Acerca de este libro

Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanterías de una biblioteca, hasta que Google ha decidido
escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en línea libros de todo el mundo.
Ha sobrevivido tantos años como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio público. El que un libro sea de
dominio público significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el período legal de estos derechos ya ha expirado. Es
posible que una misma obra sea de dominio público en unos países y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio público son nuestras
puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histórico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difícil de descubrir.
Todas las anotaciones, marcas y otras señales en los márgenes que estén presentes en el volumen original aparecerán también en este archivo como
testimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.

Normas de uso

Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio público a fin de hacerlos accesibles
a todo el mundo. Los libros de dominio público son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de un
trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceros
con fines comerciales, y hemos incluido restricciones técnicas sobre las solicitudes automatizadas.
Asimismo, le pedimos que:

+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos Hemos diseñado la Búsqueda de libros de Google para el uso de particulares;
como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.
+ No envíe solicitudes automatizadas Por favor, no envíe solicitudes automatizadas de ningún tipo al sistema de Google. Si está llevando a
cabo una investigación sobre traducción automática, reconocimiento óptico de caracteres u otros campos para los que resulte útil disfrutar
de acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envíenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio público con estos
propósitos y seguro que podremos ayudarle.
+ Conserve la atribución La filigrana de Google que verá en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyecto
y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Búsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.
+ Manténgase siempre dentro de la legalidad Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse de
que todo lo que hace es legal. No dé por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio público para los usuarios de
los Estados Unidos, lo será también para los usuarios de otros países. La legislación sobre derechos de autor varía de un país a otro, y no
podemos facilitar información sobre si está permitido un uso específico de algún libro. Por favor, no suponga que la aparición de un libro en
nuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infracción de los derechos de
autor puede ser muy grave.

Acerca de la Búsqueda de libros de Google

El objetivo de Google consiste en organizar información procedente de todo el mundo y hacerla accesible y útil de forma universal. El programa de
Búsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevas
audiencias. Podrá realizar búsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la página http://books.google.com
 liv in .
lix all
ut ovltkfrtx..1.
ffi i ritlflluvjk
. . ot lib vqou kroixplvon
ttvltfv l ..n.h.n1 i
. cthrrpl
i
. . . SPP bill
iuli-utut
fin sv-szi i . . twk r
b vid
i fl 1 .. Ser togk vy fucdoxo i li. 1..
trudi . ip r bf ..
lll
. y . . i . . . t i . . 1 1
. 1 y i n
igitur orb uin Sx
. .
A i 1 . 1 1 vvs arse l.. .tAp.. vS i .A os
. . i 1 . .
.. tuæ ... . .. 1 1 i a . r. i i br1..t.l.....l.b
Sktukohrtltvvwkf
lysi vtvsrlp b
.. iiluu l ..p
tulistik
... s l .. 1
1 1
fint ut l A A
i i . . . i . 1 i 1 i . tlirbcuil in
bt bv .oft.q sit . i . 1 . 1 1 1 . 1 . . . 1 itlrirrrinnp
. . . . . 1
.....q . .. ri Arrlfn livii . . v .
. v. i
i v
i
itiSibb
i 1 1 iniquilsinvovlpn tius .. . . li fbi-P spl
1 i . s.1b...alnb.l1lborstt. .. . 1 . a i iu.tlv1lin
i i . . . i i .
..1Pm. . . .l xq u/Lvl xvi 1 .
i v . . infl .l .
ibszlzl/ iuli
.Sx.SLv. i p flebili
lexoij t . 1 .
..
1 1
los-arx antro . . v . 1
us rx tivllv
.. ut ltl ovt 1 kSox
cf i . . i . . . 1
ib t ivi rtiinlla lai . an v . A . . v ub .f . . . v
Svlllætl ilinsz . .
A.
. i
lviabslgualt
ful ato b.l.t vs si i ut A . . . p . l
claruit . . . i . . g
n lvkvPS -.
illuoviribiubo
siccis . v . . .lu.lvktl
v 1 . .1. bivPAs.illvvllv..c-1 .
L-Pi.uts.lb1o11l. 1 . i . .o Atl ..ll.iz lvi . w.sftn s t i.. i1.c
ihivl ff i .
1 r 1 . 1 o..un.v1..xssl lx norit a... tw1..s. . . k
1 j g.su rSo.s. . i
. . ...ls.ols...vr s...a.s
. . i 1 . 1 . 1 . z .ut..s.x n lol.u.1n. liv l sl- t i in lxi tre
.
v nrulllue nia - lrl u quolok . i i .Ltt v. ptotu-ruit ..l..d. .
. i A . . cal . . i .
i etii.vlolr1in1eo.lul . . i . h.1.s. . . 1 ai un
r. .nuæ.lirtluræui1y .
. uinii u.ttoul . t . . 1 . SLLthbf
stv.l.v.llo1naovt fbbl.. i . . i 1 xf gennsy r.
i v 1 .
1. i . . 1 pxtslvfnl
L.xlSo.qvSll...l ..ovs1..na...
l 1 i i . .. .. . . . ..Svi .. ilii sv hvalraf
ilti1b.v . . v .
1 . 1 .lwl.-xllofpnrzlwturvl
victi l . v i i . . 1 1 . i
. e .
lvvbk xt .
l albiblu uux s.o.f.
su-b..r. 1.. . . .L.rv...st i .
1 i A
illisi isto .u. . . .ulll okuv-x ny . P. v v . . 1
vs . v y . fiat minuit . .
Lbelex 1 1 . invlsxillrt
. v v tit si t . . i . . vlifia nil
ffi a ..i i .
. . .
.tiffæw . . . .. . i A 1 . i utlbbwlovv
1 1
...bAv1.l-blc.rleslf
1 i . . li
u bnusrt væ lc tik bs.
riA. ru o. r lycei fv llbf .
y a.nr..vsll. ltl.ll.llll..s co.
. oftivæft agrosulb..a v
. i i . . 1 r i 1
111111PPS. ut . .Alt1to.sw.. 1 i. . . v 1 Lqflilkc
v .. i xlolinlnnct
.hp.o1.rxwll..unnt .1. tu-ikqoftiuscln . 1 y 1 i .
i
A
.
. . 1 1 . .o.AvSniL1A .
t vlvnisyinlunpiayscgrjnstr retrax.i. 1 . . i . 1 1 1 . 1 1 . ly y 1 . ini fcurra a
n..u.fln.1lluvi.. ne yfilkvr .. . v . . . 1 Ailsnaiullq t
l .. a 1 itur/i m .1 . . 1 . 1 i y . v 1 . i
n.i. fi tutati locis r . . tiq utri . . 1 v 1 1 . . A . .P.s.s1. t airo tabul .
zv-vctalul . i . v e br x i . i . i v 1 .Af.l1.Sllo. ..k./l. L
1..Lllfl.d. . i 1 v i
olia sultklitlblo .. 1 . k.v1. A . v i . i urit/i unvqitlkvl.s.
nblblwlt..lr. v . . i
. . s flii in . . i A soltLiSltAil .l
thurlsle . p 1 . .lbl.twe. . . . 1 u
i
i .
1 y
1 i .n.1.111.v .x..ol cul
li . 1 1 ..
Lufltflv . . 1 . . i o vk.lx.av h ..b. .h.
A1u-æP.Plb 1 . s .L.Lxl.va.bl.i1s
. xbpwwnvl . 1
alunmi fer lin
rtltotb t tifll
.
Alhil firn ot n.S alatsi i
o.Ap if ptwrl. .. tinx trlan
lo-. 1.. xl .
1SS.r-.l.s . ..
.y i . lhiel . . .S.Lyt.l.næ . . . 1 .o.os..lkxuzl
. . . lv . .l cru neo la . .
wfifsbuiu
v v . .
i v v . . bL tio te .. 1
w i . . sn..lt... ii
. xiov s ubi 1 y v
. . i
1
1 1 i i . 1 . pbki si nfi b la
va-1.nf.l learlnl . . 1 x fl . . . A t
. A v . . . . vwn.zt.Ax
v .s..1il..nl il irin-oiyt . i i willfsyvn i .. 1..
L i . 1 . .
ootblv. in l.l11o.1t..r1v .hl.l1.w.lxlsnr wssvofll
1 1 . . . 1 i y
.lsSosA .
poubcl . i y SLLolnnfiL . nxlslxv.
.saslurpl.S..lx . y i skeolx
i i .lb-lblls P .. . 1 1 i .
aviti .. 1 y i
r l-s.b... list . un l caloi ln . . i .. 1 . . xllAvs
1 P1... cipitur al r tg infpvlolf . 1 . .
. . . 1 i v . 1.L.s.l
ultlvp yiPPPbsLl v . lalfbn i .
1
fs .tA.. 1 i 1 . 1 . Sl
1 ibisltvbol . .. t i
. . .
tvv. sv-l. . v . . . . . 1 1 1 llt. . .. . ht t.u. t
liillvlln v i i i i i . vl . . i 1 1 v . 1 1 .wl..A. liilsbb
tiv l l rt er.fl11uulit1.c1
.
.. . . . . . lrltvvtt
.
irii
olul fsst ib v e . . i i . 1 b . x .1l i
yev-Pz s c ly v 1..
. 1sl.l.p.llle . 1
.
. 1 A . . t
....1....ng1 s
i 1 v 1 1 LS
...u.l.kroli...wl lahPt
1
1 1 z i v
. . vn....x.wfrv
..n1sato.l..l.. 1A.l. A
y. . . .tt1P 1 . 1 . 1 . . titilla
. . i. .
rafbsfSelnvu 1 . . 1 . 1 1 .vs. .L...L . n . r . ukx
lys axjia
1 .
As xi i fici liii . . 1 . o lifPurts o i- 1 i ..
. v i yw v 1 qifklltlSL y i . .
S.l.i.v.v.v-niatc . i 1 . ll i tkiblurtho A.ytll...ss.-t v 1 .
tihi .to.1nwion . l .lrtds.vr. 1
tibolunilllæ nr . .i.1l.ta
. uuo inf v vi l v ia A s . ....lsw
1 .
i . th nrAan oa lonPbMv .. l m oni ti at . .. 1 v . totas
cto l ut t PLi. . ne llvlvill
. v . . i . Lkathbptu zvuiu
1 lzlqttllis . i .. . t .. xli 1 . . .1l.b.o1.ts.s.tfw
. . isti- p
fslr. nisi 1 1 y . ss u . niplonvvitvlr a i p hlciPtsliil rns
1 i i 1 . ttt . s lx .L..iiq1l-.i
t lbsfltukoituxtlr
l .l.A1.1. i
.r .aA. . tll.. l l syll . . ...aovblvl.o.s. Sm 1 i . t v . x . u . . 1 iz in vlt.ssnrvu.su
Sl.xl v ulul .. . ta u k.a.brh.v.s-l
y
l.i. l.lo.s
illol..ra ira flrtvlibvrstvl A.1 1 1 r
1 vf t... . vic S.t.v. si libr M tb1.-.æ
nbbitiu lhubhfuybwglvP
ul.l.n 1 i . .S1vsn v lu v .. .. . .athllixtrbo .blnvalfb1l.l.p
fulll
. .1 ffi nv vp.
Afo.-lft lefs pby vllu nitens
. .....u 1st lus . o 1 .Lxuyvlli...k uinii Asial ...
rivibos AsLL S.t...l . A bibitur
t.t1n1kku ..vlvk tanti lif i . . . . sk.a1.lulrlsro1rosleniznA . 1 . .1o..px . 1 v . . i 1 . tii-sinunt
.. ufilubn . Pipqllivnc .
ilac-iri s . itp-lusu ti . .ln . . i ukllrbl c s
llli-rtr ...oupul.ry iwlxrllso-S
. y . . ylslz t S-k.- suny t yxxsbstll .r .
L
t i .ra.oxr. uiiiu a ixo . osrlksu
aftl...tl.s ... . le vituli ho..n. thc .. -l.tnrb.thrr
. i i 1 i 1 1 . . g sn l fth br
1 .. e k. l v-li. .by1 l.l.vo i xl Pivl . bo.1l i t .. tol..oos
vtl . l svl i . . y .. ungues t n
. . . . v A
itur-iyolu nnn . 1 . i 1 . . iot at .fblllv ti
z 1 1. 11ifllb1cl.
i.L.1.tth. i .. ii tts
ri iir . ll . A . 1 i .
.
. v g . . i ttl P.l
oti ita i Putv . itvyorvhr i . 1 . 1 axfui
..s . r. i b l.rb l . 1 . sin 1 v
. y . i . i
xtxtin i . sk.L i n .
i sit ne . . 1 v . i
1 .nvL.L.ka...f. 1 . i v
i v . 1 . v .
. . illas-li
. l situbx infl . i . . 1 v . . t .
is ull.o v i i stvq-l. nu . i .. o.l.ii.lklla
v . nr .s infinitur sv by
lnbfil.. 1. a . . r
i 1
i . . hilarii .
1
i
. 1 .
nlv.l.o.-sbullxtn.t
l-.ul..
tii o
. m Als nsztnvll
n n
t
.n
olntlnL .scs 1 y . i aou uiuiis . ctii li . SiyA s L ub lx .
v 1 . i . .lfl.lllc.vllu tibi 1 t xvlivcur nsif ubi y 1 i .
se x.lwv.s..æ.. i i y . . ionis izfvi frui . . i v
.o ti vit . . 1 1 il ilvoll.l-..f. v unbs.urililulj.lkbk.slkrirr.
.s1c lulybxwtlt iulbx
1
lill. . . v...s .
. i . 1 1lqtdbklr . 1 . .
PPl... i . . v inlicltlf o
Arnusk
y . i . . . . u . . ti lix
v llfrtliivlcvsæ
vivi oA il -vl.o
lvllælnrlrl vitæ
lv s....i.
v m x . .
. . . 1 . i . . . . 1 . . . 1 . vibit tiatsz s
. . 1 s
ha lodtvtrfou lltjw xtxkraq il . 1 v . i i . .r v 1 1 . fuiit
..nx t..vf.lvtc.
lub. . i v
tvu o lll . tibi i . f llli
.
Ll.P.1 lox.lll-lu.. 1 . . i . i
. bill .vlv. . v . . . . . .
1 1 . . . x 1
okjsws o loott i . 1 . v x i . .
uo.lnl lua i r i . i . l i n
. no .ln hru P.-.t. x . . . y . . . 1 v i
1A utll-s..cln l . 1 1.l..tlt.rlt
a a
v -l1 t . lolvlohr ita furi 1 n . 1
y v ly i i 1 . i a 1
alltvlroo ..cltybwlt.so.l i . . . i . i notatu
Slf 1 .
lu.1-Plor 1 . . A 1 . 1 y v
1.1. oibemb.1l.iu i 1 v i . . . 1 i
. ..-t...L.l.bs . r 1
ero1.-s1all y nux
hzutlkvlft in
1A..
.ls.uL.1 A.t
ooSSlsi xl . .
vil wol.knnv.
vs nv ini .
. k
.
.slltcoll.h
.fllos.llk
lt coqll bok
p . 1 1 1 1 1
. 1 i v il
i
.
kunlvslxvxiq . . v k . Sk... l i ..o.StA by .. 1 i .. 1 1 .. . y t
ollgkal
i v 1 i.kql.ebo uk.b.l.. axio ...1 .. s
ofulkvnsraul 1 i
-.
udisrofllbi . y .......u..z.w ..
. v
. . i i i 1
ftit . .v.rcy.l 1 1.1L i i j . . v y . . lux. fuimuan il.
abeft
.
1
1.oosb. vi..l-iv.lcila
. 1 i 1 . . 1 . r
 llli
MArPlilA cAsmmo SAkSllivlo p

PoLoMAlS npmnu
l

nlSSPllPPAPw
mAvSvaLlS PlllLoLoSch
aliAM

consmwsu nr Avcronerrm
onmms AMPLlSSlMl PulLosoPnonuM
l n

ALMA lenAnuM .
umvnnsnmm mumch cuanLMA
ur Slmm

m mnmosopnm nomolms
rura sun concanmrun

nm xL M. MAlPrll A. mnccchlL
lL L. a. S.

Punmcn humanum
Aucron - a

MAlelLlAMlS lioLAmgyygm
msxuuuznstg

orrozvznrlnvsz

c. sunmist Philos. SlutL

L. nnn/1st lum StucL
A. MAmexL Philos. Stud.

massam
annorum
PyPlS MlSPAcxlAMlS ..

Lx
tg
.l
lv
 v l li o

cmLSlssmo mxcmwmrssmo
in il thmnmmnissmo ri m

MAllrfllvo PleM
Ancmlzmscopo cumsmmsr l-PP Posmnmnsu mano uum
onmms AqlMLAl-l humus sqvmy

lvaMA sml summa Pmum commo

inc
.
 all l

nunc LlnmLLuM

SAcnllM liSSlS vowlr

Aucrom
 At Lyricorum idem lioralius fere solus legi dignus nam
el insurgit aliquandol et plenus esl jucunditatis et jgraliae
et variis figuris et verbis felicissime audnx.
quinclilianusl x. L se
non solum aequawitl sed inlerdum superavit Placcum
l. crotius de Sarbievim

ngregie loh.Matthias fiesnerus in praefatione ad liore

tium dixit. adeo ab omnibus inde saeculis sategisse circa
lloratii Placci Sclogag Librarios. lnterpretesp criticosi
ut possit homo diligens. cui bibliothecae pateant. facile
librum mediocrem vel sola hujus Poetae enarranda hi
soriarliteraria implere. lloc studiunh hancque incredibi
lom operam in horatii carminibus a viris eruditissimis
collocata quotiescunque diligenter ego considero. toties
vehementer miror-1 quid causae sit. cur cum recentiorum
temporum tot inveniantur Latini Poetaey in quibus ela
borandis et pai-tractandis idemp majus fortasse animi ob-
lectamentum viri eruditi invenire possint. in antiquo illo
Placco tamen haerere quasi malint. et non nisi in ejus
carminibus quaerere campum illum spatiosum. in quo
docta eorum atque literata virtus facillime excurrere pos
sita neglectis omnibusp qui utpote tempore propiores ma
- l
e
jore jure hominum doctorum studia et operam ad se
trahere debent
Suntv quidem liis omnibusy qui illud modo a me
commemoratumlin lloratio pervolvendo et pertractando
nimium et subtile studium defensum esse volunt. satis
ut iis videtur idoneae causae. cur meam sententiam im
pugnent. eamque nullo fultam. esse documento demon
strent. .
Argumentum vero gravissimum. cur in recentioribus
Poetis Latinis minime tam latus gloriae pateat campus.
quam in illis veteribus. in eo maxima ex parte quaeritun
quod nos recentioribus omnibus - licet illi peritissimi
sint homanarum linguae - omnino tamen abjudicatam
esse egregiam illain facultatem putemus. ut quae velint
animi sensa et cogitata subtiliter nobis lingua non sua
communicare possint. et in illa ita versariput veterem
flomanuma non hominem recentiorum temporum scribere
aut loqui arbitremun Mihilomin-us. quamquam quod
modo in medium protuli argumentum verum esse nemo
est. qui iniitias ire velit. praecipue cui ingenium et na
tura veterum linguarum uotal niliil hoc tamen causae
justae est. cur recentiores dummodo iis os anatura ma
gna senatorum impertitum sit. coutemtui habeamuæ in
dignosque putemus. in quibus elaborandis temporis ali-k
quid consumamus. Accedit religio quaedam nimia atque
pietas. nobis et viris doctissimis de tota fere antiquitnte
injeciaa qua commoti et captii veteres solos auctores le
gendos putamus. quippe non nisi ex iis omnem veram
solidamque doctrinamy omnem ingenii cultum ac libera
lem disciplinam petere possimusg de recentiorilms autem
humilius sentimus quam par esta eosque- ab omnibus
 negligii a nomine tangi quieto patimur animæ licet et
ipsi digni sint. quos simili cum verecundia prosequarisi
et pari cum studio manu verses. -
Atque haec opinio semel temere suscepta. tenaci
ter omnium inhaeret animis. lit tamen multos habemus
recentiores Poetas Latinos. quorum nonnulli poetica co
ronati erant lauro. alii digni qui ejusdem laudis partici
pes tierent. temporum modo iniquitate illa privatL quo
rum tamen pars magna vel eruditissimis viris nostrae
aetatis non nisi nomine nota est. quod si in universum
merito ac jure affirmare possumus. tum praecipue de
quibusdam Poloniae Poetis. qui lingua latina scribenteg
facile multis in rebus vel ftomanum Placcmm lyrioae
poesis principem exaequarunt Praetereo ego alios. quo.
rum numerus haud parvus. de Matthia casimiro Sar
bievioi qui horatius redividus a viris artis criticae peri
tissimis vocaturp studiosius quaedam hic in medium pro-
ferre statui
ne autem quis literarum nostrarum gnarus dicat.
habere nos jam quasdam et commentationes et disputa
tiunculas de Sarbievim mihique crimini det me actum
agere. officium meum duxi vel paucis hujus rei mentim
nem facere Puerunt quidem viri docti. quibus Sarbie
vius adeo cordi erat ut multam curam operamque in eo
elaborando ponerent L. a Langbeinus scripsit eoim
mentationem de Sarbievii vituy studiis et soriptis. bras
dae usa Pram Ant.voelke disputationem recitavit de
Sarbieviana Poesi in consessu Professorum universitatis
Literariae kegiae varsaviensis. anno h. s. vicesimo quintog
sed. quod sine injuria virorum illorum. simpliciterque
dictum volumus - quantum id est. quam parum fecea
. li
il
riut ad illustrandumivatem nostrum subi judice lis esto.
Mempe -Langbeinus-non nisi collectionem nobis omnium
Sarbievii editionum dedity notasquevariorum adjecitz alia
rum autem rerum brevem tantummodo neque sufficien
tem fecit mentionem ay Alter. quem modo commemo
ravi in .universum tantum de Poesi scriptoris nostri di
sputavit multisvneglectis rebus quae ad bene perfecteque
intelligendum et- cognoscendum Poetae ingenium magni
sunt momentig quae dixit minime certis fulta esse viden
tur argumentis. neque comprobata locis ex Poeta ipso
sumtis. Sunt tamen quaedaml quae facile documenta in
servire possint. auctorem non sine magno studio versa
tum essetin Poetae carminibusg in investigandis tamen
poeticis virtutibus laudibus et pulchritudinibusrsi majorem
collocaSSet curam. si in iisa quae dixerat majore arte
usus fuerit criticajl opus longe perfectius omnibusque-nu
meris absolutum evasisset. Aliosy quos-lcommemoremy
non habeat quantum enim scio nemo praeter ill-os duos
de Sarbievii aut scriptis aut vita iu publicum aliquid
edidit -- multi pollicitiw multa promissis fideique non
steterunt iijf Apud Polonicos auctores ipsos non nisi
perpauca invenies. quae tibi inservire possint ad inge
nium indolemque Poetae cognoscenday haec autem dis
jecta neque certo tractata ordine- qua ductus icausaa
Satrbievium-quasil materiam mihi sumere statuiP in- qua
elaborem. idque praecipue demonstrare studebo. quantum
hic Poloniaennoratiiisv humanum-filium aequaverit. quani
z . illa cf...11ibliothocaf.loqephi
-l--t-e--iv---zzzsu xv Ahdreae zalusld
t p. immin b

il lai Marlyni Lpguna editionem novam promisit anno liili

Pariter iosephus Anilreas latuski lipiscopum cf. ejusibililiollie-w
dplllmfui nihil . cvi . . unlr lh

l
lt
 a
tum ut llugo arctius-non sine idoneo documeuto affir
mat superaverit quantumgdenique illorinferior isit.
Autequam temen poesinl ipsam aggrediar lSarbieviil
eamquelcum horatip compareuh in dissertationis meae
parte prima de vita Poetae nostri disseramg-Linnniver
sum enim .ad interiorem scriptorum vel antiquitatis vel
recentioris quoque aevi intellectum peruiagpi referrezputm
utletgrerum hominumque conditiones et tempora veLad
ipsas auctorum vitas vel ad res ab iis propositasjpertir
tinentia quam rectissime pernoscamus. quemadmodum
enim - ut ex mrtiquitate exemplum sumamus de lglqs
ratio venusino nemo vere judicare neque enmlperfelcte
et absoluta intelligere potesty-nisi vitam ejus ethindolemv
mores porro et consuetudines temporum illorum quibus
vixit et scripsit accurate cognita et percepta habeaty sic
etiamSarbievius cum nullo animi oblectamento legi ne
que intelligi potesta nisi prius qua vixerit aetate sciamus
atqueuconditionibum quibus hominibus familiariter usus
fuerit- quod in universum temporum illorum fuerit ins
genitusp et alia id gennsy quae omnia ut jam monni ad
intelligendum auctorem permagni mihi esse videntur mog
menti. dam vero hac in re. in singulis dico. quae ad
Ppetae vitam pertinent perquirendis ac subtili trutina exe
animandis laborem haud perexiguum lfore minime me fus
gitr ..quae enim a nostris auctoribus de .Sarbievii vita
relicta habemus. quamquam minime contemnenda et ne
gligenda sunta adeo tamen manca esse videntun ut etiam
aliorum peregrinorum ope uti coactum me esse videamg
reliquanquae nusquam . reperire potui ex ipsis sPoetae
carminibusyiquantum iieril potuit supplevi- etu-addide ut
res tota omnibus numeris absoluta evadat Acciditr ut
 ti
de una eademque re alius interdum alia tradet - quae
cum multum faciant ad Poetae carmina explicanda et
intelligenda. in investiganda veritatey reiqne vero statu
artem criticam summo me cum studio. summaque cum
diligentia adhibiturum polliceor.
dam in secunda commentationis meae parte . non
nisi in Poesi ipsa Sarbievii versari animus mihi estg hanc
autem in ea explicanda ingredi statui viamg ut non tan
tum in universum sim disputaturus de ejus ingenio de
que arte omnibusque quibus usus fuerit Poesis formis.
sed ut in omnibus quae sum dicturus lioratium venusi
num semper ante oculos quasi et in animo sim habitu
rus. nostrumque lloratium diligenter et studiose cum no
mano illo vel in singulis sim comparaturus carminibusp
ut eo dilucidius et clarius Sarbievius ab omnibus per
cipi et intelligi possit. Seutentias porro et judicia de
Sarbievio virorum doctorum Sermanorum. Sallorum.
aliorumque in medium proferann idque agere studebo.
ut quid in iis sit verum. quid falsumy documentis de
.monstrem. Postremo quaestionem haud parvi momenti
tractaturus sum. quid causae sitg cnr. cum viri maximae
inter eruditos dignitatis fere omnes Sarbievium ad sidera
nsque tollantp eique inter recentiores facile palmam in
Poesi lyrica adjudicatam esse velint. solus exstiterit car
dinalis Angelus Maria nurini e comitibus Modoetiae Pa
tricius Mediolanensisp Archiepiscopus Ancyranus. per
utramquexPoloniam et Magnum Lithuaniae nucatum hlun
tius Apostolicusl qui in praefatione ad Simonem Simoni
dem liendoiiski Leopolitauum. quem varsaviae per loue
gum temporis spatium ibi moratuss anno mnchxxu
in lucem dederat. tanto cum stomacho tantaque cum ira
 i
in Sarbievium invectus sit. ut ne dignum quidem esse
censueritl qui legatur et juventuti studiosae commendetur.
llaec sunt in universum. quae de distributione opu
sculi mei. deque via quam in eo pertractando sim iu
gressurusy paucis praemittenda esse videbantun dam igi
tury cum rem ipsam aggredi animus sit. gratia apud be
nevolos lectores mihi aucupanda est. ut si fortasse opus
meum aliqua ex parte maucum inveniantp neque omnibus
numeris absolutumr dent tamen veniam tironir qui primum
in literatnm campumcexcurrere ianimo pavido et turbato
audeat
r l
-i/. 1
..v -i.
- -.
fl . lls. il l . i .

tui-ini liii- t . l - . t

-. . i n l ut
ii l l . l l i i .

ni m l .l l l v i
x
nisi v ..l.- t. i i n
mlle l l i l v l

li - . ll l lii . l 1

- ll l .l. . l . ll l . -

l l lll l i . l

i i .1 . z - - -i
.s nlill-f.l. i f i . -. - - - li vg v i

l l-v o .

lillll l-M il l . . l ll l l

mu l n na . n ll .
 l lu tur - .- p mgq

mus l. t p
SAlmllilvll vllllA.

Mathias casimirus Sarbievius natus est anno Mnxcv

patre et ipso Mathia. matre autem Anastasia Milewska
in gentilitia Sarbieviorum villaz quae sita erat in Palati
natu Plocensi. haud procul a parva urbe Plolisk cll
quinam fuerit hic Mathias pater Poetae nostri. num in
nepublica muneribus aut dignitate quadam functus fue
rit. eorum omniumy neque Siarczyiiski neque liohomo
lecy qui in editione carminum Sarbievii vitam ejus bre
viusculam praemisity neque alii quod sciam ullam faciunt
mentionem. Puisse eum tamen dignitate quadam in civi
tate praeditum et munere aliquo ornatumy inde colligo.
quod in praefatione editionis quae prodiit varsaviae ty

flj nrant nonnullis qui falsa quadam ducti causa eum Li

thuanum fuisse pularent. lntle etiam factum estf ut nonnullae
Sarbievii editiones hunc habeant falsum litulumz l-loratius Sarma
ticus. sive lh P. M. c. Sarbievii Litliuani S. lesu tlieologi e. q.
s. cn Alb. Mojalowicm Miscellanea rerum ad statum ecclesiae in
M. Lithunniae ducatu pertinentium vilnae mia lfajusdcm opu
scula rie scriptoribus societatis.
pis scholarum Piarumy anno h. s. trigesimoo et non nisi
librum primum carmiuum Poetae continet. mentio facta
sit. fortunae volubilem rotami ut verbis editoris ipsins
utar - ita obtrivisse Sarbieviumy ut patrem ejus cum
honoribus tum facultatibus plerisque exuendum non du
bitaverit. ulloc ad quemnam certumi spectet casum et
rerum eventum difficile est dijudicatufcnm nihil itquite
potuerimy quod huc pertineath neque igitur pro certo di
cere ausimy quonammodo Mathias Sarbievius- pater Poelq
tac fortuna omni et dignitate fuerit privatust nobili ta
men loco natum fuisse cum ipsa illa honorumet digniv
tatis facta mentio documento est. tum etiam inde colligoi
quod secundum editionem varsaviensem avus ejus mav
gna usus sit glorizu magnumque ejus nomen fuerit tam
in pace quam in bello. Prater germanus Sarbieviip Sta
nislaus. auctore Siarczyriskio aj in Magno llncatu Ma
soviae dignitate fungebatur PalatinL in bello contra Sue
cos et cosakos militibus suis praefuitp magnamque sibi
gloriam militarem paravit. Aliquot annis post legatus
missus Moscoviama rem egregie gessit. unde profectus
ad regem Suecorum magna apud eum usus est auctoritate.
Anno tandem MnchvlL Stanislaus Sarbievins in co
mitiis regni dignitate.Mareschalli fungebatun atque in hoc
munere amplissimo ita se gessit ut non nisi salutem pu
blicam ante oculos habuisse videreturi -.- dam de matre
acasimiri nihil-certi tradere possum nisi eam pariter ac
maritus equcstri et nobili loco natamvfuisse Sarbievius
ipse nunquam in operibus suis familiam et genus ex quo
ortus fuerit commemorat ad fratremwtantum Stanislanm
lim- flj nescriptio saeculi Sigismundi lll llegis Poloniae etSue
cius polonice scriptum fumus lla p. aen f - lin-
 l

io
pulchram dedit odeng quae libro secundo invenitury et
quam Poeta scripsisse videtur. ut ex toto sententiarum
nexu apparet ante expeditionem fratris in bellum. quod
ille tempore lleipublicae imminebat. um
iuli iSed jam redeamus ad Sarbievium ipsumy a quo nos
factæ mentio ejus familiae etu-generis necessario quodam
modo paulisper abduxit. . mi m
Magnopere de educando puero sollicitiparentesy ile
que falsae illi dediti opinioni qua imbuti homines non
i nulli privatam domi educationem publicae anteponendam
esse putantp miserunt casimirum suum. simulac per ae
tatem licuit Pultoviamj ut ibi in gymnasio literis operam
navaret. Plorebat Symnasium Pultoviense tunc tempore
auspiciis et auctoritate Patrum societatis desuy quae so
cietas plurimis scholis non per Polouiam tantum sed
etiam per Lithuaniam praefuit cum enim in educanda
juventute maximam collocaret curam. magna quod ad
scholas praecipue pertinet semper usa est auctoritatep
gravemque tenebat locum cum in constituenda tum in
regenda juventutis scholasticae educatione lit cum ana
tura quasi haberent desuitae datam sibi egregiam quan
dam facultatem et indolemy ut omniumj quorumcunque
vellent animos ad se trahere sibique quasi proprios red
dere scirent. factum est. ut brevi temporis spatio tota
fere Polonorum juventus eorum scholas frequentaretl
quippe in quibus latus pateret campusy in quem excur
rentes gloriam literariam nomenque inter doctos clarum
parare sibi possent. liac ipsa igitur auctoritate. qua in
ceteros juvenesa usi sunt etiam desuitae in Sarbievium
simulac iis educaudus a parentibus traditus est. lliviuo etenim
quodammodo instinctu cognoverunt. quantum ille futurus
 il
sit decusl quantum ornamentnm Societatis ipsorum i Ael
cessity ut Sarbievio ipsi magnopere placeret societas prae
ceptorum suorunn cumque in dies propensior ad eam es
set persuadentibns patribusa qui ei apud Se tot tantaque
commoda et emolumenta percepturum esse promittebantp
quanta nusquam factum est. ut juvenis admodumj decem
et octo annos natus anno mucxln nomen suum apud
Societatem desn professus esset. liditio parisiensis falso
dicit Poetam nostrum anno millesimo sexizentesimo duo
decimo sodalem factum esse desuitarum. cum ceteri om
nes annum constituam sexcentesimnm decimum tertium
liditio autem varsaviensis omnino confuse rem hanc tra
ctasse mihi videtury cum non Pultoviae sed vilnae eum
nomen suum societati dedisse affirmeh scimus autem
Sarbievium longe seriore demum tempore vilnam pro
fectum esse. ut ibi munere fungeretur professoris elo
quentiae. dam Pultoviaey quam ad Poesin propensus
esset et qualem indolem a natura sibi impertitam habe
retl documenta quam maxima dedit. ln editione varsa
viensi mentio facta est jam tum illum maguopere operam
dedisse Poesi in universum. praecipue autem Poesi Ly
ricaey multumque temporis spatium in illa consumsisse.
comprobat hoc ode ad nerviam quae est ex pulcherri
mis una. et quam Poeta in ripa fluminis hujus cecinisse
videtur.
At tm Marvien quem puer - si
tum primum canna personni fidei wm
lctu pectinis hoc habe -- lo n
lncisum viridi carmen in.ilice.
lit quae sequuntur cetera
Acciditgut eo ipso tempore joannes carolus chod
 n i i
kievicius. virv cujus neministgloriain Annalibus neipu
blicae Polononum tanta est. quanta haud scio an-nulliusg
gymnasium comstitueret orosisy quae est urbs Samogitiam
vmum tum inter iqetera munus prqfessoris Poesisy quod
cum Shodkipvicius imaudari quam maxime idoneo vviro
clypei-et...qui.eum dignitate quadam eo fungeretun factum
patpntgiqu multosrqui nomina sua professi sunt candi
dutqsixnemot inveniremn dignior Sarbieviow lit re vera
quam de eo cbodkievicius spem habuit haec minime eum
fefellit Stenim jam tum admirabilis quaedam ac prope
divina fuit Poetae eloquentiaa qua usus hominum animos
quocunque vellet trahere potuit.. Memor autem. quid
prae ceteris aliis chodkievicio suo deberet. qui eum tot
tamque magnis
limmortale semper
cum in cumnlabat
aliis multis odisa benificiis. nomenejus
tum praecipue in illa

gratiarum actione pro gymnasio crosensi rinstitutoj quan

tum potuit maxime celebravit - m
- gqua mihi dicent carolumj carolumque sonabuut .
.r. convallesg. carolum liquentia flumina dicent. i ja

n- Portem saxa gravem convalles. flumina larguun -i.

.- v list prope crosos mons quidem cui nomen est Mie
dziokalniae. vetustissimis obsitus arboribqu quarum um
brae facile praetereuntium quemque ad se trahebant. ut
amoena frueretur quiete. llunc Poeta prae iceteris aliis
locis frequentare solebatl ibique procul ab omnibus ne
gotiisi tranquillo et sereno animo carmina pangebah quo
rum quae sibi bona videbantur-id digua. quae memoriae
traderentur posteritatisy ea omnia summo cum labore et
studioj in laevibus quercubus. teste Siarczynskio incide
bat. orosis in universum magnopere Poesi operam de
ditymnltaque carmina scripsitl quorum plurima inter epi
 lii

grammata inveniuntun lix eorum numero est epigramma

nonagesimum. quod inscribiturz in duas sagittas terrae
coeloqne obversasg Stemma lllustrissimi Sustachii volo
vicii. Praesulis vilnensis. dam epigrammata xc1.. xcn..
xc1n.. quae omnia in honorem ejusdem volovicii scri
pta sunt ln honorem autem Stanislai kiszcae Praesulis
Samogitiae scripsit lipigrammata xc1v.. xcv.. xch - .
verum tamem quamquam satis latus patebat Sarbievio
literarius campus orosis. praesertim cum chodkievicio
id cordi essety ut quantum posset viros eruditissimos ad
gymnasiumv suum invitat-et non nisi breve tempus ibi mo
ratusi vilnam est profectus. ubi munus professoris elo
quentiae vei est delatum.- dam in hac Lithuaniae urbe.
tantam sibi eloquentiae et poesis conciliavit gloriann quanta
satisfecisse videtur ad nomen ejus magnum et immortale
reddendunn nocendi genus non modo perspicuum et
accuratam eraty sed etiam suavitate quadam ingenii com
mendabatura sine ulla doctrinae ostentatione. Magna
semper auditorum stipatus corona. totus non nisi ea oc
cupatus rei nuam tractavit. et quae sibi gravissima vide
baturp disputabat vir doctissimus de eloquentia ejnsque
studio tanta cum dignitatea ut omnes simulac initium fecit
lectionis. et jam satis longe locutus est timcrenta ne loqui
desineret/cum autem dicendi finis faciendus essen omnes
iterum audire cuperent. vilnae plures Sarbievius scri
psitrodasyinteralias Palinodiam ad secundam oden libri
lipodon lloratiiPlach quae incipit a verbiSz ubeatns ille
qui procnlnnegotiisn
llantaz usus vilnae auctoritate. tanta gloriai quanta
diximus fungebatnr Poeta munere Professoris per aliquot
annos Patres tamen Societatis jesu vilnensis simulac
ld
cognoverunt quam dignum esset-Sarbievii ingeniuml quod
subjecta undique materiej cum ad poeticum tum
praecipue ad theologicum etformaretur studium. ko
mam mittere eum constitnerunh ad domicilium illud
sapientiae et religionis Abiit ergo dolentibns omnibusy
qui quantam jacturam faceret schola et civitas ipsa recte
hintelligebant verum enim vero. quamquam qui eum
komam miserant. id praecipue in votis habebantt ut Pheo
logiae imprimis studereg Sarbievium qua erat erga deum
pietate. nullos tamen tantos in studiis tbeologicis fecit
progressus. quanti ei inclyti et celebris theologi nomen
et gloriam conciliare possent. cognitam quidem habuit
theologiam. nt plures alii. at nullum ingenium ad eam
natura sibi impertitum possidere videbatur. cujus rei
causam si inquirere velis. nullam certe invenies nisi Poe
sin ipsam. cui totus semper deditus eratj et in qua sum- .
mum animi inveniebat oblectamentum. dum remotus ab
omnibus. totus in meditationibus defixus literis manda
baty quae sibi in animum veniebant. Atque ita pulcher
rimos faciebat versus. qui nos nisi forte omni pulchri
privati sumus sensu. ad cogitationem quandam majorem
evellere et tollere queant. ut sine ulla dubitatione affir
mare ausim. Sarbievimm si non nisi unam ex his scri
psisset oden. dignum fuisse. cui nomen Polonorum lio
ratii merito ac jure tribueretur. Sed quorum hic non
nisi mentionem facimusy ea omnia in secunda disputatio
nis meae parte documentis probata habebimus.
ltcmam profectus est Sarbievius comitantibus ami
cis. qui et ipsi studiorum fortasse causa urbem hanc in
visere voluerunt Mos quoque et consuetudo illorum
temporum hoc secum tulit. ut quicunque peregrinas gen
 lii
tes et nationes adire voluisset. socios sibi plures peregri
nandi assumeret. Sarbievio igitur itineris socii erant im
primis Audreas lludomina natione Lithuanus e Societate
lesum-qui postea a praefectis suis ad ludos missus est
ad praedicandum sanctum livangeliuma ibique per plures
moratus annosy multas invisehat terrasy remotusque aPa
tria et suis. inter peregrinos vitam cum morte commuta
vit. causa autem mortis erat teste Siarczyliskio natura
et ingenium locia quae tolerare nullo modo ltudomina
potuit in honorem hujus Sudominae Poeta noster oden
scripsity cum ltoma in Lusitaniam profectus est in lndiam
navigaturus. in qua ode lleginam potentem terrarum et
pelagi orat. ut kudominam fin sua tutela habere velit.
eumque ab omnibus liberet periculis.
llegina terrarum et pelagi potens sz
l Pormidolosos diruet objices 1. -
Periculorum. nec sinistris
ac lre dabit tua Pata velist i
Altery qui Sarbievium numam auctore Siarczyriskio
comitatus fuisse fertur erat Mcolaus lawiszai tertius deo
nique quidam joannes SmszewskL ne quibus quinam
proprie fuerint. niliil certi in medium proferre possum.
ln editione parisiensi legimus Sarbievium studiis maturum
homam comite nicolao profectum esse. non nisi unus
igitur itineris socius commemoratun et quidem praeno
miue tantum alterius et tertii nulla fit mentio. Sarbie
vius tamen ipse in itinere suo nomanm praeter nicolaum
alios socios non quidem nominea in universum tamen
commemorat.
Astabant moestL levius sed ademta sodales
omnia quam longas indoluere vias.
 r. lit-paulo infraz .u-S- iz x. my
vidimus attonitos fratema morte sodales .l-.y r
Pallida dejectis flere per ora genisz mi .
quod autem in hoc ipso itinere nomano Poeta bli
colaum suum nomine saepe commemoreh aliorum autem
ut dixi in universum faciat mentionemi et non nisi
occasione data. facile inde colligi potest. nicolaum ei
magis cordi fuissey magisque eo amico usum fuisse quam
aliis. quod ex verbis ipsis Poetae apparety cum in initio
statim Patres Societatis suae salutatos esse velit a se
tantum et Mcolaoy non ab itineris sociis omnibus eum
lit Patribus primum missam largire salutem -.
A mei et Micolao ter mea verba meo.
his igitur comitantibus. Sarbievius cum per Mar
chiam et Saxouiam iter instituet-etj prope Sambergam ur
bem in latrones inciditi a quibus omnipecunizu omnibus
que aliis. quas secum portabati rebusj privatus est. ln
venti tamen sunt Patres llatubergenses. a quibus novo
subsidia adjutusy iter peregitv komamque pervenit Sar
bievius ipse in itinere llomauo casum hunc atque peri
culai quae cum sociis est perpessus. pulcherrime descri
pta memoriae nostrae tradidit. Longo itiuerelassi et de
fatigati - ita narrat Poeta - lente progredimun
nam sarcina currus m .
Stare fatigatos saepe coegit equos
sancli .u..1n. . . . . o . . n.1.

Praevehimur celsas. habitata cacumina. ripasp -. .

Praevehimur summis pendula tecta jugis r-i . w
opposuit
ilie alias
nostris
Portuna
insidiosa
vices. viis.
aliosque labores ..
 lt
Silva fuit - multos incidua silva per annosa
. quercubus annosis ilicibusque vetus .
adam descripta silvaj et natura horrente locorumy
per quos iter iis faciendum eratg ita dicitz .
Pergimus iutrepidi tamem immemoresque lati-unum
meum nos admissis insequerentur equis.
Mam levis extemplo claris equitatus in armis
--llmbrosum denso milite sepit iter.
circumdati ita a latronibus. cum nusquam ad
manus auxilium iis esset. omnem ut jam dixi pecuniam
tradere iis coacti sunt. Poeta egregie hunc suum statum
atque illam desperationem descripsih cum se jam desti
tutum putaret pulchra illa spe invisezidi veterem noma
norum urbemy quam adeuudi tanto fiagrabat ardore et in
qua demum omnia animi sui oblectamenta se esse inven-o
turum credebat. Accessit ad desperationem. quod ami
cus ejus carissimus Micolaus cum se defenderat contra
latrones. ab iis vulneratus esset adeoa ut vita privatus
esse videretun quam ob causam Poeta prae dolore haec
dicitz u v
quos ego tunc gemitusP aut quae suspiria fudiP
num velut occiso solus Achate vagon
lit queror. et dubio rursus sub corde revolvoj
vivereta an tantum saucius ille foret.
ita varia eomitante fortunae tot. tamque magna per
pessus periculay cum multas magnas admiratus esset ur
bes. Posnaniama Lipsiam. ftatisbonama Monachiump nali
lama Mantuamg Plorentiamg aliasa venit tandem Poeta
ltomam. quam in pulcherrimam Amundi urbem salutaty
et pulchram domum hospitam tergimini mundiy simulque
honorem appellat bivinae ltcligionisn v a in
e
1S x
dam komaey eum ut sibi videbatura quae in voto
habuerati cousecutus essety liberum se esse putabat aquo
vis malo. atque a quovis periculo. quapropter poetico
quodammodo intiammatus ardore. atque summa ductus
laetitia.
liaec domus - inquit - haec requies nobis.
haec meta laboruun
Alius tamen-erat rerum eventus. Mamque simulac
llomam veneruut. qui itineris carissimus- erat sociusj qui
tot cum Sarbievio perpessus est casus. eique maxime
cordi erata fractis in itinere longo ac difficili viribus.
febri vehemente mortuus est. quae res quantum attulez
rit dolorem Poetae nostro. verba ejus documento sunt
gravissima z
Ast egoy quas illi lacrymas quae carmina fundamj
Singultu
lit paulo infrazmedios
i impediente sonosP

ceteray quid memoremP vacuat sua lumina moeron

lit lacrymae steriles destituere genas.
lta cum ubique fortuna adversa Poetam persecuta
esset. in literis imprimis autem in Poesi post amissum
amicum uuicum inveniebat animi sui solatium. lit re
vera jam inde ab hoc tempore nihil eratj quod impedi
mento ei esset in studiis. quibus totus deditus tantum
abfuitj -ut ab iis avocareturg ut nulla re magis se dele
ctari dicereta quam poesi quam literis nomae. in hoc
literarum domicilio. in hac artium omnium. quae ad hu
manitatem pertineut. sede. ubi fere omnia. quae totius
antiquitatis ingenia tulere. cumulata et in unum quasi
locum collecta habemus Sarbievius quasi ciceroniano
et lloratiano recreatus coelo. non ingenio tantumj sed
 m
prae ceteris eximia facilitate carmina componendb - ltalis
omnibus maximam sui admirationem injecit Magno au
dientium semper stipatus numeroj audiebatur summo cum
gaudioj omnibus qui aderant applaudentibus. lirant. qui
nullo modo animo comprelieudere possenti qui factum
essen ut Poloniae filius ingenium et naturam linguae ve
terum nomanorum tam sibi cognitam haberet ut ea tan
quam sua propria uteretur. qui autem ex quanam fuis
set natione nesciebant. putabantg se humanum quendam
ciceroniana lingua disputantem audire .
Sarbievius komae multa scripsit carmina. cum in
honorem urbani vnum a quo prae ceteris omnibus
magnis cumulabatur beneficiisa tum etiam inhonorem alio
rum. quorum amicitia et familiaritate praecipue usus vi
detun ut Prancisci Sarberini cardinalis cer joannis Ste
phani Menochiichy hectoris collegii komani Societatis
desup Andreae kudominae cum Abrahami SzoviifSL Sal- a
thasaris MoreticSL qui Antverpiae ofticinam habuit ty
pographicaml et Sarbievii carmina edenda curavit anno
mncxxxm Pauli dordani llrsinL Sracciani bucis m
Sylvestri Petrasanctae S. d. fSL doannis ltyvocii ch et
aliorum multorumy quos omnes enumerare longum est.
Mirari subest quomodo factum sit. quod cum Sarbievius

cn Libri L ode 1. a i lo. zL il

. nam nL oae 1. s. 11. 1s. 1a.
cn La lL ode in
eo L. n. et i m
cst L. llL aa
cap L. llL ode aL
in lipodon ode l.
m mpodon ode lg. . . l
eo lpodon ode im i
ei
eo
tot odas in honorem llrbani vlll consoripsisset. totque
eum laudibus ad caelum usque extulisseh llrbanus. qui
et ipse Poeta erat egregius. et carmina multa scripsit.
nullam Sarbievii in opere sua fecerit mentionem. quam
vis tanta semper ejus fuerit usus familiaritate
Mon erat longo tempore opus. ut fama nominis
Sarbievii totam literatam pervaserit nomam. Laudabatur
ab omnibus penes quos judicium erat de ingeniis et vir
tibus hominum - ipse alliciebat omnes doctrinae suae
et humanitatis gloria. capiebatque adeuntes et calloquen
tes sermonum copia. utilitate. varietate atque etiam comi
tate. larang qui ut sibi amicitiam tanti viri conciliarenty
eum socium sibi esse vellent ad adeundas magnas ltaliae
urbes. et inspicienda omnia quae ex vetustissima antiquio
tate digna esse videbanturg ut ab hominibus antiquitatis
studiosis inviserentur. quae omnia non nisi ei inserviea
bant rei. ut in animo Poetae nostri majores gloriae lit
terariae excitarentur igniculi. magisque ad inquirendum
autiquitatem impelleretur. Atque hic amorp hic. quo
tlagrabat literarum ardori cujus ubicunque ltamae docu
menta dabat quam maximam etliecerunh ut in familiarita

tem veniret cum imprimis urbani vlll Pontiticis et car

dinalis SarberinL tum etiam aliorum clarorum virorumj
qui literis deditiv magna llomae apud omnes usi erant
auctoritate et dignitate. lix eorum numero erant prae
ceteris aliis Salluciusy Strada. nonatus. liencius. Meno
claius. quae familiaritas atque amicitiap cum tantis jun
cta viris. Sarbievio amplissimas tulit fructus litenim cum
fere semper in horum doctorum versaretur societatea et
cum iis de variis colloqueretur rebus. habebat cum alia
ex parte occasionem opportunissimam animi sui magis
 u

magisque excoleudi et ingenii ut ita dicam nutriondh tum

etiam ex altera quam latissimum campuun in quo excur
rercl et gloriam sibi quam maximam parare posset. Ac- i
cidity ut. cum apud unum horum virorum essen praesente
etiam urbano Pontifice. ex numero eorumy qui aderant
unus patrem quendam crudelem ira et indignatione vehe
menter ob incertum quoddam factum adversus filium
commotumy eum in rriberim fluvium dejecisse narrareh
praetereuntem autem casu canem in aquam desiliisse.
et puerum vivum omnibus admirantibus in fluminis ripam
extulisse. qua crudeli re audita Sarbievius statim hos
duos recitavit versusy in quibus optime paucis verbis im
manem patris illius naturamg et admirabilem quandam
canis virtutem descriptam habemus
Projicit in rPiherim puerum patera at canis effert.
liic gerit officium patrisa at ille canis.
Magna Poetae nostri. qua usus est famal efficit
ut non modo qui in ltalia. sed etiam qui in Sallia et
llollandia erant viri docti. in ejus amicitiam et familiari
tatem venire studerent lix quorum numero erant liry
cius Puteauus. Maximilianus llobbequiusa joannes rPole
lariusj dacobus llortensiusy Luca nierixy joannes Sollan
dusr Silbertus douinus. Michaelis Mortierus. Suilelmus
llesius. aliii qui omnes in honorem Sarbievii carmina
scripserunt quae inveniuntur sub finem editionis Antverr
piensis. inscripta autem sunt Spicitharisma sive erudito
mm virorum ad auctorem Poemata.
dam latinae eloquentiae tantam sibi gloriam Sarbie
vius apud ltalos omnes comparavit ut eum non praece
ptorem magis excellentenn quam exemplum rectissimum
et perpulchrum artis hujus fuisse dicerent. quapropter
omnes qui ejus usi sunt familiaritate adibant eum atque
orabanty ut quod sibi tempus a negotiis vacareta hoc
in legendo iis varias disputationes consumere vellet. Pa
cere non potuit Poetaj quin tiis morem gereret. et cum
multa haberet scripta. quae jam vilnae docuerat. aut
etiam komae elaborabaty haec amicorum precibus lacessi
tus nomae praelegere instituit Siarczyiiski dicit ex hoc
numero fuisse scriptum quoddam de acuto et arguto.
quod quantopere placuerit llomauis inde ifacile colligi
potest. quod saepius a Sarbievio iis recitatum fuerit
cujus tamen generis fuerit illa de acuta et arguto di
sputatiap difficile est dijudicatu. praecipue cum eorum
omnium qui de Sarbievio quaedam memoriae tradide
runt. non nisi Siarczynski solus et editio parisiensis hu
jus rei faciant mentionem. duszynski nihil de acuto et
arguto dicit. Sentkowski ipsea apud quem omnia inve
niuntur enumerata Poetae nostri scripta ex Langbeina et
Maruszevicim nihil commemorat de disputatiauey quae
inscripta fuerit de acuto et arguto. vicit quidem. Sar
bievium scripsisse quoque multa oratione solutaa quae
tamen typis mandata non sunt. sed in eorum numero
nullum invenitur de acuto et arguto scriptum Sunt au
tem haec a Sentkowskio uominataz
lj oratio. qua nomine collegii vilnensis Antistetem
vilnensem Abrahamum wayna excepitl anno MncxxxL
i lh llonor S. S. heliquiis exhibitusz oratio habita
vilnae anno MncxxxL
lllj oratio in translatione corporis nivi casimirh
vilnae Miacxxva trypis mandata est haec oratio in
editione vilnensi anni MbchvlL in qua etiam inveniun
tur epistolae ad St. Lubienscium. lipiscopum Plocensem
 lvj oratio ad vladislaum ltegeml cum in academia
vilnensi insignibus hectoris theologiae ornaretur anno
Mncxxxvt
vl ne perfecta Poesiy Lib. 1v.
vn concionum ad negant vladislaum rllomi 1v.
vllj opus philosophicum de continuo physico Li
bri 1v. t
vlllj ne nec uno et trino. opusculum theologieum
lxj ne Augelis. opusculum theologicum.
xl ne hiis gentiumy seu theologia philosophiaque
tam naturalis quam ethieay politica oeconomias astrono-l
miay ceteraeque artes et scientiae sub fabulis theologiae
ethicae a veteribus occultataey erutae vero opera M. Sar
bievii anno Mucxxvu ln hoc opere ostendit auctor
ex antiquis historicorum argumentis petitig fabulas crac
cas et Aegvptias ortum traxisse a Moe et ejus posteris.
xo lipistolae ad proceres et amicosl quarum pars
tantum typis est mandata in opere Stanislai LnbieiisciL
quod Antverpiae prodiit in folio anno MboxLlll cll
in hoc igitur iudice operumy quae Sarbievius soluta scri
psisse dicitur orationep nulla ut vidimus tit mentio scri
pti de acuto et argnto. quapropter ita mihi prorsus vi
detur dissertationem de acuto et arguto partem fuisse
uuam alius cujusdam majoris operia. fortasse de perfecta
Poesiy quod quatuor libris conscriptum fuisse jam sci
mus. quod si enim aliter res -se haberet. Langbeinusl

lll niesieclri haec etiam commemorutz lj obsequium grati

ludinis ab Apolline cresensis ioanni carolo chodkievicios Pala
tino vilnerisL vilnae 1tiltl. lj Sacra Litltotliesis in prima tern
pli collegii crosensis a cliodkievicio funtlati inchoatione vilnae
lama ay Lechiados libri laj heroico caminum
id
Maruszeviciug alii certe mentionem quandam de illa to
ties commemorata disputatione nobis relinquerent i- i
urbanus any icum eximiam Poetae nostri eruditioa
nem in dies magis magisque cognosceretg poeticani ejus
imprimis facultatem tmiratusj adhibuit eum ad castigandos
et corrige-ridas hymnos ecclesiasticos in quibus gravissima
indolis suae et ingenii documenta reliquit. celebratur
hymnus Paschalis nAd regias agni dapesu non alium quam
casimirum nostrum emendatorem habuisse Auctor edi
tionis varsaviensis affirmat hymnum infesto gratiarum
actionis pro victoria ex rfurcis anno Mnoxx-l ad cho
cimum relataj qui in Sreviariis nostris inveniturp atque
die decima octobris ab urbano vllL recitari jussus est.
ab eodem Sarbievio campositum esse.
waronicius. Archiepiscopus varsaviensig Primas
negni Poloniae in dissertatione. quae inscribiturz no pie
Sniach narodawychu ide Poesi et carminibus populi no
striclL dum de excelleuti poetico ingenio caspari Mia
skovskii disputat eumque summis cumulat laudibusnob
carminaj quae ille precibus lacessitus cembicii lipiscopi
cujaviensis scripserity ita pergitz uquod si his Miaslro
vskii carminibus quae sine certo ordine disjecta suntl Sar-j
bievius manum extremam imposuisset. opus certe omnia
bus numeris absolutumet perfectum haberemus. Sed hic
Masaviae filius iucredibili quodam linguae latiuae amore
captus atque secutus exemplum saeculi sui. in arenamudeu
scendere maluit cum lioratim et lyra sua llrbanum vllL

flj llocznik lowarzyslwa warszawskiego Przyjacidl naukt

liozprawa o piesyniacli narodowych p. lx. 1 ana ivoronicza

xanonika liutedralnegs warszawskiegs. czlonka rowarzystwa Przy

jacidl nauky czylana ne posiedzeniu publicznem d. tiMaja noa
 ea
adjuvare ad corrigendos hymnos ecclesiasticos quam po
pulari sua lingua opus quoddam immortale posteritatis
tradere memoriae. crimini igitur datur Sarbievio a viro
doctissimo. quod cum tantam posuerit curam in linguam
latinam. suam vilgarem omnino neglexerit.
dam omissa Poesi. in qua quantum Sarbievius exce
luerity in secunda disputationis nostrae parte videbimus. an
tiquitatum quoque cognitionem eximiam- teste duszyriskio et
aliis consecutus est. llucebat eum autem per omnia urc
bis ltcmae monumenta Alexander llonatus. et ipse anti
quitatum peritissimus qui in pervestigandis veteribus sta
tuisj gemmisa numis. vasis et quae alia sunt id gennsy
quam maximam adhibebat industriamj praesertim quum
videret. quantum ingenium Poetae contueudis antiquae ar
tis miraculisl accueretur ad sensum elegantiae et venu
- statisa quae in talibus operibus inerat. duszyriski adeo
eum antiquitatis studio et amore captum fuisse narrat.
ut opus de hac re conscripserit magnum cujus tamen
generis opus hoc fuisseta et quomodo inscriberetun nul
lam fecit mentionem Auctor editionis parisiensis aftirmat.
Sarbievinm illo tempore fundamenta jeeisse operis de hiis
fientiunh postea quatuor in libros distributL quod valde
probabile mihi ridetun cum opus hucy ut jam ex ipsa
inscriptione apparety multalcontineata quae ad antiquita
tem pertinent. neque scribi potueritl nisi a viro antiquin
tatis omnigenae peritissimm
Plures annos komae moratusj captus est tandem
Sarbievius summo Patriae desideriog subiit quoque tri
stis animum cogitatioy injuste esse quod tam longum tem
pus a Patria esset remotusy et eruditione sua eximia aliis
non popularibus prodesset. cum igitur in dies magis
magisque hac meditatiane urgeretury simulque timeret ne
jure ac merito cives crimini ipsi dareutg quod eorum
omnino esset oblitusy consilium cepit quam primum res
deundi in Patriam. quod ejus consilium simulac ltomae
pervulgatum estf dolebaut omnest quibuscum in amicitia
vivebati imprimis autem Pontifex ipsey quod tam inopi
nato vir eruditissimns urbem relinquere vellet. cum ta
men videret llrbauusj nullo modo posse ei persuaderiy
ut ltammsremanerety poeticum autem Sarbievii ingenium
ipse quasi agnoscere et hanorare vellet. abeuntem et ul
timam benedictionem a Pontitice petentemy lauro poetica
coi-anavitp eique numisma aureum in collum suspendit.
quo factoy pulchrum ante discessum Poeta urbano car
men recitavita Ptomamque reliquity in quam postea nun
quam est reversus
ftama profectus. cum in animum ei venissety nun
quam se fortasse rursus italiam invisurump semper ta
men antiquitatum homanarum inquirendarum esset cupi
dissimusy facere non potuita quin inter viam alias. quas
nondum viderat magnas italiae urbes adiret. Plorentiam
igitur profectum cum ibi magna cum admiratione invi
seret statuas et pinacothecam palatii-Medicearum. epis
grammata quaedam egregia scripsit.
ltineris in Patriam socius Sarbievio erat crispus
Laevinusp homo morosus et Mnsarum inimicus adeo.
ut cum Paeta vel in via studiis suis occupatus car
men aliquod recitareta ille vehementissime ei irascere
tur. neque audire vellet cum tamen Sarbievius nulla
hominis molesti et difficilis habita rationel sibi ipsi car
mina sua repeterety Laevinus summa hanc ob rem indi
gnatione captqu rogavit eum. cur semper per viam ca
 il
neret. seque carminibus irritath Ad quae Poetaw-lita re
sponditz t
cum meam nullis humeros onustus n urlp
Sarcinis tecum Patriam reviso s - lu
Laetus. et parvo mihi cumque dives l
canto viatorg
lru siles moestusz tibi cura Musas
llemitj et multi grave pondus auriy
quaeque te quondam malefida rerum
lurba relinquet
nives est qui nil habetg . . . . . . .
lit quae sequuntur cetera. in quibus vere philoso
phice ei explicata se divitem essey quippe qui nihil cu
piatl igitur hanc ob causam laetus esse possit. et per
viam canerey cum omni solutus sit cura.
keversus tandem est Sarbievius in Poloniam anno
mncxxvlr ibique ei statim rursus munus est delatum
Professoris khetorieae et Philosophiae in academia. quae
vilnae ilorebat Laetabatur urbs total laetabantur viri
docti omnesy eum qui tam longe ab iis fuisset remutus
Poeta magnus. idemque orator clarissimus rediret inter
hosy quibuscum tanto amoris conjunctus erat vinculo.
Secuta est interim mors Sigismundi lll.. Poloniae llegist
vladislaus 1v. filius post patrem mortnum imperium sn
scepitg cumque jam diu magna nominis Sarbieviie gloria
ei nota esset non apud suos tantumg sed magis etiaml

apud exteros. ut ipse singularis de eo existimationis do

cumentum daret elegit eum. ut sibi a sacris concionibus
esset. llelatum sibi mmius Sarbievius haud est depre
catus. semper namque id studebat. ut votis liegisqsuii
quantum penes eum erat. satisfaceretg nunquam tamen
te
delectabatur vita -aullca. praesentium cum nullum ei van
caret tempus ad poesin et literas. querebaturtsaepey
quod eum ftex itinerum tamnium socium sibi asciscere
solerety ita ut ne tum quidem. cum venatum iretl ei
domi manere permittereh querebatury quod laboribus
magnopere esset oneratusy in quibus nullum animi sui
inesset oblectamentulm cum quinquies per hebdomadam
publice concionari teneretur at dam ibis semper sibi
molestis occupatus laboribuspx conquerebatur maxime.

quod homines ipsum immiscerent in res et negotia sibi

ignota et invidentcs honori et gratiaey quam sibi apud
ftegem conciliaretp quietem. et pacem ejus turbarent.
haec res causa ei eratj cur postea. solatium se quoddam
inventurum apud amicum ratusy hanc epistolam dederit
ad Lubielisciuma lipiscopum Plocensem. adam vide. quam
hic in aula innocentiam persequantur omnesg tu quidem
quid sentiam et cagitem optime scisa neque te fugit
quantis me Proceres beneficiis cumulenty sed nescisa quam
in aulainvidia vel in intirmissimum quemque saeviah quid me
dictum qui quantum passum rematum me teneo ab omnibus
non nisi Musis et quieti deditusy qui pertaesus strepitus
aulici nihil ago nisi quod mei est afficii. atque in diem
magis magisque videa. nullam esse seeuritatenh nullam
fortunamy nisi cum remoti vitam ab omnibus degentes
atque ab omnibus negotiis et curis liberi simus lit ta
men Pstrakoliski tuus. cum me a consilio ftegi esse per

tll ln epistola y quamvscripsit wStanislao Lubienscioj ila dicitz

non properassem modo ad le. sed volassem etiam illis alisj quas
mihi tu ipse addidisti cum invilasti. Sedyenim quinne hujus se

ptimanae concionesy me hic invitumy et ad rus istud tuum aulie

lantem tentarunt Lubienscii opera p. liil
vulgarch omnia mihi arcana consiliaucredi dicere ausus
est. quae scintilla profecto magni incendii causa-st
setj nisi eam exstingueret vulgaris de mea lmodestia etu
pudore opiniom liil quis quaero in his verbis non
agnoscet generosum et praestantem Poetae animum. qui
remotissimus semper erat ab omnibus aulicornm machio
nationibus et artificiis. quem tamen semper homines invi
diosi sine justa et idonea causa sunt prosecutiil quant
tandem pertaesns esset vitae aulicae. optime ni fallor e
seazontibus versibus intelligi potest. qui inter epigrmq
mata inveniuntun i et inscripti suntz uAulam fugit Aloym
SluSm y

Mornm charybdis. Aulaj pectorum circe. m

llolosa Siren. innocentiae labesj t .r
Prandum satellesg officina fucorumz .
llas superbis semifulta lecticis. i . v
Sas sereni luce pulchrior Phoebil t- xt
lit per supinae colla plebis incedas.
dam igitur videmus semper Poetam nostrum id agen
tem ut aulam relinquere. remotusque ab omnibus sibi
tantnm. lleo et Musis suis vivere possit. cruciabatur
tamen cogitationey ne ftex cui tam cordi erat. vitio sibi
hoc verteret. et aliqua quidera ex parte jure ac merito
ingrati animi accusaret. cum tot tamque magna accepe
rit ab eo beneficia lnter haec tamem cum Sarbievius
totus suis meditationibus occupatus esset. animusque
ejus hinc et illinc volveretun ltex vladislaus repente
consilium cepit vilnam proficisceudL comitantibus homi
l-A-M l M

flj liujns epistulae mentionem polonice apud luszynskinm

solum inveni. ln .opere Lubienseiip quod mihi ad manum est.
de hac epistola nil oommemoratum esL m
nibus omnium ordinum. senatm equitibus. sulicis. Pieri
non potuit. quin et Sarbievius socius itineris esset -
quomodo enim Poloniae ftex iter longum faceret sine
aulico suo eoncionatorey quomodo tandem Sarbievius
aperte llegi diceret. malle se domi remanerea quam ei
itineris vilnensis comitem esseP igitur nolens volens pro
tectus est cum omnibus aliis. vilnam cum venit. tum
demum minime eum poenituit. iter hoc fecisse Simulac
enim pervulgatum est. Sarbievium cum ltege in urbem
venisse statim novi honoresi novae ei delatae sunt digni
tates. llenovata etenim est memoria vit-iy cujus magna
de Academia vilnensi semper erant meritai renovata mea
moria Poetae magnL Professoris dignissimL oratoris cla
rissimi. lAcademia igitury ut etiam nunc debitas persol
veret laudes virtutibus Sarbievii et summae. qua semper
excellebat doctrinaey nomen ejus in numerum rfheologiae

boctorum inscribi voluit ay

Ad obeundas tantas caerimonias m magni facti sunt

cll Piescioj qua causa ductus llocliomolecs ejusque exemplum

secuti alii afiirmeng Sarbievium liac doctoris rPheologiae dignitate
non vilnaes sed varsaviae defunctum fuisse. lum plurimi aucto
res contra disputanL cL nentkowskL Piasecii chronicon
ed. cracoviensis p. est. nostotvski - alii.
ab operae pretium esse duces inserere hic quaedam de di
gnitnte doctorisp ut qui minus rerum Polonicarum sunt gnan scinntp
quibus caerimoniis res haec agi solebat. fuit hic mos et haec
consuetudo in Polonisa ut quicunque dignitatem voluisset conse
qui doctoris. sive Pliilosopltines sive rheologiaey rive denique lun
ris. fin medicina varia erat rei conditioj non nisi per gradum
primum baccnlaureatus qui dicebaturs tum licentinturaes altiorem
ilhm doctoris dignitatem sibi comparare possetm lum qui bacca-l
laurens factus ernt. dignus putabatuh qui prima elementn pueris
traderet earum literarum atque scientiamnn in quibus doctoris di
 at
apparatusa atque eo major pompa et lesteuulim quod
ltex ipsey ut concionatori suo aulico documentum daret
quanti eum faceret. se praesente-ictignitatem lloctoris ed
Magistri ei deferi juberet.u-Abolevit jam tum in Polonta
mos. qui usque ad initium saeculi decimil septimi otitii
nuitg ut qui dignitatem doctoris sibi comparare velleh eam
publice in ecclesia consequeretun nissidia etenim et-diu
scordiaej in rebus omnibusi quae ad religionem pertinent
crudele odiumy quo homines hanc ob rem se invicem per
sequebantur. enatus inde rerum divinarum contemptusy
cum magna adesset multitudo hominumy qui variis addivi
cti erant religionibusj haec omnia in causa eraty cur Aca
demia cracoviensis decreto suo. quod anno MbclL aut
etiam antea est publicatuim constituerety ne doctores inde

gnitntem consecuturus eraL Sacealaureus igitur Philosophiae et

Artiurn liberalium fungebtttur in scholis quae dicebantur privlntae
munere praeceptoris grammaticum dhlnctione et rhetorieae. Mu
sicenletiam tractare potuity in qua tamen discipuli non nisi eo

perfectionis pervenieliantl ut in ecclesia praesentes nei gloriam

inter missam cantu celebrare possenL qui non nisi ad bat-calan
reatus pervenemnt gradum tenebantur in iis praecipue scholis pue
ros primis literarum elementia imbuere . quae ad ecclesias perti
nebantj et quarum in Polonia magnus semper erat numerns. lum
veroa qui baccnlaurei facti dignitatem magistri et doctoris sibi de
fen-i vellentp examinabantur per plures hebdomades censeriu qua
dam severitatea atque quos in literis cum omnibus turn praecipue
philosophicis per tres annos fecerint progressusa accurate et sub
tiliter explorabatur. quod si liac eruditionis eorum aestimatione
factaa dignus se probarent dignitatisa ad quam consequendam ns-i
pirabnntp licentiaturnm accipiebant per cancellatium llegni aut
vicariuml et licentiati nominabantun fum demum disputatione
publica habitzu et dissertatione scripta dignitas iis deferebatur do
ctoris et magistrL cn Soltykowicz o stlnie Akademii lira
kowsltiej p. SSSL
 ab hoc tempore in ecclesia. sed in academia ipsa fierent auy
quae igitur in ecclesia fieri mos et consuetudo vetuib
haec in aula Academiae peracta sunt Sarbievius lactea
quadam liviana ubertateumagna cum dignitate disputatio
nem suam publice praesente llege defendit. cum autem
disputatione infinita .Academiaewltector capiti ejus pileum
quo ductores ornari solebant uupoiieret. togamque ei in
dueret. liex vladislaus magnopere eloquentiam conciona
toris sui admiratus ut ipse quoque sua ex parte eum
aliquo modo lumorareta gdetraxitidigito suo regalem an-.
nulumy eumque Sarbievioi per Sembicium. qui summus
erat cancellariaevkegiae gPraeteetusy misity documentum
que esse voluituliberalitatis suae. atque singularis de
Poeta existimationis Accepit Sarbievius donum illud re-s
gium animo gratissimq applaudentibus omnibus qui eum
magno cum oblectamento disputantem andiebant. ldem
ille annulus est. qui nunc etiam in vilueusis Academiae
Archivo summo cum studio in perpetuam memoriam as
servatun et lemnium doctorum theologiae manus exomata
cum eam dignitateml adipiscuntur at f
creatus doctor et magisterwfllheologiaer remansit Sar
bievius per aliquot itemporis spatium vilnaej semperque
comitatus negem. veniebat interdum Merecium urbem
parvamp quae vladislao imprimis in deliciis erat. dam
- hic dum nex venatu erat occupatqu ille carmina com
ponebat. quae Silviludia dithyrambica inscribuntur-ti et in
editione Parisiensi inveniuntun i i i .. p .

verum enim veroj quamquam inter strepitum et tu

l
nh
m Soltykowicz in opere s. c. SSL cr luszynscilum
et Siarczynsciurm y. .
ab nditio parisiensis. lt l
 ea
multum vitae aulicae Sarbievius/oblitubieewvdti- et de
siderii sui. gut aulam posset relinquerq nunc timens-ruri
sus animum ejus cogitatio Subiit. tuti-tandem laliquahdq
quae huc usque non nisi in votis essentz vad-zexitnmyper
duceret quapropter consilium cepit oninia faeiendig
nulli labori parcendL ut sibi et Musis daisy bvivereiiposi
set. Perveniti statim ad aures regias- famægf contionem
rem suum. quem tam adamabat etiqulreiii tamllseiiiper
cordi erat. remotusque
destitueretr pertaesum vitae aulicae vitam
ab omnibus id agereg ut posSet.
idegerei

Accepit vladislaus ex ea re dolorem acerbissimuuig-lcum

se . eo privatum iri videretp quem - semper-sob eximium
eruditionem et singulare poeticum ingenium tanti facie-.
ban quanti haud scio an aulicornm nullum. Sed ea ipsa
re. quod nex vlndislaus Sarbievium snumumagnoh sem
per persequeretur amorel semperque quantumupoituit mo
rem ei gerereg factum esta ut preces ejuss-nonwepudia
ret-1 rquin imo omnibus ejus votis satisfaceretk cum ita
men llex eo ipso tempore valetudine uteretur inalay at
que medicorum ylaæssitus precibus ad tliermas liadenses
prope viennam hanc ob causam proficisci-loonsiituereg
facere-inonl potuit. quin Sarbievium itineris tsolcium iad

scisceret. Libenter fecit Sarbievius. quae rex voluit. si

mulque cum aliis eum ad thermaeoonitatusæak ubi ille
tum1in componendis novis cvarrriinibusyt lilihLecliiadef
suiif. perpolienda
v lum otium eti foperam
v collooaslselldicitur
- vaglui mmfli

vclj-iLeclrhs g opus a-Sarbldvidinon initumg ad inoisvliioiilipiirf

venitrl minim qua auctoritate fultus iLailgbeiuus aMfmnthh-i
bieviumrhianolobi causam iLeizhimlem suam inillit-lnemiuperducleret
noni potuitseg multum temporis communemf tenereturuinlilstii-h
illio linguae Polonitaeg cujua natura et ingenium gente-tit amp
ea
lnitineread tbermasa aut potius Sadenae Sarbievius
totus in Poesi sua versabatun multaque scripsit carmina
inter quae praecipue ode ad li Stanislaum liostkam pro
incolumi viudislsi liegis reditu commemoranda mihi . vir
detun dam tum spem non ex incerto conceptam Poeta
habuit. fore ut simulac liex varsaviam esset venturus
ipse ullam regiam. in qua non nisi amore quodam erga
manum ductus tenebatur et quadam reverentiay relin
querea et ultimos saltem vitae annos ab omnibus remo
tus sibi vivere posset Sperabatj fore ut tandem conse
queretur quietem sibi necessariaml liberatusque ab invidia
et odio hominuml qui eumeo magis persequebantun quo in
l

sum ab ingenio et natura linguae lithunnicae. lix his verbis

facile quisque videta Langbcinum cum multis aliis putassel Sar
bievium fuisse Lithuanum non Polonunn nicit quidem Langbci
nusa se hoc affirmare fultum ipsis Mathiae nostri verbisp quae legi
possunt in epistola data ad Lubienscium. Sunt aufem haecz .fru
stra sim si silentii mei patrocinium aut ab invaletndinel qua sae
piuscule tentory aut a perpetuis sermonibus sacrisl aut aLechiadel
quam itemm reduco accipiam. fama sunt beneficia erga me tuay
ut vel in lethali strata et ipsam agens animam quidquid otii et
virium essets semperltibi debearm bAliae sunt causaea quae mihi
calamum e manu excusserunL Popularis istius linguae studium
in quo nunc necessario versoryrlatinos apud me fontes adeo are

fecit. ut orationis tuse fluxninip quae tibi in epistulis duleiplhi

est.l qnod retundamj nihil habi-amu verba bacca diximtis quum
larisil ut ex nexu totius epistolae apparet. de sermone Polonico

sine ulla dubitationerv non de lithunnico dicta sunts quia tum in

lingua Polonica multum Sarbievio erat elaborandmih quippe qui
concionstor aulicus. ut jam alio loqui remorum quinquies
per hebdomadem cpucitmari teneri-tuin nunc autem nochomulec
dicit linguam popularem essevgallicsm. hoc nullis iultum ut
ugnmentiss ca nnntkowski l L p eas Stmislai Lubiensoii
mag posthums haruin-cal sistere-nolitia etc. p. ASL i
e
..
l.
 x as

majore.honore et auctoritate apud llegem esse videbant

verum enim vero fuit hoc quasi fato destinatuml ut om
nia ejus pia desideria non nisi desideria remanerenh ut
consilia ejus ad irritum semper redigerentun
neversus e thermis cum llege Sarbieviusj cum reli
cta aula vita tranquilla frui velletj in morbum gravem
incidiu et non ita multo post mense Aprilij anno Mnchp
varsaviaey dolentibus omnibnsy obiit
ne virtutibusa quibus Sarbievius praeditus fuerit. de
ejus animo et moribus quid ego hic verba faciamP-Lau
dationes nostris quidem temporibus adeo sunt in usui ut.
si ego quoque de Poeta nostro quandam addere vellem.
nihil profecto me ad gloriam et splendorem nominis ejus
contulisse putarem litenim de quo nihil aliud dici po
testl nisi eum vixisissey aut etiam ita vixisse. ut quem
admodum dicit ovidius nescius esset suae vitae -
cujus res gestae angustis quibusdam circumscriptae sunt
termiuis - huncr cum utique verba sint de eo faciendaj
verbisque facta desinty laudibus si vis ad sidera usque
tollas. repetasquey quae jam de tot aliis ante te dio
eta sunt At virum p cujus animus erat. qualem esse
oportet tot sapientum praeceptis conformatumy cujus prae
clare factorum famaftautafuit quanta non nisi paucorum
cujus literaria gloria tam magna erat ut nullus esset tam
inaccessus in literato orbe locusj quo illa non pervaserig
hunc virum jam satis superque laudatum esse putoy cum
nominis ejus splendor non tantum populares suos. sed
etiam exteras omnes. quorum usus est familiaritate -
admiratione quadam per omne tempus compleverit. quod
si tamen utique Sarbievii mores et animum melius quo
dammodo cognoscere vis. sunt ejus operzmprofecto vel
Sti
disertissima oratione disertiora. llaec tu legas summa
cum diligentia semel. iterum. tertio ac saepius -- videas.
quod ejus fuerit de se ipso et aliis judicium -- repu
tes. quomodo in iis. quae scripsit de rebus omnibus phi
losophatus fueritg penetres altius animo et mente omnia
quaecunque dixerit et quomodo dixerit. et quasi in spe
culo redditam habebis imaginem SarbieviL cum omni
bus. quibus praeditns erat virtutibus. simul cum exi
mia quadam et singulari voluntate atque illa animi ma
gnitudine. qua prae ceteris omnibus excelluisse dicitur.
ngregie philosophus anglicus .l. Seattie dicit flL cujus
cunque Poetae animum et ingehiunn ejusque mores op
time ex operibus ejus et scriptis cognosci posse quod
judicium. si in recensendis plurimis Poelis non nisi ut
vulgo dicitury cum grano salis adhiberi posse puto. de
Sarbievio tamen utique accipiendum et probandum esse
videtur. Atque re vera et hi. qui ejus vixerunt tempo
ribus. et posteriy qui eum non nisi ex ejus operibus no
verant. comprobant una quodammodo vocej quae a no
bis dicta sunt Singulari prae ceterisvirtutibus omnibus
modestia eum praeditum fuisse scimus quod si autem
nonnunquam res ei et negotia deferebanturj quibus occu
pati alii facile culpam sibi quandam immodestiae con
traxissent. ea negotia ille nunquam sibi committi passus
est nisi justitiae exercendae causa. aut etiam. ut infortu
uatis et miseris auxilio esset. .
Linguae graecae si non peritissimus Sarbievius erat.
multum tamen eum in illa profecisse. cum alii demon

fll 1. lientticsa lissays on Poetry and Musis as they at

fect the mind. a
 M
strant auctores. tum etiam scripta zejus gravissima sunt
documentum Pltenim vita auctorum firaecorum. eorum
mores et consuetudines omniaque aliaa quae-ad ingenium
et naturam populi hujus lcognoscendam pertinentg adeo

ei nota erantp ut in iis quasi educatus videretun Meque

profecto inllatina Poesi et eloquentia eo perveuisset gra
dusy nisi etiam in Sraecis elaboraret auctoribusg Piudas
rum quidem adeo a Sarbievio adamatum fuisse multi nar
rant ut paene in succum ei ut dicitur et sanguinem ab
iretg lloratium totum fere ita memoria tenuitj ut odas ejus
si quis vellet ad verbum recitare posset lu legendis
autem virgilii operibus tam assiduus erat. ut die et no
cte eum verteret. neperta dicitur in nrohicensi Patrum
Societatis jesu domo editio virgilianaa cujus in calcev
Sarbievius ipse notaverata quoties unum quemque Poeta
rum perlegissetz virgilium osexagies. ceteros decies et
amplius a se perlectos esse testabatur. lPemporis erat
parcissimusg si quid insomuis noctu non infeliciter cogi
tabat. ne id sibi periret. nigramg ad lectulum tabulam
collocaveratp ut si forte insigne aliquod hemisticliium quod
vocant. aut aliud quodcunque studiis accommodatum menti
succurrereti creta continuo maneret obsignatum ay
Sepultus est Sarbievius varsaviae in templojPatrum
Societatis desu. Aedes haecy variis usa fortunis. anno
mncccxxxlv commissa est Societati Pat-rum Piorum.
Magnopere de gloria divina sollicitus llector- Lyceivar
saviensis. Societatisque Praefectus jacobus ciastowskL
simulac aedem hanc sacram Societatis desu accepitj sta
. u . j
aj
i liditio parisiensis. il1-... .. . im ulta-ulta .q -... wfi
SS
tim id egitj ut omnia quam primum ad ordinem quen
dam redigeret lioc ipso igitur anno. mense Movembri
inspiciebantnr quoque sepulcra eorum. qui in aede hac
sepulti erant lix vestitua qui apud nonnullos nondum
erat putrefactus et corruptusl facile colligi potuit. So
cietatis socios vulgo appositos fuisse haud procul a
foribus ipsis separatosque fuisse ab omnibus aliis. qui
e Societate non erant. lntrantibus igitur ad dextrsm
erat conditorium quoddam instar praesepis factump sine
operculog in quo inventa sunt - caputa pars pedis et
manus. inscriptum autem erat conditorium itaz nP.
o. 1. . Laur . . . . S.u lix his paucis literis erant qui
colligerenta fuisse hoc reliquias Sarbievii Poetae. lucer
tum tamenj num re vera ita se res babeatfpraesertim
eum qui in ordinandis sepulcris erant occupati. postea
conditor-iutm quod putabatur Sarbievii loco suo move
renty ettcum aliis commiscerentcly
Sarbievius nullum sibi babet constitutum monu
mentum imp et tamen dignus erat cui pulcherrimum
poneretur sive in gentilitia ejus villa p sive etiam aliasy
ubi vitam egit et de popularibus suis tam bene meritus
terat. Sed hac quidem in re et qui cum eo vixeruntl
et posteri omnes ingvrati auimi- magnopere accusandi

esse videntur. verum quid ei monumenta constituantur

marmorem aeneaj aliaP nonne ille simul cum iloratio de
se merito ae jure-dicere potestz

cli Przyjaciel Ludu. liok trzeci p. luet

cij Stunislaus- Augustus llex nummum ad conservandam
Poetae memoriam cudendum curavit.
 ~Exegi monumentum aere perennius,
Regalique situ Pyramidum altius:
quod non imber edax, non Aquilo impgtens
Possit diruere, aut innumerabilis
Annomm series et fuga temporum.
' Non omnis mori-ara multaque pars mei
vitabit Libitinam“. . . . . . . . . . .

\- s p l p. ff
. J in
l I I

" "' i v I a . I
Lat, l ' I.

l l . t l

l
i li l . 1 l l

i " In .-' l I l ‘

gr I

I f i . l l

I
. l f - l l
I'

s n l i
ut . I

- _
'
I", I l i
l

I fl ill l ' l

l
l . ln

l l
o

I 'l _ l

| i ' a

t t I l .l 0‘ l v l

. U
Q

I, .1 in ll , o

f . a
1- |" I}; H l a t

I
'I: I l n "I I j“ I I . I l
l I o
 ritithllnt j r uu lll h limum ly . it
uidi nul-iunerfl z-ti nipll uli
u-luluii tali q i t. u . nibil umbra mu in dli
l il inthliii z-uz .--1 anili afl

un lt-thL z- l t- mith ruric- /.

i n mil v-z .-t.l l seni-ur .it-u il-w/
r .. . . .. . . vnum-ini u-io ./

PAltS ll.
un SAnmnvtAlvA poitiSL
quumy praemissa Sarbievii vita. jam nunc in secunda
hac disputationis meae parte. de ejus Poesi disserere
constituissem. bene facturus videor. si antequam singula
ejus carminum genera aggrediarg atque in iis explicandis
operam pouam. a primum in universum verba faciam de
ingenio et natura poesis Sarbievii. utj his recte cognitis
perceptisquey facilius omnia in singulis carminibus per
scrutandis. animo comprehendere possimus. quae qui
dem res. cum promissa a me in praefatione data servata
velim. ita tractanda esse videtur. ut.iloratium semper
ante oculos quasi et in mente habeam. semperque quid
inter utrumque Poetam intersit in medium proferam. ar
gumentisque ex auctoribus ipsis sumtisy quae sum dictu
rus. comprobem et demonstrenL
llabet hoc proprium quasi sibi Poeta venusinus. ut
poesis ejus maxima ex parte aulicay ut ita dicam. poesis
et sit et appellari debeat. qua in re magnopere illum
excelluisse. longeque omnes poetam et qui ante eum vi
 di
xeruutf et qni enim sunt secuti post se ireliquisseg nemo
certe esti qui iniitias ire velit.- neque aliter fieri potuissey
quinque viden qui haud-ignarus est rerum gestarumi no
maiorum tmn enim hoc i secum non proprium Poetae
ingenium sed ingenium potius temporum-jr quibus horatius
vixit et scripsitiuw quod ingeniumuautemiiiqudlekfuerit ieiu
ipsisy-Poetae carminibus facillime intelligiipotestg litenimy
cum post exstinctum liber-tatem atqnelrlieipublicae interia
tuin-j Augusto gcaesare - imperante species itantummodoa
quaedam et externae formae veteris civitatis slbus re
mansislsentpuzrevera autem omnibus in rebus quae Auguo
stus suscipiendas et faciendas durabag non nisi hoc unum
consiliumy atque hoc propositum cerni manifesto potuis-.
set. ut quemadmodum summa pbtestass ita etiam dignitate
tes omnes penes eum essenty . ut paulatim etiam et quas
. servavit neipublicae formas. eas omnes-nullo sibi immi
uenite periculo abolerety tum quoque vita homanarum in
nniversumnimmutata -est. resque omnes alio quasi cursu
progredi-coeptae sunt. Mamque cum1llepublica admoe
dum stante nemo inveniretnn penes quem summam-esset
potestasg- et qui toti praeesset divitatL nunc octavianus
sub nomine Principis omnia regebat et ad suum nutum
ef arbitriums quaecunque vellet fieri jubebat qui rerum
statum-multum etiam valeret cum in literas elegantiores
tum in omnes artes et disciplinasa necesse erat cum
enimeuuteay-ut in poesi remaneamusv poeta neminem ha
bereg apud quem utpote summum neipublicae guberna
tordur- et rectoremy carminibus gratiam sibi conciliare vel
letva sed multi essent cives dignitate et auctor-itemy qua
apudvpoipulum sunt usiy iparesy qui materiam poetis ad
carmina componenda darent. nunc eversa liepublicai et
 de
mutatis omnium verum conditionibusy Princeps unus om
nium exstitita cujus gratia et benevolentia prae ceteris
omnibus aucupandae erant. quippe cujus voluntate omnia
in civitate fierent quemadmodum igitur alii fere omnes.
sic etiam et Poetaey qui illis vixerunt temporibus. non
nisi principem illum Augustnm ante oculos habebantp et
in sinu quodammodo gestabantl Atque liberaliteva
stinctay servitqu quae ejus locumoccnpnvih senem-q fuos
minas adt adulationem et timorem yadduxitg quaeiubi vis
tia semel animum tenent tum ille autlprorsus jacet. new
que quidquam magnum et admirabile in lueemedere po
test. aut etiam ita se gerit. ut non nisi in blanditiis et
assentationibus totus occupatus esse videatur. lit quam
quam minime me fugig Augustum ejusmodi fuisse Prin
cipemy cujus de duritia conqueri non possent viri docti
et poetam quorum ille consuetudine et amicitia magno
pere delectabatun tamen si quando egregium ingenium
exstitih id statim agens. ut Principis summi gratiam at
que favorem sibi parat-etj primum fortasse liberius quae
sentiret eloquebatun mox tamen ad adulationem et blan
ditias descendere solebat quam ob rem optime Longi
nus dicityw hoc rerum statu potius yeyulotpveig accianus
quam nobiles poetas et magnificas oratores fierL Atque
ita factum est etiam. ut et horatius ipse ingenium secu
tus temporum suorum. hoc ipso morbo lnbornnsvl quo
omnes infecti erantp quotiescunque ad carmina compo
nenda accedereh non nisi Augustum. et qui ejus-u usi
sunt familiaritate et amicitia summis usque ad sidera
tolleret laudibus. eorumque nomina immortalis carmini
bus suis memoriae posteritatis tradita et commendam esse
vellet. lilanditur igitur Augusto post bella civilia red
 aa
denti atranquillitatem flL gratulatur eil quod imperium
populi llomani ex minimo maximum fecerit. Mortecaou
saris totam naturam commotam fuisse dicit m inde do
vem fulminasseg- inde grandinem et nivem venisse Mer
curium demissum esse coelo ad ulciscendam caesaris
necem. tantumque scelus piandump atque hunc Mercu
rium esse Augustum. lnde additz Serus in coelum re
dezlsy rieinpe tu Augustey non homo. non mortalis esy
sed lleusa sed Mercnriusly qui coelo ad aliquod tempus

tantum descendistL landemy ut principem suum. quan

tum possety laudaretp eumque omnibus quasi partibus ab
solutum reddereta solo jove eum minorem esse dicit.
jovemque totius orbis imperium cum eo communicasse.
sibique coeli tantummodo imperium retinuissey nuntiat
quam ob reml cum duo quodammodo essent lovesy al
ter fulmine tonans et coelum regens. alter praesens in
terris Augustusa laudes ejusl utpote .lovis. qui inter ho
mines versatura hiis ceteris anteponendus esse censuitz
quem virum aut heroa lyraa vel acri
rPibia sumis celebrarey clioP

quem neumP
nunc xagaunigay ut ita dicamy atque hanc. quam
exposuimus naturam poesis lloratii si contemplari veli
musl mirum. quantum hac in re invenitur similitudinis
inter hunc ipsum venusinum Poetam atque Sarbievium
litenim. quemadmodum illey ut modo commemoravimus
maxima ex parte in Augusti laudibus versatura sic hic
maximam operam maximumque studium in eo colloca

m Lib. L od. z.
cszib.1.oa.z. . l A .- - t
u
bat nqucntiticem lirbanum vlle quippe quizireum sumi
mis bsemper cumularet beneficiisy quantnmt-r-possetyp-inl
carminibus suis immortalem redderet.
quemadmodum igitur horatius -Angustum wsuumrita/
laudat fljy ut nihil majus cogitari possity quamquam enim
aurea aetate. quam eftinxere Pnetae-a omnia excellentis-b
simauerann ne horum quidem temporum reditum prae-1
stantiorem Principem donare posse dicitl
quo nihil majus melinsve terris a t in te
Pata donavere bonique llivia wm
Mec dabunt quamvis redeant in aurum -z v .l
- ili- rPempora priscunn t
sic etiam Sarbievius simili quodam modo statim in libri
primi ede-prima id agitj ut cum Pontificatu urbani an
aureum saeculum rediisse demonstretg- omniaque adnm- i
bret bonai quae eundem Pontiticem universo terrarum
orbi commendatura suntz
dam minae saevi cecidere bellis
dam profanatis male pulsa terris t..l.
lit Salus. et -Pax niveis revisit
oppida bigis
dam Pides et Pas. et amoena praeter
. u - Paustitas laeto volat arva curruz w ifta
n r dam fluunt passim pretiosa largis - - -
-.- . Saecula rivis. -v i - .i--.
u . candidi-soles veterisqne venae q dil
- Pontibus nati revocantur Annig m i nam
Srandinat gemmisl riguoque coelum -- t i-zm

nepluit auro.

m Lm 1v. oa. 1. - g iz . ut ne
 tib

m... -- Meque veraci cecinisse plectro

. -.. a lnter octobres. tua festa. pompasj
.. Prisca Satnrni rediisse secla.
Approbat orbis.
lit ut lloratius cantabros non ante domabiles. Me
dosque et ludos et profugos Scythas. Milumque porro et
lstrump rapidum llligrim et belluosum oceanuma qui re

motis obstrepit liritannisi Augustum mirari atque venerari

dicit illa sic noster Poeta ea ipsa prima ode llrbauum
magnum Moderatorem orbis pacati a cerere spicis coro
nata et ab altera nea Aestate nimirum opibus cumulatum
iri ait. quod earum artes sint eo Pontifice inter pacem
resuscitandae dam vere poetice ab arboribus ipsis lir
banum coli fingiL a myrto et lauro umbram ei offerrL
celsam quercum transeunti assurgere et a pinu salutari.
Supplici myrtus rPibi servit umbri
Serviunt lauriz rPibi celsa longe
quercus assurgig tremuloque pinus
vertice nutat.
Atquei alio locoz .
dam libi barbarus A. n
circum supinis collibus annuit .
llaemusy salutataque longe
Attremit Acrocorinthus aula ay
horatius in libri secundi ode ultima. se in cyguum
versum. totum orbem volatu lustraturum esse diciti
talique modo apotheosin sibi pollicetur. Sarbievius et ipse
oden hanc est imitatus.. sed non itaa ut quae lloratius
nnn li -l

an..1v.oa.xiv. .. .
m mu L oa. a. v. an . i
 ais

ille quoque de se dixerity quippe hoc sibi arrogantiae

maximae duceret. sed. ut quae Poeta venusinus de se
ipso praedicit. haec ille urbanum assecuturum esse . di
cat cll / hion solus
u olim praepes
t iioratius

lbit biformis per liquidum aethera

vatesg olorinisve late
cantibnsz Aeoliove terras
Pemnet volatuz me quoque desidesj
lPranare nimbos. me zephyris super
lmpune penderej et sereno
calliope dedit ire coelo in
liis igitur versibus loquitur quodammodo Poiita de
se ipsornon tamem ut sibi immortalitatem aut apotbeo
sin polliceatun sed ut ipse delatus quodammodo in su
periores illas regiones laudes et gloriam urbani celebretz
quantum possit maxime igitur inter alia haec quoque
dicitz Momen tuum llrbane. me canente celebrabunt Amy
monae fontesj et murmurans Peneus et tympana. lyrae
aliaque instrumenta musica ex monte Misa llaccho sacro
resonantia. illudque per orbem aureum different in eam
regionemj
qua corusco -i.
concutitnr jovis aula curru.

fli ligregie ad hunc locum editio varsaviensis dicitz non

negm dandam esse eam veniam Poetiss qui ipsi sese tanquam di
vino el intheo afillntosa summis in coelum laudibus extulissemp
ut lloratius passimp ovidius item ad calcem Metamorphosedinv sed
habely nescio quid elegantioris palati alienae potius quam suae
ipsius laudis praeconium.
ab Lib. L od. lt lt i . x
 dt
qi .-f Septemque sese sideribusl pigrnm
-- Svolvit aevum Protinus ultimis
.- Afrisy coronatisque Serum
. Moenibus. oceanoque rubro
.. . Moscere Magnus cli
ltaque non tantum ad meridiem atque septentrio
nem orbis terrarumja sed ubivis fama tanti viri. quantus
llrbanus erat. Poeta auctore pervenietg ubivis splendor
nominis ejus omnes summa implebit admiratione
h - lloratius porro ode quinta libri quarti Angusti vul
tum quasi solem. omnia exhilarare et noctis tenebras dis-u
pellere ait. llle absente tristem quasi hiemem esse llo
mme. redeunte redire ver et coeli serenitatem . .
Lucem redde tuaei dux boney Patriaeg
lnstar veris enim vultus ubi tuus v
Atiulsity populo gratior it dies.
lit soles melius nitent.
Similes loci inveniuntur etiam apud Sarbieviumj non
quidem de llrbano ipsoi sed de aliis. de rege vlndis
ho 1v.. quem venantem in campis Merecensibus prope
urbem vilnam messores hoc salutant cantus
Pictane crebri fama susurriP
An regalis jubar oris.
Lux recludet proximaP n
lliccine pandet tam sereni
jubar orisP lliccine nostrae
Solem umbrae protegenL
Longum est omnes tam lloratiL quam Sarbievii enu
merare locos. in quibus ille Augustump hic llrbanum

m Liln Ll odg 1o. v. am lq. x

li
suum celebranta eosque inter se comparare lix his. qui
in medium a nobis sunt prolatiy satis superque conjici
posse putoa quantopere uterque-Poetarum occupatus fue
rit in eorum laudibusa a quibus beneficiis cumulati es
sent et quantum uterque insuo Principe laudando pro
fecerit. uli n
Atque quod ad hanc rema quae mihi quidem lugu
imjpa efficere Poiitarum nostrorum videtura pertineta hoc
adjecerima iloratium. cum Augustum et qui ejus usi sunt
familiaritate summis laudibns tolleretg secutum inisse non
nisia ut jam supra commemoravimusa ingenium temporum
suoruma cui resistere nemo potesg quodque secum ab
ripit cunctos llaec igitur causa gravissima patrocinatur
eia quod immemor libertatisa quam ipse defendebaty post
hacuad blanditias et adulationem sit delapsusgw Sarbievium
autem non temporum naturaa neque timor ullus aut seru
vitus impulita ut tantam collocaret operam atque studium
in celebranda gloria llrbania sed conditiones aliaea sed
amicitia et familiaritasa qua usus est ejusdem Pontiticis.
quae tamen conditiones cum ejusmodi essenta ut facile
iis resistere posseta neque iis fortiter constringereturj vi
tio ei maximo ducendum esse putoa quod cum totus fere
versaretur in urbani gloria magis magisque angendap
suae ipsius quodammodo oblitusteslsetl dignitatisa neque
id memoria tenereta necesse fuissea ut intlaudibus urbani
celebraudis certos fines terminosque sibi constituereta quos
excedere nunquam deberet
Lubieliscius. iipiscopus Plocensis. cujus amicitia et
familiaritate usus est Sarbieviusa in epistola quam ei de
dita egregie et lepide crimini Poetae dat1 quod cum tot
alii inveniantur viri Poloni digni quos ille laudibus pro
 x . os
sequatun quam iniaximis. ille prae suis jwpniaribuaa aliis
primum dat locunn totusque non nisi in celebranda gloria
eorum versatura Lubienscins quidem urbani ipsius nullam
facit mentioneml ex nexu tamen totius epistolae facillime
conjicere possumus eum Poetam admonere voluisse. pri
mas partes tribuendas fuiSSe Polonis. alteras demum pe
regrinis. quibus amicis sit usus lin Lubieliscii verba illa
sLegi et anteal et nunc novae editionis tua carmiuay uli-g
vini ingenii tui foetumg adeas laudes. quibus viri eru
diti nomen tuum aeternitati dicant et consecraan nihil
addann vere et erudite illi de te senserunt. subscribo il
lorum sententiae sine exceptione. adjicerem aliquid de
meo. si quid tale esset in penup quod tuo decori inser
viret. ceterum aequo feres animo. te a me non reprea
hendiy sed monerim dam enumerat plures eorumg quo
rum nomina a Poiita carminibus memoriae posteritatis
tradita sunt atque ita pergitz orPultovia. ubi primum Mum
sis sacramentum dixistL ne uno quidem verbo in tuis
scriptis nominatag lluviorum kex Marvia. Sngus nosteri
vistula melior. quam rllliagus auri ferax. quasi tibi ignoti -
praetereuntun Masovii. quorum e sanguine nobile gea
nus ducis silentun Siletur Stanislaus liarncovius Archie
piscopus Snesueusis. qui quidquid facultatum habuit in
societatem vestram elfudit Silentur alii. qui prima per
Poloniam fundamenta jecere collegiorum vesti-orum
ioannes zamoscius perpetua felicitate felixa semper ho
stium victorf filius ipsius Martis et Minervae alumnusg
Stanislaus lioniecpolius Polonici exercitus supremus mo
deraton quem et secundae et adversae res ita erudierunt
l

a-
m nem l. p. asa - .v
 se
ut utrique fortunae pars esse possit. quid dicam am
xpliusi Sigismundus ftexp ingens ille campus excurrendi
in laudes magni Principis. sive pietatem ejus spectes.
sive belli et pacis artes intuearis. semper magnus. Sed
cohibeo animi mei impetumy ne te non admonerL sed
reprehendimerito queraris. Si vile quid pangeresa et non
tuam Potisin universus stuperet orbisyl si non in Polonia

natus esses et Patriae nihil deberesi ferrem aequo animo.

exteros tuis potissimum inseri scriptisz italcs ltalisy Li
thuanos Lithuanis. non invideog Masovios suae oblivisci
originis aegre ferog satis haec inuuisse fueritm ilaec
Lubieiiscius. -
itoperae pretium esse duxiy epistolam hanc episcopi
Plocensis ad Poetam datam. totam fere exscribere. quippe
quae in Sarbievii animum multum valueritj eumque quo
dammodo impulerit ad carmina in honorem eorum om
nium componendm quos ei Lubieuscius epumerat cli
Puerep etiam hae literae Sarbievio in causa. cur ipse Lu
bienscio epistolam scripserit. qua quodammodo excusa
tum se esse vulty atque haec additz alit Marviam. ut
Sugunn mihi natales amnes carmine celebrarem. saepius
per literaslmonuisti Munc demum monita tua in ani
mum meum diligenter abdita fideliterque xconceptm post
liminio velut semina proruperuut. Scripsi aliquid de
linge fuo ceu sed hujus carminis viridis neque dum

aj Ad htm-viam scripsit Lib. ll. odenlxvq ex elegantisslmis

unama cujus jam in ipsa Sarbievii vita a nobis mentio est iutm
Laudes Sigismundxy Poloniae Suaeciaeque llegis. decantalae Lib.
lL ode xle
cij nugum amnem celebrat libri epodom carmine xv. -
 bl

adulta herba est. ut/ ipse Sugns allnere videaturau et quae

sequuntur ceteratlL
rPranseamus ad aliag investigemus ceteras similitudi
nesj quae intercedunt inter lloratium ltcmanum atque
lloratinm Poloniae. Poetam venusinum. quiinon primo.
ribus tantum gustavit labrisy sed ita in eo elaboravit. ut
paene in succum. ut diciturj et sanguinem ei abit-etp is
certe inter multas alias ejus pulchritudines et proprieta
les hanc quoque quasi praestantissimam unam animad
vertita eum saepissime vel in miuutissimis carminibusp
in quibus elaborandisa ut facile conjici potest haud mul
tam collocavit operam. quae igitur fructus quodammodo
videri possunt unius temporis momentii quo Poeta divino
quasi aftlatu concitatus propensus ad carmina facienda
eratj lloratium. dico. in his carminibus tam magnas et
tam sublimes sententias et cogitationes exprimerea quae
ex animo magno et nobililprofectae. ne capi quidem
possunt ab abjecto et humilL ut hoc Poetae ingenium
haec mire quodammodo pulchra facultas magnum quem
dam animi sensum paucis verbis complectendi eum quasi
exemplar summarum pulcliritudinuml quibus Poetae pos
sunt excellere nobis proponat atque ostendat.
Sed uti quam modo commemoravi lloratii elegan
tiam. eam quasi ante oculos positam habeamus. docu
mento inserviat ode xle Libri lll.. quam attentius et
diligentius explicare animus mihi est.
Multum in diversas partes disputaverunt de hac ode
viri docti. quorum plures. quid illa sibi velit. quaenam

in Slanislai Lubiensciil npiscopi Plocensis opera posthumav

in inilio. .
dik
 se

ejus sit idea. miniina intellexerunt. cruquius singula

rem illam animo imbibit opinionemj Poetam ode hac
gratias velle agere llianaea quod eum a morsu verris li
beraverity atque haec verba additz nAn autem alludat
ad verris alicujus sic cognominati dentem. quod puellae
suae quasi parturienti obtrectavitl lector examinetu ba
ner oden hanc gratiarum actionem esse dicit pro auxi
l lio. quod lliaua amicae Poetae tuleritg cujus sententiam

secutus est.lanh de felici quodam partu mentionem fa

ciens. Alii odae hujus interpretes nihil certi dicunty
quodnam fuerit verum consilium Poetae in ea compo-a
nenda. quaenam vera ejus sententia. biintzer in opere
suoa quod inscribiturz kritik und lirklarung dor oden
des florazy reete ni fallors hanc carminis hujus ideam
esse affirmag et hanc magnam in paucis his verbis linesse
putat sententiamz nMos homunculi imbecilli simus atque
infit-mii qui ipsi nihil nobis parare possimusy cupiditatibus
nostris obnoxiiy quarum potestas et vis summa et quibus
resistere difficillimumg verum nii nobis benevoli sintp
nobisque veniam dent si eos modo justo honore ac pio
gratoque colamus animouf haec generalis sententia ita
ad bianam a Poeta translata estz nquemadmodum tu
virgo. custos montium nemorumquej laborantibus utero
puellis auxilium ferss atque partus earum faciliores red
dis. sic accipias etiam benevole pinump quam rPibi con
secratam esse volo pro beneficiis a te acceptism Mescim
an in tam paucis verbis sublimiorem atque grandiorem
sententiam exprimere quis queat. quam horatius in ode
modo commemoratm an quis octo versibus magis est
philosophatus Atquein hac facilitate magna animi sensu
paucis complectendi verbis. in hac praestantiaa qua Poe
 sa
tam venusinumy adeo excellere videmus admirabili quo

dam modo Sarbievius ldoratium aequavit. quod si in

universum de carminibustejus aftirmari potesty tum prae
cipue de epigrammatis. in quibusy quae dicimusy prae
ceteris omnibus comprobata habemus. lin exempla quae
dam in medium preter-amus ln editione Parisiensiy pa
gina vigesima inter alia epigrammatap hoe quoque legi
n-musz . .1
t quid nocti lumen. luci quid quaerimus umbramP
Plocte dies nobis est Amon umbra die.
t i quis pbiloSophicam quaeso sententiam. quae in
hist inest iverbisj non agnoscity quis summo afiectus gau

dio non enclamabitg en homo vere christianusy qui chri

stianorum more philosophaturl Poiita in epigrammate hoc
vimvsummam amoris ostendere nobis vulty ejusque ad
mirabilemt quandam praestantiam Sed Amor de quo agi
tur. noniille est amor vulgarisa qui harmonia duorum

hominum continetuiy et inest in sympathiay quae eos

arctiSSimis vinculis constrictos tenetp sed amor divinusi
coelestia quo nos homunculi cum immensoy aeterno. om
nipraesente copulamur neoy quo abrepti ex his nostris
regionibusa atque in illas superiores translati supremum
illum creatorem cognoscimusa quocum auxilio amoris
hujus coelestis in unum quasia ut ita dicam inseparabile
rluctum coalescimus vera eademque pulcherrima imago
amoris christiani paucis reddita verbis
Prodeat exemplum aliud. Pagina trigesima secunda
mater Meronis his verbis alloquitur filium suumz
aquo gladium vibrasP utero mammisne minarisP
Ah reprimat caecus barbara tela furorl
bat

Lactabam mammisj utero tea nate. ferebamg

nignus erit veuia forsan uterque locus.
Srramus qui te miseras male fundit in auras.
bignus uterque mori. caesar utrumque feriuz
llomo immaniss crudelisy omnibus privatus sensibus
quos nos homines omnes a matre natura dono acceptos
habemus. breviter-y foedissimum monstrum. naturaeque lu
dibriuml quod non nisi corpore et figura hominibus. can
teroquin animalibus simile esse videtur. num quaeso per
fectius. num distinctius describi potest. quam in hoc epi
grammate descriptum habemusP Mon puto. litenim. cum
Poiita e tota vita imperatoris hujus omnis humanitatis
expertis. hoc sibi momentum sumpserit. quo ille cru-.
delissimum illud consilium cepit. ut matrem gladio jperi
cuteretp matrem. quae illum mammis suis lactabat. et
utere ferebatj meliorem profecto imaginem vitae ejus nam
privatae solum sed etiam publicae. meliorem descriptio
nem totius ejus naturae dare nobis non potuit. rllandem
exemplum tertium. Pagina sov in statuam M. illulliincif

cerouisa quam Poiita apud/magnum lletrnriaellucem vi-l

dit. hoc scripsit epigrammaz
ora Myrom humeros Lysippusa lumina tinxit
Praxitelese vocem fingere nemo potestm
Admirabilem ac prope divinam vim eloquentiae.
cujus auxilio oratoiy quocunque velit hominum animos
flectere potest. his duobus versibus comprehensam simul
que imaginem ciceronis quam perfectissimam veluti in
speculo datam nobis habemus
Pergamus ad alia. Puit semper atque nunc etiam
est horatius ex komanofum Poetis unus. qui prae cete
ris aliis animos hominum ad se trahiti atque miro quo
 aa
dam modo omnes delectat cujus causam veram si per
quirere velis. non aliam certe invenies. quam quod in
carminibus ejus jucunda quaedam insit varietas. quod
modo lento et molli gressu incedat. modo incalescat su-.
bito et ore profundo ruatg quod quantum valeat ad ani
mos hominum sibi conciliandos. quis non videtP Alii
Poiitae. non nisi inluna alterave re totam suam operam

totumque studium collocarunt catullusl fibullus. Pro

pertius in Poesi amatoria magnam sibi conciliavere glo
riamg Persius et iuvenalis in satira excelluere prae ce
teris omnibusg lloratius autem hoc sibi proprium habety
ut nunquam in uno argumenta tractando remaueat. sed
ut ingenium ejus vividum proprietates multorum magno
rum Poetarum admirabili quodam modo conjungag eums
que Poetam omnibus numeris perfectum efficiat hist igi
tur in illius carminibus dulcedo Anacreoutis. nobilitas
Stesichori et AlcaeL sublimitas et magnifilcentia Pintalarip
est vigor Sapphus. neque tamen ut sappho et Anæ
creon solum vinum et amorenn neque ut Pindarus solos
victores. neque prcelia tantummodo ut Alcaeus canitt
Mam et heroes et amorem et virtutis decus carminibus
suis immortalitati consecratj eademque facilitate in rebus
sublimioribus et grandioribus versatun quam in aliis mi
nutisa quae ad vitam spectanL privatamp ads mores et
consuetudines quotidianas Modo igitur Pindarum secu
tus meorum vim et potentiam celebraL posteritatem spe
etatl aeternitatem intuetnry modo amores canit et proe
lia puellarum suaruma armatusque lyra ad amicae fores
itp ibique lamentabili voce carmem nagunlavalovpon quod
dicitun canitl eam orat. ut sibi domum aperiam kinfeliciu
terque amantem benigne recipiatg aut etiam ei maledioit
fiti
diras voces juctata inhumanitatis ejus quam crudelissimam
poenam miuitaturl si preces ejus inauditae remaneaut.
Atque hic ipse Poetm qui modo infelix amasius miseri
cordiam quaerebat puellarum Suarumg cito partes susci
pit catonis censoris et aine clementiaa sine ulla miserL
oordia vehementer invehitur iu saeculi sui depravatos
men-iesa sceleraquelomnias in quae homines ruunt haec
rerum varietasp qua Poetam venusinum tam prae cete
ris aliis excellere videmus. conspicitur etiam apud casi
mirum Sarbievium litenim et ille magnum suum secu
tns exemplan nunc tanquam apis circa rivos et tiores
volitag prata ac silvas perambulatj nunc ut aquila imi-z
gnis alis in sublime fertun Modo dulcibus numeris et
mollibus amicos ad virtutem adhortantura modo severiori
carmine optima praecepta traditg modo abreptus sacro
quodam ardore ad caelestem aspirat patriam cij atque
gran-dicta spectat quae tum animi magriiticentiaj quae
sententiarum nobilitasy quae verba . quae figurael lfum
vero plenus ille magnarum rerum contemplatione omnia
humana contemnitp fortunae rerumque humanarumbincon
stantiam accusat ciim saeculi socordiam perSequitur tsx
aequam in adversis non secus ac bonis rebus mentem esse
servandam demonstrat illa laborem commendat tsx vitae
humanae brevitatem benefactis augendam esse monet m
nihil stulte timendum et concupisceudum esse dicit cu

m L la
m L. L m
m L. l. ms L. l. a
m L. 1. 1a. llL a
m L. 1. ea
m L. lL a L. u. m
m L. m m
 M
moerorem animi colloquiis et coetibus amicorum tempe
randum esse hortatur clL divitias spernit. honorumque
titulos ridet. verasque esse divitias demonstrata quae a
a bonis animi petantur czy dam fortunae ipsius iram
minasque negligih cum omnia humana caduca sint atque
incertaf-SL nihilque non taedii plenum in gloriae iha-i
nis despicientiam commendat in ad gloriam autem belk
licam juvenes quantum potest hortatur mt simulque de
monstrat non tam ad populare exemplum. quam potius
ad rationis normam vitam esse instituendam in llaec
omnia carmina. in quibus Poeta res adeo sublimes et sei
veras tractaL cum legimusy ipsi incendimnr imm-e virtu
tisa ipsi res humanas et fragiles spernimusy semper pe
ctus securi constantia munimus. divitias et opes oculo
irretorto adspicimus. et ita veri sapientes et philosophi
evadimus. i v
Sed ut melius perfectiusque Sarbievium cognoscamus.
simulque videamus quantum illeivenusinumPoiitam in carmi
nibus componendis exaequaveritgcomparandum esse videtur
unum alterumve carmen utriusque Poetae diligentiusque
explicandum ut eo facilius quaenam utriusque sit virtusr
quodnam uterque sibi proprium habeat ingenium intelliga
mus animoque comprebendamus. Ad quam Poetarum
comparationeim meo quidem judicioa haec prae ceteris

m L.m. s.
cn L. un a
tab L. m. m
m L. 1v. 1s.
iej L. 1v. 11.
cap L. in se
m L. 1v. x.
 SS
omnibus carmina sumenda sunt in quibus uterque Poeta
unam eandemque sententiam expressam esse voluitl quae
lunam eandemque contineant ideami moditicatam modo et
inflexam aut ad ingenium temporis aut etiam ad varias
conditionem quibus quasi vinculis adstricti sunt. inter
lloratiicarmina libriiprinn est ode vigesima primaj in
quae Poeta honorem et gloriam celebrat Apolliuis et nia
naer lix hac ode Sarbievius fecit parodiam . in ll vira
ginemx Matrem ay videamus diligentiusque exploremusy
quamnam ideam. quamnam praecipue sententiam uterque
Poeta hoc carmine sit complexus.. quomodo animi sui
sensu singulis in partibus expresserib lucipiamus abl
lloratioa - i v . i
in Poeta venusinusr laudes Apollinis et nianae decem

taturus tantum abest. ut ipse hoc munere fungatun ut

pueros puellasque his invocet verbisz
. n bianam tenerae dicitetvirginesy s
i intonsuml puerL dicite cynthiumy

Latonamque supremo
bilectam penitus 1ovi.
quae cum fecerit. cum non ipse beum neamque
cecineritl sed a pueris atque puellis celebratos esse vo
luerit ostendit se optime nosse naturam meorum suorum.
liteuim nianams cum a puellis honorari velit. non alia
ductus causa hoc fecity quam quod sibi persuasum habe
rety preces virginum pulchrarum aetate tenerarum. faci
lius exauditum iri a nea quae ipsa et pulchra et juve
nilis esset. Atque haec pars una. - Alteram efficit
cantus puerorumq eorum votis et precibus facilius neus

m L. lL 1a.
 se
Apollo amnem acum juvenem juvenes rogent atque ppz
pellent. vos puellae - ita pergit Poeta - celebrata
gloriam et laudes nianaelaetae fluviis et nemorum comat in

quae aut gelido prominet Algido aut nigris silvis lSry-v

manthiy aut etiam viridis cragL vos autem pueri tullitq
totidem laudibus fempep ubi laurus plurima Apollini nam
scitur et iusnlam belouy locum ejus inatalemg tollitg lau-i
dibus neumt conspicuum pharetray ornatumque lyraiifra-l -
terna. . y
llic bellum lacrimosum. liic miseram famem
Pestemque a populo et principe caesarezw in
Persas atque liritanuosa i ....
v vestra motus aget prece.
horatius quidem ita. Louge aliam tamen ingressus
est viam iu componenda sua parodia Sarbieviushg lite
nim. quanquam horatium exemplum sibi sumsit. quod
imitaretuu tamen non nisi ita eum est imitatusj ut inge
nium ejus cursu libero ferri videatun gamobrem quan
quam statim in initio carminis eadem apud Sarbievium
et apud lloratium legimus verbap diverse tamen illis uter
que usus est Poetm Mamque venusinus quod jam supra
diximus. non ipse celebrat gloriam Apollinis et nianaeyr
ipse tamen invocat-pneros puellasque. ut laudes llei et
beae cantare velint. llabebat justam et idoneam causam
cur non ipse munere hoc fuugeretun Poeta autem uo
ster. neque ipse in celebrauda gloria Matris virginis ver
satur neque pueros puellasque appellatj sed rem ita in
stituita ut ejus juventus non exspectatp donec quis nalu
major eam incitet ad cantandam gloriam divinaml sed
ipsa invicem ser admoneati ut virginem Matrem justis
laudibus et quam maximo honore augeat Pueri igitur
r
eo
adhortantur puellas atque invicem puellae puerosg sed
eorum animi sensa una sunt eademque. eorum consilium
elt propositum idemy directum ad unum idemque-numen
divinumi Atque hanc compositionis rationem carminis
hujus si quis attentius considerare velity facile intelligata -
quit inter utrumqueyintersit Poetam. et cui hac in re prid
mae debeantur partes litenim juventutem homanam pria
mumiPoeta adhortatus est ad celebrandam numinis ejus
gloriam. quocum arctissimis conjuncta esset vinculis et
cujus nunquam loblivisci deberet. iuventus autem Sar
bievii nullis eget calcaribusa nullis Poetae adhortationibusp
sed ipsas quid sibi faciendum sit. recte intelligit invicem
que se quasi stimulis concitaty ut officio suo satisfaciat.
neginam tenerae dicite virgines - his verbis pueri allo
quuntur puellas - visentem roseis astra jugalibusjt ni
gnatamque volantiim currus flectere Siderum. - i
vos laetam citharia et sonitu lyram
quem vel Pierii verbere pectinis
Pingit saucius aerj
vel motae digito fides
dam puellarum chorus ita respondetz
vos Marsae. juvenesy carmine tibiaey
Aut rauci strepitu dicite tympanL
Pugnarumque loquaci
Mympham reddita classico.
uterque chorus preces suas exauditas fore ita
canitz
caecos llla metus et Procerum graves
lrasj e miserae limine Patriaeg
vestris mota querelis.
Ad Medos aget et aetas
 Sl
rPotius carminis igitur idea apud utrnmque Poetam
haec fere estz nii nobis semper sunt benevoli semperque
preces nostras exaudiunh dum ne terminos certos trans
grediamun et si preces hae ejusmodi sint. ut exauditae
nobis verum emolumentuml aliis nullum detrimentum et
damnum afferant dam nunc preces nostras justas esse.
nemo esta qui iniitias ire velit. cum non nisi hoc ore
musj ne quidquam detrimenti Patria accipiat semperque
a periculis omnibusque malis libera sit. lgitur easdem
preces a numine benevolo exauditas fore non dubitamusxr
Atque hanc sententiam in carmine utriusque invenimus
Po-eltaef difierunt tamen inter se hac in rea quod Poeta

venusinus gloriam duorum uuminum decantatam esse

vulg Apollinisa numinis masculinij cujus laudes celebrant
pueril atque nianae numinis femininii in cujus gloria
pervulganda puellae versantur-g Sarbievius autem preces
tam puerorum quam puellarum ad solam virginem Ma
trem dii-exity lleginam coeli atque terrae. Alter eorum.
lloratiusy totam suam ideam enucleatam habet ex opinio
nibus atque notionibus. lquas antiquitas de niis suis
neabusque habety atque hanc ipsam ob causam pueri apud
eum Apollinis. puellae autem nianae gloriam celebrantg
Sarbievius autem fultus magis videtur opinionibus vere
christianis quam ob rem unum numen tam apueris quam
a puellis celebrari vult. i o r r f ni v
llt autem intelligamus. quam felicissime Sarbievius
lloratium vel in singulis rebus sit imitatus. liceat in me
dium proferre ex libro primo locos quosdama in quibus
optime quae dicimqu comprobantun
se
u . .
. Sarbieviusz . lloratiusz

Meque veraci cecinisse ple vosque veraces cecinisse

ctro. Parcae.
l. lyla can seculare vers. ea

Aurei patrum uiveique mo jam Pides et Pax et llonos

res Pudorque
lixsiulx et serzi procul us Priscusa ei neglecta redire
que Phule virtus
candora et pulehro remeare Audeta apparetque beata
virtusr pleno
Audet ol-yulpo copia cornu.
l. l. ll1.
cal-m seculare vers. il

AuditisP an me ludit ama AuditisP an me ludit amat

bilis bilis
imago pompaeP dam videor lusaniaP Audire et videor
pios pios
Audire plausus et frementes lirrare per lucosa amoenae
caeruleum per inane tur quos et aquae .subeuut et
l aurae
mas.
l
L si dL lll. da i
1 hi

Prustra Movembres dicimus videre nhaetisbella sub Al

rad focos r pibus.
Pugnata khdetis bella sub 1v. da 11.
vAlpibus
l. fia ea
 SS

SarbieviaSz l-loratius z

.......quos male barbara ......quod mare-bauniae

Mon decoloravere terga Mon decoloravere caedes.
l. fia liii lL lz-Sbg

. . . .- qui frementes AntiochumAnnibalemque du

Autiochi Annibalisque turmas rum
kursum efficaci diruat im llL tia Sfi . l
petua vasto diruit impetu lv. lllp
Alpesque clausumque intre su
pida manu Perrupit Acheronta llercu
leus labor i
Perrumpat orbem. .
l. fia fiL sq. l. si sa

vesper vespere truditun rPruditur dies die.

l l. fia ll. lL lSa m

nescit severo livida brachia cur neque-militaris

Signare ferroy neScit - idoneis lnter aequales equitat Sallica
liro reluctantem lupatis nec lupatis
Prangere equuma metuitque rPemperat ora fraenisP l
torvum v
cur timet davum liberim
rPranare fibrim etc. - tangereP
l. an g. L Sq iir

ibis belligerae regna Polo lbis liburnis inter alta na

niae viump .
lit gratae repetis limina Pao Amice propugnacula.
. triae lip. ly l.
L ilp l.
fid

Sarbievius z horatius s

Portunae volucrem mitte li quem sors dierum cumque

oentiamz dabita lucro
lioc appone lucroj quod tu Apponeg
leris simul etc. l. ga ld et li
L ei ad

lit captum nivea compede liebmsque nivali compede

Mereum vinctus.
lupisn 1. sa sa
l. g. SS.

fardum
v
sereni partibus ae
teris
Serus in coelum redeasa
diuque
fe sidus addas etc. Laetus intersis populo qui
l. 1o. il rini.
l. z di

adversum sibi luctuosis Medus infestus sibi luciuosis

bissidet armis. bissidet armis.
L ldy 1. lll. S. lS.

quantus Selonisy quantus lleu. heua quantus equis.

erat feris quantus adest viris
Sudor corallis. Sudorl
l. lba g. l. lii u

quatenus cheu pudor lj llamnosa quid non immiA

nuit diesP
 tii

Sarbieviusz lloratius z
Pejor nefastis progenies avis Aetas parentum pejor avisi
Succrevig et damnosa pul tulit
chras Mos nequiores mox daturos
Secula diminuere vires. Progeniem vitiosiorem
l-. li zL llL a di

vel nos avitae stemmata vel nos in capitoliumy

gloriae quo clamor vocat et turba
currusque et enses. nuper faventium.
et hosticis vel nos in mare proximum
nirepta delubris tropaea gemmas et lapides. aurum
Aemoniae monumenta pu et inutile
suae Summi materiem malia
llramus igni etcL Mittamusy scelerum si bene
. l. lai as poenitet.lll.zel.tlb.

dam nunc et audaces tu- . .....et inceptos amores

multus ne tenero meditatur ungui
llL i n l
ne tenero meditetur ungui
l. ea d.

quae nunc fpudendumj iL llumPriami Paridisque busto

ludere pervicax lnsultet armentum
Persultat armentum. l. ill d l . llL lt dL

Sheu cicatricum llesperiam llem heu cicatricum et sce

pudetl leris pudet
L m m Pratrumquel L sa aa
s
se

Sarbieviusz iloratius z
Pone surgentes super orbe Mitte civiles super urbe
curasl curasl
rL ila l. i llL S. l1.
haec fere suntj quae ex innumeris elegi. ne nimium
cresceret opella. Atque. quod ad comparationem Sar
bievii cum lloratio adtinet. quae a nobis huc usque sunt
disputata sufficiantg ex iis cetera alia cognoscuntur velim.
Munc de singulis Sarbievianae Poesis generibus addenda
quaedam in universum videntun
Ac primum quidem de Lyricorum libris quatuoig at- .
que Spodon libro unorquid multa verba facianu non vi
deo. list in iis profunditas sine obscuritatei cum aut
urbani Pontificis laudes celebratl aut Principes laurow
pae cij ad recuperandum orientis luiperium. Principes
autem lmperii homani ad liberandas et in ipsorum po
testatem redigendas graeciae Provincias adhortatur illa
cum Squites Polonos alloquitur post victoriam quam via
dislaus Princeps de osmano rfurcarum imperatore repor
tavit on aut cum Libertatem cauit. postquam vladi
slaus 1v. maximis ad vistulam comitiis kex Poloniae est
renunciatus ML et in aliis locisg quos omnes hic enume
rare longum est. - list porro in Lyricis Sarbieviisim
plicitas sine uegligential elegantia sine adeotatiouea jucun
ditas sine artef copia sine redundantia. sublimitas sine

aj-L c.
m L u et ad
qag l. 1s.
m 1v. sa
 sv
tumore. ln sententiis et nobilis est et magnusg docu
mento inserviat
timendum ode L. ll. lii quae inscribitur nihil
et concupiscendum t stulte

lvii popularibus
Ambire votisl nil timerej
Ml nimium cupiissel magnis
lidico primum meutibus. lmprobo
lltcumque pouis frena cupidinia
Metumque dispensasg per omnes
. invidiae potes ire ductus .
Atque paulo infras
. . . . . animumque in omnes
Praemitte casusz seu Pelagus supen
Seu fulminantis porta tonet Polig
Stabisj repentinamque mundi im
mobilis excipies ruinamcly
dam quod ad figuras attineta in iis Poiita jucundus
modo. modo audaxr in verbis aptis. magnis et quasi prae
gnantibus deligendis felicissimus.
Sed dum ego hic paucis verbis de praestantia et
virtute Sarbievii disputoy minime hanc praejudicatam ha
beo opinionemp ut omnia in ejus Lyricis laudanda esse
dicaml vituperaudum nihiL litenimv ut non nisi nonnul
larum rerum mentionem faciam. est illi nonnunquam poms
pa quaedam insolens epithetorum et translationumj est
tumor. qui ultra terminos omnes egrediatun qui eum alas
pandere jubeati atquey ut lloratius dicit. ad montes et

clj Si fractus illabatur orbis

lmpavidum ferient ruinae. noi-ah llL a ll.
. sit
x

tiS
inania captanda incitet at Sunt etiam multa alia si singula
carmina diligentius examinare velis indigna. quae in Par
nassum admittantun sed. quisnamy qnaesoi Poetarum vel
optimorum liber est ab omnibus vitiis. quisnam adeo
Poesis virtutibus et praestantia excellensa ut nihil in eo
inveniantur claudicans. ut omnia ejus sint laudanday vi
tuperandum et rejiciendum nihil.P Scimus et divinum illum
interdum dormitasse homeruma est tamen fuitque semper
Poiita omnibus numeris absolutus cujus praestantiam nec
potuit unquam quisquamj nec poterit exaequare. vixit
que et ipse horatius cum de Poesi disputata
Sunt delicta tamem quibus ignovisse velimuSc
Mam neque chorda sonum reddit. quem vult manus
et meusy
Poscentique gravem persaepe remittit acutumg
Mec semperqferieti quodcunque vmiuabitur arcus.

verum ubi plura uitent in carmine. non ego paucis

offendar maculis. quas aut incuria fuditj
Aut humana parum cavit natura tim
lioc acres Sarbievii critici memoria teneanty semper
que Poiitam nostrum secundum lloratii praeceptum aesti

tll l-loc etiam ab aliis jam observatum est. Adrien lhillet

in opere suoy quod inscribiturz ...lugemens des Savans. Amts. nos
in 1v. p. nam an ita de Sarbievium pompa disputata Mous
voyons meme diautres criliques dlaujourdyhuis qui reconnaissent
dans plnsieurs enilroits de Sarbiewski de la confusion et des ob
seuriteisz qui en gitent la ineuntey et quelques nus jugenta qifil
slest quelques fois laisse emporter trop loina sous pretexle de suivre
llimpetuositei de llesprit Poaliqulg et quiil a des tigures outrdes et
des expressions trop fortes -r cn Le P. lioulioursa lesuite dans
son traitd du bon gout.
m norum de arte poet. vers. an sq.
 ea
ment velint. Atque haec in universum de Sarbievii Ly
ricis. atque lipodis
Sequitur liber. qui iuscribitur Silviludia poiitica.
constat decem carminibusl quae zomnia scripta sunt tem
pore illoal quo vladislaus liex prope vilnam urbem ves
uatui operam dabat. Poeta in iis pulcherrime alloquitur
aut auramy ut labores et aestum temperet vladislao in
campis Merecensibus sub meridiem venanti clL aut lu
nam. cum vladislaus die Lunae venaretuxy cij aut etiam
umbrama ut venaute nege ab aestu venatores defendat.
dam in aliis Poeta et aulicus quidam sub umbra recum
bantes secum disputantl vitam rure summis laudibus tol
luntc
o vita nullis vitiata curis
Ptura colentiimp
purpuramque ftegum nimis duris lacerari spinis sibi iua
vicem demonstrant. l
quod si de his Silviludiis judicium nobis est feren
dum. multa quemadmodum in Lyricis ipsis et lipodisl hic
quoque inveniuntun quae indulgentiam quandam lectoris
requirere videantur. Sed altera ex parte plura sunt di
gna. quae summo cum gaudio legantura et Sarbievium iu
numerum praestantissimorum referre debeant Poetarunr
bocumento inserviat Silviludium quintuma quod est car
menj meo quidem judicioa e pulcherrimis unum. Poeta
in eo prata et silvas perambulans hei gloriam et hono
rem. quantum potest. celebrare studet. coelestis amoris
ivi captus. ubivis vestigia videt et simulacra hei aeterni

m m
m vL
to
immensL ubique praesentia lit pratorum multicolores
tiores et silvarum arbores. quae brachia -ad coelum et
sidera usque tendunt. et pulchrae valles nemoribus obsi
tae et alia tot innumerabiliæu quae cemuntun pulchre. vere
poiStice manifestationem llivinam esse ostendit in quibus
omnibus Muminis vestigia quasi expressa et fixa sunt - verum
haecnei hujus immensi manifestatiqquae in omnibus iisyquae
sunt creatza inestp minime sufficit ad cognoscendam divini
illius Muminis naturama restant mnltay quae ad perfectam
et absolutamp quae dicitur. hei ideam. mente modo et
animo fingi et concipi possunt dam ad celebrandam
gloriam divinamp Poeta alieo ipso petita ut sibi primum
tot sui excitet amoresp
quot viret arbor foliis.
quot arva rident floribus
quot astra sudant roribus.
vult porro sibi dari os facundum magnam ljei glo
lriamb magnosque ejus honores sonaturum. et linguas
canoras tot. - v

quot mella legunt apes.

quot garrinnt volucres. x
quot aurae et Mymphae murmurant.
veri et iidem pulcberrimi honoresa qui neo omipo
tenti tribui possuntp cum in omnibus rebus humanis divi
nisque immensum ejus Mlmen ostendatur - Mens illa
divina. quae in omnibus iis. quae sunt inest et sine qua
nihil est. quod est e- notio vere philosophica christianag
et verbum ccujus Poiita mentionem facitj factum est
caro. verbum autem quidy nisi ille nivinus Animus et t
nivinaxMensl caro autem materiaa ea omnia. quae sunt.

lcunctay quae dicuntur lingua philosophicag existentslal quo

 11
rum ex conjunctione- Materiae dico et Mentis -- vera
llei tit notio et idea. nam nulla meusg ubi nulla materizu
neque materias ubi nulla mens.
lu Miscellaneisy imprimis autem in illa gratiarum
actione carolo chodkievicim crosensis Symnasii funda
torir Sarbievius documentum dedit luculentissimumy quam
peritus fuerit antiquitatum cum Sraecarum tum homanarum
liac autem cognitione non modo adeo imbutus erat. ut
omnia quaecunque in auctoribus latinis aut graecis legis
sety sibi nota et animo concepta esseng sed ita. ut in
componendis propriis carminibus totam hanc antiquitatum
cognitionemy praecipue autem mythologiam semper prae
sentem in animo suo. et ad nutum suum quasi paratam
haberet. Pacile inde colligi potest. Poiitam cum alios
ltcmanorum et graecorum auctores tum praecipue ovi
dium et virgiliuml quorum in utroque tota fere mythologiae
doctrina inest. summo cum studio et summa cum diligen
tia pertractasse. Pulcherrime autem et egregie his omni
busy ut ita dicam. mythologiae formis Poiita usus est in
carminibus suisg quod ei maximae vertendum est laudii
quippe qui varias illasy quas tota antiquitas de viis suis
et heroibus habebat opiniones adeo fuotas habuerit. ut
in iis natus quodammodo et educatus videatun ut vel
quaecunque dicit. nisi reruma quae ad Poloniam spectant
mentionem fecerit. certe ltcmanum quendam dicere cre
dideris.
ftestatp ut de lipigrammatis quaedam dicamus lio
rnm pleraque versantur in celebranda gloria nivi11a./
Pot-ita plenus coelestis amoris. quem prata ac silvas per
ambulaus in Silviludio quinto ut vidimus tam pulchre at
. que tam ingeniose decantavitp hoc sibi in epigrammatis
.1z
sumity ut hei gloriam . quam maxime possity celebret.
llanc ad rem singulas sibi elegit de canticis sententiasy
easdemque gravissimas. ex quibus epigrammata tota sum-.
mo cum ingenio componeretg non ita ut. quae in canti
cis inveuisset verba. iisdem in faciendis suis epigramma
tisi uteretun sed. ut eorum sententiam suis exprimeret

verbis. lix his omnibus facile quisque intelligere potest.

quantus Poetae amor fuerit erga christum patientem
quam eximia Pietas erga h. virginem matrem. quantum
studium religiosae paupertatis. fastidiumque omnium ea
rum terrestrium rerumy in quibus nullus inest hei amen
quae non nisi vanitatis speciem prae se ferunt.
dam alia horum lilpigrammatum facta sunt in hono
rem heatorum et Sanctoruuy Stanislai liostkae. AloysiL
valiorumg quaedam ad celebrandam gloriam Martyrnmy quia
vexati a tyrannis pro christiana religione mortem occu
buerunt crudelissimam ut Mammetis. qui leonibus erat
projectus. neque tamen ab iis dilaceratus cljg St. basi
lissae et Anastasiaq quae sub Meronq lingua pedibusque
praecisiss percussae gladio occubuerunt ab ApolloniL
Senatoris cujusdauu qui lecta pro christi religione in Se
natu apologia gladio percussus est ijg St. Adalberti
Suesnensis Archiepiscopia qui in Prussia ab idolatris per
i tinacibus est trucidatus cdjg plurimorum Martyrumy qui
navi vetustae ac fragili impositip demersi sunt m et alia
multa id genus.

fli lipw v.
m lip. cL.
cap lin clL
fati llip. cllL
cij np cvm
 rs
Sunt denique etiamy quae ad res gestas aliorum spe
ctent. ut epigrammalillud ad farquinium Salluciumi ora
torem et Poetam clarissimum. cum ei sua de divino Amore
epigrammata traditurus essetg clj ad Petrum Melaspinamy
kectorem Plorentinum S. lczjg ad joannem de Lugoy
fortasse et ipsum e Societate jesu chg ad joannem chcd
kieviciuma ducem exercituum Poloniae adversus osmannm
imperatorem rfurcicumtdjg et ad alios multos.
dam si mihi in universum de Spigrammatis Poetae
nostri sententia quaedam fereuda est. deque ingenio. quod
in iis inest. fet inesse quoddam nemo certe negabity nisi
forte praejudicatae opinionis quid secum aderatj hocy
omnibus his epigrammatis attente et diligentius perleotisl
dixerimy inveniri in iis magnam quandam accuratae et
exquisitae doctrinae copiamy atque notitiam omnium ea
rum rerumg quae cum humana nostra vita vel remotissimo
sunt conjunctae vinculo. Poeta etenim ipsep qui privatum
et publicam. ut ita dicama vixerit vitam. qui per aliquot
temporis spatium et aulae regiae particeps fuerit. homi
num moresa eorum studia. virtutes et vitia adeo sibi nota
habuit. ut facillimey data occasionej carmina in eos facere
potuerit. Legaty qui vult documentum versus scazontes.
qui scripti sunt in Aloysium quendamy cujus jam supra
alio loco mentio a nobis facta est qui - .
quod si tamen munere ofungentes diligentis et accu

clj up. l. l
m ula xL1x.
cap 1qu LL
cij illa LxxL
tm lip. Lxva . t
 1d
rati tritici elegantiam linguae spectemusy certe minim
esset. si capti quodam laudandi studio affirmare vellemus
nihil inesse in omnibusliis epigrammatisl quod contra lin
guae latinae elegantiam esset. Poeta interduml dum bre
vis esse laborat. obscurus fit. .Moles hujus libelli ma-i

gnopere augeretury si in recensendis atque explicandis

epigrammatis. quae longe aliis omnibus Sarbievii car
minibus postponenda sunt. omnes locos iu medium pro
ferre mihi animus essety in quibus aliquid contra linguae
latinae leges ejus elegantiam eta quae dicitun harmoniam
. inveniri possit. quam ob rem antequam ad alia transeæ
musy non nisi haec in universum quasi addenda esse
velini. non esse illa epigrammata umbraticunh ut ita di
cam opus. scriptum a Poeta incluso intra parietes sed
potius non nisi data occasione fquod jam in re ipsa in
est. neque longiore indiget explicationej factumi aut domiy
dum cum suis colloquitur sociis. aut dum amicorum sti
patus coronay quadam cum familiaritate de his vel illis
rebus. quarum in vita nostra participes fimusj agitl aut
in ecclesia dum hei immensi omnipotentis gloriam cele
brare. aut alibiy dum acta et cogitata virorum clarorum
in memoriam sibi revocarel ipsosque virtutis omnigenae
exempla statuere vult.
cum igitur ingenium Poetae nosti-h ejusque poeticam
indolem ex iis. quae hucusque diximus satis Superque co
gnita et iutellecta habeamus. nunc videamusy quoduam
viri eruditissimi de eo judicium tulerintt quantique eum in
universum aestimaverint. nt quod a nobis jam latum est
judiciumj hoc comprobatum habeamus.
llenatus napinus in opere suo. quod inscribiturz
ultedexions sur la Poetique de ce temij et sur les ou
 rs
vrages des Poetes anciens et modernesu haec de Sarbievio
dicitz- nParmi les Lyriques Latins des derniers siecles jien
trouve troisy qui se sont distingui des autres casimire
SarbiewskL Polonais. nuucanl de cerisantes ct Magdelec
net tous deux Prancais Sarbiewski a de lielevatiom

mais sans pureteg Magdelenet est pur mais sans eleva

tioug cerisantes a joiut dans ses odes liun etlautrei car
il ecrit noblement et diun style assez pur. Mais il nia
pas tant de feu que casimireu cll liecteiei igitur su

blimitatein vindicat atque ardoreml cum autem elegano

tiam linguae nonnunquam eum neglexisse dicat. hoc non
nisi id mihi spectare videtun quod Poeta nonnunquam
verba propria et apta rejeceritl abstrusis autem inusita
tis et novisy a seifortasse ipso excogitatis usus fuerit.
quam rem si quis Poetae crimini dare velitp hunc ego
in magno errore versam neque intelligere censeo. quid
sit illa. quae dicitur poetica licentia. et quantam porro
elegantiam et venustatem Poiitae suis scriptis veterum
verborum usu quasi renovatoy et novis excogitatis conci
lientP nocte de hac re disputavit quinctilianus in suis
institutionibuss unde igitur facile. cum in omnibus sint
manibus peti haec doctrina potest cll rPandema quis esty
qui nesciat lioratium ipsum multis rarisSimis usum fuisse
verbisa tamen quis adeo acer ctrstrenuus criticus esse

ab Pag. 1fio.
tm llsitalis tutius ulimurl nova non sine quodam periculo
tingimus. Mamp si recepta sunta modicaln laudem aferunt ora
lioni. repudiata etiam in jocos exeunL Audendum tamens nam
que ut cicero aita etiama quae primo ulura visa suum usu mol
liunlun Sed minime nobis concessa est dvoparoxottm quint
L ij in ed. Lud. Spaldings.
M
velita ut afiirmeh eum elegantiam linguae latinae omnino
neglexisset atque hanc ob rem non in numerum praew
atantissimorum Poetarum referendum esseP
onus horrichius in dissertatioue academica prima
de Poetis latinis fli cum de horatio disputaty ejusque
dictionem caste latinam esse affirmah ipsum minime ca
stuml ita pergitz nln Lyrico a nemine Latinoruml vinci

turz proxime accedit nostra aetate casimirus SarbieviuSm

Alio autem loco cij hoc de Sarbievio fert judiciumz
nMatthias casimirus Sarbieviusy Polonus. redivivus sae
culi nostri lloratiusg ea suavitate et harmonia intendit Ly
ram suam. ut omnium fere per universam liumpam do
ctorum applausum meruerit. etiam Pnntiticis urbani vm..
magni ejusdem artis quondam magistri lnspiciatur ode
ejusdem quae inscribiturz ne rebus humanis excessuSn
aliaa quae nSalamonis epithalamiumul alial quae lauro
pae calamitatesa et ex uno alteroque carmine de reliquis
facile dijudicabitun Mec degenerant lipigrammata ejus
dem. in quibus plurimum eruditae pietatisp piaeque erudi
tionis. Signabimus hic unum de illo cantic. l.z frahe
mey post te curremus.
nMi desu. sine te per opacal per invia tendamP
lit potero longas te sine ferre morasPa
liane viri doctissimi sententiam cum ego considero.
ita mihi prorsus videtun veram illam esse et summo jure
comprobari possep quod ad Poetae Lyricorum libros lv.
et lipodon librum unum pertinet. quod autem ad lapi
grammata. in his haud satis subtilem et acutum criticum

ab p. so.
m p. mz
 11

Sorrichius se praesti-titi cum ea pariter egregia et prae

stantiaa ac cetera carmina esse dicat. Mos quideim qui
de Spigrammatis supra disputavimusa hoc persuasum
habemusy illa omnibus aliis Poetae carminibus post
habenda essey neque quenquam inveniri putamus. qui
aliam habeat opinionemg dummodo carmina Sarbievii
omnia attentius et diligentius perlegeriti neque ea tantum
primoribus tetigerit labris. . i

Prodeat baniel georgius Morholius. llic in Polya

thistore suo literario. philosophico et praetico. libro sep
timop capite tertio ita de Lyricis scribitz nlnter Lyricos
veteres Latinos unicus atque summus est l-loratius. fire
ceutioribus primas ego tribuo georgio liuchananoy cujus
tersissima Latinitas. elegans dictiop et plane ad genium
Lyrici carminis informata estg quanqnam non adeo subli
misy ut esse debere censent. qui oden proxime ad heroici
carminis dignitatem accedere cum Scaligero arbitrantun
atque ut est Math. casimirus Sarbieviusp qui etiam af
fectat metaphoras excelsioresl de cetero inter optima sanie

Lyricorum exempla ponendusxc Paulo supra autem de

lipigrammatis dum disserit. haec de Sarbievio additz
nPaucula illay quae Mathias casimirus Sarbievius Lyricis
suis addita divina suntz nisi quod ars nimia interdum ap
paret alfectatione antithetorum. quorum etiamp ut modus
siti castigata modestia requiritur Summis igitur laudibus
Poetam nostrum in universum a viro doctissimo elatum
audimusp neque ei alia crimini vertil quam illas metapho
ras excelsiores et antitheta nimiap quorum exempla re
vera. ut eiiam apud praestantissimos omnium temporum
Poetasp apud Sarbievium quoque pauca inveniuntun
1S
Apud hoeclerum in bibliographia critica. repetita has
bemusl quae alii jam dixernnt. nempez nln Lyricis Sar
bievius Polonos excellitxr Pancis his verbis totam ille
laudem Poetae complecti voluit totumque suum ferre de
eo judicium. quaenam hugonis SrotiL celeberrimi illius
viri. de Sarbievio fuerit sententiay jam in initio praefatio
nis nostrae diximus criticus hic Poetam nostrum sum
mis laudibus cumulatj eumque dignum judicab cui in Ly
ricis palma deferatnn quod ejus judicium ne fortassis
cui exaggeratumx aut etiam ineptum videatnn hoc ad ex
cusandum quodammodo llogonem dictum esse velim. euml
quae de Sarbievio edixerit. non eo animo edixissep ut
Poiitam Polonum omnibus in partibnsl humano antepo
nendum esse persuasum habuerity sed ut in nonnullis tan
tum rebus nostro Poetae primas. lloratio autem secundas
partes tribuendas esse aftirmaverib quapropter recte -
interdum i modo superari Poetam vennsinum a Sar
bievio dicit .
quid deniqne. ut multos alios omittanu ne longus
sim. Lubienscins. lipiscopns Plocensis. cujus jam supra
plnries mentio a nobis facta est. de Sarbieviana Poesi
jmiicaveritp ex brevi epistola. quam Sarbievio misit optime
cognosci potest lin verba ejus. quae hic afferre operae
pretium esse ducoz nlllua divina Poesis homanis quoque
probata auribus mihi valde placetg sic te Lyricis vatibus
inserisl ut inter Principes referri meo judicio possisg sic
acute Spigrammata nectis. ut sacra eloquia. ex quibus
materiam scribendi petis. dulci condita sale. animos no
stros penetrent Monumenta ingenii tui noniimber edax.
non aquilo impotensi aut innumerabilia annorum series
 11s
poterit eruereg etiam vita functus vives. ac per ora ho
minum incedes sublimi feriens sydera vertice cll
dam exauditis sententiis quas viri doctissimi de Sar
bievio tulerint. cum et ipsi. quanti ille sit aestimandus.
ex iis . quae a nobis sunt explicatal optime sciamus re
stat. ut Potitam nostrum defendamus contra Mariam bn
rinih lSpiscopum Ancyranum. qui. ut jam supra a nobis
est commemoratump in praefatione. ad Simonem Simoni
dem nendoliskL Leopolitannm. quem varsaviae edendum
curavitl nullis idoneis nec justis. ut mihi videtura fultus
argumentis. tam acerbe et vehementer in eum invehi est
ausns. ut fere indignum esse judicaveriL qui legatur et
juventuti studiosae commendetun
llaec praejudicata viri doctissimi sententia lata de
Sarbievioz quem alii lioratium redivivurm ut vidimus alii
etiam lloratium Poloniae appellantl animum meum tam
vehementer accendit. ut diligentius omnia. quae de Sar
bievio dixeritl investigare et examinare mihi proposueriny
ut eo melius coguoscamus judicium Mariae burini non
nisi in nonnullis rebusy quae parvi esse videntur momenth
verum. in ceteris autem utique falsum esse.
dam primum omnium igitur. dum criticus Simonem
Simonidem suum maximis laudibus ad sidera usque tollit.
ejusque sobrietatem ornamentoruun quam maxime admi
randam esse dicit. Sarbievio crimini datv quod eorum ipso
rum ornamentorum. quorum Simonides tam parcusy ille
nimie sit studiosus llanc ego sententiam cum audio la
tam non de scriptore. qui dicitur pedestris sed de Poiita.
et quidem de Poiita lyrico. mira quaedam cogitatio ani

flj Pag. liil epist. decas L

so . .
mum meum subiti simulque oblitus mihi videtur ille. qui
eam edixit. quantum a reliquis scriptoribus sublimitate
sententiarum t verborumque splendore diffcrant Poetae.
cum enim quod nemo certe negabit. sublimitas senten
tiarnm.- verborumquelsplendor bono Poetae utique siut
quaerenda. cum sine iis nihil admirabile possit proferre.
semperque humi serpere cogaturr quomodo Poeta orna
mentorum studiosns esse uonkdebeat equidem non videoa
cum ea ipsa ornamenta in hoc maxime constenty ut sen
tentiae non sint tenues et humilesa sed habeant quandam
aliis scriptoribus minus necessariam sublimitatemP quod
si igitura ut Maria hurini recte aftirmata Sarbievius or
namentorum est quam studiosissimusa hoc ei non crimini
et vltioy sed laudi quam maximae vertendum esse putes
praesertim cum ornamentaa quorum ille in carminibus
suis plenus esta vera Poesis sint ornamenta. quibus si
quis omnino careta non ego eum in numerum Poetarum
referendum esse censeo. .
Porroa postquam criticus Simonidem suum ob illam
sobrietatema atque parsimoniam ornamentorum satis su
perque laudavits redintegratis quasi viribusa novum aceru
rimum impetum in Sarbievium facita insanum et furiosum
eum appellata destitutumque illa maturitate judiciiy qua
Simonides tantum valeat a quem igitur hanc ob causam
exercituum duci comparata qui in medio igne et pulvere
et fumo1 inter armorum strepitumg turbarumque clango
rema ad nullam rem attendeta quam quae a prudentia
dictetum Pulcherrime scilicet composita verbaa quae
facile animos omniuma qui in tractanda Poesi Sarbieviana
tirocininm nondum posuerea in suam redigere possint
potestatem quae tamen pariter atque illud primum cri
 Sl
men Poetae datum. nullis fnlta sunt argumentis Acerri
mus criticuysjcur quaesoy cum Sarbievium linsannm et fu

riosum appellat hoc statim exemplis ex ejus carminibus

sumtis non fumavit et comprobaviti Mihi quidem ita
prorsus videtun nurinium hoc tam iniquum judicium de
Sarbievio tulissel quippe cum eum minime penitus penitusque
coguoveritp quamobrem hoc persuasum habeo. longe con-1
trariam illum fuisse enuntiaturum sententiama si Sarbie
vinm pariter ut Simonidem rsnum per duos annos no
cturna versaret manua versaret diurna. lSed ille irnpu
deuter in alios invehiturt qui se acres criticos venditent
et deiSinsonidejudicare audeanta qui neque scandere cslx
leantlillins odasy nec recte scianta quibusnam rebus con

tineatur excellens illa virtus ingenii hujus Poetaey ipse

tamen temere et inconsiderate hunc acerrimo judicio
condemnab cui tot tamque eruditi onmium temporum viri
post lloratium palmam Poesis lyricae merito ac jure ad
judicatam esse volunt . i
vquod si Sarbievioa -- ita pergit in trecensendo
criticus -- ndemas exaggeratam et insolentem epithetorum
et translationum pompama similis erit reliquo Poetarum
gregi. Porro nunquam istae affectatae veneres placere
possunt cordatis virng quocunque enim loco ponas. male
illis convenit cum reliquo corporey quia nimis eminenty
quod tanta cum bile sui aevi declamatoribus objicit ille
boni saporis criticus apud Petroniumm lnanibns sonis
inquitp ludibria quaedam excitando eiecisde ut corpus
orationis enervaretur et caderetuc dam quod ad illam
pompam exaggeratam lipithetorum et translationnm perti
net. hac de re jam supra egimus. atque concessimusy
Poetam nostrum reapse interdum hoc morbo laborar-ej
ti
 SS
i

ita ut vitio ei hoc summo jure dari possit. lioc tamen

criticus Sarbievii memoria teneat velim. hanc audaciam
n et pompam epitlietornm et translationum saepe Poetis a
scriptoribus bonis quam maxime commendari. Legata qui
velita lloratiumj fguinctilianuma ciceronenn Longinumy alios
qui banc libertatem Poetis concessam esse demonstrant.
lit quidem jure optimo. litenim Poeta Lyrieus. cum ad
carmina componenda se accingiti cum aut gaudio est ela
tus. aut dolore. autiraa aut amore excitatusa ignenmsnum
vigorem compescere nequit. Arrepta lyra non quaerit
verba. quibus ordiatur carmenj non sollicitns est. quae
nam ponat epithetaa quibusnam utatur translationibusa sed
audacter progreditun eloquiturque quodcunque ii. quibus
lexcitatnr motus animi verbum suggerunt. quo vehementiores
igitur illi sunta eo vehementius erit totum carmen. eo magis
nimia epitheta. eo sublimiores translationesg quo illi leniores
et molliores eo dulciora lenioraque cetera omnia. lloc de
pompa illa translationumzxquam hurini Poetae nostro crimini

dat maxima quid autem .. de affectatis illis veneribnsp

quarum criticus mentionem faciti dicam. equidem nescio.
htenim cum ego Sarbievium totum diligenter et accurate per
legerimlcum eumvnon quidem per duos annos.quemadmodum
hurini Simonidem suuml per plures tamen menses no
cturna et diurna versarem manug nullos tamen -- ita me
heus amet -- inveni locos. ubi de atiectatis veneribus
sermo esse possity nisi iforte in paucis iis carminibusg
quae ad unguem nondum expolita. criticornm veniam
ut jam supra diximus requiruntr et ex quibus hanc-ipsam
ob causam de ceteris omnibus judicium ferre non debe
lmuss nisi forte injusti et iniqui Poetae judices esse ve
limns. Sed fac etiam. ut morem geramus acerrimo Sarb
 SS
bievii critico. fac dico concedamusy Poetam Polonnm re
vera quam maximam in eo collocasse operam. ut caro
mina sua veneribus illis impleret aliectatiss quid. num.
quaesoa jam condemnandus et ex numero non dico op
timorum Poetaruim sed in universum ex numero Poeta
rum ejiciendusy aut inter eos referendus. qui dum Poeta
rum sibi vindicant nomen et honoremy nulli tamen sunt
Poiitaesq Mihi quidem non videturg etenim tunc et qui
hucusque ab omnibus Lyricorum Princeps nominabatun
quem quinctilianus solum dignum legi esse atirmag lio
ratius diem et idem nullus habendus esset Poetap aut
saltem non nisi mediocris
mediocribus fautemj esse Poetis
hion homines. non ut non concessere columnae m
quippe apud quem fortasse plurcs inveniamus illas. quas
bisi-ini appellat affectatas veneresv quae ei tamenxnun

quam palmam Poesis lyricae praeripient. imo quae or

namenta ejus et hucusque erant et semper habebuntun
Sed jamy quae nunc sequuntun risum omnibus mo
tura videnturq criticus namquea ut argumentis quam gra
vissimis demonstrata Sarbievium legi indignum esse. ne
que juventuti studiosae commendari debere. mediocrem
valde eum Poetam appellat. quippe qui commentario in
digeat atque interprete et ita pergitz net quid hoc est.
ita scriberea ut non nisi adbibita sphiugej consulta Py
thia intelligere possisP Placeat hoc illis. qui saxa et la
pides loquuntur. et per salebrosa et verrucosa incedere
amanb Amo prolem facili partu editam. quae diu in
ter matrem et obstetricem haesit. nec nisi uncis et spe

fld ile arte poet wm an

sil
Szl
culis adhibitis protrahitun horribilis exits obtorto collo.
vel capiteg vel pede aut elumbisur hjusmodi judicium si
literarumbtiro quidam tulisseta si puer egressus e schola
ad patrem aut amicum quendam confugiensa apud eum
conquereretun Poetamz quem in schola legereti malum
esse Poetamr quod ad eum explicandum longum coma
mentarium fecisset ludi magisten condonaudum ei hoc
esse putaremy simulque diligentius demonstrarem non
indey sed ex aliis rebus posse colligi. uum Poetagbonus
sit aut malns. Sed cum mihi criticus talisy qualem se
Maria hurini venditat. similia in medium profertl equi
dem vixu ac ne vix quidem quid ei respondeam habeo.
quapropter hoc tantum velim criticus noster memoria
teneat nullum fere esse auctorem neque Latinnm neque
Sraecnmg sive pedestrem vis. sive Poetamy qui non egeat
commentarioy et in quo explicanda et interpretandonho
mines docti operam summam et studium quamlmaximum
non collocent. Memini me in praefatione hujus meae
disputatiunculae verba attulisse viri doctissimi Sesneriy
qui dicit adeo ab omnibus inde saecnlis sategisseil circa
horatii Placci Plclogasy Librariosy lnterpretes. criticosy ut
possit homo diligens. cui bibliothecae pateanta facile tuli
brum mediocrem vel sola ihujus Poetae enarranda histo
ria literaria impleref lit quidp quaeso. haec verba sibi
volunt. nonne ldocumento sunt quam gi-avissimoa hora
tium semper commentariis quam plurimis. semper interi
ipretibus quam subtilissimis indignisseP neque tamen
quisquam eo cdrenatae processit audaciae. ut enmt banca
ipsam ob causam acerrimo condemnet judiciog- et e nu
mero Poetarum ejectum essetvelib quid Pindarum .di
camj quid llolmernma quid denique alios tam Sraeciae
l l
 ea
quam komae Poetas praestantissimosa quorum nullusp mea
quidem sententia invenituri cui non opus sit commenta
rilisg qui sine bono interprete ab omnibus intelligaturP
Atque hic ipse. quem burini edendum curavitg Simon
Simmides Poista omnibus numeris absolutusp numy quaesoy
ab unoquoque facile intelligiturP 1Monne editor ipse hanc
potissimum ob causam eum nocturua et diurna manu per
duos versabat annosy quia multa in eo invenit intellectu
difficilioray et quia commentarios ad eum apud alios scri
ptores quaerere et investigare tenebaturP Mihi quidem ita
videtuh cum igitur commentarioindigeantomnesp quidni
et Svarhieviusa cui eadem jler eaedem leges suntt quam
ceteris Poetis omnibusP dam quod ad illam prolem facili
editam pertineta quam criticus magnopere se vade-
masse dicitp oblitus mihi ille videturi aut potius nescii-ep qua
ndm praecipue virtute. et quanam proprietate Sarbievius
imprimis excelluerit. biximus supra et exemplis demon
stravimusybtantavm illum habuiSSe facilitatem carmina couh

rpouendig ut omnesa quorum amicitia est usus. virosdo

ctissimos admiratione sui quam maxima semper implet-en
quapropter de prole illai quae in partu diu inter matrem
et obstetricem hae-reg et quaelnon nisi uncis et speculis
adhibitis in lucem protrahitura apud Sarbievium quidem
nullus sermo esse potest ideo dolendum magnoperes quod
tam pulchra imaginea latque tanto cum studio elabomta

tam infeliciter criticus in Poetauostro judicando usus

fueritj t
vult tamen criticus-Sarbieyii in iis quaesequuntura
speciem quandam praese ferre justi juiliciisy et ita quasi
ad excusanda eap quae dixeratg pergitz naui i ne aliquis

me id gratis de Sarbievio asSererey aut veavillandi studio

eo
lucem veritatis oppugnatum ire et quod ajunt Sandalium
veneris reprehendere existimetp nonnulla in medium af
ferump quae certe neque lloratiiy aut ullius veterum lu
cernam redoleng neque decebant illum Poetanp qui Prin
ceps Lyricorum a suis agnoscitur atque proclamaturm
jam diligenter quascunque potuerit exscripsit sententias
et dictionesy quae ei culpandae videbanturp quarum tamen
in parte maximaa quantum ego sciaml nihil esty quod
contra leges. elegantiama aut harmoniam linguae Latinae
sita aut etiam. si revera inveniuntur quaedama quae re
prehendere possis. injuste tamen criticus ea est aggres
susy cum ex iis sint sumta carminibus1 quaes ut jam su
pra monnimus. veniam et clementiam lectornm requirunL
quippe cum illa varias oii causas ab auctore nondum
fuerint limata et .perpolita.
Longum est hic omnes hos proferre locos qnos Ma
ria hurini exscripsitp ad condemnandum Poiitam nostrumg
ut tamen videamus quam leviter ille in hac re versetur.
et quami quae dixit. nullis fere iustis et idoneis sint
fulta argumentisy sumamus ex hoc magno numero .sen
tentias et dictiones quasdamy easque diligentius investiga
mus sintne latinnea nec ne.
ln ode libri primi decima septima . quae inscribiturz
uAnimi lenitate Principes maxime commendariu statim in
initio
i haecMon
legimusz
vivi paries vitri

crystallique fores. aut Mareoticis L- -

Aurum postibuslillitum.
Laudandum memori carmine Principem v l
clarabita neque barbaras w w in
necidet tumulo gloria laureasg i xl
 Sed frons mitior apten
innubique nitens ore meridiem
lit qui sospitat omniaa
lrati vacuus nube superciiia
Primo gratior l-lespero
Pormosns rosea vultus in lride.
l-lic tria llurini iuveuit. quae magnopere culpanda
esse affirmat. quam tamen ob causama non dioit. Primum
igitur quid sibi velit paries vivi vitria quomodo haec
Poiita dicere potuerite criticuss nullo modo intelligere et
comprehendere potest. nihil tamen in hac dictione inve
uiri. quae non latina sint facile quisque videbitg tsi modo

eam diligentius examinare velit. list enim paries vivi vi

tri nihil aliud. nisi paries multis speculis ornatus. cum
autem in speculis his homines ohserventur viventess vi
trum ipsum pulchre Poeta vivum nominat lll
Alterunn quod critice magnopere displicetp et quod
nullo modo probare vuity estz nnitens ore meridie-sa
Audacter hoc quidem dictum esse. non negoe nullum
tamen opprobrium ut vul-ini affirmata afiert linguae la
tinae. namque videamus Poiita ita philosophaturz
Principem memorabilem faciunt non divitiae. non aurum
neque argentunu sed frons mitior aspici et meridies. id
esta merus dies quasi dicat. lucidissima diei pars. idque
pro sereno seu laeto animo. qui ore proditur innubij id
esta sine nubibuss sine animi et mentis perturbatione.
Sodeln epitheto ninnubiu utitur etiam Senecaa cum iaitz

l .

in Apud llonh haec legunturt uquem cepit rilrea faniaft

Serm. ll. m an - nvices laborantes in uno Penelopen vitream
que circemw enim l. lt eo et similia.
 nPulsit dolet duasi innubis dies et vultusl qui sospitat
omniaxz
rllertium deniquep quo hurini in hoc carmine vehe
menter otfenditum estz nformosus rosea vultus in lrideur
quid in hac dictionez nrosea lriSa siti equidem neminem
esset putoy qui neSciaL ne arcu coelesti sermonem essea
ex toto sententiarum nexu satis superque-lhpparete Sed
quomodo dici possitzr uvultus formosus- in- roseal lriden
hoc commentario quodam indigere videtun lll-idem soi
mus - hoc autem et eruditissimo critico notum- esse
debebat h- Signiiibare hei clementiam cum igiturPoatan
dumy quauam rel Principes imprimis commenrlentura osten-c

dita imagine lridis usus fuerita non aliud quidquams nisi

clementiam Principnm intelleotam esse voluitp xquemadu
modum enim lleusa lridem signum esse voluitg nunquam
se amplius homines diluvio puniturumy itavlris in zvnltml
Seu per hypallagen vultus in lride indulgendum etianimi
Principum lenitatem designat clzn i i i

Libro primoa ode tertiaj cum Poiita in laudando

Pontiticevllrbauo versatura inter alias pulchras sententias
hanc quoque invenimusæ
. bixere Musaez protinus aurea v uli-1z -l. .
raiser-e longum seculaa secula f -. .
ln
Auropretium
laboranta
emicuere
et recuso
vultu. --.i -..-. .

in qua sententiin quid critico diSpliceati nrisere lon

gum seculagu aut etiam nsecula auro laborataan divinare
non possum. ipse autem citato modo loco. quauam re in
eo offendatura non commemorat liquidema ut in- illis jam
ne. . .. .11 lll tum
m cr. ea varsav. t i 1 i l inm- l ti r
 ea
supra in medium prolatisa sic etiam in hac tota dictione
nihil inveiiioj quod non sit latinea neque deceat Poetam
nLongum risereu dictum estl quemadmodum apud virgie
lium legiturz nuon longum laetabere illa Longum po
suit igitur Poiitatpro adverbioyz morevSraecoruuL veluti
ovidius ndulce venus risitpu aut horatiusz mperiidum
ridens ms autz nreddes ridere decorum talia dam secula
aurolaborata dictuuraudacten vere tamen poiitice-l prozsei
cula per longum tempus ex tauro quodammodo- coalita
vel facta cll ..
- aln ode libri primi sextafqualPoetalcoucitare cona
tur lanimos Principum lSuropae. ut imperiumorieutis res
caper-are et furcas christianis intonsissimam genitum tins
juste-occupatis sedibus expellere velinta cum mores lves
/ tores summis usquexad sidera tollitA-llmdibuspmores au-g
tem seculi suia quantumwmaxime potest. culpandos et ob
ignaviam reprehendendos esse demonstrata itavtpergitz .-1
- v t ura . ru- . Male nata prolesi inf .. m
-.- quidquid bonorum restitit fheupuefasb . in
un- Morum. scelestizdeterimusi noti muui mur-a
uui zz Mentisque let excelsi latrones . .. ll. g

ingeniiwwg . ll. .
Ll

llic vides niterum locum i quem nuriuius . in praefa

tione ad Simonem Simonidem suum vehementer carpiL
lliSplicet nempe ei magnicpere dictioz nlatrones mentis
etvexoelsiyeingeniigcv quae tamen quamquam haud pulchral v
nlu- l l i i 1 t lx ... pn v juv-imng
v uni ul e n tiv. lib
t -i. ut iim- ntu-l sinu-ir r lrg
cljyjyirg xf lAeiu vei-sn mortui ll.-vl il i Lh -1 lh tg ann q at
m
m Lib.
1. llL od. il
mihi vers1 til
tlllh.vt m . . riti .
lll.-il.
m npst L hzt - .luxuriant
- r .
ab ea est varsavg
nihil tamem ni fallon habetp quod barbarum sit et omnino
ab linguae latinae usu abhorreat. Poiita nos oblitos esse
dicit morum et virtutuma quibus patres nostrique avi tan
tam apud omnes sibi pararint laudem et gloriamy nos
igitur juste poetico inflammatus ardore latrones. id esty
iusidiatores. et fnres appellat excelsi ingeniiy et rectae
mentis parentum nostrorumy nos paratissimos dicit et ex
peditos ad omnia vitia et soelerzn non idoneos autem ad
magna factay quibus aetas parentum ante nos tam excel
b
luerit.
iv Sed jama quod ad illos locos a hurinio ex Sarbie
vio citatos attinety quae hucusque diximusl sufficianh cri
ticthi cum jam judicium de Sarbievio absolvere vult. ita
concluditz noui Sarbievium praeferunt cSimoniSimonidij
vix illis optari quidquam pejus potest. quam ut fatuitate
sua fruantun ita statuo salvo aliorum judiciog nec enim
mea sutiragia pro Praetorio edicto aut Apollinis oraculo
haberi volom haec sane sentential ab acerrimo Sarbie
vii critico pronuntiata me quidem quam maximo gaudio -
aneciL litenim eum ipsum audimus quasi dicentem. se
fortasse magnopere falli. falsaque de Poeta nostro in me
dium protulisse. quapropter hac saltem in re magnm
pere laudandus mihi videtur llurininsy quod nondum eo
criticorum arrogantiae processity ut. quaecunque dixerit.
omnibus probanda esse velit. lit revera. cum ego dili
gentius totam illam hurinii praefationem ad Simonem Si
monidem legol eamque accuratius investigoi ita mihi pror
rus videtur-s eum nullam aliam ob causam tam ve
hementer in Sarbievium invectum esse. quam. ut post
posito illo. alterum Pindarum Polonum orbi literario igno
l
 ol
tum eo pluribus in coelum laudibus ferretl quod jam in
editione varsaviensi recte observatum est.
Ad absolvendam imaginem Sarbievii quam in parva
quasi tabula depingere conati sumusy de ejus arte metrica
et quae ad hanc rem pertinentp quaedam dicenda essenb
Sed cum jam moles hujus libeili magnopere sit adauctaa x
terminosqiie. quos mihi proposui. fere excesseritl porrop
cum Sarbievius etiam in hac re imitatus sit l-loratium
ita. ut non nisi in quibusdamy quae parvi sunt momentL
ab eo discesserit. sibique novas quasdam dederit leges
jam igitur hic finem disputationis nostrae faciamus. gra
tiam simul et indulgentiaml quod jam in praefatione fe
cimusa benevolorum lectorum et criticorum iterum iterunh
que requirentesy ut. si quaedam mancay neque omnibus
numeris absoluta invenienta hanc ob causam non totum
opus condemnandum et rejiciendum esse putent
j vrrA Aulcrronls
. i v a m SS v
Maicimilianusuliolandwski natus sum Posnaniae anno
saeculi hujus decimo quinto. patre Stanislao civi Posna
niensi. matre autem Mariauna e gente Stgeszewskap addit
ctusque fidei catholicae Postquam prima literarum ele
menta in domo paterna didiciy anno aetatis decimo a
Parentibus optimis carissimis. qnos adhuc superstites vei
Prov-identia mihi- servavia disciplinae gymnasiig quod pa
tria in urbeltiorebat tum lll. AStoc hectora traditus sum.
octo annos scholae hujus alumnus fui. disciplina optimo
rum et doctissimorum praeceptorum ususj lquos pia gra
taque memoria prosequor omnes. dam tunc antiquae li
terae adeo studium et amorem in me excitarunt. ut in
iis quam maximam operam collocare decreverim. liane
igitur ob causamj ut in literas has incumberem. testimo
nio maturitatis instructus mense Aprili anni h. s.xxxvl.
lierolinum me contulL ibique in numerum civium acade
micorum per hectorem Maguificum Susch receptusp no
men apud lll. liotickba ordinis Philosophorum t. t. ne
canuml rite sum professus. verum enim veroi quamquam
domi hoc mihi erat consilium atque propositum. ut non
nisi antiquis literisy imprimis Sraecis et komanis in uni
versitate Literaria Serolinensi operam navarem. id tamen
statim agebamp ut cum studiis literarum antiquaruim stu
dium etiam Philosophiae conjungeremg namque pau
latim hanc ut mihi quidem videtur veram atque etiam ju
stam animo meo imbibi opinionema x ut Philosophiam si
non vitam et spiritumx ornamentum tamen quoddam et
decus-omnibus aliis studiis afferre mihi persuaserimp hanc1
 que ob causam merito ac jure cum ceteris disciplinis
conjungendam esse.-. Atque hac ductus nam ita stu-g
diis meis operam dare-constituL ut in uno eodemqueæ
mestri Professores audierim cum eos. qui de Philosophia
disputarunt. tum etiam qui in LiterisAS-raecorum et noe
manorum erant ocoupati liane studiorum viam atque
rationem quam semel sum ingressus per quatuor secutus
sum annos interim sub finem semestris aestivig anno
Mncccxxxan dum in studiis meis quae adeo ada
maram occupatus eram. in morbum incidi. meque curae
lll. Sarez Medicinae et chirurgiae Professori tradere cos
actus vidi. magin
l visquewmali qui morbus cumexaugeretnrr
magisque in dies periculosior
amicorumfiereta
pre-s
cibus lacessitus domum paternam me conferre jtatuL ut
ibi quam opus habebam curam. ea mihi a Parantibus ca
rissimis esset. Atque ita varia usus valetudinis fortunai
totum hiememj tothue quae eum subsecuta est aesta
tem domi paternae remansL donec tandem vir illustrissi
mus atque etiam doctissimus Marcinkowski apud Posna
nienses Medicus practicusy - cui semper ob maximam
erga me benevolentiam atque curam summas quas izPPSn
sum habebo gratiam e consilium dedit. utzlvalietudinis
causa Salisbrunnum me confer-remi quiulocus Silesiae
magnopere inclaruit ob saluberrimas aquasyquas homines
medendi causa frequentissimi adire solent. lbi per duos
fere moratus menses. cum aliqualquidem ex parte vales
tudinem recuperarema paternam domum sum profectum eo
consilioy ut semestri quod subsecutura est hibernaa rura
sus Serolinum adirema atque iredintegratis quodammodo
viribus in studia meaa quae nivinae Providentiae volun
tate interrumpere coactus erama incumberema Atque ita
per totum annum academiam in studiis meis versatusa
llerolini remansi. cum autem anno Mncccxxxlx
sub finem semestris aestivi denuo infirma atque aegra va
letudine adfectus essem. et pectoris praecipue morbo la-.
borarema iterum Salisbrunnum adire constitui. verum
cum ibi per plures hebdomades usus aquisj minime eas
ad contirmandam meam valetudinem contulisse sentiremil
Posnaniam venia unde tempore hiberna ad finienda stu
dia mea Serolirlum revertinmihi animus erat. Longe alis

ixb
 u

ter tamen placuit nivinae .Providentiae. Mam simulac

tempus advenit hibet-num pectoris morbus in dies ita
exaugi coeptas esta tamque tussi mala laborabauu ut
omnibus quae mihi proposui consiliis abjectisp non nisi
nec optumo Maxumo totum me tradere constituerem
Atque ita per plures menses lecto tenebary varia usus
fortuna w- interdum etiam omni destitutus spe. utamissam
valetudiuem recuperare possem voluntate tamen nivinae
Providentiae atque etiam cura amantissimi mei medici Pos
nauiensisfactum est. ut ex mortis faucibus essem ere
ptqu viresque corporis aliqua quidem ex parte recipe
renm verum cum nondum adeo firma atque bona ute
rer valetudinea ut. quae per tam longum tempus neglexi
studia mea. in ea rursus incumberc possema factum est.
ut ad confirmandum eam atque etiam corroboranglami
consilium secutus lll. Marcinkowskiy tertio ad aquas
proficisci constitueremy non tamen ad easy quas bis an
nis praecedentibns invisi. sed quae ad oppidum noin
hardi inveniuntur ratus eas prae ceteris omnibus magno
pere collaturas esse ad recuperandam bonam valetu
dinem. ln oppido hoc per duos menses sum moratus
ibique thermis quam diligentissime utebar. Sub finem
aestatis al o. domum paternam redii. semper hanc cogi
tationem animo meo volvensp ut tandem aliquando studia
mea toties neglecta et interrupta ad finem perducere pos
sim. vneversus igitur e thermis. id cum Parentibus ca
rissimis meique amantissimis agebam. ut Serolinum mihi
adire permitterentl non alio consilio. quam ut finitis stu
diis meisj messem quandam literariam domum reportare
possim. Solliciti tamen magnopere de valetudine mea
parentesa primum votis meis satisfacere nolebant. hanc
que justam ut iis visum aiierebant causam. me rursus
recuperatam aliqua ex parte valetudinem amissumm essel
si nulla ejus habita rationer magis quam pro viribusmeis
in literas incumbam. veruml cum quantum maxime po
tui iis persuaderem. me nihil supra vires moliturum. et
non nisi ita in studiis esse versaturuma ut semper infir
mae meae valetudinis quam plurimam liabiturus sim ra
tionem. libenter propositum meum perseqni permiserunta
id me iterum iterumque admonentesy ut quae ab iis ac
cepi consilia saiuberrimaa ea semper memoria teneam.
Atque ita Serolinum denuo veniy ibique in studiis meis
tam philosophicis quam philologicis occupatus id agebam
ut honore Phiiosophiae hectoris dignum me redderem.
Per quatuor annos studiorum meorum in lluiversitate
literaria SeroiinensL hos auidivi Professores et boctcreSz
l. ln Philosophia viros lllustrissimos lloctissi eiai/i ant
mos illrendelenburgp Micheleta Sansl llotho.
n. ln literis antiquis Sraecoruni atque
liomanorum lll. Soeckm zumpn Lachmanm lieyse.
Sepperh i .
lll.
lbh ln
ln Seographia
institutione graeciae lll. gitten
ihiventutis i . irende
lenbnrg. v i
v. ln Srannuancawphnosophii
ersali
lll. lieyse
vL lnSrammatica philosophica Sermano
rilui 1u. de liagen. -
vu. ne Pausto tioethii lll. Althaus
quibus viris lllustrissimis lloctissimis summas nunc
refero gratiass et egregia eorum institutione instructus.
semper eormn erga me meritay pia tenere mente non
desinam i
 .tz--.-. . simul-sri li-uw a m -. il lt i. . s 1
iunii cial-ils ii-r
Llailr.i.i.lo..lli-nhtsn.bo-i iiigit tw ul l - l. i

lv.- uigi.. ... .-- i .

qi il l.j lv. f i i . l li .

l. lhuanl rerum gestamm scriptoris. ctallorum demon-.

i strationesirquibus -fulti doanni aSai-io zamosciog Po
nii
n qlono. celeberrimum commentarium de Senatu fiomanol

abjudicatuma et carolo Sigonioladscriptum ess-eivai

lunta imperfectae sunt. et facillime refutarr possunt ri
fbloniae kexa qui id prae ceteris studebah
ltinae usus in Polonia esset quam inaxis
ifii- ex parte multum contulit ad detrimentum
ma quox ejus temporibus sermo latinus afl-li
fectusgesL .
a lioratim LyrieaeiPoesis Principit multis in carminibus
m iidea verae Poesis deesse videtur. -
df ndcsj quae fundamentum est liieligionisa fundamentum
etiam esse debet cujuscunque verae Philosophiae.
in hla immortalitatis notio. qua dissolutio intelligitur sin
gularis humani animi in absolutam ideamy certare vi
detur contra naturalem hominum sensum
ii ltomanis non nisi in doctrina juris palma prae firae
cis jure ac merito tribui potestg in literis enim omni
busa imprimis autem in Poesiq Sraecos semper sunt
imitati
r i
del
.
id
i