang ay maaaring makolekta sa panahon ng pagsisiyasat ng
kustodiya at walang ibang maaaring makuha mula sa iyo.

21. Were you subjected to a bodily search against your will?

Kinakapkapan ka ba sa katawan laban sa iyong kalooban?
YES:
Inform him that items found cannot be used against him. Also, only testimonies
can be collected during custodial investigation and nothing else can be taken from
you.
Go to question 22.
OO:
Ipagbigay-alam sa kanya na ang mga bagay na natagpuan ay hindi maaaring
gamitin laban sa kanya. Gayundin, ang mga testimonya lamang ay maaaring
makolekta sa panahon ng pagsisiyasat ng kustodiya at walang ibang maaaring
makuha mula sa iyo.

22. Were you forced to undergo a physical examination?

Napilitan ka ba sumailalim sa isang pisikal na pagsusuri?
YES:
Inform him that the examination results cannot be used against him. Only
testimonies can be collected during custodial investigation and nothing else can be
taken from you.
Go to 23.
OO:
P a g e | 38
Ipaalam sa kanya na ang mga resulta ng pagsusulit ay hindi maaaring gamitin
laban sa kanya. Ang mga testimonya lamang ay maaaring makolekta sa
panahon ng pagsisiyasat ng kustodiya at walang ibang maaaring makuha
mula sa iyo.
Pumunta sa 23.

III. DETENTION
DETENSYON
23. Were you detained after that?

Pinigil at ikinulong ka ba pagkatapos?

24. Were you detained in a separate room than that of other detainees of a different gender?
Nakulong ka ba sa isang hiwalay na silid kaysa sa iba pang mga nasa detensyon ng
ibang kasarian?

NO:
Inform him that he has the right to demand a room separate from members of the
other gender.
Go to question 25.
HINDI:
P a g e | 39
Ipaalam sa kanya na may karapatan siyang humiling ng isang silid na hiwalay
sa mga miyembro ng iba pang kasarian.
25. Were you allowed to call or communicate with your relatives?

Pinayagan ka bang tumawag o makipag-usap sa iyong mga kamag-anak?

26.
26. Were they allowed to visit you during detention?

Pinahintulutan ka bang bisitahin ka sa panahon ng pagpigil at pagkulong?

27.
27. Were you allowed to confer with your lawyer at all times?
Ikaw ba ay pinahihintulutan na ipagkaloob sa iyong abogado sa lahat ng oras?
YES: Go to 28.
OO: Pumunta sa 28.
28.
P a g e | 40
28. Were you allowed, if you wanted to, to communicate with, or be visited by, any medical
doctor or priest or religious minister chosen by you or by any member of your immediate
family or by your lawyer?
Pinayagan ka ba, kung nais mo, makipag-usap, o mabisita, ng anumang medikal na
doktor o pari o relihiyosong ministro na pinili mo o ng sinumang miyembro ng iyong
pamilya o ng iyong abugado?

29.
29. Were you allowed, if you wanted to, to communicate with any local Non-Government
Organization (NGO) duly accredited by the Commission on Human Rights (CHR) or by
any international NGO duly accredited by the Office of the President?
Pinayagan ka ba, kung nais mo, makipag-usap sa anumang lokal na Organisasyon ng
Non-Pamahalaan (NGO) na pinaniwalaan ng Komisyon sa mga Karapatang Pantao
(CHR) o ng anumang internasyonal na NGO na pinaniwalaan ng Opisina ng Pangulo?

30.
P a g e | 41
30. Before the complaint/information was filed, were you detained for longer than the
following periods?
12 hours, if you were charged with light felonies;
18 hours, if you were charged with less grave felonies; or
36 hours, if you were charged with grave felonies.
Bago ang reklamo / impormasyon ay nai-file, ikaw ba ay pinigil o makulong ng mas
mahaba kaysa sa mga sumusunod na panahon?
12 oras, kung sinisingil ka sa mga light felonies;
18 oras, kung sinisingil ka sa mas mabibigat na felony; o
36 na oras, kung sinisingil ka sa mga mabigat na krimen.

31. Was there a Commitment Order issued by the court for your continued detention?
Mayroon bang Commitment Order na inilabas ng korte para sa iyong patuloy na
pagpigil o pagkulong?
YES: Go to recommendation 9.
OO: Pumunta sa rekomendasyon 9.

32. Did you sign any waiver of the rights under the provisions of Article 125 of the Revised
Penal Code (RPC) in the presence of your lawyer?
Pumirma ka ba ng anumang pagpapaubaya ng mga karapatan sa ilalim ng probisyon
ng Artikulo 125 ng Revised Penal Code (RPC) sa presensya ng iyong abogado?
OO: Pumunta sa rekomendasyon 9.
P a g e | 42
P a g e | 43
IV. RECOMMENDATIONS
MGA REKOMENDASYON
1. There seems to be a violation of the following rights and responsibilities

under R.A. 7438:
Any person arrested detained or under custodial investigation shall at all times be
assisted by counsel. No one can obstruct, prevent, or prohibit lawyers from conferring
with those detained or under investigation.
Possible penalties for erring officers:

Fine of PhP4,000.00 AND imprisonment of 4-6 years
Mukhang mayroong paglabag sa mga sumusunod na karapatan at

responsibilidad na nakasaad sa R.A. 7438: Ang sinumang taong naaresto,
ikinulong, o na nasa ilalim ng custodial investigation ay palagi dapat na samahan
at tulungan ng isang abogado. Walang sinuman ang makahaharang,
makahahadlang, o makapagbabawal sa mga abogado na makipagkontrata sa mga
ikinulong o nasa ilalim ng investigation.
Mga posibleng parusa para sa mga opisyal na maglalabag dito:

Multa ng PhP4,000.00 AT pagkakakulong ng 4-6 na taon

under R.A. 7438:
Any public officer or employee, or anyone acting under his order or his place, who arrests,
detains or investigates any person for the commission of an offense shall
i. inform the latter, in a language known to and understood by him, of his
rights
a. to remain silent and
b. to have competent and independent counsel, preferably of his
own choice, who shall at all times be allowed to confer privately with the
person arrested, detained or under custodial investigation.
ii. If such person cannot afford the services of his own counsel, he must be provided
with a competent and independent counsel by the investigating officer.
P a g e | 44
Fine of PhP6,000.00 or imprisonment of 8-10 years, or both.
Perpetual absolute disqualification from public office, if he had been previously
convicted of a similar offense.
Effect of violation: failing to meet these requirements have led to the dismissal of
criminal cases against suspects because they were denied due process.
If you wish to pursue a case against them or if a case has been filed against you, please
obtain the services of a lawyer.
If you feel you lack the resources to pursue or defend a case, you may seek the help of the
Public Attorneys Office or other legal aid institutions. [See Annex 2]
Mukhang mayroong paglabag sa mga sumusunod na karapatan at mga

responsibilidad na naksaad sa R.A. 7438:
Ang sinumang pampublikong opisyal o empleyado, o sinumang kumikilos sa ilalim ng
kanyang utos o sa kanyang posisyon, na mag-aaresto, magkukulong o mag-iimbestiga
ng sinumang tao para sa komisyon ng isang pagkakasala ay dapat
i. ipagbigay-alam sa taong iaaresto, ikukulong o iiimbestiga, sa isang wika na
alam at nauunawaan niya, ng kanyang mga karapatan
a. upang manatiling tahimik at
b. upang magkaroon ng maaasahang at independiyenteng payo, na
mas mabuti na kanyang pinili, na dapat pahintulutan sa lahat ng
oras na mag-usap nang pribado sa taong naaresto, kinulong o nasa
ilalim ng custodial investigation.
ii. Kung ang taong naaresto, kinulong o nasa ilalim ng custodial investigation ay
hindi maaaring kayang bayaran ang mga serbisyo ng kanyang abogado, dapat
siyang ipagkaloob sa isang maaasahang at independiyenteng payo ng
opisyal na nag-iimbestiga.

Multa ng PhP6,000.00 o pagkakakulong ng 8-10 na taon, o pareho.
P a g e | 45
Panghabang-buhay na absolute disqualification mula sa pampublikong opisina,
kung siya ay dati nang nahatulan ng isang katulad na pagkakasala.
Epekto ng paglabag: Ang paglabag sa mga nasabing karapatan ay humantong sa

pagtanggi ng mga kasong kriminal laban sa mga suspect dahil hindi sila binigyan ng
due process.
Kung nais mong magsampa ng kaso laban sa kanila o kung may kasong isinampa
laban sa iyo, kumuha ka ng serbisyo ng isang abogado.
Kung sa tingin mo ay kulang ka sa pera para makapagsampa ng isang kaso, maaari

kang humingi ng tulong sa Public Attorneys Office o sa iba pang mga institusyong
nagbibigay ng legal aid. [Tingnan ang Annex 2]

under R.A. 7438:
The custodial investigation report
shall be reduced to writing by the investigating officer
shall be read and adequately explained to him by his counsel or by the
assisting counsel provided by the investigating officer in the language or dialect
known to such arrested or detained person before such report is signed, or
thumbmarked if the person arrested or detained does not know how to read and
write, it
Effect of violation: failing to meet these requirements will make such investigation
report null and void and of no effect whatsoever. It will be inadmissible as evidence.
If a case has been filed against you, please obtain the services of a lawyer.
If you feel you lack the resources to defend your case, you may seek the help of the Public
Attorneys Office or other legal aid institutions. [See Annex 2]

P a g e | 46
Ang ulat ng custodial investigation ay
dapat isinulat ng opisyal na nag-imbestiga
dapat basahin at ipaliwanag sa kanya ng kanyang abogado o ng abogadong
ibibigay ng opisyal na nag-imbestiga, sa isang wika o diyalektong alam ng taong
naaresto o ikinulong, bago ilagda, o i-thumbmark kung hindi alam ng taong
naaresto o ikinulong kung paano magbasa at magsulat, ang ulat
Epekto ng paglabag: Magiging walang bisa at walang epekto ang ulat ng

investigation kung may paglabag sa mga nasabing karapatan. Hindi siya maaaring
tanggapin bilang ebidensiya.
Kung may kasong isinampa laban sa iyo, kumuha ka ng serbisyo ng isang abogado.


under R.A. 7438:
Any extrajudicial confession made by a person arrested, detained or under custodial
investigation shall
be in writing and
signed by such person in the presence of his counsel (unless the right to counsel
was waived in writing and in counsels presence) and in the presence of any of the
parents, elder brothers and sisters, his spouse, the municipal mayor, the municipal
judge, district school supervisor, or priest or minister of the gospel as chosen by
him;
Effect of violation: the extrajudicial confession shall be inadmissible as evidence in

any proceeding.
P a g e | 47

Ang anumang extrajudicial na pag-amin na ginawa ng isang taong naaresto,
ikinulong o nasa ilalim ng custodial investigation ay dapat
nakasulat at
pinirmahan ng nasabing tao sa presensya ng kanyang abogado (maliban kung
ang karapatang kumuha ng abogado ay itiniwalag sa isang kasulatan at sa
presensya ng kanyang abogado) at sa presensya ng kung sino man ang pipiliin
niya sa kanyang mga magulang, matatandang kapatid, asawa, alkalde ng
munisipalidad, hukom ng munisipalidad, superbisor ng district school, o pari o
pastor;
Epekto ng paglabag: Hindi maaaring tanggapin bilang ebidensiya sa anumang

paglilitis ang extrajudicial na pag-amin.


under R.A. 7438:
Any waiver by a person arrested or detained, or under custodial investigation, shall be
in writing and
signed by such person in the presence of his counsel;
Effect of violation: the waiver shall be null and void and of no effect.
P a g e | 48

Ang anumang pagtitiwalag ng karapatan ng isang taong naaresto o ikinulong, o
nasa ilalim ng custodial investigation, ay dapat
nakasulat at
pinirmahan ng nasabing tao sa presensya ng kanyang abogado;
Epekto ng paglabag: magiging walang-bisa at walang epekto ang pagtitiwalag.


under R.A. 7438:
Any person arrested or detained or under custodial investigation shall be allowed visits
by or conferences with
his lawyer,
any member of his immediate family (spouse, fianc or fiance, parent or child,
brother or sister, grandparent or grandchild, uncle or aunt, nephew or niece, and
guardian or ward),
any medical doctor or priest or religious minister chosen by him or by any member
of his immediate family or by his counsel, or
any national non-governmental organization duly accredited by the Commission
on Human Rights or the Office of the President.

Fine of PhP4,000.00 AND imprisonment of 4-6 years
P a g e | 49
If you wish to pursue a case against them, please obtain the services of a lawyer.
If you feel you lack the resources to pursue a case, you may seek the help of the Public

Ang sinumang taong inaresto o ikinulong or nasa ilalim ng custodial investigation ay
dapat pahintulutan ng mga dalaw ng o pagpupulong kasama ang
kanyang abogado,
sinumang miyembro ng kanyang nakalalapit na pamilya (asawa, nobyo,
magulang o anak, kapatid, lolo o lola o apo, tito o tita, pamangkin, at tagapag-
alaga),
sinumang medical na doktor or pari o pastor na pinili niya o ng sinumang
miyembro ng kanyang nakalalapit na pamilya o ng kanyang abogado, o
anumang pambansang non-governmental organization na accredited ng
Commission on Human Rights o ng Office of the President.

Multa ng PhP4,000.00 AT pagkakakulong ng 4-6 na taon

7. No violation with respect to custodial investigation or arbitrary detention

seems to have taken place under these circumstances.
If you feel like some right was violated or an offense has been committed against you,
please obtain the services and legal advice of a lawyer.
P a g e | 50
Mukhang walang paglabag sa mga karapatan habang custodial

investigation o arbitrary detention.
Kung nararamdaman mo na may karapatang nilabag o may pagkakasalang ginawa


8. No detention. You are entitled to be released from their custody.
However, take note of any red flags based on the question and answ ers so far. If any
material or evidence was taken in violation of your rights, it can be argued that they cannot
be used against you in a case.
If a case was being built or has been filed against you, it would be best to seek legal
assistance from a lawyer.
Walang pagkukulong. May karapatan kang palayain.
Gayunpaman, tingnan ang anumang mga babala batay sa mga itinanong at isinagot.
Kung may ebidensiyang ikinuha habang inilalabag ang iyong mga karapatan,
maaaring sabihin na hindi maaaring gamitin ang ebidensiyang ito laban sa iyo sa isang
kaso.
Kung may kasong iginagawa o isinampa laban sa iyo, mabuting kumuha ka ng

serbisyo ng isang abogado.
P a g e | 51
9. The detention seems to be valid.
However, take note of any red flags based on the question and answers so far. If any
material or evidence was taken in violation of your rights, it can be argued that they cannot
be used against you in a case.
If a case has been filed against you, it would be best to seek legal assistance from a lawyer.
Mukhang wasto ang pagkakakulong.
Gayunpaman, tingnan ang anumang mga babala batay sa mga itinanong at isinagot.
Kung may ebidensiyang ikinuha habang inilalabag ang iyong mga karapatan,
maaaring sabihin na hindi maaaring gamitin ang ebidensiyang ito laban sa iyo sa isang
kaso.
Kung may kasong isinampa laban sa iyo, mabuting kumuha ka ng serbisyo ng isang
abogado.

10. This seems to be a case of Delay in Delivery of the Detained, which is in

violation of Article 125 of the Revised Penal Code.
P a g e | 52
If the detention has not exceeded 3 days, he may face imprisonment from 4
months, 1 day to 2 years, 4 month;
If the detention has continued more than 3 but not more than 15 days, he may face
imprisonment from 2 years, 4 months, and 1 day to 6 years;
If the detention has continued more than 15 days, but not more than 6 months, he
may face imprisonment from 6 years, 1 day to 12 years;
If the detention shall have exceeded six months, he may face imprisonment from
12 years, 1 day to 14 years, 8 months.
Effect of violation: Y ou are entitled to be released from their custody.
If you wish to pursue a case against them or if a case has been filed against you, please
obtain the services of a lawyer.
If you feel you lack the resources to pursue or defend a case, you may seek the help of the
Public Attorneys Office or other legal aid institutions. [See Annex 2]
Mukhang may kaso ng Pag-Aantala sa Pagdala ng Ikinulong, na lumalabag

sa Artikulo 125 ng Revised Penal Code.

Kung hindi lumampas sa 3 na araw ang pagkakakulong, maaari siyang ikulong
mula 4 na buwan at isang araw hanggang 2 na taon at 4 na buwan;
Kung ang pagkakakulong ay lumampas sa 3 na araw, ngunit hindi lumampas
sa 15 na araw, maaari siyang ikulong mula 2 na taon, 4 na buwan, at isang araw
hanggang 6 na taon;
Kung ang pagkakakulong ay lumampas sa 15 na araw, ngunit hindi lumampas
sa 6 na buwan, maaari siyang ikulong mula 6 na taon at isang araw hanggang
12 na taon;
Kung lumampas sa 6 na buwan ang pagkakakulong, maaari siyang ikulong
mula 12 na taon at isang araw hanggang 14 na taon at 8 na buwan.
Epekto ng paglabag: May karapatan kang palayain.
P a g e | 53
Kung nais mong magsampa ng kaso laban sa kanila o kung may kasong isinampa

P a g e | 54
ANNEX 1
Republic Act No. 7438

AN ACT DEFINING CERTAIN RIGHTS OF PERSON ARRESTED, DETAINED OR UNDER
CUSTODIAL INVESTIGATION AS WELL AS THE DUTIES OF THE ARRESTING, DETAINING
AND INVESTIGATING OFFICERS, AND PROVIDING PENALTIES FOR VIOLATIONS
THEREOF
Section 2. Rights of Persons Arrested, Detained or Under Custodial Investigation;

Duties of Public Officers.
a) Any person arrested detained or under custodial investigation shall at all times be assisted
by counsel.
b) Any public officer or employee, or anyone acting under his order or his place, who arrests,
detains or investigates any person for the commission of an offense shall inform the latter,
in a language known to and understood by him, of his rights to remain silent and
to have competent and independent counsel, preferably of his own choice, who
shall at all times be allowed to confer privately with the person arrested, detained or under
custodial investigation. If such person cannot afford the services of his own counsel, he
must be provided with a competent and independent counsel by the
investigating officer.
c) The custodial investigation report shall be reduced to writing by the investigating
officer, provided that before such report is signed, or thumbmarked if the person
arrested or detained does not know how to read and write, it shall be read and
adequately explained to him by his counsel or by the assisting counsel provided by the
investigating officer in the language or dialect known to such arrested or detained
person, otherwise, such investigation report shall be null and void and of no effect
whatsoever.
d) Any extrajudicial confession made by a person arrested, detained or under custodial
investigation shall be in writing and signed by such person in the presence of his counsel
or in the latter's absence, upon a valid waiver, and in the presence of any of the parents,
elder brothers and sisters, his spouse, the municipal mayor, the municipal judge, district
school supervisor, or priest or minister of the gospel as chosen by him; otherwise, such
extrajudicial confession shall be inadmissible as evidence in any proceeding.
P a g e | 55
e) Any waiver by a person arrested or detained under the provisions of Article 125 of the
Revised Penal Code, or under custodial investigation, shall be in writing and signed by
such person in the presence of his counsel; otherwise the waiver shall be null and void
and of no effect.
f) Any person arrested or detained or under custodial investigation shall be allowed visits
by or conferences with any member of his immediate family, or any medical doctor or
priest or religious minister chosen by him or by any member of his immediate family or
by his counsel, or by any national non-governmental organization duly accredited by the
Commission on Human Rights of by any international non-governmental organization
duly accredited by the Office of the President. The person's "immediate family" shall
include his or her spouse, fianc or fiance, parent or child, brother or sister, grandparent
or grandchild, uncle or aunt, nephew or niece, and guardian or ward.
DISCUSSION
1. Section 12, Article III of the 1987 Philippine Constitution and Republic Act No. 7438
guarantee the rights of persons arrested, detained or under custodial investigation. These
are the rights available to you whenever you are in the situations as above discussed /
asked.
2. Said rights exists only in custodial investigation or in-custody interrogation of accused

persons [People v. Judge Ayson. G.R. No. 85215. July 7, 1989], which has been defined
as any questioning initiated by law enforcement officers after a person has been taken
into custody or otherwise deprived of his freedom of action in any significant way.
Further, under R.A. No. 7438, custodial investigation shall include the practice of issuing
an invitation to a person who is investigated in connection with an offense he is
suspected to have committed, without prejudice to the liability of the inviting officer for
any violation of law [People v. Del Rosario. G.R. No. 127755. April 14, 1999].
3. Said right begins to operate at once as soon as the investigation ceases to be of g eneral
inquiry into an unsolved crime, and direction is then aimed upon a particular suspect who
has been taken into custody and to whom the police would then direct interrogatory
questions which tend to elicit incriminating statements [People v. De la Cruz. G.R. No.
118866-68. September 17, 1997]. As such, the Miranda Rights apply only from the
P a g e | 56
moment the investigating officer begins to ask questions for the purpose of eliciting
admissions, confessions or any information from the accused [De la Torre v. Court of
Appeals. G.R. No. 102786. August 14, 1998].
4. In contrast thereto, said rights will not apply to admissions or confessions made by a
suspect before he was placed under custodial investigation. Neither does it apply in a
Police line-up as it is not considered a part of any custodial inquest, because it is
conducted before that stage of investigation is reached [People v. Bravo. G.R. No. 135562.
November 22, 1992]. However, after the start of the custodial investigation, any
identification of an uncounseled accused made in a police line-up is inadmissible [People
v. Macam, G.R. No. 91011-12, November 24, 1994].
5. In sum, if said rights under Section 12, Article III of the 1987 Philippine Constitution or
Republic Act No. 7438 has been deprived from you, or has been violated, by the arresting
officer/s or employee/s, appropriate penalties shall be imposed against them. As such,
should there be any said deprivation and violation, demand that you are entitled to such
rights as discussed above.
6. Action for damages may be instituted independently under Article 32 of the Civil Code
against the public officer or employee who directly or indirectly obstructs, defeats, violates
or in any manner impedes or impairs your freedom from arbitrary detention.
7. Finally, when there is violation or deprivation of said rights, the following

information/statements, or pieces of evidence gathered, shall be inadmissible in evidence:
a. Sworn statement admitting your guilt and items found because of such admission;
b. Custodial investigation report and items found because of such report;
c. Identification Picture;
d. Fingerprint;
e. Physical examination results; and
f. Items found during bodily search.
P a g e | 57
ANNEX 2

NCR Regional Office
(02) 924-13-97

IBP Building,
(02) 631-3014
(02) 631-3018
(02) 634-4697

Osmena Ave.,
(02) 272 2541

(02) 877-92-43, ext. 611
P a g e | 58
Manual for cases involving
OPLAN Tokhang and Extrajudicial Killings
GUIDE:
3. Preliminary questions should first be asked.
4. Until the interviewer has yet to reach a page which provides the recommendation, the
5. The recommendation shall be given to the aggrieved party or victim with the advice to
further seek legal counsel.
GABAY:
1. Ang lahat ng mga tanong ay maaring sagutin sa pamamagitan ng Oo o Hindi.
2. Ang alinman sa tugon ay may kasunod na ibang tanong, seksyon, o pahina ng
manwal.
5. Ang rekomendasyon ay ibibigay sa biktima na may kasamang payo na humingi ng
tulong mula sa abogado.
1. Is this a case that involves you personally?

Ito po ba ay isang kaso na kayo mismo ang apektado?
YES: Go to question 2
OO: Magpatuloy sa tanong 2
NO: Go to question 5
HINDI: Magpatuloy sa tanong 5
2. Do you think you were a victim of Tokhang?
P a g e | 59
Kayo po ba ay naging biktima ng Tokhang?
NO:Go to question 3
3. Do you feel there is a threat of becoming a victim of Tokhang?

Sa tingin niyo po ba ay may panganib na kayo ay maging biktima ng Tokhang?
OO: Magpatuloy sa Rekomendasyon 2
NO:Go to recommendation 1.
HINDI: Magpatuloy sa Rekomendasyon 1
4. Was your residence or property searched?

Hinalughog po ba ang iyong tirahan or pagmamay-ari?
NO: Go to the Module on Arrests.

HINDI: Pumunta sa Modyul ng Pag-aresto
5. Does this involve your personal knowledge?

Nasaksihan niyo po ba o personal niyong alam ang nangyari sa biktima?
NO: Seek actual victim, an immediate family or any relative or person who has personal
knowledge of the circumstances. Refer them to legal aid institutions [See Annex 1]
P a g e | 60
HINDI: Hanapin ang mismong biktima, ang pamilya niya, kahit sinong kamaganak, o
kahit sinong maaaring may personal na kaalaman sa insidente. Ipaalam sa kanila na
maaari silang humingi ng tulong o payo mula sa mga legal aid institutions [See Annex 1]
6. Is the victim already deceased or was almost killed but survived?

Napatay po ba ang biktima o kaya tinangkang patayin pero nabuhay?
NO: Go to question 2 [Please note that the questions that will follow have to be modified
from a second person perspective to a third person perspective (i.e. from were you to was
he/she). Similarly, the eventual go to recommendations will no longer apply except the
recommended cases to be filed against the law enforcement operatives.]
HINDI: Pumunta sa tanong 2 [Pakitandaan na ang mga tanong na susundan ay dapat na
baguhin mula sa pangalawang tao pananaw sa isang pananaw ng ikatlong tao (ibig
sabihin mula sa "ikaw" sa "ay siya"). Sa katulad na paraan, ang mga rekomendasyon ay
hindi na mag-aplay maliban sa mga inirekumendang kaso na isusumite laban sa mga
nagpapatupad ng batas.]
II. SECONDARY QUESTIONS
7. Did the police present a search warrant?

May pinakita po ba ang mga pulis na search warrant?
NO:Go to question 8
8. Did you consent to the search?

Pumayag po ba kayo sa paghahalughog?
P a g e | 61
NO:Go to question 22
9. Did you witness the search?

Nasaksihan niyo po ba na personal ang paghahalughog?
10. Did a family member witness the search?

Nasaksihan po ba ng sino man sa iyong pamilya ang paghahalughog?
11. Were two witnesses from the locality present during the search?
Meron po bang dalawang tao na taga-roon sa inyo na nagsaksi sa paghahalughog?
P a g e | 62
12. Was the search conducted excessively?
Ang paghalughog po ba ay abusado?
13. Did they find any prohibited drug or items?

May nahanap po ba silang pinagbabawal na gamot o mga bagay?
NO: Go to question 17
14. Were you arrested or invited to the station after the search?
Kayo po ba ay inaresto o pilit na isinama sa presinto pagkatapos ng paghalughog?
15. Did they read you your Miranda rights (right remain silent and right to an attorney) in a
language that you understood when they arrested you?
Nung kayo ay inaresto, pinagsabihan po ba kayo ng inyong karapatang hindi magsalita, at
magkaroon ng abogado sa pamamaraang naintindihan ninyo?
P a g e | 63
16. Were you allowed an attorney of your choice and was your attorney present when you were
being questioned under custody?
Kayo po ba ay binigyan o hinayaang magkaroon ng abogado, at naroon po ba ang iyong
abogado habang kayo ay iniimbestigahan nung nasa kustodiya kayo ng mga pulis?
17. Were you arrested after the search?

Kayo po ba ay inaresto pagkatapos ng paghalughog?
18. Did they find any prohibited drug or items?

May nahanap po ba silang pinagbabawal na gamot o mga bagay?


P a g e | 64







P a g e | 65
23. Was the victim killed (or almost killed) in a police operation or while in the custody of the
police?
Napatay po ba ang biktima (o kayay may pagtatangka sa buhay sa biktima) buhat ng
isang police operation o habang nasa kustodiya ng mga pulis?
24. Do you feel there is a threat to your life because of your knowledge about the victims death
or the
attempt on their life?
Sa pakiramdam niyo po ba ay may banta sa inyong kaligtasan dahil sa nalalaman niyo
ukol sa
pagkamatay o pagtatangka sa buhay ng biktima?


P a g e | 66
RECOMMENDATIONS
1. The case does not seem to be one involving Tokhang or Extrajudicial Killing. For legal
assistance consult a lawyer or contact the numbers provided in ANNEX 1.
Ang kaso ay hindi mukhang isa na kinasasangkutan ng Tokhang o Extrajudicial na
Pagpatay. Para sa legal na tulong kumunsulta sa isang abugado o kontakin ang mga numero
na ibinigay sa ANNEX 1.
2. The victim may be advised to seek legal counsel to file a petition for the issuance of a writ of
amparo. The writ of amparo is a remedy available to cases of extrajudicial killings and
enforced disappearances. It is also available even in cases of threats to life, liberty and security.
The petition may be filed not only by the victim, but also by their immediate family, their
relative up to the fourth degree of consanguinity or affinity, or any concerned citizen or
organization, observing such order as to exclusion of others in the filing. The writ also allows
for interim reliefs for the victim, including Temporary Protection Order and Witness Protection
Order.
The same recommendation is forwarded to other persons, not being the actual victims, who
have personal knowledge of the circumstances of the incident involving the victim, and whose
life, liberty or security is threatened with enforced disappearance or extrajudicial killing. Please
consult a lawyer or for further legal assistance contact the numbers provided in ANNEX 1.
There seems to be a prima facie case against the person. Ask the person to seek immediate
legal advice for their defense. If warranted, the person may question the regularity of the search
conducted raising the procedural and documentation requirements in drug cases.
For legal assistance consult a lawyer or contact the numbers provided in ANNEX 1.
NOTE: If the person being interviewed is not the actual victim, verify if they feel they are in
any danger of becoming a victim of Tokhang, too, because of what they know of the case, and
if they do, proceed to give them Recommendation 2 as well.
Ang biktima ay maaaring ipaalam na humingi ng legal counsel upang mag-file ng isang
petisyon para sa pagpapalabas ng isang writ of amparo. Ang writ of amparo ay isang
P a g e | 67
remedyo na magagamit sa mga kaso ng mga ekstrahudisyal na pamamaslang at ipinatupad
na pagkawala. Available din ito sa mga kaso ng mga banta sa buhay, kalayaan at seguridad.
Ang petisyon ay maaaring maisampa hindi lamang ng biktima, kundi pati na rin sa kanilang
pamilya, ang kanilang kamag-anak hanggang sa ikaapat na antas ng pagkakasundo o
kaugnayan, o anumang nag-aalala na mamamayan o organisasyon, na sinusunod ang
naturang pagkakasunud-sunod sa pagbubukod ng iba sa paghaharap. Pinapayagan din ng
writ ang pansamantalang relief para sa biktima, kabilang ang Temporary Protection Order
at Order Protection Protection.
Ang parehong rekomendasyon ay ipapasa sa ibang mga tao, hindi ang aktwal na mga
biktima, na may personal na kaalaman sa mga pangyayari ng insidente na kinasasangkutan
ng biktima, at ang buhay, kalayaan o seguridad ay nanganganib sa pagpapatupad ng
pagkawala o ekstrahudisyal na pagpatay. Mangyaring kumunsulta sa isang abogado o para
sa karagdagang tulong sa batas makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa ANNEX 1.
Mukhang isang prima facie kaso laban sa tao. Hilingin sa tao na humingi ng agarang legal
na payo para sa kanilang pagtatanggol. Kung kinakailangan, maaaring itanong ng tao ang
kaayusan ng paghahanap na isinagawa sa pagtataas ng mga kinakailangan sa
pamamaraan at dokumentasyon sa mga kaso ng droga.
Para sa legal na tulong kumunsulta sa isang abogado o kontakin ang mga numero na
ibinigay sa ANNEX 1.
TANDAAN: Kung ang taong sinalihan ay hindi ang aktwal na biktima, i-verify kung sa
palagay nila nasa anumang panganib na maging biktima ng Tokhang, masyadong, dahil sa
kung ano ang kanilang nalalaman tungkol sa kaso, at kung gagawin nila, magpatuloy
upang bigyan sila ng Rekomendasyon 2 pati na rin.
3. Y our Miranda rights may have been violated. Any admission or extrajudicial confession during
the course of the custodial investigation is considered inadmissible as provided in the case
Aquino v Paiste.
If the case is already undergoing preliminary investigation, the victim may raise the violation
of their rights under custodial investigation and seek the dismissal of the complaint.
P a g e | 68
If there is already a charge before the court, the victim may seek the judicial determination of
probable cause raising the violation of their rights under custodial investigation and seek
dismissal of the information.
If not dismissed, and the case involves failure of the police to read them their Miranda rights,
the victim may move to quash the information on the ground that the court trying the case has
no jurisdiction over the person of the accused, raising the invalidity of arrest.
If the trial proceeds, the victim may apply for bail, and they may object to the inadmissible
evidence taken in violation of their rights under custodial investigation.
Ang iyong mga karapatan sa Miranda ay maaaring nalabag. Ang anumang admission o
ekstrahudisyal na pag-amin sa panahon ng pagsisiyasat ng kustodiya ay itinuturing na
hindi mapagkakatiwalaan gaya ng pagkakaloob sa kaso ni Aquino v Paiste.
Kung ang kaso ay sumasailalim sa paunang imbestigasyon, ang biktima ay maaaring

magtaas ng paglabag sa kanilang mga karapatan sa ilalim ng imbestigasyon ng kustodiya
at humingi ng pagpapaalis sa reklamo.
Kung mayroon nang kaso sa korte, maaaring hilingin ng biktima ang hudisyal na
pagpapasiya ng posibleng dahilan na itataas ang paglabag sa kanilang mga karapatan sa
ilalim ng pag-iingat ng kustodiya at humingi ng pagpapaalis sa impormasyon.
Kung hindi binale-wala, at ang kaso ay nagsasangkot ng kabiguan ng pulisya na basahin

ang mga ito ng kanilang mga karapatan sa Miranda, maaaring ilipat ng biktima ang
impormasyon sa dahilan na ang hukuman na sumubok ng kaso ay walang hurisdiksyon sa
tao ng akusado, illegal ang pag-aresto.
P a g e | 69
Kung ang paglilitis ay nalikom, ang biktima ay maaaring m ag-aplay para sa piyansa, at
maaari nilang tutulan ang di-madalang na katibayan na kinuha sa paglabag sa kanilang
mga karapatan sa ilalim ng pag-iimbestiga ng kustodiya.
4. For immediate relief, the victim may file a petition for the issuance of a writ of habeas corpus.
Habeas corpus is a remedy available to all cases of illegal confinement by which a person is
deprived of his liberty. The arrest of the victim may have been made invalidly, and the victim
may be released because of this. The petition for habeas corpus may also be filed by some other
person on the victims behalf.
If the case is already undergoing preliminary investigation, the victim may seek the dismissal
of the complaint for lack of material evidence. The search in the victims property did not yield
any prohibited substance or object and in such case, there is no basis for the charge.
probable cause similarly raising the lack of material evidence, and seek dismissal of the
information.
If not dismissed, the victim may move to quash the information on the ground that the facts
charged do not constitute an offense.
Ultimately, the victim may choose to file a criminal, civil (if they wish to file separately) or
administrative complaint, or all three, on the basis of arbitrary detention (Article 124, RPC)
against the police. The arrest may have been unlawful because it was made without a warrant.
P a g e | 70
Where there were no prohibited substances found on the victims property or person, a
warrantless arrest is not allowed on that ground.
Para sa agarang relief, ang biktima ay maaaring mag-file ng isang petisyon para sa
pagpapalabas ng isang writ of habeas corpus. Ang Habeas corpus ay isang lunas na
magagamit sa lahat ng kaso ng ilegal na pagkakulong na kung saan ang isang tao ay
pinagkaitan ng kanyang kalayaan. Ang pag-aresto sa biktima ay maaaring hindi wasto, at
ang biktima ay maaaring palayain dahil dito. Ang petisyon para sa habeas corpus ay maaari
ring i-file ng ibang tao sa ngalan ng biktima.

humingi ng pagpapaalis ng reklamo dahil sa kakulangan ng materyal na katibayan. Ang
paghahanap sa ari-arian ng biktima ay hindi nagbigay ng anumang ipinagbabawal na
substansiya o bagay at sa ganitong kaso, walang batayan para sa pagsingil.
Kung may isang singil sa harap ng korte, ang biktima ay maaaring humingi ng hudisyal na
pagpapasiya ng posibleng dahilan na katulad ng pagtataas ng kakulangan ng materyal na
katibayan, at humingi ng pagpapaalis ng impormasyon.
Kung hindi ma-dismiss, maaaring ilipat ng biktima ang impormasyon sa lupa na ang mga
katotohanan ay hindi isang pagkakasala.
Sa huli, maaaring piliin ng biktima na maghain ng kriminal, sibil (kung nais nilang mag-file
ng hiwalay) o reklamong administratibo, o lahat ng tatlo, batay sa di-makatwirang pagpigil
(Artikulo 124, RPC) laban sa pulisya. Ang pag-aresto ay maaaring labag sa batas dahil
ginawa ito nang walang warrant. Kung saan walang mga ipinagbabawal na sangkap na
natagpuan sa ari-arian o tao ng biktima, ang isang walang warrant na pag-aresto ay hindi
pinahihintulutan sa na batayan.
P a g e | 71
5. There seems to have been no harm done on the person. For other legal concerns, ask the person
to seek legal advice; however, if they feel there is a threat to their life, liberty or security from
the law enforcement operatives, proceed to give them Recommendation 2 as well.
Tila walang pinsala sa tao. Para sa iba pang mga legal na alalahanin, sabihan ang tao na
humingi ng legal na payo; gayunpaman, kung sa palagay nila ay may banta sa kanilang
buhay, kalayaan o seguridad mula sa mga nagpapatupad ng batas, magpatuloy upang
bigyan sila ng Rekomendasyon 2 pati na rin.
of the complaint for lack of material evidence. The search in the victims property, even when
proceeding from a valid warrant, when conducted in an abusive or excessive ma nner is a
violation of the persons rights, and in such case, the search is rendered invalid and there is no
basis for the charge.
probable cause similarly raising the lack of material evidence arising from an invalid search,
and seek dismissal of the information.
P a g e | 72
charged do not constitute an offense, and that the court trying the case has no jurisdiction over
the person of the accused, raising the invalidity of arrest.
evidence taken in an invalid search.
and abuse in the service of warrants (Article 129, RPC). Where a warrantless arrest is made
after an invalid search, such as one involving abuse of warrant, the warrantless arrest is also
invalid.
Para sa agarang relief, ang biktima ay maaaring maghain ng petisy on para sa


paghahanap sa ari-arian ng biktima, kahit na mula sa isang wastong warrant, kapag
isinasagawa sa isang abusado o labis na paraan ay isang paglabag sa mga karapatan ng
tao, at sa naturang kaso, ang paghahanap ay hindi wasto at walang batayan para sa
pagsingil.
P a g e | 73
Kung may kaso na sa harap ng korte, ang biktima ay maaaring humingi ng hudisyal na
katibayan na nagmumula sa isang di-wastong paghahanap, at humingi ng pagpapaalis ng
impormasyon.
Kung hindi ma-dismiss, ang biktima ay maaaring ilipat upang ibasura ang impormasyon sa
rason na ang mga katotohanan ay hindi isang pagkakasala, at ang korte kung saan nililitis
ang kaso ay walang hurisdiksyon sa taong may akusado, na nagpapataas ng kawalang-bisa
ng pag-aresto.
Kung ang paglilitis ay nalikom, ang biktima ay maaaring mag-aplay para sa piyansa, at
maaari silang lumalabag sa di-madalang na katibayan na kinuha sa isang di-wastong
paghahanap.
ng hiwalay) o reklamong administratibo, o lahat ng tatlo, batay sa arbitraryong pagpigil
(Artikulo 124, RPC) at pang-aabuso sa serbisyo ng mga warrants (Artikulo 129 , RPC). Kung
ang isang walang warrant na pag-aresto ay ginawa pagkatapos ng isang di-wastong
paghahanap, tulad ng isa na kinasasangkutan ng pang-aabuso ng warrant, ang hindi
maayos na pag-aresto ay hindi wasto.
7. If the case is already undergoing preliminary investigation, the victim may seek the dismissal
of the complaint for lack of material evidence. The search in the victims property, even when
proceeding from a valid warrant, when conducted in an abusive or excessive manner is a
violation of the persons rights, and in such case, the search is rendered invalid and there is no
basis for the charge.
P a g e | 74
administrative complaint, or all three, on the basis of abuse in the service of warrants (Article
129, RPC). The law penalizes law enforcement operatives when in the service of warrants, and
conduct of warrantless searches, they exceed their authority or use unnecessary severity.
Kung ang kaso ay sumasailalim sa paunang imbestigasyon, maaaring magfile ang biktima
para mapaalis ang reklamo dahil sa kakulangan ng materyal na katibayan. Ang
paghahanap sa ari-arian ng biktima, kahit na mula sa isang wastong warrant, kapag
isinasagawa sa isang abusado o labis na paraan ay isang paglabag sa mga karapatan ng
tao, at sa naturang kaso, ang paghahanap ay hindi wasto at walang batayan para sa
pagsingil.
impormasyon.
P a g e | 75
Kung hindi ma-dismiss, maaaring ilipat ng biktima ang impormasyon sa kadahilanan na
ang mga katotohanan ay hindi isang pagkakasala.
paghahanap.
Sa huli, maaaring piliin ng biktima na maghain ng kriminal, sibil (kung nais nilang m ag-file
nang hiwalay) o reklamong administratibo, o lahat ng tatlo, batay sa pang-aabuso sa
serbisyo ng mga warrants (Artikulo 129, RPC). Ang batas ay nagpaparusa sa mga
nagpapatupad ng batas na nagpapatupad ng mga warrant, at pag-uugali ng mga
paghahanap na walang warrant, lumagpas sila sa kanilang awtoridad o gumagamit ng
hindi kinakailangang kalubhaan.
of the complaint for lack of material evidence. The search in the victims property was
conducted without the victim, any of their family members or the presence of at least two (2)
witnesses residing in the locality, which renders the search invalid. Anything taken in an invalid
search cannot be admitted as evidence which means that there is no basis now for the charge.
P a g e | 76
and searching domicile without witnesses (Article 130, RPC). Where the warrantless arrest is
made after an invalid search, such as one involving search in the absence of witnesses, the
warrantless arrest is also invalid.

paghahanap sa ari-arian ng biktima ay isinasagawa nang walang biktima, alinman sa
kanilang mga miyembro ng pamilya o ang pagkakaroon ng hindi bababa sa dalawa (2) na
P a g e | 77
saksi na naninirahan sa lokalidad, na nagpapakita ng hindi wastong paghahanap. Ang
anumang nakuha sa isang di-wastong paghahanap ay hindi maaaring ipasok bilang
katibayan na nangangahulugan na walang batayan ngayon para sa pagsingil.
Kung may kaso sa harap ng korte, ang biktim a ay maaaring humingi ng hudisyal na
impormasyon.
kadahilanan na ang mga katotohanan ay hindi isang pagkakasala, at ang korte na
sinusubukan ang kaso ay walang hurisdiksyon sa taong may akusado, na nagpapataas ng
kawalang-bisa ng pag-aresto.
paghahanap.
Sa huli, maaaring piliin ng biktima na maghain ng isang kriminal, sibil (kung nais nilang
mag-file nang hiwalay) o reklamong administratibo, o lahat ng tatlo, batay sa arbitraryong
pagpigil (Artikulo 124, RPC) at paghahanap ng tirahan nang walang mga saksi (Artikulo
130, RPC ). Kung saan ginawa ang warrantless arrest matapos ang isang di-wastong
paghahanap, tulad ng isa na may kinalaman sa paghahanap sa kawalan ng mga saksi, ang
di-makatwirang pag-aresto ay hindi rin wasto.
P a g e | 78
9. If the case is already undergoing preliminary investigation, the victim may seek the dismissal
of the complaint for lack of material evidence. The search in the victims property, even if
validly issued, when conducted without the presence of the victim, any of their family members,
or at least two (2) witnesses from the locality, is a violation of the persons rights, and in such
case, the search is rendered invalid, and there is no basis for the charge.
administrative complaint, or all three, on the basis of searching domicile without witnesses
(Article 130, RPC).
Kung ang kaso ay sumasailalim sa paunang imbestigasyon, maaaring humanap ng biktima

ang pagpapaalis ng reklamo dahil sa kakulangan ng materyal na katibayan. Ang paghanap
sa ari-arian ng biktima, kahit na may wastong pagpapalabas, kapag isinasagawa nang
wala ang presensya ng biktima, ang sinuman sa kanilang mga kapamilya, o hindi bababa
sa dalawa (2) na saksi mula sa lokalidad, ay isang paglabag sa mga karapatan ng tao, at sa
kaso, ang paghahanap ay hindi wasto, at walang batayan para sa pagsingil.
P a g e | 79
impormasyon.
Kung hindi ma-dismiss, maaaring ilipat ng biktima ang impormasyon sa kadahilanan na

ang mga kaso ay hindi isang pagkakasala.
paghahanap.
ng hiwalay) o reklamong administratibo, o lahat ng tatlo, batay sa paghahanap ng tirahan
na walang mga saksi (Artikulo 130, RPC).
conducted without a warrant, nor was it done with the victims consent, which renders the
P a g e | 80
search invalid. Anything taken in an invalid search cannot be admitted as evidence which
means that there is no basis for the charge.
and violation of domicile (Article 128, RPC). Where a warrantless arrest is made after an invalid
search, such as one involving a warrantless search without consent of the person, the
warrantless arrest is also invalid.
P a g e | 81
paghahanap sa ari-arian ng biktima ay isinasagawa nang walang isang warrant, o ito ay
ginawa sa pahintulot ng biktima, na nagpapakita ng paghahanap ay hindi wasto. Ang
anumang bagay na kinuha sa isang hindi wastong paghahanap ay hindi maaaring ipasok
bilang katibayan na nangangahulugan na walang batayan para sa pagsingil.
Kung may kaso sa harap ng korte, ang biktima ay maaaring humingi ng hudisyal na
impormasyon.
kadahilanan na ang kaso ay hindi isang pagkakasala, at ang korte na sinusubukan ang kaso
ay walang hurisdiksyon sa taong may akusado, na nagpapataas ng kawalang-bisa ng pag-
aresto.
paghahanap.
nang hiwalay) o reklamong administratibo, o lahat ng tatlo, batay sa di-makatwirang
pagpigil (Artikulo 124, RPC) at paglabag sa domicile (Artikulo 128, RPC) . Kung ang isang
walang warrant na pag-aresto ay ginawa pagkatapos ng isang di-wastong paghahanap,
tulad ng isa na may kinalaman sa isang walang warrant na paghahanap nang walang
pahintulot ng tao, ang di-makatwirang pag-aresto ay hindi wasto.
P a g e | 82
11.If the case is already undergoing preliminary investigation, the victim may seek the dismissal
conducted without a warrant, nor was it done with the victims consent, which renders the
search invalid. Anything taken in an invalid search cannot be admitted as evidence which
means that there is no basis for the charge.
administrative complaint, or all three, on the basis of violation of domicile (Article 128, RPC).
The law penalizes law enforcement operatives, who without any valid search warrant, enters
any dwelling against the will of the owner or occupant thereof to conduct a search.
Kung ang kaso ay sumasailalim sa paunang imbestigasyon, maaaring humanap ng biktima

ang pagpapaalis ng reklamo dahil sa kakulangan ng materyal na katibayan. Ang
paghahanap sa ari-arian ng biktima ay isinasagawa nang walang isang warrant, o ito ay
ginawa sa pahintulot ng biktima, na nagpapakita ng paghahanap ay hindi wasto. Ang
P a g e | 83
anumang bagay na kinuha sa isang hindi wastong paghahanap ay hindi maaaring ipasok
bilang katibayan na nangangahulugan na walang batayan para sa pagsingil.
Kung may kaso sa harap ng korte, ang biktima ay maaaring humingi ng hudisyal na
impormasyon.
Kung hindi ma-dismiss, maaaring iquash ng biktima ang impormasyon sa rason na ang
facts ay hindi nagpapakita ng isang pagkakasala.
paghahanap.
Sa huli, maaaring piliin ng biktima na maghain ng isang kriminal, sibil (kung nais nilang
mag-file ng hiwalay) o reklamong administratibo, o lahat ng tatlo, batay sa paglabag sa
domicile (Artikulo 128, RPC). Ang batas ay nagpaparusa sa mga nagpapatupad ng batas, na
walang wastong search warrant, pumasok sa anumang tirahan laban sa kalooban ng may-
ari o nakatira dito upang magsagawa ng paghahanap.
12. The victim may choose to file a criminal, civil (if they wish to file separately) or administrative
complaint, or all three, on the basis of abuse in the service of warrants (Article 129, RPC). The
law penalizes law enforcement operatives when in the service of warrants, and conduct of
warrantless searches, they exceed their authority or use unnecessary severity.
P a g e | 84
Ang biktima ay maaaring pumili ng isang kriminal, sibil (kung nais nilang mag-file ng
hiwalay) o reklamong administratibo, o lahat ng tatlo, batay sa pang-aabuso sa serbisyo ng
mga warrants (Artikulo 129, RPC). Ang batas ay nagpaparusa sa mga nagpapatupad ng
batas na nagpapatupad ng mga warrant, at pag-uugali ng mga paghahanap na walang
warrant, lumagpas sila sa kanilang awtoridad o gumagamit ng hindi kinakailangang
kalubhaan.
Para sa legal na tulong kumunsulta sa isang abugado o kontakin ang mga numero na
13. A petition for the issuance of a writ of amparo may be sought by the immediate family
member, by a relative by consanguinity or affinity up to the fourth civil degree, or by any
concerned citizen or group to protect the life of the witnesses or the family members of the
victim. The writ of amparo is a remedy available to cases of extrajudicial killings and enforced
disappearances. It is also available even in cases of threats to life, liberty and security. The
petition may be filed not only by the victim, but also by their immediate family, their relative
up to the fourth degree of consanguinity or affinity, or any concerned citizen or organization,
observing such order as to exclusion of others in the filing. The victim or other threatened
persons may also avail of interim reliefs, including Temporary Protection Order and Witness
Protection Order.
Similarly, these persons, having personal knowledge of the circumstances of the victims death,
may choose to file a criminal, civil (if they wish to file separately) and administrative complaint
P a g e | 85
on the basis of murder (Article 248, RPC) or homicide (Article 249, RPC) (if the victim was
targeted), depending on the circumstances, or reckless imprudence resulting in homicide
(Article 365, RPC) (if the victim died from the crossfire).
NOTE: Other than the cases that may arise on the basis of the death or attempt on the life of
the victim, cases on the basis of arbitrary detention (Article 124, RPC), violation of domicile
(Article 128, RPC), abuse in the service of search warrants (Article 129, RPC), and searching
domicile without witnesses (Article 130, RPC), may have also arisen.
If the person being interviewed wishes to learn about such recommendations and whether they
would apply to the case of the victim, proceed to ask them Question 2; however, the questions
that will follow have to be modified from a second person perspective to a third person
perspective (i.e. from were you to was he/she). Similarly, if the victim is already dead, the
eventual go to recommendations may no longer apply, except the recommended cases to be
filed against the law enforcement operatives.
Ang isang petisyon para sa pagpapalabas ng isang writ of amparo ay m aaaring hinahangad
ng kagyat na miyembro ng pamilya, ng isang kamag-anak sa pamamagitan ng
pagkakasundo o pagkakahawig hanggang sa ika-apat na antas ng sibil, o ng anumang nag-
aalala na mamamayan o grupo upang protektahan ang buhay ng mga saksi o ang mga
miyembro ng pamilya ng biktima. Ang writ of amparo ay isang remedyo na magagamit sa
mga kaso ng mga ekstrahudisyal na pamamaslang at ipinatupad na pagkawala. Available
din ito sa mga kaso ng mga banta sa buhay, kalayaan at seguridad. Ang petisyon ay
maaaring maisampa hindi lamang ng biktima, kundi pati na rin sa kanilang pamilya, ang
kanilang kamag-anak hanggang sa ikaapat na antas ng pagkakasundo o kaugnayan, o
anumang nag-aalala na mamamayan o organisasyon, na sinusunod ang naturang
pagkakasunud-sunod sa pagbubukod ng iba sa paghaharap. Ang biktima o iba pang
nanganganib na mga tao ay maaari ring makakuha ng mga pansamantalang relief,
kabilang ang Temporary Protection Order at Order Protection Protection.
Gayundin, ang mga taong ito, na may personal na kaalaman tungkol sa kalagayan ng
pagkamatay ng biktima, ay maaaring pumili na maghain ng kriminal, sibil (kung nais
P a g e | 86
nilang mag-file nang hiwalay) at administratibong reklamo batay sa pagpatay (Artikulo
248, RPC) o pagpatay (Artikulo 248 249, RPC) (kung ang biktima ay naka-target), depende
sa mga pangyayari, o walang saysay na imprudence na nagreresulta sa pagpatay (Artikulo
365, RPC) (kung namatay ang biktima mula sa crossfire).
TALA: Bukod sa mga kaso na maaaring lumitaw batay sa kamatayan o pagtatangka sa

buhay ng biktima, mga kaso batay sa arbitrary detention (Artikulo 124, RPC), paglabag sa
domicile (Artikulo 128, RPC), pang-aabuso sa ang serbisyo ng mga warrants sa paghahanap
(Artikulo 129, RPC), at paghahanap ng tirahan na walang mga saksi (Artikulo 130, RPC), ay
maaaring magkaroon din ng arisen.
Kung ang taong ininterbyu ay nagnanais na matuto tungkol sa mga naturang

rekomendasyon at kung ilalapat nila sa kaso ng biktima, magpatuloy upang tanungin sila
Tanong 2; gayunpaman, ang mga tanong na susundan ay dapat baguhin mula sa
pangalawang pananaw ng tao sa pananaw ng ikatlong tao (ibig sabihin mula sa "ikaw ay"
na "ay siya"). Katulad din, kung ang biktima ay patay na, ang maaaring pumunta sa mga
rekomendasyon ay maaaring hindi na mag-apply, maliban kung ang mga rekomendadong
kaso ay isasampa laban sa mga nagpapatupad ng batas.
14. Persons having personal knowledge of the circumstances of the victims death, may choose
to file a criminal, civil (if they wish to file separately) and administrative complaint on the basis
of murder (Article 248, RPC) or homicide (Article 249, RPC) (if the victim was targeted),
depending on the circumstances, or reckless imprudence resulting in homicide (Article 365,
RPC) (if the victim died from the crossfire).
NOTE: Other than the cases that may arise on the basis of the death or attempt on the life of
the victim, cases on the basis of arbitrary detention (Article 124, RPC), violation of domicile
(Article 128, RPC), abuse in the service of search warrants (Article 129, RPC), and searching
domicile without witnesses (Article 130, RPC), may have also arisen.
P a g e | 87
If the person being interviewed wishes to learn about such recommendations and whether they
would apply to the case of the victim, proceed to ask them Question 2; however, the questions
that will follow have to be modified from a second person perspective to a third person
perspective (i.e. from were you to was he/she). Similarly, if the victim is already dead, the
eventual go to recommendations may no longer apply, except the recommended cases to be
filed against the law enforcement operatives.
Ang mga taong may personal na kaalaman tungkol sa kalagayan ng pagkamatay ng

biktima ay maaaring pumili na magsampa ng kriminal, sibil (kung nais nilang mag-file
nang hiwalay) at reklamong administratibo batay sa pagpatay (Artikulo 248, RPC) o
pagpatay (Artikulo 249, RPC) (kung ang biktima ay naka-target), depende sa mga
pangyayari, o walang saysay na kawalang-katarungan na nagresulta sa pagpatay
(Artikulo 365, RPC) (kung namatay ang biktima mula sa crossfire).
TALA: Bukod sa mga kaso na maaaring lumitaw batay sa kamatayan o pagtatangka sa

buhay ng biktima, mga kaso batay sa arbitrary detention (Artikulo 124, RPC), paglabag sa
domicile (Artikulo 128, RPC), pang-aabuso sa ang serbisyo ng mga warrants sa paghahanap
(Artikulo 129, RPC), at paghahanap ng tirahan na walang mga saksi (Artikulo 130, RPC), ay
maaaring magkaroon din ng arisen.
Kung ang taong sinalihan ay nagnanais na matuto tungkol sa mga naturang

rekomendasyon at kung mag-aplay sila sa kaso ng biktima, magpatuloy upang hilingin sa
kanila Tanong 2; gayunpaman, ang mga tanong na susundan ay dapat baguhin mula sa
pangalawang pananaw ng tao sa pananaw ng ikatlong tao (ibig sabihin mula sa "ikaw ay"
na "ay siya"). Katulad din, kung ang biktima ay patay na, ang maaaring pumunta sa mga
rekomendasyon ay maaaring hindi na mag-apply, maliban kung ang mga rekomendadong
kaso ay isasampa laban sa mga nagpapatupad ng batas.
P a g e | 88
ANNEX 1

NCR Regional Office
4th Floor DOJ Agencies Building, NIA Road, cor. East Ave.,
(02) 924-13-97

IBP Building, No.15 Doa Julia Vargas Ave.,
(02) 631-3014
(02) 631-3018
(02) 634-4697

Room 107, Malcolm Hall, Osmena Ave.,
University of the Philippines, Diliman, Quezon City
(02) 272 2541

(02) 877-92-43, ext. 611
Department of Social Welfare and Development (DSWD)

Batasan Pambansa Complex, Quezon City
Tel. No.: (02)931-8101 to 07
DSWD NCR Ugnayan Pag-asa Crisis Intervention Center

Legarda, Manila
Tel. No.: (02) 734-8639/ 734-8654/ 734-8626 to 27
P a g e | 89
Philippine National Police (PNP)
Camp Crame, Quezon City
Tel. No.: 723-0401 to 20
PNP-Women and Children Protection Center (WCPC)

Tel. No.: 410-3213
NBI-Violence Against Women and Children Desk (VAWCD)

Taft Avenue, Manila
Tel. No.: 523-8231 to 38 / 525-6028
P a g e | 90
Manual for Search and Seizure Cases
[Manual para sa mga kaso ng search and seizure]
GUIDE:
4. Until the examiner has yet to reach a page which provides the
recommendation, the questioning should not stop.
5. The recommendation shall be given to the aggrieved party with the advice to
further seek legal counsel.
[GABAY]:
1. [Ang lahat ng mga tanong ay maaring sagutin sa pamamagitan ng Oo o Hindi.
mula sa abogado.]
I. Preliminary Questions
12. Were you searched by the police or any other governmental authorities (e.g. barangay
tanods)?
[Ang kumapkap ba sayo ay isang pulisya o anumang iba pang awtoridad ng pamahalaan.]
YES, go to question 2.
[OO: Magpatuloy sa Tanong 2.]
NO, go to recommendation 1
[HINDI: Magpatuloy sa Rekomendasyon 1.]
13. Did the police present a written search warrant before the search was conducted?
P a g e | 91
[Nagpakita ba ang pulisya ng nakasulat na search warrant bago isagawa ang paghahanap.]
YES: go to question 3
NO: go to question 22
[HINDI: Magpatuloy sa Tanong 22.]
14. Did the warrant specify the name of the place searched?
[Tinalakay ba ng warrant ang pangalan ng lugar na hinanap?]
NO: go to recommendation 12
If not applicable: go to question 4

[Kung hindi naangkop: Magpatuloy sa Tanong 4.]
15. Were you specifically named in the warrant that was served?
[Tiyak na pinangalanan ka sa warrant na pinaglilingkuran?]
16. Did the warrant describe and specify all the items seized?
[Ang tungkulin ba ay naglalarawan at tinukoy ang lahat ng mga bagay na kinuha?]
P a g e | 92
17. Did the warrant provide a reason or cause for the search?
[Nagbigay ba ng dahilan ang warrant para sa paghahanap?]
18. Did the warrant specify more than one offense?

[Nagtakda ba ang warrant ng higit sa isang pagkakasala?]
YES: go to recommendation 3
[OO: Magpatuloy sa Rekomendasyon 3.]
19. Did the warrant have a signature of a judge?

[Ang warrant ba ay may pirma ng isang hukom?]
P a g e | 93
20. Was it issued by the court, within whose place or territory, a criminal action was filed or is
pending against you or the person searched? (e.g. if you have a pending criminal action in
the Regional Trial Court of Makati and you were searched in Pasay)
[Binigay ba ito ng korte, sa loob ng lugar o teritoryo nito, ang isang kriminal na aksyon
ay na-file o nakabinbin laban sa iyo o sa taong hinanapan? (hal. kung mayroon kang
nakabinbing pagkilos na kriminal sa Regional Trial Court ng Makati at hinanap ka sa
Pasay)]
21. Was the date when the search was conducted within 10 days from the warrants date of
issuance?
[Isinigawa ba ang paghahanap sa loob ng 10 araw mula sa petsa ng pag-isyu ng
warrant?]
22. Was the search made on daytime?

[Ang paghahanap ba ay ginawa sa umaga?]
P a g e | 94
II. Secondary Questions
23. Did the warrant provide that a search can be done at any reasonable hour of the day or
night? (NOTE: if the time for making the search is blank then it must be done in daytime)
[Ibinigay ba ng warrant na maaaring magawa ang paghahanap "sa anumang
makatwirang oras ng araw o gabi"? (TANDAAN: kung ang oras para sa paggawa ng
paghahanap ay blangko, dapat gawin sa araw)]
24. Was it positively asserted in the affidavit that the property is in the person or in the place
ordered to be searched?
[Ito ay positibong iginiit sa affidavit na ang ari-arian ay nasa tao o sa lugar na iniutos na
paghanapan?]
25. Was the search done as an incident to an arrest (whether the arrest is valid or not please
refer to Manual 1 - Arrests)?
[Ang paghahanap ay ginawa bilang isang insidente sa isang pag-aresto (kung ang pag-
aresto ay may-bisa o hindi, mangyaring sumangguni sa Manual 1 - Arrests)?]
P a g e | 95
26. Does the search warrant involve heinous crimes, illegal gambling, illegal possession of
firearms and ammunitions, or violations of the Comprehensive Dangerous Drugs Act of
2002, the Intellectual Property Code, the Anti- Money Laundering Act of 2001 and the
Tariff and Customs Code?
[Ang kasong search warrant ay kinasasangkutan ng mga kasuklam-suklam na krimen,
iligal na pagsusugal, iligal na pag-aari ng mga baril at bala, o paglabag sa Comprehensive
Dangerous Drug Act of 2002, ang Intellectual Property Code, ang Anti-Money
Laundering Act of 2001 at ang Tariff and Customs Code?]
27. Were some of the items seized by the authorities not specified in the search warrant?
[Mey ilan sa mga item na kinuha ng mga awtoridad ba ay hindi tinukoy sa search
warrant?]
28. Were the items described in the warrant directly connected to the offense provided in the
warrant?
[Ang mga bagay ba na inilarawan sa warrant ay direktang konektado sa kasalanan na
ibinigay sa warrant?]
P a g e | 96
29. Were the items seized specifically described in the search warrant?
[Ang mga bagay ba na nakuha ay partikular na inilarawan sa search warrant?]
30. Were the items seized but not provided in the warrant, items which are illegal or
contraband i.e. prohibited drugs, counterfeit money etc.?
[Ang mga nakuha bang mga aytem ngunit hindi ipinagkaloob sa warrant, ay mga item na
ilegal o kontrabando o ipinagbabawal na gamot, pekeng pera atbp.?]
31. Although not named, were you described in the warrant?

[Kahit hindi ka pinangalanan sa warrant, inilarawan ka ba doon?]
32. Were you wrongly named in the warrant or in your belief not sufficiently described?
P a g e | 97
[Mali ba ang pangalan mo sa warrant o sa iyong paniniwala hindi sapat ang
paglalarawan sayo?]
33. Were you searched after being arrested?

[Kinapkapan ka ba pagkatapos kang arestuhin?]
34. Were you searched in a police checkpoint?

[Ikaw ba ay nasearch sa tsekpoint ng pulisya?]
35. Was the search made in inspections or body checks in the airport?
[Ang search ba ay ginawa sa mga inspeksyon o pagsusuri sa katawan sa paliparan?]
P a g e | 98
36. Was the search made to enforce customs and tariff laws?
[Ang paghahanap ba ay ginawa upang ipatupad ang mga batas ng kaugalian at taripa?]
37. Was the search made in the enforcement of health and sanitary laws?
[Ang paghahanap ba ay ginawa sa pagpapatupad ng mga batas sa kalusugan at sanitary?]
38. Did the police allege that he searched you because you looked suspicious?
[Ipinahayag ba ng pulisya na kinapkapan ka nya dahil ikaw ay mukhang kahina-hinala?]
39. Did you consent to the search made?

[Sumang-ayon ka ba sa pagkapkap sa iyo?]
P a g e | 99
40. At the time that you gave consent to be searched, were you aware that you could refuse the
search made against you?
[Sa oras na nagbigay ka ng pahintulot upang maghanap, alam mo ba na maaari mong
tanggihan ang paghahanap na ginawa laban sa iyo?]
41. Did the authorities search beyond your outer clothing?

[Ang paghahanap ba nila ng mga bagay o ebidensya ay lampas pa sa iyong panlabs na
damit?]
42. Were the items seized by the police done during the time of the arrest?
[Ang mga bagay na kinuha ba ng pulisya ay mula noong sa panahon ng pag-aresto sayo?]
P a g e | 100
43. Were the items seized by the police easily seen or is plainly exposed in the place where you
were arrested e.g. inside a plastic bag or not in the glove compartment of a car?
[Ang mga bagay na nasamsam ng pulis ay madaling nakikita o malinaw na nakalantad sa
lugar kung saan ka naaresto? hal. sa loob ng isang plastic bag o hindi sa glove
compartment ng isang kotse]
44. Did the police purposively and actively look for the items seized beyond what was easily
seen or is immediately apparent?
[Ang pulisya ba ay aktibong naghanap ng mga bagay at na nakakuha sila ng lampas sa
kung ano ang madaling makita o agad na mapansin?]
P a g e | 101
III. RECOMMENDATIONS
NOTE: If the recommendation you will get is that the search or seizure was illegal, advise your
lawyer to file a motion to quash in court against the warrant or to object on the admissibility of
the items seized upon presentation as evidence.
1. There is no illegal search and seizure if it was conducted by private persons and not by
governmental authorities. Y our remedy is to file a criminal and/or civil complaint against the
offender. Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Walang ilegal na paghahanap at pang-aagaw kung ito ay isinasagawa ng mga pribadong tao at
hindi ng mga awtoridad ng pamahalaan. Ang iyong lunas ay maghain ng reklamo sa kriminal at /
o sibil laban sa nagkasala. Mangyaring kumunsulta sa isang abogado o para sa tulong na legal ay
makipag-ugnay sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]
2. The search warrant may not be valid, being in the nature of a general warrant. It infringes on
the constitutional mandate requiring warrants to have a particular description of the things to be
seized. (Rules of Court, Rule 126, Sec. 4) Please consult a lawyer or for legal assistance contact the
numbers provided in Annex 2.
[Maaaring hindi wasto ang search warrant, sa pagiging pangkalahatang warrant. Ito ay lumalabag
sa utos ng konstitusyon na nangangailangan ng mga warrant na magkaroon ng isang partikular
na paglalarawan ng mga bagay na kinuha. (Mga Panuntunan ng Hukuman, Rule 126, Sek. 4)
Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong sa legal na makipag -ugnayan sa mga
numerong ibinigay sa Annex 2.]
3. The search warrant may be considered as a scatter-shot search warrant and is invalid and void.
Under the requisites for issuing a search warrant, it shall issue upon probable cause with one
specific offense (Rules of Court, Rule 126, Sec. 4) Please consult a lawyer or for legal assistance
contact the numbers provided in Annex 2.
[Ang search warrant ay maaaring isaalang-alang bilang scatter-shot search warrant ito ay hindi
wasto at walang bisa. Sa ilalim ng mga rekisito para sa pag-isyu ng isang search warrant, ito ay
dapat mag-isyu sa probable cause na may isang partikular na pagkakasala (Mga Panuntunan ng
Hukuman, Rule 126, Sek. 4) Mangyaring kumunsulta sa isang abogado o para sa tulong sa legal
na makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]
P a g e | 102
4. The search warrant may be invalid and void. Under the requisites for issuing a search warrant,
it shall issue upon probable cause in connection with one specific offense. (Rules of Court, Rule
126, Sec. 4) Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex
2.
[Maaaring hindi wasto at walang bisa ang search warrant. Sa ilalim ng mga rekisito para sa pag-
isyu ng isang search warrant, ito ay dapat mag-isyu sa probable cause kaugnay ng isang partikular
na pagkakasala. (Mga Panuntunan ng Hukuman, Rule 126, Sek. 4) Mangyaring kumunsulta sa
isang abugado o para sa tulong sa legal ay makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex
2.]
5. The search warrant may be invalid and void. A search warrant must be signed by a judge. (Rules
of Court, Rule 126, Sec. 1) Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers
provided in Annex 2.
[Maaaring hindi wasto at walang bisa ang search warrant. Dapat na nilagdaan ng isang hukom
ang isang search warrant. (Mga Panuntunan ng Hukuman, Rule 126, Seksiyon 1) Mangyaring
kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na legal ay makipag-ugnayan sa mga numerong
ibinigay sa Annex 2.]
6. The search warrant may be invalid and void. A search warrant has a validity of only 10 days
from the date it was issued. (Rules of Court, Rule 126, Sec. 10) Please consult a lawyer or for legal
assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Maaaring hindi wasto at walang bisa ang search warrant. Ang isang search warrant ay may bisa
ng 10 araw lamang mula sa petsa na inisyu nito. (Mga Panuntunan ng Korte, Panuntunan 126,
Seksiyon 10) Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na legal ay makipag-
ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
7. The search may be valid and legal. Please consult a lawyer or for legal assistance contact the
numbers provided in Annex 2.
[Maaaring wasto at legal ang search warrant. Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa
tulong na legal ay makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
8. The search may be unlawful. The warrant must direct that it be served in the day time, unless
the affidavit asserts that the property is on the person or in the place ordered to be searched, in
which case a direction may be inserted that it be served at any time of the day or night. (Rules of
P a g e | 103
Court, Rule 126, Sec. 9) Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers
provided in Annex 2.
[Ang paghahanap ay maaaring labag sa batas. Ang warrant ay dapat nag direkta na ito ay nagsilbi
sa umaga, maliban kung ang affidavit ay nag aassert na ang ari-arian ay nasa tao o sa lugar na
iniutos na maghanap, kung saan ang isang direksyon ay maaaring ipinasok na ito ay nagsilbi sa
anumang oras ng araw man o gabi. (Panuntunan ng Korte, Panuntunan 126, Sek. 9) Mangyaring
ibinigay sa Annex 2.]]
9. The seizure may be invalid and void as to those items not particularly described in the warrant.
A warrant must particularly describe the items to be seized. Its description must be specific as the
circumstances would ordinarily allow and must bear a direct relation to the offense for which the
warrant was issued. (Rules of Court, Rule 126, Sec. 4) (People v Rubio, G.R. No. L-35500, October
27, 1932) Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex
2.
[Ang pag-agaw ay maaaring hindi wasto at walang bisa sa mga bagay na hindi partikular na
inilarawan sa warrant. Ang isang warrant ay dapat na ilarawan ang mga bagay na dapat makuha.
Ang paglalarawan nito ay dapat na tukoy kung ang mga pangyayari ay karaniwan na
pahihintulutan at dapat may direktang kaugnayan sa kasalanan kung saan inilabas ang warrant.
(Panuntunan ng Korte, Panuntunan 126, Sek. 4) (Mga Tao v Rubio, G.R. No. L-35500, Oktubre
27, 1932) Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na legal ay makipag-ugnayan
sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
10. The warrant may be valid under the exception of description personae. Y ou have to check if
the description in the warrant will sufficiently indicate you as the proper person as the object of
the search. If not, then recommendation 11 will apply. (People v. Veloso, G.R. No. L-23051,
October 20, 1925) Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in
Annex 2.
[Ang warrant ay maaaring wasto sa ilalim ng pagbubukod ng paglalarawan personae. Dapat mong
suriin kung ang paglalarawan sa warrant ay sapat na ipahiwatig na ikaw ang tamang tao bilang at
ang object ng paghahanap. Kung hindi, mag-apply ang rekomendasyon 11. (People v. Veloso, G.R.
No. L-23051, Oktubre 20, 1925) Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na
legal ay makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
P a g e | 104
11. The search warrant may be invalid and void. A warrant must contain the name of the person
upon whom it is to be served. (People v. Veloso, G.R. No. L-23051, October 20, 1925) Please
consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Maaaring hindi wasto at walang bisa ang search warrant. Ang isang warrant ay dapat maglaman
ng pangalan ng tao kung kanino ito ay ihahatid. (People v. Veloso, G.R. No. L-23051, Oktubre 20,
1925) Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na legal ay makipag-ugnayan sa
mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
12. The search warrant may be invalid and void. The search warrant must particularly describe
the place to be searched. (Rules of Court, Rule 126, Sec. 4) Please consult a lawyer or for legal
assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Maaaring hindi wasto at walang bisa ang search warrant. Dapat na ilarawan ng search warrant
ang lugar na hahanapin. (Mga Panuntunan ng Hukuman, Rule 126, Seksiyon 4) Mangyaring
13. The search may be a valid warrantless search. Please consult a lawyer or for legal assistance
contact the numbers provided in Annex 2.
[Ang paghahanap ay maaaring isang wastong paghahanap na walang warrant. Mangyaring
14. The search may be an invalid warrantless search therefore all items seized as a product of that
search is inadmissible in court under the doctrine of the fruit of a poisonous tree. Please consult
a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Ang paghahanap ay maaaring isang hindi wastong paghahanap na hindi warrantless kaya ang
lahat ng mga item na kinuha bilang isang produkto ng paghahanap na iyon ay hindi maari sa korte
sa ilalim ng doktrina ng bunga ng isang nakakalason na puno. Mangyaring kumunsulta sa isang
abugado o para sa tulong na legal ay makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
15. The consent may be invalid and therefore it was an invalid warrantless search. For consent to
be valid, the person to be searched must be aware of the existence of his right to refuse and must
have an actual intention to relinquish such right expressly. (People v Burgos, G.R. No. 92739,
P a g e | 105
August 2, 1991) Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in
Annex 2.
[Maaaring hindi wasto ang pahintulot at samakatuwid ito ay isang hindi wastong paghahanap na
walang warrant. Para sa pahintulot na maging balido, ang taong hahanapin ay dapat magkaroon
ng kamalayan sa pagkakaroon ng kanyang karapatang tumanggi at dapat magkaroon ng isang
aktwal na intensyon na pahintulutan ang naturang karapatan nang hayag. (People v Burgos, G.R.
No. 92739, Agosto 2, 1991) Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na legal ay
makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
16. Aside from challenging the validity of the stop and frisk, as provided in recommendation 17,
the search beyond your outer clothing is invalid. (Manalili v. CA, G.R. No. 113447, October 09,
1997) Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Bukod sa paghamon ng bisa ng stop at frisk, gaya ng itinatadhana sa rekomendasyon 17, ang
paghahanap na lampas sa iyong panlabas na damit ay hindi wasto. (Manalili v. CA, G.R. No.
113447, Oktubre 09, 1997) Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na legal ay
makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
17. It may be a case of stop and frisk. Whether it is valid or not will depend on the totality of facts
that led to the suspicion of the police that you might, is committing or has committed a criminal
act. Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Maaaring ito ay isang kaso ng paghinto at frisk. Kung ito ay wasto o hindi ay nakasalalay sa
kabuuan ng mga katotohanan na humantong sa hinala ng pulis na maaari mong, ay gumawa o
nakagawa ng kriminal na pagkilos. Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na
legal ay makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
18. The items seized may be inadmissible in court and its seizure illegal. A search incidental to a
lawful warrantless arrest is valid if the items seized were those that do not extend beyond the
immediate control of the person being arrested or those made contemporaneous to the arrest and
in the place of where the arrest was made. (People v. Musa, G.R. No. 95329, January 27, 1993)
Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Ang mga bagay na nasamsam ay maaaring hindi tatanggapin sa korte at ilegal ang pag -agaw nito.
Ang isang paghahanap na hindi sinasadya sa isang legal na hindi warrantless arrest ay wasto kung
ang mga bagay na kinuha ay ang mga hindi na umaabot sa lampas sa agad na pagkontrol ng taong
naaresto o mga ginawa ng panahon sa pag-aresto at sa lugar kung saan ginawa ang pag-aresto.
P a g e | 106
(Mga Tao v. Musa, G.R. No. 95329, Enero 27, 1993) Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o
para sa tulong na legal ay makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
19. The seizure may be valid under the plain view doctrine. The plain view doctrine applies when
the following requisites concur: (a) the law enforcement officer in search of the evidence has a
prior justification for an intrusion (valid checkpoint or arrest) or is in a position from which he
can view a particular area; (b) the discovery of evidence in plain view is unintentional; (c) it is
immediately apparent to the officer that the item he observes may be evidence of a crime,
contraband or otherwise subject to seizure. Please consult a lawyer or for legal assistance contact
the numbers provided in Annex 2.
[Ang pag-agaw ay maaaring wasto sa ilalim ng doktrina ng pagtingin. Ang patas na pagtingin sa
doktrina ay naaangkop kapag sumusunod ang mga sumusunod na mga kinakailangan: (a) ang
opisyal ng pagpapatupad ng batas sa paghahanap ng katibayan ay may naunang pagbibigay-
katwiran para sa isang panghihimasok (wastong tsekpoint o pag-aresto) o nasa posisyon na kung
saan maaari niyang tingnan ang isang partikular na lugar; (b) ang pagtuklas ng katibayan sa plain
view ay hindi sinasadya; (c) agad na maliwanag sa opisyal na ang bagay na kanyang sinusunod ay
maaaring katibayan ng isang krimen, kontrabando o kung hindi man ay sasailalim sa pang-aagaw.
Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na legal ay makipag-ugnayan sa mga
numerong ibinigay sa Annex 2.]]
20. The seizure may be invalid and illegal being in violation of the plain view doctrine. Fr the
seizure to be valid under the said doctrine, the evidence must be inadvertently discovered by the
police who had the right to be there and such evidence must be immediately apparent. (People v.
Sarap, G.R. No. 132165, March 26, 2003) Please consult a lawyer or for legal assistance contact
the numbers provided in Annex 2.
[Maaaring hindi wasto ang pag-agaw at iligal na paglabag sa doktrina ng pagtingin. Ang
pagpapatalsik ay maaaring maging wasto sa ilalim ng nasabing doktrina, ang katibayan ay dapat
na hindi sinasadyang natuklasan ng pulisya na may karapatang makarating doon at ang naturang
ebidensiya ay dapat na agad na maliwanag. (People v. Sarap, G.R. No. 132165, Marso 26, 2003)
Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa tulong na legal ay makipag-ugnayan sa mga
numerong ibinigay sa Annex 2.]]
21. It may be valid. A warrant can be enforced in any territory, provided it is implemented on and
within the premises specifically described therein which may or may not be within the territorial
P a g e | 107
jurisdiction of the issuing court. (Malaloan v. Court of Appeals, G.R. No. 104879, May 6, 1994)
Please consult a lawyer or for legal assistance contact the numbers provided in Annex 2.
[Maaaring may bisa. Ang isang warrant ay maaaring ipatupad sa anumang teritoryo, kung ito ay
ipinapatupad sa at sa loob ng mga lugar na partikular na inilarawan dito na maaaring o hindi
maaaring sa loob ng teritoryal na hurisdiksyon ng naghahatid na korte. (Malaloan v. Court of
Appeals, G.R. No. 104879, Mayo 6, 1994) Mangyaring kumunsulta sa isang abugado o para sa
tulong na legal ay makipag-ugnayan sa mga numerong ibinigay sa Annex 2.]]
P a g e | 108
ANNEX 1
SOR (Standard Operating Responses) when your person is subjected to a search

1. Ask the Police Officers what your offense is.
2. Ask whether they have a search warrant.
3. Remember that you have the right to say NO and be silent if they do not have a warrant.
4. Y ou can ask that your parents be contacted or a lawyer of your choice.
5. If they still searched and seized your items, in violation of the above, you have the right to
sign the receipt they will give you which has the inventory of the items seized.
[SOR (Mga Karaniwang Tugon sa Mga Operasyon) kapag ang iyong tao ay
napapailalim sa isang paghahanap
1. Tanungin ang mga Opisyal ng Pulisya kung ano ang iyong pagkakasala.
2. Tanungin kung mayroon silang isang search warrant.
3. Tandaan na may karapatan kang magsabi ng WALANG at tahimik kung wala silang
warrant.
4. Maaari mong hilingin na makipag-ugnay ang iyong mga magulang o isang abugado na
iyong pinili.
5. Kung hinanap pa nila at kinuha ang iyong mga item, na lumalabag sa nasa itaas, mayroon
kang karapatang mag-sign sa resibo na ibibigay nila sa iyo kung saan nakuha ang
imbentaryo ng mga item na kinuha.]
SOR (Standard Operating Responses) when your property is subjected to a search

1. Politely ask the police the following:
a. their name
b. their designation
c. If they have a search warrant
d. Precinct number
e. Purpose
2. If they do not have a warrant, you could validly refuse them entry.
[SOR (Mga Karaniwang Tugon sa Mga Operasyon) kapag ang iyong ari-arian ay
nasasailalim sa isang paghahanap
1. Mahigpit na itanong sa pulis ang mga sumusunod:
P a g e | 109
a. pangalan nila
b. ang kanilang pagtatalaga
c. Kung mayroon silang isang search warrant
d. Numero ng presinto
e. Layunin
2. Kung wala silang isang warrant, maaari mong balido tanggihan ang entry na ito.]
P a g e | 110
ANNEX 2

NCR Regional Office
4th Floor DOJ Agencies Building,
(02) 924-13-97

IBP Building,
(02) 631-3014
(02) 631-3018
(02) 634-4697

Osmena Ave.,
(02) 272 2541

(02) 877-92-43, ext. 611

Tel. No.: (02)931-8101 to 07
P a g e | 111
Legarda, Manila
Tel. No.: (02) 734-8639/ 734-8654/ 734-8626 to 27

Tel. No.: 723-0401 to 20

Tel. No.: 410-3213

Taft Avenue, Manila
Tel. No.: 523-8231 to 38 / 525-6028
P a g e | 112
ANNEX 3
RULE 126 - SEARCH AND SEIZURE
Section 1. Search warrant defined. A search warrant is an order in writing issued in the
name of the People of the Philippines, signed by a judge and directed to a peace officer,
commanding him to search for personal property described therein and bring it before the court.
Sec. 2. Court where application for search warrant shall be filed. An application for
search warrant shall be filed with the following:
(a) Any court within whose territorial jurisdiction a crime was committed.
(b) For compelling reasons stated in the application, any court within the judicial region
where the crime was committed if the place of the commission of the crime is known, or
any court within the judicial region where the warrant shall be enforced.
However, if the criminal action has already been filed, the application shall only be made
in the court where the criminal action is pending.
Sec. 3. Personal property to be seized. A search warrant may be issued for the search and
seizure of personal property:
(a) Subject of the offense;

(b) Stolen or embezzled and other gos, or fruits of the offense; or
(c) Used or intended to be used as the means of committing an offense.
Sec. 4. Requisites for issuing search warrant. A search warrant shall not issue except
upon probable cause in connection with one specific offense to be determined personally by the
judge after examination under oath or affirmation of the complainant and the witness he may
produce, and particularly describing the place to be searched and the things to be seized which
may be anywhere in the Philippines.
Sec. 5. Examination of complainant; record. The judge must, before issuing the warrant,
personally examine in the form of searching questions and answers, in writing and under oath,
P a g e | 113
the complainant and the witnesses he may produce on facts personally known to them and attach
to the record their sworn statements, together with the affidavits submitted.
Sec. 6. Issuance and form of search warrant. If the judge is satisfied of the existence of
facts upon which the application is based or that there is probable cause to believe that they exist,
he shall issue the warrant, which must be substantially in the form prescribed by these Rules.
Sec. 7. Right to break door or window to effect search. The officer, if refused admittance
to the place of directed search after giving notice of his purpose and authority, may break open
any outer or inner door or window of a house or any part of a house or anything therein to execute
the warrant to liberate himself or any person lawfully aiding him when unlawfully detained
therein.
Sec. 8. Search of house, room, or premises to be made in presence of two witnesses.

No search of a house, room, or any other premises shall be made except in the presence of the
lawful occupant thereof or any member of his family or in the absence of the latter, two witnesses
of sufficient age and discretion residing in the same locality.
Sec. 9. Time of making search. The warrant must direct that it be served in the day time,
unless the affidavit asserts that the property is on the person or in the place ordered to be
searched, in which case a direction may be inserted that it be served at any time of the day or
night.
Sec. 10. Validity of search warrant. A search warrant shall be valid for ten (10) days from
its date. Thereafter, it shall be void.
Sec. 11. Receipt for the property seized. The officer seizing the property under the warrant
must give a detailed receipt for the same to the lawful occupant of the premises in whose presence
the search and seizure were made, or in the absence of such occupant, must, in the presence of at
least two witnesses of sufficient age and discretion residing in the same locality, leave a receipt in
the place in which he found the seized property.
P a g e | 114
Sec. 12. Delivery of property and inventory thereof to court; return and goings
thereon. (a) The officer must forthwith deliver the property seized to the judge who issued the
warrant, together with a true inventory thereof duly verified under oath.
(b) Ten (10) days after issuance of the search warrant, the issuing judge shall ascertain if the return
has been made, and if none, shall summon the person to whom the warrant was issued and require
him to explain why no return was made. If the return has been made, the judge shall ascertain
whether section 11 of this Rule has been complied with and shall require that the property seized
be delivered to him. The judge shall see to it that subsection (a) hereof has been complied with.
(c) The return on the search warrant shall be filed and kept by the custodian of the log book on
search warrants who shall enter therein the date of the return, the result, and other actions of the
judge.
A violation of this section shall constitute contempt of court.
Sec. 13. Search incident to lawful arrest. A person lawfully arrested may be searched for
dangerous weapons or anything which may have been used or constitute proof in the commission
of an offense without a search warrant.
Sec. 14. Motion to quash a search warrant or to suppress evidence; where to file.
A motion to quash a search warrant and/or to suppress evidence obtained thereby may be filed in
and acted upon only by the court where the action has been instituted. If no criminal action has
been instituted, the motion may be filed in and resolved by the court that issued search warrant.
However, if such court failed to resolve the motion and a criminal case is subsequently filed in
another court, the motion shall be resolved by the latter court.
P a g e | 115
Manual for VAWC Cases
[Manual para sa mga kaso ng VAWC]
How to advise a possible victim of violence under Republic Act No. 9262 (Violence Against
Women and their Children Act)
[Paano ipaalam sa isang tao na maaaring biktima ng karahasan sa ilalim ng Batas Republika
Blg. 9262 (Karahasan Laban sa Kababaihan at Batas sa kanilang mga Bata)]
GUIDE:
1. All questions are answerable by Y ES or NO.
2. Either response would merit a direction to a different question, section, or page of the
manual.
legal counsel.
[GABAY:
1. Ang lahat ng mga tanong ay maaring sagutin sa pamamagitan ng Oo o Hindi.
mula sa abogado.]
INITIAL INSTRUCTIONS TO THE RESPONDING BARANGAY OFFICER
Y ou may resort to this portion of the manual if there is a suspicion or allegation that the ACT
OF VIOLENCE [See Annex 1 (B)] committed was one under the Violence Against Women
and their Children (VAWC) Act. Other than the act of violence itself, the red flag for such a
matter is the RELATIONSHIP [See Annex 1 (A)] between the perpetrator and the victim or
P a g e | 116
his mother (if the victim is the child of the person with whom the perpetrator has or had a
romantic relationship with). The victim may be a woman or her child.
If not pressed for time or urgency, request the complainant/victim to write down her personal
information (full name, residence, civil status, age) and to narrate in detail the incidence(s) of
violence. If the victim/complainant is unable to read and write, assist and ensure that her
statement is written down.
Note that you can rephrase the questions below to suit the situation, as long as its essence is
retained.
The following questions cover the initial contact with the complainant/victim. Please see
Annex 4 for the detailed flowchart of what Barangay Officers should do afterwards. Also, keep
in mind that the information disclosed by the victim/complainant is CONFIDENTIAL.
[MGA PANGUNAHING TAGAPAGTULOT SA OPISYAL NG BARANGAY
Maaari mong gamitin ang bahaging ito ng manwal kung may hinala na ang ACT OF
VIOLENCE [Tingnan ang Annex 1 (B)] ay ginawa sa ilalim ng Batas ng Karahasan Laban
sa Kababaihan at Bata (VAWC). Bukod sa karahasan mismo, ang RELASYON [Tingnan ang
Annex 1 (A)] sa pagitan ng may kasalanan at ang biktima o ang kanyang ina ay dapat
alamin (kung ang biktima ay anak ng taong may kasalanan o nagkaroon ng romantikong
relasyon sa may kasalanan). Ang biktima ay maaaring maging babae o ang kaniyang anak.
Kung hindinasa agarang panganib, hilingin ang nagrereklamo / biktima na isulat ang
kanyang personal na impormasyon (buong pangalan, paninirahan, kalagayan sa sibil,
edad) at i-detalye nang detalyado ang (mga) insidente ng karahasan. Kung ang biktima /
nagrereklamo ay hindi makakabasa at magsulat, tulungan at tiyakin na ang kanyang
pahayag ay nakasulat.
Tandaan na maaari mong muling baguhin ang mga tanong sa ibaba upang maging angkop
sa sitwasyon, hangga't napapanatili ang ibig malaman upang malutas ang reklamo.
P a g e | 117
Ang mga sumusunod na tanong ay sumasaklaw sa unang kontak sa nagrereklamo / biktima.
Pakitingnan ang Annex 4 para sa detalyadong flowchart ng mga dapat gawin ng mga
Barangay Officer. Gayundin, tandaan na ang impormasyon na isiwalat ng biktima /
nagrereklamo ay mananatiling pribado.]
[MGA PANGUNAHING KATANUNGAN]
1. Are you the victim or is it someone you know?

[Ikaw ba ang biktima o isang tao na alam mo?]
YES, I am the victim: Go to question 3.

[OO, ako ang biktima: magpatuloy sa tanong 3.]
NO, its someone else: Go to question 2.

[HINDI, ibang tao ang biktima: magpatuloy sa tanong 2.]
2. Is the victim in immediate danger right now?

[Ang biktima ba ay nasa agarang panganib ngayon?]
YES, she/the child is in immediate danger:

Secure the victims safety. Seek the assistance of police or the barangay, if
necessary.
If the perpetrator is found in the act of committing an act of violence, then he can
be arrested without the need of an arrest warrant.
If from the personal knowledge of the official, an act of abuse had just been
committed (e.g. there are fresh signs of very recent abuse in the victims body or
the surrounding area) AND there is an immediate danger to the life or limb of the
victim, the perpetrator can be arrested without the need of an arrest warrant.
If a deadly weapon is in plain view or in the possession of the perpetrator,
confiscate it and turn it over only to the proper police officer or scene of the crime
operative.
P a g e | 118
Escort the victim to a safe place of her choice. Once her safety is secured, turn her
over first to the Barangay Health Worker. [See Annex 1 (D)]
Once they are finished, resume the interview.
Go to question 3.
[OO, siya ay nasa agarang panganib:
Siguraduhin muna ang kaligtasan ng biktima. Humingi ng tulong sa pulis o sa
barangay, kung kinakailangan.
Kung ang akusado ay matatagpuan sa pagkilos ng paggawa ng karahasan,
maaari na siyang maaresto nang hindi nangangailangan ng warrant of arrest.
Kung mula sa personal na kaalaman ng opisyal, ang isang gawaing pang-
aabuso ay kakapangyari palamang ( Halimbawa. May mga sariwang
palatandaan ng pang-aabuso sa katawan ng biktima o sa nakapaligid na lugar)
at mayroong agarang panganib sa buhay ng biktima, ang akusado ay maaaring
maaresto na walang pangangailangan ng warrant na pag-aresto.
Kung ang isang nakamamatay naarmas ay nasa kamay ng akusado, maaari
itong kumpiskahin at ibigay sa pulis o sa mga opisyal na operatiba ng krimen.
Samahan ang biktima sa isang ligtas na lugar na kanyang pinili. Sa oras na ang
biktima ay nasa mabuting sitwasyon na ligtas, siya ay papuntahin sa Barangay
Health Worker. [Tingnan ang Annex 1 (D)]
Kapag natapos na sila, ipagpatuloy ang pakikipanayam.
NO, she/the child is not in immediate danger right now:

Ask the complainant how he or she came to know about the abuse
Ask the complainant if the victim can and is willing to push through with the
complaint.
If he/she is not able or willing, why not?
Go to question 3.
[HINDI, wala siyang agarang panganib sa ngayon:
Tanungin ang nagreklamo kung paano siya nakilala tungkol sa pang-aabuso
Tanungin ang nagrereklamo kung ang biktima ay maaari at nais na ituloy ang
reklamo.
Kung hindi niya ipagpapatuloy ang reklamo, bakit hindi?
P a g e | 119
Pagkatapos ay magpatuloy sa tanong 3.]
3. Is the perpetrator related to the victim in any of the following ways:

a. as the victims spouse, former spouse, lover, former lover; or
b. as the spouse, former spouse, lover, former lover of the victims mother?
[Ang may kasalanan ay may kaugnayan sa biktima sa alinman sa mga sumusunod:
a. bilang asawa ng biktima, dating asawa, dating katalik, kasintahan, dating
kasintahan; o
b. bilang asawa, dating asawa, kasintahan, dating kasintahan ng ina ng biktima?]
NOTE: to be liable as the perpetrator under the VAWC Act, he does not have to
be married to the victim or the mother of the victim he just has to have a prior
dating or sexual relationship with the victim or the victims mother. [See Annex
1 (A)]
[TANDAAN: Upang managot sa ilalim ng VAWC Act, hindi siya kailangang

mag-asawa sa biktima o ina ng biktima - kailangan lang niyang magkaroon ng
dating dating o sekswal na relasyon sa biktima o ina ng biktima. [Tingnan ang
Annex 1 (A)] ]
YES (he is related in any of those ways): Go to Question 4.

[OO (siya ay may kaugnayan sa alinman sa mga ganitong paraan):
NO (he is not related in any of those ways): Go to Recommendation 1.

[HINDI (wala siyang kaugnayan sa alinman sa mga ganitong paraan):
Magpatuloy sa Rekomendasyon 1.]
II. SECONDARY QUESTIONS

[MGA KARAGDAGANG TANONG]
4. Did the perpetrator commit any of these abuses?

a. Physical;
P a g e | 120
b. Sexual;
c. Psychological; or
d. Economic?
[Gumawa ba ang may sala ng alinman sa mga sumusunod na uri ng karahasan?
a. Pisikal;
b. Sekswal;
c. Sikolohikal; o
d. Pinansyal?]
NOTE: If the victim is unsure or seems to be unsure, you can elaborate more on
and give examples of each of these. [See Annex 1 (B)]
[TANDAAN: Kung ang biktima ay hindi sigurado o tila hindi sigurado, maaari
mong dagdagan ang mga detalye at magbigay ng mga halimbawa ng bawat isa
sa mga ito. [Tingnan ang Annex 1 (B)] ]
YES (to any, many, or all of the above acts):

Ask her to narrate all of the incidents wherein she was abused or harassed.
Ask if she has already written a sworn statement on these incidents. If she has not
yet, assist her in doing so.
Go to Question 5.
[OO (sa alinman, marami, o lahat ng mga kilos sa itaas):
Hilingin sa kanya na isalaysay ang lahat ng mga pangyayari kung saan siya ay
inabuso o ginigipit.
Tanungin kung isinulat na niya ang isang sinumpaang pahayag sa mga
insidente na ito. Kung hindi pa, siya ay pasulatin ng sinumpaang pahayag.
NO (the act complained of is not among the above acts): Go to Recommendation

2.
[HINDI (ang karahasan na ginagawa ng may kasalanan ay hindi kabilang
sa mga nakasaad sa itaas): Magpatuloy sa Rekomendasyon 2.]
5. Have her rights been explained to the victim?

[Naipaliwanag na ba sa biktima ang kaniyang mga karapatan?]
P a g e | 121
YES (she has been informed and these have been explained to her): Go to
Question 6.
[OO (naipaliwanag na sa kaniya ang mga ito): Magpatuloy sa Tanong 6.]
NO (she has not been informed and these have been explained to her):
Explain her rights to her. [See Annex 1 (C)]
Go to Question 6.
[HINDI (hindi pa ito naipaliwanag sa kaniya):
Ipaalam sa kanya ang posibleng mga remedyo na siya ay may karapatan.
[Tingnan ang Annex 1 (E)]
Magpatuloy sa Tanong 7]
6. Has the victim been informed of the possible remedies she may avail of?
[Alam ba ng biktima ang mga posibleng remedyo na maaari niyang makuha?]
YES (she has been informed): Go to Question 7.

[OO (alam na niya): Magpatuloy sa Tanong 7.]
NO (she has not been informed):

Inform her of the possible remedies she is entitled to. [See Annex 1 (E)]
Go to Question 7
[HINDI (wala siyang kaalaman):
Ipaalam sa kanya ang posibleng mga remedyo na siya ay may karapatan.
[Tingnan ang Annex 1 (E)]
Magpatuloy sa Tanong 7]
7. Is the victim in need of protection?

[Nangangailangan ba ng proteksyon ang biktima?]
YES (she / the child needs protection):

Explain what Barangay Protection Orders, Temporary Protection Orders, and
Permanent Protection Orders are. [See Annex 1 (E) (1)]
Go to Question 8.
P a g e | 122
[OO (nangangailangan siya ng proteksyon]
Ipaliwanag sa kaniya kung ano ang Brangay Protection Order, Temporary
Protection Order, Permanent Protection Order. [Tingnan ang Annex 1 (E) (1)
NO (she does not need protection): Go to Question 10.

[HINDI (hindi siya nangangailangan ng proteksyon): Magpatuloy sa Tanong
10.]
8. Would you like to apply for a Barangay Protection Order?

[Gusto mo bang kumuha ng Order ng Proteksyon ng Barangay o Barangay Protection
Order?]
YES (she will apply):

Assist her in applying for a BPO [See Annex 1 (F)]
Go to Question 9.
[OO (Mag aaplay o kukuha siya):
Tulungan siya sa pag-aaplay para sa isang BPO [Tingnan ang Annex 1 (F)]
NO (she will not apply): Go to Question 9.

[HINDI (Hindi siya mag-aplay o kukuha): Magpatuloy sa Tanong 9.]
9. Would you like to apply for a Temporary/Permanent Protection Order?

[Gusto mo bang mag-aplay para sa Temporary / Permanent Protection Order?]
YES (she will apply):

Inform her about how to apply for a TPO/PPO [See Annex 1 (G)]
Go to Question 10.
[OO (Mag aaplay o kukuha siya):
Ipaalam sa kanya kung paano mag-aplay para sa isang TPO / PPO [Tingnan
ang Annex 1 (G)]
P a g e | 123
NO (she will not apply): Go to Question 10.
[HINDI (hindi siya mag-aplay o kukuha): Magpatuloy sa Tanong 10.]
10. Would you like to file a civil or criminal complaint against the perpetrator?
[Gusto mo bang magsampa ng isang sibil o kriminal na reklamo laban sa mga may
sala?]
YES (she will file): Go to Recommendation 2.

[OO (siya ay magsasampa ng kaso): Magpatuloy sa Rekomendasyon 2.]
NO (she will not file): Go to Recommendation 3.

[HINDI (hindi siya mag sasampa ng kaso): Magpatuloy sa Rekomendasyon 3.]
P a g e | 124
III. RECOMMENDATIONS
[MGA REKOMENDASYON]
1. The complaint does not seem to be one under VAWC, because of the absence of the
relationship element between the victim and the perpetrator. HOWEVER, it may be one
under some other penal law (e.g. physical injuries, rape, acts of lasciviousness, unjust
vexation, etc.).
Assist complainant in drafting her sworn statement which narrates in detail the
incident(s).
Afterwards, advise her that she can either file a civil or a criminal complaint.
If she would rather file a civil complaint for damages, she may obtain the services
of a lawyer of her own choosing.
If she is an indigent or if the family/conjugal property is being kept from her by the
perpetrator, then she may seek the assistance of the Public Attorneys Office or of
other legal aid institutions. [See Annex 2]
If she wants to file a criminal complaint, refer her to the PNP Women and
Childrens Protection Desk. [See Annex 3]
[Ang reklamo ay hindi isa sa ilalim ng VAWC, dahil sa kawalan ng elemento ng relasyon
sa pagitan ng biktima at ng may kasalanan. Gayunman, maaaring ito ay isa sa ilalim
ng iba pang batas sa penal (Halimbawa. Pisikal na pananakit, panggagahasa, atbp.).
Tulungan ang nagrereklamo na mag-draft ng kanyang sinumpaang pahayag na

naglalaman ng detalye sa (mga) insidente.
Pagkatapos ay ipaalam sa kanya na maaari siyang mag-file ng isang sibil o isang

kriminal na reklamo.
Kung mas gugustuhin niyang maghain ng sibil na reklamo para sa mga pinsala,
maaaring makuha niya ang mga serbisyo ng isang abogado na kanyang pinili.
Kung siya ay isang maralita o kung ang ari-arian ng pamilya / ng mag-asawa
ay tinatago mula sa kanya ng may sala, maaari siyang humingi ng tulong sa
P a g e | 125
Public Attorneys Office o sa iba pang mga institusyong nagbibigay ng legal na
tulong. [Tingnan ang Annex 2]
Kung nais niyang magsampa ng isang kriminal na reklamo, i-refer siya sa PNP
Women and Children's Protection Desk. [Tingnan ang Annex 3] ]
2. The case seems to be one under VAWC. Complainant may file either a civil or a crim inal
complaint.
If she would rather file a civil complaint for damages, she may obtain the services
of a lawyer of her own choosing.
If she feels that she does not have the resources to hire a private lawyer or if the
family/conjugal property is being kept from her by the perpetrator, then she may
seek the assistance of the Public Attorneys Office or of other legal aid institutions.
[See Annex 2]
If she wants to file a criminal complaint, refer her to the PNP Women and
Childrens Protection Desk. [See Annex 3]
Inform her that you and the Barangay will take the following actions:
Within 4 hours from the time of reporting
i. call for the assistance of the DSWD, LGU social Welfare Department or
accredited NGOs; and
ii. turn over her files and report the incident to the Women and Childrens
Protection Desk at the nearest Police Station;
Keep confidential and private all records pertaining to cases of violence against
women and their children - the complaint will be entered in a separate for VAWC
cases;
Upon the victims request, you will assist with the removal of her personal
belongings from the house;
[If the victim requires assistance with the application for the protection orders]
Y ou will assist her and/or call the attention of law enforcement agents so that they
may assist her with the application for the protection orders;
[If she has not yet met with the Barangay Health Officer] The Barangay Health
Officer will check on her condition [See Annex 1 (D)];
[If one of the reliefs requested by the victim involves the failure to provide support
to the woman or her children] The Punong Barangay or any Barangay Kagawad
P a g e | 126
will call the perpetrator for counseling and explain to him his legal obligations to
support his wife and/or minor children;
[If a Barangay Protection Order was applied for and granted] A copy of the BPO
will be served to the perpetrator and the Barangay will ensure its enforcement.
Assure her that if she needs help, she can come always approach the Barangay. If the
Barangay has an Anti-VAWC desk officer, provide her with the contact information.
[Ang reklamo ay isa sa ilalim ng VAWC. Ang nagrereklamo ay maaaring magsampa ng

sibil o kriminal na reklamo.
Kung mas gugustuhin niyang maghain ng sibil na reklamo para sa mga pinsala,
maaaring makuha niya ang mga serbisyo ng isang abogado na kanyang pinili.
Kung siya ay isang maralita o kung ang ari-arian ng pamilya / ng mag-asawa
ay tinatago mula sa kanya ng may sala, maaari siyang humingi ng tulong sa
Public Attorneys Office o sa iba pang mga institusyong nagbibigay ng legal na
tulong. [Tingnan ang Annex 2]
Kung nais niyang magsampa ng isang kriminal na reklamo, i-refer siya sa PNP
Women and Children's Protection Desk. [Tingnan ang Annex 3]
Ipaalam sa kanya na gagawin mo at ng Barangay ang mga sumusunod na aksyon:

Sa loob ng 4 na oras mula sa oras ng pag-uulat
iii. tatawag para sa tulong ng DSWD, LGU Social Welfare Department o
mga kinikilalang NGO; at
iv. ibibigay ang kanyang kaso at irereport ang pangyayari sa Women and
Children's Protection Desk sa pinakamalapit na Police Station;
Panatilihing kumpidensyal at pribado ang lahat ng mga tala na may kaugnayan
sa mga kaso ng karahasan laban sa kababaihan at kanilang mga anak - ang
reklamo ay isasampa nang hiwalay para sa mga kaso ng VAWC;
Sa kahilingan ng biktima, makakatulong ka sa pag-alis ng kanyang mga
personal na gamit mula sa bahay;
[Kung nangangailangan ang biktima ng tulong sa aplikasyon para sa mga order
sa proteksyon] Tutulungan mo siya at / o tawagan ang pansin ng mga ahente
ng tagapagpatupad ng batas upang matulungan nila siya sa aplikasyon para sa
mga order sa proteksyon;
P a g e | 127
[Kung hindi pa siya nakikita sa Opisyal ng Kalusugan ng Barangay] Susuriin ng
Barangay Health Officer ang kondisyon niya [Tingnan ang Annex 1 (D)];
[Kung ang isa sa mga relief na hiniling ng biktima ay nagsasangkot sa
kabiguang magbigay ng suporta sa babae o sa kanyang mga anak] Ang Punong
Barangay o sinumang Barangay Kagawad ay tatawagan ang may sala para sa
pagpapayo at ipaliwanag sa kanya ang kanyang legal na obligasyon upang
suportahan ang kanyang asawa at / o menor de edad na mga bata;
[Kung ang isang Order ng Proteksiyon ng Barangay ay ipinataw at
ipinagkaloob] Ang isang kopya ng BPO ay ihahatid sa may kasalanan at ang
Barangay ay matiyak ang pagpapatupad nito.
Tiyakin na kung kailangan niya ng tulong, maaari siyang lumapit sa Barangay. Kung
may Anti-VAWC desk officer ang Barangay, ibigay sa kanya ang impormasyon ng Anti-
VAWC desk officer.]
3. Inform her that if she changes her mind with respect to filing a case, she has 10 to 20 years
to file one from the time of the last incident of violence depending on the kind of violence
[See Annex 1 (E) (6)].
Inform her that you and the Barangay will take the following actions:
Within 4 hours from the time of reporting
v. call for the assistance of the DSWD, LGU social Welfare Department or
accredited NGOs; and
vi. turn over her files and report the incident to the Women and Childrens
Protection Desk at the nearest Police Station;
Keep confidential and private all records pertaining to cases of violence against
women and their children - the complaint will be entered in a separate for VAWC
cases;
Upon the victims request, you will assist with the removal of her personal
belongings from the house;
[If the victim requires assistance with the application for the protection orders]
Y ou will assist her and/or call the attention of law enforcement agents so that they
may assist her with the application for the protection orders;
P a g e | 128
[If she has not yet met with the Barangay Health Officer] The Barangay Health
Officer will check on her condition [See Annex 1 (D)];
[If one of the reliefs requested by the victim involves the failure to provide support
to the woman or her children] The Punong Barangay or any Barangay Kagawad
will call the perpetrator for counseling and explain to him his legal obligations to
support his wife and/or minor children;
[If a Barangay Protection Order was applied for and granted] A copy of the BPO
will be served to the perpetrator and the Barangay will ensure its enforcement.
Assure her that if she needs help, she can come always approach the Barangay. If the
Barangay has an Anti-VAWC desk officer, provide her with the contact information.
[Ipagbigay-alam sa kanya na kung binago niya ang kanyang isip tungkol sa

paghaharap ng isang kaso, siya ay may 10 hanggang 20 taon upang maghain ng isa
mula sa panahon ng huling insidente ng karahasan - depende sa uri ng karahasan
[Tingnan ang Annex 1 (E) (6)].
Ipaalam sa kanya na gagawin mo at ng Barangay ang mga sumusunod na aksyon:

Sa loob ng 4 na oras mula sa oras ng pag-uulat
i. tatawag para sa tulong ng DSWD, LGU Social Welfare Department o
mga kinikilalang NGO; at
ii. ibibigay ang kanyang kaso at irereport ang pangyayari sa Women and
Children's Protection Desk sa pinakamalapit na Police Station;
Panatilihing kumpidensyal at pribado ang lahat ng mga tala na may kaugnayan
sa mga kaso ng karahasan laban sa kababaihan at kanilang mga anak - ang
reklamo ay isasampa nang hiwalay para sa mga kaso ng VAWC;
Sa kahilingan ng biktima, makakatulong ka sa pag-alis ng kanyang mga
personal na gamit mula sa bahay;
[Kung nangangailangan ang biktima ng tulong sa aplikasyon para sa mga order
sa proteksyon] Tutulungan mo siya at / o tawagan ang pansin ng mga ahente
ng tagapagpatupad ng batas upang matulungan nila siya sa aplikasyon para sa
mga order sa proteksyon;
[Kung hindi pa siya nakikita sa Opisyal ng Kalusugan ng Barangay] Susuriin ng
Barangay Health Officer ang kondisyon niya [Tingnan ang Annex 1 (D)];
P a g e | 129
[Kung ang isa sa mga relief na hiniling ng biktima ay nagsasangkot sa
kabiguang magbigay ng suporta sa babae o sa kanyang mga anak] Ang Punong
Barangay o sinumang Barangay Kagawad ay tatawagan ang may sala para sa
pagpapayo at ipaliwanag sa kanya ang kanyang legal na obligasyon upang
suportahan ang kanyang asawa at / o menor de edad na mga bata;
[Kung ang isang Order ng Proteksiyon ng Barangay ay ipinataw at
ipinagkaloob] Ang isang kopya ng BPO ay ihahatid sa may kasalanan at ang
Barangay ay matiyak ang pagpapatupad nito.
Tiyakin na kung kailangan niya ng tulong, maaari siyang lumapit sa Barangay. Kung
may Anti-VAWC desk officer ang Barangay, ibigay sa kanya ang impormasyon ng Anti-
VAWC desk officer.]
P a g e | 130
ANNEX 1
A. Who are the victims?

[Sino ang maaaring maging biktima?]
Woman
[Babae]
o Perpetrators wife, former wife, or against a woman with whom the perpetrator has
or had a sexual or dating relationship, or with whom he has a common child
[Asawa ng suspek, dating asawa ng suspek, o babae na mayroong sexual or
dating relationship sa suspek, o nanay ng anak ng suspek]
dating refers to situations where parties live as husband and wife without
the benefit of marriage or are romantically involved over time and on a
continuing basis
[dating ay mga sitwasyon kung saan namumuhay ang mga partido
bilang mag-asawa nang hindi sila kasal, o nagsasama sila bilang
magkasintahan nang tuloy-tuloy]
sexual relations refers to a single sexual act
[sexual relations ay ang tawag sa isang sekswal na akto]
Her Child
[Anak ng babae]
o legitimate or illegitimate, within or outside of the family abode
[lehitimo o hindi lehitimo, nasa loob o nasa labas ng bahay ng pamilya]
B. What are the acts of violence?

[Ano ang mga akto ng karahasan?]
1. Physical Violence
[Pisikal na Karahasan]
o Bodily or physical harm
[Pananakit na pisikal o sa katawan]
o Example (non-exhaustive)
P a g e | 131
[Mga halimbawa (hindi limitado sa mga sumusunod)]
Battery
[Pambubugbog]
Causing, threatening, or attempting to cause physical harm
[Pisikal na pananakit, o pagbabanta o pagtatangkang gumawa ng
pisikal na pananakit]
Placing the victim in fear of immediate physical harm
[Pananakot sa biktima ng madaliang pisikal na pananakit]
attempting to restrict or restricting the woman's or her child's freedom of
movement or conduct by force or threat of force, physical or other harm or
threat
[Pagtatangkang pigilan o pinipigilan ang kalayaan ng babae o ng
kanyang anak na gumalaw o kumilos ayon sa kanyang asal, sa
pamamagitan ng puwersa o pagbabanta ng puwersa, pisikal man o iba
pang pananakit o pagbabanta]
2. Sexual Violence
[Sekswal na Karahasan]
o act which is sexual in nature
[Aktong sekswal]
o examples (non-exhaustive)
rape,
[Panggagahasa]
sexual harassment,
acts of lasciviousness,
[Kalaswaan]
treating a woman or her child as a sex object,
[Pagtrato sa babae o kanyang anak bilang sekswal na bagay,]
making demeaning and sexually suggestive remarks,
[paggamit ng mga salitang nakakapahiya o nakapanlilit, at mga salitang
malaswa,]
physically attacking the sexual parts of the victim's body,
P a g e | 132
[Pisikal na pananakit sa maseselang bahagi ng katawan ng biktima,]
forcing her/him to watch obscene publications and indecent shows or
forcing the woman or her child to do indecent acts and/or make films
thereof,
[Pamimilit sa kaniya na tumingin o manood ng mga malalaswang
babasahin o palabas, o pamimilit sa biktima o sa kaniyang anak na
gumawa ng mga malalaswang gawain at/o gumawa ng malalaswang
pelikula,]
forcing the wife and mistress/lover to live in the conjugal home or sleep
together in the same room with the abuser
[pamimilit sa babaeng asawa at kalaguyo/kabit na tumira sa kanilang
bahay o parehong matulog sa iisang kuwarto kasama ang akusado]
acts causing or attempting to cause the victim to engage in any sexual
activity by force, threat of force, physical or other harm or threat of physical
or other harm or coercion
[pagpapagawa sa biktima, sa pamamagitan ng puwersa, pananakot o
pamimilit, ng gawaing sekswal]
Prostituting the woman or child
[pagsadlak sa babae o sa kanyang anak sa prostitusyon]
3. Psychological Violence
[Sikolohikal na Karahasan]
o acts or omissions causing or likely to cause mental or emotional suffering
[Mga akto o pagligta na nagdudulot o malamang na magdudulot ng mental o
emosyonal na paghihirap]
intimidation,
[pananakot,]
harassment,
stalking,
Inflicting or threatening to inflict physical harm on oneself for the purpose
of controlling her actions or decisions
P a g e | 133
[Pagududulot o pagbabantang magdulot ng pisikal na pananakit sa sarili
upang kontrolin ang mga aksyon o desisyon ng babae]
damage to property,
[Paninira ng ari-arian,]
public ridicule or humiliation,
[Pamamaliit sa publiko o pamamahiya,]
repeated verbal abuse
[Paulit-ulit na pang-aabuso sa pamamagitan ng pananalita]
mental infidelity
[pangangaliwa]
causing or allowing the victim to witness
[pagpapakita o pagpayag na makita ng biktima ang]
the physical, sexual or psychological abuse of a member of the
family to which the victim belongs,
[pang-aabusong pisikal, sekswal o sikolohikal sa isang
kapamilya]
pornography in any form
[anumang uri ng pornograpiya]
abusive injury to pets
[pang-aabuso sa alagang hayop]
unlawful or unwanted deprivation of the right to custody and/or visitation
of common children
[hindi makatuwirang pagbabawal o pagkakait ng karapatang
pangalagaan o bisitahin ang mga anak ng biktima at ng may-sala]
4. Economic Abuse
[Pinansyal na Pang-aabuso]
o acts that make or attempt to make a woman financially dependent
[Mga aktong ginagawang o nagtatangkang gawing palaasa ang asawa sa
pananalapi]
withdrawal of financial support
[Pambabawi ng suportang pampinansyal]
P a g e | 134
preventing the victim from engaging in any legitimate profession,
occupation, business or activity (EXCEPT in cases wherein the other
spouse/partner objects on valid, serious and moral grounds as defined in
Family Code Art 73)
[Pagpipigil sa biktima mula sa pagpapasok sa anumang lehitimong
hanapbuhay, trabaho, neogsyo o gawain (MALIBAN sa mga kaso kung
saan tumatanggi ang asawa/kasinatahan batay sa katanggap-tanggap,
seryoso at moral na dahilan, na nakasaad sa Art 73 ng Family Code)]
deprivation or threat of deprivation of
[pagkait ng]
financial resources and
[kakayahang pinansyal at]
right to the use and enjoyment of the conjugal, community or
property owned in common
[karapatang gamitin ang ari-ariang pagmamay-ari nila bilang
mag-asawa o bilang magkamay-ari]
destroying household property
[paninira ng mga kagamitan sa bahay]
controlling the victims' own money or properties
[pamamahala sa sariling pera o propyedad ng biktima]
solely controlling the conjugal money or properties
[pamamahala nang mag-isa ng pera o propyedad na pagmamay-ari nila
bilang mag-asawa]
C. What are the victims rights?

[Ano ang mga karapatan ng biktima?]
1. To be informed of their rights and the services available to them

[Malaman ang kanilang mga karapatan at ang mga serbisyong magagamit nila]
2. to be treated with respect and dignity;
[Tratuhin nang may paggalang at karangalan;]
3. to confidentiality and privacy;
[Sa confidentiality at privacy;]
P a g e | 135
o All records pertaining to cases of violence against women and their children,
including those in the barangay, shall be confidential and all public officers and
employees and public or private clinics to hospitals shall respect the right to
privacy of the victim.
[Lahat ng mga tala ukol sa mga kaso ng karahasan laban sa mga babae at sa
kanilang mga anak, kabilang ang mga kaso sa barangay, ay dapat maging
confidential, at dapat igalang ng lahat ng mga pampublikong opisyal at
empleyado at ng mga pampubliko o pribadong pagamutan ang karapatan ng
biktima sa kanyang privacy.]
4. to apply for a protection order;
[Mag-apply para sa protection order;]
5. to avail of legal assistance form the PAO or any public legal assistance office;
[Kumuha ng legal na tulong galing sa PAO o sa kahit anong pampublikong opisinang
nagbibigay ng legal na tulong;]
6. To be entitled to support services form the DSWD and LGUs
[Serbisyong pang-suporta mula sa DSWD at LGUs]
o temporary shelters
[Mga pansamantalang kanlungan]
o counseling, psycho-social services and /or,
[pagpapayo, mga serbisyong psycho-social at/o,]
o recovery, rehabilitation programs and livelihood assistance
[paggaling, mga programa para sa rehabilitasyon at tulong sa pangkabuhayan]
7. to take a paid leave of absence up to 10 days; and
[kumuha ng bayad na leave of absence hanggang 10 na araw; at]
o in addition to other paid leaves under the Labor Code and Civil Service Rules and
Regulations
[bilang karagdagan sa iba pang mga bayad na leaves sa ilalim ng Labor Code at
ng Civil Service Rules and Regulations]
o extendible when the necessity arises as specified in the protection order
[maaaring patagalin kung kinakailangan, gaya ng nakatukoy sa protection
order]
8. To be entitled to all legal remedies and support as provided for under the Family Code.
[sa mga remedyong legal at suporta, gaya ng nakasaad sa ilalim ng Family Code.]
P a g e | 136
D. What is the role of the Barangay Health Worker?
[Ano ang tungkulin ng Barangay Health Worker?]
The Barangay health worker who suspects abuse or has been informed by the victim of
violence shall:
[Ang Barangay health worker na sumususpetsa ng abuso o binigyan ng impormasyon
ng biktima ay dapat:]
a) properly document any of the victim's physical, emotional or psychological
injuries;
[idokumento nang maayos ang mga pisikal, emosyonal o sikolohikal na
pananakit na natamo ng biktima;]
b) record any of victim's suspicions, observations and circumstances of the
examination or visit;
[isuri ang mga hinala at mga obserbasyon ng biktima, at ang mga kalagayan ng
pagsusuri o pagbisita;]
c) automatically provide the victim free of charge a medical certificate concerning the
examination or visit;
[bigyan ng kusa ang biktima ng medical certificate ukol sa pagsusuri o pagbisita,
nang walang bayad;]
d) safeguard the records and make them available to the victim upon request at actual
cost; and
[protektahan ang mga tala at gawin silang available sa biktima kapag hiniling,
sa aktwal na presyo nito; at]
e) provide the victim immediate and adequate notice of rights and remedies provided
under this Act, and services available to them.
[bigyan ang biktima ng agarang at sapat na paunawa ng mga karapatan at
remedyong nakasaad sa ilalim ng Act na ito, at ang mga serbisyong magagamit
nila.]
E. What Remedies are Available to the Victim?

[Ano ang mga Remedyo na Maaaring Kunin ng Biktima?]
P a g e | 137
1. Protection Orders
o Kinds
1. Barangay (BPO)
Issued by the Punong Barangay on the date of filing after ex parte
determination of the basis of the application
[Iniisyu ng Punong Barangay sa petsa ng pagsampa ng
kahilingan para dito pagkatapos ng ex parte na pagpapasiya ng
batayan ng kahilingan]
Orders the perpetrator to desist from committing acts of violence
[Inuutos ang suspek na huminto mula sa paggawa ng mga akto
ng karahasan]
Effective for 15 days
[Epektibo sa loob ng 15 na araw]
2. Temporary (TPO)
issued by the court on the day of filing of the application after ex
parte determination that such order should be issued
[Iniisyu ng hukuman sa petsa ng pagsampa ng kahilingan para
dito pagkatapos ng ex parte na pagpapasiya na dapat iisyu ang
nasabing order]
effective for 30 days
[Epektibo sa loob ng 30 na araw]
o extendible in 30-day increments until final judgment is
rendered
[Maaaring patagalin ng tig-30 na araw hanggang may
hatol na ang hukuman hinggil sa kaso]
Enforceable anywhere in the Philippines
[Maaaring maipatupad kahit saan sa Pilipinas]
May be sought for even if an application for the issuance of a BPO
is pending or has been granted
[Maaaring hilingin kahit may kahilingan pa para sa pag-isyu ng
BPO na hindi pa napagpapasiyahan o na inaprobahan]
Application for a protection order with the courts are considered an
application for both TPO and PPO
P a g e | 138
[Kahilingan para sa protection order sa mga hukuman ay
itinuturing na kahilingan para sa parehong TPO at PPO ]
3. Permanent (PPO)
Issued by the court after notice and hearing
[Iniisyu ng hukuman pagkatapos ng paunawa at pagdinig]
Enforceable anywhere in the Philippines
[Maaaring maipatupad kahit saan sa Pilipinas]
Permanently effective until revoked by a court upon application of
the person protected
[Epektibo nang permanente hanggat ibinawi ng isang hukuman
sa kahilingan ng taong pinoprotektahan]
May be sought for even if an application for the issuance of a BPO
is pending or has been granted
[Maaaring hilingin kahit may kahilingan pa para sa pag-isyu ng
BPO na hindi pa napagpapasiyahan o na inaprobahan]
Application for a protection order with the courts are considered an
application for both TPO and PPO
[Kahilingan para sa protection order sa mga hukuman ay
itinuturing na kahilingan para sa parehong TPO at PPO ]
o TPO/PPO Effects (any, some, or all may be ordered by the court)

[Mga Epekto ng TPO/PPO (maaaring iutos ng hukuman ang kahit ano sa,
iilan sa, o lahat ng mga sumusunod)]
1. Prohibition from threatening to commit or committing, personally or
through another, acts of violence;
[Pagbabawal sa pagbabantang gumawa o paggawa, nang personal o sa
pamamagitan ng ibang tao, ng mga akto ng karahasan;]
2. Prohibition from harassing, annoying, contacting or otherwise
communicating with the petitioner, directly or indirectly;
[Pagbabawal sa pagha-harass, pang-iinis, pakikipag-ugnay o
pakikipag-usap sa anumang paraan sa taong nanghiling ng TPO/PPO,
nang tuwiran o hindi tuwiran;]
P a g e | 139
3. Removal and exclusion of the respondent from the residence of the
petitioner, regardless of ownership of the residence,
[Pagtanggal at pagbubukod ng taong kinasuhan ng TPO/PPO mula sa
paninirahan ng taong nanghiling ng TPO/PPO, kung sino man ang may-
ari ng paninirahan na ito,]
temporarily for the purpose of protecting the petitioner, or
[Nang pansamantala para protektahan and taong nanghiling ng
TPO/PPO, o]
permanently where no property rights are violated,
[Nang permanente kung saan walang nalalabag na karapatan sa
ari-arian,]
4. Respondent to stay away from petitioner and designated family or
household member at a distance specified by the court, as well as the
residence, school, place of employment, or any specified place frequented
by petitioner and any designated family or household member;
[Lumayo ang taong kinasuhan ng TPO/PPO mula sa taong nanghiling ng
TPO/PPO at ang piniling miyembro ng pamilya o ng sambahayan, sa
layong itinukoy ng hukuman, pati na rin sa paninirahan, paaralan, lugar
ng trabaho, o kahit anong itinukoy na lugar na palaging pinupuntahan
ng taong nanghiling ng TPO/PPO at ng sinumang itinukoy na miyembro
ng pamilya o ng sambahayan;]
5. Directing lawful possession and use by petitioner of an automobile and
other essential personal effects, regardless of ownership;
[Pagdedeklara ng pag-iingat at paggamit ng taong nanghiling ng
TPO/PPO na ayon sa batas, ng isang sasakyan at iba pang mga
mahahalagang gamit na personal, kung sino man ang may-ari ng mga
ito]
6. temporary or permanent custody of a child/children to the petitioner;
[Pansamantala o permanenteng karapatan ng taong nanghiling ng
TPO/PPO na mang-alaga ng anak/mga anak;]
7. Respondent to provide support to the woman and/or her child if entitled to
legal support;
[Magbigay ang taong kinasuhan ng TPO/PPO ng suporta sa babae at/o
sa kanyang anak kung may karapatan siya sa legal support;]
P a g e | 140
appropriate percentage of the income or salary of the respondent to
be withheld regularly by the respondent's employer for the same to
be automatically remitted directly to the woman.
[Angkop na porsyento ng kita o suweldo ng taong kinasuhan ng
TPO/PPO ay ipagkakait mula sa kanya ng kanyang tagapag-
empleyo para ipadala agad ang porsyentong ito nang tuwiran sa
babae.]
8. Prohibition of the respondent from any use or possession of any firearm or
deadly weapon (surrender the same to the court, including revocation of
license and disqualification to apply for any license to use or possess a
firearm);
[Pagbabawal sa taong kinasuhan ng TPO/PPO mula sa paggamit o pag-
iingat ng kahit anong firearm o nakamamatay na sandata (isuko ang
mga ito sa hukuman, kasama na dito ang pagpapa-walang bias ng
lisensya at pagtanggal ng karapatan na mag-apply para sa kahit anong
lisensya para gumamit o mag-ingat ng isang firearm);]
9. Restitution for actual damages;
[Pagbabayad-pinsala para sa mga aktwal na pinsala;]
10. Directing the DSWD or any appropriate agency to provide petitioner may
need; and
[Pag-uutos sa DSWD o sa kahit sinong wastong ahensya para ibigay sa
taong nanghiling ng TPO/PPO ang anumang kakailanganin niya; at]
11. Other forms of relief as the court deems necessary.
[Iba pang mga anyo ng lunas na sa tingin ng hukuman ay kailangan.]
o Consequence if violated
[Parusa kung hindi sinunod]
Violation of a BPO:
Punishable by 30 days imprisonment, without prejudice to any
other criminal or civil action that the offended party may file for any
of the acts committed.
[Maaaring makulong ng 30 na araw, bukod sa parusa mula sa
ibang kriminal o sibil na kaso masasampa ng biktima]
P a g e | 141
A complaint for such violation must be filed directly with any
municipal trial court, metropolitan trial court, or municipal circuit
trial court that has territorial jurisdiction over the barangay that
issued the BPO.
[Maaring magreklamo sa mga municipal trial court,
metropolitan trial court, or municipal circuit trial court na may
kapangyarihan sa barangay na nag-isyu ng BPO]
Violation of a TPO or PPO:
Such violation shall constitute indirect contempt of court, without
prejudice to any other criminal or civil action that the offended
party may file for any of the acts committed.
[Ang paglabag nito ay itinuturing na indirect contempt of court,
bukod sa parusa mula sa ibang kriminal o sibil na kaso
masasampa ng biktima]
If PO was issued by a Regional Trial Court, Family Court, or a higher
court, he may be punished by a fine not exceeding PhP30,000.00
or imprisonment not exceeding 6 months, or both.
[Kung ang PO ay na-isyu ng Regional Trial Court, Family Court,
o ibang mas mataas na hukuman, maaari siyang ipabayad ng
PhP30,000.00 na multa o/at ikulong ng hindi lalampas ng 6 na
buwan]
If PO was issued by a lower court lower court, he may be punished
by a fine not exceeding PhP5,000.00 or imprisonment not
exceeding 1 month, or both.
[Kung ang PO ay na-isyu ng mas mababa na hukuman, maaari
siyang ipabayad ng PhP5,000.00 na multa o/at ikulong ng 1
buwan]
2. Shelter or Safe Place

[Silungan o Ligtas na Lugar]
o May be provided by
1. DSWD
2. DSWD-accredited institution
3. Any person willing to temporarily receive the victim
P a g e | 142
[Kahit sinong pumapayag na pansamantalang tanggapin ang biktima]
3. Counseling Services
[Serbisyong Pagpapayo]
o May be availed from the DSWD or the City/Municipal Government
[Maaaring kunin mula sa DSWD o sa City/Municipal Government]
4. Recovery, rehabilitation, and livelihood programs

[Paggaling, mga programa para sa rehabilitasyon at tulong sa
pangkabuhayan]
o May be availed from the DSWD or the City/Municipal Government
[Maaaring kunin mula sa DSWD o sa City/Municipal Government]
5. Civil Complaint
[Sibil na Reklamo]
o Filing of a separate civil complaint (perpetrator may be ordered to pay for damages
and support)
[Pagsampa ng hiwalay na sibil na reklamo (maaaring utusan ang suspek na
magbayad para sa mga natamong karahasan at para sa suporta)]
o If the woman or her child requests in the applications for a protection order for the
appointment of counsel because of lack of economic means to hire a counsel de
parte, the court shall immediately direct the Public Attorney's Office (PAO) to
represent the petitioner in the hearing
[Kung naghihiling ang babae o and kanyang anak ng pagtatalaga ng abogado
sa kanilang mga kahilingan para sa isang protection order, dahil sa
kakulangang sa pera, dapat iutos agad ng korte ang Public Attorney's Office
(PAO) para katawanin ang taong nanghiling ng TPO/PPO sa pagdinig ng kaso]
1. If the PAO determines that the applicant can afford to hire the services of a
counsel de parte, it shall facilitate the legal representation of the petitioner
by a counsel de parte
[Kung matukoy ng PAO na kayang bayaran ng taong nanghihiling ng
TPO/PPO ang mga serbisyo ng isang counsel de parte, dapat nitong
pangasiwaan ang kanyang legal na representasyon sa pamamagitan ng
counsel de parte]
P a g e | 143
2. lack of access to family or conjugal resources by the applicant (e.g.
controlled by the perpetrator) shall qualify the petitioner to legal
representation by the PAO
[Gagawang karapat-dapat makakuha ng representasyon mula sa PAO
ang taong nanghiling ng TPO/PPO dahil kulang ang access sa mga
conjugal na mga kayamanan nila ng kanyang asawa]
6. Criminal prosecution
[Kriminal na kaso]
o Filing of a criminal complaint (perpetrator may be imprisoned and fined)
[Pagsampa ng kriminal na reklamo (maaaring makuloperpetrator may be
imprisoned and fined)]
If no separate civil complaint is filed, the same is included in a criminal
case.
[Kung walang sinampang hiwalay na sibil na reklamo, kasali na ito sa
kriminal na kaso.]
o Filed by who? Any citizen having personal knowledge of the circumstances
involving the commission of the crime
[Sinasampa nino? Kahit sinong mamamayang may personal na kaalaman ng
mga mga pangyayari na kinasasangkutan ng komisyon ng krimen]
o When?
[Kailan?]
Acts in Sec 5(a) to (f): Within 20 years from the occurrence or
commission
[Sa loob ng 20 na taon mula sa pangyayari o komisyon]
b) Causing physical harm to the woman or her child;
[Pagdudulot ng pisikal na pananakit sa babae o sa kanyang
anak;]
c) Threatening to cause the woman or her child physical harm;
[Pagbabantang magdulot ng pisikal na pananakit sa babae o sa
kanyang anak;]
d) Attempting to cause the woman or her child physical harm;
[Pagtatangkang magdulot ng pisikal na pananakit sa babae o sa
kanyang anak;]
P a g e | 144
e) Placing the woman or her child in fear of imminent physical harm;
[Paglalagay ng babae o ng kanyang anak sa takot ng napipintong
pisikal na pananakit;]
f) Attempting to compel or compelling the woman or her child to
engage in conduct which the woman or her child has the right to
desist from or desist from conduct which the woman or her child
has the right to engage in, or attempting to restrict or restricting the
woman's or her child's freedom of movement or conduct by force or
threat of force, physical or other harm or threat of physical or other
harm, or intimidation directed against the woman or child. This
shall include, but not limited to, the following acts committed with
the purpose or effect of controlling or restricting the woman's or her
child's movement or conduct:
[Pagtatangkang pilitin o pagpipilit sa babae o sa kanyang anak
na gumawa ng asal na may karapatang ayawan ng babae o ng
kanyang anak o umayaw ng asal na karapatang gawin ng babae
o ng kanyang anak, o pagtatangkang ipagbawal o pinagbabawal
ang kalayaan ng babae o ng kanyang anak na gumalaw o kumilos
ayon sa kanyang asal sa pamamagitan ng puwersa o pagbabanta
ng puwersa, pisikal man o iba pang pananakit o pagbabanta ng
pisikal man o iba pang pananakit, o pananakot laban sa babae o
sa anak. Kasali dito ang, ngunit hindi limitado sa mga sumusunod
na aktong ginawa nang may layunin o epektong kontrolin o
pigilan ang paggalaw o asal ng babae o ng kanyang anak:]
1) Threatening to deprive or actually depriving the woman or
her child of custody to her/his family;
[Pagbabantang agawan o pag-aagaw sa babae o sa
kanyang anak ng pag-aalaga sa kanyang pamilya;]
2) Depriving or threatening to deprive the woman or her
children of financial support legally due her or her family,
or deliberately providing the woman's children insufficient
financial support;
[Pag-aagaw o pagbabantang agawan ang babae o ang
kanyang anak ng pinansyal na suporta na karapatang
P a g e | 145
niya o ng kanyang pamilya ayon sa batas, o sadyang
pagbibigay ng kulang na suporta sa anak ng babae;]
3) Depriving or threatening to deprive the woman or her child
of a legal right;
[Pag-aagaw o pagbabantang agawan the woman or her
hild of a legal right;]
4) Preventing the woman in engaging in any legitimate
profession, occupation, business or activity or controlling
the victim's own mon4ey or properties, or solely controlling
the conjugal or common money, or properties;
[Pinipigilan ang babae mula sa pagpapasok sa anumang
lehitimong hanapbuhay, trabaho, neogsyo o gawain o
pamamahala sa sariling pera o propyedad ng biktima; o
pamamahala nang mag-isa ng pera o propyedad na
pagmamay-ari nila bilang mag-asawa;]
g) Inflicting or threatening to inflict physical harm on oneself for the
purpose of controlling her actions or decisions;
[Pagududulot o pagbabantang magdulot ng pisikal na pananakit
sa sarili upang kontrolin ang mga aksyon o desisyon ng babae;]
Acts in Sec 5(g) to (i): Within 10 years
[Sa loob ng 10 na taon]
h) Causing or attempting to cause the woman or her child to engage in
any sexual activity which does not constitute rape, by force or threat
of force, physical harm, or through intimidation directed against
the woman or her child or her/his immediate family;
[Pagpipilit o pagtatangkang pilitin ang babae o ang kanyang
anak na sumali sa sekswal na gawain na hindi rape, sa
pamamagitan ng puwersa o pagbabanta ng puwersa, pisikal na
pananakit, o sa pamamagitan ng pananakot laban sa babae o sa
kanyang anak o sa kanilang malapit na pamilya;]
i) Engaging in purposeful, knowing, or reckless conduct, personally
or through another, that alarms or causes substantial emotional or
psychological distress to the woman or her child. This shall include,
but not be limited to, the following acts:
P a g e | 146
[Paggawa ng asal nang may pakay, kaalaman, o nang walang
ingat, nang personal o sa pamamagitan ng ibang tao, na nang-
aalarma o nagdudulot ng saganang emosyonal o sikolohikal na
pagdurusa sa babae o sa kanyang anak. Kabilang dito ang, ngunit
hindi limitado sa, mga sumusunod:]
1) Stalking or following the woman or her child in public or
private places;
[Stalking o pagsunod sa babae o sa kanyang anak sa mga
pampubliko o pribadong lugar;]
2) Peering in the window or lingering outside the residence of
the woman or her child;
[Paninilip sa bintana o paghihintay sa labas ng
paninirahan ng babae o ng kanyang anak;]
3) Entering or remaining in the dwelling or on the property of
the woman or her child against her/his will;
[Pagpasok o pananatili sa bahay o sa ari-arian ng babae o
ng kanyang anak laban sa kanyang kagustuhan;]
4) Destroying the property and personal belongings or
inflicting harm to animals or pets of the woman or her child;
and
[Paninira ng ari-arian o pananakit sa mga hayop o alaga
ng babae o ng kanyang anak; at]
5) Engaging in any form of harassment or violence;
[Iba pang anyo ng harassment or karahasan;]
j) Causing mental or emotional anguish, public ridicule or
humiliation to the woman or her child, including, but not limited
to, repeated verbal and emotional abuse, and denial of financial
support or custody of minor children of access to the woman's
child/children.
[Pagdulot ng mental o emosyonal na pagdadalamhati,
pangungutya o pagpapahiya sa babae o sa kanyang anak sa
publiko, kabilang ang, ngunit hindi limitado sa, paulit-ulit na
pang-aabuso sa pamamagitan ng pananalita, at pagtanggi ng
P a g e | 147
suportang pampinansyal o pag-aalaga sa mga menor de edad na
mga anak o access ng babae sa kanyang anak o mga anak.]
F. How to apply for a Barangay Protection Order?

[Paano mag-apply para sa isang Barangay Protection Order?]
Filed with: Punong Barangay or any Barangay Kagawad, if the Punong Barangay is
unavailable.
[Isinasampa sa: Punong Barangay o sa kahit sinong Barangay Kagawad, kung wala
ang Punong Barangay.]
o In the barangay where the victim or the petitioner is located or resides (includes
the place where the victim temporarily resides or where she sought
refuge/sanctuary to escape from and avoid continuing violence from the
respondent)
[Sa barangay kung saan naroon o nakatira ang biktima o ang suspek (kabilang
dito ang lugar kung saan pansamantalang nakatira ang biktima o kung saan
siya naghanap ng kanlungan para makatakas mula sa at maiwasan ang patuloy
na karahasan mula sa suspek)]
o If the parties reside in different municipalities/cities, the Punong Barangay or any
kagawad of the barangay where the victim resides shall assist the applicant in filing
the application for a Protection Order from the court within 2 hours from the
request
o [Kung nakatira ang mga partido sa magkaibang munisipalidad/lungsod, dapat
tulungan ang aplikante ng Punong Barangay o kahit sinong kagawad ng
barangay kung saan nakatira ang biktima sa pagsampa ng kahilingan para sa
isang Protection Order mula sa korte sa loob ng 2 na oras mula sa kahilingan]
When should it be acted upon: the protection order shall be issued on the date of
filing after ex parte determination of the basis of the application.
[Kailan ito dapat bigyang pansin:dapat iisyu ang protection order sa petsa ng
pagsampa pagkatapos ng ex parte na pagpapasiya ng batayan ng kahilingan]
G. How to apply for a Temporary/Permanent Protection Order?
P a g e | 148
[Paano mag-apply para sa isang Temporary/Permanent Protection Order?]
Filed with:
[Isinasampa sa:]
o if there is one, a family court in the place of residence of the petitioner
[Kung mayroon man, family court sa lugar ng paninirahan ng aplikante]
o otherwise, a regional trial court, metropolitan trial court, municipal trial court,
municipal circuit trial court with territorial jurisdiction over the place of residence
of the petitioner
[Kung wala, regional trial court, metropolitan trial court, municipal trial court,
municipal circuit trial court na may sakop sa lugar ng paninirahan ng aplikante]
When should it be acted upon: the protection order shall be issued on the date of
filing.
[Kailan ito dapat bigyang pansin:dapat iisyu ang protection order sa petsa ng
pagsampa.]
Form: in writing, signed and verified under oath by the applicant (or through a standard
protection order application form), which contains the ff. info:
[Anyo: nakasulat, pinirmahan at napatunayan sa ilalim ng panunumpa ng aplikante
(o sa pamamagitan ng isang standard protection order application form), na
naglalaman ng mga sumusunod na impormasyon:]
a) names and addresses of petitioner and respondent;
[Mga pangalan at tirahan ng aplikante at ng suspek;]
b) description of relationships between petitioner and respondent;
[Larawan ng relasyon ng aplikante sa suspek;]
c) a statement of the circumstances of the abuse;
[Paglalahad ng mga pangyayari ng pang-aabuso;]
d) description of the reliefs requested by petitioner as specified in Section 8 herein;
[Larawan ng mga remedyong hinihiling ng aplikante gaya ng nakasaad sa
Section 8 nito;]
e) request for counsel and reasons for such;
[Kahilingan para sa serbisyo ng abogado at mga dahilan para dito;]
f) request for waiver of application fees until hearing; and
[Kahilingan para sa pagpapaubaya ng mga bayarin sa pagsampa ng aplikasyon
hanggang sa pagdinig ng kaso; at]
P a g e | 149
g) an attestation that there is no pending application for a protection order in another
court.
[Pagpapatunay na walang iba pang kahilingan para sa protection order na
hindi pa napagpapasiyahan sa ibang hukuman.]
h) If the applicants is not the victim, the application must be accompanied by an
affidavit of the applicant attesting to:
[Kung ang aplikante ay hindi ang biktima, dapat kasama sa kahilingan ang
sinumpaang salaysay na nagpapatunay ng:]
i. the circumstances of the abuse suffered by the victim and
[Mga pangyayari ng abuso na naranasan ng biktima at]
ii. the circumstances of consent given by the victim for the filling of the
application.
[Mga pangyayari ng pahintulot na ibinigay ng biktima para sa
pagsampa ng kahilingan.]
Who may file a petition for protection orders?
[Sino ang maaaring magsampa ng kahilingan para sa mga protection
orders?]
o offended party;
[biktima;]
o parents or guardians of the offended party;
[magulang o tagapag-alaga ng biktima;]
o ascendants, descendants or collateral relatives within the 4 th civil degree of
consanguinity or affinity;
[mga ascendants, descendants o mga kamag-anak sa ikaapat na civil degree ng
pagkakamag-anak o affinity;]
o officers or social workers of the DSWD or social workers of LGUs;
[mga opisyal o social workers ng DSWD o social workers ng LGUs;]
o police officers, preferably those in charge of women and children's desks;
[mga pulis, lalo na ang mga pulis sa women and children's desks;]
o Punong Barangay or Barangay Kagawad;
[Punong Barangay o Barangay Kagawad;]
o lawyer, counselor, therapist or healthcare provider of the petitioner;
[abogado, counselor, therapist o healthcare provider ng aplikante;]
P a g e | 150
o At least 2 concerned responsible citizens of the city or municipality where the
violence against women and their children occurred and who has personal
knowledge of the offense committed
[Hindi bababa sa 2 na nababahalang mga responsableng mamamayan ng
lungsod o munisipalidad kung saan nangyari ang karahasan laban sa mga
kababaihan at sa kanilang mga anak, at may personal na kaalaman sa
ginawang karahasan]
P a g e | 151
ANNEX 2

NCR Regional Office
(02) 924-13-97

IBP Building,
(02) 631-3014
(02) 631-3018
(02) 634-4697

Osmena Ave.,
(02) 272 2541

(02) 877-92-43, ext. 611
P a g e | 152
ANNEX 3

Tel. No.: (02)931-8101 to 07

Legarda, Manila
Tel. No.: (02) 734-8639/ 734-8654/ 734-8626 to 27

Tel. No.: 723-0401 to 20

Tel. No.: 410-3213

Taft Avenue, Manila
Tel. No.: 523-8231 to 38 / 525-6028
P a g e | 153
ANNEX 4
P a g e | 154
P a g e | 155

123456

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originalbeschreibung:

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

123456

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

KarAPPatan:

A Guide on Key Legal Issues for Barangay Leaders

Published on November 2017

Rule of Law Congress 2017

The Asia Foundation

Office of Chief Justice Maria Lourdes Sereno

The Rule of Law Congress 3

MODULE 2: CUSTODIAL INVESTIGATION & ARBITRARY DETENTION 30

MODULE 4: SEARCHES AND SEIZURES 91

MODULE 5: VIOLENCE AGAINST WOMEN AND THEIR CHILDREN 116

Initial Instructions 116

The importance of rule of law is well entrenched not only in academic

RULE OF LAW CONGRESS 2017 NCR CLUSTER

Joan Therese Medalla

Dan Christian Ramos

ASSOCIATION OF LAW STUDENTS OF THE PHILIPPINES (ALSP)

Rafael Romualdo Ricalde

Lourdes Erika Cruz

Aaron Marc Dimaano

ATENEO HUMAN RIGHTS CENTER (AHRC)

Joan Dela Cruz

Maria Luisa Villarin

Maria Paula Villarin

Atty. Anne Maureen Manigbas

DLSU PARALEGAL VOLUNTEERS ORGANIZATION (DLSU PVO)

Angeli Pauline Jimenez

SAN BEDA LAW HUMAN RIGHTS ADVOCATES (SBL-HRA)

Mark Lorenz Quezon

April Dawn Villamor

SAN BEDA LEGAL AID BUREAU (LAB)

Christian Jason Daludado

Rhandelle August Mabunga

Jun Marr Denila

Ana Patricia Derecho

Ulahmaria Jesusa Nazarene Urubio

UP PARALEGAL VOLUNTEERS ORGANIZATION (UP PVO)

Atty. Parable Okubo-Pacsi Dizon

Atty. Hyacinth B. Aldueso

Atty. Irene Mae Alcobilla

INITIAL INSTRUCTIONS TO THE RESPONDING BARANGAY OFFICER

Ang mga sumusunod na tanong ay sumasakop sa paunang pakikipag-ugnayan sa nagrereklamo

1. Were you the one arrested or is it someone you know?

YES, I am the one who was arrested:

NO, someone else was arrested:

YES, he was a police officer:

NO, he was not: continue to question 10.

YES, he was informed: continue to question 4.

NO, he was not informed: recommendation 2.

4. Did the arresting officer present a warrant of arrest?

YES, a warrant was presented: continue to question 5.

NO, no warrant was presented: continue to question 7.

II. ARREST WITH A WARRANT

5. Was the warrant signed and issued by a judge?

NO, it was not: Continue to recommendation 3.

6. Did the warrant of arrest specifically describe the person to be arrested?

YES, it did: Continue to recommendation 1.

NO, it was not: Continue to recommendation 3.

III. WARRANTLESS ARREST

YES, the accused was caught in the act of committing or attempting to

YES, the person arrested was an escaped convict or detainee: continue to

NO, the person arrested was not a convict or detainee: Continue to

IV. CITIZENS ARREST

V. COMPLAINANT IS NOT THE PERSON ARRESTED