«ftþ™ MÚt¤ : ‘nrhðtýe xÙMx’ îtht «ftrþ‚ Sð™rðftË™e ¼tð™t «Ëth‚wk {trËf…ºt

ƒe/5, MðÂM‚f yì…txo{uLx,

™thtÞý™„h, …t÷ze,
Ëk…tŒf : «¼wŒtË ò™e
y{ŒtðtŒ-380 007 ËntÞf : rððuf ŒuËtE
xÙMxe{kz¤ ð»to : 22 ykf : 4 òLÞwythe, 2018
©e r„heþ …kzât ({ì™u®s„ xÙMxe)
©e «¼wŒtË ò™e, ©e rððuf ŒuËtE y™w¢{
©e ƒehu™ …xu÷ 1. Œwr™Þt{tk „qk„¤t{ý™tu Ë{Þ ™Sf ytð‚tu òÞ Au ....©e{tuxt 4
©e{‚e ŒŠþ™e Ëw™e÷ W…tæÞtÞ 2. þheh suðtu ftuE r{ºt ™Úte ... Mðt{e {wõ‚t™kŒ …h{nkË 5
©e{‚e ™e{t {e™u»t y{e™
Ëh™t{t™t VuhVth yk„u, ‘nrh¼tð’ ™ {¤ðt
3. ¿tt™e™wk «thçÄ ........................ ©eh{ý {nŠ»t 7
yk„u ‚Útt …qA…hA {txu Ëk…fo : ©e Ëwhuþ ðtìht 4. Œw:¾ îtht rðftË............................. ©e{tuxt 8
Mo. / SMS / Whatsapp - 9427554391
5. W…ðtË : r™Ë„tu…o [th™wk yuf …„rÚtÞwk .. Mðt{e f]…tÕðt™kŒ 9
ðtŠ»tf ÷ðts{ 6. Eïh …h ytMÚttðt¤tu ðihtøÞðt™ nþu .... Mðt{e «ftþt™kŒS 10
¼th‚{tk Y. 50/- 7. {Œto™„e™u …zfth : yuf «Ëk„ ................ ©e{tuxt 12
…hŒuþ Y. 600/- (yìh{uE÷Úte)
yufÚte ŒË ð»to ËwÄe™tk ÷ðts{ MðefthtÞ Au. 8. «ËL™‚t - 2 ................... Ëkf÷™ : ¼tMfh ¼è 13
…ºtÔÞðnth/÷ðts{/¼ux/{tuf÷ðt {txu 9. ™{oŒt …rh¢{t : y™w¼ð y™u ®[‚™ ................
‘nrhðtýe xÙMx’, C/o. 11, ŒtŒt htufz™tÚt ............................ Mðt{e «u{t™kŒ ËhMð‚e 15
ËtuËtÞxe, ™thtÞý™„h, …t÷ze,
y{ŒtðtŒ-380007.
10. ÷t[the V„tðe Œtu ........................... ©e{tuxt 17
Vtu™ : (079)26635873 11. …qßÞ ©ehk„ yðÄq‚ {nthts™e 50{e …wÛÞr‚rÚt
¼ux™e hf{ RLf{xìfË T yìfxT ™e {ntuíËð ð»to : ftÞo¢{ .............. ztì. ELŒw¼tE Œðu 18
f÷{ 80(S) (5) ™e[u fhhtn‚™u …tºt Au.
[uf/zeze ‘nrhðtýe xÙMx’ ™t ™t{u ÷¾ðtu 12. f…x Atuztu ....................... ©eht{f]»ý …h{nkË 20
R-ƒìk®f„ : ¾t‚t™wk ™t{ : ‘nrhðtýe xÙMx’ 13. ƒnu™tu «íÞu nwk ftu{¤ y™u fXý …ý ƒ™wk Awk .... ©e{tuxt 21
Þqftu ƒìfk , ™thtÞý™„h ƒút[k , y{ŒtðtŒ-380007 14. M{hý fh y™u Ë{…oý fh ................ ©e{t‚tS 22
ƒ[‚ ¾t‚t ™k.: 16870100003088
IFS Code : UCBA0001687 15. rð[th : yŒT¼w‚ þÂõ‚ ........... y™w. {rý÷t÷ Œtuþe 24
ƒìfk îtht hf{ {tuf÷‚tk ‚u™e M÷e…, ™t{, Ëh™t{wk 16. …è±htu„™wk ‚tðes : ™t{M{hý ............... ©e{tuxt 26
y™u Vtu™ ™kƒh ËtÚtu rð„‚ y{tu™u {tuf÷þtuS.
Email : hariwanitrust@gmail.com ËnÞtu„
nrh:H yt©{, Ëwh‚™e ðuƒËtEx
…qßÞ ©e{tuxt™t yuf Mðs™ îtht ‘nrh¼tð’™t yt
www.hariommota.org W…h
nrh¼tð W…÷çÄ ntuÞ Au. ykf™t «ftþ™{tk y{tu™u ËnÞtu„ y…tÞtu Au, ‚u ƒŒ÷ y{tu
Vtu™ : (0261)2765564, 2771046 ‚uytu©e™t ½ýt ½ýt yt¼the Aeyu.
* Subject to Ahmedabad Jurisdiction
- Ëk…tŒf
xtR… Ëu®x„ : yÚto ftìBÃÞqxh, {tu.: 9327036414

‘HARIBHAV’ January, 2018 3

(1) Œwr™Þt{tk „qk„¤t{ý™tu Ë{Þ ™Sf ytð‚tu òÞ Au
¼„ðt™™u ¼w÷tðe Œu yuðt «Ëk„tu nðu ƒnw
ytðþu, fthý fu ytsu «÷Þ [t÷e hÌttu Au.
yu «÷Þ™e …tA¤ Œwr™Þt fuðe Útðt™e Au,
yu™e yt…ý™u fþe fÕ…™t ™Úte. ƒÄt ÷tuftu
fnu Au fu New Order ™ðtu Þw„ Útðt™tu Au, …ý
÷ztE Œhr{Þt™ y™u ÷ztE …AeÚte yufƒeò
«íÞu «òytu™t {t™Ë™e ykŒh yux÷tk ƒÄtk
Íuh huztÞ Au fu ‚u yu™wk …rhýt{ ÷tÔÞt rð™t
hnu ð t™tk s ™Úte. ÷ztE …AeÚte ðÄthu
ðýoËkfh‚t ytððt™e Au, yux÷u fu rŒ÷™e
WŒth‚t{tk ðÄthu Ëkfwr[‚…ýwk ytððt™wk Au, ™u
÷tuftu{tk su WŒt¥t ¼tð™t Au, ‚u õÞtkÞ Ëhfe
sðt™e Au.
ytðt Ë{Þ{tk …ý suytu …tu‚t™t æÞuÞ™u
[qM‚…ýu ©Øt ™u rðïtËÚte ð¤„e hÌtt nþu,
‚u{ s „{u ‚u Útðt A‚tk …ý y™u Sð™™e
ytfhe fËtuxe{tk …ý, yu s ¾hwk ‚¥ð Au yu{
Ë{S™u suytu Ë‚‚ ð‚o‚t nþu, ‚u{™u ½ýtu
÷t¼ Útðt™tu Au. ¼„ðt™™tu yð‚th yuðt
÷tuftu™u ‚thðt {txu s Út‚tu ntuÞ Au.
Œwr™Þt{tk yuðe „qk„¤t{ý™tu Ë{Þ ™Sf
ytð‚tu òÞ Au. {tuxt {tuxt Ëk‚…whw»ttu …ý þwk
fhðwk fu þwk Útþu ‚u rð[the þfþu ™rn. yuðe
ÂMÚtr‚ …uŒt Útðt™e Au. ytðt Sð™ ykÄth™t
ð¾‚{tk yt…ýwk, zqƒ‚t™wk, ‚hýwk ‚tu yuf÷wk
¼„ðt™™wk ™t{ s Au.
fux÷tf ÷tuftu yu{ fnu Au fu f{o™tu ƒŒ÷tu ‚tu
¼tu„ÔÞt rËðtÞ Aqxftu s ™Úte, ‚tu …Ae ™t{
÷Eyu fu ™ ÷Eyu yu ƒÄwk Ëh¾wk s Au™u ? {thu
rnËtƒu ‚tu yu Ëh¾wk ™Úte. f{o™tu ƒŒ÷tu sYh
4 ‘HARIBHAV’ January, 2018
©e{tuxt
¼tu„ððtu …zþu, …hk‚w ‘þq¤e™wk rðΙ ftkxu „Þwk’
yu™t suðwk Útþu. f{o™t …rhýt{™e Intensity
‚eðú‚t-s÷Œ{tºtt - ½xe™u ½ýe s ™t™e
rƒ÷fw÷ Ëqû{Y…u ™t{M{hýÚte ÚtE sþu. yt
nfef‚ y™uf Ëk‚¼õ‚tuyu y™w¼ðu÷e Au. y™u
yu y™w ¼ ð™t ytÄthu ¼„ðt™™t
™t{M{hý{tk rðïtË ™u ©Øt ð¾‚tuð¾‚
s{‚tk „Þtk Au. yux÷u f{o s Ëðtuo…he Au yuðwk
fþwk ™Úte.
¼„ðt™ Au ‚tu s„‚{tk yt ƒÄtk Œw:¾,
ºttË, yLÞtÞ ð„uhu ƒÄwk fu{ nþu yu{ fux÷tf
÷tuftu …qAu Au, ‚u{ ¼„ðt™ nþu fu ™rn yu
…ý yuf {tuxtu «§ Au, yuðwk …ý ½ýt ÷tuftu
{t™u Au, ™u ½ýt™tk ÌŒÞ{tk yuðwk …wAtÞt
fhtÞ Au. suytu sz Au, ‚u™t fh‚tk ‚tu yt
÷tuftu Ëtht Au, fu{ fu yux÷e …ý {Útt{ý
yu{™u ÚttÞ Au, …hk‚w yt {Útt{ý fux÷ef
ðth W…hAÕ÷e …ý ntuÞ Au, …ý su™u ¾ht
rŒ÷Úte yu ƒtƒ‚™e {Útt{ý™e [t™f ÷t„u÷e
Au, yuðt ÷tuftu™u sYh yuf rŒðË Ë{sý
…zðt™e Au.
¼„ðt™ fu Œuð rðþu™e ¼tð™t ftuE ™u
ftuE «fthu {™w»Þ™t ½ýt {tuxt ¼t„™t ÌŒÞ{tk
hnu÷e ntuÞ Au. Ëw»twÂ…ýu yu ¼tð™t yt¾t
s„‚{tk …zu÷e Au. yux÷u yt ðt‚ òu yt…ýu
„¤u …qhu…qhe Q‚he ntuÞ ‚tu yt…ýt Sð™™t
æÞuÞ™u ðÄthu ‚{L™tðt¤wk ƒ™tðeyu. yu™t {txu
™t{M{hý yu {tu x t{tk {tu x w k ËtÄ™ Au .
™t{M{hý™tu «‚t… y™ufrðÄ Au.
‘Sð™…„Úte’, ƒe. yt., …]. 90 
(2) þheh suðtu ftuE r{ºt ™Úte
þheh …k [ {nt¼q ‚ tu ™ w k ƒ™u ÷ w k Au . þheh
ytí{t™wk r™ðtËMÚtt™ Au. þheh Ëw¾Œw:¾™e
¼tu„¼qr{ Au. þheh ytí{t™wk Ëuðf Au. þheh
yt…ýwk yt¿tt…t÷f Au. Œwr™Þt{tk þheh suðtu
ftuE Ëuðf, ftuE ŒtË fu ftuE r{ºt ™Úte.
rð[thtu ‚tu ¾ht, ‚{thw k þheh su
…k[{nt¼q‚tu™wk ƒ™u÷wk Au, ‚u …k[{nt¼q‚tu Au
fuðtk ?
yt …]Úðe fuðe ËwkŒh Au. fux÷t «fth™tk
yL™™tu yt©Þ y™u fux÷e ò‚™t Sðtí{t™e
yu s™™e Au! fuðwk yŒT¼w‚ yu r™{o¤ s¤,
su™t ðzu yL™-ÄtLÞ, V¤Vq÷, ð]ût-÷‚t ð„uhu™u
Sð™ «t ÚttÞ Au. yu™t{tk fux÷tu «u{ Au,
yu Ënw™tu {u÷ Äqyu Au y™u Ëti™tu r{ºt Au!
fuðtu yu yÂø™, su Œhuf «týe™u y™wY… ÚtE™u
Ëti™tu yuf Ë{t™ r{ºt ƒ™e hnu Au! «týeytu{tk
‚u sXhtÂø™Y…u yL™™u …[tðu Au, ftc{tk,
…t»ttý{tk fu ƒesu ‚u™u ‚u™u y™wY… ÚtE™u hnu
Au. r™»ft{ «u{™e ÔÞtr™wk yu fuðwk ËwkŒh
WŒtnhý Au!
…k[{nt¼q‚tu{tk [tuÚttu Au ðtÞw. ðtÞw ‚tu
{™w»Þ™wk Sð™ Au, «tý Au. sz-[u‚™ s„‚{tk
yu Ë{t™ he‚u …rhÔÞt Au. yt¾wk s„‚ yu™u
s ytÄthu r¢Þtþe÷ Au. «tý ™ef¤e òÞ ‚tu
þheh ™ft{wk ƒ™u Au, {zŒwk ƒ™e òÞ Au.
yk‚{tk, ytftþ™u ÷tu. ytftþ ‚tu òýu r™÷uo…
ytí{t™e Ítk¾e fhtðu Au. yu™t yðftþ{tk
Ëðo ÔÞðnth Ëwhrût‚ he‚u [tÕÞt fhu Au.
ytðtk …k[{nt¼q‚tuÚte ƒ™u÷wk yt þheh Au.
yu{tk [i‚LÞ ytí{t …qýo he‚u ÔÞt…e hÌttu Au.
‘HARIBHAV’ January, 2018
Mðt{e {wõ‚t™kŒ …h{nkË
rð{þo fhtu, …Ae ‚u™t{tk …h{tí{t™e ¼tð™t
fhe™u «u{ ht¾tu.
ftuE™e ytk¾tu ƒeò™wk Ä™ yÚtðt Y… òuE™u
÷÷[tE òÞ yÚtðt ¢tuÄ, ÷tu¼ fu E»ttoÚte
ƒ¤e-ͤe QXu ‚tu yu ytk¾tu …h ¢tuÄ fhe™u
yu{™u Ëò fhðe yÚtðt yu ytk¾tu Vtuze
™t¾ðe yu þwk {q¾toE ™Úte ? r™Œtuo»t ytk¾tu™u
íÞt„ y™u ðihtøÞ™u ™t{u Œkzðe þwk ðtsƒe Au ?
ytk¾tu ‚tu rƒ[the r™Šðfth r{ºt Au, ytk¾tu
™Úte ‚tu ftuE™e «íÞu îu»t fh‚e fu ™Úte ht„
fh‚e. yu ‚tu {tºt òuðt™wk ft{ fhu Au.
‚{u ‚{the $rÿÞtu™tu su he‚u W…Þtu„ fhtu
‚u{tk ‚u ËntÞf ƒ™u Au. yu{™e …tËu su ftÞo
fhtðtu ‚u{tk ‚uytu ¾wþ hnu Au. ‚{u yt þheh{tk
«u{Þtu„e ƒ™tu ‚tuÞ ‚u htS, ¢tuÄe ƒ™tu ‚tuÞ
htS! ‚{u su ftkE ƒ™ðt RåAtu ‚uðwk yt þheh
ƒ™u Au. ‚u™t …h su ¼tð™wk ythtu…ý fhþtu
‚uðwk ƒ™ðt ‚u ‚iÞth ntuÞ Au. {txu, ‚{u …tu‚t™tu
þheh rð{þo fhtu. …Ae ‚u™e ytk¾tu{tk ÂMÚt‚
ËqÞo-[kÿ ËtÚtu, ËðuorLÿÞtu™t Œuð‚tËtÚtu, ntÚt…„
ð„uhu yðÞðtu ËtÚtu r™»ft{ M™un òuztu. ‚u
…Ae ËðuorLÿÞtu™t „wýtu{tk rðã{t™ „wýt‚e‚
…h{uïh™u ytu¤¾e ÷E™u ‚u™e …qò fhtu. yu
…qò sz …qò ™rn, …hk‚w fu𤠫u{, y…th
«u{, ft{™thrn‚ «u{Úte …qýo ntuðe òuEyu.
y÷ƒ¥t, ËkÞ{ yð~Þ ntuðtu òuEyu, $rÿÞ-
r™„ún …ý sYh ntuðtu òuEyu. {tºt ËkÞ{™u
™t{u, íÞt„™u ™t{u þheh™u fü ™ yt…tu fu ™
‚u™u htu„„úM‚ ƒ™tðtu.
{™w » Þ™e $rLÿÞtu { tk , M™tÞw y tu { tk ,
5
{ÂM‚»f{tk y™uf «fth™e þÂõ‚ytu Au. yu™tu
…rh[Þ fu¤ðtu. þÂõ‚ yt…ýe rðhwØ ™Úte
s‚e. yu ™ þw¼ Au, ™ yþw¼. yu Ëthe …ý
™Úte, ¾htƒ …ý ™Úte. yu rƒ÷fw÷ ‚xMÚt Au.
yt…ýe {t™rËf ÂMÚtr‚ yÚtðt yk‚hð]r¥t
yu{™e …tËu suðwk ft{ ÷u ‚uðwk yu ft{ fhu Au.
{™w»Þ™e yk‚hþÂõ‚ …h{tí{t™e s þÂõ‚
Au. yu s yk‚hþÂõ‚ ft{tfth, ¢tuÄtfth,
{tuntfth, ÷tu¼tfth ƒ™e™u …tu‚t™tk ftÞtuo yÚtuo
ftuE…ý $rÿÞ™u {tæÞ{ ƒ™tðe™u r¢Þtþe÷
ÚttÞ Au.
{™w»Þ™wk {™ …tu‚t™t{tk s «u{ ™ þtuÄ‚tk
yLÞ{tk þtuÄu Au, $rÿÞtu{tk þtuÄu Au y™u
rðrðÄ rð»tÞtu{tk ¼xfu Au. {™w»Þ òu …tu‚t™u
…h{tí{t Ë{S™u «u{ fhu ‚tu …Ae ƒnth
¼xfðt™wk õÞtk hÌtwk ? ƒnth Au …ý þwk ? «u{
‚tu æÞt™™e yk‚h„‚ Au. ¼tu„e {™w»Þ ¼tu„
¼tu „ ðe™u , þheh™e Ë‚t{ýe fhe™u ‚u ™ u
™ft{wk ƒ™tðe™u, Auðxu ‚u™e «íÞu ½]ýt Ëuðu
Au y™u Œw:¾e ÚttÞ Au.
íÞt„e {™w»Þ þheh™u yr™Þr{‚‚t îtht
ŒøÄ fhe™u, þheh «íÞu ði{™MÞ ðÄthe™u ‚u™wk
Œ{™ fhu Au, ‚u™u ™ft{wk ƒ™tðe Œu Au y™u
RåAu Au {tuûtËw¾! ‚{thu su þhehY… hÚt ðzu
{tuûtÞtºtt fhðt™e Au ‚u™t rðþu Ët[e Ë{s
fu¤ðtu. Ëti …nu÷tk …tu‚t™t þheh™u ËwÔÞðÂMÚt‚
ht¾‚t þe¾tu. íÞthƒtŒ «u{Úte ‚u™u ËL{t™
Ërn‚ Ët[ðtu.
‚{the ftÞt …h{uïh™e yuf yŒT¼w‚ f÷t
Au. ‚u{tk hnMÞ{Þ rð¿tt™ r™rn‚ Au. þheh{tk
‚tu ¿tt™™tu ¼kzth ¼Þtuo Au. ðifwkX™e Þtºtt
{txu, fi÷tË™tk Œþo™ {txu yÚtðt ‚tu r™ŠðfÕ…
ÂMÚtr‚yu …ntU[ðt {txu yt þheh îtht s
sðt™wk Au.
æÞt™ îtht yt þheh{tk s …tu‚t™e ytu¤¾
{¤u Au. ¿tt™ îtht yt þheh{tk Mðtí{-…rh[Þ
ÚttÞ Au. yt þheh îtht þheht‚e‚ ƒ™ðt™u
ƒŒ÷u þheh ËtÚtu Ë‚‚ Ëk½»to fÞto fhðtu yu
{qZ‚t Au. ‚{u þheh™t hË™u þtu»te ™ ™t¾þtu.
«u { Úte hË{tk ð] r Ø fhòu . yu s ‚{™u
…h{tí{t{Þ ƒ™tðþu.
‘r[¥tþÂõ‚ rð÷tË’, «. yt., …]. 274 

yt„t{e ht{™ð{e WíËð ‚t. 25-3-2018 ûtr‚ ËwÄth

‘nrh¼tð’™t rzËuBƒh, 2017™t ykf™t …t™t ™kƒh 16 W…h Ëwh‚ ¾t‚u™t ht{™ð{e™t
WíËð yk„u™e {trn‚e «ftrþ‚ fhtE Au. ‚u{tk ƒth{e ÷exe{tk ¼q÷Úte ‚t. 25-4-2018
÷¾tR Au. ‚u™t ƒŒ÷u ‚t. 25-3-2018 „ýðt rð™k‚e Au. - Ëk…tŒf

nrh:H yt©{ ™rzÞtŒ ¾t‚u ðËk‚…k[{e™tu WíËð

‚t. 21-1-2018
…qßÞ ©e{tuxt™tu ŒeûttrŒ™-ðËk‚…k[{e™tu WíËð nrh:H yt©{, ™rzÞtŒ ¾t‚u
‚t. 21-1-2018™u hrððth™t htus Ëðth™t 7 Úte 11 ðtøÞt ËwÄe{tk Qsðtþu.

6 ‘HARIBHAV’ January, 2018

(3) ¿tt™e™wk «thçÄ
¼„ðt™ h{ý {nŠ»tyu ¾qƒ n¤ðtþÚte
fÌtwk, ‘òu ¿tt™e™u «thçÄ s ™ ntu‚ ‚tu yt
þheh yu{™u fuðe he‚u {éÞwk ? ò‚ò‚™tk
ft{tu yu fuðe he‚u fhu ? ¿tt™eytu™tk ft{tu s
yu{™wk «thçÄ fnuðtÞ Au. þtMºttu{tk ‚tu yu{
fnuðt{tk ytÔÞwk Au fu «thçÄ ‚tu ƒúñtÚte ÷E™u
ËŒtrþð Ëw Ä e y™u ht{ y™u f] » ý su ð t
yð‚thtu™u …ý ntuÞ Au.
©e{ŒT ¼„ðŒT„e‚t™t [tuÚtt yæÞtÞ™t
ytX{t &÷tu f {tk ¼„ðt™u fÌtw k Au fu ,
‘ËtÄwytu™t hûtý {txu y™u Œwütu™t rð™tþ
fhðt y™u Ä{o™e MÚtt…™t fhðt Þw„u Þw„u nwk
Wí…L™ Úttô Awk’ Eïhu yt &÷tuf{tk fÌtwk Au ‚u
«{týu ßÞthu Ëtht ÷tuftu™tk …wÛÞtu y™u ¼qkzt
÷tuftu™tk …t…tu ¼¤e sE™u «thçÄ ƒ™e òÞ Au
íÞthu yu Œun Äthý fhu Au, su™t ðzu Ä{o
MÚttr…‚ fhðt™tu ntu Þ Au . yt™u fnu ð tÞ
…huåAt «thçÄ. þheh {tºt «thçÄ Au. su
WÆuþ {txu yu þheh yÂM‚íð{tk ytÔÞwk Au, ‚u
WÆuþ yt…tuyt… …qhtu Útþu.
„e‚t{tk f{oÞtu„™u {n¥ð y…tÞwk Au yuðwk
™Úte. ƒeò ƒÄt Þtu„tu™u Ë{sþtu ‚tu ‚{™u
f{oÞtu„™wk ¾hwk hnMÞ Ë{òþu.
{nt…whw»ttu™tk ƒtÌtY… ¼÷u „{u ‚u ntuÞ,
yu{™u ÷eÄu rþ»Þtu, ¼õ‚tu, ‚xMÚttu-ðe‚ht„tu
y™u …t…eytu yu [thu «fth™t ÷tuftu yu{™e
f]…tÚte Ëkhrût‚ hnu Au. rþ»Þtu yu{™u „whw¼tðu
…qsu Au, ËíÞ™wk «{tý …t{u Au y™u {wõ‚ ÚttÞ
Au. ¼õ‚ yu{™u Eïh MðY…u ythtÄu Au y™u
…tu ‚ t™tk …t…tu Ú te {w  õ‚ …t{u Au . ‚xMÚt
¼tððt¤t ðe‚ht„tu „whw™tk ð[™tu Ëtk¼¤e™u
‘HARIBHAV’ January, 2018
©eh{ý {nŠ»t
«tu í Ëtrn‚ ÚttÞ Au . ¼õ‚ ƒ™e òÞ Au .
…t…eytu ytð‚tk s‚tk ÷tu f tu …tËu ðt‚tu
Ëtk¼¤e™u …tu‚t™tk …t…tuÚte {wõ‚ ÚtÞt Au.
ytðt [th «fth™t ÷tuftu ¿tt™eytu™e f]…tÚte
Ëkhrût‚ hnu Au.
«§ : …t…eytu {wõ‚ Útþu ‚tu …tu‚t™t
þtherhf htu„{tkÚte fu {t™rËf htu„{tkÚte ?
W¥th : Võ‚ {™ {txu s Au. {™ ƒhtƒh
ntuÞ ‚tu s «ËL™‚t Ëk¼ðu. òu {™ ƒhtƒh ™
ntuÞ ‚tu, ƒeswk ¼÷u „{u ‚u ntuÞ ‚tu…ý þtkr‚
™ ntuÞ. Œhuf ÔÞÂõ‚™e ÞtuøÞ‚t «{týu yu™wk
{™ …rh…õð ÚttÞ. ™tÂM‚f ntuÞ ‚u ytÂM‚f
ÚttÞ, ytÂM‚f ntuÞ ‚u ¼õ‚ ÚttÞ. ¼õ‚ ntuÞ
‚u rs¿ttËw ÚttÞ y™u rs¿ttËw ntuÞ ‚u ¿tt™e ÚtE
òÞ. yt™tu ËkƒkÄ {™ ËtÚtu s Au. yt™tu
ËkƒkÄ þheh ËtÚtu Au yu{ fnuðt™tu þtu yÚto ?
yt¾w k s„‚ ¾w þ ¾w þ t÷ ÚtE òÞ. yu x ÷u
{týËu …tu‚u ¾wþ Útðt™tu hM‚tu þtuÄe ftZðtu
òuEyu. yu ftuE ytí{rð[th fhe™u …tu‚t™t
rðþu þtuÄ fÞto rËðtÞ fhe þfu ™rn.
ytx÷wk fh‚tk …nu÷tk-…tu‚t™t rðþu òýe
÷eÄt ð„h s„‚™u ËwÄthðt™tu rð[th fhðtu
yu ™ t {txu yt¾e Œw r ™Þt™u [t{ztÚte
Ztk f ðt™tu rð[th fhðtu , ßÞthu …„{tk
[t{zt™tk òuztk …nuhðt™tu Ënu÷tu W…tÞ Ët{u
Au. ßÞthu {tÚtt W…h yuf Aºte ZtkfðtÚte
‚zftu htufe þft‚tu ntuÞ íÞthu yt¾e …]Úðe™u
…zŒtu Ztkfðt™wk sYhe ™Úte.
su þÂõ‚ yt rðï{tk Au ‚u yuf s Au. yt ƒÄtk
rðΙ fu ƒtÄtytu íÞthu s Q¼tk ÚttÞ Au ßÞthu
yt…ýu {t™eyu fu yt…ýu yu þÂõ‚Úte swŒtk Aeyu.
‘©eh{ýt©{™t …ºttu’, «.yt., …]. 188 
7
(4) Œw:¾ îtht rðftË ©e{tuxt
Œw:¾ yu ‚tu yt…ýt Sð™™t ½z‚h ftsu y÷„ …ze sE™u su ËtÄ™t ÚttÞ ‚u ¾tuxwk Au
Au. yu Ëqºt Sð™™t y™w¼ð™t ¿tt™{tkÚte «fxu÷kw yuðwk fnuðt™tu {thtu yÚto ™Úte, …hk‚w ËkËth
Au. yu „{u ‚u{ Þît‚ît…ýu ƒftÞu÷kw ™Úte. ÔÞðnth{tk ½ztðt™e ‚ftu ËkËth ðnuðth™t
ËkËth yu ÷t„u Au ‚tu ½x{t¤ suðtu, …hk‚w ËkƒkÄtu{tk, Ëkòu„tu{tk y™u «Ëk„tu{tk {¤u Au.
‚u ½x{t¤ {tºt ™Úte. y™k ‚ rðM‚th™e ËkËth ðnuðth™t ytztQ¼t y™uf «fth™t
rðrðÄ‚t…qðof™e ‚u ÷e÷t Au. rðM‚th y™u «Ëk„tuyu fhe™u yt…ýt {™™u, rð[th™u,
Ëkftu[ yu ‚u™tk …tËtk Au. yuðe h{‚ y™k‚{tk ð]r¥t™u, ÷t„ýe™u, ¼tð™t™u, «tý™tk ð÷ýtu™,u
…ý h{tE hnu÷e Au y™u «íÞuf …è±™t Sð™{tk yt…ýt yn{T™u ytrŒ ytrŒ™u su yt½t‚
…ý h{tE hnu÷e Au. ‚u ƒL™u Œþt{tkÚte yt…ýu «íÞ½t‚ ÚttÞ Au, ‚u™tÚte fhe Ë{‚t, þtkr‚,
…Ëth Út‚t ntuEyu Aeyu. ‚u{ A‚tk …tAtk ‚xMÚt‚t, Äehs, Ën™þÂõ‚, Ërn»ýw‚t,
yt…ýe ò‚ …qhu…qhe Ëkf¤tÞu÷e Au, yuðwk WŒth‚t ð„uhu „wýtu fu¤ððt™e su ¿tt™Þwõ‚
y™w¼ðeyu Aeyu. yu™kw s ™t{ Au {tÞt. {txu Ë{sý «fxu Au y™u rððuf™wk Ët[wk ¿tt™ ‚u{tkÚte
ŒhufÚte swŒt ‚he™u yuf÷t [u‚™{tk s h{ðwk yu su «t ÚttÞ Au, yu yu™e rðþu»t‚t Au.
{tÞtÚte rðhõ‚ Útðt™tu Ëh¤ W…tÞ. ËkËth ðnuðthÚte y÷„ …ze sE™u ËtÄ™t
su ‚u ftk E ƒ™u Au , ‚u ‚tu [u ‚ ™™t fh™th fux÷tf …è±æï™tu {™u «íÞût y™w¼ð Au.
…rhƒ¤Úte, …hk‚w ‚u ‚u ÚtÞt fh‚e ðu¤tyu ‚u ‚uðt …è±æï ËtkËtrhf, ÔÞtðntrhf ÷tuf™u yr‚
[u‚™Úte ƒ™u Au yuðwk «fx M{hý …è±™u Út‚wk ‚w å A y™trÄfthe …ý Ë{su Au . ‚u { ™e
™Úte, yuÚte ‚tu …è± ‚u{tk ‚u{tk ƒkÄtÞt fhu Au. yð„ý™t …ý fhu Au, …hk‚w yt…ýu ‚u™tÚte
Ëthwk y™u ™hËwk yu …ý …è± «fth™tk ƒu …tËtk [u‚ðt™wk Au. ¼÷u™u ftuE™tu yr™ü ðnuðth ntuÞ
Au. yux÷u yu ƒL™u …tËtk{tkÚte yt…ýu [u‚e™u ‚tu…ý yt…ýu ‚u™u ‚wåA ™ {t™eyu. ‚u™u {™{tk
‚he™u swŒt …zðt™wk hÌtwk. yuðtu su ¿tt™…qðof™tu ÷„ehu ™ yð„ýeyu. Ëtht …híðu™tu ‚tu ËŒT¼tð
yÇÞtË yu s ËtÄ™t. Ëti™Þu ÚttÞ. yu{tk fþe {n¥tt ™Úte, yux÷u
... ËkËth{tk su ËkƒkÄtu yt…tuyt… {¤u÷t ™h‚t …híðu™tu rðþu»t fhe™u yt…ý™u ËŒT¼tð
Au, ‚u™tÚte y÷„ ÚtE sE™u ¼Âõ‚ fhðtÚte «fxu íÞthu ‚u W¥t{ ðt‚ ÚtE „ýtÞ.
fþwkÞ ð¤u ‚uðwk …ý ™Úte. ËkËth ðnuðthÚte ‘Sð™«ðuþ’, ºte.yt. …]. 102 
„Þu÷t ytí{t™u
…qßÞ ©e{tuxt™t Ëwh‚ r™ðtËe Mðs™ ©e Xtftuh¼tE {tun™¼tE …thu¾™tu
‚t.7-12-2017™t htus 75 ð»to™e ðÞu Œuntk‚ ÚtÞtu Au.
©enrh „‚tí{t™u Qæðo„r‚ «uhu yuðe «tÚto™t Au. -Ëk…tŒf
8 ‘HARIBHAV’ January, 2018
(5) W…ðtË : r™Ë„tuo…[th™wk yuf …„rÚtÞwk
yt…ýt þheh{tk õÞthuf yrÄf {r÷™‚t
yufrºt‚ ÚtE òÞ Au, íÞthu yt…ýu {tkŒt …zeyu
Aeyu y™u ‚u {tkŒ„e{tk ¼tus™™e hwr[ hnu‚e
™Úte. ¼tus™{tk yhwr[ «fxðe yu yuf «tf]r‚f
r¢Þt Au. yu™u yt…ýu Mðt¼trðf W…ðtË fneyu
‚tu…ý [t÷u. RåAt…qðof™t W…ðtË{tk ‚tu
¼tus™™e hwr[ y™u ð]r¥t ƒL™u hnu Au. yt fthýu
yu W…ðtË yíÞk‚ frX™ «‚e‚ ÚttÞ Au, …hk‚w
«f]r‚{t‚tyu «uh÷ u t Mðt¼trðf W…ðtË{tk ™ ‚tu
¼tus™™e hwr[ hnu Au, ™ ð]r¥t. ŒÞt¤w «f]r‚{t‚t
òu yt he‚u yt…ýe Ëk¼t¤ ™ ÷u‚e ntu‚ ‚tu
yt…ýu {r÷™‚t{tkÚte fŒtr… Q„he ™ þf‚.
RåAt…qðfo fhu÷t fu «f]r‚yu «uh÷u t W…ðtË
îtht þtherhf Ëkþrw Ø ÚttÞ Au. ykŒh™e yþwrØytu
Œqh fh‚e ðu¤tyu òu ¼tus™ ™ Atuzâwk ntuÞ ‚tu
yþwrØ Œqh fhðt™wk ftÞo W¥t{ he‚u ÚtE þf‚wk
™Úte. ™ðe™ yþwrØ W{uhtÞ ™rn ‚tu s sq™e
yþwrØ Ëh¤‚t…qðfo Œqh fhe þftÞ. yt …tX
«f]r‚{t‚tyu yt…u÷tu Au, …hk‚w yt…ýe {q¾‚o t
‚tu swytu! htu„e ¾t‚tu ™Úte ‚tu yt…ýu ‚u™u
…htýu ¾ðztðeyu Aeyu. ¼÷u™u ‚u™u Q÷xe
ÚttÞ. ËtÚtu ËtÚtu yt…ýu W…Œuþ yt…eyu Aeyu
fu òu ™rn ¾tytu ‚tu Atu ‚u™t fh‚tk …ý ðÄthu
yþõ‚ ƒ™e sþtu. ¼tðu fu ™ ¼tðu, ¾ðtÞ fu
™ ¾ðtÞ ‚tu…ý [th ftur¤Þt …ux{tk …Ähtððt
s òuEyu. ™rn ‚tu rsðtÞ þe he‚u ? yr‚þÞ
¾t ¾t fhðtÚte yL™…t™™tu hË yÚtto‚ T yt{,
…rh…õð ÚtÞt rð™t s ™tzeytu îtht þtu»ttÞ
Au. V÷‚: Ët‚ Ät™wytu{tk ðt‚, r…¥t ‚Útt
fV{tk yþwrØ Wí…L™ ÚttÞ Au. ‚u s he‚u {÷,
{qºt, «MðuŒ y™u WåAðtË{tk …ý yþwrØ sL{u
‘HARIBHAV’ January, 2018
Mðt{e f]…tÕðt™kŒ
Au. yr‚ytnth fhe htu„™t ¼tu„ Útðt fh‚tk
r{‚tnth fhe ythtuøÞ ¼tu„ððwk ƒwrØ{¥tt™e
r™þt™e Au.
ytÞwðŒou {tk Œþ «fth™t ÷k½™™tu WÕ÷u¾ Au.
÷kÄ™ …h{ yti»tÄ Au. ËkþtuÄ™Y…e [th ÷k½™tu
îtht ðÄtht™tk ðt‚, r…¥t y™u fV ƒnth ™ef¤e
òÞ Au. ð{™, hu[™ y™u ƒÂM‚ îtht y™w¢{u
fV, r…¥t y™u ðtÞw su ðÄtht™t ntuÞ ‚u ™ef¤e
òÞ Au. ‚u W…htk‚, ™tf ðtxu ™MÞ Vqfk ðt{tk ytðu
Au. r™so÷ ÷k½™ «tÞ: s÷kÄh fu …týe™t
Ëtuòðt¤t htu„eytu …tËu fhtððt{tk ytðu Au.
yu{tk htu„e™u s÷ …eðt {txu y…t‚wk ™Úte. suÚte
ðÄtht™wk s÷ hõ‚{tk þtu»ttðt {tkzu Au. ‚zft y™u
ðtÞw îtht ¼e™tþ y™u [eftþ þtu»ttÞ Au. …t[™
yti»tÄtu yt…ðtÚte …ý ¼tus™ …[e òÞ Au.
W…ðtË, «týtÞt{ fu E‚h n¤ðt ÔÞtÞt{Úte
…ý ¼tus™ …[e òÞ Au. …rhýt{u þheh n÷fwk
ƒ™e òÞ Au.
yuftŒþe y™u ƒeò W…ðtËtu{tk yt…ýu V¤tu
fu V¤tu™tu hË ‚Útt rðrðÄ …ŒtÚttuo …ux ¼he™u
¾tEyu Aeyu. A‚tk yt…ýu fneyu Aeyu fu
y{u W…ðtË fÞtuo Au.
W…ðtË™t WÆuþ{tk {™tur™„ún, $rÿÞŒ{™,
y™þ™, yÕ…tnth, r{‚tnth RíÞtrŒ ytðe
òÞ Au. y™uf Ëk«ŒtÞtu{tk W…ðtË™wk rðÄt™
Au. ‚u™t WÆuþ{tk ‚™-{™™e rðþwrØ {wÏÞ Au.
ytÚte s W…ðtË™tu yÚto ‘ytí{tr¼{w¾ Útðw’k
fnu ð t{tk ytðu Au . W…ðtË fÞto …Ae òu
‚™{™™e rðþwrØ «t ™ ÚttÞ ‚tu òýðwk fu
yt…ý™u W…ðtËrðrÄ™wk ËíÞ ¿tt™ ™Úte.
‘ytË™ y™u {wÿt’, ƒe.yt. …]. 503 
9
(6) Eïh …h ytMÚttðt¤tu ðihtøÞðt™ nþu Mðt{e «ftþt™kŒS
‚…Mðe þtnËwò™u yuf …h{ ÄtŠ{f Þwðt™ yt ðt‚ Ëtk¼¤‚tk s ‚u Þwð‚e yíÞk‚ r™htþ
fLÞt n‚e. fuh{t™™t …tŒþtnu ‚…Mðe þtn ÚtE y™u r…Þh sðt ‚í…h ÚtE. yt òuE Vfeh
Ëwò …tËu ‚u fLÞt™u …hýðt™wk {t„wk {tufÕÞwk. ƒtuÕÞtu fu, ‘nwk …nu÷uÚte s òý‚tu n‚tu fu þtnËwò
þtnËwòyu fnuztÔÞwk fu, yu™tu W¥th nwk ‚{™u suðt Ä™tZâ™e …wºte {tht suðt Œrhÿ Vfeh™e
ºtý rŒðË …Ae yt…eþ. yu ºtý rŒðË ËwÄe Ën[trhýe ÚtE þfu s ™rn.’ Þwð‚e ƒtu÷e :
‚u {ËeŒu {ËeŒu VÞto. ºteò rŒðËu ‚u{ýu r«Þ‚{ ! ‚{the r™Äo™‚t òuE™u nwk r…Þh òô Awk
{ËeŒ{tk yuf Þwðt™ Vfeh™u òuÞtu. ‚u yíÞk‚ yu{ Äthþtu ™rn, …ý ‚{thtu «¼w…htÞý‚t{tk
¼tð…qðof ™{ts …Z‚tu n‚tu. yu™e ™{ts LÞq™‚t y™u ytuA…™u ÷eÄu rŒ÷„eh ÚtE™u òô
…qhe ÚtÞt …Ae ‚u Vfeh™u þtn Ëwòyu …qAâwk Awk. ‚{u ft÷u þwk ¾tEþ yuðe rVfh™u ÷eÄu yuf
fu, nu Þwðf! ‚U r™ftn fhu÷t Au ? xwfztu Ëk„úne htÏÞtu Au, ‚u ‚{the fux÷e y™tMÚtt
Vfeh : ™t S. Au ? {™u ytùÞo ÚttÞ Au fu, {tht r…‚t©eyu
þtnËwò : ‚the r™ftn fhðt™e {hS Au ? ‚{™u þt W…hÚte …ËkŒ fÞto nþu ? ‚u{ýu ðeË
Vfeh : {tht suðt Œrhÿ™u ftuý fLÞt yt…u ? ð»to ËwÄe {™u WAuhe™u Ë{òÔÞwk Au fu su Eïh
ºtý …iËtÚte ðÄthu {qze {the …tËu ™Úte. W…h …h{ ytMÚttðt¤tu y™u …qýo ðihtøÞðt™
þtnËwò : nwk {the …wºte ‚™u …hýtðeþ. yu nþu ‚u™e ËtÚtu s nwk ‚thtu rððtn fheþ, …ý
ºtý …iËt{tkÚte yuf …iËt™tu ÷tuƒt™, yuf …iËt™e yVËtuË™e ðt‚ Au fu ‚{™u ‚tu htux÷t …qh‚tu
htuxe y™u yuf …iËt™e Ëtfh ÷E ytð y™u ‚wk …ý Eïh W…h rðïtË ™Úte !
{the ËtÚtu [t÷. yt Ëtk¼¤e™u …u÷tu Vfeh ‚tu M‚çÄ ÚtE „Þtu
yt «{týu ‚u Vfeh ËtÚtu þtnËwò™e …wºte™tu y™u yíÞk‚ þh{tE sE™u ƒtuÕÞtu, ‘r«Þu ! {tht
rððtn ÚtÞtu. fux÷wk ytùÞo ? y…th Ä™Ëk…r¥tðt¤t yt …t…™wk ftkE «tÞrù¥t nþu ?’
fuh{t™™t …tŒþtn™u …tu‚t™e fLÞt ™ yt…‚tk Ë‚e ƒtu÷e : ‘nt, ftk ‚tu yt ½h{tk yt Ëqft
þtnËwòyu …h{ yt™kŒ…qðof …tu‚t™e fLÞt yuf htux÷t™tu xwfztu hnu ftk ‚tu nwk hnwk.’
Eïh«u{e™u y™u æÞt™…htÞý „heƒ Vfeh™u yt…e Vfehu ‚h‚ s htux÷t™tu xwfztu ƒnth VUfe ŒeÄtu.
y™u ‚u …ý ‚u s htrºtyu! ƒÄt Ä{tuo{tk suytu «¼w…htÞý ntuÞ Au, ‚uytu
rððtn ÚtÞt …Ae fLÞtyu …tu‚t™t …r‚™u Íqk…zu ytð‚eft÷™t r™ðton {txu ®[‚t ht¾‚t s ™Úte.
…„÷tk fÞto. ‚uýu ytðe™u òuÞwk ‚tu yu Íqk…zt™t yuf ƒtRƒ÷{tk …ý yt ðt‚ Au. {ntí{t RËw yuf
¾qýt{tk s¤…t™ W…h Ëqft htux÷t™tu xwfztu …zâtu søÞtyu fnu Au fu ‚{tht Sð™™u {txu fkE s rVfh
n‚tu. fLÞtyu …qAâwk fu, ‘yt þwk Au? yt htuxe ynª fhþtu ™rn. ‚{u þwk ¾tþtu, þwk …eþtu, þwk …nuhþtu
þt {txu ht¾u÷e Au ?’ …r‚yu fÌtwk, ‘ytsu ht‚u ¾tðt ð„uhu ƒtƒ‚Úte ®[‚t fhðt™e sYh ™Úte, fthý fu
{txu ft{ ÷t„þu. yu{ Äthe™u „E ft÷™e {qfe ¾t™…t™ ™u ðMºttrŒf fh‚tk Sð™™e ®f{‚ ðÄthu
ht¾e Au.’ Au. ytftþ{tk Qz‚tk …ûteytu y™ts ðtð‚tk ™Úte,
10 ‘HARIBHAV’ January, 2018
Ëk„n ú fh‚t ™Úte. A‚tk …h{tí{t ‚u{™wk ¾t™…t™trŒ
…qhwk …tzu Au. ‚tu …Ae …ûte fh‚tk ‚{u ðÄthu Ëtht
™Úte þwk ?
ð„zt{tk Q„‚tk ÷e÷e ™t{™t …w»…tu swytu. ‚u
fuðe he‚u Q„u Au ? ‚u ftkE s fh‚tk ™Úte. «¼w
W…h y©Øt ht¾™thtytu ! yt W…hÚte swytu.
…h{tí{t ð„zt™t ½tË™wk …ý hûtý fhu Au.
Œwr™ÞtŒthe™t {týËtu nk{uþtk y{u þwk ¾tþwk,
þwk …nuhþwk - ‚u™t s rð[thtu fhu Au. {týËtu™u
nk{uþtk yt ðM‚wytu™e s ®[‚t ntuÞ Au. …h{tí{t
òýu Au fu ‚{™u yt ƒÄe ðM‚wytu™e sYh Au, …ý
…nu÷tk ‚{u «¼w™wk htßÞ y™u ‚u™e ËíÞr«Þ‚t
þtuÄtu, yux÷u yt ƒÄe ðM‚wytu ‚{™u yt…tuyt…
{¤e hnuþu.
yÚtto‚ T ßÞtk «¼w …h «u{ ntuÞ Au, íÞtk Ä™trŒf,
{trÞf …ŒtÚttuo …h «u{ ntu‚tu ™Úte y™u ßÞtk Ä™trŒf
{trÞf …ŒtÚttuo …h «u{ ntuÞ Au, íÞtk «¼w …h «u{
ntu‚tu ™Úte. ‚uÚte ßÞtk Ët[e «¼w¼Âõ‚ ntuÞ Au, íÞtk
ðihtøÞ s òuðt{tk ytðu Au.
‘Ä{to÷t…’, …]. 455 

‘nrhðtýe xÙMx’™u {¤u÷ Œt™/¼ux –Ëk…tŒf

¢{ Ëðuo©e ™t{ „t{ hf{ Y.
1. yuf Mðs™ (E-ƒìk®f„ îtht) ËnÞtu„/¿tt™Œt™ ....................................... 53,100/-
2. ht{¼tE …e. …xu÷
Ä{o…í™e ÷r÷‚tƒnu™™e «Út{ …wÛÞr‚rÚt (29/11) r™r{¥tu ....…÷týt (nt÷-y{urhft) 11,000/-
3. fi÷t˃nu™ Xtftuh¼tE …kzât .......................................... ¼tŒhý ..... 6,000/-
4. yuf Mðs™ .......................................................... {wƒ k E ....... 2,000/-
5. E÷tƒnu™ ¼h‚¼tE …xu÷ ............................................ {wƒ k E ....... 1,001/-
6. yuf Ëuðf ............................................................ y{ŒtðtŒ ... 1,000/-
7. rð{÷¼tE ze. htþeðt÷t ............................................. Ëwh‚ ........... 501/-
8. …wºtðÄq ÏÞtr‚ htu™f {nu‚t (÷kz™)™t sL{rŒ™ (1-1) r™r{¥tu
nM‚u ßÞtu‚eLÿ su. {nu‚t .............................................. y{ŒtðtŒ ...... 501/-
9. fu~{e rð™Þ ÷kft…r‚ .................................................. Ëwh‚ ........... 501/-
10. r™{o¤tƒnu™ ™xðh÷t÷ ðtkftðt¤t ..................................... Ëwh‚ ........... 301/-
11. ƒtƒw¼tE rþðht{ «ò…r‚ ........................................... y{ŒtðtŒ ...... 250/-
12. yrtE y{]‚÷t÷ [tintý ......................................... y{ŒtðtŒ ...... 201/-
W…htuõ‚ Ëðuo Œt‚tytu™t y{tu ¾qƒ ¾qƒ yt¼the Aeyu.
y{tht Þqftu ƒìkf™t ¾t‚t{tk Mðs™tu E-ƒìk®f„Úte hf{ s{t fhtðu Au,
‚u™e {trn‚e y{tu™u sýtððt ¾tË rð™k‚e Au. - Ëk…tŒf

‘HARIBHAV’ January, 2018 11

(7) {Œto™„e™u …zfth : yuf «Ëk„
„wsht‚ nrhs™ Ëuðf Ëk½{tk nwk ˼tËŒ
…ý ™ n‚tu, ‚u{ A‚tk ½ýeÞu ðu¤t yu Ëk½™e
Ët{tLÞ y™u ftÞoðtnf ˼t …ý ™rzÞtŒ{tk
{thu ½uh ¼ht‚e.
yuf ðu¤t ‚uðe ˼t{tk ‘r™íÞ Þwðt™’ ©e
™h®Ënftft …Äthu÷t. ˼t™wk ft{fts …qýo ÚtÞt
ƒtŒ ‚uytu©e ËkƒtuÄðt ÷tøÞt fu ‘yt he‚u fŒe
…ý yM…]~Þ‚t ™tƒqŒ ÚtE sðt™e ™Úte. ®nŒw
Ë{ts™e Ët{u nrhs™tu™u ËíÞt„ún fhðt™tu
ftÞo¢{ yt…ýu yt…ðtu òuEyu. ònuh fqðtytu{tk
nrhs™tuyu …týe ¼hðt sðw,k ònuh ‚¤tð{tk
™tnðwk Ätuðwk y™u {krŒhtu{tk Œþo™ fhðtk sðwk.
ytðt ËíÞt„ún™t ftÞo¢{tu îtht yuf {tuxtu ¼thu
«[kz ðu„ «„xtððtu. nrhs™tu {txu y÷„ þt¤t,
y÷„ yt©{tu, y÷„ fqðt ð„uhu ‚tu yM…]~Þ‚t™u
ftÞ{ ht¾ðt {txu ntuÞ yuðkw {™u ÷t„u Au. ytðt
«fth™t ¼tðtÚto™kw ‚uytu ƒtuÕÞt n‚t.’
‚u ËkƒtuÄ™ ð¾‚u {™u ‚tu ÷t„u÷wk fu yt…ýu
{ntí{t „tkÄe™e Ë÷tn y™u Œtuhðýe {wsƒ
ftÞo¢{tu fheyu Aeyu. fux÷tf ftÞof‚toytu™u
ytðt ftÞo¢{ …híðu ƒhtƒh Ëk‚tu»t ™ n‚tu.
íÞthu ¼q‚ft¤{tk ‚uytuyu „tkÄeS™e {w÷tft‚
Ëtƒh{‚e yt©{{tk „tuXðe n‚e. ‚u ð¾‚u
„tkÄeSyu ytðtk h[™tí{f ftÞtuo™u ð¤„e
hnuðt™wk ¾tË Ëq[ÔÞwk n‚wk.
™h®Ënftftyu …zfth yt…‚wk su «ð[™
fÞwO, ‚u™u ‚tu Íe÷e ÷uðwk s òuEyu yu{ {™u
÷t„ðtÚte {™tu{™ r™ýoÞ fhu÷tu fu Ëk½{tkÚte
Aqxt ÚtE ‚u{™e …tËu sðwk y™u ‚u{™t Ëq[ÔÞt
«{týu™t ËíÞt„ún™t ftÞo¢{{tk Ík…÷tððwk.
‚{u (©e nu{k‚fw{th ™e÷fkX) …ý {the ËtÚtu
òuztðt ‚iÞth ÚtÞt. {thu {tÚtu ‚tu fwxwkƒes™tu™u
…tu»tðt™e sðtƒŒthe n‚e. ‚u{ A‚tk yt…ýe
swðt™e™u …zfth yt…u yuðwk ™h®Ënftft™wk
12
©e{tuxt
«ð[™ {qk„u {tuZu „¤e sðt™e ‚iÞthe yt…ýe
™ n‚e. ‚uÚte, yt…ýu ƒL™uyu ‚íft¤ Ëk½{tkÚte
Aqxt ÚtE ƒesu rŒðËu Ëðthu rƒM‚htk-…tux÷tk
ƒtkÄe™u ytýkŒ{tk ™h®Ënftft™u ½uh …ntU[e
„Þt. yt…ý™u òuE™u ‚uytu ƒnw s y[kƒtu
…tBÞt. yt…ýu ‚u{™u fÌtwk fu y{u Ëk½{tkÚte
Aqxt ÚtE ‚{tuyu Ëq[ðu÷t ËíÞt„ún™t ftÞo¢{{tk
Ík…÷tððt™u ytðu÷t Aeyu. {txu nðu ‚{u
ËhŒthe ÷tu. ‚{u fntu ‚u Xuftýu fqðu {tÚttk
¼k„tððt™u ‚iÞthe fhe™u y{tu ytðu÷t Aeyu.
yt ƒÄwk Ëtk¼¤e™u ‚uytu ‚tu M‚çÄ ÚtE „Þt.
{ntí{t „tkÄe ‚u Ë{Þu ƒtuhËŒ{tk n‚t.
EŠð™-„tk Ä e fhth su ÚtÞt n‚t, ‚u ™ e
‚…tËýe™t ft{{tk n‚t. yux÷u ™h®Ënftftyu
Úttuzef ðth rð[th fhe™u yt…ý™u sýtÔÞwk fu,
‘nwk ƒtuhËŒ{tk sE™u „tkÄeS™e …nu÷tk Ë÷tn
÷E ytðw.k ’ ‚u …Ae ‚uytu „tkÄeS …tËu ƒtuhËŒ
„Þt. íÞthu „tkÄeSyu ‚u{™u fÌtwk fu, ‘nrhs™tu{tk
ßÞtk ËwÄe ¾hu¾hwk ytk‚rhf ƒ¤ «„xâwk ™Úte
y™u ‚u{™e yuðe …tfe ‚iÞthe ™Úte, ‚uðe
ÂMÚtr‚{tk òu yt…ýu ‚u{™e …tËu ‘ËíÞt„ún’
fhtðeþw,k ‚tu Q÷xe ‚u{™e fVtuze ÂMÚtr‚ Útþu.
‚u{™u Út™the f™z„‚™tu …th ™rn hnu. Q÷xt™t
‚uytu ðÄthu ƒefý y™u ðÄthu ™ƒ¤t …zðt™t.
yux÷u ËíÞt„úntu fhtððt {wÆ÷u ÞtuøÞ ™Úte.
™h®Ënftft …tAt ytðe™u yt…ý™u fÌtwk fu
‘nwk rŒ÷„eh Aw.k nt÷{tk yt…ýtÚte yt ƒtƒ‚{tk
fþwk ƒ™u ‚uðe þõÞ‚t ™Úte, …hk‚w ‚{tht ƒL™u{tk
®n{‚, ËtnË y™u Ën™þÂõ‚ òuE™u {™u
yt™kŒ ÚtÞtu Au.’ yt…ýt ytðt «fth™t ð‚toðÚte
‚u{™u ½ýtu yt™kŒ ÚtÞtu n‚tu. yt…ý™u ftuE
…zfth fhu y™u yt…ýu ™e[e {qzeyu Ën™ fhe
÷Eyu ‚tu ‚u {wÆ÷u ÞtuøÞ ™Úte.
‘Sð™ Œþo™’ ™ð{e yt. …]. 300              
‘HARIBHAV’ January, 2018
(8) «ËL™‚t - 2 Ëkf÷™ : ¼tMfh ¼è
(rzËu. 2017™t ‘nrh¼tð’{tk ‘«ËL™‚t’ yk„™ u t «ftrþ‚ ÷u¾™t y™wËÄk t™u yt ÷u¾ Au - Ëk.)
(1) y¼eÃËt yux÷u s …wfth. ‚u ÌŒÞ{tkÚte þtkr‚ «r‚rc‚ fhtu. ƒnth™e [u‚™t{tk þtkr‚
QXu Au, {™{tkÚte ™rn. …tufthÚte ¼„ðt™™e MÚtt…tu …Ae þtkr‚{tk MðMÚt‚t, y[÷‚t y™u
f]…t yt…ýe ykŒh QXu Au. ËtÄ™t Ëh¤ ƒ™u ™ehð‚t yt…tuyt… Q‚hu Au. þtkr‚ ‚{tht
Au. {w~fu÷eytu ËqÞtu„{tk …÷xtE òÞ Au. ÌŒÞ{tk hnu÷e Au. òu ‚{u íÞtk y™w¼ðe ™t
Sð™{tk ¼„ðt™™e sYh sýtÞ. ‚u™t ð„h þftu ‚tu rn{t÷Þ{tk …ý yþtkr‚ y™w¼ðþtu.
Sð™ r™hÚtof sýtÞ. ¼„ðt™™u {u¤ððt Ët[e þtkr‚ yt…ý™u su Ëkòu„tu{tk {qõÞt Au ‚u
ytkËw ftuý Ëthu Au ? ŒwÞtuoÄ™ {tVf ¼„ðt™™e Ëkòu„tu W…h «¼wíð {u¤ðe™u yk‚h{tkÚte s
Ëu ™ t ƒÄt™u òu E yu Aeyu , nrÚtÞth ™rn «t fhðt™e Au. r™r»¢Þ‚t{tk …ý þtkr‚
ðt…hðt™e þh‚ðt¤t ¼„ðt™ yswo™ suðt™u ™Úte. Ÿ½e sðwk, ftÞo ™ fhðt, …ze hnuðwk yu
s òuEyu Aeyu. ¼„ðt™™u ‚eðú…ýu …tufthtu þtkr‚ ™Úte. …rhÂMÚtr‚Úte y÷„ ƒ™tu y™u
‚tu ‚u yð~Þ ytðu Au. …tufth þwØ y™u Ë‚‚ ‚xMÚt ƒ™tu. ¼„ðt™™e f]…t {txu «tÚto™t
ntuðtu òuEyu. fhtu. Œw:¾tu ytuAtk Útþu.
(2) ò„tu - ˼t™‚t. ûtýuûtý™e ò„]r‚ (4) ©Øt ht¾tu - „{u ‚u ¾htƒ Ëkò„ u tu{tk
yr™ðtÞo Au . „w M Ët™t, E»tto ™ t, Œk ¼ ™t, ©Øt xftðe ht¾tu. ‘«¼w™tu yá~Þ hM‚tu {™u
MðtÚto™t {tuòkytu Ë‚‚ Vh‚t ntuÞ Au. {týËtu …tu‚t™t ‚hV Œtuh‚tu s hnuþ.u ’ {kºt™e {tVf
…tu‚t™t Sð™ rðþu ò„]‚ ntu‚t ™Úte. yt…ýu hxý y™u ©Øt ht¾tu. ‚{t{ rð…r¥tytu yt
yt…ýe ò‚™wk Ë‚‚ yð÷tuf™ fhðt™wk Au. ©ØtÚte Œqh Útþu. «¼w™t yÂM‚íð rðþu ftuE
ò„]‚ y™u ËtðÄ hnuðt™wk Au. r™B™ …heƒ¤tu …whtðtu ™Úte, …ý òu ©Øt ntuÞ ‚tu «¼w Au s.
«íÞu Ë‚‚ RLfth fhðt™tu Au. ¼„ðt™™e ©Øt MðÞk «¼w™u yt…ýe ykŒh W‚the ÷tðu Au.
[u‚™t «íÞu Ëå[tE y™u y¼eÃËt îtht ¾wÕ÷t (5) ftÞo fhtu - ËtÄ™t fhðe ntuÞ ‚tu
Útðt™wk Au. «tÚto™t fhðt™e Au. ¼„ðt™™e f{tuo{tkÚte r™ð]r¥t ÷uðt™e ™Úte. «f]r‚™wk Y…tk‚h
þÂõ‚™tu ‚wh‚ y™w¼ð ™t ÚttÞ ‚tu yÄeht ™ fuð¤ æÞt™Úte ytð‚wk ™Úte. f{tuo™e-f{oÞtu„™e
Úttð. {™ ƒhtƒh þtk‚ ÚttÞ …Ae ¾wÕ÷t…ýt™e sYh …zu Au. Ët{tLÞ he‚u {™w»Þtu s…-æÞt™-
þYyt‚ ÚttÞ Au. ËtÄ™t Ëns ƒ™e òÞ Au. Ëkfe‚o™-™t{M{hý-…qs…tX™u ËtÄ™t {t™u Au.
(3) þtk‚ hntu - Sð™™tu {tuxtu ¼t„ Wãtu„, yt {tLÞ‚t ¾tuxe ™Úte, …hk‚w yt ËtÄ™t
‚™tð, ƒu[u™e, ÔÞ„ú‚t{tk …Ëth ÚttÞ Au. {tºtÚte Ë{„ú «f]r‚™wk Y…tk‚h Út‚wk ™Úte.
ËtÄ™t ÚtE þf‚e ™Úte. þtkr‚ «t fÞto …Ae fux÷efðth yt «fth™t ËtÄ™-¼s™ fhðtÚte
s ‚u þtkr‚ «tý{tk y™u ftu»ttu{tk Q‚hu Au. ytk‚rhf [u‚™t ƒŒ÷tÞ Au, …ý ƒnth™e
W~fuhtx¼Þto rð[thtu ƒkÄ fhðt™e fturþþ fhtu, «f]r‚ yuðe ™u yuðe hne òÞ Au. æÞt™{tk
‘HARIBHAV’ January, 2018 13
yËtÄthý rËrØytu «t ÚttÞ Au, ‚u ¼ú{ Au.
ftÞo Atuze Œuðwk ™t òuEyu …ý r™Þ{ y™u
rþM‚ ËtÚtu þtk‚ y™u ðÄw ™u ðÄw rðþt¤ ƒ™‚e
[u‚™t™e ykŒh hne™u ft{ fhðwk, ‚uðe ËtÄ™t
rËrØ ƒ™u Au. ‚u{ s «f]r‚™t Y…tk‚h™e
ËtÄ™t™e «r¢Þt Íz…e ƒ™u Au. {t™rËf
rðftË {txu þtherhf ft{ Atuze Œuðt™tu rð[th
¾tuxtu Au. þÂõ‚™u ‚tu ‚{u ðt…htu-¾[tuo ‚u{
yM¾r÷‚ ytÔÞt s fhu Au. «tÚto™t îtht su{
{™™u þÂõ‚ {¤u Au ‚u{ ftÞo îtht þheh y™u
{™ ƒL™u™u þÂõ‚ {¤u Au. ytæÞtÂí{f rðftË
Íz…e ƒ™u Au. ¼„ðt™™u {txu fu ¼„ðt™™u
y…oý fhðt{tk ytð‚tk ftÞtuo ËtÄ™t™t ¼t„Y…
ƒ™e òÞ Au. [u‚™t™u Ÿ[u ÷E òÞ Au. yt
ftÞtu o «¼w ™ u y…o ý Y…u …q ý o ‚ tÚte y™u
yuft„ú‚t…qðof fhðtk òuEyu.
ò„tu, þtk‚ hntu, ©Øt ht¾tu y™u ftÞo fhtu
yt [th …wfthtu ™u ‚{the Œir™f Sð™™e
ËtÄ™t{tk W‚thtu ‚tu «¼w yt…ýwk Sð™ «u{,
«ftþ y™u yt™k Œ -«ËL™‚tÚte ¼he ŒE
yt…ýwk Ëwft™ Ëk¼t¤e ÷uþu. ƒË …Ae Ë‚‚
«ËL™‚t s hnuðt™e Au.
nðu Œw:¾{tkÚte ƒnth ytðe «ËL™‚t «tÂ
fhðt™t Úttuztf ®[‚ftu™t rð[thtu™u {{htðeyu.
(1) Mð. ©e yrð™tþ ÔÞtË™wk „tÞu÷wk „e‚
òuEyu.
‘[hh [hh {thwk [fztu¤ [t÷u,
Œw:¾ ¼q÷e™u Ëw¾Úte Íq÷tu, ™Ëeƒ™e ½x{t¤u.
¼tøÞ yuðkw Ëti™kw Vh‚w,k [tfzâwk [ª[e [ª[e [t÷u.’
14
su{ [fztu¤ W…h ™e[u [tÕÞt fhu Au. ‚u{
Ëw¾ Œw:¾ ƒL™u{tk «ËL™ hnu‚tk þe¾ðt™wk Au.
(2) {ft™ {tr÷fu «tu…xeo xìfTË ¼hðtu s
…zu Au, ‚u{ …k[ {nt¼q‚™t yt {ft™{tk
yt…r¥t-rð…r¥t, n»to - þtu f , ÷t¼-ntr™,
ÔÞtrÄ-ðtÄoõÞ, {hý ð„uhu W…trÄ™t Y…{tk
xìfTËyt…ðtu s …zu Au. {ft™-þheh yt…ýwk
™Úte A‚tk.
(3) þtkr‚-«ËL™‚t Ä™{tk ™Úte, …wºt{tk
™Úte, ¼tu„{tk ™Úte. þtkr‚ ¿tt™{tk, ËkÞ{{tk
y™u íÞt„{tk Au. ËkËth{tk Ëw{u¤ ËtÄðtu yu
Ët[wk ‚… Au. ‚zVz ™ fhtu.
(4) ‘nwk s Ët[tu Aw k ’ ‚u yuf «fth™tu
ynkfth Au.
(5) Mð«þkËt y™u …h®™Œt™e ð]r¥t Œqh
Út‚tk Eïh-Sð ðå[u™tu ËkƒkÄ Ëh¤ ƒ™u Au.
(6) Ëk‚™u swðtu. yuf™tÚtS™u …í™e ¼÷t,
‚wftht{™e …í™e ffoþt, ™h®Ën {nu‚t™e
…í™e s‚tk ‘¼÷wk ÚtÞwk ¼tk„e skò¤.’
(7) ©e r[L{Þt™kŒS fnu Au ‘Mind at
rest is the temple of joy.’
(8) ©e ™h®Ën {nu‚t fnu Au
‘Ëw¾ Œw:¾ {™{tk ™ ytýeyu,
½x ËtÚtu hu ½rzÞtk .
xtéÞtk ‚u ftu E ™t ™ð x¤u ,
h½w ™ tÚt™t srzÞt.’
(9) „e‚tS- …t{u «ËL™‚t ‚u™tk Œw:¾tu
Ëti ™tþ …t{‚tk, …t{u «ËL™‚t ‚u™e ƒwrØ,
þe½ú ƒ™u ÂMÚth.’ (…qýo) 
‘HARIBHAV’ January, 2018
(9) ™{oŒt …rh¢{t : y™w¼ð y™u ®[‚™
(„‚tkfÚte yt„¤)
ynª ™u{tðh{tk …[tË ð»to …tA¤™tu
s{t™tu Au. nS ½ýe ËtŒtE Au. ðth‚nuðthu
ŒqhŒqh™tk „út{ðtËe ytðu íÞthu ‚hun ‚hun™e
ðuþ¼q»tt Œu¾tÞ. ™ðhtrºt{tk swðtht ðtððt™tu
…ý rhðts Au . Au Õ ÷u rŒðËu yt¾w k „t{
ðts‚u„ts‚u ™t[-fqŒ ËtÚtu swðtht s¤{tk
…ÄthtðtÞ y™u …Ae yufƒeò™u ¼uxu-n¤u-
{¤u , ¼tE[thtu fu ¤ ðu . Œu ð ‚tytu y u …ý
Ë{qnþÂõ‚ ËtÄe Œt™ðtu™u nhtÔÞt n‚t. yuf
…whtý{tk ðtkåÞwk Au fu ‘f÷ti Ëk½u þÂõ‚’ fr¤Þw„{tk
Ëk½ƒ¤ yu s þÂõ‚.
™u{tðh ytð‚tk …nu÷tk ƒt„Œe Ëk„{ y{u
hnu÷t. íÞtk su ƒe{th {nk‚ n‚t ‚u „wshe
„Þt ntuE ‚u{™t ¼kztht{tk y{u …ntU[e „Þt
n‚t. yt søÞt {nk‚™e yk„‚ {tr÷fe™e Au.
40 ðe½t s{e™, {ft™tu, ŒqÍýtk Ztuh, ¾u‚e™tk
ƒÄtk ytuòhtu Au. ¼kztht™wk ¼tus™ ‚iÞth Au
…ý rhðts «{týu «Út{ W¥thtrÄfthe
(ðthË)™e …qò ÚttÞ …Ae …k„‚ s{ðt ƒuËu.
ðthË ™¬e fhðt{tk [th …ût …ze „Þt.
ƒútñýtu, ðu…theytu, Xtfwhtu, ƒtðtSytu yu{
[th …ût …ze „Þt. yuf™tu «M‚tð ƒeòu …ût
ft…u. ðt‚tðhý ‚k„ ƒ™‚wk s‚wk n‚wk. ¼kzthtu
÷turnÞt¤ ƒ™u yuðe ™tuƒ‚ ytðe Q¼e. ƒ…tuh
ÚtE „Þt, ûtwÄt ðÄ‚e s‚e n‚e. …ux™e,
{tÚtt™e y™u Ëqhs™e yu{ ºtý „h{e ¼u„e
ÚttÞ …Ae þwk ƒtfe hnu ? {U Q¼t ÚtE «M‚tð
{qõÞtu fu Œhuf …ût …tu‚t™e ðt‚ fhu y™u ‚u™t
xuft{tk ntuÞ ‚u{ýu ntÚt Ÿ[t fhðt. ƒÄt {the
‘HARIBHAV’ January, 2018
Mðt{e «u{t™kŒ ËhMð‚e
Ët{u òuE hÌtt fu yt ð¤e ftuý Au ? ftuE™u
[tuϾe ƒnw{‚e {¤e ™rn. íÞtk yuf ¾qýt{tkÚte
ftuE ƒtuÕÞwk fu yt MÚtt™ yt Mðt{e™u s Œtu.
ƒÄtyu yufeËtÚtu yu Œh¾tM‚™tu Mðefth fÞtuo.
íÞtk {™u ÚtÞwk fu ƒkŒt VËtýt y™u {thwk znt…ý
{™u s ¼thu …zâwk. {U ntÚt òuze™u rð™k‚e fhe
fu ¼tEytu nwk ‚tu …hfB{tðtËe Awk, ynª™tu
Ëtð yòÛÞtu Awk. {h™th Ëk‚™t yuf ð]Ø
ftft„whw™u {æÞ{tk ht¾e yuf f{exe ƒ™tðe
‚u™u ðneðx ËtU…ðtu yu{ ð[„t¤t™e ÔÞðMÚtt
„tuXðtu. ŒhBÞt™ ftuEf ÞtuøÞ ðneðxfth {¤u
‚tu ‚u™u MÚtt™ ËtU…ðwk. {the …rh¢{t yuf ð»to
…Ae …qhe Útþu íÞthu yr™ðtÞo nþu ‚tu nwk ytðeþ
yu{ Ë{òÔÞwk. ƒÄtyu yu ðt‚™tu Mðefth fÞtuo
yux÷u Xhe „Þu÷wk ¼tus™ Ëti ythtu„ðt ƒuXt.
{t™ðe™u Mºte, …wºt-Ä™-Ëk…r¥t {nt-
{th„™t …kÚtÚte yÄðå[u ÷tu¼tðu Au. {™™e
yuftŒe ™ƒ¤e ð]r¥t yu{ sYh fnu fu yt Ëthtu
{tuftu Au. …ý yu {Ä÷t¤ Ëtu™t™wk …ªshwk Au.
ftuE …ý ðM‚w ßÞthu {the Au yu{ ÷t„u …Ae s
‚u™wk Œw:¾ ÚttÞ Au. Œw:¾ {tht…ýt™wk Au, ðM‚w™wk
™Úte. yt Ä{oþt¤t Au, {txu Atuz‚tk {™ y[ft‚wk
™Úte. ½tË…tkŒzt™e Íqk…ze™u …ý {the fhe,
{t™e fu ƒ™tðe ‚tu ‚u Atuze òºttyu s‚tk
ƒtðtS …tk[ {týË™u ¼÷t{ý fhu fu Íqk…ze™wk
sht æÞt™ ht¾òu.
Ëtzt [th {rn™t ¾t‚tk ™u ¾ðztð‚tk
y{the …tËu ½ýw k Þ u ðÄu ÷ w k ‚u ƒÄw k Þ yLÞ
Þtºteytu™u ðnU[e ytÃÞwk. Ët… ftk[¤e W‚the™u
[t÷‚tu ÚttÞ ‚u{ y{u ynª™wk ƒÄwk ynª ht¾e
15
yt„¤™e Þtºtt {txu Ëßs ÚtÞt. ¼t„ð‚™tu
yuf «Ëk„ ÞtŒ ytðu Au. ËwŒt{tS Vtxu÷e
…tu‚ze …nuhe …tuhƒkŒhÚte îthft ©ef]»ý™u {¤ðt
ytðu÷t. sux÷t rŒðË ËwŒt{tS îthft{tk hÌtt,
‚ux÷t rŒðË ©ef]»ý™wk r…‚tkƒh y™u y÷kfthtu
…nuhe XtX{tk hÌtt. …Ae sðt™tu rŒðË ytÔÞtu
íÞthu ©ef]»ýu …u÷e …tu‚ze ËwŒt{tS™t ntÚt{tk
{qfe, …e‚tkƒh fZtðe ÷eÄwk. ËwŒt{t ‚tu yÞt[t
‚Útt íÞt„e ƒútñý n‚t. ¾wþeÚte …tu‚t™e
…tu‚ze …nuhe rðŒtÞ ÚtÞt. yt ƒÄwk ¼„ðt™™wk
Au, {thwk õÞtk n‚wk ?
ƒÄtyu ½h-ƒth Mºte-…wºt Atuze ƒtðtS
ƒ™e sk„÷{tk sðt™e sYh ™Úte. su ßÞtk Au
‚u íÞtk ƒhtƒh Au. {™{tk yuðtu ¼tð fu¤ðu fu
yt{tk {thwk fkE ™Úte. ‚tu ht„-ytËÂõ‚ ytuAe
ÚttÞ. sux÷e ytËÂõ‚ ytuAe yux÷wk Œw:¾ ytuAwk.
yt{uÞ yuf rŒðË yt ƒÄwk Atuze™u {]íÞw™u
Mðefthðwk s …zþu. òu ‚u ð¾‚u yt ¼tir‚f
…ŒtÚttuo{tk ½uhe ytËÂõ‚ fu {{‚t nþu ‚tu {]íÞw
ð¾‚u «tý ƒnw yf¤tþu y™u ½h-ËkËth{tk
hne™u s òu y™tËÂõ‚ fu¤ðeyu ‚tu {]íÞw yuf
{k„¤ «Ëk„ ƒ™e sþu. „e‚t …ý fnu Au s
fu {]íÞw yu ‚tu sq™tk ðMºttu Atuze ™ðtk …nuhðtk
su ð w k Au …ý ‚u ðt‚ rsðt‚e ®sŒ„e{tk
y™tËÂõ‚ fu¤ðe ntuÞ ‚tu s y™w¼ððt {¤u.
Ëðth-Ëtk s ™{o Œ tS™e yth‚e ™u
™{oŒtüf „tEyu Aeyu. õÞthuf ‚tu «ðtn
…tËu sE f÷tftu ËwÄe ¼„ðŒT™t{ s…‚tk ƒuËe
hnwk Awk. yk‚{wo¾ Útðt™tk ƒÄtk s «ÞtËtu ËV¤
Út‚t ™Úte y™u {tºt ƒrn{wo¾‚t …qh‚t s hne
òÞ Au. y{™Mf yðMÚtt™wk ytMðtŒ™ yíÞthu
‚tu ftuhe fÕ…™t s Au. ytsu htrºt r™h¼ú Au.
16
[kÿ{t {™ {qfe™u ßÞtuíM™t ðhËtðe hÌtt Au.
™{oŒtS™tu «ðtn ‚tu òýu ftuE Y…uhe hts{t„o!
ßÞtk òuEyu íÞtk ÷tuftu fkE ™u fkE f{oftkz
fÞto s fhu Au. Sð{tºt VtkVtk {thu Au. Ëti
…tu‚…tu‚t™e {tLÞ‚t™u, rðrÄ-rðÄt™™u s Ët[t
{t™u Au y™u ð»ttuo ËwÄe yu «{týu fhðt A‚tk
…rhýt{™tu ftuE rð[th fh‚wk ™Úte. ðhËtuÚte
ƒtðtS ƒ™e ‚eÚttuo{tk Vh‚t ËtÄwytu {tºt ƒtÌt
ðuþ¼q»tt ™u Ëtk«ŒtrÞf {tLÞ‚t{tk s VËtÞt
Au. þwk „]nMÚt, þwk ËtÄw, Ëhðt¤u ft{-¢tuÄ-
÷tu¼-ht„îu»tÚte ÷ŒƒŒu Au. yt ƒÄe rðrÄ
fh‚tk fh‚tk fh, fh‚t÷ ½ËtÞtk …ý {™ ËwÄÞwO
fu ™rn yu™tu ftuE ‚t¤tu {u¤ð‚wk s ™Úte.
¼tu„™e ðtË™t Aqx‚e ™Úte ™u W…tË™t™e
rðrÄ …ý Aqx‚e ™Úte. þwk yt ƒÄwk yt{ ™u
yt{ [t÷þu fu ftÞ{e Wfu÷ ytðþu ?
{týË ½ýwk ½ýwk rð[thu Au …ý yt¾hu ‚tu
ÄtÞwO Äýe™wk s ÚttÞ Au. ƒthËu y{u «MÚtt™
fhðt™t Aeyu. yu òýe™u yuf ¼tEyu fÌtwk fu
ytx÷t rŒðË ‚{u ™u{tðh hÌtt ‚tu ƒu[th
rŒðË ðÄthu htu f tð. þhŒ…q ™ {u htºtu ©e
ƒúñ[theS ƒtƒt …tu‚t™u ntÚtu ƒÄt™u frZÞ÷
ŒqÄ …tÞ Au, ‚u «ËtŒe™tu ÷t¼ ÷eÄt …Ae
‚{thu sðwk ÞtuøÞ hnuþu. ‘„{‚wk n‚wk ™u ðiãu
fÌtwk’, ƒtƒtS™u ËnðtË Atuzðt™e RåAt Út‚e
s ™Úte. A‚tk …hfB{t …qhe fhðt™e s Au,
‚uÚte «MÚtt™ sYhe Au.
ytsu þhŒ …q ™ { Au . ƒ…tu h Úte
r[L{ÞÄt{{tk ¼õ‚tu™e ¼ez Útðt ÷t„e.
ŒqhŒqhÚte ÷tuftu ŒqÄ™t ½zt ÷E™u ytðu Au. ™t™wk
(y™wËkÄt™ …us ™k. 19 W…h)
‘HARIBHAV’ January, 2018
(10) ÷t[the V„tðe Œtu
Sð™{tk su ÷t[the™e ðt‚ fhu Au, ‚u{tk
fþt ftuE «fth™e þÂõ‚ «„xu÷e ™Úte yu{
òýðwk. ½ýtk™u yu{ fnu‚t Ëtk¼éÞt Au fu
MºteSð™ ‚tu ÷t[theÚte ¼h…qh Au y™u ‚u{tkÞu
rðÄðt ‚tu …h{ ÷t[th Au. yt nwk ßÞthu
Ëtk¼¤wk Awk íÞthu {t™ðe™t …thtðth y¿tt™Úte
¼thu yt½t‚ y™w¼ðwk Awk.
ßÞtk þÂõ‚ ™Úte íÞtk s ÷t[the y™u
…t{h‚t Au. ‚uÚte, su ftuE …è± ÷t[the™e
ðt‚ fhu Au ‚uðtu …è± Sð™rðftË™t {t„uo fŒe
…ý sE þfðt™tu ™Úte. suýu Qæðo {t„uo sðt™wk
Au. ‚uðt …è±ï òu ÷t[the™e ðt‚ fhe ‚tu
òýðwk fu yu{tk fþtu ytí{rðïtË «„xâtu ™Úte.
su™t{tk ytí{rðïtË ™Úte ‚uðtu …è± fþwk fhe
þfðt™tu ™Úte. su™t{tk ytí{rðïtË Au, ‚uðt
…è±™wk þheh …whw»t™wk ntuÞ fu Mºte™wk ntuÞ, ËÄðt™wk
ntu Þ fu rðÄðt™w k ntu Þ , A‚tk ‚u fŒe …ý
÷t[the™e Œþt{tk …ze hne þf‚wk ™Úte.
ytí{rðïtË ‚tu ÷t[the™u õÞtkÞu V„tðe
Œu Au. ð¤e, su™u «¼wf]…tÚte y{thtk {tLÞtk
Au, ‚u™u ÷t[th ÚtÞu÷tk òu‚tk y{tu™u ‚tu …thtðth
þq¤ ¼tUft‚wk ntuÞ yuðe ðuŒ™t ÚtÞt fhu Au.
‚uÚte, õÞtkÞ …ý ftuE Œþt{tk ÷t[th…ýwk fŒe
…ý y™w¼ððwk ™rn.
÷t[the …t{ðt…ýt{tk ‚tu ™he ™t{ŒtoE
Au y™u y{™u ™t{Œo™e Ëtuƒ‚ …t÷ð‚e …ý
™Úte. yt…ýu {tÚtu ‚tu …h{f]…t¤w ©e¼„ðt™
Ë{Úto „hßÞt y™u „tßÞt fhu Au y™u yuðt
Ë{Úto Äýe…ýt™wk òu Sð™{tk ¼t™ ò„e òÞ
‚tu ‚tu yt…ýu ËÄðt s Aeyu.
‘HARIBHAV’ January, 2018
©e{tuxt
su™u ¼„ðt™™e ¥æwk ¼t™ ò„u Au.
‚uðtu …è± fŒe r™{toÕÞ …ý hne þf‚tu ™Úte.
yux÷u yt…ýu ‚tu yt…ý™u su su …rhÂMÚtr‚
{éÞt fhu , ‚u { tk Ë™tÚt Aeyu y™u yu ð t
Ë™tÚt…ýt{tk ƒË «u{¼Âõ‚¿tt™…qðof {M‚
hÌtt fheyu ‚u s Ëðtuo¥t{ Œþt Au, ßÞthu
…è±™e ÷t[the ‚tu y¿tt™ fu ¼ú{ýt{q÷f
Au. …è±™e ÷t[the yu ‚tu yu™t {™™e yuf
«fth™e Au‚ht{ý Au y™u {™™u …tu‚t™e
‚uðe ™u ‚uðe Œþt{tk htÏÞt fhðt™e yu™e
Œt™‚ Au, …hk‚w su™u ò„ðwk Au ‚u ‚tu òøÞt
rð™t hne þfðt™tu ™Úte.
÷t[the òu ntuÞ Au ‚tu ‚u …tu‚t…ýt™u
yk„u s ntuÞ Au. ‚us «„x‚tk su{ ykÄthwk hne
þf‚wk ™Úte. ‚u{ ytí{rðïtË fu ©Øt «„x‚tk
÷t[the xfe …ý þf‚e ™Úte. òu ‚™u ¥æ
…è±™t [u‚™…ýt{tk ©Øt ntuÞ y™u òu ‚tht{tk
‚u™e W»{t fu «tý[u‚™t «„xu÷tk ™ y™w¼ðe
þftÞtk ‚tu …Ae þwk fnuðwk y™u þwk ÷¾ðwk ? y™u
{tht fu ‚tht rðþu þwk rð[thðwk ?
©Øt™tk ƒ¤-þÂõ‚ ðzu s Sð™™tu rðftË
Útðt™e þõÞ‚t Au. ©Øt su{ ¼tð¿tt™{q÷f
Au. ‚u{ …tAe þÂõ‚«uhf …ý Au. Ëðo «fth™t
…whw»ttÚto fh‚tk ytí{¿tt™™tu …whw»ttÚto y…th
ËtnË, ®n{‚, Äehs y™u Ën™þe÷‚t y™u
yuðt ËtÂ¥ðf „wý™tu ¼kzth Au.
su ™ u …tu ‚ t™e þÂõ‚{tk ¼„ðt™™e
þÂõ‚™wk ¼t™ ò„u Au ‚uðtu s …è± »™u {t„uo
sE þfu Au.
‘Sð™{kztý’, …tk.yt. …]. 29 
17
(11) …qßÞ ©ehk„ yðÄq‚ {nthts™e 50{e …wÛÞr‚rÚt {ntuíËð ð»to : ftÞo¢{
(‘hk„ Ëuðt’, ytuõxtuƒh, 2017™t ykf{tk y…tÞu÷ {trn‚e™t ytÄthu ftÞo¢{ …qh‚e
rð„‚tu yºtu y…tE Au. ‚{t{ ftÞo¢{tu{tk ‘…tË’Úte «ðuþ ntuðt yk„u ‚u{ s rðþu»t òýfthe
{txu Ëk…fo©e «ãwB™ …xu÷ {tu. 98254-52624)
(yu ) Mð„o M Út y{] ‚ ÷t÷ ™tÚtt÷t÷ {tu Œ e
(‚…Ëe) M{]r‚ ¼s™ ËkæÞt
‚t. 18{e ™ðuBƒh 2017™u þr™ðth
ftŠ‚fe y{tðMÞt Ëkð‚ 2074.
MÚt¤ : Œe™ŒÞt¤ W…tæÞtÞ ntì÷, hts…Út
fT÷ƒ™e …tA¤, Ëh¾us-„tkÄe™„h {t„o
…tËu, y{ŒtðtŒ.
Ë{Þ : Ëtksu 7:00 Úte htºtu10:00
„tÞf f÷tfth : ytŒhýeÞ …k r z‚
sËhtsS
yt «Ëk„u rðþu»t ftÞo¢{tu : {t™™eÞ
«Ät™{kºte ©e ™huLÿ¼tE {tuŒeS™e
ðerzÞtu ftì LVhLË îtht ntshe y™u
þw¼ËkŒuþ.
„wsht‚ htßÞ™t {wÏÞ«Ät™ {t™™eÞ
©e rðsÞ¼tE Y…týeS™e «íÞût
W…ÂMÚtr‚ ‚Útt Œe… «t„xâ y™u
þw¼ËkŒuþ.
(2) …wM‚f «ftþ™ : (…w™:«ftþ™)
(y) yðÄq‚e {M‚e : ¼t„ 1, 2, 3,
©e sr{Þ‚ht{ yæðÞwo
(ƒ) hk„ «§tu¥the {t÷t™wk rnLŒe «ftþ™
: ©e þtMºte ztì. sÞuLÿ¼tE Œðu
(f) …qßÞ©e™t MðY…™wk yt÷ƒ{.
yt ºtýuÞ™wk rð{tu[™ ‚t.18{e ™ðuBƒh,
18
ztì. RLŒw¼tE Œðu
- Ëk…tŒf
2017™t htus ytŒhýeÞ …krz‚ ©e
sËhtsS™e ¼s™ ËkæÞt «Ëk„u „wsht‚
htßÞ™t {w Ï Þ{k º te {t™™eÞ ©e
rðsÞ¼tE Y…týe™t ðhŒ nM‚u Útþu.
yt ‚{t{ «ftþ™tu Ëðuo ¼õ‚tu™u …z‚h
®f{‚u {¤e hnu , ‚u ð e ÔÞðMÚtt
fhðt{tk ytðe Au.
(z) ytŒhýeÞ …krz‚ ©e sËhtsS™t
Ëw { Äw h fk X u yðÄq ‚ e yt™k Œ ™tk
¼s™tu™e hË÷ntý.
‘{Äwhuý Ë{t…Þu‚’
(ƒe) Mð„oMÚt {q¤eƒnu™ nh„tu®ðŒŒtË (…qßÞ
ŒtËftft) Ëtu™e M{]r‚ ¼s™ ËkæÞt.
‚t. 28{e òLÞw y the, 2018™u
hrððth
MÚt¤ : ©e ËÞtShtð „tÞfðtz ntì÷,
ðztuŒht.
Ë{Þ : ƒ…tuhu 3-00 Úte 6-00 ËwÄe.
f÷tfth „tÞf ð]kŒ :
ytŒhýeÞ ©e ytrË‚ ŒuËtES,
©e{‚e nu{t ŒuËtE y™u
©e yt÷t… ŒuËtES
(Ëe) Ëk„e‚fth hk„¼õ‚ :
¾t™ ŒtuM‚ {tunB{Œ M{]r‚ ¼s™ ËkæÞt
‘HARIBHAV’ January, 2018
 ‚t. 14{e yur«÷, 2018™u þr™ðth
(¼th‚ hí™ ©e ytkƒuzfh sÞk‚e)
MÚt¤ : ©e ËkSðfw{th sheðt÷t ™txâ
¼ð™, Ëwh‚.
Ë{Þ : Ëtksu 7-30 Úte htºtu 10-30 ËwÄe
„tÞf f÷tfth : {t™™eÞ ©e y™w…
s÷tuxtS.
(ze) …h{ hk„¼õ‚ :
ftÞ{[t[t M{]r‚ ¼s™ ËkæÞt.
‚t. 14{e sw÷tE, 2018 þr™ðth
y»ttZe ƒes rð¢{ Ëk ð ‚, 2074
(hÚtÞtºtt™wk …wÛÞ …ðo)
MÚt¤ : ©e nu{w „Zðe ntì÷, htsftux
Ë{Þ : Ëtksu 7-30 Úte htºtu 10-30 ËwÄe
„tÞf f÷tfth : {t™™eÞ ©e ytuM{t™
{ehS.
(E) Mð„oMÚt ©e ™kŒËw¾÷t÷ ©tuV M{]r‚ ¼s™
ËkæÞt.
‚t. 29{e ËÃxuBƒh, 2018™u þr™ðth
MÚt¤ : ¼tEŒtË ntì÷, rð÷u…t÷to. {wkƒE
Ë{Þ : Ëtksu 7-30 Úte htºtu 10-30 ËwÄe
„tÞf f÷tfth : ©ØuÞ ©e ™er‚™ {qfþ u S
 ‘©e™{oŒt {iÞt™e …rh¢{t’, ƒe.yt. …]. 98        
(y™wËkÄt™ …us ™k. 16 ™wk [t÷w)
Atufhwk zqƒe þfu yuðze {tuxe fZtE Au. ‚u{tk ŒqÄ
X÷ðtÞ Au. Ëtksu ŒqÄ Wft¤ðt™wk þY fÞw.O ©e
{nthtsSyu MðnM‚u ‚u{tk yu÷[e-fuËh-¾tkz
…ÄhtÔÞtk. ŒqÄ ‚iÞth ÚtE „Þt ƒtŒ ‚u™u ¾wÕ÷e
[tkŒ™e{tk {qfðt{tk ytÔÞw.k ytsu [kÿ WŒth‚t…qðfo
yu{tk y{]‚ ðhËtðe hÌttu Au. su™u ßÞtk søÞt
{¤e íÞtk …tu‚…tu‚t™tk „úw…{tk ¼s™, fe‚o™,
Äq™, ht{tÞý™e [tu…tE, Œtunt, ¼Âõ‚¼tðÚte
„tE hÌttk Au. …qßÞ©e «u{„k¼eh {wÿt{tk ËtiBÞ
¼tðu nheVhe hÌtt Au. òýu Ëtûtt‚T rËØ™tÚt
¼õ‚tu ðå[u Vh‚t ntuÞ yuðkw á~Þ Au.
[tu„t™{tk ƒu ƒtsX Zt¤ðt{tk ytÔÞt.
yuf W…h ƒúñ[theƒtƒt rƒhtßÞt, ƒeò W…h
©e {w„V¤eƒtƒt ytË™{Þ ÚtÞt. yu{™e Ët{u
÷tfzt™e {tuxe …tx {qfðt{tk ytðu÷e, ‚u™t
…h ËtuŒtuZËtu sux÷t ø÷tË „tuXððt{tk ytÔÞt.
Ët{u …tÚthýtk …ÚthtÞtk. ‚u™t …h Ët{Ët{e
÷tR™{tk ¼õ‚tu „tuXðtE „Þt. yuf ztuÞtÚte
{nthts©e ø÷tË{tk ŒqÄ ¼Þuo s‚t n‚t, y™u
[th…tk[ Ëuðftu ŒqÄ ¼hu÷t ø÷tË ÷tR™{tk
ƒuXu÷t ¼õ‚tu™u …ehË‚t n‚t.
‚t. 3-11™u ƒwÄðthu {nthts©eyu y{™u
«MÚtt™™e y™w{r‚ yt…e. (¢{þ:)

„Þu÷t ytí{t™u...
…qßÞ ©e{tuxt™t fwkshtð™t ËŒT„‚ Mðs™ ©e …e.xe.…xu÷™tk Ä{o…í™e y™u ©e sÞk‚e¼tE
y™u ©e ftirþf¼tE™tk {t‚w©e ztneƒt™tu 105 ð»to™e ðÞu ‚t.1-12-2017™t htus Œuntk‚
ÚtÞtu Au. Ë{„ú …rhðth™t ðÞtuð]Ø ðze÷ yuðtk yu „‚tí{t™wk ©enrh Ëðo «fthu fÕÞtý «uhu yuðe
y{the «tÚto™t Au. - Ëk…tŒf
‘HARIBHAV’ January, 2018 19
(12) f…x Atuztu
{™ þwØ ÚtÞu s Þtu„ ÚttÞ. ËtÄ™t fhðtÚte
yu s {™™e Qæðoárü ÚttÞ. ËtÄ™t yux÷u
ËŒtÞ ËtÄwËk„ fhðtu. Ér»tytu nk{uþtk ftk ‚tu
yuftk‚{tk ™rn‚h ËtÄwËk„{tk hnu‚t. yux÷u
‚uytu y™tÞtËu Eïh{tk {™ òuz‚t. ®™Œt,
¼Þ ð„uhu fkE s ‚u{™t{tk ™ n‚wk. íÞt„
fhðtu ntuÞ ‚tu Eïh™e …tËu yu {txu™t ƒ¤™u
{txu «tÚto™t fhðe òuEyu. su ¾tuxwk Ë{òÞwk
‚u™tu yu ûtýu s íÞt„. Ér»tytu{tk yt …whw»ttÚto
n‚tu. Ér»tytuyu yt …whw»ttÚto™u ÷eÄu s $rÿÞ
sÞ fÞtuo n‚tu. ft[ƒtu òu ntÚt…„ ykŒh
Ëkftu[e ÷u ‚tu …Ae ‚u™t ft…e™u [th fxft
fhtu ‚tuÞ yu ntÚt…„ ƒnth ftZðt™tu ™rn.
ËkËthe ÷tuftu f…xe ntuÞ, Ëh¤ ntuÞ ™rn.
{tuZÚu te fnuþu fu y{u Eïh™u [tneyu Aeyu,
…ý rð»tÞtu W…h sux÷wk ¾U[tý, ftr{™e-ftk[™
W…h sux÷tu «u{ ‚u™tu sht sux÷tu ykþ …ý
Eïh™e ‚hV ntuÞ ™rn. y™u A‚tkÞ {tuZÚu te
fnuþu fu Eïh™u [tneyu Aeyu. f…x Atuztu.
{rý÷t÷ : {týË™t ËkƒkÄ{tk fu Eïh™t
ËkƒkÄ{tk ?
©eht{f]»ý : ƒÄe ƒtƒ‚{tk. {týË™e
ËtÚtuÞ ¾hwk y™u Eïh ËkƒÄk Þu ¾hw.k f…x fhðwk
™rn. ¼ð™tÚt fuðtu Ëh¤, ÷ø™ fhe ytðe™u
{™u fnu Au fu Mºte™e W…h {™u ytx÷tu «u{
þt {txu ytðu Au ? ytnt ! yu ƒnw s Ëh¤ !
‘‚u Mºte™e W…h «u{ ytðu ™rn ?’ yu s
s„L{t‚t™e ¼qð™{turn™e. Mºte yuðe ÷t„u
fu òýu …]Úðe yt¾e{tk yu™t suðwk …tu‚t™wk {týË
ƒeswk ftuE Útðt™wk s ™Úte, …tu‚t™wk s {týË
Sð™{tk, {hý ð¾‚u, yt ÷tuf{tk, …h÷tuf{tk.
…ý yt Mºte™u ÷eÄu s {týË fuðtk Œw:¾ ¼tu„ðu
Au ! A‚tkÞ {™{tk {t™u Au fu Mºte suðwk Ë„wk
20
©eht{f]»ý …h{nkË
ƒeswk ftuE s ™rn. þe ŒwŒoþt ! Úttuztf Yr…Þt™tu
…„th ntuÞ, yu{tk ºtý[th Atufhtk ÚtE „Þtk
ntuÞ, ‚u{™u Ëthe he‚u ¾ðhtððt™e ºtuðz ™rn,
½h™tk At…htk { tk Ú te …týe [q ‚ w k ntu Þ , Ë{w k
fhtððt™t …iËt ™rn, Atufhtk™u ™ðe [tu…zeytu
÷E yt…ðt™e þÂõ‚ ™rn. yt™e …tËuÚte-
…u÷t™e …tËuÚte {ŒŒ {t„‚tu Vhu.
rðãtY…e Mºte ËnÄŠ{ýe, Mðt{e™u
Eïh™t {t„uo sðt{tk ðÄw ËntÞ‚t yt…u.
yufƒu Atufhtk ÚtE „Þt …Ae ƒuÞ sýtk
¼tEƒnu™™e …uXu hnu. ƒuÞ sýtk Eïh™tk
¼õ‚, ‚u™t ŒtË y™u ŒtuM‚ suðtk. ‚u{™tu
ËkËth rðãt™tu ËkËth. Eïh™u y™u ¼õ‚tu™u
÷E™u nk{uþtk yt™kŒ fhu. ‚uytu òýu fu Eïh
s yuf{tºt …tu‚t™tu, y™k‚ft¤ ËwÄe …tu‚t™tu
Ëw¾uŒw:¾u yu™u ¼q÷u ™rn, su{ fu …tkzðtu.
ËkËtheytu™tu Eïht™wht„ ûtrýf. su{ ‚…e
„Þu÷e ‚tðze …h …týe™tu Atkxtu …zu ™u AB{T ÚttÞ
y™u ‚h‚ s ËwftE òÞ ‚u{. ËkËthe {týËtu™kw
{™ ¼tu„ ‚hV hÌtwk Au. yux÷t {txu Eïh …h
yu y™wht„, yu yt‚wh‚t ytð‚e ™Úte.
yr„ÞthË ºtý «fthu ÚttÞ. …nu÷tu «fth :
r™so¤t yr„ÞthË, …týe …ý r…ðtÞ ™rn.
‚uðe he‚u Vfeh, ËtÄw, …qýo íÞt„e ntuÞ.
ƒeò «fth™e yr„ÞthË-Ët{tLÞ Vht¤ ‚Útt
ŒqÄ ÷E™u. ¼õ‚ su{ ½h{tk Ët{tLÞ ¼tu„tu
ht¾u ‚u{ y™u ºteò «fth™e yr„ÞthË{tk
hts„ht™e …qheytu, ƒhVe, {tðt™t òkƒw
ð„uhu …ux ¼he™u Œtƒu, y™u ðÄtht{tk …tAwk
Ëtks Ëthw Ztkfe {qfu.
{týË ËtÄ™-¼s™ fhu ¾ht, …ý ‚u{™tk {™
¼tu„tu ‚hV hnu yux÷u ËtÄ™-¼s™ ƒhtƒh ÚttÞ ™rn.
‘©eht{f]»ý fÚtt{]‚’, ƒe.yt., …]. 344 
‘HARIBHAV’ January, 2018
(13) ƒnu™tu «íÞu nwk ftu{¤ y™u fXý …ý ƒ™wk Awk
ƒnu™tu ‚hV™wk yt…ýwk árü®ƒŒw ¾qƒ s
÷t„ýeðt¤wk (su{tkÚte fXtuh‚t y™u Yût…ýwk
™ef¤e „Þu÷wk ntuÞ yuðe ÷t„ýeðt¤wk) ntuðwk
òuEyu, ‚u{ s yu{™u {txu ytŒh y™u
{t™™e ÷t„ýe yt…ýt{tk Ë‚‚ ¾qƒ ðÄðe
òuEþu. ‚u rËðtÞ yt…ýt{tk hnu÷e rðfth™e
ðtË™t {q¤Úte ™tþ …t{e þfþu ™rn fu
™ü«tÞ …ý ™rn ÚttÞ.
…wh»w ttuyu …tu‚t™e ò‚™u Ëðtu…o he {t™e ÷E™u
s„‚¼h{tk ðtË™t™u ðÄthu …tu»te Au ™u
Mºteytu™u …ý ‚uðe ƒ™tðe {qfe Au. yux÷u ßÞtk
ËwÄe W…h sýtðu÷ …qßÞ¼tð, ytŒh y™u
{t™™e ÷t„ýe yu™t «íÞu ™rn ðÄu íÞtk
ËwÄe yt…ýtu þw¬hðth ð¤ðt™tu ™Úte.
yu™tu yÚto yuðtu ™Úte fu yt…ýe …í™e fu
Ë„e ƒnu™™u fkE fþwk fne ™ þfeyu. ‚uytu
y™uf ËŒeytu™t ðnuðthÚte y™u ð‚o™Úte ŒƒtÞu÷tk
Au. yux÷u yt…ýwk {t™ðt{tk ‚uytu™e Mð‚kºt þÂõ‚
hnu÷e ntu‚e ™Úte. òufu yuf he‚u ‚tu …wh»w t …h
Mºteytu™kw [t÷‚wk ntuÞ Au, ‚tu…ý …wh»w t™wk ð[oMð
‚u{™t …h ntuÞ Au yu ‚tu ¾hwk s.
yux÷u su ŒƒtÞu÷wk ntuÞ ‚u™u W…h ytððt™u
{txu yt…ýu ¾qƒ s ‚f ytÃÞt fhðe …zþu.
¾qƒ s ftu{¤ ƒ™ðwk …zþu. ¾qƒ s Äehs
ht¾ðe …zþu, ‚u™tk y…{t™ …ý fŒt[ Ënuðtk
…zþu. yuðwk ¿tt™rððuf…qðof yt…ýu ÏÞt÷{tk
ht¾ðwk …zþu. yux÷e nŒ ËwÄe™e ò„]r‚ hnuðt
{txu yt…ýe ò‚™u fu¤ðýe yt…ðt™e hnuþu,
…ý ðnuðth™e ƒtƒ‚{tk ßÞthu VtÞŒtu-™wfËt™
Út‚tk ntuÞ íÞtk íÞtk Ëqû{ he‚u yu{™u xftuhðt™wk
yt…ýt ÏÞt÷{tk ytðu ‚tu ‚u{tk yt…ýu
[qfðt™wk ™Úte, …ý ‚u™e …tA¤™tu ¼tð yuf
‘HARIBHAV’ January, 2018
©e{tuxt
r{ºt™t suðtu nþu.
yt…ýu ½ýeÞu ðth ƒnu™tu™t ð‚o™™u yLÞtÞ
fh‚t hneyu Aeyu. yu{™u Ëkfrw [‚ „ýeyu
Aeyu. …ý ‚u ÷tuftu yuf s {ÞtorŒ‚ ûtuºt{tk
(ƒnth™e árü y™u ƒnth™wk ft{ ‚u{™u fkE
…ý ™ ntuðt™u ÷eÄu) ft{ fh‚tk ntuðtÚte ‚u{™e
‚uðe árü ÚtE òÞ Au. ‚u{tk ™ðtE ™Úte.
Ëk f w r [‚ ûtu º t{tk ft{ fhðt™w k ntu ð tÚte
ƒnu ™ tu ™ w k Sð™ [th Œeðt÷tu ™ e yk Œ h
„tUÄtÞu÷wk ntuÞ Au. yu™e ƒnth yu™e árü
™Úte. yu™u {™ …tu‚u, yu™tu …r‚, Atufhtk ™u
…iËt ™u ‚u yk„u™t ðnuðth yu s ™u yux÷t{tk
s yu™wk Sð™ Ë{tE òÞ Au. yuf{tºt
ytuZðt-…nuhðt{tk, Ëtht Œu¾tðt{tk, xt…xe…
fhðt{tk s Sð™™e Rr‚©e {t™u Au .
Sð™™tu …th{tŠÚtf fu …th÷tirff yÚto ‚u™u
MðÙt{tkÞ ËqÍ‚tu ™Úte.
ƒnth árü ht¾‚t y™u ƒnth™t
ðt‚tðhý{tk Vh‚t …whw»ttu …ý ½ýe {tuxe
ËkÏÞt{tk ntuÞ ‚tu ƒnu™tu™wk ‚tu …qAðwk s þwk ?
yux÷u ßÞthu ßÞthu yt…ý™u yuðe ƒnu™tu™tu
…rh[Þ ÚttÞ, íÞthu yu{™e «íÞu yt…ý™u
¾qƒ ntŠŒf ¼tð™t ™u Ënt™w¼qr‚™e ÷t„ýe
Wí…L™ Útðe òuEyu.
{thu ƒnu™tu ËtÚtu ð‚oðt™wk ÚttÞ Au, íÞthu nwk
‚tu Vq÷ suðtu ftu{¤ ƒ™wk Awk ™u fXý{tk fXý
…ý ƒ™wk Awk, …ý yt…ýt {™™e ð]r¥t W…h
«{týu ™ e ntu ð e òu E þu . ‚u { ™e «íÞu ™ t
yt…ýt ð‚o ™ {tk yt…ýe ¼tð™t™e ™u
ftu{¤‚t™e At… …zu÷e ntuðe òuEþu. ‚tu
yt…ýe fXýtE ‚u{™u ÓŒÞ{tk Ët÷þu ™rn.
‘Sð™…„Úte’, ƒe.yt., …]. 108 
21
(14) M{hý fh y™u Ë{…oý fh
‘Þtu„ yux÷u «¼w ËtÚtu yuf‚t. yu yuf‚t
ytí{Ë{…oý îtht rËØ ÚttÞ Au. þYyt‚{tk
yu Ë{…oý™e r¢Þt ‚{u yuf Ët{tLÞ ¼tðu
fhtu Atu. ‘nwk «¼w™tu ŒtË Awk. {thwk Sð™
y™LÞ ¼tðu fu𤠼„ðt™™u s {txu Au’ - yu
‚tu Võ‚ …nu÷wk …„rÚtÞwk Au. yu …qh‚wk ™Úte.
‚{thwk Ë{„ú Sð™ ¼„ðt™™u y…oý fhðt™tu
ËkfÕ… fÞtuo yux÷u «íÞuf ûtýu ‚u™u ‚{thu
M{hý{tk ht¾ðt™tu hnu Au ‚Útt Sð™™e
ÍeýeÍeýe ½x™tytu{tk - z„÷u ™u …„÷u,
«r‚ûtýu ‚{™u ÷t„ðwk òuEyu fu ‚{u ¼„ðt™™t
s Atu.
‚{u su ftkE rð[thtu Þt ‚tu fhtu ‚u f{o îtht
¼t„ð‚ [u‚™t s ‚{tht{tk ftÞo fhe hne Au,
yuðtu Ë‚‚ y™w¼ð ‚{™u ÚtÞt fhðtu òuEyu.
‘{thwk’ fne þftu yuðwk fþwk …ý ‚{thu {txu ntuðwk ™
òuEyu. ˽¤wk ¼„ðt™ …tËuÚte ytðu Au yuðtu
y™w¼ð ‚{™u Útðtu òuEyu y™u yu he‚u ‚{™u
su {¤u÷wk ntuÞ ‚u ‚u™t {q¤ {tr÷f™u s y…oý
fhðwk òuEyu. ßÞthu yt ËíÞ™u ‚{u Ë{S
þfþtu ‚Útt ‚u™tu Ëtûttífth fhe þfþtu, íÞthu
su su ðM‚w ‚{u Ët{tLÞ he‚u ™Sðe Þt™u
y„íÞ rð™t™e „ýe ftZ‚t n‚t yu ™Sðe
ƒtƒ‚ …ý ™Sðe y™u yÚto ð„h™e ™rn
÷t„u. yu ˽¤e ‚{™u ½ýe yÚto…qýo sýtþu.
W…h sýtðu÷t Ë{…oý™t Ët{tLÞ ¼tð™u
Sð™™e rð„‚tu{tk W‚thðt {txu yt¾tu ð¾‚
¼„ðt™™e «íÞût ntshe{tk hnu‚t þe¾tu.
«¼w™e yu «íÞût ntshe s ‚{™u n÷tðe
[÷tðe hne Au ‚Útt ‚{u fhtu Atu ‚u ˽¤wk
22
©e{t‚tS
‚{the ykŒh ‚u s fhe hne Au, yuðwk Ë‚‚
y™w¼ðe ‚u{tk Sð™ Äthý fhtu.
‚{the Ëðo r¢Þtytu ‚u™u Ë{…oý fhtu. ‚{the
fuð¤ {t™rËf r¢Þtytu s ™rn - «íÞuf rð[th,
«íÞuf ¼tð {tºt s ™rn, …hk‚w ‚Æ™ Ët{tLÞ
y™u ƒrn{w o ¾ „ýt‚e r¢Þtytu su ð e fu
¾tðt…eðt™e …ý ‚u™u s Ë{…oý fhtu. ßÞthu
¾tytu íÞthu …ý ¼„ðt™ ‚{tht îtht ¼t„ ÷u
Au yuðtu ¼tð y™w¼ðtu.
‚{the ˽¤e r¢Þtytu yux÷u fu «ð]r¥tytu
ßÞthu yt yuf y¾kz Sð™«ðtn{tk yufºt
fhe þfþtu, íÞthu ‚{tht{tk yíÞthu su ¼uŒ Au,
ƒuðzwk Sð™ Au, ‚u™u Xuftýu y¼uŒ Þt™u yuf‚t
MÚtt…™ Útþu. íÞth …AeÚte ‚{tht Sð™™tu
yuf ¼t„ ¼„ðt™™u y…oý ÚtÞu÷tu y™u ƒeò
ƒÄt ¼t„tu Ët{tLÞ Sð™™t nu‚wytu™u ðhu÷t
‚Útt Ët{tLÞ ðM‚wytu{tk „qk[tÞu÷t yuðe rîÄt,
rð¼õ‚ ÂMÚtr‚ xfe ™rn hnu.
…qýoÞtu„™e ËtÄ™t{tk yt…ýu Ë{„ú Sð™™wk
Auf ™t™t{tk ™t™e rð„‚ ËwÄe Y…tk‚h ËtÄðt™wk
Au. yt ftÞo{tk fþwk …ý ‘™Sðwk’ fu ‘™ft{wk’
yu{ ™u yu{ hnuðt Œuðt™wk Au s ™rn. ‘ßÞthu
nwk æÞt™ fheþ ‚u Œhr{Þt™ nwk ¼„ðt™™e
ßÞtur‚ «íÞu {the ò‚™u ¾wÕ÷e ht¾eþ, …hk‚w
nwk ßÞthu Vhðt {txu fu r{ºttu™u {¤ðt {txu òô
íÞthu yu ƒtƒ‚™u ‚Æ™ ¼q÷e òô ‚tu…ý [t÷e
þfu.’ yu «{týu ‚{u yt Þtu„ËtÄ™t{tk fne
þf‚t ™Úte, ytðe ð]r¥t fu ð÷ý™t fthýu ‚{u
Y…tk‚h …tBÞt rð™t™t hnuþtu y™u ¼„ðt™
òuzu fŒe …ý Ët[e yuf‚t ™rn ËtÄe þftu.
‘HARIBHAV’ January, 2018
‚{the «f]r‚{tk nk{uþ™u {txu ƒu ¼t„ …zu÷t
s hnuðt™t y™u ‚{the MÚtq¤ þtherhf [u‚™t
y™u ‚{thwk ƒrn{wo¾ Sð™ ƒŒ÷tÞt rð™t™wk
hne sðt™wk.
¼„ðt™™wk rðM{hý Útðt™wk Þt ‚tu ‚u™tu
ËkƒkÄ Aqxe sðt™wk fthý yu Au fu nsw ‚{the
[u‚™t ƒu ¼t„{tk ðnU[tÞu÷e Au. ‚{the
{™tu{™ ¼qr{ft{tk nS ¼„ðt™™e «r‚ct
ÚtE ™Úte. «íÞuf «ð]r¥t{tk …Ae ¼÷u™u ‚u
ƒwrØ™e ntuÞ fu r¢Þtí{f ntuÞ ‚tu…ý ‚{thwk
‚tu ‘M{hý fh y™u Ë{…oý fh.’ yu s Ëqºt
ntuðwk òuEyu. ‚{u su ftkE fh‚t ntu ‚u
¼„ðt™™u ytnwr‚ ‚hefu y…oý fhtu. yu
r¢Þt ‚{thu {txu ½ýe ËhË r™Þ{™Y… …ý
™eðzþu, fthý fu ½ýtk {q¾toE ¼hu÷tk y™u
™ft{tk ftÞtuo fh‚tk ‚u ‚{™u yxftðþu.
ËtÄ™t™e þYyt‚{tk ËtÄf ¼„ðt™™u
ðthu ðthu ¼q÷e òÞ yu ƒ™ðt òu„ Au.
Ë‚‚ ò„ú‚ y¼eÃËt ðzu «¼w™wk M{hý
ðÄthe þftÞ Au y™u rðM{]r‚™u ½xtze þftÞ
Au, …ý yu y¼eÃËt ò„ú‚ ht¾ðt™wk ft{
frX™ r™Þ{™ fu fzf Vhs ‚hefu fhðt™wk
™Úte. «u{Úte y™u yt™kŒÚte yu r¢Þt Útðe
òuEyu. yu{ ÚtÞt …Ae Úttuzt Ë{Þ{tk yuðe
ÂMÚtr‚ ytðþu fu òu ‚{u «r‚ ûtýu, „{u ‚u
ftÞo fh‚tk …ý ¼„ðt™™e ntshe ™rn
y™w¼ðtu ‚tu ‚{u r™so™{tk ntu yuðwk ‚{™u
÷t„ðt {tkzþu, ‚{u þtuft‚wh ÚtE sþtu,
Œw:¾{tk zqƒe sþtu.
òu ‚{u ¼„ðt™™e ntshe rð™t ftkE …ý
ftÞo fhe þftu y™u A‚tk fþe ƒu [ u ™ e ™
‘HARIBHAV’ January, 2018
y™w¼ðtu ‚tu òýðwk fu ‚{the «f]r‚™tu ‚u
¼t„ ‚{u ¼„ðt™™u Ë{…o ý fÞtu o ™Úte.
Ët{tLÞ {t™ð yu s he‚u Sðu Au , ‚u ™ u
¼„ðt™™e sYh sýt‚e ™Úte.
…hk‚w rŒÔÞ Sð™ „t¤ðt™e y¼eÃËtðt¤t
ËtÄf™e ƒtƒ‚ ‚Æ™ swŒe s ntuÞ Au. ¼„ðt™
òuzu Ëk…qýo yuf‚t rËØ fhe ÷eÄt …Ae òu
¼„ðt™ ‚{thtÚte yuf rð…¤ {txu …ý Œqh
ÚtE òÞ ‚tu ‚{thwk {]íÞw s ™e…su, fthý fu
yu y™w¼ð …Ae ¼„ðt™ ‚{tht «tý™tu …ý
«tý, ‚{thwk Ë{„ú Sð™, ‚{thwk yuf y™u
y™LÞ þhý, ‚{thtu yuf y™u Ëk…qýo yt©Þ
ƒ™e hnu Au. ¼„ðt™ ™ ntuÞ ‚tu ‚{thu {txu
fþwk s hnu‚wk ™Úte.
‚{u …rðºt y™u ÄtŠ{f …wM‚ftu ðtk[‚t ntu
y™u ‚u A‚tk ¼„ðt™Úte ‚{u ½ýt ½ýt Œqh ntu
yu{ ƒ™e þfu y™u fuð¤ yÚto ð„h™tk …wM‚ftu
ðtk[‚t ntu A‚tk …ý ‚{u ¼„ðt™ òuzu ËkƒkÄ
ò¤ðe þftu.
‘«§tu y™u W¥thtu’, 1929, «.yt., …]. 25 Úte 29{tkÚte
‘nrh¼tð’™t ÷ðts{™e {wÆ‚ yk„u
‘nrh¼tð’™w k ytSð™ ÷ðts{ nðu
Mðeftht‚wk ™Úte. ðtŠ»tf Y. 50™t Œhu yufÚte
…tk[ ð»to™wk ÷ðts{ nt÷ MðefthtÞ Au.
‚t. 16-12-2017™t htus {¤u÷ xÙMxe
{kz¤™e r{xª„{tk r™ýoÞ ÷uðtÞt {wsƒ nðu
yufÚte ŒË ð»to ËwÄe™wk ÷ðts{ ðtŠ»tf Y.
50™t Ätuhýu Mðefthe þftþu. su ònuh
òýfthe {txu.
- Ëk…tŒf
23
(15) rð[th : yŒT¼w‚ þÂõ‚ y™w. {rý÷t÷ Œtuþe

[y{urhft™t htÕV ðtÕztu xÙE

u ™ f]‚ „úÚk t ‘E™ xâq™ rðÚt Äe EÂLVr™x’™tu „wsht‚e ¼t»tt{tk
¼tðtí{f y™wðtŒ ©e {rý÷t÷ ™Útw¼tE Œtuþeyu fÞtuo Au. ËM‚wk ËtrníÞ ðÄof ftÞto÷Þ
‘y{ŒtðtŒ îtht ‚u™e «Út{ ytð]r¥t Ë™u 1916{tk «ftrþ‚ ÚtE n‚e, ‚u ‘«¼w{Þ Sð™’™e
yíÞth ËwÄe{tk 22 ytð]r¥tytu ÚtE Au. ‚u™e fw÷ «‚™e ËkÏÞt ËtX nòhÚte rðþu»t Au. ‚u™t
«fhý ƒu{tkÚte Ëkfr÷‚ ykþtu yºtu Ët¼th «ftrþ‚ fhtÞt Au. - Ëk.]
…h{tí{‚¥ð Ëðo ™ t ytÄthY… Au . {txu «Þtu„ fhðt{tk ytðe hÌtt Au. rð[thtu{tk
‚u { tk Ú te s Ëðo ™ w k Sð™ ytðu Au . ‚u ytfth, hk„, „wý y™u þÂõ‚ ntuÞ Au. rð[th™wk
…h{tí{‚¥ð ËtÚtu ¿tt™…qðof ËkƒkÄ{tk ytððwk þtMºt …ý Au. rð[th îtht su þÂõ‚ «„x
y™u ‚u{tkÚte ðnu‚tu «ftþ Íe÷ðt™u …qýo ÷tÞf ÚttÞ Au ‚u ™t{™e ™rn, …ý ðtM‚rðf Au.
ƒ™ðwk yu s Sð™™wk Ëðtuo¥t{ ËíÞ Au. y™u rð[th s yt„¤ s‚tk ytfth™wk Y… ÷u Au.
yu s …t{ðt™wk …h{ ÷ût Œhuf {™w»Þ™wk ntuðwk «íÞuf ðM‚w™e Wí…r¥t «Út{ ‚tu {t™ðe™t
òu E yu . su x ÷t «{tý{tk ¿tt™…q ð o f ‚u {™{tk rð[thY…u Q…su Au. ‚u …Ae s ‚u
…h{tí{‚¥ð ËtÚtu yiõÞ y™w¼ðeyu y™u yu MÚtq¤Y…{tk «„x Út‚e ntuÞ Au.
rŒÔÞ «ðtn™u „úný fhðt™u {txu sux÷t rð[thþÂõ‚™t ËkƒÄk {tk yuf y„íÞ™e ƒtƒ‚
«{tý{tk ÞtuøÞ ƒ™eyu ‚ux÷t «{tý{tk yu™e yu Au fu rð[th{tk …tu‚t™t suðt ƒeò rð[th™u
þÂõ‚ytu y™u „wýtu yt…ýt{tk rðþu»t «fxþu. …tu‚t ‚hV ¾U[ðt™wk ƒ¤ hnu÷kw Au. Ë{„ú rðï{tk
y¿tt™™u ÷eÄu yu rŒÔÞ «ðtn «íÞu yt…ýtk rð[thþÂõ‚™e ƒtƒ‚{tk yuf {ntr™Þ{ «ð‚eo
ÌŒÞîth yt…ýu ƒkÄ ht¾eyu Aeyu. {™w»Þ™t hnu÷tu Au fu, Ë{t™ ðM‚wytu yufƒeò™u ytf»tuo Au.
rðftË{tk yz[ý ™t¾™the òu ftuE ¾tË yt…ý™u yt ƒtƒ‚™wk ¿tt™ ntuÞ fu ™ ntuÞ, A‚tk
[es ntuÞ ‚tu ‚u {tºt ‚u™kw …tu‚t™wk y¿tt™, yt r™Þ{ ‚tu …tu‚t™wk ft{ fÞuo s òÞ Au. yt…ýu
W…÷rfÞwk ¿tt™ yÚtðt ‚tu „tu¾rýÞwk ¿tt™ Au. rð[thtu™t {ntËt„h™e ðå[u ðËeyu Aeyu, y™u
{™w»Þòr‚ ‚u™t Sð™™tu {tuxtu ¼t„ Ëkfrw [‚, rð[thtu™e su þÂõ‚ytu rð[thtu™t «ðtnY…u
MðtÚto{Þ y™u Œw:¾{Þ he‚u „t¤e hÌttu Au. yt…ýt{tkÚte ƒnth òÞ Au y™u ƒnthÚte yt…ýt
‘{t™ðSð™’ …h{tí{tkÚte s Q…s‚wk ‚hV ytf»ttoÞ Au, ‚u þÂõ‚ytu ðzu yt…ýe
y™u ðnu‚wk ntuðtÚte …h{tí{‚¥ð ËtÚtu ‚u™u ytË…tË™wk ðt‚tðhý ¼htE hnu÷kw ntuÞ Au, ‚uÚte
ËkƒkÄ Au. {t™ðSð™™tu ËkƒkÄ yuf ‚hV òý‚tk fu yòý‚tk rð[th™t yu ðt‚tðhý™e
ytË…tË™e Œwr™Þt ËtÚtu Au. ‚tu ƒeS ‚hV yt…ýt Œhuf™t W…h Úttuze Þt ½ýe yËh ‚tu
‘rð[th’ yÚtðt ‘{™’ ËtÚtu Au. yt…ýwk {™ ÚttÞ s Au.
yÚtðt yt…ýtu rð[th …h{tí{‚¥ð ËtÚtu r™ƒo¤ {™ðt¤t {™w»Þtu™u ƒtÌt rð[thtu™e
òuz™the ™nuh suðwk Au. yËh ðÄthu ÚttÞ Au y™u ƒnthÚte ytð‚t
rð[th yuf yŒT¼w‚ þÂõ‚ Au. nt÷{tk rð[th™t ‚hk„™u ytÄe™ ÚttÞ Au. fux÷tf áZ
«Þtu„þt¤t{tk rð[th™e þÂõ‚™u Ëtrƒ‚ fhðt {™tuƒ¤ðt¤t {™w»Þtu fÞt rð[th‚hk„™u …tu‚t™t
24 ‘HARIBHAV’ January, 2018
{™{tk …uËðt Œuðtu ™u ftu™u ™ …uËðt Œuðtu, yu™tu
rððuf fhe þfu Au. fÞt rð[th™u …tu‚t™t {™{tk
Œt¾÷ Útðt Œuðtu yuðtu ftƒq …tu‚t™t {™ W…h
{u¤ððtu yu …ý yt nfef‚ òu‚tk Œhuf {™w»Þ™wk
f‚oÔÞ ƒ™u Au.
‘ûtwÿ rð[thtu™e Ët{u nwk {tht {™îth
ƒkÄ fhwk Awk y™u Ëðo «fth™t W¥t{ rð[thtu™u
„úný fhðt {txu {tht {™™tk îth ¾wÕ÷tk
ht¾wk Awk.’ yt «fth™e ð¾‚tu 𾂠¼tð™t
fhðt™tu yÇÞtË fhðtÚte ‚u{ fhðtÚte xuð
…ze òÞ Au. òu yt xuð YZ y™u MÚttÞe hnu
‚tu yk‚h{tk™e fux÷ef Ëqû{ þÂõ‚ytu ft{
fhðt ÷t„u Au y™u …rhýt{u ‚u™u Rü ÷t¼
ÚtÞt rð™t hnu‚tu ™Úte.
yt…ýe ytË…tË™t ðt‚tðhý{tk yt
MÚtq¤ s„‚ …h hnu™tht Sðtí{tytu su su
rð[thtu, ¼tð™tytu y™u ÷t„ýeytu Wí…L™
fhu Au ‚u Ëðo ™ tu Ë{tðu þ yá~Þ-Ëq û {
s„‚{tk ÚtÞt fhu Au. MÚtq¤ þheh Aqxât …Ae
Sðtí{tytu Ëqû{ þheh îtht su rð[thtu
¼tð™tytu ð„uhu fhu Au ‚u™tu …ý Ë{tðuþ
yt yá~Þ s„‚{tk ÚttÞ Au.
{™w»Þþheh™t MÚtq¤ y™u Ëqû{ yu ƒu
rð¼t„ …tze þftÞ. ‚u s «{týu MÚtq¤ s„‚
y™u Ëqû{ s„‚ …ý Au. yt s„‚™e ykŒh
yt…ýtÚte fÕ…e ™t þftÞ yuðtk y™uft™uf
Ëqû{ s„‚tu Au. {™w»Þ™t Ëqû{ þheh™tu y{wf
rðftË ÚttÞ …Ae MÚtq¤ þheh ™ft{wk ÚtE Aqxe
òÞ Au. yt Ëqû{ þheh™t swŒt swŒt rð¼t„tu
îtht Sðtí{t swŒt swŒt y™uf s„‚tu ËtÚtu
ËkƒÄk Ähtðu Au y™u …tu‚t™tu rðftË fhu Au.
{týË™t MÚtq¤ þheh™t ƒtÌt ytfth ¼÷u
„{u ‚u x ÷t ƒŒ÷tÞ ‚tu … ý ‚u { tk hnu ÷ tu
Sðtí{t ‚tu ‚u™tu ‚u y™u y{h s hnu Au,
‘HARIBHAV’ January, 2018
yÚtto‚ T MÚtq¤ þheh™t yk‚ ËtÚtu ‚u™t Sð™™tu
yk ‚ ytÔÞtu Au , yu { ™Úte Ë{sðt™w k .
Sðtí{t™tu Sð™¢{ ßÞtk ËwÄe ytðe …ntUåÞtu
ntuÞ íÞtkÚte yt„¤ ðÄðt {txu ™ðt þheh
îtht yu …tu‚t™wk ft{ [t÷w fhu Au, fthý fu
Sðtí{t™tu Mð¼tð s WL™r‚ …t{ðt™tu Au.
‘Ëh¾tu Ëh¾t™u ytf»tuo Au’ yu r™Þ{
r™hk‚h ftÞo fhe hnu÷ ntuðtÚte yt…ýu yt…ýt
rð[th y™u Sð™™u y™wf¤ q ÂMÚtr‚ytu ‚Útt
yËhtu ™ u Ëq û { s„‚{tk Ú te yt…ýt ‚hV
Mðt¼trðf he‚u ytf»teoyu Aeyu. ½ýt ÷tuftu™u
yt ðt‚ ¾he ÷t„‚e ™Úte, …hk‚w rð[th
fh™th™u ‚u™e ËíÞ‚t sýtE ytðu Au, fthý
fu Ëðo Sðtí{tytu™kw {q¤ yuf s Au. y™u yt…ýu
ƒÄt yu ËðoËt{tLÞ y™u Ëðo„‚ Sð™{tk
yufƒeò ËtÚtu òuztÞu÷tk s Aeyu.
ytæÞtÂí{f y™u ytrļtir‚f …ŒtÚttuo ðå[u
yufËh¾tu r™Þ{ «ð‚uo Au. suytu WŒtË ™u
r™hwíËtne Au, ‚uytu ‚uðe s ðM‚wytu™u …tu‚t
‚hV ytf»tuo Au y™u ‚uÚte ‚uytu rðsÞ …t{‚t
™Úte. W…htk‚, ƒeò™u ¼thY… ™eðzu Au. ‚{tht
Œhuf rð[th™e yûthþ: ®f{‚ Au. ‚{tht
þheh™wk ƒ¤, ‚{tht {™™wk ƒ¤ ‚{the Ëtuƒ‚Úte
ƒeò™u {¤‚tu yt™kŒ - yt Ëðo™tu ytÄth
‚{tht ‘rð[th’ …h hnu÷tu Au.
su su rŒþt{tk ‚{tht {™™u ‚{u Œtuhtu Atu
‚u ‚u rŒþt{tkÚte ‚{thtu ytí{t ‚u ‚u rŒþt™u
y™wfq¤ ‚¥ðtu™u …tu‚t™t ‚hV ¾U[u Au. yt
htËtÞrýf ‚u{ s ytæÞtÂí{f r™Þ{ Au. yt
r™Þ{ yt…ýu su MÚtq¤ …ŒtÚttuo™u òuEyu Aeyu
‚u™u s {tºt ÷t„w …z‚tu ™Úte, …hk‚w ‚u™t
fh‚tk y™uf„ýt …ŒtÚttuo yt…ýtk [ûtwytu™u
y„BÞ Au ‚u™u …ý ÷t„w …zu Au.
‘«¼w{Þ Sð™’, 22{e yt., …]. 19 
25
(16) …è±htu„™wk ‚tðes : ™t{M{hý
{™™e ykŒh ò„u÷t Ëtht fu ™hËt™e «uhýtÚte
s yt…ýu ƒÄtk, ƒÄtk ft{ fh‚tk ntuEyu Aeyu.
yuðtk ÚtÞu÷tk f{o ‚tu îkî s sL{tÔÞtk fhðt™tk. yux÷u
yt…ýu ‚tu {™™e ykŒh ©enrh™e ¼Âõ‚™u yu™wk
«u{{tÄwÞoÞwõ‚ M{hý yux÷wk s {tºt Sð‚wkò„‚wk
„tßÞt fhu, ™u yuðt {™™e Œþt{tk su ‚u fkE f{o
{éÞt fhu ‚tu, ‚uðtk f{o îkî W…òðe þf™th ™Úte.
ht„trŒ ‚uÚte {tu¤t …ze sðt …qh‚tu Ëk¼ð hnu Au.
{txu su{tk ™u ‚u{tk, ßÞtk ™u íÞtk, yu™t {Äwht {Äwht
™t{™u ÓŒÞMÚt htÏÞt s fhðwk, yt…ýt …è± htu„™u
{xtz™thwk yu s Ët[wk ‚tðes Au.
ŒqÄ{tk {t¾ý ‚tu ntuÞ s Au, …ý ‚u fkE
yufŒ{ {¤e s‚wk ™Úte. …nu÷tk ‚tu ŒqÄ{tk shtf
Œnª™wk {u¤ðý fhðwk …zu Au - ‚u{ fÞto rð™t ‚tu
Œnª ò{e s ™ þfu ™u ‚u …Ae ŒqÄ™u yuftk‚{tk
‚u nt÷u[t÷u ™rn ‚u{ {qfðwk …zu Au ™u Úttuztuf ft¤
„Þt ƒtŒ ‚u™wk Œnª Út‚wk ntuÞ Au ™u ‚u …Ae Œnª™u
½ýwk ½ýwk ð÷tuððwk …zu Au. ‚u ð÷tuððt™e r¢Þt{tk
…ý Äehs™e ½ýe sYh hnu Au.
su …è± ÓŒÞ™e ¾hu¾he Ëk…qýo ¼tð™tÚte
ËtÄ™t fh‚tu ntuÞ Au, ‚u™u …h{ yt™kŒ y™u
‚u™tÚte ƒ™‚t s‚t «¼w«eíÞÚtuo f{tuÚo te Út‚t hnu‚t
ytk ‚ rhfrðftË™u fthýu su ytí{Ëk ‚ tu » t ™u
ytí{rðïtË «fxât fhu Au ‚u™t ðzu fhe™u …ý
su yt™kŒ, WíËtn rŒ÷{tk sLBÞt fhu Au, yu{
ƒuðzt «fth{tk ‚u ‚u{tk ƒË {M‚ hÌtt fhu Au.
yu{ fh‚tk fh‚tk su{ su{ ËtÄf …è± ËtÄ™t{tk
ӌޙt «u{¼Âõ‚™t Wífx òu{Úte ™u òuþÚte
Ík…÷tðu Au, su{ su{ ‚u yt„¤ «„r‚ fh‚tu
òÞ Au, ‚u{ ‚u{ ‚u™u yk‚h{tk ¿tt™¼tðÚte ¾ƒh
26
©e{tuxt
…z‚e òÞ Au fu ‚u …tu‚u …tu‚t™tÚte Út‚tk f{tuo™tu
f‚to ™Úte. yt nfef‚ ‚u fkE fÕ…™t ™Úte. ‚u™u
Ët[uËt[ ‚uðtu y™w¼ð ÚttÞ Au. yuðtu y™w¼ð
ÚtÞt …Ae fkE fþt{tk ‚u™t{tk yn{T xfe þf‚wk
™Úte. ‚uðe ðu¤t f‚to ™Úte, …ý {tºt fhý Au ™u
Ët[tu f‚to ‚tu yk‚Þto{e «¼w …tu‚u s Au.
yu { y™w ¼ ð Út‚tk Út‚tk ‚u ™ t ӌޙe
«týr™ct [u‚™tÞwõ‚ ƒ™u Au, ©e¼„ðt™{tk s
‚u Ë‚‚ yufÄthtu hBÞt fhu Au. ©e¼„ðt™ rð™t
ƒeswk fþwk s yu™u ËqÍ‚wk ™Úte. yuðe …h{
¼Âõ‚™u fthýu ©e¼„ðt™™e ËtÚtu™tu yu™tu
ytk‚rhf ËkƒkÄ Sð‚tuò„‚tu ÂM™øÄ ƒ™e s‚tu
ntuÞ Au y™u su ‚u ƒÄwk «u{¼Âõ‚¿tt™¼tðu
¼„ðt™™tk [hýf{¤{tk Ëðo¼tðu Ë{…oý fÞto
fhu Au ™u yu™u òuE‚e {ŒŒ, Ë÷tn, Œtuhðýe
{éÞt fh‚e ntuÞ Au.
ytðt y™w¼ð Út‚tk ‚u™u …tu‚t™t Sð™™tu
htnƒh …tËu ™u …tËu s Au yu{ áZ «‚er‚ ÚtÞt
fhu Au. yuðt™tk r™htk‚, r™®ù‚‚t, þtkr‚, yt™kŒ
ð„uhu™u fkE yðrÄ ntuE þfu ¾he ? yu™u {tÚtu
fuðe Ë{Úto ytuÚt Au ! yuðtu …Ae fŒe …ý ™t{Œo
ƒ™e þfu ¾htu ? fu fkE fþt{tk zqƒe òÞ ¾htu ?
ytðe …zu÷tk f{o{tk ‘ÚttÞ Au, ntu‚e ni [÷‚e
ni, fheyu Aeyu, yu{tk þwk ðne òÞ Au ?’ ytðe
ƒÄe ð]Â¥t™u …tu»tý yt…ðt™wk su …è± fhu Au ‚uðt
…è±ï ËtÄ™t™wk ™t{ s {qfe Œuðwk. yuðtu …è±
ËtÄ™t™u r™r{¥tu …tu‚t™e ò‚™u Au‚h‚tu ntuÞ Au.
ËtÄ™t{tk ƒeswk ƒÄwk fŒt[ [t÷e þfu …ý Œk¼ ‚tu
™rn s [t÷e þfu.
‘Sð™…tufth’, ƒeS yt., …]. 43 
‘HARIBHAV’ January, 2018