Filosofie 20/4

KANT

Empirisme= geen kennis zonder zintuigelijke ervaring (ervaring vd wereld) is er geen kennis tov
rationalisme die vertrekt vanaf het denken (kennis is aangeboren.)

Kant: betrouwbare kennis, wetten van Newton, methode van de natuurwetenschappen toepassen
op alle ervaringen (Kritik_der_reinen_Vernunft:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kritik_der_reinen_Vernunft)

Kant: - zintuigelijke ervaring

- denken alleen is “leeg”

Kennis: een veroorzaking

ervaring: een waarneming

Kennis is niet aangeboren maar het mechanisme om tot de ervaring te komen en nadien tot kennis
te komen is dat wel. Empirisme en het nationalisme samen brengen.

1) Emperisten zijn naïef. -> wanneer kennis ervaring wordt is het eigenlijk al geen ervaring meer met
de zintuigen bv: Zien -> het moment wanneer het beeld op je netvlies valt (or gehoor) is dat al niet
meer op je zintuigen terecht gekomen is. De ervaring is al bewerk. Hij maakt onderscheidt tss 1)
gewaarwording en 2) ervaring (het licht dat op je netvlies valt; je ziet kleuren, lijnen,..) het is al
gestructureerd.

Een gewaarwording mechanisme is moeilijk te bereiken want een gewaarwording wordt bijna direct
een ervaring.

Voor Kant is ervaring een bewerkte vorm van gewaarwording.

Hij zegt “de wereld is onkenbaar” omdat ieder van ons vertrekt vanuit zijn eigen ervaring. Het
mechanisme kan je niet ontwrichten.

Kant: Ok er bestaan feiten -> betrouwbare kennis want wij later ‘Wetenschap’ zullen noemen.
Wetenschap legt uit hoe je een raket bouwt maar het niet spreekt zich niet uit over hoe zinvol iets is
ethisch) om die raket te bouwen. Wetenschap brengt enkel feiten in kaart. Wetenschap brengt ook
niets bij tot de esthetica (mooi/lelijk)

Betrouwbare kennis heeft als doel om de feiten in kaart te brengen maar daar stopt het dan ook.

Fundamentele vraag is niet hoe bouw ik een raket? maar eerder “is het zinvol om een raket te
bouwen?” Feitelijk kennis is niet belangrijker

3 boeken geschreven:

1) Kritiek der utreilskraft: oordelingsvermogen, wat is schoonheid? hoe creëer je schoonheid?

2) Kritiek des praktische vernuft: praktische denken, wat moet ik doen?

3) Kritiek der reinen Vernunft

Ethiek volgens kant:

1) Wetten vs. legaal

2) Dagelijks leven, Maximes: persoonlijke regels die jij in het dagelijkse leven volgt (‘ gewoontes’)
Maar je dagelijkse gewoontes zijn niet altijd ethisch verantwoord.

3) Imperatief: regels die je zou moeten volgen.

2 soorten: imperatieven:

1) hypothetische imperatieven: bv als je vind dat dieren minder moeten lijden dan moet je minder
vlees eten.. hangen steeds vast een conditie of een voorwaarde, als je dit doet dan krijg je dat..

maar bv in oorlog “mogen” we wel doden -> soldaten komen op u af om u te doden, dan mag je de
soldaten wel doden, gewettigde zelfverdediging … dus is eigenlijk hypothetisch

2) categorische imperatieven: hangen niet vast aan een conditie, bv: eet geen vlees, of gij zult geen
ander mensen doden (maar zie hierboven, doden kan ook hypothetisch zijn)

Handel zo, dat de maxime( de feitelijke regel) die je in je eigen handelen volgt kan gelden als een
algemene wet voor alle mensen op datzelfde moment zonder dat daarvoor je eigen handeling
onmogelijk wordt.

bv: waarom mag je niet liegen? -> wat is een leugen: zeggen alsof iets waar is tegen een ander terwijl
dat niet klopt met de feiten. Maar mocht iedereen de dit doen dan liegt iedereen en is het liegen
geen onethische kwestie meer en gaan we er vanuit dat iedereen altijd de waarheid spreekt.

idem voor stelen -> geen persoonlijk bezit meer als er bestolen wordt -> bezit is van iedereen als
iedereen begint te stelen. -> niet meer onethisch