OPH the In dit nummer:

Het Oogzorgnetwerk
OPHTEC Educatie: ARTISAN Aphakia

RECORD
ARTISAN / ARTIFLEX & Keratoconus
(P)IOLs overzicht
QuadrimaX: 1.8 mm incisie
NOG uitgaansagenda
Ui t g ave va n O P H TE C BV | N O G Editie 2012 | #15 ARTISAN Apahakia: indicaties

3 Monika Landesz 4 De Kliniek 10 Gwyneth van Rijn 6 25 jaar ARTISAN Myopia!

Voorwoord Oogcentrum Promotie onderzoek Anneke Worst, oprichter van OPHTEC BV
Noordholland Langetermijn ARTISAN blikt terug op het ontstaan van de lens

NOG
in Groningen

Tot ziens op het NOG in Groningen Stand #9, Martini Plaza 28-30 maart www.ophtec.com
Groningen: Groninger Museum

Agenda 2012 / 2013

28 - 30 maart Groningen Nederland NOG
13 - 16 april Busan Zuid-Korea APAO
20 - 24 april Chicago VS ASCRS
27 - 30 april Parijs Frankrijk SFO
11 mei Groningen Nederland ARTISAN aphakia cursus
23 - 26 mei Sevilla Spanje SECOIR
14 - 16 juni Neurenberg Duitsland DOC

15 - 17 juni Tokio Japan JSCRS

22 - 23 juni Groningen Nederland ARTISAN ARTIFLEX cursus
21 -25 augustus Nanjiang China Chinese Ophthalmological Society
8 - 12 september Milaan Italië ESCRS
26 - 29 september Barcelona Spanje SEO
2 november Groningen Nederland ARTISAN aphakia cursus
4 - 6 november Ilsan KINTEX Zuid-Korea Korean Ophthalmological Society
10 - 13 november Chicago VS AAO
28 - 30 november Brussel België OB
? december Taipei Taiwan Taiwan Ophthalmological Society and HKOS
7 - 8 december Groningen Nederland ARTISAN ARTIFLEX cursus
- Maastricht Nederland NIOIC/NGRC
6 - 9 februari 2013 New Delhi India APAO and All India
20 - 23 maart 2013 Groningen Nederland NOG
Welkom in Groningen!
Beste Collega’s,

Namens OPHTEC heet ik u allen van harte welkom in Groningen, de thuisbasis

van OPHTEC en niet te vergeten, de geboortestad van de ARTISAN lens, waar
dit jaar de jaarvergadering van het NOG gehouden wordt. 2012 is voor OPHTEC
een bijzonder jaar en ik ben ook zeer vereerd dat ik voor deze gelegenheid het
welkomstwoord mag schrijven in OphThe Record. Het is namelijk precies 25
jaar geleden, dat de ARTISAN lens voor het eerst is geïmplanteerd in een hoog
myoop oog voor correctie van de refractie. De iris claw lens werd in die tijd al
inhoud
gebruikt als een irisgefixeerde lens voor aphakie en heeft model gestaan voor
wat we nu kennen als de ARTISAN lens. In 1980 heeft Prof J. Worst een opake,
gekleurde Iris Claw Lens geïmplanteerd in een phaak oog, vanwege zeer hinderlijke 4. De Kliniek
diplopieklachten. Na een aantal jaren bleek dit oog nog steeds rustig eruit te Oogcentrum Noordholland
zien en werd hiermee eigenlijk de basis gelegd van het eerste type ARTISAN lens,
de biconcave iris claw lens, voor de correctie van hoge myopie in 1987. 6. ARTISAN® Myopia 25 jaar
Een historisch overzicht
In 1991 begon ik mijn promotieonderzoek aan de RUG, onder begeleiding van
prof.dr. G. Van Rij, naar het tweede type lens die we nu kennen als De ARTISAN 10. Gwyneth van Rijn
lens. prof.dr. J. Worst was mijn co-promotor en mijn eerste kennismaking met Promotie onderzoek
hem was meteen al gedenkwaardig; ergens op de OK bij OPHTEC, was het eerste Langetermijn ARTISAN
wat hij tegen mij zei: ”Wat heb jij een mooie vena angularis, ik maak er meteen
een foto van!” Dit was het begin van een zeer bijzondere samenwerking met 12. (P)IOLs overzicht
veel verhalen, anekdotes, theorieën over nieuwe technieken of instrumenten,
3-D fotografie en talrijke buitenlandse gasten die bij hem meekeken op de OK. 13. OPHTEC Nieuws
Ik kan rustig zeggen never a dull moment. Zeker niet voor een net afgestudeerde
student medicijnen, zoals ik. Eigenlijk viel ik met mijn neus in de boter en belandde 14. Het Oogzorgnetwerk
ik via mijn promotieonderzoek in de wereld van de refractiechirurgie, waar ik
ook nooit meer ben weggegaan. 16. OPHTEC Educatie
ARTISAN® Aphakia cursus
Ik realiseerde mij pas later hoe bijzonder het was dat ik in dat vroege stadium
betrokken ben geweest bij een nieuwe ontwikkeling op het gebied van de lens- 18. ARTISAN® Aphakia Indications
implantaties, die in sommige kringen in die tijd wel het nodige stof deed opwaaien.
Ik heb ook al die eerste patiënten die vanaf 1987 zijn 19. QuadrimaX™ 1.8 mm incisie
geopereerd gezien, zelfs diegene met een opake
lens. In 1995 rondde ik mijn proefschrift af, 20. ARTISAN® & ARTIFLEX®
maar dat was nog maar het begin van de ontwik- in Keratoconuspatienten
keling van de ARTISAN lens met zelfs later
een FDA Approval in de VS. Sindsdien zijn 22. RingJect™
er verschillende modellen bij gekomen, de de beste CTR nu ready-to-use
torische, de hyperope en de vouwbare
ARTIFLEX lens. De ARTISAN en ARTIFLEX lens 23. Uitgaansagenda tijdens NOG
hebben definitief hun plaats verworven in de
refractiechirurgie. Colofon
OphTheRecord is een uitgave van OPHTEC BV
Interviews: Marij Thiecke, Concept & Copy Haren /
Rest mij nog OPHTEC van harte te feliciteren Mathijs Deen, Tekst & training Amsterdam
Redactie: Roelien den Besten, Jan van Oort, Anna Bilstra,
met dit jubileum.
Erwin Bouwman, Gitty Geertsma.
E-mail: r.den.besten@ophtec.com

Monika Landesz Ontwerp: www.mennoschreuder.nl

Fotografie Groningen: Marketing Groningen
Druk: Scholma Druk, Bedum
Alle rechten voorbehouden. © OPHTEC BV 2012
Postbus 398 | 9700 AJ | Groningen
T: +31 50 525 1944 | F: +31 50 525 4386 | www.ophtec.com

OPH THE RECORD 3

 Gelijkwaardig,
professioneel en helder:
seeing is believing!
Door: Marij Thiecke

4 OPH THE RECORD

I
n het midden van de kredietcrisis
waarbij mondiaal de adem nog
steeds wordt ingehouden, openen
drie partners in health begin februari
2010 het Oogcentrum Noordholland.
Waarom: omdat oogzorg beter kan en
moet. Professioneler moest het zijn zo
vonden ze: meer bevlogenheid, ruimte voor
gezond verstand en gelijkwaardigheid van
alle partijen.
En zo geschiedde. De focus ligt op de
behandeling van onder andere staar,
maculadegeneratie, complicaties bij
suikerziekte en glaucoom. Rob Wouters,
Peter Jaap de Lint en Siong Hwan.
Rob Wouters: ‘We zijn nu zo’n twee jaar
onderweg en we merken dat kwaliteit de
beste reclame is. Word of mouth spreekt
boekdelen, en levert ons klanten op die van
voorbij de straal komen die we met een
denkbeeldige passer om Heerhugowaard
hadden bedacht. De straal die we
voorzichtig in ons ondernemingsplan
hadden gezet. Dat geeft een goed gevoel
en motiveert enorm.’
Spa
Het Oogcentrum Noordholland oogt als
een spa. De moderne ingang met rustige
kleuren – je zou er een ontspannende
scrub boeken. Niks spa: hier wordt hard
gewerkt door een kundig team bevlogen
collega’s aan het helder krijgen en houden
van ogen en oogzorg. Natuurlijk zijn er
behandelruimtes met allerlei spannende
apparatuur, maar door het gebruik van
zachte kleuren in de niet al te grote
(wacht)ruimtes, komt alles rustig, vrien-
delijk en tegelijkertijd professioneel over.
In de wachtruimte is lekkere koffie en,
heel belangrijk, nergens heb je het gevoel
verloren te zijn of een nummertje te
moeten trekken.
Cijfer
Openheid en transparantie, twee mis-
bruikte termen die vaak een brij aan
ellende verbloemen. Hier niet. Rob Wouters:
‘Openheid en transparantie nemen we
hier heel letterlijk. Op onze site zie je
precies hoe we het doen volgens onze
klanten, en onze klanten zijn de allerbeste
graadmeter. Spannend: continu krijg je
als het ware een nieuw rapportcijfer voor
het vak waar we samen het beste in willen
zijn. En ja, we willen weten hoe we het
doen, of we onze belofte echt waarmaken.
Niet alleen omdat je als klant snel terecht
kunt en de aandacht krijgt die je verdient,
maar ook erna: is de hele ervaring positief
geweest.’
Beer
Wouters: ‘Het verhaal begint natuurlijk
met goede oogzorg. Met kwaliteit die een
enorme investering vergt. Waarbij je niet
alleen de krenten uit de pap vist, maar
volume draait en altijd de beste kwaliteit
nastreeft. Natuurlijk was dat zakelijk
en persoonlijk een flinke sprong in het
diepe en nog steeds is het spannend om
ondernemer te zijn. Maar het gaat prima.
Daarvoor moest wel iets gebeuren. We
merkten dat de verzekeraar niet met de
bank wilde praten en andersom. Een
klassiek geval van koudwatervrees dat we
hebben opgelost door die partijen met
elkaar te laten praten, en naar elkaar te
laten luisteren. Je wilt niet weten hoe sim-
pel sommige beren op de weg soms weg te
jagen zijn als je buiten de gebaande paden
durft te denken. Nu hebben we dus een
kliniek die loopt als een trein en volgens
ons werkt met de beste apparatuur.‘
‘We opereren
flink boven
het gemiddelde
en ja, daar zijn
we heel trots op’
Drive
Wouters vervolgt.: ‘Daarnaast geloven we
in gedrevenheid. Die is niet aan te leren
in de klas, die heb je of die heb je niet. De
drive die mijn collegae en ikzelf voelden om
het ‘beter’ te gaan doen dan we gewoon waren
in de vaak bureaucratisch frustrerende
gezondheidszorg, zit ook in de mensen in
ons steeds omvangrijker wordende team.
Drive zie je terug in houding, attitude, in
intrinsieke motivatie die je ook op een bad
hair day uitstraalt en in het enthousiasme
dat je terug krijgt als je mensen merken
dat er oprecht in ze wordt geïnvesteerd. In
het aanleren en op peil houden van kennis
bijvoorbeeld.’
Bij de les
Actoren bij de les houden, rationeel ruis
verminderen en ingeburgerde procedures
tegen het licht houden zijn terugkerende
thema’s. Want zeg nu zelf: wat niet nodig
is, hoef je niet te plannen.
En wat bekend is, hoef je niet uit te leggen
en wat je weet, kun je toepassen. Wouters:
‘Klanten krijgen bijvoorbeeld een voor-
lichtingsprogramma, ook om angst te
reduceren en functioneel te ‘scholen’ en
zo zelf aan de bel te trekken als er iets is.
Met onze Leefregelkaart weten ze precies
wat ze kunnen verwachten. Controles die
feitelijk niet nodig zijn, konden zo worden
geschrapt. En aandacht die onze klanten
nodig hebben, kun je in ruime mate geven
bij de intake, de voorbereiding.
En de collega’s van de oogkliniek kennen
alle beginselen. ‘Op die manier is de kliniek
in een kleine twee jaar een flinke factor
geworden bij onder andere staarreductie
in Noord-Holland. Wouters: ‘We opereren
flink boven het gemiddelde en ja, daar
zijn we heel trots op’.
Scherp
Wouters sluit af: ‘De bovenverdieping wordt
verbouwd om aan de alsmaar groeiende
zorgvraag te kunnen voldoen. Ons aanbod
wordt uitgebreid met traanwegchirurgie
en vanaf september 2011 behoort refractie-
chirurgie ook tot onze mogelijkheden.
In december werd dan ook de ARTISAN
en ARTIFLEX training gevolgd bij OPHTEC;
met de Quadrimax IOL hadden we al goede
resultaten geboekt. Onze leercurve tijdens
de cursus bleek steil en het contact met
OPHTEC is prettig. De slimme productfamilie
van OPHTEC biedt veel mogelijkheden.
De nieuwe implantatie techniek van de
ARTISAN lens bewijst de innovatiekracht
van deze bijzondere oogheelkundige firma.’
Oogcentrum Noordholland
timmert ook virtueel
aan de weg!
Kijk op:
www.oogcentrumnoordholland.nl.
Voor de twitteraars onder u: Rob
Wouters heeft 3 twitteraccounts en
deelt zijn kennis en ervaringen graag
met u.
OPH THE RECORD 5
 ARTISAN Myopia 25 jaar
Een historisch overzicht
De eerste ARTISAN lens voor myopie werd 25 jaar geleden geïmplanteerd.
Een mijlpaal voor deze lens die wereldwijd nog steeds populair is.
Mevrouw Anneke Worst, oprichter van OPHTEC, vrouw van prof. dr. Jan Worst
uitvinder van de ARTISAN lens, kijkt met ons terug op deze 25 jaar. Door: Anneke Worst

6 OPH THE RECORD

Hoe kwamen we bij OPHTEC op het idee om een
intraoculaire lens te gaan produceren voor de correctie
van myopie, hyperopie en astigmatisme?
Daarvoor gaan we 25 jaar in de geschiedenis terug.
Het was 1986 toen Radial Keratotomy populair begon te worden. In het
weekblad Viva werd deze methode, met kleine sneetjes in de cornea,
uitgebreid gepropageerd, maar het werd door de meeste oogartsen fel
bekritiseerd. Een groep oogartsen die aan de winterse Flaine Implant
Meeting deelnam, deelden hun zorgen over deze ontwikkeling.
Jan Worst kwam met een oplossing:
”Refractieafwijkingen kunnen veel
veiliger en effectiever worden
gecorrigeerd door een iris gefixeerd
lensje te implanteren vóór de
natuurlijke lens!” Hij vertelde
dat hij in 1984 een occlusielens
geïmplanteerd had in een phaak
oog. Daarbij controleerde hij
jaarlijks de lens op mogelijke troebelingen. Er waren geen problemen!
Weliswaar een statistiek van één geval.
Er werd een enquête opgezet onder de aanwezige oogartsen en zo
kwam men met een programma van eisen waaraan een dergelijke
lens zou moeten voldoen, zodat de OPHTEC technici aan de gang
konden gaan met dit project. Het bleek dat een myopie van 20 dpt.
zelfs nog kon worden gecorrigeerd. Goed nieuws vergeleken met de
Radial Keratotomy die slechts maximaal -5 dpt kon corrigeren.
OPHTEC ging aan de
slag en fabriceerde
na veel reken- en
tekenwerk een totaal
nieuwe biconcave
lens die voldeed aan
de vooraf opgestelde eisen. Om een veilige afstand te garanderen
tot de natuurlijke lens en het endotheel, werd voorlopig een voorste
oogkamer diepte van 3,5 mm aanbevolen.
G.L. van der Heyde van de VU in Amsterdam
ontwikkelde een formule, waarmee de sterkte
van de lens kon worden bepaald, op basis van
de cornea kromming, de diepte van de voorste
oogkamer en de sterkte van de brilcorrectie.
Een essentiële bijdrage.
Er werd een kleine serie
lenzen geproduceerd en
aan Jan Worst aangeboden.
Hij weigerde echter de
lenzen zomaar te implan-
teren in gezonde ogen.
Zijn collega Fechner uit
Duitsland vond het juist
een geniaal idee en implanteerde die eerste lens en in dat zelfde jaar
nog 6 patiënten beiderzijds met deze lenzen. Zijn patiënten die een
bril hadden gedragen variërend van -6 tot -19 dpt. waren dol blij.
De eerste lens van -18 dpt, die Worst-Fechner Iris Claw lens werd
gedoopt, werd geïmplanteerd op 5 november 1986. Na de eerste 7
patiënten werd er een moratorium ingesteld van 3 maanden om te
zien hoe deze implantaties zich zouden ontwikkelen.
Eind maart 1987 werd een groepsreis van 10 Nederlandse oogartsen
naar de kliniek van Fechner georganiseerd om alle 7 patiënten
kritisch te bekijken. De 3 hoogleraren Breebaart, Greve en van Rij en
7 deelnemers aan de skivakantie waren van tevoren uiterst kritisch
maar konden na de inspectie niet anders doen dan toegeven dat
deze lens veel succes beloofde voor de toekomst.
Jan Worst zag dat deze ingreep een zegen kon zijn voor de patiënten.
Hij verrichtte zijn eerste lensimplantatie kort daarna. Er werd een
handleiding voor het gebruik van de lens gemaakt, waarbij Jan Worst
nadruk legde op de kennis van de iris-anatomie. Hij waarschuwde
o.a. voor het gebruik van kamerhoek gesteunde lenzen. In 1989
organiseerde OPHTEC de eerste trainingscursus voor deze lens.
OPH THE RECORD 7
 De eerste publicaties van Fechner, Worst en
van der Heyde verschenen in datzelfde jaar en
als gevolg van de door hen gehouden lezingen
tijdens de internationale congressen nam
de interesse snel toe. Kritisch werd naar de
resultaten gekeken en vooral de hoge rand
van de optiek vormde een verbeterpunt in het
lens ontwerp.
De biconcave lens met de hoge optiek rand
werd vervangen door een convexconcave lens.
Daardoor zouden minder glare en haloes
optreden en de nieuwe lens zou voor nog
hogere dioptrieën gebruikt kunnen worden.
De lens kreeg de naam Worst Myopia Claw lens.
In 1991 zette OPHTEC een Europese klinische
studie op. prof. Van Rij selecteerde Monika
Landesz om het patiënten materiaal van de
door Jan Worst geopereerde patiënten te
analyseren. Haar zorgvuldige begeleiding
van zijn patiënten werd bijzonder door hem
gewaardeerd. Alle gegevens verwerkte zij in
haar proefschrift.
Ondertussen werd er samenwerking gezocht met het Amerikaanse
bedrijf IntraOptics om ook in de USA een klinische studie op te zetten
volgens FDA model. Heel voortvarend werd de lens al door hen
gepropageerd op het AAO congres.
Helaas werd het bedrijf spoedig daarna overgenomen en na meerdere
fusies, die jaren vertraging met zich mee brachten, was de Amerikaanse
studie in 1996 nog niet op gang gekomen. Een belangrijk besluit viel
om in de USA zelf een dochteronderneming te starten. OPHTEC USA
werd opgericht en de weg was vrij om zelfstandig de Amerikaanse
studie op te zetten.
8 OPH THE RECORD
In 1997 kwamen de aan de studie
deelnemende Amerikaanse ooga-
rtsen naar Nederland om overtuigd
te worden van de merites van de
myopielens en om de techniek te
leren waarmee zij de lens moesten
gaan implanteren. Het werd 1998
voordat OPHTEC USA kon starten
met een Multicenter Study.
Inmiddels werd de naam ARTISAN
geïntroduceerd als erkenning voor
de handvaardigheid van de chirurg
die deze operatie gaat verrichten.
Het leek een slecht idee om nog
langer met de naam Worst Myopia
Claw lens verder te gaan. Worst, de
slechtste! Nota bene!
In de daarop volgende jaren
werden de Torische lens, ter cor-
rectie van astigmatisme, en de
ARTIFLEX lens, een vouwbare
variant ontwikkeld. De ARTIFLEX
lens is van soepel materiaal
gemaakt, dat door een kleinere
incisie kan worden geïmplan-
teerd. Telkens werd een serieuze
klinische studie opgezet om de
veiligheid en de effectiviteit van het product te kunnen waarborgen.
OPHTEC is veel dank verschuldigd aan de oogartsen, die hieraan hebben
meegewerkt.
In 2004 verkreeg OPHTEC tenslotte de eerste FDA approval tijdens een
bloedstollend spannende bijeenkomst in Washington, waar de PMA
werd aangenomen met 7 tegen 6 stemmen. Kantje-boord, maar het
was gelukt.
Dr. Camille Budo, heeft door zijn geweldige enthousiasme mede een
duw gegeven aan de populariteit van de ARTISAN en ARTIFLEX lenzen.
Het is zijn speciale verdienste geweest om als early adaptor in dit
concept te geloven toen het helemaal nog niet geaccepteerd was.
Hij heeft Jan Worst hierin geweldig gesteund.

Nooit was het hem teveel om zijn collegae te begeleiden of wetlabs

en cursussen te verzorgen, zelfs aan de andere kant van de wereld!
Zijn chirurgische vaardigheden zijn alom bekend. Hij heeft hiervan
prachtige instructiefilms gemaakt.

In 2004 werd hij welverdiend door OPHTEC benoemd tot OPHTEC’s

eerste Ambassador of the Year.

De interesse voor de ARTISAN en ARTIFLEX lenzen

heeft zich over de hele wereld verspreid als gevolg One Size Fits All
van een aantal bijzondere eigenschappen:

• De fixatiemethode: in al die 25 jaar nog nooit

gewijzigd;
Uniek Iris Fix
• De lenzen kunnen nauwkeurig gecentreerd worden Concept
op de pupil;

Enige torische lens

• Eenmaal gefixeerd is géén rotatie mogelijk zodat de
lenzen bij uitstek geschikt zijn voor de correctie van
astigmatisme;

• De lenzen zijn veilig en effectief gebleken.

die niet roteert
Na 25 jaar is het verhaal beslist nog
niet voorbij. Integendeel!

OPH THE RECORD 9

 Gwyneth van Rijn
Gwyneth van Rijn;
één vrouw, twee carrières
Een promotieonderzoek naar lange termijn effecten van de ARTISAN lens door
“Dancing Star” Gwyneth van Rijn
Latijns Amerikaans dansen en de ARTISAN, zo op het
eerste gezicht hebben deze twee niets met elkaar te maken.
Maar als je verder kijkt, blijkt er toch een raakvlak te zijn
tussen deze twee. Gwyneth van Rijn, arts-onderzoeker
in het Leids Universitair Medisch Centrum, doet haar
promotieonderzoek naar de lange termijn effecten van
een ARTISAN implantatie onder begeleiding van professor
dr. Gré Luyten. Daarnaast is zij Nederlands Kampioen in de
Latin American danssport en won ze samen met Jamai
Loman het programma ‘Dancing with the Stars’.
Waarom dit onderzoek naar de resultaten op lange termijn?
Sinds 1991 onderzoekt en implanteert professor Luyten de
ARTISAN. Het merendeel van zijn patiënten heeft, met een sterkte
van boven de -10, een medische indicatie voor een ARTISAN of
ARTIFLEX plaatsing. “Vaak worden lange termijn studies vergeten”,
zegt Luyten. “Het is belangrijk de resultaten van je eigen klinisch
handelen te evalueren, objectiveren en te vergelijken met anderen,
zeker bij nieuwe behandelingen. Ook de dingen die niet goed
zijn gegaan moet je juist vertellen. De huidige regelgeving is vaak
gebasseerd op de veiligheid van het medisch hulpmiddel en in
mindere mate op de resultaten van de medische toepassing van het
10 OPH THE RECORD
Gré Luyten
medisch hulpmiddel. Met ons lange termijn onderzoek hopen we te
onderzoeken of het aanscherpen en/of bijstellen van de selectiecriteria
voor patiënten die in aanmerking komen voor een ARTISAN tot
nog betere en veiligere resultaten zou kunnen leiden, met name
in relatie tot het endotheel. Hierdoor zal de veiligheid van het
gebruik van de lens alleen nog maar toenemen.”
Hoe ziet het onderzoek eruit?
Voor deze zogenaamde ‘ARTIC-study’ (ARTisan Iris-Claw- study)
willen we tenminste 200 personen onderzoeken die 5-15 jaar
geleden een ARTISAN/ARTIFLEX implantatie hebben ondergaan.
De belangrijkste onderzoeksvraag is of de ARTISAN/ARTIFLEX fake
intraoculaire lens ook op lange termijn een goede en betrouwbare
behandelingsoptie is voor de optische correctie van hoge myopie
of hyperopie in termen van veiligheid, effectiviteit, stabiliteit,
voorspelbaarheid, complicaties en patiënt tevredenheid.
Om deze vraag te kunnen beantwoorden, worden de ogen van de
deelnemers uitgebreid onderzocht onder andere met behulp van
anterior segment imaging en wordt aan patiënten gevraagd een
vragenlijst in te vullen. Ik hoop dat over 2 jaar alles is afgerond,
geanalyseerd en opgeschreven en dat ik mag promoveren.”
 ‘Het unieke concept maakt het zeker aannemelijk dat de
ARTISAN over 25 jaar nog steeds wordt geïmplanteerd.’
Is het moeilijk om patiënten te bewegen om aan de studie mee
te doen?
Van Rijn: “Klinische studies, zowel korte als lange termijn, zijn
onmisbaar om over de veiligheid en effectiviteit van een implantaat
een uitspraak te kunnen doen. De patiënten zien dit zelf ook in
en werken met veel plezier en interesse mee aan het onderzoek.”
Wat vind je zelf van de ARTISAN lens?
Van Rijn: “Persoonlijk vind ik de ARTISAN een zeer elegante
oplossing voor patiënten die anders zo afhankelijk zijn van een bril
of contactlenzen. Ik hoor veel enthousiaste en dankbare verhalen
van patiënten die een implantatie hebben ondergaan.
Wat ik belangrijk vind, is dat patiënten die voor een ARTISAN in
aanmerking komen, met zorg worden geselecteerd. Een gedetailleerd
vooronderzoek, waarbij getoetst wordt of een patiënt geschikt
is voor implantatie aan de hand van up-to-date randcriteria, is
essentieel. Ook een goede nazorg met regelmatige controles
is zeer belangrijk om de veiligheid van de patiënt te kunnen
waarborgen. Het lijkt vanzelfsprekend, maar vaak is het juist van
belang om vanzelfsprekende zaken extra te benadrukken.”
Hoe is het om promotieonderzoek te doen?
Van Rijn: “Ik raad iedereen aan een promotieonderzoek te doen.
Wetenschap is een onderdeel dat in mijn geneeskunde opleiding
onderbelicht is gebleven, terwijl het juist steeds belangrijker
wordt binnen de huidige geneeskunde. Vaak hoor ik dat mensen
onderzoek als saai bestempelen, maar daar ben ik het niet meer
eens, het is juist ontzettend divers! Ik vind het erg leuk dat ik
de kans krijg mezelf op zoveel andere vlakken te ontwikkelen.
Bijvoorbeeld, een project opzetten en leiden, dat is iets wat je
tijdens je geneeskunde opleiding niet leert.”
25 jaar geleden werd de eerste Myopia lens geïmplanteerd. Denk
je dat we over 25 jaar nog steeds ARTISAN lenzen implanteren?
Van Rijn en Luyten: De ARTISAN heeft een uniek ontwerp waarbij
de lens aan de iris wordt geenclaveerd. Dit geeft op veel vlakken
voordelen zoals bijvoorbeeld rotatiestabiliteit (bij torische lenzen)
en geen moeilijkheden met de sizing van de lens. Het unieke
concept van de ARTISAN maakt het zeker aannemelijk dat de
ARTISAN over 25 jaar nog steeds wordt geïmplanteerd.”

Een danscarrière en promotie onderzoek. Kun je dat combineren?
Van Rijn glimlachend: “Dansen is mijn passie, ik kan er veel energie
en creativiteit in kwijt. De combinatie tussen intellectuele
uitdaging, creativiteit en het sportlichamelijke aspect is voor
mij ideaal. Een dag heeft 24 uur waarbij ik van elk uur gebruik
wil maken De afwisseling tussen de twee compleet verschillende
werelden zorgt ervoor dat ik scherp blijf.”
Biografie Gwyneth van Rijn
• Opleiding: Geneeskunde, Erasmus Universiteit Rotterdam
• Specialisatie: oogheelkunde (start 2014)
• Huidige baan: arts-onderzoeker oogheelkunde in het
Leids Universitair Medisch Centrum te Leiden
• Achievements: Gwyneth staat aan het begin van een carrière
als oogarts. Daarnaast heeft ze een carrière in de danssport
en verscheidene titels op haar naam waaronder de meest recente
Nederlands Kampioen Latin American Danssport 2011

OPHTEC: tabel indicatiestelling ARTISAN/ARTIFLEX

Selectiecriteria ARTISAN ARTIFLEX
Minimale voorste oogkamer diepte 3.0 mm 3.2 mm
Bescherming van (vanaf epitheel)
cornea endotheel
Minimale critical distance* 1.0 mm, volgens ISO 1.3 mm
(bij voorkeur simuleren met software in Zeiss
OCT of Oculus Pentacam)
Minimale endotheelceltelling:
< 25 jaar 2800 cells/mm2 2800 cells/mm2
26 tot 30 jaar 2650 cells/mm2 2650 cells/mm2
31 tot 35 jaar 2400 cells/mm2 2400 cells/mm2
36 tot 45 jaar 2200 cells/mm2 2200 cells/mm2
> 45 jaar 2000 cells/mm2 2000 cells/mm2
Post-op patiënt instructies Niet in de ogen wrijven Niet in de ogen wrijven
Jaarlijkse follow-up Jaarlijkse follow-up
van endotheel van endotheel
Iris configuratie Vlak (niet convex, bulgy
Voorkomen van of vulcano shaped)
precipitaten bij ARTIFLEX
Maximale crystalline lens rise 600 µm
Verminderde kans Maximale pupilgrootte PIOL optiek diameter PIOL optiek diameter
op glare en halo’s (in scotopisch licht) + 1.0 mm + 1.0 mm
* De critical distance is de kleinste afstand tussen rand van de PIOL en cornea endotheel.
Raadpleeg de bijsluiter voor een compleet overzicht van alle indicaties/contra-indicaties.
OPH THE RECORD 11
 Intraoculaire Lenzen
overzicht
Phake IOLs ARTIFLEX® Toric PIOL
Optiek: 6.0 mm
P iris fixatie
Haptieken: Iris Fix®
P kleine incisie
Totale diameter: 8.5 mm
P geen post-op rotatie Dioptrieën: -1.0 D tot -13.5 D in combinatie met
een cilinder van -1.0 D tot -5.0 D
P grote optische zone

Aphake IOLs ARTISAN® Aphakia | Model 205

P iris fixatie
P iris claw® design
P > 30 jaar klinische ervaring
Optiek: 5.0 mm
Haptieken: Iris Fix®
Totale diameter: 8.5 mm
Dioptrieën: 2.0 D to 30.0 D (1.0 D stappen)

P voorspelbaar, stabiel, 14.5 D to 24.5 D (0.5 D stappen)

betrouwbaar

Aniridia Lenzen Aniridia | Model 311

P iris reconstructie en Optiek: 4.0 mm

optische correctie Haptieken: C-loop

P sclera-, sulcus- en Totale diameter: 9.0 mm

kapselzakfixatie Dioptrieën: 0.0 D en

1.0 D tot 30.0 D (0.5 D stappen)
P veilig, stabiel, betrouwbaar

Cataract IOLs QuadrimaX™ | Aspherisch Hydrofiel Acryl | Model 545

Optiek: 5.7 - 6.0 mm | biconvex
aspherisch oppervlak | straight edge 360º
P micro incisie: 1.8 mm Haptieken: 4 gesloten loops | 8˚angulatie

P aspherische rand Totale diameter: 10.5 - 11.0 mm

Dioptrieën: 5.0 D tot 35.0 D (1.0 D stappen)

14.5 D tot 25.5 D (0.5 D stappen)

Meer OPHTEC (P)IOLs op www.ophtec.com

12 OPH THE RECORD
OPHTE C N I E U WS
OPHTEC Team
NOG Groningen
Veiligheid IOLs getest
in 7 Tesla MRI
Omdat cataract en refractiechirurgie met intraoculaire lens implantatie wereldwijd de meest
uitgevoerde operatie is, is er een aanzienlijk belang van het testen van de veiligheid van
Erik-Jan Worst
intraoculaire lenzen ten aanzien van MRI onderzoek - voor patiënten is het immers belangrijk Algemeen directeur
om te weten of ze veilig een MRI scan kunnen ondergaan. Arts-onderzoeker Gwyneth van Rijn
en prof. dr. Gré Luyten hebben in samenwerking met prof. dr. Andrew Webb het C.J. Gorter
Jim Simms
Center for High-Field MRI, afdeling radiologie een onderzoek verricht naar de veiligheid
Global Marketing Manager
van intraoculaire lenzen in een 7 Tesla MRI. “In de dagelijkse praktijk wordt normaliter
gebruik gemaakt van een 1.5 of 3 Tesla sterkte MRI scanner. Door vooruitgang in technologie
worden steeds hogere veldsterkte MRI systemen ontwikkeld. Hoe hoger de magnetische
veldsterkte, hoe gedetailleerder de plaatjes zijn die je kunt maken.” De 7 Tesla veldsterkte Michon Klaassen
Account Manager
MRI (Achieva Whole Body 7 Tesla MR System, Philips, Nederland) staat sinds 2007 in het Nederland
Leids Universitair Medisch Centrum en wordt vooral gebruikt voor klinisch gerelateerd
onderzoek.
Jan van Oort
Account manager
“Een speciale lens die is getest is op veiligheid in de 7 Tesla MRI is de Platinum Clip Lens. De Nederland
Platinum Clip Lens is een ouder type “iris fixatie” lens. De lens is niet meer verkrijgbaar, maar
in de praktijk zien wij nog wel eens patiënten op de polikliniek die zo’n oud type lens hebben.
Dave Peters
Het onderzoek is inmiddels afgerond en er is een paper ingediend. We hopen spoedig de
Senior Coördinator
resultaten in de vorm van een publicatie met iedereen te kunnen delen.” Verkoop

Gitty Geertsma
Training en
Evenementen

Anna Bilstra
Monitor
Klinische Zaken

Platinum Clip Lens OPHTEC op

Sociale Media
OPHTEC opent eigen vestiging in Zuid-Korea
Sinds begin maart heeft OPHTEC een eigen vestiging in Seoul. De ARTISAN en ARTIFLEX
lenzen zijn al jaren lang erg populair in dit land, en met een eigen vestiging kan OPHTEC
de artsen een betere service en ondersteuning bieden. Eveneens is OPHTEC op deze manier
in staat om andere producten uit het product portfolio aan te bieden. OPHTEC op YouTube
Op het OPHTEC YouTube kanaal kunt u
video’s bekijken uit de OPHTEC bibliotheek.
Implantaties van OPHTEC lenzen, instructie-
filmpjes, maar ook bedrijfspresentaties en
patiëntvoorlichtingsfilmpjes.
>> www.youtube.com/ophtecbv

Zittend, vlnr: de heren

Yamada (OPHTEC Japan),
Worst (Algemeen Directeur),
Engels (OPHTEC NL).
Staand vlnr: de heren
Goo en Choi (beiden
OPHTEC Zuid-Korea).
OPHTEC op Twitter
Wilt u op de hoogte blijven van het laatste
OPHTEC nieuws? Volg ons op Twitter:
>> OPHTECNL

OPH THE RECORD 13

 Oogartsen, medewerkers, patiënten,
financiers: Iedereen blij
Het Oogzorg-
netwerk
Door Marloes Versteeg, Suzanne Korthorst, senior adviseurs Het Oogzorgnetwerk
O
ogheelkundig Nederland staat
voor een moeilijke opdracht. De
kosten van de gezondheidszorg
staan onder grote druk en het
aantal mensen met oogheelkun-
dige problemen groeit sterk door de
dubbele vergrijzing. De politiek en de
zorgverzekeraars zijn op zoek naar het
beste systeem om kosten te beteugelen en
toch voldoende en kwalitatief uitstekende
zorg te kunnen bieden. Het antwoord wordt
gezocht in concentratie en spreiding van
zorg.
Het Oogzorgnetwerk is een landelijk groeiend
netwerk van oogheelkundige afdelingen met
een centrale serviceorganisatie.
De serviceorganisatie levert unieke kennis,
ervaring en ondersteunende capaciteit om
samen met de netwerkpartners te komen
tot excellente oogheelkundige zorg.
Doelstelling van Het Oogzorgnetwerk is het
garanderen van kwalitatief hoogwaardig
oogheelkundig zorgaanbod in haar volle
breedte in Nederland. Naast franchise
samenwerking tussen ziekenhuisafdelingen
is er ketensamenwerking van de ziekenhuizen
met optometristen, huisartsen en revalidatie-
zorg. Het netwerk beschikt ook over een
inkoopcombinatie, waar ook OPHTEC in
participeert.
De doelstelling van Het Oogzorgnetwerk
om kwalitatief hoogwaardige oogheelkun-
dige zorg voor patiënten te garanderen
is niet eenvoudig te realiseren. Toch zijn
er diverse nationale en internationale
14 OPH THE RECORD
initiatieven die hier sterk aan bijdragen,
waaronder verdergaande samenwerking
tussen oogartsen en het oogheelkundig
team om met elkaar meer oogheelkundige
patiënten te helpen.
Een goed voorbeeld betreft de organisatie
van de zorglijn glaucoom. Binnen Het
Oogziekenhuis Rotterdam wordt al lange
tijd gewerkt met een glaucoompost. In de
Reinier de Graaf Groep is dit concept in
2010 overgenomen. De oogartsen van het
Antonius Ziekenhuis hebben op basis van
de verschillende werkwijzen in Nederland
een eigen vorm gevonden. Dit kenmerkt
Het Oogzorgnetwerk: goede ideeën gebruiken
en op maat maken.
Het opzetten van een glaucoompost is niet
eenvoudig en vraagt doorzettingsvermogen
en eenduidigheid in werken.
In een oogheelkundige praktijk is dit
makkelijker gezegd dan gedaan.
Overeenstemming over protocollen en
vertrouwen in het ondersteunend personeel
vormen randvoorwaarden. De goede
ervaringen binnen het netwerk helpen bij
de realisatie.
Oogziekenhuis Rotterdam
Hans Lemij, glaucoomspecialist van Het
Oogziekenhuis Rotterdam is eind jaren
negentig gestart met de samenwerking met
optometristen in de regio. ‘Bij aanvang was
het idee om stabiele glaucoompatiënten in
de optiekwinkel onder controle te houden
door gecertificeerde optometristen. Dit
werkte echter niet. Glaucoompatiënten
bleken niet graag voor hun glaucoomzorg
naar de optiek te gaan. Op dit moment
worden in deze optiekwinkels alleen
glaucoomscreenings uitgevoerd met de
GDx en wordt de glaucoomcontrole bij
stabiele patiënten voor een belangrijk deel
in het ziekenhuis op de glaucoompost
gedaan.’ In Het Oogziekenhuis Rotterdam
wordt op tien dagdelen per week de
glaucoompost bemand door een Technisch
Oogheelkundig Assistent (TOA). Stabiele
glaucoompatiënten worden volgens een
strak protocol gecontroleerd.
Bij achteruitgang volgt verwijzing naar de
oogarts. De oogarts besluit dan eventueel
tot wijziging van medicatie of behandeling.
Sinds 1,5 jaar kent Het Oogziekenhuis
Rotterdam ook glaucoomspreekuren door
de (intramurale) optometrist. De optometrist
werkt direct naast de glaucoomspecialist,
waardoor het mogelijk is deze direct te
consulteren. De succesfactor van deze
werkwijze is eenvoud in verwijscriteria:
wanneer een vervolgafspraak na 6 maanden
geboekt kan worden, komt de patiënt in
aanmerking voor de glaucoompost of het
optometristenspreekuur.’
In 2011 zijn er ruim 3000 polibezoeken aan
de glaucoompost gebracht en 2300 aan het
glaucoomspreekuur van de optometrist.
RdGG
In de Reinier de Graaf Groep wordt sinds
twee jaar gewerkt met de glaucoompost
naar het model van Het Oogziekenhuis
Rotterdam. ‘Als Hans Lemij dit initieert,
dan is er geen aanleiding om het anders
te doen’, aldus René Correlje, TOA van de
Reinier de Graaf Groep. De ervaringen zijn
louter positief. ‘De patiënt is tevreden,
omdat het spreekuur exact op tijd loopt, er
minder vaak gezichtsveldonderzoeken gedaan
hoeven te worden en de controle wordt
uitgevoerd door een vaste onderzoeker.
Voor de TOA is de glaucoompost een uitdaging
door verbreding van het takenpakket.
Tenslotte is ook de oogarts blij met de
afname van de spreekuurdruk en hoeven
patiënten niet langer lang te wachten voor
een kort bezoekje.’ De glaucoompost wordt
vanwege dit succes uitgebreid met een
derde dagdeel en een tweede locatie.
Antonius Ziekenhuis
Op de polikliniek oogheelkunde van het
Antonius Ziekenhuis Sneek is de zorglijn
glaucoom vernieuwd. De nieuwe zorglijn
wordt gekenmerkt door vergaande en
geprotocolleerde taakherschikking naar
de optometrist en TOA bij glaucoomsuspecte
en stabiele glaucoompatiënten. Tot deze
taakherschikking is gekomen op basis van
diverse in Nederland gebruikte protocollen
(prof.dr. H.G. Lemij en dr. N.M. Jansonius,
oogarts UMCG) en werkwijzen. ‘Door de
taakherschikking wordt - wanneer de
optometrist goed ingewerkt is - de efficiën-
tieslag gemaakt die noodzakelijk is om
de toenemende vraag naar zorg door de
vergrijzing te kunnen beantwoorden, met
behoud en liefst met verbetering van
kwaliteit’, aldus oogarts Annet Doorenbos.
Verder zegt zij dat de eerste ervaringen in
de pilot zeer positief zijn; ‘ Ieder ervaart
het geclusterde spreekuur als een prettige Het Oogzorgnetwerk
manier van werken. Momenteel is er meer
overleg, omdat we nog in een opstartfase Momenteel zijn de volgende vijftien
zitten. Dat wordt als leerzaam en stimulerend ziekenhuizen aangesloten:
ervaren. Doordat er met duidelijke protocollen
gewerkt wordt en meerdere onderzoeken Het Oogziekenhuis Rotterdam, Sint
direct worden gedaan is het veel efficiënter Franciscus Gasthuis, Reinier de Graaf
en je merkt dat vooral de patiënt tevreden is.’ Groep, IJsselland Ziekenhuis, Slingeland
Daarnaast wordt de zorglijn gekenmerkt Ziekenhuis, Deventer Ziekenhuis,
door het clusteren van de glaucoompatiënten Antonius Ziekenhuis, Westfriesgasthuis,
op één spreekuur. Dit spreekuur wordt Zuwe Hofpoort, ZGT Almelo,
uitgevoerd door een TOA en oogarts, Flevoziekenhuis, Havenziekenhuis,
parallel aan het optometristen spreekuur, Medisch Centrum Leeuwarden,
zodat er supervisie gegeven kan worden Het Van Weel Bethesda Ziekenhuis en
Een volgende stap is de verdere verbetering Beatrix Ziekenhuis.
van de zorglijn door extra aandacht te
besteden aan druppelinstructie en de
aanwezigheid van de glaucoomvereniging
tijdens het geclusterde spreekuur.
Ook op internationaal niveau worden
ervaringen uitgewisseld op het gebied van
taakherschikking in de glaucoomzorg.
Vertegenwoordigers uit de oogziekenhuizen
van Leuven, Londen, Melbourne en
Rotterdam participeren in een project-
groep die in juni van dit jaar rapporteert
aan de World Association of Eye and Ear
Hospitals. Naar verwachting zal dit project Professor Hans Lemij René Correlje, TOA
ook nieuwe inzichten geven voor de Reinier de Graaf
glaucoomteams in Nederland. Groep
OPH THE RECORD 15
 OPHTEC Educatie
‘Het is gewoon handig
om gecertificeerd arts
te zijn, als je met deze
lenzen werkt’
Rudolf Reyniers, Oogziekenhuis Rotterdam, volgde in november de ARTISAN
APHAKIA cursus in Groningen Door Mathijs Deen
‘Het is hier stikdonker en spekglad, dus ik moet wel blijven
opletten dat ik niet op mijn …plaat ga…’, zegt Rudolf Reyniers
monter als ik hem op een ijskoude maandagavond bel voor een
interview. Reyniers (33) is op weg naar huis na zijn late spreekuur
in het Oogziekenhuis Rotterdam, waar hij sinds een jaar fellow is.
Vanuit heel Nederland worden patiënten met een gecompliceerde
voorgeschiedenis doorverwezen naar het gespecialiseerde ziekenhuis.
Rotterdam krijgt bijvoorbeeld patiënten bij wie iets is misgegaan
met de implantatie van een IOL, en de kapselzak waarin de lens
moet, niet sterk genoeg blijkt of scheurt. In zulke gevallen wordt
de ARTISAN Aphakia-lens van OPHTEC gebruikt. ‘Als beginnend
oogarts wilde ik zelf graag leren om deze back-up-lens voor moeilijke
gevallen te implanteren’, vertelt Reyniers, ‘Daarom heb ik de
Aphakia-cursus bij OPHTEC gedaan.’
Hij hoorde van collega’s over de cursus en met z’n vieren reisden
ze afgelopen najaar van Rotterdam naar Groningen, de thuisbasis
van OPHTEC. Reyniers had een wet-lab verwacht, omdat oefenen
op varkensogen de praktijksituatie dichter benadert. ‘Maar, het
zal wel lastig zijn om die varkensogen te prepareren, en het plas-
tic membraanwaarmee we tijdens de cursus oefenden werkte ook
prima’, zegt hij. ‘De praktijk is net iets anders dan de cursus, dat
16 OPH THE RECORD
is altijd zo. Het goede van de cursus is dat je alvast een basisidee
en stappenplan in je hoofd hebt’. Reyniers laat de stappen als een
bekend deuntje klinken: ‘1. hoofdincisie, 2. markeren op vijf en
een halve millimeter, 3. goed uitkienen waar je de twee kleinere
zijwondjes maakt, 4. vul het oog met ArtiVisc, 5. lens met haaienbek...
en dan enclaveer je de lens’.
Hij is enthousiast over de rondleiding door de fabriek van OPHTEC
die ‘s middags volgde: ‘Echt interessant om het productieproces te
zien van de materialen waarmee we dagelijks werken. Net als bij
mijn smartphone: ik heb ‘m altijd binnen handbereik, maar ik sta
er niet bij stil hoe hij gemaakt is. Heel boeiend om toch eens een
inkijkje in zoiets te krijgen.’
Tijdens zijn opleiding had Reyniers de ingreep met ARTISAN
Aphakia wel al vaak gezien en ook had hij geassisteerd bij operaties
waarbij deze lens werd geïmplanteerd. Bij wijze van hoge uitzon-
dering mocht hij de lens zelf een keer implanteren, voordat hij de
OPHTEC-cursus volgde. ‘Het is gewoon handig om gecertificeerd
arts te zijn als je met deze lenzen werkt’, zegt Reyniers, ‘OPHTEC
wil natuurlijk ook dat oogartsen precies weten hoe ze ermee om
moeten gaan.’ Overigens is het implanteren van deze lens niet
ARTISAN Aphakia cursus, 4 november 2011
heel moeilijk: de natuurlijke lens is al uit het oog, waardoor je
die niet meer kunt beschadigen, en je meer ruimte hebt om de
Aphakia-lens te plaatsen. Het inzetten van een Aphakia op zich
is voor de meeste oogartsen dan ook het probleem niet, maar het
gebeurt alleen bij complicaties en die worden vaak doorverwezen
naar Rotterdam. Bij een kapselzakruptuur of dropped nucleus,
bijvoorbeeld, waarbij de lens achterin het oog is getuimeld en eruit
moet. ‘Dat kan soms knap lastig zijn. Maar als je die lens er dan
uit hebt, dan plaats je meestal in één moeite door de reservelens
ARTISAN Aphakia. In de OK heb je de Aphakia IOL dus altijd achter
de hand.’ Reyniers heeft hem in de paar maanden sinds de cursus
vijf keer zelf geïmplanteerd.
De Zeeuws-Vlaming heeft niet het gevoel snel te zijn uitgeleerd.
Reyniers studeerde eerst medicijnen in Brussel en specialiseerde
zich in Rotterdam omdat die oogchirurgische opleiding praktischer
is. Na vijf jaar als assistent, verdiept hij zich nu verder in het
achtersegment van het oog met de subspecialisatie Vitreo-retinale
Chirurgie. Microchirurgie sprak hem aan: ‘ik hield als kind al van
gepriegel.’ In de OK krijgt hij nu veel patiënten met netvliesloslating,
maculagaten of puckers, gele-vlekgaatjes of gele-vlekmembraam.
Als fellow opereert Reyniers onder supervisie: ‘Wat mij blijft
motiveren is de drang om te verbeteren. Mensen zijn visueel
ingestelde wezens; ik wil hun kwaliteit van leven verbeteren.
En ik wil mezelf verbeteren, nog handiger worden, mijn handelingen
perfectioneren. Voor mij is het nog geen routine, altijd nog een
beetje spannend, maar dat maakt het juist leuk.
Ach, eigenlijk is het net als fietsen: eerst lijkt ‘t moeilijk, maar
je wordt steeds beter en kan meer met die fiets, al ga je ook nog
wel eens onderuit.’ Ik hoor hem zijn fiets wegzetten en het licht
aanknippen, terwijl hij ons gesprek afsluit met een tevreden:
ik ben thuis, niet gevallen!’
ARTISAN Aphakia Training
De ARTISAN Aphakia training wordt verzorgd door steeds
wisselende gastdocenten; ervaren oogchirurgen die vanuit
hun eigen ervaring de Do’s and Don’ts van de irisfixatie
techniek doceren, aan de hand van eigen chirurgische video
beelden. Dit theoretische deel, waarbij o.a. ook de anatomie
van de iris aan de orde komt, wordt afgewisseld door een
praktisch deel waarbij de iris fixatie techniek geoefend wordt
op kunstogen. Een rondleiding op de productie afdeling behoort
ook tot deze training. Met eigen ogen kan de deelnemer zien
hoe de ARTISAN lenzen gemaakt worden.
De ARTISAN Aphakia training wordt jaarlijks twee keer in
Groningen georganiseerd.
In 2012 staan de trainingen gepland op:
11 mei en 2 november.
De training wordt gewaardeerd met 2 accreditatiepunten.
Meer informatie of aanmeldingen: marketing@ophtec.com
ARTISAN Aphakia lenzen mogen alleen geïmplanteerd
worden door oogartsen die de training gevolgd hebben.
Overige training in Groningen 2012:
ARTISAN/ARTIFLEX PIOL training:
22/23 juni en 7/8 december
Deze training wordt gewaardeerd met 4 accreditatiepunten.
Meer informatie of aanmeldingen: marketing@ophtec.com
OPH THE RECORD 17
 ARTISAN Aphakia lens;
Indicaties Door Erwin Bouwman

De ARTISAN Aphakia IOL is een veel gebruikte back-up lens
in cataract chirurgie. Maar er zijn meer indicatiesstellingen
waarin een ARTISAN Aphakia lens overwogen kan worden.
Hieronder een overzicht:
Trauma
In het geval van een traumatisch cataract en schade aan de
kapselzak kan een ARTISAN Aphakia een goede optie zijn. Er zijn
goede refractieve resultaten behaald in trauma ogen, mede in
combinatie met:
• Cornea transplantatie (Nuijts et al. 2004)
• Vitrectomie (Riazi et al. 2008)
Secundaire pathologieën zoals:
Marfan’s Syndrome
• Marfan’s syndroom is een genetische afwijking van het
bindweefsel. Een gesubluxeerde lens komt in 60 tot 80% van
de gevallen voor. Deze patiënten zijn geschikte kandidaten
voor ARTISAN Aphakia (Aspiotis et al. 2006).
Pseudoexfoliatie Syndroom
• PEX is een wijd verspreide en relatief veel voorkomende afwijking
die gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van eiwit vezels.
PEX patiënten hebben vaak last van verzwakte zonula vezels,
waardoor een in-the-bag IOL niet altijd mogelijk is. De ARTISAN
Aphakia is een goede optie (Por et al. 2005).
Congenitaal cataract
• Bilaterale congenitale cataracten worden vaak geassocieerd
met andere aandoeningen. In het geval van onvoldoende steun
van de kapselzak is de ARTISAN Aphakia een optie in deze jonge
patiënten. De lens kan ook gemakkelijk geëxplanteerd worden
wanneer een andere lenssterkte vereist is door de veranderende
morfologie van het kinderoog. Met name in kinderen is het
belangrijk om het endotheel jaarlijks te monitoren.
Weill-Marchesani
• Net als Marfan’s syndroom is Weil-Marchesani een genetische
aandoening van het bindweefsel en vaak gerelateerd aan een
gesubluxeerde lens (Por et al. 2005).
Homocystinuria
• Homocystinuria vertegenwoordigt een groep genetische
metabolische afwijkingen met mogelijk abnormale zonulae als
gevolg. Dit kan leiden tot een gesubluxeerde lens (Por et al. 2005).
Nuijts RM, Abhilak Missier KA, Nabar VA, Japing WJ. ARTISAN toric lens implantation for
correction of postkeratoplasty astigmatism. Ophthalmology 2004; 111(6):1086-94.
Riazi M; Moghimi S; Najmi Z; Ghaffari R. Secondary ARTISAN-Verisyse intraocular lens
implantation for aphakic correction in post-traumatic vitrectomized eye.
Eye 2008 Nov;22(11):1419-24.
Aspiotis M, Asproudis I, Stefaniotou M, Gorezis S, Psilas K ARTISAN aphakic intraocular
lens implantation in cases of subluxated crystalline lenses due to Marfan syndrome.
J Refract Surg. 2006; 22(1):99-101.
Y.M. Por, M.J. Lavin Techniques of Intraocular Lens Suspension in the Absence of Capsular/
Zonular Support. Survey of Ophthalmology 2005; 50:429-62.

IOL Constantes
Veel artsen maken gebruik van de geprogrammeerde formules in de IOLMaster bij het maken van lensberekeningen voor cataract
chirurgie. OPHTEC heeft daarom recentelijk van een aantal lensmodellen de a-constante en overige constantes geoptimaliseerd
voor IOLMaster. De waardes zijn weergegeven in bijgaande tabel. We hopen daar dit jaar ook de constantes van de standaard
ARTISAN Aphakia aan toe te voegen.

IOL Master
IOL A Scan SRK T SRK II Haigis Hoffer-Q Holladay 1
a-constante a-constante a-constante aO a1 a2 pACD sf
ARTISAN Aphakia 205 116,8 116,9 116,8 -0,250 0,400 0,100 4,34 0,54
(retropupillair)
ErgomaX PC 525 118,0 118,2 118,3 0,930 0,400 0,100 5,13 1,32
TrimaX PC 530 117,8 118,8 119,2 1,320 0,400 0,100 5,50 1,71
QuadrimaX PC 545 118,0 118,4 118,6 1,030 0,400 0,100 5,25 1,47
MonomaX PC 550 118,0 118,7 119,4 1,220 0,400 0,100 5,38 1,63

* Zie ook www.augenklinik.uni-wuerzburg.de/ulib/c1.htm Versie: 5 Januari 2012

N.B. Bovenstaande waarden zijn geoptimaliseerd aan de hand van klinische data van tenminste 50 implantaties.
IOL constantes dienen echter gepersonaliseerd te worden voor iedere arts.

18 OPH THE RECORD

 QuadrimaX ;
™

>> Uitgebreide dioptrie range

geschikt
voor

1.8 mm
incisie

QuadrimaX™ Hydrofiel Acrylaat IOL PC545

Lens type: One piece IOL | In de kapselzak fixatie
Foto: J. Swart imlantatie video - C. Budo
Biconvex | asferisch oppervlak |
Square edge 360˚

Totale diameter: 10.50 tot 11.0 mm* In te brengen met OPHTEC DualTec™ en Medicel injectoren
Optiek diameter: 5.7 / 6.0 mm*

Lens materiaal: Hydrofiel Acrylaat

“minder nastaar”
Haptieken: 4 gesloten loops Drs. J.J. Ligtvoet
Angulatie: 8˚

Refractie index: 1.46 “zeer gecontroleerd in te brengen”

AC diepte: 4.96 mm Drs. I. de Graaf-Kret
A-constante: 118.0 (ultrasound)
118.5 (laser interference)
“makkelijk te laden”
Beschikbare sterktes: +5.0 D tot +35.0 D (1.0 D stappen)
+14.5 D tot +25.5 D (0.5 D stappen) Omloop
* Hangt af van dioptrie

OPH THE RECORD 19

 ARTISAN / ARTIFLEX
& Keratoconus
Goede resultaten
Door Erwin Bouwman
Steeds vaker worden (Torische) ARTISAN en ARTIFLEX lenzen
geïmplanteerd in patiënten met keratoconus. De artikelen die
hierover verschijnen in de literatuur, laten goede resultaten zien.
Voordelen
Voordelen van pIOL implantatie t.o.v. bril of contactlens zijn o.a.:
de mogelijkheid om hoge myopie/hyperopie te corrigeren, astig-
matisme correctie (tot 7.5D met ARTISAN Toric), omkeerbaarheid,
sterkere beeld vergroting en minder beeldvervorming (tabel 1).
Tabel 1: Voordelen van PIOL implantatie in patienten met keratoconus
Omkeerbaar- Progressie van de keratoconus kan leiden tot
heid van de een verandering in refractie. De ARTISAN en
ingreep ARTIFLEX lenzen zijn eenvoudig te verwisselen
voor lenzen met een andere sterkte
In het geval van een cornea transplantatie
of cataract zijn de iris gefixeerde lenzen
gemakkelijk te explanteren
De positie in het Beeld vergroting: des te dichter de lens bij de
oog van de iris- retina zit, des te sterker is de vergroting van
gefixeerde lens het beeld
heeft voordelen Minder beeldvervorming: de positie van de
t.o.v. een bril of lens achter de irregulaire cornea zorgt voor
contactlenzen minder beeldvervorming op de macula
Indicaties uit de literatuur
• Patiënten voor wie niet- chirurgische opties niet mogelijk zijn
• Transparante cornea
• Pre-operatieve CDVA van 20/50 (0.4) of beter
• Geen verandering in refractie / topografie gedurende het
voorafgaande jaar. Een progressieve keratoconus zal eerst
gestabiliseerd moeten worden
Contraindicaties
• Instabiele refractie. Dit leidt tot onvoorspelbare uitkomsten en
een mogelijke noodzaak voor een lenswissel.
• Irregulair astigmatisme. De torische lens kan alleen regulair
astigmatisme corrigeren. In het geval van irregulair astigmatisme
is de uitkomst onvoorspelbaar en mogelijk teleurstellend
20 OPH
OPHTHE
THERECORD
RECORD
Hoornvlies
verdunning
Normaal Oog Keratoconus
Bron: National Eye Institute Bron: NEI / Elio Spinello MPH, EdD
Ingrepen in combinatie met lens implantatie in
keratoconus
• Crosslinking: stabilisatie van de keratoconus om de voorspelbaar-
heid en de stabiliteit van de uitkomst van lensimplantatie te
vergroten
• Intra Corneal Ring Segments (ICRS / Intacs): hermodellering van
de cornea om de irregulariteit van de cornea te verkleinen
Resultaten in de literatuur:
Güell JL, Morral M, Malecaze F, Gris O, Elies D, Manero F.
Collagen crosslinking and toric iris-claw phakic intraocular
lens for myopic astigmatism in progressive mild to moderate
keratoconus. J Cataract Refract Surg 2012 Jan 18
• Retrospectief onderzoek van 17 ogen, 14-58 maand follow-up
• 15 ARTIFLEX Toric en 2 ARTISAN Toric
• Eerst corneal crosslinking, 3-5 maanden later ARTIFLEX Toric /
ARTISAN Toric implantatie
Resultaten:
• 82.4% binnen 0.5 D van emmetropie, 94.1% binnen 1.0 D van
emmetropie
• UDVA 20/40 in 94.1%, 20/25 in 52.9%
• Geen lijnen CDVA verlies, in 30% van de ogen was er minstens
1 lijn verbetering
• Geen significante veranderingen in SE en cilinder gedurende
de follow-up periode
• Geen significant verlies van endotheelcellen
• Volgens het artikel zijn de iris gefixeerde PIOLs de beste optie,
in het bijzonder voor astigmatisme correctie, omdat de
enclavatie methode rotatie voorkomt.
 Efficacy
100%
Conclusies naar aanleiding
100% 14 ogen
Gemiddelden 24 maanden
94% 94%
van de artikelen:
follow-up
80%
Postop UDVA 71% • Het gebruik van ARTISAN/ARTIFLEX (toric) in patiënten met
% Ogen (cumulatief

Preop CDVA een stabiele keratoconus is veilig, voorspelbaar, effectief en gaat

60%
53% 53% gepaard met weinig complicaties. Het kan toegepast worden in
40% combinatie met crosslinking of intracorneal rings
35%
• Het is belangrijk dat de patiënt realistische verwachtingen
20% 18% heeft. Er zal in veel gevallen een verbetering optreden van de
visus, maar deze zal vaak niet perfect zijn. Het voornaamste
0% doel van PIOL implantatie is om een mogelijke corneatrans-
20/20 20/25 20/32 20/40 plantatie uit te stellen voor een lange termijn. Patiënten
Visus in Snellen
moeten ervan bewust zijn dat progressie van de keratoconus
Figuur 1: Best gecorrigeerde visus (CDVA) in Snellen decimalen voor en kan leiden tot veranderingen in refractie met de noodzaak tot
na Artisan PIOL implantatie’ crosslinking, PIOL verwisseling, contactlenzen of een bril als gevolg

Izquierdo L Jr, Henriquez MA, McCarthy M. ARTIFLEX

Phakic Intraocular Lens Implantation After Corneal Collagen
Cross-linking in Keratoconic Eyes. J Refract Surg. 2011; 27(7):482-7
• Prospectief onderzoek met 11 ogen, 6 maanden follow-up
• Eerst crosslinking, 6 maanden later ARTIFLEX
Resultaten:
• UDVA na CXL; 1.16 ± 0.46 logMAR
• UDVA na ARTIFLEX: 0.16 ± 0.06 logMAR, toename van 5 lijnen
visus in alle ogen
• ECC pre-operatief: 2759.64 ± 159.84 cellen/mm2
ECC na CXL: 2739 ± 157 cellen/mm2
ECC na 6 maanden na ARTIFLEX: 2669 ± 133 cellen/mm2
Literatuur overzicht:
ARTIFLEX na CXL
Güell JL, Morral M, Malecaze F, Gris O, Elies D, Manero F. Collagen crosslinking
and toric iris-claw phakic intraocular lens for myopic astigmatism in progressive
mild to moderate keratoconus. J Cataract Refract Surg 2012 Jan 18.
Izquierdo L Jr, Henriquez MA, McCarthy M. ARTIFLEX Phakic Intraocular Lens
Implantation After Corneal Collagen Cross-linking in Keratoconic Eyes;
J Refract Surg. 2011; 27(7):482-7.
ARTISAN/ARTIFLEX na Intracorneal ring segments
Cakir H, Utine CA. Combined Kerarings and ARTISAN/ARTIFLEX IOLs in
Keratectasia. J Refract Surg. 2010; April epub.

Kamburoglu G, Ertan A, Bahadir M Implantation of ARTISAN toric phakic

intraocular lens following Intacs in a patient with keratoconus.
UDVA (logMAR)

J Cataract Refract Surgery 2007; 33(3):528-530.

Na CXL, vóór ARTIFLEX
ARTISAN (Toric)
Sedaghat M, Ansari-Astaneh MR, Zarei-Ghanavati M, Davis SW, Sikder S.
ARTISAN Iris-supported Phakic IOL Implantation in Patients With Keratoconus:
A Review of Sixteen Eyes. J Refract Surg. 2011; Jul;27(7):489-93.

Venter J. ARTISAN Phakic Intraocular Lens in Patients With Keratoconus.

Figuur 2: UDVA in LogMAR. Lage LogMAR score betekent een goede visus.
Venter J. ARTISAN Phakic Intraocular Lens in Patients With
Keratoconus. J Refract Surg. 2009; 25(9):759-64
• Retrospectief onderzoek met 18 ogen, 6-12 maand follow-up
• 12 ARTISAN Toric, 6 ARTISAN Myopia
Resultaten:
• 61% binnen 0.5 D van emmetropie
• 94% UDVA 0.63 of beter, 22% UDVA 1.0 of beter
• Endotheelcel tellingen stabiel gedurende studie
• CDVA zie figuur 3
J Refract Surg. 2009; 25(9):759-64.
Budo C, Bartels MC, van Rij G Implantation of ARTISAN phakic toric
intraocular lenses for the correction of astigmatism and spherical errors in
patients with keratocous. J Refract Surg. 2005; 21(3): 218-22.
VERISYSE
El-Raggal TM, Abdel Fattah AA. Sequential Intacs and Verisyse phakic
intraocular lens for refractive improvement in keratoconic eyes.
J Cataract Refract Surgery 2007; 33(6):966-70.
Moshirfar M, Grégoire FJ, Mirzaian G, Whitehead GF, Kang PC. Use of
Verisyse iris-supported phakic intraocular lens for myopia in keratoconic
patients. J Cataract Refract Surgery 2006; 32(7): 1227-32.

100%

80% Pre-op

Post-op
60%
Eyes (% )

40%
Op het OPHTEC YOUTUBE kanaal kunt u de video
20% “ARTIFLEX Toric and Collagen Cross-linking in
Keratoconus” van dr. J.L. Güell bekijken
0%
1.25 1.0 0.8 0.63 ≤0.5
Figuur 3: CDVA in Snellen Decimalen voor en na ARTISAN implantatie >> www.youtube.com/ophtecbv
OPH THE RECORD 21
 OPHTEC CTR nu nog makkelijker te implanteren

NIEUW
RingJect ™

Het RingJect™ systeem bestaat uit een disposable injector met

daarin een voor-geladen Capsular Tension Ring. De ring kan met
De OPHTEC Capsular Tension
een eenvoudige handeling, door chirurg of omloop, geladen worden
waarna het instrument klaar voor gebruik is. De Tension Ring kan
Ring nu voorgeladen in
in twee richtingen in de kapselzak geïmplanteerd worden, kloksgewijs disposable injector
en vice versa. Een indicator op de injector bevestigt de gekozen richting.
De CTRs van Ophtec staan bekend om hun flexibiliteit en treksterkte.
Deze eigenschappen ontstaan doordat de moleculaire structuur
van het PMMA tijdens de productie veranderd wordt. Korte ketens
worden omgezet in lange waardoor treksterkte en flexibiliteit ontstaat.

OPHTEC Capsular Tension Rings worden gebruikt voor het stabiliseren

van de kapselzak in gevallen van zwakke of beschadigde Zonulae vezels

Extreem flexibel,
grote treksterkte;

perfect ronde
kapselzak;

De “ski tip” uiteinden

zorgen ervoor dat de
CTR onbelemmerd in
de kapselzak draait.

Kenmerken en voordelen
Voor- Zelf ladend / Eén stuks verpakking;
geladen Handig om een paar op voorraad te hebben bij
sets: uw instrumenten

Injector: • makkelijk te gebruiken

“Goed product; doet wat het moet doen. Wij hebben 1 goede shooter
(reusable) en daarnaast een aantal Ringjects op voorraad voor het • totale controle door het duw- en
geval er op 1 dag meerdere CTR’s nodig zijn” terugtrekmechanisme
Drs. A.A. Eijpe • implantatie richting:
kloksgewijs en vice versa mogelijk
“Prima, wat mij betreft mag de oude, losse Tension ring met
• indicator op injector
pensioen gaan!”
Drs. V. I. Apostolov • lange smalle tip, handig in geval van
diepliggende ogen.
“Prima instrument” Capsular • Geeft circulaire spanning en stabilisatie
Drs. I de Graaf-Kret Tension van de kapselzak
Ring: • Veilige IOL centratie in ogen met
“Just tried the CTR. Amazing! First time I have used a tension ring
that was very easy to use!” beschadigde zonulae
Professor dr. Shah Sunil Shah, UK • Voorkomt IOL decentratie na het krimpen
van de kapselzak
• Zorgt voor een gestabiliseerde kapselzak
tijdens de chirurgie
• Verminderde kans op capsular fibrosis
• Verbeterde gezichtsscherpte, indien
RingJect video geïmplanteerd met een premium IOL

22 OPH THE RECORD

Uitgaansagenda NOG
Groninger Museum

Mode tentoonstelling in Groninger museum

11 DEC 2011 T/M 06 MEI 2012
In het Groninger Museum zijn onder de noemer ‘Azzedine Alaïa in de 21e eeuw’ tot en met 6 mei
de meest fantastische modecreaties te zien van de in Tunesië geboren modeontwerper.
Museumeiland 1, 9711 ME Groningen

Iris van Herpen in Groninger Museum

25 MRT T/M 23 SEP 2012
Het Groninger Museum toont van 25 maart tot en met 23 september een expositie van de werken
van Iris van Herpen. Dit is een van de meest spraakmakende jonge ontwerpers van dit moment.
Museumeiland 1, 9711 ME Groningen

Gevangenisfotografie in Noorderlicht
T/M 1 APRIL 2012
In fotogalerie Noorderlicht is vanaf 18 februari een tentoonstelling te zien over het gevangeniswezen:
‘Cruel and Unusual’. Noorderlicht Photography Akerkhof 12, 9711 JB Groningen

Drukken in oorlogstijd in grafisch museum

11 MRT T/M 26 AUG 2012
In het Grafisch Museum in Groningen is vanaf 11 maart een expositie te zien over ‘Drukken in
Oorlogstijd’. De expositie vertelt het verhaal van het legale en illegale drukwerk uit Groningen
tijdens de Tweede Wereldoorlog. Rabenhauptstraat 65, 9725 CC Groningen

Voor meer Touristische en Uitgaans informatie zie: http://toerisme.groningen.nl/

OPH THE RECORD 23

De sprong naar Perfectie
in Refractieve Chirurgie

Video ARTIFLEX Toric / VacuFix

ARTIFLEX TORIC PIOL

OPHTEC | Refractieve Chirurgie

VacuFix™
Vacuum systeem voor een perfecte enclavatie
van alle ARTISAN® Familie (Torische) (P)IOLs

PRECISIE
• Nauwkeurige positionering en
centrering van de (Torische) (P)IOL
• Altijd juiste hoeveelheid irisweefsel

ONE SYSTEM FIXATES ALL

• Myopie, Hyperopie, Aphakie en Torische IOLs

www.ophtec.com