592
§ 2.—Plane ai: ex dio proprietas alicui legata
sit, ususfructus pure, dicendum esse Pomponius:
ait, remittendam esse han cautionem fructuario,
quia cortum elt, ad eum proprictatem, vel ad he
redem eius perventuram.
§ 3.—Si vestis ususfructus legatus sit, scripsit,
Pomponits, quamquam heres stipulatus’ «it, fni-
to usufruotu vestom reddl, etiamen non obligart
Prgmlesorom, seni sine doto alo aitricem rede
iderit.
4.81 plures domini sint propriotatis, anus-
quisque pro sua parte stipulabitar.
10. Pavivs libro XZ. ad Hdictum.—$i servi,
qui nobis communis erat, usumfractnm tibi loga”
Yero, necerentie cxit have euutlo ered! meo;
quamvis enim de proprietate possit communi di-
Yidundo exporiri, amon causa uswsfructus, qui
tuus proprius est, ad officium communi dividun-
do tudes non pertinedit,
AL. Papraancs libro VIL. eeponsorum.—Usu
quoque domus relicto, viri boni arbitratu caut
nem intcrponi oportet, nec mutat (1), ai pater he-
edes flios simul habitare cum uxore fogatarla
voluit.
19. Unrranus libro XVII. ad Sabinum.—Bi
‘vasorum ipsorum ususfructus relictus vit, non
erit cautio Senatusconsulti necessaria, sed ille
sola, ebont viri arbitrate (2) usurum fruiturum:
Si igitur tradite sunt fruendi cause, nemo dubi-
tat, non fieri eius, qui accepit; non enim ideo tra-
duntur, ut dominium recedat ab eo, qui tradit,
ged ut uiatur fruatur legatarius. Ergo quum non
flant fructuarii vasa, vindieari a proprictario po
sunt cautione non data. Videndum est de condi-
etione, an possit locum habere; et proditam est,
neminem rem sua, nisi furi (3) condicere posse.
LIBER OCTAVUS
TIT.1
DB SERVITUTIBUS
(Ch. Coa. 11. 96
1, Marctanua libro TI. (4) Regularum. — Ser-
vitutes aut personarum sunt, ut sus et ususfru-
ctus, aut rerum, ut servitutes rusticorum prac-
diorum ot urbanorum.
2. Usrianvs libro XVI. ad Kdictum.— Unus
ox dominis communtam eedinm servivutem itapo-
Save nom potest.
“mua,
) Sinerls
DIGESTO.—LABRO Vin: THTULO T
§ 2.—Pero si a alguno hubiera sido legada la
propiedad desde cierto dia, y el ustifructo pure
Tente, dice Pomponio que se ha de decir que ha
de peiondoles al astfrachatio entecateéay
mage os cierto quo la propiedad ha do recaer ot
i gongu heredere,
Si se hubiera legado el usufructo de un
-estido, eseribié Pomponio, que aunque el here.
Gero buys eatipuledo, que faido el usufructo se
Aevuelva el vestido, no so obliga, sin embargo, el
prometedor, i sin dolo malo lo Lubiere devuelto
muy deteriorado.
'§ 4.—Si fuoran muchos los duefios de 1a propie-
ad, cede uno estipulara por su parte.
10. PavLo; Comentarios al Edicto, libro XL.
Si yo to hubiere legado el usufructo de un eacla-
‘Yo, que nos era comin, werd mecesarin este can:
cién 4 mi heredero; porque aunque tespecto de la,
propiedad pueds fercitar la accion de division
je cosa comtin, sin embargo, In causa del usa-
frucio, que es tayo propio, fo pertoneeord al mi
aistoio el juoz on le accion de division de cose
comin.
UL, Papmetano; Respuestas, Wore VIT.—Tam-
{én cuando se ha dejado 61 uso de una casa, debs
interponerse caucion 4 arbitrio de buen varon, y
no varia, ei el padre quiso que los hifos herederos
habitasen juntamente con la esposa legata
12. Unprano; Comentarios d Sabino, libro
XVIiL—Bi se hubiera dejado ol usufrncto de unos
mismos vasos, no sot necosaria la caucién del
Senadoconsulio, sino aquella sola, «de que usu-
fructuaré 4 arbitrio de buen varén». Si, pues, fuc-
ron entrogados para uoufractuarios, nadie dude
que no se hacen de aquel que los recibié; porque
no son entregados para que el dominio 86 separe
do aquel que los entrega, sino pars que los w
fruetue ef legatario, Luego, no haciéndose del
usufructuario los vasos, pusden ser vindicados
porjclpropitario, ne nabiéndose dado i cancion,
je ha de ver respecto 41a condiceién, si podré
tener lugar; y es sabido que nadie puede recla-
‘ar por ia Gondiceion su propia cos, sino contre
“on.
LIBRO OCTAVO
TITULO I
DE LAS SERVIDUMBRES
[Vlas 06a, TID. 94
4. Mancraxo; Reglas, libro 111.—Las servidum-
bres 6 son persoaales, como el aso y el urufrusto,
6 reales, como las servidumbres de los predios
risticos y urbanos.
2. Unr1ano; Comentarios al Edicto, tibro XVII.
—Uno solo de’ Jor duetios de casas comunes no
puede iraponories servidumbre.
@) aire,
2 aaD16HsTO.—1ABRO VIM: THTULO 1
8. Payrus libro XXI. ad Ediedum.— Sorvitu-
tex praedioram aline in solo, aliae in euperficie
consistunt.
4. Parinranus libro VIE. Quaestionum.— Ser-
yitutes ipso quidem iure neque ex tempore, ne-
Jao ad tempus, neque eub conditions, neque ad
conditionom, verbi gratia: «quamdin vo-
Sehr, eonstitul possunt; sed tamen si haec adii-
latntur pacti vel per doli exceptionem oceurre-
clantontra, placita servitutem. vindicanti, Tdque
Be gabinum respondisse Cassius rotulit, et stbi
placere.
§ 1,—-Modum adiiei servitutibus posse constat,
veluti quo genere vehieull egarue, vel non nga:
Tas, veluti ut equo duniaxat, vel ut certum pon-
dius vehatar, vel grox ile (1) transducatur, aut
carbo portetar.
§2.—Intervalla dierum ct horaram non ad
temporis causam, sed ad modum pertinent iure
constitutes servitutis.
5. Gaius libro VII. ad Kdictum provinciale—
Via, iter, actus, ductus aquae (2) fisdem fere mo-
dis constituitur, quibus et usumfructum consti-
tai dixcimus.
§ 1.—Usus servitutum temporibus secerni pot-
est, forte ut quis post horam tertiam usque in
horam decimam co iure utatur, vel ut alternis
diebus utacar.
6. Paccus libro XXL ad Hdictum.— Ad ccr-
tam partem fundi servitus tam remitti, quam
constitu: potest.
7. [8.] Pacuus libro XIIT. (8) ad legem Iu-
diam ft Paptams Hus cloacae snivendae’() ser
‘vitus est.
8. [7] Pavuvs libro XV. ad Plautium— Ut
pomum decerpere liceat, ot ut spatiari, ot ut
Enenare in aliono possimus, servitus imponi non
lest
Si praedium tuum mihi servis
partis praedii tai dominus esse cot
inei, por partes servitus retinetur,
per partes aequiri non poterit.
sive ogo
0, sive th
jeet ‘ab initio
9. Curaus Libro V. Digestorum.— Si eui sim-
plicius (6) fandum cuiuspiam cedatur vel
felinquatur, in infinite, videliect per quamlibet
ius partem ire, agere licebit, civiliter modo.
Nam ‘quacdam in sormono tacite cxcipiuntur,
non enim por villam ipsam, nec per medias vi
eae ire, agere sinendus est, quum id neque com-
mode per alteram partem facere possit minore
sorvientis fandi dettimento. Verum consttit, ut
qua primum viam divexisset, ea demum ire, age-
Ye deberet, noc ampliue mutandae eius potesta-
tem haberet; sicull Sabino quoque videbatur, qui
argumento fivi utcbatur, quem primo qualibet
Gueere licuisset, posteoquam ductus esset, trens-
rates, Ya,
G} Seseictegy int nein ane, Ve
Fee as etd a pelSiran al frog
sotto Boil Pig wea ere
‘Toxo 1—68
838,
8 PAvto; Comentarios al Edicto, libro XX1—
‘Las servidumbres de los predios, unas radican on
el suelo, otras en lo edificads.
4. Paprstano; Cuestiones, libro VIE—Las ser-
vidumbres no pueden ciertamente constitulrse en
stricto deroetio ni desde cierto tiempo, ni haste
cierto tiempo, ni bajo condicién, mi
eondiciin, por ejemplo: ehasta enando yo quier
pero, sin embargo, si se afadioren estas cosas, 60
opondra ia excepcion del pacto é 1a del dolo al
‘que contra lo establecide vindicase la servidaum-
bre, ¥ esto refirid Cassio que rospondié tambien
Sabino, y que & él lo parece ble1
'§ LBs sabido que puede alladirselos modo &
laservidumbre, por cjemplo, con qué género de
vehfenlo so transporte, 6 no se transporte, 6 bien
gre. la,conduceion se Raga solamente con caballo,
de cierto peso, 6 que 60 lleve de trénsito doter™
minado rebafio, 6 que se portes carbon,
§ 2.—Los intervalos de los dias y de las horas
no se refieren & 1a caus. del tiempo, sino al modo
de la servidumbre constituids por derecho,
5. Gavo; Comentarios al Edicto provincial, ti-
bro VII.—Las servidumbres de camino, paso, con-
duccién, y acueducto, s¢ constituyon ‘esi do 108,
mismos modes que hemos dicho se constituye tam-
bign el usufructo.
§ 1.—El uso de las servidumbres puede distri-
hulnso por tompos, por ejemplo, para que ase no
de tal derecho después de le hora tereia haste la
hhora décima, 6 para que use én dias alternos.
6. Pauro; Comentarios al Bdicto, libro XXI.
‘La aervidumbre puede est remitirse, como consti-
‘tairse sobre determinada parte del fundo.
7. [8.] Bu samo; Comentarios 6 la ley Julia y
Papia, ibro XIL— El derecho de verter una cloa-
ea es una servidambre.
8. [7.] Ev m1sx0; Comentarios d Plaucio, libro
XV.—No puede imponerse servidumbre pare que
sea licito coger frats, y podamos pasoar, y conar
‘en predio ajeno.
'g.1.—Si tu predio me prestara sorvidumbre, ¥8
sea que yo comenzare 4 ser duefio do parte de tu
predio, ya sen quo tt de une del mfo, retiénese
Servidumbre por partes, aunque en’ un principio
fo podrA adquitirge por partes.
8, Cmrs0; Digest, ibro V.—Si & alguien se le
codiore 6 dejast simplemente camino por el faE-
do de cualquiera, losers lieto passe y conducir
por tiempo indefnido, & aaber, por enslqaier
Te'dol mismo, eon tal'que sem oon nrrogio & dore-
cho. Porque on In exprsion ne oxcoptuan tacita-
Srente algunas covas, pues nose ha de dejar poser,
i conducir por la ulema cain, nl por medio 06
Tas vitas, como quiera que pucdn Hacer eato con
gual comodidad por otra parte con menor dano
Ettundo sirviento, Pero fas eonstanto, que por
Gondy primernmenio hubiere dirigide-el camino,
por ali! debese pasar y conducts én lo sacosivo,
Ein que tuviera facultad para cambistlo otra vex,
@ nee te
‘Fawr eumplisl aay, PE, Be.534
forre non Hcoret; quod et in via servandum esse
verum est.
10. Ipem libro XVII. Digestorum. — Si iter
Jegeinm sit, qua (1), nisi opere facto, iri non
bit, ligare fodiondo, substruondo iter facere,
eufus ait,
11, Mopnsrinus tibro VI. Differentiarum .—
Pro parte dominii servitatom acquiri non posse,
vulgo traditur. Et ldeo si quis fundum habens
viam stipaletur, et partem fundi sui postea alic-
net, corrumpit stipulationem in eum casum de-
Aucendo, a quo stipulatio ineipere non possit. Pro
parte queue neque legari, neque adimi via pot-
est, of si id factun est, neque legatum, neque
ademtio valet.
12. Layouunus tibro IV. Epistolarum (2).—
Non dabito, quin fundo municipam per servum
reete servitus aoquiratur,
18, Pouroxtus libro XIV. ad Quintum Mu-
cium—Sitam angasti lool domonstratione facta
Via concosen fuerit, ut neque vebiculum, neque
Tumentum ee inire (3) poset, iter magis, quam
fa aut actus acguisitus videbitur; ged el iumen-
tum ea duel poterit, non etiam vehiculum, actus
videbitur acquisitus.
14, Paunvs libro XV. ad Sabinum.—Servitu-
tes pracdiorum rusticorum, etiamsi corporibus
aecedunt, incorxporales tamen sunt, et ideo usu
non eapiuntur, vel ideo, quia talos ‘sunt scrvitu-
tes, ut non habeant certam continuemgue posses-
sioner; nemo enim tam perpetuo, tam continen-
ter ire potest, ut nullo momonto, possessio eius
nterpellertvideatur. Tem ot ia servitutibus
praediorum urbanorum observatur.
§ 1.—Servitus itinoris ad sopulerum privati iu-
ris manet, ot ideo remitti domino fundi serviontis
test; ot acquiri etiam post religionem sepuleri
fe servitus potest.
§ 2.—Publico loco interveniente, vel via publi-
ca, haustus servitus imponi potest, aqnaeductus
‘non potesty a principe antem peti’ solet, ut per
ving’ publicam aquam ducere sine incommodo
publico liceat. Sacri ot religiosi loci interventus
etiam itineris servitutem impedit, quum servitus
per ea loce nulli deberi potest.
45. Poupontus libro XXXII, ad Sabinum.—
Quoties nec hominum, nec praodiorum sorvitutes,
sunt, quis nihil viemoram interest, aon valet;
veluti ne per fundum tuum ens, aut ibf consistas;
tt ideo si mihi concedas, ius tibi non esse fundo
tuo uti frui, nihil agitur, aliter atque si concedas
(quo, Yas
@) EMOhSy, Hat,
DIGHSTO,—LIBRO VOU: TEULO T
aogiin asi parceia también 4 Sabino, que se Yalta
del argumento de la corriente de agua, In quo on
‘un prineipio habia sido licito conducirla por eual-
quier parte, y después que bubleso sido guiada
no era licite cambiarla; lo cual es verdad que tam:
bién so ha de observar respecto 4 un camino.
10, Ex ussno; Digesto, libro XVIT.—Si so bu-
biera legado un paso, por donde no se pudicra
transitar ain haberse hecho obras, dice Proculo,
‘que es [feito abrir el pasocavando é terraplonando,
41. Mopmstiios Diferencias, tibro VI.—Diceso
‘vulgarmente, qué no puede adquiriése una servi-
Timbre en proporeioa de parte de dominio. Y por
esto, oi teniendo alguien un fundo estipulara un
amino, y después enagenase parte de sn fundo,
Snvallda la estipnlacion reduciéndola 4 un caso
en el quo lasatipalacion no podia tener comieno.
‘Tampoco se puede ni legar, mi quitar en parte un
camino, ¥'81 80 hizo esto, mi vale el legado, nila
supresion,
12. Javoumo; Hptstolas, libro 1V.—No audo
que por medio de un esclovo so adquiera debida-
monte una servidumbre para un fundo municipal.
18, Posroxro; Comentarios 4 Quinto Mucio, Ui-
bro XIV.—Si se hubiere concedido un camino, ha-
biéndose hecho sefialamiento de un lugar ten os
‘techo, que no pueda pasar por él ni vehieulo,
caballeria, s¢ entendera que mas bien se adquizid
paso, que camino 6 conduecién; pero si por él pu-
dicre conducirse une eaballeria, pero vo tara
‘un vehiculo,se entondera adquirida la conduccion.
14. Pavto; Comentarios 4 Sabino, libro XV.
Las servidumbres do los predios risticos, aunque
son inherentes 4 eosas corporales, son no obstante
incorporales, ¥ por oso no se adquieren por ol us0,
S bien porque ins servidusabres son tales, que no
tionen cicrta y continnada pososién; porque nadie
puede transitar tan porpétua y coniinuadamente,
Que parezca que on ningiin momontose interrum:
De su posesion. Lo mismo se observa también res-
ecto 4 las servidumbres de los predios urbanos.
'§ 1.—La servidumbre do paso é un sepulero
permances siendo de derecho privado, y por esto
puede perdonérsole al duefio del fundo sirviente;
Y puede adquirirse esta servidumbro aun después
Ge hecho religioso el sepulero.
§ 2-—Mediando lugar 6 eamino puiblico puede
imponerse Ja servidumbre de sacar agua, pero no
se puede imponer In de aeuedueto; mas suele pe-
disvo al Prineipe que, sea listo, conducir el
jor camino piblico sin incomodidad det publico.
Eo medineién de lugar sogrado y de reigioto im:
pide también la servidambre de paso, porque &
hadie se le puode deber servidumbre por medio
do ostos tugares,
15, Pomrowto; Comentarios 4 Sabino, bro
XXAUI.--Cuando las gervidumbres no son & fa~
‘vor de los hombres, ni de los predios, porque nada
interesa 4 los vecinos, no son vélidas; por ejem-
plo, que no pases por tu fundo, @ no to detongas
u 6); y por lo tanto, si me concedieras que no tie-
2) im one, conjotura Br.DIGHSTO.—LIRO VILE: THTULO AT
mihi, ius tibi non esse in fundo tuo aquam quue-
yore minuendae aqua meao gratia,
§ 1—Servitutum non ea natura est, ut aliquid
fagiat quis, voluti viridia (1) tollat, aut amoenio-
Jom prospectum praeatet, aut in hoc, ut ip su0
pingat, sed ut aliquid patiatur, aut non factat.
16. Iw1taxvs libro XLIX. Digestorum.— Ei,
qui pignori fundum accepit, nou est iniquum,
Mtiem petitionem servitutis dari, sicuti ipsius
fundi utilis petitio dabitur. Idem servari conve-
nit ot in eo, ad quom vectigalis fundus pertinet.
47. Pouroxtvs libro singulari Regularum.—
‘Vise, {neris, actus, aquacductus pars in obliga.
tionem deduci non potest, quia usas eorum indi-
Yigus ost (2; et ldo si siipulator decesserit plu.
ws relictis, singult solidam (8) viamt
Betas, oat promissoreogavort pluribus here:
bus relictia, a siugulls hevedibus solidaqpoti-
tio
18, Paurus libro XXXI. Quaestionum Papi-
niani notat (4).—In omnibus servitatibus, quae
aditione confugae sunt, responsum est, doli ex-
eeptionem nocituram legatario, si non patiatar
‘eas iterum imponi.
19. Lawso libro IV. Posteriorum a Tavoleno
epitomatorum (6).—Ei fando, quem quis vendat,
sorvitutem imponi, etai non utilis sit, posse exi-
‘timo; veluti el aquam alicui dedere (6) ducera
non expodiret, nibilo minus constitui ea servitus
posit; quaedam enim debere (7) habere possa-
mus, quamvis ea nobis utilia non sunt,
Iavorenus, lbro V. ex Posterioribus La-
—Quories via, aut aliquid ius fundi cme-
, eavendum putat esse Labeo, por te nou
ret
fieri, quo minus oo iure uti possit, quia wulla
eiusmodi iuris vacua traditio essof. Ego puto,
‘usum eius pro inris traditione possessionis acci-
Piendam e&so; ideogue et interdieta veluti pos-
Sossoria constitute sunt,
‘TIT.
Dm SERYITUTIAUS PRABDIORUM URBANORUW
4. [21] @Paweus Ubro XXL. ad Béietum—
Si intercedat solum publicum, vel via publica,
neque ilineris actusve, noque altins tollendi ser-
‘vitutes impedit, ved immittendi, protegendi, proti-
(). virkdaria acortadaments Ta Vag; wate 04.213. deunu-
Prbetu aie. VII
Gi" Gromer (Gne Hugo eteil. aagas, VI. 1) ne queco-
rycopendon agus las siguvenies i, gu, staae ent
Eigutotme cadice, fueron per drmolae Fervonto
‘Borennt iors ad eontutudines Meraigntnsi Mir 12
OTe 6 artieato 83s ot vervitates dividl nen possant, nai
carum nus fa. coumoxon ext, ne qui eum patlaror,safaram
hus eorrampal.
585
nes derecho 4 usufructuar tu fundo, nada se hace,
Z.8 contrario emo concedieras que no tency of
echo de buscar agua en tu fundo para no
$'1.No és la nataraleza de las servidumbres
que alguien haga alguna cosa, por ejemplo, levan-
to jardines, 6 proporcione wna vista mAs ‘amena,
6 que pinte en'su propiedad, sino que tolere algu:
ma cosa, 6 no la haga.
+16. Joutano; Digesto,libro XLIX.—No os injus-
fo quo al que recibio un fundo on prenda ee le dé
Ia petieién itil de ane servidambre, asi como se le
Gath In peticién Wtil del mismo fundo. Lo mismo
eonviens que se observe también roapeeto & aquel
quion portenoce un fundo tributarto,
17. Pomwonto; Heglas, libro tinico.—No se pue-
de comprender en una obligaeion parte dol earat-
no, paso, conduectén 6 acusdueto, porque es indi-
iso ol uso de cstas cosas; y por Ietanto, si hubiere
fallecido el estipulante hatienao dejado muchos
herederos, cada uno reclama todo el camino, y si
hubiere fallecido el prometedor hablendo dajado
muchos herederos, hay la peticiin de la totalidad
‘contra cada uno de los herederos,
18, Pav1o; Nota al libro XXXI. de las Cuestio-
nes de Papiniano,—Se respondio, que on todas ag
servidumbres, que se han confaadido por 1a adi.
tidn, la excepeion de dolo habré de perjudicar al
Tegetario, s no permitiera que de nuevo sean hin-
puostas.
19, Lanzox; Obraspéstumas compendiadas por
Javoteno, libro IV.—Opino que al fando que cual
‘quiera yenda puede imponérscle una servidumbre,
Ganque no see til; por ejemplo, si no importara,
conceder 4 alguien ¢l condueir agua, puede, no
obstante, constituirse esta servidumbre; porque
podemos’ deber tener algunas cosas, aunque éstas
ho nos sean wtiles.
20. JavouwNo; Doctrina de las obras péstumas
de Labeon, libro Y.—Siompre quo se comprase 1a.
servidumbre do camino, 6 algun derecho de un
fando, opina Lebeon, qué se ha de dar caucton de
‘que por tt no ae hard’ de modo que no pueda usar-
6 d6 este dorecho, porque serin nula la vans on-
trega de sermejanto derecho, Yo opino, que su us0
se ba. de admitir on lugar de Ia entroga del dere-
cho do posesion; ¥ por esto se han estableeido
también los interdictos cuasi poscsorios.
TiruLo 11
‘DE LAS SRRVIDUMBRES DB LOS PREDIOE ULBANOS
1, [21,] Pato; Comentarios at dicto, libro
XXI—Si mediara suelo publico, 6 via publica,
esto no impide ni las servidumbres de paso 6 de
conduecién, ni Ie de levantar mas alto, pero impi-
4 fnsolldam, al, Yul
{8 Bapintanas nets, Vai
Bee tea ti ag dabere ne tat on Sra
edisdonesoN. dl 2 eee
Tiered Yat.
Bagge fragment oie entertr