Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
erbmgmR
H$moU hmoVm mUmnU >r
AmCrZ
{IbOr?
amUr
k e n d ra . o rg n{Zr
e k vi c h ar .v
bwQ>m$, YvmYiv H$mn{ZH$
Am{U XoemMm
ey hmoVm JmoQ>r
{IbOr Am{U
B{Vhmg
k en d r a. o rg
vivekvichar.v
m{bH$ dMZ {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 3
{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 3
n d ra . o rg
k vi c h ar . v ke
vive
bo{ddoIHmZw
$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 5
H$_
7
amUr n{Zr
H$mn{ZH$
{ddoH$mZX H|$mMo gmH${VH$ _m{gH$ JmoQ>r Am{U
B{Vhmg
{ddoH$ {dMma
df 32 do - AH$ 10 - n>o 52
mJerf - nmf / `wJmX 5119
1 {S>g|~a 2017 H$Sy>qZ~ noabo Va
H$m`mVM dmT>bobm 19
_w` gnmXH$ Xoeor H$gm hmoD$ eH$Vmo? CJdbo`m PmS>mbm
lr. nr. na_odaZ 17 Am~o bmJVrb?!
gnmXH$
{gmam_ ^. nmQ>rb
n`dhmamMm nmm
{ddoH$ {dMma
mam - {ddoH$mZX H|$, 165, aodo
bmBg, gmobmnya -413 001. Z{ZVmb 32
Xy0217 - 2315949 (X.12 Vo 5)
email : vivekvichar@vkendra.org
vivekvichar.vkendra.org
_y` - 15 n`o
RNI NO. 46869 / 85,"{ddoH$ {dMma' ho _m{gH$
_mbH$, "{ddoH$mZX H|$ _amR>r H$meZ {d^mJ'
`mMogmR>r _wH$ d H$meH$ YZO` gy`der `mZr
50rg
VmQ>rO EQ>amOog, gmIa noR>,
e n
gmobmnya `oWo N>mnyZ, {ddoH$mZX H|$, 165, aodo
v k d ra . o gwnagm{ZH$
c
bmBg, gmobmnya `oWyZ {g Ho$bo.
h ar .
vivekvi
jonUm Agbobm
gnmXH$ - {gmam_ ^anm nmQ>rb
^maV n{hbm
_hmam> am` gm{h` Am{U gH$Vr _S>imZo `m
{Z`VH$m{bH$m`m H$meZmW AZwXmZ {Xbo Agbo Var 26 Ah
`mVrb boIH$m`m {dMmamer _S>i d emgZ gh_V
AgobM Ago Zmhr.
44 hmgZ hmmnX
H$m R>abm ?
H$s
Q>rhr dm{hZrdarb EH$m MMoV EH$ {dmZ H$mhrOU gVV H$aV AgVmV. Vo `mM XoemMo A
hme {dMmaV hmoVo H$s, {IbOrbm IbZmH$ ImVmV, `oWoM nmoQ>o ^$Z KoVmV Am{U `mM ^yrMm,
hQ>bo Va XoemVrb wgbmZmZm H$m dmQ>ob? oWrb hmnwfmMm, lmH|$mMm AnmZ H$aVmV.
H${WV nwamoJmr S>itMr hr mZ{gH$VmM gd Ago H$m? ~Zdm Zm {Q>ny gwbVmZda {MnQ> ~Zdm.
n d ra . o
AmaJOo~, {IbOr, bmXoZ Aem {OhmXtMo gWZ
rg {dZmW {Xa, gmoZmW {Xa Bbmr AmH$mVmZr
k vi c h ar . v ke
^maVmVrb H$moUrhr wgbmZ H$aV Zmhr. ^maVmm VmoS>bo, `mMo {OdV nwamdo AmhoV. nU H${WV {b~ab
vive
dmV bT>mV moJXmZ XoUmao ~oJ hOaV hb,
A~mXr ~mZmo ~oJ, VgoM nadra MH$ gmZmV
ho XmIdy eH$Uma ZmhrV. VodT>o YmS>g mmV Zmhr.
qhX hm gm` H$Vr Amho. Amnm YmmUoM
hVmm AXb hrX Vo AbrH$S>m H$mimVrb Wmoa BVamMohr Y g AmhoV, mda mMr lm Amho.
emk S>m. EnrOo H$bm mm~b H$moUr dmBQ> hr {dMmaYmam hmM ^maVmMm d^md Amho. yR>^a
{b{hb, hQ>b Va wpbM H$m qhXhr Vo ghZ H$>admXr {OhmXr Am{U YmVamgmR>r fS> H$aUmao
H$aUma ZmhrV. AJXr VemM H$mao dm{^mZ Am{U {Vr {eZar gmoS>bo Va Cd[aV wpb Am{U
~{bXmZmMo VrH$ ~Zbom amUr nmdVr~b H$moUr {MZhr BVa YmMm AmXa H$aUmaoM AmhoV.
CbQ>gwbQ> {b{hb Va Vo m XoemmVrb qhX Am{U AmMmar H$moUm YmMm Amho, ho nmhZ ^y{H$m
wgbmZ Xmohr gmOmbm ghZ hmoUma Zmhr. R>adUo gmoSy>Z XomMr JaO Amho.
{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 7
amUr n{Zr
H$mn{ZH$ JmoQ>r Am{U B{Vhmg
{MnQ> [ZmVm gO brbm ^gmir mZr nmdVr hm {MnQ> Vma Ho$bm AgyZ Vmo
{bH$ hX Omgr mm nmdV m H$mmda AmYmabobm Amho. nU Omgr mMo
. o rg
amUr n{Zr Am{U {IbOr mmdarb H$m ho Eo{Vhm{gH$ gmda AmYmabobo Zmhr.
n d ra
ar . v ke
m XmoKmm g~YmV m H$mimV H$m KS>bo Agob mMr B{VhmgH$mamMr gOyV H$mhr
k vi c h
vive
doJirM Amho. ^gmir mZr ~mOramd VmZr mm omda EH$ {MnQ> {ZmU
Ho$bobm AmhoM, mmnmR>monmR> mZr >{MmmoS>JS>Mr amUr n{Zr Am{U {XbrMm emgH$
AbmCrZ {IbOr mmer g~{YV {MnQ> Vma Ho$bm Amho. mmV hmoV Agbom
MM}d$Z Var m {MnQ>mVhr mZr B{VhmgmMr moS>VmoS> Ho$mMr eH$m V Ho$br Jobr
Amho. amUr nmdVrMm Jmad dmT>dUmam hm {MnQ> AgmMo H$mhtMo hUUo Amho.
am Amohar, V^boIH$
n d ra . o rg
ke
aVZgoZ Ago AgmMo hQ>bo Amho. nU B{VhmgmV nH$Sy>Z Zobo Am{U Amobrg R>odyZ mm ~XmV
k vi c h ar . v
vive
{IbOrm H$mimV {MmmoS>Mm amOm amdi aVZqgh hm n{ZrMr mJUr Ho$br. amOnwVmZm moR>m Z nS>bm.
AgmMo {XgVo. mZr Amnm amOmMm Ord dmMdmgmR>r n{Zrbm
{bH$ OmgrMr H$Wm H$m gmJVo ? {IbOrm dmYrZ H$amMr Vmar XmIdbr. {IbOr
{bH$ hX OmgrZo aMbom H$mmV aVZgoZm AmZXr Pmbm.
Xa~mamV mo{hZr {dm OmUUmam amKd MoVZ hm m{H$ Xgm {Xder n{Zr 150 omm Vmmgh
hmoVm, Ago hQ>bobo Amho. mbm aVZgoZmZo hmH$byZ {IbOrH$So> {ZKmbr. hm Vm$m {IbOrm S>omOdi
{Xbo hmoVo. Vmo {XbrH$S>o nimbm Am{U {IbOrm oVmM MH$ma KS>bm. m omV amOnwV dra Ambo
gnH$mV Ambm. amKdbm aVZgoZmMm ~Xbm mMm hmoVo. mZr {VWo bT>mB H$$Z Amnm amOmMr gwQ>H$m
hmoVmM. mZo {IbOrbm amUr n{Zr{dfr gm{JVbo Ho$br. n{Zr AmbrM ZhVr. aVZgoZ m gwQy>Z
m amQ>mV pmMm AmXa Ho$bm OmV Zmhr Vo H$Yrhr hmZ hmoD$ eH$V Zmhr.
{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 9
g
{IbOrm hmVr {VMr ajmM Ambr.
r
B{Vhmg MmiyZ nm{hbm AgVm m H$mimV {VWo
v ke n d
Aer Amho OmgrMr H$Wm Am{U {Vmda Vma
ra . o
.
m ZmdmMm amOm hmoD$Z JomMo AmT>iV Zmhr.
k vi c h ar
vive
Ho$bobm gO brbm ^gmir mMm {MnQ>. {edm lrbHo$Vm amOmMm g~Y Vm{iZmSy>Vm
VwV boIH$mZo 2008 o {MmmoS>JS>bm ^oQ> nmS> amOmer hmoVm. amOnwVmmVm H$moUmhr
{Xbr hmooVr. Vohm [VWm bmoH$mer MMm Ho$br, nU amOKammer mMm H$Yr g~Y Ambobm Zmhr.
{MmmoS>JS>Mo AmVmMo bmoH$ AmaemV n{ZrMo $n n{Zr hr Ogboam amOmMr wbJr Agmdr
nm{hmm H$Woda {ddmg R>odV ZmhrV. AmVm ^maVr Aer eVm Amho. Xgar EH$ eVm Aer Amho
{dm ^dZmm B{Vhmgmm JWmV H$m hQ>bo Amho ho H$s Vr qghbm m JmdMr amOHw$mar Agmdr. ho Jmd
nm{hbo nm{hOo. amOWmZm nmbr {OmVrb gmoOVOdi Amho. Vr
AbmCrZ {IbOr hm OmZodmar 1303 o {MmmoS>JS>m amUm aVZqgh mm 15 ~mH$mVbr
{MmmoS>JS> {OH$mgmR>r MmbyZ Ambm. gmV {hZo AH$amdr ~mH$mo hmoVr, Agohr H$mhr gX^ gmnS>VmV.
mm mVm {e{jV, Zr{VnamU d Ym{H$ AgVmV mM KamV hmnwf O KoVmV.
w10& bo
{ddo
IH$ {dMma & {S>g|~a> 2017 {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 10
rg
hm {MnQ> nmdVrdaMm ZmhrM Ago hUy eH$Vrb. gmO Xw^Jbobm AgVmZm, gmOmV
v ke n d ra . o
.
nU XamZ, mda ^anya dmX Pmbm Amho. MMm Pmbr
r
Amgwar eVtMo m~` AgVmZm, AZoH$
vive k vi c h a
Amho. ojH$mm ZmV Vmo nmhmMr BN>m {ZmU
Pmbr Amho. MmJbm YXm hmoBb EdT>r OmhramV w$H$Q>mV
g`mMr JwVmJwV AgVmZm YmMo
AmH$bZ Am{U AmMaU JhZ Am{U gy
Pmbr Amho. Amnm nanamMm A{^mZ ~miJUmao ~ZyZ OmVo. Aem qH$H$V`yT> AdWoV
amQ>dmXr Am{U H${WV gowba mmVbr aofm AOyZ H$go dmJm`Mo? `mMo ehmUnU, mJXeZ,
JS>X Pmbr Amho. MmVw` Am{U {ddoH$ AmnUmbm lrH$U
XoVmo. ho mJXeZ ^JdXJrVo`m $nmZo
gm^ma : swarajyamag.com eoH$S>mo {nT>mZm {iV Ambo Amho.
pmM m XoemMm mU. gmar {dm, gmar gH$Vr mmVM gmR>br Amho.
{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 11
n d ra . o rg
ke
AmhoV. AmCrZ pIbOr`m ~m~VrV AZoH$ ImoQ>m ImoQ>onUm CKS> hmo`mgmR>r "pIbOrH$mbrZ ^maV' hm JW
k vi c h ar . v
H$S>mhr ngad`mV `oV AmhoV. H$mhr OU mS>Ur H$aV A{Ve` Cn`w$ Amho.
vive
AmhoV H$s, "pIbOr hm dmVdmV VodT>m dmBQ> mUyg ZhVm,
{OVHo$ H$s gObo OmVo.' hQ>bo OmV Amho H$s, "JJm -
AmCrZ pIbOrbm `j S>mo`mZr nm{hbo`m
bmoH$mZr {b{hbo`m Jmo>tMo gH$bZ `m JWmV Amho.
OwZr VhOr~gmR>r ^maV {g Amho. wimV hr gH$nZm Oo pIbOrgmo~V `wmV gh^mJr Pmbo hmoVo, `mZm hm
pIbOr `mMr. ZVa AH$~amZo Vr nwT>o Zobr.' Amn`m B{Vhmg {b{h`mgmR>r dV: pIbOr doVZ XoV hmoVm `mZr
Xoem`m AW`dWoV AmybmJ gwYmaUm pIbOr `mZoM {b{hbobm hm B{Vhmg Amho. hUOo `m S>itZr pIbOr`m
Ho$`mMohr gm{JVbo OmV Amho. `mZo H$aUmbr gj gmJ`md$Z hm B{Vhmg {b{hbm Amho. {O`mCrZ ~aZr,
Ho$br Am{U eoVH$`m`m {hVmMo YmoaU am~dbo Agohr Ara Iwgamo, $[aVm AmXtZr {b{hbo`m KQ>ZmMo gH$bZ
n d ra . o rg
ke
dJmmUo ^mgV hmoVm. q^Vr AmaemmUo hmo`m. `mV pIbOrbm eoVH$`mMm {ghm R>ad`mgmR>r
k vi c h ar . v
MXZmMr bmH$S>o OS>dbobr hmoVr. ~mXemh g Pmbm. YS>nS>Umar nwamoJmr $mO Amho. pIbOrZo
vive
VoWyZ {ZKyZ `mZo CmZo Am{U {Xao nm{hbr. VoWrb yVu
nmhZ Vmo M{H$V Pmbm. `m {Xder Vmo naVbm. Xwg`m
H$aUmbrV gwYmaUm KS>dyZ AmU`mMr bmoUH$T>r
Wmn mam`bmhr `m S>itZr gH$moM Ho$bobm Zmhr.
{Xder `mZo gmo`m`m yVu XJS>mZr $moSy>Z Q>mH$`m. g` Va ho Amho H$s pIbOr`m AmYr 1500 dfmnydu
hb, {H$m Am{U {Xa CXdV Ho$bo. bmH$S>r Im~mZm AmMm` MmU` ZmdmMo AWemk `m XoemV hmoD$Z
AmJr`m hdmbr Ho$bo. Pm`ZMr Aer H$mhr byQ> Ho$br H$s Jobo. Xoe Mmbd`mMo em `mZr {dVmamZo ZyX
gmao g{ZH$ mbmmb Pmbo. {XamVyZ AmdmO `oD$ bmJbm Ho$bo. Vmo JW AmOhr CnbY Amho.
H$s H$moUr Xwgam hyX (JPZr) {OdV Pmbm Agmdm. eXmH$Z : lrYa AmaJm|S>m
vive k vi c h a
^oQ>`mgmR>r H$S>m `oWo {ZKmbm. `mdoir gwbVmZMo
d` 79 dfo hmoVo. `m d`mV H$>H$maH$ dmg H$Z
{XamMm MS> {dXdg H$Z `mMr byQ> Ho$br. Vmo
I~m`V `oWrb `mnm`mg bwQ>m`bm Jo`mda `mbm
Vmo moO`m g{ZH$m{Zer H$S>m `oWo nmohmoMbm. m, {bH$ H$w$a gmnS>bm. `m {bH$ H$w$aer AmCrZMo
AmCrZZo nyd{Z`mo{OV H$Q>mZwgma A`V Hy$anUo H$mH$m gqbJr g~Y hmoVo. Img OuV`m `m {bH$ H$w$aH$S>o
ObmbwrZMm IyZ Ho$bm. `mMo N>mQ>bobo era ^m`mda `mZo X{jU ^maVmVrb dm`mMo ZoVd gmondbo. `m
bmdyZ g`mV {$adbo. dV:bm {XrMm gwbVmZ Kmo{fV {bH$ H$w$a`m nmZo X{jU ^maVmbm AmH$H$,
Ho$bo. `m n[apWVrV H$S>m `oWoM dV:Mm am`m{^foH$ bwQ>m$ wpb emgH$mMo nm` gdW bmJbo.
H$adyZ KoVbm. X{jU ^maVmVyZ AmUbo`m gnmrMr 8888113111
Oo {ejU ro AmXe rdmMo JwU {dH${gV H$aV Zmhr, Vo Iao {ejU Zmhr.
14 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a> 2017
na
H$mUmMm mJ
OmnVr ~mZo mZdOmVrMr Am{U JrVm OVr
`mgmo~V `kmMrhr {Z{Vr Ho$br. OoUoH$$Z,
Zw`m`m gmm BN>m nyU hmoVrb Am{U Vmo gwIr hmoBb.
(3&10)
J, Vmo hUmbm, Vwhr `m `kmmao XodVmZm CV H$am Am{U
`m XodVm Vwhmbm CV H$$ Xo. Aem H$mao {Z:dmW ^mdZoZo
EH$oH$mZm CV H$aV Vwhr bmoH$ na H$`mUmbm m hmb.(3&11)
`k hUOo H$m` ? `k hUOo {Z:dmWnUo, gdm`m
H$`mUmgmR>r AmgnUm`m ^mdZoZo hmVr KoVbobo H$moUVohr H$m.
`k hUOo dV:, Hw$Qw>~, OmVr, gmO, am>, g>r `m`mgmR>r
EImm `VrZo godm Am{U gnUm`m ^mdZoZo PmoHy$Z XoD$Z
Ho$bobo H$moUVohr H$m. `k hUOo OrdZm`m {dVmaV
OmUmm VamMo (Hw$Qw>~, OmVr, gmO, am>,
gnyU g>r) nmofU H$aUo, `mZm gm`
XoUo.
Hw$Qw>~mgmoarb 3 C{Q>o
Hw$Qw>~m`o wbm`m {ejU Am{U 1) Y, AW, H$m Am{U moj `mgmR>r `Zerb amhUo ho
H$[aAa~m~V $ma MmJbr H$miOr KoVbr Hw$Qw>~mMo n{hbo C{>.
OmVo. nU `m`m`o EH$mVoMr >r 2) gZmVZ YmMr gWmnZm Am{U gdYZ H$aUo ho Xwgao C{>.
$Od`mMrhr VodT>rM Amd`H$Vm 3) Hw$Qw>~m`m `moOZmmJo OZZ hohr EH$ C{>
Amho. wbmZm gmJ`mMr JaO Amho Amho. OZZ hUOo H$f}Z OZZ. AWmV
H$s Vwhr AVmMo gVmZ AmhmV. gd emar[aH$, mZ{gH$, ~m{H$, gmH${VH$ Am{U
eVr Vw`m`o {dmZ Amho Am{U Am`mpH$Q>m AmYr`m {nT>rnojm
VwMm O Bar H$m`mgmR>r Pmbobm
n d ra . o rg gj {nT>r nwT>o AmUUo. WmoS>`mV, {OWo
k vi c h a
Amho - d` gwnwm AV` ZyZ Vdd
r . v ke mUgmMr KS>U Am{U Am{U am> C^maUr
vive
H$m`mW{hmonOmVm:&
ho {dMma wbm`o `ZnydH$ $Odbo
e` Amho Ago yb^yV KQ>H$ hUOo
Hw$Qw>~. JhWml hr OrdZmMr Aer nm`ar
Jobo, Va Amn`m {>H$moZmV MS> Amho H$s {OWo mUyg darb VrZhr hoVy gm`
gH$mamH$ ~Xb Pm`mMo Amn`mbm
H$a`mgmR>r Omoa bmdy eH$Vmo. AmnU Amn`m
nmhm`bm {iob. OrdZmV pQ>H$moZmbm
$ma hd Amho. Hw$Qw>~ hUOo Ho$di Hw$Qw>~mH$S>o `mo` nVrZo bj {Xbo Va gmH${VH$
mUgmMm gyh Zho; Vmo gmOmMm yb^yV AmH$Umbm Vm|S> XoUo ghO e` Amho. dml, AZmWml AmXr Jmo>r
KQ>H$ Amho. Hw$Qw>~mgmoa 3 C{Q>o AmhoV. dmWu Hw$Qw>~, nam^yV gmO Am{U H$VZ {nT>rMr bjUo AmhoV.
k v i h a r .
Amd`H$ AgVmo. ^JdXJrVm Amn`mbm hr >r XoVo.
c v ke eVt`m ZmemgmR>r Ba AdVma
vi c
`m`m{df`rm H$mhr ImoQ>m
k h ar . v ke g{ZH$hr AmhoV. IoSy>Vhr AmhoV. `mMo eoH$S>mo {ebmboI
vive
Jmo>r gmV`mZo OmoaH$gnUo
gm{JV`mZo {Q>nyMo `{$d {deof
CnbY AmhoV. g{ZH$, IoSy>Vm`m em`m`m JmadJmWm
gmJUm`m eoH$S>mo draJihr gnyU H$ZmQ>H$mV gmnS>VmV.
^mdr Ag`mMm ^mg hmoVmo. {Q>nyZo nwfmBVHo$M dra {`mhr bT>`m AmhoV. CXmhaUmW,
Amn`m dmWmgmR>r H$m`M noabm ` ^maVmVrb PmerMr amUr br~mB, H$ZmQ>H$mVrb
hmoVm. ~oidS>r m, draamUr {H$mya Mm, AH$am`m
eVH$mVrb Mmbw` amUr A$mXodr AmXr.
S>m. E. {MXmZX yVu, ~Jiw$ {Q>ny hm Xoeor qH$dm dmV``mom Zmhr. nydu AZoH$
k vi c h ar .
vive
VbmdmMm {dXdg Ho$bm. `m`m jomMr ZmgYyg `m`m wbm`m nwVH$mVrb CoI AmXr yb^yV nwamdo
Ho$br. (AmO`m amOdmS>mgmoarb IoimMo XmZ). ho gy{MV H$aVmV. `mMo AVaJ, YmoaU, Z - `m`mhr
Zd`m eVH$mVrb amUr Mo>bXodrZo Vbmd, {dhra, {Xa nydu`m Cma ^maVmVrb Kmoar, JOZr, ~m~a, AmaJOo~
~mYbo, `mM H$mimV Am{XJmS> a`V Vbmd, nmUnmo`m `mMr nanam `mZo nwT>o Zobr. Hw$d|nw `mZr Amn`m EH$m
~mY`m. ho amOoS>ir, bmoH$mMo H$V` hmoVo. wbmIVrV EH$ Jmo> gm{JVbr Amho. ~mbmwVr`m
{Q>nyZo qhXy Ym{H$ gWmZm XmZ {X`mMm AZoH$mZr nm^yrda - Vo (~mbmwVr) n> H$a`mgmR>r
IwnM JmOmdmOm Ho$bm Amho. AmVmM r n> Ho$`mmUo H$moUVrhr ^m{VH$ H$maUo ZmhrV; Ym{H$ H$maUo AmhoV.
`mZo XmZ Xo`mmJo XmoZ H$maUo AmhoV. EH$ Amn`mbm `mwioM AmnU qhXy YmgmR>r mU m`bm hdo, Ago
{ZYma, gmYonUm, ~wr d mm{UH$nUm ho JwU AJr Agbom H$moUmhr rbm CM AmXe gm H$aUo Ae Zmhr.
18 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a> 2017
hUVmo. m, wpb YmgmR>r mU `m`bm hdo, Ago
hUVmV. BVH$mM $aH$ Amho.
ApIb ^maVr` H$S> gm{h` gobZmMo A`j
am{hbobo S>m. gr. nr. H$UHw$ma `mZr nydu S>m. Hw$d|nw
`mMr wbmIV KoVbr hmoVr. `mdoir `mZr ho gm{JVbo.
S>m. nr. nr. H$UHw$ma `mZr 21 OmZodmar 2013
amoOr bm {b{hbo`m nmV `mMm CoI Amho. - {Q>ny H$~mS>r YaUmMo H$m `m`mnydu`m {M$
{ddmXmer g~{YV ho n - Hw$d|nw `m`m gm{h`mV; XodamO dS>o`a `m`m H$mimV gw$ Pmbo hmoVo.
H$m`mV, boJir XwJiy H$mX~argh gd wpb hmoVm. gdm} nmVirda Ho$di n{e`Z ^mfoMm dmna
{damoYr A{^m` Amho. `mZr r da CopIbobo Hw$d|nw Ho$bm OmV hmoVm. {Q>nyZVa gmoda Ambo`m hgw$`m
`mMo dV` m`m {ZXeZmg AmUyZ {Xbo. ho Vm` amOmZr nwhm emgH$s` ^mfm hUyZ H$S> ^mfoMm
^maVr`mZm IS>~Sy>Z OmJo H$aUm`m qS>{S>mgmaIo hmo`. dmna gw$ Ho$bm. bj doY`mMr ~m~ hUOo - hXa,
EHy$UM {Q>ny`m wpb ZmoYmMm hm EH$ ZwZm hmo`. {Q>ny `m`mnydu`m qhXy amOm`m H$mimV eoH$S>mo
`mbm H$mhr AndmXhr AmhoV. gdM wpb dmBQ> ZmhrV. gm{h`mMr {Z{Vr Pmbr. {Q>ny`m amOdQ>rV `m`m
n{e`Z am`^mfm : {Q>ny gmoda `oBVmoda hgw$Mr mogmhZmZo H$S>`o H$moUVoM gm{h` {ZmU Pmbo
am`^mfm AWdm emgH$s` ^mfm H$S> hrM hmoVr. Zmhr. (dmMm - Ama. ZaqghmMma ; H$ZmQ>H$ H${dM[ao).
{Q>nyZo Vr a H$Z `m OmJr n{eZ AWdm ngm} - H$moU`mhr H$dr AWdm aMZmH$mamZo hXa AWdm {Q>nyMm
Aao{~H$ ^mfobm WmZ {Xbo. `mMo gJio {ebmboI, CoI Ho$bm Zmhr. m, hogw$`m amOmZr {Xbobo mogmhZ
AmXoeno n{e`Z ^mfoV AmhoV. `m H$mir IwnM H$r gdkmV Amho. (boIH$ `o> gemoYH$, gm{hp`H$ AmhoV.
mUmV H$S> ^mfoMm dmna Ho$bm OmV hmoVm, ` gm^ma : {dOdmUr)
mUmV n{eZ Am{U amR>r ^mfoMm dmna Ho$bm OmV
n d ra . o rg
k vi c h ar . v ke
vive
Ho$aim nb$S> oWrb AZoH$ {Xao {Q>nyZo CXdV Ho$br. m {XamMo Adeof.
gdm bmoH$mm KamVrb AmZX Vy Amhog, Vy H$mUH$mar Amhog, Va ^mS>Imoa d XQ> bmoH$mm KamVrb
Wm d X:I XoIr Vy Amhog.
{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 19
n d r
dmXJV `VrZm Xoem`m OZmZgmV Od`mMm
a . o rg S>ir AmhoV. `m H$moUmH$S>ohr gmO Ym{H$ ZOaoZo nmhV
k vi c h ar . v ke
`Z ^maVmV nydunmgyZ {ZaVa Mmbbm Amho. Zmhr. Vo Bbmr {dMmaYmaoV dmT>bo Agbo Var `mZr
vive
gmmYm`m`m OuVrb H$mhr B{VhmgH$ma ImoQ>oM g`
^mgd`m`m `ZmV g$b Pmbo AmhoV. `m`m
Amnbr OrdZ>r {demb ~Zd`mZo wpboVamVhr
Vo AmXaUr` AmhoV. m, go`wbam`m `mXrV `mZm
{dMmamZwgma Xoe^V ho IbZm`H$ Va IbZm`H$ hoM hdmMo WmZ Zmhr. `m XoemVrb Ang`H$ gmOmV
Xoe^V AmhoV. AmXamMo WmZ AgboboM Y{Zanoj Agm `m go`wba
{Q>ny O`Vr {ddmX nwhm {ZmU Pmbm Amho. H$nwMm AKmo{fV {Z` Amho. Ym{H$ gbmo`mgmR>r
H$mhtZm {Q>ny Y{Zanoj Va H$mhr`m >rZo VmY Amho. AS>Wim R>aUmar hr ~m~ Amho.
wgbmZmVM `m XoemgmR>r moR>o `moJXmZ {Xbobr hmZ AmXaUr` am>nVr S>m. EnrOo H$bm ho EH$
"nZrMo nm{d' m eXmMm AW Ho$di nVrer EH${ZR> amhUo Agm Zmhr, Va Vr {ZR>m A{dMb Agmdr.
20 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a> 2017 B{Vhmg
Ym{^mZr wpb hmoVo. `mMm gdY g`d` ^md g^m{dVnUm, `{Vd `mmUoM `m`m kmZ, gO,
hm d{H$ hmoVm. Vo H$R> wgbmZ Zg`m H$maUmZo {dZmoXr dm^md, gmH${VH$ MoVZoZo `mZm A`V lo>
Amn`m gmOmV gdm` ZhVo! `m`m gdY Am{U `edr emgH$ ~Zdbo, Ago ga gr. hr. amZ
g^mdmMm gmm` OZVm VgoM R>mYre, m`damZr `mZr gmJ{Vbo Amho. ZmdS>r H$UamO dS>o`a Am{U {Om
Jmad, AmXa Ho$bm. `mwio dKmo{fV Y{ZanojVmdmXr BmBb `m OmoS>rMm H$mi hgy$ gWmZMm gwdUH$mi
H$bm `mMm gd`^md AmXe hUyZ drH$mabo ZmhrV. hUyZ AmoiIbm OmVmo. doJdoJ`m YmMo Agbo Var
{eewZmi ear$ `mZm H$ZmQ>H$mMo H$~ra Xmg hUyZ ~mYdmmUo EH${VnUo Ho$bobo `mMo H$m` AmdS>`mZo
AmoiIbo OmVo. qhXy, wpb hm ^oX Z ~miJVm gdM hmm JmYr `mZr `oWo amam` Amho Ago hQ>bo hmoVo.
n d ra . o rg
ke
bmoH$ `mZm gV hUyZ `m`mH$S>o nmhVmV. ear$ ho gd dmV gJmm`m `m H$mimV H$mJog gma`m Midir
k vi c h ar . v
vive
^maVr` y`mMm gmZ H$aV hmoVo, `mwio Vo `oWrb Mmbdm`Mr. Vohm {Pm BmBb `m`mwio JmYr,
qhXyer gag Pmbo. m, H$R>mZr `mZm Xya R>od`mZo Zoh$ `m`mgma`m Zo`mer hmamOmMo Amr` g~Y
Vo go`wba H$nwMo YwdVmam ~Zy eH$bo ZmhrV. am{hbo. `m Midit`m H$mimV {Om BmBb `m`m
`mV H$mX~arH$ma Eg. Eb. ^anm `mZr CopIbobm XjVowioM H$Yrhr XJbr CX^d`m ZmhrV. 1941 `o
hm EH$ gJ : `mH$mir hgy$ gwXa, dN> Jmd hmoVo. O`nya gWmZmVhr H$m`aV AgVmZm ga {Om BmBb
{Xdg COmS>VmZm EH$ A{YH$mar KmoS>mda ~gyZ aVo `mZr Amn`m Xj H$ma^mamMm R>gm CQ>dbm. `mwio
dN> Ho$boV H$s ZmhrV ho nmh`mgmR>r `oV hmoVo. Vo {Om O`nya ehamV Ammo{JH$ jomZo EH$ Zdo `wJ AZw^dbo.
BmBb ! Oo hgy$Mo {XdmU hmoVo. {Pm BmBb `mMm $miUrZVa nm{H$VmZ`m AmYw{ZH$sH$aUmgmR>r {VH$S>Mo
ke n d ra . o r
v
Amho. qhXy -pZm`m ^mdZmda JXmhma
H$aV `mMo VmVa
k vi c h ar .
vive
KS>dyZ, Z drH$maUm`mMr h`m Ho$bo`m {Q>nybm gma`mMm VrH$
, `mMm Y{Zano ,
hUyZ drH$maUo j hUyZ CXmoCXmo H$a`mgmR>r
nwT>mH$ma KoVbo`mZm H$m` hUmdo ? Vm
YmZmhr am>dmXr hUyZ
Vw>rH$aU Ho$boOmV Amho, ho hUm`bm H$mhr
IwnkmZmMr
Amd`H$Vm
Zmhr. AmUIr{H$Vr H$mi ho gma`mMo ZmQ>H
$? H$Sy>qZ~ noabo Va
,
CJdbo`m PmS>mbm Am~o bmJVrb?!
(gm^ma: {dO`dmUr, boIH$ ho hmer boIH$ AmhoV.)
,
EH$m nwfmMo {ejU ~hYm EH$Q>mMo R>aVo, nU EH$m rMo {ejU hUOo ^mdr {nT>rMo {ejU AgVo.
22 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a> 2017
AmgmmV YmVamMm
^mdr {VH$ma
Amgmo mOwbr m ehambm ammMr
gmH${VH$ amOYmZr hUyZ AmoiIbo OmVo.
nU H$mhr {MZ YgmaH$mZr m ^mJmVbr
J[a~r Am{U AkmZ mMm Ja$mXm KoD$Z {VWo
YmVamMo Z gw$ Ho$bo. ho nmhZ Am{U m
~mQ>dm~mQ>drMo Xoemda AmJmr H$mimV hmoUmao
n[aUm AmoiIyyZ EH$m {hX YJw$Zr {VWo nm
amodyZ C^o ahmMo R>adbo. gmm{OH$, Am{WH$
Am{U Ym{H$ OmJaUmMo H$m hmVr KoVbo. AmVm
n[aUm Agm Pmbm Amho H$s, {Vr Pmbobo
dZdmgr ~mYd Amnm yi YmV naV Ambo
AmhooV Am{U YmVamm H$madmmZm MmJbmM
nm~X ~gbm Amho.
lr. OZmXZ Xod Jmodmr
OXrn wPwXma
mOwbr ho ~nwom nmmV Vma Pmbobo Am{U Ym{H$ H$mVr Ho$bobr Amho. m 22 nWmZr
Am{U OJmVbo gdmV moR>o Ago ZXr nmmVrb eH$aXod mMm {dMma {eamoYmh mZbobm Amho. m m
~oQ> Amho. m ~oQ>mda nwamm nmmZo ~arM OrZ ~oQ>mMo Odim O{ZrnmgyZMo AVa OmV Amho. {VWo
n d ra . o rg
ke
Ob Pmbr AgyZ ~oQ>mMo yiMo 1250 Mmag nmohmoMmbm ~moQ>rZo gmYmaU XrS> Vo AS>rM Vmg bmJVmV
k vi c h ar . v
vive
{H$bmo rQ>gMo jo AmH$gV 350 Mmag {H$bmo hUyZ m ~oQ>mMm $magm {dH$mg Pmbobm Zmhr.
rQ>gda Ambo Amho. m ~oQ>mbm ~nwoMo nmUr mm m mJmgbonUmMm Ja$mXm KoD$Z
hm EH$od ey Zmhr. YmVamgmR>r Q>nyZ ~gbobo 1980 m XeH$mm eodQ>m H$mhr dfmV {MZ
{Vr [eZar hmhr moR>m YmoH$m Amho. YgmaH$mZr m ^mJmV Ygma H$ambm gw$dmV
m ~oQ>mda dZdmgtMr Ym[H$ nrR>o AmhoV. mmV Ho$br. mOwbrMr bmoH$gm XmoZ bmI 20 hOma hmoVr.
{^Vm Agbr Var m gdmMm 16 m eVH$mV mVbo 48 Q>Ho$ bmoH$ ho {qeJ m OZOmVrMo hmoVo. m
AmgmmV hmoD$Z Jobom lrV eH$aXod m gVmer OmVrda Amnbo bj Ho${V Ho$bo H$s YmVamMo moR>o H$m
g~Y Amho. eH$aXod mZr AmgmmV moR>r gmm{OH$ gm hmoBb, Agm AXmO H$$Z {eZmZr m OmVrV
n d ra . o rg
k vi c h ar . v ke
vive
nma nmS>mMo R>adbo. nmo{bgmZr mZm bmR>rma bmoH$mm AYlm H$r H$aVmZmM mZr bmoH$mm
H$$Z nmJdbo. mda mbm {XbrVyZ nVYmZ ZmV Amnm gH$Vr{dfr A{^mZhr OmJV Ho$bm
H$mmbmH$Sy>Z {dMmaUm H$amV Ambr Am{U Amho. mgmR>r godm ^maVrMo ghH$m KoD$Z wbmgmR>r
{eZmZm Y n[adVZ abr KomMr AZwVr gH$ma dJ gw$ Ho$bo AmhoV. {IMZ [eZar bmoH$mZm
XomV mdr, Agm AmXoe XomV Ambm. nU hm ZmoH$mMohr bmo^Z XmIdVmV. hUyZ Jmodmr mZrhr
nmo{bg A{YH$mar Amnm ^y{Ho$da R>m am{hbm, ZmoH$m CnbY H$$Z XomMo Z Ho$bo AmhoV. Aem
eodQ>r m {eZmZm Amnbm Jmem JwS>mimdm [aVrZo m gmOmbm gJm H$mao XV H$amm mm
bmJbm. m, Yn[adVZmm H$madmmZm {XbrVyZ Zmwio bmoH$ Amnm YmV naV oV AmhoV. Aem
H$gm nmqR>~m {Xbm OmV hmoVm mMo Va Ambo. [aVrZo Ka dmngrMo AZoH$ H$mH$ Ammo{OV Ho$bo OmVmV.
{MZ {eZar gH$Q>mm doir YmdyZ oVmV Am{U H$mhr dfmnydr hOmamo bmoH$ {MZ Pmbo hmoVo.
bmoH$mZm XV H$$Z CnH$V H$aVmV. ZVa m CnH$mamm AmVm mMr gm $maVa EH$ hOma EdT>r Cabr
n d ra
XS>nUmImbr YmVa H$ambm bmoH$mZm ^mJ nmS>VmV.
. o rg Amho. JmdmoJmdr MM hmoVo, nU AmVm m n[agamV
k vi c h ar . v ke
ho AmoiIyZ Jmodmr mZr Zg{JH$ Amnmrm gJmV Ho$di VrZ MM}g am{hbo AmhoV. mOwbrm gm
vive
H$miOr KoVbr Am{U XVH$mmV AmKmS>r KoVbr. mwio
YmVao KS>dUmmZm Ver gYrM {imbr Zmhr. Jmodmr
gmoS>dUo gmoono Omdo mgmR>r mbm {OmMm XOm
{Xbm Amho. gdmZX gmoZmodmb mMm hm VXmagK
mZr bmoH$mZm {Z dH$s XV {imMr gmo Ho$br Amho. AmVm AmgmmV amQ>r {dMmamMo gaH$ma
Amho. XdmImZo H$mT>mg gaH$mabm ^mJ nmS>bo Amho. Ambo AgmZo hm n[aga {MZ {eZmm
A{YH$ JwVmJwVrm AmOmamgmR>r moR>m UmbmMr XV H$mm H$madmmm N>moVyZ wV Pmbm Amho.
KomV nwT>mH$ma KoVbm Amho. EHy$U gmOmMo amhUrmZ
gwYmaob, mda bj {Xbo Amho. gm^ma : swarajyamag.com
JrVo`m gXoemZwgma
AmMaU H$moU H$arV AmhoV?
nmWm, Xm~` Q>mHy$Z Xo !
""V_md_w{m> `emob^d &'' hUyZ D$R>
Am{U `e, H$rVu gnmXZ H$a. Ho$dT>m
XdXw{dbmg nmhm ! `oey {V -
`wamonr`mMo XdV- `mMr {eH$dU Aer H$s,
JrVm
Hw$Umer ewd H$$ ZH$mog, Oo Vw_`mer
ewd H$aVmV `mMohr ew^ qMVmdo. Vw_`m
CO`m Jmbmda H$moUr WnS> _mabr Va S>mdm
Jmb nwT>o H$amdm. gd H$m`} Wm~dyZ nabmoH$mMr
dmQ> nmhmdr, H$maU OJmMm eodQ> AmVm Odi
Ambm Amho.
Am{U JrVoV lrH$UmZr gm{JVbo H$s, Iyn
CgmhmZo H$m_ H$am, Vw_`m eyMm {Z:nmV
H$am Am{U ^y{_Vbmdarb gnXm gwImZo ^moJm.
nU eodQ>r KS>bo H$m` ? `wamonr`mZr
{Vm`m CnXoemH$S>o H$Yr Jm^r`mZo
nm{hboM Zmhr. Vo amOg dmrZo PnmQ>bo Jobo.
MS> CgmhmZo _moR>o _moR>o CmoJ H$$Z `mZr
OJmVrb {^Z {^Z Xoemda dm{_d
{_i{dbo Am{U AmnU? AmnU Amnbo JmR>moS>o
n d ra . o rg
i c h ar . v ke
JwS>miyZ EH$m H$mon`mV ~gyZ am{hbmo.
k v
vive
JrVo`m gXoemZwgma AmMaU H$moU H$arV
AmhoV ? `wamonr` bmoH$ ! Am{U {Vm`m
{eH$dUwH$sMo AmMaU H$moU H$arV
AmhoV? lrH$UmMo AmnU deO - ho ZrQ>
g_OyZ KoVbo nm{hOo.
- dm_r {ddoH$mZX
mm Zmbm diUnwbmJbo
r Am{U f {^Zbo Amho
AmhoV,Agm
Am{UZwVonana
H$Yr nyyaHH$hr
$ MMm
AmhoH$aUma
V. Zmhr.
26{ddo& H{ddo
{ddo HH$ $ {dMma
$ {dMma {dMma
& {S>& g&{S>|~{S>ga |~g2017
a|~a>2016
2017
& 26
JrVm gXoe
H$_ hm ^JdXJrVoMm _yb^yV gXoe!
AOwZ H$_ (`w) H$a`mg ZH$ma XoVmo.
dV:`m AH$_Vobm ({ZpH$`Vobm)
CXmm eXmMm _wbm_m XoD$Z ~amo~a
R>adVmo. `mVyZ `m`m _ZmMr
g^m_mdWmM {XgyZ `oVo. AOwZmbm
H$_dm H$a`mgmR>r lrH$U `mg
OmoaH$g oaUm XoVmV. H$_ H$a`mg
ZH$ma {X`m~b {^m, ninwQ>m
hUyZ `mMr {Z^gZm (hoQ>miUr)
H$aVmV. dmV{dH$ H$_ hm OrdZmMm
AmYma AgyZ, AH$_ hUOoM _`y
Ago gmJyZ Vo H$_mMm Jmad H$aVmV.
AkmZr _Zw` AmgVr R>odyZ Va kmZr
_Zw` AZmgV ^mdZoZo H$_ H$aVmo,
Ago gmJyZ lrH$U AOwZmbm _mZdr
OrdZmMo {dkmZ Am{U `mhr nbrH$S>o
KoD$Z OmVmV. `m`mV
Am_{ddmg {Z_mU H$$Z `mg
H$_dm H$a`mgmR>r `m`mg_moa
Amnb {dd$n JQ> H$aVmV. AVV:
rm CZVrMr hoigmS> H$aUo hoM Amm hrZ gmOpWVrMo EH$ H$maU Amho.
{ddoHH$ $H{dMma
{ddo
{ddo ${dMma
{dMma&&&{S>{S>
{S>ggg|~|~a a2017
2017
2016&&27
27
d ra .
_m`m ^Vm`m `moJjo_mMo Xm{`d _r KoVmoM. `mMo
n o rg
i c
AZwgaU H$a AZ OrdZmV `edr hmo.
k v h ar . v ke
vive
AVV: gO` hUVmo-
OoWo `moJoda ^JdmZ lrH$U d _hmnamH$_r AOwZ EH$OyQ>
hmoVmV, VoWo g\$bVm, Eod`, `m` Am{U H$`mUmMr ZmXr
AgVo, Ago _bm dmQ>Vo.
&& Amo_ VV gV &&
H$m` ^maV
Z> hmoBb?
H$m`? ^maV Z> hmoBb? Vgo H$Yr KSy>Z AmboM Va `m AdZrVbmdZ gmar
Am`mp_H$Vm Zmhrer hmoBb,gmar Z{VH$Vm bmon nmdob, AV:H$aUm`m _Ywa
^mdmVyZ {Z_mU hmoUmar Y_m{df`rMr AmoT> AVYmZ nmdob, AmXem{df`rMm
gmam `mg Zmhrgm hmoBb: Am{U `m gdmMr OmJm _moh Am{U dmgZm ho {_WwZ
KoBb,`m C^`VmZm BdamMo WmZ mV hmoBb, `mMoM A[Yam` CnZ
hmoBb, ImoQ>onUm, O~aXVr Am{U hrZ nYm `mZm _mZmMo WmZ {_iob. Am{U
rg
AIoa _mUgm`m Am`mMmM ~ir nS>ob. nU Ago H$Yrhr hmoUma Zmhr.
v ke n d ra . o
r .
- dm_r {ddoH$mZX
vive k vi c h a
lr XmXmg {000000000000
`mZm
damhZJa R>,
19 Zmoh|~a 1888
ny`nmX,
AmnU nmR>{dbobr XmoZ nwVHo$ {imbr. Amn`m {demb d CXma X`mMm n[aM` H$$Z XoUmao
Am{U Amn`m {dbjU omZo ^abobo Amnbo n dmMyZ IynM AmZX Pmbm. m`mgma`m EH$m
{^jmOrdr g`memda AmnU Oo EdT>o o H$arV AmhmV Vo m`m nydOr`m gwH$VmwioM hmo`
`mV {Vim gXoh Zmhr. doXmVmMr go ^oQ> nmR>dyZ AmnU Ho$di bmM Zho, Va lramH$Um`m
gV g`mgr {e`mZm AmO F$Ur H$$Z R>o{dbo Amho. ZVVH$ hmoD$Z Vo gmaoOU AmnUmg
Um H$arV AmhoV. r AmnUmH$Sy>Z nm{UZrMo `mH$aU m{JVbo Vo $V m`mgmR>rM Zho. Iao
nm{hbo AgVm Am`m `m R>mV gH$V YJWmMo g{dVanUo A``Z hmoV Amho. Amn`m ~Jmb
mVmV doX wirM M{bV ZmhrV Ago hQ>bo Var Mmbob. `m R>mV AZoH$OU gH$VVk AgyZ
doXm`m g{hVmXr ^mJmV nmaJV hmo`mMm `mMm {dMma Amho. Oo H$amd`mMo Vo gnyUnUo H$amd`mMo
Aem VmMo Vo AmhoV. nm{UZrH$V gdm}H$> `mH$aU AmgmV Ho$`mdmMyZ d{XH$ ^mfoV nmaJV
hmoUo AJXr Ae` hmo` Agm mPm {dmg Amho. hUyZM `mMr EH$ V Amhmbm hdr Amho.
Am`m bhmZnUr `m wY~moY `mH$aUmMm Amhr A`mg Ho$bm hmoVm Vo bKwH$mwXrnojm AZoH$
~m~VrV MmJbo Amho. AmnU dV: EH$ lo> {dmZ AmhmV, hUyZ `m ~m~VrV AmnUM `WmW
{ZU` XoD$ eH$Vm. nm{UZrMr A>m`m`rM Am`mnjr gdmhZ A{YH$ Cn`wV Amho Ago Oa
AmnUmg dmQ>V Agob Va {VMr EH$ V nmR>dyZ (AWmV Amnbr BN>m Agob Va d AmnUmg ho
n d ra . o rg
ke
gmo`rMo Agob Va) Amhmbm H$m`Mo CnH$V H$amdo Aer mWZm Amho. `m R>mV oYmdr, Hw$emJ
k vi c h ar . v
vive
~wr`m d {MH$mQ>r`m `VtMm A^md Zmhr. JwH$noZo WmoS>mM {XdgmV A>m`m`rMm A`mg
H$$Z Vo ~Jmb mVmV doXmMo nwZmrdZ H$$ eH$Vrb Agm ^adgm dmQ>Vmo. r AmnUmgmR>r m`m
JwXodmMo XmoZ $moQ>mo Am{U EH$m OUmZo gH${bV H$$Z N>mnbobo m`m JwXodm`m CnXoemMo XmoZ
IS> nmR>drV Amho. `m gm`m CnXoemMr ^mfm KaJwVr Am{U gmYr Amho. AmnU AmMr hr go
^oQ> drH$mamb Aer Amem Amho. `mwio IamoIaM Amhmbm AmZX hmoBb. mPr H$Vr AmVm
~arM gwYmabr Amho Am{U XmoZVrZ {h`mV r Amn`m XeZmMm bm^ KoD$ eHo$Z Ago dmQ>Vo.
A{YH$ H$m` {bhmdo?
Amo Zmo ^JdVo amH$Um`.
Jwm AmkoMo {Z:eH$ nmbZ Am{U H$R>moa ~MmMo AmMaU hoM epdVoMo ah Amho.
30 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a> 2017 dMZmV
dMZmV
vive
Owi`mM Zmd `moJ. Z pWa
H$mbrdmS>rVrb nwOmar AmhoV.
Z Pm`mg `moJ gmYV Zmhr.
mVa `oD$Z ~KVmV, Bem`oH$S>rb eV AmogarV
ggmadmam Z$nr {X`m`m
`moVrbm gmaIm $S>$S>drV lramH$U hmOamOdi C^o amhZ ~mobV AmhoV. `mZr `oD$Z
AgVmo. hr `moV `pH${MVhr H$n ^y{> hmoD$Z lramH$Um`m nmXnmg dXZ Ho$bo. lramH$U
Z nmdob Va Iar `moJmMr AdWm hgVwImZo mVamZm hUmbo, ""AmUIr EH$XmoZXm BaM
hmoD$Z OmBb. {dmgmJamMr ^oQ> Pm`mg ~a hmoBb. {MVmar n{h`mZ H$m
AmamIS>m H$mTy>Z ZVa J ~g`m ~g`m gdS>rZwgma `mV aJ
dJao ^aV AgVmo. yVu ~Z{dUmam AmYr gmJmS>m V`ma H$aVmo.
pmMr gwYmaUm H$ambm nwf gagmdbm H$s H$mmMm {dMH$m PmbmM hUyZ gOm.
dMZm V {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 31
`mZVa qbnyZ `mbm AmH$ma XoVmo. J go$XrMm hmV hmoD$Z OmV.
m$Z eodQ>r Hw$M`mZo aJ XoVmo. m gm`m Jmo>r EH$mmJyZ VamOyV EH$m ~mOybm ^ma nS>`mg ImbMm H$mQ>m
EH$ Aem hm`m bmJVmV. {dmgmJamM gma H$mhr V`ma da`mer OwiV Zmhr. ImbMm H$mQ>m OUy Z, - ImbMm
Amho; PmHy$Z Amho BVH$M H$m` Vo. ho Vo gH$m` H$a`mV H$mQ>m da`mer VVmoVV Owi`mM Zmd `moJ. Z pWa Z
XJ, nU AmV H$m` XSy>Z Amho `mMr XIb Zmhr. AV`mr Pm`mg `moJ gmYV Zmhr. ggmadmam Z$nr {X`m`m
^JdmZ {damOV Amho, OmUrd hmoVmM gma H$m{~ Xya `moVrbm gmaIm $S>$S>drV AgVmo. hr `moV `pH${MVhr
bmoQy>Z `mHw$i hmoD$Z `mbmM Amidmdg dmQ>ob.'' H$n Z nmdob Va Iar `moJmMr AdWm hmoD$Z OmBb.
lramH$U : (mVamZm) AmV H$m` Amho ho OmUm`bm H$m{Zr H$mMZM `moJmVrb {dZ. gXmo{XV dmVw{dMma
WmoS>r gmYZm Amd`H$ AgVo. H$arV Agmd. r - earamV Amho H$m`? aV, mg,
mVa : gmYZm H$m` gVV gmaIr H$amdr bmJV Ma~r, H$r, {d>m, y, hoM Zm? Ag`m earamda BVH$s
AgVo? AmgVr?
lramH$U : A h, gwadmVrbm Oam H$~a H$gyZ ""H$Yr H$Yr amO{gH$ ^md YmaU H$aV Ago r,
bmJm`bm hd. `mZVa J $magm AmQ>m{nQ>m H$amdm - AJr `mJ ~mU`mgmR>r. EH$Xm bha bmJbr, I`m
bmJV Zmhr. Omoda bmQ>m, dmXi, Vw$mZ dJa|Zm Vm|S> XoD$Z OarMm nmofmI H$amdm, ~moQ>mV AJR>r Kmbmdr, bm~
diUmdiUmZo ~moQ> hmH$mam`Mr AgVo, Vmoda gwH$mU{Jarbm ZirZ JwS>JwS>r AmoT>mdr. ~g J Cera H$gbm, bmJbrM
gwH$mUyMr XmS>r Y$Z C^ amhmd bmJV. EH$XmM VodT> mJt I`mIw`m OarMo H$nS>o MT>dbo, - `mZo (Wwa~m~yZr)
Q>mH$b H$s J moH$im. EH$XmMr diU Q>ibr Am{U dmam AmUyZ {Xbo hmoVo. WmoS>m doi Jo`mda Zmbm hUmbmo,
AZwHy$b dmh bmJbm H$s J gwH$mUJra AmammV OoR>m - "Zm, `mbm hUVmV I`m OarMm nmofmI!' AZ J
m$Z ~gyZ, hmV gwH$mUybm ZwgVm bmdyZ R>odVmo, ZVa erS> Vo H$nS>o H$mTy>Z {Xbo {^aH$mdyZ. {egmar ~gbr `mMr!
MT>{d`mMr VOdrO H$$Z Iwemb {Mbr ^$ bmJVmo! nwhm Zmbm hUmbmo, "Zm, h, `mM Zmd emb - `mM
H$m{Zr - H$mMZ`m PPmdmVmVyZ EH$XmM nma nS>b H$s Zmd AJR>r! AZ `mbmM hUVmV bm~ ZirZ JwS>JwS>rVyZ
J emVrM emVr. JwS>mIy AmoT>U.'
H$mhrH$mht`m {R>H$mUr `mo`mMr bjU AmT>iVmV. Am{U J gma Oo EH$Xm o$Hy$Z {Xb Vo nwZ: ZmV
nU `mZr XoIrb gmdY amhUM C{MV. H$m{Zr - XoIrb Amb Zmhr.'' g`mH$mi Pmbrer. Amo`oH$S>rb
g
H$mMZM `moJmVbo AS>Wio. gmYH$ `moJ^> hmoD$Z naV AmogarV Imobr`m Xmamer lramH$U Ut~amo~a EH$mVmV
ke n d ra . o r
v
ggmambm `oD$Z {MQ>H$Vmo; - ~hYm ^moJdmgZm WmoS>r$ma H$mhrVar ~mobV AmhoV.
k vi c h ar .
vive
{eH$ AgVo hUyZ. Vr e`mda Vmo nwhm AmUIr lramH$U : `mo`mM Z ZohrM Bamda pIibob
BamH$S>o diob; - nwhm AmYrMr `moJmdWm bm^ob. mgo AgV, - gdXmM AmW. >r "Hw$R>oVar' bmJbobr,
nH$S>`mMm "gQ>H$m' Ji ~{KVbm`?'' S>moio ~KVmM gOyZ nS>V. mXr Oiw AS>o C~dV Amho -
mVa : Zmhr hmamO, Zmhr Ambm nmh`mV. Z gma `m AS>mH$S>o. da ZmdmbmM ~KV amhVo! ~a,
lramH$U : Am`mH$S>o dmnaVmV. ~mg dmH$dyZ Agb {M EImX XmIdy eH$mb?
nw$Z R>odVmV, Q>moH$mbm Ji bmdbobr Xmoar ~mYbr AgVo. Ur : Oer Amkm. InQ>n H$arZ r, Hw$R>o {im`mg
Jimbm Am{f. memZ Am{fmbm Vm|S> bmdVmM ~m~y ~KrZ.
gQH$Z CSy>Z gai hmoVmo. Og AmYr da Q>moH$ hmoV VgM
n[admOH$
Z{ZVmb
dmrOr Am{U AIS>mZX dmamUgrhZ {ZKmbo. dmQ>oV `Vm`VmMo {lU Amho.''
EH$ - XmoZ {R>H$mUmZm ^oQ> XoD$Z XmoKo Z{ZVmbbm `oD$Z mUgmMo {dmer Agbobo AV ZmVo {ddoH$mZXmZm
nmohmoMbo. EH$ ngmhr ~amo~a Z KoVm MmbV ~rZmWbm OmUdbo. Oo Oo {dmV Amho. Vo Vo mUgm`m R>m`rhr Amho.
Om`mMm XmoKmMm gH$n hmoVm. {Vg`m {Xder g`mH$mir AJXr gy namUyVhr gnyU {d ^$Z Amho. dmrOtMo
Vo EH$m AmoT>m`m H$mR>r Agbo`m nmUM$sOdi Ambo. Jw$ lr amH$U hUmbo hmoVo, "{ed Am{U eVr EH$M
{VWoM H$mR>mda EH$ qnnimMo PmS> hmoVo. `m PmS>mImbr AmhoV.' Jw`m `m eXmMm nyU AW Am{U `mVrb
XmoKo gmYr bmdyZ ~gbo. gmYrV dmrOtZm gImob {ddoH$mZXm`m S>mo`mgmoa gmH$ma Pmbo.
Am`mpH$ AZw^d Ambm. ZVa dmrOr AIS>mZXmZm S>m|Jar a`md$Z dmg H$arV dmrOr Am{U
hUmbo, "JJmYa, `m qnnim`m djmImbr m`m $ma AIS>mZX AbmoS>m `oWo Ambo. AmUIr XmoZ Jw~Yy `mZm
moR>m eH$mMo {ZagZ Pmbo.' {VWo `oD$Z {imbo. gdOU JT>dmb`m {XeoZo {ZKmbo d
Amnbm AZw^d {ddoH$mZXmZr eXm{H$V Ho$bm Amho. H$U `mJ `oWo Ambo. {VWyZ `mZm ~rZmWbm Om`Mo hmoVo.
Oo qnS>r Vo ~mS>r! Ord Ogm earam`m AmYmamZoM naVw XwH$mir n[apWVrwio gaH$maZo nwT>rb aVo ~X Ho$bo
n d ra . o r
H$m` H$aVmo VgmM {ed H$Vr`m AmYmamZo H$m` H$aVmo.
g hmoVo. J gdmZr VrWjomZm ^oQ>r {X`m. Vo {^jm mJyZ
k vi c h ar . v ke
"H$mbr mVoZo {edmbm AmqbJZ {Xbo Amho!' hr Ho$di amhV. YemmMm Am{U `mZ `moJmMm A`mg H$arV.
vive
H$nZm Zmhr. H$nZm Am{U Vr n> H$aUmao eX `mMdoir H$bH$`mhZ A`V Xw:IX ~mVr Ambr.
`m`mV Omo g~Y Amho VmoM g~Y hUOo 'EH$ Ordmm dmrOt`m YmH$Q>m ~{hUrZo Amh`m Ho$br hmoVr.
Xwg`mbm H$VrZo doT>bm Jobm Amho,' `m {dYmZmVyZ n> `m KQ>Zo`m gX^mV ^{JZr {Zdo{XVmZr {b{hbo Amho,
hmoVmo. dVwV: Xmohr EH$M AmhoV. `m`mVrb ^oX Ho$di "~{hUr`m AH$mbr `yZo dmrOt`m X`mg
~wr`m Vamda AyV kmZm`m dnmVM OmUdy eH$Vmo. Imob OI Pmbr. Vr nyUnUo H$YrM ^$Z Ambr
eXmIoarO {dMmaM Ae`, hUyZ W Ho$di eX hmoVm! Zmhr. ^maVr` r`m {ejUmgmR>r Am{U CmamgmR>r
ho Bar V (`V Am{U A`V) AZm{X Amho. Oo dmrOt`m ZmV Or Vii hmoVr. `mMo yi H$mhr
Oo Amn`mbm {XgVo qH$dm OmUdVo Vo Vo gd `m AZm{X mUmV `m Xw:ImV Amho.
[mZm AmYw{ZH$ ~Z{dmMm Z grVom AmXemnmgyZ Xa ZoUmam Agob Va Vmo VmH$mi Aedr hmoBb.
AmdmhZ {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 33
n d ra . o rg
k vi c h ar . v ke
vive
{OWo pmMm AmXa H$amV oVmo, {VWo XodVm AmZXmZo dmg H$aVmV.
34 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a> 2017 H|$dm
R>mmV {de
v$imarchS>m|{a~dbrr.vke
{deofmH$ {dH$V KoVbm. EHy$U 180 OUmMr CnpWVr
S>m|{~dbr & {ddoH$mZX H|$ k
vive H$mHw hmoVr. mV Mma {e{jH$m, ghm H$mH$mMm gmdoe
emIom H$mmbmMm dYmnZ{XZ gmOam H$amV hmoVm. mYwar XoewI mZr em{V hQ>bo. XrnmbrVmB
Ambm. ZD$ AmJQ> amoOr Xnmar XrS> dmOVm hm H$mH$ mZr JrV Jm{bo. VgoM {H$emoadrZ wbter gdmX
Pmbm. 26 H$mH$Vo CnpWV hmoVo. VrZ Am|H$ma, mWZm, gmYVmZm AmgmVrb gm OmUyZ KoV mda Cnm
JrV, dmm H$m, H$emgmR>r mda JQ>MMm, ~m{H$, gm{JVbo. dgajU, EH$ Hw$Qw>~mMo $mXo m{dfr
H$sS>mmoJ, H$VrJrV, ^OZ Ago mMo dn hmoVo. wbtZr V V Ho$bo. wYam AmoS>H$a mZr mWZoMo
{ZdmUfQ>H$mZo H$mH$mMr gmJVm Pmbr. H|$ gMm{bH$m hd gm{JVbo. Amgmm {Q>ghr {Xm. mdoir
S>m. b{bVmVmB mZr dmmda mJXeZ Ho$bo. wHw$X AmoS>H$a mMr wI CnpWVr hmoVr.
v ke n d ra . o
.
dVrZo {d{dY {dVmamV Jwnm{Um Cgd gmOam H$amV
k vi c h ar
vive
Ambm. {yVuZJa {dVmamVrb hZwmZ {XamVrb
H$mH$mV gH$ma dJmVrb wbmZr Zm{Q>H$m gmXa Ho$br.
Owfm amJrQ> wI nmhm hmom. 17 AmJQ>bm
{edmOrZJa {dVmamMm Jwnm{Um Cgd mYwarVmB dmK
mm {ZdmgWmZr nma nS>bm. mYwarVmB mZr Jw$ 25 AmJQ>bm Za|ZJa {dVmamV {H$aUVmB ~Jm{S>m
nanaoda mJXeZ Ho$bo. ^OZ JmZ H$amV Ambo. 20 mm {ZdmgWmZr Jwnm{Um gmOam H$amV Ambm.
AmJQ>bm VmZJa {dVmamV mV gKQ>H$ {ddmgOr CnpWVmZm H|$ n[aM H$Z XomV Ambm. ^OZgm
bnmbH$a mZr H|$ mWZm m {dfmda mJXeZ Ho$bo. Pmbo. gd {dVmamV EHy$U 101 OU CnpWV hmoVo.
qMMdS> & {ddoH$mZX H|$ H$mHw$mar qMMdS> amH$U moao ojmJhmVrb m nYoV 76 emimZr gh^mJ
emIom dVrZo dmV {XZm{Z{m AmVaembo Zm|Xdbm. hmnm{bH$m AmwV lmdU hS>uH$a mm hVo
amQ>^Vrna gyh JmZ nYm KomV Ambr. VrZ nm[aVmo{fH$ {dVaU Pmbo. mdoir AmVaamQ>r nYoV
JQ>mV KoVbom m nYoV amdoV oWrb Eg. ~r. nmQ>rb H$m nXH$ {dOoVo {H$H$ ~mga OXod hmUo, 38
emim, {ZJS>r oWrb kmZ~mo{YZr, lrYaZJa oWrb E. doim boQ>boQ> {Xbobo amohrV eoUm, XhmdrVrb JwUdV
Eg. Eg. emboZo W H$mH$ {idbm. n{hbr Vo Am XoenmS>o mmgh H$mmZr, Pon emioVrb
MmWro gadVr {dm{Xa, {ZJS>r ({Vr), Zmoa {dmmMm gmZ Ho$bm. narjH$ hUyZ {qbX nmoVXma,
mW{H$ emim (VVr), dmr {ddoH$mZX emim, {ZJS>r rZb AOZH$a, mYdr XoenmS>o, dambr bobo, ZdrZ
(CmoOZmW). nmMdr Vo gmVdrV kmZ~mo{YZr, {ZJS>r ApH$dbr, S>m. $nm ehm mZr H$m nm{hbo. mdoir
({Vr), aoUwH$mXodr moadmS>r (VVr), {gQ>r mBS>, wYm gaXoenmS>o, amohrV eoUm, OJOrV Hw$bH$Uu mZr
{ZJS>r (VVr), dmr {ddoH$mZX ZeZb Hy$b, ahmQ>Ur gygMmbZ Ho$bo. H|$ gMm{bH$m AUm amR>o, nwS>{bH$
(CmoOZmW). AmR>dr Vo Xhmdro nmoma BQ>aZeZb, Vo, OwlrVmB, amohrV VamoS>o, H$bmg, ApVmVmB,
MmH$U ({Vr), S>m. S>r. dm. nmQ>rb npbH$ Hy$b, VoOyVmB, namS>H$a, Hw$bH$Uu, amhb, amoeZ, XrnH$, Zohm,
m{YH$aU (VVr), {gQ>r BQ>aZeZb, qnnar (CmoOZmW). Zom, moZmbr, aoUwH$m, aomVmB AmXr CnpWV hmoVo.
S>m|{~dbrV mUmm
dJmMo AmmoOZ n d ra . o rg
S>m|{~dbr& {ddoH$mZX H|$ H$mHw$marhar.vke
ic
ivenpMkv{dVmamV
S>m|{~dbr emIomvdVrZo
mUmm dJ KomV Ambm. 18 Vo 24 gQ>|~a
m H$mbmdYrV Xnmar gmS>oMma Vo gmH$mir
ghm m doioV hm dJ KomV Ambm. ZJawI
dXZmVmB denmZ mZr m dJmMo gmoOZ
Ho$bo. 15 OUmZr m dJmMm bm^ KoVbm.
mgmR>r mMr Vm~o mMo ghH$m bm^bo.
i c h ar . v ke
emIom dVrZo dS>dbr oWrb H$moiH$a {dmbmV
k v
emIom dVrZo MmWr Vo gmVdrm {dmmgmR>r 22
vive
Zddrm dJmVrb wbr d mm mVm mmgmR>r
{H$emoar {dH$mg H$nmVJV gdmX H$mH$ KomV Ambm.
Owb amoOmr Xnmar gmS>o~mam Vo AS>rM m doioV H$memim
KomV Ambr. amR>r d BJOr mH$aU hm m
mVm{dH$mV H|$ H$mH$m wmm{nH$m dfm ^wXogmB H$memioMm {df hmoVm. AmMm {^go hmHy$bYrb
mZr wbtMr O~m~Xmar, AmBMm gOwVXmanUm m{dfr 46 {dmmZr mV gh^mJ Zm|Xdbm. mnydu 17 Vo
mJXeZ Ho$bo. Xrnmbr H$mo mZr JrV Jm{bo. gwdUm ~do, 21 E{b m H$mbmdYrV m {dmmgmR>r {e{~a
XrnmbrVmB mZr Zm{Q>H$m gmXa Ho$br. {e{jH$m nwa~o mMo KomV Ambo hmoVo. mnwT>rb H$mimV Xa e{Zdmar Xnmar
ghH$m bm^bo. EHy$U 41 {H$emoadrZ wbr, 14 mVm XmoZ Vo VrZ m doioV hm CnH$ am~dmV oUma Amho.
nmbH$ CnpWV hmom. m {e{~amm dWoV ghm H$mH$Vo hmoVo.
nwUo& {ddoH$mZX H|$ H$mHw$mar amR>r H$meZ mV^mfoVyZ {ejU ho AmBm XYmgmaIo AgVo. mVyZM
{d^mJmm dVrZo ^{JZr {Zdo{XVm mm 150 m amQ>mMo ^{dV KS>Vo. J BJOr ^mfoVyZ {ejU hdoM
OVr dfm{Z{m qMVZ ^{JZr {Zdo{XVmMo m ~hX erfH$ H$embm? Ago naXoemVyZ ^maVmV Ambom ^{JZr
m{bHo$Vrb nwVH$mMo H$meZ Pmbo. 11 Zmoh|~a amoOr {Zdo{XVmZr gmJ{Vbo hmoVo; nU Amnmbm ho Amnhr
nwUo oWo bmoH$g^om Aj gw{mVmB hmOZ mm H$ibo Zmhr. {Zdo{XVmVmB hUmm, mPr amQ>rVm
hVo hm gmohim Pmbm. mdoir hmnma wVm {Q>iH$, VrdVoZo H$Q> H$arZ Am{U amQ>H$mmgmR>r PmoHy$Z XoD$Z
H|$mm amQ>r Cnmj nlr {Zdo{XVm {^S>o, mV H$m H$arZ, m gymmUo ^{JZr {Zdo{XVm OJm.
ghgMmbH$ H$me nmR>H$ mMr wI CnpWVr hmoVr. {ejU, gmm{OH$$, H$bm m jomMm amQ>^Vrm AJmZo
gwMr nmS>o, dUbVm {^erH$a, Um{bZr {MVio, Am{XVr gma H$amMo H$m {Zdo{XVmZr Ho$bo. H$meZ {d^mJmMo
OmoJioH$a hS>uH$a mZr KoVbom {Zdo{XVmm yqMVZ, g{Md gwYra OmoJioH$a mZr H$meZmm 35 dfmm
{ejUqMVZ, dmV AmXmobZmVrb gh^mJ, m{dfrMo dmQ>MmbrMm AmT>mdm mS>bm. mgmR>r ^maV {dH$mg JwnMo
qMVZ Am{U mm H$bmgrjm, H$bm{dfH$ boIZ hUVamd JmH$dmS>, Xmm Omoer mMo ghH$m bm^bo.
Am{U mZr KmVbobr H$boMr amQ>dmXmer gmJS mMm H$mH$mg kmZ~mo{YZrMo {Jare ~mnQ>, edVamd bobo,
m> nwVH$mV gmdoe Amho. gwhmg ~hbH$a mZr m
n d ra . o rggwZrb qMMmobH$a, amQ> go{dH$m g{Vrm aoIm amOo, MXm
k vi c h ar . v ke
JWgyhmMo wInR> {MVmabo Amho. hmOZ hUmm, gmR>o, H|$mMo amQ>r hmg{Md ^mZwXmgOr CnpWV hmoVo.
^maVmV mVm grVoMo Zmd n{dVm, gmYwVm VWm {dew OrdZmMo VrH$ Amho.
{VgmX {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 41
{ddoH$mZX H|$ Am{U {ddoH$mZX maH$ `m gImob moOmn bmdyZ H$amd Am{U H$moU`m {MnQ>mM
hXH$m`m`m m`mVyZ CXmm Am{U gdgmdoeH$ Aem grjU Vm{H$ Am{U H$bmH$ `mXmZm XwbjyZ EH$
am>H$m`mbm EH$m doJ`mM CMrda KoD$Z OmUmao pVd gmm` a{gH$ `m ZOaoVyZ H$amd, `mMm {ddoH$ EH$m
H$. EH$ZmWOr amZS>o. OJ{`mV dmr {ddoH$mZXm`m gyk g{jH$mH$S> Agm`bm hdm. `mwio EH$ gmm`
{dMmamMo EH$ {Z>mdV AZw`mr. `m {d^yVr`m H$m`mbm a{gH$ `m ZOaoVyZM `m {gZomMm wI hoVy AWmV H$.
A{^dmXZ H$a`mgmR>r {ddoH$mZX H|$ H$`mHw$marZo EH$ZmWOt`m CmwJ H$m`mMr oaUm hm VodT>m AmnU
Xoe^amV EH$ZmWOt`m `o`g{nV H$Vd{grMr AmdmX$nm`m nbrH$S> OmD$Z `m`bm hdm!
`emoJmWm {MnQ>mmao X{eV Ho$br. EH$ZmWOr : {ddoH$mZX H|$mMo OrdZdVr Am{U mMr OS>UKS>U
EH$ OrdZ EH$ o `m S>mw-S>mm `m AJmZo mZZr EH$ZmWOtm mJXeZmImbr Pmbr m ~r.
OmUm`m {gZomMo XoemVrb gwmao 45 {MnQ>JhmVyZ {Zdo{XVm mZr {b{hbom EH$ZmWOr `m M[aJWmd$Z `m
rg
OZVogmoa AmUb. mZZr EH$ZmWOtMm O{XZ {gZomMr ~mYUr PmmM {gZom nmhVmZm OmUdV amhV.
v ke n d ra . o
.
AWmV gmYZm {XdgmM Am{M m AmmoOZmbm Ia Va, H$moU`mhr hmZ {d^yVr`m H$m`mM Am{U
k vi c h ar
vive
hmoV. `m`m AmV[aH$ gXJwUmM dUZ H$mhr eXmV, H$mhr
gr{V VgmJr Am{U CnbY Zw`~i `mMm {MmV, H$mhr gwamV qH$dm H$mhr {{ZQ>mV H$aU Vg
`mo` dmna H$$Z $sMa {$M d$n XoVm `oBb `mMr AdKS>M AgV. CXmhaUmW, EhaoQ> ndVm`m yi
H$miOr KoV hm {gZom ~ZdmV Ambm; hm `m {gZomVrb AmH$mamEdT> `m ndVmMM {M H$mQ>N>mQ> H$$Z, KS>r
Zm|X Ko`mgmaIm ^mJ Amho. mMdoir AmnU hohr bjmV KmbyZ EH$m H$mS>mnoQ>rV gmmdob `mMm `Z Ogm
KoVb nm{hOo H$s, EH$ {MnQ>H$u qH$dm EH$ grjH$ `m XrZdmUm dmQ>mdm, VgM hohr AgV. nU dmV{dH$
ZOaoVyZ `m {gZomH$S> nmhVmZm EH$m g{jH$mZ H$moU`m `oH$ H$bm-m`m`m `m `mXm AgVmV, hohr
{MnQ>mM grjU Vm{H$ Am{U H$bmH$ nmVirda XwbjyZ MmbUma Zmhr! nU `m gX^mV EH$ hdmMr Jmo>
rg
hmM EH$od Ba Amho Am{U `mbmM gd OJmZo eaU BVamZm ZaH$mV T>H$bob. ~ ho ew Om{UdoMo gyV
v ke n d ra . o
.
Omdo, `mda {dmg R>odVmV. Oo Bbm Y drH$maUma
r
ybVd Amho Am{U Vo MamMambm AZ `oH$mbm `mnyZ
vive k vi c h a
ZmhrV, Vo gd ZaH$mV OmVrb. Bbm YmVrb hm yb^yV
{gmV Hw$amU `m YJWmV dmadma gm{JVbm Jobm Amho.
Amho. `m `oH$mbm hUOo Vmo Hw$R>`m YmMm Agbm
qH$~hZm ZmpVH$hr Agbm, Var ho ybVd `mg `mnyZ
`mwio Bbm YmVrb ybVddmXr gd mZdOmVrZo Amho. doXmMo gma Ah ~mp & (r ~ Amho) Ago
Bbm Y drH$mamdm, `mgmR>r AmJhr AgVmV Am{U Amho.
`mgmR>r A` Y{`m`m ZmV Am`{VH$ ^rVr {ZmU AmVm gdM Y hUVmV H$s, EH$M gdlo> Ba Amho.
H$aUo, ho `mMo H$V` gOVmV. `mbm BJOr`o JmS>, Aa~r ^mfoV Amh Am{U
qhX ybVddmXr : qhX ybVddmmMr lm Amho H$s, gH$V ^mfoV ~ Aer Zmdo {Xbr AmhoV. AWmV hmM
~ (`mbmM AZoH$ ZmdmZr AmoiIbo OmVo) hmM EH$ Ba gdkmZr AgyZ {dm`m ApVdmgmR>r CmaXm`r
grVoMo OrdZM[a hUOo {ddmVrb EH$ AX^wVa M[a Amho. mMr nwZamdmr Ag^d Amho.
KQ> ZmMH$ {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 43
Amho. Xwgao H$m` Agy eH$Uma? qhXyZm hoM H$iV Zmhr ybVd H$m`aV AgVo. dgwYd Hw$Qw>~H$ & (gnyU ndr
H$s, wgbmZ Am{U pVr `mMm Ho$di `mMmM Ba ho Hw$Qw>~M Amho), Vd{g & (Vo ~ VyM Amhog.),
(AZwH$o JmS> Am{U Amh) Iam Amho Am{U Vmo Ho$di Ago qhXw YJWmV AZoH$ cmoH$ AmhoV. qhXy`m mWZm
`mM YmVrb bmoH$mMo ajU H$aVmo AZ BVa Ym`m gd} ^dVw gwpIZ gd} gVw {Zam`m & gd} ^m{U
Am{U ZmpVH$mZm ZaH$mV T>H$bVmo, `m {gmVmda R>m n`Vw m H${X XwI^m^doV&& (gd mUrm gwIr
{dmg H$gm Agy eH$Vmo? gdgmYmaU {ddoH$~wr Am{U {ZamoJr hmodmoV. gdmMo H$`mU hmodmo. H$moUm`mhr
Agbo`m Hw$Umbmhr hm {gmV nQ>Uo e`M Zmhr. m dmQ>mbm XwI Z `odmo.), Aem AmhoV.
Ho$di mPmM Y Iam Amho Am{U `mbm Z mZUmao gd AZoH$ qhXyZm `m`m YmVrb ybVdmMr m{hVr
dmBQ> AmhoV, `mM VdmMo dmadma gH$ma OmnmgyZ Zmhr. `mZm Ho$di H$H$mS>o, AmdS>`m XodmMr gH$m
Zmda Pmbo, Va hm darb {gmV drH$maUo Ae` gmYZm Am{U gU gmOao H$aUo hUOo Y, AgoM dmQ>Vo.
Zmhr, AgoM hUmdo bmJob. m`mdahr OmnmgyZ qhXwdM gd`mnr Amho, ho `mZm H$iV Zmhr.
AgoM gH$ma Pmbo hmoVo H$s, Ho$di pVrM BamMo qhXwd EH$m JQ>mbm Xwgm JQ>m`m {damoYmV ^mS>m`bm
bmS>Ho$ nw AmhoV Am{U dJmV Om`mgmR>r BamZo XoV Zmhr. Vo {dkmZmbm {damoY H$aV Zmhr. ~wr`m
Ho$di `mMrM {ZdS> Ho$br Amho. dmnambm Ho$di AZwVrM Zho, Va CmoOZhr XoVo.
AmVm Aer n[apWVr {ZmU Pmbr Amho H$s, pVr `mM H$maUmZr nmm` XoemV Y hUyZ
Am{U Bbm Y{`mMr g`m `oH$s 100 H$moQ>t`mda qhXwdmbm m`Vm Zmhr. H$maU `m`m Vo Y hUOo
Amho AZ Vo EH$oH$mgmoa C^o AmhoV. EH$ JQ> hUVmo, {g Z hmoD$ eH$Umm VUmbrda AmYm[aV Agm
Ho$di mPmM Ba Iam Amho. Am{U VwMm `m`mda Am{U BVa YmhZ doJim, Agm AgVmo. `mwioM
{dmg Zgob, Va Vwhr ZaH$mV Omb. Am{U Xwgam OJmVrb mZdOmV EH$mo`mZo amh eH$V Zmhr. AmVm
JQ>hr AgoM hUVmo. pVr Am{U Bbmr Ym{H$ 21 `m eVH$mV Aem {g Z hmoD$ eH$Umm
ybVddmXr Amnmn`m Vmda {Zb AmhoV AZ `mZm VUmbrda AmYm[aV, hmZrH$maH$ ybVd AgUmm
`m YmVrb YJw$Mo nmR>~i Amho. hUyZM OJmV VdmZm {VbmObr Xo`mMr doi Ambr Zmhr H$m ?
AmO moR>m mUmda gKfmMo dmVmdaU {ZmU Pmbo `mda gdm}m Cnm` hUOo qhX YmMr ybVdo
Amho. AZwgaUo. hUyZM Mbm, AmnU gJio qhX
g
OJ gwIr hmdo, Aem mWZm H$aUmam qhX Y ! ybVddmXr hmoD$`m Am{U `oH$ `Vr, mUr AZ
ke n d ra . o r
v
Aem H$mao lo>d JmOd`mV qhX Y (gZmVZ {ZgJ `mV BamMo ApVd AZw^dy`m. `mwio gd
k vi c h ar .
vive
Y) gh^mJr hmoV Zmhr. Vmo A{VmMrZ Y Amho. OJmMo H$`mU hmoBb.
pVr Am{U Bbm YmMm CX` hmo`mAmYrnmgyZ
qhXwd ApVdmV Amho. qhX YmV ~ hm Agm Ba bo{IH$m m[a`m dW `m yi`m OZr `oWrb AgyZ `mZr h~J
{d{dmb`mVyZ mZgemmMm A`mg Ho$bm Amho. 1980 `m h[ama `oWrb
Zmhr H$s, Vmo Hw$Ry>Z Var Vw`mda bj R>odyZ Amho. Vmo AY Hw$^o`mV gh^mJr Pm`m. `m doir `mZm VoWo CH$moQ>rMo gV ^oQ>bo.
`oH$mV (AVZmV) Amm Am{U rVr `m`m d$nmV `m`m AmerdmXmZo m[a`m ^maVmVM am{h`m Am{U AmQo{b`mV nwT>o H$YrM
Jo`m ZmhrV. `mZm ho bjmV Ambo H$s, qhX YmVrb Zr{Vy`o Am{U
ApVdmV Amho. `oH$mbm mojmrMo `o` nQy>Z Vo {eH$dU `m`m {damoYmV nVera[a`m fS>o AmIbr OmV AmhoV. `mMm
{g hmoBn`V (Am{U `mgmR>r AZoH$ Ohr `mdo {damoY H$a`mgmR>r Am{U OJmbm qhX YmMo hd H$imdo hUyZ m[a`m `mZr
{bImUmg Ama^ Ho$bm.
bmJbo Var) gYtMr CnbYVm H$$Z XoUo, `mgmR>r ho
g
H$aV Agbobo S>rEHo$Mo oR> ZoVo H$Um{ZYr ho Amnm KamVrb
r
Am{U mM doir H$b hmgZZo
qhX XheVdmXmMm VH$bmX wm
v ke n d ra . o
H$bhmwio hV~b Pmbo AmhoV. mMo nw Am{U njmMo Aj
k vi c h ar .
vive
MMoV AmUbm. gdM Ymo E. Ho$. Q>{bZ ho AYyZYyZ qhX {XamZm ^pV^mdmZo ^oQ>r XoV
XheVdmX AgVmo nmhm, Ago AmhoV. S>rEHo$ hm qhX ^mdZoMm AmXa H$aUmam nj Amho, Agm
q~~dmm aUZrVrMm hm EH$ gHo$V XomMm AmQ>moH$mQ> Z H$aV AmhoV. XamZ, Zmoh|~am
^mJ AgVmo. S>mdo ~wrOrdr mV n{hm AmR>dS>mV MoZB ^oQ>rda Jobobo nVYmZ Za| moXr mZr
mhra AmhoV. H$Um{ZYr mMr Q>{bZ mm CnpWVrV g{XN>m ^oQ> KoVbr.
gmmYmar AUm wH$ njmVrb mOr wr Amo. nZragod
{gmam ^. nmQ>rb Am{U {dmZ wr B. nbmZrdmr mmVrb Xamdm
dmT>VM Mmbbm Amho. nbmZrdmr mMr nVYmZ moXr mmer
g
mZ{gH$ pWVr OmUyZ KomgmR>r Jom VrZ {hmVrb
ke n d ra . o r
v
mMr ~XbV Jobobr ^y{H$m nmhmUo AmdH$ R>aVo. Am{U S>rEHo$o ^{dV Zmhr. AUm wH$o
k vi c h ar .
vive
Vm{iZmSy>V ^mOngmR>r AZwHw$b dmVmdaU AgmMo w{nXmMr eVmM Zmhr. m nmd^yrda ^mOn
nmhZ H$b hmgZ gw$dmVrbm hUmbm H$s, OZVo`m doe H$amMr mMr Vmar Amho. naVw, ^mOn mbm
^`mgmR>r doi nS>`mg r ^mOn_`o doe H$aoZ. drH$mamg CgwH$ {Xgbm Zmhr. mMm n[aUm hUOo
`mgmR>r {gZo_mV H$m_ H$aUohr gmoSy>Z XoBZ. ^mOnbm H$b hmgZZo mS>bobr dmXJV ^y{H$m hmo.
_mPr {dMmaYmam _mhrV Amho. am`m`m {hVmMm {dMma Vm{i gmVm{hH$ "AmZX {dH$Q>Z'bm {Xbom
Ho$`mg Am{U `mZm _m`m {dMmaYmaoMm AS>Wim dmQ>V wbmIVrV H$b hmgZ hUVmo, "qhX XheVdmX
Zgob Va _r ^mOn_`o doe H$$ eH$Vmo. OZVo`m ApVdmV Zmhr Ago Vwhr hUy eH$V Zmhr. nydu
^`mgmR>r _r amOH$maUmV H$moUVrhr An`Vm _mZV H$S>do qhX MMm H$aV AgV, AmVm Vo qhgm H$aVmV.
g
dmd Amho. Bbmr XheVdmXmda mZ ~miJUo Am{U Xoe^VmZm wpbmMo AmXe hUyZ gmXa H$aV ZmhrV.
ke n d ra . o r
v
H$mn{ZH$ ^rVr XmIdV qhXMm VoOmo^J H$aUo hr S>mm XoemV gdm{YH$ {Xao nmS>Umam Hy$aH$m AbmCrZ
k vi c h ar .
vive
~wrOrdtMr aUZrVr am{hbr Amho. {IbOr. mMo CXmmrH$aU H$amghr hr S>ir
2013 o H$b hmgZMm {dd$n hm {MnQ> nwT>o mJo nmhmV ZmhrV. A{^VrMo dmV m
X{eV Pmbm hmoVm. mbm H$mhr wpb gKQ>ZmZr ZmdmImbr ho gmao MmbVo.
{damoY Ho$bm. Vm{iZmSy>V m {MnQ>mda AKmo{fV ~XrM Jom H$mhr XeH$mnmgyZ X{jU ^maVmV moR>m
KmVbr. Vohm H$b hmgZZo hm Bbmr XheVdmX Amho mUmV {OhmXr {dVmadmX gw$ Amho. bh {OhmXMo
Ago hQ>bo Zmhr. CbQ> mZo ninwQ>r ^y{H$m KoVbr. A>o amOamog H$m H$aV AmhoV. Zmoh|~am n{hm
wpb gKQ>Zmgmo~V ~R>H$ H$$Z {dd$n {MnQ>mVrb AmR>dS>mV XoemVrb wI Q>rhr dm{hmZr nwammgh
5 o H$mnyZ Q>mH$br Am{U wpb gKQ>ZmMr nadmZJr mMm ^mS>m$moS> Ho$bm. nmwba $Q> Am$ B{S>m m
g
AZoH$ jomV Amho. Wmoa {dMmadV m. eofamd moao mZr oD$ bmJbr. AmVm 2019 Odi oV Amho. 2019 o
ke n d ra . o r
v
mbm "nwamoJmr XheVdmX' hm eX dmnabm Amho. H$gmhr n[apWVrV Za| moXr gmoV oD$ Zo mgmR>r
k vi c h ar .
vive
Ho$di qhX YM BVa YmMo ApVd mZVmo. gd gowba OmV AmH$menmVmi EH$ H$aUma ho Va
mPm Y g mmUo BVamMohr Y g AmhoV, hm nQ> Amho. Za| moXr mZm amoIVm Zmhr Ambo Var $ma
{dMma Ho$di qhX YmVM Amho. mwio YmVamgmaIo ~hVmZo oUma Zmhr mMr aUZrVr AmImV oV Amho.
H$ma qhX Yu H$YrM H$aV ZmhrV. mCbQ> Bbm, mMm ^mJ hUyZ AmJmr H$mimV qhX XheVdmXmnmgyZ
{Vr AmXr Y {dVmadmXr AmhoV. mm Vo Ho$di Vo ImoQ>m ~mVm noamnV AZoH$ CnXmn gw$M
mMmM Y Iam AgVmo. mgmR>rM Vo YmVamgmaIo amhVrb. mo H$b hmgZgmamMr AdWm
H$ma Adb~VmV. mgmR>r qhgm H$ambmhr Vo hmmnX hmoUo ho R>aboboM Amho.
mJonwT>o nmhmV ZmhrV. bh {OhmX ho mMoM An. psiddharam@gmail.com
~mb{dhma
gw~moY dob 23
:-
gyMZm `m dobrda Amho dm_r {ddoH$mZXmMm
gw{dMma. H$_m H$mZwgmag_mZmWu
.
.
eX{bhm. gw{dMma
.
.
.
dmMm. AmMaUmV
:-.
AmUm
.
d AmZ X {_idm.
. . .
--
gwaoIm H$mUo, g^mOrZJa. \$moZ 0240-2328217
_r H$moU?
r qhXy Y d gH$VrVrb ew^VrH$ Amho. ,
,,
mPm gyMH$ AW H$mU Agmo Agm Amho.
m`mV gy`, B, dm`y, ndr, br, ,
g
CnmrMo H$maU. mPm `q~Xy hm ^JdmZ lr {dUyMo
ke n d r a . o r + =
v
Zm{^H$i AgyZ lr ~mMo CnmrWmZ Amho. XodmOdi
k vi c h ar .
vive
mPo aoImQ>Z Ho$`mg rbm dY`mMo ^` amhV Zmhr, ,
Cma `mM AH$mV BVa
OmonV pmMr pWVr gwYmaV Zmhr, VmonV OJmMo H$mU hmoUo e Zmhr.
{ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 49
AmoiIm nmh : _mJrb AH$mMr Cmao AmoiIm nmh
Zmam`U XmmoXa gmdaH$a : (25 o 1988
- 19 AmQ>mo~a 1949) XoemgmR>r gddmMm
hmo H$aUm`m gmdaH$a ~Yy`tnH$s EH$.
^Jya ({O. Zm{eH$) `oWo O Pmbm. ho
M[aboIH$ d H$mX~arH$ma hmoVo. dmV`dra
{dZm`H$ XmmoXa gmdaH$am`m yi BJOr
^mfoVrb qhXwd d qhXwnXnmVemhr `m JWmMo
amR>r ^mfmVa `mZr Ho$bo. H$mobH$m`mVrb
dH$s` hm{dmb`mVyZ nXdr KoD$Z `mZr
w~BV XVdmMm `dgm` Ho$bm. hmob d A` H$mhr amOH$s` MidirV
^mJ KoV`mZo `mZm VwJdmghr ^moJmdm bmJbm. lmZX `m gmdaH$admXr
gmm{hH$mMo Vo H$mhr df} gnmXH$ hmoVo. Om{VX` `m ZmdmZo `mZr H$mX~ar (A)
boIZ Ho$bo. OmBMm S>n d b H$s aU `m `m H$mX~`m hmoV. goZmnVr
Vm`m Q>mono `mMo M[a boIZ qhXyMm {d{dO`r B{Vhmg ho nwVH$ {b{hbo.
r{VbVm do>Xma : (5 o 1991 - gQ>|~a 1911) ^maVr` dmV`bT>mVrb
EH$ hmZ H$m{VH$maH$ hmo`m. `m EH$ ~w{mZ {dm{WZr, {Z^uS> bopIH$m
hmo`m. `m {ZS>anUo boI {bhm``m. {VMm O nyd ^maVmVrb hUOo
g`m`m ~mbmXoemVrb MQ>Jmd `oWrb EH$m
Jar~ Hw$Qw>~mV Pmbm. ~mbnUmnmgyZM amUr
br~mB `m`mnmgyZ o[aV r{VbVm gy`
goZ `m`m H$m{VH$maH$ JQ>mer OmoS>`m Jo`m.
B{S>`Z [anpbH$ Amu`m g{ZH$ ~Z`m. (B)
KbKmQ> `oWo nmo{bgmZr H$m{VH$maH$mZm Koabo
ra . o rg
hmoVo. gy` goZZo bT>`mMm AmXoe {Xbm. Anyd
n d
~mb{_mZmo, AmYw{ZH$
k vi c h ar . v ke
goZ, {Zb goZ hVmm Pmbo. gy`goZ`m ^maVm`m OS>UKS>UrV
vive
_mobmMo
JmoirZo H$Q>Z H$amZ mabm Jobm. r{VbVm `moJXmZ XoUmar XmoZ
d gy`goZ bT>Vm bT>Vm nimbo. gy`goZ`m gyS> Ko`m`m `moOZoZwgma r{VbVm `pV_do AmoiIm. `mgmR>r
`m`m ZoVdmImbr H$mV{H$maH$mZr 24 gQ>|~a 1932 amoOr H$m{VH$maH$mZr {_, {ejH$, KamVrb
`wamo{n` b~da hm Ho$bm. r{VbVm Zo pIS>H$sV ~m~ bmdbm, {nVwbmVyZ dS>r>bYm`mMr _XV `m.
Am{U `m`m{df`r `oH$s 50
Jmoir~ma Ho$bm. `mV EH$ `wamo{n` {hbm R>ma Va 13 BJO OIr Pmbo. Vo 60 eXmV _m{hVr {bhZ
WmoS>m doioV Pmbo`m Jmoir~m~amV r{VbVm `mZm Jmoir bmJbr. OIr nmR>dm. Vr `m gXamV {g
AdWoV niVmZm `m nS>`m. `mZr nmoQ>{e` gm`ZmBS> ImD$Z `ybm H$$.
Odi Ho$bo. `mdoir `mMo d` hmoVo Ho$di 21 df}.
Amkm{H$VVo{edm eVrMo H|$rH$aU hmoD$ eH$V Zmhr.
H$mZmogm {ddoH$ {dMma & {S>g|~a 2017 & 50
50 & {ddoH$ {dMma & {S>g|~a> 2017 g w, OrZ, hdoVyZ
gwnagm{ZH$ jonUm S>mJVm `oBb gwnagm{ZH$
jonUm
n d ra . o rg H$m`aV jonUmmMo