Umreženi energetski sustavi

1. Elektroenergetski sustav
2. Plinoopskrbni sustav
3. Centralizirani toplinski sustavi

Zajedničke karakteristike
- isporuka energenta od proizvođača do potrošača obavlja se preko mreže
- mreža je prirodni monopol i može biti samo jedna (u praksi)
- nužna je koordinacija proizvodnje i potrošnje: najčešće ne postoji mogućnost uskladištenja
(osim djelomično i u manjim količinama)
- veliki udio fiksnih troškova (varijabilni trošak: primarni energenti)
- “što veće to jeftinije” ili eng. “economy of scale”
- povezivanje sustava: sigurnost, manji troškovi
- plaćanje na osnovu odgovarajućeg tarifnog sustava, ovisno o: mjestu isporuke, količini,
vremenu, angažiranoj snazi
- centralizirani/monopolistički sustavi ili decentralizirani/tržišni sustavi (osim mreže)

OPĆA ENERGETIKA 1

Elektroenergetski sustav

Prijenosna mreža
(110<=U<=750kV) SN distribucijska mreža
(0,4kV<U<=110kV) NN distribucijska mreža
(U<=0,4kV)

Proizvodnja
(U<25 kV)

OPĆA ENERGETIKA 2

1
 Elektroenergetski sustav(2)
Regulirani Primarni energent
dotoci (fosilno ili nuk. gorivo Energija vjetra

Neregulirani Akumulacije
dotoci

Susjedni Susjedni
EES EES
Hidroelektrane Termoelektrane Vjetroelektrane

Prijenosna mreža

Distribuirani
izvori

Distribucijska Distribucijska ... Distribucijska ...

mreža mreža mreža

Potrošači
OPĆA ENERGETIKA 3

Elektroenergetski sustav(3)

REGULACIJA:TARIFNI STAVOVI, ZAKONI, MEĐ.UGOVORI

PLANIRANJE, VOĐENJE I UPRAVLJANJE

PROIZVODNJA DISTRIBUTIVNA
PRIJENOSNA MREŽA
MREŽA
110 - 400 kV
SN NN

POTROŠAČI

OPĆA ENERGETIKA 4

2
Regulacija rada EES-a: zakonodavni okvir na osnovu kojeg su uređeni odnosi u elektroenergetskom
sustavu.
Planiranje, vođenje i upravljanje:
- za proizvodnju, prijenosnu i distributivnu mrežu vrši se jednim dijelom odvojeno za svaki od
navedenih segmenata,
- a jednim dijelom koordinirano između pojedinih segmenata EES-a.
- Koordinaciju rada između proizvodnje, prijenosa i distribucije električne energije vrše:
- nacionalni i regionalni dispečerski centri
- u novijoj terminologiji: operator prijenosnog sustava
Proizvodnja električne energije:
a) elektroprivredna poduzeća (javna ili privatna)
b) nezavisni proizvođači (privatni)
- veće elektrane uvijek su priključene na prijenosnu mrežu
- manje elektrane mogu biti priključene na distributivnu mrežu
Prijenosna mreža:
- prirodni monopol (nema dupliranja)
- cijene regulirane od strane nezavisne institucije/države
Distributivna mreža:
- prirodni monopol (nema dupliranja)
- cijene regulirane od strane nezavisne institucije/države
-u novije vrijeme podjela na:
- operator mreže
- opskrba (moguća konkurencija)
OPĆA ENERGETIKA 5

PRIJENOSNA MRŽEŽA

1. Visokonaponski vodovi (110 kV i više)

- nadzemni vodovi
- kabelski vodovi
2. Rasklopna postrojenja
- transformatorska postrojenja (trafostanice)
- razdijelna postrojenja
Osnovni parametri (vodovi, transformatori)
- naponski nivo (kV)
- prijenosna moć, tj. nazivna snaga (MVA) ili struja (A)

- prijenosna mreža služi za transport električne energije od elektrana do distributivne mreže ili
velikih potrošača
- prijenosna mreže radi pod velikim naponima zbog potrebe za prijenosom većih snaga i smanjenja
gubitaka
- prijenosna mreža je gotovo uvijek upetljana, tj. tijek energije kroz vod odnosno transformator može
biti u oba smjera, a glavni razlog je povećanje sigurnosti opskrbe
- za specifične slučajeve prijenos se obavlja i istosmjernom strujom (vrlo velike udaljenosti,
podmorski kabeli veće duljine)
- nazivnim naponom definira se najpoželjniji napon određenog elementa, dok ovisno o situaciji,
stvarni napon može varirati, obično do +/- 10%

OPĆA ENERGETIKA 6

3
 STRUKTURA PRIJENOSNE MREŽE

~
Elektrana:
- generator
- blok transformator

Mreža 400 kV

Mrežni transformatori:
Mreža 220 kV - autotransformator
- tronamotni mrežni tr.

~ Mreža 110 kV
Elektrana:
- generator
- blok transformator

Transformator 110/x/x kV

R
Distributivna mreža
(35, 20, 10 kV)

OPĆA ENERGETIKA 7

Primjer: Prijenosna mreža Hrvatske

(110,220, 400 kV)

OPĆA ENERGETIKA 8

4
Primjer:
evropske interkonekcije

OPĆA ENERGETIKA 9

DISTRIBUTIVNA MRŽEŽA

1. SREDNJENAPONSKA DISTRIBUTIVNA MREŽA: Naponski nivoi 10, 20, 30, 35,

(110) kV
2. NISKONAPONSKA DISTRIBUTIVNA MREŽA: Naponski nivo 0.4 kV

- elementi: slično kao kod prijenosne mreže

- distributivne mreže su gotovo uvijek radijalnog tipa, tj. u normalnom pogonu nema
zatvaranja petlji, pa je napajanje jednostrano
- srednjenaponska mreža, posebno 35 kV-tna i gradska 10(20) kV-tna, je obično
upetljana, što služi za rezervu pri ispadu glavne pojne trase
- struktura SN mreže:
a) Jedan naponski nivo, npr. 20 kV: transformator 110/20 kV – 20 kV SN mreža –
transformator 20/0.4 kV – 0.4 kV NN mreža
b) Dva naponska nivoa, npr. 10kV, 35kV: transformator 110/35 kV – 35 kV SN
mreža – transformator 35/10 kV – 10 kV SN mreža – transformator 10/0.4 kV –
0.4 kV NN mreža

OPĆA ENERGETIKA 10

5
Struktura distributivne mreže (2 SN napona)

OPĆA ENERGETIKA 11

Primjer: 35 kV-tna mreža šireg splitskog područja

Kaštela 110
Meterize 110

Kaštela 35 4 4

40 40 XHE 49A 185 (7.4)

Klis
KK Kaštela DV Al-Fe 240 (3.55)

DV Al-Fe 50 (5.9)
DV Cu 95 (3.1)
IPZO 13 185 (1.07)

IPZO 13 185 (1.07)

Meterize 35
XHP 48 185 (3.87)
XHP 48 185 (3.87)
XHP 48 185 (3.87)

DV Al-Fe 70 (1.6)

XHP 48 185 (2.7)

Vrboran 110
DV Cu 95 (3.4)

20 20
XHP 48 185 (2.7)
DV Al-Fe 50 (6.13)

Kaštela XHP 48 185 (1.4)

KK Željezara
XHP 48 240 (0.7)

Sv. Juraj 2 Sv. Juraj 1 Brizine

XHP 48 185 (1.15)

Željezara
Napusteno
XHP 48 185 (1.13)

8 8 8 8

DV Al-Fe 240 (2)

Majdan
IPZO 13 185 (3.7)

XHE 49A 185 (5.29)

Dujmovača
DV Cu 50 (6.6)

Sv. Kajo
Napusten

IPZO 185 (3.8)

Divulje 16 16

Gripe
10.28kV
4 4 Dobri
10.34kV
10.32kV 8 8
Brodogradilište I
XHE 49A 185 (3.96) 16 16 36.28kV
16
Miljevac
Marina 36.37kV 36.36kV 36.26kV
IPZO 13 185 (2.22)

Čiovo Trogir
IPZO 13 185 (1.9)

4 IPZO 13 185 (1.59)

IPZO 13 185 (1.9)

16 16
IPZO 13 185 (1)

IPZO 13 185 (1)

8 8
8 8 8 4 10.23kV
DV Al-Fe 120 (11.9)
XHP 48 185 (1.78)

IPZO 13 185 (1.05)

Visoka 110
IPZO 13 185 (1.19)

40 40

IPZO 13 185 (0.81) 36.41kV

Sućidar 35
36.31kV

Trogir 35
10.30kV 10.33kV
20 20 Sućidar 110 35 kV-tna mreža (Split)
Trogir 110

OPĆA ENERGETIKA 12

6
 Primjer: 10 kV-tna mreža (otok Brač)

35.84kV
(36.76 kV)

TS 35/10 kV Postira

PUČ IŠĆA ŠKOLA

PUČ IŠĆA 2

LATE?E BRD O
PU ČIŠĆA 4
(SOLINE)
TRSTENA
(MAJAKOVAC)

(PLASTIKA)
SUTIVAN 3

(PAVI?IĆA VRTLI)
POSTIRA 5

(M ALA LOZNA)
POSTIRA 4
(ZASTIVANJE)
POSTIRA 3
SUTIVAN 1

(STRAN?ICA)
POSTIR E 6
(SARDINA)
POSTIR A 2

(CENTAR)
POSTIRA 1
SU TIVAN 2

(BUN TA)
SUTIVAN 4
(LUKA)

(ŠUMARIJA)
SUPETAR 3

SUPETAR 2 ?I?A
(HOTEL)
SUPETAR 5
(PLIVA)
SUPETAR 6
(KAKTUS II)
SU PETAR 12

(KAKTUS I)
SU PETAR 9

KU PINOVA
(STOLARIJA)
SUPETAR 8

LUKA

VESELJE
(PASIKE)
SUPETAR 10
(M ORE)
M IRC A 2
PUNTA
10.54kV

XHE 49-A 3x150 0.4 km

3x35 Cu 3x35 Cu 3x35 C u
EpHP48A 3x150 EpHP48A 3x150??? XHE 49-A 3x150 XHE 49-A 3x150 0.55 km EpHP48A 3x150
3x35 Cu 1.5 km 2.15 km 1.55 km
XHE 49-A 3x150 XHE 49A 3x(1x185) 0.6 km 0.36 km 0.54 km 0.36 km 1.07 km
NKBA 3X150 ???

NKBA 3X150 ??? EpHP48A 3x150 EpHP48A 3x150

0.122 km 6.944 km 3x50 Al-Fe
EpH P48A 3x150 EpHP48A 3x150 XHE 49-A 3x150 N KBA 3X150 ??? 0.33 km 0.17 km
0.26 km

0.3 km NKBA 3X150 ???

XH E 49-A 3x150
NKBA 3X150 ??? NKBA 3X150 ??? 0.16 km

0.15 km
3x150 Al
0.3 km
0.15 km 0.4 km 0.48 km 0.17 km 0.67 km 0.33 km
XHE 49-A 3x150 0.565 km

EpHP48A 3x150
0.92 km XHE 49-A 3x150

GAZDAR

3x50 Al-Fe
XH E 49-A 3x150 0.67 km 3x50 Al- Fe

1.9 km

(BATAK)
PUČIŠĆA 3

0.32 km
1.6 km
0.9 km

LOVRE?INA
EpHP 48 3x150

XHP 48-A 3x150

3x25 Al-Fe 3x25 Al-Fe 3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe 0.24 km
0.8 km 0.04 km 1.9 km 1.35 km

0.38 km
XHE 49-A 3x150

XHP 48-A 3x150

SUPETAR 11 3x50 Al-Fe
NKBA 3X150 ??? 3x50 Al-Fe
EpHP48A 3x150

XHE 49- A 3x150

ŠUM ICA 0.1 km 0.67 km 0.9 km

EpHP48A 3x150
3x50 Al-Fe
0.361 km

0.7 km
0.45 km

0.6 km

0.54 km

0.32 km
XHE 49- A 3x150
0.43 km

XHE 49-A 3x150

TIHA M ALA XHE 49-A 3x150
3x50 Al- Fe

0.68 km

0.5 km
3x16 C u
1.35 km

XHP 48-A 3x150

3 km

XHE 49-A 3x150 XHE 49-A 3x150 XHE 49-A 3x150 XHE 49-A 3x150 XHE 49-A 3x150

0.38 km
1.031 km 3.28 km 0.456 km 0.709 km 1.871 km DOL
(VODA)
(M JESTO)
M IRC A 1
XHE 49-A 3x150

EpHP48A 3x150 ???

podmorski tip=??? 0.64 km
LAM UT

XHE 49-A 3x150 0.5 km TS 35/10 kV Pučišća

1.75 km

EpH P48A 3x150 ???

0.92 km 0.64 km
35.49kV

SUPETAR 7 JEZERINE

LUKA
SPLITSKA 1

PUNTA
SPLITSKA 3
3x25 Al-Fe

KRNJI RAT
SPLITSKA 2
3x25 Al-Fe

IND .ZONA
SUPETAR 14

M ACEL
SUPETAR 4

3x16 C u
0.87 km
0.25 km 1 km

(NAPLOV)
SUPETAR 1

SIVAC

PILANA
BOBOVIŠĆA 3

XHE 49-A 3x150

VI?JA LUKA

0.85 km

XHE 49-A 3x150

1 km
DOL (M JESTO)
POVIJA 2 (HOTELI)

3x35 Cu
LOŽIŠĆ A

2.3 km
3x50 Al-Fe

XHE 49-A 3x150

0.53 km

0.48 km
XHE 49-A 3x150 POVIJA 1 (MJESTO)
0.4 km 10.42kV
ŠKRIP 1 (M JESTO)
XHE 49-A 3x150
PUČIŠĆA 5 0.78 km

XHE 49-A 3x150

XHE 49-A 3x150
0.92 km

3x16 Cu
1.9 km
3x35 C u KALAJ?I?

2.4 km
1.02 km
ZEČEVO
BOBOVIŠĆA 2

XHE 48A 3X185 ???

MORE BOBOVIŠĆA 1
(SELO)
0.844ind 115.0kV
3x50 Al-Fe

0.45 km
1.6 km

ŠKRIP (VODA)
3x25 Al-Fe

3x50 Al-Fe
0.05 km

0.8 km
3x35 Cu
XH E 49-A 3x150

0.91 km
0.7 km PRAŽNICE 2 GLAVE
TS 110/35 kV Nerežišća
VIP
??? XHE 49-A 3x150
VIP NOVO SELO
3x25 Al-Fe 1.8 km
0.03 km

3x50 Al-Fe
1.1 km
XHE 49-A 3x150 SELCA ( VODA)

3x35 Cu
0.91 km

3x120 Al-Fe
0.3 km PRAŽNICA
KVINTO
36.26kV

11 km
JADR AN KAM EN - PILANA
36.17kV
3x25 Al-Fe
VP 35 kV Šolta 0.45 km

3x35 Cu
0.24 km

EpHP48A 3x150
BERICA
3x50 Al-Fe

PP 41-A 3x50
EpHP48A 3x150 PLIVA

0.33 km

0.1 km
0.11 km
1 km

XHE 49-A 3x150

3x50 Al-Fe
3.4 km
EpHP48A 3x150

0.97 km

?UVI?
0.11 km
D.HUM AC 2

BRIGI
XHE 49- A 3x150
0.54 km EpHP48A 3x150
0.22 km
JAD RANKAM EN
M ILOVICA N ER EŽIŠĆA 3 EpHP48A 3x150

NEREŽIŠĆA 1
0.6 km

XHE 49-A 3x150 GOR NJI HUMAC EpHP48A 3x150

3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe EpHP48A 3x150 0.26 km
EpHP48A 3x150 1.2 km 5.25 km 2.3 km 1.1 km 1.5 km
10.47kV EpHP48A 3x150 3x50 Al-Fe

3x50 Al-Fe
0.12 km

1.06 km
XH E 49-A 3x150 0.35 km 0.55 km
0.45 km

3x25 Al
0.6 km
3x25 Al-Fe
0.41 km

HACIEN DA
EpHP48A 3x150 3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe 3x50 Al- Fe N AKAL
0.235 km 6.44 km 1.36 km 1.8 km 0.77 km 0.4 km 0.9 km

3x35 Al-Fe
1.105 km
3x50 Al- Fe

( STOLARIJA)
EpH P48A 3x150

1 km
M ILNA 1
3x25 Al-Fe

SELCA 1
N AD SELA
D IZEL
0.08 km

7 km

XHE 49-A 3x150

1.27 km VRSALOVIĆ

XHE 49-A 3x150

XHE 49-A 3x150

0.5 km
XHE 49-A 3x150

OSR ITKE
0.51 km

3x50 Al- Fe
2.5 km

3x16 Cu
0.6 km
0.05 km
DR AŽEVICA

M ILNA 5
DON JI H UMAC
(KAMENOLOM )
DRAGONJIK
XHE 49-A 3x150

M LINI
XHE 49-A 3x150
0.58 km

XHE 49-A 3x150

0.35 km 0.45 km
EpHP48A 3x150 ???

(LOKANJAC)
SELCA 2
0.34 km

(NAPLOV)

3x50 Al-Fe

SELCA 3
M ILNA 2

0.7 km
M ILNA 4 NEREŽIŠĆA 2
VLAŠKA (FAVORIT)
35.63kV
AERODROM
XHE 49-A 3x150
0.6 km
PODHUM E

XHE 49-A 3x150

podm orski tip=???

3.8 km

3x50 Al-Fe
6.57 km
0.5 km

XHE 49-A 3x150

VIDOVA GORA
0.61 km

3x16 Cu 3x16 Cu 3x25 Al-Fe

10.01kV 0.82 km 0.61 km 0.44 km
(VOJN A)
MILNA 6
(MAKARAC)

(SARDINA)
M ILNA 3
(RAŽANJ)
MILNA 5

(VODA)
MILNA 7

BOL 4

3x16 Cu
1.1 km

3x25 Al-Fe
XHE 49-A 3x150

0.5 km
EpHP48A 3x150
3x50 Al-Fe
0.5 km

3.64 km

3x25 Al-Fe
0.42 km
XHE 49-A 3x150

0.35 km
0.53 km
3x25 Al-Fe
3x25 Al-Fe
0.32 km

0.5 km
3x25 Al-Fe
0.6 km
0.418 km
3x16 Cu

XHE 49-A 3x150 3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe

PAKLIN A

1.98 km

XHE 49-A 3x150

0.5 km 4.8 km

0.87 km
MUR VICA

XHE 49-A 3x150 XHE 49-A 3x150 EpHP48A 3x150 XHE 49-A 3x150

SUM AR TIN 2 M IŠE

3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe

ODM AR ALIŠTE
SUMARTIN 3
3x50 Al-Fe 3x50 Al-Fe 0.3 km 0.78 km

RADON JA
0.55 km 0.45 km

SUM ARTIN 1
0.5 km 1.7 km 0.77 km 1.45 km XHE 49-A 3x150

( CRKVA)
0.18 km

XHE 49-A 3x150

BOL 5 (PODBORJE)
1.22 km

BOL 10
BOL 8
XHE 49-A 3x150 3x16 Cu 3x16 Cu XHE 49-A 3x150 EpHP48A 3x150 XHE 49-A 3x150
1.145 km ?? 1.145 km ?? 0.438 km 0.524 km 0.8 km
XHE 49-A 3x150

0.3 km 0.75 km
0.277 km

0.45 km
PUNTIAK
EpHP48A 3x150 XHE 49-A 3x150
0.543 km 0.8 km
OSIBOVA NOVA 3
OSIBOVA NOVA 2
OSIBOVA NOVA 1

EpHP48A 3x150 NKBA 3X150 ???

OSIBOVA
MILNA 9

BOBAN

0.35 km 0.43 km
ZLATN I RAT

3x25 Al-Fe
XHE 49-A 3x150 EpHP48A 3x150 EpHP48A 3x150 EpHP48A 3x150 EpHP48A 3x150

0.23 km
0.6 km 0.3 km 0.6 km 0.35 km 0.9 km
RUŽM AR IN
BRITANIDA

KLAPHUZA

BOL 3 BEN A?IC A

BOL 2 (BILA KU ĆA)

BOL 7 KUPINA

BOL 6 BLATO
BOL 1 KAŠTIL
OPĆA ENERGETIKA 13

1
4

10
3

4 4 125A 3
4 125A 5
125A
3
3 125A
3
MO-II/10 MO-II/9 125A MO-II/11
1 125A
125A MO-II/5
MO-II/8 125A 80A
1
3 4
4 1
4
1 5

5 2
1
4
5
4
3 1
125A

8 5
125A MO-1
4 MO-4/1
MO-II/1 8
80A MO-II/3 3
MO-II/6 125A

125A
4
80A MO-6 MO-4
MO-2
RO-2
80A 125A
80A
RO-1 160A RO-3
80A
10
16
63A
7 1
3
1 2 9
1
8

1
80A 80A
4
2
3
MO-7
1
4 1
7 5 MO-7/2
RO-4 MO-7/1
3 80A
1 80A 80A

1 1
6 1
MO-8/1
2
3 4
80A
5 80A
8 2

MO-14/3
80A 1
7
125A
80A
125A
7 MO-8/2
125A MO-12 80A 10
2
125A MO-10 125A
3 11
125A 1
3 1
2 MO-11 11
10
2 8 4 63A 80A
125A 1 1 1
MO-14/2 10
6 MO-6-2/2 MO-6-2/3
8 10 MO-6-2
80A 8
80A
9 80A
7 8
6
80A
80A
100A
1
MO-6-1/1
80A
5 2 100A 250A
400A MO-6-2/1
200A 80A 80A
9
MO-14 MO-9
80A 400A 8

80A 9
125A
200A TS 10(20)/0,4kV
250A 250A PREZIDE MO-III/1 MO-6-1 100A 2
2 MO-I/1 MO-III/2
80A
5 MO-I/2
125A 80A 80A 80A
4

MO-14/1 80A
80A
80A MO-I/3
1
3 9 3
5
80A 4
1 4
7 16 3
6
10
6
110m 60m

4 3
MO-6-3 4
MO-9/1 6

80A 125A
125A
5 5

3
4 5
7
5

MO-6-4/1
4
80A
1
80A
MO-6-4
200A
63A
160A 6

2
9 7

100A
3
2 MO-6-4/2 7

100A 125A 125A

MO-6-5
6
1 80A 125A
125A
6

2
MO-6-5/1 125A 4
3 6

Primjer: niskonaponska mreža 80A

MO-6-6
2

MO-6-6/1
3

MO-6-6/2
80A
6

9
125A
160A
80A 125A
4

5
1
10
11
6

34

MO-6-7 MO-6-7/1 100A

80A

80A

OPĆA ENERGETIKA 14
6 80A 12
6
5

7 10

80A MO-6-8 MO-6-8/1 MO-6-8/2

125A
125A 100A 125A
1

7
 Potrošnja električne energije

- promjenljivost potrošnje u svim vremenskim razdobljima

- prostorna neujednačenost potrošnje

Vrste potrošača:
a) industrijski potrošači priključeni na prijenosnu mrežu (110 kV)
b) distribucijski potrošači priključeni na distributivnu mrežu (0.4 – 35 kV)
b1) potrošači na SN
- industrija
- usluge
b2) potrošači na NN
- industrija
- usluge
- rasvjeta
- kućanstva
Specifični:
c) potrošnja RHE za pumpanje
d) vlastita potrošnja elektrana i rasklopnih postrojenja
e) gubici u mreži

OPĆA ENERGETIKA 15

Dnevni dijagram potrošnje: kronološki slijed potražnje električne energije po satima

P
Wv – varijabilna energija

Pmax

Wuk – ukupna energija

Pmin Wk – konstantna energija

Wn – noćna energija
Wd – dnevna energija

Faktor opterećenja: Wuk

m=
24 ⋅ P max
OPĆA ENERGETIKA 16

8
 Krivulja trajanja opterćenja: dnevni dijagram potražnje prema iznosima opterećenja
3000

2500

2000
P(MW)

1500

1000

500

0
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23
t(h)

Tjedni dijagram potrošnje Potrošnja po mjesecima

3000 1400

2500 1200

1000
2000

W(GWh)
800
P(M W )

1500
600
1000 400

500 200

0 0
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
1
12
23
34
45
56
67
78
89
100
111
122
133
144
155
166

t(h) m jesec

OPĆA ENERGETIKA 17

OSNOVNI PRINCIPI RADA ELEKTROENERGETSKOG SUSTAVA

A) Pouzdanost i sigurnost opskrbe

- proizvodnja električne energije mora u svakom trenutku biti jednaka potrošnji;

- to se osigurava tzv. primarnom, sekundarnom i tercijarnom regulacijom snage, te hladnom rezervom
- prijenosna mreža trebala bi biti tako izgrađena da kvar (ispad) bilo kojeg elementa mreže (vod, trafo itd.) ne ometa
normalno funkcioniranje prijenosne mreže, tj. da distributivne mreže i elektrane to ne osjete (tzv. kriterij N-1)
- u distributivnoj mreži ne može se osigurati potpuna pouzdanost s obzirom na radijalni karakter mreža; nastoji se
osigurati da svaki kvar ostavlja bez napona što manje potrošača

B) Kvaliteta električne energije definirana je između ostalog:

- naponom: na svakom naponskom nivou definirano je maksimalno dozvoljeno odstupanje od nazivne vrijednosti
- frekvencijom: odstupanja frekvencije od nazivne (50 Hz) rezultat je poremećaja u ravnoteži potrošnje i proizvodnje,
te se regulira promjenom proizvodnje elektrana ili u kritičnim slučajevima isključenjem dijela potrošača
- razinom smetnji u mreži: propadi napona, kratkotrajni prekidi napona, kratkotrajno povišenje napona, viši
harmonici, flikeri itd.

OPĆA ENERGETIKA 18

9
C) Izoliranje i otklanjanje kvarova

-svaki element mreže mora biti štićen odgovarajućim sustavom zaštite (releji, osigurači, prekidači itd)
- najčešći kvarovi su:
- preopterećenje
- kratki spoj
- prenaponi
- kvarovi u mreži moraju se otklanjati selektivno, tj. otklanjanje kvara mora izvršiti najbliži zaštitni uređaj

D) Ekonomičnost rada

- optimizacija troškova goriva i troškova nabave električne energije

- kvalitetno održavanje postojeće opreme
- optimizacija investicija u nove elektrane i mrežu koja mora pratiti rast snage i potrošnje el. energije
- tarifni sustav

OPĆA ENERGETIKA 19

10